Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
PLINY,
AND TACITUS.
Reader.
Pao^e
,,
88,
add Quseqyie,
i..
(ind
whaf?
6.
VoCAB.
Page
,, ,,
add
possei^s,
,,
sufnamen, read
inis,
C;AJ>li3i:{lJJUii,
MABS.
,^^1V *
'^'V^
Lihrar\
BOSTON:
CHICAQO: PRED
B.
'^^^^Califcr^
1869.
LATIN READERf
CONSISTIKG OF SELECTIONS FEOM
PHiEDRUS, CiESAR, CURTIUS, NEPOS, SALLUST, OVID, VIRGIL, PLAUTUS, TERENCE, CICERO,
PLINY,
AND TACITUS.
^V
PKEPAKED BY
..^ N
WILLIAM
F.
ALLEN,
\>
A.M.,
JOSEPH
H.
ALLEN,
CAMBRIDGE, MASS,
J^^%^
^^
Lihrary
PUBLISHED BY EDWIN GINN.
CHICAGO: FRED
B.
GINN.
1869.
Entered accorcling
J.
to
Act of Congress,
by
11.
AND W.
F.
ALLEN,
lii
the Clerk's Office of the District Court of the United Statcs for
CAMBRIDGK
PKEFAOE./W^
OuR
first object
iii
tlie
preparation of
tliis
Reader, has
been to furnish for beginners a sufficient easiest and most interesting reading-matter to be found We have considered that, in purely classical writers. after a few month's careful training in the elements of
the tongue,
winter, were specially designed,
amount of the
which the" Lessons," pubKshed last a good deal of time may best be devoted to mere translation, with the object of practising what has been ah^eady learned, rather than of acquiring a greater mass of purely theogiving the most careful attention retical knowledge
for
grammar
be had, so as to
memory fresh. who may prefer to use this as a drill-book, and of classes that may have no more extended course of Latin study in view, we have given copious references to the Grammar, covering nearly every point after the paradigms of verbs in general, referring to each principle of syntax once, and only once, or, if a second time, then
;
an occasional parsing lesson keep the learner in practice and the For the sake, however, of teachers
difficult
VI
PREFACE.
In order to
facilitatc, in
some degrcc,
tlic
faniiliar
we
liave
employed in tliis book tliose helps to the eye of accents and " digraphs," which the custom of three centuries has sanctioned, and which even the practised reader will not always disdain. In the Grammar and Lessons, which are supposed to be studied under the constant
direction of the teacher,
we
more
be found serviceable.
unsettled
in gcneral
speUing he
editions.
is likely
to
For the sake of those schools and classes to which the Reader comprises, practically, all the Latin ever expected to be learned, we have desired that this volume might enlarge and not behttle the notion of what The best a classic language and Hterature mean.
justification
of classical
study, after
all,
is
not
its
value as a
mere means
scientific
modern and
methods are
its
an ex-
place
but that
combines
some guiding of the mind towards the higher interpretation of history, and the deeper
lessons of
class
name
is
first-
Livy and
special
Horace,
and
make
PREFACE.
it
Vll
lielp
Roman
empire, at
to Trajan.
have given,
Christians
most critical Nor will it be lield void of interest, that we from Tacitus, Pliny and Suetonius, every
while, in Yirgirs " Pollio,"
and Cicero's
is
afforded
some hint of the level which the most cultivated Pagan thought had attained on religious themes. While the reading most in vogue for beginners has
its rhetorical composought, by famiUar have sition and literary dialect, we letters and dramatic dialogue, to show it as a Uving
tongue dealing with real things. The drollery and fun of Plautus, the graver humor of Tercnce, the easy and cheerful courtesy of Pliny's letters, the downright
hard-hitting of Marius's speech before the people,
to us a
seem weary and dreary narrative of the " Gallic War," as most boys
most desirable substitute
for the
it.
find
And
most of his formal writings, even in his philosophical dialogues, where he tries to persuade himself that he is a single-minded searcher for truth, his letters bring us into an other atmosphere.
frank pride in his public welcome back, and his heavy heart refusing to be comforted after his daughter's death, show him in a more genuine and manlier way
than the elaborate false pleading of the " Milo," or the polished hollow compHment of the " Marcellus." In the preparation of the text and notes, we have
had in mind the needs of young students, not of mafoUowing the best editions within our ture scholars reach, and carefully comparing the more important
;
Vlll
PREFACE.
making no pretensions
to criti-
own.*
We
fifteen, for
;
whose use
this
volume
is
especially
designed
him
for
him
to
make
consulting
Mommsen,
and Merivale, but forbearing to load the page with masses of mere information, however interesting. In preparing the Vocabulary, we have thought best, for many reasons, to make its range broad enough to cover the whole body of classical Roman literature, rather than any single selection of authors. For this object it has been read twice with every article in Andrews's large Lexicon, and most of it, besides, with the much more copious one of White and Riddle. To bring it within the compass of two hundred pages has required, besides the careful packing of each page and
line,
In particular,
many
classes
meaning
woids of
numerous words
late
and naturalists
or doubtful
for Pliaedrus,
* Besides numerous American school editions, we have cliiefly used Kaschig and SiebeHs for Caesar, Doberenz for Curfor Saltius, Zumpt, whose critical edition we have mainlj followed lust, Jacobs and Long; for Ovid, Ilaupt in the Metamorphoses, liamsay, Paley and Siebelis in tlie Fasti for Virgil, Ladewig for Cicero's Epistles, Frey, Hofmann, Hoffa, and Abeken (Merivale's
;
In a few cases we have version) for Tacitus, Nipperdey and Eitter. referred [" Hb."] to the " Handbook of Classical Geography, &c.,pre;
pared by T. P. and
W.
F. Allen."
PREFACE.
autliority, or else
IX
curiosities
to-
mere archseological
with a few terms or meaiiiugs rejected ou the score of deceucy, have been freely omitted. With
getlier
this qualificatiou,
and combinations as we have given here on a single page, ueed uever be at a loss for the meaning or inflection of auy word he is Ukely to meet in any classical author from Plautus to Tacitus while this Vocabulary will be found peculiarly rich in terms of common hfe. It
of derivative forms
;
been taught so
we much
who has
addition of
200 dates, carefuUy selected, so as to make a convenmanual of reference, both as to the main points
antiquities
numerous matters of and poUtics), and as to those mythological allusions, which may be called the common
of ancient history (including
Eoman
In this way, we have keep before the learner's eye some hint of the wealth and variety in diction of the language he is
stock of classical traditioii.
to
aimed
studying
it
will be
list
on a mere
of words,
who
;
and more particAcademies and High or Normal schools, which may be presumed able to give only one or two years to classical study. To
eral acquaintance with the language
such,
it
it-
many
X
For the aid of
tliose
PREFACE.
who
Roman
history,
we have
in preparation a
for
Manual
to be
of Latin Composition,
amply
illustrated
of his
own
time.
Cambridge, Massachusetts.
August, 1869;
Lihrary.
LATIN READER,
FABLES OF PH^DRUS.
I.
Z><?
K^/Z^e et
Uvd.
Fam^ coacta viilpes alta in vinea Uvam appetebat summis saliens viribus. Quam tangere ut non p6tuit, discedens ait
est, n61o acerbam sumere." non p6ssunt verbis elevant, Adscribere hoc debebunt exempliim sibi.
II.
Vulpes
et
Hircus.
Homo fn periclum simul ac venit callidus, Reperire eftugium alterius quasrit malo.
Cum
Et
decidisset viilpes in
puteum
inscia,
altiore claiideretur
margine,
Devenit hircus
sitiens in
eundem locum
Hquor
:
Et c6piosus ?
Voluptas ut
Illa
fraudem m6Hens
;
non
mea."
10
Immisit se barbatus.
Tum
vulpecula
LATIN READER.
III.
Lupus
et
et
Agnus.
Ad
Sitf
agnus v^nerant,
fauce fmproba
compulsi.
Longeque
Tunc
fntulit
Aquam
bibenti
"
5
:
ille v^ritatis
vfribus,
ait,
lo
Resp6ndit agnus " Equidem natus n6n eram." " Pater hercule tuus," fnquit, " male dixft mihi
Atque
fta correptum lacerat injusta nece." Haec pr6pter illos scrfpta est homines fabula, Qui ffctis causis fnnocentes 6pprimunt.
15
IV.
Vipera
et
Lima.
adpetit,
Hoc argumento
se describi sentiat.
Limam
sf qua res ess^t cibi, momordit. Illa contra c6ntumax, " Quid me," fnquit, " stulta, dente captas laedere, Omne ddsuevi ferrum quae corr6dere ? "
V.
Canis
et Crocodilus.
tiirpiter.
fliimine,
est.
;:
t^ABLES OF
Sic c6rcodilus
:
PH^DRUS.
lambe
6tio,
"
Quam
ille
:
libet
Noli vereri."
At
" Facerem
me
h(^rcule,
VI.
Muli
et
Latrones,
MuK gi*avati
Unus
Ille,
sarcinis ibant
duo
;
ferebat fiscos
cum
peciinia
Clarumque
Comes
mulum
saiiciant
vile
nummos, ndgligunt
alter,
h6rdeum.
10
;
"
me contemptum gaudeo
tenuitas
Nam
nihil amisi,
nec
sum
laesus vulnere."
Hoc argumento
tiita est
hominum
VII.
et
Musca.
opprimere captans alapam sibi duxit gravem, " Piinctum volucris pdrvulae irridens Voluisti morte ulcisci quid facies tibi, " Injiiriae qui addideris contumeliam ? Resp6ndit " Mecum facile redeo in grdtiam, Qiiia n6n fuisse mentem Isedendf scio Sed te, contempti generis animal fmprobum, Quae d^lectaris bfbere humanum sdnguinem,
Quam
Tunc
illa
Optem necare v^l majore inc6mmodo." Hoc argumentum veniam ei darf docet,
Qui casu peccat.
Id
Nam
LATIN READER.
VIII.
Homo
et Colubra.
Qui
fert
Gelii rigentem
quidam colubram
sustulit.
Sinuque
fovit,
Namque
Hanc
hominem
pr6tinus.
causam
fdcinoris,
Resp6ndit
"
Ne
IX.
In prfncipatu
AseUum
Is,
in prato tfmidus
Suadebat asino
ne possent capi.
At
" Qtiaeso, num binas mihi impositurum victorem putas?" Senex negavit. "Ergo quid refert mea, Cui serviam } clitellas dum portem meas."
ille
lentus
Clitellas
10
X.
Lupus
et
Gruis.
Bis peccat
Qui pretium meriti ab improbis desiderat, primum qu6niam indignos adjuvat Impiine abire deinde quia jam n6n potest.
:
Os devoratum
faiice
cum
haereret lupi,
Magn6
malum,
Tandem
GuliEque credens
longitiidinem,
Periculosam
lo
Inc61ume
abstuleris, et
mercedem
p6stules."
: : :
FABLES OF PH^DRUS.
XI.
Socrates
ad Amicos.
Vulgare amici n6men, sed rara est fides. Ciim parvas aedes sibi fundasset S6crates, (Cujiis non fugio m6rtem, si famam adsequar, Et c6do invidiaB, dummodo absolvar cinis) E p6pulo sic, nescfo quis, ut fieri solet " Qiiaes6 tam angustam, talis vir, ponis domum?" " '' Utinam," fnquit, " veris hanc amicis impleam
!
XII.
Gtibernator et Nautce.
Cum d^ fortunis qufdam quereretur suis -^s6pus finxit c6nsolandi gratia Vexdta saevis ndvis tempestatibus, Inter vectorum Idcrimas et mortis metum, Faciem dd serenam siibito ut mutatiir dies,
:
Ferri secundis
tiita
coepit flatibus,
Nimiaque nautas
hflaritate ext611ere.
Totam
lo
XIII.
y^sopus
et
Petulans.
Sed unde accipere p6ssis, monstrab6 tibi." Venit ecce dives et potens huic similiter
;
Persuasus
ille fecit, quod monitiis fuit Sed spes fefellit fmpudentem audaciam: Comprensus namque poenas persolvft crucc.
lo^
LATIN READER.
XIV.
Rana Rupta
et
Bos.
In prato
quondam rana
inflavit
conspexit bovem,
Rug6sam
lili
pellem.
Tum
nat6s suos
negarunt.
;
Rursus
Maj6re nisu et simili "Qiiis major esset?" Novissime indigndta, dum vult validius
Inflare sese, riipto jacuit c6rpore.
10
Petentes.
XV. Rance
Regem
Athdnce
cum
Hinc
Arcem
Cum
Non
quia crudelis
ille,
quoniam grave
rettulit:
Omne
10
Clam6re magno regem petiere a Jove, Qui dissolutos m6res vi compesceret. Pater deorum risit, atque illis dedit Parvum tigillum, missum quod subit6 vadis Motii sonoque terruit pnvidum genus.
15
Hoc mersum
limo
cum
lateret diutius,
Ligniimque supra
petulans
insilit.
20
FABLES OF PH^DRUS.
Aliiim rogantes regem misere ad Jovem,
quoniam esset, qui fuerat datus. illis hydrum, qui dente aspero Corripere coepit singulas. Frustra necem Fugitant inertes v6cem prsecludit metus. Furtim igitur dant Merciirio mandata ad Jovem,
Iniitilis
Tum
misit
25
Afflictis ut succurrat.
Tunc contra deus " Qiiia n61uistis vestrum ferre," inquit, '' bonum,
:
Maiiim
perferte."
Hoc
siistlnete,
ait,
30
Prav6 favore
Ad
Factiirus ludos
Qiiam qufsque posset, lit novitatem ost^nderet. Venere artifices laiidis ad certamina
Qiios inter scurra, n6tus urban6 sale,
Habere
dixit se
genus spectaculi,
foret.
10
PauUo
Sine apparatu,
Silentium ipsa
Ille in
niillis
adjut6ribus,
fecit exspectatio.
15
Et
sfc porcelli
lit
v6cem
Verum
Et excuti juberent.
Quo
fact6,
simul
20
Hominemque plausu pr6sequuntur maximo. Hoc vidit fieri riisticus. " Non meh6rcule
Me
"
LATIN READER.
se postridie.
Jam
25
Et
derisuri,
non
spectaturi, sedent.
Uterque prodit.
Movetque plausus,
clamores
suscitat.
Tunc simulans
Porcellum obtegere (qu6d faciebat scilicet, Sed, in priore quia nil compererant, latens),
Pei-\-ellit aurem vero, quem celaverat, Et cum dolore v6cem naturae exprimit. Acclamat populus, sciirram multo similius
30
foras.
35
At ille profert ipsum porcellum e sinu, Turpemque aperto pignore error^m probans
"
En
sitis jiidices
XVII.
Cervus
et
Boves.
latibulis,
5
'*
Hominumque tecto spiritum commiseris ? At ille supplex " V6s modo," fnquit, " parcite Occasione rursus erumpam data."
:
10
Frondem bubulcus
ddfert,
omnes
Nemo
Nec
animadvertit
transit
etiam
vfllicus,
ille
quidquam
s^ntit.
Tum
gaudens ferus
15
Bubus quietis agere coepit gratias, Hospitium adverso qu6d prgestiterint tempore. Resp6ndit unus " Salvum te cupimiis quidem Sed ille, qui oculos centum habet, si venerit,
:
FABLES OF PH^DRUS.
Magno
Haec
fnter ipse
d6minus a cena
:
redit
20
est?
Accedit ad praesepe
parum
Stramenta desunt.
Quantum
est laboris
Diim
scrutatur singula,
25
Quem
c6nvocata
Praedamque
toUit.
Haec
significat fabula,
in rebus suis.
Mus Urbamis
et
Rusticus,
Hospftio
quondam
vili
Exceptus
urbem
riisticus
Cellamque intraret plenam rebus 6ptimis. In qua dum variis perfruuntur reliquiis,
Impiilso venit 6stio cellarius.
Quo
Et
n6tis facile
urbanus
se condit cavis
At miser
domo
10
ciirsitat.
Hortatur ille perturbatis sensibus, " Vix," inquit, " possum capere prae metii cibum.
Putasne veniet ille?" " Quid tantiim times?" Urbanus inquit " age fruamur ferculis,
;
15
Contra
riisticus
fruere his
6mnibus
20
glans et liberum."
Quam
lO
LATIN READER.
XIX.
Naufragium Simonidis.
Homo
Mercede accepta laudem victorum canens, IIoc genere quaestus p6stquam locuples factus
Redire in patriam v61uit cursu pelagio Erat autem natus, ut aiunt, in Cea insula.
;
5
est,
Adscendit navem
quam
tempestas h6rrida
10
Simul
et vetustas
illi
medio
dissolvit mari.
Hi
z6nas,
Subsidium vitas. Qin'dam curi6sior " Sim6nide, tu ex 6pibus nil sumis tuis.^"
"Mecum,"
inquit, "
mea
sunt cuncta."
Tunc pauci
15
enatant,
Praed6nes adsunt, rapiunt quod quisque extulit, Nud6s relinquunt. F6rte Clazomenae prope
Antiqua fuit urbs, quam petierunt naiifragi. Hic litterarum quidam studio deditus,
Sim6nidis qui saspe versus legerat, Eratque absentis admirator maximus,
20
Serm6ne ab
Ad
se recepit
veste,
nummis,
filmilia
Hominem
exornavit.
Ceteri tabulam
suam
2<^
Sim6nides ut
vidit
Mecum
esse cuncta
11.
JULIUS C^SAR.
I.
War
20-36.]
Exigua parte agstatis reliqua Cassar, etsi in his quod omnis Gallia ad septemtriones vergit, mciturse sunt hiemes, tamen in Britanniam proficisci contendit, quod omnibus fere GalHcis belHs
locis,
hostibus nostris inde subministrata auxilia intelhg^si tempus anni ad beUum gerendum deficeret, tamen magno sibi usui fore arbitrabatur si modo insulam adisset et genus hominum perspexisset, loca, portus, aditus cognovisset quae omnia fere GalHs erant incognita. Neque enim temere praeter mercatores iUo adit quisquam, neque his ipsis quidquam praster oram maritimam atque eas regiones quse sunt contra GaHias notum est. Itaque vocatis ad se undique mercatoribus, neque quanta esset insulas magnitudo, neque quae aut quantge nationes incolerent, neque quem usum beHi haberent aut quibus institutis uterentur, neque qui essent ad majorum navium
bat, et
Ad
ret,
idoneum esse
praemittit.
longa
bus rebus ad se
quam primum
Ipse
cum
12
LATIN READER.
copiis in
omnibus
Morinos
proficiscitur,
quod inde
ad
eum
Romani
obtemperare.
Quibus
mum
et
una Commium, quem ipse Atrebatibus superatis regem ibi constituerat, cujus
remittit, et
iis
cum
quem
sibi fide-
lem esse arbitrabatur, cujusque auctoritas in his regionibus magni habebatur, mittit. Huic imperat
quas possit adeat civitates, horteturque ut populi Romani fidem sequantur, seque celeriter eo venturum nuntiet. Volusenus perspectis regionibus
omnibus quantum
to die
ei
ibi
perspexis-
set renuntiat.
His constitutis rebus, nactus idoneam ad navigantempestatem, tertia fere vigiHa solvit, equitesque in ulteriorem portum progredi et naves conscendere et se sequi jussit. A quibus cum paulo tardius esset administratum, ipse hora circiter diei quarta cum primis navibus Britanniam attigit, atque ibi in omnibus coUibus expositas hostium copias armatas conspexit. Cujus loci haec erat natura, atque ita montibus angustis mare continebatur, uti ex locis Hunc ad superioribus in htus telum adigi posset. egrediendum nequaquam idoneum locum arbitratus,
dum
JULIUS C^SAR.
13
dum nam
reliquae
in ancoris exspectavit.
nisque
militum convocatis,
quae
maxime
et
rent,
ut
quas
celerem
atque
instabilem
motum
iis
haberent) ad nutum
administrarentur.
His dimissis, et ventum et aestum uno tempore nactus secundum, dato signo et sublatis ancoris, circiter miHa passuum vii ab eo loco progressus, aperto ac pLano Htore naves constituit.
At
barbari, consiHo
Romanorum
cognito, prae-
misso equitatu
nostros
et essedariis,
Erat ob has
causas
summa
difficuHas,
gnitudinem
et
nisi in alto
locis, impeditis
magno
armorum
bus desiHendum
hostibus erat
paulum
ditis,
in
et in fluctibus consistendum et cum pugnandum cum iHi aut ex arido aut aquam progressi, omnibus membris expe;
notissimis
locis
Quibus rebus
nostri
non eadem
uti proeHis
bus
consuerant utebantur.
Csesar
animadvertit,
Quod
ubi
naves
longas,
et
motus
onerariis
remis incitari
et
magno
usui
14
nostris fuit.
LATIN READER.
Nam
et
navium figura
et
remorum
retulerunt.
motu
et inusitato
bari constiterunt, ac
Atque
nostris
militibus cunctantibus,
maxime
pro-
eveniret,
tis
''
ego certe
meum
rei
Hoc
ex navi
projecit, atque
aquilam ferre coepit. Tum nostri cohortati inter se, ne tantum dedecus admitteretur, universi ex navi desiluerunt. Hos item ex proximis primis navibus cum conspexissent, subsecuti hostibus appropinquarunt.
Pugnatum
est
ab utrisque
acriter.
Nostri tamen,
quod neque ordines servare, neque firmiter insistere, neque signa subsequi poterant, atque alius aHa ex navi quibuscumque signis occurrerat se aggregabat, magnopere perturbabantur hostes vero notis omnibus vadis, ubi ex Htore aHquos singulares ex navi
:
Quod
cum
submittebat.
suis
simul in
arido
constiterunt,
omnibus consecutis in hostes impetum fecerunt, atque eos in fugam dederunt, neque longius prosequi potuerunt, quod equites cursum tenere atque insulam capere non potuerant. Hoc unum ad pristinam fortunam Cassari defuit.
JULIUS C^SAR.
15
receperunt,
Hostes proelio superati, simul atque se ex fuga statim ad Cassarem legatos de pace miserunt, obsides daturos quasque imperasset factu-
Una cum
his legatis
Com-
mius Atrebas venit, quem supra demonstraveram a Caesare in Britanniam praemissum. Hunc illi e navi egressum, cum ad eos oratoris modo Cassaris mandata deferret, comprehenderant atque in vincula
conjecerant
:
tum proeHo
facto
in
remiserunt,
et
in
muhitudinem conpetenda pace ejus rei culpam tulerunt, et propter imprudentiam ut ignosceretur petiverunt. Caesar questus, quod cum uhro in continentem legatis missis pacem ab se petissent, belhim
sine causa intuHssent, ignoscere imprudentiae dixit,
obsidesque imperavit
quorum
ihi
partem statim
Interea
mendare coeperunt.
His rebus pace confirmata, post diem quartum in Britanniam ventum, naves xviii, de quibus supra demonstratum est, quae equites sustuleQuae rant, ex superiore portu leni vento solverunt. cum appropinquarent Britanniae et ex castris vide-
quam"est
rentur, tanta
eodem unde
erant profectae referrentur, aHae ad inferiorem parinsulee, quae est propius soHs
occasum, magno
cum
nocte in
ahum provectae continentem petierunt. Eadem nocte accidit ut esset luna plena, qui
dies
l6
vit,
LATIN READER.
nostrisque id erat incognitum.
Ita
uno tempore
et
aridum subduxerat, estus complebat, et onerarias que ad ancoras erant deligatae tempestas afflictabat, neque ulla nostris
facultas
aut
Compluribus navibus
reliquae
cum
essent
navigandum
accidere)
inutiles,
magna
aliag
(id
quod necesse
facta
erat
est.
totius
exercitus
perturbatio
erant
omnia deerant quai ad reficiendas naves et quod omnibus constabat hiemari in Gallia oportere, frumentum his in locis in hiemem provisum non erat. Quibus rebus cognitis, principes Britanni^, qui post proelium ad Caesarem convenerant, inter se collocuti cum equites et naves et frumentum Romanis
erant usui
;
mihtum ex
castro-
rum
optimum factu esse duxerunt rebelcommeatuque nostros prohibere, et rem in hiemem producere quod, his superatis aut reditu interclusis, neminem postea belli inferendi
transportaverat,
lione facta frumento
;
causa in Britanniam transiturum confidebant. Itaque rursus conjuratione facta, paulatim ex castris discedere, ac suos clam ex agris deducere coeperunt.
At Cassar, etsi nondum eorum consilia cognoverat, tamen et ex eventu navium suarum, et ex eo quod obsid-es dare intermiserant, fore id quod accidit suspicabatur. Itaque ad omnes casus subsidia com-
JULIUS C^SAR.
parabat.
17
in
Nam
et
erant
das utebatur,
tinenti
et quse
comportari
Itaque
cum summo
ut navigari
commode
posset effecit.
Dum
cum
frumentatum missa, quas appellabatur septima, neque ulla ad id tempus belli suspicione interposita,
pars
hominum
in castra ventitaret,
quam
partem legio
iter fecisset.
secum
in
eam
par-
tem
ex reHquis duas in stationem cohortes succedere, reliquas armari et confestim sese subseproficisci,
qui jussit.
Cum
con-
madvertit.
demesso frumento, pars una erat reliqua, suspicati hostes huc nostros esse venturos, noctu in silvis delituerant tum dispersos, depositis armis in metendo
;
equorum
et strepitu
perturbant, et
cum
l8
LATIN READER.
averunt, ex essedis desiliunt et pedibus proeliantur. Aurigas interim paulatim ex proelio excedunt, atque ita currus collocant, ut si illi a multitudine hostium
premantur expeditum ad suos receptum habeant. Ita mobilitatem equitum, stabiHtatem peditum in proeHis prasstant ac tantum usu quotidiano et exer;
ac praecipiti loco
equos sustinere,
et brevi
moderari ac
fle-
ctere et per
et se
temonem
Quibus rebus, perturbatis nostris novitate pugnae, tempore opportunissimo Csesar auxiHum tuHt namque ejus adventu hostes constiterunt, nostri se ex timore receperunt. Quo facto ad lacessendum et ad committendum proeHum aHenum esse tempus arbitratus, suo se loco continuit, et brevi tempore in;
termisso
in
castra
legiones reduxit.
Dum
hasc
reHqui discesserunt.
compluros dies tempestates, quae et nostros in castris continerent, et hostem a pugna prohiberent.
Interim barbari nuntios in
omnes
partes dimiserunt,
perpetuum
castris
si
Romanos
magna
His rebus
celeriter
Caesar
etsi
periculum effugerent, tamen nactus equites circiter XXX, quos Commius Atrebas, de quo ante dictum est, secum transportaverat, legiones in acie pro ca-
JULIUS C^SAR.
stris constituit.
19
Commisso proelio, diutius nostrorum impetum hostes ferre non potuerunt, ac Quos tanto spatio secuti quantum terga verterunt.
militum
cursu
et viribus efficere
potuerunt, complures ex
iis
aedificiis
Eodem
de pace venerunt. quem ante imperaverat dupHcavit, eosque in continentem adduci jussit, quod propinqua die asquinoctii,
dam non
quas
existimabat.
omnes incolumes ad continentem pervenerunt iis onerariae duae eosdem quos rehqui portus capere non potuerunt, et paulo infira delatae sunt.
sed ex
2.
His
et leni
rebus
gestis,
sohs
occasu
et
naves
longius
solvit,
intermisso
cursum
non
tenuit
dela-
Britanniam rehctam
conspexit.
tus,
Tum
Qua
eam partem insul^E caperet, qua optimum esse egressum superiore asstate coremis contendit ut
gnoverat.
in re
admodum
fuit
mihtum
virtus
navium cur;
sum
adaequarunt.
Accessum
fere
est
20
LATIN READER.
eo convenissent,
uno erant
tempore, a
litore discesserant,
idoneo
x ad mare
rehctis, et
ad hostes contendit, eo minus veritus navibus quod in litore molli atque aperto dehgatas ad ancoram reHnquebat, et pragsidio navibus Q^, Atrium
prsefecit. citer xir,
miHa passuum
est.
cir-
IIH, equi-
tatu
atque
ad flumen
progressi,
ex loco
locum
muni-
tum,
quem
jam
ante preeparaverarit
nam
omnes
prohibebant.
et
At miHtes
aggere ad munitiones adjecto, locum ceperunt eosque ex silvis expulerunt, paucis vulneribus acceptis.
Sed eos
loci
et
quod
diei
naturam ignorabat, et quod magna parte consumpta, munitioni castrorum tempus reHnqui
volebat.
mane
tripertito
miHtes equites-
que
in
expeditionem
sequerentur.
cum
JULIUS C^SAR.
21
maxima
naves
afflictas
atque
ejectas
esse
omnes quod
;
neque ancorse funesque subsisterent, neque nautae gubernatoresque vim tempestatis pati possent itaque ex eo concursu navium dum acceptum.
magnum
esse
incommo-
eadem
reliquse
fere
quag
ex nunciis
posse
literisque
circiter
sic ut amissis
XL navibus,
tio
tamen
refici
magno nego-
Itaque ex legionibus fabros deligit, viderentur. ex continenti.alios arcessi jubet Labieno scribit ut quam plurimas posset iis legionibus, quae sunt apud eum, naves instituat. Ipse etsi res erat multag
et
;
operae ac laboris,
tamen commodissimum esse statuit omnes naves subduci, et cum castris una munitione conjungi. In his rebus circiter dies x consumit, ne nocturnis quidem temporibus ad laborem militum
intermissis.
munitis,
easdem copias* quas ante praesidio navibus reliquit ipse eodem unde redierat proficiscitur. E6 cum venisset, majores jam undique in eum locum copiae Britannorum convenerant, summa imperii
:
bellique
administrandi
communi
consilio permissa
flu-
men
ter
quod appellatur Tamesis, a mari circimilia passuum lxxx. Huic superiore tempore
dividit,
cum
rant
;
toti
iis
quos natos
22
in insula ipsa
LATIN READER.
maritima
pars ab
iis
nominibus
pervenerunt,
aut
nummo
examinatis
pro
nummo.
album in mediterraneis regionibus, in maritimis ferrum, sed ejus exigua est copia aere utuntur impor:
tato.
Materia cujusque generis ut in Gallia est, praeter fagum atque abietem. Leporem et gallinam
et
anserem gustare
fas
non putant
hasc
tamen alunt
quam
unum
est ad Cantium, quo fere omnes ex Gallia naves appelluntur, ad orientem solem, inferior ad meridiem spectat. Hoc latus pertinet circiter milia passuum d. A1terum vergit ad Hispaniam atque occidentem solem, qua ex parte est Hibernia, dimidio minor (ut existilateris alter
Hujus
angulus qui
matur),
quam
In hoc medio
;
Mona
complures
;
de
XXX
suris
Nos
in
nihil
de eo per-
menfert
quam
est
continenti
noctes
ut
videbamus.
Hujus
longitudo lateris,
JULIUS C^SAR.
illorum opinio,
23
est
dcc milium.
Tertium
contra
;
sed
maxime ad Germaniam
spectat
hoc milia passuum dccc in longitudinem esse existimatur. Ita omnis insula est in circuitu vicies centum milium paSwSuum. Ex his omnibus longe sunt humanissimi qui Cantium incolunt, quae regio est maritima omnis, neque
multum
vivunt,
Interiores
et
carne
colo-
pelHbusque
sunt
vestiti.
Omnes
vero se
efficit
cum
ut
tamen
compluribus inimprudentibus
runt.
At
ex
iUi,
intermisso
qui erant
in
;
statione
pugnaverunt
duabusque missis subsidio cohortibus a Cassare, atque iis primis legionum duarum, cum
sent,
novo genere pugnae perterritis nostris, per medios audacissime perruperunt, seque inde incolumes receperunt. Eo die Q^ Laberius Durus tribunus
militum
interficitur.
Illi
bus repelluntur.
Toto hoc
in
genere pugnae,
cum sub
oculis
omni-
24
LATIN READER.
ac pro castris dimicaretur, intellectum est nostros
um
cedentes possent, neque ab signis discedere auderent, minus aptos esse ad hujus generis hostem
autem magno cum periculo proeHo dimicare, illi etiam consulto plerumque cederent, et cum paulum ab legionibus nostros removissent, ex essedis desilirent, et pedibus dispari proelio contenderent. Equestris autem proelii ratio et cedentibus et insequentibus par atque idem periculum inferebat. Accedebat huc ut numquam conferti, sed rari magnisque intervallis proeliarentur, stationesque
equites
propterea quod
dispositas haberent, atque ahos ahi deinceps exciperent, integrique et recentes defatigatis succederent.
Postero die procul a castris hostes in colhbus constiterunt, rarique se ostendere, et lenius
quam
pridie
nostros
equites
proeho lacessere
coeperunt.
Sed
legato
meridie,
cum
atque
omnem
equitatum
cum C. Trebonio
ex omnibus partibus ad pabulatores uti ab signis legionibusque non absisterent. Nostri acriter in eos impetu facto reppulerunt, neque finem sequendi fecerunt quoad submisisset, repente
advolaverunt, sic
cum
neque
sui
ex essedis desihendi facukatem dederunt. Ex hac fuga protinus quag undique convenerant auxiha discesserunt, neque post id tempus
umquam summis
nobiscum
quod flumen
asgre transiri
JULIUS C^SAR.
potest.
25
E6 cum
:
venisset,
ram
fluminis ripam
autem erat acutis sudibus pragfixisque munita, ejusdemque generis sub aqua defixse sudes His rebus cognitis a captivis flumine tegebantur.
structas
ripa
perfugisque,
Cagsar
prsemisso
equitatu
confestim
Sed ea
celeritate atque eo
capite solo ex aqua exlegionum atque equitum starent, ut hostes impetum sustinere non possent, ripasque dimitterent, ac se fugag mandarent. Cassivellaunus, ut supra demonstravimus, omni
cum
pauhimque ex
cum
que causa se
viis notis
semitisque essedarios ex
emittebat, et
magno
cum
cum
iis
confligebat,
ReHnque-
quantum labore
. . .
Dum
Cantium nuntios mittit, atque his imperat uti coactis omnibus copiis, castra navaHa de improviso adoriantur atque oppugnent. li cum ad castra venissent, nostri eruptione facta multis eorum interfectis, capto etiam nobiH duce Lugotorige, suos incolumes redu-
26
xerunt.
LATIN READER.
Cassivellaunus hoc proelio nunciato,
tot
maxime etiam
permotus defectione civitatum, legatos per Atrebatem Commium de deditione ad Cassarem mittit. Cassar,
cum
statuisset
hiemem
nos Gallise
motus
agere,
neque multum
asstatis
populo
dicit
Romano
inter-
exercitum reportare
tanto
instituit.
Ac
ex
navium numero, tot navigationibus, neque hoc neque superiore anno uha omnino navis quae mihtes
portaret desideraretur
at ex iis que inanes ex conad eum remitterentur, et quas postea Labienus faciendas curaverat numero lx, perpaucee locum
;
tinenti
omnes
rejicerentur.
Quas cum
ahquamdiu Cassar
frustra expectasset,
ne anni tem-
pore a navigatione excluderetur, quod sequinoctium suberat, necessario angustius mihtes cohocavit, ac
summa
cum
solvisin-
set vigiha,
omnesque
Quoniam ad hunc locum perventum est, non ahenum esse videtur de GaUias Germaniasque mori-
JULIUS CyESAR.
27
pro-
bus
et
quo
difFerant
hag
ponere.
In Gallia non solum in omnibus civitatibus atque
omnibus pagis partibusque, sed paene etiam in singulis domibus, factiones sunt earumque factionum principes sunt qui summam auctoritatem eorum judicio habere existimantur, quorum ad arbitrium judiciumque summa omnium rerum consiHorumque redeat. Idque ejus rei causa antiquitus institutum videtur, ne quis ex plcbe contra potentiorem auxlHi egeret suos enim quisque opprimi et circumveniri non patitur, neque, aHter si faciat, uHam inter suos habet auctoritatem. Hsec eadem
in
;
;
ratio est in
summa
totius
GaHi^e
namque omnes
. .
In omni GaHia eorum hominum, qui aHquo sunt numero atque honore, genera sunt duo nam plebes
;
Plerique,
cum
aut asre
aHeno aut magnitudine tributorum aut injuria potentiorum premuntur, sese in servitutem dicant nobiHbus in hos eadem omnia sunt jura quag dominis in servos. Sed de his duobus generibus alterum est Druidum, alterum equitum. IHi rebus divinis intersunt, sacrificia pubHca ac privata procurant, reH:
giones interpretantur.
Ad
hos
magnus adolescentium
numerus discipHnag causa concurrit, magnoque hi sunt apud eos honore. Nam fere de omnibus controversiis pubHcis privatisque constituunt et si quod est admissum facinus, si casdes facta, si de heredi;
tate, si
de finibus controversia
est,
iidem decernunt
inter-
28
dicunt.
LATIN READER.
Hec poena apud eos
est est gravissima.
Qui-
bus
ita
interdictum,
sceleratorum
habentur
bus jus redditur, neque honos ullus communicatur. His autem omnibus Druidibus prseest unus, qui sum-
mam
quam
Hoc
:
mortuo,
at
si
si
sunt
Druidum
allegitur
nonnum-
eorumque
phna
in Britannia reperta,
;
atque inde in
et
Galham
discendi
volunt,
plerumque
Druides a bello abesse consuerunt, neque tributa cum rehquis pendunt mihtias vacationem omniumque rerum habent immunitatem. Tantis excitati pr^miis, et sua sponte muki in disciphnam conveniunt, et a parentibus propinquisque mittuntur.
una
numerum versuum ediscere dicuntur itaque annos nonnulh xx in disciphna permanent. Neque fas esse existimant ea htteris mandare, cum
ibi
Magnum
instituisse videntur
Id mihi duabus de causis quod neque in vulgum disciphnam efferri vehnt, neque eos qui discunt htteris conquod fere plerisque fisos minus memorias studere
Graecis htteris utantur.
;
accidit, ut praesidio
JULIUS C^SAR.
29
cendo ac memoriam remittant. In primis hoc volunt persuadere, non interire animas, sed ab aliis post morteni transire ad alios, atque hoc maxime ad virMulta tutem. excitari putant, metu mortis neglecto.
prgeterea de sideribus atque
tradunt.
Alterum genus est equitum. Hi, cum est usus atque ahquod bellum incidit, quod fere ante Cassaris adventum quotannis accidere solebat, uti aut ipsi
injurias inferrent aut illatas propulsarent,
omnes
in
eorum
ita
ut quisque est
genere
copiisque amplissimus,
Hanc unam gratiam potenctos cHentesque habet. tiamque noverunt. Natio est omnis Gallorum admodum dedita religionibus,
atque
ob
eam causam
qui
sunt
aflfecti
ad ea
sacrifi-
nisi
hominis vita reddatur, non posse deorum immortahum numen pkicari arbitrantur, pubhceque ejusdem
Ahi immani habent instituta sacrificia. magnitudine simulacra habent, quorum contexta viminibus membra vivis hominibus complent, quibus succensis circumventi liamma exanimantur homines.
generis
Supphcia eorum qui in furto aut in latrocinio aut ahqua noxa sint comprehensi, gratiora diis immortahbus esse arbitrantur, sed cum ejus generis copia deficit, etiam ad innocentium supphcia descendunt. Deum maxime Mercurium colunt. Hujus sunt
30
plurima simulacra
ferunt,
LATIN READER.
;
hunc omnium inventorem artium hunc viarum atque itinerum ducem, hunc ad quagstus pecunias mercaturasque habere vim maximam arbitrantur. Post hunc ApoUinem et Martem et Jovem et Minervam. De his eadem fere quam rehquae gentes habent opinionem Apolhnem morbos depellere, Minervam operam atque artificiorum initia tradere, Jovem imperium coelestium tenere,
;
Martem
vovent.
bella regere.
Huic,
cum
proeho dimicare
plerumque de-
rehquas res
civitatibus
unum locum
conferunt.
Muhis
in
harum rerum
exstructos
tumulos
locis
quispiam rehgione, aut capta apud se occukare aut posita tohere auderet gravissimumque
neglecta
;
ei rei
supphcium cum cruciatu constitutum est. Gahi se omnes ab Dite patre prognatos praedicant,
Ob eam
et
cau-
sam
spatia
noctium finiunt
dies natales et
mensium
annorum
In
hoc
fere
ab rehquis differunt,
nisi
cum
adoleverunt ut
se
astate in
munus
non
in con-
sustinere
;
possint,
palam ad
adire
patiuntur
fihumque puerih
pubhco
nomine
cum
dotibus communicant.
conjunctim ratio habetur, fructusque servantur uter eorum vita superarit, ad eum pars utriusque cum
fructibus
Viri in
31
tem
cum
pater
familiee
loco
natus
si
morte
igni atque
omnibus tormentis excruciatas interficiunt. Funera sunt pro cultu Gallorum magnifica et sumomniaque que vivis cordi fuisse arbitrantur ptuosa ac paullo supra in ignem inferunt, etiam animalia hanc memoriam, servi et clientes, quos ab iis dilectos esse constabat, justis funeribus confectis, una cre;
:
mabantur.
Quas
si
civitates
rumore aut fama neve cum quo acceperit, uti ad magistratum quod sgepe homines temerarios alio communicet atque imperitos falsis rumoribus terreri, et ad facinus impelH, et de summis rebus consiHum capere cogniquis quid de re publica a finitimis
deferat,
:
tum
dunt.
est.
sunt occultant;
De
pubHca
nisi
conceditur.
quod quisque
eorum de quaque
et
busque ex regionibus veniant quasque ibi res cognoverint pronuntiare cogant. His rebus atque auditionibus permoti, de summis s^pe rebus consiHa
ineunt,
quorum
cum
incertis
rumoribus serviant,
ficta
plerique ad vo-
luntatem eorum
respondeant.
32
LATIN READER.
differunt
praesint,
nam neque
neque sacrificiis student. Deorum numero eos solos ducunt quos cernunt et quorum aperte opibus juvantur, Solem et Vulcanum et Lunam rehquos ne fama quidem acceperunt. Vita omnis in venationibus atque in studiis rei militaris consistit ab parvuHs labori ac duritiae student. Qui diutissime impu: :
beres
permanserunt,
;
maximam
ali
inter
suos ferunt
laudem
hoc
ali
staturam,
confirmari putant.
victus in lacte, caseo, carne consistit
Agricuhurag non student; majorque pars eorum neque quisquam agri modum certum aut fines habet proprios,
:
coierunt,
quantum et quo loco visum est agri attribuunt, atque anno post aHo transire cogunt. Ejus rei multas
afFerunt causas
:
stu-
gerundi agricukura commutent ne latos fines parare studeant, potentioresque humiliores posbelli
dium
ne accuratius ad frigora atque ne qua oriatur pecuniae gestus vitandos asdificent cupiditas, qua ex re factiones dissensionesque nascuntur ut animi eequitate plebem contineant, cum
sessionibus expellant
;
cum
Suevorum gens est longe maxima et belhcosissima Germanorum omnium. lli centum pagos habere dicuntur, ex quibus quotannis singula miha armatorum bellandi causa ex finibus educunt. Rehqui qui domi manserunt se atque illos alunt. Hi rursus in
vicem anno post in armis Sic neque agricuUura nec
sunt,
illi
-domi remanent.
ratio atque
JULIUS C^SAR.
termittitur.
nihil est,
33
Sed
neque
longiiis
licet.
incolendi causa
maximam partem
tumque sunt
et
lacte atque
in venationibus
quod a
nihil
pueris nullo
aut
disciplina assuefacti
omnino contra voluntatem faciant, et vires aHt et immani corporum magnitudine homines efficit. Atque
in
eam
se
dissimis
quam,
quarum
exiguitatem
magna
est
ad eos aditus magis eo ut quag bello ceperint quibus vendant habeant, quam quod ullam rem ad se importari desiderent. Quin etiam jumentis, quibus maxime Galli delectantur, quagque
Mercatoribus
est
impenso parant
deformia, hgec
Germani importatis his non apud eos nata, prava atque quotidiana exercitatione summi ut
pretio,
Equestribus
proeliis saspe
ex
dem remanere vestigio adsuefecerunt, ad quos se neque eorum moriceleriter cum usus est recipiunt bus turpius quidquam aut inertius habetur quam ephippiis uti. Itaque ad quemvis numerum ephippiatorum equitum quamvis pauci adire audent. Vinum
;
ad se omnino importari non sinunt, quod ea re ad laborem ferendum remollescere homines atque efi^eminari arbitrantur.
Civitatibus
maxima
laus est
quam
latissime circum
Hoc proprium
34
LATIN READER.
:
neque quemquam prope audere conslstere simul hoc se fore tutiores arbitrantur, repentinse incursionis timore sublato. Cum bellum civitas aut illa-
infert,
magistratus qui
ei
bello
guntur.
pagorum
Latrocinia nul-
minuend^e causa fieri prcedicant. Atque ubi quis ex principibus in conciho dixit se ducem fore, qui sequi vehnt profiteantur consurgunt ii qui et causam et
;
hominem
cuti
probant,
non
ducuntur,
gatur.
numero rerum postea fides deroHospitem violare fas non putant; qui quasunt, in desertorum ac proditorum
omniumque
his
injuria prohibent
omnium domus
patent,
Ac
fuit
antea tempus
mukitudinem agrique
nias mitterent.
ibi consederunt. Quae gens ad hoc tempus his sedib.us sese continet, summamque habet justitias et belhcee huidis opinionem nunc quoque in eadem inopia, egestate, patientia qua
victu et cuku corporis Gahis autem Provincige propinquitas et transmarinarum rerum notitia muka ad copiam atque
utuntur.
:;
JULIUS C^SAR.
usus largitur.
35
que victi proeliis, ne se quidem ipsi cum illis virtute comparant. Hujus Hercyniee silvee, que supra demonstrata non est, latitudo novem dierum iter expedito patet enim aliter finiri potest, neque mensuras itinerum
:
noverunt.
Oritur
ab Helvetiorum
et
Nemetum
;
et
Rauracorum
Dacorum
et
multarumque gentium fines propter magnitudinem neque quisquam est hujus Germaniae, qui se aut adisse ad initium ejus silvag dicat, cum dierum iter LX processerit, aut quo ex loco oriatur acceperit
attingit
;
multaque in ea genera ferarum nasci constat, quae rehquis in locis visa non sint ex quibus quee maxime difterant ab ceteris et memoriae prodenda videan:
unum
cornu
exsistit, excelsius
magisque
dire-
ctum
sunt cornibus.
Ab
ejus
late diffunduntur.
natura,
eadem
Eaforma
est
alces.
Harum
pelhum
;
et varietas
sed
magnitudine pauUo antecedunt, mutilgeque sunt cornibus, et crura sine nodis articuhsque habent neque quietis causa procumbunt, neque, si quo affiictae
casu conciderunt, erigere sese aut sublevare possunt. His sunt arbores pro cubihbus ad eas se apphcant,
:
atque
pauhum modo rechnatae quietem capiunt quarum ex vestigiis cum est animadversum a venaita
3^
LATIN READER.
omnes eo
loco aut
ab radicibus subruunt aut accidunt arbores, tantum ut summa species earum stantium relinquatur. Huc cum se consuetudine reclinaverunt, infirmas arbores
pondere affligunt, atque una ipsse concidunt. Tertium est genus eorum qui uri appellantur. Hi sunt magnitudine paullo infra elephantos specie et
;
colore
et
figura
tauri.
Magna
Hos
vis
eorum
fevse
est
et
magna
velocitas,
quam
conspexerunt parcunt.
interficiunt.
Hoc
homines adole;
et
cornibus quas
sint'"
testimonio,
magnam
ferunt lau-
dem. Sed adsuescere ad homines et mansuefieri ne parvuh quidem excepti possunt. Amphtudo cornuum
et figura et species
multum
a nostrorum
boum
ab
cornilabris
bus
diftert.
Hasc
studiose
conquisita
Lihrary
QiJINTUS CURTIUS.
LIFE OF ALEXANDER.
I.
cum omnibus
cum
copiis, in re-
appellatur, pervenerat.
habuerat Cyrus,
adversus Croesum
duceret. Aberat ea regio quinquaginta stadia ab aditu, quo Ciliciam intramus Pylas incolae dicunt arctissimas fauces, munimenta
:
Lydiam exercitum
quag
manu ponimus
Ciliciag
Igitur
initio
Arsanes, qui
belli
reputans quid
Memnon
suasisset,
:
quondam
:
salubre consilium
solum, quod tueri Sed longe utilius fuit angustias aditus, qui CiHciam aperit, valido occupare praesidio, jugumque, opportune itineri imminens, obtinere unde inultus subeuntem hostem aut pro:
corrumpit
sterile
ac
nudum
nequibat, relicturus.
Tunc
paucis, qui
calHbus pragsiderent, reHctis, retro ipse concessit; populator terrag, quam a populationibus vindicare debuerat. Ergo, qui reHcti erant, proditos se rati,
38
LATIN READER.
cum vel pauciores locum obtinere potuissent. Namque perpetuo jugo montis asperi ac prasrup!i Cilicia includitur, quod cum a mari surgat, velut sinu quodam flexuque curvatum, rursus altero cornu in Per hoc dorsum, qua diversum littus excurrit. maxime introrsum mari cedit, asperi tres aditus et perangusti sunt, quorum uno Cilicia intranda est. Campestris eadem, qua vergit ad mare, planitiem
ejus crebris distinguentibus rivis.
Pyramus
et
Cydnus,
incluti
amnes
fluunt.
Cyd-
neque torrentes incurrunt, qui placide maalveum turbent. Itaque incorruptus, idemque frigidissimus quippe, multa riparum amoenitate inumbratus, ubique fontibus suis similis in mare evadit. Multa in ea regione monumenta vulgata
pitur
;
nantis
Monstrabantur urbium sedes Lyrnessi et Thebes Typhonis quoque specus, et Corycium nemus, ubi crocum gignitur,
carminibus, vetustas exederat.
;
famam
duraverat.
Alexander fauces jugi, quas Pylce appellantur, intravit. Contemplatus locorum situm, non ahas magis dicitur admiratus esse fehcitatem suam obrui
:
confitebatur,
Iter vix
si
fuissent
qui
in
subeuntes propellerent.
armatos.
gustae
quaternos capiebat
viag, non anplerumque prasruptas, crebris oberrantibus rivis, qui ex radicibus montium manant. Thracas tamen leviter armatos praecedere jusserat, scrutarique calles, ne occultus hostis in subeuntes erumperet. Sagittariorum quoque manus
modo,
occupaverat jugum
mo-
QIJINTUS CURTIUS.
niti,
39
non
iter
Hoc modo
agmen pervenit ad urbem Tarson, cui tum maxime Perse subjiciebant ignem, ne opulentum oppidum
hostis invaderet.
At
ille,
Parmenione ad inhiben-
dum incendium cum expedita manu praemisso, postquam barbaros adventu suorum fugatos esse -cognoverat,
ante dictum
est, interfluit
et
et diei
veste deposita, in
est, et
totum proExpiranti
pemodum
tem mentis
similem ministri
citudo, et pgene
Flentes
rerum, omnis astatis ac memoriae clarissimum regem non in acie sahem, non ab hoste dejectum, sed abluentem instare aqua corpus, ereptum esse, et extinctum Darium, victorem antequam vidisset hostem. Sibi easdem terras, quas victores peragrassent, repetendas omnia aut ipsos, aut hostes populatos per
querebantur,
cursuque
nemo
fame atque inopia debeHari posse. Quem signum daturum fugientibus? quem ausurum Alexandro succedere? Jam ut ad HeUespontum fuga penetra-
40
rent, classem
LATIN READER.
qua transeant, quem pragparaturum ? " Rursus in ipsum regem misericordia versa, " illum florem juventag, illam vim animi, eumdem regem et commilitonem divelli a se et abripi," immemores
sui querebantur.
meare
spiritus coeperat
alleva-
cumstantes amicos agnoverat laxataque vis morbi ob hoc solum videbatur, quia magnitudinem mali Ariimum autem cegritudo corporis urgesentiebat. quippe Darium quinto die in Ciliciam fore bat nunciabatur. "Vinctum ergo se tradi, et tantam victoriam eripi sibi e manibus, obscuraque et ignobili morte in tabernaculo extingui se," querebatur. Admissisque amicis pariter ac medicis " In quo me," inquit, "articulo rerum mearum fortuna deprehenderit, cernitis. Strepitum hostilium armorum exaudire mihi videor et qui ultro intuli bellum, jam Darius ergo, cum tam superbas Htteras provocor. sed scriberet, fortunam meam in consiHo habuit nequidquam, si mihi arbitrio meo curari Hcet. Lenta remedia et segnes medicos non exspectant tempora mea. Vel mori strenue, quam tarde convalescere, mihi mehus est. Proinde, si quid opis, si
: : :
quid
artis in
quam
belli
incusserat
medicis est, sciant, me non tam mortis, remedium quasrere." Ingentem omnibus curam tam prasceps temeritas ejus. Ergo
"
ne festinatione periculum augeret, sed esset in potestate medentium. Inexperta remedia haud injuria ipsis esse suspecta, cum ad perniciem ejus etiam a latere ipsius pecunia
pro se quisque precari coepere,
sollicitaret hostis
terfectori
"
QUINTUS CURTIUS.
rat)
:
4I
"
itaque
"
ne
arbitrabantur
experiri
inter nobiles
admodum
non ut regem modo, sed etiam ut alumnum eximia caritate diligebat. Is non pr^eceps se, sed strenuum remedium afterre, tantamque vim morbi potione medicata levaturum esse promisit. Nulli promussum ejus placebat, praeter ipsum cujus periculo pollicepuero comes,
et custos salutis datus,
batur.
Omnia quippe
facilius
quam moram
in
per;
peti poterat.
Arma
et
acies
oculis
erant
si
et
tantum ante signa stare potuisset idipsum, quod post diem tertium medicamentum sumpturus esset (ita enim medicus pragdixerat) gegre ferens. Inter h^ec a Parmenione fidissimo purpuratorum litteras accipit, quibus ei denunciabat, ne salutem suam Philippo committeret; mille talentis a Dario, et spe nuptiarum sororis ejus esse corruptum. Ingentem animo solhcitudinem htterce incusserant, et quicquid in utramque partem aut metus aut spes subjecerat, secreta estimatione pensabat. "Bibere perseverem? ut, si venenum datum fuerit, ne immerito quidem, quicquid acciderit, evenisse videatur?
Damnem
medici
me
opprimi patiar?
At
aheno me mori scelere, quam metu nostro." Diu animo in diversa versato, nulli quid scriptum esset enunciat epistolamque, sigillo anuh
;
incubabat subjecit.
medico destinatus
dies.
Et
ille
cum
poculo, in quo
42
LATIN READER.
diluerat,
intravit.
medicamentum
Quo
viso Alex-
sinistra
manu
:
tenens,
accipit
interritus
tum epistolam
in
Philip-
pum
vuhu
notas
deprehendere.
tionis
plus indigna-
quam
pavoris ostendit
:
projectisque amiculo
inquit,
et htteris
ante lectum
dem
isto
cidii,
spiritus
sacro et
"semper quimeus ex te pependit, sed nunc vere ab venerabih ore trahitur. Crimen parriest,
"Rex,"
Ser-
vatus a
vitam mihi dederis. Oro quassoque, amisso metu, patere medicamentum concipi venis.
me
quem
sohicitudine intem-
lastum
Non securum modo h^c vox, sed etiam regem, ac plenum bonae spei fecit. Itaque, "Si Dii," inquit, "Phihppe, tibi permisissent, quo maxime modo animum vehes experiri meum, aho
profecto voluisses
;
sed certiorem
quam
expertus es,
ne optasses quidem.
Hac
et
quod dilueras
pro tua fide
bibi
quam
pro
mea
Haec elocutus, dexteram Phihppo oftert. C^eterum tanta vis medicaminis fuit, ut qu^e secuta Intersunt criminationem Parmenionis adjuverint. clusus spiritus arcte meabat, nec Phihppus quidquam inexpertum omisit. Ihe fomenta corpori admovit,
iUe torpentem
nunc
cibi
nunc
esse
sensit,
modo
matris
sororumque, modo
destitit.
Ut vero me-
OUINTUS CURTIUS.
43
dlcamentum
primum animus vigorem suum, deinde corpus quoque exspectatione maturius recuperavit quippe post tertium diem quam
pore salubritas percipi potuit,
:
hoc statu fuerat, in conspectum militum venit. Nec avidius ipsum regem quam Philippum intuein
batur exercitus
Namque
hujus
divina
haud
erga
facile
reges
suos
veneratiohem,
quantum
nihil sine
Jam primum
ope aggredi videbatur. Nam cum praesto esset ublque fortuna, temeritas in glorlam cesserat aetas quoque vix tantls matura rebus, sed abunde suffi:
ciens,
omnla
ejus
opera honestabat
et
qucB
le-
plerumque
in re mlHtari gra-
cultus
vulgo sunt exercitatlo corporis inter ipsos, habitusque paulum a privato abhorrens,
;
mlHtaris vigor
quis
iHe vel
Battle of Issus,
III. Chapters 7-12.]
[Book
At Darlus nuntlo de adversa valetudine ejus acquantam capere tam grave agmen poterat, ad Euphratem contendlt junctoque eo pontlbus, quinque tamen diebus trajecit exercltum, CIHcIam occupare festlnans. Jam Alexander viribus corporis receptis, ad urbem Solos pervenerat cujus potltus, ducentls talentls multse nomine exactis, arci praesidium mlHtum imposuit. Vota
cepto, celeritate
:
44
LATIN READER.
quippe ^sculapio
"
et
Minervag
ludos celebravit.
et
Caunios,
et
di-
tionis."
Pyramo amne ponte juncto, ad urbem Mallon pervenit inde alteris castris ad oppidum Ibi Parmenio regi occurrit, quem Castabulum. prgemiserat ad explorandum iter saltus, per quem ad urbem Isson nomine penetrandum erat. Atque ille angustiis ejus occupatis, et praesidio modico relicto, Isson quoque desertam a barbaris ceperat. Inde
motis, et
:
occupatoque
iti-
progrediendum foret, an ibi opperiendi essent novi milites, quos ex Macedonia Parmenio non alium locum adventare constabat prgelio aptiorem esse censebat. Quippe illic utriusque regis copias numero futuras pares, cum angumultitudinem non caperent planitiem ipsis stias camposque esse vitandos, ubi circumiri, ubi ancipiti acie opprimi possent timere, ne non virtute hostiultra
;
:
:
utrumne
um, sed
tes
Persas recenest.
subinde successuros,
que
Erat in
a pretore
et
quondam
;
donisque
omni
;:
QUINTUS CURTIUS.
honore cultus, exilium patria sede mutaverat
tus deinde in
cios
:
45
sccu-
Asiam Alexandrum,
inter
fideles so-
habebatur.
tradidit.
Darii
miserat
eam, hortabaturque Sisenem, ut dignum aliquid nobiHtate ac moribus suis ederet, magno id ei apud
regem honori fore. Has Htteras Sisenes utpote innoxius, ad Alexandrum saspe deferre tentavit sed cum tot curis apparatuque belU regem videret urgeri, aptius subinde tempus exspectans, suspicionem
:
initi
scelesti
consiHi
praebuit.
Namque
epistola,
priusquam ei redderetur, in manus Alexandri pervenerat, lectamque eam, ignoti anuli sigillo impresso, Siseni dari jusserat, ad asstimandam fidem Qui, quia per complures dies non adierat barbari.
est suppressisse
regis,
oc^isus.
'
Jam
Hi magnopere suadebant, ut Mesopotamiag campos reSi id consiHum damnaret, at iUe divideret peteret. saltem innumerabiles copias, neu sub unum fortunie ictum totas vires regni cadere pateretur. Minus hoc
Darium pervenerant.
consiHum regi, quam purpuratis ejus dispHcebat " Ancipitem fidem, et mercede venalem proditionem imminere, et dividi non ob aHud copias veUe, quam
ut ipsi in diversa digressi,
si
quid
commissum
essent
cir-
traderent Alexandro.
quam
documentum
ut erat
At Darius,
46
LATIN READER.
facinus" negat
jubeat trucidari. Quem deinde amplius nationum exterarum salutem suam crediturum sibi, si tot militum sanguine imbuisset manus? Neminem stolidum
suasisse
ipsos quotidie
qui
prudentius suaserit."
cseterum,
jubet, "
agere
ipsum quidem benevolentiaj illorum gratias si retro ire pergat haud dubie re-
gnum
hostibus traditurum.
Fama bella
stare
et
eum
que cum jam hiems instaret, in regione vasta, et invicem a suis atque hoste vexata, non suftectura ahmenta. Ne dividi quidem copias posse, servato more majorum, qui universas vires discrimini bellorum semper obtulerint. Et (hercule) terribilem antea regem et absentia sua ad vanam fiduciam elatum, postquam adventare se senserit, cautum pro
temerario factum, dehtuisse inter angustias saltus,
ritu
strepitu prastereuntium
-occuluerint.
audito,
se
Jam
esse
passurum detrectare
In
illo
specu, in
quem
pavidi recessis-
Hccc magnifi-
centius jactata
quam
verius.
Casterum pecunia omni rebusque pretiosissimis Syrias cum modico prassidio mihtum missis, rehquas copias in Cihciam duxit, insequen-
Damascum
QUINTUS CURTIUS.
tibus
47
patrio agmen conjuge ac matre. Virgines cum parvo filio comitabantur patrem. Forte quoque
more
eadem nocte
aditur, et
et
Darius ad
Pylas vocant,
rent.
eum locum, quem Amanicas Nec dubitavere Persae quam ceperant, Macedones fugequidam
et
Nam
etiam saucii
invalidi, qui
agmen non
omnes,
Quos
feritate
instinctu
purpuratorum,
adustisque
barbara
sgevientium, prsecisis
duci, ut copias suas
spectatis,
noscerent
nuntiare quae
castris,
vidissent regi
amnem, in terAt illi, quorum amputaverat manus, ad castra Macedonum penetrant, Darium, quanto maximo cursu posset,
Motis ergo
superat Pinarem
gis, ut credebat,
fugientium liEesurus.
sequi nunciantes.
Vix
fides habebatur.
Itaque spe-
an prsefectorum
aliquis
speciem
pragbuisset
Sed cum
conspecta
coeperunt,
visa,
est.
Ignes deinde totis campis collucere omniaque velut continenti incendio ardere
incondita multitudo
cum
maxime
propter ju-
omni expetierat
Cffiterum, ut solet
cum
ultimi
discriminis
tempus adventat, in sollicitudinem versa fiducia est. Illam ipsam fortunam, qua aspirante res tam prospere gesserat, verebatur nec injuria, ex his quae tribuisset sibi, quam mutabihs esset reputabat
;
4^
LATIN READER.
superesse noctem quag tanti discriminis
unam
culis illud
mo-
raretur eventum.
:
Rursus occurrebat, majora peripraemia et sicut dubium esset an vinceret, ita utique certum esse, honeste et cum magna
Itaque, corpora milites curare
laude moriturum.
jussit,
esse.
Ipse in
jugum
loci
editi
pragsidibus
erat,
fecit.
Jamque
tertium,
sicut
itineri
prasceptum
pare
abesse
decreverant.
prasmissi
Darium
inde
stadia
indicabant.
Tunc
consistere ag-
jubet, armisque ipse sumptis aciem ordinat. Dario adventum hostium pavidi agrestes nuntiaverunt, vix credenti occurrere etiam, quos ut fugi-
men
entes
sequebatur.
quippe itineri quam animos formido incesserat praiho aptiores erant, raptimque arma capiebant. Sed ipsa festinatio discurrentium, suosque ad arma vocantium, majorem metum incussit. Ahi in jugum montis evaserant, ut hostium agmen inde prospicerent equos plerique frasnabant discore exercitus, nec ad unum intentus imperium, vario turrtultu cuncta turbaverat. Darius initio jugum montis cum parte copiarum occupare statuit, et a fronte et a a mari quoque, quo tergo circumiturus hostem dextrum ejus cornu tegebatur, ahos objecturus, ut undique urgeret. Praster hasc, viginti miha pras:
missa
qui
sese
cum
sagittariorum
duo agmina
Macedonum
copiis jusserat.
QUINTUS CURTIUS.
49
non possent, retrocedere in montes, et occulte cirCasterum destinata salucumire ultimos hoslium. briter omni ratione potentior fortuna discussit quippe alii prag metu imperium exsequi non audequia ubi partes bant, alii frustra exsequebantur
:
labant
summa
turbatur.
modo
stetit.
Nabarzanes equiadditis
dextrum cornu
tuebatur,
funditorum
In
eodem
mercede conductis triginta miHbus prsepositus. Hoc erat haud dubie robur exercitus, par Macedonic^e phalangi acies. In lasvo cornu Aristomedes Thessalus viginti miHa barbarorum peditum habebat. In subsidiis pugnacissimas locaverat gentes. Ipsum regem in eodem cornu dimicaturum, tria miHa delectorum equitum
erat Grcecis peditibus
Thymodes
assueta
acies
qua-
Hyrcani deinde Medique equites his proximi cseterarum gentium equites dextra lcevaque dispositi. Hoc agmen, sicut dictum est instructum, sex miHa jaculatorum funditorumque antecedebant. Quidquid in iUis angustiis adiri poterat, impleverant copiae, cornuaque hinc a jugo, iUinc a mari stabant uxorem matremque regis, et aHum feminarum gregem, in
draginta miHa, sequebantur.
: :
medium agmen
acceperant.
nihil
constituit.
Nicanor Parmenionis fiHus tuebatur huic proximi stabant Coenos, et Perdiccas, et Meleager, et Ptolemseus, et Amyntas, sui quisque agminis duces. In Isevo, quod ad mare pertinebat, Craterus et Parmenio erant, sed Craterus Parmenioni parere jussus.
50
Equites
dones,
LATIN READER.
ab utroque cornu
Thessalis
adjunctis,
locati,
dextrum MacePeloponnesii
laevum
tuebantur.
Ante hanc aciem posuerat funditorum manum, sagittariis admixtis Thraces quoque et
;
Cretenses ante
agmen
At
Parmenioni autem prgeceperat, ut quantum posset agmen ad mare extenderet, quo longius abesset montibus, quos occupaverant barbari. At ilH, neque obstare venientibus, nec circumire prastergressos ausi, funditorum maxime aspectu territi profugerant eaque res Alexandro tutum agminis latus, quod ne superne incesseretur timuerat, pr^estitit. Triginta et duo armatorum ordines ibant neque enim latius extendi aciem patiebantur angustias. Paulatim deinde laxare se sinus montium, et majus spatium aperire coeperant ita ut non pedes solum
:
Jam
teli
jactum utraque
acies erat,
cum
Redditur et a Macedonibus sustulere clamorem. major exercitus numero, jugis montium vastisque saltibus repercussus ; quippe semper circumjecta
manu
acrius ob
nimiam festinationem
capesserent praelium.
Cumque agmini
alloquebatur.
Macedones, varia oratione milites tot bellorum in Europa victores, ad subigendam Asiam atque ultima Orientis, non ipsius magis
: :
QUINTUS CURTIUS.
5I
quam
nebantur.
et Liberi patris terminos, non modo, sed etiam omnibus gentibus impositu:
jugum
Macedonum Bactra
et
Indos
fore
vi-
Non
spolia totius
;
Vix gladio futurum opus totam aciem, suo pavore fluctuaiitem, umbonibus posse
propelli.
pater invocabatur,
domitseque
urbis in ea nobilissimas,
reprsesentabatur
animis
jam tot urbes aut expugnatas, aut in fidem acceptas, omniaque quae post tergum erant, strata et pedibus ipsorum subjecta memorabat. Cum adierat Graecos, admonebat, " ab iis gentibus illata Grascise
bella, Darii prius,
aquam
ipsam terramque poscentium ut neque fontium haustum, nec soHtos cibos relinquerent deditis ab his templa ruinis et ignibus esse deleta, urbes eorum expugnatas, foedera humani divinique juris violata " referebat. Illyrios vero et Thracas, rapto vivere assuetos, aciem hostium auro purpuraque fulgentem intueri jubebat, praedam non arma gestantem.
eriperent.
calles et
Irent, et
imbellibus
feminis
aurum
viri
Aspera montium suorum juga, nudasque perpetuo rigentes gelu, ditibus Persarum
campis agrisque mutarent. Jam ad teli jactum pervenerant, cum Persarum equites ferociter in Isevum cornu hostium invecti sunt. Quippe Darius equestri praeho decernere
52
optabat,
LATIN READER.
phalangem Macedonici exercitus robur esse Jamque etiam dextrum Alexandri cornu circumibatur quod ubi Macedo conspexit, duabus
conjectans.
:
alis
teros in
equitum ad jugum montis jussis subsistere, cemedium belli discrimen strenue transfert.
Subductis deinde ex acie Thessalis equitibus, praefectum eorum occulte circumire tergum suorum jubet, Parmenionique conjungi, et quod is imperasset impigre
exsequi.
Jamque
ipsi
in
medium
Persarum undique circumfusi egregie tuebantur sed conferti, et quasi cohasrentes, tela vibrare non poterant. Simul erant emissa, in eosdem concurrentia implicabantur, levique et vano ictu pauca in hostem, phu-a in humum innoxia cadebant. Ergo cominus pugnam coacti conserere, gladios impigre Tum vero muUum sanguinis fusum est stringunt. duae quippe acies itst cohagrebant, ut armis arma pulsarent, mucrones in ora dirigerent non timido, non ignavo cessare tum licuit collato pede, quasi
:
sta-
locum sibi facerent. Tum demum ergo promovebant gradum, cum hostem prostraverant. At illos novus excipiebat adversanec vulnerati, ut ahas solent, acie rius fatigatos
:
poterant excedere,
cum
opimum decus
Quippe Darius curru subHmis eminebat, et suis ad se tuendum, et hostibus ad incessendum, ingens incitamentum. Ergo frater ejus Oxathres, cum Alexandrum instare ei cerneret, equites quibus praserat ante ipsum currum regis objecit, armis et robore
OyiNTUS CURTIUS.
corporis
53
multum super
casteros eminens,
:
animo vero
in
et pietate in
paucissimis
illo
alios
fugam
erant,)
avertit.
At
Macedones,
firmati,
(circa
regem
ipso
in
mutua adhortatione
cum
equitum
agmen irrumpunt.
erat.
Tum
omnes
in
Rheomithres
exercituum
hita
et
praefecti, noscitabantur
circa eos
cumu-
peditum equitumque obscurior turba. Macedonum quoque, non quidem muhi, sed promptissimi tamen caesi sunt inter quos Alexandri dexerat
:
trum femur
mucrone perstrictum est. Jamque qui Darium vehebant equi confossi hastis, et dolore efferati, jugum quatere, et regem
leviter
cum
ille,
veritus ne vivus
equum
insignibus qui ad hoc ipsum sequebatur imponitur quoque imperii, ne fugam proderent, indecore abjectis.
Tum
vero
ceteri
dissipantur
metu,
et
qua
cuique ad fugam patebat via erumpunt, arma jacientes quae paulo ante ad tutelam corporum sumpserant
adeo pavor etiam auxiha formidat. Instabat fugientibus eques a Parmenione missus, et forte in iUud cornu omnes fuga abstulerat. Equi pariter
:
Persarum, serie laminarum graves, agmen, quod celeritate maxime constat, aegre mohebantur quippe in circumagendis equis suis ThessaH mukos occupaverant. Hac tam prospera pugna
equitesque
:
nuntiata, Alexander,
: ;
54
ros,
LATIN READER.
utrimque jam victor instare fugientibus
coepit.
Haud amplius regem quam mille equites sequebantur, cum ingens multitudo hostium caderet. Sed
quis aut in victoria aut in fuga copias numerat? Agebantur ergo a tam paucis pecorum modo et idem metus qui cogebat fugere, fugientes mora;
batur.
At
Aminta
similes eva-
quidam montium occuhos petivere, pauci castra Darii. Sed jam illa quoque victor intraverat, omni quidem opulentia ditia. Ingens auri argentique pondus, non beUi sed luxuriae apparatum,
circuitu rupes saltusque
diripuerant mihtes.
Cumque
quas in com-
paratione
mehorum
avaritia contempserat.
Jamque
ad feminas perventum erat, quibus, quo cariora ornamenta sunt, violentius detrahebantur ne corporibus quidem vis ac hbido parcebat. Omnia planctu
;
tumultuque prout cuique fortuna erat, repleverant nec uha facies mah deerat, cum per omnes ordines
agtatesque victoris crudehtas ac hcentia vagaretur.
Alexandro, quasi veteri domino, reservabant. Namque id solum intactum omiserant mihtes ita tradito
more, ut victorem
perent.
victi
regis
tabernaculo
exci-
in
semet converte-
QUINTUS CURTIUS.
rant
55
:
captiva
mater
conjuxque
Darii
illa
;
non
majestate solum, sed etiam aetate venerabilis haec formae pulchritudine, ne illa quidem sorte corruptas.
aetatis
quantam pater ejus paulo ante amiserat, genitum. At in gremio anus aviae jacebant adultae duae virgines, non
annum egressum,
in
spem
tantas fortunae,
illius
In-
crinibus,
pristini
decoris
veris
quon-
dam
Dlas, suse
Negabant Sed iUum equos subinde mutantem longius fuga abstulerat. In acie autem decem cassa sunt Persarum peditum centum miHa miHa equitum. At a parte Alexandri quattuor et quingenti saucii fuere, ex peditibus triginta omnino et duo desiderati sunt, equitum centum quinquaginta
viveret rex.
:
interfecti.
'
Tantulo impendio ingens victoria stetit. quidem, Darium persequendo fatigatus, postquam et nox appetebat et consequendi spes non
.Rex
erat, in castra
vitari
In-
deinde
:
amicos
quibus
maxime
cutis
assueverat
in
jussit
quippe
e
summa dumtaxat
femore
:
perstricta
repente
barbaro ululatu
conterruit.
Cohors quoque, quas excubabat ad tabernaculum regis, verita ne majoris motus princi-
pium
esset,
subiti fuit,
Causa pavoris armare se coeperat. quod mater uxorque Darii, cum captivis
56
nobilibus, regem,
LATIN READER.
quem
Unus namque
sicut
naculum
rat)
steterat,
Hoc mulierum
Darii
et
errore
Alexander
fortunas
pietati
comearum
illacrimasse fertur.
dis prodiderat,
Ac primo
ad con-
captivarum iram doloremque gravaret, Ueonnatum ex purpuratis suis misit, jussum indicare falso lamentari eas vivum.
Ille
cum
paucis armigeris in
tabernaculum
in
sumque
se a rege
At
hi qui
in
actum
rantes adesse
qui occi-
nec admittere auderent, nullo responso dato, tacitag opperiebantur victoris arbitrium. Leonnatus, exspectato diu qui se introduceret, postquam nemo procedere audebat, relictis in vestibulo satelHtibus, intrat in tabernaculum. Ea ipsa res turbaverat feminas, quod irrupisse non admissus videbatur. Itaque mater et conjux provokitae ad pedes orare
coeperunt, ut, prius
quam
ipsis patrio more sepeHre permitteret functas supremo in regem officio impigre sese morituras. Leonnatus et vivere Darium, et ipsas non incolumes modo, sed etiam apparatu pristinae fortunse regi-
pus
QUINTUS CURTIUS.
nas fore.
passa
est.
57
Tum demum
Alexander die postero, cum cura sepultis militibus quorum corpora invenerat, Persarum. quoque nobilissimis eumdem honorem haberi jubet, matrique
Darii
permitti,
prassentis fortunae
humari
jussit,
apparatum fune-
rum quo Persae suprema officia celebrarent invidiosum fore existimans, cum victores haud pretiose cremarentur. Jamque justis defunctorum corporibus
solutis,
praemittit
:
Is
longe
ipso
omnium amicorum
tatis
cum
:
omnium
arbiter
Hber-
in
ita
jus habebat,
et
sicut
Ergo
illum
regem
suo
more
veneratas sunt.
Alexander
est
numquam
antea
:
visi
regis excusans.
errasti " inquit "
Quam manu
mater,
allevans rex
"Non
est."
nam
et hic
Alexander
:
Bonum animum
tunc
habere eas
se visi
jussit
nil
Darii deinde
ille
Atque
conspectu
primum
manibus amplectitur. Motus ergo rex constantia pueri, Hephasstionem intuens, " Quam vellem " in" quit " Darius ahquid ex hac indole hausisset
!
^^0^^
^C^IIfOjgJg.
LATIN READER
^^^^ook VIII.
Chapters
i,
2.]
Barbaras opulentiag in
illis
locis
haud
ulla sunt
majora indicia, quam magnis nemoribus saltibusque nobilium ferarum greges clausi. Spatiosas ad hoc ehgunt silvas, crebris perennium aquarum fontibus amoenas. Muris nemora cinguntur, turresque habent venantium receptacula.
astatibus
Quattuor continuis
intactum
quem
Alexander cum toto exercitu ingressus, agitari undique feras jussit. Inter quas cum leo magnitudinis rarag ipsum regem invasurus incurreret, forte Lysimachus (qui postea regnavit), proximus Alexandro, venabulum objicere feree coeperat. Quo rex repulso, et abire jusso, adjecit tam a semet uno quam a Lysimacho leonem interfici posse. Lysimachus enim quondam, cum venaretur in Syria, occiderat quidem eximiae magnitudinis feram solus, sed lagvo humero usque ad ossa laceratus ad ultimum pericuH pervenerat. Id ipsum exprobrans ei rex, fortius quam locutus est fecit. Nam feram non excepit modo, sed etiam uno vulnere occidit. Fabulam quae objectum leoni a rege Lysimachum temere vulgavit, ab eo casu quem supra diximus ortam esse crediderim. Ceterum Macedones, quamquam prospero eventu defunctus erat x\lexander, tamen scivere gentis suag more, ne aut pedes venaretur, aut sine delectis principum atque amicorum. Ille quattuor miHbus ferarum dejectis, in eodem saltu cum toto
exercitu epulatus
est.
est
acceptaque
aetatis
QUINTUS CURTIUS.
59
amnem nudo
texit, et
manum
;
capiti regis
Rhoampuimminentem gladio
multisque
belhcis
tavit
vetus
Philippi
miles,
opcribus clarus.
dihgebatur.
Hellanice, quae
Alexandrum edu-
partem
Jamque
et
iter
tempestivo
incaUi-
In quo rex
cum multo
mero, immodicus gestimator sui, celebrare quse gravis etiam eorum auribus qtii gesserat coepit Silentium tamen habusentiebant vera memorari.
;
ere
seniores,
nobilem apud Ch^eroneam victoriam sui operis fuisse jactavit, ademptamque sibi mahgnitate et invidia
patris tantae
inter
rei
gloriam
iUum quidem
seditione
Macedones mihtes et Grsecos mercenarios orta, debiUtatum vulnere quod in ea consternatione acceperat jacuisse, non aUas
quam
simulatione mortis
tutiorem
tesque in
iUum sua manu occisos quae patrem agquo animo esse confessum, invitum fiUo numquam debentem salutem suam itaque post expeditionem
;
quam
sisse.
sine eo fecisset ipse in lUyrios, victorem scripse patri, fusos fugatosque hostes,
;
nec
aftuisse
non qui
uri vasta-
cum Asiam
Haec
et his
simiUa
laeti
audiere juvenes
ingrata
senioribus
erant,
maxime
6o quo
LATIN READER.
diutius vixerant
:
Clitus, ne ipse quidem ipsum cubabant conversus, Euripidis retulit carmen (ita ut sonus magis quam sermo exaudiri posset a rege), quo significabatur, " male instituisse Graecos quod tropasis regum dumtaxat nomina inscriberent alieno enim sanguine partam gloriam intercipi." Itaque rex cum suspicaretur malignius habitum esse sermonem, percontari proximos coepit quid ex Clito audissent. Et illis ad silentium obstinatis, Clitus paulatim ma-
cum
prgeferens.
;
Hinc
et rex,
ingentem iram conceperat. Ceterum cum animo videretur imperaturus, si finem procaciter orto sermoni CHtus imponeret, nihil eorum remittente magis exasperabatur. Jamque Chtus etiam
ejus,
tione provectus.
quit
non vino modo, sed etiam animi prava contenAd ultimum, " Si moriendum " in" est pro te, CHtus est primus at cum victori^e
:
Sogdianam regionem mihi attribuis, toties rebellem, et non modo indomiMittor ad tam, sed quae ne subigi quidem possit. feras bestias, prgecipitia ingenia sortitas. Sed quse
patris tui rnemoriae iUudunt.
ad
me
pertinent transeo.
pugnam
sum cum
haesuros fuisse.
istis
Quomodo
junioribus subjecisti?
Verum
QUINTUS CURTIUS.
nor) quod avunculum
6l
tuum
ipsum
gem magis
mentio
quam Parmenionis cum honore dolorem tamen rex pressit, contentus nec quidquam aHud jussisse ut convivio excederet
moverat,
;
illata
adjecit,
quam
forsitan
eum
(si diutius
locutus foret)
exprobraturum sibi fuisse vitam a semetipso datam hoc enim superbe spe jactasse. Atque illum cunctantem adhuc surgere, qui proximi ei cubuerant, injectis manibus, jurgantes monentesque conabantur abducere. Clitus cum abstraheretur, ad pristinam violentiam ira quoque adjecta, " Suo pectore tergum illius esse defensum nunc postquam tanti meriti '* praeterierit tempus, etiam memoriam invisam esse proclamat. Attali quoque caedem objiciebat et ad uhimum Jovis, quem patrem sibi Alexander assereret, oraculum eludens, veriora se regi, quam patrem
; ;
Jam tantum
victis,
irae
'Enimvero
oHm mero
sensibus
prosiluit. Attoniti amici, ne quidem sed abjectis poculis, consurgunt, in eventum rei quam tanto impetu acturus esset intenti. Alexander rapta lancea ex manibus armigeri, CHtum adhuc eadem Hnguae intemperantia furentem
positis
ex lecto repente
Medium complexi
bantur
:
et obluctari perseverantem moraLysimachus et Leonnatus etiam lanceam abstulerant. IHe miHtum fidem implorans, comprehendi se a proximis amicorum, quod Dario nuper accidisset, exclamat signumque tuba dari, ut ad
;
Tum vero
Ptolemaeus
: :
62
et
LATIN READER.
Perdiccas genibus advoluti orant, ne in tam praeperseveret, spatiumque potius animo det
die justius exsecuturum.
cipiti ira
omnia postero
mi percurrit
qui
Sed
clausag
simul
cenaverant egredi.
sine
Abierant
ceteri
Quem. rex "quisnam esset " Emlnebat etiam in voce sceleris quod parabat atrocitas. Et ille jam non suae, sed regis irse memor, Clitum esse, et de
Clitus
ultimus
lumine exibat.
interrogat.
Hagc dicentis
et
latus hasta
" I
nunc
et
"
inquit
ad
PhiHppum,
Parmenionem,
At-
talum."
Male humanis ingeniis natura consuluit, quod plerumque non futura, sed transacta perpendimus. Quippe rex postquam ira mente decesserat, etiam ebrietate discussa, magnitudinem facinoris sera asstimatione perspexit. Videbat tunc immodica hbertate abusum, sed ahoquin egregium bello virum, et
nisi
erubesceret
fateri,
servatorem
sui,
occisum.
Manabat
toto vestibulo
cruor
procul
soHtudo excipiebat.
tis
evulsam
retorsit
pectori,
cum
advolant vigiles,
et
repugnanti e mani-
bus extorquent, aUevatumque in tabernaculum degemitu ferunt. IHe humi prostraverat corpus
;
La-
OUINTUS CURTIUS.
63
ne se tanto dedecori superstitem esse paterentur. scrutantemInter has preces tota nox extracta est ad tantum ira Deorum nefas -actus esset, que, num
:
subit
festam.
Ceterum magis eo movebatur, quod omnium amicorum animos videbat attonitos neminem cum ipso vivendum esse sociare sermonem postea ausurum
;
timenti.
Prima deinde luce tabernaculo corpus, sicQuo posito ut adliuc cruentum erat, jussit inferri. " Hanc," inquit ''nutriante ipsum, lacrimis obortis, ci mee gratiam retuli, cujus duo filii apud Miletum pro mea gloria occubuere mortem hic frater, uni;
cum
est.
orbitatis solatium,
me
inter
epulas occisus
Quo nunc
se conferet misera?
Omnibus
ejus
unus supersum, quem solum asquis ocuHs videre non poterit. Et ego, servatorum meorum latro, revertar in patriam, ut ne dextram quidem nutrici, sine memoria calamitatis ejus, offerre possim " Et cum finis lacrimis querehsque non fieret, jussu amicorum Rex triduum jacuit inclusus. corpus ablatum est. Quem ut armigeri coporisque custodes ad morien!
dum
naculum irrumpunt, diuque precibus ipsorum reQuoque luctatum a^gre vicerunt ut cibum caperet. minus csedis puderet, jure interfectum CHtum Macedones decernunt, sepultura quoque prohibituri, ni rex humari jussisset.
64
LATIN READER.
4.
Dcfcat 0/ Porus,
13, 14.]
Ad amnem Hydaspem
pervenit
in cujus ulteriore
Octoginta et quinque elephantos objecerat eximio corporum robore ultraque eos, currus trecentos et peditum triginta fere miHa in quis erant sagittarii gravioribus tehs quam ut apte excuti possent. Ipsum vehebat elephantus super ceteras beluas eminens armaque auro et argento distincta corpus rarae magnitudinis honestabant. Par animus robori corporis, et, quanta inter rudes poterat esse, sapientia. Macedonas non conspectus hostium solum, sed etiam fluminis quod transeundum erat magnitudo
;
:
terrebat.
profundo alveo,
vasti
nusquam vada
aperiente, speciem
maris fecerat.
Nec
et
eHsus ferebatur
occul-
quam
equi
compleverant.
et
corporum moles,
de industria
horrendo
hostis,
nec
Macedones nantes,
Ibi
levatis
transibant.
levia
rei
proelia
discrimine
QUINTUS CURTIUS.
65
in
Ceterum
Mace-
donum exercitu temeritate atque audacia insignes Symmachus et Nicanor, nobiles juvenes, et perpetua partium felicitate ad spernendum omne
periculum accensi.
venum lanceis modo armati transnavere in insulam, quam frequens hostis tenebat multosque Indorum, nulla re magis quam audacia armati, interemerunt. Abire cum gloria poterant, si umquam temeritas felix
;
inveniret
modum
sed
dum
supervenientes
con-
temptim et superbe quoque exspectant, circumventi ab his qui occulti enaverant, eminus obruti tehs Qui eftugerant hostem aut impetu amnis absunt.
lati
Alexander inops consihi, tandem ad fallendum hostem talem dohim intendit. Erat insula in flumine amphor ceteris, silvestris eadem, et tegendis insidiis apta. Fossa quoque praealta haud procul ripa quam tenebat ipse, non pedites modo, sed etiam cum equis
viros poterat abscondere.
cum omnibus
et
transnaturus foret.
id fecit,
ei parti,
terrere, quasi flumen Per complures dies Ptolemseus eoque consiho Porum quoque agmen suum
quam
Jam
Alexan-
suum tabernaculum
id
assuetamque comitari ipsum cohortem ante tabernaculum stare, et omnem apparatum regioe magnificenticE hostium ocuhs de industria ostendi Attalum etiam aequalem sibi, et haud disparem
66
LATIN READER.
cum
procul viseretur)
ipsum
re-
gem
illi
ripse
de transitu.
est,
Hujus
consilii
;
mox
adjuvit
vertente
copiis in
fortuna.
amnem cum
ceteris
est)
regionem
obrutique miHtes
nimbo
sertis.
Sed tumultuantium
repressus
est
fremitus, obstrepentibus
ventis,
to
momen-
temporis
que colloquentium
atque improvidi,
et
dato signo ut omnes silentio ascenderent, ratem eam qua ipse vehebatur primam jussit expelH. Vacua quippe adhuc erat ab hostibus ripa quas petebatur Una ergo Porus Ptolemeeum tantum intuebatur.
;
navi,
quam
;
evadunt
jussit.
ordinem
cornua divisum ipse ducebat, cum Poro nuntiatur, armis virisque ripam obtineri, et rerum adesse discrimen. Ac primo, humani ingenii vitio, spei sua^ indulgens, Abisaren beHi so-
Jamque agmen
cium, (et
ita
Mox
QUINTUS CURTIUS.
liquidiore luce aperiente hostem,
et
6*f
centum quadrigas equitum venienti agmini Porus Dux erat copiarum quas prasmisit Hages objecit. summa virium in curribus. Senos frater ipsius viros singuli vehebant, duos clipeatos, duos sagittaquattuor
milia
;
aurigce erant ab utroque latere dispositos haud sane inermes, quippe jacula complura, ubi cominus proeliandum erat, omissis habenis, in hostem ingerebant. Ceterum vix ullus usus hujus Namque (ut supra dictum est) auxiHi eo die fuit.
rios,
;
ceteri
imber violentius quam ahas fusus, campos lubricos gravesque et propemodum et inequitabiles fecerat
:
immobiles currus
illuvie
ac voraginibus hasrebant.
Contra Alexander expedito ac levi agmine strenue Scythae et Dahas primi omnium invainvectus est.
sere Indos
:
in dex-
trum cornu hostium emisit. Jam undique pugna se moverat, cum hi qui currus agebant, illud ultimum auxilium suorum rati,
effusis
habenis in
runt.
Anceps
id
Macedonum
et
pedites
primo
impetu obterebantur,
turbati equi
aHorum
non
modo lacunasque,
;
sed etiam in
amnem
cientem.
prascipitavere curricula
pugnam
bus
vidit,
ac sagittarios tympana
num
auribus mitigatis.
68
LATIN READER.
;
ni peclitum praeferebatur
id
maximum
erat bellan-
tibus
incitamentum
his qui
et
flagitium habebatur.
ex acie non retuhssent metu quem ex quondam conceperant, etiam in rehgionem venerationemque converso. Macedonas non beluarum modo, sed etiam ipsius regis aspectus parumper
iUo hoste
inhibuit.
nam
turrium
procul
fecerant.
Ipse
Porus
magnitudinis
tur,
propemodum
excesserat
humanae formam.
Magnitudini adjicere videbatur belua qua vehebatantum inter ceteras eminens, quantum ahis
Itaque Alexander contemplatus
et
ipse praestabat.
regem
et
"
et
ag-
men Indorum,
"
Tandem "
animo meo
periculum video.
giis viris res est."
Cum
bestiis
simul
cum
egre-
Intuensque Coenon,
et
Cum
ego"
inquit
"
Ptolemaso Perdiccaque
Hepheestione co-
viderisque
impetum fecero, medio ardore certaminis, ipse dextrum move, et turbatis signa infer. Tu, Antigene, et tu Leonnate, et Tauron, invehemini in mediam
mitatus, in lcevum hostium cornu
me
in
aciem,
et urgebitis
frontem.
Hastce
nostr^e
prge-
ahas magis
quam
adversus
:
poterunt
de-
AnIn
est, et in
suos acrius
furit.
Haec
desti-
natum
cum Coenus
Phalanx quoque mediam Indorum aciem uno impetu perrupit. At Porus, qua equitem invehi senserat, beluas agi
QUINTUS CURTIUS.
jussit
:
69
sed tardum
et
rum velocitatem
quidem
Ne
sagittarum
Quippe longas et praggraves, nisi prius in terra statuerunt arcum, haud satis apte et commode imponunt tum humo lubrica
ullus erat barbaris usus.
:
ob id impediente conatum, mohentes ictus, celeritate hostium occupabantur. Ergo spreto regis imet
fit,
quam
dux imperare coepit) totidem erant imperatores quot agmina errabant. Ahus jungere aciem, ahus dividere
;
stare
quidam,
et
hostium jubebant.
Nihil in
medium
consulebatur.
elephantosque ante
agmen suorum
agi jubet.
Ma-
gnum
viros
non equos modo, tam pavidum ad omnia animal, sed quoque ordinesque turbaverat. Jam fugag circumspiciebant locum paulo ante victores, cum Alexander Agrianos et Thracas leviter armatos, mehorem concursatione quam cominus mihtem, emisit in beluas. Ingentem hi vim telorum injecere et elephantis et regentibus eos. Phalanx quoque instare constanter territis coepit. Sed quidam avidius persecuti beluas, in semet irritavere vulneribus. Obtriti ergo pedibus earum, ceteris ut parcius instarent fuere documentum. Praecipue
terribihs iha facies erat,
virosque
'.
An-
multum diei varium certamen exdonec securibus (id namque genus auxihi praeparatum erat) pedes amputare coeperunt. Coelephantos, in
70
pidas vocabant
similes,
LATIN READER.
gladios
leviter
curvatos,
falcibus
quis
Nec
fatigati suos
impetu sternunt, et qui rexerant eos praecipitati in terram ab ipsis obterebantur. Itaque pecorum modo, magis pavidi quam infesti, ultra aciem exigebantur cum Porus, destitutus a pluribus, tela multo ante
praeparata in circumfusos ex elephanto suo coepit
ingerere,
multisque
eminus vulneratis,
pectore exceperat
expositus
vul-
Novem jam
:
multoque sanguine profuso, hmguidis manibus magis ehxpsa quam excussa tela mittebat. Nec segnius belua,
nera hinc tergo
illinc
instincta rabie,
;
nondum
bus donec rector beluag regem conspexit lluentibus membris, omissisque armis vix compotem mentis. Tum beluam in fugam concitat, sequente Alexandro
;
quam
effuso.
Itaque
dum equum
est.
ab Alexandro, monere coepit Porum, ne ukima exAt ille, periri perseveraret, dederetque se victori.
quamquam
guis,
"Agnosco"
unum forte non effluxerat, quod per medium pectus penetravit ad tergum. Hoc uUimo virtutis opere edito, fugere acrius coepit sed elephantus quoque qui multa exceperat tela deficiebat. Itaque sistit fugam,
toris
" et
telum, quod
contorsit in
eum
QUINTUS CURTIUS.
peditemque sequenti hosti
resistentibus parci.
in
objecit.
7l
Jam Alexander
Ergo undique et in pedites et ipsum Porum tela congesta sunt; quis tandem Indus, qui elephangravatus, labi ex belua coepit.
:
tum regebat, descendere eum ratus, more solito elephantum procumbere jussit in genua qui ut se submisit, caeteri quoque (ita enim instituti erant) demisere corpora in terram.
ros victoribus tradidit.
Ea
res et
Porum
et cete-
Rex
concurrere
cum
belua
dominum
tueri et
spoHantes
coepit appetere,
levatumque corpus ejus rursus dorso Ergo tehs undique obruitur, confossuo imponere. Quem soque eo, in vehiculum Porus imponitur. miserarex ut vidit allevantem oculos, non odio sed tione commotus, " Quae, malum " inquit " amentia
1
te coegit,
fortu-
nam
tiae
clemen-
meae tam propinquum tibi exemplum?" At iUe, "Quoniam" inquit "percontaris, respondebo ea HbNeminem me ertate quam interrogando fecisti. Meas enim noveram fortiorem esse censebam. fortiorem esse te beHi vires, nondum expertus tuas docuit eventus. Sed ne sic quidem parum feHx
:
sum, secundus
tibi."
Quod hic " inquit " dies tibi suadet, quo expertus es quam caduca feHcitas esset." Plus monendo profecit, quam
"
si
precatus
esset.
f2
LATIN READER.
est.
gnatus
in
-^grum
;
curavit
si
pro
ipso pugnasset
amicorum numerum
mox
donavit amplihabuit,
;
ore regno
quam
tenuit.
Nec
nium
ejus
solidius
aut
constantius
et
quam
admirationem verae
laudis
glorias
simpHcius
tamen famam aestimabat in hoste quam in cive. Quippe a suis credebat magnitudinem suam destrui posse eamdem clariorem fore, quo majores fuis;
5.
TTie
Indian Ocean,
9, 10.]
Hinc
est.
in
Rex
Magnae inde praedae actee sunt que populatur. pecorum armentorumque, magna vis reperta fruDucibus deinde sumptis amnis peritis, dementi. fluxit ad insulam medio ferme alveo enatam.
Ibi diutius subsistere coactus, quia
duces socor-
dius
asservati profugerant,
:
nec repertis, pervicax cupido incessit visendi terminos mundi, ut sine regionis peritis, flumini ignoto caput suum totque Navifortissimorum virorum salutem permitteret.
ahos
Oceanum adeundique
gabant ergo omnium per quae ferebantur ignari quantum inde abesset mare, quse gentes colerent,
os,
quam
patiens
longarum
augurabaperpetua
esset,
anceps
erat
et caeca
asstimatio
Unum
temeritatis
solatium,
stadia
Jam
quadringenta
processerant.
QLHNTUS CURTIUS.
73
cum gubernatores agnoscere ipsos auram maris, et haud procul videri sibi Oceanum abesse, indicant
regi.
L^etus
;
ille
incumbevotis ex-
rent remis
omnibus
nihil
petitum
virtuti
;
jam
gloriae
deesse,
obstare
orbem terr^ ab
capi
;
Paucos tamen navigio emisit in ripam, qui agrestes vagos exciperent, e quibus Illi scrutati omnia certiora nosci posse sperabat.
tuguria,
tandem
hitentes reperere.
Qui
interrogati
quam
ipsos
procul
ceterum mare ne fama quidem accepisse quae amaram, tertio die perveniri posse ad 'aquam corrumperet dulcem. Intellectum est mare destinari
ab ignaris natur^ ejus. Itaque ingenti alacritate nautici remigant, et proximo quoque die, quo propius spes admovebatur, crescebat ardor animorum. Tertio jam die mixtum flumini subibat mare, leni
adhuc gestu confundente dispares undas. Tum aham insulam medio amni sitam evecti paulo lentius, quia cursus gestu reverberabatur, applicant classem, et ad
cum
et
stata vice
Oceanus
flumen urgere. Quod primo coercitum, deinde vehementius pulsum, majore impetu adversum agebatur quam torrentia praecipiti alveo incurrunt. Ignota vulgo freti natura
retro
erat,
monstraque et irse deum indicia cernere videbantur. Identidem intumescens mare, et in campos paulo ante siccos descendere superfusum. Jamque
74
LATIN READER.
Sed
in tumultu festinatio
quoque
tarda
est.
Hi
jemos
aptari
prohibebant consederant.
dum Quidam
enavigare properantes, sed non exspectatis qui simul esse debebant, clauda et inhabiHa navigia languide
moHebantur
receperant
;
aHas
Clamor hinc exspectare hinc ire jubentium, dissoneeque voces nusquam idem atque unum tendentium, non oculorum modo usum sed
nantes morabatur.
etiam aurium
abstulerant.
Ne
in
gubernatoribus
quidem quidquam opis erat, quorum nec exaudiri vox a tumultuantibus poterat, nec imperium a terriErgo coUidi inter se tis incompositisque servari. naves, abstergerique invicem remi, et ahi aHorum navigia urgere coeperunt. Crederes non unius exercitus classem vehi, sed duorum navale inisse certamen. Incutiebantur puppibus prorae
;
premebantur
Jamque
parvis
;
enare coeperunt.
haerebat,
quos plerique trepidi omissis navigiis Dispersa classis partim in prasaUa aqua stabat, qua subsederant vaHes partim in vado
in
;
utcumque inaequale
;
terras fastigium
occu-
paverant undas
terror
cum
incutitur.
magno
tractu aquis in
suum fretum
recurrentibus, redde-
batque terras
aHa praecipitantur
in proras,
QUINTUS CURTIUS.
alia in latera
cinis,
75
procumbunt.
armis,
fragmentis.
Strati erant campi saravulsarum tabularum remorumque Miles nec egredi in terram, nec in
naves
subsistere
audebat,
identidem pragsentibus
exspectans.
graviora quas
sequerentur
ipsos
:
Vix quae
;
perpetiebantur videre
naufragia, in amni
credebant
in
;
sicco
sestum
mare nec finis malorum quippe paulo post mare relaturum, quo navigia
allevarentur, ignari,
famem
et
nabantur.
biles
vagabantur.
Jamque nox
victum
animum
curae
obruunt,
rursus
nocte
amnis, ut
cum mare
exaestuare
sensissent
prgecederent.
Navigia quoque
et lacerata refici, et
cum
rursus
mare
nocte
inter
vigilias
mox
;
campis inundans,
Unde tantum
mare? quo
nam
esset ejusdem elementi natura, modo discors, modo imperio temporum obnoxia? mirabundi requirebant. Rex cum ex eo quod acciderat conjec-
esse,
de media
cum
cundo amne
def^uxit
76
LATIN READER.
genta stadia processit in mare, tandem voti sui compos prsesidibusque et maris et locorum diis sacrificio facto, ad classem rediit.
;
subit classis
et altero die
appulsa est hcmd procul lacu salso, cujus incognita natura plerosque decepit temere ingressos aquam
;
contagium morbi etiam in alios vulgatum est. Oleum remedio fuit. Leonnato deinde prgemisso ut puteos foderet, qua terrestri itinere ducturus exercitum videbatur (quippe sicca erat regio), ipse cum copiis substitit, vernum tempus exspectans. Interim et urbes portusque condidit. Nearcho atque Onesicrito, nauticag rei peritis, imperavit, ut validissimas navium deducerent in Oceanum, progressique quoad tuto possent, naturam maris noscerent vel eodem amne, vel Euphrate subire eos posse, cum reverti ad se vellent. Jamque mitigata hieme, et navibus quag inutiles videbantur crematis, terra ducebat exercitum. Haud multo post Nearchus et Onesicritus, quos
et
: . . .
longius in
unt.
Oceanum
Nuntiabant autem quasdam audita, aha comperta insulam ostio amnis subjectam auro abundare, inopem equorum esse singulos eos ab iis qui ex continenti trajicere auderent, singuHs talentis emi plenum esse beluarum mare aestu secundo eas
:
ferri,
magnarum navium
corpora agquantes
;.
truci
cum magno
agquoris
Ce-
inter que
Rubrum mare
conti-
esse
haud procul a
QUINTUS CURTIUS.
77
re-
medio
gis
fere
monmnentum,
Ad-
mercatoresque vexissent,
famam
Rex
eos
cognoscendi
phu-a
cupidine
terram legere jubet, donec ad Euphratem appelleinde adverso amne Babyionem subirent classem Ipse animo infinita complexus statuerat, turos. omni ad Orientem maritima regione perdomita, ex
;
inde
Numidiae sohtudinibus peragratis, cursum Gades ibi namque columnas Hercuhs esse fama dirigere vulgaverat Hispanias deinde, quam Iberiam Grasci
flumine
Ibero vocabant,
adire
et
pra^tervehi
Alpes, Itahaeque oram, unde in Epirum brevis curIgitur Mesopotamiae prsetoribus imperavit, sus est. materia in Libano monte c^esa devectaque ad urbem Syrias Thapsacum, septingentarum carinas navium ponere septiremes omnes esse, deducique Cypriorum regibus imperatum, ut Babyloniam
;
:
aes
stupamque
et
vela.praeberent.
6.
Death of Alexander,
[Book X. Chapter
5.]
Intuentibus lacrimae
obortae
praebuere
speciem
jam non regem sed funus ejus visentis exercitus. Maeror tamen circumstantium lectum eminebat. Quos ut aspexit, " Invenietis " inquit " cum excesIncredibile sero, dignum tahbus viris regem?" dictu audituque, in eodem habitu corporis in quem
se
esset,
du-
J8
rasse,
LATIN READER.
donec a toto exercitu illud ultimum persaludimissoque vulgo, velut omni vitae debito
:
tatus est
membra rejecit propiusque (nam et vox deficere jam coeperat), detractum anulum digito Perdiccae tradidit, adjectis mandatis ut corpus suum ad Hammonem
liberatus,
fatigata
ferri juberent.
Quaerentibus his
ei
gnum?"
ceterum ob id certamen magnos funebres ludos parari sibi." Rursus Perdicca interrogante "quando coelestes honores haberi sibi vellet?" dixit,
providere
respondit, "
jam
se,
"tum
vox
velle,
cum
ipsi
fehces essent."
Suprema
haec
fuit regis, et
Ac primo
regia
personabat
mox
velut
in
vasta
solitudine
omnia
tristi silentio
Nobiles nec doloris magnitudinem capere nec se ipsos intra vestibulum vagique et furentibus regiae tenere potuerunt similes totam urbem luctu ac meerore compleverant
;
nulHs
questibus
omissis
suggerit.
Ergo
riter
Macedones pavicti
barbarique concurrunt,
nec poterant
victoribus in
communi
dolore discerni.
Persee jus-
mum
quoddam
regem invocantes, certamen Ncc maestorum solum, exaudiebantur, tam voces indignantium sed etiam
ac fortissimum
ma^roris edebant.
aetatis
viridem, et in flore
fortunaeque, invidia
deum
ereptum esse rebus humanis. Vigor ejus et vultus educentis in proehum milites, obsidentis urbes, eva-
QUINTUS CURTIUS.
79
occurrebant oculis.
nores negasse
ei
Tum
poenitebat
impiosque
et ingratos
fuisse se confitebantur,
quod aures
pellatione fraudassent.
Mace-
novum imperium
cernebant
:
pubHcas vires ad se quemque tracturum. Bella deinde civiha, iterum quae secuta sunt, mentibus augurabantur non de regno Asias, sed de rege, ipsis sanguinem
sine certo regis h^erede,
:
esse
fundendum
;
das cicatrices
a justo rege,
satelHtis
senes, debiles,
modo
petita missione
forsitan
ahcujus ignobihs.
Has cogitationes volventibus nox supervenit terroremque auxit. MiHtes in armis yigilabant Babylonii, aHus e muris aHus culmine sui quisque tecti, prospectabant quasi certiora visuri. Nec quisquam lumina audebat accendere. Et quia oculorum cessabat usus, fremitus vocesque auribus captabant ac plerumque vano metu territi, per obscuras semitas
; ;
soHiciti
in
lugubri veste,
torem
et
cum conjugibus ac Hberis, non ut vicmodo hostem, sed ut gentis suas justissi-
mum
regem, vero desiderio lugebant. Assueti sub rege vivere, non aHum qui imperaret ipsis digniorem
fuisse confitebantur.
Nec muris
mam
regionem ab
magnam
partem Asiae
8o
cis
LATIN READER.
Euphratem tanti mali fama pervaserat. Ad matrem celeriter perlata est. Abscisa ergo veste qua induta erat, lugubrem sumpsit laAssidebat ceratisque crinibus humi corpus abjecit. ei altera ex neptibus, nuper amissum Hephaestionem
Darii quoque
;
communi m^estitia retractabat. Sed omnium suorum mala Sisygambis una capiebat. Illa suam,
Recens dolor etiam praeCrederes modo amissum Dariterita revocaverat. um, et pariter miserag duorum fiHorum exsequias
illa
neptium vicem
flebat.
esse
ducendas.
Quem
Flebat simul mortuos vivosque. enim pueUarum acturum esse curam? quem
iterum esse se captas,
Qui mortuo Dario ipsas tueretur, reperisse qui post Alexandrum respiceret, Subibat inter hagc animum, utique non reperturas. octoginta fratres suos eodem die ab Ocho sasvissimo
regum
patrem
adjectumque stragi tot fiHorum septem Hberis, quos genuisset ipsa, unum ipsum Darium floruisse pauHsper, ut superesse crudeHus posset extingui. Ad uhimum dolori succubuit, obvolutoque capite assidentes genibus suis
trucidatos,
e
;
neptem nepotemque aversata, cibo pariter abstinuit Quinto postquam mori statuerat die exet luce. Magnum profecto Alexandro indulgentincta est. tiae in eam, justitiseque in omnes captivos, documentum est mors hujus quge cum sustinuisset post Darium vivere, Alexandro esse superstes erubuit. Et (hercule) juste aestimantibus regem Hquet, bona naturae ejus fuisse vitia vel fortunge, vel asta:
tis.
Vis incredibiHs animi laboris patientia propemodum nimia fortitudo non inter reges modo
;
QUINTUS CURTIUS.
excellens, sed inter illos
;
Sl
quoque quorum haec sola majora tribuentis quam a diis petuntur clementia in devictos tot regna aut reddita quibus ea dempserat bello, aut dono data mortis, cujus metus ceteros exanimat, perpetua contemptio gloriag laudisque ut justo major cupido, ita ut juveni et in tantis admittenda rebus jam pietas erga parentes, quorum Olympiada immortalitati consecrare decreverat, Philippum ultus erat jam in omnes fere amicos benignitas, erga miHtes benevirtus fuit
liberalitas sepe
;
volentia
tam vix poterat astas ejus capere, sollertia modus immodicarum cupiditatum ingentes profecto dotes
:
erant.
Illa fortunce
diis
asquare
se,
et
caslestes
honores accersere,
dere
;
et
et
quam par
externum habitum mutare imitari devictarum gentium mores, quos ante victoriam spreverat. Nam iracundiam et cupidinem vini sicuti juventa irritaverat, ita seneccorporis cultum
tus mitigare potuisset.
Fatendum
est
tamen,
cum
pku*imum
virtuti
quam
solus
omnium mortahum
ilH
quem
gloriee statuit.
Ex-
eum
fata,
dum
que Oceano, quidquid mortaHtas capiebat, impleret. Itaque nomen quoque ejus, et fama rerum, in totum propemodum orbem reges ac regna diffudit clarissimique sunt habiti, qui etiam minimae parti tantae
;
fortunae adhaeserunt.
IV.
CORNELIUS NEPOS.
LIFE OF HANNIBAL.
(B.C. 247-183.)
Hannibal, Hamilcaris
filius,
Karthaginiensis.
Si
verum est, quod nemo dubitat, ut populus Romanus omnes gentes virtute superarit, non est infitiandum, Hannibalem tanto prgestitisse ceteros imperatores
prudentia, quanto populus
Romanus
antecedat
forti-
Nam
quotiescumque cum
invidia
debilitatus
Quod
esset,
nisi
Sed multorum obtrectatio devicit unius virtutem. Hic autem, velut hereditate relictum, odium patervideretur superare potuisse.
Romanos
num
Romanos sic conservavit, ut prius animum quam id deposuerit qui quidem, cvim patria pulsus esset, et alienarum opum indigeret, numquam destiterit animo bellare cum Romanis. Nam, ut omittam PhiHppum, quem absens hostem omnium his temporibus potentisreddidit Romanis simus rex Antiochus fuit. Hunc tanta cupiditate
erga
;
co-
natus
sent
sit
rnferre ItaHas.
Ad quem cum
ejus
legati venis-
darentque operam
vokmtate explorarent, Hannibalem in suspicionem regi adducerent, tamquam ab neque id ipsis corruptum aha atque antea sentire
consiliis clandestinis, ut
;
Romani, qui de
CORNELIUS NEPOS.
frustra fecissent, idque
8^
Hannibal comperisset, seque tempore dato adiit ad regem, eique cum multa de tide sua et odio in Romanos commemorasset, hoc adjunxit " Pater meus " inquit " Hamilcar, puerulo me, utpote non amplius novem annos nato, in Hispaniam imperator proficiscens Karthagine, Jovi Optimo Maximo hostias immolavit. Quas divina res dum conficiebatur, qusesivit a me, vellemne secum in castra
ab interioribus consiliis segregari vidisset
;
proficisci?
Id
cum Hbenter
'
accepissem, atque ab
tum
ille
'Faciam,' inquit
ris.'
si
fidem mihi
quam
postulo dede-
ficare instituerat
jurare jussit,
nis fore.
numquam me
in amicitia
cum Roma-
Id ego jusjurandum patri datum usque ad hanc etatem ita conservavi, ut nemini dubium esse
Quare, si quid amice de Romanis cogitabis, non imprudenter feceris si me celaris cum quidem bellum parabis, te ipsum frustraberis si non me in
rus.
;
eo principem posueris."
Hac igitur qua diximus setate, cum patre in Hispaniam profectus est cujus post obitum, Hasdrubale imperatore sufiecto, equitatui omni pragfuit. Hoc quoque interfecto, exercitus summam imperii ad eum detuHt. Id, Karthaginem delatum, pubHce comprobatum est. Sic Hannibal, minor quinque et viginti annis natus, imperator factus, proximo triennio omnes gentes Hispani^e beUo subegit Saguntum foideratam civitatem vi expugnavit tres exercitus maximos comparavit. Ex his unum in Africam misit, alterum cum Hasdrubale fratre in Hispania
: : ;
; ;
84
reliquit,
LATIN READER.
tertium in Italiam secum duxit. Saltum Pyrenaeum transiit. Quacumque iter fecit, cum omnibus incolis conflixit neminem nisi victum dimisit. Ad Alpes posteaquam venit, quae Italiam ab
;
exercitu
Herculem Graium,
;
transierat (quo
hodie
saltus
eftecit ut
ea elephantus ornatus
posset,
repere.
venit.
qua antea unus homo inermis vix poterat Hac copias traduxit, in ItaHamque per-
Conflixerat apud
Rhodanum cum
eumque
pepulerat.
P.
CorneHo
hoc eodem Clastidi apud Padum decernit, sauciumque Tertio idem Scipio, cum inde ac fugatum dimittit. collega Tiberio Longo, apud Trebiam adversus eum
Scipione consule,
venit
:
Cum
cum
his
manum
conseruit
utrosque
transit,
profli-
gavit.
petens
Etruriam. Hoc itinere adeo gravi morbo afficitur oculorum, ut postea numquam dextro teque bene Qua valetudine cum etiam nunc premereusus sit. tur, lecticaque ferretur, C. Flaminium consulem
insidiis
circumven-
cum Apuham
delecta
muUo manu
pervenit.
Ibi
consules, C. Terentius et L. Paulus ^mihus. Utriusque exercitus uno pro^Ho [Cannensi] fugavit Paulum consulem occidit, et ahquot praeterea consulares, in his Cn. ServiHum Geminum, qui anno
CORNELIUS NEPOS.
resistente.
est.
85
Cum
verteretur
dictator
Falerno se ei objecit. Hic clausus locorum angustiis, noctu sine ullo detrimento exercitus
Romanus
se expedivit
:
dedit verba
namque obducta
multitudinem
magnam
dispalatam immisit.
Quo
sit
exercitui
ausus.
diebus,
Romanorum, ut egredi extra vallum nemo Hanc post rem gestam non ita multis M. Minucium Rufum magistrum equitum,
productum
in proe-
lium, fugavit.
Ti.
gum
erit
rit
:
est
M. Claudium Marcelhim, quinquies conmodo interfecit. Lonenumerare proeha. Quare hoc unum satis
in Itaha fuit,
quamdiu
post
invictus, patriam
Scipionis fihum
quem
ipse pri-
mum
apud Rhodanum, iterum apud Padum, tertio apud Trebiam fugerat. Cum hoc, exhaustis jam
imprgesentiarum
behum
componere, quo valentior postea congrederetur. In cohoquium convenit conditiones non convenerunt. Post id factum paucis diebus, apud Zamam cum eo;
dem
conflixit
pulsus (incredile
dictu)
biduo
et
86
LATIN READER.
Zama circiter milia passuum trecenta. In hac fuga Numidce, qui simul cum eo ex acie excesserant, insidiati sunt ei quos non solum eftugit, sed etiam ipsos oppressit. Adrumeti reliquos e fuga collegit
;
Cum
in
thaginienses bellum
Mago
Sulpicium
et
C.
AureHum
consules.
Romam
populoque
Romano
gratias agerent,
quod cum
sides
his
pacem
fecissent,
eorum FregelHs essent, captivique redderentur. His ex senatus-consulo responsum est munus eorum gratum acceptumque esse obsides quo loco
:
non remissuros, quod Hannibalem, cujus opera susceptum bellum foret, inimicissimum nomini Romano, et nunc cum imperio apud exercitum haberent, itemque fratrem ejus
rogarent futuros
;
captivos
Magonem.
to,
Hoc
et
Hannibalem
Magonem domum
factus
est,
:
revocarunt.
Huc
fuerat
ut rediit
praetor
et
anno secundo
vigesimo
creabantur.
Namque Hannibal praebuit, ac fuerat in bello. eftecit, ex novis vectigahbus non solum ut esset pecunia quae Rom.anis ex foedere penderetur, sed Deinde etiam superesset, quae in asrario poneretur.
bus,
anno post prasturam, M. Claudio L. Furio consuHRomani legati Karthaginem venerunt. Hos
;;
CORNELIUS NEPOS.
Hannibal ratus
sui
87
navem ascendit clam, atque in Syriam ad Antiochum profugit. Hac re palam facta, Poeni naves duas quas eum comprehis
quam
senatus
henderent, si possent consequi, miserunt bona ejus pubHcarunt; domum a fundamentis disjecerunt ipsum exsulem judicarunt.
;
gerat,
At Hannibal, anno tertio postquam domo profuL. Corneho Q^ Minucio consuHbus, cum
naeorum}
ut
quinque navibus Africam accessit in finibus Cyresi forte Karthaginienses ad bellum Antiochi spe fiduciaque possent induci
;
cui
jam persuserat
Huc Magonem fratrem excivit. Id ubi Poeni resciverunt, Magonem eadem qua fratrem absentem poena aftecerunt. IIH desperatis rebus cum solvissent naves
exercitibus in
cum
Itaham
proficisceretur.
De Magonis
:
interitu
prodita est
namque
ipsius interfectum
eum
in
scriptum reHquerunt.
ochus autem,
si
tam
parere voluisset,
propius Tiberi
rii
dimicasset.
Quem
etsi
bat,
Prgefuit paucis in re. navibus quas ex Syria jussus erat in Asiam ducere hisque adversus Rhodiorum classem in PamphyHo mari conflixit quo cum muHitudine adversariorum
:
sui
fuit
superior.
ad Gortynios
venit, ut ibi
88
raret.
LATIN READER.
Vidit autem vir
omnium
callidissimus
magno
tiam Cretensium
pit
consilium
plumbo
famam. Itaque caamphoras complures complet summas operit auro et argento. Has,
;
illorum fidei
credere.
His
in
magna
cura
non tam a
quam ab Hannibale,
secumque duceret.
illusis
ne
ille
Creten-
omnibus ad Prusiam in Pontum pervenit apud quem eodem animo fuit erga ItaHam neque aliud quidquam egit, quam regem armavit et exerQuem cum videret domecuit adversus Romanos. sticis opibus minus esse robustum, conciHabat ceteros
;
Dissidebat
ab eo Pergamenus rex Eumenes, Romanis amicissimus, bellumque inter eos gerebatur et mari et terra quo magis cupiebat eum Hannibal opprimi sed
: ;
utrobique
Eumenes plus valebat propter Romanorum societatem quem si removisset, facihora sibi cetera
:
fore
iniit
arbitrabatur.
Ad
rationem.
:
turi
Imperavit
colligi,
quam
cisset
easque in vasa
conjici.
Harum cum
confe-
multitudinem, die ipso quo facturus erat navale proelium classiarios convocat, hisque
magnam
CORNELIUS NEPOS.
prascipit
89
omnes ut in unam Eumenis regis concurrant navem, a ceteris tantum satis habeant se defenturos
serpentium multitudine consecurex autem in qua nave veheretur, ut scirent se facturum quem si aut cepissent aut interfecissent,
dere
:
id facile illos
magno
in
proehum deducitur. Quarum acie constituta, priusquam signum pugnae daretur, Hannibal, ut palam faceret suis quo loco Eumenes esset, tabellarium in scapha cum caduceo mittit qui ubi ad naves adversariorum pervenit, epistolamque osten;
dens, se
Eumenen deductus
declarata suis,
regem professus est queerere, statim ad est, quod nemo dubitabat aliquid
Tabellarius,
ducis
nave
eodem unde
At Eumenes, soluta epistola, nihil in ea reperit, nisi quod ad irridendum eum pertineret cujus etsi causam mirabatur, (nec reperiebatur,) tamen proeHum statim committere non dubitavit. Horum in concursu Bithynii HannibaHs pr^ecepto universi navem Eumenis adoriuntur quorum vim rex cum sustinere non posset, fuga salutem petit quam consecutus non esset, nisi intra sua prassidia se recepisset quae
;
:
proximo Htore erant coHocata. ReHquae Pergamenae naves cum adversarios premerent acrius, repente in eas vasa fictiHa, de quibus supra mentionem fecimus, conjici coepta sunt; que
in
jacta initio risum pugnantibus excitarunt nec quare id fieret poterat inteHigi. Postquam autem naves completas conspexerunt serpentibus, nova re perterriti, cum quid potissimum vitarent non vide;
rent,
pO
retulerunt.
LATIN READER.
Sic Hannibal consilio
:
arma Pergamealias
norum
superavit
Que dum
Prusiag
in
facta,
atque ibi de Hannibale mentione ex his unus diceret eum in Prusias regno esse. Id postero die Flamininus senatui detulit. Patres conscripti, qui Hannibale vivo numquam se sine
insidiis futuros
sularem coenarent
est
illud recusavit,
quod adversus jus hosne id a se locum ipsi si possent comprehenderent pitii esset Hannibal enim uno ubi esset facile inventuros. loco se tenebat in castello quod ei ab rege datum idque sic aedificarat, ut in omnibus erat muneri exitum sibi haberet, semper verens sedificii partibus ne usu eveniret quod accidit. Huc cum legati Ropostularent
:
:
manorum
venissent, ac mukitudine
domum
ejus cir-
cumdedissent, puer ab janua prospiciens Hannibali dixit, plures prcCter consuetudinem armatos apparere
;
qui imperavit
ei,
ut
omnes
cumiret, ac propere
sibi
renuntiaret
num eodem
modo undique
disset,
obsideretur.
esset renuntiasset,
sensit id
sibi
Puer cum celeriter quid omnesque exitus occupatos ostennon fortuito factum, sed se peti,
neque ne aheno
tutum,
Quam
arbitrio dimitteret,
memor
pristinarum vir-
Sic vir fortissimus, multis variisque perfunctus laboribus, anno acquievit septuagesimo.
verat sumpsit.
V.
11
JLibrar
SALLUST.
%;i^^ CWifor^-
T/ie
Youth of Jugurtha,
[Chapters 5-12.]
Bello Punico
rum,
et
in
amicitia
P.
Scipione,
fuit,
cui
postea Africano
praeclara
victis
rei
cognomen ex
militaris
virtute
multa
:
facinora
et
fecerat
qu^,
cujus
Karthaginiensibus
capto
late
in
Africa
magnum
atque
ob Syphace, imperium
urbis
et
valuit,
populus
Romanus quascumque
agros
tia
manu
Igitur amici-
Dein Micipsa
regnum solus obtinuit, Mastanabale et Gulussa fratribus morbo absumtis. Is Adherbalem et Hiempsalem ex sese genuit
fratris
;
fihum,
eodem
habuit.
Qui, ubi primum adolevit, pollens viribus, decora facie, sed multo maxume ingenio validus, non se luxu neque inertiag corrumpendum dedit sed, uti
;
mos-gentis ilHus est, equitare, jaculari, cursu cum agquahbus certare et, cum omnis gloria anteiret,
;
omnibus tamen carus esse ad hoc, pleraque tempora in venando agere leonem. atque alias feras
:
92
LATIN READER.
in primis ferire
;
mimimum ipse de se loqui. Quibus rebus Micipsa tametsi initio laetus fuerat, existumans virtutem
facere,
primus aut
plurumum
tamen postquam
astate,
parvis
intellegit,
vehe-
menter negotio permotus, muha cum animo suo Terrebat eum natura mortahum, avida imperi et pr^eceps ad explendam animi cupidinem
volvebat.
:
hberorumque
aetatis,
quas
'agit :(^ad
hoc studia Numidarum in Jugurtham accensaj)ex quibus, si talem virum dohs interfecisset, ne qua seditio aut beUum oriretur anxius erat. His difficuUatibus circumventus, ubi videt neque per vim neque insidiis opprimi posse hominem tam
acceptum popularibus, quod erat Jugurtha manu promptus et adpetens gloriie mihtaris, statuit eum objectare pericuhs, et eo modo fortunam tentare. Igitur, beho Numantino, Micipsa cum populo Romano equitum atque peditum auxiha mitteret, sperans vel ostentando virtutem, vel hostium scevitia facile eum occasurum, prcefecit Numidis quos in Hispaniam mittebat. Sed ea res longe ahter ac ratus erat Nam Jugurtha, ut erat impigro atque acri evenit.
ingenio, ubi naturam P. Scipionis, qui
tum Romanis
imperator erat,
et
morem hostium
cognovit,
muko
hibore muhaque cura, prgeterea modestissume parendo et sa^pe obviam eundo pericuhs, in tantam claritudinem bre\i pervenerat, ut nostris vehcmenter
Ac sane carus, Numantinis maxumo terrori esset. quod difficihumum in primis est, et proeho strenuus erat, et bonus consiho; quorum aherum ex provi-
SALLUST.
dentia timorem, alterum
adferre
93
plerumque
solet.
bere,
Jugurtham agere, in amicis hamagis magisque in dies amplecti quippe cujus neque consiHum neque inceptum ullum frufere res asperas per
:
stra erat.
Huc
et in-
multos ex Romanis
Ea
bono honestoqu^e apud socios, clari magis quam honesti qui Jugurthai non mediocrem animum polHcitando accendebant, si Micifsa rex occidissct^ fore utl solits imfcrio JVwnidice fotiretiir ; in ipso jnaxumani virtutcni, Ronice oninia vcenalia essc. Sed postquam Numantia deleta P.
potiores erant, factlosi domi, potentes
;
domum
:
de-
donatum atque laudatum magnifice pro concione Jugurtham in preetorium abduxit ibique secreto monuit, " uti potius pubHce quam privatim amicitiam popuH Romani coleret neu quibus largiri insuesceret periculose a paucis emi quod multorum esset si permanere vellet in suis artibus, ultro ihi et gloriam et regnum venturum sin properantius pergeret, suamet ipsum pecunia pragcipitem ca;
surum."
cum Htteris quas Micipsas redderet Earum sententia haec erat " Jugurthse tui beho Numantino longe maxuma virtus fuit quam
Sic locutus,
dimisit.
: ;
Nobis ob merita sua carus est ut idem senatui populoque Romano sit summa ope nitemur. Tibi quidem pro nostra amicitia gratulor en habes virum dignum te atque
tibi
rem
94
LATIN READER.
Igitur rex, ubi ea quas
fama
imperatoris
ita
esse cognovit,
cum
virtute
mum
sus
tum gratia viri permotus, flexit anisuum, et Jugurtham beneficiis vincere adgresstatimque
filiis
est;
eum
adoptavit,
instituit.
