Thesis Mainpart 1

Republika ng Pilipinas
Politeknikong Unibe !i"#" ng Pili$in#! KOLEHIYO NG MGA WIKA AT LINGGWISTIKA
KAGAWARAN NG FILIPINOLOHIYA
Sta. Mesa, Maynila Tel. # 716-7832 to ! lo". 22#
__________________________________________________________________________________________
PANANAW NG MGA PILING MAG-AARAL SA UP,PUP AT PNU SA KURIKULUM NG PROGRAMANG PANGKOLEHIYO NA MAY MALAKING KINALAMAN SA PAGPAPANATILI AT PAGPAPAUNLAD NG WIKANG FILIPINO
Tesis na iniharap sa mga dalubguro ng Kagawaran ng Filipinolohiya Kolehiyo ng mga Wika at Lingggwistika Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas
Bilang pagtugon sa kahingian sa kursong Batsilyer ng Artes sa Filipinolohiya sa asignaturang Pagsulat ng Tesis (FO !"#
$ga mananaliksik% Pe&a' (omeo P) $oreno' *ra+e A) *on,aga' Ai,a () -astillo' (olina B) Balauro' Arnel -) Oma+' Oli.er *lenn /) Felli,ar' 0oy 1erlaine /)
Oktubre' !223
__________________________________________________________________________________________
PAGPAPAKILALA NG PANGKAT
Ang mga bumubuo sa pangkat na nagsagawa ng pag4aaral sa PANANAW NG MGA PILING MAG-AARAL SA UP, PUP AT PNU SA KURIKULUM NG PROGRAMANG PANGKOLEHIYO NA MAY MALAKING KINALAMAN SA PAGPAPANATILI AT PAGPAPAUNLAD NG WIKANG FILIPINO ay ang mga sumusunod%
Pe%#, Ro&eo P' Pinuno
$ga Kasapi% Mo eno, G #(e A' Gon)#g#, Ai)# R' *#!tillo, Rolin# +' +#l#, o, A nel *' O&#(, Oli-e Glenn S' Felli)# , .o/ 0e l#ine S'
ii
__________________________________________________________________________________________
DAHON NG PAGPAPATI+AY
Ang pag4aaral na ito na may pamagat na' PANANAW NG MGA PILING MAG-AARAL SA UP, PUP AT PNU SA KURIKULUM NG PROGRAMANG PANGKOLEHIYO NA MAY MALAKING KINALAMAN SA PAGPAPANATILI AT PAGPAPAUNLAD NG WIKANG FILIPINO ay iniharap at inihanda ng mga mag4aaral ng AB Filipinolohiya minor sa Komunikasyong Pangmadla bilang bahagi ng pagtupad sa kahingian sa asigmnaturang Pagsulat ng Tesis (FO !2#) LUPON NG TAGASULIT
P o1' Lolit# K' Ab,eg Punong Tagasulit
P o1' E&elin"# *' L#/o! Kagawad
P o1' Robe t M' +#l"#go Kagawad
P o1' Pe l# S' *# $io Tagapayo5Tagapangulo' KF
D ' *o #)on P' S#n .,#n 6ekana' KWL
iii
__________________________________________________________________________________________
MARKA SA DEPENSANG ORAL Ang pag4aral na ito na may pamagat na' PANANAW NG MGA PILING MAG-AARAL SA UP, PUP AT PNU SA KURIKULUM NG PROGRAMANG PANGKOLEHIYO NA MAY MALAKING KINALAMAN SA PAGPAPANATILI AT PAGPAPAUNLAD NG WIKANG FILIPINO ay pinagtibay na Lupon sa Pagsusulit na Oral) Ang kaloob na antas ay% 777777777) LUPON NG TAGASULIT
P o1' Lolit# K' Ab,eg Punong Tagasulit
P o1' E&elin"# *' L#/o! Kagawad
P o1' Robe t M' +#l"#go Kagawad
P o1' Pe l# S' *# $io Tagapayo5Tagapangulo' KF
D ' *o #)on P' S#n .,#n 6ekana' KWL PASASALAMAT
iv
Buong
pusong
pinasasalamatan
ng
mga
mananaliksik
ang
PA8*98OO8* 69:O/ na walang sawang sumusubaybay at gumagabay sa bawat kasapi upang matapos ang pag4aaral na ito) /alamat sa ibinibigay $ong karunungan' pag4ibig at pananampalataya sa bawat isa) Pinasasalamatan din sina Pro;) Lolita K) Abueg Pro;) <melinda -) Layos at Pro;) (obert $) Baldago na nagsilbing lupon ng tagasulit sa depensang oral) /alamat sa pakikinig sa bunga ng aming pawis at salamat sa mga kritisismo at mungkahi na malaki ang naitulong para ganap na maging maayos ang aming pananaliksik) Lubos ding pinasasalamatan si Pro;) Perla /) -arpio' ang tagapayo na nagsilbing ina at patuloy na kumalinga sa bawat problemang dumarating sa mga mananaliksik) /alamat sa napakalawak na pag4unawa at matalinong pag4iisip sa pangaraw4araw na gawain sa unibersidad) Pinasasalamatan din si 6r) -ora,on P) /an 0uan' ang dekana ng kolehiyo na walang patid ang pagtulong upang maisakatuparan ang pagdedepensa ng pananaliksik) Taos puso ring pinasasalamatan si 6r) =irgilio /) Almario at Pro;) =ina P) Pa, ng Unibersidad ng Pilipinas' 6r) Lydia B) Liwanag at Pro;) Patro+inio =) =illa;uerte ng Pamantasang 8ormal ng Pilipinas sa pagpapahintulot na makapagserbey sa inyong mga mag4aaral) $araming salamat po sa inyong mabubuting puso) $araming salamat muli kay Pro;) <melinda -) Layos na nagsilbing unang ina ng mananaliksik' kay Pro;) $a) =i+toria () Apigo na nagsilbi ring sandalan naming mananaliksik' kay Pro;) William *) -abaysa' sa aklatang
naging saksi ng malayang kaisipan at karunungan' kay Pro;) $ary 0oy A) -astillo' sa pagtuturo ng maayos na paggawa ng mga liham at programa) Pangalawa sa Lumikha' wagas na pagpapasalamat sa aming mga magulang na nagsilbing tubig kapag kami>y nauuhaw' nagsilbing damit sa aming kahubdan' kasing halaga ng hanging ating nalalanghap) $araming maraming salamat' ama' papa' tatay' ina' mama' nanay at sa mga kapatid na mapagmahal at handang tumulong) $araming salamat sa mga kaibigan' kakilala at sa mga taong nakasalamuha habang binubuo ang pananaliksik na ito) At sa huli' salamat sa edukasyon at wika na nagsisilbing palamuti sa ating katauhan at ang nagbabantayog sa karunungan)
$*A $A:4AK6A
PAGHAHANDOG
9niaalay sa mga punong pinutol para gawing papel)
vi
9niaaalay sa Panginoong 6iyos at mga magulang)
8oong ako ay bata pa'nasa kupkop pa ni ama' Batambata' walang malay't anging anak nga ni ina' 9tinuro niya sa akin at kanyang sinabi% Unahin mo sa lahat anak' pagtuklas ng kaalaman' 9to>y pilitin mong matamo kahit gaano kamahal) Kaalama>y pahalagahan at kanya kang itataas) Bibigyan kang karangalan kapag siya>y isinakbat) /iya>y korona sa ulo's akdal ganda'anong inam' At putong pa ng luwalhati sa buo mong katauhan)
K#2ik#in 345-3, 6-7
A+STRAK Pangalan ng 9nstitusyon% Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas Address5Kinatatayuan% /ta) $esa' $aynila
vii
PA$A*AT% PA8A8AW 8* $*A P9L98* $A*4AA(AL /A UP' PUP AT P8U /A KU(9KULU$ 8* P(O*(A$A8* PA8*KOL<?9:O 8A $A: $ALAK98* K98ALA$A8 /A PA*PAPA8AT9L9 AT PA*PAPAU8ALA6 8* W9KA8* F9L9P98O $A:4AK6A% (O$<O P) P<8A' *(A-< A) $O(<8O' A91A () *O81A*A' 0O: 1<(LA98< /) F<LL91A(' A(8<L -) BALAU(O' OL9=<( *L<88 /) O$A- AT (OL98A B) -A/T9LLO Kurso% Batsilyer ng Artes sa Filipinolohiya minor sa Komunikasyong
Pangmadla Pondo% Personal at sa mga magulang Petsang 8agsimula% Oktubre' !22@ Petsang 8atapos% Oktubre' !223 9) PA89$ULA Ang kurikulum ay isang bagay na napakahalaga sa isang programang pangkolehiyo) 9to ay nagsisilbing talaan ng mga kurso o asignatura at ang batayan at gabay ng mga guro at mag4aaral sa institusyong pang4edukasyon /a pagpili ng tatlong pangunahing pang4estadong unibersidad sa Pilipinas tulad ng UP' PUP' at P8U' ihahain sa pag4aaral na ito kung bakit napakalaki ng bahaging ginagampanan ng kurikulum ng programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wikang Filipino kaugnay sa pagpapanatili at papapaunlad ng wikang Filipino)
99) $*A LA:U898 8* PA*4AA(AL Ang pag4aaral na ito ay naglalayong sagutin ang mga sumusunod na katanungan%
viii
") Bakit pinili ng mga mag4aaral sa tatlong piling unibersidad ang kursong may malaking kinalaman sa wikang FilipinoA !) Anu4ano ang pananaw at kaalaman ng mga mag4aaral sa tatlong piling unibersidad sa programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wikang FilipinoA B) Anu4 ano ang pananaw at kaalaman ng mga mag4aaral sa
tatlong piling unibersidad sa kurikulum ng programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wikang FilipinoA ) /a anong paraan tumutugon para sa pangangailangan ng kasalukuyang panahon ang mga sumusunod% a) layunin ng programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wikang Filipino) b) mga kurso o asignatura na nakapaloob sa kurikulum ng programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wikang Filipino) C) Paano umuugnay ang kurikulum ng programang pangkolehiyo sa tatlong piling unibersidad sa Pangkalahatang <dukasyon na inihain ng -?<6A @) Ano ang saloobin ng mag4aaral sa mga preperensyang pangwika kaugnay sa pagpapanatili at pagpapaunlad ng wiikang Filipino na maaaring ihain ng kurikulum ng programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wikang FilipinoA
999) /AKLAW AT L9$9TA/:O8
ix
Ang pag4aaral na ito ay kinasasangkutan ng mga piling mag4aaral na may kabuuang bilang na pitumpu>t lima(3C# na kumukuha ng programang pangkolehiyo na B'A) Filipino' B)A) $alikhaing Pagsulat at B)A) Araling Pilipino (UP#D AB Filipinolohiya (PUP#D B/< $aEor in Filipino (P8U#)
9=) PA$A$A(AA8 8* PA8A8AL9K/9K Ang mga mananaliksik ay gumagamit ng deskriptibong pamamaraan) 8agamit ang pamamaraang ito sapagkat inilarawan ang kasalukuyang ginagamit na kurikulum ng UP' PUP' at P8U) Upang maisakatuparan ang pag4 aaral na ito ay kumunsulta ang mga mananaliksik sa iba>t ibang silid4aklatan gaya sa Pambansang4Aklatan' 8inoy AFuino Learning (esour+e -enter at /ilid4Aklatan ng Kolehiyo ng mga Wika at Linggwistika upang makapangalap ng mahalagang datos na may kaugnayan sa pag4aaral) Kumuha rin ng mahalagang impormasyon sa websayt ng tatlong piling pang4estadong unibersidad) ?umingi ng pahintulot sa pamamagitan ng pormal na liham ang mga mananaliksik sa dekana at tagapangulo na nakasasakop sa mga nabanggit na programang pangkolehiyo upang mapahintulutan na
makapagsarbey sa ilang piling mag4aaral namay bilang na dalawampu>t lima (!C# sa bawat unibersidad) $ay kabuuang pitumpu>t limang (3C# binahaginan ng talatanungan ng mga mananaliksik at maayos na ipinaliwanag ang nilalaman nito sa mag4aaral)
=) BUO6 8* 8ATUKLA/A8 AT KO8*KLU/:O8 $ga 8atuklasan
") $alaya ang mga mag4aaral ngayon na makapamili ng kursong kanilang kukunin pagtuntong nila sa kolehiyo) !) $alaki ang pananalig ng mga mag4aaral mula sa UP' PUP at P8U na magiging daan ang programang pangkolehiyo na B)A) Filipino' B)A) $alikhaing Pagsulat at B)A) Araling Pilipino sa UPD AB Filipinolohiya sa PUPD at B/< maEor sa Filipino sa P8U sa pag4aangat sa kamalayan bilang tunay na mamamayang Pilipino) B) ?igit na nakatuon ang mga nasabing programa pangkolehiyo sa propesyon bilang tagahasik ng kaalaman sa mga paaralan o ang tinatawag na guro) ) Ang isang mag4aaral ay mapapabilang sa mga nabanggit na programang pangkolehiyo ay malaki ang posibilidad na mapayabong ang kaniyang pagmamahal sa wikang Filipino) C) Pinakamabisang daan upang magkaroon ng kaalaman ang mag4aaral tungkol sa nilalaman ng kurikulum ay ang pagbabahagi ng kopya nito) @) /a wika higit na nakasentro ang mga nabanggit na programang pangkolehiyo) 3) 9ntelektwal na pagkatuto ang higit na inihahain ng mga asignatura na nakapaloob sa kurikulum ng programang pangkolehiyo na BA Filipino' BA $alikhaing Pagsulat at BA Araling Pilipino sa UPD AB Filipinolohiya sa PUPD at B/< maEor sa Filipino sa P8U) G) Ang paggamit ng wikang Filipino sa ulat at korespondensya opisyal ay isa sa mabisang paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
xi
H) Ang pagtangkilik at panonood ng mga palatuntunang Filipino ay isa sa epektibong paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino) "2)Ang pagbabasa ng iba>t ibang babasahin na nakasulat sa wikang Filipino ay isa sa mabisang paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
11. Ang paggamit ng Filipino sa pagsulat ng mga sulating pampanitikan ay isa
sa epektibong paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
12. Ang pagsasalin sa Filipino ng mga banyagang sulatin para lalong mabatid
ng maraming Pilipino isa sa mabisang paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
13. ang pagsasalita ng wikang Filipino na hindi ito ikinahihiya ay isa sa
epektibong paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
14. ang pagpapalimbag ng maraming aklat sa wikang Filipino upang dumami
ang sanggunian ng mgs mag4aaral ay kailangan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
15. ang paggamit ng wikang Filipino sa pagtatalumpati ay isa sa mabisang
paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)

16. ang pagtangkilik sa mga pelikulang Pilipino ay isa sa epektibong paraan
upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)

