Thng tin vic lm ngnh Cng ngh Sinh hc

Cung cp thng tin gp phn nh hng ngh nghip ca sinh vin ngnh cng ngh sinh hc i hc Khoa Hc T Nhin HQG Tp. H Ch Minh

Nhm Solar Systerm

15/12/2013

Mc lc
A. Phn Gii Thiu................................................................................................................................................ 4 I. Kim sot ti liu .............................................................................................................................................. 4 II. Tm tt ............................................................................................................................................................ 4 III. Nhn lc ......................................................................................................................................................... 6 B. Phn Ni Dung ................................................................................................................................................ 10 I. TNG QUAN NGNH CNG NGH SINH HC ................................................................................................ 10 1. Gii thiu ngnh cng ngh sinh hc ....................................................................................................... 10 2. Th trng pht trin v nhu cu nhn lc................................................................................................ 15 II. MI QUAN TM CA SINH VIN VI NGNH CNG NGH SINH HC .................................................. 17 1. 2. 3. Ngh nghip- s nghip ....................................................................................................................... 17 Sinh vin v nh hng ngh nghip................................................................................................. 17 Nguyn nhn ........................................................................................................................................ 18

III. THC TRNG SINH VIN .......................................................................................................................... 18 1. 2. 3. i tm hiu thc t t cc cng ty ........................................................................................................ 18 Kho st cu sinh vin ......................................................................................................................... 18 Kho st sinh vin ................................................................................................................................ 22

IV. BNG CAREER FRAMEWORK ................................................................................................................... 26 1. 2. Gii thiu ............................................................................................................................................... 26 ch li i vi sinh vin ......................................................................................................................... 28

V. NH HNG NGH NGHIP ..................................................................................................................... 32 1. 2. 3. Kin thc chuyn mn hin i ........................................................................................................... 34 Yu lm vic .......................................................................................................................................... 35 Tay ngh cao ......................................................................................................................................... 35

4. 5. 6. 7. 8.

K nng mm ........................................................................................................................................ 35 Th gii quan khoa hc........................................................................................................................ 38 Yu con ngi....................................................................................................................................... 39 K nng sng ........................................................................................................................................ 42 Trau di ngoi ng ............................................................................................................................... 45

VI. KT LUN................................................................................................................................................... 46

A. Phn Gii Thiu

I. Kim sot ti liu M t cc qu trnh xy dng ti liu : - Ln k hoch: Phn chia cng vic, thi gian thc hin. - Quy nh vit : Phng ch, c ch, s lng trang ti thiu... - Thu thp d liu. - Ln outline cho bi vit. - Tng hp bi vit v chnh sa bi vit. - Gi ln mentor. - Chnh sa v hon thnh bi vit. II. Tm tt Ngh nghip lun c coi l mt trong cc yu t quan trng quyt nh tng lai ca mi con ngi. V th, nh hng ngh nghip ph hp vi mnh l vn c nhiu sinh vin quan tm, c bit l sinh vin cc trng i hc...Vi s lng sinh vin hng nm ra trng nhiu, cnh tranh ln, xy ra tnh trng tht nghip nhiu do cha p ng nhu cu ca cc nh tuyn dng. Vy sinh vin cn c nh hng ngh nghip nh th no c th cnh tranh v p ng nhu cu doanh nghip? Xut pht t ni bn khon, hoang mang ca chnh bn thn cc thnh vin trong nhm v nh hng ngh nghip cho chnh bn thn mnh v rt nhiu sinh vin hc nm 3, 4 m cha nh hng ngh nghip r rng, c nhiu sinh vin cm thy chn nn i i ngh nghip cng nh nhiu anh ch i trc nh hng ngh nghip khng ph hp vi mnh.... tt c cc vn nu trn khin chng ti thc hin d n: Xy dng bng Career Framework cho ngnh CNSH Trng H KHTN. Vi mc tiu: Xy dng bng carrer framework cho sv ngnh CNSH Trng H KHTN v to ngun ti liu m trn mng Internet (word, ppt, bo co).

D n ny c trin khai ca t chc Smartlearning kt hp cng on trng i hc Khoa hc t nhin. Thi gian Bt u 21/10/2013 - kt thc 22/12/2013 Phng thc thc hin d n - Va hc v thc hnh k nng. - Kho st trn internet v c nhn - Kho st doanh nghip Cng c thc hin d n - S dng cng c lp k hoch OPPM. - Cng c phn tch v x l thng k s liu SPSS. (cai nay k bjt c k???? a coi cho e nha) Nhn lc trin khai gm 8 thnh vin nhm Solar System. Thun li v kh khn trong qu trnh lm d n. - Thun li S h tr ca t chc Smartlearning va Mentor. S hng hai, nhi t tin h cua cac thanh vin Cc thnh vin bit chia s cng vic. thc c cng vic v hon thnh tt nhim v c giao. - Kh khn B tr thi gian hp l : do thnh vin trong nhm c ngi nm 4 v nm 2 nn thi gian hc trn lp kh nhiu v lch hc chng cho, nn phi phn chia thi gian hp l cho tng thnh vin. Cc thnh vin trong nhm cc k nng nh vit bo co, thuyt trnh, giao tip cha tt. Cn khc phc nhiu. Lin h vi cc cng ty, doanh nghip. Cc thnh vin tri ngnh v thnh vin trong ngnh nhng mi nm 2 nn kh tm hiu.

III. Nhn lc Nhn lc tham gia d n gm 8 thnh vin: - Trn Vn Thi Vai tr: Learder Cng vic: Qun l d n: o Lm quen nhm, t tn nhm. o Quy tc lm vic, hp nhm. o Lp k hoch OPPM. o ra phng thc v gii php thc hin d n. o Qun l tin , qun l nhn lc. nh gi thnh vin hng tun v bo co tin cng vic hng tun. Ln k hoch. Kho st doanh nghip. Tng hp d liu v xy dng b ti liu qua mng. Vit bo co: o Ln outline o Ln k hoch. o Chnh sa v hon chnh bo co. - Nguyn Th M Hnh Vai tr: Thnhvin. Cng vic: Tm hiu th trng trong nc. Tng hp ti liu bo co. Kho st sinh vin. Tng hp s liu kho st. X l s liu thng k kho st. Chun b present bng file powerpiont.

Thuyt trnh gia d n. Vit bo co: o nh hng ngh nghip. o Chnh sa bo co. - L Cng Hip Vai tr: Thnh vin. Cng vic: Tm hiu k nng s dng cc cng c. Kho st sinh vin. Tng hp s liu kho st. L p cu hi chun b khi ti doanh nghip. Kho st thc t ti doanh nghip. Thuy t trnh gia d n. Vit bo co: o CNSH Career framework. o Nhu cu nh tuyn dng o Chnh sa bo co - Nguyn Bo Ngc Vai tr: Thnh Vin Cng vic: Tm hiu k nng kho st, xy dng cu hi, x l s liu. Kho st sinh vin. Bo co s liu kho st doanh nghip Thuyt trnh gia d n. Vit bo co: o Nhu cu nh tuyn dng. o Chnh sa v hon chnh phn mnh. - Cao Th Ha Vai tr: Thnh vin
7

 Cng vic: Kh o st trn Internet hng pht trin trong tng lai ngnh CNSH. Kh o st cu sinh vin qua online. Vi t bo co: o Phn Kt Lun. o Chnh sa v hon chnh bo co. - V Th Ngc Lin Vai tr: Thnh vin. Cng vic: Thuy t trnh tin d n. Thc hin kho st sinh vin. Bo co, thng k s liu. Tm hi u k nng giao tip. Vi t bo co: o Phn Gii Thiu. o Chnh sa v hon chnh bo co. - Nguyn Th Cm Nhung Vai tr: Thnh vin. Cng vic: Tm hiu th trng quc t. Chun b cu hi v bng kho st sinh vin. Vi t bo co: o Tng quan ngnh CNSH. o Chnh sa v hon chnh bo co. - L Th M Huyn Vai tr: Thnh vin. Cng vic: Thuy t trnh tin d n. Tm hi u k nng bo co, vit, trnh by.
8

 Chu n b cu hi v bng kho st sinh vin. Vi t bo co: o Mi quan tm ca sinh vin v ngh nghip. o Chnh sa v hon chnh bo co.

