LI M U

Ton cu ha l xu th tt yu khch quan ca thi i, do s pht trin ca lc lng sn xut, kinh t th trng, mt quc gia mun tn ti v pht trin th phi m ca hi nhp nn kinh t quc t. Thc t cho thy, k t khi thc hin chnh sch m ca nn kinh t n nay, Vit Nam t c nhiu thnh tu trong vic y mnh xut khu hng ha. Tuy nhin, song song vi tc tng trng kinh t v mc gia tng xut khu hng ha ra th trng th gii th Vit Nam cng ngy cng gp phi nhng ro cn thng mi ca cc nc pht trin nhm ngn cn s thm nhp nhanh chng ca hng ha Vit Nam ni ring v cc nc ang pht trin ni chung. Hin nay, cc nc ang c xu hng gia nhp vo nn kinh t ton cu, d b cc hng ro thu quan nhm t c s lu thng hng ha mt cch t do. Vit Nam cng ang ha mnh vo xu th , trong nhng nm gn y, nc ta t c nhiu tha thun song phng, a phng v t do mu dch v c bit l s kin gia nhp WTO. Cng vi h thng cc quy tc, nguyn tc, cc hip nh ca mnh, WTO to ra mt hnh lang php l t cc nc c th y nhanh tin trnh ton cu ho, t do thng mi, ng thi tip nhn nhng c hi thun li pht trin nn kinh t ca mnh. Tuy nhin, hot ng ca WTO cng vi h thng cc nguyn tc v hip nh ca mnh khng phi lc no cng c li v m bo c s cng bng cho cc nc thnh vin, c bit l i vi cc nc ang pht trin. c th hiu r hn v tm quan trng y, nhm chng em xin chn ti: Bn ph gi v chng bn ph gi trong hot ng thng mi quc t.Nhng gii php cc doanh nghip Vit Nam vt qua ro cn chng bn ph gi cc nc nhp khu. Mc ch nghin cu ca ti Mc ch nghin cu ca ti l cung cp nhng thng tin thc t cng nh ci nhn khch quan v bn ph gi v chng bn ph gi, thc trng bn ph gi Vit Nam ni ring v trn th gii ni chung. i tng nghin cu ca ti Bng vic tm hiu khi nim bn ph gi, cc hnh thc, vai tr cng nh mt tri ca hot ng ny, ti m rng sang khi nim chng bn ph gi; quy nh ca WTO v chng bn ph gi cc hnh thc chng bn ph gi v vai tr ca vic p dng chng bn ph gi. Bn cnh , ti cng phn tch chi tit nhng iu kin mt mt hng c xem l bn ph gi v trnh by r quy trnh t chc thc hin khi kin bn ph gi v cch i ph vi cc iu kin ny. ti cng cung cp nhng thng tin quan trng vthc trng bn ph gi v chng bn ph gi c Vit Nam v trn ton th gii. Cui cng, ti xut nhm gii php cc doanh nghip Vit Nam c th p dng vt qua ro cn chng bn ph gi ti th trng nc nhp khu.

 Phng php nghin cu Nhm nghin cu p dng nhiu phng php khc nhau: so snh, i chiu, phn tch, lp lun v tng hp nhm vn dng vo thc t bn ph gi v chng bn ph gi trn th gii v Vit Nam. Bn cnh , c c ci nhn khch quan, a chiu hn, nhm nghin cu cng tham kho nhng ti liu khc nhau t cc gio trnh, bo ch v nhng trang web chnh thc ca cc t chc ln. Hy vng vi nhng ni dung c trnh by, ti s cung cp nhng kin thc b ch, cn thit v c ngha trong bi cnh ton cu ha hin nay. Mc d u t nhiu thi gian v c gng tm hiu nhng vn cp pha trn nhng ti cng khng trnh khi nhng sai st. Nhm thc hin mong s nhn c nhng kin ng gp c th hon thin ti tt hn. Xin chn thnh cm n!

PHN 1 TNG QUAN V BN PH GI V CHNG BN PH GI

Chng I. Bn ph gi
1. Khi nim bn ph gi T trc n nay, ngi ta thng hiu mt cch n gin, bn ph gi ngha l bn di gi th trng, tuy nhin, i vi thc trng quan h thng mi quc t hin nay, cch hiu trn l khng ng. C nhiu khi nim khc nhau v bn ph gi: Theo iu VI ca Hip nh chung v bun bn v thu quan (GATT) nm 1947 xc nh:Bn ph gi l hnh ng mang sn phm ca mt nc sang bn thnh hng ho mt nc khc, vi mc gi xut khu thp hn gi tr thng thng ca sn phm khi bn trong nc. T in Ting Vit- do Trung tm Ngn ng v Vn ha Vit Nam- B gio dc v o to pht hnh nm 1999 quy nh: Bn ph gi l bn vi gi thp hn gi chung ca th trng nhm cnh tranh chim lnh th trng. Theo iu 4 ca Php lnh gi ca nc Cng ho x hi Ch ngha Vit Nam nh ngha:Bn ph gi l hnh vi bn hng ho, dch v vi gi qu thp so vi gi thng thng trn th trng Vit Nam chim lnh th trng, hn ch cnh tranh ng php lut, gy thit hi n li ch hp php ca t chc, c nhn sn xut, kinh doanh v li ch ca Nh nc. Vi nh ngha ny, Phm vi iu chnh ca n ch t ra i vi vic chng ph gi trong quan h thng mi ti th trng ni a nhng xt v bn cht khng c g tri, mu thun so vi nhng gii thch mang tnh chun mc ca T in, vi nhng quy nh ca GATT, WTO. N vn dng v iu chnh mt cch tng i hp l vn chng bn ph gi trong quan h thng mi quc t vo quan h thng mi ni a, ph hp vi thc tin Vit Nam. M, bn ph gi c hiu l vic bn hng ti th trng M vi mc gi thp hn mc gi hng ho so snh ti th trng ni a ca nc xut khu v vic bn cc mt hng gy ra thit hi vt cht i vi ngnh sn xut trong nc ca M. Cn theo quan im ca Lin minh chu u (EU) th vic bn ph gi lin quan n bt c hng ho nhp khu no vi gi thp hn chi ph. Quy ch chng bn ph gi ca EU nm

1996 cho php p dng thu chng ph gi da trn cc iu kin: Th nht, gi hng ho bn trn th trng EU thp hn gi trn th trng ca nc sn xut; th hai, hng ho nhp khu e da ngnh sn xut ca EU nh chia s th phn, li nhun, vic lmMt nh ngha khc: bn ph gi l tnh trng m doanh nghip nc ngoi bn hng ha thp hn mc chi ph. Theo nh ngha m rng ca mt s chuyn gia kinh t M t nhng nm 1980 v vn c tha nhn n ngay hm nay, bn ph gi c hiu l hnh vi bn mt mt hng vi gi thp hn gi hin hnh ca mt hng trn th trng, nhm lm nh hng n cc mt hng tng t trn cng th trng . Hnh vi ny c th dn n mt trong hai trng hp bt li sau y i vi doanh nghip sn xut nhng mt hng tng t vi mt hng c bn ph gi: Th nht, cc doanh nghip sn xut nhng mt hng tng t mun cnh tranh v gi c th phn th buc phi h gi bn sn phm ca mnh xung ngang bng vi mc gi ca nhng hng ha c bn ph gi. Tuy nhin, lm nh vy th cc nh sn xut s ri vo tnh trng thua l, bi v, c th nh sn xut s phi bn hng ho ca mnh vi mc gi thp hn chi ph sn xut ra mt hng . Th hai, nu nh sn xut khng chp nhn gim gi bn th hng ha ca h khng th tiu th c trn th trng. Nh vy, hot ng kinh doanh s b t lit v nh sn xut c nguy c ri vo tnh trng ph sn. Mt khi nim vi ba ni dung nu trn c lin quan mt thit vi nhau v n l quan h nhn qu; nu ct b bt k v no ca khi nim trn th khi nim s mi mi khng th l mt khi nim hon chnh. Mt sn phm c coi l bn ph gi khi n c a vo hot ng thng mi ti nc nhp khu vi gi xut khu thp hn gi c th so snh c trong tin trnh bun bn thng thng i vi sn phm tng t khi a ti ngi tiu dng trong nc xut khu. Nh vy, trung tm ca khi nim bn ph gi l c s tch bit v gi, khi gi xut khu thp hn ga tr thng thng ca hng ha trong nc xut khu. Bn ph gi hng ho khng ng ngha vi hng ho bn r. Mt nc c th xut khu hng ho sang nc khc, bn vi gi r hn hng ho cng loi ang bn trn th trng nc nhp khu, nu gi bn khng thp hn ga bn ca hng ho trn th trng nc xut khu th hnh ng khng phi l bn ph gi.

V d v vic bn ph gi hng ho: Mt ngi sn xut TV lu nm bn mt hng tivi PANASONIC vi gi 300USD/chic, nu ngi xut khu TV cng loi PANASONIC ti nc khc v bn vi gi 230USD /chic th ngi thc hin hnh ng bn ph gi. Nhng khi nim trn lm sng t ba ni dung c bn tin hnh cc gii php chng bn ph gi phi ch , l: Th nht: Xc nh hnh vi (Bn ph gi l hnh vi bn hng ho, dch v vi gi qu thp so vi gi thng thng).

Th hai: Xc nh mc tiu ca hnh vi ( chim lnh th trng, hn ch cnh tranh ng php lut...).

Th ba: Xc nh h qu xy ra ca hnh vi v vic thc hin mc tiu ca hnh vi (Gy thit hi n li ch hp php ca t chc , c nhn sn xut kinh doanh khc v li ch Nh nc).

Theo iu 23- Php lnh gi ca Vit Nam ngy 8/5/2002, cc hnh vi sau khng b coi l hnh vi bn ph gi:

H gi bn hng ti sng

H gi bn hng tn kho do cht lng gim, lc hu v hnh thc, khng ph hp vi th hiu ngi tiu dng.

H gi bn hng ho theo ma v H gi bn hng ho khuyn mi theo quy nh ca php lut

H gi bn hng ho trong trng hp ph sn, gii th, chm dt hot ng sn xut, kinh doanh, thay i a im, chuyn hng sn xut, kinh doanh. iu kin bn ph gi hng ho l phi lng on c mt hng th trng trong nc trnh ngun hng nhp khu tr li. C th ni bn ph gi hng ho l mt trong nhng biu hin trc tip ln nht ca s can thip ca Nh nc trong lnh vc Ngoi thng, ng thi l th on quan trng m rng kh nng tiu th hng ho trn th trng ngoi nc. c im ca bn ph

gi hin nay l phn ln do Nh nc tin hnh v tn tht do Ngn sch Nh nc gnh chu. 2. Ti sao vic bn ph gi xy ra? Bn ph gi lun i lin vi cnh tranh v l mt trong nhng hnh thc cnh tranh bt chnh. Vic cnh tranh da trn c s cht lng v gi thnh l hnh thc cnh tranh lnh mnh, trong yu t gi c ch trng hn c. Tuy nhin, thay v nghin cu nhm a ra c cc chin lc h gi thnh sn phm cnh tranh lnh mnh th c nhng cng ty li dng chiu bi bn ph gi h b i th. Nhng nm gn y, khi hot ng kinh doanh ton cu ln mnh, mi kha cnh ca vn giao thng quc t phi c gii quyt trong khun php ca lut l, ngi ta mi bn n tnh cng bng v trung thc trong cnh tranh. Cnh tranh cng phi tun th nhng nguyn tc y, c th l cnh tranh phi trung thc v lnh mnh (fair competition) trong mt nn thng mi a phng, phi to ra sn chi bnh ng (level playing field) i vi mi thnh vin, trong , s c lm sai lch mi tng quan cnh tranh ginh li th khng cng bng (unfair advantage) u ng ln n v c th b trng pht. Mt c nhn hoc t chc ch b kt lun vi phm bn ph gi nu hi hai iu kin: ang bn ph gi v mc tiu ca hnh ng bn ph gi l nhm loi b i th cnh tranh. Nhng hnh ng bn ph gi khng nhm loi b i th cnh tranh th khng b coi l bn ph gi (v d: bn hng ti sng, bn hng thanh l, bn hng h gi theo ma, bn hng tn kho li thi v kiu dng v cng ngh nhng vn cn thi hn s dng; bn hng sp ht hn s dng...). 3. Cc hnh thc ca bn ph gi C nhiu hnh thc phn bit cc loi hnh bn ph gi. Theo thng l quc t, ngi ta chia hnh ng bn ph gi thnh 2 loi: bn ph gi hng sn xut trong nc trn th trng ni a v bn ph gi hng nhp khu. Hai trng hp ny thng c tch ring v c gii quyt theo hai b lut ring bit: - Bn ph gi hng sn xut trong nc trn th trng ni a l vic c nhn hoc t chc sn xut t gi tiu th thp hn gi thnh ti th trng trong nc. Mc tiu ca hnh ng bn ph gi ny l nhm loi b khi th trng, hoc ngn cn s thm nhp th trng, ca mt doanh nghip hay mt sn phm ca doanh nghip - Bnph gi hng nhp khu l vic doanh nghip nc ngoi bn hng ha di chi ph ti EU.

Trong thi gian m phn dn ti Hin chng Havana v quan h thng mi quc t, nhng nc tham gia chia vic ph gi thnh 4 loi: - Ph gi v gi: L hnh vi c quy nh trong iu VI ca Hip nh GATT: sn phm ca mt nc c a vo kinh doanh trn th trng ca mt nc khc vi gi thp hn gi tr thng thng ca sn phm. - Ph gi dch v: L hnh vi to ra li th v gi do c ph gi cung cp dch v vn ti bin. - Ph gi hi oi: L hnh vi da trn c s khng ch t gi hi oi t c li th cnh tranh. - Ph gi x hi: L hnh vi xut pht t vic nhp khu hng ho vi gi thp do t nhn hay lao ng kh sai sn xut. Tuy nhin, chng ta s phn tch su hn ba hnh thc bn ph gi sau y, cn c vo mc ch v biu hin: - Bn ph gi bn vng: l xu hng bn sn phm trn th trng th gii vi gi thp hn gi ni a nhm cc i li nhun ca nh sn xut, xut khu. - Bn ph gi chp nhong: l hnh thc bn ph gi xut khu tm thi thp hn gi ni a tng sc cnh tranh, loi tr i th. Khi t c mc ich th mc gi cnh tranh s tng ln mc c quyn. - Bn ph gi khng thng xuyn: L bn gi xut khu thp trnh ri ro ca th trng th gii v gii quyt cc vn kh khn v ti chnh m cng ty ang cn gii quyt gp. Ngoi ra, cn c cc hnh thc bn ph gi khc nh: - Bn ph gi o ngc: l nh gi i vi th trng nc ngoi cao hn so vi trong nc. - Bn ph gi qua li: to ra s chnh lch v gi, t thng mi quc t xy ra. Cc bin tng ca bn ph gi: - Ph gi n: L nhp khu bn hng vi gi thp hn gi ghi trn ha n ca nh xut khu c mi lin kt vi nh nhp khu, ng thi gi cng thp hn gi nc xut khu. Loi ph gi ny l ph gi thng qua chuyn gi. - Ph gi gin tip : l nhp khu thng qua 1 nc th 3 m ti sn phm khng b coi l bn ph gi. - Ph gi th cp: l vic xut khu sn phm c cha ng cc b phn c nhp khu vi gi thng c xem l ph gi.

4. Vai tr ca bn ph gi Tng thm th phn th trng nhm tng quy m kinh doanh:Mt s cng ty xut khu hng vi mc gi thp hn i th chim c th phn cao hn th trng EU. Cng c nhiu cng ty mun thm nhp vo mt th trng nc ngoi hon ton mi, do h phi ph gi kch thch tiu dng, lm cho nhiu ngi bit n sn phm ca mnh hn th trng mc tiu. Loi cc i th cnh tranh, to lp s c quyn trn th trng EU: Mt s cng ty chp nhn mt thi gian di bn ph gi, chu l v doanh thu cc i th ca mnh dn rt ra khi th trng, sau khi t c s c quyn, cng ty s nhanh chng y mc gi ln cao nhm thu ly nhng khon li nhun khng l. Tuy nhin, bn ph gi nhm chin lnh th trng l rt kh khn v sau khi y cc i th ra khi th trng, cng ty cn phi ngn nga s quay li ca i phng khi gi bn sn phm c y ln qu cao. Hn na, EU c th khng ch d dng sc mnh c quyn ca cng ty bng cch nh vo thu li nhun c quyn sau khi cng ty tng gi thnh bn sn phm, v nu khng lm nh vy EU s mt i mt lng hng nhp khu vi gi r, th trng trong nc b cng ty nc ngoi thn tnh. Tng thm li nhun do tng thm doanh thu, cng nh nh gim cc chi ph khi quy m kinh doanh tng ln nn tng doanh thu tng:Mt khi bn ph gi sn phm, mc li nhun trn mi sn phm gim nhng tng li nhun chc chn tng ln. V mt khi bn sn phm vi gi r hn, ng ngha vi vic c nhiu khch hng chp nhn mc gi ca sn phm hn, lm cu sn phm tng ln. Do cng ty cng tit kim c mt khon chi ph sn xut ng k do phi tng quy m sn xut nhm p ng nhu cu th trng. Cng c, tng gi tr thng hiu hi ngoi: Khi mt cng ty quyt nh bn ph gi sn phm, iu ng ngha vi vic cng c nhiu ngi c nhu cu s dng hay bit n sn phm ca cng ty hn. Do vy m nhn hiu sn phm ni ring v thng hiu ca cng ty EU ni chung c cng c v tng cng. l l do m nhng cng ty mi hay cc cng ty mun thm nhp vo mt th trng mi hoc cng ty mun tung ra mt loi sn phm mi hi ngoi thng chn bn ph gi l hnh ng ti u. Thu ngun ngoi t mnh: Bn ph gi ng ngha vi cng c nhiu sn phm c bn ra, nh ni trn, li nhun trn mi sn phm khi bn ph gi gim nhng chc chn tng li nhun s tng, hn na, khi gi gim kch thch tiu dng th nhu cu ca th trng i vi sn phm ph gi tng. Do , cng ty bn ph gi s thu c mt lng ngoi t cc k mnh.

