Вы находитесь на странице: 1из 44

220 4

:
*



Cncunaniuix paor, nocnnmcuuix npairn-
iax orunrinaunn ccuonarix, uc cymccrny-
cr. Hpn rox qcuoxcu o(cpnxocrn yc
uco(uoiparuo npnnncian nunxaunc ncropn-
ion, aurpononoion, xc(nion. io noianiuic
napnauri n pyccion:iuuon nnrcparypc,
noanyn, caxixn n:nccruixn nnnnmrcn
inniymccrno n niora paccxarpnna-
mrcn iai qopxi a(anraunn uapo(uon iyni-
rypon n:xcucuuix cocronunn co:uaunn
(HCC), :uaucunc n nipacunc ioropix oyc-
nonncui noianiuix counaniuo-iynirypuix
iourcicrox
1
.
Cpc(n counaniuix (crcpxnuaur, onpc(cnn-
mmnx qyuiunounponaunc rnx nnncunn,
ua:inannci uapo(uic npc(cranncunn o nop-
uc, counaniuoc nonocunc cumnui n
(pyinc. Oucnn(uo, uro cymccrncuuoc nnnn-
unc ua cnocoi a(anraunn HCC nxcna n
Hcpioni. B onimnucrnc pcinouon, i(c
ncrpcuamrcn rc nnn nuic qopxi HCC, pc-
* INTAS (Ref. Nr. 0355805).
1
. : [Holm 1982; Crapanzano 1977; Bourguignon 1973].
221

nnino:uan nucrnryunn ucnauo, npc(crannnmman ny(an:x,


iaronnun:x nnn npanocnannc, niracrcn ycrauonnri iour-
poni ua( nx nponnncunnxn n xouononnm ua nx nurcpnpcraunm.
B paxiax (auuon paori paccxarpnnamrcn counaniuan ncropnn
npairni n:iuaunn ccon, nx ncnoni:onaunc n pcucnunn cnn-
mcuuniaxn n npnxoauaxn.
Hucvnvyunouaatume uopwm
Ho:nunn Hpanocnanuon Hcpinn n oruomcunn o(cpnxocrn
xapaircpn:ycrcn n nccnc(onarcnicion nnrcparypc (ocrarouuo
o(uo:uauuo. Kpncrnua Bopocu ninmuacr n xouoipaqnm, no-
cnnmcuuym qcuoxcuy o(cpnxocrn n Poccnn, inany no(
ua:nauncx Hoc(a Hpanocnannn ua( innonox |Woiobcc
2OO1]. Ho xucunm A.A. Hauucuio, npc(crannrcnnxn oqnunani-
uon Hcpinn 186O-x ii. inniymccrno oucunnanoci iai no:-
xouocri yrncp(cunn n no(rncp(cunn cocrncuuoio craryca
n ponn n omccrnc |Hauucuio 2OO2: 326]. K raioxy c nino(y
npnxo(nr n A.C. uanpon, paccxarpnnan xarcpnani ncpnon no-
nonnui XVIII n. |uanpon 2OOO: 392].
B (auuox cnyuac nccnc(onarcnn ancnnnpymr i rai ua:inacxix
nucrnryunouaniuix uopxax Hpanocnanuon Hcpinn
1
. cncrnn-
rcniuo, nncncian rpa(nunn npocnannncr cnocouocri n:io-
unri ccon iai uy(ccuin (ap, a cnc(onarcniuo, Hcpioni (onua
ina i oucunnari ncucncunn o(cpnxix, concpmacxic cc
npc(crannrcnnxn, iai ropccrno npanocnannn |Tax c]. O(-
uaio raion omnn n:inn( ua nponcxy ocrannncr :a cioiaxn
pn( cymccrncuuix nonpocon. Bo-ncpnix, npn nccn no:xouo-
crn no(ouon rouin :pcunn iai n XVIII, rai n n XIX nn. ocracrcn
ucncuix, iro in cc nipa:nrcncx; ua iaiox yponuc ucpionuon
(nnn iaion-nno (pyion) n(conoinn (auuin n:inn( uaxo(nn
nonnomcunc. Bo-nropix, iainx opa:ox ra no:nunn ina
cnn:aua c npairniaxn pn(onoio cnnmcuunia.
1
..
. :
,
. ,
, , ,
. ,
. ,
, <>

. , ,
<>

,
[ 1999: 199].
222 4
B cnocn paorc Kpncrnua Bopocu paccxarpnnacr n iauccrnc
nucrnryunouaniuoio iourcicra npc(cranncunn o o(cpnxo-
crn ncci ioxnncic rcicron, niouoipaqnuccinx cmcron n
pnryanon, i(c uaxo(nr nipacunc n(cn opii Cnnron Hcpinn
c (innonox |Woiobcc 2OO1: 41]. Anrop ninmuacr n o:op n
npc(nacxaniuic cnyi, i(c npa:(uycrcn noc(a Xpncra ua(
(innonox, n opn( ipcmcunn, no npcxn ioropoio ucnonci orpc-
iacrcn or (innona, n niouoipaqnm Crpamuoio Cy(a |Tax c:
42]. Cnopnri c rcx, uro n paxiax xpncrnaucion rconoinn noun-
rnc (innon nipacr cymccrncuuym poni, (cncrnnrcniuo cno-
uo. Ho ccnn xi niracxcn oncunri nonc(cunc iouipcruix
cnnmcuunion, ro ancnnnunn io nccnpoun:inammcn ucpion-
uym iunuocri n(cc (innona oia:inacrcn uc(ocrarouuo. anc-
io uc ncc rcicri, pnryani n opa:i, iacammnccn io:ucn
(innona, nxcmr oruomcunc i nnncunm ccoo(cpnxocrn, n
onimnucrno n: unx uc co(cpnr uniaion nuqopxaunn o rox,
iai niinn(nr ccuonarin n iai c unx (oncu nocrynari
cnnmcuuni.
Bnsauvncxn aapnauv
Hounrnn (innon, nyianic (yxn, cci nnnnmrcn o(unxn
n: ucurpaniuix n omcxpncrnaucion rconoinn. 3uaunrcniuoc
pa:nnrnc oun nonyunnn n ipcuccion iunuocrn, ioropan n
crana ocuonuix ncrouuniox (pcnucpyccion xpncrnaucion (c-
xouonoinn
1
. Coinacuo o(uon n: uanoncc pacnpocrpaucuuix n
ipcuccion iunuocrn rpaironoi, cci ro nopoin, o(onc-
nammnc nm(cn. Boccxi pa:(cnon rpairara npcn. Hnna Cnuan-
cioio O nocixn nyianix (yxax o:ainanncui: O upcnoyio-
(nn, O ny(c, O cpcponmnn, O iucnc, O ncuann, O
yuiunn, O rmccnannn, O iop(ocrn. B rox c inmuc
nnmcr o (cnrcniuocrn ccon Hoauu uccrnnuuni: Bo ocex 0e:o-
nuux, omopi+u cmopoe+cu yeo0umi 1oey, eci oioniooum no+
mpu u+i. Bo-nepoix, opumcu (sic), umoi oocnpenumcmoooomi
noue+y 0opo+y 0e:y; oo-omopix, oe0o onu o ce+ nepoo+ noyue-
nuu iooum noe0eni, mo cmopoumcu, umoi c0e:onnoe ne i:o
no 1oey; o ec:u momu onie u o ce+ y+iu:enuu ne no:yuoum ycnexo,
moe0o ye, e:+o:ono npucmynuouu 0yue noue, y:ooum
noc, o uoymux oo oce+ 1oeoyeo0no. 1epoo+y ucyuenuu conpo-
muo:uumcu mmonue u noneuenue o c+epmu; omopo+y noounooe-
nue u ynuuuenue; o mpemie+y ocee0ounee yopenue co+oeo
ceu~ |uccrnnua 1862: 26, 8].
B rox iourcicrc opia c ccaxn ocxicnncrcn iai no(nni
1
IIIII . . :
[ 1907].
223

naiouccrnnix npanc(union, ncniraunc ua nyrn cnnrix yio(-


union. Ho uapn(y c raion nurcpnpcrauncn yc n pauucxpncrn-
aucion iunuocrn nonnnnmrcn n oncc onpc(cncuuic onnca-
unn cocrncuuo ccuonarix. Coinacuo noinic ncpnon nurcp-
npcraunn, ccuonaunc xocr nounxaricn iai noc(a nopo-
ion, a ccuycxin iai ipcmuni, uc ycronnmnn ncpc( ccon-
cinxn nciymcunnxn. O(uaio cnn:i xc(y pcaniuixn npn-
xcpaxn ccuonaunn n annciopnuccinxn rpaironiaxn io:-
ucn (innona oia:inacrcn n rnopcunnx Oruon Hcpinn oncc
cnouon.
B onimnucrnc cnyuacn ccuycxic ua:inamrcn uccuacrui-
xn nm(ixn, npcinammnxn n ucnc(cunn. Hoauu 3naroycr,
uanpnxcp, nnmcr: Ho :umee eco epex, mo o mom eme 0e:oem
:u0e c+upenni+u. He ou0ume :u, o ecnooomie, oe0o onu
no:yuoum o:eeuenue om +mo o:e:nu, iooum neuo:ini u pom-
u, oou cmi0:uoocmi oipooemcu o :uue ux, o onu oumcu
0oe c+ompemi oopye ceu 1oc+ompu e, oou oixo0um
necoopo:nocmi: me cmi0umcu cooux cmpo0onu, o +i ne cmi0u+-
cu cooux 0e:; me cmi0umcu, npemepneoou ::o, o +i ne cmi0u+cu,
cooepuou ::o; ux no:oenue 0ocmono ne cmi0o, no cocmpo0onuu,
ue:ooeo:uuu, cnucxo0enuu, oe:uoeo y0uo:enuu u micuuu no-
xoo:, ec:u mo:io onu, npomuoy0ecmoyu ecy, nepenocum oce c
:oeo0opnocmiu; o noue no:oenue 0ocmono noc+eunuu, cmi0o,
ocy0enuu, noo:onuu, +yuenuu, ponux e0cmou u co+o eeen-
ni, u ne :oc:yuooem nuooeo cnucxo0enuu .` 1o om
e:y+nix, o om cy+ocue0uux, o om 0eme ne mpeyum om-
uemo o ux 0ecmouux, mo u om nux; u nem ue:ooeo cmo:i
ecmooeo, umo noo:ioomi :o mo, umo c0e:ono no neoe0enuu.
Tou+ opo:o+ +i coepeuoumue oo:iooe+cu eopo:0o xye
ecnyumuxcu~ |Hoauu 3naroycr 19O3: 364, 365].
Taic nurcpnpcrnpycr nonc(cunc ccuycxix n npcn. Hoauu
Kaccnau Pnxnnunu. B o(uox n: cio Coccc(onaunn anna
Ccpcu orncuacr ua nonpoc o rox, ou+ opo:o+ neuucmie 0yxu
oo:o0eooum ecnooomi+u~: Biueco:onno+y ooucnenuu noue-
+y ne npomuoopeuum mo, umo, eooopume, iooem c ecnooomi+u,
oe0o cxoouennie neuucmi+u 0yxo+u eooopum u:u 0e:oum mo, ueeo
ne :noum. H:oecmno, onu ne o0unoooo mepnum o:uunue 0yxoo. Ho
neomopie mo iooum oo:o0eooe+i, umo nuco:io ne co:noum
moeo, umo 0e:oum u:u eooopum, o neomopie co:noum u noc:e
ocno+unoum~ |Hoauu Kaccnau Pnxnnunu 1892: 288].
Cpc(n npnxoau xpncrnaucinx ucpincn pauucio ncpno(a cc-
uycxic :aunxann, no nccn nn(nxocrn, nnonuc onpc(cncuuoc
xccro. O rox cnn(crcnicrnycr pn( :axcuaunn n Hpannnax
Cnnrix Oruon n Bccncucinx Coopon. B iauounuccinx Orncrax
cn. Tnxoqcn cnnciona Ancicau(pnncioio (38O385 ii.) unracx:
224 4
Bonpoc 2: Ame oe:ouenni y0em ecnye+i, u oocxomem co+, u:u
npucnie eeo, 0o npuu+em coumoe pemenue: mo 0o:en :u npuumu,
u:u nem, u nounoue ome y0em :u: c+epmu;
Omoem: 1oe0o ecnye+i ne ouucmu:cu eme om 0yxo neuucmoeo, mo
ne +oem npuumu coumoe pemenue: no, npu ucxo0e om ceu u:nu,
pemoemcu.
Bonpoc J: Ame mo oepni o0epu+ eco+: 0o:en :u npuomo-
mucu Coumix Toun u:u nem;
Omoem: Ame ne nopyuoem moni, nue xy:um uni+ ou+ :uo
opo:o+: mo 0o npuuomoemcu, no ne o0i 0eni: 0ooo:ino 0:u
neeo mo+o no ope+eno+~.
Bonpoc 1:: Ame y oeo eno o0epu+o ::i+ 0yxo+ 0o moeo, uo
u oooi nocum, +y e eu e:oeo:em, uo ne +oem oo:0epomu-
cu, u xomem noumu unyu: 0o:en :u moooi noumu unyu, u:u
nem
Omoem: B ce+ 0e:e :o:uuoemcu npe:uo0eunue: u ne u+eu u ne
opemou, umo no cue omoemomu~
1
.
Taic n Hpannnax VI Bccncucioio (III Koucraurnuononicioio)
Coopa (68O691 ii.) co(cpnrcn yia:aunc oruocnrcniuo opa-
mcunn c ncrnuuo n nouo ccuymmnxcn: 1oe:uy onocmo:
oonuem, uo npu:en:uucu 1ocno0eou
2
, e0un 0yx ecmi c 1ocno0o+:
mo uono ecmi, uo u npomuonuy cee ycoouumu iooem e0uno c
nu+, no omenuu. 1oce+y poccy0eno: :uue+epno ecnyumuxcu, u
moooi opo: 0ecmou, no ::ocmu npoooo, npumoopno no ceu
npue+:umux, noo:ioomu ocuu+ opo:o+, u no0oepeomi ux mo-
u+ e cypooocmu+ u mpy0o+, oooi+ no0:unno ecnye+ie, po0u
ocooo0enuu om 0e+oncoeo 0ecmouu, npooe0no no0oepeoumcu~
|Hp. 6O]
3
.
XVII npannno Aiinpcioio noxccruoio coopa (314 i.) inacnr:
Como:onuo+ u npooenni+, u:u onpoo:uouu+, coumi
coop nooe:e: +o:umucu c oypeooe+i+u. Hou+enooonue oypeoo-
e+ix o:nouoem u:u ne0onycoe+ix o uepooi, u +o:umucu one,
ecmi:u c:yuumcu, u no oempe u no0 0o0e+, u:u ecnye+ix~
4
.
O airyaniuocrn anocronicinx npannn n oruomcunn ccuyc-
xix ionopnr opamcunc i unx caxnx oiocnonon. Ha nonpoc
orua Icpxaua o rox, 0:u ueeo o0epu+ie ::i+u 0yxo+u om:y-
uoumcu om npuuomenuu 1ocno0nu~, anna Ccpcu n Coccc(onaunn
1
. .: [ : 377].
2
.. .
3
[ : 100].
4
[ : 142].
225

Kaccnaua Pnxnnunua orncuacr: A coumoe npuuomenue nouu+u


cmopuo+u, no+nu+, ne :onpemo:oci u+, nonpomuo onu 0y+o:u, umo
ec:u i oo:+ono i:o, 0oe ee0neono no0ono npeno0ooomi u+
eeo. Ho ne 0o:no 0y+omi, umo no u:peuenuu eoonee:ico+y,
omopoe oi neoepno npu:ou:u +mo +ic:u: ne 0ooome coumi-
nu nco+, y0mo coumoe npuuomenue nocmynoem o numy 0e+ony,
o ne o ouumenue u oxponenue me:o u 0yuu. 1y0yuu npunumo
ue:ooeo+, ono, o n:o+u noueoumee, npoeonuem moe0o 0yxo,
omopi o eeo u:enox :oce0oem u:u cpiooemcu. Mi ne0oono
ou0e:u, umo mou+ cnocoo+ i: ucue:en oooo An0ponu u +noeue
0pyeue. Ho opoe o:iue u o:iue y0em nono0omi no o0epu+oeo
u+, oe0o you0um, umo on om:yuoemcu om neecnoeo opoueocmoo,
u me+ ::ee u uome y0em +yuumi, ue+ 0o:iue on y0em y:onumicu
om 0yxoonoeo opoueocmoo~ |Hoauu Kaccnau Pnxnnunu 1892:
3O1].
O pacnpocrpaucuuocrn ccuonaunn n cio nucrnryunouani-
uix ocuonaunnx cnn(crcnicrnycr cymccrnonaunc n pauucxpnc-
rnaucion ucpinn unua i:opuncron. A. Cnaccinn nonaiacr,
uro cmc n uauanc IV n. onpe0e:ennix npoou: 0:u u:enonuu 0e+onoo
ne cymecmoooo:o; o0i +:opuucm u+e: coo I?DIE npu-
e+i. Xpucmuono+ cooemyemcu c:e0ooomi mo+y +emo0y, omopi
npe0cmoo:uemcu nouo:ee ycneuni+, no0poomi npue+o+ 0pyeux
+:opuucmoo u, ec:u nyno, y:yuuomi ux. Oueou0no, o nouo:e 11
o. 0e:o u:enonuu 0e+onoo npuno0:eo:o eme :uuno unuuuomuoe~
|Cnaccinn 19O7: 387]. Hpouccc no(unucunn i:opuncron cnnc-
ioncion nnacrn n nocrouuon uacrn Hcpinn nponcxo(nr, no
xucunm A. Cnaccioio, n ccpc(nuc IV n., n n npannnax uao(o-
inncioio coopa (364 i.)
1
i:opuncri nicrynamr yc iai uncui
innpa |Tax c: 388]
2
. B on:auuocrn i:opuncron nxo(nnn
urcunc xonnrn ua( o(cpnxixn n ua(:op ua( oinamcuuixn.
Ipcuccinc nxonoinn co(cpann cncunaniuic :ainnuarcniuic
xonnrni (nn n:iuaunn ccon, ioropixn, nn(nxo, n noni:o-
nannci rn cnnmcuunin.
Tainx opa:ox, ipcuccinx cnnmcuuniax in n:nccrcu onpc(c-
ncuuin rnn nonc(cunn npnxoau, ua:inacxix oypcnacxic
nnn ccuycxic. Hx nonocunc onpc(cnnnoci pn(ox npannn,
panuo iai n opamcunc cnnmcuunia c unxn pciynnponanoci
cncunaniuixn nocrauonncunnxn. B ro c npcxn cina(inacr-
1
26 :
, , [ : 167].
2
, , .. ,
II . [ 1994 II: 459; III: 154]. ,
, , , .
, [ 1907:
388].
226 4
cn n nrnnuoc innmc, coinacuo ioropoxy n:opaacrcn cnn-
ron, n:iounmmnn ccon n: o(cpnxoio
1
.
peauepyccxn aapnauv
C uauanox pacnpocrpaucunn xpncrnaucrna ua Pycn cm(a npo-
uniamr n ncpcno(uic paori xpncrnaucinx anonoicron, n
nrnnuic nonccrn, uacrim onocpc(onauuic :ana(uixn ncrou-
uniaxn. O(uaio ccnn :ana(uon ncrnim xpncrnaucrna in noc-
npnunr n unu i:opuncra
2
, ro Hpanocnanuon Hcpinn ou
n:nccrcu uc in.
Orncrnri ua nonpoc o rox, n iaion qopxc ua Pycn n pauucx
cpc(ucncionic npono(nncn pnryan i:opun:xa n npono(nncn
nn noomc, npc(crannncrcn npairnuccin ucno:xouix. Hc-
rouunin pauucio cpc(ucncionin, n ioropix co(cpnrcn nu-
qopxaunn o ccuonarix n ccuonaunn, iopxunc, rpc-
unin n nrnn oruocnrcn i aupax, ccrio pcinaxcurnpyc-
xix iauouox, c o(uon cropoui, n n :uaunrcniuon crcncun
cnn:auuix c nuocrpauuixn ncrouuniaxn c (pyion.
Hanoncc pauunn opninuaniuin nrnnuin cmcr o n:iua-
unn cca uaxo(nx n Kncno-Hcucpciox narcpnic (XIV n.).
3(cci cnocouocri xouaxa ncucnnri ccuonarix npc(naiacrcn
unrarcnnx iai qair caxo coon pa:yxcmmnncn n uc uy(am-
mnncn n (ononunrcniuix oncucunnx: H :o eeo cmpoeoe umue
1ocno0i 0opooo: .oopenmuu cu:y ucue:enuu. H i: npuoe0en
ne+y o0un ecnooomi u: 1ueoo; no :omoopnu ne +oe u:enomi u:
neeo eco, uo i: oueni :um~ |pcnucpyccinc narcpnin 1999:
142]. B nrnn nporonona Annaiyxa ccri nn:o( o n:iuaunn
Annaiyxox cca n: cnocio para nqnxnn c noxomim Hocnc-
(onaunn n: Tpcunia: H, n:ouuuu, noc:o: oo uepooi no 1o-
mpenu u no coumyu oo0y cino +oeeo 0yxoonoeo Cu+eono .` To
e Cu+eon, no 0pyee cooe+ n:ooo, cxo0u: oo uepooi u npunec
nuey u coumyu oo0y. H nouox o: 0ecmoooomi no0 oypeooe+i+
+o:umoi Be:uoeo Bocu:uu~ |Xnrnc Annaiyxa 1991: 66]. Tainx
opa:ox, xouo npc(nonaiari, uro yc cnnmcuunin XIII n.
paccxarpnnann ccuycxix iai nnonuc onpc(cncuuym ipynny
npnxoau, a npairnia ncucncunn o(cpnxix :nixn (yxaxn
cymccrnonana yc n XVII n.
1
. , , : [ 1999:
8, 9, 78].
2
, .. ,
Rituale Romanum (
), 1614 . V,
[Oesterreich 1999: 101]. , Rituale Romanum
, 1952 .
.
227