B. Phn Ni Dung
I. TNG QUAN NGNH CNG NGH SINH HC
1. Gii thiu ngnh cng ngh sinh hc a. Cng ngh sinh hc l g? Sinh hc th k XX pht trin mt cch vt bc trn tt c cc lnh vc v t c nhng thnh tu c tnh cch mng nh pht minh m hnh chui xon kp DNA, k thut di truyn, lm bng n cuc cch mng mi, thng nht cc ng dng ca cp t bo v phn t vi tn gi chung l Cng ngh sinh hc. Cng ngh sinh hc l mt lnh vc cng ngh cao da trn nn tng khoa hc v s sng, kt hp vi quy trnh v thit b k thut nhm khai thc cc hot ng sng ca vi sinh vt, t bo thc vt v ng vt sn xut quy m cng nghip cc sn phm sinh hc c cht lng cao, phc v cho li ch, nhu cu ca con ngi ng thi pht trin kinh t - x hi v bo v mi trng. Cng ngh sinh hc v ang ngy cng pht trin, tr thnh mt b phn ca nn kinh t tri thc v l mt trong nhng ngnh mi nhn ca nn kinh t - k thut trn th gii. b. Ngnh Cng ngh sinh hc ti trng i hc Khoa Hc T Nhin Ngnh Cng ngh sinh hc ti trng Khoa hc T Nhin hin nay c nm chuyn ngnh chnh, l: - Cng ngh sinh hc Y dc - Cng ngh sinh hc Cng nghip - Cng ngh sinh hc Nng nghip - Cng ngh sinh hc Mi trng - Cng ngh sinh hc Tin Sinh hc c. Cc chuyn ngnh ca ngnh Cng ngh sinh hc Cng ngh sinh hc Y dc Hng ging dy
10

 c chia lm 3 hng chnh: Cng ngh t bo gc, vaccine & enzyme, gene. Chng ta cn c nhng kin thc lin quan n cng ngh phn t, nui cy t bo, sinh ha, vi sinh vt, k thut gene, di truyn Mt s sn phm ca cng ngh sinh hc Y dc

ng dng cng ngh sinh hc phn t

Ch phm vaccine

C hi vic lm T bo gc c ng dng nhiu trong iu tr ung th mu. Tuy nhin, nhiu bnh khc nh suy tim, tn thng c quan, thoi ha khp, x ha ng mch, ... ch mt s trng

11

hp c iu tr bng liu php t bo gc cc nc tin tin. Ngoi ra, t bo gc c ng dng mnh m trong lm p Hn Quc, Thi Lan. Vi vic bit ha t bo gc thnh t bo thn kinh, bnh alzheimer v parkinson cng c k vng c iu tr bng liu php t bo gc ny. Vit Nam cn tip cn v y mnh nghin cu khoa hc nhanh chng ng dng tim nng ca t bo gc. Do vy, sinh vin tt nghip cng ngh sinh hc Y dc c th lm vic trong cc bnh vin, cc phng nghin cu, ch to vaccine, dc liu, cc vin thm m, Cng ngh sinh hc Cng nghip Hng ging dy c chia lm hai hng chnh l thc phm v phi thc phm. Chng ta cn c nhng kin thc lin quan n: vi sinh thc phm, kim nghim thc phm, cc k thut ln men cng nghip, cc k thut enzyme, cc hp cht t nhin c hot tnh sinh hc Mt s sn phm ca Cng ngh sinh hc Cng nghip

Giy lm t phn b

12

Du diezel sn xut t cc chng E.coli

C hi vic lm Chuyn ngnh cng nghip, o to nhng c nhn c kin thc v k nng lm vic v nguyn liu v to ra sn phm thc phm, bit vn dng quy trnh cng ngh, thit b k thut thch hp v tin tin, bit qun l sn xut hp l nhm t c nng sut, cht lng v hiu qu kinh t cao trong iu kin pht trin kinh t ngnh bn vng ca t nc Do , sau khi tt nghip, sinh vin c th m nhim cc cng vic ti: Cc c s ch bin, sn xut, kinh doanh, o to, nghin cu v qun l thc phm Cc cng ty sn xut ha cht, phn bn, thuc tr su; vt liu xy dng; khai thc ch bin du m v kh t, xng, du, nht; sn xut giy, dt nhum, hng liu, m phm, cht ty ra Cng ngh sinh hc Nng nghip Hng ging dy c chia lm 6 hng chnh: sinh hc phn t thc vt, sinh ha hc thc vt, bnh l hc thc vt, chn ging thc vt, tng tc thc vt, CNSH sau thu hoch. Chng ta cn c nhng kin thc lin quan n: sinh ha thc vt, sinh hc phn t thc vt, tng rc thc vt, sinh l thc vt, c s di truyn ca chon ging thc vt

13

Mt s sn phm ca Cng ngh sinh hc Nng nghip

Sp l cu vng

Go bin i gen chng d ng phn hoa

C hi vic lm Nng nghip ang tri qua mt k nguyn khoa hc ng ch vi v s nhng quy trnh v sn phm c to ra s dng cng ngh sinh hc. Hn na, nhiu sn phm mi c to ra nh s dng cng ngh sinh hc ang c pht trin s lm li cho ngnh cng nghip thc phm. ng sau s cho php ng dng nhng sn phm mi ny l mt qu trnh nh gi an ton nghim ngt. Vic pht trin v p dng cc cng ngh sinh hc mi s ng vai tr rt quan trng p ng thch thc ca vic to ra thc phm cho dn s th gii ang gia tng, ng thi, gim thiu tc ng i vi mi trng.

14

Do , sinh vin tt nghip chuyn ngnh trn c th lm vic trong cc c s nui dng v chn to ging thc vt qu him, cng ty ging cy trng, nui cy m thc vt, khu bo tn thin nhin, vn quc gia Cng ngh sinh hc Mi trng Hng ging dy c chia lm 4 hng chnh: s phn hy sinh hc, x l rc v nc thi, phn hy cc cht d sinh bng vi sinh vt, s dng kh nng vi sinh vt hp thu v tch ly kim loi. Chng ta cn c nhng kin thc lin quan n ha mi trng, k thut mi trng, vi sinh mi trng, chnh sch mi trng, ch th sinh hc v sn xut sch C hi vic lm Cng ngh sinh hc mi trng l s kt hp v mt nguyn l ca nhiu ngnh khoa hc v k thut s dng kh nng sinh ha to ln ca cc vi sinh vt, thc vt hay mt phn c th ca vi sinh vt ny phc hi, bo v mi trng v s dng bn vng ngun ti nguyn. Do cc c nhn Cng ngh sinh hc mi trng c th lm vic trong cc vin nghin cu, bo v mi trng, x l cht thi 2. Th trng pht trin v nhu cu nhn lc a. Th trng pht trin Theo "K hoch tng th pht trin v ng dng cng ngh sinh hc Vit Nam n nm 2020" c Th tng Chnh ph ph duyt ngy 22/1/2008, vic pht trin v ng dng cng ngh sinh hc s tp trung ch yu vo cc lnh vc nng lm - ng nghip, cng nghip ch bin thc phm, v sinh an ton thc phm, y - dc v bo v sc kho con ngi, bo v mi trng. Quan im xuyn sut l xy dng v pht trin cng nghip sinh hc nc ta tr thnh mt ngnh kinh t - k thut mi nhn, c vai tr quan trng, phc v c lc s nghip cng nghip ho, hin i ho t nc v ng dng rng ri, c hiu qu cng ngh sinh hc vo sn xut v i sng. Do c nhn Cng ngh sinh hc c th cng tc trong cc c quan nh nc, vin kim nghim, vin kim nh; Vin nghin cu; Cng ty ging cy trng, nui cy m, t bo ng

15

vt, thc vt, c quan y t, bnh vin; X nghip dc phm, cng ty ch bin thc phm, dc phm, nng nghip, thy sn; bo v mi sinh, ging dy trong cc trng i hc, cao ng, ph thng trung hc b. Nhu cu nhn lc Nhu cu nhn lc mt s ngnh cng ngh cao n nm 2020 Nm Cng ngh thng tin Cng ngh sinh hc Cng ngh t ng ha Cng ngh vt liu 2001 2009 2010 2015 2020 15.000 18.000 20.000 25.000 30.000 8.000 12.000 15.000 20.000 25.000 10.000 12.000 15.000 20.000 25.000 5.000 8.000 12.000 18.000 25.000

Ngun: Vin chin lc v Chng trnh Gio dc, B Gio dc v o to

Theo k hoch, giai on 2001-2010 o to c trn 15.000 cn b khoa hc c trnh i hc v sau i hc v CN. n giai on 2015-2020 o to c trn 25.000 cn b khoa hc c trnh i hc v sau i hc. Nh vy, trong tin trnh cng nghip ha, hin i ha t nc, ngnh CNSH c coi ngnh kinh t - k thut mi nhn, c vai tr quan trng. Nhu cu v ngnh cng ngh sinh hc ngy cng ln hn. Mc d nng lc nghin cu, trin khai CNSH ca nc ta hin nay tin c mt bc kh di: T ch chng ta ch tin hnh nhng nghin cu n gin v thng dng li phng th nghim, n nay chng ta c nhiu cng trnh nghin cu cng ngh cao c th gii cng nhn v nhiu cng ngh c a vo sn xut. Tuy nhin phi nhn nhn mt cch nghim tc, lnh vc nghin cu v trin khai CNSH ca chng ta cn rt lc hu, trang thit b hin i phc v ngnh hc cn cha y v yu km.