17. ang pagpapahayag ng kuru4kuro at saloobin gamit ang wikang Filipino ay
makatutulong upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
xii
18. ang pakikiisa sa mga kilusang may kaugnayan sa pagpapaunlad sa
wikang Filipino ay isang daan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
19. ang panonood at pakikinig sa mga balita sa radyo at telebisyon na wikang
Filipino ang midyum ay isa sa epektibong paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
$ga Kongklusyon ") Ang pagpili ng mga mag4aaral sa programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wikang Filipino) /a masusing pagsasarbey ng mga mananaliksik ay napag4 alaman na kaya pinili ng mga mag4aaral na pumasok o mapabilang sa programang pangkolehiyo ay dahil ito ay kagustuhan nila) 8aging malaya ang mga mag4aaral ngayon sa pagpili ng kursong kanilang kukunin na hindi kainakailangan ng impluwensiya ng magulang at ng ibang tao) /a kabilang banda' malaki rin ang nagging bahagdan ng mga mag4aaral na napagsarhan o nawalan ng pagkakataon sa gusto nilang kurso)
2.
/a pagsarbey' sa kabuuan' nagiging instrumento upang maiangat ang kamalayan ng mag4aaral bilang isang Pilipino ang programang
pangkolehiyo na BA Filipino' BA $alikhaing Pagsulat at BA Araling Pilipino sa UPD AB Filipinolohiya sa PUPD at B/< maEor sa Filipino sa P8U ay nagtala ng pinakamaraming tugon na may bilang na B katumbas na C)BBI mag4aaral na may
xiii
8angangahulugan programang
na
may sa
pinakamalaking tatlong piling
gampanin
ang
pangkolehiyo
pang4estadong
unibersidad sa kalakhang $aynila sa pag4angat sa kamalayan bilang tunay na mamamayang Pilipino at sa pagmamahal sa wikang Filipino) 8angangahulugan din na higit pa sa hangarin na
makahanap agad ng magandang trabaho ang layunin nito at naniniwala din ang mga mag4aaral na magiging dalubhasa sila sa wikang Filipino sa pamamagitan bg mga nabanggit na programang pangkolehiyo sa pamamagitan ng paghasik ng kaalaman o pagiging guro) B) Ang Pagkatuto J 8apatunayan na sa wika talaga higit na nakasentro ang mga nabanggit na programang pangkolehiyo dahil sa napakaraming mag4aaral ang tumugon nito) 8aikintal ang pagkatutong intelektwal sa mga mag4aaral ng programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wika) ) Ang Pagtangkilik at Paggamit ng Wikang Filipino sa mga *awaing Pang4 unibersidad ng mga $ag4aaral na may Kinalaman sa Pagpapaunlad 8ito) Tinatangkilik ng mga mag4aaral sa pamamagitan ng panonood ng mga palatuntunang Filipino' pagbabasa ng iba>t ibang babasahin na nakasulat sa wikang Filipino' pagsasalita ng wikang Filipino aklat na sa hindi ikinahihiya' Filipino pagpapalimbag upang dumami ng ang
maraming
wikang
xiv
sanggunian ng mga mag4aaral at pagtangkilik sa pelikukang Pilipino) *ayundin' ginagamit ang wikang Filipino sa mga gawaing pang4unibersidad gaya ng sa ulat at korespondensya opisyal' pagsulat ng mga sulating pampanitikan' pagsasalin sa Filipino ng mga banyagang sulatin' sa pagtatalumpati at sa
pagpapahayag ng mga kuru4kuro at saloobin) /amakatuwid' ang mga mag4aaral na nasa ilalim ng programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa p4agpapaunlad ng wikang Filipino ay patuloy sa paggawa ng mga epektibong paraan sa pagtangkilik at paggamit ng wikang Filipino sa labas o sa loob ng unibersidad upang lalong mapanatili at mapaunlad ito) C) Ang Pagpapaunlad sa Wikang Filipino ng mga $ag4aaral sa Aspetong /osyal Ang pakikiisa sa mga kilos ang may kaugnayan sa pagpapaunlad sa wikang Filipino at ang panonood at pakikinig sa mga balita sa radio at telebisyon na wikang Filipino ang midyum ay ilan lamang sa mga epektibong paraan upang lalong mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino sa aspetong sosyal)
=9) (ekomendasyon ") $as mainam kung ang maraming bilang Pilipinong mag4aaral ay kukuha ng kursong naaayon sa kanilang kagustuhan na magiging daan sa pagpapaunlad ng kanilang sarili)
xv
!) 6apat
ipagpatuloy
ang
paghahain
ng
mga
asignaturang
mas
magpapalawak sa kaalaman ng mga mag4aaral sa pangkasalukuyang panahon lalo na sa kaso ng pagpapanatili at pagpapaunlad ng wikang Filipino) B) ?igit na patatagin ang layunin at kahalagahan ng pag4aaral ng wikang Filipino) ) ?igit na palaganapin ang mga pamamaraan at preperensyang pangwika na lalong magtataguyodsa wikang Filipino) C) ?igit na pahalagahan ng mga mag4aaral ang mga *awain na may kinalaman sa wikang Filipino) @) 6apat pag4ibayuhin ng mga programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wikang Filipino ang pangunguna sa pagpapatatag at pagpapayabong ng wikang Filipino sa iba>t ibang larangang pang4 edukasyon) 3) $aging matulungin ang mga ahensyang pang4edukasyon at pangwika sa patuloy na pagpapanatili at pagpapaunlad ng wikang Filipino upang lalong maging malakas ang pwersa na gaganap sa usaping ito) G) Pantilihing tiyak' malinaw' at umuugnay sa kasalukuyang
pangangailangan ng panahon ang mga programang may malaking kinalaman sa wikang Filipino) H) 9to na ang tamang pagkakataon upang paramihin ang mga programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wikang Filipino na maaaring kabilangan ng mga Pilipinong mag4aaral pagtuntong sa tersyarya)
xvi
"2)Ang patuloy na pagdaragdag na makatutulong sa pagpapahusay ng pananaliksik na ito ay tinatanggap ng mga mananaliksik upang lalo pang tumibay ang kredibilidad nito)
KA+ANATA 8 ANG SULIRANIN AT SANLIGANG PANGKASAYSAYAN
PANIMULA Thought is the blossom; language the bud, action the fruit behind it. -Ralph Waldo Emerson
xvii
$alaki ang papel na ginagampanan ng wika sa pagbuo ng isang pambansang identidad o kaakuhan' lalo na sa pagsabak sa proseso ng globalisasyon) $ahalagang mabuo muna ang identidad ng isang ng bansa para makasabay sa hamon ng kasalukuyang panahon) Ayon kay 6r) 8ita Buenaobra' malaki ang bahagi ng mga mamamayang Pilipino sa pagtanggap sa Filipino bilang wikang umiiral sa bansa) Ang ibig sabihin ng Filipino ngayon ay ang wikang nauunawaan ng lahat' simple' madaling iakma o ;leksibol at ekonomikal) Ang wikang Filipino ay isang isyung sosyo4pulitikal' isang krusada na nangangailangan ng pag4unawa at atensyon mula sa mamamayan at pinuno na nangunguna sa pagpapaunlad nito bilang kaluluwa ng isang bansa ($edina' !22B% #) /ubalit sa Pilipinas' bunga ng globalisasyon' sa halip na paunlarin ang sariling wika' bakit unti4unting humihina ang wikang FilipinoA /inabi ni 6r) *alileo 1a;ra' sa larangan ng pananalita mahirap isipin na magkakaroon ng isang wikang puro) Ang katotohanan' hihiram at hihiram ang tao mula sa ibang wika at ito>y tinatanggap na sa kasalukuyan) /a mga bansang mauunlad' kahanga4hanga ang kanilang pagmamahal sa kanilang wika) /a bansang ?apon' ang mga pabatid sa trapiko ay nasa wikang 8ihongo) ?alimabawa' ang tawag sa no right turn nila' usetsu kinshi' no le;t turn' sasetsu kinshi' no parking' chuusa kinshi) Ang kanilang dahilan' aralin mo ang wika namin kung nais mong alamin ang nais naming sabihin) 8asa wika namin ang pag4unlad at wala sa iba) /a $alaysia' ang mga pabatid sa trapiko ay nasa wikang Bahasa $alaysia) /a kanilang bilihan ng mga libro' ang mga aklat ay nasa wika nila) Ang tawag sa /ili+on =alley nila ay C ber !a a at ang sentro ng kapangyarihan' ay "atra !a a) Tayo' panay 9ngles ang
xviii
titulo' no le;t turn' no right turn' dagdagan pa natin ng no swer.ing' no u4turn at no Eay4walking (Turgo' !22 #) Bilang mga mananaliksik' napakahalaga ng wikang Filipino) /a katunayan' malaki ang naitutulong ng sariling wika sa pagsusulong ng kahusayang pang4akademya sa iba>t ibang paaralan at unibersidad dito sa ating bansa' may mga programa na tumatalakay at nagtuturo ng
kahalagahan upang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino) $ay mga programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wikang Filipino sa iba>t ibang unibersidad dito sa Piliipinas) 8akapalobb ang kurikiulum sa mga programang ito na nagsisilbing talaan ng mga kurso o asignatura at ang batayan at gabay ng mga guro at mag aaral) /a pagbibigay kahulugan ni 0ohn Kerr sa kurikulum ay ganito ang isinasaad% Curriculum defines as all learning #hich is planned and guided b the school, #hether it is carried on in groups or indi$iduall inside or outside the school %&ell , '()*+',-. Ang ito ni 0ohn Kerr ay sinuportahan at pinalawig sa aklat ni 0ohn
Franklin Bobbitt na may pamagat na The Curriculum) Ayon kay Bobbitt% The idea of curriculum has its roots in the .atin #ord for a race-course and e/plained curriculum as the source of deeds and e/periences in #hich children become the adults that the should be, for success in adult societ . Curriculum must be understood as encompassing not onl those e/periences that take place #ithin schools, but the entire scope of formati$e e/perience both #ithin and outside of schools. This includes e/periences that are not planned or directed, as #ell as e/periences that are intentionall directed %in or out of school- for the purposeful formation of adult members of societ . 6ahil sa napakahalagang bagay ang kurikulum sa isang programa na tumatalakay sa sariling wika' minarapat ng mga mananaliksik na pag aaralan ito) 9sinasaalang4alang din ang pagtukoy sa mga layunin ng kurikulum para sa pagkatuto at pagpapalawak ng kaalaman tungkol sa kinukuhang programa)
xix
Kasabay
ang
pagsisiyasat
kung
ito
ay
nakasasabay
sa
agos
ng
kontemporaryong panahon) Kasangkot sa pananaliksik na ito ang pag4alam kung nakatutugon ang bawat kursong nakapaloob sa kurikulum bilang tulay upang mapanatili at lalo pang mapaunlad ang wikang Filipino) *ayundin kung ito ay naaayon sa inilalabas na pamantayan ng -ommission on ?igher <du+ation (-?<6#) Ayon sa ipinalabas ng -ommission on ?igher <du+ation (-?<6# /pe+ial Order 8o) ! /eries o; !22B na may paksang 0uidelines for the 1ormulation
2f "olicies and 3tandards of 4cademic "rograms /e+) ' Par) e' kung saan ang kurikulum ay dapat magtataglay ng% Kurikulum deskripsyon% Kabilang dito ang% o
o
Kahalagahan at kaugnayan ng mga kurso Katiyakan at kahalagahan ng kurso na nakatala sa balangkas ng kurikulum)
Tiyak na paksang mapakikinabangan at makatutulong sa mga mag4aaral at ibang suhestiyon o inihaing opsyon)
/uhestiyon sa iba pang paksang maaaring maging alternatibo na magpapalawak sa programa)
/a pagpili ng tatlong pangunahing unibersidad sa Pilipinas tulad ng UP' PUP' at P8U ihahain ng pag4aaral na ito kung bakit napakalaki ang bahaging ginagampanan ng kurikulum sa programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa larangan ng Wikang Filipino)
KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN
xx
/a kasaysayan ng kurikulum' ang unang aklat na inilathala noong "H"G tungkol sa kurikulum ay nagpapaliwanag na ang kurikulum ay programa ng mga gawain at mga karanasan kung saan ang mga bata ay lalaki at
matututo sa kung anong nararapat sa kanila sa ikauunlad ng lipunan (Bobbit' "H"G#) 9dinagdag pa ni Bobbit na ang mga nakukuhang karanasan sa loob at labas ng paaralan ay nararapat na naiintindihan) Ang kurikulum ang nagiging kaagapay ng mga mamamayan sa pakikihalubilo at pagkakaroon ng gampanin sa lipunan) 8agkakaroon ng dalawang pormulasyon ayon sa nakikita niyang suliranin% ("# Ang mga eksperto sa siyentipiko lamang ang makagagawa ng disenyo sa paggawa ng mga kurikulum base sa katangian' dunong at kasanayan na mayroon ang mag4aaral na kung saan ay makakatulong pa sa pagpapaunlad nito) (!# /a kanyang depenisyon na ang kurikulum ay ang mga karanasan o aral na dapat niyang matutunan sa kung anumang dapat maging siya' ang kurikulum ay nagiging tumpak ayon sa pansariling kagustuhan ng isang mag4aaral depende sa realidad ng kanyang karanasan) Ang kurikulum ay kalipunan ng mga kurso at mga programa na inihahain ng institusyon tulad ng paaralan at unibersidad) /a <stados Unidos' ang kurikulum ay binubuo ng mga indibidwal sa bawat estado o batay sa pangangailangan ng mga mag4aaral) Ang pag4unlad ng kurikulum ay kahalintulad ng kasaysayan ng Pilipinas kung saan naimpluwensyahan ng relihiyon' politika' ekonomiya at mga isyung panlipunan)
xxi
8oong bago pa man dumating ang mga Kastila sa Pilipinas ay nauna nang makarating ang mga taga4Arabia' 9ndia' tsina' 9ndo4Tsina at Borneo kung saan sinasabing sila>y mga sibilisado at may sariling sistema ng pagsulat' batas at moral sa kanilang pamamahala) Ang mga Pilipino ay walang pormal na metodong pagtuturo) Ang kanilang pagkatuto sa mga kaugalian' ideya at mga bagong kaalaman ay hindi planado at walang sinunod na sistema) /amantalang sa pagdating ng mga Kastila' ay nagsimula nang nagtatag ntg mga paro+hial +on.ent s+hools) Ang kanilang madalas na pinag4 aaralan at binabasa ay mga Kartilya' ang Katon at ang Katesismo) Ang sistema ng kanilang pagkatuto ay indibidwal na pagkakabisa) 8agsimulang magkaroon ng mga pampublikong paaralan nang itatag ito ng mga Amerikano) Ang kurikulum noon ay nakabase sa paniniwala at tradisyon ng mga Amerikano) Tulad ng pagkakaroon ng mga babasahin tungkol sa mg tanyag na personalidad sa Amerika at pagtuturo ng pagguhit ng mga kabahayang may impluwensiya ng Amerika) 9ngles din ang ginagamit sa pagtuturo ng mga asignatura tulad ng Aritmetik' ?eograpiya' /iyensya at 9ngles) Ang kurikulum ay nananatiling hiwa4hiwalay na asignatura at sinunod naman ay sistemang pagrupong pagtuturo) 8agkaroon naman noong panahon ng Komonwelt ng mga Amerikanong sundalong4guro na kung tawagin ay Thomasites) Ang kurikulum ay umuunlad sa pagkakaroon ng kurso sa pagtatanim' pangangalakal' negosyo at domesti+ s+ien+e)
xxii
Binago ang kurikulum noong dumating ang mga ?apon na isinunod sa kanilang kagustuhan sa pamamagitan ng pagtanggal sa wikang 9ngles bilang gamit sa pagtuturo sa halip ay ginamit ang 8iponggo)
+ALANGKAS TEORETIKAL 8aka4angkla ang pag4aaral na ito sa mga teoretikal na oryentasyon tungkol sa kurikulum na inihain ng mga Amerikanong edukador at manunulat na sina Lawren+e /tenhouse' 0ohn Franklin Bobbit' (alph W) Tyler at ?ilda Taba para lubos na maunawaan ang suliraning inilahad ng mananaliksik) /a aklat ni Bobbit na The Curriculum, tinalakay niya ang sentral na teorya ng kurikulum) 8akasulat sa aklat niya na% The +entral theory o; +urri+ulum is simple) ?uman li;e' howe.er .aried' +onsists in the per;orman+e o; spe+i;i+ a+ti.ities) <du+ation that prepares ;or li;e is one that prepares de;initely and adeFuately ;or these spe+i;i+ a+ti.ities) These will show the abilities' attitudes' habits' appre+iations and ;orms o; knowledge that people (students# need) These will be the obEe+ti.es o; he +urri+ulum) They will be numerous' de;inite and parti+ulari,ed) The +urri+ulum will then be that series o; eKperien+es whi+h +hildren and youth must ha.e by way o; obtaining those obEe+ti.es ("H"G% !#) Ayon kay Taba' /tenhouse at Tyler' may apat na gabay na sinusunod ang pagbubuo at pagpaplano sa pagkatuto ng isang mag4aaral sa pamamagitan ng pag4oorganisa ng kurikulum) Ang apat na gabay ay maituturing na teorya at praktika ng kurikulum) Lubos na mauunawaan ang mga gabay na teorya at praktika tungkol sa kurikulum sa pagkakategorya ni Aristotle sa karunungan sa tatlong disiplina% teoretikal' produktibo at praktikal) Ang mga gabay ay ang mga sumusunod%
xxiii
K, ik,l,& bil#ng k#b,,#n ng k# ,n,ng#n n# "#$#t ib#9#gi' Tumutukoy ito sa pagbabahagi sa mga mag4aaral ng mga paksang pag4 aaralan' metodo at konteksto sa epektibong proseso at pamamaraan) K, ik,l,& bil#ng i!#ng $ o",kto' Ang gabay na ito ay nakabase sa apat na pundamental na tanong ni Tyler na may kinalaman sa teorya at praktika ng kurikulum na gamit sa edukasyon) Ang mga tanong ay ang sumusunod% ") Anong layuning pang4edukasyon ang gustong makamitA !) Anong mga karanasang pang4edukasyon ang maibabahagi para makamit ang mga layuninA B) Paano maisasaayos ang mga karanasang pang4edukasyon sa pagiging epektibo nitoA ) Paano madedetermina kung nakamit na ang mga layuning pang4 edukasyonA Base sa mga inihain ni Tyler na mga tanong ay nabuo niya ang konsepto sa pagtingin sa kabuuang pananaw sa kurikulum)
xxiv
PU(PO/<
96<AL *(A6UAT
$<A8/
A//<//$< 8T
Pigura ") Kabuuang Pananaw sa Kurikulum
Kasangkot din dito ang mga epektibong pamamaraan at hakbang sa pagbubuo ng kurikulum ayon kay Taba) 8akasaad ang mga sumusunod% ") Pag4alam sa maaaring lamanin ng kurikulum !) Pagbuo ng matibay na layunin ng kurikulum B) Pagpili ng tiyak na lalamanin ng kurikulum ) Pag4oorganisa ng lalamanin ng kurikulum C) Pagbabatay sa mga karanasan ng pagkatuto sa kurikulum @) Pag4oorganisa sa mga karanasan ng pagkatuto sa kurikulum 3) Pagsasagawa ng mga epektibong pamamaraan sa pagkatuto na lalamanin ng kurikulum K, ik,l,& bil#ng $ o!e!o' 9pinababatid nito na ang kurikulum ay hindi lamang pisikal na bagay kundi ito ay ang interaksyon ng guro at mag4 aaral sa loob ng silid4aralan at ang kanilang pagpapalitan ng kaalaman) /a
xxv
pamamagitan ng inihaing basehang prinsipyo sa pagpaplano ng mga kurso sa kurikulum ni /tenhouse ay lubos na mauunawaan kung bakit ito naging isang proseso) A) /a pagpaplano% ") Prinsipyo sa pamimili ng nilalaman J Ano ang dapat matutunan at maituroA !) Prinsipyo sa pagpapa4unlad ng istratehiya sa pagtuturo J Paano ito dapat matutunan at maituroA B) Prinsipyo sa pagbuo ng desisyon tungkol sa mabisang daloy ng pagtuturo at pagkatuto ) Prinsipyo na kung saan ay aalamanin ang kahinaan at kalakasan ng magtuturo at tuturuan gayundin kung paano nila tinatanggap ang tatlong naunang prinsipyo) B) /a emperikal na pag4aaral% ") Prinsipyo na kung saan ay aalamin at pag4aaralan ang pag4unlad ng mga mag4aaral !) Prinsipyo na kung saan ay aalamin at pag4aaralan ang pag4unlad ng mga guro -) /a relasyong pagpapatibay% ") Prinsipyo na kung saan ay iaayon ang kurikulum sa iba>t ibang sitwasyon ng paaralan' mag4aaral' kapaligiran at organisasyon !) Prinsipyo sa pag4alam sa maaaring maging epekto ng kurikulum kung may magkakaibang konteksto' paniniwala at pagkakaunawa B) Prinsipyo sa magiging layunin ng kurikulum
xxvi
K, ik,l,& bil#ng $ #k!i! o $#gg#n#$' 9sinasaad na ang kurikulum ay mapapa unlad sa pamamagitan ng aksyon at repleksyon) ?indi lamang simpleng plano ang kurikulum kundi ito>y nakaugnay na matibay sa aktibong paglulunsad at pagsasagawa na ang sentro ay ang marapat at mabisang aksyon ng implementasyon)
+ALANGKAS KONSEPTWAL /a sanaysay ni 6r) Florentino ?) ?ornedo' 4ng Wikang 1ilipino tungo sa 5ntelekt#alisas on' higit na mababanaag ang doble4karang paggamit sa wikang Filipino) Ayon sa kanya' dumadaan ang mga kabihasnan sa dalawang antas ng pag4uunlad ng pag4iisip) Para sa pagpapahayag ng damdamin' ninanasa o hangarin' ang =ital Thought o 6iwang Buhay ang umiiral) 8gunit sa antas ng pagpapahayag ng mapanimbang na pag4iisip o pagmumuni4muning dulot ng mapanuring kamalayan' umiiral ang (e;leKi.e Thought o 6iwang $alay) Kung gayon' magkakatotoo lamang ang puspusang paggamit ng ating wika' kung itataas natin ito sa antas ng 6iwang $alay) Ang pagkakaroon ng isang laganap na Wikang Pambansa ay isang yaman at
mahalaga) 8gunit ang malawakang paggamit at pagpapayaman dito ay higit na dapat bigyang tuon) /a pang4akademikong pamamaraan ng pagpapayaman sa wika' higit na dapat pagtuunan ang mga programang may kinalaman dito) /a pamamagitan lamang ng edukasyon maitataas ang sinasabi ni 6r) ?ornedo na 6iwang $alay) /a edukasyon' papasok na ang kurikulum na sinabi ni Bobbit' ito ay ang paghahanda sa buhay dahil inihandang tiyak ang matututunang
xxvii
kaalaman' pag4uugali' abilidad at karanasan) Ang kurikulum ay isang mabisang kasangkapan sa edukasyon) 9nihahalintulad nga ni /tenhouse ang kurikulum sa isang recipe sa pagluluto) /abi niya na% 9t +an be +riti+i,ed on nutritional or gastronomi+ grounds J does it nourish the students and does it taste goodA J And it +an be +riti+i,ed on the grounds o; pra+ti+ality J we +an>t get hold o; siK do,en larks> tongues and the gro+er +an>t ;ind any ground uni+orn hornL A +urri+ulum' like the re+ipe ;or a dish' is ;irst imagined as a possibility' then the subEe+t o; eKperiment) The re+ipe publi+ly is in a sense a report on the eKperiment) /imilarly' a +urri+ulum should be grounded in pra+ti+e) 9t is an attempt to des+ribe the work obser.ed in +lassrooms that it is adeFuately +ommuni+ated to tea+hers and others) Finally' within limits' a re+ipe +an .aried a++ording to taste) /o +an +urri+ula ("H3C% 4C#) Lubos na ipinabatid ni /tenhouse ang papel ng isang kurikulum) $ula sa pagpaplano' pagsusuri' pagsasagawa' pasasanay' pagpapanatili at
hanggang sa mahusay na pagpapaunlad nito) $atutunghayan sa susunod na pahina ang hulwarang konseptwal na kung saan ibabatay ng mga mananaliksik ang daloy ng pagsusuri)
xxviii
Pagsasagawa at Pagpapa4 unlad ng mga 8atutunan sa Kurikulum ng Programa sa Pagharap sa Aktwal na Buhay
Pagsasanay at pagpapanatili ng mga natutunan sa kurikulum ng programa
Kabuuan na pag4aaral sa Wikang Filipino na nakapaloob sa kurikulum ng Programang AB Filipino5 B/< $aEor in Filipino)
Kaalamang Pang-wika at Pang-literatura
Basikong Bahagi ng Panalita
Pigura !) ?ulwarang Konseptwal
Pag4usal ng ilang pantig' magkahalong patinig at katinig) xxix
Ang pananaliksik ay nakatuon sa kabuuang pagsusuri sa wikang Filipino na nakapaloob sa kurikulum ng programang AB Filipino5B/< $aEor in Filipino) Ang pagsusuri ay ibabatay sa unang bahagi ng pagkatuto patungo sa pagpapaunlad nito)
PAGLALAHAD NG SULIRANIN /a pag4aaral na ito na may paksang "anana# ng mga 6ag-aaral sa 7", "7" at "87 sa &urikulum ng "rogramang "angkolehi o na ma 6alaking
&inalaman sa "agpapanatili at "agpapaunlad na Wikang 1ilipino' ninais ng mga mananaliksik na sagutin ang mga sumusunod na suliranin% ") Bakit pinili ng mga mag4aaral sa tatlong piling unibersidad ang kursong may malaking kinalaman sa wikang FilipinoA !) Anu4ano ang pananaw at kaalaman ng mga mag4aaral sa tatlong piling unibersidad sa programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wikang FilipinoA B) Anu4 ano ang pananaw at kaalaman ng mga mag4aaral sa
tatlong piling unibersidad sa kurikulum ng programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wikang FilipinoA ) /a anong paraan tumutugon para sa pangangailangan ng kasalukuyang panahon ang mga sumusunod% a) layunin ng programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wikang Filipino) b) mga kurso o asignatura na nakapaloob sa kurikulum ng programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wikang Filipino)
xxx
C) Paano umuugnay ang kurikulum ng programang pangkolehiyo sa tatlong piling unibersidad sa kursong Pangkalahatang <dukasyon na inihain ng -?<6A @) Ano ang saloobin ng mag4aaral sa mga preperensyang pangwika kaugnay sa pagpapanatili at pagpapaunlad ng wiikang Filipino na maaaring ihain ng kurikulum ng programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wikang FilipinoA
KAHALAGAHAN NG PAG-AARAL S# Mg# G, o #t M#g-## #l Ang pananaliksik na ito ay magsisilbing gabay ng sinumang guro at mag4aaral ukol sa kahalagahan ng mahusay na kurikulum bilang instrumento sa pag4unlad ng wika) $ahalaga ang gagampanan nito bilang pagmumulat sa bawat guro at mag4aaral na Pilipino na kung ganap na tatanggapin ang wikang Filipino ay tiyak na uunlad ang ating bansa)
S# P## #l#n $alaki ang buting maidudulot sa paaralan lalo na sa unibersidad na ito ang pananaliksik) $agsisilbing gabay ang pananaliksik na ito sa mga maaaring pagbabago o pagpaplano sa pagbuo ng isang kurikulum na umaagapay sa kasalukuyang panahon) 6apat lamang na maging mahusay ang isang kurikulum ng isang programang tumatalakay at tumutugon sa pangangailangan upang mapanatili ang wikang Filipino at pagpapaunlad pa nito) Ang pagtatakda ng mahusay na kurikulum ay sumasailalim sa kagalingan ng isang bansa tungo sa pagbuo ng identidad nito)
xxxi
S# P#&#9#l##n Lubos na makikinabang ang -ommission on ?igher <du+ation (-?<6# sa pananaliksik na ito) $abibigyan sila ng impormasyon tungkol sa paggawa ng mahusay na pamantayan na gagawing batayan ng mga unibersidad sa paggawa ng mahusay na kurikulum)
SAKLAW AT LIMITASYON NG PAG-AARAL Ang pag4aaral ay kinasangkutan ng mga piling mag4aaral ng Taong4 Panuruan !2234!22G na kumukuha ng kursong BA Filipino' BA $alikhaing
Pagsulat at BA Araling Pilipino (UP#D AB Filipinolohiya (PUP#D B/< $aEor in Filipino (P8U#) 8aging tagatugon ang dalawampu>t limang (!C# mga mag4aaral na kumukuha ng mga nabanggit kurso sa tatlong piling pang4estadong unibersidad sa kalakhang $aynila' ito ang Unibersidad ng Pilipinas'
Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas at Pamantasang 8ormal ng Pilipinas) /a paksang usapin' saklaw ng pag4aaral ang pagsusuri sa kurikulum ng bawat unibersidad at kung paano ito nagiging instrumento sa pagpapanatili at pagpapaunlad ng wikang Filipino) Tatalakayin din sa pag4aaral na ito kung nakabatay sa pamantayang Pangkalahatan <dukayon ng -ommission on ?igher <du+ation (-?<6# ang nilalaman ng kurikulum sa bawat unibersidad) Bahagi rin nito ang pagsusuri kung nakatutugon ba sa mabilis na pagbabago ng panahon ang mga inihaing kurso sa bawat kurikulum)
KATUTURAN NG TALAKAY
xxxii
K, ik,l,&4 kabuuan ng mga sistematikong kurso sa loob ng isang programang pangkolehiyo at nangangahulugan din ito na kabuuang buhay ng kurso sa isang pamantasan) K, !o4 tumutukoy sa asignaturang itinuturo sa loob ng pamantasan o unibersidad) Ang halimbawa nito ay 3ining ng
"akikipagtalastasan, Retorika, at "animulang .ingg#istika) Teo /#4 isang uri ng kaisipang nagagamit na batayan o pamantayan' nagbabago rin ang mga ito' hindi palagian) P og #&#ng P#ngkole9i/o4 tumutukoy ito sa kursong pinili ng isang
mag4aaral kapag tumuntong na siya sa tersarya) 8akapaloob ditto ang kurikulum na nagtataglay ng mga asignaturang ihahain sa apat o higit oang taong aralan) P#&#nt#/#n4 tumutukoy sa mga tuntunin na dapat sundin at nagsisilbi
rin itong gabay para sa ikaaayos ng isang progama) Intelekt2#li!#!/on4 prosesong isinasagawa upang matamo ang sariling
identidad o kaakuhan) /a punto ng wika' sa pamamagitan ng pagpapalaganap at paggamit nito sa pangaraw4araw na buhay ay matatamo ang intelektwalisasyon) P#g$#$#$#n#tili4 tumutukoy sa patuloy na pagtangkilik o paggamit para hindi tuluyang mawala' hindi kinalilimutang bigyang
pagpapahalaga o tuon) Wik#4 binubuo ng kalipunan ng mga tunog na may sinusunod na tuntunin at ginagamit sa paghahatid ng mensahe sa kapwa)
xxxiii
P#g$#$#,nl#"4
tumutukoy sa malawakang paggamit' pagpapatatag at
pagpapayaman) Kung sa kaso ng wik' ito>y nangangahulugang paggamit ng wikang pambansa hindi lamang sa laangan ng pakikipagtalastasan kund pati na rin sa larangang pang4 akademya) Flek!ibolkakayahan ng wikang umangkop sa iba ang wika upang madaling maunawaan ng nakararami) P#k!#ang pinag4uusapan o ang tinatalakay) pagpapaliwanag tungo sa ikalilinaw ng isang usapin'
P#gl#l#9#"-
paraan o pagsasakatuparan ng isang layunin) P#gl#l# #2#n4 naglalayong bumuo nang malinaw na larawan sa isipan
ng mambabasa) I!t #te9i/#piling pamamaraan o teknik na umaangkop sa isang
gawain) Ugn#/#npakikisangkot sa isang gawain na kompleto ang mga
pangunahing impormasyon)
KA+ANATA : PAGLALAHAD NG MGA KAUGNAY NA LITERATURA AT PAG-AARAL
Ang bahaging ito ay tumatalakay sa mga akdang pampanitikan na binasa at kinalap mula sa mga aklat' tesis' lathalain' websayt' at mga artikulo na may kinalaman sa pananaliksik)
xxxiv
MGA KAUGNAY NA +ANYAGANG LITERATURA Ang mababaw na pagpapakahulugan sa kurikulum ay sinasabing ito ay serye lamang ng pagpaplano' ngunit ang malawak na pagpapakahulugan nito ayon kay Daniel Lee at J. Gwynn Lee sa kanilang aklat na Educational Competencies and Curriculum Planning na nailathala noong "HHG' ang kurikulum ay ang mga karanasan ng isang bata na kung saan maraming paraan ng paggamit at pagpapaunlad nito sa impluwensiya ng paaralan) Pagdating sa paaralan' dumadaan ito sa organisadong proseso at
replektibong paggabay' kaagapay ng pagbabagong pang4edukasyon sa lahat ng aspeto ng buhay at pagtuntong sa hinaharap (HG#) 9nilahad naman ng isang edukador at manunulat na si James A. Ragan sa MEC Catalog o Curriculum Researc! and De"elopment
#utputs noong "HHG' kung pag4uusapan ang kabihasnan ng kurikulum' ito ay nangangahulugan na mga asignaturang itinuturo sa paaralan o mga kursong pag4aaralan) /a kasalukuyang panahon' ang terminong kurikulum ay pinalawak at nangangahulugan na ito ng kabuuang buhay at programa ng paaralan) Kasangkot dito ang lahat ng karanasan ng isang kabataan na kung saan ito>y hinuhubog ng paaralan) Tumutukoy na rin ito sa resulta ng impluwensiya ng mga tao sa komunidad o bansang kinamulatan ng kabataan para maging produktibo at kasama na rin ang nananatiling kultura na nakakaapekto sa kanya (G#) /a pagpapakahulugan naman ni Ronald $rug' isa ring manunulat at edukador sa kanyang aklat na may pamagat na %tudy and &eac!ing in De"elopmental Education na nailimbag noong "HH@' ang kurikulum ay naglalaman ng mga araling inihahanda ng isang institusyong pang4
xxxv
edukasyon at nagbibigay ng pagkakataon sa mag4aaral na ang lahat ng kanyang karanasan ay magbunga ng kaalaman at kahusayan para sa ikauunlad niya) 9pinaliwanag niya na ang paraan ng pagkatuto' kabilang dito ang pag4aaral sa loob ng silid4aralan' programang paggabay at pagpapayo' serbisyo para sa komunidad at paaralan' silid4aklatan' at mga gawaing madalas na tawaging e/tra-curricular ("B4" #)
MGA KAUGNAY NA +ANYAGANG PAG-AARAL Ayon sa tesis na ginawa ni Je s %mit! na may pamagat na Curriculum Planning in 'ormal Education noong "HHH na matatagpuan sa websayt na http+99###.infed.org9biblio9b-curric.html, isinasaad na ang pagpaplanong pang4kurikulum ay isang gawain na hindi lamang ang eksperto sa edukasyon ang kasangkot kundi pati na rin ang publiko na ang halimbawa ay ang mag4aaral' kawani at ito>y ginagawa sa pamamaraang% ("#
malakihang pagpapaliwanag sa malalawak na isyung pang4edukasyon at (!# ang maramihang pakikilahok ng bawat miyembro ng publiko sa pagkatuto mula sa pagtuturo at sa paghahanda sa kakailanganin nito) /amakatuwid' sa pag4aaral ni /mith' ang pagpaplanong pang4
kurikulum ay nagiging daan para maging organisado at nasa replektibong pamamaraan ang bawat programa ng isang institusyong pang4edukasyon na para sa kapakanan ng bawat indibidwal sa lipunang kanyang ginagalawan) /a pananaliksik naman na may pamagat na Curriculum
Conceptuali(ation in Education at &eac!ers Le"el ni )illiam *. %tapp' pinuno ng <n.ironmental <du+ation Program ng Uni.ersity o; $i+higan' noong "HH@ na matatagpuan sa websayt na
xxxvi
http+99en.#ikipedia.org9#iki9Curriculum, binanggit niya na ang epektibong edukasyon ay nakadepende sa mga sumusunod% kurikulum' tamang mga aklat na sanggunian' functional audio-$isual aids' sapat na pasilidad ng paaralan at kaaya4ayang kapaligiran) /a lahat ng nabanggit ang
pinakaimportante pa rin ang taong gaganap para maabot niya ang kanyang minimithi) Ang tao ang gagamit at makikinabang sa mga pasilidad ng paaralan at ang magbibigay katugunan sa mga $isual aid at ito ang mabisang naghuhulma sa buhay ng isang mag4aaral)
MGA KAUGNAY NA LOKAL NA LITERATURA /a isinulat ni Pro . Ramades M. Doctor na may pamagat na &eac!er Education Curricula na matatagpuan sa aklat na "hilippine E/tension 3er$ice Re$ie# na nailimbag noong "HH@) Tinalakay niya ang propesyon ng pagtuturo na naaayon sa kurikulum ng edukasyon na kung saan dapat mapaunlad ang pagkaunawa' kakayahan at pag4uugali ng mag4aaral) Ang tagapagturo ay isa sa tagapagpaunlad ng programang pang4edukasyon at pangwika (H3#) 9dinagdag pa niya na ang mga paaralan ay gumagamit ng iba>t ibang pamamaraan para madaling matuto ang mga mag4aaral) 9sa sa
pamamaraang ito ay ang kurikulum na nagiging instrumento sa pagsalin ng pag4asa o inaasahang edukasyon sa kongkretong realidad) Para magawa na ang kurikulum sa programang pang4edukasyon at pangwika ay maging totoong epektibo' ang kailangan ay iagapay sa panahon ang sistema ng edukasyon na kung saan nalilinang ang kaalaman' operasyunal na kakayahan at pagpapatupad ng tanggap na pamamaraan) /a bawat isa na nagbibigay ng
xxxvii
malikhaing mga karanasan at pagpapaunlad ng pag4iisip kasabay ang paparating na bagong kaalaman sa pag4usad ng panahon (H34HG#) /a artikulo ni Dr. Cristeto *onilla na' A 'ramewor+ on Education Curriculum na nailathala sa manwal ng Education and Culture "lanning 3er$ice noong "HH@) Binanggit niya na ang ilang konsepto ng isang kurikulum para sa wika at lipunan) /inabi niya na ang kurikulum ay dapat magtaglay ng sapat na nilalaman patungkol sa Agham Panlipunan at ?umanidades na napakahalaga sa /osyo4<konomikong kalagayan ng Pilipinas) Ayon din sa kanya' ang kurikulum ay dapat nakatuon sa kahalagahan ng pag4aaral ng wika sa bawat guro bilang propesyon sa pagtuturo sa silid4aralan at sa bawat estudyante upang madagdagan at mapalawig ang kaalaman tungkol sa magiging epekto kung kontrolado at napapanatili ang sariling wika) Binigyang diin naman ang mabisang katangian ng kurikulum at pagpapa4 unlad nito sa librong may pamagat na Curriculum De"elopment %ystem na nailimbag noong "HH! na isinulat ni Dr. Jesus C. Palma na nagtuturo sa Ateneo *raduate /+hool o; <du+ation) Ayon sa aklat may limang katangian ang kurikulum%
1.
3istematiko' tumutukoy sa kurikulum bilang isang sistema at kung paano ito nagiging kasangkapan sa pagbuo ng edukasyon at ang malaking nagagampanan nito sa paaralan
2.
&olaboratibo'
ang
pagiging
sistematiko
ng
kurikulum
ay
magagampanan sa aktibong partisipasyon ng mga sangkot sa pagbuo at pagpapa4unlad para maabot ang hinahangad na kahusayan nito)
xxxviii
3.
:inamiko' ang kurikulum ay dapat sumasabay sa agos ng panahon na magdadala sa institusyon ng mataas na uri ng kagalingang pang4 edukasyon)
4.
3abstans al o mahalaga' ang kurikulum ay mahalaga sa sentral na layunin ng pag4aaral at pagtuturo na umaayon sa itinatakdang Bisyon at $isyon ng institusyong pang4edukasyon)
6inagdag din sa aklat nina Dr. &omas ,uintin D. Andres at Dr. 'eli(ardo -. 'rancisco na may pamagat na Curriculum De"elopment in t!e P!ilippine %etting na nailimbag noong "HGH' na ang ubod ng edukasyon ay ang kurikulum na nabuo mula sa malawak na repleksyon at pag4aaral at habang tumatagal ay kailangang pag4ibayuhin ang
pagpapaunlad) Tinalakay rin sa aklat na ang pagpapaunlad ng kurikulum sa kasaysayan ay karaniwan ng para sa limang hangarin% ("# hangaring pang4 relihiyon' (!# hangaring pang4pulitikal' (B# hangaring pang4yutilitaryan' ( # hangaring pang4masang edukasyon' (C# hangarin para sa kagalingang pang4 edukasyon)
MGA KAUGNAY NA LOKAL NA PAG-AARAL /a tesis na $a!andaan at $aalaman sa Pagtuturo ng 'ilipino ayon sa *inagong $uri+ulum ng DepEd ng mga Mag.aaral sa &eac!ers Education /nstitutions ni Melanie M. Lorica noong Oktubre !22 sa
Pamantasan ng Bikol' Lungsod ng Lega,pi) 9nilahad ang layunin nitong malaman ang kalagayan ng wikang Filipino sa edukasyon at paano lalong mapatataas ang kalidad ng pagtuturo nito) 8agbigay ito ng nga mungkahing
xxxix
gawain para mapaunlad ang kaalaman sa pagtuturo ng Filipino tulad ng ganap na paggamit nito bilang instrumento sa pakikipagtalastasan) Ang pag4aaral naman ni Cynt!ia A. Aragones na Asyanong
Pagpapa!alaga sa *agong $uri+ulum noong $arso !22 sa Pamantasan ng 8ue.a -a+eres' Lungsod ng 8aga' na tumatalakay sa pagtukoy at pagsusuri ng mga pagpapahalagang taglay ng mga Asyano patungkol sa kurikilum) Kaugnay nito ang pagtukoy sa kahalagahan ng binagong kurikulum sa /outhern Lu,on Polyte+hni+ -ollege at 0udge *uillermo <lea,ar Polyte+hni+ -ollege' Tagkawayan' na Mue,on) naaayon Binanggit sa din ang mga Asyanong makabayan'
pagpapahalaga
kurikulum
thrusts%
makakalikasan' at maka46iyos)
Ang pag4aaral naman na ginawa ni Anita A. Gesta na may pamagat na %aloo0in ng mga Mag.aaral sa Antas &ersyarya sa Lungsod ng %urigao tung+ol sa 'ilipino 0ilang /sang $urso sa $uri+ulum noong "HH@ sa Pamantasan ng Na.ier) 9nilahad dito ang saloobin ng mga mag4aaral sa antas tersyarya tungkol sa Filipino bilang kurso sa kurikulum) Binanggit din dito ang kahalagahan ng wikang Filipino pati ang kaasalan at kawilihan sa Filipino ng mga mag4aaral at guro sa Filipino) Lahat ng mga literatura at pag4aaral na tinalakay sa unahan ay may malaking naitulong sa mga mananaliksik dahil sa pagkaka4ugnay o
pagkakaroon ng relasyon nito sa isinasagawang pag4aaral)
xl
KA+ANATA 5 MGA PAMAMARAAN GINAMIT AT PINAGKUNAN NG DATOS
Ang kabanatang ito ay naglalahad ng mga pamamaraang ginamit' paghahanda ng instrumentong ginamit sa pag4aaral' mga hakbang na ginawa sa paglikom ng mga datos' istratehiya sa pagpili ng mga kalahok' paglalarawan sa mga kalahok' populasyon at magiging bilang ng kalahok at estadistikang ginamit sa pagsusuri at pagpapakahulugan ng mga datos)
PAMAMARAANG GINAMIT *umamit ang mga mananaliksik ng diskriptibong pamamaraan ng pananaliksik) 8apili ang pamamaarang ito dahil makatugon ito sa pagtukoy sa kung mahusay ang programang may malaking kinalaman sa Filipino sa bawat unibersidad sa pamamagitan ng paglalarawan sa kasalukuyang gagamit sa kurikulum nito) Ang pamamaraan ding ito ay tumugon sa layunin
xli
ng pag4aaral na masuri ang kurikulum ng tatlong piling unibersidad bilang kasangkapan para mapanatili at mapaunlad pa ang wikang Filipino) Ang naging tagatugon sa pananaliksik ay dalawampu>t limang (!C# mga mag4aaral mula sa una hanggang sa ikaapat na taon ng tatlong piling unibersidad ( UP' PUP at P8U # na kumukuha ng programang B'A) Filipino' B)A) $alikhaing Pagsulat at B)A) Araling Pilipino (UP#D AB Filipinolohiya (PUP#D B/< $aEor in Filipino (P8U# sa unang semestre ng taong4 panuruan !2234!22G) /a tagatugon) PARAAN NG PAGPILI NG MGA KALAHOK Pinagsamang istratipayd random sampling at sistematikong sampling ang ginamit sa paraan sa pagpili ng kalahok) /a bawat unibersidad nagmula ang dalawampung mag4aaral na tagatugon' kumuha ng representante sa una hanggang sa ikaapat na taon at ang mga mag4aaral na ito ay ang mga kabuuan' nagkaroon ng pitumpu>t lima (3C# mag4aaral na
pangunahing opisyales na nahirang ng klase sa bawat taon) Pinili ang mga pangunahing opisyales sa kaisipang sila ang tumatayong haligi o lider sa klase na magiging mabisang tagatugon sa mga inihaing mga katanungan) 8aghanda rin ng talatanungan ang mga mananaliksik na naglalaman ng ilang katanungan para sa impormal na panayam sa ilang dalubguro sa bawat unibersidad)
DISKRIPSYON SA MGA KALAHOK Ang mga mag4aaral sa tatlong piling pang4estadong unibersidad sa kalakhang $aynila ang magsisilbing tagatugon ng pananaliksik) 8apili ang Unibersidad ng Pilipinas (UP' Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas (PUP# at
xlii
Pamantasang 8ormal ng Pilipinas (P8U# sapagkat ayon sa resulta ng pag4 aaral na isinagawa ng Pro;essional (egulation -ommission (P(-# at ng
-ommission on ?igher <du+ation (-?<6# kabilang ang tatlong piling pang4 estadong unibersidad na ito sa kalakhang $aynila sa dalawampung (!2# nangungunang unibersidad na naghahain ng mataas na uri ng edukasyon at sa loob ng sampung taon ay laging nangunguna sa mga Board <Kamination sa lahat ng unibersidad at kolehiyo sa buong Pilipinas) Ang pinagbatayan sa pagpili ng tatlong piling pang4 estadong unibersidad ay nagmula sa talaan ng mga nagungunang unibersidad sa Pilipinas batay sa websayt na http%55www)topuni.ersities)+om) Ang estadistikang ito ay resulta ng pag4aaral na isinagawa ng Pro;essional (egulation -ommission (P(-# at ng -ommission on ?igher <du+ation (-?<6# na base sa kabuuang marka ng mga pumapasa sa mga kursong may Board <Kamination ng lahat ng pamantasan at kolehiyo sa Pilipinas) Ang pag4aaral ay isinasagawa kada sampung taon) Ang mga
sumusunod ay resulta ng unang pag4aaral mula taong "HH! hanggang !22!) Labindalawang pamantasan5kolehiyo ay nagmula sa Lu,on' dalawa sa =isayas at anim sa $indanao) 8akatala roon ang mga sumusunod na pamantasan5kolehiyo% 8' Unibe !i"#" ng Pili$in#! ;Dili&#n<L,)on= !) Unibersidad ng Pilipinas (Los Ba&os5Lu,on#
B) Unibersidad ng Pilipinas ($aynila5Lu,on# ) Unibersidad ng /illiman (Lungsod ng 6umaguete5=isayas# C) Unibersidad ng Ateneo de 6a.ao (6a.ao5$indanao#
xliii
@) Unibersidad ng Ateneo de $anila ($aynila5Lu,on# 3) Unibersidad ng /anto Tomas ($aynila5Lu,on# G) Pang4<stadong Unibersidad ng $indanao (9nstitusyong Panteknolohiya ng 9ligan5$indanao# H) Pamantasan ng Lungsod ng $aynila ($aynila5Lu,on# "2) Unibersidad ng /aint Louis (Lungsod ng Baguio5Lu,on# "") Unibersidad ng /an -arlos (Lungsod ng -ebu5=isayas# "!) Unibersidad ng Na.ier (-agayan de Oro5$indanao# "B) Pang4<stadong Unibersidad ng $indanao ($ain5$indanao# " ) Kolehiyo ng Urios (Lungsod ng Butuan5$indanao#
15. Politeknikong Unibe !i"#" ng Pili$in#! ;M#/nil#<L,)on=
"@) Unibersidad ng 6e La /alle ($aynila5Lu,on# "3) 9nstitusyong Panteknolohiya ng $apua ($aynila5Lu,on# "G) Unibersidad ng Adamson ($aynila5Lu,on#
19. P#&#nt#!#ng No &#l ng Pili$in#! ;M#/nil#<L,)on=
!2) Unibersidad ng Katimugang Pilipinas (6a.ao5$indanao#
INSTRUMENTONG GINAMIT Ang instrumentong ginamit sa pag4aaral na ito ay talatanungan) 9to ay binuo ng mga mananaliksik pagkatapos ang masusing pag4aaral sa mga suliranin at matapos makapagbasa ng mga kaugnay na literatura at pag4 aaral) 9niharap ito sa tagapayo upang maaprubahan at ipinasuri rin ito sa mga dalubguro na may malawak at mahabang karanasan sa pagtuturo ng mga asignaturang may kinalaman sa wikang Filipino)
xliv
8agkaroon ng tatlong bahagi ang talatanungan) Ang unang bahagi ay naglalaman ng mga tanong patungkol sa personal na datos ng mag4aaral) Ang pangalawang bahagi naman ay naglalaman ng mga tanong na may kinalaman sa pananaw ng mga mag4aaral sa kanilang kurso at kurikulum) At ang huling bahagi ay naglalaman ng mga preperensyang pangwika na makatutulong sa pagpapanatili at pagpapaunlad ng wikang Filipino) Lahat ng mga tanong ay nakatulong upang bigyang tugon ang mga suliraning inihain sa unang bahagi ng pananaliksik na ito) Ang inihandang tanong sa huling bahagi ng talatanungan ay sasagutin sa pamamagitan ng fi$e %;- point .ickert scale tulad ng% C 4 lubos na sumasang4ayon %highl agree4 sumasang4ayon %agreeB 4 hindi sigurado (not sure# ! 4 hindi sumasang4ayon %disagree" 4 lubos na hindi sumasang4ayon %highl disagree-
PARAAN NG PANGANGALAP NG DATOS Ang unang hakbang na isinagawa ng mga mananaliksik ay ang pangangalap ng datos sa iba>t ibang silid4aklatanD Pambansang Aklatan' 8inoy AFuino Learning (esour+e -enter (8AL(-#' /ilid4aklatan ng Kolehiyo ng mga Wika at Linggwistika) Pangalawa ay ang paglikom ng datos at ang paghingi ng pahintulot sa dekana at tagapangulo ng kolehiyo at kagawaran na nakasasakop sa programang B)A) Filipino' B)A) $alikhaing Pagsulat at B'A) Araling Pilipino (UP#D AB Filipinolohiya (PUP#D B/< $aEor in Filipino (P8U# ng pormal na liham upang payagang makapagsagawa ng sarbey)
xlv
Ang mga mananaliksik mismo ang mamimigay ng mga talatanungan sa mga tagatugon sa bawat unibersidad at humingi ng gabay sa ilang dalubguro ng bawat unibersidad para sa ikaaayos ng pagsasarbey) Lahat ng talatanungan ay tinipon sa itinakdang panahon maliban lamang sa mga talatanungang mas maagang ipinamahagi ng mga
mananaliksik sa mga mag4aaral PUP na kaagad ding kinolekta matapos nilang masagutan)
URI NG GAGAMITING ESTADISTIKA *inamit lamang ng simpleng estadistika ang mga mananaliksik upang malinaw at madaling mabigyan ng pagsusuri at pagpapakahulugan ang mga katanungan sa mga talatanungan) Ang porsiyento ng tugon ay hahanguin batay sa pormulang nasa ibaba%
(;# bilang ng mga sumasagot Bahagdan (I# O 444444444444444444444444444444444444444444444444444 (n# kabuuang bilang ng respndent
N"22
xlvi
KA+ANATA 3 PAGLALAHAD, PAGSUSURI AT PAGPAPAKAHULUGAN SA MGA NAKALAP NA DATOS
8ilalaman ng bahaging ito ang mga nalikom na datos ng mga mananaliksik na tumugon sa nabanggit na mga suliranin sa unang bahagi ng pananaliksik na ito) Tinugunan sa pamamagitan ng paghahain ng mga impormasyong ibinase sa sarbey ang una hanggang ikalimang suliranin) /amantala' ang kasagutan sa ikaanim na suliranin ay ibinase sa mga datos na nakalap na ipinamahagi ng tatlong piling pang4estadong unibersidad tungkol sa kanilang kurikulum' kasama na rin ang datos mula sa kanilang websayt at ang mga sagot sa isinagawang impormal na pagtatanong)
P#n#n#2
#t
K##l#&#n
ng
&g#
M#g-## #l
!#
P og #&#ng
P#ngkole9i/o n# &#/ M#l#king Kin#l#&#n !# Wik#ng Fili$ino 9lalahad ng talahanayan sa susunod na pahina ang distribusyon ng tugon ng mga mag4aaral sa piling pang4estadong unibersidad sa tanong na% Bakit mo pinili ang kursong may malaking kinalaman sa wikang FilipinoA Ang tanong na nagtukoy sa mga dahilan ng mag4aaral sa pagpili sa programang pangkolehiyo na may kinalaman sa wikang Filipino tulad ng BA Filipino' BA $alikhaing Pagsulat at BA Araling Pilipino sa UPD AB Filipinolohiya sa PUPD at B/< maEor sa Filipino sa P8U)
xlvii
$ga /angkot na Piling Unibersidad Opsyon UP PUP 6istribusyon ng Tugon ; sariling kagustuhan "G I 3! ; "" I ; !B I H! ; C! I @H)BB PNU Kabuuan sa Pangkalahatan
9mpluwensya ng kaibigan kagustuhan ng magulang wala ng ibang kursong bakante kabuuan sa bawat unibersidad
" " C !C !2 "22
" " "! !C G "22
" " 2 !C 2 "22
B B "3 3C !!)@3 "22
Talahanayan "4 $ga 6ahilan sa Pagpili ng mga $ag4aaral sa Programang Pangkolehiyo na may $alaking Kinalaman sa Wikang Filipino 777777777777777777777
Tala% UP J Unibersidad ng Pilipinas46iliman (B)A) Filipino' B)A) $alikhaing Pagsulat at B)A) Araling Pilipino# PUP J Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas4/ta)$esa (AB Filipinolohiya# P8U J Pamantasang 8ormal ng Pilipinas4Ta;t (B/< $aEor sa Filipino# ; J dalas ng tugon (;reFuen+y# sa partikular na opsyon I 4 bahagdan
$akikita sa Talahanayan " ang tugon ng mag4aaral sa tatlong piling pang4estadong unibersidad kung bakit nila napili ang programang
pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wikang Filipino) 8angunguna ang P8U sa may pinakamataas na bahagdan na tumugon sa unang opsyon na may bilang na !B mag4aaral o H!I' sumunod ang UP na may bilang na "G mag4aaral o 3!I at ang PUP na may bilang na "" mag4aaral o I) /a
pangalawa at pangatlong opsyon ay magkakatulad ang tatlong unibersidad na may " mag4aaral na tumugon o I) /a huling opsyon ang may
xlviii
pinakamataas na bilang na tumugon ay ang mga mag4aaral ng PUP na may bilang na "! o GI' pangalawa ang UP na may bilang na C mag4aaral o !2I
at walang tumugon sa mga mag4aaral ng P8U) /a kabuuan' ang unang opsyon na' sariling kagustuhan ang pagpili sa programang pangkolehiyo na may kinalaman sa wikang Filipino ay nagtala ng pinakamaraming tugon na may bilang na C! mag4aaral na may katumbas na @H)BBI) Pumangalawa ang huling opsyon na' wala ng ibang kursong bakante kaya napabilang sa programa pangkolehiyo na may bilang na "3 mag4aaral na may katumbas na !!)@3I) /a huling posisyon ay magkatulad ang pangalawang opsyon na' impluwensiya ng kaibigan at ang pangatlong opsyon na' kagustuhan ng magulang kaya napabilang sa nasabing
programang pangkolehiyo na may bilang na B mag4aaral bawat opsyon na may katumbas na I) 6ahil sa napakaraming mag4aaral na tumugon sa unang opsyon na kaya sila pumasok o napabilang sa programang may malaking kinalaman sa wikang Filipino ay dahil ito>y kagustuhan nila) 8angangahulugan na malaya na ang mga mag4aaral ngayon na makapamili ng kursong kanilang kukunin pagtuntong nila sa kolehiyo) Kakaunti na ang bahagdan ng mga mag4aaral na naiimpluwesyan ng mga magulang o mga kaibigan sa pagpili ng programang pangkolehiyo kung saan nais nila mapabilang) 8gunit malaki pa rin ang bahagdan ng mga mag4aaral na napagsasarhan at nawawalan ng
pagkakataon mapabilang sa gusto nilang programang pangkolehiyo dahil limitado lamang ang kinukuhang bilang na mag4aaral) Ang susunod na talahanayan ay naglalahad ng distribusyon ng tugon ng mga mag4aaral sa UP' PUP at P8U sa tanong na% Ano ang pagkakaalam mo
xlix
sa iyong kursoA Ang tanong na ito ang nagtukoy kung may kaalaman ba ang mga mag4aaral sa kinukuha nilang programang pangkolehiyo)
$ga /angkot na Piling Unibersidad Opsyon UP PUP 6istribusyon ng Tugon ; simpleng kurso gamit ang wikang Filipibo may layuning magpakadalubhasa sa Filipino tulay para madaling matanggap sa trabaho mag4aangat sa kamalayan bilang isang Piipino kabuuan sa bawat unibersidad ! I G ; 2 I 2 F 2 I 2 ; ! I !)@3 PNU Kabuuan sa Pangkalahatan
C 2
!2 2
" 3
C@ !G
"! "
B" G
")BB "2)@3
"G !C
3! "22 !C
"@ "22
"! !C
G "22
B 3C
C)BB "22
Talahanayan ! J Pagkakaalam ng mga $ag4aaral sa Programang Pangkolehiyo na may $alaking Kinalaman sa Wikang Filipino 777777777777777777777
/a Talahanayan ! nangunguna ang UP sa may pinakamataas na bahagdan na tumugon sa unang opsyon na may bilang na ! mag4aaral o GI' at wala namang mag4aaral na tumugon mula sa PUP at P8U) /a pangalawang opsyon nanguna ang PUP na may bilang na " na mag4aaral na may
katumbas na C@I' pumangalawa ang P8U na may bilang na "! mag4aaral na
may katumbas na
GI' at ang panghuli ay ang UP na may bilang na C mag4
aaral na may katumbas na !2I) /a pangatlong opsyon ay nanguna muli ang PUP na may bilang na 3 mag4aaral na may katumbas na !GI' pangalawa ang P8U na may bilang na " mag4aaral na may katumbas na I' samantalang sa UP ay walang tumugon) /a huling opsyon' ang may pinakamataas na bilang na tumugon ay ang mga mag4aaral na mula sa UP na may bilang na "G o 3!I' pangalawa ang P8U na may bilang na "! mag4aaral na may katumbas na GI' at ang huli ay ang PUP na may bilang na na mag4aaral na may
katumbas na "@I) /a kabuuan' ang huling opsyon na' mag4aangat sa kamalayan bilang isang Pilipino ang programang pangkolehiyo na BA Filipino' BA $alikhaing Pagsulat at BA Araling Pilipino sa UPD AB Filipinolohiya sa PUPD at B/< maEor sa Filipino sa P8U ay nagtala ng pinakamaraming tugon na may bilang na B mag4aaral na may katumbas na C)BBI) Pumangalawa ang ikalawang opsyon na' ang mga programang pangkolehiyo na nabanggit ay may layuning magpakadalubhasa sa Filipino na may bilang na B" mag4aaral na may katumbas na ang mga ")BBI) 8asa ikatlong posisyon ang opsyon na' magiging tulay na programang pangkolehiyo upang madaling
nabanggit
matanggap sa trabaho na may bilang na G mag4aaral na may katumbas na "2)@3I) 8asa huling posisyon na may bilang lamang na ! mag4aaral na may katumbas na !)@3I tumugon sa unang opsyon na' simpleng kurso lamang gamit ang wikang Filipino ang mga nabanggit na programang pangkolehiyo) 6ahil sa napakaraming mag4aaral na tumugon sa huling opsyon' nangangahulugan lamang na malaki ang pananalig ng mga mag4aaral mula sa UP' PUP at P8U na magiging daan ang programang pangkolehiyo na B)A)
li
Filipino' B)A) $alikhaing Pagsulat at B)A) Araling Pilipino sa UPD AB Filipinolohiya sa PUPD at B/< maEor sa Filipino sa P8U sa pag4aangat sa kamalayan bilang tunay na mamamayang Pilipino) 8angangahulugan din na higit pa sa hangarin na makahanap agad ng magandang trabaho ang layunin nito at naniniwala rin ang mga mag4aaral na magiging dalubhasa sila sa wikang Filipino sa pamamagitan ng mga nabanggit na programang
pangkolehiyo)
Ang susunod na talahanayan ay naglalahad ng distribusyon ng tugon ng mga mag4aaral sa UP' PUP at P8U sa tanong na% /aang propesyon higit na nakatuon ang iyong kursoA Ang tanong na ito ang nagtukoy sa pananaw ng mga mag4aaral kung saang propesyon nakapokus ang kanilang programa)
$ga /angkot na Piling Unibersidad Opsyon UP PUP 6istribusyon ng Tugon ; manunulat "2 I 2 ; C I !2 ; I "@ ; "H I !C)BB PNU Kabuuan sa Pangkalahatan
guro Tagapagsalin
"" "
"" B "!
" C
C@ !2
B@ H
G "!
lii
mamamahayag5 tapagbalita iba pa kabuuan sa bawat unibersidad
! " !C
C "
!2
! 2
G 2 "22
H ! 3C
"! !)@3 "22
"22
!C
"22
!C
Talahanayan BJ Propesyon Kung /aan 8akatuon ang Programang Pangkolehiyo na may $alaking Kinalaman sa Wikang Filipino 777777777777777777777
/a Talahanayan B nangunguna ang UP sa may pinakamataas na bahagdan na tumugon sa unang opsyon na may bilang na "2 mag4aaral o 2I' pangalawa ang PUP na may bilang na C mag4aaral na may katumbas na !2I at ang huli ay ang P8U na may bilang na na mag4aaral na may
katumbas na "@I) /a pangalawang opsyon nanguna ang P8U na may bilang na " na mag4aaral na may katumbas na C@I' samantalang magkatulad ang bahagdan ng tumugon mula sa UP at PUP na may bilang na "" mag4aaral na may katumbas na I sa bawat unibersidad) /a pangatlong opsyon ay
nanguna muli ang P8U na may bilang na C mag4aaral na may katumbas na !2I' pangalawa ang PUP na may bilang na B mag4aaral na may katumbas na "!I' samantalang sa UP ay " lamang ang tumugon na may katumbas na I) /a pang4apat na opsyon' ang may pinakamataas na bahagdan na tumugon ay ang mga mag4aaral na mula sa PUP na may bilang na C o !2I' samantalang magkatulad ang bahagdan ng tumugon mula sa UP at P8U na may bilang na ! mag4aaral na may katumbas na GI sa bawat unibersidad)
liii
$ay dalawa (!# namang sumagot ng ibang propesyon na nagmula sa UP at PUP) /a kabuuan' ang pangalawang opsyon na' pagiging guro ang higit na binibigyang tuon ng programang pangkolehiyo na B)A) Filipino' B)A) Araling Pilipino sa UPD AB Filipinolohiya sa PUPD B/< maEor sa Filipino sa P8U at maliban lamang sa B)A) $alikhaing Pagsulat ng UP na talagang nakasentro sa pagiging guro' ay nagtala ng pinakamaraming tugon na may bilang na B@ mag4aaral na may katumbas na GI) Pumangalawa ang unang opsyon na'
pagiging manunulat na may bilang na "H mag4aaral na may katumbas na !C)BBI) /amantalang magkatulad sa ikatlong posisyon ang mga opsyon na' pagiging tagapasalin at pagiging mamamahayag5tagapagbalita na may bilang na H mag4aaral na may katumbas na "!I sa bawat opsyon) 6ahil sa napakaraming mag4aaral na tumugon sa pangalawang opsyon' nangangahulugan lamang na higit na nakatuon ang mga nasabing programa pangkolehiyo sa propesyon bilang tagahasik ng kaalaman sa mga paaralan o ang tinatawag na guro) ?indi rin nalalayo sa propesyon bilang manunulat ang mga magtatapos sa programang nabanggit) At may pagkakataon din naman na maging tagapagsalin at
mamamahayag5tagapagbalita ang mga mag4aaral)
Ang susunod na talahanayan ay naglalahad ng distribusyon ng tugon ng mga mag4aaral sa UP' PUP at P8U sa tanong na% Bilang mag4aaral ng kursong may malaking kinalaman sa wikang Filipino' anong damdamin ang umuusbong habang lalong lumalalim ang iyong kaalaman sa wikang FilipinoA Ang tanong na ito ang nagtukoy sa kung anong damdamin ang kumikintal sa
liv
mga mag4aaral ng programang pangkolehiyo na BA Filipino' BA $alikhaing Pagsulat at BA Araling Pilipino sa UPD AB Filipinolohiya sa PUPD at B/< maEor sa Filipino sa P8U)
$ga /angkot na Piling Unibersidad Opsyon UP PUP 6istribusyon ng Tugon ; pagmamalasakit sa bayan pagmamahal sa sariling wika pagpapahalaga sa buhay bilang 9sang Pilipino walang umusbong na anumang damdamin kabuuan sa bawat unibersidad @ I ! ; B I "! ; 3 I !G ; "@ I !")BB PNU Kabuuan sa Pangkalahatan
" C 2 !C
C@ !2 2 "22
"@ C " !C
@ !2
"2 G 2
2 B! 2 "22
2 "G " 3C
CB)BB ! ")B "22
"22
!C
lv
Talahanayan J 6amdaming Umuusbong ?abang Lalong Lumalalim ang Kaalaman sa Programang Pangkolehiyo na may $alaking Kinalaman sa Wikang Filipino 777777777777777777777
/a Talahanayan
nangunguna ang P8U sa may pinakamataas na
bahagdan na tumugon sa unang opsyon na may bilang na 3 mag4aaral o !GI' pangalawa ang UP na may bilang na @ mag4aaral na may katumbas na ! I at ang huli ay ang PUP na may bilang na B na mag4aaral na may katumbas na "!I) /a pangalawang opsyon nanguna ang PUP na may bilang na "@ na mag4aaral na may katumbas na @ I' sumunod ang UP na may bilang na " mag4aaral na may katumbas na C@I' at ang huli ay ang P8U na may bilang na "2 mag4aaral na may katumbas na 2I) /a pangatlong
opsyon ay nanguna ang P8U na may bilang na G mag4aaral na may katumbas na B!I' samantalang magkatulad ang UP at PUP na may bilang na C mag4 aaral na may katumbas na !2I sa bawat unibersidad) /a pang4apat na opsyon' ang may pinakamataas na bahagdan na tumugon ay ang mga mag4 aaral na mula sa PUP na may bilang na " o I' samantalang magkatulad ang UP at P8U na walang tumugon) /a kabuuan' ang pangalawang opsyon na' pagmamahal sa sariling wika ang damdaming umuusbong ang may pinakamaraming tugon na may bilang na 2 mag4aaral na may katumbas na CB)BBI) Pumangalawa ang
pangatlong opsyon na' pagpapahalaga sa buhay bilang isang Pilipino ang umuusbong na damdamin na may bilang na "G mag4aaral na may katumbas na ! I) 8asa pangatlo ang unang opsyon na' pagmamalasakit sa bayan ang
lvi
umuusbong na damdamin na may bilang na "@ mag4aaral na may katumbas na !")BBI) At may isang ("# mag4aaral ang sumagot na walang umuusbong na anumang damdamin) 6ahil sa napakaraming mag4aaral na tumugon sa pangalawang opsyon' nangangahulugan lamang na kung ang isang mag4aaral ay
mapapabilang sa mga nabanggit na programang pangkolehiyo ay malaki ang posibilidad na mapayabong ang kaniyang pagmamahal sa wikang Filipino) ?indi rin naman nawawala ang posibilidad na pahalagahan pang lalo ng mag4 aaral ang kaniyang buhay pagmamalasakit sa bayan) bilang isang Pilipino at ang patuloy na
P#n#n#2 #t K##l#&#n ng &g# M#g-## #l !# K, ik,l,& ng P og #&#ng P#ngkole9i/o n# &#/ M#l#king Kin#l#&#n !# Wik#ng Fili$ino
Ang susunod na talahanayan ay naglalahad ng distribusyon ng tugon ng mga mag4aaral sa UP' PUP at P8U sa tanong na% Paano mo nalaman ang nilalaman ng kurikulum ng iyong kursoA Ang tanong na ito ang nagtukoy sa mga pamamaraan na naging tulay upang malaman ng mga mag4aaral ang nakapaloob sa kurikulum ng programang pangkolehiyo na BA Filipino' BA $alikhaing Pagsulat at BA Araling Pilipino sa UPD AB Filipinolohiya sa PUPD at B/< maEor sa Filipino sa P8U)
lvii
$ga /angkot na Piling Unibersidad Opsyon UP PUP 6istribusyon ng Tugon ; nagpamahagi ng kopya nabanggit ng guro sa klase nabanggit sa pangkalahatang asembleya nabanggit ng kaibigan o kakilala kabuuan sa bawat unibersidad !C "2 I 2 ; "2 I 2 ; "2 I 2 ; B2 I 2 PNU Kabuuan sa Pangkalahatan
"@ 3 !G "@ "22
B "2 ! !C
"! 2 G "22 "2 " !C
"@ 2
"" !3 3
" )@3 B@ H)BB "22
"22
3C
Talahanayan C J $ga Pamamaraan na 8aging Tulay Upang $alaman ng mga $ag 4aaral ang 8ilalaman ng Kurikulum 777777777777777777777
/a Talahanayan C' sa unang opsyon ang UP' PUP at P8U ay magkakatulad ang bahagdan na tumugon na may bilang na "2 mag4aaral na may katumbas na 2I sa bawat unibersidad) /a pangalawang opsyon na mag4aaral na may katumbas
nanguna ang UP at P8U na may bilang na
na "@I bawat unibersidad' at ang huli ay ang PUP na may bilang na B mag4 aaral na may katumbas na "!I) /a pangatlong opsyon naman ay nanguna ang PUP at P8U na may bilang na "2 mag4aaral na may katumbas na 2I'
samantala ang UP ay may bilang na 3 mag4aaral na may katumbas na !GI) /a ikaapat na opsyon' ang may pinakamataas na bahagdan na tumugon ay
lviii
ang mga mag4aaral mula sa UP na may bilang na
o "@I' sumunod ang PUP
na may bilang na ! na may katumbas na GI' at nasa huli ang P8U na may bilang na " na may katumbas na I) /a kabuuan' ang unang opsyon na' pagpapamahagi ng kopya ng kurikulum ang may pinakamaraming tugon na may bilang na B2 mag4aaral na may katumbas na 2I) Pumangalawa ang pangatlong opsyon na'
pagbabanggit sa pangkalahatang asembleya na may bilang na !3 mag4aaral na may katumbas na B@I) 8asa pangatlo ang pangalawang opsyon na'
pagbabanggit ng guro sa klase na may bilang na "" mag4aaral na may katumbas na " )@3I) At nasa huli ang ikaapat na opsyon na' pagbabanggit ng kaibigan o kakilala na may 3 mag4aaral na may katumbas na H)BBI) 6ahil sa napakaraming mag4aaral na tumugon sa unang opsyon' nangangahulugan lamang na pinakamabisang daan upang magkaroon ng kaalaman ang mag4aaral tungkol sa nilalaman ng kurikulum ay ang pagbabahagi ng kopya nito) $abisa rin naman ang pagtalakay sa kurikulum sa pangkalahatang asembleya at ang pagbabanggit ng nito ng mga guro sa klase)
Ang susunod na talahanayan ay naglalahad ng distribusyon ng tugon ng mga mag4aaral sa UP' PUP at P8U sa tanong na% /a iyong palagay' sa anong larangan higit na nakatuon ang kurikulum ng iyong kursoA Ang tanong na ito ang nagtukoy sa
lix
$ga /angkot na Piling Unibersidad Opsyon UP PUP 6istribusyon ng Tugon ; wika "2 I 2 ; "2 I 2 ; C I !2 ; !C I BB)BB PNU Kabuuan sa Pangkalahatan
panitikan5literatura linggwistika
"! "
C C
!2 !2
"! "@
!2 "2
!@)@3 "B)BB
komunikasyon edukasyon iba pa kabuuan sa bawat unibersidad
" " 2 !C 2 "22
B ! 2 !C
"! G 2 "22
C 3 " !C
!2 !G
H "2 "
"! "B)BB ")B "22
"22
3C
Talahanayan @ J Larangan Kung /aan ?igit na 8akatuon ang Kurikulum 777777777777777777777