Xorn ucpionuo-npanonic, oiocnycuic n nrnnuic naxnr-


unin uc xoiyr cunraricn ncrouuniaxn no ncropnn npairnin
i:opun:xa ua Pycn, oun (amr nouny (nn pa:ximncunn o rox,
iaiym nxcuuo nuqopxaunm, oparnnmnci i unx, xoinn nony-
unri cnnmcuunin. Pcui :(cci (onua n(rn uc roniio o rox,
iaian cocrncuuo nuqopxaunn o ccuonaunn n opic c unx
ina (ocrynua npc(crannrcnnx innpa, uo n iaion craryc oua
(nn unx nxcna. Oucnn(uo, uro crcncui anropnrcruocrn ron nnn
nuon nuqopxaunn nipacr cymccrncuuym poni no nccx cnyuanx
cc ncnoni:onaunn n n :uaunrcniuon xcpc onpc(cnncr cnocoi
nurcpnpcraunn caxon nuqopxaunn. Dror nonpoc npnopcracr
cmc onimcc :uaucunc, ioi(a xi ionopnx o opn(onix npai-
rniax cnnmcuunia, n ioropix poni iauoua, oqnunaniuoio
npannna n ucpionuon cauiunn no onpc(cncunm oucui nicoia.
3(cci cnc(ycr c(cnari uccioniio oionopoi. Cqcpa iauounucc-
ioio ucpionuoio npana (o cnx nop ocracrcn :aipiron (nn aur-
pononoinn. Caxn rcicri, oruocnmnccn i ron onacrn, ioucu-
uo, uco(uoiparuo nona(ann n nonc :pcunn nccnc(onarcncn n
airnnuo ncnoni:ymrcn iai n (naxpounuccinx nocrpocunnx, no-
cnnmcuuix nponcxo(cunm rcx nnn nuix qcuoxcuon, rai n (nn
cpanucunn uapo(uon n ucpionuon iyniryp. B onimnucrnc
cnyuac nicoian ucpionuan iunuocri (n npornnonocronncunn
un:onon ucpionuon nnrcparypc) paccxarpnnacrcn iai nipa-
cunc no:nunn oqnunaniuon Hcpinn, r.c. iai nxcmman nico-
inn craryc (nn nccx npc(crannrcncn innpa n nnnnunc ua ucoqn-
unaniuym, un:onym, uapo(uym iynirypy cnnmcuunion.
Ionopn o :aipirocrn cqcpi ucpionuoio npana (nn aurponono-
ion, n nxcm n nn(y uc(ocrarouuoc nounxaunc roio qaira, uro
qopxaniuoc orucccunc iunuoio rcicra i uncny iauounuccinx
uc o:uauacr c:ycnonuoio nounxaunn n ncnoni:onaunn cio cnn-
mcuuniaxn n iauccrnc iauoua uc roniio pn(onixn npnxo(-
cinxn cnnmcuuniaxn, ioropic nocronuuo omamrcn c xnpn-
uaxn n no xuoiox pa:(cnnmr nx n:inn(i, uo (ac innpniaxn,
:aunxammnxn caxoc nicoioc nonocunc n ucpionuon ncpap-
xnn. Kpyi anropnrcruix rcicron, no nccn nn(nxocrn, onpc(cnn-
crcn xuoinxn qairopaxn, cpc(n ioropix n xccruan rpa(nunn,
n omnn counaniuo-ncropnuccinn iourcicr, cnn:auuin c xc-
unmmnxncn n(conoinnxn, n cycirnnuoc xucunc iouipcruo-
io cnnmcuunia, ipyi cio omcunn n r.(. Mouo raic npc(no-
nonri, uro n pa:nnuuix cqcpax n:un cnnmcuuni pyiono(-
crnycrcn pa:nnuuixn iauouaxn. B ro c npcxn, ncponruo,
(ancio uc no nccx onacrnx (cnrcniuocrn cnnmcuuni cunran
ucoxo(nxix onnparicn ua iauou. Huixn cnonaxn, cymccrny-
mr xcxaun:xi ioucrpynponaunn iauoua, ioropin uc nnnncr-
cn aconmruon (auuocrim, a co:(acrcn, ncnoni:ycrcn n xorn-
nnpycr nonc(cunc n onpc(cncuuix cnryaunnx.
228 4
Hounrnc iauou xocr iri npnxcunxo roniio i cqcpc ucp-
ionuon pnryanncrnin n i:cic:i n npn( nn cio cronr oro(c-
crnnnri c nmix anropnrcruix n ron nnn nuon cpc(c rcicrox.
Hxcuuo ucpionuin opn(onin ir no:nonm ccc ror oi-
cmxopou npc(nonaiacr cymccrnonaunc iauoua n cio nc-
noni:onaunc. Bnpoucx, n n ron onacrn ccnuac cymccrnycr
onimc nonpocon, ucx orncron. B iainx cnryaunnx cnnmcuunin
ancnnnpymr i iauouy" Kainx opa:ox npnopcracrcn :uaunc
o cnocoax ncnoni:onaunn iauoua"
B uacronmnn npcxn orncrnri ua rn nonpoci ucno:xouo. Mon
:a(aua oncc npocra ouapynri ncrouunin nuqopxaunn o
ccuonaunn, ioropixn xoinn noni:onaricn cnnmcuunin, n
noniraricn onpc(cnnri, iainc n: unx cunrannci iauounucc-
inxn n n iainx onacrnx.
Kopw4ne
Hcpnin rnn ncrouunion ro pyccinc Kopxunc, co(cpanmnc
ucnin pn( crarcn, iacanmnxcn ccuycxix. Kopxuan iunia,
Hoxoiauou, 3aiouonpannniuni ro cnuounxnuuic ua:na-
unn ocuonuix ycranuix copunion iauounuccioio npana n
Pyccion Hpanocnanuon Hcpinn. B rn copunin ninmuannci
iauoui Hcpinn: npannna Cnnrix Anocronon, iauoui 6-rn
Bccncucinx n 1O-rn Hoxccruix Coopon, npannna 13-rn Cnn-
rix Oruon. Ocuonuon iopnyc iauounuccinx npannn (rai ua:i-
nacxan Cnuraixa, nnn Yia:arcni XIV rnrynon) (nn nccn Hcpi-
nn in yrncp(cu Tpynnicinx coopox (691 i.).
Kopxunc iunin nona(amr ua Pyci n: Bn:aurnn n muo-cnannu-
cinx n opninuaniuix ncpcno(ax. H:nccruo uccioniio ocuon-
uix pc(aiunn iopxunx. Hcpnan n: unx nocxo(nr i oniapcioxy
copuniy, ocuony ioropoio cocrannn ipcuccinn yia:arcni n 5O
rnrynon (inan). Bropan ro opninuaniuin ncpcno( copun-
ia 14 rnrynon c: iauouon IX n. n c: ronionaunn nn:aurnncinx
iauouncron. Tpcrin Pn:aucian pc(aiunn ina npnunra n
1274 i. :a ocuonuym n Pyccion Hpanocnanuon Hcpinn. Oua
nocxo(nr i ccpcioxy ncpcno(y, c(cnauuoxy Cannon Ccpcinx.
B cc cocran nxo(nr cnuoncnc copunia XIV rnrynon c roniona-
unnxn Apncrnua, 3ouapi n, pcc, Banicaxoua. Pn:aucian
pc(aiunn iopxucn uc nirccuncr nonuocrim (pyinx napnauron,
n pc:ynirarc ucio cina(inacrcn cmc o(nu npanonon copuni
Coqnncian pc(aiunn iopxucn, nocxo(nman i oncc pauunx
rcicrax, uo (ononucuuan ronionaunnxn iauouncron n npann-
naxn coopon IX n. onioc npcxn ocuonuixn pyiono(crnaxn n
Pyccion Hcpinn cnynnn oc iopxunx Coqnncian n Pn:au-
cian. B XVI n. uaunuacrcn npouccc cocranncunn cno(uon
iopxucn, a n 165O i. n:(acrcn cc oiouuarcniuin napnaur. Dror
229

copuni raic no(ncpiacrcn nnocnc(crnnn pn(y pcnn:nn, n


uacruocrn, ou :uaunrcniuo (ononuncrcn npn narpnapxc Hniouc
n iarcpnuc II. B (aniucnmcx Hniouoncian iopxuan uc-
cioniio pa: ncpcn:(acrcn n 18O4, 1816 n 1827 ii. Hocioniiy
n cocran ron iopxucn nxo(nna coipamcuuan pc(aiunn iauo-
uon, Cnnrcnmnn Cnuo( npc(npnunxacr n 1839 i. uonoc n:(aunc
nonuoio rcicra iauouon no( ua:nauncx Kunia Hpannn cn.
anocronon, cn. coopon nccncucinx n noxccruix n cn. oruon.
Konnn:nn, ni:nauuan cocymccrnonauncx (nyx ycranuix cop-
union Kopxucn c iauouaxn n coipamcuuox nn(c n Kunin
Hpannn, ninmuammcn nx nonuic rcicri, rai n uc ina
oiouuarcniuo pcmcua n Pyccion Hcpinn.
Kauoui Hcpinn, ninmucuuic n pyccinc iopxunc, uacrim no-
nropnmr coorncrcrnymmnc anocronicinc npannna, uacrim pac-
npocrpaunmr nx n n ucioropix cnyuanx nnnnmrcn nnonuc opn-
inuaniuixn. Oruocnrcniuo ccuonaunn xi uaxo(nx :(cci
uccioniio yia:aunn.
B Pn:aucion Kopxucn 1284 i. nonropncrcn 79 npannno Cnnrix
Anocronon
1
: ne 0ocmoumo ecnyumoeo o npuum npuoo0umu~ n
ccri inana o mo+, o no(0)oem ecnyumeeocu pe(c)mumu~
|KCOB]. Ma:ypnucian pc(aiunn iopxucn
2
raic co(cpnr 79
npannno, npnucx n :uaunrcniuo pacnpocrpaucuuox nn(c: O ec-
nyume+cu. 1ecni, ne y0em npuuemnu, nu no+o:um cu c oepni-
+u. no ouumenuu e ome y0em 0ocmoun, 0o y0em: 1ec u+i, ne
+oem imu npuuemnu. ,on0ee u:oo:en y0em om eco, no u c
oepni+u necm 0ocmoun no+o:umucu. ome e cooo0um cu om cmpo-
cmu, u no +o:umoy 0o y0em npuum, u o npuum ome ce 0ocmoun 0o
npuu0em~ |Ma:ypnucian iopxuan 2OO2: 136. u. 15()16(a). Crpi.
251O]
3
. 3(cci c nonropncrcn npannno uao(oinncioio coopa
o :ainnuarcnc: He :o:unoem mo, ome ne y0em om enucono no-
cmoo:en: 3o:unome:e, om enucono npue+:em nocmoo:enue. uo
e u npouuu+ coumennuuecoeo uuno. ome ne nocmoo:en y0em om
enucono o cmeneni, :o:unome:i ne +oem imu. nu o 0o+ox nu o
uepou~ |Tax c: 168, u. 31(). Crpi. 2126]. Kpoxc roio, n inanc
O oinamcuuix. Cnpcui o noyuammnxcn ncpc. n o cnnrox ipc-
mcunn Ma:ypnucion pc(aiunn ccri cncunaniuic :axcuaunn
o oruomcunn i ccuycxix: oe:ouenni ome po:o:umcu. u
om ne+omu noeyum y+, 0o y0em pemen. mo+o ome ne ecen ecmi~
|Tax c: 173. u. 34(a). Crpi. 13]; 1ecni ome ne ouucmumcu, ne
1
: , .
, , , [ :
26].
2
XIV .,
1510 .
3
, .
230 4
+oem pemen imu. ome oocxomem y+pemu, 0o y0em pemen~
|Tax c: 179. u. 37(a). Crpi. 24].
Hccxorpn ua n:xcucunn, nuocnxic n Kopxuym ua nporncunn
cc ncropnn, crarin, iacammnccn ccuonaunn, nonropnmrcn n
n caxix no:(unx napnaurax poccnncinx naxnrunion ucpionuo-
io npana. Kunia npannn, cranman c 1839 i. inanuix uopxarnn-
uix copuniox Pyccion Hpanocnanuon Hcpinn n coxpaunm-
man ro :uaucunc (o cnx nop, co(cpnr 79-c npannno Cnnrix
Anocronon, 6O-c npannno VI Bccncucioio (III Koucraurnuo-
nonicioio) Coopa, 17-c npannno Auinpcioio noxccruoio co-
opa, 26 npannno noxccruoio uao(oinncioio Coopa n orncri
cn. Tnxoqcn cnnciona Ancicau(pnncioio o nonc(cunn cnn-
mcuunia c ccuycxix.
nvna n nxouorpaqna
Ocuonuixn ncrouuniaxn nuqopxaunn o npnpo(c n npn:uaiax
ccuonaunn, no nccn nn(nxocrn, cnynnn (nn cnnmcuunion
nxcuuo nrnn. Cnnroorcuccioc uacnc(nc, ioucuuo, raic xoi-
no iri n:nccruo npc(crannrcnnx (yxoncucrna. O(uaio, no-
ncpnix, nnnori (o ccpc(nui XVIII n. n onimnucrnc cnocx
npnxo(cion innp in xanoipaxorcu, cnnmcuunin uc nonyuann
qopxaniuoio (yxonuoio opa:onaunn, a pacnpocrpaucunc pcnn-
ino:uon nnrcparypi uaxo(nnoci ua ipanuc un:iox yponuc
1
|Iicczc 1977: 78, 174]. Mouo npc(nononri, uro rnopcunn
Oruon Hcpinn inn (ocrynui npc(c nccio n ipynuix xoua-
cripcinx n crapoopn(uccinx ucurpax, uo n xaccc npnxo(on uc
inn n:nccrui. Bo-nropix, nrnnuan nnrcparypa (acr iopa:(o
onimc npairnuccion nuqopxaunn o o(cpnxocrn cca-
xn, ucx oiocnoncian, uro nnonuc oncunxo cc auponixn
ococuuocrnxn: (n(airnuccian qyuiunn nrnn (ocrnianaci
onopon ua iouipcruic npnxcpi n: n:un cnnrix.
B nrnnuym nnrcparypy cmcri o n:iuaunn cnnmcuuniaxn
ccon n: o(cpnxix nona(amr cpanunrcniuo pauo: c o(uon
cropoui, n: Bn:aurnn, a c (pyion n: :ana(uo-cnponcncinx
naxnrunion
2
. B onimox uncnc oun nocnpon:no(nrcn n n opn-
inuaniuon nnrcparypc, i(c crauonnrcn nrnnuix innmc, nn-
1
: 1772 .
,
, 27 85 138 [Freeze
1998: 217]. (8535 ),
: , , [ : 240, . 38].
2
: ,
[ 1884: 52, 2064]. .
: [Oesterreich
1999: 610; 177, 185].
231

nmcrpnpymmnx npnn:ucuuic nnn nocxcpruic uy(cca cnn-


rix
1
|Hninu 1993: 5; Hninu 1998: 92].
y(o ncucncunn ccuonaroio, ccuymmaio, xyunxa or
cca, nxymcio (yx ucuncr, no nccn nn(nxocrn, ino o(unx
n: caxix n:nmncuuix nrnnuix cmcron. B nrnn cnr.
Hnionan Mnpnninncioio n: 23 uy(cc 14 ro uy(cca n:iuaunn
cca, n: ioropix 12 uy(cca ncucncunn ccuymmnxcn. c-
ripc uy(a n:iuaunn cca n: ucnoncia ninmucui n nrnc cn.
Hoauua Ioiocnona, (na n nrnc npn. Ccpinn Pa(ouccioio,
ccxi n nrnc npn. Canni Cropocncioio (3ncuniopo(cioio).
Auanoinuuic cmcri ncrpcuamrcn n nrnnx npn. Ccpinn Hy-
poxcioio, cn. iun:n 4co(opa Bpocnancioio n Cxoncucioio,
npn. uanpcurnn, :arnopunia Hcucpcioio, cn. Aiannra Hcnonc(-
unia (cnnciona Cnua(cioio), cnmxu. Xapanaxnnn Maiuc:nn-
cioio, cn. Aiaqoua, cn. Bapnaaxa Xyriucioio, cn. ucournn
Pocroncioio n xuoinx (pyinx. Hoia:arcniuo, uro, ccnn n nrnc
cnnroio ino ninmucuo uy(o ncucncunn ccuonaroio, ouo
on:arcniuo n:opaanoci n ua cio nrnnuon niouc. Ha o(uon
niouc xouo ncrpcrnri (o 4 incnx, n:opaammnx ro uy(o.
H:iuaunc cca n: ucnoncia ncrpcuacrcn n pn(y iai nocxcpr-
uix, rai n npnn:ucuuix uy(cc cnnrix. H n rox, n n (pyiox
cnyuac onncaunc aira n:iuaunn cca nnmcuo iaion-nno
cncunqnin no oruomcunm i paccia:ax o npounx ncucncunnx
2
.
Kai n (pyinc ncucncunn, concpmcuuic xonnrnaxn cnnroio,
r.c. nocxcpruo, n:iuaunc cca, iai npannno, cnn:inacrcn c
npcinauncx oniuoio ucnocpc(crncuuo y ipoa nnn npocro
n onrcnn cnnroio, no xuoinx cnyuanx ncucncunc nponcxo(nr
nocnc ncnonucunn xoncua no :aia:y crpa(ymcio, oiponnc-
unn cio cnnron no(on. Hcucncunc ccuonarix cnnrix npn
n:un onncinacrcn coinacuo omcxy iauouy ncucncunn.
B rox cxicnc ccuonarocri, oucnn(uo, ninmuanaci n pn(
nccx npounx :aoncnaunn, ncunnmnxcn o(nuaiono. B nrnn
Canni Cropocncioio, uanpnxcp, ncpcuncnnmrcn ncucncunn
1