.
et
. .
testamento
pariter
cum
hgeredem
Postquam
illi,
more
unum
ilHs
Sed Hiempsal,
qui
minumus ex
thae (quia
alteram transductus
Ibi
cum
multa de administrando imperio dissererent, Jugurtha inter alias res jacit, ofortcre qtmiqticmn consulta oynnia et dccrcta rescindi; na^n -pcr ea tc^npora
Tum
nani ide^n Hiempsal -placcrc sibi respondit ipsmn illum tribus proxu7nis annis adoptatione in
;
regnuni pervenisse.
thae
altius
in pectus
Jugur-
erat
descendit.
modo cum animo habere, quibus Hiempsal per dolum caperetur. Quae ubi tardius procedunt, neque lenitur animus ferox, statuit quovis modo inceptum perficere. Primo conventu, quem ab reguHs factum supra' memoravi, propter dissensionem, placuerat dividi
parare, atque ea
thesauros, finisque imperi singuHs constitui.
Itaque
; ;
SALLUST.
ad pecuniam distribuendam.
propinqua
thesauris
in
95
in loca
Reguli interea
alio
alius
concessere.
Sed
ute-
Hiempsal
batur, qui
oppido Thirmida
lictor
forte ejus
domo
proxumus
que ei semper fuerat. Quem ille casu ministrum oblatum promissis onerat, impeUitque uti tamquam sua visens domum eat, portarum clavis adulterinas
paret
;
nam
veras ad
Hiempsalem referebantur
ce-
cum magna
manu venturum.
ducit.
Numida mandata
brevi conficit
Qui, postquam in
quasrere
;
gem
dormientis
interficere
clausa effringere
:
strepitu et tumultu
interim reperitur,
ancillas,
rat.
quo
initio
pavidus
Numidae caput
referunt.
ad Jugur-
tham
2.
How
Postquam, regno
et
cis
adeptum sese videt certum esse ratus, quod ex amiapud Numantiam acceperat, omnia Romag vena;
lia esse
quos pauHo ante muneribus expleverat, in regnum AdherbaHs animum intendit. Ipse acer, beHicosus
at is
quem
opportunus
dus.
Igitur ex
invasit
;
improviso
ejus
cum magna
manu
96
alia
LATIN READER.
prasda
capit,
aedificia incendit,
pleracjue loca
hostiliter
cum
equitatu accedit.
regnum suum convortit, existumans Adherbalem dolore permotum injurias suas manu vindicaturum, eamque rem belh caussam fore. At ihe, quod neque se parem armis existumabat, et amicitia popuh Romani magis quam Numidis fretus erat, legatos ad Jugurtham de injuriis questum
multitudine in
misit
:
qui
tametsi
contumehosa
dicta
retulerunt,
tamen omnia pati decrevit quam behum sumere quia tentatum antea secus cesserat. Neque tamen eo magis cupido Jugurthas minuebatur quippe qui totum ejus regnum animo jam invaserat. Itaque non, uti antea, cum pragdatoria manu, sed
prius
;
magno
exercitu comparato,
behum
gerere coepit,
et
Ceterum, aperte totius Numidias imperium petere. qu^ pergebat, urbis, agros vastare, pra^das agere suis animum, terrorem hostibus augere. Adherbal ubi intehegit eo processum, uti regnum
aut
rehnquendum
esset,
aut
armis
retinendum,
Interim haud longe a mari, prope Cirtam dit. oppidum, utriusque exercitus consedit et quia diei extremum erat, proehum non inceptum. Sed ubi plerumque noctis processit, obscuro etiam tum hi;
mine, mihtes Jugurthini, signo dato, castra hostium invadunt; semisomnos partim, ahos arma sumentes,
fugant fundunlque.
Adherbal cum paucis equitibus muUitudo togatorum fuisset, moenibus prohibuit, uno insequentes quae Numidas
Cirtam profugit
;
et, ni
behum
;
Igitur Jugurtha
turribusque, et
SALLUST.
;
97
gnare adgreditur maxume festinans tempus legatorum antecapere, quos, ante proelium factum ab Adherbale, Romam missos audiverat. Sed postquam senatus de bello eorum accepit, legantur in Africam majores natu, nobiles, amplis honoribus usi in quis M. Scaurus, consularis, et tum senati princeps. Ei, quod res in invidia erat, simui et ab Numidis obsecrati, triduo navim ascen:
dere
tham
seque ad
quam ocissimie ad ^rovincimn acccdat; eum ab senatu missos, Ille ubi accepit homines claros, quorum auctoritatem Romge pollere audiverat, contra inceptum suum venisse primo
;
:
commotus metu atque lubidine divorsus agitabatur. Timebat iram senatus ni paruisset legatis porro
animus Ciipidine cecus ad inceptum scelus rapiebatur. Vicit tamen in avido ingenio pravum consilium. Igitur, exercitu circumdato,
summa
vi
Cirtam
irrumpere
turum.
tenderat)
nititur,
maxume
sperans, diducta
manu
casum
prius
;
victorise inven-
Quod
efficere
ut
quam
legatos
ne,
ampHus moincen-
rando, Scaurum,
deret,
cum
paucis
Ac
tur,
quod oppugnatione non desisteret multa tamen oratione consumpta, legati frustra discessere. Ea postquam Cirtee audita sunt, ItaHci, quorum
virtute
moenia defensabantur,
uti
Romani
seque
et
inviolatos sese
AdherbaH suadent,
:
oppidum Ju-
gurthag tradat
98
LATIN READER.
At
;
ille,
eosdem,
si
Jugurtha in excruciatum necat dein omnis primis Adherbalem puberes Numidas atque negotiatores promiscue, uti
;
interfecit.
est,
et res in
tempus, atrocitatem
potentiae nobiHtatis,
facti leniebant.
Ac
ni
C.
Mem-
et infestus
populum
Romanum
edocuisset,
Tanta vis gratias atque Sed ubi senatus, deHcti conscientia, populum timet, lege Sempronia provincias futuris consuHbus, Numidia atque ItaHa, decretae
suhationibus dilapsa foret.
!
purnius
nit.
Africam portaretur,
scril)itur
decernuntur.
3.
Jugurtha
in Ro7ne,
[Chapters 32-35.]
Dum
reHcti
haec
Romae geruntur,
exercitui
qui
Bestia
praeerant,
flagitiosissuma
facinora
fecere.
aHi per-
fugas vendere
agebant.
Tanta
vis avaritiae in
animos eorum,
veluti tabes,
::
SALLUST.
invaserat
!
99
pragt(5r, perlata rogatione a ac perculsa omni nobilitate, ad Jugurtham proficiscitur eique timido et ex conscientia
At Cassius
;
C.
Memmio,
diffidenti
"
quoniam
se populo
Romano
ponit,
bat.
quam
misericordiam, ex-
periri mallet."
quam
Talis
ille
ea tempestate
quam maxume miserabili, cum Cassio Romam venit. Ea erat tempestate Romae Numida quidam, noIgitur Jugurtha, contra decus regium, cultu
filius,
Masinissae nepos
Adherbale interfecto, profugus ex Africa abierat. Huic Sp. Albinus, qui proxumo anno post Bestiam cum Q^ Minucio Rufo consulatum gerebat, persuadet, quoniam ex stirpe Masinissse sit, Jugurthamque ob scelera invidia cum metu urgueat, regnum Numidise ab senatu petat. Avidus consul belli gerundi, moveri quam senescere omnia malebat. Ipsi provincia Numidia, Minucio Macedonia evenerat. Quas postquam Massiva agitare coepit, neque Jugurthas in amicis satis prsesidii est, quod eorum ahum conscientia, alium mala fama et timor impediebat Bomilcari, proxumo ac maxume fido sibi, imperat, "pretio, sicuti multa confecerat, insi;
maxume
occulte
sin id
parum procedat quovis modo, Numidam interficiat." Bomilcar mature regis mandata exsequitur et per
homines
ejus,
talis
negotii
artifices
itinera
egressusque
Igitur
lOO
LATIN READER.
paullo inconsultius
truncat
;
Massivam adgreditur
illum ob-
reus magis ex aequo bonoque quam ex jure gentium Bomilcar, comes ejus qui Romam fide pubHca venerat. At Jugurtha, manufestus tanti sceleris, non
prius omisit contra
vortit,
verum
niti,
quam animum
ad-
ex amicis quinquaginta vades dederat, regno magis quam vadibus consulens, clam in Numidiam Bomilfacti esse.
quamquam
in priore actione
carem
dimittit
veritus,
sibi,
invaderet parendi
ptum
est,
Et ipse paucis diebus eodem profectus Sed postquam jussus a senatu ItaHa decedere.
foret.
Roma
ciens,
egressus
est,
fertur,
:
postremo dixisse
ture -perituram^ si
4. Political Parties in
[Chapters 41, 42.]
Rome,
Ceterum
cis ante
factionum, ac deinde
mos partium popularium et senatus omnium malarum artium, pauannis Romag ortus est, otio et abundantia
earum rerum, quag prima mortales ducunt. Nam ante Karthaginem deletam populus et senatus Romanus placide modesteque inter se rempubHcam
neque dominationis cermetus hostiHs in bonis artibus civitatem retinebat. Sed ubi iHa formido mentibus decessit, sciHcet ea, quas secundse res amant, lascivia atque superbia incessere. Ita, quod in advorsis
tractabant
;
neque
glorise,
:
tamen
SALLUST.
lOI
Namque
coepere nobilitas
:
quisque ducere, trahere, rapere. Ita omnia in duas partis abstracta sunt respublica, quse media
:
fuerat, dilacerata.
Ceterum
nobilitas factione
magis
pollebat
tudine,
minus
poterat
;
domique agitabatur
vincias,
magistratus,
gloriae
triumphique
;
erant
populus mihtia atque inopia urguebatur prsedas belhcas imperatores cum paucis diripiebant inter;
confinis
erat,
sedibus
pehebantur.
Ita
cum
modo modestiaque
;
inva-
omnia nihil pensi neque quoad semet ipsa pragcipitavit. Nam ubi primum ex nobilitate reperti sunt, qui veram
sancti habere,
gloriam
cocpit.
injustag potentias
anteponerent
moveri
civi-
tas, et dissensio
Nam
rum
postquam Tiberius
aliis
coepere
nobilitas
noxia,
modo per socios aq nomen Latinum, interdum per equites Romanos, quos spes soatque eo perculsa,
cietatis
a plebe dimoverat,
ierat
;
Gracchorum
actionibus
obviam
annos eadem rum, aherum triumvirum coloniis deducendis, cum M. Fulvio FLacco ferro necaverat. Et sane Gracchis, cupidine victorice, haud satis moderatus animus
I02
fuit.
LATIN READER.
Sed bono
injuriam vincere.
ea victoria nobilitas ex
sibi timoris
plusque in reliquum
quam
poten-
addidit.
Quae
;
res
plerumque magnas
alteri
civitates
pessum modo,
dedit
dum
et
alteros vincere
ulcisci
quovis
et victos
acerbius
volunt.
Sed de
si
studiis partium,
omnis
civitatis
moribus,
sin-
Quamobrem ad
7- Interea Jugurtha diffidere suis rebus, ac tum demum veram deditionem facere conatus est. Igitur
legatos ad consulem
cum
tummodo
ipsi liberisque
vitam peterent,
dederent populo
Romano.
Numidarum
infi-
ac
sibi
cogno-
maxume
sibi
parum
jubet. -^
procederet, necatum
forent,
Deinde
ipse
paucis
Numidiam
plena
:
procedit
ubi,
contra belli
faciem, tuguria
in
agris
erant
ex
SALLUST.
103
postremo omnia quae imperarentur facere. Neque Metellus idcirco minus, sed pariter ac si hostes adessent, munito agmine incedere, late explorare
omnia,
diis
illa
locum
Itaque ipse
cum
expeditis co-
erat
in
postremo C. Marius
:
cum
equitibus curabat
tribunis
auxiharios
equites
cohortium dispertiverat, ut
cum
permixti velites,
quocumque accederent
rent.
peritia
Nam in Jugurtha tantus dolus, tantaque locorum et mihtiae erat, ut, absens an praesens, pacem an bellum gerens, perniciosior esset, in
Erat haud longe ab eo itinere quo Metellus per-
incerto haberetur.
oppidum Numidarum, nomine Vacca, forum rerum venaHum totius regni maxume celebratum
gebat,
ubi et incolere et mercari consueverant ItaHci generis
multi mortales.
Huc
tia si
imposuit
praeterea
imperavit frumentum,
:
et
alia
ratus, id
quod
res
monebat, frequentiam negotiatorum et commeatuum juvaturam exercitum, et jam paratis rebus munimento fore. Inter haec negotia, Jugurtha impensius modo legatos suppHces mittere, pacem orare praster suam
;
Quos
mum
dimittebat regi pacem, quam postulabat, neque abnuere, neque poHiceri, et inter eas moras promissa legatorum exspectare. Jugurtha ubi MetelH dicta cum factis composuit,
:
I04
LATIN READER.
quippe
cui
re bellum asperru-
mum
maxuma
alienata,
coactus rerum
Igitur explora-
ager hostibus
hostium
itinere,
loci,
in
spem
victorias
adductus ex
copias potest
opportunitate
quam maxumas
omnium generum
diae,
quam Adherbal
a
in divisione possederat,
;
flumen
nomine Muthul a quo aberat mons ferme miha passuum xx tractu pari, vastus ab natura et humano cuhu sed ex eo medio quasi
oriens
meridie,
colHs oriebatur, in
oleastro
immensum
pertingens, vestitus
quag
humi arido atque arenoso gignuntur. Media autem planities deserta penuria aquag, prieter flumini
:
propinqua loca
cultoribus frequentabantur.
Igitur in eo colle,
quem
ctum docuimus, Jugurtha extenuata suorum acie consedit, elephantis et parti copiarum pedestrium Bomilcarem pra^fecit, eumque edocet quag ageret ipse propior montem cum omni equitatu et peditibus
dilectis suos collocat
:
mores
mameregnumque
:
suum ab Romanorum
certamen
:
avaritia defendant
cum
eis
quos antea victos sub jugum miserint ducem ilHs, non animum mutatum quce ab locum imperatore decuerint, omnia suis provisa superiorem, ut prudentes cum imperitis, ne paucifore,
:
ores
cum
cum
bello melioribus
SALLUST.
105
parati
:
manum
consererent
proinde
intentique
Romanos
invadere
illum diem
aut
maxumarum ierumnarum
viritim, uti
initium
fore."
Ad
hoc
quemque ob
honore extulerat, commonefacere beneficii sui, et eum ipsum ahis ostentare postremo, pro cujusque
:
ingenio, polHcendo,
:
minitando, obtestando,
ahum
aho modo excitare cum interim Metellus, ignarus hostium, monte degrediens cum exercitu conspicatur, primo dubius quidnam insolita facies ostenderet
(nam inter virgulta equi Numidasque consederant, neque plane occultati humiHtate arborum, et tamen
incerti
ipsi
quidnam
esset,
cum
natura
loci,
tum dolo
Ibi
gnitis insidiis,
pauHisper
agmen
constituit.
cominter
proxumum
;
aciem instruxit
;
manipulos funditores
et sagittarios dispertit
;
equita-
tum omnem
in cornibus locat
animadvortit,
aquse, ne
siti
ex anni
tempore
et
inopia
le-
conficeretur exercitus, P.
RutiHum
gatum cum
equitum
locum
et
castris antecaperet
et transvorsis proe-
suum remoraturos,
lassitudinem
et
derent,
sitim
Deinde ipse pro re atque loco, Marium post principia derat, pauUatim procedere
;
habere; ipse
cum
erant.
Io6
LATIN READER.
At Jugurtha, ubi extremum agmen MetelH primos suos prcetergressum videt, praesidio quasi duum
milium peditum montem occupat, qua Metellus descenderat, ne forte cedentibus advorsariis receptui
ac post munimento foret
hostis invadit.
:
Numidag
omnibus
ahi
postremos
;
casdere
que instare
conturbare
:
locis
Romanorum
qui firmioribus
ordines
quorum etiam
sauciabantur
;
animis
neque contra feriundi, Antea jam docti ab Jugurtha equites, ubi Romanorum turma insequi coeperat, non confertim, neque in unum sese recipiebant, sed aHus aHo quam maxume divorsi. Ita numero priores, si ab persequendo hostis deteraut
modo eminus
conserendi
manum,
copia erat.
tergo
aut lateribus
circumveniebant
quam
evadere
neque signa, neque ordines observare ubi quemque periculum ceperat, ibi resistere ac propularma, tela, equi, viri, hostes atque cives persare fors omnia nihil consiHo neque imperio agi mixti
; ; ;
regere.
Itaque
in
multum
incerto
die processerat,
erat.
cum
etiam
tum eventus
Denique omnibus
Numicondu-
unum
ordines
restituit, et
Eorum magna
SALLUST.
pars superioribus locis fessa consederat.
re et hortari milites, " ne deficerent,
hostis fugientes vincere
:
107
neque iUis castra esse, neque munimentum ullum, quo cedentes tenderent in armis omnia sita." Sed ne Jugurtha quidem interea quietus erat circumire, hortari, renovare proeHum, subvenire suis, et ipse cum dilectis tentare omnia instare firmos quos cognoverat, hostibus dubiis eminus pugnando retinere. Eo modo inter se duo imperatores summi viri ceripsi pares, ceterum opibus disparibus. tabant
;
:
Nam
De-
perfugium
fieri, et
jam
praeceptum
fusi fugatiet regio
fuerat, evadunt.
Amisso
;
loco,
Numidge
Interea
que
pauci interiere
ignara,
plerosque velocitas,
sunt,
hostibus
tutata
Bomilcar,
quem
fectum ab Jugurtha supra diximus, ubi eum RutiHus praetergressus est, pauUatim suos in sequum
locum deducit
labat,
ac,
dum
:
postu-
neque remittit, quid ubique Postquam RutiHum consedisse jam, et animo vacuum. accepit, simulque ex Jugurthae proeHo clamorem augeri veritus ne legaaciem exornat
hostis ageret explorare.
;
tus,
cognita
re,
laborantibus
suis
auxiHo
foret,
aciem,
quam
diffidens virtuti
miHtum
arcte statuerat,
:
quo hostium
eoque
ani-
I08
LATIN READER.
;
madvortunt
agitari
nam prospectum
Et primo
rati
tus, prohibebat.
;
humum
aridam vento
acies
et, sicuti
movebatur, magis magisque adpropinquare vident, cognita re, properantes arma capiunt, ac pro castris
sicuti
imperabatur consistunt.
ventum est, utrimque magno clamore concurritur. Numidae tantummodo remorati, dum in elephantis auxiHum putant, postquam eos impeditos ramis arborum, atque ita disjectos circumveniri vident, fugam faciunt ac plerique, abjectis armis, colHs aut noctis que jam aderat auxilio, integri abeunt. reHqui omnes, numero Elephanti quattuor capti
:
quadraginta, interfecti.
At Romani, quamquam
trorum
et
itinere atque
opere cas;
proeHo
ta-
men, quod MeteHus ampHus opinione morabatur, nam dolus instructi intentique obviam procedunt Numidarum nihil languidi neque remissi patiebatur. Ac primo, obscura nocte, postquam haud procul in:
apud aheros formidinem simul et tumuHum facere et psene imprudentia admissum facinus miserabile, ni utrimque prasmissi equites rem exploravissent. miHtes Igitur pro metu repente gaudium exortum
;
aHus
unt
res
;
aHum
laeti
adpeUant
Quippe
humanae
sese habent
gloriari Hcet
advorsae res etiam bonos detrectant. MeteHus, in eisdem castris quatriduo moratus, sau-
cios
tiae
cum
:
cura
reficit,
gratias
SALLUST.
109
jam pugna-
Tamen tum, reliquos labores pro prasda fore." interim transfugas et alios opportunos, Jugurtha ubi gentium, aut quid agitaret, cum paucisne esset,
an exercitum haberet, ut sese victus gereret, exploratum misit. At ille sese in loca saltuosa et natura munita receperat ibique cogebat exercitum numero hominum ampliorem, sed hebetem infirmumque, Id ea agri ac pecoris magis quam belH cultorem. equites nemo regios preeter gratia eveniebat, quod omnium Numida ex fuga regem sequitur quo cujusque animus fert, eo discedunt neque id flagitium ita se mores habent. mihtiae ducitur
: :
tum animum
ferocem esse bellum renovari, quod, nisi ex ilHus lubidine, geri non posset praeterea iniquum certamen sibi cum hostibus minore detrimento iUos vinci quam suos vincere statuit non proehis, neque
;
acie, sed
Itaque in
Numidiae loca opulentissuma pergit agros vastat multa casteHa et oppida, temere munita aut sine praesidio, capit incenditque puberes interficit aHa omnia miHtum preedam esse. Ea formidine multi mortales Romanis dediti obsides frumentum et aha
;
ubicumque res Quas negotia multo magis quam proeHum male pugnatum ab suis regem terrebant quippe cujus spes omnis in fuga
pr^bita
;
prgesidium impositum.
sita erat,
sequi cogebatur
et
nequiverat, in ahenis
behum
Tamen
:
ex
copia quod optumiim videbatur consiHum capit exercitum plerumque in eisdem locis opperiri jubet;
ipse
cum
delectis equitibus
MeteHum
sequitur, no-
IIO
LATIN READER.
repente
adgreditur.
cadunt,
profugit.
niretur,
multi
capiuntur
Et Numidag, priusquam ex
sicuti jussi erant,
subvedis-
in
proxumos
collis
cedunt.
6.
Caius Marius,
[Chapters 63, 64.]
'
magna
haruspex dixerat: "proinde, quae animo agitabat, fretus deis ageret fortunam quam saspissume expe;
riretur
At
illum
jam
quem
capiundum, praeter vestustatem familia^, aha omnia abunde erant industria, probitas, mihtige magna scientia, animus belH ingens, domi modicus, lubidi:
tantummodo gloriae avidus. Sed is natus et omnem pueritiam Arpini ahus, ubi primum astas mihtiag patiens fuit, stipendiis faciundis, non Grasca facundia, neque urbanis munditiis
nis et divitiarum victor,
sese exercuit
nium brevi adolevit. Ergo ubi primum tribunatum mihtarem a populo petit, plerisque faciem ejus ignorantibus, factis notus, per omnis tribus declaratur.
rit
Deinde ab eo magistratu ahum post ahum sibi pepesemperque in potestatibus eo modo agitabat, ut
;
ampHore quam gerebat dignus haberetur. Tamen is ad id locorum tahs vir (nam postea ambitione pragceps datus est) consulatum adpetere non audebat. Etiam tum ahos magistratus plebes, consulatum nobihtas inter se per manus tradebat. Novus
SALLUST.
III
nemo tam
quin
is
clarus,
indignus
illo
beretur.
Igitur ubi
dere videt, quo cupido animi hortabatur, ab Metello petundi gratia missionem rogat cui quamquam
:
aha optanda bonis superabant, tamen inerat contemtor animus et superbia, commune nobihtatis mahun. Itaque primo commotus insohta re, mirari primum ejus consihum, et quasi per amicitiam monere, "ne tam prava inciperet, neu super fortunam animum gereret non omnia omnibus cupiunda esse debere ilh res suas satis placere
virtus, gloria,
; ;
;
negaretur."
primum
fertur
quae peteret."
dixisse,
Ac
"ne
postea saepius
festinaret
eadem
;
postulanti
mature consulatum petiturum." Is eo tempore contubernio patris ibidem mihtabat, annos natus circiter xx. Quag res Marium cum pro hoabire
satis
iUum cum
fiho suo
quem adfectabat, tum contra Metehum vehementer accenderat. Ita cupidine atque ira, pessumis consukoribus, grassari, neque facto uho neque dicto abstinere, quod modo ambitiosum foret mihtes
nore,
;
quam
mukitudo Uticag erat, criminose simul et magnifice de beho loqui " dimidia pars exercitus si sibi permitteretur, paucis diebus Jugurtham in catenis habiturum ab imperatore consuUo trahi, quod homo
:
112
LATIN READER.
illis
Quae omnia
animo
7.
tha deditionem,
Per idem tempus Bomilcar, cujus impulsu Jugurquam metu deseruit, inceperat, suspectus regi, et ipse eum suspiciens, novas res cupere ad perniciem ejus dolum quasrere die noctuque fatigare animum. Denique omnia tentando, socium sibi adjungit Nabdalsam, hominem nobilem, magnis opibus, carum acceptumque popularibus suis qui plerumque seorsum ab rege exercitum ductare, et omnis res exsequi soHtus erat, quae
:
ex quo
ilH
gloria opesque
inventas.
:
Igitur
cetera, uti
Nabdalsa ad exercitum profectus, quem inter hiberna Romanorum jussus habebat, ne ager inuhis hostibus vastaretur. Is postquam, magnitudine facinoris perculsus, ad tempus non venit, metusque rem impediebat Bomilcar, simul cupidus incepta patrandi, et timore socii anxius, ne omisso vetere consiHo novum quaereret, Htteras ad eum per homines fideHs mittit, in quis moHitiem socordiamque viri accusare, testari " ne prasmia MeteHi in deos per quos juravtsset pestem converteret Jugurthag exitium adesse ceterum suane an virtute Metehi periret, id modo agitari proinde reputaret cum animo suo, praemia, an
tempore parari
placuit.
;
: ; ; ;
cruciatum mallet."
: :
SALLUST.
113
Sed cum
ercito
Nabdalsa, ex:
corpore
fessus,
in
lecto
quiescebat
ubi,
primo cura, deinde uti aegrum animum solet somnus cepit. Erat ei Numida quidam negotiorum curator, fidus acceptusque,
cognitis Bomilcaris verbis,
et
omnium
consiliorum
nisi
novissumi particeps.
litteras audivit,
ex consuetu-
dormiente
illo
epistulam, super
stra fuit,
Jugurtham placandi
gratia accedit
dicit
venta
lacrumans obtestatur per amicitiam, perque sua antea fideliter acta, ne super tali scelere suspectum sese haberet. Ad ea rex, aUter atque animo gerebat, placide respondit. Bomilcare aliisque multis, quos socios insidiarum cognoverat, interfectis, iram oppresserat ne qua ex eo negotio seditio oriretur. Neque post id locorum Jugurthge dies, aut nox ulla quieta fuit neque loco, neque mortali cuiquam, aut tempori cirsatis credere civis, hostisque juxta metuere cumspectare omnia, et omni strepitu pavescere alio atque aho loco, saepe contra decus regium, noctu requiescere interdum somno experrectus, arreptis armis, tumultum facere. Ita formidine, quasi vecor;
dia, exagitari.
Amissis amicis, quorum plerosque ipse necaverat^ ceteri formidine, pars ad Romanos, ahi ad regem
8
114
LATIN READER.
profugerant,
Bocchum
dia
geri sine
administris posset, et
novorum fidem
:
in tanta perfi-
veterum experiri periculosum duceret, varius neque illi res, neque consilium, aut quisquam hominum satis placebat itinera pragfectosque in dies mutare modo advorsum hostes, interdum in sohtudines pergere saspe in fuga, ac post paullo in armis spem habere dubitare, virtuti an fide popularium minus crederet ita, quoincertusque agitabat
;
; ;
cumque
dit.
Sed
inter
cum
exercitu osten-
Numidai ab Jugurtha pro tempore parati inQua in parte dein proeHum incipitur. ceteri ejus rex adfuit, ibi aHquamdiu certatum omnes miHtes primo concursu pulsi fugatique. Romani signorum et armorum aliquanto numero, hoNam ferme Numidas in stium paucorum potiti. omnibus proeHis pedes magis, quam arma tutata
structique
:
sunt.
Ea
dens,
modo
rebus suis
diffi-
dein
cum perfugis et parte equitatus in soHtudines, Thalam pervenit, in oppidum magnum atque
opulentum, ubi plerique thesauri fiHorumque ejus mukus pueritiag cultus erat. Quae postquam MeteHo comperta sunt, quamquam inter Thalam flumenque
proxumum,
in
spatio
miHum
quinquaginta,
;
loca
tamen spe patrandi beHi, si ejus oppidi potitus foret, omnis aspesupervadere, ac naturam etiam vincere ritates Igitur omnia jumenta sarcinis levari adgreditur. ceterum utres jubet, nisi frumento dierum decem
arida atque vasta esse cognoverat
;
modo,
quirit
et
portari.
Praeterea con-
SALLUST.
ris
:
115
lignea,
dederant,
quam plurumum
diem locumque ubi praesto forent praidicit. Ipse ex flumine, quam proxumam oppido aquam supra diximus, jumenta onerat. Eo modo instructus ad Thalam proficiscitur. Deinde ubi ad id loci ventum, quo Numidis praeceperat, et castra posita munitaque sunt
dicitur, ut
;
tanta repente
ccelo
ea
modo
commeatus spe ampHor quia Numidae, sicuti plerique in nova deditione, officia intenderant. Ceterum mihtes religione pluvia magis usi eaque res multum animis eorum addidit, nam rati sese deis immortahbus curae esse. Deinde postero die,
Praeterea
;
Thalam
perveniunt.
magna
idem
nostri facere.
Sed
rex, nihil
tela, locos, tempora, denique naturam ipsam, ceteris imperitantem, industria vicerat, cum Hberis et magna parte pecuni^e ex oppido noctu profugit neque postea in ullo loco ampHus uno die aut una nocte moratus, simulabat sese negoti gratia properare ceterum proditionem time-
bat,
quam
nam
taHa
At et ex opportunitate capi. MeteHus, ubi oppidanos proeHo intentos, simul oppidum et operibus et loco munitum videt, vaHo fossaDeinde locis ex copia que moonia circumvenit.
consiHa per otium,
maxume
aggerem
jacere, et
ii6
LATIN READER.
et
adminis:
Contra
liasc
Denique
Romani, multo ante labore proeliisque fatigati, post dies quadraginta quam eo ventum erat, oppido modo
potiti
:
Ei, post-
quam murum
vident,
et alia quee prima regiam comportant ibi vino et epulis onerati, illaque et domum et semet igni corrumpunt et quas victi ab hostibus poenas metuerant,
ducuntur,
domum
8.
At Marius,
consul
factus,
jussit,
postquam
ei
provinciam Numidiam
singulos modo,
populus
modo
victis illis
lagdere dictitare, "sese consulatum ex spoHa cepisse;" aHa pr^eterea magnifica pro se, et ilHs dolentia. Interim, quas bello opus erant, prima habere postulare legionibus supple; ;
mentum
auxilia
;
populis
et
regibus
sociisque
arcessere
quemque
et
emeritis stipendiis
secum
Neque
illi
senatus,
quamquam
;
:
advorsus
erat,
ceterum
belii
supplementum etiam
decreverat
quia neque
Marius aut
Sed ea
res fru-
sALLusT.
stra sperata
:
ri7
eundi plerosfore,
tanta lubido
!
cum Mario
que invaserat
victorem
trahebant.
domum
:
rius arrexerat
Et eos non paullum oratione sua Manam postquam, omnibus quae postu-
contionem
disseruit
populi
advocavit.
" Scio ego, Qiiirites, plerosque non eisdem artibus inperium a vobis petere, et, postquam adepti sunt, gerere primo industrios, subplicis, modicos esse dein per ignaviam et superbiam aitatem agere. Set uiihi contra ea videtur nam quo pku'is est univorsa respubhca quam consulatus aut preetura, eo majore cura illam administrari
; ;
:
quam
"
ficio
Neque me
;
vostro beni-
negoti sustineam.
BeUum
parcere
forisque
santis,
domi
omnia curare
si
factiosos,
opinione,
;
Ad
hoc, aHi
fortia,
quas necesse
omnium
ora in
me
con-
quippe mea bene facta reipubHcjE procedunt nobiHtatem locum invadendi quaerere. Qiio mihi acrius adnitendum est, uti neque vos capiamini, et iUi frustra sint. Ita ad hoc eetatis a pueritia fui, uti omnis labores et pericula consueta habeam. Qiiae
vorsa esse
;
^quos bonosque
;
favere,
uti
accepta
est in
Il8
LATIN READER.
:
sese probos simiilavere mihi, qui omnem aetatem m optumis artibus egi, bene facere jam ex consuetudine in naturam vortit. " Bellum me gerere cum Jugurtha jussistis quam rem
;
Queso, reputate
cum
animis
mutare mehus sit, si quem ex illo globo nobihtatis ad hoc aut aUud tale negotium mittatis, hominem veteris prosapiai ac multarum imaginum, et nulHus
id
num
stipendi
omnium,
trepi-
det, festinet,
sui.
Ita
sumat aHquem ex populo monitorem offici plerumque evenit, uti quem vos inperatorem jusinperatorem
sistis, is sibi
aHum
quaerat.
facti
Graecorum mihtaria prajcepta legere cocperint prasposteri homines nam gerere quam fieri tempore posterius, re atque usu prius est. Conparate nunc, Qiiirites, cum iUorum superbia me hominem novom. Qiiai ihi audire et legere solent, eorum partem quae iUi Htteris, ea ego miHtando vidi, aHa egomet gessi
et
:
;
majorum
didici.
" Nunc vos existumate, facta an dicta phn-is sint. Contemnunt novitatem meam, ego ihorum ignaviam mihi fortuna, iUis probra obiciuntur. Qiiamquam ego naturam
;
unam
et
communem omnium
quemque generosissumum. Ac, si jam ex aut Bestiae qua^ri posset, mene an iUos ex
erint
;
mahi-
jure
Hberos
majoribus suis, quibus, uti mihi, ex virtute nobiHtas coepit. " Invident honori meo ergo invideant hibori, innocen:
tiae,
Verum homines
ste vixerint.
ita
ita
Ne,
vohiptatem,
pr^emia
virtutis.
cum apud
faci-
: : : ;
SALLUST.
unt, pleraque
fortia facta
119
oratione
memorando
Qiiod con-
quanto vita illorum praeclarior, tanto ho rum socordia flagitiosior. Et profecto ita se res habent majorum gloria posteris quasi lumen est, neque bona netra est.
Nam
in occulto patitur.
;
Cujus
rei
ego inopiam
iniqui
Qiiirites
verum,
id
quod muUo
sibi
pra^clarius est,
meamet
sint.
adrogant, id mihi ex
scihcet, quia
est,
quam
me-
Hus
Hnt,
quam acceptam
iUis
conrupisse.
si jam mihi respondere veconpositam orationem fore.
abunde
facundam
et
Set in
maxumo
vostro benificio,
cum omnibus
locis
me-
que vosque maledictis hicerent, non placuit reticere, ne quis modestiam in conscientiam ducerct. Nam me quidem ex animi sententia nuUa oratio laidere potest quippe vera necesse est bene prcedicent falsa vita moresque mei
:
superant.
summum honorem
Non possum
consulatus
fidei
et
majorum meorum
postulet,
prieterea hastas, vexiUum, phaleras, aHa mihtaria dona cicatrices advorso pectore. Hae sunt meai imagines hsec nobiHtas, non hereditate reHcta, ut iUa iUis, set quae egomet meis phn'umis laboribus et pericuHs quaesivi.
Non
mea
parvi id facio
ipsa se
fiicta
iUis artificio
opus
est,
ut turpia
didici
parum pLacebat
eas
At
hostem
praisidium agitare
metucre,
nisi
I20
turpem famam
quiescere
;
;
LATIN READER.
laborem tolerare. Eis ego pr^eceptis mihtes hortabor neque illos arcte colam, me opulenter neque gloriam meam, laborem illorum faciam. Hoc est utile, hoc civile inperium. Namque cum tute per molHtiem agas, exercitum subphcio cogere, ici est dominum, non imperatorem esse. " Haec atque taha majores vostri faciundo, seque remet
:
;
juxta pati
humi
re-
Quis nobihtas
simihs moribus, nos illorum semulos contemnit et omnis honores non ex merito, sed quasi debitos, a vobis repetit.
Ceterum homines superbissumi procul errant. Majores eorum omnia, quas hcebat, ihis rehquere, divitias, imavirtutem non rehgines, memoriam sui praeclaram
:
me et incultis moribus aiunt quia parum convivium exorno, neque histrionem uhum, neque phu-is preci cocum quam vilhcum habeo. Quae mihi lubet Nam ex parente meo et ex ahis sanconfiteri, Quirites. ctis viris ita accepi, munditias muheribus, viris hiborem
" Sordidum
;
scite
omnibusque bonis oportere plus gloriae, quam arma, non supehectilem, decori esse. Quin ergo quod juvat, quod carum aestumant, id semper ament potent ubi adulescentiam liabuere, ibi faciant
convenire
;
divitiarum esse
senectutem agant
sudorem, pulverem,
et alia
taha
re-
hnquant nobis, quibus iha epuhs jocundiora sunt. " Verum non ita est. Nam ubi se omnibus flagitiis dedecoravere turpissumi viri bonorum prasmia ereptum
eunt.
Ita injustissume hixuria et ignavia,
;
pessumae
artes,
reipubhcae innoxiae
cladi sunt.
"Nunc quoniam
flagitia
ihis
Primum omnium
de Numidia
bonum
habetote
animum,
SALLUST.
Quirites.
121
Nam quae ad hoc tempus Jugurtham tutata omnia removistis, avaritiam, inperitiam, superbiam. Deinde exercitus ibi est, locorum sciens set, mehercules, magis strenuus quam feHx. Nam magna pars ejus avaritia. aut temeritate ducum adtrita est. Qiiamobrem vos,
sunt,
;
quibus militaris
etas est,
adnitimini
mecum,
et capessite
neque quemquam ex calamitate ahorum aut inperatorum superbia metus ceperit. Egomet in ag-
rempubHcam
mine aut in proeho consultor idem, et socius periculis vobiscum adero meque vosque in omnibus rebus juxta geram. " Et profecto deis juvantibus omnia matura sunt, victo;
ria, praeda, laus que si dubia aut procul essent, tamen omnis bonos reipubHcai subvenire decebat. Etenim nemo ignavia inmortaHs factus est neque quisquam parens H:
:
magis, uti boni honestique vitam exigerent. Phu*a dicerem, Qiiirites, si timidis virtuberis uti asterni forent optavit
;
nam
strenuis
plebei
Hujuscemodi oratione habita, Marius postquam animos arrectos videt, propere commeatu,
;
cum
his
A.
legatum proficisci jubet. Ipse interea miHtes scribere, non more majorum, neque ex classi-
ManHum
Id factum aHi inopia bonorum, aHi per ambitionem consuHs memorabant quod ab eo genere celebratus auctusque erat, et homini potentiam quagrenti egentissumus quisque opportunissumus cui neque sua cara, quippe quae nuHa sunt, et omnia cum pretio honesta videntur. Igitur Marius cum majore aHquanto numero quam decretum erat in Africam profectus, paucis diebus Uticam advehitur. Exercitus ei traditur a P. RutiHo legato nam MeteUus conspectum Marii fugerat, ne videret ea, quae audita animus tolerare nequiverat.
rosque.
:
122
LATIN READERo
9.
Marius
in the Ficld.
[Chapters S7-94.]
Sed
consul,
expletis
legionibus
cohortibusque
auxiliariis, in
ficiscitur.
castella et
agrum fertilem et prgeda onustum proOmnia ibi capta militibus donat. Dein oppida, natura et viris parum munita, adproelia
greditur
multa,
ceterum
levia,
alia
aliis
locis facere.
adesse
fortissumum
quemque tutissumum
parentesque,
tias et alia
omnia
quaeri.
luere, et virtus
omnium
:
aequalis facta.
et
hostium
utris-
que,
aut
contra
esset
explorare itinera
;
regum
apud
se
consilia et insidias
eorum antevenire
illos
nihil
tutum
pati.
Itaque et
Jugurtham, ex
sociis nostris
magnum
tham immunes,
;
levi
habebantur muniti advorsum hostis non moenibus modo, et armis atque viris, verum etiam multo magis locorum asperitate. Nam, praiter oppido propinqua,
quarum
omnium
ferarum, inopia
cibi acrior.
Ad
SALLUST.
ciosa,
siti
1^3
magis quam alia re accenditur. Ejus Marium maxuma cupido invaserat, cum propter usum belli, tum quia res aspera videbatur et Metellus oppidum Thalam magna gloria ceperat,
potiundi
nisi
quod apud
oppidum, jugi
et
pluvia utebantur.
Id ibique,
in
omni Africa, qua procul a mari incultius agebatur, eo faciHus tolerabatur, quia Numidce plerumque lacte et ferina carne vescebantur, et neque salem, neque alia irritamenta gulse quaerebant cibus ilHs advorsus famem atque sitim, non lubidini, neque
:
luxuriag erat.
Igitur
fretus,
credo
deis
nam
Numidce pabulo pecoris magis quam arvo student, et quodcumque natum fuerat jussu regis in loca munita contulerant ager autem aridus et frugum vacuus.ea tempestate, nam aestatis extremum erat, tamen pro rei copia satis providenter exornat pecus omne, quod superioribus
;
agendum
cohortibus
oppidum Laris, ubi stipendium et commeatum locaverat, ire jubet, se prasdabundum post paucos dies eodem venturum. Sic incepto suo occulto, pergit ad flumen Tanaim. Ceterum in itinere quotidie pecus exercitui per
expeditis ad
centurias, item turmas asquaHter distribuerat, et ex
coriis utres uti fierent
curabat
menti lenire,
et ignaris
124
usui forent
:
LATIN READER.
denique sexto
die,
cum ad flumen
ven-
tum est, maxuma vis utrium effecta. Ibi castris levi munimento positis, milites cibum capere, atque uti
simul
cum occasu
solis
jubet; omnibus sarcinis abjectis, aqua modo seque Dein postquam tempus visum, et jumenta onerare. castris egreditur, noctemque totam itinere facto conidem proxuma facit dein tertia, multo ante sedit lucis adventum, pervenit in locum tumulosum, ab Capsa non amplius duum milium intervallo ibique quam occultissume potest, cum omnibus copiis opperitur. Sed ubi dies coepit, et Numidae, nihil hostile
:
egressi
repente
omnem
:
cum
eis
neque mihtes prgedari Quag postquam oppidani cognovere, res metus ingens, malum improvisum, ad hoc
deditionem facerent.
;
gere
uti
incensum
venum
dati
praeda
mihtibus divisa.
Id facinus
admissum
infi-
dum, neque beneficio neque metu coercitum. Postquam tantam rem Marius sine ullo suorum incommodo efFecit, magnus et clarus antea, major atque clarior haberi coepit. Omnia non bene consulta
in virtutem
trahebantur
ad caslum ferre Numidas magis quam mortalem timere postremo omnes, socii atque hostes, credere ilH aut mentem divinam
habiti, simul et locupletes,
;
SALLUST.
esse, aut
125
portendi.
Sed
:
consul,
pauca,
Capsensium miserias, igni corrumpit luctu atque Cede omnia complentur. Denique mtdds locis potitus, ac plerisque exercitu incruento, aliam rem adgreditur, non eadem asperitate qua Capsensium, ceterum haud secus
difficilem.
Namque haud longe a flumine Muluchag, quod Jugurthse Bocchique regnum disjungebat, erat
inter
editus,
uno peran-
Quem
summa
capere intendit.
Sed ea
castello
quam
Nam
vis virorum atque armorum aggeribus turribusque et frumend et fons aquae iter castelahis machinationibus locus importunus lanorum angustum admodum, utrimque prascisum. Vinese cum ingenti periculo frustra agebantur nam
;
magna
cum
rumpebantur;
neque pro opere consistere propter iniquitatem loci, neque inter vineas sine periculo administrare optumus quisque cadere aut sauciari ceteris metus augeri. At Marius, mulds diebus et laboribus comsumpds, anxius trahere cum animo suo, omitteretne mceptum,quoniam frustra erat an fortunam opperiretur, qua sagpe prospere usus fuerat. Quag cum mulquidam tos dies noctesque aestuans agitaret, forte greganus, miles auxihariis Ligus, ex cohortibus
milites
;
;
castris
latere
126
castelli,
LATIN READER.
quod avorsum
alteram,
proeliantibus erat,
;
animum
studio
quarum cum
montis egres-
unam
sus est.
atque
summum
intellexit,
more
faciundi
animum
coaluerat
Et
inter saxa,
paullum modo prona, dein flexa atque aucta in altitudinem, quo cuncta gignentium natura fert cujus ramis modo, modo eminentibus saxis,
;
castelli planitiem perscrutatur, quod Numidas intenti prceliantibus aderant. Exploratis omnibus quas mox usui fore ducebat, eadem regreditur, non temere, uti escenderat, sed tentans omnia et circumspiciens. Itaque Marium propere adit hortatur ab ea parte qua ipse deacta edocet
nisus
Ligus,
cuncti
polHcetur sese
itineris
pericuHque ducem.
quorum
uti
cu-
ita
rem
cum
et ei
eis,
ne-
proxumum diem
Sed ubi ex prcecepto tempus visum, paratis comlocum pergit. Ceterum iHi qui escensuri praserant, prasdocti ab duce, arma ornatumque mutaverant, capite atque pedibus nudis,
positisque omnibus, ad
uti
super
coriis,
verum ea Numidica ex
et offensa
SALLUST.
rent.
127
saxa, et
si
Igitur
preegrediens Ligus
quae
vetustae radices
escenderent
interdum
manu
ubi paullo
cum
illorum armis
sequi
que
statim di-
tandem in castellum perveniunt, desertum ab ea parte quod omnes, sicut aliis diebus, advorsum hostis aderant. Marius ubi ex nuntiis quas Ligus egerat cognovit, quamquam toto die intentos proelio Numidas habuerat, tum vero,
tumque
fatigati,
;
At sagittariisque et funditoribus eminus terrere. Numidce, sepe antea vineis Romanorum subvorsis, item incensis, non castelH moenibus sese tutabantur,
sed pro
muro
maledicere
;
mihtibus
hostibus-
secundis rebus
feroces esse.
Interim omnibus,
Romanis
vi
magna utrimque
:
pro gloria
et
uti
ac primo muheres
;
deinde
inermesque.
Quod
murum
petere,
praeda morari.
; ;
128
LATIN READER.
lo.
Ceterum,
dum
cum magno
Latio
et
quos
uti
ex
a sociis cogeret
Romae
relictus erat.
Sed
quoniam nos
est
prope jam exstincta majorum ignavia litteris Grascis atque Latinis juxta atque doctissume eruditus animo
;
ingenti
otio luxurioso
tamen ab
negotiis
numquam
volup-
tas
remorata
facundus, callidus,
et amicitia facilis
ni incredibilis
ni^e,
largitor
atque
illi
felicissumo
omnium
ante
for-
civilem victoriam,
numquam
super industriam
tuna
esset.
fuit
felicior
Nam
habeo
pudeat magis an pigeat disserere. Igitur Sulla uti supra dictum est, postquam in
Africam atque
in castra
venit,
omnium
Ad
;
hoc mihtes
benigne adpellare
rantius
sed ea prope-
quam
;
es
mutuum
reddere
petere
magis id laborare, ut
joca atque seria
deberent
in
interim,
ilH quam plurimi cum humillumis agere ad vigihas muhus adesse neque
:
solet,
SALLUSTc
;
29
jusquam boni famam leedere tantummodo neque neque manu priorem alium pati plerosque Quibus rebus et artibus brevi Mario antevenire.
consilio
;
Quarto denique die, haud longe ab oppido Cirta undique simul speculatores citi sese ostendunt qua
;
Sed quia divorsi redeuntes, aHus ab aha parte atque omnes idem significabant, consul incertus quonam modo aciem instrueret, nullo ordine commutato, advorsum omnia
re hostis adesse intellegitur.
Interim Sulla,
quem
pri-
mum
quam maxume
invadunt
:
Mauros
eminus
ceteri in loco
manentes ab
si
jaculis
qui in
manus venerant
adduxerat,
obtruncare.
Dum
eo
modo
chus
cum
peditibus quos
Volux
neque in priore pugna, in itinere morati, adfuerant, postremam Romanorum aciem invadunt. Tum Marius apud primos agebat, quod ibi Jugurtha cum plurumis erat. Dein Numida, cognito Bocchi adventu, clam cum paucis ad pedites convortit ibi Latine (nam apud Numantiam loqui didicerat) exclamat " nostros frustra pugnare paullo ante Marium sua manu interfectum " simul gladium sanguine obHtum
:
ostendere,
quem
in
pugna,
satis
Quod
magis atrocitate rei quam fide nuntii terrentur simulque barbari animos tollere, et -in perculsos Ro-
manos
aberant,
ierat,
acrius
incedere.
Jamque pauHum
incurrit.
a fuga
cum SuHa,
profligatis eis
quos advorsum
Bocchus
statim avortitur.
At Jugurtha,
9
dum
sustentare suos
130
et
LATIN READER.
prope jam adeptam victoriam retinere cupit, circumventus ab equitibus, dextra sinistra omnibus
hostium vitabundus erumpit.
fugatis
equitibus, accurrit
quos pelli jam acceperat. Denique Tum spectaculum horribile hostes undique fusi. sequi, fugere campis patentibus occidi, capi equi atque viri adflicti ac multi volneribus acceptis
:
neque fugere posse, neque quietem pati niti modo, ac statim eoncidere postremo omnia, qua visus erat,
;
:
et interea
humus
II.
Jugurtha
is
[Chapters 105-114.]
cognitis,
uti
ad se mitteret
SuHam
cujus
Is
communibus
pragsidio
:
negotiis consuleretur.
missus
cohors
cum
funditorum Balearium
perandi caussa
neque
eis
advorsus tela hostium, quod ea levia sunt, muniti. Sed in itinere, quinto denique die, Volux, fiHus
Bocchi, repente in campis patentibus
cum
mille
non
vero
ampHus
euntes, SuHag
aHisque omnibus
hostilem
numerum
ampHorem,
se
et
metum
efficiebant.
Igitur
tendere
quisque expedire, arma atque tela tentare, intimor aHquantus, sed spes ampHor, quippe
;
In-
SALLUST.
terim equites, exploratum prsemissi,
131
rem
(uti erat)
adpellat,
dicitque
simul, et prgesidio
missum." Deinde eum et proxumum diem sine metu conjuncti eunt. Post, ubi castra locata, et diei vesper erat, repente Maurus incerto voltu pavens ad SuUam adcurrit, dicitque, "sibi ex speculatoribus cognitum, Jugurtham haud procul abesse " simul uti noctu clam secum profugeret, rogat atque hortatur. IUe animo feroci negat " se totiens fusum Numidam pertimescere virtuti suorum satis credere etiam si certa pestis adesset, mansurum potius quam,
: :
proditis
post paullo
morbo
Cete-
noctu proficiscerentur,
dein
ignisque
quam creberrumos
fieri
prima vigiHa
itinere fessis
Jamque nocturno
metabatur,
circiter
circumventos
ac fuere qui
dicerent
manu
Maurum
prohibet
;
animum
gererent
pugnatum
quan-
fore
132
rit,
LATIN READER.
maxumo
Jovem
lacru-
hostis vortere."
faceret,
maxumum
chi
testis
Ille
mans
iter
nihil
dolo factum,
magis calHditate Jugurthae, cui videlicet speculanti suum cognitum esset ceterum quoniam neque ingentem multitudinem haberet, et spes opesque
;
quare
optumum
transire
ris,
;
media
ejus castra
palam
sese vel prasmissis vel ibidem relictis Mausolum cum Sulla iturum." Ea res, uti in tali negotio, probata, ac statim profecti quia de improviso
:
lumes transeunt. Deinde paucis diebus quo ire intenderant perventum est. Ibi cum Boccho Numida quidam, Aspar nomine, multum et famihariter agebat praemissus ab Jugurtha, postquam Sullam accitum audierat, orator et subdole speculatum Bocchi consiHa praeterea Dabar, quem Bocchus, fidum esse Romanis multis antea tempestatibus expertus, iHico ad SuUam nuntiatum mittit, " paratum sese facere quae populus Romanus veHet coHoquio diem, locum, tempus ipse deHgeret consulta sese omnia cum iHo integra habere neu Jugurthae legatum pertimesceret quo res communis Hcentius gereretur nam ab insidiis ejus aHter caveri nequivisse." Sed ego comperior Bocchum, magis Punica .^de quam ob ea quae preedica;
: :
bat, simul
isse,
Romanos
et
Numidam
SALLUST.
133
:
gurtham Romanis, an
illi
Sullam traderet
lubidi.
. .
nem advorsum nos, metum pro nobis suasisse. Rex postero die Asparem, Jugurthag legatum,
adpellat, dicitque
;
" sibi
per
Dabarem ex
Sulla co:
quam
ob rem regis sui sententiam exquireret." Ille l^deinde ab illo tus in castra Jugurthae proficiscitur
:
"Jugurtham sed Mario parum fidere sagpe antea cum imperatoribus Romanis pacem conventam frustra fuisse. Ceterum Bocchus si ambobus consultum et ratam pacem vellet, daret operam ut una ab omnibus, quasi de pace, in colloquium veniretur, ibique sibi Sullam traderet cum talem virum in potestatem habuisset, tum fore uti jussu senatus aut popuH Romani foedus fieret neque hominem nobilem, non sua ignavia, sed ob rempubHcam, in hostium potestate rehctum iri." Hagc Maurus, secum ipse diu volvens, tandem
redit
et
ei
ad Bocchum,
denunciat,
promisit
ceterum dolo an vere cunctatus, parum comperimus. Sed plerumque regiae voluntates, ut vehementes, sic mobiles, ssepe ipse sibi advorsag.
:
de pace veniretur, Bocchus Sullam modo, modo Jugurthas legatum adpellare, benigne habere, idem
ambobus
polHceri.
Igeti
IHi pariter
ea quae proxuma
fuit
ac spei bonse pleni esse. Sed nocte ante diem coHoquio decretum,
Maurus,
tate,
immutata volun-
remotis
sciHcet
tacente
ipso
occulta
134
LATIN READER.
postremo Sullam accersi jubet,
et ex illius Deinde, ubi dies
Tamen
sententia
Numidag
ei
insidias tendit.
est
advenit, et
nuntiatum
abesse,
cum
mum
visu insidiantibus.
necessariis
suis,
pleerat,
risque
dictum
Ceteri obtruncati
Jugurtha Sullag
est.
vinctus traditur, et
ab eo ad
Marium deductus
Per idem tempus advorsum Gallos ab ducibus Q^ Cagpione et Cn. Manlio male pugnatum quo metu Itaha omnis contremuit. IlHmque usque ad nostram memoriam Romani sic habuere, aha omcum GalHs pro salute nia virtuti suae prona esse non pro gloria certari. Sed postquam bellum in Numidia confectum, et Jugurtham vinctum Romam adduci nuntiatum est, Marius consul absens factus isque kalendis est, et ei decreta provincia GalHa triumphavit. Et ea Januariis magna gloria consul
nostris
: : :
: :;
VI.
OVID.
The Story
[Metamorphoses.
I.
of Phaethon,
II. verses 1-362.]
Book
Clara micante auro, flammasque imitante pyropo Cujus ebur nitidum fiistigia summa tenebat
Argenti bifores radiabant lumine valvae. Materiem superabat opus nam Mulciber
;
illic
y^quora Terrarumque orbem, cielumque, quod imminet orbi. Cceruleos habet unda deos Tritona canorum, Proteaque ambiguum, bakenarumque prementem y^ggeona suis immania terga lacertis,
;
lo
Doridaque,
et natas
videntur,
Pars in mole sedens virides siccare capillos Pisce vehi quaedam facies non omnibus una,
:
Nec
diversa tamen,
viros,
qualem decet
esse sororum.
Terra
urbesque
15
Fkuiiinaque, et nymphas,
et cetera
Haec super imposita est caeli Signaque sex foribus dextris, totidemque sinistris. Quo simul acclivo Clymeneia limite proles
Venit, et intravit dubitati tecta parentis
20
;
Protinus ad patrios sua fert vestigia vultus Consistitque procul neque enim propiora ferebat
:
Lumina.
In soHo Phocbus, claris kicente smaragdis. dextra, liEvaque Dics, et Mensis, et Annus,
:: ; :
136
LATIN READER.
Verque novum stabat, cinctum florente corona Stabat nuda ^stas, et spicea serta gerebat. Stabat et Auctumnus, calcatis sordidus uvis, Et glacialis Hiemps, canos hirsuta capillos. Inde loco medius, rerum novitate paventem
Sol oculis juvenem, quibus adspicit omnia, vidit. " Qiia^que vias tibi causa? Qiiid hac," ait, " arce
Progenies, Phaetlion, haud infitianda parenti " kix immensi pubHca mundi, Ille refert
:
30
petisti,
"
?
35
Phcebe pater, si das hujus mihi nominis usum, Pignora da, genitor per quce tua vera propago Credar, et hunc animis errorem detrahe nostris."
;
Dixerat.
At
omne micantes
jussit
Deposuit radios
propiusque accedere
40
Amplexuque
;
Nec tu meus esse negari Dignus es et Clymene veros," ait, " edidit ortus. Qiioque minus dubites, quodvis pete munus et illud,
;
dato, "
Me
tribuente, feres
promissi
testis
adesto
Dis juranda palus, ocuhs incognita nostris." Vix bene desierat currus petit ille paternos,
:
45
Inque diem aHpedum jus et moderamen equorum. Poenituit jurasse patrem. Qiii terque quaterque Concutiens ihustre caput, "Temeraria," dixit, " Vox mea facta tua est. Utinam promissa Hceret
50
Non
dare
tibi, nate,
nesfarem.
Dissuadere Hcet.
Non
Magna
Munera
petis,
Phaethon,
nec viribus
istis
non
est
55
quam quod
ignifero
Nescius
affectas.
Placeat
quisque Hcebit
Non tamen
Me
Qlu
valet excepto.
Non
et
OVID.
137
Ardua prima
via est, et
:
Enitantur equi
medio
Unde mare
et terras ipsi
65
est, et
eget
moderamine
certo.
Tunc
etiam, quae
me
Ne
Adde, quod adsidua rapitur vertigine caelum Sideraque alta trahit, celerique volumine torquet. Nitor in adversum nec me, qui cetera, vincit Impetus et rapido contrarius evehor orbi. Finge datos currus. Qiiid ages? poterisne rotatis Obvius ire poHs, ne te citus auferat axis ? Forsitan et lucos illic, orbesque, domosque Concipias animo delubraque ditia donis Esse. Per insidias iter est, formasque ferarum. Utque viam teneas, nulloque errore traharis, Per tamen adversi gradieris cornua Tauri, Haemoniosque arcus, violentique ora Leonis, Saevaque circuitu curvantem brachia longo Scorpion, atque ahter curvantem brachia Cancrum.
:
; :
^o
75
80
Nec
tibi
iUis,
In promptu regere
Incahiere animi
;
Vix me
patiuntur, ut acres
85
At
tu, funesti
:
ne sim
muneris auctor,
sinit,
Nate, cave
dum
resque
Pignora certa
petis. Do pignora certa timendo Et patrio pater esse metu probor. Adspice vultus Ecce meos utinamque oculos in pectora posses
:
:
90
Denique, quidquid habet dives, circumspice, mundus Eque tot ac tantis cieli, terrseque, marisque Posce bonis ahquid nullam patiere repulsam.
:
95
Deprecor hoc
unum
138
LATIN READER.
est.
Non honor
QLiid
mea
Ne
100
Qiiodcumque
Finlerat monitus. Dictis tamen ille repugnat Propositumque premit flagratque cupidine curriis. Ergo, qua licuit genitor cunctatus, ad altos Deducit juvenem, Vulcania munera, currus. Aureus axis erat, temo aureus, aurea summae Curvatura rotas radiorum argenteus ordo. Per juga chrysoHthi, posit^eque ex ordine gemmae,
;
105
Dumque
Perspicit
ea
:
magnanimus Phaethon
fores, et
stellae
:
Purpureas Aurora
Atria.
plena rosarum
Diffugiunt
quarum agmina
cogit
At
pater ut terras,
mundumque
rubescere vidit,
;
115
Jungere equos Titan velocibus imperat Horis. Jussa deae celpres peragunt ignemque vomentes, Ambrosiae succo saturos, praesepibus akis Qiiadrupedes ducunt adduntque sonantia frffina. Tum pater ora sui sacro medicamine nati
;
I20
Contigit
flamma^.
praesagaque hictus
125
Pectore soUicito repetens suspiria, dixit " Si potes hic saUem monitis parere parentis,
Parce, puer, stimuhs
;
Nec
tibi
Sectus in obhquum est hito curvamine hmes, Zonarumque trium contentus finc pohmique
:
130
Eftligito australem,
Hac
sit iter
Utque
:;
OVID.
39
aethera currum.
;
135
medio tutissimus
ibis.
Neu
Inter
te dexterior
tortum declinet in
Anguem,
Neve
sinisterior
Aram
utrumque
FortunjE caitera
mando
quam
140
Dum
Humida nox
Poscimur.
Corripe lora
Non
vel, si
est
Eflulo^et tenebris
manu
mutabile pectus
Est
non curribus, utere nostris 145 Dum potes, et solidis etiam nunc sedibus adstas Dumque male optatos nondum premis inscius axes. Qiia3 tutus spectes, sine me dare lumina terris." Occupat ille levem juvenili corpore currum Statque super manibusque datas contingere habenas 150 Gaudet et invito grates agit inde parenti.
tibi, consiliis,
:
;
SoHs equi, quartusque Phlegon, hinnitibus auras Flammiferis implent, pedibusque repaguhi pulsant.
Qiia3
postquam Tethys, fatorum ignara nepotis, Reppuht, et facta est immensi copia mundi
155
Corripuere viam, pedibusque jDcr aera motis Obstantes scindunt nebuhis, pennisque levati
Praitereunt ortos isdem de partibus Euros.
Sed leve pondus erat nec quod cognoscere possent Sohs equi sohtaque jugum gravitate carebat. Utque labant curvae justo sine pondere naves, Perque mare, instabiles nimia levitate, feruntur
; :
160
Succutiturque
alte, simihsque est currus inani. Qiiod simul ac sensere ruunt, tritumque rehnquunt
;
165
Qiiadrijugi spatium
nec,
quo
priiis,
ordine currunt.
Ipse pavet
flectat
habenas,
iUis.
Nec
scit,
qua
nec,
si sciat,
imperet
;:
; :
140
LATIN READER.
radiis gelidi caluere Triones,
Tum primum
Et
170
proxima Serpens,
ulli,
priiis,
nec formidabilis
Te
175
Suntque ocuHs tenebras per tantum hunen obortae. Et jam mallet equos numquamtetigisse paternos Jam cognosse genus piget, et vahiisse rogando Jam Meropis dici cupiens ita fertur, ut acta
:
;
iSo
quam
185
rehctum Ante oculos plus est, Animo metitur utrumque. Et modo, quos iHi fatum contingere non est, Prospicit occasus interdum respicit ortus.
cceH post terga
:
muUum
190
Nec
retinere valet
Sparsa quoque in vario passim miracula caslo, Vastarumque videt trepidus simulacra ferarum. Est locus, in geminos ubi brachia concavat arcus
Scorpios
;
et
lacertis
195
membra duorum.
Hunc puer
ut nigri
Vuhiera curvata minitantem cuspide vidit Mentis inops, gehda formidine lora remisit. Qiias postquam summum tetigere jacentia tergum,
200
nuUoque inhibente per auras IgnotjB regionis eunt quaque impetus egit, Hac sine lege ruunt aUoque sub aethere fixis
Exspatiantur equi
:
; :
205
:;
OVID.
Pragcipites spatio terrae propiore feruntur.
141
Luna
Admiratur equos
ademptis.
2io
Pabula canescunt
cum
Materiamque suo prasbet seges arida damno. Parva queror. Magnae pereunt cum mcenibus urbes
Cumque
In cinerem vertunt. Silvae cum montibus ardent. Nec prosunt Scythiae sua frigora Caucasus ardet, Ossaque cum Pindo, majorque ambobus Olympus
:
215
cunctis e partibus
orbem
:
220
Ore trahit, currusque suos candescere sentit. Et neque jam cineres ejectatamque favillam Ferre potest caHdoque invoHtur undique fumo.
:
Qiioque
Nescit
;
eat,
aut ubi
sit,
225
et arbitrio
Sanguine tum credunt in corpora summa vocato, y^thiopum populos nigrum traxisse colorem.
Tum
humoribus
aestu,
Arida
tunc
Nymphae
230
Deflevere comis.
Nec
flumina ripas
: .
Tuta manent mediis Tanais fumavit in undis 235 ^stuat Alpheos ripae Spercheides ardent Quodque suo Tagus amne vehit, fluit ignibus, aurum Et, qua3 M^eonias celebrarant carmine ripas,
: :
Fhimineae vohicres medio cahiere Caystro. Nilus in extremum fugit perterritus orbem, Occuhiitque caput, quod adhuc latet. Ostia septem Pulverulenta vacant, septem sine flumine vafles.
.
.
240
;:;
142
Dissilit
LATIN READER.
omne solum
et
Lumen,
infernum
:
Et mare contrahitur
siccaeque est
;
Quod modo
Ima
pontus erat
petunt pisces
ToUere consuetas audent delphines in auras Corpora phocarum summo resupina profundo Exanimata jacent ipsum quoque Nerea fama
:
est,
250
Doridaque,
sub antris.
Ter Neptunus aquis cum torvo brachia vultu Exserere ausus erat ter non tuHt aeris aestus. Alma tamen Telhis, ut erat circumdata ponto,
:
255
Opposuitque
manum
fronti
magnoque tremore
;
Omnia
Qiiam
et infra,
:
siccaque
ita
260
Summe deum ?
Igne perire tuo
;
clademque auctore
levare.
Vix equidem
fauces hasc ipsa in verba resolvo," (Presserat ora vapor,) " tostos en adspice crines,
265
Inque ocuh's tantum, tantum super ora favillae. Hosne mihi fructus, hunc fertihtatis honorem
quod adunci vulnera aratri, anno ? Quod pecori frondes, ahmentaque mitia, fruges, Humano generi, vobis quod thura ministro ? Sed tamen exitium fac me meruisse quid undae, Qiiid meruit frater ? Cur ilh tradita sorte
Officiiquo refers
;
Rastrorumque
270
^quora
Qiiod
si
nec
fratris,
nec
te
mea
si
gratia tangit
;
275
Circumspice utrumque
:
quos
violaverit ignis,
OVID.
Atria vestra ruent. Atlas en ipse laborat humeris candentem sustinet axem.
pereunt,
si
143
Vixque
Si freta,
suis
si
terrce
regia
Cceli,
280
Eripe flammis,
suumque
285
RettuHt os in
omnia
fato
;
Interitura gravi
summam
petit
arduus arcem
Unde solet nubes latis induc^re tems Unde movet tonitrus, vibrataque fuhnina
Sed neque, quas posset
terris inducere,
jactat.
290
nubes
Tunc habuit
Intonat
:
et
Misit in aurigam
ExpuHt,
compescuit ignibus ignes. Consternantur equi et sahu in contraria facto CoHa jugo eripiunt, abruptaque lora reHnquunt.
et scevis
:
295
IHic freena jacent, iHic temone revulsus Axis in hac radii fractarum parte rotarum Sparsaque sunt hite laceri vestigia curriis. At Phaethon, rutilos flamma populante capiHos,
;
300
Volvitur in praeceps, longoque per aera tractu Fertur ut interdum de ca^lo steHa sereno,
;
Etsi
non cecidit, potuit cecidisse videri. Qiiem procul a patria diverso maximus orbe 305 Excipit Eridanus, spumantiaque abluit ora. Naides Hesperiae trifida fumantia flamma Corpora dant tumulo, signantque hoc carmine saxum HIC SITVS EST PHAETHON, CVRRVS AVRIGA PATERNI QVEM SI NON TENVIT, MAGNIS TAMEN EXCIDIT AVSIS.
:
Nam
Isse
Condiderat vuHus
et, si
modo
credimus,
unum
diem
Incendia lumen
144
Praebebant
;
LATIN READER.
aliqiiisque
malo
dixit
fuit
usus in
illo.
At Clymene, postquam
quaecunque fuerunt
315
Et laniata sinus, totum percensuit orbem Exanimesque artus primo, mox ossa requirens, Repperit ossa tamen peregrina condita ripa. Incubuitque loco nomenque in marmore lectum
:
:
320
Nec minus Heliades fletus et (inania morti Munera) dant lacrymas et caesae pectorA palmis
:
Non
325
Luna quater
orbem
Illas more suo (nam morem fecerat usus) Plangorem dederant. E quis Phaethusa, sororum Maxima, cum vellet terrae procumbere, questa est
Diriguisse pedes
ad
quam
conata venire
330
Candida Lami^etie, subita radice retenta est. Tertia, cum crinem manibus laniare pararet,
Avellit frondes.
Illa dolet fieri
Quid
faciat
eat,
mater?
335
Huc Non
atque iHuc?
dum
licet,
oscuhi jungat
satis est.
at inde
Sanguineas manant, tamquam de vuhiere, guttae. " Parce, precor, mater," quaecunqueest saucia, clamat^^^o
*'
Jamque
De
Excipit,
345
: :
OVID.
145
2.
Book
III.]
Bellice, deposltis cllpeo paullsper et hasta, Mars, ades, et nltldas casslde solve comas. Forsltan Ipse roges, quld slt cum Marte poetae? te, qul canltur, nomlna mensls habet. Ipse vldes manlbus peragl fera beUa Mlnei^vse. Num mlnus Ingenuls artlbus Ula vacat.'' Palladls exemplo ponendie tempora sume Cuspldis Invenles et quod Inermls agas.
Et suberat
Omnibus
Saepe
agrlcolls
10
domum
Et redigunt actos in sua rura boves. Ut genus audlerunt, anlmos pater edltus auget, Et pudet in paucls nomen habere casls Romuleoque cadit trajectus Amullus ense,
15
Regnaque longaevo
;
restltuuntur avo.
Moenia conduntur quae quamvls pan^a fuerunt, Non tamen expedllt transsllulsse Remo. Jam modo qua fuerant silvae pecorumque recessus, Urbs erat, aeternae cum pater Urbis alt " Arblter armorum, de cujus sanguine natus Credor, et ut credar, pignora multa dabo, te principium Romano dlclmus anno Prlmus de patrio nomine mensis erlt." Vox rata fit, patrloque vocat de nomine mensem.
20
25
1^6
LATIN READER.
priores.
Hoc
suis.
30
.
Mars Latio venerandus erat, quia praesidet armis. Arma ferae genti remque decusque dabant. Nec totidem veteres, quot nunc, habuere Kalendas.
.
Ille
erat.
Nondum
35
Graicia,
Romanam
noverat artem
.
per
annum
40
Non
Illa
illi
Sed sua, quae magnum perdere crimen erat. quidem fceno sed erat reverentia foeno Qiiantam nunc aquilas cernis habere tuas.
;
45
miles habet.
Ergo animi indociles et adhuc ratione carentes Mensibus egerunt lustra minora decem. Annus erat, decimum cum kma receperat orbem. Hic numerus magno tunc in honore fuit.
T/ie
50
Tear qf Numa,
deductus ab arvis,
:
Primus,
oliviferis
Romam
PompiHus menses sensit abesse duos Sive hoc a Samio doctus, qui posse renasci Nos putat, Egeria sive monente sua. Sed tamen errabant etiam tunc tempora, donec
Coesaris in multis h^ec
55
quoque cura
suis,
fuit.
Non
haec
ille
Credidit
officiis esse
minora
Promissumque
sibi vohiit
pr^enoscere ctehrni,
Nec deus
Ille
60
moras
soh's,
OVID.
Is decles senos
147
tercentum
et
quinque diebus
Hic anni modus est in lustrum accedere debet, Quae consummatur partibus, una dies.
:
65
Cum
sis officiis,
Dic mihi, matronaj cur tua festa colant.'* Sic ego sic posita dixit mihi casside Mavors, Sed tamen in dextra missilis hasta fuit:
:
70
"
Nunc primum
Advocor,
studiis pacis,
et gressus in
:
deus utilis armis, nova castra fero. juvat hac quoque parte morari,
putet.
^^
Quod
Parva
petis, et
memori pectore
dicta nota.
prima veHs elementa referre, Roma sed in parva spes tamen hujus erat. Moenia jam stabant, popuHs angusta futuris, Credita sed turbae tunc nimis ampla suae.
fuit, si
;
80
si
^^
Jamque loco majus nomen Romanus habebat Nec conjunx illi, nec socer ullus erat.
Spernebant generos inopes vicinia dives Et male credebar sanguinis auctor ego.
:
90
Jugeraque inculti pauca tenere soH. Extremis dantur connubia gentibus at quae
;
Romano
148
Iiidolui,
'
LATIN READER.
patrlamque dedi
:
tibi, Romule, mentem. quod petis arma dabunt.' Consus tibi cetera dicet,
'
95
dum
et
Intumuere Cures,
Tum primum
Jamque
generis intulit
fere raptie
quos dolor
Tractaque erant longa bclla propinqua mora. Conveniunt nuptae dictam Junonis in aidem, Qiias inter mea sic est nurus orsa loqui
'
pariter raptag,
ultra lente
:
Non
Stant acies
EHgite
est, viduas fieri mahmus, an orbse. ConsiHum vobis forte piumque dabo.' ConsiHum dederat. Parent, crinesque resolvunt,
Qriaerendum
10
Jam steterant acies ferro mortique paratae, Jam Htuus pugnae signa daturus erat
Cum
115
Ut medium campi
Tendebant ad avos bracchia pai"va suos. cLamabat avum, tunc denique visum Et qui vix poterat, posse coactus erat. Tela viris animique cadunt gLadiisque remotis
Qiii poterat,
;
120
;
Dant
125
Inde diem, quae prima, meas celebrare Kalendas CEbaHae matres non leve munus habent.
:;
OVID.
149
quare
ciElestia
Martis
130
Arma
ferant Salii,
Mamuriumque canant?
Nympha, mone nemori stagnoque operata Dianae, Nympha, Numas conjunx, ad tua facta veni.
ValHs AricincB
silva praecinctus
opaca
Hic
latet
Hippolytus
furiis direptus
equorum
135
multa tabella
dese.
Femina hicentes portat ab Urbe faces. Regna tenent fortes manibus, pedibusque
Et
perit
140
fugaces,
suo.
murmure
rivus
Egeria
est,
145
IUa Numae conjunx consihumque fuit. Principio nimium promptos ad bella Qihritis
Molliri placuit jure
deumque metu
Inde datae leges, ne firmior omnia posset CcEptaque sunt pure tradita sacra coh.
150
est,
Exuitur
Atque ahquis, modo trux, visa jam vertitur ara, Vinaque dat tepidis salsaque farra focis. Ecce deum genitor rutihis per nubila flammas
Spargit, et eftusis aethera siccat aquis.
155
Non
Rex
Cui dea " Ne nimium terrere piabile fuhnen Est" ait " et saevi flectitur ira Jovis. Sed poterunt ritum Picus Faunusque piandi Tradere, Romani numen utrumque soh.
160
::
150
LATIN READER.
sine vl tradent
:
Nec
Atque ita, qua possint, erudit, arte capi. Lucus Aventino suberat niger ilicis umbra,
Qiio posses viso dicere
165
Numen
inestl
In medio gramen, muscoque adoperta virenti Manabat saxo vena perennis aquae.
Inde fere
soli
venit, et fonti rex Numa mactat ovem Plenaque odorati disponit pocula Bacchi,
Huc
170
Cumque
Ad
numina
fontes,
sicca mero.
prodit ab antro, manus. Somnus ut abscessit, pugnando vincula temptant Rumpere pugnantes fortius illa tenent.
Numa
175
in arcta
Tunc Numa
Qtioque
Sic
"
Di nemorum,
180
ait
modo Numa.
petis,
:
"Magna
tibi
discere nostro
Fas sit habent fines numina nostra suos. Di sumus agrestes, et qui dominemur in altis
Montibus arbitrium est in sua telajovi. Hunc tu non poteris per te deducere Cielo
:
185
At poteris nostra forsitan usus ope." Dixerat haec Faunus par est sententia Pici. " Deme tamen nobis vincula," Picus ait
;
190
arte.
Nubila promissi Styx mihi testis erit." Emissi laqueis quid agant, quae carmina dicant,
Scire nefas homini.
195
EHciunt
Juppiter
unde minores
Nunc quoque
te celebrant,
EHciumque
vocant.
OVID.
Constat Aventinas tremiiisse cacumina
silvae,
151
Terraque subsedit pondere pressa Jovis. Corda micant regis, totoque e pectore sanguis
Fugit, et hirsutae deriguere comag.
200
Ut
rediit animus, " Da certa piamina" dixit " Fulminis, altorum rexque paterque deum,
Si tua contigimus
205
sed
" Caede caput" dixit cui rex '' Parebimus" inquit " Caedenda est hortis eruta cepa meis."
210
Summos"
ait ille
"
capillos."
Postulat hic
Risit
;
animam
cui
Numa
mea
ait.
et
tela procures,
O
Sed
vir colloquio
tibi,
215
motum Numam.
220
memoratque
Qiiiritibus acta
Tarda venit
"
At
verba sequetur
:
Exitus
Protulerit terris
Juppiter imperii pignora certa dabit." Discedunt dubii promissaque tarda videntur;
Dependetque
Sacred Shield,
mane pruina
populus hmina regis adest. Prodit, et in soHo medius consedit acerno.: Innumeri circa stantque silentque viri. Ortus erat summo tantummodo margine Phoebus
Ante
sui
230
metuque pavent.
; :
152
Constitit, atque
LATIN READER.
caput niveo velatus amictu
Jam
Atque
bene
ita,
manus
:
"
Tempus
dictis,
235
"Pollicitam
loquitur, totum jam sol emoverat orbem, Et gravis iethereo venit ab axe fragor. Ter tonuit sine nube deus, tria fulgura misit.
Dum
Credite dicenti
240
Submisere oculos cum duce turba suo. Ecce levi scutum versatum leniter aura Decidit a populo clamor ad astra venit. TolHt humo munus c^esa prius ille juvenca,
245
est-,
premenda jugo, Atque ancile vocat, quod ab omni parte recisum Qiiaque notes ocuHs, angulus omnis abest.
Tum, memor
Consihum
Plura jubet
illo,
250
eat.
artis,
Numa
mea
" Si
munificus " Facti pete praemia" dixit: nota fides, irrita nulla petes."
et
255
Jam
Armaque
Tum
Mamurius " Merces mihi gloria detur, Nominaque extremo carmine nostra sonent."
sic
260
Una
illis
Templa putant lucos Vejovis ante duos. Romuhis ut saxo lucum circumdedit alto, " QiiiUbet huc" inquit " confuge, tutus eris."
265
OVID.
153
O quam
Turba
de tenui
vetus
Ne tamen
ignaro novitas
iste
nominis obstet,
ita.
:
Disce, quis
270
Fulmina post ausos c^elum adfectare gigantas. Sumpta Jovi primo tempore inermis erat Ignibus Ossa novis et Pelion altius Ossa Arsit, et in solida fixus Olympus humo. nymphae pavisse feruntur Stat quoque capra simul
:
;
275
Cretides
Nunc
vocor ad nomen vegrandia farra colonae QucE male creverunt, vescaque parva vocant. Vis ea si verbi est, cur non ego Vejovis sedem
280
285
290
Coronam
295
Gnosida Theseo crimine facta dea est. Jam bene perjuro mutarat conjuge Bacchum,
QjriiE
dedit ingrato
fila
legenda viro.
Sorte tori gaudens " Quid flebam rustica.^" dixit: " Utihter nobis perfidus ille fuit."
Interea Liber depexos crinibus Indos
Vicit, et eoo dives ab orbe redit.
300
"
154
LATIN READER.
filia
regis erat.
Flebat amans conjunx, spatiataque litore cui-vo Edidit incultis talia verba comis " En iterum, fluctus, similes audite querellas
:
!
305
En
Theseul
eadem crimina Bacchus habet. Nunc quoque nulla viro clamaho yemina credatl Nomine mutato causa relata mea est Outinam mea sors, qua primum coeperat, issit, Jamque ego j^raesenti tempore nuUa forem
!
310
QLiid
me
Bacche
levis,
leviorque
tuis,
315
Heu
miseram, quotiens haic ego verba loquar? Thesea culpabas, fallacemque ipse vocabas
Judicio peccas turpiiis ipse tuo.
Me
320
ego sum, cui tu soHtus promittere caelum. Ei mihi, pro c^elo qualia dona fero Dixerat audibat jamdudum verba querentis
:
325
Occupat amplexu, lacrimasque per oscula Et " Pariter cieli summa petamus" ait.
"
siccat,
Tu
Nam
mihi juncta toro mihi juncta vocabula sumes tibi mutata^ Libera nomen erit.
tue
330
Sintque
Dicta
tecum faciam monumenta corona}, Volcanus Veneri quam dedit, illa tibi."
in ignes.
fiicit, gemmasquc novem transformat Aurea per stellas nunc micat illa novem.
; ;
OVID.
155
Anna Perenna.
Idibus est AnnaB festum geniale Perennae,
335
advena Thybri, tuis. Plebs venit, ac virides passim disjecta per herbas Potat, et accumbit cum pare quisque sua. Sub Jove pars durat pauci tentoria ponunt
procul a
ripis,
;
Haud
Sunt quibus
340
Invenies
345
Quae
Illic et
sit
Et jactant faciles ad sua verba manus Et ducunt posito duras cratere choreas, Cultaque diftusis saltat amica comis.
350
Cum
senem potum pota trahebat anus. Qiie tamen haec dea sit, quoniam rumoribus Fabula proposito nulla tacenda meo. Arserat yEneae Dido miserabilis igne,
;
Pompa
errat,
355
Compositusque cinis, tumuHque in marmore carmen 360 Hoc breve, quod moriens ipsa rehquit, erat PRtEBUIT ^neas et causam mortis et ensem ipsa sua dido concidit usa manu. Protinus invadunt Numidae sine vindice regnum,
:
Et potitur capta Maurus larba domo. Seque memor spretum, "Thalamis tamen" inquit "Elissae
En
ego,
quem
totiens
reppuHt
illa,
fruor."
quemque
Amisso
1^6
LATIN READER.
musta lacus
370
Anna domo,
;
Moenia germanae justa dat ante suae. Mixta bibunt molles lacrimis unguenta favillae,
Vertice libatas accipiuntque comas.
Terque Vale !
ad ora relatos
sequo,
375
Pressit, et est
Nancta ratem comitesque fugae, pede labitur Moenia respiciens, dulce sororis opus.
Fertilis est Melite sterili vicina Cosyrae
Insula,
quam
freti.
380
Hanc
Qiii
Hospes opum dives rex ibi Battus erat. postquam didicit casus utriusque sororis, " HiEC " inquit " tellus quantulacumque tua Et tamen hospitii servasset ad ultima munus Sed timuit magnas Pygmalionis opes.
!
est."
385
sol
sua
tertius ibat
est.
Annus,
el exilio terra
paranda nova
Frater adest belloque petit. Rex arma perosus " Nos sumus imbelles, tu fuge sospes " ait.
!
390
et undis.
Est prope piscosos lapidosi Crathidis amnes Parvus ager Camcren incola turba vocat.
:
395
Qiiam quantum novies mittere funda potest. Vela cadunt primo, et dubia Hbrantur ab aura.*
" Findite remigio " navita dixit " aquas "
!
Dumque
lino,
Percutitur rapido puppis adunca Noto, Inque patens jequor, frustra pugnante magistro,
Fertur, et ex ocuHs visa refugit
40O
humus.
OVID.
Vincitur ars vento
Utitur, aut votis
:
157
405
liis
Humidaque opposita lumina veste tegit. Tunc primum Dido feUx est dicta sorori, Et quaecumque aHquam corpore pressit humum.
Figitur ad Laurens ingenti flamine Htus Puppis, et expositis omnibus hausta perit. Jam pius ^neas regno nataque Latini
410
Auctus
erat,
415
iter,
Secretum nudo
Esse
dum
pede carpit
Annam
?
Dum
Quo
Ad nomen voltus
420
tamen admonitu motus, EHssa, tui. " Anna, per hanc juro, quam quondam audire solebas
TeUurem
locatos,
Nec
metus
afuit iste.
Ei mihi
fuit.
430
Ne
At
refer
commoda
nil
Multa
tibi
memores,
435
Nomine grata tuo, grata sororis, eris." TaUa dicenti neque enim spes altera restat
440
Utque
Incipit
158
"
LATIN READER.
tlbi
:
Hanc
Est mihi
Orta Tyro est, regnum Libyca possedit in ora Qiiam precor ut caros more sororis ames."
Gmnia
445
Mente premit tacita, dissimulatque fremens. Donaque cum 'videat pr^eter sua lumina ferri Multa palam, mitti clam quoque multa putat.
Non
furialiter odit,
Et parat
450
Nox
Squalenti Dido sanguinolenta coma Et " Fuge, ne dubita, msestum, fuge" dicere "tectum."
fores.
455
velata recincta
lupis.
damma
460
Sidonis interea
Qiiaeritur
:
agros
Ventum
erat ad ripas
Sustinuit tacitas
Amne
perenne latens
465
Murder of
Prasterlturus
eram gladios
!
In prlncipe fixos,
Vesta locuta focis Cum " N^ dubita memlnlsse meus fuit ille sacerdos Sacrilegae teHs me petiere manus. Ipsa virum rapui, simulacraque nuda rellqui
slc a castls
470
umbra
fuit."
quidem cajlo posltus Jovis atria vidlt, Et tenet In magno templa dicata foro.
OVID.
159
475
At quicumque
nefas ausi, prohibente deorum Numine, polluerant pontiticale caput, Morte jacent merita. Testes estote Philippi, Et quorum sparsis ossibus albet humus. Hoc opus, hasc pietas, hsec prima elementa fuerunt Caesaris, ulcisci justa per arma patrem.
480
Bacche, fave
Sithonas
et
vati,
dum
Scythicos longum
e^
narrare triumphos,
Et domitas gentes, turifer Inde, tuas. Tu quoque Thebanai mala prasda tacebere matris,
Inque tuum furiis acte, Lycurge, genu. Ecce Hbet subitos pisces Tyrrhenaque monstra Dicere sed non est carminis hujus opus. Carminis hujus opus causas expromere, quare
:
485
Vihs anus populos ad sua Hba vocet. Ante tuos ortus arse sine honore fuerunt,
Liber, et in gehdis herba reperta focis.
490
Te memorant Gange totoque oriente subacto PrimJtias magno seposuisse Jovi. Cinnama tu primus captivaque tura dedisti, Deque triumphato viscera tosta bove. Nomine ab auctoris ducunt libamina nomen,
Libaque, quod sacris pars datur inde focis. Liba deo fiunt, succis quia dulcibus idem Gaudet, et a Baccho mella reperta ferunt.
Ibat arenoso satyris comitatus ab Hebro,
495
500
Jamque
yEriferas
Ecce novae coeunt volucres tinnitibus actae, Qiiosque movent sonitus aera, sequuntur apes.
Colhgit errantes et in arbore claudit inani
Liber, et inventi prasmia melHs habet.
505
::
::
l6o
LATIN READER.
saporem,
favos.
Ut
nemus omne
5^^
Audit
ulmo,
:
Utque piger pandi tergo residebat aselli, Applicat hunc ulino corticibusque cavis. Constitit ipse super ramoso stipite nixus, Atque avide trunco condita mella petit. Milia crabronum coeunt, et vertice nudo Spicula defigunt, oraque sima notant.
Ille cadit praeceps, et calce feritur aselli,
515
Inclamatque suos, auxiliumque rogat. Concurrunt satyri, turgentiaque ora parentis Rident percusso claudicat ille genu. Ridet et ipse deus, limumque inducere monstrat.
:
520
Hic paret
525
Rites qf Minerva,
Una dies media est, et fiunt sacra Minervae, Nomina quas junctis quinque diebus habent.
Sanguine prima vacat, nec fas concurrere Causa, quod est illa nata Minerva die.
Ensibus exsertis bellica
Qiii
laeta
ferro
530
dea
est.
erit.
535
Hanc cole, qui laesis maculas de vestibus aufers Hanc cole, velleribus quisquis aena paras. Nec quisquam invita faciet bene vincula plantae
Pallade,
sit
540
Tychio doctior
ille licet.
OVID.
;f6l
Epeo mancus erit. Vos quoque, Phoebea morbos qui pellitis Munera de vestris pauca referte de^.
licet
Et
arte,
545
Nec
Spernite
discipulos attrahit
illa
novos.
Quique moves cailum, tabulamque coloribus uris, Quique facis docta molHa saxa manu. Mille dea est operum certe dea carminis illa est
:
550
qua mons descendit in cEquum, Hic ubi non plana est, sed prope plana via, Parva hcet videas Captte dekibra Minerv^,
Quae dea natah coepit habere suo. Nominis in dubio causa est. Capitale vocamus Ingenium sollers ingeniosa dea est. An quia de capitis fertur sine matre paterni Vertice cum cHpeo prosihiisse suo ?
:
Caelius ex alto
555
An An
560
Venit?
Ex
Pahas,
!
565
semper habe
Goldeu Fleece.
Summa
Nunc
Admonet,
potes ad solem subhito dicere voltu, " Hic here Phrixeae veHera pressit ovis."
tostis scelerat^e
570
Seminibus
fraude noverc^,
Sustulerat nuHas, ut solet, herba comas. Mittitur ad tripodas, certa qui sorte reportet,
Quam steriH terrae Delphicus edat opem. Hic quoque, corruptus cum semine, nuntiat HeHes Et juvenis Phrixi funera sorte peti.
^75
l62
LATIN READER.
Utque recusantem cives et tempus et Ino Compulerunt regem jussa nefanda pati, Et soror et Phrixus, velati tempora vittis,
Stant simul ante aras, junctaque fata gemunt. mater, Aspicit hos, ut forte pependerat aethere, manu nuda pectora attonita ferit Et
:
580
585
ille
Dicitur infirma cornu tenuisse sinistra Femina, cum de se nomina fecit aquae. Paene simul periit, dum volt succurrere lapsae,
Frater, et extentas porrigit usque manus. Flebat, ut amissa gemini consorte pericH,
590
Cseruleo junctam nescius esse deo. Litoribus tactis aries fit sidus at hujus
:
595
Tempora
Inde quater pastor saturos ubi clauserit haedos, Canuerint herbae rore recente quater, mitis Janus adorandus, cumque hoc Concordia erit. Pacis Et Romana Salus, araque
600
Luna
menses hujus quoque tempora mensis Finit Aventino Luna colenda jugo.
regit
:
VII.
((
Lihrary
^^^i^;:^
V I R G I L.
T/ie
OM^t^
I.
Story
Book IV.
of
Aristceus.
[Georgics,
verses 317-558.]
Pastor
Tempe,
Ima
tenes, quid
me
praechira stirpe
est
lo
tibi nostri
me
En
vitae
mortahs honorem,
et
pccudum
te
custodia soUers
Omnia
temptanti extuderat,
matre, rehnquo.
;
manu
Fer stabuhs inimicum ignem, atque interfice mcsses Ure sata, et vahdam in vites mohre bipennem, Tanta meae si te ceperunt taedia laudis.'* At mater sonitum thaLamo sub fluminis alti
Sensit. Eam circuni Milesia veUera Nymphae Carpebant, hyah saturo fucata colore. Dum fusis mohia pensa
15
Devolvunt, iterum maternas impuht aures Luctus Aristaei, vitreisque sedihbus omnes
20
Obstupuere
Prospiciens,
summa
164
:
LATIN READER.
tanto,
Et procul "0 gemitu non frustra exterrita Cyrene soror, ipse tibi, tua maxima cura,
Tristis Aristaeus Penei genitoris
25
ad
undam
te crudelem nomine dicit." Huic percussa nova mentem formidine mater, " Duc, age, duc ad nos fas ilii limina divum Tangere," ait. Simul alta jubet discedere late Flumina, qua juvenis gressus inferret at illum Curvata in montis faciem circumstetit unda
Stat lacrimans, et
30
Accepitque sinu vasto misitque sub amnem. . Postquam est in thalami pendentia pumice tecta Perventum, et nati fletus cognovit inanes Cyrene, manibus liquidos dant ordine fontes Germance, tonsisque ferunt mantelia villis Pars epulis onerant mensas, et plena reponunt Pocula Panchaeis adolescunt ignibus arae Et mater, " Cape Maionii carchesia Bacchi Oceano Hbemus," ait. Simul ipsa precatur Oceanumque patrem rerum, Nymphasque sorores,
.
;
35
40
Centum qucE silvas, ccntum quae flumina scrvant. Ter liquido ardentem perfudit nectare Vestam, Ter flamma ad summum tecti subjecta rekixit. Omine quo firmans animum, sic incipit ipsa " Est in Carpathio Neptuni gurgite vates
Cajruleus Proteus,
45
magnum
Et juncto bipedum curru metitur equorum. Hic nunc Emathiae portus patriamque revisit Pallenen hunc et Nymphae veneramur, et ipse Grandaevus Nereus novit namque omnia vates,
:
;
50
mox
est,
ventura trahantur
cujus
Qiiippe
ita
Neptuno visum
immania
et turpes pascit
^^
omnem
Nam
Expediat morbi caussam, eventusque secundet. sine vi non uUa dabit prcecepta, neque iflum
Orando
flectes
vim duram
et vincula cajoto
VIRGIL.
165
frangentur inanes.
gratior
Tende
demum
jam
60
Ipsa ego
medios cum
Cum
Se
umbra
est,
Verum
Tum
Squamosusque draco, et fulva cervice lea^na Aut acrem flammie sonitum dabit, atquc ita vincHs
;
70
magis formas se vertet in omnes, Tanto, nate, magis contende tenacia vincla, Doncc talis erit mutato corpore, qualem Videris, incepto tegeret cimi hmiina somno.
ille
Sed quanto
H^c ait, et hquidum ambrosiae diffundit odorem, Qiio totum nati corpus perduxit at ilH Dulcis compositis spiravit crinibus aura,
;
75
vigor.
Est specus ingens Exesi Latere in montis, quo phu-ima vento Cogitur, inque sinus scindit sese unda reductos, Deprensis ohm statio tutissima nautis
Intus se vasti Proteus tegit obice saxi.
80
Hic juvenem in latebris aversum a lumine Nympha Cohocat ipsa procul nebuhs obscura resistit.
;
8^
Jam
Ardebat caelo, et medium sol igneus orbem Hauserat arebant herbas, et cava flumina siccis Faucibus ad hmum radii tepefacta coquebant
;
Cum
Ibat
;
90
eum
vasti
Exsultans rorem late dispergit amarum. Sternunt se somno diversae in htore phocae
Ipse, velut stabuh custos in montibus
ohm,
95
Vesper ubi
l66
LATIN READER.
numerumque
recenset.
Cujus Aristaeo quoniam est oblata facultas, Vix defessa senem passus componere membra,
Cum
loo
Occupat.
contra non
immemor
artis
Omnia
Ignemque, horribilemque feram, fluviumque liquentem. Verum ubi nulla fugam reperit fallacia, victus In sese redit, atque hominis tandem ore locutus 105
"
Nam
quis
te,
Jussit adire
nostras
inquit.
At
ille
;
neque
est te fallere
quicquam
Sed tu desine velle. Deum prajcepta secuti Venimus, hinc lassis quaesitum oracula rebus."
iio
Tantum
eftatus.
Ad
Ardentes oculos
"
intorsit
himine glauco,
ora resolvit
Et graviter frendens
sic fatis
Non te nuUius exercent numinis irse. Magna luis commissa tibi has miserabiHs Orpheus
:
115
Haudquaquam ob meritum
Illa
quidem,
dum
te fugeret
Immanem
ante pedes
alta
hydrum moritura
non
vidit in herba.
Servantem ripas
120
125
Te
130
'
167
VIRGIL.
" At, cantu commotas, Erebi de sedibus imis ibant tenues, simulacraque luce carentum, Qiiam multa in foliis avium se milia condunt,
Umbr^
Vesper ubi aut hibernus agit de montibus imber, Matres atque viri, defunctaque corpora vita Magnanimum heroum, pueri, innuptaeque puellae,
Impositique rogis juvenes ante ora parentum Qiios circum limus niger et deformis arundo
Cocyti tardaque palus inamabilis unda
;
135
140
Leti
Cerberus ora,
145
Atque
" Jamque
pedem
Pone sequens,
Redditaque Eurydice superas veniebat ad auras, namque hanc dederatProserpina legem, Cum subita incautum dementia cepit amantem, Ignoscenda quidem, scirent si ignoscere Manes 150 Restitit, Eurydicenque suam, jam luce sub ipsa, Immemor, heu victusque animi, respexit. Ibi omnis
Qiiis et
me,
inquit,
miseram,
et te perdidit,
Orpheu ?
En
Fata vocant, conditque natantia lumina somnus. Jamque vale feror ingenti circumdata nocte, InvaHdasque tibi tendens, heu non tua, pahnas
:
!
fumus in auras Commixtus tenues, fugit diversa, neque illum, Prensantem nequiquam umbras et multa volentem
Dixit, et ex oculis subito, ceu
160
AmpHus
nec portitor Orci objectam passus transire pahidem. "Quid faceret? quo se rapta bis conjuge ferret? Quo fletu Manes, qua Numina voce moveret ?
;
165
l65
LATIN READER.
totos perhibent ex ordine
Septem illum
menses
170
Rupe
undam
agentem carmine quercus QLiaHs populea masrens Philomela sub umbra Amissos queritur fetus, quos durus arator Observans nido imphimes detraxit at illa Flet noctcm, ramoque sedens miserabile carmen
Mulcentem
175
ulli
animum
flexerc hymenaei
Arvaque Rhipasis numquara viduata pruinis Lustrabat, raptam Eurydicen atque irrita Ditis 180 Dona querens spretce Ciconum quo munere matres
;
orgia Bacchi Discerptum latos juvenem sparsere per agros. Tum quoque marmorea caput a cervice revulsum Gurgite cum medio portans Giagrius Hebrus Volveret, Murydicen ! vox ipsa et frigida hngua,
Inter sacra
deum nocturnique
185
miseram Eurydiceit ! anima fugiente vocabat Eurydicen ! toto referebant flumine ripae." Haec Proteus et se jactu dedit aequor in aUum, Qiiaque dedit, spumantem undam sub vertice torsit. 190 At non Cyrene namque ultro adfata timentcm "^ Xate, Hcet tristes animo dcponere curas Haec omnis morbi caussa hinc miserabile Nymphae,
: ;
Ak
Cum
quibus
illa
altis,
Exitium misere apibus. Tu munera supplex Tende, petens pacem, et fociles venerare Napaeas Namque dabunt veniam votis, irasque remittent.
Sed,
195
modus orandi
nunc
qui
sit,
depascunt
summa
Lycaei,
200
alta
ad delubra dearum
VIRGIL.
169
Corporaque ipsa boum frondoso desere luco. nona suos Aurora ostenderit ortus, Inferias Orphei Lethaea papavera mittes, Et nigram mactabis ovem, lucumque revises Phicatam Eurydicen vitula venerabere caesa."
Post, ubi
205
Haud mora
Ad
delubra venit
210
nona suos Aurora induxerat ortus, Orphei mittit, lucumque revisit. Hic vero subitum ac dictu mirabile monstrum
215
Aspiciunt, liquefacta
boum
Immensasque
trahi nubes,
Confluere et lentis
uvam
demittere ramis.
2.
Tityrus,
I.]
[Eclogue
M. TiTYRE,
tegmine fagi
;
Silvestrem tenui
Musam
;
meditaris avena
Nos patriae fines et dulcia linquimus arva Nos patriam fugimus tu Tityre, lentus in umbra, Formosam resonare doces Amaryllida silvas.
:
MeHbcee, deus nobis haec otia fecit Namque erit ille mihi semper deus illius aram Saepe tener nostris ab ovilibus imbuet agnus. Ille meas errare boves, ut cernis, et ipsum Ludere, quae vellem, calamo permisit agresti. M. Non equidem invideo miror magis undique Usque adeo turbatur agris. En, ipse capellas Protinus seger ago hanc etiam vix, Tityre, duco.
T.
;
10
totis
Hic
modo namque
gemellos,
reliquit.
Spem
gregis, ah
silice in
nuda connixa
15
;:
170
Stepe
LATIN READER.
malum hoc
nobis,
si
mens non
ilice
lceva fuisset,
De
CceIo tactas
memini
prsedicere quercus
cornix.
Sed tamen, iste deus qui sit, da, Tityre, nobis. T. Urbem, quam dicunt Romam, Meliboee, putavi Stultus ego huic nostrai similem, quo saepe solemus Pastores ovium teneros depellere fetus.
Sic canibus catulos similes, sic matribus hasdos
20
Noram,
sic
parvis componere
magna solebam.
25
Verum
h^ec
tantum aHas
Romam
tibi
caussa videndi
quE sera,
Candidior postquam tondenti barba cadebat Respexit tamen, et longo post tempore venit,
fatebor enim,
dum me
Galatea tenebat,
Qiiamvis multa meis exiret victima s^eptis, Pinguis et ingratae premeretur caseus urbi,
35
Non umquam gravis asre domum mihi dextra redibat. M. Mirabar, quid massta deos, AmaryUi, vocares, Cui pendere sua patereris in arbore poma
Tityrus hinc aberat.
Ipse
te fontes,
40
Quidfacerem? neque servitio me exire Hcebat, Nec tam prsesentes aHbi cognoscere divos. Hic iUum vidi juvenem, MeHboee, quotannis
T.
Bis senos cui nostra dies altaria fumant.
petenti
45
submittite tauros."
M. Fortunate senex, ergo tua rura manebunt, Et tibi magna satis, quamvis lapis omnia nudus Limosoque pakis obducat pascua junco
!
Non
50
Nec mala
VIRGIL.
Fortunate senex, hic inter flumina nota
171
Et fontes sacros, frigus captabis opacum Hinc tibi, quae semper,vicino ab limite, saepes
Hyblaeis apibus florem depasta
salicti,
55
Saspe levi
somnum
Hinc
alta
Nec tamen interea raucae, tua cura, palumbes, Nec gemere aeria cessabit turtur ab ulmo.
T. Ante leves ergo pascentur in ^ethere cervi,
60
Et
freta destituent
nudos
in Htore pisces,
amborum finibus, exsul Aut Ararim Parthus bibet, aut Germania Tigrim,
Ante, pererratis
Qiiam nostro
illius
M. At
6^
Pars Scythiam
Et penitus
Pauperis
En umquam
Post aliquot,
et tuguri
congestum
caespite
culmen,
70
mea regna
,?
Impius haec tam culta novaHa miles habebit.? Barbarus has segetes en quo discordia cives Produxit miseros en, quis consevimus agros Insere nunc, MeHboee, piros, pone ordine vites
!
Ite meae,
feHx
quondam
pecus,
ite,
capeHae
75
Non
Dumosa pendere
non,
me
pascente, capeHaj,
Florentem cytisum et salices carpetis amaras. T, Hic tamen hanc mecum poterasrequiescere noctem Fronde super viridi sunt nobis mitia poma, Castane^e moHes, et pressi copia lactis Et jam summa procul viHarum cuhnina fumant, Majoresque cadunt altis de montibus umbrae.
:
;
!;
172
LATIN READER.
3.
Pollio.
[Eclogue, IV.]
Non omnes
SiCELiDES Mus^, pauUo majora canamus arbusta juvant, humilesque myricaB Si canimus silvas, silvae sint Consule dignae. Ultima Cumaei venit jam carminis astas
integro SEeclorum nascitur ordo.
Magnus ab
Jam redit et Virgo, redeunt Saturnia regna Jam nova progenies caelo demittitur alto. Tu modo nascenti puero, quo ferrea primum
Desinet, ac toto surget gens aurea
tuus
10
Teque adeo decus hoc aevi, te Consule, inibit, PolHo et incipient magni procedere menses Te duce, si qua manent sceleris vestigia nostri,
!
Irrita
Ille
terras.
deum vitam
15
Permixtos heroas
Pacatumque reget patriis virtutibus orbem. At tibi prima, puer, nullo munuscula cultu
Errantes hederas passim
cum bacchare
Tellus,
Mixtaque
Ipsae lacte
20
domum
Ubera, nec magnos metuent armenta leones. Ipsa tibi blandos fundent cunabula flores.
Occidet
Occidet
et serpens, et fallax
;
herba veneni
25
Jam
Et durse quercus sudabunt roscida mella. Pauca tamen suberunt priscae vestigia fraudis,
30
VIRGIL.
Qiise temptare
173
muris
Thetim
tum Tiphys,
;
Delectos heroas
Argo
-25
Atque iterum ad Trojam magnus mittetur Achilles. Hinc, ubi jam firmata virum te fecerit astas,
Cedet et ipse mari vector, nec nautica pinus Mutabit merces omnis feret omnia telhis. Non rastros patietur humus, non vinea falcem Robustus quoque jam tauris juga solvet arator
:
40
Nec
jam suave
rubenti
;
Murice, jam croceo mutabit vellera luto Sponte sua sandyx pascentes vestiet agnos.
45
Talia scecla^ suis dixerunt, ctirritel fusis Concordes stabiH fatorum numine Parcae.
Aggredere O magnos aderit jam tempus honores, Cara deum suboles, magnum Jovis incrementum Adspice convexo nutantem pondere mundum, 50 Terrasque tractusque maris ca^hunque profundum Adspice, venturo laetantur ut omnia saeclo O mihi tam long^e maneat jDars uUima vitiE,
!
Spiritus
et,
quantum
Non me
Nec
<^^
Pan etiam Arcadia mecum si judice certet, Pan etiam, Arcadia dicat se judice victum. Incipe, pai-ve puer, risu cognoscere matrem Matri longa decem tulerunt fastidia menses Incipe, parve puer cui non risere parentes, Nec deus hunc mensa, dea nec dignata cubih est.
;
:
60
VIII.
PLAUTUS.
Mercury
in Disguise.
I.
[Amphitruo, Act
Scene
i.]
Mercury,
disguised as Sosia.
S.
quem
n6n
Af.
placet.
NLillu'st
IUic
homo hoc meum denuo volt pallium detexere. S. Perii M. Timet homo deludam ego illum.
: !
S.
Quom rec6gito,
dentes
pruriunt.
me
Credo miseric6rs
herus
est:
Oppido
est!
interii
quam
validus
Af.
Hic
Igitur
demum
:
miigis
majorem
in sese concipiet
mctum.
Agite, pugni
n6n datis Jiim pridem videtur factum, heri quod homines quattuor S. Formid6 male In soporem c6nlocastis niidos.
jam
diu'st
quom
ventri victum
Ne
meum conmutem,
ct Qiu'nctus
fiam e
illum.
Af.
Hem
niinc
S.
Cingitur,
Viipulet.
certe
expedit
se.
Af.
N6n
feret
quin
S.
Qiu's
rit,
homo ?
M.
edet.
Qiiisquis
homo
pugn6s
PLAUTUS.
S.
175
:
noctis esse
si
cenavi
modo
Perii
sapis, essurientibus.
Hau malum
Qin'd,
si
S.
pugnos p6nderat.
J\f.
S.
Servaveris
noctis pervigilavi p6ssume.
Nam
J\f.
continuas has
:
Facimus nequit ferire malam male discit manus. AHa forma op6rtet esse quem tu pugnis iceris.
S.
J\.
lUic
homo me
ni hic
interpolabit,
Exossatum os
esse oportet,
finget denuo.
percusseris.
S.
Mirum
Olet
me
suo.
S.
:
Perii,
si
me
aspexerit.
nam ego
Af.
iibfuit.
S.
S.
Si in
J\f.
in
parietem ut
primum
infe-
domes.
Af.
V6x mi
h'x fui,
S.
Na) ego
homo
Qiif
J\f.
non
lUic
alas interveUi
v61ucrem vocem
gestito.
S.
me sibi malam rem arcessit jument6 suo. N6n equidem uUum habe6 jumentum. Af. Onerhomo
a
Ldssus
sum
sum
etiam
nunc nauseo
Vix incedo
3f.
indnis
ne
ire
p6sse
cum
onere existumes.
S.
Sdlvos
sum, non me videt. Nescio quem loqui autumat mihi certo nomen S6sia est. M. Hinc enim dextra mihi vox auris, ut videtur, ver:
berat.
S.
Metuo
hunc
verberat.
176
LATIN READER.
incedit ad
M, Optume eccum
t6rpeo.
me.
S.
Timeo
totus
N6n
Ilicet
edepol nunc
libi
terrarum sim
pras formidine.
una et S6sia. Verum certum'st c6nfidenter hunc hominem contra ddloheri perierunt,
qui,
mandata
Qui possim
me
ut abstineat
in
manum.
M.
S.
Qlio ambulas
geris
.'*
qui
Volcanum
c6rnu conchisiim
QiiM
id exquiris
tii,
M.
Servosne es an h'ber ?
lubitum'st meo.
tu vero
S.
Utquomque animo
con-
M. Ain
M.
M.
S.
? S. Aio enimvero. AI. Verbero. Mentire nunc. At jam faciam ut verum dicas dfcere. S. Quid e6'st opus ? P6ssum scire quo profectus, qu6ius sis, aut quid
S.
veneris
?
:
Huc
eo
?
Numquid nunc
es
certior
M. Ego
S.
tibi
c6nprimam Hnguam.
P^rgin' argutarier ?
?
Haii potes
M.
neg6ti'st
S.
Immo
qufd
vigiles nocturnos singulos semp^r locat. Bene facit: quia n6s eramus peregri, tutatu'st domi At nunc abi sane, advenisse famiharis dicito.
M. Rex Creo
S.
M.
Nescio
abis,
quam
tu famiharis sis
nisi
actutum hinc
FamiHaris accipiere faxo hau famiHdriter. S. Hic, inquam, habito ego, atque horunc sum servos.
M. At
scin
qu6modo ?
te
superbum,
ni hfnc abis.
S.
Quo-
ndm modo?
177
PLAUTUS.
M.
S.
si
me
sis,
M. Vide
abis S.
Tiin'
quam mox
vapulare
actutum hinc
domo
}
prohibere peregre
me
advenientem p6-
stulas
M.
S.
S.
Ita,
inquam.
M.
Quis
Quicum
S.
Amphitruo, qui niinc Thebanis praefectu'st legi6nibus nupta'st Alcumena. M. Quid ais ? quid nomen
;
tibi'st ?
S6siam vocant Thebani, Davo prognatiim patre. M. Nae tu istic hodie malo tuo c6npositis mendaciis
Advenisti, audaciai' c6huTien, consutis dohs.
S.
Immo equidem
dohs.
tunicis
consutis
hiic
advenio,
n6n
M. At
^S*.
mentiris etiam
Ita profecto.
M.
certo pedibus,
non
tunicis venis.
cium.
6".
N6n
M.
At
gratiis.
H6c quidem
S.
S. Perii At parum etiam, preeut S. Tiius nam pugnis QLi6ius nunc tuum. Pr6 fidem, Thebani cives AI. Etiam clamas, carnufex L6quei-e, quid venisti? S. Ut pugnis quem
Qui ego sum ?
!
M. Af.
:
Tun'
te
audes S6siam
futurum'st, prcedicas.
es
?
lisu fecisti
esset,
tu
ctederes.
Qu6ius es? S. Amphitru6nis, inquam, S6sia. M. Ergo ist6c magis, Quia vaniloquu's, vapulabis 6go sum, non tu, S6sia.
Af.
:
S.
Ita di faciant,
lit
tu potius
sis,
atque ego
tacebo.
te ut
verberem.
tibi
M. Etiam
heru'st
?
muttis?
S.
S.
Jam
tii
M. Qins
Quem
voles.
12
178
LATIN READER.
Qiiid
igitur ?
jiisseris.
M,
qui
niinc
vocare
S.
N^mo
nisi
quem
M. Amphitruonis
te
esse
aiebas
S6siam.
S.
Pecca-
veram Nam illut Amphitruonis socium me ^sse volui dicere. M. Scfbam equidem nullum esse nobis, nisi me, servom
S6siam.
Fugit ratio
6".
te.
S.
Sosia
Utinam
ille,
istuc
pugni fecissent
tui
M. Ego sum
quem tu diidum esse aiebas mihi. Obsecro ut per pacem liceat te ddloqui, ut ne vapulem.
loqui.
pliis vales.
M. Immo indutise parumper fiant, si quid vis S. N6n loquar nisi pace facta, quando pugnis
AI.
M.
Quid,
siet.
n6n nocebo.
S.
Tiiie fide
cred6?
Meae.
si
S.
falles?
M.
:
Tiim Mercurius
S6siae iratiis
S.
Pacem feci, foedus feci, vera dico. Ut lubet, quod tibi lubet fac, quoniam pugnis
vales.
litut facturu's,
plus
Verum,
tamen.
M.
S.
Tii
me vivos
:
h6die
numquam
alienabis
Certe edepol, tu
me
siem
Nec
nobis praeter
vitium, id
!
me
S.
Qufd, malum non siim ego servos Amphitruonis S6sia ? N6nne hac noctu n6stra navis hiic ex portu Persico Venit, quas me advexit ? nonne me hiic herus misit meus ? N6nne ego nunc sto ante asdis nostras? n6n mist laterna in manu? N6n loquor ? non vigilo ? non hic h6mo me pugnis c6ntudit?
;:
PLAUTUS.
Fecit hercle
;
179
nam mi
diibito
Quid
igitur
ego
misero etiam nunc malae dolent. ? aut quor non intro eo in nostram
M.
vostram ?
S.
Ita
enimvero.
M,
quae dixisti
Omnia
S6sia.
Nam
Et ubi Pterela rex regnavit, 6ppidum expugnavimus Et legiones Teleboarum vi pugnando cepimus, Et ipsus Amphitruo 6btruncavit regem Pterelam in proeho. S. Egomet mihi non credo, quom illaec autumare illum
audio
:
Hic quidem
certe,
quae
fllo
memorat
memoriter.
Set quid ais ? quid Amphitruoni d6no a Telebois datum'st?
M.
S.
est,
patera aurea.
Ubi ea patera
niinc est?
M.
Est in
S.
Jam
M. Cum
S.
Quid me
nufex ?
Argumentis
vfcit
n6men querendum'st
mihi.
Nam
quod egomet
quisquam
numquam
poterit dicere.
Si tu Sosia's, legiones qu6m pugnabant maxume, Quid in tabernacl6 fecisti? victus sum, si dixeris. S. IngresM. Cadus erat vini inde implevi hirneam.
su'st
viam.
M. Eam
S.
ego
vini, ut
matre natum
fiierat,
eduxf meri.
Mira
Qiiid
Factum'st
M.
ut ego illic vini hirneam ebiberim meri. nunc vincone argumentis, te non esse S6siam ? S. Tu negas med esse? M. Quid ego ni negem, qui egomet siem ?
?
l8o
S.
J\f.
LATIN READER.
Per Jovem jur6 med esse neque me falsum dicere. At ego per Mercurium juro, tibi Jovem noii credere
:
Nam
S.
Quis ego sum saltem, si Ubi ego Sosia esse nolim, tu esto sane S6sia. Nunc quando ego sum, vapulabis, ni hinc abis, ign6bilis.
Af.
S.
Certe edepol,
quom
illiim
contemplo,
et
f6rmam
co-
gnosc6 meam,
Quemadmodum
Itidem
tam consimih'st
atque ego.
Siira, pes, statura, tonsus,
Malae,
Si
mentum, barba,
cogito,
:
colhis
nihil
t6tus
:
tergum cicatricosum,
hoc simih'st
Set
quom
ego
equidem
certo
N6vi herum
N6n
jM.
ilh
Qu6
agis te
S.
Domiim.
pultab6
foris.
sf
J\I.
Qiiadrigas
nunc
inscendas Jovis,
Atque hinc
S.
Af.
N6n
Tuae
sinam.
Nam
S.
si
me
aiiferes.
!
Abeo
potius
perii?
?
Ubi cgo
sum?
libi
ego formam
perdidi
egomet me illic reliqui, si forte oblitiis fui? Nam hic quidem omnem imaginem meam, quas antehac
fuerat, p6ssidet.
An
Vivo
fit,
faciet mihi.
Ibo ad portum, atque haec uti sunt fiicta, hero dicam meo. Nisi etiam is quoque me ignorabit qu6d ille faxit Jiip;
piter,
: ::
IX.
TERENCE.
The Self-Tormentor.
[Heaut., Act
I.
Scene
I.]
Menedemus,
the
Qiianquam hasc inter nos nuper notitia ad modum'st, Inde adeo quod agrum in pr6ximo hic mercatus es, Nec ref fere sane ampHus quicquam fuit
Tamen vel virtus tiia me, vel vicinitas, Quod ego in propinqua parte amicitise puto, Facit, ut te audacter m6neam et famiHariter Quod mfhi videre praeter aetatem tuam Facere, et prater quam res te adhortatur tua. Nam, pr6h Deum atque hominiim fidem quid
!
vis tibi?
Qiiid quasris
es,
Aut pkis, ut conjicio agrum in his regi6nibus MeH6rem, neque preti majoris, nemo habet Serv6s non pkn-es proinde quasi nem6 siet,
:
iH6rum
officia fungere.
egredior, neque
tam vesperi
Domum
Fodere,
arare, aut
NuHiim
remittis tempus,
Haec n6n voluptati tibi esse, satis cert6 scio At enim, me, quantum hic 6peris fiat, poenitet. Qiiod in 6pere faciundo 6pere consumis tuae,
Si siimas in iHis exercendis, pkis agas. M. Chreme, tantumne ab re tua est oti
tibi,
AHena
ad
te attincnt ?
l82
:
LATIN READER.
C. Hom6 sum humani nihil a me alienum puto. Vel me monere hoc, vel percontari puta Rectum'st? ego ut faciam n6n est? te ut deterream. j\I. Mihi sic est usus tibi ut opu'st facto, face.
:
C.
An
quoiquam
est usus
h6mini, se ut cruciet?
Af.
Mihi.
C.
QLiaes6 quid de te
tantum meruisti
istuc,
jVI.
Oiei'
est, fac
C.
Ne
lacruma, atque
quicquid
me
lit
sciam.
Ne
M. M.
retice
ne ver6re
C. Hac quidem qua Dicetur. C. At rastros interea tamen App6ne, ne lab6ra. M. Minime. C. Qudm rem agis M. Sine me, vacivom tempus ne quod dem mihi Lab6ris. C. Non sinam, inquam. M. Ah, non a2qu6m C. Hui, tam graves hos, quaeso? M. Sic meritiim'st meum. C. Nunc 16quere. M. Filium unicum adulescentulum Habeo ah, quid dixi? habere me? immo habui, Chreme Nunc habeam necne, incertum'st. C. Quid
Scire h6c vis
?
Aut
caiisa,
dixf tibi.
istos
facis.
ita istiic ?
M.
Scies.
Ejus filiam
me
6mnia.
Neque
ut
;
animum
sed
Tractare
vi, et
Quotidie accusabam
Licere speras facere,
"
Hem
jam
me me
viv6 patre,
in uxoris loco
?
Amicam
Erras,
si
ut habeas pr6pe
id credis, et
ignoras, Clinia.
volo,
sed
si
id
n6n
facis.
: : :
183
TERENCE.
Ego, qu6d me Nulla adeo ex
in te sit facere re istuc
fit,
nisi
Ego
Sed
istuc aetatis
in
Simiil
n6n amori operam dabam Asiam hinc abii pr6pter pauperiem, atque rem et gloriam armis belli repperi.'*
:
ibi
Postremo adeo res rediit adulescentulus Sajpe eadem, et graviter aiidiendo, victus
Putavit
est:
me
et aetate et benivolentia
Plus
In
scire, et providere,
quam
seipsiim
sibi.
Asiam ad regem militatum abiit, Chreme. M, Clam me est profectus menses C. Qiiid ais ?
tris
abest.
-^. Ambo dccusandi etsi illud inceptiim tamen Animi est pudentis signum, et non instrenui.
:
Af.
Ubi c6mperi ex
iis,
qui fuere
ei c6nscii,
Domiim
Adsfdo
Inde
:
anim6
fere
adcurrunt servi
soccos detrahunt
alii festinare,
lectos sternere,
Cenam
apparare
Ubi video
AnciUae
tot me vestiant? sumptus domi Tant6s ego solus faciam ? sed gnatum linicum, Qiiem pariter uti his decuit, aut etiam ampHus
Qiiod
illa setas
est
Eum
Nam usque dum ille vitam illam colet Si id faciam. Inopem, carens patria 6b meas injiirias, Interea usque ilU de me supphciiim dabo,
Lab6rans, quaerens, parcens,
Ita facio prorsus
:
iUi serviens.
rehnquo in asdibus, Nec vas, nec vestimentum conrasi 6mnia. AnciUas, servos, nisi eos, qui opere riistico
nil
:
184
Faciiindo facile
LATIN READER.
sumptum
:
exercerent suum,
:
Omnes
Coegi
:
produxi ac vendidi
inscripsi iUico
yEdes mercede
hic me me minus injiiriai, Chreme, meo gnato facere, dum fiam miser Nec fas esse ulla me voluptate hic frui,
exerceo.
Decrevi, tantisper
Nisi ubi
C.
ille
huc salvus
redierit
meus
particeps.
Ingenio
Et illum 6bsequentem, sf quis recte aut c6mmode Tractaret. Verum nequc iUum tu satis n6veras, Nec te ille hoc ubi fit, ibi non vcre vivitur.
:
Tu
illiim
numquam
Nec tibi ille'st credere aiisus quae est iequ6m patri. Quod si ^sset factum, hcec niimquam evenissent tibi.
Af.
Ita res est, fateor
:
peccatum a
me maxumum'st.
:
Menedeme, at porro recte spero et illiim tibi Salvum adfuturum esse hic coniido pr6pediem. C. Facient. Nunc, si c6m]\I. Utinam ita Di faxint. modum,
C.
Non
p6ssum.
C.
me
sis
volo.
Cur non?
te
quaiso,
tandem
ali-
qiiantulum
Tibi parce
Af.
:
hoc volt
filius.
C.
me
Bene
ejus
:
vale.
C.
Et
tu.
C.
Lacrumas
excussit mihi,
Miseretque
s6d, ut diei
tempus
est,
Monere oportet me hiinc vicinum Phaniam, Ad cenum ut veniat ibo, visam si domi est. Nihil 6pus fuit monit6re jamdudiim domi
:
'
Praesto apiid
me
esse aiunt
X.
CICERO.
I.
Cicerd^s Exile
and Return.
Peridem tempus, P.
tus,
Clodius,
homo
nobilis, diser-
nisi quem vellet nosset modum, malorum propositorum executor acerrimus, cum graves inimicitias cum M. Cicerone exerceret, (quid enim inter tam dissimiles amicum esse poterat?) et a patribus ad
plebem
civem
et
transisset,
legem
in tribunatu tulit
^i
aqud
Romanum indemnatum
interemisset, ei
Cujus verbis etsi non nominabatur Cicero, tamen solus petebatur ita vir optime meritus de Republica conservatas patriag pretium,
:
igni interdiceretur.
calamitatem
exilii tulit.
Non
caruerunt suspiciones
:
Pompeius hoc sibi contraxisse videbatur Cicero, quod inter xx viros dividendo agro Campano esse noluisset. Idem intra biennium, sera Pompeii cura, verum, ut coepit, inoppressi Ciceronis Cagsar et
tenta, votisque Italiag,
ac decretis Senatus, virtute atque actione Annii Milonis, tribuni plebis, dignitati
:
quam
infeste
Vell. Paterc.
h. r.
ii. 45.
i86
LATIN READER.
Cicero to his Wife
I.
and Children,
terea quod,
Ego minus saepe do ad vos litteras quam possum, propcum omnia mihi tempora sunt misera, tum
non possim.
!
cupidi fuissemus
non multum,
in
Qiiod
si
nos ad
ahquam ahcujus
fixa sunt,
fortuna reservavit,
est
erratum a nobis
sin haic
vita,
mala
ego
complexu emori quoniam neque Dii, quos tu castissime coluisti, neque homines, quibus ego servivi, nobis gratiam
retulerunt.
M. La^nium Flaccum dies xiii optimum, qui pericuknn fortunarum et capitis sui pr2e mea salute neglexit, nequc legis improbissimai poena deductus est, quominus hospitii et amicitiae Huic utinam ahquando grajus officiumque praestaret. Habebimus quidem semper. tiam referre possimus Brundisio profecti sumas prid. Kalendas Maias. Per Macedoniam Cyzicum petebamus. O me perditum O afflictum quid nunc rogem te, ut venias, muherem egram, et corpore et animo confectam ? Non rogem.f*
Nos
Brundisii apud
fuimus,
virum
Sine
te igitur
sim
Opinor,
sic
agam
;
si
reditus,
eam
sin, ut
ego metuo,
fac venias.
transactum
quoquo modo
;
potes, ad
me
Unum
hoc
scito
si
te
perisse.
deest consihum.
Sed quid Tulhola mea fiet? Jam id vos videte mihi Sed certe, quoquo modo sc res habebit, ihius mIseUe et matrimonio et famae serviendum est. QLiid? Cicero meus quid aget? Iste vero sit in sinu semper et complexu meo. Non queo plura jam scribere impedit maeror. Tu quid egeris, nescio, utrum ahquid
;
CICERO.
teneas, an
scribis,
187
Pisonem, ut
sis spoliata.
De
esset
miim,
terea
est,
quod te moveat. Pripromissum est, te facturam esse, ut quisque meritus. Est autem in officio adhuc Orpheus, praemagnopere nemo. Ceterorum servorum ea causa
familia liberata, nihil est
tuis ita
si
ut,
res
si
obtinere potuissent
sin
ad nos pertineret,
servirent, prse-
terquam oppido pauci. Sed haec minora sunt. Tu quod me hortaris, ut animo sim magno, et spem habeam recuperandae salutis, id velim sit ejusmodi, ut recte sperare possimus. Nunc, miser, quando tuas jam htteras accipiam? quis ad me perferet? quas ego exspectassem Brundisii, si esset hcitum per nautas, qui tempestatem prsetermittere noluerunt.
Qiiod rehquum
honestissime.
est,
sustenta
te,
mea
Terentia, ut potes
Viximus, floruimus.
afflixit.
Non vitium
est
nostrum,
nisi
Peccatum
nullum,
Sed
hoc
fuit
vivere,
cetera,
quamquam
te
confirmo, ipse me non possum. Clodium Philhetasrum, quod valetudine oculorum impe-
diebatur,
vincit
hominem
tui
fidelem, remisi.
est
SaUustius
:
officio
omnes.
fore
;
Pescennius
fore
perbenevohis nobis
quem
semper spero
observantem.
