Вы находитесь на странице: 1из 42

EXPRESIONES LATINAS DE CONTENIDO JURDICO

Expresiones en {A} 1a limine litis: inadmisin a trmite. 2a mensa et toro: divor io vin !"ar. 3aberratio ictus: !ando "o o !rrido no on !erda on "o #ensado. 4ab initio: desde e" #rin i#io. 5ab intestato: s! esin intestada. 6ab irato: airadamente. 7abiuratio: ne$a in %!rada de "a tenen ia o d&'ito de !na osa. 8acceptilatio: e(tin in de !na o'"i$a in na ida de sti#!"atio. 9accessio: modo de ad)!isi in de "a #ro#iedad. 10accessio possessionis: *a !"tad de" s! esor a t+t!"o #arti !"ar. 11accessoritum ce it principali: "o a esorio si$!e a "o #rin i#a". 12acessorium se!uitur principale: "as osas a esorias de'en sa ri*i arse , se$!ir e" destino de "as #rin i#a"es. 13accipiens: s!%eto )!e re i'e e" #a$o. 14actio: medio %!r+di o !ti"i-ado #or e" #arti !"ar #ara #oder entrar en !n #ro eso determinado on e" *in de #rote$er s!s intereses. 15actio a ex"iben um: a in en aminada a "as di"i$en ias #re"iminares de" %!i io. 16actio aestimatoria: a in de" om#rador #or "a )!e #ide !na dismin! in de" #re io de "a osa a"e$ando "a mani*esta in de vi ios o !"tos en &sta. 17actio a!uae plu#iae arcen ae: a in #or "a )!e e" )!e vari e" !rso nat!ra" de "as a$!as. a!sando da/o a" demandante. 0a de vo"ver &stas a s! !rso norma". 18actio auctoritatis: a in en virt!d de "a !a" e" ena%enante. )!e en rea"idad no era #ro#ietario de "a osa. en !na man i#atio. 0a'+a de #a$ar e" do'"e de" va"or de esta a" demandante , ad)!irente. si este 0a'+a #erdido "a osa #or "a reivindi a in de" verdadero d!e/o. 19actio capitalis: a in #ena" en virt!d de "a !a" se #ide "a im#osi in de !n asti$o or#ora" a !n es "avo.

20actio certae cre itae pecuniae: a in on edida a" a reedor #ara re "amar a" de!dor !na determinada antidad dada a t+t!"o de #restamo. 21actio communi i#i un o: Pro edimiento #ara "a divisin de "a #ro#iedad. 22actio como ati: A in on edida a" omodante #ara e(i$ir "a devo"! in de" o'%eto de" ontrato en "a *orma onvenida. 23actio con ucti: A in de '!ena *e. !ti"i-ada en e" ontrato de arrendamiento on e" *in de #rote$er a" arrendatario #ara )!e se ons!me "o ontratado. 24actio con$esoria: A in a traves de "a !a" se #retende e" re ono imiento , #rote in de !na servid!m're. 25actio amni: A in de da/os on diversas a#"i a iones 1in t!r'a dati. in ini!ria dat...2. 26actio epensi: A in e%er itada #or e" *iador #ara re "amar a" de!dor "o )!e #a$ a" a reedor. 27actio epositi: A in )!e e%er ita e" de#ositante on e" de#ositario a *in de "o$rar "a ons!ma in de "as o'"i$a iones derivadas de" ontrato de de#sito. 28actio e epositi contraria: A in )!e e%er ita e" de#ositario on e" *in de "o$rar "a ons!ma in de "as o'"i$a iones derivadas de" ontrato de de#osito. 29actio oli: A in in*amante !ti"i-ada. #ara e(i$ir !na indemni-a in. #or e" ontratante )!e 0a sido v+ tima de do"o o *ra!de. 30actio e eo !uo loco: A in 0onoraria ar'itraria #or "a )!e se #ide #or e" a reedor )!e e" #a$o de !na de!da na ida #or stit!#atio se rea"i-ase en "!$ar di*erente a". en !n #rin i#io. #a tado. 31actio e $inium re%un orum: A in ivi" e%er ita'"e en aso de on*"i to en torno a "os "inderos o e(tensin de !na *in a on reta. 32actio e in rem #erso: A in 0onoraria e%er itada ontra e" #ater *ami"ias en e" aso )!e !no de s!s *i"i 0a,a rea"i-ado !n ne$o io *ra!d!"ento. teniendo e" #rimero )!e restit!ir "os 'ene*i ios. 33actio e mo o a%ri: A in e%er itada en "os asos de trasnmisiones #or man i#atio !ando e(ist+an *ra!des en "a e(tensin de "a *in a transmitida. 34actio e pastu pecoris: A in ivi" )!e #rote$+a a" d!e/o de !n *!ndo en e" !a" 0a'+a #a ido $anado a%eno a!sando da/os a" #rimero. 35actio e pauperie: A in ivi" )!e se e%er +a #or e" d!e/o de !n *!ndo en e" )!e 0a'+a a!sado da/os !n anima" dom&sti o a%eno , !,o e*e to era "a indemni-a in e onmi a a" #rimero o "a entre$a a este de" anima" a!sante. 36actio e peculio: A in 0onoraria #or "a )!e e" damni*i ado #or !n ne$o io

*ra!d!"ento rea"i-ado on !n *i"i*ami"ias es indemni-ado mediante e" #e !"i!m de" itado *i"i. 37actio e pecunia constituta: A in 0onoraria )!e e" a reedor e%er ita en aso de )!e e" de!dor in !m#"a e" #"a-o de #a$o instit!ido #or &ste 3"timo mediante !n #"a-o de 4 onstit!t!m4 , admitido #or e" #rimero. 38actio empti: A in ivi" a trav&s de "a !a" e" om#rador de '!ena *e e(i$e "a osa a &" vendida. 39actio ex stipulatu incerti: A in on edida a" a reedor #ara re "amar e" !m#"imiento de !na o'"i$a in in ierta. na ida de 4sti#!"atio in erta4. 40actio $amiliae erciscun ae: A in ivi" a trav&s de "a !a" "os o0erederos "e$a"es re "aman s!s dere 0os so're "a 0eren ia e%er iendo sim!"tneamente de demandante , de demandados. 41actio $i uciae: A in #ersona" in*amante e%er ita'"e #or e" de!dor de !na *id! ia on e" *in de e(i$ir de" a reedor e" !m#"imiento de "as o'"i$a iones #ro#ias. 42actio $urti: A in #ena" in*amante e%er ita'"e #or e" d!e/o o res#onsa'"e de "a osa ro'ada ontra e" "adrn de &sta , ir !ns ri'i&ndose a s!s m#"i es , *i"i en asos de ser 4#ater*ami"ias4. 1Dos variantes5 mani*esti , ne mani*esti2. 43actio $urti pro"ibiti: A in 0onoraria e%er ita'"e ontra e" s!%eto )!e o !"tando !n o'%eto ro'ado se ne$ a s! '3s)!eda. 44actio iniuriarum: A in #ena" intransmisi'"e e in*amante. e%er ita'"e ontra e" a!sante de !na "esin mora" o or#ora" a !n s!%eto. 45actio iu icati: A in e%er ita'"e #or e" demandante en ontra de" demandado #ara )!e se e%e !te6 "a senten ia di tada #or e" IUDEX. 46actio libera in causa: Cond! ta de"i tiva rea"i-ada en estado de inim#!ta'i"idad a" )!e se 0a ""e$ado de *orma vo"!ntaria siendo "a a!sa de" res!"tado de"i tivo. 47actio locati: A in ivi" e%er ita'"e #or e" 4"o ator4 #ara )!e e" 4 ond! tor4 !m#"a "as o'"i$a iones s!r$idas de" arrendamiento. 48actio man ati irecta: A in ivi" e%er ita'"e #or e" 4mandante4 #ara )!e e" 4mandatario4 !m#"a e" mandato a ordado #or am'os. E(iste "a ontraria )!e "a e%e !ta e" mandatario ontra e" mandante on e" mismo *in. 49actio nata: 4A tio nond!m nata non #raes ri'it!r4. es de ir. no #!ede ontar a ontarse "os #"a-os de "a #res ri# in en tanto no 0a,a na ido "a a in. 50actio ne%atoria: A in rea" on edida a" #ro#ietario on e" *in de an!"ar "a #retensin de e%er er iertos dere 0os so're s! #ro#iedad #or #arte de otro. 51actio ne%otiorum %estorum: A in 0onoraria )!e #rote$e a" re#resentante #ro esa" de" s!%eto a!sente en !n #ro eso determinado. reando esto o'"i$a iones a"

re#resentante , re#resentado. 52actio pauliana: A in 4Por "a )!e se revo a "o ena%enado en *ra!de de a reedores4. 53actio prae&u icialis: A in de e%er i io #revio a !n %!i io. #or !n s!%eto. on e" *in de a "arar s!#!estos o sit!a iones ne esarias #ara e" e%er i io de otras a iones #ro#iamente #ro esa"es. 54actio pro socio: A in e%e !ta'"e #or !n so io on reto #ara 0a er !m#"ir "as o'"i$a iones #ro#ias de "os so ios miem'ros de !na 4so ietas4. 55actio publiciana: A in 0onoraria a #artir de "a !a" e" #oseedor 'onitario. )!e no es #ro#ietario )!iritario. #!ede ad)!irir #or !s! a#in en virt!d de !na a in 4*i ti ia4. 56actio !uanti minoris: 17 a tio aestimatoria2. 57actio re "ibitoria: A in 0onoraria #or "a )!e se dis!e"ve 4!na em#tio8venditio4. reinte$rndose a" om#rador "o #a$ado , a" vendedor "a osa. 58actio rei uxoriae: A in 0onoraria e%er ita'"e en *avor de "a m!%er #ara )!e e" marido en aso de divor io "e devo"viese "a dote. 59actio rei#in icatoria: A in on edida a" s!#!esto #ro#ietario 4e( i!re 9!iriti!m4 de !na osa determinada en ontra de" #oseedor a t!a" de &sta. de'iendo am'os s!%etos #resentar #r!e'as )!e atesti$!en s!s di*erentes #ost!ras en e" #ro edimiento de "as 4"e$is a tiones4. , s"o e" demandante en e" #ro edimiento *orm!"ario. Los e*e tos de esta a in son e" re ono imiento de" dere 0o de #ro#iedad , "a devo"! in de "a osa en !estin %!nto on s!s *r!tos , a iones. !na indemni-a in #or da/os s!*ridos #or "a osa si se #rod!%eron de ma"a *e , en s! aso "a retri'! in a" #oseedor de "a 4im#ensas4 )!e &ste 0!'iera rea"i-ado. 60actio rescissoria: A in #or "a )!e se #ide "a res isin 1diso"! in2 de !na o'"i$a in en 'ase a determinados am'ios ir !nstan ia"es de 0e 0o. 61actio ser#iana: A in e%er ita'"e #or e" a reedor en !na 0i#ote a. a #artir de "a !a" tiene #rioridad so're "a #renda *rente a "a #ersona )!e "a #osea , e(i$i&ndo"a en virt!d de e""o. 62actio ser#i corrupti: A in e%er ita'"e #or e" 4domin!s4 ontra !n ter ero en aso )!e insti$!e a !n es "avo s!,o a a t!ar i"+ itamente. siendo e" e*e to de esta a in e" #a$o de" d!#"o de" es "avo ms e" resar imiento de "os da/os on e" do'"e de s! va"or. 63actio tutelae: A in in*amante e%er ita'"e ontra e" t!tor in*ie" a !sndo"e a este #or do"o , ne$"i$en ia. 64actio #en iti: A in e%er ita'"e en aso de venta de '!ena *e #ara 'ene*i iar a"

vendedor. e(i$iendo e" !m#"imiento de "as o'"i$a iones s!r$idas de "a 4em#tio8 venditio4 #or #arte de" om#rador. 65actiones a iecticiae !ualitatis: :a%o este nom're "os $"osadores en$"o'an e" on%!nto de a iones e%er ita'"es ontra e" 4#ater*ami"ias4 #or "a ond! ta i"+ ita de !n 4*i"ii4 , )!e se a !m!"an a "as a iones ontra e" 0i%o. 66actiones arbitrariae: A iones rea"es )!e *a !"ta'an a" 4IUDEX4 #ara #edir en 'ase a s! "i're ar'itrio. "a e(0i'i in , restit! in de" o'%eto de" "iti$io. ondenando en aso de ontraven in. a" demandado a" #a$o de" e)!iva"ente #e !niario. 67actiones bona $i ei: A iones )!e #ermiten a" %!e- !n am#"io mar$en #ara #ron!n iarse so're !estiones on omitantes a" #ro eso. #ermitiendo e( ederse de "as #eti iones de "as #artes. 68actiones certae: A iones en "as )!e se on reta on #re isin s! o'%eto. a di*eren ia de "as 4a iones in ertae4. 69actiones contrariae: A iones !ti"i-adas #ara re#etir "as im#ensas re)!eridas #or e" o'%eto de "a #resta in. 70actiones $amosae: A iones mediante "as )!e se so"i ita'a. adems de "a ondena. "a nota in*amante. 71actiones $icticias: A iones 0onorarias en "as )!e e" 4IUDEX4 a #eti in de" ma$istrado. onsidera omo iertas , #ro'adas determinadas ir !nstan ias )!e no son sino *i ti ias #ara as+ a'rir !n am#o ms am#"io a" dere 0o. 72actiones in $actum: A iones 0onorarias #ersona"es en "as )!e e" #retor insta a" 4IUDEX4 a ondenar !n om#ortamiento do"oso en virt!d de !nos 0e 0os o ir !nstan ias dadas. esto es. 4in *a t!m on e#tae4. sin 'asarse en nin$3n dere 0o #ositivo. 73actiones in ius: A iones en "as )!e se insta a" 4IUDEX4 a a t!ar on*orme a dere 0o. esto es. 4in i!s on e#tae4. 74actiones noxalis: A iones e%er ita'"es en aso de de"itos ometidos #or s!%etos 4a""ieni i!ris4 1es "avos , *i"i *ami"ias2 res#ondiendo e" s!%eto )!e ten+a "a #otestad de &stos. 75actiones perpetuae: A iones e%er ita'"es sin "imita in tem#ora". im#res ri#ti'"es o #erennes. 76actiones personales: A iones diri$idas ontra #ersona on reta , determinada. 77actiones praeiu iciales: A iones de "arativas. norma"mente 0onorarias. destinadas a di"! idar !estiones #revias a !n #ro eso. 78actiones populares: A iones )!e am#ara'an e" inter&s $enera" de" #!e'"o romano.