.
.. [1915].
, , ,
.
2

. ..
,
, [Oesterreich
1999: 177 .].
. . ,
,
[ 1998: 100],
.
232 4
cncnoio, onnmcio o0peu+ (sic) e muu+ ne0yeo+ .` :e:o
onyxuu :uuy eeo, u nu ouu+o oo:pemu +ooue~, Ancicau(pa
Icnoio o:no cymo, uo u uoomo eeo omuoumucu~, icnapn Cani
omuuuo pyo eeo, uo nu o ycmo+ +ooue npunocumu u~, ciua
onpcioio o:no cymo u u:io+ ne +omymo e:oeo:omu~, niyxcua
Mncanna o ne0ye me:ecni ono0uu~, cirunia Cnxcoua +yuu-
+o om eco~, cmc o(uoio ucnoncia +yuu+o om eco~, ecnyume-
eocu~ |MM. Bin. 1O. ciapi: crn. 7584]. Ha niouc ucournn
Pocroncioio c nrncx nropon nononnui XVII n. uy(o ucue:e-
nuu ecnooomoeo~ uanncauo cpc(n ncucncunn om e:o:no o:e:-
nu~, oenenno o:e:nu~, n:anncunn cumnui, ioropan y+o
u:cmynuuo~ |Hiouoipaqnn pocroncinx 1998: ^ 11].
3auacrym cnxnroxi onc:ucn, ccnn oun noomc onncinamr-
cn, oia:inamrcn o(nuaionixn. B nrnn Canni Cropocncioio
nonnnncrcn cnc(ymman nocnc(onarcniuocri ncucncunn: aun-
nna Ionoruniona o0epu+y e+y cymu cmy0enou ne+omuu~,
onxara 4c(opona o0epu+y e+y iouu moeo e o:e:niu
cmy0enou~, ucnoncia u+ene+ Cooy, mou+ e ne0yeo+ o0epu-
+o~ |MM. Bin. 1O. ciapi: crn. 82]. Hpn rox nocnc(ucc
uy(o nxccr ua:naunc O ucue:enuu ecnyumoeo~. Cnyia rncpcio-
io onpnua Iopnca 3axapinua 4c(op, coinacuo nrnm iun:n
4co(opa Pocrncnannua, comcn c yxa, ipi: nnori, n:piian
xyni ua cnnroio 4co(opa n onrcni |MP. Ku. (on. 1.
Ccurnpiciapi: 117]. Cxnrcunc yxa, ioropoc n no:(unx
n:(aunnx yc ua:inacrcn cyxacmccrnncx, n ucioropix cny-
uanx oia:inacrcn cnuounxox o(cpnxocrn: 1i: o0un ue:o-
oe .` u npume: y ueeo o cmumeuue ym, mo umo yoc oo:o0eoo:
npu ou0e eeo .` 1eo npuoe::u o +onocmipi Bce+u:ocmuooeo
Cnoco u npeno0onoeo Cepeuu u nouo:u c:yumi o ne+ +o:een. B
+mo co+oe ope+u :omonu:u neui o mpone:e. H oom, oo ope+u
+o:enoeo nenuu ce ecuooumo oipoo:cu u: py npucmoo:ennix
ne+y :u0e, npueo: o mpone:y u pocu:cu o eopumyu neui~
1
|MP 1993. Ku. 2.: 179; ni(cncuo xuon. 1.M.]; Xeno neou,
u+ene+ Mompono .` muuxe npuu:o o c+umenue y+o. 1:u:ue
ee npuoe::u ee o +onocmipi Bce+u:ocmuooeo Cnoco, o epoy
npeno0onoeo Cepeuu. 1o +o:eno+ npoou:e ee npuou:o:u y :oon-
nuui~
2
|Tax c; ni(cncuo xuon. 1.M.].
cnn n cnyuac nccx npounx uc(yion onncaunc crpa(ymcio
iai npannno oipaununnanoci napon cnon, ro auaxuc: o(cpn-
xoio uamc (pyinx :acnynnan no(pouon xapaircpncrnin. B
nrnn Canni Cropocncioio +yuu+i om eco~ ciruni Cnxc-
ou ue:ooeu euuu u ne:enie e:oeo:i e:oeo:uue, ooex e :yi
xonoue~ |MM. Bin. 1O. ciapi: crn. 83]. pyian ecnyu-
1
. . , (7 ).
2
.
233

mou~ :e:o npyouecu u no ue:ooeu :oepcu ycmpe+:uuecu, ooo


no :e+:u nooep:ouecu u neni mououe~ |Tax c: crn. 84]. mc
o(uo onncaunc n: nrnn npcn. Ccpinn Pa(ouccioio:
O ecuymmumcu muomu. 1nouo nei ::e +yuu+ om 0yxo neuu-
cmoeo u npeiooue c c:yomu+u oo oume:u coumoeo; u no +noeu
ope+u cmpoumu ::e, oue+ e iooue peno, u pocmep:ou
eeoue cimoucu o nycminux u no cmpe+nuno+ yuoouecu, u nou
opemoe+ iooue, u +noei+u npuo:ouu+, u e:e:i o:oue u o
epoy coumoeo npuo:eeoxy eeo, peno 0epu+ e, ::e +yuu+, uo
om puuonuu e:oco eeo u coucmonuu ecuunnoeo oce+ yocomucu u
ne +oeymu+ mepnemu; u no0oumeeo e+y o uepou u yuooumycu o
o+enue, u me:y eeo oce+y uepny om pon uo:umucu om :e+noeo
+yuenuu noxo0umoeo eco~ |MM. Bin. 3. Ccurnpi: crn. 146O;
ni(cncuo xuon. 1.M.].
Hanoncc uacroruix npn:uaiox ccuonarocrn, coinacuo n-
rnnuix onncaunnx, oia:inacrcn ynuocri, ncnc(crnnc ucio
o(cpnxoio oiuuo npnno(nr i cnnroxy, cnn:inamr nnn npn-
ioninamr: ,pyeo +y u+ene+ 1o:+o, ue onoenocm npuxo0o
Cuneo0coeo npuu0e o +onocmipi co. Cuono, u+i 0yx neuucm, u
oe0en 0oe+u cu ue:ooeo+o yecmu eeo po0u~
1
|MM. Bin. 11
ciapi: crn. 617, raic cx. crn. 6O1]; 1o cux ope+enex
npuoe0ouo neoeeo unouu cou:ono o +onocmipi, u+ymo ec :um
:e:o~
2
|MM. Bin. 7. Honpi: crn.211]. Dror xornn uamcn
orpacunc n n niouoipaqnn. y(o ncucncunn ccuonaroio
xouo ncrpcrnri ua incnxax nrnnuix niou rcx cnnrix, io-
ropic npocnannnnci rnx (apox. Bo xuoinx cnyuanx ua coor-
ncrcrnymmcx incnxc n:opaancn ucnonci, y(cpnnacxin (py-
inxn nm(ixn, uacro ncamnn ua :cxnc
3
. O(cpnxin poca-
crcn ua nm(cn (cx. npnxcpi nimc), icr ccn n (pyinx.
1
. ,
(6 ), 10 .
2
. (6 ).
3
36 ( , )
, 36 . 1560 . [
2002: 122]; 39 ( )
48 ( : ) 1902 . [
1999: 23]; 11 ( )
. XIX . [ : 30]; 5 (
) . .
XVIII XIX . [ : 31].
,
[Worobec 2001: 44], ,

, ,
[ : 45]. ,
,
. .
.
234 4
Iccuycxoxy ucpc(io npnnncinacrcn ncinmunrcniua cnna:
eco+ +yuu+ :ume nenpecmonno o 0nu u nomu, uo u e:e:niu e+y
y:i copyuomu, u nuuu+e +oeymeu eeo y0peomu uo 0ecumi u:u
+nooe +y penux~
1
|MM. Bin. 3. Ccurnpi: crn. 1534];
1o: npen. .oopenmuu, cpe0u +noeux 0pyeux i: npuoe0en u:
1ueoo 0:u ucue:enuu o0un ue:ooe, o0epu+i eco+, no cmo:io
coupeni+ u cu:ini+, umo mo 0epeoo, omopoe c mpy0o+ +oe:u
nonecmu 1 ue:ooe, on o0un po: :eeo u ompocioo: o0o:i~
2
|MP. 19O4. Ku. 5: 9O8]
3
.
Hco(uoiparuo ncrpcuacrcn xornn uaucccunn ccc rcnccuix
yncunn: Tu+oqe .` ue u+uue :um ec, u om eco uume cu
no e:ooe, u icmi uepoue oo e:ooe eeo~
4
|MM. Bin. 11. ciapi:
crn. 62O]; o uune +o:umoo+u coumix npo:pe:u mpu c:enie
enmuni u ucue:u:oci o0no ecnooomou, omopou o npuno0e
o:e:nu epi::o n:omi coou~
5
|MP. 19O3. Ku. 4: 115]). B nrnn
Bapnaaxa Xyriucioio ror xornn npc(cranncu n nuox napnau-
rc. 3(cci ccuymmnncn oriycinacr ccc nancu n orncr ua
rpconaunc ccon (ari nx :uaxcunc roio, uro ou nonuocrim
nx nonnuycrcn |MM. Bin. 7. Honpi: crn. 212]. Iyncrno
o(cpnxoio uacro nponnnncrcn n rox, uro ou pa:pinacr co-
crncuuym o(c(y: ue +yuu+ e om coepnoeo u neuucmoeo eco,
u pu:i coou ooue~
6
|MM. Bin. 11. ciapi: crn. 62O], .eo
.` u+i 0yx neuucm, 0epu+ mpe+u +yu, uue o po:0po+
pu:i coou
7
|Tax c: crn. 621].
Kai o(uo n: nponnncunn ccuonarocrn n nrnnx onncinacrcn
crpauuan pcui o(cpnxix. B onimnucrnc cnyuacn no(ucpin-
nacrcn cax qair n:xcucunn pcucnoio nonc(cunn: u :e:o puuo-
ue, u ne:eni e:oeo:i e:oeo:ume~ |MM. Bin. 1O. ciapi: crn.
77]; po:y+ eeo nou oo:opomucu, nouom e e:oeo:omu c+ic:eno~
8
|MM. Bin. 3. Ccurnpi: crn. 1535]. B o(uox cnyuac pcui
o(cpnxoio yno(onncrcn ionocax nnoruix: 1o cux e
ope+enex npuoe0ouo neoeeo unouu, cou:ono o +onocmipi, cou:o-
no y:o+u, u+ymo ec :um :e:o; :ouue o uo nec u pioue uo
com, u +noei u unio e:oci neno0oni ucnymoo ecnooonue+
coou+~
9
|MM. Bin. 7. Honpi: crn. 211].
1
. . () (25 ).
2
. . , (29 ).
3
(3 ) [.
. 10. : . 75].
4
, 20 .
5
. (19
).
6
, 17 .
7
. 21 .
8
. . ().
9
.
235

pyion xapaircpuin nrnnuin xornn ro oiucuuic xyuc-


unn ccuonaroio: 1nouo e nemo, u+ene+ Huo:o, 0e+onic-
u+ +yuenue+ o0epu+, :eome uecmi +ecuueo, oene+ oe:uu+
eo+~
1
|MM. Bin. 11. ciapi: crn. 629]. cnn n (auuox iou-
rcicrc cunc oiucx xapaircpn:ycr caxo cocronunc onc:un,
ro n (pyinx ciopcc xoxcur n:ncucunn: B oume:i npeno0ono-
eo Coooi i: npuoe0en ecnooomi no u+enu Hy0o. Bo ope+u cooep-
uenuu +o:eno coumo+y Coooe, ecnooomi :opuuo:: Tuo +ne:
u ceopou~, u momuoc e c0e:o:cu :0opoo. 1oe0o eeo cnpocu:u, no-
ue+y on mo cu:ino :opuuo:, on co:o:: H ou0e: :oeo:ennoeo cmop-
uo. On cmou: no epoe npeno0onoeo Coooi, 0epo: pecm u ocenu:
u+ +enu. Om +moeo pecmo uou:oci oe:uoe n:o+u u ono:u:o +enu
oceeo. Bom om ueeo u :opuuo:, u +mu+ n:o+ene+ omoenon i: om
+enu neuucmi 0yx~
2
|MP. 19O3. Ku. 4: 7O]; O ecnyume+cu
oe:+ou .` 1puoe0eny e e+y iouy o +onocmipi, npeno0oni
u:i0e u: uepoe, nocu pecm o pyue; ee0o e :no+enoue eeo, +yuu-
+i pinyo oe:ue+ e:oco+, oue omcouu om +ecmo moeo. 1e e :u:
+ecmo moeo oo0o om nooo0nenuu copoouucu, eu e ou0eo o:ini,
ooepecu o nu, e:oeo:u: o:e ny0o n:o+enu ceeo cmpounoeo! H om-
mo:e ucue:e :oeo0omuu Xpucmooou u +o:umoo+u coumoeo u po:y+
eeo nou oo:opomucu, nouom e e:oeo:omu c+ic:eno. Bocnpocuuo
e eeo o nux e oonuuue: on e nooecmoyu, e:oeo:oue: uo ee0o
npuoe0ocmo +u npeno0ono+y, u ee0o xomuue +u :no+enomu pec-
mo+, moe0o ou0ex n:o+eni oe:u ommy0y ucxo0um, ue u oceeo +u
opyu; moe0o ooepieoxcu o oo0y: +nex o, uo ceopemu u+o+ om
n:o+enu onoeo~
3
|MM. Bin. 3. Ccurnpi: crn. 1535].
Tpeunxn
Tpcrnn rnn ncrouunion cnannucinc n cocrncuuo pyccinc
Tpcunin, n ioropic inn ncpcucccui ucioropic :ainnua-
rcniuic xonnrni n: ipcuccinx nxonoincn. Oun ncrpcuamrcn
yc n inaionnucciox muo-cnannuciox nxonoinn XI n. |An-
xa:on 19OO: 85], n pyccinx Tpcuniax :aqnicnponaui uaunuan
c XV n. |Po:on 1976: 321].
Kai orxcuacr A.H. Anxa:on, npn ncpcuocc :ainnuarcniuix
xonnrn n: ipcuccinx nxonoincn n pyccinc crpyirypa unuonoc-
nc(onaunn n:xcunnaci. B ipcucciox ncuaruox nxonoinn, ua
ocuonc ioropoio cocrannnncn pyccinn Ionimon Tpcuni, :ai-
nnuarcniuic xonnrni ua n:iuaunc ccon inn noxcmcui
or(cniuo or rai ua:inacxoio Moncuoio nocnc(onaunn
4
, npc(-
1
. . . (6 ), 4 .
2
. () (3 ).
3
. . ().
4
50 , ,
, , ,
.
236 4
ua:uaucuuoio (nn omnx npaucnarcniuix ucncn |Anxa:on
19O1: 11]. Hpn cocranncunn pyccioio Tpcunia :ainnuarcniuic
xonnrni (ua(nncauuic nxcuaxn cn. Bacnnnn Bcnnioio n
Hoauua 3naroycra) |Anxa:on 19OO: 85] inn i ucxy npncoc(n-
ucui. Tou+ opo:o+, nnmcr A.H. Anxa:on, nyme+ +exo-
nuuecoeo npucoe0unenuu ,Mo:eno+y noc:e0ooonuu" :o:uno-
nu, o pycco+ Tpenue opo:ooo:oci o0no ue:oe, o0no uunonoc-
:e0ooonue .` 1poo0o, npu ynompe:enno+ :0eci +exonuueco+
npue+e, o opo:ooooue+cu uunonoc:e0ooonuu omopou uocmi cmpo-
0oem no:ni+ omcymcmoue+ oux i mo nu i:o ycmoonix :o+e-
uonu, u nomo+y 0emo:u ee npu+enenuu no npomue cooepuenno
ne ucni~ |Anxa:on 19O1: 13].
Huixn cnonaxn, ro unuonocnc(onaunc, ioropoc npncyrcrnona-
no n Ionimox Tpcunic, co(cpano roniio rcicri :ainnua-
rcniuix xonnrn n uc (anano uniainx cnc(cunn ua npc(xcr
concpmcunn caxoio opn(a. 3(cci, npan(a, uyuo :axcrnri, uro
pa:nnunc n coorncrcrncuuo ipaunua xc(y Moncuix Hocnc-
(onauncx n unuox n:iuaunn :noio (yxa, nxcmman onpc(cncu-
uin cxicn (nn Anxa:ona, nccnc(onanmcio ncropnm n roio, n
(pyioio, nnonuc ncponruo, uc cymccrnonann (nn cnnmcuunion,
opamanmnxcn i Tpcuniy. Oa or(cna xoinn (cncrnnrcniuo
nounxaricn iai o(uo ucnoc, i(c nocnc omcn npaucnarcniuon
xonnrni cnc(onann cmc n uccioniio :ainnuaunn, urcunc io-
ropix uc npc(nonaiano uniainx cncunaniuix (cncrnnn. Oco-
cuuocri (auuon cnryaunn :ainmuacrcn n rox, uro cnnmcuuni
xoi noni:onaricn iai uonoopa:onanmnxcn unuonocnc(ona-
uncx (omcc Moncuoc nocnc(onaunc = :ainnuaunn :noio
(yxa), rai n roniio :ainnuaunnxn. Ho n nocnc(ucx cnyuac
niop (cncrnnn npn concpmcunn pnryana nonuocrim :annccn
or caxoio cnnmcuunia.
Ho(pouo pa:paorauuoc unuonocnc(onaunc ccri n Tpcunic
xnrpononnra Kncncioio Hcrpa Moinni, n:(auuox n 1646 i.
Dro nocnc(onaunc nocxo(nr i o(uoxy n: ipcuccinx pyionncuix
nxonoincn |Anxa:on 19O1] n ninmuacr ucnin pn( (cncrnnn,
conpono(ammnxcn n ncpcxcammnxcn urcunnxn Innnn n
:ainnuarcniuix xonnrn. Ho, iai nipa:nncn o(nu n: ncropnion
oiocnycuon iunuocrn, mpenu ne npuu:cu~ |Hcropn-
uccioc oo:pcunc 1857: 98]. B 1662 i. npn narpnapxc Hoacaqc II
in n:(au pyccinn Tpcuni. Hxcuuo ou n ncnoni:onancn n
onxo(c Pyccion Hpanocnanuon Hcpinn.
Cnouic oruomcunn xc(y Mocinon n npc(crannrcnnxn in-
cncioio (yxoncucrna (na(i npnno(nnn i n:iuaunm xanopoc-
cnncinx cnnmcuunion n: Mocini: ncpnin pa: npn narpnapxc
Hoainxc, nropon pa: yc n cnuo(aniuin ncpno( npn ia-
rcpnuc II. B pc:ynirarc yc n nocnc(ucn rpcrn XVII n. Tpcuni
237

