Вы находитесь на странице: 1из 164

Andreas Blaser, Edgar Heim, Christoph Ringer und Martin Thommen

PROBLEMORIENTIERTE PSYCHOTHERAPIE
Verlag Hans Huber Bern. Gottingen. Toronto. Seattle
Apeac Fnasep, 3rap Xam, Xpncro] Pnnrep, Maprnn Tommen
HPOBHEMHO-OPHEHTHPOBAHHAR HCHXOTEPAHHR
Hn1erpa1nnnmn no(xo(
Hepeno c nemenkoro H C Karanona
Mocxna
Hesanncnuan qnpua "Kuacc" 1998
YK 615.851.2 BBK 53.57 F 46
Buasep A., Xanu 3., Pnnrep X., Touuen M.
F 46 Hpoueuno-opnen1nponannan ncnxo1epannn. Hnrerparnnnt noxo/Hep, c nem. H.C.
Karanona. M.: Hesanncnmax ]npma "Knacc", 1998. 272 c. (Fnnnoreka ncnxonornn n
ncnxorepannn).
ISBN 5-86375-089-8 (Pu)
Anropt knnrn, nsnecrnte mnenapckne cnennanncrt ns knnnnkn Fepnckoro ynnnepcnrera,
cosann konnennnm ncnxorepannn, nnrerpnpymmym +nemenrt ncnxoanannsa, remrantr-repannn,
noneenuecko n renecno-opnenrnponanno repannn.
Fontmoe nnnmanne n knnre yenxercx crpykrypnponannm ncnxorepanenrnueckoro nponecca.
Hopono paccmarpnnamrcx pasnnunte ncnxorepanenrnueckne merot n nosmoxnocrn nx
couerannx kak n xoe onoro ceanca, rak n na nporxxennn ncero kypca ncnxorepannn.
Paora mnenapcknx anropon nanepnxka craner nacrontno knnro nx npaue,
ncnxorepanenron n ncnxonoron-koncyntranron.
ISBN 5-86375-089-8 (Pm) ISBN 3-456-82143-3 (Germany)
Andreas Blaser, Edgar Heim,
Christoph Ringer, Martin Thommen, 1992 Verlag Hans Huber, 1992 Hesanncnmax ]npma
"Knacc",
nsanne, o]opmnenne, 1998 H.C. Karanon, nepeno na pycckn
xstk, 1998
E.B. Fesnocmk, npencnonne, 1998 A.A. Kynakon, onoxka, 1998
Hcr.m:ume.iuoe npaeo nvo.urauu ua pvccro+ sire npuuao.erum usoame.icmev
"Hesaeucu+a qup+a "K.acc". Binvcr npouseeoeuu u.u eeo qpae+eumoe oes paspeueuu
usoame.icmea c:umaemc npomueonpaeui+ u npec.eovemc no sarouv.
Orentnte +ksemnnxpt knnr cepnn moxno npnopecrn, oparnnmnct no apecy:
103064, Mockna, a/x 373, "Hcnxouornn".
AHOHOIH TOuHOCTH H HOPKA
Ha camt nepnt nonpoc: uro npecrannxer coo +ra knnra, camn anropt orneuamr
nepno xe ]paso. Hepe namn yuennk, nanncannt npakrnkymmnmn ncnxorepanenramn nx
rex, kro sannmaercx npakrnuecko ncnxorepanne. H n +rom yuennke nayrcx ornert nourn na
nmte nonpoct, koropte moryr saart npaun n mennnnckne ncnxonorn, nouyncrnonanmne
neoxonmocrt yconepmencrnonart n cncremarnsnponart cno ontr.
3ro nmenno mara knnra, koropax, naemct, nakonen-ro npnnecer ymnpornopenne
oreuecrnenntm ncnxorepanenram, nonanmnm n nocnenee ecxrnnerne n ypnt noonopor nontx
meronk, mkon, nayuntx nanpannenn, ntsnanmn cymxrnny n poxenne ymon n uyncrn. Kora
unraemt omo counnenne, ncntrtnaemt nacroxmee yonontcrnne or omymennx nentnocrn n
rapmonnunocrn, crponocrn nsnoxennx, nourn penenrypno rounocrn n ypannonemennocrn
crpykrypt.
Knnra nanncana ouent "ncnxorepanenrnuno": anropt, kak mypte nearorn, neyr unrarenx
no ynnnrentno opore, nont koropo orkptnamrcx nonte, cmenxmmnecx nepcnekrnnt, n
nomoramr opecrn nonoe nnenne n nont ontr. H nocrenenno naunnaemt sameuart nsmenenne
cocrnenno "kornnrnnno kaprt": ntcrpannaercx nnyrpennee nnenne apxnrekrypt ropoa
"Hcnxorepannx", ero npnnxska k ncnxonornueckomy nanma]ry, nanpannenne ynnn, nounnenntx
mennnncknm crparernuecknm nenxm. Anropam yanoct npeopasonart nenpoxonmt nec
meronk, npnemon, noxoon, nepennerammnxcx n npopacrammnx nensnecrno orkya, n
orannueckn ca c rannukamn n yontmn noxoamn nx paccmorpennx kaxoro opasna; a
rpoxouymne octnn n sanant repmnnonornueckoro xaoca n nanma]rnt sanonennk, re
npocrynaer cncrema, oennxmmax nex, npocnexnnamrcx sakonomepnocrn n n nrore nonnmaercx
cmtcn.
A. Fnasep n ero konnern nsexann nckymennx cosart cno "xstk nx nocnxmenntx". H n ro
xe npemx onn cymenn npeoonert "cmemenne xstkon" n yepeut or naennx nosnonmym n konne
oporn "amnm", c ntcort koropo xpkax mosanka Hcnxorepannn cknatnaercx, nakonen, n
remrantr n sakonuennt oem ncnxocemanrnueckoro npocrpancrna.
Tpy, cosannt anropamn, osapen orcnerom yuentx rpakraron knaccnuecko +noxn,
nacrontko on ]ynamenranen n akaemnuen n camom ntcokom snauennn +roro nonxrnx.
Onnpaxct na nnrerparnnnt noxo, onn paspaorann cnxsnym n rapmonnunym
ecrnymmym moent, oxcnxmmym cymnocrt ncnxorepanenrnueckoro nponecca n ncxoxmym
ns npnnnnna nnmpannsma meroon. 3ect ner nn ekoparnnntx +knekrnuecknx nocrpoenn, nn
peknamno +ksantrannn, nn ckyuno kpnrnkn n ecnnontx nckyccn o ncropnuecknx kopnxx n
npenmymecrnax rex nnn nntx meroon, manosnaunmtx nx npakrnueckoro ncnxorepanenra.
Cosanno Fnasepom n konneramn nponemno-opnenrnponanno repannn npncymn uertpe
npocrtx n xcntx npnsnaka: opnenrnponannocrt na nponemy, opnenrnponannocrt na nannenra,
nnmpannsm meroon n crpykrypnponannocrt, a rakxe ncnontsonanne meroon:
akrnnnsannn cosnannx, nsmenennx npnntuntx cxem mtmnennx, nsmenennx noneennx,
akrnnnsannn nepexnnannx n ntpaxennx +monn, penakcannn, noepxkn nannenra.
Tpannnx npnmenennx kparkocpouno nponemno-opnenrnponanno repannn cnoxnnact k
1966 roy n nonnknnnnke ncnxorepannn Fepnckoro ynnnepcnrera na ocnone kparkocpouno
ncnxonnamnuecko ncnxorepannn, npenoxenno +nnom M+n+nom n xnmom M+nnom.
Anpeac Fnasep, 3rap Xam, Xpncro] Pnnrep n Maprnn Tommen nnecnn nkna n pasnnrne +ro
konnennnn, ocnontnaxct na cnoe nepnonauantno nororonke n npakrnke n onacrn
ncnxoanannrnuecko, noneenuecko, kornnrnnno, remrantrncrc-ko, renecno-opnenrnponanno,
cemeno repannn n ayrorenno rpennponkn.
Hocroxnnax paora c camtmn pasntmn kareropnxmn nannenron (ocoenno ns
manooecneuenntx n connantno nesamnmenntx cnoen nacenennx) onpeennna nekoropte
cnenn]nueckne ocoennocrn +ro ]opmt ncnxorepannn, kparkocpounocrt, tcrpym n ntcokym
+]]ekrnnnocrt, neontmym cronmocrt, a neoxonmocrt oyuennx ontmoro noroka
cnennanncron nanoxnna onpeenenntn nakrnueckn orneuarok na crnnt nsnoxennx
nponemno-opnenrnponanno ncnxorepannn.
Hama ecxrnnernxx npakrnka oyuennx n yconepmencrnonannx npaue n onacrn
ncnxorepannn n knnnnuecko ncnxonornn na ]akyntrere npo]eccnonantnoro nocnennnomnoro
opasonannx (n copyxecrne c Hncrnryrom rpynnono n cemeno ncnxorepannn) ntxnnna
nanonee uacro ncrpeuammnecx nonpoct no pasnnuntm acnekram ncnxorepannn. Cpen npaue n
npakrnkymmnx ncnxorepanenron ocrpym nckyccnm ntstnaer nonpoc, no koropomy n nnreparype
cymecrnyer ne roukn spennx: 1) mennnnckne nokasannx ycranannnnamrcx n coornercrnnn c
narnosom, opnenrnponanntm na cnnpomantnte n nosonornueckne kareropnn, 2) no rnany yrna
cranxrcx nnunocrnte ocoennocrn nannenra, ncnxonornueckne npnunnt nosnnknonennx
cnmnromon, nnyrpennxx kaprnna onesnn, ntenenne, onncanne n npoxcnenne nponemt. Anropt
npnepxnnamrcx nropo roukn spennx. Onako, cneyx nponosrnamennomy npnnnnny
nnmpannsma meroon, npnnoxr n narnocrnueckne kareropnn, ornocxmnecx k onpeenenntm
nponemam.
Bce +ro cenano nacroxmee nsanne ouent nnrepecntm n nonesntm nx oyuennx poccncknx
cnennanncron n ntnemnnx ycnonnxx.
E.B. Besnocmx,
saneymmn kypcom ncnxorepannn n knnnnuecko ncnxonornn Mockoncko Mennnncko
Akaemnn nm. H.M. Ceuenona
1. BBEEHHE
1.1. Hpoueuno-opnen1nponannan ncnxo1epannn - u1o +1o 1axoe?
3ra knnra npecrannxer coo yuennk kparkocpouno ncnxorepannn n nanncana
npakrnkymmnmn ncnxorepanenramn nx rex, kro sannmaercx ncnxorepanne npakrnueckn. 3nannx,
nonyuennte sa nocnenne ecxrnnernx n xoe npakrnuecko paort n nayuntx nccneonann,
cneent n ennym nentnym konnennnm ncnxorepannn.
Hponemno-opnenrnponannym repannm (HO-repannm) xapakrepnsymr uertpe ocnonnmx
npnsnaxa.
opnenrnponannocrt na nponemy,
opnenrnponannocrt na nannenra,
nnmpannsm meroon,
crpykrypnponannocrt.
Opnen1nponannoc1t na npoueuy, ncnxorepanenr conmecrno c nannenrom ntnpaer
rnannym nponemy ns uncna rex, c kaknmn n annoe npemx nannenr cranknnaercx n xnsnn. 3arem
onpeenxercx peantnax nosmoxnocrt ee pemennx sa orpannuennt nepno npemenn.
Opnen1nponannoc1t na nannen1a, nanpannennocrt repanenrnuecko paort onpeenxercx
kak nonnmannem nponemt nannenrom n ero npecrannennem o nenn ncnxorepannn, rak n
coopaxennxmn ncnxorepanenra. Teopnn n nennocrnte npenourennx repanenra orxoxr na
sann nnan, a na nepnt ntxonr conmecrno ntpannax nent.
Humpaunsu ue1o(on, n pamkax cyryo npakrnueckoro, +knekrnueckoro noxoa k nponemam
nannenra ncnontsymrcx +nemenrt rex meroon, koropte moryr cnococrnonart pemennm ro nnn
nno nponemt n oospnmom yymem. Merot, npnmenxemte n HO-repannn, nanpannennt na 1)
akrnnnsannm cosnannx, 2) nsmenenne cxem mtmnennx n ycranonok, 3) pemenne nponem, 4)
nsmenenne noneennx, 5) packptrne uyncrn, 6) cnxrne nanpxxennx n ynyumenne nocnpnxrnx
nannenrom cnoero rena, 7) noepxky nannenra n ero nocneonarentnoe nsmenenne.
C1pyx1ypnponannoc1t, nx ocrnxennx nocrannenno nenn sa orpannuennoe npemx (1520
ceancon) nponecc ncnxorepannn neoxonmo crpykrypnponart, pasennrt na +rant.
Mt pasnnuaem cneymmne crann ncnxorepannn.
1. Ycranonnenne ornomenn onepnx mexy nannenrom n ncnxorepanenrom.
2. Hsnoxenne nannenrom nponemt, nknmuammee ero "cyekrnnnym reopnm onesnn".
3. Ananns nponemt c yuerom ee ]ynknnonantnoro snauennx, renepemnnx ycnonn, ncropnn
xnsnn nannenra.
4. Onpeenenne nponemt, ntop nenn n nnannponanne ncnxorepannn.
5. Hpopaorka nponemt n ncnontsonanne nannenrom nonyuenntx pesyntraron n cnoe
peantno xnsnn.
6. 3anepmenne ncnxorepannn.
Ouac1n npnuenennn. HO-repannx ncnontsyercx n nepnym ouepet n neuennn ncnxorenntx
napymenn (orknonennx n pasnnrnn, nenpost, ncnxnueckne paccrpocrna) nne sanncnmocrn or
ocnonntx cnmnromon +rnx napymenn. Mt pasnnuaem, n uacrnocrn, cpen nannenron nme. 1) c
nnsko camoonenko, 2) ncntrtnammnx nexnarky +neprnn, ckonanntx, 3) c nponemamn n
mexnnunocrntx ornomennxx, 4) ncntrtnammnx crpax n nanpxxenne, 5) c nmnyntcnnntm
noneennem, 6) c napymennem ]nsnueckoro sopontx.
1.2. Oocnonanne n pasnn1ne xonnennnn HO-1epannn
K nacroxmemy npemenn uncno ncnxorepanenrnuecknx meroon konenercx no pasntm
onenkam or 200 o 400. Mt rakxe ne nsexann comnenn, npncrynax k noncky nnrerparnnnoro
noxoa n npenarax, uro rakne noxot anno yxe cymecrnymr. 3arem, onako, mt ycranonnnn
rouno, nnrerparnnntx noxoon, ncnontsonart koropte moxno tno t npn nororonke
ncnxorepanenron, ne cymecrnyer. Kak ne cymecrnyer n noxoon, n koroptx rapmonnuno, n
coornercrnnn c nmemmnmncx ceronx snannxmn, ocymecrnnxncx t npnnnnn nnmpannsma
meroon. 3naunrentnax uacrt ne, nsnaraemtx n +ro knnre, tna yxe ntckasana pyrnmn
anropamn.
Mnorne ronopnnn o neoxonmocrn onrnmantno crpykrypnsannn ncnxorepannn, a
pannonennocrt naxnemnx meroon anno yxe okasana nayuntmn nccneonannxmn. Onako
erantno paspaoranno konnennnn, oennxmme omnpnte snannx no nonpocy nnrerpannn
meroon, o cnx nop ner. Mt pemnnn nsxrtcx sa pemenne +ro saaun. Tak, n nauane 80-x roon
nama neontmax rpynna npncrynnna k paspaorke konnennnn nnrerpnponanno kparkocpouno
ncnxorepannn. Mt ncxonnn ns roro, uro pesyntrart name paort moxno yer ncnontsonart n
rpex pasnnuntx c]epax.
a) Paooma e r.uuure. B Honnknnnnke ncnxorepannn Fepnckoro ynnnepcnrera, re tna
paspaorana konnennnx HO-repannn, uncno npononmtx exerono koncyntrann cocrannxer
mnoxecrno rtcxu. Cnennanncrt Honnknnnnkn cunramr, uro nx exrentnocrt cnyxnr
ononnennem k exrentnocrn snaunrentnoro uncna paorammnx n +rom paone ncnxorepanenron
(na 400 000 xnrene npnxonrcx okono 150 ncnxorepanenron c mennnncknm opasonannem n 150
c ncnxonornuecknm). Honxrno, uro Honnknnnnka nocemaercx npenmymecrnenno menee
oecneuenntmn nannenramn, koropte ne moryr trt ornecent k kareropnn rak nastnaemtx
YAVIS-nannenron (YAVISYoung Attractive Verbal Intelligent SuccessIul Monotx,
Hpnnnekarentntx., Bnaemmnx cnonom, Hnrennnrenrntx, Ycnemntx). Tpannnonnte cnocot n
paore c raknmn nannenramn uacro okastnannct ne+]]ekrnnntmn, uro mt ycranonnnn c
nomomtm npononnmnxcx n name Honnknnnnke nccneonann ncropn onesne nannenron.
3naunrentnoe uncno cnyuaen npexenpemennoro npekpamennx ncnxorepanenrnueckoro neuennx
cnnerentcrnonano o upesmepntx "rpeonannxx, koropte npexnnxnnct n k npoxonnmnm n
Honnknnnnke oyuenne ncnxorepanenram n k nannenram. Heoxonmt tnn onee akrnnnte
crpykrypnponannte ]opmt ncnxorepannn. Hnmt neontmax uacrt +rnx nannenron n cnny cnonx
+konomnuecknx nosmoxnocre n mornnnponannocrn tna rorona npoxonrt onrocpounym
ncnxorepannm. Kpome roro, n n rocyapcrnenntx Honnknnnnkax nentsx ynyckart ns nny rako
]akrop, kak cronmocrt ncnxorepannn, uro rpeyer nontmennx +]]ekrnnnocrn
ncnxorepanenrnueckoro nponecca. 3ror xe aprymenr npecrannxercx naxntm, kora peut ner o
nororonke ncnxorepanenron k npakrnuecko exrentnocrn.
Hrak, nepnax ns nocrannenntx namn nene paspaorart nonym konnennnm ncnxorepannn,
koropax nosnonnna t nomout nosmoxno ontmemy uncny nannenron (n rom uncne n ne YAVIS-
nannenram) sa ornocnrentno koporkoe npemx pemnrt cnon nponemt.
o) uoarmu:ecrue npeu+vuecmea. B Honnknnnnke npnem nannenron ocymecrnnxmr
npenmymecrnenno npaun-accncrenrt n ncnxonorn, npoxoxmne oyuenne. H re, n pyrne uame
ncero ne nmemr ontmoro ncnxorepanenrnueckoro ontra. B cnny ne sanncxmnx or nnx
ocroxrentcrn cpok nx paort n Honnknnnnke tnaer orpannuen nymx roamn, rak uro
ceptesnoro ncnxorepanenrnueckoro opasonannx nonyunrt nm ne yaercx. Ho+romy mt
npenaraem cnom konnennnm nororonkn ncnxorepanenron, n coornercrnnn c koropo ynop
enaercx na osnakomnenne monotx konner c nosmoxno ontmnm uncnom meroon. 3ro onerunr
nm ntop mkont nnn meroa, n koroptx onn yyr nosxe conepmencrnonartcx. enaercx +ro, kak
npannno, nne Honnknnnnkn, n onom ns mnorouncnenntx ncnxorepanenrnuecknx nncrnryron. B
Honnknnnnke xe onn snakomxrcx c npnemamn, npnmenxemtmn n cnryannxx, kora rpeyercx
neornoxnoe nmemarentcrno n n kpnsncntx cnryannxx, a rakxe c ayrorenno rpennponko,
ncnxonnamnuecko onrocpouno n cemeno repanne. B nekoroptx cnyuaxx +rn merot moryr
couerartcx c ncnontsonannem ncnxo]apmakonornuecknx cpecrn.
Bropax croxnmax nepe anropamn saaua saknmuanact n rom, urot ncxox ns npnsnannoro
yxe ceronx npnnnnna nnmpannsma meroon paspaorart cnxsnym moent, oxcnxmmym
cymnocrt ncnxorepanenrnueckoro nponecca. Pemenne +ro saaun cneonano ocymecrnnxrt
ononpemenno c pemennem saau npo]eccnonantno nororonkn. Hamnm corpynnkam
npecroxno npnmenxrt +nemenrt pasnnuntx nanpannenn ncnxorepannn. Kaknx nmenno
sannceno or nnrepecon n nororonkn kaxoro ns nnx.
Ecnn ronopnrt o neantno nporpamme nororonkn ncnxorepanenron, ro mt cunraem, uro
ona onxna cknatnartcx ns rpex ]as.
1. Hsyuenne ocnon ncnxorepannn. Hpn +rom ncnontsyercx rako nnrerpnpymmn noxo,
kaknm xnnxercx HO-repannx. Hpnsnaercx nnmpannsm meroon, uro nosnonxer ncnxorepanenry
ecrnonart aeknarno pasnnuntm norpenocrxm nannenron. Ha ocnonannn namero cocrnennoro
ontra, a rakxe ontra, nonyuennoro n pyrnx nenrpax ncnxorepannn, moxno yrnepxart, uro HO-
repannx nyumnm opasom noxonr nx pemennx saau npo]eccnonantnoro opasonannx monotx
ncnxorepanenron.
2. Yrnynenne snann n ontra, conponoxammeecx npakrnko. Hpn +rom ncnontsymrcx
merot ntpannoro yuamnmcx nanpannennx ncnxorepannn, n koropom on xenaer
conepmencrnonartcx.
3. Cosanne nnunocrnoro nnrerparnnnoro crnnx ncnxorepannn. 3ect kaxt
pykonocrnyercx cnonm ontrom n cknonnocrxmn.
Mt nonaraem, uro ontrnomy cnennanncry konnennnx HO-repannn moxer npenoxnrt
pasymnym n ocymecrnnxemym na npakrnke moent nenpeptnnoro opasonannx (opnconana n n. 3).
Tako cnennanncr nonyuaer n coornercrnnn c ocnonntmn nonoxennxmn HO-repannn nosmoxnocrt
ncnontsonart n cnoe exrentnocrn merot ncnxorepannn, koropte coornercrnymr ero
nororonke.
B pesyntrare ece c cynepnnsopamn, koropte ne paorann n name Honnknnnnke, no
ocymecrnnxnn cynepnnsopcrno n ornomennn rex, kro npoxonn n ne nororonky, a rakxe
nocpecrnom ece c ncnxorepanenramn-konrponepamn mt ycranonnnn, uro onn nnxr n HO-
repannn konnennnm, ammym nosmoxnocrt naunnammnm ncnxorepanenram snakomnrtcx c
pasnnuntmn ncnxorepanenrnuecknmn meroamn.
e) Teopemuro-oepucmu:ecroe ooocuoeauue. Hsyuenne nnreparypntx ncrounnkon ns
pasnnuntx crpan nokastnaer, uro sa nocnenne na ecxrnnernx tnn ocrnrnyrt ontmne
ycnexn n nsyuennn nnrencnnntx meroon ncnxorepannn. nx rex cnennanncron, koropte nnxr, n
kakom nanpannennn ner pasnnrne ncnxorepannn, nponemt cnopon n pasnornacn mexy
pasnnuntmn ee mkonamn yxe ne cymecrnyer. He moxer trt okasano aconmrnoe npenmymecrno
ro nnn nno mkont, roro nnn nnoro meroa nepe pyrnmn. Ho+romy nosnnkna norpenocrt n
rmarentnom nsyuennn npncymnx ncem +rnm mkonam ]akropon nosecrnnx na nannenron.
Meraananns nponecca ncnxorepannn ntxnnn (kak n npn nsyuennn menkamenrosntx cpecrn)
nannune sanncnmocrn mexy "oso" n +]]ekrom, koropax moxer trt npecrannena rpa]nueckn.
Hocne 8 ceancon ncnxorepannn n cpenem cymecrnenno ynyumnnoct cocroxnne npnmepno 50
nannenron, nocne 26 ceancon 75 nannenron. Ha ocnonannn nonyuenntx anntx pasnnuntmn
nccneonarenxmn tnn cenant ntnot no npnmenennm rex nnn nntx meroon n knnnnke n
cosant yuennkn ncnxorepannn. B nnx ntenxmrcx pasnnunte ]ast ncnxorepannn n npnnoxrcx
ykasannx no ncnontsonannm ncnxorepanenrnuecknx meroon +ro ro omee, uro oennxer nce
+rn yuennkn.
3rn ycnexn noponnn renennnm k cosannm nnrerparnnntx moene. Mnorne anropt
rnyoko yexent n rom, uro kora-nnyt nonyuennte conmecrntmn ycnnnxmn snannx nosnonxr
cosart yuennkn ncnxorepannn na xstke, ne cnxsannom c ro nnn nno mkono ncnxorepannn.
Fontmax uacrt cnennanncron, sannmammnxcx +ro nponemarnko, opnenrnpyercx ckopee na
reopernueckne ocnont knnnnueckoro noxoa, uem na kakym-nnyt +knekrnueckym merareopnm.
Hpoxnnxercx crpemnenne k paspaorke napanrmt, koropax nosnonnna t oennnrt n pamkax
ono ome konnennnn npenmymecrna pasnnuntx meroon n art knnnnuecko-nparmarnueckne
oocnonannx nx ncnontsonannx, ocrannxx es nnnmannx nx opnenrnponannocrt na ry nnn nnym
mkony ncnxorepannn. Cymecrnyer mexynaponax oprannsannx, nasnanne koropo orpaxaer
ormeuennym ntme renennnm: SEPJ, Sociely Ior the Exploration oI Psychotherary .Integration
(Omecrno nsyuennx nnrerpannn n ncnxorepannn).
Tpern ntno saknmuaercx n rom, uro cymecrnyer crpemnenne paspaorart onee rounte
konnennnn npenasnauenntx nx noncenenno knnnnuecko npakrnkn meroon paort,
oocnonart nx n cenart ocrynntmn sannrepeconanntm unrarenxm n naexe cnococrnonart
rem camtm antnememy pasnnrnm konnennnn nnrerpannn pasnnuntx nanpannenn
ncnxorepannn.
B Honnknnnnke ncnxorepannn Fepnckoro ynnnepcnrera yxe cnoxnnact onpeenennax
rpannnx npnmenennx kparkocpouno ncnxorepannn. Eme n 1966 r. onnm ns anropon (3rap
Xam) sect tna nneena n onpoonana kparkocpounax ncnxorepannx, npenoxennax M+n+nom n
M+nnom (Malan, Mann). Hosxe no pykonocrnom Bneppn (Spoerri) sect xe npnnxra
noneenueckax ncnxorepannx. B 1984 r. yuacrnnkn neontmo paoue rpynnt npncrynnnn k
paspaorke konnennnn nparmarnuecko, nponemno-opnenrnponanno kparkocpouno
ncnxorepannn, orneuamme nsnoxenntm ntme rpeonannxm. Anropt annoro yuennka
nonaramr, uro kaxt ns yuacrnnkon rpynnt nnec cno nkna n pasnnrne nsnaraemoro sect
noxoa: A.F. nonyunn nororonky n onacrn ncnxoanannsa, a nosxe mnoro sannmancx
noneenuecko n renecno-opnenrnponanno ncnxorepanne. 3.X. nckope nocne sanepmennx cnoe
nororonkn n ncnxoanannse, ocymecrnnenno n xoe corpynnuecrna c xnmom M+nnom (Jim
Mann) ns Focrona, npakrnkonan kparkocpounym ncnxorepannm, ocnontnammymcx na
ncnxoanannse, onroe npemx npoonxanoct corpynnuecrno X.P. c Hnoorom (Ploog) ns Mmnxena n
onacrn noneenuecko ncnxorepannn n kornnrnnntx crparern. B mnpoko
ncnxorepanenrnuecko nororonke, nonyuenno M.T., nanontmnm tn yentnt nec remrantr-
repannn. Tako mnoroopasnt ontr unenon rpynnt onerunn paspaorky konnennnn
nnrerpannn.
B saknmuenne ormernm, uro n nocnenne rot nama konnennnx nponemno-opnenrnponanno
ncnxorepannn ncnontsyercx rakxe npn nororonke cnennanncron n Knnnnke ncnxnarpnn
Hmpnxckoro ynnnepcnrera, n mt ouent naroapnt Rpry Bnnnn n ero corpynnkam sa cenannte
nmn mnorouncnennte kpnrnueckne sameuannx. Ha ono ns nauantntx ]as paspaorkn konnennnn
HO-repannn ontmym nomomt nam okasann mnorokparno npononnmnecx ecet c Iancom
Brpynnom (Hans Strupp) ns Ynnnepcnrera Banepnntra. Omen mnennxmn c Hecrepom
Hmopckn (Lester Luborski) ns unnaent]nn mnoro cnococrnonan yrounennm nonpocon,
cnxsanntx c ncnxonnamnuecknm noxoom. Ocoo naroapnocrn sacnyxnnamr namn
mnorouncnennte monote corpynnkn, c +nrysnasmom yuacrnonanmne n mnorouncnenntx
cemnnapax no HO-repannn, npononnmnxcx no pykonocrnom X.P. Fontmym noepxky
nonyunnn mt rakxe co cropont namnx konner no ka]epe. H, nakonen, mt naroapnm rocnoxy
Xpncrnny Xaac, koropax repnennno nomorana nam npn peakrnponannn knnrn.
1.3. Osop nanpanuennn xpa1xocpounon ncnxo1epannn. Mec1o, sannuaeuoe cpe(n nnx
HO-1epannen
3]]ekrnnnocrt ncnxorepannn ceronx yenrentno nornepxena mnorouncnenntmn
nccneonannxmn. Tak, nanpnmep, Cmnr, Inocc n Mnnnep (Smith, Gloss, Miller, 1980) ocymecrnnnn
ananns cntme 475 +kcnepnmenron, n koroptx conmannct rpeonannx konrponx sa naexnocrtm
nonyuaemtx pesyntraron. Ipane (Grave, 1990) na marepnane cntme 800 nccneonann,
nponeenntx c conmennem raknx rpeonann konrponx, eme pas nokasan onpanannocrt
nnmpannsma meroon. Oekramn ncex +rnx nccneonann tnn npenmymecrnenno re ]opmt
ncnxorepannn, koropte npnnxro nastnart kparkocpountmn, nmex n nny nx nporxxennocrt no
npemenn. Hpn +rom cneyer ormernrt, uro nonxrne "kparkocpounax ncnxorepannx" npenonaraer
npornnonocrannenne nonxrnm "onrocpounax ncnxorepannx". onrocpounte ]opmt
ncnxorepannn npecrannent npenmymecrnenno ncnxonnamnuecknmn nanpannennxmn,
ocnontnammnmncx na ncnxoanannse. Kparkocpounocrt pyrnx noxoon oycnonnena onacrxmn
nx npnmenennx, pasnnunte ]opmt cemenon repannn, nsmenenne manonon noneennx, renecno-
opnenrnponannax ncnxorepannx, ncnxorepannx n kpnsncntx cnryannxx n r..
Hccneonannx npakrnkn pasnnuntx nnon ncnxorepannn, nponoxmecx n amynaropntx
ycnonnxx, ocrarouno yenrentno nokastnamr, uro otuno rakax ncnxorepannx npenonaraer
npnmepno 2026 ceccn. Orpannuenne uncna ncnxorepanenrnuecknx ceccn coornercrnyer n nce
onee ycnnnnammnmcx rpeonannxm orpannuennx npoonxnrentnocrn ncnxorepannn, koropte
ncxoxr or crpaxontx omecrn.
3rn ntxoxmne na nepnt nnan "rakrnueckne" aprymenrt sacnonxmr nopo ro
ocroxrentcrno, uro ceronx nmemrcx pasnnunte ]opmt kparkocpouno ncnxorepannn,
paspaorannte n coornercrnnn co crpornmn, npomemnmn nponepky konnennnxmn. Hpn +rom
kparkocpounte ]opmt ncnxorepannn ocnontnamrcx nourn ncera na rex xe npnnnnnax, uro n
onrocpounte, rak uro oe +rn crparernn ("kparkocpounax" "onrocpounax") narornopno
nsanmoecrnymr c nontso nx kaxo ns ]opm. Cneyer ormernrt, uro n yuenom nponecce,
kora ronopxr o onrocpouno ncnxorepannn, nourn ncera nmemr n nny npenmymecrnenno
ncnxoananns. Hnmt n peknx cnyuaxx n yuentx kypcax ncnxorepannn kparkocpounte ee ]opmt
npnpannnnamrcx no nx snauennm k onrocpountm ]opmam ncnxorepannn. Onako c yuerom rex
rpeonannn, koropte npexnnxer npakrnka ncnxorepannn, orpannuennte no npemenn ]opmt
ncnxorepannn neoxonmo nsyuart cront xe rmarentno, kak n rpannnonnte onrocpounte
]opmt.
Ecnn oparnrtcx k ncropnn ncnxorepannn, ro okaxercx, uro ontmnncrno ee nnon, a
ncnxoananns n nepnym ouepet, tnn kparkocpouno ncnxorepanne n ceronxmnem ee
nonnmannn. Hcnxoananns, npononnmncx upeom n nauane ero exrentnocrn, npoonxancx or
neckontknx neent o neckontknx mecxnen. Kak npannno, sa +ro npemx upe onnancx ycnexa.
Onako nosxe upe yrnepxan, uro ycnex sect tn oycnonnen +]]ekrom "nepenoca", n, raknm
opasom, on nocrannn no comnenne +]]ekrnnnocrt cnonx nepntx cnyuaen ncnxoanannsa. upe
npeocreperan or nontrok yckopnrt nponecc ncnxorepannn n kpnrnueckn ornocnncx k
npenpnnxrtm nosxe uepennn (Ferenczi) n Pankom (Rank) (1923) ycnnnxm no nnrencn]nkannn
ncnxoanannsa. B 40-e rot Anekcanep n upenu (Alexander, French, 1946) tnn nanonee
akrnnntmn cpen rex, ko crapancx cokparnrt npoonxnrentnocrt nponecca ncnxoanannsa
nocpecrnom crpykrypnponannx. B 60-e rot, nakonen, tnn npenpnnxrt nepnte nontrkn
ncnontsonart n cnyuaxx knaccnuecknx nenpornuecknx napymenn rexnnueckne +nemenrt
ncnxoanannsa n konnenrpnponannom nne, uro, cocrnenno, nonoxnno nauano nnamnuecko
kparkocpouno ncnxorepannn. Hnxe aercx kparkoe onncanne nekoroptx ns moene
kparkocpouno ncnxorepannn.
Mo.ou u Toeucmorcra epvnna. Ipynna yuennkon Fannnra (Balint), cpen koroptx neymee
nonoxenne sannman M+n+n (Malan) (1965), nocnpnnxna nem cnoero yunrenx, cornacno koropo
ocnonno kon]nnkr n nmom cnyuae ncnxorepanenrnuecknx ornomenn moxer trt pemen
nocpecrnom nepenoca. B ocnone konnennnn, paspaoranno +ro rpynno, nexana mtcnt o
neoxonmocrn pacnosnannx nnamnueckoro ]okyca, ntpaxammero cnenn]nueckn kon]nnkr,
npoxnnxmmncx nnauane n ercrne, npexe ncero n ornomennxx c ponrenxmn, nosxe n pyrnx
mexnnunocrntx ornomennxx n, nakonen, n ncnxorepannn n nne kon]nnkra nepenoca. 3ra rak
nastnaemax "rpeyrontnocrt" npomnoro, nacroxmero n ncnxorepanenrnuecknx ornomenn crana
meronuecko ocnono paort c nannenrom. Yxe n xoe nponecca ocneonannx nannenra
npenpnnnmannct nontrkn ntxnnrt ero cnoconocrt pacnosnart kon]nnkr, o koropom ronopnnoct
ntme. Ecnn yananoct ycranonnrt ]okyc, ro nocneonarentno npononnact coornercrnymmax
nnnnx n n nepnym ouepet ncera, kora +ro tno nosmoxno, nsyuancx nepenoc n ornomennxx
nannenra c ponrenxmn.
Hcnxorepannx nokasana mnpokomy kpyry nannenron. Anropon nonoro meroa cnauana
ynnnxno, uro necmorpx na ntnyxennoe neconmenne kpnrepnen oropa nannenron,
kparkocpounax ncnxorepannx okastnanact nnonne ycnemno, nonyuennte pesyntrart tnn
raknmn xe xopomnmn, kak npn onrocpouno ncnxorepannn. Ftno ntckasano npenonoxenne, uro
ncnxorepanenr, npnsnanax cnoconocrt nannenron ocymecrnnxrt nnrpocneknnm, ocoenno
nnrpocneknnm cnonx +monnonantntx peaknn, rem camtm mornnnponan nx. Yxe na crann
onenkn, kak ormeuanoct ntme, nx peaknnx na nepnte nontrkn nnrepnperannn tnana
nonoxnrentno*.
B xoe ceccnn nannenr n ncnxorepanenr cnenn nnnom pyr k pyry, kak no ncex
paccmarpnnaemtx sect ]opmax kparkocpouno ncnxorepannn. Otuno nannenr noceman
ncnxorepanenra onn pas
------------------------
*Hnrepnperannx npnnxrax n ncnxoanannse rexnnueckax nponeypa, npenpamammax
eccosnarentnoe, naxoxmeecx nne cosnannx nannenra, n cosnarentnoe. Hpu+. nepeeoo:ura.
-----------------------
n neenm. uncno ceccn cocrannxno 2030 (n ncknmunrentntx cnyuaxx 40). M+n+n
cunraer, uro onee naxntm ]akrom, uem uncno ceccn xnnxercx ocrarouno pannee ycranonnenne
art sanepmennx ncnxorepannn.
Ecnn ronopnrt o crpanax nemenkoro xstka, ro yxe n 1972 r. Hox (Loch) paspaoran
konnennnm ncnxoanannrnuecko kparkocpouno ncnxorepannn, nectma nnskym konnennnn
M+n+na.
Meu:. "Hcuxomepanu sa 12 :acoe". Hpnmepno n ro xe camoe npemx, uro n M+n+n, cnom
moent kparkocpouno ncnxorepannn paspaartnan ocronckn ncnxoanannrnk xnm M+nn
(1973, 1978). Ero noynnn k +romy nnnnte ouepen nannenron, crpemnnmnxcx nonacrt na
npnem k ncnxorepanenram, n uacrnocrn, n Focronckom ynnnepcnrere, re on paoran. Bor nouemy
on, pykonocrnyxct n nepnym ouepet nparmarnuecknmn coopaxennxmn, c camoro nauana pemnn
pesko orpannunrt uncno ceccn n nasnan cnom paspaorky "12-uacono ncnxorepanne".
Hpnepxnnaxct ncnxonnamnuecknx nsrnxon, M+nn nocroxnno nouepknnan naxnocrt
orpannuennx npemenn ncnxorepannn c ncnxorepanenrnuecko roukn spennx. On rakxe cunran, uro
ncnxorepanenry naxno c camoro nauana nmert onpeenennt "]okyc", nasnannt nm "central
issue"*. On ncxonn ns roro, uro ontmnncrny nannenron npncym nerarnnnt opas camoro cex,
uro nopoxaer n nnx xenanne es konna nonyuart noepxky, n n ro xe npemx nm npncym crpax
nepe rem, uro ocroxrentcrna moryr npnnecrn k npexenpemennomy sanepmennm ornomenn nnn
k norepe naxnoro oekra, paccmarpnnammerocx nannenrom kak ncrounnk noepxkn.
uro kacaercx meronkn, ro n nepnte neckontko neent ncnxorepannn M+nn enan ynop na
oxcnenne +roro crpemnennx nannenra k neorpannuenno no npemenn noepxke. 3arem
ocyxancx ror ]akr, uro nosmoxnocrn axe camoro naroxenarentnoro ncnxorepanenra
orpannuent, n paccmarpnnanact amnnanenrnocrt nosnnnn, sannmaemo nannenrom n xoe
ncnxorepanenrnuecknx ornomenn. B saknmunrentno ]ase n nenrpe nnnmannx okastnanact
nororonka nannenra k npecroxmemy paccranannm c ncnxorepanenrom, nanpannennax na
npeoonenne norpenocrn nannenra n sanncnmocrn.
Kako-nno cnennantnt orop nannenron ns uncna nnn, opamanmnxcx sa nomomtm, ne
ocymecrnnxncx, rak uro cnekrp nannenron tn ocrarouno mnpoknm. M+nn ykastnaer, uro
ycnonnem npoxoxennx ero ncnxorepannn xnnxercx "Cnntnoe " nannenra,
----------------------------
*" Central issue" ocnonno nonpoc.
---------------------------
no ne yrounxer +ro nonxrne. B nepnym ouepet on opamaer nnnmanne na
npepacnonoxennocrt nannenron k tcrptm +monnonantntm peaknnxm, na nx cnoconocrt
ntepxnnart +monnonantnte narpyskn n cnoenpemenno ntxonrt ns cocroxnnx +monnonantno
nonneuennocrn n cnryannm. Hs mnpokoro cnekrpa ontntx, koroptm nokasana +ra moent
ncnxorepannn, M+nn ncknmuaer nnn, naxoxmnxcx n norpannuntx cocroxnnxx, crpaammnx
ncnxosamn, ncntrtnammnx rnyokym enpeccnm, a rakxe ontntx c oprannuecknmn
napymennxmn. Kypc ncnxorepannn y . M+nna orpannuen 12 ncnxorepanenrnuecknmn ceccnxmn
(no 60 mnn kaxax!). B nekoroptx cnyuaxx ncnxorepannx moxer npononrtcx n nne 24
nonyuacontx ncrpeu nannenra c ncnxorepanenrom onn pas n neenm nnn nyxuacontx ncrpeu
rakxe onn pas n neenm. 3anepmenne ncnxorepannn nenrpantnax rema na nporxxennn ncero
ncnxorepanenrnueckoro nponecca, n nocroxnnoe ocyxenne npecroxmero okonuannx neuennx
ocymecrnnxercx, no kpane mepe, c cetmo ceccnn.
Cuquuoc (Sifneos). Kpamrocpo:ua ncuxomepanu, ocuoeieamuac ua npoeoupoeauuu v
naueumoe mpeeoruocmu. Cn]nnoc, koropt rakxe paoran n Focrone (n roramne Ome
ontnnne Maccauycerrca), n 60-e rot, kak t cam roro ne xenax, npenpnnxn nontrky
paspaorkn meroa kparkocpouno ncnxorepannn. B ro npemx y nero tn nannenr, ncntrtnanmn
nponemt ]onueckoro xapakrepa, koropomy nckope npecroxno xennrtcx. 3ro ocroxrentcrno
noynno Cn]nnoca orkasartcx or oprookcantnoro ncnxoanannrnueckoro noxoa, n
coornercrnnn c koroptm +]]ekrnnno npnsnananact nnmt onrocpounax ncnxorepannx c 45
ceccnxmn n neenm. Hcxox ns npenonoxennx, uro cnryannx nannenra oycnonnena n nepnym
ouepet +nnontm komnnekcom, on paspaoran xonnennnm, koropax onxna tna nosnonnrt
tcrpo n +]]ekrnnno npopaorart nepenoc n conpornnnenne n ycnonnxx +nnona kon]nnkra. Ero
ue1o(nuecxnn no(xo( npeycmarpnnaer xecrkym kon]ponrannm, a nnemnnm nanmarenem
nocnpnnnmaercx axe kak coepxamn n cee nnymenne, nockontky n annom cnyuae
ncnontsyercx kaxax nosmoxnocrt nepenoca snauennx n pamkax +nnono cnryannn.
Hcnxorepanenr nrpaer sect nacrontko akrnnnym pont, uro nnora eno oxonr o
kon]ponrannn, n npn +rom on noannxer nosnnkammee y nannenra uyncrno sanncnmocrn.
3ra ]opma ncnxorepannn, kak cnnerentcrnyer ontr, noxasana ornocnrentno "sopontm"
nannenram, monotm nmxm, onaammnm ntcoko mornnanne, c ocrarouno "Cnno-",
ycrounntm k crpaxy n npemenno ncntrtnammnm kon]nnkr n cnonx ornomennxx. Mnoroe ns +rnx
nannenron xnnxmrcx cryenramn konnexe, rak nnn nnaue nmemmnmn ornomennx k Cn]nnocy,
npenoammemy n +rnx konnexax.
Cnoeopasne konrnnrenra nannenron Cn]nnoca noyxano ero nocroxnno nonropxrt, uro +rn
YAVIS (monote, npnnnekarentnte, nnaemmne cnonom, nnrennnrenrnte, ycnemnte) nannenrt,
onaammne ornocnrentno ontmo "Cnno-", nmemr npano na aeknarnoe neuenne. Ftna
paspaorana onontno rnkax nporpauua ncnxorepannn, nknmuammax 1216 (nnora 20) ceccn.
onontno uacro nannenrt cnonranno ntpaxamr xenanne npekparnrt ncnxorepannm panee
ykasannoro cpoka.
eeeu.v. "Luporoqorvcua rpamrocpo:ua ncuxoouua+u:ecra ncuxomepanu". enenny
(Davanloo, 1978), koropt n ceronx paoraer n Monpeane, nonyunn npo]eccnonantnym
nororonky n Focrone. 3ro onpeennno nnnxnne na nero anropon, peut o koroptx mna ntme,
ocoenno M+n+na, c koroptm on n nocnenne rot paoran ontme ncero. B xonnennnn enenny
nanontmee nnnmanne yenxercx ouent panne ]okycnponke na conpornnnennn n na oprannsannn
nannenrom conpornnnennx. Hpn +rom, n ornnune or Cn]nnoca, enenny ne orpannunnaer kpyr
cnonx nannenron remn, kro ncntrtnaer +nnont kon]nnkrt. Hpenourenne on oraer nannenram
c ornocnrentno pnrnno crpykrypo xapakrepa ("nannnpnt xapakrep") nnn nannenram c
nanxsunntmn cocroxnnxmn, r.e. raknm nannenram, koroptm, kasanoct t, kparkocpounax
ncnxorepannx ne nokasana. Tako konrnnrenr nannenron rpeyer ocotx ue1o(on, n rakne
merot tnn paspaorant enenny. Haunnax c nepno ceccnn on akrnnno ntcrynaer npornn
sannmaemo nannenrom nosnnnn conpornnnennx yuacrnm n ncnxorepanenrnueckom nponecce. Hpn
+rom n cnonx pasxcnennxx on aer nnrepnperannm samnrt nannenra, ocoenno npnmnrnnntx ee
]opm. Kak n M+n+n, on ocymecrnnxer "rpnanrynxnnm", npnuem opamaer nnnmanne na acnekrt
nepenoca, oycnonnennte kon]nnkramn n pannem ercrne. enaercx +ro ne kak otuno n ]opme
ocropoxno nontrkn nnrepnperannn, a nocpecrnom npexnnennx nannenry ouennnoro ]akra.
Hpn +rom on mnpnrcx c raknmn cnntntmn a]]ekramn nannenron, kak rnen, nnn c npoxnnennxmn
npaxenocrn, no crapaercx rpakronart nx kak ]enoment nepenoca. B rex cnyuaxx, kora rakax
xecrkax kon]ponrannx c nannenrom ne moxer trt npnnxra nannenrom, enenny sanepmaer
ncnxorepannm npexenpemenno. On ncera omnnnpyer na nannenrom. Ornnune ero
ncnxorepannn saknmuaercx n rom, uro ontmnncrno ceccn sannctnaercx na nneokaccert n cpasy
xe nocne nx sanepmennx ocyxaercx n kpyry konner. Kak npannno, npononrcx 1530 ceccn c
nnrepnanom n neenm.
anee paccmarpnnamrcx eme na anropa, opnenrnponanntx npenmymecrnenno na
ncnxoananns. B nx konnennnxx nenrpantnoe mecro sannmamr nonpoct noneennx, rpakryemte
npexe ncero n cnere ncnxoanannrnuecko reopnn oekrntx ornomenn. B ornnune or
paccmorpenntx ntme anropon, onn oromnn or knaccnuecko ncnxoanannrnuecko "-reopnn".
Cmpann. "Oepauu:euua eo epe+euu ncuxoouua+u:ecra ncuxomepanu ". Crpann (Strupp),
yyun yuennkom Cannnn+na (Salliven), ncera croxn n cropone or knaccnueckoro ncnxoanannsa n
ntrancx ntxnnrt ]akropt ncnxorepanenrnueckoro nosecrnnx c nomomtm oekrnnnsannn
nponecca ncnxorepannn. Orcma nponcrekana ero nocnpnnmunnocrt k nontm nexnnxm n
ncnxorepannn, ncrounnkom koroptx tn nepnonauantno nxennopnsm, a sarem npenmymecrnenno
kornnrnnnax ncnxonornx. Hpenoxennax nm n paspaartnaemax anee xonnennnn kparkocpouno
ncnxorepannn necer na cee xpko ntpaxennte cnet ncnxonnamnueckoro ontra ee anropa, no n
snaunrentno mepe ona cnoona or nnnxnnx ro nnn nno mkont, a n kauecrne ee ocnont
ntcrynaer kareropnx ornomenn. Ha nepnt nnan ntxonr naa nannenr-ncnxorepanenr.
Hpexe ncero anannsnpymrcx nmenmne mecro orknonennx n ornomennxx n ycranannnnaercx
]okyc, koropomy cneymr n nocneymmnx ceccnxx. 3ror nnamnueckn ]okyc nonnmaercx kak
mexnnunocrnax nponema. Hpnuem ncnxorepanenr rpakryer,cex n kauecrne nekoero nonoro
"snaunmoro oekra", koropt cneyer npornnonocrannrt onee pannnm, uacrtm
rpanmarnsnpymmnm, uacrtm neannsnpyemtm snaunmtm oekram. Meronka crponrcx na rom,
uro n pamkax ncnxorepanenrnueckoro ornomennx "sect n ceuac" nanmamrcx n oxcnxmrcx
napymennx noneennx nannenra. Hpn +rom ncnxorepanenr yunrtnaer cnoe cocrnennoe
nocnpnxrne nannenra, koropoe onxno trt ne nexenarentntm "konrpnepenocom", a cnoero poa
peaknne uyncrnnrentnoro arunka, nocnpnnnmammero nonnnnym cnryannm n ornomennxx.
Bosecrnnx ncnxorepanenra ne npnnxsant k ro nnn nno mkone, a ncera nanpannent na
ynyumenne cnoconocrn nannenra ycranannnnart n noepxnnart ornomennx. Hpn ntope
nannenron Crpann ne ntnnraer ceptesntx orpannuenn, xorx na ocnonannn cocrnennoro ontra
oraer npenourenne YAVIS-nannenram. Hannenr onxen trt cnocoen ocymecrnnxrt
pe]nekcnm pasnnuntx acnekron +rnx ornomenn.
Kypc ncnxorepannn y Crpanna nknmuaer 2030 ceccn c nnrepnanom n neenm, uro aer
nosmoxnocrt ocymecrnnrt xenarentnte nsmenennx. ara okonuannx ncnxorepannn sapanee ne
ycranannnnaercx, no n saknmunrentno ]ase ncnxorepanenrnueckoro nponecca sanepmennm
ncnxorepannn yenxercx nepnocrenennoe nnnmanne.
H. Hmoopcru. "Hpuuuni ncuxoaua.umu:ecro ncuxomepanuu v:eouoe nocooue no
noooeprueamue-orcnpeccueuo+v +emoov". Hecrep Hmopckn (Luborsky) tn onnm ns nepntx
ncnxoanannrnkon, ntranmnxcx ocymecrnnxrt cncremnoe nccneonanne nponecca ncnxorepannn.
Konnennnx opnenrnponanno na ncnxoananns ncnxorepannn noxnnnact n pesyntrare mnoronernnx
nayuntx nccneonann. Paspaorannte nm npnnnnnt npnemnemt kak n onrocpouno, rak n n
kparkocpouno ncnxorepannn. Hmopckn npnepxnnaercx cneymme roukn spennx: kaxt
nannenr ncntrtnaer neocosnannoe xenanne nnn norpenocrt, n ero noneenne onpeenxercx ero
ornomennxmn c pyrnmn. Cnecrnnem rako nosnnnn tnaer, c ono cropont, onpeenennax
peaknnx camoro nannenra, c pyro onpeenennte peaknnn ero naprnepon, c koroptmn on
ncrynaer n re nnn nnte ornomennx. Y kaxoro nannenra moxno ntxnnrt orpannuennoe uncno rem,
coepxamnx +ror ocnonno kon]nnkr. Kora +rn cnxsn, nasnannte Hmopckn "remt ocnonntx
kon]nnkrntx ornomenn" tnamr onpeenent, moxno nx ncnontsonart n ncnxorepannn. B
ue1o(nuecxou ornomennn Hmopckn n cnoe paore cneyer ocnonntm npnnnnnam
ncnxoanannsa. Onako ontmoe snauenne on npnaer n +kcnpeccnnntm, n noepxnnammnm
meroam. Hcnontsonanne +kcnpeccnnntx meroon osnauaer, uro ncnxorepanenr, emoncrpnpyx
ontmo nnrepec k nannenry ("akrnnnoe cnymanne"), noyxaer ero nsnoxnrt cnon nponemt n
ycranonnrt cnxst mexy nnmn, a nosxe, nosmoxno, art nm coornercrnymmym nnrepnperannm.
3amnrnt nnn noepxnnammn acnekr npoxnnxercx n conmecrno nocranonke nene, n xopomnx
paounx ornomennxx n nocroxnno noepxke ycnnn nannenra, nanpannenntx na ntxnnenne
neocosnanntx nm (noka) cocrannxmmnx ero noneennx. Hent saknmuaercx ne crontko n rom,
urot pemnrt kon]nnkrt, cnxsannte c norpenocrxmn uenoneka, ckontko n rom, urot cmxrunrt
orpnnarentnte nocnecrnnx mexnnunocrntx ornomenn, n koroptx npnnnmaer yuacrne nannenr.
Hmopckn nonaraer, uro +rn npnnnnnt roxrcx n paore c ontmnncrnom nannenron, ne
crpaammnx ncnxosamn, n no+romy ne nnnr neoxonmocrn n kaknx-ro orpannuennxx npn
ntope nannenron. B xoe ncnxorepannn ncnxorepanenr n nannenr cnxr nnnom pyr k pyry;
npoonxnrentnocrt ncnxorepannn orpannuena 625 ceccnxmn (ecnn n cnny ocoenntx
ocroxrentcrn ner nyxt n onrocpouno ncnxorepannn), n neenm npononrcx 12 ceccnn.