79actiones pri#atae: A iones e%er itadas #ara am#arar e" inter&s de !n #arti !"ar. 80actiones stricti iuris: A iones a trav&s de "as !a"es se #ide a" 4IUDEX4 de ida so're !na on reta !estin de dere 0o. sin #osi'i"idad de #ron!n iarse res#e to a otra. ,a sea de 0e 0o o de dere 0o. 81actiones temporales: A iones e%er ita'"es en !n #er+odo de tiem#o dado. trans !rrido e" !a" se e(tin$!+a "a #osi'i"idad de s! e%er i io. 82actiones 'tiles: A iones 0onorarias )!e se !ti"i-an en s!#!estos )!e no eran "os )!e en #rin i#io se #ensa'an #rote$er mediante e" #ro eso. #or de isin #retoria. dando !n ma,or am#o de a in a" dere 0o. 83a cautelam: ti#o de testamento ;; #or si a aso. 84a impossibilia nemo tenetur: nadie esta o'"i$ado a "o im#osi'"e. 85a interin: #rovisiona"mente. 86a perpetuam rei memoriam: ierto #ro edimiento vo"!ntario. 87a !uem: momento *ina". 88a re$eren um: #or on*irmar. 89a rem: dere 0o a !na osa. 90a solemnitatem: re)!isito *orma". 91animus ereli!uen i: inten in de a'andonar. 92animus iniurinan i: inten in de o*ender. 93animus necan i: inten in de matar. 94apu acta: en do !mento ane%o 1ane(o2. ( Volver al primer nivel ) {(} 1bannus: *a !"tad de dar rdenes de "os re,es visi$odos. 2bbene$icium i#ito non atur: Im#osi'i"idad de on eder a !na #ersona 'ene*i io o sine !ra sin s! vo"!ntad *avora'"e. 3bona $i es: De '!ena *e 1o'%etiva , s!'%etiva2. 4bona $i es non patitur) ut bis i em exi%atur: La '!ena *e no to"era )!e se e(i%a dos ve es "a misma osa. 5boni mores: :!enas ost!m'res.

6bonorum possessio: <odo 0onorario de #osesin de "os 'ienes 0ereditarios instit!ido on e" *in de #rote$er a "as #ersonas )!e e" #retor onsidera'a 0a'+an de o'tener "a #osesin de "a 0eren ia. in "!so en ontra de" 4i!s ivi"e4. 7bonorum #en itio: =enta in*amante de todos "os 'ienes de" de!dor inso"vente. ( Volver al primer nivel ) Expresiones en { * } 1capitis eminutio: Dismin! in de "a a#a idad %!r+di a de !na #ersona )!e se #rod! +a #or "a #&rdida de !no o varios de "os 4stat!s4 #ro#ios de &sta. dando #or tanto "!$ar. a tres ti#os di*erentes de a#itis demin!tio5 m(ima. media , m+nima. 2cassus: En "a &#o a de "os $"osadores. re i'+an este nom're "as o'ras )!e est!dia'an asos %!r+di os on retos. 3causa causae) est causa causatis: Lo )!e es a!sa de "a a!sa es tam'i&n a!sa de "o a!sado. 4causa peten i: >!ndamento de "a #retensin a"e$ada en %!i io. 5cautela socini: C"!s!"a #or "a )!e e" testador o*re e a "os "e$itimarios dos o# iones. 6caution: Ca! in. ;; Promesa a*ian-ada a trav&s de !na $arant+a #e !niaria o rea". 7caution &u icatum sol#i: Ca! in de arrai$o en %!i io. 8cessio: Cesin o transmisin de dere 0os )!e rea"i-a e" a reedor. 9cessio bonorum: Dere 0o )!e tiene e" de!dor inso"vente a eder s!s 'ienes en aso )!e s! sit!a in no se 0a,a #rod! ido #or !"#a s!,a. 10cessio $it in#ito ebitore: La esin de !n r&dito #!ede 0a erse ontra "a vo"!ntad de" de!dor. 11co%natio: Parentes o nat!ra" na ido en virt!d de v+n !"os san$!+neos. 12co%nitio: E(amen de "a a!sa )!e e" #retor ""eva a a'o on ar ter #revio , #ara determinar "a on esin o dene$a in de "a a in orres#ondiente. 13co%nitio extraor inem: Pro edimiento ivi" romano. en #rin i#io e(traordinario. )!e se !ti"i- d!rante e" :a%o im#erio , )!e a #artir de" s. III se onsider ordinario. Se ara teri-a #or rea"i-arse en !na so"a *ase , #or "a #osi'i"idad de a#e"ar. 14collusio: Convenio a trav&s de" !a" se #retende a" an-ar ierto #rove 0o a osta de !n ter ero. va"i&ndose de medios *ra!d!"entos. 15commixtio: <e- "a de dos osas s"idas )!e esta'an en e" #atrimonio de varios #ro#ietarios #rod! i&ndose !na sit!a in de indivisin.

16commo um eius esse ebet cuius periculum est: E" 'ene*i io es "a %!sta re om#ensa #or "a as!n in de" ries$o. 17commo um ex in&uria sua nemo "abere ebet: De" error no de'en derivarse 'ene*i ios #ara e" )!e "o omete. 18communio inci ens: Com!nidad de 'ienes o dere 0os entre varias #ersonas de *orma a identa". sin "a vo"!ntad e(#resa de &stas. ;; Com!nidad de 'ienes )!e s!r$e de *orma o asiona" a" ad)!irirse &stos sim!"tnea , on%!ntamente #or varios s!%etos. 19con enatio: Parte de "a *rm!"a donde a#are e e" di tamen de" 4IUDEX4 ondenando o a'so"viendo. P!ede ser5 erta e in erta. 20con icio iuris: Pres!#!esto "e$a" de e*i a ia de" ne$o io. ;; C!ando "a e*i a ia de !n ne$o io se 0a e de#ender de !n a onte imiento in ierto. #ero esta de#enden ia #ro ede de "a nat!ra"e-a de" ne$o io o de" ordenamiento %!r+di o. , no de "a vo"!ntad ne$o ia". 21con icio pen ent: <omento en )!e e" ne$o io ! o'"i$a in ondi iona" se en !entra todav+a s!#editado a "a rea"i-a in de &sta. 22con icio possibilis: 4Dos son "as "ases de ondi iones. #!es es #osi'"e o im#osi'"e5 #osi'"e es "a )!e. #or "a nat!ra"e-a de "as osas. #!ede ser admitida6 im#osi'"e. "a )!e no #!ede ser"o6 de "as )!e. en "a !na se es#era e" a onte imiento6 en "a o'ra se #res inde de &"4. 23con ictio in ebiti: A in e%er ita'"e !ando se #a$a #or error !na de!da en rea"idad ine(istente. 24conexa "abentur pro uno: "o one(o se onsidera !no. 25con$arreatio: Ceremonia re"i$iosa reservada a "os #atri ios a trav&s de "a !a" se ad)!ir+a "a 4man!s4 so're "a m!%er6 onsist+a en "a o*renda de !n #an de tri$o a J3#iter. 26con$essus: 4A" on*eso se "e tiene #or %!-$ado6 es ondenado. en ierta *orma. #or s! #ro#ia senten ia4. 27con$ussio: Com!nidad de 'ienes dada a" me- "arse varios "+)!idos. #ertene ientes a di*erentes #ersonas. 28conmonitorium: Prem'!"o de" :reviario de A"ari o. 29connubio: a!sen ia de im#edimentos "e$a"es #ara ontraer matrimonio. 30consortium ercto non cito: Consor io en e" )!e se en !entran !nidos "os 0erederos de !n 4#ater*ami"ias4 !ando &ste m!ere. 31constitutum: Pa to onsens!a" entre "as #artes. #rometiendo !na de e""as e*e t!ar e" #a$o de !na de!da dada. en *e 0a on reta.

32contractus ma%is ex partir !uam #erbis iscernuntur: Los ontratos se onsideran #re*erentemente #or e" ontenido )!e #or s! nom're. 33contra"entes sub con itionibus impossibilis) est in icium animi iocantis) non #olentis: E" 0e 0o de ontratar 'a%o ondi iones im#osi'"es es indi io de !na inten in de %!$ar. no de )!erer o'"i$arse. 34contra non #alentem a%ere non currit praescriptio: No #!ede o#onerse "a #res ri# in ontra )!ien #or %!sta a!sa no "e es e(i$i'"e a t!a in a"$!na. 35con#entio in manum: En virt!d de &sta "a m!%er es#osa de !n 4#ater*ami"ias4. #asa a "a #otestad de &ste s!*riendo !na 4 a#itis dimin!tio m+nima4 , #or e""o #ierde "os 4v+n !"os ad$nati ios4 )!e "e !n+an a s! *ami"ia anterior. 36cretio: A e#ta in. ante testi$os. de !na 0eren ia #or #arte de" 0eredero o 0erederos. #ro ediendo a "a toma de #osesin de &sta , a "a de "ara i?oa !ten ver'a" , *orma" de e""o. 37cui pro est +: a )!i&n a#rove 0a @ . 38c"artae: Do !mento #or medio de" !a" en "a &#o a romana se #er*e iona'a e" ne$o io %!r+di o. ( Volver al primer nivel ) Expresiones en { , } 1 a mi"i $actum abo tibi ius: E(#resin )!e de"imita "as *!n iones de "as #artes , de" %!e- en "a %!risdi in ivi". Las #artes de'en ""evar ante e" %!e- "os 0e 0os ontrovertidos , &ste de'e a"i*i ar"os %!r+di amente. sin )!e. de o*i io. #!eda a#ortar n!evos 0e 0os o #r!e'as. 2 amnatio: De "ara in %!rada de !n i!dadano romano en virt!d de "a !a" se im#on+a !na o'"i$a in. 3 amnatus: Reo de m!erte ondenado en %!i io #ena". o de!dor ondenado en %!i io ivi". 4 amnum iniuria atum: De"ito #rivado na ido de" da/o o destr! in a!sado on do"o o !"#a. en "a osa a%ena. S! re$"amenta in se de'e a "a 4Le( A)!i"ia4. 5 amnum) !uo !uis sua culpa sentit) sibi ebet non aliis) imputare: E" )!e s!*re da/o #or s! !"#a. de'e im#!trse"o a s+ mismo , no a "os dems. 6 amnum) sine iniuria esse potest: Posi'i"idad de a!sar !n da/o sin mediar inten in ma"i iosa. 7 e au itum: de o+das. 8 eclaraci-n .iocan i causa.: De "ara i?oa !ten de vo"!ntad emitida sin seriedad.

#or 'roma. Care e $enera"mente de e*i a ia ne$o ia" #!diendo dar "!$ar a !na indemni-a i?oa !ten de da/os , #er%!i ios. 9 e cuius: E" a!sante. 10 e itio: Rendi in o entre$a in ondi iona" a Roma de "os #!e'"os ven idos #or &sta. 11 e uctio in omun mariti: Ae 0o onstit!,ente de" matrimonio romano , )!e se mani*esta'a on "a entrada de "a m!%er en "a asa de" marido. a3n en a!sen ia de &ste. 12 e iure: Por dere 0o. #or %!sto t+t!"o. ;; E" $o'ierno se s!#edita a "a norma. ;; E" Bo'ierno res#onde en s! ori$en , a t!a in a "a Constit! in. 13 elatio "ere itatis: L"amada a 0eredar. Distin$!imos tres ti#os5 testamentaria. a'intestato , *or-osa. 14 elatio nominis: E(#ediente de transmisin de o'"i$a iones en "a )!e a reedor , edente e(tin$!en "a o'"i$a i?oa !ten #ree(istente #or !na 4sti#!"atio4 , se a !erda otra entre a reedor , esionario. 15 e le%e $eren a: Re"ativo a "a "e, desea'"e. 16 e le%e ata: Re"ativo a "a "e, e(istente. 17 elictum: De"ito #rivado en e" )!e e" den!n iante #retende o'tener !na ondena #e !niaria. 18 e minimis non curat lex: Irre"evan ia #ara "a "e, de "os as!ntos de inter&s es aso. 19 emonstratio: C"!s!"a de "a *rm!"a )!e se in "!,e en aso de 4intentio4 a'stra ta o in ierta. #ara determinar "a a!sa de "a o'"i$a in en )!e se 'asa "a re "ama in. 20 epensum: Nom're dado a "a #resta in )!e e" *iador 0a e omo #a$o a "a de!da de" de!dor #or e" ava"ado. 21 epositum: 4De#sito es "o )!e se dio a a"$!ien #ara )!e $!ardase. ""amado as+ #or)!e es #!esto. ,a )!e "a #res!n in 4de4 in rementa a de#sito. omo #ara si$ni*i ar )!e est en omendada a "a "ea"tad de a)!&" todo "o )!e se re*iere a "a !stodia de "a osa4. 22 eri#ati#a potestas non potest esse maior primiti#a: La *a !"tad derivada no #!ede e( eder en atri'! iones a a)!&""a de "a !a" deriva. 23 icat testator et erit lex #oluntas eius: Di$a e" testador , ser "e, s! vo"!ntad. 24 ictum expertorum nun!uam transit in rem iu icatam: E" di 0o de "os #eritos n!n a #asa a a!toridad de osa %!-$ada.