Tuy nhin, bn ph gi cng nm ngoi mun ca nh sn xut v: xut khu nhng khng bn c hng, sn xut nhiu khin cung vt cu, hng ha lu kho lu ngy d b h hng lm cho nh sn xut bn tho nhm thu li mt phn vn. 5. Tc ng ca bn ph gi Tc ng ln nht ca bn ph gi l vic gy ra tn tht vt cht cho ngnh sn xut trong nc. Tn tht ny rt ln, xt trn c gc v m v vi m. Trn gc v m, khi mt ngnh sn xut b e da s dn n vic ph sn ca nhiu doanh nghip thuc ngnh . Ko theo l tnh trng mt vic lm ca cng nhn v cc tc ng lan chuyn sang cc ngnh kinh t khc. Trn gc vi m, i mt vi hin tng bn ph gi, doanh nghip s b mt th trng v mt li nhun. y thc s l mi lo ngi khng ch ca cc nc pht trin m ca c cc nc ang pht trin, v li th so snh ca cc nc lun thay i v cnh tranh ngy cng tr nn gay gt hn trn th trng quc t. Vic nhng cng ty nc ngoi mang hng ha ca mnh sang nc khc cnh tranh khng lnh mnh, ch yu l bn ph gi gy tn hi kinh t cc k ln cho cc cng ty ni a thuc cng ngnh chuyn sn xut cc sn phm tng ng. Dn dn cc cng ty ni a mt th phn v doanh thu v tay ca cc cng ty ngoi quc, khin mt b phn cng ty bn a lm vo tnh trng kh khn, ph sn. Bn ph gi dn bp cht cc ngnh sn xut non tr, thiu sc cnh tranh. y l trng hp thng xy ra cc nc ang pht trin khi cc cng ty a quc gia vi ngun tim lc ti chnh hng hu cng kh nng cnh tranh to ln mun thm nhp th trng bo b ca cc nc ny. Do , cc cng ty a quc gia s ph gi th trng, nhm loi cc ngnh sn xut cn non tr, thiu sc cnh tranh ca cc quc gia ang pht trin do h thng php lut t cc quc gia n cn lng lo, cha bo v c c c ngnh non tr. Xt gc ngi tiu dng, vic hng ha nc ngoi c bn ph gi s mang li nhng li ch c th, trc mt cho h do mua c hng ha vi gi r. Tuy nhin, vic bn ph gi s ko theo hng lot nhng tc ng xu cho cc ngnh sn xut trong nc. N dn dn bp cht cc ngnh sn xut non tr v thiu sc cnh tranh. Ngoi ra, mt khi hng ha bn ph gi chim lnh c th trng th cc nh xut khu chc chn khng dng li m h s nng dn gi hng thu li nhm b p nhng chi ph ca vic bn ph gi. Lc , ngi tiu dng s phi mua hng ha vi gi cao.

Chng II. Chng bn ph gi

1. nh ngha chng bn ph gi Ci khi nim v lut l v chng bn ph gi ra i cng lc vi nhng vn kin php l u tin v bn ph gi: B lut u tin v chng bn ph gi nh ni phn trn, ra i Canada nm 1904, New Zealand nm 1905, c nm 1906 n nm 1947, GATT ra i c ring iu VI v thu chng bn ph gi.Tri qua hn na th k, sau nhiu ln sa i, hon thin, n nm 1994, cc thnh vin ca GATT thng qua Hip nh thc thi iu VI hay thng c gi di tn Hip nh chng bn ph gi ca WTO (ADP). Theo , chng bn ph gi l cc hnh ng (bin php) m c quan c thm quyn p dng i vi hng nhp khu nhm v hiu ha hin tng bn ph gi trn t nc ca mnh, c tc dng chng li ci hnh vi bn ph gi v tc ng m bn ph gi gy ra. Trong thng mi quc t, khi hngha b xem l bn ph gi th chng c thb p t cc bin php chng bn ph gi(antidumping) nh: thu chng bn ph gi,t cc hoc th chp, cam kt hn chnh lng hoc iu chnh mc gicanh xut khu nhm trit tiu nguy c gythit hi cho ngnh sn xut trong ncnhp khu, trong thu chng bn phgi l bin php ph bin nht hin nay. V thc cht, thu chng bn ph gi lmt loi thu nhp khu b sung nh vonhng hng ha b bn ph gi ncnhp khu nhm hn ch nhng thit hido vic bn ph gi a n cho ngnh snxut ca nc nhm bo m s cngbng trong thng mi (ni chnh xc lmt s bo h hp l cho sn xut trongnc). Thu ny nh vo cc nh sn xutring l ch khng phi l thu p tchung cho hng ha ca mt quc gia.Nguyn tc chung nu ra trong Hip nhca WTO l khng c phn bit i xkhi p dng thu chng ph gi, tc l nuhng ha b bn ph gi c xut khu tnhng quc gia khc nhau vi cng bin ph gi nh nhau th s p t mc thuchng ph gi ngang nhau. Mc thuchng ph gi s ph thuc vo bin ph gi ca tng nh xut khu ch khngphi p dng bnh qun (ngay c khi ccnh xut khu t cng mt quc gia) vkhng c php vt qu bin ph gi c xc nh. Cn lu rng chnh sch chng bn ph gi khng phn bit cc trng hp ph gi c hi hay c li cho nn kinh t quc gia.

2. Cc hnh thc chng bn ph gi Khi c hin tng bn ph gi hng nhp khu, c quan c thm quyn s la chn 1 trong 3 bin php sau y: - Khng p dng bin php chng bn ph gi nu nh nc xut khu ch ng ngh nng gi xut khu ln v c c quan c thm quyn v chng bn ph gi chp nhn. Tuy nhin bin php ny t p dng v c quan iu tra chng bn ph gi phi lin tc theo di gi nhp khu hng ha. - p dng thu chng bn ph gi tm thi: L bin php do c quan c thm quyn p dng i vi hng ha b iu tra trc khi c kt qu cui cng v bin php chng bn ph gi vi mc ch ch yu l ngn chn thit hi tip tc xy ra trong qu trnh iu tra. thc hin bin php ny, c quan xt x nc nh nhp khu phi k qu 1 khon tin m bo (bond) nhm tr cho cc khon thu chng bn ph gi hoc tr mt khon thu tm thi hay t cc (cash deposit) vi khon tin tng ng vi mc thu chng bn ph gi d tnh tm thi hoc tm nh ch nh gi tnh thu (with holding of appraisement) tc l phi ch r mc thu thng thng vi mc thu chng bn ph gi d tnh. - p dng bin php chng bn ph gi chnh th: p dng sau khi kt thc v hon tt qu trnh iu tra. 3. Hnh thc thu thu chng bn ph gi Trong nhiu nm tr li y, nhiu nc s dng thu chng bn ph gi nh l mt hnh thc bo h hp php i vi nn sn xut ni a. Do , WTO nu r trong Hip nh chng bn ph gi (Anti-Dumping Agreement) gi tt l ADA cc quy nh nhm ngn nga bin cc bin php chng bn ph gi thnh cc hnh vi li dng, bin chng bn ph gi t mt hnh ng hp php tr thnh mt cng c phc v cc mc ch ring ngoi nhng quy nh ban u. Thu chng bn ph gi c th c tnh theo: - Kiu tnh thu hi t (kiu ca Hoa k):Vic tnh mc thu c cn cvo s liu ca thi im trc khi iu tra(6 thng - 1 nm). Sau khi iu tra, cquan chc nng bt u p dng mt mcthu chng bn ph gi. Sau khi p dngc mt thi gian, nu nh nhp khu yucu nh gi li mc thu (do gi xutkhu tng ln) th c quan chc nng stin hnh xc nh li s tin thu phi nptrong vng 12 thng, chm nht l 18thng ngay sau khi nhn c yu cu. Sau mc thu mi s c p dng.

Vichon thu s c thc hin trong vng 90ngy sau khi xc nh li mc thu cuicng phi np. - Kiu tnh thu n nh (kiu ca EU): C quan iu tra ly s liu cathi im trc khi iu tra tnh bin ph gi v n nh bin ny cho c qutrnh p dng thu chng bn ph gi. Saukhi p dng c mt thi gian, nu nhnhp khu ngh hon thu vi phn trgi cao hn bin ph gi (do gi xutkhu tng) th c quan chc nng s tinhnh xem xt vic hon thu trong vng 12thng, chm nht l 18 thng ngay sau khinhn c ngh hon thu km theo y bng chng. Vic hon thu s cthc hin trong vng 90 ngy k t khi raquyt nh hon thu. 4. Qui nh ca WTO v chng bn ph gi Hin tng bn ph gi c ngun gc kh sm trong thc tin thng mi quc t. Mc d cn c nhng quan im khc nhau, song php lut cc nc u coi y l mt trong nhng hnh vi thng mi khng lnh mnh. Do chnh ph nhiu nc cho rng h cn phi c hnh ng chng li hnh vi nhm bo v ngnh cng nghip trong nc. Vn chng bn ph gi ln u tin c Hip hi cc quc gia nghin cu ngay t nm 1922. n nm 1947, vi s ra i ca Hip c chung v thu quan v mu dch GATT, cc bin php chng bn gi chnh thc c t di s chi phi ca php lut quc t. Lc y, ti ny cha c ch nhiu m ch v sau, khi thng mi pht trin ngy cng nhanh, s cnh tranh tr nn ro rit hn, v cc nc thnh vin ca GATT cng ngy cng ng o hn, th chng bn ph gi mi tr thnh mt mi quan tm tht s. Nm 1967, mt s quy nh v chng bn ph gi ti GATT c chun ho trong Hip nh v thi hnh iu VI ca GATT (Agreement on the Implementation of Article VI), thng c gi tt l Hip nh chng bn ph gi. Thi gian sau , Hip nh v chng bn gi c b sung thm nhiu ni dung quan trng. Sau vng m phn Uruguay, cng vi s ra i ca T chc Thng mi th gii (WTO) cc bn k kt Hip nh v thc thi iu VI GATT 1994, thng c gi vi tn Hip nh v chng bn ph gi ca WTO. L mt trong nhng hip nh thng mi a bin ca WTO, Hip nh chng bn ph gi c hiu lc bt buc i vi tt c cc nc thnh vin ca WTO. Cc quy nh trong Hip nh l c s php l gip cc nc bo h quyn li chnh ng ca cc ngnh sn xut trong nc khi xy ra hin tng bn ph gi. Nm 1995, WTO thnh lp U ban v chng bn ph gi gim st vic iu tra v p dng thu chng

bn ph gi i vi cc nc thnh vin. Sau khi pht hin ra hng ho b bn ph gi c kh nng nh hng n sn xut trong nc, cc ngnh ngh nhng c quan hu trch thc hin vic iu tra v a ra kt lun v vic c thc hin hay khng thu chng bn ph gi bo v sn xut trong nc. Hip nh chng bn ph gi ca WTO quy nh cc bin php chng bn ph gi ch c thc hin trong nhng hon cnh nht nh v phi p ng c 4 iu kin sau: - Sn phm ang bn ph gi: Sn phm ca nc xut khu ang c bn th trng ca nc nhp khu vi mc gi thp hn gi bn thng thng ca sn phm trn th trng nc xut khu. - C s thit hi v vt cht do hnh ng bn ph gi gy ra hoc e do gy ra i vi cc doanh nghip ni a ang sn xut cc sn phm tng t vi sn phm bn ph gi, hoc gy ra s tr tr i vi qu trnh thnh lp ca mt ngnh cng nghip trong nc. - Phi c mi quan h nhn qu gia bn ph gi v thit hi vt cht (hoc e do gy ra thit hi vt cht) do chnh hnh ng bn ph gi gy ra. C quan iu tra khng c p t cho hng nhp khu nhng g do cc yu t khc gy ra. - Tc ng ca bn ph gi phi c tnh bao trm, nh hng ti cng ng rng ln. T cc iu kin trn, khng phi bt k trng hp bn ph gi no cng b p t cc bin php chng bn ph gi. Theo quy nh ca WTO cng nh lut php ca rt nhiu nc th thu chng bn ph gi ch c p t khi hng ha c bn ph gi gy thit hi ng k hay e da gy thit hi ng k cho ngnh sn xut nc nhp khu. Nh vy, nu mt hng ha c xc nh l c hin tng bn ph gi nhng khng gy thit hi ng k cho ngnh sn xut mt hng nc nhp khu th s khng b p t thu chng bn ph gi v cc bin php chng ph gi khc. Thit hi cho ngnh sn xut trong nc c hiu l tnh trng suy gim ng k v sn lng, mc tiu th trong nc, li nhun sn xut, tc pht trin sn xut, vic lm cho ngi lao ng, u t ti cc ch tiu khc ca ngnh sn xut trong nc hoc dn n kh khn cho vic hnh thnh mt ngnh sn xut trong nc. Xut pht t quan im cho rng hnh vi bn ph gi, mt mc nghim trng nht nh l hnh vi thng mi khng cng bng, lut l ca GATT trc y v WTO hin nay u cho php cc quc gia p dng bin php c tnh tr a, t v thng mi. Trong cc bin php hn ch thng mi nh p dng hn ngch, hn ch s lng, tng

thu, cc bin php hn ch c tnh k thut, phi thu quan khc, chng li hnh vi bn ph gi, cc quc gia ch c quyn p dng bin php tng thu nhp khu. Ni cch khc, quc gia b thit hi ch c th p dng thu b sung (thu chng bn ph gi) i vi hng ha nhp khu b xc nh l bn ph gi. Cc bin php hn ch s lng hay cc bin php hn ch phi thu quan khc khng c coi l hp php. Quyn p dng thu bn ph gi ca quc gia b thit hi thc cht l quyn c tnh ngoi l i vi hai nguyn tc trong thng mi a bin: Th nht, l ngoi l i vi nguyn tc i x ti hu quc (MFN). Thu chng bn ph gi ch p dng i vi hng ha c th ca quc gia xut khu c th, b xc nh l i tng ca hnh vi bn ph gi. Th hai, p dng thu bn ph gi cng l ngoi l i vi nguyn tc tn trng cc cam kt v ct gim thu. Quc gia b thit hi khng c ngha v tn trng gi nguyn mc thu cam kt i vi cc hng ha nhp khu l i tng ca hnh vi bn ph gi b cm. Vic xc nh mc thu chng bn ph gi phi da trn trn bin ph gi ca sn phm c lin quan. Bin ph gi chnh l s chnh lch v gi gia gi xut khu ang xem xt vi gi thng thng ca sn phm ti th trng ni a, hoc gi xut khu sang nc th ba, hoc gi cu thnh ca sn phm. Theo quy nh ca WTO, lut quc gia mt nc thnh vin phi ph hp vi cc Hip nh v quy nh ca WTO, nhng vn kin ny c coi nh mt b phn ca h thng php l quc gia. Do cc o lut khung v chng bn ph gi ca cc nc thng lp li tt c cc nguyn tc ca Hip nh chng bn ph gi. p dng cc nguyn tc trong thc t, mi nc c th thm mt s iu khon chi tit thi hnh, da theo th ch php lut ring ca mnh. Nh vy, v cc nguyn tc chung th lut cc quc gia phi ng nht nhng v mt p dng thc tin, v cc quy nh lin quan n th tc p dng bin php chng bn ph gi th c th c nhng im khc nhau. Do , cc quc gia c quyn t do trong vic xy dng cc th tc xc nh hin tng bn ph gi v p dng bin php chng bn ph gi i vi hng ha nhp khu vo nc mnh. Tnh trng ny l nguyn nhn ch yu nhiu nc li dng p dng php lut chng bn ph gi nh l cng c thc hin chnh sch bo h thi qu th trng ni a. 5. Vai tr v tc ng ca chng bn ph gi Chng ph gi l mt cng c li hi m cc nc ang s dng nh mt con bi bo h sn xut trong nc v bo m mt nn thng mi cng bng. Thng thng th tranh chp linquan ti bn ph gi ch thun tu mang tnh thng mi, nhng i khi n ng sau li l cc vn c tnh chnh tr nhy cm ti nc nhp khu cng nh gia

nc nhp khu vi nc xut khu. Ti nc nhp khu vic iu tra v p dngcc bin php chng bn ph gi s ng chm trc tip ti li ch vt cht ca hai nhm li ch cn bn l nhng nh sn xut mt hng tng t v nhng ngi tiu dng mt hng , trong s ny phi k ti nhng nh sn xut s dng mt hng ny nh u vo cho qu trnh sn xut ca h. Mc d li ch chung ca ton x hi c th b gim nu p dng bin php chng bn ph gi nhng thng thng do sc mnh chnh tr ca cc nh sn xut cao hn ca nhm cn li nn c quan c thm quyn vn a ra nhng quyt nh c li cho h. Chnh v vy trong mt s tranh chp d cho nc xut khu rt tch cc vn ng nhng do bi cnh chnh tr nc nhp khu m kt qu cui cngvn kh c th thay i. Nh trn phn tch, bn ph gi b coi l hnh vi thng mi quc t khng c ng bng. Nh vy, to dng li th cnh tranh cn bng gia sn phm trong nc v sn phm nhp khu, bo v th trng ni a chng li cc hnh vi cnh tranh quc t khng lnh mnh, cc quc gia c quyn p dng cc bin php chng bn ph gi. Do mc tiu ca cc bin php chng bn ph gi l b p li nhng thit hi cho ngnh sn xut ni a phi gnh chu do hnh vi bn ph gi gy ra. Mc d, mc tiu ca cc bin php chng bn ph gi c cho l m bo s cng bng trong thng mi quc t nhng trn thc t khng n gin nh vy. i vi cc nc ang pht trin nh n , Brazil, Achentina s dng cc bin php chng bn ph gi bo v nn sn xut cn non tr ca chnh mnh. i vi cc quc gia pht trin, cc bin php chng bn ph gi va l cng c hn ch m ca th trng, hn ch s thm nhp th trng t cc quc gia ang pht trin v va l ci van an ton cn thit cho chnh h. Nh trn nu, cc quc gia c quyn t do trong vic xy dng cc th tc xc nh hin tng bn ph gi v p dng bin php chng bn ph gi i vi hng ha nhp khu vo nc mnh. Dn n, nhiu quc gia lm dng cc bin php chng bn ph gi mt cch ty tin hn ch nhp khu, hn l t c cc mc tiu khc phc c tnh hn ch m Hip nh chng bn ph gi ca WTO cho php. Theo nh gi ca cc chuyn gia trong lnh vc ny th chng bn ph gi khng phi l chnh sch cng m l chnh sch t. l mt phng tin m mt i th cnh tranh c th s dng quyn lc ca Nh nc ginh li th cnh tranh trc cc i th khc. Xt t gc bo h sn xut trong nc, bn hng li l ngnh cng nghip ni a v nn nhn ca bin php ny l cc nh sn xut, xut khu nc ngoi. Chng ta c th nhn thy r hn bn cht v mc ch ny thng qua mt bn bo co ca y ban Thng mi Quc t Hoa K mc ch ca php lut chng bn ph gi v chng tr cp khng phi l bo v ngi

tiu dng m l bo v cc nh sn xut Thc cht, chc nng ca php lut chng bn ph gi l bo v cho cc cng ty v nhng ngi lao ng tham gia vo cc hot ng sn xut Hoa K. V vy, chng c g ng ngc nhin khi ngi hng li t cc li ch kinh t ny l cc nh sn xut, ngc li cc chi ph kinh t s do ngi tiu dng gnh chu. Hn na, cc quy nh chng bn ph gi l mt bin php khc phc thng mi m cc thnh vin ca WTO ng rng l cn thit duy tr h thng thng mi a phng. ng c kinh t s dng bin php chng bn ph gi l nhm duy tr thng mi cng bng. Tuy nhin, theo mt nghin cu gn y cho thy c ti 90% cc bin php ny khng nhm bo v cnh tranh lnh mnh hoc thng mi cng bng. Ni cch khc, bin php c coi l hp php ca WTO, n lt n, quay li bp mo dng chy thng mi quc t v hn ch s pht trin ni ti khch quan ca hot ng ny, i ngc li mc ch ca WTO. Trong qu trnh hi nhp vo nn kinh t th gii, vi nhng u th v lc lng lao ng tr, ng v s lng, r v gi thnh, trong bi cnh thc hin chnh sch tng cng xut khu. Vic hng ha Vit Nam l i tng chu s p t cc bin php chng bn ph gi ca nhiu th trng khc l iu khng th trnh khi. Do cc doanh nghip Vit Nam cn ch ng tm hiu y cc quy nh v bn ph gi, chng bn ph gi ca WTO, cng ca nh cc quc gia nhp khu, t xy dng cc bin php i ph mt cch hu hiu v hiu qu hn.