Bcem paccmorpenntm ntme anropam npncyma omax uepra: onn ne rontko neyr cnoe
nponcxoxenne ns ncnxoanannsa, no n ncnontsymr ocnonnte npnnnnnt ncnxoanannsa n pamkax
kparkocpouno ncnxorepannn. B nocnenne rot, onako, noxnnnnct nonte ]opmt
kparkocpouno ncnxorepannn, nectma anekne or ncnxoanannsa. 3ect cneyer nasnart
nnrepakrnnnym moent ncnxorepanenrnuecko mkont Hano Antro (Bannannk n Ynknen),
ocnontnammymcx na ocoo reopnn kommynnkannn. a n ontmnncrno nnon noneenuecko
ncnxorepannn ornocnrcx k kparkocpouno ncnxorepannn. Ocot nnrepec n konrekcre name
konnennnn nponemno-opnenrnponanno ncnxorepannn npecrannxmr ne paccmarpnnaemte nnxe
moenn.
K.ep+au. uumepnepcoua.iua ncuxomepanu. Hcnxnarp Knepman (Klerman) conmecrno co
cnoe xeno, connonorom mennnnt Mnpno Bacman (Myrna Weisman), paspaoran konnennnm
kparkocpouno ncnxorepannn, npenasnauenno nx okasannx nomomn ro nonynxnnn nannenron,
koropax nanonee nnska emy. On nsyuan enpeccnm, n emy tno naxno n ononnenne k
knaccnuecknm ncnxo]apmakonornuecknm ]opmam neuennx nmert n cnoem pacnopxxennn
+]]ekrnnnte merot noepxkn nannenron. Ha ase paspaoranno eme n 20-e rot Xappn
C.Cannnn+nom n mnenapnem Aont]om Maepom (AdolI Meyer) reopnn mexnnunocrntx
ornomenn on npenoxnn ncnxorepanenrnueckn noxo, npn koropom n nenrpe nnnmannx
okastnannct mexnnunocrnte ornomennx nannenron (rnanntm opasom, nannenron c enpeccne).
B ocnone ero meronkn nexnr cneymmee nonoxenne: ncnxorepanenr ntxcnxer nponemt,
cnxsannte c mexnnunocrntmn ornomennxmn nannenra, n ntraercx cosart y nocnenero
coornercrnymmym ycranonky na aanrannm. Knepman ne opamaercx k pannnm kon]nnkram, a
paoraer n coornercrnnn c npnnnnnom "sect n ceuac". Hmex eno c enpeccnnntmn nannenramn,
on opamaer nnnmanne npexe ncero na peaknnm neuann n mexnnunocrnte kon]nnkrt, a rakxe
na ncenosmoxnte ponente nsmenennx. 3ror nn ncnxorepannn npenasnauaercx n nepnym
ouepet, kak yxe ronopnnoct, nannenram, crpaammnm enpeccne, no ne ncnxosamn. Kak
nokasann mnorouncnennte konrpontnte nccneonannx, +ror nn "noepxnnamme-
aanrnpymme" ncnxorepannn ocoenno +]]ekrnnen kak oannenne k neuennm c
ncnontsonannem ncnxo]apmakonornuecknx cpecrn. Kak npannno, yaercx onrtcx
onrocpounoro ynyumennx connantno aanrannn nannenron. Oprannsannx ncnxorepannn sanncnr
or rxxecrn cocroxnnx crpaammero enpeccne nannenra. B ontmnncrne cnyuaen ncnxorepannx
npoonxaercx 1216 neent (ona ceccnx n neenm) n uacro coueraercx c neuennem
anrnenpeccanramn.
Ber. Koeuumueua ncuxomepanu. Aapon Fek (Beck) rakxe nepnonauantno tn
ncnxoanannrnkom, no, paorax n pamkax knaccnueckoro ncnxoanannsa, cran cknonxrtcx k ntnoy,
uro neoxonmo cosart nparmarnueckym, onee opnenrnponannym na nponemt nannenra
konnennnm. Ocoenno ontmoe nnnxnne okasana na nero kornnrnnnax ncnxonornx, re rnannoe
nnnmanne n paspaoranno moenn yenxercx kornnrnnntm ncrounnkam onesnn nannenra. Fek
ncxonr ns roro, uro mnorne nannenrt crpaamr or "anromarnuecknx (nerarnnntx) mtcne" nnn
mtcnxr n coornercrnnn co cxemamn, sakpennxmmnmn npemecrnonanmn orpnnarentnt ontr.
Ero mero coornercrnenno nanpannen na ncnpannenne +rnx "nornuecknx omnok", coepxamnxcx
n ycnoenntx nannenrom cxemax mtmnennx. nx +roro on paspaoran mnorouncnennte crparernn,
koropte moryr ncnontsonartcx n paore ncnxorepanenra nocneonarentno nnn ononpemenno, n
sanncnmocrn or ocroxrentcrn. Hpnmepamn raknx nornuecknx omnok n mtmnennn nannenra
moryr cnyxnrt: nocnpnxrne nnmt onoro, onpeenennoro acnekra nponemno cnryannn;
upesmepnoe oomenne, koropoe nannenr enaer na ocnone ennnunoro cnyuax; onenka
manosnauamero cotrnx kak karacrpo]t n r.. nx npeoonennx raknx kornnrnnntx nckaxenn
ncnontsymrcx coornercrnymmne crparernn.
uro kacaercx noxasannn, ro nepnonauantno mero tn npenasnauen nx nannenron,
crpaammnx enpeccne, no co npemenem ero crann c ycnexom ncnontsonart n n paore c
nannenramn, koropte ncntrtnann crpax, crpaann ]onxmn, mannxmn, a rakxe c nannenramn,
koropte nmenn ncnxo]nsnonornueckne nponemt (anopekcnx, nstrount nec).
uame ncero ceccnn nponoxrcx onn-na pasa n neenm na nporxxennn cemn neent, a sarem
no npemx nropo, saknmunrentno ]ast nonyuennte naronpnxrnte nsmenennx sakpennxmrcx c
nomomtm 1-2 ceccn n mecxn.
Kpumu:ecru oosop us.oreuuix +ooe.e rpamrocpo:uo ncuxomepanuu. Hpakrnueckn nce
npecrannennte sect ]opmt kparkocpouno ncnxorepannn tnn paspaorant anropamn,
nepnonauantno npnepxnnanmnmncx ncnxoanannrnuecko opnenrannn. Ho+romy ner nnuero
ynnnrentnoro n rom, uro onn coepxar omne +nemenrt. Onako konnenryannsannx
paccmarpnnaemtx nponem ocymecrnnxercx n nnx no-pasnomy. Kpome roro, nsrnxt +rnx anropon
ckopee ononnxmr pyr pyra, uem ncrynamr n npornnopeune. B kornnrnnno kparkocpouno
ncnxorepannn n nenrpe nnnmannx npexe ncero: nponecc mtmnennx, cxemt mtmnennx n re
nckaxennx, koropte onn coepxar. B nnrepnepconantno kparkocpouno ncnxorepannn
paccmarpnnamrcx n nepnym ouepet mexnnunocrnte ornomennx n connantnax noepxka co
cropont okpyxennx. B cocrnenno ncnxonnamnuecknx kparkocpountx moenxx ncnxorepannn, n
cnom ouepet, ornpanno rouko paort cnyxnr nnyrpennn ontr nannenra, nonyuennt n
npemecrnonanmnx n cymecrnymmnx n nacroxmee npemx ornomennxx. uro kacaercx npnemnemtx
meroon, ro mexy nnmn cymecrnyer onpeenennoe cxocrno: ecnn ncnxoanannrnueckn repmnn
"samnra" nonnmart kak nontrky nannenra npecrannrt nocnpnnnmaemym ecrnnrentnocrt rak,
urot cenart ee nepenocnmo, ro mt nonyuaem kornnrnnnte nckaxennx, koropte moryr trt
ncnpannent. 3rn kornnrnnnte nckaxennx okastnamr rakxe coornercrnymmee nnnxnne na
noneenne nannenra. Onako anropt ncnxonnamnuecknx moene kparkocpouno ncnxorepannn
no rnany yrna cranxr ntstnammne crpax nmnyntct, koroptm npornnocroxr ocymecrnnxmmne
nnyrpennn konrpont "" n "Cnepx-", uro nopoxaer coornercrnymmne kon]nnkrt.
B kornnrnnno kparkocpouno ncnxorepannn nepnoouepenax saaua ntxnnrt
kornnrnnnte nckaxennx n oparnrt nnnmanne nannenra na nannune n 'ero mtmnennn omnountx
cxem (na uro ykastnan Hnaxe). H sect nmeercx onpeenennoe connaenne c rem, uro n
ncnxoanannse nastnaercx reopne oekrntx ornomenn. B coornercrnnn c +ro reopne
oxnannx, kacammnecx ornomenn, ntcrynamr n ncnxnke kak penpesenrannn ornomenn
cyekr-oekr. Taknm opasom, n oenx moenxx ncraer saaua pacnosnart neocosnanaemte
cxemt noneennx n pasxcnnrt nx nannenram. Cxocrno eme onee ycnnnnaercx n cnny roro, uro
oe moenn copnenrnponant na "sect n ceuac", na rekymne ncnxorepanenrnueckne ornomennx.
Hnrepnepconantnax ncnxorepannx rakxe nnska reopnn oekrntx ornomenn. Bet nonnmanne
rekymnx mexnnunocrntx ornomenn osnauaer ne uro nnoe, kak nonnmanne nnrepnannsnponanntx
+nemenron cyekra n oekra, o uem ronopnnoct ntme. H sect ncxoxr ns roro, uro
npemecrnonanmn ontr ornomenn oycnonnnnaer rekymee noneenne. Pasnnunx mexy
orentntmn moenxmn kparkocpouno ncnxorepannn nanonee oruernnno npoxnnxmrcx n
ncnontsyemtx nmn meroax. Kornnrnnnax n mexnnunocrnax kparkocpounte ncnxorepannn
npekrnnnte, onn nanpannent, npexe ncero, na rekymee noneenne. B ncnxonnamnuecknx
]opmax kparkocpouno ncnxorepannn ycnnnx ncnxorepanenra tnamr nanpannent na nontmenne
akrnnnocrn nannenra, urot on ocosnan n npeoonen cnoe "nckaxennoe" noneenne, n +ro onxno
orkptrt nepe nnm nosmoxnocrt onpoonart nonte, onee aeknarnte moenn noneennx.
Ananns konnennn, paspaoranntx pasnnuntmn anropamn, nokastnaer, nackontko onn
nnskn pyr pyry n meronueckom ornomennn. C pyro cropont, onako, okastnaercx, uro
+nemenrt, koroptm oraercx npenourenne n rex nnn nntx meroax (]akropt nosecrnnx),
moryr ntcrynart n n pyrnx couerannxx. 3ro aer nam nosmoxnocrt ntnpart re ns +rnx
+nemenron, koropte moryr narn npnmenenne npn nponemno-opnenrnponannom noxoe, n
nknmuart nx n paspaorannym namn konnennnm HO-repannn.
2. TEOPHR HPOBHEMHO-OPHEHTHPOBAHHOH HCHXOTEPAHHH
2.1. 3xuex1nnnsu
Hpeoeapume.iuie sa+e:auu. Hama konnennnx HO-repannn ne ocnontnaercx na kako-ro
ono, enncrnenno ncnxonornuecko reopnn. Hama saaua cocroxna n rom, urot paccmorpert
pasnnunte reopnn, npecrannxmmnecx nonesntmn nx konnennnn, paspaoranno na ocnonannn
namero ontra.
Ecnn oparnrtcx k ncropnn, ro okaxercx, uro +knekrnueckn opas mtmnennx yxonr
kopnxmn n anrnunym ]nnoco]ckym mkony, nastnanmymcx "+knekrnnnsm", a rakxe n
]nnoco]ckoe yuenne, cnxsannoe c nmenamn Hennna n Hnnme, n nsnecrnoe kak nepcnekrnnnsm.
Croponnnkn +knekrnnnsma yrnepxamr, uro ecrnnrentnocrt moxer nocnpnnnmartcx nnmt n
onpeenenno nepcnekrnne, sanncxme or nosnnnn nnn or kauecrn nosnammero ee. Hosnanne
ncera tnaer oycnonneno nosnnne, sannmaemo nosnammnm.
Baxno ormernrt, uro reopernueckne nepcnekrnnt co npemenem moryr nsmenxrtcx (Kyn
(Kuhn), 1976). Hanpannennocrt nponecca nosnannx n nnrepect nccneonarene nenocroxnnt.
Hcropnx ncnxonornueckoro n ncnxorepanenrnueckoro mtmnennx n paspaorkn reopn n +rnx
onacrxx cnnerentcrnymr, uro sect nmeer mecro nourn nnknnueckn nponecc, n xoe koroporo
npenourenne noouepeno okastnaercx pasnnuntm uacrntm reopnxm. Hnora eno oxcnxercx
npocro moo. Mt xe npenaraem sect nenocrnt noxo, npn koropom pasnnunte konnennnn
ncnontsymrcx ononpemenno.
Hcuxomepaneemuuecru npouecc - npouecc ro+nuercum
Fontmnncrno 1eope1nuecxnx mxou ne npnnnmaer no nnnmanne komnnekcnt xapakrep
ncnxorepanenrnueckoro nponecca. Kak npannno, onn npnnnctnamr ero nosecrnne nnmt onomy
kakomy-nnyt ]akropy, romy, koropt onn cunramr naxnemnm, nanpnmep, nnamnke
ncnxnuecknx nponeccon, +ksncrennnantnomy ontry nnn kornnrnnntm nponeccam.
Cneyer, onako, yunrtnart nce nosecrnymmne na nannenra ]akropt n nx nsanmocnxsn.
Bpx nn nosmoxna kakax-ro "ncnxnueckax nponema", koropax ne nmena t n ro xe npemx
kornnrnnnoro, +monnonantnoro, ncnxo]nsnonornueckoro n noneenueckoro acnekron. Mt
nonaraem, uro nmoe pasymnoe ncnxorepanenrnueckoe nosecrnne moxer nnannponartcx n
ocymecrnnxrtcx rontko c yuerom ncex ntmenasnanntx acnekron. To xe camoe moxno ckasart o
onenke nosecrnnx n pesyntraron ncnxorepannn. B knnre Opnnnckoro n Ionapa (Orlinski,
Howard, 1988) npnnoxrcx yenrentnte okasarentcrna cymecrnonannx nsanmosanncnmocrn. 3rn
anropt nokastnamr, uro pesyntrar ncnxorepannn sanncnr ne rontko or ncnxorepanenrnueckoro
nponecca kak rakonoro, no n or connantntx nnn omecrnenntx nosecrnn, ncntrtnaemtx
nannenrom sa npeenamn kannera ncnxorepanenra. C yuerom ckasannoro, n xoe ncnxorepannn
ncera cneyer nmert n nny ror conno+konornueckn konrekcr, n koropom xnner nannenr, n mt
nensmenno nouepknnaem +ro ocroxrentcrno. Hcnxorepannx ne moxer n ne onxna trt ne or
mnpa cero.
Pasnnune mexy ncnxorepanenrnuecknmn mkonamn saknmuaercx ne rontko n rex meroax n
npnemax, koropte onn ncnontsymr. B ocnone kaxo cncremt ncnxorepannn nexar cnon,
cnenn]nueckne npecrannennx o mnpe n uenoneke. Ckasannoe n onpeenenno crenenn ornocnrcx
n k konnennnn, npenaraemo +knekrnuecko ncnxorepanne. H +knekrnkn ecrnymr,
pykonocrnyxct onpeenenntmn mnponosspenuecknmn yexennxmn.
Camo coo pasymeercx, uro ncnxorepanenr, nocneonarentno npnepxnnammncx n cnoe
paore +knekrnuecko opnenrannn, ne moxer trt croponnnkom kakoro-nno onoro nanpannennx
ncnxorepannn.
Ho+romy n ocnone name konnennnn, kak n konnennnn Iap]nna (GarIield), nexnr
yexenne n rom, uro ne moxer cymecrnonart enncrnenno nepnoro noxoa k kaxomy nannenry.
Her rako ynnnepcantno ncnxorepannn, koropax ronnact t nx ncex nannenron n ncex
ncnxnuecknx orknonenn. Kpome roro, nasnanne ro nnn nno ]opmt ncnxorepannn eme nnuero
ne ronopnr nam o cnenn]nuecknx meroax paort n xoe camo ncnxorepannn.
B ncnxorepanenrnuecko npakrnke peko kora yaercx crporo cneonart npenncannxm roro
nnn nnoro nanpannennx. Ontrnt npakrnk snaer o orpannuennocrn n konnennnn, n meroon roro
nanpannennx, koropoe on npecrannxer. Bpemx or npemenn on nnocnr n cno
ncnxorepanenrnueckn penepryap uyxte ero mkone +nemenrt, urot trt n cocroxnnn
coornercrnonart rem rpeonannxm, koropte npexnnxer emy npakrnka. Ho cnonom "npakrnka"
mt nonnmaem n anno paore cneymmee: nannenr, onaammn kak ocronncrnamn, rak n
neocrarkamn, naxoxmncx n cnenn]nuecknx xnsnenntx ocroxrentcrnax, okasanmnct n ocoo
nponemno cnryannn, oparnncx sa ncnxorepanenrnuecko noepxko n renept nonneuen n
onpeenennte nnunte n enncrnennte n cnoem poe ncnxorepanenrnueckne ornomennx.
Hoxany, n nmo ncnxorepanenrnuecko npakrnke na ene nmeer mecro nnmpannsm
meroon, a reopnx, koropo pykonocrnyercx ncnxorepanenr, +knekrnueckax, rak kak n
noncenenno ncnxorepanenrnuecko paore npnxonrcx emoncrpnponart rnkocrt mtmnennx n
tcrpory peaknnn, a ne opnenrnponartcx na re nnn nnte crporne konnennnn. Ho+romy n
npakrnuecko paore ne onpanant uepecuyp yskne reopernueckne n meronueckne pamkn.
Ckasannoe ne osnauaer, uro mt orpnnarentno ornocnmcx k romy, uro nsyuaercx n xoe
npo]eccnonantno nororonkn ncnxorepanenron pasnnuntmn mkonamn ncnxorepannn. uerkoe
nsnoxenne konnennn n nororonka, ocymecrnnxemax c yuerom rpannn, ouent naxnt nx
]opmnponannx monotx ncnxorepanenron. Takax nororonka, uacro ocymecrnnxemax nmtmn c
rpomknmn nmenamn, nosnonxer yymnm ncnxorepanenram nporn nponecc nenrn]nkannn n
ycranonnrt cnom (nepnym) ncnxorepanenrnueckym nenrnunocrt. Kak pesyntrar nnrentnoro
nponecca cospenannx n operennx ontra moxno, noxany, npecrannrt ncnxorepanenrnueckym
nosnnnm +knekrnka. Takoe nonoxenne yer coxpanxrtcx no kpane mepe o rex nop, noka
+knekrnnnsm ne npenparnrcx n rpannnonnym "mkony". Tem ne menee, cunraem neoxonmtm
nokasart monotm ncnxorepanenram, kak n ecrnnrentnocrn ntrnxnr ncnxorepanenrnueckax
npakrnka nx ontrntx konner, koropax npenmymecrnenno okastnaercx +knekrnuecko.
Hpenarax HO-repannm, mt ne nmeem namepennx ocnonart nonym "mkony" nnn "yuenne", nx
yxe ocrarouno. Ham samtcen nokasart ocnonnte cocrannxmmne +nemenrt
ncnxorepanenrnuecko npakrnkn n npoemoncrpnponart nosmoxnocrn nparmarnueckoro n
nemanonnoro pemennx nosnnkammnx n ee xoe nponem.
2.1.2. Hpae+amuuecru +ruermuuus+
3knekrnueckn noxo ne osnauaer nponsnontnoro, nnmennoro pe]nekcnn npnmenennx
ncnxorepanenrnuecknx meroon, npn nonnom nrnopnponannn nx reopernuecknx ocnon nnn
npenepexennn k "]nnoco]nn" noneennx n npnnxrnx pemenn. Touno rak xe ne moxer trt
pasymno ncnxorepannx, ecnn n ee ocnone ne nexar onpeenennte npecrannennx o uenoneke.
Ocnonnax (anrpononornueckax) nex, nexamax n ocnone namero noxoa, saknmuaercx n rom,
uro kaxt uenonek ntcrynaer kak nenocrnoe cymecrno n onpeenennom connantnom n
+konornueckom konrekcre, a rakxe kak cymecrno akrnnnoe, c nenenanpannenntm noneennem,
naxoxmeecx n nocroxnnom nsanmoecrnnn co cnonm npnpontm n connantntm okpyxennem.
B +knekrnnnsme moxno ntennrt na ocnonntx nanpannennx.
Hpae+amu:ecru or.ermuus+. 3ect ornepramrcx npnsnannte reopnn c nx nperensnxmn na
ncknmunrentnocrt. Baxnemnm kpnrepnem ntopa n npnmenennx ncnxorepanenrnuecknx meroon
ntcrynamr nx nontsa n nosmoxnocrt npnmenennx n konkperntx cnryannxx.
Teopemu:ecru or.ermuus+. B pamkax +roro nanpannennx npenpnnnmaercx nontrka (n
ncnxorepannn o cnx ne ynenuanmaxcx ycnexom) c]opmynnponart cnoero poa merareopnm,
naxoxmym mnpokoe npnmenenne.
Hama konnennnx cronr nnxe k nparmarnueckomy +knekrnnnsmy, no n ro xe npemx ee
anropam npncymn oennnrentnte ycrpemnennx. Hopono o +rom noer peut n cneymme
rnane.
ocrono ynnnennx, uro c reuennem npemenn nonxrne "+knekrnueckn" npnopeno
nerarnnnoe snauenne. Hcropnkam naykn cronno t nponecrn nccneonannx n ntxnnrt npnunnt
+roro ocroxrentcrna. Hepnonauantno +knekrnkom nastnann uenoneka, ne xenanmero
npncoennnrtcx k ro nnn nno mkone, nockontky on oruernnno nnen ee orpannuennocrt.
3knekrnk tn nesanncnm n yxonnom nnane. Hs +roro ntrekaer, uro on nocroxnno onxen tn
crpemnrtcx k nnrerpannn pasnnuntx moene mtmnennx.
Ha npakrnke nparmarnueckn +knekrnnnsm saknmuaercx n rom, uro nx pemennx kako-nno
nponemt mt opamaemcx k pasnnuntm reopnxm n ncnontsyem pasnnunte npnemt. Inannoe npn
+rom ocrnut cornacnx c nannenrom n nonpoce ntopa +]]ekrnnno crparernn pemennx
nponemt, c koropo on cranknnaercx, n narn yonnernopxmmne ero nyrn ocrnxennx nene,
koropte on nepe coo crannr.
2.2. Hcnxo1epannn xax pemenne npoueu 2.2.1. Hapaoue+a peueuua npoue+
Anropt nacroxmero yuennka ncnontsymr +knekrnueckn noxo. 3ro npenonaraer, uro mt
n onpeenenno crenenn "essacrenunno" ncnontsyem ncnxorepanenrnueckne nncrpymenrt,
koropte n pesyntrare onenkn cnryannn npecrannxmrcx nam nanonee noxoxmnmn nx
ocrnxennx nameuenno nenn. Yuennk coepxnr npnnnnnt oropa nannenron, moent nponecca
ncnxorepannn n onncanne meroon npnnxrnx pemenn. Bce +ro mt nastnaem ncnomorarentntmn
cpecrnamn. B yueno-nakrnuecko moenn "oyuennx, ocnontnammerocx na nponemax"
("problem based learning"), npenoxenno Fappoys (Barrows, 1986), cymecrnyer nonxrne
"nponemnte xmnkn" ("problem boxes"). "Hponemnt xmnk" +ro komnnekr pasnnuntx
ncnomorarentntx cpecrn, npeocrannxemtx oyuaemomy nx pemennx nponemt.
Yuenoe sanxrne n +ro moenn oyuennx naunnaercx c nocranonkn nponemt. 3arem
nponema anannsnpyercx mar sa marom n n konne konnon c nomomtm camtx pasnnuntx meroon
naxonrcx ee pemenne. "Hponemnte xmnkn" moryr trt ncnontsonant kak npn anannse nponem,
rak n npn nx pemennn; nx moxno cpannnrt co cnoero poa "nnnoreko". H nama konnennnx HO-
repannn npeycmarpnnaer ncnontsonanne raknx "xmnkon" (cm. rn. 8). Mnorne ns npenaraemtx
namn meroon nosnnknn n pesyntrare cncremarnueckn npononnmerocx n nocnenne rot noncka
roro omero, uro npncyrcrnyer n pasnnuntx nanpannennxx ncnxorepannn (cm., nanpnmep,
Iap]nn, 1990; Ion]pn n Ca]pan (GoldIritd, SaIran), 1987, Hernont (Petzold), 1984, 1988). B
npnnnnne, ckasannoe ornocnrcx ko ncem npecrannenntm n rn. 8 meroam, koropte n pasno mepe
n uacrnuno no pasnnuntmn nasnannxmn naxoxr npnmenenne n pasnnuntx
ncnxorepanenrnuecknx mkonax.
Hpenonoxenne, cornacno koropomy ncnxorepanenrnueckoe pemenne nponemno cnryannn
nosmoxno c nomomtm unorouncuennmx n pannonennmx cpe(c1n, nosnonxer npenoxnrt
omnpnt naop meroon.
O nosnrnnnom nnnxnnn rak nastnaemtx nesanncnmtx or ro nnn nno mkont nnn
"necnenn]nuecknx ]akropon nosecrnnx" cnnerentcrnyer, kpome roro, ro ocroxrentcrno, uro
nannenrt, kak npannno, ronopx o ycnexe ncnxorepannn, npnnoxr onn n re xe npnunnt, nne
sanncnmocrn or roro, k kako "mkone" ornocnrcx nx ncnxorepanenr (Tekcrop (Textor), 1990).
Onnm ns raknx "necnenn]nuecknx ]akropon" npecrannxercx ntpaxennax nanpannennocrt
ncnxorepannn na pemenne konkperno nponemt. 3ro ne rontko npenonaraer crpykrypnponanne
ncnxorepanenrnueckoro nponecca, no n nosnonxer ocymecrnnrt ncnxorepannm sa koporkn cpok.
Mt moxem c]opmynnponart nent name konnennnn cneymmnm opasom:
Hcnxorepannx nanpannena n nepnym ouepet na yuyumenne cnoconoc1n nannen1a pema1t
cnon npoueum. 3ro onxno nosnonnrt emy crart n konne ncnxorepannn cnonm cocrnenntm
ncnxorepanenrom.
unnep (Fiedler, 1981) ronopnr n +ro cnxsn: "Hent ncnxorepannn camonomomt". B
rymanncrnuecknx nanpannennxx ncnxorepannn ynorpenxmrcx nmemmne rakoe xe snauenne
repmnnt "camoperynxnnx" n "camoakryannsannx".
Hpnsnanne roro ]akra, uro nannenr cam cnocoen pemart cnon nponemt, nneuer sa coo
onpeenennte nocnecrnnx. Ono ns nnx saknmuaercx n rom, uro mt orkastnaemcx or nontrok
nepecrpykrypnponannx nnunocrn nannenra n ero "ncnenennx".
Kak no connantntm, rak n no ncnxonornuecknm npnunnam nenosmoxno cnecrn nosecrnne
na nannenra rontko k ncnxorepannn.
Hpannntnee, no namemy mnennm, ronopnrt o nsmenennn opasa xnsnn nnnnna n ycnonnxx
konkperno xnsnenno cnryannn c yuerom ncex ero nnnnnyantntx ocoennocre, a ne o
ncnenennn ontnoro. Ho+romy mt tnaem yonnernopent, kora nmeer mecro rak nastnaemt
"uacrnunt ycnex" ycnex n ntpanno nponemno onacrn. Tako "uacrnunt ycnex"
nosnonxer naexrtcx, uro co npemenem noonte nsmenennx nponsoyr n n pyrnx onacrxx.
3akon ome reopnn cncrem rnacnr, nsmenennx n ono onacrn kako-nno cncremt
cnococrnymr nepememennxm no nce cncreme n rem camtm nsmenennxm n ne (enn, Iynnmxn
(Dell, Goo-lishian), 1981). Ionopx nparmarnuecknm xstkom, nannenra cneyer kak moxno ckopee
nnont cenart cnocontm xnrt es ncnxorepanenrnuecko nomomn, koropax saknmuaercx n
ycrpanennn "saxnmon" n onpeenenntx onacrxx cncremt nnn n ynyumennn crpykrypt cncremt,
uro nosnonxer naexrtcx na camooprannsannm nce cncremt.
2.2.2. Hpouecc peueuua npoue+m
Hponemnt noxo eper cnoe nauano n ncnxonornn mtmnennx (cm., nanpnmep, epnep
(Doerner), 1979). Hpncym on n nono "kornnrnnno nayke" ("cognitive science"), re ntpaxaercx, n
uacrnocrn, n paspaorke komntmrepntx nporpamm.
Ocuoeuo nocmv.am nooxooa, npeo.aeae+oeo roeuumueuo ncuxo.oeue, saknmuaercx n
cneymmem, nosnnknonenne (n nsmenenne) kornnrnnntx crpykryp ocymecrnnxercx n pesyntrare
konkpernoro noneennx nnn ecrnn n ero/nx nocnecrnnn nx nnnnna n ero okpyxennx.
Cornacno Hnaxe (1976), nepenoc ornomenn nnnnn-okpyxenne n kornnrnnnte crpykrypt
npecrannxer coo ne naccnnnoe konnponanne, a akrnnnt nponecc cosnannx. Ero pesyntrarom
tnamr kornnrnnnte n +monnonantnte cxemt, n koroptx n konnenrpnponanno n oomenno
]opme npecrannen npemecrnonanmn ontr. 3rn cxemt moxno cunrart marpnnamn, c nomomtm
koroptx nponepxmrcx rekymne nnant noneennx, a sarem canknnonnpyercx nx ocymecrnnenne.
3opont uenonek nsmenxer cnon cxemt no xoy ena n raknm opasom npncnocannnaercx k
nsmenennxm n cnoem okpyxennn.
Hnaue ocronr eno c nenpornkamn. Henpornk crporo npnepxnnaercx "craptx" cxem n
nocroxnno ntraercx nepenecrn kora-ro onpoonannym cxemy noneennx n nonte cnryannn.
Okpyxenne, onako, ne cornamaercx coornercrnonart npecrannennxm n cxemam nenpornka.
Ho+romy nnnnny neoxonmo cocrnennte cxemt rnko npncnocannnart k nontm cnryannxm.
Ipane (Grawe, 1987), utx konnennnx recno cnxsana c yuennem Hnaxe, onpeenxer ncnxorepannm
kak "crnmynnponanne pasnnrnx cxem". Ero nonnmanne ncnxorepanenrnueckoro nponecca ouent
nnsko namemy. Emy npncym nnrerparnnnt noxo, ntxo sa pamkn ono kako-nno mkont
(Ipane, 1988).
B reuenne cnoe xnsnn nmn, cranknnaxct c pasnnuntmn cnryannxmn, cotrnxmn n pyrnmn
nmtmn, ]opmnpymr nnyrpennmm moent okpyxennx. Ona n snaunrentno mepe cocronr ns
copannx "npannn" +]]ekrnnntx ecrnn n uacro nonropxmmnxcx nponemntx cnryannxx
ornomenn nnnnn-okpyxenne.
B pesyntrare nmn moryr, kak npannno, onontno xopomo perynnponart cnon ornomennx c
okpyxennem. Onako rakoe nponcxonr ne ncera. 3]]ekrnnnt npexe cnoco pemennx
nponem n nono n nnaue crpykrypnponanno cnryannn uacro okastnamrcx nenoxoxmnm. H nce
xe uenonek n nontx cnryannxx ynopno crapaercx npnmenxrt crapte cnocot pemennx nponem. B
ncnxoanannse rakoe noneenne nastnaercx "nanxsunntm noneennem". Bannannk (Watzlawick)
ronopnr n +ro cnxsn o "nce rom xe camom" n o "camom +]]ekrnnnom cnocoe norepnert
karacrpo]y":
"Ho npnunnam, koropte noka eme neocrarouno xopomo nsyuent, uenonek, rak xe kak n
xnnornoe, cknonen paccmarpnnart cnocot onrnmantno aanrannn kak neuro, pas n nancera
saannoe n ne nonexamee nepecmorpy. 3ro nannnoe onymenne enaer nac cnentmn n
ornomennn roro ]akra, uro nekora onrnmantnte crepeornnt nmemr otknonenne co npemenem
nce ontme n ontme npenpamartcx n anaxponnsmt. Ononpemenno ono memaer nam ynnert
kakne-ro pyrne nnonne peantnte, ocymecrnnmte, a nosmoxno n onee +]]ekrnnnte pemennx,
koropte ne rontko orkptnamrcx nepe namn ceuac, no tnn n pantme. Taknm opasom, nonax
cnenora neer k nonomy pesyntrary. Bo-nepntx, ona enaer nce onee n onee ecnonesntm
nspannte nekora pemennx n nce onee n onee esnaexno omym cnryannm. Bo-nroptx,
nospacrammee omymenne nckom]opra nkyne c nenokonenmo yexennocrtm, uro na cnere
cymecrnyer rontko oouo-eouucmeeuuoe pemenne, ocrannxer nepe namn rontko onn-
enncrnennt ntxo ns nonoxennx c ynoenno, c yrpoenno +neprne npoonxart n rom xe
yxe. H uem craparentnee nt npoonxaere n rom xe yxe, rem rnyxe norpyxaerect n rpxcnny nce
roro xe camoro necuacrtx"*.
B name konnennnn nponemno-opnenrnponanno ncnxorepannn mt rakxe cknonxemcx k
romy, o uem Bannannk ronopnr sect c nerko nponne. Peut ner o rom, urot ocnanrt nnn
napymnrt "crapte" +monnonantnte n kornnrnnnte crpykrypt (koropte ncera norennnantno
xnnxmrcx rakxe noneenuecknmn crpykrypamn) n rem camtm nponoxnrt nyrt k rnopuecknm
pemennxm. B ornnune or kornnrnnno repannn (Xo]]man (HoIIman), 1979), n koropo ocnanenne
craptx crpykryp ocymecrnnxercx ncknmunrentno nyrem "kornnrnnnoro nepecrpykrypnponannx",
mt npeycmarpnnaem ncnontsonanne c +ro nentm mnorouncnenntx n pasnoopasntx, n rom
uncne n nenepantntx, meroon n npnemon (cm. rn. 8).
Hpenoxennax epnepom (Doemer, 1979) rnnonornx cnocoon pemennx nponem nomoraer
pacnosnart crpykrypnte npnsnakn +roro nponecca,
epnep npenaraer rakym knaccn]nkannm cnxsanntx c nponemamn crpykrypntx npnsnakon,
koropax npecrannxercx noxoxme ' nx cosannx konnennnn ncnxorepanenrnuecknx nponeccon,
n npnnonr pasnnune mexy +nncremnuecko n +npncrnuecko crpykrypamn**.
3nnc1eunuecxan c1pyx1ypa npecrannxer coo, rak ckasart, penepryap snann uenoneka,
xnnxercx nx nero nocnrenem nn]opmannn nnn cnyxnr ero ankom anntx. 3ect coepxnrcx
orner na nonpoc uTO?
Ona ocrannxer nn]opmannm o cocroxnnn en n onacrn peantnoro. B ncnxorepannn mt
nocroxnno n pasnnuntmn-cnocoamn opamaemcx k +nncremnuecko crpykrype snannx nannenra,
ocoenno rora, kora coomaem nn]opmannm, nosnonxmmym emy ynnert cnom nponemy n
nonom cnere, a rakxe rora, kora mt npenaraem emy ontrntm nyrem ynyumnrt snanne
ocroxrentcrn, cnococrnymmnx nosnnknonennm nponemt. 3ro moxer trt, nanpnmep, cnyua,
kora mt pekomenyem nannenrke c ynnmnuecknmn napymennxmn necrn nennnk, n koropom ona
sannctnaer, uro n kora
-----------------------------------
*H. Ba.aeur. Kak crart necuacrntm es nocroponne nomomn. M., 1990., c. 19.
**0r rpeueckoro "+nncremoc" snauenne. Hpu+. nepeeoo:ura.
----------------------------------
ecr. Tem camtm mt paccunrtnaem oocrpnrt ee nocnpnxrne nopoxammnx cnmnromt
]akropon. 3ra nannenrka moxer, nanpnmep, onapyxnrt, uro xenanne ecrt oxnartnaer ee ncera n
ro npemx, kora ona pasouapontnaercx n pyrnx nmxx. Kak cnecrnne, ona moxer no-nonomy
oprannsonart mnp cnonx cyekrnnntx nepexnnann n ro nnn nno orpannuenno nponemno
onacrn.
Onako ono nnmt +nncremnuecko crpykrypt neocrarouno nx ocymecrnnennx ckontko-
nnyt cnoxno exrentnocrn. Mt snaem +ro ns cocrnennoro ontra: nx pemennx nponem,
cnxsanntx c nsanmoecrnnem c okpyxennem, neocrarouno nnmt mnoro snart. Heoxonmt,
kpome roro, nnant ecrnn. Bor sect n ncrynaer n nrpy +npncrnueckax crpykrypa.
3npnc1nuecxan c1pyx1ypa +ro cnoero poa xpanxmaxcx n name ronone nnnoreka. B
ne nmemrcx nnant, merot mtmnennx n crparernn noneennx, c nomomtm koroptx moxno
narn nnn cosart cnocot pemennx nponemntx cnryann. 3ect coepxnrcx orner na nonpoc:
KAK?
Her nnkaknx comnenn n rom, uro n ncnxorepannn mt nmeem eno npenmymecrnenno c
+npncrnuecko crpykrypo. Hcnontsyx rexnnueckne repmnnt, moxno npenoxnrt rakoe
onpeenenne +npncrnuecknx meroon ("+npncrnk"): onn kak moxno rounee ycranannnnamr, kakne
onepannn cneyer ocymecrnnxrt n n kako nocneonarentnocrn. B +rom cmtcne moxno ronopnrt
o +npncrnuecko crpykrype kak o c1pa1ernn pemennn npoueu. Kora ona ns namnx
nannenrok cnpamnnaer, uro e enart c oxnartnammnm ee uyncrnom arpeccnn, mt moxem
ornernrt, nanpnmep, rak: "Hcnontsyx npnnonmte Bamn konkpernte npnmept, mt yem nmecre c
Bamn crapartcx nonxrt ]ynknnm +roro uyncrna. B pesyntrare mt conmecrno paspaoraem
crparernm, koropax acr nosmoxnocrt nnn aeknarno ntpaxart arpeccnnnte uyncrna, nnn
+]]ekrnnno cnpannxrtcx c kpnrnuecknmn cnryannxmn".
2.2.3. Cmyneuuamaa +ooeuo
nx crpykrypnponannx ncnxorepanenrnueckoro nponecca mt npenaraem nontsonartcx
crynenuaro moentm (cm. pas. 2.5. n rn. 5). Ona npenasnauena nx onpeenennx n xoe
npakrnuecko paort nnn nororonkn cnennanncron nene konnennnn kparkocpouno
ncnxorepannn.
(1) Hponema Omax opnenrannx Onncanne nponemt Ananns nponemt
(2) Hent Ananns nene Btop nenn Hnannponanne nsmenenn
(3) Hepenoc
Honeenueckn +kcnepnmenr. Onenka noneennx. Oecneuenne nepenoca.
Camo coo pasymeercx, uro rakax crynenuarax moent nponecca pemennx nponemt moxer
trt npecrannena nnmt n neantno-rnnnuno ]opme. B cnoxno xnsnenno n
ncnxorepanenrnuecko cnryannxx pemenne ro nnn nno nponemt yer nporekart ne cront
nocneonarentno n rnako. B noncenenno npakrnke npemx npoxoxennx orentntx ]as yer
pasnnuntm, n uacro okaxercx nenosmoxntm nponecrn uerkne rpannnt mexy orentntmn
]asamn.
Cenaem eme ono yrounenne, nponecct pemennx nponem nnkora ne nporekamr y nme
anropnrmnueckn. pyrnmn cnonamn, onn ne nyr no kaknm-nno nornuecknm nnn sapanee
npennnmtm cxemam.
Mt, ncnxorepanenrt, ne moxem "nporpammnponart" nnn n coornercrnnn c nnanom
"ocymecrnnxrt" kakne-nno nsmenennx n namnx nannenrax.
3ro nonoxenne npecrannxercx nam ocoenno naxntm, nockontky konnennnx,
opnenrnponannax na napanrmy pemennx nponem, moxer trt omnouno nocnpnnxra kak
erepmnnncrckax. Hamnoro ontme nepoxrnocrt roro, uro ncnxorepanenrnueckoe nosecrnne
npnneer kornnrnnno-+monnonantnte cncremt n neycrounnoe cocroxnne. Onako nosnnkmax n
pesyntrare rakoro nosecrnnx neycrounnocrt cosaer xopomne npenoctnkn nx ntopa nontx
nyre antnemero nnxennx. Ocymecrnnxrt nnn konrponnponart +ror nponecc nsnne ne cneyer,
nnaue npnmnoct t npnmenxrt merot "npomtnkn mosron".
Fyyun ncnxorepanenramn, mt onxnt ncera rmarentno nsnemnnart nosmoxnte
nocnecrnnx ncnxorepanenrnuecknx nosecrnn. Hnora nx +]]ekr tnaer onee cnntntm n ne
raknm, na kako paccunrtnann mt n nannenr. Ho yrnepxennm Ipane, ncnxorepannx xnnxercx
"ncero nnmt" crnmynxnne pasnnrnx cxem. Kora e +ro yaercx, r. e. kora ona ntstnaer
nnxenne n onenenentx crpykrypax, ro moxno ckasart, uro camoe rnannoe yxe cenano.
2.3. Hn1erpannonnme acnex1m
Kpnrnkn +knekrnueckoro noxoa n ncnxorepannn ne moryr renept onnnxrt ero n
nenayunocrn. 3knekrnueckax konnennnx ncnxorepanenrnueckoro mtmnennx n ecrnnx n name
npemx coornercrnyer ncem kpnrepnxm "nayunocrn". Ho+romy conpemennt +knekrnnnsm, n rom
uncne moent HO-repannn, moxer trt nknmuen n nnrerparnnnym oennennym konnennnm
ncnxorepannn.
2.3.1. 0yuruuouauouaa +ooeuo
ncuxomepaneemuuecroeo npouecca
Ocymecrnnxx cno noxo, mt nepnonauantno opnenrnponannct na ]ynknnonantnym moent
ncnxorepannn, koropax tna cosana na ocnonannn osopa kpnrnuecknx nccneonann n
oennxna n cee cymecrnennte +nemenrt ncnxorepanenrnueckoro nponecca. Peut ner o
"Genetic Model Psychotherapy" ("Hopoxamme moenn ncnxorepannn") Opnnnckoro n Xonapa
(Orlinsky, Howard) meramoenn, npnmennmo, kak +ro tno nokasano neanno, ko ncem ]opmam
ncnxorepannn nne sanncnmocrn or nx opnenrnponannocrn na ry nnn nnym mkony.
Ha pnc. 1 nokasano, nackontko cnoxntm komnnekcntm nponeccom xnnxercx ncnxorepannx.
Hokasano rakxe, uro ona npoxonr n cnoxnom, komnnekcnom konrekcre. B ro xe camoe npemx
moxno samernrt, uro npn ncem mnoroopasnn nponcxoxmero n xoe ncnxorepannn nekoropte ee
+nemenrt n nx couerannx nmemr ocnonononarammee snauenne. Orcma moxno ntnecrn
konkpernte +npncrnueckne npannna ecrnn. Hnxe mt paccmorpnm naxnemne ns +rnx
+nemenron cncremt.
2.3.2. 3ue+eumm ncuxomepanuu
Hcuxomepaneemu:ecru roumparm nknmuaer ]opmantnte cornamennx n oxnannx,
kacammnecx ycnonn paort n xoe ncnxorepannn. Cymecrnennoe nnnxnne na nero okastnamr
omecrnennte nopmt, onpeenxmmne, kak na uenoneka onxnt necrn cex no ornomennm pyr k
pyry n rakom konrekcre. Peut ner npexe ncero o onpeenennn ncnxorepanenrnueckoro
ornomennx kak paouero. Tem camtm onpeenxmrcx n pasrpannunnamrcx pasnnunte ponente
acnekrt nannenra n ncnxorepanenra. Hcnxorepanenrnueckn konrpakr nknmuaer rakxe ycnonnx
onnart, cnxsannte c ocoennocrxmn cncremt spanooxpanennx n anno crpane (onnary moxer
nponsnonrt cam nannenr ns cnonx cpecrn nnn rocyapcrnennte oprant, yupexennx
crpaxonannx n r..).
Hcuxomepaneemu:ecrue +eponpumu nknmuamr n cex nosecrnnx, ocymecrnnxemte
ncnxorepanenrom nx pemennx nponemt nannenra.
Fontmnncrno mkon ncnxorepannn, anax cee xapakrepncrnky, ronopxr o onpeenenno
rexnnke nnn naope rexnnk. Ha onee ntcokom yponne acrpaknnn peut ner o rom, kakne ]opmt
nmemarentcrna npnmenxmrcx npenmymecrnenno: nepantnte nnn nenepantnte. Baxna rakxe
nnrepnperannx, anaemax ncnxnueckomy pasnnrnm nnn napymennm n xoe nponecca n nx
nnnxnnxm na renepemnne ncnxnueckne cocroxnnx. K onnm ns naxnemnx pesyntraron
nccneonann ncnxorepannn moxno ornecrn ntxnnenne rak nastnaemtx "necnenn]nuecknx"
]akropon. Hepeko onn okastnamrcx onee naxntmn, uem cnenn]nueckne nnn rexnnueckne
]akropt.
Hcuxomepaneemu:ecrue omuoueuu ntcrynamr n ncnxorepanenrnueckom nponecce n
kauecrne camoro rnannoro ns ocnonntx ]akropon. Peut sect ner ncknmunrentno o xauec1ne
ornomenn mexy nannenrom n ncnxorepanenrom. Onn moryr npoxnnxrtcx n cnoero poa
sannrepeconannocrn na nnunocrnom yponne, n "nacrpoke na ony nonny" nnn n +mnarnueckom
pesonance oonx naprnepon. uacro npnmenxercx rakxe ntpaxenne "necymne nomomt
repanenrnueckne ornomennx" (Hmopckn, 1985). Tak oosnauamr npexe ncero armoc]epy
npnnxrnx n nonnmannx, kauecrno ornomenn, koropte xnnxmrcx pesyntrarom ne rontko kako-ro
ocoo oapennocrn n c]epe omennx nnn ocooro cuacrnnnoro creuennx ocroxrentcrn, no n n
onpeenenno crenenn manept epxart cex, koropo moxno nayunrtcx.
B rako armoc]epe moryr nponnerart orkptrocrt n onepne, uro n cnom ouepet xnnxercx
npenoctnko antneme ncnxorepanenrnuecko paort. Bkona Kapna Poxepca crannr +ror
acnekr ncnxorepanenrnueckoro nponecca n nenrp cnoe konnennnn.
Pea.usau ncuxomepanuu. 3rnm repmnnom mt oosnauaem ro, uro tnaer pesyntrarom
konrpakra, ornomenn n cnenn]nuecknx meponpnxrn n ncnxorepannn, ocymecrnnxmtx n xoe
nponecca neuennx. 3ro naxnemn acnekr nosecrnnx ncnxorepannn. Mt nmeem n nny npexe
ncero nanmaemte n xoe ncnxorepanenrnuecko ceccnn nsmenennx n noneennn, yexennxx n
+monnonantntx peaknnxx nannenra. Ho nnm ncnxorepanenr moxer cynrt o rom, uro ceuac
nponcxonr n xoe ncnxorepanenrnueckoro nponecca. Onako +rn peaknnn nannenra eme mano
ronopxr o rom, yyr nn nanmaemte nsmenennx npoxnnxrtcx n n noncenenno xnsnn, n ecnn
a, ro kaknmn onn yyr kparkonpemenntmn nnn xe nnrentntmn n ycrounntmn.
Hamy konnennnm ncnxorepannn moxno ynxsart co cxemo Opnnnckoro n Xonapa,
nockontky oe moenn orpaxamr crpemnenne k uerkomy, xcnomy nonnmannm roro, uro nponcxonr
n xoe ncnxorepanenrnueckoro nponecca. Ckasannoe ntme n HO-repannn ornocnrcx ne rontko k
ncnxorepanenry, no n k nannenry, koropt rpakryercx kak pannonpannt naprnep.
2.3.3. 1eopemuuecrue ycuoeua uumeepamueuoeo nooxooa
Kaknm kpnrepnxm onxna coornercrnonart "nnrerpannx" n ncnxorepanenrnueckom mtmnennn
n opase ecrnn, urot moxno tno ronopnrt o camocroxrentno reopnn? Ho +romy nonpocy n
nocnenee npemx ntckastnannct Ferman (Beitman), Ion]pn n Yourn (GolIried, Wachtel),
Hopkpocc (Norcross, 1986) n Mapep (Mahrer). Tak, Mapep npenoxnn nonnt cnncok rpeonann,
koroptm onxen coornercrnonart kaxt nnrerparnnnt noxo. Hnxe npnnoxrcx naxnemne
ns +rnx kpnrepnen (n ckokax nomepa rnan +roro yuennka HO-repannn, n koroptx coepxnrcx
marepnan, ornocxmncx k annomy kpnrepnm). Hnrerparnnnax reopnx, cornacno Mapepy, nmeer
onpeenennym rouky spennx no cneymmnm nonpocam:
Kaxon "ua1epnau", nouyuaeumn o1 xunen1a, cue(ye1 cun1a1t nouesnmu n nuemmnu
o1nomenne x (euy n xax coo1ne1c1nenno nouyua1t +1o1 ua1epnau - ny1eu onpoca nun (euan
coo1ne1c1nymmne nmno(m.
HO-repannx coornercrnyer +romy rpeonannm. Hosxe mt paccmorpnm, kak n conmecrno
paore c nannenrom ncnxorepanenr nonyuaer rako "marepnan" (rn. 5).
Kax cuyma1t n naum(a1t. Kaxomy nny ncnxorepannn npncym cno cocrnennt cnoco
cnymannx n nanmennx, uro coornercrnyer omemy sakony nocnpnxrnx, cornacno koropomy mt
nocnpnnnmaem npenmymecrnenno ro, uro namepent nocnpnnnmart. Ho+romy cneyer yrounnrt
mornnannonnte npenoctnkn nanmennx n cnymannx.
O rom, kak +ro enaercx n HO-repannn, mt nontrannct pacckasart n rnane, nocnxmenno
reopnn (rn. 2).
O nsmxe nannen1a n ncnxo1epannn. Otuno ncnontsyercx cnennantnt xstk, coepxamn
cnenn]nueckym repmnnonornm. On onxen onnctnart na ntcokom yponne acrpaknnn rakxe
naxnemne nenn ncnxorepannn. Kpome roro, na coornercrnymmem xstke onxnt trt
c]opmynnponant nyrn n cpecrna ocrnxennx +rnx nene. B HO-repannn mt crapaemcx,
nackontko +ro nosmoxno, nserart acrpakrnoro xstka, ocrynnoro nnmt nocnxmenntm. Tam, re
neoxonm ntcokn yponent acrpaknnn, mt crapaemcx ronopnrt xstkom, nonxrntm kaxomy.
Bet HO-repannx npenasnauena npexe ncero nx "pxontx" npakrnkon, n yuennk nx nnx
onxen trt nerknm n ocrynntm. Kpome roro, nama konnennnx ncnxorepannn onxna trt
nonxrno n nannenram.
Hponemt nsanmononnmannx, cymecrnymmne npn konrakrax pasnnuntx mkon ncnxorepannn,
tnamr nopoxent cnnmkom ntcoknm yponnem acrparnponannx. Hamnm nannenram, kak
npannno, cnennantnt xstk nenonxren. Ho+romy mt nocneonarentno crpemnmcx k npocrore n
xcnocrn xstka HO-repannn, ocoenno n rex cnyuaxx, kora aem namnm nannenram reopernueckne
pasxcnennx. Hcnontsonanne nonxrnoro nannenry xstka paccmarpnnaercx n pasene
"Cyekrnnnax reopnx onesnn" (pas. 2.4.).
O neunx ncnxo1epannn. Ocnonnax nent HO-repannn saknmuaercx n rom, urot nannenr
open cnoconocrt no nosmoxnocrn camocroxrentno pemnrt cnom nponemy. nx ocrnxennx
+ro nenn ncnontsymrcx camte pasnnunte crparernn, nknmuammne, nanpnmep, orpannuenne
cpokon ncnxorepannn, a rakxe npnnxrne ncnxorepanenrom cyekrnnno roukn spennx nannenra
npn ]opmynnponke nponemt. Kpome roro, npeycmorpen no+rannt nnan, re orneeno naxnoe
mecro anannsy n onpeenennm nponemt, npnuem +rn nonpoct n xoe ncnxorepannn ntnocxrcx na
nonecrky nx nnont n nnont. B pesyntrare cranonnrcx nosmoxntm nocroxnno yrounxrt n
npncnocannnart k nsmenxmmnmcx ycnonnxm cornaconannte c nannenrom nenn ncnxorepannn
(pas. 5.4).
O omnx c1pa1ernnx ncnxo1epannn. B nocneymmnx pasenax mt pacckaxem o rom, kak
]opmynnpymrcx, ocymecrnnxmrcx n onennnamrcx ncnxorepanenrnueckne crparernn. B
sanncnmocrn or ntpanno nenn nx pesyntrarom tnamr nsmenennx na camtx pasnnuntx yponnxx
nnunocrn nannenra.
O ycuonnnx, ocymec1nuennn n nocue(c1nnnx ncnxo1epanen1nuecxoro nos(enc1nnn.