Sicca dixerat se
mecum
et sic existimes, me vehementiiis tua miseria, quam mea, commoveri. Mea Terentia, fidissima atque optima uxor et mea carissima fihola et spes reliqua
ut valeas
nostra, Cicero
valete.
:
Brundisio.
i88
LATIN READER.
2.
To
Mi frater, mi frater, mi frater, tune id veritus es, ne ego iracundia aliqua adductus pueros ad te sine litteris miserim? aut etiam ne te videre noluerim? Ego tibi
irascerer? tibi ego possim irasci? Scilicet, tu
afflixisti
;
tui
me
inimici, tua
me
invidia, ac
misere perdidi.
praeter
Meus
ille
unum me.
me
tibi
luctus
meae
metus tuae, desiderium, maeror^ solitudo. Ego te videre noluerim ? Immo vero me a te videri nokii non enim vidisses fratrem tuum non cum quam reliqueras non cum quam noras non eum, quem flens flentem, prosequentem proficiscens dimiseras ne vestigium quidem ejus, nec simulacrum, sed quandam eftigiem spir;
;
antis mortui.
Atque utinam me mortuum prius vidisses, aut audisses te non solumvitas, sed etiam dignitatis meae superstitem reliquissem Sed testor omnes deos, me hac una voce a morte esse revocatum, quod omnes in mea vita partem aliquam tua vitae repositam esse dicebant. Qiiare peccavi scelerateque feci. Nam si occidissem, mors ipsa
!
utinam
meam pietatem amoremque in te facile defenderet. Nunc commisi, ut me vivo careres, vivo me aliis indigeres mea vox in domesticis periculis potissimum occideret, quae
;
Nam quod ad te pueri sine litteris venerunt, quoniam vides non fuisse iracundiam in causa, certe pigritia fuit, et quaedam infinita vis lacrimarum et dolorum. Haec ipsa me quo fletu putas scripsisse? Eodem, quo An. ego possum aut non cogitare te legere certo scio.
* Ipsum enim Catilinam, consulatCis competitorem et adversarium, defendere cosritaverat Cicero. Vid. Ad Atticum^ I. 2.
CICERO.
aliquando de
te,
189
sine
aut
umquam
lacrimis
cogitare?
Ciim enim
parentem.
te
Ego
umquam,
aut
tibi
sine
me
quod eodem tempore desidero filiam? qua pietate, qua modestia, quo ingenio effigiem Quid filium venustissimum, oris, sermonis, animi mei? mihique dulcissimum ? quem ego ferus ac ferreus e complexu dimisi meo, sapientiorem puerum quam vellem Qiiid vero sentiebat enim miser jam, quid ageretur. tuum filium, imaginem tuam, quem meus Cicero et amabat ut fratrem, et jam, ut majorem fratrem, verebatur? Qtnd quod mulierem miserrimam, fidelissimam conjugem, me prosequi non sum passus, ut esset quae reliquias commu-
jucundum
Qjrnd,
nis calamitatis,
communes
liberos tueretur?
postea red-
ditas esse
tibi
in
quibus idem
te
hortor et rogo,
quod pueri
qui
Romam
protinus pergas et
esset nostra
properes.
Primijm enim
essent inimici,
calamitate satiata.
nostri
lamenta;
tionem pertimui
atque
metuebam, ne a me distrahi non posses. His de causis hoc maximum malum, quod te non vidi, quo nihil amantissimis et conjunctisetiam id ipsum, quod tu
simis
fratribus
acerbius
ac
miserius
videtur
accidere
potuisse,
fuit,
quam
vide-
bar,
tum vero digressio nostra. quod ego, qui tibi semper fortis
te et
si
confirma,
si
qua subeunda
dimicatio
Spero,
quid
tatis, tibi et
integritatem
tuam
et
et aliquid
Sin
eris
ab
vacuus
ages sciHcet,
scribunt ad
quid agi
De quo
me quidem
190
LATIN READER.
;
cum
inimici
plurimum
meo
ista
sceleris
pertimescant.
Sed
clares.
qualia
sint, tu
opus
erit,
si
quid
vita
periculi
esse
subeundum videbis, vivam. Diutids in hac non possum. Neque enim tantum virium habet
ulla
dolorem possit Scio fuisse et honestius moriendi tempus et sustinere. utihus sed non hoc sohnn, multa aha prsetermisi, quae si queri vehm praeterita, nihil agam, nisi ut augeam dolorem tuum, indicem stultitiam meam. Ihud quidem nec facien;
dum
est,
ncc
fieri
potest,
me
diutius,
quam
aut
tuum
tempus aut firma spes postuhibit, in tam misera tamque turpi vita commorari, ut, qui modo fratre fuerim, hberis,
conjuge, copiis, genere ipso pecuniag beatissimus, dignitate, auctoritate, existimatione, gratia
qui
umquam
fuerunt amphssimi,
is
aflflicta
me
diutius possim.
Qiiare quid ad
me
scripsisti
de permutatione ? quasi
Qiia in re
vero nunc
me non
cum
de visceribus tuis et fihi tui satisfacturus sis, quibus debes, ego acceptam ex aerario pecuniam tuo nomine Sed tamen et M. Antonio, quantum frustra dissiparim.
tu scripseras, et Caepioni
ad
id
quod
cogito,
forte
quid
erit
tantumdem solutum est mihi, hoc quod habeo satis est. Tu, si molestise, te ad Crassum et ad Cahdium
;
conferas, censeo.
sit,
nescio.
Me summa
quotidiana,
amoris,
summaque
assiduitate
que Arrio
quorum ego
CICERO.
destitutus, in
bis,
191
hanc calamitatem
tibi
incidi.
Sed
haec occulta-
ne quid obsint.
Pomille
ponium fovendum
esse
ipsum Hortensium, ne
ne,
cum
intelligant
Messalam
Pompeium
etiam
Sed hasc utinam non experiare quod precarer deos, nisi meas preces audire desissent.
simulatorem puto.
Verumtamen
sint
;
maHs
contenti
in
quibus non
inest peccati
factis
quod optime
poena
Cicero to Atticus.
[Sept,
7.
B.C. 57.]
quam
Cognoram
nec etiam,
in custodia
te
in
quam me ipsum,
nimium
mea
in te observantia,
;
eundemque te, qui primis temsalutis meae diHgentem poribus erroris nostri aut potius furoris particeps et falsi timoris socius fuisses, acerbissime discidium nostrum
192
tulisse,
LATIN READER.
plurimumque
perae, studii, diligentias, laboris,
ad conficiendum reditum meum contulisse. Itaque hoc tibi vere affirmo, in maxima laetitia et exoptatissima gratulatione unum ad cumulandum gaudium conspectum aut potius complexum mihi tuum defuisse,
quem semel
fecto
nactus
numquam
me
quod
ipse
judicabo.
Nos adhuc
sem,
difficilHme recuperari
posse arbitrati sumus, splendorem nostrum illum forenet in senatu auctoritatem, et apud viros bonos gratiam, magis quam optaramus consecuti sumus. In re autem
famihari (quae
quemadmodum fracta,
dissipata, direpta
sit,
non ignoras) valde laboramus, tuarumque non tam facultatum, quas ego nostras esse judico, quam consihorum ad coUigendas et constituendas reliquias nostras indigemus. Nunc, etsi omnia aut scripta esse a tuis arbitror, aut etiam nuntiis ac rumore perlata, tamen ea scribam brevi, quae te puto potissimum ex meis Htteris velle cognoscere.
Pridie
illo
die,
Nonas Sext, Dyrrhachio sum profectus, ipso quo lex est lata de nobis. Brundisium veni
;
Nonis Sext.
ibi
mihi Tulliohi
mea
suo ipso die, qui casu idem nataHs erat et Brundisinae Qiiae res, animadversa a colonise et tuae vicinae Salutis.
multitudine,
est.
summa Brundisinorum
vi.
gratulatione celebrata
Ante diem
Htteris
Id.
Sext.
cognovi,
mirifico
cum
studio
Brundisii
essem,
Quinti
fratris,
omnium
Inde^ a Brundisinis
honestissime ornatus,
undique ad
me cum
vehi, ut
Ad
urbem
ita
nemo uUius
ordinis
homo
nomenclatori notus
fuerit,
qui
CICERO.
193
aut
ipsum non
liceret
aut dissimulare
negare.
Ciim
venissem ad portam Capenam, gradus templorum ab infima plebe completi erant a qua plausu maximo ciim
;
esset
mihi gratulatio
plausus
me usque
in ipso Capitolio
miranda multitudo
fuit.
egimus.
Eo
biduo
cum
summa
homines ad theatrum primo, deinde ad senatum concurrissent impulsu Clodii, mea opera frumenti inopiam csse clamarent, cum per eos dies senatus de annona haberetur, et ad ejus procurationem sermone non solum plebis, verum etiam bonorum Pompeius vocaretur, idque ipse cuperet, muhitudoque a me nominatim, ut id decernerem, postularet feci et accurate sententiam dixi, cum abessent consulares, quod tuto se negarent posse sententiam dicere, praeter Messalam et Afranium. Factum est senatus consultum in meam sententiam, ut cum Pompeio ageretur, ut eam rem susciperet, lexque ferretur quo senatus consuUo recitato, cum continuo more hoc insulso et novo plausum, meo nomine recitando, dedisset, habui contionem omnes magistratus prcesentes, praeter unum praetorem et duos tribunos plebis, dederunt.
; ;
omnes consulares
IUe legatos
nihil
Pompeio
postulanti
negarunt.
quindecim
cum postularet, me principem nominavit, et ad omnia me alteriun se fore dixit. Legem consules conscripserunt,
rei
alteram Messius,
quam
sit
nunc modesta videtur, h^ec Messii non ferenda. Pompeius Consulares, duce illam velle se dicit, famihares hanc. Favonio, fremunt nos tacemus, et eo magis, quod de domo nostra nihil adhuc pontifices responderunt. Qui
obtineant.
Illa nostra lex consularis
;
194
si
LATIN READER.
aream praeclaram habebimus
senatus
consulto
sustulerint religionem,
superficiem
aestimabunt.
consules ex
aestimabunt
bonae.
scis, perturbati.
Praeterea sunt
mitto.
litteris
non comfide
et
Qiuntum
sic
pietate,
virtute,
praeditum,
amo
ut
debeo.
Te
exspecto,
oro
Alterius vitae
quoddam
aperte
initium
ordimur.
incipiunt
Jam quidam,
occulte
invidere.
Vehementer
requirimus.
2.
I.
The Dcath qf
Tullia.
Siilpicius to Cicero,
[April, B.c. 45.]
est
de obitu TuUiae,
tuH,
istic
quam pro eo ac debui graviter molesteque communemque eam calamitatem existimavi qui, si
sane
;
afiliissem,
tibi
neque
tibi
defuissem, coramque
meum
dolorem
declarassem.
est,
propterea
propinquos ac famiharis, ii ipsi pari molestia afficiuntur, neque sine lacrimis multis id cohari possunt, uti magis ipsi videantur aHorum consolatione
indigere
quam
aHis posse
tamen quae
sed
in prsesentia in
:
non quo ea te fugere existimem, quod forsitan dolore impeditus minus ea perspicias. Quid est, quod opere te commoveat tuus dolor intestinus? Cogita, quemadmodum adhuc fortuna nobiscum egerit ea nobis erepta esse, quae hominibus non minds
brevi ad te perscribere
:
quam
CICERO.
tatem,
195
honores omnes. Hoc imo incommodo addito, quid ad dolorem adjungi potuit? aut qui non in illis rebus exercitatus animus callerc jam debet, atquc omnia
minoris existimare?
An
illius
Qiioties in
eam
cogita-
iis
Quid autem
fuit,
magno opere
animi solatium?
Ut cum ahquo
adolescente primario
est tibi, credo,
Licitum
An ut ea hberos tuos te tuto committere putares hberos ex sese pareret, quos cum florentes videret, laetaretur? qui rem a parente traditam per se tenere possent?
honores ordinatim petituri essent? in re pubhca, in ami-
corum negotiis, hbertate sua uti ? Quid horum non prius quam datum est ademptum sit?
fuit,
quod
At vero malum
pejus
sit,
est
hberos amittere.
mediocrem consolationem attuht, volo tibi commemorare, Ex Asia si forte eadem res tibi minuere dolorem possit.
rediens,
coepi
versus navigarem,
regiones circumcirca
prospicere.
Post
me
erat
JEgina, ante
inthus
runt,
:
me Megara
quae oppida
quodam tempore
:
Coepi
indi-
gnamur^ si quis nostrum interiit aut occisus est^ quorum vita brevior esse debet^ cum uno loco tot oppiduin cadavera projecta jacent?
tatione ea
Vis7te tu te^ Servi^ cohibere et
Hoc idem, si tibi videtur, fac ante oculos tibi proponas. Modo uno tempore tot viri clarissimi interierunt; de
196
imperio populi
LATIN READER.
Romani
omnes
ani-
in unius mulierculae
mula
si
si
jactura facta
est,
tanto opere
commoveris? quae
fuerat.
tamen Etiam
moriendum
fuit,
tu
ab hisce rebus
illam,
animum
tuam
sona sunt
quamdiu
;
cum
re publica fuisse
te,
;
adolescentibus primariis nuptam omnibus bonis prope perfunctam esse cum res publica occideret, vita excessisse. Quid est, quod tu aut illa cum fortuna hoc nomine queri possitis ? Denique noH te obHvisci Ciceronem esse, et eum, qui neque imiahis consueris j^raecipere et dare concihum
fuisse
tare
in
ahenis
morbis profitentur
tibi est,
Nuhus
ei rei
dolor
qucm non
te
Hoc
exspectare tempus
turpe
est,
ac non
sapientia
tua occurrere.
Quod
si
est,
qui ihius in te
hoc certe iha te facere non vult. Da hoc ilh mortuae da ceteris amicis ac famiharibus, qui tuo dolore masrent da patriie, ut, si qua in re opus sit, opera et consilio tuo uti possit. Denique, quoniam in eam fortunam devenimus, ut etiam huic rei nobis serviendum sit, noli committere, ut quisquam te putet non tam fiham quam rei pubhcae tempora et ahsuos,
; ;
omnes
orum victoriam
Plura
lugere.
te
me
ad
quare,
si
hoc
unum
proposuero,
finem faciam scribendi. Vidimus aliquoties secundam pulcherrime te ferre fortunam, magnamque ex ea re te
laudem
apisci
fac
aliquando
intelligamus,
adversam
CICERO.
quoque
tibi
197
onus videri
videatur deesse.
Qiiod ad
cognoro, de
me
iis
attinet,
cum
te
quemadmodumVale.
que
2.
Cicero to Sulpicius.
[Written in May, at Astura.]
Ego
meo
gravissimo
casu affuisses.
potueris, et
ahquantum
acquievi.
Nam
et
me
consolando non mediocrem ipse animi dolorem adhibuisti. Servius tamen tuus omnibus officiis, quas ihi
tempori tribui potuerunt, dechiravit,
faceret, et
et quanti
tibi
ipse
me
quam suum
;
talcm erga
me animum
gratum
putarct fore
fuerint,
numquam tamen
Me
Turpe enim casum meum, ut tu, tah Sed opprimor intersapientia prasditus, ferendum putas. dum, et vix resisto dolori, quod ea mc sohitia deficiunt, quae ceteris, quorum mihi exemphi propono, simih in Nam et Q. Maximus, qui fihum fortuna non defuerunt. consularem, clarum virum et magnis rebus gestis, amisit, et L. PauUus, qui duo septem diebus, et vester Gahus,
tudinis, sed
esse existimo,
me non
ita ferre
summo ingenio, summa virtute fihum temporibus fuerunt, ut eorum hictum ipsorum dignitas consolaretur ea, quam ex re pubhca consequebantur. Mihi autem, amissis ornamentis iis, que ipse
et
M.
Cato, qui
iis
perdidit,
commemoras, quasque eram maximis hiboribus adeptus, unam manebat iUud sohatium, quod ereptum est. Non amicorum negotiis, non rei pubhcce procuratione impedie-
198
LATIN READER.
;
nihil
;
in foro
agere libebat
existimabam, id quod curiam non poteram omnes me et industrias meae fructus et fortunae per-
didisse.
Sed,
cum
dam
toleranter
habebam quo
confu-
gerem, ubi conquiescerem, cujus in sermone et suavitate omnes curas doloresque deponerem. Nunc autem, hoc tam gravi vuhiere, etiam illa quae consanuisse videbantur
recrudescunt.
Non enim, ut tum me a re pubhca maestum domus excipiebat, que levaret, sic nunc domo maerens ad rem pubHcam confugere possum, ut in ejus bonis acquiescam. Itaque et domo absum et foro, quod nec eum dolorem, quem a re pubhca capio, domus jam consolari potest,
Major mihi
nulla
conjunctio consuetudinis
sic enim audiebam quam sperabam tuum adventum appropinquare. Ego autem ciim multis de causis te exopto quam primiam videre tum etiam, ut ante com-
qua ratione nobis traducendum sit hoc tempus, quod est totum ad unius vohnitatem accominter nos,
mentemur
modandum,
ita
sit,
et prudentis, et
videor) nec a
me
aheni, et
amicissimi.
Qiiod
cum
sit
magnae tamen est dehberationis, quse ratio ineunda nobis, non agendi ahquid, sed iUius concessu
beneficio quiescendi.
et
XI.
PL
N Y.
I.
Letter
to Tacitus^
Salvum te in urbem venisse gaudeo venisti autem, si quando alias, nunc maxime mihi desideratus. Ipse pauculis adhuc diebus in Tusculano commorabor, ut opusculum quod est in manibus absolvam. Vereor enim ne, si hanc intentionem jam in fine laxavero, aegre resumam. Interim, ne quid festinationi meae pereat, quod sum prassens petiturus hac quasi praecursoria epistula rogo. Sed prius accipe causas rogandi. Proxime, cum in patria mea fui, venit ad me salutandum municipis mei Huic ego Studes ? inquam. Refihus praetextatus. 'MedioUuii.' Ubi ? 'Curnonhic?' spondit Etiam.' Et pater ejus (erat enim una, atque etiam ipse adduxerat puerum) Quia nullos hic praeceptores habemus.' Quare nullos ? nam vehementer intererat vestra, qui patres liestis,' et opportune comphu*es patres audiebant, beros vestros hic potissimum discere. Ubi enim aut
' ' ' ' '
'
'
'
jucundiiis morarentur
quam
tinerentur
quam
quam domi ?
sub ocuHs parentum, aut minore sumptu Qiiantuhun est ergo, collata pecunia, con-
mercedibus ?
paratus
emuntur impenditis, adjicere Atque adeo ego, qui nondum liberos habeo,
re publica nostra, quasi
sum pro
quod conferre vobis placebit Totum etiam polHcerer, nisi timerem ne hoc
'
200
LATIN READER.
ut acci-
Huic
jus
vitio occurri
uno remcdio
collationis
potest,
si
solis
conducendi
relinquatur, isdemque
recte
judicandi
necessitate
addatur.
Nam
negligentes, certe
de suo
diligentes erunt
dabuntque operam ne a
me pecuniam
non nisi dignus accipiat, si accepturus et ab ipsis erit. Proinde consentite, conspirate, majoremque animum ex
meo
conferre.
Educentur hic qui hic nascuntur, amare frequentare consuescant. Atque utinam tam claros praeceptores inducatis, ut finitimis oppidis studia hinc petantur utque nunc Hberi vestri ahena in loca, ita mox aUeni in hunc locum
statimque ab infantia natale solum
;
confluant
Haec putavi altius et quasi a fonte repetenda, quo magis scires quam gratum mihi foret, si susciperes quod Injungo autem, et pro rei magnitudine rogo, injungo. ut ex copia studiosorum, quaa ad te ex admiratione ingenii tui convenit, circumspicias praeceptores quos solHcitare possimus
;
meam obstringam.
pendium
certum
vindico.
parentibus servo.
et in-
Proinde,
ingenio suo
fidat, eat
quam
fiduciam suam
Vale.
2.
Letter
to Tacitus^
Eruftion qf Vesuvius^
Petis ut tibi
avuncuH mei exitum scribam, quo verius nam video morti Gratias ago tradere posteris possis. efus, si celebretur a te, immortalem gloriam esse propositam. Quamvis enim pulcherrimarum clade terrarum.
:
PLINY.
ut populi, ut urbes, memorabili casu quasi
multum tamen perpetuitati ejus scriptorum condiderit tuorum aeternitas addet. Equidem beatos puto quibus deorum munere datum est aut facere scribenda, aut scribere legenda
in
;
Horum
tuis
erit.
suis
libris
et
Quo
deposco etiam quod injungis. Erat Miseni, classemque imperio praesens regebat.
Kal. Septembres, hora fere septima, mater
Nonum
specie.
mea
et
indicat ei apparere
nubem
sole,
inusitata et
frigida,
magnitudine
Usus
:
ille
mox
gustaverat jacens
locum ex quo maxNubes, incertum procul intuentibus ex quo monte (Vesuvium fuisse postea cognitum est) oriebatur, cujus similitudinem et formam non alia magis arbor quam pinus expresserit. Nam longissimo velut trunco elata, in altum quibusdam ramis
studebatque
poscit soleas, ascendit
ime miraculum
diffundebatur,
credo,
latitudinem vanescebat
Magnum
visum.
ipse
mihi,
si
venire una
;
respondi studere
me
malle
et forte
:
Egredicbatur
nisi
domo
acci-
exterritai
:
(nam
nec ulla
navibus fuga)
Vertit
illc
con-
quod studioso animo inchoaverat obit maximo. ipse, non Rectinae modo sed multis (erat enim frequcns amoenitas orce) hiturus auxHium. Properat ilhic unde ahi fugiunt, rectumque
cursum, recta gubernacula in periculum tenet, adeo sohitus metu ut omnes iUius mah motus, omnes figuras, ut
deprenderat ocuhs, dictaret enotaretque.
202
LATIN READER.
navlbus cinls incldebat, qiio proplus accederent,
et
Jam
calidior
densior
ambusti
flecteret,
que montis
inquit
jam pumices etiam, nigrlque et jam vadum subltum, ruinaobstantia. Cunctatus paulum an retro
;
mox
gubernatori ut
Ita faceret
monentl Fo7-tes
Stablis fortuna juvat: Pomponianum pete. nam senslm clrcumactis erat, dlremptus sinu medio curvatlsque litorlbus mare Infunditur. Ibl, quamquam
;
nondum
cixxw
cresceret,
si
naves,
certus fugae,
quo tunc
avunculus meus secundlssimo invectus, complectitur trepldantem, consolatur, hortatur, utque timorem ejus sua
securltate leniret, deferri in
bat,
ballneum jubet
lotus accu-
magnum)
similis hilari.
Interim e Vesuvlo monte pku-ibus in locis latissimae flammas altaque incendia relucebant, quorum fulgor et
clarltas tenebris noctls excitabatur.
Ille,
agrestium trepi-
remedium formidinis
illi
dlctitabat.
quldem somno.
Tum se Nam
adlbatur
ita
jam
mixtisque
longlor in
procedit, seque
Pomponiano
rant reddlt.
tant,
In
commune
an
in
aperto vagentur.
Nam
crebris
vastlsque
Sub
dio rursus
cum
casus metuebatur
elegit.
levium exesorumque pumiquod tamen periculorum collatio Et apud illum quidem ratio rationem, apud alios
;
quamquam
PLINY.
constringunt
:
203
adversus incidentia
fuit.
id
munimentum
nox omnibus noctibus nigrior densiJam orque quam tamen faces multae variaque lumina solabantur. Placuit egredi in litus, et ex proximo aspicere quod adhuc vastum et ecquid jam mare admitteret adversum permanebat. Ibi, super abjectum linteum redies alibi,
;
illic
aquam
poposcit
Deinde flammae, flammarumque prainuntius odor sulphuris, ahos in fugam vertuht, excitant illum. Innitens servoHs duobus adsurrexit et statim concidit,
;
clau-
ilU
Ubi
dies
redditus
(is
ab eo
habitus
quem
quam
defuncto simiHor.
Sed
nihil
ad historiam
nec tu aHud
ergo faciam.
quam
de exitu ejus scire voluisti. Finem Unum adjiciam, omnia me quibus inter-
audieram, persecutum.
Tu
AHud
omnibus
scribere.
Vale.
3.
Second Letter on
tJie
Eruption,
Ais te, adductum Htteris quas exigenti tibi de morte avuncuH mei scripsi, cupere cognoscere quos ego Miscni reHctus (id enim ingressiis abruperam) non solum metus verum etiam casus pertulerim. Qiiamquam animus meminisse horret, incipiam.
Profecto avunculo, ipse reHquum tempus studiis (ideo enim remanseram) impendi mox baHneum, cena, somnus
:
inquietus et brevis.
terrae
vero nocte
minus formidolosus, quia Campaniae soHtus. IHa ita invaluit, ut non moveri omnia sed verti cre-
204
derentiir.
LATIN READER.
Irrumpit cubiculum
si
meum
invicem,
quiesceret, excitaturus.
domus, quaj mare a tectis modico spatio dividebat. Dubito constantiam vocare an inprudentiam debeam agebam enim duodevicesimum annum posco librum
:
Titi Livi, et quasi per otium lego, atque etiam, ut ccEperam, excerpo. Ecce, amicus avunculi, qui nuper ad eum
ex Hispania venerat, ut
etiam legentem videt,
corripit
:
me
et
matrem
sedentes,
illius
patientiam, securitatem
me vero meam
lan-
Jam
guidus
certus
hora
dies.
et quasi
Jam
metus.
circumjacentibus
tectis,
quamquam
visum
tique
:
in
magnus
in
et
ruinae
Tum demum
excedere
quodque
oppido pavore
tecto
pati-
consistimus.
agmine abeuntes premit et impellit. Egressi Multa ibi miranda, multas formidines
campo,
in se
mur.
in planissimo
ne lapidibus quidem
Praeterea
repelii
eodem
vestigio quiescebant.
mare
videbamus.
et
Certe
processerat
;
litus,
multaque
Ab
altero latere
nubes atra
bat
flammarum
figuras dehisce-
fulguribus
illiE
et similes et
ille
'
majores erant.
Tum
vero idem
'
ex
instantius
Si frater
;
inquit
si
?
'
'
proinde
de
salute
ultra,
illius
nostras
consuleremus.
cursu periculo
in terras,
:
Non
moratus
pr ripit
se, effiisoque
aufertur.
Nec multo
:
post, illa
nubes descendere
operire maria
Miseni
quod procurrit
Tum
PLINY.
jubere quoquo
205
modo fugerem
et annis et corpore
mortis non fuisset. Ego contra, salvum me nisi una non futurum: dein manum ejus amplexus, addere gradum cogo. Paret ^egre, incusatque se quod me moretur.
cinis, adliuc tamen rarus respicio densa caligo imminebat, quae nos torrentis modo infusa terrse sequebatur. 'Deflectamus' inquam, dum videmus ne in via strati comitantium turba in tenebris obteramur.* Vix consideramus, et nox, non qualis illunis aut nubila,
:
;
Jam
tergis
'
sed qualis in
locis
clausis
lumine extincto.
alii
:
Audires
rum
alii
parentes,
alii
liberos,
conjuges vocibus
suum casum, ilH suorum miserabantur erant qui metu mortis mortem precarentur multi ad deos manus tollere, phires nusquam jam deos ullos, aeternamque illam et novissimam noctem mundo interpretabantur. Nec defuerunt qui fictis mentitisque terroribus vera
requirebant, vocibus noscitabant
:
hi
pericula augerent.
PauUnn
reluxit
quod non dies nobis sed adventantis ignis indicium videbatur. Et ignis quidem longius substitit, tenebraa rursus,
cinis rursus
muhus
et gravis.
:
Hunc
identidem adsur-
gentes excutiebamus
pondere essemus. Possem gloriari non gemitum mihi, non vocem pariim fortem, in tantis pcricuhs excidisse,
me cum omnibus, omnia mecum perire misero, magno tamen mortahtatis solacio credidissem. Tandem iUa cahgo, tenuata quasi in fumum nebulamve,
nisi
discessit
mox
dies
verus,
sol
etiam
eftulsit,
luridus
cum
tamquam
nive, obducta. Regressi Misenum, curatis utcumque corporibus, suspensam dubiamque noctem spe nam et tremor ac metu exegimus. Metus praevalebat
:
2o6
teiT^e
LATIN READER.
perseverabat, et plerique lymphati
terrificis vatici-
Nobis
et cxpertis
periculum
nuntius.
abeundi consilium, donec de avunculo Haec nequaquam historia digna non scripturus
imputabis,
si
digna
Vale.
4.
Letter
to
Sollemne
ad
te referre.
est mihi,
Qiiis
meam
Cognitionibus de Christianis
numquam
ideo
soleat,
aut quaeri.
Nec
an quamhbet teneri nihil a robustioribus diflerant detur paenitentiae venia, an ei qui omnino Christianus fuit nomen ipsum, si flagitiis careat, an desisse non prosit
;
flagitia cohaerentia
nomini puniantur.
Interim in
bantur, hunc
essent
rogavi,
iis
qui ad
me tamquam
modum.
:
Christiani defere-
sum
secutus
Interrogavi ipsos an
Christiani.
Confitentes
iterum
ac tertio
inter-
supphcium minatus
perseverantes
esset
duci jussi.
quod
fate-
obstinationem
Romani
urbem remittendos.
Mox
ipso tractatu, ut
fieri solet,
negabant esse
deos appel-
cum pr^eunte me
simuhicris
numinum
quorum
niliil
posse cogi
PLINY.
dicuntur qui sunt re vera Christiani
putavi.
Alii,
207
dimittendos
esse
dixerunt, et
mox negaverunt
fuisse
quidem, sed
desisse,
quidam ante plures annos, non nemo etiam ante viginti quoque. Omnes et imaginem tuam deorumque simulacra venerati sunt, et Christo maledixerunt. Affirmabant autem hahc fuisse summam vel culpae suae vel erroris, quod essent soHti stato die ante lucem con-
carmenque Christo quasi deo dicere secum invicem, seque sacramento non in scelus aliquod obstringere, sed ne furta, ne latrocinia, ne adulteria committerent, ne fidem fallerent, ne depositum appellati abnegarent quibus peractis, morem sibi discedendi fuisse, rursusque ad capiendum cibum, promiscuum tamen et innoxium quod ipsum facere desisse post edictum meum, quo secundum mandata tua heteerias esse vetueram. Quo magis necessarium credidi ex duabus anciUis, quae ministrae dicebantur, quid esset veri, et per tormenta quserere. Nihil
venire,
: ;
aUud inveni quam superstitionem pravam immodicam. Ideo, dilata cognitione, ad consulendum te decucurri. Visa est enim mihi res digna consultatione, maxime propter periclitantium numerum. Multi enim omnis aitatis, omnis ordinis, utriusque sexus etiam, vocantur in
periculum
vicos
et
vocabuntur.
atque
;
Neque
sisti et
etiam
agros, superstitionis
contagio
pervagata est
satis constat
quie videtur
corrigi posse.
Certe
sollemnia diu intermissa repeti, pastumque venire victimarum, cujus adhuc rarissimus emptor inveniebatur.
et sacra
Ex quo
possit,
hominum emendari
paenitentiae locus.
2o8
LATIN READER.
5.
debuisti, mi Secunde, in excutiendis eorum qui Christiani ad te delati fuerant, secutus Neque enim in universum aliquid quod quasi certam es. formam habeat constitui potest. Conquirendi non sunt ita tamen ut si deferantur et arguantur, puniendi sunt
Actum quem
causis
festum
fecerit, id est
supplicando
diis
nostris,
quamvis
suspectus in prasteritum, veniam ex paenitentia impetret. Sine auctore vero, propositi libelli in nullo crimine lo-
cum
habere debent.
Nam
et
saeculi est.
XII.
TACITUS.
The Confiagration of Rome^ and First Persecution of the Christians.
[Annals. xv. 38-44. a.d. 64.]
(nam utrumque
quas huic urbi
acciderunt
mercimonium
ignis
et
inerat
quo flamma
simul
coeptus
statim
saeptas, vel
templa
aut quid
aliud
morae
interjacebat.
in edita
Impetu pervagatum incendium plana primum, deinde adsurgens et rursus inferiora populando, anteiit remedia velocitate mali, et obnoxia urbe artis itineribus, hucque et illuc flexis atque enormibus vicis, quahs vetus Roma fuit. Ad hoc lamenta paventium feminarum, fessa
[aetate] aut rudis [pueritias] astas,
quique
sibi
qui-
dum
trahunt
invalidos
aut
tergum respectant, lateribus aut fronte circumveniebantur vel si in proxima evaserant, ilHs quoque igni correptis, etiam quae
ssepe, dirm in
;
Et
2IO
LATIN READER.
longinqua crediderant in eodem casu reperiebant. Postremo, quid vitarent quid peterent ambigui, complere vias, sterni per agros
;
caritate
suorum, quos eripere nequiverant, quamvis patente effugio interiere. Nec quisquam defendere audebat,
crebris
et quia
multorum minis restinguere prohibentium, alii palam faces jaciebant, atque esse sibi
licentius
Eo
et
in
urbem regressus
quaret.
et
tempore Nero, Antii agens, non ante in est quam domui ejus, qua Palatium
sisti
Neque tamen
et
potuit,
quin
et
Palatium
domus
Sed
sola-
tudinem inopem acciperent subvectaque utensiha ab Ostia et propinquis municipiis, pretiumque fruQuag, menti minutum usque ad ternos nummos.
;
quamquam
popularia,
ipso
in
inritum
cadebant,
quia
tempore flagrantis urbis, inisse eum domesticam scsenam, et cecinisse Trojanum excidium, prassentia mala vetustis cladibus
pervaserat rumor,
adsimulantem.
Sexto demum die, apud imas Esquihas finis incendio factus, prorutis per inmensum asdificiis, ut continuag violentiag campus et velut vacuum cselum
occurreret.
levius
locis,
Necdum
haud
rursum grassatus ignis patuhs magis urbis eoque strages hominum minor delubra deum
:
Plus-
TACITUS.
211
que infamige id incendium habuit, quia praediis Tigellini ^milianis proruperat videbaturque Nero condendee urbis novge, et cognomento suo appellandae, gloriam quaerere. Quippe in regiones quattuordecim Roma dividitur, quarum quattuor integrae manebant, tres solo tenus dejectae septem reliquis pauca tectorum vestigia supererant, lacera et semusta.
;
:
Ceterum Nero usus est patrias ruinis, exstruxitque domum, in qua haud perinde gemmae et aurum miraculo essent (solita pridem et luxu volgata)
quam
silvae
arva
et stagna, et in
modum
sohtudinum hinc
et
ma-
audacia
erat, etiam quas natura denegavisset, per artem temptare, et viribus principis inhidere. Nam-
humidum gignendis
paludes
:
aquis occurrit
quam Pomptinas
si
perrumpi
Nero
vestigia
est,
manentque
post Gahica.incendia,
erecta,
Ceterum urbis que domui supererant non, ut nuha distinctione, nec passim
sed dimensis vicorum
spatiis,
ordinibus,
et
latis
viarum
insularum
protegerent.
;;
212
LATIN READER.
et rei familiaris copiis, finivitque
tempus quod efFectis domibus aut insulis apiscerentur. Ruderi accipiendo Ostienses paludes destinabat, utique naves, quce frumentum Tiberi subvectavisintra
sent, onustas rudere
que ordine
Gabino Albanove
impervius est
solidarentur,
quod
is
lapis ignibus
licentia intercepta,
quo largior
et
locis in
publicum
flueret, custodes,
haberet
nec communione parietum, sed propriis quseque muris ambirentur. Ea, ex utilitate accepta, decorem quoque novae urbi attulere. Erant tamen qui crederent, veterem illam formam salubritati magis conduxisse, quoniam angustias itinerum et altitudo tectorum non perinde solis vapore perrumperentur at nunc patulam latitudinem, et nulla umbra defensam, graviore aestu ardescere.
;
:
Et haec quidem humanis consiHis providebantur. petita a dis piacula, aditique Sibulla^ Hbri, ex quibus supplicatum Volcano et Cereri Proserpinas-
Mox
primum
in
aqua templum
et sellisternia
et
est
bus mariti erant. Sed non ope humana, non largitionibus principis, aut deum placamentis decedebat infamia, quin jussum incendium crederetur. Ergo abolendo rumori
Nero
bat.
vulgus Christianos appeflaAuctor nominis ejus Christus, Tiberio imperitante, per procuratorem Pontium PiLitum suppHcio
quos per
TACITUS.
adfectus
erat
;
213
rursum erumpebat, non modo per Judaeam, originem ejus mali, sed per urbem etiam,
superstitio
Igitur
primum
correpti qui
fate-
quam
odio
humani geinterirent,
canum
dies,
in
ei
usum
Hortos suos
spectaculc
Nero
obtulerat, et cir-
cense ludicrum
edebat, habitu
aurigae
permixtus
ad-
Unde quamquam
tamquam non
Lihrary*
0/ CaUf r^^
T E
S.
PPI^DRUS.
Little
is
known
witli
accuracy of the
life
of Phaedrns.
He
was probably a Thracian slave in the household of Augustus, was afterwards manumitted, and became the object of the
hatred and persecution of Sejanus, the rainister of Tiberius.
(a.d. 41-54).
NoTE.
The metre of
iii.),
all
these fables
is
Senarius, ( 82,
marked
is
with an accent.
the
first
In the
verse of the
first fable,
fame c6a-
e in fame
is
is
declension
iambus and a spondee. A spondee cannot properly stand in any but the odd feet; but Phaedrus, Hke the comic writers, allows himself greater hberties. The third measure is t' in vinea, a spondee foUowed by an iambus.
Fable
1.
(BooK rV.
3).
Fame,
vinea,
ii.
56,
i.
appetebat:
27,
i.
it
disand iv. 52, i. ut, 64, iv. end. cedens, 72, i. Notice that the relative here imphes a conjunction and a pronoun, and that the participle discedens may in English best change constructions with ait " hut when he could not reach it.
3.
Quam,
48,
2l6
he depaHed,
saying,''''
LATIN READER.
The third
nOn
p6tii-, is
a dactyl, which in iambic metre has the ictus on the second syllable.
4.
5.
first
is
remark
qui
is
subject of eleis
vant, while
antecedent
(ii)
subject of
debebunt; quae
ougJit,
the relation of future time more precisely than the English idiom
requires.
adscribere,
:
58, iv.
sibi, 19,
ii.
Fable
1.
II (IV. 9).
makes
2.
simul ac as soon as ( 43, 9). The position of callidus it eniphatic, and gives it some such force as, iflie is shrewd. alterius: the other, i.e., the person nearest him; another
would be alius.
3.
The
first
i.
foot
decidisset, 62,
it.
end.
inscia,
whether.
is
an anapaest, repSri.
6,
knowing
6.
4. altiore, 17, v. 1.
esset, 67,
i.
1. an:
3.
7.
9.
10.
11.
barbatus,
44, iv. 4.
puteo,
cornibus,
end
:
vulpecula, 44,
54,
i.
;
i.
2.
abl.
of means.
12.
vado,
5,
Faule
1.
2. 3.
venerant, 49, i. compulsi, 47, i. stabat, 27, superior above. fauce improba, savage jaw, belongs with incitatus.
:
ii. 1.
4. jurgii,
6.
50,
iii.
intulit:
I am
iii.
brought up.
drinking.
is
bibenti, 72, i: as
laniger,
44, vi.
10,
8.
The
descriptive adjective
noun, 47,
timens, fearing
note
:
Qui: how.
quod,
for
52,
i. first
about.
* This
is
an abbreTiation
NOTES
PHvEDRUS
217
8. a and ad, 42, iv. decurrit, ru7is doion. ad meos haustus: to m\j dmughts, x.e.for me to drink. 9. viribus =:vi: force. 10. menses, 55, 1. 1 six months ago. mihi, 51, 11. male
:
the
first
person, bid I.
hj mahing up reasons.
F.UJLE
1.
IV
:
(IV. 8).
2.
sentiat, 68,
i.
3.
qua, after
si,
:
ne, etc.
= aliquae,
cibi belongs
tu.
7.
any thing of food, i.e. any food. contra is used as an adverb, on the other hand ( 56, 11. end). Quid, 52, iv. in respect to what ic]iy^ stulta, sc. captas (from capio), 36, 11. try eagerly ; catch at.
11.
:
quae,
first
Fable
2.
(I. 25).
et
et,
43, 8.
3.
currentes:
;
on the run
is
i.
better,
run
while drinking.
4.
crbcodilis
the subject
6.
short.
rapiantur,
.
this
form
64,
canes
libet
: :
quam
as
note,
7.
= otiose
70;
it is
that, etc.
11. first
at
your
ease.
mehercule
2.
Noli vereri,
is
facerem, 59,
iv. 2.
scanned m'ercule.
Fable VI
(II. 7).
cum
4.
pecunia, 54, 11. second note. onere, abl. of cause. celsa cervice eminet:
advolant,
27,
tosses
up
second paragraph.
10.
11.
The second
me
is
subject of
iii).
contemptum
gaudeo(
14.
70,
i.
2l8
LATIN READER.
3).
:
quam,
:
obj. of
opprimere.
ii.
sibi duxit
not
fetched himself.
4. tibi 5.
6.
for or in regard
:
to yourself;
to.
addideris, 63,
in gratiam
to
good terms.
ii.
7.
8. 9.
laedendi, 73,
te, obj.
of necare.
10.
11.
12.
2.
46.
even.
dactyl,
tum
:
veni-.
mischievous.
18).
contra se
ut
:
to his
own
loss.
4. 6.
when.
51, v.
improbis,
Fable IX
1.
(I. 15).
commutando,
73 and
v.
saepius
quite often.
5. Is refers to
senex.
6. fugere depends upon suadebat; the regular construction would be, ut fugeret. num, 71 and i. binas, ^ 18, ii. 2. stolidhj. 7. lentus 8. impositurum, sc. esse.
:
9.
mea,
portem,
Fable
61, 3.
meas
mine and no
more.
(I. 8).
1.
3.
meriti, 47, iv. 1. pretium pay. Begin with deinde in the next place,
:
41,
ii.
jam
longum
non,
5.
7. 8.
41,
II. 2.
:
coUi longitudinem
coUum. 10. quo refers to the act performed by from pango which had been agreed upon.
:
the crane.
pactum,
NOTES
PH^DRUS.
(III. 9).
219
Fable XI
1. 2.
nomen,
sc. est.
cedo
submit.
refers to the
e populo,
I.
50,
sc.
II.
end.
nescio quis
num
is
somehody or
i.
other,
67,
6.
1,
note
dixit.
The
interrogative particle
omitted, 71,
end.
FableXII
2.
(IV. 16).
consolandi,
73,
3.
note.
6.
4. 5.
vectorum
mutatur:
ferri
and passengers.
this
passive
3.
is
flatibus,
44,
8.
9.
wise.
10.
miscet, 49,
i. first
Fable XIII
2.
quidam
3. tanto, 54, v. end. melior, sc. copper money worth about a cent, 84.
es.
assem, a
piece of
4. 5.
mehercule:
its
:
scan, m'ercule.
unde
is
a relative adverb
=a
quo,
having for
6.
,
antecedent
eum
9.
i.
e.,
its
hopes.
10.
2, note.
Fable
3.
XIV
(I.
24).
5.
magnitudinis, objective genitive after invidia, bove, than the ox ( 54, v.). an whether.
:
220
7.
LATIN READER.
for
negaverunt, 33, iii. 1. This word is used negarunt dico non say no. uter, lohicli of the two, would be more correct. 8. Quis
: :
bovem,
9.
sc.
esse majorem.
:
novissime
corpore,
at last, 41,
10.
54, x.
i.
FableXV
1.
;
and take a plural verb but in English they require a singular verb. mixed np or dislurhed. 2. miscuit when party faciions were 4. factionum partibus, 50, i. 3
:
formed
5.
(abl. absolute).
:
Pisistratus
The word
tyrant
meant merely usurper, and did not iniply oppressive or harsh rule. Pisistratus was, on the whole, a mild and popular ruler; but his sons were less discreet, and were cxpelled by a revohition (b.C. 510), when the government of Athens became a democracy.
6.
7.
Attici
to Athens.
8.
9.
insuetis
rettulit
I.,
:
see
78,
12. 14.
]
note.
64,
i.
compesceret,
quod
refers to tigillum.
:
vadis,
51,
ii.
6.
18.
20.
a good lohile, 17, v. 2. explorato, 72, ii. after scrutinizing the Idng. supra governs lignum by poetical usage, it here foUows
diutius
:
the
word
it
governs.
:
22.
rogantes
i.e.
i.
;
messengers.
its subj. is
iii.
is understood.
inertes: fools. Mercurio Mercury was the messenger of the gods. contra, an adverb in 51, iEsopus. 53. 30. cives,
the
28. afflictis,
v.
reply.
ait, sc.
FableXVI(Y.
1.
5).
labi
go astray.
:
2. 3.
pro, etc.
pcenitendum,
while they defend the error oftheir judgment. agi depends upon solent. 73, iv.
5.
all together.
NOTES
6.
PH^DRUS.
"
221
quisque
is
subj. of
tbat
it
sale: salt
icit;
(
urbano
sale
neatwit.
ii.
:
10.
prolatum foret
= esset),
vacua.
note.
67,
11.
12.
the citizens.
PauUo ante
adjutoribus,
ipsa:
verij
qualifies
iii. first
:
54, x.
or mere, 20,
sinum: tbe pallium was a Greek garinent, like a large it bung in loose folds over tbe breast, forming a kind of sbawl
16.
;
voce.
sc.
18.
verum,
porcellum.
pallium,
pallio,
i.
51, v.
67,
end.
simul,
sc.
atque
as
'soon as.
21.
prosequuntur
i.e.,
26
28.
derisuri, 64, v.
5.
it
ex-
presses
many
acts.
vestimentis,
54,
:
i.
quod
refers to
porcellum obtigere
com. et incom.)
:
as in fact he did.
(dat.
of a
real
pig , see
v. 18.
FableXVII
2. 5. 6.
(11.8).
venatorum,
Hic, adverb.
latenti,
ii.
44, iii. 1
subjective genitive.
sc.
cervO.
cucurreris, 63,
7.
8.
9.
hreath
life.
ii.
at least, 49,
:
occasione data
:
an opportunify is given. excipiunt follows. vices the turn, or cliange. Nec ille, etc. and he, too, saw nothing. agere gratias quietis: i.e., which had^kept silent.
ivhen
return
thanks.
17.
quidem
to he svre.
venerit,
57,
iii.
222
19.
LATIN READER.
vertetur corruptos
= imll
:
be.
21.
growii thin.
frondis
limits
parum,
50,
ii. 4.
II. 8).
2.
4.
5.
glande,
54,
i.
after cenat.
rebus,
54, vi.
The
fifth
foot
is
reliquiis,
54,
iii.
perfruuntur,
7.
57,
iii.
second note.
refers to
Quo
11. JJt
=
:
quae
ea understood, which
is
gov-
erned by sustulit.
13. ille
i.e.,
rusticus.
14. prae
metu: forfear.
:
16. ferculis
the courses at
a meal,
i.e.,
the dishes.
fruamur,
68,
17.
I.
rure properly means /rom the country, but stands here for, 55, iii. and 3, note. quseras, 60, 2.
19. et connects
20.
21. carpi:
worn
out.
FableXIX
1.
(IV. 21).
doctus
2.
m the sixth century b.c. egregium, from e and grex: one out of the herd, i.e., distinguished for excellence. melos a Greek noun in the neuter gender used here for the
the island of Ceos,
:
word melody
;
is
derived from
this.
3 sustineret, 64, ii. depends upon coepit circumire. 4. scan circ'ire. nobiles, from nosco well-known
or
famous.
5. canens we should say, receiving pay for singing. victorum, i.e., in the public games, which were established among
:
skill, etc.
See
Ilb. 112.
quam
refers to
navem, and
;
is
governed by dissolvit.
sea.
10.
12.
13.
the
middle of the
ivith
some
curiosity.
NOTES
14.
17.
JULIUS C^SAR.
:
22^
mecum,
21.
22. 72,
24.
pauci {only) afew, Simonidis. maximus, 17, v. absentis, sermone ab ipso from his very speech. cognitum, of the passengers. tabulam shipwrecked ceteri
19, end.
:
Clazomenae
sc.
4.
I.
the rest
JULIUS C^SAR.
Caius Julius Cjesar was born b.c. 100, and assassinated
B.c 44.
his character
and of
his
The campaigns
of Ca^sar in Gaul
lasted
through eight
seasons, b.c. 58-51, and are told in eight books (the last written by Hirtius, an officer of Csesar), each containing the
The
following
is
a brief outline
of these campaigns.
I.
Cffisar
own
checks the attempt of the Helvetians to colonize in forces them, after a bloody defeat, to return He then engages with territory (see Latin Lessons).
who had made a military settlement and drives them, with their chief Ariovistus,
Gaul
is
who
mountaineers of the Alps, armies on their march, the chief opera(Yeneti, etc.) tions are the conquest of the coast tribes of Brittany shallow tidein a warfare of curious itaval engineering in the
III. After a brief conflict with.the
attacked the
Roman
water
and among the rocky shores. During the season, the population, allied tribes of the south-west (Aquitani), a mining officers. to the Iberians or Basques, are reduced by one of Ca3sar's
inlets
224
LATIN READER.
is
IV. An attack from the Germans on northern Gaul and Cassar follows theni, by a bridge of timber hastily
the Rhine.
for a visit of exploration.
repulsed
built, across
V. The partial conquest of Britain (second invasion) is followed by various movements in northern Gaul, in which the desperate condition of the lioman garrisons is relieved by the prudent and brave coiiduct of Labienus and Quintus Cicero.
the
VI. Caesar makes a brief expedition across the Rhine, against Germans. Sonie general disturbances are quelled, and
is
northern Gaul
reduied to peace.
at length
subdued.
self,
and
is
taken in chains to
liorne,
where he
subdued
is
is
made complete.
of these
It
intervals
visit his
province
Rome, and
there,
the
movements of Pompey,
at
and was
At
the close
Pompey
Tliis
he refused
do,
unless
surrender of military
should
these
make an equal
tlie
War
fled to
Greece, where he
at Pharsalia.
The
first
Cai3ar's command in Gaul, b.c. 55. The early part of the summer was occupied with campaigns in Northern Gaul and Germany. It was known to Ca^sar that the Gauls received
aid, or at least
in Britain
he
was too
late for
a regular
little
campaign. to pay a
visit
to
fact that it
was inhabited,
like
Gaul,
NOTES
by
Celts.
JULIUS C^SAR.
22^
chiefs
and people
to thrust himself in
their affairs,
The Cehs
of the race, Britons
still
Cymric branch
uow
II*
9.
6.
parte, 54, x.
contendit,
ii.
58,
i.
bellis
55,
i.
subministrata,
sc.
esse, 34,
a Britannia.
57; sliould he
insiifficient.
11. deficeret,
we should
say,
for
its
we should say, sliould visit. 58, ii. mean almost (which is prope) but for the
,
most part.
15.
Neque;
temere,
notum.
Galhc and
i.
Belgic.
19.
^vocatis, 72, 3
. .
having called.
.
neque
neque, neither
iii.
nor.
esset
i.,
( 67,
1) de-
51,
note.
majorum
ii.
cognoscenda,
risk.
73,
and
iv.
facerat,
62,
hefore
running any
quam primum,
70,
i.
revertatur,
12.
1.
Morinos
is
where Gaul
nearest Britain.
2 26
LATIN READER.
3.
quam classem, 48, iii., 2d. note. superiore, /o?'m6r. ad,ybr; the war with the Yeneti, who lived on the coast of Brittany, had been chiefly naval. 5. jubet, 68, iii. sc. classem.
4.
6.
l^.
per mercatores,
inf.
54,
i.
;
i.
end.
7.
polliceantur, 64,
;
polliceantur
is
here followed by
the pres.
10.
67, iii.
and
2.
domum,
Commium;
good
Saulcy
faith,
is
of opinion that
Morini.
13.
quem,
magni,
67,
i.
2.
14. in his
15.
regionibus,
54, ix. 1.
II.
adeat,
huic,
i.e.,
Britain.
51, iii.
64, iv.
civitates,
people,
52,
ii.
;
1.-
and so a promise of
se, i.e., Csesar.
faithful protection
is
to
themselves to them.
19. 20,
Roman
i.,
to siibmit
quantum,
II.
sc.
tantum,
ii.
22,
as
much
as.
ei, to
one,
20. auderet,
subj.).
63,
(There
is
slight
reproach in
this
i.
Roman
and
sunrise,
was
at this season,
Itius,
somewhat earher.
from whith the expedition sailed, is identified by the Emperor Napoleon III. with Boulogne by Merivale and Saulcy, with Witsand, a village between BouPortus
ages the chief port of embarcation for England now blocked up with sand. The name Itius
but
is
its
harbor
is
probably con-
NOTES
13.
2.
JULIUS
C^SAR.
22/
couimand
ibr
They were
were
originally appointed
mander, but
at this time
j^artly
Tlie legati
;
no regular command
battle (B. G.
i.
command each
legion in
52), and after this time each legion was regularly a legatus.
commanded by
4.
cognosset,
66,
i.
ut
as,
depending on adminis-
trarentur.
5. rei militaris ratio, the rules of miUtary science; ratio, from reor, to calculate, mcans the process of calculation, and so
maritimae
ut cum, since
ut
is
used to strengthen
cum.
idea, at the verij
administrarentur,
64, iv.
;
10.
passuum,
18, 3
little
under
Hb.
The
187.
fleet
had
Dover
this
Foreland, the
13.
day the tide made for the East after doubhng the South fleet found itself at the beach of Deal (Merivale).
quo genere,
;
i.e.,
essedariis, those
war-chariot.
the
essedum, or two-wheeled
14. copiis
exception to 54,
16.
magnitudinem,
54,
i. first
note.
militibus,
etc.
51
viii.
was necessary for the soldiers to leap down, 18. locis and manibus, 54, x. 20. desiliendum, 73, i.
21. hostibus, 54,
ii.
third note.
24. insuefactos,
i.e.,
utebantur, manifest.
228
32.
LATIN READER.
tormentis
;
the Roinan
armies
carried wlth
them enmay be
artillerj.
33.
quae
1.
res, 48, v.
iii.
14:.
3.
nostris, 47,
note,
and
1)
v. note.
ao,
that ( 43,
qui relates to
is
aquilam,
;
by Marlus
7.
by the chief centurion, or primipilus (Hb. 158). Dativus commodi et incommodi. legioni, 51, i. vultis, 59, i. ii. and note, Desilite, 58, iii.
iii.
8. certe, 41,
9.
ii.
3.
iii.
;
praestitero, 57,
i.e., will
done
12.
my
duty.
universi
turned
proximis primis,
Pugnatum
39, 5.
ex
navi,
onefrom one
i.
anotherfrom another,
is iis
47, IX.
19.
quibuscumque,
21,
note
its
antecedent
(signis)
rcconnoltring.
27.
quos
his, 48,
iii.
end.
tense through
tlils
30. 31.
neque potuerunt, but were not ahle. insulam capere, reach the island; the transports contain-
15.
3.
The omission of
Recta;
67,
ii.
very common.
in Oratio
imperasset stands
it
is
imperaverit
(fut. perf.)
becomes phip.
subj.
.
by
57
(after poUiciti
67,
iii. 2.
sunt) and
5.
(after
facturos esse)
facturos,
quem,
52, vi.
NOTES
7.
9.
JULIUS C^SAR.
22^
oratoris
in
11.
modo, in the character of an ambassador. petenda pace, 73, v. ut ignosceretur, sc. iis, that pardon should be given them,
;
ignosco governs the dat. (ut ignosceret III. second note and therefore cannot be used personally in the pass. ut ignoscerentur would be bad Latin. ignoscere,"sc. se, 67, 14. intuUssent, after quod, 63, 1.
51,
iis),
;
I.
end.
15.
imperavit,
ii.
sc.
iis,
demanded of them,
51, iii.
end.
quorum, 50,
21.
1.
had
note.
;
to befetched, 72, 1.
iii.
;
post
;
quam,
ii.
56,
i.
it
postquam
25.
see 55,
end
see p. 12.
ex superiore portu,
earum,
II.
the cavalry
had
sailed
from a point
aUae,
eight miles east of that from which the infantry had started.
27.
50,
ii.
2.
posset,
;
65,
i.
aliae
22,
29.
occasum,
56, ii. 1.
II.
and
iii.
50, iii.
to themselves.
sidversa.
nocte, 54, x., allhough the night was unfavorahle. this full moon has been determined by 32. ut esset, 70, ii.
;
astronomical calculations to have been on the night of August 30. it will be remembered that there are no tides in 33. gestus
;
the Mediterranean,
so that this
appalling to the
Romans.
the
10.
veyed.
7.
2.
army
con-
essent, 63,
11.
Neque;
,
it
is
word
and join the negative with some other word for on the one hand there were no other, etc. 11. possent, 65, IV. 2. 13. constabat, it was an established fact; its subjeet is oportere that of oportere is hiemari in GalUa. hiemari 14. his in locis the preposition often stands after the first word
(=
et non)
it
governs,
20.
when
54,
this is a
I.
;
hoc,
for
ii.
duxerunt.
its
subject,
principes.
230
LATIN READER.
meaning
note.
in different connections
;
here
hostilities.
ex eo quod, /rom
hegan
iii.
iii. first
subject of fore.
to suspect.
33. suspicabatiir,
17.
6. 7.
3.
earum,
. .
48,
top of p. 58.
administraretur,
reliquis
.
63,
iii.
;
posset, 70
74, 1,
1.
iii.
by
effecit.
9.
frumentatum,
50,
III.
neque,
43,
i.
note.
10. belU,
12. ventitaret,
14.
36,
quam oonsuetudo
partem,
48,
iii.
iii.
ferret, than
was customary.
15.
16. consilii,
17.
50,
hundred men
26.
158)
camp
. .
(Ilb. 160).
dispersos
occupatos,
i.
32.
equorum,
50,
iii.
18,
6.
3. ita
illi,
the warriors.
8. incitatos,
under
these circumstances
11.
occupatis, while our men were husy, so that they could not attend to matters, the country-people [see p. 17, 1. 11] left their homes, and got out of their reach.
20. dies, 55,
i. i.
;
stich
as kept, &c.
note.
.
. .
30.
The
substantive clause ut
is
effulgerent
is
in apposition
10.
10.
3.
spatio, 55,
end.
is
15.
eosdem
quos,
the
same
as.
reliquae,
usually stormy.
sc.
ceperunt.
; ;
NOTES
The
regular
first
JULIUS C^SAR.
23I
invasion of the
in
country.
The
fieet of
war shii>s and transports. July 20, accordiiig to the Emperor Napoleon III., he sailed from the Tortus Itius both startingpoint and hinding-place were the same as the } ear before
;
Italy.
i.e.,
11.
laudanda,
40,
long ships of
30.
9.
3.
quae, ofivhich.
octingentae,
iv.
;
54, v. note.
i.
essent, 64,
navibus,
51,
navibus, 51,
11.
i.
i.
note
praesidium
over the
the ships.
Q., 85.
it
depending on
second note.
;
ut videbatur, as
seemed.
bi/
make an
23.
The testudo
shell
of
men who
held their
shingles
on a
roof, as to
own
engineering.
the soldlers.
26. eos,
longius
qualifies
governs fugientes.
30. diei, 50, end.
the
common
spelling
the
tripartito.
33.
extremi,
^1.4.
subsisterent,
i.
this is
one of the
may be
232
13.
etc.
NOTES
viderentur
: ;
JULIUS C^SAR.
say,
it
fabros
we should
legioii
oppeared
could,
each
had
vvith it
a nuiiiber of workpeople.
14. Labienus was Ca3sar's best officer, who had conimand in Gaul during Caesar^s absence in Britain in the civil war he
;
ioined
the faction
15.
ofPompey.
legionibus, 54, i.-sunt: 66, we might expect the but the statement is considered 11. as an independent one, not a part of the subjunctive clause. 17. operae, 50, i. 2.- 54, n. end.
mdicative by 66,
commodissimum,
47, IV.
19.
(3).
ne
quidem,
41,
n.
5.
27. Cassivellaunus
(the
Roman orthography for the British or chief of the tribes about London, and to
.
the North; his chief city was probably St. Albans. 29. Huio, 51, V.
'^
10. 15. 17.
1.
memoria
with proditum.
plumbum album,
fas
is
that which
is
quam,
17, v. 2.
frigoribus,
;
seasons of cold.
is
the correlative
inferior.
20.
22.
Cant-ium,
corner of England.
Alterum
be opposite Spain.
24. dimidio, 54, v. end. 25. pari spatio
54,
II.,
ablative of description or
;
.
transmissus, of an equal
quality.
lengtTi
of pa^sage,
the same
also to
Anglesea.
28.
;
i.e.,
passage.
is
29. dies
certis
23
4.
3.
maxime,
in general.
12.
14.
These distances are all considerably more than the air-line. vitro, woad, a plant used for dyeing blue. capillo and parte are abl. of description or quality, 54, 11.
i.
first
note.
NOTES
26
JULIUS C^SAR.
;
233
atque
iis,
and
these too
the
first
the object of this close 27. inter se belongs with intermisso order was to prevent the essedi froni penetrating between the
cohorts.
29.
constitissent,
61, 2.
perruperunt, i.e. the enemy. 30. Q. Laberius Durus, 15. 31. submissis, sent up, i.e., sent as
aid.
24,
4.
9. (i.e.,
1,
of
Equestris,
etc.
moreover, the
for chariots)
brought precisely
well as
when retreating as
11.
when purstdng.
;
Accedebat huc
II.
;
ut, hesides
accedebat
is
literallj, there
was added
to this, that.
deinceps exciperent, relieved one after the other. legionibusque, i.e., they followed the foragers quite to the main armv. 31. consilio, i.e., of not coming again to a general engagement. 33. atque lioc aegre, and that with dirfficulty.
13. 21. signis
25,
II.
2.
instructas
is
infinitive,
34,
end.
3. praefixis, driven in
infront of the hank. " The swimming and fording of rivers were among the regular exercises of the lioman legionary. Though immersed up to his chin in water, he was cxpert in plying his hatehet against the stakes which opposed his progress, while he held his buckler over his head not less steadily than on dry land. Behind him a constant storm of stones and darts was impelled against the enemy from the engines which always accompanied the Roman armies "
8.
(Merivale)
9.
Gallic auxiliaries.
lo.
servabat, watched.
ex via excedebat,
road.
24. discedi, 26.
hostibus,
39, 5; that any one shoidd depart. 51, iii. second note.
de improviso, unexpectedlj.
234
LATIN READER.
7.
2G.
8.
extrahi
dragged
out,
Tjear.
in
annos singulos,
each
vectigalis, 50,
ii. 3.
13. 15.
deductis, launched.
commeatibus, yassages.
navigationibus, ablative absolute, although,
the
etc.
17. tot
The
passage from
one of the
37.
redeat, 64, i. shall be referred. egerent, 70 in apposition with ejus rei. egeret, 57, i. sccond note. 11. auxilii, 50, iv. 5.
9.
10.
ne
12. faciat,
14.
59, iv.
3.
summa,
the constitution.
19.
nuUo
consilio, are
summoned
;
common
in
another^s
(sc.
sunt).
duobus;
see
hne
17.
admissum, committed ;
iii.
end
a frequent meaning of this word. the usual form would be quis, when
used without a noun, 21, ii. 33. decreto, 54, i., in accordance with their decision. sacrificiis, 54, vi. sc. eos, they forbid them the sacrifices.
38.
12.
5.
incommodi
hmits quid.
Carniitum, a tribe south-west of Paris, in the neighbourthe hood of Chartres and Orleans ; this part of France abounds at
present day in druidical remains. Cymric origin IG. Brittannia; this is taken as a proof of the
of Druidism.
reperta,
67, iv. 1;
it
NOTES
22.
JULIUS C^SAR.
235
= burden)
altliougli.
27. litteris
mandare, commit
efferri, to be
to writing.
cum,
vulgus
divulged to theimblic.
is
31. velint,
63,
i.
it
the
Instituisse.
litteris confisos,
III.
;
by trusting
;
documents.
20.
2.
1.
hoc, 51,
end
(sc. iis)
ab
aliis, etc.
maxime
.
excitari,
67,
iv.
2,
chief
incitement to virtue.
11. uti 13.
14.
.
.
propulsarent,
in apposition with
quod.
versantur, occupy or devote themselves. ambactos; this word is perhaps of Celtic origin, and
retainers.
means
23.
reddatur,
30. sint,
11.
33.
Deum,
10,
6.
Mercurium;
knowledge.
i.e.,
;
the god
who
pos-
Mercury
was
30.
16.
8. initia, thefirst
auderet, 57, iii. end. Dis is usually identified 18. ab Dite patre, 54, vii. note with the Grcek Pkito, the god of the lower world it is a curious
;
fact that
19.
Ob eam causam;
noctium;
finiunt,
limit,
and so rechon.
30.
to.
31.
is kept.
fructus,
the
interest.
31.
4.
1.
vitae, etc.
this
was
Rome.
man-
ner
5.
7.
compertum
pro, cunsidering.
236
9.
LATIN READER.
supra hauc memoriam, hefore our day. coinplete; i.e., tliis was necessary
7'ites
11. justis,
to the complete-
ness
complete.
14.
sanctum,
15. re
publica, puhlic
rumore
which foUows.
mmor
20,
or dejinite report.
22.
24.
quee visa sunt ivhat it seems good, sc. occultare. per consilium, in the ivay of a regular assemhly. This paragraph is taken from Book iv. ch. 5.
;
31.
quorum,
7.
50, iv.
3.
in vestigio,
at once.
39.
9.
ah
inter
14.
The
Aryan race (See Maine's Anc. Law. ch. viii.) quantum agri how much land and in ivhat locality. The true cause is probably that the property belonged
.
.
to
the ablative
is
vitandos,
The name of
the Suevi
is
;
gencrally supposed to
mean wan-
from
it
is
The two paragraphs which Swabia (Baden and Wiirtemberg). first and second chapters of the Fourth Book.
18,
11.
1.
33.
7.
8.
4,
partem,
officio, 54,
rendcr, accustomed
to.
it
means at all. faciant, is the expLanation given of the word libertate. 10. adduxerunt, 27, iii. 3.
negatives,
13. et corresponds to
omnino, with
63,
i.
neque above.
even.
lavantur,
16.
summi
50,
i.
2.
virtutis,
17.
33.
is
subj. of
cedere.
rerum
limits fides
NOTES
QUINTUS
CURTIUS.
:
2^7
" Reges ex
34.
3.
duces ex virtute inruunt.^' In ch. xi. he speaks more in detail ofthe power of the principes. 12. qui, etc., '' who wish to follow, let ihem present ihemnobilitate,
Tacitus, ch. xiii., describes this custom of 67, ii. 1. personal attachment to a chief, which was one of the principal
selves,^'
26. The Ilercynian Forest was the general name for the mountain region of Swabia, Thuringia, and Bohemia, which separates the waters of the Danube from those of the North Sea
and Bahic.
32. Provinciae, i.e., Gallia Transalpina, the
modern Provence
35.
at
illis, the Germans. the Gauls expedito,ybr one with no tncnmhrance, i.e., a good walker; the present day, di.-tances are measured in Switzerland, and
2. ipsi,
4.
often in
8.
miles.
course.
12.
17.
hujus Germaniae, i.e., which we are acquainted prodenda, deserving to be, etc.
Probably a hearsay description of the reindeer. elJcs ; the Latin c was probably sounded
with.
19.
25. alces
like
Jc
30.
6.
3.
summa
;
uri
its
taken
7.
from these the Swiss canton of Uri name, as Bern did from the bear.
ii.
;
thought to have
specie, 54,
purpose of an adjective.
11.
adolescentes, 36,
i., wJiile
growing up.
ab
life
of Quintus
Cnrtius
first
is
not
but
:
it
is
century
after Christ
238
LATIN READER.
As
little
it
value
but from
style
The
first
mences with the year b.c. 333, when Alexander, after his victory on the Granlcus, is about to push on against the
Persian empire.
The
up anew
-wslt
against Persia,
when he was
genius
Alexander,
who had
and
spirit, at
In 334 he
Granicus, and
he entered Cilicia
meet the invader. This change of policy proved would have been easy to prevent Alexander from crossing the mountains which separate CiHcia from
advanced
to
his ruin, as
it
Syria.
The
Alexander
into Cilicia.
Castra Cyri, 46. 52, iii. (3). The name of this analogous to Enghsh names likc Leicester, Winchester, in whioh the root is Castra, and which date from the Roman occuCyrus the Great, founder of the Persian Empation of Britain.
37.
8.
place
is
pire,
11.
12. 15.
is
abl. abs.
Memnon was
King.
it
an irreparable
;
19. fuit,
we
can-
we
NOTES
38.
3.
1.
QUINTUS
CURTIUS.
239
vel, even.
cum,
the subjunctive
4.
6.
8.
it
puro,
is
dean.
quippe, 5mce
in Curtius
this
use
late
of quippe
writers.
15.
19.
quoniam,
etc.
;
very
common
and other
multa,
we
Typhon, a
30.
2. 8.
1.
sedes, positions
Thebes,
9, 0.
in app. with
urbium.
actually
at that time.
Mediam,
sc.
urbem,
10.
Ciliciae limits
oram
understood.
heat, or sultriness.
. . .
decorum
contentum.
cultu seems to refer to the bath, which is contrasted with the luxurious baths of the Romans a simple and easily prepared care
16.
;
ofthe hodij
31.
(Crosby.)
subject of
It is
Quem,
daturum,
40.
5.
sui, 50,
;
III.
2.
is
11. in
16.
19.
manibus, 51, v. end. axticulo, juncture. superbas " which he ordered provocor,
I.
Ciliciam
implied in fore.
note.
challenged.
in
them
20.
to bring the
mad
etc.
;
Crosby.
fortunam,
it.
had my fate
in counsel ivith
him;
i.e.,
took
counsel with
arbitrio meo,
i.
hij
my ownpower.
end,
11.
notc.
his
own
side, i.e.,
some among
his fol-
lowerg.
240
33.
LATIN READER.
datunim se is the subject of pronunciari, depending on jus;
serat
this
statement
is
acter of Darius.
4-1 .
8.
6.
puero comes,
51,
i.
note
Ms companion when
violent, biit
. .
a hoy.
ut, as.
15. id
non praeceps sed strenuum, not ipsum, even this ; i.e., quod
.
powerful.
esset.
16. 18.
sumpturus esset, 66, i. 40. purpuratorum the courtiers, clothed in thc royal purple. in utramque partem, on either side of the question.
;
sumpturus
perseverem,
60,
3.
i.
datum
fuerit, 57,
end.
4:2.
10.
ab
isto ore
II.
parricidii
tlie
i.e,,
as
life.
is
i.e.,
is
the
same word
any near relative, or to treason to one^s country. 15. laxa animum, relieve your mind. sollicitudine, 19. permisissent, 59, iv. 2.
44,
11.'
20.
animum,
alio, sc.
modo.
his breath
;
was obstructed.
omitted.
eum
is
43.
8.
3.
exspectatione,
54, v.
vel, whether
it
was at this Mesopotamia, where he had intended to await the advance of Alexander but, having changed his plan after the death of Memnon, he moved into Syria.
21. artibus, the training or education.
in
Darius
was
that, 43, 3.
time
its
banks.
III.
iv. 6.
44.
3.
confidence in his
own
fortune,
by
instituting
suae facta ditionis, were tractus ejus, of that section. note sc. esse. 50, i.
;
;
NOTES
9. alteris castris, hy
QUINTUS CURTIUS.
a second daifs march.
et
11.
24I
14.
17.
quoque,
.
41,
11. 1.
20.
= at
;
Giice.
tlie
double form
utrumne
is
23. prcelio
is
with oe.
for his
army
great advantages.
of the ground.
20. circumiri, 52,
11.
2.
ancipiti, on
;
iii.
the
non
does
40.
native
1.
sede,
abl.
of price
we should
on
p. 32,
1.
say,
had exclianged
his
home for
literas
20.
7. nobilitate,
8.
;
54, iv.
ral
an
redderetur,
3.
sigillo, 54, x.
18. jussu,
13, 4
24.
damnaret,
59, IV.
1.
57
would be
si
damnet,
by
commissum,
;
sc. sibi.
40.
icill
1.
11.
4. sibi, 5.
6.
51,
III.
end and
imbuisset,
50,
57, iii.
2.
9. fidei,
2.
haberi,
:
eum,
48,
iii.
note.
11. 13.
18.
ipsum quidem, hefor his part. Fama, etc, wars depend upon rumor. more if the custom of the servato
. . .
16
242
LATIN READER.
i.
:
21.
regem,
i.e.,
Alexander.
sua,
i.e.,
of Darius.
47'.
6.
relicta, 10, 2.
fugerent,
65,
11.
wcreflying, not
would fly : the Persians had made a flank movement past the Macedonians, and taken the town of Issus, which Alexander had
just left.
8.
excepti,
left heliind.
utrum,
iii.
cum:
altliougli.
incondita:
:
5.
undisciplined.
to flght.
27. laetus
decernendum esse
quod, as ;
32.
she
is.
4:8,
3.
this
2.
periculis,
it
54, v.
sicut
dubium
for
esset: as
an:
is
use of
an
utrum,
in a single
dependent question,
not
common
4.
6.
in prose.
cum magna
10.
foot-races,
was a
ago, 44,
iii.
3)
is
the
army marching;
his steps
its
towards Issos, and each army was facing towards 17. etiam, sc, eos, subj. of occurrere.
18.
country.
the figure
its
called
litotes,
affirmed by denying
to give orders
opposite.
their positions.
21.
discurrentium,
i.e.,
and take
49.
destinata, 47, iv. (1). it cannot agree with peditibus ( 18, 11. milibus, 46
;
i.
3).
12.
it
assueta;
this
verb
may be
of body-guard.
Hyrcania was
east,
Media south of
NOTES
22.
QUINTUS CURTIUS.
243
Quicquid, sc, lo
50.
10.
5.
illi,
by the
Agrianians.
14.
quod
" At
is
subj. of incesseretur,
17. as to
first
admit only a narrow column of march, with the cavalry folpresently it widened, enabling Alexander to
;
numbers would
loarrant.
25.
(2).
51.
they
9.
10.
The umbo,
hoss,
by Alex-
(i.e.,
Thebes) both
limit species.
19.
The
sent ambassadors to Greece, demanding of each and water, as symbols of absolute submission. 22. ruinis, from ruo by tearing down. 24. rapto iipoii ichat tliey stole. 27. Irent, 67, 11. 1 in oratio recta it would be ite for the
: :
The
left
The
battle
244
LATIN READER.
2.
l.
53,
(p. 50,
8.
dextrum: can this mean laevum? We have seen enemy had been driven on Alexander^s right.
23, 3.
conjungi,
9.
of Parmenio, on the
left centre.
called
eminus
(e
manus)
Greek mercenaries of Darius were upon be remembered " Greek met Greek." this win"-, towards the sea, so that
that the
20. dimicarent, 61, 1.
27.
Alexander
is
here described as making for Darius himself, but the romantic details given here by
;
Curtius are not substantiated by the best authorities. 28. opimum, in allusion to the spolia opima, Ilb. 56.
53,
6.
9.
2. in parcissimis, one of afeiv. similis ruinse, as ifthey had been swept down.
27. in illud
the fight
at
Darius himself fled. Meanwhile, the Thessalians, on the Greek left, had likewise succecded in putting their antago28. serie
nists to flight.
laminarum,
plate armor.
into column.
30.
54.
8.
ofl:en
10.
haud
sane, etc,
i.e., in
good order.
quo:
in proportion as ; understand
eo
26.
impotentis (sc,
arrogant.
;
it
need not
be
translated at alh
31. 33.
ut
exciperent,
is
70 and
ii.
semet; met
m.
end.
55o
20, II. 1. illa, the former; haec, theLatter: decus). decoris, from decor (not decoris, from alienis. tunc with contrasted quondam is
n.
veris
21.
im endio,
54, ix.
stetit:
cost.
F
NOTES
25. assueverat,
QUINTUS CURTIUS.
iidimate.
2^5
was
;
fear
I.
is
50.
10.
Sardis,
11,
2.
primo,
41,
ii.
4.
missum se a rege. 17. The subj. of nuntiari is it is all ocer. means est actum 18.
21. possent, 63,
II.
/^^
ff'^^
y^^^^^V ^^^ ^^
'^^
^-^^
III.
I
y
T i}}TCiYt ^ MJl^'
^^^^^^
CaUf-t^^
57.
6.
5.
haberi, to he rendered.
in a
7.
pro habitu,
"
manner
tlie
due ceremonies.
extract novv reniaining of this letter that he never saw, nor
(from
[written by Alexander
of Darius, ever entertained the idea of seeing, ihe captive wife he even moreover, Asia in woman said to be the niost beautiful
;
declined to hear encomiums upon her beauty." (Grote.) 17. et hic; referring to their close intimacy.
31.
vellem,
60,
2, note.
58. Within
of
overthrown, and he himself was Alexander was now at the height of human assassinated. power; but, in becoming an Asiatic sovereign, he lost the
Darius was
generous and nolde qualities of his youth, and became a His treatment of his passionate and treacherous tyrant.
is early friend, Clitus, the brother of his nurse, in B.c. 228, Ilis army had character. of change this of illustration an
modern Samarcand.
8.
9.
46, in apposition with turres. i. 2. ; 55, Alexander, who 12. Lysimachus was one of the generals of of Thrace. divided his empire after his death he became king
receptacula,
aetatibus, generations
14.
quo,
i.e.,
Lysimachus.
tam, as
well.
2L Nam, 43,
24.
4.
crediderim,
2.
24^
LATIN READER.
scivere, decreed.
31.
Maracanda,
1.
a neuter plural.
;
59.
2.
^
provinciam
tliis
was the iinportant satrapy of Sogdiana. was the first great victory
10. in
posterum,./or
Chaeroneam;
1.
11. operis;
tlie
residt
ofhis lahors.
17.
29. It
sibi,/>om him; dative of disadvantage, 51, i. note. wouhl appear tbat while Ak'xander was away upon
this
expedition, Philip visited the island f Samothrace, fanied for th(! peculiar and mysterious rites of the Cabiri, and was initiated into their mysteries, initia.
00.
2.
cubabant
any one's face was turned was said to be infra eum. 3. Euripides was a great tragic poet of Athens, of the
century, b.c.
12.
fifth
i.e., the exploits of Alexander. quis refers to ea understood, object of audiret; this form of the dative and ablative is frequent in hiter writers. 17. remittente, sc. eo; abhitive absohite. 19. Parmenio, the general of Ah'xander who had done such good
praesentibus,
14.
by
tlie
king's order.
de,
befiDre assassinated
over.
21. animi prava contentione, a violent oidhreak of femper; he had long concealed his indignation at tlie insolence and injustice of Alexander. 24. a.ThitrivLm agis,
bij lot ;
i.e.,
possessing.
haesuros fuisse,
1.
67,
i.
2, note.
61.
mother of Ak^xander the Great, crossed over into Italy b.c. 332, and fought against the Samnites, etc. he wns assassinvjted in 326.
;
7.
eum,
13.
semetipso, Clitus. Observe the taunt in the words pectore and tergum.
NOTES
QUINTUS CURTIUS.
^47
16. Attalus was an ofRcer of Pliilip, uncle of his wife Cleopatra; he was assassinated by Alexander's order shortly after his acces-
Egypt,
b.c. 331,
this god.
assereret,
Ammon, and
patrem, Zeus (Jupiter). 21. olim,yor some time. 27. Ptolemffius was afterwards King of Egypt; Perdiccas was the officer to whom Alexander gave his ring on his death-bed, and who was guardian of his infant son, untilkilled in a mutiny.
6^.
17.
10.
jam non,
41,
ii.
2.
perpendimus,
70, iv.
21.
abusum
Laniare,
4.
26.
33.
paulo ante
convivae,
49,
iii.
i.
03.
num,
it
71,
5. subit;
occurs to
him.
Liber
.
. .
alias
i.
;
alias
times, 22,
17.
ii.
pro
mea
gloria, 51,
third rem.
all
19.
omnibus
puderet,
ejus, 51, v.
herfriends.
her in mind.
64,
ii.
ii.
note
and
theij
would have,
etc.
During the year which followed, Alexander pursued his conquests in the East, and in the spring of b.c. 326 entered India, crossed the river Indus, and arrived on the banks of
the Hydaspes,
now
this
the Jelum.
to be shot.
04:.
8.
word, with elisus below, takes the gender the masculine, implyof amnis Hydaspis, implled in flumen, ing th'e vigor and fbrce of the living stream.
15. diffusus
17.
Nec impetum
as might have
it
check
its swiftness,
rapids.
23.
de industria
irritatae,
purposely madefurious.
248
25. 31.
LATIN READER.
pectora is obj. of percusserant, and se of experta. parvce rei discrimine, hy the test of a slight skirmish.
4. partium, oftheir tribe ; see note on p. 54, 1. 8. Notice the tenses transnavere simply states a past action,
;
G5,
6.
tenebat describes the condition of the island. tegendis, 73, iii. 18. eadem, also, the connnon usage would be a 19. ripa, 54, vi.
ripa.
iii.
aequalem,
1.
i.e., in
age.
GG.
7.
utique, at
least.
14. 17.
momento,
55,
i.
2.
nox, darkness ;
31.
humani
5.
ingeni, by a weakness of
human
nature.
^T,
32.
The
movebantur,
2.
sc.
the elephants.
G8.
places.
18.
left
;
gestantes,
i.e.,
sc. id.
5. illo,
Hercules,
who had
visited
India
among
other
There
as
it
is
right and
my's
22.
left.
invehemini
the future
is
used here, as
is
frequently
tlie
suos acrius
furit, it is
more dangerous
rested, 57,
iii.
to its
own
side.
GO.
G.
4.
10. jungere,
12.
21.
molientes ictus, preparrng to shoot. depends upon jubebant. in medium, in common. concursatione, in a sudden attack.
iis
28.
29.
manu,
super
trunk.
31. in
multum
;
33.
copidas
3. It is
70. quam
or
timor
probably
it is
best to connect
NOTES
11.
QUINTUS CURTIUS.
i.e.,
249
by
his
expositus, exposed,
size.
being
left
alone, as well as
conspicuous
who had
71
18. 19.
3.
resistentibus, 51,
iii.
seeond remark.
m war
an example
fame.
20. in deditos, follows clementiae.
18. Curtius here diifers
me
like a king."
73.
2.
1.
segrum,
wJiile sicJc.
4.
6.
on
to the
soldiers,
down
to its
re-
3.
after peritis.
alluvial deposits
;
19.
enatam, produced by
socordius asservati,
Indus.
20.
26.
omnium,
for
omnium locorum
common
;
or
rerum
an exception
73.
18.
1.
in Curtius.
quo
mixtum adhuc
qualifies leni.
22. evecti, carried past. 24. securi, regardless. 26. vice, 14,
I.
see note on p. 15, 1. 33. cernere videbantur, they supposed they discerned.
250
LATIN READER.
to the
74. 1. The ships had been drawn up on land, according custom of the ancients.
5.
prohibebant
i.e.,
non
governs mentes.
O.
4.
3.
the soldiery.
these,
which
should follow.
8.
ignari.
10.
it
is
been
the story is no doubt a rhetorical liourish. mirabundi, 44, v. 1. 32. occuparet, take advantage of. 33. os, governed by evectus, 52, m.
;
29.
76,
4.
8.
2.
locorum,
the land.
20.
is
chap.
Alexander
22.
vation.
to Carmania, upon the Persian Gulf. qusedam, etc, some things hy hearsay, others from
ohser-
23.
subjectam,
lyiiig helow.
secundo, hy
ii.
tlieflow
note.
ofihe
tide.
TT.
10.
5.
his;
we should expect
;
omni, etc
when
;
14.
18.
quam, 48, 11. there were two provinces of Spain, Libano; Mt. Lebanon was famed for its timber, as
time of Solomon.
NOTES
QUINTUS
CURTIUS.
25I
was
25.
Intuentibus,
51,
i.
note
it is
tive,
52,
11.
2.
^8^
2.
illud
ultimum,
52,
iv.,for the
last time.
debito,
C.
29.
is
in Libya.
TO.
Bella civilia; in
fact,
lasted for
many years, until shared among his generals. 13. de rege, wlio slioidd he
15.
lcing.
missione, discharge.
ipsis, 51,
iii.
80.
Sisygambis, the mother of Darius, who 2. matrem: had been treated with the greatest courtesy and honor by the
conqueror.
G.
cui, 51,
iii.
nubo means
iii.
to veil,
and so
to veilfor a
man,
i.e.,
marry him.
11. miserae,
13,
Quem,
viii.
vi.
iii.
had murdered all his brothers, according to the that he might have no rivals.
26.
oi^iental fashion,
Magnum
agrees with
documentum; Alexandro,
to live.
i.
aftcr
est understood.
28. sustinuisset vivere,
had endured
note.
81.
7.
8.
6.
ut,
althovgh;
2.
ita, yet
juveni, 51,
jam, moreover.
11.
quorum,
47,
(2)
same
rule as
adjectives.
14. IUa, the following
252
17.
LATIN READER.
mutare,
24, v. 3.
of his empire.
CORNELIUS NEPOS.
time of Cicero.
CoRNELius Nepos was an historian and biographer of the The volume of Lives of lllustrious Commanders which passes under his name (excepting the life of
is
at
In b.c.
2G4
it
engaged
three
in a
just then
made
itself
sovereign of Italy.
called the
= Phoenician),
War
Car-
(ending
Sicily,
and Corsica.
took
the
Carthaginians
possession of
Spain, which
was
Some
son
Rome
ever had.
6.
cum eo, quod unless 52, erga usually expresses a friendly feehng. qui to cum Romanis, 54, Hannibal and indeed rem.
after
83,
i.e.,
ut superarit;
est
is
57,
i.
70,
11.
The
usual construction
verum
tlie
populus Romanus.
tJien.
16.
refers
he.
11.
third
20.
mari this was the Indian Ocean with darent operam, emploij.
; ;
Rubro
whom Hannibal
27. rcvad
&c.
ject
tamquam eum (understood) on tlie ground that he, tamquam often has this meaning in late writers eum is siib:
ofsentire; alia atque, 43, 9; the subjunctives that foUow, fecissent and vidisset, like venissent, follow cunx.
NOTES
83.
a me,
11.
6.
CORNELIUS NEPOS.
Karthagine,
14.
253
55,
iii.
annos,
iii.
54, v. iiote.
1.
52,
(1), end.
ducere,
65,
11.
note.
me
understood.
20. 31.
me,
52,
iii.
foederatam,
6.
i.e.,
to the
Romans
this
84:,
pedition to Spain
to have gone on an exGraius, Greek: the real origin of the name of the Graian Alps (those about the Little St. Bernard) is
;
unknown.
9.
10, 4 Clastidium was a town south of the Po, which was betrayed to Hannibal the statement here is incorrect,
:
15. Clastidi,
Ticinus.
manum
important engagement
on Lake Thrasymenus, in Etruria, was in b.c. 217 The third and overwhelming victory at Cannae was b.c. 216. Cannensi,
44,
IV.
6.
Paulus
pugna pugnata,
3.
52,
i.
end.
Capua was the chief city of Campania, the second city in had joined Hannibal after his victory at Cannae. The dictator was a magistrate appointed for six months with unlimited power the next in command to him was the magister equitum. 7. dedit verba, a colloquial expression for imposed npon;
Italy
;
85.
it
is
ejus
;
generis,
12.
i.c.,
juvencorum.
sustulit, from toUo, he took Publius Cornelius Scipio was defensum, Africa. congrederetur, Africanus from 64, The of Zama was 202. This was 200. his magistratibus, either 8G. 54, x,
off, i.e., killed.
many. Gracchus was grandfather of the famous tribunes Marcelhis was called the sword of Rome, from his courage; iterum, a second time. Fabius, the shield, from his prudence.
ita multis, not very
15. Tibcrius
non
24.
74,
i.
called
his victorios in
II.
battle
b.c.
10.
or 55,
I.
b.c,
in Italy.
254
26.
LATIN READER.
Karthagini,
7,
7;
55,
iii.
3.
reges
the correct
name
31. in aerario,
56,
i.
1, iiote.
ST.
20. 27.
10.
Cyrenae
Grecian colony.
Antiochi,
is tlie
Itwasa
50,
i.
cui
. . .
Antiochus.
scriptum agrees with the clause a eum. The island of Rhodes was at tliis time a very important maritime power. quo, sc. proelio. 31. Antiochiis was vanquished bj Lucius Seipio, in tho battie of ]\Iagnesia, u.c. 190. Cretam names of small islands follow the rules of names of towns: 55, iii.
was King of Bithynia, a country on the northern Mnior Pontus was further east. Eumenes was kirig of Pergamum, and his dominions comprised most of the west coast of Asia Minor he was a sagacious king and a patron of literature and art, and maintained a close allianee with the Romans.
25. Prusias
88.
coast of Asia
30. coUigi,
68,
iii.
note.
80.
a ceteris fbllows defendere. id, i.e., se defendere. se facturum, lie icould hring it about, governs ut scirent, etc.
2.
11.
The caduceus,
suis, dative,
herald.
is
man.
coepta sunt,
4.
38,
i.
1.
Lucius Quinctius Flamininus was the Iloman general who overthrew Philip, king of Macedon, b.c. 197.
^O.
Patres conscripti, the senators the original patrician were called patres, and the plebeians added to the senate were called conscripti. existimarent, 63, ii. 12. suum and sibi refer to the Homans, se to Priisias an unusual inconsistency. The laws of hospitality were lield in peculiar honor among the ancients. 20. usu, hy expcrience, infact.
8.
:
senators
The year of
tlie
death of Ilannibal
is
uncertain
we have given
NOTES
SALLUST.
2^5
SALLUST.
Caius Sallustius Crispus
born B.c. 8G, at Amiternum, in
B.c. 34.
vvas
He was
was
justify
by
Caisar.
As an
his-
torian he has
"
many
is
merits, but
is
very inaccurate
in details.
His chronology
is
confused
operations
sometimes unintelligible
names of places, when the names would be the only means of making the story clear. He does not tell us which way
the armies are moving, and gives us no notion of distances,
....
we overlook
its
Numidian adventurer, from the time of his Spain to his capture by a Roman more cunning and more treacherous than hirasel" (Long.) The character of Sallust was not altogether above reproach, and he seems to have shared in the vices he condemns. His
service under Scipio in
own
times,
is
lost;
few fragments,
In the Second Punic War, Hannibal was finaHy overthrown by Scipio Africanus in the battle of Zama, b.c. 202.
remained
and serviceable
148.
Roman
tween
beare
briefly narrated
by Sallust
in the passages
which follow.
01
9.
Africano,
is
decds, but
couimonlv uscd
256
LATIN READER.
Sypliax was king of the western Numidians, and liad assisted Car-
thage in
24.
tlie
war,
;
magnum,
u
;
52, iv.
urbis = urbes.
;
T. 2, 6.
luxu
tbe dat. in
iii.), as
is
frequent in SaUust
is
tbe bistorical
infinitive (
49,
equitare,
also
common
with bim.
;
9^.
maiis
1. is
plurumum
a similar Ibrm.
intellegit
is
became afterwards more and that ofhis children ; this combination of a genitive and a possessive qualifying the same word is common. mediocris, of moderate passions.
common.
suae
Uberorumque,
ex
qui-
insidiis
two similar
Tacitus,
(as vi or
Numantia was
;
town
in Spain,
Romanis
;
a com-
see example
to 51, v.
alterum-alterum,
93.
is
in 51,
I.
note.
perioulis after
obviam, by analogy
6.
erat
we should expect
etc.
common
10.
munificentia,
49,
;
i.
esset,
by
63,
11.
tbe ind.
is
rei.
novi atque nobiles tbe nohles at Rome were those whose ancestors had held office of dignity in the state, and wbo tberefore belonged to the ruling class those who reached position by tbeir own exertions, like Marius and Cicero, were called novi homines (Hb. 126). The socii were the Italians in alliance with Ilome, wbo were kept in a position of inferiority by tbe Romans. fore, etc, 67, iii. 1 this might also be potitum iri or fore pro concione, in the presence of the army. The praetorium, headquarters (Hb. 160), was so called becausc the consul, who commanded in war, originally bore the title praetor. publice, etc. e.g. rather by public services than private intrigues. neu (neve) quibus, 21, iii. end. a,from; it was perilous to huy
;
ultro, without
;
his seeking.
7.
ignobilitatem
sc.
b.c. 118.
dextra,
manu, on
Adherbalem,
11.
NOTES
1.; properly
it
SALLUST.
io.
2^7
is
in
alteram partem,
22.
ipsum
illum,
Jugurtlia.
cum animo,
52, vi.
iii
his miiid.
31. placuerat,
39,
o. finis,
;
wbo went Numidian king had similar attendants. The hindmost of these was next to the ministrum, 46. magistrate, and therefore highest in rank. referebantur, notice the iraperf. ceterum, moreover; usually it means but.
0*5,
4.
proximus
lictor
before certain
Roman
magistrates (Ilb.
130)
tbe
After the death of Hiempsal, b.c. 118, war broke out be-
and succeeded by bribery in bringing about the appointment of a commission to divide the kingdom between the two
cousins
;
this
division
was made
in
such a
way
as to give
Jugurtha the best parts of the country, while Adherbal had the best cities and harbors, including the capital, Cirta, now
Oo7istantine.
22.
contra timorem, in
11.
spite
of
liis
apprehensions
qfj'
OG.
28.
corne
worse.
;
partim=partem
togatorum
here, however,
woolkm unbleached
tinctive dress of a
The vineae were movable sheds, which were pushed up near the walls to protect the soldiers fighting and Avorking under them the turres were high, and were moved on wheels near the
meant.
;
Roman citizen
all
walls,
chinae
and used to throw darts, &c., into the city besieged. these were engines for hurhng stones and darts.
;
ma-
07.
5.
Marcus iEmiUus Scaurus was for many years the leading man in the Roman state he was dignified and sagacious, but, it would appear, sliared
offices.
;
joyed; honores
majores natu, elders, 17, iii. end. is the word used for pubhc
senati,
this
form of the
and onc or two other nouns of the fourth declension. The princeps senatus was the person recognized by the censors as the leader of the body, as being the most eminent man in the state (Ilb. VoZ).
in Sallust for this
common
258
LATIN READER.
iii
cliief tovvn
invidia, was a source qf great scandal. Utica was the of the Roman province Africa (now Tiuiis).
19.
diducta,
i.e.,
chance or occasion.
without attaining
Adherbalis,
purpose.
that
this
;
by the attack on
all
sides.
iii.
54,
note.
casum, a frustra,
more
trust-
tlieir
08.
9.
1.
worthy.
deditionem
omnia potiora,
hetter, i.e.,
Caius Memis
gratia and
mlus was probably the one who was murdered twelve years later by a seditious mob he is called by Niebuhr " one of the most energetic
;
o-f
that age."
ut condonaretur
not a
18.
by Caius Sempronius
by providing that the
;
Gracchus, aimed to lessen the power of the senate and the opportunity for corruption in asslgning provinces,
assignation should be
is,
made
that
should be, and these were then divided by lot or agreement between
the two consuls.
scribitur, levied.
terms
peace, disgraceful to
Rome.
and to send Cassius, a man " pure in a corrupt time " (Niebuhr), to summon Jugurtlia to Rome,
ple to reject the treaty,
to
answer
30.
elephantos
1.
i.e.,
00.
Rogatione
vim
ex
i.e.,
that he
by whose intercession he escaped the necesslty of answering the questions put to him by Memmius. Gulussa was brother of Miclpsa. 11. This was b.c. 110.
tribunes,
Romans
minoris,
woukl
metu
i.e.,
as to Jugurtha's future
courjc.
NOTES
23. Jugurthae, 51, vi.
;
SALLUST.
259
upon
his friends
egressus, aee.
is
among
the
he did notvcnture to rely any longer Komans, and therelbre resolved to get
pl.
ejus,
i.e.,
Massiva.
;
qui
is
numero
47,
11.
this is called
end.
100.
3.
put on
trial.
mans was not onr Lau) of Nations, but eonsisted of those usages of law whieh were common to all nations one of these was the manufestus, hke maxumus, an sanctity of a safe-conduct.
archaic form.
that
tlie
animum advortit,
lie
perceived.
supra,
etc.
9.
ohloquy of the deed went beyond, &c. in priore actione, in thefrst stages of the action;
i.e.,
preliminary inquiry.
popularis,
52, v.
those
of his nation.
the
illo,
Bomikar.
22.
tJie
urbem,
etc.
;
mos,
this
may mean
the parties
among
is
the party opposed to the senate, it wouhl seem best to take these nouns as relating to the individual parties the custom of a popiiprima, tliefirst things, 48, ir. lar and a senaturial party. hostnis, 47, v. it is here ^loxide,false glory; i.e., as rivals.
;
ea,
47,
11.
(2).
in the
whom
101,
3.
inlubidinem
;
ahuse.
tione, hy comhinations,
5th declension.
11.
agitabatur. impers.
i.e.,
plebei, hcre
every thing
was managed.
The tendency
To
;
bring this about, and set all the neighbortlieir hands, the nobles scrupkd at neither
Tiberius 18. These were the Gracchi, mentioned below. Sempronius Gracchus carricd an agrarian laAv (Ilb. 1C8), forthe distribution of public land among the poorer cksses, B.C. 133; his brother Caius, ten years later, aimed at still more sweeping
reforms:
both were assassinated by the nobles. Their grandtheir father was fathcr had fcnight successfully against Hannibal
;
26o
LATIN READER.
;
eminent as a statesman
tlie
tlieir
great Seipio.
permixtio
Italian
Rome
the
nomen Latinum,
and eolonies which were debarred from lull but possessed certain rights of Ronian citizenship both these elasses held portions of the pubhc domain which were alFected by the laws of Gracchus, and therefbre opposed liis measures. Later reformers undertook to extend luU citizenship
political privileges,
;
The equites were those who were entitled by their weahh to serve in the cavalry, receiving a horse from the state by a law of Caius Gracchus, all possessing
to all the inhabitants of Italy.
;
by themselves, equester ordo: thus up an aristocracy of wealth to balance the hereditary aristocracy of the nobles. societatis means a share in the privileges of the senate. eadem, ihe same policy. triumvirum Caius Gracchus failed in his third election to the tribunesetting
ship, but
still
of three] for planthig colonies ( 73, iii. note), killed, B.c. 121. et sane, and to he sure.
lO^. 3. Three thousand are said to have been slain with Gracchus and Flaccus. timoris, i.e., they feared the opposite
parem,
was
59, IV.
1.
The
latter
was
at once rejected
by the Romans
members
fjimily.
vigihmt
his antag-
and
his success
to retain
him
in
command
18.
Albinus
47,
iii.
end.
maxime, if
experience,
i.e.,
of Bestiaand
possihle.
NOTES
SALLUST.
261
lOS.
was a
4. insidiis,
Caius Marius
and no education, wlio by courage and ability liad risen to a liigh military position, and who aftcrwards legatus, see note on p. 13, 1. 2. became a dictator in the state. The legiom of the Roman army, comtribunis, 51, 11.
soldicr of low birtli
manded by trihunes, are contrasted with the cohorts of thc Italian The Roman lcgion was divided allies, commanded by prcefedi.
into maniples,
158)
;
velites,
light-
armcd
16.
troops.
Vacca,
;
town south-west of
Utlca.
forum,
et;
a marJcct
toivn
lao-os.
mere
vil-
hoth, and.
sl
may
also
be followed by
104:*
12.
Muthul;
is
doubtful.
ex eo medio, i.e., tractu pari, jjarallel; vastus, harren. from the middle of the mountain range, which Mctclhis was
crossing.
The
hill
river
20.
iter
direction,
montem,
:
;
hcre mcans
of.
bQ,
ir.
1.
cum, consisting
;
Turma
quae,
lO^.
plane,
is
of infantry
etc.
commander
to see to.
prudentes
Roman terms. illis, the Romans. omnia cveri/ thing which it hecomcs a
;
cum
imperitis, as thosefore-
entirely.
incerti
the onc
hand
not,
and
yef.
Numidaeque; esset
;
predicatc
ahle
what
it
ivas that
was seen.
cum tum,
The
;
quidnam
indisfingvish-
43,
8.
obscurati
MeteHus^s
commutatis ordinibus.
is
account
it
of
manoeuvrcs
appcars to be somc-
what
as follows.
He drew up
his
army
262
right (in
I.ATIN
READER.
dextro latere), for the enemy were on that flank, below the regular order for battle was in three lines, triplicibus subsidiis (Hb. 156). Then they must wheel, transvorsis principiis, and face the river, in order to descend into the plain.
Rufus was one of the most virtuous men afterwards unjustly banished on a false charge of oppressing the citizens of Asia, in which province he
of the day.
25. Publius Rutilius
He was
had served transvorsis prceliis, attacks on thejlank. pro re atque loco, agrecably circumstances and nature ofthe ground. principes, in van.
as official.
to
the
the
106.
np.
1.
primos,
i.e.,
quasi, aboid.
bantur.
ludificati, eluded then consequence eminus saucia copia, opportunity. priores = superiores, the Numidians hostis, the Romans. fuerant agrees with the nearer ea, in 55, a suis belongs with dispersi, separated from comrades. die, genitive, an okl form. eorum, the Numidians. lOT. the Romans. quos, the enemy. advorso colle evadunt, charge up die, 50, tutata, 47, (2). quietus, Bomilcar. ubique = et ubi. accepit, he learned.
;
adesse
the
is
first
to
whom
the
Romans came.
i.e.,
subject.
this direction,
iv.
22.
tlieir
3. illis,
i.e.,
16,
ii. 4.
the
hill.
ii.
i.e.,
33.
pulveris vim.
"
It
is
amusing to
108.
tion.
16.
[victoria]
doubtful reading.
inter se,from
is
their expecta-
army under
alteros,
admissum,
battle
apud
sc.
erat, committed,
59,
which
testified as
tlie
unmistakably to
strategic defeat
incxhaustible bravery
Roman
into a victory."
30.
(Mommsen.)
quatriduo,
55,
i.
2.
meritos, those
is
good
sermce.
100.
hoio.
ea gratia, on
ex
;
3.
Jugurtha
15.
illius
urtha's
that
vincere.
praedam,
gereret
object of
exploratum,
afterjlight.
i.e.,
ut,
Jug-
pleasure,
subject of
after
in app. with
omnia, predicate
NOTES
27.
SALLUST.
263
pugnatum,
used with
is
72, 2.
but
is
quippe doee not belong with cujus, sua loca, hy himself. ex copia, as circumstances
discedunt.
;
demanded.
110.
5. sicuti follows
These events were followed by desultory warfare a siege of Zama by Marius proved unsuccessful, and Metellus undertook a renewal of negotiations
;
The war
seemed
except.
to
be at a
stand-still.
11. agitabat,
belli,
the Liris,
69, note. ageret, 67, 11. 1. praeter, Arpinum was a town in the valley of iii. south-east of Ilome, where Cicero was also born.
55,
Graeca facundia; the Greeks were at this time the chief intribunatum the military tribunes were structors in rhetoric.
by the general, afterwards in part elected by the election was in the comitia of the tribes (Ilb. the people ab eo magistratu, /rom that magistracy ; the military tri 142) bunate was not strictly a magistracy, but Marius was priutor, b.c. 115. ad id locorum, to this point (of time) opposed to postea.
originally appointed
;
.
per negotia publica; a frequent use of per lohen this was Quintus Metelhis filio Pius, consul B.c. 80; Mavius was now forty-eight years old. contubernio it was customary for young Romans to learn war
111,
17.
staff of the
commander
in
an active campaign.
criminose, captiously.
8. regi,
trahi,
;
67, iv. 2.
1 1^.
it is
really a dative
suspiciens, suspecting ( 51,1. note), in the eyes ofthe king. an unusual meaning of the active ; the passive frequently means
suspected.
com. et incom.
majoribus,
greater
affairs.
superaverant,
;
had
remained over ; i.e., were more than Jugurtha could attend to. jussus, sc. a Jugurtha. 18. posceret, 66, i. converteret, i.e., Nabdalsa that he 24. socii, 50, i. should not be punished instcad of rewarded. After juravisset,
sua,
is
their.
113.
mon
32.
18. scelere,
56,
i.
2.
more com-
in later writers.
quorum
alii.
264
114-.
of
1,
LATIN READER.
in
rest
fide, dat.
all.''
(Long.)
ferme, for
cattle,
ceteri ejus
omnes,
'' tlie
o3.
50,
11.
1 1^*
ring- to
persons.
G.
quam,
48,
11.
ea
modo,
pluvia,
21.
to the
as
sujjerstition.
uno die,
54, v.
an exception
followingremark. talia capi; a consideration in the mind of Jugurtha, and for this reason taking the acc. with the inf. ex
reliquum fieri, left undone. arietibus thc battering beam with a metal ram's-head, with which thc walls were hutted, and so gradually broken to pieces. ab hostibus belongs with metuerant.
3.
;
116.
ramwas
a swinging
to
threaten.
tlie
not possible to
in the
command
year of
were mainly
in the fol-
quae,
sociis,
is
ibus.
55,
i.e.,
III. 3,
foreign.
Itahan.
reputation.
stipendium
quahfies cognitos
mean the time of service for which the pay was reemereri stipendium is tlierefore " to serve ont the time,'''' and tliose who were stipendiis emeritis ( 54, 11. the participle here used passively,35,i.7.) were those Avho had served out their time as soldiers. plebi, sc. esse it was thought that service wa^
afterwards to
ceived
;
not acceptable
to the
people.
usum, the
requisites.
SALLUST.
borne by inperium
the,
NOTES
1 IT.
sual
10.
265
Romans
as citizens,
;
Quirites was
tlie title
and used
in public addresses.
= imperium
is
an unu-
number of archaic
1.
subplicis
54, v. end.
vostro benificio (bene-), yourfavor. nolis, one is iiniviUing ; the second j^erson singular is often used for an indefinite subject. opinione asperius, " more painful than you can suj)-
illam, etc.
pose." (Long.)
nobilitas, facta,
;
adsunt.
clientelae
27. illud
especially attached to
is
who were personally and some nobleman, called patron. (Hb. 128.) commonly used rather than hoc or id when a followthe clients were persons
ing clause
(omnium
51, iv.
invadendi,
esse)
is
in apposition.
reipublicae,
i.e., in
sc.
me.
capiamini,
:
the
illis,
118,
8.
imaginum it was the privilege of waxen images of their ancestors in their halls
men
icho.
be
tempore,
first
which should
in time.
re
22.
Quamquam
and
yet.
dered,
at the
ever is brave,
and in j^roportion
hravery
is
also
ivell
hoiTi
this is the peculiar force of quisque with the superlative. posset, 59, IV. 2. maluerint is used, in violation of the sequence of tenses, to express the time of the question. faciant
idem,
of a
i.e., let
them despise
new house was himself a new man. 33. hos, i.e., honores they live as
;
if
Ne,
verily.
if their lives
were honorable.
falsi, deceived.
compositam, well-arranged. cum, modestiam, etc, shoidd construe mymodesty as conscious ex animi sententia, as I am convinced. bene ness of praedicent, speakivell ut. falsa, of superant.
13. velint,
110.
6.
cujus
59, iv.
since.
guilt.
of, sc.
obj.
266
21.
LATIN READER.
qui
refers to the gen. implied in the possessive
aiid
etiam atque etiam, again again. Hae, 47, v. note. relicta agrees with your 54, nobilitas. parvi, doctoribus the Greeks parum placebat, I did not note. 52, of the llomans. were niggardly. meam and illorum ISO. arcte colam, but stand nouns esse underdo not qualifj tute te the intensive stood. civile,
vostra;
fidei,
19,
III.
Rem.
confidence.
ix. 1.
33.
care.
slaves
3.
illa,
iii.
to act
their
directly,
after
is
befitting
citizens.
enelitic.
9.
Quis.
preci
i.e.,
did.
1, foot
19.
= preti
cocum = coquum,
;
of p.
they
pay more for a cook than a steward actors, secretaries, tutors, &c., were generally slaves. ita is frequently used to emphasize or point out a clause which follows. munditias, etc. this is called
munditias, foppernj, is contrasted with laborem, and separated from it by the two other contrasted words, mulieribus and viris. Quin qui (why, 21, I. note). ne; wJiynof? or come, tlien.
1^1.
2.
avaritiam,
etc.
common
oath.
sc.
this
was from 17 to 46. ceperit, 68, i. (Cf. 58, iii. note). idem, at once, or both. "'ini14. decebat, 59, iv. note at end. inmortalis mortal means remembered for ever.' The Roman immortality is posthumous fame." (Long.) quisquam is usually used substantively here it stands for uUus. These words, with umquam and usquam, are only used to express negative ideas sce
'
'
Table
23.
6.
in the
mode
of raising troops
was
erty
itself
Before
this,
th^ capite
belonged to
r\o class.
the aristocratlc.
bonorum,
etc.
50,
iii.
the "
1.
sua,
tegi,
tliing
1.
paidfor
9.
133.
3.
legionibus,
protected.
NOTES
19.
267
Numidia.
SALLUST.
soutli of
The
Gsetuli
ar-
mis,
20.
vice.
54, Yi.
1.
immunes, free from huHhens, of taxation and military sercity, murus any strong wall of
1^3.
7.
una
i.e., the
was
less
cultivated.
1;
pabulo,
etc.
i.e.,
exornat
the forra in
praedabundum, 44, v.
is
bundus
is
rarely
formed except from neuter verbs. 30. per centurias there were
;
six centuries to
each cohort.
lenire,
i.e.,
124:,
OBum,
3.
on
paratos.
this
tumul;
is
passage.
&c.
mobile
of ajfairs.
pars,
-1.
etc.
thefact
(from
moveo),
7iot
44, v.
29.
non bene
consulta,
withmilites (et
= also)
rich
t.25, 8. asperitate, danger. Capsensium, sc. res. Muluchae; " The scene is'now moved from Capsa in the east to the Mulucha in the west, a direct distance due west from Capsa of
700 miles.
level.
ceteram planitiem, a country otherwise castello, satis patens. forte, from importunus, unsuitaUefor. virorum and armorum
complished."
how
this distance
was acfors.
(Long.)
dat. after
abl.
limit satis.
28. trahere
toss
it
cum animo
and the
snails
suo, consider
it
in his mind,
i.e.,
to one side
2.
other.
ad summum montis; the usual form would be montem, by 47, flexa quo, hending and growing up as in height, which'] ^^nenti\xm,fruit-bearing things,
Southern Europe.
ISO.
cochleas;
are
favorite
articles
of food in
viii.
[lit.,
to
11.
after
cuncta: cuncta
is
obj.,
and
i.
ex
prsesentibus,
(o?ie)
of
those
205
LATIN READER.
iii.
end.
was an oblong shield of wieker work covered with leather the clipeus, a round metal shield. ofifensa, in case they sTiould hit
;
the
scutum
ayainst any
tliing.
1S7.
7.
nisu, 74,
ii.
potissimus,
32;
p. 20,
1.
cldef of
digre ab ea parte,
all.
;
on that side.
16.
See note on p.
54,
13,
i.
1.
23.
;
sagittariis
this
is
this is
an exception to
end.
saepe,
etc.
the cause of
what
follows,
non,
etc.
secundis rebus,
54, x.,
from
their
success.
25. his and illis are abl. abs. with certantibus, which is followed by pro, etc, 51, l. note. canere is here neuter, having signa for subject. tantummodo sauciare, i.e., they were in too great haste to kill them. ex culpa, for what was really
hlameworthy.
B.c. 138,
civil
Marius
in a
bloody
war.
was afterMarius
and a man
produced,
was merely a
of letters,
one of
was
also a statesman
whom Rome
and cold-blooded
in the
The
office
of Quaestor
(Ilb. 135.)
to the
quos
relates,
hj Synesis,
individuals implied in
equitatus.
10. juxta, at the same time, qualifies Graecis atque Latinis: simulanda ac atque doctissume, and very thoroughly too. victoriam: b.c. 82, dissimulanda, pretending and concealing. SuUa obtained a final victory over the party of INIarius (who had died four years before), and ruled as perpetual dictator, until he laid down his power in 79, shortly after which he died.
borrowed money
debts.
ees mutuum, per se ipse, i.e., non rogantibus. ; he wouhl rather give away money than pay his
i.e.,
repetere,
ses
mutuum.
not
uncommon
phiral of jocus.
for sibi.
129.
NOTES
6.
alius,
SALLUST.
scoids.
47,
269
ix.
;
speculatores,
ceteri,
his
oioii
sub-
neque,
130.
3.
subj.
i.e.,
i.
the
dose quarters.
43,
iiote.
vitabundus, dodging.
ing on posse).
niti, sc.
surgere.
Bocchus being at
tiations
with
JNIarius,
the velitaria
i.e.,
good
as
any for
this
purpose.
131
sc.
on jubet.
vigilia, see note on page hne 24. metabatur, " a way of saying that he would have castra. apud illum
12,
;
17.
cenatos esse,
depends
friiit
of it."
(Long.)
13^.
which
is
1.
as.
common
for
the nom.
inermis (Klotz).
nudum,
i.
etc.
i.e.,
the back,
unprotected.
faceret, 63,
also subject of
to Jtigurtha,
who
is
haberet
hini
;
suo, to Vohix.
theij
is
acciderant,
illo
were in.
tlieij
this
word
illo,
not often
used of persons.
26. deligeret, 67,
sese, Bocchus
Snha;
cum
depends upou consulta, reierriug to some former interview integra habere, maintain unimpaired. It is generahy supposed
that a few words have beeu lost after pertimesceret, to the effect
tliat
also impersonal.
nequi comperior, /
.
am
convinced
this
the Jugurtha.
Punica fide
verb
is
deponent only
;
of the
Romans
0.
Rex, i.e., Boechus. conventam, agreed upon. consultum, etc, a plan and the estahlishnient of peace. ab
l33.
270
omnibus veniretur
idea
is,
LATIN READER.
67,
III.
this is a raore
iri
of expressing a
iri,
fut.
inf.
pass.
reliotum
below).
note
;
non
sua
i.
first
they qualify
as
(theij
loere)
impetuous, so
(too,
they were)
67, iv.
1.
quae
;
is
subject of patefecisse,
depending on scilicet
closed, &c.
'(sci licet)
134L.
11.
and German hordes, which invaded Italy, and kept it in a state of terror for several years. Caepio and Manlius were defeated b.c. 105, the year in which Jugurtha was captured. Marius was chosen consul for five successive years, and at last cut them to pieces in two great battles. illim, an old form of illinc, from that time. consul; tliis is incorrect he was at this time proconsul. triumphavit (Ilb. 160^).
Teutones,
OVID.
Peligni, b.c. 43.
poet,
PuBLius OviDius Naso was born in Sulmo, a town of the He was a highly endowed and voluminous
and
for
favor at
tlie
court of
unknown
Euxine Sea,
is
principal
work
tlie
Meta-
Ilis
mates
baving refused
to
liis
to credit his
being the
soii
of a god, he goes
fatlier to
1.
13^.
solis, 78,
;
sublimibus,
11.
clara,
ir.
11.
5.
nutidum,
lumine,
II. 4.
id. iii. 6,
i.
auro, tenebat,
id.
8. imitante,
G.
id. irr. 5, \^
superabat
id. iri. 2.
argenti,
id. ri. 7.
iir. G, 11.
aequora,
OVID.
271
NOTES
8.
of
the sea.
;
Tritona, a Greek
applied there-
Triton was the companion of Neptune. 11, III. 4, note Proteus was a sea-god, who had the power of assuming different immania, 78, iii. 5, vii. shapes. ^gaeon was another
name
for
Briareus,
the hundred-handed
giant;
Doris, a sea-
natas,
78,
15.
78,
IV.
III. 5,
i.
end.
mole, a
rock,
sc.
scribed.
Terra answers to unda in v. 8 the carved work is designa, the signs of the zodiac. imago, 78, iii. 5, iii.
19. acclivo,
78,
iii.
5,
ferebat,
i.e.,
ix.
Clymeneia,
47, 5, v.
deities
of these divisions of time the Horee are usually the sea^ons in mythology, but here the word is used in its prose meaning. calcatis; in allusion to the custom of treading out the wine.
28. spicea, 44,
33.
iii.
1.
novitate,
78,
iii. 6,
iv.
publica, common
to all.
40.
Deposuit;
II.
see v. 22.
amplexu,
iii.
78,
11.
9.
65, iv.
4.
negari es,
1.
78,
3, exc.
edidit,
id.
3,
exc.
and
quodvis,
3, exc.
juranda, me, 78, 11. 1. from quivis, any you ijlease. paliis, the Styx, by which the gods 51, I. second note. incognita, because the sun's swore their most solemn oaths.
loAver worhl.
jus,
78,
11.
negarem, sc. 50. tua, sc. 78, iii. 2, exc. si possem, 59, iv. 2; confiteor is used parenthetically. superis, those conveniant, 65, i. istis, thy ; 20, 11.
above,
i.c., the
dare,
is
gods.
fas
nescius, ignorantly,
is, let
what is permitted by divine law. Placeat, 64, iv. the meaning 47, vi.
axe the axle is each ofthe gods have hisfancy, still, &c. put for chariot, by the figure called synecdoche, by which the part agat, 60, 2; rector, i.e., Jupiter. is put for the whole.
;
this is
subj.
may be rendered
can.
Tethys was wife of Oceanus (god of the ocean), and mother of Clymene the mother of rhaethon. Finge, suppose. orbi, 51, i. cetera, sc. sidera. delubra, 78, illic, i.e., in the heavens. axis, i.e., caeli.
65.
The
subject of
fit is
videre.
iiT.
5, II.
formas,
i.e.,
LATIN READER.
272
78. ut,
aWiough.
;
Thessalian
vvhich
the
yotL.
i.e.,
another diredion.
in promptu,
iii.
easi/.
100.
mitted.
summse
agmina
ne dubita,
58,
qua licuit, as
Phcebo =
is
Sole
put
for another to
efFect,
which
it
113.
star.
quae,
up
the rear.
subject of
petere,
;
= Phoebus
;
^ ambrosiae
i.e.,
extremee,
it,
able to
endure.
circles
;
flammae,
the
is
50,
iii.
equator,
tropics,
and poles
the
sectus in
obliquum limes
temperate zones.
131.
que,
to
to bear down, so as juvet, 68, 11. note. Aurora, be towards the horizon. quae relates to lumina dare dei^ends goddess of the morning.
(also
preme
on sine (from sino) the rcgular construction after gaudet would 150. contingere
;
be contingere, by
70,
iii.,
or
quod
contingit, by
the
70, iv.
The names
ing.
repagula,
III.
of the horses
mean fery, of
(llb.
dawn, burning,fam-
48,
note.
copia,
power
refers to
eo understood,
sciret, 59,
si sciat
IV. 2.
Triones (septem) the seven stars which mark the conGreat Bear it had been forbidden Calhsto, who Bootes, now was changed into this constellation, ever to rest.
170.
stellatlon of the
;
tenepenitus penitusque, deeper and deeper below. Meropis, sc. filius Mcrops was the brae, i.e., from dizziness. pinus, i.c., navis, by synecdoche scc husband of Clymene. frena this is a metaphorical use of the note on axe, v. 58. word, the ship being spoken of as a horse.
NOTES
195.
OVID.
lacertis
;
273
afterwards Libra was inserted where its madidum heated by the sun, and sweating
;
tail,
lies.
expa-
Artemis (Diana) w^as goddess of the moon, as her whatever (Y>sirts) ut qvL^eqae Tellus, a poetical word raeaning the earth as a heavenly body. arbos the figure by which one part of a word is used for another
207.
Luna
is
called enallage.
Caucasus, the mountains between the Ossa, Tindus, and Olympus arc in Euxine and Caspian Seas.
Thessaly.
Apenninus
this is a
i.
note.
227. in
sis
corpora summa,
;
to tlie
from pando
dishevelled.
and Corinth (the old name of which Tanais, Don; sortita, possessing (by lot). was Ephyre), The Tagus, in the Alpheos and Spercheos are rivers in Greece. Masoniawas the ancient name Spain, was a gold-bearing stream. of Lydia, the chief river of which was the Cayster, famed for its
fountains in Thebes, Argos,
swans.
as
it
The source
The Cyclades arc a group of islands about so called because they form a rude the thcse are the sacred island Delos. Cycladas, Delphines as and. es are usually long Greek endings, see 78, note Nereus was the husband of Doris. aquis, by 78, 54, coUo, 56, 46. viscera, 42, 255. fontes, infra = inferius, opposuit manum, to shicld her would be a mihi. auctore; periturae, crouching. consolation to perish by the thunderbolt of Jove. tuus, 271. vobis, Dis. fac, grant. frater, gratia. fratris Poseidon (Neptune). Quod, 52, mea, 50, end. utrumque, in 278. Atlas, one of the Titans, who sustained the heavens on &c. shouhlers, neque enim she spoke no more, of the os, 78, Manibus the manes were the the infernal regions. departed, and are put by metonymy dried up. 291. nubes; the clouds and showers had been
213.
own
day.
in
circle
final
II.
3.
VI.
iii.
i.
5.
i.e.,
face.
i.e.,
sc.
it
i.e.,
sc.
i.e.,
iv.
limits
11.
1,
eacli direction.
his
i.e.,
for,
II. 2,
spirits
for
all
274
expulit
cJie
;
LATIN READER.
this
Ibr
curru)
word properly applies only to rotis (put by synecdothe figure bywhich it is joined also with vita (with
;
which privavit would be the right word) is called zeugma. 305. diverso, i.e., in the west. Eridanus, the Po
also
been identified with the Rhone. Naides (naiades), rivernyniphs Hesperia was the poetic nanie of Italy. oorpora, by sitvs enallaye for corpus. v and u were the same letters
;
it
has
anciently.
318.
mox,
i.c.,
perished.
32 J:. Haliades from Helias, daugliter ofthe sun; a femininc patronymic, 44, i. 3. morti put for mortuo by metonymy.
adsteruntur,
i.e.,
23,
o,
prostrate tliemselces.
its
;
junctis
cornibus,
end.
cum vellet,
rigescunt.
maxima,
cum
may
often be rendcred
by the present
trpJiat,
eat, 59, iv. 1. mythology divined the true origin of amber, as a guni from trees, which was long a puzgestanda amber was a favorite material for zle to naturalists.
ii.
sole
electra
;
66,
;
necklaces,&c.,
among
the
Roman
ladies
it
in
"
The
very closely to a modern almanac, and the Fasti of Ovid be considered as a poetical Year-Book' or Companion
' ' '
may
lo the
Roman Almanac."
banishment
;
Tliis
it
whether
uncertain, as
Each
of these
is
devoted to one
festivals of thc
much
liistorical
The
Metamorphoses did
Greek.
The metre of the Fasti is the Elegiac ( 82, ii.). Book iii. of the Fasti, devoted to the month of March,
here given, with sucli omissions as bring
limits
;
is
it
within reasonable
it
verses.
The
following
is
the
first
day being
;
the Kalends, the seventh the Nones, and the fifteenth the Ides
NOTES
;
OVID.
;
275
3. (v. Non.) 2. (vi.Non.)E.F. l.D. (kAL.MAR.)NP. 6. (prid. 4. (iv. Non.) G.C.; 5. (iii. Non.) H.C. IIOC. DIE. CAESAK. POMIF. MAXIM. FACT. EST. Noil.) A.NP. 8. (viii. Id.) C.F. ; 9. (vii. Id.) D.C. 7. (NoN.) B.F
F.C.
13.
10. (VI.
Id.)E.C.; 11.
Id.) II.EN.
;
12.
;
(iv. Id.)
G.C.
16. (xvii. Kal. Aprilis) C.F. 17. (xvi. Kal. Apr.) D. NF.; 18. (xv. Kal. Apr.) E.C.; 19. (xiv. Kal. Apr.) G.C. ; 21. Kal. Apr.) F. Qvin. N. 20. Kal. Apr.) A.N. 23. (x. Kal. Kal. Apr.) II.C.; 22. Kal. Apr.) C.Q. Rex. C.F. Apr.) B. TvHiL. NP. 24. Kal. Apr.) E.C. 27. Kal. Apr.) D.C. 26. 25. die. caehak. alexand. recepit Kal. Apr.) F.NP. Kal. Apr.) II.C. 30. (m. 28. (v.Kal.Apr.)G.C. ; 29. Kal. Apr.) C.C. Kal. Apr.) A.C. (N.P.); 31.
(Em.) B. NP.
Liii.
:
(III.
; 14.
(prid. Id.)
A. EQ. NF.
; 15.
(xiii.
(xii.
(xi.
(ix.
(viii.
(vii.
(vr.
iioc.
(iv.
(prid.
A, B, &c., standing first, represent the days of the Ilonian week of eij>ht days on whichever of these letters the liist Nuadlnce, or market day, of the year fell, the others came on the
The
letters
Tho letters standlng next indicate sanie through the whole year. F., Fastus, on which the the character of the day (Ilb. 210). N., Nefastus C, Comitiales, pr^tor could hold his court; when the comitia could be held; NP., Nefastus priore, i.e.', in
;
first
half;
;
nefastus
EN., Endotercisus (intercisus) half fastus, half is quando rex coniitiavit fastus, fastas
,
when
race;
the
rex sacrificulus
;
the Comitium
EQ.
(14th day)
is
the
lustrium; Qvin (19th day) is the Festival of INIinerva. Minervae i.e., alpoetae, 51, vi. 3. roges, 60, 4. ingenuis, though slie is the goddess of wisdom and indu,^try. PaUas was vacat, i.e., for that reason. icorthy of afreeman.
an epithet of the Grecian Athena, who was identified with the Rouian Minerva. 9. ter senos, 18, 11. 3. proles Romulus and Rcmus, sons of Mars by the priestess Rea Sylvia (or Ilia) they had been exposed in their infancy, in order to perish, but found by the shepherd Faustulus, who brought them up as his own children. genus theirmotherwas abactos, i.e., apraedonibus. actos daughter of Numitor, the rightful king of Alba, wlio had been
pater editus
i.e.,
Mars,
dedared thelrfather.
