L Xun Ha - Trng THPT Ha Bnh

S thnh t ca hc sinh l nim hnh phc ca thy c. - 1 -

Bi ton 1:
Tm giao tuyn ca hai mt phng
Yu cu: Tm giao tuyn ca hai mt phng ( ) v ( )
Phng php: Tm hai im chung A, B ca hai mt phng ( ) v ( ) .
( ) ( ) AB =
Bi ton 2:
Tm giao im ca ng thng v mt phng
Yu cu: Tm giao im ca ng thng (a) v mt phng ( )
Phng php:
- Chn mp ( ) cha ng thng (a).
- Tm ( ) ( ) d =
- Tm d a I =
- Chng minh ( ) I a =
Bi ton 3:
Chng minh ba im thng hng

Yu cu: Chng minh ba im A, B, C thng hng.
Phng php: Chng minh A, B, C cng thuc hai mp ( ) v ( ) no .
A, B, C cng thuc giao tuyn ca ( ) v ( ) .
Bi ton 4:
Chng minh ba ng thng ng quy
Yu cu: Chng minh ba ng thng AB, CD, EF ng quy.
Phng php:
- Gi I AB CD =
- Ta cn chng minh I EF e chng minh I, E, F thng hng.
V d 1:
Cho t gic ABCD c AB CD E = , ( ) S ABCD e . Gi M, N, P ln lt l trung im ca SA, SB, SC.
a) Tm ( ) ( ) SAC SBD b) Tm ( ) ( ) MNP SBD
c) Tm ( ) Q SD MNP = d) Gi H MN PQ = .Chng minh S, H, E thng hng.
Gii:

L Xun Ha - Trng THPT Ha Bnh
S thnh t ca hc sinh l nim hnh phc ca thy c. - 2 -


a) Tm ( ) ( ) SAC SBD
- S l im chung th nht.
- Trong (ABCD), ta c AC BD O =
( )
( )
O AC SAC
O BD SBD
e c

`
e c

)
O l im chung th hai
Vy ( ) ( ) SAC SBD SO =
b) Tm ( ) ( ) MNP SBD
- N l im chung th nht.
- Trong (SAC), MP SO I =

( )
( )
I MP MNP
I SO SBD
e c

`
e c

)
I l im chung th hai
Vy ( ) ( ) MNP SBD NI =
c) Tm ( ) Q SD MNP =
- Chn (SBD) cha SD.
- Ta c ( ) ( ) MNP SBD NI =
- Trong (SBD), NI SD Q =
- Do
( )
( )
Q SD
Q SD MNP
Q NI MNP
e
=
`
e c
)


d) Chng minh S, H, E thng hng
Ta c H MN PQ =

( )
( )
H MN SAB
H PQ SCD
e c

e c

( ) ( ) H SAB SCD e
m ( ) ( ) SAB SCD SE =
L Xun Ha - Trng THPT Ha Bnh
S thnh t ca hc sinh l nim hnh phc ca thy c. - 3 -
suy ra H SE e hay S, H, E thng hng.
V d 2:
Cho t din ABCD, gi M l trung im AB,
K l trng tm ACD A .
a) Tm ( ) ( ) KAM BCD
b) Tm ( ) H MK BCD =
c) Trn BC ly N.
Tm ( ) P CD MNK = v ( ) Q AD MNK =
d) Chng minh MQ, NP, BD ng quy.

a) Tm ( ) ( ) KAM BCD
- B l im chung th nht.
- Trong (ACD), AK CD I =
( )
( )
I AK AKM
I CD BCD
e c

`
e c

)
I l im chung th hai.
Vy ( ) ( ) KAM BCD BI =
b) Tm ( ) H MK BCD =
- Chn (AMK) cha MK.
- Ta c ( ) ( ) KAM BCD BI =
- Trong (AMK), MK BI H =
- Do
( )
( )
H MK
H MK BCD
H BI BCD
e
=
`
e c
)

c) Tm ( ) P CD MNK =
- Chn (BCD) cha CD.
L Xun Ha - Trng THPT Ha Bnh
S thnh t ca hc sinh l nim hnh phc ca thy c. - 4 -
- Ta c ( ) ( ) MNK BCD NH =
- Trong (BCD), CD NH P =
- Do
( )
( )
P CD
P CD MNK
P NH MNK
e
=
`
e c
)