Teopnx onxna oxcnxrt, kakne nocnecrnnx, npn kaknx ycnonnxx n y koro yer ntstnart ro
nnn nnoe ncnxorepanenrnueckoe nosecrnne. 3ro, pasymeercx, nanonee rpynontnonnnmoe
rpeonanne. Coornercrnymmax nponemarnka paccmarpnnaercx n rn. 6 n 7, re peut ner o
nokasannxx nx HO-repannn, a rakxe n rn. 7 n 8, nocnxmenntx meronke. Mt ncxonm ns roro,
uro npnmenxemte merot moryr nmert pasnnunte nocnecrnnx, a rakxe npnmenxrtcx n
pasnnuntx couerannxx, uro nosnonxer ycnnnrt nosecrnne, nanpannennoe na ocrnxenne
nocrannenno nenn c nomomtm onpeenenno crparernn ncnxorepannn.
Konnennnx ncnxorepannn, npnsnammax nnmpannsm meroon, nmeer n +rom ornomennn
cymecrnennte npenmymecrna nepe noxoamn, re ncnontsyercx onn kako-nnyt mero,
npeocrannxmmn ncnxorepanenry orpannuennt n uacro neocrarount apcenan cpecrn.
O npnnnnnax ncnxo1epanen1nuecxoro nos(enc1nnn. Cymecrnyer onpeenennax nepapxnx
npnnnnnon ncnxorepanenrnueckoro nosecrnnx n HO-repannn. Hopono o +rom ronopnrcx n rn.
47, no sect mt paccmorpnm merareopernueckn acnekr +ro nponemarnkn.
2.3.4. Cmvneuu ncuxomepaneemu:ecroeo eosoecmeu
uertpexcrynenuarax moent (pnc.2) onnctnaer crpykrypy ocymecrnnennx nponemno-
opnenrnponanno ncnxorepannn. Kaxax crynent, nsxrax n orentnocrn, neocrarouna nx
oecneuennx nosecrnnx "ncnxorepannn". Ho+romy, nanpnmep, ynpaxnennx nnrarentno
repannn moryr trt npnsnant "ncnxorepanne" nnmt n rom cnyuae, kora onn ntcrynamr kak
uacrt crparernuecko konnennnn, n pamkax koropo ocymecrnnxercx nnrerpannx meroon n
cpecrn. Hpnmenenne roro nnn nnoro meroa nne onpeenenno konnennnn ne xnnxercx
ncnxorepanne. C pyro cropont, kakax-nno crparernueckax konnennnx ncnxorepannn es
meronuecknx paspaorok n npakrnueckoro npnmenennx yer ncero nnmt cnekynxrnnno
reopne, koropax ne ntepxnr nponepkn npakrnko.
Hcnxorepanenrnueckax crparernx naop npannn (ne ncera nnonne konkperntx) opasa
ecrnn ncnxorepanenra. Ona nknmuaer nocranonky ome nenn ncnxorepannn n reopernueckym
konnennnm, koropax pasxcnxer nsanmocnxst mexy ncnxorepanenrnuecknmn ecrnnxmn n
nocrannenno nentm.
B ocnone konnennnn moxer nexart kakax-nno ]nnoco]cko-anrpononornueckax reopnx,
reopnx ncnxonornueckoro pasnnrnx nnn reopnx noneennx. uacro konnennnn ncnxorepannn
]opmnpymrcx rakxe no nnnxnnem connantntx, omecrnenno-nonnrnuecknx nnn pennrnosntx
cncrem mtmnennx n rpannn. B nmom cnyuae reopnx ncnxorepannn onxna trt nsnoxena
ocrarouno xcno.
Merot npecrannxmr coo couerannx nosecrnn. Onn ncnontsymrcx, kak +ro
npeycmorpeno crparernxmn, nx ocrnxennx nene ncnxorepannn nenenanpannennoro
nsmenennx nnn cosannx nontx +nemenron noneennx.
Merot konkpernte nyrn k nenn. Hm mt nocnxrnnn rnant 7 n 8, re nopono
paccmarpnnaercx nx ncnontsonanne n nosmoxnocrn nx couerannx.
Bosecrnnx (nnn nnrepnennnn) konkpernte ecrnnx nnn ntckastnannx ncnxorepanenra,
n koroptx merot naxoxr cnoe orpaxenne.
Bosecrnnx (nnrepnennnn) n ecrnnx, raknm opasom, naxoxrcx na onom yponne.
Bosecrnnx npecrannxmr coo npakrnueckoe ocymecrnnenne meroon, c]opmynnponanntx
ckopee n nne +npncrnuecknx nonoxenn. 3ro konkpernte ecrnnx nnn nenenanpannennte
ntckastnannx, npenasnauennte nx ocrnxennx cnenn]nueckoro nosecrnnx nnn peaknnn. Hs
ckasannoro o cnx nop cranonnrcx nonxrntm, uro nosecrnnx ncera moryr trt oocnonant n
oxcnent n cnere ro konnennnn, n pamkax koropo onn ocymecrnnxmrcx.
Eme antme n cnonx rpeonannxx ner Mapep. On ykastnaer, uro nmax reopnx
ncnxorepannn onxna coornercrnonart nexame n ee ocnone reopnn uenoneka. Mt, npncrynax k
paspaorke HO-repannn, ne nmenn uerko c]opmynnponanno "reopnn uenoneka". Onako
opamaxct k pas. 2.1.2, unrarent cmoxer cocrannrt npecrannenne o namem nonnmannn "reopnn
uenoneka".
Hcnxorepanenr n xoe omennx c nannenrom crpemnrcx k romy, urot conmecrno c nnm
c]opmynnponart nponemy, npenoxennym nannenrom k paccmorpennm. Baxnax nent HO-
repannn saknmuaercx, cneonarentno, n cosannn rakoro omero xstka, kaknm yyr onnctnartcx
nce nocneymmne ncnxorepanenrnueckne marn. 3ro ne onokparnax nponeypa, a nnnnx
noneennx, ocymecrnnxemax na nporxxennn ncero ncnxorepanenrnueckoro nponecca. Hent sect
cocronr n ocrnxennn nce onee xcnoro nonnmannx cnoxno nsanmocnxsn ocroxrentcrn, n
koropte yxonr cnonmn kopnxmn "nponema".
Mapep cunraer, uro neoxonmo oxcnxrt nponcxoxenne orentntx cocranntx uacre
nnrerpantno reopnn. On nonaraer, uro neocrarouno tno t ckasart, uro ncnxoanannrnueckne
+nemenrt oennxmrcx c +nemenramn remrantr-repannn nnn +nemenrt noneenuecko repannn c
kornnrnnntmn +nemenramn, n rak cosaercx neuro nonoe. Cneyer onee nopono pasxcnxrt,
kak rakax cnxst ocymecrnnxercx. B namem yuennke mt ocrarouno nopono pacckastnaem,
orkya sanmcrnymrcx re nnn nnte +nemenrt HO-repannn n kak onn moryr npnmenxrtcx. Inannoe
npn orope raknx +nemenron nonck ro "cyekrnnno ncrnnt", koropax ycranannnnaercx n
xoe nsanmoecrnnx ncnxorepanenra n nannenra, sanxrtx ntopom nenn ncnxorepannn.
Orcma cneyer, uro "nnno" nponemno-opnenrnponanno ncnxorepannn ne nocroxnno, ono
ntrnxnr nnaue n kaxom ns cnyuaen ee npnmenennx. Henosmoxno rakxe sapanee npeckasart xo
HO-repannn. Tem camtm mt xornm ckasart, uro "Kora-uro-Kak-nx uero" onxnt
ycranannnnartcx nx kaxoro konkpernoro cnyuax. 3ro ocroxrentcrno enaer, kasanoct t, namy
konnennnm ncnxorepannn yxsnnmo nx kpnrnkn, nockontky n onpeenennom cmtcne nenosmoxno
npeckasart n konrponnponart xo ncnxorepannn n konkpernom cnyuae. Mt, onako, ornecnnct
t k raknm ynpekam cnokono, nonnmax, uro rpeonannx kpnrnkon ntnonnnmt nnmt npn
ycnonnn, uro uenonek xnnxercx samknyro cncremo komntmrepa, a ne orkptro cncremo, xnntm
cymecrnom.
2.4. Hpoueua ruasaun nannen1a 2.4.1. Cyzermueuaa meopua ouesuu"
Pasnnune mexy mnornmn mkonamn ncnxorepannn cocronr, n uacrnocrn, n rom, kak onn nnxr
n onennnamr npnunnt cnmnromarnueckoro noneennx. Hmax ckontko-nnyt ceptesnax
crparernx ncnxorepanenrnueckoro nmemarentcrna saknmuaercx coornercrnenno n rom, urot
pasxcnnrt nannenry coornercrnymmne npnunnt. 3ro enaercx n naexe na ro, uro pesyntrarom
nono n aeknarno onenkn nponemnoro noneennx yer nonax kornnrnnnax opnenrannx,
koropax n konne konnon okaxer nonoxnrentnoe nnnxnne na noneenne annoro nnnnna. C rako
crparerne nmemarentcrna ncera tnaer cnxsana nontrka nsmenennx npnntuntx n
ononpemenno nc]ynknnonantntx ("nenpornuecknx") uepr nannenra n yxe coornercrnymme
reopnn ncnxorepannn. Takne reopnn coepxar ykasannx ornocnrentno roro, kakne xapakrepncrnkn
nnn cxemt npnemnemt n cnococrnymr pemennm nponemt, a kakne ner. Coornercrnymmne
npannna mt ncrpeuaem ne rontko n kornnrnnno ncnxorepannn, no n no ncex rnynnno-
ncnxonornuecknx n rymanncrnuecknx noxoax.
Onenka n nanpannennoe nsmenenne cyekrnnnoro nonnmannx npnunn onesnn npncymn,
ouennno, ncem nepantntm ]opmam ncnxorepannn. Hannenrt onxnt nonxrt, uro nx npexnne
npecrannennx o npnunnax nx saonenannx omnount n cymecrnyer nyumee, nayuno
oocnonannoe nonnmanne onesnn.
H mt n HO-repannn npnaem ontmoe snauenne nsmenennm cyekrnnnoro oxcnennx
npnunn saonenannx.
B ornnune or ontmnncrna mkon ncnxorepannn mt ne cunraem konnennnn nannenra
saneomo "nc]ynknnonantntmn" (kak +ro enamr n kornnrnnno ncnxorepannn) nnn
"pannonannsannxmn", samnrntmn mexannsmamn (kak +ro npnnxro n mkonax rnynnno
ncnxonornn). Mt cunraem "cyekrnnnte reopnn onesnn" nectma naxntmn xapakrepncrnkamn
nnnnna, orpaxammnmn ne rontko cyryo nnunym rouky spennx +roro uenoneka, no n npncymee
emy nonnmanne connantno n kyntrypno peantnocrn, n koropo on xnner.
Hpnuep. Mennnnckax cecrpa 34 ner, nesamyxnxx, nnnr cnxst mexy ncntrtnaemtmn em
npncrynamn nannkn n aropa]onn n ee ornomennxmn c nnxenepom roro xe nospacra,
sannmammnm naxnym onxnocrt. Ona nauana ncntrtnart npncrynt crpaxa npnmepno cemt ner
nasa, kora nosnakomnnact c +rnm myxunno. (Inanntm n ee "nnuno" reopnn xnnxercx ro, uro
ona nnnr cnxst mexy crpaxamn n nponemamn n ee ornomennxx c myxunno.) B ornnune or nee,
ee pyr neer cex ynepenno, ornocnrcx k ne otuno cntcoka n uacro tnaer arpeccnnen. o cnx
nop e ne yananoct ycnemno npornnocroxrt emy (crpax, no mnennm nannenrkn, kak-ro cnxsan c
arpeccnnnocrtm n omnm crnnem ero noneennx). He morna ona n pasnnnart c nnm ornomennx.
Mtcnn o pasptne rakxe ntstnamr y nee cnntnemn crpax, oxcnenn koropomy ona noome ne
naxonr. Onako ornomennx npnunnxmr e ontmne crpaannx. 3ro xnno ror +nemenr ee
nepexnnann, koropomy ona noka ne moxer narn mecra n cosanno em konnennnn nponemt;
onako ona uyncrnyer, uro ee reopnx nyxaercx n ononnennn. Hannenrka, raknm opasom,
nonnmaer, uro ee crpax ocoenno ycnnnnaercx rora, kora ona uyncrnyer norpenocrt n
nesanncnmocrn, ne xenaer trt konrponnpyemo n xorena t pacnopxxartcx coo. (Ee
cyekrnnnax reopnx onesnn rnacnr: ecnn nenosmoxno yer n nonno mepe peannsonart ee
norpenocrt k camocroxrentnocrn, +ro npnneer ee k onesnn.) Ha nporxxennn nce ee xnsnn
nponema camocroxrentnocrn ncera nmena nx nee nepnocrenennoe snauenne. Ho+romy ona nnkak
ne morna nonxrt, nouemy ntpana rakoro uenoneka, koropt nocroxnno orpannunnaer ee n
yonnernopennn +ro naxno nx nee norpenocrn (sect n reopnn ee onesnn cnona
onapyxnnaercx npoen, n cymecrnonannn koroporo nannenrka oraer cee oruer).
Hpnuep. Yunrentnnna 28 ner nonropa roa ncntrtnaer myunrentnoe uyncrno nnyrpenne
nycrort. Ee nocemamr rakxe mtcnn o camoyncrne. uacro ona nocnpnnnmaer cex kak
nocroponnero uenoneka. Hauannct +rn nenpnxrnocrn, kora nannenrka pemnna nepeexart ns
ponrentckoro oma n cocrnennym kooneparnnnym knaprnpy. Hocne npnnxrnx +roro pemennx
nannenrka crana ncntrtnart cnntnt crpax. Bosnnknonenne +roro cocroxnnx tno nx nee
neoxnanntm, oxcnnrt ero ona ne morna. Hcnxnarpnueckoe neuenne anrnenpeccnnno
repanne nnckontko ne nsmennno ee cocroxnne uyncrno crpaxa coxpanxnoct. 3a na mecxna o
opamennx k HO-repanenry nannenrka npenpnnxna ceptesnym nontrky camoyncrna, k
koropomy ona rmarentno roronnnact n onro oymtnana. Hannenrka cunraer, uro cnryannx, n
koropo ona okasanact, pesyntrar nponem, nmenmnx mecro n npomnom. Oxcnnrt, onako,
uro +ro sa nponemt, ona ne moxer. 3ro noome xapakrepnax uepra mnornx cyekrnnntx reopn
onesnn: nannenr cunraer, uro npnunnt renepemne nponemt satrt nm nnn noneprnnct
ntrecnennm. (Orcma cneyer, uro reopnx onesnn, npenaraemax rnynnno ncnxonorne, crana
nceomnm ocroxnnem.)
Ononpemenno +ra nannenrka ntnnraer eme na ononnnrentntx oxcnennx. Ona nnnr n
cnoe enpeccnn neornparnmt yap cytt, c koroptm neoxonmo cmnpnrtcx.
(uaranncrnueckn komnonenr reopnn onesnn.) H, nakonen, nannenrka cunraer cnom nponemy
oycnonnenno nonornueckn: nponema, eckart, cnxsana c nponeccamn n mosre n, raknm
opasom, ne noaercx konrponm c ee cropont.
3ror npnmep cnnerentcrnyer o norpenocrn ontnoro uenoneka narn npnemnemoe
oxcnenne cnoero ncnxnueckoro n ]nsnueckoro cocroxnnx. Hepeko rakne cyekrnnnte reopnn
coepxar npornnopeunx. Hso ncex cnn crapaxct sannrepeconart ncnxorepanenra cnoe nponemo
n nonyunrt +]]ekrnnnym nomomt, +ra nannenrka ntnnnyna ononpemenno rpn reopnn.
B cnny pasnnuntx npnunn ncnxonornueckn nenecoopasno npnnnctnart onpeenenntm
cnocoam noneennx neocosnanaemte, r.e. neocrynnte cosnannm mornnt, ocoenno n rex
cnyuaxx, kora cam uenonek ne moxer oxcnnrt cnoe noneenne nnn cnon cnmnromt. Honeennem
uenoneka ynpannxmr, onako, ne rontko neocosnanaemte mornnt, no n ocosnanaemte nm
namepennx, nnant n nenn. Hoono yuenomy, ]opmynnpymmemy ry nnn nnym reopnm, nmn
ntnnramr rnnorest, kacammnecx nanmaemoro noneennx n nepexnnann, enamr ns nnx
onpeenennte ntnot n ornomennn noneennx n nponepxmr nx n peantno xnsnn. Eme n nauane
namero cronernx ncnxonornueckax nayka nauana nnrepeconartcx rem, kak nmn oxcnxmr cnoe
noneenne c nomomtm rak nastnaemtx "nneranrcknx reopn". Ho nnmt n nocnenee npemx
"cyekrnnnte reopnn" cnona ntstnamr nnrepec akaemnuecko ncnxonornn (cm. Ipeen, Bnne)
(Groeben, Sheele). Inannt nonpoc, nosnnkammn npn opamennn k +ro nponemarnke, rakon:
kako penepryap oxcnenn, kakne nannno-ncnxonornueckne reopnn naxoxrcx n pacnopxxennn
otunoro uenoneka n kakne ns nnx on ncnontsyer, kora ntraercx oxcnnrt cnoe noneenne n
noneenne pyrnx nme?
B ornnune or ontmnncrna mkon ncnxorepannn, n HO-repannn mt paccmarpnnaem
"cyekrnnnte reopnn onesnn" ne kak nomexn n ncnxorepanenrnueckom nponecce, nonexamne
ycrpanennm, a kak uacrt "kornnrnnnoro ]ona" nnnnna, koropt npecrannxer nnrepec nx
ncnxorepanenron n sacnyxnnaer npnsnannx nmn. Mt ne ckptnaem cnoero nnrepeca k +rnm
"nannno-ncnxonornuecknm reopnxm", ncnontsyemtm namnmn nannenramn nx oxcnennx cnonx
nponem. B nnx mt naxonm conepmenno ocoennte couerannx oocnonann, naxnte opasnt
xstka, noome cnoco nnennx mnpa, npncymn annomy uenoneky.
Hpannntno nonxrt uenoneka, opamammerocx sa ncnxorepanenrnuecko nomomtm, mt
moxem nnmt n rom cnyuae, kora nam tnaer orkptr mnp ero cyekrnnnoro mtmnennx.
Honnmanne +roro mnpa onpeenxer nanpannennocrt ncnxorepanenrnuecko paort n nosnnnn
ncnxorepanenra. Mt yenxem sect rak mnoro nnnmannx nonpocy cyekrnnntx reopn onesnn
noromy, uro sa onrne rot ncnxorepanenrnuecko paort na ocnonannn cocrnennoro ontra
npnmnn k yexennm, uro aeknarnoe nonnmanne cyekrnnntx konnennn namnx nannenron
onn ns naxnemnx ]akropon ncnxorepanenrnueckoro nosecrnnx.
Onnm ns nenrpantntx +nemenron HO-repannn xnnxercx nnnmanne k reopernuecknm
konnennnxm nannenra, kacammnmcx ero noncenenno xnsnn, ocoenno ecnn onn cnxsant c ero
nponemno cnryanne. 3ect, no namemy mnennm, kpomrcx npenoctnkn nenocrnoro n
peanncrnueckoro nonnmannx nannenra ncnxorepanenrom n ycnemnoro sanepmennx
ncnxorepanenrnueckoro nponecca.
2.4.2. Cyzermueuaa meopua ouesuu rar npeo+em ncuxomepanuu
Hex o neoxonmocrn onee nenenanpannenno n nocneonarentno, uem npexe, opamartcx
k mtcnxm n npecrannennxm nannenra nonyunna npnsnanne n ncnxorepannn nnmt n nocnenne
rot, n rora xe tn nneen repmnn "cysex1nnnan 1eopnn ouesnn" (Tom-men n p., 1990).
Hpexe cyekrnnntm reopnxm onesnn nnnmanne uame yenxnoct n cnxsn c comarnuecknmn
saonenannxmn (Hnnen, 1985; Typn n p., 1986; Fnmo]] n 3ens, 1989; uonnep, 1990). B
ncnxorepanenrnuecknx kpyrax +ra rema sarparnnanact cpannnrentno peko.
Takax cnryannx cnxsana c rem, uro nx ncnxorepanenron nnrepec k cyekrnnntm
konnennnxm nponemt xnnxercx uem-ro camo coo pasymemmnmcx, nockontky n ncnxorepannn
peut ner npexe ncero o cyekrnnnocrn uenoneka.
Fontmnncrno ncnxorepanenron nccneyer, n uacrnocrn, kak nannenrt nnrepnpernpymr cnoe
noneenne n pyrnx nme. Hcnxorepanenrt ntxnnxmr, kak nannenrt ynopxounnamr n
oprannsymr npornnopeunnte npecrannennx n ]anrasnn. Onn ntramrcx noccosart cyekrnnnoe
mnponosspenne cnonx nannenron. Tak uro n +rom cmtcne mt ne enaem n HO-repannn uro-ro
nonoe nnn ocoennoe, a orkptro n uerko ronopnm o rom, uro yxe uacro enaercx n npakrnke,
npenmymecrnenno necncremarnueckn n nepeko es ocrarounoro nnnmannx.
Hccneonannx nornepxamr, onako, npenonoxenne, uro ncnxorepanenrt ocymecrnnxmr
cnon ecrnnx, pykonocrnyxct rnanntm opasom cnonmn reopnxmn, n mnoro pexe npnnnmamr npn
+rom no nnnmanne npecrannennx cnonx nannenron (nmcan n p. 1979; unnnnnc n p., 1984).
Mnorne ncnxorepanenrt opamamr nnnmanne n nepnym ouepet na nckaxennx n cosanntx
nannenramn konnennnxx nnn na nx nc]ynknnonantnocrt. Takoe ornomenne, ynt, memaer
ynnert cnmnromt nnn nponemt kak uacrt n pesyntrar onpeenennoro konkperno-cyekrnnnoro
nnennx mnpa. Hoontm opasom snyk nocnpnnnmaercx kak menonx nnmt rora, kora +ror snyk
mt cntmnm n konrekcre ncero mystkantnoro nponsneennx
Mt ncxonm ns roro, uro ncnxorepanenrnueckne nnrepnennnn +]]ekrnnnt nnmt rora,
kora ncrpannamrcx n koncrpyknnm, cosannym nannenrom Ecnn onn yunrtnamr crnnt,
ronantnocrt n remarnky nce komnosnnnn, ro moryr crart npenmne, conponoxamme
menone nnn konrpanynkrom
pyrax uepra cyekrnnntx reopn onesnn saknmuaercx n rom, uro onn ntcrynamr uacro
kak konnenrpnponannoe onncanne omecrnenntx nnn connantntx kon]nnkron Cam nannenr ne
moxer pacnosnart +ror ]akr n nnrepnpernpyer cnon rpynocrn nnn cnmnromt kak "uncro
nnunte", nonarax, uro nnmt on onn cranknnaercx c noontmn rpynocrxmn Hpnunny cnonx
neyau on nnnr n nexnarke y cex cnoconocre Hepeko noonte reopnn onesnn coueramrcx c
myunrentntm uyncrnom nnnt. Tnnnuntm npnmepom n +rom ornomennn moryr cnyxnrt xenmnnt,
ncntrtnammne uyncrno nnnt n cnxsn c ynnmnuecknmn napymennxmn annernra. B nauane
ncnxorepannn +rn xenmnnt peko tnamr n cocroxnnn ynnert n cnoe cnmnromarnke pesyntrar
okastnaemoro na nnx omecrnennoro nnn connantnoro annennx nnn npexnnxemtx nm
rpeonann, a oxcnxmr onesnt cnonm crpemnennem "trt crpono n nmert ntcokym
camoonenky".
Or nayuntx reopn rpeyercx, n uacrnocrn, urot onn ne coepxann npornnopeun. K
cyekrnnntm reopnxm mt, pasymeercx, ne moxem npexnnxrt raknx ntcoknx rpeonann. B
cnny nx nnsocrn k noncenenno xnsnn n nnnxnnx, okastnaemoro na nx ]opmnponanne ncropne
xnsnn nnnnna, onn cnoe cnoxnocrtm n emkocrtm snaunrentno npenocxoxr nmte nayunte
reopnn
Ecnn npoonxnrt cpannenne c nayuntmn reopnxmn, ro moxno ckasart, uro cyekrnnnte
reopnn nosnnkamr n nponecce nsanmoecrnnx uenoneka c ero okpyxennem. Bocnpnxrne
uenonekom ]enomenon nnemnero mnpa npecrannxer coo cnoxnt nponecc oropa n
nnrepnperannn, n xoe koroporo ocymecrnnxercx cpannenne nocnpnnnmaemtx ]enomenon c yxe
cymecrnymmnmn opasamn n cxemamn B pesyntrare ykasannte ]enoment ycnannamrcx
nocnpnnnmammnm nnn, naoopor, ornepramrcx nm kak nenoxoxmne, uro uame ncero nponcxonr
napannentno c nsmenennem npecrannenn o nnemnem mnpe B ncnxoanannse n raknx cnyuaxx
ronopxr o nnrpoeknnn n nponeccax nenrn]nkannn nnn xe o npoeknnn n nponeccax nepenoca
Hnaxe (1976), nocnxrnnmn ncm cnom xnsnt nsyuennm +rnx nponeccon c nosnnn ncnxonornn
pasnnrnx, nasnan rakne xnnennx "accnmnnxnne" n "akkomoanne" kornnrnnntx crpykryp
Hon Bannannk, na koroporo mt yxe cctnannct, ronopnr o nepemennom npornnopeunn mexy
rem, kak oocmom ena, n rem, kak onn cornacno mnponosspennm mnornx nme oo.rui
oocmomi Crpaannx, ncntrtnaemte n pesyntrare noontx npornnopeun, n sacrannxmr nme
opamartcx sa nomomtm k ncnxorepanenram.
Pasnnunx mexy ]anrasnxmn n peantnocrtm noyxamr nekoroptx nme sanxrtcx rem nnn
nntm nnom rnopuecko exrentnocrn, no mnorne ne xenamr sannmartcx raknmn
eccmtcnenntmn (no nx mnennm) ]nnoco]cknmn nonpocamn n nocnxmamr cex onee
npakrnuntm sanxrnxm H, nakonen, nmeercx rpertx rpynna nme (uacro nastnaemtx
"nenpornkamn"), koropte xnno crpaamr or nenosmoxnocrn ycrpanennx pasnnun mexy "onxno
trt" n "ecrt" B +ro cnxsn Bannannk nnrnpyer ono ns ntckastnann 3nnkrera
"He camn nemn ecnokoxr nac, a namn mnennx o +rnx nemax"
Ecnn mt xornm trt xopomnmn ncnxorepanenramn, ro nam, pasymeercx, cneyer crapartcx
aeknarno npecrannxrt mnponosspenne namero nannenra nx +roro uacro tnaer neoxonmo
nonxrt, kak na nporxxennn xnsnn cknatnannct ero cxemt nocnpnxrnx n nnrepnperannn 3ro
onn ns ocnonntx +nemenron ncnxorepanenrnuecko paort B kparkocpouno xe ncnxorepannn, a
cneonarentno, n n HO-repannn, ocot nnrepec npecrannxer cnxsannt c nosnnknonennem n
cymecrnonannem nponemt cermenr mnponosspennx nannenra, koropt sacrannxer uenoneka
opamartcx k ncnxorepanenry B cnyuae onesnn nnn napymennx ymennoro pannonecnx n rakom
cermenre, otuno n konnenrpnponannom nne, coepxarcx ocnonnte nonoxennx mnponosspennx
uenoneka B +ro cnxsn cranonnrcx conepmenno ouennno neoxonmocrt ynopxouennx n
ronkonannx noncenennoro ontra nannenra n ero nocnpnxrnn, uro nosnonxer sarem nepern k
nenecoopasntm ecrnnxm.
2.4.3. 0yuruua cyzermueuo meopuu ouesuu
Cmtcn ncex cyekrnnntx reopn onesnn saknmuaercx n rom, urot +ksncrennnantnt
ontr, nonyuennt no npemx onesnn, cenart ocrynntm nonnmannm, a cneonarentno, n
konrponm n rekyme xnsnenno cnryannn.
Hponemt, npnunnxmmne crpaannx namnm nannenram, mt moxem n onpeenenno crenenn
noneprnyrt oekrnnnomy anannsy, nanpnmep, npoanannsnponart nornky nx nosnnknonennx,
connantnte ]ynknnn, a rakxe paccmorpert nx n cnere ro nnn nno reopnn ncnxonaronornn nnn
reopnn nnunocrn. Hnora c nomomtm rakoro npo]eccnonantnoro anannsa nam yaercx ynnert
pamarnueckym ncnxonornueckym nponemy co cropont, npn +rom ncnontsyx npnnxrte npannna
oomennx n oxcnennx. Oekrnnnt ananns nponemt nosnonxer, raknm opasom, oxcnnrt
omne n ornocxmnecx k nnunocrn nsanmocnxsn, a rakxe knaccn]nnnponart cnmnromarnky. Mt
aem nponeme nasnanne, pasxcnxem nannenram ro, uro nam nsnecrno n uro mt ysnann na
ocnonannn ontra paort c pyrnmn nannenramn. Pacckastnaem rakxe o pyrnx rpynocrxx,
koropte moryr trt cnecrnnem anno nponemt, a rakxe o nosmoxntx nanpannennxx
antnemero xoa onesnn n r.. Kaxt ncnxorepanenr snaer, uro noont opas ecrnn
moxer cymecrnenno onerunrt crpaannx nannenra.
Hoont nsrnx na nponemy "co cropont" onxen ononnxrtcx anannsom roro
npecrannennx o nponeme, koropoe cymecrnyer y camoro nannenra. Ho+romy mt opamaem
nnnmanne n cnoe, n nannenra na re "nannnte reopnn", koropte n uncne npounx ]akropon nnnxmr
na ero noneenne, cyekrnnnym konnennnm ero nepexnnann n ecrnn. Mt nocrynaem rak n
naexe nomout emy ocosnart, kaknmn on nnnr mnp n cnon nocrynkn, kakne cxemt oxcnennx
emy npncymn n kaknmn mornnamn n nenxmn on pykonocrnyercx n cnoem noneennn.
3ect nam noxo connaaer c rpeonannxmn, npexnnxemtmn k ncnxorepanenrnuecknm
konnennnxm Ipane. Ipane cunraer, uro ocnonntm nanpannennem paort onxno trt cosoauue v
:e.oeera uoeoeo npeocmae.euu o ceoe ca+o+, n ykastnaer na ony ns naxnemnx nene
ncnxorepanenrnueckoro nosecrnnx. Ha npakrnke +ro osnauaer, uro mt conmecrno c nannenrom
cnona n cnona onxnt saanart onn n ror xe nonpoc: coornercrnymr nn n, ecnn a, ro n
ocrarouno nn mepe ero oxcnennx romy, uro ecrnnrentno nponcxonr n ero xnsnn.
Otuno reopnn mnornx namnx nannenron, kacammnecx nx nponem, tnamr neocrarouno
nonntmn nnn neaeknarntmn. Tak, nanpnmep, nannenr, oxcnxmmn kpnsncnym cnryannm n
cnoe xnsnn ncknmunrentno "yapom cytt" n rem camtm ynyckammn ns nny ncm cnoxnocrt
ycnonn ero xnsnn, saneomo nnmaer cex nosmoxnocrn cnonmn cnnamn cnpannxrtcx c
nmemmnmncx y nero nponemamn. B +rom cnyuae xnno nenecoopasno conmecrno c nannenrom
npenpnnxrt nonck nontx oxcnenn. B coornercrnnn c nonoxennxmn HO-repannn mt
npenoxnnn t emy ne npocro nayunoe oxcnenne ero xnsnenno cnryannn, a oparnnnct t k
"cyekrnnno repmenenrnke*, koropym, nycrt uacrnuno, moxno tno t "ncrponrt" n "kaprnny
mnpa" nannenra. B konne konnon nponemt, c koroptmn nannenr cranknnaercx n onpeenenno
cnryannn, moryr trt nonxrt nnmt rora, kora mt yunrtnaem rakxe nx cyekrnnnte
npenoctnkn. Mnorne ncnxnueckne nponemt nosnnkamr nmenno noromy, uro cyekrnnnax
reopnx ne coornercrnyer oekrnnno xnsnenno cnryannn.
B +ro cnxsn nosnnkamr cneymmne nonpoct:
Kakne ocnonnte npenonoxennx ntckastnaer nannenr ornocnrentno cnoe nponemt,
kakne oxnannx on c ne cnxstnaer?
Kakne kornnrnnnte moenn, konnennnn nnn cxemt on ncnontsyer nx roro, urot
oxcnnrt nce re ocroxrentcrna, koropte noponnn ero nponemy?
Kak on onennnaer cnom pont n nosnnknonennn nponemt? Kakona sect pont pyrnx nnn
nnsknx emy n snaunmtx nx nero?
Cunraer nn on cex xeprno cytt nnn pyrnx ntcmnx cnn?
Hmer nn on ecrecrnenno-nayunte oxcnennx, nanpnmep, nonornueckne nnn
ncnxoconnantnte?
3nax, kak nannenr ntraercx oxcnnrt cnom nponemy, mt moxem cnoenpemenno ntxnnrt
ntnot n oomennx, koropte on enaer, n, ecnn neoxonmo, ntckasart cnon nospaxennx c
nentm nsmennrt npecrannennx nannenra.
Ona ns naxnemnx nene ncnxorepannn cnococrnonart cokpamennm ncrannnn mexy
nnyrpenne kaprnno mnpa nannenra n nnemne "peantnocrtm" n nopmamn. Mt nastnaem +ro
"nontm nonnmannem camoro cex".
*Iepmenenrnka nckyccrno ronkonannx, oxcnennx. Hpu+. nepeeoo:ura.
B rpannnonntx mkonax ncnxorepannn nponemt nannenra crapamrcx c]opmynnponart na
xstke coornercrnymme reopnn ncnxorepannn. Hcnxoanannrnk, nanpnmep, aer rakym
]opmynnponky:
"Hannenr, ncntrtnammn cnntnoe nanpxxenne, cranknnaercx c nponemamn "Cnepx-".
Ecnn t +ror xe nannenr oparnncx k cnennanncry no noneenuecko repannn, ro narnos snyuan
t rak:
"nc]ynknnonantnocrt nnn orcyrcrnne connantno komnerenrnocrn". Cmtcn raknx
]opmynnponok saknmuaercx ne rontko n crpemnennn ynpocrnrt nponemy, no n nokasart, uro
pemnrt ee moxno c nomomtm meroon, npncymnx anno ncnxorepanenrnuecko mkone. Tako
noxo, esycnonno, onpanan n c nayuno roukn spennx oocnonan. Onako ononpemenno on
nopoxaer rpynocrn:
nannenr kak "oekr" ncnxorepanenrnueckoro nosecrnnx onxen coornercrnonart
mtmnennm n xstky ncnxorepanenra. 3ect nonnmanne nponemt nannenrom na tronom,
xnreckom yponne nomenxercx npo]eccnonantntm nonnmannem nponemt ncnxorepanenrom nnn
xe c nomomtm nponeccon acrparnponannx nsmenxercx rak, urot coornercrnonart emy. B
pesyntrare nepeko ynyckamrcx ns nny nekoropte cymecrnennte, cyekrnnno naxnte acnekrt
nponemt, ykopenennocrt nponemt n noncenenno xnsnn.
3. OCHOBHLE HEPTL
KOHHEHHHH HO-TEPAHHH
Hponemno-opnenrnponanno ncnxorepannn npncymn cneymmne ocnonnte ueprt:
Opnenrnponannocrt na nponemy
Opnenrnponannocrt na nannenra
Hnmpannsm meroon
Crpykrypnponannocrt
3rn ueprt onpeenxmr cymnocrt HO-repannn n oycnonnnnamr xapakrep
ncnxorepanenrnueckoro nponecca (cm.rakxe rn. 4 n 5). Onn cnyxar opnenrnpamn ncnxorepanenry
na nporxxennn nce ncnxorepannn, a nannenr nonyuaer nosmoxnocrt cnenrt sa ee xoom.
3.1. Opnen1nponannoc1t na npoueuy
Ho nponemo mt nonnmaem upesmepnocrt rpeonann, npexnnxemtx k aanrannonntm
nosmoxnocrxm nannenra. Takax neperpyska moxer trt cnecrnnem n neocrarountx
nnyrpnncnxnuecknx pecypcon, oycnonnenntx ncropne xnsnn nannenra, n npexnnxmmnx
ocoenno ntcokne rpeonannx ocroxrentcrn ero renepemne xnsnn. Hponemt moryr necrn k
nc]ynknnonantntm nocnpnxrnm, mtmnennm, +monnxm n/ nnn noneennm.
Ha.u:ue npoo.e+i orpannunnaer nosmoxnocrn aeknarnoro npncnoconennx uenoneka k
peantntm ycnonnxm xnsnn, cyxaer cnoonoe npocrpancrno, n koropom crponrcx ero xnsnt, n
memaer emy ynnert pecypct pemennx nponemt. Peut, raknm opasom, ner o +uoeo+epuo+
e.euuu, nknmuammem kak rekymne ycnonnx, nopoxammne nponemy n cnococrnymmne ee
coxpanennm, n nx nocnecrnnx, rak n ror ]on, koroptm cnyxnr ncropnx xnsnn nannenra n ee
]ynknnonantnoe snauenne nx mexnnunocrntx ornomenn. Ananns nponemt, c nomomtm
koroporo n nonyuamr onpeenenne nponemt, oxnartnaer nce ntmenepeuncnennte cnaraemte
(cm. pas. 5.3 n 5.4).
Cneyer npononrt pasnnune mexy komnnekcntm nonxrnem "nponemt" n nonxrnem
"cnmnromt". uacro nannenrt ronopxr n nepnym ouepet o cnmnromax. Kak npannno, onako,
cnmnromt npecrannxmr coo nnmt onn ns acnekron nponemt nnn ]enomen, nexamn na ee
nonepxnocrn. Kpome roro, nonxrne "cnmnrom" otuno npenonaraer ynpomennym moent
oxcnennx, n ocnone koropo nexnr nnnenax npnunnnocrt, a +roro n ontmnncrne cnyuaen nx
ncnxorepannn mano. Opnenrnponannocrt na nponemy osnauaer, raknm opasom, uro nentm
ncnxorepannn xnnxercx ne rontko 'ycrpanenne cnmnromon, no n pemenne croxmnx sa nnmn
nponem.
Mt ne ynorpenxem ycroxnmncx repmnn "]okyc", nockontky ero nponcxoxenne cnxsano c
ncnxoanannrnuecko konnennne. Xorx n cnny +knekrnueckoro xapakrepa name konnennnn (cm.
pas. 2.3. n 3-3.) ror nnn nno noxo ns uncna rak nastnaemtx ]okycntx ncnxorepanenrnuecknx
noxoon nmecre c npncymnmn emy cnenn]nuecknmn merareopernuecknmn n meronuecknmn
nonoxennxmn moxer ntcrynart kak ocot cnyua nnn onn ns uacrnuntx acnekron nponemno-
opnenrnponanno repannn.
Orkas or uncro cnmnromarnueckoro noxoa n konnennnn ]okyca nosnonxer noxonrt k
nponeme nannenra neormarnueckn.
Pykonocrnyxct kak ncnxorepanenrnuecknmn, rak n nakrnuecknmn coopaxennxmn, n xoe
ncnxorepanenrnuecko paort mt oraem npenourenne nnykrnnnomy meroy: ncnxorepanenr
ntnnraer rnnorest-oxcnennx na ocnonannn konkperntx npoxnnenn nponemt, a rakxe
nonnmannx n nepexnnannx nponemt nannenrom. Tako noxo k nponeme ornnuaercx or
eykrnnnoro meroa, kora onpeenenne nponemt ntnonrcx ns rex nnn nntx cxem mtmnennx
(merareopnx ncnxorepanenra, npepaccykn nannenra, cranmne ero ycranonkamn).
Hcnontsonanne nnykrnnnoro meroa osnauaer, uro npn conmecrno ncnxorepanenrnuecko
paore nnnmanne tnaer nanpanneno na oecneuenne oonm yuacrnnkam nponecca nosmoxnocrn
sannmartcx konkperno nponemo, a ne necrn reopernueckne nckyccnn, ne nmemmne npxmoro
ornomennx k nponeme.
Otuno nannenrt npnxoxr c xanoamn na mnorouncnennte rpynocrn, ncntrtnaemte nmn
n xnsnn. Hpn nponemnom noxoe ncnxorepanenr conmecrno c nannenrom onpeenxmr rnannym
nponemy ns rex nponem, c koroptmn nannenr cranknnaercx n cnoe xnsnn. 3ro onxna trt
nponema, pemenne koropo nosmoxno c nomomtm ncnxorepannn sa orpannuennoe npemx, nnn xe
nponema, nx pemennx koropo ceuac moxer trt paspaorana crparernx, a camo pemenne
nponemt ocymecrnnxercx nosxe. Cosnarentnoe orpannuenne ono nponemo, a rem camtm n
nocranonka orpannuenntx n peanncrnuecknx nene nmeer ro ncnxorepanenrnueckoe n
nakrnueckoe npenmymecrno, uro ncnxorepanenrnueckn nponecc cranonnrcx "orkptrtm",
ocrynntm oospennm, opnenrnponanntm na nenenanpannennym paory, a paocrt ycnexon, nycrt
n neontmnx, cnococrnyer xoy nponecca n nontmaer nepy n cex y oonx ero yuacrnnkon.
Kpome roro, okasanoct, uro mnorne nannenrt nonoxnrentno pearnpymr na npenoxenne
ckonnenrpnponart ycnnnx na ocnonno nponeme n cenart ncnxorepannm "npospauno".
3.2. Opnen1nponannoc1t na nannen1a
Hpecrannxercx camo coo pasymemmnmcx, uro ncnxorepannx ocymecrnnxercx c yuerom
cnoconocre, norpenocre n nene nannenra. Ho opnenrnponannocrtm na nannenra mt
nonnmaem ne rontko cnmnarnm n +mnarnm no ornomennm k nannenry, no n konkpernym
nanpannennocrt ncnxorepanenrnuecko paort, koropax rpakryercx kak corpynnuecrno mexy
nannenrom n ncnxorepanenrom. Hpn rakom noxoe ncnxorepanenr n xoe ncnxorepanenrnuecknx
ornomenn nocnpnnnmaercx nannenrom ne rontko kak ncnxorepanenr, no n kak uenonek n naprnep
no paore. Takon onn ns cymecrnenntx acnekron npospaunocrn ncnxorepannn, kora cranonnrcx
nosmoxntm npnnxrne ncnxorepannn nannenrom. pyrnmn ocoennocrxmn HO-repannn xnnxmrcx
opnenrnponannocrt na nponemy n orpannuennocrt no npemenn.
B nauane ncnxorepannn ne rontko onpeenxercx npemx nponeennx ceccn, no nannenry
amrcx ncuepntnammne oxcnennx ocnonntx +nemenron konnennnn HO-repannn, urot on mor
pemnrt, noxonr nn emy rakax ncnxorepannx. Opnenrnponannocrt na nannenra npenonaraer
cosanne npenoctnok nx akrnnnoro yuacrnx nannenra n ncnxorepannn. Emy npecronr
ntcrynart nnnnnaropom ncnxorepannn n akrnnntm ee yuacrnnkom. A +ro snaunr, uro ncxontm
momenrom n ocnono ncnxorepanenrnuecko paort onxno trt nonnmanne nannenrom
nponemt, r. e. cnoe "cyekrnnno reopnn onesnn" (cm. rakxe pas. 2.4.). Or cyekrnnno
reopnn onesnn sanncnr noxo k oxcnennm nponemt n naxoxenne pemennx, n koropom
nannenr moxer npnnxrt akrnnnoe yuacrne. 3aaua ncnxorepanenra noynrt nannenra k +romy.
Hcnxorepanenr onxen nymartcx n moent oxcnennx, npenaraemym nannenrom,
npoanannsnponart ee nmecre c nnm n sarem npenoxnrt onpeenenne nponemt, coepxamee
npenoxennx no konkperntm crparernxm ee pemennx. Baxno, urot +ror nponecc tn nosmoxno
onee "npospauntm" n nx nannenra. Tontko n +rom cnyuae nannenr cmoxer npnnnmart akrnnnoe
yuacrne n ntope nene n crparern ncnxorepannn.
Opnenrnponannocrt na nannenra osnauaer, uro ncnxorepanenrnueckax paora crponrcx n
nepnym ouepet n sanncnmocrn or xapakrepa nponemt nannenra, nonnmannx nm nponemt, ero
npecrannennx o nenn ncnxorepannn. H nnmt sarem na oprannsannm rako paort okastnamr
nnnxnne reopnn n cncrema nennocre ncnxorepanenra.
3ror ncnxorepanenrnueckn npnnnnn n snaunrentno mepe onpeenxer nosnnnn
ncnxorepanenra (cm. pas. 4.2.); n coornercrnnn c nnm ncnxorepanenr onxen nontrartcx
nenpensxro paccmorpert nponemy nannenra n ntcnymart, uro on cam moxer ckasart o cnoe
cnryannn. pyrnmn cnonamn, ncnxorepanenry napxy c +mnarne onxna trt npncyma
cnoconocrt conepmencrnonart cnoe nonnmanne n nnrynnnm. Tora ymentmaercx onacnocrt roro,
uro ncnxorepanenr craner nomenxrt peantnocrt cnonmn ncnxorepanenrnuecknmn koncrpyknnxmn
n yer ]opmynnponart nponemy nannenra, ncxox ns cnonx reopn.
3.3. Me1o(nuecxnn numpaunsu
Ho meronuecknm nnmpannsmom mt nonnmaem nparmarnueckn noxo, npenonarammn
ncnontsonanne mnornx meroon. B +rom cnyuae ncnxorepanenr n cnoe paore pykonocrnyercx ne
reopne roro nnn nnoro ncnxorepanenrnueckoro nanpannennx, a npexe ncero pemaer
npakrnueckym saauy: kak sa nenpoonxnrentnoe npemx, ornonmoe na kparkocpounym
ncnxorepannm, moxno nannyumnm opasom onrtcx nsmenenn, coornercrnymmnx
npecrannennxm nannenra o nenn ncnxorepannn. nx +roro pasnnunte ncnxorepanenrnueckne
merot n xoe ncnxorepannn moryr npnmenxrtcx, uepeyxct pyr c pyrom, napannentno nnn
ononpemenno, nnrerpnponanne. Btmeckasannoe osnauaer ne ecnopxounoe opamenne k
mnoxecrny meroon, a n]]epennnponannoe ncnontsonanne pasnnuntx meroon nx pemennx
uacrntx saau, npecrannxmmnx coo pasnoopasnte acnekrt nponemt (cm. pas. 7.2.).
Hpnnnnn nnmpannsma meroon, ocymecrnnxemt n HO-repannn, npenonaraer
ncnontsonanne cneymmnx meroon:
akrnnnsannn cosnannx,
nsmenennx manonon mtmnennx n ycranonok,
pemennx nponem,
nsmenennx noneennx,
akrnnnsannn nepexnnann,
paccnanennx n ynyumennx nocnpnxrnx nannenrom cnoero rena,
noepxkn,
cncremntx nsmenenn.
(Fonee noponoe onncanne +rnx meroon cm. n pas. 8.18.7.) Hasnannte merot
sanmcrnonant ns nsnecrntx mkon ncnxorepannn. Mt xe crpemnmcx npnmenxrt nx
neormarnueckn n coornercrnnn n konnennne HO-repannn, pykonocrnyxct rem, nackontko onn
noxoxr nx pemennx nponem namnx nannenron, n oraem cee oruer, uro na npakrnke ncera
ncrynamr n ecrnne pasnnunte ]akropt, orpannunnammne nosmoxnocrt npnmenennx rex nnn
nntx meroon. K uncny raknx ]akropon ornocxrcx, nanpnmep, cnoconocrn nannenra n nnrepec k
ncnxorepanenrnuecko paore, a rakxe ontr ncnxorepanenra.
Hockontky HO-repannx ne opnenrnponana na ony kakym-nno ncnxorepanenrnueckym
mkony, ontrnt ncnxorepanenr nonyuaer nosmoxnocrt ncnontsonart nect cnekrp cnonx ymenn.
B ro xe camoe npemx rakax nesanncnmocrt or mkon nosnonxer n menee ontrnomy ncnxorepanenry
nenenanpannenno paorart c ncnontsonannem cnonx orpannuenntx cpecrn, ecnn on n cnoe
paore yer ocymecrnnxrt crpykrypnponanne, o koropom pacckastnaercx n cneymmem pasene.
3.4. C1pyx1ypnponanne
Mt yxe nouepknnann, uro HO-repannx npenonaraer nenenanpannennte n akrnnnte
ecrnnx. Bo npemenn ona tnaer orpannuena 1520 ceccnxmn. Hpn +rom neoxonmo, c ono
cropont, nmert n cnoem pacnopxxennn ocrarouno npemenn nx ycranonnennx npountx n
koncrpykrnnntx ncnxorepanenrnuecknx ornomenn, a c pyro ocymecrnnxrt conmecrnym
paory cnokono, necmorpx na unun1 npeuenn. 3ro rpeonanne npnoperaer ocooe snauenne
npn paore c nannenramn, ne ornnuammnmncx cnoconocrxmn ntpaxart cnonamn nponcxoxmee c
nnmn n ocymecrnnxrt nnrpocneknnm. He ocoenno ontrnomy ncnxorepanenry nx paort rakxe
rpeyercx ontme npemenn. C pyro cropont, n coornercrnnn c name konnennne nepno
ncnxorepannn onxen trt nerko oospnmtm nx oonx yuacrnnkom ee nponecca. Hpn
nepnonunocrn ona ceccnx n neenm +ror nepno cocrannxer nonroa. uncno ceccn camo no cee
nrpaer, onako, ne cront naxnym pont, kak pemenne o makcnmantno nosmoxnom uncne ceccn,
npnnnuaeuoe conuec1no n xoe nepno ncrpeun nannenra c ncnxorepanenrom. Ham ontr
nokastnaer, uro kora oa yuacrnnka nponecca ncnxorepannn snamr cpok ee oxsarentnoro
sanepmennx, +ro cosaer cnenn]nueckym nnamnky nponecca, sacrannxer kak nannenron, rak n
ncnxorepanenron konnenrpnponartcx na cymecrnennom.
Hapxy c raknmn nnemnnmn orpannunrentntmn pamkamn nomomtm n nenenanpannennom
neennn ncnxorepanenrnueckoro nponecca cnyxnr nnyrpennee crpykrypnponanne HO-repannn. C
+ro nentm mt paspaorann c1pyx1ypnym cxeuy, npenonarammym crynenuaroe pacnonoxenne
+nemenron ncnxorepannn (cm. rn. 5). Kaxax crynent ncnxorepannn cnyxnr asncom nx
nocneymme crynenn. Mt cosnarentno ronopnm ne o ]asax ncnxorepannn, oranenntx pyr or
pyra. Ha camom ene ckopee nmeer mecro nocrenennt nepexo, nosnpamenne xe k
npemecrnonanmnm crynenxm ncera nosmoxno n xoe ncnxorepannn, a uacro n neoxonmo. Ha
ocnonannn crparernn pemennx nponemt, npnnxro n kornnrnnno ncnxorepannn, mt
nopasenxem nponecc ncnxorepannn na cneymmne cocrannxmmne:
Crynenn ncnxorepannn
1. Cosanne ycrounntx opoxenarentntx ornomenn n ycranonnenne koncrpykrnnntx
paounx o1nomennn mexy nannenrom n ncnxorepanenrom kak npount ]ynamenr ncero
nponecca ncnxorepannn.
2. Hsuoaenne npoueum nannenrom, nknmuax ero "cyekrnnnym reopnm onesnn".
3. Anauns npoueum c yuerom cymecrnymmnx n nacroxmee npemx ycnonn, ncropnn xnsnn
nannenra n ]ynknnonantnoro snauennx nponemt.
4. Onpe(euenne npoueum, nocranonka nenn n nnannponanne ncnxorepannn.
5. Hpopao1xa npoueum n ncnontsonanne nonyuenntx pesyntraron n peantno xnsnn nne
pamok ncnxorepannn.
6. 3anepmenne ncnxorepannn.
Hpecrannennt ntme nnan moxer cnyxnrt opnenrnpom nx ncnxorepanenron. Mt ne
cunraem ero xecrko cxemo, n coornercrnnn c koropo onxna npoxonrt ncnxorepannx.
Heoxonma rnkocrt n noxoe, yuer xapakrepa nponemt. Ckasart sapanee, ckontko npemenn
samer ra nnn nnax crynent ncnxorepannn n kakon ee yentnt nec n omem nponecce,
nenosmoxno. Cymecrnymr, nanpnmep, nponemt, pemenne koroptx n snaunrentno mepe sanncnr
or anannsa ycnonn nx nosnnknonennx, n sect coornercrnymme crynenn ornonrcx ouent mnoro
npemenn. B pyrnx cnyuaxx ynop enaercx na onpoonanne nontx cxem noneennx nnn na
pasxcnenne nsanmoecrnnx mexy ncnxorepanenrom n nannenrom. (Hopono o nasnanntx
ntme crynenxx ncnxorepannn cm. pas. 5.1.5.6.)
4. HCHXOTEPAHEBTHHECKHH HPOHECC H
HCHXOTEPAHEBTHHECKHE OTHOHEHHR
4.1. Hosnnnn ncnxo1epanen1a
J+namu:ecroe c.vuauue. Hannenr nmer nonnmannx n nomomn. Coornercrnenno
exrentnocrt ncnxorepanenra saknmuaercx n emoncrpannn nonnmannx n n ocymecrnnennn
meponpnxrn, nocnpnnnmaemtx nannenrom kak nomomt.
Honnmanne n xoe omennx n nepnym ouepet npoxnnxercx n +mnarnueckom cnymannn.
Ho +mnarne nonnmaercx uacrnunax nenrn]nkannx ncnxorepanenra c nannenrom,
nosnonxmmax ncnxorepanenry pasenxrt ncntrtnaemte nannenrom uyncrna, coxpanxx n ro xe
npemx onpeenennym ncrannnm mexy coo n nannenrom. B xoe omennx ncnxorepanenr ro
ymentmaer, ro ynennunnaer +ry ncrannnm. 3mnarnm ne cneyer nyrart c cnmnarne,
osnauamme nenrn]nkannm c nannenrom, esoronopounoe cornacne c nnm, uro sarpynxer
coxpanenne onpeenenno ncrannnn mexy nannenrom n ncnxorepanenrom, uacro neoxonmo n
ncnxorepannn.