Hcrpa Moinni in orucccu i uncny coxunrcniuix, cio ncnoni-


:onaunc uc noompnnoci oqnunaniuon Hcpionim, uo unioi(a n
uc :anpcmanoci. Mnrpononnr Maiapnn, uanpnxcp, nnmcr o rox,
uro 0ocmouncmoo +moeo Tpenuo npu:nooo:uci oce+u .` ,o u
nine eme +i opomoe+cu unoe0o Tpenuy 1empo Moeu:i, o mex
c:yuoux, no omopie o nouux oe:uopyccux mpenuox nem uuno-
noc:e0ooonu~ |Hcropnn Pyccion Hcpinn 19O9: 611]. B 3O-x ii.
XIX n. n ncpno( ocp-npoiypopcrna n Cn. Cnuo(c ipaqa Hpo-
racona n:yucunc incncioio Tpcunia (ac ino ninmucuo n
on:arcniuym ccxnuapciym npoipaxxy |3uaxcucinn 1996: 338].
O(uaio, uccxorpn ua ncpno(i nonniuocrn Cnuo(a i roxy
Tpcuniy, xucunc o cio yinoucunn n narnucrno oia:anoci
oucui nnyunx n coxpaunnoci nnnori (o ccio(unmucio (un.
yxacrcn, uro (ac rc ncpcn, ioropic noni:onannci Tpcuniox
n Bcnniopoccnn, xorn n uc cipinann roio qaira, uo n uc
aqnmnponann cio.
Oman iaprnua, iaiym pncymr ncpc( uaxn rpn ocuonuix rnna
ncrouunion o o(cpnxocrn, oia:inacrcn cnc(ymmcn.
Bo-ncpnix, ouapynnacrcn :axcruoc cxo(crno xc(y onnca-
unnxn npnna(ion ccuonaroio n nrnnx n uanm(cunnxn
ua( nonc(cuncx inniym, c(cnauuixn n XIXXX nn.
K uncny uanoncc npinx npn:uaion inniymccrna oiuuo
oruocnr on:ui cnnrocrcn, yncrno, ncinmunrcniuym cnny n
cncunqnuccioc pcucnoc nonc(cunc. Bcc rn xornni uaxo(nr
napanncnn n nrnnuix paccia:ax. cripc yia:auuix npn:ua-
ia o(cpnxocrn, ioucuuo, ynpomamr pcaniuym iaprnuy
nponnncunn n:xcucuuix cocronunn co:uaunn n pyccion (c-
pcnuc. 4opxi nx a(anraunn nxcmr :uaunrcniuoc uncno napn-
auron n xcunmrcn no npcxcun n npocrpaucrnc. Ho (ac raioc
oruocnrcniuo cxcxarnuuoc no(onc iacrcn y(nnnrcniuix. B
cnocx nccnc(onaunn T.K. Ocrcppcnx ionopnr o napa(oicaniuox
cxo(crnc xc(y onncaunnxn pcaniuix npncrynon o(cpn-
xocrn n nncncinxn cmcraxn, cnn:auuixn c ron rcxon
|Ocstciicicl 1999: 4]. Ho nonc(cunm ccuonaroio n nncnc-
inx rcicrax y(cnncrcn :uaunrcniuo xcuimc nunxaunn
1
, ucx n
nrnnx, i(c ror cmcr nonyuacr cncunaniuym pa:paoriy.
1
,
[. 8: 2834, . 5: 116, . 8: 2940].
[. 9: 17, . 9: 32].
[. 9: 18].
,
: : ,
. : [.8: 3132]; , ?
! , , . , :
[. 1: 2425].
238 4
Bonpoc o npnpo(c cxo(crna xc(y ruoipaqncn o(cpnxocrn
n cc nrnnuixn onncaunnxn, rcx uc xcucc, iacrcn pnropn-
uccinx. Mi xocx n panuon crcncun (onycrnri oa nciropa
nnnnunn n xo(cnn rcicr nonc(cunc. Huixn cnonaxn,
uccxorpn ua ro, uro nrnnuic innmc inn n onimnucrnc
cnocx :anxcrnonaui n: nn:aurnncinx ncrouunion, onpc(cncu-
uic pnropnuccinc npncxi onncaunn o(cpnxocrn, no:xo-
uo, no(ncpiannci ioppciunn ua xccruon nounc. B ro c npcxn
n caxn nrnn xoinn iri ncrouuniox (nn ioucrpynponaunn
nonc(cunn inniym. Ho, iai i rax un ino, ccnn paccxarpn-
nari nrnn iai o(nu n: ocuonuix ncrouunion, qopxnpymmnx
on(aunn cnnmcuunia, ro uyuo npn:uari, uro rn on(a-
unn inn no xuoiox nn:in on(aunnx cio npnxoau.
Hpc(cranncunn o qcuoxcuonoinn nponcxi, rpcymmcn nxc-
marcnicrna cncunanncra, c ucx n onimnucrnc cnyuacn ino
cnn:auo ono:uanaunc inniymccrna, oia:inannci omnxn (nn
ncpccn n ipccrinu.
Bropon xoxcur cnn:au c ococuuocrim nucrnryunouaniuon
cropoui opn(a i:opun:xa. cnn paccxarpnnari npanocnan-
uic Tpcunin iai iunin, qnicnpymmnc iauounuccinn no-
pn(oi concpmcunn rpc, ro uyuo npn:uari, uro pnryan n:iua-
unn cca oruocnrcn i uncny npanocnanuix opn(on, nnmcuuix
iauoua. Biop anropnrcruoio ncrouunia no npannnax concp-
mcunn pnryana uc onpc(cnnncn Hcpionim n ron crcncun, n
iaion roio xouo ino i on(ari. Opncurnpynci ua xccr-
uym xouacripciym nnn npnxo(ciym rpa(nunm n nnuuic npc(-
nourcunn, cnnmcuuni n ia(ox cnyuac (oncu in cax onpc-
(cnnri, uro nxcuuo cunrari iauouox. B rox cxicnc Tpc-
unin oia:inannci roniio o(unx n: norcuunaniuix ncrouun-
ion nuqopxaunn, uapn(y n uapanuc c (pyinxn. Cnnmcuuni,
cnammnn orunrinari, xoi ncnoni:onari xoncuoc nocnc-
(onaunc n: Ionimoio Bcnniopoccioio Tpcunia, concpman
pnryan ua cocrncuuoc ycxorpcunc, nocnoni:onaricn Hocnc(o-
nauncx n: Tpcunia Hcrpa Moinni n, uaioucu, uc noni:onari-
cn un o(unx n: unx, nonaianci n ncnonucunn unua ucnniox n
nonuocrim ua cocrncuuin onir n noopacunc.
Hoanvnxa a ovuomeunn pnvyaaa nsruauna ecoa
Ococuuocri poccnncion cnryaunn :ainmuacrcn n rox, uro
nucrnryunouaniuan cropoua opn(a i:opun:xa n n ucnox
n:anxooruomcunn cnnmcuunia n ccuonarix uc ina ucrio
onpc(cncua, n cnnmcuuniy npc(ocrannnnaci oniman cnoo(a
n niopc (cncrnnn n nx oncucunn. Hocioniiy unu i:opun-
cra n Hpanocnanuon Hcpinn orcyrcrnonan, caxo nonocunc
n:iounmmcio ccon cnnmcuunia oia:inanoci uconpc(cncu-
uix. Touucc, n:iuaunc ccon ncpccranano iri on:auuoc-
239

rim roio nnn nuoio ncpcn n, oncc roio, noomc ncpccranano


iri ou:onnocmiu. Hpanocnanuan Hcpioni unioi(a uc :anpc-
mana cnnmcuuniax n:iounri ccon, uo no(ouan (cnrcni-
uocri oia:inanaci n cqcpc nnuuon ioxncrcuunn ncpcn.
Kai n (ocnuo(aniuin, rai n n cnuo(aniuin ncpno(i Hcpio-
nim uc npono(nnoci uniaion nonnrnin no ycrauonncunm c(n-
uoopa:nn n ncnonucunn unua. Ha nporncunn XVIIIXX nn.
no:nunn Hcpinn n oruomcunn caxoio inniymccrna n uy(cc-
uoio ncucncunn o(cpnxix uco(uoiparuo xcunnaci. B
XVIII n., n ncpno( airnnuon opii c cycncpnnxn, o(unx n:
uanoncc npinx nonnomcunn ioropix cunranoci inniymc-
crno, Cnuo( (ononiuo cicnrnuccin oruocnncn i coomcunnx
o ncucncunnx y pa:nnuuix cnnriui, n rox uncnc n paccia:ax
o n:iuaunn ccon cnnmcuuniaxn. Bnpoucx, uniainx oqn-
unaniuix :anpcron ua nponc(cunc caxoio pnryana i:opun:-
xa n ror ncpno( rai n uc nocnc(onano
1
.
Taic ucn:nccrui cnyuan uaia:aunn cnnmcuunion :a nponc-
(cunc roio opn(a. (nucrncuuoc ncinmucunc niionop,
c(cnauuin npnxo(cioxy cnnmcuuniy, cnynnmcxy xoncui
n ipccrinuciox (oxc (nn n:iuaunn n: ucio ucuncroio (yxa
|Po:auon 187O: 3O6]. B uauanc XIX n., no nipacunm I. 4pn:a,
Pyccian Hpanocnanuan Hcpioni ncpcxo(nr or nonui c ua-
po(uix naiouccrncx i npnxnpcunm c unx |Iicczc 1998:
231235]. B cnocx crpcxncunn noccrauonnri craryc oqnunani-
uo npn:uauuix cnnriui Cnuo( npn:uacr n nponcxo(nnmnc y
unx ncucncunn ccuonarix (ncucncunc ipccrinuin, o(cpn-
xon ccaxn, or nioui Ka:aucion Ioncn Marcpn n Cnxo-
uonox xouacripc; ncucncunc cumnui or nioui Ioncn
Marcpn n Houacnciox xouacripc (1833 i.) |Iicczc 1998: 233,
234]. Kai nnmcr K. Bopocu, i iouuy XIX n. Hpanocnanuan
Hcpioni oia:anaci n cocronunn oopoui. 1 npuxo0u:oci
omcmouoomi ,oo:+onocmi uy0ecnoeo" oo oce o:ee cey:upu:y-
ume+cu omecmoe~ |Woiobcc 2OO1: 26]. B ro npcxn uncno
npn:uauuix uy(ccuix ncucncunn cmc oncc no:pacracr
|Woiobcc 2OO1: 2123].
1
, XVIII .
[ V: 2906 (1715), 2985 (1716); VI: 3963 (1722); X: 7450 (1737); XVII:
12568 (1766); XIX: 13427 (1770)], ,
.
.
,
:
<> <>
, //

(. : [ 2002: 58]).
240 4
Bo nropon nononnuc XIX n. pnryan n:iuaunn ccon oia:ina-
crcn n ucurpc ypuon (nciyccnn xc(y ncnxonoiaxn n cnnmcu-
uniaxn. B uanoncc ocrpox nn(c xc(nunucian rouia :pcunn ua
orunrinaunc ina n:nocua npnnar-(oucurox Toiapcinx:
1. Cymecmoooonue omuumioonuu o mo qop+e, o ono npomu-
yemcu o nocmoumee ope+u, nee:ome:ino. 2. Ono no00epuooem
cymecmoyumue npuno0u u ycu:uooem ux. J. Ono oi:iooem nyme+
no0poonuu npuno0u y :uu npe0pocno:oennix, no ne u+eouux
ux poniue~ |Toiapcinn 19O4: 29]. Pcaiunn cnnmcuunion ua
noppomuo opouo~, iai ua:nann xc(nunucinn (nciypc o inniy-
mccrnc A.A. Hauucuio n C.A. Hripion |Hauucuio, Hripion
2OO1], ina c(nuo(ymua. 3o noc:e0nee ope+u, nnmcr cnn-
mcuuni Mnxann, o eo:emox u 0oe 0yxoonix ypno:ox oico-
:ioo:oci 0ooo:ino epyoe neoepue o peo:inocmi imuu ::ix 0e+o-
nuuecux cu:, o poono oico:ioo:uci o:e:u0i nenpoou:inie no
npupo0y, coocmoo u cnoco 0ecmouu +mux ::ix, opo0enix
ue:ooey cu:~ |C-o Mnxann 19O3: 1]. Ocnapnnan (ono(i npoqcc-
copa H.A. Cniopcioio, onncanmcio ncnxonarnucciym nn(c-
xnm inniymccrna, o(nu n: ncpccn nnmcr: umoi u::euumi
ocuux noponouoo, +o:eoonueo u 0yxoopueo |inniymccrno pac-
cxarpnnacrcn nx n rox pn(y. 1.M.], neoxo0u+o yucnumi
nponooe0iu ouuy, o omopyu onu ono:u, cuumou uo:enuu eco.
:o uo:enuu 1oeo, opomumi ux 1ocno0y Hucycy Xpucmy~ |I. C.
1893: 594]. Ho (ac n ro npcxn uc nonnnnoci uniainx ycran-
uix uopx ncnonucunn pnryana.
Ho(ouan cnryaunn npnncna i roxy, uro n XIX n., ioi(a n:iua-
unc ccon crauonnrcn nonynnpuix n cpc(c (yxoncucrna n
nonyuacr no((cpiy n o(opcunc co cropoui oqnunaniuoio
ucpionuoio pyiono(crna, caxa npouc(ypa ncucncunn nxcna
oipoxuoc uncno napnauron. Cy(n no nxcmmnxcn xarcpnanax,
pnryan i:opun:xa ncci(a npc(nonaian urcunc. Ho npn rox
ia(in cnnmcuuni, no nccn nn(nxocrn, caxocronrcniuo pc-
man nonpoc o rox, uro nxcuuo unrari n iainxn (cncrnnnxn
conpono(ari urcunc. Orunrinannci o(cpnxic xonnrnaxn
Oruc uam, Hapm Hcccuin, ocronuo ccri, a nocipcc-
ucr Ioi, unrannci or(cniuic crnxn n: nauicnnn, Hcanripi
|Honon 19O3: 268, Ynorpcncunc 1857: 836]. nrannci n coor-
ncrcrnymmnc Hocnc(onaunn n: Ionimoio Tpcunia n Tpcun-
ia Hcrpa Moinni. K cocrncuuo orunrinaunm npncoc(nun-
nnci, nn(nxo, n cncunaniuic orucruic xoncui |Honon
19O3: 392]. cncrnnn, ioropixn conpono(anoci orunrina-
unc, npc(crannnmr cmc onimcc pa:uoopa:nc. 3(cci n noxa-
:inaunc cnccx, n oiponncunc cnnron no(on, n ncunc ucriaxn,
n npnnocunc io ipccry.
241

Hosnuna caameuunxa vs. uosnuna upnxoau


Cncunqnia nucrnryunouaniuon cropoui opii c ccaxn n
Pyccion Hcpinn crannr ncpc( uaxn nonpoc o pa:nnunnx/cxo(-
crnc ucpionuon n uapo(uon rouci :pcunn ua nnncunc.
Hcioropoc pacnpocrpaucunc n pyccion:iuuon nccnc(onarcni-
cion nnrcparypc, nocnnmcuuon inniymccrny, nonyunna n(cn
npornnonocranncunn (nyx iouucnron o(cpnxocrn inniy-
mccrna/nopun n ccuonarocrn. Honropnn nino(i H.B. Kpa-
nucioio, A.C. uanpon nnmcr o cocymccrnonaunn n uapo(uon
rpa(nunouuon iynirypc oonx iouucnron. B iauccrnc inanuix
npn:uaion, cnn:auuix c iouucnrox inniymccrno/ccuona-
rocri, A.C. uanpon paccxarpnnacr (ocrarouuo ucrio nipacu-
uym n(cm o nccncunn cca iai npnunuy inniymccrna n
coorncrcrnymmym rcpannm opamcunc :a ncucncuncx i cnn-
mcuuniy; inniymccrno/nopua accounnpymrcn c orcyrcrnncx
ron n(cn n npc(cranncunnxn o rox, uro onc:ui ni:naua
nopucn, a n:anncunc xocr (ari roniio ion(yu |uanpon
2OOO: 379381].
Hccxorpn ua ro, uro A.C. uanpon n (auuox cnyuac ionopnr o
(nyx cocymccrnymmnx n uapo(uon cpc(c n o(uo n ro c npcxn
iouucnrax o(cpnxocrn, n (naxpounuccion ncpcncirnnc ou
npc(nounracr paccxarpnnari nx iai 0oo c+enuumux 0pye 0pyeo
ooucnenuu o0noeo u moeo e uo:enuu~ |Tax c: 38O, npnxcu. 9O].
1oemcu, nnmcr anrop, umo no:i:yumucu onpe0e:enno
onopo o uepoono+ yuenuu onuenm ,ecoo0epu+ocmu" 0o:en
i: co ope+ene+ oimecnumi mpo0uuuonnoe npe0cmoo:enue o ,nop-
ue". Heomopyu xpono:oeuuecyu eponi +ono npooecmu no ypoo-
ne 1-x1&-x ee. ec:u oo ope+u :yxcoeo (1:1 ee.) u:u
uycoeo (1-e ee.) npoueccoo peui u:o o nopue, mo ye o
co:0onnix o 1-x ee. ,Xumuu" npomonono Aoooy+o u ,1ooecmu
o ecnooomo ene Co:o+onuu" 0o+unupyem onuenm ecoo0ep-
u+ocmu~ |uanpon 2OOO: 381]. Bn(nxo, onnpanci ua nino(i
A.C. uanpona, o ron c npcxcuuon ipaunuc nnmcr n A.A. Hau-
ucuio: Bno:ne oepoumno, umo u+enno o X111 o. :uyuecmoo i:o
unopnopupooono o oeoc:yeni ouxo0. 30eci ono, no-ou0u+o-
+y, cmo:ny:oci c ou+u-mo ye cymecmooooouu+u npomuo-
+u +:opuu:+o, +oem imi, +onocmipcoeo npoucxo0enuu. Ho
+mo nouoe u po:ouoo:uci moue cneuuquuecue peouuu :uyu,
o ,ou:ni coumocme" u npuno0u oo ope+u Xepyou+co~ |Hau-
ucuio 2OO2: 34O]. Taion nino( npc(crannncrcn uc nnonuc iop-
pciruix.
ro iacacrcn cpanucunn xarcpnanon nyxcioio n myncioio npo-
ucccon c Xnrncx Annaiyxa n Honccrim o ccuonaron cuc
Conoxounn, ro pa:nnunc ncnoni:ycxix n unx rcpxnuon cnn-
:auo orum(i uc c n:xcucuncx rpa(nunn, a roniio c pa:nnuncx
242 4
aupon. B nrnnx XVXVI nn. rcpxnui ccoo(cpnxocri n
ccuonarocri npc(cranncui rai c, iai n n naxnruniax roio
aupa oncc no:(ucio npcxcun. B xarcpnanax cy(cuix (cn
XVIII n XIX nn., rai c, iai n n oncc pauunx xarcpnanax,
rcpxnu ccoo(cpnxocri uc ncnoni:ycrcn.
Bonpoc o rox, xoino nn inniymccrno iri nuiopnopnponauo
n oiocnycuin onxo( n XVII n., ciopcc, pnropnuccinn. cnn
xi (onyciacx cymccrnonaunc n ro npcxn iainx-ro npairni
i:opun:xa, ro, oucnn(uo, rn npairnin (onui inn n:anxo-
(cncrnonari c rcxn nnn nuixn qopxaxn nonc(cunn, nurcpnpc-
rnpycxixn cnnmcuuniaxn iai o(cpnxocri ccaxn. H ccnn
npc(nonaiari, uro npc(cranncunn o inniymccrnc/nopuc n
ipccrinucion iynirypc cymccrnonann (o XVII n., ro nx croni-
uoncunc c npairniaxn (yxoncucrna xouo oruccrn n i oncc
pauucxy npcxcun
1
.
Hponcxarnuuo uc roniio onpc(cncunc iouipcruon (ari cxc-
ui o(uoio iouucnra (pyinx, uo n caxa nocrauonia nonpoca o
croniuoncunn n ror nnn nuon xoxcur poccnncion ncropnn (nyx
xo(cncn inniymccrna ccuonaunn n nopun.
Cnc(yn roxy no(xo(y, xi (onui (onycrnri, no-ncpnix, cy-
mccrnonaunc n ror nnn nuon ncpno( poccnncion ncropnn iap-
(nuaniuix cncrcxuix pa:nnunn xc(y ucpionuon n uapo(uon
rouiaxn :pcunn ua o(cpnxocri, no-nropix, no:xouocri
cymccrnonaunn o(uoio iouucnra c: (pyioio. Oa (onymcunn
iayrcn xuc nccixa coxunrcniuixn.
nn pcioucrpyiunn cnryaunn, npc(mccrnonanmcn XVIII n., y
uac uc(ocrarouuo cnc(cunn. B ornnunc or 3ana(uon nponi,
i(c i:opun:x yc n XVXVI nn. in n ucurpc onnncuuon
(nciyccnn, a ucnin pn( cnyuacn n:iuaunn ccon oia:ancn
xopomo (oiyxcurnponauuix naio(apn cy(cuix npoucccax
2
,
n Poccnn auanoinuuan cnryaunn cnonnaci roniio i XVIII
XIX nn. crccrncuuo, uro npnxan npociunn iaprnui roio
npcxcun ua oncc pauunc ncpno(i ina i ucioppcirua. Ho,
no-ncpnix, auann: cnryaunn XVIIIXIX nn. (cnacr no:xouix
1
, XI .
XVIXVII . [Worobec 2001: 191].
.
.. [ 1996: 82],
,
XI . [ 1855: 6, 8]. XVIXVII ., . , , ,
.
,
.
2
.
XVII . : [Levi 1988].
243