PHN 2 KIN CHNG BN PH GI IU KIN V QUY TRNH

Chng I. iu kin xem xt vic kin hoc p dng cc bin php chng bn ph gi i vi mt mt hng.
Hin tng bn ph gi ch l du hiu u tin, l iu kin cn ch khng phi l iu kin s dng cc cng c phng v thng mi. V vy nu nh mun kin 1 mt hng bn ph gi hay mun p dng cc cng c phng v thng mi chng li vic bn ph gi th cn chng minh c cc yu t sau y, y mi chnh l iu kin : 1. Xc nh c hnh vi bn ph gi ca hng ha nc ngoi trn th trng trong nc a) Cng thc xc nh bn ph gi Cng thc 1. Vic bn ph gi c xc nh thng qua vic so snh v gi gia gi thng thng v gi xut khu theo cng thc:

Gi thng thng - Gi xut khu = X

Nu X > 0 th c hin tng bn ph gi. Cng thc 2. Bin ph gi l mc chnh lch gia gi thng thng v gi xut khu (tnh trn gi xut khu), theo cng thc:

Bin ph gi = (Gi thng thng Gi xut khu)/ Gi xut khu

Nu BPG > 2% th c hin tng bn ph gi. Gi thng thng cng cao hn gi xut khu th bin ph gi cng ln. Bin ph gi c tnh ring cho tng nh sn xut xut khu nc ngoi hoc tnh chung cho mt nhm nh sn xut xut khu nc ngoi tu thuc vo vic h c hp tc tham gia v iu tra hay khng.

b) Gi thng thng
Gi thng thng (gi TT) l gi bn sn phm ca sn phm tng t vi sn phm b iu tra (SPTT) ti th trng nc xut khu. C ba cch xc nh gi TT (p dng vi cc iu kin c th):

CCH 1

CCH 2
Gi TT c xc nh theo gi bn ca SPTT t nc xut khu lin quan sang th trng mt nc th ba. Khi ti nc xut khu khng c sn phm tng t hoc khi lng sn phm tng t l rt nh, nn khng th em gi sn phm ra so snh.

CCH 3

Gi TT c xc nh theo gi bn ca SPTT ti th trng nc xut khu (ti th trng ni a ca nc ni sn phm c sn xut ra).

Gi TT c xc nh theo tr gi tnh ton (constructed normal value) = Gi thnh sn xut + Chi ph bn hng, hnh chnh (SG&A) + Li nhun.

Trong cc cch thc nu trn, cch 1 l cch thc tnh gi TT tiu chun, c u tin xem xt p dng trc trong tt c cc trng hp. Ch khi khng p ng c cc iu kin s dng cch 1 th gi TT mi c tnh theo cch 2 hoc cch 3. TRNG HP C BIT: - Trng hp sn phm khng c nhp khu trc tip t nc sn xut sang nc nhp khu m c xut sang mt nc th ba trung gian trc khi vo nc nhp khu th gi TT s c xc nh theo gi bn ca sn phm ti th trng nc trung gian (trong trng hp ny nc trung gian c coi l nc xut khu). - Tuy nhin, gi TT vn c th c xc nh theo cc cch bnh thng (gi bn ti nc sn xut) nh khi sn phm c xut khu trc tip khng qua nc th ba trung gian trong cc trng hp sau:

 Sn phm ch n thun chuyn qua cng ca nc th ba; Nc th ba khng sn xut sn phm hoc khng c mc gi no c th em ra so snh c. c) Gi xut khu Gi xut khu (gi XK) l gi bn sn phm t nc sn xut (nc xut khu) sang nc nhp khu. Cc cch thc tnh gi XK (tu thuc vo cc iu kin, hon cnh c th) bao gm:

CCH 1

CCH 2
Gi XK l gi t tnh ton (constructed export price) trn c s gi bn sn phm nhp khu cho ngi mua c lp u tin ti nc nhp khu; hoc mt tr gi tnh ton theo nhng tiu ch hp l do c quan c thm quyn quyt nh.

Gi XK l gi trong giao dch mua bn gia nh sn xut hoc nh xut khu ca nc xut khu vi nh nhp khu ca nc nhp khu.

Trong cc cch thc nu trn, cch 1 l cch tnh gi XK chun, v c p dng trc tin (u tin p dng) khi tnh gi XK (trong cc iu kin thng mi thng thng). Ch khi hon cnh c th khng p ng cc iu kin p dng cch 1 th gi XK mi c tnh theo cch 2.

d) So snh gi thng thng v gi xut khu

C ba cch so snh gi thng thng (TT) vi gi xut khu (XK):

CCH 1

CCH 2

CCH 3
So snh gi TT bnh qun gia quyn vi gi XK ca tng giao dch nu c quan c thm quyn cho rng c s chnh lch ng k v c cu gi XK gia nhng ngi mua, vng hoc thi im khc nhau v c gii thch chnh thc v vic ti sao vic s dng hai cch trn khng th tnh n cc khc bit trn mt cch hp l.

So snh gi TT bnh qun gia quyn vi gi XK bnh qun gia quyn ca tt c cc giao dch ca tng nh sn xut, xut khu

So snh gi TT v gi XK ca tng giao dch (hoc ca cc giao dch thc hin trong cng mt ngy hoc gn nh trong cng mt ngy)

Vic so snh thng tin hnh khu xut xng v so snh vic bn hng vo cng thi im hoc thi im cng ging cng tt. 2. Hnh vi bn ph gi phi gy thit hi ng k, hoc e do gy thit hi nghim trng n ngnh sn xut trong nc ca quc gia nhp khu a) nh ngha thit hi - Thit hi v vt cht i vi mt ngnh sn xut trong nc (thit hi hin ti); - Nguy c gy thit hi v vt cht i vi mt ngnh sn xut trong nc (thit hi tng lai); - Lm tr tr s pht trin mt ngnh sn xut trong nc (khng c qui nh c th). b) Xc nh thit hi Da trn cc yu t sau: - Lng hng ho nhp khu b ph gi: Phi xem xt liu khi lng hng nhp khu c bn ph gi c tng ln ng k hay khng, vic tng ny c th l tng tuyt

i hoc tng i khi so snh vi mc sn xut hoc nhu cu tiu dng ti nc nhp khu. - Tc ng ca hng nhp khu b ph gi n gi trn th trng ni a cho nhng sn phm tng t: Phi xem xt gi ca hng nhp khu bn ph gi c gim 1 cch ng k so vi sn phm tng t ti nc nhp khu hay khng, hay c ng l n lm gim gi mc ng k hoc ngn khng cho gi tng ng k, iu l ra khng xy ra nu khng bn ph gi hng nhp . - Tc ng dy chuyn ca hng nhp khu n cc nh sn xut trong nc nhng sn phm : Vic kho st tc ng ca hng nhp khu b bn ph gi i vi mt ngnh sn xut trong nc phi xem xt tt c cc yu t kinh t c th nh hng n ngnh sn xut , gm nhng yu t sau: Nng sut Th phn Bin ph gi Gi ni a nc nhp khu Suy gim thc t v nguy c suy gim doanh s bn hng S lng hng tn kho Sn lng Tnh trng tht nghip Lng Tc ng tiu cc n lung tin Huy ng nng lc Li nhun T l thu hi vn u t u t Kh nng huy ng vn Tc tng trng Ngoi ra khi quyt nh xem c tn ti nguy c gy thit hi vt cht th cn phi xem xt cc yu t sau: - T l gia tng ng k hng nhp khu c bn ph gi vo th trng, chnh l du hiu cho thy kh nng nhp khu s cao hn tng lai.

- Cc nh xut khu c nng lc ln hoc trong tng lai s c nng lc sn xut gia tng ng k, y l du hiu cho thy nhiu kh nng s gia tng ng k hng xut khu c bn ph gi qua th trng ni a. - Liu hng nhp khu c nhp vi mc gi c lm gim hoc km hm vic tng gi trong nc v lm tng nhu cu hng nhp khu ln hay khng - S tn kho ca sn phm bn ph gi.

LU :Khi sn phm nhp khu c nhp t nhiu ngun, quc gia khc nhau th
c th nh gi tng hp s nh hng ca mt hng thng qua bin ph gi v khi lng hng nhp khu. 3. Quc gia nhp khu phi chng minh c mi quan h nhn qu gia vic bn ph gi v thit hi, hoc nguy c gy thit hi nghim trng cho ngnh sn xut trong nc mnh Vic chng minh mi quan h nhn qu gia hng nhp khu c bn ph gi v thit hi i vi sn xut trong nc c da trn vic kim tra tt c cc bng chng c lin quan trc cc c quan thm quyn. Cc c quan c thm quyn cng phi tin hnh iu tra cc nhn t khc ngoi nhn t bn ph gi, cng ng thi gy thit hi n ngnh sn xut trong nc v tt nhin thit hi ca nhng nhn t ny s khng c tnh vo nh hng do hng bn ph gi gy ra. Nhng nhn t khc c th k n trong trng hp ny bao gm: - S lng v gi ca nhng hng ha nhp khu khng b bn ph gi - Gim st ca nhu cu hoc thay i v hnh thc tiu dng - Cc hnh ng hn ch thng mi hoc cnh tranh gia cc nh sn xut trong v ngoi nc. - Pht trin cng ngh, kh nng xut khu v nng sut ca ngnh sn xut trong nc. KT LUN:Khng c 1 nhn t no trong s cc nhn t nu trn bn thn n c tnh quyt nh dn ti kt lun nhng tng hp cc nhn t trn s dn n kt lun l vic tip tc xut khu ph gi l tim tng v nu khng p dng hnh ng bo h th thit hi vt cht s xy ra.

Chng II. Quy trnh v vic chng bn ph gi

1. Quy trnh Bc 1: a n kin bt u v kin, nhng ngi khi kin phi np n kin vi y bng chng ca: 1. Vic bn ph gi 2. S thit hi ca ngnh 3. Mi quan h nhn qu gia hng nhp khu bn ph gi v thit hi ang nghi ng xy ra. Vic khng nh mt cch n gin m khng c c th ha bng cc bng chng xc ng s khng c coi l p ng y cc iu kin ca n kin. Ngoi ra, n kin cng cn c nhng ni dung chnh sau y: (a) tn, a ch v s in thoi ca ngi np n (b) c tnh ca ngnh cng nghip nc ph gi bi hay trn c s , n ny c lm, bao gm tn, a ch v s in thoi ca tt c nhng ngi sn xut c bit n khc trong ngnh; (c) thng tin lin quan n mc h tr cho ngnh sn xut nc ph gi trong n bao gm: (i) tng sn lng va gi tr sn xut ca sn phm tng t trong nc; v (ii) lng v gi tr ca sn phm tng t trong nc c sn xut bi ngi np n v bi mi mt nh sn xut c nh; (d) bn m t chi tit sn phm b kin l ph gi, bao gm cc c tnh k thut v tnh nng s dng ca sn phm v m s trong biu thu nhp khu hin hnh; (e) quc gia (nc) sn phm b kin bn ph gi c sn xut hay ch to v nu n c nhp khu t mt nc khc nc sn xut hay ch to, nc trung gian t sn phm c nhp;

(f) tn v a ch ca nhng doanh nghip m ngi np n tin l bn sn phm b kin bn ph gi v t l tng lng xut khu sang nc c doanh nghip b cp trong thi hn 12 thng gn nht; (g) thng tin v gi ti sn phm nghi vn c bn khi tiu th trn th trng ni a ca nc (cc nc) xut khu hay nc (cc nc) xut x (hay, tu trng hp thch hp, thng tin v gi ti sn phm c bn t nc (cc nc) xut khu hay nc (cc nc) xut x sang nc (cc nc) th ba hay trn gi tr c xy dng ca sn phm b kin l ph gi) v thng tin v gi xut khu hay, tu trng hp thch hp, v gi ti sn phm b kin bn ph gi c bn li ln u tin cho mt ngi mua c lp nc , v trn c s iu chnh theo quy nh ti iu 10 Lut ny; Sau khi tip nhn n, c quan c thm quyn ch bt u xem xt v kin khi v ch khi n kin i din cho ngnh sn xut quc gia, tc l n tha 2 iu kin sau y: (a) nhng nh sn xut ca quc gia ng vi n kin chim t nht 50% tng lng sn phm tng t trong tng sn lng ca cc nh sn xut tham gia vo v kin ny ( bao gm nhng nh sn xut by t kin tn thnh v phn i v kin) (b) nhng nh sn xut quc gia ng vi n kin chim t nht 25% tng lng sn phm tng t trong nc c sn xut bi ngnh cng nghip quc gia. V d minh ha cho 2 iu kin trn: Nc B c ngnh sn xut go v h mun kin Vit Nam v vic bn ph gi mt hng go. Gi s ngnh go nc B c nhng nh sn xut sau y: - Nh sn xut 1 chim 9% sn lng go ca ngnh - Nh sn xut 2 chim 5% sn lng go ca ngnh - Nh sn xut 3 chim 15% sn lng go ca ngnh - Nh sn xut 4 chim 15% sn lng go ca ngnh - Nh sn xut 5 chim 56% sn lng go ca ngnh

a) Tnh hung a ra: Nh sn xut 4 (15% sn lng) a n kin Vit Nam, v c nhn c s ng tnh ca nh sn xut 2 (9% sn lng). Trong khi , nh sn xut 3 (15% sn lng) v nh sn xut 2 (5% sn lng) phn i v kin ny. b) Xt iu kin: iu kin 1: Ta c 2 nh sn xut tn thnh v kin ny: Nh sn xut 4: 15% Nh sn xut 1: 9%

Tng cng gi tr sn lng ca 2 nh sn xut l: 24% Ta c 2 nh sn xut phn i v kin ny: Nh sn xut 3: 15% Nh sn xut 2: 5%

Tng cng gi tr sn lng ca 2 nh sn xut l: 20% Tng gi tr sn lng ca cc nh sn xut tham gia v kin (tn thnh ln phn i) l 44% trong gi tr sn lng ca cc nh sn xut ng v kin chim hn 50% (24% trong 44%). Kt lun: n kin tha iu kin 1. iu kin 2: Tng gi tr sn lng ca nh sn xut ng vi v kin l 24% < 25% tng gi tr sn lng ca ngnh go c nc B. Kt lun: n kin khng tha iu kin 2. c) Kt lun:n kin khng c xem xt tin hnh iu tra chng bn ph gi.

Bc 2: iu tra s b Vic iu tra s b c tin hnh ch yu xc nh hai nhm vn : Th nht, c tht ngi b kin bn ph gi hay khng v mc ph gi l bao nhiu. Th hai, c thit hi vi ngnh sn xut ni a hay khng (ni pht n kin) v thit hi c hon ton, c thc s do vic bn ph gi trn hay khng. Thng tin lin quan c xc nh thng qua bng cu hi c gi v thu thp trc tip t c pha nguyn n (nh sn xut ni a nc nhp khu) v b n (nh sn xut xut khu nc ngoi v nh nhp khu). Ch thch: Bng cu hi l mt mu bao gm cc cu hi chi tit v tnh hnh sn xut, bn hng, v cc loi chi ph, v thit hi cc bn lin quan tr li v gi v c quan iu tra. Cc bn trong v kin ch c cch hp tc cht ch, cung cp thng tin y , ng yu cu v hiu qu vi c quan iu tra.Cc nh xut khu v cc nh sn xut trong nc phi c t nht 30 ngy tr li bng cu hi c s dng trong iu tra chng bn ph gi . Cc c quan c thm quyn phi to c hi cho ngi tiu dng hng ha tham gia iu tra cho mc ch cng nghip hoc hip hi cc ngi tiu dng trong trng hp sn phm c bn l rng ri, h cung cp cc thng tin v hnh ng ph gi, v thit hi v mi lin h nhn qu c lin quan n qu trnh iu tra. Trong qu trnh iu tra m cc c quan chc nng khng c bng chng v vic bn ph gi hoc v thit hi bin minh cho vic trin khai iu tra tip tc th s dng ngay vic iu tra trng hp ph gi . Ngoi ra, vic iu tra cng b tm dng khi bin ph gi khng ng k (< 2%) hoc khi lng hng ha nhp khu c bn ph gi (< 3%) hoc thit hi tim n/ thc t khng ng k. Bn cnh , nu qui m v kin l qu ln v phc tp, lin quan n nhiu nh xut khu t nhiu quc gia v nhiu nh nhp khu cng nh cc nh sn xut th y ban iu tra c th chn lc mu iu tra bng cch chn nhng nh xut khu t nguyn hp

tc iu tra, v tt nhin nhng nh xut khu t nguyn hp tc nh th ny th s c li cho h v sau ny khi p dng nhng bin php chng bn ph gi. Bc 3: Kt lun s b Trn c s cc d kin thu thp c, c quan iu tra s hp nhn nh v a ra kt lun v v vic bn ph gi. Kt lun ny phi nh gi c nhiu vn lin quan ch yu trn c s nh lng. Bc 4: Cc gii php i cng kt lun s b a) p dng bin php tm thi: Nu kt lun ca c quan iu tra l c vic bn ph gi th cc bin php tm thi s lp tc c a ra nhm hn ch hu qu ca vic bn ph gi ny. Cc bin php tm thi c th c p dng di hnh thc thu tm thi hoc ti u hn l p dng di hnh thc m bo- bng tin mt t cc hoc tin bo m tng ng vi mc thu chng bn ph gi c d tnh tm thi. Bin php tm thi c th c sa i trong thi gian sau . Cc bin php tm thi khng c php p dng sm hn 60 ngy k t ngy bt u iu tra. Vic p dng cc bin php tm thi s c hn ch trong 1 khong thi gian cng ngn cng tt, a s l khng qu 4 thng. b) Cam kt v gi: Ngay sau khi c kt lun s b v vic bn ph gi l c tht v gy thit hi c ho cc nh sn xut ni a. Bn xut khu (thng l t nc b kin) v bn nhp khu (thng l t nc i kin) cn phi hp vi nhau t c mt cam kt v gi. Cc loi tha thun v gi c th t c l: Bn xut khu cam kt tng gi bn n mc xp x gi ca nh sn xut ni a (song vn m bo cnh tranh.
-

Ngng xut khu vi gi b cho l ph gi. Chp nhn b p dng quota vi mt hng . Chp nhn b p thu b sung.