Tm ( ) Q AD MNK =
- Chn (ACD) cha AD.
- Ta c ( ) ( ) MNK ACD KP =
- Trong (ACD), AD PK Q =
- Do
( )
( )
Q AD
P AD MNK
Q PK MNK
e
=
`
e c
)

d) Chng minh MQ, NP, BD ng quy
- Gi O MQ NP =
( )
( )
O MQ ABD
O NP BCD
e c

e c

( ) ( ) O ABD BCD BD e =
Vy MQ, NP, BD ng quy ti O.
Bi ton 5:
Tm qu tch giao im ca hai ng thng
Yu cu: Tm qu tch im I a b =
Phng php:
- Chn mp ( ) c nh cha a v ( ) c nh cha b.
- Ta c
( )
( )
( ) ( )
I a
I
I b

e c

e
`
e c

)

Qu tch im I l ng giao tuyn ca ( ) v ( ) .
Bi ton 6:
Chng minh ng thng i qua mt im c nh
Yu cu: Chng minh ng thng d (di ng) lun i qua mt im c nh.
Phng php:
- Xem d l giao tuyn ca hai mp ( ) v ( ) .
- Chn ( ) a c , ( ) b c l hai ng thng c nh.
- Tm I a b = I c nh.
( ) ( ) I d e =
Vy ng thng d lun i qua im I c nh.
V d 1:
L Xun Ha - Trng THPT Ha Bnh
S thnh t ca hc sinh l nim hnh phc ca thy c. - 5 -
Cho t gic ABCD c AB ct CD ti I sao cho IA = AB; ( ) S ABCD e . Gi E, F ln lt l trung im ca SB, SC; M l
im ty trn SA.
a) Tm ( ) H FM SBD =
b) Tm ( ) N SD MEF =
c) Tm qu tch giao im P ca EM v FN
khi M di ng t S n A.
a) Tm ( ) H FM SBD =
- Chn (SAC) cha MF
- Trong (ABCD), AC BD O =
Ta c ( ) ( ) SAC SBD SO =
- Trong (SAC), MF SO H =
- Do
( )
( )
H MF
H MF SBD
H SO SBD
e
=
`
e c
)

b) Tm ( ) N SD MEF =
- Chn (SBD) cha SD
- Ta c ( ) ( ) MEF SBD EH =
- Trong (SBD), EH SD N =
- Do
( )
( )
N SD
N SD MEF
N EH MEF
e
=
`
e c
)

c) Tm qu tch giao im P ca EM v FN khi M di ng t S n A.
Tm qu tch im P:
- Ta c
( )
( )
P EM SAB
P FN SCD
e c

e c

( ) ( ) P SAB SCD SI e =
P di ng trn ng thng SI.
Gii hn qu tch:
Ta c P EM SI =
- Khi MS th PS
- Khi MA th P
0
P SI EA =
Vy qu tch im P l on
0
SP .
V d 2:
Cho t din SABC , E, F l trung im ca SB, AB. G l im di ng trn AC v khng l trung im AC.
L Xun Ha - Trng THPT Ha Bnh
S thnh t ca hc sinh l nim hnh phc ca thy c. - 6 -
a) Tm tp hp ( ) I FG SBC =
b) Gi ( ) H SC EFG = .
Tm tp hp J EG FH = .
c) Chng minh IJ lun i qua mt im c nh khi G di ng trn AC.
a) Tm tp hp ( ) I FG SBC =
- Trong (ABC), FG BC I =

( )
( )
I FG
I FG SBC
I BC SBC
e
=
`
e c
)

Ta c I BC e c nh.
Vy qu tch im I l ng thng BC.
b) Tm ( ) H SC EFG =
- Chn (SBC) cha SC
- Ta c ( ) ( ) SBC EFG EI =
- Trong (SBC), EI SC H =
- Do
( )
( )
H SC
H SC EFG
H EI EFG
e
=
`
e c
)