Tala% UP J Unibersidad ng Pilipinas46iliman (B)A) Filipino' B)A) $alikhaing Pagsulat at B)A) Araling Pilipino#
lx
PUP J Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas4/ta)$esa (AB Filipinolohiya# P8U J Pamantasang 8ormal ng Pilipinas4Ta;t (B/< $aEor sa Filipino# ; J dalas ng tugon (;reFuen+y# sa partikular na opsyon I 4 bahagdan
/a Talahanayan @' magkatulad sa unang opsyon ang UP at PUP sa bahagdan na tumugon na may bilang na "2 mag4aaral na may katumbas na 2I sa bawat unibersidad' at nasa huli ang P8U na may bilang na C mag4 aaral na may katumbas na !2I) /a pangalawang opsyon nanguna ang UP na may bilang na "! na mag4aaral na may katumbas na GI' pangalawa ang
PUP na may bilang na C mag4aaral na may katumbas na !2I' at ang huli ay ang P8U na may bilang na B mag4aaral na may katumbas na "!I) /a pangatlong opsyon naman ay nanguna ang PUP na may bilang na C mag4 aaral na may katumbas na !2I' pangalawa ang P8U na may bilang na mag4aaral na may katumbas na "@I' samantala nasa huli ang UP na may bilang na ") /a ikaapat na opsyon' ang may pinakamataas na bahagdan na tumugon ay ang mga mag4aaral mula sa P8U na may bilang na C o !2I' sumunod ang PUP na may bilang na B na may katumbas na "!I' at nasa huli ang UP na may bilang na " na may katumbas na I) /a ikalimang opsyon'
nangunguna ang P8U na may bilang na 3 mag4aaral na may katumbas na !GI' nasa ikalawa naman ang PUP na may bilang na ! mag4aaral na may katumbas na GI at nasa huli ang UP na mayroong isang ("# tumugon) $ay isang ("# mag4aaral mula sa P8U ang sumagot ng iba pang larangan)) /a kabuuan' ang unang opsyon na' wika ang may pinakamaraming tugon na may bilang na !C mag4aaral na may katumbas na BB)BBI) /inundan ng pangalawang opsyon na' panitikan5literatura na may bilang na !2 mag4aaral na may katumbas na !@)@3I) /umunod dito ang ikatatlo at ikalimang opsyon na' linggwistika at edukasyon na may bilang na "2 mag4
lxi
aaral na may katumbas na "B)BBI sa bawat opsyon) At nasa ikaapat na posisyon ang pang4apat na opsyon na' komunikasyon na may bilang H mag4 aaral na may katumbas na "!I) 6ahil sa napakaraming mag4aaral na tumugon sa unang opsyon' napatunayan nito na sa wika talaga higit na nakasentro ang mga nabanggit na programang pangkolehiyo) ?indi rin naman namamatay ang panitikan na kabuhol ng wika)
Ang susunod na talahanayan ay naglalahad ng distribusyon ng tugon ng mga mag4aaral sa UP' PUP at P8U sa tanong na% Anong aspeto ng pagkatuto ang higit na nalilinang sa pag4aaral ng mga asignaturang kabilang sa kurikulum ng kursong may kinalaman sa wikang FilipinoA
$ga /angkot na Piling Unibersidad Opsyon UP PUP 6istribusyon ng Tugon ; intelektwal na pagkatuto pisikal na pagkatuto emosyonal na pagkatuto moral na pagkatuto sikolohikal na pagkatuto iba pa 3 2 "2 I 2 ; "2 I 2 ; G I B! ; !G I B3)BB PNU Kabuuan sa Pangkalahatan
" B "!
B B
"! "!
"! "@
3 "2
H)BB "B)BB
"@ !G 2
!2 "@
!2 "@
" "C "
"G)@3 !2 ")B
"
lxii
kabuuan sa bawat unibersidad
!C
"22
!C
"22
!C
"22
3C
"22
Talahanayan 3 J Aspeto ng Pagkatuto na 8alilinang sa Pag4aaral ng mga Asignaturang Kabilang sa Kurikulum
777777777777777777777
/a Talahanayan 3' magkatulad sa unang opsyon ang UP at PUP sa bahagdan na tumugon na may bilang na "2 mag4aaral na may katumbas na 2I sa bawat unibersidad' at nasa huli ang P8U na may bilang na G mag4 aaral na may katumbas na B!I) /a pangalawang opsyon magkatulad naman ang PUP at P8U na may bilang na B mag4aaral na may katumbas na "!I' huli ang UP na may bilang na may bilang na " mag4aaral na may katumbas na I) /a pangatlong opsyon ay nangunguna ang P8U na may bilang na mag4
aaral na may katumbas na "@I at magkatulad naman ang UP at PUP na may bilang na B mag4aaral na may katumbas na "!I) /a ikaapat na opsyon' ang may pinakamataas na bahagdan na tumugon ay ang mga mag4aaral mula sa P8U at PUP na may bilang na C o !2I at sumunod ang UP na may bilang na na may katumbas na "@I) /a ikalimang opsyon' nangunguna ang UP na may bilang na 3 mag4aaral na may katumbas na !GIat nasa huli naman ang P8U at PUP na may bilang na mag4aaral na may katumbas na "@I) /a ikaanim
na opsyon' natatanging ang P8U lamang ang may sumagot' na may bilang na isang ("# mag4aaral)
lxiii
/a kabuuan' ang unang opsyon na' intelektwal na pagkatuto ang may pinakamaraming tugon na may bilang na !G mag4aaral na may katumbas na B3)BBI) /inundan ng ikalimang opsyon na' sikolohikal na pagkatuto na may bilang na "C mag4aaral na may katumbas na !2I) /umunod dito ang ikaapat na opsyon na' moral na pagkatuto na may bilang na " mag4aaral na may
katumbas na "G)@3I) At nasa ikaapat na posisyon ang ikatatlong opsyon na' emosyonal na pagkatuto na may bilang na "2 mag4aaral na may katumbas na "B)BBI) 8asa ikalimang posisyon ang ikalawang opsyon na' pisikal na pagkatuto na may bilang na 3 mag4aaral na may katumbas na H)BBI) 8asa huli ang ikaanim na opsyon na' iba pa na may bilang na isa("#) 6ahil sa napakaraming mag4aaral na tumugon sa unang opsyon' nangangahulugan lamang na intelektwal na pagkatuto ang higit na inihahain ng mga asignatura na nakapaloob sa kurikulum ng programang pangkolehiyo na BA Filipino' BA $alikhaing Pagsulat at BA Araling Pilipino sa UPD AB Filipinolohiya sa PUPD at B/< maEor sa Filipino sa P8U)
Ang &g# P og #&#ng P#ngkole9i/o n# &#/ M#l#king Kin#l#&#n !# Wik#ng Fili$ino
UNI+ERSIDAD NG PILIPINAS ;UP= > Dili&#n Tatlo ang programang pangkolehiyo sa UP ang may kinalaman sa wikang Filipino na nasa ilalim ng Kolehiyo ng Arte at Literatura' 6epartamento ng Filipino at Panitikan ng Pilipinas) 9to ay ang B)A) Filipino' B)A) Araling Panlipunan (Philippine /tudies#' at B)A) $alikhaing Pagsulat)
lxiv
<.4. 64.5&=4580 "4037.4T Ang B)A) $alikhaing Pagsulat ay pang4apat na taong programang magsisilbing daluyan ng pormal na kasanayang akademiko para sa mga manunulat sa wikang pambansa) 8angagailangan ito ng H2 na yunit sa mga pangunahing asignatura at edukasyon) Layon nito na mabigyan ang mga estudyante ng%
1.
C na yunit na kurso sa pangkalahatang
$asinsinang kasanayan sa mga batayang prinsipyo at pamamaraan sa malikhaing pagsulat sa iba>t ibang anyo'
!) Kaalaman sa mga tradisyon pampanitikan ng Pilipinas at B) Pag4unawa sa mga katangian ng Filipino bilang Kasangkapan para sa malikhaing pamamahayag) Ang programang ito ay may ! yunit na kurso na nakatuon sa
malikhaing pagsulat gamit ang wikang Filipino tulad ng% $ga Palihan *amit ang Filipino sa mga $alikhaing Akda' Pagbsa at Pagsulat sa mga Wika ng Pilipinas' 9stilo sa Paggamit ng Wikang Pambansa' Pagsulat ng Tula sa Filpino' Panulaang Filipino ng Pilipinas' Pagsasalin sa Filipino' Pagsulat ng Prosa sa Filipino' Pamamahayag sa Filipino' Kasanayan sa Wika at Kamalayang Filipino at Kasanayan sa Pagsulat sa Wikang Filipino)
4ng
"agtugon
ng
<.4.
6alikhaing
"agsulat
sa
"angangailangan
sa
&asaluku ang "anahon $asasabing ang programang ito ay tumutugon sa pangangailangan sa kasalukuyang panahon sapagkat ito>y naghahain ng kasanayang akademiko para sa mga nais pumasok sa larangan ng pagsusulat) Batay sa layunin ng
lxv
programa' sa pamamagitan ng mga asisnatura ay masasanay ang mga mag4 aaral sa mga batayang prinsipyo at istilo sa pagsulat) *ayundin' matutukoy ang katangian ng wikang pambansa na magiging mabisa para sa malikhaing pamamahayag)
4ng "agtugon sa mga "angangailangan sa &asaluku ang "anahon ng mga 4signatura o &ursong 8akapaloob sa &urikulum ng <.4. 6alikhaing "agsulat Ang mga kursong nakatuon sa wikang Filipino na nakapaloob sa kurikulum ng B)A) $alikhaing Pagsulat ay masasabing tumutugon sa pangangailangan sa kasalukuyang panahon) ?alimbawa ang mga
asignaturang% Pagsulat ng Tula' Pagsulat ng Prosa' Pagsulat ng 6rama at Pagsulat ng 9skrip sa Telebisyon' (adyo at Pelikula' sinasanay sa
pamamagitan ng mga asignaturang ito ang mga mag4aaral na Pilipino sa paggamit ng mga pundamental na konsepto' elemento at pamamaraang Pilipino sa pagsulat ng mga akdang patuloy na magpapatingkad na mga babasahin at panoorin nasa wikang Filipino)
<.4. 15.5"582 Ang B)A) Filipino ay pang4apat na taong programang mangangailangan ng H@ yunit ng mga pangunahing asignatura at pangkalahatang edukasyon) Layon ng programang ito na mabigyan ang mga estudyante ng% ") Kaalaman sa kasaysayan ng pag4unlad ng pambanssang wikang Filipino at panitikan ng Pilipinas sa konteksto ng kalagayan at Lipunang PilipinoD C yunit na kursong
lxvi
!) Pag4unawa sa kalikasan at gamit ng wika sa Lipunang Pilipino at sa mga teorya at kritikal na lapt sa pag4aaral ng panitikanD at B) Kasanayan sa kritikal na pagsusuri ng wika at panitikan ng Pilipinas)
Ang B)A) Filipino ay may pitong (3# kurso o asignatura na may katumbas na !" yunit na nakayuon o malaking kinalaman sa wikang Filipino' ito ay angD Pagbasa at Pagsulat sa mga Wika ng Pilipinas' Kasaysayan at Pag4 unlad ng Wikang Pambansa ng Pilipinas' $ga 8atatanging 6iskurso sa Wika at Lipunan' 9struktura ng Filipino' $ga Barayti at Baryasyon ng Filipino' *ramar ng mga Wika ng Pilipinas' Leksokograpong Filipino' $ga Tunguhin at Tradisyon sa Analisis ng *ramar na Filipino' 8atatanging /uliranin sa Wika at /ikolohiya ng Wikang Filipino)
4ng
"agtugon
ng
.a unin
ng
<.4.
1ilipino
sa
"angangailangan
sa
&asaluku ang "anahon $asasabing ang B)A)Filipino ay tumutugon sa pangangailangan sa kasulukuyang panahon sapagkat nilalayon nito ang pagbibigay kaalaman sa kasaysayan ng pag4uunlad ng pambansang wikang Filipino na mahalagang mabatid ng lipunang Pilipino sa kasalukuyan upang matuto silang
pagyamanin ang sariling wika) *ayundin' sa pamamagitan ng programa ay mauunawaan ng mga Pilipinong mag4aaral ang kalikasan at gamit ng wikang Filipino sa lipunang Pilipino at mapahuhusay ang kanilang kahusayan sa pagamit ng sariling wika sa iba>t ibang larangan)
lxvii
4ng "agtugon sa mga "angangailangan sa &asaluku ang "anahon ng mga 4signatura o &ursong 8akapaloob sa &urikulum ng <.4. 1ilipino Ang mga kursong nakatuon sa wikang Filipino na nakapaloob sa kurikulum ng B)A) Filipino ay masasabing tumutugon sa pangangailangan sa kasalukuyang panahon) ?alimbawa ang asignaturang' $ga 8atatanging 6iskurso sa Wika at Lipunan' sinusuri nito ang ilang piling diskursong pangwika sa lipunan sa konteksto ng lipunang Pilipino) Tinutukoy rin ang mga teorya' konsepto at isyung pangwika' at ang kahalagahan at kaugnayan ng mga ito sa akademiko at di4akademikong gawain at karanasan ng mga mag4 aaral na Pilipino) /a asignaturang' $ga Barayti at Baryasyon ng Filipino' isinasagawa naman ang komparatibong sarbey ng iba>t ibang rehiyonal at sosyal na dayalekto ng Filipino) $ayroon ding isinasagawang sarbey sa mga akdang panggramar ng mga wika sa Pilipinas sa ilalim ng asignaturang' *ramar ng mga Wika ng Pilipinas) Tinutukoy naman ang mga perspektibo at mga tunguhin sa pag4aanalisa ng istrukturang panglinggwistika ng wikang pambansa sa kursong' $ga Tunguhin at Tradisyon sa Analisis ng *ramar na Filipino) /inusuri naman ang mga kasalukuyang natatanging suliranin sa wika gaya ng suliranin sa lingua ;ran+a ng wikang pambansa' wikang panturo' at wikang opisyal sa kursong' 8atatanging /uliranin sa Wika) At patuloy na tinatalakay ang mga simulain at pamamaraan sa pag4aaral sa wika sa asignaturang' /ikolohiya ng Wikang Filipino)
<.4. 4raling "ilipino %"hilippine 3tudies-
lxviii
8atatangi ang B)A) Araling Pilipino sa pagsasanay ng estudyante sa interdisiplinari na pag4aaral ng kultura at lipunang Pilipino) Pang4apat na taong programa ito na nangangailangan ng HB na yunit sa mga kursong pangmaEor at C na yunit sa kursong pangkalahatang edukasyon) 8akaangkla ang programa sa mga susing kursong interdisiplinari at mga sandigang kurso sa wika' panitikan at kasaysayan sapagkat itinuturing ang mga ito ng tagapayo' makakapagdisenyo ang estudyante ng sariling programang naaayon sa kanyang interes) Bukod sa mga susing kurso' pipili ang estudyante ng alinmang dalawang disiplina mula sa Artes at Literatura' Agham Panlipunan' -ommunity 6e.elopment' <+onomi+s' Fine Arts' 9slami+ /tudies' $ass -ommuni+ation' $usi+ at iba pa para bumuo ng BH yunit ng mga kursong pangmaEor) Panghuling kailanganin ang pagsulat ng isang tesis na gumagamit ng interdisiplinaring lapit sa isang natatanging problema' aspeto' at isyu sa lipunan at kulturang Pilipino) $ay "C yunit na kurso ang B)A) Araling Pilipino na nakasentro sa pag4 aaral nbg wikang Filipino) 9to ay ang% $ga 8atatanging 6iskurso sa Wika at Lipunan' Pagbasa at Pagsulat sa mga Wika ng Pilipinas' Kasaysayan at Pag4 unlad ng Wikang Pambansa ng Pilipinas) Kasanayan sa Wika at Kamalayang Filipino at Kasanayan sa Pagsulat sa Wikang Filipino)
4ng "agtugon ng <.4. 4raling "ilipino sa "angangailangan sa &asaluku ang "anahon
lxix
?indi maikakaila mula sa datos na nakalap ng mga mananaliksik ' tumutugon ang programang B)A) Araling Pilipino sa pangangailangan sa kasalukuyang panahon sapagkat inihahain nito ang mga kursong pangwika' pmapanitikan at pangkasaysayan na sinasabing magiging tulay upang matanto ang kalinangang Pilipino at ang yamang pangkaisipan bilang lahing Pilipino) 9pinapatalos ng programang ito na bilang Pilipino sa kasalukuyang panahon ay kailangan nating magmalasakit at tumangkilik sa sariling wika' tradisyon' kultura at panitikan natin)
4ng "agtugon sa mga "angangailangan sa &asluku ang "anahon ng mga 4signatura o &ursong 8akapaloob sa &urikulum ng <.4. 4raling "ilipino
Ang mga kursong nakatuon sa wikang Filipino na nakapaloob sa kurikulum ng B)A) Araling Pilipino ay masasabing tumutugon sa
pangangailangan sa kasalukuyang panahon) ?alimbawa ang asignaturang' $ga 8atatanging 6iskurso sa Wika at Lipunan' sinusuri nito ang ilang piling diskursong pangwika sa lipunan sa konteksto ng lipunang Pilipino) Tinutukoy rin ang mga teorya' konsepto at isyung pangwika' at ang kahalagahan at kaugnayan ng mga ito sa akademiko at di4akademikong gawain at karanasan ng mga mag4aaral na Pilipino) /a asignaturang Kasaysayan at Pag4unlad ng Wikang Pambansa' tinutukoy ang mga naging kasaysayan ng wikang Filipino at kung paano ito umuunalad na mahalagang malaman ng mga mag4aaral ngayon) At patuloy namang sinasanay ang mga mag4aaral sa paggamit ng wikang Filipino at paghubog ng kamalayang Pilipino sa mga asignaturang' Kasanayan sa Wika at Kamalayang Filipino at Kasanayan sa Pagsulat sa
lxx
Wikang Filipino na importante na magawa ng mga mag4aaral ngayon bilang isang Pilipino)
POLITEKNIKONG UNI+ERSIDAD NG PILIPINAS ;PUP= > St#' Me!# 4< 15.5"582.2=5>4 $ay isang programang pangkolehiyo sa PUP na may kinalaman sa wikang Filipino na nasa ilalim ng Kolehiyo ng mga Wika at Linggwistika' Kagawaran ng Filipinolohiya' ito ay ang AB Filipinolohiya) Apat na taong programang pang4akademiko ang Batsilyer ng Artes sa Filipinolohiya (ABF#) /inasaklaw ng kurso ang wika' komunikasyon' panitikan at kultura o pambansang kabihasnan sa pangkalahatan) Pibnapanday nito ang mga potensyal at talino ng mga mag4aaral sa pamamagitan ng mga karunungang makakamit sa Filipinolohiya) 8akatuon sa pagiging malikhain (+reati.ity# at sikahayan (s+holarly works# ang lalim at lawak ng
pagpapakadalubhasa sa Filipinolohiya na napakahalaga sa propesyon) Ang mga mag4aaral sa kursong AB Filipinolohiya ay kailangang makatapos ng "CC yunitD C3 yunit para sa dalubhasa (bukod sa H ng yunit na kahingian#D @2ng yunit para sa pangkalahatang edukasyon (general na
edu+ation#' "!ng yunit ng sariling pili para sa dalubhasa (ele+ti.e#' at " yunit para sa 8/TP At P)<) 9naasahang ang mga mag4aaral ay%
$aging dalubhasa sa pagtatamo ng mga kagalingan5kasanayan sa larangan ng komunikasyon' wika at literatura)
$atututong magsalin sa wikang Filipino ng mga kagamitan sa pag4aaral at pagtuturo mula sa ibang bansa)
lxxi
$apaghuhusay ang komunikasyong pasulat at pasalita para sa pangangailangan ng mga paaralang bayan' pamantasan'
industriya' at institusyon) $akatulong sa pagpapalaganap ng makabuluhang karunungan para sa kapakinabangan ng sambayananang PilipinoD at
$ahahasa sa gawaing pananaliksik upang makapagbahagi ng kaalaman at karunungan)
/a
pagsusuri
ng
mga
mananaliksik
ay
napag4alaman
na
ang
programang ito ay may 3C yunit na kurso na nakatuon sa wikang Filipino) 9to ay ang% Kayarian ng Wikang Filipino' Kasaysayan at Pag4unlad ng Wikang Filipino' Komunikasyon sa Akademikong Filipino' Filipinolohiya sa Larangan ng Pagtuturo' Filipinolohiya sa Larangan ng Komunikasyong Pangmadla'
Pamamahayag sa Filipinolohiya' Pagbasa at Pagsulat sa 9ba>t ibang 6isiplina' (etorika' *ramatikang Filipino' Pagsasaling Wika sa Filipino' Tula at Panulaang Filipino' $aikling Kwento at 8obelang Filipino' 6ula at 6ulaang Pilipino' $alikhaing Pagsulat sa Filipino' $ga 9syung Pangwika' $ga 6ulog sa Pagtuturo ng Filipino sa Kolehiyo' Antropolohiyang Filipino' Pagpaplanong Pangwika' Pilosopiya ng Wika' Pulitika ng Wika' /ikolohiya ng Wika' Wika at Lipunan' at Pagsulat ng Ulat at Korespondensya Opisyal)
4ng "agtugon ng 4< 1ilipinolohi a sa "angangailangan sa &asaluku ang "anahon $asasabing ang programang ito ay tumutugon sa pangangailangan sa kasalukuyang panahon sapagkat inaasahan sa kursong Batsilyer ng /ining sa Filipinolohiya (ABF# ay magkakamit ang karunungan sa wikang Filipino) 9to>y
lxxii
tulay sa pagpapataas sa pagkilala ng mga mag4aaral sa kanilang pagiging Pilipino sa pamamagitan ng pakikisangkot sa pagtatatag ng isang lipunang makabansa' malaya' maunlad' makatao at maka46iyos sa panahon ng sibilisasyong +yberspa+e)
4ng "agtugon sa mga "angangailangan sa &asaluku ang "anahon ng mga 4signatura o &ursong 8akapaloob sa &urikulum ng 4< 1ilipinolohi a
Ang mga kursong nakatuon sa wikang Filipino na nakapaloob sa kurikulum ng AB Filipinolohiya ay masasabing tumutugon sa pangangailangan sa kasalukuyang panahon sapagkat ito>y magiging daan upang mapahusay ang kakayahang pangkomunikatibo ng mga mag4aaral at magiging kaagapay upang magkaroon sila ng mapanuri at malikhaing pag4iisip) $atutulungan din ang mga mag4aaral na maiangkla ng mabisa ang kanilang kakayahan sa pagtuturo ng wika' paggamit ng wika at pagpapayaman nito para sa kapakanan ng bansang Pilipinas at upang makaagapay sa kompetisyong global sa kasalukyan)
PAMANTASANG NORMAL NG PILIPINAS ;PNU= > T#1t <3E ma?or sa 1ilipino $ay isang programang pangkolehiyo sa P8U na may kinalaman sa wikang Filipino na nasa ilalim ng Kolehiyo ng mga Wika' Linggwistika at Literatura' 6epartamento ng Filipino' ito ay ang B/< maEor sa Filipino) Apat na taong programang pang.a+ademi+o ang *%E ma1or sa 'ilipino na may mga layunin na2
lxxiii
$apaunlad ang kaalaman ng mga mag4aaral sa mga batayang simulaing panlinggwistika ng wikang Filipino at sa mga teorya at pamamaraan ng paggamit nito bilang midyum ng komunikasyon at pagtuturo)
$alinang ang kasanayan ng mga mag4aaral sa mabisang paggamit ng Filipino sa iba>t ibang larangang akademiko at sa pagdukal ng mga karunungan at paksaing nangangailangan ng mataas na antas ng pag4 iisip at pagpapahalaga)
$apasigla ang kakayahan at kawilihan ng mga mag4aaral sa paglahok at pagsasagawa ng iba>t ibang gawaing pangwika at pampanitikan na nangangailangan ng pagkamasining at pagkamalikhain)
4ng "agtugon ng <3E ma?or sa 1ilipino sa "angangailangan sa &asaluku ang "anahon Batay sa pagsusuri ng mga mananaliksik masasabing ang programang ito ay tumutugon sa pangangailangan ng kasalukuyang panahon sapagkat ayon sa mga layunin nito mapapaunlad ng mga mag4aaral ang mga batayang simulain ng wikang Filipino at ang paggamit nito bilang midyum ng komunikasyon at pagtuturo) *ayundin' malilinang ang kasanayan ng mag4 aaral sa mabisang paggamit ng Filipino sa pagdukal ng mga bagong karunungan na kakailanganin sa susunod na panahon) At mapapataas ang kakayahan at kawilihan ng mga Pilipinong mag4aaral sa mga gawaing may kinalaman sa wikang Filipino nma nangangailangan ng mataas na pag4iisip at pagpapahalaga)
lxxiv
4ng "agtugon sa mga "angangailangan sa &asaluku ang "anahon ng mga 4signatura o &ursong 8akapaloob sa &urikulum ng <3E ma?or sa 1ilipino /a pagtungo sa P8U' sinubukang humingi ng mga mananaliksik ng kopya ng kurikulum ng programang pangkolehiyo na B/< maEor sa Filipino subalit tumanggi silang magbigay ng kopya nito) 8gunit nagkaroon ng pagkakataon na kapanayamin ang tagapangulo ng departamento na
nakakasakop sa programang B/< maEor sa Filipino na si Pro;) Patro+inio =) =illa;uerte) /inabi niya na ang mga asignatura na nakapaloob sa kurikulum ng nasabing programa ay kulang sa panitikan ngunit mayaman sa mga asignaturang pangwika) 9dinagdag din niya na walang kahandaan ang pagkakabalangkas ng kurikulum at may mga asignatura ring itinuturo sa di gradwadong mga programa na itinuturo rin sa gradwadong programa o masteral na ang halimbawa ay ang mga asignaturang% Pagtataya sa Pagbasa at Pagsulat at Panimula sa Pagsasaling Wika)
Ang P#gt,gon ng K, ik,l,& ng P og #&#ng P#ngkole9i/o n# +'A' Fili$ino, +'A' A #ling Fili$ino #t +'A' M#lik9#ing P#g!,l#t Fili$inolo9i/# ;PUP=? +SE &#@o !# Fili$ino ;PNU= !# ;UP=? A+ K, !ong
P#ngk#l#9#t#ng E",k#!/on n# Ini9#in ng *HED Batay sa mga nasuring datos tungkol sa kurikulum ng tatlong piling pang4estadong unibersidad ay nalaman na ang mga programang
pangkolehiyo ng UP na B)A) Filipino' B)A) Araling Filipino at B)A) $alikhaing Pagsulat ay naghahain ng C yunit na kursong pangkalahatang edukasyon
ang bawat programa) Base naman sa datos mula sa PUP' naghahain ang programang pangkolehiyong AB Filipinolohiya ng @2 yunit na kursong
lxxv
pangkalahatang edukasyon) /amantalang' sa P8U' ayon sa impormal na pagtatanong sa tagapangulo ng 6epartamento ng Filipino na si Pro;) Patro+inio =) =illa;uerte' sinusunod nila ang @B yunit na kursong
pangkalahatang edukasyon ng -?<6) /amakatuwid' nangangahulugan na ang UP ay may kulang na "C yunit para sa kursong pangkalahatang edukasyon na inihain ng -?<6) *ayundin naman ang PUP na may kulang na B yunit' samantalang sumunod naman ang P8U sa panukala mg -?<6 para sa bilang ng yunit ng mga kursong pangkalahatang edukasyon)
S#loobin
ng
&g#
M#g-## #l
!#
&g#
P e$e en!/#ng
P#ng2ik#
K#,gn#/ !# P#g$#$#n#tili #t P#g$#$#,nl#" ng Wik#ng Fili$ino n# M### ing I9#in ng &g# P og #&#ng P#ngkole9i/o n# &#/ Kin#l#&#n !# Wik#ng Fili$ino
/a isinagawang pananaliksik ni Anita A) *esta na may pamagat na' P/aloobin ng mga $ag4aaral sa Antas Tersarya sa Lungsod ng /urigao
Tungkol sa Filipino bilang 9sang Kurso sa KurikulumQ sa Pamantasan ng Na.ier' lalawigan ng /urigao noong "HH@' naghain siya ng mga preperensyang pangwika para sa pagpapanatili at pagpapaunlad ng wikang Filipino) 6ahil sa naging matagumpay ang paghahain niyang iyon ay minarapat ng mga mananaliksik na iangkop ang mga preperensyang pangwika na magagamit ng programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wikang Filipino) At ang mga sumusunod na talahanayan ang naging resulta ng pag4agapay ng mga mananaliksik sa mga haing preperensyang pangwika na hiningian ng
lxxvi
tugon sa tatlong piling pang4estadong unibersidad sa kalakhang $aynila (UP' PUP at P8U#)
$ga /angkot na Piling Unibersidad Opsyon UP PUP 6istribusyon ng Tugon ; lubos na sumasang4ayon sumasang4ayon hindi sigurado "C I @2 F "" I F !2 I G2 ; @ I @")BB PNU Kabuuan sa Pangkalahatan
3 B
!G "!
"" B "!
B !
"! G
!" G
!G "2)@3
hindi sumasang4 ayon lubos na hindi sumasang4ayon kabuuan sa bawat unibersidad
2 2 !C
2 2 "22
2 2 !C
2 2 "22
2 2 !C
2 2 "22
2 2 3C
2 2 "22
Talahanayan G J Paggamit ng Wikang Filipino sa mga Ulat at Korespondensya Opisyal 777777777777777777777