Bin php cam kt ny khng p hng lot m p ty theo tng nh xut khu. Vic p ch ch chm dt khi c xem l thch hp v khng c kin co no t cc nh sn xut ni a na. Khi t c nhng cam kt v gi th qu trnh iu tra c th chm dt ti y. Tr phi nh sn xut mun tip tc hoc C quan c thm quyn mun tip tc iu tra do nhn thy c s nh hng ln ti li ch quc gia. Cam kt v gi t c p dng trong cc v vic chng bn ph gi. Bc 5: Tip tc iu tra Bin php ny c thc hin nhm thu thp thm thng tin, chng c kt lun chnh xc hn. Qu trnh ny cng nhm thu thp cc phn hi v tc ng vi cc bn lin quan sau khi p dng bin php. Cc phin iu trn c th c t chc trong giai on ny cho cc bn trnh by v vn ca mnh nhm t c s cng bng hn. Bc 6: Kt lun cui cng Phi c a ra kt lun ng vi l trnh iu tra nhm lm c s cho cc phn quyt chnh xc. Bc 7: p dng bin php chng ph gi cui cng C quan iu tra chng bn ph gi phi a ra kt lun cui cng. Thng thng s c loi 2 kt lun: a) C bn ph gi: Nu mc ph gi l ng k, gy thit hi thc th vi cc nh sn xut ni a th nh xut khu phi chu mc thu chng bn ph gi. Mc thu chng bn ph gi khng c php vt qu bin bn ph gi. Bn cnh , vic p dng thu chng bn ph gi c th c nh ch 1 thi gian nht nh v li ch quc gia khi iu kin th trng thay i. Mc thu ny khng ng u vi tt c cc nh sn xut m p ty theo tng nh sn xut, ty theo mc ph gi b kt lun. C th l c 3 loi thu sut chng bn ph gi:

1. Thu sut tnh ton: p dng i vi cc cng ty c chn iu tra (Cc b n bt buc) 2. Bnh qun gia quyn ca cc mc thu sut tnh ton: p dng i vi tt c cc cng ty khc chng minh c l khng chu s kim sot ca chnh ph (Thu sut ring) 3. Thu sut chung ton quc: i vi tt c cc cng ty khng tham gia hoc khng th chng minh l khng ch s kim sot ca chnh ph. V d: Thu sut tnh ton p dng cho tng nh xut khu n l: Minh Phu: 4,38%; Kim Anh: 25,76%; Thu sut ring: 4,57% (Dnh cho 31 nh xut khu c nhn din); Thu sut chung ton quc: 25,76% (Dnh cho tt c cc nh xut khu cn li).

V nu c nh xut khu mi mun kinh doanh mt hng b nh thu bn ph gi th h c th trnh c thu sut chung ton qucbng cch chng minh mnh khng lin quan ti cc doanh nghip ang chu thu bn ph gi i vi sn phm . y ban s xem xt v cho h hng mc thu sut ring. Ngoi ra, cn c iu 15 trong Hip nh chng bn ph gi ca WTO: Cc thnh vin ang pht trin:Cng tha nhn rng cc Thnh vin pht trin cn phi c cc chiu c c bit n tnh hnh c th ca cc Thnh vin ang pht trin trong khi xem xt cc n ngh v cc bin php chng bn ph gi theo cc quy nh ca Hip nh ny. Cc bin php iu chnh mang tnh cht phi hp xy dng s c em ra xem xt trc khi p dng cc mc thu chng ph gi nu bin php ny nh hng ti li ch c bn ca cc nc Thnh vin ang pht trin. b) Khng c bn ph gi: Nu kt lun l mc ph gi khng ng k, khng nh hng th bin php tm thi c d b, thu chng bn ph gi khng b p na.

Bc 8: Cc hnh thc r sot li a) R sot do thay i hon cnh (R sot gia k): R sot do thay i hon cnh l hnh thc r sot c tin hnh sau khi p thu chng bn ph gi c mt thi gian nht nh xem xt li vic p thu chng bn ph gi c cn cn thit hay khng v/ hoc liu thit hi c tip tc hoc ti xut hin nu thu chng bn ph gi b hu b hoc thay i hay khng. R sot ny c thc hin trn c s yu cu ca bn lin quan (hoc theo sng kin ca chnh c quan iu tra) vi suy on rng cng vi thi gian, di tc ng ca s pht trin khoa hc ng ngh, phng thc bn hng, nhu cu tiu dng, vic p thu v mc thu p t c th khng cn ph hp v do cn c iu chnh hoc hu b. Nu kt qu r sot cho thy thu chng bn ph gi khng cn cn thit hoc khng cn c cn c th quyt nh p thu s b hu b. b) R sot hong hn (R sot cui k): R sot hong hn l r sot c thc hin ngay trc khi ht thi hn 5 nm k t ngy c quyt nh p thu chng bn ph gi chnh thc hoc k t ngy c kt qu r sot (nu r sot c tin hnh c v bin ph gi v thit hi). R sot c thc hin theo yu cu ca bn lin quan hoc theo sng kin ca chnh c quan iu tra. Nu kt qu r sot cho thy vic ngng p thu chng bn ph gi c th lm tip din hoc ti xut hin hin tng bn ph gi v thit hi th thu chng bn ph gi s tip tc c p dng thm 5 nm na. 2. Minh ha cho quy trnh v vic chng bn ph gi - V kin khn tri ging cotton Chu u V vic iu tra nm 1996. Ngy 30/7/1996, Hi ng bng v Lin minh cc ngnh sn xut dt may Lin minh chu u (Eurocoton), mt hip hi ca cc nh sn xut may mc v hng tng t ca chu u chim phn ln tng sn phm ca ngnh sn xut khn lanh tri ging loi cotton chu u, np n khi kin chng bn ph gi.

a) Thng bo khi kin Ngy 13/9/1996, y ban ra thng bo trn Cng bo v vic khi xng iu tra chng bn ph gi i vi khn lanh tri ging loi cotton nhp khu t Ai Cp, n v Pakistan. Giai on iu tra c y ban la chn l t 01/7/1995 n 30/6/1996. Cuc iu tra c thc hin trn 02 phng din (bao gm iu tra v vic bn ph gi v iu tra v thit hi) c thc hin bi 02 b phn khc nhau. Vic iu tra c tin hnh da trn cc s liu trong Giai on iu tra (Period of Investigation POI), tc l khong thi gian t nht l 6 thng lin trc thng bo khi xng v kin. Trn thc t, POI thng bao trm mt khong thi gian l 12 thng lin trc Thng bo khi xng v kin. iu tra v thit hi, thng th y ban s xem xt din tin ca cc yu t thit hi trong mt khong thi gian di hn, thng l t 3 n 4 nm lin trc Thng bo khi xng iu tra. b) Chn mu iu tra V v vic c quy m ln v phc tp (c bit c lin quan n mt s lng rt ln cc nh nhp khu), y ban ra thng bo v nh p dng k thut chn mu theo iu 17 Quy nh v chng bn ph gi ca EC. Theo iu khon ny, trong cc trng hp s lng nguyn n, nh xut khu, nh nhp khu, loi sn phm hoc s giao dch lin quan qu ln th vic iu tra c th ch gii hn mt s lng thch hp cc cng ty, sn phm hoc giao dch. Cc bn lin quan mun tham gia vo qu trnh la chn c 15 ngy t gii thiu v mnh v cung cp y thng tin v lng xut khu v lng hng bn trong ni a. Vic chn mu iu tra c thc hin trn c s tha thun vi i din ca cc cng ty, hip hi v chnh ph lin quan. Kt qu l v pha cc nh sn xut - xut khu, y ban chn 04 cng ty Ai Cp, 7 cng ty n v 7 cng ty Pakistan vo mu iu tra. y ban cng chn 17 nh sn xut chu u v mt nh nhp khu lin quan cho cuc iu tra ny.

c) Sn phm tng t Sn phm l i tng b iu tra trong v kin ny l khn lanh tri ging loi 100% si cotton hoc pha gia si cotton v si dt tay hoc si lanh, c ty trng, nhum hoc in. y ban phi tin hnh kim tra xem khn lanh tri ging loi cotton m EC sn xut vbn trn th trng EC c phi l sn phm tng t vi khn lanh tri ging loi cotton xut x t Ai Cp, n , Pakistan v xut sang th trng EC hay khng. i din ca cc bn lin quan cho rng khn lanh tri ging ty trng cn c loi khi phm vi sn phm b iu tra v y khng th xem l sn phm tng t. H lp lun rng khn lanh tri ging ty trng khc loi khn lanh tri ging nhum hoc in c v k thut ln i tng s dng cui cng (khn tri ging nhum trng ch yu s dng trong cc bnh vin v khch sn). i vi cc nh sn xut - xut khu, vic yu cu loi mt sn phm no ra khi phm vi sn phm b iu tra (c bit khi sn phm chim t l ln trong tng sn phm ca h) nu h cho rng sn phm khng phi l sn phm tng t vi sn phm c sn xut bi ngnh sn xut EC l rt quan trng. Trong v khn lanh tri ging ny, y ban thy rng EC c sn xut mt hng khn lanh tri ging ty trng v mt s sn phm loi ny khng ch c s dng bi mt nhm i tng ring bit. Do , y ban kt lun rng mc d c s khc bit nht nh gia nhm sn phm sn xut ti EC v nhm sn phm c xut sang EC hoc bn ti th trng ni a nc xut khu nhng khng c s khc bit v cc c tnh c bn v cch thc s dng gia cc sn phm khn lanh tri ging thuc cc loi v cht lng khc nhau. V vy, cc sn phm sn xut v xut khu bi cc nc b iu tra v sn phm sn xut v bn ti EC c xem l sn phm tng t theo cch hiu ca Quy nh v chng bn ph gi ca EC. d) p dng bin php tm thi Ngy 13/6/1997 y ban cng b quyt nh p dng bin php tm thi (p thu chng bn ph gi tm thi) i vi sn phm khn lanh tri ging cotton nhp khu c xut x t Ai Cp, n v Pakistan. Nh thng l trong iu tra chng bn ph gi ca y ban, cc cng ty c la chn lm mu iu tra v hp tc y trong cuc iu tra c hng bin ph gi ring v mc thu chng bn ph gi ring. Cc bin ph gi ring c tnh cho n dao

ng t 3,9% n 27,3%, cc bin ph gi ca Ai Cp t 9,1% n 13,5%, ca Pakistan l 0,2% n 8,2% (Bin ph gi 0,2% c xem l bin ph gi khng ng k de minimis theo iu 9.3 Quy nh v chng bn ph gi ca EC). e) Nh xut khu mi (xut hin sau khi c quyt nh p dng bin php tm thi) Sau khi c quyt nh p dng bin php tm thi, mt s nh xut khu mi t cc nc lin quan mi thng bo v mnh trc y ban, thng thng l vo thi im cui giai on iu tra, v yu cu c hng quy ch nh xut khu mi. Mt vi ch th trong s ny chng minh c vi y ban l p ng y cc yu cu i vi nhxut khu mi (h khng xut sn phm lin quan sang EC trong giai on iu tra m ch mi bt u xut khu sang EC sau giai on ny, hoc k cc hp ng khng hy ngang xut khu hng vi s lng ln sang EC, v khng c mi lin h vi bt k nh sn xut - xut khu no cc nc b iu tra v sn phm ny). Do , cc nh sn xut - xut khu ny c xem l nh xut khu mi v c hng quy ch i x, c th l cc bin php chng bn ph gi chnh thc, ging nh quy ch p dng i vi cc nh sn xut - xut khu hp tc nhng khng c la chn iu tra v thu chng bn gi chnh thc c xc nh cho h theo quy nh ti iu 9.6 Quy nh v chng bn ph gi ca EC. f) p dng cc bin php chnh thc Ngy 28/11/1997, Hi ng chu u thng qua Ngh quyt p thu chng bn ph gi chnh thc i vi sn phm khn lanh tri ging cotton nhp khu c xut x t Ai Cp, n v Pakistan. Theo yu cu ca mt s nhsn xut - xut khu (nu trong bn bnh lun ca h i vi quyt nh s b ca y ban), y ban ng thc hin mt s iu chnh trong cc tnh ton v bin ph gi. Kt qu lmt s bin ph gi c iu chnh xung thp hn so vi mc thu tm thi. C th, bin ph gi chnh thc tnh cho cc nh xut khu hp tc n l t 2,6% - 24,7%, 8,7% - 13,5% i vi trng hp ca Ai Cp v0,1% vi Pakistan. Lu l c ti 4 trong s 7 cng ty Pakistan c la chn c bin ph gi ti thiu (di 2%), do vic iu tra i vi 4 cng ty ny c chm dt v h c hng mc thu chng bn ph gi l 0%.

V vn ny, lu l c s phn bit gia vic iu tra v v vic chng bn ph gi.Quy nh v chng bn ph gi ca EC nu r s phn bit ny, theo vic iu tra ch l mt giai on mang tnh th tc trong mt v vic chng bn ph gi giai on phc v cho vic ra quyt nh cui cng v vic bn ph gi v thit hi trong khi mt v vic chng bn ph gi bao trm ton b qu trnh t khi khi xng iu tra cho n khi ht hn p dng hoc hy bin php chng bn ph gi. g) Gii quyt tranh chp trong khun kh WTO Sau khi Ngh quyt p thu chng bn ph gi chnh thc ca Hi ng chu u c ng ti, n quyt nh khi kin bc b lnh p thu ny theo c ch gii quyt tranh chp ca WTO. Theo n th cc bin php chng bn ph gi ca EC vi phm nhiu iu khon trong Hip nh v chng bn ph gi ca EC. Ngy 12/3/2001, C quan gii quyt tranh chp (DSB) ca T chc thng mi th gii (WTO) thng qua phn quyt v v tranh chp EC thu chng bn ph gi i vi khn lanh tri ging cotton nhp khu t n . h) S lc v cc kt lun trong phn quyt Phn quyt kt lun rng cc bin php thu chng bn ph gi m EC p t i vi sn phm khn lanh tri ging cotton nhp khu t n khng tun th Hip nh v chng bn ph gi ca WTO (ADA), c th vi phm cc iu khon sau: - iu 2.4.2 ca ADA do s dng phng php quy v khng (zeroing) khi tnh ton bin ph gi cho nhng sn phm thuc cc loi khc nhau; - iu 3.4 ca ADA do khng nh gi y cc nhn t gy thit hi nu trong iu khon ny v s dng thng tin t cc nh sn xut khng thuc ngnh sn xut trong nc lin quan; - iu 15 ca ADA do khng xem xt kh nng p dng cc bin php c tnh xy dng m l ra phi p dng i vi trng hp ca n vi t cch l mt nc ang pht trin. i) V vn Zeroing (quy v khng) Trn thc t, trong qu trnh tnh ton l hng c th no bn ph gi, i khi c quan iu tra phi thc hin kh nhiu php tnh so snh gi xut khu vi gi thng thng v sau phi tng hp kt qu chung t cc so snh ring l ny tnh ra mt bin ph gi cho sn phm ni chung.

Trong v vic ny, y ban tnh bin ph gi theo cch thc sau: Trc ht y ban tnh bin ph gi i vi mi loi sn phm khc nhau, tip y ban tnh gp cc kt qu ny ra mt bin ph gi i vi sn phm ni chung. bc th nht, tnh bin ph gi, y ban em gi xut khu bnh qun gia quyn ca mi loi sn phm so snh vi gi thng thng bnh qun gia quyn ca loi sn phm . Tuy nhin, i vi nhng loi sn phm c kt qu so snh mang gi tr m (tc gi xut khu cao hn gi thng thng, hay cn gi l bin ph gi m) th y ban chuyn cc bin ph gi c gi tr m ny v bng 0 chng khng s dng gi tr m. Bng cch ny, khi tng hp tt c cc bin ph gi ca tng loi sn phm xc nh bin ph gi cho sn phm ni chung, cc bin ph gi m khng c s dng b p cho cc bin ph gi dng. Ngi ta gi kiu tnh nh th lZeroing, h qu ca kiu tnh ny l n s lm cho kt qu tnh ton bin ph gi lun b di ln do cc bin ph gi dng c tnh vi trng s ln hn trong khi cc bin ph gi m li b b qua. Trong kt lun ca mnh Ban phc thm gi nguyn cc kt lun ca Ban hi thm v c bit nhn mnh n vic cc tnh ton bin ph gi phi tun th cc quy nh ca ADA. Trn c s nh ngha v bn ph gi ti iu 2.1, Ban phc thm cho rng vic tnh ton bin ph gi ch c th c thc hin cho mt sn phm ni chung ch khng phi l tnh cho tng giao dch ring lin quan n sn phm hoc tng loi/kiu c th ca sn phm . Ban phc thm cng cho rng t c kt qu ny, iu 2.4.2 ca ADA yu cu vic tnh ton phi da trn kt qu ca tt c cc giao dch c lin quan. Do , Ban Phc thm cho rng y ban chu u, bng cch p dng phng php Zeroing, b qua mt s giao dch khi tnh ton bin ph gi i vi sn phm ni chung. j) V vn cc nc ang pht trin V EC khn tri ging ny l v u tin lin quan n vic p dng cc quy nh v i x c bit vkhc bit quy nh ti iu 15 ca ADA ginh cho cc nc ang pht trin trong lnh vc chng bn ph gi. Do , n c ngha c bit i vi cc nc ang pht trin, trong c VN. iu 15 ADA quy nh nh sau: Nc thnh vin pht trin phi ginh s lu tm c bit n tnh trng c bit ca nc thnh vin ang pht trin khi xem xt vic p dng cc bin php chng bn ph gi theo hip nh ny. Cn xem xt kh nng p dng

cc bin php khc c tnh xy dng theo hip nh ny trc khi p dng cc bin php thu chng bn ph gi trong trng hp chng c nh hng n quyn li quan trng ca nc thnh vin ang pht trin. Lp lun trc Ban hi thm, n cho rng EC khng p dng quy nh ni trn, c bit l khng c s lu tm hp l n cc c gng ca cc nh sn xut xut khu n trong vic a ra cc cam kt v gi thay th vic p dng cc bin php thu chng bn ph gi. Ban hi thm kt lun rng: - Th nht, ngha v xem xt kh nng p dng cc bin php khc c tnh xy dng phi c thc hin trc khi p cc mc thu chng bn ph gi chnh thc; - Th hai, thut ng xem xt c ngha lc quan c thm quyn phi thc hin cc hnh ng xem xt tch cc, vi quan im ci m, cc kh nng p dng mt bin php khc phc c tnh xy dng trc khi p dng mt bin php chng bn ph gi. - Th ba, vic EC khng phn hi xut ca cc nh xut khu lin quan mch n gin l t chi c xem l khng thc hin ngha v xem xt cc kh nng p dng bin php khc phc khc c tnh xy dng theo iu 15 ADA. Vi cc lp lun trn, Ban hi thm gii thch cc quy nh trong iu 15 ADA theo hng xc nh r cc ngha v m nc thnh vin pht trin trong WTO phi thc hin i vi nc thnh vin ang pht trin khi p dng cc bin php chng bn ph gi. EC khng khng ngh kt lun ny ca Ban hi thm. Kt lun: y l v kin chng bn ph gi phc tp nht m y ban chu u tin hnh trong thi gian gn y. Tnh phc tp ca v vic xut pht t cc yu t sau y: - V kin c tin hnh nhm vo 3 nc xut khu (Ai Cp, n v Pakistan) vi s lng t ln cc nh xut khu; - Quyt nh s b ca y ban chu u b n kin ra WTO theo c ch gii quyt tranh chp ca t chc ny v b C quan gii quyt tranh chp WTO (DSB) hy b; - Tun th phn quyt ca DBS, y ban phi sa quyt nh s b v nh ch hoc chm dt v vic (ty tng trng hp); - Sau khi chm dt v vic u tin, mt v khc c khi xng i vi khn tri ging c xut x t Pakistan dn ti quyt nh p thu chng bn ph gi nm 2006.