nccnc(onaunc cocymccrnonanmnx n o(uo npcxn rouci :pcunn ua


o(cpnxocri, no-nropix, caxa ra cnryaunn xocr paccxar-
pnnaricn iai pc:ynirar nponcxo(nnmnx paucc npoucccon.
B npornnonocranncunn (nyx iouucnron o(cpnxocrn nccnc-
(oarcnn npn(amr onimoc :uaucunc rcpxnuonoinn onncaunn
onc:un, ncnoni:onaunm nounrnn ccuonaunc nnn nop-
ua. Cqcpa ironaunn rcpxnua ccuonaunc nccnc(onarcnnxn
oiuuo cooruocnrcn co cpc(on (yxoncucrna, uo ra cnn:i (anc-
io uc cccnopua.
Marcpnani XVIIIXIX nn. cnn(crcnicrnymr o rox, uro cnnmcu-
unin, uapn(y c ua:naunnxn ccuonaunc n o(cpnxocri
ccaxn (a nuoi(a n nxccro unx) ncnoni:ymr uapo(uic ua:na-
unn: inniora, niora, nopua. B 1751 i. apxauicnoiopo(c-
inn cnncion nncan n Cnuo( o rox, uro n cio cnapxnn o0un
uomnu u ce+i uomnuu o 1eopo:ico+ u Me:enco+ ye:0ox,
omopie cicuooumcu~ (Hnr. no: |Mnxannona 2OO2: 58]). Toi(a
c ncpcncnancian (yxonuan ioucncropnn (ouocnna, uro o +o-
oco u+co c:oo0e onopyeno :uyuo, eno u+muo~
|Tax c]. Coinacuo (oucccunm n: npocnancion cnapxnn, ina
yc+ompeno, no u+eume+cu mo+ uepoono+ ocxo0e, ne:noo+ou
0eoo, puuomou neoiuno, uo :uyuo~ |Tax c]. B (ouocc
177O i. cnnmcuuni Haion Tnxoqccn uanncan o rox, uro (ncua(-
uarnncrunn xaniuni Hauqnn o no0oue :uyu oieooop uunum
nmuuiu+ u coouiu+ eo:oco+u u mo no0 nu+ mo uopo0ecmoo
yuunu: me u+eno u no:iooem~ |Tax c].
B XIX n. ncnoni:onaunc uapo(uix rcpxnuon cnnmcuuniaxn
raic uc ino pc(iocrim. B iauccrnc npnxcpa npnnc(cx orpi-
noi n: pyionncn, uacrnuuo onynnionauuon u.B. Ocrponcion.
Pyionnci npc(crannncr coon orncr ccnicioio cnnmcuunia Tox-
cion iy. ua npoipaxxy Icoipaqnuccioio omccrna. Ho paccia-
:y cnnmcuunia, o(ua n: xccruix ipccrinuoi, y0yuu ne o cu:ox
oimepnemi 0ecmoue nopuu~, opamacrcn i ucxy :a noxomim.
C +oe cmoponi, nnmcr ncpcn, o ce+ oue+ nonymenuu
nu o0no+y o:ino+y ne i:o omo:o~. Cnnmcuuni unracr ua(
ipccrinuion n rcucunc (nyx (ucn :ainnuarcniuic xonnrni.
Hooneu .` u npuo:o: Bopoope npomuo ee e:onuu oinumi u:
cmoono ocoemenni e:e, ynompe:ue+i 0:u no+o:onuu o:i-
nix; oe0o ono ynompeu:o e:e ce .` u::eoo:o u: ceu opocu
oe:uuuno o uemoepmi, +o:eniux +iue u :ueyue 0o uecmu,
opoci u cuu onu eo0i i:u ye noope0uouuecu u npuxo0u:u o
i ye o enu:ocmi .` H c moeo ope+enu ono :0opooo u :oeo-
no:yuno~ (Hnr. no: |Ocrponcian 1975: 137]).
auuin npnxcp, xorn n nxccr uccioniio auci(ornuccinn xa-
paircp, npc(crannncr coon o(nu n: nnonuc ncponruix cnyuacn
nurcpnpcraunn o(cpnxocrn nnn inniymccrna cnnmcuun-
244 4
iox. Hpnxo(cion cnnmcuuni :(cci npnunxacr npc(naiacxin
cxy npnxoauaxn rcpxnu nopua, n, uccxorpn ua raioc noun-
xaunc npnunui onc:un, oxoruo cpcrcn :a ncucunc. Onn-
caunc ncxo(a onc:un cnnmcuuniox raic nonropncr pnro-
pniy ipccrinucinx onncaunn
1
.
Bo nropon nononnuc XIX n. no(ouan cnryaunn, ncponruo, ina
ncc-rain pc(iocrim. Ho cmc n npc(cnax XVIII croncrnn oua
nnonuc xoina iri npannnox, a uc ncinmucuncx n: ucio.
Hopa:nrcniuan ioxoicuuocri ucpionuon (npnxo(cion) n ipc-
crinucion (raic npnxo(cion) rpa(nunn yc uco(uoiparuo
no(ucpinnanaci n nccnc(onarcnicion nnrcparypc.
ac n rcx cnyuanx, ioi(a cnnmcuunin noni:onannci rcpxnua-
xn ccoo(cpnxocri nnn ccuonarocri, nx n:inn( ua npn-
po(y onc:un uc ncci(a ornnuancn or npc(cranncunn ipccri-
nu. O(nu n: uanoncc npinx npnxcpon n:nccruoc (oucccunc
cnnciona Hopqnpnn 1754 i. Bioi no ipa(c Cy(anc ion(on-
crno n nonmccrno yxuonnoci. Ho cnonax ncpcn, n cio nna-
(cunnx nonycmum uopo0e eco no ue:ooeo, om omopoeo cmpo-
0ymu ue:ooe +yuu+ u mep:oe+ :ume upe: +noeue uoci, :u0e
e:ue:ooeuno nopeooem, uem, epi:em u ycoem :yo+u, co+ o cee
e:uyocmoen eeoem no y:uuo+, u mo ycu:umcu, umo u 0ecumi
ue:ooe mooooeo y0epomi ne o cocmounuu~ |Cxnnnucian 1989:
259]. B rox (oucccunn cnncion npocnn ncpcnccrn cio ua
(pyiym iaqc(py, npn:uanan cnoc cccnnnc n crpax ncpc( uapo-
(cnxn. B Honon Cipnann apxncnnciona Bcunaxnua o(-
uon n: uanoncc nonynnpuix n XIX n. iuni, noncunmmnx
:uaucunc ucpionuix pnryanon, rai ionopnrcn o Hocnc(ona-
unn xoncuox o ucxomuix, oypcnacxix or (yxon ucuncrix n
cryacxix: Cue noc:e0ooonue +o:enoe npuno0:eum 0o mex
ne+omnix, omopie om 0yxoo neuucmix neomopi+ nono0enue+,
upes oo:meuym xumpocmo uu uux npousooumox me:ecno u 0yueo-
no oypeooumcu, u u: moeo po::uuni+u c:oocmi+u nenpecmonno
cmyoe+i iooum~ |Bcunaxnu, 1853: 156; ni(cncuo xuon.
1.M.]
2
.
cncrnnrcniuo cymccrncuuic pa:nnunn n no:nunnx cnnmcuun-
ion n npnxoau npocncnnamrcn n oruomcunn rcpannn o-
nc:un. B iauccrnc o(uoio n: inanuix npn:uaion, cnn:auuix c
iouucnrox inniymccrna/nopun, A.C. uanpon ua:inacr ror
1
30 . XVIII ., , 12 ,
. ,
[ 1897: 283287].
XIXXX . [ 1993: 15].
..
[ 2000: 301].
2
XX .
245

qair, uro n:anncunc or onc:un xocr (ari roniio ion(yu


|uanpon 2OOO: 379381]. cnn oria:aricn or pa:(cncunn inn-
iymccrna/nopun n inniymccrna/ccuonaunn, ioropoc npc(-
naiacr nccnc(onarcni, a paccxarpnnari pa:nnunc rouci :pcunn
cnnmcuunia n ipccrinu, ro xouo ncpcqopxynnponari cio
nino(: ccnn n cpc(c xnpnu xoinn iri pacnpocrpaucui oc
xo(cnn nonc(cunn n cnyuac inniymccrna opamcunc n i
ion(yuy, n i cnnmcuuniy, ro, c rouin :pcunn npc(crannrcncn
(yxoncucrna, no (auuix XVIIIXIX nn.
1
, cnnmcuunin inn
ona(arcnnxn ncinmunrcniuon xouononnn ua ncucncunc.
nn ncucncunn ncpcn noni:onannci caxixn pa:uoopa:uixn
cpc(crnaxn. Hoxnxo pcioxcu(aunn concpmari nanoxunuccrna
i cnnrix xccrax, yccp(uo xonnricn n conm(ari nocr, ucioro-
pic cnnmcuunin raic concpmann pnryan i:opun:xa.
naaor caameuunxa n upnxoau
A.A. Toiapcinn npnno(nr no(pouoc onncaunc pnryana orun-
rinaunn. Anrop uc oionapnnacr, n iaion nxcuuo ucpinn nnn
ucpinnx ou uanm(an no(ouic cnyi. Mouo npc(nono-
nri, uro pcui n(cr o o(uox nnn uccioniinx xocioncinx
xpaxax: Cnxouon xouacripi, cnannnmnncn orunriaxn niy-
xcua Mapia, nnn Cnnro-Tponuian nanpa no( Mocinon, iy(a
raic crcianoci ucxano nanoxunion n nonciax ncucncunn.
ac n coipamcunn paccia: Toiapcioio :aunxacr uccioniio
crpaunu, rcx uc xcucc, n npnnc(y ni(cpiy n: ucio: Mo:umoi
uumoumcu onpe0e:ennie, ocee0o o0nu u me e c ne:nouume:ini+u
ocmooo+u, u:+enuumu+ucu coomoemcmoenno c:yuou+ .` me-
nue +o:umo npou:oo0umcu oo ope+u c:yi u:u noc:e nee o po:noe
ope+u, c+ompu no npunumo+y o 0onno+ +ecme oiuou, o0un, 0oo
u:u mpu po:o o 0eni .` 1oe0o nocmynoem ope+u omuumioonuu,
no o+oone cmooumcu ono:o npomuo uopcux opom, :uuo+ omo-
po+y cmonooumcu uumoumu. Heomopix o:inix no+emoum
oinooenno ye o nouo:e c:yi y no0nouu o+oono no no:y u:u
no oo-nuy0i no0cmu:e, npuue+ conpooo0oumue ux :uuo
opomoum onu+onue, umoi, :ooci no no: u:u no0ou oo ope+u
npuno0o, onu pocno:oeo:uci eo:ooo o:mopu. Hnoe0o o:inix
:o0ym no no: npu co+o+ nouo:e umenuu, y0epuoou ux o :eoue+
no:oenuu .` Menee c+e:ie u:u +enee npuou:eeupooonnie o:i-
nie no+emoumcu o0o:ee om o+oono u puuom u omoumcu no
no:y, +o:o opomou no ceu onu+onuu .` Bcope noc:e moeo o
npou:nocumcu nepoie c:ooo +o:umoi, o:inie nouunoum npuxo-
1
(16561660 .), XVII .
. .:
, ,
(. : [Kivelson 1991: 76]).
246 4
0umi o oo:nenue. Onu nepe+enuum no:oenue, :opiooum e:o:o
u:u :omioum yuu. 1me uepe: neomopoe ope+u po:0oumcu ocpu-
uoonuu, noo om0e:inie, +o:o :ooucu+ie 0pye om 0pyeo .`
Cnouo:o npou:nocumcu ooc:uuonuu o po0e ,nycmu, ocmooi" .`
Copo, onpoue+, uo:uemcu ooc:uuonue, onpe0e:enno om:uuoume-
ecu om npenux, nonp.: ,nepecmoni uumomi". Bo:e:oc icmpo
noomopuemcu 0pyeu+u, unoe0o mo e oopiupyuci: ,nepecmoni
uumomi, uui :ouumo:, 0opoo:cu, omnycmu" u np. .` To o
uy+ u pu +oem no ope+eno+ :oe:yuumi umenue, mo ono
npepiooemcu unoe0o 0:u oo0oopenuu no0:eomeeo cnoocmouu,
umo 0ocmueoemcu u:u umenue+ ooqucmoo u:u onyuume:ini+u
:o+euonuu+u coumennuo .` To, o0no0i, oe0o o0no o:inou,
no u+enu 1omepuno, cmo:o oipuuoomi o pe0y po:nie encue
u+eno, conpooo0ou ux +noeouuc:enni+u, ne ocee0o npu:uuni+u
+numemo+u .` +mo oi:oo:o co cmoponi coumennuo epo+oe
copocmuuecoe ooc:uuonue: ,1omepuno xopouo", :ocmoououee
1omepuny y+o:nymi. H:u oe0o mo u:u 0pyeou o:inou iemcu
ocoenno cu:ino, oipioouci u: py opyoumux, po:0oemcu npu-
o:onue: ,A no0ome-o +ne ee cu0o, nycmi-o ono :0eci nopu-
uum". H umenue npo0o:oemcu 0o:iue. Hnoe0o cpe0u ecnopu0ou-
nix c:oo u :oyoo, npou:nocu+ix o:ini+u, oo ope+u umenuu
po:0oumcu u pyeome:icmoo, opomennie 1oey, uepou, xy:o no
pecm. H cnooo epo+u+ onyuume:ini+ eo:oco+ npou:nocumcu:
,1pecm xponume:i oce:enno, pecm uepou pocomo, pecm uop-
cmoo 0epooo, pecm c+epmnix ymoep0enue, pecm onee:oo
c:ooo, pecm 0e+onoo u:oo" .` 1puoe0ennie c:ooo npe0cmoo:u-
um coou uocmi ooqucmo Xuoomoopume+y 1pecmy. B 0pyeux
c:yuoux uumoumcu ooqucmi Hucycy Xpucmy u:u 1pecoumo
1oeopo0uue .` Bnpoue+, ne ocee0o ooc:uuonuu coumennuo
opo0e ,ne c+e, :o+o:uu" u:u no0onix oiuenpuoe0enni+, oo:i-
ooum cooe 0ecmoue, u o:inie npo0o:oum puuomi u opox-
momicu. Toe0o npu+enuumcu cpe0cmoo 0pyeoeo xopomepo. H:u
nocmyuoonue Tpenuo+ no eo:ooe, u:u nocmyn:enue noeo no
o:inoeo, u:u :ou+onue eeo eo:ooi +e0y cmynnu+u noe uumo-
umeeo, 0:u ueeo o:inoeo momom o+oony, u:u y0opi uemo+u u
np. .` Ho unoe0o u +mo ne 0ecmoyem, u pu, nenue u eoo:m
npo0o:oumcu, cooepuenno :oe:yuou umenue, moe0o coumennu
npepomoem umenue .` Heomopie o:inie o npuno0e oo:y-
0enuu oipiooumcu u: py 0epomux u pocoumcu coumennuy,
+oem imi, c ue:iu y0opumi eeo. Toe0o on pocoem o nux umo-
nuy0i, nonpu+ep, :o:o0y u: Tpenuo, o no+ npuxo0u:oci +mo
ou0emi .` Hooneu umenue, npo0o:ooueecu oo:o uoco, unoe0o
o:iue, npuxo0um onuy .` Hocmynoem nooi om no+o-
:ioonue e:ee+ o:inix .` 1o+o:iooumcu po:nie +ecmo me:o
ne ocee0o o0unoooo. Heomopie cuumoum neoxo0u+i+ no+o:i-
oomi noeu +e0y oce+u no:iuo+u, mo o nepe0o ec yxo0um o
noeu. ,pyeue ne 0e:oum +moeo. Boome npucymcmoue eco o mo
247