25 ies a !uem: D+a desde e" !a". ;; E" 3"timo de !n #"a-o. !,o trans !rso #rod! e "a e*i a ie o ine*i a ia )!e de" #"a-o de#enda. De'e trans !rrir om#"eto. 4En e" m#!to ivi" de "os #"a-os no se e( "!,en "os d+as in0'i"es. 26 ies a !uo: D+a desde e" !a" em#ie-a a ontarse e" #"a-o. 27 i$$arreatio: Sa ri*i io )!e s!#on+a "a se#ara in entre marido , m!%er. !ti"i-ando #ara e""o e" ""amado #an 4de *arre!m4. 28 i%estum #etus: Primera #arte de "as in o en )!e se divide "a Com#"i"a in J!stinianea #ara s! est!dio en "a Es !e"a de :o"onia. 29 istin%uen a sunt tempora: E" #aso de" tiem#o in*"!,e en "a a"i*i a in de "os 0e 0os. 30 istractio bonorum: Pro edimiento e%e !tivo de "a Senten ia )!e onsiste en "a venta *ra ionada de "os 'ienes )!e onstit!,en e" #atrimonio de" ondenado. satis*a iendo a "os a reedores sin mermar"a tota"idad de" #atrimonio de" #rimero. 31 ominium ex iure !uiritium: Dominio so're "a #ro#iedad #rote$ido #or e" dere 0o de "os #rimeros 0a'itantes de Roma.... 32 ominus ne%otii: Persona a *avor de )!ien se $esta !n ne$o io on o sin mandato de &sta. 33 onatio: Dona in. 1>ormas5 mortis a!sa. #er*e ta. #roter n!# ias. s!' modo2. 34 o ut es: Contrato innominado en e" Dere 0o romano mediante e" !a" !na de "as #artes entre$a !na osa a am'io de otra )!e. a s! ve-. "e entre$!e "a otra #arte. 35 o ut $acias: Do, #ara )!e 0a$as. Idea de ontra#resta in. 36 un#iro: <a$istrado S!#remo de" $o'ierno m!ni i#a" romano e"e$ido en !n #rin i#io dire tamente #or e" #!e'"o. , ms tarde #or "a !ria m!ni i#a" , )!e en n3mero de dos se en ar$a'an de "a dire in m!ni i#a". teniendo #otestad #ara onvo ar , #residir omi ios. %!risdi in ivi" , rimina". #otestad mi"itar6 "a d!ra in de s! ar$o era an!a" , ten+an )!e !m#"ir , 0a er !m#"ir "as de isiones de "a !ria m!ni i#a". 37 ura lex) se lex La "e, es ri$!rosa. #ero es "e,. ( Volver al primer nivel ) Expresiones en { E } 1ea em #is taciti at!ue expressi consensus: La misma e*i a ia tiene e" onsentimiento t ito )!e e" e(#reso. 2e ictum: Ordenes )!e emana'an de "os ma$istrados on 4im#eri!m4. en virt!d de" 4i!s edi endi4.

3eius nulla culpa est) cui parere necesse sit: La o'"i$a in de o'ede er e(ime de #osi'"e !"#a'i"idad. 4electa una #ia non atur re%ressus a alteram: De"imitado e" amino a se$!ir no #!ede a'andonarse en *avor de otro. 5emptio: Com#ra en Dere 0o Romano. 1>ormas5 es#ei. rei es#eratae. to""it "o at!m2. 6emptio/#en itio: Com#raventa. ;; Contrato onsens!a" sina"a$mti o #er*e to de '!ena *e. a t+t!"o oneroso. en e" )!e !n 4venditor4. se o'"i$a a "a entre$a en #osesin de !na osa a !n 4em#tor4. )!e se o'"i$a a" #a$o de !n #re io #or e""o. 7er%a omnes: Contra todos. 8error communis $acit ius: La a e#ta in de !na sit!a in omo dere 0o "e on*iere ar ter %!r+di o. 9et expresum $acit cessare tacitum: Lo #ron!n iado tiene #rioridad so're "o dado a entender. 10ex ae!uo et bono: Se$3n e)!idad , ra-n. 11ex ante/ex post: La i$!a"dad de a0orro e inversin omo ondi in de e)!i"i'rio #res!#one !n %!i io 4e( ante4. !n #ro,e to. mientras )!e "a identidad onta'"e a0orro8inversin im#"i a !na onstata in 4e( #ost4 de "os a ae ido rea"mente. 12ex ante: E*e tos on anterioridad. 13exceptio: E( e# in. ;; Parte de "a *rm!"a )!e o#one e" demandado a "as #retensiones de" demandante ontrarrestando "a 4intentio4 a trav&s de !na serie de a"e$a iones a s! *avor. 1>ormas5 do"i. in #ersonam. in rem. i!sti domini. #a ti onventi. )!od met!s a!sa. rei i!di ate ve" i!di i!m ded! tae. rei traditae et venditae2. 14exceptio non rite a impleti contractus: A#"i a'"e en "os s!#!estos de in !m#"imiento ine(a to o de*e t!oso de "as o'"i$a iones6 es #re iso )!e e" in !m#"imiento revista ierta $ravedad. 15exceptio #eritatis: Consiste en "a demostra in de "a vera idad de" 0e 0o o de" %!i io de va"or a*irmado. 16ex le%e: En virt!d de "e,. 17ex no#o: E*e tos a t!a"es ; de n!eva #"anta. 18ex nunc: Desde a0ora. 19ex o$$icio: En virt!d de !n ar$o. 20ex parte: Testimonio ses$ado. 21ex post: E*e tos on #osterioridad.

22ex tunc: Desde enton es. 23excusatio non petita acusatio mani$iesta: )!ien se e( !sa inne esariamente. se a !sa. 24exemplum exempli non $acit $i em: "a o#ia de !na o#ia no da *e. ( Volver al primer nivel ) Expresiones en { 0 } 1$acta sunt potentiora #erbis: <ediando 0e 0os. de'en ser &stos atendidos on #re*eren ia a "as #a"a'ras. 2facultas: >a !"tad de o'rar. 3favorabilia sunt amplianda, odiusa restringendam: de'e am#"iarse "o *avora'"e , restrin$ir "o odioso. 4favor debitoris: #rin i#io )!e tiende a s!avi-ar "a sit!a in de "os de!dores. 5favor fidei: en aso de d!da. e" #rivi"e$io de "a *e $o-a de" *avor de" dere 0o. 6favor matrimonii: en aso de d!da. se estar #or "a va"ide- de" matrimonio. 7favor testamenti: en aso de d!da. se estar #or "a va"ide- de" testamento. 8fideicommissum: "o de%ado #or vo"!ntad de" )!e "o de%a. 9fideipromissio: modo de *ian-a !ti"i-ada #or #ere$rinos. en aso de o'"i$a iones s!r$idas de sti#!"atio. intransmisi'"e , ad! ante. 10fideiussio: modo de *ian-a %!stinianea ontra+da #or sti#!"atio. Se !ti"i-a #ara $aranti-ar !a")!ier o'"i$a in o'"i$ndose e" *iador i$!a" )!e e" de!dor. 11fiducia: moda"idad de $arant+a rea" onsistente en "a transmisin de "a #ro#iedad de !na osa #or mani i#atio. #or e" de!dor a" a reedor *id! iario. o'"i$ndose &ste a devo"ver"a !m#"ida "a o'"i$a in )!e dio "!$ar a "a $arant+a. si 'ien e" a reedor #od+a vender"a antes de esto. rom#iendo ante e" de!dor #or e""o. 12fiducia cum amico: *id! ia en #rove 0o a%eno. en inter&s de" *id! iante o de !n ter er 'ene*i iado. 13fiducia cum creditore: *id! ia )!e se ontrae en #rove 0o #ro#io. en inter&s de" *id! iario. )!e es e" a reedor !,o r&dito se #retende $aranti-ar. 14finita voluntae, finitum est mandatum: e" mandato a a'a #or "a vo"!ntad de" mandante. 15foedus: Tratados 'i"atera"es entre e" im#erio romano , "os 0a'itantes de "os territorios #or &ste on)!istados.

16foedus latinum: Tratado e"e'rado entre "a i!dad de Roma , e" resto de i!dades de" La io 0a ia e" a/o CDE a.C. *r!to de" !a" na er "a on*edera in "atina. 17foenus nauticum: <oda"idad de m!t!o a inter&s esti#!"ado. de ori$en $rie$o. en e" )!e se #resta dinero a!n armador #ara )!e "o destine a" omer io mar+timo res#ondiendo e" a reedor de" ries$o. 18forma non observata, infertur adnullatio actus: La no o'servan ia de "as *orma"idades en !n ne$o io %!r+di o !ando son onstit!tivas. a arrean s! n!"idad. 19forum iudicum: Nom're dado a" on%!nto de versiones v!"$ares de" Li'er I!di ior!m. 20fratres germani: 0ermanos #or v+n !"o #aterno om3n. 21furtum: de"ito #rivado. S!stra in *ra!d!"enta on inten in de "! ro. sea de "a misma osa. de s! !so o #osesin 1 on e#t!m. mani*est!m. ne mani*est!m. o'"at!m2. 1 =o"ver a" #rimer nive" 2 !"presiones en # $ % 1genus nun&uam perit: "o $en&ri o no #ere e ;; O'"i$a in $en&ri a #or "a !a" e" a reedor ve satis*e 0o s! inter&s re i'iendo !a")!ier osa )!e #ertene- a a" $&nero , e" de!dor. est o'"i$ado a entre$ar osa )!e re3na "as ara ter+sti as esta'"e idas. 2gestio pro 'erede: !sar de "as osas 0ereditarias omo si *!ese 0eredero. 3grammatica falsa non vitiat c'artam: e" do !mento o es rit!ra es v"ido #ese a errores $ramati a"es. 1 =o"ver a" #rimer nive" 2 !"presiones en # ( % 1'abeas corpus: dere 0o de todo i!dadano. detenido o #reso. a om#are er inmediata , #3'"i amente ante !n %!e- o tri'!na" #ara )!e. o,&ndo"e. res!e"va si s! arresto *!e o no "e$a". , si de'e a"-arse o mantenerse. 2'aereditas damnosa: 0eren ia !,as de!das e( eden a "os 'ene*i ios. 3'ospitalitas: instit! in de dere 0o romano a#"i a'"e a "os #!e'"os e(tra/os a Roma #ero )!e "e #resta'an servi ios mi"itares en virt!d de "a !a" "os d!e/os de "as asas se ve+an o'"i$ados a eder !na ter era #arte de "a misma #ara e" a"o%amiento de" so"dado. 4'ospitium: a !erdo entre dos #artes 1individ!os o $r!#os2 en sit!a in de i$!a"dad

en virt!d de" !a" se e(tiende "a a#"i a in , #rote in de" dere 0o de ada $r!#o a "a tota"idad de "os )!e s!s ri'en e" #a to. 5')pot'eca est tota in toto el tota in &uolibet parte: "a 0i#ote a se e(tiende no s"o a" todo sino tam'i&n a !na #arte de" 'ien $ravado. 1 =o"ver a" #rimer nive" 2 !"presiones en # * % 1idem est non esse et non probari: "a *a"ta de #r!e'a e)!iva"e a no e(isten ia. 2idem est non esse et non significari: en a!sen ia de noti*i a in. e" destinatario de "a misma no e(iste #ara e" dere 0o. 3id &uod interest: *rm!"a om#ensatoria de #resta in a" a reedor de" e)!iva"ente de a)!e""a !ti"idad )!e "e 0!'iera re#ortado e" !m#"imiento de "a o'"i$a in en *orma es#e +*i a. 4ignorantia iuris neminem e"cusat: "a i$noran ia de "a "e,. no e( !sa s! !m#"imiento. 5il+buruco: testamento otor$ado 4a "a a'e era de "a m!erte4. 6illiato: A%!ar. 7impossibilium nulla obligatio est: Es n!"a "a o'"i$a in de osas im#osi'"es. 8in absentia: En a!sen ia. 9in aedificatio: a esin de "o edi*i ado en s!e"o a%eno #or #arte de" d!e/o de" terreno. 10in ae&uali iure melior est conditio possidentis: a i$!a"dad de dere 0os. #reva"e e e" de" #oseedor. 11in alternativis electio est debitoris: orres#onde "a e"e in a" de!dor en aso de varias #osi'i"idades. 12in articulo mortis: Sit!a in e(trema. 4en e" art+ !"o de "a m!erte4. 13inaudita altera pars: 4no o+da "a otra #arte4. S!#one "a v!"nera in de" #rin i#io )!e e" %!e- no #!ede *a""ar a *avor de !n "iti$ante sin o+r a" otro. 14in claris non fit interpretatio: !ando "a norma es "ara. no ne esita inter#reta in. 15in contra'enda venditione, ambiguum pactum contra venditionem interpretandum est: "a am'i$!edad en a"$!na "!s!"a de "a om#raventa de'e inter#retarse ontra e" de!dor.