T ni dung v vic, cc nh nghin cu c th rt ra c cc kinh nghim cn thit lm sng t hn v mt php l cc vn c lin quan n kin chng bn ph gi, cc doanh nghip c th rt ra nhng kinh nghim cn thit gp phn i ph tt hn vi cc v. Bi hc rt ra t v vic: T v vic kin chng bn ph gi trn, chng ta c th rt ra mt s bi hc sau: - Cc doanh nghip cn phi nm vng cc quy nh ca WTO v chng bn ph gi c th vn dng mt cch hu hiu t bo v mnh khi tham gia vo cc v kin trn thc t; - Khi tin hnh kin chng bn ph gi i vi hng ha nhp khu t mt nc thnh vin WTO, c quan iu tra (trong trng hp ny y ban chu u) phi tun th cc quyn v ngha v quy nh ti cc Hip nh ca WTO m c th l iu VI hip nh GATT 1994 v Hip nh v chng bn ph gi ca WTO. Do , cc bin php chng bn ph gi p t i vi hng ha nhp khu t mt nc thnh vin WTO phi p ng cc i hi v th tc v ni dung quy nh trong cc nguyn tc khung lin quan ca WTO. Mc d WTO m chnh xc hn l c ch gii quyt tranh chp ca WTO l mt thit ch a phng m ch cc quc gia mi c quyn tip cn (c nhn cc nh sn xut, xut khu khng c quyn ny), mi nh sn xut, xut khu cho rng cc nguyn tc ca WTO b vi phm u c quyn tip cn c quan c thm quyn ca nc mnh thuyt phc Chnh ph khi kin ra c quan gii quyt tranh chp ca WTO (DSB). Vi vic VN chnh thc tr thnh thnh vin ca WTO, t thng 01/2007 cc nh sn xut - xut khu VN cng s c c hi ny: - Khi b kin chng bn ph gi th cn hp tc mt cch nghim tc v y vi c quan c thm quyn gii quyt c th bo v mnh mt cch hu hiu theo cc quy nh c lin quan v gim thiu thit hi trong trng hp b p thu chng bn ph gi. Bi v cc quy nh v chng bn ph gi u c s i x khc nhau i vi cc nhsn xut xut khu trong qu trnh gii quyt ty thuc vo thi hp tc ca cc nh sn xut xut khu. - Khi b p dng cc bin php chng bn ph gi cn vn dng cc quy nh ca WTO c lin quan vi t cch thnh vin tip tc bo v quyn li ca mnh, tranh th s ng h ca Chnh ph VN vcc nc lin quan cng b kin nh VN.

- Khi tham gia xut khu vo th trng mt nc, cc doanh nghip cn lin kt h tr ln nhau v chia s thng tin c lin quan cng nhau bo v quyn li ca mnh. 3. Doanh nghip Vit Nam thng gp kh khn g trong qu trnh b iu tra chng bn ph gi nc ngoi? V bng cu hi: Ni dung rt phc tp, i hi cung cp nhiu thng s trong khi thi han tr li li ngn V chng t, k ton: Nhiu loi chi ph sn xut, kinh doanh khng c chp nhn do cc chng t, ti liu k ton cn thit chng minh; h thng k ton khng theo chun quc t, thiu minh bch. V chi ph: Khng c ngun chi ph d tr cho vic tham kin nc ngoi (c bit l chi ph cho lut s) V tm l: B ng trong i ph (do khng hiu bit v cng c chng bn ph gi v thc trng do dn ti nhng cch ng x khng hp l gy h qu xu (v d: khng hp tc, khng trung thc, khng ng thi hn,..), thiu on kt (khng to c ting ni chung cng bo v li ch).

PHN 3 THC TRNG BN PH GI CHNG BN PH GI TRN TH GII V VIT NAM

Chng I. Thc trng bn ph gi v chng bn ph gi trn th gii 1. Nhng con s thng k T khi WTO c thnh lp vo ngy 01/01/1995, bn ph gi v chng bn ph
gi sm tr thnh mt trong cc vn tranh chp ln ca t chc ny. Song song vi vic t do ha thng mi th cc v iu tra chng bn ph gi c p dng ngy cng gia tng. Thng k s v iu tra chng bn ph gi trn th gii t 01/01/1995 31/12/2012
400 358 350 300 250 200 157 150 100 50 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 246 226 298 266 234 220 201 204 165 213 209 172 166 208 372 315

Ngun: http://www.wto.org Theo s liu thng k ca WTO, t 01/01/1995 n 31/12/2012, trn th gii din ra 4230 cuc iu tra chng bn ph gi v 2719 bin php p dng chng bn ph gi i vi cc mt hng xut khu t 103 quc gia v vng lnh th khc nhau. Cc v iu tra chng bn ph gi din ra nhiu nht trong giai on 1998 2002 vi 1609 v, sau

st gim. T nm 2008, mi nm trung bnh c gn 200 v iu tra chng bn ph gi din ra trn th gii. Thng k s liu cc v kin Chng bn ph gi, Chng tr cp v Bin php t v trn th gii (1995 2012)

Ngun: http://www.chongbanphagia.vn/

Cng c th thy, trong cc cng c phng v thng mi, chng bn ph gi ang l cng c c s dng nhiu nht so vi cc bin php chng tr cp v bin php t v. Thng k s v iu tra chng bn ph gi v p dng thu chng bn ph gi trn th gii theo ngnh t 01/01/1995 n 31/12/2012 S v p dng thu chng bn ph gi 28

Ngnh

S v iu tra chng bn ph gi

I Live animals and products (tm dch: ng vt sng v cc sn phm t chng) II Vegetable products (hng nng sn) III Animal and vegetable fats, oils and waxes (du thc vt, m ng vt) IV Prepared foodstuff; beverages, spirits, vinegar; tobacco (thc phm qua ch bin; ung; thc ung c cn; m chnh; thuc l) V Mineral products (khong sn) VI Products of the chemical and allied industries (ha cht) VII Resins, plastics and articles; rubber and articles (nha, cht do, cao su v cc linh kin)

54

56 14

39 2

56

32

75 858

47 585

553

338

VIII Hides, skins and articles; saddlery and travel goods (da thuc v linh kin) IX Wood, cork and articles; basketware (hng an lt v ch bin t g) X Paper, paperboard and articles (giy v linh kin) XI Textiles and articles (hng dt may) XII Footwear, headgear; feathers, artif. flowers, fans (ph kin) XIII Articles of stone, plaster; ceramic prod.; glass (, thch cao, thy tinh) XIV Pearls, precious stones and metals; coin (ngc trai, kim loi v qu) XV Base metals and articles (kim loi thng v linh kin) XVI Machinery and electrical equipment (my mc v thit b in) XVII Vehicles, aircraft and vessels (phng tin di chuyn)

92

45

214

121

317 32

239 23

166

93

1181

769

369

229

50

29

XVIII Instruments, clocks, recorders and reproducers (nhc c, ng h, my ghi m v pht thanh) XX Miscellaneous manufactured articles (cc linh kin sn xut tng hp) Tng cng

48

34

88

64

4230

2719

Ngun: http://www.wto.org/ Cc cuc iu tra chng bn ph gi c tin hnh nhiu nht i vi cc mt hng thuc 5 nhm ngnh sau y: - Kim loi v linh kin c bn (nhm XV) chim 27,9%; - Ha cht (nhm VI) chim 20,3%; - Nha, cht do, cao su (nhm VII) chim 13,1%; - My mc v thit b in (nhm XVI) chim 8,7%; - Dt may (nhm XI chim 7,5%).

y cng l nhng nhm ngnh thng c hng ha b p thu chng bn ph gi nht.

Ngun: http://www.chongbanphagia.vn/ Danh sch 10 nc khi kin chng bn ph gi nhiu nht trn th gii t 1995 2012 S v kin p dng thu chng bn ph gi 508 312 285

Nc khi kin

S v iu tra chng bn ph gi

n Hoa K EU

677 469 451

Argentina Brazil c Nam Phi Trung Quc Canada Hn Quc

303 279 247 217 200 166 113

215 133 99 129 156 106 72 S liu tng hp t http://www.wto.org/

Hoa K, Lin minh Chu u, c v Canada l 4 nc/ khu vc pht trin khi xng khong 90% cc cuc iu tra chng bn ph gi vo nhng nm 80, v khong 40% cc v kin trong giai on 1995 2001, to thnh big four trong s cc nc kin chng bn ph gi trn th gii. Tuy nhin, t khi thnh lp WTO (tc nm 1995), 4 nc ang pht trin l n , Arhentina, Brazil v Nam Phi li khi xng iu tra chng bn ph gi nhiu hn c big four. Cho n nay, h khi xng gn 35% s v iu tra chng bn ph gi. T , tm nc ny to thnh big eight bao gm 4 nc pht trin v 4 nc ang pht trin tham gia vo hu ht cc v kin v l tm nc chuyn p dng cc bin php chng bn ph gi nhm bo v th trng ni a trc s cnh tranh ca nc ngoi.

Danh sch 10 nc b kin chng bn ph gi nhiu nht trn th gii t 1995 2012 S v p dng bin php chng bn ph gi 664 181 145 149 112 122 103 97 102 82 S liu tng hp t http://www.wto.org/ C th nhn thy, nhng nc m n kin chng bn ph gi nhiu nht thng cng l nn nhn ca nhng v iu tra chng bn ph gi ny, nh Trung Quc, Hn Quc, Hoa K, n , Brazil ng ch l, trong 10 nc ng u danh sch b khi kin chng bn ph gi, ch c 2 nc pht trin l Hoa K v Nht Bn, cn li l cc

Nc xut khu

S v iu tra chng bn ph gi

Trung Quc Hn Quc Hoa K i Loan Thi Lan Nht Bn Indonesia n Lin bang Nga Brazil

916 306 244 234 174 171 171 166 127 116

nc ang pht trin. ng thi, phn ln cc nc b khi kin l cc nc chu v l nhng nc c nn kinh t ln mnh trong chu lc ny, nh Trung Quc, Hn Quc, i Loan, Nht Bn,

Trung Quc 21% 39% 7% 6% 5% 3% 3% 4% 4% 4% 4% Hn Quc Hoa K i Loan Thi Lan Nht Bn Indonesia n Lin bang Nga Brazil cc nc khc

S liu tng hp t http://www.wto.org/ Theo tng s cc v kin t 1995 n 2012, Trung Quc ng u danh sch cc nc b kin nhiu nht vi 916 v, gp 3 ln nc ng th hai l Hn Quc vi 306 v v c khong 21% cc v iu tra chng bn ph gi trn th gii nhm ti nc ny. Ring trong nm 2012 c 208 cuc iu tra chng bn ph gi c tin hnh i vi 36 quc gia v vng lnh th khc nhau, trong Trung Quc l nc b kin nhiu nht vi 60 v iu tra, sau l i Loan v Hn Quc vi 22 v. 2. Nhng xu hng ang din ra trn th gii Qua cc s liu trn, ta c th nhn thy nhng xu hng sau y ang din ra trong cuc chin chng bn ph gi trn th gii: - Cng c chng bn ph gi ang c s dng ngy cng nhiu hn: V s bin php chng bn ph gi V phm vi hng ha b kin

 V s nc/vng lnh th tham gia vo cc v kin - Cc nc ang pht trin ang s dng cc cng c ny ngy cng nhun nhuyn hn. 3. L gii nguyn nhn Th nht, mt s quc gia thc s ang bn ph gi gii quyt tn kho trong nc, thc hin chin lc cnh tranh khng lnh mnh chim lnh th trng. Ni n bn ph gi v chng bn ph gi, Trung Quc l mc tiu ln nht m cc quc gia nhm ti trong cuc chin ny. Ni ting l mt nc quc gia xut khu khng l trn th gii, Trung Quc c mt li th to ln v ngun nguyn vt liu, thin nhin u i, lao ng di do gi r, V vy, hu ht cc sn phm ca nc ny u c li th so snh v gi. iu ny cng kch thch cc nc khc khi xng kin cc mt hng xut khu ca Trung Quc bn ph gi nc h. Ch trong hai qu u nm 2001, trong khi Trung Quc cha tng khi xng bt k v kin no th nc ny nm trong s 8 nc b kin nhiu nht trn th gii, m nc khi xng nhiu nht chnh l Hoa K. 19 trn 42 v kin ca Hoa K i vi hng Trung Quc thnh cng, v mc thu trung bnh m nc ny p dng ln hng Trung Quc ln ti 47,6%. Nhn chung mc thu chng bn ph gi trung bnh m cc doanh nghip Trung Quc phi chu cao hn nhiu so vi doanh nghip ca cc nc khc. Mt khc, Trung Quc b nhiu nc coi nh mt nn kinh t phi th trng, do vic iu tra khng yu cu phi a ra bt k bng chng no v hnh vi bn ph gi hay thit hi ng k, ng thi iu ny cng lm cho mc thu p dng chng bn ph gi ln hng Trung Quc cao hn nhiu ln so vi thc t. Th hai, mt s nc lm dng cc bin php chng bn ph gi nh l hng ro phi thu quan nhm ngn chn dng chy ca hng ha nc ngoi vo nc mnh. Mc d s lng cc v kin chng bn ph gi ngy cng gia tng, tuy nhin t l s v kin m bin php cui cng c p dng rt thp. T l thnh cng thp ca cc v kin cho thy trong nhiu trng hp, kin chng bn ph gi ch n thun l mt cch gy ri vi hi vng cc cuc iu tra s gy ra nhng nh hng tiu cc ti nc b kin. Trong nhng trng hp ny, bn thn cc nc khi kin cng hiu r rng cc bin php cui cng chc chn s khng c p dng. Th ba, kinh t th gii ang suy thoi, nhiu nc ri vo tnh trng xut siu khin h phi s dng cng c chng bn ph gi bo v sn xut ni a ang gp kh khn.

Nhp siu l hin tng ph bin nhng nc c nn kinh t th trng pht trin theo hng m. Ngay nh Hoa K, nn kinh t hng mnh nht th gii, cng chu cnh nhp siu trong sut ba thp k qua. Hoa K l nc c mc nhp siu tnh theo gi tr USD ln nht th gii, vi 633 t USD (nm 2010), ln hn gi tr kim ngch nhp siu ca tt c cc nc nhp siu trong top 10 (tr Hoa K) cng li. Thng thng, nhp khu mt mc chng mc no s c li cho nn kinh t, tuy nhin, nhp siu qu cao s gy ra tc ng xu. Nhp khu trn lan vt qu kim sot ca chnh ph s dn ti hin tng lng ph ngoi t, tc ng xu n sn xut trong nc. Vic nhp khu hng tiu dng qu nhiu s dn ngi tiu dng ti xu hng sng ngoi, khin hng ni a kh tiu th hn. V vy, Hoa K buc phi y mnh vic s dng cng c chng bn ph gi bo v nn kinh t ni a ang lm vo tnh trng kh khn. Th t, cc bin php phng v thng mi cng c ch hn khi cc cng c truyn thng nh hng ro thu quan, giy php xut nhp khu, c g b khi cc nc gia nhp vo cc hnh thc lin kt kinh t quc t, c bit l tro lu FTA trong nhng nm gn y. Khi tham gia vo Khu vc mu dch t do, cc nc trong lin kt cng nhau tha thun thun li ha hot ng thng mi v u t gia cc nc thnh vin bng cch ct gim thu quan v bin php phi thu; thc hin n gin ha th tc hi quan v th thc xut nhp cnh to iu kin cho hng ha, dch v, hot ng u t ca cc thnh vin thm nhp vo nhau. Cc tha thun s nh hng ti hnh vi v chnh sch xut nhp khu ca cc nc. iu ny s khin nhiu nc phi y mnh vic chng bn ph gi bo v th trng ni a trc dng chy nhp khu gia tng. Th nm, cc nc ang pht trin ngy cng nng cao nhn thc v tm quan trng ca cc bin php chng bn ph gi. Brazil l mt trong 5 nc tin hnh nhiu nht cc v iu tra chng bn ph gi trn th gii (sau n , Hoa K, Lin minh chu u v Arhentina) vi 279 v iu tra, trong 133 v c kt qu l p dng bin php chng bn ph gi trong khong 01/01/1995 n 31/12/2012. C th thy xu hng gia tng cc v iu tra v p dng bin php chng bn ph gi ca Brazil trong nhng nm gn y, c bit tng t bin trong nm 2010 vi 37 v, ng th hai th gii sau n (41 v).