16

II. MI QUAN TM CA SINH VIN VI NGNH CNG NGH SINH HC

1. Ngh nghip- s nghip Ngh l mt lnh vc hot ng lao ng m trong nh c o to con ngi c c nhng tri thc, k nng lm ra cc sn phm vt cht v tinh thn no p ng c nhu cu ca x hi. V cn bn th ngh nghip l mt vic lm ca c nhn khng nht thit phi ng ngh nhm to c ngun thu nhp. Cn s nghip l kt qu ca c mt qu trnh phn u trong lc lm ngh. C ngh nghip nhng con ng i n c s nghip vng chc khng h n gin nht l trong thi k kinh t kh khn, v tin ti thnh lp cng ng kinh t chung ASEAN (2015), thc s l mt thch thc vi tt c chng ta-th h thanh nin hin i-nim hi vng ca quc gia. V nh hng ngh nghip l bc quyt nh ban u, quan trng nht cc bn i n thnh cng. Vy cc bn sinh vin ni chung v sinh vin ngnh cng ngh sinh hc ni ring quan tm ti nh hng ngh nghip trong tng lai nh th no? 2. Sinh vin v nh hng ngh nghip Phn ln sinh vin hin nay cha c nh hng r rng v ngh nghip tng lai ca mnh. Khi c hi v nh hng ngh nghip th c 70% tr li ngh ti cng vic ri nhng cha chc chn v khng c nhiu thng tin v h thng ngh nh hng V l nguyn nhn ch yu lm cho: 73% sinh vin (SV) tm c vic sau khi tt nghip + Song c ti 58,2% SV tt nghip khng bit xin vic u, phi rt kh khn mi xin c vic. + 42% khng p ng c yu cu ca nh tuyn dng. + 27% khng xin c vic v l do ngnh hc khng ph hp vi th trng. Thm ch c 18% SV khng tm c vic v nh tuyn dng khng bit n ngnh o to Nu xin c vic th cng khng my d dng : 94% SV mi ra trng khi i lm cn c o to li p ng nhu cu c th ca doanh nghip. Trong , cc ni dung cn o to li c:

17

92% v nghip v chuyn mn 61% v k nng mm c bn 53% v k nng giao tip, ng x c vn ha

(Nghin cu chnh sch hp tc vi Qu Rosa - Luxemburg ca CHLB c) 3. Nguyn nhn Thiu s quan tm ca gia nh, nh trng cha c nh hng tht k cho cc bn ngay t khi bc chn i thi i hc. Cng tc hng nghip, o to k nng ca trng i hc cn cha c h thng, cc bui hng nghip cha c ch trng, ni dung xa vi so vi thc t. Sinh vin tip thu kin thc mang tnh hn lm, rp khun mt chiu, t tnh sng to, thiu ch ng vi kin thc ci g cng bit nhng bit khng n ni n chn, bt tay vo vic khng c v l nguyn nhn a sinh vin mi ra trng ra xa doanh nghip. Do sinh vin cha thc c tm quan trng ca vic nh hng ngh nghip, suy ngh cn rt phin din, cha thy r c rng t vic u i hc, i hc i hc, n vi doanh nghip, cng tc tt l mt qung ng rt xa sinh vin cn n lc trau di rt nhiu th mi t c.

III. THC TRNG SINH VIN

1. i tm hiu thc t t cc cng ty ( vn cha lm c ) 2. Kho st cu sinh vin Nhm kho st hn 100 anh ch sinh vin thuc ngnh cng ngh sinh hc. Vic kho st cc anh ch tt nghip gip nhm nhn nhn r rng hn v thc t x hi cn g, sinh vin nn t trang b cho bn thn nhng kin thc k nng no.

18

S lng sinh vin tham gia kho st

24.00%

Mi tt nghip di 1 nm tt nghip hn 1 nm

76.00%
Trong 100 anh ch cu sinh vin tham gia kho st, c 76 anh ch va mi tt nghip v 24 cu sinh vin tt nghip cch y hn 1 nm.

T l c vic lm
33.64% 66.36%

c vic lm

Cha c vic lm

Vi bng kho st v vn vic lm, hin ti trong 100 anh ch , c hn 66.36% anh ch c vic lm, cn li khong 33.64% vn cha c vic.

19

35.00% 30.00% 25.00% 20.00% 15.00% 10.00% 5.00% 0.00%

Thiu chuyn mn Thiu k nng Thiu kinh nghim Thiu cc k nng ngoi ng-tin hc Khng c cc mi quan h

Nguyn nhn
Khi c hi Ti sao anh ch vn cha c vic lm ? a phn cc anh ch cho rng c 3 yu t quan trng nht lm gim kh nng kim c vic. l thiu k nng lm vic , thiu cc mi quan h x hi v thiu kinh nghim. Hu ht cc cng ty u i hi cc k nng lm vic cn thit phi c nh k nng giao tip, k nng lm vic nhm, k nng trnh by

Yu cu ca nh tuyn dng
25.64% 35.90%
Kin thc chuyn mn K nng mm

38.46%

Ngoi ng-Tin hc

20

Tht vy, theo nhng anh ch c vic lm, k nng mm c u tin hn cc yu t khc nh kin thc chuyn mn hay cc bng ngoi ng, tin hc. Trong k nng mn chim 38.46%, kin thc chuyn mn chim 35.90%, cn li l ngoi ng-tin hc .

T l cng vic ng chuyn ngnh

26.32% 39.47%

34.21%

Ging Gn ging Khc

Nhn vo bng kho st v t l c vic lm ng chuyn ngnh, a s nhng anh ch v ang lm cng vic gn ng vi ngnh ngh ca mnh, t l ny chim 39.47% .Mt s anh ch may mn hn khi tm c cng vic ng ngnh ngh ca mnh v con s ny cng tng i cao, khong 34.21% . Cn li a phn cc cng vic kim c cha ng vi ngnh ngh m cc anh ch hc.

Cc loi hnh cng vic ang lm

18.42% 26.32% 13.16% 15.79% 26.32%
Kinh t K thut

Nghin cu
Gio dc Khc

21

Cc loi hnh cng vic hin nay rt a dng nh kinh t, k thut, nghin cu, gio dc v mt s hng i khc. Trong cng vic thuc lnh vc nghin cu v kinh t chim t l cao nht , khong 26.32% , ngoi ra cng vic thuc lnh vc k thut chim 15.79%, 13.16% theo lnh vc gio dc cn li khong 18.42% theo cc loi hnh cng vic khc.

a bn lm vic
32.90% 67.10%
TP.HCM a phng

V a bn lm vic, mt s anh ch hin ang lm vic ti TP.HCM vi t l khong 67.10%, gn gp i s lng cc anh ch lm vic ti cc vng min khc trn ton quc. 3. Kho st sinh vin Bng kho st sinh vin c thc hin vi hn 500 bn sinh vin bao gm c 4 nm thuc ngnh cng ngh sinh hc. Ngnh cng ngh sinh hc hin c 5 chuyn ngnh : Cng nghip, Nng nghip, Mi trng, Y-dc, Tin-sinh hc.

22

Cc chuyn ngnh ca ngnh Cng ngh sinh hc

6.60% 3.59% 14.72%
Y dc

41.32%

Cng nghip Nng nghip Mi trng Khc

33.77%

Khi c hi cc chuyn ngnh cc bn s hc hoc ang hc, a phn cc bn tham gia kho st chn theo hng Y-dc vi 41.32% ; chuyn ngnh Cng nghip ng th 2 vi khong 33.77%, Nng nghip chim 14.72%, cn li cc chuyn ngnh khc.

Loi hnh cng vic mun lm sau khi ra trng

5.25% 3.56% 30.81% 33.78% 26.61%
Kinh t
K thut Nghin cu S phm Khc

Vi nhng chuyn ngnh trn, cc loi hnh lm vic dnh cho ngnh cng ngh sinh hc cng rt a dng phong ph. Trong lnh vc k thut v nghin cu c chn nhiu nht , khong 33.78% bn mun lm vic trong mi trng nghin cu, 26.61% bn mong mun lm

23

bn lnh vc k thut, 30.81% bn nh hng tng lai theo lnh vc kinh t. Ngoi ra c mt s bn chn theo hng s phm.