u:u 0pyeo uocmu me:o y:noemcu no mo+y, umo o:inou nouunoem


puuomi, umo ee em o oene+, ec:u o no+o:onno+ +ecme
noxo0umcu ec, moe0o o o npomuono+ c:yuoe omnecemcu no+o-
:ioonuu cooepuenno cnoono .` Hnoe0o oo ope+u no+o:onuu
e:ee+ 0e:oumcu :o+euonuu, ono:oeuunie me+, omopie npuoe0eni
oiue, uocmo moe o omoem no oue-:uo ooc:uuonuu o:inix.
,O, omuuu, y0em, y0em, puuum, nonpu+ep, o0no oo,
:oompo y0y, :oompo y0y". ,Hem, ne o0un", 0e:oemcu oo:poe-
nue. ,,oo, 0oo, oo y0e+". ,Hem, o:iue". ,Ce+epo, ce+epo".
,Hoc ce+i po: ce+epo", puuum coce0o. ,Co:ono, u: ocex
cycmoooo oi:e:o", onyuume:ino :o+euoem coumennu, no+o-
:ioou o:eno mpemie o:ino, u m.0. :mu+ oonuuooemcu opu0~
|Toiapcinn 19O4: 41O].
Honropnmmnccn no xo(y nccio paccia:a nipacunn nuoi(a,
no npcxcuax, n (pyinx cnyuanx, ioucuuo, ni:naui rcx, uro
Toiapcinn oc(nuncr :(cci uanm(cunn uccioniinx orun-
roi. Hoia:arcniuo, uro ncc ucxuoinc onncaunn no(ouix
pnryanon crponrcn no roxy c npnuunny ncpcuncnnmrcn
no:xouic napnauri nonc(cunn cnnmcuunia n o(cpnxix.
Taian pnropnia paccia:on no xuoiox oycnonncua rcx, uro
uanm(ammnc concpmcunc opn(a crauonnnnci cnn(crcnnxn
uc roniio pa:uoopa:nn noianiuix napnauron pnryana, uo n cio
napnaunn n ncnonucunn o(uoio n roio c ucnoncia.
Pnryan i:opun:xa n onncaunn Toiapcioio nxccr qopxy no-
cronuuoio (nanoia cnnmcuunia n npnxoau iai ncpaniuo-
io, rai n ucncpaniuoio. cncrnnn :ainnuarcnn :auacrym oia-
:inamrcn ucnocpc(crncuuon pcaiuncn ua nonc(cunc ccuyc-
xix n uaoopor. B ucioropix cnyuanx cnnmcuuni, nn(nxo, :a-
paucc on(acr onpc(cncuuoio :uaia co cropoui o(cpnxon
(no npcxn noxa:aunn cnccx ou paccunrinacr ycnimari ipni o
rox, uro cumnuy cr iai oiucx), n (pyinx niop (cncrnnn
ocymccrnnncrcn npnxo no xo(y cnyi (ou in(acr :aina(iy n:
Tpcunia nnn icr oniuym Tpcuniox no iononc).
Xorn n onimnucrnc cnyuacn nanoxunin npnc:amr ua orunr-
in n: pa:uix xccr, pnryan i:opun:xa iai i no(no(nr no(
omnn :uaxcuarcni ncc xuoioopa:nc noianiuix oniron npn-
xoau n onir caxoio cnnmcuunia. Huixn cnonaxn, pnryan
crponrcn rainx opa:ox, uro uc xcmacr inniymax ncpnri n
ro, uro oun ncnopucui, nnn n ro, uro oun o(cpnxi cca-
xn, panuo iai uc rpcycr on:arcniuoio niopa xc(y rnxn
(nyxn oncunrcniuixn xo(cnnxn n or caxoio cnnmcuunia.
H Acuniu om no:oo, no 2 :em nocoennix, u om nouo:inuo
ux, ce0oeo cmopuo~, opamacrcn i o(uon n: oniuix
cnnmcuuni |Toiapcinn 19O4: 8]. Bonpoc o rox, ncpnn nnn uc
ncpnn npon:uocnnmnn rn cnona ncpcn n ro, uro y nocacuuix
248 4
ua 2O ncr ccon uauaniuni cc(on crapni, uc rai y nacu.
Pnryan i:opun:xa no:nonnn ynnaricn concpmcuuo nporn-
nononouix rouiax :pcunn.
Honyunnman mnpoioc pacnpocrpaucunc n iouuc XIX n. xc(n-
unucian xo(cni oncucunn inniymccrna uamna ccc cro-
pouunion n cpc(n npc(crannrcncn (yxoncucrna. Muoinc cnn-
mcuunin uauann paccxarpnnari inniymccrno nno iai npn-
rnopcrno n cycncpnc, c ioropix cnc(onano oporicn, nno iai
onc:ui, ncucncunc or ioropon npnxoauax cnc(onano nciari
n oniunuax, a uc n ucpinnx. O(uaio cicnrnuccinn n:inn( cnn-
mcuunion ua npnpo(y inniymccrna uc xcman ipccrinuax
opamaricn i unx :a orunrion. Tainc npnxcpi inn pac-
cxorpcui B.K. Maiaponon |2OO2: 13614O]. Cncunqnia no-
(ouix cnryaunn :ainmuanaci n rox, uro (cncrnnn cnnmcuunia
no-pa:uoxy oucunnannci caxnx ncpccx n npnxoauaxn. Cnn-
mcuuni crpoinx ionocox niunrinacr xunxix, no cio xuc-
unm, inniym, ncnnr ia(on n: cumnu no nnri pa: ncpcipc-
crnricn n (acr npnnonricn io ipccry |Tax c: 138]. Xorn cax
cnnmcuuni n rox cnyuac npcinacr n yncpcuuocrn, uro opcrcn
c cycncpncx, ipccrinuc pacucunnamr cio (cncrnnn iai cncun-
aniuoc :ainnuaunc. Hcuc:uoncunc ccuonarix n cnocx npn-
xo(c cnnmcuuni npnnncinacr noc(c ua( xacconix npnrnop-
crnox, ipccrinuc y(anmcxycn orunrinaunm |Tax c: 139].
Mouo npc(nononri, uro opn( n:iuaunn ccon co:(anan
ycnonnn (nn ucnocpc(crncuuoio iouraira (nyx rpa(nunn
cnnmcuunia n cio nacrni. Hpnucx i:opun:x in uyri nn uc
c(nucrncuuon qopxon opn(onon (paxi, i(c npnxoauc, uapn-
(y co cnnmcuuniox, ncnonunnn inanuic ponn.
Iy(yun (nyxn oncunrcniuixn xo(cnnxn o(uoio nnncunn,
inniymccrno/nopua n inniymccrno/ccuonarocri uc cxc-
unmr (pyi (pyia, iai nonaiacr A.C. uanpon, a cocymccrnymr,
craninnanci ia(in pa: npn n:anxo(cncrnnn cnnmcuunia n
npnxoau. Cnc(crnncx rnx croniuoncunn crauonnrcn pa:nnu-
uic qopxi a(anraunn n:xcucuuix cocronunn co:uaunn, n
pa:nnunn xc(y unxn uc xoiyr iri onncaui roniio n paxiax
npornnonocranncunn ccuonarocrn n nopun. B :anncnxoc-
rn or n:inn(on cnnmcuunia, ron crparcinn nonc(cunn, iaiym ou
n:npan npn omcunn c inniymaxn, a raic, ncponruo,
uannunn y ucio xapn:xi n cpc(c cio npnxoau uaunuana (oxn-
unponari ra nnn nuan nurcpnpcrarnnuan xo(cni roio nnncunn.
roi nponnnmcrpnponari ror rc:nc, ocrauonnxcn oncc no(-
pouo ua cnyuac, npon:omc(mcx n uauanc XX n. Pcui n(cr o rai
ua:inacxox anrciox ncnxo:c |Bioncuio 1911; Kouoncinn
1912]. Dro ua:naunc nonyunna cnocopa:uan nn(cxnn inniy-
mccrna, pacnpocrpaunnmancn n oipyic i. Ianri (Icccapann).
249

3(cci n xouacripc npononc(onan n orunrinan o(cpnxix


ncpoxouax Huuoicurnn. io npononc(i n caxix omnx ucprax
cno(nnaci i uccioniinx yrncp(cunnx: pc:ynirarox ucnoncucc-
inx nopoion, oxnarnnmnx nccx nm(cn, crano nx orcrynncunc or
Ioia n nccncunc n unx (innona; (innon nccnncrcn n nnor ucno-
ncia, naio(apn ucxy nponcxo(nr nioria, niipninnaunn, pno-
ra, cy(opoin n norcpn co:uaunn; ocnoo(nricn or (innona, co-
inacuo npononc(n Huuoicurnn, xouo, oria:anmnci or iypc-
unn, ninucrna, npncian i ycnncuuix xonnrnax, orunrinaunm,
xo(cunnx no xouacripnx n nocprnonaunnx n nx noni:y; (nn
ycrpaucunn rncnix cnxnroxon, ni:nauuix npcinauncx n uc-
noncic (innona, ucoxo(nxo concpmari ipccruoc :uaxcunc oco-
ix opa:ox (rpn ncpcra (onui iri npncranncui (pyi i (py-
iy, uroi (innon uc xoi npociounri xc(y unxn); ipccruoc :ua-
xcunc uyuo concpmari xc(ncuuo, uauocn rncp(ic y(api no
rcny |Kouoncinn 1912: 152].
Ianrcinn xouacripi cran ucurpox nanoxunuccrna nrcncn nn-
anmnx yc:(on, xuoinc n: ioropix no no:npamcunn n: xouac-
ripn uaunuann ipnuari, na(ari n cy(opoiax, ionopnri, uro n unx
cn(nr (innon. B nncixc i cnnciony Knmnucncioxy n Xornu-
cioxy Ccpaqnxy ipccrinuc c. Icnay:i Knmnucncioio yc:(a nn-
cann: Ho noc o uuc:e JJ ue:ooe opyuu:cu eneo 1ou: c neomo-
poeo ope+enu y noc nouou:uci npuno0u no0yue o:e:nu, npu omo-
pix +i ono0oe+ o ecno+umcmoo u +eue+cu no :e+:e~ |Tax c: 165].
B.C. Bioncuio, npono(nnmnn ocnc(onaunc n uccioniinx cc-
nax Auauicncioio n Tnpacnonicioio yc:(on Xcpcoucion onac-
rn, oriy(a raic pciynnpuo ycrpannannci nanoxunuccrna n Ian-
ri, ouapynn n (. opyun ipynny xono(ix nm(cn 1518 ncr,
ua:inammnx ccn xyucuniaxn, a npnna(in, nponcxo(nmnc c
unxn, xyucunnxn. Cnom onc:ui, iai nnmcr xc(ni, oun
uc cunramr onc:uim, a ua:inamr cc naio(arim Ioia, u:poo-
ueeo neomopix :u0e, o mo+ uuc:e u ux, ucynumi coou+ +yuenu-
e+ :0eci no :e+:e coou epexu u epex ux po0ume:e~ |Bioncuio 1911
Mapr: 196]. Oa ncnxnarpa no(ucpinnann poni, ioropym ciipa-
nn n qopxnponaunn ncnxo:a anrcinn ncpoxouax n uccioni-
io ncpccn, npononc(onanmnx n cocc(unx xouacripnx.
nn uac n (auuox cnyuac naui (na xoxcura. Bo-ncpnix,
cnnmcuuni npc(naiacr (ocrarouuo cncunqnucciym nurcpnpc-
raunm ccuonaunn, cymccrncuuo ornnuammymcn or opro-
(oicaniuon. Bo-nropix, cio xo(cni oncucunn npnna(ion
uamna orinni n cpc(c nanoxunion n, n cnom oucpc(i, cnpono-
unponana nx ua caxocronrcniuym i:cic:y nnncunn
1
.
1
.. , .
, , ,
[ 1912: 157].
250 4
Hpnxcpi nu(nnn(yaniuon nurcpnpcraunn cnnmcuuniaxn
o(cpnxocrn uco(uoiparuo ncrpcuamrcn n n xarcpnanax
XVIIIXIX nn. B cnyuac c anrcinx ncnxo:ox npononc(i
o. Huuoicurnn npnunxacr qopxy crpoioio yucunn
1
. Bo xuoinx
(pyinx cnyuanx y uac nno ucr cnc(cunn o raiox yucunn, nno,
uro ciopcc nccio, pcqncicnn cnnmcuunia ocracrcn n npc(cnax
niopa rcpxnuon (nn onncaunn nnncunn n crparcinn nonc(cunn
c npnxoauaxn.
Pnvyaa axsopunswa a cpeae upnxoau
Pa:uoopa:nc npairni i:opun:xa n (ocrynuocri no(ouoio (n-
anoia co cnnmcuuniox, no nccn nn(nxocrn, crann inanuixn
npnunuaxn ipanucn nonynnpuocrn pnryana n uapo(uon cpc(c.
Pa:(cncunc xc(y opamcuncx i ion(yuy n cnnmcuuniy (ncp-
noc n cnyuac nopun, nropoc ccoo(cpnxocrn), npc(-
nocuuoc A.C. uanponix |uanpon 2OOO: 37938O], npc(crannn-
crcn uc nnonuc rouuix. Ho xarcpnanax XIXXX nn., opamc-
unc i cnnmcuuniy ino uc ncinmunrcniuon xcpon, a o(uon n:
ucnoio pn(a no:xouix xcp no ycrpaucunm onc:un, cpc(n io-
ropix n nonci :uaxapn, n noc:(in i pa:nnuuix cnnriunx.
Ha ocuonaunn (cn Tcunmcncioio mpo I. Honon npnmcn i ni-
no(y, uro cu:ini+ cpe0cmoo+ pe:ueuo:noeo onyuenuu uo:uemcu om-
uumioonue, noc:e0nuu u co+ou ponuu +epo npu :uyuecmoe,
noc:e npu+enenuu omopo ocuoe 0o:ineuee :euenue :uyuu
oinooenno npu:noemcu ye ecn:o0ni+~ |Honon 19O3: 392].
Hpnxcpi nocnc(onarcniuoio opamcunn i (cpcncucinx :ua-
xapnx n cnnmcuuniax ncrpcuamrcn n n (pyinx onncaunnx |uax-
rnu 191O: 15O159; Kpanucinn 19OO: 1O2; Maiapona 2OO2: 136].
Hoxnxo opamcunn i ion(yuy n cnnmcuuniy, cymccrnonan cmc
o(nu nn( rcpannn inniymccrna orunrinaunc cncrcinx
nnuox. B Op:ooco eyepnuu 0:u u:enonuu u: :uyuu neuucmo-
eo 0yxo oinooenno nonu+oum ooeo-nuy0i cmopuo-epo+o-
meu, omopi u 0o:en uumomi no0 o:ino no :opu+ (sic)
po::uunie +o:umoi. Honumi cmopu uo:uemcu o 0o+, cmono-
oumcu nepe0 onuueu, ouepuuooem oopye ceu ye:e+ mpu po:o,
umoi :o +my uepmy ne nepeue: neuucmi, u nouunoem omuumi-
oomi, pocmueuoou c:ooo~ |Hpion 1996: 1O4]. B Bacnnicypciox
yc:(c Hnciopo(cion iy., no xarcpnanax Tcunmcncioio mpo,
omuumioonue cooepuoemcu u:u coou+u 0o+ounu+u cpe0cmoo+u,
u:u e, umo oceeo uome, nouemuuo+u, ocoenno c:ooumu+ucu
1
:
.
,
, [ 1911 :
232], .
251

o+ecme c nouumonnocmiu oecmoennix nue u npooe0nocmiu


cooe u:nu. 1 nu+ npue:oum c o:ini+u u nepe0o ocmoo:uum
ux no umie, umoi npomu ycmonoo:enni ypc :euenuu. On
:o:uuoemcu o mo+, umo nouemuu, no neco:io po: o 0eni u no
neco:io uocoo, uumoem no0 o:ini+ ycmonoo:ennie +o:umoi,
o0um :o0ono+, opi:euooem coumo oo0o u np. Omuumiooe+i
oo ope+u :euenuu oinooenno numoemcu o0no mo:io oo0o u
npocqopo+u, 0pyeo e numu e+y ne 0oemcu .` Hnoe0o no:yuuo-
uux u:oecmnocmi nouemuuoo, omuumiooumux ecnooomix u o0ep-
u+ix, npue:ououm u no 0o+~ |Honon 19O3: 269]. O(ua n:
nanoxunu n Caponcinn xouacripi, i(c xouaxn raic :aunxa-
nnci ncucncuncx o(cpnxix, uc opamanaci :a noxomim un
i :uaxapnx, un n oniunuy, paccia:an npn rox, uro cmopou
0eoo mo:io omuumioo:o +enu c 1co:mipe+ y noc, o 0epeone~
|Hninrnu 19O3 ^ 1O: 749]
1
. B ucioropix cnyuanx n ponn :ai-
nnuarcncn xoinn nicrynari n npninamacxic cncunaniuo cra-
poopn(ui |umnxon 18581859: 499].
auuic npnxcpi cnn(crcnicrnymr o npouniuoncunn opn(a
i:opun:xa n uapo(uym cpc(y. Ho cyrn, (cpcncucinc cncun-
anncri nnn crpaucrnymmnc oioxoniui pa:iipinamr (cn-
crnnn cnnmcuunia. umoniruo ro, uro, no nccn nn(nxocrn,
nxcuuo n raion, cciynnpuon, cpc(c pnryan nonyuacr cnoc cran-
mcc i ccpc(nuc XIX n. uanoncc pacnpocrpaucuuix ua:naunc
orunria.
Oucnn(uo, ror rcpxnu nxccr uapo(uoc nponcxo(cunc. Xorn
B.B. Bnuoipa(on cunran cio npnxcpox ioueeo npoqeccuono:i-
noeo ,uepoonopycu:+o"~ |Bnuoipa(on 1994: 426], ou, ncponruo,
omnancn
2
. nn raioio nino(a y uac ucr uniainx ocuonaunn.
Ho xonx uanm(cunnx, rcpxnu orunrinari n :uaucunn 'nc-
ucnnri urcuncx` uc ncrpcuacrcn n ucpionuon iunuocrn nnnori
(o ccpc(nui XIX n. B xarcpnanax cnonapn H.H. Cpc:ucncioio
|Cpc:ucncinn 19O2] n oncc no:(ucio cnonapn (pcnucpyccioio
n:iia XIXIV nn. |CB 2OOO] ucr nciccxi orunrinari. Cno-
napi pyccioio n:iia XIXVII nn. qnicnpycr roniio (na :uauc-
unn roio cnona: 'or(cnnri, onnnnri uynx, ucpo(crncuuix`
n 'orcunrari`, a n qopxc orunrarncn 'or(cnnricn, orpciari-
cn or po(crna c icx-nno` |CPB 1988: 66; KCOB]. B ucpionuo-
cnannuo-poccnnciox cnonapc 1834 i. orxcucuo :uaucunc 'ncpc-
cranari unrari, npnno(nri i iouuy urcunc` |Coionon 1834: 312].
Tc c :uaucunn cnona orunrinari ccri n n cnonapc ucpionuo-
1
,
, . [1893: 76].
2
, ,
( ..
. .. [1995]).
252 4
cnannucioio n pyccioio n:iia Hxncparopcion Aia(cxnn uayi
1847 i. Ho :(cci raic npnno(nrcn :uaucunc 'urcuncx nauic-
nnn, nnn :ainnuarcniuix xonnrn, ncucnnri ccuycxix` c npn-
xcpox: :mom :oeouecmuoi uepo+onox omuumo: ye +noeux ne-
cuocmnix |CHCPB 1847: 14O]. Ha xarcpnani roio cnonapn cci-
nacrcn n B.B. Bnuoipa(on. Hpnxcp raioio cnonoynorpcncunn
nnmcu n cnonapc iaion-nno apxcoipaqnuccion cnpanin, uo
xouo npc(nononri, uro :(cci ino npounrnponauo o(uo n:
nynnuncrnuccinx counucunn ccpc(nui ncia.
Tcpxnu orunrinaunc npnxcunrcniuo i opn(y n:iuaunn
ccon nonnnncrcn n XIX n. npc(c nccio n nynniaunnx cicn-
rnion ro xc(nunucinc paori, ncropnuccian nynnuncrn-
ia n paccia:i cnnmcuunion, rpairymmnx inniymccrno n
rcpxnuax onc:un, cycncpnn nnn npnrnopcrna. B ron cnn:n
xouo yrncp(ari, uro cnono orunrinaunc co :uaucuncx
'ncucnnri urcuncx` n pycciox nnrcparypuox n:iic yc n xo-
xcur cnocio nonnncunn nxcno uciarnnuym oipaciy. Hpc(crann-
rcnn (yxoncucrna, npairniymmnc n ro npcxn no(ouic pnry-
ani nnn paccxarpnnammnc nx iai nponnncunn ncrnuuoio na-
iouccrnn, rnx rcpxnuox uc noni:ymrcn, npc(nounran iono-
pnri o nnncunnx cca n opic c unx. Kai npc(crannncrcn,
raian cnryaunn cnn:aua c rcx, uro c no:nunn xuoinx cnnmcu-
union cocrncuuo opn(a n:iuaunn ccon uc cymccrnonano.
Toiapcinn, npornnonocrannnn xonnrny i cnnroxy n orunri-
naunc iai 0oo nymu opomenuu 1oey :o no+omiu o o:e:nu~,
nonaiacr, uro nocnc(unn nyri npc(crannncr coon noniriy
ycmonooumi onpe0e:ennie npue+i, c no+omiu omopix +oem
imi 0ocmuenymo u::euenue .` B +mo+ onopyuooemcu ye
cmpe+:enue co:0omi neumo opo0e oecmoenno meponuu, no:i:y-
uci omopo +ono, mo co:omi, :oponee poccuumioomi no
uy0o~ |Toiapcinn 19O4: 2]. Hpornnoccrccrncuuocri opn(a
ucpionuoxy npc(cranncunm o uy(c, ioropan iacrcn oucnn(uon
xc(niy uauana XX n., uc xoina iri nounrua conpcxcuuix cxy
cnnmcuuniax. H:iuaunc ccon (nn unx uc ino cnn:auo c
ycrauonncuncx onpc(cncuuix npncxon. Kai nnmcr niyxcu
Mapi, cax :aunxanmnncn ncucncuncx o(cpnxix, oo:+o-
nocmi e cymecmoooonuu ecnooomix o 0ecmoume:ino o0ep-
u+ix ::i+u 0yxo+u Hepooi npu:noem me+, umo u+eem ocoi
uun ,O u:oo:enuu om 0yxoo neuucmix~. :mo noc:e0ooonue o+ecme
c me+ ompiooem no+ u neco+nennyu oepy Hepou o cu:y u+enu
Xpucmo u uuuym Hm nucmopum Hepuou ,o:ucmo uu ueuucmomu
yxumu, umoo useouumo ux"~ |Mapi 1899: 24; ni(cncuo xuon.
1.M.]. Huixn cnonaxn, Hcpioni npn:uacr cymccrnonaunc c-
coo(cpnxix n cnocouocri cnnmcuunion n:iounri ccon. Ho
n:iounmrcn oun cnnon nxcun Xpncra nnn caxnx Hncycox
Xpncrox, omopi coou+ pecmo+ noe0um eco, o ee0neono
253