Chng II. Thc trng bn ph gi v chng bn ph gi ti Vit Nam

Nhn vo nhng mt hng b kin chng bn ph gi nhiu nht th gii m phn trn trnh by, ta c th nhn thy nhng xu hng sau y ang din ra tc ng mnh m ti tnh hnh xut nhp khu ca Vit Nam: - Nhiu loi hng ha c Vit Nam nhp khu nhiu nht ang l i tng ca nhiu v kin cc th trng khc; - Cc mt hng xut khu mnh ca Vit Nam cng ang nm trong danh sch hng ha b khi kin bn ph gi nhiu nht trn th gii. 1. Chng bn ph gi i vi hng nhp khu vo th trng Vit Nam 5 nhm mt hng b kin chng bn ph gi nhiu nht t 01/01/1995 31/12/2012:

Ngun: http://www.wto.org/

Danh sch 10 hng ha Vit Nam nhp khu nhiu nht nm 2012: Kim ngch Nhp khu STT Tn mt hng (1000 USD) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Thit b in, in t My mc Du, nhin liu St, thp Nha v sn phm nha Hng may mc v ph kin Vi dt kim, mc Hoa qu, tri cy Phng tin vn ti Bng 20.914.034 13.599.416 9.907.789 6.498.317 6.068.740 3.781.949 3.090.446 3.010.707 2.860.496 2.763.227 Ngun: http://trademap.org/

Danh sch 10 nc xut khu b kin chng bn ph gi nhiu nht trn th gii t 01/01/1995 31/12/2012: Nc xut khu Trung Quc Hn Quc Hoa K i Loan Thi Lan Nht Bn Indonesia n Lin bang Nga Brazin S v kin 916 306 244 234 174 171 171 166 127 116 S liu tng hp t http://www.wto.org/ C th thy, nhiu nc trong s ny ang l ngun nhp khu chnh ca Vit Nam. ng thi, trong s cc nc trn cng c nhiu nc nm trong cng khu vc vi Vit Nam, nn kh nng cc nc ny ang bn ph gi ti th trng nc ta l kh ln. Thi gian gn y, trong tin trnh m ca th trng ngy cng su, rng v sc p cnh tranh t hng nhp khu ti th trng trong nc ngy cng ln, mt s Hip

hi/Doanh nghip Vit Nam bt u s dng cc cng c phng v thng mi (chng bn ph gi, chng tr cp v bin php t v) bo v li ch hp php ca ngnh trc hng ha nc ngoi. Tnh n nay, Vit Nam mi ch tin hnh 03 v iu tra, gm c 02 v iu tra t v v 01 v iu tra chng bn ph gi. Trong khi , nhiu loi sn phm m Vit Nam ang nhp khu nhiu, c bit l ha cht, nha, dt may, kim loi, in t v ang l i tng b kin chng bn ph gi nhiu nc. iu cho thy cc doanh nghip Vit Nam vn cha c s hiu bit r rng v y v tm quan trng cng nh cch tn dng cc cng c phng v thng mi bo v th trng ni a v to ra s cnh tranh cng bng vi hng ha cc nc khc. Ngy 01/02/2010, sau 4 nm gia nhp WTO, Vit Nam ln u tin s dng C ch gii quyt tranh chp trong WTO khi gi yu cu tham vn n Chnh ph Hoa K lin quan n cc bin php i vi mt hng tm nc m ng lnh nhp khu t Vit Nam. Thng qua v kin ny, Vit Nam gi thng ip cho th gii rng Vit Nam s tch cc u tranh bo v quyn li ca ca cc nh xut khu khi xut hng ti bt k nc no. V kin em li kinh nghim cho cc doanh nghip ni ring cng vi Chnh ph, Hip hi ngnh ngh ni ring ch ng hn, tch cc hn trong vic s dng cng c chng bn ph gi trong hot ng thng mi quc t m khng nh hng ti quan h ngoi giao vi cc nc khc.

2. Chng bn ph gi i vi hng Vit Nam ti th trng nc ngoi a) Tnh hnh S v iu tra v p dng thu chng BPG i vi hng ha Vit Nam ti th trng nc ngoi giai on 1995 2012

S v iu tra chng BPG i vi hng Vit Nam 1995 - 2012

9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 0 0 1 0 1 1 0 0 3 3 2 2 1 3 3 3 7 8

S bin php p dng chng bn ph gi i vi hng Vit Nam 1995 - 2012

4.5 4 3.5 3 2.5 2 1.5 1 0.5 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 2 2 2 2 2 4 4

Ngun: http://www.wto.org/ Danh sch cc nc khi kin chng bn ph gi i vi hng ha Vit Nam: Nc khi kin Hoa K EU Th Nh K Brazin n Canada Arhentina Peru Ai Cp Indonesia Malaysia Ba Lan Thi Lan S v kin 7 6 5 4 4 3 2 2 1 1 1 1 1

Tng cng

38 Ngun: http://www.wto.org/

Theo s liu thng k ca WTO, t 01/01/1995 31/12/2012, hng ha xut khu ca Vit Nam b 13 nc khc nhau kin bn ph gi 38 v, trong 22 v b p dng thu chng bn ph gi. Theo , t l thua kin ca Vit Nam khi b lin quan ti cc v iu tra chng bn ph gi l khong 58%. Nhm ngnh S v iu tra chng bn ph gi 2 1 1 7 4 4 8 6 2 3 S v b p thu chng bn ph gi 2 1 1 4 2 2 2 4 2 2

I II VI VII XI XII XV XVI XVII XX

Ngun: http://www.wto.org/ Cc mt hng m Vit Nam thng b kin chng bn ph gi nht l kim loi c bn, nha cao su, my mc v thit b in. Tuy nhin, li khng phi nhng mt hng c t l thua kin cao nht. Nhng mt hng c t l thua kin cao nht l nng sn, cc sn phm ch bin t ng vt v thc phm. Trong s 5 nhm hng b kin chng bn ph gi nhiu nht trn th gii, c 3 nhm m hng Vit Nam xut khu i b kin nhiu nht, l kim loi c bn, nha cao su, my mc v thit b in, nhm dt may tuy cha dnh phi v kin no nhng cng lun nm trong tnh trng bo ng. Nh vy, c th thy, d Vit Nam khng phi l mc tiu chnh, nhng nhiu mt hng nc ta ang b cc nc kin chng bn ph gi nhm ti. Nu khng c bin php ng n v kp thi ng ph, cc v kin chng bn ph gi s gy ra nhng thit hi nng n khng ch vi ring doanh nghip m cn vi cc ngnh cng nghip c lin quan v c tnh hnh xut khu ca nc ta. Thng k cc v iu tra chng bn ph gi i vi hng ha Vit Nam ti th trng nc ngoi Thi gian cp nht: 31/09/2013 Ngun: Hi ng t vn v Phng v Thng mi VCCI
STT (Tng Mt hng b Nm s v kin) kin Thi gian Nc kin np n kin Thi gian khi kin Ngy Bin Thi gian Bin php cui cng

Ghi ch

52 2013

My bin th

8/7/2013

26/07/2013

51

ng dn du

Hoa K 02/07/2013 23/07/2013

ng thp

50

Hoa K 16/05/2013

6/6/2013

khng g

49

Si x

Th Nh K

18/10/2012

48 2012

Lp xe p

Braxin

03/09/2012

47

Thp cn ngui

Thi Lan

17/08/2012

Giy mng 46 BOPP Malaysia 27/07/2012 23/04/2013

2.59% 5 nm 12.37 %

Cc nc cng b kin: Trung Quc, Thi Lan, i Loan, Indonesia, vi mc thu tm thi tng ng: 0-17,63%;09,41%; 20,42%;12,55%; mc thu cui cng.

45

Lp xe my

Braxin

25/06/2012

p dng vi 0.065 44 Bt la ga EU 25/06/2012 22/03/2013 Euro/ chic

iu tra ln trnh thu chng bn ph gi t v kin gc hng nhp Trung Quc, theo khu t

Commission Regulation (EU) 27/06/2012 No548/2012; Quyt nh p thu: No 31/12/2012 260/2013.

43

Thp cun khng g

Braxin

13/04/2012

42

Tuabin in Hoa K 29/12/2011 18/01/2012 24/12/2012 gi

51.505 nm 58.49%

Kin p Chng bn 157.0o %41 Mc o thp Hoa K 29/12/2011 18/01/2012 24/12/2012 220.68 % 5 nm cp; Thu chng tr cp: 31.58-90.42% ph gi v Chng tr

40

ng thp cacbon

Hoa K

26/10/2011 15/11/2011

Kin p Chng bnph gi v Chng tr cp: Ngy 15/11/2012: kt qu iu tra ITC khng c thit hi, Khng p dng bin php thu CTC v CBPG.

39

Giy dp

Braxin

4/10/2011

2011 38 Si Braxin 12/9/2011

Ngy 05/07/2012, kt lun cui cng khng nh khng c hnh vi ln trnh thu CBPGt Vit Nam

Thp cun

5,9%-

37

Indonesia

24/06/2011 19/03/2013

3 nm

ngui

55,6%

Mc treo

(iu tra chng ln

trnh thu)

36

qun o bng Hoa K

22/07/2010

2010

thp

35

My iu ha Achentina

16/02/2010

Khng p dng

c hiu

iu tra chng ln trnh thu; Cng ty

34

Th Nh My iu ha K

25/07/2009 20/11/2010

25%

lc t

TNHH in lnh Media Vit Nam l b n bt buc, c tham gia tr li bng cu hi

04/01/2011

2009

64.09% (50,51 USD/ 1000 chic); 33 a ghi DVD n 5/5/2009 2/7/2010 Ritek: 29.75 USD/ 1000 chic 5 nm n bt buc Cng ty Ritek l b

Kin p Chng bn ph gi v Chng tr cp 26/03/2010 DOC a ra mc ph gi chnh thc (52.30% - 76.11%) 15/04/2010: ITC kt lun khng nh c thit hi.

32

Ti nha PE Hoa K

31/03/2009 4/5/2010

52.30% 76.11%

5 nm

Giy v 31 giy cao su Canada 27/02/2009

V kin chm dt do khng c thit hi lin quan ti ph gi (25/09/2009).

Rt n kin do s 30 Giy Braxin 5/1/2009 lng hng nhp khu qu thp

29

Si vi

6/5/2008

28

L xo khng Hoa K

25/01/2008 22/12/2008 116,31 %

5 nm

bc 2008

27

Th Nh Vi bt nha K

1.16 11/1/2008 USD/kg 5 nm

46,94 26 a ghi CD-R n 12/9/2007 6/6/2009 USD/ 1000 chic 2007 5 nm

0,452n hunh 25 quang n 30/08/2007 26/5/2009 1,582 USD/ chic 5 nm

Khng p thu v khng c bng chng 13/5/2007 v vic ln trnh thu chng bn ph gi.

24

Bt la ga

Th Nh K

Khng p thu v khng c bng chng v thit hi. Tuy nhin, ngy 2006 23 Giy m vi Peru 23/5/2006 1/9/2007 thu CBPG Khng p 10/07/2008, INDEPICO thng bo tip tc tin hnh iu tra li. Ngy 2/11/2009 ra quyt nh p thu chnh thc 0.8 USD/i.

Ngy 15/03/2013: 22 Dy curoa Th Nh K 4,55 13/5/2006 31/3/2007 US$/kg 5 nm tip tc p thu CBPG sau r sot cui k: 4.55 S /kg trong 5 nm.

Nan hoa xe 21 p, xe my 2005 Argentina 21/12/2005 24/6/2007 81% 5 nm

n hunh 20 quang Ai Cp 31/10/2005 22/8/2006

0,32 5 nm USD/ci

Chm dt p thu CBPG t ngy 7/7/2005 19 Giy m da EU 14,2%5/10/2006 10% 2 nm 01/04/2011 sau thi gian gia hn p thu CBPG thm 15 thng

18

Vn lt sng Peru

20/9/2004

5,2 USD/

chic

iu tra chng ln 17 n hunh quang EU 10/9/2004 66,1 % trnh thu (thu chng bn ph gi i vi n hunh quang Trung Quc)

T ng chm dt Cht thp 16 khng g EU 24/8/2004 19/11/2005 7,7 % 5 nm hiu lc t ngy 20/11/2010 do khng c yu cu r sot t ngnh sn xut ni a

2004 15

ng tut thp EU

11/8/2004

n kin b rt li

T ng chm dt 15,8 %14 Xe p EU 29/4/2004 34,5 % 5 nm hiu lc t ngy 15/07/2010 do khng c yu cu r sot t ngnh sn xut ni a

2003 13

Lp xe Th Nh

27/9/2004 29%-

49%

12

Vng khuyn EU

28/4/2004

51,2 %iu tra chng ln

kim loi

78,8 %

trnh thu (thu chng bn ph gi i vi vng khuyn kim loi Trung Quc)

11

Tm

Hoa K

31/12/2003 8/12/2004 4,13%- 25,76%

Quyt nh cui cng ca t xem xt hnh chnh ln 7 (10/9/2013): mc thu i vi ton b 33doanh nghip xut khu tm ca VN = 0

iu tra chng ln 10 xt km EU 2003 28% trnh thu (thu chng bn ph gi i vi xt km Trung Quc)

Quyt nh s b ca t xem xt hnh chnh ln th 9 (4/9/2013): thu cho 2 doanh nghip b n bt buc l 0,42USD/kg v 2,15 USD/kg; cho cc doanh nghip b n t nguyn l 0,99 USD/kg.

36,84%9 C da trn Hoa K 24/07/2002 23/06/2003 63,88%

Bt la ga

Hn Quc

2002

n kin b rt li

Bt la ga

EU

2002

n kin b rt li

Giy v 6 giy khng thm nc Canada 2002

V kin chm dt do khng c bng chng v thit hi i vi ngnh sn xut ni a ca EU

2002

2001 5

Ti

Canada

2001

1,48

CAD/kg

0,09 2000 4 Bt la ga BaLan 2000 Euro/ci

Giy dp

EU

1998

V kin chm dt do khng c bng chng v thit hi i vi ngnh sn xut ni a ca EU.

1998 iu tra chng lntrnh thu (thu chng bn ph gi i vi m chnh Trung Quc)

M chnh

EU

1998

16,8%

1994 1

Go

Columbia

1994

V kin chm dt do khng c thit hi i vi ngnh sn xut ni a.

b) Thit hi do cc v kin chng bn ph gi gy ra Trn thc t, cha c mt thng k no th hin y nhng thit hi m cc doanh nghip xut khu Vit Nam ni ring v trn ton th gii ni chung phi gnh chu, nhng ta c th nhn thy r rng nhng thit hi sau y m cc v kin chng bn ph gi gy ra cho nh sn xut cng nh xut khu, d cho b p thu bn ph gi hay mi ch b iu tra.

Trong qu trnh iu tra C mt thc t l ngay t khi bit tin mt mt hng nhp khu b iu tra chng bn ph gi t Vit Nam (thm ch ngay t khi vic iu tra mi ch l nguy c), cc doanh nghip nhp khu u c xu hng ct gim vic nhp khu hng ha l i tng ang b iu tra do c nhng lo ngi v nguy c phi tr thm cc khon thu chng bn ph gi khi nhp khu. Cc tc ng kinh t khng ch dng li cc nh sn xut sn phm b kin chng bn ph gi m lan rng sang cc ngnh cng nghip khc. chnh l phn ng mang tnh dy chuyn ca cc ngnh cng nghip s dng cc sn phm b iu tra bn ph gi lm nguyn liu u vo. Kt qu l trc v trong qu trnh iu tra, lng n hng t nc ang iu tra gim st ng k, gy nh hng bt li, nhiu khi l rt ln, cho doanh nghip xut khu. Thm vo , theo kin doanh nghip buc phi b ra cc chi ph vt cht v nhn lc rt ln phc v cc yu cu t tng lin quan (v d thu lut s t vn, tr li Bng cu hi iu tra, tham gia cc phin iu trn, vn ng hnh lang). Khng phi lc no doanh nghip cng c th kham ni cc chi ph ny. Trong khi nu b khng theo kin, doanh nghip c th mt hon ton th trng lin quan (do thu p dng cho nhng trng hp khng hp tc thng rt cao, mang tnh trng pht). y l la chn rt kh khn cho doanh nghip. Sau khi c quyt nh p thu chnh thc Bn cnh thu nhp khu th hng ha s b p thm thu chng bn ph gi. Ring i vi Vit Nam, do b xp vo din b p dng quy ch nn kinh t phi th trng nn cc mc thu chng bn ph gi cui cng c xc nh cho doanh nghip Vit Nam thng l rt cao (so vi thc t), hn na thng khng n nh do c th r sot iu chnh li mi nm. Mc thu b sung cao nh vy lm tng ng k gi bn ca hng ha Vit Nam ti th trng nhp khu, khin hng ha kh c th cnh tranh c vi hng ha ni a hoc hng ha tng t c nhp khu t cc nc khc. Cnh tranh v xut khu kh khn c th khin doanh nghip ngng sn xut, thm ch ph sn, ko theo nhng nh hng nghim trng n ngi lao ng c bit i vi cc ngnh s dng nhiu lao ng. Cc ngnh cung cp nguyn liu u vo lin quan v u t nc ngoi trong ngnh b kin cng b nh hng ng k. Nhng hu qu bt li ny c th ko di nhiu nm (bi mt bin php thu chng bn ph gi ko di t nht 5 nm v cn c th b gia hn nhiu ln). Mi nm cc doanh nghip c th phi mt thm cc chi ph theo ui cc th tc r sot hng nm hoc cui k nu b yu cu.