Cnymanne saknmuaercx, c ono cropont, n monuannnom nnnmannn, a c pyro n
pennnkax, nokastnammnx nannenry, uro ncnxorepanenr ero nonnmaer.
3roro moxno onrtcx c nomomtm noxcnxmme nepe]pasnponkn ckasannoro nannenrom, kak
+ro enaercx n mkone Poxepca.
Bepantnoe omenne conponoxaercx konrakramn nsrnxon, coornercrnymme mnmnko,
knnkamn, a rakxe nsmenennxmn npocrpancrnenno ncrannnn mexy knnenrom n
ncnxorepanenrom.
Ocooe nnnmanne cneyer yenxrt cneymmemy:
Cnyma o rex nop, noka rt n ocrarouno mepe nonnmaemt ro, uro ntraercx coomnrt
nannenr. Ecnn ne nonnmaemt, ckaxn o +rom nannenry. 3aa nonpoct.
He nosnonx nannenry enart npoonxnrentnte nayst. Monuanne n ncnxorepannn
nexenarentno. Kora nnrt pasronopa optnaercx, moxno npoonxnrt nauarym remy, nornepxax
ckasannoe nannenrom, nnn pasnnnart ee rak, urot nannenr ynnen nosmoxnocrn naronpnxrnoro
pemennx cnoe nponemt. Cneyer nmert n nny, uro npoonxnrentnoe monuanne ynennunnaer
ncrannnm mexy nannenrom n ncnxorepanenrom n cosaer nneuarnenne o npenocxocrne n
nnacrn nocnenero, a +ro npononnpyer nenyxnte peaknnn nepenoca.
Buvmpeuuu noro. Baxnym pont n ornomennxx nannenr-ncnxorepanenr nrpaer rakoe
ncnxnueckoe cocroxnne ncnxorepanenra, koropoe moxer trt oxapakrepnsonano kak nnyrpennn
noko, camoonaanne. Fecnokocrno nnn crpax, npoxnnxemte ncnxorepanenrom n xoe ero
ornomenn c nannenrom, memamr ynyumennm cocroxnnx nocnenero.
C nnyrpennnm nokoem cnxsana rakxe nosnnnx orkptrocrn. Ona saknmuaercx n roronnocrn n
cnoconocrn ncnxorepanenra npnnnmart nce ro, uro nannenr ronopnr n enaer, nserax
onenounoro noxoa. B +rom saknmuaercx pasnnune mexy ncnxorepanenrnuecko nosnnne n
otuntmn ornomennxmn mexy nymx nnnnnamn.
Vearume.iuoe omuoueuue r naueumv. Hcnxorepanenr ncxonr ns roro, uro on n nannenr n
cnonx ornomennxx pannonpannt. Hcnxorepanenr kak uenonek ne onaaer npenocxocrnom na
nannenrom, on moxer trt nnmt onee komnerenrntm n npo]eccnonantnom ornomennn, uro
oxcnxercx ero ontrom n snannxmn.
uacrtm ynaxnrentnoro ornomennx k nannenry xnnxercx npnnxrne ero co ncemn npncymnmn
emy kauecrnamn. Hcnxorepanenry cneyer c ynaxennem ornocnrtcx k npenoxenno nannenrom
"moenn onesnn", k ero +rnuecko nosnnnn. Hckpennocrt ncnxorepanenra ntstnaer ynaxenne k
nemy, n ro npemx kak mopannsaropcrno osnauaer nontrky okasart cnoe npenocxocrno,
orcyrcrnne ynaxennx k nannenry. Onenounte ntckastnannx ne nxoxr n penepryap
ncnxorepanenra.
Humpocneru. Bocnpnxrne cex n kauecrne oekra nenpemennax cocrannax uacrt
nosnnnn ncnxorepanenra. Cocroxnne, camouyncrnne ncnxorepanenra sanncxr or ocroxrentcrn, kak
ne nmemmnx nnuero omero c nannenrom, rak n cnxsanntx c nnm. uacro oa komnonenra
cnnnamrcx.
Heantntm moxno cunrart rako cnyua, kora ncnxorepanenr naroapx nonyuennomy nm
opasonannm n ocrpore nocnpnxrnx snaer cex nacrontko xopomo, uro pacnosnaer orknonennx or
cnoero "cpenero cocroxnnx", ntsnannte nannenrom.
On moxer, nanpnmep, onapyxnrt, uro npoxnnxer nerepnenne, ncntrtnaer ckyky nnn snocrt.
Takne uyncrna on moxer nocnpnnnmart kak ykasannx na neoxonmocrt uro-ro npenpnnxrt n
ornomennxx c nannenrom. Xorx noonte "nnamnueckne nponepkn" ne xnnxmrcx rnanno
saaue HO-repannn, onn uacro npnnocxr nontsy. 3ect moxno nocnontsonartcx
ncnxoanannrnuecknmn npecrannennxmn o nnamnke rak nastnaemtx nepenoca n konrpnepenoca.
Peq.ercu cocrannxer ocnony exrentnocrn ncnxorepanenra. Hocroxnnoe oymtnanne
cocrnenntx mornnon, neymnx k rem nnn nntm ecrnnxm, nonpoct, nanpannennte na ro, urot
ntxnnrt, n utnx nnrepecax +rn ecrnnx conepmamrcx nannenra nnn cocrnenntx, rakont
ocnont pe]nekcnn. B xoe pe]nekcnn ncnxorepanenry cneyer rakxe cnpamnnart cex,
cnococrnyer nn ro nnn nnoe ns ero ecrnn nnxennm k nameuenno nenn n kakona moxer trt
nocneonarentnocrt +rnx ecrnn kak n kparkocpouno, rak n n onrocpouno nepcnekrnnax.
Ynomnnanmncx yxe npnnnnn rnkocrn nosnonxer ncnxorepanenry samenxrt n cnyuae
neoxonmocrn onn ecrnnx pyrnmn.
Hcrpeuuocmi. Hckpennocrt n ornomennxx n c camnm coo, n c nannenrom moxno cunrart
xopomnm kauecrnom. Hckpennocrt ne pannosnauna uecrnocrn, koropax moxer trt n
paspymnrentno. Cneyer ncxonrt ns roro, uro oa naprnepa nmemr npano na cocrnennoe,
neocrynnoe nx pyrnx, npocrpancrno. Ecnn nannenr nacrannaer na npeocrannennn emy rakoro
npocrpancrna, ro +ro ne snaunr, uro on npornn ncnxorepannn. C pyro cropont, ecnn
ncnxorepanenr nekpnrnueckn nsnnnaer na nannenra kaxoe cnoe uyncrno, ro +ro cosaer uacro
neoxnannte ocnoxnennx n ornomennxx. Btckastnannx ncnxorepanenra, kacammnecx ero
camoro, ymecrnt nnmt rora, kora onn cnyxar noepxannm ncnxorepanenrnuecknx ornomenn
n nnocxr n nnx ontmym onpeenennocrt.
Hpoqeccuoua.us+. Hcnxorepanenr ntcrynaer n ponn npo]eccnonana. Hannenr, co cnoe
cropont, ntcrynaer n ponn uenoneka, opamammerocx sa nomomtm. Takoe pasenenne pone
ecrecrnenno n ne sanncnr or opasa ecrnn yuacrnnkon ncnxorepanenrnuecknx ornomenn,
naronpnxrcrnymmnx nsneuennm.
Hcxo ncnxorepannn n snaunrentno crenenn sanncnr or cnoconocrn ncnxorepanenra trt
rnknm n cnoe ponn n npononrt uerkoe pasnnune mexy cnoe pontm n pontm nannenra.
B xoe nepntx ceccn ncnxorepanenr n nannenr yxcnxmr, n uem saknmuaercx pont kaxoro
ns nnx (cm. pas. 4.3.). Hcnxorepanenr onxen ncxonrt ns roro, uro on ne moxer nsxrt na cex
ncm ornercrnennocrt sa nannenra, ntsnart n nem nsmenennx nnn npnnynrt ero k nsmenennxm.
3rn ]akrt ne onxnt, onako, ncnontsonartcx nx onpanannx naccnnno ponn ncnxorepanenra.
Ecnn ncnxorepanenr enaer nce or nero sanncxmee, no ocrnraer rpannn cnonx nosmoxnocre, ro
emy cneyer coomnrt o +rom nannenry. Orcma ne cneyer enart ntno, uro nannenr ne nmeer
nnkaknx mancon na nsneuenne. Hcnxorepanenr moxer ncxonrt ns roro, uro ero nosmoxnocrn kak
cnennanncra nexar n onpeenennom nanasone. Ipannnt +roro nanasona sanncxr ne rontko or
snann, koroptmn on pacnonaraer, no n or ero nnunocrntx kauecrn. Ecnn cranonnrcx samerntm,
uro on ocrnr +rnx rpannn nnn axe nepemen nx, nacrynaer npemx sanono oymart ornomennx
c nannenrom. H sect neoxonma peanncrnunax onenka nosmoxnocre n cnonx, n nannenra.
Hcnxorepanenr coomaer nannenry, uro rpannnt nosmoxnocre kaxoro ns nnx ne ecnpeentnt.
B pamkax ncnxorepanenrnueckoro konrpakra n xoe ceccn (cm. pas. 4.3.1 n 4.3.2)
ycranannnnamrcx npana n oxsannocrn nannenra. Inkn noxo k saknmuennomy cornamennm,
ncknmuammn ormarnsm, nomoxer nsexart n ncnxorepannn mnornx norennnantno rpyntx
cnryann.
4.2. Hosnnnn n opas (enc1nnn ncnxo1epanen1a n HO-1epannn
Kakont ocoennocrn opasa ecrnn n nosnnnn HO-repanenra? Oparnmcx k cnenn]nke
HO-repannn. 3ect yem ncxonrt ns coornercrnymme reopnn (cm. rn. 2). 3knekrnueckn
xapakrep HO-repannn nneuer sa coo onpeenennte nocnecrnnx nx npakrnkymmero ee
ncnxorepanenra. Onn cnxsant c ocnonntmn uepramn HO-repannn.
4.2.1. Opueumupoeauuocmo ua nauueuma
nx mnornx mkon ncnxorepannn n mnornx ncnxorepanenron cocrnennte npecrannennx
("mkona") cocrannxmr ant]y n omery ncnxorepannn. Hannenra nomemamr n neonornueckoe
npokpycrono noxe. Kak npecrannennx o opnenrnponannocrn na nannenra npoxnnxmrcx n
npakrnuecko paore? Cyekrnnno reopnn onesnn, ntnnraemo nannenrom, yenxercx
ceptesnoe nnnmanne, ona ncnontsyercx npn onpeenennn nponemt, a naprnepckne ornomennx n
xoe paort coxpanxmrcx na nporxxennn nce ncnxorepannn. Hannenra ne yknatnamr na
npokpycrono noxe ro nnn nno ncnxorepanenrnuecko reopnn. Hanpornn, onpeenenne saau
ncnxorepannn, ]opmynnponka nponemt ocymecrnnxmrcx conmecrno c nannenrom, n nect xo
ncnxorepannn mt crapaemcx cenart, nackontko +ro nosmoxno, nonxrntm nannenry. pknm
npnmepom npentx nocnecrnn ormarnuecko nosnnnn ncnxorepanenra, cunrammero
enncrnenno nepno nnmt cnom rouky spennx n orneprammero omnounym, no ero mnennm,
reopnm nannenra, moxer cnyxnrt cnyua onoro ns "ncnxocomarnuecknx" nannenron. 3ror
nannenr cunran, uro ero rononnte onn nocxr uncro comarorennt xapakrep, ncnxorepanenr xe,
nanpornn, nacrannan, na ncnxorennom nponcxoxennn onn. Orcma cneonann ykasannx
ncnxorepanenra: "Bt sopont, n ]nsnueckom ornomennn nce y nac n nopxke, npnunnt onn
ncnxnueckoro xapakrepa". HO-repanenr nc rontko nseraer noono kon]ponrannn, no ner
nancrpeuy nannenry c ero cocrnenntm oxcnennem cnoe onesnn. On ne craner ormenxrt
cpecrno, ycnokannammee ont. Hanpornn, on nocrapaercx, crpemxct k ncnxorepanenrnueckomy
+]]ekry, cenart rak, urot nannenr cocpeorounn cnoe nnnmanne na npneme menkamenron.
3arem ncnxorepanenr, ocymecrnnxx cnom crparernm, moxer npnmennrt ynpaxnennx nx
ocosnannx nannenrom cnoero rena nnn merot penakcannn. Hnmt nosxe, ecnn n +rom noxnnrcx
neoxonmocrt, yyr saecrnonant ncnxonornueckne merot.
4.2.2. Opueumupoeauuocmo ua npoue+y
C akrnnno nosnnne ncnxorepanenra recno cnxsano ero nnnmanne k nponemam nannenra
(cm. pas. 5.2.5.4.). B cocrannennom conmecrno c nannenrom konrpakre ncera ronopnrcx rakxe n
o nenn ncnxorepannn. Hcnxorepanenrnueckne meponpnxrnx tnamr nanpannent na pemenne panee
c]opmynnponanntx nponem, n ncnxorepanenry tnaer nerue cocpeorounrt cnoe nnnmanne na
nnx, ecnn xstk ero omennx c nannenrom tnaer konkperntm n uerknm. Hcnxorepanenr ne
naercx n reopernueckne paccyxennx, a onepnpyer konkperntmn marepnanamn. On ne ncnontsyer
kakne-nno cnennantnte ntpaxennx, a nocroxnno nmer nornepxennx roro, uro nannenr ero
nonnmaer, n cam crapaercx nonxrt nannenra.
Onpeenenne nponemt (pas. 5.4.) npecrannxer coo ysnono momenr nce ncnxorepannn.
Ono xnnxercx ornpanno rouko. B ro xe npemx ono aer npecrannenne o nenn. HO-repanenr
onxen trt n cocroxnnn nnrentnoe npemx epxart n none spennx ncxont nynkr n nent
ncnxorepannn. Hponemno-opnenrnponannomy noxoy uyxo nyxanne n noroke acconnann n
rmerno naexe na ro, uro nponema ntxnnrcx cama coo. Hcnxorepanenram, npnmenxmmnm
nponemno-opnenrnponannt noxo, rpeyercx akrnnnocrt, ocrpora peaknnn n rnkocrt.
4.2.3. Armueuocmo
Kparkocpounocrt nponemno-opnenrnponanno ncnxorepannn oycnonnnnaer akrnnnt
opas ecrnn ncnxorepanenra. B ncnxorepannn, npoonxammecx nnrentnoe npemx, ncxoxr
ns roro, uro onpeenennte remt cnona n cnona noxnnxmrcx na nonecrke nx, xe yyun yxe
onaxt paccmorpenntmn. B kparkocpouno ncnxorepannn ncnxorepanenry nanexnr trt onee
crpornm npn ntope m. Onoro nponecca acconnnponannx nx ncnxorepanenra sect ocrarouno.
On onxen nrn antme. Bcne sa nocrannenntm npocom "uro coomaer mne nannenr ceuac?"
onxen cneonart rpoc "A nmeer nn +ro ornomenne k neneno ycranonke?" Ecnn ncnxorepanenr
pemaer, uro ner, neoxonmo nemenennoe nmemarentcrno. Akrnnnocrt nosnnnn ncnxorepanenra
oycnonnnnaercx neoxonmocrtm onee uerkoro crpykrypnponannx nsanmoecrnnx
:nxorepanenra n nannenra. Ono tnaer recno ynxsano c pemennem nponemt.
Ocnonno cmtcn kparkocpouno ncnxorepannn saknmuaercx n rom, urot kak moxno
tcrpee nsannrt nannenra or xnno ne npnnocxmnx ycnexa crparern, koroptmn on nontsonancx
o cnx nop (cm. rn. 10) n narn nonte, onee noxoxmne nx nero pemennx. B kparkocpouno
ncnxorepannn +roro onnamrcx ne rontko nyrem koppnrnpymmero ontra, nonyuaemoro
nannenrom n xoe ncnxorepanenrnuecknx, mexnnunocrntx ornomenn, no n nyrem akrnnnoro
nsmenennx nanmaemoro noneennx. B nontrke conmecrno c nannenrom pemnrt nponemy
(cm.pas. 5.2. n 5.3.) ncnxorepanenr, pykonocrnyxct npnnnnnom rnkocrn, onxen npenoxnrt
emy nosmoxno ontmee konnuecrno antrepnarnnntx pemenn. Hpn +rom nannenr nonyuaer
npecrannenne o nosmoxntx noxoax k pemennm nponemt, nnnr ocronncrna n neocrarkn
kaxoro ns nnx, a rakxe ysnaer, kora xopomero pemennx ne cymecrnyer.
4.2.4. Iurocmo
Moxno c ynepennocrtm yrnepxart, uro +]]ekrnnnocrt ncnxorepanenra onpeenxercx ne ero
opnenranne na ry nnn nnym reopnm. Ho or ero opnenrnponannocrn sanncnr ntop nm nannenron,
ntop coornercrnymmnx nponem. Tor, kro orpannuen reopnxmn nnn meroamn ono mkont,
cnocoen paorart c onee ysknm cnekrpom nannenron, uem ncnxorepanenr c neormarnuecknmn,
rnknmn ycranonkamn.
Inkocrt osnauaer cnoconocrt ncnxorepanenra ncnontsonart n cnoe paore
antrepnarnnnte nen n npnemt, ne trt npnnxsanntm k onomy meroy nnn ono crparernn.
Hpnnepxennocrt nnemnnm pnryanam, emoncrpannx cnoero npenocxocrna na nannenrom
npnsnakn orcyrcrnnx y ncnxorepanenra rnkocrn. Hcnxorepanenr, koropomy npncyma rnkocrt,
crannr nannenra n nsnecrnocrt o pyrnx nosmoxnocrxx ero neuennx, o pyrnx ncnxorepanenrax,
kora on sameuaer, uro ero komnerenrnocrn neocrarouno nx antneme paort c nannenrom.
Inxoc1t - o(na ns ocnonnmx xapax1epnc1nx HO-1epannn.
4.2.5. Ooopeuue
Hpnnnnn naext napxy c nmontm ornocnrcx k uncny nanonee +]]ekrnnntx meroon
neuennx. uenonek, nnmennt naext, rnner.
Ho+romy naxnax saaua ncnxorepanenra ncenxrt n nannenra naexy. ocrnraercx +ro n
nepnym ouepet nontmennem camoonenkn nannenra n nnymennem.
Onako ono nept tnaer neocrarouno. Hannenr onxen nouyncrnonart, uro
naronpnxrnt ncxo, o koropom emy ronopnr ncnxorepanenr, n kako-ro, xorx t mnnnmantno
crenenn nosmoxen. onnaxct konkperntx xenarentntx nsmenenn n cnoem noneennn, nannenr
ncntrtnaer uyncrna, neoxonmte nx operennx naext. Hcnxorepanenr ne onxen ntstnart
y nannenra kakne-nno nepeanncrnueckne oxnannx, npecrannxrt cex ncemorymnm. Cmtcn
oopennx nannenra n rom, urot nontcnrt ero akrnnnocrt n ycnnnrt n nem uyncrno
ornercrnennocrn nepe coo. Kpnrnka nnunocrn nannenra, mopannsnponanne n ecrnnx,
noptnammne naexy, neconmecrnmt c ncnxorepanne.
4.3. Be(enne ncnxo1epanen1nuecxoro nponecca
4.3.1. Hcuxomepaneemuuecru npouecc
Paccmorpnm onee nopono ornomennx mexy ncnxorepanenrom n nannenrom,
cknatnammnecx n xoe HO-repannn. Hpenaraem moent +rnx ornomenn (pnc. 3). Ona nmeer
na nsmepennx.
Ha ropnsonrantno nnockocrn uertpe nokasarenx kauecrna (yponnx) ornomenn, na
neprnkantno crenent nx ocosnannocrn, pasnax nx kaxoro ns nokasarene. Hokasarenn
kauecrna ornomenn uacro ntcrynamr ononpemenno. B sanncnmocrn or roro, kak nporekaer
ncnxorepannx, or ee crann (rn. 5), rnanencrnymmee snauenne npnoperaer ro ona, ro pyrax
nnockocrt ornomenn.
Hepnt, ntcmn nokasarent kauecrna ornomenn "nopmantnte mexuenoneueckne
ornomennx". Onn ncera nrpamr onpeenennym pont n ncnxorepanenrnuecko cnryannn, no
ocoym snaunmocrt npnoperamr n nauane n konne ncnxorepannn. Hockontky conepmenno
pannonpannte, nonnocrtm cnmmerpnunte ornomennx mexy nannenrom n ncnxorepanenrom
nenosmoxnt, ro ornomennx, cnoonte or poneno nrpt, tnamr n xoe ncnxorepannn nnmt
kparkonpemenntmn, cnopanuecknmn n cnonranntmn. Ecnn rakoe nponcxonr n konne
ncnxorepannn, ro moxno ronopnrt o yaunom sanepmennn ncnxorepanenrnuecko ncropnn.
Mt ronopnm o nopmantntx mexuenoneuecknx ornomennxx, ncxox ns yexennx n rom, uro
ne kaxoe npoxnnenne nannenrom uenoneuecknx uyncrn, ne kaxt ero ymennt noptn cneyer
nosnonrt n panr nponemt. He kaxax mtcnt nannenra, ne kaxoe ero uyncrno onxnt
cranonnrtcx oekrom nsyuennx co cropont ncnxorepanenra. He kaxt nocrynok nnn opas
ecrnn nannenra oxsarentno nneuer sa coo ncnxorepanenrnueckne nocnecrnnx.
Bropo nokasarent kauecrna ornomenn nastnaercx "paoun coms no Ipnncony". 3rn
ornomennx onpeenxmrcx ncnxorepanenrnuecknm konrpakrom, pyrnmn cnonamn, remn ponxmn,
koropte nrpamr nannenr n ncnxorepanenr. 3rn ornomennx tnamr npenmymecrnenno
pannonantntmn, otuno n nnx ne cnnmkom mnoro +monn. Honeenne nannenra onpeenxercx
ykno n yxom konrpakra. Ha noneenne ncnxorepanenra naknatnamrcx npo]eccnonantnte n
nnunte nopmt noneennx, a rakxe npnnxrne nm ponn ncnxorepanenra, n nnrepnperannn ro nnn
nno mkont.
Tpern yponent ornomenn "yponent nponem", o koropom uacro ronopxr kak o yponne
nepenoca n konrpnepenoca. Ha +rom yponne nannenr nsnaraer nce ro, uro cunraer cnonmn
kon]nnkramn n nponemamn. Hcnxorepanenr orneuaer emy, ocymecrnnxx re nnn nnte
ncnxorepanenrnueckne ecrnnx. Hcnxoanannrnueckax konnennnx ornomenn (nepenoc-
konrpnepenoc) n HO-repannn ntcrynaer n neckontko nsmenennom nne. B nepnym ouepet mt
crpemnmcx nsexart n ornomennxx upesmepnoro reopernueckoro acrparnponannx n ne enaem
ynop na rexnnky, uro moxer nmert mecro npn npnmenennn konnennnn nepenoca/konrpnepenoca.
Conepmenno ouennno, uro na noneennn oonx yuacrnnkon pasronopa ckastnaercx kak npomnt,
rak n renepemnn ontr, pasnnunte acnekrt ornomenn. uacrt nponemarnkn nannenra moxer
saknmuartcx n rom, uro on pacnpocrpanxer cno npomnt ontr na ncnxorepanenra n +ro
npoxnnxercx n nppannonantntx, anaxponnuntx n neocosnanaemtx ecrnnxx (nepenoc). B saaun
ncnxorepanenra nxonr ntxnnenne nepenoca. Onako n HO-repannn ne oxsarentno n kaxom
rakom cnyuae anart "nnrepnperannm". Kpome roro, mt orkastnaemcx rpakronart peaknnn
ncnxorepanenron na +rom yponne kak "konrpnepenoc". 3ro ckopee "uyncrna ncnxorepanenra",
koropte on moxer nontrartcx noneprnyrt pe]nekcnn. Ha +rom yponne ornomenn or
ncnxorepanenra, kpome roro, rpeyercx ymenne ncnontsonart cno xnsnennt ontr n nnrepecax
ncnxorepannn. Ecnn emy +ro ne yaercx nnn yaercx nnmt uacrnuno, ro na yponne, koropt mt
nastnaem "yponnem creuennx ocroxrentcrn", nponcxonr ncrpeua nponemntx acnekron
nnunocrn nannenra c raknmn xe acnekramn nnunocrn ncnxorepanenra.
uerneprt yponent "yponent creuennx ocroxrentcrn". Ha +rom yponne ornomennx
nmemr mecro n rex cnyuaxx, kora ncnxorepanenr ynxstnaer ro, uro npecrannxer nx nero
nponemy, c nannenrom n ero nepenocom.
Ha "yponne creuennx ocroxrentcrn" npomnt ontr ncnxorepanenra okastnaercx nomexo
ncnxorepannn. Tepmnn "konrpnepenoc" ncnontsyercx nnmt n +rom cmtcne.
Hoonoe "creuenne ocroxrentcrn" nosnnkaer n pesyntrare roro, uro ncnxorepanenr
nonnekaercx n neocosnanaemym nannenrom n nm xe ycrpoennym nncnennponky, n koropo on,
ncnxorepanenr, eper na cex pont kako-ro naxno nx nannenra (n npomnom nnn nacroxmem)
nnunocrn. Moxer nonyunrtcx n rak, uro ncnxorepanenr noontm xe opasom nonnekaer
nannenra n cnom cocrnennym, nopoxennym kon]nnkramn nncnennponky, uro cymecrnenno
memaer xoy ncnxorepanenrnueckoro nponecca n axe moxer npnnecrn k ero cptny.
B xoe ncnxorepannn +rn uertpe yponnx nsanmoecrnnx nmemr neonnakonoe snauenne.
Otunte mexuenoneueckne ornomennx nmemr mecro na nporxxennn nce ncnxorepannn, no
npoxnnxmrcx orpannuennoe npemx, rnanntm opasom n nauane n konne ceccn, kora
ncnxorepanenr n nannenr npnnercrnymr pyr pyra nnn kora onn npomamrcx, a rakxe no npemx
pasronopon, ne nmemmnx ornomenne k ncnxorepannn. 3nauenne +rnx ornomenn nospacraer,
kora ncnxorepannx nnsnrcx k sanepmennm. Tora noncenennte ornomennx no nce ontme
crenenn ononnxmr ncnxorepanenrnueckne ponente ornomennx. 3ro uacro conponoxaercx
nsmenennem remarnkn pasronopon, no npemx koroptx naunnamr sarparnnartcx n nonpoct, ne
nmemmne ontmoro snauennx.
Paoune ornomennx naunnamrcx ne nosxe saknmuennx ncnxorepanenrnueckoro konrpakra n
npoonxamrcx o konna ncnxorepannn. Ha +rom yponne ncnxonornuecknx ornomenn nocroxnno
nmeer mecro pannonantnoe noneenne nx yuacrnnkon n ponxx nannenra n ncnxorepanenra n
ntrekammne orcma ponente oxnannx. 3ro okastnaer nenocpecrnennoe nnnxnne na kauecrno
ncnxorepanenrnuecko cnxsn. Tpynocrn, nosnnkammne n ncnxorepanenrnueckom nponecce, moryr
npnnecrn k nsmenennm ncnxorepanenrnueckoro konrpakra.
Hponemnte ornomennx nnn ncnxorepanenrnueckne nosecrnnx naunnamr nrpart naxnym
pont npexe ncero n nenrpantno crann ncnxorepannn. Ha +ro crann, na ]one yxe
ycranonnnmnxcx xopomnx ornomenn c ncnxorepanenrom nannenr pemaercx orkptro ronopnrt o
cnonx nponemax nnn o cnoem neaeknarnom noneennn. Coornercrnenno nospacraer snauenne
ncnxorepanenrnuecknx nosecrnn.
To, uro mt nastnaem "creuennem ocroxrentcrn", moxer nmert mecro yxe n camom nauane
ncnxorepanenrnueckoro nponecca, no n nanontme crenenn npoxnnenne raknx ornomenn
nosmoxno n nenrpantno crann +roro nponecca. Ho mepe npnnnxennx ncnxorepannn k
sanepmennm ornomennx rakoro yponnx onxnt trt cokpament nacrontko, urot ne memart
nsanmoecrnnm nannenra n ncnxorepanenra.
4.3.2. Hcuxomepaneemuuecru roumparm
Hocne yxcnennx nokasann k ncnxorepannn n cocrannennx opasa ecrnn ncnxorepanenr
npenaraer nannenry saknmunrt ncnxorepanenrnueckn konrpakr. Konrpakr coepxnr
cneymmee:
Ooocuoeauue eiopauuo qop+i ncuxomepanuu. Hcnxorepanenr oxcnxer cymnocrt
npenaraemo nm ncnxorepannn, npnnox npn +rom cneennx o ocoennocrxx HO-repannn. nx
nannenra ocotm nnrepec npecrannxer coomenne o orpannuennn npemenn ncnxorepannn. B
kaxom cnyuae rakoe orpannuenne cneyer oocnonart ocoennocrxmn ocroxrentcrn, n koroptx
naxonrcx nannenr. Hpn +rom naxno oxcnnrt nannenry, uro cneyer nonnmart no
"opnenrnponannocrtm na nponemy". Hannenry coomamr, uro ncx ncnxorepanenrnueckax paora
yer nanpannena na pemenne nemnorouncnenntx, orpannuenntx nponem. 3arem ncnxorepanenr
crapaercx noynrt nannenra sanxrt akrnnnym nosnnnm n oxcnxer, uro emy, ncnxorepanenry,
nnrepecnt coopaxennx nannenra, kacammnecx pemennx nponemt. 3arem peut ner o snauennn
ncnxorepanenrnuecknx ornomenn. Hcnxorepanenr oxcnxer nannenry, uro naxnte nponemt
nocnenero moryr naxonrt orpaxenne n n ncnxorepanenrnuecknx ornomennxx. Hannenr ysnaer,
uro ro, uro nponcxonr n xoe ncnxorepanenrnuecknx ornomenn, tnaer ne cnyuantm, a moxer
trt cnxsano c ero moenxmn noneennx nne pamok ncnxorepannn. Tem camtm +rnm moenxm
noneennx n xoe ncnxorepannn yenxercx ocooe nnnmanne.
4op+a.iuie vc.oeu ncuxomepanuu. Hcnxorepanenrnueckn konrpakr coepxnr rakxe
nynkr, kacammncx npnmepnoro uncna ceccn. Hcnxorepanenr oxcnxer, uro, kak npannno,
npononrcx 15 20 ceccn n uro opnenrnponartcx cneyer na +ro uncno, no nosmoxnt n
orknonennx or +ro nopmt. B saknmuenne ocyxamrcx nonpoct onnart. 3ect xe
oronapnnamrcx rakne momenrt, kak nepenoc npemenn ceccn, nexnka n cnxsn c onesntm n r.n.
4.3.3. Ceccua
Hncrpymenrom HO-repannn xnnxercx pasronop. ocrarouno nomemennx, n koropom moxno
tno t necrn onepnrentnt pasronop n nenpnnyxenno armoc]epe. Cneyer rakxe nmert
nosmoxnocrt ycranonnrt kymerky nnn nonoxnrt marpan, npenasnauennte nx ntnonnennx na
nnx nannenrom ynpaxnenn na paccnanenne.
Hpoonxnrentnocrt ceccnn moxer koneartcx or 25 o 50 mnn, n sanncnmocrn or
norpenocrn nannenra n nosmoxnocre ncnxorepanenra. Hpoonxnrentnocrt ceccnn cneyer
ycranannnnart sapanee, npn saknmuennn konrpakra, nnaue nosmoxnt ocnoxnennx n
ncnxorepanenrnuecknx ornomennxx. Hepnonunocrt ncrpeu rakxe moxer trt pasnnuno. Kak
npannno, ceccnn nponoxrcx onn pas n neenm.
4.3.4. Hucmpy+eumapu ncuxomepaneema, npoeooaueeo HO-mepanum
uakropt nosecrnnx omne nx ncex ]opm ncnxorepannn +nemenrt moxno cunrart
ocnonntmn nncrpymenramn ncnxorepannn. B ncnxorepannn, ocymecrnnxemo nepantno
(nanpnmep, n HO-repannn), +rnmn nncrpymenramn cnyxar nepantnte ]opmt nnrepnennn,
nosecrnn, ocymecrnnxemtx ncnxorepanenrom. Onn tnamr pasntmn n sanncxr or
ncnxorepanenra, ero npnnanexnocrn k ro nnn nno mkone, no, kak yxe ronopnnoct, npncymn
ncem ]opmam ncnxorepannn. Conepmenno ouennno, uro rakoe sameuanne ncnxorepanenra, kak "a
renept anare nocmorpnm, kakne y Bac sect rpynocrn", c ncnxorepanenrnuecko roukn spennx
ornnuaercx or " sect npnepxnnamct pyroro mnennx, nexenn Bt". Hepnoe ntckastnanne
coepxnr npenoxenne npoanannsnponart kornnrnnnoe nnn +monnonantnoe coepxanne
ckasannoro nannenrom. Bropoe xe npecrannxer coo kon]ponrannm c rouko spennx pyroro
uenoneka, ocymecrnnxemym c namepennem nauart nponecc oyuennx. Hpnnonmte nnxe opasnt
kommynnkannn nnn "nncrpymenrt" nokastnamr nosmoxnocrn ncnxorepanenra nx akrnnnsannn
onpeenennoro noneennx nannenra.
"Kornnrnnnoe nonnmanne": nnrepnennnn ncnxorepanenra, koropte neyr k pasxcnennm
coepxannx mtmnennx, anannsy crpykryp, ntpaorke nsrnxon. 3ect peut ner o akrnnnsannn
anannrnueckoro mtmnennx nannenra, uro uacro npnnonr k nnrpocneknnn. 3ror nponecc moxer
conponoxartcx rakxe nosnnknonennem +monn.
Hpnuep. "Mne kaxercx, uro Bama renepemnxx peaknnx kak-ro cnxsana c Bamnm craptm
ontrom, k koropomy Bt nocroxnno opamaerect n noontx cnryannxx. H eme mne kaxercx, uro
sect Bt npnnnmaere onoro uenoneka sa pyroro".
"Honnmanne +monn": peut ner o oxcnennn, anannse, pasxcnennn n ntxnnennn uyncrn,
kauecrna uyncrn n nmancon uyncrn. 3ror noxo ornnuaercx or "nepexnnannx +monn" (cm. nnxe)
rem, uro n annom cnyuae saaua ne n rom, urot ntpasnrt +monnn, a urot nx npoanannsnponart
n yxcnnrt. Btxnnxercx ne coepxanne uyncrn, a rontko nx nannune.
Hpnuep. "Moxere Bt renept ckasart rounee, kakoe nmenno uyncrno Bt rontko uro
ncntrann? Inen nnn neuant?"
"Hepexnnanne +monn: ntckastnannx, n koroptx rnannoe opamenne k a]]ekram. Hpn
+rom ncnxorepanenr rpeyer or nannenra rakoro npoxnnennx +monn, koropoe n kpanem
ntpaxennn moxer necrn k karapcncy. 3ect, n ornnune or "nonnmannx +monn", ne crpemxrcx k
anannsy uyncrn.
Hpnuep. "are xe npoxnnrtcx +romy uyncrny. Bt sameuaere, kak Bam cranonnrcx nerue,
kora Bt moxere n nonno mepe nepexnrt +ro pasouaponanne?"
"Yunrtcx". Fnaronpnxrcrnonanne xenarentntm nnn npenxr-crnonanne nexenarentntm
cnocoam noneennx c ncnontsonannem moene, yrnepxenn, rnnores, pasxcnenn nnn
nakrnuecknx ntckastnann.
Hpnuep. "3ro Bt cenann xopomo. Bt samernnn rakxe, uro na +ror pas Bam naprnep
pearnponan nonoxnrentno. Bamn npexnne peaknnn npnnxrt emy tno rpyno".
"Hoepxka": nosecrnnx ncnxorepanenra, koropte ntpaxamr noepxky, npnnxrne
nannenra, saory o nem, cnococrnymr nosnnknonennm y nero naext n nonoxnrentntx
oxnann, ymentmennm uyncrna nnnt, ntpaxamr nonnmanne.
H p n m e p. " Bac xopomo nonnmam, +ro onxno trt ouent rxxeno. Ho Bt nce xe yxe
onnnct rnranrckoro nporpecca".
"Akrnnnsannx": ncnxorepanenrnueckoe nosecrnne, cnococrnymmee ro nnn nno
akrnnnocrn nannenra.
Hpnuep. "Hoymare-ka renept, kak t Bt mornn ornernrt uro Bt o +rom ymaere?"
"Kon]ponrannx": ncnxorepanenrnueckoe nosecrnne, nanpannennoe na ro, urot nokasart
nannenry ero npexnee nnn renepemnee noneenne, nnn xe noneenne, koroporo on nseraer c
nentm cenart rakoe noneenne nonxrntm nx nero camoro nnn xe nocrannrt no nonpoc
nenecoopasnocrt rakoro noneennx.
Hpnuep. "Bcera, kora Bt o +rom ronopnre, Bt ntrnxnre noannenntm. Honnmaere, Bac
ncera ntacr nmenno +ror orner".
"Hecrn ornercrnennocrt n pasenxrt ornercrnennocrt": ncnxorepanenrnueckoe nosecrnne,
nent koroporo noynrt nannenra npnnxrt ornercrnennocrt nnn uacrt ornercrnennocrn n
ornomennn okpyxammnx n cex. B npornnononoxnocrt "akrnnnsannn" sect peut ner o
noneennn, coornercrnymmem rpeonannxm +rnkn.
H p n m e p. "A Bt yxe cnpocnnn cex, kak Bt ornocnrect k +romy eny? Ecnn a, ro,
nepoxrno, Bt moxere koe-uro ckasart!"
"Hn]opmnponart": nepeaua nn]opmannn, opnenrannx. 3ect peut ner ncknmunrentno o
npeocrannennn nannenry nn]opmannn, a ne o "Honnmannn" n onee mnpokom cmtcne.
Hpnuep. "Bosecrnne +roro nekapcrna Bt nouyncrnyere nnmt uepes ne neenn".
"Hepexnnannx rena": ncnxorepanenrnueckoe nosecrnne, ntstnammee nnxenne,
paccnanenne rena, noyxammee nannenra k konnenrpannn na omymennxx cnoero rena n ero
uacre.
Hpnuep. "tmnre rnyoko n cnokono n nouyncrnyre, kak Bame reno npn +rom cranonnrcx
concem rxxentm. Kakne ceuac omymennx n Bamem xenyke?"
Y kaxoro ncnxorepanenra nmemrcx cnocot kommynnkannn, koroptm on oraer
npenourenne. Moxno, nanpnmep, nokasart, uro onn ncnxorepanenr onee ncero ncnontsyer
ncnxorepanenrnueckne nosecrnnx, nanpannennte na kon]ponrannm, akrnnnsannm n
kornnrnnnoe nonnmanne, pyro ocnonnoe nnnmanne yenxer "+monnonantnomy nonnmannm",
"noepxke" n "nn]opmnponannm" n nnmt cpannnrentno peko opamaercx k "kornnrnnnomy
nonnmannm" n "kon]ponrannn". Ecnn cpannnrt +rnx nyx ncnxorepanenron, ro okaxercx, uro onn
ncnontsymr kak omne ("necnenn]nueckne"), rak n npncymne rontko nm ("cnenn]nueckne")
cnocot kommynnkannn.
4.3.5. Uvecmea ncuxomepaneema
Mt yxe ronopnnn o rom, uro ncnxorepanenr n xoe omennx c nannenrom ncntrtnaer
uyncrna, ornocxmnecx k pasnnuntm yponnxm (cm. moent, npecrannennym na pnc 3.).
11 He nce uyncrna ncnxorepanenra cneyer cunrart "konrpnepenocom", kak on nonnmaercx n
ncnxoanannse.
Ha +ro nmemrcx cneymmne npnunnt.
1. B nacroxmee npemx repmnn "konrpnepenoc" ncnontsyercx nx oosnauennx mnornx ouent
pasntx xnnenn.
2. Hnora konrpnepenocom nastnamr nmoe uyncrno, ncntrtnaemoe ncnxorepanenrom. 3ro
cnnmkom mnpokoe n omee nonnmanne.
3. Touka spennx, cornacno koropo konrpnepenoc npecrannxer coo +monnonantnt orner
ncnxorepanenra na nponemnoe noneenne nannenra, na npakrnke nopoxaer onacnocrt. Te, kro
npnepxnnaercx rako rpakronkn konrpnepenoca, ynyckamr ns nny, uro uyncrna, nosnnkammne y
ncnxorepanenra n ornomennn nannenra, moryr trt oycnonnent nponemamn camoro
ncnxorepanenra. Btmenpnneennoe onpeenenne konrpnepenoca enaer ncnxorepanenra
neyxsnnmtm nx kako-nno kpnrnkn.
Otuno n HO-repannn ronopxr o "uyncrnax ncnxorepanenra" n nnmt n ocotx cnyuaxx o
"konrpnepenoce".
Ho "konrpnepenocom" mt nonnmaem npexe ncero peaknnm na nannenra eccosnarentno
uacrn ncnxnkn ncnxorepanenra.
Pekomenannn npoxnnxrt cnon uyncrna ornocxrcx ne rontko k nannenram, no rakxe n k
ncnxorepanenram. 3ro ne osnauaer, uro ncnxorepanenr rakxe ncera onxen pacckastnart o nnx.
Kak orcyrcrnne +monnonantntx peaknn co cropont ncnxorepanenra, rak n upesmepnte ero
peaknnn, moryr cnyxnrt nomexo n ornomennxx c nannenrom n/nnn n pemennn cocrnenntx
nponem.
4.3.. Hmo oeuamo e cuyuae
conpomueueuua us+eueuua+
Ho conpornnnennem nonnmamr nce ro, uro memaer (c roukn spennx ncnxorepanenra)
ncnxorepanenrnueckomy nponeccy.
Conpornnnennem n HO-repannn cunraercx nmoe noneenne nannenra, memammee
npopaorke nponemt, oosnauenno n saknmuennom c nannenrom konrpakre (cm. pas. 4.3.2).
Takoe onpeenenne ranr n cee norennnantnym onacnocrt, ocoenno peantnym n
kparkocpouno ncnxorepannn. Peut ner n nepnym ouepet o rom, uro ncnxorepanenrt
npnnnmamr onpeenenne yknantno. B erann, ocrynnte nocnpnxrnm nnmt c nomomtm nynt
nnn axe mnkpockona, n HO-repannn ne namrcx, a paoramr npenmymecrnenno c rem, uro nnno
nannenry n ncnxorepanenry nenoopyxenntm nsrnxom. B nepnym ouepet HO-repannx sannmaercx
"ouennntm".
Conpornnnennx n HO-repannn yunrtnamrcx n npopaartnamrcx n rex cnyuaxx, kora onn
ncrynamr n npxmo kon]nnkr c npnnxrtmn ncnxorepanenrom nenxmn.
Hpopaorka conpornnnennx nokasana nnmt n rom cnyuae, kora conpornnnenne memaer
ocrnxennm nene ncnxorepannn. Cam no cee ]akr, uro ncnxorepanenr pacnennnaer noneenne
kak conpornnnenne, eme ne ocrarounoe ocnonanne nx ncnxorepanenrnuecko npopaorkn
conpornnnennx. Kak y ncnxorepanenra, rak n y nannenra onxnt nmertcx ocrarounte
okasarentcrna roro, uro conpornnnenne neoxonmo npopaorart, a nnaue nent ncnxorepannn ne
moxer trt ocrnrnyra. 3ro osnauaer rakxe, uro ne oxsarentno "ycrpanxrt" conpornnnenne.
Moxno npocro nsmennrt ornomenne k nemy.
Hpopaorka conpornnnennx n HO-repannn ne xnnxercx camonentm.
Hcnxorepanenr, npakrnkymmn HO-repannm, pacnonaraer rpemx meroamn opamennx c
conpornnnennem, a) oorn, ) npeoonert, n) npoanannsnponart.
a) Ooxoo conpomue.euu. Mt yxe ronopnnn o rom, uro n HO-repannn conpornnnennxmn
sannmamrcx nnmt rora, kora onn xnno memamr ocrnxennm nenn ncnxorepannn, n nannenry
cranonnrcx rakxe nonxrno, uro xo ncnxorepannn napymaercx, ona cranonnrcx nepesyntrarnnno
nnn n ne nacrynaer sacro.
Kora conpornnnenne tnaer ouent cnntntm, nenpeoonnmtm noono eronno crene,
uacro enncrnennax nosmoxnocrt saknmuaercx n rom, urot ero oorn. 3ro kacaercx n nepnym
ouepet rex cnyuaen, kora nannenr ne coomaer ncnxonornueckne annte, neoxonmte nx
anannsa.
Oxo osnauaer, uro mt ocrannxem conpornnnenne kak rakonoe nerponyrtm, a nnmt naxonm
ero nont cmtcn. 3aaua rora saknmuaercx n rom, urot conmecrno c nannenrom nocrponrt
"sonoro mocr", no koropomy moxno nporn n oxo conpornnnennm.
Onn ns namnx nannenron ncntrtnaer rpynocrn n paore co cnonm nontm corpynnkom,
ouent nanomnnammnm ero para. C parom y nero na nporxxennn nce xnsnn mna xecrokax
opta sa narocknonnocrt ponrene. 3ror corpynnk nopasnrentno noxox na para. Hannenr,
nx koroporo tn conepmenno ouennen nepenoc, pemnn ne nounnxrtcx corpynnky, a
"noenrt" ero. B cnny cnyxeno nepapxnn ocymecrnnenne pemennx tno t rynrentntm nx
nannenra. Ero camopaspymnrentnoe noneenne tno npnsnano n ncnxorepanenrom, n camnm
nannenrom conpornnnennem ocymecrnnennm nocrannenno nmn conmecrno nenn. connantno
nnrerpannn nannenra na paore. Oxo conpornnnennx saknmuancx n rom, uro ncnxorepanenr n
nannenr conmecrno paccmorpenn nocnecrnnx rakoro nepasymnoro noneennx. B pesyntrare
nannenr npnmen k ntnoy, uro k cnoemy xenannm necrn opty na paouem mecre on onxen
ornecrnct "pasymno", nnaue emy ne nsexart npexnnx manonon noneennx.
Tako npnem nosnonnn cnpannrtcx c camopaspymnrentntm noneennem, no ne c
conponoxammnm ero a]]ekrom. H nce xe tnn pement ne saaun, no-nepntx, nannenr cmor
nsexart nonropennx cnoero nexenarentnoro noneennx (n rem camtm ycrpannn cnoe
conpornnnenne), n, no-nroptx, naroapx +romy nnepnte okasancx pasopnan nopount kpyr.
Pemennx, noonte ntmenpnneennomy, n HO-repannn c ce nparmarnsmom cunramr
yonnernopnrentntmn. A rakxe cunramr, uro ner neoxonmocrn anannsnponart nnn
"npeoonenart" conpornnnenne, kak +ro npnnxro n ncnxoanannse. Bropo npnmep nokastnaer, kak
moxno oorn conpornnnenne, conepmenno ne sarparnnax ero.
Ona nannenrka coomnna cnoemy ncnxorepanenry, uro ne moxer ronopnrt na onpeenennym
remy, ona npocro ne n cocroxnnn nponsnecrn neoxonmte nx +roro cnona. Hcnxorepanenr
ocynn c ne cnocot, oneruammne coomenne. Onn oronopnnnct, uro nannenrka nannmer ro,
uro ne moxer ckasart, n npnnecer nanncannoe ncnxorepanenry na cneymmym ceccnm.
Oxo conpornnnennx nokasan n rex cnyuaxx, kora nannenr neocrarouno cnnen, urot
npeoonert cnoe conpornnnenne (cm. cneymmn pas.), nnn ne onaaer cnoconocrxmn,
neoxonmtmn nx anannsa conpornnnennx. Oxo aer nannenry ontmn npocrop nx ecrnn
n ymentmaer ero crpax.
o) Hpeooo.euue conpomue.euu. Hpeoonenne conpornnnennx osnauaer npoonxenne
nnxennx k nenn, necmorpx na conpornnnenne, "uepes nero". Hpeoonenne moxer trt
pekomenonano n rex cnyuaxx, kora conpornnnenne kak rakonoe pacnosnano, n ncnxorepanenr ero
onennnaer kak cnaoe nnn neycrounnoe. B rakom cnyuae mnenne nannenra ne tnaer pemammnm.
3ect ymecrno cpannenne c nontrko pasopnart nncr ymarn nnn nnarok. Conepmenno ouennno,
uro ymara onxna trt ocrarouno ronko, urot moxno tno ee pasopnart. Touno rak xe n
conpornnnenne ne onxno trt cnnmkom cnntntm. B npornnnom cnyuae ero cneyer oorn nnn
npoanannsnponart, ecnn rakax nosmoxnocrt nmeercx.
Hannenr no npemx nonyuaconoro ceanca ncnxorepannn nseraer ronopnrt na ocnonnym remy n
opamaercx k ne nnmt rora, kora o konna ceccnn ocraercx 5 mnnyr. Hcnxorepanenr ykastnaer
nannenry na +ro ocroxrentcrno, n nannenr cornamaercx c rem, uro npemx cneonano t
ncnontsonart nyume. Hcnxorepanenr n nannenr npnnnmamr pemenne nauart cneymmym ceccnm c
ocyxennx nmenno +ro remt.
Hpnmep narnxno nokastnaer, uro ycnnnx sect tnn nanpannent ne na ntxcnenne mornnon
conpornnnennx, a na npeoonenne conpornnnennx: tno ocrnrnyro cornamenne o rom, urot
sanxrtcx remo, koropym nannenr nseran. Ecnn na cneymmym ceccnm nannenr npner c
onosannem, nauner c pyro remt n r.., ro ncnxorepanenr npxmo nanomnnr emy o cornamennn,
ocrnrnyrom n npomnt pas, n nocrannr na nonecrky nx annym remy. Hpeoonenne
conpornnnennx osnauaer ne ananns mornnon conpornnnennx, a nocranonky nepe nannenrom nenn,
koropo on moxer ocrnut nonpekn cnoemy conpornnnennm.
Hpn npeoonennn conpornnnennx ncnxorepanenry, nosmoxno, npnercx ecrnonart
ocrarouno xecrko. On moxer npexnnrt nannenry onpeenennte rpeonannx, nanomnnrt o
ocrnrnyrom cornamennn n r.. Bosmoxno, norpeyercx ononnnrentnax paora no cosannm y
nannenra onpeenenno mornnannn nx ynyumennx paounx ornomenn. Conpornnnennx moryr
nosnnknyrt n n pesyntrare neocrarouno "rnkocrn" ncnxorepanenra n xoe ncnxorepannn.
Baxno, urot ncnxorepanenr mor pacnosnart n npnnxrt nekoropte npoxnnennx conpornnnennx,
ecnn onn ocrarouno ycrounnt.
e) Bie.euue u aua.us conpomue.euu. Btxnnenne n ananns conpornnnennx ornocxrcx k
uncny ncnxoanannrnuecknx nponeyp. Btxnnenne cranonnrcx neoxonmtm n rom cnyuae, kora
conpornnnenne kak rakonoe n nauane pacnosnaercx nnn npenonaraercx rontko ncnxorepanenrom,
n on xenaer pacckasart o cnonx npenonoxennxx nannenry. Ananns osnauaer ontmym, uacro
npoonxnrentnym ncnxonornueckym paory, npx nn nosmoxnym n pamkax HO-repannn, xorx n
peknx cnyuaxx nx nee cymecrnymr nokasannx. O rom, kak ocymecrnnxercx ananns
conpornnnenn n HO-repannn, ronopnrcx n pas. 8.3.2.
4.3.7. Hyecmea nauueuma rar uacmo "nepeuoca
B name moenn ornomenn ncnxorepanenr-nannenr (cm. pas. 4.3.1) npecrannent uertpe
yponnx ornomenn, koropte, pasymeercx, onpeenxmrcx rakxe uyncrnamn. Mt ne npnnnmaem
ncnxoanannrnueckym moent, cornacno koropo nce uyncrna nannenra moryr paccmarpnnartcx kak
nepenoc.
11 uakropamn, no nnnxnnem koroptx cknatnamrcx +monnonantnte ornomennx n HO-
repannn, xnnxmrcx orpannuennax npoonxnrentnocrt ncnxorepannn n opnenrnponannocrt na
nponeMY
Kparkocpounocrt ncnxorepannn nopoxaer uyncrno ornercrnennocrn. Hcnxorepanenrnueckn
konrpakr, n koropom orkptro ronopnrcx o cpokax ncnxorepannn, cpasy xe nopoxaer nponemy
sanncnmocrn. Hepno npoonxnrentnocrtm n 20 neent oospnmoe npemx. C camoro nauana
ncnxorepannn na ropnsonre maxunr ee okonuanne. Peaknnn nannenron na +ror ]akr otuno
tnamr nyx rnnon: 1) +monnn nannenra tnamr ne nacrontko cnntntmn, urot moxno tno
ronopnrt o ero sanncnmocrn or ncnxorepanenra; 2) ornomennx nannenr-ncnxorepanenr
npenpamamrcx n nacroxmym nponemy (cm. pas. 5.2.5.4, re aercx onpeenenne nponemt).
Bor nouemy rak naxen orop nannenron nx HO-repannn (cm. rn. 6). Hannenrt, rnannte
nponemt koroptx moryr trt pement rontko n xoe npoonxnrentntx, rnyoknx n nnane
+monn ornomenn, nx HO-repannn ne noxoxr.
Hepenoc uacro nponcxonr cnonranno eme o ncrpeun nannenra c ncnxorepanenrom.
Hponemno-opnenrnponannax ncnxorepannx ne cnococrnyer, nosnnknonennm "nenposa
nepenoca", a ckopee npenxrcrnyer emy. C yuerom +roro ocroxrentcrna n cneyer ocymecrnnxrt
orop nannenron nx HO-repannn.
Tema npecroxmero paccranannx nannenra n ncnxorepanenra n nmom cnyuae nnont
sarparnnaercx n cepenne kypca ncnxorepannn.