Tala% UP J Unibersidad ng Pilipinas46iliman (B)A) Filipino' B)A) $alikhaing Pagsulat at B)A) Araling Pilipino# PUP J Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas4/ta)$esa (AB Filipinolohiya# P8U J Pamantasang 8ormal ng Pilipinas4Ta;t (B/< $aEor sa Filipino#
lxxvii
; J dalas ng tugon (;reFuen+y# sa partikular na opsyon I 4 bahagdan
/a Talahanayan G' sa paggamit ng wikang Filipino sa mga liham at korespondensya opisyal' ang bilang ng mga mag4aaral na lubos na sumasang4ayon sa UP 4 "C (@2I#' PUP 4 "" ( I#' P8U 4 !2 (G2I#) Ang mga I#' P8U J B ("!I#) Ang
sumasang4ayon naman sa UP J 3 (!GI#' PUP J "" (
mga sumagot ng hindi sigurado sa UP J B ("!I#' PUP JB ("!I#' P8U J ! (GI#) Walang sumagot ng hindi sumasang4ayon at lubos na hindi sumasang4ayon) /a pangkalahatang kabuuan' lubos na sumasang4ayon J sumasang4ayon J !" (!GI#' hindi sigurado J G ("2)@3I#) @ (@")BBI#'
/amakatuwid'
ang
paggamit
ng
wikang
Filipino
sa
ulat
at
korespondensya opisyal ay isa sa mabisang paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
$ga /angkot na Piling Unibersidad Opsyon UP PUP 6istribusyon ng Tugon ; lubos na sumasang4ayon sumasang4ayon hindi sigurado "C I @2 F "C I @2 ; !2 I G2 ; C2 I @@)@3 PNU Kabuuan sa Pangkalahatan
G !
B! G
3 B
!G "! "
"@
"H @
!C)BB G
hindi sumasang4 ayon lubos na hindi sumasang4ayon
2 2
2 2
2 2
2 2
2 2
2 2
2 2
2 2
lxxviii
kabuuan sa bawat unibersidad
!C
"22
!C
"22
!C
"22
3C
"22
Talahanayan H 4 Pagtangkilik at Panonood ng mga Palatuntunang Filipino 777777777777777777777