Tm li, khi vng vo cc v kin, c bit khi v kin pht sinh th trng xut khu trng im, doanh nghip sn xut, xut khu mt hng lin quan v nhng ch th khc c th s phi chu nhng thit hi rt ln v c uy tn, ti chnh ln thi gian. V vy, vic quan tm n cc yu t c th tc ng n kh nng b kin chng bn ph gi l rt cn thit nhm phng trnh cc v kin khi c th v c bin php sn sng i ph vi chng nu xy ra. c) Nhng yu t lm tng nguy c b kin chng bn ph gi ca hng Vit Nam. - Tng trng xut khu v khng hong kinh t trong nhng nm gn y. Nhn t cnh tranh dn n gi r, xut khu tng t bin l nguyn nhn ch yu khin nhiu loi hng ha Vit Nam c nguy c b kin v cng l tc nhn khin nhiu mt hng tuy cha b kin nhng lun trong tnh trng bo ng. Hin ti, cuc khng hong ti chnh v kinh t ang lan rng trn ton cu, nhu cu tiu dng cc th trng xut khu trng im ca Vit Nam gim st nghim trng. Xut khu chng li c th khin nhiu ngi suy on l nguy c b kin chng bn ph gi i vi hng ha Vit Nam cng phn no gin ra. Trn thc t, nguy c ny khng h gim, bi mc d khng b e da bi lng hng nhp khu t, ngnh sn xut ni a nc nhp khu bn thn h li gp nhng kh khn ln trong vic duy tr sn xut v cnh tranh do khng hong kinh t, v nh mt l t nhin, h tnh ti vic s dng nhiu hn cc cng c bo h c th, trong c chng bn ph gi. iu ny phn no c chng minh vic gia tng mnh cc v kin chng bn ph gi mt hng dt may trong nm 2008. - Tnh cht cc mt hng xut khu ca Vit Nam i vi Vit Nam, cng vi vic hon thin chnh sch m ca, hi nhp vi nn kinh t th gii ng thi cc sn phm xut khu ca Vit Nam c li th so snh v gi nhn cng r, iu kin t nhin u i, ngi lao ng chm ch, cn c... gp phn to ra kh nng cnh tranh cao cho nhng sn phm ny trn th trng quc t, y ngnh cng nghip nc nhp khu vo th bt li. Tuy nhin, cc mt hng ny ch yu c sn xut gin n, phn ln da vo li th t nhin v ngun nhn cng gia cng cho nc ngoi, hm lng cht xm v gi tr gia tng khng cao, V vy, hng Vit Nam ch yu cnh tranh bng gi, khin nguy c b cc nc nhp khu s dng bin php chng bn ph gi i ph tng ln. - Trn thc t hin nay tnh cng ng trong hot ng xut khu ca cc doanh nghip Vit Nam cn rt hn ch, nhiu doanh nghip xut khu sn sng cnh tranh ln

nhau ginh git cc hp ng bng mi gi, t gy thit hi xut khu ca Vit Nam v khin nguy c b kin chng bn ph gi gia tng. - Nn kinh t phi th trng trong cam kt gia nhp WTO. Vit Nam phi chp nhn b coi l nn kinh t phi th trng n 2018. y l mt yu t rt bt li i vi doanh nghip Vit Nam khi b kin bi khi tnh ton bin ph gi, c quan iu tra nc ngoi s khng s dng cc s liu v chi ph, gi c ti Vit Nam m thay th bng cc s liu cho cc chi ph tng ng t mt nc th ba no . Phng php tnh ton ny thng khin bin ph gi cao hn nhiu so vi thc t sn xut kinh doanh ca doanh nghip Vit Nam. y r rng l mt yu t c th khch l cc nh sn xut ni a nc nhp khu i kin. Cho n nay, Vit Nam v ang phn u t c s cng nhn ca cc nc khc v nn kinh t th trng. Tnh n thng 4/2012, c 28 nc cng nhn Vit Nam c nn kinh t th trng: Thi im cng nhn 25/10/2009 17/04/2010 07/04/2008 27/02/2009 17/05/2010 03/05/2007 03/05/2007 07/09/2007

STT

Quc gia

1 2 3 4 5 6 7 8

n Achentina Angola Australia Belarus Brunei Campuchia Chi l

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

c Hn Quc Indonesia Lo Malaysia Mozambique Myanmar Nam Phi New Zealand Nga Nht Bn Nicaragua Panama Peru Philipines

10/03/2008 16/11/2009 03/05/2007 03/05/2007 03/05/2007 2010 03/05/2007 24/05/2007 27/02/2009 06/07/2007 30/10/2011

2010 03/12/2007 03/05/2007

24 25 26 27 28

Singapore Thi Lan Trung Quc Ucraina Venezuela

03/05/2007 03/05/2007 10/2004 06/11/2007

Ngun: Hi ng t vn cc bin php phng v thng mi - VCCI C th thy, nguy c hng ha Vit Nam b kin chng bn ph gi ti cc th trng nc ngoi ang gia tng hn bao gi ht do c nhng nguyn nhn khch quan khng th kim sot c v nhng nguyn nhn ch quan. T vic nghin cu thc trng v nhng yu t tc ng ti tnh hnhtrn, cc nhm gii php c xut gip doanh nghip Vit Nam vt ra cc ro cn bn ph gi trong thng mi quc t.

PHN 4 CC NHM GII PHP VT RO CN CHNG BN PH GI

Trong hn 13 nm qua, cc mt hng thng xuyn b cc th trng nhp khu kin bn ph gi tp trung vo ngnh hng ha cht, st thp, giy v sn phm da, hng in t, thy sn, ng vt, sn phm g, dt may... Nh kt qu nghin cu ca n do Gio s - Tin s V Thanh Thu, thnh vin Hi ng Trng ti quc t Vit Nam thc hin, th nhng nc thng i kin bn ph gi chnh l nhng nc b kin nhiu nht. T 1995 n nay, trn th gii c 43 nc khi kin cc v kin bn ph gi hng ha vi 3.427 v. T l thua kin ca cc v kin tng v bn ph gi kh cao trung bnh ti 63,76% v. Thc t, c rt nhiu mt hng ca Vit Nam b kin bn ph gi nhng khng do doanh nghip Vit Nam sn xut, ch yu do hng ca Trung Quc mun trnh b p thu

nhp khu cao, xut hng sang Vit Nam, hoc chuyn phn gia cng sang Vit Nam ri mi xut n th trng nhp khu. V mt hnh thc, nguy c kin thng cao hn khi c hin tng tng t bin lng xut khu vo mt th trng v gi xut khu thp. V th i ph vi nhng nguy c ny v lu di, doanh nghip cn tnh n chin lc pht trin a dng th trng, trnh pht trin qu nng mt khu vc no v chuyn dn sang cnh tranh bng cht lng thay v bng gi. Doanh nghip cn phi hp cht ch vi cc doanh nghip khc, vi hip hi ngnh ngh v vi c chnh ph nh nc. Bn cnh , doanh nghip cng cn phi trang b nhng kin thc c bn, o to i ng nhn lc v c nhng chnh sch k hoch ph hp khi xut khu sang th trng nc ngoi. V mt iu cng quan trng khng km l cc doanh nghip cn tun th theo ng lut.

Chng I. Nhm gii php i ph vi cc v kin bn ph gi

Bin php i ph: Khng c bin php hon ho trnh c cc v kin chng bn ph gi, ch c th hn ch mc no . V th, doanh nghip cn tnh n cc bin php i ph khi khng th trnh khi mt v kin. 1. i vi Doanh nghip khng kin mt cch hiu qu, doanh nghip cn: - Cch thc khng kin tt nht v gim thiu thit hi (t c bin ph gi thp nht c th) l tham gia tch cc vo v kin, tr li cc bng cu hi, cung cp cc s liu chng minh cho mnh. Vic bt hp tc hoc n gin l khng tham gia vo v kin c th dn ti cc mc thu rt cao, mang tnh trng pht. Cc doanh nghip trong qu trnh iu tra phi hp tc vi c quan iu tra, cung cp cho c quan iu tra tt c cc thng tin m c quan cn. iu quan trng nht khng phi l chng minh rng l phi thuc v mnh m l gim thiu mc p thu chng bn ph gi cng thp cng tt. Tn trng thi hn ca cc Bng cu hi v hp tc vi b n khc trong qu trnh iu tra cng rt quan trng. - Chun b sn sng v ngun lc (nhn lc v vt lc) cho v kin (bi theo ui v kin, doanh nghip cn tham gia vo rt nhiu cc hot ng t tng trong 1-1,5 nm v nhng cuc r sot sau vi t vn ca lut s chuyn nghip). V vt lc, doanh nghip cn chun b cc chi ph thu lut s, chi ph cho cc hot ng khng kin, v chi ph cho vic i li, n khi tham gia vo cc qu trnh khng kin. V ngun nhn lc

lc, mc d thu lut s, cc doanh nghip vn phi dnh mt ngun nhn lc ng k cho vic khng kin m c th l vic phc v cung cp thng tin theo xut ca lut s hoc theo yu cu ca c quan iu tra. Lut s khng th lm thay cng vic ca cc nhn s cng ty. V vy vic c nhn s ph hp cho vic khng kin l rt quan trng. Bao gm: lnh o cao cp ca doanh nghip, cn b doanh nghip phu trch bn sn phm lin quan v cn b ph trch k ton. - Ch ng thng lng v cam kt tng gi xut khu nu tht s doanh nghip c hnh vi ph gi, gy thit hi cho cc doanh nghip cng ngnh. - Nhanh chng thu lut s t vn c nng lc ngay khi v kin xy ra xy dng chin lc i ph ph hp, t hiu qu nht cho trng hp c th ca doanh nghip. - on kt vi cc doanh nghip khc trong hip hi ngnh ngh, hoc trong cc t chc nhm sn phm theo ui v kin. Phi c s phi hp tt gia cc bn lin quan nh hip hi tiu dng v cc nhm li ch nc nhp khu. - Chun b s sch, ti liu, kim ton hch ton mt cch y v minh bch. - Tch cc vn ng hnh lang v cung cp thng tin kp thi cho bn iu tra. Doanh nghip khi b kin cng ng ngh n chuyn thng kin m cn tun th nhng vn nu trn c c mc thu chng bn ph gi thp nht theo ng theo ng Trn Anh Sn, Ph Cc trng Cc Qun l cnh tranh Nu ch mt doanh nghip thc hin cc n lc ny th kt qu s rt hn ch bi cc hin tng c xem xt chung t tt c cc nh xut khu t nc xut khu lin quan. V vy cc chin lc nhm phng trnh vi cc v iu tra chng bn ph gi, chng tr cp phi c thc hin ng thi v thng nht bi tt c cc doanh nghip xut khu lin quan. Hip hi ngnh hng l ch th c suy on l c th thc hin tt nht vic ny. 2. i vi Hip hi ngnh hng a) Vai tr ca Hip hi ngnh hng - L mt bn lin quan chnh thc ca v iu tra:L mt bn trong v iu tra, Hip hi thc hin vic cung cp thng tin, a ra quan im, lp lun phn bin nh bt k bn no trong v iu tra tt c cc bc ca qu trnh iu tra (tr cc ni dung c lin

quan trc tip n vic tnh ton bin ph gi/tr cp c th ca tng doanh nghip b n c la chn). - L im kt ni v thng nht hnh ng ca cc doanh nghip xut khu b n: hot ng thun ty ni b ca pha b n trong qu trnh iu tra. V vy, vic kt ni cc doanh nghip ra sao, thng nht chin lc khng kin nh th no hon ton ph thuc vo s ch ng ca hip hi, doanh nghip vi s t vn ca lut s nhm 02 mc tiu c bn: H tr cho cc doanh nghip xut khu trong hot ng khng kin c th ca doanh nghip h; To iu kin hot ng khng kin ca c ngnh thng qua Hip hi c thc hin thun li v hiu qu. - Vai tr khc: Ngoi nhng hot ng c tc ng trc tip trong vic khng kin, Hip hi ngnh hng cn ng vai tr l u mi cho nhng hot ng quan trng trc v sau v iu tra. b) Gii php ca cc hip hi ngnh hng khi i ph vi v kin - Thng nht chin lc v trin khai cc hot ng quan h cng chng (c bit vi cc nhm li ch c cng quan im vi doanh nghip xut khu b n nh cc nh nhp khu, cc n v bn l, i din ngi tiu dng), to ting ni chung gia cc doanh nghip cng nh s ng h ca Chnh ph, ngi lao ng, cc n v sn xut u ngun hoc cui ngun, cc n v truyn thng - Lp v trin khai chin lc khng kin ca c ngnh trong tng giai on c th ca v iu tra (v d tnh ton cc mc cam kt thch hp cho Tha thun nh ch, khiu kin, vn ng Chnh ph khiu kin ra WTO) - Cc doanh nghip c th thu chung lut s bt i gnh nng chi ph, ng thi thng nht trong vic tr li vt qua nhng ci by c t sn trong cc bng cu hi. - Thng qua hip hi quy nh hnh vi th trng ca cc nh xut khu bo v ln nhau, khng b cc doanh nghip nc nhp khu bt cht trn thng trng. - Thit lp c ch phi hp vi nhau tham gia khng kin v hng li khi khng kin thnh cng khuyn khch cc doanh nghip tham gia khng kin. T chc cc doanh

nghip c kim ngch xut khu ln, chim th phn ln lin hip vi nhau khng kin, chia s chi ph, chia s thng li. - H tr cho cc doanh nghip xut khu v cc thng tin lin quan n cc th trng xut khu, v chnh sch thng mi ca quc gia c v kin chng bn ph gi v chnh sch thng mi ca Vit Nam, v php lut chng bn ph gi.Vic h tr c th c thc hin thng qua cc hnh thc: hi tho, tp hun, cung cp cc ti liu hng dn v lut chng bn gi cho doanh nghip. - Hip hi l c quan thch hp nht huy ng v iu hnh mi ngun lc ti chnh v hip hi l ngi iu phi cc hot ng chun b v i ph vi vic iu tra. 3. i vi Chnh ph Vai tr ca Chnh ph trong cc v vic chng bn ph gi cn c xc nh mt cch ng mc. - Nghin cu thnh lp cc qu tr gip theo ui cc v kin phc v cho vic xut khu gip cho cc doanh nghip khng kin v mt ti chnh. - H tr cc doanh nghip trong v cc vn lin quan n thng tin v tr gip k thut, cung cp dch v t vn. Cc c quan i din nc ngoi ca chnh ph cn gip cc doanh nghip v mt cung cp thng tin, nht l nhng thng tin lin quan n vic nc ngoi kiu kin doanh nghip Vit Nam v thng tin lin quan n nhng lut s gii nc s ti c kh nng gip cho doanh nghip thng kin. - Tuyn truyn tnh hnh tng cng lng tin cho cc doanh nghip theo ui v kin. - Hng dn tr li bng cu hi do c quan iu tra bn khi kin nhm m bo bng cu hi y thng tin v ph hp vi cc quy nh. V d thc tin: Bi hc t v kin chng bn ph gi c basa v tm V c basa b khi kin vo thng 6-2002, kt thc vo thng 6-2003, b p mc thu chng bn ph gi t 36,84% ti 63,88% ln doanh nghip VN. V kin tm bt u t thng 12-2003, kt thc thng 11-2004, vi mc thu t 4,13% ti 25,76% ln doanh nghip VN. Theo phn tch ca ng Andrew Hudson thuc d n: VN hi nhp kinh t th gii, nng cao nng lc chng bn ph gi, s d v kin tm mang li kt qu tt hn, b p

mc thu thp hn l v VASEP d on trc v c thi gian chun b khong 2 nm (trong khi v kin c basa ch c hn 1 thng chun b). Hn 10 cuc tp hun v chng bn ph gi cho cc DN xut khu tm c t chc, do vy vic tr li cc bng cu hi kh tt. Ngoi vic thu lut s gii chuyn ngnh, v kin tm cn tranh th c s ng h ca cc t chc phi chnh ph VN v nc ngoi nh lin on hnh ng ngi tiu dng, hip hi cc nh phn phi thy sn Hoa K, nhm c trch tm. Cc doanh nghip VN cn phi hp vi cc b n khc l Thi Lan trao i thng tin trong qu trnh din ra v kin. Cn bit s dng nhiu knh tin hnh lobby (vn ng hnh lang), c chin lc v k hoch r rng, ch ng v tch cc trong mi giai on trc, trong v sau v kin. chng bn ph gi c xem nh mt ci van an ton iu tit hng ha ca tng quc gia trong nn kinh t m. i ph vi nhng v kin chng bn ph gi rt tn thi gian, tin ca v cng sc. Do vy, mi DN cn phi a dng ha sn phm, tm kim nhiu th trng hn, c chin lc xy dng thng hiu mt cch bi bn sc ng u vi nhng thng hiu mnh v xa hn l i ph vi nhng v kin chng bn ph gi c th xy ra.

Chng II. Nhm gii php trnh b kin

1. i vi Doanh nghip - Xy dng mt h thng c s d liu thng tin, phi phn tch tng sn phm ng vi tng th trng xut khu. y l cng vic i hi n lc v s tham gia ca nhiu bn nh hip hi sn xut v tiu dng, thng k, hi quan, i din thng mi VN nc ngoi. - Phi c chin lc a dng ho sn phm, a dng ho th trng xut khu nhm phn tn ri ro, bo m hot ng sn xut khng nn b tt c trng vo mt gi. Khng nn tp trung xut khu mt vi mt hng vi khi lng ln vo mt nc v y c th l c s cho cc nc khi kin bn ph gi. - Thng xuyn quan st th trng (kt hp vi cc nh nhp khu) pht hin nguy c sm, t ch ng phng trnh, i ph.

- Nng cao thc ch ng cc phng thc phng chng cc v kin thng qua vic lm minh bch, r rng s sch t khu thu mua nguyn liu n khu xut. Xy dng h thng thng tin minh bch v ph hp chun quc t. H thng ny s gip tit kim thi gian v chi ph trong vic theo ui cc v kin, cng nh nng cao tnh hiu qu trong qun l kinh doanh. Qua hai v kin tm v phil c da trn basa ta c th thy chng t s liu k ton ca doanh nghip cha r rng minh bch, lm cho c quan iu tra khng chp nhn nhng chi ph , dn n vic kh khn v bt li trong vic iu tra bin ph gi ca doanh nghip. - Chin lc v nh gi xut khu, xut khu vi gi cao nhng sn phm c cht lng tt, ng thi xy dng mt nh mc tiu hao thp ph hp vi iu kin thc t trong doanh nghip. - C chnh sch o to ngun nhn lc, o to nhng lao ng c tay ngh cao v c chnh sch i ng cho nhng ngi lao ng c kinh nghim v c thi gian cng tc lu nm. - Tm hiu nng cao kin thc v lut chng bn ph gi ca WTO v ca Hoa K cng nh EU, nhanh chng bi dng nhiu chuyn gia thng tho cc quy tc mu dch quc t, mi cc chuyn gia gii, k c cc chuyn gia nc ngoi o to nghip v cho cn b qun l ca doanh nghip v lut s lnh ngh. 2. i vi Hip hi ngnh hng - Thng qua hip hi chuyn ngnh phi hp gi c trn th trng th gii, phng nga tnh cnh tranh khng lnh mnh gia cc doanh nghip xut khu, c bit l ngn chn cc doanh nghip khc bn vi gi qu r to nguy c gy ra b kin bn ph gi. - Tng cng vai tr h tr tch cc cho cc doanh nghip xut khu gip doanh nghip ngn nga v ng ph hiu qu vi cc bin php chng bn ph gi ca i tc thng mi. - Cho cc doanh nghip nghin cu nhng quy nh php l ca nc ngoi v chng bn ph gi c bin php n trnh hp l, v quy nh php l v chng bn ph gi ca cc nc khng ging nhau. - nh gi nng lc v li th cnh tranh ca sn xut trong nc vi cng ngnh hng ti th trng nc nhp khu.