16in conventionibus contra'entium voluntatem potius &uam verba, spectari plamil: se determin )!e en "as onven iones se atienda a "a vo"!ntad de "os ontratantes ms 'ien )!e a "as #a"a'ras. 17incubit probatio &uidicit non &ui negat: La demostra in de "as a*irma iones orres#onde a )!ien "as 0a e. La ne$a in #or s! nat!ra"e-a no es de a reditar. a no ser )!e onten$a asevera in e(#resa. 18indebiti conditio: a in #ara re "amar "o )!e se #a$ inde'idamente. 19indebiti solutio: #a$o de "o inde'ido. 20inde datae leges ne fortis omnia posset: "as "e,es tienen omo *ina"idad evitar "a ar'itrariedad de "os *!ertes. 21in dubio, magis contra fiscum est respondendum: aso de de!da en "os on*"i tos entre individ!o , *is o de'e irse ontra &". 22in dubio pro operario: aso de de!da en "os on*"i tos de tra'a%o se res!e"ven a *avor de" tra'a%ador. 23in dubio pro possesore: si se d!da a er a de "a #ro#iedad de !n 'ien es me%or "a ondi in de #oseedor. 24in dubio pro reo: "a d!da a#rove 0a a" a !sado de !n de"ito o *a"ta. 25in dubiis abstine: en "a d!da. a'stente. 26in dubiis favorabilior pars eligenda: en "a d!da se 0a de e"e$ir "o ms *avora'"e. 'ene*i io de "a d!da. 27in fine: "o itado se "o a"i-a a" *ina" de !n art+ !"o. 28infortiatum: nom're de "a se$!nda #arte de "a Com#i"a in J!stinianea #ara s! est!dio en "a es !e"a de :o"onia. 29in fraganti: en e" mismo momento )!e se est ometiendo e" de"ito. 30infra petita: senten ia )!e on ede menos de "o #edido en e" s!#"i o. 31infrascrito: )!e *irma a" *ina" de !n es rito. Di 0o a'a%o o des#!&s de !n es rito. 32in fraudem legis: en *ra!de de "e,. 33in illi&uidis non fit mora: "os intereses de demora no se de'en !ando "a antidad )!e se re "ama es "+)!ida ni !ando "a determina in de "a antidad #edida de#ende de" %!i io )!e de'a #re isar"a. 34ini&uum est ali&uem rei sui esse iudicem: nadie #!ede ser %!e- , #arte. 35in iudiciis, minori aetati succurritus: en "as !estiones "iti$iosas "os menores de'en ser o'%eto de *avor es#e ia".

36in iure cessio: modo derivativo de "a ad)!isi in de "a #ro#iedad. en e" )!e en !n "iti$io sim!"ado. "a osa en !estin era reivindi ada #or e" ad)!irente ante e" ma$istrado omo s!,a. no o#oni&ndose a e""o e" tit!"ar de" dominio so're esta. de "arndose #or tanto. #ro#iedad de" #rimero. 37iniuria: "o ontrario a dere 0o. ;; Da/o mora" o or#ora" a!sado #or !na #ersona a otra. 38iniuria non e"cusat iniuriam: !na in%!ria no %!sti*i a otra. 39iniuria non praesumitur: "a in%!ria no se #res!me. 40iniuria propia non cadet in beneficium facientis: de !n a to i"+ ito no de'e derivarse dere 0os #ara s! a!tor. 41in limine litis: en "os #re"iminares de" %!i io. 42in memoriam: 0omena%e. re !rdo #ara #er#et!a memoria. 43in pari causa: re$"a )!e distin$!e se$3n )!e e" 0e 0o )!e 0a #rovo ado "a n!"idad de" ontrato sea o no de"ito. 44in pari causa, melior est causa possidentis: en i$!a"dad de ondi iones de "os ontendientes en !n #"eito es #re*erido )!ien tiene "a #osesin de "a osa o'%eto de" "iti$io. 45in pectore: reserva de !na reso"! in ,a tomada. 46in solidum: #or entero. #or e" todo. ;; >a !"tad )!e de'e e%er erse o !m#"irse #or entero. 47in sollemnibus forma dat esse rei: En "os ne$o ios so"emnes "a *orma es re)!isito onstit!tivo , s! a!sen ia im#"i a "a n!"idad. 48in statu &uo: tenden ia a mantener "as osas. o'%eto de "iti$io. mientras )!e se e"e'ra &ste. 4#endiente e" "iti$io. nada sea innovado4. 49intentio: es a)!e""a #arte de "a *rm!"a en "a )!e se e(#resa e" dere 0o )!e #retende e" demandante. 50inter alios factam transactionem, absenti non potet facere praeiudicium: "a transa in otor$ada entre !nos no #!ede irro$ar #er%!i io a" a!sente. 51inter arma silent leges: "a $!erra im#ide "a a#"i a in de "as "e,es. 52intercessio: a to de #resta in de $arant+a #ersona". 53in terminis: 4en "os t&rminos4. se re*iere a "a reso"! in %!di ia" )!e #one *in a !n "iti$io. 54interpellatio: re)!erimiento de" a reedor a" de!dor o vi eversa. on e" *in de 0a er e*e tivo e" #a$o de "a de!da en e" #"a-o esta'"e ido.

55interpellatio in iure: re)!erimiento 0e 0o %!di ia"mente a" ""amado 1a "a 0eren ia2 #ara )!e mani*ieste dentro de !n determinado #"a-o si a e#ta o no. 56interpretatio: res!men o a "ara in de !n te(to %!r+di o. 57interpretatio prudentium: inter#reta in de "as normas %!r+di as #or #arte de "os %!ris ons!"tos romanos. 58interusurium: en e" s!#!esto )!e !n de!dor #a$ase s! de!da antes de" #"a-o #a tado #ara s! !m#"imiento. se "e #ermit+a "a ded! in de "a #arte orres#ondiente de "os intereses. 59inter vivos: ne$o io %!r+di o entre #ersonas en vida. 60intestato: 4m!erto intestado. no s"o e" )!e no 0i-o testamento. sino a)!e" )!e no nom'r t!tores a s!s des endientes en e" testamento. #!es en "o re"ativo a "a t!te"a )!ed intestado4. 61in toto iure generi per speciem derogatur: en dere 0o. "a es#e ie dero$a a" $&nero. 62intra vires: a t!a in rea"i-ada dentro de "os "+mites on e'idos. 63intra vires 'aereditatis: 4en e" interior de "as *!er-as de "a 0eren ia4. La a e#ta in de "a 0eren ia a 'ene*i io de inventario s!#one !na "imita in en "a res#onsa'i"idad #or de!das de "a masa 0ereditaria. 64intuitu pecuniae: e" mvi" ne$o ia" onsiste en "a a#orta in e onmi a on inde#enden ia de "a onsidera in #ersona". 65intuitu personae: en onsidera in a "a #ersona se rea"i-an "os a tos o ne$o ios %!r+di os. 66in voce: in*orme de viva vo- ante e" %!e- o tri'!na". 67iocandi gratia: En 'roma. 68ipso facto: inmediatamente. 69ipso iure: #or e" #ro#io dere 0o. ;; Por vo"!ntad de" dere 0o. 70iter criminis: e" amino de" de"ito. ;; *ase interna de "a idea in rimina" desde )!e a#are e "a idea riminosa 0asta s! rea"i-a in materia". 71*,-!.: J!e-. En Dere 0o Romano s! a t!a in se "imita a "a *ase a#!d i!di em. estando o'"i$ado a emitir Senten ia. si "o ontrario *!ese en #er%!i io de !na o am'as #artes. 72iude" debet iudicare secundum allegata et probata: E" %!e- de'e de idir de a !erdo on "as a"e$a iones , "a #r!e'a. 73iudicatus: Condenado.

74iudices c'artularii: >!n ionarios )!e da'an va"ide- a do !mentos. mediante !n s!#!esto #"eito )!e ad)!ir+a as+ e" ar ter #3'"i o. 75iudicia bona fidei: J!i ios en "os )!e e" IUDEX est a#a itado #ara senten iar tomando en !enta "a '!ena *e de "as #artes. 76iura: es ritos de "os %!ris ons!"tos romanos. 77iura in re aliena: dere 0os e%er idos #or !na #ersona so're osa a%ena5 servid!m'res. !s!*r! to. s!#er*i ie. en*ite!sis , dere 0os rea"es de $arant+a. 78iuramentum: 4 onsiste e" %!ramento en !na es#e ie de transa in , tiene ms a!toridad )!e "a osa %!-$ada4. 79iura novit curia: "os Tri'!na"es ono en e" dere 0o. ;; E" %!-$ador tiene #"ena a!tonom+a en "a a#"i a in de" Dere 0o. #!diendo *!ndarse tanto en "os #re e#tos invo ados #or "as #artes omo en "os no onsi$nados. siem#re )!e se re*ieran a "as !estiones )!e 0a,an sido de'atidas en e" #"eito. 80iura publica anteferenda privatis: en aso de on !rren ia e" dere 0o #3'"i o se so're#one a" #rivado. 81iurisdictio: *a !"tad #retoria de a!tori-ar !n #ro eso %!di ia" on reto. Esta "a'or onsist+a en "a desi$na in de !n %!e- , en "a determina in de "os medios %!r+di os , dere 0os. a !ti"i-ar #or "as #artes en e" #ro eso. 82iuris error nulli prodest: e" error de dere 0o no #!ede 'ene*i iar a nadie. 83iuris et de iure: #or "e, , #or dere 0o. 84iuris tantum: #res!n in #rovisiona". 85ius: Dere 0o. 1 se a/adirn vo a'"os2. 86iusiurandum: J!ramento en e" )!e se invo a a "a divinidad omo testi$o de !n a to. o de aserto 1in i!re. vo"!ntari!m2. 87iussum: de "ara in de vo"!ntad )!e tiene #or o'%eto om#"etar !n determinado ne$o io %!r+di o )!e en s! momento no se on*i$!r de *orma tota". 88iusta causa: %!sta a!sa. ;; a!sa on*orme a dere 0o e(i$i'"e #ara "a %!sti*i a in de !n a to %!r+di o. 89iustae nuptiae: matrimonio "e$+timo. ontra+do entre dos ives. o entre !n ives , !na "atina o #ere$rina )!e dis*r!te de" i!s onn!'ii. sa"vo im#edimentos "e$+timos. 90iustitia: 4vo"!ntad onstante , #er#et!a de dar a ada !no s! dere 0o. 91iu"ta, allegata et probata: "os tri'!na"es de'en di tar s!s *a""os on arre$"o a "o a"e$ado , #ro'ado.

1 =o"ver a" #rimer nive" 2 !"presiones en # / % 1laedere: da/ar. "esionar. 2laessio enormis: da/o a!sado a" vendedor de !n 'ien inm!e'"e. )!e no 0a re i'ido en #a$o #or "a venta. ni "a mitad de" verdadero va"or de "a osa en !estin6 tiene dere 0o a res indir e" ontrato o a e(i$ir e" #a$o de "a di*eren ia. 3lata culpa: *a"ta e(trema de di"i$en ia. 4lato sensu: en sentido am#"io. 5legatum: es "a se$re$a in de a"$o de "a 0eren ia #or "a !a" e" testador )!iere )!e se atri'!,a a" "e$atorio a"$o de "o )!e en s! on%!nto va a ser de" 0eredero 1modos5 #er damnationem. #er #rae e#tionem. #er vindi ationem. sinendi modo2. 6legatum penoris: "e$ado de !niversa"idad de osas. $enera"mente ons!mi'"es. de des#ensa om#rensivo de "as osas de omer , de 'e'er. as+ omo tam'i&n "os re i#ientes indis#ensa'"es #ara ontener en e""os "as itadas #rovisiones. 7lege ferenda: "e, )!e se va a 0a er. 8leges imperfectae: Le$es )!e ni san ionan ni an!"an. 9leges minus &uam perfectae: Le$es )!e si 'ien san ionan no an!"an e" a to )!e da "!$ar a "a san in. 10leges perfectae: Le$es )!e im#onen !na san in , de "aran "a n!"idad de" a to )!e da "!$ar a "a san in. 11leges posteriores priores contrarias abrogant: En aso de o"isin "a "e, #osterior dero$a "a anterior. 12legis actio per condictionem: Le$is a tio a trav&s de "a !a" se em#"a-a a a"$!ien a om#are er ante e" %!e-. on e" *in de re "amar en #rin i#io dinero , on e" tiem#o !a")!ier ti#o de osas iertas. 13legis actio per iudicis arbitrive postulationem: Le$is a tio a trav&s de "a !a" se #ide !n %!e- o r'itro #ara )!e a t3e en !na determinada sit!a in. 14legis actio per manus iniectionem: Le$is a tio de ar ter e%e !tivo. !ti"i-ada en e" aso de a)!e" de!dor ondenado en %!i io. )!e no #a$a'a "a de!da en e" #"a-o de treinta d+as on #osterioridad a" %!i io. #ro ediendo e" demandante. a "a a#re0ensin or#ora" de &ste manteni&ndo"o #reso d!rante sesenta d+as... 15legis actio per pignoris capionem: Le$is a tio de ar ter e%e !tivo )!e onsist+a en "a toma de !na #renda determinada. #ara *or-ar as+ e" #a$o de !na de!da )!e ten+a ar ter sa$rado. mi"itar o *is a".