276
19.
LATIN READER.
by
it
transsiluisse
was killed by his brother. pater, Romulus. credor, 67, iv. 1. anno, dative. 29. et tamen, not hut that ; Mars was in the earlicst times the chicf god of Latium. hoc the suprcmacy of Mars.
s
walis in derision, he
totidem kalendas thc Roman year originally consistcd of only tcn months. mensibus, 54, v. end. facundum, eloquent, from fa-ri, to speak and termination cundus. pila
33.
;
the
distinctive
Roman
sidcreal
wcapon.
39.
that twclve
moons made a
ycar.
a play
in
upon
this
constellations,
ohserve.
foeno,
and
tenebant,
first
54, i.,
thc
stand-
mensibus
of four ycars
i.
4.
ratione,
decem,
;
54, v. ciid:
but herc, and in a fcw othcr cascs, it is considcrcd to havc been fivc ycars, an irregularity which " may probably bc
'
histruni'
was performcd.''
;
(Ramsay.)
52. Pompilius Numa Pompilius, tlic second king of Romc, who was invitcd from Curcs, a Sabinc town. To him most of the rcligious institutions of thc city are ascribcd. deductus this
woi-d
mcans
:
Samio
hoc,
taught
the
transmigration of souls
allcged reign of Numa. Bgeria, a nymph, was fablcd to have bcen thc wifc of Numa, and to have taught him nuich wisdom. 55. errabant the year consisted of 355 days, and it was the
;
month was
intercalated, of alternatcly
lcft,
23 and 22 days.
however, to the
and the result was *' a degree of uncertainty and confusion, to which we can find no parallcl in thc history of a civilized people. Accordingly, whcn Caesar became
caprice of the pontifices
. .
.
in
To
NOTES
letter
is
OVID.
16th of May.
277
i.e.,
In order to remedy
was found necessary to add sixty-seven days to This was in the dictatorship of Cajsar, who the year, 46 b.c." proceeded to guard against such trouble in future, by reforniing the calendar the year was to be of 365 days, with a day (Feb. 29) intercalated every year which can be divided by 4. This is the This was still not quite accurate, however and Julian Calendar. Pope Gregory XIII., in the sixteenth century of our era, established the Gregorian Calendar, by which the intercalation is omitted in each year which can be divided by 100, but not
these defects,
: ;
by 400.
56. in multis, inJiis
like his successors,
many
didies.
ille
deus; Julius
death.
Caesar,
was
deilied
this
after
his
propaginis;
to enter as
Augustus,
of Julius.
in
whose reign
deus and hospes, 46 nor, when a god, a stranger, &c. moras, the periods of time.
or leap-year. four years.
67.
64. e pleno, etc. out of a full day (made up of the extra hours in the three intervening years) constructed the fourth period,
lustrum
fell
on the
first
day of March.
'AprjC is
with
u^^rjv."
(Paley.)
Dio,
" 3Iars
field.'
is
33,
in nova cas-
tra;
i.e.,
into
an unaccustomed
Romae;
i.e.,
venit in astra, i.e.,became a god. Romanus, male, hardly compare male forte, 36. vellet,
;
regia;
which now
still
exists.
credita, be-
v.
95.
mentem; "
craft.''^
not
animum,
courage, but
loith.
mentem,
silium,
(Paley.)
toUe, aivay
Consus,
con-
usually
under-world.
have been a god of the Aug. 21, the Roman youths seized upon the Sabine virgins who were come to see the games of the festival, and made them their wives. Gures was the chief town of the Sabines, and most of the virgins were from that town. The address of Mars to Romulus ends at the word Conso. sua,
On
his festival,
appropriate.
101. fere,
III.
matrum,
for
tlie
most part,
i.
i.e.,
50,
3.
propinqua,
most of them.
raptee,
47,
dictam, appoinied
mea
i.o.. tcith
relatives.
278
of Roinulus.
thej were
106,
all
LATIN READER.
hoc
not
all children,
but
captives alike."
non
;
ultra, no longer
campum
prima,
et incom., 51,
campi, sentirent, 61, dative com. note. diem, app. with Kalendas. quae
1.
for
in
this action.
CBbalise
Ironi the
= Sabinae
130.
The
;
who
is
carried
ol'
their origin
related
Mamurius was a nanie of Mars, upon whom tho Salii nemori stagnoque; the grove and lake of Diana at Aricia; it is still called the Lake of Nemi the nymph was Egeria;
below
called.
;
operata, devoted
to the service.
By
own
an
artifiice
horses, but
Aricia,
was restored to life by iEsculapius, and transferred to where he was worshipped under the name Virbius.
this refers to the custocn,
tabella;
gift to
when
in
danger, of vowing a
The same
custora
still
exists in
Among
torches brought by
called
women.
this sanctuary,
was a fugitive slave, who must obtain his place by attacking and killing his predecQssor. Camenae: these were nymphs of a fountain, possessing oracular powers tiiey were afterwards identified with the Greek Muses. 149. ne, ete. that the more vigorous should not have all the power. aequum, 47, iv. (1). vina salsaque farra; these were connnon offerings to the gods. aquis, 54, vi. ne ter-
Rex Nemorensis,
rere, 58,
iii.
1.
Picus
nature.
numen utrumque,
is
too awful to
Avill
selves."
arte.
and only do so because they cannot help themadhibeto, 58, iii. end. qua agrees with The Aventine was the southernmost of the sevcn hills of
(Paley.)
is
bluc/c;
NOTES
OVID
2 79
posses,
60,
1.
witli
vincla; in governs
manus.
per
54,
182.
te, 54,
end.
ab arte;
like the
this is
an unusual construction
persons require ab by
I.
nobis,
Styx;
was on the Aventine. 207. amb-age, a going around, or ohscuritij ; remota is here used as an adjcctive, disiant or ohscure ; the ingenuity by which
sacrifices is
;
now
related.
animam,
;
life.
make atonemcnt.
242.
submisere
here
it
ancile
the prefix
an or
amb
means
on hoth sides ; but it is impossible to derive this word, with Ovid, from caedo perhaps from caelo, to carve, as the ancile was an oval imperii limits sorshield, hollowed in on each side of the oval.
tem.
or,
&c.
munificus,
made up
26o.
to
vocant; this story was expLain the occurrence of the word in the hymn.
17,
i,
note.
Mamurium
nota; thc day before this (in a passage omitted) has Marti, sc. mensis; two marks of distinction the Nones but one. this use of the gcn. of the name of the month, limiting Nonis, is the regular form would be Martiis Nonis, 15, end. rare Vejovis; this word is generally explained to mean " the cvil
;
Una
the
meaning
is,
howthe
Romulus opened
Asylum.
268. invidiosa, an ohject ofenvy.
cur-ve;
78,
11.
1,
note
11. 6.
jviven-
alis the statue of Vejovis on the Asylum was youthful, hokling a bundle of arrows, for which reason he was often identified with ausos, 72, 2. The Giants were sons of Uranus and ApoUo. " terrible they were to look upon Gaia (Heavcn and Earth)
chin and head, and their feet were covered with serpents' seales." (Ramsay.) Thcy attacked Zeus (Jupiter), and were by liim vanquished. It was not the
down from
2So
LATIN READER.
Ossa.
Jovi,
277. The goat was sacred to Vejovis Ovid identifies it with the goat with whose milk the infant Zeus was nourished by the nymphs vegrandia and vesca. " These illustrations have in Crete. not been happily selected. There can be no doubt that 've' does
and 'vesanus;' but 'vegrandis' and 'vescus' have been quoted by the old grammarians as examples of words to which the particle in question communicates a double meaning the former
.
being either
eating,'
'
'
not large
'
or
'
'
very hirge
'
'
'
little
small,'
weak,'
delicate,' or
much
(Ramsay.)
284. The winged horse Pegasus sprang from the blood of the Gorgon Medusa, when her head was cut off by Perseus. connect cervice with prosiluisse, sanguine with respersis. aquas;
the fountain Hippocrene (^fountain of tlie horse), at the foot of Mount Helicon, sacred to the Muses, was caused by a stroke of the
hoof of Pegasus.
294.
subter sidera,
56,
i.
3.
city
Naxos, and discovered there by Dionysus {Bacchus). Theseo, conjuge, 54, i. we should say, had exchanged her 47, V.
she had saved Theseus from the labyrinth, by giving him a clew of thread by which to trace his way. legenda, to be gathered, so traced hack. ille, Theseus. Liber, a Roman divinity identified with Bacchus.;
quae, Ariadne
depexos crinibus,
307. Theseu,
condition
is
straight-haired;
renewed.
tears.
nulla = non. in
causing
my
quae fallar, 65, iv. 1. audibat audiebat, 33, iii. 3. vocabula, a name; Libera was the female goddess corresponding sint, sc. to Liber usually identified with Proserpine (Hb. 65) ut, depending on faciam. illa (^Venus), coronae, 50, i. 3. sc. dedit. illa (v. 334), i.e., corona. 3;15. Anna Perenna (per annos) is the goddess of the re;
.
moon
for
festival
NOTES
OVID.
281
(Ides) of the
first
the fields north of the city, near the present city walls.
merry
advena, because the Thybris (Tiber) rose in Jove, in the opeii air ; Jupiter was originally the god of the Sky, and in many expressions this primitive meaning is preserved. aliquibus, by analogy with 67, i. 1, note we Sunt quibus
by 65, iv. 2. sumant, 66, i. cyathos; the cyathus was a measure of about one-third gill. 345. Nestor and the Sibyl both reached a great age. per calioes suos, as far as the nimber of ciips could effect it. jactant manus, i.e., gesticulate. posito, laid aside, or, as
it
Taley in middle. dur^s, awkward. culta, well-dressed or hedizened. volgi, 10, 356. proposito meo, according my plan. 2Bnese, 50,
tlnuks, j^laced
the
9.
to
way from Troy to Italy, iEneas was entertained at Carthage by Queen Dido and her sister Anna. Dido loved him; and, when he left, killed herself. This is Virgifs
iii.
(Ilb. 44).
Ou
his
story; here Ovid takes up the tale. arserit is used the first time for the flame of love, the secoud for material fire. compositus, a technical expression, like interred. tumuli in mar-
more,
i.e.,
5. potitur;
;
this
lable
is
called Systole.
spretum,
rival of
esse
frequently lengthened by
sometimes doubled.
369.
olim, sometimes.
j^assed.
;
rege;
the ancients
libatas, poured out, i.e., falling ; and touched by) the hair falling from her head, as she
illis,
nudandas,
leans over.
51, v.
pede
pes is the sheet, or rope, that fastens the sail, and sets it wind this means, then, before the wind. 379. Cosyra, Pa nt ell a r ia, is a.n island half-way between
;
Sicily
i.
i.
aud Afrlca
Melita, Malta,
;
is
quantulacumque
fuither East.
opum,
see foot of T. 6.
servasset,
50,
68,
4.
Anna. exilio,
282
dative afler paranda.
LATIN READER.
perosus,
38,
i.
2.
quovis,
and neuter
from
in the singular,
in the
we have
is abl.,
followed
in
probably votis
habenis,
exsul,
and his
oculos, by metonymy ; puppis for navis, by " some ground, i.e., even though in the grave. For it was thought the greatest of misfortunes to be unburied, if one was lost at sea.'' (Paley.) Laurentum was a
synecdoche,
lumina
aliquam
for
town on the coast of Latium, about sixteen miles from Rome, so called from its laurel groves here -^neas had come from Carthage, and was founding his new kingdom, having married Lavinia, daughter of King Latinus.
;
415.
Achate
we shouhl expect ab by
veniret, iEneas, sc. miratur. 60, 3; 57. 423. Cythereius; ^Eneas was son of Venus, one of whose names was Cytherea. tui, 19, iii. quam, 48, iii. second note 52, vi. comites ^ueas had broiight with 70.
sustinet,
56, iv.
Achates was
is ahle.
their worship
new
city,
Lavinium.
moras
he tarried in Carthage,
when
the gods had directed him to go to Italy. de morte, sc. Didus. credibili, neut., an exception to 47, iv. (1) note slte (Dido) loas hraver than could have heen helieved, as was shown by her death. Tartareas; iEneas had visited the infernal regions, and had there seen the shade of Dido. ratio, a plan or
design.
435. memores, sc. nos. tibi and Elissae, dat. after debemus. nil non, every thing a litotes. paratus, 52, iv.
end.
449.
exactum, thought
i.
quid agat.
tlie
squalgod was
per;
enti, 25,
note.
represented
Avith
horns.
Sidonis,
44,
i.
3.
Amne
is
river
enne
this
is
Anna Perenna
fro^n adjectives in is
said to be
NOTES
283
was assassinated on
tlie
OVID.
467. It
Is
well
Ides of March,
known
476. Cffisar held the priestly office of Pontifex Maximus, the rhillppi was the scene religion. (Hb. 143.)
of the great battle, b.c. 42, in which Brutus and Cassms, the chiefs of the cont-piracy against Csesar, were defeated by Antony
elementa, beginnings.
Julius
Caesar,
Octavius,
the
great-nephew of
was
adopted by him as
distinguished by the
cognomen
name, he was
March 17, both days being counted in Some of the exploits and conquests of
in these lines.
Sithonas, Thracian.
and was torn
Scythicos the Scythians were the Tartar tribes north and east Tu quoque Pentheus, king of Thebes, of the Caspian Sea.
;
who
by
resisted the
religion of Dionysus,
in pieces
Lycurgus a king of own mother in a fanatic frenzy. Thrace, who in a similar frenzy cut off one of his own k^gs with a Bacc-hus was captured by Tyirhenian Tyrrhena hatchet.
his
;
pirates,
sacrifice,
whom
liba, cakes used in he turned into dolphins. made of cheese, flour, and an agg, over which honey was
poured.
492. " Grass
grew upon the ahars where no fire was ever libamen and libum are of (Ramsay).
satyris
of goats,
their natnre.
Hebrus, a river
by these
in
Thrace
this
was
one in the train of Dionysus, an old man, generally drunk. " residebat expresses the lazy, slouching attitude of Silenus.'" parentis, i.e., as beingan old super, 56, 11. end. (Hamsay).
man.
i.e.,
pater, to sprcad a coating of mud. jure, righifnlhj. Bacchus; a frcqueut e])ithet of a god. 527. Minerva, goddess of wisdom (same root as mens), had her principal festival, Quinquatria, on the five days, IMarch 19-23.
limum inducere,
Una
fe.stival
dies
media
is,
est, one
day (March
fifth
of Bacchus.
quae
that
it
tion of thc
name
was the
284
sanguiiie,
i.e.,
LATIN READER.
of gladiators.
vvith
bellica
identified,
tlie
}j,hidiatorial coiiibats.
stantes the threads was also a warlike goddess. warp were suspended vertically radio, tlie ^huttle; pectine, the reed, hy which the loose (rarum) work is pressed Qui laesis, etc. i.e., the fidlers, " the conipactly together.
:
(telae) of the
understood, when
we
the
late period,
garments exclusively."
dyers.
vincula
:
(Ramsay.)
a
quisquis,
61,
2.
wore woollen
;
etc.
i.e.,
invita
Pallade
invita
Minerva was
common
sit,
expression, to denote
Tydiius was,
in
who made
543. manibus, in the liands, i.e., in skill in handicraft. Epeus was the one who constructed the famous wooden horse at Troy. Phcebea Phoebus Apollo was god of healing, as well as his son ^sculapius. censu fraudata this refers to the poor caelum, burin or engraver^s tool carved gems pay of teachers. and cameos were common in ancient times. uris encaustic painting, the art of hurning in the colors, was a favorite one
among
553.
is
now
lost.
moUia
the
sculptor
seems to give
Mount
i.e.,
Cailius
the temple
northern slope.
habere,
was dedicated on her birthday, March 18. capitis the myth represents Athena to have spiuug armed from the head of Zeus. Tlie Falisci were the inhabitauts of Fak'rii, an Etruscan city captured by Camillus, b.c. 394. It was customary for the Romans to adopt the deities of conqucred nations the ohl spelling capta (litera prisca) should support this derivait
:
ccepit
habet this passage is doubtful and obscure probably Minerva is subj. capitis poenas, capifal piniishment. eegida the aagis of Athena was a goat-skin mantle with a Medusa's liead, worn usually over her breast. 567. Summa e quinque, the last ofthefive; this was the Tubilustrium, or ccremony of purifying trnmpets, the invention of windtion.
;
was supposcd
to be the
ram
that carried
NOTES
sat to (leliver oracles.
OVID.
lot
;
285
sorte,
was corrupted (bribed), as well as the seeds, v. 571. Phrixus and Helle were children of Athanias, who were persecuted by tlieir stepniother Ino, and tled, swimming upon the golden-fleeced rani. Helle lost her hold, and was drowned, giving her name to the
:
corruptus
this is a
the niessenger
witli
and consecrated its tleece. The expedition of the Argonauts, under Jason, had for its object to get the golden fleece.
578.
Compulerunt;
is
fre-
mother was Nephele, cloud. draconigenam (from gigno, produce) Thebes was founded by Cadnms, who slew a dragon, and sowed its teeth, from which sprang up armed men, the ancestors oftheThebans (Hb. 38). junc588. nomina. SLqvLse, Ilellesjjojit. ut quasi, as if. tam, sc. eam.
;
mater:
their
faces, as
Froni him
Luna;
V I R G I L.
PuBLius Vergilius
born
at
Maro
was
Mantua,
b.c. 79,
and died
He was
the greatest
own
do not possess
much
His
first
publication
was the
which had been neglected during His great Epic, the " ^neid," was written,
its
finishing touches,
when
its
author
The
is
286
1.
LATIN READER.
Tempe,
extremi, 47, epithet of Apollo, derived from the name of a river the Troad, where he had a temple. caelum sperare being the son of a god, he might hope for immortality. te matre, although thou
Ossa, into the -3^gean Sea.
sc.
The
forni
is
fama,
est.
viii.
i.e.,
art
my
is
mother.
this
17.
thalamo sub;
verb
called Anastrophe; so
eam circum
fine quality.
Arethusa,
below.
The Milesian
of a fountain
nymph
by the figure called Synceresis. mantelia villis, towels with shorn naps, 54, ii. Panchaea was a district in Arabia, the country producing frankincense. Maeonii Lydian. Oceanus was in some theogonies
37. tonsis
the parent of
all
the gods.
centum
summum tecti;
more
summum tectum.
The Carpathian Sea was
(ev dcu dvotv,
of Asia Minor.
Hendiadys
that is, a compound and two-legged horses means metitur passes over in and Jishes'' tails. Emathia, a district of Macedonia; Pallene
Nereus,
circum
told of Pro-
teus
is
like those of
Faunus, Fasti,
77. crinibus, 54, yi. plurima agrees with unda; ma?iy in latebris, 56, note. hauserat, had occnpied or jJassed ad limum belongs with coquebant. primitive used here 97. Cujus, Proteus. quoniam nam quis = quisnam, who^ meaning (quom iam), when pray') vi multa, ardentes, and frendens, express the epilepsy
a.
i. 1,
over.
is
in its
noiv.
Orpheus, a renowned singer wife Eurydiee. of early times, who mourned inconsolably miserabilis. ni Fata rehaudquaquam ob meritum
separated by the figure called Tmesis.
for his
qualifies
;
Non
sistant; there
is
an Ellipsis here
NOTES
it
VIRGIL.
287
aequaUs, 0/ lier oion age. unless, &c. and Pangaea were Rhodope wjmphs. wood Dryadum, mountains of Thrace Rhesus, an old king of Thrace, who took Hebrus, part in the Trojan war the Getae, a people of Thrace
will
be
fulfilled],
the
Verse 124
a spondaic verse
128. Tajnarura
82,
i.
note.
Manesque;
this
Regem, Dis, or Pluto. 140. Cocytus and Styx were two of the rivers of the infernal Eumenides, the Furies Cerberus, the regions (Hb. 30). Ixionii, etc, three-headed dog who guarded the lower world.
;
the wheel
a wheel
; Ixion was bound to by the wind but vento is dat. 147. Eurydice was restored by the gods of Hades, on condition that he should not look back upon her until he had reached the fragor, the thunder with which animi, 50, i. 4. upper world. Pluto announced that the condition was broken, and called Eurypaludem, i.e., the Styx. Quis agrees with furor. dice back.
of
made
to revolve
The Strymon was the second river of Thrace, next to the Philomela was a princess of Athens, who was changed Hebrus.
169.
into a nightingale.
Tan-ais, the Don. 177. Venus, put by metonymy for love. The Rhipgean mountains were fabled mountains in the far north. quo munere, hy this The Cicones were a Thracian people.
tribute of love.
spumantem, etc,
Qiagrus was father of Orpheus. up the water into a foam under the Cyrene, sc. tacuit, or some such word. eddy. summa, Napgeas, mjmphs of the dell. 194. illa, Eurydice. Lycaeus was a mountain in Arcadia he must 52, I. note.
he threw
CEagrius;
cattle,
it is still
Lethaea; Lethe, oblivion, dat., of Greek form. uvam; the swarm of bees was one of the rivers, of Hades. hanging from the branches was like a bunch of grapes.
is
supposed to
283
the civil war, he
LATIN READER.
came near losing his lands, but received them back by the favor of Caesar Octavianus, afterwards the
emperor Augustus.
A
;
less fortunate
neighbor, Melibocus,
made of it.
17.
who
the
Notice the emphasis of tu and nos. praedicere, end. qui deus, whai god, not quis, 57, huic nostrae, Mantua. parvis, god
iv.
is. i.e.,
dat.
it
could also be
cum
parvis
see 51,
i, first
note.
29. Emancipated slaves shaved their beards, which before they had suffered to grow. Peculi tlie property of a slave (of course only nominally his) was called peculium.
39. aberat,
80;
last par.
but one.
juvenem; Octavianus
tirae
twenty-two.
submittite,
61, 2, note.
ichatever degree;
omnia,
raise
or rcar.
all
the
a good deal of the country about Mantua is stony, insueta pabula; here MeHbocus conand a good dcal marshy.
54.
quae
refers
to saepes;
as
iii.
;
it
52, IV.
a case of tmesis.
was a river of Gaul, now the Saone ; the Tigris, of Mesopotamia. The Parthians hved in Persia. Germania, the country, is put
herc for the inhabitant.
G5.
labatur, 62,
island
ii.
1.
Afros
is
after
Cretse
it
is
name of the
as
but probably
would be
it
meaning
chalJc,
earfh
the
post=post-
hac
C. Asiiiius PolHo, an
sul B.c. 40, the year in
about, largely by
Tliis peace,
liis
perity in future,
in It
was the occasion of Yirgifs Fourth Eclogue, which certain vague prophecies are also commemorated. has been a favorite tlieory of many, that the imagery of
Eclogue was
imitated
this
NOTES
1.
;:
PLAUTUS.
289
Sicelides;
greatest perfection
hy the
Sicilian
Theocritus.
Cumgei
its
the
to king
;
Rome
magnus
saeclorum ordo
all
a "great year;" a
new
cycle,
that
had taken place before, and which therefore should commence with the rule of Saturn, in whose former reign all had been peaceful and happy, as described in this Eclogue. Virgo Astra^a,
goddess of justice.
refers to the
sc.
nascenti
puero,
at his hirtli
this
probably
young son of
Pollio,
born
in this year.
ferrea,
age."
gens; the " iron age " should give way to a new " golden Lucina, goddcss of birth. ApoUo the Sibyl had declared that the age of Apollo was the last Lucina was identified
Avith
is
Diana, sister of Apollo, hence the possessive tuus. adeo used to emphasize te inibit, sc. cursum. IUe, i.e., puer. 26. simul, sc. atque.
;
Tiphys
was
pilot
mother of Achilles here put for the of the Argonautic expedition all these
;
;
Parcae, the Latin name for the Fates. honores, convexo referring the vault of 52, heaven. Terrasque que not long befbre 78, note end), but by Casura. sseclo, Linus was an old 54, bard, associated with Orpheus. quamvis hcre = etiamsi. Pan, god of nature, the inventor of the pipe. certet, 59, tulerunt, Systole. mensa, 54,
48.
11.
;
ad
Trojam,
55,
iii. 2,
end.
to
is
tr- (
i.
at
i.
IV.
1.
iii.
PLAUTUS.
T.
at Sarsina, in
Umbria,
as a he died at the age of seventy. He wrote a large number of plays, twenty of which are now extant they were translated from the Greek writers of the New
B.c. 254,
writer of comedies
call
19
290 The
LATIN READER.
following extract
is
In the
Alcmena,
guard, in the form of Amphitruo's slave Sosia. the real Sosia returns, the
and
finds his
fbot of the
;
a dactyl, ib'
iit
he-
an anapajst, vide' hoc. In trochaic, hke iambic measure, the foot makes a metre the accents mark the first syllable of each metre, where the ictus should fall.
in
fifth
foot
1T4:.
Set
II.,
5.
Alcumenae
= Alcmenae
i.
= sed. aedis,
tliis
11,
at
tlme of night.
2.
Quom,
8.
top of p.
hoc NuUust,
2.
;
50,
but one.
Illic,
The second
foot
is
hoc meiim
m appears
u
is
to have
been
garment worn by the Greeks for dentes pruriunt his teeth v. 7 contains the are itching for me (eager to get hold of me). obsecro =for heaveii^s sake. tribrachs, miseri and meiis he. The two hnes beginning Clare are aside.
two consonants.
the
Roman
toga.
pallium, a detexere,
steal.
factum esse.
22.
nudos,
Non
1.
end.
esse 37, v. In proin, thetwo syllablesare scanned esurientibus, 36, hau = haud. tractim tangere, stroke used mirum a wonder ifnot = I suppose. muraenam the lamper-eel was a great favorite with the Romans, and was boned, provocation. being beaten with a rod. ultro,
1T5.
as one.
iv.
ironically.
10.
ni,
after
loithout
he pretends to know by the smell that somebody is superstitiosus, a malo, 51, vii. near, I smell a man.
Olet
homo
soothsayer.
NOTES
PLAUTUS.
wings of
my
it.
29I
tlie
suo,
is
54,
i.
aud sends
the
is
a liiatas;
i.e.,
um
tlie
next foot
therefore oneran-.
1. 1,
nescio quis,
67,
note.
iv.,
it
me.
the
placeof;
hic, thisfellow,
i.e., /.
17G.
mij
1.
eccum = ecce
made
doubtful etymology.
mind
is
edepol, by Pollux an oath of up. certumst, up. hominem, object of adloqui. qui, an
illum.
;
ilicet (ilicet),
is all
i.
note.
Volcanum
tern.
Ain = aisne ?
:
in cornu
mentiris
Pergin
III. 3.
18.
= pergisne See note near end. argutarier, aput = apud. nescio quis tutatust, nos. Nescio quam,
?
Sosias takes
concluBum,freshut up inahorn lanmentire Verbero, scoundrel, verbero as the verb, not the noun,
1,
33,
sc.
;
arepretty familiar
line
a play
above
;
is
used in
quite
like you upon the word familiaris, which in the the meaning one of the family of slaves.
;
nisi abis
familiaris accipiere, cdthough &c. horunc = horum. you are one ofthefamily, you note. vis 37, 177. Quin, familiai, 2. thrashed. Haeccine ne here used you our Ita there the interrogative, an emphatic Immo, nay word Latin no cry a great deal At parum etiam, you possession. vaniloquu's = vanimore. usu, hy
idiom " unless you go
off.'^
future time,
common
in Plautus
it
is
shall,
2.
hut.
9,
sis,
i.
is is
like
loill
will he
enclitic
ci
affix.
is
special
in
for ycs.
etc.
hut.
17.
i.e.,
will
use, that
is,
loquus
es.
3.
178.
Nam
illut;
utinam, an hiatus. istuc fecissent i.e., had iled from me. mi fide, dative after credo. per pacem, on peaceful terms. noster, our slave. etiam denuo, still again. mihi. portu Persico, a harbor near Thebes.
te
170.
nania.
2.
quor
= cur. The
[=
ipse]
et ipsus
the trochee.
illi, there.
Telebofc were a pceple of Acaran aniphibrach taking the phice of quid me captas, why qui qua.
;
do you cross-question me ?
292
LATIN READER.
came from
p. 175.
the
viue.
med = me.
3.
ut matre natum fuerat, pure as mira sunt = mirum est, see note to
11.
it
180.
alive
with a brim.
an,
71,
end,
petasum; Vivo
fit
;
this
was a
liat
that is done to
me
which will never he done after my death ; i.e., tlie imagines, or images of the ancestors were carried in the funeral of a noble, but of course a slave could not have them, nor even an ignoble
pcrson
;
now Mercury
had
his
acts as his
imago.
it
;
quod
faxit Juppiter,
may
Jupiter grant
a slave on gaining
his liberty
T E E E N C E.
P. Terentius
B.c.
Afer
{the
by
by writing comedies,
He
died
witty, than
those of Plautus.
The Ileautontimorumenos
Menedemus, who blames
den.
is
{self-tormentor)
is
an old man,
in his gar-
work
Here he
is
This phiy
writer of the
New
181.
1.
nuper admodum,
rery recen^.
2.
Inde
3.
;
acquaintance.
a.deo,
0.
from quod
rehites to vicinitas
citiae,
8.
in
is
\_neighhorliood~\ ichich
I hold
sit.
14.
iii.
tute; the te
intensive.
ofiBcia; the
a servis.
21.
operae, 50,
ir.
NOTES
1895. 1. Homo sum, down the house," sm vve
face
;
CICERO.
famous
line that
293
" brought
2.
etc.
this is the
this Ibrin
laboris, 50,
the task were
acter, or actions.
see 33, ni, nollem, te reprehendere, needless. hos, rastros, meum, my char clam me, 56, animum, of
is
are told.
facto,
sc.
iii.
i.e.,
if
i.e,,
11.
3.
obj.
tractare.
27. licere;
III. 2.
speras
is
fut, infin.,
67,
183.
IV. 1.
me
65,
adeo res rediit, matters came to this sarum many enterprising Greeks took
:
Persia.
20,
a comparative ( 64,
this.
11.)
mea solius causa, 46, vestiant, 60, his, malo quovis, 54, iv. usque strengthens dum, 54,
III.
out
their
expenses.
in-
was for
sale.
:
sc.
ea
credere
pepulerim,
tensive
i.
Dionysia; the great festival of Dionysus or Bacchus. Siccine sic with ne enclitic and the in 63, 11.
C I C E R O.
M. TuLLius CiCERO was born b.c. 106, at Arpinum, and was murdered by order of the triumvirs, Octavianus (Augustus), Antony, and Lepidus, b.c. 43, on his own estate,
Rome and
literature,
eminent name
in
Roman
Naples.
He
is
the
most
His
{Ad
Familiares), to his
numerous and are by far the most vabiable and interesting documents we have as to the personal history of the time.
(855 in
all)
;
294
LATIN READER.
;
; ;
when
the
illegal
among
who
suc;
ceeded, five years later (b.c. 58), in driving Cicero into exile
from which, however, he was recalled the following year. The passage from Velleius Paterculus, an historian of the
time of Augustus and Tiberius, gives the circumstances of his banishment.
185.
b.c.
58.
nobilis:
Clodius be-
longed to the proud patrician gens Claudia, of wbich name ad plebem transisset: no patrician Clodius was a corruption.
office
power to a demagogue Clodius was, therefore, adopted as son by a man of plebeian family, much younger than himself, and elected indemnatum: in his consulship, Cicero had put to tribune.
death the accomphces of Catihne without triaL
interdiceretur
at this time
is
used impersonaUy.
note
iii. omnipotent in the state. was a commission appointed in pursuance of an agrarian Idem, i.e., hiw carried by Ca3sar in his consulship, b.c. 59. Numidici Q. Csecihus MeteUus, the ut, wlien. Cicero. same who fought against Jugurtha, was driven into exile (b.c.
;
vi.
this
The
first
Letter
4)
was written
to his wife,
which the passage was usually made into Greece. Cicero was now on his way through Macedonia into Asia Minor.
186*
4.
Quod,
the
52, IV.
render
hut.
17. capitis:
citizenship (Hb.
caput was the civil standing, or rights of IGl). legis improbissimae the law which
:
threatened confiscation and exile to any one within four hundred praemiles of Rome, who shouhl reeeive Cicero under his roof.
staret, 65,
iii,
gratiam referre
is to
NOTES
21. profecti
CICERO
57, note at
295
end
;
sumus
off
petebamus,
letter
is
notice
The
Kal. Mai.),
"
Rome
to-day
We
am
should say,
"/
to
leave
Brundisium
oOth),
a, d. v.
and
on
my way
is,
Ctjzicusy
three
Former
;''
editions had
"7 left
days ago
Cicero did not which does not agree with the date of the letter. reach Cyzicus, but remained wit4i his friend Plancius, qusestor of Macedonia, at Thessalonica. He afterwards defended this friend
and gives
at the
Cyzicus was a ing account of his noble and tender hospitality. town in Asia Minor, on a peninsula of the Propontis (Sea of
Marmora).
III.
scito;
this
form
is
2).
i. 2, the affectionate diminutive by which Cicero almost always calls his daughter), nom. to fiet: what will become of my dear Tullia? quid is predicate nom. The same
construction
is
used in French.
matrimonio:
Tullia
had been
married five years before, at the age of sixteen, to C. Calpurnius Piso he was in weak health, and died before Cicero's return.
;
*' whatThere seems to have been stmj anxiety about her portion ever hecomes ofthe property, we must consider the poor chiWs marCicero meus, his son Marcus, now seven riage and reputation:''
:
years old.
187,
1.
teneas
after the
decree [of banishment] was passed, before violent hands were his house on the Palatine was relaid upon Cicero's property duced to ashes, his Tusculan villa pkmdered. His other country;
no better the consuls took their share of the spoil and on the spot where Cicero's house had stood, Clodius consefamilia liberata, (Abeken). crated a temple to Liberty." freed slaves ; these were partly his own, partly his wife's he had
seats fared
;
set
them
free, to save
his enemies.
causa,
arrangement.
si
res
a nobis abisset this was a phrase used that one fails to secure a desired article.
in auctions, to denote
obtinere,
to have
maintain.
pertineret,
men
the
;
sc. res.
seem
been freed-
whom
way
296 The
LATIN READER.
Quintus
Cicero, a
letter to
written at ThessalOnica.
consulatus
flens
.
.
188.
4.
pueros,
;
slaves.
miserim,
57,
1, Ist
rem.
57,
64,
iii.
defeat of Catiline's
.
conspiracy.
eripuerit,
i,
end.
first and last. was the refuge of many eminent men of antiquity Cicero seems to have thought seriously of it, but with the same vacillation of purpose tliat he showed in every thing.
a morte
;
180.
5.
quid,
quod
icliat
\_sliall
say to
tJiis']
that,
&c.
sapientiorem
father's loss.
quam
to feel his
nostri,
some help.
obj. gen.
misericordiam
16.
jjity for
i.
me
100.
postulabit, 49,
2d, note.
of this class (see hst in Table 6), may follow comparatives, because there is a negative idea implied, which in similar constructions the
23.
French expresses by the negative, que jamais quibus permutatione, negotiativg a hill of exchange. debes, yoiir creditors, whom Quintus must satisfy out of his own or his son's " bowels," flesh, or, as we should say, " hide.'" ex
aerario
of Asia.
Antonius
and Caspio were creditors of Quintus. who was aftcrwards killed in Asia CaHdius,
;
how-
honor.
101.
1.
occultabis
Pomponium versus
friend.
eo,
of cause, 54,
i.
some verses in ridicule of Ilortensius seem to have been fastened (coUatus) upon Quintus he is by all means
;
NOTES
to
CICERO.
:
2^7
the ofRce of sedile had
(Ilb. 134).
make
9.
aedilitatem
and games
Messala was
tlie
a prominent public
man
of Augustus.
optime
.
ita
ut, 5o
as.
September 4
who was
then in Epirus.
observantia,
quem
respect,
hc had
followed the advice of Atticus and others in leaving the city rather
tlian resisting his
lO^.
tliat
6.
dimisero
lost you.
Ihave never
suavitatis and
for his return)
:
if
I once
Jiave
fructus.
13. re familiari, private property.
24.
(i.e.,
natalis coloiiiae
Brundisium
on the day of which this was the anniSalutis the temple of Salus, near the house of Atticus. versary. aetatum atque ordinum the Roman citizens were classed by The orders were age into juniores and seniores (Ilb. 125).
was founded
as a colony
;
the Senate,
over by the coiisul (Hb. 141). a slave, whose business 35. nomenclatori
;
it
was to whisper
103
2.
Appia, ended.
ad theatrum this was the 8. eo biduo, two days after. mea time of the great ludi Romani, held in the theatre. opera because his arrival had tilled the city with strangers.
;
14.
16.
decernerem,
consulares,
for their
slioidd give
my
votefor
it.
:
upon
;
men who had been consul they were quod negarent, 63, i. in vote first.
called
exact-
ness negarent does not express the reason, but the fact of giving ageretur, it but the subjunctive is often used in such cases.
290
LATIN READER.
alterum
se,
a second
hij
self.
dederunt, quam
sit,
;
sc.
contionem
a consul
tliat ol"
:
de domo Cicero's liouse liad been a tribune) was tribunitia. destroyed, and thc site occupied by a sacred building the pontifices
;
(Hb.
104:.
to
2.
superficiem,
tlie
be
compensated.
demolientur
locabunt,
name.
tJiey
clear
their
TuLLiA, the daughter of Cicero, had been married during youug man of the best family aiid
character,
It
who died just before Cicero's return from exile. was on her twenty-second birthday that she met lier father
The foUowFui'ius Crassipes, also of a patrician
house
At
a
;
partisan
and friend of
alliance.
Iler
which reason Cicero had sought the with him was very wretched and they
biitli
of her child,
45.
The
following
month she
died at her father's house in Tusculum, leaving a son, Lentulus, who seems to have died in childhood. Meanwhile Cicero had put away his wife Terentia, on some misunderstanding because of mismanagement in business affairs, which caused
mortification
man
of twenty,
who was
was
of
his father's
He
ou a
little island,
Astura, belong-
and here
friend.-*,
from his
NOTES
sane quam, exceedinghj. per quos propinquos, 48, existimem, 63, 1. note.
19.
CICERO.
299
pro
iii.
195.
too.
veneris, 64, credo; ironical. cum iis esse actum, it has happened
5.
iv.
et
nos,
ice
teuce contains an Anacoluthon, that is, a clause thrown in with no proper connection to the principal clause since it begins with the interrogative quoties, and tlien changes to the declarative in;
cidimus rendcr quoties, often, and put in and before et nos. 12. conjuncta; TuUia liad already been married three times, ex hac juventate,/rowi pro, loorthy of. and twice divorced. uti dcpends on possent the young men of the present day.
;
understood
of an advocate, which
rule.
had
an island oj^posite between Athens and Piraeeus, the harbor of Athcns. All these places had Coriuth. Visne, here negato ruin in the late convulsions. reduced becn
24.
Megaram,
its
11.
1.
^gina,
a
city
Athcns, ouce
rival
Megara,
modo; i.e., at Pharsalia, b.c. 48. 198. 5. moniendum fuit, 59, iv. 2, note. ea,
35.
note.
omnibus
I..
bonis,
all ihe
advantages of
note
life.
possitis,
i.e.,
50, iv.
1,
49,
14.
noli oblivisci,
58,
iir.
Hoc tempus,
by time,
sapientia
fuit, such
when
tua, in a
manner worthy of so
ivise
a man.
illius
qui
amor
was her
love.
197.
15.
Cicero's
Quanti me faceret, how highly he esteemed me. suum talem part. jucundus, agreeable auimum, such a disposition on
his
hy
potuerunt omnibus Servius, a son of Sul^icius. which could be rendered on [to] that occasion.
. . .
6.) follows.
gratus, acceptable.
.ffimilius
Q. Fabius Maximus, the leader against Hannibal; L. C. Paullus, the conqueror of Macedonia, b.c. 167 Sulpicius Gallus, an eminent man of the same tlme Cato, the ipsorum refers all these eminent men had lost sons. Censor
26.
; ;
to
eorum.
ea,
quam
my mind
300
13.
LATIN READER.
ad rempublicam,
aute
;
iii
22.
i.e.,
before
Cicero begins to
acquiesce in the
life
again.
unius,
Caesar.
ii.
eud (requirement)
PLINY.
C. CiECiLius Plinius
tive of
.
Secundus
(the
Comum
Como), in Northern
Italy,
man
man
as
we possess of a Roman gentlenor indeed does any other of the ancients come so near
writer to our conception of the gentleman in mind,
Tlie year of his death
are. addressed
to
;
its
is
not known.
historian
The
Tacitus.
first
three
first
letters
the
The
requires no explanation
of Vesuvius, a.d. 79, in which Herculaneum and Pompeii were destroyed, and the elder Pliny perished.
praeseus, ivhen I meet you. patria, Comum. muuicipis, fcllow-iownsman. praetextatus the boy wore the toga prcetexta about sixteen 184). Etiam; there was no Latin word Mediolanum, Milan, was already the town of xSorthern qui to vos, impKed vestra.
satisjied.
199. 6. iu Tusculano, on mij Tuscidan when just near the end. ue ... pereat,
estate.
jam
haste
iu fine,
that
my
may
he
12.
i.e.,
until
(Ilb.
for yes.
cliief
Italy.
refers
in
;
mer-
-^OO.
iage
:
1,
a.mbit\i
corrumperetur,bemisusedforprivateadvan;
tliis he proposes to obviate by giving the control of the funds to the' parents, requiring them at the same time to cohtribute. religio, solemn ohligation.
NOTES
18.
3OI
back, i.e.,
PLINY.
Haec,
repeaied.
tliis
these circumstances.
repetenda, traced
;
illuc, to
condition.
nihil
Comum
aliud certum
made.
31.
brother.
^Ol.
2.
Quamvis
it
;
ut
exlike
populi,
sc.
victuri
peoples and
tion like
cities alwaijs
is
:
9Bternitas
ut
so
in
lost,
so that
it
is
Pliny's
own
just
writings
memory. 9. Misenum was a promontory west of Baiae it was an important naval station.
that have preserved their
;
!N"aples,
Nonum,
sc.
beyond ante
;
Tacitus
Usus, etc. we should expect Nono. way in which he had passed his time
:
is
found
this
;
had walked
Vesuvium
vius,
that there
he
commentator gives "hujus forma est similis machinas illius, quam manu tenentes solem a nobis arcere solemus quae in lingua
nostra Son^ienschirm et in gallica, ^rj"<9/ vocatur."
24.
vessel, or yacht.
*'
Egrediebatur
Egrediebatur domo,
accepit codicillos.
territi
(nam
villa
to be the
name of an estate in danger. But a tradition was preserved, that a woman named Retina (or Rectina), wife of Bassus, had perished in this eruption. Rectina is now taken to be the name of a wo-
man
Classiarii) to
understand
vius
maximo, sc. animo. amoenitas: the shore near Vesuhad many pleasant villas.
v. end.
loife or widoio.
SO'^.
1. quo propius [eo] calidior; 54, cederent appears to come under the principle of
ac3.
59, iv.
302
LATIN RBADER.
eriiption of tlie mountain caused new shoals and shores. Fortes fortuna juvat, a maxim from Teience. Stabiae was a village beyond Pompeii, near the modern Castelammare. diremptus, etc, separated by 7. erat, sc. Pomponianus.
an intervening bay.
this is
cum
cresceret, when
it
should increase;
of the nature of a future Protasis ( 59, iv. 1), taking the imperfect tense because it depends upon contulerat, 57.
secundissimo, sc. vento. certus fugae, resolved onjlight. 23. meatus animae, thepassage of his breath, breathing hcavily, diseta, bed-room. ita surrexerat, i.e., had beor snoring.
come sojilled.
33.
Sub
303.
this
word, meaning
mentators.
till
19.
me,
persecutum esse
omnia
is its
object.
aliud, 22,
25. te,
subject of cupere.
casus.
after theanal32. per multos dies, 55, i. 1. invaluit in often strengthens the meaning ogy of 55, III. 3. of a verb, as in this case with nouns, participlcs, and adjectives
metus and
it
904:.
excitaturus, sc. eam. 1. surgebam, i.e., alrcady. constantiam and imprudentiam, strength of mind and ihoughtlessness.
in a
tecta, 52,11.
spiritus, genitive
rupta
panic
suros.
Capri.
ut consuleremus, substantive clause, object of commisnostrae, sc saluti, 51, iv. Capreas the island of
Miseni
7.
quod
that
part which projects into the sea; these places are not far from twenty-five miles from Vesuvius.
30o.
9.
torrentis
modo,
54,
ii.
sc nos.
audires,
60.
1.
NOTES
20. illud ruisse, etc,
PLINY.
303
longius,
32.
sc.
a nobis,
cum deficit,
5.
wheu
edipsed.
SOG.
non
Some time
110 or 111), Pliny was appointed Propraitor or governor of At this the province of Bithynia, in northern Asia Minor.
time the Christians had become a very numerous and important body, particularly in
the East.
The
strict
legal
charge against them was, that they violated the state religion,
by refusing
sacrifice
to
But
to this
were added
all
Pliny
;
tries to deal
with
just
them
law
but, being a
man
and merciful, he soon sees the horrible injustice of their position, and the probable falsehood of most their enemies had He accordingly writes to the emperor for iustrucreported.
tions
9.
;
as
is
domine: observe
adopted sinee the time of Cicero, a century and a half before. puniri soleat, impersonal 12. cognitionibus, investigations.
punishment
is
wont
to be infHcted.
quamlibet teneri, in whatso 33, iii. 1. the charge meant " constructive
ad supplicium:
The
Christians were
not punished for their belief: thought was always free in Rome,
(Merieven under the most suspicious and despotic emperors. amentiae, faterentur, 66, 11. esset, 66, iii. vale.)
50,
eclge.
i.
2.
libellus
4.
crimine,
rerum.
54, x.
inciderunt,
there one.
came
to
7iote.
my quonim
Jcnowl-
= quarum
207,
17
.
non nemo,
^ere
ministrse, deaconesses.
and
28. venire,
from veneo,
35,
11.
end.
victimarum
limits
pastum.
3^4
LATIN READER.
is
Trajan
empire.
perors,"
name of
" five
the
Roman
He was
second in the
list
of the
good em-
human
race.
He was
man.
to
humane and
to 117.
sagacious states-
great
public cares.
felt
an im-
anonymous charges, seems coldly harsh, and quite unworthy of his generally wise and firm administration.
to disregard all
208.
4.
in
universum
Pessimi
TACITUS.
C.
CoRNELius Tacitus,
is
quity,"
name
in
is
Roman
literature after
Cicero.
that
His
is,
style belongs to
what
Age,
He
was a friend
The
a time of
is
treachery, suscruelty.
and
intrigue, of licentiousness
and great
His
ceeded the
fall
of the Republic
a few pictures
His language, as
in describing the
and there
difficult
and obscure
its
NOTES
TACITUS
3^S
Nero
a.d. 54 emperor, by adoption one of the Ciesars, reigning from a povver, He was a boy of fifteen on coming to to 68. the later, became, handsome, popular, amiable boy but he
most
extraordinary
compound
of
profligacy,
vanity,
and
Roman
dured
State
still
That the history of the Empire shows. should have enname a Republic in
for fourteen
years what
it is
weak-minded youth,
is
partly explained by the name of Ca^sar, which he inherited, and by the deep horror left on men's minds by the century of
the Civil
Wars;
partly
manners.
The
narrative
of Tacitus
This passage
nals, ch.
is
Book
of the
An-
38-44.
5.
909.
princeps, prince
;
title
was that by which the emperor was chiefly hc was known chiefly as commander of abroad, Rome in known circi: the Circus Maximus, where the the armies, imperator.
it
great games were held, was in a long narrow level, in a valley that ran northwestwardly towards the river, between the Palatine and Aventine. Tlie fire began at the foot of Moimt CoeHus, at
the upper end, where the flames fuU play.
wooden
gave the
connects
domus and
nature ( 43, 3)
et
obnoxia urbe
,
-que below
(e
obnoxia,
out
enormibus
norma,
of rule)
20.
irregular.
.
lamenta
pars
.
all
pediebant.
fessa
tlwse
imworn
and pueritiae the gen. hmiting i.e., the next streets (proxima)
setas.
setate
being
abl. of cause,
illis
quoque,
these too,
310.
4.
victus:
this genitive
of daily food.
quamvis
306
LATIN READER.
maiter how open the icay of escape. crebris minis, hij reason of, &c. esse sibi auctorem, that they were aciing under orders.
11. Aiitium (^Anzio), oii the coast, thirty-five miles froin llome,
was a
favorite residence of
Nero.
monumenta
Agrippae: the
splendid structures and gardens of Agrippa, minister and son-inlaw of Augustus, were in the Campus Martius, outside the city as
the Pantheon, now standing, belonged to theni. gardens (of the Vatican) were beyond the Tiber, near where St. Peter^s church now stands. ternos nummos, i.e., tliree sesterces the modius, or twelve cents a peck. domesticam
then built;
iSrero^s
scaenam, a stage
27.
in his
own
house.
apud imas
shown by
now
;
stands,
broke out.
The second
the entire
Sll*
for
1.
and extortion.
not so much.
cognomentum, a
later
form
near Naples, more than a hundred miles from Ilome, separated from the Tiber by bays and rocky headLands. squalenti, harren
or dusiy.
the raore
26.
aquis dat. after humidum, conisus common form of spelling is connisus. urbis quse domui supererant, ichat of the city remained
: :
gignendis
Averno:
Lake Avernns
is
llitter
omits domui.
;
was rebuilt
1.
in great haste,
and very
irregularly.
313.
finivit, limited
orfxed.
owned and occupicd by a single proprietor the insula a block of tenements, bounded by streets or alleys on each side. These insulae were often built to a great height, the laAv of Augustus restricted them to seventy and svvarmed with the poorer population of the city. feet, utique et ut, following destinabat. certa sui parte, in
a complete edifice, or mansion,
;
domus was
is
plur.)
aqua,
subj. of flueret
of the pub-
some of them brought water from a distance of sixty miles. sc. erant: guards were stationed for this purpose. communione parietum communibus parietibus abl. after ambirentur.
custodes,
NOTES
20.
TACITUS
307
The books of the Sibyl, which she sold to King Tarquin, preserved by a special body of priests, the quincarefuUy were decimviri sacris faciundis (Hb. 145), and consulted in emergencies.
sellisternia, hanquets to female deitits
:
those*. to
sit
the
on stools (sell^) while the gods, like men, reclined at their meals on Christianos this is the first distinct mention couches (lecti)
liiie
wotnen, must
Suetonius says, more briefly (Nero, ch. IG), "Afflicti suppliciis Christiani, genus hominum And of the previous reign he superstitionis novje ac maleficae." " false Christs" a more doubtful allusion, perhaps, to the
says, with
tumultuantes
Roma
expulit."
mankind 7. odio humani generis, e^imity towards all (Merivale), the charge constantly brought against the Jews, with whom the Christians were often confounded. The peculiar and in clannish habits of the Jews might bring this charge upon them from the the case of the Christians, it was increased by their recoil *' sect," pleasures and vices of the pagan world, that kept them a
^13.
apart from others, and was already leading towards those extravagances of austerity and devotion which fiU the legends of monks The common belief among the Christians, that the hermits.
and end of the world was near, with the conflagration of all things, and the destruction of the Eternal City itself, might make the flammandos: this seems to be crime seem credible and likely. used here as a present passive participle (Ritter). They were
wrapped
in
by Juvenal
(I. 155,
(p. 308)
b.c. 753
Samnite Wars
First Punic
conquest of Italy
:
War Regulus Victory of Second Punic War Hannibal Scipio Third Punic War
; : ;
Duilius
Carthage destroyed
Corinth taken
Numantia taken
.......
133
121
ITribuneship of C. Gracchus
War
with Jugurtha
111-106
101
Dictatorship of Sulla
'
peath of Sertorius
Consulship of Cicero
CaBsar in Gaul
pivil
:
Catiline's Conspiracy
tTriumvirate of Caesar,
:
Cicero^s Exile
War
Caesar and
:
jBattle
of Pharsalus
Battle of Actium
iCaesar
Brutus and Cassius slain Antony defeated Octavianus (Augustus), first Emperor
: :
88 82 72 63 60 58 49 48 46 44 42
31
'.
oO
a.d. 14
jTiberius
(Caligula
37
Claudius
^'^ero (last
41
of the Julian house)
.
palba
Otho, Vitellius, Vespasian
Tituff
54 68
69 79 81 96
Domitian
(last
Nerva
Trajan Hadrian
98
117
.
Antoninus Pius
138 161
Marcus Aurelius
Commodus,
180
VOCABULARY.
Of the foUowing
NouNS
:
Feminines
in -trix, tricis,
i (x.),
(f.),
from
tlie
us
(m.)
from the supine stem, denoting mjen -tura, ae, -tio, -onis (f.), from tlie supir
act.
-ilis,
Adjectives
tl"
Adverbs,
Secondary forms in -arius, -icius, and -ivus. regularly formed from adjectives as from carus care, carius, carissime
: : :
fortis
Verbs
a,
Compounds with
the following
:
pn
fixes,
when
their
meaning
is
ad,
as,
circummunio,
to
wall around.
together,
compare.
ex, out
in,
in,
with
Nouns
with Verbs,
interrumpo, interrupt. nequeo, cannol ; necopinatus, unlookedfor. oflfero, offer ; obvenio, meet.
permagnus,
:
very great
;
prseclarus, glorious.
redeo, return.
aside.
se-paro,
se-cerno, pnt
as,
VOCABULARY/^'
ABBREVIATIONS.
NouNS.
Lihri
9^
d. doubtful.
ctuf
The figures i, 2, 3, 4, signify the Conjugations. In those of the istand^th, where Verbs. only one form is given, the conjugation is regular, like amo or audio. In the others, the Perfect termination is given, and usually that of the Supine Stem only as rego, xi, ct
M.
masculine ;
v.
femhiine
N. neuter ; c.
common;
are divided
may be found under the simple form. a. active ; n. neuter ; p. passive Proper Names. k. king ; q queen; father ; m. mother ; s.
dist.
district
prov. j>rovitu:e
mt. mountain
myth.
;
daughter
name belongs
247-183.
to
Mythology.
The
as,
Hannibal,
b.c.
Unusual forms of inflection are given in parenthesis cognate words in brackets. Words marked t are Greek. Forms given with hyphen occur in compounds. Vowels not marked, and not long by position, are to be reckoned short. The References are to tlie Sections or Tables of the " Manual Latin Grammar."
A,
a,
the
pr^nomen Aulus.
5//, .si/ice,
3, cast
ab,y/om,
on
m
i
,
(lesh,
reckoning-hoord.
abalieno,
fer, withdraw.
abavus, i, m., gr. gr. grandfather. abdico, i, deny, abdicate, resign. abdico, xi, ct-, 3, refme assent.
abditus,
hidden, secret. abdo, didi, dit-, 3, to hide, remnve. abdiico, xi, ct-, 3, lead aivay, ivithdraw, degrade. abeo, ii (ivi), it, 4, depart,' vanish, abandon, end, change. abequito, i, ride away. aberro, i, ivander, stray.
a,
abjuro, i, deny on oatk. ablatus. [aufero,] cnrried off. ablego, i, send away. abludo, si, sum, 3, differ. abluo, ui, ut-, T ivn^^h nwny,cleanse.
um,
abnego, i, deny, refuse. abnormis, e, out of rule. abnuo, nui, niit- (nuit-),
refuse, reject, forbid.
3,
deny,
abol-
aboleo, evi
ish,
remove.
abolesco, evi,
3, wither, decay. abolitio, onis, f., annulling. abolla, ae, f., robe, clonk. abominor, i, deprecate, hate, detest. aborigines, um, M., primitive colo-
nists,frst inhabitanfs.
aborior, ortus, 4, set, disappear. abortus, us, M., ahortion. abrado, si, sum, 3, scrape off,
shave.
abrumpo
abrumpo,
abruptus,
abs, from.
rupi, rupt-, 3, hreak tear away.
a,
off,
accusatio.
Academia, ae, F., Academy, a gymf
f
um,
hoitom, depth.
abscido, cidi,
off'-
3,
send
off,
abrupt.
/c?e, lose
abscondo,
sight of.
didi, dit-, 3,
absens,
tis,
e,
(absum,) ahsent.
very unlike. i, n., ivormwood.
accensus, i, m., attendant, recruit. accepto, I, receive. acceptus, a, um, acceptaUe. accerso, ivi, itum, 2fGtch, sendfor.
accessio,
crease.
absimilis,
5nis,
f.,
approach^ in-
absinthium,
absisto,
absolutus, a, um, complete. absolvo, vi, ut-, 3, acquit, discharge. absorbeo, ui, 2, suck in, swallow.
happen.
cis-, (caedo,) 3, cut
accido, cidi,
short or into.
3,
gird, equip.
3, get,
abstineo,
ui, tent-, 2,
hold away,
ah-
ahstain, refrain.
accisus, (accido,) cut off, ruined. accitus, us, M., summons. acclamo, i, shout, applaud.
acclinis,
e,
abstraho,
xi, ct-, 3,
si,
draw away,
3, thrust
leaning on.
stract, release.
abatrudo,
conceal.
sum,
away,
abstrusus,
a,
um,
concealed, re-
served, difficult.
acclino, i, lean forward. [cending. acclivis, e, (-us, sl, um,) steep, (asacclivitas, atis, F., acclivity, ascent, accola, ae, c, neighhor. accolo, ui, cult-, 3, dwell near. accommodo, i, suit, fit, conform.
[stroy.
accommodus,
groiv
to,
a,
um,
suitable.
3,
absurdus, a, um, abundantia, ae, F., ahundance. abunde, in ahundance. ab-undo, i, ahound, ocerflow. abusque, yrr7; asfar as.
advantage.
increase^
accubo, ui, it-, i sit or lie (at table), accudo, di, sum, 3, to hammer oat.
accumbo, cubui, cubit-, 3, Ue near. accumulo, i, iieap up. accuratus, a, um, exact; careful.
acciiro,
i,
care for.
3,
Abydus,
f.,
run
ac=atque, and,
as.
accusator
accusator, oris, m., accuser. accuso, I, accuse, inform against.
acer, eris, n., maple. acer, cris, cre, keen^ eager, vigorous,
adeptus.
actuarius,
actus, actus,
a,
actor, oris, m., driver, actor, agent. a, um, for driving, rowing, swift.
um,
iis,
actutum,
aculeus,
i,
acerbo, i, to embitter. acerbus, a, um, bitter^ harsh, sad. acernus, a, um, of maple.
acerra,
e, F.,
acumen,
ness.
acuo,
censer, incense-box.
acervatim, m heaps. acervo, i, to heap up. acervus, i, m., heap, pile. acesco, acui, 3, to turn sour.
i, iitum, 3, to sharpen, rouse. acus, us, ubus, f., needle, pin. acute, sharply. acutus, a, um, sharp, pointed, vio-
acetum,
i,
n., vinegar.
lent, keen, sagacious. ad, to, towards, near, for, at, according to, besides. [ad-, near, towards, in addition. adactus, (adigo,) driven.
Achelous,
Acheron
Hades.
Achilles,
adaeque, adaequo,
in Like
i,
i,
manner.
equal, compare.
make
n.,
adagium,
steel.
proverb.
adamanteus
of
t
(inus), a,
um, hard as
Achivus,
acidus,
acies,
tle,
adamas, adamo, i,
adaperio,
tart.
tum,
4, to
open, un-
adaquor, adaugeo,
to get icater.
t acinaces,
acinus,
stone.
i,
adaxim=adegerim, (perf.
adigo, drive). [adc-, see acc-.
subj. of
acipenser,
aconitum,
i,
n.,
wolfs-bane.
addecet, it isfit. addenso, i, (a.), eo, 2, (n.), thicken. addico, xi, ct-, 3, to favor, doom,
devote, yield, adjudge.
acquiesco, evi, et-, 3, come to rest. acquiro, sivi, sit-, ;^,gnin,get, add. acrimonia, se, sharpness, pungency.
acriter, (acer,) eagerly^ keenly.
f
acroSma,
atis, N.,
music or recita-
tion; a musician.
Acrisius, myth. father of Danae. Acroceraunia, the mt. boundary of Macedonia and Epirus,
acta,
ae, f.,
adductus,
ad-edo,
um,
strained, severe.
eat up.
shore, breaker.
3, hite at,
ActcBon, onis, myth. gr.-son of Cadmus, torn by his own hounds. Acte, es, f., (coast-land) Attica.
actio, onis,
f.,(
ademptus, (adimo,)
adeo,
ad-eo,
to that
taken away.
visit,
4,
to
approach,
attack,
undertake, undergo.
suit at Iniv.
Actium,
n.,
at-
adequito
adequito,
i,
adverto.
adnitor, nis- (nix-), 3,attempt,strive
for, lean against.
ride
up
to.
[adf-=aif-; adg-=agg-.
adheereo
adhibeo, ui, it-, 2, appli/ to, summon, cmploy, have near, bring in. adhortor, i, exliort, encourage. adhuc, hitherto, besides, as yet.
adigo, egi, act-,
3,
adno, I, swim towards. adoleo, ui, ult-, 2, burn, consume (as sacritice), serve by ritual. adolescens, tis, c, a youth. adolescentia, ^, f., youth. adolesco, evi, ult-, grow, come to
ripeness, burn (on the altar).
drive^force, urge.
3,
take away,
Adonis,
adjaceo,
adjicio, jeci, ject-, add, casl upon, put upon, turn towards. adjudico, i, adjudge, assign.
is (idis), myth. prince of Cyprus, loved by Venus. adoperio, ui, ert-, 4, cover over. adoptio, onis, f., adoption. adopto, I, to select, adopt. ador, oris, n., fne wheat, spelt. adoreus, a, um, of wheat ; f., gift of corn. adorior, ort-, 4, accost, attack, begin.
adjumentum,
i,
n., help.
3,
join, annex,
entreat.
[adp-=app
arr-;
adq-=acq-
adr-=
adjuro, i, adjure, conjirm by oath. adjuto, I, to help. adjutor, oris, m. -trix, tricis, f.,
;
helper, assistant.
adsum
help, sustain.
to
admetior, mensus,
out.
4,
measure
(assum), be near. adulor, i Jiatter, fawn. adulter, era, um, adulterous. adultero, i, to alter, corrupt. adultus, (adolesco,) growrt up.
,
Admetus, myth.
k.
of Thessaly.
adumbro,
i,
shadow
out,
sketchy
overshadoiv.
aduncus, a, um, hooked. adiiro, ussi, ust-, 3, burn, scorch. adusque, even to, throughout. adustus, a, um, parched, scorched. adveho, xi, ct-, 3, cairy, bring.
adveio,
i,
to veil.
admissum,
i,
neiv-comer.
4,* arrive,
adventicius,
a,
nm, foreigner.
arrival.
admodum,
admolior,
adversor,
oppose, thwart.
n., adversity. disaster.
toiv-
admurmuro,
adnato
adnepos,
adversum, adversum,
(-versus), against,
ards, opposite.
(adno),
i,
swi^n towards.
adverto
5Itiia.
animum adv., observe, attendto; auim. SiAv.in, procced against, pnnish. advesperascit, avit, 3, itgrows late. advocatio, onis, f., summons.
direct;
aeneua (aenus),
a,
um,
brazen;
N.,
^olus,
i,
\_pot.
aequabilis,
equal, even,just.
aequaevus,
aequalis,
advocatus, i, m., counsel, advocale. advoco, I, callfor, summon. advolo, i,Jlf/ towards. ad-volvo, 3, roll towards,faU before.
equal age. even, equal in age, Uke. ceque, equally, just so.
e,
i,
um, of
aequinoctium,
aequiparo,
i,
n.,
(nox,) equinox.
niatch,
make
equal.
advorsum=adversum,
adytum,
i,
against.
n.,
sanctuary, tomh.
-aiacides,
Achilles.
ae,
descendantof yEacus,
aequo, i, to make equal, level. aequor, oris, n., even surface, sea. aequus, a, um, equal, just, right.
aer,
is, a,
aiaea, ge, f., the island of Circe. -Slacus, i, myth. son of Jupiter and Europa, a jiidge in Hades. aedepol, forsooth (by Pollux). Eedes, is, f., temple; pl. house,hive. sedificatio, onis, f., building. aedificium, i, n., a building.
sedifico,
I, to
aerarius,
a,
M., coppersmith
.,
copper-mine
aeratus, a, um, covered with brass. aereus, a, um, of copper or brass. geripes, pedis, brazenfooted.
build, construct.
aerius
of
(eus), a,
um,
airy, lofty.
sedilicius, a,
um, of
the Edile.
buildings, police, &c.). t aedon, onis, F., nightingale. JEJetes, ae, myth. k. of Colchis. .aSgaeum mare, the A^gean Sea,
seger, gra,
-ffigeus,
i,
money, wages.
aestas, atis,
f.,
of Athens, father
aestifer, era,
um,
of Theseus.
segis, idis (os), f., shield.
aestimatio,
aestimo,
segresco,
3,
grow
sick,
or worse.
aestive, summer-like, scantily. aestivo, i, pass the summer. gestivus, a, um, belonging to sum-
aegiimonia,
mer ;
sestuo,
aestus,
heat,
N., pl.
i,
summer-quarters.
n., tide-ivater inlet.
segritudo, inis, f., sickness, grief segrotatio, onis, F., sickness, disease.
aestuarium,
aestuosus,
iis,
i, boil,
a,
um,
F.,
Egypt
also,
myth.
glow of passion. aetas, atis, f., age (time of hfe). aeterno (um), continually, for ever.
aeternus,
a,
um,
aemulor, i, io rival, emulate. cemulus, a, um, emulous, vying, rival. ffineades, se, son or companion of yEneas. ffineas, ee, myth. prince of Troy, founder of the Roman race.
aetherius (-eus),
um,
celesiial.
^thiops,
aethra,
opis, Ethiopian,swarihy.
clear sky.
se, f.,
Mt. Eina, in
Sicily.
5Itolia
alauda.
age sis,
(si vis,) go to, come on. agger, eris, m., heap, mound, dike,
^tolia,
ae, f., dist. N. of the Gulf of Corinth. eevum, i, n., age (period), Ufetime. Afer, fra, um, African. affaber, bra, um, curious, skilful. affatim, ahundantly.
affatus, iis, m., talk, address. aifectio, onis, f., disposition, state
embankment. aggero, i, to heap up. aggero, gessi, gest-, 3, bring upon. aggestus, iis, m., a heap, mound. agglomero, i, heap together, join. agglutino, i,fasten together.
of mind,
affeoto,
I,
love, good-will.
aggravo,
disposed.
i,
weighten, burden.
3,
aggredior, gress-,
approach, at-
afifectus, a,
um, endowed,
allat-,
affectus,
affero,
iis,
aggrego,
agilis,
e,
i,
attuli,
bring,
an-
busy.
agilitas, atis, F., quickness, speed.
affigo, fix, fix-, 3, fasten, join. affingo, nxi, fict-, 3, attach, annex.
affinis, e, adjacent, kindred.
agitatio, onis, f., movement. agitator, oris, m., driver. agito, I, (ago,) drive, rouse, attack, keep, revolve.
inis, n., fiock, troop, body of troops (on march). agna, ae, f., eioe-lamb. agnascor, 3, groiD near, be born after. agnatus, a, um, kindred (by father's
side).
agmen,
afflictus, a,
um,
icretched, ruined.
agnitus,
a,
um, acknowledged.
inis, n.,
nit-, 3,
agnomen,
or towards. affluens, tis, abundant. [overfiow. affluo, xi, xum, 3, flow towards or
afflo,
I,
bloio on,
agnosco, novi,
nize, admit.
agnus,
i,
M., lamb.
3, act,
affor,
to address, accost.
loill
aifbre,
[adsum,]
be at hand.
2, beam doion upon. affundo, fxidi, fiis-, 3, pour upon. afore, (absum,) be aioay. Africa, ae, F., Africa, especially the country near Cajthage. Africanus, i, surname of Scipio, after the defeat of Carthage. Africus, A., African ; S.-W. wind. Agamemnon, onis, ona, myth. k. of the Greeks before Troy. agaso, onis, m., groom. agp (imperat.), agedum, come now. agellus, i, m., dim. of a.Qev,field.
affulgeo, fulsi,
um,
offields or public
agrestis, e, rustic, rude. agricola, ae, m., farmer. agricultura,8e, (-tio),F., hushandry.
Agrigentum,
of Sicily.
ain',
i,
n.,
a city in the
W.
aio (defect.
38,
ii.),
say, assent.
Ajax,
acis,
name
of two Grecian
agema,
agens,
alacer, cris, cre, eager, active. alacritas, atis, f., eagerness, ropture.
alapa,
alaris,
ae,
k.
of Spar-
loing.
Alba
36, an ancient town of Latium, 20 miles S. E. of Rome. albeo, 2, (-esco, 3,) be or grow white. albico, I, to loliiten. albus, a, um, wldte^ fair^ favorable ; N., whiteness, white, a tahlet.
Alpes.
aliquam, in soyne degree. aliquamdiu, for some time. aliquando, some time, at length. aliquantisper, /or a lohile. aliquantulum, some liitle.
aliquantus,
siderable
;
Alba,
a,
um, somewhat^
con-
alcedo,
alces,
Alcibiades, is, an Athenian general, b.c. 450-404. Alcides, ae, a name of Hercules. Alcmena (-umena), ae, mytli. wife of Amphitryo, m. of Hercules. falcyon, onis, f., kinyfsher. alea, ae, f., a die, game, risk,
aleator, oris, m., gamester.
some degree. aliquatenus, to some extent. aliqui (quis), qua, quod (quid),
-to, in
sonie ( 21,
iii.)
N., sometking,
somewhat. aliqui-piam, nny one, some other. aliquo, some-whither. aliquot, some, several. aliquoties, several times.
aliter, otherwise.
alec (halec), ecis, n., hrine. Alecto, iis, f,, one of the Furies. ales, itis, winged, a bird. Alexander, dri, k. of Macedon and conq. of Asia B.c. 356-323. Alexandria, ae, a city of Egypt, founded by Alexander, B.c. 332.
;
aliubi, elsewhere.
aliunde,yrom
alius, a,
elsewhere.
other., (
ud, ius,
22,
2).
to.
alga,
ae, f.,
algeo, si, 2, algor, oris, m., coUL algosus, a, um, /ull of sea-weed. algu, with cold. alia, by some other way.
alias, otherwise, elsewhere, at anotlier
time^ in other respects.
sea-weed. to be cold.
allatro, i, bark at, revile. allatus, (affero,) brought. allecto, I, allure. allego, I, to despatch, incite, allege. allego, egi, ect-, 3, choose, ekct.
allevo,
I, rai.se,
ease, lighten.
allex, icis, m., thumb. Allia, ae, f., a river N. of Rome, famous for the victory of the
Gauls, July
alica,
gruel.
alicubi, somewhere, anywhere. alicunde,/rowi somewhere. alieuatio, onis, f., transfer, desertion, separation, enmity. alienigena, ae, c, foreigner. alieno, i, estrange, remooe, alter. alienus, a, um, another's, unfamrable, unfit, foreign, hostile; aes
allicio, lexi, lect-, 3, allure, entice. allido, si, sum, 3, dash against,
icreck.
allocutio, onis, f. ; -quium, i, N., address. alloquor, ciitus, 3, to address, exhort, console
alienum,
aliger, era,
debt.
ae, f.,
allubesco, 3, please. alludo, si, sum, 3, sport, banter. alluo, ui, 3, wash,flow near.
alluvies,
ei, f.,
poo!, overflow.
almus,
alnus,
a,
um,
alioqui (-quin), otherwlse, hesides. aliorsum (-versum), in another way. alipes, pedis, wing-footed.
faliptes, ae, m., trainer, anointer. aliqua, by some way, somewhere.
f aloe, es,
Alpes, ium,
f., the
Alps.
Alpheus
Alpheus
alsus
alte,
Amphion.
ambedo,
[ambiabout.
(eios),
i,
m.,
cold.
a river of
Peloponnesus.
(ius), a,
(amla-,
um,
altaria,
ium,
hif/h,
n. pl.,
Mgh
altar.
on
deeply.
ambio,
4,
go
ambitio, onis,
tery, amhition,
canvassing.
alternis (ne, na), hij titrns. alterno, i, to (dternate, hesitaie. alternus, a, um, alternate. alter-uter, one or the other. althaea, ae, f., marsh-maUmu. Althaea, ae, myth. m. of Meleager. altilis, e, wdl-fed^ fat. altisonus, a, um, loftif in tone. altitudo, inis, f., height, depth.
altor, oris,
ambitiosus,
a,
um,
ttvining, court-
ambitus,
ambo,
f
86, o, (
18,
i.,
2,) hoth.
ambrosia, ae, .,foodfor gods. ambrosius, a, um, divine, lovely, ambulo, i, widl\ go, march.
ambiiro, ussi, ust-,
3,
hurn ahout,
ambustus,
amellus,
i,
a,
um,
scorched.
distracted.
m.
-trix, tricis,
f.,
m.,
purple starwort.
nourisher,
amens,
tis,
mad, insane^
amentia,
se, .,
i,
amento,
icith
thong, impel.
amentum,
i,
ter-chitd, pupil.
ames, itis, m., stake, forTced pole, amfractus, iis, m., hend, crook. amica, ae, f., friend, mistress.
amicio, ui
amicitia,
(xi), ct-, 4, tvrap, clothe.
ae,
alvearium,
i,
n., hee-hive.
amictus,
iis,
amiculum,
f., hellg.
lovcly.
Amalthea, a nymph
of
Crete,
amiculus, i, M., dear friend. amicus, a, nm, friendly, friend. amita, ae, F., fadierh sister. amitto, misi, miss-, 3, lose, let go.
[amni-=adm-.
fond, friendly,
lover.
Ammou,
stream).
onis,
m.,
the
supreme
j-
amanter, /ovingfy. amaracus, i, c. (um, n.), marforam. amarantus, i, m., amaranth. amaror, oris, m., Intterness. amarus, a, um, hitter, harsh, sud. amasius, i, M., lover, gidlant. amator, oris, m., lovei\friend.
amo,
I,
to love.
hefond of
F.,
amoenitas, atis,
chnrm, darling.
pleasatitness,
amoenus,
amolior,
a,
um,
pleasant, fair.
Amazones, um,
ambactus, ambages,
i,
4, piit
i,
away.
amomum,
amor,
n., spice-plant.
M., vassal.
f.,
is,
circumlocution,
ohscnrity, tligression
ambarvalis,
felds.
e,
going
ahout
the
myth. seer and i, hero in the siege of Thebes. Amphion, onis, myth. k. of Thebes.
Amphitrite
Amphitrite, es, sea-goddess, wife of Neptune. Amphitryo (uo), onis, myth. k. of Thebes, husband of Alcmena.
annulus.
-xor,
i, lo
em-
brace, comprehend.
anfractus, us, m,, turning, bend. anfractus, a, um, broken, hent. f angelus, i, m., angel, messenger. f angina, se, f., choking. angiportus, us, m., lane, allei/. ango, xi, ct- (x-), 3, choke, strangle, iorment, press hard iipon. angor, oris, m., distress. strangling.
anguilla,
ae, f., eel.
anguinus
(eus), a,
um,
snaky.
amplitudo,
nity^
grandeur.
anguis (en), is, c, (ango,) snake. angulus, i, m,, corner, angle, nook. anguste, narrowly, closely.
angustiae, arum,
f., pl.
narrowness,
ampuUa,
ae, f.,
amputo, I, prune, cut ojf. Amulius, i, myth. k. of Alba, uncle of Romulus. amurca, se, f., oil-lees, dregs.
amussis,
is,
Anien=Anio
ad
in
(a river).
im,
f.,
foot-rule
anilis, e, old-womanish.
life.
noiice, re-
animadverto,
in
{\\.
ti,
amygdalum, i, n., almond. famylum, n., starch. Amyntas, ae, k. of Macedon, father
of Phihp
;
acc),
to
amystis,
an, wJiether, or; (interrog. 71). f anagnostes, se, m., reader. f analecta. orum, n., scraps. anas, atis, (ium), f., duck. anceps, cipitis, two-headed, douht-
um
ae,
animans, tis, living, animate. animatus, a, um, minded, disposed. animo, i, /0 give breath or life. animosus, a, um, spirited, daring. animus, i, m., soul, mind, disposition, spirit,
temper,
life.
Anchises,
a prince of Troy,
father of yEneas.
f anchora=ancora, anchor.
ancile, is, n., shield. ancilla, ae, f., maid-servant. f ancon, onis, M.,fork, corner. f ancora, ee, f., anchor. Ancus Marcius, fourth k. of Rome,
fasten.
Annibal=Hannibal.
3, strive,
lean
anno
(adno),
i,
swim
to.
reigned b.c. 640-618. Andromache, es, wife of Hector. Andromeda, myth. d. of Cepheus, rescued by Perseus. anellus, i, m., a littie ring.
f
harvest, price
of
anemone,
annosus, a, um, aged. annotinus, a, um, last year^s. annoto, i, itote, ohserve, register.
annulu.'^ (anulus),
i,
f anethum,
m., ring.
10
annumero
i,
apparate.
BXitiqvie, formerly, in the old way. antiquitas, atis, f., antiipiity, the
annumero,
annuo, ui, ut-, 3, nod, assent, grant. annus, i, m., year. annuus, a, um, yearly, a-year.
an-quiro, quisivi,
3, inquire, searcli.
good old
icays.
sit-,
[quaero,]
antiquitus, anciently, of old. antiquo, l, restore, rejteal, reject. autiquus, a, um, ancient, fumous,
venerahle, old.
ansa, ae, f., liantlle. ansatus, a, um, witli Jiandles. anser, eris, m., goose.
antistes,
itis,
c,
priest, overseer.
ante (acc),
antea,
hefore, in front.
hefor^^^ fornierly.,
antrum,
ante-cello,
ante-fero, hear hefore, prefer. antegredior, gressus, 3, usker in. antehac, tili noii\formerly. antelatus, [fero,] preferred. anteliicanus, a, um, hefore day. ante-mitto, 3, send hefore. antenna (mna), ae, f., sailyard, spar.
anulatus, a, um, decked with rings. anulus, i, m., ring, seal-ring. anus, iis, f., old ivoman. anxie, anxiously. anxietas, atis, f., anxious care. anxius, a, um, anxious, unquiet. Anxur, uris, n., a coast-town of Latium. Aonia, se, a district of Boeotia. apage, airay! auaun'
.
antepilauus,
rank.
i,
m.,
of
the
front
i, the Aj)ennine. aper, apri, m., wild hoar. aperio, erui, ert-, 4, io open, disclosy
Apenninus,
display, revecd.
anterior, us, former, infront. antes, ium, m., ranks, rows. antesignanus, i, m., one in front (of standard). ante-sto, i, stawlhefore, excel. antestor, i, snmmon as witness. antevenio, veni, vent-, 4, come
hefore, preven/, surjjass.
aperte, operdy, clearly. aperto, i, to lay hare. apertura, ae, f., opening. apertus, a, um, open, uncovered. apex, icis, m., tip, cap, summil.
faphractus, i, F., undecked ship. apianus, a, um, of hees ; f., camomUe. apiarius, a, um, ofhees; m., heekeeper ;
N., hee-house.
i,
anteverto,
si,
sum,
3,
oufstrip,pre-
apiastrum,
n., mint,
halm.
apicula, ae, f., little hee. apis (es), is, F., hee. apiscor, apt-, 3, pursue,
seize, g&t.
apium,
apliida,
i,
n.,
parsley.
ae, f.,
hran, chaff.
aplustre,
stem.
Antigone, es, myth. d. ofCEdipus. Antiochia, ae, the capitalof Syria. Antiochus, i, name of several
kings of Syria, desc. of Seleucus the Great, R.C. 238-187. Antiopa, ae (e, es), mother of
;
Amphion, by
Jupiter.
Apollinaris, e, sacred to Apollo. Apollo, inis, god of light, music, &c., son of Jupiter and Latona. f apologia, ae, f., ajiology, defence. f apologus, i, M., fahle, tale. f apotheca, ae, f., storeJiouse. apparate, magnificently.
apparatus
apparattis,
a,
arbutus.
apto, I, to fit, join, prepare. aptus, a, um,^7, suited, ready. apud (aput), near, at, among.
11
um, sumptuous.
m., outfit, equijmient,
apparatus, us,
appareo,
apparatus, splendor. ui, it-, 2, appear, be manlfest or certain, be in public. apparitio, ouis, f., service, domestics.
Apulia=Appulia.
aqua,
ee, F., icaler;
is,
aqvialis,
aquarius,
n.,
uui,
;
of
tvater;
m.,
apparitor, oris,
puUic
servant.
icater-carrier
apparo,
i, prepare, furnish. appellatio, onis, f., address, appeal, calUng by name, utterance. appello, I, accost, call, name. appello, puli, puls-, 3, push to-
aquaticus,
a, (-tilis, e), belonging to water, watery, moist. aquatio, onis, f., getting ivater.
um
Aquileia,
ae,
aquilo, onis, m., north wind. aquilus, a, um, stvarthy. Aquitania, se, F., dist. of S. W. Gaul; -nus, a, um, Aquitanian.
ap-peto,
3, seeh, attack,
long for.
Appia
refuge,
Arabs, abis
ian.
(-icus, a,
appingo, 3, paint, inscribe. applaudo, si, sum, 3, applaud, clap. applicatus (citus), a, um, attached.
applico, i,join,fasten, drive towards,
attach, apply, bring near.
aranea, ae, f. us, i, m., spider, cobweb ; -eum, i, n., cobweh. Arar, aris, m., tlie Saone, a branch of the Rhonc in S. E. Gaiil.
;
ap-p6no, apporto,
3,
F., bring,
seize.
aratio, onis, f., 'ploughing,field. arator, oris, m., ploughinan, farmer. aratrum, i, n., p/ough. Araxes, is, m., a river of Armenia. Arbela, oruni, n., a town of Assyria where Darius was defeated,
B.c. 332. arbiter, tri, m., witness, judge, umpire, master. arbitrarius, a, um, by arbitration, arh if ra ry, uncerta in arbitratus, us, m., choice, freewill.
approval.
approbo, i, approve,assent,corifirm. appropero, i, to hasten. appropinquo, i, to approach. Appulia, 86, F., dist. of S. E. Italy. appulsus, a, um, [pello,] driven.
appulsus, us, M., driving-up.
apricatio, onis,
shhie.
F.,
arbitrium,
i,
-^.,presence,
judgment,
basking in sun-
apricor, apricus,
bask in sunshine. uni, sunny, open to the sky, clear,full, open. Aprilis, is, m., [aperio,] April. aprinus (-ugnus), a, um, of a boar.
i,
airard, dominion, will, power. arbitror, I, observe, fudge, think. arbor (6s), oris, F., tree, mast, oar.
a,
arboreus,
a,
i,
um, of
N.,
trees.
arbustum,
aptatus,
a,
um,
suited,ft.
chard (for training vines). arbuteus, a, um, of the arbute. arbutus, i, f. ; um, i, n., wildstrawberry-iree oy fruit.
12
arca,
ae, f., cliest,
arca
Armenius.
argentarius, a, um, of silver ; m., banker ; f., bench, mine. argenteus, a, um, of silver, silvery. argentum, i, n., silver, money.
argilla, se, f., pottei^^s clay.
Arcadia,
ae,
the
of the Peloponnesus. arcano, In secret. arcanus, a, um, secret, hidden. Arcas, adis, Arcadian. arceo,
ui, 2, to shut
close,
keep
off,
arcera, ae, f., covered carriage (for the sick), ambulance. arcesso, ivi, it-, 3, summon, fetch,
invite, obtain.
archetypus,
a,
um,
original.
Argivus, a, um, of Argos ; Greek. Argo, iis, f., the ship of Jason. Argolicus, a, um, of Argos, Greek. Argonautae, arum, the heroes who sailed for the golden fleece. Argos, N., the capital of Argohs. argumentatio, onis, f., reasoning, proof
argiimentor,
arguo,
i,
[f archi-, chief.
i,
prove by reasoning.
N., reasoning.
arguLmentum,
i,
iit-, 3,
to
make
clear, rea-
Argus,
arctim
arcto,
(te), closely.
I,
strain close.
i,
animation,
wit.
polar Bear. m., a star in Bootes. arctus, [arceo,] close, narrow, strict. arcula, ae, f., little chest, box.
f., the
argiito
(or), i, to
speak sharply or
wittily.
arcuo,
arcus,
bend, curve. m., arch, bow. ardea, se, f., heron. ardelio, onis, m., busybody. ardens, tis, glowing, hot,jiery. ardenter, hotly, vehemently. ardeo, arsi, arsum, 2, to burn.
I, to
arum, F., animation, wit, shrewdness. argiitus, a, um, acfive, keen, witty.
argiitiee,
iis
(i),
Ariadna
Minos,
Aricia,
ae,
(e, es),
who
se, f.,
ardesco,
jlame, glow.
dijficidt.
area, ae, f., threshing-Jioor, courtyard, house-plot, field. arefacio, feci, fact-, 3, make dry. arena, e, f., sand, beach, arena.
bos, rescued at sea bydolphins. se, F., wheat-ear, harvest. aritiido, inis, F., dryness, drought. arma, orum, N., arms, dejensive
arista,
iveapons, tools, tackle.
arenarius,
a,
um, of sand;
M.,
armamaxa, ae, F., covered chariof. armamenta, orum, N., tools, tackle. armamentarium, i, m., arsenal,
dock-yard.
Areopagus
armarium,
armatiira,
i,
ae, F.,
equipment, troops.
aresco, arui, 3, cjrow dry. Arethiisa, ae, f., a fountain near Syracuse, fabled to flow under the sea from EHs to Sicily.
armatus, a, um, armed, equipped. armatus, us, m., equipment. Armenia, se, Armenia. Armenius, a, um, Armenian.
armentalis
armentalis,
e,
asinus.
13
of
i,
the herd.
armentarius,
M.,
armentum, i,
armifer, fera,
n.,
um,
armiger, geri,
armilla,
m.,
com/)(inlo)i-in-arms.
ae, f., hracelet,
artificium, i, n., trade, skill, trick. artitus, a, um, [ars,] skilled. f artopta, ae, f., baking-pan. (arctus), close, scant. artus, a, artus, lis, u., joint, limb. arundifer, fera, um, reed-bearing.
um
armillum, i, N., wine-vessel. armipotens, tis, miyhty in hattle. armisonus, a, um, resounding with
arms.
arundineus, a, um, reedy. arundo, inis, F., reed, rod, shaft. Aruns, tis, Etruscan name of younger sons. aruspex, icis, m., a diviner (from
entrails), soothsayer.
armo, i, to arm, equip, call to arms. Armoricus, a, um, of the coast district of N. W. Gaul. armus, i, M., shoulder (of beast).
aro,
I, to
arvalis,
e,
of thefeld.
;
plough,
i,
till,
cultivate.
f aroma,
Arpinum,
Arpinus,
birthpl. of
a,
N., field, 2)loughed land. arx, arcis, F., tower, citadel, height. as, assis, m., unit of weight or coin ( 84), consisting of 1 2 parts
1 (
um, o/zlryj/, (ApuHa). um, arched, bent. arquus=arcus, how. arrectus, a, um, steep, attentive.
arquatus,
a,
L)^
( -l ),
uncia sextans
;
7 8
;
( ( (
(
^^),
septunx
bessis
), ),
9 o
|),
arrepo, psi, pt-, creep toward. arreptus, [arripio,] seized. Arretium, i, N., a town of Etruria.
arrha,
ae, f.,
quincunx;
semissis
;
1 1
{\^),
6(1
a
12 as,
pound of copper
imwn.
ar-rideo, 2, to smile upon, please. arrigo, rexi, rect-, 3, uplift, rouse.
arripio, ui, rept-, 3, attack, snatch,
seize,
ascensio, onis,
ascia, ae, ascio, 4,
f.,
drag
into court.
arrisor onis, ^.,Jiatterer. arrodo, si, sum, 3, gnaw, nihhle. arrogans, tis, haughty. arroganter, haughtily. arrogantia, ae, f., haughtiness. arrogatio, onis, f., adoption. arrogo, i, to question, claim. arrosus, a, um, nibhled.
ars, artis, F.,
sJdll, art,
ascisco,
Ascra,
ae, a town in Boeotia, birthplace of Hesiod (Ascraeus). ascribo, psi, pt-, 3, write in, enrol,
science,habit.
arsus,
a,
um, [ardeo,]
closely.
hurnt.
arte (arcte),
articulate, distinctly. articulatim, joint hy joint. articulatus, a, um, jointed. articulo, i, to connect by joints,
articulosus,
articulus,
artifex,
i,
Asia, ae, F. (originally a town of Lydia) Asia'; generally, Asia Minor, the large peninsula S. of the Black Sea. Asiaticus, i, surname of L. Scipio, conqueror of Antiochus, b.c. 190.
asilus,
i,
M., gad-Jiy.
um, of
se, f.,
asses.
ass.
an
14
Asius,
f
a,
Asius
assus.
oris, m,,
um, of
i,
Asia, Asiatic.
assertor,
deliverer,
prO'
asotus,
M.,
i,
a riolous j)erson.
m., asparatjus.
tecior, claimant.
fasparagus,
aspecto, I, behold, look ai, attend. aspectus, [aspicio,] helield. aspectus, lis, ai., aspect, vieiv.
aspello, 3, asper, era,
ex/)el, drire.
assessio, onis,
f., sitting
near.
assistant.
f.,
earnest asser-
um,
Iiarsh,
rough, cruel.
aspere, rtmijhlij^ hurshhj. aspergo, si, sum, 3, hesprinkle. aspergo, inis, f., a sprinkling.
f., rom/hness, harshsharpness, cruelty. aspernatio, onis, f., contempt.
7ie.ss,
assevero, i assert, affirm, prove. assicco, I, to dry, harden. assideo, sedi, sess-, 2, sit near,
asslsf,
asperitas, atis,
resemble, hesiege.
aspernor, i, cast ojf, slight, despise. aspero, i, roughen, sharpen, enrage. aspersio, onis, f., sprinkling.
t
assido, sedi, 3, to sit near, or settle upon. assidue, (-uo), consfantly. assiduitas, atis, f., constant presence, repefiiion.
j
asphodelus,
i,
assiduus,
ting
;
a,
;
um,
constant, unremit-
aspicio, exi, ect-, 3, vieic, hehold, consider, examine, get sight of. aspiratio, ouis, f., hreathing. aspiro, i, hreathe on, approach. f aspis, idis, f., asj), viper, shield. asporto, I, carry aivay, convey. aspretum, i, n., a hrainbly place. assa, orum. n., sweating-room. Assaracus, i, one of the sons of Tros, myth. founder of Troy. assarius, a, um, roasted.
rich
U., tribute-payer,\jas'\.
assignatio, onis, f., allotment. assigno, i, assign, appoint, impute. assilio, ui, sult-, 4, leap upon.
assimilis,
e,
rery
like.
assimulatio, onis, F.,feigning. assimulatus, a, um, like, feigned. assimulo (ilo), \ preiend, compare,
,
assatura, ae, roasting. asseca, se, c, hanger-on, follower. assectator, oris, m., attendant. assector, i, attend, ivait on, get. assensio, onis, f. -sus, iis, m.,
;
assisto, stiti, 3, stand near, assist. assitus, a, um, [sero,] sef near. asso, I, fo roast, hroil, scorch. associo, I, to join, add, unite. assoleo, 2, to he usuai or accustomed. assono, i, resound, sound forth. assue-facio, 3, to accustom.
assentatio, onis, F., flattery, assent. assentator, oris, ^.,Jiatterer. assentio, si, sum, 4, to assent, approve.
assuesco, evi,
assuetiido, inis, F., custom, hahit. assuetus, a, um, accnstomed, usual. assula, ee, f., door, chip, splinter.
assentior, 4, sens-, agree, assent. assentor, i,flatter, comply. assequor, ciitus, 3, follow close, orcrtake, attain, comprehend. asser, eris, m., pole, joist, stake.
assulatim
(-ose), piecemeal.
assultim, by leaps. assulto, I, to leap upon, assault. assultus, iis, M., onsef.
assum (adsum),
fo
he at hand, at-
asserculus,
broonistick.
i,
m.,
(um,
n.), stake,
assero, evi, it-, 3, to plant near. assero, ui, ert-, 3, assert, afjirm,
claim, lay hold, liherate, prolect.
as-sumo, 3, tfd^-e, assume, choose. assumptio, onis, F.. receiving. assumptivus, a, um', exlrinsic.
assuo, 3, sew upon. assurgo, exi, ect- 3, rise up, mount. assus, a, um, roasted, dry.
;
f.,
^
declaration
of
Assyria
Assyria, ae, f., district of Asia, eastward oi" the upper Tigris. Assyrius, a, um, Assyrkm. ast=at, buL
t aster, eris, m., s-ui; starwort.
attero.
15
f athla. orum, n., struggles, sorrows. f athleta, se, m., ivrestter. Athos, o, on, M., a stormy prom-
asterno, strat-, 3, spread upon. f asticus, a, um, o/ the clty. astipulor, i, eiujaye, agree. astituo ui, iit-, 3, to set near. asto, stiti, I, stand near or erect. Astraea, ae, goddess of Justice, who forsook earth for heaven. astratus, [asterno,] spread. astrepo, 3, be iioisy, roar, shout.
astrictus, a, um, chse, brief, tight. astringo, inxi, ict-, tie, hind close. f astrologus, i, m., astronomer. astructio, ouis, F., piling-on, building.
ontory o; Macedonia. Atlantiades, ae, iMercury. Atlantiades (-tides), the Pleiades and Hyades, daughters of Atlas. Atlas, antis, a Titan, son of Japetos, changed to a mountain (in N. Africa) by Perseus.
f
atqui, bui
dye.
ei,
of
Agamemnonand Menelaus.
n., [ater,] hall, court.
f.,
f
f
astrum,
i,
atrium,
i,
astruo, xi,
add.
atrocitas, atis,
savageness, hor~
astur, uris, M., a kind of haick. asturco, onis, m., Spanish nag. astus, a, um, crafy. astus, rLs, M. -tii,-tia, ae, F., craft. astute, cunningly. astutia, ae, f,, dexterity, craft.
;
atrociter, cruelly, jiercely. Atropos, i, F., one oif the Fates. atrox, ocis, ferce, stern, cruel. attactvis [attingo,] iouched. attactus, iis, m., touch. -gena, ae, f., attagen, enis, m.
;
snipe, ivoodcock.
a, um, of Attalus, or Pergamus gorgeous. Attalus, name of three' kings of Pergamus, allies of the Romans,
astiitus, a,
um,
crafty, exjiert.
attalicus,
Astyanax,
f
asylum, i, f asymboluS;
um,
tlie
scot-fee.
ofher hand.
159-
famous
for
speed in
atavus,
in
i,
atellanus,
um,
(of Atella, a
town
Campania.) farcical. ater, tra, trum, black, dark, gloomy. Athamas, antis, myth. k. oif Thessaly, son of ^Eolus. Athenae, arum, f., Athens, capital
of Attica, made a repub. b.c. 510. Athenseum, i, n., temple of Min-
attamen, but yet. attamino, i, to rob, dishonor. attat !=atat attegiae, arum, f., huts. attemperate, opportunely. attempero, i, toft, adjust. attendo, di, tum, 3, stretch, apply,
give heed, strive, bend, strain.
attente,
try.
diligently.
i,
attento (tempto),
attempt, attack,
attentus, a, um, heedful, attentive. attenuatus, a, um, thin, weak. attenuo, i, to make thin, lessen. attero, trivi, trit-, 3, rub upon, ivear away, destroy, weaken, exhaust.
16
attestor,
i,
attestor
testify,
aulula.
auctus,
iis,
prove.
attexo,
ui,
tum,
3, loeave
upon.
aucupium,
ganie.
n.,
hird-catching,
ingale or swallow.
aucupor,
in E.
i,
Attica,
Greece.
attice, elegantly.
atticus, a, attinae, a,
um, um,
elegant, superior.
f.,
audax,
fdent,
houndary-stones.
attiiieo, ui, tent-, 2, liold to, belong, detain, reach to, he ofmonient.
audens,
courageous, hrave.
attingo, tigi, tact-, [tango,] touch upon, lie near, reach, seize. attollo, 3, uplift, elevate, enlarge. attondeo, di, tons-, 2, shave close, clip, prune, nihhle. attonite, franiically. attonitus, a, um, thunderstruck, aniazed, stunned, terrified.
audentia, ae, f., courage, hravery. audeo, ausus, 2, to dare, venture. audiens, tis, ohedient ; M., listener. audientia, m, f., hearing, attention. audio, 4, hear, understand, listen, ohey, he spoken of (well or ill).
.
auditorium,
i,
n., audience-hall.
attono, ui, it-, astonish, stupefy. attorqueo, 2, hurl upward. attraho, traxi, tract-, 3, draw, drag,
attract, contract.
aufero, abstuli, ablat-, bear away, witlidraw, remove, ohtain. aufugio, fugi, 3, flee away.
2, to increase,
enlarge,
attrecto,
priate.
i,
to touch,
honor
ivith gifts.
augesco,
ui, ut-, 3, impute, assign,
3, gi^ow,
increase.
i,
attribuo,
augmen,
inis; -tum,
n., growth.
hestow, add.
attribiitum,
hute.
i,
n.,
hill,
draft, attri-
attritus, [tero,] ivorn, rvasted. attritus, us, m., a ruh, hruise. attuli, [affero,] hrought. Atys (Attys), yos, myth. k. of Lydia,
augur, uris, M., augur, diviner auguralis, e, respecting augury. auguratio, onis, F., divination. augurato, having inspected the oniens, ivith consent of the gods. auguratus, ee, M., office ofaugur. augurium, i, n., augury, interpreting of omens, prophecy. auguro, I, consult, forehode. auguror, i, to prophesy, forebode,
divine (by flight of birds).
Om-
f., increase,
auguste, reverentiy. augustus, a, um, majestic, august, an Imperial title f., a princess of the emperor's house. Augustalis, c, (-anus, a, um), of
;
Augustus.
auctoramentum, i,
auctoritas, atis,
f.,
n.,
bounty,pay.
in-
authority,
Augustus, i, Octavius Caesar, adopted son of Julius, emperor from B.c. 31, to A.D. 14.
aula,
36, (ai), F., hall, court.
i,
aulgeum,
aulicus,
n., curtain,
auctumnalis,
e,
of autumn.
a,
um,
i,
auctumno,
i,
hring on harvest.
fauloedus,
minstrel
little
(who
auctumnus,i,
pot.
aura
aura, se
(ai), f., air,
avius.
ausus, [audeo,] having dared;
17
n.,
breeze, breatJi,
vapor, (jleam.
aurarius,
smith
:
a,
m., gold-
., gold-miiie.
auratus,
a,
gold-colored,
gold-clad.
Aurelius,
aureus,
Rome,
golden,
adventure, enterprise. aut, either, or, or else. autem, Jxit, however, besides. f authepsa, ae, f., stew-pan. author (autor),=auctor, advker. I automatus, a, um, selfmoving.
autumnus=auctumnus,
autumo,
I,
autumn.
(-olus),
a,
um,
auricomus,
leaved.
a,
um,
gold-haired or
auricula,
aurifer, fera,
kip of the ear. gold-hearing. aurifex, ficis, m., goldsmith. aurifodina, ae, f., gold-mine.
33, F.,
um,
^/fow.
auriga, ae, m., charioteer, driver, groom, jnlot. aurigo, i, to drive, steer, guide. auris, is, f., ear ; mould-board (of
ploiigh).
avarice, greed.
auritus, auro, I,
um,
aveho, xi, ct-, carry off. avello, velli (vulsi), vuls-, away, pluck out or apart.
avena,
ae, f., oats,
i,
3,
rend
straw-pipe.
aurora,
Aventinus,
m.,
hill in
the S.-
aurugo,
W.
aveo, aveo,
of
2,
Rome.
be fortunate or blest.
2, to desire, covet.
auscultatio, onis, f., hearkening. auscultator, onis, m. listener. ausculto, I, hearken, listen, obey. ausim, [audeo,] dare. Ausones (-ii), people of Ausonia. Ausonia, ae, n., ancient name of central and lower Italy. auspex, icis, c, diviner (by birds) guide, patron or ijrotector. auspicato, having taken the auspices. auspicatus, a, um, fortunate, au;
Avernus,
i, M., a lake at the entrance to the world below. a-verro, 3, sweep away. averrunco, i, avert, remove. aversio, onis, f. turning away. aversor, i, to turn aloof hate, scorn. aversor, oris, m., purloiner.
aversus,
hostile,
a,
um,
backivard, remote,
estravged.
averto,
ti,
sum,
3,
spicious, consecrated.
auspicium, auspico, I,
auspicor,
i
,
i,
n.,
toke?i,
omen.
to
take auspices.
omens (by birds), take the auspices, begin, enter upon. auster, tri, m., south wind, south.
tvatch
avia, ae, f., grandmother. avia, orum, pathless places. aviarius, i, M., bird-catcher ; -um, i, N., bird-cage, resort ofbirds.
harshness,
avidus,
avis,
a,
um,
greedy,
covetous,
austerus,
um,
;
is, F.,
sad, glooiny.
avitus,
a,
um, [avus,]
ancestral,
austraiis, e
south.
-trinus, a,
um, of
the
ancient.
avius,
a,
um, pathless,
remote.
18
avocatio, onis,
diversion.
F.,
avocatio
calling away,
baris.
Baiag, the
arum,
Bay
avoob,
I, call ojf, withdraw, recall. a-volo, ijjiy ojf, liaste away. avulsio, onis, f., plucking off. avulsus, [avello,] torn away, avunculus, i, m., uncle (by moth-
er's side).
i, N., grandfather, ancestor; pater, 2 avus, 3 proavus, 4 abavus, 5 atavus, 6 tritavus). axicia, se, f., scisso7\^.
fbalanus,
avus,
(i
balatus, iis, m., hleating. balbus, a, um, Usping, stammering. balbutio, 4, to lisp, stammer. Baleares, ium, f., a group of small islands E. of Spain.
axis,
is,
M.,
axle,
balineum=balneum,
hath.
axungia,
ae, F.,
wheel-grease.
f azymus, a,
um,
unleavened.
hath
N.
hath-room.
m., hath-keeper.
pl.
i,
babylo, onis,
hroker.
m.,
money-changer,
balneator, oris,
balneum,
hath.
n.
se,
arum,
f.,
Babylon,
balo,
I,
to hleat.
i,
Babylonia,
Babylon.
the province of
balsamum,
n.,
i,
halsam.
m., helt, sword-helt,
balteus (um),
;
bacca, se, f., herry, fruit, pearl. baccar, aris, n., valerian, wild
nard.
baccatus, a, um, set with pearl. baccha, se, priestess of Bacchus. Bacchanal, alis, n., a place sacrecl to Bacchus pl. festival of B. bacchatio, onis, f., dehauch. bacchicus (-eus), a, um, of Bac;
balux, iicis, f., gold-dust. f baptisterium, i, n., plunge-hath. f barathrum, i, n., gulf pit, ahyss. barba, ae, f., heard. barbare, outlandishly, rudely. barbaria, ae; -es, ei, F., a foreign
barbaricus,
haric.
barbarus,
um,
a,
ivild, cruel.
chus.
barbatvilus,
i, to
um,
or
bacchor,
revel, riot,
go ahout
slight heard.
BacchanaHa. god of Wine (Liber), son of Jupiter and Semele. baccifer, era, um, hearing herries.
wildly, as in the
i,
barbatus,
ioned.
a,
um,
i.,
Bacchus,
barbitos, (on),
bacillum,
baculum,
badius, fbadizo,
Baetis,
wand.
Barcas, ae, m., the family name of Hannibal. barditus, i, m., office of hard.
i, to
go, ivalk.
Guadalquiver, in
Spain
baro
baro, onis, m., hlockhead.
barrio,
4, to crij
i,
bidens.
bellum,
bellus,
i,
19
n., loar, battle.
or roar ; from
lasket or hasin. completebj. princehj, royal;
a,
um,
pretty,
elegant, fine,
barras,
m., eiephant.
ae, f.,
roi/allij,
costly, cigorous.
bascauda,
f basilice,
F.,
belua,
ee, heast,
monster, hrute.
beluosus,
heasts.
a,
um,
m.,
ahounding
in
f basilicus, a,
um,
Benacus, i, N. Italy.
Lake Garda
icell,
in
bene
(melius, optime),
hon-
fbasis,
is,
f.,
hase,
foundation,
orahiy, pleasantly.
pedesfal.
benedico,
N.,
basium,
i,
kiss. title
benedictum,
benefacio,
benefactum, i, ^.,gooddeed,
Batavus,
beneficium,
privilege.
i,
n.,
f., (johlet.
batuo, ui, 3, to heat, fence. baubor, i, to hark, whine. baxea, ae, f., wooden shoe,
beate, happibj. beatitas, atis; tiido, inis,
piness, prosperity.
clog.
F.,
hap-
hounty, kind-
beatus,
rich,
a,
um, happy,
fortunate,
ness, indulgence.
B3bryx,
ahundant, magnificent. ycis, Behrycian (of Asia Minor) a myth. king, vanquished by Pollux in boxing. Belgae, arum, people of Belgium.
;
benignus,
hountiful.
a,
um,
kind, indulgent,
bellator, oris, m.
ivarrior
;
beo, i,to hless,makehappy,refresh. Berecyntius, a, um, 0/ Cyhele. Berecyntus, i, m., a mt. in Phrygia, sacred to Cybele. beryllus, i, m., heryl. bes, bessis, m., 8 ounces (f of as).
bestia, ae, f., heast. bestiarius, i, m., one who fights with wild beasts in the arena.
adj., warlike.
Bellerophon,
Glaucus,
belli,
I
tis,
myth.
son of
Chi3).
who slew
um,
the
beto,
3, to
go.
maera, riding
betula
warlike, eager
um, helonging to war, warlike (Mars) ; N., hattle-signal, belliger, era, um, ivaging war. belligero, i, to wage loar.
bellipotens, tis, mighty in war. bello (or), i, to make war,fight. Bellona, ae, goddess of War. Belus, i, myth. founder of Babylon. bellua, ae, f. (belua), hrute. bellulus, a, um, pretty.
f bibliopola, se, m., hookseller. lihrary. f bibliotheca, ae, f (paper plant). f biblus, i, F.,papyrus bibo, bibi, bibit-, 3, to drink.
bibulus,
a,
um,
thirsty,
ahsorhing
7noisture.
bicolor, oris, two-colored. bicornis, e, two-horned, pronged. bidens tis, having two teeth; M., garden-fork ; ., a sheep 2 years old, or with two front teeth.
20
bidental,
(forked)
bidental
alis, struck luith U(jhtiiuig
;
bracatus.
blandior, 4, toflatter, caress, allure. blanditer, gently, siceetly. blanditia, ae; es, ei, Jlattenj, fondling, delight.
biduum,
i,
biennium,
bifer, fera,
bifariam, on
bifidus,
biforis,
a,
e,
double.
blandus,
blatero, i blatta, ae, blattaria,
a,
um,
gentle,
courteous,
um, um,
douhle-yielding.
cleft,
caressing, idluring.
having
e,
biformis,
blatio, 4, prate, babble. moth, cockroach. ae, F., moth-mullein. blennus, i, m., sorry fellotc, doli. bliteus, a, um, 7nean, foolish.
;
f.,
arum,
a,
f., teani
of
tico horses.
bigatus,
bilibris, e, f.,
oftwopounds^ weight.
blitum, i, N., spinage. boa, ae, f,, icater-snake, measles. boarius, a, um, of oxen or cattle. Bocclius, i, king of Mauritania (North Africa), father-in-law of
Jugurtha. Bceotia, ae, f., district of central Greece, N. W. of Attica.
boiae,
bilinguis,
e,
bilustris,
e,
of
ten years.
arum,
f., collar.
between two seas. bimatus, us, m., two years. bimembris, e, having douhle limbs (as centaurs). bimestris, e, of two months. bimus, a, um, two years old. bini, ae, a, two and two, by twos.
e,
bimaris,
bombycinus,
a,
um, of
silk.
bombyx,
ycis, d. silk-worm,
silk,
bipalium, bipalmis,
i,
fi)ie cotton.
e, tivo spans long. bipartito, in two divisions. bipatens, tis, opening hoth ways. bipedalis, e, twofeet long or thick. bipennis, is, i, f., battle-axe (twoedged). bipes, edis, two-footed.
Dea, ae, goddess of female honor, worshipped by women. bonitas, atis, f., goodness, kindness. Bononia, ae, Bologna, in N. Italy. (melior, optimus), bonus, a,
Bona
um
f., ship
(of
two banks
boo, I, to roar, bellow. bootes, ae (is), m., a constellation. boreas, ae, m., north-wind, north.
bisseni, ticelve (each). bisulcilingua, ae, c, hypocrite. bisulcus, a, um, cloven, furrowed, forked. Bithynia, ae, f,, prov. in N. W.
Borysthenes,
bos, bovis,
(
Bosporus, i, m,, the strait from the Black Sea to the Propontis.
botellus (-ulus), i, m., sausage. f botrus, i, M., cluster of grapes.
f botryo onis, m., raisins. bovile, (bubile), is, n., cattle-stalL
Asia Minor.
bitiimen, inis, n., bitumen, coal-tar. bivius, a, um, having two icays or
pass(tges.
blaesus,
a,
um,
lisping,
stammering.
blandimentum,
Jiattery,
i,
n.,
blandishment,
bovinor, i, to hrawl, revile. brabyla, orum, m., damsons. bracae, arum, breeches, trowsers. bracatus, a, um, having trowsers,
foreign, effeminate.
charm.
brachialis
brachialis,
le(,
Byzantium.
buccea, ae, f., mouthful. buccina, ae, f. (bxicina),
horn.
21
e, oftlie
arm;
n., hrace-
armlet.
i,
irumpet,
brachium,
N.,
arm
(fore-arm),
hranch, sail-yard.
bractea, ae, f., golcl-leaf, tinsel. branchise, arum, f., (jills. brassica, se, F., cahhage. Brennus, i, chief of the Gauls, who captured Rome, B.c. 389.
buccinator, oris, m., trumpeter. buccino, i, sound the trumpet. bucco, onis, m,, hig-mouth, hlockhead.
buccula,
biicerus,
33,
F.,
cheek, face-guard
(of helmet.)
a,
i,
breve
(i),
shortbj,
infew
tvords,
um,
ox-horned.
brevia, ium, N., shallows. breviarius, a, um, ahridged. brevio, i, to ahridge. brevis, e, short, small, hrief shoal. brevitas, atis, f., shortness, conciseness.
biicetum,
n., coic-pasture.
bucula,
breviter, brevius, -issime, shortly. Briareus, ei, a hundred-handed Giant, who defended Olympus. Brigantes, um, people of N. Britain, Yorkshire, Cumberland, &c. brisa, se, F., grape-pomace. Britannia, ee, F., Britain;adj.,-nus Brixia, ae, f., Brescia, in N. Italy.
bulbus,
i,
ia, ae,F.,
voracious
hunger,faintness.
brochus,
f
a,
i,
um, projecting.
m., oats,fodder.
ornament),
bromos,
f brontia, ee, f., thunderstorm. iDriima, se, F.,frost, winter (solstice). briimalis, e, winiry, of winter. Brundisium, i, N., a seaport in
S. E. Italy, nearest
biimastus,
grape.
biira, se
;
i,
M.,
a large-clustered
i,
-is,
im,
F., plough-tail.
Greece.
brutiarii, a class of menials. Bruttii, orum, people of the extreme S. of Italy, near Sicily. briitus, N., dull, hrutish.
bursa,
Brutus, L. Junius, a founder of the Roman Republic, B.C. 509 Marcus, friend of Cicero, a
;
d.
slain by Hercules. bustirapus, i, M., hodij-snatcher. bustuarius, a, um, of tomhs or funered piles. bustum, i, M., hurial mound, tomh, place of burning dead bodies. buteo, onis, m., haivk,f(dcon.
bryonia,
ae, F.,
biibalus, i, M., gazelle. bubile, is, n., cattle-stall. biibo, onis, M., horned owl. biibulcito (tor), i, to keep oxen.
buxum,
us, i, f., hox-ivood, i, n. ; {pipe,fiute, top, comh, &c.). Byrsa, ae, the citadel of Carthage.
bubulcus, i, M., ploughman, herdsman. bubulo, I, hoot (hke an owl). bubulus, a, um, of cattle ; f. heef
biicaeda,
se,
byssinus, a, um, of fine cotton. fbyssus, i, v.,fnefiax, cotton. Byzantium, i, N., a Greek colony Constantinople, Capin Thrace ital of the Empire, a.d. 330.
;
bucca,
6, f.,
22
calamitosus.
caelamen,
inis, N.,
engraved work.
C. C, the prasnomen Caius, (Gaius) as numeral, loo. caballiiius, a, um, of the liorse. caballus, i, m., pack-horse, pony, nag. Cabiri, divinities worshipped in
caeles, itis
enly
life.
Lemnos.
cacabus, i, M., kettle, pan. cachinnatio, onis, f., laughter. cachinno, i, to laugh aloud. cachinnus, i, m., laughter, derision.
cachla,
ease.
ae, F.,
caelum, caelum,
i,
n., chisel.
may-weed, ox-eye.
is,
myth.
d.
of Elatus,
fcacoethes,
t cactos,
i,
f.,
ohstinate dis-
f., artichoke.
to a young man ; a hero at the battle of the Centaurs. caepa, se, f. ; -e, is, n., onion.
changed
cacula,
Caere,
is, n.,
a town of Etruria.
ae,
cacumen,
cacutnino,
to
Cacu3, i, mytli. cadaver, eris, n., carcass, corpse. cadaverosus, a, um, corpse-like. cadivus, a, um, apt to fall. Cadmus, i, myth. founder of Thebes, brother of Europa. cado, cecidi, cas-, to fall, sink,
drop, decay, die, hefall, suit, fit. caduceator, oris, m., messenger
F., religious nVe, sacredness, awe. Caerites, (-etes), um, people of Caere, with partial rights as Roman citizens. caeruleus, a, um, hlue of the sky or sea dark of clouds or trees. Ccesar, C. Julius, the Dictator,
;
Cceremonia,
um,
covered with
with flag of truce. caduceiis, i, M.,-um (n.), wand, herahVs staff. caducifer, i, staff-hearer, an epithet of Mercury. cadiicus, a, um, fallen, frail, ready tofall; N., a wlndfall.
caesaries,
ei, f.,
a head of hair.
hy cuts.
caesim,
caesio, onis,
f., cutting.
cadurcum,
f
i,
cadus, i, M., /lask, jar (9 gallons). f caecias, ae, m., N. E. wind. caecilia, ae, f., hUnd-worm, lizard.
caecitas, atis, f., hlindness. caeco, to make hlind or dark.
caesius (-itius), a, um, hluish gray. caespes, itis, m., turf altar, hut, knoh, clump, field. caestus, iis, m. [caedo,] gauntlet (of hide and metal, for boxing). caesura, ae, f., cutting (see 79). caesus, [caedo,] cut.
;
caeter=ceter,
Caicus, Cajeta,
i,
other.
hut.
caeterum=ceterum,
m.,
Caecubum, i, n., town of S. Latium. caeculto, i, to he dim-sighted. caecus, a, um, hlind, dark, ohscure, gloomy, doubtful, vain. caedes, is, f., slaughter, massacre. caedo, cecidi, caes-, 3, cuf, strike,
kill.
a river of Mysia. ee, the nurse of ^neas. Calabria, ae, f., dist. of S. E. Italy. -trum, i, N., calamister, tri, m. crimping-iron, fiorid ornament. calamitas, atis, F., mischief disaster (to crops by hailstorm), ruin. calamitosus, a, um, wretched,
;
caeduus,
a,
um,
tliat
may
be cut.
calamus
j-calamus,
i,
camelopardalis.
Caligula,
ae, C, the third Emperor, a.d. 37-41.
23
Roman
coyu-siaik.
fcalathus
hoiii.
(-iscus),
i,
calix, icis, m., cup, chalice. callens, tis, skiUed, versed. calleo, ui, 2, he liard; or skilled, expxivienced.
calautica,
ge, F.,
callide, cleverly, shjly. calliditas, atis, f., cunning, shreivdness, skill, aptness.
calceamen, inis
shoe.
-mentum,
i,
N.,
callidus, a, um, cunning, skilful. Calliope, es, chief of the Muses, Poetry.
callis, is M., foot-path, cattle-track. callosus, a, um, hard, callous, thick-
skinned.
callus
i,
M.,
(um
N.)
hard
skin,
hardness, dulness.
calculosus, calculus, i,
vote,
a,
um,
M.,
pe6&/e,
calo, I, to call. calo, onis, m., camp-servant, drudge. calor, oris, m., heat, glow, zeal. Calpe, es, f., headland of Gibraltar, in Southern Spain. caltha, 86, F., marigold.
calthula,
reckoning.
a,
calumnia,
ae, f.,
false accusaiion,
caldarius,
chicaner.
calumnior,
i, to
calumniSsus, a, um, tricky. calva (-aria), ae, F., skull, scalp. calveo 2, (-esco), 3, to he hald.
calvities,
ness.
ei, F.
;
calendaB=kalendce,
jirst
of
the
-ium,
i,
n., hald-
month. caleo, ui, 2, to glow, he hot, warm. Cales, ium, F., a town of Campania, north of Naples.
calvor,
calvus,
I, to
deceive.
a,
um,
F.,
D.,
Calydon, onis, f., a town of ^toha, famous for the boar slainby Meleager (Calydonius sus).
iis, myth. d. of Atlas. calyx, ycis, m., cup (of flower),
Calypso,
N.,
caliendrum,
caliga,
i,
a head-dress.
shell.
caligatus, i, M., {hooted), a private. caliginosus, a, um, misty, ohscure. caligo, inis, F., mist,fog, darkness. caligo, i, tohe or make dark.
caligula,
ae, f., little-hoot.
Camarina,
Sicily.
ae, F.,
a city of S.
W.
cambio,
4, to
exchange, harter.
24
fcamelus,
i,
camelus
.m, camel.
Capaneus.
canna, ae, f., cannabinus,
t
cane, reed.
a,
Camena,
camera,
ae, f,,
muse, song.
vaulted roof.
ae, f.,
Camers,
um, ofhemp. cannabis, is, im, f., hemp. Cannae, arum, a town of ApuHa,
where the Romans were defeat-
camillus,
servant.
ed by Hannibal, B.c. 216 [pugna Cannensis]. cano, cecini, cant-, to sound, sing,
play, recite, blow (as signal).
caminus,
i,
Campania,
the dist. of S.
fcanon, onis, m., rule, model. t canonicus, a, um, regular. Canopus, i, m., a coast town of
Campania.
es, f.,
tris,
campe,
campester,
level; N.,
Lower Egypt. canor, oris, m., melody, clang. canorus, a, um, melodious, singsong. Cantabria, ae, f., coast-dist. of N.
Spain, on the Bay of Biscay. cantamen, inis, n charm, incantation.
a wreMler^s apron.
m,, plain,field, level sur-
campus,
face
;
i,
an open at Rome, outside the N. where elections were held. camurus, a, um, crooked.
canalis,
-a, ae,
is,
;
C. Martius,
field
wall,
F.,
singer.
canteriatus, a, um, underpropped. canterinus, a, um, of a horse. canterius, i, m., gelding (horse);
trellis,
canarius,
um, of
dogs.
lattice-work.
f.,
cantharis, idis,
fl!h
beetle,
Sjyanish
cancello, i, make crosswise. cancer, cri (ceris), m., crah. cande-facio, 3, (p. -fio), to make
while.
cantharus, canthus, i,
i,
m., wheel-tire.
i,
canticum,
song, ballad.
ae, f.,
candela,
candle, taper.
canticus, a, um, musical. cantio, onis, F., singing, song. cantito, i, to sing often. Cantium, i, n., Kent, in S. E. Britain, the dist. nearest Gaul. canto, I, sing, chant, declaim, praise
in song, declare, enchant.
candidus,
candor,
um,
cantor, oris, M.
oris, M.,
ivhiteness, purity,
splendor.
caneo, ui, 2, to he white or hoary. canesco, 3, grow hoary. cani, orum, m., gray hairs.
canicula, ee, f., caninus, a, um,
canis,
is, (g. pl.
cantiirio, 4, to sing, chirp. cantus, us, M., singing, plnying, song, prophecy, incantation. canus, a, um, gray, hoary.
canusina,
capacitas,
ness.
se,
i,
tvhelp, dog-star.
curri^^h, of a dog. um), c, dog.
Canusium,
n.,
canistra
canities,
(-tella),
ei, f.,
orum,
n., hasket.
Capaneus,
capax
capax, acis, apt
of
to
cardo.
25
holdhif/, aptjjif,
capedo,
capella,
ee, f., an Etrurian town. caper, pri, M., lie-goat. capero, i, to frown, wrinkle.
Capena,
capesso,
hand,
ivi, it-,
3, seize,
take in
caprinus, a, um, of goats. capripes, pedis, goat-footed, (satyr). capsa, 86, F., box, chest. capsamus, i, m., a slave who took charge of budgets. capsula, ae, F., band-box. captatio, onis, F., catchhig at. captator, oris, m., snatcher, legacyhunter.
Caphareus,
Euboea. capillaceus,
ei, m.,
a promont. of
hair-like.
a,
um,
i,
capillamentum,
m., -atio,
onis
captio, onis, F., catch, deceit, sojyhism, mischief captiosus, a, um, captious, crafty. captivitas, atis, f., captivity, capture, (of eyes) blindness. captivus, a, um, captured; M. F.,
lirisoner.
capto,
capillosus,
a,
captiira, ae, f., catching, prey, gain. captus, [capio,] taken. captus, iis, m., grasp, capacity,
handfull.
capis, idis, f., cup, can. capistro, i, to muzzle, halter. capistrum, i, m., halter, muzzle. capitalis, e, of the head, capital,
eminent, deadly. i, n., [capio,] boddice. capito, onis, m., biy-head. Capitolinus, a, um, of the Capitol.
capitium,
caput,
mit;
itis, N.,
of
rivers,
mouth;
life.
of
Rome.
caracalla,
ae, F.,
carbasus
(-eus), a,
;
flaxen.
Cappadocia,
ae, F.,
E. district of
carbasus, i, F,
pl. N,, a,
sail.
orum, Unen,
Asia Minor.
ocis, Cappadocian. capparis, is, im, m., caper.
canvas, curtain,
Cappadox,
capra, ae, f,, she-goat. caprarius, i, m., goatherd. caprea, e, f., doe, icild goat. Capreae,the I. Cpn, near Naples. capreolus, i, m., huck, chamois
stay or prop, tendril.
carbunculus,
buncle.
i,
caroereus
prisoti.
(-arius),
a,
um, of a
capricornus,
stellation).
i,
m., the
Goat (con-
caprificus,
breed.
i,
f., tcildfig.
caprigenus,
caprile,
a,
um, of
the
goat
carchesium, i, n., cup, goblet. f carcinoma, atis, n., a foul ulcer. cardiacus, a, um, ofthe stomach.
cardinalis,
e, pivotal,
chief
is, n.,
caprimulgus,
cardo,
26
carduelis,
carduelis
e, linnet, thistlejinch.
casula.
caryon, i, m., a nut. fcaryota, se, (-tis idis),
f
f., date.
carduus,
i,
m., thistle.
carenum,
i,
n, hoiled grape-juice.
careo,
devoid or deprived
Casilinum, Capua.
n.,
town near
carex,
Caria,
caries, carina,
pl.,
Casinum,
Asia
caso,
I
i,
n.,
a colony in Latium.
tumble.
the
S.
W.
district of
to reel,
Minor.
em,
ae,
e, F., rottenness,
F.,
decay.
keel,
ship,
nutshell;
dearness,
high
poem, wool or flax. Carmenta, ae, mother of Evander, an Arcadian prophetess. carmino, i to charm, card (wool).
inis, m., song, tune,
carmen,
oracle
card, for
carnarius,
butcher ;
tioncr,
a,
i\.,
um, of
flesh;
m.,
Jiesh-hook, larder.
ficis, m.,
carnifex (-ufex),
carniJ0.cina, se, f.,
execu-
murderer, knave.
headsmanh office,
Caspian sea. of Priam, a prophetess, slain by Clytaemnestra. casse, in vain. casses, ium, m., hiinting-net. cassida, se, F., helmet. Cassiope (-ea), ee, wife of Cepheus. cassis, idis, F., helmet (of brass). cassita, ae, f., crested lark. Cassiterides, um, f., the Scilly Is. S. W. of Britain. Cassius, C, chief conspirator against Ca?sar, d. at Phihppi, B.c. 42 Cassiani, his partisans. casso, I, to destroy, annul. cassus, a, xxm, vain, void, devoid. Castalia, ae, f., a fountain of Parnassus, sacred to Apollo.
Caspium mare,
Cassandra,
ee, d.
castanea,
M., hohlers
of
the castle.
castellum,
i,
carpentum,
carpinus, i, carpo, psi,
te<(r (uroi/,
i,
f.,
horn-beam.
pt-,
casteria, ae, ., forecastle. castigate, briefy, closely. castigatio, onis, F., chastisement. castigator, oris, m., reprover. castigatus, a, um, conjined, slender. castigo, I, to chastise, chide, check. castitas, atis -monia, ae, f., chas;
carptim, in bits, piecemeal. carptura, ee, F., sucking, gathering. carrago, inis, f., banicade ofcarts. carruca, ae, f., covered ivaggon. carrus, (-ulus), i, m., cart, vaggon. Carthago, aginis f. (Karthago),
Cartliage.
tity,
purity.
Castor, bris, myth. son of Tyndarus and Leda twin-br. of Pollux. castra, orum, N., camp. castrensis, e, oj the camp. castro, I to cut, prune, enjeeble.
;
cartilago, inis, f., gristle, cartilage. carus, a, um, dear, costly, precious.
castrum,
castus, casula,
a,
i,
um,
chaste, pui^e,
holy,
devoid.