B xoe npoonxnrentno ncnxorepannn tnaer ocrarouno npemenn nx ]opmnponannx
+monnonantno sanncnmocrn ncnxorepanenrnuecko cnxsn ocooro kauecrna. HO-repanenr
ncnontsyer npemennoe crpykrypnponanne ncnxorepannn ne n nocnenmm ouepet nx nocranonkn
nonpoca "anronomnx nnn sanncnmocrt", rak uro +ra rema, kak nnrt Apnant, npoxonr uepes ncm
ncnxorepannm, n yx no ncxkom cnyuae oxsarentno uepes ee nropym nononnny.
Mt yxe ronopnnn o rom, uro cneyer enart npn conpornnnennn, a renept paccmorpnm
ananornunte npnemt, ncnontsyemte n cnyuaxx nepenoca.
a) Ooxoo pearuu nepeuoca. Ecnn ncnxorepanenry nsnecrnt ocroxrentcrna, nopoxammne
peaknnm nepenoca, on onxen cosnarentno npenxrcrnonart nx nosnnknonennm: emy cneyer
ornnekart nannenra, ycnokannart ero, npeymentmart snauenne ykasanntx ocroxrentcrn. On
moxer rakxe nrnopnponart peaknnm nepenoca nnn cenart nce nosmoxnoe, urot
coornercrnymmee noneenne ne nonyuano nokpennennx.
Hpnuep. Hannenrka, oren koropo ornnuaercx kpane ecnornuecknm xapakrepom,
ocymecrnnxx nepenoc nocroxnno, rpeyer or ncnxorepanenra coneron, koropte sarem
kareropnueckn ornepraer. B ro xe npemx ona uyncrnyer cex nenonxro.
3ect crparernx oxoa saknmuaercx n rom, urot oosnaunrt npenxrcrnne n sarem nmecre c
nannenrko oorn ero. Hcnxorepanenr moxer ckasart npnmepno cneymmee: "Tenept mt cnona
okasannct n mekornnno cnryannn: Bt npocnre y menx conera, a sarem ornepraere ero. Kak mt
nocrynnm ceuac?" Hcnxorepanenr crpemnrcx k romy, urot yuacrnnkn nponecca mornn n cnyuae
neoxonmocrn ckasart: "Cnona mt okasannct n mekornnno cnryannn. Ocrannm +ror nonpoc".
Oxo nenecoopasen rontko rora, kora peaknnx nepenoca ne xnnxercx naxno cocranno
uacrtm pemaemo nponemt. H naoopor, ecnn peaknnx nepenoca cocrannxer uacrt nponemt, ona
onxna yunrtnartcx npn onpeenennn nponemt nnn axe rpakronartcx kak orentnax.
Kora npeoonenne n oxo ne cnococrnymr antnememy ecnepeonomy xoy
ncnxorepannn, moxer okasartcx neoxonmtm paccmorpert cmtcn nepenoca, a rakxe nosmoxno
oparnrtcx k ncropnn xnsnn nannenra.
o) Hpeooo.euue pearu nepeuoca. Hpeoonenne peaknn nepenoca, koneuno, ne ycrpanxer
nx, no cnnxaer nx +]]ekrnnnocrt n pemammne momenrt ncnxorepannn.
Cmtcn npeoonennx n oxoa nepenoca saknmuaercx nnmt n rom, urot ocnanrt cnny
peaknnn nepenoca, ycrpannrt ee orpnnarentnoe nnnxnne na nponecc ncnxorepannn.
C +ro nentm n nepnym ouepet ncknmuamrcx nce momenrt, npononnpymmne nepenoc. Cma
ornocxrcx nce re ecrnnx ncnxorepanenra, koropte ntstnamr y nannenra cnntnym ]pycrpannm
nnn nopoxamr n nem naccnnnocrt, a rakxe ntstnamr perpeccnm nannenra. Hpeoonenne
nepenoca moxer trt ocymecrnneno n pesyntrare nnrentno kon]ponrannn c +rnm xnnennem n c
peantntm nonoxennem neme. B cnyuae memamme peaknnn nepenoca ncnxorepanenr nemenenno
ocymecrnnxer rakym kon]ponrannm n ykastnaer nannenry na neaeknarnocrt ero peaknnn,
nserax npn +rom kpnrnkn.
Hpnuep. "Bt nnnre ceuac, nackontko cnntnt rnen nopoxaer n Bac moe sameuanne, a +ro
memaer Bam nnrartcx k nenn.
C Bamn rakoe nponcxonr nocroxnno n n rex cnyuaxx, kora nt omaerect c pyrnmn
nmtmn. B npomnom Bam nyumn pyr ynnsnn Bac. , onako, pyro uenonek, n y menx ner
namepenn Bac ynnxart".
Xorx rakax ncnxorepanenrnueckax nnrepnennnx n coepxnr n cee +nemenrt "kon]ponrannn"
n "kornnrnnnoro anannsa" (cm. pas. 4.3.4), ona ne nanpannena na akrnnannm cosnannx nannenra.
Ona ocranannnnaer peaknnm nepenoca nyrem kon]ponrannn nannenra, no-nepntx, c ]akrom
sament onoro nnnnna pyrnm, n, no-nroptx, c upesmepno nnrencnnntm uyncrnom. Kpome roro,
ns nocnene ]past xcno cneyer, uro nponcxoxenne peaknnn nepenoca onee nopono ne
yer nccneonartcx n uro nannenr onxen oparnrtcx k ocroxrentcrnam rekyme
ecrnnrentnocrn.
Peaknnn nepenoca n HO-repannn paccmarpnnamrcx n rex cnyuaxx, kora:
1. Peaknnx nepenoca cranonnrcx nacrontko nnrencnnno, uro oorn nepenoc nenosmoxno,
kak nenosmoxno npennert ero nocnecrnnx n/nnn nosnnkaer ceptesnoe conpornnnenne
antnememy xoy ncnxorepannn.
2. B pesyntrare cnntnoro nepenoca paoune ornomennx yxymamrcx nacrontko, uro nannenr
onee ne uyncrnyer neoxonmocrn necrn cex n coornercrnnn co cnoe pontm.
3. Kon]nnkrt n nepenoce nenocpecrnenno cnxsant c renepemnnm kon]nnkrom.
4. Hannenr cnocoen nonxrt n npnnxrt oxcnenne nepenoca, ynnert cnom peaknnm
nepenoca, nonxrt n npnnxrt nonyuennoe or ncnxorepanenra oxcnenne n cenart nx cex
coornercrnymmne ntnot, kacammnecx n ero noneennx sa npeenamn kannera ncnxorepanenra.
B HO-repannn cunraercx nenecoopasntm npncrynart k oxcnennm nepenoca nnmt n rom
cnyuae, kora o konna ncnxorepannn ocraercx eme ocrarouno mnoro ceccn, na koroptx rakoe
oxcnenne moxer trt npopaorano. He yer nontst or opamennx k nepenocy, kora
ncnxorepannx yxe sakanunnaercx.
C nepenocom ne paoramr:
1. Kora ]enomen nepenoca neocrarouno ntpaxen.
2. Kora uyncrno nepenoca xorx n tnaer cnntntm, no ne cnxsano c npopaartnaemo
nponemo n ne memaer antnememy xoy ncnxorepannn.
3. Kora paoune ornomennx mexy ncnxorepanenrom n nannenrom eme neocrarouno
kpenkne n ykasanne na nepenoc moxer nonpenrt nm.
4. Kora nannenr ne cnocoen nonxrt oxcnenne nepenoca, npenaraemoe emy
ncnxorepanenrom.
4.4. 3anepmenne ncnxo1epannn 4.4.1. Hauauo rouua
Hockontky nponemno-opnenrnponannax ncnxorepannx npoonxaercx ne onee 1520
ceccn, c camoro nauana, a yx c cepennt nanepnxka, ara ee sanepmennx naxonrcx n none spennx
nannenra. na nokasarenx xapakrepnsymr npnnnxenne okonuannx ncnxorepannn: ocrammeecx
uncno ceccn (omee uncno ceccn tnaer ycranonneno sapanee) n crenent npnnnxennx k
sannannponanno nenn ncnxorepannn. H xorx npn uncne ceccn or 15 o 20 nannenr oruernnno
nnnr, uro sanepmenne ncnxorepannn nnsko, ncnxorepanenr onxen nocroxnno opamart
nnnmanne nannenra (npnmepno c cepennt kypca) na nnskoe sanepmenne ncnxorepannn. enart
+ro moxno n nne raknx sameuann, kak: "Ha ro, urot nyume pasopartcx n +rom, y nac ocraercx
eme npnmepno mecrt ceccn". Tem camtm +]]ekrnnnocrt HO-repannn kak kparkocpouno
ncnxorepannn moxer trt nontmena. Orpannuenne npoonxnrentnocrn kypca ncnxorepannn
crnmynnpyer n nannenra, n ncnxorepanenra. Oonm xcno, uro ncnxorepanenrnueckn
makcnmannsm nenosmoxen, n n pamkax ocrammerocx npemenn neoxonmo enart nce nosmoxnoe,
urot npnnnsnrtcx k nocrannenno nenn.
Conocrannenne nocrannenno nenn n nporpecca, ocrnrnyroro n xoe ncnxorepannn, aer
eme ony nosmoxnocrt ne ynyckart ns nny npnnnxenne sanepmennx kypca. Cpannennm
renepemnero cocroxnnx c rem, koropoe coornercrnyer nocrannenno nenn, cnococrnymr rakne
nonpoct: "Ie mt ceuac naxonmcx?", "uero mt o cnx nop onnnct?", "Moxer nannenr n +rom
cocroxnnn onn npoonxart nnxenne n nyxnom nanpannennn?"
4.4.2. 3aeepueuue
3anepmenne ncnxorepannn n neantnom cnyuae connaaer no npemenn c ocrnxennem
nocrannenno nenn. Hpn nenaronpnxrnom ncxoe ncnxorepannx sakanunnaercx c nacrynnennem
sapanee oronopennoro cpoka.
Kak ysnart, uro nacrynnno npemx sakanunnart ncnxorepannm nnn uro nocrannennax nent
ocrnrnyra? Otuno n HO-repannn c camoro nauana ncnxorepanenr n nannenr oronapnnamrcx o
rounom uncne ceccn. Ycranannnnamr, nanpnmep, uro nx yer "ne onee 20". Ecnn ncnxorepannx
npoxonr ycnemno, ro uncno ceccn moxer tn ymentmeno, n +ro, kak npannno, ne ntstnaer
nponem. Onacnocrt npn cokpamennn npoonxnrentnocrn ncnxorepannn saknmuaercx n rom, uro
moryr trt ynyment ns nny eme nmemmnecx y nannenra rnynnnte nponemt. 3nrysnasm
nannenra n ncnxorepanenra, nopoxaemt ocrnrnyrtm ycnexom, moxer necrn k neonpananno
onrnmncrnuecko nepeonenke ynyumennx cocroxnnx nannenra. Cnecrnnem moxer trt
perpeccnx, nacrynammax nocne npexenpemennoro sanepmennx ncnxorepannn.
Ecnn sanepmenne cpokon ncnxorepannn npnnnxaercx, a xenaemtx ycnexon ner, ro +ror
nonpoc cneyer orkptro ocynrt c nannenrom. Bosmoxno, npnercx ynennunrt uncno ceccn (no
ne onee uem na nxrt). B raknx cnyuaxx, koneuno, oa yuacrnnka nponecca ncnxorepannn, npoxnxr
cnntnoe xenanne samennrt kparkocpounym ncnxorepannm cpenecpouno nnn axe
onrocpouno. Pekomenyem n nmom cnyuae sanepmart HO-repannm kak rakonym, a ne
ynennunnart ee npoonxnrentnocrt, oannxx mnorouncnennte ceccnn. Hpenournrentnee
sakonunrt kypc n ycranonnennte cpokn n oronopnrtcx o nosononnennn ncnxorepannn nocne
nayst, npoonxammecx neckontko mecxnen. na ocroxrentcrna ronopxr n nontsy rakoro
pemennx:
1) nosmoxnoe cnonrannoe ntsoponnenne nannenra;
2) ror nornepxaemt ontrom ]akr, uro ncnxorepannx okastnaer nocneecrnne, r.e. ee
pesyntrart moryr npoxnnrtcx nocne ee sanepmennx.
Oa ntmenasnanntx ]enomena ntstnamrcx, nosmoxno, ono npnunno. Tak nnn nnaue
nocne nayst nannenry npnxonrcx cnona npnnnmart pemenne.
On moxer:
1) ne nosononnxrt ncnxorepannm,
2) cnona oparnrtcx k romy xe ncnxorepanenry,
3) cmennrt ncnxorepanenra.
Ontr, nonyuennt nannenrom n xoe ncnxorepannn, nanepnxka onerunr emy npnnxrne
pemennx.
Tpyno tnaer npn onenke pesyntraron ncnxorepannn nnn npn oocnonannn neoxonmocrn
ee sanepmennx ornernrt na nonpoc:
"ocrnrnyra nn nent?" Btckasartcx no +romy nonpocy moryr rpn cropont: nannenr,
ncnxorepanenr n npecrannrent okpyxennx nannenra. Hanonee necknm cornacno npnnxro n HO-
repannn konnennnn cunraercx mnenne nannenra. Ocroxrentnax nckyccnx, no nonoy ycnexon,
ocrnrnyrtx n xoe ncnxorepannn, cocroxnnx nannenra n ncntrtnaemoro nm yonnernopennx
nosnonxer nonyunrt nanonee ocronepnt orner na nocrannennt nonpoc. Ecnn nannenr xouer
sakonunrt ncnxorepannm, a ncnxorepanenr ne cunraer ero pemenne pasymntm, naxno tnaer
paccmorpert mornnt nannenra. Bosnnkaer nonpoc: ne crpemnrcx nn nannenr, xenax sakonunrt
ncnxorepannm, yknonnrtcx or uero-nno.
Pekomenyem uepes rpn mecxna nocne okonuannx ncnxorepannn nponecrn ocyxenne ee
pesyntraron, npnuem oronopnrtcx o +rom cneyer npn sanepmennn ncnxorepannn. 3a +rn rpn
mecxna, kora ncnxorepannx kak rakonax ne npononrcx, uacro nponcxoxr rakne nsmenennx n
noneennn nannenra, kaknx ne yanoct t onrtcx n xoe ncnxorepannn.
B xoe rakoro orcpouennoro ocyxennx nerue tnaer npannntno onennrt +]]ekr
ncnxorepannn. Kpome roro, rakoe ocyxenne nosnonxer npnnxrt pemenne o nenecoopasnocrn
npoonxennx ncnxorepannn. Hont kypc ncnxorepannn ne oxsarentno onxen necrnct rem xe
ncnxorepanenrom.
5. CTPYKTYPHPOBAHHE BPEMEHH H COEPAHHR HCHXOTEPAHHH
Hponemno-opnenrnponannax ncnxorepannx ornnuaercx or npoonxnrentno ncnxorepannn
rem, uro tnaer orpannuena sapanee onpeenenntmn cpokamn n nponemamn. 3ro, rak ckasart,
nnemnne pamkn ncnxorepannn. Bnyrpn +rnx pamok cknatnamrcx ncnxorepanenrnueckne n
mexnnunocrnte ornomennx, koropte, c ono cropont, cocrannxmr ocnony n xnnxmrcx
nnxyme cnno conmecrno paort, a c pyro moryr nopoxart naext, oxnannx,
xenannx, a rakxe sanncnmocrn, aneko ntxoxmne sa pamkn +ro ncnxorepannn. Takax nnamnka
nponecca ornomenn uacrnuno nporekaer neocosnanno n npncyma, kak nokastnaer ontr, oonm
yuacrnnkam nponecca: kak nannenry, rak n ncnxorepanenry. Hpn npoonxnrentno ncnxorepannn,
re ner uerko oosnauenno nenn n npemenntx orpannuenn, xo +roro nponecca moxno ne
konrponnponart, npeocrannn emy nosmoxnocrt pasnnnartcx n coornercrnnn c cocrnenno
nnamnko. Ho n HO-repannn rako noxo tn t npentm, nockontky pesyntrarom moxer trt
pasouaponanne n nannenra, n ncnxorepanenra.
Ho+romy cneyer paspaorart crparernn, koropte npnann t ncnxorepanenrnueckomy
nponeccy nekym crpykrypy. Ha nee mor t opnenrnponartcx ncnxorepanenr n xoe cnonx
ecrnn, n ona n ro xe npemx tna t nonxrno nannenry.
Takax crpykrypa rakxe nomoraer nocroxnno epxart n none spennx omne saaun,
ycranonnennte n npeenax ocrnxnmoro. B saaun ncnxorepanenra nxonr akrnnnoe neenne
ncnxorepanenrnueckoro nponecca. Hpn +rom on onxen npoxnnxrt ocrarounym ennkarnocrt n
nponnnarentnocrt n n ro xe camoe npemx ne nnmart nannenra camocroxrentnocrn, ne part ero
no cnom "oneky". Akrnnnomy yuacrnm n nponecce nannenra onxno cnococrnonart ero
osnakomnenne co crynenuartm nnanom ncnxorepannn, npnnonmtm nnxe:
Xo ncnxorepannn Pnc. 4. C1ynenn ncnxo1epannn
Tako crynenuart nnan nokastnaer, kak moxno pasymno crpykrypnponart
ncnxorepanenrnueckn nponecc. On cknatnaercx ns "crponrentntx erane" HO-repannn,
pacnonaraemtx n ro nornuecko nocneonarentnocrn, koropax npncyma nponeccy pemennx
nponemt n opasyer "necrnnny". Peut sect ner o npnmepnom nnane, koropt moxer cnyxnrt
opnenrnpom. 3ect ne nmemrcx n nny pesko orenennte pyr or pyra ]ast, +rant
ncnxorepannn. Hepexo or ono ]ast k pyro ocymecrnnxercx nocrenenno, ]ast kak t
nepekptnamr pyr pyra, n npetymax ]asa cnyxnr ]ynamenrom, ocnono nx cneymme,
nacrpannaemo na ne. B xoe ncnxorepannn moxno n nyxno nocroxnno nosnpamartcx k
npemecrnonanmnm crynenxm. 3ro cneyer enart, nanpnmep, kora n pesyntrare nonyuennoro
ontra nyxno no-nonomy c]opmynnponart nponemy nnn kora nosnnkamr rpynocrn n
ornomennxx nannenr-ncnxorepanenr (nepenoc, konrpnepenoc). C pyro cropont, nnora
nenecoopasen peskn nepexo or ono crynenn k cneymme npn pemennn kakoro-ro acnekra
nponemt. Takoe nosmoxno, nanpnmep, kora yxe n nepno uacrn ncnxorepannn nannenr roron
npncrynnrt k pemennm onpeenenntx nonpocon n cnoe peantno xnsnn eme o roro, kak
sanepmnr ananns nponemt.
He cymecrnyer ennoro npannna, onpeenxmmero, na kako ceccnn cneyer sanepmart ry nnn
nnym crynent. Or nnunocrn n cnoconocre nannenra (n ncnxorepanenra), a rakxe or
paccmarpnnaemo nponemt sanncnr, ckontko npemenn nonaonrcx nx npoxoxennx ro nnn
nno crynenn. Hmemrcx nponemt, pemenne koroptx n snaunrentno crenenn saknmuaercx n
anannse ocroxrentcrn, nx nopoxammnx, rak uro coornercrnymmax crynent ncnxorepannn
sannmaer ouent mnoro mecra. B pyrnx cnyuaxx ynop enaercx na onpoonanne nono cxemt
noneennx n peantno xnsnn; pemenne nponemt tnaer cnxsano c npnoperaemtm sect
ontrom. pyrne nponemt c camoro nauana rpeymr npexe ncero nsanmoecrnnx mexy
nannenrom n ncnxorepanenrom, rak uro npopaorka nponemt naunnaercx yxe na nepntx
crynenxx ncnxorepannn. Hecmorpx na ro, uro na npakrnke ncnxorepanenrnueckn nponecc
nporekaer no-pasnomy, moxno ckasart, uro, kak npannno, k cepenne kypca ncnxorepannn cneyer
ocrnut 5- crynenn (npopaorka nponemt), urot ocranoct ocrarouno npemenn nx
konkpernoro ocymecrnnennx nsmenenn n cnoenpemennoro sanepmennx ncnxorepannn.
Hponemt, c koroptmn opamaercx k ncnxorepanenry nannenr, onxnt croxrt n nenrpe ero
nnnmannx. K nx pemennm ncnxorepanenr n nannenr npnnnxamrcx n xoe ncnxorepannn,
npeoonenax ony crynent sa pyro. Ho ocoennocrn kaxo kparkocpouno ncnxorepannn
nopoxamr eme ony naxnym nponemy, nrpammym ocoym pont na nporxxennn ncero kypca
ncnxorepannn. Peut ner o paccranannn.
C camoro nauana kparkocpounax ncnxorepannx coepxnr n cee npornnopeune: sect
cknatnamrcx n noepxnnamrcx ycrounnte n koncrpykrnnnte mexnnunocrnte ornomennx, no
n ro xe npemx yuacrnnkn ncnxorepannn ocosnamr ckopoe sanepmenne +rnx ornomenn. Baxno
no+romy nauart konkperno n nenenanpannenno sannmartcx nponemo rakoro paccranannx ne
nosxe cepennt kypca ncnxorepannn. Tema paccranannx, n kauecrne conyrcrnymme, coxpanxercx
n ncnxorepanenrnuecko paore nnnort o sanepmennx nocnene.
Hpnnonmte nnxe onncannx orentntx crynene ncnxorepannn nosnonxmr nonyunrt
npecrannenne o ncnxorepanenrnuecknx npnemax n meronuecknx noxoax, ncnontsyemtx na
kaxo ns +rnx crynene. Anropt nnenn cnom saauy ne n rom, urot art kakne-ro penenrt nnn
nacrannennx, a n rom, urot nokasart unrarenm nosmoxnocrt akrnnnoro neennx
ncnxorepanenrnueckoro nponecca.
5.1. Hepnan c1ynent: cos(anne yc1onunnmx ueaununoc1nmx o1nomennn n
xonc1pyx1nnnmx paounx o1nomennn uea(y nannen1ou n ncnxo1epanen1ou
Bnnmarentnoe, akrnnnoe cnymanne naxnax npenoctnka ycrounntx ornomenn onepnx.
Hpn +rom ncnxorepanenr n xoe kak nepantnoro, rak n nenepantnoro omennx onxen trt
nonxrntm nx nannenra. Henenanpannennte nonpoct cnnerentcrnymr o nonnmannn nm nannenra
n oneruamr nocnenemy nsnoxenne cnonx xenann, crpemnenn. Hcnxorepanenry cneyer cpasy
xe ornecrnct c nonnmannem k ntpaxaemomy nannenrom xenannm opecrn samnry, noepxky co
cropont komnerenrnoro, anropnrernoro nnna. Hcnxorepanenry cneyer nrn nancrpeuy nannenry.
3roro moxno onrtcx ntpaxax cnoe oopenne n noompenne, a rakxe anax xcnte n
coepxarentnte ornert na nonpoct nannenra (cm. pas. 4.1.). Hocroxnno cneyer yunrtnart, uro,
kak npannno, oxnannx nannenra nepnonauantno ne coornercrnymr npecrannennxm
ncnxorepanenra o ncnxorepannn.
Hcnxorepannx saknmuaercx n rom, urot no+o:i naueumv no+o:i ca+o+v ceoe. Cenart +ro
nonoxenne nonxrntm nx nannenra ona ns saau npoecca oov:euu, ocymecrnnxemoro n
pamkax ncnxorepannn.
Hepnte marn n +rom nanpannennn ncnxorepanenr moxer cenart, ormeuax ne rontko
nponemt n neocrarkn nannenra, no npexe ncero re npoxnnennx sopontx, camocroxrentnocrn,
akrnnnocrn, koropte on n nem sameuaer, nouepknnax n nonropxx nx, packptnax nx snauenne n
kauecrne pecvpcoe pemennx nponemt.
nx cosannx koncrpykrnnntx paounx ornomenn neoxonmo rakxe, urot ncnxorepanenr
n nonxrno ]opme pacckasan nannenry o konnennnn ncnxorepannn, ee cmtcne n nenn. Hannenr
onxen snart, uro emy npecronr, uro ero oxnaer n uro oxnamr or nero. Bpemennte rpannnt n
HOT, enammne ncnxorepannm "npospauno", kak nokastnaer ontr, ckopee oopxmr nannenra,
uem nstnamr y nero pasouaponanne, nockontky y nero nepe rnasamn okastnaercx ocrnxnmax
nent. Hannenry cneyer rakxe art nonxrt, :mo e xooe ncuxomepaneemu:ecro paoomi ou ovoem
armueui+ napmuepo+ ncnxorepanenra. Tem camtm sa nnm npnsnamrcx rakne nosmoxnocrn, o
kaknx on cam, nosmoxno, eme nnkora ne yman. On ntpacrer n cnonx rnasax n ncntraer
nooymennenne.
5.2. B1opan c1ynent: nannen1 nsuarae1 cnom 1ouxy spennn na npoueuy
3ect nannenry onxna trt npeocrannena nosmoxnocrt ntpasnrt nnunym, cyekrnnnym
rouky spennx na cnom nponemy nnn nponemt.
Ornpanno rouko ncnxorepanenrnuecko paort onxnt cnyxnrt ne acrpakrnte,
sanmcrnonannte ns yuennka koncrpyknnn, ne "ncnxonornka" ncnxorepanenra, a npecrannennx
nannenra o cnoe onesnn nnn nponeme, ero cocrnennte nontrkn nx oxcnennx n pemennx
(cm. rakxe pas. 2.2).
Xorx mnorne nannenrt ronopxr cnauana nnmt o cnmnromax, sarpynxmmnx nx xnsnt,
ontmnncrno nx nnx nmeer coopaxennx, kacammnecx npnunn cnoero cocroxnnx, a uacro axe
cnon reopnn nosnnknonennx onesnn, ocnontnammnecx na cyekrnnntx npnnnnnax
npnunnnocrn.
Baxno nonxrt nnyrpennne cnxsn "cyekrnnntx reopn onesnn", nockontky uacro nmenno n
nnx saknmuaercx nacroxmax nponema, ropmosxmax pemenne nnn enammax ero nenosmoxntm.
Ho+romy nsnoxenne nannenrom cnoe nponemt, ee oycnonnennocrn sacnyxnnaer
makcnmantnoro nnnmannx ncnxorepanenra. Hosnnnx (nycrt n ne ntpaxennax cnonecno) "Fontme
nam ne nyxno mne nnuero pacckastnart. yxe cam nce snam o namnx nenpnxrnocrxx" tna t ne
rontko npoxnnennem ntcokomepnx no ornomennm k nannenry, no, ckopee ncero, nena t k
omnounomy nonnmannm ero nponemt n k sanyxennxm. Baxno rakxe opamart nnnmanne ne
rontko na ro, uro ymaer nannenr, no n na ro, kak on ymaer, kakym cyekrnnnym nornky on
ncnontsyer, nockontky, kak npannno, ontmero ycnexa yaercx onrtcx, ncnontsyx npn pemennn
nponemt nornky nannenra, uem nanxstnax emy conepmenno nont, uyxt emy opas
mtmnennx.
5.3. Tpe1tn c1ynent: anauns npoueum
3ect ocymecrnnxercx nenenanpannennt ananns nmemmnx ornomenne k eny ]akropon,
cnococrnonanmnx nosnnknonennm nponemt nnn memammnx ee pemennm. Ananns nponemt
nosnonxer nckptrt re acnekrt nponemt, koropte cam nannenr, nsnarax nponemy, sarymenan,
nockontky onn, nepoxrno, ntstnamr y nero cnnmkom cnntnt crpax nnn uyncrno crta.
Hcnxorepanenrnueckax cnryannx onxna oecneunrt emy samnry, nosnonxmmym paccmorpert +rn
cnryannn n ocynrt nx.
Aua.us npoo.e+i pacmnpxer nnn ononnxer cyekrnnnoe nsnoxenne nponemt nannenrom.
Hsnecrno, uro ]akrt, ne coornercrnymmne reopnn, ntnnraemo nnnnnom, ocramrcx
nesameuenntmn nnn axe nonepramrcx nckaxennm. uacro, onako, nmenno ram naxonrcx knmu
k pemennm nponemt.
B xoe anannsa nponemt ncnxorepanenr akrnnno saaer nonpoct. On onxen
pykonocrnonartcx konkperntmn, peantntmn ]akramn ns ncropnn xnsnn nannenra n ero
renepemne cnryannn n npn +rom yunrtnart ry cyekrnnnym nnrepnperannm, koropym nannenr
aer +rnm ]akram.
Teopernueckne koncrpyknnn ncnxorepanenra orxoxr na sann nnan. Bce cnxsannte c
nponemo oomennte rnnorest oxcnennx, ntnot n onenkn ntnnramrcx nnmt na
cneymme crynenn onpeoe.euu npoo.e+i. urot nmert nosmoxnocrt uerko nnert nce naxnte
nx ncnxorepannn acnekrt nponemt, aua.us npoo.e+i pekomenyercx npononrt no cneymme
cxeme:
Acnekrt anannsa nponemt
Ycuonnn n nac1onmee npeun. B uem saknmuaercx nponema, kak ona npoxnnxercx sect n
renept. Kakne nnyrpennne n nnemnne cnryannn cnococrnymr nosnnknonennm nponemt? Kakne
nocnpnxrnx, omymennx, nanmennx, kakne kornnrnnnte onenkn, kakne +monnonantnte peaknnn,
kakoe noneenne, kakne ecrnnx, nx nocnecrnnx n npornnoecrnnx nopoxamr nponemy?
Hc1opnn ansnn nannen1a. Orkya nsxnact nponema? Hpemecrnonann nn nponeme kakne-
nno nepexnnannx, koropte mornn cnococrnonart ee nosnnknonennm. Kora, re n kak nosnnkna
nponema? Kak ona menxnact c reuennem npemenn? mynxnnonautnoe snauenne. Kakon cmtcn
+ro nponemt? Kak ee cymecrnonanne ynopxounnaer renepemnne mexnnunocrnte ornomennx?
Kako cmtcn nmeer +ra nponema n renepemne xnsnenno cnryannn nannenra? nx uero ona
nyxna? B uem ee nosmoxnax nontsa?
Hocneonarentnocrt nsnoxennx +rnx mpex acnermoe aua.usa npoo.e+i ne orpaxaer nx
snaunmocrt. 3a kaxtm ncnxorepanenrom ocraercx npano pemart, kak on yer crpykrypnponart
ananns nponemt n coornercrnnn c npnneenntmn ntme ykasannxmn, n kako
nocneonarentnocrn yer opamartcx k ntmenpnneenntm acnekram nponemt n kakoe
snauenne yer npnanart kaxomy ns nnx. Bo ncxkom cnyuae, cneyer npnnnmart no nnnmanne ry
nocneonarentnocrt, koropo oraer npenourenne cam nannenr. Hnxe onee nopono
paccmarpnnamrcx orentnte acnekrt anannsa nponemt.
Vc.oeu e uacmouee epe+. B xoe aua.usa vc.oeu mt konnenrpnpyemcx na nacroxmem,
konkperno nsnaraemom xoe cotrn, nopoxammnx nponemy. Ananns ne orpannunnaercx
rontko nanmaemtm nsnne noneennem, no oxnartnaer rakxe conpoeoroamuue eeo :vecmea,
+monnonantnte peaknnn, nacrpoenne, ncnxnueckne n ]nsnueckne cnmnromt, panno kak
conpoeoroamuu eeo xoo +ic.e n nnrepnperannm nepexnnann. Hpn +rom ocoym naxnocrt
npnoperamr re konkpernte ycnonnx, n koroptx nosnnkaer nponema. 3ro rak nastnaemax
noporoamua cumvau. Bnnmanne yenxercx noc.eocmeu+ npoo.e+i (cm. rakxe pas. 8.2).
Ha nepntx nopax mt uacro nonyuaem or nannenra nnmt ouent neonpeenennte nnn omne
cneennx, kacammnecx ncntrtnaemtx nm rpynocre nnn npoxnnxemtx nm cnmnromon.
Hanpnmep: " ncera ncntrtnam enpeccnm. Hnuero mne ne xouercx. Hocroxnno menx
oxnartnaer uyncrno crpaxa". B xoe anannsa ycnonn mt cnpamnnaem nannenra, kak nmenno
ntrnxxr ero uyncrna, neyrn, cnmnromt n kakont nx nocnecrnnx nx nannenra n ero okpyxennx.
Hpnnonmt nnxe rama.oe eonpocoe moxer trt ncnontsonan npn ocymecrnnennn rakoro
anannsa ycnonn.
B :e+ npoxnnxercx nponema? Pacckaxnre n eranxx. uro snaunr "ncntrtnart enpeccnm"
npnmennrentno k annomy konkpernomy uenoneky? Osnauaer nn +ro neuant, anarnm,
necnoconocrt ncntrtnart yonontcrnne, crpax, paspaxnrentnocrt, rnen? Hackontko cnntnt
+rn uyncrna? Ftnamr nn onn nnora cnntnee, nnora cnaee?
Kar :acmo u rar oo.eo aer o cee snart +ra nponema? Hcntrtnaere nn Bt npn +rom nourn
ncera nnoxoe nacrpoenne nnn crpaxn? uacro nnn nnmt or cnyuax k cnyuam? Kak onro +ro
npoonxaercx? Hmemrcx nn nepnot, kora anno nponemt nx Bac ne cymecrnyer?
Koeoa u eoe npoxnnxercx nponema? B kakoe npemx nx? B paoune nnn ntxonte nn? Ha
paore nnn na ocyre? Bosnnkaer nn ona cnonranno? uro snaunr "cnonranno"? Hmemrcx nn
onpeenennte nnna, mecra, cotrnx r.e. onpeenennte cnryannn, nopoxammne, nanpnmep,
crpax? Hnn xe npnunno ckopee xnnxmrcx, kak kaxercx, cnonrannte, ne cnxsannte c cnryanne
mtcnn, yexennx n nocnomnnannx?
Karue +ic.u npnxoxr nannenry n ronony n kpnrnuecknx cnryannxx? (cm. rakxe pas. 8.2).
Hanpnmep: "3ra cnryannx onacna! C +rnm x ne cnpannmct! Crany nocmemnmem! Tako yx x
neyaunnk!"
Karue noc.eocmeu nmeer annax nponema nx nannenra n ero okpyxennx? Hseraer nn
nannenr onpeenennte (nopoxammne nponemy) cnryannn? Hackontko +ro orpannunnaer ero
xnsnennoe npocrpancrno, ero cnoconocrt ecrnonart? Moxer nn on paorart? Moxer nn
crponrt cno ocyr? Moxer nn on cnoono nnrartcx? Kak on nepenocnr onnouecrno: moxer nn
on, naxoxct n onnouecrne, uro-nno npenpnnnmart? Hyxaercx nn on nocroxnno n
conponoxammem? Kak pearnpyer okpyxenne na nponemy nannenra? Kak nsmennncx ne rontko
ero cocrnennt opas xnsnn, no n opas xnsnn nnsknx emy nme?
3aanax nonpoc o nocnecrnnxx nponemt nx nannenra, cneyer pasnnuart
uenocpeocmeeuuie, rpamrocpo:uie, cpeouecpo:uie, omoa.euuie, no.orume.iuie u
ompuame.iuie noc.eocmeu.
Hpnuep. Honeenne, nanpannennoe na nseranne onpeenenntx cnryann, nme, mecr n r.n.
n cnyuae ]onn nmeer:
1) nonoxnrentnte nocnecrnnx, rak kak nannenr ncntrtnaer mentme crpaxa;
2) orpnnarentnte nocnecrnnx, rak kak orpannunnaercx cnooa nnxennx;
3) uacro rakne nonoxnrentnte nocnecrnnx, kora nnskne nannenry nmn ontme saorxrcx
o nem, ne ocrannxmr ero onoro n noncmy ero conponoxamr;
4) rakne orpnnarentnte nocnecrnnx, koropte, nosmoxno, ne npoxnnxmrcx konkperno nnn ne
ocosnamrcx nannenrom. On moxer, nanpnmep, ne coornercrnonart onee rpeonannxm,
npexnnxemtm k nemy na paore, nnn ero naprnepckne ornomennx moryr paspymnrtcx.
Inannt nonpoc:
Kak nannenr o nacroxmero npemenn ntrancx pemnrt cnom nponemy?
Hsmennn nn on kak-ro cnom xnsnt, urot cmxrunrt nponemy nnn ycrpannrt ee? Hpenpnnxn
nn on kakne-nno mept, urot nsxrt no konrpont onacnte cnryannn? Kakym nomomt on cymen
npnnneut n uro +ro snaunno nx nero? Honan nn on, nanpnmep, n sanncnmocrt, koropax enaer ero
eme onee ecnomomntm? nnxercx nn +ra nontrka pemennx uacrtm ero nponemt?
Vc.oeu, cesauuie c ucmopue rusuu naueuma.
Xorx n HO-repannn mt konnenrpnpyemcx npenmymecrnenno na renepemne xnsnenno
cnryannn nannenra, ananns ncropnn ero xnsnn moxer art cymecrnennym nn]opmannm nx
nonnmannx renepemne nponemt.
3ra uacrt anannsa nponemt nanpannena npenmymecrnenno na ror +ran xnsnn nannenra,
koropt coornercrnyer nepnomy npoxnnennm nponemt, a rakxe nepnoy, nacrynnnmemy nocne
+rnx npoxnnenn. Ocooro nnnmannx sacnyxnnamr naxnte cotrnx xnsnn nnn nsmenennx
ocroxrentcrn xnsnn, koropte mornn noponrt nponemy nnn cnococrnonart ee nosnnknonennm.
Cneyer npocnenrt nosnnknonenne, pasnnrne nponemt, nosmoxnte nsmenennx ee xapakrepa n
nontrartcx ntxnnrt ]akropt, cnococrnymmne coxpanennm nponemt. C nomomtm kaknx
meroon +ro cenart npenmymecrnenno ncnxonnamnuecknx, nnn ocnontnammnxcx ckopee na
reopnn nayuennx, nnn xe pyrnx reopnxx eno ncnxorepanenra (meronueckn nnmpannsm).
Ecnn ncnxorepanenr opnenrnpyercx na cyekrnnnoe nonnmanne nponemt nannenrom, yunrtnax
ero opas mtcne n xstk, ro nannenr nyume ncero nonnmaer cnxst mexy cnoe nponemo n
cnonm opasom xnsnn.
Fonee oranennte ocroxrentcrna xnsnn nnn cotrnx (nanpnmep nepexnnannx ercrna)
onxnt paccmarpnnartcx n xoe anannsa nponemt nnmt n rom cnyuae, ecnn moxno
npoemoncrpnponart nannenry xnnym cnxst mexy nnmn n ero renepemne nponemno
cnryanne. 3ro moxer nmert cmtcn, kora, nanpnmep, kako-ro manon ornomenn, epymn
nauano n ercrne nnn n nauane naprnepcknx ornomenn, neaeknarno nepenocnrcx nannenrom na
ero renepemnne ornomennx (cm. pas. 8.1).
4vuruoua.iuoe sua:euue.
B xoe anannsa renepemnnx ycnonn n ncropnn xnsnn nannenra saamrcx nonpoct: "uro?",
"Houemy?". Hpn ]ynknnonantnom anannse nonpoc ]opmynnpyercx rak: ". :eeo ?"
Takax ]opmynnponka nonpoca oycnonnena rem, uro mt paccmarpnnaem nponemy nnn
nannenra c ero nponemo n kauecrne noocucme+i e pa+rax raro-mo eiuecmoue cucme+i
(naprnepckne ornomennx, cemtx, omecrno). B +ro cnxsn saamrcx nonpoct:
Kako cmtcn nnn kakoe koneunoe snauenne nmeer nponema? Kakym nent ona npecneyer,
kakym saauy pemaer?
nx uero nyxna nannenry +ra nponema nnn nx uero on ee kyntrnnnpyer? uero on ntraercx
rem camtm onrtcx? Kakym pont on rem camtm npnnnctnaer cee nnn kakax pont ornonrcx emy
pyrnmn?
Kakym ]ynknnm ntnonnxer nponema n renepemne xnsnenno cnryannn nannenra, n ero
ornomennxx?
3aanax nonpoc o ]ynknnonantnom cmtcne nponemt, ncnxorepanenr ne crpemnrcx
nponnknyrt n onacrt nnyrpnnnunocrntx kon]nnkron. Hockontky nocnenne uame ncero ne
ocosnamrcx, nontrkn oxcnennx n +rom nanpannennn nocxr cnekynxrnnnt xapakrep, ecnn
rontko nx onapyxennx ykasanntx kon]nnkron ne ncnontsyercx rpeymmn ontmnx sarpar
npemenn anannrnueckn nponecc. Orner na nonpoc o snauennn nponemt cneyer nckart n
rourpemuix, noumuix +er.u:uocmuix omuoueuux soeci u ce:ac, n naprnepcknx cnxsxx, n
cemte, na paore n n pyrnx mexnnunocrntx ornomennxx. Konkperntmn nonpocamn,
saanaemtmn c +ro nentm, moryr trt cneymmne:
Karvm po.i nrpaer nponema nnn nannenr kak "uocume.i cu+nmo+oe" esau+ooecmeuu
napmuepoe? He xnnxercx nn nponema uacrtm optt sa nnacrt? He ntraercx nn nannenr
nenoxoxmnmn cpecrnamn nocrponrt "cnmmerpnunte" ornomennx nnn, moxer trt, nponema
nosnonxer emy npnnxrt xenarentnym nnn nororonnennym nx nero pont?
Bosmoxno, nannenr n pesyntrare kaknx-ro nnemnnx nsmenennn cunraer, uro ero ornomennx c
naprnepom nonepramrcx onacnocrn n, npnnnmax pont ontnoro, crpemnrcx npnnxsart k cee
naprnepa?
Moxer trt, on ne snaer, kak orkptro n pannonantno art snart o cnonx norpenocrxx?
Hmenno ntxcnenne ]ynknnonantnoro snauennx nponemt moxer crart pemammnm
momenrom ncnxorepannn n onpeennrt ee ycnex nnn neyauy. Kaxoe paccrpocrno moxno
nonnmart n kak aanrannm k onpeenenno xnsnenno cnryannn n, rem camtm, nnert ero
nonoxnrentnoe snauenne nx nannenra. Ho+romy ycrpanenne cnmnromon ne acr ycrounnoro
ynyumennx cocroxnnx nannenra, ecnn crapt comnnrentnt cnoco pemennx nponem ne yacrcx
cosnarentno (!) samennrt uem-nnyt nyumnm. Orcma n nonpoc: "uro ecrt xopomero n +ro
nponeme?" Tora moxno noymart o rom, kak moryr trt ocrnrnyrt xnsnenno naxnte nenn
pyrnmn, panee ne npnmenxemtmn (nponemarnuntmn) cpecrnamn?
B nenocpecrnenno cnxsn c ntmeckasanntm naxonrcx n rak nastnaemax "nropnunax
ntroa or onesnn", koropo ncnxorepanenrt uacro amr onocroponnmm rpakronky n nnxr n
ne nnmt ]akrop, memammn ncnxorepannn, nockontky ona noptnaer mornnannm nannenra, a
nnora, yyun ouent cnoxno, n mornnannm ncnxorepanenra. Fesonenount, ]ynknnonantnt
noxo nosnonxer ynnert no "nropnuno ntroe or onesnn" onn ns ]akropon, ]opmnpymmnx
nponemt, c koroptmn cranknnaercx nannenr, n cnococrnymmnx ycrounnocrn +rnx nponem.
Tora ananns "nropnuno ntrot or onesnn" moxer narn npnmenenne n ncnxorepanenrnueckom
nponecce.
He ncera na nepno crann ncnxorepannn yaercx nonyunrt ncuepntnammne ornert na nce
rpn npnneenntx ntme nonpoca: uro? Houemy? nx uero? Ocoenno rpyntm moxer okasartcx
nonpoc "nx uero?" nonpoc o ]ynknnonantnom snauennn nponemt. Orner na nero mt uacro
nonyuaem nnmt na nocneymmnx cranxx ncnxorepanenrnueckoro nponecca. Ananns nponemt
onxen, onako, art ocrarouno marepnana nx ]opmynnponkn kak moxno menee
cnekynxrnnnoro, asnpymmerocx na snannn nannenra onpeenennx nponemt nnn
rnnorernueckoro oxcnennx nponemt.
5.4. He1nep1an c1ynent: onpe(euenne npoueum, noc1anonxa neun n nuannponanne
ncnxo1epannn
Onpeoe.euue npoo.e+i.
Hpeouecmeoeaeuu aua.us npoo.e+i oaem ucxooui +amepua. o. onpeoe.euu npoo.e+i.
Onpeoe.euue npoo.e+i coepxnr eunomemu:ecroe oocueuue n ononpemenno npenonaraer
nocmauoerv e.u, a nent onpeenxer konkpernym crparernm ncnxorepannn.
Onpeenenne nponemt, ocnontnammeecx na yexennxx nannenra n ero oxcnennxx
npnunn onesnn, onxno trt c]opmynnponano omeocrynntm xstkom, ne coepxart nnkako
cnennantno repmnnonornn n ne npornnopeunrt "spanomy cmtcny". 3ect ner mecra cnoxntm
ncnxonnamnuecknm rnnoresam, re npnnnmamrcx no nnnmanne nnmt neocosnanaemte nponecct.
Bet ecnn onpeenenne nponemt nnn rnnoresa cymecrnymr nnmt n ronone ncnxorepanenra n
nonxrnt nnmt ero konneram, a ne camomy nannenry (n moryr axe orneprartcx nocnennm), ro +ro
ne neer k nsanmnomy akrnnnomy corpynnuecrny, koropoe neoxonmo n HO-repannn. Ocooe
nnnmanne cneyer yenxrt romy, urot onpeenenne nponemt ]opmnponanoct na ocnonannn
konkperntx anntx nannenra c nomomtm nnyknnn. Onrnmantntm moxno cunrart rako cnyua,
kora yaercx nonecrn nannenra k camocroxrentno ]opmynnponke nponemt, a ncnxorepanenr
nnmt nnocnr n +ry ]opmynnponky nonpankn c yuerom rpeonann ncnxorepanenrnueckoro
nponecca. Kora rakoe nenosmoxno, ncnxorepanenr cam moxer npenoxnrt onpeenenne
nponemt n ]opme paoue rnnorest. 3arem nannenr moxer ntckasart cnom rouky spennx n,
nosmoxno, nnecrn onpeenennte nonpankn.
Henecoopasno npn ]opmynnponke nponemt yunrtnart nce rpn ee acnekra, ntxnnennte n
xoe npemecrnonanmero anannsa nponemt: ocroxrentcrna n nacroxmee npemx, ocroxrentcrna,
cnxsannte c ncropne xnsnn nannenra, ]ynknnonantnoe snauenne. B sanncnmocrn or cnryannn,
nororonnennocrn nannenra, ero nponnnarentnocrn nepnencrnymmee nonoxenne moxer sannmart
ror nnn nno acnekr nponemt.
Ecnn, nanpnmep, n nacroxmn momenr ocroxrentcrna ocrarouno ntxcnent, a ]on,
cosanaemt ncropne xnsnn nannenra n ]ynknnonantnoe snauenne nponemt ocramrcx
nexcntmn, ro onpeenenne nponemt moxno ]opmynnponart npnmennrentno k noneennm n
renepemne xnsnenno cnryannn. Ho+romy nepnonauantno moxno tno t npnernyrt k
kornnrnnno-noneenuecko crparernn ncnxorepannn, a k npounm komnnekcam nponem nepnyrtcx
nosxe.
Kora nannenr yxe n xoe nsnoxennx nponemt cam onpeenxer ]ynknnonantnoe
snauenne cnoe nponemt, nanpnmep, n konrekcre cymecrnymmnx n nacroxmee npemx
kon]nnkrntx ornomenn, ro npn ]opmynnponke nponemt cneyer n nepnym ouepet
konnenrpnponartcx na +rom ]ynknnonantnom acnekre, a pyrne acnekrt, ecnn neoxonmo,
paccmarpnnart nosxe. B +rom cnyuae tn t nokasan noxo, npncymn cncremno-
openrnponanno ncnxorepannn, npeycmarpnnammn ecey c napo, naxoxmecx n kon]nnkre,
a sarem ecey c naprnepom nannenra. Temo ece cnyxnr annax nponema.
Hnaue nocrynamr, kora ns anamnesa nenycmtcnenno cneyer, uro renepemnxx nponema
+ro npexe ncero nonropenne npexnnx nponemntx n kon]nnkrntx cnryann, a cam nannenr
ne nnnr kako-nno cnxsn nnn nsanmosanncnmocrn mexy +rnmn cnryannxmn. Tora onpeenenne
nponemt ocymecrnnxercx, nepoxrnee ncero, n coornercrnnn c ro nnn nno ncnxonnamnuecko
konnennne n ncnontsymrcx coornercrnymmne ncnxorepanenrnueckne crparernn.
Btop onpeenennx nponemt nx nauantno crann ncnxorepannn sanncnr or cocroxnnx
nannenra ero nponnnarentnocrn, roronnocrn k paore, n ncxonrt npn +rom cneyer n nepnym
ouepet ns nparmarnuecknx coopaxenn, a ne ns npecrannenn ncnxorepanenra o rom, kak
onxna ntrnxert neantnax ncnxorepannx (cm. rakxe pas. 7.2).
Tpn uep1m onpe(euennn npoueum:
4op+v.upoera oo.rua er.m:ami .u:uoe +ecmou+euue "B" u rourpemuoe cooeprauue (a
ne omne n acrpakrnte cnona), urot nannenr mor oroxecrnnxrt cex co cnoe nponemo n
kauecrne akrnnnoro yuacrnnka cotrn, a ne rontko nnna, naccnnno nepexnnammero
nponcxoxmee.
Hpu oocueuuu npoo.e+i cneyer, nackontko +ro nosmoxno, anart ee pasnnunte
acnekrt, uro cenaer nonxrntmn nx nannenra ntrekammne orcma ncnxorepanenrnueckne
crparernn n onerunr emy akrnnnoe corpynnuecrno c ncnxorepanenrom.
Kourpemuie vrasauu no noeoov oecmeu, nanpannenntx na pemenne nponemt. Hpn
nepnonauantnom nsnoxennn nponemt uacro ormeuamrcx npexe ncero neocrarkn n
ecnomomnocrt nannenra. Heoxonma samena raknx ]opmynnponok nosnrnnntmn.
Hpnuep. Hannenrke 38 ner, ona samyxem, nmeer nonx ere, crpaaer aropa]one. Ananns
ee noneennx nokastnaer, uro mnorouncnennte cnryannn nne oma nannenrkn ntstnamr y nee
crpax. Hannenrka crpemnrcx nserart raknx cnryann, uro n konne konnon cenano nx nee
nenosmoxntm ntxonrt ns oma es conponoxennx myxa. Pasnnrnm ]onn npemecrnonan ne
ocoenno ceptesnt necuacrnt cnyua, conponoxanmncx nerknm corpxcennem mosra. 3ro
cotrne connano no npemenn c nsmenennxmn n npo]eccnonantno norpa]nn myxa nannenrkn.
On nepemen na nepcnekrnnnym paory n renept ne mor yenxrt cemte mnoro npemenn. Hannenrka
uyncrnonana cex nce onee onnoko n nauana axe oxrtcx, uro c ee myxem moxer nponsorn
kakax-nnyt nenpnxrnocrt. 3arem nannenrka pacckasana, uro ona tna ouent nocnymntm
peenkom, koroporo es konna anonana mart, no kak rontko nannenrka crana xonrt n mkony,
mart nosononnna cnom npo]eccnonantnym exrentnocrt, npepnannym nocne poxennx ouepn. B
mkontnte rot nannenrka tna ouent npnnexno n nocnymno yuennne, ona n ceronx
crpemnrcx trt conepmenno cynpyro, omamne xosxko n mareptm. pyrnx nponem n cemte
ne cymecrnyer.
Ananns nponemt (cm. crynent 3) npnnen n konne konnon k cneymmemy onpeenennm.
"B nocnenee npemx x nseram ntxonrt ns oma ona n konnenrpnpym cnoe nnnmanne na
myxe, erxx, a rakxe crapamct kak moxno nyume necrn omamnee xosxcrno. noymana, uro
moemy myxy, koropt ncntrtnaer ceuac ontmym narpysky na paore, +ro neoxonmo, nnaue
on ne yer menx nmnrt. Y menx nosnnknn axe onacennx, uro on menx ocrannr. ncnomnnna
rakxe, uro npexe ncera crapanact yronrt marepn. B pesyntrare x pesko orpannunna cnoe
xnsnennoe npocrpancrno, nnmnna cex camocroxrentnocrn, nsonnponanact or pyrnx. Tenept x
xouy nayunrtcx npeoonenart cnon crpaxn, urot cnona crart rako xe camocroxrentno, kako x
tna npexe, xouy nosononnrt konrakrt c pyrnmn nmtmn n sanxrtcx uem-nnyt eme, kpome
neennx omamnero xosxcrna. xouy ynyumnrt ornomennx co cnonm myxem n nontramct
orkponenno noronopnrt c nnm o rom, uro xouy ocymecrnnrt cocrnennte xenannx n nonxrt, kakax
cymecrnyer cnxst mexy monmn renepemnnmn crpaxamn n monmn npexnnmn xnsnenntmn
cnryannxmn. urot cnpannxrtcx c cnryannxmn, ntstnammnmn y menx crpax, x opamamct sa
ncnxorepanenrnuecko noepxko n yy nckart pyrne cnocot pemennx moe nponemt".
Hocmauoera e.u.
Hent ncnxorepannn ntnonrcx nenocpecrnenno ns onpeenennx nponemt. Hent onxna
trt konkperno, oneparnnno, ro ecrt coepxart ykasannx na neoxonmte ecrnnx, n
peanncrnuecko.