D nh sau khi tt nghip

8.25% 0.83%

i lm

17.99%
24.42%

48.51%

Hc cao hc Hc vn bng hai Du hc Khc

Sau 4 nm hc, cc bn sinh vin s tt nghip vi nhiu nh hng tng lai khc nhau. Cc bn c th tip tc i hc vn bng hai, hc cao hc, hc nhng g mnh yu thch, i du hc, i lm, i du lchKhong 48.51% cc bn ngh l sau khi tt nghip, cc bn s i lm; khong 24.42% c d nh hc cao hc, vi con s nh hn khong 17.99% s hc vn bng hai. Mt s t bn sinh vin s i du hc v lm mt s vic khc m cc bn mong mun.

24

Cc tiu ch tm vic lm
10.65% 2.73% 44.32% 42.30%
ng chuyn ngnh Lng cao Thun li cho vic i li Khc

Tiu ch chn vic lm l iu cn thit xem xt khi cc bn mun chn mt cng vic thch hp cho bn thn. V hu ht a phn chng ta u tin chn cng vic theo ng chuyn ngnh mnh hc, t l ny chim 44.32%; tm vic vi mc lng cao chim mt con s cng kh ln 42.30%, ngoi ra mt s bn s chn vic lm ph hp vi vic i li v mt s tiu ch khc.

Nhng iu cn ci thin
0.20% 19.33% 17.37% 13.54% 22.43% 27.14%
Trnh chuyn mn Trnh ngoi ng Trnh tin hc K nng lm vic nhm K nng giao tip

K nng thuyt trnh

25

 c cng vic tt, chng ta cn ci thin nhng iu g? Khi c hi v vn ny, cc bn cho rng trnh ngoi ng v trnh chuyn mn l quan trng nht, tip theo sau l cc k nng mm nh k nng giao tip, thuyt trnh, lm vic nhm, trnh tin hc. Khi so snh vi bng tr li ca cc anh ch sinh vin, chng ta s thy k nng mm tht s quan trng v cn thit hn. Tuy nhin trnh chuyn mn v trnh ngoi ng cng rt quan trng, khng c b qua.

D nh sau khi du hc
21.34% 3.76%
Tr v Vit Nam

74.90%

Khng tr v Vit Nam Khc

V vn du hc, quyt nh i v Vit Nam hay li cc quc gia khc lm vic c cc bn tr kh l quan tm. Nhn nh chung l a phn cc du hc sinh s tr v Vit Nam vi con s chim khong 74.90%. V sao cc bn li v? Bi v cc bn rt yu qu hng t nc, mun cng hin , gp phn xy dng t nc t nc ta ngy cng pht trin. Ngoi ra mt s bn cng nhn nh rng Vit Nam cha c y cc trang thit b c th thc hin vic nghin cu. Do cc bn c th s khng quay v.

IV. BNG CAREER FRAMEWORK

1. Gii thiu Career Framework l mt cng c gip ta hiu r v nh hng pht trin ngh nghip trong tng lai. Cu trc c bn nh hnh trn.

26

Phn trn cng th hin cc cng vic ( hng i ) m nhng ai hc v CNSH c th lm, chia lm 2 nhm l: Ngnh Marketing Bn hng ngh T vn o to Chuyn gia CNSH Dch v khch hng D n

Nhm Cng Ngh: chuyn gia , d n.. Nhm kinh doanh : nh Marketing, Sales,.. Phn gia th hin cc lnh vc chuyn su ca tng cng vic (hng i)

Sn phm , thit b

Nhn vin tip th

Chuyn ngnh

Phn cui th hin cc level (cp m cng vic yu cu ). Gm tng cng l 7 levels . y nhm ch thc hin ba mc level u tin . Cc level phi c phn chia r rng theo nng lc. Trong : Level 1: Ch c kin thc c bn v chuyn ngnh. Cn c gng pht trin k nng c nhn c th nh hng pht trin ngh nghip trong tng lai. Ch c th lm vic di s hng dn chi tit v gim st ca cp trn. Level 2: c mt t k nng lm vic.

27

C s gio dc

Truyn thng

Chin lc

Trc tuyn

Nghip v

Trc tip

Qun l

Qun l

Cn tip tc c gng hon thin cc k nng c nhn v nh hng pht trin ngh nghip trong tng lai. Vn lm vic di s hng dn ca cp trn nhng khng cn chi tit nh level 1. Level 3: hon thin v kin thc cng nh cc k nng cn thit c th tr thnh 1 chuyn gia. Cn tip tc c gng nng cao cc k nng c nhn, h nh c hng pht trin ngh nghip. C th hon thnh cc cng vic c giao mt cch c lp. Level 1 Level 3 : Level cng cao, k nng c nhn cng hon thin. L khong thi gian quan trng nh hng pht trin nghnghip cho bn thn. y l giai on hon thin kin thc cng nh cc k nng lm vic c bn ca bn thn, ng thi quan trng nht l rn luyn kh nng lm vic trong 1 nhm. 2. ch li i vi sinh vin - Chng ta bit, vic xc nh c l trnh ngh nghip v nh hng ngh nghip sm s gip sinh vin thit lp mc tiu v lp khoch hon thnh mc tiu ny, ng thi d on c nhng kh khn c th xy ra v ln nhng gii php khc phc. Tuy nhin, trong thc t, c rt nhiu sinh vin gn nh cha xc lp c mc tiu hoc thm ch l khng bit tng lai mnh s lm g. iu rt nguy him v l mt trong nhng nguyn nhn chnh khin cc bn khng c kh nng pht trin ngh nghip. - Career Framework s gip cc bn sinh vin mt phn bng cch cung cp chi tit v nhng cng vic lin quan n chuyn ngnh cc bn ang hc. Qua cc bn sinh vin c th la chn hng i ph hp vi bn thn nht. - Bn cnh , ITSS cn nu r cc yu cu v tng lnh vc c th thng qua bng cc levels, t cc bn sinh vin c th d dng t ra mc tiu cho bn thn, nh hng tp

28

trung vo nhng k nng cn thit cho lnh vc mnh chn c th pht trin ngh nghip sau ny. - Tm li, li ch ca Career Framework i vi sinh vin l : Tm hiu v cc hng i ca 1 chuyn ngnh v la chn cho mnh hng i thch hp nht Hon thin cc k nng lm vic cn thit H tr nh hng pht trin ngh nghip trong tng lai. Mt nhn vin trong cng ty c th la chn cc hng i : K s chuyn su( thun chuyn mn): Yu cu kin thc chuyn mn tt. K s t tn v k thut, sn phm ( Sale): C kin thc nn tng v k thut v c k nng tt. Qun L: Ngoi c kin thc k thut kh v c k nng qun l tt v cc k nng khc. K s cu ni: Ngoi vic lm cc vic v k thut th cc k s ny phi bit cc ngn ng khc thng dch vin cho cho cng ty. Cng vic chnh ca h l thng dch vin. V tr ny th a s ch p dng cho cc cng ty nc ngoi . Nhng bt u pht trin theo cc hng th cc nhn vin phi c nn tng l nhn vin k thut(technical worker), tc l phi c kin thc v k nng c bn(level 1, 2 tuy cng ty yu cu) pht trin ln. - Cc bn c th thy mi hng i s c cc mc level khc nhau tuy vo nhu cu nhn lc ca mi hng nhiu hay t.Nhng mc level ca cc hng s khng phn bit, c th level 6 ca k s chuyn su th c thbng level 7, 8 ca qun l.Tuy vo cc cng vic quan trng,v tr quan trng th mc lng ca cc hng i s khc nhau, nh k s chuyn su th lm nhng cng vic quan trng m cc k s bnh thng khng lm c v gp phn ng gp doanh thu cho cng ty ln. Hoc k s cu ni ngoi vic lm bn k thut th h phi bit thm cc ngn ng khc phin dch nn mc lng ca k s cu ni rt cao.