96, F., cottage.
casus
Caystros.
caudex
boat,
27
Catabathmos,
Africa,
f
i,
m., coast-dist.
m., deluge.
of
W.
of Egypt.
i, i,
(codex), icis, m., stock, log, book (of thin tablets). caudicahs, e; -carius (-ceus), a, um, of trunks of trees.
cataclysmos,
i,
t catadromus, f catamitus, f
m., tight-rope.
m. (Ganymedes), an
Caudinus, a, um, of Caudium, a Samnite town furcae Caudinae a defile famous for a defeat of the Romans, b.c. 321. caulae, arum, f., sheep-fold,passage.
;
um,
in mail.
fleet, landing.
caulis, is, m., stalk, stem, cabbage. Caunus, i, f,, a town of Caria. caupo, onis, m., innkeeper, huckster. caupona, ee, F., tavern, landlady.
fcataracta,
f catascopus,
cauponius, a, um, of an inn. caurus (corus), i, m., N. W. wind. causa (caussa), se, F., cause, reason, occasion, pretence,
(abl.),/o?' the sake
f catasta,
excuse
of
cate, sagaciously, skilfully. cateja, ae, f., barbed dart. catellus, i, m. ; -lla, ae, f., whelp, puppy, small chain. cateiia, ee, f., chain, fetter. catenatio, onis, f., band, clamp. catenatus, a, um, chained, joined. caterva, ee, crotod, troop, band, com'
causia,
pany. catervatim, in troops. f cathedra, ae, f., chair, seat. fcathetus, i, ., plumb-line.
f catholicus, a,
cauterium,
cautes,
is, f.,
um,
f cautim,
universal.
cautio, onis,
f., care,
caution, fore-
wary ;
n. pl., securities.
Catina,
ae, f.,
Catania, in Sicily.
catinus (-illus), i, m., dish, bowl,pot. Cato, M. Porcius, the censor, b.c. 232-147 the younger, enemy of
;
cavaticus, a, um, living in caves. cavea, ae, f., cave, stall, cage, coop,
spectafors^ seats, theatre.
2, beware, take heed, provide, get bail. caverna, se, f., cavern, vault, hold.
catomus, i, m., between the shoulders. f catonium, i, n., the lower tvorld.
catulus, i, M., puppy, whelp^ cub. catus, i, M., tom-cat. catus, a, um, shrill, shrewd, wise.
cavilla, ae, f., cavil, scoff,jest. cavillatio, onis, f., jeering, raillery. cavillator, oris, m., jester. cavillor, i, to taunt,jest.
Caucasius, a, um, of the Cauca<^us. Caucasus, i, m., the mts. between the Black and Caspian Seas. cauda, ae, f., tail. caudeus, a, um, wooden.
cavitas, atis,
F.,
hollowness.
cavo, i, to make hollow. cavus, a, um, liollow; n., hole, cave. Caystros (us), i, a river of Lydia, frequented by swans.
28
Cecropiiis
centussis.
censorius, a, um, of the censor; of the rank of censor. censualis, e, ratable ; pl. recorders.
Cecropius, a, um, Atlienian. Cecrops, opis, myth. founder of Atheiis, emigrant from Egypt. cedo, cessi, cess-, 3, uleld., gioe way,
succeed, befall, beconie.
censum,
censura,
i,
celatum,
i,
n., secret.
f., ojice of censor, judgnient, reproof severity. census, [censeo,] registered, reckoned, taxed. census, us, m., valuationfregister, reckoning, wealth.
f f
centaureum,
Centaurus,
i,
i,
n.
ia,
e,
f.,
calebratio, onis,
kind of gentian.
m., Centaur,
;
people of Thessaly
creature, half
a wild a myth.
quent, briUiant,
famous.
man
half horse.
celebritas, atis, f., multitude, renown, pageant. celebro, i, to resort, celebrate, perforni, practise, s.olemnize, praise. celer, eris, ere, swift, fleet, hasty
;
centenarius, a, um, of a hundred. centeni, by the hundred, 100 each. centesimus, a, um, the hundredth month. I per cent a centies, a hundred times.
centimanus, i,
cento, onis,
cap.
f
m.,
celere, siviflly. celeripes, pedis, swift-footed. celeritas, atis, f., swiflness, speed. celeriter, swifly, immediately. celero, i, to hasten, quicken. f celes, etis, n., race-horse. Celeus, ei, myth. k. of Eleusis, taught agricuhure by Ceres.
f celeusma, atis, M., boatswain'' s call. cella (-ula), ae, f., closet, storehouse,
m.,
centumgeminus,
fold.
um, hundredm.,
centumviri, orum,
Board of
100, for civil suits. centunculus, i, n., rag, patch, saddle-cloth, bind-weed.
hut, private
centuplex,
icis, hundredfold.
celo,
I, to
centuria, ee, f., a century, division (of a hundred), company ; one of .193 classes of the people, according to property. centuriatim, by centuries, (companies).
loftiness.
celsus, a, um, higli, lofty, haughty. Celtae, arum, people of W. Europe also, of centr. and S. Gaul. Celtiberi, orum, people of middle Spain. cena=GCBna, supper.
;
centuriatus,
classed
divided or a, um, by hundreds ; comitia centuriata, the vote by centuries, to elect the higher ofificers or decide important pohcies, the highest pohtical tribunal
M.,
censeo,
ui,
um,
f.,
2, estimate, think,
reckon.
centurion^s
censio, onis,
j)unisiiing.
assessing, taxing,
censor, oris, m., censor, one of two magistrates having in charge morals and rank ; critic.
division by centuries. ceiiturio, onis, m., centurion (captain of 100). centurio, i, to divide by hundreds.
centussis,
m.,
sum
of 100
cepa
cepa, de, f. cepe, Cephueus, ei, myth.
;
chartaceus.
cervinus
cervix, cervus,
i,
is, n.,
onion.
(-arius), a,
um, of a
; pl.,
stag.
k.
of Ethiopia,
father of Andromeda. cera, ae, F., wax, icax-tahlet (for writing), icaxen imaye. Ceramicus, i, m., a place of mon-
stakes.
cespes=caespes, turf
cessatio, onis, f., ceasing, lingering. cessator, oris, m., loiterer. cessim, yieldingly, hackward. cessio, onis, f., giving up. cesso, I, cease, linger, he idle, lack. f cesticus, a, um, of hoxing. f cestus, iis, m., girdle.
uments
at Athens.
cerarius, a, um, of wax ; F., candlemaker. f cerastes, ae, (is), m., Jiorned serpeut.
covered with wax ; N., wax-ointment. Ceraunii, orum, m., mts. of Epirus. Cerberus, i, m., the three-headed dog of Hades. f cerciirus, i, m., yacht. cerealis, e, of Ceres or grain.
a,
cerasus, ceratus,
i,
f.
um,
i,
M., cherry.
cestus=csestus,
cetarius,
a,
gauntlet.
um,
um,
rest.
cerebrosus,
a,
cerebrum, i, ceremonia=Cere-, ceremony. cereolus, a, um, icax-color. Ceres, eris, d. of Saturn and Ops, goddess of Corn and Fruits. cereus, a, um, zcaxen, m., waxlight.
cerintha, ae e, es, F., honeysuckle. cerinus, a, Tim, icax-colored. cerno, crevi, cret-, 3, sift, discern,
;
cetra (caetra),
ae, f.,
huckler.
cetratus, a, um, armed with buckler. cette, [cedo,] give, tell. f cetus, i, N., pi. cete, sea-monster. ceu, like, as it ivere. ceva, ae, f., a small cow.
ceveo,
2,
icag the
tail,
fawn.
Chalcidicus,
cero,
f
to
cover
icith
wax.
ceroma,
certamen,
hattle, conflict.
dark Void.
chara,
f
ae, f.,
wild cahhage.
characatus, a, um, staked. mark, brand. f character, eris, m., charitas=caritas, dearness.
f
Charites,
um,
F., the
Graces.
cerussa, ae, f., white-lead. cerva, ae, f., hind, doe. cervical, alis, N., jjil^oiv, holster.
paper,
tvriting.
chartaceus,
a,
um, of pajyer.
30
Charybdis,
is, f.,
Charybdis
a whirlpool in
cippus.
cicatrix, icis,
f., sca?^
seam.
the strait of Sicily. f chelae, a um, f., claws (the sign Scorpio or Libra).
Cicero,
M.
Tullius, the
Roman
chelidonias, fchelidonius,
f
ae,
a,
um, of
swallows
cicindela,
ae, f.,
glow-worm.
stork, well-sweep.
F.,
swallow-wort.
chelydrus, i, m., imter-snake. yn, y, F., tortoise, lute. Chersonesus, i, f., the peninsula S. E. of Thrace. f chersinus, a, um, living on land.
f f chelys,
f
m, f., poison-hemlock, reed, shepherd^s pipe. cidaris, is, f., turhan, tiara.
cieo, civi, cit-,
2,
i,
m.,
commander
shake, rouse,
hegin.
sum-
mon,
cilicium, cilium, i,
N., hair-cloth.
chiridotus,
Cimbri, orum, people of N. Germany. routed by Marius, b.c. 102. cimex, icis, m., hug, maggot. Cimmerius, a, um, of South RusCimmerian, lying in perpetof Hades. f cinaedus, i, m., ivanton youth.
sia
;
ual darkness
cinara,
cloaked.
cloak,
hroad
Cincinnatus,
mantle (a Grecian garment). f cholera, ae, f., gall, hile. f choragus, i, m., j)lay-manager.
f choraules, f
ae, M.,
cincinnus,
cinctiira,
i,
m., ringlet.
flute-player.
chorda,
cord.
late-horn.
chortinus,
i,
a,
um,
ofgrass.
cinctus, [cingo,] hegirt. cinctus, iis, m., girdle, girding. cinefactus, a, um, reduced to ashes. cinerarius, a, um, of ashes or graves : M.,hair-curler ; 'ii.,receptacle ofash.es (in tombs).
fchorus,
m.,
hand of dancers,
cinereus
(-icius), a,
um,
asTi-like.
f chronicus, a,
f
cingo, nxi, nct-, 3, to gird, wreathe, surround, invest. cingula, 33; -um, i, N., girdle,
sword-helt, girth, zone. cinis, eris, m., f., ashes.
chrysos,
i,
cibarius, a, um, of food; N. pl., food, allotvance of corn. cibatus, iis, m., food. f ciborium, i, m., drinking-cup. cibus, i, M., food, fodder, hait. cicada, ee, f., tree-cricket, katydid. cicatricosus, a, vim,full ofscars.
cinnabari,
hlood.
n.,
-is,
f.,
dragon^s-
cinnamum (-omum),
i,
cinnamon.
Cinyphius, a, um, of tlie Cinyps, a river of N. Africa. cio, 4, =cieo, rouse. cippus, i, m,, stake, stock, monument.
circa
circa, abouty near, beside.
citrus.
31
3,
Circe, es
of the Sun, a sea-nymph and sorceress. Circeii, orum, M., a town of Latium. circensis, e, of the circus ; pl.
(ae),
d.
to
steti, 3, surround.
i, to
circumsono,
ring
ivith,
make
3,
({(tines.
circes, itis, M., hoop, ring. circino, i, encircle, make round. circiuus, i, M., compasses.
circiter, abouL circitor, oris, m., watchman, patrol.
pouder.
circumsto,
besef,
steti,
i,
stand about,
rvall
surround.
i,
circu-eo=circumeo,
f/o
about.
circumvallo,
blockade.
to
around,'
circuitus, lis, m., revolutioi, circuit. circulator, oris, M., quack, jyedlar. circulor, i, go round about. circulus, i, m., circle, ring, hoop. circum, ahout, around, among. circumactus, a, um, curved.
circus,
(cir-
circumago,
Cirrhaevis, a,
circumcido,
cidi, cis-, 3, to
cut
on
this side. a,
cisalpinus,
brief.
um,
this side
(South)
to shut
tivo-ivheeled carriage,
surround, inclose. circumdo, dedi, dat-, i, to jyut or set round, encompass, wrap about. circumduco, xi, ct-, 3, lead or march round, cheat, protract, ex4, encompass, go ahout or among. circumfero, tuli, lat-, to carry or spread (wound. circum-fluo, 3,f(nv ahout, surround.
(ii), it-,
about.
cistella (-ula), ae, f., basket, box. cisterna, ae, f., cistern. citatim, hastily. citatus, a, um, hurried, quick. citerior, citimus, [citra,] hither,
nearer, this side.
circumfundo,
fiis-,
3,
pour
Cithaeron, onis, m., a mt. in S. W. of Boeotia, sacred to Bacchus. fcithara, ae, f., harp, lufe.
fcitharista,
ae, M.,
harp-player.
citharoedus, i, M., singer to the harp. cito, ius, issime, quick. citimus, a, um, nearest.
cito, I, summon, stir, incife, accuse, appeal, cite, proclaim. citra, this side, ivithin, before.
circumscribo,
psi, pt-, 3, to
draw
encir-
citreum,
i,
N., citron.
circumscriptio,
onis,
f.,
citreus, a, um, of citron-wood. citro (with ultro), to and fro. citrus, i, M., citron, African cedar.
citus
cljrpeusi
citus, [cieo,] sicift. civicus, a, um, of citizens, civic; corona, civic crown (of oak, for
civilis, e,
clausula, ae, f., a close, clause. clausus, [claudo,] shxit, closed. clava, ae, f., cluh, ctidgel. clavator, oris, m., cndgel-hearer.clavatus, a, iim, nailed, striped. clavicula, ae, f., tendril, small key. claviger, eri, m., cluh-hearer (Hercules) key-hearer (Janus). clavis, is, f., key. clavus, i, M., spike, nail, ruddery stripe (of the tunic).
;
civis,
is,
c,
citizen, fellow-citizen.
f., city,
civitas, atis,
ship,
state, ciiizencity.
freedom ofthe
is, F.,
clades,
disaster,
defeat,
slaughter, massacre.
clam,
secretly,
without
the
knowl-
edfje of clamator, oris, M., declaimer. clamito, i, to cry, vociferate. clamo, I, cry out, call, proclaim. clamor, oris, m., a shout, applause,
clepsydra,
se, f.,
water-clock.
clibanus,
i, m., oven, Ixiking-pan. cliens, tis, m. ; -ta, ae, F., client (one attached to a patron, and
protected by him)
clientela,
f
suhject-ally.
clearly.
e, f., clientship,
hody.
of
clareo,
clarigo,
2,
he clear or bright.
ui, 3,
to
dc/)endants.
claresco,
i,
clima, atis,
a,
iis, tlie
I,
N., climate.
clinatus,
Clio,
um,
arm
i,
inclined, hent.
inatiou
ofwar.
Muse
of History.
clipeo,
disk.
lo
with shield.
m., a brazen shield,
ness, clearness, splendor^fame. Clarius, i, (of Claros, an lonian town), Apollo. claro, i, hrighten, explain. claror, oris, M., hrightness. clarus, a, um, hright, clear, loud,
clipeus (um),
clitellaB,arum,
clitellarius, a,
Clitumnus,
bria.
i,
um,
classicum,
classicus,
Jlect
:
i,
m., trumpet-signal.
um, of the army or of high rank ; M., trumpeter. classis, is, f., army, fleet, rank.
a,
ciivosus, a, um, sfeep, hilly. clivus (um), i, m., hill, slope. cloaca, ee, F., sewer, drain. Clodius, the enemy of Cicero, killed by Milo, b.c. 52.
cliido=claudo,
shiU.
clathri,
orum,
;
M., trelli^-tvork.
;
cludus=claudus,
lame.
claudeo, 2 -ico, i -o, 3, to limp. Claudius, i, (Appius), the Decemvir, (Tiberius), tlie 15. c. 450
;
famous.
clupea,
ae, f.,
shad.
clxirinus, a,
claustra, orum,
Clusium, i, Clyniene,
Etruria.
Clytaemnestra
Clytaeranestra, se, d. of Tyndarus and Leda, vvife of Agamemnon. Cn. the praenomen Cnaeus.
coUare.
coeptum, i,
taking.
n.
;
33
-tus,
iis,
m., under-
coerceo
in,
hem
fcnodax,
coacervo, coacesco,
coactilis,
coercitio, onis,
meiit, right
heap
tof/ether.
m., assembly.
coactor, oris, m., gatherer. coactus, [cogo,] forced. coactus, U3, M., constraint. coaequo, i, to make equal.
Coeus, i, a Titan, father of Latona. c5gitatio, onis, f. -tai;um, i, m.. thought, purpose, plan, judgmenty
;
refection.
coagmento,
coagulum,
coalesco,
i,
fasten, join.
i,
cogito,
I,
coagmentum,
n., joint.
cognatio,
N., curd,
cement.
re.^^emblance,
ui, it-, 3,
(jrow together,
unite, agree.
cognatus, mother\s
a,
side).
coarguo,
coarto,
f
i,
3, to
i,
compass, confine.
N., scarlet grain.
(cis), m.,
coccum,
f coccyx,
ygis
cuckoo.
cochlea,
cognitio, onis, f., knowledge, acq udintan c e in q u iry. cognitor, onis, m., ivitness, advocate. cognitus, [cognosco,] known. cognomen, inis, n., surname. cognominis, e, of Like name. cognomino, i, to surname. cognosco, novi, nit-, 3, know,find
,
ou', inveHtigate.
3,
to gather^
togeliter.
2.,
cohaereo,
si,
sum,
(-resco,
3),
Hades.
codex=caudex,
Codrus,
stump, book.
coelum=caBlum,
skij.
coenio, emi, empt-, 3, buy, buy up. coemptio, onis, Y.,purchase; marriage in the form of purchase. coena, se, f. (cena), supper (the chief meal of the Romans).
coheres, edis, c, joint-heir. cohibeo, ui, it-, 2, restrain, suhdue. cohonesto, i, to honor amply. cohorresco, ui, 3, shudder, quiver. cohors, tis, f., cattle-yard, troop, coiiort (600 men), hody-guard. cohortalis, e, of a cattle-yard. cohortatio, onis, F., cheering. cohortor, i, to cheer, exhort, animate.
cohum,
i,
n., yoke-strap.
coinquino,
i, to de/ile,
;
infect.
113,
coenaculum,
upper
i,
n.,
dining-room,
m., com-
story, attic.
coeno
hlow. f coiapiius, i, m., cuf Colchis, idis, F., the dist. E. of the
coenum,
i,
collabe-fio, be brought
to ruin.
sink.
collar.
34
Collatinus,
a,
Collatinus
comiter.
\
um, of
;
Sabine town
Collatia, a M.,Ii.Tarquimus,
colonicus,
ci,
um, of
colonies,
or
hustjandry.
colonus, M., Jarmer, colonist. color (os), oris, m., color, condition,
complexion, lustre.
collativus,
uo,
coloro, I, to color, dye, tinge, stain. f colossus, i, M., a gigantic statue. coluber, bri, m. ; -bra, sb, f., snake.
praise highlg, extol. collectio, onis (-ta, as), f., gathering, collecting,
collaudo,
colum, i, N., strainer. columba, ae, f., dove, jngeon. columbarius, a, um, ofdoves ;
keej)er
m.,
suminarg.
of doves
n., 2>igcon-ho/e
;
or house, mortise
burial urns.
pl.
niches for
collegium,
nitij,
i,
columbinus,
co/ored.
a,
um, of doves,
dove-
association, guild.
collibet, uit, 2, it jyleases. colliciae (-liquiae), arum, .,gutters. collido, si, sum, 3, dash together, clash, contend. colligatio, onis, f., hinding. colligo, I, tofasten, bind.
columis,
e, safe,
summit. sound.
columna,
coUigo,
(refl.),
recover.
columnarius, a, um, of a coiumn M., condemned dehtor ; n., a tax. colurnus, a, um, [corulus,] of
hazei.
collino, levi, lit-, 3, besmear. collinus, a, um, of a hill. collis, is, M., hitl, high ground. collocatio, onis, f., establishing.
colus,
i (iis),
M., distaf.
j-coliitea,
colloco,
ploij,
I, set,
establish, invest,
em-
glce in marriage.
orum, n., tamarind. f colymbas, adis, f., pickled olives. coma, ae, f., hair, mane, foliage. comans, tis, hairy.
i,
colloqiuum,
f comai-chus,
m., governor.
comatus, a, um, iong-haired, leafy. combibo, bibi, 3, drink, siraiiow. comburo, ussi, ust-, 3, burn up.
sum,
3,
to sport,
play,
comedo,
iip,
3,
to
eat
deceive, actfalseiij.
consume.
coUum,
colluo,
i,
N., neck.
ui, iit, 3, icash, rinse, wet. colliisio, onis, f., deceit, collusion.
cometes
coUustro, coUuvies,
f
I,
iilumine, survey.
ei;
drain, f/th,
vile
collybus,
age.
i,
comicus, cominus,
comis,
a,
um, of comedy,
um,
comet. comic.
ciose at hand.
reveiiing.
comissabundus,
fcollyra, ae, f., maccaroni. colo, I, to strain, sift. colo, ui, cult-, 3, till, adorn, worship. colocasia, ae, F. -um, i, N., Egy}>
;
comissatio, onis, F., a revel. comissator, oris, m., revelier. comissor. i, to revei,feast. comitas, atis, F., courtesy, friendliiiess,
mi/dness.
tian heaii (a
marsh
hly).
colonia,
comitatus, a, um, accompanied. comitatus, iis, M., retinue, escort. comiter, kindly, courteously.
comitialis
comitialis,
bly.
e, of the elections. comitiatus, us, m., election-assem-
como.
comminus,
close by,
35
hand
to
hand.
(st-), 2,
mix
comitium,
meeting,
;
i.
n., votin(j-groun(l
pl.
curiata, of the patri2. tribiita, of the plecians beians 3, centuriata, of the whole body of citizens.
i.
;
decla-
commissum,
commissiira,
i,
seam.
set
comitor,
i,
accompany, attenrL
to-
commixtus, [misceo,]
us, M., passage^fur-
mixed.
commeatus,
lough, train,
commode,
company,
supplies.
duly, fitly, just now. commoditas, atis, Ffitness, advantage, symmetry, kimlness.
commodo,
oblige, help.
i,
to
adjust,
adapt,
commemoro,
men datio n
,
i,
call to
commendatio,
onis,
a,
commodo,
commodum,
praise.
commendatus,
um, pleasing.
commodum,
commendo
memoir,
treatise.
i,
commit, commend.
tage,profit,convenience,pay,favor. opportunely, just noiv. commodus, a, um,j^^ advantageous, friendly, serrice(d)le, kind.
commone-facio,
3, ivarn, advise.
commentatio,
commenticius,
,
commoneo,
study,
ui, it-, 2,
remind, imout.
lin-
um,
invented,
commorior, mortuus,
gefher.
3, to
die to-
commentum,
i,
commoror, commotio,
i,
to abide,
f.,
delay.
commentus, a, um,
movement,disfurbance, commotion.
onis,
a,
to
i,
andfro,
n.,
commotus,
um,
uncertain,
trade,
inter-
roused, disturbed.
of traffic.
to trcffic,
it-,
2,
deserve,
of
communico,
communio, communis,
i,
impart, share,join.
F., j>artnership.
commiinio, onis,
e,
4, fortify, intrench.
common, courteous.
as, F., fellowship.
communitas,
commingo,
comminor, comminuo,
nxi, ct-,
3, to defile.
3,
comminiscor, mentus,
feign, contrive.
i,
invent,
commutatio,
interchange.
onis,
to
f.,
change,
threateyi greatly.
iit-,
commuto,
in
i,
ui,
3,
brecdc
36
fcomoedia, fconijedus
se, f.,
comoedia
comedy.
concedo.
compleo,
evi, et-, 2,fiU uj),furnish,
finish, complete.
(-icus), a,
um,
comlc,
of comedij ;
M., comedldn.
compaciscor, pact-
(pect-), 3, to
i
complex, icis, leagued, agreeing. complexio, onis, f., connection. complexus, us, m., embrace.
N.,
a barf/uin.
;
compages, is
bai/din(/, slraclure,
embrace.
;
compar,
M.,
com-
compluo,
compliires,
comparatio, onis,
',
compluries, very
compluvium,
(for the
comparco, compareo,
comparo,
ui, 2, to
appear, agree,
court-yard liow of rain). compono, posui, posit-, 3, put togeJher, arrange, ma'ch, comjmre.
i,
\,toget,procure, compare, bnnii togedier, come to agreement. cotnpasco, past-, 3, feed, paslure. co.npassio, onis, f., [patior,] sym-
adjusting,
padnp feUow-feeHng.
an
accost-
compositus, [p5no,] iveU-ordered. 4, make or be partaker. comprecor, i, to worship, pray. comprehendo, di, sum, 3, seize,
compodo,
puli, puls-, 3, constrain, force, drioe, coUect. compendiun, i, n., saving, gain,
compello, compello,
I,
to accosf,
rebuke, chide.
comprehensibilis,
e, j)erceptible.
compensatio, onis,
e.rchange, barter.
comprehensio, onis, f., seizing. compresse, brie/fy, urgenily. compressio, onis, f. -sus, us, m.,
;
jire<^ure, embruce.
3, press,
compenso,
a>ice,
to
comperio
(ior),
peri, pert-, 4,
to
competo,
co.npilo,
ivi
I,
seek, strive,
comprobo, i, to approve, confirm. Gompt'X'3,[QOiQ.o,'\lrimmed. comptus, n^, m,, band, head-dress. compiilous, [compello,] forced. compaiigo, nxi, uct-, 3, sting, goad. compiibado, onis, f., reckoaing. compaco, i, reckon, compule. [con-, iogedier (or intensive).
conameu,
c5natiim,
temp
,
conpin^D,
N.
-tus,
iis,
M., at-
ejforf,
impulse.
[conb-=comb-.
concaedis, i^, f., barricade. concale.3CO, calui, 3, to glow,
concavo, i, to JioUjxv oul. concavus, a, um, hoUow, arched. concedo, cessi, cess-, 3, go, withd>-aw, submit, cdlow, consent.
complementum,
i,
n.,
afJing-up.
concelebro
concelebro, i, to concentio, ouis,
[cano,]
i^esort,
condenso.
37
celehrate.
f.
coiicert, Imrruoiiij.
conceptio, onis,
(jalherintj.,
f.
concelcing.
concerpo, pt- 3, tear to pieces. concerto, i, contend, dispute. concessio, onis, F. -sus, us,
;
concitator, onis, f., exciter. concitatus, a, um, roused, swift, vehement, violentlg moved. concito, I, stirup, rouse, excite. concitus, [cieo,] incited, slirred. conclamatio, onis, f., a shout,
m.,
rjielding, f/ranl.
celehrated.
shout, call to
concesso, i, leave off, desist. concessus, [cedo,] ijranted. fconcha, ae, f., shell-Jish, pearl. f conchis, is, f., string-hean. \ conchylium, i, N., oijster, pwple
shell-fish, })urple dije.
sum, [claudo,]
3,
shut up, close, confine, include. concliisio, onis, f., siege, blockade, conclusion, end.
concido,
concolor,
oris,
of one
color.
to
cook,
away.
concieo,
ivi, it-, 2,
hrnng together,
n.,
conciliabulum,
meeting.
i,
p/ace
of
conciliatio, onis,
incUnalion.
f.,
reconciling,
conciliator, onis, m., pr^ovider. conciliatus, a, um, /'riendlg, dear, favorahle, ivell incUned. concilio, i, to reconcile, unite, win, provide, procure, jyrepar^e.
concilium,
i,
n., council,
assemhhj,
agreeirient, connection.
concordia, se, f., harniony. concorditer, hannoniously. concordo, i, to agr-ee, harmonize. concors, dis, harmonious. concredo, didi, dit-, 3, entrust. concrepo, ui, it, i., cr^eak, clash. con-cresco, ^^groiv together, harden. concretus, a, lim, hard, stiff. concretus, iis, m., hardening. concubina, ae, f., concuhine. concubitus, iis, m., pair'ing,mating. concubius, a, um, of sleep; n., deod of niglit.
concinnatio, onis, f., preparing. concinne, eleganllij, fithj. concinnitas, atis, f., elegance, filness.
concubo, bui,
bit-, 3,
Ue together.
concinno, i, to trim, fit, prrepare. concinnus, a, um, neat, elegant,fit. concino, ui, [cano,] 3, to accord
meet,
concio
music), agree, harmonize. (tio), onis, F., meeting, speech, place of speaking.
(iii
contend, hefall. concursatio, onis, F., moving together, concurrence, restlessness. concurso, i, to rush ahout or to~
gether, rand)le, frequent.
concionator, concionor, i,
oris, n.,
demagogue.
concursus, iis,
to asseinhle,
hamngue.
concipilo, i, seize, catch. concipio, cepi, cept-, 3, take up or lioid of, perceive, conceive. concise, hriefii/. concisus, [concido,] hroken short,
cut, triinmed.
condemno,[damno,]
co iidein n
,
i,
tosentence,
disappr-o ve.
i,
condenso,
crowd
together.
38
condensus
congeries.
confictus, [fingo,] coimterfeit.
condensus, a, um, close, dense. condepso, ui, 3, knead iogelher. condico, xi, ct-, 3, appolnt, declare,
af/ree, en(/u(/c, proclaiin.
a, um, (piUe worthij. condimentum, i, n., spice.
confidens, tis, hotd, confdent. confidentia, se, .,confdence. confido, sus, 3, to trust, rely.
configo, xi, x-, t,, join,fasten,pierce. confingo, rmxi, fict-, T,,form,feign. confinis, e, adjacent, hordering ; n.,
neigld/orhood.
i, n., neighhorhood. con-fio, fect-, he hrought to pass. confirmatio, onis, f., confnning,
condignus,
confinium,
seasoniiKj.
a,
consoliiig, slrengthening.
conditivus,
um, for
prese?'ving
confirmitas, atis,
F.,
ohstinacy.
confirmo,
huilder, founder.
i,
estahlish, strengthen,
conditorium, i, n., plate of deposit. condo, didi, dit-, 3, lag up, compose, establish, build, hurj, hide.
confisco, I, seize as forfeit. confisus, a, um, confident. confiteor, fessus, [fateor,] confess,
adinit, declare, make known. confixus, [figo,] pierced. conflagro, i, hurn up.
condoceo, ui, ct-, 2, teach, train. condolesco, lui, 3, suffer severely. condonatio, onis, f., giving-awaj. condono, i, to grant, surrender,
pardon,
reinit,
conflictio, onis,
f.,
-tus,
lis,
m.,
collision, coiijlict.
present.
3,
condormisco, mui,
faU
asleep.
hire,
conflicto, I, slrike, dash, ruin. confligo, xi, ct-, 3, to hring together, struggle, contend, compare. conflo, I, kindle, infiame, melt.
confodio, fodi,
conductor,
conformo,
i, to
joint.
conforto, i, [fortis,] strengthen. confossus, [fodio,] stahhed. confragosus, a, um, hroken, rowjh.
ui, 3, 7nurmur, resound. confrico, i, to rub, touch. confringo, fregi, fract-, 3, hi-eak in
confabulor, i., converse, discuss. confarreatio, onis, f., solemn marriage (witli bride-cake, far). confectio, onis, f., making-up. confector, oris, m., finisher. confectus, a, um, fnished. confercio, fert-, 4, to stvff, cram. confero, ferre, tuli, coliat-, hring to(/ether, collect, compare, hetake. conferte, -tini, compactly. confertus, a, um, close, crammed.
confremo,
confugio,
fiigi, ^.
confundo,
fiidi, fiis-, 3,
mix, con-
fnse, pour out, dijfuse, empty. confiise (-sim), confusedly. confiisio, onis, f., mingling, confusion.
confervesco, bui,
confessio, onis,
3.,
F.,
confession.
confestim, confibula,
at once, forthwith.
ae, f.,
congelo,
I, to
freeze, stiffen.
clamp.
conficiens, tis, effective. conficio, feci-, fect, 3, to finish, despatch, produce, effect, make out.
congemino, i, to redouhle. congemo, ui, 3, to sigh, lament. t conger (-grus), i, m., sea-eel.
congeries,
ei, f.,
heap, mass.
congero
congero, gessi, gest-,
(lellier,
consequens.
conor,
I,
3,
lieap
to-
to
endeavor,
try.
m.,
conquasso, i, to shake, shatter. conqueror, quest-, 3, compkdn. conquestus, iis, m., complaint. conquiesco, evi, et-, 3, to rest^
repose, he unconcerned.
congiarius,
a,
um, of a
gallon
conquiro,
congius,
i,
M.,
conglobo,
I, to
conquisitio, onis, f,, coUecting, levy. conquisitor, oris, m., recruitingofjicer, spy, listener.
congliitino, i,tojoinfrnil/j, cement. congraeco, i, to lavish, squander. congredior, [gradior,] gress-, 3, to meet, eiicounter, contcnd. congregatio, onis, F., union, society. congrego, [grex,] i, to gather in troops or flocks. congressus, iis, m. -sio, onis, f., gatheriiu/, nieeting, encounter. congrex, egis, ofthe same fiock. congruens, tis, suited, accordant.
;
conquisitus, a, um, choice, costly. consaluto, i, to greet, salute. consanesco, sanui, 3, to get welL
consanguineus,
a,
um,
kindred.
consanguinitas,atis, f., kindred. consceleratus, a, um, depraved. conscelero, i, to dishonor. conscendo, di, sum, 3, [scando,] clind), mount, emhark. conscientia, 9b, f., [scio,] consciousness, conscience.
3, cu.t to
pieces.
conscius,
ing ; M.,
eiirol,
a,
F.,
um,
conscribo,
psi, pt-, 3,
a,
register,'
compose, ap/wint.
conscriptus,
um,
registered,
summoned ;
conseco,
consecratio, onis, F., dedication. consecro, i, devote, deify, consecrate. consector, i, to hunt, chase, pursue. consectus, [seco,] cut to jneces.
conseciitio, onis,
F.,
conjungo,
consequence,
got.
conjunx=conjux,
spouse. conjiiratio, onis, F., conspiracy. conjiiratus, M., conspirator. conjiiro, i, siceartogether,conspire. conjux (nx), ugis, c., husband or
wife, helro'hed.
;
connection, sequel.
conseciitus,
a,
um,
;
having
consenesco, ui, 3, grow old, decay. consensio, onis, f. -sus, iis, m.,
conscnt,
/)Iot.
[con-=conn-.
[conl-=coll- conm-=comm-. connecto, xiii, xum, 3, clasp, join. connitor, nix (nis-), 3, strive, yeaiyi.
conniveo=c6niveo,
conniibialis,
e,
i,
ofwedlock.
N., loedlock, right
conniibium,
I
of
consepio, sept-,
4, to
fence
in.
interriiarriage..
fconopeum,
i,
^.,Jly-net.
40
consequenter
consul.
couspicio, spexi, spect-, 3
;
-spi-
close,
cor,
I, to
oblain.
sit, 3, io
couspicuus,
sow, plant,
um,
easy
to see,
cousero, sevi,
strca',JiiL
visibk', disti)i(/uishcd.
cousero,
briny
join
to(/ct/icr
cousertus,
woven, matchcd.
conservatio, ouis, F.,jjrese7'vation. couservator, ouis, M., defender. couservo, i, to kccp, preserve. couservus, i, m, conserva, ae, f.,
;
couspiratio, onis, f., a(jrcement, harmony, plot, conspiracy. conspiratus, a, um, having con~ spired ; M. pl., conspirators. couspiro, I, combine, accord, plo!, conspirc ; coil or crowd. conspuo, iit-, 3 -to, i, to spit upon.
;
constans,
tis,
frm,
constant,
con-
fcUow-scrvant.
consessor, oris, m., a hy-sitter. cousessus, iis, m., scssion, assemUy. considerauter, deliberatcly. cousideratus, a, um, circumspect,
ca utio us, considerate.
constantia, se, F.,frmness, harmony. constanter, s.cadily, with one voice. consternatio, onis, f., dismay. consterno, i, ovcrihrow, terrify. cousterno, stravi, strat-, 3, strew,
pave, overthrow.
3, kcep still. consiliarius, a, um, ofcounscl; M., counscUor, adviscr. cousiliator, oris, m., advi^^er. consilior, i, yivc or take counsel.
consto,
sist,
consilium,
i,
n.,
advice,
counsel,
purposc, prudence, council. cousimilis, e, quite like. cousisto, stit, stit-, 3, tostandfast,
continue, ayrce, cease. cousitus, [sero,] pUintcd.
sta.y, stop,
evident, weU-known, resolved. coustratus, [sterno,] strcwn, subdued ; N., .s7^/)/.s decl: constrictus, a, um, compressed,
constringo, inxi,
bind, constrain.
ict-, 3, holdclose,
constructio, onis, f., joining, framing, buiUling, connection. construo, xi, ct-, 3, build together,
pilc, construct.
consolor,
i, to
console, comfort.
coustupro,
I,
dehauch,
violate.
consouans, tis, Jiarmonious,ft. cousono, ui, i, to resound, accord. consonus, a, um, harmonious. consopio, it-, 4, put to sleep. cousors, tis, c, feUow in fortune,
partner, comradc. cousortio, onis, f., partnership.
consuadeo,
2,
advise strongly.
consuesco,
consortium, i, N., feUowship. couspectus, [-spicio,] conspicuous. conspectus, iis, m., siyht, glance,
view, prcscncc, survey.
conspergo,
si,
sum,
3,
besprinkle.
wonted, bccome cwcustomed. consuetiido, inis, f., custom.hahit, usc. intcrcourse, companionship. consuetus, a, um, accusfomed. consul, uiis, M., Consul, the chief executive officer of Rome, of whom two were chosen yearly.
consularis
consularis, e, of the consul; m., of considar rcuik, ex-consul. coiisulatus, us, M., consulship.
contrario.
contentio, onis,
contest,
f., strife,
41
dispute,
consulo,
Jiect
:
favor, consiilt, or have refjardfor. consultatio, onis, F., consuUation. consulte, -to, on purpose. consulto, I, rejlect, take counsel. consultor, oiris, m., counsellor,
adciser, consulter.
i, n., a decree, resolve. consultus, a, um, icelL-weighed. consultus, us, M., decree, prudence. con-sum, futvirum, fore, happen.
comparison, contrast. contentus, [tendo,] strained, inten! ; [teneo,] content, sfitisjied. conterminus, a, um, hounding, neighhoring ; N., neighhorhood. contero, trivi, trit, 3, hruise or
ivcar airay,
ivfiste,
destroy.
consultum,
consummatio,
onis,
f.,
smnminfj-
3, to
spend,
conterreo, ui, it-, 2, ajfright, terrify. contestatus, a, um, tried, proved. contestor, i, call to witness, hring an action. contexo, ui, tum, 3, weave together. contextus, iis, m., connection. conticesco, ticui, 3, hecome silent. conticinium, i, N., still of evening. contignatio, onis, F., timher-fioor. contigno, i,Join ivith heams. contiguus, a, um, adjoining, within
refwh, neighhoring.
consuo, sut-, 3, con-surgo, 3, rise up, revolt. Consus, i, the god of Counsel. contabesco, ui, 3, waste aicay. contabulatio, onis, F.,fooring. contabulo, i, to cover with plank. contactus, [-tingo,] touched. contactus, iis, M.,Jouch, infection. contages, is -io, onis, f. -imn, i,
;
continens,
tis,
close,
connected,
self-restraint.
2,
[teneo,] hold
contingo,
tigi, tact-, 3, [tango,]/o touch, reavh, take hold, partake. contingo (-guo), 3, to ivet, spririkle. continuatio, onis, f., succession.
contaminatus, a, um, defiled. contamino, i, to hlend, corrupt. contatio=cunctatio, flelay. contechnor, i, play tricks. contego, xi, ct-, 3, cover up, preserve, hide.
continuo,
i, to
3,
scorn, despise.
f.,
onis,
survey,
aim, consider<dion.
on
the
contemplator, contemplor, i,
contemptim,
contemptio,
contractus, us,
con-
contemptus,
contemptihk,
[temno,]
vile, fihject.
desjnsed,
contradico, 3. 'gfdnsay, oppose. contradictio, onis, F., opposition. contraho, xi, ct-, gfither, contract,
produce. conclude, restrain, lessen.
contendo,
strive,
di,
tum,
tirge,
to
3,
contend,
march,
compare.
contra-pono,
3, j)ut
opposite.
contente,
eurnesily.
42
contrarius, contrecto,
f/reafl//.
contrarius
a,
i,
copa.
convena, ae, c, one of a company. conveniens, tis, harmonious, suited. couvenienter, Jiily, consistently. convenientia, ae, f., meeting, accord, conformiiy, fitness.
um,
oppoi^ite,
hostile.
tuaclt, search,
contremiico,
to
grant,
convenio,
veni, vent-,
it
4,
meet,
contristo, i, r/rieve, sadden, darken. contritio, onis, F., grief. contritus, [tero,] worn, bruised.
is fit.
conventicius, a, um, meeting. conventio, onis, f., meeting, compaci, agreement, indictment.
conventum,
conventus,
i,
n.,
agreement.
qudrrelsoine.
i,
contrucido,
contriido,
si,
to kiU,
butcher.
sum,
3^ to
crowd
in,
thrasl tof/ether.
converro, ri, sum, 3, to sweep, beat. conversatio, onis, f., use, intercourse, conversaiion, abode.
contrunco,
i,
mangle^cul
is,
to pieces.
contubernalis,
c, of onemess;
comrade.
mess, comabode. gaze upon, con-
conversio, onis,
iion, subversion.
f.,
change, revolu-
M., tent-com/ninion,
contumacia,
coutumax,
ing, insoleni.
contumelia,
as.-^au/i,
ae, f.,
taunt, reproach,
disgrace, insult.
a.
convicium,
i,
coutumeliosus,
um,
ivraiif/ling, insidi,
importunity.
iniercourse.
F.,
convictus,
iis,
convinco,
vicf,
vici, vict-,
to
con-
bruising.
conviso, conviva,
consider, examine.
c, guest, companion.
banquet.
live
coniibium=connubium, loet^/oc/i".
conus,
i,
or feast with.
convador, i, to cife, summon. convalesco, valui, 3, getstrength. convallis, is, F., an enclosed valieg. convaso, i, to pnck baggage.
convectio,
getlier.
convoco,
.onis,
f,,
bringing
to-
round, heap.
convecto,
-veho,
convector,
copa,
ae, f.,
cophinus
j-
Corybantius.
cornix, icis, f., crow, rook. cornu, us (u), n., horn, point,
43
cophiuus,
i,
M., basket.
copia, 86, F., abundance, zvealth, multUude; pl. supplies, troops. copiose, abundantiy.
tip
(as of spar), bow, cone (of hehnet), iwof iving (of an army).
copiosus,
copis,
f f
is,
a,
um, plentiful,
rich,
copious.
cornus, i, cornutus,
corolla,
f.
a,
-um,
i,
n., cornei.
um,
c,
abounding.
86, F.,
horned. garland.
c5po=caupo,
inn-keeper.
coprea (as), ae, m,, a dirty jesier. copta, 86, F., cake, biscuit. copula, ee, F., cord, band, ieash. copulatio, oiiis, F., binding. copulo, I, to coupie, join, cement. coqua, 86, F., a cook. coquina, 86, F., kitchen, cookery.
coquino, i, to cook. coquo, xi, ct-, 3, to cook, hurn, coquus, i, M., a cook.
cor, cordis, N., heart, mind. f cora, 86, F., j^uj^ii of the eye.
f coralium,
f
i,
corollarium, i, N., ivreath, gift. corona, 86, F., crown, ivreath, throng. coroneola, ae, f., musk-rose. Coronis, idis, F., d. of Phlegyas,
vex.
mother of -^^Lsculapius. corono, i, to crown, wreathe. corporeus, a, um, bodily, Jieshiy. corporo, i, to embody. corpulentu.^a, a, um, of gross body. corpus, oris, n., body, Jlesh, person. corrado, si, sum, 3, scrape together.
correctio, onis, F. straightening. corrector, oris, m., improver.
correpo,
coram, openiy ;
corax,
correptio, onis,
3, to
corbula,
corculum, i, Corcyra6us,
N., sweetheart.
a, um, of the I. Corcyra (Corfu), near Epirus. cordatus, a, um, ivise, prudent. f cordax, acis, M., a wantoii dance.
corripio, ui, rept-, [rapio,] 3, seize, snafcJt, piunder, reproacJi, attack. corrivo, i, to draw togetJier.
cordolium, i, Cordubensis,
n., heart-sorrow.
e,
corroboro, i, \x6bvLri\strengtJien. corrodo, si, sum, 3, to gnaw. corrogo, i, get togetJier by asking. corrotundo, 3, to round off.
^
of Corduba {Corlate-l)orn.
dova), in S. Spain.
corriida, corriigo,
asjxiragus.
to cor-
wrinkle.
3,
cordus=chordus,
Corfinium,
i,
corrumpo,
riipi, rupt-,
n.,
a fortified town
leatlier
;
rupt, poliute, bribe, destroy, spoii. corruo, ui, 3, fail to pieces, gatJier.
M., a
Corinthius,
urious
;
a,
um,
Corinthian, iux-
ses,
a costly bronze.
Corsus, a, um, of the I. Corsica, W. of Italy. cortex, icis, D., sJieii, Imli, bark.
cortina,
86, f., kettle, vat, tripod.
Mummius,
B.c.
146.
corium, i, n., hide, husk, thong. corneolus, a, um, horn-like. corneus, a, um, ofhorn, or cornei.
cornicen, cornicor,
inis, m., horn-blower.
i,
44
Corycius
crocio.
Corycius, a, um, of Corycof^, a coast town and cave in Cilicia. fcorydalus, i, m., crested lark.
f f
credulus, a, um, easy of helief. crematio, onis, f., hurning. Cremera, ae, f., a stream of Etruria where the Fabii perished. cremina, orum, n., hrushwood. cremo, i, fo hurn, consume. Cremona, ae, f., a town on the Po. cremor, oris, m., hroth, j)orridge.
corylus,
i,
m., hazel.
i,
corymbus,
m., cluster.
cosmeta,
ae, m.,
adorner.
costa,
cottabus, i, m., clap, stroke. cottana, ae, f., a small fig. coturnix, icis, f., quail. f cotyla, ee, f., about a pint. Cous, a, um, of Cos, a small I. in the yEgean. covinus, i, m., war-chariot. coxa, ae (-endix, icis), f., hip, bend. crabro, onis, f., hornet.
f
creo, I creafe, begef, elecf, produce. creper, era, um, douhffid, dark. crepida, se, f., shoe-sole or last. crepido, inis, F., hrink, hase. f crepis, idis, f., slipper. crepito, i, crackle, rumhle, tinkle. crepitus, us, m., clashing, crashing. crepo, ui, it-, i, to clatter, resound.
,
crepundia,
crepusci, orum, m.
of
ticilight.
crepusculum,
;
i,
n., twilight,
dusk.
Cres, -etis, m. Cressa, se, f., Cretan. cresco, crevi, cret-, 3, grow, appear, increase, multiply. creta, se, f., chcdk. Creta, ae, (-te, es), f., Candia, a large island S. of the ^gean.
f f
ae, f., drunkenness. cras, to-morroio. crassamen, inis (-tum, i), n., dregs. crasse, rudely, dimly.
crapula,
Cretaeus
e,
(-ticus), a,
um
-tensis,
crassitudo, inis, f., thickness. crasso, i, to fhicken. crassus, a, um, thick,gross,clumsy. Crassus, M. Licinius, the triumvir, d. in the Parthian War, b.c. 53. crastinus, a, um, oj' to-morrow. f crater, eris, era, eras, m. ; -era, ee,
f., bofd, pail, hasin.
(is), is, f., hasket-icork, harrow, hnrdle; p\.,Jascines, gahions. creatio, onis, f., creating. creator, oris, m., creator, founder. creatrix. tricis, f., mother.
inheritance.
cretura, ae, F., hran. cretus, [cresco,] descended; [cerno,] siftcd, decided. Creiisa, ae, Trojan wife of JEneas.
crates
criminosus,
a,
um,
accusatory.
tail.
creatura, ae, f., creature. creber, bra, um, thick, close, ahoundhif/, frequent, numerous.
crinalis, e, of the hcdr. crinis, is, m., haii', comeCs crinitus, a, um, hairy.
f crisis, is, f., decision,
C7'isis.
trusts.
creditum,
i,
crispo, i, fo curl, roughen, brandish. crispus, a, um, crisp, curled, wrinkled, waving, quivering. crista, ae, f., crest, comh, plume. cristatus, a, um, crested.
M.,criHc. f criticus, a, um, crificcd; croceus (-inus), a, um, of saffron.
credo, didi,
dit-,
3, lend,
intrust,
f., credulity.
crocio,
4, fo
crocodilus
cunctanter.
cucuUus, um,
cuculus,
i,
45
hood, cap, wrapper.
f f
crocodilus, i, M., crocodile. crocota, bb, f., saffron rohe. -um, n., saffron. f crocus, i, M. Crcesus, i, k. of Lydia, conquered by Cyrus, b.c. 546.
;
M., cuckoo.
i,) m., cucumber. gourd, cup. crow.
cucuma,
cucumis,
eris, (im,
se, f.,
cucurbita,
crotalia,
orum,
i,
N. ear-rhujs.
ciiciirio, 4, to
crotalum,
Ci-oto, onis,
c, Crotona, a Greek
;
i,
N.,
ciido, di, sum, 3, to hammer, coin. ciido, onis, m., a leather skull-cap. ciijas, atis, whose? ichence? cujus, a, um, tvhose (gen. of quis).
cujusmodi, of
culcita,
ciileus,
i,
lohat sort.
cushion.
crucio,
I, to
torment,
ajfllct,
crucify.
crudelitas, atis,
f., crueltij.
gnat, mosquito.
bowl.
kitchen.
crudesco, dui,
violent, bad.
3,
se, f.,
cruditas, atis,
F., indigestion.
culmen, culmus,
crudus,
a,
um,
a,
cmento,
cruentus,
i, to
stain,
make
bloody.
um,
hloodij, fierce.
culpa, se, F., Jault, crime, mischief. culpatus, a, um, blamable, guilty. culpo, I, to blame, condemn.
cultellus, i, M., little knife. culter, tri, m., knife, cutter. cultor, oris, M. ; -trix, tricis,
tiller,
F.,
um,
broken-legged.
crus, criiris, N., leg (below the knee), shin. crusta, ae, f., ice, crust, stucco.
cultura, ae, F., tillage. cultus, [colo,] tilled, adorned. cultus, iis, M., care, culture, ornament, luxury, splendor, dress.
crusto,
to plaster, encrust.
crustulum, i, N., confectionery. crustum, i, N., crust, pastry. Crustumeria, ae, f., an old Sabine town, on tlie Etrurian border.
crux, crucis, f., cross, torment. vault, cell. f crypta, ee, F., um, of crystal. f crystallinus, a, (-um, N.), crystal, f crystallus, i, m. crystal vase, gem: ice cubicularius, a, um, 0/ the cham;
culuUus,
i,
cum,
(abl.) roith,
among.
. . .
Sihyl.
-cumbo, cubui,
ciimatilis,
cubit-,
:
e, bluisk
;
n.,
i,
cumera,
ae, f.
-um,
ber
m., body-servant.
i,
cubiculum,
f
N.,
bed-chamber.
cubic.
cumprime
(is),
especially.
cubicus,
a,
um,
cubile, is, n., couch, bed, chamber. cubital, alis, N., elbow-rest. cubitalis, e, a cubit long or high.
cubito,
I, to lie
i,
down
often.
cubitum,
N.,
elhow,
bend, cubit
or ell (18 inches). cubitus, iis, m., lying down, bed. cubo, ui, it-, I, lie down, sleep.
f
[-cumque, -ever. cumulate, ahundantly. cumulatim, in heaps. cumulatus, a, um, full, complete. cumulo, I, to heap, pile, amass. cumiilus i, N., heap, pile, mass. ciinabula, orum, N., cradle, origin. cunae, arum, f., cradle, nest. cunctans, tis, dilatory.
cunctanter, Ungeringly,
slowly.
cubus,
i,
46
cunctatio
Cydonia.
currax, acis, diligent, quick. curriculum, i, N., race-course, car. curro, cucurri, curs-, 3, to run.
cunctatio, onis, f., clekui. cunctator, oris, u., delayer : a name of Fabius the dictator, who baffled Haimibal, b.c, 213 cunctor, i, to delmj, linger. [-209. cunctus, a, um, //, whole. cunealis, e, wedgelike.
curruca=eruca,
tvorm.
ae,
f.,
canker-
currus,
iis,
m., car,
waggon, chariot.
cursim,
hastily, speedily.
f.,
(in the-
column (of troops). cuniculus, i, m., rabhit, burrow. cunila, ae, f., pennyroyal (?).
ciinio, 4, to dejile.
running. [curro,] run about. cursor, oris, m., runner. cursiira, ae, F., running. cursus, iis, M., running, course. curto, I, to shorten.
cursio, onis,
curso
(-ito), I,
curtus,
-ever.
a,
um,
short, hroken.
[-cunque=-cumque-,
ciipa,
ae, f., tub,
curiilis, e,
cask, crank.
praitors,
and curule
inis, N.
;
ediles).
curvamen,
cupide, eageriy, p)assionately. cupiditas, atis, f., eagerness, longing, ararice, pai^ty spirit.
curvo, I, to bend. curvor, oris, m., crookedness. curvus, a, um, crooked, bent.
cusor, oris,
m.,
[cudo,] coiner.
cupiens, tis, longing, eager. cupio, ivi, it-, 3, to desire, favor. f cupressus, i, f., cypress. cupreus (-inus), a, um, of copper.
custodia,
se,
f.,
custody, guard,
guard-^iouse, priso7i.
cuprum,
i,
n.,
f.,
rind.
curatio, onis
cure,
care,
management.
Cyaneae, arum, f., the Symplegades. f cyaneus, a, um, bright hlue. f cyanus, i, m., blue-bottle (flower). f cyathus, i, m., drinking-cup. cybaeus, a, um, of a large ship. Cybele, es, a Phrygian goddess.
f
Cures, ium,
m.,
a Sabine town.
cybium,
i,
n.,
tunny
(fish).
Ciiretes, um, an ancient people of Crete, vorshippersof Zeus. ciiria, ae, f., the court, senate-house, vard (the patrician assembly). ciirialis, e, of the court or ivard. curiatus, a, um, of the curiae. ciirio, onis, m., priest ofcuria. curio. onis, m., lean, tvasted. ciiriosus, a, um, careful, nice, curious, eager, lean, wasted. curis, is, f., spear.
curo,
I,
cydonia, ae, f., quince. cydonites, ae, m., cjuince-ivine. Cydonia, ae, f., a town of Crete.
cygneus
cygneus,
f
a, um, of a sican. cygnu-s (cycnus), i, u., swan. cylindrus, i, m., c//lmder, roUer. Cyllene, es, f., a mt. of Arcadia, birthplace of Mercury. sprout. f cynaa, se, ., (atis, N.,)
Daimus.
fdsedalus
(-eus), a,
47
um,
elegant,
artificial, skilfuL
I j
cymatilis=cumatilis,
hluisli.
Dahae, arum, a Scythian tribe. Dalmatae, arum, people of Dalmatia, the dist. on tlie eastern coast of the Adriatic.
cymatium, i, M,, wave-iuork. I cymba, se, F., hoat, skljf'. cymhal. t cymbalum, i, N.,
fcymbium,
cymbula, cymosus,
f f
f
i,
a, vlvo., full a,
of
sJioots.
cynicus,
um,
i, i,
currish, cynic.
I cynocephalus,
damno,
i,
to
condemn, sentence,
j^^rodi-
cynosbatos,
cynosiira,
i,
n., sweethrier.
a mt. of Delos, birthplace of Apollo. f cyparissus, i, F., cypress. rush. f cyperos, i, m., a kind of
Cynthus,
m.,
damnum,
i,
n., Ioss,
harm.
dane, [do,]
givest
cyprinum, i, n., cypress-oil. Cyprius, a, um, Cyprian; ofcopper. Cyprus, i, f., a large island S. of
Asia Minor. f cypselus, i, m., marten.
Danae, es, myth. d. of Acrisius, mother of Perseus. Danai, orum, poetic name for the
Greeks, in the siege of Troy.
W.
of Egypt.
Danaides, um, the 50 daughters of Danaus, who slew their husbands in one night. Danaus, i, myth. founderof Argos, a colonist from Egypt.
f danista, se, M., usurer. Danubius, i, m., the upper
Daphne,
loved
f
es,
l}y
Apollo.
Cy thereus
era,
(-
eius), a,
daphne, Daphnis,
an island
S.
;
sacred to cytisus, M.
Venus
Cytorus,
i,
Cyzicum,
i,
D.
dabula
(dabla),
ae, f.,
date-palm.
idis, son of Mercury, inventor of pastoral verse. dapis, ( 14, I, 2\ food, feast. dapsilis, e, hountiful, sumptuous. Dardanius (f., -nis), Trojan. Dardanus, i, myth. ahcestor of the royal race of Troy ;^ adj., Trojan : also, a people of Servia. Dariiis (eus), i, name of several kings of Persia, the last being conq. l^y Alexander, b.c. 333. c, rahhit, hare. f dasypiis, podis,
Dacia, ae, F., the country on the lower Danube adj. Dacus.
;
datatim, hy
giving.
dato,
I, to
give away.
k.
79,
5).
Daunus,i,'myth.
of Apulia.
48
de,
o/,
de
from,
during,
decuria.
deciduus, a, um, lopped, cut off. decies (ens), tea times. deci-(decu-)manus, a, um, of the
tenth, tithe^, &.c.
;
concerning,
to, at.
downfrom, according
porta,
;
the niain
linies, easi-
love.
to
um,
to
gilded.
decipula,
se, f.,
snare, trap.
decision, setilc-
debaochor,
nive out. debellator, oris, m., conqueror. debello, i, suhdue, vanquish, fnish
th.e
decisio, onis,
f.,
war,fig]it out.
it-, 2, to
dclamatio, onis,
taik,
debeo, ui,
debilis, e, weak, laine, frail. debilitas, atis (-tatio, onis), f., infirmity, wcakness. debilito, i, to weaken, lame, cripple.
debitum,
decanto, i, chant, repeal, cease. decanus, i, m., cliief of ten. decaulesco, 3, grotv to s!alk. decedo, cessi, cess-, 3, to deparl,
cea^e, disappear, yield, die.
decem, ten. December, bris, m., December. decempeda, ge, f., surveyor^s pole,
(10 feet).
decoUo,
from
tke
decemplex,
icis, tenfold.
ll.-:'
decemviralis, e, of decemvirs. decemviri, orum, m., Board of ten ; the Commission which prepared tiie XII. Tables, u.c. 450. decennis (-alis), e, of ten years. decens, tis, decent, hecoming. decentia, ae, f., comeliness, decency. deceptus, [decipio,] deceived. decerno, crevi, cret-, 3, to decree,
(("'ermiiie, resolve,
decolo, I, trickle away,fail. decolor, oris, discoiored, degenerae. decol5ro, i, discoior, disfigure. de-coquo, 3, hoil away, loaste, fail. decor, oris, M.,grace, heauty, charm. decoris, e, adorned, eiegant. decoro, i, adorn, embeUish, heautif/. decortico, i, to pee\, hark. decorus, a, um, hccoming, gracefid,
hcaulifui; K.,filness, decoruin.
decrepitus,
a,
um,
[crepo,] de3,
crepit (noiseless),
contend.
diminish,
decerpo,
decretorius,
a,
um,
decisive.
decretum
deculco,
i,
I,
decido, cidi, 3, to fai\,fai\., die. decido, cidi, cis-, 3, c.ut qff, decide. deciduus, a, um, falling ojf.
ciass. division.
decurio
degredior.
deferve-facio, 3, hoil thoroughly. deferveo, 2 -vesco, vi (bui), 3, to hoil thoroughly ; cool down, allay. defessus, a, um, tired out. defetiscor, fessus, 3, togrow iveary. deficio, feci, fect- [facio,] 3, to
;
decurio, onis, m., captain of ten, or of a squadron of cavalry (32). decurio, i, diiude (by decuriae). de-curro, 3, fo run do/cn, advance. decursio, onis, F. -sus, us, m., runninfi down, advance, evolution, decus, oris, n., ornanient, diynity,
;
honor,
(flory, cliarni.
m., [as,]
coin of 10
mark Xcut
ci-ossivise.
decusso,
I, to
decutio, cussi, cuss-, [quatio,] to beat do/vn or ojf. dedecet, cuit, 2, it misbecomes.
3,
fail, ronove, desert, cease. defigo, xi, xuni, 3, to set,fx, plant. defingo, uxi, 3, to shape,fashion. definio, 4, to limit, explain, determine, fix, finish. definitio, onis, f., houndary, expla-
nation, dejinition.
definitus,
a,
um,
distinct, precise.
dedecor, 5ris, unseemly, dedecorus, a, um, sliameful. dedecus, oris, n., disgrace, disJionor.
dedicatio, onis, f., consecration. dedico, i, dedicate, devote. dedignor, i, disdain, refuse. dedisco, didici, 3, unlearn. dediticius, a, ura, of surrender
M., prisoner of ivar. deditio, onis, f., surrender. deditus, a, um, addicted, devoted. dedo, dedidi, dedit-, 3, to sur-
de-fio, [-ficio,] tofail, cease, lack. defixus, a, um, \fi^o,\fastened. deflagratio, onis, f., conflagration. deflagro, i, to hurn up, destroy. deflecto, xi, xum, 3, hend, turn off. defleo, evi, et-, 2, htwail, deplore. deflexus, lis, m., turning aside. deflo, i, to hlow aivay, or clear. defloccatus, a, um, haldpate. defloresco, rui, 3, tvither, decay.
hew smooth.
ct-,
3,
dediico, xi,
to
hring down,
deductio, onis,
deductor,
xum, 3, toflow down, or away, vanish, disappear. defluus, a, um, flowing, falling. defodio, fodi, ifoss-, 3, dig, hury. defore, [desum,] will he wanting. deformis, e, ugly, niisshapen. deformitas, atis, f., ugliness. deformo, i, to shape out, disfgure. defossus, [fodio,] dug, huried. defraudo, i, to cheat, defraud. defrico, cui, -cat (ct-), i, ruh hard. defringo, fregi, fract-, [frango,] 3, hreak off, or to p)ieces. defrutum, i, n., hoiled must (of
defluo, xi,
_grapes).
defugio, fugi,
3, to
defector, oris, m., revoUer. defectus, [delicio,] enfeehled. defectus, iis, m. -tio, onis,
;
defunctus,
f.,
a,
um,
revolt,failure, eclipse.
defendo,
di,
sum,
3,
ward
off,
de-
defundo, fiidi, fiis-, 3, pour out. defungor, funct-, 3, fulfl, finish. degener, eris, hase, ignohle. degenero, i, to degenerate, dishonor.
degero, 3, to carry off. deglubo, pt-, 3, to peel, strip. dego, degi, [ago,] 3, to lead, spend. degravo, i, iveigh down, overpower. degredior, gress-, 3, to go doion.
defenso
(-ito), i,
defend,
ward
off.
defensor, oris, m., averter, defender. defero, tuli, lat-, 3, to hear doum.
drive, convey, deliver. report
60
degusto
demessus.
delicatus,
a,
um,
dainty, luxurious'
sJcim,
deliciae,
arum,
i,
f., delight,
darUng.
delictum,
3,
choose
dehonestamentum, i,
n., dishonor.
send away.
up.
dehonesto, i, to dis/iouor. dehortor, i, to dissuade. Deianira, ae, wife of Hercules. Deidamia, sb, mother of Pyrrhus.
dein, then, nioreover.
delingo,
3, to lick
delinquo,
deliquatio. onis,
deinceps, thereupon, next. deinde, then, secondbj, afterward. deinsuper, from above. Deiphobus, i, a son of Priam.
dejectio, onis, f. ; -tus, iis, M., casting down. dejectus, [-jicio,] downcast. dejero, [juro,] fo swear outright. dejicio, jeci, ject-, [ jacio,] 3, cast down, drive out, deprive.
deliquesco,
deliratio, onis,
f.,
giddiness, folly.
delirium,
i,
n.,
madness.
dejungo,
dejuro,
i,
3, disjoin, iini/oke.
delitesco,
swear
outright.
dejuvo, i, withhold help. delabor, laps-, 3, slip or fall down. delacero, i, tear to pieces. delapsus, us, m., descent.
delasso,
i, to
Delius,
a,
i,
um, of Delos
(Apollo).
Delos,
loeary out.
an I. in the ^Egean, birthpl. of Apollo and Diana. Delphi, oruni, a town of Phocis, famous for an oracle of Apollo.
F.,
delatio, onis, f., infonnation. delator, oris, m., accuser, informer. delectabilis, e, delightful. delectatio, onis, f., delight, pleasure, aniusement.
i,
m., dolphbi.
delubrum,
i,
delecto, i, to delight, allure. delectus, [deligo,] chosen. delectus, iis, m., choice, levy. delego, I, depute^ assign, ascrihe.
delumbo,
deluto,
I,
i,
to
deienimentum,
ress, cJiarm.
i,
n.,
comfort, ca-
delenio, 4, to soothe, charm, icin. deleo, evi, et-, 2, blot out, destroy. deletor, oris, M., destroyer. Delia, ae, Diana (born in Delos). deliberatio, onis, f., iveighing, cons idcring,
demadesco, madui, 3, get ivet. demadidus, a, um, drenched. f demagogus, i, m., demagogue. demando, i, commit, intrust. t demarchus, i, m., people^s rider. demens, tis, jnad. raving, tvitless. demensus, [metior,] measured out;
n.,
an allowance,
ae, f.,
ration.
con s ulfation.
deliberativus, a, um, deliberative. deliberatus, a, um, resolved. delibero, i, weigh, discuss, resolve. delibo, i, taste, cull, lessen. delibro, i to peel, sfrip. delibuo, ui, ut-, 3, hesmear, anoint.
,
foolishly.
madness, folly.
4, to he
mad.
2
;
earn, deserve^
sum,
3, to dive, sink.
demetior
depositio.
51
a,
demigratio, onis,
deniigro,
i,
f.,
emkjration.
ache (of teeth). psi, pt-, 3, to be married. deniido, i, make bare, disclose.
to groio,
dentatus, dentio, 4,
um,
toothed, spiked.
denubo,
depart, remove, migrate.
denuntiatio,
deminuo,
alfirming, informing.
decrease, short-
denuntio
nounce.
(-cio), i, to threaten,
an~
demiror, i, to ivonder greatly. demisse, h umbhj. demissio, onis, f., lowering. demissus, a, um, low, downcast. demitigo, i, to soften down. demitto, misi, miss-, 3, let or hring
down,
let
deorsum
deosculor, i, to kiss fondly. depaciscor, pact-, 3, bargain for. depalo, I, bound with palings.
go, dismiss.
3, to
take aioay,
depango, pact-, 3, set, fix, plant. deparcus, a, um, niggardly. depasco, pavi, past-, 3, to feed
feed upon, feed down, consume.
3, to comb, trim. depeciilor, i, to plunder, despoil. depello, puli, puls-, 3, drive away^ cast down, avert, expel. dependeo, 3, hang down, depend. dependo, di, su.m, 3, weigh out, pay, spend, abandon.
depecto, pex-,
demolitio, onis,
oiit,
destruction.
F.,
demonstratio, onis,
a pointing
exhibition, proof.
demonstrativus, a, um, laudatory. demonstro, i sliow forth, designate, demordeo, mors- 2, to bite off. demorior, mortuus, 3, die, depart. demoror, i, delay, linger, restrain. Demosthenes, is, the Athenian
,
deperdo, depereo,
ii,
depetigo, inis,
depilo,
I,
paint out^
demum,
demuto,
only, finaUy.
i, to
change,
make
worse.
deplango, nxi, 3, hewail, lament. deplanto, I, break off, plant. depleo, evi, 2, empty, pour out. deplexus, a, um, clasping. deploro, i, bewail, lament, complain.
depluit,
it
rains down.
e, featherless, callow.
denego,
deny, refuse, reject. deni, ae, a, ten each, by tens, ten. denigro, i, besmut, blacken. denique, thereupon, finally, in short.
i,
deplumis,
depolio,
aside.
it-, 4, to
polish, fnish.
depono, posui,
posit-,
3,
to
lay
denomino,
denoto,
i,
i, to
to
i,
enlrust.
^^//to^e.
depopulo
(or),
to p)lunder,
devas-
denormo,
make
irregular.
tale, pilhtge.
denso,
at-,
-seo, et-,
2, to thicken,
deportatio, onis, F., carrying off. deporto, i, to carry away, fetch. deposco, poposci, 3, to demand,
require, claim, request.
set close,
press together.
densus,
62
depositum,
i,
depositum
n., pledge, stake.
despero.
derogo, i, repeal, resirict, ahate. deruncino, i trim, smooth, cheat. deruo, ui, 3, pull or fall down. deruptus, [rumpo,] broken, sieej). desacro, i, consecrate, dedicate.'
,
depositus, [pono,] laid out, dying. depreedor, i, to rob, jAunder. depravatio, onis, f., a perverting,
distorting corrupting.
depravo,
i,
to
distort,
disjigure,
desaevio,
clindj
4, to
rage furiously.
descendo,
di,
sum, [scando,]
3,
deprecatio, onis,
ging-ojl',
deprecation.
m.,
desceni,
down-
deprehendo
depressus,
(-prendo), di,
sum,
to revolt,
confine.
describo, psi,
a,
um,
deep,
pressed
scribe, ascribe,
mark
F.,
ojf,
do/cn, crushed,
descriptio, onis,
p>lan,
arrange. copy.
depretio, i, to undervalue. deprinio, pressi, press-, [premo,] 3, to bear down, crush, sink.
deprocul,y/-om afar.
deseco, cui, ct-, i, cut ojf cut out. desero, rui, rt-, 3, to forsake, quii. desertor, oris, m., deserter. desertus, a, um, forsaken, lonely ;
N., waste, deseri.
3,
drani forth.
depso, sui, st-, 3, knead, curry. depuber, eris; -is, is, ofunripeage.
depugno,
\,
jight
it
depulsio, onis,
F.,
depulsus, [pello,] driven away. depurgo, at-, i, to cleanse. deputo, I, think, reckon, prune. deque, dowmvard (after susque). dequestus, [queror,] complaining. derado, si, sum, 3, shave, scrape.
derelictus, [linquo,] forsaken.
deservio, 4, ivait, serve zealously. deses, idis, slothjul, idle. desicco, i, to dry up. desideo, sedi, [sedeo,] 2, io sit idle. desiderabilis, e, desirable. desideranter, cagerly. desideratio, onis, F., longing. desideratus, a, um, welcome.
desiderium,
desidero,
desidia,
i,
i,
desire,
longjor ; F.,be
missing, loanling.
ae, F., sloth, idleness.
derelinquo,
neglect,
abandon.
derepente, suddenly. derepo, psi, 3, to creep down. dereptus, [rapio,] snatched. derideo, si, sum, 2, to laugh
scoff, deride.
at,
deridiculus, a, um, very laughahle. derigesco, gui, 3, groio stijf. deripio, ui, rept-, [rapio,] 3, pluck down, tear away, cast ojf.
derisor, oris, m., jester, 7nocker. derisus, [rideo,] mocked. derisus, iis, m. (-io, F.), derision. derivatio, onis, f., turning away. derivo, i, draw off, convey, divert. derogatio, onis, F., partial repeal. derogito, i, to ask urgently, or often.
desidiosus, a, um, slothjul, idle. desido, sedi, 3, to sink, seitle. designatio, onis, F., arrangement. designator, oris, m., regulator. designo, i, assign,appoint,descrihe. deailio, ui, sult-, 4, io leap down. desino, ivi (ii), it-, 3, cease, desist. desipio, [sapio,] 3, trijle, he foolish.
desisto, stiti, stit-, 3, cease, desisi. desitus, [sino,] ceased, disused. desolo, I to forsake, abandon.
;
despecto, i look down on, overlook. despectus, iis, m., view from above. desperanter, hopelessly. desperatio, onis, f., despair. desperatus, a, um, desperate, hope,
less,
incurable.
i, to
despero,
despair, give
up hope.
depicatus
despicatus, a, um, despised. despicio, exi, ect-, 3, look down ou,
despise, disdaiii, sliun.
devestio.
jcration, renunciation (of gens).
53
despicor, i, despise, disdain. despoliator, oris, m., rohher. despolio, I, to roh, despoil, jAunder.
detexo, xui,
detineo,
xt-, 3,
weave through.
despondeo,
di,
sum,
2,
to hetroth,
engage, detain.
despumo,
despuo,
destillo,
i, to
skim, clear.
scale, strip, peel.
trickle.
desquamo,
i,
run hy drops,
detorqueo,
twist.
torsi,
tum,
2, to wrest,
destina, ae, f., a stay, prop. destinatio, onis, F., design, resolve. destino, i, determine, intend, resolve, makefast, appoint. destituo, ui, ut-, [status,] 3, to
pface, set, desert, forsake, defraud. destitiitio, onis, f., desertion.
destringo, nxi,
off,
ct-, 3, s^rip,
scrape
detractio, onis, f., withdrawing. detractor, oris, m., slanderer. detraho, xi, ct-, 3, draw away, take from, disparage. detrecto, i, decline, refuse, detract, detrimentum, i, N., loss, damage. detritus, [tero,] ivorn away, or out.
detriido,
si,
unsheathe, graze, censure. destructio, onis, f., demolition. destruo, xi, ct-, 3, destroy, demolish. desub, helow, under, heneath.
sum,
3, to
thrustforth,
desubito, of a sudden.
desudo,
to
sweat greatly.
3, to disuse.
desue-facio,
detrunco, i, mutilate, hehead. deturbo, i, to thrust or cast doivn. deturpo, i, defile, deface. Deucalion, onis, myth. k. of Thessaly, in the time of the Dekige.
cease.
deunx,
desultor, oris, m., leaper, vaulter. desultura, ae, f., leaping doicn. desum, deesse, defui, to fail, he wanting or ahsent. desumo, sumpsi, mpt-, 3, pick out.
cis, eleven twelfths (see as). deiiro, ussi, ust-, 3, to hurn, hlast. deus, i, M., ( 10, 7), god, divinity, deiitor, usus, 3, to misuse.
devagor, i, wander. devasto, i, lay waste. deveho, xi, ct-, 3, carry away
go away, descend. devello, velli, vuls-, develo, i, to unveil.
3,
p.,
desuo, 3, tofasten. desnper, from ahove. desurgo, 3, to rise up. detector, oris, m., discoverer. detego, xi, ct-, 3, uncover, discover,
expose, lay harQ, hetray.
pluck
off.
to
come
detendo, sum,
(tents), relax.
3, to unstretch, strike
off,
deterior, deterrimus, icorse, worst. determino, i, fofx hounds, limit. detero, trivi, trit-, 3, to ivear away,
iveidcen, diminish, thresh out.
inn,
P.,
deverto,
ti,
sum,
3,
turn aside ;
deterreo,
ui, it-, 2,
to
frighten
devescor,
devestio,
3,
4, unclothe.
54
devexus,
a,
devexus
diffusus.
um, hending or
sloping
fdicrotum,
ba/iked hoat.
1,
n.,
two-oared
;
or
(l()ionwarc\ sfeep.
shun, avoid.
a,
um,
ccdl
out-of-ilie-way.,
re-
devoco,
I,
awag or down.
roll
dicterium,
i,
n., jest.
or pour
dictio, onis, F., speech, delivery. dictito, I, to say or plead often. dicto, I, to say often^ dictate, com-^
devoro,
c/ri(ing.
devotio, onis,
mcmd, ap/wi/it, prescribe. dictum, i, N., loord, sayi/ig, jest. Dido, iis (onis), myth. founder and queen of Carthage.
dido, dididi, didit-,
didiico, xi, ct-,
3, 3, give forth. d/'aw apart, sepa-
2, to devote,
devulsus, [vello,] plucked off. dextans, tis, m., ten twelftJis {v. as). dexter, tra (tera), um, right, fortunate
;
day
13), daylight.
dexteritas, atis,
teritt/.
F.,
aptness, dex-
dextrorsum
di (dei, Dia, ae,
f f
f.,
old
i,
name
i,
diabathrum,
diaconus,
N., slipper.
differtus, a,
um,
stuffed, crcmimed.
n., atte/vla/it.
fdiadema,
atis, diade//i.
ethereal.
f dialogus,
M., dialogue.
Diana,
ae,
(Gr. Artemis),
i,
goddess
divide, defer.
3, u/ido, a,
of the
Moon and
N.,
pl.,
diarium,
allowance;
diffingo, diffisus,
difflo,
um,
distrustful.
blow away.
diffluo,
3,
fow
cd)/'oad, dissolve.
(purple) an office. dic, imper. of dico, say. dica, ae, f., lawsuit. (f)
;
diffugio,
dicacitas, atis, f., pertness, hanter. dicax, acis (-culus), keen, sarcastic. dicis causa, /br/or??^'.'? sake. dico, I, dedicate, devote, proclaim. dico, xi, ct-, 3, say, call, tell, mea/i.
diffiisus, a,
um,
widespread.
digero
digero, gessi, gest-,
tribute,
3,
dirus.
55
dwide, dis-
digitus (-ulus), i, m., finger, toe, inch, twig, or small hougli. digladior, i fight fiercely. dignanter, courteously. dignatio, onis, F., liolding worthy,
,
dimico, i, tofight, contend. dimidio, i, to halve. dimidius, a, um, half; n., the diminuo, 3, break to pieces.
half.
dimissio, onis, f., sending forth. dimitto, misi, miss-, 3, send forth, let go, dishand, ahandon. dimoveo, movi, mot-, 2, put aside,
divide, disperse, dismiss.
dignity, reputation.
digne, tcorthily. dignitas, atis, f., dignity, lionor. dignor, i, liold icorthy, deign.
Dindymus,
two farthings.
at
3,
Diomedes,
Greek hero
turn aside, depart. -sus, us, M., digressio, onis, F. departure, separation. dii, deorum, M. pl., gods. dijudico, i,judge, decide, discern.
dijungo=disjungo,
disjoin.
the siege of Troy, s. of Tydeus. Di5ne, es, mother of Venus. Dionysius, i, tyrant of Syracuse, his son and sucB.c. 430-367 cessor, expelled b.c. 344. Dionysus (os), i, the Greek name
;
of Bacchus.
f-diota, ae, f., ivine-jar. letter. f diploma, atis, N., ofiicial
dipondius (um),
f
i, m., two pounds. dipsas, adis, F., viper. diradio, i, spread in rays.
Dirae,
arum,
es,
Furies.
Dirce,
a fountain near
Thebes^
directo
directio, onis,
diligens
diligentia, ae, f., diligence, thrifi. diligo, lexi, ct-, 3, to love, esteem. dilucesco, luxi, 3, dawn, shine.
dilucidus,
a,
um,
clear, evident.
3,
to
part, divide, delay, interrupt. diripio, ui, ept-, [rapio,] 3, plunder, destroy, tear to pieces. diritas,' atis, F., fierceness, mis-
Idimachae, arum, f., dragoons. dimano, i,fiow, spread. dimetior, mensus, 4, measure out. dimeto, i, to mark or stake out.
dimicatio, onis,
F., contest,
dirumpo,
to
strug-
diruo, ui, ut-, 3, scatter, destroy. dirus, a, um, fierce, dreadful, illhoding; F., pl. evil omens.
56
[dis-, apart^ all apart.
dis
dissensio.
disertus, [dissero,] fluent,eloquent. ^-^ [disf-=diff-. disjicio, jeci, ject- [jacio,] 3, scaitcr, disperse,
Dis, Ditis, a
name
of Pluto.
=dives.
destroy.
f.,
disjunctio,
onis,
separation,
opposition, diversity.
discepto,
I,
distin-
disjunctus, a, um, remote. disjungo, nxi, nct-, 3, itnTjoke, separae, remore, icean. dispalor, i, to straggle.
guishy divide, decree. discerpo, psi, pt-, [carpo,] to pull to pneces, scatter, disperse, destroy.
dispando, sum,
disparilis,
discessio, onis,
discidium, i,
disparo, i, separate, differ. dispartio=dispertio, 4, divide. dispello, puli, puls-, 3, drive aimy,
scatter, disperse.
discinctus, a, um, ungirt, slack. discindo, cidi, ciss-, 3, cut asunder, divide, disperse.
3,
to
ungii'dy
management,
charge, superintendence.
discipline^ skill,
disciplina,
ae,
f.,
dispensator, oris, m., manager. dispenso, i, pa?/ out, regulate, arrange, dispense.
discipulus, i, m. (a, ae, f.), learner. discissus, [scindo,] cleft. discludo, si, suni [claudo,] 3, kecp apart, confne, divide. disco, didici, 3, learn.
f discobolus, i, m., quoit-thrower. discolor, oris, parti-colored.
disperdo, didi,
dispereo, dispergo,
scatter.
ii,
si,
sum
undone. [spargo,]
3,
dispertio,
4, disti-ihute, divide.
variance, strife. discordo, i, be at variance. discors, dis, discordant, harsh. discrepo, ui, i,jar,disagree,differ. discretus, [cerno,] parted.
ee, f.,
discordia,
dispesco, 3, to divide, separate. dispessus, [pando,] spread out. dispicio, spexi, spect-, 3, discern,
perceive, rejiect on.
discrimen,
inis,
n.,
difference,
discrimino, i, divide, distinguish. discrucio, i, torment ; p., be vexed. discumbo, cubui, cubit-, 3, recUne (at table), go to bed. discupio, 3, desire greatbj. discurro, cucurri, curs-, 3, mn about, go to andfro, discourse. discursus, iis, n., running about,
con versation, discourse.
f discus,
i,
roundduh.
discussio, onis, F., shaking, examin a tion, disc uss ion. discutio, cussi, cuss-, [quatio,] 3,
shatter, disperse, frustrate.
displiceo, ui [placeo,] 2, displease. displodo, [plaudo,] 3, spread out. dispono, posui, posit-, 3, set in array, distribute, put in order. dispositio, onis, f., arrangement. dispositus, a, iveU-ordered. dispudet, 2, // shames greatly. dispulsus, [pello,] dispersed. dispungo, xi, 3, balance accounts. disputatio, onis, f., discussion^ debafe, dispute, argument. disputo, i, dispute, debate, tell. disquiro, 3, [quaero,] search out. disrnmpo=dirumpo, to break off^ disseco, ui, sect-, i, cut to pieces. dissemino, i, spread abroad. dissensio, onis, f., disagreement.
um
dissensus
dissensus, us, m., discord. dissentio, si, sum, 4, disagree,
sent, ditfer.
divexo.
apart, divide, perplex, detain.
57
dis-
dissepio, psi, pt-, 4, to fence off. dissero, sit-, 3, sow, scatter. dissero, rui, rt-, 3, set apart, discourse, examine, argue, discuss. disserto, i, to discourse, discuss. dissideo, edi, ess- [sedeo,] 2, disCigree, be apart.
3,
to
mark,
adorn.
distorqueo, torsi,
twist, torture.
dissidium,
distortio, onis, f., lorithing, twisting. distortus, a, um, twisted, deformed. distractio, onis, f., division, discord, seliing in parcels.
distractus,
plexed.
a,
um,
divided, per-
distraho,
xi, ct-, 3, to
draw
apart,
dissimilitudo, inis, f., unlikeness. dissimulanter, clandestinelg. dissimulatio, onis, f., dissemhUng,
concealing.
distribuo, ui, iit-, 3, deal, distrihute. distributio, onis, f., division. districtus, a, um, severe, husy. distringo, nxi, ct-, 3, stretch apart, restrain, occupy, molest.
diu, -tius, -tissime, long (in time), long ago, in the day-time. diurnus, a, um, daity, of a day.
dius=divus,
continued.
divine.
a,
diutinus, (-turnus),
um,
long>
dissono, i, disagree. dissonus, a, um, discordant. dissors, tis, of otlier fate. dissuadeo, si, sum, 2, dissuade,
advise against,
resist.
diutius, longer, too long. diuturnitas, atis, F., long duration. diva, ae, f., goddess. divalis, e, divine, imperial. divarico, i, to spread asunder. divello, li, vuls-, 3, rend or jjluck
apart, dissolve, destroy.
hurst asunder.
divendo,
diverbero,
distendo,
distentus,
di,
tum,
3,
stretch out,
um,fuU;
i, to
husy.
distermino,
divide.
distero, trivi, 3, hruise, grind. distinctio, onis, f., difference, separation, distinction, ornament.
dives,
itis,
i,
rich.
divexo,
rend asunder.
58
divi,
divi
dnbitatio.
domesticus,
orum,
pL, gods.
discord, dimsion.
dividia,
ae, F.,
house,
divido,
dividuus,
a,
um,
separate, divisihle.
domicilium, i, N., dwelling, ahode. domina, se, f., misiress, lady. dominatio, onis, F., lo7'dship, tyranny, domuiion, ahsolute power.
dominatus, iis,
m., rule,sovereignty.
dominium,
dorainor,
i,
i,
i,
n.,
property, hanquet.
diviiio,
I, to
divine, foretell.
divinus,
a,
um,
divine, jyrophetic,
dominus,
oumer.
m., diviner. divisio, onis, .,pariition,portion. divisor, oris, m., divider, electioneering agent. divisiira, ae, f., cleft, division. divisus, [divido,] parled.
divitiae,
inspired, admirahle;
cattle).
icis, f.,
domnus=dominus,
12, 2) ;
i,
master.
domo, ui, it-, i, io tame, suhdue. domus, us (i), F., house, homcyfamily (
arum,
domi
N.,
gift.
(ui), at
home.
donarium,
iemple, treasure-
chamber, voiive
donatio, onis,
F., gift,
reward.
donativum,
dono,
f
I,
i,
donec (donicum),
io give, hesiow,
i,
present.
donum,
doceo,
tell.
doctor, oris, m., teacher. doctrina, ae, F., teaching, leaming. doctus, a, um, learn'ed, skiUed. documentum, i, n., proof pattern. Dodona, ae, f., a city in Epirus, famous for an oracle of Jupiter. dodrans, tis, m., 9 ounccs; ^, (v. as).
dorcas, adis, f., gazelle. Doricus, a, um, poetic for Greek. Doris, idis, a sea-goddess the Sea. dormio, 4, to sleep, he at ease, dormisco, 3, go io sleep. dormito, i, he sleepy, nod.
;
dorsum,
i,
dos, dotis,
dotalis,
e,
iion, qunlity,
fdogma,
fdrachma,
ae, f.,
drachm (coin or
dolabella, ee, f., hatchet. dolabra, ae, f., axe, mattock. dolens, tis, painful. dolenter, ivith pain or grief doleo, ui, it-, 2, to grieve, suffer or
give pain.
weight, about 16 cents). f draco, onis, m., dragon. f drama, atis, m., a drama, play.
f
drapeta,
ae, m.,
runaway.
dromas,
druides,
jar.
um
dolium,
i,
driipa,
se, F.,
an over-ripe
F.,
olive.
dolo, I, io hew, cudgel, fashion. t dolo, onis, m., staff, sting. Dolopes, um, people of Thessaly. dolor, oris, m., jKun, grief dolosus, a, um, crafty, decitful. dolus, i, M., deceit, crafl, guile.
dryades, um,
Dryopes,
dualis,
e,
uncertainty.
dubito
dubito, [duo,] i, to doubt, waver. dubius, a, um, douUful, wavering,
peri/ous
;
echo.
duresco,
59
duceni, ae, a, two liundred each. ducenti, se, a, two hundred. ducenties (-ens), 200 tijnes. duco, xi, ct-, 3, lead, guide, consiruct,
diirui, 3, grow hard. diireta, ee, f., hath-tuh. diiriter, hardly, sternly. diiritas, atis, f., hardness, harsh71CSS.
reckon,
endure, protract,
(a wife).
duumviri,
ductio, onis,
f.,
drawing away.
f
(-tito), I, lead, deceive, take honie (marry). ductor, oris, M., leader, guide. ductus, us, M., guidance, outline,
ducto
dux, diicis, m., leader, cjuide, chief. dyas, adis, f., the numher two.
t
dynamis,
is, f.,
plenty, power.
fdynastes,
command.
Dyrrachium
time ago.
(Gr,
Epidamnus),
dudum, some
duellura=bellum, imr. duim, pres. subj. of do, give. dulcedo, inis, f., sweetness, charm. dulcesco, 3, to grow sweet.
dulcis,
e, sweet,
pleasant, dear.
dulcitudo,
(ex), out
offrom.
until,
i,
provided.
that.
n., thicket.
ebenus
(um),
i,
f.,
ehony.
dummodo,
diimosus,
sofar, at
provided
ebibo,
ebito,
a,
dumtaxat,
um,
up or out.
least.
dunius, i, M., hush, hramhle. duo, ae, o ( 18, i, 2), two. duodecies, twelve times.
twelfth.
duodeni, se, a, 12 each, hy twelves. [duode-, minus ttvo, (as in duodeviceni, -viginti, eighteen).
duplex,
duplicarius, a, uni, douhly paid. duplicatio, onis, f,, douhling. duplicitas, atis, f., cleceit. duplico, I, to douhle, repeat. duplus, a, um, twice as much. diipondius, of tivo pounds. diiracinus, a, um, hard-herried.
ebur, 6ris, N., ivory. eburatus, a, um, inlaicl with ivory. eburneus (-nus), a, um, of ivory. ecastor, hy Casior!
ecce,
hehc)ld
!
(also as
eccum, ec-
cam, eccillum,
eccere
!
&c).
?>//
Ceres.
ae, f.,
teccle-iia,
assemhly, church.
diiramentum,
t diirateus, a,
i,
n.,
hardening.
um,
f.,
icooden.
diiratio, onis,
endurance.
fecdicus, i, m., solicitor. ecfero=effero, hear ojf. t echinus, i, m., hedgehog, hurr, howl. t echo, iis, f., echo.
60
f
ecloga
F.,
egestas.
eflfercio, fert-,
i, to stuff,
choice selection.
cram.
the contrary.
ecquando,
lohether ever.
(in relief).
rack.
F.,
greediness.
edax, acis, [edo,] devouring. edento, i, dash out the teeth. edepol, bf/ Pollux.
um, having
borne
or
edera=hedera,
edico, xi,
edicto,
I,
ivy.
ct-,
3,
declare, publish,
eflBcax, acis, effectual. eflficio, feci, fect-, [facio,] 3, bring to pass, niake, form, yield, prove. eflfigies, ei, f., copy, image, portrait.
eflfingo, nxi, ct-, 3, to
eflElagito,
i,
form, fashion.
urgently.
edictum,
i,
demand
efflictim,
eflflo,
i,
to
death, desperately.
edissero, rui,
-rto, i, to set 3 forth, explain, unfold, relate. editio, onis, f., giving forth, pubrt-,
;
down or dead.
edo, didi,
lish,
edo, (esse,
37, v.), edi, es-, devour, squande?\ edo, onis, m., glutton.
go forth, pass away, disappear. eflfluvium, i, n., outflow, outlet. effodio, fodi, foss-, 3, dig or tear out, dig up. effcetus=effetus, exhausted. effor, i, speakforth, utter.
eflfractor, oris, m., burglar.
edoceo,
edolo,
I,
for/n thoroughly.
eflfrenus (-natus),
a,
um
unbridled.
edomo, ui, it-, i, to tame, subdue. Edonus, a, um, Thracian. edormio, 4, sleep off, or out.
educatio, onis,
ing, education.
f.,
escape, shun.
effugium,
i,
educator,
trainer.
oris, m.
effulgeo, si, 2, shine forth, glitter. effultus, [fulcio,] propped, stayed. eflfundo, fiidi, fiis-, 3, to pour forth, shed, let go ; P., indulge in.
effiise,
educo, educo,
forlh,
I,
educate, train.
ct-,
3,
far and
loide.
xi,
lead or
draw
pouring
out,
pro-
summon,
erect,
put
to sea.
fusion.
effiisus, a,
um,
wide-spread, p)rofuse.
estab-
determined.
;
-tus, us,
m.,
effector, oris, m. ; -trix, tricis, f., doer, producer, author. effeniinatus, a, um, womanish.
egelidus, a, um, lukewarm, cold. egens, tis, needy, lacking. egenus, a, um, destitute, void, needy. egeo, ui, 2, to need, lack, loant. Egeria, ae, nymph of a grotto near Rome, wife and counsellor of
Numa.
egero, gessi, gest-, 3, carry forth. egestas, atis, f., jjoverty, need.
effemino,
i, to
weaken, effeminate.
egestio
egestio, onis, f., carryincj forih, einpfymg, loasting. ego, mei, mihi, me, /.
emano.
Eleusinus,
a,
61
um, of
Eleusis,
town of
Attica,
famous
for the
egomet, /
icander,
myself.
3,
egredior, gress-,
march
out,
mysteries of Ceres. elevatio, onis, f., disparaging. elevo, i, Uft up, lighten, impair.
elices,
um,
egregie, excellently. egregius, a, um, [grex,] excellent, eminen t, distinguished. egressus, iis, m., a going forth. egurgito, i, pour out, squander. ehem (of joy or suprise), ha! eheu (of grief or pain), ah eho (of command or reproof ), ho ! eia (eja), ha ! ho ! come on ! ejaculor, i, hurlforth. ejectio, onis, f., casting out. ejecto, I, to castforth.
draw
elido, si, sum, 3, dash out, crush. eligo, legi, lect-, [lego,] 3, select. elimino, at-, i, turn out of doors.
elimo,
I,
to polish, finish.
elinguis, e, dumb, mute. eliquo, i, strain, pour, melt. Elis, idis, f., the W. district of
ejero=ejiiro,
reject.
[ jacio,] 3, to
Elissa,
cast
m.,
ae,
name
of Dido.
run agvound.
;
iis,
ellychnium,
i,
i,
n., lamp-ivick.
let out.
eloco,
liire
or
elociitio, ouis,
f.,
oratory.
ejuncidus,
ejiiro,
i,
a,
um,
lean, slender.
reject, ahjure.
ejusmodi, of
that sort.
3,
elogium, i, N., maxim, clause. eloquens, tis, eloquent. eloquentia, se, F. -quium, i,
;
N.,
elabor, lapsus,
eloquence.
disappear, jxiss aivay. take pains, icork out. i ejanguesco, gui, 3, slacken, relax. elate, loftily, proudly. hearing-out for elatio, onis, f., burial, uplifting, passion. elatus, [effero,] proud, lofty. elavo, lavi, laut- (lot-), i, tcash out.
eloquor,
liglit.
ciit-, 3,
2,
elaboro,
eliiceo, xi,
eluctor, I, eliicubro,
to struggle out,
i,
compose lahoriously. eludo, si, sum, 3, wash out, win (at play), parry, delude, mock. elugeo, xi, 2, to mourn thefull time.
elecebra,
elumbis,
e,
weak
in the hack.
electio, onis, f., choice, election. electo, i, icorm out, select. Electra, ae, d. of Agamemnon. felectrum, i, n., amher. electus, a, um, choice, select. elegans, tis,fne, elegant, luxurious. elegantia, ae, f., elegance, grace. f elegi, orum, m. -gia, ae, f., elegy.
;
eluo, ui, iit-, 3, wash off, get rid of. elutus, a, um, insipid, watery. elutrio, i, icash ouf, draw ojf. eluvio, onis -ies, em, e, f., washing off, overfiow, chasm. Elysium, i, n., the abode of the blest in the world below.
;
elementa, orum,
t
emacio, at-, i, make lean. emaculo, i, clear of stains. emancipatio, onis, f., release (of a son from the father's power). emancipo, i, emancipate, transfer. e-maneo, 2, stay outside, overstay.
emano, \,fiow
out, spread.
62
Emathia,
Emathia
enubo.
emptus, [emo,] hought. emulgeo, sum, 2, (Jrain, exhausl. emunctus, a, um, cleaned out.
ae, poetic for Macedonia or Thessaly. emax, acis, eager to huy. work. f emblema, atis, n., irdaid
embolium,
i,
n., interlude.
emundo, emungo,
!
emendatio, onis, correction. emendator, oris, M., amender. emendatus, a, vlvq., fauUless. emendico, i, (j(d bij begging.
i, clean thoroughly. nxi, nct-, 3, to clean out. emunio, A,,fortify, protect, furnish. en bekold ! come ! enarrabilis, e, explainahle.
pretend.
enato,
emergo,
i, swim away. enavatus, a, um, performed. enavigo, i, sail away, or over. ] encaustus, a, um, burnt-in. Enceladus, i, a giant buried under
get clear.
f f
emeritus, a, um, icorn out. emersus, iis, m., an emerging. emetior, 4, measure out, traverse. emeto, 3, mow down. emico, ui, i, spring or show forth. emigro, i, depart, remove. eminatio, onis, F., threat. eminens, tis, prominent, lofty. eminentia, se, ., prominence.
cake, pastry.
[endo-=indu- or
Endymion,
onis, myth. prince of Caria, loved by Diana. eneco, cui, ct- (cat-), i, to kill, exhaust, torment. enectiTs, a, um, killed.
enervis,
e, nerveless, iveak.
emineo, ui, 2, stand forth, extend. eminor, i, declare with threats. eminulus, a, um, projecting. eminus, at a distance.
emiror,
i,
enervo, i, unnerve, iveaken. enico eneco, kill. enim, /or, surely,for instance. Enipeus, i, m., a river of Thessaly.
emissarium,
emissarius, i, M., scout, spy, shoot. emissio, onis, F., sending-forth. emitto, misi, miss-, 3, send forth, cast away, let go, relea.se. emo, emi, empt-, 3, to buy, get. emolior, 4, bring out, stir up. emollio, 4, soften, iceaken.
eniteo, 2 -esco, tui, 2, shine forth. enitor, nis- (nix-), 3, to strive, clhnb, bring forth.
;
enixe
(im), strenuously.
a,
enixus,
gicen Eiina,
um,
in
earnest, having
Ennius,
emolo,
it-, 3,
grind up.
i,
Roman
es-
emolumentum,
emoneo,
ui, it-, 2,
admonish.
emorior, mortuus, 3, die, perish. emoveo, movi, mot-, 2, remove, push ouf, shak-e, rack. emplastro, i, to bud, graft.
enodate, clearly, plainly. enodis, e, [nodus,] smooth, clear. enodo, i tofree from knots, explain. enormis, e,irregular, immense. enotesco, tui, 3, become known. enoto, I, to mark, note.
,
ensis,
is,
enubo,
rank
emptor,
oris, m.
of one^s
enucleatus
enucleatus,
eiiucleo,
I,
erodo.
alry
63
a,
um,
clear, pure.
clear
from
f.,
liusk
or
kernel, explain.
equa, ae, f. (d. pl., abus), mare. equarius, a, um, ofhorses, M.,groom. eques, itis, m., horseman ; pl., cav:
enumeratio, onis,
nunibering.
knights (a
Roman
order).
nurture, support.
itum
hjj
37,
vi),
(jo,pass.
eo
(abl.),
.s',
so mucli.
equinus,
a,
um, of
horses.
eo, tldtker
f Eos,
F.,
eodem,
equiso, onis, m., groom, hostler. equitatus, us, m., cavalry. equito, i, to ride, hestride.
equuleus,
i,
eral slaiii at
fephebus, i, m., a youth (18 to 20). fephemeris, idis, f., diari/. Ephesius, a, um, of Ephesus, a
city
horse.
of
lonia
or
of
Diana,
housing, caparison.
i, m., a Spartan magisof a board of hve.
ephorus,
trate,
eradicitus, root-and-hranch. eradico, i, root out, wear out. erado, si, sum, 3, scrape off, erase. Erato, F., the lyric Muse. f Erebus, i, m., Darkness, (uame of the lower world). Erechtheus, i, myth. k. of Athens.
erctuni=herctum,
inheritance.
Ephyreius,
yra
(e),
(-eeus), a,
um, of Eph-
epicopus,
a,
um,
ivith
oars.
erecte, holdly. erectus, [erigo,] upright, lofty. erepo, psi, 3, creep away. ereptio, onis, f., seizure. ereptor, oris, m., plunderer.
epicrocum, i, n., thin, transparent. Epidaurus, i, f., a city of Argohs. f epigramma, tis, n., an inscriptioti,
f
epigram.
f epilogus,
i,
ergastulum, i,
m., conclusion.
n., ivorkhouse,prison.
(
ergo, therefore
43,
5),
then.
Erichthonius, i, myth. k. of Athens, son of Vulcan also a king of Troy, son of Dardanus.
;
epistomium, i, m., cork, hung. epitaphium, i, N.,funeral oration. epithalamium, i, n., nuptial song.
ericius,
i,
up, rouse,
epodos, i, M., alternate verse. epops, opis, M., hoopoe (bird). f epo3, N., an heroic poem.
f f
Erigone,
epoto, avi, pot-, i, drink offor up. epularis, e, of hanquets. epulo, onis, m., gtiest atfeasts. epulor, i, to feast, eat, hanquet.
erilis=herilis, of ihe master. es, myth. d. of Icarius, changed to the constell. Virgo. f Erinny-s, yos, f., a Fury.
ae (e, es),
Eriphyla,
myth.
3,
d.
of
snatch
aivay.
epulum, i,
n,
pl, epulae,
arum, f.,
erodo,
si,
sum,
3, eat
or
gnaw
G4
erogatio
evergo.
arum, M., summer tradewinds, through the dog-days. etiam, even, also, yes,-yet, indeed.
f etesiee,
till now, also, still. etiamsi, even if although. etiam tum, tili then, even then, still. Etriiria, ae, W. Italy, N. of Rome. etsi, even if although. fetymon, i, N.. root (of a word). f eu, euge, icell ! icell done Euboea, ae, f., a large island near the coast, N. of Athens.
erogatio, onis, F., paying-out. erogo, I, 2^(^11 out, spend. erosio. onis, f., [rodo,] eating aivay.
errabundus,
a,
um,
icandering.
etiamnum,
erraticus, a, um, ramhUng. erro, i, icander, roani.. err, stray. erro, onis, m., icanderer, vagrant. error, oris, m., icandering, error. erubesco, bui, 3, to redden, hlush. eruca, ae, f., canker-icorm, caterpillar, cahhage.
clear ofrubhish.
erudio, 4, train, jjolish. eruditio, onis, f., learning. eruditus, a, um, educated, skilled. eriigo, i, smoothe from wrinkles. erumpo, tupi, rupt-, 3, hurstforth. eruo, ui, ut-, 3, j^iuck, draio or cast
out, overthrow, destroy.
f eugeneus, (-ius), a, um, well-horn. f Eumenides, um, f., (gracious), a name for the Furies. f
euniichus,
i,
m.. eunuch.
Euphrates,
M., the chief river of Syria. f euripus, i, m., channel, strait, canal.
is,
eruptio, onis,
f., hursting-out.
erus=herus, muster. ervum, i, n., icild pea, or vetch. Erycus, a, um, of Eryx, or Venus. Erymanthus, i, mts of Arcadia. Erythraeus, a, um, of Erythrce, a
.
cityof Boeotia nlso, of Erythi-as, myth. king of S. Arabia. Eryx, ycis, m., son of Venus a
;
a river of Laconia. wind. Eurydice, es, wife of Orpheus. Eurystheus,i, myth. k. of Mycenae. Euterpe, es, the muse of Music. f euxinus, a, um, (hospilahle) epithet of the Black Sea (Euxine).
ae, M.,
eurus,
i,
evacuo,
i, to
Evadne,
evado,
es, wife of
mountain of
esca,
;
W.
Sicily.
si,
sum,
3,
escendo,
clitnh,
di,
sum, [scando,J
fut.
3, to
viount.
wxa.,
out, pass over. evagor, i, icander forth, extend. evalesco, valui, 3, grow strong. evallo, 3, to hull, winnow, cast out. Evander, dri, myth. colonist of Rome, from Arcadia.
esculus=aesculus, oak.
esito,
I,
[edo,]
to eat oflen.
fesox, ocis, M., pike, pikei-el. Esquiliae, arum, F., ahill of Rome.
evanesco, ui, 3, vanish, disappear. evanidus, a, um, vanishing. evanno, 3, to icinnoio. evans, tis^crying Evan ! (Bacchus).
evasto, I, lay loaste, devastate. evax! hurrah! eveho, xi, ct-, 3, carry or lead out. evello, velli, vuls-, 3, pluck away. evenio, veni, vent-, 4, comeforth,
happen,
result.
i,
essedum,
i,
n., icar-chariot.
F., glutfon.
estrix, icis,
eat.
esurio, it-, 4, to he hungry. esurio, onis, M., glutton. esus, [edo,] eaten. et, and, also, even ; et et, hoth and.
. . .
eventum,
n.
-tus,
c():)sequence, result.
etenim,/or,
truly, since (
43,
11).
stir.
everriculuni everriculum,
i,
excitus.
65
n., drag-net.
everro, verri, vers-, 3, siceep out. eversio, onis, f., overtlirow, ruin. eversor, oris, m., destroyer. eversus, a, um, overtlirown. everto, ti, sum, 3, expel, overtJirow. eviotus, [vinco,] vanquished. evidens, tis, manifest, plain, clear. evidentia, ae, f., distinctness.
evigilo,
I
,
exanimo, i, exardesco,
blaze out.
exaresco, arui,
evilesco, lui, 3, groiv ivorthless. evincio, nxi, nct- 4, hind up, wind.
3, to vanquish, subdue, prevail. eviro, i, to unman. eviscero, i, disembowel. eyito, I, avoid ; put to death.
3, to dry up. disarm, iveaken. exaro, i plough up, till, inscribe. exaspero, i, roughen, sharpen. exauctoro, i, discharge, cashier.
exarmo,
i,
exaudio, 4, hearfrom afar, iisten. exaugeo, 2, enlarge greatly. exauspico, i, tcdce augury. excaeco, i, make bliiidexcalceo, i, deprive ofshoes.
Evius, i, a name of Bacchus. evocatio, onis, f., summons, call. evoco, I, to call forth, summon. evoe, ajoyous cry (of bacchanals). evolo, I jiy or spring out, ascend.
,
excandesco, dui, 3, kindle, glow. excavo, i, to hollow out. excedo, cessi, cess-, 3, to goforth
or beyond, die. excellens, tis, lofty, eminent. excellentia, ae, f., superiority. excello, ui, sum, 3, raise up, excel. excelsus, a, um, lofty. exceptio, onis, f., exception. excepto, I, catch up, snuff up.
evolvo,
evomo,
evulgo,
publish, divulge.
f.,
evulsio, onis,
pulling-out.
exceptor, oris, m., scribe, reporter. exceptus, [-cipio,] caught. excerno, crevi, cret-, i, sft out,
cleanse, discharge.
exacerbo,
i,
embitter.
exacte, exactly, precisely. exactio, onis, f., driving-out. exactor, oris, m., expeller, collector. exactus, [exigo,] driven out.
excerpo,
excessus, Gs,
excetra,
exacuo, ui,
exaedifico,
iit-, 3,
exadversum,
i,
excidium,
exaequo, i, level, equalize. exaestuo, i boil up, ferment, gloiv. exaggeratio, onis, f., heaping up. exaggero, i, to heap up, enlarge.
,
-cidio, onis, f., i, n. ; downfall, overthroiv, desiruction. excido, cidi, [cado,] 3, tofall out,
escape, perish, pass away.
excido,
off,
idi, is-,
[csedo,]
;
3, to
cut
exagito,
j-exagoga,
excieo, civi
callforth,
excite.
se, f.,
summon,
pale with fear. exalto, I, raise, heighten, deepen. examen, inis, n., swarm, crowd.
examinatio, onis,
f.,
bcdancing.
examino, examussim,
i
,
iveigh,
ponder, swarm.
exactly.
excisus, [excido,] cut off'or out. excitatus, a, um, animated, strong. excito, I, raise, rouse, excite, kindle. excitus, [excio,] roused.
66
exclamatio
exoletus.
exercitio, onis, f., management. exercito, i, practise frequehtly. exercitor, oris, m., trainer. exercitus, iis, m., host, army. exesus, [edo,] consumed. exhalatio, f., vapor, exhalation.
exclamatio, onis, f., outcry. exclamo, i, to cnj aloud. excludo, si, sum, [claudo,]
shut out, exclude, prevent.
3,
to
excliisio, onis,
f.,
exclmion.
3,
cultivate,
exjieredo,
i,
disinherit.
excoquo,
excors, cordis,
dis-
refuse.
grow out or
excrucio, i, torture, torment, extort. excubiaD, arum, f., night-guard. excubitor, oris, m., tvatchman. excubo, ui, it-, 3, lie out of doors,
watch, keep guard. exciido, di, sum, 3, to strike out, hafch, forge out. .exculco, I, tread out, trample. excultus, [colo,] improved. excuratus, a, um, well caredfor. ex-curro, 3, run out, extend,spread. excursio, onis, f. -sus, iis, m., a
;
exhilaro, i, gladden, refresh. exhinc, liereupon. exhorreo, 2 -esco, ui, 3, dread extremely, shudder at. exhortatio, onis, f., encourage;
ment, exhortation.
exhortor, i, to cheer, exhort. exigo, egi, act-, [ago,] 3, drive exact, demand, fnish.
exiguitas, atis,
f., scantiness.
little,
out,
exiguus,
a,
um,
scanty, brief.
exilium=exsilium,
eximius,
a,
exile.
um,
select, excellent.
3,
take
consume.
exin, thereupon.
excussus,
um,
exinanio, 4, to empty, exhaust. exinde, thence, thereaffer. existimatio, f., judgment, opinion,
rcpufation.
3,
consume, corrode,
think.
f exedra, ae, F., Jiall for discourse. exemplar, aris, n., model, copy.
-osus,
a,
um,
exemplum,
i,
m.,
image, example,
exitium,
i,
exemptus, [-imo,]
f
taken out.
exentero, i, disemhowel, empty. exeo, ii (ivi), it-, 4, go fortli, expire. exerceo, cui, cit-, 2, drive fonoard,
employ, exercise.
exitus, [exeo,] jMst. exitus, VLS, M., going-out, ehd, death. exlex, legis, out ofthe law, lawless.
exoculo,
f
I,
exodium,
exercitatio, exercitatus,
f.,
practice, exercise.
exolesco, evi,
exoletus,
a,
et-,
3,
to
grow
up,
a,
um,
trained, prac-
um,
mature, dissolute.
exonero
exonero, i, didnirden, discharge. exoptatus, a, um, longed-for. exopto, I, to desire earnesUy.
exorabilis, e, easy to he entreated. exorbito, i, go astray, deviaie. exordior, orsus, 4, Lay the warp,
begin.
exprimo.
expers,
tis,
67
[pars,] having no share.
(-isso), 3, long for.
(ii),it-, 3,
expetesso
expeto, ivi
desire,
seek,contrive,
exordium,
i,
N.,
heginning, warp,
aspuefor, attain. expiatio, F., expiation, atonement. expilatio, onis, f., plunder, pillage. expilator, oris, m., pillager. expilo, I, roh, plunder.
introducilon, treatise.
3,
to paint,
exorno, i, adorn, equip, supply. exoro, I, gain by entreaty. exorsus, [ordior,] hegun; N.,
ginning.
expio, I, expiate, atone. expiscor, i,fish out, search. explanatio, onis, f., making
explan ation
,
cleary
be-
disl in ctness.
expiano,
i,fkitten,
make
clear.
exorsus, us, m., beginning. exortivus, a, um, of rising,eastern. exortus, us, m., 7'ising (of sun). exos, ossis, boneless, pliant. exosculor, i, kissfondly, admire. exosso, i, deprive of hones or teeth. f exostra, ae, F., stage-machinery. exosus, a, um, hating, hateful. f exoticus, a, um, outlandish. expallesco, ui, 3, turn pale, dread.
expalliatus, a, um, uncloaked. expallidus, a, um, very jxde, wan. expalpo (or), i, get by coaxing. expando, di, pass- (pans-), 3, to spread forth, expand. expapillatus, a, um, hare-breasted. expavesco, pavi, 3, fear greatly. expectoro, i, drivefrom the hreast.
expleo, evi, et-, 2, fill up, fulfl. expletus, a, um, compleie,fUed up.
explicatio, F., uncoiling, explaining. explicatus, a, um, spi-ead-oui, clear. explicitus, a, um, clear, easy. explico, avi (ui), at- (it-), i, to unfold, urrange, clear up.
explodo,
si,
sum
(plaudo),
3,
to
prove.
expedio,
4,
set
explosio, onis, F., hooting-off. explosus, [-plodo,] driven off. expolio, 4, to polish, refne, adorn. expolitio, F., polishing, refnement. expolitus, a, um, neat, refined. expono, posui, posit-, 3, sei forth,
offer, expose, explain.
expeditio, f., excursion, discussion. expeditus, a, um, disengaged, lightarmed, wit/iout baggage, handy. expello, puli, puls-, 3, thrust out
or arcay,
reject.
3,
spread
smoothen.
expendo,
di,
sum,
3,
iceigh out,
exportatio, f., export, hanishment. exporto, I, carry forih or away. exposco, poposci, 3, ask, require. expositio, f., exposing, expounding. expostulatio, onis, f., cnmplaint. e:?:postulo, i, demand, complain.
expergo,
gi, git-, 3,
experientia,
expresse
experimentum,
expressus, [-primo,] clear, distinci. expretus, [spretus,] spurned. exprimo, pressi, press-, [premo,]
^,
68
exprobratio,
f.,
exprobratio
uphraidmg, blame. reproach, upbraid. mpsi, mpt-, 3, take out,
to
exta.
I
,
exprobo,
i,
expromo,
exsicco, exsigno,
dry
xbp,
parch.
icrite out,
ex/iibit, dispiaij,
declare.
exsilium,
exsisto,
i,
stiti,
come or
standforth,
exist.
expugnator,
exsolvo,
sub-
exsomnis, exsorbeo,
exhaust.
ui, 2,
swallow up,
drairij
expungo, nxi,
expurgatio,
nct-, 3, prick
out,
exsors, tis, ivithout part or lot. exspatior, i, expand, digress. exspectatio, onis, f., awaiting.
expurgo,
I,
cleanse, vindicate.
exspectatus, a, um, longedfor. exspecto, i, waitfor, anticipate. exspergo, spers-, 3, sprinkle, scatter. exspes, hopeless. exspiro, i, breathe out, hlow or rush
forth, expire, cease.
3, ask,
exspolio,
i,
to
plunder, spoil.
spit out, expel.
exquisite, accuratebj. exquisitus, a, um, choice, excellent. exsaevio, 4, spend one^s rage.
exspuo,
exstillo,
ui,
i,
iit, 3,
exsterno,
I,
terrify greatly.
to
i
,
drop or
trickle out.
exsanguis, e, bloodless, pale, loeak. exsarcio, sart-, 4, palch up, mend. exsatio (-saturo), i, glut, satisfj.
exstimulo,
goad
on, impel.
f.,
ivi.,
annihilation.
destroyer.
3, to
ex3C6ndo=escendo,
ascend.
quench,
exscindo, idi, iss-, 3, to extirpate. exscribo, psi, pt-, 3, write out, copg. exsculpo, psi, pt-, 3, dig out, erase. exseco, cui, ct-, i, cut out or ojf.
exsecrabilis, e, cursing, accursed. exsecratio, f., solemn oath, curse.
exsecratus, a, um, detestable. exsecror, i, curse, swear solemnly. exsectio, f., cuHing out. exsectus, [seco,] cut ouf.
exsecutor,
exsequens,
exsequiae,
fuiieral
studious of.
f.,
exstirpo, i, uproot, pluck out. exsto, I, sfand forth, appear. exstructio, onis, f., structure. exstruo, xi, ct-, 3, heap up, huild. exsuctus, [siigo,] drained dry. exsiido, i, sweat forth, exude, toil. exsugo, xi, ct-, 3, suck out. exsul, ulis, c, exile, wanderer. exsulo, I, to he in exile. exsultans, tis, skipping, diffuse. exsultatio, f., leaping up for joy. exsulto, I, leap itp, exult, revel. exsuperabilis, e, surmountahle.
arum,
[sequor,]
out,pur.
rites,
procession, ohsequies.
^, follow
exsequor, cutus,
exsero,
p'aj, profrude.
exsertus, a, um, open, conspicuous. exserto, i, stretch forfh. exsibilo, i, to hi<is away.
ex^uperans, tis, excellent. exsuperantia, ee, f., pre-eminence. exsuperatio, onis, f., exaggerafion.exsupero, i, mount, surpass, overpower, exceed, exceUpass heyond. exsurdo, i, deafen, hlunt. exaurgo. surrexi, 3, rise, stand up.
exsuscito,
I,
rouse, excite.
exta, orum,
extabesco
extabesco, tabui,
extaris,
e, 3, to
facinus.
fade, loane.
of
the
exta.
extemplo
(-pulo), immediately.
exulto=exsulto, leap forth. exundo, i, overflow, rush forth. exungo, unct-, 3, anoint, squander. exuo, ui, iit-, 3, put strip or cast off,
lay aside, despoil. exiiro, ussi, ust-, 3, hurn up, consume, parch, destroy. exustio, F., hurning, scorching. exuviae, arum, f., spoils (stripped from an enemy's body), hide.
exert.
lessening.
ex-
exvelio=eveho, carry
off.
exterebro, i, Jwre out. extergeo, si, sum, 3, ivipe off. exterior, us (compar.), outer. extermino, i, drive away, hanish. externus, a, um, outward, foreign. extero, trivi, trit-, 3, ruh out, wear out or away. exterreo, ui, it-, 2, strike with terror. extexo, 3, p)ick to pieces, plunder. extimesco, timui, 3, fear greatly.
r.
faba,
86, F., heaft.
;
fabalis, e -arius, a, um, of heans. fabella, ae, F., sliort story or play. faber, bri (g. pl. brum), m., sjnith,
artisan, craftsman. faber, bra, brum, skilful, ingenious. Fabius Maximus, Dictator in the
extinguo=exstinguo, quench.
extispex,
extollo,
icis, diviner.
3, raise, uplift, defer.
si,
b.c.
217-209.
extorqueo,
tum,
2,
wrestaway.
extraho,xi,
trade, trick or crafty device. fabricatio, F., construction. fabricator, oris, m., artifcer. Fabricius, C, consul in the against Pyrrhus, B.c. 279.
war
extraneus, a, um, external, strange. extraordinarius, a, um, heyond the rardcs, uncommon.
extrarius,
a,
fabricor
um,
outward, strange.
extremitas,
of a smith; N., pl. tools. fabula, ae, F., [for,] story, drama. fabula, dim. of faba, hean. fabularis, e -osus, a, mtq, fahulous.
fabrilis, e,
;
extremus
fabiilator, oris, M., story-teller. fabulor, i, to talk, converse. facesso,i,it-, 3, do eagerly,perform;get clear, depart, retire.
outside.
facete, neatly,
facetiae,
wittily.
F., ioit,fun.
off.
arum,
a,
facetus,
extundo, tudi,
exturbo, exubero,
i, i,
tus,
3,
to
heat out,
um,
com-
exudo=exsudo,
exul=exsul,
good Jiumor.
facinorosus,
facinus, oris,
a,
um,
atrocious.
70
;
facio
fastigium.
famelicus, a, um, famished. fames, is, f., hunger, need, greed. famigeratio, onis, f., rumor. famigerator, oris, m., tale-hearer. famigeratus, a, um, celebrated. familia, se, f., body of slaves, family, household, company, clan. familiaris, e, of servants or family,
intimate, friendly ; M., friend. familiaritas, atis, F., intimacy. familiariter, by families, familiarly. famosus, a, um, ofgood or illfame. famularis, e, of servants or service.
facio, feci, fact- p., fio, fieri, factus, make, do, i-)erform^ "practise,
esteem, assume, cause ; fit, it liappens, is usual: fiat, so be it. factio, onis, ., making, doing, rank,
partij, class, faction.
factiosus, a, um, factious, seditious. factito, i,keep doing,practice, make. factor, oris, m., doer. factura, ae, f., doing, deed. factus, [facio,] done ; N., deed. factus, iis, m., doing, making. facula, ae, f., [fax,] torch, link. facultas, atis, f., opportunity, suppbj, power, abundance, resource.
famulatus, us, m., servitude. famulor, i, to serve, he a servant. famulus, a, um, serving, servicecd)le ;
fanaticus,
um,
inspired, rapt.
fanum,
i,
fseculentus, a, Mm,full of dregs. Fsesulae, arum, f., Fiesole, a hilltown near Florence.
fsex, cis, F., lees, dregs, hrine.
farcimen,
faginus
f fagus,
(-eus), a,
i,
um, of
heecli.
farcio, si, tum, 4, to stuff, cram. farfarus, i, m., coWs-foot (a plant). farina, ae, f., meal, Jlour, substance.
F., heech-tree.
falcatus,
a,
um,
scythe-hung or
scythe-shaped.
um,
scythe or
farrago, inis, f., mixed fodder (for cattle), medley. farrarius, a, um, of grain ; n., pl. granary. farratus (-eus), a, um, ofcorn,grain. fartor, oris, u.,fattener (of fowls), sausage-maker.
fartum,
fas
fascia,
i,
(inclecl.), right
ae, f.,
falere,
is, N.,
pedestal, pile.
fascinum,
i, N., loitchcraft, amulet. fasciola, ae, f., handage. fascis, is, m., bundle; fasces, (pL), rods-and-axe, (symbol of office with power of hfe and death),
consulship.
falsimonia,
falso
falsus, a, falx, cis,
fastidio, 4, loathe, despise, scorn. fastidiose, disda infully. fastidiosus, a, um, full of disgust.
(e), falsely.
fastidium,
hook.
i,
N.,
loathing, aversion,
um,
deceitful, false.
haughliness, contempt.
fama,
ae, f.,
fastigatus, fastigium,
a,
i,
um,
n.,
sloping, steep.
top
(of
gable),
fastigo
ferramentum.
feiinus, a,
71
fastigo, I, tring to a point, exalt. fastooiis, a, um, haughtij, sumptuom. fastus, i, M., court-day; pl., catendar. fastus, us, M., haughtiness, contempt.
fatalis, e, fated, destined,^ fatal. fataliter, bn fate or destiny.
um, of a
cat.
felix, icis, fertile, auspicious, happy. fellitus (-osus), a, um, full of gall.
fello,
I, to
suck.
thigh.
fateor, fassus, 2, confess, manifest. faticanus (-cinus, -dicus), ^, um, predicting fate, prophetic. fatifer, era, um, deadly.
fatigatio,
fatigo,
I,
F., iveariness,
banter.
fatim, sufjiciently. fatisco (-cor), 3, gape open, faint. fatuitas, atis, f., foUy. fatum, i, N., [for,] destiny, doom.
fatuor, I, talk foolishly. fatus, us, M. [for,] word. fatuus, a, um, prophetic (a name of Faunus). foolish, tasteless. fatuus, a, fauces, ium, f., throat, defile, gulf Faunus, i, a rustic deity of Latium, son of Picus, gr.-so*n of Saturn.
femina, ae, f., woman,female. feminatus, a, um, effeminate. femineus, a, um, of woman. femininus, a, um, feminine. femur, oris (inis), M., i/iigh. fenebris, e, of usury. feneratio, F., lending on interest. fenerator, oris, M., money-lender. feneror (-0), i, lend, practice usury,
cheat or extort by usury. fenestra, se, f., windoiv, entrance. fenestro, i,furnish with windows.
fenilia,
um
ium,
i,
N., hay-loft.
rustic.
fenum,
N., hay.
fenus, oris,
who
ferculum,
i,
Feretrius,
i,
wind. favor, oris, m., good-ivill, applause. favorabilis, e, pleasing, infavor. favus, i, M., honey-comb.
fax, facis,
F., torch,
t feretrum=ferculum, feriae, arum, F., holidays, festivals. feriatus, a, um, at leisure, quiet.
ferinus,
a,
um, of
ivild beasts.
firebrand.
soft.
fermentum,
fero, tuli,
i,
latum,
;
Februarius,
i,
februa, orum,
qet, raise, show,^ reporf, say, tell. fei-ocia, ae -citas, tatis, F., ivild-
ous festival of February 1 5). fecunditas, atis.F., fertility,plenty. fecundo, i fertilize. fecundus, a, um, fertile, abundant.
,
ness, ferocity.
ferociter, boldly, fiercely. feroculus, a, um, rather fierce. Feronia, ae. F., adivinity of Plants.
wrath.
ferramentum,
i,
72
ferrarius
filum.
ferrarius, a, um, o/ iron ; m., hlacksmith; F., iron-mine. ferratus, a, um, iron-clad or s/wd ferreus, a, um, o/ iron, hard, cruel.
clanklng. n., chain-house, jail. ferritribax, acis, iron-galled. ferriigineus, a, um, o/ iron-rust (color or taste). ferriigo, inis, F.; iron-rust.
a,
fibla=fibvila,
clasj}.
ferricrepinus, ferriterium, i,
um,
fibrinus, a, um, 0/ the heaver, fibula, ae, f., clasp, pin. fibulo, I, to clasp, fasten. ficarius, a, um, offgs.
ficedula,
ae, f.,
i,
ficetum,
fictilis, e,
n.,
(sword). ferriimen, inis, N., cement, rust. ferriimino, i, to solder, cement. feitilis, e,fruitful, productive.
i,
ferrum,
-tiira, ae, f., making, fashion ing, feigning. fictor, oris, M., image-maker, haker.
fictio,
of onis
;
clay, earthen.
ficus,
i (iis),
F.,fg.