/a Talahanayan H' sa pagtangkilik at panonood ng mga palatuntunang Filipino' ang bilang ng mga mag4aaral na lubos na sumasang4ayon sa UP 4 "C (@2I#' PUP 4 "C (@2I#' P8U 4 !2 (G2I#) Ang mga sumasang4ayon naman sa UP J G (B!I#' PUP J 3 (!GI#' P8U J ("@I#) Ang mga sumagot ng hindi
sigurado sa UP J ! (GI#' PUP JB ("!I#' P8U J " ( I#) Walang sumagot ng hindi sumasang4ayon at lubos na hindi sumasang4ayon) /a pangkalahatang kabuuan' lubos na sumasang4ayon J C2 (@@)@3I#' sumasang4ayon J "H (!C)BBI#' hindi sigurado J @ (GI#) /amakatuwid' ang pagtangkilik at panonood ng mga palatuntunang Filipino ay isa sa epektibong paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
$ga /angkot na Piling Unibersidad Opsyon UP PUP 6istribusyon ng Tugon ; lubos na sumasang4ayon sumasang4ayon "C I @G F "H I 3@ ; !" I G ; C3 I 3@ PNU Kabuuan sa Pangkalahatan
B!
"@
"G
lxxix
?indi sigurado
2 2 !C
2 2 "22
2 2 !C
2 2 "22
2 2 !C
2 2 "22
2 2 3C
2 2 "22
Talahanayan "24 Pagbabasa ng 9ba>t 9bang Babasahin na 8akasulat sa Wikang Filipino 777777777777777777777
/a Talahanayan "2' sa pagbabasa ng iba>t ibang babasahin na nakasulat sa wikang Filipino' ang bilang ng mga mag4aaral na lubos na sumasang4ayon sa UP 4 "C (@GI#' PUP 4 "H (3@I#' P8U 4 !" (G I#) Ang mga sumasang4ayon naman sa UP J G (B!I#' PUP J @ (! I#' P8U J ("@I#)
Walang sumagot ng hindi sigurado' hindi sumasang4ayon at lubos na hindi sumasang4ayon) /a pangkalahatang kabuuan' lubos na sumasang4ayon J C3 (3@I#' sumasang4ayon J "G (! I#) /amakatuwid' ang pagbabasa ng iba>t ibang babasahin na nakasulat sa wikang Filipino ay isa sa mabisang paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
lxxx
$ga /angkot na Piling Unibersidad Opsyon UP PUP 6istribusyon ng Tugon F lubos na sumasang4ayon sumasang4ayon hindi sigurado !2 I G2 F "G I 3! ; "H I 3@ ; C3 I 3@ PNU Kabuuan sa Pangkalahatan
C 2
!2 2
3 2
!G 2 !
"@ G
"@ !
!")BB !)@3
2 2 !C
2 2 "22
2 2 !C
2 2 "22
2 2 !C
2 2 "22
2 2 3C
2 2 "22
Talahanayan "" 4 Paggamit ng Filipino sa Pagsulat ng mga /ulating Pampanitikan' $ga Artikulo at Balita 777777777777777777777
/a Talahanayan ""' sa paggamit ng Filipino sa pagsulat ng mga sulating pampanitikan' mga artikulo at balita' ang bilang ng mga mag4aaral
lxxxi
na lubos na sumasang4ayon sa UP 4 !2 (G2I#' PUP 4 "G (3!I#' P8U 4 "H (3@I#) Ang mga sumasang4ayon naman sa UP J C (!2I#' PUP J 3 (!GI#' P8U J ("@I#) Ang mga sumagot ng hindi sigurado sa P8U J ! (GI#) Walang
sumagot ng hindi sumasang4ayon at lubos na hindi sumasang4ayon) /a pangkalahatang kabuuan' lubos na sumasang4ayon J C3 (3@I#' sumasang4 ayon J "@ (!")BBI#' hindi sigurado J ! (!)@3I#) /amakatuwid' ang paggamit ng Filipino sa pagsulat ng mga sulating pampanitikan ay isa sa epektibong paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
$ga /angkot na Piling Unibersidad Opsyon UP PUP 6istribusyon ng Tugon F lubos na sumasang4ayon sumasang4ayon hindi sigurado "@ I @ F " I C@ ; "H I 3@ ; H I @C)BB PNU Kabuuan sa Pangkalahatan
@ B
! "!
G B
B! "! !
"@ G
"G G
! "2)@3
2 2 !C
2 2 "22
2 2 !C
2 2 "22
2 2 !C
2 2 "22
2 2 3C
2 2 "22
Talahanayan "! 4 Pagsasalin sa Filipino ng mga Banyagang /ulatin para Lalong $abatid ng $araming Pilipino 777777777777777777777
Tala%
lxxxii
UP J Unibersidad ng Pilipinas46iliman (B)A) Filipino' B)A) $alikhaing Pagsulat at B)A) Araling Pilipino# PUP J Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas4/ta)$esa (AB Filipinolohiya# P8U J Pamantasang 8ormal ng Pilipinas4Ta;t (B/< $aEor sa Filipino# ; J dalas ng tugon (;reFuen+y# sa partikular na opsyon I 4 bahagdan
/a Talahanayan "!' sa pagsasalin sa Filipino ng mga banyagang sulatin para lalong mabatid ng maraming Pilipino' ang bilang ng mga mag4aaral na lubos na sumasang4ayon sa UP 4 "@ (@ I#' PUP 4 " (C@I#' P8U 4 "H (3@I#)
Ang mga sumasang4ayon naman sa UP J @ (! I#' PUP J G (B!I#' P8U J ("@I#) Ang mga sumagot ng hindi sigurado sa UP J B ("!I#' PUP JB ("!I#' P8U J ! (GI#) Walang sumagot ng hindi sumasang4ayon at lubos na hindi sumasang4ayon) /a pangkalahatang kabuuan' lubos na sumasang4ayon J (@C)BBI#' sumasang4ayon J "G (! I#' hindi sigurado J G ("2)@3I#) /amakatuwid' ang pagsasalin sa Filipino ng mga banyagang sulatin para lalong mabatid ng maraming Pilipino ay isa sa mabisang paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
$ga /angkot na Piling Unibersidad Opsyon UP PUP 6istribusyon ng Tugon ; lubos na sumasang4ayon sumasang4ayon ?indi sigurado !B I H! F !B I HB ; !! I GG ; @G I H2)@3 PNU Kabuuan sa Pangkalahatan
! 2
G 2
! 2
G 2
B 2
"! 2
3 2
H)BB 2
2 2 !C
2 2 "22
2 2 !C
2 2 "22
2 2 !C
2 2 "22
2 2 3C
2 2 "22
lxxxiii
Talahanayan "B 4 Pagsasalita ng Wikang Filipino na ?indi 9to 9kinahihiya 777777777777777777777