29

- T cc hng sau ny h pht trin ln cc chc v c th t ti l : ph tng gim c v tng gim c(CEO). - Cc bn c th thy trn hnh th khng nht nh chng ta phi i theo mt hng, nhn vin c th th sc v lm c cc hng khc nhau cng nh cc cng vic v v tr khc nhau khi h cc yu cu m cc cng vic yu cu nhn vin phi c c. T th chng ta thy hng i cho mi nhn vin trong cng ty rt a dng, tuy vo nng lc mi nhn vin v kin thc chuyn mn, kinh nghim k nng th nhn vin c th pht trin theo cc hng v c thlm c nhiu ngnh khc nhau. Hu ht cc nhn vin mi vo lm th mc level c bn(level 1 or 2) nhng n l nn tng gip bn pht trin trin mnh hn vi nhng kin thc v k nng c. - H s pht trin nhn vin theo 2 hng nhng nn tng l t mt nhn vin k thut ty vo kin thc chuyn mn, kinh nghim, k nng v nng lc ca bn, t h s nh cho bn i ln theo 2 hng: Thun chuyn mn:k thut chuyn su, i hi c kin thc v kthut phi chuyn su. Khng thun chuyn mn: qun l, sale, marketing, i hi bn phi c kin thc nn tng v k thut v c cc k nng tt v kinh nghim. - Ty vo nhu cu ngun nhn lc ca mi cng vic, th cc level ca mi b phn s khc nhau, c nhiu hay t level nhng cc level nhiu hay t th nh gi ca cc level bn u ging nhau. Khng phi level cao ca cng vic ny th c trnh cao hn level thp hn ca cng vic kia. Do cng vic kia c nhiu nhn lc hn th cn chia nh level d qun l. - a s cc level cc doanh nghip u c mc yu cu ring nhng u da trn trnh chuyn mn, nng lc, kinh nghim, k nng nh gi. Tuy vo cng vic no th n s u tin cho yu t no cn thit trc nh mn lm nhn vin k thut chuyn su th cn phi c trnh chuyn mn trc, cn b phn sale th cn k nng v kinh nghim trc..nhng cc yu t cn li vn b tr cho cho cng vic h. mi cp khc nhau th yu cu cng khc nhau, level cao th phi c yu cu cao hn. Tuy doanh nghip p

30

dng khc nhau, th bn phi tri qua cc d n, th thch ca cng ty vt qua cc level, level cng cao th th thch, d n cng kh. - Cc mc level ny khng c thi gian c nh, m tuy d n v nng lc ca nhn vin. Nhn vin c tng ln cc level trong thi gian ngn cng c th mt level m tng ln thi gian di hoc ng ti ch. Da vo bng career framework sinh vin c th : La chn cho mnh hng thch hp nht. Bit c cc k nng cn thit c thpht trin ngh nghip. => H tr nh hng ngh nghip cho tng lai Doanh Nghip nh gi chnh xc hn v thc lc ca nhn vin. Xy dng, thit lp b my lm vic hiu qu. nh gi v v th ca cng ty. => H tr v qun l nhn s cng nh nh hng m rng cho tng lai Cui cng ta c th thy career framework p dng cho hai i tng c nhn hay doanh nghip th mc ch chnh l nh hng ngh nghip v pht trin ngh nghip cho c nhn v nhn vin.

31

Ngnh ngh

Marketing

Bn hng

T vn

o to

Chuyn gia CNSH

Dch v khch hng

D n Nghin cu pht trin sn phm

Chuyn giao cng ngh

Cng ty , doanh nghip

B phn kinh doanh

Trc tip Qun l Sn phm , thit b

Nhn vin tip th

B phn kthut

Chuyn ngnh

C s gio dc

Level 3

Level 2

Level 1

V. NH HNG NGH NGHIP

Bn ang ng trc ng ba ng, bn ang mun bc vo mt con ng no y nhng ngn ngi cha bit c nn bc vo hay khng? Bn ang hc i hc v ang tm kim lnh vc mnh thch? Bn s lm g? Bn s l ai trong cuc i? bao lu ri t lc bn hi mnh mun lm g khi ln ln?

32

Qun l d n

Truyn thng

Mi trng

Chin lc

Chin lc

Trc tuyn

Vi sinh vt

Nghip v

Di truyn

ng vt

Thc vt

Qun l

Khi bn ang ng trn mt con tu lnh nh trn i dng, tht l khng khip khi bn khng h bit con thuyn ang i v u v i v hng no? Lc bn phi lm th no? Ai l ngi s cho bn bit con thuyn ang i v u. Nu bn c giao chc v thuyn trng trn tu, bn s li con tu i v u? Bn phi cn g i a con tu cp bn, bn phi lm g cc thy th ca bn lun tin tng v st cnh cng bn vt qua i dng. iu ti mun ni y l g? Khi bn l mt lnh o trong mt t chc, nu nh bn ni vi nhn vin bn khng bit t chc ca mnh ang i v u th ti khng bit phi ni nh th no v vin cnh ca t chc bn trong tng lai. iu ny ging nh thuyn trng v cc thy th trn tu khng bit i v u gia i dng vy. Lc ch c th da vo s may mn mi c th vt bo t a tu cp bn. Mt ngi lnh o ging nh v thuyn trng vy? Bn phi lun sng sut c th dn dt t chc ca mnh i ng hng, v bn an ton v tip tc chinh phc hng ngn bn b khc. Bn l mt con ngi tr , bn chn cho mnh m c tr thnh nh khoa hc vi nhiu bng sng ch, hay l mt nh qun tr kinh t trong tng lai. Bn chun b g cho c m ca bn. Hm nay bn chn theo hc ngnh Cng ngh sinh hc, iu c cha. Bn s tr thnh nh khoa hc ti ba sau khi hc xong i hc khng? Bn c bit khng? Bn chnh l mt thuyn trng y, bn chnh l mt nh lnh o . iu m bn lnh o chnh l cuc i ca bn, bn phi xc nh ng mc tiu ca cuc i mnh ging nh mt thuyn trng ang li con tu a nhng mc tiu ca mnh cp bn. Bt c mt t chc no th v tr v vai tr ca nh lnh o lun rt quan trng. Bt c ai cng mun mnh s tr thnh ngi lnh o ti ba. l nhng con ngi rt xut sc, trong h hi t rt nhiu yu t; kin thc, k nng, k thut ng x . H c th tri qua rn luyn, tri qua thc t tch t kin thc ca mnh. H gp phn lm cho x hi tt p hn . X hi cng thay i, vic hc kin thc bng thc tin s khng cn ph hp na, bn c sn sng b ra mt khong thi gian kh di tri nghim thc tin khng? C mt phng php ta c th rt ngn c thi gian tch t kin thc trong thi i ngy nay, l hc t sch. Sch l ni tch t v vng kin thc trong qu kh m ta c th c kt kinh nghim. L kho tng kin thc v gi m bn c th u t, v d nhin bn cng phi bit cch vn dng kin thc trong thc t, nu khng bn s khng c g c. Nhng mt thc tin ti Vit Nam hin nay, rt nhiu bn sinh vin hc i hc khng vn dng c kin thc
33

vo thc tin trong cng vic, v h phi mt mt khong thi gian tch ly kinh nghim, mt hn ch rt nhiu cn tr h thng tin. V rt nhiu doanh nghip ku thiu nhn s. Kin thc bn khng vn dng c hay bn chn sai cng ty? Lm th no doanh nghip ti Vit Nam v sinh vin mi tt nghip ra trng c th ha nhp vi nhau? L do l g khin h khng th nm bt c cng vic? Lm th no khc phc tnh trng ? Vi nim am m pht trin ngh nghip ca mnh, chng ti tin hnh tm hiu nhu cu tuyn dng ca doanh nghip, gii quyt c hai vn sinh vin cng ngh sinh hc cn chun b nhng g c th khc phc c tnh trng trn v thng tin nhanh hn trong s nghip ca mnh. Mi bn tham kho mt s yu cu m m chng ti cho l cn thit cho hnh trang vo i mi chng ta. 1. Kin thc chuyn mn hin i khng ch l kin thc ca nh trng m cn l kin thc thc t, phi t cp nht lin tc sut i. Kin thc chuyn mn hin i l nn tng c suy ngh hin i, t lao ng tin tin, hp thi. Trong cuc sng rt cn kin thc chuyn mn, phi c mt ngh nht nh sng v gp phn vo vic to ra ca ci cho x hi tn ti. Nhng phn bit c nhng vn xy ra xung quanh ta th li cn n kin thc chung bng con ng t hc T hc khng ch l xem sch m phi bit so snh ci vit trong sch vi thc t cuc sng, bit so snh ci khoa hc vi ci khng khoa hc, bit lin h gia cc mn khoa hc. Khng nn s bt ng kin vi ngi khc khng nghin cu ci chung chung, m phi nghin cu vn ang c tranh lun - nhng vn ch yu ca thi i, m rng tm nhn cho bn thn. Khng c tr ngi no ngn cn c vic ph bin v tip thu kin thc trong cuc sng cn phi c u tranh v ci g ot c trong u tranh mi thc s l ca mnh khng c vinh quang no li khng kh khn i vi nhng ngi ch ngh ti chc v, ti vinh quang m khng bit vt kh khn th khng th c vinh quang thc s: c nng khiu m khng c cng rn luyn, hc tp pht trin nng khiu th n cng mai mt i. nn luyn cho mnh c lng ham m hc v c sch, cng c c nhiu cng tt. Phi bit i chiu kin thc hc c vi chng trnh chung ca khoa hc m cun sch cp ti. Nhn v nh khng phi