3,
fidei-committo,
fide-jubeo,
2,
put in
trust.
give security.
n.,
sedan-chair.
fertum,
i,
n., ohlation-cake.
fertus, a, ura., fertile. ferula, ae, f., fennel, twig, rod. ferus, a, um, wild, rude, harharous ;
F.,
f.,
an old town of
ivild heast.
ferve-facio, 3, to hoil, melt. fervens, tis, hot, gloicing. ferveo, bui, 2 -vo (-vesco), vi,
;
fidens, tis, confident, bold. fidenter, courageously. fidentia, se, F., confdence, holdness.
fides,
ei,
f.,
trust,
heJief,
credit,
3,
to
fervidus, a, um, hot, glowing,fiery. fervor, oris, m., heat, glow, passion. Fescennia, ae, f., a town of Etruria 011 the Tiber.
fidicen, inis, m. ; -cina, f., a luteplayer, or harpist. fidicula, dim. of fides, lyre. Fidius, god of Trust, an epithet of
Jupiter
(as,
medius
fidius).
um,
iveary, weak.
hastily.
festinatio, onis, f., haste, speed. festino, i, make haste, hasten. festinus, a, um, hasty, quick, early. festive, joyously, delightfully. festivitas, atis, f., gaiety, delight, cJieer, festivity, kindness. festivus, a, um, lively, agreeahle.
fido, fisus, 3, trust, confide. fiducia, ae, F., trust, holdness, pledge. fidiicio, I, to pledge, mortgage^ fidus, a, um, trusty, sure, safe. figlinus, a, um, of a potter ; n., pot.
figmentum,
figo, xi,
figulis,
i,
'ti.,
forming, fiction.
fasten, fix, pierce.
xum,
3,
figularis, e,
i,
0/ a
potter.
festuca,
festu.s, a,
straw, rod.
n., hanquet.
um,festal;
fetiales,
pl.,
feto,
I, to
fetura, ae, F., hringingforth. fetus, a, um, hreeding, teeming, full. fetus, VLB, M., hreeding, breed, 2^rogeny, offspring,fruit, produce. fex, f^cis=fcex, lees, dregs. fi, imperat. of fio, hecome.
se, f., shape, kind, phantom. figuratio, onis, F.,fashioning. figiiro, I, tofonn, shape, picture. filia, ae, (d. pl. abus), daughter. filicatus, a, um, decked withfern. filiola, ae, f., little daughter.
figura,
filiolus,
filius,
i,
i,
(v., fili),
m., son
pl. children.
fern.
filum,
i,
fimbriae
fimbria?,
floreo.
73
arum,
f.,
threads, fringe.
fimus,
i,
M.,
finalis, e,
findo, fidi, fiss-, 3, spllt, part, divide. fingo, nxi, fict, to form, fashion,
flagito, I, demand vehemently. flagrans, tis, blazing, glowing. flagranter, ardently, eagerly. flagrantia, ae, f., burning heat. flagritriba, ae, m., wearing out the lash
make, instruct, represent, invent. finio, 4, to limit, bound, appoint. finis, is, M., end, limit, horder ; pL,
bounds, territory. finitimus, a, um, bordering, neighhoring, like
; pl.,
(nickname of a
I,
slave).
gloiv,
flagro,
toflame, blaze,
hurn.
neighhors.
flagrum, i, n., ivhip, scourge. flamen, inis, n., hlast, ivind, gale. flamen, inis, m., priest (of one god). flaminica, afamenh ivife. flaminius, a, um, of aflamen. flamma, ae, f., flame, hlaze, passion, conflagration, peril.
a, vim,fery, red,flamecolored; N., bridal veil. flammifer (-ger), era, um, flaming, flame-bearing, fiery. flammo, i, to blaze, hurn, redden. flatilis, e, produced by hloiving.
of facio, make.
N., support, sky.
firmamentum,
firme
(-iter),
i,
flammeus,
firmator, M.,establisher.
firmitas, atis
frmly. -tudo,
;
inis,
.,frm-
ness, strength,
endurance.
firmo,
I,
strengthen, establish.
i,
Firmum,
firmus,
a,
n.J
a port of E. Italy.
stable, strong.
um,
fiscalis, e, of the treasury. fiscella (-cina), ae, F., osier hasket. fiscus, i, M., basket, treasury. fissilis, e, spUt (or that can be). fissura, ae, f., cleft, chink. fissus [findo,] split, cloven. fissipes, pedis, cloven-footed. fistuca, ae, f., rammer, heetle. fistuco, I, ram down. fistula, ae, f., pipe, tuhe, reed. fistulator, oris, m. piper. fistulosus, a, um, fuli of holes. fisus, [fido,] having trusted. fixus, [{i^o,] fxed.
flator, oris, m., hlower, caster (of metal), melter, coiner. flatura, ge, f., bloiving, casting.
flecto, xi, xuni, 3, to hend, turn. flemina, ae, f., sivollen ankle.
fleo, flevi, flet-, 2, iveep, drip, beivail.
flexanimus, a, um,
flexibilis
(-ilis), e,
ajfecting,
moved.
pliant, hending.
flabellum,
i,
.,
fan, fly-flap.
flexiloquus, a, um, equivocal. flexio, onis, f., hending, inflection. flexo, I, to hend, curve.
flabilis, e, airy.
flexuosus,
flexura,
a,
um, fidl of
;
bends.
flabra, orum, n., blasts, breezes. flacceo, 2 -cesco, 3, droop, ivither. flaccidus (flaccus), a, um, fabhy, fecble, languid. flagello, I, scourge, beat, lash.
;
flagellum,
i,
floccus,
floces,
i,
M., lock
F.,
of
ivool, trifle.
um,
ae,
dregs, lees.
Flora,
flagitiose, infamously. flagitiosus, a, um, shameful, infamous, disgraceful. flagitium, i, N., disgraceful thing or act ; scoundrel, villain.
floralis, e,
florens, tis, shining, flourishing. ae, F., Florence. floreo, ui, 2, to bloom, flower, swell, flourish, prosper.
Florentia,
74
floresco
fortiter.
floresco, ui, 3, come into hlossom. floreus (-idus), a, um, of Jiowers, Jioioei^U, abounding injiowers. florilegus, a, um, cuUing Jiowers. florulentus, a, um, ahoundlng in Jlowers^ blooming, youthfuL flos, oris, M.,Jiower, blossom, top. flosculus, i, M., Jloweret. flucto, I, to icave, Jlow. fluctuatio, onis, f., wavering.
follitim,
ivith
i,
money-bags.
n., poullice, comfort.
fomentum,
fomes,
fons,
tis, M., a,
fontanus,
for, fatus,
fonticulus,
i,
I,
38,
iv.),
speak^ say.
foramen,
foratus, us, m., horing. forceps, ipis, D., tongs, pincers. fordus, a, um, ivifh young. fore, fut. infin. of sum, to he. forensis, e, of t/ieforum. forfex, flcis, f., siiears.
forica,
se, ., storeiiouse.
flumen,
fluo, xi,
jjour,
fliimineus,
um, of a
3, to
river.
xum,
Jiow, overjlow,
fluor, oris, u., jiowing, fiux. flustra, orum, N., cabn at sea. fluto,
I ,
to Jloat.
fluvialis (-atilis), e, of a river. fluvius, i, M., river, stream. fluxio.onis; -xus, iis, m., aflowing.
fluxus
focale,
focillo,
foculus, fire-pan^ hrazier. focus, i, M., Jire-place, iieartii. fodico, I, to jyierce. fodina, ee, f., pit, mine. fodio, fodi, foss-, 3, dig. fcederatus, a, um, leagued. foedero, i, to league, estahlisiu foedifragus, a, um, perfidious.
foeditas, atis, Y.,foulness,Jiltii. foedo, I, to defile, disjigure. foedus, a, \m\,foul, ugly. foedus, eris, n., league, treaty.
um), doo7\ abroadyfrom icitiiout. forma, ae, f., siiape, beauty, mould. formalis, e, of a Jbrm or mould. formatio, onis, f., forming, design. formator, oris, m., former, framer. Formiae, arum, f,, a town of S. Latium. formioa, ae, F., ant. formicinus, a, um, Uice ants. formidabilis, e, fearj^d. formido, i, tofear, dread. formido, inis, F., fear, dread. formidolosus, a, um, timidy dreadforis, is, F., (gen. pl.
foris,
forraidus,
fornax, aciS, F., furnacCy oven, Iciln. fornicatim, arclavise. fornicatus, a, imi, arciied, vaulted.
fornix, icis, M., arch, vault, foro, I to bore, pierce.
,
foenus=fenu3,
foeteo
;
profit.
3, iiave
hrotliel.
2,
-esco,
a,
an
ili
smell.
foetidus,
um, qf
evil
odor,foul.
forpex,
foetor, oris, m., stencii. foetus=fetus, jjroduce. foetiitina, ae, f., din-itole, puddle.
fors, tis, F., ciiance, fortune. fors, forte, forsan, forsit, forsitan,
leafy; n., ointment. folium, i, n., leaf trifle. foUioulus, i, m., hag, pod, Jmsk.
foliatus, a,
um,
fortitudo
fortitudo, inis, F., vigoi', hravery. fortuitus, a, um, accldental,
fringilla.
fraternitas, atis,
75
f.,
hrotherhood.
fraternus,
fratricida,
a,
um,
hrotherly.
fortuito fortuna,
(tu), accidentalhj.
39, f.,
fortune (good or
fraudatio, onis, f., deceit, fraud. fraudator, oris, m., deceiver, cheat. fraudo, i, cheat, defraud, steal. fraudulentia, ae, f., deceit. fraudulentus, a, um, deceitful. fraus, dis, f., deceit, crime, harm. fraxinus, i, f., ash; spear.
-tius, a,
um,
dug-up.
fossio, onis; -iira, ee, f., digging. fossor, oris, m., digger. fossus, [fodio,] dug. fotus, [foveo,] icarmed, cherished. fotus, iis, m. warming, comforting.
fraxinus (-eus), a, um, ashen. Fregellanus, a, um, of Fregellce, an old town of Latium. fremebundus, a, um, murmuring. fremitus, iis, m., roaring noise. fremo, ui, it-, 3, roar, murmur,
grumhle, growl, mutter. m., low roaring. frenator, oris, M., controller. frendo, fres-, 3, gnash, crush. freniger, a, um, hridled. freno, i, to hridle, curh, check.
fremor, oris,
fovea, ae, f., pit, pitfcdl. foveo, fovi, fot-, 3, to icarm, cherish. fraces, um, m., grounds, dregs. fracesco, cui, 3, grow mellow or
rancid.
frenum,
curh,
i,
n.
(pl.,
i,
m., or a, n.),
hit,
hridle, rein.
fracidus,
a,
um,
soft, melloio.
frequens, tis,frequent, crowded,full. frequenter, often, in large numbers. frequentatio, onis, f., crowding. frequentatus, a, um, much used. frequentia, ae, f., croicd, ihrong. frequento, i, to resort, frequent^
crowd, assemhle, celehrate. fresus, [frendo,] hruised.
fretalis, e,
hroken or suhdued.
cqyt to
fragilis, e, frcdl,
ness, weakness.
hreak.
of a
strait.
fretum,
fretus,
i,
fragmen,
a,
um,
relying, sustained,
fragment.
trusting, daring.
i,
fragmentum,
rem-
fragosus,
a,
um,
fragile,
hroken,
fretus, iis, M., reliance. frico, cui, ct- (cat-), i, to rub. frictus, [frigo,] roasted, parched. frigeo, 2 ; -esco, frixi, 3, to be cold, stiff, torj)id, languid, fcdnt. frigidarius, a, um, of cooling ; N., cooling-room pl., cold-closet. frigide, coldly, feehly, flatly. frigidulus, a, um, rather cold or stiff. frigidus, a, um, cold, cool, chill, dull. frigo, xi, ct- (xum), 3, roast, fry. frigus, oris, n., coldness, ivinter, chill.
,
frigiitio, 4, to twitter,
stammer.
(?),
finch.
76
frio,
I, to
frio
rub, break, crumhle.
fumifico.
fruticosus, a, um, bushy, shruhhy. frux, gis, F.,fruit,produce, [fruges.]
fiicatus,
fiico,
I,
fritillus,
a,
um,
counterfeit.
to
fiicosus,
ae, F.,
a,
um,
painted,
colored,
frixorium,
i,
n.
frixura,
stained, counterfeit.
fryimj-pan. frixus, [frigo,] roasted. frondator, oris, m., leaf-pruner. frondeo, 3 ; -esco, dui, 3, putforth
leaves.
fiicus,
i, M., oi^chil (a lichen), red, rouge, deceit ; hee-glue; drone. fuga, 6, F.,fight, exile, avoiding.
fugaciter, in fieeing. fugax, acis, Jieet, Jieeing. fugicus, tis, Jleeting, vanishing. fugio, fiigi, fugit-, 3, fiee, pass away, avoid, escape. fugitivus, a, um, runaivay, deserter.
fugito, i,fiee hastily, avoid. fugo, I, drive, cJiase, rout.
fui, perf.
of sum,
to he.
fulcimen,
fulcrum,
i,
N., bed-post,
;
couch.
3, toglitter,
fulgeo, fulsi, 2
-gesco,
fulgetrum,
i,
n., lieat-lightning.
fulgidus, a, um, glittering, shining. fulgor, oris, m., Jiash, gleam, splendor, brigiitness, glory.
abounding in corn ; res frumenof corn. frumentatio, onis, f., providing or distributing of corn, foraging.
taria, supply
fulgur, iiris, n., liglitning. fulguralis, e, of ligJitning. fulguratio, onis, F., JiasJdng. fulgurio, 4, to Jiurl ligJitning.
fulguro,
fulica,
i, to ligliten,
;
fasJi, sJiine.
ae,
enjoy.
to enjoy.
fullonicus
(-ius, a,
um, of fullers;
sJiop.
.,fuUer^s art or
(-tillatim), pieceiaeal.
frusto, I, break in pieces. frustfa, in vain, ivithout reason. frustratio, onis, f., deceiving, disappointment, failure.
n., tJiunderbolt.
f.,
fulmentum,
fulmineus,
holt,
i,
N.,
a,
um, of
tJie
tJiunder-
frustror (-tro), i, deceive, disappoinf. frustulentus, a, um, full ofcrumbs. frustum, i, n., piece, fragment.
destructive.
i, Jiurl
fulmino,
ligJitnings, hlast.
frutectum,
i,
N., shridnbery.
n., thicket, shrubbery.
i,
fultura, ae, F., support. fultus, [fulcio,] propped. fulvus, a, um, yellow, iawny.
fruticetum,
i,
fiimeus
to
sprout,
grow
(-idus), a, um, smoky. fumifer, era, um, emitting smoke. fumiiico, i, hurn incense.
fumigo
fumigo,
I, to
galbeum.
furinus,
furio,
I,
77
smoke, fumigate.
a,
fumo, I, to smoke, steam, reek. fumo3US, a, um, smohj, reeking. fumus, i, M., smoke, fiime, vapor.
funaiis,
thong,
e,
of a rope or trace;
N,,
furiosus, a, um, raging, furious. furnus, i, m., oven. furo, ui, 3, rage, he furious. fiiror, i, to steal, take aivay secretly. furor, oris, m., raging, madness. furtim, stealthily. furtivus, a, um, stolen, secret.
furtum,
i,
funotus, [fungor,] having fulfilled. funda, ce, F., sUng, casting-net, purse.
inis -mentum, foundalion, groundwork. fundator, oris, m., founder.
fiirunculus,
fundamen,
i,
n.,
furvus, a, um, dusky, gloomy. fuscina, ae, f., trident. fusco, I, to hlacken, darken. fuscus, a, um, swarthy, dark, hoarse,
fiise, extended, copiously.
pouring, melting.
m., sling-staif.
fustis,
is, M.,
fustuarium,
i,
fundus,
i,
M., spindle.
fiinebris,
e;
-ereus,
a,
um, of
fiitatim, ahundantly.
fiitilis, e,
idle^
funestus,
a,
i,
um,
n.,
fatal,
mournful.
sum,
to he.
funetum,
arhor of vines.
funginus, a, um, of mushrooms. fungor, funct-, 3, perform, fulfil. fungosus, a, um, fungous, spongy. fungus, i, M., mushroom, sqft-head,
candle-smiff'.
G.
gabalus,
i,
m., galloivs.
fiiniculus,
i,
3,=sum,
he.
gabatae, arum, f., platter. Gabii, orum, m., an old city of Latium, 12 miles from Rome. Gades, ium, f., Cadiz, a port of Spain, a Phoenician colony. gaesum, i, n., heavy Gallic javelin. Gaetuli, orum, a people of N.-W.
Africa, in
furax, acis, thievish. furca, se, F., fork, stake, prop. furcifer, eri, m., yoke-hearer {ra.sc3\). furcilla, ae, f., dim. of furca, /or^\ furcula, ae, f., forked prop, ravine.
furfur, uris, m., hran, scurf.
Morocco.
M.,
arum, f., madness ; Furies (goddesses of Vengeance). furialis, e, raging, maddening. furibundus, a, um, mad, raging.
furiae,
Galatas, arum, people of Galatia, in N. central Asia Minor. galbaneus, a, um, of galhanum. galbanum, i, n., a fragrant gum.
galbanus,
a,
i,
um,
n.
;
galbeum,
78
galbula
.
genticus.
gaza, ae, f., treasure. Gela, se, f., a city in S. Sicily. gelasco, ^,freeze.
gelatio, onis, .,freezing.
galbula, ee, F., yelloiv tJirush ( ?) galbulus, i, M., cypress-cone. galbus, a, um, yellow ; smooth.
galea, ae, f., helmet (of leather). galeatus, a, um, helmeted. galena, ae, F., lead-ore, dross. galeo, I to put on the helmet. galeritus, a, um, hooded; F., crested
,
gelicidium,
i,
i<;.,frost.
lark.
gelide, coldly, faintly. gelidus, 1, um, cold, icy. gelo, i,freeze, chill, stiffen. gelu, iis, N., frost, cold, chill.
galerus,
galla,
i,
m.
-um,
gallans, tis, revelling, raving. Gallia, ae, f., Gaul, including Belgium, P>ance, and Switzerland. gallicinium, i, N., cock-crowing. Gallicus, (-canus), a, um, Gallic. gallina, ae, f., hen. gallinaceus (-aricus), a, um, of
poultry. gallinula,
ae, f., pullet.
m., a
sigli,
groan, roar.
glitler-
gemmo,
shine
i,
to
ivith
gems.
gemmula,
gemo,
gena, gener,
ee, f.,
[gemma,]
hud.
moan.
gallus,
i,
M., cock.
gamba,
generalis,
general.
ganea, ae, f. -um, i, n., cook-shop. ganeo, onis, m., glutton. Ganges, is, m., a river of India. gannio, i, to yelp, bark. gannitus, us, M., yelping, chirping. ganta, ae, f. (German), a goose. Ganymedes, is, myth. son of
engender, produce.
atis, F., nohle hreed.
a,
generositas,
generosus,
f
um, of
nohle descent,
genetrix,
Garganus, i, m., a stormy mountain range of Apuha. Gargara, orum, a mt. near Troy.
f gargarizo,
i
,
-ua), ae, f., a city on the Helvetian boundary of Gaul. genialis, e, of hirth, nuptial, genial. genialiter, genially, merrily.
Geneva (-ava,
geniculatus,
a,
um,
icith
hent knee,
to gargle.
geniculum,
genista
;
i,
garrulus,
a,
um,
i,
talkative,
garru-
lous, h(d)hling,
murmuring.
-N.,fsh-sauce. 2 ( 35, ii), to re(at heart).
fgarum
(on),
gaudeo, gavisus,
genitalis, e -tivus, a, um, ofhirth or generalion,fruitful, fertilizing. genitor, oris, M.,father. genitiira, ae -tus, iis, M., hirth, gen;
gaudium,
f
i,
n.,
joy
gaulus,
i,
genius, i, m. (v. i), divine guardian ; genius or inclincdion. gens, tis, f,, clan, race, house. genticus, a, um, ofa tribe or j^eople.
gentilicius
gentilicius, a, ura, of a clan or family. gentilis, e, ofthe same clan or liouse. gentilitas, atis, f., kindred of clan. genu, iis, n., knee,joint.
gloria.
79
Genua,
ee, f.,
Genoa;
also, Geneva.
innate,
native; [gena,] oftke clieek orjaw. genus, eris, n., birth, hreed, race.
gibber, era; gibbus (osus, -erosus), a, um, hunch-backed. Gigantes, um, the Giants, sons of Earth and Tartarus. gignentia, um, n., growing things. gigno, genui, genit-, 3, heget, produce ; p., arise, spring forth. gilvus, a, um, ^;a/e yellow. giugi 7a, ae, f., the gum.
ginnus=hinnus,
mule.
fgeometres
geometer.
(-tra), ee
f geometria, ae, F., geometry. f georgicus, a, um, of husbandry. germana, ae, f., sister. germane, faUhfully, hrotherly. Germania, ae, f., Germany.
germanitas,
glacio, I freeze, harden, congeal. gladiator, toris, m., a prizefighter, gladiator, sivordsman, cutler.
,
germanus, germanus,
i,
M., hrother.
gladiatorius,
bro-
a,
um, of
gladiators.
a,
gladiatiira,
ae, F.,
sword-fight.
Germanus,
germen,
a,
um, German.
iis,
germinatio, onis,
M.,
germino,
i, to bud, germinate. gero, gessi, gest-, 3, to hear, carry, wear, ivage (war), show, transact. gero, onis, m., abducter, carrier. gerrae, arum, F., trifes, nonsense. gerro, onis, m., trifier, loafer. gerulus, a, um, bearing, doing. f gerusia, ae, F., old man''^ retreat. Geryon, onis, myth. k. of Spain, a monster with three bodies. gestamen, inis, n., burden, a thing icorn, ornament, equipment, litter. gestatio, onis, F., hearing, carrying, place of resort. gestator, oris, m., hearer, carrier. gesticulor, i make gestures. gestio, onis, f., doing, j)erforming. gestio, 4, exult, desire eagerly.
,
gladiolus, i, m., small sword. gladius, i, M., sword; killing. glandarius, a, um, ofacorns. glandifer, fera, um, acorn-bearing, glandium, i, n., dainty bit. glandulae, pl., glands (of throat).
glanis, is, F. ; -us, i, M., shad ( glans, dis, F., aconi, nut, bullet. glarea, 9B, f., gravel.
.^)
glareosus,
a,
um,
gravelly.
f.,
glastum,
f f f
i,
n.,
woad.
i,
glauceum
glaucoma,
(-cion),
i,
celandine.
glauciscus,
cataract (of the eye). glaucopis, idis, f., owl. Glaucus, i, myth. son of Sisyphus. f glaucus, a, um, hluish-gray. glebai ae, f., clod, sod, soil, lump. glebalis, e, of clods or land. glebula, ae, f., small clod orfarm.
i,
glesum,
glisco,
gesto
globo, I, globosus,
um,
i,
spherical.
globus
(-ulus),
gesum=gaesum, javelin.
GetsB, arimi, a Thracian people near the Danube.
round mass. glomero, i, to heap, gather in mass. glomus, eris, N., hall of thread. gloria, ae, F., glory, fame, ambition.
glomeramen,
inis, N.,
80
gloriatio
gravamen.
gramen, inis, n., grass, herb. gramineus, a, um, grassy. f grammaticus, a, um, ofgrammar;
gloriatio, onis, f., glorying. gloriola, ae, f., modest glory. glorior, i, to boast, pride one^s
self.
gloriosus,
a,
um, famous,
F.,
;
hoastful.
sister.
glos, gloris,
husband^s
mar ;
f
f glossa, ae, f.
grammatista,
master.
m., gramynar-
glubo,
glus, utis, F., glue. gliitinator, oris, N., bookbinder. gliitino, I, to glne, fasten. glutinosus, a, um, gluey, tenacious. glutio, 4, swaUoiv, gulp, cluck. gluto, 5nis, M., glutton.
gluten, inis, n.
granaria, orum, n. pl., granary. granatus, a, um, having seeds or grains : F., pomegranate.
grandaevus, a, um, aged. grandesco, 3, grow great. grandiloquus, a, um, lofty-speaking, boasful, grandiloquent.
um, tenacious, soft. gnarus, a, um, knowing, skilful. gnatus=natus, born (son). gnavus=navus, busy. f gnomon, 6nis M., index of dial. gno3CO=nosco, know. Gnosius, a, um, Cretan ; ofGnosus,
glutus,
a,
grandinat,
hail.
it
hails.
grandineus
grandio, grandis,
(-osus), a,
um, full of
4, to
e,
enkwge, increase.
tall,
great,
strong, old,
sublime, grand.
Gorgo (on), onis, the Gorgon, a name of Medusa. G-ortynius, a, um, Cretan (of
Gortyna). Gothi, orum, the Goths, a tribe of N. Germany. f grabatus, i, M., couch, pallet. Gracchus, Ti, tribune, b.c. 133; C. id., 123, authors of popular
laws,
um,
carrying grain.
granum,
i,
rioting,
loiter,
waylaying.
attack,stay.
and
e,
slain
F.,
by the
nobility.
gracilis,
gracilitas, atis,
sienderness, lean-
grate, gladly, gratefully. grates, f., thanks. gratia, se, F., favor, esteem, regard,
friendship, grace, injiuence.
ness, simplicity.
gradatim,
iiig steps.
gradatio, onis,
making or
tak-
gradatus, a, um -ilis, e, with steps. gradior, gressus, 3, go, take steps. Gradivus, i, an epithet of Mars. gradus, iis, m,, step, degree, station. Graeae, arum, the gray sisters, daui^hters of Phorcus.
;
gratia (abl.), for the sake of. Gratiae, arum, the Graces, Aglaia, Euphrosyne, Thalia. gratiis (gratis), ivithout reward. gratificatio, F., showing kindness. gratificor, i, do favors, gratify. gratiosus, a, um, enjoying or showing favor, agreeable, beloved. grator, i, rejoice, congratulate. gratuitus, a, um, done without pay. gratulatio, F., congratulation, joy. gratulor, i, to congratulate, give joy or thanks. gratus, a, um, grateful, agreeahle.
Graecia,
ae, f.,
Greece.
arum,
f., stilts.
gravastellus
gravastellus, i, m., gray-head. gravate, reluctantly.
Hadriaticus.
fgummi,
gurdus,
gurges,
i,
81
gum.
gravatim, icith dij/iculty. gravedo, inis, f., catarrh. graveolens, tis, ofrank odor. gravesco, 3, grow heavy, teem. gravido, i, to load, hurden. gravidus, a, um, hwdened, teeming.
gravis,
e,
gurgulio, onis,
gurgustium,
i,
n., hut.
lieavy,
Jmrdensome, deep,
of iveight or influence, rank. graviter, iveightily, seriously, deeply. gravitas, atis, F., iveight, vehemence,
dignity, severity, rankness.
gustatus, iis M., taste, fiavor. gusto, I, to taste, enjoy. gustus, iis -ulus, i, m., taste, reiish,
;
fore-taste.
spot, bit.
gravo, I, to load heavily ; P.,feelas a hurden, he tceary. gregalis, e, of the herd or common
sort
:
guttatus, a, um, speckled. guttur, uris, n., throat. guttus, i, m., bottie, flask.
f
pl., e,
gregalis,
gymnasium, i, n.,
ing,
schoolfor traina,
gregarius,
um, of
the herd,
com-
um,
mon
grego,
(solcliers).
gynaeceum,
I,
herd together.
i,
gremium,
n., lap,
bosom.
gypso,
t f
gressus, [gradior,] stepping. gressus, us, m., a stepping, going. grex, gregis, f., fiock, herd, company, swarm, troop. groma, ae, f., measuring-rod. grossus, a, um, tliick, gross ; m., green fg. griimus, i, M., hillock.
gypsum,
gyrinus, i, m,, tadpoie. gyro, I, to-wheei in a circle. f gyrus, i, m., circie, ring, race-course. Gytheum, i, n., a port of Laconia.
grunnio,
4, to grunt.
grus, gruis, f., crane. gryllo, I, to chirp. fgryllus, i, m., grasshopper, cricket. Gryneus, i (0/ Grynia or Grynium, a town of y^olis), Apoilo.
f gryps, gryphis, m., griffin.
habena,
39, F.,
thong, rein.
property. have, hoid, regard, consider, use, possess, enjoy. habilis, e, handy,ft, expert. habilitas, atis, F.. aptitude.
ae, f,,
it-, 2,
habitabilis, e, habitahle. habitatio, onis, F., dweiiing, rent. habitator, oris, M., dweiier.
gubernatio, onis,
f., steering,
gov-
habitiirio, 4, desire
to
jwssess.
quality.
man, governor.
giibernatrix, icis,
f., directress.
habitus, [habeo,] held. habitus, us, M., condition, hac, [hic,] by ihis icay.
hactenus, hitherto, thus far. Hadria, ae, m., the Adriatic. Hadriaticus, a, um, of the Adriatic,
gulosus,
a,
um,
gluttonous, dainty.
82
Hadrumetum
i,
Helle.
hook.
Hadrumetum,
Africa.
n.,
a city of N.
hcedinus, a, um, of a kid. haedus (-illus), i, m., kid. Haemonia, se, F., a name
Thessaly.
of
fharpax, agis, rapacious. jharpe, es, f., sickle, falcon. Harpyia, ae, a rapacious monster
half bird, half woman. harundo=arundo, reed.
Haemus,
i,
m.,
tlie
Balkan, mts. of
2, to cling, stay,
Thrace.
hsereo, haesi, haes-,
s/ick fust.
haruspex,
entrails).
icis,
m.,
diviner (from
heeres=heres,
heir.
f., sect, craft.
f.,
stammering,
hesitate.
hasta, ge, f., spear, pike; sub hasta, at anction. hastatus, a, um, spear-armed, ofthe front rank of the Roman legion.
hastile,
is, n.,
haesito,
i, stick^
stammer,
spear-shaft.
Halcyone=Alcyone.
halec=alec, brine. haleca=alica, mush. Halesus, i, son of Agamemnon. Halicarnassus, i, f,, a city of
Caria. halitus, us, m., breath, vapor. hallex=allex, thumh.
hastula, ae, F., a little spear or hranch. haud (hau, haut), not at all.
no lueans. haurio, hausi, haust-, 4, draw, drain, consume. haustus, iis, m., draicing, draught.
hallucinor=alucinor, dream.
halo,
f
I,
hreathe, exhale.
se, F.,
tveek, seven.
halophanta,
villain.
saU-informery
goddess of Youth.
M.,
a river of Asia
fhama
hebeo, 2 (-esco, 3), he hlunt. hebes, etis, hlunt, dull, dim. hebeto, i, make hlunt. Hebrus, i, m., a river of Thrace. Hecate, es, F., goddess of enchantments.
hamadryas,
hamatilis,
adis, f., wood-nymph. hooked. hamatus, a, um, hooked, crooked. f hamaxagoga, ae, n., icaggoner. fhamaxo, i, to yoke to a waggon. Hamilcar, aris, father of Hannibal, chief in the ist Punic war.
e,
hecatombe,
Hector,
5ris, ora,
son of Priam,
thedychrum,
hei
!
i,
n., cosmetic.
hamiota,
ee, m.,
angler.
i,
alas
hamus
(-ulus),
Hannibal,
a Carthaginian chieftain, b.c, 247-183. Hanno, onis, a general of Carthage, enemy of Hannibal.
alis,
t helcium, i, N., yoke (for hauling). Helena, d. of Jupiter and Leda, wife of Menelaus. Heliades, um, sisters of Phaethon, changed to poplars.
haphe,
thelianthes,
is, N.,
sunjiowers.
hara,
pen, coop, sty. harena=arena, sand. hariolor, i, prophesy, talk nonsense. hariolus, i, m. -ola, ae, F., diviner. harmonia, ae, f., harmony, concord.
se, f.,
;
helleborus
f helleborus,
i,
Hierosolyma.
Hero,
83
n., hellehore.
strait
DardaiieUes, S. E. of Thrace. fhelops, opis, m., sturgeon. Helotes, um, the Spartans' slaves. heluo, onis, m., gluiton. heluor (helluor),i, g ormandize.
helus (helvella)=oius,
pot-herh.
helvenaous
(-veolus), a,
um,
pale
yellow, ijelloioish.
heroicus, a, um, of heroes. heroina, ae -is, idis, f., heroine. f heros, ois, 6a, M., hero, demigod. f herous, a, um, of a hero. f herpes, etis, m., a creeping sore.
f f
;
herus
(erus),
i,
hervum
(ervum),
pea.
hemina, ce, f., half-a-pint. f hemisphaerium, i, n., half-glohe. Henna=Enna, a town of Sicily.
f hepar, atis, n., Uver.
f hepsema, atis, n., lade.
f
Hesione, es, d. of Laomedon, rescued by Hercules. Hesperia, ae, f., Greek or poetic
name
hesperius,
;
um,
western.
grape-marma-
heptas, adis, f., the numher seven. f hepteris, is, f., seven-hanked ship. hera, se, f., mistress, lady. Heracleus, a, um -ides, ae, of, or descended from, Hercules. herba, ae, f., grass, herhage.
;
abl., yesterday.
heu!
f
alas!
ae, m., inventor,
heuretes,
!
herbaceus
herbesco,
(-bidus), a,
3,
grow
um,
ho
tri, m.,
hexameter.
herbifer, era, um, grass-hearing. herbilia, e, fed on grass. herbosus, a, um., full ofgrass.
hexeris, is, f., six-hanked ship. hiasco, 3, to split open. hiatus, us, m., cleft, opening.
herbula, ae, f., a little herh. hercisco, 3, to divide inheritance. hercle hy Hercules !
!
hibernaculum,
i,
N.,
winter apart-
herctum,
i,
ment ; pl., winter tents. Hibernia, ae, f., Ireland. hiberno, i, j;rtss the winter. hibernus, a, um, ofivinter,wintry;
N., pl., ivinter-quarters.
n., marsh-mallow. c, mongrel, half-hreed. hic, haec, hoc, this, the latter.
i,
hibiscum,
hibrida,
ae,
here=heri,
yesterday.
hic, liere, hereupon, herein. hic-ce, this (emphatic). hiccine, this, here (interrog.)
hiemalis,
e,
lointry,
tiie
of
ivinter.
heredium,
i,
hiemo,
i,
pa.s'.s"
winter ; he cold,
heres, edis, m., heir, owner. heri (here), yesterday, lately. herilis, e, of the master. f hermaphroditus, i, of hoth sexes. H3rmes (-ma), ae, Mercury.
frozen or stormy. (ps), mis, f., ivinter, storm. hieratius, a, um, of sacred use. Hieio, onis, ruler of Syracuse. Hierosolyma, orum, Jerusalem.
hiems
84
hieto,
I,
hieto
yaivn, gape.
horrens.
historicus,
a,
um,
f hilaris,
-us, a,
um,
cheerful,
torian.
f., cheerfulness.
histricus, a, um, of stage-players. histrio, onis, m., play-actor. histrionia, se, F., stage-play.
yladdcn, exhilarate.
f., entrails.
trifle.
histrix=hystrix, porcupi^ie.
hiulco, I, cause to gape, open. hiulcus, a, um, gaping, cleft, eager. hodie, to-day, now, at this time.
a, um, of hcBdus=haedus, kid.
arum,
i,
hilum,
N.,
ae,
Himera,
Sicily.
hodiernus,
[f
to-day.
hino, hence, hereafter, this side, ago. hinnio, 4, to neigh. hinnitus, iis, m., neighing.
holo-, ichole.
hinnuleus,
i,
m.,
young
i,
deer.
m., mule.
i,
yawn, gape.
holus=olus, pot-herh. Homericus, a, um, of Homer. homicida, ee, c, man-slayer. homicidium, i, N., homicide, murder.
f.,
homo,
inis,
c, man.
[f homo-, together.
hippagogi,
pl.,
honestamentum,
i,
n., decoration.
of Pelops
f
also, of Pirithous.
i,
hippodromos,
m., race-course.
honestas, atis, f., honor, heauty. honeste, nohly, honorahly. honesto, i, to adorn, honor. honestus, a, um, honored, honorahle,
nohle.
(6s), oris, M.,
honor
honor, esteem,
sHme or
excrescence).
hircinus, a, um, of a goat. hircosus, a, um, li/ce a goat. hircus, i, m., he-goat, rankness.
distinguished,
hirnea
honored.
a,
honorificus,
S. Italy.
um, doing
honor.
hour, season.
(-arius, -eius), a,
hordeaceus
of
harley.
um,'
hirtus,
a,
um,
hairy, shaggy.
a,
um, of
hirundo,
hisco,
inis, f.,
sivallow.
3, to
open
ee, f.,
Hispania,
Spain.
;
Hispanus,
ish
;
a,
um
-iensis,
e,
Span-
pl.,
Spaniards.
a,
year.
clock.
hispidus,
um,
hristly,
prickly.
Hister=Ister, Danuhe.
f historia, ae, f., history, tale, story.
horrens, tis/fearful,
horreo
horreo,
rotKjJi
hydrus.
humanitas,
atis, f.,
85
2,
hristle,
shudder
at,
be
human
nature,
or dreadful.
i,
horresco,
horreum,
horribilis,
humanitus,
in the
manner ofmen.
dreadful, horrihle.
a,
humanus,
a,
horridus
(-ulus),
um,
rough,
humatio, onis,
horrifer, era, um, bringing dread. horrifico, i, make rough, ruj/ie. horrificus, a, um, causing horror.
loet.
moisten.
he or
horrisonus,
sound.
a,
um,
of dreadful
grow
bristling, trembling,
i,
n.,
encouragement. hortatio, onis, f., exhortation. hortativus, a, um, servingfor cheer. hortator, oris, m., exhorter. hortatus, iis, m., exhorting. horteusis, e; -sius, a, um, of a garden. Hortensius, i, the Roman orator, A.D. 114-52. hortor, i, cheer, exhort, urge. hortus (-ulus), i, m., garden.
um, um,
humbleness,
humo,
humor,
I, to
hury.
a,
hiimorosus,
um,
ivet.
humus,
t
i,
F.,
ground,
soil,
region.
hospes,
hospita,
itis,
host, guest,
stranger
n. pl.,
-ta,
orum,
foreign, hospitahle.
hyacinthus,
i,
m., blue-iris ( f)
hospita, ae, f., hostess. hospitalis, e, hospitahle, ofa guest. hospitalitas, f., hospitalitg. hospitaliter, hospitahly, as a guest.
Hyades, um,
fhyaena, f hyalus,
f. {rainers),
a group
in tlie constellation
ae, f.,
i,
Taurus.
hyena.
hospitium,
hospitor,
hostia,
I,
i,
n.,
hospitality,
inn,
guest-chaniber.
tobe a guest.
victim (for sacrifice).
the
Hyantius, a, um, Boeofian. hybernus=hibernus, wintry. Hybla, ae (e, es), f., a mt. of
Sicily,
se, f.,
famous
is, m.,
for honey.
hosticus,
a,
um,
enemfs.
hostile.
Hydaspes,
hydra,
ae,
hostilis, e, of
an enemy,
Hostilius, TuUus, the third king of Rome, b.c, 679-630. hostio, 4, requite, strike. hostis, is, c, stranger, enemy. hostus, i, M., yield of ohves.
a river of India. water-snake. Hydra, se, f., the hydra (lakemonster), slain by Hercules.
f f
hydrargyrus,
i,
i,
m., quicksilver.
f hydraulus,
m.,
hydreuma,
atis,
huc
!
hucusque, hui ha !
fhydria,
f
sort.
f hydrus (os),
m., water-snake.
86
Hydrus,
Hydrus
ignorabilis.
ibi, there, thereupon, at that time.
,
ibidem, just
there,
moreover.
hyems=liiems,
'
Egyptian
Hygea
(-ia, -eia),
goddess of
Healtli.
bird held sacred). ibus for iis, [is,] to or icith them. Icarus, i, myth. son of Daedalus, drowned in the ^gean sea. iccirco (idcirco), on that account.
f ichneumon, onis, m.,
Hymen,
enis (-geus, i), m., god of Mirriage. fhynien, enis, m., marriage-song,
nmrriuge, wedding.
(os), i, m., a mt. near Athens, famous for honey and marble. f hymnus, i, m., hymn, song.
Egyptian rat.
ico, ici,
ictus,
I
lis,
Hymettus
Idaeus, a, um, (of Mount Ida), Trojan or Cretan. Idalium, i, n., a city of Cyprus, sacred to Venus.
f idea, ae, f., idea, creative type.
f hypae thrus, a,
um, open
io the skg.
f hyperbole, es, f., exaggeration. Hyperborei, orum, people of the extreme north. f hyperboreus, a, um, northern. Hyperion, onis, father of the Sun. f
or
hypocaustum,
room.
i,
n.,
heated hath-
common person. f idolum (on), i, N., image, spectre. Idomeneus, i, a Cretan hero in
the siege of Troy. idonee, fidy, properly. idoneus, a, viva., fit, apt, capahle.
f hypoorita (es), ae, m., dumh-actor. f hypogeum, i, x,, celUir, vault, f hypomnema, atis, n.,
memoran-
dum.
hystrix,
icis, f.,
porcupine.
idus, uum, f. pl., Ides ( 83), the I5th of March, May, July, Oct. I3th of the other months. igitur, therefore, then ( 43, 5). ignarus, a, um, ignorant, unaware,
inexperienced, heedless, unknown.
ignave
I.
ignavia,
cowardice.
slothful,
ignavus,
of Bacchus. iambus, i, m., iamhus ( 79). f ianthinus, a, um, violet-colored. lapetos, i, f^ither of the Titans. lapydes, um, people of IUyria. lapygia, ae, f., the peninsula of S. E. Italy, country of lapyx. lasius, i, son of Jupiter and Electra also a king of Argos. lason, onis, .Tason, son of yEson, leader of the Argonauts.
a,
um,
idle,
coW'
lacchus,
i,
name
ignesco,
3, kindle,
take fire.
igneus
(-olus), a,
ing, hot,
um,
igniculus,
ignifer, era,
um, fire-hearing.
tis, lord
ignipotens,
of fire.
ignis, is, M., fire, splendor, glow. ignitus, a, um, fiery, glowing.
ignivagus,
a,
um,
like ivild-fire.
Iberus,
unknoivn.
ignorantia
ignorantia, ee (-atio, onis), f., of k-nuivle(I(je, iynorance. ignoratus, a, um, unknown. ignoro, i, (o he ignorant of.
ivajit
Ilva.
87
that,
yon-
ignotus,
a,
um, unknown.
ilex, icis, f., scarlet or liolm oak. Ilia, 86 (Rhaea Sylvia), mother of
illicitus, a,
um,Jbrbidden, untawful.
n., enticement, cliarm.
illicium,
illido, si,
illigo,
i,
Romulus and Remus. ilia, um, N., (jroin, Jlank. Iliacus (Ilius), a, um, Trojan.
Iliades, se, Trojan. Ilias, adis, Trojan ivoman. ilicet, tet us go, all is over, at once.
illico, there,
on the
spot.
3, to
sum,
drive,
illim=illinc, thence.
illimis, e, clear
illinc, tlience,
of mud.
that (juarter.
ilicetum, i, n., liolm-grove. ilignus (-ceus), a, um, of liolm. Ilion (-um), i, n., Troy. f Ilithyia, ee, Lucina. illa, bg that ivay. illabefactus, a, um, unhroken. illabor, laps-, 3, glide or fall upon. illaboratus, a, um, untoited-for illaboro, i, ^vork upon. illac, on tliat side. illacessitus, a, um, unprovoked. illacrimabilis, e, univept, pitiless. illacrimo (-or), i, zveep over, trickle. illaesus, [laedo,] unimpaired. illaetabilis, e, clieertess, gtoomy.
illapsus, iis, m., [IdLboXj^^Jtowing-in. illaqueo, i, to ensnare, entangte. illatenus, thusfar. illatio, onis, f., bringing-in, hurial. illatro, I, to hark at.
illatus, [infero,] hrought.
a, um, unpraised. illautus, [lavo,] umvashed. ille, illa, illud, that, the former, the wett-known ( 20, ii.). illecebra, ae, f., charm, ture.
from
illiquefactus,
illisus, us,
a,
um,
liquid.
ing, striking.
illiteratus, a,
um,
untettered.
illix=illex, enticing.
illo, thifher, to that end.
2, to shine upon. illucesco, luxi, 3, to grow bright, dnwn, shine upon. illudo, si, sum, 3, ptay, mock, de-
illuceo,
siroy, ahuse.
illaudatus,
onis,
F.,
illecebrosus,
illectus,
a,
um,
i,
enticing.
illectamentum,
[lego,]
a,
n.,
not
charm. gathered or
illiisus, [ludo,]
mocked.
illutibilis, e, indetibte.
read
[illicio,] atlured.
illiitus=illotus, unwashed.
illuvies, ei, F.,foutness, dirt.
illepidus,
um,
unpleasing.
IUyricus,
coast
Ilus,
i,
a,
dist.
Ilva,
ge, F.,
88
imaginarius,
seeniing
:
imagmanus
a,
immurmuro.
immersabilis, e, not to be drowned. immersus, [mergo,] plunged.
um, of images, standurd-hearer. imaginatio, onis, .,fancy. imagino, i, to shape, represent. imaginor, i, tofancy, imayine. imago, inis, F., image, copy, fgure, likeness, semblance.
N.,
immineo,
imbecillitas, atis,
f., feehleness.
imminuo,
imbecillus, a, um, feehle, helpless. imbellia, ee, f., unfitness for war.
imbellis,
e, uniuarU/ce,
peaceful.
imminutio, onis, f., lessening. imminutus, a, um, undiminished. immisceo, scui, xt- (st), 2, to mingle, hlend.
imber, bris, M., rain-storm, water. imberbis, e -bus, a, um, heardless. imbibo, bi, 3, drink in, resolve. imbito, 3, enter. imbracteo, i, to plate (with gold). imbrex, icis, f., rooftile, gutter. Imbricitor, oris, m., rain-giver. imbrico, i, cover ivith tiles. imbricus, a, um, rainy.
;
3,
admit, in-
let
grow.
in.
imbrifer, era,
um,
rain-hringing.
imbuo,
nay, surely, on the contrary. immobilis, e, immovahle. immoderate, exfravagan tly. immoderatus, a, um, unrestrained.
immo,
imitabilis,
may
be copied.
imitamen,
immodestia, ae, F., unrestraint. immodestus, a, um, unrestrained. immodice, immoderateJy. immodicus, a, um, without bounds,
unruly, extravagant.
imitor
(-to), i, to imitate,
copy.
immodulatus,
a,
um,
unrh/ythmic.
imitus,from
the hottom.
3,
immadesco, madui,
groiv moist.
vast-
immolatio, onis, F., sacrifce. immolator, oris, M., sacrificer. immolitus, a, um, built up.
immolo,
meal),
i,
[mola,]
io sprinkle
(with
sacrifice.
immaniter,
cxcessively, fiercely.
a,
immansuetus,
immaturitas,
um, untamed.
untimely, un-
immaturus,
ripe,
a,
um,
di, sum, 3, bite upon. immorior, mortuus, 3, die upon. immoror, i, linger, delay. immorsus, [mordeo,] corroded.
immordeo,
premature.
immortalis, e, dcuthless, endless. immortalitas, atis, f., immortality. immotus, [moveo,] unmoved.
immemor,
oris, unmindful.
e,
immemorabilis,
not to he told.
immugio, 4, roar icithin. immulgeo, 2, milk into. immunditia, ae, f., uncleanness. immundus, a, um, unclean, foul. immiinificus, a, um, stingT/.
immiinio, 4, forfify. immiinis, e, exempt, devoid. immiinitas, atis, f., exemption, freedom from burdens. immiinitus, a, um, unfortifed.
immensus, a, um, houndless, vast, immeo, i, fo enter. immerens, tis, undeserving. immergo, si, sum, 3, fo plunge.
immerito, unjiist/y, without cause, immeritus, a, um, undeserved.
immurmuro,
i, to
murmur
against.
immutabilis
immutabilis,
iiig,
impluvium.
imperito, [impero,] to command. imperitus, a, um, inexperienced,
unskilled, ignorant.
e,
changed; uncTiang-
unalterahle.
immutatio, oiiis, F., exchange. immutatus, a, um, unchanged. immutesco, mutui, 3, grow dumb.
immiito,
i, to
imperium,
order,
i,
change, alter.
surely.
imo=immo,
impage.3,
command, dominion. \ impermissus, a, um, forbidden. ^ impero, i,to command, rule, require,
order, exact, impose, prescrihe.
frame-work, horder.
imperterritus [terreo,] undaunted. impertio, 4, share, impart, hestow. impervius, a, um, impassable. impetigo, inis, f., scurf. impeto, 3, assail, attack.
impetrabilis,
e, obtainahle,
success-
baggage, army-train.
4, hinder, clasp, entangle.
impedio,
impetritum, i, N., a good omen. impetro, i, ohtain by request, ejfect. impetus, iis, m., attack, assault. impexus, [pecto,] uncombed. impico, I, cover with tar.
impie, impiously. impietas, atis, F., impiety, treason. impiger, gra, um, active, hold. impigre, actively, readily.
impilia,
um,
,
impendeo, 2, overhang, impend. impendiosus, a, um, extravagant. impendium, i, N., exjjense, outlay. impendo, di, sum, 3, weigh out,
expend, employ, devote.
reverence,
unappeasahle.
impenetrabilis,
impenetrdble. impense, at great cost, eagerly. impensus, a, um, ample, grand, costly, strong, vehement. imperativus, a, um, by orders.
e,
implacatus, a, um, unappeased. implacidus, a, um, ungentle, rude. implecto, xi, xum, 3, interweave. impleo, evi, et-, 2, tofill up, complete, satisfy, fulfil, finish.
imperator,
oris,
a,
m.,
commander,
general.
imperatorius,
um, of a
imperatum,
i,
N.,
a command.
imperceptus, a, um, unperceived. imperco, [parco,] 3, to spare. impercussus, [quatio,] not struck. imperditus, a, um, not destroyed.
imperfectus, imperfossus,
iraperialis,
e,
a, a, a,
um, um,
of the empire.
imperiosus,
or dominion, tyrannical. imperite, awkwardly, unskillfully. imperitia, ae, f., lack of skill.
implumis, e, featherless, unfledged. impluo, ui, ut-, 3, rain upon. impluviatus, a, um, square-bordered (like a rain-tank).
impluvium,
i,
n.,
rain-hasin.
90
impoenitus,
impolitia,
a,
impoeiiitus
inamabilis.
improviso, of a sudden. improvisus, a, um, unforeseen.
impriidens,
tis,
um, unpunished.
negligence.
ae, F.,
impolitus,
a,
impolliitus,
a,
aware, inconsiderate.
impono,
ignorance.
is,
impubes,
youtJful, beardless.
tis,
unjitness,
impiibescens,
growing.
rudeness, oblrusiveness.
importiinus,
a,
um,
unjit,
rude,
immodesty.
sJiameless,
impudicus,
a,
um,
hn-
modest, uncJiaste.
impostor, oris, m., deceiver. impostus, [pono,] put upon. impotens, tis, iveak, ungovernable. impotenter, v;eaJchj, passionatehj. impotentia, ae, F., ivant, poverty,
ungovernableness, violence.
impulsio, onis,
f.,
pressure, im-
impune,
ivith
impunity.
impraepeditus, a, um, unJiindered. impraesentiarum, for tJie present. impransus, a, um, fasting. imprecatio, onis, invoJcing of evil. imprecor, i, invoJce, imprecate. impresse, forcibly. impressio, onis, f., pressing upon,
jwessure,
attac/c, division.
cJiiefly, in tJie first
impiiratus,
a,
um,
defiled.
F.,
un-
impiirus,
place.
a,
um,
unclean,foul.
imprimis,
3, press upon, stamp, marJc, imprint. improbabilis, e, not to be approved. improbatio, onis, f., disapproval.
imputator, oris, M., recJconer. imputatus, a, um, unpruned. imputo, I, cJiarge, recJcon, ascribe.
imus
[in-=
[inferus,] a,
into
;
um,
lowest.
improbe,
im.moderatehj, badly.
atis,
F.,
improbitas, improbiter,
tvickedness.
badly, erroneoushj.
outrageous.
on(56, i). on or against. inaccessus, a, um, inaccessible. inacesco, cui, 3, grow sour. Inachius, a, um, ofArgos ; Inachia juvenca, lo, d. of Inachus, changed to a heifer. Inachos, i, first myth. k. of Argos. inactus, [inigo,] driven in.
in (acc),
;
(abl.),
not
impromptus, a, um, not ready. improperatus a, um, not Jiasty. impropero, i, Jiasten, cast against. improprius, a, um, not befitting. improsper, era, um, unfortunate.
improtectus, [tego,] unsheltered. improvidus, a, um, not foreseeing.
incedifico,
inaequo, i, to maJce level. inaestimabilis, e, not to be valued. inalbo, i (-esco, 3), whiten, dawn. inamabilis, e, unlovely.
;
inambulatio
inambulatio, onis, F.,promenading. inambulo, i,pace to and fro. inamoenus, a, um, gloomy. inanimis, e -us (atus), a, um, life;
incolumis.
91
less,
inanimate.
inanio, 4, make void. inanis, e, empty, void, vain. inanitas, atis, F., emptinesss. inaniter, vainly, idly. inaratus, a, um, untilled, fallow.
incerto, i, make doubtful. incertus, a, um, doubtful, unsure. incesso, cessivi (cessi), 3, attack. incessus, us, m., pace, gait, altack. incesto, i, defile, dishonor. incestus, a, um, impure, unchaste;
N., leicdness, incest.
incest, unchastity.
inardesco, arsi, 3, takefire. inaresco, arui, 3, dry up. Inarime, es, f., the I. Ischia, near Naples.
i to plough in, cultivate. inassuetus, a, um, unwonted.
inaro,
rebuke.
to
inaudax,
acis, timid.
inaudio, 4, Jiear, learn. inauditus, a, um, unheard. inauguro, i pr-actise divination. inaures, ium, f., ear-drops. inauro, i, gild, enrich. inauspicatus, a, um, icithout au,
commence.
incipisso, 3, begin. incise (-im), in short clauses. incisio, onis, F., cutting, clause.
incisiira, ae, f., incision.
incitamentum,
[inb-=imb-.
incgeduus, a, um, uncut. incalesco, calui, 3, g7^oio
incalfacio, incallidus,
3, to heat.
hot.
a,
um,
unskilful.
i, N., inducement. incitate, violently. incitatio, onis, f., incitement. incitatus, a, um, sivift, eager. incito, I, hasten, rouse, enlarge. incitus, [cieo,] swift; unmoved.
inclamo
inclaresco, rui,
a.
um,
quite hoary.
incassum,
in vain.
inclinatio, onis, f., leaning. inclinatus, a, um, bent, loio. inclino, i, lean, bend, give ivay. incliido, si, sum, [claudo,] 3, shut
up, enclose, obstruct, stop,finish. incliisio, onis, f., confinement. inclutus (-clitus), a, um, famous.
um
confiagration. hurn,kindle.
incensio, onis, f., burning. incensus, a, um, unassessed, kindled. inceptio, onis, f., beginning. incepto, i, undertake. inceptura, i, n., attempt, undertaking. inceptus, [-cipio,] begun. incerno, 3, strow, sift. incero, i, smear with wax.
um,
thoughtless, inconceivable.
incogiiitus, [nosco,] unknoivn, untried, unclaimed. incola, ae, c, inhahitant, resident. incolo, colui, 3, dwell, inhahit.
incolumis,
e, safe,
unharmed.
92
incolumitas, incomitatus, incomitio, i,
doned.
mcoluinitas
atis, F., safety.
a,
indignor.
incunabula,
incuria,
se, f.,
orum,
n.,
cradle,
um,
a,
unaltended.
origin, hirthplace.
to insult.
negligence.
incommendatus,
incommoditas,
ience, dainage.
um,
ahan-
um, negligent, unconcerned. in-curro, 3, run upon, attack, meet. incursio, onis, f. -sus, us, m.,
incuriosus,
a,
;
N., trouhle,disaster.
incompertus, a, uni, unknown. incompositus, a, um, iU-arranged. incomptus, [como,] unadorned. inconcessus, [cedo,] unlawful.
inconcilio,
i,
hent.
win over.
inconsultU3,
a,
um,
indiscreet,
un-
incontinens, tis, intemperate. incontinentia, se, f., greedlness. inconveniens, tis, unsuifed. incoquo, xi, ct-, 3, hoil in or with. incorporalis, e, hodiless. incorruptus, [rumpo,] unspoiled. increbresco, brui, 3, to increase. increbro, i, repeat oflen.
incredibilis,
e, incredihle.
i,
incrementum,
geng, increase.
N.,
growth, pro-
increpito, i, chide, call, challenge. increpo, (ui, it-), i, call, on, chide. incresco, crevi, 3, grow, increase. incretus, a, um, unsifted, mixed.
incruentus, a, um, hloodless. incrusto, i, to cover, coat over. incubatio, onis, F., brooding. incubito, i, lie upon.
incubo,
ui, it-,
i, lie
inciido, di,
sum,
3,
forge.
inculco, I, trample, cram. inculpatus, a, um, hlameless. incultus, [colo,] untilled, rude. incumbo, cubui, cubit-, 3, lie or
lean upon, give earnest heed, yield.
indagator, oris, M., explorer. indages, is, F., search. indago, i, to track, search. inde, fhence, thereupon, next. indebite (-to), unduly. indebitus, a, um, undue. indecens, tis, unseendy. indecor, oris -oris, e, inglorious. indecorus, a, um, unhecoming. indefensus, a, um, unprotected. indefessus, a, um, unwearied. indemnatus, a, um, uncondemned. indemnis, e, [damno,] unharmed. index, icis, c, informer, spy, title. indicens, tis, not telling. indicium, i, n., note, discovery, mark. indico, i, point out. indico, xi, ct-, 3, appoi^it, declare. indictus, a, um, unsaid, unsung. Indicus, a, um, of India. indidem, from the same place. indigena, ae, c, native. indigens, tis -es, is, needy. indigeo, ui, [egeo,] 2, to need. indigestus, a, um, disordered. Indigetes, um, pL, deified heroes. indignans, tis, ivrathful. indignatio, onis, F., wrath, dis; ;
p/casure.
indignus
indignus, a, um, umcorlhjj, icrong. indigus (-uus), a, um, [egeo,] needij.
indiligens, tis, careless, negiujent. indipiscor, eptus, 3, obtain, begin. indiscretus, a, um, unparted. indistinctus, a, um, confused. inditus, a, wm., j)ut upon.
infindo.
93
ignorance, lack
individuus,
a,
um,
indivisible,
inexhaustus,
inexorabilis,
a,
um,
unexhausted.
untried,
e, inexorable.
inexpertus,
a,
um,
un-
indocilis,
e,
iconted, inexperienced.
inexplicabilis,
e, intricate.
indoles, is, f., quality, talent. indolesco, dolui, 3, tofeelpain. indomitus, a, um, unsubdued.
indormio,
indotatus,
um,
unportioned.
[indu-=
in-,
infamia, infamis,
ae, f.,
ill
repute, disgrace.
e, disreputable,
infamous.
indubitatus, a, um, undoubted. indubito, i, to doubt respecting. indiico, xi, ct-, 3, bring in or upon, exhibit, mislead, spread upon. inductio, onis, f., bringing-in,purpose, resolution.
shocking.
indulgens, tis, fond, kind, tender. indulgentia, ae, f., indulgence. indulgeo, si, sum, 2, to be kind or
fond, indulge, permit. i, N., garment. induo, ui, ut-, 3, put on, assume. indiiresco, rui, 3, gj^oio hard. indiiro, i, harden.
infans, tis, speechless ; C, cliild. infantia, e, F., lack of eloquence, infa ncy, ch ildh od. infaustus, a, um, unfortunate. infector, oris, m., a dyer. infectus, [facio,] unwrought, unfinished; [inficio,] stained.
indiimentum,
infecundus,
a,
um,
unfruitfuL
infensus,
inferiae,
a,
um,
hostile,
dangerous.
arum,
F., offerings
for
the
loiver, later.
infernus,
beneath, infernal. infero, tuli, lat-, bringin or upon. inferus, a, ( 17, iii), lohat is below ; pl., of the lower icorld. infeste, violently. infesto, i, to attack, molest, in.jure. infestus, a, um, unsafe, hostile. inficiens, tis, ineffective. inficio, feci, fect-, 3, stain, imbue.
a,
um,
um
inficior=infitior, deny.
infidelis, e, unfaithful, faithless. infidus, a, um, untrusty, urisafe.
infigo, xi,
xum,
3,fix, ihrust,fasten.
loivest, last.
infimus=imus,
infindo,
ineptus,
94
infinitas, atis,
infinitas
injurius.
f., houndlessness. infinitus, a, um, boundless, end/e.N-.s', unUmiled, injijiite. infirmitas, atis, f., iceakness.
ingenuus,
a,
um,
native, Jreeborn,
infitiae,
arum,
i,
f.,
denial.
ingero, gessi, gest-, 3, to pour or throw in, ohlrude, injiict. ingestus, a, um, laid or Jorced upon. inglorius, a, um, inglorious. ingluvies, ei, f., crop, maw. ingrate, ungratejutly. ingratia, ae, f., thanklessness.
ingratiis, against one^s
icill.
deny, disown.
i
,
inflammo,
ingratus,
a,
um,
thankless, displeas-
inflatus, iis, m., a hlast. inflecto, xi, xum, 3, hend, change. infletus, a, um, unicept. inflexio, onis f. -xus, iis, m., hend.
;
ing, ungratejul.
3,
strike
against,
I, hlow upon, injlate, puff up. influo, xi, ct-, 3, Jiow in or upon. infodio, fodi, foss-, 3, dig, bury. informatio, onis, f., outline.
inflo,
informis,
e, shapeless,
i,
dejormed.
to,
informo,
give shape
describe.
inhio,
inhonorus
honored.
(-atus),
a,
um, un-
inhorreo,
infremo,
inhospitus,
pitable.
a,
um;
-alis, e, inhos-
infreno, i, hridle, curh, restrain. infrequens, tis, rare, injrequent. infrequentia, ae, .,Jewness, scantiness, lack
inhiimanitas,
inhiimanus,
a, a,
oj attendance.
inhumatus,
infrico, cui, ct- (cat-), i, ruh in. infringo, fregi, fract-, 3, hreak in on,
check, iceaken, mitigate.
inibi, tlierein, on the point oj. inigo, egi, act-, 3, drive in.
inimice,
hostilely.
33, F., hostility.
crumhle upon or into. infula, ae, f., bandage, Jillet. infundibulum, i, n., Junnel.
infrio,
i,
inimicitia,
infundo, fudi,
fiis-, 3,
pour
in or
iniquus,
initium,
pl.,
a,
um,
N.,
ingemino,
i,
redouble, repeat.
ingemo
mysteries, sacred rites. injicio, jeci, ject-, [jacio,] 3, cast upon or against, ijnpose, occasion.
3,
join, Jasten,
impose.
inlellect, talent,
ingens,
tis,
injiirius (-osus),' a,
um,
wrongjul.
injussus
injussus,
a,
instillo.
95
f.,
um,
um,
voluntarij, unhld.
insectatio, onis,
pursuing.
injussu
injustus,
[inl-=ill-
unjust, ivromj.
inm-=imm-.
insector (-to), i, to pursue, rail at. insepultus, a, um, hidden, unhuried. insequor, cutus, 3, follow close,
pursue, strive after. insero, sevi, sit-, 3, plant, engraft. insero, ui, rt-, 3, introduce, insert. inserto, i, put into, insert. inservio, 4, he of service, devoted. insideo, sedi, sess-, 2, sit upon, he
innascor, natus, 3, he horn in. innato, i, Jloat or swim upon. innecto, xui, xum, 3, fasten, join.
innitor, nis-, 3, lean on. inno, I Jloat in or upon.
,
innocens, tis, harmless, guiltless. innocentia, ae, F., hlamelessness. innocuus, a, um, harmless. innotesco, tui, 3, hecome known. innoxius, a, um, harmless, unhurt.
fxed,
inisidiae,
estahlished.
arum,
f.,
amhush, strata-
gem,
plot, treachery.
innumerus,
a,
um,
countless.
innuo, ui, ut-, 3, nod to, hint. innuptus, a, um, unwed. Ino, us, myth. d. of Cadmus. inoculo, I, emjraft. inolesco, evi, it-, 3, grow upon.
inopia,
ae, f.,
i, Ue in waitfor. insidiosus, a, um, deceitful, sly. insido, sedi, sess-, 3, settle, occupy. insignio, 4, j)ut a mark upon. insignis, e, marked, dktinguished
insidior,
N., sign
of
distinction, hadge.
insignitus,
a,
um, marked,
clear.
inopinans,
tis,
inopinus (-natus,
a, umj, unexpecfed ; inopinato, oJ'a sudden. inops, opis, poor, needy, helpless.
insinuo, i, ivind in, thrust in, get at. insipiens, tis, foolish. insisto, stiti, 3, stand on, pursue.
insitio, onis, f., grafting.
[inp-=imp.
inquam
iii).
inquietus, a, um, restless. inquilinus, i, m. -a, se, f., lodger. inquino, l, defile, pollute. inquiro, sivi, sit-, 3, search, seek.
inquisitio, onis, F., investigation. inquisitor, oris, M., examiner. [inr-=irr-. insania, ae, f., madness, insanity.
insolens, tis, unwonted, haughty. insolenter, unusually, haughtily. insolentia, ae, f., novelty, arrogance. insolitus, a, um, unwonted, strange.
insomnia, insomnis,
se, f.
sleeplessness.
e, sleepless.
insanus,
a,
um, mad,
sum,
crazy, violent.
i, N., a dream. insono, ui, it-, i, resound, roar. insons, tis, guiltless, harmless. inspecto, i look in on, view, inspect. insperatus, a, um, unhoped-for. inspergo, si, sum, 3, strow upon.
,
insomuium,
insatiabilis,
e, insatiahle.
inscendo,
di,
insciens, tis, inscitia (-ientia), ae, f., ignorance. inscitus, a, um, ignorant, unskilled. inscius, a, um, ivithout knowledge. inscribo, psi, pt-, 3, lorite upoii, inscrihe, attrihute, suhscrihe.
inspicio, exi, ect-, 3, look into, examine, contemplate, consider. inspico, I, sharpen, make pointed. inspiro, i, hreathe in, inspire.
instabilis,
e, infirm, tottering.
inscriptio, onis, F., title, inscription, inscriptus, [scribo,] 7iot written on. insculpo, psi, pt-, 3, carve upon.
inseco,
insectum,
n., insect.
instans, tis, urgent, present. instanter, vehemently. instantia, ae, f^., steadiness,frmness. instar (indec), N., likeness, like. instauro, i, renew, reunite. insterno, stravi, at-, 3, overspread. instigo, I, urge, incite, instigate. instillo, I, p)Our hy drops.
96
instinctus
interimo.
intemperantia,
ae, f.,
mclemency,
exlravagance, excess.
intempestus
intendo,
di,
3,
appoint,
tum
(sum),
at,
3,
stretch,
custom, traininfj.
sfrain, spread,
aim
intend.
institutum, i,
n., institution,j)urpose.
insto, stiti, i, stand upon, urge. instratus, [sterno,] spread. instrepo, ui, it-, 3, resound. instructio, onis, F., erection, array.
a, um, unattempted. intentio, onis, f., stretching, effort. intento, i, stretch forth, threaten.
intentatus,
intentus,
[inter-,
a,
um,
instrumentum,
instruo, xi, ct-,
i,
among,
a,
i, i,
at intervals.
3,
huild, furnish,
interamnus,
interbito, intercalo,
um,
to
come
insuasum,
insuavis,
insert, introduce.
e,
insudo, I, s}veat at or upon. insuesco, evi, et-, 3, to get wont. insuetus, a, um, unaccustomed. insula, ee, f., island, hlock ofhouses.
insulse, foolishly. insulsus, a, um, [sal,] insipid. insulto, r, leap at or against,revile. insuni, esse, fui, be in or on, belong.
intercapedo, inis, f., interruption. intercedo, cessi, cess-,3, come or go between, protest (as tribune).
intercessio, onis, f., intervention. intercessor, oris, m., interposer. intercido, cidi, cis-, [caedo,] 3, cut to pieces, cut down, divide. intercido, idi, [cado,] 3, fall hetween, befall, happen, perish. intercipio, cepi, cept-, [capio,] 3,
intercepf, rob, hinder.
3, take,
apply.
insuo, ui, ut-, 3, sew in, add to. insuper, above, moreover. insuperabilis, e, insurmountaUe. insurgo, rexi, rect-, 3, rise upon or against, mount, rise. insusurro, i, whisper to. intabesco, tabui, 3, pme ajcay. intactus, a, uni, untouched, untried. intectus, [tego,] uncovered, open. integer, a, um, sound, entire, whole. intego, xi, ct- 3, to cover. integritas, atis, f., ivholeness, soundness, integrity, purity.
intercliido,
shut
off,
si,
sum, [claudo,]
3,
intercus, ciitis, under the skin. interdico, xi, ct-, 3, interfere, forhid, interdict.
interdictum,
i,
n., prohibition.
interdiu, hy day-time. interdum, at times, meanwhile. interduo 3, givefor a thing. interea; in the mean time, at times.
integro,
i,
interemptio, f., slaughter. interemptus, [-imo,] destroyed. intereo, ii, it-, 4, perish, go among.
interest, there
is difference or advanfage ( 50, iv. 4). interfectio, onis, f., killing. interfector, oris, m., slayer. interficio, feci, fect-, [facio,] 3, to kill ; interfio, perish. inter-fundo 3, pour hetween.
integumentum,
n., covering.
intellectus, us, m., understanding. intelligens, tis, intelUgent, skilled. intelligentia, ae, F., intelligence. intelligo, xi, ct-, [lego,] 3, to perceive, understand, discern.
ex-
interim
(-ibi),
meanwhile.
kill,
destroy.
interior
invenio.
intestatus, a, um, intestate. intestinus, a, um, internal. intexo, xui, xt-, 3, interweave.
97
interior ( 17, iii), inner. interitus, us, M..,^ruin. interjaceo, 2, lie betioeen. interjectus, a, um, put hetween. interjectus, iis, m., casting in. interjacio. jeci, ject-, 3, throw in. inter-lego, 3, pluck here and there. interlino, levi, lit-, 3, smear, erase. interloquor, cutus, 3, interrupt. interluceo, xi, 2, shine, appear. interluo, 3, wash,Jiow together.
2, mingle among. intermissio, onis, f., inlerruption. intermissus, a, um, interrujjted. inter-mitto, 3, cease, discontinue. inter-morior, 3, perish, decay.
intimus,
um
inmost,
intolerabilis,
unhearable.
intermino, i, inter-misceo,
threaten, forhid.
intorqueo,
si,
tum,
3, twist, hurl.
intremo,
intrico,
i
intrepidus,
,
intermortuus,
si,
um,
f.,
lifeless.
entangle, perplex.
internecio, onis,
massacre.
intrinsecus, inivardly.
intritus, a, um, [tero,] unworn. intro, i, enter, penetrate. intro, inivardly, ivithin. introduco, xi, ct-, 3, lead in. introeo, ivi (ii), it-, 4, enter. introitus, us, m., entrance.
internodium,
i,
n., between-joints.
interpono, sui,
sit-, 3,
put between,
pledge.
intro-mitto,
3,
send
intorsum
(-sus), inwardly.
3, inspect.
interpres, etis, c, inteipreter, agent. interpretatio, onis, f., explanation. interpretor, i, explain, decide. interprimo, essi, ess- 3, crush.
interregnum,
i,
n., heticeen-reigns.
interrex, regis, m., regent. interritus, a, um, undaunted. interrogo, i, ask, sue, argue. inter-rumpo, 3, hreak off', interrUpt. interruptus, a, um, hroken up. inter-scindo, 3, tear asunder. intersepio, psi, pt-, 4, fence in. interstinguo, nxi, nct-, 3, pdrt, kill. intersum, esse, fui, bepresent at, or
intubus, i, d. um, i, N., endive. intueor, itus, 2, gaze on, observe. intumesco, mui, 3, to get sivoUen. intus, tvithin, on the inside. intutus, a, um, unguarded.
inultus, [ulciscor,] unpunished.
inusque.
unto, even
to.
among
intertexo, xui, xt-, 3, interweave. intervallum, i, n., mte?'m/(between the palisades), difference. inter-vello, 3, jAuck out or aivay. inter-venio, 4, co7ne hetween. interventus, iis, m., interposition. interverto, ti, sum, 3, turn aside. interviso, si, sum, 3, spy, inspect.
intestabilis,
e,
at-
upon, befall. invalesco, valui, 3, grow strong. invalidus, a, um, iveak. invectio, onis, f., importing. inveho, xi, ct-, 3, hring in or upon, attack, inveigh against. invenio, veni, vent-, 4, come upon,
find, discover, invent.
abominahle.
inventor
inventor, oris, m.
;
itinerarius.
irrequietus,
irrideo, idi, irridiculus,
irrigo,
a,
um,
restless.
fiader, discoverer.
laugh
at, jest.
a,
um,
laughahle.
i, to water, irrigate, nourish. irriguus, a, um, fuU of water. irrisus, [rideo,] mocked. irrisus, iis, m., mockery, derision.
irritamentum,
irrito,
i,
i,
n., stimulant.
excite, injiame.
invicem, by turns. invictus, a, um, unconquered. invideo, vidi, vis-, 3, grudge, envy. invidia, se, f., envy, malice. invidiosus, a, um, envious, odious. invidus, a, um, envious. invigilo, i,he watchful, take pains. inviolatus, a, um, unharmed. inviso, si, sum, 3, visit. invisus, a, um, unseen, hated. invito, I, invite, su^nmon, challenge. invitus, a, um, unwilling, reluctant. invius, a, um, pathless, impassahle. invocatus, a, um, uncaUed. invoco, I, call upon, name, invoke. involo, i,fy into or upon. involacrum, i, n., wrapper. inv dIvo, i, nt-, 3, rolL upon, v:rap. lo, Iu3 (onis), myth. d. of Inachus, ch9.nged to a heifer. locasta, aB (e, es), m. of CEdipus. lolcos, i, M., a port in Thessaly. loiiia, ae, dist. of 12 Greek cities on W. coast of Asia Minor.
irritus, a,
um,
irrogo, irroro,
propose, appoint, inflict. i, to moisten, bedew. ir-rumpo, 3, to break or hurst in. irruo, ui, 3, rush or pour in. irruptio, onis, f., hursting-in.
i,
is,
this, that.
Issus,
ud
20,
ii.),
that.
Isthmius,
istim,
to that j)lace.
istiusmodi, qf
that sort.
lonicus
(-ius), a,
ee,
um, of lonia.
of
Iphigenia,
d.
Agamemnon,
iracundia,
iracundus,
a,
um, passionate.
an
Italian
woman.
ircus=liircus, goat.
Iris, idis, F.,
iris, idis, f.,
messenger of Juno.
rainhow, sivord-idy.
italus (-icus), a, um, Italian. itaque, and so, therefore. item, so, likewise, also. iter, itineris, n., icay, road, march.
itero,
I,
repeat, relate.
I.
irpex, icis, m., rake, hari-ow. irrado, 3, scrape, shave. irrasus, a, um, unshaven. irreparabilis, e, irretrievable. irrepo, psi, 3, creep in or up)on.
iterum, a second time. Ithacus, a, um, of Ithaca, an west of Greece m., Ulysses. itidem, in like manner. itinerarius, a, um, of the march.
;
itio
justus.
99
itus, us, M., a (joing, of eo), go. Itys, yos, ya, myth. s. of Tereus, changed to a pheasant. liilus, i, a name of Ascanius, as founder of the JuHan family. Ixion, 6nis, k. of Lapithae, bound to a fiery wheel in Tartarus. iynx, gis, f., wry-neck (a bird).
itio, onis, f.
I
;
ito,
(freq.
icis, u., Judge, juror. judicatio, onis, f., investigation. judicialis, e, ofthe court. judicium, i, n., court, trial, judg-
judex,
ment, sentence.
jiidico, jugalis,
I,
tojudge, decide.
e,
of a yoke,
i
;
nuptial.
jugerum,
(about
i
pl.,
era,
um,
n.,
acre
of Enghsli acre).
jiigo,
I,
jugulo,
jaceo,ui, jaoit-, 2, lie. jaoio, jeci, jact-, 3, throiv, utter. jactantia, ae, f., loud hoasting. jactatio, onis, F., tossing about. jacto, I, toss, hurl, discuss, boast. jactura, ae, f., throwing, cost, loss. jactus, us, M., a throw, cast. jaculor, I, to cast, hurl, shoot.
kill.
jugulum, jugum, i,
Jugurtha,
Jiilius, a,
N.
-us,
i,
m., throat.
king of Numidia,
um, of July ; a Gens, including the family of Cassar. jumentum, i, N., heast of hurden. junceus, a, um, of rushes.
junctiira,
ae, f., Joint,
jaculum,
i,
connection.
net.
jampridem,
juncus, i, M., rush. jungo, nxi, nct-, ^, Join, yoke. jiinior, oris, younger {^17, iii.). Jiinius, a, um, ofJune; aGens,
in-
janua, se, f., door, entra^ice. Januarius, a, um, January. Janus, i, the ItaHan Sun-god.
jecur, oris (inoris),
n., liver.
jejunium,
jejiinus, a,
i,
n.
-itas, F.,fasting.
sterile,
um, hungry,
dry.
cluding the family of Brutus. junix, icis, F., heifer. Jiino, onis, queen of Heaven. Juppiter, Jovis, Jupiter, son of Saturn, king of gods. Jura, ae, m., the mt. W. of Helvetia. jurator, oris, m., witness. jiiratus, a, um, under oath.
jiireus, a,
um
i,
(jus),
of
hroth.
jurgium,
jurgo,
jiiris
N., dispute.
I, to
quarrel, dispute.
i,
jocularis, e,funny, laughahle. jocus (-culus), i, M.,joke,jest,fun. Jovis, gen. of Juppiter. Juba, 3e, k. of Numidia, partisan of Pompey d. b.c. 46.
;
consultus,
jiirisdictio, onis,
f.,
m. Jurist. administration
skilled in law.
of Justice,
legcd authority.
jiirisperitus, a,
um,
juro
juba, ae, f., ma)ie, hair. jubar, aris, n., sunheam, radiance. jubatus, a, um, crested. jubeo, jussi, juss-, 2, orde?-, command, hid, entreat, decree. jucunditas, atis, F., pleasantness. jiicundus, a, um, glad, delightful. Judaea, ae, f., Palestine.
jus, jiiris, N., law, right, Justice. jus, jiiris, N., ht^oth, soup, gravy. jusjiirandum ( 14, ii, 2), oath.
justitia,
justitium, i, n., vacation of court. justus, a, um, Just, true, due, right
N., Justice ; pl.,
Judaicus
(-aeus), a,
um,
Jewish.
ceremonies.
100
juvenalis,
e, youthful. a,
juvenalis
Isevus.
juvencus,
lock
;
um, young ;
fLacsena,
S.-E.
ae,
a Spartan
woman.
F., heifer.
JLacedaemon,
dist.
juvenesco, nui, 3, become a youth. juvenilis, e, youthful, cheerjul. juvenis, is (um), c, a youth.
juventa,
ae
;-
tas, tatis
-tus, txitis,
F., youth (reckoned from 20 to 40). juvo, jiivi, jiit-, i, help, gratify. juxta, near, clo.se by, directly, alike. juxtim, close by, near.
'
lacerna, ee, f., a loarm cloak. lacero, i, mangle, rail at, destroy. lacertus, i, m. -ta, ae, f., lizard. lacertus, i, m., arm (upper-arm). lacesso, ivi, it-, 3, chaUenge, har;
ass, excite,
provoke.
tear.
lachrima (-yma)=lacrima,
lacinia,
ge, f., lappet,
F.),
month
83).
dewlap. laciniosus, a, um, jagged, indented. fLaco (-con), conis, m., a Spartan. Laconicus, a, um, Spartan.
Karthaginiensis,
e,
f.,
Cartliaginian.
lacrima (lacruma),
lacrimabilis,
Karthago,
a wealthy and povverful city of N. Africa, long a deadly rival of Rome taken and destroyed, B.c. 146. The Carthaginian wars were, i. B.c. 264-241 2. B.c. 219-202 ; 3. B.c. 149-146.
inis,
Carthage ;
e, tearful,
i,
sad.
lacrimo
(or),
iveep.
lacrimosus, a, um,
tearful, iveeping.
lacto
lactiica, se, f., lettuce. laciina, se, f,, hole, pool, gap, void, laciinar, aris, n., panelled ceiling. lacuno, I, to holloiv, panel.
L, the praen,
Lucius; num.,=5o.
of Thebes. loosen, shake, weaken.
k.
labasco
Labdacus, myth.
iis,
si,
sum,
ee,
3, strike, hurt.
ae, f.,
Laertes,
m., blubber-lip.
labium,
i,
n., lip.
laetifico,
i,
labo, I, totter, v:aver, sink. labor, lapsus, 3, glide, fall, err. labor, oris, M,, toil, distress. laboriosus, a, um, full of toil. laboro, i, labor, strive, suffer. labrum, i, N,, lip, magazine, vat. labrusca, ae, F. -cum, i, N., wild
;
laetificus, a,
laetitia, ae, F., jo]i, beauty, fertility. laeto, I, make glad; P., to rejoice.
laetus, a,
fertile,
um,
gra])e.
laevorsum,
laevus,
a,
to the left.
hand;
N.,
on the
left.
lagena
lagena,
ee, f.,
latesco.
101
Jiask.
Lagus, father of Ptolemy, the first Grecian king of Egypt. Laius, myth. king of Thebes, father of Oidipus.
lamentor, i, betcail, lament. lamina, ae, f., leaf, layer. f lampas, adis (da, das), f.,
\
lapso, I, slide,fall, stwnble. lapsus, us, M., [labor,] fall,fiight. laquear, aris, n., panelled ceiling.
torcli.
a town in Asia on the Hellespont. lana, ae, f., wool, down. lanarius, a, um, of icool; M., a worker in wool ; F., wool-factory. lanatus, a, um, looolly. lancea, ee, f., a light spear. lances (lanx), dishes. lancino, i, mangle, destroy. laneus, a, um, woolen, doivny.
(cus),
i,
Lampsacum
laqueo, i, ensnare, entangle ; adorn ivith pannelUng. laqueus, i, m., noose, snare, lasso.
Lar,
tis,
frst-born (Etruscan).
Larentia (Acca), wife of Faustulus, nurse of Romulus. Lares, ium (um), houshold deities;
hearth, home.
large
(-iter), bountifully.
to he
largior, 4, bestow gifts, lavish, bribe. largitas, atis, f., liberality, bribery. largitor, oris, M., giver, briber. largus, a, um, ample, abundant. laridum (lardum), i, N., fat bacon.
i, N., a Samnite town. Larissa, ae, f., a city of Thessaly. Larissaeus, a, um, Thessalian. Larius, i, m., L. Como, in N. Italy.
Larinum,
languor, oris,
m., languor,faintness.
lanicium,
laniena,
i,
n., icool.
ee, f.,
butcher^s
stall.
lanificus, a, um, working in wool. laniger, era, uTa.,fleecy ; m., ram. lanio, I, mangle, tear, lacerate. lanista, ae, m., fencing-master, trainer of gladiators. lanius, i, M., butcher, executioner. lanugo, inis, f., down, bloom.
f larix, icis, D., larch. larus, i, m., sea-mew ( .^). larva, ae, f., mask, spectre, goblin. larvo, I, bewitch, enchant.
lasanum,
i,
f.,
cooking-pot.
Lanuvium, i,
um, downy. a town of Latium, 23 miles S. E. of Rome. lanx, cis, f., dish, plalter. Laocoon, tis, myth. priest of Apollo, in Troy. Laomedon, tis, k. of Troy, father of Priam and Ganymede.
lanugineus
(-osus), a,
n.,
lascivia, ae, F., sport, wantonness. lascivio, 4, to be playful, wanton. lascivus, a, uni, plaTjful, wanton. lassitudo, inis, F., weariness. lasso, I, makefaint or languid. lassus, a, um, faint, weary, languid.
latebra,
ae, F.,
hiding-place, retreat.
latebrosus,
a,
um,
hidden, intricate.
lapathum
(us),
i,
n., sorrel.
lapicidinae, arum, F., quarries. lapidat, it rains stones. lapidatio, onis, f., stoning.
lapideus
(-arius), a,
um
of
stone.
laterarius, a, um, of bricks ; M., brick-maker ; F., brick-kiln. laterculus, i, m., tile, jmncake. latericius, a, um, made of brick. laterna, ae, F., lan^ern. latesco, 3, hide ; iatesco, widen.
102
latex
lenis.
(lot-), i, to tvash.
laxamentum,
laxitas, atis,
i,
n., ividening.
latibulum,
i,
m., luvJcing-place.
a,
f.,
roominess, breadth.
laticlavius,
um
laxatus, a, um, ivide,free. laxe, spaciously, freely. laxo, i, open, expand, slacken. laxus, a, um, ivide, loose, open. leaena (lea), ae, f., lioness.
f lebes, etis, m., kettle. lectica, ae, f., litter, carrying-chair. lecticarius, i, m., litter-hearer. lecticula, ae, f., litter, bier. lectio, onis, f., gathering, reading.
k.
of Latium.
latitudo, inis,
Latium, i, N., the district Southward from Rome, having espe(jus Latii). Latona, ae, the mother of Apollo. lator, oris, m., proposer of a law.
cial poHtical rights
lectisternium,
i,
n.,
banquet
latrator, oris, m., harker, dog. latratus, iis, m., harking. latrina, ae, F., sink, priv]j. latro, I, to hark, rant, hluster. latro, onis, m., rohher, hrigand, hodyguard, mercenary, assassin.
offered to the gods or images. lectito, i, [lego,] read frequently. lector, oris, m., reader. lectus (-ulus), i, M., hed, couch. lectus, [lego,] select, chosen. Leda, ae, wife of Tyndarus, mother
of
i,
the law.
legatum,
n., bequest.
latrocinium,
latrocinor,
i,
i,
plunder, hunt.
m., rohher,freehooter. latus, [fero,] horne, carried. latus, a, um, hroad, ivide, copious. latus, eris, n., side,flank, hody.
legatio, onis, F., embassy, legation. legativus, a, um, of the legation. legatus, i, m., [lego,] an ambassador, dejmty, lieutenant.
latrunculus, i,
legifer, era,
um,
f.,
laiv-giving.
legio,
onis,
legion
;
(of 4,200,
laudator, oris, m., eulogist. laudo, I, to praise, eulogize. laureatus, a, um, laurel-crowned, Laurens, tis, of L^aurentum, a coast town of Latium.
laureola, ee, f., laurel-ivreath. laureus, a, um, of laurel.
lauriger, era, um, laurel-decked. laurus, i (us), f., laurel, hay. laus, laudis, F., praise, merit, glory. laute, sumptuously. lautia, e, F., state-hanquet.
lautitia, se, F., magnificence.
afterwards 6,000) army. legionarius, a, um, of a legion. legirupa, ae, M., law-hreaker. legitimus, a, um, lauful, right.
lego, i, depute, appoint, hequeathe. lego, legi, lect-, 3, gather, pass along, select, read, recite. legiimen, inis, n., beans or peas.
Lemannus,
lembus,
t f
i,
i,
M.,
Lake Geneva.
title.
lemma,
flautumiae, arum,
f.,
stone-quarry.
lemniscus, i, m., rihbon, badge. f Lemnos, an L in the Aigean, tlie abode of Vulcan. lemures, um, m., shades, spectres.
lena, ae, f., procuress. lene, calmly, indoleritly.
Laverna,
lenimen,
lenitas
librarius.
103
lenitas, atis -tiido, iuis, F., gentlenei^s, snioothness, mildness, lenity. leno, onis, m., seducei; procurer. lenocinium, i, n., trade ofprocurer, allarement, decoration, Jinery.
;
levatio, onis, f., uplifting, relief. leviculus, a, um, rather vain. levigo, I, hruise, make smooth. levir, iri, m., hushand^s hrother.
levis, e, levis,
e,
light,
lenocinor,
lentesco,
i,Jiatter, serve.
f., lentil.
smooth,
lens, lentis,
3,
grow pliant,
relax.
lenticula, ae, f., lentil. lentigo, inis, F.,JrecUe. lentiscus, i, f. -uni, i, n., mastich. lentitia, se -es, ei, f., pliancy,
; ;
levo, levo,
I, to
I,
to
make
;
toughness, viscosity.
lentitiido, inis, f., sluggishness. lento, I, hend, lengthen, protract. lentor, oris, m., pliancy. lentus, a, um, slow, tough, pliant.
lex, legis, f., law, rule, order. libamen, inis -mentum, i, n., lihation, drink-offering. Libanus, i, M., Mt. Lehanon, in Syria. libella, ae, F., small coin, farthing. libellus, i, m., [liber,] little book,
note, meinorial,
hill.
lenunculus,
i,
Leonidas,
killed at
libens, tis, [libet,] wilUng, glad, libenter, gladly. libentia, ae, F., delight. libenter, gladly, freely. liber, era, um, free ; pL, children.
Liber,
eri, M.,
Bacchus ; wine.
lepidus,
a,
um,
lepor (6s),
oris,
Libera, ae, a name of Proserpine. Liberalia, um, festival of Bacchus. liberalis, e, of freemen, liheral.
liberalitas, atis, F., lihercdity, liberatio, onis, f., release. liberator, oris, m., deliverer.
liberi,
gift.
Lernceus, a, um, ofLerna, a marsh near Argos. Lesbis, idis -ias, adis, f., Leshian. Lesbius (-ous, -iacus), a, um, of Leshos, an island near Troy. lessum (m. acc), ivailing.
;
orum,
m., children.
letalis, e, deadly.
i, M., drowi ncss. Lethe, es f., (ohlivion), a river of the workl below.
f iethargus,
letifer, era,
um,
death-hringing.
n., death, ruin.
libero, i, deliver, release. liberta, ae, ., freedivoman. libertas, atis, .,freedom. libertinus, a, um, of a Jreedman ; M., freedman (as class). libertus, i, m., freedman. libet (lubet), it pleases ( 39, i). libidinor, i, indulge lust.
leto,
I,
slay, kill.
i,
libidinosus,
a,
um,
lusiful, sensucd.
letum (lethum),
Leucadia,
ae; Leucas, adis, f., a peninsula of N. W. Greece. f leucaspis, idis, with ivhite shields. Leucata, se, f., a prom. of Leucadia. Leucothea, se, myth. name of Ino. Leuctra, orum, N., a town of Boeotia, famous for the defeat of the Spartans, b.c. 371.
orum,
ae,
N., ivhat
one
ivill.
Libitina,
libo,
I,
goddess of BuriaL
(12 oz.), halance. N., iveight, even
pound libramentum, i,
levamen,
inis;
-mentum,
i,
n.,
surface or bcdance. librarius, a, um, of hooks ; m., copyist, clerk; F., hookstore; N.,
book-chesi.
alleviation, consolation.
104
librarius
litigiosus.
librarius, a, um, of a pound; F., head-spinner (weigher of wool). librafcio, onis, F., weighing out. librator, oris, m., surveyor, engineer.
librilis, e,
limax, acis, F., slug, snail. limbus, i, m., edge, border, fiounce. limen, inis, n., sill, threshold.
limes,
itis, m., hy-path,
houndary.
limo,
I,
tofle,
ivhet, polish.
libum, i, N.. a cake. Liburnus, a, um, Lihurnian (of Illyria) F., a swift galleg. Libya, se (-e, es), Libya, Africa.
;
LLbyus
a,
(-ycus, -yssus, -ystinus), -ys, yos (-ystis, tydis, F.), Lih//an, or African. lioens, tia,free, unrestt^ained. licenter, a!. pleasure. licentia, ee, f., freedom, license. liceo, cui, cit-, 2, he on sale, value. liceor, itus, 2, hid (at auction). licet, uit, 2, it is permitted ( 39, i), licet, although, even if, granted. f lichen, enis, m., lichen, eruption.
limosus, a, um, muddy, miry. limpidus, a, um, clear, pure. limus, a, um, asiant, awry, squinting. limus, i, m., sliine, mud, dirt. limus, i, M., girdle, apron.
linea,
ae, f.,
um;
lineamentum,
lineo, I, sketch, straigkten. lineus, a, um, of Jiax. lingo, nxi, nct-, 3, iick. lingua, se, F., tongue, language. lingulaca, ae, c, chatterhox, gossip. liniger, era, um, iinen-wearing. lino, levi, lit-, 3, anoint, smear.
linquo, liqui,
licitor,
[liceor,] to hid. licium, i, n., listing, thread, girdle. lictor, oris, m., lictor (attendant
I,
linteus,
clotli,
a,
um, of
linen
N.,
iinen
on a magistrate
a dictatorhad
f
canvas.
i,
linum,
lienosus,
-tura,
a,
um,
;
splenetic.
ligamen, minis
ae, f.,
-mentum,
i,
n.
son of Apollo, a i, singer and poet of Thebes. Lipara, ae, F., an I. N. of Sicily.
Linus
(os),
hand, ligament. Liger, eris, m., the river Loire. lignarius, a, um, of wood ; m., carpenter, lumber-dealer. lignatio, onis, f., getting ivood.
lippio, 4,
to he
hlear-eyed.
lippus, a, um, Uear-eyed. lique-facio, 3 P., -fio, melt, dissoive. liqueo. cui (qui), 2 -esco, 3, to be Jiuid, clear; non liquet (n. 1.),
; ;
ligneus
lignor,
ligo,
I,
(-olus), a,
I,
um,
loooden, dry.
to get
wood.
tie,
to
hind,
fasten.
ligula, dim. of lingua, tongue. Ligures, um, people of Liguria (Piedmont), tlie dist. near Genoa.
ligurio, 4,
lick,
the case is not ciear. liquide, cieariy, confidentiy. liquidus, a, um, iiquid, ciear. liquo, I, meit, dissoive, strain. liquor, i, meit,flow. liquor, oris, m., liquid, fiuidity. lira, ae, f., ridge, furrow. liro, I, to plough, harrow.
Ligusticus, a, um, of Liguria. ligu^trum, i, n., privet. lilium i, N,, lily. Libybaeum, i, n., a promontory at the wcst of Sicily. lima, ae, f., file. limarius, a, um, slimy, clayey, miry. limatus, a, um, refined, correct.
flirce, trijies.
lis, litis, F., stlis, dispute, iawsuit.
document,
ietters.
literate, cieariy, iearnediy, iiteraliy. literatus, a, um, iettered, iearned. litigiosus, a, um, disputatious.
litigium
litigium,
litigo,
lito,
'
lucubratio.
loretum,
loreus,
a,
i,
105
i,
N., dispute.
I,
to sue,
quarrel, litigate.
I,
.sa(,T//z"c-e
(with
good omens),
make
shore.
expiation^ appease.
um, of
thongs.
litoralis,
e;
-eus,
a,
um, of
the
lorica,
littera=litera, letter. littus=litus, shore. litiira, ae, f., [lino,] Uur, erasure. litus, iis, M., sjnearing, daubing.
litus, 6ris, n., shore.
lorico. I, clothe in mail. loripes, edis, tithe, or how-legged. lorum, i, n., thong, rein, scourge.
lotus.
lituus, i, M., augur''^ crook, horn. liveo, 2, to be hluish. lividus, a, um, hluish, lurid, envious, malignant. livor, oris, M., Iwidness, envy.
lix, licis, M., ashes.
lubet=libet,
it
pteases.
Lucanus,
;
a,
um, of Lucania, a
sutler
pl.,
camp-fol-
dist.
of S. Italy.
i,
lucellum,
lixivus
localis,
(-ius), a,
um,
oflye.
e, of a place. locarius, a, um, of renting. locatio, onis, F., tocalion, lease. locator, oris, m., one ivho lets, hirer. loco, I, put, let, give in marriage. loculus,i, M.,place, hier, coffin, stall. locuples, etis, rich, sure, ampie.
Luceres, um, a patrician tribe in tlie founding of Rome. Luceria, ae, F., a town in Apulia. lucerna, ae, f., lamp. lucesco, 3, groio hright, dawn.
locupleto, locus, i, M.
I, to
;
enrich.
pL, a, n. ( 14, ii. i), place, topic, rank ; abl., instead. locusta, ae, f., locust, lohster.
lociitio, onis, F., speaking, speech.
um, bright, clear. um, light-hringing. Lucifer, feri, m., the morning star. Iricifugus, a, um, light-shunning.
liicidus, a,
liicifer, era,
Lucina,
ae, the godcless of Birth. lucinus, a, um, bringing to light. lucrativus, a, um, of gain or he-
quesl, profitahle.
um,
logical
f., logic.
flogos,
i,
Lucrinus,
lucripeta, lucror, I,
i,
m.,
loligo, inis,
ae,
lolium,
i,
to a,
lomentum, i, Londinium,
longaevus,
a,
a bean-poultice.
lucrosus,
um, gainfuL
weatth.
-tatio, onis, f.,
;
i,
n.,
London.
aged, ancient.
f., distance, ex-
um,
longe,/a?-, hy far.
longinquitas, atis,
tent, lengtli,
duration.
a,
longinquus,
longurius,
i,
um,
long, far.
longitiido, inis,
f., length.
luctor,
I,
to struggle, ivrestle.
longus (-ulus),
loquax, acis,
loquela,
um,
long,far.
luctuosus,
luctus,
iis,
a,
um,
sorrowful.
loquacitas, atis,
ae, f.,
f., loquacity.
M., grief
f.,
mourning.
night-work.
talkative.
word, discourse.
liicubratio, onis,
106
lucubro
Lyceum.
lurco
(-or), i,
lucubro, I, to toil hy night. luculente (-ter), hrilliantly. luculentus, a, um, hright, famous. Lucullus, i, L. Licinius, a wealthy
noble, commander against Mithridates, B.c. 74-66. Lucumo, onis, m. (an Etruscan title), pj-iest or jmnce. liicus, i, M., wood or grove. ludia, ae, f., actress.
devour greedily.
ivan, lurid.
liaridus, a,
um,
Roman
luscinia luscinus
(-ola),
se, f.,
nightingale,
(.-ius), a,
um,
one-eyed.
ludibriosus,
a,
um,
scornful.
liisorius, a,
um, of play
n.,
play-
ludibrium,
i,
N., jest,
mockery.
ground ;
lustralis,
F.
e,
a, um, playful, easy. liidicer (-crus), a, um, sportive. ludificatio, onis, F,, derision.
liidibundus,
of purifying ;
or,
of
four years.
lustratio, onis, f., a purifcation, going ahoid. lustricus, a, um, of purifcation. lustro, i, piivify, survey, iraverse.
ludifico (-cor),
i, to
make
sport
of
lustrum,
liisus,
i,
liido,
si,
i,
sum,
3,
play,
sjjort,
deceive.
ation, jjeriod
iis,
offouryears.
ludus,
lues,
m., sport,
game,
school.
is, F.,
pestilence, calamity.
e,
Lugdiinensis,
city
of Lugdunum, a
mourn, lament.
ISgubris,
liima,
mournful.
lutulentus,
lutulo, liitum,
I,
i,
i,
a,
um, muddy,
dirty.
hespatier, hemire.
N., yelloiv-weed.
N.,
lutum,
mud,
clay.
lunaris, e, of the moon, moonlight. liinatus, a, um, crescent-shaped. liino, I, hend (hke half moon). luo, lui, 3, tvash, cleanse, expiate. lupa, ae, f., she-tvolf prostitute. lupatus, a, um, sharp-ioothed ; n. pl., curh, or toothed hit.
lux, lucis,
day.
Lupercal,
in
alis,
;
n.,
grove of Pan
luxus,
dor
;
iis,
Rome
pl.,
a festival of
Pan
dislocation.
celebrated in February.
um, of a
wolf.
m., ivolf,
Lyaeus, i, M., a name of Bacchus. Lycaeus, i, m., a mt. of Arcadia, sacred to Jupiter and Pan. Lycaon, 6nis, myth. k. of Arcadia, changed to a wolf Lyceum, i, n., a gymnasium near Athens, Aristotle's school.
lychnis
lychnis, idis,
i,
mage.
machina,
ae, f.,
101
engine, staging.
UgJit-glving.
flychnus,
machinamentum, i, n.,
machiue, device. machinatio, onis,
f.,
instrument,
Lycia, dist. of S. W. Asia Minor. lyciscus, i, m., ivolf-dog. Lycius, a, um, of Lycia. Lycurgus, i, legislator of Sparta a myth. k. of Thrace. Lydus (ius), a, um, of Lydia, a dist. in W. Asia Minor; Etruscan.
;
machinator,
oris,
n.,
contrivance. engineer,
contriver, inventor.
lympha, se, f., spring-water. lymphaticus, a, um, panic-stricken. lympho, I, to drive distracted. lynceus, a, um, sharp-siglited.
lynx, lyncis,
f.,
lynx.
mactatio, onis,
lyo, I, liquefy. f lyra, ae, F., lyre, lute. f lyricus, a, um, lyrical. Lysander, dri, a Spartan general who captured Athens,. b.c. 405. Lysimachus, a general of Alexander, aftervvards k. of Thrace. Lysippus, a sculptor of Sicyon.
macto, I, kill, sacrijice, requite. mactus, a, uih, honored, adored; macte, liail ! ivell done ! macula, ae, f., spot, stain. maculo, I, stain, speckle, pollute. maculosus, a, um, speckled, stained. madefacio, feci, fact-, 3, moisten. madens, tis, wet, marshy.
lytra=lutra,
otter.
madeo,
ivet,
ui, 2
-esco,
3,
he or get
M.
M,
the praenomen
Marcus num.,
;
1,000.
madido, i, moisten. madidus, a, um, ivet, dyed, soaked. mador, oris, M., moisture. madulsa, ae, M., drunken. Maeander, dri, m., a river of
Maecenas,
a ivinding ivay or horder. atis, friend of Augustus, patron of Virgil and Horace. lonia
;
maccus,
i,
mceles=meles,
hadger.
Roman
Macedonicus,
Macedonius,
surname of O.
CEecilius Metellus.
a,
um;
-iensis,
the
e,
maena, ae, F., herring ( ?). Maenades,priestesses of Bacchus. Maenalus, range of mountains in
Arcadia, sacred to Pan.
market
macellum, i, m., meat market. maceo, 2, be lean. macer, cra, um, lean.
maceria,
se, F., ivall, enclofiure.
Maeonia, a dist. of Lydia. Maeonides, ae, Homer. Maeonius, a, um, Mceonian, Lydian. Maeotis, idis (os), the Sea of Azof maerens, tis, sad, grieving. maereo, 2, grieve, mourn.
maeror, oris,
maestitia,
M., sadness.
se, f., grief.
macero, i, to steep, soften,fret, vex. macesco, 3, grow lean. f machaera, ae, f. -ium,i, n., sivord. Machaon, onis, myth. son of
;
maestus,
luckji,
a,
um,
gloomy, mourning.
N., huts, hooths.
magaiia, um,
mage=magis,
more.
108
f \ f
magia
;
mando.
maledictus,
a,
magia, ae magicus,
um,
accursed ; n.,
-di-
a,
um,
;
magical.
maledicus,
a,
um (-dicentior,
magisterium,
magistra, ae, magistratus,
i,
malefactor, oris,
M., evil-doer.
f., mistress.
iis,
malefactum,
i,
n., injury.
tracy, magistrate.
magnanimus,
a,
um,
great
or
/ilgh-hearted, brave.
f magnes, etis, m., magnet. magnidicus, a, um, hoastful. magnifacio, 3, make much of. magnifice (-ficenter), splendidly.
um,
apple-bearing.
magnificentia,
ae,
f.,
grandeur,
malignus,
malitia,
a,
um,
malicious, nig-
gardly, barren.
ae, F., evil quality,
magnify.
malice.
crafty.
magnificus,
sple n did,
a,
um, grand,
hoastful,
sumptuous.
malleolus,
i,
planting), fire-ball.
malleus, f mallus,
i, i,
m.,
m., lock
i i i
hammer. of wool.
rank, dignify.
magnopere (magno
niuch, greatly.
opere),
veivj
choose ratli er, prefer. malo ( 37, malum, i, n., apple, pulpy fruit. malum, evil, misfortune.
.),
i,
magnus,
superl.
a,
um
(comp.
major,
magus,
cian
;
a,
F., sorceress.
malus, a, um (comp. pejor, superl. pessimus), bad. malus, i, f., apj)le-tree, mast, heam. malva, ee, f., mcdlow. Mam., the praenomen Mamercus.
Mamers,
tis,
Oscan
for Alars.
majalis,
i,
m., hog.
atis, f.,
Mamertini, a
grandeur, splen-
tribe of
N.E.
Sicily.
majestas,
dor, majesty.
udder. VLm, full-breasted. nianalis, e, flowing. manceps, ipis, m., pur chaser. hirer. Ixrivlsman, proprietor. manoipatio, onis, f., a transfer of properfy by purc.hase.
(-illa), ae, F., breasf,
mamma
mammosus,
a,
mancipium,
i,
n formal purchase,
,
male,
ill,
badty.
Malea, ae, f., S. point of Greece. maledicax, acis, f., slanderous. maledicens, tis, scurrilous. maledico, xi, ct-, 3, revile, slander.
mancipo, i, deliver as p7'operfy. mancus, a, um, maimed, infirm. mandator, oris, M., suborner. mandatus, iis, M. -um, i, N., order.
;
mando, mando,
i,
di,
sum,
3,
gnaw,
cheio.
mandra
f mandra,
ae, f., stall,
massa.
manus,
mapalia, um,
n., cottages.
109
manduco, i, manducus, i
iis, F., hand, trunk (of elephant), grappling-iron, hand (of troops), handiwork.
for.
in Attica,
Manes, ium,
parted
;
de-
the
mango,
manicae, arum,
cujfs,
f.,
sleeves,
hand-
manacLes.
um,
evident.
manifeste (o), clearly, pcdpably. manifesto, i, make puUic. manifestus, a, um, plain, proved. manipularis, e, of the maniple. manipulatim, hy handfuls.
marcens, tis, drooping, feehle. marceo, 2 -esco, 3, tvither, droop. marcidus, a, um, ivithered, feehle. marcor, oris, m., decay, faintness. marculus (-tulus), i, M,, hammer. mare, is, N., sea, esp. the Mediterranean; superum, the waters E., ancl inferum, W., of Italy. Mareota, ae, F., a lake of Egypt.
f
margarita,
ae, F.,
pearl.
manipulus
(-plus), i, m., handful; infantry company (of 200), maniple. mannus, i, m., draught-horse, pony. mano, i, trickle, drop, spread. mansio, onis, f., stay, continuance.
margino, i, enclose with horder. margo, inis, f., edge, horder, margin. marinus, a, um, of the sea. marisca, ae, f., a largefg.
maritalis,
e, nuptial.
mansito, i, ahide, dwell. mansue-facio, 3, mcd-e tame. mansuefactus, a, um, taiue, gentle.
a, um, of the sea. marito, i, to marry,give in marriage. maritus, a, um, matrimonial, wed-
maritimus,
Marius, C,
mansuesco,
evi, et-, 3,
make or
napkin.
mantelum,
n., cloak.
se, f.,
mantica(-ula),
travelling-hag.
marmor, oris, N., marhle. marmoreus, a, um, of marhle. marmoro, i, cover with marhle. Maro, onis, cognomen of Virgil.
marra,
ae, F., hoe,
manticulor, i, steal, act slyly. Mantinea, ee, f., a town in Arcadia, famous for the victory and death of Epaminondas, b.c. 362.
hook.
Mars,
tis,
the god of
e,
War.
manto, i, stay, ivait. Mantua, se, a tOwn of N. Italy. manualis, e -arius, a, um, held
;
in the
hand,for
i,
the
hand.
manubiae, arum,
f., hooty.
of Mars. Martius, a, um, of Mars, warlike; the month of March. purse. t marsiipium, i, N,, pouch, Marsus, a, um, of the Marsi, a people of interior Latium. Marsyas, ge, a Satyr, skilled on
Martialis,
the pipe, flayed by Apollo.
manubrium,
manulea,
n., handle.
;
ae, f.
-us,
i,
M., sleeve.
martyr, yris, c, witness. martyr. mas, maris, g. pl. ium, male, manly.
f
masculus
massa,
(-inus),
a,
um,
male,
mascidine, manly.
ae, f., lumj),
manupretium,
i,
N.,
wages, value.
mass.
110
Massicus
medius.
maximus,
est ;
Massicus, i,
m., a mt. of Campania. Massilia, ae, f., a coast town in the S. E. of Gaul, Mca-seilles. Massyli, orum, a people of Africa. mastiche, es, f., gum-mastic. fmastigia, ae, m., scamp, rogue.
a,
um, [magnus,]
great-
natu, eldest. f mazononius, i, m., a dish. me (memet), acc. or abl. of ego, meabilis, e, passable.
maximus
/.
meacor, oris, m., passer-by. meatus, us, m., passage, course. f mechanicus, a, um, mechanical.
-io,
onis,
f., j)ot.
mecum,
Medea,
chis,
with me.
mateola, ee, f., mallet, heetle. mater, tris, f., mofher, nurse. materia, ae -es, ei, f., material,
;
med=me.
ae, myth. princess of Coldaughter of y^etes, wife of Jason, an enchantress. medela, ae, f., remedy. medens, tis, c, physician.
tiniber,
materiarius,
um, of
tiniber
M.,
lumber-merchant.
materio, i, build of luood. materior, i, get timber. materis, is, f., pike.
maternus,
matertera,
f
a,
um,
motherly.
se, f.,
molher^s
a,
sister.
mathematicus,
um, mathemat-
matralis, e, of a mother. mafcricida, se, c, matricide. matrimonium, i, n., marriage. matrimus, a, um, that has a motlier.
medicamen,
inis
-mentum,
i,
n.,
mediclnus,
a,
um, of
i,
healing
f.,
matrix,
medicine, surgeon''^
ojjice.
ae, F., a married ivoman. matronalis, e, of a matron. matruelis, is, m., cousin. matta, ae, f., rush-mat.
matrona,
medico
(-cor),
a,
heal, cure.
um, of Media, a dist. of Asia, beyond the Tigris. medicus, a, um, healing ; M., phyMedicus,
sician, surgeon.
mattea
matula,
blockhead.
mature
tolerably.
medimnum
i, to
(us),
medio,
halve, divide.
early.
mediocris, e, ordinary, middling. mediocritas, atis, F., haJf-rvay, medium, meanness, rnediocrity. Mediolanum, i, n., a city of N.
Italy,
Mauri, orum, the Moors, a people of N. Africa, near Spain. Mauritania, ae, the dist. of N. W.
Africa, Morocco.
Milan.
F., thinking,
plan-
Mausoleum,
Mavors,
maxilla,
n.,
preparafion.
Mavortius,
a,
ae, f.,
meditatus, a, um, well-weighed. mediterraneus, a, um, midiand N., mare, the Mediterranean. meditor, i. think, meditate, jjractise. medius, a, um, middle, midst of
haly-way,
maxime,
mean ;
medius fidius
mediusfidius, hy
mentior.
Memnon,
memor,
Tithonus.
m
memorahle. um, memorable.
my
faitli^
(me
juvet).
pith^
to tlie
marrow. marrow.
Medusa,
the Gorgon with snaky hair, d. of Phorcus. Megaera, se, one of the Furies.
ae, F.,
memorabilis,
memorandus,
a,
Megara, ae (orum), city or dist. between Athens and Corinth. mehercule, by Hercules
mel, mellis,
n., lioney.
i,
melculum,
f
n., sweeiheart.
mena=maena,
Menander,
menda,
j
herring
{?).
of melos, sony. Meleager, gri, son of CEneus and Akha;a, who perished by the burning of a brand on which his hfe depended. meles, is, f., hadyer, marten. Melicerta (as), ae, myth. son of Athamas and Ino, whowith his
mele,
pl.
mendaciloquus,
um,
fcdse.
mendacium,
i,
^.,falsehood.
lying, false.
niendax, acis,
mother became a sea-divinity. melicus, a, um, tuneful. f melimela, orum, n., honey-apples. melinus, a, um, of the hadyer. melinus, a, um, of quinces. melinus, a, um, ofhoney ; f,, mead. melior, us, (comp. of bonus,) helter; adv. melius. Melita, ae -te, es, Malta, an island south of Sicily. Melitensis, e, Maltese. melitinus, a, um, ofhoney. meliusculus, a, um, ratlier hetter. melleus (-arius), a, um, ofhoney.
;
meiidicabulum, i, n., beggar. mendicatio, onis, f., begging. mendice, meanly, beggarly.
mendicitas,
atis, F., beggary.
i, to
mendico
(-cor),
heg alms.
m.,
mendicula, mendicus,
a beggar.
a,
um,
beggarly ;
mendum,
brother
i,
N.^fault, blemish.
i,
Menelaus,
j-
myth. k. of Sparta, of Agamemnon, and husband of Helen. fmenis, idis, f. crescent (ornament). mens, mentis, F., mind, heart.
melligo, inis,
mellilla,
ae,
F., hee-glue,
sap.
mensa, ae, f., tahle. mensarius, i, m., banker, broker. mensio, onis, F., measure.
mensis,
is,
mensor,
menstrualis,
of
every month.
Melpomene,
tragic
muse
and
lyric Poetry.
menstruus, a, um, monthly. mensula, ae, f., little tahle. mensura, ae, f., measure. mensus, [metior,] measured.
menta
membrum,
i,
mentiens, tis, lying,false. mentigo, inis, f., scab, scurf. mentio, onis, F., a calling to mind. mentior, itus, 4, to speakfalsely.
U2
mentitus,
a,
mentitus
migratio.
merula,
ae, f.,
i,
um,
counterfeit.
blackhird.
mento, onis,
m,, long-chm.
merum,
[fmeso-,
mentum,
mephitis,
i,
in the niiddle.
vapor.
Mesopotamia
purchasable.
m.,
mercator,
oris,
a dealer, mer-
and Euphrates. Messana, se, f., Messina, in Sicily. Messene, es, capital city of Messenia, the
chanf, purcliaser.
S.-W.
dist.
of Greece.
messis,
is, f.,
mercedonius, a, um, ofivages. mercedula, ee, f., smcdl pay. mercenarius, a, um, hired, hireling. merces, edis, f., pay, wages, hribe,
price, cost, revenue.
messor, oris, m., reajjer. messorius, a, um, ofa reaper. messus, [meto,] reaped, harvested.
[-met,
6'e//'(intens.).
ae, F.,
meta,
goal, limit,lurning-post.
merces,
pl.
of
merx,
goods.
mercimonium, i, n.,
s/oc/jof goocls.
of metal or
mercor, i, io trade, buy, purchase. Mercurius, s. of Jupiterand Maia, god of Trade, Eloquence, &c. merda, ae, f., dung. mere, purely, truly. merenda, se, f., lunch. merens, tis, dcscrving. mereo, ui; -eor, itus, 2, deserve,
ivin,
plur.,
metator, oris, m., fxer of hounds. Metaurus, i, m., a river in Umbria, famous for the defeat of
Hasdrubal,
B.c. 207.
metaxa,
f
se, f.,
raw
i,
silk.
meretricius, a, um, ofharlots. meretrix, icis, f., harlot. mergae, arum, f., pitchfork. merges, itis, f., sheaf
methodium, f methodus,
travcrse.
n.,
jest.
i,
f.,
way, method.
mergo, si, sum, 3, dip, plunge, sink. mergus, i, m., diver (sea-bird). meridianus, a, um, of noo)i, southSouth. meridies, ei, m., noon, south. meridio (-or), i, take a noon nap. merito, deservedly. merito, i, to earn, gain.
;
3,
to
reap,
out,
ern
N., the
pluck, gather, cut doioi. meto (-or), i, measure, lay traverse, ercct, set up.
t
f
metreta, ae, f., measure (9 gall). metricus, a, um, ofmetre. f metropolis, is, F., mother-city.
f
metrum,
i,
n.,
measure, metre.
meritorius,
hirc
;
a,
um, of
earni)ig, for
meritum, i,
meritus,
a,
metuo, i, ut-, 3, to fear, dread. metus, iis, m., fear, dread. meus, a, um (voc. M., mi), my.
to mc, [ego,]; my. mica, ee, f., crumb, g)'ain. micans, tis, sparkling. mico, ui, I, to beat, guive)', tioinkle. Midas, ce, myth. k. of Phrygia, who tiirned all he touched to gold. migratio, onis, f., removal, transfer.
value, imj)ortance.
um,
deso-ving, due.
Mero, onis, m., ivhie-hibber (Nero). merobibus, a, um, inte)))perate. merops, opis, f., hee-eater.
merso
(-ito), i, dip,
plunge, drown.
droioned.
mersus, {jaxex^o^^lplunged,
migro
migro,
I,
miseriter.
Minos,
;
U3
mile^mille, a thousand.
miles, itis, M,, soldier (infantry). Milesius, a, um, of Miletus, a port
milia
ois, myth. k. of Crete, son of Jupiter and Europa his gr.son, buikler of the labyrinth. Minotaurus, Minotaur, a monster of Crete, half man, half bull. Minous (-oius), a, um, oj Minos,
Cretan.
Minturnae, arum,
soutliern Latium.
f.,
a city of
least.
minumus=minimus,
serve as soldier.
n., millet.
milium,
i,
mille (mile), thousand; mille passuum (looo paces), a mile. milleni, ae, a (distrib.), &// thousands. millesimus, a, um, thousandth. miliarius, a, um, containing a thousand : N., milestone. millies (milies), a thousand times. Miltiades, is, Athenian com-
minuo, i, iit, 3, lessen, diminish. minus, [parum,] less. minusculus, a, um, quite smcdl.
minutal, alis, n., mince-meat. miniitatim, bit by bit.
miniite, minulely. miniitim, in bits.
minutus
;
(-ulus), a,
mander
at
Marathon,
B.c. 490.
marvellous, ivonderful.
miltos, i, F., red-lead, cinnabar. milvius, a, um, ofthe lcite, ravenous. milvus, i, M., kite, hawk. mimicus, a, um, ofmimes or farces. mimus, i, m -a, ee, F., mimic actor. min (mihine), for me ? weight (100 f mina, ae, F., a Greek drachmas), or coin ($18).
;
mirabundus, a, um, astonished. miraculum, i, n., marvel, miracle. mirandus, a, um, culmirable.
mirator, oris,
M., adtnirer.
mire
(mirifice), wonderfully.
a,
mirificus,
um,
admirable.
mina,
ee, f.,
smooth.
mirmillo, onis, m., hind ofgladiator. miror, (-0), \,to ivonder, admire. mirus, a, um, wonderful, strange.
minee, arum, F., threats. minanter, tJireateningly. minatio, onis, F., threateniny.
miscellus (-aneus), a, um, mixed. misceo, cui, mist- (mixt-), 2, mix, mingle, blend, compound.
a, um, wretched, unhappy. Misenum, apromont. near Naples. miser, era, um, ivretched.
minax, acis, th7^eatening,projecting. Mincius, i, a river in N. Italy. Minerva, ae, goddess of Arms and
Skill, also called Pallas.
miselius,
miserabiliter p itiably.
,
miserandus,
least.
deplorable.
ivretchedly,
miseranter,
pitiably.
minio, i, to paint red. minister, tra, um, serving, helping. minister, tri, m., accomplice, helper. ministerium, i, N., service, attendance, ad)ninistration.
misere
(-iter),
desper-
ately, lamentably.
misereo,
ui, it-;
ministra, se, f., female attendant. ministrator, oris, M., attendant. ministro, i, attend, serve, furnish. minitor (-to), i, threaten, menace. minium, i, N., cinnahar, red lead. minor, us, [parvus,] less.
(ert-), 2, to pity,
minor,
i,
miseria, se, f., misery, distress. misericordia, ae, f., mercy, misery. misericors, dis, merciful. miseriter, lamentably.
114
miseror
molitus.
modestia,
ae, F.,
miseror, i, lament, deplore, pity. miserulus. a, um, unhappy. missicius, a, um, disdiarged. missiculo, i [mitto,] keep sending. missilis, e, fhat imiy be thrown ; N.,
,
modestus,
modiaiis,
a,
um,
holding a peck.
pl. gifts.
letting-go,
dis-
hounds, measure.
sextarii).
. . .
missito,
I,
freq.
of mitto, send.
missor, oris, m., sender, shooter. missus, [mitto,] sent. missus, iis, m., sending, course.
misticius. a, um, mongrel. mistim (mixtim), mixedly. mistio, onis -iira, ae, F;, mingling. mistus, a, um, [misceo,] mixed. f misy, yos, f., truffie, copperas. mite, gently, [mitis]. mitella, ae, f., [mitra,] turhan.
;
modiolus, modius, i,
m.,
a peck (16
.
.
modo, only, Just now ; modo again. modo, now modulamen, inis, n., melody.
.
mel-
mitesco, 3, grow mellow, gentle. Mithras, ae, the Persian Sun-god. Mithridates, king of Pontus, conquerecl by Pompey, b.c. 63.
i, make mild or mellow. mitigatio, onis, f., soothing. mitigo, I, soothe, appease, fertilize.
mitifico,
regulated, sung. measure, regulate or beat time (in music or dance). modulus, i, m., measure, melody. modus, i, M., measure, limit, manner ; ejusmodi, of that sort. f moechus, i, m. -a, se, f., adulterer,
to
;
um.
adulteress.
mitis,
e,
mild, gentle,fruitful.
f mitra, ae, head-hand, turban. mitto, misi, miss-, 3, send, let go,
yield, launch, throw, hurl.
moenera, um, n. [munus,] offices. moenia, ium, N., ivalls, buitdings. moenio, 4=munio, fortify.
;
Mitylene, es, f., a city of Lesbos. mixtus, [misceo,] mixed. f mna=mina, an Attic coin.
moBstus=m8estus,
mola,
ae,
sad.
Mnemosyne,
mobilis,
e,
es, f.,
Meynory, the
molaris,
e,
of a
mill
m.,
mill-
pliant, inconstant.
stone, jaw-tooth.
mobilitas,
movableness,
molarius, a, um, of a miU. moles, is, f., mass,pier, hurden, toil. moleste, vith dijfciilty or vexation.
molestia,
ae, f.,
m5bilito,
i, to
make
quick.
vexation, trouhle.
moderamen, inis,
n.,
management,
government, helm.
molesto, I, to trouhle, annoy. molestus, a, um, irksome, vexatious. molimen, inis -mentum, i, N., an
;
ejfort, cxertion,
molior,
4, toil
moderator, moderatus,
oris, m.
a,
-trix, tricis,
um,
tvithin
hounds.
moderor
modeste,
moderately, modestly.
do by ejfort, molitio, onis, f., laborious doing. molitor, oris, m., aufhor, contriver. molitus, a, um, [molo,] ground. molitus, a, um, [molior,] toiling.
moUesco
moUesco,
3,
mortalis.
monstrum, i,
igy,
115
n.,
molliculus
an evil omen,prod-
monster.
(-osus), a,
voluptuous, deiicate.
monstruosus
like
um, of or
moUiter, moUitia,
softly, calmlg.
montivagus,
hills.
a,
um, roaming
a,
the
ness,jlexlbilitg, suppleness,pliancy.
mollitus, [moUio,]
montosus
(-uosus),
i,
um,
inoun-
moUuscus,
a,
um,
soft-shelled.
molo, ui, it-, 3, grind. f moloche, es, f., inallows. molochinarius, i, m., dyer in green. Molossi, orum, people of eastern
Epirus.
monumentum,
Mopsopius,
a,
n.,
memorial,
um, of Attica.
mora, ae, f., delay, hindrance. f mora, ae, f., division, hattaiion.
moralis,
e,
of character, moral.
ch aracteristicaliy.
molossus,
f
lead.
i,
molybdus,
mor aliter,
movement,
tveight.
morate, iingeringly. morator, oris, m., delayer. moratus, [moror,] deicujed. moratus, a, um, of character.
iceight.
morbidus
morbus,
i,
(-osus), a,
um,
diseased.
Mona,
f
m., diseuse,
malady.
monachus, i, m., monk. f monas, adis, f., unitT/. monedula, ge, f., jackdaw. moneo, ui, -itum, 2, to icarn,
struct,
mordacitas, mordaciter,
hitej
devour.
(-citus), ivith hites.
a,
remind, ctdmonish.
mordicus
mordicus,
um,
m.,
snappish.
\m.oxe, Jooiishiy.
necklace.
mores,um,pl.,
[mos,] cAarac^er.
monimentum=monumentum.
monitio, onis, F., admonition. monitor, oiis, m., rememhrancer,
admonisher, overseer.
compliance.
morigeror
morigerus,
f
monitum,
a,
um,
ohsequious.
monio, onis, m., a hiockhead. f morion, i, N., nightshade. morior, mortuus, moriturus,
to die, wither, vanish.
3,
monoceros,
monochromos,
;
morosus,
a,
mons, montis,
m.,
mountain.
ei(eos),goclof Dreams. mors, mortis, F., death, a corpse. morsico, i, hite with the lips.
Morpheus,
monstratio, onis, f., showing. monstrator, oris, m., he thatshoivs. monstratus, a, um, conspicuous.
morsum,
i,
N.,
hit,
piece.
hite.
monstro,
i,
mortal, perishahle.
116
mortalitas, atis,
mortalitas
f., morlality.
municipium.
mulleus (calceus),
i,
m.,
red shoe.
mortarium,
morticinus,
i,
muUus
.,
(-ulus),
i,
m., mullet.
a,
mortifer, era,
n.,
mead.
offines.
fmorum,
f
i,
N.,
mulhernj.
morus, i, f., mulberru-tree. f morus, a, um,foolis/i. mos, moris, m., manner, custom;
pL, character,
;
multatio, onis, F.,fining. multicius, a, um, delicate, splendid. multifariam (-rie), on many sides,
variously.
qualiti/,
conduct.
motio, onis, f. molion, eniotion. moto, I, [moveo,] keep in motion. motor, oris, M-, mover. motus, [moveo,] moved, excited.
multifarius, a, um, manifold. multifidus, a, um, ivith many clefls. multiformis, e, many-shaped.
multimodis,
multiplex,
parts.
in
motus,
iis,
m.,
movement, emotion,
icis,
2,
move, disbegin
excite,
move. mox, presenfh/, soon after. muceo, 2 -cesco, 3, get musty. miicidus, a, um, mouldy, musty.
to
;
(neut),
multipliciter, in many loays. multiplico, I, multiply. multipotens, tis, very powerful. multitiido, inis, f., multitude, crowd. multo (mulcto), i, punish. multo, hy much (w. comparative). multum, much.
muc5sus,
a,
uni,
slimi/.
multus,
a,
um
(plus, plurimus),
;
miicor, oris, m., m.ould. miicro, onis, m., edge, /loint, hlade. miicus, i, m., [niungo,] mucus.
miigil,
ilis, m., mullel.
i,
pl.,
many.
miiginor,
hray.
bellowing, roaring.
L. (Achaicus), the i, captor of Corinth, b.c, 146. Munda, ee, f., a city of S. Spain, taken by Caesar, B.c. 45.
Mummius,
the loorld.
mulceo, si, sum, 2, stroke, soothe. Mulciber, eris (eri), Vulcan. mulco, I, to maul, handle roughly,
mulcta=multa,
mulctra,
ae, f.
;
penalty.