/a Talahanayan "B' sa pagsasalita ng wikang Filipino na hindi ito ikinahihiya' ang bilang ng mga mag4aaral na lubos na sumasang4ayon sa UP 4 !B (H!I#' PUP 4 !B (H!I#' P8U 4 !! (GGI#) Ang mga sumasang4ayon naman sa UP J ! (GI#' PUP J ! (GI#' P8U J B ("!I#) Walang sumagot ng hindi sigurado' hindi sumasang4ayon at lubos na hindi sumasang4ayon) /a pangkalahatang kabuuan' lubos na sumasang4ayon J @G (H2)@3I#'
sumasang4ayon J 3 (H)BBI#) /amakatuwid' ang pagsasalita ng wikang Filipino na hindi ito
ikinahihiya ay isa sa epektibong paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
lxxxiv
$ga /angkot na Piling Unibersidad Opsyon UP PUP 6istribusyon ng Tugon F lubos na sumasang4ayon sumasang4ayon hindi sigurado "G I 3! F " I C@ ; "H I 3@ ; C" I @G PNU Kabuuan sa Pangkalahatan
C !
!2 G
G B
B! "! 2
"@ 2
"3 C
!!)@@ @)@3
2 2 !C
2 2 "22
2 2 !C
2 2 "22
! 2 !C
G 2 "22
! 2 3C
!)@3 2 "22
Talahanayan " 4 Pagpapalimbag ng $araming Aklat sa Wikang Filipino Upang 6umami ang /anggunian ng mgs $ag4aaral 777777777777777777777
/a Talahanayan " ' sa pagpapalimbag ng maraming aklat sa wikang Filipino upang dumami ang sanggunian ng mgs mag4aaral' ang bilang ng mga mag4aaral na lubos na sumasang4ayon sa UP 4 "G (3!I#' PUP 4 " (C@I#' P8U 4 "H (3@I#) Ang mga sumasang4ayon naman sa UP J C (!2I#' PUP J G (B!I#' P8U J ("@I#) Ang mga sumagot ng hindi sigurado sa UP J ! (GI#' PUP JB
("!I#) Ang sumagot ng hindi sumasang4ayon sa P8U J ! (GI#) Walang sumagot ng lubos na hindi sumasang4ayon) /a pangkalahatang kabuuan'
lxxxv
lubos na sumasang4ayon J C" (@GI#' sumasang4ayon J "3 (!!)@@I#' hindi sigurado J C (@)@3I#' hindi sumasang4ayon J ! (!)@3I#) /amakatuwid' ang pagpapalimbag ng maraming aklat sa wikang Filipino upang dumami ang sanggunian ng mgs mag4aaral ay kailangan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
$ga /angkot na Piling Unibersidad Opsyon UP PUP 6istribusyon ng Tugon F lubos na sumasang4ayon sumasang4ayon hindi sigurado !B I H! ; !2 I G2 ; !2 I G2 ; @B I G PNU Kabuuan sa Pangkalahatan
! 2
G 2
C 2
!2 2 2
"@ 2
"" 2
" )@3 2
2 2 !C
2 2 "22
2 2 !C
2 2 "22
" 2 !C 2 "22
" 2 3C
")BB 2 "22
Talahanayan "C 4 Paggamit ng Wikang Filipino sa Pagtatalumpati 777777777777777777777