- Nm vng v thu thp y cc thng tin v th trng, c ch, chnh sch, php lut ca nc s ti - Hnh thnh cc t chc chuyn nghip cng vi doanh nghip tham gia qu trnh t tng nh gi mc kh nng hng ho ca hip hi b kin bn ph gi nc ngoi, ng thi gim st cc v kin chng ph gi ca cc nc nhp khu. 3. i vi Chnh ph - Thc hin cng vic iu tit xut khu vo cc th trng. Lng hng ha xut khu i tng th trng u c con s c th nm ti Hi quan. Nu c th th cn hn ch xut mt s lng nht nh s d dng trnh c nhng v kin bn ph gi. V nu mt mt hng nhp khu chim th phn vt qua mc cho php ca th trng nhp khu v c nh hng n tnh hnh sn xut ca doanh nghip trong nc th mi b khi kin. Theo Tin s V Thanh Thu. - T chc cc kha o to v p dng thu chng bn ph gi. -

- T chc cc hi tho hoc bui lm vic vi cc phng thng mi, cc hip hi, cc vin nghin cu, cc doanh nghip ph bin thng tin v gip i tng hiu y v bn cht ca cc bin php bi thng trong thng mi quc t. - Gip hip hi doanh nghip trong vic vn hnh h thng cnh bo sm bng cch trao i cc thng tin kinh t v m v thu thp cc thng tin thng qua cc mng li quan h ca mnh - Chnh Ph c th thng qua cc mi quan h ca mnh tc ng ti c quan iu tra nc ngoi nhm thuyt phc h cng bng trong qu trnh iu tra v vic. Kinh nghim ca cc doanh nghip thy sn v h thng k ton: Ngnh thy sn Vit Nam phi i mt vi hai v iu tra chng bn ph gi i vi c tra-basa (2002) v tm (2003). Trong v iu tra u tin (c tra-basa), hu ht cc doanh nghip thy sn u gp rt nhiu kh khn trong vic cung cp cc chng c s liu cho c quan iu tra, phn nhiu l do khng duy tr h thng s sch k ton minh bch v ng tiu chun. Ngoi ra, khng t trng hp cc s liu b b qua do khng th phn b cho cc sn phm lin quan mt cch hp l hoc khng th chuyn i theo tiu ch yu cu ca c quan iu tra.

Tuy nhin, sau v vic ny, nhiu doanh nghip (c bit l cc doanh nghip ln) c nhng ci thin ng k i vi h thng s sch k ton ca mnh. Thm ch c nhng doanh nghip xy dng mt chng trnh phn mm ring qun l cc s liu phc v mc tiu iu tra chng bn ph gi/chng tr cp). Nh vy trong v tm, vic iu tra i vi cc doanh nghip ny sun s, thun li hn nhiu. iu ny gp mt phn quan trng vo kt qu bin ph gi thp trong v tm. Tiu ch la chn lut s cho v kin chng bn ph gi chng tr cp ti nha PE ca Vit Nam ti Hoa K Ngun: Trch Bn khuyn ngh ca Hi ng t vn v chng bn ph gi chng tr cp t v (VCCI)

Chng III. Nhm gii php hn ch thit hi khi thua kin

1. Mt s gii php Kh nng cnh tranh ca cc doanh nghip ti cc nc sau khi b thua kin s b nh hng (ty thuc mc nghim trng ca kt qu v kin). V vy, c chnh ph, hip hi ngnh hng v cc doanh nghip c nhng bin php ph hp d khng ch thit hi mc thp nht c th bng cch: - Tm kim th trng xut khu mi cho sn phm lin quan (k c vic tn dng nhng nh hng c li trong khuch trng thng hiu t v iu tra); - a dng ha sn phm xut khu; - Tip tc khng kin ngh xem li thu chng bn ph gi. 2. V d v v kin c basa c tra ti Hoa K: Sau v kin c tra, c ba sa, th trng xut khu cc loi c ny gim mnh, cc doanh nghip ch bin gim thu mua, gi c h, ngi nui nn lng. Th nhng, t trong kh khn, nhiu doanh nghip nhanh chng chuyn mnh, nng ng tm th trng mi nh Trung Quc, Hng Kng, Xingapo, Canaa v nht l EU. Nhiu lnh o cc a phng c nui c tra, c ba sa xn tay cng doanh nghip ln vng cao, vng su, vng xa m rng th trng ni a. Nhiu doanh nghip ch bin a dng ha mt hng, m rng mng li tiu th ni a, phc v hu hiu cho ba n hng ngy ca nhn dn. Kt qu, trc v kin, chng ta ch c 16 nh my ch bin c tra, c ba sa, nhng n nay c gn 30 nh my, tng gp i cng sut. V nh c v kin, cc nh nhp khu v phn phi ca chu u bit nhiu v c tra, c ba sa Vit Nam, nn ch trong mt thi gian ngn, lng c tra, c ba sa xut khu vo th trng ny tng mnh. So vi trc v kin, lng c tra, c ba sa xut khu ca ta tng thm 50%, trong th trng chu u tng 2,5 ln, chu i Dng tng 3,5 ln, chu tng 70% Ring th trng trong nc, hin nay, gi c tra, c ba sa cao nht t trc n nay, c bit l c tra nui ao hm. Bi hc kinh nghim t v kin c tra, c ba sa gip chng ta vng tin trong cuc chin con tm hin nay v cho nhng cuc chin sau ny khi hi nhp kinh t th gii. (Trch T v kin c gi l bn ph gi tm nhp khu ca M hin nay nh li bi hc kinh nghim v kin c tra, c ba sa Si Gn Gii Phng, 14/7/2004)

Vai tr ca VASEP trong hai v iu tra chng bn ph gi c tra - basa v tm Trong hai v kin chng bn ph gi ln nht tnh n thi im hin ti i vi hng ha Vit Nam ti Hoa K (v kin c tra basa v v kin tm), Hip hi ch bin v xut khu thy sn Vit Nam (VASEP) thc s tr thnh u mi kt ni nhng n lc khng kin ca tng doanh nghip cng nh t mnh tham gia vo qu trnh iu tra mt cch tch cc vi vai tr mt bn lin quan. Theo nh gi ca TS. inh Th M Loan, ch tch Hi ng t vn v Phng v Thng mi ca Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam, nguyn Cc trng Cc qun l Canh tranh B Cng thng,hin ti VASEP l mt trong nhng hip hi ngnh hng c trang b kin thc, kinh nghim trong vic ch ng phng chng cc v kin chng bn ph gi tt nht. V mt t chc, VASEP c mt nhm cn b chuyn trch v v kin, bao gm cc lnh o cp cao ca Hip hi v cc cn b chuyn mn, ph trch vic tham kin cng nh thng nht hnh ng ca cc doanh nghip trong hip hi. c bit, trong v iu tra chng bn ph gi i vi tm, VASEP thnh lp mt nhm c trch ring v vn ny (y ban Tm). V hot ng, VASEP nhanh chng tp hp lc lng, huy ng ngun lc cho vic khng kin t rt sm v tin hnh thc hin cc hot ng khng kin mt cch c bi bn, c bit l: - Ch ng khng kin ngay t giai on u v kin tr sut qu trnh v kin, t giai on iu tra cho n khi kt thc v kin; - Tin hnh la chn v thu lut s t vn tt, kp thi v c s phi hp trit vi cc lut s t vn trong tt c cc hot ng sau . Trong v tm, vic la chn mt hng lut cho c qu trnh gip cc hot ng c tin hnh thng nht v chin lc v sch lc c th cng nh hiu qu v mt chi ph; - Theo ui cc chin lc khng kin c th theo tng hot ng (iu tra v ph gi, iu tra v thit hi), tng giai on (iu tra ban u, r sot li) ca v iu tra; - Thc hin cc hot ng quan h cng chng, vn ng hnh lang hiu qu, kp thi v trn nhiu mt trn vi chin lc thch hp; - Huy ng c cc ngun lc t doanh nghip v t cc ngun khc cho vic khng kin;

- Quan h cht ch vi c quan nh nc (B Thy sn, B Thng mi), l cu ni gia cc doanh nghip trong ngnh vi c quan qun l v m. Qua 02 v kin, VASEP rt ra mt s kinh nghim cho vic khng kin chng bn ph gi ti Hoa K rt hu ch cho cc hip hi, doanh nghip xut khu trong cc ngnh khc: - Khng kin chng bn ph gi ti Hoa K l vic lu di, cn nhng n lc bn b, khng mt mi ca c doanh nghip ln Hip hi. Sau iu tra ban u s l lin tip nhng cuc r sot hnh chnh vi khi lng cng vic khng kin mi giai on u rt ln; - Cn s phi hp n lc v on kt ca tt c cc doanh nghip, k c cc doanh nghip ln v doanh nghip nh di s iu phi ca Hip hi mi c th m bo tt nht li ch ton cc ca c ngnh trong v iu tra chng bn ph gi (c bit trong vic la chn b n bt buc v s phi hp gia cc b n ny vi ton ngnh thng qua Hip hi); - Chin thng trong mt v kin chng bn ph gi th hin mc thu thp nht c th v kh nng rt dn dn tng doanh nghip ra khi v iu tra; - La chn ng lut s t vn v c s phi hp cht ch vi lut s t vn l yu t then cht ca qu trnh khng kin; - Vn ng hnh lang ti Hoa K cn ch trng n mi quan tm v li ch ca i tng c vn ng, phi bt u t v lun kt hp vi li ch ca h khi a ra bt k lp lun no (ch khng ch xut pht t hay ch cp n li ch ca pha Vit Nam); - Xung quanh v kin chng bn ph gi thng c nhiu vn lin quan khc m Hip hi phi ch thc hin cc hot ng i ph ng thi (nh cc hng ro k thut, cc th tc nhp khu, cc quy nh v iu kin bn hng.). 3. V d v vai tr ca LEFASO trong v iu tra chng bn ph gi giy m da vit nam ti EU Tnh n thi im hin ti, v kin chng bn ph gi i vi giy m da Vit Nam l v iu tra chng bn ph gi ln nht EU i vi hng ha Vit Nam xut khu sang th trng ny.

y l v vic ln u tin m ngnh da giy Vit Nam gp phi (hai v kin trc ti Canada i vi giy cao su khng thm nc v v giy dp ti EU tng i nh v chng ta cng thot khi cc v kin ny do lng nhp khu vo nc s ti khng ln v khng gy ra thit hi cho ngnh sn xut ni a). V vy ngnh da giy c khng t lng tng v do hnh x chm tr trong thi gian u.Tuy nhin, sau vi s hng dn ca cc c quan lin quan, LEFASO cng thc hin c nhiu vic gp phn quan trng vo vic gim bt thit hi trong v vic ny. C th, LEFASO : - Tp hp doanh nghip thng tin v cc vn lin quan cng nh phi hp hnh ng (c bit trong vic xut danh sch cc b n bt buc); - La chn lut s thch hp cho v kin theo s hng dn, gi ca cc n v lin quan; - Cng vi cc c quan lin quan thc hin cc hot ng vn ng hnh lang thch hp mt lot cc nc EU. Tuy nhin LEFASO cng c nhng im cn rt kinh nghim cho nhng v vic sau ny, l: - Kh nng tp hp v nh hng cch thc hnh ng trong v vic ca LEFASO i vi cc doanh nghip cn hn ch, dn ti nhng hn ch v hiu qu hnh ng chung; - Thiu mt c ch linh hot, thng xuyn i ph vi nhng nguy c c th xy ra, v vy thng b ng trong cc v vic, thm ch trc cc din bin khc nhau trong cng mt v kin; - S thiu ch ng trong vic phi kt hp vi cc c quan, n v h tr lin quan dn ti s chm tr trong cch thc hnh ng v hiu qu hnh ng.

KT LUN
Bn ph gi , ang v s lun l mt vn mang tnh thi s, khng ch nhc nhi Vit Nam m cn mi ni trn th gii. Bn ph gi l hnh vi cnh tranh khng lnh mnh trong quan h kinh doanh quc t. Mc d ngi tiu dng s c hng li v c mua hng ha vi mc gi r hn mc gi thng thng, nhng bn ph gi c th gy thit hi nghim trng cho ngnh sn xut hng ha tng t ca nc nhp khu. Chnh v vy, hu ht cc quc gia trn th gii u tm mi cch, m trc tin l bng vic tha thun thng qua cc iu c quc t v xy dng php lut quc gia, chng li hnh vi bn ph gi, nhm bo v th trng v nn sn xut trong nc ca mnh. Cc bin php chng bn ph gi nhm mc ch ti lp trt t trong cnh tranh theo ng tinh thn t do thng mi, ng thi cng l cng c bo v ngnh sn xut ni a i trc s xm chim ca hng nhp khu. Tuy nhin, cng c ngi cho rng vic s dng cc bin php chng bn ph gi cn tr hng ho nhp khu l khng hp l. Tht ra, cc bin php chng bn ph gi cn ng vai tr mt loi van an ton cho chnh sch t do kinh doanh: cng m rng ca cho hng ho bn ngoi vo th cng cn phi gi chc tay nm c th ng ca ngay li c khi cn thit, cng ch trng hi nhp vo khuynh hng ton cu ho th cng phi c nhng bin php phng th trn an cc nh sn xut ni a v to c s ng h ca doanh nghip trong nc. Do , khng phi ngu nhin m cc nc v khu vc cng nghip pht trin trn th gii, nh M, Lin minh chu u, c v Canada, mt mt vn khng nh ng h t do mu dch, mt khc li l nhng quc gia dng n cc bin php chng bn gi nhiu nht. Trong bi cnh , nhu cu cp bch t ra l Vit nam cn sm xy dng v hon thin h thng php lut v t v thng mi ni chung v php lut v chng bn ph gi ni ring, trn c s kp hp hi ha vi cc quy nh v thc tin ca thng mi quc t Bn cnh , cc doanh nghip cn chun b mt nn tng kin thc vng vng, xy dng h thng thng tin minh bch, v lun sn sang i ph vi cc v kin bn ph gi. V

lu di, cc doanh nghip nn theo chin lc a dng ha sn phm, mt hng, to lp mi quan h tt vi cc doanh nghip cng ngnh trong nc.

MC LC
LI M U ................................................................................................................................. 1 PHN 1........................................................................................................................................... 3 TNG QUAN V BN PH GI V CH NG BN PH GI ............................................... 3 Chng I. Bn ph gi ................................................................................................................ 3 1. 2. 3. 4. 5. 1. 2. 3. 4. 5. Khi nim bn ph gi .................................................................................................. 3 Ti sao vic bn ph gi xy ra? ................................................................................... 6 Cc hnh thc ca bn ph gi ...................................................................................... 6 Vai tr ca bn ph gi ................................................................................................. 8 Tc ng ca bn ph gi ............................................................................................. 9 nh ngha chng bn ph gi .................................................................................... 10 Cc hnh thc chng bn ph gi ................................................................................ 11 Hnh thc thu thu chng bn ph gi ........................................................................ 11 Qui nh ca WTO v chng bn ph gi .................................................................. 12 Vai tr v tc ng ca chng bn ph gi ................................................................. 14

Chng II. Chng bn ph gi .................................................................................................. 10

PHN 2......................................................................................................................................... 17 KIN CH NG BN PH GI IU KIN V QUY TRNH ............................................. 17 Chng I. iu kin xem xt vic kin hoc p dng cc bin php chng bn ph gi i vi mt mt hng. ..................................................................................................................... 17 1. Xc nh c hnh vi bn ph gi ca hng ha nc ngoi trn th trng trong nc 17 2. Hnh vi bn ph gi phi gy thit hi ng k, hoc e do gy thit hi nghim trng n ngnh sn xut trong nc ca quc gia nhp khu....................................................... 20 3. Quc gia nhp khu phi chng minh c mi quan h nhn qu gia vic bn ph gi v thit hi, hoc nguy c gy thit hi nghim trng cho ngnh sn xut trong nc mnh22 Chng II. Quy trnh v vic chng bn ph gi...................................................................... 23 1. Quy trnh ........................................................................................................................... 23 Bc 1: a n kin ........................................................................................................... 23 Bc 2: iu tra s b .......................................................................................................... 26 Bc 3: Kt lun s b ......................................................................................................... 27 Bc 4: Cc gii php i cng kt lun s b ...................................................................... 27 Bc 5: Tip tc iu tra ...................................................................................................... 28 Bc 6: Kt lun cui cng .................................................................................................. 28 Bc 7: p dng bin php chng ph gi cui cng .......................................................... 28 Bc 8: Cc hnh thc r sot li .......................................................................................... 30

2. Minh ha cho quy trnh v vic chng bn ph gi - V kin khn tri ging cotton Chu u ................................................................................................................................ 30 3. Cc doanh nghip Vit Nam thng gp kh khn g khi b iu tra chng ph gi nc ngoi ...................................................................................................................................... 30 PHN 3......................................................................................................................................... 39 THC TRNG BN PH GI CH NG BN PH GI TRN TH GII V VIT NAM ....................................................................................................................................................... 39 Chng I. Thc trng bn ph gi v chng bn ph gi trn th gii ..................................... 39 1. Nhng con s thng k ..................................................................................................... 39 2. Nhng xu hng ang din ra trn th gii ...................................................................... 47 3. L gii nguyn nhn.......................................................................................................... 48 Chng II. Thc trng bn ph gi v chng bn ph gi ti Vit Nam .................................. 50 1. Chng bn ph gi i vi hng nhp khu vo th trng Vit Nam ............................. 50 2. Chng bn ph gi i vi hng Vit Nam ti th trng nc ngoi .............................. 54 a) Tnh hnh ........................................................................................................................... 54 b) Thit hi do cc v kin chng bn ph gi gy ra........................................................... 69 c) Nhng yu t lm tng nguy c b kin chng bn ph gi ca hng Vit Nam.............. 71 PHN 4......................................................................................................................................... 74 CC NHM GII PHP VT RO CN CH NG BN PH GI ................................... 74 Chng I. Nhm gii php i ph vi cc v kin bn ph gi ............................................. 75 1. i vi Doanh nghip ....................................................................................................... 75 2. i vi Hip hi ngnh hng ............................................................................................ 76 3. i vi Chnh ph............................................................................................................. 78 Chng II. Nhm gii php trnh b kin ................................................................................. 79 1. i vi Doanh nghip ....................................................................................................... 79 2. i vi Hip hi ngnh hng ............................................................................................ 80 3. i vi Chnh ph............................................................................................................. 81 Chng III. Nhm gii php hn ch thit hi khi thua kin.................................................... 83 1. Mt s gii php................................................................................................................ 83 2. V d v v kin c basa c tra ti Hoa K: ................................................................... 83 3. V d v vai tr ca LEFASO trong v iu tra chng bn ph gi giy m da vit nam ti EU .................................................................................................................................... 85 KT LUN ................................................................................................................................... 87 PH LC...................................................................................................................................... 87 DANH MC THAM KHO...................................................................................................... 104