34

trong phng php c sch, m phi bit xc cm, rung ng trc tng cu tng ch, bit bin chng thnh vt sng trong mi quan h chung. V vy, chng ta nn c sch vn hc gn lin vi sch khoa hc k thut, ci n b sung kin thc cho ci kia. Thun li trong vic nm vng chuyn mn khin ngi khc s lng nghe bn. V vy bn nn chn mt chuyn mn ht sc cn thit cho cng vic ng thi rn luyn, nghin cu v thc hnh p dng vo cng vic sao cho hiu qu nht. l cch tt nht gip bn nhanh c bt v thng tin trong s nghip. 2. Yu lm vic Yu lm vic l tinh thn m s ny sinh ra cc thi cn c khc trong qu trnh cng tc. Nu yu lm vic th tinh thn ham hc hi, tinh thn cn tin hay tinh thn trch nhim s ny sinh. D bn vn cn ang ngi trong gh nh trng nhng vic hnh thnh mt tc phong lm vic nghim tc thng qua cc hot ng hc tp, ngoi kha s gip ch cho bn sau ny. Bn l hc sinh, sinh vin, nh qun l hay nhn vin bnh thng khng quan trng, iu quan trng l bn c tinh thn trch nhim vi cng vic m bn m nhim s gip bn thnh cng v thng tin. V vy khi bn nhn lm vic g, bn hy lm ht mnh, dn ht tm huyt v thi gian thc hin n ng tin , lc y thnh cng s n vi bn. 3. Tay ngh cao X hi ngy nay l mt x hi thc hnh, tay ngh l yu t sng cn quyt nh kt qu ca lao ng. X hi hin i khng cn nhng thanh nin ch c l thuyt, m cn phi bit thc hnh, bit to ra sn phm. 4. K nng mm Khi bn quan tm ti cc vn v k nng, iu u tin v quan trng nht bn cn nm r l: K nng sng v k nng mm khng phi l hai th khc nhau, v cng khng phi l hai th ging nhau, m k nng mm chnh l mt phn ca k nng sng, hay k nng sng bao gm k nng mm v mt s k nng khc

35

K nng mm l mt thut ng x hi hc ch nhng k nng c lin quan n vic s dng ngn ng, kh nng ha nhp x hi, thi v hnh vi ng x p dng vo vic giao tip gia ngi vi ngi. k nng mm l nhng k nng c lin quan n vic ha mnh vo, sng vi hay tng tc vi x hi, cng ng, tp th hoc t chc.

K nng mm (hay cn gi l K nng thc hnh x hi) l thut ng dng ch cc k nng quan trng trong cuc sng con ngi nh: k nng sng, giao tip, lnh o, lm vic theo nhm, k nng qun l thi gian, th gin, vt qua khng hong, sng to v i mi. K nng mm khc vi k nng cng ch trnh chuyn mn, kin thc chuyn mn hay bng cp v chng ch chuyn mn. Thc t cho thy ngi thnh t ch c 25% l do nhng kin thc chuyn mn, 75% cn li c quyt nh bi nhng k nng mm h c trang b. Tm hiu thm v nhng k nng mm d mang li c hi cho bn K nng mm ch yu l nhng k nng thuc v tnh cch con ngi, khng mang tnh chuyn mn, khng th s nm, khng phi l k nng c tnh c bit, chng quyt nh kh nng bn c th tr thnh nh lnh o, thnh gi, nh thng thuyt hay ngi ha gii xung t. Nhng k nng cng ngha tri ngc thng xut hin trn bn l lch-kh nng hc vn ca bn, kinh nghim v s thnh tho v chuyn mn. K nng mm ngy c chng minh c nh hng ln n s thnh bi trong s nghip v cuc sng ca mt c nhn, tuy nhin, tm quan trng ca n t c gii sinh vin

36

v ph huynh nhc n. Bn l mt ngi ang c rt nhiu d nh v k hoch cho tng lai ca chnh bn thn mnh v ngi thn, k nng mm c thc s quan trng i vi bn ? Bn c chuyn mn gii, iu gip bn thnh cng? Bn c bit ch 30% ngi c IQ cao t c thnh cng trong cuc sng? Ti sao thanh nin Vit Nam hc rt gii trn gh nh trng nhng khi tt nghip i lm vn cha t c thnh cng nh mong mun? Thc t cho thy ngi thnh t ch c 15% l do nhng kin thc chuyn mn, 85% cn li c quyt nh bi nhng k nng mm h c trang b (theo Wikipedia). Nhng ngi s dng lao ng coi trng cc k nng mm, bi v cc nghin cu cho thy chng l mt nhn t nh gi rt hiu qu bn cnh nhng k nng cng vic truyn thng hay cn gi l k nng cng. Mt cuc nghin cu mi y cho thy nhng tiu chun nh gi con ngi nh s tn tm, tnh d chu cng l nhng nhn t d bo quan trng i vi s thnh cng trong ngh nghip ging nh kh nng v nhn thc v kinh nghim lm vic (theo BWPortal). C rt nhiu k nng mm cn phi trau di, nhng trc mt chng ta nn t rn luyn nhng k nng c bn sau y: *K nng t hc sut i: X hi lin tc vn ng, con ngi cng phi vn ng theo. Nu khng, thanh nin s l ngi dm chn ti ch trn dng nc ngc. y l k nng c bn nht nhm m bo c th nng cao kh nng lm vic lin tc, hin i sut i. *K nng t duy sng to: Trong x hi thng tin trc y, thng tin l sc mnh, ai nm thng tin ngi c kh nng chin thng. Nhng x hi hin i l mt x hi phng v thng tin v mi mt, trong x hi phng , ai to c s khc bit, ngi mi l ngi chin thng. Hn na, con ngi khng ch vn ng theo bc tin ca x hi m cn phi i trc mt bc ko theo x hi pht trin. Khi y, thanh nin cn sng to ch khng ch bit ti to, cn sng ch sn phm dng ch khng ch bit cch dng sn phm hin c. *K nng hp tc: X hi hin i ngy cng i theo hng hp tc. Mt sn phm nh cng cn n s hp tc ln. 1 th ch l 1, nhng 1 + 1 + 1 + 1 + 1 th kt qu c th bng 6,

37

bng 7 thm ch bng 10. l phng thc lm vic pht huy tng lc ca qun th (ngy xa) v pht huy tng lc ca c loi ngi (ngy nay). cng chnh l k nng trong x hi m ngy cng mang tnh ton cu, tnh quc t. 5. Th gii quan khoa hc L cch nhn nhn ng v cuc sng. chnh l bn lnh chnh tr, l cch nhn duy vt bin chng v x hi, v cuc sng. n thi i ca khoa hc, ch khi c cch nhn i ng mi gip con ngi sng ng. Cc nh kinh in ca ch ngha Mc - LNin c bit quan tm n th h tr v nh gi cao v tr ca h trong s nghip cch mng, cc ng ch n vn gio dc thanh nin, coi l nhim v hng u o to con ngi mi vi t cch l ch th sng to c thc x hi mi: x hi ch ngha v cng sn ch ngha. C.Mc v Ph.ngghen coi gio dc l bin php hng u c nh hng n vic pht trin nhn cch, n tin trnh pht trin ca x hi. Ngoi vic gio dc tr tu, th lc, k thut, thm m, lao ng cho th h tr, cc ng ht sc coi trng gio dc th gii quan khoa hc cho h h c cch nhn ng n cc vn ca qu kh, hin ti v phc ha ra phn no bc tin ca tng lai. Tip thu quan im ca ch ngha Mc - LNin trong qu trnh hot ng cch mng Ch tch H Ch Minh lun quan tm n vic gio dc thanh nin, hc sinh, sinh vin. Ngi trc tip du dt bao lp tr tr thnh ngi cch mng trung kin, ng gp to ln vo s nghip ca cch mng nc ta. Ngi nh gi cao vai tr ca gio dc i vi s nghip pht trin t nc. Ngi ni:"Non sng Vit Nam c tr nn v vang hay khng, dn tc Vit Nam c bc ln i vinh quang snh vai cc cng quc nm chu c hay khng chnh l nh mt phn ln cng hc tp ca cc chu". S hnh thnh v pht trin th gii quan c coi l mt trong nhng tiu ch quan trng ca qu trnh hnh thnh v pht trin nhn cch con ngi. Trong th gii quan c s thng nht ca tri thc, nim tin, l tr v tnh cm. Nhng tri thc ch gia nhp th gii quan khi chuyn thnh nim tin v trn c s c nim tin, tri thc mi tr thnh c s cho hnh ng. Nh vy, nim tin c vai tr rt quan trng trong i sng con ngi, nh c n, gip