16legis actio sacramento: Le$is a tio $enera" onsistente en !na a#!esta sa ramenta". #or #arte de "os "iti$antes. #ara re "amar "a #ro#iedad de a"$o. 1variantes5 in rem. in #ersonam2. 17legitimatio ad causam: En "a re"a in de "a a in on "a "e$itima in 4ad a!sam4 se distin$!en dos #osi iones5 no se #!eden identi*i ar am'os on e#tos. 18legitimatio ad procesum: Aa e re*eren ia a "a a#a idad. #ersona"idad ne esarias #ara om#are er en %!i io. Le$itima in #ro esa" es "a !a"idad #or "a )!e #!ede , de'e ser #ro#!esta #or o ontra #ersonas determinadas. 19le": Estat!to de ar ter vin !"ante #ara todos "os ives. emanado de !n ma$istrado. , )!e ne esita "a a#ro'a in de" #!e'"o en omi ios #ara s! vi$en ia. 20le" aebutia: Le, ro$ada de *e 0a in ierta )!e a!tori- en materia de #ro edimiento ivi" e" em#"eo de" n!evo sistema 4#er *or*!"am4 en todos a)!e""os asos )!e se !sa'a e" sistema de "e$is a tiones. 21le" civilis causae: Dere 0o materia" , s!stantivo de" ordenamiento %!r+di o e(tran%ero a" )!e se remite !na norma de on*"i to. 22le" civilis fori: Dere 0o materia" , s!stantivo de" *oro. )!e da !na so"! in on reta , de *orma dire ta a !na determinada sit!a in o re"a in #rivada interna iona". 23le" cornelia: Nom're de "as "e,es dadas #or Si"a en e" a/o FG a.C. )!e re*orman e" Dere 0o #ena". 24le" duodecim tabularum: Le, de "as XII Ta'"as. 25le" fori: Le, de" *oro. es e" dere 0o a#"i a'"e a" *ondo de !n as!nto #rivado interna iona". 26le" formalis causae: Dere 0o *orma" e(tran%ero. om#!esto #or e" on%!nto de normas de on*"i to e(tran%eras a" )!e se remite !na norma de on*"i to interna. 27le" formalis fori: Dere 0o *orma" de" *oro. om#!esto #or e" on%!nto de normas de on*"i to internas de !n Estado. 28le" in confirmatione concilii editae: San in #or "a )!e !n re, visi$odo da'a va"or de "e, a "os Cnones , De retos de !n Con i"io. 29le" loci delicti comissi: Le, de" "!$ar de omisin de !n de"ito o de #rod! in de !n a idente. 30le" 'ortensia: Le, ro$ada de" a/o HFI a.C. en virt!d de "a !a" "os a !erdos de "os #"e'is itos se onvierten en "e,es omi ia"es. 31le" locus regit actum: Le, de" "!$ar de *orma in de !n a to. 0e 0o o ne$o io %!r+di o. ;; P!nto de one(in. de ar ter "o a". de !na norma de on*"i to.

32le" de m0laca: Se trata de !na "e, de m!ni i#ios destinada a" m!ni i#io de <"a$a... 33le" mercatoria: Con%!nto de ost!m'res. !sos , #r ti as omer ia"es de "a om!nidad mer anti" interna iona". 34le" rei sitae: La "e, de" "!$ar de sit!a in de !n 'ien. 35le" romana visigot'orum: Com#endio de *!entes de" Dere 0o Romano #rom!"$ado #or A"ari o en e" a/o JKL omo te(to "e$a" 3ni o. , )!e 0a'r+a de re$ir a "os $a"os e 0is#anorromanos tras "a on)!ista visi$oda. 36le" s0lica: Dere 0o de "os *ran o8sa"ios s!r$ido omo !n a !erdo entre e" #!e'"o , "os monar as. 37le" de salpensa: Se trata de !na "e, de m!ni i#ios... 38le" visigot'orum vulgata: Nom're on e" )!e Me!mer desi$na a" on%!nto de "as versiones v!"$ares de" Li'er I!di ior!m. 39libellus contradictionis: 17 "i'e""!s onventionis2 Do !mento )!e e" demandante entre$a'a a" ma$istrado , &ste a" demandado6 en este es rito se res!m+an "as #retensiones de" demandante sirviendo de ita in *orma". 40liber decretalium: Co"e in de es ritos anni os )!e ontiene "os De reta"es )!e van desde GHHI a GHCG. 41liber e"tra: 17 "i'er de reta"i!m2. 42liber e"travagante: Re o#i"a in o*i ia" a!t&nti a , e( "!siva de "os nones on i"iadores , de reta"es de GGIK. 43liber iudiciorum: Com#i"a in de "e,es visi$ti as en GH "i'ros )!e a s! ve- se dividen en t+t!"os , "e,es. Se #rom!"$ #or Re esvinto en e" LJC. S! in*"!en ia 0a sido enorme. 44liber legum: :reviario de A"ari o. 45libertus: Es "avo man!mitido )!e se manten+a "i$ado on s! anti$!o amo... 46libri feudorum: Com#i"a in de diversas "e$is"a iones "on$o'ardas )!e re o$e e" Dere 0o *e!da" , )!e t!vo $ran in*"!en ia #osterior. 47limitatio: Ceremonia re"i$iosa a trav&s de "a !a" se determina'an "os "+mites de !n 4domini!m e( i!re )!iriti!m4 1#ro#iedad ivi"2. Estos "+mites se re#!ta'an 4res san tae4. 48lis sub iudice: Liti$io #endiente de reso"! in. 49lite pendente ni'il innovetur: Pendiente e" %!i io no #!ede 0a erse innova in a"$!na. 1Se re*iere a "as osas "iti$iosas2.

50litis aestimatio: va"ora in #e !niaria de" o'%eto de" "iti$io. 51litis consorcio: Sit!a in #rod! ida #or "a re!nin de !na #"!ra"idad de #artes 1a tivo o #asivo2. 52litis consorte: Persona )!e "iti$a !nida a otra #or !n mismo inter&s. *ormando on e""a !na so"a #arte. 53litis contestatio: A to *orma" e"e'rado #or "as #artes ente testi$os. donde se *i%a'a e" %!i io de *orma de*initiva. a trav&s de "a de "ara in de a !erdo. a este res#e to. entre "os "iti$antes. Este a to da'a #or *ina"i-ada "a *ase 4in i!re4. 54litis denunciatio: En e" #ro eso 4e(traordinem4. ita in a" #"eito enviada #or e" demandante a" demandado. 55litis e"pensas: 4Bastos de !n "iti$io46 ostas #ro esa"es6 antidades )!e #or $astos %!di ia"es de'en sa*is*a erse #or #ersona )!e no es )!ien "iti$a en nom're #ro#io. 56litis pendencia: Ca!sa #endiente. 57locatio conductio: Arrendamiento. ;; Contrato onsens!a" en e" )!e !n "o ador 1arrendador2. se o'"i$a a *a i"itar a !n ond! tor 1arrendatario2. 'ien e" !so , dis$r!te tem#ora" de !na osa... 58loci actus: Le, de" "!$ar donde ""evse a e*e to e" a to. 59loci contractus: Le, de" "!$ar donde se otor$ e" ontrato. 60loci delictus: Le, de" "!$ar donde se ometi e" de"ito. 61loci domicilii: Le, de" "!$ar de" domi i"io. 62loci rei sitae: Le, de" "!$ar de" "!$ar donde se !'i a !na osa o 'ien. 63locupletari: Enri)!e imiento in%!sto. 64locus contractus: L!$ar de *orma in de" ontrato de tras enden ia #ara determinar "a om#eten ia de" r$ano %!risdi iona" a )!ien orres#onda ono er de "os #res!ntos "iti$ios )!e #!edan s!r$ir en "a e%e ! in , !m#"imiento de" mismo. 65locus regit actum: E" a to se ri$e #or "a "e, "o a". ;; En "a *orma de "os a tos se o'servan "as #res ri# iones de "as "e,es de" "!$ar en )!e se e"e'ren !a"es)!iera )!e sean "as de "as "e,es )!e ri%an e" a to en !anto a" *ondo. 66lucrum cessans: P&rdida de 'ene*i ios. 1 =o"ver a" #rimer nive" 2 !"presiones en # 1 %

1magister bonorum: S+ndi o. 2mancipatio: <odo so"emne de transmisin de "a #ro#iedad ivi" 1e( i!re )!iriti!m2. )!e onsist+a en !n a to *orma" e"e'rado ante in o testi$os ,... 3mancipium: Nom're dado a" on%!nto de "as osas ne esarias #ara "a e onom+a *ami"iar a$raria5 *!ndo. a#eros. anima"es de tiro , ar$a. , es "avos. ?Ea !testas eran re#!tadas 4res man i#i4. 4mandata: Instr! iones , normas dadas #or e" #r+n i#e. , ms tarde #or e" em#erador. a "os ma$istrados , *!n ionarios en e" mar o de" Dere 0o romano de "a &#o a im#eria". 5manumissio: A to a trav&s de" !a" e" d!e/o de !n es "avo on ede a &ste "a "i'ertad. 1=ariedad de *ormas2. 6manus: Potestad )!e e%er e e" #ater*ami"ias so're "a m!%er. 7minus petitio: Peti in o demanda in*erior a "o #ertinente. 8missio in bona: Orden #retoria a trav&s de "a !a" se *a !"ta'a a !n a reedor #ara "a toma de #osesin de "a tota"idad de "os 'ienes de !n de!dor. 9missio in possesionem: Orden #retoria )!e *a !"ta'a a !na #ersona on reta #ara "a toma de #osesin de "os 'ienes de otra #ersona determinada. 10missio in re: Orden #retoria a trav&s de "a !a" se *a !"ta'a a !n s!%eto #ara "a toma de #osesin de !na #arte de "os 'ienes de otra #ersona. 11missio reu servandae causa: A!tori-a in de" #retor #ara detentar 'ienes a%enos on e" o'%eto de administrar"os. 12mores maiorum: Con%!nto de ost!m'res de "os )!irites 1#rimeros 0a'itantes de Roma2. )!e onstit!ir+a e" n3 "eo ini ia" , entra" de" I!s Civi"e. 13mortis causa: Por a!sa de m!erte. 14municipii: Asentamientos romanos donde ,a e(ist+an $r!#os 0!manos. )!e son sometidos , o'"i$ados a #a$ar im#!estos a Roma. 15mutatis mutandis: 4Cam'iando "o )!e se de'e am'iar4. 16mutuum: 4La o'"i$a in se ontrae #or "a osa en "a da in en m!t!o. 1 =o"ver a" #rimer nive" 2 !"presiones en # 2 % 1nasciturus: Con e'ido. ;; E" )!e na er. 2ne bis in idem: 4Nadie #!ede ser en%!i iado #or "os mismos 0e 0os )!e 0a,an sido

%!-$ados #or reso"! in *irme de !n tri'!na" #ena"4. 3nec ae&um est dolum suum &uem&uam relevare: No es %!sto )!e e" #ro#io do"o "i'ere a !a")!iera de s! o'"i$a in. 4ne eat *,-!. e"tra petita petitum: Prin i#io ivi"+sti o )!e se identi*i a on e" #rin i#io a !satorio de" #ro eso #ena". 5negatio duple" est affirmatio: Una ne$a in do'"e e)!iva"e a !na a*irma in. 6negotiorum gestio: Consiste en e" !idado. $estin o administra in )!e !na #ersona sin mandato. o'"i$a in ni 0a'er sido *a !"tado #ara e""o. rea"i-a en 'ene*i io de otra. 7nemine discrepante: Sin )!e nadie dis re#e. #or !nanimidad. sin o#osi in. 8nemini dolus suus prodesse debet: A nadie de'e a#rove 0ar s! ma"a *e. 9nemini res sua servit: Im#osi'i"idad %!r+di a de )!e !na servid!m're #!eda s!r$ir , s!'sistir entre *!ndos #ertene ientes a !n mismo #ro#ietario. 10nemo auditur: Las $anan ias de "as meretri es #ro eden de !n ontrato inmora". #ero "as #artes a !erdan e" #re io vo"!ntariamente. , #rivar de &ste a "a ramera es $rave in%!sti ia #or)!e se esta'"e e "a im#osi'i"idad de re#etir #or "o #a$ado. 11nemo dare potest &uod non 'abet: Nadie #!ede dar "o )!e no tiene. 12nemo debet inaudito damnari: Nadie #!ede ser ondenado sin ser o+do. 13nemo debet lucrari e" alieno damno: Nadie de'e "! rarse de" da/o a%eno. 14nemo *,-!. sine actore: >rm!"a "atina )!e re o$e e" #rin i#io a !satorio. en e" sentido de esta'"e er )!e sin a !sa in no #!ede a'rirse "a *ase de isoria de" #ro eso #ena". 15nemo ius iuris ad alium transferre potest &uam ipso 'abent: No #!ede transmitirse ms dere 0o )!e e" #ose+do. 16nemo liberalis nisi liberatus: La e(isten ia de de!das #endientes im#ide "a rea"i-a in de a tos de "i'era"idad. 17nemo plus iuris ad alium transfere potest &uam ipso 'abent: Nadie #!ede trans*erir a otro mas dere 0o )!e e" )!e &" mismo ten$a. 18nemo tenetur iurare in suam tuipi turpitudinem: A nadie #!ede o'"i$arse )!e de "are en s! ontra. 19ne procedat *,-!. e" oficio: A!sen ia de *a !"tades #ara )!e e" %!e- en "a %!risdi in ivi" #!eda ini iar !n #ro eso sin mediar vo"!ntad de "os #arti !"ares. 20ne &uid nimis: So'riedad. a!steridad , modera in.