-trum (-trarium,) i,
(ct-), 2, to milk.
mundo, i, cleanse. mundus, (-ulus), a, um, clean, neat. mundus, i, M., decoration, implemenf, the loorld, or universe.
N., milk-pail.
mulgeo,
ish.
si
sum
e,
miinerarius,
a,
muliebris,
of a woman, woman-
of gladiators.
loonianly, effeminate.
miinero,
i,
bestow, present.
muliebriter, effeminately. mulier, eris f., ivoman, wife. muliercula, ae, f., iiftle woman.
mungo,
3,
miinia, ium,
miiaiceps, cipis, c,
citizen
of a
mulierosus (-brosus),
of fvomen. miilimus, a,
a,
um,fond
miiaicipium,
ing a
i,
N.,
a free
city
hav-
Roman
citizenship.
muiiifex
Mysus.
mussito,
,
117
be silent,
munifex,
I,
murmur.
n.,
miinificus,
a,
um,
munificent;
i,
bountifiU, on dut//.
n.,
munio,
miinis,
mustela (-tella), se, f., iveasel. musteus, a, um, of new loine. mustus, a, um, young, newfresh; N.,
must (fresh grape-juice). miitabilis, e, changeahle, mutahle. miitatio, onis, F., change, altering. miitator, oris, M., exchanger. mutilo, I, to dock, lop, mutilate.
of
service, ohliging.
protection.
safe.
mutilus
docked.
exhibi-
(-cus),
ee, F.,
a,
um,
in
mutilaied,
munitus,
a,
um, fortified,
favor.
munus,
eris, N.,
offi.ce, gift,
Mutina,
Modena,
tion, service,
mtitio (muttio),
4, mutter,
N. Italy. murmur.
muto,
coward.
mice.
murinus,
a,
um, of
murmur, uris, N., murniur, roar. murmuro, i, to murmur, grumble. murrheus (-inus), a, um, of murrha, a costly stone. murrius, a, um, ofmyrrh.
I, [moveo,] alter, change, exchange, interchange, damage. miituatio, onis, f., borrowing. miitue (-6, -iter), mutucdly. mutiuito (-or), i, seek to borrow. miituor, i, to borrow. miitus, a, um, dumb, mute, silent. miituus, a, um, horrowed, mutucd. Mycale, es, f., a city of lonia.
Mycenaeus,
a,
um, of Mycence,
murta=myrtus,
myrtle.
murus, i, m., loall, emhanhnent. mus, miiris, c, mouse. j-musa, se, f., muse (goddess of art and song), song, wii, science. MiisaBus, i, a Greek bard of the
mythic time. fmysticus, a, um, ofmysieries.
the ancient capital o"f Argolis. Mydonius, a, um, Phrygian. fmyoparo, onis, m., a piratical
vessel.
myron
(-um),
i,
n., ointment.
musca
muscarius,
um,
offiies; ^.,fly-
myrrheus
(-atus, -inus,) a,
a,
um,
with
brush, closei.
qfmyrrh, spiced.
muscipula,
mouse-trap. um, mossy. musculus, i, M., liiile mouse, muscle. muscus, i, M., moss. um, ofthe Muses, poetf miiseus, a, ic : N., museum, seatof the Muses. musica, ae (-e, es), f., music.
se, f.,
myrtatus,
ding.
um, seasoned
;
muscosus
(-cidus), a,
myrtle-berries
N.,
a kind of pud-
myrtetum, i, N., myrile-grove. myrteus (-inus), a, um, ofmyrtles. Myrtous, a, um, Myrioan^ of the
western ^Egean.
f
jmiisice, splendidly.
myrtum,
myrtus,
the N.
i,
n., myrile-berry.
jmusicus,
um,
i (iis), f.,
myrtle.
Mysus
(-ius),
a,
um, of Mysia,
of Asia Minor.
W.
dist.
118
f
f
mytsa
ee, m., priest
naumacMa.
Nasamones, um, a people
of N.
mysta (-tes),
teries
ofmysa
or secret rites.
i,
mystagogus,
m., jnystagogue,
Africa, eastward of Carthage. nascens, tis, arising, heginning N. pl., growing things.
fmysterium, N.,secTet rite,mystery. f mythicus, a, um, of fahles. f mythos, i, m., a fable, myth.
f
nascor, natus,
arise, hegin,
3,
he horn, ascend,
myxus
(os),
i,
m., wick-tuhe.
grow, spring forth. Nasica, ae (high-nose), P. Scipio, consul, B.c. 191 his gr.-son (slayer of Gracchus), b.c. 138.
;
N.
N, the praenomen Numerius. Nabathaeus, a, um, of Nabathcea, a district of N. Arabia. f nacca, ae, m., afuller.
nactus, [nanciscor,] having got. nae (ne,) surely, really, indeed.
nasiterna, se, f., watering-pot. Naso, onis {hig-nose), the family name of Ovid.
n.,
a kind of
C7'ess.
nasiitus,
um,
large-nosed, saga-
cious, sarcastic.
B.c.
day;'M., hirthday ;
who served
in the first
Punic War, and wrote its epic. naevus, i, m., mole (birth-mark). naias (nais), adis, f., river-nymph. nam, namque, for ( 43, 4). nana, ae, f., dwarf nanciscor, nactus, 3, get,frnd, meet. nans, nantis, [no,] swimming. nanus, i, m., dicarf, nag, pan. f napaeus, a, um, of the dell.
f naphtha, ae, F., naphtha. napus, i, m., turnip. f napy, yos, n., mustard. Nar, Naris, m., a river of Umbria. Narbo, onis, m., Narbonne, a city of S. W. Gaul (Narbonensis). Narcissus, i, a beautiful youth,
hirthday feast. natalis, e, of o?ie^s hirth ; m., birthday ; pk lineage, origin; N., birth-
-tus,
us,
m.,
natator, oris, m., swimmer. natinor, i, to he husy. natio, onis, F., hirth, race, nation. natis, is, f., rump. nativus, a, um, hy birth, native,
innate, naturcd.
changed
to a flower.
um, of nard;
nard (aromatic).
fat-nosed.
pl.,
N.,
um,
naris,
nose,
naucum
(us),
i,
i,
N.,
trifle.
narratio, onis, f., narrative. narrator, oris, M., relator. narratus, lis, m., tale, narration. narro, i, io tell, relate, report. narthex, ecis, f., the shruhfennel.
naufragium,
n.,
shipwreck, wreck,
orum, n., lute. naulum, i, N., passage-money. f naumachia, ee, F., sea-fight.
Naupactus
i, m., a coast-town of ^tolia. ITaupliades, is, Palamedes, son of Nauplias, myth. k. of Euboea.
negotior.
necessitudo,
need ;
]A.,
119
Maupactus,
[nausea,
necessum,
necne, or
inevitable.
lauseo, I, be sea-sick, qualmish. lauseola, ae, f., qualm. iiauseosus, a, um, sickening. iiauta=navita, sailor.
f
not.
also.
(ct-), i, to kill.
necnon,
n.iutea,
sailors,
ae, f.,
nausea. hilgewater.
fnauticus,
navalis,
e,
a,
um, of
ships;
pl.,
seamen.
necopinans, tis, unaware. necopinato, unexpectedly. necopinatus, a, um, unexpected. necopinus, a, um, unsuspecting,
unlooked for.
f necromantia,
ae,
of ships ;
yard ;
pl.,
F.,
evoking the
dead, necromancy.
f nectar, aris, n., nectar,
nave,
navia,
diligenthj.
se, f., ship,
drink of
deli-
trough.
the gods.
navicula
navicularius,
nectareus,
cious
;
a,
um, of
nectar,
F.,
a fragrant plant.
skipper ; ., boai-hiring or agency. navifragus, a, um, causing wreck. navigabilis, e, navigahle. navigatio, onis, f., sailing. naviger, a, um, ship-bearing.
necto, xi (xui),
xum,
3,
to hind,
nectus==necatus, [neco,] slain. necubi, lest anywhere. necunde, lest }'rom any place.
navigium,
navigo,
i,
nedum, much
nefandus,
a,
less, 7iot to
say.
i, to sail,
navis, is, em navita, (nauta), ee, sailor, hoatman. navitas, atis, F., promptiiess. naviter, diligently, pt^omptly, fidly. navo, I, do zealously, accomplish.
navus,
a,
i,
um, p)rompt,
F.,
diUgent.
Naxos,
an island
in
the
. . .
impious, ahominable. nefarie, impiously, ivickedly. nefarius, a, um, execrable, ahominable ; n., a heinous crime. nefas, n. wrong, crime, harm, wretch. nefastus, a, nra., impious, inauspicious; dies, a day when no court
[for,]
um,
r*Egean Sea. ne, lest ; (w. imperat.) not ; quidem, not even.
ne
ne
ne, interrog. part. ( 71), lohether. Neapolis, is, f., Naples, in Campania, 120 miles S. E. of Rome. f nebris, idis, ., fawn-skin. nebula, se, f., mist, vapor, cloud. nebulo, onis, n., icorthless fellow. nebulosus, a, um, cloudy, inisty.
business coukl be done. nefrens, dis, toolhless. negatio, onis, F., denial, refusal. negito, I, persist in denying. neglecte, (-tim), negligently. neglectus, [negligo,] slighted. neglectus, iis, m., neglect. negligens, tis, negligent, heedless. negligenter, heedlessly. negligentia, ae, f., neglect. negligo, exi, ect-, 3, to neglect,
slight, despise,
nec=neque,
necdum, and
necessario
nor,
and
not.
necatus, [neco,]
(e),
slain.
nego,
I, to
not yet.
necessarily.
negotialis,
of
business.
necesse
(neut.), necessary.
a dealer. negotiatio, onis, f., wholesale trade. negotiator, oris, m., agent, trader. negotior, i, to deal, traffic.
negotians,
tis, m.,
120
negotiosus
nigrans.
Nerva, successor
A.D. 96-98. nerviae, arum,
negotiosus, a, um,fuU ofbusiness. negotium, [6tium,j i, n., buainess, trouble, dijjiculty, a thing. Neleus, ei, myth. k. of Pylos, son of Neptune, father of Nestor. Nemea, ae, f., a town of Argohs. iiemen, inis -ma, atis, n., thread, Nemesis, is (ios), the goddess of
;
of
Domitian,
chords.
f., strings,
Justice, or Retribution.
nervose, energetically. nervosus, a, um, sineicy, vigorous. nervus, i, m., sinew, string, thong, bow-string, vigor, force, a prison. nesciens, tis, ignorant, unskilled.
nescienter, ignorantly. nescio, 4, be ignorant or unskilled. nescius, a, um, ignorant, unable,
nemo
(T. 5), c, [ne homo,] no one. nemoralis (ensis), e, of the grove. nemorosus, a, um, icoody, leafy,
grove, tree.
nenia, ae, f., icail, dirge, song. neo, nevi, net-, 2, to spin, weave. Neoptolemus, i, son of Achilles. fneoterious, a, um, neic. nepa, se, f., scorpion, crab. Nephele, es, wife of Athamas, mother of Phryxus and Helle. nepos, otis, m., grandson, nephew
prodigal, spendthrifl.
unknown. a Centaur, slain by Hercules. Nestor, Qris, myth. king of Pylos, son of Neleus. netus, iis, M., [neo,] spinning, thread.
unskilled,
i,
Nessus,
neu=neve,
nor.
ttuo
Neptiinius, Neptune.
a,
neutro, to neither side. neutrubi, m neither place. neve, and not, and lest. nex, necis, f., death (by violence). nexilis, e, bound together. nexio, onis, ., fastening.
Neptunus,
nequam, icorthless, icretched, vile. nequaquam, by no means. neque (nec), neitlier, nor, and not. nequedum, and not yet. nequeo ( 37, viii.), cannot. nequicquam (-quiquam), in vain.
nequior, nequissimus, [nequam,] more and most icorthless. nequis, qua, quod (quid), lest any. nequiter, icorthlessly, badly.
nequitia, ae
(-es,
ei), f.,
nexo, xui (xi), 3, bind,join,fasten. nexuni, i, n., slavery for debt. nexuosus, a, um, fuU of knots. nexus, [necto,] /h.s^enec/; m., prisoner, one bound to service. nexus, lis, m., binding, obligation.
ni, not, thcit not, unless.
badness,
nequo,
no-ichither.
f.,
nereis, idis,
sea-nymph.
Nicaea, ae, f., a town of Bithynia. Nicias, ge, Athenian commander of the Sicihan expedition b.c. 415. nico, ci, 3, beckon. Nicomedia, ae, f., the capital of Bithynia. nicto, I, icink, blink, sign, strive. nictus, iis, M., icinking. nidamentum, i, n., stuff for nest.
nidifico,
i, to
Nereus, i, a sea-deity, son of Oceanus and Tethys. Neritos (us), i, M., a mountain of
Ithaca
;
build nests.
-ius, a,
um,
Ithacan.
nidus
(-ulus),
i,
Nero, onis, family name of L. Domitius Aenobarbus, the sixth emperor, a.d. 54-68.
nigellus, a, um, dark, sicarthy. niger, gra, um, black, dark. nigrans, tis, black, dusky.
nigredo
nigredo, inis, f., hlackness. nigresco, 3, (jroio black or dark. nigricans, tis, blackisli.
nigritia, se, f., blackness.
nominatus.
nitidus.
a,
121
um,
strain,
mount,
strive, rely.
nitor, oris, M., hrightness, neatness. I nitrum, i, n., soda, alkali. nivalis, e, snowy.
nihildum, nothing yet. nihilominus, none the less. nihilum, i, N,=nihil, nothing.
nil=nihil, nothing. Nilus, i, M., the Nile, the great river of Egypt.
nimbatus,
a,
um,
light,
vapory.
nimbosus, a, um, stormy, rainy. nimbus, i, M., rain-cloud, storm. nimie (-6), hy far, too much.
nimietas,
atis, f., excess.
doiihtless.
nivarius, a, um, of snow. nivatus, a, um, cooled with snow. nivens, tis, closing (winking). niveus, a, um, snoivy, white. nivosus, a, um, full of snow. nix, nivis, f., snow. nixor, i, /ean, strive. nixus, [nitor,] relying. nixus, us, m., effort, presssure. no, I, I0 sivim, sail. nobilis, e, famous, noble. nobilitas, atis, F., nobility (of rank, fame or quality), the nobles.
nobiliter, nobly. nobilito, i, make famous. nobiscum, [ego,] ivith us.
nimirum,
nimis, too much, excessively. nimius, a, um, excessive, too great. ningit, ninxit, 3, it snows. ninguidus, a, um, snowy. ninguis, is, F., snoio. ningulus, a, um, nohody. Ninive, es, f., Nineveh, the capital of Assyria, on the Tigris. Ninus, myth. founder of Niniveh. Niobe, es (-ba, ae), daughter of Tantalus, changed to stone after the loss of all her children.
nocens,
tis,
guilty,
harmful;
m.,
a crimincd.
hurt.
night-shining.
noctu
(-te),
by night.
oui.
noctua,
ae, f.,
Nisaeus
f-eius), of Nisus. Niseis, idis, Scylla, d. of Nisus, k. of Megara, who betrayed his
kingdom
to
Minos.
nisi (ni), unless, if not. nisus, [nitor,] relying. nisus (-xus), us, M., effort.,pressure. Nisus, i, myth. king of Megara,
noctuabundus, a, um, m the night. noctuinus, a, um, of owls. nocturnus, a, um, nightly, dark. nocuus, a, um, harmful. nodatus, a, um, knotted. to fili with knots, fasten. nodo, nodosus, a, um, knotty, swollen,
I
,
intricate, difficult.
changed to a hawk. nitela (-dula), se, f., dormouse. nitens, tis, shining, hrilliant, blooming, famous. nitens, tis, [nitor,] strivi.ng. niteo, ui, 2, to shine, glitter, thrive,
flourish.
difficulty.
ii),
be un-
race,
nitesco, tui,
3, fo
nitibundus,
a,
um,
shineforth._ straining.
122
nomino,
nomino
nubo.
notor, oris, M., voucher, witness. notus, [nosco,] known. notus (os), i, M., the South wind.
i, call hy name, make famous, nominate, accuse. t nomisma, atis, n., coin, medal.
fnomos,
non,
i,
novacula,
ae, f.,
razor, knife.
not, no.
nonce, arum, f. pl., Nones ( 83), the 7th of March, May, July, 5th of the other months. Oct.
;
nove,
in
nonageni, ninety (each). nonagies, ninety times. ^ nonaginta, ninety. nonanus, a, um, of tlie ()th legion. nonarius, a, um, of the gth hour.
novellus,
No-
vemher.
novemdecim,
nineteen.
nondum,
not yet.
a,
nongenti (noningenti), ae, nonies (-ens), nine times. nonna, se, f., a nun.
900.
novemdialis, e, of nine days. novenarius, a, um, o/ nine. noveni, ae, a, nine (each). noverca, ae, f., stepmother. novercalis, e, of a stepmother,
tile,
hos-
malevolent.
one.
nonnuUus,
um,
novies (-ens), nine times. novissime, quite lately, lastly. novissimus, a, um, latest, last, lowesf, furthest ; agmen, the rear.
novitas, atis,
ness, novelty.
f.,
nonus,
newness, strange-
Noreia,
norma,
square,
rul.e.
novo,
I,
to
renew,
normalis,
fresh, change
by revolution.
noscito, I, recognize. nosco, novi, not-, 3, learn. he acquainted, to know ; perf know. noster, tra, trum, our ; pl., m., our men, N., our possessions. no3tras,*atis, of our country. nostratim, in our fashion. nota, ae, f., mark, sign, note, stain.
notabilis,
e, notewoi^thy. a,
novus, a, um, new, Jresh, strange, unwonted ; N., novelty ; res novce,
revolution, novelties.
nox, noctis,
f., night,
darkness, the
noxa
um,
harmful,
injurious, guil.ty.
niibecula,
;
ae,
;
notarius,
um, of
ivriting
m.,
short-hand writer, clerk. notatio, onis, f., marking, choice. notesco, tui, 3, hecome known.
nothus,
a,
um,
f.,
illegitimate, false.
notio, onis,
a getting knowledge,
notitia, ee (-es, ei), f., knowing, acquaintance, note. notius, a, um, southern.
(-is, m.), cloud, smoke, niibes, is, f. vapor, gloom, ohscurity. niibifer, a, um, cloud-hearing. niibigena, ae, C, cloud-horn; pl. tJte Centaurs. nubilarium, i, N., shed, harn. nubilis, e, marriageahle. niibilo, i, to he or make cloudy. niibilus (-osus), a, um, cloudy, dark,
noto,
I,
designate,
mark, signify,
overcast, gloomy. niibo, psi, pt-, 3, cover, veil, marry (put on the veil, with dat.).
nucetum
nusquam.
Numidicus,
a,
123
nucetum, i, n., wood of nut trees. nuceus, a, um -alis, e, of a nut. nucleus, i, M., kernel, nut. nucula, 36, F., little nut. nudatio, onis, f., stripping bare. nude, nakediy, simply. nudius (tertius), now the (third) day since. nudo, I, to strip, make hare, despoil. nudus, a, um, naked, bare, stripped,
;
um, Numidian; a
to
name given
Numitor, oris, Romulus.
Metellus, concoin.
queror of Jugurtha.
numisma=nomisma,
grandfather
of
um,
wealthy.
numquam,
numquid, numquis,
never.
unadorned, alone,
niigae,
destitute.
whether (emphatic).
lohether any.
a,
arum,
e,
f.,
nonsense, finery,
;
jesters.
numularius,
frivolous
a,
um, of money ;
m.,
nugalis,
n. pl., trifies.
state-banker.
nugator,
niimus
niigatorius,
um; nugax,
m., dealer
acis,
nuvigendus,
niigor,
i,
i,
infnery.
(-ulus), i, m., money (as cents, 84) farthing. nunc, now ( 41, ii. 2), but now. nunccine ? now ? nunciatio, onis, f., declaration.
coin=4
no, none,
naming, ap(as
num,
of
whetlier (
ae,
Numa,
71 ), Pompilius, second
jminting, dedication.
k.
nuncupo,
heir),
i, to
name or appoint
Rome, b.c. 713-679. Numantia, ae, f., a city of South Spain, capt. by Scipio, B.c. 133. numarius, a, um, of money, hribed. niimatus, a, um, moneyed, rich.
numella,
ae, f.,
shackle, fetter.
numen,
nod, command, divine loill, divinily. numerabilis, e, tliat canbe counted. numerarius, a, um, of accounts. numeratio, onis, f., payment.
inis, n., [nuo,]
nundinus,
a,
um, of
the
gth
or
market-day ;
N., market-time.
nunquam=numquam,
never.
numeratus,
N.,
numero, numero,
count, reckon,
pay
out.
nuntia, ae, f., messenger. nuntiatio, onis, f., announcement. nuntio, i, to announce, declare. nuntius, i, m., messenger, message,
order, tidings.
precisely, quickly.
(-iter), numerously, har-
numerose
3, to
numerosus,
lific,
a, um, numerous, propopulous, melodious. numerus, i, m., numher, quantity, troop, rank, part, order, measure or numher (in verse).
lately,
just now.
Numicius,
tium
;
i,
m.,
a stream in La-
wife.
W.
nusquam,
nowhere, in or
to nothing.
124
nutabundus,
nutatio, onis,
a,
nutabundus
um,
staggering.
oblatio.
-isco, 3, tofall asleep. ct-, 3, lecul towards, over, cover, fasten, shut up.
;
obdormio, 4
f.,
nodding, iottering.
obdiico, xi,
nutiquam=neutiquam.
nuto, I, lo 7iod, nutricatus, us,
sicay, icaver.
obdiiresco, diirui,
grow hard
niitricius, a, um, suckling, cherishing ; M., iulor ; N., nourishment. niitrico (-or), i, to nourish, rear. niitricula, ae, f., nurse.
niitrimen, inis
-mentum,
i,
n.,
nourishment, suppori. niitrio (-or), 4, nourish, rear, cherish, jjreserve (as fruit). nutrix, icis, f., nurse, rearer,
hreeder, nurse^^y (of plants).
obediens, tis, ohedient. obedienter, readily, ivillingly. obedientia, ee, f., ohedience. obedio, 4, ohey, yield, hearken. obedo, edi, es-, 3, eat, devour.
f
obeliscus,
ii, it-,
i,
obeo,
4,
go
ioicards,
go down,
nux, nucis, F., nut. fnympha, ae, f., hride, nymph (of
fountains, &c.).
f nymphsea,
ae. F., water-lily.
i,
obequito, i, ride up to. obero, [obsum,] will he present. oberro, i, move ahout.
obesitas, atis,
f.,
grossness.
f nympheeum (-eum),
n.,
fount
nymphalis,
of ilie nymphs. e, of
ee,
the fountain.
obex,
nymphigena,
(Achilles).
the
nymph-horn
3, to
Nysaeus,
;
um, of Nysa, a
O.
O, a common exclamation, or form of address, with voc. or acc. f Oasis, is, F., a dist. in the Libyan
exile for criminals. ^ Oaxes, is, m., a river of Crete ? ob, ioicards, ai, ahoui, on account of [-ob, ioicards, on, in the 7vay of obaeratus (-rius), a, um, indehied
objaceo, ui, 2, to lie over against. objectatio (-ctio), onis, f., a casiing-against, accusation, reproach.
objecto,
I, to
desert,
an
objectus,
M., dehfor,
obambulo, obarmo, i,
obaro, i, to obaudio, 4, to ohey. obauratus, a, um, gilded, gilt. obba, ee, f., gohlei, mug or howl.
deht.
objex=obex,
harrier.
objicio, jeci, ject-, 3, io cast in the way, resent, holdforth, up)hraid. objurgatio, onis, f., reproach. objurgator, oris, M., a rehuker. objurgatorius, a, um, reproachfuL
objurgo
(-ito), i, io chide,
dissuade,
3,
put in the
icay,
oblatio, onis,
oblatro
oblatro,
i,
observate.
[obp-=opp.
obrepo,
psi, pt-,
3,
125
rall
or hark
;
at.
n.,
ainusenient.
creep up
to,
obreptio, onis,
prise.
f.,
stealing, sur-
obretio, 4, entangle. obrigesco, gui, 3, grow hard or stiff. obrodo, 3, to gnaw. obrogo, i, to repeal (by a later
law), invalidate.
oblique, sidewise, indirectly. obliquo, I, to tioist, turn, ivarp. obliquus, a, um, sidelong, aicry,
indirect.
obruo,
t
rui, rut-, 3,
to
cover,
hury, assay.
overwhelm, overpower.
obrussa
test,
oblisus, [-lido,] crushed. oblitesco, litui, 3, [lateo,] liide. oblitero, i, to blot out. oblitus, [lino,] hesmeared. oblitus, a, um, forgetful, forgotten. oblivio, onis, f., forgetfulness, obUvion.
obsaturo, i, to sate, clog. obscene, indecently, foully. obscenitas, atis, f., foulness, impurity, inauspiciousness.
a, um, of ilL omen, foul, impure, evil, indecent. obsciiratio, onis, f., darkening. obsciire, darkly, secretly. obsciiritas, atis, f., darkness, ohscurity, meanness. obsciiro, l, to darken, hide, blind. obsciirus, a, um, dark, unknown,
obscenus,
oblivium, i, N.,forgetfulness. obloco, I, give out on contract. oblocutor, oris, m., contradicter. oblongus, a, um, rather long. obloquor, locutus, to interrupt,
contradict.
ohscure, secret.
obsecratio, onis,
f.,
supplication,
heseeching, profestation.
sfruggle against.
3,
obluctor,
obliido,
si,
I,
obsecro,
obsepio,
i, to i,
beseech, implore.
play ojf jokes. obmolior, 4, throw up in front. obmoveo, movi, mot-, 2, hring forward.
sum,
obsecundo,
fence
f.,
in,
obsequela
obmurmuro,
i,
murmur
against.
com-
jmsh against.
resolute.
obnisus
(-xus), a,
um,
obnixe, with might and main. obnoxie, guiltily, suhmissively. obnoxius, a, um, frail, exposed,
liahle, suhinissive,
obsequens, tis, yielding, indulgent, obsequenter, ohedientl.y. obsequiae, arum, f., funeralrites. obsequiosus, a, um, compliant. obsequium, i, n., yielding, compliance, indulgence, ohedience. ciitus, 3, yield, gratify, indulge, obey, subinit. obsero, i, to bolf, fasten. obsero, sevi, sit-, 3, to sow, plant,
obsequor,
beholden.
obniibilus,
a,
um,
beclouded.
obniibo, psi, pt-, 3, to veil, cover. obnuntiatio, onis, F., announcement of evil omen. obnuntio, (-cio), i, announce (evil). oboleo, ui, 2, to emit odor. f obolus, i, N., a small coin (3 cts.).
cover,
fill.
observans, tis, watchful, atteniive. observanter, carefully. observantia, ae, f., respect, regard. observate, circuinspectly.
126
observatio, onis,
f.,
observatio
care, ohserv-trix, tricis,
obtrudo.
obsto,
stiti, stat-,
i
,
stand against,
to.
observator,
F.,
oris, M.
obstrepo,
ui, it-, 3, to
clamor
at
or
ohserver.
i, icatcli
observito,
carefully.
observo.
i,
hinder, impede.
3,
obses, idis, c, hostage, j^^^edge. obsessio, onis, f., Uockade. obsessor, oris, M., a hesieger, frequenter.
hind
hin-
obstructio, onis,
drance.
f.,
harrier,
obstruo,
of
xi,
ctum,
3,
huild against,
thrust upon.
harricade, ohstruct.
obstrudo=obtriido,
2,
to
hesiege,
obstupefacio,
feci, fact-, 3,
amaze.
occupy, frequent. obsidio, onis, f., siege, hlockade. obsidior, i, Ue in waitfor. obsidium, i, N., siege, blockade. obsido, 3, heset, hesiege, occupy.
obsum,
obsignator, oris, n., sealer, witness. obsigno, I to seal, attest, pledge. obsipo, I, sprinkle.
,
obsuo, ui, iit-, 3, sew up, stop close, obsurdesco, dui, 3, g7'ow deaf. obtego, xi, ct-, 3, to cover, hide,
veil,
keep
secret.
obsisto,
obtemperatio, onis, f., compliance. obtempero, i, comply, conform. obtendo, di, tum, 3, draw or spread
over, hide, pretend, allege.
obsole-facio,
3, to
wear
out, spoil.
obtentus,
a,
obsolesco, evi,
decay.
[tineo,] held.
wear,
obsonator, obsonatus,
f
obsonium,
n., viands.
obtestor,
i,
obsono
(-or), i,
purvey,furnish.
interrupt noisilyi
to sleep.
obtexo,
xui,
xt-,
3,
weave or
cui, to he
sivallow up.
3, get soiled,
3),
ob,5ordesco, sordui,
ivear out, diminish.
obtigo=obtego,
cover.
2,
hold, get,
obstantia, ae, f., hindrance. obstetrix, icis, f., midwife. obstinate, injlexihly. obstinatio, onis, f., stuhhornness. obstinatus, a, um, resolute. obstino, I, standfast or against.
groio numh.
2,
to
turn,
ivrench.
obstipesco=obstupesco,
3, to
he
amazed. obstipo, I, to lean. obstipus, a, um, hent, inclined. obstitus, [-sisto,] set in the way, opposed, struck hy lightning.
obtrectatio, onis, F., disparaging. obtrectator, oris, m., traducer. obtrecto, i, detract, oppose, injnre. obtritus, [tero,] hruised. obtriido, si, sum, 3, to thrust upon,
gulp, stop close.
obtrunco
obtrunco,
kill,
octingenti.
occiduus,
occillo,
a,
127
i, to cut away, mangle, prune. obtueor, 2, gaze 4ip on, perceive. obtundo, tudi, tus- (tuns-), 3, to
um,
setting, failing,
trhn,
perishing, western.
obturamentum, i,
n., stopper,
hung.
obturbo, I, disturh, confuse. obturgesco, tursi, 3, to swell. obturo, I, stop up, allay. obtuse, dully, dimly.
obtusio, onis, f., hluntmg, hruise. obtusus, [tundo,] hlunted, duLL obtutus, us, M., a gazing.
smash. cent-, 3, chirp, croak, sing (inauspiciously). occipio, cepi, cept-, 3, hegin, enter. occiput, itis, [-itium, i,] n., hack of the head. occisio, onis, f., slaughter, murder. occisor, oris, m., slayer, murderer. occisus, [caedo,] slain. occliido, si, sum, 3, to shut, stop. occo, I, to harrow.
i, to
occino,
ui,
obumbro,
obuncus,
overshadow, ohscure. hent, hooked. obustus, [uro,] charred, scorched. obvagulo, I, deniand loudly. obvallo, I, to fortify, surround. obvenio, veni, vent-, 4, come in
i,
occubo,
a,
um,
hide.
occulte
occulto, I, to hide, secrete. occultus, a, um, hidden, secret. occumbo, cubui, cubit-, 3, to fall,
sink,
lie,
yield, perish.
f.,
obverto,
turn toivards. obviam(w. dat.), in the ivay, athand. obvigilo, i, to he watchful. obvio, I to meet, prevent. obvius, a, um, meeting, in the way, at hand, opposed, adverse, exposed.
ti,
sum,
3,
occupatio, onis,
ing,
seizing,
hold-
employment.
occurro,
3,
run
to
meet, oppose,
obvolvo,
vi, ut-, 3, to
wrap, cover.
occa, ae, f., harroiv. occaeco, i, make hlind, darken. occaedes, is, f., slaughler. occallesco, lui, 3, get hardened.
occano,
occasio, onis,
occasion, meaiis,
opportunity, supply.
occursatio, onis, f., officiousness. occurso, I, 7neet, attack, appear. occursus, iis, m., meeting, opposing. Oceanus, i, m. (ocean), Father of Seas and Rivers. oceanitis, idis, f., d. of Oceaniis ; sea-nymph.
ocellatus, a, um, spotted. ocellus, i, m., little eye, eyelet. ocior, us, occissimus, swifter. ociter, ocius, ocissime, siviftly. ocrea, ae, F., greave (leg-armor).
occasiuncula, ee, f., occasion. occasus, iis, m., [cado,]///, downfall, destruction, setting, the west.
occatio, onis,
f., harroiving.
ocreatus,
a,
um,
occepso=occepero
occepto, i, hegin. occidens, tis, m.,
occidio,- onis,
[occipio].
Octavius
octavus,
(-anus),
greaved. family i,
name
of Augustus.
the west.
f.,
[caedo,] mas-
sacre, destruction.
eighth ; F., the a, um, one-eighth. eighth hour (4 p.m'.) octies (ens), eight times.
;
occido, cidi, cis, 3, kill, cut down. occido, cido, cas, 3, fall, set, perish,
he ruined.
hundred.
128
octipes, edis, octo, eicjht.
octipes
e'i()lit-Jooted.
ogganio.
f cecus,
i,
m,
hall, saloon.
October, bris, m., Octoher (8th month). ootodecim, elghteen. octogenarius, a, um, of 80 years.
octogeni,
a,
um,
a,
eighty each.
CEdipus, podis, myth. king of Thebes, son and slayer of Laius. CEneus, ei (eos), k. of yEtoHa, father of Meleager and Tydeus. CEnotria, ae, f., an ancient name ofS. E. Italy.
t oestrus, i, m., gadfly, frenzy. CEta, ae (-, es), a mt. of Thessaly.
octogesimus,
um,
eightieth.
octogies, eighty tiiiies. octoginta, eighty. octojugis, e, eight together. octoni, a, um, eight each.
offa (ofella),
ee, f.,
bit,
morsel.
octuplus,
a,
um,
eight-fold.
offendo,
di,
sum,
3,
strike, offend,
octussis, eight asses. ocularius, a, um, of the eyes. oculatus, a, um, furnished
eyes, visiblej conspicuous.
hit, fail,
stumble, blunder.
ivith
oculus,
i,
M.,
eye,
vision,
darling,
ocyor=pcior,
f f
swifter.
f,, soiig.
oda, ae
ode, es,
i,
odeum,
m, music-halL
odi, osus ( 38, i.), hate, dislike. odiose, hatefully. odiosus, a, um, vexatious, hateful. odiura, i, n., hafred, offence, aversion, disgmt, insolence.
offensa, ae, f., collision, affront. offensatio, onis, f., hitting, stumbling, blunder. oflfensio, onis, f., stumbling, vexation, offence, aversion, mishap. oflfensiuncula, ae, f., slight offence. offenso, I, dash against, stumble. oflfensus, [-fendo], offensive. oflfero, obtuli, oblat-, offer, show, addace, occasion, inflict. offeriimenta, orum, n., gift. officialis, e, of duties or service. oflKcina, ee, f., ivorkshop, factory. officinator, oris, M., a master-work-
man,
oflBcio,
artist.
feci,
odor, oris, m., odor, fragrance. odoratio, onis, f. -tus, us, m., seni^e of siiiell, odor. odoratus, a, um, fragrant.
;
odorifer, era, um., fragrant, spicy. odoro, I, to einit perfume. odoror, i, examine by scent, snujf,
search, smell
at.
odorus,
Odrysce, a
oflficiose, courteously. officiosus, a, um, obliging, dutifuL officium, i, N., service, duty, favor. oflfigo, xi, ct-, 3, /ix, fasfen. oflfirmatus, a, um, resolutey stubborn, obstinate. oflRrmo, i make fast, persevere. oflEla=offula, Uttle bit. offoco, I, choke with water. oflfrenatus, a, um, curbed. offringo, egi, act-, 3, to cross-plough.
,
Thracian people.
Ody.33ea, ae, the story of Ulysses. CEa, ae, f., a town of N. Africa, in the territory of Tripoli. CEagrus, i, myth. k. of Thrace, father of Orpheus. OEjbalus, i, myth. k. of Sparta, founder of Tarentum. fceconomia, ae, f., economy.
offucia,
ae, f.,
cosmetic, trick.
fragment.
3,
oflfulcio, (si),
tum,
stop up.
oflfulgeo,
si, 2,
shine upon.
oflfundo, udi, iis-, 3, pour upon or fortii ; p., spread, extend. ofifusco, I, obscure, vilify. oflfiisus, [oflfundo,] poured.
ogganio,
4, snarl, yelp,
growL
oggero
oggero,
3, bring, carrij.
operose.
Olympus, i,
border-town of Macedonia. i, n., tripe, paunch.
inis, n., omen, portent, or solem7i usage.
i,
129
Ogyges, is, (-us,.i,) myth. founder of Thebes. Ogygius, a, um, Tlieban (Bacchus).
Oileus,
i,
m., a mt. in Thessaly, seat of the gods ; heaven. Olynthius, a, um, of Olynthus, a
myth.
king of Locris,
omasum,
omen,
ualy^
father of Ajax (Oileus). olax, acis, fragrant. Olbia, ae, f., a city of Sardinia.
olea,
ae, f.,
rit-
omentum,
n., fat,
membrane.
olwe.
-arius), a,
oleaceus (-agineus,
-aris, e,
um
of
oleaster,
oleitas, atis,
olens, tis, fragrant, odorous. oleo, ui, 2, to emit odor. oleatus, a, um, cured in oil. olerator, oris, M., kitchen-gardener. olenticetum, i, n., noisome pool. oleo, olui, 3, to emit odor, betray one's self by the smell. oleosus, a, um, oilij,fall of oil. oletum, i, n., oHve-orchard ; dung.
omnimodo,
omnino,
by
ali
means.
all
altogether,
omniparensi,
tis,
all-producing.
oleum,
i,
omnipotens, tis, all-powerful. omnis, e, all, every^ any (w. negat). omnituens, tis, all-seeing. Omphale, es, myth. q. of Lydia. onager (-grus), gri, M., wiid ass.
onco,
I, to
ground.
olfacio, feci, fact-, 3, smell, scent. olfacto, I, smell at, detect. olfactus, us, M., the sense ofsmelL olidus, a. um, strong-scented. olim, once, ever, some day. olitor, oris, n., market gardener. oliva, ae, f., olive, oUve-branch.
bray.
olivetum,
i,
n., olive-orchard.
onerarius, a, um, of burden,freight. onero, i, to load, stoio, burden. onerosus, a, um, burdensome. onus, eris, n., a ioad, burden, cargo. onustus, a, um, ioaded, freighted. f onyx, ychis, M., onyx (yellowish marble or gem). opacitas, atis, F., shade.
harvest.
olivum,
i,
opera,
ollaris, e; (-arius), of pots, potted. oUe, ollus, for ille, thaf. olor, oris, m., sivan ; odor.
task or service. pains, iask, service, care ; (abl.), by jneans ; day^s ivork ; pl., day-laborers.
se, f., iight
se,
f.,
m.,
olorifer, era,
olorinus,
a,
operatio, onis,
f.,
ivork,
perform-
ance, solemnity.
Olympia,
ae, a city of Ehs (S.W. Greece), where games were held in honor of Jupiter. olympias, adis, f., period of 4 years pl., the Muses. Olympias, adis, m. of Alexander.
;
operculo,
i,
to cover.
i,
operculum (-imentum),
cover, panei-work.
N.,
lid,
operio,
shut,
6perior=opperior,
Olympius,
pl.,
a,
um, of Olympia;
n.
Olympic games.
130
operositas, atis,
operositas
f., nice
opusculum.
opportiine, seasonahly. opportiinitas, atis, f., fitness, opportun ity, advantage. opportiinus, a, um,fit, seasonahk.
exposed, liable.
work.
n.,
pl. oracles.
opes, [ops,]
F.,
resources,
ivealtJi.
onis,
f., opposition.
[pono,]
um,
Jielp-hringing.
um,
crusJied.
opifex, icis, m., craftsman. opificium, i, n., tvorJc. opilio, onis, m., sJiepJierd. opime, sumptuousbj. opimitas, atis, F., ahundance.
suppress.
i,
opprobrium (-bramentum),
reproacJi, disgrace, taunt.
n.,
opimo, I, tofatten, enricJi. opimus, a, um,/a^, 7'icJi, sumptuous, nohle; spolia opima, spoils taken by a general from the general of the defeated enemy.
opinabilis, e, conjectural. opinatio, onis, F., conjecture. opinatus, a, um, imagined, famous. opinio, onis, f., opinion, fancy, rumor, 7'eport, reputation. opinor (-o), i, to suppose, tJiinJc. opipare, sumptuously. -is, e, sumptuous. opiparus, a, opitulor. I, brinj aid, Jielp. t opion (-um), i, N., opium, poppy-
opprobo, I, to reproacJi, upbraid. oppugnatio, onis, F., attack. oppugnator, oris, m., assailant.
oppugno,
sault,
I,
io
attack,
storm,
fists.
as-
7'esist,
I,
heat
with
opputo,
to
prune.
Jielp,
migJU
pl., re-
sources, wealtJi.
ops6nium=obs6nium,
viands.
um
optabilis, e, desiraUe. optatio, 6nis, f., cJioice, ivisJi. optato, according to desire.
optatus,
a,
um,
wisJied-for,
desir-
juice.
oportet,
uit, 2,
it
must he
39,
i).
cJioose.
optumus=optimus,
opulens,
tis
;
hest.
-lentus,
a,
um,
ricJi.
opulente
opulentia,
(-ter), sumptuously.
ae, f., wealtJi,
resources.
surely.
(fortified).
i,
to
pawn, pledge.
to
set
Opuntii, people of Opus, a town of Locris. opus, eris, n., 7vork, tasJc, husiness. opus, need, 7ieedful, serviceable.
opusculum,
i,
ora
6ra,
ae, f., shore,
i,
oscen.
f
131
oraculum,
oratiuncula,
speeeh.
F.,
orator, oris, M.
-trix,
triois,
oriola=horiola, skiff. Orion, onis (onis), a famous hunter, changed to a constellation. orior, ortus, oriturus, 4, to arise. appear, originaie, be born.
orbator, oris, n., bereaver. orbiculatus, a, um, rounded. orbiculus, i, M., slice, pulley-wheel. orbilis, e, of a wheel ; N., rim.
orbis, is, M., circle, ring. orbita, ae, F., track, course. orbitas, atis, f., bereavement.
Orithyia,
ee,
myth.
d.
of Erectheus.
;
oriundus,
orbitosus, a, um, full of ruts. orbo, I, bereave, deprive. orbus, a, um, beref, orphaned. orca, se, f., narwhal (whale).
Orcades, um,
f
the Orkney Islands. orchas, adis, N,, a kind of olive. orchestra, ae, f., the Senate's seat
embelishment, apparel.
a,
orneus,
f f
ash.
ornithias,
spring ivind.
in the theatre
orcheslra.
Orchomenus, i, myth. son of Athamas a town of Boeotia. orcinus, a, um, ofthe dead.
;
ornithon, onis, m., bird-house. orno, \,fit out, equip, embeilish, honor. ornus, i, f., mountain-ash.
oro,
f
I
,
.^peak, plead,
pray.
orcula,
ae, F.,
i,
keg.
;
Orcus,
name
ordeum=hordeum,
ordinarius,
a,
barley.
orobos, i, m., wild pea. Orontes, is (ae), a river of Syria. Orpheus, ei, ea, son of Onagrus and Calhope, a bard of Thrace.
um,
customary, reg-
Orpheus
(-icus, -aicus), a,
um,
rows ; M., overseer. ordinate, -tim, in good order. ordinatio, onis, f., arrangement, regulalion, government. ordinatus, a, um, loell-ordered. ordino, i, set in order, govern. ordior, orsus, 4, begin, undertake. ordo, inis, m., order, rank, band. f oreas, adis, f., mountain nymph. Orestes, is (ae), son of Agamemnon, slayer of his mother. f orexis, is, f., longing. instruments. f organicus, a, um, of
idar, in even
N. pl., a
orthius, a, um, high-pitched. ortivus, a, um, rising, eastern. ortus, [orior,] descended, born. ortus, tis, m., rising, origin, birth. Ortygia, se, ., a name of Delos also the island-dist. of Syracuse.
f
;
goat, gazelle.
60, oris, N., mouih,face, entrance. os, ossis, N., bone, heart-ivood.
132
Osci
paciscor.
otium
(-olum), i, n., ease, idleness, quiet,peace; abl., at ease, leisurely.
exultingly.
ovanter,
ovatio, onis, F., an ovation (lesser triumph, with myrtle wreath). ovatus, a, um, egg-shaped.
osculor (-o), I, kiss, prize, clierisli. osculum, i, M., mouth, lip, kiss. Osiris, is (idis), an Egyptian deity, husband of Isis.
osor, oris, m., a hater. Ossa, se, f., a mt. in Thessaly.
oviarius (-illus, -inus, -illinus), a, um, of sheep. ovicula, ee, f., a Uttle sheep. ovilis, e, of sheep ; N., sheepfold. oviparus, a, um, laying eggs.
ovis,
is, F,.
I,
sheep, simpleton.
ovo,
to exult,
triumph, celehrate.
ovum, i, N., egg ; ab ovo usque ad mala, from egg to fruit, i.e.
from first to last (of the feast). foxalis, idis, F., sorrel. Oxus, i, M., a river flowing into the Caspian. f oxymeli, itis, n., vinegar mixed
honey, oxymel. f., wild sorrel. f oxyzomus, a, um, with sour sauce.
icith
osseus,
a,
um, of
i, i,
hone, hony.
little
ossiculum,
ossifragus,
n.,
hone.
ossuarius,
a,
um, for
receiving
to
ostendo,
di,
sum
(tum),
3,
oxys, yos,
ostensio, onis, f., exhihiting. ostentarius, a, um, of progtiostics. ostentatio, onis, f., display,parade ostentator, oris, m., vain hoaster. ostento, I, exliihit,display,threaten,
reveal, indicate.
fozymum=ociuum,
clover.
ostentum,
n.,
ostentus, us,
M., exhihiiing.
Ostia, ae, f., a port at the mouth of Tiber, founded by Ancus. ostiarius, a, um, of the door ; m., porter ; n., door-tax. ostiatim, y)-om door to door. ostium, i, N., door, mouth, entrance. f ostrea, ae, f., oyster. ostrearius, a, um, of oysters. ostreatus, a, um, rough, scahhy. ostrifer, era, um., p7'oducing oysters. ostrinus a, um, pu7ple.
1
P, the prsenomen Publius. pabo, onis, m., icheelharrow. pabularis, e -ius, a, um, offodder. pabulatio, onis, v., pasture,forage. pabulator, oris, M., forager, herds;
man. pabulor,
pabulum,
pacalis,
e,
i,
o/ peace, peacefuL
ostrum,
a,
i,
n., sea-purple.
pacate, penceahly. pacator, oris, m., peacemaker. pacatus, a, um, at peace, friendly, reduced to suhmission. Pachynum, i, N. -us, i, D., S. E. promont. of Sicily.
;
osus,
um
Otho, onis, 8th emperor, a.d. 69. Othrys, yos, m., a mt. in Thessaly.
otior,
i, to
he at leisure.
neutral, unprofitahle.
pacifer, era, um, peace-hringing. pacificatio, onis, F., peace-making. pacificator, oris, m., peace-makei\ pacifico, i, pacify, appease. pacificus, a, um, peace-making. paciscor, pactus, 3, agree, contract, hargain, harter.
paco
paco, I, to pacifij, suhdue. pacta, ae, hetrotked hride.
palmeuE
f
133
a,
palaestricus,
um, of
tJie
pal-
pactilis, e, plaited; ivreathed. pactio, onis, f., hargain, compact. Pactolus, i, M., a river of Lydia,
who perished at Troy. palans, tis, icandering. palaris, e, of pales or staJces. palatinus, a, um, of tJie Pcdatium, a hill of Rome imperial.
;
palatium,
palatus, m.
i,
i<i.,
palace.
N.), palate, vault.
Pacuvius,
i,
an old
Roman
poet,
(-um,
A.D., 221-132.
a, um, of the river Po (Padus), in N. Italy. Padusa, ae, f., a channel of the Po. Peean, anis, m. a name of Apollo ; a religious or festive hymn.
Padanus,
f pale, es, f., wrestling. palea, ae, f., cJiaff; cocJc^s wattles.
palear, aris, N., dewlap, tJiroat. Pales, is, f., the deity of Cattle. Palici, orum, sons of Jupiter and
palilis, e,
paedagogium, f paedagogus, i,
i,
m., the
hofs
hall.
m., preceptor,hog^s
peedidus, a, nva., filthy. paedor, oris, m., filth, stench. paegniarius, a, um, in play.
Thalia(^tna),honored in Sicily. of Pcdes ; n. pl., festival of Pcdes, the shepherd's feast. f palimpsestus, i, m., palimpsest (a parchment twice written).
Paliniirus. i, the pilot of palitans, tis, icancJering.
paliiirus,
i,
^neas.
m., CJirist-tJiorn.
palla,
ae, f.,
a,
um,
paenuria=peniiria, poverty. paeonius, a, um, medicinal, liealing. Paestum, i, n., a town of Lucania, 40 miles S. E. of Naples. paetus (-ulus), a, um, hlinJcing, leering, cross-eyed.
Palladius, a, um, of Pcdlas (Minerva) N., her image at Troy. Pallanteus, a, um, of Pcdlas, son of Evander.. pallens, tis, wan, pcde, evil.
;
-esco, 3, to he pale, palleo, ui, 2 sicl-en (with fear or desire). palliatus, a, um, cloaJced, clad.
;
pallidus (-ulus),
rustic, civic.
a,
paganus
(-icus), a,
um,
Pagasaeus, a, um, of Pagasa, in Thessaly puppis, tJie Argo. pagatim, hi/ districts.
;
palliolatim, in a mantle. pallium (-olum), i, N., cover, cloaJc, mantle (a Grecian garment).
pallor, oris, M., paleness,
ness, terror.
unsigJitli-
pagina
(-ella),
ae,
F.,
jf^a^/e,
lcaf,
slah, hooJc,
garden-hed.
pallula,
palma,
spade,
sJiovel.
palm, hand, oar-hlade, pcdm-wreath, date. palmaris, e, hand' s-hreadtJi, meriting tJie pabn. palniarius, a, um, of tJie palm; N.,
se, F.,
prize, fee.
palmatus, a, um, marJced witJi figure of tJie pcdrn. palmes, itis, M., vine-hrancJi.
tJie
below
deae,
tJie
Furies.
palmetum,
palmeus,
a,
i,
m., pahn-grove.
Jiand^s hreadih.
um,
134
palmifer
iny,
palmifer
papilio.
ae, M.,
i,
(ger), era, um, palm-bearahoundiru/ in palnis. palmipe.3, pedis, Jiat-footed. palmo, I io niarh wil/i the palm.
,
1 pandectes, pandiculor,
repertory.
one^s seif.
to stretch
palmo3US,
palnis.
a,
um,
ahounding
in
Pandion, onis, myth. k. of Atliens, f of Progne and Philomena. pando, I, to hend, curve. pando, di, sum (passum), 3, to
spread, open, expand, reiate.
Palmyra,
first
woman,
or banjo.
palpebra, palpsbro,
eyeiash.
to winJc, biink.
pandus, a, um, beiU, crooked. f panegyricus, a, um, laudatory. Pangaeus, i, m. a, orum, n., a mountain of Thrace. pango, nxi (pegi, pepigi), nct;
pant, trembie. palpo (or), I, to stroke, caress, coax. palpus, i, N. (um, n.), stroking, caressiag,Jiattering. paliidamentum, i, n., a miiitary
io ihrob,
;
palpitatio, palpito, I,
(pact-),
3,
paniceus, a, um, q/' bread ; N., panicula, se, F., tuft, sweiling.
panicum,
panis,
i,
Panionius,
is, m.,
paludatus, a, um, cioaiced. paludester, tris, niarsiiy. paludosus, a, um, marsliy, boggy.
pannarius, a, um, of cioth. panniculus, i, m., rag. Pannonia, se, f., North Turkey.
pannosus
;
(-iiceus), a,
um,
ragged,
palumbes, is,
-a, ae, f.,
c.
-us (-ulus),
i,
m.
shrivelied.
loood-pigeon.
a,
pannus
prop.
night.
(-ulus),
i,
palumbinus,
palus,
i,
um, of pigeons.
N., stake,
fpannychius,
a,
um,
iasting
aii
M.
-um,
swamp.
paluster,
f
tris, e,
i,
marshy.
m., boxing-maicii.
F.,
pammaolium,
ae,
Pamphylia,
coast-dist. of
a, VLVQ., fuii
pampino, i, to trim, ciip (vines). pampinosus, a, um, ieafy, branchy. pampinus, i, M., tendrii, vine-ieaf.
[fpan-,
ali-.
Palermo (in f., i, northern Sicily). pansa, ae, splay-foot. pansus, [pando,] outspread. Pantheon, i, N;, temple of all the gods, built by Agrippa, B.c. 27. fpanthera, ae, .,panther. pantherinus, a, um, spotted, crafty. pantices, f., boweis, sausages. Panthiis (ous), i, voc, u, nephew
of Hecuba, priest of Apollo.
Panormus,
Pan, Pano3, god of Sliepherds. fpanacea, ae, f. -ces, is, N. panax, acis, m., cure-aii.
;
pantomimus,
;
i,
M.
iet-dancer, jyaniomime.
panucla=panicula,
!
tuft.
panarium (-olum),
i)asket.
i,
n.,
bread-
Panathenaious, a, um, of the Athenian festival of Pallas. fpancarpus (-ius), a, um, of ali
fruiis.
panus, i, m., bohhin, tiimor. f papce strange ! indeed! papaver, eris, n., poppy. Paphlago, onis, a native of Paphlagonia, in N. Asia Minor.
Paphos
Venus,
(-us),
i,
f.,
city
of
in Cyprus.
papilla
papilla,
ge, f., hreast, teat,
Parthus.
parietalis, e;
ivalls
:
135
-tarius, a,
f., ruins.
pimple.
um, of
Papirius Cursor, dictator, b.c. 338. pappas, se, m., governor, tutor. pappo, I, ent (pap). f pappus,i, M., oldman,grandfather. papula, se, f., piniple. papyrius (-aceus), a, ura, ofpapyrus.
i, M., paper-reed, paper. par, paris, equaJ, just, fit, comrade, match, mate ; N., a pair. parabilis, e, easy to get. f parabola, ae, F., comparison. f paradisus, i, m., park, paradise. f paradoxus, a, um, strange, con-
parietinae,
parilis,
e,
arum,
equal, like.
papyrus,
pario, I, equalize, halance accounts. pario, peperi, parit- (part-), 3, to produce, effect, hring forth. Paris, idis, a son of Priam, the abductor of Helen. Parisii, orum, a people on the Seine (northern Gaul). pariter, equally, alike, together. parito, I, to get ready. Parius, a, um, of Paros, an I. in the ^gean, famous for marble.
tradicton/.
parma, ae, f., round shield, target. Parma, ae, f., a city of N. Italy. parmatus, a, um, armed ivith targets.
parniula,
ae, F., little shield.
pilaster.
parate,
ivith
preparation, vigilanthj,
Parnasus
proinptlg.
paratio, onis, F., getting, procuring. paratus, [paro,] ready, equipped. -tura, se, F., paratus, iis, m. preparation, equipment. Parcae, arum, f., the Fates, Clotho, Lachesis, and Atropos. parce, sparingly.
;
i, m., a mt. in Delphi, sacred to Apollo and the Muses. paro, I, prepare, get ready, procure ; make equal, determine. f paro, onis, m., a light ship, cutter.
(-ssus),
Phocis, above
f.,
supply.
parci-(parsi-)m6nia,
ee, F.,
thrift.
parcipromus,
i,
m., niggard.
parra,
se, f.,
3,
Parrhasius, a, um (of Parrhasia), Arcadian: dea, Carmenta, the mother of Evander. parricida, ee, c, parricide, traitor,
murderer, assassin. i, N., murder, ireason. pars, partis, f., part, share, portion,
parcus,
um, frugal, sparing, a, chary, scanty, petty, parsimonious. fpardalis, is,F. ;-dus,i, M ,panther.
paregoria, ae, F., relief ease. parelion, i, N., mock-sun. parens, [pareo,] tis, ohedient
f
f
parricidium,
sidgects.
parens,
tis,
c, [pario,] parent,
e,
parentalis,
of parents ; N.
pl.,
parento,
pareo,
i,
to sacrifice
forthe dead,
parsimonia, ae, F., thrift. Parthaon, 5nis, myth. k. of Calydon, father of CEneus. Parthenius, a, um, of Parthenius, a mountain of Arcadia. Parthenon, onis, m., the temple of Pallas, in Athens. Parthenope, es, a Syren Naples.
;
ato7ie.
2,
is
appear, ohey,
clear.
suhmit
paret,
it
Parthi, orum, people of Parthia, the dist. near the Caspian Sea. Parthinus, a, um, of Parthus, a
city in Illyria.
Parthus
(-icus), a, vim.,
farthian.
136
partiarius
patratio.
passivus,
I '
a.
um, [pando,]
;
sp^^ead
-ve, passively.
participatus, us, m. -tio, onis, F., -cipium, i, n., shariitg, pariaking. participo, i, io share, pariake, im;
raisin-tvine.
part, participate.
particulatim, piecemeul.
partilis, e, divisible.
passus, us, M., siep,pace (five feet) mille passuum, a mile. pastillus, i, M. um, n., litile loaf pastinaca, ae, ., parsnejy, carrot. pastinatum, i, n., trenched ground. pastino, i, to dig and trench. pastinum, i, n., a garden-fork,
;
hringing forth.
partio
partite, metliodicalhj. partitio, onis, f., disiribution. partito, disirihuiively. partitor, oris, m., divider. partitudo, inis, f., hringing forih.
partitus, a, um, divided. parturio, 4, io he in lcd)or, yield. parturitio, onis, F., bringing-forth. partus, [pario,] ihat has borne. partus, lis, m., hirih, young. parum, not enough, little, too little. parumper, for or in a little while.
trenched hed. pastio, onis, f., pasturing, feeding. pastor, oris, M., herdsjnan, shepherd, keeper of animals. pastoralis, e -ius- (-icius), a, um, of shepherds, or lierdsmen. pastus, [pasco,] /ef/, having eaten. pastus, iis, M., food, pasture.
;
f patagium,
i,
Patara,
ae, f.,
i,
a port of Lycia.
Patavium,
pate-facio,
patella,
n.,
Padua, N.
Italy.
parve,
sUghtly.
parvi, of small value. parvitas, atis, F., smallness. parvulum, uot much. parvus (-ulus), a, (minor, minimus), smaU, Hiile, peiiy. Parsargadae, arum, the old Persian capital. pascalis, e, grazing
to
lie
open,
um
pater, tris, m., faiher, ancestor. patera, ae, f., bowl, saucer. pater-familias, head of a house.
paternus,
patibilis,
a,
um, faiherly,
native.
pasceolus,
i,
m., wallet.
patibulatus,
a,
um,
pilloried.
patibulum,
i,
P.,
pasture, graze.
pascuus, a, um, of grazing, pasture. Pasiphae, es, (all-shining,) myth. d. of Hehos, wife of Minos. passarius, a, um, [pando,] sundried.
patiens, tis, paiient, enduring. patienter, paliejdly. patientia, se, f., paiience, forhearance, sidgeciion, suhmissiveness.
passerculus, i, M.;-a,
ae, Y.,pet hird. passibilis, e, capable of suffering. passim, here and there, at random. passio, onjs, f., suffering, affection.
patina, ae, F., dish, pan. patinarius, a, um, siewed. patior, passus, 3, suffer, endiire, permii, receive (good or ill). pator, oris, m., opening. Patrensis, e, of Pairce, an ancient town of Achaia. patratio, onis, F., accomplishing.
patrator
patrator, oris, m., effecter. patratus,a, um, effective, appointed.
patria,
1
ae, f.,
pecus.
137
patriarcha
patriarch.
pauso, I, cease, pause. pauxillatim, hy degrees. pauxillus (-ulus)=paucus, small. pavefacio, fact-, 3, terrify. paveo, pavi, 2 -vesco, 3, -vito,
;
patricians.
patricus,
pavicula, ae, f., a rammer. pavide, timorously. pavidus, a, wxa., fearful, timid.
pavTmento,
pavio,
to
i,
pavimentum,
pavo, onis
peacock.
;
n.,
pave. pavement.
tt-ainple.
lihiny.
4, to heat,
ram,
i,
patrisso, i, he Uke thefather. patritus, a, nm, q/ one^sfathers. patrius, e, of a father or fathers, or native land, hereditary. patro, I, to appoint, effect, perform. patrocinium, i, n., defence, patronage, pleading in court.
-us,
m., peacock.
pavonaceus
(-ninus), a,
um, of a
pavor, oris, M., fear, dread. pax, pacis, f., peace, quiet, favor. paxillus, i, M., a Uttle peg. peccans, tis, c, offender.
patrocinor, i, defend, patronize. Patroclus, i, friend of Achilles, slain by Hector. patrona, ae, f., rnistress, protectress. patronatus, us, m., patronsliip. patronus, i, M., patron, protector,
advocate, defender. patruelis, e, kindred, cousin. patruus, i, n., uncle (father's side) an austere adviser. patulus, a, um, oj)en, spreading. pauci, ee, a.,feio; n., afeiv words.
peccatum,
,
i,
n.
-tus,
us,
m.,
fault, offence.
pecco, I to sin, offend, fail. pecorosus, a, um, rich in cattle. pecten, inis, m., comh, card, reed,
quiU (of lyre), scallop.
pectorosus, a, um, hroad-hreasted. pectus, oris, N., hreast, heart._ pecu, cua, cui, pl., cuda, n., cattle. pecuarius, a, um, of cattle; f.,
cattle-hreeding
;
um, Uttle, few. hy Uttle. paulisper, /o?' a short time. paulo (paullo), hy a little. paululus, a, um, very little. paulus (paullus), a, um, Uctle. pauper, eris, poor, scanty.
paucus
(-ulus), a,
little
paulatim,
pecuinus, a, um, brutish. peculator, oris, m., peculator. peculatus, iis, m., emhezzlement.
peciiliaris, e, one's own, pecidiar. peciiliariter, as private property. peculiatus, a, um, provided.
I, givefor one^s oion. peculiosus, a, um, wealthy. peciilium, i, n., property, savings. peculor, I, to pectdate, emhezzle. peciinia, se, f., iveaUh, money. peciiniarius, a, um, of money.
pauperculus,
pauperies,
poor. poverty, injury. paupero, i, impoverish, roh. paupertas, atis, f., poverty, need.
a, ei, f.,
um,
peciilio,
pausa,
ae, f.,
pause, check.
vic-
pausarius, i, M., rowing-master. pausatus. a, um, al rest. pausea, ae, f., a kind of olive.
pecuniosus, a, um, rich. pecus, oris, n., cattle, fiock. pecus, iidis, f., one of the herd or fiock, a sheep.
138
pedalis, e
;
pedalis
penitus.
pellicatus, us, m., concuhinage.
pellicio, lexi, lect-, away, decoy.
3,
entice,
win
stale, proj).
pedaneus,
pedarius,
a,
a,
M., pl.,
unregisteredsenators\N\i\\o\xtYOte.
pedatim, pedatus,
pedes,
/oo/ hy foot.
on
foot.
itis,
pedester,
level,
tris, tre,
pellicius, a, um, ofskins. pellio, onis, M.,furrier. pellis, is -icula, ee, f., skin, tent. pellitus, a, um, clad i?i skins. pello, pepuli, puls-, 3, beat, drive, strike, conquer, expel, touch, affect. pelliiceo, xi, 2, shine through. pelliicidus, a, um, transparent,
;
plain.
step
h)/ step.
glittering.
pedetentim,
;
pelluo=perluo, wash
off.
pedica, ee, f., sJiackle, snare. pedis, is -iculus, i, m., louse. pediculus, i, M.,footstalk.
pedisequus,
peditatus,
i,
f., fol-
Peloponnesus,
pedo,
to set
on foot, prop.
i, f., the peninsula of southern Greece. Pelops, 5pis, son of Tantalus, father of Atreus and Thyestes.
pedum,
Pelorus,
Sicily.
E.
Pegasus,
the sea.
peltatus, a, um, armed tcith pelta. Peliisium, i, n., a town at the E. mouth of the Nile. pelvis, is, im, i, f., hasin. penarius, a, um, for provisions
F., closet, larder.
Pelasgi, orum, a primitive people of southern Europe. Pelasgus, a, um, Grecian. Peleus, ei (eos), myth. k. of Thessaly, father of Achilles. Pelias, 86, myth. k. of Thessaly, son of Neptune and Tyro, slain
by Medea.
Pelides, ae, [Peleus], Achilles. Pelion, i, n., a mt. of Thessaly.
pene=paene,
Penelope,
penes,
almost.
es, wife of
Ulysses.
nnth, in the
power of
Pelius (-acus),
a,
um, of Pelion.
[pell-,=perl-. Pella, ae, a town of Macedonia, birtliplace of Alexander. pellacia, ae, f., hUmdishment. pellax, acis, sediictive.
penetro,
i,
enter, pierce.
Peneus,
um,
penicillum
(-culus),
lint.
i,
N.,
hrush,
painter's penci/,
train.
remote.
utterly.
penna
penna,
ae,
peremptorius.
perceptio, onis,
f.,
139
gathering
in.
F.,feather, icing^pimiacle.
(-ifer,
pennatus
-iger),
a,
um,
feathered, ivingcd.
Penninus, a, um, of the W. Alps. pennula, ae, f., little wing. pennus, a, um, pointed, sharp*.
pensatio, onis,
f., weighing. pensilis, e, hanging, pendent. pensio, 6nis,F. ,pagment, tax, rent. penso (-sito, i), weigh, pay, ponder.
perceptus. [-cipio,] received. percido, cidi, cis-, 3, heat, crush. percio, 4 -cieo, 2, sttr up, excite.
;
3,
take up,
coinplete,
pensum,
i,
inquiry.
percontor
i,
inquire, investigate.
celebrated for
is, f.,
percrebresco, crebui, 3, spread, pi-evail, grow frequent. perculsus, [-cello,] struck doivn.
per-curro, 3, run through, traverse. percursio, onis, f., hasty view. percussio, onis, f., heating, striking. percussor, oris, m., striker, slayer. percutio, cussi, cuss-, 3, to strike,
pierce,
kill,
penula=paenula,
cloak.
stores.
deceive.
jpeplum,
i,
fpepo, onis,
m.,
pumpkin.
per, through, througfiout, during, hy. [per-, thoroughly, very. f pera, se, f., hag, ivallet. peracer, cris, e, very sharp. peracesco, cui, 3, get very sour. peraciitus, a, um, very keen. Persea, se, F., a dist. of Caria. peraeque, equally, on an average.
perdite, desperately, incorrigihly. perditus, [perdo,] ruined, desperate. perdiu,/or a long time. perdius, a, um, all day long. perdix, icis, c, jmrtridge.
perdo, didi,
dit-,
3,
destroy,
lose,
ruin, squander.
perdoceo,
oughly.
ui,
ct-,
2,
teach thor-
perdolesco,
perdomo,
perduco,
ui, it-,
conquer, crush.
peraequo,
peragito,
i, i,
make
equal,Jill.
drive, harass.
perago,
perdiidum, very
long ago.
peragro,
traverse, ivander.
i,
perambulo,
ramhle through. um, very narroiv. peraro, i, plough through, furrow. peratim, hy hags. perbene, very loell. perbibo, bibi, bibit-, 3, drink in. perbito, ti, 3, go through, perish. percallesco, lui, 3, groivveryhard. percelebro, i, to practise or utter
perduim,
vour.
pr. sub.
perangustus,
a,
peredo, edi,
es-, 3,
peregre
(-gri),
peregrinatio, onis, F., travel. peregrinitas, atis, F., alienage. peregrinor, i, travel, he ahroad. peregrinus, a, um, foreign, alien,
strange.
offen.
peremnis,
e,
of
river-crossing.
3, destroy.
percello, culi, culs-, 3, sirike, cast down, overthroiv, destroy. percenseo, ui, 2, reckon up, survey.
peremo
(perimo),
a,
peremptorius,
final, fatal.
um,
decisivey
140
peremptus
permultas
Pergamum,
i; -a, orum, n., th citadel of Troy, Troy. pergo, perrexi, rect-, 3, proceed. pergula, ae, F., stall^ prSjection.
peremptus, [perimo,] destro;ied. perendie, dan after to-morrow. perendinus, a, um, after to-morrow. perennis, e, [annus,] constant, iastlastinr/, perenniaL perennitas, atis, f., duration.
perhibeo
perhorresco,
perenno,
i,
preserve or
last long.
Pericles, is, the leading statesmai of Athens, from b.c. 469-429. periclitor, i, try, risk, be in peril.
perequito, i, ride througli. pererro, i, wander through, survey. pereaus, [edo,] consunied. perexiguus, a, um, verij little. perfabrico, i, use up, overreach.
perfacilis,
e, ver/j
periculum, i, n., danger, hazard. peridoneus, a, um, icell-Jitted. perimo, emi, empt-, 3, to destroy
ruin, hinder.
easy, or courteous.
perfecte, completely., perfectio, onis, f., finish. perfectus, a, am.finished, complete. perfero, tuli, lat-, carry through, convey, complete, endure. perficio, feci, fect-, 3, to Jinish,
accomplish. perfidia, se, f., treachery.
perinde, just so, so much. t periodus, i, m., period, circuit. f peristroma, atis, n., carpet, cur
tain.
perite, skilfully. peritia, ae, f., experience, skill. peritus, a, um, experienced, skilled perjiirium, i, n., perjury. perjiiro (pejero), i, swear falsely. perjiirus, a, \xm, j^erjured, false. perlabor, ps-, 3, glide through.
trusty.
perlatus, [fero,] borne. perlego, legi, lect-, to read through perlevis, e, very light, slight.
bloiv through.
3,
dig through,
perlongus, a, um, very long, tedious perluo, ui, utum, 3, loash off.
perlustro,
i,
traverse, survey.
perforo,
i,
jnerce, perforale.
permagnus, a, um, very great. permaneo, nsi, ns-, 2, endure, stay permano, i,Jloiv through,penetrate
pernieo, i, p^ass ihrough, traverse. permetior, mensus, 4, to measure
traverse.
3,
shatter,
perfugio,
Jlee
to,
fiigi, fugit-,
3,
to desert,
tate refuge.
i,
perfugium,
perfunctio. onis, f., performing. perfunctorius, a, um, negligent. perfundo, fudi, ins-, 3, pnur over,
bafhe, steep, bestrew, imbue.
le,
permixtus,
a,
um,
mingled, con-
perfungor, funct-,
through
ivith.
3,
perform, get
fused, disturbed.
permodestus, a, um, very modest. per-moveo, 2, to stir greatly, excite, permulceo, si, sum, 2, to stroke.
soofhe, soften, appease.
permultus,
a,
um,
very many.
permunio
permunio,
4, forlifij throughout.
F.,
perstringo.
perrepto,
i,
141
permutatio, onis,
perrumpo,
pernego,
pernicies,
i,
deny
a,
steadily.
damage.
ruinous,
agility,
perniciosus,
structive.
um,
F.,
de-
pernicitas, atis,
ness, jieetness.
swift-
search through.
cut out, dissect.
perniciter, nimhly.
perseco, cui,
quite too
ct., i,
pernimius,
pernix,
a,
um,
much.
Persephone, es=Proserpina.
effect,
persequor,
Psrses,
ae,
of Macedonia, de-
or examine thoroughly. pernotesco, notui, 3, get known. pernox, noctis, lasting all night. pero, 5nis, M., hoot, buskin. Pero, onis, sister of Nestor. perodi, osus, hate utterly. peroratio, onis, f., tlie close (of a speech), peroration. peroro, i, plead throughout, finish.
son of Jupiter
rious.
to
drive,
push
i,
violently.
perpendiculum,
perpendo,
di,
m.,
a plummet,
loeigh, con-
persido, sedi, sess-, 3, settle. persoUa, dim. of persona, mask. persolvo, solvi, solut-, 3, to release
or pay persona,
in full.
se, f., mask, character (in a play), person. personatus, a, um, masked, as-
piumb, perpendicular.
sum,
3,
sumed,fictilious.
persono,
ui, it-,
i,
io resound,
make
perspecte, perspecto,
intelligently.
i, to
look at or through.
wet.
j^erspectus,
perpetuo
(-um), constantly. a, um, unbroken, constant, general, lohole, perpetual. perplexe, confusedly, ohscurely. perplexus, a, um, intrica/e, con-
perpetuus,
fused, ohscure, perplexed. perpluo, 3, to rain through. perpusillus, a, um, very little. perquiro, sivi, sit-, 3, to seek
gently, examine. perquisiter, accurately. perrarus, a, um, very rare.
transparent,
dili-
perspiro, i, breathe everywhere. persto, stiti, stat-, i, stand fast. perstrepo, ui, it-, 3, resound. perstringo, nxi, ct-, 3, hind, graze
against, hlunt, reprove, touch on.
142
persuadeo,
si,
persuadeo
sum,
2,
phala.
pervigilo,
i, io
persuade,
waich
all night.
co)uunce, ])reciul on. persuasio, onis, f. ; -sus, us, m., persuasion, conviction. persulto, I, leap or skip about.
pertsedet, it utterlij wearies. pertego, xi, ct, 3, cover thorouglily. pertendo, di, sum, 3, carry on, go
foricard.
3, thoroughly conque); p)'evail, maintain. pervius, a, passable, pervious. pervolito, i,fiit through. pervolo, i,fly about, dart through. pervolo, velle, volui, icish greatly.
pertento, i, try, test, seize. pertenuis, e, very thin or weak. pertergeo, si, sum, 2, wipe, rub. perterreo, ui, it-, i, terrify.
pervulgo,
I,
3,
fnish.
pessimus,
pessulus,
a,
i,
um, [malus,]
;
loorse.
M.
-um,
i,
n., bolt.
pertimesco, mui,
pertinacia,
ae, f.,
3,
pessum,
ish
;
ire, to
per-
dare,
wido.
ness, j)erti)iacity.
pestifer, era,
um,
pestUential.
pertinaciter, stubhornly.
pertinax, a.cis,firm, unyielding. pertineo, ui, 2, reach, belong, apply. pertingo, 3, extend. pertractate, elaborately. pertracto, i, toiich, handle. pertraho, xi, ct-, 3, drag, draw.
pestis,
is, F.,
iion, ruin,
petaso
pork).
pertundo, tudi,
petasus,
petigo,
petitio,
i,
m.,
h-oad-hinimed cap.
spring-board.
request, scab, eruption.
through, peiforate. perturbatio, onis, F., disturbance. perturbo, i, disturb, confuse. pertiisus, [tundo,] pierced.
petaurum,
i,N., stage,
ini.s, f.,
soliciting
peto,
aim
at,
attack,
pervado,
pervade,
crag.
a)'rive.
pervagatus, a, um, idde-spread. pervagor, i, roani through, pervade. perveho, xi, ct-, 3, car)'y ihrough.
pervello,
i,
petrosus, a, um, rocky. petulans, tis, pert, saucy, wanion. petulanter, ioa)itonly. petulantia, ae, f., inipudoice, periness, ioanto)iness.
3, twitch,
rouse, revile.
pervenio, veni, vent-, 4, arrive. perverse, wro)igly. perversus, a, um, aiory, lorong. perverto, ti, sum, 3, turn aivry,
overthrow, ruhi, co)Tupt.
pexus,
pervestigo,
i,
track, examine.
perviam,
accessible.
pervicacia, ae, f., obstinacy. pervicax, a.cis,fir))i, stubborn. pervideo, vidi, vis-, 2, examine,
view.
Phaethon, ontis, son of Helios (the Sun), and Clymene. Phsethonteus (-tius), a, um, of
Phaethon.
Phsethontias
Phaethon.
(-tis),
dis, sister of
pervigilium,
i,
m., night-watch.
phala=fala,
scaffold.
phalanga
f f
Picti.
143
phalanga,
phalaiix, gis,
F.,
solid square
(of
troops), plialaax.
about
B.c. 550.
f phalerae,
arum,
f.,
medal, decora-
tion, ornaineht.
f phallus,i, M., f
f
a symbol of fertility.
tis, m., apparition.
f., quiver.
phantasma,
Phineus, ei (eos), myth. king of Thrace, struck with bhndness and tormented by tlie Harpies. fPhlegethon, ontis, the fiery river of Hades. Phlegraeus, a, uni, of Phlegra, in Macedonia, wliere the giants were struck with Hghtning. f phoca, ae (-e, es), f., seal, sea-dog. Phocaea, ae, a town of lonia,
mother-city of Massalia. Phocis, idis, f., a dist. of northern Greece. Diana, sister of Phcebe, es, Phoebus (the Moon). Phoebus, i, m., Apollo, the Sun. Phoenice, es, F., Phoeiiicia, Syria. Phoenissa, se, f., a Phoenician
a,
um,
hearing
the
pharmaceutria, se, F., sorceress. Pharnaces, k. of Pontus, defeated by Coesar, b.c. 46. Pharsalus, i, F., a town in Thessaly, famous for the defeat of
Pompey,
b.c. 48.
woman.
Phoenix, pL, ices, Phoenician. f phoenix, icis, m., phoenix, a fabulous bird.
Phasianus
(-acus), a,
um;
as, adis,
of the Phasis ; m., a pheasant. Phasis, idis (idos), m., a city and
river in Colchis.
Phorcus,
Pheneos.i,
f., a town of Arcadia. Pherae, arum, a city of Thessaly. Phidias, an Athenian sculptor, B.c. 4B8-432. Philaeni, orum, two Carthaginian brothers, buried alive on the
i, son of Neptune, a sea-god, father of Medusa. (iight-hringer), f Phosphorus, i, m. the Morning Star. Phrixus, son of Athamas, borne to Colchis by the ram of the
Cyrenian
Philippi,
frontier.
orum, m., a city of Macedonia. where Brutus and Cassius were defeated, b.c. 42.
f.
;
golden fleece. Phryges, um, the Phrggians. Phrygia, se, f., the central dist. of Asia Minor. Phrygius, a, um, Phrygian, Trojan. Phthia, ae, a town of Thessaly,
birthplace of Achilles.
f
fond
of.
physis,
is, f.,
nature.
Philoctetes, se, 2l companion of Hercules, who received his poisoned arrows. learning or f philologus, a, um, of
scholarship.
piabilis,
e, expiahle. e,
i,
piacularis,
expiatory.
piaculum,
piamen, inis
-mentum,
i,
N.,
an
Philomela, se, f., sister of Progne, changed to a nightingale. f philosophia, se, f., pMlosophy. f philosophor, i, philosophize. philosophic f philosophus, a, um,
M., philosopher.
f
f
philyra,
ge, F.,
i,
iinden-hark.
phimus,
N., dice-hox.
picatus, a, um, pitchy. picea, 96, F., pitch-pine. Picenum, i, n., dist. of E. Italy. piceus, a, um, pitch-hlack. pico. I, dauh ivith pitch or tar. Picti, orum, people of N. Britain.
144
pictor, oris, M., painter.
pictor
pix.
pictiira,
picus, Picus,
i, i.
M., woodpecker.
pinniger, era, um, vnnged. pinso, si (sui), sum (tum, situm), 3, to powid, h7'uise. pinus, iis (i), f,, pine ; ship, to7'ch.
pio,
i,
mytli.
son of Saturn,
gr.-
p7'opitiate, expiate.
Pierides, um, f., the Muses, daughters of Pieros, k. of Thessaly. pietas, atis, f., sense qf duty, piety,
ajfeclion, tenderness.
piper, eris, n., pepper. pipilo, I pipio, 4, chi7'p, whi^nper. pipio, onis, f., a nestVmg.
;
pipulum,
i,
um,
2, it
i,
Piraeeus, i, m., the port of Athens. t pirata, ae, m., jmate. t piraticus. a, um, of pirates ; f.,
piracy.
pigmentum,
,
a color, dye.
pignero, i, give in pledge, pawn. pigneror, i take as pledge. pignus, oris, n., pledge, stake, token^
pigre, hackwardly, sluggishly.
pigritia, ae
pila,
;
mortar, pier.
a fount at Corinth. son of IxTon, king of Lapithae friend of Theseus. pirum, i, n., pear. pirus, i, F., pear tree. Pisa, ae, a city of EHs, made famous by the Olympic games.
f.,
i,
Pirene, es,
Pirithoiis,
pila (-ula), ae, f., hall. pilanus, a, um, of the third rank. pilatus, a, um, ciose, dense ; armed
with javelins.
arum, a city of Etruria, Pisa. Pisaurum, i, n., a town of Umbria. piscarius, a, um, offsh; M., fishPisae,
77ionger
;
f.,
fsh-nun-ket.
pileatus,
a,
i,
um,
capped, honneted.
n., cap.
pilentum,
n., carriuge.
;
piscator, oris, M.,fsher77ian. piscatorius, a, um, of fshe^-men. piscatus, iis, M.,fshing. piscina, ae, f., fish-po7id, pool.
piscis, is (-culus,
i),
m., fish.
pilus, pilus,
i,
i,
M., hair.
M.,
rank of infantry.
;
Pimpleus, a, um, ofPimpla, a fount of Pieria f, (-eis, idos), Muse. f pinacotheca, ae, picture-gallery
.,
522-482. Pindus, i, m., a mt. of Thessaly. pinetum, i, n., pine-ivood or grove. pineus, a, um, of pine; ., pinecone : pinea moles, ship. pingo, nxi, ct-, 3, j^aint, stain, emw.c.
piscor, I, catchfish. piscosus, a, um,fisJiy. Pisidia, ae, f., a southern district of Asia Minor. Pisistratus, i, tyrant of Athens, from A.D. 560-527. tpissinus, a, um, of pitch. pistillum, i, n. us, i, M., pestle. pistor, oris, m., miller, haker.
;
pistrina,
ae, f.,
i,
hake-house.
pistrinum,
pistris, is
;
broider.
pistus, [pinso,] pou7ided, g7'ouud. pisum, i, N., pease. tpithecus, i, m. -ium, i, n., ape.
;
pinguesco,
3,
grow fat.
pinguis, e, fat, rich, dull, dense. pinguiter, fatly, stupidly. pinguitiido, inis, f., fatness. pinifer (-ger), era, um, pine-hea7-ing.
um
pinna
pinnatus,
pix, picis,
f., pitch.
placabilis
placabilis,
e,
poenalis.
145
mild, placable.
placate, (jentiij, calmly. placatio, oiiis, F., pacifying. placatus, a, um, soothed, calm. placenta, ae, f., cake. Placentia, ae, f., Piacenza, a city of N. Italy, on the Po.
flatterer
of
the
plebiscitum,
i, n., popular decree. plebs, plebis, f., the commojialty. plecto, xi (xui), xum, 3, to weave,
braid, interweaye.
placeo^ ui,
it-, 2,
please, satisfy.
plecto,
t
tl-ie
3,
plectrum,
lute).
placitum, i, n., opinion, decree. placitus, a,um, pleasing, acceptable. placo, I, sootlie, appease, reconcile. fplaga, ae, F., Uow, stroke.
plaga,
ae, f.,
Seven
Stars).
region
; pl.,
snare, trap.
plene, largely, thoroughly. plenus, a, um,fuU, laden, complete. plerus, a, um, plerusque (generally, plur.), very many, most. plexus, iis, m., twisting, weaving. plexus, [plecto,] ivoven. plico, ui (avi), it- (at-), i,fold. plodo=plaudo, applaud. ploratus, iis, m., lament.
plostrum=plaustrum,
pluit, pluvit,
it
cart.
rains.
pliima
down,
scale (of
armor).
surface, plain.
planta, ee, F., sprout, tivig ; sole. plantaris, e, of setting, for thefoot;
N., pl.,
plumbeus
plumbo,
I,
(ariusj,
a,
um,
oflead,
young
trees.
leaden, didl.
solder with lead.
i,
planus,
t
a,
i,
um,
t planus,
m., vagabond',
impostor.
plumbum,
pluo, plui
n., lcad.
a,
plasma,
pliimeus (-osus),
nm, feathered.
plasticus,
Plataeae,
for the defeat of the Persians, b.c. 479. platalea, se, f. spoonbill.
famous
plurimus,
a,
um, [multus,]
most.
fplatanus,
i,
F., plajie-tree.
broad way. Plato, onis, an Athenian philosopher, R.C. 430-348. plaudo, si, sum, 3, clap, applaud.
t platea, ae, F.,
plus, pliiris (gen. pL, ium), most. plusculus, a, um, rather more. pluteus, i, M., p)ent-house, parapet. Pliito, onis, god of the Lower
World.
i, god of Riches. pluvia, ae, f., rain. pluvialis, e -vius, a, um, ofrcnn.
Pliitus,
plausibilis,
a, praiseivorthy.
plausor, oris,
m., applauder.
N., cart, loaggon.
pluviosus,
a,
um,
rainy.
plaustrum,
i,
poculum,
tpodagra,
i,
ae, f.,
gout.
height.
plausus (plosus),
iis,
m., applause,
clapping, flapping. Plautus, a comic poet, B.c. 228. plautus, a, um, fat, broad. plebeius, a, um, plebeian, vulgar.
indemnity, penalty,
of penalty.
146
poenio
porcinus.
pomifer,
a,
poenitendus,
Mm, fruit-bearing.
goddess of
Friiits.
a,
Pomona,
pomosus,
Jruit.
ge,
poenitens, tis, regretful, penitent. poenitenter, with regret. poenitentia, ae, f., repentance.
poenitet, uit,
2,
it
um,
ahounding in
displeases, repents.
procession, parade.
Poenus=Punicus,
f poesis, is, f., f poeta, ae, fpoeticus,
a,
f., poet.
um,
poetic
f.,
a Roman general, of Caesar, defeated at Pharsalus, B.c. 48. Pompilius, Numa, second king of Rome, B.c. 715-672.
polenta,
polio,
4, polish,
adorn, rejine.
pompo, I, to perform ivith pomp. pomposus, a, um, stately,pompous. Pomptinus, a, um, of S. Latium.
polite, elegantbj. f politicus, a, um, of civil polity. politio, onis, F., polishlng. politus, a, um, accomplished, polite.
pomum,
i,
n., Jruit.
pollen, inis, n., Jine Jiour. pollens, tis, powerfal. pollenter, powerfully. polleo, ui, 2, he strong, prevail. pollex, icis, m., thumh. pollicaris, e, of a thumh. polliceor, itus, 2, promise. pollicitatio, onis, F., promise. pollicitor, I, promlse (freq.). pollinctor, oris, m undertaker. pollingo, nxi, nct-, 3, to prepare (a corpse) /or hurial.
,
ponderatus, a, um, well-weighed. pondero, i, iveigh, ponder. ponderosus, a, um, weighty, heavy. pondo, in ^veight ; a pound. pondus, eris, n., weight, mass, load. pone, hehind. pono, posui, posit-, 2,put,place, ahate, a/lay, assert, ojfer, surrender.
pons, pontis,
pontifex,
M., hridge,
gangway.
ficis, M.,priest,pontiJf.
polliiceo, xi,
ctum,
2,
ojfer (as
ponto, onis, m., punt, pontoon. f pontus, i, m., the deep sea. Pontus, i, m., the Black Sea ; also, a dist. on its southern shore. popa, ae, m., priest^s attendant, who butchered the victim of sacrifice. popina, ae, f., cook-shop. popino, onis, M., glutton.
poples,
itis, M.,
sacrifice), serve.
knee (beneath).
puhllc.
pollucte, sumptuously.
poplicus=publicus,
hanquet. dishonor.
poUuctum,
polluo,
i,
N., ojfering,
poUutus,
poplus, popolus=populus. Poppcea, se, the wife of Nero. popularis, e, ojor agreeahle to
people
;
the
Pollux, iicis, myth. son of Leda, twin-brother of Castor. f polus, i, M., pole, sky. [f poly-, many. Polydorus, i, youngest son of Priam. Polyphemus, i, a Cyclops, blinded by Ulysses of his only eye. Polyxena, ee, d. of Priam, married
to Achilles.
M., Jellow-citizen.
populeus
(-nus), a,
um, ojpoplar.
populor, I, devastate, pillage. populosus, a, um, populous. populus, i, M., people, multitude. populus, i, F., poplar. porca, 36, F., sow.
porcellus, i, m., pig. porcinus, a, um, oj swine.
porcus
praecaveo.
post-^o,
esteem inferior.
less,
147
neglect.
posthumus=postumus,
posticus,
a,
last.
um,
hack-door.
afterward. door-post; pl., door. postliminium, i, n., return home. postmodo (um), afierward, shortly. post-pono, 3, esieem less, postpone.
-illa,
porrigo, rexi, ct-, 3, reach, stretch. porrigo, inis, f., dandruff. porro, forivard, far, of old^ again.
postidea,
postis,
is, F.,
who
porta,
ae, f.,
portendo,
predict.
di,
tum,
3,
to
indicate,
postquam, after (that), 2vhe7i, since. postremo, finaliy. postremus, [posterus,] last, latest.
postridie, next day.
post-sum,
he after, retreat.
f.,
ominous.
i,
postulatio, onis,
n.,
demand, claim,
portentum,
omen, prodigy.
complaint.
porticus, us, f., porch, gallery. portio, onis, F., share, portion. portitor, oris, m., tax-gatherer
:arrier,
postulo,
I,
ask,
demand, impeach.
postus=positus, placed.
potatio, onis, f., drinking. potator, oris, m., drinker
ferryman.
carry, convey.
i,
porto,
I,
pote
in
(potis), ])ossible.
portorium, portuosus,
harhors.
a,
um, abounding
portus, us, M., harhor, port, refuge. posca, 38, F., vinegar-and-ioater. posco, poposci, poscit-, 3, demand, ask, need, require.
positio, onis, f., putting, setting. positor, oris, M., founder.
potens, tis, powerful. potentatus, us, u.,poiver, dominion. potentia, ae, f., power, anthority. potestas, atis, F., power, ability,
sovereignty.
potin? canstf
potio, onis, f., drink, draught. potior, 4, get possession of. potis, e, cihle; -ior, vis, preferdble -issimus, chief
positus, [pono,] situated, placed. positus, us, M., situation. possessio, onis, f., possession. possessor, oris, m., occupant.
potissime,
especially.
possideo,
edi,
(2), and possido, (3), essum, possess, hold. possum, posse, potui, can, have power ( 29, iii).
sot.
potulentus, a, um, drinkable. potus, a, um, having drunk. potus, us, m., drinking. prae, in comparison with, in front,
hy reason of. [prae -, hefore, in advance, very. praeacuo, 3, sharpen, point. praeaciitus, a, um, poinied. praebeo, ui, itum, 2, furnish, hold
ouf, offer, afford, design.
posteaquam == postquam,
after
posteritas, atis,
f.,
future time.
praecaedo=prcecido, cut off. praecanus, a, um., prematurely gi^ay. praecaveo, cavi, caut-, heware.
148
prse-cedo,
3,
praecedo
go hefore, surpass.
prgenomen.
prgedo, onis, m., rohher, plunderer. praedor, i, plunder, rob, catch. prsediico, xi, ct-, 3, draw infront. praedulcis, e, very siveet. prsedurus, a, nm, very hard, hardy. praeeo, ivi, it-, 4, go hefore, precede.
praefatio, onis, F.,preface,formula. praefectura, se, f., governorship. praefectus, i, m., superintendent, commander, governor. prgefero, tuli, lat-, to hear hefore, prefer, display, anticipate. praeferox, ocis, very ferce. praeficio, feci, fect-, 3, set over, appoint, assign to command. prsefigo, xi, xum, 3, set up, fasten, fx on the end. praefinio, 3, fx heforehand. praefloro, i, jduck, tarnish. prsefluo, 3, Jloiv in front. praefodio, fodi, 3, dig hefore. prsefor, i, say hejorehand. praefracte, resolutely, sternly. prsefractus, a, um, ahrupt, stern.
praeceps, cipitis, headlony, steep. praeceptor, oris, m., anticipator, commander, teacher.
praeceptum,
i,
to
gather
praecido, cidi, cis-, 3, cut sheer off. praecinctus, a, um, girt. praecingo, nxi, nct-, 3, io encircle. praecino, ui, 3, sing hefore, p^redict. praecipio, cepi, cept-, 3, take in advance, anticipate, give rules. praecipitium, i, n., precipice. praecipito, i, hurl down, hasten. praecipue, especially. preecipuus, a, um, special, principal, distinguislied.
preecise, hriejly, concisely. praecisus, a, um, cut off, ahridged. praeclare, clearly, ad^niraUy. praeclarus, a, um, clear, hright,
splendid, glorious.
3,
hreak
praecludo, si, sum, 3, to shut close. praeco, onis, m., crier, herald.
praeconium,
celehration.
i,
N.,
crier^s
office,
prsecoque, prematurely.
prgecordia, orum,
entrails, hreast.
N.,
praecox, ocis, untimely ripe. prae-curro, 3, run before, surpass. praecursor, oris, m., forerunner,
scout, culvance-guard.
hy.
preeda, ae, f., pillage, prey, spoil. praedatio, onis, f., plundering. praedator, oris, m., pillager, hunter. real-estate praediator, oris, m.,
dealer.
praedicatio, onis, F., proclaiming. praedico, i, proclaim, praise, hoast. praedico, xi, ct-, 3, predict, admonish, give notice.
praemium, i, prae-moneo,
praedictum,
praedisco, praeditus,
pointed.
3,
i,
learn heforehand.
a,
um, endowed,
landed
estate.
ap-
2, admonish, predict. preemiinio, 4, fortify in front. praenate, i, swim or floiv hefore. Preeneste, is, n., a town in La-
tium.
i,
praedium,
praedives,
N.,
first
or
prseoccupo
praeoccupo,
,
prsetor.
149
a,
i,
seizeheforehand.
praesidiarius,
um, for
praeopto, i, choose rather. praeparo, i prepare heforehand. praepedio, 4, shackle, hinder. prsepes, etis, swift of fiight, ivinged; c, hird (of omen).
praepilatus, a, um, knohhed. praepinguis, e, very fat.
praesidium,
i,
n.,
garrison, aid.
praesignis, e, distinguished. praestans, tis, excellent. praestat, it is hetter. praestabilis, e, eminent. praestatio, onis, F., guaranty. praestes, itis, c, guardian.
praestigiae,
set over,
arum,
f., tricks.
com-
mander. prseposterus,
praestino, \, tohuy. praesto, at hand. praesto, iti, it-. i, standforih, surpass, excel, furnish, exhihit.
a,
um,
reversed, con-
fused, ahsurd.
preepotens,
tis,
very poiverful.
praequam,
prae-ripio,
in comparison.
3,
praerogativus,
first vote; F.,
omen, privilege.
rupt-,
3,
praerogo,
i,
ashfirst.
riipi,
praestolor, i, ivait for. praestringo, nxi, ct-, 3, hindfast. praestruo, xi, ct-, 3, huild in front, j^repare in advance. praesul, -ulis, m., dance-leader. prae-sum, he hefore, have charge of. prae-siimo, 3, take or spend hefore.
praerumpo,
praeruptus,
hreak
praesumptio, onis,
F., anticipation.
off infr&nt.
a,
um,
steep, hasty.
praes, praedis, m., surety. praes, at hand. praesagio (-or), 4,forehode, presage. preesagium, i, n., presentiment. preesagus, a, uin,forehoding. praescisco, 3, learn heforehand. praescius, a, um, prophetic. praescribo, psi, pt-, 3, wiite hefore,
prefix, appoint.
praesuo, ui, ut-, 3, seiv upon, cover. praetego, xi, ct, shelter, protect. praetendo, di, tum, 3, stretch or
hold forth, spread, assert.
praetento,
praeter,
i,
search,
iest.
heyond,
along,
contrary,
hesides, except.
prcescriptio, onis,
pretence, precept.
F., inscription,
praeterea, hesides, moreover, heyond. praeterbito, i, go past. praeter-eo, 4, pass hy or heyond, escape notice, neglect. praeteritus, a, um, past, gone hy
N.
pl., the
past.
pr^scriptum,
praeseco, cui,
i,
N., copy,
precept.
preesegmen,
praeterlabor, psus, 3, glide hy. praeter-mitto, 3, let go, omit. praeter-propter, ahout, nearly.
praesens, tis, present, prompt. prsesensio, onis, F., fore-feeling. praesentia, ae, f., prese?ice ; in praesentia, at present. praesentio, si, sum, 4, tofeel or perceive heforehand, forhode, divine. praesepe, is, n. ; -es, is -ia, ae,
;
praeterquam, heyond,
hesides.
praetexta (toga),
-ium, i, N., stall, hut. praesepio, psi, pt-, 4, harricade. praesertim, especially. praeses, idis, m., guardian, chief. praesideo, sedi, sess-, 2, to guard,
f.
;
ae, f., mantle with purple border, worn by magistragedy. trates and children praetextatus, ivearing the mantle. praetextum, i, n., ornament ; pre;
iext,
pretence.
iis,
praetextus,
m., authority.
preside, superintend.
commander.
150
prsetorianus
privilegium.
pressura, ae, f., pressure, throng. pressus, a, um, close, concise. pressus, us, m., pressure.
prester, eris, m., whirlwind, ivaterspout ; a venomous serpent. pretiose, ius, splendidly. pretiosus, a, um, precious, costly. pretium, i, n., value, price, pay. [prex, see preci, prayer.
t
praevehor, veotus, 3, ride hefore. praevenio, veni, vent-, 4, anticipate, outstrip, prevent.
(-tor), 4, precede, outexceed, occiipy or dofrst. prgevideo, vidi, vis-, 2, foresee.
strip,
praeverto
praevius,
a,
um,
Priameius, a, um, of Priam. Priamides, se, son of Priam. Priamus, myth. king of Troy. Priapus, god of Gardens. pridem, long ago, formerly. pridianus, a, um, ofthe day hefore. pridie, on the ddy hefore. primaevus, a, um, young. primanus, a, um, of the ist legion. primarius, a, um, of the ist rank. primas, atis, clnef nohle. primatus, iis, m., preeminence. prime, cspecially. primitiae, arum, f. first-fi^uits.
primitus, /br thefirst
time.
origin.
foremost, extreme. primum, atfirst, in the first place. primus, a, vlxo., first, foremost.
pravus,
a,
um,
misshapen, had.
precario, hy entreaty. precarius, a, um, 70^ hy enireaty or favor ; uncertain. precatio, onis, F., prayer.
preci, cem, ce
pl, -ces, F.,prayer, entreaty (nom. sing. not used).
;
preciae precor,
(-tiae),
i,
a kind of grape.
ancients.
heg,j)ray, invoke.
di,
prehendo,
sum,
3, seize,
grasp.
right
prisce, old-fashioned. priscus, a, um, antique, severe. pristinus, a, um, former, early, preceding.
prehenso (prenso),
prelum,
i,
i,
grasp, detain.
oil-press.
n., ivine
or
premo,
prendo=prehendo,
pristis=pistrix, shark. prius quam, hefore, sooner, unfiJ. privatim, privately, ajmrt. privatus, a, um, private, one^s own. privigna, ae, f., step-dnughter. privignus, i, m., step-son. privilegium, i, n., a private law,
.
. .
privilege.
privo
proficiscor.
151
privo, I, deprive, deliver. privus, a, um, each, single, own. pro, in froni of, instead of in hehalf of according to, for, considering
procubo, procudo,
proculco,
i, lie
along.
3,
di,
sum,
heat,forge.
pro quam, in proportion as. ah ! ! pro, proh (w. acc), proavus, 1, M., gr.-grandfather.
probabilis, e, lilcelg, pleasing. probabiliter, prohaUy. probatio, onis, f., trial, approval.
tramp)le doivn.
3,
pro-cumbo,
probator, oris, m., approver. probatus, a, um, proved, excellent. probe, icelUfitly, rightly, nohly.
probitas, atis,
f., )ionesty,
prociiratio, onis, f., care, charge. prociirator, oris, M., deputy, steward, administrator, governor. procuro, I, take charge of
pro-curro,
3,
worth.
prodesse (prosum),
in-
help.
prodico, prodige,
probrum,
i,
n.,
disgraceful deed,
prodigialis,
vellous.
of omens.
dishonor, insult.
prodigiosus,
a,
um,
strange,
mar-
prodigium,
i,
n.,
omen, prodigy.
prodo,
'
3,
procello, 3, cast down. procellosus, a, um, tempestuous. procer, eris, chief foremost. procere, to great length. proceritas, 'atis, F., height, length.
high,
F.
;
tall,
long.
advance, progress.
procingo, nctus,
3, to gird,
equip.
proclamo,
i,
proclivis, e, sloping downward, incllned, easy; N., declivity. proclivitas, atis, f., propensity. procliviter, doinnvard, easily. Procne=Progne, d. of Pandion.
proelium, i, N., hattle, strife. Proetides, um, daughters of Prcetus, king of Tiryns. pr6fano, i, consecrate. profano, i, desecrate, violate. profanus, a, um, unholy, impious. profectio, 6nis, f., departure. profect6, surely. profectus, [proficiscor,] gone. pr6fectus, us, M. advance. pr6-fero, hnng forward, produce.
professio, 6nis, F., deckiration. professus, a, um, [profiteor,] manifest ; ex professo, avowedly. profestus, a, um, not-festival. pr6ficio, 3, goforward, effect. proficiscor, fectus, 3, go, set forth.
proconsul,
152
profiteor, fessus,
profess, declare.
2,
profiteor
to
propatulus.
proluo, 3, wash or castforth. proluvies, ei, f., overflow, fiWu
promise,
profligatus,
a,
um,
downcast, cor-
promereo
(-or), 2 deserve.
s.
rupt, wretched.
Prometlieus, myth.
of lapetos.
profligo, I, despatcli, ruin, conquer. proflo, I, hreathe forth, melt. profluens, tis, flowing,fluent.
promineo, ui, 2, overhang, project. prdmiscue, all together. promiscuus, a, um, pi^omiscuous.
promitto, misi,
raiss-,
;^,
profluo, xi,
xum,
i,
t,,
floiv forth.
put for-
profluvium,
n.,
Jiow.
promissus,
a,
um,
hatiging
to
down;
hring
N., iiromise.
profugus,
3,
fudi, fus-, 3, shed, pour forth, spend. profundus, a, um, deep ; N., d^pth. profiiae, lavishly, exceesively. profiisus, a, um, extravagant.
profundo,
prSmontorium,
i,
n.,
mountainn.
pl.,
promoveo,
2,
move forward,
ex-
prognatus,
a,
um, descended ;
pl.,
descendants.
es, myth. d. of Pandion, k. of Athens wife of Tereus, changed to a swallow. progredior, gressus, 3, proceed. progressio, onis, F. -us, us, m.,
; ;
Progne (Procne),
promptus,
readiness.
promulgo,
I,
pid)lish,
F.,
proclaim.
relish.
promiilsis, idis,
a
the
promus,
a,
um, of
larder ; N.,
proin, proinde, /w.s^ so, accordingly. projecte, carelessly. projectus, a, um, extended, prominent, incUned, downcast, ahjcct. projicio, jeci, ject-, 3^ throw forth,
oppose, expel, reject.
steward, disfrihutor.
prepiaid, lent.
pronuba,
se,.,presiding overmar;
riage (Juno)
hride^s attendant.
F.,
pronuntiatio, onis,
forward,
tion, iitferance.
proclama-
prolabor, psus,
prolatio, onis,
delay.
f.,
3,
slide
pronuntio,
i,
proclaim, announce,
lately.
hringing forward,
recife, relate.
proniiper, quife
prolato, I, exfend, defer. prolatus, [fero,] hrought forward. prolecto, r, allure, entice. proles, is, um, f., ojfspring. prolixe, copioudy. prolixus, a, um, extended, favorahle, courteous.
fprologus,
ducfion.
i,
M., pi^ologue,
intro-
proloquor, cutus,
3,
speakforfh.
3,
practice in
uncovered.
prope
prope, pius, xime, near, almost.
prosterno.
f propylaeum,
153
propulsus, [pello,]^Ms/ieJ/orz^ar^.
propediem,
verij soon.
propello, puli, puls-, 3, topush on. propemodo (-dum), almost. propendeo, di, sum, 2, liang down,
preponderate, incline.
proquam,
i, n., gateway. accordiug as. f prora, ae, f., prow (of a ship).
prorepo, psi,
;
propense, luillingly, readily, prone. pr5pensus, a, um, weighty. properans, tis, hasty, speedy. properanter, -ato, speedily.
properantia, ae, f,, haste. properatus, a, um, rapid^ hasty. propero, i, hasten. propere, properiter, in haste. properus, a, um, quick, rapid. propexus, a, um, combed forward.
f prorefca, ae -reus, i, m., steer.^man. proripio, ui, rept-, 3, snatch forth. prorito, i, provoke, allure.
prorsum,
slraightforward.
fpropheta
(-tes), ae, m., prophet. j-propino, i, drink one^s health: give to drink or eat.
prorsus, a, um, direct, prose. prorsus, onward, precisely, utterly. pro-rumpo, 3, thrust or rush forth. pro-ruo, 3, demolish, rushforth. proruptus, a, um, unrestrained. prosa, ae, F., jirose. prosapia, ae, f., stock, race. prosatus, [sero,] pi^oduced.
f
proscenium,
i,
propinquo, i, hrlng or draw near. Dropinquus, a, um, near, akin. Dropior, us, nearer, more like.
aropitio, i, appease. sropitius, a, um, kind, favorable.
pro-scindo, 3, cut, furrow. proscissuB, [scindo,] cut. proscribo, 3, ivrite on, publish, proscribe (for assassination).
proscriptio, onis,
proscription.
f.,
publishing,
propola,
propolis,
ae,
m., forestaller.
is, f.,
bee-glue.
3,
jropono,
sui,
sit-,
set
hefore,
putforth, ojfer, expose. ^ropontis, the Sea of Marmora. )roporro, furthermore. )roportio, onis, f,, proportion. )ropositio, onis, f., setting-forth, design, purpose. )ropositum, i, n., way, purpose. )ropraetor, oris, m., a magistrate,
jjroprcBtor (ex-praetor).
proseco, ui, ct-, i, cut off. prosectus, a, um, cui (for sacrifice). prosecutus, [sequor,] following. proseda, ee, f., harlot. prosequor, secut-, 3, folloiv forth,
pursue, attend.
prosero,
sevi,,fiat-, 3,
ae, d.
produce (by
sowing).
Proserpina,
of Ceres, stolen
by Pluto,
proserpo,
gocl of
Hades.
roprie, specially, fitly. )roprietas, atis, F., property. >roprius, a, um, one'5 ovm, proper,
constant.
creep forward. prosilio, ui, 4, spring forth. prospecte, prudently. prospecto, i, lookforih or towards,
3,
expeci, await.
ropter, near, hy reason of )ropterea, /or thai reason. )ropudium, i, n., a shamefid-thing.
prosper (-erus),
fortunate.
era, VLm^favorabJe,
prosperitas, atis,
)ropugnaculum,
N.,buhvark, ropugnatio, onis, f., defence. )ropugnator, oris, m. cJiampion. )ropugno, i, defend, go out tofight. )r6pulso, I, defend, ward off.
i
f., good fortune. prospero, i, niaJce Jiappy or prosper. prospicio, exi, ect-, 3, Jook fortli,
tvalcJi,
154
prostituo
publico.
!
prostituo, ui, ut-, 3, expose, sully. prosto, stiti, stat-, i, stand forth,
be exposed.
prosubigo,
3,
dig up,fasliion.
prosum
29, i v.), he helpful, profit. protectio, onis, f., shelter. protector, oris, m., coverer, guard.
(
proviso, ivith foresight proviso, 3, go out to see. provisor, oris, m., foreseer. provisus, [yideo, J provided. provisus, us, u., foreseeing. provocatio, onis, f., chcdlenge.
protectum,
prote^o, protelo,
I
i,
n., eaves.
provoco, summon,
I,
call forth,
challenge,
rouse.
protelum, protendo,
proxime
(-imo), next.
atis, f., nearness.
a,
di,
sum
(tum), stretch
proximitas,
forth, extend.
proximus,
priidens,
um,
nearest, next.
protenus=pr6tinus, onward.
pro-tero, 3, trample, drive. proterreo, ui, it-, 2, scare away,
tis,
foreseeing, foreknow-
ing, skilled.
proterve
protervitas, atis,
imjmdeiice.
protervus, a, um, vehement, bold. protestor, i, hear icitness, protest. Proteus, ei, a sea-divinity, of changing form. protinam, pr otinis, forthwith. protinus, right onicard, at once.
f proto-, frst.
priidenter, discreetly. priidentia, ae, f., foresight, knoivledge, prudence. pruina, ae, f., hoarfrost, icinter.
pruinosus,
priina,
a,
lim, frosty.
priinum,
priinus,
i,
n.,
plum.
f., itching.
F.,
plum-tree, black-thorn.
itch.
priirigo, inis,
prtirio, 4, to
protollo,
3, stretch forth.
Priisias,
forth,
protraho,
draw
who
f prytaneum, f psallo, 3,
N., town-hall.
play
ihe lyre.
protrudo, proturbo,
sum,
as.
3, jiush,
defer.
drivefortii, repel.
prout, according
pseudo-, yo/.se or sham. fpeittacus, i, m., parrot. Psyche, es (soul), a nymph loved by Cupid, and made immortal.
f
come
Ptolemeeus,
till
B.c. 283.
piibens, tis, at puherty, vigorous. piibertas, atis, F., puheiiy, yotith. piibes (-er, -is), eris, of rijye age
doicny.
piibes,
is,
f.,
signs
of manhood;
providus,
provincia,
a,
um,
foreseeing, pru-
denf, provident.
se, f.,
confscation.
publice
cliarge.
(-citus),
jmhlicly, at state-
publico,
I,
confscate,
make
piiblic.
publicus
publicus,
a, um, of tlie public ; n., public revenue; M., magistrate.
puteal.
pulver=pulvis, dust. pulvereus, a, um, of dust.
pulvero, I, /0 bedust. pulverulentus, a, um, dusty. pulvillus, i, M a little cuskion. pulvinar, aris, N., couck. pulvinus, i, n., cuskion, pillow.
pulvis, eris,
N., dust,
155
pudendus,
to be askamed of. pudens, tis, modest, shamefaced. pudenter, bashfully. pudeo, 2, be askamed; -et, it shames. pudibundus, a, um, bashful.
pulsus, iis, M., pusking, trampling. pultarius, i, m., pot, jar. pulto, I, beat, strike.
pudice, modestly,
pudicitia,
ae, f.,
chastely.
modesty. pudicus, a, um, modest, chaste. pudor, oris, m., sense of honpr or skame, modesty, self-respect. puella, ae, f., girl, maiden. puellaris, e, girlisk.
arena.
puer,
puerilis, e, boyisk, ckildish. pueriliter, like a ckild. pueritia, ae, F., ckildhood.
pumilus, a, um, dwarfsk. punctatim, concisely, to the point. punctim, ivitk tke point.
puerperium,
puerulus,
i,
i,
n., ckild-birth.
little
punctum,
i,
m.,
boy.
pugil, ilis, M., pugilist, boxer. pugillaris, e, of Ikefist. pugillus, i, M., kandful. pugilor, I, to box. pugio, onis, m., dagger. pugna, ae, f., afgkt, combat.
sting.
3, pierce,
piiniceus, a, um, purple. Piinicus, a, um, Cartkaginian. piinio (-or), 4, puni.^^k, avenge.
piinitor, oris, N., avenger.
pugnaciter, contentiously.
pupa
pugnax, acis, combative, obsfinate. pugno, I, tofgkt, struggle, contend. pugnus, i, M.,fst, kandful.
pulclier, chra,
pupillus,
tvard ;
.,
is,
puppis,
-a, ae, F., orphan, M. pupil (of the eye). im, i, F., stem, ship.
;
um,
beautiful, noble.
pulchre,
beautifully, nobly.
f.,
purgamen,
inis
-mentum,
1,
pulchritiido, inis,
beauty.
puleiuni
(-giuni),
i,
N..
pennyroyal.
m.,
purgo,
I,
piirifico,
i,
pullatus, a, um, in black garments. puUities, ei, f., brood. pullulo, I, to sprout, p7'oduce. pullus, i, M., young, colt, ckick, tivig. pullus, a, um, dark, mournful.
a,
um,
M., court-oflicer.
purple.
a,
um, festering.
pure.
pulmentum
pulmo, onis,
pulpa,
ae, f.,
(-arium),
m., lung.
i,
n., relisk.
um,
clear, clean,
softflesk.
i,
pusillanimis,
e, ti?nid.
pulpamentum,
pulpitum,
i, N., stage, platform. puls, pultis, F., pottage. pulsatio, onis, f., beating. pulso, I, beat, pusk, attack.
pustula
putamen,
pulsus
156
puteo
qualis.
puteo, 2, have an ill smell. Puteoli, orum, a coast-town near Naples. puter, tris, tre, i'otten, crumhUng. putesco, -isco, 3, to rot, pulrify. puteus, i, M,, a well, pit, cisiern. putidus, a, um, rotten, offensive.
putillus,
i,
M.
trim, prutie reckon, suppose, think, consider. putor, oris, m., rottenness. putre-facio p., -fio, putrify. putresco, 3, to decay. putridus, a, um, rotten, mellow.
I,
puto,
to
cleanse,
quadrageni, ae, a, forty each. quadragesimus, a, um, fortieth. quadragies, forty times. quadraginta, forty. quadrans, tis, a quarter,farthing. quadrate, fourfold. quadratus, a, um, square, stout. quadriennium, i, n., four years. quadrifariam, four-fold.
quadrifidus, a, um, four-cleft. quadrifrons, tis, four-fronted. quadrigae, arum, f., team of four. quadrigeni, ce, a, 400 each. quadrijugis, e -gus, a, um, of a team of four. quadrimus, a, um, four years old. quadringeni, se, a, 400 each. quadringenti, ae, a, four hundred. quadrigenties, 400 times. quadrini, ae, a, four each. quadripartitus, a,um, infourparts.
;
putus,
a,
um,
clear, fine
M.,
a hoy.
f pycta (es), bb, m., hoxer. Pydna, a town of Macedon, where Perseus was defeated, b.c. 146. f pyga, ae, F., the
rump.
pygmaeus, a, um, pigmy, dwarf Pylae, arum, f. (gafes), Thermoalso a pass in Cilicia. Nestor f., the city of (Pylius), in S.W. Peloponesus. fpyra, ee, .,funeral plle.
pyla;
;
Pylos,
i,
quadrivium, quadro, i, to
i,
N., cross-roads.
he or
make
square.
pyramis
idis, F.,
a,
pyramid.
Pyrenaeus,
um,
four-footed.
Pyrrha, myth. wife of DeucaHon. Pyrrhus, i, i myth. son of Achilles; 2, a king of Epirus, who fought
,
280-274.
Pythagoras, ae, a philosopher of Samos, about b.c. 550. Pythius, a, um, Pythiaii, a title of Apollo, from Pytho, a name of Delphi f., Delphic priestess. Python, onis, M,, a serpent slain by Apollo near Delphi.
;
quaeso,
ivi,
itum,
3,
seek, beseech.
'pyxis
is, F.,
quaestio, onis, f., inquiry, examination, case in hand. quaestor, oris, M,, qucestor (treasurer, judge, or quartermaster). quaestorius, a, um, ofthe qucestor
M., ex-qiucstor.
Q, the praenomen Ouintus. qua, where, hy ivhat ivay, how ; qua, as well as.
. .
.
qua
quaestuose, gainfuUy. quaestuosus, a, um, gainful, eager for gain, rich. quaestura, ae, f., qucestorship. quaestus, us, m., gain, proft, husiness, employment. qualibet, ivhere or as you please. qualis, e, of ivhat sort; talis, as. qualis, such
. . . .
a point.
square.
qualitas
quinqueviri.
querquerus (quercerus),
a,
157
qualitas, atis, F., quality, condition. qualiter, in wJiat way, as. qualum (us), i, n., basket, hamper. quam, how, as, than, very ; (with superl.), the most possible.
um,
quamdiu, how
quamquam,
quamvis,
althouyh.
luill,
as you
althouyh.
since.
quia, because.
quanam,
quando,
at
where
how ?
7),
ivhen ( 43,
quandoque (-cumque),
some time or
olher.
whenever,
ivith
ivhom.
6).
.
quantitas atis, f., extent, quantity. quanto, by how much. quantopere, liow yreatly. quantulus, a, um, how little. quantum, as or how much. quantus, a, um, as or how yreat.
quidem, indeed, at least ; ne quidem, not even. quidni ? ivhy not ? quidquid (quicquid), whatever.
quies etis, f., rest, quiet, repose. quiesco, evi, etum, 3, to rest, sleep,
be quief, or neutral. quiete, calmly. quietus, a, um, calm, still. qui-libet, any one you ivill. quin, that not, but that, nay, ivhy not quinarius, a, um, containiny five.
quantusvis (-libet), however yreat. quapropter, ivherefore. quaqua, wherever, lohatever way.
quare, whereby, ivhy, luherefore. quartana, ae, f., quartan ayue. quartani, orum, of the 4th leyion.
quincunx,
cis,
f., five-tivelfths ;
thiis
:
quarto (-tum),
quartus,
a,
the
fourth time.
pattern offives,
!*!!
um, fourth.
it
quasillum, i, N. (-us, M.), wool-basket. quasso, i, shakc, shatter. quassus, [quatio,] shaken. quatenus, how far, how lony, where. quater, /owr times. quaterni (pl.), four each, by fours.
quatio, quassum,
3,
quingenarius, a, um, of 500 edch. quingeni, ae, a, 500 each. quingentesimus, a, um, t^ooth.
quingenti, ae, a.,five hundred. quingenties, five hundred times.
quini,
ge,
?i,
shake, rack,
queis=quibus,
queo, 4
(def.
(dat. pl.
of qui).
quemadmodum,
37
how,
as.
can. quercetum, i, n., oak-ivood. quercus, us, F., oak. querela, ae, f., complaint, plaint. qvierimonia, ae, f., complaint. quernus (-neus), a, um, oaken. queror, questus, 3, complain. querquedula, 8B, f., duck, teal.
viii.),
quinideni (quindeni), 15 each. quinquageni, fifty each. quinquagesimus, a, xxxa., fiftieth. quinquagies, fifty times. quinquaginta, fify. quinquatrus, uum, F. -tria, n., a feast of Minerva. quinque, five. quinquennis, e, of five years.
;
quinquennium,
i,
:si.,five
years.
quinqueremis, is, F., quinquereme, a ship of 5 banks of oars. quinqueviri, pl. Board of five for
allotting lands, &c.
158
quinquies
rancidus.
quotidie, every day. quoties, (ens), ho/o often.
leglon.
m., July.
tlie
quotiescumque,
hotoever often.
jifth time.
fifteenth.
sureh/, since.
quippiam=quidpiam,
quippi-uam,
Quiriiialis,
hill
tchi/
an// thing.
to be sure.
1
not /
e,
of Romidus;
;
m.,
'
quotquot, hoioever many. quctus, a, um, one of ho/o many. quotus-cumque, ofho/oever many. quotus-quisque, ho/o many ox few. quousque, t/o/o long? hoto far? quovis, /vhither you ivill.
of Rome N. pl, a festival of Quirinus, the deihed Romulus. quiris (curis), a s[)ear. Quirites, ium, the name by which the Roman people were addressed in pohtical assembhes. quirito, i, sJiriek, scream. quis, quae, quid, wlio? what? any. quis=quibus, abl. pl. of qui.
quuni=cum.
/rlien, since.
quum maxime,
very especially.
quis-nam, quis-piam
loho
prag?
quis-quam
quisqiiiliae,
arum,
21,
i.,
trash, refuse.
i),
rabide, madly, furiousty. rabidus, a, um, mad, Jierce. rabies, ei, f., madness, rage. rabiosus, a, um, raving,Jierce. rabo, 3, to he mad. rabo, onis (arrhabo), pledge. rabula, se, m., hra/vler, pettifogger. racemifer, era, um, cluster-bearu/g.
of grapes. radiatus, a, um, brigld ivitli ra/js. radicatus, a, um, rooted. radicitus, hy the root. radicor, i, to strike root. radio, i, to furnish wilh spokes or rays, to beam, shine. radius, i, N., staj^", rod, spoke, ray or bcam. radix, icis, F., root,foot (of hill), source, foundation. rado, si, sum, 3, scrape, shave, graze. Raeticus, a, um, Rhcetian, of the Tyrol. rallum, i, N., [rado,] scraper.
i,
quia-quis
lohoever.
loill.
racemor, racemus,
i,
to
glean.
m., cluster
quo,
lohere,
whither,
(
loherefore,
in
as.
order that
64,
ii.).
quoad,
quod,
that, in that,
quodammodo,
as to. somehoio.
quom=cum,
quominus,
lohen.
tha' not (
65,
iii.).
sometimes
rallus, a,
um,
thin.
pl.,
ramalia, um, N.
scrapings.
ramenta, onim,
rameus,
a,
N.
quoqu5modo,
quorsum,
hoiosoever.
um, of
M.,
houghs.
blood-vessels.
tohitherward, totohatend. quot, hoio many, as maiiy ; with words of time, every: as, quotannis, yearly.
ramices, um,
Ramnes,
ramosus,
Rome.
um,
i,
hrancliing.
m., branch, bough.
ramus
rana
(-ulus),
quot cumque,
quoteiri, pL,
hoivever
many.
J/o/o
quotidianus,
a,
offensive.
rancor
rancor, oris,
M., rankness, grudge.
i,
reclamo.
Reate,
is, n.,
159
a Sabine town.
;
ranunculus,
rapa
rapacitas, atis,
greediness.
rebellio, onis, f. -um, i, n., a renewul of war, revolt. rebellis, is, insurgent. rebello, i, torevolt,reneio/iostilities. rebito, i^ turn hack, relurn.
reboo,
i,
re-ec/io.
recaleo, 2. to keep warm. recalesco, ui, 3, recover ivarmi/i. recanto, i, c/iarm away, revoke.
3,
witlidraw,
abandon.
raptim,
violently, /lurriedly.
recello,
3,
spring back.
rapto, I, snatc/i away, lay loaste. raptor, oris, m., rohber, plunderer. raptus, [rapio,] snatc/ied, stolen. raptus, iis, m., ravis/iing byforce. rapum=rapa, twnip. rare (rarenter), seldom, rarely. rarefacio, feci, fact-, 3, ma/ce rare. raresco, 3, grow t/iin or irire.
raritas, atis,
f.,
recens, tis, fr^es/i, new, recent. recenseo, ui, sum (sit-), 2, reckon
over, review.
recensio, onis,
f.
-sus,
iis,
m.,
reviewing, register.
recenter, recenily.
i, n., a receplacl'' place of refuge. receptio, onis, f., receiving.
receptaculum,
sparseness,fewness.
F., looseness.
raritudo, inis,
recepto,
i,
tcdce
raro, seldom, sparsely. rarus, a, um, rare, sparse, t/iin, few. rasilis, e, smoot/ied, scraped. raster, tri, m. (-trum, n.), a ra/ce,
;
receptor
concealer, /larhorer.
/loe,
mattoc/:.
receptus, \recvpio,'] recovered ; n., an engagenient. receptus, iis, m., retreat, refuge. recessim, hackward. recessus, [recedo,] rvii/idraivn. recessus, us, m., act or place of
retreaf, recess, departure.
recidivus,
a,
um, [cado,]
return-
ing, restored.
recido, 3, fcdl hack, reJapse, occur. recido, si, sum, 3, cut ojf, abridge. recingo, nct-, 3, ungird, loosen. recino, [cano.] 3, resound, sing.
a,
um, supposing
recipero=recupero,
recover.
fxed, proportional.
/loarse, /lars/i.
raucus, raudus,
_Italy.
a,
um,
ae,
eris, n.,
Ravenna,
ravio,
F.,
recipio, cepi, cept-, 3, retake, ivithdraw, recover, receive, undertake. reciprocatio, onis, f., cdternation.
ravis, im,
ravus,
rea,
a,
um, tawny ;
/loarse.
reapse,
in very fact.
recisus, a, um, cut off, ahridged. recitatio, onis, F., reading aloud. recito, i. read out, recite. reclamo (-ito), i, cry out againstj demand, resound.
160
reclinis
refocillo.
reclinis, e, leaning oackward. reclino, i, hend back, lean hack. reclivis, e -us, a, um, sloping hack. recludo, si, sum, 3, uncover, dis;
redactus, [-igo,] reduced, suhdued. redarguo, ui, iit-, 3, refute, confute. reddo, didi, dit-, 3, restore, yield.
deliver, hestow, render, copy.
close
sliut fust.
recoctus, [coquo,]/b?'^e(i.
recogito, i, rejlect. recognitio, onis, f.,
recolleciion,
redemptio, onis, f., huying-off. redemptor, oris, u., coniractor. redemptus, [-imo,] redeemed.
redeo, ii, it-, 4, relurn, he reduced, go hack, jn'oceed. redhibeo, it-, 2, give or take hack. Rediculus, i, the diviniiy causing retreat of the enemy. redigo, egi, act-, 3, drive or hring
hack, reduce, compel.
examination, review. recognosco, ovi, it-, 3, recognize, revieic, exanune. recolligo, legi.lect-, 3, gather hack. recolo, ui, cult-, 3, till again, consider, survey.
reconciliatio, onis,
f.,
reconcilia-
redimiculum,
i,
i<i.,fllet, girdle,
reconcilio,
i,
reconcile, restore.
ahstruse.
recondo,
storc
didi,
xi,
dit-,
3,
conceal,
redimio, 4, hind, icreathe, gird. redimo, emi, empt-, 3, huy hack, huy up, redeem, ohtain, atone. redintegro, i, res^tore, reneiv.
reditio,
retiirn,
away.
ct-, 3,
f.,
recoquo,
cook or forge
onis, f. revenue.
-tus,
us,
m.,
again, renioidd.
recrementum,
i,
redono, reduco,
i,
reductus, reduncus,
um, um,
retired, remote.
hent hack.
recrudesco, dui,
recte
3,
redundans,
tis, excessive.
redux,
recubo,
i,
recline, lie
3,
recumbo, cubui,
recline, fall
recuperatio, onis, f., recovery. recuperator, oris, N., recoverer pl., a Board of Claims. recupero, i, recover, get hack.
reciiro,
i,
run hack,
refigo, xi,
recurso, i, hasten or come hack. recursus, us, m., a return, retreat. recurvo, i, to hend hackward. recurvus, a, um, hent hack.
reciisatio, onis, F.. refusal, protest. reciiso, i, to refuse, reject. recussus [-cutio,] struck hack.
refingo, 3, make anew. reflatus, us, m., adverse ivind. reflecto, xi, xum, 3, hend or turn
hack
reflo,
animum,
reflect.