38

con ngi c ngh lc, vt mi kh khn trong cuc sng phn u cho mt l tng cao p. Nhn sinh quan cch mng l h thng quan nim v cuc i, v ngha mc ch cuc sng ca ngi cng sn. Nhn sinh quan cch mng c hnh thnh trn c s th gii quan khoa hc Mc - LNin. Theo H Ch Minh "Khng c l lun v ch ngha x hi khoa hc th khng th c lp trng giai cp vng vng" . Sinh vin l i tng rt nhy cm, kht khao khm ph ci mi t khng nh v th x hi ca mnh. Chnh thng qua gio dc l lun Mc - LNin s l tin cho sinh vin xy dng th gii quan khoa hc, nhn sinh quan cng sn ch ngha; xy dng nim tin khoa hc, cng c nh hng chnh tr, tng cng lp trng giai cp vng vng, gip h sng, lao ng v hc tp v mc tiu dn giu, nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh, kin tr c lp dn tc gn lin vi CNXH. 6. Yu con ngi Yu con ngi v cng l mt dng tinh thn m. Khi chng ta yu ngi, th s thn thin, tinh thn tnh nguyn, nhn i, yu nc yu ng bo v cc thi tch cc i vi ngi khc cng s t ny sinh. Dn tc Vit Nam c hn 4.000 nm vn hin. T khi dng nc v gi nc cho n khi, d tri qua bao nm thng trm ca cuc sng, bao kh khn, khi chng chi vi k th, khi thin tai dch ha dn tc Vit Nam, con ngi Vit Nam vn lun l mt trong nhng dn tc c lng nhn o cao c, tr thng minh tuyt vi, cng vi nhng c tnh tt p khc. Lng yu thng con ngi, yu dn tc, yu nhn loi lm nn nhn cch con ngi Vit Nam. i xa hn na, lng thng yu lun l cht liu to nn ci gi l nhn tnh trong bt c con ngi no khng phn bit chng tc, mu da, ging ni, sc tc: lng yu thng ch c trong nhng con ngi giu lng bc i v tha. Tht vy, chnh v lng yu thng v b bn, khng ngn m v v cng v i m Thi T Tt t a t b ngi vua cao qu tm ng gii thot sanh lo bnh t cho chng sanh. Cng v lng yu thng nhn dn trong nc B Ln Ni m ngi Hin Nhn sau khi tu hnh c o phi h sn gip vua tr v t nc. Nguyn Tri v ly dn lm gc hayvic nhn ngha ct yn tm, m ht mnh lo cho t nc t khi chin tranh n lc thi bnh. V v lnh t v i ca dn tc Vit Nam H Ch Minh hy sinh c cuc i
39

mnh cho cng cuc gii phng giai cp, gii phng dn tc thot khi ch thng tr ca thc dn Pht v quc M, a n m no hnh phc cho nhn dn. V ka, mt thanh nin du mt c b 80 tui bng qua ng, mt c gi n va d dnh em b ang khc. Ngay nh mt bt cho hnh ca Th N cng sc vc li mt cht ngi con qu d lng V i. Yu thng con ngi l bit qu trng v quan tm n hnh phc, nim vui ca con ngi, bit thng cm, ng cm chia s vi nhng ni kh au, kh khn v tt nguyn ca ngi khc. Ngi c lng yu thng con ngi s sn sng gip mi ngi khi h gp kh khn hon nn v bit chia s nim vui, hnh phc, s thnh t ca ngi khc mt cch chn thnh v t. Mun vy, ta phi tp nhn, tp lng nghe, tp hiu, tp cm thng v tp ng iu vi tng cung bc sc thi khc nhau ca cuc sng, ca con ngi. Phi tp nhn v lng nghe cho c tng c ng, tng du hiu nh ca nim vui v ni bun ca kh au v hnh phc. C nh th, tri tim ta mi khng ngui lnh, h hng hay v cm trc cuc sng vi nhng s phn ng thng ca con ngi. Biu hin ca lng thng yu trc ht l gip nhng ngi gp kh khn, hon nn, bnh tt, au m. Tay dt mt c gi qua ng, nng mt em b ang t ngi dy, nht gip mt ch bn hng rong cc vt b nh ri, gip mt ngi tt nguyn ln xe ln Nh cu ch ng em nng Lun tay gip khi cn khi mong Hay: Bu i thng ly b cng Tuy rng khc ging nhng chung mt gin Lng thng yu cn c th hin mi lc, mi ni v mt cch v t, khng v li, khng cn bo p. C nh th gi tr ca lng thng yu mi v gi. Mt anh hng xm b bnh khng ngi sn sc, ta n an i v nu h cho anh mt bt cho. Mt ngi m khng dm bng qua ng, ta gip h m khng cn ting cm n! Chng ta phi thc hnh mt cch t nhin lng thng yu ca mnh m khng cn bo p li. l nhng biu hin ca lng yu thng con ngi chn chnh. Chng ta khng nhng ng cm chia s vi nhng
40

kh khn, kh au ca con ngi m cn phi bit chia s nim vui, hnh phc, thnh t ca h mt cch chn thnh, nhit huyt. iu ny rt kh bi tm k, ghen ght, lun ng tr trong mi chng ta. Lm c nh th th lng yu thng ca chng ta mi y , trn vn. Quan im v lng yu thng con ngi cn c th hin r qua t tng, tng li ni v hnh ng ca v lnh t knh yu ca chng ta Ch tch H CH Minh. Bc ch r cho chng ta mt nh ngha v con ngi. Ch ngi ngha l gia nh, anh em, ngi thn, h hng, bu bn, ngha l ng bo c nc. Rng hn na l ngi cng kh, c loi ngi. Trong t tng H Ch Minh khng c con ngi tru tng, m rt c th. Con ngi bt c u v bao gi cng vy, khng tn ti mt bnh din, mt chiu, m nhiu bnh din, nhiu chiu, bi v n c t vo nhng mi quan h khc nhau. *V quan h: l quan h v tr - t nhin, vi tc loi, cng ng, vi nhm x hi, vi chnh bn thn mnh. *V v tr: l v tr ch ng hay th ng, ng ch hay ngi lm thu, qun l hay b qun l, ch th hay khch th... Ngoi ra cn nhng quan h v cng quan trng khc nh: gi c mnh hay nh mt mnh, c lp t ch hay b tha ha?... Bn thn mi con ngi cng t mi quan h ring v t v tr ring ca mnh m c nhng cch nhn nhn v cm nhn khc nhau. Ngy nay, trong s nghip i mi ca t nc, cng vi nhng mt tch cc ca c ch th trng, nhng tc ng tiu cc ang xi mn o c, i sng vn ha ca nhn dn ta song ng ta vn nht qun quan im: Chm sc, bi dng, pht huy nhn t con ngi v mc tiu dn giu, nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh v "pht trin con ngi vi t cch va l ng lc, va l mc ch ca cch mng, ca s nghip i mi t nc... Con ngi l vn qu nht, chm lo cho hnh phc ca con ngi l mc tiu phn u ca ch ta. K tha quan im ca Bc v con ngi, v gio dc bi dng th h cch mng cho i sau, ng ta trong t tng ch o, xy dng mc tiu gio dc o to l gi o dc cc th h con ngi Vit Nam sng c hoi bo, c l tng yu nc, yu CNXH. Nhng con ngi c o c trong sng, c ch t lc, sng to, kin cng trong xy dng v bo v T quc, pht huy cc gi tr vn ha ca dn tc, tip thu tinh hoa vn ha nhn loi. C thc cng ng, pht huy tnh tch cc c nhn, bit lm ch tri thc khoa hc v
41