K kauecrne nene n HO-repannn mt ne moxem ntnnrart kakne-ro omne, neanncrnueckne
nonoxennx. 3ect nenosmoxna nocranonka raknx nene, kak "trt cuacrnnntm n onontntm",
"narn cmtcn xnsnn", "onrtcx ycnexa" n r.. Bosmoxno, uro nce npemecrnonanmne nontrkn
pemennx nponemt ne npnnecnn ycnexa noromy, uro npecrannennx o nenxx tnn cnnmkom
omnmn, neocrarouno konkperntmn, ncnecrnne uero nenosmoxno tno narn konkpernt
noxo k nx ocymecrnnennm, nnn xe +rn nenn tnn upesmepno ntcoknmn, uro nocroxnno
npnnonno k neyauam. Ho+romy onn ns acnekron nocranonkn nene onxen saknmuartcx n rom,
uro conmecrno c nannenrom ]opmynnpymrcx rakne nenn ncnxorepannn, ocrnxenne koroptx
nosmoxno n pamkax 1520 ncnxorepanenrnuecknx ceccn. B cnyuae comnenn nent nyume
neckontko cnnsnrt, urot ynennunrt manct na ycnex. eno n rom, uro ycnex n manom nopoxaer
cocrnennym nnamnky, naronpnxrcrnymmym ycnexy n ontmom, n naoopor, nonropxmmnecx
neyaun npn nontrkax onrtcx ntcoko nenn nnmamr uenoneka nept n cex, uro npoxnnxercx
axe npn pemennn manentknx noncenenntx nponem.
B cnyuae c nannenrko, crpaanme aropa]one, nent nentsx tno c]opmynnponart raknm
opasom: nnkora ontme ne oxrtcx n ycranonnrt "neantnte", nnmennte kon]nnkron
naprnepckne ornomennx, koroptm nnuro t ne yrpoxano. Heoxonma tna peanncrnueckax n
konkpernax ]opmynnponka, cnona es crpaxa ntnonnxrt noncenennte oxsannocrn, es
conponoxennx myxa ntxonrt ns oma n uacrt cnoonoro npemenn nnont npononrt n
coornercrnnn co cnonmn xenannxmn, nanpnmep, narn cee kakoe-nnyt xon. B naprnepcknx
ornomennxx, trt cnocono npxmo ronopnrt naprnepy o cnonx konkperntx xenannxx n
norpenocrxx, ocyxart cnocot nx ocymecrnnennx nnn conmecrno c naprnepom naxonrt
komnpomnccnte pemennx. Fnaroapx konkperno c]opmynnponanno nenn nannenrke crano
ocrynno nepexnnanne ycnexa, uro noxnonnxno ee na antnemne nonesnte nx nee ecrnnx n
nocne sanepmennx ncnxorepannn.
H.auupoeauue ncuxomepanuu.
Hpn nnannponannn ncnxorepannn n ntope crparernn ee ocymecrnnennx mt
pykonocrnyemcx nparmarnuecknmn coopaxennxmn.
Teopnx cncrem n npakrnueckn ontr yuar nac, uro nsrnxt, ycranonkn n noneenne nsanmno
oycnonnnnamr pyr pyra, sanncxr pyr or pyra n tnamr oprannsonant ne no
xpononornueckomy npnnnnny. Hmoe nsmenenne n ono ns uacre cncremt neer k nsmenennxm
no nce cncreme. H npn nnannponannn ncnxorepannn cneyer yunrtnart, npenonoxnrentno n
kako onacrn yer nerue ncero onrtcx nsmenenn y nannenra. B +ro onacrn n cneyer
ocymecrnnxrt nepnnunoe ncnxorepanenrnueckoe nosecrnne, urot yxe n nnxamem yymem
cenart nosmoxntm nx nannenra nepexnnanne ycnexa. Hpn npopaorke nponemt ner
neoxonmocrn npnepxnnartcx nocneonarentnocrn, koropax na nepnt nsrnx npecrannxercx
nanonee nornuno: cnauana nonyunrt npecrannenne o nponeme, sarem nsmennrt ycranonkn, n,
nakonen, na ocnonannn +roro ntpaorart nonte cnocot noneennx. B sanncnmocrn or
cnoconocre, cknonnocre n nponem nannenra nocneonarentnocrt ecrnn n orentntx
cnyuaxx moxer trt nectma pasnnuno. Bcrpeuamrcx nannenrt, koroptm nerue ncero yaercx
nayunrtcx nontm cnocoam noneennx n onpoonart nx no pykonocrnom ncnxorepanenra n yxe
na ocnonannn nonyuennoro npakrnueckoro ontra pasnnrt nonte ycranonkn n ornomennn cex n
cnoero okpyxennx, ne nonyunn npenapnrentno npecrannennx o nsanmocnxsn cocrannxmmnx
nponemy +nemenron. pyrne xe nannenrt onxnt nnauane rouno snart, "sauem n nx uero".
Hnmt sarem onn moryr npenpnnxrt nonte marn. Hcnxorepanenr ne onxen nanxstnart nannenry
cnon cocrnennte npecrannennx o nornuecko nocneonarentnocrn nponecca nsmenennx. Hnaue,
kak npannno, nannenr naunnaer okastnart conpornnnenne, memammee ncnxorepanenry.
Orentnte acnekrt nnn onacrn nponemt moryr n sanncnmocrn or cnryannn npopaartnartcx c
nannenrom nocneonarentno nnn napannentno. B coornercrnnn c ocnonno konnennne HO-
repannn ne cymecrnyer nnkaknx nospaxenn npornn ro+ouuupoeauuoeo ncnontsonannx pas.u:uix
+emoou:ecrux nooxoooe (nanpnmep, ncnxonnamnueckoro n ononpemenno kornnrnnno-
noneenueckoro meroon) (cm. pas. 7.2. n 8).
Hpnuep. Hannenr c ]ynknnonantntmn napymennxmn paort xenyka tn nanpannen k
ncnxorepanenry neuamnm npauom. Hannenr ne yexen n neoxonmocrn ncnxorepannn. Hocne
nepno ecet c nnm ncnxorepanenry cranonnrcx nonxrno, uro comarnueckne cnmnromt nannenra
xnnxmrcx peaknne na neperpysky n paore, a rakxe recno cnxsant c yexennxmn nannenra.
Hepnonauantno nannenr tn ne n cocroxnnn ynnert +ry nsanmocnxst. Hpnmnoct nrn oxontm
nyrem: ynpaxnennx na paccnanenne npnnenn k ynyumennm cocroxnnx nannenra, uro
cnococrnonano ycranonnennm ornomenn onepnx mexy nnm n ncnxorepanenrom, a rem camtm
n cosano mornnannm k npoxoxennm ncnxorepannn. Tontko nocne +roro moxno tno
nepexonrt k anannsy nponemt, k ntxcnennm cnryannn na paore nannenra n npnunn
upesmepntx rpeonann, npexnnxemtx nm k cee. Hent antneme npopaorkn nponemt
saknmuanact n cosannn aeknarntx ycranonok n nontx crparern npeoonennx rpynocre n
konkperno cnryannn na paore.
Crparernn, npenaraemte nx crynene 3 (ananns nponemt) n 4 (onpeenenne nponemt,
nocranonka nenn n nnannponanne ncnxorepannn), ne xnnxmrcx ormo, oxsarentno n
ncnxorepannn, a npnsnant art npecrannenne o c1pyx1ypnponannn co(epaannn ncnxo1epannn
n noynrt ncnxorepanenra k npoxnnennm nnnnnarnnt. Peut sect ner ckopee o paounx
rnnoresax n npnmepax, koropte cneyer rnko ncnontsonart n koppekrnponart, kora n xoe
ncnxorepanenrnueckoro nponecca cranonxrcx nsnecrntmn nonte annte nnn nponcxoxr
nsmenennx, nosnonxmmne no-nonomy ynnert nponemy n n pesyntrare nsmennrt
ncnxorepanenrnueckne npnemt.
5.5. Hn1an c1ynent: npopao1xa npoueum n nepenoc nouyuennmx nsuenennn n
peautnym ansnt, sa npe(eum ncnxo1epannn
Hpn npopaorke nponemt ncnontsyercx onn nnn neckontko meroon ncnxorepannn,
onncanntx n pas. 8.18.7. Hx ntop onpeenxercx xapakrepom nponemt, crpykrypo nnunocrn
nannenra n ero cnoconocrxmn. Hpn +rom paora onxna trt kak moxno onee recno ynxsana c
nponemo. 3aaua ncnxorepanenra nnnmarentno n ocropoxno cnona n cnona opnenrnponart
nannenra na nponemy, onpeenenne koropo yxe tno ocymecrnneno panee. Hpn +rom c.eovem
nooae.mi oee meuoeuuu. 1) r pacuupeuum npoo.e+amuru ncuxomepanuu, kora ocyxennm
nonepramrcx nnont n nnont nosnnkammne naxnte nponemt; 2) r usoeeauum oocvroeuu
naueumo+ e.aeuo npoo.e+i. Hcntrtnax crpax nepe npecroxmnmn nsmenennxmn, nannenr
ntraercx nsexart ocyxennx rnanno nponemt n ronopnr o nemax, aneknx or rnanno
nponemt. Yunrtnax kparkocpounocrt HO-repannn, nyume orpannunrtcx ono nnn neckontknmn
nponemamn, uem sannmartcx mnornmn, na pemenne koroptx npemenn nonpocry ne xnaraer.
To, uro tno ckasano o ncnxorepannn n nenom, ornocnrcx n orentntm
ncnxorepanenrnuecknm ceccnxm. H sect pekomenyercx orpannunrtcx ono remo nnn onnm
acnekrom nponemt, a ne sanonnxrt ono sanxrne paccmorpennem mnornx nponem. He npnnecer
npea mnorokparnax npopaorka onoro n roro xe kpnrnueckoro acnekra nponemt n pamkax
ono nnn neckontknx cneymmnx pyr sa pyrom ceccn.
nx ycnexa nponecca nayuennx onpeenennax mepa nstrounocrn axe neoxonma. Honte
nsrnxt, nonte ycranonkn, nonte crparernn pemennx nponem cranonxrcx +]]ekrnnntmn n,
ycrounntmn nnmt n pesyntrare nx +uoeorpamuoeo ooov+ieau u onpoooeauu ua nparmure.
Pekomenyercx rakxe nocroxnno nosnpamartcx k nepnonauantnomy onpeenennm nponemt,
urot nponepnrt, kakne ocrnrnyrt ycnexn na nyrn k pemennm nponemt. B nekoroptx cnyuaxx
npnxonrcx anart nonoe onpeenenne nponeme, urot ono ontme coornercrnonano nontm
maram n ncnxorepannn.
pyrnm ne menee naxntm acnekrom npopaorkn nponemt, uem konnenrpannx na ee
onpeenennn, xnnxercx nepenoc nannenrom rex nsmenenn, koroptx yanoct onrtcx n xoe
ncnxorepannn, n peantnym xnsnt, nne pamok ncnxorepannn.
3ro nonoxenne npornnopeunr opasy ecrnn, npnnxromy n nnrentno anannrnuecko
ncnxorepannn, re ncnxonnamnueckne nponecct orpannunnamrcx ornomennxmn nannenr-
ncnxorepanenr n aercx ykasanne nnuero ne ronopnrt o coepxannn ncnxorepannn rpertnm nnnam.
B npornnononoxnocrt +romy n HO-repannn crapamrcx kak moxno pantme nepenocnrt
nonyuennte pesyntrart ns ncnxorepannn n peantnym xnsnennym cnryannm. Hannenra cneyer
noyxart (nne ncnxorepannn) k emoncrpannn nontx nsrnxon, nontx ycranonok, nontx
crparern pemennx nponem axe n rex cnyuaxx, kora onn npecrannxmr coo nnmt uacrnunte
pemennx. Koneuno, npn nasnauennn nannenry rak nastnaemtx omamnnx saann cneyer
nserart neperpyskn, r. e. nnxenne nnepe onxno ocymecrnnxrtcx mantmn maramn, urot
manentkne nepexnnannx ycnexa mornn cnococrnonart ycnexy ncnxorepannn n nenom.
B nnrepecax ncnontsonannx ocrnxenn ncnxorepanenrnueckoro nponecca n peantntx
xnsnenntx cnryannxx nannenra mt ne rontko ne sanpemaem emy eoeopumi co sua:u+i+u o.
ueeo .ua+u o cooeprauuu ncuxomepanuu, no n akrnnno noyxaem ero k +romy. Fontmnncrno
nannenron enaer +ro no cnoe cocrnenno nnnnnarnne.
Xorx HO-repannx n xnnxercx nnnnnyantno ncnxorepanne, onpeenennte acnekrt
nponemt nannenra moryr ocyxartcx nm c coornercrnymmnmn nmtmn, nanpnmep, n pasronope
c naprnepom nnn c unenamn cemtn. C +ro nentm c nannenrom sapanee oronapnnamrcx, kakne
acnekrt ero nponemt cneyer ocyxart n kakona nent raknx ocyxenn. Koneuno, nyxno
trt ouent rnknm, npenarax nannenry necrn noonte pasronopt, n xoe koroptx moryr
ntxnnrtcx nonte annte, sacrannxmmne nnocnrt nsmenennx n onpeenenne nponemt, n rem
camtm anart ocnonannx nx nsmenennx crparernn ncnxorepannn.
uacro npn npopaorke nponemt ne yaercx onrtcx nonnoro pemennx panee
c]opmynnponanno nponemt nnn ncex cocrannxmmnx nponemt. axe npn nnrencnnno n
nocneonarentno ocymecrnnxemo ncnxorepannn ne ncera yaercx yckopxrt ncnxonornueckne
nponecct nsmenennx. Ocnonononarammax nent npopaorkn nponemt onrtcx rakoro
nonnmannx cnoe nponemt nannenrom n onnaert raknmn crparernxmn npeoonennx, koropte
nosnonxr emy noc.e saeepueuu ncuxomepanuu oo.ee vcneuuo cnpae.mic c ucnimieae+i+u u+
mpvouocm+u u ca+ocmome.iuo paoomami uao ceou+u npoo.e+a+u. pyrnmn cnonamn, on
yunrcx trt cnonm cocrnenntm ncnxorepanenrom. A +ro npenonaraer, uro nannenr cranonnrcx
pannonenntm naprnepom ncnxorepanenra, emy onepxercx camocroxrentnoe neenne
"ncnxorepanenrnuecko" paort, n ncnxorepanenr noompxer ero k +romy. Ho+romy "npospaunocrn
ncnxorepannn" n HO-repannn npnaercx ontmoe snauenne. Hoponoe nsnoxenne orentntx
ncnxorepanenrnuecknx meroon n nokasannx k nx npakrnueckomy npnmenennm amrcx n pas. 7.2
n 8.18.7.
5.6. Hec1an c1ynent: sanepmenne ncnxo1epannn
Hapxy c remn nponemamn, koropte npnnoxr nannenra k ncnxorepannn, ocooe snauenne n
kparkocpouno ncnxorepannn nmeer rakxe nponema paccranannx, npopaorka koropo rpeyer
ocooro nnnmannx, urot rpanma, ntsnannax paccranannem c ncnxorepanenrom, ne cnena na ner
nce ocrnxennx ncnxorepanenrnueckoro nponecca.
Pasronop o npecroxmem npoecce paccmaeauu nannenra c ncnxorepanenrom nentsx
orknatnart na saknmunrentnym ceccnm. Ocyxenne +ro nponemt nasnauamr sapanee, no
ncxkom cnyuae ne nosxe cepennt kypca ncnxorepannn. Hpn kaxom yonom cnyuae k ne
nosnpamamrcx cnona n cnona. 3anepmenne ncnxorepannn n paccrananne nannenra c
ncnxorepanenron cranonxrcx e.aeuo me+o rpex-uertpex nocnennx ceccn.
uacro +romy okastnamr cymecrnennoe conpornnnenne kak nannenr, rak n ncnxorepanenr.
Hannenr no-npexnemy xenaer, urot ncnxorepanenr npoonxan ntnonnxrt cnom pont uenoneka,
okastnammero emy nomomt. On moxer ntpaxart +ro xenanne, ntnnrax nce nonte n nonte
nponemt nnn yrnepxax, uro yxe paccmarpnnanmnecx nponemt nce eme ne pement o konna,
nnn axe emoncrpnponart pemnccnm. Hcnxorepanenr moxer ocrartcx neonontntm pesyntrarom
ncnxorepannn n/nnn ne cornamartcx c rem, uro on cranonnrcx nenyxntm. Tora oa naunnamr
sannmartcx ncemn nosmoxntmn nponemamn rontko nx roro, urot nsexart ecrnnrentno
akryantno nponemt, kako xnnxercx npecroxmee paccrananne. B rako cnryannn
ncnxorepanenr cosnarentno n n akrnnno ]opme eper na cex ocymecrnnenne nponecca
sanepmennx ncnxorepannn. nx +roro on cnona n cnona nenrpantno remo pasronopa c nannenrom
enaer npeocmouee paccmaeauue. Hpn +rom pyrne nponemt, npenaraemte k ocyxennm
nannenrom, ne ornepramrcx. Hannenry npenaraercx paorart na nx pemennem camocroxrentno.
Hpusuaemc eeo ro+nemeuu e ncuxomepanuu.
Ho nentsx ocrannxrt nannenra onn na onn c uyncrnamn, nosnnkammnmn n xoe nponecca
paccranannx n cnxsanntmn c omuoueuue+ naueum-ncuxomepaneem. 3rn uyncrna npncymn oonm
yuacrnnkam nponecca, n nx npopaorky onn onxnt ocymecrnnrt conmecrno. nx +roro
neoxonma onpeenennax paora, ocymecrnnrt koropym na nporxxennn ono ceccnn
nenosmoxno. Hapxy c ymecrno neuantm nosmoxnt npoxnnennx perpeccnnno-enpeccnnntx
nacrpoenn n/nnn arpeccnnntx uyncrn, uacrnuno nopoxenntx nnont nosnpamammnmcx crpaxom
nnn onamn, ncntranntmn npexe. Baxno npn +rom, urot ncnxorepanenr ycranonnn cnxst +rnx
uyncrn c npecroxmnm sanepmennem ncnxorepannn n, ecnn nosmoxno, c onesnenntmn
nepexnnannxmn paccranann, ncntranntmn nannenrom panee. Hcnxorepanenr moxer rakxe
coomart o cnonx cocrnenntx, cnxsanntx c anno cnryanne, uyncrnax. On moxer ckasart,
nanpnmep, uro n emy paccrananne aercx nenerko. Btckastnannx rakoro poa oneruar nannenry
ntpaxenne cocrnenntx uyncrn es "norepn nnna" n nsanxr ero or camokpnrnkn no nonoy roro,
uro on ne moxer cnpannrtcx c paccranannem camocroxrentno. Ec.u npoo.e+amura paccmaeauu
npopaoamieaemc cosuame.iuo u omrpoeeuuo, mo naueum ua:uuaem opueumupoeamic ua
noeeoeuue ncuxomepaneema, c.vrauee o. ueeo +ooe.im.
Kak nokastnaer ontr, akrnnnomy ornomennm nannenra k nponemarnke paccranannx
cnococrnyer rakxe npeocrannxemoe emy ncnxorepanenrom npano camomy pemart, ckontko eme
ncnxorepanenrnuecknx ceccn nm npecronr nponecrn conmecrno (omee uncno ceccn ne onxno
npentmart 20). Taknm opasom, nannenr moxer npnnxrt yuacrne n ]opmnponannn nponecca
sanepmennx ncnxorepannn n cam onpeennrt ]nnantnym ary. Hpn +rom uyncrno ornercrnennocrn
sa cex nouepknnaer ero camocroxrentnocrt n ne aer emy omymart cex xeprno.
Honox nrorn, cneyer eme pas nouepknyrt, uro nenonnonennoe sanepmenne
ncnxorepannn, neocrarounoe npemx, orneennoe nx paccranannx, moxer cnecrn na ner nce ee
nonoxnrentnte pesyntrart. uacro saanaemt nonpoc o neoxonmocrn antnemnx
ncnxorepanenrnuecknx meponpnxrn cneyer, ecnn +ro nosmoxno, cnauana ocrannrt es ornera, n
nepnyrtcx k nemy nnmt nocne onpeenenno ncnxorepanenrnuecko nayst. O yyme
ncnxorepannn cneyer ronopnrt ne kak o npoonxennn, a kak o uem-ro nonom axe n rex cnyuaxx,
kora ona crponrcx na nonyuenntx n xoe HO-repa-nnn pesyntrarax. Ionopx pyrnmn cnonamn:
Heoxonmo co nce uerkocrtm n onpeenennocrtm saxnnrt o sanepmennn rekymero
nponecca ncnxorepannn.
(O ncnxorepanenrnuecknx ornomennxx n sanepmennn ncnxorepannn cm. rakxe pas. 4).
6. HOKA3AHHR K HO-TEPAHHH
Mt pekomenyem pemart nonpoc nenecoopasnocrn nasnauenne nannenry nponemno-
opnenrnponanno ncnxorepannn na ocnonamn xapax1epnc1nx nannen1a, ncnxo1epanen1a n
npoueum.
Ontr nokastnaer, uro na ocnonannn nocrannenntx nannenram narnoson n omem nentsx
pemart nonpoc o nosmoxnocrn npnmenennx ro nnn nno ncnxorepannn.
H xorx narnos ne onpeenxer meroon, ncnontsyemtx n ncnxorepannn, ocymecrnnxemo
amynaropno, moxno c ynepennocrt ckasart, uro nx kparkocpouno ncnxorepannn xnno ne
noxox" nannenrt c napymennxmn, koropte rpeymr npoonxnrentno ncnxorepannn. Cma
moxno ornecrn napymennx rnna ncnxoson, napnnccnsm n norpannunte cocroxnnx, a rakxe
"pasmtrte" nponemt, cymnocrt koroptx nexcna.
Hokasant xe nx HO-repannn nce napymennx, ntsnannte pacnosnanaemtmn npnunnamn. Hpn
+rom peut ner ckopee o ocrptx, uem o xponnuecknx, n ckopee o uerko ntpaxenntx, uem o cnao
c]opmnponanntx napymennxx. Cma ornocxrcx n nepnym ouepet ocrpte enpeccnn, cocroxnne
crpaxa, ]onn, ocrpte peaknnn na ntcokym narpysky, ncrepnueckne n ]ynknnonantnte
ncnxocomarnueckne napymennx, a rakxe "nepnnte cptnt", ecnn onn ne moryr trt ycrpanent
anrnkpnsncntmn mepamn. Hponemno-opnenrnponannax ncnxorepannx noxonr rakxe n cnyuaxx
napymenn, koropte moryr trt oxcnent "neocrarkamn noneennx", raknmn kak
necnoconocrt uenoneka onrtcx uero-nno cymecrnennoro, orcyrcrnne uyncrna cocrnenno
snaunmocrn, upesmepnt kon]opmnsm, a rakxe necnoconocrt pacnosnart cocrnennte uyncrna n
norpenocrn.
Pasronop c nannenrom, na ocnonannn koroporo npnnnmaercx pemenne o npnronocrn HO-
repannn n annom cnyuae, nyume nocrponrt rak, urot n nero nomen npnnonmt nosxe
komnnekc nonpocon. Xecrkax cxema nepnoro nnrepntm peko okastnaercx npnrono. C camoro
nauana nannenr onxen cex uyncrnonart kak nnunocrt, nnnnn. nx +roro nonpoct onxnt
coornercrnonart ocoennocrxm ero nnunocrn n ero ycrpemnennxm. Armva.iua npoo.e+a
1. B uem saknmuaercx nponema? Houemy nannenr npnmen nmenno renept?
2. Honxrna nn nenocpecrnennax npnunna ero npnxoa?
3. Moxno nn ycranonnrt rpannnt nponemt? Ecnn ner, ro roron nn nannenr ns pxa nponem
ntpart onpeenennoe nx uncno n cocpeorounrtcx na +rnx nponemax?
4. Moxno nn ckasart, uro n pesyntrare nsmenennx cocroxnnx ntpanno raknm opasom
nponemt nponsoyr rakne nsmenennx n cocroxnnn pyrnx nponem, n ornomennn koroptx
npxmoe nosecrnne nenosmoxno?
5. Cranknnaercx nn nannenr c +rnmn nponemamn nnepnte n cnoe xnsnn? Ecnn ner, ro kak
onro onn cymecrnymr? uro nannenr npenpnnxn o cnx nop n +ro cnxsn?
Cnocoouocmi r vcmauoe.euum +er.u:uocmuix omuoueuu
1. Hosnonxmr nn ornert nannenra na nonpoct o ero ornomennxx c pystxmn n ercrne,
monoocrn n spenom nospacre cenart ntno o ero cnoconocrn nnrentnoe npemx noepxnnart
+monnonantnte cnxsn?
2. Kakont ero ornomennx c ponrenxmn, partxmn/cecrpamn n pystxmn?
3. Kak nepenocnr nannenr norepn nnsknx emy nme? Omeemcmeeuuocm
1. Cnocoen nn nannenr ynnert ro, uro emy npnnanexnr akrnnnax pont n ]opmnponannn n
coxpanennn cnoero cocroxnnx?
2. Onaaer nn on cnoconocrtm ynnert cex n cnom pont n xnsnn nnn xe on yexen n
rom, uro nnny sa ero cocroxnne necer
okpyxammn ero mnp.'
3. Hpncyma nn nannenry mornnannx k kaknm-nno nsmenennxm nnn xe rakax mornnannx
nanxstnaercx emy nsnne, nmtmn, ornocxmnmncx k ero okpyxennm?
Aua.us npoo.e+i
1. B uem cnntnte cropont nannenra? B ymennn ycranannnnart ornomennx; n ero
ocrnxennxx; n rom, kak on nrpaer onpeenennte ponn?
2. uem oycnonnent cnntnte cropont nannenra? Kakne cnocrna n kauecrna pasnnrt y nero
ocoenno xopomo?
B rn. 5 onnctnaercx noxo k anannsy nponemt n HO-repannn. Otuno nponecc
ycranonnennx nokasann nx ncnxorepannn npoxonr onontno tcrpo. Ho npexe uem pemnrt
nonpoc o rom. noxonr nn nx annoro nannenra HO-repannx, neoxonmo paccmorpert
ocoennocrn nannenra, ncnxorepanenra n cnryannn, n koropo naxonrcx nannenr.
6.1. Ocoennoc1n nannen1a
Tmarentnte +mnnpnueckne nccneonannx nokasann, uro ncnxorepanenrt npn orope
nannenron nx ncnxorepannn naxntmn cunramr cneymmne kauecrna nocnennx:
n]]epennnponannocrt uyncrn: nackontko ntpaxeno mnoroopasne +monnonantnoro
penepryapa nannenra?
Hckpennocrt: nackontko cnntno nneuarnenne ncnxorepanenra, uro nannenr nsnaraer emy
"cyekrnnno nepexnrym ncrnny", uro on nnuero ne ckptnaer n nnuero ne nckaxaer?
Crpemnenne nponsnecrn nneuarnenne: nackontko, no mnennm ncnxorepanenra, nannenr,
pacckastnax o cnonx nepexnnannxx, nrpaer, crapaxct nponsnecrn na nero nneuarnenne?
Cnoconocrt ntepxnnart narpyskn ncnxorepanenrnueckoro nponecca: nackontko, no
mnennm ncnxorepanenra, nannenr roron ntepxart re nenpnxrnte nepexnnannx, koropte
conponoxamr ncnxorepannm?
Hanpxxennocrt: ner nn y ncnxorepanenra nneuarnennx, uro nannenr nerko nosyxaercx,
naxonrcx n nanpxxennn nne sanncnmocrn or cnryann, c koroptmn cranknnaercx, nnn nonepxen
uyncrny crpaxa?
Bepantnte cnoconocrn: nackontko xopomo moxer nannenr ntpaxart cnonamn ro, o uem
ronopnr?
Hnrennekr: kak ncnxorepanenr npnmepno onennnaer nnrennekr nannenra?
Cnoconocrt k nnrpocneknnn: nackontko nannenr cnocoen "sarnxnyrt n cex", nackontko
emy ocrynna camope]nekcnx?
Hnrponepcnx/+kcrpanepcnx: omnrenen nn nannenr, nmnyntcnnen, onrnmncrnuen nnn ero
ckopee moxno nasnart cnokontm, ceptesntm, ocropoxntm, cepxanntm, samknyrtm?
Hcntrtnaemte crpaannx: nackontko, no mnennm ncnxorepanenra, nannenr ecrnnrentno
crpaaer?
Honeenueckn penepryap: nackontko pasnoopasen noneenueckn penepryap nannenra,
snaer nn on, uro moxer npenpnnxrt n ro nnn nno cnryannn?
Btme peut mna o cyekrnnntx onenkax ncnxorepanenra, anaemtx nekoroptm kauecrnam
nannenra. 3rn kauecrna opasymr, kak yxe ronopnnoct, rak nastnaemym asy nmemmnx snauenne
nx ncnxorepanenra cnocrn n cnoconocre nannenra, na koroptx ocnontnaercx onenka
npnronocrn nannenra k kparkocpouno ncnxorepannn. Hasnannte nnunocrnte kauecrna nonesno,
kak nokasann +mnnpnueckne nccneonannx, onennnart, pemax nonpoc o rom, noxonr nn HO-
repannn nx annoro nannenra.
6.2. Ocoennoc1n ncnxo1epanen1a
Kauecrno ornomenn mexy ncnxorepanenrom n nannenrom naxnemn ]akrop ycnexa
ncnxorepannn. 3rn ornomennx moryr nperepnenart nsmenennx, no n kparkocpouno ncnxorepannn
npemenn n npocrpancrna nx xenarentnoro ]opmnponannx raknx ornomenn tnaer mentme, uem
n onrocpouno. Tem ontme nnnmannx onxen opamart ncnxorepanenr na cnon nepnte,
nenocpecrnennte, +monnonantnte peaknnn na nannenra. Cymecrnyer neckontko nponepenntx na
npakrnke nonoxenn, kacammnxcx +monnonantnoro cocroxnnx ncnxorepanenra:
Hnrepec k annomy konkpernomy cnyuam: nackontko nnrepecyer Bac annt cnyua c
ncnxorepanenrnuecko nnn nayuno roukn spennx?
Cnmnarnx: nackontko cnmnarnuen Bam annt nannenr? (Peut ner o Bamem cyekrnnnom
ornomennn).
uyncrno, uro Bt moxere nomout nannenry: n kako mepe nannenr ntstnaer y Bac uyncrno,
uro Bt moxere nomout emy? (Takne nnemnne ]akropt, kak orpannuennocrt npemenn, orcyrcrnne
nnrepeca n r.., sect nnkako ponn ne nrpamr.)
Hpoanannsnpyem nekoropte ns nosmoxntx couerann rpex nasnanntx ntme +monnonantntx
kauecrn ncnxorepanenra.
Bt kak ncnxorepanenr c camoro nauana ne ncntrtnaere k nannenry nn nnrepeca, nn
cnmnarnn, n k romy xe uyncrnyere cex ecnomomntm n npo]eccnonantnom ornomennn.
Conepmenno ouennno, uro rakoro nannenra Bam cneyer nanpannrt k pyromy cnennanncry.
Bt ncntrtnaere k nannenry nnmt cnmnarnm, no npo]eccnonantnoro nnrepeca k nemy (kak
n uyncrna npo]eccnonantno komnerennnn) y Bac ner. Cneonarentno, Bamn ornomennx c
nannenrom yyr cknatnartcx npenmymecrnenno na +monnonantnom yponne, uro sarpynnr
ncnxorepannm.
Hannenr Bam cnmnarnuen, n Bt uyncrnyere, uro kak npo]eccnonan moxere emy nomout, no
ycrounnoro nnrepeca on y Bac ne ntstnaer. 3ro snaunr, uro orcyrcrnyer naxnax npenoctnka
ycnexa.
Bt ncntrtnaere k nannenry nnrepec n cunraere, uro ocrarouno nororonnent kak
npo]eccnonan, urot nomout emy. Onako nannenr ntstnaer y Bac anrnnarnm. Bam cneyer
nmert n nny, uro kparkocpounax ncnxorepannx ocrannxer cnnmkom mano npemenn nx
npeoonennx +ro anrnnarnn. B +rom cnyuae nannenra nyume nanpannrt k pyromy
ncnxorepanenry.
Paccmorpennte uertpe ns noctmn nosmoxntx couerann narnxno nokastnamr naxnocrt
kaxoro ns rpex +rnx uyncrn ncnxorepanenra:
nnrepec k annomy cnyuam, cnmnarnx k nannenry, uyncrno, uro Bt moxere emy nomout. B
neane sannmartcx ncnxorepanne cneonano t rontko c remn nannenramn, koropte ntstnamr y
Bac ykasannte rpn uyncrna.
Hcnxorepanenr onxen yunrtnart, uro ero nnrepec k nannenry, uyncrno, uro on moxer emy
nomout n cnmnarnx k nannenry ouent naxnte momenrt npn pemennn nonpoca o
ncnxorepanenrnuecko paore c anntm nannenrom. B neantnom cnyuae onxnt npncyrcrnonart
nce rpn momenra.
6.3. onounn1eutnme saueuannn.
Ecnn onnm nonmcom ncnxorepanenrnuecko paort cunrart ecrnnx no npemx kpnsnca, a
pyrnm onrocpounym ncnxorepannm (ncnxoanannrnueckym), ro HO-repannx c ee 1520
ceccnxmn samer mecro re-ro mexy +rnmn nonmcamn. Crpykrypa n npoonxnrentnocrt HO-
repannn npnnnxamr ee ckopee k ncnxorepannn n kpnsncntx cnryannxx, uem k onrocpouno.
Hpnnonmte nnxe onncannx nokasann nx ncnxorepannn n kpnsncntx cnryannxx n
onrocpouno ncnxorepannn, cpokn sanepmennx koropo sapanee ne oronapnnamrcx, nosnonxmr
nyume nonxrt nokasannx nx HO-repannn, koropax, kak ykastnanoct, sannmaer npomexyrounoe
mecro mexy nymx +rnmn ]opmamn ncnxorepannn.
O nokasannxx nx ncnxo1epannn xpnsncnmx cn1yannn (cm. rn. 10) moxno ronopnrt, kora:
ncnxnueckoe cocroxnne nannenra n pesyntrare ncntrtnaemoro nm kpnsnca moxer trt
oxapakrepnsonano kak ocrpax ekomnencannx, n nannenr ncntrtnaer cnntnte n onesnennte
nepexnnannx (nanpnmep, cocroxnne nannkn, ocrpoe oruaxnne, rxxenax rocka, rakne
ncnxo]nsnonornueckne napymennx, kak rnnepnenrnnxnnx, nererarnnnt cepeuno-cocyncrt
cnnpom n r.n.);
nmemr mecro nekoropte ocote npnsnakn ocrporo kpnsnca. Onn moryr trt ntsnant
onpeenenntmn cnryannxmn (nanpnmep, nontrka cynnna, rxxent kpnsnc n cynpyxecknx
ornomennxx, nnemnxx nnn nnyrpennxx onacnocrt crpax nepe +ksamenamn, norepx paort,
nsnacnnonanne, anrokaracrpo]a nnn anapnx n maxre n r..). Ho ocrpt kpnsnc moxer rakxe trt
cnxsan c nospacrntmn nponeccamn, nponcxoxmnmn n uenoneke (nanpnmep, nononoe cospenanne,
knnmakc, crapenne). Hpn onpeenenntx ycnonnxx nnn npepacnonoxennocrxx ykasannte
nponecct moryr ntstnart +ksncrennnantnt nnn rak nastnaemt xnsnennt kpnsnc;
sa neckontko (or rpex o mecrn) ncnxorepanenrnuecknx ceccn moxno onrtcx
ocrnxennx onpeenenno nenn. Em moxer trt xorx t noccranonnenne npemecrnonanmero
kpnsncy pannonecnx nnn, ecnn nosmoxno, ynyumenne ncnxoconnantno aanrnponannocrn.
uacro n pesyntrare kpnsnca okpyxenne nannenra nonepraercx ne mentme narpyske, uem on
cam. Moxer okasartcx neoxonmtm pacnpocrpannrt ncnxorepanenrnueckne meponpnxrnx rakxe
na nnn, nanonee recno cnxsanntx c nannenrom.
Hoxasannnun (un (ourocpounon ncnxo1epannn cnyxar npexe ncero re napymennx,
koropte nanonee cnntnt nnn npoonxamrcx rak onro, uro ntstnamr n nannenre
ncnxonaronornueckne nsmenennx ("napnnccnsm", "norpannunte cocroxnnx", "nenpost xapakrepa",
r.e. napymennx, nx koroptx xapakrepnt ne crontko onpeenennte, xopomo samernte nsmenennx
n noneennn, ckontko npoonxammnecx nnrentnoe npemx rpynocrn aanrannn).
B cnoe paoue konnennnn ncnxorepanenr uame ncero ncxonr ns roro, uro rakne
napymennx oycnonnent ncropne xnsnn nannenra n coornercrnenno nocxr xponnueckn
xapakrep. Kak npannno, sect nonoom nx ncnxorepannn tnamr ne kakne-nno ocrpte cotrnx
nnn cnxsannoe c kpnsncom +monnonantnoe nanpxxenne. uame ncero ncnxorepanenr n nannenr
cxoxrcx no mnennn, uro sect ymecren npoonxnrentnt "nponecc nayuennx", koropt onxen
necrn k kopenntm nsmenennxm noneennx nannenra. Hannenr nknatnaer n ycranannnnammnecx
ornomennx cnon cornacne, npemx n entrn, a ncnxorepanenr ocrarounym npo]eccnonantnym
sannrepeconannocrt.
Hokasannx k nponemno-opnenrnponanno ncnxorepannn sannmamr uacro npomexyrounoe
nonoxenne mexy nymx onncanntmn nonmcamn: ncnxorepanne kpnsncntx cnryann n
onrocpouno ncnxorepanne. Orcma cneyer, uro ontmnncrny nannenron, koroptm nokasana
HO-repannx, npncym mnpokn nanason npnsnakon.
Honox nrorn, moxno ckasart, uro nannenry pekomenyercx HO-repannx n rex cnyuaxx,
kora:
npn nepnom konrakre c ncnxorepanenrom on ne npoxnnxer nnkaknx npnsnakon ocrporo
kpnsnca;
on ncntrtnaer +monnn, sacrannxmmne ero crpaart, no crpaanne +ro ne upesmepno;
npnunnt, no koroptm nannenr opamaercx sa ncnxorepanenrnuecko nomomtm, xopomo
pacnosnanaemt, noamrcx ]opmynnponke, nosnonxmr cenart coornercrnymmne konkpernte
ncnxorepanenrnueckne marn, nonxrnte n oopxemte ne rontko ncnxorepanenrom, no n
nannenrom.
Hponemt, nonaammne n +ry kareropnm, moryr trt pannonantno npopaorant sa 1520
ceccn.
7. HAHHEHTL B HO-TEPAHHH
7.1. Onpe(euenne npoueum
nuec1o nosouornuecxnx xa1eropnn
Hcnxnarpnx kak uacrt mennnnt no rpannnn sanmcrnonana y nee nonoxenne: "Fes narnosa
ner neuennx". Bnnmarentnte nanmennx, onako, cnona n cnona nokastnamr, uro ycranonnenne
narnoson nnuero no cymecrny ne menxer, uro narnos cam no cee ne coepxnr ykasann
ornocnrentno neoxonmtx ecrnn, nokasann k ncnxorepannn. Henpenoxntm xnaxercx ror
]akr, uro kaprnna onesnn (a rem camtm n narnos) moxer oycnonnnnartcx pasnnuntmn
]akropamn, a npn ntope ncnxorepanenrnuecknx cpecrn cneyer pykonocrnonartcx npnunnamn
onesnn. Ecnn, nanpnmep, komy-ro cranxr narnos "nenpornueckax enpeccnx", ro ncnxorepanenr
yer neunrt +roro nannenra, ncnontsyx pasnnunte merot ncnxorepannn. Hpannntno n
nosonornueckom ornomennn narnocrnponannax enpeccnx moxer trt ntsnana pasnnuntmn
npnunnamn, o koroptx narnos nnuero ne ronopnr.
Ecnn xe oxapakrepnsonart +roro xe uenoneka kak "nmemmero nnskym camoonenky" nnn kak
"necnoconoro onrtcx uero-nno, necnoconoro samnrnrt cex", nnn npecrannrt ero
nponemy, c]opmynnponan ee, kak +ro npenaranoct n pas. 5.25.4, mt nonyunm snaunrentno
onee naxnym nn]opmannm. Conepmenno ouennno, uro n cnyuae uenoneka c nnsko
camoonenko, necnoconoro k ocrnxennxm, c noannenno arpeccne neoxonmo paspaorart
rakne ncnxorepanenrnueckne crparernn, koropte yyr nanpannent nmenno na ycrpanenne +rnx
neocrarkon.
11 Pemax nonpoc o nokasannxx, mt pykonocrnyemcx n HO-repannn onpeenennem
nponemt n ne npnaem snauennx narnosy.
Crparernm ncnxorepannn mt ntnpaem, onpeenxx nponemy, kak o +rom ronopnnoct n pas.
2.1. Ona, n cnom ouepet, coepxnr pasnnunte ncnxorepanenrnueckne merot, a re nknmuamr n
cex pasnnunte ncnxorepanenrnueckne nnrepnennnn.
Hpnuep. Hannenry, myxunne 62 ner, tn nocrannen narnos "enpeccnx". On xanyercx na
espasnnune ko ncemy n nexenanne paorart. Oxornee ncero on nepecran t xonrt na paory n o
cpoka ntmen t na nencnm. B pesyntrare anannsa nponemt tna nonyuena ]opmynnponka: "
crom na nopore nencnn, a nenn, nocrannenno nepe coo, ne onncx. 3ro okastnaer, uro x
nnuero ne crom. B ponn orna x roxe okasancx neyaunnkom. Ho+romy ontme ncero x xoren t
ntrn ns +ro nrpt. B uem x nyxamct, rak +ro n nepexnnannn kakoro-nnyt ycnexa o roro, kak
x yy na nencnm".
C cornacnx nannenra n onpeenenne nponemt ne tnn nknmuent ero nnoxne ornomennx c
xeno, nockontky onn ne tnn nenocpecrnenno npnunno enpeccnnno ekomnencannn.
B annom cnyuae ncnxorepanenrnueckax crparernx moxer trt rako: nannenr xenaer
onrtcx ontmoro ycnexa, urot c uecrtm yrn na nencnm. Onn ns monotx corpynnkon
oomen ero n nnxennn no cnyxeno necrnnne. 3ro nocosnarentno nosponno n
akrnnnsnponano ero crapoe conepnnuecrno n kon]nnkrt c ctnom, koropte nannenr nepexnnaer
renept n nne uyncrna "x nnoxo oren", a rakxe oocrpennoro enpeccne uyncrna nnnt.
3aaua saknmuaercx n rom, urot nomout nannenry onrtcx xenannoro ycnexa na
noneenueckom yponne (pykononrent paoue rpynnt). Kpome roro, moxno nontrartcx,
nackontko +ro nosnonxmr ornomennx n cnoconocrn nannenra, nomout emy ocosnart
nponemarnky ero ornomenn c ctnom.
B uncno neoxonmtx nx +roro ncnxorepanenrnuecknx meroon moryr nxonrt merot
nsmenennx noneennx, ycranonok n cxem mtmnennx. uro kacaercx ornomenn c ctnom, ro sect
nyxnt merot, akrnnnsnpymmne cosnanne.
Kak nokastnaer +ror npnmep, cnna myntrnmoantno, +knekrnuecko ncnxorepannn
saknmuaercx n cnoonom, rnkom ntope ncnxorepanenrnuecknx meroon. Hcnxorepanenr nmeer
nosmoxnocrt ncnontsonart re ncnxorepanenrnueckne merot, koropte oemamr ycnex.
B +ro cnxsn uacro nonepraercx kpnrnke nonnnparmarnsm. Honnnparmarnsm osnauaer, uro
ncnxorepanenr AD HOC npnmenxer onn mero sa pyrnm. Bmecre c nannenrom nepexonr or
nponemt k nponeme, ntnpax re, koropte nanonee snoonennt n annoe npemx, n nrnopnpyer
reopernueckne nnn crparernueckne coopaxennx. Hpn rakom noxoe ocraercx rakxe mano mecra
nx pe]nekcnn n camokpnrnkn, nockontky n rpyntx cnryannxx ncnxorepanenr ne moxer
ncnontsonart kakym-nno moent, koropax onerunna t emy ntop nonoro nanpannennx.
Ho+romy nonnnparmarnsm moxno cpannnrt c paoro noxapnnkon, koropte nanpannxmr crpyn
not rya, re xstkn nnamenn camte ntcokne, ne saymtnaxct o npnunnax n nsanmocnxsxx.
3knekrnnnsm n namem nonnmannn npenonaraer nparmarnueckym opnenrannm n rem camtm
opnenrannm na ro, uro npnnocnr nontsy, no mt ne repxem ns nny nexamym n ocnone
ncnxorepannn moent, namy moent HO-repannn. Hpn onrnmantnom +knekrnueckom ntope
ncnxorepanenrnuecknx meroon npnnnmamrcx no nnnmanne rakne.
nponema n nonnmanne nponemt nannenrom,
nnunocrt nannenra,
cnoconocrn nannenra,
nnunocrt ncnxorepanenra,
cnoconocrn ncnxorepanenra,
oem npemenn, ornonmoro nx ncnxorepannn.
Btopy meroon paort n HO-repannn npemecrnyer nonpoc:
"uro mory x kak ncnxorepanenr c monmn ymennxmn n orpannuennxmn npenoxnrt n kauecrne
ncnxorepanenrnuecko nomomn +romy nannenry kak nnunocrn c ero renepemnnmn nponemamn,
urot conmecrno onrtcx c]opmynnponanno nenn?"
7.2. Coo1ne1c1nne ncnxo1epanen1nuecxnx ue1o(on xapax1epy npoueum
Onpeenenne nponemt ornpannax rouka ncex pasmtmnenn, kacammnxcx ntopa
meroon. Ha ero ocnonannn paspaartnaercx crparernx ncnxorepannn. Crparernx ncnxorepannn
+ro ra pykonoxmax nnnnx, koropax onpeenxer npnmenenne onpeenennoro meroa nnn
neckontknx meroon (cm. rn. 8) nx ocrnxennx ncnxorepanenrnuecko nenn. Crparernx
onnctnaer nyrt k nenn.
Hccneonannx noka eme ne ntxnnnn, kak nsmenxmr noneenne re nnn nnte
ncnxorepanenrnueckne merot n ntrekammne ns nnx ncnxorepanenrnueckne ecrnnx. Mt
npenonaraem, onako, uro, nanpnmep, ror nnn nno mero, cnococrnymmn akrnnnsannn
cosnannx, okastnaer ne ro xe camoe nosecrnne, kak mero, ntstnammn akrnnnsannm uyncrn.
Oa +rn meroa moryr necrn k nsmenennxm noneennx, ynyumennm camouyncrnnx n r.n. Takne
npenonoxennx nosnonxmr nam cenart ynop na onncannn nponem, nanonee uacro
ncrpeuammnxcx n amynaropno npakrnke. 3arem, n sanncnmocrn or nponemt, nonpamrcx
ncnxorepanenrnueckne merot. Hoont noxo samenxer, kak yxe ronopnnoct, nosonornueckne
narnost, koropte ne moryr cnyxnrt ocnonannxmn nx rex nnn nntx ecrnn ncnxorepanenra.
Koncrpyknnx HO-repannn nosnonxer ononpemenno paorart c neckontknmn acnekramn
nponemt, kak +ro onncano n pas. 5.4.
B kauecrne ycrynkn rem, kro nnrepecyercx nosonorne, mt npnnonm neckontko npnmepon.
Mt xornm nouepknyrt, uro narnost, ocnontnammnecx na mennnncko knaccn]nkannn (n
anntx cnyuaxx na DSM) nnuero ne ronopxr o npnunnax napymenn. B npornnononoxnocrt
+romy, n HO-repannn noncky npnunn, ocymecrnnxemomy n nne anannsa nponemt n onpeenennx
nponemt, ornonrcx nenrpantnoe mecro.
1. Ue.oeer c uusro ca+ooeuro. B pesyntrare onpeenennx nponemt yaercx npnrn k
ntnoy, uro nannenr crpaaer or napymenn noneennx, cnecrnnem uero tnaer nnskax
camoonenka, nopoxammax neocrarounym nepy n cocrnennte cnnt nnn arpeccnnnym
saropmoxennocrt. Hannenr emoncrpnpyer nernkoe, onocroponnee mtmnenne, a n
+monnonantnom nnane arpeccnnnocrt. B annom cnyuae n pamkax HO-repannn moryr trt
ncnontsonant onncannte n pas. 8.2. crparernn, nanpannennte na pemenne nponem n nsmenenne
manonon mtmnennx.
Ecnn xe npn onpeenennn nponemt ntxcnxercx, uro n annom cnyuae rnannax pont
npnnanexnr nepeannsonannomy crpemnennm k camoyrnepxennm n ero nocnecrnnxm, ro
npenaraercx noneenueckn rpennnr, noepxnnammn uyncrno cocrnennoro ocronncrna.
Ecnn npn onpeenennn nponemt okastnaercx, uro cnntnax arpeccnnnocrt ocosnaercx nannenrom
nnn moxer nm trt ocosnana, no on ne cnocoen npoxnnrt ee n ornomennn oekra n aeknarno
]opme, ro nokasan kako-nno ns meroon, cnococrnymmnx npoxnnennm arpeccnn nnn
ymentmennm nnnxnnx cepxnnammnx ee ]akropon. Takax nponema coornercrnyer, kak npannno,
narnocrnuecknm kareropnxm, npnnonmtm nnxe. Ho mt eme pas nouepknnaem, uro
]opmynnpyemte namn nponemnte onacrn ne nenrnunt nosonornuecknm narnosam, no+romy
nepeuncnenne narnoson mt npnnonm nnmt nx rex, komy npncyme mtmnenne n
narnocrnuecknx kareropnxx.
narnocrnueckne kareropnn, DSM-IIIR, ornocxmnecx k anno nponeme, +ro, nanpnmep:
300.40 Henpornueckax enpeccnx
309.00 Hpoonxammaxcx koporkoe npemx enpeccnnnax peaknnx
309.10 Hpoonxammaxcx nnrentnoe npemx enpeccnnnax peaknnx
309.40 Tpynocrn aanrannn k connantntm ycnonnxm c enpeccnnno cnmnromarnko
301.60 Acrennueckax nnunocrt
301.84 Haccnnno-arpeccnnnax nnunocrt
301.81 "Hapnnccnueckne napymennx"
311.00 enpeccnnnte napymennx
2. Ue.oeer, ucnimieamuu uexeamrv ouepeuu u.u :pes+epuie mpvouocmu e ooueuuu. Ecnn
uenonek ncntrtnaer upesmepnte rpynocrn n omennn, ro +ro ronopnr o ero neocrarouno
connantno komnerenrnocrn nnn upesmepnom konrpone sa cnonmn nmnyntcamn. B +rom cnyuae
ncnxorepanenry npecronr ntnpart mexy, ckaxem, meroamn, nsmenxmmnmn noneenne, n
meroamn, akrnnnsnpymmnmn +monnn. Hpn nexnarke +neprnn moxer okasartcx neoxonmtm
nontcnrt akrnnnocrt nannenra, ykasart emy na nosmoxnocrn, koroptmn on pacnonaraer, n okasart
emy noepxky.
narnocrnueckne kareropnn, nmemmne ornomenne k rako cnryannn, +ro, nanpnmep:
300.81 Hapymennx, ntstnammne comarnueckne cnmnromt
301.60 Acrennueckax nnunocrt nnn sanncnmax nnunocrt
3. Ue.oeer c me.ecui+u cu+nmo+a+u. uynknnonantnte nnn ncnxocomarnueckne neyrn
moryr paccmarpnnartcx kak neocrynnte cosnannm ncnxnueckne kon]nnkrt, npoxnnxmmnecx n
rene. B ncnxorepannn n rakom cnyuae ynop enaercx na meroax, akrnnnsnpymmnx cosnanne, a
rakxe na meroax, cnococrnymmnx paccnanennm, nyumemy nocnpnxrnm cnoero rena. uacro
tnaer nenecoopasno nauart c meroon, cnococrnymmnx ynyumennm nocnpnxrnx cocrnennoro
rena, nockontky nmenno renecnte neyrn npnnen!.. nannenra k ncnxorepanenry. C nomomtm
meroon, akrnnnsnpymmnx! cosnanne, no nropo ]ase moxno ycranonnrt cnxsn mexy renecntmn
neyramn n nx npnunnamn.
B uncne narnocrnuecknx kareropn no DSM-IIIR:
300.10 Hcrepnueckn nenpos
301.50 Hcrepnueckax nnunocrt
306. Tenecnte ]ynknnonantnte napymennx ncnxnueckoro nponcxoxennx
307.50 pyrne napymennx n nekoropte napymennx n npnntukax, kacammnxcx nnrannx
311 Hapymennx, cnxsannte c nepexoom n pyrym pennrnm
308.10 Hpenmymecrnenno napymennx cosnannx
309.82 Tpynocrn aanrannn k renecntm neyram
4. Ue.oeer c npoo.e+a+u e +er.u:uocmuix omuoueuux. Hponemt n mexnnunocrntx
ornomennxx moryr npoxnnxrtcx n nne ocrptx kon]nnkron n ornomennxx nnn n nne xponnuecknx
napymenn cnoconocrn ycranannnnart n noepxnnart ornomennx. B nocnenem cnyuae
kparkocpouno ncnxorepannn neocrarouno. 3ect neoxonma npoonxnrentnax paora. B
nerknx cnyuaxx nponem c ornomennxmn nnora na ceccnm moxno npnrnacnrt naprnepa nnn xe
ncnxorepanenr moxer sanxrtcx naprnepom orentno. Ecnn xe peut ner o kon]nnkrax nnn
nnrentnoe npemx npoonxammnxcx napymennxx n ornomennxx, pekomenyercx rak nastnaemax
"ncnxorepannx naprnepon", ocymecrnnxemax nne pamok HO-repannn. Hponemt ornomenn, n
koroptx npeonaaer cekcyantnax cnmnromarnka, nepenocxrcx na cnennantnte ceccnn. Hponemt
ornomenn npncyrcrnymr no mnornx napymennxx, no narnocrnueckne knmun ne coepxar nx
rounoro onncannx. K nnm moryr trt ornecent rakxe nce kaprnnt napanonntx cocroxnn n
cnyuaen nontmenno uyncrnnrentnocrn. H onn mano noxoxr nx HO-repannn. uenonek c
nontmenno uyncrnnrentnocrtm nonyuaer ontme nontst or ncnxorepannn kornnrnnnoro rnna,
ocymecrnnxemo es upesmepnoro opamennx k +monnxm, uem or ncnxorepanenrnuecknx
meponpnxrn, nanpannenntx na nontmenne ero akrnnnocrn, n koroptx on moxer ynnert yrposy
nx cex.