21ne"um: >orma ar ai a de $aranti-ar !na de!da na ida a trav&s de man i#atio. 22ne"us: 4Es ""amado ne(!s e" "i're. en servid!m're on s!s servi ios a a!sa de" dinero )!e de'+a , 0asta )!e "o #a$!e , a'r!mado #or e" dinero4. 23nonato: No na ido nat!ra"mente. sino sa ado de" "a!stro materno mediante "a o#era in de esrea. ;; D+ ese de "a osa no a ae ida o no e(istente a3n. 24non auditur propiam allegans turpitudinem: E" )!e a"e$a s! #ro#ia tor#e-a no de'e ser o+do. 25non bis in idem: Nadie #!ede ser %!-$ado do'"emente #or !n mismo de"ito. 26non tantum verbis ratum 'abere potest, sed etiam actibus: No s"o se veri*i a "a rati*i a in on #a"a'ras. sino on a tos. 27non uti: <odo de e(tin in de "as servid!m're #or e" no !so. 28non valet sententia lata de re non petita: No va"e "a senten ia #ro*erida so're osa no re "amada. 29nota bene: Nota v"ida. 30notitia criminis: Noti ia de" de"ito. 31notitiae: Do !mento !,o 3ni o *in es dar a ono er !n a to %!r+di o. 32notoria non egent probatione: Lo )!e es de dominio #3'"i o est dis#ensado de #r!e'a. 33novatio: 4La nova in es "a trans*orma in , onversin de !na de!da anterior en otra o'"i$a in ivi" o nat!ra"4. 34novatio est veteris obligationibus in novam translatio et transfusio: La nova in en "a onversin de !na anti$!a o'"i$a in en otra n!eva. 35novatio non praesumitur: La nova in no se #res!me. 36novum iudicium: Desarro""ar de n!evo e" #ro eso. s"o se da en e" aso de re !rso de revisin. 37no"a: De"ito. #er%!i io. 38nudum pactum: Esti#!"a in vo"!ntaria )!e des ansa en e" a*e to m!t!o. 39nudum praeceptum: Sim#"e r!e$o )!e e" donante o testador diri$e a "os 'ene*i iarios on "a "i'ertad , )!e &stos #!eden !m#"ir si "o reen onveniente. #ero no estn o'"i$ados a e""o. 40nulla emptio sine pretio esse potest: E" #re io es re)!isito esen ia" de "a venta. 41nullum crimen, nulla poena sine lege: Prin i#io de "e$a"idad. En ierra dos

e(i$en ias ine"!di'"es5 G.8 )!e no de'e ser asti$ado nin$3n de"ito on san in )!e no ten$a e" ar ter de #ena6 , H.8 )!e no de'e ser asti$ado nin$3n de"ito on #ena )!e no se 0a""e esta'"e ida #or "e,. 42nullum crimen sine culpa: Prin i#io de !"#a'i"idad )!e #retende rom#er on e" #rin i#io de res#onsa'i"idad o'%etiva , #or e" !a" se mani*iesta )!e no 0a, de"ito sin !"#a ,. #or tanto. #ara s! san in ne esita "os re)!isitos #ara e""a no dando "!$ar en teor+a a !na res#onsa'i"idad o'%etiva. es de ir. so're "a 'ase de" res!"tado. 43nullum crimen sine poena: Prin i#io e(istente en #a+ses a!toritarios )!e s!stit!,e a" #rin i#io de "e$a"idad , #or e" !a" se mani*iesta )!e no 0a, rimen sin asti$o ,. #or tanto. todo 0e 0o )!e se onsidere #e"i$roso o no ivo #ara e" r&$imen im#erante o #ara intereses estimados #or &ste di$nos de #rote in. #!eden ser o'%eto de san in "e$a". 44nunc pro tunc: A t!a iones )!e se rea"i-an en *e 0a #osterior #ero #or virt!d de "a retroa tividad #rod! en e*e tos desde "a *e 0a ori$ina". 45nuncio+luctuosa mortuarium: Im#!esto )!e se de'+a #a$ar a" se/or !ando e" sometido a s! #otestad #retend+a !na transmisin 0ereditaria de s!s 'ienes m!e'"es. 46nuncupatio: Nom're dado a "a *rm!"a ora" )!e era ne esario #ron!n iar. #ara 0a er e*e tivos determinados a tos %!r+di os so"emnes 1man i#atio. ne(!m...2. 1 =o"ver a" #rimer nive" 2 !"presiones en # 3 % 1oblatio puerorum: Instit! in de "a Edad <edia onsistente en "a entre$a de !n 0i%o #or #arte de" #adre a !na instit! in e "esisti a. a *in de )!e se "e #ro !rara "a ed! a in ne esaria #ara ser mon%e6 "a ontra#resta in )!e de'+a #a$ar e" #adre onsist+a en "a transmisin de "a #ro#iedad de determinadas tierras a di 0a instit! in monsti a. 2obligatio: O'"i$a in. ;; 4La o'"i$a in es e" v+n !"o %!r+di o #or e" )!e nos o'"i$amos a !m#"ir a"$o se$3n "os dere 0os de n!estra i!dad4. 3obligatio non praesumitur: La o'"i$a in no se #res!me. 4obligatio verbis: 4La o'"i$a in ver'a" se ontrae #or !na interro$a in , !na res#!esta. 5occupantis fiunt de relicta: E" #ro#ietario de !na osa a'andonada es s! #rimer o !#ante. 6occupatio: O !#a in. En Dere 0o Romano se onsideran o'%etos de o !#a in... 7officium: De'er mora".

8omnia, &uae iure contra'untur, contrario iure pereunt: Todas "as osas )!e se ontraen se$3n !n dere 0o. se$3n otro dere 0o inverso #ere en. 9onus probandi: Car$a de "a #r!e'a. 10onus probandi incumbit actori: Se im#one "a ar$a de "a #r!e'a a )!ien a"e$a !n a to %!r+di o. 11ope legis: Por o'ra o ministerio de "a "e,. 12operae servorum: Servid!m're #ersona" a trav&s de "a !a" se otor$a a !na #ersona e" dere 0o a !ti"i-ar e" tra'a%o de !n es "avo a%eno. 13optimus *,-!. &ui minimum sibi: Es #re*eri'"e e" %!e- )!e #res inde de "a dis re in #ro#ia. 14oratio principis: Pro#!esta de senado ons!"to 0e 0a #or e" 4#rin e#s4 a" senado. )!e ""e$ a an!"ar a" senado !ns!"to. a" ad)!irir ms #oder e" 4#rin e#s4. , s! a#ro'a in #or e" senado ""e$ a ser !n sim#"e *orma"ismo. 15ordo collegii: Con%!nto de ar$os dire tivos de !na or#ora in. 1 =o"ver a" #rimer nive" 2 !"presiones en # 4 % 1pacta: Pa to. 2pacta sunt servanda: Los #a tos se 0a en #ara !m#"ir"os. 3pacto de 5cuota litis5: Pa to #or e" !a" e" a'o$ado as!me a s! ar$o "os $astos de" %!i io #arti i#ando. aso de ven er. on !na !ota de "o )!e se o'ten$a. 4pactum: A !erdo de vo"!ntades entre #ersonas. 1Ti#os5 distra0endo #i$nore. dis#"i entiae. donationis. dotis. e( om#romisso. "! randa donatione. de non a"ienando. de non #retendo. de retro emendo. de retro vendendo2. 5par conditio creditorum: Con !rren ia de "os a reedores en sit!a in de i$!a"dad. 6paterna, paternis6 materna, maternis: Los 'ienes de" #adre de'en ir a "os #arientes de "a "+nea #aterna6 , "os de "a madre. a "a "+nea materna. 7patronatus: =+n !"o )!e !ne a" es "avo on s! anterior 4domin!s4 a0ora 4#atron!s4 !na ve- se 0a man!mitido... 8peculium: Con%!nto de 'ienes de !a")!ier ti#o )!e "os s!%etos 'a%o "a 4#otestas4 de !n 4#ater*ami"ias4 #oseen #ara s! dis*r!te , administra in de *orma a!tnoma... 9perceptio: A#ro#ia in de "os *r!tos a trav&s de "a a#re0ensin e*e tiva on inten in.

10perpetua causa servitutis: Contin!idad. #er#et!idad de "a servid!m're o estado ininterr!m#ido. 11perpetuatio obligationis: Permanen ia de "a misma tras s! ven imiento e in !m#"imiento6 es !no de "os e*e tos de "a mora de'itoris. a!n)!e e" o'%eto de'ido se e(tin$a o desa#are- a. 12pignus: Prenda. 1<odos5 e( a!sa i!di ati a#t!m. nominis. #i$noris. #!'"i !m2. 13pignus gordianum: 4E(tin$!ida "a #renda #or e" !m#"imiento de "a o'"i$a in $aranti-ada. e" a reedor #odr retener "a #osesin de "a osa )!e "e *!e #i$norada en $arant+a de" !m#"imiento de otra de!da de" mismo de!dor4. 14plus minusve: <s o menos. 15poenalia sunt restrigenda: Las "e,es #ena"es de'en ser inter#retadas on riterio estri to. 16possessio: Posesin. 1>ormas5 ad interdi ta. ad !s! a#ionem. ivi"is. or#ore. nat!ra"is. vitiosa2. 17postulatio actionis: A to #or e" !a" e" demandante #ide e%er itar !na 4a tio4 on reta a" ma$istrado en "a 4*ase in i!re4 de" #ro eso *orm!"ario. 18praeiudicium: Pre"iminares a" %!i io a trav&s de "os )!e se intenta'a "ari*i ar. determinar. o ono er !na serie de datos on retos a "os )!e atenerse #ara #osteriores a tos. 19praescriptio: Parte a esoria de "as *rm!"as #ro esa"es )!e se in "!,e a" #rin i#io a #eti in de !na o de am'as #artes #ara #oner en ono imiento de" IUDEX !n #!nto determinado de" "iti$io en !estin on e" *in de 'ene*i iar a !na ! otra. siendo ""amadas de#endiendo de e""o 4#ro a tores o #ro reo4. 20praescriptio: <odos5 "on$i tem#oris. "on$isimi tem#oris. 21praeter legem: Cost!m're !"tra"e$a". 22precarium: Es "o )!e se on ede en !so a" )!e "o so"i ita on #re es , #or tanto !anto "o to"ere e" on edente. 23presunci7n 5iuris et de iure5: Contra "a )!e no a'e #r!e'a en ontrario. 24presunci7n 5iuris tantum5 Esta'"e ida #or "a "e, #ero )!e admite #r!e'a en ontrario. 25pretium doloris: Pre io de" do"or. Indemni-a in e onmi a orres#ondiente a" #er%!di ado de !n de"ito o *a"ta #or e" s!*rimiento *+si o %!nto a otros resar imientos materia"es o e onmi os. 26prima facie: A#arentemente. ;; A #rimera vista. en #rin i#io. Se a#"i a a "a a#arien ia de !n dere 0o o sit!a in #ero sin #re%!-$ar e" res!"tado de" #"eito.

27prior tempore potior iure: E" #rimero tiene dere 0o #re*erente. ;; E" #rimero en e" tiem#o tiene me%or dere 0o. 28privilegium: Dis#osi in %!r+di a diri$ida a !n #arti !"ar on ar ter #er%!di ia" o *avora'"e #aea &ste. se$3n e" aso. 29pro 'erede gestio: Bestin de 'ienes 0ereditarios om#ortndose omo 0eredero. 30pro indiviso: D+ ese de "os a!da"es o de "as osas sin$!"ares )!e estn en om!nidad. sin dividir. 31promissio dotis: 4Sti#!"atio4 rea"i-ada #or e" marido , "a #ersona )!e onstit!,e "a dote #ara determinar s! onstit! in. 32propter nuptias: Por ra-n de matrimonio. 33pro reo: Ante "a d!da de "a ti#i idad o no de !n 0e 0o. o de a#"i a in de dos o ms #re e#tos #ena"es. 0a, )!e #ron!n iarse es o$iendo "o ms *avora'"e a" a !sado. 1 =o"ver a" #rimer nive" 2 !"presiones en # 8 % 1&uae ab initio non valent, e" post facto convalescere non possunt: La n!"idad ini ia" no se onva"ida on e" #aso de" tiem#o. 2&uae contra ius fiunt, debent uti&ue pro infectis 'aberi: /as cosas &ue se 'acen contra derec'o deben tenerse ciertamente por no 'ec'as 3&uaestio: Tri'!na". 1Ti#os5 de am'it!s. de #en !"at!s. re#et!ndis2. 4&uam longum debet esse rationabile tempus non definitur in lege, sed pendet e" discretione iusticiariorum: La d!ra in de" 4#er+odo ra-ona'"e4 no es #res ri# in "e$a" sino dis re in de" %!e-. 5&uando licet id &uod maius videtur et licere id &uod minus: La on esin de "o ms im#"i a "a on esin de "o menos. 6&uanti minori: A in #ara red! ir e" #re io si en e" momento de "a re e# in "a mer an +a se 0a""a deteriorada. 7&uantum possessum tantum praescriptum: E" ontenido o'"i$a iona" de "a servid!m're ad)!irida #or #res ri# in vendr dada #or "a #osesin. 8&uasi possessio: Posesin de dere 0os o osas in or#ora"es. re ono ida en "a &#o a #ost "si a omo ta" 4#ossessio i!ris4. 9&uasi traditio: <odo #res ri#tivo de ad)!isi in de servid!m'res a trav&s de s! e%er i io to"erado.