I,
hlow contrary.
reformido
reformido, i dvead cjready. reformo, i, transform, alter.
,
remoUio.
relanguesco,
161
refoveo,fovi,fot-, 2, cherish, restore. refractus, Lrefringo,] hroken. refragor, i, oppose, resist. refreno, i, curb, check. refrico, cui, cat-, i, to gall or fret. refrigero, i, to cool ojfor doivn. refrigesco,ixi, 3, f/row cool, or stale. refrlngo, fregi, fract-, 3, hreak off
relaxo,
i,
relegatio, onis, f., hanishment. relego, i, despatch, remove, hanish. re-lego, 3, gather or traverse again.
destroij.
3,
relevo,
i, lift,
lighten, refresh.
f.,
Jiee hack, escape. refugium, i, n., a refuge, escape. ref ugus, a, um, receding, fleeing.
relictio, onis,
ahandonment.
refulgeo,
si, 2,
refundo,
refusus,
refiito,
i,
regaiis, e, regaliter, royally, lordly. regelo, i, to thaw. regenero, i, reproduce. regero, gessi, gest-, 3, carry or
flash hack, gleam. hack. spread. um, check, drive hack, refute. kingly ; M., pl. princes.
relictus, [-linquo,] left ; f., widow. religio, onis, f., religion, pious scruple, sacredness, oath. religiosus, a, vLm,pious, scrupulous, sacred, religious. religo, I, hind,fasten (to shore). relino, levi, 3, ujiseal, open.
fhrow hack, transcrihe. regia, ae, f., royal residence. regie, royally, despotically. regificus, a, um, regal, sumptuous.
Regillus;
a lake iri Latium, where the Latins were defeated by Postumius, b.c. 498.
m.,
relinquo, liqui, lict-, 3, leave hehind, abandon, forsake, neglect. reliquiae, arum, f., remnant, relics. reliquor, i, he in arrears. reliquus, a, um remainijig, rest of future; N., arrears oi d.ebi. relligio=religio, religion. reliiceo, xi, 2 -cesco, 3, shine out. reluctor, i, to struggle against.
;
regimen,
remedium,
remeligo,
i,
n.,
remedy, relief
f/overiiment,
command, helm.
regina, ae, F., queen, princess. regio, onis, F., [rego,] direction, bound, region, province. regius, a, um, kingly, magnificent.
remeo,
i, to
return.
4,
to
remetior, mensus,
measure
m.,
N.,
oarsman.
regnum,
i,
n.,
dom, despotic authority. rego, xi, ct-, 3, rule, guide, direct. regredior, gress-, 3, return, retire.
remigo, i, to remigro, i, to journey hack. reminiscor, 3, reccdl to mind. remisse, gently, slackly. remissio, onis, F., remitting, slackening, flagging, laxity.
regressus, iis, M., a return, retreat. regula, se, f., har, rule, model. reguluB, i, M., prince or petty ruler. Regulus, M. Atilius, a commander in the ist Puiiic War, b.c. 296. reicio=rojicio, cast hack.
rejectio, onis,
F.,
remissus, a, um, loose, lax, gentle. remitto, misi, miss-, 3, send hack,
relax, restore, yield, lull.
throwing out.
relax.
rejicio, je^i, ject-, 3, cast away, force hack, rejecf, drive hack.
remora,
ae, p\,
delay, hindrance.
2, vex,
remordeo, mors-,
torment.
162
remoror
requietus.
reperio, peri, pert-, 4,fnd, discover. repertor, oris, m., discoverer. repertus, iis, m., discovery. repetitio, onis, f., claim, repetition. repeto, ivi (ii) it 3, atiack again, fetch or ccdl hack, resume, repeat.
remoror, i, to delay, tarry, defcr. remote, at a distance. remotus, [moveo,] distant, separate, rcinole.
2,
toiihdraw,
put aicay.
soothe.
remulcum,
rope.
i,
n.,
a warp, tow-
fU
up, satisfy.
um, full.
f.,
remuneratio, onis,
remiineror,
i,
to
replicatio, onis,
a folding hack,
remurmuro,
remus,
i,
i,
murmur
oar.
hack.
m.,
an
i, twin br. of Romulus'. renarro, i, teli over, relate. renascor, natus, 3, grow np again. reneo, 2, unravel, undo. renes, ura (ium), m., kidneys. renideo, 3, to shine, glimmer, smile.
Remus,
replico, i, fold hack, revolve, refiect. repo, psi, pt-, 3, to creep, crawl. repono, posui, sit-, 3, joutor hend
hack, resiore, lay hy, subsiitute.
reporto, i, bring hack, hear aicay. reposco, 3, demand or claijn back. repositorium, i, n., tray, deposit. repositus (postus), distant.
repotia, orum, n., carouse. repraesentatio, onis, f., exhihiiing, pay in cash.
renitor.
3, sirive against.
(?).
renodo, renovo,
i,
loosen.
f., reneical.
renovatio, onis,
i,
rej)resent,
renew, restore, revive. i, count over. renuntiatio, onis, f., report. renuntio (cio), i, hring hack word, report, retract, renounce, proclaim. renuo, nui, 3, deny, refuse. reor, ratus, to helieve, suppose.
reprehendo,
di,
sum,
f.,
3,
to
seize,
renumero,
check, blame.
reprehensio, onis,
represse, with
check, hlame.
resiraini.
3,
check,
repagula, orum,
repandus,
turned.
a,
um,
hent hack,
up-
reparabilis,
e, recoverahle.
reparco, 3, to spare, refrain. reparo, i, recover, restore. repastino, i, to dig again, iravel. repedo, i, retreat.
3, p>ush hack, drire away, reject, repel. rependo, di, ns, 3, iveigh or pay
reject.
repudium,
i,
n., act
of divorce.
repuerasco, 3, he a hoy again. repugnans, tis, opjwsed, contrary. repugnantia, ae, F., repugnance. repugno, i, oppose, resist, disagree.
repulsa, se, F., refusal, rejection. repulsus, [pello,] remoie. repulsus, iis, m., rebo7inding, echo. repurgo, i, purify, j)urge. reputatio, onis, F., reckoning. reputo, i, count over, reckon, think. requies, etis, F., rest, repose. requiesco, evi, et-, %find rest. requietus, a, rested, refreshed.
repens, tis, sudden, recent. repenso, i, counterhalance. repente, suddenly. repentinus, a, sudden, unexpected. repercussus, iis, m., reverheration. repercutio, cussi, cuss-, 3, to sjtrike
back, resound, re-echo.
requiro
retinaculum.
respondeo,
j j I
163
requiro, sivi (sii), sit-, 3, io seek ar/ahi, ask, demand, require. requisitum, i, n., a need. res, rei, f., a thlng, fact, property,
advantage, cause, affair, case. resarcio, sart-, 3, restore, patcli up.
di, sum, 2, to answer, promise, give response, accord. responsio, onis, f., reply, refutation, response.
rescindo,
;
scidi,
sciss-,
3,
cut
14,
ii,
2),
common-
respuo, ui, 3, spit back, reject. restagno, i,overfioic, lie under water.
restauro,
i,
restore,
renew.
resido, sedi,
3, settle, subside.
residuus,
standing
a,
;
um,
remaining, out-
n. pl., arrears.
resigno,
i,
resina,
resinosus,
a,
um, gummy,
resinous.
resipio, 3, savor, smack, taste. resipisco, ivi (ii), 3, recover senses. resisto, stiti, 3, stand, stay, oppose. resolutio, onis, f., slackening. resoliitus, a, um, relaxed. resolvo, vi, iitum, 3, loosen, release, unbind, relax, annul. r^sono, avi, i, resound, re-echo. resonus, a, um, resounding. resorbeo, 2, suck or swallow back.
restrictus, a, um, strict, stingy. restringo, nxi, ct-, 3, draw back, bind fast ; unfasten, disclose. resulto, I, leap back, re-echo. re-sum, esse, fui, remain, abide. resiimo, mpsi, mpt-, 3, iake back, resume, restore. resupino, i, bend back, break down. resupinus, a, um, bent backward, on ihe back, negligeni, sioihful.
resurgo, rexi, rect-, 3, rise again. resuscito, i, revive. resutus, a, um, ripped open. retardatio, onis, F., delay. retardo, i, io hinder, delay.
rete,
is, n., nei,
snare.
retego, xi,
respecto, i, to look back, wait, have regard to. respectus, us, m., a looking back,
regard, consideration.
retendo,
retentio, onis, f., holding back. retento, i, hold back ; iry again. retentus, [tendo,] relaxed ; [tineo]
kepi, retained.
respergo, si, sum, 3, besprinkle. respersio, onis, f., sprinkling. respiciens, tis, regardful,provident. respicio, exi, ect-, 3, look back on,
regard, respecf, consider. respiratio, onis, f., breathing. respiro, i, breathe back,iakebreath.
3,
unweave, annul;
retiarius, i, m., a net-fghter. reticentia, ae, f., silence. reticeo, ui, 2, keep sileni, conceal.
resplendeo,
2, to glitter.
164
retinens, retineo,
tis, tenacious.
retinens
rigor.
revorto=reverto,
return.
ui,
tent-,
si,
2,
hold back,
hiirl hack,
chief tyrant
retorqueo,
twist,
tum,
2,
Rhadamanthus,
Rhamnusius,
nus, a
tcrap about.
retractatio, onis, F,, hesitation. retraotio, onis, f., icithdrawal. retracto, i, handle again; luithdraw, refuse, retract. retractus, a, ura, remote. retraho, xi, ct-, 3, withdraw, keep or drag back. retribuo, ui, iit-, 3, restore, repay.
Rhetia=Raetia,
um,
of Rhani-
retrimentum,
i,
n.,
dregs,
sedi-
retrorsum
backward.
retriido,
(-sus),
retroversus,
back. back,
sum,
3, thrust
retundo, tudi,
tiis, 3, to beat
cian
; F.,
rhetoric, oratory.
retiisus (-tunsus), a, um, blunted. reus, i, m., rea, ae, f., one arraigned, on trial ; defendant or debtor. reveho, xi, ct-, 3, carrg back. revello, velli, vuls-, 3, tear away. revelo, i, unveil, disclose. revenio, veni, vent-, 4, to return. revera, infact.
rhinoceros, otis, m., rhinoceros. Rhipaeus, a, um, Scyfhian ; m. pl., mts. of northern Scythia. Rhodanus, i, m., the Rhone, a river
of S. E. Gaul.
Rhodope,
Tlirace
;
es, f.,
a mt. range of
-eius, a,
F.,
um,
Tliracian.
Rhodos,
S.
i,
reverendus,
a,
um,
venerable.
reverens, tis, respectful. reverentia, ae, F., respect, reverence. revereor, itus, 2, to stand in awe,
revere, regard, respect.
Minor. prom. at the mouth of Hellespont, near Troy. rhombus, i, m., magic circle, turbot. rhoraphaea, ee, f., a barbaric jave-
W. from Asia
i,
Rhceteum,
hn.
f
reversio, onis, f., a turning back. revertor (-to), sus, 3, to turn back,
revert, return.
rhoncus,
i,
rhythm.
revimentum,
i,
n., fringe.
rica, 96, f.
-cinium,
i,
N., head-veil.
revincio, nxi, nct-, 4, bindfast. revinco, ci, ct-, 3, conqiter, convict. reviresco, rui, 3, to groio green or
sfrong again.
ricinus, i, N., sheep-tick. rictus, iis, M., the open mouth. rideo, si, sum, 2, laugh (at), sinile. ridiculose, laughdJjly.
f., recalling.
ridiculosus, a, um, laughable. ridiculus, a, um, funny, ridiculous, absurd; M., jester ; l<i.,Jest. rigens, tis, stijf, rigid, frozen.
rigeo, ui,
2, to
be
stiff,
numb.
to stijfen, hardeji.
stijf,
hard, stern.
retiirn.
to
water, moisten.
revomo,
ui, 3, disgorge.
nguus
riguus, a, um, irrigating, luatered. rima, ae, F,, crack, chlnk, crevice.
rumex.
rosmarinus,
mary.
1,
165
m. (-um.
n.),
rose-
rostra, orum, the orator's platform in the Forum. rostratus, a, um, ar^ned or adorned
ivith points,
ripa, ae, f., river-hank. riparius, a, um, on the hank. (riscus, i, M., trunk, chest.
risus, us, M., laughter. rite, in due order. ritus, iis, m., rite, custom, ceremony.
rivalis, e, of a hank ; m., rival ; pl., neighhors (on the same brook).
heaked.
rostrum, i,
f.,
I, to tu7')i, ivhi^i,
rivuius, rivus, i,
i,
n.,
rill.
channel.
red, hlushing.
2, to be red, hlush.
ruber, bra, um, red; mare, the Red ^'ea(Arabian and Persian Gulfs).
robiginSsus, a, um, rusty. robigo, inis, F,, rust, mildew. roboreus, a, um, oaken. roboro, i, to strengthen. robur, oris, n,, knotty oak (trunk
or timber), huJk, strength, vigor.
rubesco, bui,
3, to
rubeta, orum, n., hra^nhles. rubeus, a, um, i-ed; ofhi-anihles. Rubico, onis, m., a river of N. Italy, bounding Caesar's province. rubidus (-cundus), a, um, 7-uddy.
red
ea)-th
or chalk.
rodus=raudus,
lump.
rubrus=ruber,
?efZ.
rogatio, onis, F., inquiring, prop)osal (of a bill), request. rogator, oris, M.,proposer (of a law).
rogatus,
rogito,
I,
I,
lis,
M., request.
rubus, i, m., h)'a7iihle, blackhe)'7'y. ructo, I, to helch. ructus, iis, m., helching. rudectus, a, um, ruhhishy, p^oor. rudens, tis, m., 7'ope, co)'d, cordage.
rudiarius,
i,
rogo,
pro-
gladiator,
rogus,
i,
funeral pile.
753.
first
rudimentum,
7)ie)it,
n.,
atte))ipt,
7'udi-
orum,
roro, I, to drop, trickle, hedew. ros, roris, m., dew, moisture; marinus, rosemary. rosa, 6, F., a rose. rosarius, a, um, of roses ; 'N.,7-osehed or garden.
rude begiiDiing. rudis, e, raw, rude ; (as noun) brute. rudis, is, F., a 7'od, fe)icing-foil. rudo, ivi, it-, 3, to roar, hray. rudus, eris, N., ruhhle, soil, 7'uhbish. rufo, I, to dye or siain 7'ed. rufus (-ulus), a, um, red, red-hai)'ed. riiga, ae, a ivrinkle, crease.
rugitus, rugo, I, ruina,
iis,
to crease, ivrinkle. a,
rugosus,
um,
wrinkled, furrowed.
to
roscidus,
a,
i,
um,
deioy, wet.
roses, full
rosetum,
roseus,
n., rose-hed.
ruinosus,
um, going
a,
um, of
of
ruma,
se, f.,
= rvimis,
n., throat.
ruin.
h)'east.
roses, rosy.
runien, inis,
Rosea,
ae,
a town of N. E. Italy.
rumex,
icis, sorrel,
a kind of dart.
166
ruaiifico,
i, to
rumifico
sagitto.
'
mnle
report.
rumor, repute.
3,
rumpo,
rupi, rupt-,
i,
hreak, burst,
biterrupt, destroy.
rumpus,
sabulosus, a, um, gravelly. saburra, ae, f., sand, ballast. saburro, i, to load with hallast. saccarius, a, um, laden ivith sacks. fsaccharon, i, n., cane-juice. sacco, I, to strain, filter. sacculus. i, N., fltering-hag, purse. saccus, i, M., sack, hag, ivallet. sacellum, i, n., shrine.
riimusculus,
m., gossip.
sacer, cra, crum, sacred, holy; accursed; n., a sacred thing or act ; pl., sacred vessels or rites.
down orforth.
sacramentum,
jjosit; suit at
a rock, clijf. rupex, icis, m., a boor, clown. riipina, ae, f., cleft, chasm. ruptor, oris, breaker, violator. ruptus, [rumpo,] hroken. riiralis, e, of the country. riiricola, ae, c, rustic, tilling the
rupes,
is, f.,
sacrarium,
i,
sacratus, a, um, halloiced, sacred. sacricola, ae, c, officiating pjriest. sacrificium, i, n., sacrifce.
soil.
ruro, I, to lioe in the couniry. rursus, hackward, again. rus, riiris, x., the country ; riiri, in, and rure, from the country. ruscum, i, n., hulcher''^ broom.
sacrilegium,
i,
n.,
profanation,
sacrilege, violation
ofsacred things.
russus
(-eus), a,
a,
rusticanus,
sacrosanctus,
a,
um,
inviolahle.
sacrum,
i,
n.,
a sacred thing.
age.
rusticatio, onis, f., country life. rustice, clownishly. rusticitas, atis, f., tillage, rusticity, the country folk. rusticor, i, to Uve in the country. rusticus, a, um, rural; m., a rustic.
riita, ae, f., rue, hitterness.
saeclum=seculum,
saepe, often.
again.
violent.
rutabulum,
rutilo, 1, rutilus, a,
rage,ferocity.
um,
rutrum,
i,
scevus, a, um, enraged,fierce, cruel. saga, ae, f., fortune-teller. sagacitas, atis, f., keenness, sagacity,
shrervdness.
S.
Sabaeus, a, um, of Saba (Sheba), in Arabia Fehx. sabbata, orum, N., Sahbath. Sabellus Sabinus, Sabine, of the highlands cast of Rome. sabulo, onis, m., gravSl.
sagaciter, shrewdly, keenly. sagatus, a, um, clad in a mantle. sagax, acis, keen-scented, shrewd. sagina, ae, ., feediiig, cramming. sagino, i, to fatten, pamper, enrich. sagitta, ee, f., arrow. sagittarius, a, um, of arrows ; M.,
arclier.
sagitto, at-,
i,
io shoot
arrows.
sagma
sanitas.
167
a,
saltuosus,
um,
well-ivooded.
saltus, us, M., a leap, spring ; forest (with open spaces), glade. saliiber, bris, bre, healthful, sound,
ivell,
serviceahle.
F.,
the sea
pl. loit,
salubritas, atis,
healthfulness.
Salacia, se, goddess of the Sea, wife of Neptune. Salamis, is, F., an I. near Athens,
salum,
salus,
i,
N.,
open
iitis, F.,
ing, salutation.
b.c. 480.
N,,
salt-
saliitaris, e,
um, of
salt ;
salax, acis. [salio,] lustful. saiebra, ae, f., a rugged loay. salebrosus, a, um, rugged, rough. Salentinus, a, S. E. of Italy. Salernum, i, n., a coast-town of
hecdthful, saving (as the letter A, for acquittal). saliitatio, onis, F., greeting. salutator, oris, M., greeter, visitor.
um,
health-
Picenum.
Saliaris,
e,
i,
salictum,
salientes, ium, pl., loater-springs. salignus, a, um, of willow. Salii, orum, priests of Mars.
saluto, I, keep safe, scdute, ivait on. salve, tveU, in good case. salve, hail! orfareweU! salveo, 2, he iveU ( 38, v.). salvus, a, um, safe, sound. sambiica, se, f., a shriU instrument.
sambiicus,
i,
f.,
ehier-hush.
Same, es=Cephalenia.
Samnites, ium, people of Samnium, an inland dist. of S. E.
Italy,
conquered,
i,
b.c. 290.
jump.
savor.
Samos,
f.,
an
I.
near Ephesus.
saliunca,
saliva,
ae, f.,
wild nard.
salix, icis,
f., ivillow.
sanabilis, e, curcd)le. sanatio, onis, F., healing. sancio, nxi, nct-, 4, ratify, sanction:
salmacidus, a, um, salt and sour. Salmacis, idis, a clear fountain in Caria the fountain-nymph. Salmoneus, son of Sisyphus, who
;
sanctimonia,
se, F.,
sancfily,purity.
thunderbolt
of
sanctio, onis, f., ordaining. sanctitas, atis, F., sacredness. sanctus, a, um, sacred, venerahle,
sandalium,
salsamentum,
salse,
loittily,
i,
N., hrine.
keenly.
salsura, ae, f., pickle, hrine. salsus, a, um, keen, ivitty, salt. saltatio, onis, F., dancing. -trix, icis, saltator, oris, m. dancer.
;
sandapila, ae, F., a hier. sandaraca, ae, f., a red dye-stuff. sandix, icis, f., vermilion, scarlet. sane, sensihly, soundhj, trtdy, to he sure, no douht. sanguinalis, e -arius, a, um, 0/
;
F.,
hlood, hloody.
sanguineus
,
(-olentus),
a,
um, of
saltem,
salto,
I,
at least,
to
amjhow.
pany
hlood, hloody, hlood-red. sanguino, i to hleed, run ivitli hlood. sanguis, inis, m., hlood, race, vigor.
sanies, em, e, f., hloody matter. sanitas, atis, f., heaUh, soundness.
168
saiina
Scsevola
satin, enough? satio, i,fill, satiate, satisfy. satio, onis, f., [sero,] sowing. satira=satura, medley. satiricus, a, satirical. satis, enough. satis-facio, 3, give satisfaction. satisfactio, onis, f., satisfaction, justifcation, reparation. satius, [satis,] hetter, rather.
f sanna, se, f., a mocking (jrhnace. sano, I, inake sound, heal, allaij. santana, ae, F., horax. sanus, a, um, sound, sane, discreet. sapa, ae, f., thickened must. f saperda, ae, f., herring. sapidus, a, um, savory. sapiens, tis, loise, discreet, skilled. sapienter, prudenthj, sensihhj. sapientia, ee, f., -wisdom, good sense. sapinus, i, .,Jir-tree.
of,
sapo, onis, m., soap. sapor, oris, m., taste, savor; dainty. Sappho, us, a poetess of Leshos. sarcina, ae, f., package, hurden. sarcinarius, a, um, of haggage.
si, tum, 4, to patch, repcur. sarcophagus, a, um, flesh-consuming ; m., sepulchre. sarculum, i, n., a light hoe. sarda (-ina), ae, f., sardine. Sardanapalus, an efFeminate king
sativus, a, um, [sero,] planted. sator, oris, m., soiver, author,father. satrapes, ge (-ps, is), M., a satrop (royal governor), viceroy. satrapea (-ia), ee, f., satrapy, province.
sarcio,
f
satullus, a, um, satisfed, filled. satur, ura, um, sated,full, ahundant. satura, ae, f., medley, satire. satureia, ae, f., savory. saturitas, atis, ., fubiess, satiety. Saturnalia, orum, ibus, n., festiv(d of Saturn (Dec. 17), Saturnius, a, um, of Saturn ;
m.,
of Assyria,
d. b.c. 820.
Jupiter ;
F.,
i,
Juno.
Sardes
Sardus,
(is),
Saturnus,
saturo,
m.,
god of Husbandry.
a,
um,
a long Macedo-
satus,[sero,]so?6'n,p/a??^<?J; M..,son.
Sarmatia,
sia.
e,
soutli-western Rus-
satus, us, M., soiving, planting, stock. satyrus, i, m., an ape ; satyr (goatfootecl wood-deities).
sarmen,
saucio, I, to ivound, hurt, stah. saucius, a, um, ivounded, hurt, sick. savillum, i, n., cheese-cake.
savior=suavior, kiss. e, among rocks. saxetum, i, N., rocky place. saxeus (osus), a, um, stony,
saxatilis,
rocky.
sarracum,
i,
n., cart,
waggon.
saxum,
i,
scabellum,
N., footstool.
sartago, inis,
f., frying-pan. sartor, oris, m., hotcher, mender. sartus, [sarcio,] repaired. sat=satis, enough, sufficient. sata, orum, n., [sero,] crops. satago, 3, have one\^ handsfuU,pay. satelles, itis, c, attendant, accom-
scaber, bra, um, rough, scurfy. scabies, ei, f., scurf eruption. scabiosus, a, um, scurfy. scabo, bi, 3, to scratch. scabratus, a, um, Jagged.
scabritia, ae -es, ei, f., roughness. Scaea porta, west gate of Troy.
;
scaena=scena,
scaevitas, atis,
stage.
.,
aivkwardness.
at-
f.,
sufficiency,
scaevus
scaevuS;
tJie left, aiokward, omen. scalae, arum, f., a Jiiglit of stairs, ladder, scaling ladders in a siege.
scoria.
scibilis, e, knowahle.
169
a,
um, on
F.,
unluckij
sciens, tis, knowing, skilled. scienter, knowingly. scientia, ae, f., knowledge, skill.
scilicet, plainly, no douht, surely. scilla, ae, f., sea-onion, squilL
scalmus,
i,
n., thole-pin.
3, to cut, scrape.
i,
scalprum
(-pellum),
n., knife,
3,
to
cut,
scambus,
scamillus,
a,
i,
um,
m.,
little
handy-legged. hench.
n.,
hreak, part, rend, split. scintilla, ae, f., a spark, glimmer. scintillo, I, sparkle.
fscamma,
ground.
atis,
wrestling-
scamnum,
t
i,
scio, 4, know, understand; ordain. scipio, onis, m., staff. Scipio, onis, a noble family-name,
a shingle.
e, that
may
he climhed.
by Theseus.
(-iculus),
F.,
scirpeus
rushes
;
a,
um,
of
hasket-work.
scapulae, arum,
shoulder-hlades,
tscapus,
scarifico,
i,
I,
scratch open.
scirpo, I, to plait ofrushes. scirpus, i, hulrush, riddle. sciscitor, i, mquire, examine. scisco, scivi, scit-, 3, to searchj
enact.
.
tscarus, i, n., a sea-fish (ivrassef). scatebra, ge, f., gushing-up. scateo, 2 scaturio, 4, to huhhle, gush, ahound.
;
scissiira, ae,
f.,-
rent, cleft.
split,
scissus, [scindo,]
cloven.
tscaurus,
kles.
a,
um,
tvith
swollen an-
scitamenta, orum,
n., delicacies.
scelerate, ivickedly. sceleratus, a, um, criminal, ivicked, pernicious ; M., scoundrel. scelero, i, pollute, desecrate.
scite, skilfuUy, elegantly. scitor, I, ask, inquire. scitulus, a, um, pretty, elegant. scitus, [scisco,] shrewd, skilful,
sensihle,
eloquent.
i,
scelerosus
a,
um,
t sciiirus,
m.,
;
squirrel.
iis,
scitum,
i,
n.
-tus,
m., decree,
scelus, eris,
n., crime, fault, misfortune; rascal. t scena, ee, stage (of theatre).
scenicus,
a,
um, of the
;
stage, the-
atrical, fictitious
m., actor.
scobina, ae, F., a rasp. scobis (bs), F., saivdust, filings. tscolopax, acis, m., woodcock. fscomber, bri, m., mackerel (f).
j-scomma, atis, N., scoff', taunt. scopae, arum, F., twigs, brooms. scopio, onis, M., grape-stalk. tscopos, i, M., mark, aim.
tsceptrum,
t
i,
n., sceptre,
domimo7i.
scheda, se, f., strip of papyrus. t schedius, a, um, off-hand. fschema, atis, n., shape, fashion.
fschistos,
t
a,
i,
schcenus,
fschola,
scopulosus, a, um, rocky, craggy. t scopulus, i, N., a rock, crag, cliff. scopus, i, M., stem, stalk. scordalus, i, m., tvrangler, brawler.
scoria,
ae, f., dross, slag.
170
scorpio
secundo.
scyphus, i, m., cup, goblet. Scyros, i, an island near Euboea. Scythae, arum, Scylhians, people of Russia and Tartary. se (sui), himself ^c. ( 19, 11.).
t
scorpio, onis, m., scorjnon. scorteus, a, um, of leather. scortum, i, n., skin ; a harlot, dbandoned woman. Sc3ti, orum, people of Scotland. screo, I, to haiok, hem.
scriba, ae, M., clerk, scribe. scribo, psi, pt-, 3, to ivrite, enroll.
scrinium,
sition.
i,
scriptio, onis,
wriling,
compo-
sebum,
i,
withdraw,
3,
put apart,
scriptum,
scriptiira,
sition.
i,
N.,
a
f.,
loriting, edict.
loriting,
se,
compo-
secessio, onis,
f.,
withdrawal, in-
surrection, secession.
loritien.
scriptus, [scribo,]
secessus,
iis,
scrobis
off,
seclude,
scriipulosus,
ious, exact.
a,
um,
jagged, anx-
scrupulus,
scriipus,
ety,
i,
i,
seco,
anxiety, scruple.
M.,
secordia=socordia,
stone, anxi-
a rough
secretarium,
n.,
a secret place,
soUcitude.
scruta, orum, n., trash. scrutator, oris, M., investigator. scrutor, i, to search, examine.
secreto
(-te),
apart, secretly.
retired,
secretus, [secerno,]
den, secret
;
hid-
sculpo, psi, pt-, 3, carve, engrave. sculponeae, arum, f., loooden clog.
carved. sculptor, oris, M., carver. sculptura, ae, f., engraving.
sculptilis,
e,
secta, ae, f., a beaten path, sect. sectarius, a, um, [seco,] mutilated. sectator, oris, m., follower, partisan ; pl., retinue, escort.
sectilis, e, cut, divided.
sectio, onis, f., cutting, dividing. sector, oris, m., cutter, divider,
is, n.,
scutariua, i, N., shiehl-maker. scutatus, a, um, armed tcith shield. scutella, ae, f., tray, loaiter. scutica, ae, f., lash, lohip.
scutra
fscutula,
seculum,
i,
genera-
sciitum (-ulum), i, n., a long shield (of boards and leather). Scylla, ae, a rock riear Sicily myth. d. of Phorcys, changed also, d. of to a sea-monster Nisus, k. of Megara.
;
secum,
secundani, of the id legion. secundarius, a, um, second-rate. secunde, favorably. secundo, secondly, a second time.
secundo
secundo,
i,
semis.
segnitia,
ae,
171
f.
;
(lirectfavoraUy, adjust.
secundum, after, next, accordmg to. secundus, a, um, [sequor,] /o//oi^ing, next,favorahle, propitious ;
-es,
em,
e,
sloth,
indolence.
se-
cundo
secure, heedlessly, fearlessly. securicula, ae, f., liatcliet. securis, is, f., axe, liatcliet, deathdominion. securitas, tatis, f,, safety, unconhloui,
segrego, i, [grex,] set apart. sejugatus, a, um, apart. sejugis, is, m., a six-horse team. sejungo, nxi, nct-, 3, part, disjoin,
separate.
officer of Tiberius. selectio, onis, f., choosing. selectus, [seligo,] chosen.
Sejanus, an
cern, negligence.
securus,
a,
um,
[cura,] free of
sed
(set), hut.
sella (-ula),
sellaria,
saddle.
sedate, calmly. sedatio, onis, f., calming. sedatus, [sedo,] calm, sedate. sedecies, i6 times.
ae, f.,
sitting-room.
banquets
semanimis,
e,
halfalive.
sedecim,
sixteen.
sedecula, ae, f., a low stool. sedentarius, a, um, sitting. sedeo, sedi, sess-, 2, sit, continue,
settle,
semel, once, once for all, the frst time, at any time. Semele, es, daughter of Cadmus, mother of Bacchus.
semen,
sedes,
is, f.,
jjosterity, origin
sementivus,
semestris,
3,
a,
seditiosus,
tious,
a,
um,
um, of
seed-time.
factious, sedi-
quarrelsome.
allay, calm.
icitli-
sedo,
I, to settle,
seduco,
semianimis, e;
alive.
-us, a,
um,
half-
um, halfheast,
a,
savage.
semihomo,
seminarius,
inis, n.,
sedum,
corn,
i,
n., houseleek.
f.,
seges, etis,
soil,
cornfeld, standing
crop, produce.
Segesta, segestra
ae, f.,
a city of N. Sicily.
;
(-tria), se, f.
strip, slice.
seminator, oris, M., author. seminecis (gen.), halfdead. seminium, i, n., stock, hreed. semino, i, soiv, heget, produce. semipes, pedis, m., halffoot. semiputatus, a, um, halfpruned. Semiramis, is (idis), queen of
Assyria, B.c. 1225
?
172
semisomiius
a,
sequestro.
seorsum,
separately, hy
itself.
semisomnus,
semita,
se, f.,
;
um, half
asleep.
footpath, hy-way. semitalis, e -arius, a, um, ofpaths. semiustulatus, a, um, half-hurnt. semiustus, [uro,] hlasted, scorched.
semivir,
i,
seorsus, a, um, separate. separ, paris, separate. separatim, apayi, separately. separatio, onis, f., separation. separatus, a, um, separate, distinct. separo, i, to part, separate.
sepelio, ivi (ii), pult-, 4, to hury. sepes, is, f., hedge, fence.
f sepia, 88, F., cuttle-fish. sepimen, inis, n., fence, enclosure.
cat-
not qidte
dumh.
semotus, a, um, distant. se-moveo, 2, to put aside. semper, always. sempiternus, a, um, everlasting. semuncia, se, f,, halfounce, trifie. senaculum, i, N., council-hall.
senarius, a, um, of six each. senator, oris, M., senator. senatorius, a, um, of the senate. senatus, xis (i), M., Senate (council of elders), or heads of the
patrician order.
4, to hedge, fence.
3,
to
put
sepositus, a, um, distant, choice. seps, sepis, a venomous serpent. sepse, one's self
septem,
seven.
senatusconsultum,
of
the Senate.
ae,
i,
n.,
decree
septemtrio, onis,
a Stoic writer in
Bear, north.
m.,
the
Polar
Seneca,
m.,
the time of Nero, a.d. 3-65. senecta, se -tus, iitis, f., old age. senectus, a, um, old. senesco, senui, 3, grow old, decay. senex, senis, old; m., old man.
;
septendecim,
seventeen.
seni,
ae, a, six
each, six.
septimanus,
senium,
i,
sensibilis, e, perceptihle. sensilis, e, endowed with sensation. sensim, graducdly, slowly. sensus, us, M., [sentio,] feeling,
sententia,
sententiosus,
or
pith.
i,
um,
full of sense
septuageni, seventy each. septuagesimus, a, um, seventieth. septuaginta, seventy. septuennis, e, of seven years. septum, i, n., [sepio,] an enclosure. septunx, uncis, m., seven-twelfths.
sepulcrum,
n., hrier-thicket.
i,
senticetum,
senticosus, a, um, thorny, hriery. sentina, ae, f., hilgevmter, dregs. sentino, i, to hale out a ship.
sentio, sensi, sens-,
feel, think,
3,
Sequana,
Seine.
perceive,
suppose, decide.
sentis,
is,
sentus
(-osus), a,
um,
rough.
sequior
sexagesimiis.
servitium,
i,
173
sequior, us, inferior. sequor, cutus, ;^, follow, pursue. Ser., the praenomen Servius.
sera,
ae, f.,
Serapis, is
divinity.
an Egyptian
clear loeather,
f.,
serenitas, atis,
f.,
fairness, sercnity.
Seres, um,
servula,
servus
servus,
to
(os),
a,
um,
i,
pl., silk
dresses.
burdens.
n., sesame.
series, em, e, f., succession, lineage. serio, in earnest. serius, a, um, grave, earnest. Seriphus, i, a small I. of the ^gean. seritas, atis, f., lateness. sermo, onis, m., talk, discourse, report, style (of language).
f sesamum,
-plex, plicis, half as much again. sesqui-, once and a haJf sesquipedalis, e -pes, pedis, of afoot and a half sessilis, e, for sitting ; spreading,
;
loio.
sessio, onis, f., seat, sitting. sessor, oris, m., sitter, dioeller.
=4
serpyllum,
serra,
ae, f.,
i,
n., tvild
thyme.
a saw, saw-fsh.
set=sed,
seta,
but.
setania,
se,
F.
-um,
;
i,
n.,
medlar
to saio in pieces.
(a fruit).
ee, f.,
gaj-land.
setiger, gera,
um
-osus,
bristly,
seu=sive,
or, toheiher.
B.c. 73.
austerity.
a,
severus,
um,
Board of
six.
sevoco,
I,
sevum=sebum,
icis, F.,
tallow.
sexageni,
ae, a, sixty
each.
sixtieth.
sexagesimus,
a,
um,
174
sexagies
sexag^ies
(-gesies), sixty times.
simia.
sidereus,
sta7-s,
a,
um
-alis,
e,
of
the
sexaginta, sixty. sexcenarius, a, um, 0/600. sexceni, se, a, 600 each. sexcenti, se, a, 600, a vast number. sexcenties, 600 times.
starry, divine.
to be
sun-struck.
Sidonius,
um, 0/ Sidon
n.,
(Phce-
nicia or Carthage).
sexdecim,
sexennis,
sixteen.
e,
sidus, eris,
star,group ofstars,
of six years.
i,
sky, climate.
sexennium,
sexies, six times. sextans, tis, m. {\ of as), fartliing. sextarius, i, n. (| of congius), j-rm^ Sextilis, is, m., Angust. sextus, a, um, sixth: n., the sixth
time.
(a pro-
montory near *Troy). sigilla, orum, n., smatl fgures, seal. Sigillaria, orum, feast of images
(in
the Saturnaha).
sexus,
si, if,
iis,
m., sex.
whether ;
quod
hut
if.
signatus,
a,
um,
sealed, guarded.
sibi, [sui,]
sibilo, I, to hiss, ichistle. sibilus, i, M. pl., a, N., a hiss. sibilus, a, um, lussing, lohistling.
Sibylla,
sica,
prophetess.
signifer, era, um, image-bearing, starry ; m., standard-bearer. significatio, onis, f., mark, ioken, applause, sign, meanhig. significatus, iis, m., sig^i, token.
I, betoken, portend,mean. mark, designate, stamp,seal. signum, i, n., mark, sign, standard,
much.
significo,
dagger.
signo,
I,
Sicanus,
siccanus
siccarius,
(-eus), a,
a,
um,
dry.
Sila,
ae,
f.,
um,/o/' drying.
south of
sicce
siccine, so ? thus ? siccitas, atis, f., dryness, drought. sicco, I, to dry, dry up. siccus, a, um, clry, thirsty, firm ; N., dry ground. Sicelis, idis, f., Sicilian, pastoral. Sichseus, i, the husband of Dido.
Sicilia,
ae, Sicily.
silentiosus, a, um, perfectly still. silentium, i, N., silence, quiet,repose. Silenus, i, attendant of Bacchus.
sileo, ui, 2, to be
still,
silent.
sicilicula, ae, f., small sickle. sicilicus, i, m., of as, foot, &:c. Siciliensis, e, Sicilian.
sicilimenta, orum,
n., aftermath.
siliqua,
silus, a,
ae, f.,
um,
i,
sicubi, if anywhere.
silva,
pl.,
se, f.,
an
Silvanus,
just as, as if
silvaticus, a, viXQ., of the forest silvester, tris, e, offorest or wood. silvicola, ae, c, dwellhig in tcoods. silvosus, a, um,fidl oftrees. simia, se, f., ape.
simila
smilax.
sinistra, se,
176
simila, se, F.,Jineflour. similis, e, llke, sbnilar. similitiido, inis, f., likeness, simile.
similo=simulo,
simitu,
liken.
together, at once.
F., the left hand. sinistrorsus, towards the left. sino, sivi, sit-, 3, permit. Sinope, es, f., a town on the south shore of the Black Sea.
simius (-olus), i, m., ape. simo, I jlatten, press jiat. Simois, entis, m., a river of Troy. simplex, icis, siinple, plain, frank.
,
sinuamen,
simplicitas, atis, f., simplicity, artlessness, frankness, lionesty. simpliciter, simply, directly.
to
hend,
sivell,
hulge.
sinuosus,
simplus,
simul,
at
a,
um,
i,
simple.
simpulum,
N.,
a small
as.
ladle.
um,
tlie
siparium,
t
i,
que
or ac, as soon
simulacrum,
N., likeness,
image.
sipho, onis, m., sipho7i, tuhe. Sipontum, i, a port of Apulia. Sipylus, i, M., a mountain of Lydia. siqua, if hy any way.
feigning, pre-
simulator, oris, m., deceiver. simulatque, as soon as. simulo, I feign, p)retend, copy. simultas, atis, f., strife, quarrel.
,
siquando, if ever. siquidem, since. siquis, siqua ( 22, iii.), if any. siremps (similis reipsa), very like. Sirenes, um, f., the Sirens, myth.
monsters, half-bird, half-maiden.
siris, sirit, sirint, [sino,]
simus
(-ulus), a,
um, fiat-nosed.
may
let.
sin, hut if
Sirius,
f sirus,
hisis,
i,
fsinapi, is, N., mustard. sincere, uprightly, frankly. sinceritas, atis, F., soundness,
tegrity, sincei^ity.
sirpus=scirpus,
i,
hulrush.
[si vis,]
M., corn-pit.
ifthou
ivilt (
sincerus, sinciput,
sound, genuine. halfhead, cheek (of pork), head. f sindon, 6nis, N., muslin. sine, imthout. singillatim, one by one. singularis, e, singular, unique.
a,
itis,
um,
n.,
sisara, ae, f., heath, sweet hroom. sisto, stiti, stat-, 3, to set, place, arrest, setfast, stay, endure.
f
sistrum,
i,
n.,
Sisyphus,
i,
f sitanius, a, um, this year^s. sitella, ae, f., urn, for drawing lots.
singularitas, atis, F., singleness. singulariter, singly, exceedingly. singularius, a, um, single. singulatim (-gultim), one hy one. singuli, 86, a, single, one to each. singultio, 4, to hiccup, cluck. singulto, I, to gasp, hiccup. singultus, VLB, M., sohhing, gasping. Sinis, is, a robber of Corinth, slain
sinister, tra,
Sithonius,
siticulosus,
a,
a,
im,
i,
F., thirst,
drought.
fsittace, es,
.,
parrot.
situla, ae, f., hucket. situs, [sino,] set, situated. situs, us, M., situation, position;
dust, rust.
by Theseus. um,
left,
sive (seu), or if
f
f
lohether, or.
smaragdus,
i,
c, emerald, jasper.
F.,
smilax, acis,
hindioeed.
176
f
smyrna
se, f.,
ae, f.,
sonorus.
solidus,
a, um, dense, firm, solid, complete, genuine; l<i.,firmground.
ae, f.,
smyrna,
erii
Smyrna,
solipuga,
a venomous
lonely.
insect.
soboles=suboles,
sobrie, soberlt/, prudently. sobrietas, atis, f., moderatioyi. sobrinus, i, m. -a, ae, F., cousin. sobrius, a, um, soher, temperate, prudent.
;
um,
soccus
socer, socia,
(-ulus),
i,
solium, i, N., seat, throne, dominion. solivagus, a, um, roving alone. soUennis, e, stated, festive, solemn, customary ; n., a sacred festival.
sollenniter, solemnly, formally.
socialis,
sociennus,
n.,
societas, atis,
f.,
comrade. companionship,
partnership, alliance. socio, I, to league, share, unite. socius, i, M., companion, partner, ally, confederate.
sollicite, anxiousiy.
socordia, ae, f., dulness, sloth. socors, dis, foolish, stupid, slothful,
negligent.
m.,
fault
(of
Socrates, is, a philosopher of Athens, B.c. 470-400. socrus, us, f., mother-in-laiu. sodalicium, i, N., association, fellowship, club.
of
to
comfort, consoie.
hristly.
sodalis, is, m., comrade, companion. sodalitas, atis, F., fellowship, club. sodes (si audes), an thou ivilt.
n., solstice.
solamen, solanum,
solaris,
sol, solis, M., the sun, day, daylight. inis, n., comfort, solace.
i,
solum, solum,
i,
N.,
ground, foundation.
only, merely.
N., nightshade.
e,
of
i,
i,
the sun.
solarium, solatium,
relief consolation,
solus, a, um, ius, alone, only, lonely. solute, easily, careiessly. soliitio, onis, F., loosening, payment, dissolving, solution. soliitus, [solvo], loose, light.
conifort, solace.
solvo,
cast
vi,
iit-,
3,
loosen, dissolve,
solator, oris, M., comforter. solatus, a, um, sunburnt. soldurii, orum, M., retainers.
dispel, release.
soldus=3olidus, firm.
solea, ae, f., sole, sandal. solearius, i, M., sandal-maker. soleatus, a, um, luearing sandals. solemnis,=sollennis, accustomed,
somnium,
i,
n.,
a dream.
a,
um,
drowsy.
sleep, night.
soleo, ita^,
tis, noisy,
resounding.
solers=3ollers,
solide, densely, closely, fully. soliditas, atis, f., firmness, solidity. solido, I, tofasten, makefirm.
sonipes, pedis, loud-footed (steed). sonitus, iis, m., sound, noise. sono, ui, it-, i, to sound, speak, hoast. sonor, oris, n., noise, din. sonorus, a, um, noisy, loud.
sons
sons, tis, guilty, liurtful. sonticus, a, um, dangerous. sonus, i, M., nolae, sound. f sophistes, ae, m., a sophisi.
speculum.
sparsio, onis,
f., sprinkling.
177
Sophocles,
B.C.
is,
an Attic tragedian,
i,
sparsus, [spargo,] scattered. Sparta, se, f., a city of S. Greece. Spartacus, i, leader of a revolt of gladiators, defeated B.c. 71.
495-405(us),
sage, slirewd.
4, to soothe, luU, ])ut to sleep.
Spartanus
Sparian.
(-iacus, -icus), a,
um,
sophos
sopio,
sopor, oris,
m.,
por, lethargy.
soporifer, era,
um,
soporo, i, jiut to sleep. soporus, a, um, causing sleep. Soracte, is, n., ^ mt. in Etruria.
f
sparteus, a, um, of hroom. f Spartiates, ae, a Spartan. spartum, i, M., Spanish hroom. sparus, i, m., a hunting-spear. f spatha, se, f., spatula (paddleshape), a hroad sicord.
spatior,
i, to
ivaUc ahout.
soracum,
i,
N.,
sorbeo,
ui, 2,
spatiosus,
a,
um,
ample, spacious.
spatium,
i,
N., space,
open space,
sorbum,
sordeo, sordes,
ing,
i,
n. service-herry.
specialis, e, j)articukir, special. specialiter, specificaUy. species, ei, f., view, ajjpearance,
display, idea, vision, species.
2, to
mourn-
specimen,
meanness, rahhie.
specio, spexi, 3, to Look, vieiv. speciose, showih/. speciosus, a, um, handsome, showy. spectabilis, e, visihle, ivorth seeing. spectaculum, i, N., a sight, puhlic
show, theatre.
inis, n., mask, scene. spectate, splendidhj. spectatio, onis, F., vieiv, heholding. spectator, oris, m., ohserver, spectator, critic.
sordidus,
lid,
a,
um, foul,
sordid, squa-
hase.
icis, n.,
spectamen,
sorex,
shrew-mouse.
soror, oris, F., sister. sorosius, a, um, of sisters. sors, tis, F., lot, chance, destiny, cappl. prophecy. ital (at interest)
;
sorsum=seorsum,
apart.
spectatus, a, um, proved, esteemed. spectio, onis, f., ohserving (of auspices).
specto,
drive
I,
to hehold, ohserve,
i,
test,
at.
sortitio, onis, F., aUotment. sortito, hy fate. sortitus, us, M., aUotment. sospes itis, saving, safe, fortunate. sospitalis, e, giving safeiy.
spectrum,
specula, specula,
watch.
n.,
image, apparition.
[spes,] slight hope.
a,
ae, f.,
a look-out, eminence.
ae, F.,
speculabundus,
specularis,
e,
um, on
the
sospito, I, protect. Sp. the praenomen Spurius. fspadix, icis, c, a pahn-hranch (with fruit) aclj., chestnut-color. eunuch. f spado, onis, M.,
;
of a mirror ;
m.,
m., sheet
ofmica;
n., pl.
ivindow-panes.
speculator, oris,
plorer, examiner.
a scout, ex-
speculatorius,
service.
a,
um,/or scouting-
spargo,
si,
sum,
3,
strew, scaiter,
spread, exiend.
speculor,
i, to
i,
sparsim,
scattered.
speculum,
n., mirror.
178
specus, us, spelceum,
M., cave, den.
i,
specus
stabularius.
spondalium, i, n., sacrificial hymn. spondeo, spopondi, spons-, 3, to
jdcdge, vow, betroth.
of
f f
spondylus,
i,
m., spine-joint.
slag, chain-
Thessaly.
i,
sponsa,
sponsalis,
ofbetrothal.
spero, I, to hope, expect. spes, spei, f., hope, anticipation. sphaera, ae, bidl, (jlohe, sphere. Sphinx, ngis, f., a myth. being, half-woman, half-Hon.
spica, ae, f., point, spike, tuft, dart. spiceus, a, um, of wheat-ears. spico, I, put forth ears.
sponsio, onis, F., pledge, security. sponsor, oris, m., surety, bondsman. sponsum, i, n., a covenant. sponsus, [spondeo,] pledged, betrothed.
sponsus,
iis,
;
m., hetrothal.
spontalis, e
voluntary.
spontaneus,
a,
um,
spicilegium,
i,
N., gleaning.
sponte, ab.
tis,
spiculum,
spina,
i,
spinetum,
n.,
a,
hedge of thorns.
S7nall
haskeU
spinifer (ger),
um,
spinosus, a, um, spinther, eris, n., bracelet. spinus, i, F., black-thorn. spira, ee, f., a coil, fold. spirabilis, e,for breathing,
spretor, oris, M., scorner. spretus, [sperno,] despised. spuma, ae, f., foam, scum.
spumesco,
spiimeus,
vital.
3,
tofroth, surge.
a,
spiraculum (-mentum),
i;
-men,
spiritus, us, M., hreath, spirit, pride. spiro, I, breafhe, blow, live, aspire.
dirt,smut.
base.
spissamentum,
i,
N., stopper.
spisse, densdg, slowly. spisso, I, to ihicken. spissus, a, um, dense, close, compact, slow.
f splen, splenis, m., milt, spleen. splendeo, 2, to be briglit, shine,gleam.
a,
um,
N.,
illegitimate.
spiitum, squaleo,
[spuo,]
2, to
spit.
stiff,
ui,
he
rough,
squalid, or in mourning-garments.
splendesco, dui, 3, grow bright. splendide, brilUantly. splendidus, a, um, hright, brilliant,
siimptuoiis, illustrious, nohle.
squalidus, a, um, rough, stiff', foid. squalor, oris, N., foulness, squalor.
squama,
ee, f.,
scale.
squameus
splendor, oris, n., lustre, splendor. f splenicus, a, um^ splenetic. f spodos, i, F. -ium, N., slag, dross.
;
squilla=scilla, sea-onion.
-st, for est,
is.
spoliatio, onis, f., pillage, plunder. spoliator, oris, m., plunderer. spolio, I, to strip, spoil, plunder.
place or
stahle.
stabulor
stabulor,
i, to
i,
stolide.
179
i,
sterniimentum (-tamentum),
N.,
ptabulum,
abode,
a standing-place,
a sneeze.
stall.
f stacta, ae (-e, es), f., myrrh-oil. stadium, i, n., stadium (125 paces
snore.
=606
stagno,
ft.),
race-course.
to
I,
stagnate,
lie
under
water, he overjlowed.
stagnosus,
a,
\im,full ofpools.
stagnum, i, N., jiool, pond, marsh. stamen, inis, n., warp, thread.
stanneus,
a,
Stheneleius, a, um, of Sthenelus, son of Perseus. f stibium, i, n., antimony. f stigma, atis, n., hrand, scar. Stilbon, onis, m., the planet Merciiry.
um,
n.,
oftin.
iiii;
an alloy of
lead.
a d^^op (of gum). stillatim, drop hy drop. stillicidium, i, n., [cado,] dripping.
stilla, ae, F.,
statarius, a, viva.,Jirm, standing. statera, ae, f., steel-yard, halance. statioulum, i, n., small image. statim, immediately, as soon as. statio, onis, f., standing, abode, posf, anchorage. stativus, a, um, stationary ; of a post or staiion.
stillo,
I, to
i,
stilus,
writing,
stimmi=stibium,
stimulo, I, stimulus, i, stinguo, 3,
to
in writing. ayiiimony.
m.,
title
of
to quench. stipatio, onis, F., throng, retinue. stipator, oris, m., attendani.
staiiie,
image.
um, of statues.
stipendiarius, a, um, trihutary. stipendior, -i serve for pay. stipendium, i, n., tax, trihute, pay,
,
statumen,
(of ship).
statuo,
statura,
ui, iit,
3,
to
set,
status [sisto,]
placed. status, us, M., position, posture, stature, condition. f stega, ae, f., deck.
stipes, itis, m., stock, post, tree. stipo, I croivd, ihrong, press, attend. stips, stipis, F., gift, alnis. stipula, ae, f stalk, siem, siuhble. -tus, us, m., stipulatio, onis, f. a stipidation, hargain. stipulor, I, to bargain, stipulate.
,
fstela,
ae,
a column.
um
stiricidium, i, n., [cado,] snow-fall. stirpitus, hy the roots. stirps (-pes, -pis), pis, F., a siock,
stem, sprout, race, source. stiva, ae, F., plough-handle. stlata, se, F., a kind of ship. stlis=lis, laivsidt. sto, steti, stat-, i, to stand, stand fast, remain, cost (w. abl. of price);
stello,
f
T,
stemma, atis,
i,
f stephanos,
stat,
it
is
afixed purpose.
Stoicus,
stola,
ae,
a,
um,
Sioic (austere).
rohe,
F.,
a long
woman^s
sterilitas, atis, F., harrenness. sternax, acis throwing his rider. sterno, stravi, strat-, 3, spread,
sirew, lay smooth, cover, cast
down.
garment. stolide, stupidly. stolidus, a, um, dull, stupid. stolo, onis, M., shoot, sucker.
180
stomachor, i, stomachosus, stomachus, i,
disUke.
to be a,
stomaclior
vexed, quarrel.
irritable.
taste,
styrax.
Strophades, um, islands
of Greece.
f strophium,
f
i,
S.
W.
um,
m.,
stomach;
n.,
band,
belt, wreath,,
strophus,
i,
m., colic.
storax=styrax, a gum.
storea, ae, f., mat of rope or straw. f strabo, onis, M., sqiwUing. strages, is, F., an overth-ow, massacre.
structe, orderly.
structilis,
e, 0/" building.
i,
n., rug,
siraiv, litter.
stramineus,
strangulo,
f
f
a,
um, ofstraw.
strangle, clioke.
3,
i, to
strategema,
strategus, i, m., a general. f stratioticus, a, um, military. strator, oris, m., groom. stratura, ae, F., pavement. stratus, [sterno,] strown ; n., cov.
striithiocamelus,
Strymon,
studeo,
ui, 2, to be
erlet,
couch, liorse-cloth.
ee, F., sign,
for, to study.
gift.
strena,
omen,
energetic,
studium,
i,
stultus,
ui,
3, to
a,
um,foolish,
tow.
3,
;
silly.
strepo,
stria, ae,
make a
noise, re-
stupa=stuppa,
stupe-facio,
P., -fio,
stupify.
furrow, fiuting.
.,
stupendus,
stupeo,
ivith
a,
um, amazing.
to
stricte (-tim), closely, briefly. strictivus, a, um, plucked. strictura, ae, F., contraction. strictus, [stringo,] close, brief strict.
ui,
2,
be aniazed, gaze
ivonder.
strideo (-do,
creak,
of grass.
stiipeus, a, um, of toiv. stupidus, a, um, confounded, stupid, amazed. stupor, oris, M., numbness, astonis/nnent, amazement. f stuppa, ae, f., tow. stuppeus, a, um, of toiv, hempen. stupro, I, defile, debauch.
a flesh-scraper.
i,
stuprum, i,
N., dishonor,
debauchery.
strigmentum,
strigo,
I,
n., scrapings.
stop, giveioay.
strigosus, a, um, lank, meagre. stringo, nxi, ict-, 3, draiv, pi^ess, graze, sfrip, prune, constrain. strio, I, to groove, furrow.
strix, igis, f., screech-owl ; channel. f stropha, se, f,, strophe, trick.
sturnus, i, M., starling. Stygius, a, um, of the Styx. stylus=stilus, style. Stymphaiicus, a, um, of Stymphalus, a district in Arcadia,
haunted by birds of prey. stypticus, a, um, astringent. f styrax, acis, F., a fragrant resin.
f
Styx
Styx,
gis, F.,
tlie
subscus.
I
181
Styx (gloom), a
river of
Hades.
persuasion.
2,
suadela,
se, f.,
si,
subjaceo, ui, 2, lie under or near. subjecte, submissively. subjectio, onis, f., putting under,
substituting, forging, subjoining.
suadeo,
sum,
advise, urge,
j)lead, advocate,
recommend.
subjugo,
subdue.
I,
3,
[jugum,]
suave,
siveetly.
sublabor, psus, 3, to sink, glide. sublate, loftily. sublatio, onis, f., uplifting. sublatus, [toUo,] elated.
f.,
sublego,
legi,
lect-,
3,
gather,
snatch stecdthily.
suaviter, sweetly.
suavium,
i,
sub
( 42, iii.), under, at thefoot of during, towards, just after. [sub-, under or in low degree (-isJi).
subactio, onis,
subausoulto, i, listen secretly. subblandior, 4, tofondle. [subc=succ-. subditivus, a, um, [-do,] spurious. subdo, didi, dit-, 3, to put under,
subdue, yield, substitute, forge.
sublestus, a, um, slight, trifling. sublevo, I, upiift, lighteji, relieve. sublica, se, f,, stake, pile. sublicius, a, um, built on piles. subligo, I, to bind,fasten beneath. sublime, lofiily. sublimis, e, lofty, exalted, on high. sublimitas, atis, F,, loftiness. sublimiter, loflily.
sublimo,
I,
to elevate.
subdolus,
a,
um,
crafty, sly.
sublino, levi, lit-, 3, besmear, subliiceo, 2, to glimmer. subluo, 3, to ivash beneath. sublustris, e, glimmering, snbluvies, em, e, f., dirt.
cheat.
subdiico,xi, ct-, 3, ivitlidraw, uplift, liaul up,fwi, secrete, calculqte. subductio, onis, f., hauling aground. subeo, ii, it-, 4, advance, go under, approach, undergo, submit to. suber, eris, n., cork-tree. [subf-=suff- subg-=sugg-. subices, supports. subigito, I (agito), intens. of subigo, egi, act-, 3, bring under, subdue, constrain, rub down.
;
[subm-=summ-.
sub-nascor, 3, groiv after. subnecto, xum, 3, bind beneath. subnixus, a, um, supported, leaning on, defended by.
subo, I, to befull, in heat. suboleo, 2, to smell, scent. suboles, is, F., sprout, offspring. subolesco, 3, to groiv up. suborno, i, adorn, incite secretly. [subp-=supp- subr-=surr-. subscribo, psi, pt-, 3, tvrite below,
;
subinde,
to
directly after,
a,
from
time
in
time.
subitarius,
haste.
um, prepared
subscribe, note down, agree to. subscriptio, onis, f., subscription, noting down, signature. subscriptor, oris, m., signer, ap-
prover.
subscus,
182
subsecivus,
over
a,
subsecivTis
succumbo.
subtus, iinderneath. subiicula, ae, f., a
siibula,
ae, f.,
um,
tlie
remaining,
and
above, leisure.
to clip
i,
shirt.
sub-seco, I, subsellium,
tribunal.
away.
seat,
N.,
a low bench,
3,
[suo,] an awl. subulcus, i, N., [sus,] swineherd. Subura, se, F., a street in Rome.
subsequor, cutus,
follow close.
suburbanus,
N.,
a,
um, near
estate.
the city
a suburban
2,
suburgeo,
drive close.
subsidium,
abide,
lie
i,
subsignanus,
the standard.
um,
serving near
subxiro, ust-, 3, to singe, scorch. subvectio, onis, f., conveyance. subvecto, I, intens. of subveho, xi, ct-, 3, carry, convey, hring (up stream). subvenio, veni, vent-, 4, come to aid, relieve, come to hand.
subsigno,
i,
subscribe, register.
subverto,
ti,
sum,
3, to
overthrow,
subsilio, ui (ii), 4, spring upward. subsisto, stiti, 3, take a stand, halt, remain, withstand. subsolauus, a, um, eastward. subsortior, 4, to choose a substitute.
destroy, subvert.
substantia, sub-sterno,
substillus,
ae, f.,
3,
subvexus, a, um, sloping upward. subvolo, i,fiy upward. subvolvo, 3, to roll up or along. succavus, a, um, liollow helow. succedaneus, a, um, succeeding. succedo, cessi, cess-, 3, go helow,
mount, enter, advance, prosper.
a,
um,
sub-stituo, [statuo,]
suf/gesl, s ubstit ute.
put
next,
substo,
I, to
at-,
i,
receive as re-
substramen,
sub-stringo, 2, bind close, check. substrictus, a, um, close. substructio, onis, F., foundation, groundwork. sub-struo, 3, build heneath. subsulto, I, to jump, spring. sub-sum, to be near, or among.
successor,
cessor, inheritor.
successus,
succidia,
se, f. fiitch
ofhacon.
subtemen,
inis, n., yarn, woof. subter ( 56, i. 3), beneath, close. subter-diico, 3, loithdraw secretly.
subter-fugio, 3, /?// by stealth. sub-terlabor, 3, glide heneath. subtero, trivi, trit-, 3, wear away. subterraneus, a, um, underground. subtertius, a, um, less by a third.
um,
sappy, Juicy.
succiduus, a, um, sinking. succincte (-tim), briefiy. succinctus, [cingo,] girt, ready.
suc-cingo, 3, to gird, equip. succino, 3, accompany in song.
subtexo, xui,
subtilis,
e,
succinum=siicinum,
remaining.
amber.
a,
delicate,
succisivus (subsecivus),
um,
subtilitas, atis, f., fineness, keenness, plainness. Bubtiliter, finely, minutely. subtraho, xi, ct-, 3, withdraw.
succlamo,
succollo,
i,
I,
to
i,
succresco,
suc-cumbo,
succurro
suc-curro,
occur
3,
supellex.
suflfusus, hashful.
183
run under or
mind.
sap, juice.
to heljj
to one^s
suggero,
Buccus=sucus,
succusso, I, to jer/c, jolt. succutio, cussi, cuss-, 3, to toss sucidus, a, um, juicjj, fresh.
suggestum,
up.
n., aheight,ptlatform.
3,
suggredior, gressus,
approach.
suggrunda,
siigillo,
I, to
sucinum,
sucosus,
i,
n., N.,
suco, onis,
a,
hruise, insult.
um, juicij.
siigo, xi, ct-, 3, to suck, exhaust. sui, sibi, se (sese), one^s self.
a, um, of swine. sulcator, oris, m., ploughman. STilco, I, to cut, furrow, pl&ugh. sulcus, i, M., furrow, trench, wake.
suillus,
sudarium,
n., handkerchief.
a,
siidatorius,
um,/or
sweating.
sudes
stake, pile,
peak.
siido, I, to sweat, toil, exude. siidor, oris, n., siveat, m.oisture, toil. siidus, a, um, dry, hrif/ht, clear.
suesco, suevi, suet-, 3, get ivonted. Suessa, ae, f., a town of Latium.
suffarcinatus,
suffectio, onis,
a,
sulfur, uris, n., hrimstone, sulphur. sulfureus, a, um, like sidphur. Sulla, L. Cornehus, the Roman Dictator, b.c. 138-78. Sulmo, onis, m., a Pelignian town. sultis=si vultis, if you vnll. sum, esse, fui ( 29, 45, 3), to he
(w. dat.), helong.
um,
stuffed.
f.,
adding, supphj.
siimen, inis,
suffectus, [sufficio,] supplied. suffero, sustuli, sublat-,pwi under, offer, sustain, endure.
sufifertus, [fercio,] stuffed. siifFes, etis, n., the Carthaginian
summa,
whole
mainhody
chief magistrate.
sufficio, feci, fect-, 3, jmt under, inibue, suppbj, suffice.
summas, atis, of high place. summatim, on the surface, gently. summe, in the highesl degree. summergo, si, sum, 3, plunge, submerge, sink.
summerus,
a,
um,
i,
rather clear.
suffigo, xi,
xum,
3,
fasten, affix.
sumministro,
aid, supply.
summisse
sufflamen,
sufflatus, sufflatus,
drag.
a,
um,
hloated.
down, send
secretly.
iis,
m., hreath.
sufflo, I, hreathe or hlow forth. suffoco, I, siffocate. suffodio, fodi, foss-, 3, pierce, stah, undermine. suffragatio, onis, F., voting. suffragator, oris, M., supporter. suffragium, i, N., a vote, judgment,
right ofvoting.
2,
send
ivithhold.
summus,
top
a,
um,
uttermost, uttnost,
of highest, chief last. siimo, sumpsi, sumpt-, 3, take, claim, spend, assume ; sumere
sufiFrago, inis,
F ham,
jiostern.
suffragor, i, support hij voting. suffugio, fiigi, 3, take refuge. sufifugium, i, N., shelter. suflfulcio, fulsi, fult-, 4, to prop. suflfundo, fiidi, fus-, 3, pour below, overspread, suffuse.
a,
um,
costly, lavish.
n.,
expense, cost.
to seiv, stitch.
siit-, 3,
suomet, suopte,
one's oivn.
suovetaurilia, sacrifice of swine, sheep and buU. supellex, lectilis, f., furniture.
184
super
(
super
56,
l,
surrado.
supinus,
a, um, fallen backward, outspread, heedless, haughty. suppar, paris, nearly equal.
2),
dbove,concerning,
besides, during.
supparasitor,
i,
tojaion, fatter.
superbe, haughtily. superbia, se, f., pride, haughtiness. superbio, 4, to be haughty, splendid. superbus, a, um, haughty, arrogant,
proud, superb, magnijicent.
supparum,
garment,
i,
n.,
a woman^s linen
topsail.
suppedito,
I, [pes,J to abound, have in abundance, Jurnish. suppetiae, arum, f., aid, succor.
supercilium,
i, brow, ridge. n., summit, arrogance, sternness. supereii^ineo, 2, overtop, excel. . superficies, ei, F., surface, structure, ichat is aboveground. superfio, to be remaining. superfluo, xi, 3, overjlow, abound.
suppetior,
i, to
aid, succor.
3,
suppeto, ivi
(ii), it-,
be at
hand
supplanto,
overthroiv.
I,
trip
up
n.,
the
heels,
superfluus,
a,
um,
overjlowing.
over, extend.
supplementum,
supplementum,
i,
fUing-in,
superfundo,
3,
pour
supply, recruiting.
i,
n.,
fiUing up.
superimpleo,
2, JiU to overjiotcing. superinjicio, 3, ihrow on or over. superior, us, higher, upper, Jormer,
suppleo, evi, et-, to Jill up, supply. supplex, icis, hieeUng, suppliant. supplicatio onis, f., public prayer
or tlianksgiving. suppliciter, suppUantly, hximbly. supplicium, i, n., prayer, supplication; also jrunislment, to7-ture (the criminal kneeling for the blow).
older, superior.
super-jacio,
supernas,
superne, upward. supernus, a, um, on high, celesticd. supero, I, surrnount, surpass, survive, abound, subdue, go past. super-pono, 3, place on or over. supesedeo, sedi, sess-, 2, situpc-n
surpass, desist, omit.
supplico,
I,
supplodo, sup-pono,
si, 3,
supplosio, onis,
superstes,
survivor.
stitis,
c, a bystander,
suppositicius, a, um, substituted. suppositio, onis, f., substiluting. suppressio, onis, f., keeping back
or doicn, embezzlement.
superstitio, onis, f., superstition, ohject oj dread or scruple. superstitiosus, a, um, superstitious,
prophetic, scrup)ulous.
3,
press
suppromus,
suppuro, supputo,
I,
M., under-huiler.
supersto,
gather matter, [pue]. I, to prune, turn. supra, cdwve, before, beyond, besides.
to
superus,
higher
;
a,
um
17,
iii.),
upper,
a,
supremus=summus,
sura,
ee, f.,
highest.
ca/fofthe
leg.
supervacaneus (-vacuus),
superjluous, needless.
um,
over,
surculaceus
super-venio, 4, come upon or JoUow, surpass, attack. supine, negligently. supino, I, to lie backward.
surculus, is, surde, dimly, indisti^ictly. surdus, a, um, deaf dull, mute. surgo, surrexi, ct-, 3, io rise, Uft. surrado, si, sum, 3, scrape.
surremigo
surremigo,
i, to
i,
taberna.
siitilis, e, seioed,
185
fastened.
[bler.
rotv heneatlu
n.,
Surrentum,
Sorrento (near
Naples). sur-repo, 3, a-eep softbj, steal upoji. ourrepticius, a, um, stolen. surreptus, [ripio,] snatched aioay. surrideo, si, 2, to smile.
siitorius (-trinus), a, um, ofa cohsiitiira, ee, F., a seam. suus, a, um, ojie^s own, favorahle pl. M., one^s friends or soldiers ; N., one^s property.
surrigo=surgo,
surrogo, sur-ruo,
siirus,
siis,
i,
rise.
3, snatcJi, steal.
Sybaris,
f 4
is,
f.,
S. E. Italy,
suhstitute.
sycaminus,
syce, es,
F.,
Sylla=Sulla.
f
syllaba,
sylva=silva,
f
f
forest.
ceioer.
symbola,
ae, F.,
share, scot.
i,
suscipio, cepi, cept-, 3, take up, suslain, acknowledge, undertake. suscito, I, lift, cast up, rouse,restore.
symbolus
(um),
m.,
mark, token.
symphonia, se, F., harmony. symphoniacus, a, um, for singing. Symplegades, um, F., cliffs in dashed Euxine, which the
f
suspectus,
m., looking-upivard.
f symposium,
i,
N., hanquet.
;
sus-
us,
i,
M., note,
to,
suspicio, onis, F., distrust, suspicion. suspiciosus, a, um, distrustful, suspicious, causing distrust. suspicor, I, mistrust, suspect, think. suspiratio, onis, f. -atus (-itus), -ium, i, n., sigh, deep iis, M.
; ;
king of Numidia, died B.c. 201. Syraciisae, artfm, f., a city of Sicily, taken by Marcellus, b.c. 2 1 2. Syria, ae, f., the country E. of the Mediterranean, Syrinx, gis, f., a nymph, beloved by Pan, changed to a reed.
Syphax,
ally of Carthage,
hreathing.
suspiro,
I, to
sigh,
sighfor.
sustento,
tain,
sustain, support,
mainT.
endure, delay. sustineo, ui, tent-, hold up, sustain, restrain, maintain, endure.
sustoUo,
3, Uft, raise.
tabella,
ae, f.,
tahlet,
letter,
ballot,
tabellarius,
a,
um, of
tablets.
susurrus,
i,
N.,
lohisper,
murmur.
tabeo, 2, taberna,
186
tabernaculum
i,
Tarracina.
tamarix, icis, f., tamarisk. tamdiu, so long (quamdiu,
. . .
tabernaculum,
taberiiarius,
bootlis
;
n., tentj
a,
um, of
paviUon. shops or
as).
pl.,
tabes,
is, F.,
tammodo, tamquam,
tandem,
um,
dissolving, corrod-
ing, infectious.
hut just now. as if as it ivere. Tanais, is, m., the river Don. Tanaquil, ilis, wife of Tarquin.
at length,
tabula,
tahlet,
now
then.
3, touch,
reach,
cheat, mention.
tanquam=tamquam,
eternal hunger
tantillus,
a,
as if
record-office ;
N.,
tabulatio, oiiis, ., fiooring. tabulatus, a, um, hoa7'ded,fioored N.^foor, layer. tabuiinum, i, n., halcony, terrace, a shelf for records.
and
so
thirst.
um,
little.
tabum,
i,
taceo, cui,
noiseless.
cit-, 2,
to
he silent,
still,
tantisper, for so long. tanto, hy so much (w. compar.). tantopere, so much, so greatly. tantulus, a, um, ever so little. tantum, so much, so far, only.
tacite (to), silently. taciturnitas, atis, F., silence. taciturnus, a, um, inclined to silence tacitus, a, um, silent, secret, mute.
tactio, onis, f., touch. tactus, [tango,] touched. tactus, us, M., handling, touch. taeda, ae, f., pitch-pine, torch ; marriage-torch, wedding. taedet, uit (taesum est), it wearies. taedium, i, n., weariness, disgust. Taenarus (os), i, c. ; (-on, n.), the
tantummodo,
many. tantus-dem,
so
only.
so
much,
a, um, Just so great. N. (acc. -ta, pL, -tas, m.), carpet, rug, tapestry. tarandus, i, M., reindeer (?)
tapete,
is,
tarde, sloicly. tardipes, pedis, slow-foot. tarditas, atis, F., sloivness, didness. tardities, ei -tudo, inis, f., slow;
ness.
taesum
tardiusculus, a, um, rather sloiv. tardo, I, to delay, prevent, linger. tardus, a, um, sloiv, sluggish, lingering, dull, deliherate.
Tarentinus,
N.
pl.,
a,
um, of Tarentwn
icinged sandals. talarius, a, um, of dice. talea, ae, f., rod, har, cutting.
talentum,
of a talio, onis,
talis, e,
sum
tcdent (-^ cwt, or over $1000). f., punishment in kind. such, of such sort.
i,
n.,
little
talpa, talus,
ae, f.,
i,
mole.
tam,
so
tam
quam,
as (well) as.
Tarpeia, ae, the maiden who betrayed the citadel to the Sabines. Tarpeius mons, the steep north front of the Capitohne. Tarquinius, i, the 5th and 7th k. of Rome, B.c. 618-578, 534-509 (from Tarquinii, in Etruria). Tarracina, ae, f., a coast-town half-waybet. Rome and Naples.
Tarraconensis
Tarraconensis,
Spain.
m. ; -a, orum, n., eternal torture, hell; adj., Tartareus or -inus. Tartessus, i, F., a port of Spain. tarum, i, n., aloe-wood. Tatius, i, a Sabine king, reigning jointly with Romulus. taura, ae, f., a harren cow. taureus, a, um, of bulls or oxen. Tauri, orum, a people of Thrace. tauriformis, e, buU-shaped.
(os),
i,
temporatim.
tegumen,
cover.
187
e,
of Tarragona, in
inis;
-mentum,
i,
n.,
Tartarus
the
Teius,
a,
place
of
tela, ae, f., tceb, ivarp, loom. Telamo (-on), onis, father of Ajax.
honor of
Teleboae, arum, a robber people of Acarnania. Telegonus, i, son of Ulysses and Circe, slayer of his father, and founder of Tusculum. Telemachus, i, son of Ulysses and Penelope. Telephus, i, son of Hercules and Auge king of Mysia.
;
tellus,
W.
Tauromenium,
i,
N.,
a town of
eastern Sicily. taurus, i, M., bull, ox, buUock. taxa, ge, f., laurel. taxatio, onis, f., reckoning.
a, um, of yews. taxim=tetigerim, [tango,] taxim, genUy, by degrees.
i, f., a town of Caria. telum, i, n., spcar, javelin, iceapon. temerarius, a, um, accidental, rash. temere, by chance, rashly, hastily. temeritas, atis, f., chance,rashness. temero, i, io profane, j)oUute. Temesa (Tempsa), se, a town of S. Italy, noted for copper mines.
Telmessus,
temetum, temno, 3,
touch.
i,
scorn, despise.
m., bea^n, pole,
n.,
taxeus,
temo, onis,
Tempe,pl.,
touch sharply, charge against, appraise. taxus, i, F., yew. Taygetus, i, m. ; -a, orum, n., a mountain-ridge in Laconia.
I,
taxo,
i, N., measure, moderation, temperament. temperans, tis, moderate. temperanter, wiih moderation. temperantia, ae, F., moderation.
temperamentum,
te
f
(tu), thee.
ae, f., craft, trick.
techna,
tcmperate, temjierately. temperatio, onis, f., tempering. temperatus, a, um, arranged, prepared, moderate.
tecte, covertly.
tectorius,
a,
um, for
covering ; n.,
thatch, plaster.
tectum,
tempero,
i,
to
temper,
qualify,
tecum
Tegea,
tempest.
torch.
Tegeeus
(-aeus), a,
f.,
tempestive, seasonably. tempestivitas, atis, F., iimeliness. tempestivus, a, um,fi, ripe, timely.
templum,
i,
n.,
open
circuii,
sanc-
n., hood.
tuary, temple.
tegimen (tegmen),
tempora, um,
temporalis, e
;
n., temples,
head.
tego, xi, ct-, 3, to cover, hide, sheUer. tegula, SB, F., iile.
-arius, a,
um, for a
iime, iemporary.
tegulum,
i,
N.,
roof
temporatim,
at iimes
or seasons.
188
tempori,
in season.
try.
tempori
tersus.
tempto=tento,
tempus,
tercentum,
three hundred, terdecies, thirteen times. terebinthus, i, f., turpentine-tree. terebra, ae, f., auger (for boring). terebro, i, to bore, pierce. teredo, inis, f., boi^er.
woiii
smooth,
3,
extend,
iend, endeavor,
spread encamp.
out,
go,
tenebrae, arum,
f., darkness, night, glonm, blindness, dealh. tenebricus (-cosus), a, um, gloomy, dark, obscure. tenebrosus, a, um, dark, gloomy.
Trieste.
tergilla,
ae, F.,
i,
pork-rind.
terginum,
n.,
raw
hide.
tergiversatio, onis, F., refusal. tergiversor, i, turn the back, shufJie, evade.
teneo,
ui, tent-, 2, hold, keep, attain, compriliend, restrain, eiidure. tener, era, um, soft, teiider. tenerasco (-esco), 3, to grow soft. teneritas, atis, f., softness.
back, body,
hide
dsLre terga.,
to Jlee.
termes,
tenor, oris, m., career, course. tensa, ae, f., a car (for the images of the gocls), tensio, onis, f., stretching oiit. tensus, [tendo,] stretched, tight.
terminalis, e, of boundaries. terminatio, onis, F., fxing bounds. termino, i, to bound, Umit, define. terminus, i, M., boundary, limit. ternideni, se, a, thirteen each. ternus, a, um, by threes, threefold;
pl. three each, three.
tero, trivi, trit-, 3, wear, tvear aivay, bruise (for threshing), Jrequent. Terpsichore, es, the Muse of
tento,
I,
Dancing.
terra,
ae, F., earth,
tentorium,
held.
n., tent.
ground, region.
earthen,
earthy,
terrenus,
enrthly.
a,
um,
thin,
slender,
narrow,
tenuo,
ate,
I,
make
reduce, enfeeble. tenus, 6ris, n., cord, snare. tenus, M/; to, as far as.
ui, it-, 2, to frighten, alarm, scare away. terrestris, e, ofthe earth, or land. terreus, a, um, earthen. terribilis,e, friglitful, dreadful. terricula, se, f., a bugbear.
terreo,
terrifico,
i,
terrify.
terrificus, a,
um,
causing dread.
tepe-facio,
3, to
make warm.
terrigena,
territo,
i,
ae,
c, earth-born.
i,
tepeo, 2, to be lukewarm. tepesco, pui, 3, grow bdcewarm. tepidarium, i, n., loarm bath. tepidus, a, um, Inkeioarm, faint. tepor, oris, n., gentle warmth.
to terrify.
territorium,
n., territory.
j
territus, \texxeo,^frightened. terror, oris, m dread, terror. tersus, [tergo,] clean, corred, necu\
,
tertianus
tertianus,
tertio, at-,
a,
Thracus.
textrinus,
a,
;
;
189
um, of tlie
do
third.
um, of
loeaving or
i, to
thrice.
construction
N., ship-yard.
tertio (um), for the 36/ time, thirdly. tertius, a, um, third.
(^^^ of as), penny, trifie. tesca, orum, n., tvastes, wilds. tessera, ae, f., square tahlet, die,
textura, ae, f. -tus, m., structure. textus, [texo,] ivoven; N., weh.
f f
teruncius
hed,
chequer, token.
f thalassicus, a,
shell.
tile.
um,
sea-like.
Thales
(etis), is,
an lonian phil-
testamentarius,
a,
um,
a
oficills.
loill,
testamentum,
ment.
i,
N.,
testa-
osopher, b.c. 640-550. Thalia, ae, f., the Muse of Comedy. f thallus, i, M., a green hough. Thapsos, i, F., a town of Sicily.
testatim, infrac/ments.
testatio, onis, F., attestation. testato, hefore witnesses. testator, oris, m., witness, testator. testatus, a, um, proved, puhlished. testeus, a, um, of earthen. testificatio, oliis, f., evidence. testificor, i, prove, fjive evidence.
theatralis,
f
e,
ofthe theatre.
testimonium,
testis,
is,
I,
i,
N., evidence.
c, a witness.
hear ivitness,
ivill,
testor,
attest,
testifj,
prove,
f
puhlish a
a,
call to witness.
tortoise.
testudineus,
shell
;
um, of a
f thermae,
arum,
tis,
f.,
warm
s^irings
testiido, inis,
F.,
tortoise,
tortoise-
or haths.
Thermodon,
Pontus.
M.,
a river of
Thermopylae, arum, Thermopylce, the pass from Thessaly defended by Leonidas, b.c. 480.
f
um,
offensive, foul.
thesaurus,
i,
m.,
treasure, treas-
Tethys, yos,
ftetra-,/t) ur.
F.,
wife of Oceanus.
quarter. f tetrans, tis, M., a tetrao, onis, M., heath-cock. tetrarch f tetrarches, se, m.,
Athens, ^thra.
son
of
^Egeus
and
governor of a quarter-province.
tetre, shockingly.
tetricus, a, um, crahhed, harsh. tetuli, tuli (fero), hear. Teucer, cri, mytli. k. of Troy also, a brother of Ajax. Teucrus (-crius), a, um, Trojan. Teutoni, orum (es, um), Teutons,
(-eius), a, um, of Theseus. Thessalia, ae, F., northern Greece. Thetis, idis, a sea-nymph, mother of Achilles. magician. f theurgus, i, M., in honor of f thiasus, i, m., dance Bacchus. temple. f tholus, i, M., dome of
Theseus
thomix,
plnte.
f
to
thorax, acis,
ae, f.,
M.,
hreast,
hreast-
weave, hraid,
huild, cover. textilis, e, woven; n., iveh, clofh. textor, oris, m., loeaver.
Thracia,
Thracus
cius,
a,
(-cius,
um, Thracian.
190
Thrasybulus,
Athens,
i,
Thrasybulus
the liberator of
tono.
ae,
Tiresias,
a blind soothsayer of
Thrax,
Thebes.
tiro, onis, m.,
raw
N.,
recruit, heginner.
Thule, es,
tirocinium,
i,
fthunnus, Thurinus,
city near
forces, recruits.
a,
um, of
Thurii,
Tiryns, thos
Thyas
(ias),
adis,
Thyestes,
ae,
fthymbra,
f thymele, f thymum,
f
ee, f.,
savory.
N.,
thyme.
(is), f., a town of Argohs, the home of Hercules. Tisiphone, es, f. (avenger of hlood), one of the Furies. Titan, anis, son of Caelus also, tlie Sun-god pl., Titans, who tried to scale Olympus, and were driven by thunderbolts
; ;
thyrsus, i, m., stem, staff twined with vine-shoots. Ti. the praenomen Tiberius.
tiara, ae, f. (-as, m.), turban, tiara. Tiberinus, of the Tiber.
into Tartarus.
Tithonus,
i,
son of Laomedon,
wedded
Tiberis, is
titivillitium,
i,
n., trifle.
titubo,
titulus,
I,
i,
to stagger, reel,
M., label,
title,
waver. placard.
se,
F.,piper,
Tibur, uris,
Ticinus,
i,
n.,
{Tivoli); adj.,
m.,
Tityos, i, a giant slain by Apollo, his hver torn by a vuhure in Tartarus. Tmolus (-ius), i, m,, a mountain of Lydia famous for wines.
i, M., tufa (a volcanic stone). toga, e, F., [tego,] toga, mantle, goivn of peace. togatiis, a, um, wearing the toga ; a lloman in civil life. tolerabilis, e, endurable, enduring. tolerans, tis, enduring, tolerant. toleranter, patiently, tolerably. tolero, I, to hear, sustcdn. tolleno, onis, m., ivell-sweep. tollo (sustuli, sublat-), 3, lift, raise, exalt, lift aivay, carry off, tveigh
N.
Italy.
tofus,
tigillum, i, N., a little heam. tignarius, a, um, ofbeams. tignum, i, n., a beam, log, lumber. Tigranes, is, k. of Armenia, sonin-law of Mithridates.
tigris, is (idis),
c,
tiger.
timeo, ui, 2, fear, dread, be anxious. timide, timidly. timiditas, atis, F., coivardice. timidus, a, um, timid, coivardly. timor, oris, m., fear, alarm, dread. tinctus, [tingo,] stained, dyed. tinea, ae, f., hee-moth, book-worm.
tingo, nxi, nct-, 3, dye, stain, ivet. tinnio, 4, to jingle, scream. tinnitus, us, 4, ringing, jangling.
Tolosa,
ae, f.,
Toulouse in S. Gaul.
trot.
toliitim, on a
tomentum,
f
tomus,
tonans,
tinnulus,
a,
um,
a,
ringing, shrill.
i,
2,
clip,
tintinnabulum,
tintinnaculus,
jailor.
n., hell.
um,
clanking
m.,
i,
n).,
thunder.
i, to
tintinno,
tono,
ui,
I, to
tonsa
tonsa,
ae, F.,
I
I I
Tralles.
torvitas, atis,
f., sternness.
191
an
oar.
tonsilis, e, shorn, dipped. tonsor, oris, m., shearer, hair-cutter. tonstrina, se, f., harher^s shop. tonsiira, se, f., dipping, pruning. tonsus, [tondeo,] shorn.
torvus,
a,
um,
so
many.
ttonus,
i,
t6phus=tofus, tufa. topia, orum, N., fancg gardening. topiarius, a, um, of gardening
M., gardener.
toties (totiens), so oflen. totus, a, um, g., ius, all, the ivhole. toxicum, i, n., p)oison (for arrows).
[tra-,
trabalis,
topper,
diligently, speedily.
toral, alis, N., valance (of couch). torcular, aris, n., oit or ivinepress. toroulus (-arius), a, um, of a press.
trabea, se, M., state-rohe. trabeatus, a, um, ivearing the trahea ; f., a kind of play. trabs, bis, f., heam, timber, ship. Trachinius, a, um, of Trachin, a town of Thessaly.
tractabilis, e, tractahle, pliant. tractatio, onis, f. ; -tus, iis, M., touching, handling, treatment.
to turn,
i,
fashion.
a,
um,
muscular, brawny.
dull.
torpedo, inis, f numbness. torpeo, ui, 2, to he stiff, numh, torpesco, ui, 3, groiv numh. torpidus, a, um henumhed.
tractim, drawUngly, strokingly tracto, I, drag, touch, handle, treat. tractus, [traho,] draivn-out. tractus, iis, m., draming, draught,
tract, district, cour^e, length.
torpor, oris, M., numhness. torporo, I, to henumh. torquatvis, a, um, having a neckchain.
traditio, onis, f., giving over, surrender, insfruction, tradition. traditor, oris, m., hetrayer. trado, didi, dit-, 3, deliver, commit,
tradiico,
2, tivist,
wind,
confide, surrender, hetray. xi, ct-, 3, lead across, transfer, hring over, expose.
or twisted
chain, ivreath.
torre-facio, 3, to parch. torrens, tis, rushing, hoiling ; M., a torrent, rushing stream. torreo, ui, tost-, 2, to jmrch, roast. torridus, a, um, parched, torrid.
torxis, i&, M., fire-hrand. torte, awry. tortilis, e, twisted, crooked. tortivus, a, um, made hy pressure.
f., leading across, vonducting, removing, exposure. tradux, ucis, N., vine-layer. sweetmeats. f tragemata, um, N., tragicus, a, um, oftragedy, tragic,
traductio, onis,
grand,
terrihle.
tragedy. f tragoedia, ae, F., tragedian. f tragoedus, i, M., tragula, ae, f.. dart, javelin, plot.
tragum,
i,
N.,
jwrridge.
tortuosus,
a,
um,
ivinding, tortuous,
_
traha, se, f., a drag, sledge. traho, xi, ct-, 3, draiv, drag, plunder, squander, jn-otract. Trajanus, i, Roman emperor, a.d.
98-117.
-tus, us. M., a trajectio, onis, f. crossing, passage, transportation, trajicio,"jeci,ject-, 3, throw across,
;
tortus, [torqueo,] twisted. tortus, us, M., twisting, ivreath. torulus, i, M., tuft of hair. torus, i, M., swelling, muscle, couch.
Tralles, ium,
f.,
a town in Lydia.
192
trama
tribunatus.
transpadanus, trans-pono, 3,
a,
trama, ee, f., icoof, weft. trames, itis, m., foot-path, course. trano (transno), i, swim across.
tranquillitas, atis, F., stillness, calmness, serenity, brightness. tranquillo, i, to cabn, still. tranquUlus, a, um, calm, tranquil. trans, across, heyond. [trans-, across or change.
transfer, remove.
transabeo, ii, 4, to pass through. transadigo, egi, act-, 3, transfix. transoendo, di, sum, 3, overstep,
exceed, transcend.
transverbero, i, st^rike through. transversus, a, um, crosswise. transverto, ti, sum, 3, turn across. transvolo, i fy or pass over.
,
transvorsus=transversus.
money-changer. a lake in Etruria. trebax, acis, cwining, crafty. Trebia, ae, F., Trehia in N. Italy. treceni, ae, a, 300 each. trecenti, ae, a, three hundred. trecenties, 300 times. tredecies, thirleen times.
ftrapezita,
traverse,
se,
m.,
tran-scribo, trans-curro,
3, to 3,
copy, transfer.
noose, snare.
Trasimenus,
i,
run across,
transenna,
ee, .,
transeo, ii, 4, (jo across, pass over. transero, sert-, 2),put through, graft. trans-fero, carry over, transpiant,
transfer, copy, convey. transfigo, xi, xum, 3, transfix. transfiguro, i, transform. trans-fodio, 3, jnerce, thrust, stah.
tredecim,
thirteen. three.
a,
treis=tres,
tremebundus,
treme-facio,
3,
um,
quivering.
transformo,
.1,
transforo, 1, transfreto, i, cross a strait oy ferry. transfuga, ae, C, deserter. transfugio, fiigi, 3, to desert.
tremendus,
tremisco, 3, tremo, ui, 3, to shake, tremhle (at). tremor, oris, M., iremhling, dread. tremulus, a, um, quivering, tremhling.
trepidatio, onis, f., agitation. trepide, confusio)i or alarm. trepido, i, he coj\fused, agitated.
transitio, onis, f. ; -tus, us, m., passage, desertion, transition. transitorius, a, um, /or transit. translatio, onis, f., transferring, traus/a/io)), metaphor.
orum, m., Boa)'d of thret charge of prisons, &c.). f triangulus, a, um, three-cornered. triarii, orum, infantry of yl rcmk. tribulis, e, of the same trihe.
tresviri,
(in
transmarinus,
sea, foreign.
a,
tribulo,
drag.
I,
press, oppress.
i,
tribulum,
tribulus,
n.
i,
transmissus, us,
m., passage.
impede
tribunitius
tribunitius,
a,
trochus.
trini, se, a, thy^ee each.
193
um, of a
tribune.
tribunus,
i,
m., trlbune,
paymaster,
of a legion, or defender of the plebs. tribuo, ui, ut-, 3, allot, impart, render, yield, distribute.
commander
tribus, us, F., tribe, a local division of the Roman people, 35 in alL The three patrician tribes, Ram-
have been thought to represent the Latin, Sabine and Etruscan stock in the founding of Rome. tributarius, a, um, of tribute.
nes, Tities, Luceres,
tributim, by tribiitum, i,
tricae,
tribes.
arum,
f triobolus, i, m. (3 oboh), sixpence. triones, um, M. (team of oxen) septem, the Polar Bear, norlh. triparcus, a, um, very stingy. tripartitus, in tliree divisions. triplex, icis, three-fold. Triptolemus, myth. k. of Eleusis, inventor of agriculture. tripudio, i, to dance, leap. tripudium, i, N., a religious dance a favorable omen (from the feeding of chickens). ftripus, odis, m., tripod (threefooted seat). triquetrus, a, um, three-cornered. triremis, is, r., trireme (galley with three banks of oars).
;
tricesimus,
trichila,
a,
um,
thirtieth.
arbor.
triclinium,
i,
n.,
couch on three
trico, onis, M., trickster. tricor, i, to dally, shuffie. tridens, tis, three-pronged,
toothed; M., trident. triduum, i, N., three days. triennium, i, N., three years.
ihree-
trisulcus, a, um, three-cleft, triple. tritavus, i, M., ancestor (v. avus). triticeus, a, um, of ivheat. triticum, i, N., ivheat. Triton, onis (os), a sea-god, son
triens,
tis, M.,
is, f.,
a third (of
as).
f trieris,
trireme (a galley of
F.,
grinding,
rubbing
um,
triennial.
(threshing). tritus, [tero,] rubbed, worn. triumphalis, e, of a triumph. triumphatus, a, um, vanquished,
qot by conquest.
triformis,
triga,
ae, f.,
triumpho, i, triumphus, i,
to
triumph, exult.
m.,
triumph (a solemn
trigeminus,
um,
three-twin, three-
procession of victory). triumviri, oruni, Board of Three (for colonies, poUce, or mint).
Trivia,
se,
Diana or
Ilecate.
trimodium,
i,
n.,
ypeck measure.
trimus, a, um, three years old. Trinacria, se, F., Sicily (having
three headlands).
Troas, adis, f., a Trojan woman. a ivren. f trochilus, i, M., f., pidley-block. f trochlea, ae, hoop. f trochus, i, m.,
194
Troes
tureus.
TuUiauus, dmigeon
a,
Troes, um, Trojans. Troezeu, enis, f., a city of Argolis. Troglodytae, dwellers in caves. Troius, a, um, Trojan. Troij (in northTroja, ae, f., western Asia Minor). Trojugena, ae, c, Troij-horn.
built
n,,
Tullius (Servius), sixth king of Rome, B.c, 578-534. Tullus Hostilius, third king of Rome, B.c, 679-640. tum, then; cum (tum) tum,
.
. .
ftropaeum,
i,
n.,
tropliij
(a post,
hoth
and ;
3,
not only
hut also.
decorated with captured arms), monwnent, victory. Trophonius, i, a deity worshipped in a cave of Boeotia, t tropicus, a, um, of turning, tropic. Tros, ois, myth. king of Phrygia,,
tume-facio,
cause
to swell.
tumidus
(-osus), a,
um,
swelling,
Trous
trua,
um;
haughty, turgid, violent. tumor, oris, m., sivelling, commotion. tumulo, I, to hury.
trucidatio, onis, F,, massacre. trucido, I, to hutclier, massacre. truculentia, ae, F., harshness. truculentus, a, um, harsh, Jierce.
trudis,
is, f.,
si,
tumultuous.
tu-
pole, pile.
3, to
trudo,
trulla,
sum,
i,
push, thrust.
trulleum,
trullisso,
n.,
wash-hasin.
I, to
plaster.
trunco, I, mutilate, cut off. truucus, i, M,, tru7ik, stem, bodj. truncus, a, um, mangled, disjigured, maimed, hroken, cut off.
e, driven hy hand. trusus, [trudo,] thrust. trutiua, ae, f., halance. trux, trucis, liarsh, grim, stern. ftryblium, i, N,, a plate, salver. tu, tui, tibi, te, pl. vos, thou. tuatim, in your fashion. tuba, ae, f., trumpet. tuber, eris, N., hump, mushroom. tuber, eris, n., a kind of ajDple. tubiceu, iuis, m., irumpeter.
(tus-), 3,
to
trusatilis,
tuuico, I, to cloihe with tunic. tunsus, [tundo,] heaien. tuor, 3=tueor, gaze, guard. tiiralis, e -arius, a, um, ofincense. turba, ae, f., crowd, disorder, hraiol. turbate, in confusion. turbatio, ouis, f., coifusion. turbator, oris, m., disiurher.
;
row.
tubilustrium, feast of trumpets. tubulus, i, M., py>e, tuhe. tuburciuor, r, i, devour. tubus, i, M,, pipe, tuhe.
tucetum,
i,
n., sausage.
tudes, is, M., hammer. tuditans,tis, striking, driving. tueor, itus, 2, look at, gaze, guard.
tugurium,
i,
turbiuatus, a, um, cone-shaped. turbo, I, disiurh, trouhle, confuse. turbo, iuis, m,, ivhirl, hurricane, iop. turbuleutus, a, um, agitated, stormy, sediiious. turdus, i, N,, -a, ae, f,, thrush. tureus, a, um, of incense.
tur^eo
turgeo, tursi, 2, to he swollen. turgesco, 3, to swell. turgidus, a, um, sicollen, turgid. turibuluni, i, N., censer.
ultrix.
f f
195
F.,
tyrannis, idis,
tyranny.
tyrant.
Tyros
(us),
i,
f.,
Tyre, a port of
Phoenicia.
um,
F.,
turma,
ae,
troop,
Tyrrhenus,
a,
um,
Etrurian.
32), throng.
turmalis,
e,
of a squadron, cavalry.
iiber, eris, N., hreast, udder, fertility. uber, eris, rich, fertile, ahundant. uberius, berrime, more fruitfully.
dis-
tofertilize.
F.,
richness, dbun-
dance,fertility.
ubertim, copiously.
ubi, ichere, when, as soon as.
ubicumque,
icherever, everyichere.
will.
turunda,
se, F.,
paste, hall.
ubinam, where f
ubique, everywhere, icherever. ubiubi, icherever. ubivis, ichere you will. udo, I, to moisten.
iido, onis, N.,
afur or felt
socJc.
iidus, a,
um,
wet, moist.
tiitamen, inis,
n., defence.
tute, thou (empliatic). tute, safely. tutela, 86, F., guardiansUp,protector. tutelaris, e, of defence.
ulcero, r, to make sore. ulcerosus, a, um, full ofsores. ulciscor, ultus, 3, to revenge,punish. ulcus, eris, N., sore, xdcer. uliginosus, a, um, moist.
uligo, inis,
f.,
moisture.
tuto, safely.
tiitor, 6ris, M., protector, guardian.
Ulixes,
is (ei), Ulysses,
myth. king
tutor, I to guard, icard tutus, [tueor,] safe. tuus, a, um, thy, your.
,
off.
of Ithaca, famous for craft and eloquence. uUus, a, um, ius (w. neg.), ayiy. ulmeus, a, um, of elm: ulmea virga, rod (for whipping).
ulmitriba,
ae, M.,
rod-icearer {sl^Ne).
ulmus,
uhia,
i,
F-, elm.
myth. king
ulpicum,
N.,
a kind of leek.
^tna.
phoon.
uls, heyond. ulterior, ns, farther, heyond. ultimo (um), for the last time.
ultimus,
a,
um, furthest,
last.
ftypus, i, M.,figure, type. jtyrannicida, se, M., tyrant-hdler. tyrannicus, a, um, tyranmcal. f
ultio, onis, F., vengeance. ultor, oris, M., avenger. ultra, heyond, hesides.
^
196
ultro
urbanus.
undeciremis,is,
f.,
ultro, het/ond, afar, hesides, voluntarUij, unconstrained, unprovoked. ultroneus, a, um, voluntary. ultus, [ulciscor,] avenged,punished. ulula, se, F., screech-owL uiulatus, us, M., waiUng, howling. ululo, I, to wail, howl, resound.
ship ofi
hanks.
undecumque,
lohencesoever.
undevicecimus,
a,
um,
nineteenth.
undeviginti, nineteen.
ulva,
ae, f.,
sedge, meadow-grass.
Ulysses=Ulixes.
uniber, bri, m., an Umhrian hound.
undique, everywhere, from all sides. undo, I, to toave, overflow, ahound. undosus, a, um, full of waves, hil-
umbilicus,
i,
umbo,
shield,
_ lowy. _
arhute.
a,
um,
troenty-first.
ungella, ae, f., a little claw. ungo, nxi, nct-, 3, smear, anoint.
unguen,
a,
um, ofthe
unguentarius,
C, perfume.
um, ofointments;
ointment, per-
unguentum,
fume. unguici^us,
unguis,
is,
i,
i,
n.,
umbratiliter, in outUne. Unibri, orum, people of Umbria, ca dist. of N. E. Italy. umbrifer, era, m., shade-giving.
u., finger-yiaiL
a,
unguinosus,
um,
oily.
claiv,
m.,
nail,
talon;
ad unguem,
ungula,
ae, f.,
accurately.
umquam,
una,
hoof claw.
ever.
unguo=ungo,
um, ofone mind
iinicus,
together.
;
unanimis, e
-us, a,
or wiU, unanbnoHs.
um,
e,
unit/ue.
inch, &c.), a
;
uncinus,
i,
oneness ; m., a pearL unio, 4, to unite. unitas. atis, F., oneness, sameness. uniusmodi, of one soj^L universe (-im), in generaL universitas, atis, F., the lohole, the
f.,
ofone shape.
anointing.
tiniverse.
m., anointer.
m., anointing-room.
rich,
iiniversus,
a,
um,
unctorium,
N.,
all together,
as
i,
unctus, [ungo,]
sumptuous
a tohole ; iinoculus,
um,
one-eyed.
ever.
hanquel, ointment. uncus, i, M., hook, harh. uncus, a, um, crooked, hooked.
unquam=umquam,
unus,
a,
um,
unda, ae, f., loave, water, undatim, Uke loaves. unde, lohence.
tide.
undecentum,
ninety-nine.
times.
undecies, eleoen
upupa, ae, f., a hoopoe, mattock. Urania, the muse of Astronomy. Uranus, myth. father of Saturn. urbane, courteously, wittily. urbanitas, atis, F.^,city-life, fashion,
refinement, wit, elegance.
urbanus,
eleventh.
a,
um, of the
city, in city
impudent.
urbicus
vaccinium.
uter, tra,
197
trius, lohich (of two),
um,
Rome).
uredo,
urgeo
M., jntcher, loaterjwt. inis, F., a bVujht, burning. (-gueo), ursi, 2, pre^-.s', 2^ush,
ur(/e,
crowl,
iirinor,
oppress.
ae, f., caterpillar.
uter-que, each, both. uterus, i, m., womh, helly. uter-vis, ivhich you loill.
iiti (iitor), use.
urica (eruca),
i, to
dive.
uti=ut,
Utica,
that.
f urinus, a,
um,
winily.
iitibilis, e, serviceahle.
ae, f.,
urna,
ae, f.,
a town of N. Africa.
ing),
measure of 3 gallons.
con-
utilis, e,
a law
utilitas, atis,
ursinus, a, ur3U3, i, M.
urtica,
iiru3,
i.
um, of a
;
bear.
a bear.
se, ., nettle.
utiliter, advantageo usly. utinam, ivould tliat! utique, surely, in any case.
utor,iisus,
3',
to use,
eniploy, enjoy.
that.
urvum,
N., plough-tail.
F., use.
iisio, onis,
iisitate, as usual.
iisitatus, a,
iisitor,
i, to
um,
Customary.
um,
water-carrier.
uspiam,
usque,
utrasque,
botit times.
thlng, in
any
direction.
utricularius, i, M., bag-piper. utrimque, on both sides. utrimquesecus, on either hand. utro, in which direction. utrolibet, to either side.
utroque,
in both directions.
to
scorch, crisp.
usuarius
iisura,
(-rarius), a,
3, to
f.,
nm, for
use.
utrum,
lohether ( 71).
lisu-capio,
se,
utut, however.
iiva, se, F., cluster of grapes. uvens, tis; -idus, a, um, moist,
terest-nioney.
usurpatio, 6nis,
maldng
use.
iisurpo, I, employ, make use of get, acquire wrongfully, usurp, call. U3US, [utor,] having used. iisus, us, M., use, service, custom,iniisiifructus,
tercourse, practice, need, occasion. iis, m., use and enjoy-
um,
cluster-hearing.
s;
Jond oj
V=quinque,
vacans,
/lye.
utcumque,
however, whenever.
vacatio, onis,
freedom,
cow.
leisure,
dispensation, exemption-money.
vacca
(-ula), e, F.,
i,
vaccinium,
n., hleaherry.
198
vacciuus,
a,
vaccinus
Vaticanus.
valvae, arum, f., folding-door. valvolae, arum, f., pods.
um,
ofkine.
to
vanish, disappear.
vacive, al leisurc; vacivus, a, um, empfy. vaco, I, to he void, at leisure. vacue-facio, 3, to make empty. vacuitas, atis, f., exemption. vacuo, I, 1o make empty.
vanidicus, a, um, false speaking. vaniloquentia, ee, f., idle talk. vauiloquus, a, \Jim,fcdse, hoastful.
vanitas, atis,
f.,
emptiness, vanity.
vacuus,
a,
um,
i,
n., iwfliirigness.
empty,free, clear,
n., haii, security.
vadimonium,
vado, 3, to go, walk, stride. vador, i, hin/l hy hail. vadosus, a, um, shoal, shallow.
to
f.,
e,
vadum,
vae, alas
i,
n.,
vapulo,
vara,
varia,
I,
to
offlogging. geiflogged.
vaeneo=veneo, he sold. um, sly, crafty. vaframentum, i, n., trick. vagabundus, a, um, vagrant.
vafer, fra,
forked pole.
ae, f.,
panther.
veins.
vage, here and there, vaguely. vagina, ae, f., sheath, husk. vagio, 4, l(> cry, s(piall. vagitus, us, M., crying. vagor, I, ivander, roctm. vagus, a, um, 7'onming, inconstant. valde, very, very much.
vale, valete, fareivell. valens, tis, vigorous, well, stroncj. valenter, stoully. valentia, ce, f., vigor. valeo, ui, it-, 2, to he ivell, vigorons, poiverful; to he tvorth or signify. valesco, 3^ to gel sfrong. valetudinarius, a, um, sickly.
varico, i, to straddle, stride. varicosus, a, um, ivifh swoUen varicus, a, um, straddling.
varie, in divers colors.
variego, i, to variegate. varietas, atis, f., diversity, change. vario, i, diversify, emhroider, cdter. varius, a, um, chamjing, various. varix, icis, c, a sivollen vein. varus, a, um, hcnt, how-legged. varus, i, m., hlofch, pimple. vas, vadis, m., haii, security. vas, vasis, pl., -a, orum, n., vessel,
dish, tool
;
i,
pl.,
ti.,
i,
haggage.
vasarium,
vascularius,
vasculum,
valetudo,
inis,
f.,
state
of
healtli
a small vessel. vastatio, onis, f., laying-ivaste. vastator, oris, m., ravager, dei,
n.,
stroyer.
valgus, a, um, howdegged. valide, stoudy, certamly. validus, a, um, strong, powerful,
sound, well. vallaris, e, ofthe rampart.
vastities, ei; -tiido, inis, f., rtnn. vasto, i, mcd^-e empty, lay ivaste,
destroy, forscdce.
valles (-is), is, f., vcdley. vallo \,forfify, entrench. vallum, i, n., rampart (earth-wall set with palisades), entrenchment.
vallus,
i,
vastus,
lafe,
vates,
um, c,
prophet, poet.
Vaticanus, a
hill in
Rome, west
of the Tiber.
vaticinatio
vaticinatio, onis, F., propliecy. vaticinor, i, to prophesj/, sui(j,rcmt. vatius, a, um, knock-kneed.
[-ve, or.
Venetus
vellatiira,
199
ae, F., conveyance. vellico, I, to pinch, tivitch. vello, vulsi, vuls-, 3, pull, pluck. vellus, eris, n., jieece ; pelt, wool.
vecordia, 6, v.,folly, madness. vecors, dis, [cor,] senseless, mad. vectarius. a, um, for draught.
vectigal, alis, n., tax, revenue. vectigalis, e, of taxes, trihutary. vectis, is, M., har, lever.
velo, I, to veil, cover, wrap. velocitas, atis, f., swiftness. velociter, swiftly.
velox, ocis,
swifl,fleet.
velum,
i,
veliimen,
as
it
inis, ^.,fleece.
vecto, I, carry, convey. vector, oris, M., carrier, passenger. vectorius, a, um, /or carrying. vectiira, ae, f., freiyld or passage. vectus, [veho,] hor^ie. vegeo, 2, excite, rouse. vegeto, I, to rouse, invigorate. vegetus, a, um, vigorous, active. vegrandis, e, diminutive.
just as
i,
if.
vena,
se, ., vein.
venabulum,
n., hunting-spear.
vehemens,
oroiis,
tis,
powerfid.
ae, F.,
vehementer, vehementia,
venator, oris, M., hunter. venatrix, icis, F., huntress. venatus, iis, M. -tura, ee, f., hunt;
mence,fervor.
vehens, tis, riding. vehes, is, f., cart-load. vehiculum, i, n., cart, vehicle. veho, xi, ct-, 3, carry, hear, convey. Veiens, tis -tanus, a, um, of Veii,
;
Rome.
vendo,
didi, dit-,
i,
3,
to sell,
cry up
money.
magic.
Rome
pl.,
veneficium,
veneficus,
cal
;
i>i.,poisoning,
velamen,
tain
;
garment.
curfil-
a,
um,
p)oisonous, macji;
velamentum,
M., sorcerer
F., sorceress.
venenatus, a, um, envenomed. veneno, i, to poison, dije. venenum,- i, N., poison, venom,
veneo, ivi
mac/iccd, charm, jwtion, dye. or (ii), it-, A, ^o ^^ ^old
e,
orum,
ae,
;
M., reserve-troops.
veles, Velia,
Hill a coast-town of Lucania. velifer, era, um, scdl-hearing. velificor, i, to make scdl. Veliternus, a, uni, of VelilrcE, a
on sale. venerabilis,
tcorthy ofveneratwn.
reverence.
Volscian town.
ve-ites, [veles,] Ught troops. veiitatio, onis, F., .^kirmishing. velitor, I, I0 slirmish, irrangle. velivolus, a, um, ivinged with sails.
Venereus,
veneror,
a,
Venetus,
200
venia,
venia
versura.
verenter, reverently. vereor, i, to fear, he afraid, revere.
Vergiliae,
ae, f., favor, permission, forhearance, pai^don. venialis, e, gracious, jmrdonaUe. venio, veni, vent-, 4, to come. venor, i, (0 hiint, pursue. venosus, a, nm,J'ull ofveins.
arum,
f., the
Pleiades.
venter,
tris,
ium,
m.,
belly,
pro-
tuherance.
ventilo, i, toss in tlie air,fan, winnow, disturh, disquiet. ventio, onis, f., comirig. ventito, i, keep coming.
of pattern).
i,
vermiculor,
worm-eaten.
to
be
wormy or
ventus
(-ulus),
i,
m., ivind,hreeze,
venucula,
ae, F.,
a raisin-grape.
sale.
;
vermiculus, i, m., grub. vermina, um, n., gripes. vermino, i to have ivorms, or crawl,
o, M., sale.
i, set to
ing pains.
eris, tlie
goddess of Love
charm.
venustas, atis, f., charm, grace. venuste, charmingly. venustus, a, um, graceful, lovely. vepres, is, m., hrier, bramhle.
vernaculus,
a,
um,
native, inmate.
vepretum,
i,
n.,
hramble-hush.
verno, i, to bloom, Jiourish. vernula, ae, c, a young slave. vernus, a, um, of spring; n., springtime ; verno, in the spring. vero, in truth, but, indeed.
verres, is, M., a hoar-pig. verrinus, a, um, of hog or pork. verro, ri, sum, 3, scrape, sweep, drive, drag away, conceal. verruca, ae, F., a steep height, ivart.
turn out well. versabilis, e, changeful. versatilis, e, revolving, movcdile. versicolor, oris, jxirti-colored, vato turn,
ricdjle.
veratrum,
i,
n., hellehore.
verax, acis,
trulhful.
i,
verbascum,
N., mullein.
F.,
verbenae, arum,
sacred boughs
(of olive, myrtle, laurel, &c.). verber, eris, n., lash, scourge, thong.
verberatio, onis,
f.,
flogging.
verrucosus, verrunco, i,
a,
um,
ivarly, hilly.
verbereus, a, um, of stripes. verbero, i, to scourge, heat, lash. verbero, onis, m., scamp, rascal. verbose, ivordily. verbSsus, a, um, wordy. verbum, i, n., tvord pl. kmguage,
discourse, jiJirase,
versiculus,
versifico, i, versipellis,
i,
M.,
litlle
verse.
skin,
to ivrite in verse.
e,
saying,
talk;
that
changes
verecunde, modestly. verecundia, ae, f., modesty, shjness. verecundor, i, he shy, or ashamed. verecundus, a, um, modest, bashful. veredus, i, m., post-horse. verendus, a, um, venerable, awful.
versor, i, dwell, abide, occupy one^s self engage in. versoria, ae, f., turning, return.
versum,
verstira,
toivards.
ae, F., turn,
turning-j)lace,
horrowing
to
pay.
versus
versus, [verto,] turned.
vibro.
vestigium,
vioment ; vestigo, I,
i,
201
n.,
footstep,
track,
ex
to
vestigio, instantly.
i,
trace hack.
N., clothing.
vestimentum,
vestio, 4, to clothe, cover, surround. vestiplica, se, f., laundress. vestitus, a, um, clad. vestis, is, F., clothing, garment, carpet, tapestry, covering.
verticosus,
a,
um,
zvhirling,
eddy-
verto (vorto),
ti,
sum,
3,
to
turn,
vestispica, ee, F., clothes-maid. vestitus, lis, m., rcdment, attire. vestras, atis, c, 0/ your people.
veteranus, a, um, [vetus,] veteran. veterasco, avi, 3, to grow old. veterator, oris, m,, one grown old,
or cu)ini)ig. veteratorius, a, um, crafty. veterinus, a, um, of heasts of hurden, or d)'aught-cattle.
verum, verum,
verus,
i,
verumtamen,
a,
hut yet.
verutum,
verutus,
veternosus, a, um/lroivsy, lethargic. veternus, i, m., old age, drowsiTiess. vetitum, i, n., [veto,] prohihition,
a fo)-hi/.lden thbig. veto, ui, it-, I, forhid, hinder. vetulus, a, um, little old. vetus, eris, old; pl. the ancients. vetustas, atis, f., antiquity, old age. vetuste, z/i the old way. vetustus, a, um, aged, ancient, out
vesania,
ae, F.,
madness.
vesanus,
vescor, vescus,
a,
3,
um,
a,
um,
se,
little,
thin,
fne-
(p-ained, wretched.
vesica
(-ula),
f.,
the
hladder,
vespa, ae, f., wasp. vesper, eri (eris), m., evening. vespera, ae, F., evening. vesperasco, 3, get iowards evening.
vespertilio, onis, m., a
hat.
vexillarius, i, m., standard-hearer. vexillatio, onis, f., hattalio)i, squadro)i, under one flag. vexillum, i, n., standard,
ensign, the ,
vexo,
um, of evening.^
f.,
the
evening-
star,
hat.
Vesta,
ae,
d.
of Saturn, goddess
distress. I, shake, hai-ass, vex, via, de, F., ivay, road, street, journey, passage, ma^mer, fashion. vialis, e^ -rius, a, um, ofthe road. viaticus, a, um, of a jour)iey; n,,
of the Household. Vestalis, e, of Vesta; pl. F., VesVesta). tal Virgins (priestessesof
travelVmg-supplies,prize-money. viator, oris, M., ivayfarer, traveller, sunwioner. viatorius, a, um, of the journey.
clothes
n.,
vibex,
vibia,
cross-plank.
vi-
vestibulum,
202
viburnum,
shrub).
i,
viburnum
n.,
vinculum.
vieo,
et-, 2, to tioist, plait,
3, to
wayfaring-tree (a
weave.
vicanus,
vicarius,
a,
a,
viesco, vietus,
shrink, ivither.
shrivelled, shrunk.
a,
um,
vigeni=viceni, twenty
each.
substitute, deputy.
vigesimus,
a,
um,
.^entieth.
vigilantia,
vigilia,
ae,
lance, ivakefulness.
F.,
ivakefulness,
'".h.
um,
neigh-
of tlie
;
village,
vicinia, se
vicinus,
like
;
a,
um,
near, neiglihoring,
M., neigJihor.
;
vicis (gen.), em, e es, ibus, change, turn, lot, recompense ; acc, instead of, for ; in vicem, hy turns. vicissatim, again, in return. vicissim, on the olher hand; in turn.
vicissitiido, inis -tas, change, alternation.
;
viginti viri, Board of twenty^ assigning lands). vigor, oris, m., energy, force, c ;r. vilesco, vilui, to groiu ivorOde.' vilipendo, 3, [pendo,] hold c ^ap. vilis, e, cheap, ivorlldess, ahundant.
^^
.
atis,
f.,
victima, ee, f., victim (for sacrifice). victimarius, i, m., assistant at sacrifice, or dealer in victims.
victito, I, [vivo,] suhsist. victor, oris, m., conqueror. victoria, ee, f., victory. victrix, icis, F., she that conqucrs. victualis, e, of provisions. victus, [vinco,] conquered. victus, iis, M., [vivo,] food, living,
steivard, overseer.
villosus,
a,
um,
hairy, shaggy.
villum,
villus,
i,
N.,
i,
M.,
vimen,
viminalis, e
-eus,
a,
?
um, of osiers.
vin (visne),
vinacea,
vinalis,
ivill
you
se, f.,
i,
grape-laisk.
ivine
way of
life.
vinaceum,
e,
n., grape-stone.
;
vicus, i. N., .s/)-ee/(of houses), village. videlicet, manifestly, plainly, of course, namely. viden (videsne), do you see? video, vidi, vis-, 2, see, ohserve, understand,provide ; p., seem, appear, seem good. vidua, ae, f., widoiv. viduitas, atis, F., dearth, lack. vidulus, i, N., knapsack.
of
and August.)
vinarius,
dealer;
a,
um, of ivine ;
vinca, ee, F., periwinkle. vinceus, a, um, for hinding. vincibilis, e, of conquest. vincio, vinxi, vinct-, 4, hind, wind,
fetter, confine, fortify.
3,
conquer, suh-
Vienna,
vinculum,
i,
vindemia
vindemia,
harve^t
:
visus.
a,
i,
203
um, of
twigs, striped.
ae,
F.,
vintage,
grape-
virgatus,
grapes, loine.
virgetum,
n., osier-thicket.
vindemiator, oris, M., vintager. vindemio, i, gather grapes. vindex, icis, c, defender, dehverer,
protector, avenger.
vindicatio, 'iiis, F., claiin, defence, vengeance. vindicise, arum, F., claim at law.
vindico,
liver,
i,
to
avenge.
V'
se,
virgeus, a, um, of rods or tioigs. virgidemia, ae, F., harvest of rods. virginalis, e; -eus, a, um, of a girl or maiden. virginitas, atis, F., maidenhood. Virginia, a Roman maiden, slain by her father, to save her from the decemvir, Ap. Claudius. virginitas, atis, F., maidenhood. virgo, inis, F., maiden, virgin, ijoung icoman, Vestal; dea, Diana. virgosus, a, um, full of tioigs. virgula, se, F., a small rod.
virgultum,
to
i,
wine.
viriae,
arum,
viiia^ulus, a,
um,
delightfid.^
viridarium,
viridicatus,
i,
N.,
vin^^lentia,
a,
um,
pleasure-garden. green.
vinum,
i,
viridis, e, green, verdant, youthfid. viriditas, ktis, F., verdure, vigor. virido, i, to make or groiv green.
virilis, e,
vio, I, go, travel. viola, 86, F., violet, gilliflower. violabilis, e, suhject to harm.
manly, helonging
to
a man.
manhood.
viriliter, manfully.
ee, f., a little hracelet. viriosus, a, um, rohust, rude. viritim, man hy man. virosus, a, um, [vir,] /o7?c? ofmen. virosus, a, um, [virus,] rank, slimy. virtus, iitis, f., manhood, courage, valor, virtue, power. virulentus, a, um, jwisonous.
violaceus,
a,
violarius, a, hed of violets. violatio, onis, F., injury. violator, oris, M., injurer, profaner, murderer. violatus, [violo,] harmed. violens, tis, [via,]violent, impetuous. violentia, ee, f., violence,fierceness. violentus, a, um, vehement, violent,
holsterous.
viriola,
virus,
vis,
i,
vim, vi, F., force, violence, ahundance ; pl., vires, strength. viscatus, a, um, [viscum,] limed.
viscera, um, ^.,fiesh, howels.^ visceratio, onis, F., distrihuting or devouring of meat. viscidus (-osus), a, um, clammy,
sticky.
vipereus
(-inus), a,
um, ofa
viper
or snake. vipio, onis, M., a small crane. hushand. vir, viri, N., man, male, virkgo, inis, f., [virgo,] a heroine. vireo, 2, to he green or vigorous. vireo, onis, N., green-fnch (?)
vires, ium,
F., [vis,] strength,forces.
viscum,
i,
viresco, viresco,
3,
viretum,
N.,
turf greensward.
virga, se, F., twig, rod, loand. virgator, oris, m., afiogger.
visio, onis, f., sight, vision, idea. visito, I, to see or visit often. viso, si, sum, 3, vieio, look at, visit. visus, [video,] seen; N., a vision. visus, us, M., act or ohject ofsight.
204
vita,
ae, F., life, suhsistence,
vita
volutus.
vixet (vixisset), had Uved.
wmj of
Ufe,
shade or
e,
spirit.
vocabulum,
avoiding.
i,
N.,
name, noun.
f.,
vitabundus, dodging,
vitalis,
vocalis,
e, loud,
voccd;
vowel.
'
of
life, vital.
F.,
summons.
m., inviter.
vocatus,
vociferatio, onis, F., outcry. vociferor, i, to cry aloud, shout. vocifico, I, to proclaim. vocito, I, caU often or loudbj.
voco, I, vocula,
call,
summon,
invoke, invite.
ae, F.,
vitium,
i, ^.,fault, vice. vito, I, shun, avoid, escape. vitrarius, i, M., glass-hlower. vitreus, a, um, of glass, glassy N. pl., glass-imre. vitricus, i, m,, step-fatlier.
favoraUy incUned.
people.
volnus=vulnus, wound.
volo, velle, volui
iciU,
vitrum,
vitta,
i,
n,, glass,
woad.
37,
i,),
imsk
ae, f.,
hand,fllet.
maintain.
I,
f., heifer-ccdf.
volo,
calf;
f,
tofy, hasten.
m., voUmteers.
a,
um, of a
volones, um,
pl.), vecd.
vitulor, I, [vinco,] keep holiday. vitulus, i, M., ccdffoal. vituperabilis, e, hlcwiahle. vituperatio, onis, F,, hlame.
[vello,] tiveezers
voltus=vultus, face.
voliibilis, e, spinning, fowing. voliibilitas, atis, f,, ichirUng,flow.
vitupero, vivacitas,
vivarius,
N.,
i, to
park, fish-pond.
ee, f.,
volucer, cris, cxe,Jlying, winged, fleet ; F,, a hird, winged creature. voliimen, inis, N., a roll, volume.
eddy.
vivax, acis,
viverra,
aferret.
m..
vivesco
vividus,
um,
voluntas,
atis, f.,
ivill, icish,
choice.
vivid, vigorous.
good-icill,
meaning.
volupe, agreeahly. voluptarius, a, um, vohiptuous. voluptas, atis, F., pleasure, deUght voluptuosus, a, um,fuU ofdeUght
vivus,
volutabrum, i, n., wallowing-place voliitatio, onis, f,, ivcdlowing. voliito, I, to turn, twist, roll, ponder. voliitus, [volvo,] turned.
volva
volva
volvo,
zythum.
vulsus, [vello,] plucked. vulticulus, i, M., mien, look.
205
ponder.
vultuosus,
eris, m., ploughslmre.
ae, f., hoil,
a,
VLm,fuU ofairs.
vomer
(is),
vomica,
vomitorius,
a,
um,
M.
;
theaire-enfrance.
vomitus,
vomiiing.
us,
onis,
f.,
vomo,
vopiscus,
vultur, uris, m.. vulture. vulturinus, a, um, ofthe vuUure. vulturius, i, m,, vuUure, extortioner, had ihrow (of dice). Vulturnus, i, m., a river of Campania, vultus, lis, M.,face, countenance, vulva=volva, wrapper, icomh.
voracitas, atis,
greediness.
voraginosus, a, um,fuU of pits. vorago, inis, f., gulf chasm. vorax, acis, devouring, greedy. voro, I, io devour, engulf consume.
Xanthus, f xenium,
a river near Troy. a guest-gift. Xenophon, ontis, Athenian general and historian, B.c, 445-356. Xerxes, is, king of Persia, who invaded Greece, B.C. 480, f xystus, i, M., a covered porch.
i,
i,
n.,
n.,
votum,
Z.
3,
to
vow, con-
Zacynthus,
voice,
vox, vocis,
F.,
sound,
call,
Zama,
ee, F.,
Vulcanus,
vulgaris,
e,
i,
where by Scipio,
zamia,
B.c. 202,
common, ordinary.
vulgatus, [vulgo,] comm.onlyknown. vulgo, commonly, puhlicly. vulgo, I, to puUish, divulge, mingle. vulgus, i, N, (or m.), common peo;
kind of wheat).
jealous.
zelotypus,
i,
a,
um,
Zephyrus,
Zephjjr.
m., the
west wind,
ple, multitude,
moh.
vulnero,
loound, hiirt. vulnificus, a, um, loounding. vulnus, eris, n., a loound, hurt.
i, to
;
7noney-heU.
zonarius,
a,
um,
cutpurse.
f zopissa, ae, F,, caulking-piich. zotheca, ae, f,, cahinet, niche.
vulpes, is -cula, sb, f., fox. vulpinaris, e, crafty,foxy. vulpinus, a, um, 0/ a fox. vulsella=volsella, tweezers.
f
f
zygia,
ae, F.,
i,
hornheam.
zythum,
N.,
an Egyptian beer.
Cambridge
RETURN TO
or to the
FACILITY
Richmond
Field Station
University of California
Richmond,
CA 94804-4698
ALL BOOKS MAY BE RECALLED AFTER 7 DAYS 2-month loans may be renewed by calling
(510)642-6753
1-year loans
books
to
may be NRLF
recharged by bringing
4 days
DD20 15M
4-02
VB 00244
U. C.
BERKELEYLIBRARIES
CD^S115E73
*.V^
UNIVERSITY OF CALIFORNIA
UBRARY