3naunrentno uame nmemr mecro napymennx, koropte no rpannnn nastnamr
"ncrepnuecknmn". upesmepnax norpenocrt n camoyrnepxennn, n npnnnekarentnocrn, a rakxe
emoncrparnnnoe ntpaxenne cnonx +monn n +ronenrpnueckax ycranonka neyr k rpynocrxm n
]opmnponannn ornomenn. B ncnxorepannn n raknx cnyuaxx uacro tnaer nokasan ananns
nponem, coepxamn kon]ponrannm, n crparernx, nanpannennax na nsmenenne noneennx.
narnocrnueckne kareropnn no DSM-IIIR:
300.23 Connautnan qonn
301.50 Hcrepnueckax nnunocrt
5. Ue.oeer, ucnimieamuu cmpax u uanpreuue. Hanonee uacrtm knnnnuecknm
npoxnnennem nopoxennoro kon]nnkramn nanpxxennx xnnxercx crpax. Cnnpom crpaxa, ecnn
rontko peut ne ner o ]onxx, ne oxsarentno nopoxaercx kako-ro onpeenenno npnunno. B
+rom cnyuae nenecoopasno, noxany, nonckart rakym npnunny c nomomtm meroon,
cnococrnymmnx akrnnnsannn cosnannx, n conmecrno c nannenrom paspaorart reopnm, c
nomomtm koropo on mor t oxcnnrt nponcxoxenne cnoero cocroxnnx crpaxa. B cnyuae
]on nnn pyrnx cocroxnn, npn koroptx ncrounnkn crpaxa ouennnt, moryr npnmenxrtcx
crparernn, npeycmarpnnammne ecencnnnnsannm nnn nsmenennx kornnrnnntx crpykryp.
narnocrnueckne kareropnn no DSM-IIIR:
300.00 Henpos crpaxa
300.20 monn
308.00 Ocrpax peaknnx na upesmepnte narpyskn, n koropo npeonaamr +monnonantnte
napymennx
309.20 Tpynocrn aanrannn c cnmnromarnko npenmymecrnenno n c]epe +monn
312.30 Hapymennx n connantnom noneennn c cnmnromarnko n c]epe +monn
300.01 Cnnpom nannkn
6. Ue.oeer, uecnocooui e oocmamo:uo +epe roumpo.upoeami ceou noovroeuu.
Heocrarount konrpont sa noyxennxmn nmeer mecro rora, kora nannenr ncntrtnaer
rpynocrn n mexnnunocrntx ornomennxx n pesyntrare necepxannocrn, ncntntunnocrn n
neoymanntx nocrynkon. B nekoroptx cnyuaxx noonoe noneenne moxer cnyxnrt rpenoxntm
cnrnanom npnnnxammecx ekomnencannn. Y pyrnx nannenron ono moxer trt npocro
ntyuenntm, xponnuecknm opasom ecrnn. B kauecrne ncnxorepanenrnuecknx meponpnxrn
sect moryr trt nonesnt merot, nanpannennte na nsmenenne noneennx, n couerannn c
kornnrnnntmn meroamn, c nomomtm koroptx nannenr moxer npennert yrpary konrponx n
npornnocroxrt e. Ecnn ncnxorepanenr nnnr n raknx napymennxx cnmnrom kako-ro rnyoko
nexame npnunnt, ro +ry npnunny cneyer nonckart c nomomtm kornnrnnnoro anannsa nnn
meroon, nanpannenntx na akrnnnsannm cosnannx.
narnocrnueckne kareropnn no DSM-IIIR:
301.83 Horpannunte napymennx
301.70 Aconnantnax nnunocrt
301.50 Hcrepnueckax nnunocrt
7. Ue.oeer, ocvuecme.muu :pes+epui roumpo.i sa cooo. Hmn, upesmepno
konrponnpymmne cex, necnocont ecrnonart cnonranno, rak kak n cnonx nocrynkax cneymr
onpeenenntm cxemam. Hx uacro oropuaer cocrnennax samknyrocrt, necnoconocrt trt
orkponenntm. O necnoconocrn ntpaxart cnon uyncrna peut noer eme nnepen, sect xe
ocranonnmcx rnanntm opasom na nanxsunnom noneennn, koropoe nocnpnnnmaercx camnm
nannenrom kak neaeknarnoe nnn nenenecoopasnoe. uacro nannenr opercx c +rnm, ycnannax
onpeenennt opas ecrnn nnn pasmtmnxx na onpeenennte remt. Ho nexenarentnte cxemt
noneennx nnn nanxsunnte mtcnn nnont n nnont nosnpamamrcx. Takne cxemt noneennx moryr
kacartcx n kaknx-nno menknx +nemenron, n cknonnocrn konrponnponart nce cnoe noneenne,
rpeonart or cex oxsarentnoro coornercrnnx rem nnn nntm nopmam connantno aanrnponannoe
-rn nnn pesyntrarnnnocrn.
Hcnxorepannx n +rom cnyuae npexe ncero onxna trt nanpannena na ocnanenne
cymecrnymmnx xecrknx cxem noneennx. Bcero nnmt oymtnanne nexenarentnoro noneennx n
nsmenenne ornomennx k nemy otuno ne aer ontmoro ycnexa. 3naunrentno +]]ekrnnnee
okastnaercx ncnontsonanne nonoro opasa ecrnn n npexnnx cnryannxx, kak +ro onncano n
pas. 8.3. Hmn, upesmepno konrponnpymmne cex, uacro tnamr necnocont ocrarouno nonno
ntpaxart cnon uyncrna n nserart ckonannocrn, ocoenno n onpeenenntx cnryannxx. B paore c
nmtmn, upesmepno konrponnpymmnmn cex, ckonanntmn, nooyr merot, koropte
cnococrnymr npoxnnennm +monn: ynyumamr nocnpnxrne cocrnennoro rena n nosnonxmr
onrtcx paccnanennx.
8. Hepeui :e.oeer. Cnonom "nepnosnocrt" necnennanncrt oosnauamr camte pasnnunte
ncnxnueckne napymennx kak nesnaunrentnte, rak n ceptesnte. Onako otuno peut ner o
ecnokocrne, npoxnnxmmemcx nnn n nnxennxx, nnn ckptro, es kaknx-nno samerntx
napymenn noneennx. Hannenr ncntrtnaer cnntnt crpecc, uyncrnyer cex sarnanntm,
necnocontm paccnanrtcx n nepeko emoncrpnpyer ]ynknnonantnte comarnueckne napymennx.
Bropnunte napymennx uacro neyr k crpaannxm. Haaer, nanpnmep, paorocnoconocrt, n
nannenrt xanymrcx na yxymenne cnoconocrn k konnenrpannn nnn nontmennym yromnxemocrt.
Takne xanot rpakrymrcx n HO-repannn kak ceptesnte npnsnakn ekomnencannn, n n nnx
nerpyno tnaer ynnert cnmnromt roro nnn nnoro napymennx. Haunnart n HO-repannn npnnxro
c paccmorpennx napymenn kak rakontx, a ne opamartcx k npenonaraemtm npnunnam.
Ocoenno +ro kacaercx rex cnyuaen, kora nannenr ncntrtnaer crpaannx n pesyntrare rex nnn
nntx napymenn n ne moxer pacnosnart nexamne n nx ocnone npnunnt.
Hcnxorepannx nknmuaer merot, cnococrnymmne ynyumennm nocnpnxrnx nannenrom
cnoero rena, n merot paccnanennx. Pesyntrarom yxe uepes nenpoonxnrentnoe npemx tnaer
noccranonnenne aanrannonntx nosmoxnocre nannenra axe n rex cnyuaxx, kora
npenonaraemte npnunnt napymenn ne ycrpanxmrcx. Ecnn n pesyntrare rakoro neuennx
cnmnromarnka ne ynyumaercx, cneyer pacmnpnrt crparernm ncnxorepannn, an npenapnrentno
nonoe onpeenenne nponemt (cm. pas. 5.2 n 5.3).
9. Ue.oeer, ueaoereamuo eiparamuu ceou :vecmea. Hnmt n ouent peknx cnyuaxx
nannenrt no cocrnenno nnnnnarnne pacckastnamr o cnoe necnoconocrn ntpaxart uyncrna
nnn o neaeknarnom nx ntpaxennn. 3naunrentno uame rako narnos crannr ncnxorepanenr. B
nocnenee npemx nce uame opamamr nnnmanne na ro, uro nannenrt okastnamrcx necnocont
pacnosnart n coornercrnymmnm opasom ntpasnrt cnon uyncrna. B cnyuae comarnuecknx onesne
rakoe napymenne oosnauamr repmnnom "anekcnrnmnx", no, kak nokastnaer npakrnka, +ro
napymenne uacro ntcrynaer conmecrno co mnornmn pyrnmn. C necnoconocrtm ntpaxart
uyncrna nnn c neaeknarntm nx ntpaxennem uacro tnamr cnxsant nanxsunnoe noneenne;
enpeccnx, ne conponoxammaxcx npoxnnennxmn cnntntx +monn; ]ynknnonantnte napymennx,
omax nepnosnocrt.
Merot, cnococrnymmne npoxnnennm +monn (cm. pas. 8.4), kak n merot, ynyumammne
nocnpnxrne nannenrom cnoero rena n ero cnoconocrt k paccnanennm, moryr npnmenxrtcx n +rnx
cnyuaxx kak ncnomorarentnte ncnxorepanenrnueckne cpecrna 3ra merot cneyer ncnontsonart
n ononnenne k pyrnm ncnxorepanenrnuecknm cpecrnam. Ho merot, nanpannennte na
ynyumenne cnoconocrn nannenra npoxnnxrt +monnn, ne moryr cunrartcx ocrarouno n
pasymno ncnxorepanne, ecnn ne coueramrcx c pyrnmn crparernxmn.
8. METOL HCHXOTEPAHHH
8.1. Me1o(m, cnococ1nymmne ax1nnnsannn cosnannn
8.1.1, Ocuoeuo npuuuun
He ntstnaer comnenn cymecrnonanne n ncnxnke uenoneka neocosnannoro, neocosnanntx
cnn. Hpecrannennx o eccosnarentnom, cnoxnnmnecx n ncnxoanannse, sa nocnenne ecxrnnernx
nperepnenn cymecrnennte nsmenennx, n renept pont ero ne cnonrcx k kon]nnkram,
nosnnkammnm n pesyntrare cymecrnonannx nncrnnkron. Hpnsnaercx npncyrcrnne
eccosnarentnoro na ncex yponnxx annapara ncnxnkn, a rakxe ero nnnxnne na nce ncnxnueckne
nponecct. H nce xe, necmorpx na rakoe pacmnpenne npecrannenn o ponn eccosnarentnoro, nam
kaxercx, uro snauenne cnxsanntx c nncrnnkrom kon]nnkron n anannsa conpornnnennx
nonnmaercx cnnmkom onocroponne.
Cymecrnennoe pacmnpenne k nacroxmemy npemenn reopnn ncnxoanannsa cnxsano c
paspaorko reopnn oekrntx ornomenn.
Teopnx oekrntx ornomenn ocnontnaercx na anntx, nonyuenntx nocne upea, cnauana
nocneonarenxmn M. Knxn, sarem npecrannrenxmn "-ncnxonornn" 50 n 60-x roon (Xaprman,
Manep n p.), eme nosxe "ncnxonorne camocrn" Koryra n, nakonen, Kepneprom. Teopnx
oekrntx ornomenn ncxonr, kak nsnecrno, ns roro, uro no mepe pasnnrnx peenka n pannem
ercrne nocrenenno, mar sa marom, ]opmnpyercx ero camotrnocrt. annte, nonyuennte n camoe
nocnenee npemx (F. Brepn, H.. Hnxrenepr), cnnerentcrnymr o rom, uro cnoconocrt peenka
k nocnpnxrnm yxaxnnammnx sa nnm nme (oekron) pasnnnaercx y nero uepes cpannnrentno
koporkoe npemx nocne poxennx. Hpn +rom opasymrcx n "orknatnamrcx" n ncnxnke
npecrannennx nnnnna kak o camom cee, rak n o pyrnx nmxx (rak nastnaemtx "oekrax"),
npexe ncero o marepn n orne. 3ror nponecc npoonxaercx na nporxxennn ercrna n
nopocrkonoro nospacra, a sarem n y nspocnoro uenoneka. Y uenoneka nocroxnno cknatnamrcx n
orknatnamrcx n ncnxnke nonte npecrannennx n nne cxem. Ononpemenno +rn nnyrpennne
npecrannennx onpeenxmr ]opmnponanne mexuenoneuecknx ornomenn.
Cunraercx, uro npn ncnxnuecknx onesnxx +rn nomemne no nnyrpennmm crpykrypy ncnxnkn
uenoneka cxemt napymamrcx nnn cranonxrcx neaeknarntmn, uro neer k neocosnanaemtm
ecrnnxm. Tak, neocosnanaemte cxemt ornomenn moryr npoxnnxrtcx npn omennn c pyrnmn
nmtmn n rom, uro +rn nocnenne ("oekrt") noome ne nocnpnnnmamrcx uenonekom kak neuro
peantnoe n, kak cnecrnne, y nero nosnnkaer oruyxennocrt n uyncrno, uro ero ne nonnmamr.
B pamkax ncnxonnamnuecko konnennnn onepnpymr raknmn nonxrnxmn, kak "cyekr",
"oekrt" n nx nnyrpnncnxnuecko penpesenranne kak uacrtm eccosnarentno ncnxnuecko
oprannsannn.
Cxemt ornomenn, orknatnammnecx n ncnxnke n nne onpeenenntx manonon, moryr
e]opmnponartcx no nnnxnnem camtx pasntx ]akropon: n pesyntrare neocosnannx namepenn
peantntx nnnnnon, n pesyntrare pacmennennx*, npoeknnn**, neannsannn, nepeonenkn n r.. B
peantnom mnpe nannenra +rn napymennx uame ncero nepexnnamrcx kak kon]nnkrt ornomenn.
uacro onn conponoxamrcx cnntntmn n ntstnammnmn crpaannx +monnxmn.
Pasnnuntm anropam yanoct na ase cnoxno merancnxonornuecko konnennnn paspaorart
ncnxorepanenrnueckne merot n nokasart nosmoxnocrn nx npnmenennx na npakrnke. Tak,
Hmopckn, nanpnmep, ronopnr o "ocnonnom kon]nnkre ornomenn". Bnyrpennxx cxema
nopasenxercx sect na rakne cermenrt, kak "cama nnunocrt", "oekr", a rakxe
coornercrnymmne xenannx n onacennx. Tom+ n Kexene cosann ntmemn n cner na nemenkom
xstke
-------------------------------
*Pacmennenne pasenenne cyekrom nosnrnnnoro n nerarnnnoro n opasax "" n
oekron. Hpu+. nepeeoo:ura.
"Hpoeknnx nepenoc cyekrom cocrnenntx cnocrn, cocroxnn na nnemnne oekrt.
Hpu+. nepeeoo:ura.
------------------------------
yuennk, n koropom n ocrynnom nne nsnaramrcx +rn nonte ocrnxennx ncnxoanannsa.
Hmax ncnxorepannx npenonaraer mexnnunocrnte ornomennx ornomennx mexy
nannenrom n ncnxorepanenrom. H, koneuno xe, n xoe ncnxorepannn nosmoxnt nomexn n +rnx
ornomennxx, kon]nnkrt.
Hx ocosnanne moxer trt neoxonmtm nnn, no kpane mepe, nonesntm
ncnxorepanenrnuecknm nponeccom. B kakom oeme merot akrnnnsannn cosnannx ncnontsymrcx
n HO-repannn? B rakom, kako neoxonm nnn xenarenen nx onpeenennx nponemt.
Honnmanne neocosnanaemtx nsanmocnxse moxer nosnonnrt uenoneky nonyunrt npecrannenne
kak o cxemax kon]nnkron, ycnoenntx n npomno xnsnn, n ercrne (neprnkantnt nponecc), rak n
o cxemax ero renepemnnx ornomenn, re nmemr mecro napymennx (ropnsonrantnt nponecc), a
rakxe o nosmoxnocrxx ncnpannennx +rnx ornomenn n aanrannn. Hnmt nonax
ncnxoanannrnueckax rpakronka reopnn oekrntx ornomenn orkptnaer nosmoxnocrt ee
npnmenennx k connantno nponemarnke n nonpocam mexnnunocrntx ornomenn. B name npemx
neocrynnte nenocpecrnennomy nanmennm koncrpyknnn, koropte cosanannct
ncnxorepanenramn n pesyntrare npecrannenn o nnamnke nncrnnkron, cmennnnct uerknmn
konnennnxmn nnamnkn mexnnunocrntx ornomenn.
Onn ns rnanntx npnsnakon HO-repannn ee "npospaunocrt". Hcnxoanannrnueckne
konnennnn nsnaramrcx sect nonxrntm, xcntm, noncenenntm xstkom. Onn moryr narn
npnmenenne kak n xoe anannsa nponemt, rak n npn onpeenennn nponemt. Ecnn ntpannax
ncnxorepanenrom crparernx npenonaraer npnmenenne napxy c pyrnmn meroamn n meroon
akrnnnsannn cosnannx, ro n pamkax HO-repannn peut yer nrn n nepnym ouepet ne o
ocosnannn acnekron, cnxsanntx c nncrnnkramn, a o oxcnennn connantntx mornnon nnn cxem
ornomenn.
8.1.2. Horasauua
B mexuenoneuecknx ornomennxx ncera nmeer mecro +nemenr eccosnarentnoro,
nonnmaemoro rak, kak o +rom ronopnnoct ntme. Ho n HO-repannn ne ncera tnaer
nenecoopasno sannmartcx eccosnarentntm. Bnauane cneyer ntxcnnrt, nokasan nn n annom
konkpernom cnyuae onontno rpyoemkn nponecc ocosnannx, a rakxe ocymecrnnm nn on. Kak
nsnecrno, ontmnncrno npnemon, ncnontsyemtx n rnynnno ncnxorepannn n nanpannenntx na
akrnnnsannm cosnannx, noxoxr nx onrocpouno ncnxorepannn. Hsyuenne
ncnxoanannrnuecknx kparkocpountx nnon ncnxorepannn (pas. 1.2) nosnonxer, onako,
yrnepxart, uro npn coornercrnymmem noxoe merot, cnococrnymmne akrnnnsannn cosnannx,
nnonne npnemnemt n npn orpannuennom no npemenn ncnxorepanenrnueckom nponecce (kak +ro
nmeer mecro npn HO-repannn).
Moxno onycrnrt, uro n n HO-repannn xapakrep ornomennx nannenra k ncnxorepanenry
nosnonxer ynnert neocosnanaemym nannenrom moent npncymnx emy kon]nnkrntx ornomenn.
Hpn coornercrnymmnx ycnonnxx rakne nanmennx moryr trt ncnontsonant npn onpeenennn
nponemt, a nx pasxcnenne moxer cocrannrt uacrt nenn ncnxorepannn. Ha npakrnke +ro
ocoenno ornocnrcx k cneymmnm cnryannxm:
a) Kora peut ne` o nonropxmmecx cxeme mexnnunocrntx ornomenn, koropte moryr
trt nonxrt kak non1openne c1apmx cxeu none(ennn (nannsunnme non1opennn). Takne
nckaxennte cxemt noneennx npoxnnxmrcx rakxe n ncnxorepanenrnuecknx ornomennxx n moryr,
ecnn na nnmn coornercrnymmnm opasom ne nopaorart, memart ocrnxennm nenn
ncnxorepannn.
Hannenr nesamerno nonaaer n nnen rak nastnaemtx anromarnuecknx mtcne,
nppannonantnoro mtmnennx nnn crepeornnntx ycranonok. Hcnxorepanenr onxen pemnrt, yer
nn on paorart c +rnmn ]enomenamn c nomomtm ncknmunrentno kornnrnnntx meroon (cm. pas.
8.2), nnn xe +rn merot yyr ncnontsonartcx nnmt kak ncnomorarentnte (cm. rakxe pas. 7.2
"uenonek c nponemamn n mexnnunocrntx ornomennxx", "uenonek, neocrarouno
konrponnpymmn cnon noyxennx" n "uenonek, neaeknarno ntpaxammn cnon uyncrna").
) Kora nponemt nannenra cnxsant ne rontko c ero renepemne cnryanne ("sect n
ceuac"), no rnanntm opasom oxcnxmrcx ero pannnu ncnxnuecxnu pasnn1neu ("ram n
rora").
Tora opamenne k norpa]nn nannenra moxer trt neoxonmtm, no ne ocrarountm
ycnonnem. Ionopx pyrnmn cnonamn, pacnosnannx neocosnanntx kon]nnkron npomnoro
neocrarouno nx pemennx renepemnnx nponem. Tak, nanpnmep, n cnyuae nannenra,
crpaammero ]one, moxer okasartcx neoxonmtm ononpemenno c paoro no akrnnnsannn
cosnannx nnn eme o nee ncnontsonart kornnrnnnte crparernn (cm. pas. 8.2 n 8.3), urot
ntennrt coornercrnymmne cnmnromt. Touno rak xe n cnyuae nannenra, crpaammero
enpeccne, ero cknonnocrn orcrynart nepe rpynocrxmn moxno npornnonocrannrt ne rontko
akrnnnsannm ornomenn ero c pyrnmn nmtmn, no n akrnnnsannm ero cosnannx, uro nosnonnr
ntxnnrt pont npncyme emy nnsko camoonenkn n ]opmnponannn rako cknonnocrn.
B coornercrnnn c npnnnnnom nnmpannsma meroon akrnnnsannx cosnannx uacro coueraercx c
pyrnmn meroamn (cm. rakxe pas. 7.2). Merot akrnnnsannn cosnannx nokasant n ontmnncrne
ns npnnonmtx ram cnyuaen, ocoenno xe n ornomennn nme c nnsko camoonenko.
n) Kora nponema npoxnnxercx npenuymec1nenno n nn(e cnun1ouon, ntnonnxmmnx
neocrynnym cosnannm ]ynknnm. 3ro moryr trt comarnueckne napymennx, nanpnmep,
konnepcnx n ]onxx, nanxsunntx ecrnnxx n r.. (cm. pas. 7.2, ocoenno "uenonek c
renecntmn cnmnromamn", "uenonek, necnocont aeknarno ntpasnrt cnon uyncrna", "upesmepno
konrponnpymmn cex uenonek").
r) Kora ro nnn nnoe noneenne nannenra nnn ero manepa epxart cex nacrontko memamr
xoy ncnxorepannn, uro npoonxenne nenecoopasno paort cranonnrcx nosmoxntm nnmt
nocne ntxnnennx neocosnanaemtx mornnon (cm. rakxe "Conpornnnenne").
8.1.3. Hparmuuecroe npu+eueuue
a) 4orvcupoera ua onpeoe.euuo me+e. Kak nsnecrno, npannna knaccnueckoro ncnxoanannsa
rpeymr npononrt ncnxorepanenrnueckn nponecc rak, urot y nannenra opasonancx rak
nastnaemt nenpos nepenoca (cm. nnxe). Bor nouemy upe rpeonan or ncnxorepanenron
"neyuacrnx" ("acrnnennnn"), ntpaxammerocx, nanpnmep, n monuannn nnn n rom, uro na nonpoc
nannenra ncnxorepanenr orneuaer nonpocom. B knaccnueckom ncnxoanannse nannenr onxen
opasontnart rak nastnaemte "cnoonte acconnannn". Emy npenaraercx coomart n
noxoxme nx nero ]opme oo ncem, uro cnonranno (n nne "acconnann") npnxonr emy n
ronony. Hcnxorepanenr npn +rom ntcnymnnaer ]anrasnn nannenra c rak nastnaemtm "naccnnntm
nnnmannem". Hcnxorepanenr onxen, raknm opasom, npoxnnxrt ocrarounoe nnnmanne k romy,
uro coomaer nannenr, pe]nekcnponart cnon cocrnennte mtcnn n nen, nosnnkammne n cnxsn c
coomaemtm, n npemx or npemenn coornercrnymmnm opasom orneuart nannenry.
B kparkocpouno ncnxorepannn noome, a n HO-repannn n ocoennocrn, crpykrypa
ncnxorepanenrnueckoro nponecca tnaer snaunrentno onee uerko, uem n knaccnueckom
ncnxoanannse. Hpakrnueckn no ncex nnax kparkocpouno ncnxorepannn xcno oosnauaercx
nanpannenne paort nnn xe ntnpaercx onpeenennt ncnxonnamnueckn ]okyc (cm. pas.
1.2.). Tako ]okyc n HO-repannn moxer trt c]opmynnponan n nne onpeenennx nponemt nnn
ee uacrn n rex cnyuaxx, kora saaua n nepnym ouepet saknmuaercx n ntxnnennn neocosnanaemtx
kon]nnkron n ornomennxx. Akrnnnsannx cosnannx nannenra npn +rom ocrnraercx rnanntm
opasom nocpecrnom pasxcnennx emy neocosnanaemtx nm (nnn neocrarouno ocosnanaemtx)
mornnon, cnococrnymmnx nosnnknonennm kon]nnkron. Peut moxer nrn o ero crpaxax n
onacennxx, o ero xenannxx n naexax, koropte npakrnueckn ncera tnamr cnxsant co
snaunmtmn nx nero nmtmn. Taknm opasom, ncnxorepanenrnueckax paora tnaer nanpannena
na ro, urot oxcnnrt nannenry, no-nepntx, ero nnyrpennne cya(ennn o "cee" ("x cnat n
sanncnmt"), no-nroptx, ero uo1nnm n nn(e aeuannn n/nun onacennn ("mne neoxonma
nomomt", "onn x nponay") n, n-rpertnx, pont, npnnnctnaemym nu snaunuon ununoc1n,
nmc1ynammen xax "osex1" ("rontko mo myx moxer art mne nce +ro")
Kak yxe ronopnnoct, Hmopckn nasnan noonte yexennx "Ocnonntm kon]nnkrom
ornomenn" n an uerkoe nx onncanne. 3arem mnorne anropt coomann, uro noonte nonpoct
npnxonrcx paccmarpnnart npakrnueckn n kaxo ncnxorepanenrnuecko ceccnn. Ho n HO-
repannn cymecrnyer npannno, cornacno koropomy paccmarpnnamrcx nnmt re nonpoct, koropte
recno cnxsant co c]opmynnponanno nponemo.
H p n m e p. Y nannenrkn n nospacre 62 ner nocne cmeprn myxa ormeuanact naronornueckax
peaknnx neuann, nknmuanmax rakxe upesmepnym neannsannm ymepmero naprnepa. B xoe HO-
repannn nocrenenno yanoct ntxnnrt ntrecnennym nannenrko norpenocrt n rom, urot trt
sanncnmo, koropax n pyro ]opme npoxnnxnact rakxe n ee ornomennxx co crapo mareptm n
rpernponanme ee cecrpo. Ho mepe ocosnanannx nannenrko +roro ocroxrentcrna ee
sanncnmocrt or pasnnuntx snaunmtx nx nee nnn ("oekron") ymentmanact.
B annom npnmepe nannenrka nocne cmeprn myxa uyncrnonana cex eccnntno, noknnyro
xenmnno. Fonesnennte nepexnnannx ononpemenno akrnnnsnponann re naxonnmnecx nnyrpn
ee ncnxnkn cxemt, koropte npexe, ocoenno n ercrne, tnn cnxsant c uyncrnom nenpnxrnx ee
snaunmtmn nx nee nmtmn, koropte rpernponann ee (mart, cecrpa). C nomomtm ycranonnennx
cnxsn mexy pannnm xnsnenntm ontrom, nepexnnannxmn n cnxsn c norepe cynpyra n uyncrnamn
no ornomennm k ncnxorepanenry yanoct ntxnnrt nopoxanmne kon]nnkr mornnt ornomenn n
onrtcx ycrpanennx kon]nnkron.
Myxunna n nospacre 30 ner c napnnccnuecknmn paccrpocrnamn n xoe HO-repannn nce
ontme n ontme ocosnanan, uro ero ]anrasnn o cocrnennom nennunn n koneunom nrore tnn
]opmo komnencannn rnyoko nexamero uyncrna neonontcrna coo. B rex cnyuaxx, kora emy
kak nnxenepy, cnennanncry no +nekrponnke, anannct upesmepno rpynte saannx, on nnkora ne
mor nospasnrt nauantcrny n konneram no paore n pan na cex pont nennkoro cnennanncra.
uanrasnn +roro uenoneka o cocrnennom nennunn coornercrnonann ycnoenno nm cxeme, cornacno
koropo ero "" tno nenponopnnonantno pasyro, a "oekram" (snaunmtm nx nero
nnnnnam), naoopor, ananact nnskax onenka. Xenanne necnyrt, ntsnart nocxnmenne neno npn
upesmepntx narpyskax na paore k cocroxnnm nonno neyonnernopennocrn coo, uyncrny
cocrnenno nnuroxnocrn n esapnocrn. Hpn +rom nannenr opnenrnponancx na pyrym
ycnoennym nm cxemy, cornacno koropo on tn cnatm, a "oekrt" momntmn, onaanmnmn
ontmnm npenocxocrnom na nnm.
Oa npnmepa nokastnamr, uro ocosnanne nnkora ne osnauaer nnmt nonnmanne na
kornnrnnnom yponne. Ono ncera ntstnaer coornercrnymmne uyncrna, koropte nannenr onxen
nocrenenno nayunrtcx npnnnmart n ntpaxart (cm. rakxe pas. 8.4).
o) 4op+upoeauue ncuxomepaneemu:ecrux omuoueuu Kon]nnkrt n ornomennxx moryr
npoxnnxrtcx rora, kora ntyuennte n npexnnx ornomennxx cxemt noneennx okastnamrcx
neymecrntmn n nontx ycnonnxx. He ntstnaer comnenn, uro nmn tnamr cknonnt npnerart k
ntyuenntm panee cxemam noneennx ("manonam") n n nontx cnryannxx, koroptm onn, +rn
cxemt, ne coornercrnymr. 3rn panee sayuennte n rora, nosmoxno, nonesnte ]opmt noneennx
renept npecramr anaxponnsmamn, ocoenno kora onn n nensmennom nne npnmenxmrcx n
ornomennxx c pyrnmn nmtmn. Honropenne raknx "cnenapnen" nponcxonr, kak npannno,
neocosnanno. B ncnxoanannse +ror ]enomen nonyunn nasnanne "nannsunnoe non1openne".
Fyyun +nemenrom nmoro uenoneueckoro omennx, on ntcrynaer rakxe n ncnxorepanenrnuecknx
ornomennxx kak rak nastnaemax peaxnnn nepenoca. Cknonnocrt k cnonrannomy nepenocy
npoxnnxercx, cneonarentno, ne rontko n ncnxorepanenrnuecknx cnryannxx, no n xoe
ncnxorepannn ona noaercx npopaorke. Ecrt nmn, y koroptx n pesyntrare rako "nyrannnt"
nocroxnno nosnnkamr rpynocrn n nontx cnryannxx nnn npn ycranonnennn konrakron c nontmn
nmtmn. Hm xnno neoxonmo n onpeenenno mepe akrnnnsnponart cnoe cosnanne. B
knaccnueckom ncnxoanannse c +ro nentm npneramr k noepxke perpeccnn n nseramr peaknnn
nepenoca. 3ect naxnym pont nrpaer nanor, uro npenonaraer conmecrnoe (c yuacrnem n knnenra,
n ncnxorepanenra) onpeenenne nponemt n npemenn ocrnxennx nenn. Hcnxorepanenr n
omennn c nannenrom ne orpannunnaercx akrnnntm cnymannem, nce ero noneenne
"opnenrnponano na nannenra", on crapaercx ntpasnrt cnoe ynaxenne k nannenry, cornamaxct n
xoe nanora c nnm. Ho npn akrnnnsannn cosnannx n HO-repannn npannno knaccnueckoro
ncnxoanannsa, cornacno koropomy ncnxorepanenr n xoe ceccnn ontme uacrtm monunr nnn xe
orneuaer na nonpoct nannenra nonpocamn ("acrnnennnxm"), nenpnemnemo (cm. pas. 4 n 3.2).
Hannenr n ncnxorepanenr n HO-repannn conmecrno onpeenxmr nponemt n nameuamr npemx
ocrnxennx nenn, a +ro npenonaraer nanor. HO-repanenr n omennn n nannenrom ne
orpannunnaercx akrnnntm cnymannem, nce ero noneenne "opnenrnponano na nannenra".
Mt nocroxnno noyxaem nannenra k romy, urot on pacckastnan o cnonx nponemax n nx
nnyrpennem n nnemnem pasnnrnn or ono ncnxorepanenrnuecko ceccnn k pyro. uacro +ro ne
rontko ntpaxennoe cnonamn coepxanne, nsonnymmee oxcnennxmn, no n konrekcr, n koropom
ono npenaraercx. Ho+romy n nauane pasronopa nannenry npeocrannxercx neorpannuennax
cnooa ntckastnannx, nockontky nmenno n nepntx ]pasax, nponsnecenntx n nauane ceccnn,
moxer coepxartcx eccosnarentnoe opamenne k ncnxorepanenry. Ckasannoe ornocnrcx n k
nocnennm, nnora yxe "ns-sa nepn", sameuannxm, noxenannxm n nonpocam. nx nonnmannx
naxntx acnekron nepexnnann nannenra n xoe ncnxorepanenrnuecknx ornomenn Brpynn
npenaraer ncnxorepanenram saanart cee cneymmne nonpoct:
1. Kak nnnr menx nannenr n kakne uyncrna ko mne on ncntrtnaer?
2. Kak nnnr nannenr mon nnant, ycranonkn n uyncrna n ornomennn ero?
3. Kakne coepxamne +monnn ]anrasnn x ntstnam y nannenra?
4. Kak nocnpnnnmaer nannenr cnoe ornomenne ko mne n kakne ero peaknnn mornn trt
cnecrnnem namnx npexnnx nsanmoecrnn n xoe ncnxorepannn?
Kak npannno, mt akrnnno noyxaem nannenra pacckastnart o rom, uro ero n annoe npemx
sannmaer. Hcnxorepanenr, ncnontsyx coornercrnymmym rexnnky neennx ecet, rak nanpannxer
xo pasronopa, uro on kacaercx rnanntm opasom nonpocon, cnxsanntx c onpeenennem nponemt.
Bo ncxkom cnyuae, cneyer nmert n nny, uro nmenno n xoe akrnnnsannn cosnannx nannenra
ncnxorepanenry, nosmoxno, npnercx cronknyrtcx c conpornnnennem co cropont nannenra (cm.
nnxe), rak uro nnora k nameuenno nenn npnxonrcx nrn oxontm nyrem. uame ncero, onako,
nponecc crponrcx n coornercrnnn c knaccnuecko cxemo ncnxonnamnuecko ncnxorepannn. 1.
Btxcnenne cnryannn, 2. Kon]ponrannx, 3. Hnrepnperannx; 4. Hepenoc n peantnym xnsnt. 3rn
marn nounnxmrcx, kak kaxercx, nnyrpenne nornke, no onn coornercrnymr n nornke napanrmt
pemennx nponemt (cm. pas. 2.3 n 8.2).
Bmncnenne cn1yannn osnauaer conmecrnt c nannenrom cop nn]opmannn, neoxonmo
nx nonnoro nonnmannx onpeenenntx acnekron nponemt. 3ect mt npxmo n kocnenno
noyxaem nannenra ntckastnartcx no naxntm nx nero nonpocam. "Moxere Bt oannrt k
ckasannomy uro-nnyt eme?", "uro nmenno nmen npn +rom n nny Bam nauantnnk?", "A norom?",
"a?" n r..
Konqpon1annn. Cmtcn +roro mara saknmuaercx n rom, urot nokasart nnn pasxcnnrt
nannenry re ero ecrnnx, mtcnn, xenannx, onacennx n r.., koropte on o cnx nop ne tn n
cocroxnnn ynnert. B yknantnom nepenoe "kon]ponrannx" (conIrontatio) osnauaer "nnnom k
nnny". Hmenno rak nanexnr nannenry oparnrtcx k pasnnuntm uacrxm camoro cex n, ecnn +ro
nosmoxno, oennnrt nx.
Xorx repmnn "kon]ponrannx" acconnnpyercx c arpeccnnnocrtm, nx nac on osnauaer ornmt
ne kpnrnky nannenra, a ckopee conmecrnym c nnm nontrky ntxnnrt neocosnananmnecx nm o
nacroxmero npemenn nnn neocrarouno ocosnananmnecx nsanmosanncnmocrn.
"A moxer trt, Bt onacannct, uro ecnn Bt pacckaxere mne o +rom cnoem xenannn, ro +ro
ntsoner y menx rakoe xe orpnnarentnoe ornomenne k Bam, kak y Bame xent?" Cneyer nmert n
nny, uro kak ntxcnenne cnryannn, rak n kon]ponrannx, noknpymr onpeenennte +monnn.
Ho+romy moryr okasartcx nonesntmn rakxe meronueckne npnemt, pekomenyemte n pas. 8.4.
Hn1epnpe1annn nun osncnenne. Cmtcn +roro mara saknmuaercx n rom, urot nokasart
nannenry nnyrpennmm cmtcnonym cnxst, cymecrnymmym mexy neocosnanaemtmn uyncrnamn,
xenannxmn, onacennxmn nnn noneennem n ornomennn nme, c koroptmn on konrakrnponan nnn
konrakrnpyer.
"Kora Bt ceronx cnpamnnann menx o moe npecroxme noeske, x samernn y Bac
npoxnnennx crpaxa. 3arem mt ronopnnn o cmeprn Bame xent n o Bamem ontnom orne.
cnpamnnam cex, ne ecnokonr nn Bac mtcnt o rom, uro x ne nepnyct?"
B knaccnueckom ncnxoanannse nnrepnperannx ocymecrnnxercx npenmymecrnenno na
marepnane, ornocxmemcx k nepexnnannxm pannero ercrna. 3ror marepnan, cneyer oprannsonart
no-nonomy nnn pekoncrpynponart. Ho n HO-repannn, kak n n pyrnx nnax kparkocpouno
ncnxorepannn, nnrepnperannx ocymecrnnxercx rakxe n na marepnane nacroxme cnryannn
nannenra es nenpemennoro opamennx k nauantnomy nepnoy ero norpa]nn.
Mt ornocnmcx k nnrepnperannn, npenaraemo ncnxorepanenrom, kak k cnoero poa
rnnorese. Hmenno kak rnnoresa nnrepnperannx npenaraercx n nannenry. He cymecrnyer
aconmrntx ncrnn, ocrynntx rontko ncnxorepanenry n ne ocrynntx nannenry. Bosmoxnt
pasnnunte rnnorest, n nannenry onxno trt xcno, uro npenaraemax ncnxorepanenrom
rpakronka ona ns raknx rnnores.
Hepenoc n (enc1nn1eutnoc1t. B pesyntrare onncanntx ntme npnemon ntxcnenne cnryannn,
kon]ponrannn n nnrepnperannn nannenr ocosnaer ro, uro npexe tno neocrynno ero cosnannm.
Ho +roro neocrarouno. Ero cneyer noyxnart k romy, urot on na npakrnke n omennn co
snaunmtmn nx nero nmtmn ncnontsonan nonoe nonnmanne, pasnnnan coornercrnymmne nantkn.
3ror mar n meronueckom ornomennn recno cnxsan c kornnrnnntmn meroamn, nopono
paccmarpnnaemtmn namn n pas. 8.2. n 8.3.
Hekoropte ns npnnonmtx npnmepon nosnonxmr nonxrt, uro n ocnone ncnxorepannn,
nanpannenno na akrnnnsannm cosnannx, nexar nanmennx, kacammnecx peaknnn nepenoca.
Cnonrannt nepenoc osnauaer nonropxmmeecx npnmenenne ycnoenntx panee cxem n
nenoxoxmnx nx +roro nnn nenepno rpakryemtx ocroxrentcrnax.
3rn nckaxennte nnyrpennne cxemt no mnorom koppecnonnpymr c nenpornuecknmn
paccrpocrnamn, npncymnmn nannenry. Mt opamaemcx n HO-repannn k ]enomenam nepenoca n
rex cnyuaxx, kora onn ntcrynamr cnonranno, yt ro n xoe ornomenn nannenr-ncnxorepanenr
nnn n coornercrnymmem ontre nannenra, namemem cnonecnte ntpaxennx.
Ho rak nastnaemt nenpos nepenoca, xopomo nsnecrnt no knaccnueckomy ncnxoanannsy, n
HO-repannn ne npononnpyercx. Yxe ynomnnanmeecx namn rak nastnaemoe ocnonnoe npannno
ncnxoanannsa cosaer ycnonnx nx roro, urot npncymne nannenry nckaxennx n nonnmannn
ecrnnrentnocrn npoxnnxnnct n ero ornomennn k anannrnky. Tak nocrenenno nce
xnrpocnnerennx nnyrpennnx kon]nnkron npecramr kak napymennx n mtmnennn n noneennn n
cranonnrcx nosmoxno nnrepnperannx.
Hnmt n peknx cnyuaxx n HO-repannn okastnaercx xenarentntm cosnarentnoe
npononnponanne perpeccnnntx peaknn nepenoca, nockontky nx npopaorka rpeyer
npoonxnrentnoro npemenn n ynpannxrt em tnaer cnoxno. Ho ne cneyer npenxrcrnonart
cnonranntm npoxnnennxm peaknnn nepenoca.
(Cm. rakxe pas. 4.4, re paccmarpnnamrcx pasnnunte npnemt, ncnontsyemte n HO-repannn
n cnyuaxx peaknn nepenoca n conpornnnennx).
Hpo1nnopeunn uea(y +ueuen1aun "cen". Cranmne uacrtm nnyrpennnx crpykryp ncnxnkn
uenoneka cxemt coepxar conepmenno pasnnunte, uacrnuno npornnopeunnte ero npecrannennx o
camom cee, cnxsannte c coornercrnymmnmn oxnannxmn n ornomennn okpyxennx. uacro
nenecoopasno tnaer nokasart nannenry, kakne npornnopeuamne pyr pyry +nemenrt
cocymecrnymr n nem n ono n ro xe npemx: cnna n cnaocrt, spenocrt n erckocrt, uyncrno nnnt n
ynepennocrt n cee, npecrannennx o cee kak o uenoneke, ne npecrannxmmem nennocrn, n
sanocunnocrt. emoncrpnpyx nannenry cymecrnonanne n nem raknx +nemenron, mt aem emy
nosmoxnocrt narn komnpomncc nnn ns npornnopeuamnx pyr pyry npecrannenn o cee n mnpe
cosart ennym kaprnny.
Opamaxct k nannenrke, mt moxem, nanpnmep, ckasart: manentkax, nmymax samnrt enouka,
naxoxmaxcx nnyrpn Bac, cnona nosnana na nomomt, kora Bt noymann, uro ne cmoxere
ntepxart neenm ornycka es moe noepxkn. Ho spenax xenmnna n Bac snaer no ontry, uro
Bt cnpannrect c rpenoxnocrtm, koropym, nosmoxno, yere ncntrtnart".
Beennm nnyrpennero nanora moxno cnococrnonart, anax cocranntm +nemenram nannenra
nmena: "Manentkax Karapnnka n Bac", "Bspocnax Karapnna" n r.. Tak nepexnroe n npomnom
nnont operaer akryantnocrt (cm. rakxe pas. 8.4).
Conocrannxx cocrannxmmne ero +nemenrt, nannenr moxer, n sanncnmocrn or ocroxrentcrn
ncntrtnart oneruenne, yremenne, nepy n cex nnn kpnrnueckoe ocosnanne cex n r..
Pacmenuenne. Hpn onpeenenntx onesnxx uame ncero npn norpannuntx cocroxnnxx
nnunocrn, no ne rontko nosmoxno ononpemennoe cymecrnonanne npecrannenn,
neconmecrnmtx, kak kaxercx, pyr c pyrom. B raknx cnyuaxx n ncnxoanannse ronopxr o
pacmennennn, uacro ncnontsyx anrnnckoe cnono "splitting". Peut sect ner o npornnopeunntx
nnyrpennnx cxemax, n coornercrnnn c koroptmn nnna, ntcrynanmne n ponn snaunmtx,
saornnmnxcx o nannenre na nepntx ]asax ero pasnnrnx, ocoenno mart, nocnpnnnmamrcx nm nnn
kak "ouent xopomne", nnn kak "ouent nnoxne". Bo npemx nponecca ncnxorepannn rakoe xnnenne
moxer narn ntpaxenne n npecrannennxx n ]anrasnxx o ncnxorepanenre, nperepnenammnx
ontmne n crpemnrentnte nsmenennx. B xoe ono ceccnn on moxer nocnpnnnmartcx no-
pasnomy: ro rem, es koroporo ne oornct, ro ntstnammnm pasouaponanne, ro arpeccnnntm.
Henerkax saaua ncnxorepanenra - nokasart nannenry nnyrpennmm npornnopeunnocrt ero
npecrannenn. Baxno npeornparnrt npnnxrne nannenrom kak ycranonkn "nce xopomo", rak n
ycranonkn "nce nnoxo". Fontme uacrtm nannenr okastnaercx cnocontm npnnxrt aeknarnym
rpakronky, npn rom, onako, ycnonnn, uro n +ror nepno npemenn on onennnaer ncnxorepanenra
nonoxnrentno. Hcnxorepanenr moxer ckasart: "Ha name npomno ceccnn Bt nonarann, uro x
xenam Bam sna, nockontky x ynomxnyn o npecroxmem sanepmennn ncnxorepannn. Bt
ntckastnann oo mne nectma nenecrnoe mnenne. Ceronx Bt pyro, x uyncrnym Bamy
orkponennocrt n onepne. H x ymam, uro mt oa moxem cornacnrtcx c rem, uro co npemenem axe
xopomne ncnxorepanenrnueckne ornomennx cranonxrcx nenyxntmn". Cnona n cnona, n camtx
pasnnuntx ocroxrentcrnax cneyer opamart nnnmanne nannenra na ro, uro n nem cymecrnymr
pasnnunte npornnopeunnte +nemenrt. Hent saknmuaercx n rom, urot nannenr mor
nocnpnnnmart ncnxorepanenra kak nnnnna, coepxamero n cee ononpemenno xopomee n
nnoxoe, cnny n cnaocrt. Tako nonyuennt n ncnxorepannn ontr nosnonnr nannenry ne nnaart
n kpanocrn, nocnpnnnmart snaunmtx nnn ns cnoero okpyxennx onee peanncrnuno, nserax nx
nocnpnxrnx "xopomnmn" nnn "nnoxnmn".
e) Conpomue.euue.
Yxe cam ]akr neoxonmocrn akrnnnsnpymmnx cosnanne ncnxorepanenrnuecknx
meponpnxrn ykastnaer na ro, uro cymecrnymr neocosnannte mornnt, cosammne npenxrcrnnx
na nyrn k ocosnannm nannenrom npncymnx emy kon]nnkrntx npecrannenn. Hsnecrno, uro
kaxt uenonek samnmaercx or myunrentntx nocnomnnann c nomomtm raknx mexannsmon, kak,
nanpnmep, ntrecnenne, orpnnanne, pannonannsannx, oparnoe uyncrno n r.. 3ra nponemarnka
xopomo paspaorana n ncnxoanannrnueckom yuennn o samnre, npnnnmaemom ntne ncemn. H
conpemennte ncnxonnamnueckne rpakronkn ncxoxr ns yuennx o samnre or neocosnanaemtx
kon]nnkron. 3rn kon]nnkrt nnonne moryr trt cnxsant c oycnonnenntmn nncrnnkramn
xenannxmn, kak +ro nepnonauantno nokasan ncnxoananns "". B coornercrnnn c reopne
oekrntx ornomenn ncera ycranannnnaercx cnxst mexy +rnmn xenannxmn n onpeenenntmn
kon]nnkramn n ornomennxx.
Hmenno kon]nnkrt n ornomennxx uame ncero noyxamr namnx nannenron opamartcx k
ncnxorepanenry. enax +ror mar, onn npoxnnxmr roronnocrt nonxrt n xoe ncnxorepannn
neocrynnte nm o cnx nop, r.e. ornepraemte npecrannennx, nopoxammne kon]nnkrt. H ecnn n
xoe ncnxorepanenrnueckoro nponecca onn neyr cex rak, kak yro nonce ne sannrepeconant n
pacmnpennn cosnannx, ro sect mt ornmt ne nmeem eno c cosnarentntm pemennem. Takoe nx
noneenne npecrannxer coom ckopee neocosnanaemoe nmn conpornnnenne, nanpannennoe npornn
nponecca ncnxorepannn. Hannenr naeercx, uro raknm opasom emy yacrcx nsexart
ntstnammee kparkonpemennym ont ocosnanne, coxpannrt nopoxennte nenposom npnntukn n
noneenne, koropte xnnxmrcx nx nero rakxe ncrounnkom "nropnuno ntrot". B xoe npexnnx
nontrok nannenra pemnrt nponemy, c koropo on cranknnaercx, onn mornn ntnonnxrt
onpeenennym ]ynknnm. Ho+romy mt nacroxrentno coneryem ncnxorepanenry nnauane npoxnnxrt
cepxannocrt n ornomennn conpornnnennx nannenra. Hnmt n rex cnyuaxx, kora nannenr
cymecrnenno memaer xoy ncnxorepanenrnueckoro nponecca, neoxonmt coornercrnymmne
konrpecrnnx, ocymecrnnxemte n npnemnemo nx nannenra ]opme (o +rom yxe mna peut n
pas. 4.3.6).
Conpornnnennm n HO-repannn ne npnaercx rakoe ontmoe snauenne, kak n ncnxoanannse.
Hcnxorepanenr, paorammn n coornercrnnn c npnnnnnamn HO-repannn, saaer cee nonpoc: "B
kako momenr conpornnnenne nsmenennxm cranonnrcx cront snaunrentntm, uro n xoe
ncnxorepannn npornn nero npnxonrcx npnnnmart mept?" He kaxoe conpornnnenne cneyer
ycrpanxrt. B nekoroptx cnyuaxx conpornnnenne cnococrnyer aanrannn, n cnny uero ntnonnxer
naxnte ]ynknnn.
Hcnxorepanenry nonesno nomnnrt o rom, uro n on cam moxer npononnponart conpornnnenne,
uro cnyxnr okasarentcrnom cnoconocrn nannenra k aanrannn.
B rex cnyuaxx, kora ncnxorepanenr nonaraer, uro cronknyncx c conpornnnennem, mt
pekomenyem emy saart cee cneymmne nonpoct:
kakoe uyncrno ntstnaer conpornnnenne?
kako mornn ckptnaercx sa conpornnnennem?
kak ntpaxaer nannenr conpornnnenne?
Henenanpannennax paora c conpornnnennem moxer okasartcx neoxonmo nnmt rora,
kora npenpnnnmanmnecx o cnx nop ncnxorepanenrnueckne ecrnnx ne npnnenn k
npeoonennm nnn oxoy conpornnnennx.
K nnrepnperannn conpornnnennx n HO-repannn npncrynamr nnmt rora, kora ner nnkaknx
comnenn n ero cymecrnonannn n nannenr npnsnaer, uro conpornnnenne nmeer mecro.
Hcnxorepanenr n HO-repannn onxen nocroxnno saanart cee nonpoct: u1o x xouy
nnrepnpernponart*, noueuy x xouy nnrepnpernponart n xax x mory cenart nnrepnperannm
nonxrno nx nannenra? Bosmoxno, norpeyercx saart n nekoropte ononnnrentnte nonpoct:
Kakne npecrannennx nnn nocnomnnannx ntstnaer memammee uyncrno?
C uem cnxsant (n npomnom nnn nacroxmem) memammne uyncrna n noyxennx?
Kakont nosmoxnte nocnecrnnx noneennx, nonnmaemoro kak conpornnnenne, nne
ncnxorepannn?
Ben nn cex nannenr noontm opasom kora-nnyt n npomnom?
Hnxe paccmarpnnamrcx cxemt noneennx, nanonee memammne, kak npannno, xoy
ncnxorepannn. Mexy nnmn cymecrnyer nnyrpennxx cnxst kaxax ns nnx xnnxercx
conpornnnennem n onn nerko nepexoxr pyr n pyra. Onn rpeymr onpeenennoro noxoa, n
no+romy nkparne ocranonnmcx na kaxo ns nnx.
Hera1nnnmn nepenoc. B +rom cnyuae na ncnxorepanenra nepenocxrcx (npoennpymrcx) re
+nemenrt nnyrpennnx cxem, koropte cnxsant c ontrom, nonyuenntm c nnyrpennnmn
oekramn**, xapakrepnsyemtmn nannenrom kak nnoxne, ntstnammne cnnxenne ero camoonenkn,
uyncrno, uro on noknnyr, a rakxe nopoxammne y nero ornpamenne. Hpn nocnomnnannxx o raknx
nnoxnx nnn sntx oekrax uame ncero nosnnkamr rakne uyncrna, kak snocrt, crpax nnn
npaxenocrt. Ho nnnxnnem uyncrna sanncrn, pennocrn, conepnnuecrna +rn uyncrna moryr
pacnpocrpanxrtcx n na rex nme, koropte otuno nocnpnnnmamrcx kak "xopomne oekrt".
------------------------------
Hnrepnperannx rexnnueckax nponeypa, koropax nce, uro naxonrcx nne cosnannx
nannenra, npenpamaer n cosnarentnoe. Hpu+. nepeeoo:ura.
"Bnyrpennne oekrt n ncnxoanannse "nnyrpennne penpesenrannn nme",
ornnuammnecx or peantntx nnunocre. Hpu+. nepeeoo:ura.
-------------------------------
Ecnn ocrannrt rakne uyncrna es nnnmannx, r. e. ne ocosnart nx nnyrpennee nponcxoxenne,
onn moryr memart nponeccy ncnxorepannn nnn axe cenart ero nenosmoxntm.