10&uasi usufructus: Us!*r! to onstit!ido so're osas ons!mi'"es. 11&ui plus petit, a ratione cadit: 9!ien #ide ms. de ae de s! ra-n. 12&ui prior tempor, potior iure: Primero en e" tiem#o. #re*erido en dere 0o. 13&ui semel actionem renunciaverit amplius repetere non potest: Ren!n iado !n dere 0o. no a'e s! re "ama in #osterior. 14&ui sentit commodum sentire debet incomodum: E" )!e se "! ra on "os 'ene*i ios de'e estar a "os #er%!i ios. 15&ui siluit cum lo&ui debuit, et notuit, consentire videtur: E" )!e a"" de'+a 0a'"ar. , "o advirti. #are e )!e onsiente. 16&ui suo iure utitur, neminen laedit: E" )!e !sa de s! dere 0o. a nadie #er%!di a. 17&ui suo iure utitur, nemini facit iniuriam: E" )!e !sa de s! dere 0o. a nadie 0a e in%!ria. 18&ui tacet consentire videtur: E" )!e a""a #are e onsentir. 19&ui tardius solvit minus solvit: E" retraso en "a satis*a in de !na de!da. dismin!te &sta #ara e" de!dor. 20&uic&uid plantatur solo, solo cedit: Pertene e a "a tierra todo "o en e""a e(istente. 21&uid pro &uo: Una osa #or otra. 22&uod aprobo non reprobo: No #!ede a#ro'arse , desa#ro'arse a"$o sim!"tneamente. 23&uod initio vitiosum est, non potest tractu temporis convalescere: Lo )!e es vi ioso en s! #rin i#io. no #!ede onva"idarse #or e" #aso de" tiem#o. 24&uod libet praedium praesumitur esse a servitute liberum, us&ue dum probetur contrarium: E" dominio de'e entenderse "i're. sa"vo #r!e'a en ontrario. #or ser "a "i'ertad de "os *!ndos "a sit!a in norma" , s!s "imita iones , restri iones "a e( e# in. 25&uod nullius est, est dominis regis: Corres#onde a" Estado "as osas )!e no #ertene en a nadie. 26&uod nullum est, nullum producit effectum: Lo )!e es n!"o. no #rod! e nin$3n e*e to. 27&uorum: N3mero m+nimo de miem'ros. en or$anismo o"e$iado. !,a asisten ia es onsiderada indis#ensa'"e #ara "a v"ida de"i'era in , ado# in de reso"! iones. 28&uoties idem sermo duas sententias e"primit, capotissimun e"cipiator, &uae reigerandae apptior est: Siem#re )!e !na misma #a"a'ra e(#rese dos sentidos.

se a e#ta #re*erentemente e" )!e es ms ade !ado #ara "a rea"i-a in de" ne$o io. 29&uum in verbis nulla ambiguitas est, non debet admitti voluntatis &uestio: C!ando no 0a, am'i$!edad nin$!na en "as #a"a'ras no de'e admitirse !estin so're "a vo"!ntad. 1 =o"ver a" #rimer nive" 2 !"presiones en # 9 % 1rati'abitio mandato comparatur: La rati*i a in se e)!i#ara a" mandato. 2ratio: Ra-n. %!sti*i a in de !na norma %!r+di a. ;; Comentario de !n te(to %!r+di o. 1Ti#os5 a$endi. de idendi. i!ris2. 3ratione materiae: Por ra-n de "a materia. 4ratione personae: Por ra-n de "a #ersona. 5rebus sic stantibus: Se estima )!e en ontratos de "ar$a d!ra in si so'reviene !na m!ta in onsidera'"e en e" estado de 0e 0o )!e e(ist+a a" tiem#o de ontratar. #!ede e" o'"i$ado reso"ver e" ontrato )!e se 0a onvertido en ms oneroso )!e "o #rimitivamente #a tado. 6reformatio in peius: 4Re*orma #ara #eor4. La #ro0i'i in de "a 4Re*ormatio in #ei!s4 es "a 3ni a "imita in de" %!e- )!e ono e de !n re !rso. ,a )!e &ste no #!ede re*ormar "a reso"! in re !rrida. en #er%!i io de" re !rrente. 7reivindicatio: A in e%er ita'"e #or e" #ro#ietario )!e 0a sido #rivado de "a #osesin de !na osa ontra e" )!e "a detenta en "a a t!a"idad. Si se #r!e'a e" dere 0o de #ro#iedad. "a osa se dev!e"ve %!nto on a esiones 1en aso de '!ena *e2 , da/os 1si 0!'o !"#a2. resar iendo a" anterior #oseedor en aso de $astos. 8relegatio: Destierro #or de isin de !n ma$istrado o Senten ia de !n %!e-. )!e no o'stante no on""eva'a on*is a in de 'ienes ni #&rdida de 4stat!s4. 9repetere: Re#etir. ;; Pedir "a restit! in de a"$o inde'idamente #a$ado. 10replicatio: Parte es#e ia" )!e se in "!,e en !na *rm!"a a #eti in de" mandante on e" *in de an!"ar "a 4e( e#tio4 de" demandado. 11reprobata pecunia liberat solventem: O*re ido e" #a$o en dinero #or e" de!dor , re0!sado #or e" a reedor. a)!&" )!eda "i'erado. 12repudium: Re#!dio. Diso"! in de !n v+n !"o matrimonia" o es#onsa"i io #or de isin !ni"atera". 13res inter alios acta, nobis nec nocet nec prodest: La senten ia di tada en !n #"eito no #er%!di a a )!ien no 0a sido #arte en &".

14res inter alios iudicatae nullum aliis praeiudicium faciunt: Las osas %!-$adas entre !nos no a!san #er%!i io a otros. 15res iudicata pro veritate 'abetur: La osa %!-$ada se tiene #or verdad. 16res periit domino: Caso de desa#ari in o destr! in de !na osa. "a #&rdida re ae so're e" d!e/o en e" momento de "a #&rdida o destr! in. 17responsa prudentium: Res#!esta o di tmenes de "os %!ris ons!"tos. 18restipulatio: 4Sti#!"atio4 )!e se rea"i-a'a en e" #ro eso entre "as #artes on e" *in de im#oner !na #ena a" de!dor. 19restitutio in integrum: C!m#"imiento de !na o'"i$a in !,a #resta in onsiste en "a re#ara in de" a$ravio omo si "a in*ra in no 0!'iera tenido "!$ar. ;; En Dere 0o Romano. +nte$ra restit! in. De "ara in de !n a to %!r+di o omo no v"ido on "a onsi$!iente reinte$ra in 8#or orden de !n ma$istrado8 #or diversas ra-ones5 #or "a edad. #or do"o. #or miedo... 20res transit cum suo onere: Bravada !na osa. no desa#are e "a ar$a #or)!e a)!&""a am'ie de d!e/o o s!*ra modi*i a in. 1 =o"ver a" #rimer nive" 2 !"presiones en # : % 1salvo iure cuiuslibet: De%ando a sa"vo "os dere 0os a%enos. 2satisdatio: A !erdo entre a reedor , de!dor mediante e" !a" e" 3"timo $aranti-a a" #rimero e" !m#"imiento de !na o'"i$a in a trav&s de !na *ian-a. 3secundum bonos mores: De on*ormidad on "as '!enas ost!m'res. 4sententia debet esse conforme libello: La senten ia 0a de ser on$r!ente on "a demanda. 5separatio bonorum: Se#ara in de "os 'ienes 0ereditarios de" #atrimonio de" 0eredero a #eti in , en 'ene*i io de "os a reedores de" a!sante. de retada #or e" #retor. 6separatio fructum: Ad)!isi in de "os *r!tos a trav&s de "a mera se#ara in de "a osa )!e "os #rod! e6 esto no 0a de ser rea"i-ado #or e" ad)!irente ne esariamente. 7servitus altius non tollendi: Pro0i'i in de edi*i ar so're e" *!ndo sirviente. o a" menos de edi*i ar #asada !na determinada a"t!ra. en #rove 0o de" *!ndo dominante. )!e $o-ar de "!-. aire o vistas so're so're a)!&". 8servitur civiliter e"ercenda: E(i$e a" d!e/o de" #redio dominante e%er er s! dere 0o on e" menor #er%!i io #osi'"e #ara e" sirviente.

9servitus dividi non possunt: 4Las servid!m'res son indivisi'"es. Si e" #redio sirviente se divide entre dos o ms. "a servid!m're no se modi*i a , ada !no de e""os tiene )!e to"erar"a en "a #arte )!e "e orres#onda. 10servitus praedio utilis esse debet: Es ne esario )!e "a servid!m're sea 3ti" a" #redio dominante. 11servitus servitutis esse non potest: Im#osi'i"idad de onstit! in de !na servid!m're so're otra anterior. 12servitus utilis esse debet: La servid!m're es !n $ravamen so're !n inm!e'"e en 'ene*i io de otro. 13servus poenae: Siervos de "a #ena. Condenados a tra'a%ar en "as minas o en e" ir o , )!e #or e""o se onsidera es "avo sin d!e/o. 14sic: T&rmino !ti"i-ado #or e" )!e se ita !na *rase o te(to #ara indi ar a" "e tor )!e. a!n)!e. #!eda ind! ir a error o #er#"e%idad. as+ onsta en e" ori$ina". 15signum: Si$no )!e s!stit!+a en "os do !mentos visi$odos a "a 4s!'s ri#tio4. a!n)!e en s! aso 0a'+a de ad%!ntarse e" %!ramento de !n testi$o. 16sine die: O'"i$a in ! a to )!e )!edan a#"a-ados inde*inidamente en s! !m#"imiento. sin d+a determinado. 17sine iure: Caren ia en !n a to %!r+di o o sit!a in de *!ndamento en dere 0o o "e$a"idad. 18solutio: Satis*a in o #a$o de !na o'"i$a in. 1Ti#os5 inde'iti. retentio2. 19solve et repete: Prin i#io tri'!tario #or e" )!e. ante !na dis on*ormidad on "a Administra in >is a" en as!ntos so're e" o'ro de tri'!tos. es re)!isito #revio a "a inter#osi in de !n re !rso. rea"i-ar e" #a$o de a)!&""os. 20statu &uo: Estado en )!e se en ontra'an "as osas. Prin i#io ins#irador en "a #o"+ti a interna iona" de no rom#er s! e)!i"i'rio. 21status: Posi in re#!tada a !n individ!o determinado dentro de !na so iedad. 22stipulatio: Esti#!"a in. Contrato ora" romano m!, !ti"i-ado #ara !a")!ier #resta in entre osas 4 erta o in erta4 on iertos re)!isitos. 23stipulationes praetoriae: Esti#!"a iones rea"i-adas a #eti in de" #retor. de a !erdo on !nas *rm!"as determinadas a" *ina" de" 4Edi to4. 24suae rei pignus non consistis: No a'e #renda de osa #ro#ia. 25sucessio in locum: S!'ro$a in de !na 0i#ote a anterior mediante e" #a$o de &sta a" a reedor #or !n a reedor 0i#ote ario !"terior. o !#ando as+ s! "!$ar. esto es. a"terndose en virt!d de e""o "a #re*eren ia de o'ro de "os a reedores.

26sucessio possessionis: Contin!a in de "a !s! a#in de" di*!nto #or e" 0eredero. Tiene "!$ar so"amente en "a s! esin a t+t!"o !niversa". 27sufficit eos &ui negotia gerunt, consentire: De !a")!ier manera )!e !n 0om're )!iera o'"i$arse. )!eda o'"i$ado. 28sui 'eredes: Aerederos de dere 0o #ro#io. Se re*iere #rin i#a"mente a "os 0i%os de" a!sante , s! esores de &stos. 29sui iuris: Persona on #"ena a#a idad %!r+di a )!e no de#ende de nin$3n 4#ater*ami"ias4. 30summas: E(#osi in do trina" res!mida de !na materia o rama %!r+di a 0e 0a #or e" anonista o romanista. 31summum ius, summa iniuria: La a#"i a in estri ta de" dere 0o sin tener en !enta "as #e !"iaridades de" aso on reto. ""eva a !na de isin in%!sta. 32supelle": A%!ar. Enti&ndese #or ta" "as osas m!e'"es no animadas )!e onstit!,en "os !tensi"ios dom&sti os de" #adre de *ami"ia )!e no se en !entran entre "a #"ata. e" oro "a'rado o "os vestidos. 33suum cui&ue tribuere: Dar a ada !no "o s!,o. 1 =o"ver a" #rimer nive" 2 !"presiones en # ; % 1tamtum praescriptum &uantum possessum: La !s! a#in atri'!,e a" !s! a#iente e" dominio o dere 0o rea" #ose+do en "a e(tensin , ondi iones orres#ondientes a "a #osesin )!e 0a e%er itado. 2teloneum: Tri'!to )!e $rava'a "a introd! in de mer an +as en !na i!dad o e" dere 0o de vender"as en "os mer ados o *erias de" "!$ar. 3tertia romanorum: Con este nom're se desi$na "a ter era #arte de )!e orres#ond+a a "os romanos en e" re#arto )!e #ara e" asentimiento de "os visi$odos en "as Ba"ias 1en Ais#ania se #one en d!da2 se 0i-o de "os *!ndos romanos6 no e(iste !nanimidad a "a 0ora de va"orar )!& *!e "o )!e se re#arti , mo se ""ev a a'o e" re#arto. 4testamenti factio activa: Ca#a idad #ara testar en Dere 0o Romano. Era ne esario ser tit!"ar de "os tres 4stat!s 1"i'ertatis. ivitatis. *ami"iae24. 5testamenti factio pasiva: Ca#a idad #ara ser instit!ido 0eredero. 6testamentum: 4E" testamento es "a de "ara in on*orme a dere 0o )!e mani*iesta n!estra vo"!ntad so're "o )!e ada !a" )!iere )!e se 0a$a des#!&s de s! m!erte4. 1>ormas5 a"atiis omitiis. desert!m. in #ro int!. irrit!m. non i!re *a t!m. #er aes et "i'ram. r!#t!m2.