Tm tp hp J EG FH =
- Ta c
( )
( )
J EG EAC
J FH FSC
e c

e c

( ) ( ) J EAC FSC e
- Trong (SAB), AE SF O =
Ta c ( ) ( ) EAC FSC OC =
J OC e
Vy qu tch im J l ng OC.
c) Chng minh IJ lun i qua mt im c nh khi G di ng trn AC.
- Ta c ( ) ( ) IJ OBC EFG =
- Trong (SAB), OB EF P = c nh.
( )
( )
( ) ( )
P OB OBC
P OBC EFG IJ
P EF EFG
e c

e =
`
e c

)

Vy IJ lun i qua im P c nh.
Dng ton:
TM THIT DIN CA HNH CHP VI MT MT PHNG
L Xun Ha - Trng THPT Ha Bnh
S thnh t ca hc sinh l nim hnh phc ca thy c. - 7 -
Phng php:
Tm cc on giao tuyn ca mt phng vi cc mt bn ca hnh chp.
Ni cc on giao tuyn ta c thit din cn tm.
V d 1: Cho hnh chp S.ABCD c y ABCD l hnh bnh hnh. Gi M, N, P ln lt l trung im cc cnh AB,
AD, SC. Xc nh thit din ca hnh chp vi mp(MNP).
- Trong mp(ABCD) gi I, J ln lt l giao im ca MN vi BC v CD.
- Trong mp(SBC), ta c IP v SB ct nhau ti E.
- Trong mp(SCD), ta c JP v SD ct nhau ti F.
- Ta c MN, NF, FP, PE , EM l cc on giao tuyn ca mp(MNP) vi cc mt ca hnh chp.
Vy thit din l ng gic MNFPE.
V d 2: Cho hnh chp S.ABCD. im M nm trn cnh SC. Tm thit din ca hnh chp vi mp(ABM).
Chn mp(SBD) cha SD
- Trong mp(ABCD), gi I l giao ca AC v BD.
- Trong mp(SAC), ta c SI v AM ct nhau ti E.
- Ta c BE = (ABM) (SBD)
- Trong mp(SBD), ta c BE ct SD ti N.
Suy ra N = SD (ABM)
Thit din l ABMN.
Tm thit din ca hnh chp v mt mt phng

Phng php:
- Tm tt c cc on giao tuyn ca mt phng vi cc mt ca hnh chp.
Ni cc on giao tuyn ta c thit din cn tm.

V d 1:

Cho hnh chp SABCD, ly M trong SCD A .
a) Tm ( ) ( ) SBM SAC
b) Tm ( ) BM SAC
c) Tm thit din ca hnh chp vi mp(ABM).

Gii:
L Xun Ha - Trng THPT Ha Bnh
S thnh t ca hc sinh l nim hnh phc ca thy c. - 8 -

a) Tm ( ) ( ) SBM SAC
- Trong (SCD), SM CD H =
- Trong (ABCD), AC BH I =
( ) ( ) SBM SAC SI =
b) Tm ( ) BM SAC
- Chn (SBM) cha BM
- Ta c ( ) ( ) SBM SAC SI =
- Trong (SBM), BM SI E =
- Ta c
( )
( )
E BM
E BM SAC
E SI SAC
e
=
`
e c
)

c) Tm thit din ca hnh chp vi mp(ABM).
Ta cn tm giao im ca SC vi (ABM).
- Chn (SAC) cha SC
- Ta c ( ) ( ) ABM SAC AE =
- Trong (SAC), AE SC N =
- Ta c
( )
( )
N SC
N SC ABM
N AE ABM
e
=
`
e c
)

Trong (SCD), MN SD P =
Ta c AB, BN, NP, PA l cc on giao tuyn ca mp(ABM) vi cc mt ca hnh chp.
Vy t gic ABNP l thit din cn tm.
V d 2:
Cho hnh chp SABCD c ABCD l hnh thang ( AB l y ln ), M l cc im trn SC. Tm thit din ca hnh chp
v mp(ABM).
Gii:
L Xun Ha - Trng THPT Ha Bnh
S thnh t ca hc sinh l nim hnh phc ca thy c. - 9 -
Gi O AC BD =
Ta cn tm giao im ca SD v mp(ABM).
- Chn (SBD) cha SD.
- Trong (SAC), AM SO I =
( ) ( ) SBD ABM BI =
- Trong (SBD), BI SD P =
- Ta c
( )
( )
P SD
P SD ABM
P BI ABM
e
=
`
e c
)