u noe0oem, u:eonuu eeo u: ecnooomix :uyu, umo +ono


ou0emi oo ocex +onocmipux~ |I.C. 1893: 594].
B iourcicrc ipccrinucion qoniinopuon rpa(nunn cnono or-
unrinari uc nxcno uciarnnuix iouuoraunn. Hpnxix (oia:a-
rcnicrn roxy, uro n ipccrinucion cpc(c ror rcpxnu (o ccpc(n-
ui XIX n. npnxcunncn i n:iuaunm ccon, y xcun ucr. Koc-
ncuuo o rox cnn(crcnicrnycr ror qair, uro xarcpnani co-
crncuuo XIX croncrnn qnicnpymr pn( npon:no(uix or ucio
qopx n uccioniio :uaucunn, cnn:auuix c urcuncx. B cnonapc
B. ann npnno(nrcn cnc(ymmnc :uaucunn: orunrari, orun-
rinari 'iouunri urcuic, ncpccrari unrari`; oeo, 'ncucnnri
urcuicx nauicnnn nnn :ainnuarcniuix xonnrn`, '(cnari :axc-
uaunc, niionop, npounrari uoraunm`; orunraricn, orunri-
naricn 'iri orunrauy; or(cnaricn or ucio, ocnoo(nricn
urcuicx` (Heuucmi npuou0e:cu, nocu:y omuumo:cu om neeo!) n
qopxi: orunrinarcni, orunrarcni, orunrinarcniunua, orun-
rarcniunua, oruoruni, oruorunua 'iro orunrinacr ioio, nnn
onc:un` |ani 1994 II: 1989, 199O]. B cnonapc pyccinx uapo(-
uix ionopon npnnc(cui :uaucunn cnona orunrinari, nnnm-
crpnpycxic npnxcpaxn XIX n.: 1) 'unrari xonnrny ua( yxnpam-
mnx`; 2) 'urcuncx xonnrn orno(nri ion(oncrno, cnacari ioio-,
uro-nno or :nix uap` |CPHI 1989: 366].
Ho nccn nn(nxocrn, naio(apn cnocxy mnpoioxy pacnpocrpa-
ucunm n XVIIIXIX nn. n ucnpcxcuuoxy ncnoni:onaunm n xo(c
opn(a urcunn pnryan n:iuaunn ccon, concpmacxin cnn-
mcuuniox, nonyunn n uapo(uon cpc(c ua:naunc orunrina-
unc, orunria, cxicn ioropoio nounxancn ipccrinuaxn iai
ncucncunc nocpc(crnox urcunn. Hxcuuo n urcunn npnxo-
auax nn(cncn inanuin +exonu:+ pnryana. Taioc nounxaunc
orunrin (cnano no:xouix (nn ipccrinu n caxocronrcniuoc
orunrinaunc |Ounucinn 189O: 361, Honon 19O3: 269], n opa-
mcunc :a noxomim n ncucncunn ccuonarix i xnpcinx uaucr-
uniax. B ro c npcxn orunrinaunc crano nounxaricn iai
cnoco opii uc roniio c ccoo(cpnxocrim, uo n c (py-
inxn nponcxaxn: ipccrinuc npocnnn cnnmcuunia orunrari
uonopo(cuuix xna(cuucn, (nn rcpannn (crcinx onc:ucn,
ninunu, cunran, uro cnnmcuuni :uacr cncunaniuoc :ainnuaunc
|Maiapona 2OO2: 135, 14O]. Cnnmcuunion raic npninamann
orunrinari :anoxi
1
ua nonnx |Honon 19O3: 267; Konancuio
1891: 141]. .H. Ymaion npnno(nr innuiy o raion orunric:
O0no o:0yniu ompi:o no 0yxy coumennuy, umo u+eem 0e:o c
uepmu+u u no:i:yemcu ux yc:yeo+u; coumennu no:ou: no nee
1
,
, . , ,
, .
254 4
+numu+uu u :uuu: npuuocmuu. 1o:0yniu 0o:eo ynpouuoo:o cnumi
c nee +numu+uu, no coumennu nocmou: no cooe+. Xe:ou omo-
+cmumi, o:0yniu :opo:oci o oeopo0 coumennuy u c0e:o:o no
onycme :o:o+i. 3o+emuo ux, coumennu npunec o oeopo0 nuey u
cmo: uumomi no0 onycmo; onuy umenuu uo:uemcu o oeopo0
o:0yniu u, pocuouuci o noeu coumennuy, +o:um o npomenuu.
Coumennu npocmu: c yc:ooue+ nuoe0o o:iue ne 0e:omi :o:o+oo.
Ho ocope coumennu :o+emu: :o:o+i no cooux u:onux. Tomuoc
e cxo0u: :o nueo u nouo: omuumioomi ux, oo ope+u umenuu
onooi npueeoem o:0yniu u npocum ne 0ouumioomi nuey u npo-
cmumi ee. Ho +mom po: coumennu 0ouumo: nuey 0o onuo u
oieno: u: co0o o:0yniu, ne npocmuo ee. Jnuumouo :ome+
:o:o+i, on ycnoou:cu. Bcope npueeoem ne+y cin o:0yniu u
npocum coumennuo npuomumi eeo y+upoumyu +omi. Tom 0o:eo
ne coe:ouo:cu, no :ome+ ucnooe0o: u npuomu: o:0yniu. Toe0o
o:0yniu cno:::o c nocme:u no nopoe u y+ep:o o cmpounix +yue-
nuux~
1
.
Hcropnn, ncpccia:auuan .H. Ymaionix, cnn(crcnicrnycr o
rox, uro orunrinaunc n (auuox iourcicrc uc cnyuanuin,
cnuounxnuuin :aionapnnaunm rcpxnu, a ua:naunc onpc(c-
ncuuoio xainuccioio (cncrnnn, cyri ioropoio nn(nrcn ipccri-
nuax n urcunn iai raionox.
Iinnuin o orunrinaunn inn mnpoio pacnpocrpaucui n n
XX n. B Hcioncion onacrn n 1946 i. in :anncau cnc(ymmnn
paccia:: Bom, o:0yni oopomum noe:0 oo:o+. Bom, u xo0u:
0pooo nu:u:, c omuo+ poomo:. To o0un .` On mpu eo0o eeo:
oo:o+, o nomo+ o uepou non omuumo:. To:o no mee uepcmi
ocmo:oci~ |HK].
Coinacuo xarcpnanax XX n., orunrinaunc npnopcracr nnon-
uc onpc(cncuuoc uonoc :uaucunc, crauonnci oxounxox orun-
rinaunm, oo:uauammcxy pnryan n:iuaunn ccon cnnmcuun-
iox. Orunrinaunc nounxacrcn iai xainuccioc (cncrnnc, i
ioropoxy xocr npnciuyri uc roniio cnnmcuuni n uc on:a-
rcniuo c ucnim n:iuaunn ccon n: o(cpnxix. Xy0ie :u0u
cnopmumi +oeym ue:ooeo, o 0e0i omuumiooum, no oo0y noeooo-
puooum, no oepo+no nuee uumoum u xy0o e:o: om ue:ooeo
omoo0um~ (Icnicinn y. Cxoncucion iy.) |CPHI 1989: 366].
Huqopmuum: H [o]om ee oo0u:u. Ono nouooo:o 0oe nouu o :ecy.
1omo+ [o]om oiu:o .` A +i omuumioo:u [o]om, eno cecmpo
u u. Ho Hoonee:u ompioo:u. H ompioo:u mo, umo ono npuy-
0umi. Hy, Hoonee:ue ompioo:u, uumo:u. H +ne [o]om mo oiu-
:o. moou :oe:oouu. mo ono cunemi coo epy: (umo y e i:u
1
. . [ 1896: 174].
255

pycnuui) npu0emi o coo 0o+. 1pu0emi, u y0em +noecmoo


nopo0y, u y0um ee on:ouoomi. H npoo0o. 1puu:o, nopo0 ee
ocmpeuo:. [B]om mo no Hoonee:u co:o:oci~.
Coupume:o: :mo npocmo ompiooum noyeo0 1oonee:ue u uumo-
um~.
Huqopmuum: ,o, uumoumi. H om ee ye omeonuumi ne0opu-
oo
1
, nonu+oeui 1o Hoonee:ue uumoumi. Om emix co+ix,
omopiu :ooe:u ee~
2
|T4HO 2OO1: 259, ^ 242; ni(cncuo xuon.
1.M.].
Hipa accounaunn xc(y n:iuauncx ccon cnnmcuuniox n
orunrinauncx iai xainuccinx (cncrnncx, cnocouix nc-
ucnnri n noxoui n pcmcunn pa:nnuuix nponcx, npnncna i
nonnncunm cmc o(uoio ipyia cmcron paccia:on o ococu-
uon iunic cnnmcuunia. O(nu n: rainx rcicron in :anncau n
Icaunuiox panouc Hcioncion onacrn n 8O-x ii. XX n.: Hi-
eon u oo:o+ :ou:, u :ouo0iu po:, u opono+ :eu:. mo-mo e+y
i:o c0e:onni. 1eo npuoe:u, umo no0numi uepny nuey no0 nu+.
1omuuo no0nu: nuey u 0epo: no0 [n]u+. 1oe0o cmo: omuumi-
oomi, on cooce+ :omux, ne cmo: puuomi~
3
|HK].
B rc c io(i auanoinuuan innuia ironana n Xonxciox
panouc Honiopo(cion onacrn. Toniio :(cci yc cnnmcuuni
unracr uc ucpuym iuniy, a Hpoincuuym. Hcni urcunn
n:annri n(ony or npnxo(nmcio i ucn noionuoio xya. 1po-
:ennou nueo, ionopnr paccia:unua, cnu+oem npo:umue.
umoemcu ne ocuo+y, o xy0o+y, xponumcu o uepou~
4
|T4HO
2OO1: 3O4, ^ 325].
Tainx opa:ox, yncnnunnacrcn norcuunan cmcra o orunri-
naunn. Hcpcuoc aiucura co cnnmcuunia ua cncrcioc nnuo, c
(cncrnnn ua unracxym iuniy (cnacr no:xouix, iai n
nonaiam, nonnncunc xornna orunrinaunn n ucpinn, xopomo
n:nccruoio n cia:ouuox qoniinopc. 3(cci n qoiycc nonccrno-
naunn oia:inacrcn uc cnnmcuuni, n:iounmmnn ccon, a iunia,
c noxomim ioropon ro xocr c(cnari icpon cia:in. Bpinn
npnxcp cia:ia Hnionan y(ornopcu n Hnau iyncuccinn
ciu |CYC 1979: 3O7]. Hnionan y(ornopcu (acr Hnauy, iync-
uccioxy ciuy, iuniy, c noxomim ioropon ror (oncu ninc-
unri ioponcnuy: ,Ho, eooopum, mee nuy, u mee 0o+ u
uumo +ou. 1mo one 0e:omi y0ym, o mi u+ omoumy ne 0ooo
oce uumo!". Bom, umo 0e0yuo oe:e:, on u noc:yuo:, u noue:
1
.
2
. . 1912 .. . 1988 .
3
. . . 1982 .
4
. . 1926 .. . 1987 .
256 4
nouu o uepooi. 1oo u :onep:u. Bom o co+yu no:noui u c0e:o:oci,
mo+ uy+, oepec (sic), nopo:oci no:nou uepoo. Bom one u
puuom: ,O! Ceoo0nu uci neueoo ninue ux coe0u+". A on oce
uumoem. Cu nuy npouumo: noc:e0nee c:ooo. ,A::u:yu,
o::u:yu o::u:yu, c:ooo mee 1oe!". One oce u cpi:uci~
|Coiononi 1999: 373, ^ 77]
1
.
pyion ipyi rcicron, pa:nnnammnx xornn ococuuon iun-
in, innuin o ucpuoiununic. Bna(cunc ucpuon iun-
ion uacro onncinacrcn paccia:uniaxn iai ynnia, cnn(crcni-
crnymman o rox, uro ucnonci ion(yu n :uacrcn c ucuncron
cnnon. Paccia:inan o cnocn cocc(ic, nonnan (axa, ncpcnnan
conparcnn, coomacr: J nee e:o: i: 0ypno, u ono y+e:o
o:0ooomi, y nee i:o uepnou nuo~. Coupume:o: 1o ee
:oo:u~. 1oo 1:ooo, oo 1:ooo. epnou nuo c uepni+
pecmo+, ono y+e:o mo oom :u0u+ 0e:omi ::o .` Hy, ono, oom,
uepny nuy u+e:o, :noouu i:o c neuucmo cu:o, ou0u+o, e
no0o mo i:o 0e:omi~
2
|AHH Y Iarcui99 H46]. Ho noc-
noxnuaunnx .H. Pa:yxoncion, n uccioniinx (cpcnunx Kyui-
nucioio p-ua Hcioncion on. pocco:ioo:u o mouncmoenno
1pucooo nuee
3
, xponumecu y +ecmnix o:0ynoo~ |Pa:yxoncian
1993: 258, npnx. 3].
K rnx paccia:ax npnxiiamr innuin o urcunn iunin ion-
(yua (nncraurox. B CYC yurcu roniio o(nu napnaur roio
cmcra, ninmucuuoio n yia:arcni no( ua:nauncx cpuoiun-
1
. 38, , .. [
1990: 78, . 11]. XIX .
, , ;
[ 1884: 247, 76]. ,
( ,
). , ,
, : ,
, .
, , . , ,
, , . , ,
, (
) ,
[ 1890: 112].
2
. . 1927 .. . 1999 . .:
. , . : .
, . , , ,
. . ,
, (. . .
1990 .) [ 1996: 84, 320].
3

, 1762 .
(. [ 1874]). ,
,
.
.
257

uni n ucprn
1
(1199C*). Cpanucunc uccioniinx napnauron no-
:nonncr ynn(cri inanuym ococuuocri rcicron roio rnna. Bcc
oun crponrcn no cnc(ymmcn cmcruon cxcxc: uciro, cnam-
mnn ncrpcrnricn c ucprnxn, unracr iuniy, npnua(ncamym
ion(yuy; n pc:ynirarc nonnnnmrcn ucprn, c ioropixn unram-
mnn uc yxccr ynpannnricn; iai npannno, cio cnacamr nno
cocc(n, nno cax ion(yu. Bo nccx n:nccruix xuc paccia:ax
2
iuniy unracr uc ion(yu, a cnyuanuin, nocropouunn ucnonci,
(nncraur, uro n npnno(nr i nonnncunm ucprcn. Bcrpcrn-
naci roniio o(ua innuia o urcunn iunin co+u+ ion(yuox:
O0un pecmiunun o Jcmi-1ouoe, e:ou noc+ompemi no uepme,
opomu:cu c npocio o:0yny, y omopoeo ecoo i:o +noeo.
1ou:u o onu. 1o:0yn, noeooopuouu, umo no0o, u npouumoouu o
uepno nuee, eooopum: ,1oc+ompu uepe: +oe :eooe n:euo o o:epo
no oo0y". 1oc+ompe: mom u you0e: po:nie oeoniu :e:enie,
e:mie, pocnie. mo i:o 0o:iue, on ne +oe ooucnumi,
nomo+y umo cu:ino ucnyeo:cu u yeo: 0o+o~ |Bnacona 2OOO:
551]. Dra innuia, c:ycnonuo, npc(cranncua n opaorauuox
napnaurc, i roxy c cnn:i xc(y urcuncx iunin n nonnncuncx
ucprcn :(cci uc nnonuc oucnn(ua. Tcx uc xcucc n rox rcicrc
qniypnpymr (na ncpcouaa, o(nu n: ioropix npocro nmo-
niruin ipccrinunu.
Dra cmcruan :aiouoxcpuocri xocr nxcri oncucunc. cn-
crnnc ion(yua nnn cnacnrcncn uccuacruix, oia:anmnxcn no
nnacrn ucprcn, uacro onncinacrcn iai orunrinaunc, i(c i
omcxy :uaucunm rcpxnua npnannncrcn cmc o(uo opar-
uoc urcunc: ,o+ooie, 0oopooie, no:uoie, xy0ou cu:o npunu-
coni 0iuoo:y. Hieono pocco:ioo:o: i:o y nee uepnou +oeuu,
nueo, no0 :o+o+. A peumo ompi:u u nouumo:u. Ono npuu:o,
o y nux neuucmuoo ue:i 0o+! Ono 0oeo0o:oci, neuucmuoo u
omuumu:u opumuo~
3
.
Taioc nounxaunc orunrinaunn ncrpcuacrcn n n (pyinx iou-
rcicrax. Hanpnxcp, n Hcioncion onacrn ipccrinuia ionopnna:
Ho:o0 uumoum. 1oe0o c:yuuuuo po0u+eu. Bocpecnu 1oe +o-
:umoo. Hoo Cmenoniu omuumioo: no:o0~ |HK]. yxacrcn, uro
n npornnonocranncunn uaunrari orunrari nuoni pcann:y-
1
.. : .
.
. , ,
[ 1864: 26].
2
:
[ 1884: 116 (), 1996: 271, 320; 2001: 387].
[Tubach 1969: 737; Christiansen
1992: 3020].
3
. . 1937 .. . 1987 . [ 2001: 345,
387].
258 4
crcn ionnn:nn pnryana n:iuaunn ccon: yxcunc ion(yua, no
auanoinn c innuiaxn o orunrinaunn cnnmcuuniox, onnci-
nacrcn :(cci iai cnocouocri u:oo:umicu or ucprcn, a uc ni-
:inari nx.
Paccxorpcuuic nimc cmcri uapo(uon npo:i nnnnmrcn npn-
xcpaxn qoniinopn:aunn ucpionuon npairnin n ipccrinu-
cion iynirypc. Ococuuocrn cc ncnonucunn n nounxaunn npc(-
crannrcnnxn (yxoncucrna no xuoiox onpc(cnnnn cc rpaironiy
ipccrinuaxn. Pa:nnuuic uc cnn:auuic, ua ncpnin n:inn(,
innuin oia:inamrcn cnn(crcnicrnaxn pa:uix cnocoon nu-
rcpnpcraunn o(uoio n roio c nnncunn. B uc cinouua paccxar-
pnnari n:anxo(cncrnnc rnx cmcron n rcpxnuax (naxpounn,
nocioniiy ocuonuon iopnyc paccia:on oruocnrcn i XIXXX nn.,
a nx uncno uc no:nonncr (cnari nino(i o (nuaxnic ironaunn.
Pcui n(cr o npocrpaucrnc cocymccrnymmnx rcicron, ia(in n:
ioropix no:nonncr iri cqopxynnponauuix (pyioxy n, n cnom
oucpc(i, onpc(cnncr oruomcunc i cnnmcuuniy noomc n npai-
rnic n:iuaunn ccon n uacruocrn.
Cuncox coxpameun
AHH Apxnn Honcnoio ucurpa qaiynircra ruonoinn YCH.
HPIO Hxncparopcioc Pyccioc icoipaqnuccioc omccrno.
KCOB Kaprorcia cnonapn onxo(uoio n:iia XVIXVII nn.
OuAD Omccrno nmnrcncn ccrccrno:uaunn, apxconoinn n
ruoipaqnn.
HK Hcioncian iaprorcia.
HC3P Honuoc copaunc :aiouon Poccnncion Hxncpnn.
CB Cnonapi (pcnucpyccioio n:iia (XIXIV nn).
CPHI Cnonapi pyccinx uapo(uix ionopon.
CPB Cnonapi pyccioio n:iia XIXVII nn.
CYC Cpanunrcniuin yia:arcni cmcron.
CHCPB Cnonapi ucpionuo-cnannucioio n pyccioio n:iia,
cocranncuuin nropix or(cncuncx Hxn. Aia(cxnn
uayi.
T4HO Tpa(nunouuin qoniinop Honiopo(cion onacrn.
MM Bcnninc Mnucn-crin, copauuic nccpoccnncinx
xnrpononnrox Maiapncx.
MP Xnrnn cnnrix ua pycciox n:iic, n:nocuuic no
pyiono(crny crinx-Mnucn Cn. nxnrpnn
Pocroncioio.
IIC Iolkloic Icllows` Communications.
259