7tomus regius: <ediante esta #ro#!esta e" re, visi$odo #ed+a a" 4 on i"io4 )!e otor$ase san in es#irit!a" a s! "e,. 8traditio: <odo derivativo de ad)!irir "a #ro#iedad de a"$o a trav&s de "a sim#"e entre$a de "a osa on nimo de trans*erir"a. sien#re , !ando e(ista !na 4i!sta a!sa4. 1=arios ti#os5 sim'"i a. 'revi man! , "on$a man!2. 9traditio clavium: Entre$a sim'"i a de !na osa. 10traditio c'artae: En e" Dere 0o $ermni o &ste era !no de "os *orma"ismos ne esarios en "os ne$o ios %!r+di os. en )!e era !ti"i-ada "a 4 0artae4 , se trata'a de "a sim#"e entre$a de "a 0artae a "a #arte interesada #or "a #arte )!e "a reda ta'a. 11transactio: Contrato innominado a ordado entre "as #artes on e" *in de #oner t&rmino a !n "iti$io. 12transactio est instar rei iudicatae: La transa in e)!iva"e a osa %!-$ada. 13transcriptio: Contrato "itera" ""evado a a'o a trav&s de "a ins ri# in en "os "i'ros de onta'i"idad de !n 4#ater*ami"ias4 o 'an)!ero de "os t&rminos5 a e#t!m , e(#ens!m 1re i'ido ! entre$ado2. #rod! iendo !na nova in. en !anto )!e de !na o'"i$a in anterior s!r$e otra a0ora mediante trans ri#tio. 14tria iuris praecepta: 4Tria s!nt i!ris #rae e#ta5 0oneste vivere. a"ter!m non "aedere et s!!m !i)!e tri'!ere45 Tres son "os #re e#tos de" Dere 0o5 vivir 0onestamente. no da/ar a" #r%imo , dar a ada !no "o s!,o. 15tutoris praecipuum officium est, ne indefensum pupilum relin&uat: Es #rin i#a" de'er de" t!tor no de%ar inde*enso a" #!#i"o. 1 =o"ver a" #rimer nive" 2 !"presiones en # , % 1ubi eadem ratio, ibi eadem legis dispositio: Donde e(iste "a misma ra-n de'e ser i$!a" "a dis#osi in de "a "e,. 2ubi le" non distinguit, nec nos distinguere debemus: Donde "a "e, no distin$!e. no de'e distin$!irse. 3ubi verba non sunt ambigua non est locus interpretationibus: Donde "as #a"a'ras no son am'i$!as no 0a, "!$ar a inter#reta iones. 4ultra petita: Con esin e( esiva )!e 0a e e" %!e- visto "o #edido #or "as #artes. 5ultra vires: E( eso en e" !so de "as atri'! iones o #oderes on*eridos. 6universitas personarum: Cor#ora in. ;; Aso ia in de #ersonas. 7universitas rerum: Con%!nto de 'ienes. ;; >!nda in.

8unom&uod&ue dissoluitur, eo modo &uum colligatum est: Cada osa se dis!e"ve de" mismo modo omo se "i$. 9universitas: Universa"idad. 1Ti#os5 'onor!m. *a ti. i!ris. #ersonar!m2. 10usucapio: Us! a#in. ;; 4La !s! a#in es "a ad)!isi in de" dominio #or "a #osesin ontin!ada d!rante !no o dos a/os6 !n a/o #ara "as osas m!e'"es. dos #ara "as inm!e'"es4. 11usucapio libertatis: E(tin in de !na servid!m're onsistente en im#edir )!e e" d!e/o de" *!ndo sirviente 0a$a a"$o. si trans !rriesen die- a/os entre #resentes , veinte entre a!sentes 1en Dere 0o %!stinianeo2 sin )!e e" tit!"ar de "a servid!m're e%er iese s! dere 0o *rente a" om#ortamiento ontrario a "a servid!m're ""evado a a'o #or e" d!e/o de" *!ndo sirviente. 12usucapio pro 'erede: Us! a#in de 'ienes 0ereditarios ""evada a a'o d!rante e" #er+odo om#rendido entre "a m!erte de" testador , "a a e#ta in #or #arte de" 0eredero. #ara e""o no era ne esario ni 4i!sta a!sa4 ni '!ena *e. 13usufructus sine persona esse non potest: E" !s!*r! to no #!ede e(istir sin "a #ersona. 14usureceptio e" fiducia: Us! a#in #or #arte de" d!e/o )!e dio en $arant+a ante e" #retor o #or man i#atio. vo"viendo des#!&s a #oseer "a osa d!rante !n a/o. no siendo ne esario #ara e""o ni i!sta a!sa ni '!ena *e. 15usurpatio: 4Us!r#atio es !na interr!# in de "a #osesin. Pero "os a'o$ados ""aman a "a !s!r#atio !so *re !ente4. 16usus fori: :a%o ta" e(#resin se om#rende5 "a #r ti a o modo !s!a" on )!e "os tri'!na"es s!e"en #ro eder #ara ordenar , desarro""ar "os %!i ios6 reitera , !ni*orme a#"i a in de" Dere 0o #or "os %!e es , tri'!na"es. 17ususfructus: 4E" !s!*r! to es e" dere 0o de !sar osas a%enas , #er i'ir s!s *r!tos res#etando "a s!stan ia de "as mismas osas4. 18ut possidetis: 4Como #ose&is4. <antenimiento de !na sit!a in de 0e 0o 0asta "a de isin de !n ontroversia o on*"i to. 19ut singuli: Considera in es#e ia" en virt!d de !n r&$imen %!r+di o #e !"iar de individ!os. osas o dere 0os. 20ut supra: 4<s arri'a4. Indi ativo. en es ritos *orenses , %!di ia"es. de #asa%es antes insertos. 21ut universi: Con e#to ontrario a 4!t sin$!"i4. Las #ersonas , osas se ontem#"an en s! on%!nto. 1 =o"ver a" #rimer nive" 2

!"presiones en # < % 1vani timoris e"cusatio non est: E" miedo 0a de ser rea" , no a#ri 0oso. 2venite ad factum, curia novit ius: La #arte de'e e(#oner "os 0e 0os. e" %!ea#ortar e" dere 0o. 3verba simpliciter prolata debent intelligi secundum suam propiam significationem: Las #a"a'ras #ro*eridas sim#"emente de'en entenderse se$3n s! #ro#io si$ni*i ado. 4verba sunt intelligenda non secundum &uod sonanti sed secundum mentem proferentis: Las #a"a'ras 0an de entenderse. no se$3n !a" s!enan. sino on*orme a "a inten in de" )!e "as #ro*iri. 5victus, victori in e"pensis condemnandus est: E" ven imiento en %!i io sit3a a" ven ido en "a o'"i$a in de s!*ra$ar "as ostas #ro esa"es. 6vinde": >iador. Barante. 7vindicatio: A in e%er ita'"e #or e" #ater*ami"ias ontra e" )!e retiene a !no de s!s *i"ii. 8virtue offici: En *!n in de" ar$o. 9vis a vis: En re"a in on. 10viva voce: De viva vo-. 11viventis nulla est 'ereditas: No se di*iere "a 0eren ia de" )!e vive. 12volenti non fit iniuria: 9!ien onsiente no #!ede a"e$ar de"ito. 1 =o"ver a" #rimer nive" 2 3tras locuciones latinas 1ab aeterno: desde m!, anti$!o. 2ab initio: desde e" #rin i#io. 3ab irato: arre'atadamente. 4ab ovo: desde e" #rin i#io. 50bsit: Dios nos "i're N 6acc=sit: se$!ndo #remio. 7ad calendas graecas: #ara !n tiem#o )!e n!n a ""e$ar. 8ad 'oc: #ara !n *in determinado.

9ad l>bitum: a $!sto6 a vo"!ntad. 10ad n?tum: a vo"!ntad. GGad #&dem "+tterae5 a" #ie de "a "etra. GHad re*er&nd!m5 #ara ser a#ro'ado #or e" s!#erior. GEa *ortiori5 on ma,or ra-n o motivo. GC"ter e$o5 otro ,o. GJa nativitate5 de na imiento. GLa #osteriori5 #osteriormente a "a #r!e'a. GIa #riori5 on anterioridad a "a #r!e'a. GFa!t C&sar a!t ni0i"5 o Cesar o nada. GD "amo !rrente5 a" orrer de "a #"!ma. HK as!s 'e""i5 motivo #ara de "arar "a $!erra. HG ons!mmt!m est5 todo se 0a a a'ado. HH ram ##!"o5 ante "a m!"tit!d. HE !m)!i'!s5 re !rsos. dinero. HCdei $ratia5 #or "a $ra ia de Dios. HJdeo vo"ente5 Dios mediante. HLde ##!"o 'r'aro5 de #!e'"o 'r'aro 1 osa atro-2. HIdesidert!m5 e" ma,or deseo. HFde ver'o ad v&r'!m5 #a"a'ra #or #a"a'ra. a "a "etra. HDde vis!5 de vista 1testi$o de2. EKdire te ni indire te5 dire ta ni indire tamente. EGdo !t des5 do, #ara )!e des. EHd!ra "e(. sed "e(5 "a "e, es d!ra. #ero es "e,. EEer$o5 #or tanto6 "!e$o. ECe( a'r!#to5 arre'atada. 'r!s amente. EJe( t0edra5 on a!toridad de maestro.

ELe( "i'ris5 de "os "i'ros #ertene ientes a. EIe( #ro*eso5 de #ro#sito. EF*+at "!(5 0$ase "a "!-. ED0i % et5 a)!+ ,a e. CKi'+dem5 a""+ mismo. CG+dem #er +dem5 "o mismo "o !no )!e "o otro. CHin a"'is5 en '"an o. sin nada. CEin art+ !"o mortis5 en e" 3"timo e(tremo. CCin ontinenti5 a" instante. CJin *ra$anti5 en e" momento de ometerse e" de"ito. CLin i""o t&m#ore5 en a)!&""a &#o a. CIin medio virt!s5 "a virt!d se 0a""a en e" medio. CFin #rti'!s in*id&"i!m5 en #a+ses de in*ie"es. CDin #er#&t!!m5 #er#et!amente6 #ara siem#re. JKin #3ri'!s5 desn!do6 en !eros. JGinte""i$enti #a! a5 a" '!en entendedor. #o as #a"a'ras. JH+nter nos5 entre nosotros. JEi#so *a to5 en e" a to6 #or e" mismo 0e 0o. JCi#so i!re5 #or "a nat!ra"e-a de "a "e,. JJ+tem ms5 adems. JL"a#s!s "ami5 error de #"!ma. JI"a#s!s "in$!ae5 e)!ivo a in a" 0a'"ar. JFman! mi"itari5 mi"itarmente6 #or "a *!er-a armada. JDmare m$n!m5 on*!sin de as!ntos. LKmod!s vivendi5 modo de vivir. LGmot! #ro#io5 es#ontnea. vo"!ntariamente. LHm!"ta #a! is5 m! 0o en #o as #a"a'ras.

LEm!tatis m!tandi5 am'iando "o )!e se de'a. LCn&mine dis re#ante5 #or !nanimidad6 sin ontradi in6 sin o#osi in. LJne)!)!am5 de nin$3n modo. LLne )!id nimis5 nada on demas+a. LIni0i" nv!m s!' so"e5 nada 0a, n!evo 'a%o e" so". LFnon #"!s !"tra5 no ms a"". LD#e ata min!ta5 error o *a"ta "eve. IK#er idens5 a identa"mente. IG#er *as et #er ne*as5 #or !na osa o #or otra6 de $rado o #or *!er-a. IH#er s& !"a se !"r!m5 #or "os si$"os de "os si$"os. IE#er se5 #or s+ mismo. IC#"!s min!sve5 ms o menos. IJ)!od s ri#si. s ri#si5 "o es rito. es rito est. IL)!os)!e tndem N5 0asta !ando NN IIre"ata r&*ero5 re*iero "o )!e 0e "e+do. IFsine die5 sin *e 0a determinada. IDsine )!a non5 ondi in sin "a !a" no. FKs#onte s!a5 #or s! vo"!ntad. FGs+**i it5 'asta. FHs!i $&neris5 m!, es#e ia". FEs3!m !i)!e5 a ada !a" "o s!,o. FC!r'i et or'i5 a "os !atro vientos. FJvae vi tis N5 a, de "os ven idos N FLva"e5 #sa"o 'ien. FIve"is no"is5 )!ieras o no )!ieras. FFveni. vidi. vi i5 ""e$!&. vi. ven +. FDver'i $ratia 1o ver'i$ra ia25 #or e%em#"o.

DKvo( "amantis in deserto5 #redi a in en desierto. DGvo( ##!"i5 de" dominio #3'"i o 1vo- de" #!e'"o2.

Вам также может понравиться