Ta c AB, BM, MP, PA l cc on giao tuyn ca mp(ABM) vi cc mt ca hnh chp.
Vy ABMP l thit din cn tm.
Hai ng thng song song
V d 1:
Cho hnh chp SABCD c y ABCD l hnh bnh hnh, H , K ln lt l trung im SA, SB.
a) Chng minh HK // CD.
b) Cho M SC e ( ) M S . Tm ( ) ( ) HKM SCD
c) Tm ( ) ( ) SAB SCD

Gii:
L Xun Ha - Trng THPT Ha Bnh
S thnh t ca hc sinh l nim hnh phc ca thy c. - 10 -

a) Chng minh HK // CD.
HK l ng trung bnh ca SAB A nn HK // AB.
Ta c
//
//
//
HK AB
HK CD
CD AB

`
)

( theo nh l 3 )
b) Tm ( ) ( ) HKM SCD
- M l im chung th nht.
- Theo h qu ta c
( )
( )
( ) ( )
//
//
HK CD
HK HKM
Mx CD
CD SCD
HKM SCD Mx

c


`
c

=
)

Vy giao tuyn ca hai mp(HKM) v (SCD) l ng thng i qua M v // CD.
c) Tm ( ) ( ) SAB SCD
- S l im chung th nht.
- Theo h qu ta c
( )
( )
( ) ( )
//
//
AB CD
AB SAB
Sy CD
CD SCD
SAB SCD Sy

c


`
c

=
)

Vy giao tuyn ca hai mp(SAB) v (SCD) l ng thng i qua S v // CD.
V d 2:
Cho t din ABCD. Gi M, N, P, Q, R, S ln lt l trung im cc on AC, BD, AB, CD, AD, BC. Chng minh cc
on thng MN, PQ, RS ng quy ti trung im G ca mi on
Gii:

L Xun Ha - Trng THPT Ha Bnh
S thnh t ca hc sinh l nim hnh phc ca thy c. - 11 -
A
B
C
D
P
Q
R
S
M
N
G

Ta c
1
//
2
//
1
//
2
PS AC
PS RQ
RQ AC

=
`

=

)

PRQS l hnh bnh hnh.
PQ v RS ct nhau ti trung im mi ng.
Chng minh tng t ta c PQ v MN ct nhau ti trung im mi ng.
Vy MN, PQ, RS ng quy ti trung im G ca mi on.
Cho t din ABCD, M l im nm trong ABC A , ( ) l mp i qua M v // AB, CD.
Hy tm thit din ca mp ( ) vi t din ABCD. Thit din l hnh g?
Gii:



Tm giao tuyn ca ( ) v (ABC):
- M l im chung th nht.
- Theo nh l 2 ta c:
( )
( )
( ) ( )
//
//
AB
AB ABC Mx AB
ABC Mx

c
`

=
)

Mx i qua M, // AB v ct AC, BC ln lt ti E v F.
L Xun Ha - Trng THPT Ha Bnh
S thnh t ca hc sinh l nim hnh phc ca thy c. - 12 -
Tm giao tuyn ca ( ) v (ACD):
- E l im chung th nht.
- Theo nh l 2 ta c:
( )
( )
( ) ( )
//
//
CD
CD ACD Ey CD
ACD Ey

c
`

=
)

Ey i qua E, // CD v ct AD ti H.
Tm giao tuyn ca ( ) v (BCD):
- F l im chung th nht.
- Theo nh l 2 ta c:
( )
( )
( ) ( )
//
//
CD
CD BCD Fz CD
BCD Fz

c
`

=
)

Fz i qua F, // CD v ct BD ti G.
Do EFGH la thit din cn tm.
Cng theo nh l 2 ta c GH // AB.
Vy EFGH l hnh bnh hnh.