Bnanorpaqna
A:+o:oo A.H. Bpaucnarcniuic xonnrni. K xarcpnanax n nccnc(ona-
unnx no ncropnn pyionncuoio Tpcunia. O(ccca, 19OO.
A:+o:oo A.H. nu ua( ccuonarix. (Haxnruni ipcuccion nncixcuuo-
crn XVII n.). O(ccca, 19O1.
Apxuo Honcnoio ucurpa qaiynircra ruonoinn Y n CH.
|Aqonocieo A.H.] Hapo(uic pyccinc ncicu(i A.H. Aqauacicna. Hono-
cnnpci, 199O.
1e:po0ni A.B. Hpomnin nci n cio upanax, oiuanx n ncponaunnx //
Pyccian crapnua. 1897. Man. C. 283298.
1upuoouu B. Hapo(uan xc(nunua // Pyccian xicni. M., 1893. An-
pcni. C. 6782.
1o:omoo B.B. uciunn no ncropnn pcnucn Hcpinn: B 3 r. M., 1994
(pcnp. CH., 19O7).
Benuo+un, opxuen. Honan cipnani, nnn (ononunrcniuoc oncucunc
o ucpinn, o nnrypinn n o nccx cnyax n yrnapnx ucpionuix.
CH., 1853.
Bunoepo0oo B.B. Hcropnn cnon: oiono 15OO cnon n nipacunn n oncc
5OOO cnon, c unxn cnn:auuix / Orn. pc(. H.K. Hnc(ona. M.,
1994.
Bunoepo0ooo ..H. Hapo(uan (cxouonoinn n xnqopnryaniuan rpa(n-
unn cnannu. M., 2OOO.
B:o0u+upoo 1.B. Bcnnioc :cpuano (n: ncropnn pyccion ncpcno(uon
nnrcparypi XVII ncia). M., 1884.
B:ocooo M. Pyccinc cycncpnn: Duuninonc(nuccinn cnonapi. CH.,
2OOO.
,o:i B. Tonionin cnonapi nnoio ncnniopyccioio n:iia: B 4 r. M.,
1994.
,opo0o+oo H.1. Pcucu:nn ua Hcropnm cnon B.B. Bnuoipa(ona //
Plilologica. 1995. T. 2. ^ 34. C. 26728O.
,peonepyccue narcpnin: Kncno-Hcucpcinn narcpni, Bonoionaxcinn
narcpni / Ho(ior. n:(. u.A. Onimcncion, C.H. Tpanunionix.
M., 1999.
Xumue Aoooy+o n (pyinc cio counucunn / Cocr, ncryn. cr. n ioxxcur.
A.H. Ponuocoua. M., 1991.
3no+encu 1.B. Hcropnn Pyccion Hcpinn (yucuoc pyiono(crno).
Hapn; M., 1996. (Marcpnani no ncropnn ucpinn. Ku. 1O.)
1.C. yxonuin n:inn( ua xancnaumnuy n inniymccrno. Ho nono(y cra-
rin npoqcccopa H. Cniopcioio Hcnxonarnuccian nn(cxnn
1892 i. // ymcnonc:uoc rcunc. 1893. Aniycr. C. 589595.
Hoonuuu H.A. Marcpnani no ruoipaqnn Bonoio(cion iy. // Cop-
uni cnc(cunn (nn n:yucunn ira ipccrinucioio uaccncunn
Poccnn / Ho( pc(. H. Xapy:nua (H:nccrnn OuAD. T. IXIX.
Tpy(i ruoipaqnuccioio or(. T. XI. Bin. 1). M., 189O.
Hoonoo C.A. Bn:aurnncioc mpo(crno. M., 1999.
Honoepoquu pocroncinx cnnrix: Karanoi nicranin. Pocron, 1998.
260 4
Honi Bpocnannn XIIIXVI ncion. M., 2OO2.
Hoonn 3:omoycm. Iccc(a XII. Bmc( c n couxnmc, (cp:amc, uc
onuycn rpn xccnui ccc(yn n yncpnn nc o uapcrnnn Ionn
(cnu. 19, 8) // Tnopcunn cnnroio orua uamcio Hoauua 3naro-
ycra, apxncnnciona Koucraurnuononicioio, n pycciox ncpc-
no(c. CH., 19O3. T. 9. Ku. 1. C. 358368.
Hoonn 1occuon 1u+:unun. 7-c coccc(onaunc Anni Ccpcua // Hn-
caunn npcno(ouoio orua Hoauua Kaccnaua Pnxnnunua / Hcp.
c nar. cn. Hcrpa. M., 1892. C. 2793O5.
Hcmopuuecoe oo:pcunc oiocnycuix iuni ipcio-poccnncion ucpi-
nn. H:(-c 3-c, ncnpanncuuoc. Kncn, 1857.
.oopoo A.C. Kon(oncrno n pcnninn n Poccnn. 17OO174O ii. M., 2OOO.
Mo:ypuncou iopxuan. Haxnruni xccnannucinx iynirypuix cnn:cn
XIVXVI nn. Hccnc(onaunc. Tcicri. M., 2OO2.
1epencu V. pcnucpyccinc orpcucuuic ncponaunn n iancu(api
Ipmca // Xypuan xnuncrcpcrna uapo(uoio npocncmcunn. 1874.
Mapr. C. 5279; Anpcni. C. 278342.
1nueo Hpannn Cnnrix Anocron, Cnnrix Coopon nccncucinx n noxc-
cruix, n Cnnrix Orcu. |I. x.], 1893 (pcnp. Ccpincn Hoca(,
1992).
1ooo:eno 1. O uapo(uon xc(nunuc n Hcpcncnanciox yc:(c Honranc-
ion iy. // Druoipaqnuccioc oo:pcunc. 1891. ^ 2. C. 141149.
1ouoocu A.,. O rai ua:inacxox Ianrciox (nncunn n Icccapa-
nn // Tpy(i Icccapacioio omccrna ccrccrnoncnirarcncn n
nmnrcncn ccrccrno:uaunn. 19111912 i. Knmnucn, 1912. T. 3.
C. 14718O.
1pouncu H.B. Hopua, inniymn n ccuonaric iai nnncunn pyccion
uapo(uon n:un. Honiopo(, 19OO.
1opmomeo cnonapn onxo(uoio n:iia XVIXVII nn. // Apxnn xc-
iaqc(paniuoio cnonapuoio ianucra nx. uapnua qnnonoin-
uccioio qaiynircra CHIY.
.oxmun M. Iccoo(cpnxocri n conpcxcuuon (cpcnuc. Hcropnio-
ncnxonoinuccioc nccnc(onaunc // Bonpoci qnnocoqnn n ncn-
xonoinn. M., 191O. Ku. 1O2. C. 141184.
|.ecmouuo] Hpcno(ouoio orua uamcio Hoauua Cnuancion iopi
uccrnnua, n pycciox ncpcno(c c anqannruix yia:arcncx n
npnxcuaunnxn. M., 1862.
.uu+oo 1.,. Mc(nio-ronoipaqnuccioc onncaunc Ky:ucuioio yc:(a
Caparoncion iy. // Hporoioni :acc(aunn Omccrna pyccinx
npaucn n Cauir-Hcrcpypic. CH., 18581859. C. 4535OO.
Hcmopuu Pyccion Hcpinn Maiapnn, xnrpononnra Mocioncioio. CH.,
19O9. T. 11. Ku. 2.
Moopooo B.1. Cnnmcuuni n oniuon (no xarcpnanax nropon nono-
nnui XIX uauana XX ncion) // Aurpononoinn. 4oniinopnc-
rnia. unuinncrnia: C. crarcn. CH., 2OO2. Bin. 2. C. 131169.
Mop, uey+en. 3nic (yxn n nx nnnnunc ua nm(cn. CH., 1899.
Muxo:ooo T.B. Kon(oncinc npouccci n Poccnn: Oqnunaniuan n(c-
261

onoinn n npairnin uapo(uon pcnnino:uocrn. Kouqnniri


n(cn n nm(cn. (174O18O1). 2OO1. (pyionnci).
Mopo:oo 1. Ho nono(y ronion o ypciynnponaunn oruomcunn xc(y
uncuaxn npnura // Hcpionuin nccruni. 189O. ^ 1. C. 81O.
Huumun M.1. K nonpocy o inniymccrnc // Oo:pcunc ncnxnarpnn,
ucnponoinn n icncpnxcuraniuon ncnxonoinn. CH., 19O3.
^ 9. C. 656668; ^ 1O. C. 746756.
Huumuno C.1. Ycruan uapo(uan iynirypa n n:iionoc co:uaunc. M.,
1993.
Hu: Cunocu. O nocixn nyianix (yxax // Tnopcunn npcno(ouoio
orua uamcio Hnna Cnuancioio. M., 2OOO. C. 121132.
Onuncu 1.H. B onacrn cycncpnn n npc(paccy(ion (Oucpi n: ira
conpcxcuuon (cpcnun) // Kpn(nuccinn nccruni. 189O. T. 6.
Honpi. C. 358381.
Ocmpoocou ..B. Mnpono::pcuuccinc acnciri uapo(uon xc(nunui
pyccioio ipccrinucioio uaccncunn Cnnpn nropon nononnui
XIX ncia // H: ncropnn ccxin n ira cnnpcioio ipccrinucrna
n XVII uauanc XX ncia: C. uayu. rpy(on. Honocnnpci, 1975.
C. 131142.
1onueno A.A. Pcnnino:uic npairnin: i n:yucunm uapo(uon pcnn-
inn // Mnqonoinn n noncc(ucnuocri: Marcpnani uayu. iouq.
2426 qcnp. 1999 i. CH., 1999. Bin. 2. C. 198218.
1onueno A.A. Xpncronmnua n cionuccrno: qoniinop n rpa(nunouuan
iynirypa pyccinx xncrnuccinx ccir. M., 2OO2.
1onueno A.A., 1mipoo C.A. yon ionoc: n: xarcpnanon o pycciox
inniymccrnc // yoc nxn. (Anixauax Kauyu. Bin. 6). CH.,
2OO1. C. 316336.
1ueun A.B. pcnucpyccinc uy(cca o ncucncunn ccuonarix n ua-
po(uan cia:ia // unrcparypa n qoniinopuan rpa(nunn: Tc:.
(oina(on uayu. iouq. 1517 ccurnpn 1993 i. Bonioipa(, 1993.
C. 57.
1ueun A.B. H: ncropnn pyccion (cxouonoinn XVII ncia. Honccri o
ccuonaron cuc Conoxounn. Hccnc(onaunn n rcicri. CH.,
1998.
1coocou iaprorcia // Apxnn xciaqc(paniuoio cnonapuoio ian-
ucra nx. uapnua qnnonoinuccioio qaiynircra CHIY.
1onoo 1. Pyccian uapo(uo-ironan xc(nunua. CH., 19O3.
1pioo H. 26 xocioncinx npopoion, mpo(nnix, (yp n (ypaion n
(pyinc rpy(i no pyccion ncropnn n ruoipaqnn. CH.; M.,
1996.
1o:noe copaunc :aiouon Poccnncion Hxncpnn. CH., 183O. T. 145.
1o:y+oocou 1.H. Conpcxcuuan :aionopuan rpa(nunn ucioropix pan-
ouon Ccncpo-3ana(a (no noncnix xarcpnanax 19731988 io-
(on) // Pyccinn qoniinop. 1993. T. XXVII.
1o:onoo H. Hcropnn xocioncioio cnapxnaniuoio ynpanncunn co npc-
xcun yupc(cunn cn. Cnuo(a. (17571775). M., 187O. . 2.
Ku. 2.
262 4
1o:oo H.H. Pyccinc cnycunin n Tpcunin // Mcro(nuccinc pcio-
xcu(aunn no onncaunm cnannuo-pyccinx pyionnccn (nn Cno(-
uoio iaranoia pyionnccn, xpaunmnxcn n CCCP. M., 1976.
Bin. 2. . 2. C. 314334.
1yccue nrnnuic nioui XVI uauana XX ncia. CH., 1999.
1u:onoocu V.A. cxouonoinn n (pcnucpyccion nnrcparypc. M., 1915.
|Co0oonuoo ,.H.]. Cia:in n npc(aunn Caxapcioio ipan. Copaui n
:anncaui .H. Ca(onunionix. CH., 1884. (3anncin HPIO no
or(. ruoipaqnn. T. XII.)
C:ooo nncauo cnnrix 4co(ocncx xunxox // Counucunn npcno(ouo-
io 4co(ocnn, n no(nnuuox rcicrc. CH., 1855.
C+u:uncou 1.1. oucccunc 1754 i. n Cnuo( Cy:(anicioio cnnciona
Hopqnpnn nioi no ipa(c Cy(anc ion(oncrno n nonmccrno
yxuonnoci // Xpncrnaucrno n Hcpioni n Poccnn qco(ani-
uoio ncpno(a (xarcpnani). Honocnnpci, 1989. C. 25426O.
C-o Muxou:. 3nic (yxn ((cxoui) no yucunm o. Hoauua Kpoumra(r-
cioio. CH., |19O3].
Coo:oo 1. Omnn ucpionuo-cnannuo-poccnncinn cnonapi: B 2 u.
CH., 1834. . 2.
|Coo:ooi]. Cia:in n nccun Icno:cpcioio ipan. Copuni I. n K. Co-
iononix: B 2 iu. CH., 1999. Ku. 1.
Cnoccu A. Bcpa n (cxouon n (pcnucn ucpinn n opia c unxn //
Ioiocnoncinn nccruni. 19O7. T. 2. C. 357391.
Cpe:neocu H.H. Marcpnani (nn cnonapn (pcnucpyccioio n:iia no
nncixcuuix naxnruniax: B 3 r. CH., 19O2 (pcnp.: M., 2OO3).
T. 2.
C:ooopi (pcnucpyccioio n:iia (XIXIV nn) / In. pc(. H.C. Ynyxauon:
B 1O r. M., 2OOO. T. 6.
C:ooopi pyccinx uapo(uix ionopon. u., 1989. Bin. 24.
C:ooopi pyccioio n:iia XIXVII nn. M., 1988. Bin. 14.
C:ooopi ucpionuo-cnannucioio n pyccioio n:iia, cocranncuuin nro-
pix or(cncuncx Hxn. Aia(cxnn uayi. CH., 1847. T. 3.
Cpoonume:ini yia:arcni cmcron. Bocrouuocnannucian cia:ia. u.,
1979.
Toopcu A.A. Orunrinaunc oniuix n uacronmcc npcxn // Xypuan
ucnponaronoinn n ncnxnarpnn nx. C.C. Kopcaiona. 19O4. ^ 1
(Hpnnocunc ua npanax pyionncn). C. 13O.
Tpo0uuuonni qoniinop Honiopo(cion onacrn. (Haxnrunin pyccio-
io qoniinopa. Cia:in. ucicu(i. Hpc(aunn. Iinnuin. 3aiono-
pi. Ho :anncnx 19631999 ii.). CH., 2OO1.
Jnompe:enue iunin Hcanripi n (pcnucx iry pyccioio uapo(a //
Hpanocnanuin coccc(uni. 1857. Ku. IV. C. 814856.
Juooo ,.H. Marcpnani no uapo(uix ncponaunnx ncnniopyccon //
Druoipaqnuccioc oo:pcunc. 1896. ^ 23. C. 1462O4.
|epenonooo O.A.]. Mnqonoinuccinc paccia:i n ncicu(i Pyccioio
Ccncpa / Cocr. n anrop ioxx. O.A. cpcnauona. CH., 1996.
263

Be:uue Mnucn-crin, copauuic nccpoccnncinx xnrpononnrox


Maiapncx. H:(aunc Apxcoipaqnuccion ioxnccnn. CH., 1868
1913.
Xumuu cnnrix ua pycciox n:iic, n:nocuuic no pyiono(crny cri-
nx-Mnucn Cn. nxnrpnn Pocroncioio. H:(aunc xocioncion
cnuo(aniuon rnnoipaqnn. M., 19O3.
|M,1 199J] Xnrnn cnnrix ua pycciox n:iic, n:nocuuic no
pyiono(crny crinx-Mnucn Cn. nxnrpnn Pocroncioio. M.,
19O4 (pcnp.: Ko:cnici, 1993).
y0uncu 1.A. Pyccinc uapo(uic cia:in, npnayrin n noaccuin.
M., 1864.
Hooeno B.C. Hcnxnuccian nn(cxnn ua pcnnino:uon nounc n Auaui-
cnciox n Tnpacnoniciox yc:(ax Xcpcoucion iy. // Conpcxcu-
uan ncnxnarpnn. 1911. Mapr. C. 191198; Anpcni. C. 221244.
Bourgu|gnon 1. Intioduction: A Iiamcwoik loi tlc Compaiativc Study ol
Altcicd Statcs ol Consciousncss // Rcligion, Altcicd Statcs ol
Consciousncss, and Social Clangc / d. by . Bouiguignon.
Columbus, 1973. P. 335.
Chr|si|onsen T.Th. Tlc Migiatoiy Icgcnds. A Pioposcd Iist ol Typcs witl
a Systcmatic Cataloguc ol tlc oivcgian Vaiiants. Hclsinki, 1992.
Croponzono 1. Intioduction // Casc Studics in Spiiit Posscssion / d. by
V. Ciapanzano and V. Gaiiison. .-Y.; Iondon; Sydncy; Toionto,
1977. P. 14O.
1reeze G.1. Institutionalizing Picty. Tlc Cluicl and Populai Rcligion,
175O185O // Impciial Russia. cw Histoiics loi tlc mpiic /
J. Buibank and .I. Ranscl (cds.). Bloomington and Indianapolis,
1998. P. 21O249.
1reeze G.1. Tlc Russian Icvitcs. Paiisl Clcigy in tlc 18
tl
ccntuiy.
Haivaid, 1977.
Holm A.G. cstasy Rcscaicl in tlc 2O-tl Ccntuiy An Intioduction //
Rcligious cstasy. Bascd on Papcis Rcad at tlc Symposium on
Rcligious cstasy Hcld at Abo, Iinland, on tlc 26tl28tl ol
August 1981. !ppsula, 1982. P. 725.
1|velson 1.A. Tliougl tlc Piism ol Witlcialt: Gcndci and Social Clangc
in Scvcntccntl-Ccntuiy Muscovy // Russia`s Womcn. Accomoda-
tion, Rcsistancc, Tiansloimation / Clcmcts B.., ngcl B.A.,
Woiobcc C.. (cds.). Oxloid, 1991. P. 7494.
1ev| G. Inlciiting Powci. Tlc Stoiy ol an xoicist. Clicago and Iondon,
1988.
Oesierre|ch T.1. Posscssion: cmonical and Otlci. Among Piimitivc
Raccs, in Antiquity, tlc Middlc Agcs and Modcin Timcs. Iondon,
1999. (1-st cd. 193O).
|Tuhoch 1.C.] Indcx xcmploium. A Handbook ol Mcdicval Rcligious
Talcs / By I.C. Tubacl. Hclsinki, 1969 (IIC. Vol. IXXXVI.
^ 2O4).
1orohec C.1. Posscsscd: Womcn, Witclcs, and cmons in Impciial
Russia. cKalb, 2OO1.

Вам также может понравиться