cng ngh, c t duy sng to, c kh nng thc hnh gii, c tc phong cng nghip, c tnh t chc, k lut, c sc khe m theo t tng H Ch Minh l nhng con ngi va c c va c ti, va hng li va chuyn. thc s l nhng con ngi mi, nhng con ngi lm ch tng lai ca t nc. 7. K nng sng Cht lng cuc sng ca chng ta ph thuc kh ln vo vic xung quanh chng ta c nhiu ngi thu hiu chng ta hay khng. Nh tm l hc Ba Lan Krytyna Skarzyska v "S Thnh cng ca mi ngi ch c 15% l da vo k thut chuyn ngnh, cn 85% l da vo nhng quan h giao tip v ti nng x th ca ngi ". Kinixti - Hc gi M Cuc sng hin i i hi mi c nhn phi khng ngng cp nht gi tr v hon thin gi tr ca mnh. tn ti v pht trin, vi bt k ai, vic c cng vic lm m bo s tn ti ca cuc sng l v cng quan trng. ng thi vi l yu cu hc tp, bi dng, rn luyn khng ngng nng cao cht lng i sng , i sng thc s l sng ch khng l tn ti. Vy chng ta lm nh th no v chng ta nng cao cht lng cuc sng ca mnh ra sao? V c kt qu cui cng thc s tt p, ta cn bi dng thm cho mnhnhng t cht g? l nhng cu hi m khng phi ai cng c th tr li mt cch d dng c. C mt thc trng rt d nhn ra trong mt bng gio dc, o to Vit Nam. c mt bng chng nhn v hc tp kin thc trong nc v quc t, vi chng ta, khng l iu qu kh. Nhng c gii huy chng vng trong cc mn th thao hay bng sng ch th chng ta kh c th ng trong tp u thm ch l cn rt xa nu xt trn u trng quc t. C phi chng ta li luyn tp hay khng? Chc chn khng phi nh vy. t nc Vit Nam ni ting vi truyn thng hin ti. Sinh ra trong mt t nc vn xut pht t nn nng nghip, ngi Vit Nam ti luyn cho mnh mt truyn thng ch st , mt tinh thn ham hc hi, mt ngh lc qut cng vt ln hon cnh t ngn xa. Nhng ti sao ci ta nhn v cha thc s ng vi nhng ch, nhng tinh thn v nhng cng sc y?
42

S c rt nhiu nguyn nhn. Nhng mt trong nhng nguyn nhn cn ct l: vic nhn din ci cn rn luyn tr thnh chuyn nghip cha c xc nh ng, ci cn chuyn nghip th khng m bo cn ci khng cn chuyn nghip th c l rt gii. V nh bn c th khng bit bng nhng bn bnh lun bng qu l khng th ch vo u c, nh vy bn ch mnh nh gi, m qun i mnh u c thc hnh c. Bn nu n chng u vo u, nhng n mt bt canh nht do tay m nu, th bn ch ng eo: Sao canh m nu chn th?, nh vy, bn chng t bn rt chuyn nghip trong vic ch trch ngi, nhng ci quan trng nht l chuyn nghip trong cng vic gia nh v ng nhn x th th li khng c bn xy dng thnh thc Ti M, t nhng nm 1916, ngi M nhn ra rng tri thc nhn loi l rt ln nhng thc hnh thnh tho v p dng, ng dng vo cuc sng th thng khng nh mong mun. Cho nn mi ngi dn lao ng ti M phi m bo thc hnh v phi c cc t chc cng nhn l qua 13 k nng bt buc. 13 k nng bt buc 1.Hc cch hc Phng php hc 2. Lng nghe & Thu hiu 3. Thuyt trnh & Thuyt phc 4. Gii quyt vn 5. T duy sng to & hiu qu 6. Tinh thn t tn 7. t mc tiu v to ng lc 8. Pht trin c nhn v s nghip 9. Giao tip thnh cng 10. Tinh thn ng i TEAM 11. m phn & Thng lng thnh cng 12. m bo hiu qu t chc 13. Lnh o bn thn v t chc Vy k nng con ngi l nh th no?

43

Theo cc chuyn gia tm l, sng v lm vic, tt c cc vn ng ca con ngi theo bn nng hay c thc th u xy ra lin hon v lin tc. V nh hng ngy bn khng th ngi 1 ch m c th gii quyt c tt c nhng cng vic lin quan nh: ng, n, v sinh, gp g, trao i, hi hp, t duy, i li V mi mt chi tit nh t tnh n ng hay lun chuyn lin kt u to thnh nhng chui hnh ng ca con ngi. l s tp hp nhng vn t n gin n phc tp cu thnh. lm mt vic nh nh rng bui sng chng hn th u tin ta phi i ti ch cn nh rng sau ta ly bn chi, bm thuc vo bn chi rng, ly cc, vn m vi nc, hng nc, vn kha tt, nh rng, sc ming, nh nc vo bn, ra mt ri ly khn mt v phi khn . Nh vy hon thnh mt cng vic th ta phi lm hng chui cng vic lin quan cng vic v b tr cho n. Trong cuc sng ca chng ta trong mt ngy th phi gii quyt bao nhiu vn nh vy? Chc l v s vn m ta khng th m c. Nhng vic ta lm thng theo nhng thi quen, t ngi khc hng dn hay bt trc ngi khc lm g th mnh cng lm nh vy, thy c c l ta cho l c v nhng cng vic khng cn hc v rn luyn ta cng c th hon thnh. l nhng vic m theo cc chuyn gia gi l lm theo cm tnh hay bn nng, nhng c nhng cng vic cn phi i hi phi c n lc tri nghim v phi c dy, hc tp k cng, thm ch khng th gii quyt mt mnh m phi cn c nhiu ngi h tr mi thnh cng c. Trong thi i ngy nay, Con ngi ngy cng nhn thc rt r rng rng gii quyt mi vn d l nh nht th khng th gii quyt theo cm tnh, nhng quan im c nhn, m tt c nhng vn d tnh hay ng lin quan n c nhn hay t chc mi gc hay cp u phi c o to mt cch bi bn v chuyn nghip. Nhng k nng c bn dnh cho chng ta- nhng ch nhn t nc tng lai *K nng khm ph bn thn v hoch nh cuc i: Mi ngi ch c mt cuc i sng. sng c v cao hn na l sng tt, thanh nin cn phi hiu r bn thn mnh: nhng kh nng mnh ang c, tim nng mnh c th c, im yu ca bn thn, s thch hng th ca bn thn, m c ca bn thn. T , mi tm ra c mnh t ng dng s trng, mi pht trin mnh v ng gp cho x hi. Bit mnh l ai, bit mnh sng lm g,
44

bit mnh sng bng cch no - ba cu tr li nu thanh nin khng tr li c, cuc sng s l m qung, l bun chn, l tm thng, s to ra mt x hi sng m qung, mt x hi nht nho, mt x hi tm thng. * K nng giao tip: Khng ai c th sng mt mnh, th nn y l k nng nn tng m thi i no cng phi c, d l c hay kim. Tuy nhin, mi ngi l mt bn chnh khng c bn photocopy, chng ta khc nhau n tng si tc. Th nn cn phi hc cch ha hp vi nhau trong cuc sng, hc cch mm mi khi c s khc nhau v quan im, v li sng. C k nng giao tip, th sng p vi nhau, sng vn minh vi cng ng, sng ha bnh vi ngi khc khng phi l qu kh khn. * K nng ng ph vi cuc sng: Cuc sng khng bao gi l hon ton nh , cuc i s c phm trng phm en, nt trm nt bng. Cuc sng hin ti cng mang n cho mi ngi nhiu th thch v bin ng. Th nn, khi ng trc nhng tht bi u i, nhng th thch gia i, thay v qu ng, u hng, chu thua, cn bit cch lm sao vt qua v dng n lm bn p ta bc ln pha trc. y l k nng gip thanh nin sng bn lnh, sng vn ln. 8. Trau di ngoi ng Ngoi ng rt l quan trng i vi chng ta, n l ro cn chng ta pht trin cng nh c hi lm vic mi trng tt hn cng nh cng ty nc ngoi. V th chng ta nn trau di trnh ngoi ng ngay t nh khi c iu kin v thng xuyn tp luyn v thc hnh vi n nng cao trnh ngoi ng ca bn. nng cao trnh ngoi ng th bn phi ginh thi gian u t cho n nh sau: Hc ting anh bng cc trang web online hoc tham gia cc kha o to ca cc trung tm. Thng xuyn tp luyn n bng cch mi ngy bn c th ginh khong thi gian tp nghe hay trau di t vng cng nh ng php ca mnh. Tham gia cc cu lc b Anh vn ca trng, hoc t chc no . Lm thm cc cng vic lin quan n ngoi ng mnh c th tng kh nng giao tip.

45

 Mnh dn ni ting anh nhiu v giao tip vi ngi nc ngoi nhiu th gip mnh tng kh nng ni v nghe.

VI. KT LUN
Cng ngh sinh hc l mt ngnh c nhiu ng dng rng ln trn cc lnh vc khc nhau. Trng hc ch m bo cung cp cho bn nhng kin thc c bn nht cng cc phng php t duy, cn li i hi s n lc, nng ng, ham hc hi rt ln t bn thn mi ngi. V vy, vic sm xc nh u l lnh vc bn mun theo ui? cng vic bn mun lm?, s gip bn bit mnh s phi ng k hc nhng mn no trng? ang cn thiu nhng g? phi b sung thm nhng kin thc k nng no c c cng vic m c? Xc nh c mc tiu v chun b tt s gip bn mau chng tm c vic v gt gi nhiu thnh cng trn con ng m bn chn.

46

47