/a Talahanayan "C' sa paggamit ng wikang Filipino sa pagtatalumpati ang bilang ng mga mag4aaral na lubos na sumasang4ayon sa UP 4 !B (H!I#'
lxxxvi
PUP 4 !2 (G2I#' P8U 4 !2 (G2I#) Ang mga sumasang4ayon naman sa UP J ! (GI#' PUP J C (!2I#' P8U J ("@I#) Ang mga sumagot ng hindi sumasang4
ayon sa P8U J " ( I#) Walang sumagot ng hindi sigurado at lubos na hindi sumasang4ayon) /a pangkalahatang kabuuan' lubos na sumasang4ayon J @B (G I#' sumasang4ayon J "" (" )@3I#' hindi sumasang4ayon J " (")BBI#) /amakatuwid' ang paggamit ng wikang Filipino sa pagtatalumpati ay isa sa mabisang paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
$ga /angkot na Piling Unibersidad Opsyon UP PUP 6istribusyon ng Tugon ; lubos na sumasang4ayon sumasang4ayon hindi sigurado " I C@ ; "G I 3! ; " I C@ ; @ I @")BB PNU Kabuuan sa Pangkalahatan
H !
B@ G
3 2
!G 2
H !
B@ G
!C
BB)B C)BB
2 2 !C
2 2 "22
2 2 !C
2 2 "22
2 2 !C
2 2 "22
2 2 3C
2 2 "22
Talahanayan "@ 4 Pagtangkilik sa mga Pelikulang Pilipino 777777777777777777777

Tala% UP J Unibersidad ng Pilipinas46iliman (B)A) Filipino' B)A) $alikhaing Pagsulat at B)A) Araling Pilipino# PUP J Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas4/ta)$esa (AB Filipinolohiya# P8U J Pamantasang 8ormal ng Pilipinas4Ta;t (B/< $aEor sa Filipino# ; J dalas ng tugon (;reFuen+y# sa partikular na opsyon
lxxxvii
I 4 bahagdan
/a Talahanayan "@' sa pagtangkilik sa mga pelikulang Pilipino' ang bilang ng mga mag4aaral na lubos na sumasang4ayon sa UP 4 " (C@I#' PUP 4 "G (3!I#' P8U 4 " (C@I#) Ang mga sumasang4ayon naman sa UP J H (B@I#'
PUP J 3 (!GI#' P8U J H (B@I#) Ang mga sumagot ng hindi sigurado sa UP J ! (GI#' P8U J ! (GI#) Walang sumagot ng hindi sumasang4ayon at lubos na hindi sumasang4ayon) /a pangkalahatang kabuuan' lubos na sumasang4ayon J @ (@")BBI#' sumasang4ayon J !C (BB)B I#' hindi sigurado J (C)BBI#)
/amakatuwid' ang pagtangkilik sa mga pelikulang Pilipino ay isa sa epektibong paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
$ga /angkot na Piling Unibersidad Opsyon UP PUP 6istribusyon ng Tugon ; I F I ; I ; I PNU Kabuuan sa Pangkalahatan
lxxxviii
lubos na sumasang4ayon sumasang4ayon hindi sigurado
"G
3!
"H
3@
!2
G2
C3
3@
3 2
!G 2
@ 2
! 2
C 2
!2 2
"G 2
! 2
2 2 !C
2 2 "22
2 2 !C
2 2 "22
2 2 !C
2 2 "22
2 2 3C
2 2 "22
Talahanayan "3 4 Pagpapahayag ng Kuru4kuro at /aloobin *amit ang Wikang Filipino 777777777777777777777
/a Talahanayan "3' sa pagpapahayag ng kuru4kuro at saloobin gamit ang wikang Filipino' ang bilang ng mga mag4aaral na lubos na sumasang4 ayon sa UP 4 "G (3!I#' PUP 4 "H (3@I#' P8U 4 !2 (G2I#) Ang mga sumasang4 ayon naman sa UP J 3 (!GI#' PUP J @ (! I#' P8U J C (!2I#) Walang sumagot ng hindi sigurado' hindi sumasang4ayon at lubos na hindi sumasang4ayon) /a pangkalahatang kabuuan' lubos na sumasang4ayon J C3 (3@I#' sumasang4 ayon J "G (! I#) /amakatuwid' ang pagpapahayag ng kuru4kuro at saloobin gamit ang wikang Filipino ay makatutulong upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
lxxxix
$ga /angkot na Piling Unibersidad Opsyon UP PUP 6istribusyon ng Tugon F lubos na sumasang4ayon sumasang4ayon hindi sigurado H I B@ F "3 I @G ; !2 I G2 ; @ B "" " 3 " !G B 2 "! 2 !" ! !G !)@3 I @")B PNU Kabuuan sa Pangkalahatan
hindi sumasang4 ayon lubos na hindi sumasang4ayon kabuuan sa bawat unibersidad 2 !C
"@ 2 "22
2 2 !C
2 2 "22
! 2 !C
G 2 "22
@ 2 3C
G 2 "22
Talahanayan "G 4 Pakikiisa sa mga Kilusang may Kaugnayan sa Pagpapaunlad sa Wikang Filipino 777777777777777777777
/a Talahanayan "G' sa pakikiisa sa mga kilusang may kaugnayan sa pagpapaunlad sa wikang Filipino' ang bilang ng mga mag4aaral na lubos na sumasang4ayon sa UP 4 H (B@I#' PUP 4 "3 (@GI#' P8U 4 !2 (G2I#) Ang mga sumasang4ayon naman sa UP J "" ( I#' PUP J 3 (!GI#' P8U J B ("!I#) Ang
mga sumagot ng hindi sigurado sa UP J " ( I#' PUP J " ( I#) Ang mga sumagot ng hindi sumasang4ayon sa UP J ("@I#' P8U J ! (GI#) Walang
sumagot ng lubos na hindi sumasang4ayon) /a pangkalahatang kabuuan'
xc
lubos na sumasang4ayon J
@ (@")BBI#' sumasang4ayon J !" (!GI#' hindi
sigurado J ! (!)@3I#' hindi sumasang4ayon J @ (GI#) /amakatuwid' ang pakikiisa sa mga kilusang may kaugnayan sa pagpapaunlad sa wikang Filipino ay isang daan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
$ga /angkot na Piling Unibersidad Opsyon UP PUP 6istribusyon ng Tugon ; lubos na sumasang4ayon sumasang4ayon hindi sigurado "@ I @ F !B I H! ; "3 I @G ; C@ I 3 )@ 3 !")B B !)@3 PNU Kabuuan sa Pangkalahatan
3 !
!G G
! 2
G 2
3 2
!G 2
"@ !
2 2 !C
2 2 "22
2 2 !C
2 2 "22
" 2 !C 2 "22
" 2 3C
")BB 2 "22
Talahanayan "H 4 Panonood at Pakikinig sa mga Balita sa (adyo at Telebisyon na Wikang Filipino ang $idyum 777777777777777777777
xci
/a Talahanayan "H' sa panonood at pakikinig sa mga balita sa radyo at telebisyon na wikang Filipino ang midyum' ang bilang ng mga mag4aaral na lubos na sumasang4ayon sa UP 4 "@ (@ I#' PUP 4 !B (H!I#' P8U 4 "3 (@GI#) Ang mga sumasang4ayon naman sa UP J 3 (!GI#' PUP J ! (GI#' P8U J3 (!GI#) Ang mga sumagot ng hindi sigurado sa UP J ! (GI#) Ang sumagot ng hindi sumasang4ayon sa P8U J " ( I#) Walang sumagot ng lubos na hindi sumasang4ayon) /a pangkalahatang kabuuan' lubos na sumasang4ayon J C@(3 )@3I#' sumasang4ayon J "@ (!")BBI#' hindi sigurado J ! (!)@3I#' hindi sumasang4ayon 4" (")BBI#) /amakatuwid' ang panonood at pakikinig sa mga balita sa radyo at telebisyon na wikang Filipino ang midyum ay isa sa epektibong paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
KA+ANATA A PAGLALAGOM NG NATUKLASAN, KONGKLUSYON AT REKOMENDASYON
MGA NATUKLASAN
xcii
/a isinagawang masusing pag4aaral na may paksang PP#n#n#2 ng &g# Piling M#g-## #l !# UP, n# PUP &#/ #t PNU !# K, ik,l,& Kin#l#&#n ng !#
P og #&#ng
P#ngkole9i/o
M#l#king
P#g$#$#n#tili #t P#g$#$#,nl#" ng Wik#ng Fili$inoB, natuklasan ng mga mananaliksik ang mga sumusunod% !2)$alaya ang mga mag4aaral ngayon na makapamili ng kursong kanilang kukunin pagtuntong nila sa kolehiyo) !")$alaki ang pananalig ng mga mag4aaral mula sa UP' PUP at P8U na magiging daan ang programang pangkolehiyo na B)A) Filipino' B)A) $alikhaing Pagsulat at B)A) Araling Pilipino sa UPD AB Filipinolohiya sa PUPD at B/< maEor sa Filipino sa P8U sa pag4aangat sa kamalayan bilang tunay na mamamayang Pilipino) !!)?igit na nakatuon ang mga nasabing programa pangkolehiyo sa propesyon bilang tagahasik ng kaalaman sa mga paaralan o ang tinatawag na guro) !B)Ang isang mag4aaral ay mapapabilang sa mga nabanggit na
programang pangkolehiyo ay malaki ang posibilidad na mapayabong ang kaniyang pagmamahal sa wikang Filipino) ! )Pinakamabisang daan upang magkaroon ng kaalaman ang mag4aaral tungkol sa nilalaman ng kurikulum ay ang pagbabahagi ng kopya nito) !C)/a wika higit na nakasentro ang mga nabanggit na programang pangkolehiyo) !@)9ntelektwal na pagkatuto ang higit na inihahain ng mga asignatura na nakapaloob sa kurikulum ng programang pangkolehiyo na BA Filipino'
xciii
BA $alikhaing Pagsulat at BA Araling Pilipino sa UPD AB Filipinolohiya sa PUPD at B/< maEor sa Filipino sa P8U) !3)Ang paggamit ng wikang Filipino sa ulat at korespondensya opisyal ay isa sa mabisang paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino) !G)Ang pagtangkilik at panonood ng mga palatuntunang Filipino ay isa sa epektibong paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino) !H)Ang pagbabasa ng iba>t ibang babasahin na nakasulat sa wikang Filipino ay isa sa mabisang paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
30. Ang paggamit ng Filipino sa pagsulat ng mga sulating pampanitikan ay
isa sa epektibong paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
31. Ang pagsasalin sa Filipino ng mga banyagang sulatin para lalong
mabatid ng maraming Pilipino isa sa mabisang paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
32. Ang pagsasalita ng wikang Filipino na hindi ito ikinahihiya ay isa sa
epektibong paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
33. Ang pagpapalimbag ng maraming aklat sa wikang Filipino upang
dumami ang sanggunian ng mgs mag4aaral ay kailangan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
34. Ang paggamit ng wikang Filipino sa pagtatalumpati ay isa sa mabisang
xciv
35. Ang pagtangkilik sa mga pelikulang Pilipino ay isa sa epektibong

36. Ang pagpapahayag ng kuru4kuro at saloobin gamit ang wikang Filipino
ay makatutulong upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)

37. Ang pakikiisa sa mga kilusang may kaugnayan sa pagpapaunlad sa
wikang Filipino ay isang daan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
38. Ang panonood at pakikinig sa mga balita sa radyo at telebisyon na
wikang Filipino ang midyum ay isa sa epektibong paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)
KO8*KLU/:O8 Batay sa isinagawang pag4aaral ng mga mananaliksik tungkol sa paksang PP#n#n#2 ng &g# Piling M#g-## #l !# UP, PUP #t PNU !# K, ik,l,& ng P og #&#ng P#ngkole9i/o n# &#/ M#l#king Kin#l#&#n !# P#g$#$#n#tili #t P#g$#$#,nl#" ng Wik#ng Fili$inoB ay nabuo ang mga sumusunod na kongklusyon% @) Ang pagpili ng mga mag4aaral sa programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wikang Filipino) /a masusing pagsasarbey ng mga mananaliksik ay napag4alaman na kaya pinili ng mga mag4aaral na pumasok o
xcv
mapabilang sa programang pangkolehiyo ay dahil ito ay kagustuhan nila) 8aging malaya ang mga mag4aaral ngayon sa pagpili ng kursong kanilang kukunin na hindi kainakailangan ng impluwensiya ng magulang at ng ibang tao) /a kabilang banda' malaki rin ang nagging bahagdan ng mga mag4aaral na napagsarhan o nawalan ng pagkakataon sa gusto nilang kurso)
7.
/a pagsarbey' sa kabuuan' nagiging instrumento upang maiangat ang kamalayan ng mag4aaral bilang isang Pilipino ang programang pangkolehiyo na BA Filipino' BA $alikhaing Pagsulat at BA Araling
Pilipino sa UPD AB Filipinolohiya sa PUPD at B/< maEor sa Filipino sa P8U ay nagtala ng pinakamaraming tugon na may bilang na B na may katumbas na C)BBI 8angangahulugan na may pinakamalaking gampanin ang programang pangkolehiyo sa tatlong piling pang4estadong mag4aaral
unibersidad sa kalakhang $aynila sa pag4angat sa kamalayan bilang tunay na mamamayang Pilipino at sa pagmamahal sa wikang Filipino) 8angangahulugan din na higit pa sa hangarin na makahanap agad ng magandang trabaho ang layunin nito at naniniwala din ang mga mag4aaral na magiging dalubhasa sila sa wikang Filipino sa pamamagitan bg mga nabanggit na programang pangkolehiyo sa pamamagitan ng paghasik ng kaalaman o pagiging guro) G) /a aspetong pagkatuto' napatunayan na sa wika talaga higit na nakasentro ang mga nabanggit na programang pangkolehiyo dahil sa napakaraming mag4aaral ang tumugon nito)
xcvi
8aikintal ang pagkatutong intelektwal sa mga mag4aaral ng programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wika) H) Ang Pagtangkilik at Paggamit ng Wikang Filipino sa mga *awaing Pang4 unibersidad ng mga $ag4aaral na may Kinalaman sa Pagpapaunlad 8ito) Tinatangkilik ng mga mag4aaral sa pamamagitan ng panonood ng mga palatuntunang Filipino' pagbabasa ng iba>t ibang babasahin na nakasulat sa wikang Filipino' pagsasalita ng wikang Filipino aklat na sa hindi ikinahihiya' Filipino pagpapalimbag upang dumami ng ang
maraming
wikang
sanggunian ng mga mag4aaral at pagtangkilik sa pelikukang Pilipino) *ayundin' ginagamit ang wikang Filipino sa mga gawaing pang4unibersidad gaya ng sa ulat at korespondensya opisyal' pagsulat ng mga sulating pampanitikan' pagsasalin sa Filipino ng mga banyagang sulatin' sa pagtatalumpati at sa
pagpapahayag ng mga kuru4kuro at saloobin) /amakatuwid' ang mga mag4aaral na nasa ilalim ng programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa p4agpapaunlad ng wikang Filipino ay patuloy sa paggawa ng mga epektibong paraan sa pagtangkilik at paggamit ng wikang Filipino sa labas o sa loob ng unibersidad upang lalong mapanatili at mapaunlad ito) "2)Ang Pagpapaunlad sa Wikang Filipino ng mga $ag4aaral sa Aspetong /osyal
xcvii
Ang pakikiisa sa mga kilos ang may kaugnayan sa pagpapaunlad sa wikang Filipino at ang panonood at pakikinig sa mga balita sa radio at telebisyon na wikang Filipino ang midyum ay ilan lamang sa mga epektibong paraan upang lalong mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino sa aspetong sosyal)
(<KO$<86A/:O8 $atapos ang masusing pag4aaral' magalang na inihahayag ng mga mananaliksik ang mga sumusunod na rekomendasyon na ibinatay sa kongklusyon% ") $as mainam kung ang maraming bilang Pilipinong mag4aaral ay kukuha ng kursong naaayon sa kanilang kagustuhan na
magiging daan sa pagpapaunlad ng kanilang sarili) !) 6apat ipagpatuloy ang paghahain ng mga asignaturang mas magpapalawak sa kaalaman ng mga mag4aaral sa
pangkasalukuyang panahon lalo na sa kaso ng pagpapanatili at pagpapaunlad ng wikang Filipino) B) ?igit na patatagin ang layunin at kahalagahan ng pag4aaral ng wikang Filipino) ) ?igit na palaganapin ang mga pamamaraan at preperensyang pangwika na lalong magtataguyodsa wikang Filipino)
xcviii
C) ?igit na pahalagahan ng mga mag4aaral ang mga *awain na may kinalaman sa wikang Filipino) @) 6apat pag4ibayuhin ng mga programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wikang Filipino ang pangunguna sa pagpapatatag at pagpapayabong ng wikang Filipino sa iba>t ibang larangang pang4edukasyon) 3) $aging matulungin ang mga ahensyang pang4edukasyon at pangwika sa patuloy na pagpapanatili at pagpapaunlad ng wikang Filipino upang lalong maging malakas ang pwersa na gaganap sa usaping ito) G) Pantilihing tiyak' malinaw' at umuugnay sa kasalukuyang pangangailangan ng panahon ang mga programang may
malaking kinalaman sa wikang Filipino) H) 9to na ang tamang pagkakataon upang paramihin ang mga programang pangkolehiyo na may malaking kinalaman sa wikang Filipino na maaaring kabilangan ng mga Pilipinong mag4 aaral pagtuntong sa tersyarya) "2)Ang patuloy na pagdaragdag na makatutulong sa pagpapahusay ng pananaliksik na ito ay tinatanggap ng mga mananaliksik upang lalo pang tumibay ang kredibilidad nito)
xcix
TALASANGGUNIAN Akl#t Andres' Tomas Muntin 6) at Feli,ardo : ) Fran+is+o) -urri+ulum 6e.elopment in the Philippine /etting) 8ational Bookstore 9n+) <-1 <nterprises' /ta) -ru,' $anila)"HGH) Au,tero' -e+ilia /)' et)al) Pagbasa at Pagsulat sa 9ba>t ibang 6isiplina) *old Publishing Pala+e' $akati' $etro $anila) !22B) Bobbit' 0ohn Franklin) The -urri+ulum) Allyn and Ba+on' 9n+) Boston) "H"G) Bonilla' -risteto) A Framework on <du+ation -urri+ulum) <du+ation and -ulture Planning /er.i+e $anual) "HH@) 6o+tor' (amades $) Tea+her <du+ation -urri+ula) Philippine <Ktension /er.i+e (e.iew) 6e+ember' "HH@) 0apanese For Busy People) Basi+ 0apanese Le.el ") Asia 6empa (esear+h ang Training (esear+h 9nstitute Foundation' 9n+) !22C) Kelly' Kathleen) -urri+ulum 6esign% A ?andbook ;or <du+ators) /+ott Forseman -ompany' 9llinois) "HGB) Krug' (onald) /tudy and Tea+hing in 6e.elopmental <du+ation) "HH@) La+hi+a' =eneranda /) Komunikasyon at Linggwistika) *$K Publishing ?ouse' /ta)-ru,' $anila) !22!) La+hi+a' =eneranda /)' Perla /) -arpio' et)al) Lingas sa Akademikong Komunikasyon) *$K Publishing ?ouse' Mue,on -ity) !22@) Lee' 6aniel at 0) *wynn Lee) <du+ational -ompeten+ies and -urri+ulum Planning) "HHG) $agandang Balita Biblia) Philippine Bible /o+iety' /ta) $esa' $anila) "HG2) $ag4atas' (osario U)' et)al) Komunikasyon sa Akademikong Filipino) Booklore Publishing -orp) /ta) -ru,' $anila) !223)
Palma' 0esus -) -urri+ulum 6e.elopment /ystem) 8ational Bookstore 9n+) ! K Printing -o)' 9n+) =alen,uela' $etro $anila) "HH!) (ogan) 0ames A) $<- -atalog o; -urri+ulum (esear+h and 6e.elopment Outputs) "HHG) /antiago' Al;onso O) at Tiang+o' 8orma *) makabagng BAlarilang Filipino' Binagong <disyon) (eK Bookstore' 9n+) /ampalo+' $anila) !22B) /tenhouse' Lawren+e) The Tea+her and -urri+ulum $aking $a+millian Publishing -ompany' 8ew :ork) "HG") Taba' ?ilda) -urri+ulum 6e.elopment% Theory and Pra+ti+e) ?ar+ourt Bra+e 0o.ano.i+h' 8ew :ork) "H@!) Tyler' (alph) Basi+ Prin+iples o; -urri+ulum and 9ntrodu+tion) Uni.ersity o; -hi+ago Press' -hi+ago) "H@2) Te!i! Aragones' -ynthia A) Asyanong Pagpapahalaga sa Bagong Kurikulum) Pamantasan ng 8ue.a -a+eres' 8aga) !22 ) -arpio' Perla /) Katanggapan ng !22" (e.isyon sa Al;abeto at Patnubay sa 9speling ng Wikang Filipino ng Piling $ag4aaral sa Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas% 9sang Pagsusuri) PUP' $anila) !22 ) *esta' Anita A) saloobin ng mga $ag4aaral sa Antas Tersarya sa Lungsod ng /urigao Tungkol sa Filipino bilang 9sang Kurso sa Kurikulum) Pamantasan ng Na.ier' /urigao) "HH@) La,aro' $a) Lourdes :)' et al) kurikulum ng AB Filpinolohiya sa PUP sa Pananaw ng mga $Ag4aaral ng AB Filipinolohiya taong aralan !22 4!22C) PUP' $aynila) !22 ) Lori+a' $elanie $) Kahandaan at Kaalaman sa Pagtuturo ng Filipino ayon sa B9nagong Kurikulum ng 6ep<d ng mga $ag4aaral sa Tea+hers <du+ation 9nstitutions) Pamantasan ng Bikol' Lega,pi) !22 ) Web!#/t http%55en)wikipedia)org5wiki5+urri+ulum http%55www)+hed)go.)ph5poli+ies5"HH@)pd; http%55www)in;ed)org5biblio5b4+urri+)html http%55www)pnu)edu)ph http%55www)pup)edu)ph http%55www)topuni.ersities)+om http%55www)upd)edu)ph
ci
http%55www)wisdomFuotes)+om5+at7writingwriters)html Mg# A tik,lo
Abeleda' Kakoi) Ang Wikang Filipino sa Kasalukuyan% Tungkulin at /uliranin) Apigo' $a) =i+toria () Ang Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas Bilang Aktibong Tagapagsulong ng Wikang Filipino tungo sa Pagiging 9sang Pamantasang Umuugit sa Pagkapilipino) PUP) !22B) $edina' (oy) Wikang Filipino% $abisang Panturo) abs4+bnnews)+om) !22B) O+ampo' 8ilo /) Onli in da Pilipins% Ang (eispeling $ula 9ngles sa Paglilinang sa Filipino) Unibersidad ng Pilipinas) "HHG) Turgo) 8elson) Kung Bakit 8agmura Ako ng Putang 9na sa Buwan ng Wika5 Ang 6iskurso ng Kapangyarihan5 Pulitika ng Tunggalian sa Filipino Bilang Wikang Pambansa) !22 )
cii

Thesis Mainpart 1

Загружено:

Сведения о документе

Оригинальное название

Авторское право

Доступные форматы

Поделиться этим документом

Поделиться или встроить документ

Параметры публикации

Этот документ был вам полезен?

Это неприемлемый материал?

Авторское право:

Доступные форматы

Thesis Mainpart 1

Загружено:

Авторское право:

Доступные форматы

Republika ng Pilipinas

Politeknikong Unibe !i"#" ng Pili$in#! KOLEHIYO NG MGA WIKA AT LINGGWISTIKA

Pe%#, Ro&eo P' Pinuno

P o1' Lolit# K' Ab,eg Punong Tagasulit

P o1' E&elin"# *' L#/o! Kagawad

P o1' Robe t M' +#l"#go Kagawad

P o1' Pe l# S' *# $io Tagapayo5Tagapangulo' KF

D ' *o #)on P' S#n .,#n 6ekana' KWL

P o1' Lolit# K' Ab,eg Punong Tagasulit

P o1' E&elin"# *' L#/o! Kagawad

P o1' Robe t M' +#l"#go Kagawad

P o1' Pe l# S' *# $io Tagapayo5Tagapangulo' KF

D ' *o #)on P' S#n .,#n 6ekana' KWL PASASALAMAT

9niaalay sa mga punong pinutol para gawing papel)

9niaaalay sa Panginoong 6iyos at mga magulang)

K#2ik#in 345-3, 6-7

999) /AKLAW AT L9$9TA/:O8

=) BUO6 8* 8ATUKLA/A8 AT KO8*KLU/:O8 $ga 8atuklasan

paraan upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)

upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)

makatutulong upang lalo pang mapanatili at mapaunlad ang wikang Filipino)

18. ang pakikiisa sa mga kilusang may kaugnayan sa pagpapaunlad sa

pinakamalaking tatlong piling

KA+ANATA 8 ANG SULIRANIN AT SANLIGANG PANGKASAYSAYAN

/uhestiyon sa iba pang paksang maaaring maging alternatibo na magpapalawak sa programa)

Pigura ") Kabuuang Pananaw sa Kurikulum

Pagsasanay at pagpapanatili ng mga natutunan sa kurikulum ng programa

Kaalamang Pang-wika at Pang-literatura

Basikong Bahagi ng Panalita

Pigura !) ?ulwarang Konseptwal

Pag4usal ng ilang pantig' magkahalong patinig at katinig) xxix

tumutukoy sa malawakang paggamit' pagpapatatag at

ng mambabasa) I!t #te9i/#piling pamamaraan o teknik na umaangkop sa isang

gawain) Ugn#/#npakikisangkot sa isang gawain na kompleto ang mga

KA+ANATA : PAGLALAHAD NG MGA KAUGNAY NA LITERATURA AT PAG-AARAL

pagkakaroon ng relasyon nito sa isinasagawang pag4aaral)

KA+ANATA 5 MGA PAMAMARAAN GINAMIT AT PINAGKUNAN NG DATOS

!2) Unibersidad ng Katimugang Pilipinas (6a.ao5$indanao#

KA+ANATA 3 PAGLALAHAD, PAGSUSURI AT PAGPAPAKAHULUGAN SA MGA NAKALAP NA DATOS

" " C !C !2 "22

" " "! !C G "22

" " 2 !C 2 "22

B B "3 3C !!)@3 "22

katumbas na C@I' pumangalawa ang P8U na may bilang na "! mag4aaral na

GI' at ang panghuli ay ang UP na may bilang na C mag4

mamamahayag5 tapagbalita iba pa kabuuan sa bawat unibersidad

"! !)@3 "22

mamamahayag5tagapagbalita ang mga mag4aaral)

CB)BB ! ")B "22

nangunguna ang P8U sa may pinakamataas na

"@ 3 !G "@ "22

"! 2 G "22 "2 " !C

" )@3 B@ H)BB "22

nanguna ang UP at P8U na may bilang na

ang mga mag4aaral mula sa UP na may bilang na

o "@I' sumunod ang PUP

komunikasyon edukasyon iba pa kabuuan sa bawat unibersidad

" " 2 !C 2 "22

"! "B)BB ")B "22

Talahanayan @ J Larangan Kung /aan ?igit na 8akatuon ang Kurikulum 777777777777777777777

" "C "

kabuuan sa bawat unibersidad

Talahanayan 3 J Aspeto ng Pagkatuto na 8alilinang sa Pag4aaral ng mga Asignaturang Kabilang sa Kurikulum