Hpnuep. Ornnuanmaxcx nontmenno uyncrnnrentnocrtm 52-nernxx nannenrka, crpaanmax
]one n npoxonnmax no +romy nonoy ncnxorepannm, ncntrana cnntnoe pasouaponanne,
neoxnanno ysnan o orcpouke cneymme ceccnn. Ona noneprna ncnxorepanenra pesko
kpnrnke, yrnepxax, uro on ouent mano nomor e n npeoonennn ncntrtnaemtx em crpaxon. Eme
pas n cnoe xnsnn ona yennact, uro em npeneperamr n ee ne nonnmamr, rako ntno moxno
tno cenart ns ee cnon. Ha +ro ncnxorepanenr samernn: "Bt ecrnnrentno onxnt trt
pasouaponant n cnxsn c rem, uro nepeptn n ncnxorepannn npnercx cenart nmenno ceuac. Bet
Bt oparnnnct ko mne, urot kak moxno tcrpee nsannrtcx or anno yxe ncntrtnaemtx Bamn
crpaxon. H nor renept Bt koncrarnpyere, uro Bac, Bamn norpenocrn ne nonnmamr". Hpenarax
rakym nnrepnperannm, ncnxorepanenr crpemnncx ne rontko k +mnarnueckomy nocnpnxrnm uyncrn
nannenrkn, on an e cnnerentcrno nmenno roro nonnmannx, koroporo ona, no ee mnennm, o cnx
nop tna nnmena. B pesyntrare nannenrka cmorna nsannrtcx or nsnnmnero nanpxxennx n nmecre
c ncnxorepanenrom sanxnact paoro no ntxnnennm npnunn ncntrtnaemoro em crpaxa nepe
onnouecrnom.
O1pearnponanne. 3rnm repmnnom oosnauaercx noneenne, c nomomtm koroporo nannenr
npoxnnxer cnon nnyrpennne kon]nnkrt n uyncrna npenmymecrnenno pamarnuecknm opasom,
nmecro roro, urot ocosnart nx n ntpasnrt cnonamn. Orpearnponanne moxer nmert mecro kak n
xoe ncnxorepannn, rak n nne ee pamok; n nmom cnyuae c nomomtm orpearnponannx nannenr n
cnmnonnuecko ]opme nokastnaer, uro ero yrneraer n o uem on ne moxer coomnrt kak-nnyt
nnaue.
K coxanennm, nonxrne "Orpearnponanne" uacro ynorpenxercx n ynnunxnrentnom cmtcne,
nx oosnauennx npaxenoro noneennx nannenra. Ho nonnnnt ero cmtcn no-npexnemy
saknmuaercx n rom, uro nannenr ncntrtnaer nnyrpennne crpaannx n ne snaer pyroro cnocoa
noneart o nnx. Ham cneyer ornocnrtcx k raknm cnyuaxm co nce ceptesnocrtm, kak n nooaer
ncnxorepanenram.
Hannenrka, o koropo pacckastnanoct ntme (cm. "Herarnnnt nepenoc"), xorx n pearnponana
koncrpykrnnno na +mnarnueckym nnrepnperannm ncnxorepanenra, n saknmunrentno uacrn
ceccnn n cnny cnoe nnyrpenne amnnanenrnocrn ne morna yxe onee cepxnnart rnen,
ntsnannt pasouaponannem. Ha ne nocneymmne ceccnn ona npnxonna c onosannem n 1520
mnnyr, onpantnaxct rem, uro rpyno, xkot, narn mecro nx napkonkn anromamnnt. Hockontky
npexe ona ncera tnana nynkryantno, +rn oxcnennx ne kasannct ncnxorepanenry
yenrentntmn. Ha kaxo ceccnn on nosnpamancx k cnyuam, kora emy npnmnoct coomnrt e o
cnoem neoxnannom nepenoce ceccnn na onee nosnn cpok. B konne konnon nannenrka
cornacnnact c rem, uro, ncntrtnax snocrt, "xorena ocanrt ncnxorepanenry". Tak ona nonyunna
nosmoxnocrt na +ror pas aeknarntmn cnonamn ntpasnrt snocrt n pasouaponanne, koropte
npexe orpnnana. Hpn +rom nannenrka ocosnana, uro nmenno ontr ornomenn c pyrnm
snaunmtm nx nee nnnom ntsnan y nee rakym peskym peaknnm na cnyua c ncnxorepanenrom.
Yc1anonuenne rpannn. He ncera cnoxnte oxcnennx n nnrepnperannn nocnpnnnmamrcx
nannenramn rak nerko. Hnora npnxonrcx ouent nacrounno nanomnnart nm o konrpakre,
saknmuennom panee c ncnxorepanenrom. uerkoe crpykrypnponanne HO-repannn ne rontko
nomoraer ncnxorepanenram onrtcx orpannuenntx nene n oospnmom yymem. Ono onxno
nomout n nannenram pacnosnart cnon ecrpykrnnnte nnn amnnanenrnte ueprt n ycrpannrt nx.
Ckasannoe ocoenno ornocnrcx k nannenram c nanxsunntmn cocro-xnnxmn, norpannuntmn
cocroxnnxmn nnn pyrnmn ceptesntmn napymennxmn nnunocrn. Ocyxax nokasannx (cm. pas.
7.2), mt ne coneronann nknmuart nme c raknmn npnsnakamn n uncno nannenron HO-repannn. Ho
na npakrnke ne ncera nerko tnaer ntxnnrt c camoro nauana orknonennx noonoro poa. Tora
ncnxorepanenry npnxonrcx n cnyuae neoxonmocrn nanomnnart o konrpakre
(npoonxnrentnocrt ceccn, nx uact, onnara n r..).
"Yc1anonuenne rpannn" osnauaer rakxe, uro raknm nannenram cnoenpemenno cneyer
coomart o nocnecrnnxx nx noneennx. Hpexe uem npnmennrt canknnn, a n kpannx cnyuaxx n
npekparnrt ncnxorepannm, ncnxorepanenr onxen yenrtcx n rom, uro, no-nepntx, on c camoro
nauana uerko nsnoxnn konrpakr; no-nroptx, cnoenpemenno ykasan nannenry na onyckaemte
nocnennm napymennx; n, n-rpertnx, uro npexe uem npnnxrt pemnrentnte mept, on nontrancx
paccmorpert +rn napymennx n coornercrnymmem konrekcre (r.e. nocrapancx cnococrnonart nx
ocosnannm).
Crpaanmax enpeccne xenmnna 47 ner, samyxem sa ouent sanxrtm cnonm enom n uacro
yesxammnm n komannponkn nsnecmenom, nnmt na mecro ceccnn coomnna o cnoem
npncrpacrnn k ankoronm, nopoxammem nponemt. Ona uacro npnxonna na ncnxorepannm
nontnnnme, a onaxt n cocroxnnn ontxnennx ynana n nonyunna ceptesnym rpanmy ronont. Ee
myx, kak ona yrnepxana, nnuero ne snan o ee npncrpacrnn. Hockontky nannenrka orkastnanact
or conmecrnoro, c yuacrnem myxa, ocyxennx nponemt, ncnxorepanenry npnmnoct nacrannart
na rom, urot nannenrka oparnnact k npauy-cnennanncry nx nasnauennx kypca neuennx
npenaparom "Anrayc". B konne-konnon nannenrka npnnxna +ro npenoxenne nocne roro, kak
ocosnana, uro ee npncrpacrne k ankoronm, c koroptm ona ne morna cnpannrtcx, ne rontko rynno!
ee, no n tno nx nee cnocoom nakasannx cnoero cynpyra sa ero, uacrte ornyukn.
e) pveue mexuuru armueusauu cosuauu.
Pao1a co cnaun. Co npemen upea ncnxoananns ncxonr ns roro, uro con npecrannxer
coo "koponenckym opory k eccosnarentnomy". Hsnecrno, uro eccosnarentnoe npecraer no
cne n samn]ponanno, no nce xe n nsnecrno mepe ocrynno nonnmannm ]opme. Hpecrannrenn
pasnnuntx nanpannenn ncnxorepannn pacxoxrcx no mnennxx no nonpocy o nnrepnperannn
cnon. Onn ns nnx ronopxr o "ncnxonornn cna", pyrne o "ncnxonornn nnxmero con". Hepnax
rpakronka npenonaraer, uro cnmnont, ntcrynammne no cne, nmemr nnonne onpeenennoe
snauenne, kak o +rom, nanpnmep, ronopnrcx n connnkax.
B npornnononoxnocrt rako rpakronke "ncnxonornx nnxmero con" ncxonr ns roro, uro
rontko cam nnxmn con uenonek moxer pacmn]ponart ero coepxanne, npnanax emy ro nnn
nnoe snauenne. B ornnune or nepnonauantntx ncnxoanannrnuecknx npecrannenn, cornacno
koroptm nnrepec npecrannxer rontko narenrnoe coepxanne cna, r.e. snauenne, samn]ponannoe
n eccosnarentnom, ceronx ontmee snauenne uame npnaercx orkptro npoxnnxmmemycx
coepxannm cna.
Honxrno, uro n pamkax HO-repannn paora neercx n nepnym ouepet c orkptro
npoxnnxmmnmcx coepxannem cna. Mnoroopasnocrt cna n uacro ouennnocrt ero cmtcna nx
nnenmero +ror con uenoneka nosnonxmr no-nonomy noorn k onpeenennm nponemt n nenn
ncnxorepanenrnuecko paort c nannenrom, ee coepxannx, ner nn peut o nsanmoornomennxx
pasnnuntx nnyrpennnx +nemenron nnnnna (cyekrnt acnekr) nnn o ero ornomennxx c
pyrnmn nmtmn (oekrnt acnekr). Con ncera moxer nomout nannenry ynyumnrt nocnpnxrne
nymnx n nem nnyrpnncnxnuecknx nponeccon. Cneyer noyxart nannenra kak moxno ontme
pacckastnart o cnonx mtcnxx ornocnrentno cna n o cnonx nontrkax ero rpakronkn. 3aanax
nonpoct nnn npenarax cnon oxcnennx, ncnxorepanenr yenxer nanontmee nnnmanne rem
acnekram cna, koropte nmemr ornomenne k npopaartnaemo n annoe npemx nponemarnke. On
crpemnrcx rakxe nokasart nannenry, kakne ns ntcrynammnx no cne cyekrnnntx n oekrnnntx
+nemenron xnnxmrcx orpannunnammnmn, komnencaropntmn, a kakne necyr oneruenne. uem
nyume yaercx cnxsart coepxanne cna c nponemarnko, paccmarpnnaemo n annoe npemx n xoe
ncnxorepannn (onpeenenne nponemt), rem ontme paora na cnom yer cnococrnonart
akrnnnsannn cosnannx.
H naoopor, re cnt, nknmunrt koropte n HO-repannm nno concem ne yaercx, nno yaercx
n pesyntrare ontmnx ycnnn, ckopee ynoxr or nenn ncnxorepannn. Bcera cneyer nomnnrt o
rom, uro npenoxenne nannenra sanxrtcx cnom moxer cnnerentcrnonart o ero roronnocrn k
nepenocy, a cneonarentno, kocnenno n k conpornnnennm. Ecnn ncnxorepanenr npoxnnxer
ontmo nnrepec k cnam, ro nannenr moxer nontrartcx "cenart emy noapok", pacckastnax
mnoxecrno cnon. Tem camtm nannenr moxer caornponart ocrnxenne nenn ncnxorepannn n
napaokcantntm opasom conpornnnxrtcx nameuenno akrnnnsannn cosnannx.
Hnora, n nne ncknmuennx, moxer okasartcx nonesno paora co cnamn n orptne or
cnenn]nuecknx nene HO-repannn. Takoe nosmoxno, kora nannenry npnunnxmr crpaanne
nocroxnno nonropxmmnecx cnt, c koroptmn on xoren t, nakonen, "pasenartcx", a rakxe kora
nannenra npecneymr kommapt. B +rnx cnyuaxx paora co cnamn moxer anart rakxe
ononnnrentnt +]]ekr karapcnc, axe ecnn ona npononrcx n orptne or paort no
onpeenennm nponemt.
Pao1a co cnaun nanny, ueu1aun. Cnt naxny/meurt nopmantnt, mnpoko
pacnpocrpanennt ncnxnueckn ]enomen. Onn rakxe moryr trt ncnontsonant n
ncnxorepanenrnuecknx nenxx. nx +roro nannenry, naxoxmemycx n cocroxnnn paccnanennx,
npenaraercx npnymart kakym-nnyt ncropnm o onpeenenntx oekrax n ononpemenno
nocnponsnonrt ee n cnoem noopaxennn. (B kauecrne raknx oekron ntcrynamr uame ncero
nnert, nyr, pyue, ropa, nec, opora, mopcko eper, nemepa, om, nyxa n r ). Hnora moxno
rakxe npenoxnrt nannenry npecrannrt neuro nuemmee ornomenne k nemy Hpenournrentnee
neuro rakoe, uro nmeer ornomenne k ntpanno nponeme Hcnxorepanenr, ocymecrnnxx
nnrepnennnn, crpemnrcx pykononrt ]opmnponannem raknx opason n mon]nnnponart nx n
coornercrnnn c nenxmn ncnxorepannn. Tem camtm nannenr paspemaer npecrannennte n nne
cnmnonon kon]nnkrt n enaer on +ro rakxe cnmnonnueckn.
Hponema paort co cnamn naxny/meuramn n HO-repannn saknmuaercx n rom, uro nenerko
tnaer nepenecrn pesyntrart rakoro ocosnannx n noncenennym peantnocrt.
urot onerunrt rako nepenoc, cneyer ocynrt c nannenrom kakne +nemenrt cna naxny
nmemr ornomenne k cotrnxm ero noncenenno xnsnn.
B ncnxorepannn tn paspaoran cnennantnt mero paort ee cnamn naxny, nonyunnmn
nasnanne "kararnmnoe* nepexnnanne opason" (I Honep)
Hpn paccmorpennn nokasann k paore co cnamn naxny n pamka? HO-repannn cneyer nmert n
nny na ocroxrentcrna Bo-nepntx, rakax paora cnococrnyer akrnnnsannn cosnannx n
ornomennn paccmarpnnaemo nponemt nnn xe ee cnmnonnueckoro nsopaxennx. Bo-nroptx,
onn uac paort co cnamn naxny moxer cnnnyrt c mecra sacronopnnmncx tno
ncnxorepanenrnueckn nponecc, koropt o +roro ocymecrnnxncx c nomomtm cpecrn,
npexnnxmmnx ntcokne rpeonannx k mtmnennm. Paora co cnamn naxny moxer trt
pekomenonana rakxe rem nannenram, koropte ncntrtnamr rpenory nnn sannmamrcx upesmepntm
ymcrnonannem K romy xe, ecnn paora neercx c ncnontsonannem kornnrnnntx meroon) nnn
kora nenosmoxno ncnontsonart merot, ocnontnammnecx na[ penakcannn n ynyumennn
nocnpnxrnx nannenrom cnoero rena (cm., pas 8 5).
Paora co cnamn naxny, "kararnmnoe nepexnnanne opason". "Kararnmnoe nepexnnanne
opason" (KHO) ncnxorepanenrnueckn) nponecc, koropt ocnontnaercx na rnynnno
ncnxonornn n saknmuaercx n npononnponannn cnon naxny n paore c nnmn. Ocnonononaramme
sect xnnxercx nex, cornacno koropo cnonrannte) nnn ntsnannte ncnxorepanenrom
noopaxennx, ]anrasnn nnn opasnte npecrannennx orpaxamr neocosnanaemte kon]nnkrt nnn
-----------------------------
*Kararnmntn (rpeu ) nopoxaemt +monnxmn naxoxmncx sa npeenamn) pannonantnoro
nonnmannx Hpu+ nepeeoo:ura
---------------------------
cnryannn. Cosanaemte nannenrom opast nonnmamrcx kak cnmnonnueckoe ntpaxenne
nnyrpenne pamt. Ee cnmnonnueckn xapakrep rpakryercx ncnxorepanenrom n coornercrnnn c
ero reopernuecko opnenranne. Opast nannenra moryr trt nonxrt n konrekcre ncropnn ero
xnsnn nnn xe "ncrpoent" n pyro ncnxorepanenrnueckn marepnan. B knaccnuecko ]opme KHO
npecrannxer coo kparkocpounym ncnxorepannm, ocymecrnnxemym n reuenne 1530 ceccn
3ro cncrema nocrenenno ycnoxnxmmnxcx npnemon, nanpannenntx na cosanne opason n paory c
nnmn.
Onako n xoe pasnnrnx KHO nponsomen orkas or paort rontko co cnamn naxny. Tenept
nepexnnanne opason rpakryercx kak "ncnxorepanenrnueckn nncrpymenr", ncnontsonanne
koroporo nosmoxno n n pyrnx ncnxorepanenrnuecknx cncremax. Hokasannxmn cnyxnr
cknonnocrt nannenra pemart cnon nponemt ncknmunrentno "ronono", pannonantno.
Croponnnkn KHO nonaramr, uro uepes opast-cnmnont moxno nonyunrt ocryn k
neocosnanaemomy nnn neocrarouno ocosnanaemomy coepxannm ncnxnkn, npnnnsnrt ero k
cosnannm n ononpemenno cosart ycnonnx nx nepexnnannx cnxsanntx c +rnm +monn. Hpn
rako rpakronke npenaraemte KHO merot cosannx mtcnenntx opason moryr narn
npnmenenne n pamkax HO-repannn. uacro onn npxmo-rakn neoxonmt, ocoenno rora, kora
ncnxorepanenrnueckn nponecc ropmosnrcx, n nannenr rontko "paccyxaer". B raknx cnyuaxx
cosanaemte noopaxennem opast, kaprnnt ecrnymr kak nennte karannsaropt sacrtnmne
tno ncnxnueckne crpykrypt orrannamr, nponecc ncnxorepannn operaer nropoe txanne, a
nannenr n ncnxorepanenr nonyuamr nont, nnoro poa marepnan nx ntxnnennx nponemt n
nocranonkn nenn.
8.2. Me1o(m nsuenennn npnnmunmx cxeu ummuennn n yc1anonox, ncnoutsyeume (un
pemennn npoueu
8.2.1. Ocuoeuo npuuuun
Ha noneenne mtmnenne, +monnn, nocrynkn okastnamr nnnxnne pasnnunte ]akropt.
Cma moxno ornecrn ne rontko nonornueckne erepmnnanrt n konkpernte ]akropt nnemnero
okpyxennx, no n onpeenennte neocosnanaemte, nnskne k ocosnannm n ocosnanaemte
nnyrpnncnxnueckne nponecct. Hcnxoanannrnueckax ncnxorepannx sannmaercx npenmymecrnenno
neocosnanaemtmn +nemenramn ncnxnkn (cm. pas. 8.1). Hsmenenne xe ocosnanaemtx n nnsknx k
ocosnannm nponeccon mtmnennx ocymecrnnxercx c nomomtm paccmarpnnaemtx n anno rnane
xornn1nnnmx ue1o(on.
Ha nocnpnxrne n nepexnnannx uenoneka okastnamr nnnxnne mnorouncnennte cyekrnnnte
yexennx, oxnannx n ycranonkn, cnoxnnmnecx n pesyntrare nepepao1xn nn(nnn(ou cnoero
npeanero onm1a. Ha ocnone +rnx yexennn, oxnann n ycranonok ]opmnpymrcx rakxe
npecrannennx o nenxx n cxemax noneennx, npemecrnymmne akrnnnomy noneennm. Takne
mtcnnrentnte nponecct, ocosnanaemte nnn nnskne k ocosnannm, n cocrannxmr naxnte
+ueuen1m ocumcuennoro npncnocouennn k cymecrnymmnm ycnonnxm xnsnn.
Ho ecnn nmecro nponeccon mtmnennx ecrnymr xecrkne cxemt mtmnennx, ne aeknarnte
nsmennnmnmcx xnsnenntm cnryannxm, ro aanrannonnte cnoconocrn nnnnna yxymamrcx.
Takne cxemt mtmnennx tnamr ne nnonne ocosnanaemtmn nnn nnnnn nx ne sameuaer; onn kak
t an1oua1nuecxn cnona n cnona npoxnnxmrcx n onnakontm opasom nepexnnaemtx
nnnnnom cnryannxx n n pesyntrare ne nnonne noamrcx konrponm. eno moxer sarn rak
aneko, uro rak nastnaemte "an1oua1nuecxne umcun" cranonxrcx "cauocmnammnuncn
npopouec1naun" n rem camtm memamr ycnemntm ecrnnxm.
Haccnnnoe noneenne crpaammero enpeccne nannenra moxer trt ntsnano rem, uro on
orpnnarentno ornocnrcx k camomy cee, ntckastnaxct rak: " neyaunnk, nnuero y menx ne
nonyuaercx, mne ne nmeer cmtcna ntrartcx pemart cnon nponemt". pyro nannenr,
ncntrtnammn rpynocrn n omennn, orpnnarentno ornocnrcx k cnoemy okpyxennm, nockontky
ronopnr cee: "Bce nmn ornepramr menx, nnkro ne xouer nmert co mno nnkaknx en, ecnonesno
crapartcx ycranonnrt konrakrt c pyrnmn nmtmn". Hannenr, crpaammn ]one, nopoxaer
cnon crpaxn, pacnpocrpanxx rpanmarnueckoe nepexnnanne, nmenmee mecro n npomnom n
onpeenenno cnryannn, na nce pyrne noonte cnryannn. On, ronopx pyrnmn cnonamn,
ocymecrnnxer renepannsannm. pyromy nannenry npncymn cront ontmne oxnannx n
ornomennn cnoero okpyxennx n cront ntcokne rpeonannx k camomy cee, uro peantnocrt
nnkora ne yer coornercrnonart nm n on nocroxnno yer uyncrnonart cex neyaunnkom.
Cymecrnymr pasnnunte nosmoxnocrn nsmenennx npentx npnntuek mtmnennx n ycranonok.
Hcnontsyx ncnxoanannrnueckn noxo (cm. pas. 8.1), cneyer nontrartcx nckptrt nx
neocosnanaemym noonneky. Moxno ncnontsonart n merot noneenuecko repannn (cm. pas.
8.3) n nauart oyuart nannenra nonomy noneennm, a rakxe noronopnrt c nannenrom o ero
npnntukax mtmnennx, nx npenmymecrnax n neocrarkax, nokasart nannenry nnyrpennne
npornnopeunx n npenoxnrt emy antrepnarnnnte cnocot mtmnennx.
Tako xornn1nnnmn nanor, npoxoxmn na cosnarentnom yponne, moxer npnnecrn k
nsmenennm npnntuek mtmnennx n ycranonok, uro orpasnrcx rakxe na nepexnnannxx n noneennn
nannenra, yer cnococrnonart onee ycnemnomy pemennm nm cnonx nponem.
He cymecrnyer noxoxme nx ncex, enno reopernuecko konnennnn kornnrnnno
ncnxorepannn. B npnnnnne peut sect ner o ax1nnnsannn cnoconoc1n nannen1a x
xpn1nuecxouy nocnpnn1nm n uornuecxouy ummuennm. Hpn +rom npenonaraercx, uro
nannenry npncyme spanoe mtmnenne, koropoe, onako, okastnaercx nesaecrnonanntm n
nekoroptx c]epax ero xnsnn. Tako ncnxorepanenrnueckn noxo moxer trt nasnan
nparmarnuecknm. 3ect mt ntraemcx nokasart neocrarkn "eykrnnntx" cxem mtmnennx n
noynrt nannenra ymart "nnykrnnno" n coornercrnnn c peantnocrtm.
"e(yx1nnnoe ummuenne" osnauaer, uro k konkperno peantnocrn noxoxr na ocnonannn
omnx yexenn, oxnann nnn ycranonok.
Kro-nnyt moxer, nanpnmep, cunrart cex cnatm n na +rom ocnonannn enart ntno, uro n
nmom cronknonennn c okpyxammnmn ero nmtmn, yt ro konnern, nauantnnk, naprnep nnn
peenok, on ncera onxen norepnert nopaxenne. Takne eykrnnnte ntnot okastnamrcx, kak
npannno, "ctnammnmncx npopouecrnamn".
Hpn nnykrnnnom mtmnennn ntnot, kacammnecx rex nnn nntx cnryann n xnsnn,
enamrcx nnnnnom na ocnonannn ero ontra.
Ecnn c onpeenenntmn xnsnenntmn cnryannxmn nnnnn moxer cnpannrtcx, n pyrnx xe
cnryannxx on nensmenno repnnr neyauy, ro +ror nnnnn, snax o cnonx nosmoxnocrxx n
pykonocrnyxct nnykrnnntm mtmnennem, yer aeknarno n kpnrnueckn ornocnrtcx k nmo
nponemno cnryannn. Pemammym pont npn +rom nrpaer ro ocroxrentcrno, uro n ncnxorepanenr
orkastnaercx or cnonx cknonnocre k eykrnnnomy mtmnennm. 3ro osnauaer, uro on, nsyuax
nponcxoxenne roro nnn nnoro napymennx nannenra, ne ncxonr ns kaknx-ro omnx acrpakrntx
reopernuecknx npecrannenn, k koroptm "npncnocannnaer" annt konkpernt cnyua, a
conmecrno c nannenrom paccmarpnnaer konkpernym peantnocrt, urot na +rom ocnonannn
paspaorart konkpernte nosmoxnocrn pemennx nx annoro konkpernoro nannenra. Hpn +rom
ncnxorepanenr moxer npenarart cocrnennte nyrn pemennx nponemt. 3rn npenoxennx,
onako, onxnt ncxonrt ne ns cocrnenntx, cyekrnnntx cyxenn ncnxorepanenra, a na
ocnonannn anannsa konkperno cnryannn nannenra. Hannenry cpasy xe onxna trt nonxrno
cnxst mexy pesyntraramn rakoro anannsa n npenoxennxmn ncnxorepanenra (cm. pas. 2.4).
8.2.2. Horasauua
Kornnrnnnte +nemenrt coepxarcx n nmo ncnxorepannn n ntcrynamr n kauecrne
ononnnrentntx nnn ocnonntx cpecrn pemennx ncnxnuecknx nponem nmoro poa.
Hokasannx k kornnrnnntm meroam sanncxr ne crontko or ocoennocre nponemt, ckontko
or ontra, cyekrnnntx ycranonok ncnxorepanenra, ornomennx k nnm nannenra n ero roronnocrn
k paore n coornercrnnn c +rnmn meroamn. Cneonarentno, ecnn ncnxorepanenr yexen n rom,
uro c nomomtm pannonantntx paccyxenn moxno pasopartcx n ncnxnuecknx nponemax
nannenra n pemart nx, a rakxe cnocoen nknmunrt pannonantnte +nemenrt n +monnonantnte
ornomennx nannenr-ncnxorepanenr, on onxen nontrartcx nenenanpannenno pemart nponemt
nannenra c nomomtm kornnrnnntx meroon.
Hsyuax peaknnm nannenra na ror nnn nno npenaraemt emy kornnrnnnt mero,
ncnxorepanenr moxer cenart ntnot, kacammnecx oema npnmenxemoro kornnrnnnoro noxoa
n paore c anntm nannenrom. Hpn +rom yponent ymcrnennoro pasnnrnx nannenra ne
pemammn kpnrepn, nockontky ncnxorepanenrnueckn nanor ne nckyccnx ntcouamero
nnrennekryantnoro yponnx, a pasronop na nonxrnom nannenry xstke o nponemax, c kaknmn +ror
nannenr cranknnaercx n cnoe xnsnn.
Kak pas ntcokonnrennekryantnte nannenrt ne camte noxoxmne kannart nx
kornnrnnno ncnxorepannn, nockontky onn n es roro yxe xecrko oprannsonann cno mnp n
coornercrnnn co cnonmn cyekrnnntmn pannonannsannxmn* n okastnamr camoe cnntnoe
conpornnnenne nontrkam nsmennrt nx cxemt mtmnennx. uacro onee orkptrtmn kornnrnnnomy
noxoy okastnamrcx re nannenrt, koropte n mentme crenenn pasmtmnxmr o cnonx uyncrnax n
noneennn. B nepnom cnyuae kornnrnnnte merot moryr okasartcx "eme onee rem xe camtm" (H.
Bannannk), a no nropom nontm, eme ne onpoonanntm cpecrnom pemennx nponem. Taknm
opasom, cnoconocrt nannenra orkptro, uerko pearnponart na kornnrnnnte merot n crenent
ero roronnocrn nocrannrt no comnenne cnon npexnne ycranonkn n opas ecrnn xnnxmrcx
pemammnmn ]akropamn. Hnora rakax roronnocrt nannenra npoxnnxercx n peaknnn ynnnennx:
" nnkora ne saanan cee rako nonpoc, +ry nponemy x eme ne paccmarpnnan".
Yentnt nec kornnrnnntx meroon n ncnxorepannn no mnorom sanncnr ne rontko or
kauecrn, npncymnx nannenry n ncnxorepanenry, no n or xapakrepa ncnxnuecknx paccrpocrn
nannenron. Kornnrnnnte merot ocoenno nokasant n rex cnyuaxx, kora moxno uerko ntxnnrt
nocnecrnnx nnn noounte xnnennx konkperntx cotrn xnsnn nnn nsmenenn nnemnnx
ycnonn xnsnn (nanpnmep, nepees, nsmenennx na paore nnn n cemte, nepexnnanne neyaun), a
nannenry n cnny ycroxnmnxcx cxem noneennx nnn manonon mtmnennx ne yaercx
npncnoconrtcx k nsmennnmnmcx ycnonnxm. Touno rakxe kornnrnnnte merot c ycnexom moryr
trt ncnontsonant npn paccrpocrnax, sarparnnammnx orentnte acnekrt xnsnn nannenron,
ncnxnueckax crpykrypa koroptx n nenom ocraercx nenapymenno (nanpnmep, neynepennocrt n
cee n onpeenenntx xnsnenntx cnryannxx, orpannuennte ]onn, rpynocrn omennx,
rpynocrn na paore nnn n yuee, crpax nepe +ksamenamn).
Ha onpeenenntx +ranax ncnxorepannn kornnrnnnt +nemenr npnoperaer ocooe snauenne.
Tak, nanpnmep, nepnoe osnakomne-
--------------------------------
* Pannonannsannx samnrnt mexannsm, ]ynknne koroporo xnnxercx cokptrne or
cosnannx camoro cyekra ncrnnntx mornnon ero ecrnn, mtcne n uyncrn. Hpu+.
nepepeeoo:ura.
-------------------------------
nne c nponemo n nocneymmn onee rmarentnt ee ananns rpeymr or ncnxorepanenra
kornnrnnnoro noxoa. Kora emy yaercx nrxnyrt nannenra n +ror nponecc ntxnnennx nponemt
n ee anannsa, kora on ne rontko n cnoe ronone ]opmynnpyer rnnoresy, kacammymcx
cymecrnymmnx nsanmocnxse, no n moxer npenoxnrt nannenry camomy c]opmynnponart rakym
rnnoresy, ro +ro n ecrt kornnrnnnax ncnxorepannx. Pemenne o rom, kora n n kako mepe
ncnontsonart n antnemem xoe ncnxorepannn kornnrnnnte merot, cneyer npnnnmart n
sanncnmocrn or konkperno ncnxorepanenrnuecko cnryannn.
8.2.3. Hparmu:ecroe npu+eueuue
Hepeoa:a uuqop+auu
Mnorne nponemt nosnnkamr nnn, no kpane mepe, npnoperamr ocrpory n pesyntrare
neocrarka nn]opmannn nnn kak cnecrnne nenepno nn]opmannn. Tak n n ncnxorepannn nn ona
nponema ne moxer trt pemena ycnemno n c yuerom cymecrnymmnx peantntx ycnonn, ecnn
npn nocranonke nenn n ntope crparernn pemennx ncxoxr ns omnountx npenoctnok.
Kak npannno, ncnxorepanenr onaaer ontme nn]opmanne, uem nannenr, uro oxcnxercx
ne rontko ero komnerenrnocrtm kak cnennanncra, no n rem, uro emy tn orkptr ocryn k
xnsnennomy ontry ero npexnnx nannenron. B pamkax kornnrnnnoro noxoa cunraercx, uro ner
ocnonann ne orneuart na konkpernte, ornocxmnecx k eny nonpoct nannenra. Hanpornn, na
rakne nonpoct, ecnn onn nmemr ornomenne k nponeme nannenra, cneyer orneuart orkptro n
uerko. Ecnn Bt ns coopaxenn "rakrnkn ncnxorepannn" ne xornre ornernrt na nonpoc nannenra
(nemenenno nnn noome), ro cno orkas Bam cneyer oocnonart rak, urot nannenry on tn
nonxren.
Hapymennx n cekcyantno c]epe moryr cnyxnrt ocoenno yenrentntm npnmepom
nocnecrnn neocrarouno nn]opmnponannocrn. B pesyntrare roro, uro na +ry onacrt xnsnn
nanaraercx ray, nnora nmemr mecro napymennx, n ocnone koroptx nexnr rontko orcyrcrnne
nn]opmannn, rak uro cekcyantnax repannx n snaunrentno mepe saknmuaercx n pasxcnennn nnn
nepeaue nn]opmannn. Orcyrcrnne nn]opmannn, kacammecx n pyrnx cropon xnsnn, rakxe
moxer nopoxart nponemt nnn eme onee ycnoxnxrt yxe nmemmnecx. Tak, nanpnmep, npnunna
kon]nnkrntx ornomenn mexy mareptm n oueptm moxer cocroxrt n orcyrcrnnn nn]opmannn o
nponeccax pasnnrnx n mnomeckom nospacre. Cnoenpemennoe nn]opmnponanne npemenamn
oneruaer, a nnora axe enaer nosmoxntm pasronop na rakne rpynte nnn sanpernte remt, kak
camoyncrna, cmeprt, romocekcyannsm n r.. Hpn +rom naxnym pont nrpaer ne rontko
coepxanne coomennx ncnxorepanenra, no n ro, kak on ronopnr na onpeenennte remt poko
n crecnxxct nnn orkptro n cnoono. enonax nn]opmannx moxer rakxe cnococrnonart onee
peanncrnuecko, a cneonarentno, nopoxamme mentme onacenn onenke nponem nnn
rpynocre nannenra. Hanpnmep, konkpernax nn]opmannx o nopmantnom ]ynknnonnponannn
oprannsma, coomaemax nannenry, crpaammemy kapno]one nnn npepacnonoxennomy k
nnoxonpnuecknm onacennxm, moxer ymentmnrt ncntrtnaemt nm crpax. pyro npnmep:
camoonenka uenoneka, naxoxmerocx n enpeccnn, moxer ynyumnrtcx, ecnn emy coomnrt, uro
xponnueckne neperpyskn neyr k nepeyromnennm kaxoro uenoneka; nnn uro neuant c
conponoxammnmn ee ]nsnonornuecknmn xnnennxmn, nosnnkammax n pesyntrare nepexnnannx
ceptesno norepn, npecrannxer coo conepmenno nopmantnym ncnxo]nsnueckym peaknnm.
Pemammee snauenne n ncnxorepanenrnueckom nponecce moxer nmert rakxe coomenne o
rom, re nannenr moxer nonyunrt nomomt roro nnn nnoro cnennanncra nnn nn]opmannm no
nnrepecymmemy ero nonpocy. Hocemenne mpncra, nanpnmep, npx nn pemnr nponemt
cynpyxecko napt, no nonyuennax no npemx rakoro nocemennx nn]opmannx moxer nnora
cnococrnonart pasxcnennm cnryannn. Hocemenne koncyntrannn no ntopy npo]eccnn ne
pemnr nponem, c koroptmn nannenr cranknnaercx na paore, no moxer cnnsnrt snaunmocrt +rnx
nponem, nokasan nannenry, uro y nero ecrt antrepnarnna.
Bonpoct, saanaemte ncnxorepanenry, ne cneyer rpakronart n nepnym ouepet kak ]enomen
nepenoca n ornomennxx nannenr-ncnxorepanenr. Bcera neoxonmo yxcnnrt nx onpanannocrt
no cymecrny.
Memooi pacnosuauu u us+eueuu +euamuux cxe+ +iu.euu u ueaoereamuix vcmauoeor.
Ho cxemamn mtmnennx mt nonnmaem ocosnanaemte nnn neocosnanaemte
nnyrpnncnxnueckne nponecct, c nomomtm koroptx ns orentntx cnyuaen xnsnn n nepexnnann
enamrcx omne ntnot, neymne k ]opmnponannm nnunocrntx ycranonok. Ycranonkn +ro
cyekrnnnte yexennx, kacammnecx cnocrn okpyxammero mnpa, nme, cocrannxmmnx
okpyxenne nnnnna, n camoro nnnnna. Onn xnnxmrcx rakxe oxnannxmn onpeenennoro
pasnnrnx cotrn, nx nocnecrnn, nosmoxnocre nnnnna (cnpannrcx on c nono cnryanne
nnn ner). Takne ycranonkn okastnamr pemammee nnnxnne na nocnpnxrne n nepexnnanne
onpeenenntx cnryann, xapakrep +monnonantno peaknnn n noneenne n coornercrnymmnx
cnryannxx.
Hpn knaycrpo]onn crpax ntstnaercx ne oekrnnntmn ycnonnxmn cnryannn. Crpax n
peaknnm nserannx nopoxamr cyekrnnnte npecrannennx o anno cnryannn kak o onacno.
Hpn +rom nocnpnxrnx, nepexnnannx, nponecc nepepaorkn nn]opmannn (cxemt mtmnennx),
+monnonantnte peaknnn n noneenne nosecrnymr pyr na pyra, xnnxmrcx +nemenramn
nponecca c oparno cnxstm nnn +nemenramn cncremt, exrentnocrt koropo napymaercx, ecnn
napymaercx exrentnocrt kakoro-nno ns ee +nemenron. B xoe kornnrnnno ncnxorepannn n
nepnym ouepet neoxonmo onapyxnrt re nonpexennte +nemenrt, koropte nerue ncero
noamrcx ntxnnennm, +nemenrt, "nencnpannocrt" koroptx nerue ncero npoemoncrpnponart,
urot sarem c nomomtm pannonantntx paccyxenn n aprymenrannn nx moxno tno samennrt.
Hpn +rom ne crannrcx nonpoc o rom, kakne +nemenrt tnn nonpexent nepntmn ycranonkn,
nocnpnxrne nnn noneenne n r.. Xpononornx cotrn uame ncero ne moxer trt ycranonnena, a
mt, ocymecrnnxx ncnxorepanenrnueckn nponecc, pykonocrnyemcx nparmarnuecknmn
coopaxennxmn n npnnaraem cnon ycnnnx ram, re sameuaem nenenocrt, npornnopeune, rak
ckasart, "nept n samknyro cncreme mtmnennx".
(B antnemem, urot ynpocrnrt nsnoxenne, nmecro repmnnon "oxnanne", "nocnpnxrne",
"onacenne", "npeyexenne" n r.. yem nontsonartcx oomammnm repmnnom "ycranonka".)
Cymec1nym1 1nnnunme cxeum ncxaaennoro ummuennn n nea(exna1nme yc1anonxn.
Hpnnonmoe nnxe nx nepeuncnenne ne nperenyer na nonnory n npenasnaueno nnmt nx roro,
urot art npecrannenne o nanpannennxx noncka kornnrnnntx napymenn n o nosmoxnocrxx
ncnontsonannx kornnrnnntx npnemon nx ocymecrnnennx neoxonmtx nsmenenn.
Cnepxoomenne: ns onoro cotrnx, nmenmero mecro n npomnom, enamrcx ntnot,
kacammnecx noontx cotrn n yymem. "uenonek, norepnenmn neyauy onaxt, opeuen
na neyauy".
Mmmuenne "Bce nun nnuero". B pacuer npnnnmamrcx rontko +kcrpemantnte pemennx nnn
nosmoxnocrn. "Hnn mne yaercx nce, sa uro x epyct, nnn noome ne cronr nnuem sannmartcx".
Hpeyneunuennn. Kakax-nnyt neontmax nponema npenpamaercx n nponemy nce xnsnn.
"Ecnn x ne cmory cnpannrtcx c +rnm saannem, x onxen orkasartcx or cnoe npo]eccnn".
Hsnpa1eutnoe nocnpnn1ne: nnnnn nnnr rontko neocrarkn ro nnn nno cnryannn.
Cosnanne perncrpnpyer rontko cocrnennte cnaocrn n ocronncrna pyrnx. Bocnpnnnmamrcx
rakxe rontko nerarnnnte nnn nosnrnnnte kauecrna naprnepa. " nocroxnno repnnm neyaun, a
pyrnm ncera nce yaercx. Mo naprnep ne moxer nonxrt menx".
3uonnonautnoe ummuenne. Bce cotrnx, ocoenno nerarnnnte, nnnnn coornocnr c
coo. "Bcera, kora x ornpannxmct n ornyck, ner oxt".
Hponsnoutnme nun nppannonautnme nmno(m: nnnnn ycranannnnaer sanncnmocrt
mexy ocroxrentcrnamn, nornueckn nnkak pyr c pyrom ne cnxsanntmn. "Hockontky x ne ymem
nrpart n rennnc, xenmnnt yyr orneprart menx".
oc1onnc1nau npo1nnonoc1anunm1cn ne(oc1a1xn: kak t n npornnonec kaxomy ns cnonx
ocronncrn nnnnn naxonr n cee neocrarkn, n kaxom nonoxnrentnom nepexnnannn
kako-nnyt orpnnarentnt +nemenr. 3ro mtmnenne no cxeme "a, no". "Xorx x n onncx
ycnexon n cnoe npo]eccnonantno exrentnocrn, x nnoxo oren cemecrna".
Hopua1nnnoe ummuenne: ena onxnt ocroxrt rak, kak onn onxnt, no mnennm
nnnnna, ocroxrt. "He onxno trt nnuero rakoro, uero ne onxno trt".
Y1onnuecxne oan(annn:, oxnannx nnnnna n ornomennn cex n/nnn pyrnx tnamr
nepeanncrnuntmn. "Bce nmn onxnt cunrart menx cnmnarnuntm. ncera onxen trt
ycnemntm. ne onxen onycrnrt nn ono omnkn".
An1oua1nuecxne umcun. 3ro mnmonernte mtcnn, ne xnnxmmnecx nrorom pasmtmnenn
nnnnna, uacro axe ne sameuaemte nu. Onn ncera nosnnkamr n onpeenenntx cnryannxx n
nmemr onenount xapakrep: "3ro onacno. C +rnm x ne cnpannmct".
Memammne cxemt mtmnennx n neaeknarnte npecrannennx moryr trt nsmenent c
nomomtm cosnarentnoro kornnrnnnoro nponecca. nx +roro neoxonmt cneymmne uertpe mara
Pacnosnanne
Bepannsannx
Ananns
Hsmenenne
Kaxt orentnt mar cam no cee moxer ntsnart nsmenennx.
1. Pacnosnanne. Hannenra moxno paccnpamnnart o ero ycranonkax n ornomennn
onpeenenntx nponemntx cnryann, nnn, c koroptmn on kon]nnkryer, ero noneennx n
+monnonantntx peaknn. uacro, onako, rakne ycranonkn ne nnonne ocosnamrcx nannenrom nnn
xe on o cnx nop ne opaman na nnx nnnmannx. Tora cneyer nontrartcx noynrt nannenra
nonoxnrt konen nonropxmmemycx crepeornnnomy noneennm nnn cnonm peaknnxm na rakne
ycranonkn. Hnora +rn ycranonkn npoxnnxmrcx n rak nastnaemtx aemo+amu:ecrux +ic.x. 3ro
mnmonernte, monnnenocnte nnrepnperannn nnn onenkn cnryann. Anromarnueckne mtcnn, rak
ckasart, oxcnxmr xo peantntx cotrn n rem camtm npeonpeenxmr nocnpnxrne,
nepexnnanne n +monnonantnym peaknnm. Takne aemo+amu:ecrue +ic.u, kak npannno, ne
sameuamrcx nannenrom, no uacro nannenr moxer pacnosnart nx, "npncnymnnaxct" k cee onee
rmarentno. Hcnxorepanenr npenaraer nannenry n onpeenenntx peantntx cnryannxx enart
koporkne nayst, sanonnxemte pe]nekcne, kora nnnmanne nannenra tnaer nanpanneno na +rn
mtcnn, n on, nosmoxno, sannctnaer nx. pyro napnanr: n xoe ncnxorepanenrnueckn ceccnn
nannenry npenaraercx npecrannrt noonte cnryannn, a sarem ncnxorepanenr cnpamnnaer ero,
kakne mtcnn npnxoxr emy npn +rom.
2. Bepaunsannn. nx ntxnnenne raknx mtcne nnn ycranonok cneyer onnartcx, urot
nannenr nponsnocnn nx (nepannsannx) n konkperno ]opme n xenarentno or nepnoro nnna, no
nosmoxnocrn n rporeckono ]opme. Hanpnmep: "Hockontky x nponannn +ror +ksamen, x nnuero ne
otmct n cnoe xnsnn, rak uro mne yxe moxno nn o uem ne ecnokonrtcx". 3arem cmorpxr, n
kaknx eme cnryannxx npoxnnxmrcx noonte ycranonkn n ne crann nn onn cnoero poa
xnsnenntmn npannnamn, koropte rakxe cneyer nepannsonart.
3. Anauns. 3arem ncnxorepanenr nmecre c nannenrom crapaercx npoanannsnponart
nosnnknonenne n nocnecrnnx noontx ycranonok. Hpn +rom moxno npnepxnnartcx
cneymme cxemt:
a) J+nupu:ecru aua.us. Coornercrnymr nn ycranonkn, yexennx nannenra ]akram? Bepna
nn npenoctnka, ncxox ns koropo enaercx ntno? B npnneennom ntme n kauecrne npnmepa
cnyuae cneyer ntxcnnrt, uro konkperno osnauaer "nponannn": ne ntepxan nannenr +ksamen nnn
ncero nnmt nonyunn nentcokym onenky.
o) Hoeu:ecru aua.us. Coornercrnyer nn ntno ]akram, cotrnxm, ocnonntm nepexnnannxm?
He xnnxmrcx nn ntnot nponsnontntmn, onocroponnnmn, nenornuntmn, nenpanonoontmn,
cnnmkom aneko nymnmn? B npnneennom ntme npnmepe nannenr n cnonx ntnoax saxonr
cnnmkom aneko, n ntnot +rn npornnopeuar ontry, koropt nokastnaer, uro onenka na
+ksamene ne npeonpeenxer nosmoxnocrt ocrnxennx npo]eccnonantnoro ycnexa.
e) Hpae+amu:ecru aua.us. Kakne npakrnueckne nocnecrnnx nneuer sa coo ra nnn nnax
ycranonka? Honesnt nnn npent ee nocnecrnnx? Ycranonka n npnneennom ntme npnmepe neer
k naccnnnocrn, nosmoxno, k enpeccnn, orkasy nannenra or npoonxennx opasonannx n n konne
konnon cranonnrcx "ctnammnmcx npopouecrnom", r.e. okastnaercx n ntcme crenenn npeno.
4. Hsuenennn. Yxe nepnte rpn mara moryr necrn k nsmenennxm ycranonkn nnn cosamr
npenoctnkn nx nenenanpannennoro kornnrnnnoro nosecrnnx: cranonnrcx nosmoxntm art
nannenry ononnnrentnym oekrnnnym nn]opmannm (cm. pas. 8.2.3, a) nx peanncrnuecko
onenkn ro nnn nno cnryannn nnn nponemt. B nekoroptx cnyuaxx npecrannxercx nosmoxntm
ykasart nannenry na nonoxnrentnte acnekrt cnryannn, koropax nocnpnnnmaercx nm kak
nponemnax. Mt crpemnmcx k romy, urot nannenr nepecran nocnpnnnmart cnryannm kak
pamarnueckym, uro cenaer nosmoxntmn nonesnte, pannonantnte paccyxennx. Cnoxnte
nponemt cneyer no nosmoxnocrn ennrt na cocrannxmmne nx nonpoct, paccmarpnnart kaxt
ns koroptx no orentnocrn tnaer npome.
Pemenne nponem cneyer ocymecrnnxrt no+ranno (cm. pas. 8.2.3, n).
pyrax nosmoxnocrt nsmenennx ycranonok saknmuaercx n rom, uro ncnxorepanenr ykastnaer
nannenry na re ero kauecrna, ontr, a rakxe cotrnx, koropte neconmecrnmt c ero nerarnnno
ycranonko. Tem camtm crannrcx no comnenne oocnonannocrt ycranonkn nannenra nnn ee,
ycranonkn, ynnnepcantnocrt. 3ror npnem ocnontnaercx na ncntrtnaemo kaxtm uenonekom
"norpenocrn n cornaconannocrn", r.e. na ero crpemnennn k coornercrnnm ycranonok n ontra.
Omnounte ycranonkn nosnnkamr n pesyntrare roro, uro "peantnocrt" nocnpnnnmaercx
onocroponne, nckaxenno nnn renennnosno n "coornercrnyer" raknm npensxrtm ycranonkam
nnn npeyexennxm. Ecnn nam yaercx narn n ncropnn xnsnn nannenra nnn ero cnryannn
yenrentnte ]akrt, npornnopeuamne rako ycranonke, ro cymecrnymmax ycranonka n cnny
"norpenocrn n cornaconannocrn" okastnaercx Henpnemnemo n nonexnr ncnpannennm.
Mt moxem rakxe nokasart neaeknarnocrt ro nnn nno ycranonkn, npocnexnnax mar sa
marom nocnecrnnx n yexaxct n rom, uro ona neer k acypy. Ocrpoymnax ]opmynnponka
ycranonkn nnn ee yrpnponanne rakxe napaokcantntm opasom moryr ntsnart soponoe
conpornnnenne nannenra.
Hpn nsmenennn ycranonkn naxno tnaer onpoonart nonym ycranonky na npakrnke. Ho+romy
ncera, kora rontko +ro nosmoxno, nannenry cneyer anart "omamnne saannx", ntnonnxx
koropte on ncnontsyer nonte ycranonkn n npn +rom nocrenenno nakannnnaer nonoxnrentnt
ontr, onnaxct ycnexon. anax nannenry omamnne saannx, neoxonmo cnenrt sa rem, urot
onn ne tnn cnnmkom rpyntmn n ne npentmann nosmoxnocre nannenra. Hnaue on yer
ncntrtnart neyaun, a +ro moxer npnnecrn ero k craptm cxemam noneennx n manonam
mtmnennx.
Ycnemnoe npnmenenne na npakrnke nontx crparern n ontme crenenn cnococrnyer
ycrounntm nsmenennxm, uem cyryo reopernueckne oxcnennx.
e) Cmpameeu peueuu npoo.e+i. Mnorne ncnxnueckne napymennx, rpynocrn, cnmnromt
moxno ornecrn k npoxnnennxm ecnomomnocrn, r.e. necnoconocrn pemnrt cymecrnymmne
nponemt, kon]nnkrt, npnnxrt neoxonmte pemennx nnn k cnecrnnxm neyanmnxcx nontrok
pemennx. B ontmnncrne cnyuaen nponemt pemamrcx n coornercrnnn c yxe cymecrnymmnmn
nnemnnmn npannnamn (rpannnn, omecrnennte nopmt, "n cnny ocroxrentcrn" n r..) nnn uncro
nnrynrnnno na ocnonannn xnsnennoro ontra nnnnna es ononnnrentntx pasmtmnenn. Hnmt
rora, kora +rn "manont pemenn" okastnamrcx yxe neocrarountmn, nponemt
npenpamamrcx n rakym "HPOFHEMY", koropax enaer uenoneka ecnomomntm. Tora cneyer
nontrartcx nocmorpert na nponemy co cropont, cncremarnueckn n pannonantno anannsnponart
ee n paspaorart nonte crparernn pemennx. Taknm crparernxm moxno nayunrtcx, n onn moryr
npnmenxrtcx n kauecrne ncnxorepanenrnuecknx meroon. Inannt npnnnnn saknmuaercx n
cneymmem: nponecc pemennx nponemt cneyer pasennrt na pacnonoxennte n nornuecko
nocneonarentnocrn +rant (marn) n rem camtm cenart nect nyrt or nocranonkn nponemt o ee
pemennx n ocrnxennx nocrannenno nenn oospnmtm. B kauecrne opasna moxer cnyxnrt
npnnonmax nnxe cxema.
Barn pemennx nponemt:
1. Cosanne nosnrnnno ycranonkn: nponema moxer trt pemena.
2. Cyekrnnnoe nsnoxenne nponemt nannenrom.
3. Cncremnt ananns nponemt.
4. n]]epennnponannoe oneparnnnoe onpeenenne nponemt.
5. Fesonenount nonck antrepnarnnntx pemenn.
6. Peanncrnueckax onenka antrepnarnn.
7. Hpnnxrne pemennx n ero ocymecrnnenne.
8. Hponepka pesyntraron.
1. Cos(anne yc1anonxn. Baxno n npn nekoroptx ocroxrentcrnax pemamme
npenoctnko ycnemnoro pemennx nponem xnnxercx yexenne n rom, uro nponemt n
npnnnnne noamrcx pemennm n uro, noome ronopx, cronr akrnnno sannmartcx nx pemennem. Y
nannenron, ocoenno crpaammnx enpeccne, rako ycranonkn uacro ner. Onn nnn cunramr, uro
pemnrt nponemy nenosmoxno, nnn xyr, uro pemenne npner rontko nsnne, or kakoro-ro "Deus
ex machina"*. B rakom cnyuae neoxonmo nenenanpannennoe nsmenenne ycranonkn (cm. pas.
8.2.3,6), kacammecx ne kako-ro onpeenenno nenn, a pemennx nponem noome. nx +roro
nannenry npenaraercx osnakomnrtcx co cneymmnmn yrnepxennxmn:
*Deus ex machina (nar.) For ns mamnnt. Hpu+. nepeeoouura. 159
Hponemt ornocxrcx k uncny nopmantntx xnnenn xnsnn. Ycnemnoe pemenne nponem
otuno nocnpnnnmaercx kak neuro
camo coo pasymemmeecx. Tontko xkot nenoammnecx pemennm
nponemt opamamr na cex nnnmanne.
Hponemt, c koroptmn nmemr eno n ncnxorepannn n npnnnnne ne ornnuamrcx or npounx
nponem n saann, c koroptmn mt cnpannxemcx exenenno. pyrnmn cnonamn, y kaxoro ecrt
penepryap xopomo paorammnx crparern pemennx nponem, k koropomy moxno nepnyrtcx npn
pemennn nosnnkamme nponemt, nnmt pacmnpnn nnn cnerka nsmennn ero.
Kaxax nponema n konne konnon rak nnn nnaue pemaercx. uenonek nnn cranonnrcx
xeprno rakoro pasnnrnx nnn npnnnmaer n nem akrnnnoe yuacrne n or nero sanncnr pesyntrar.
Hnuero ne enart roxe pemenne, nmemrcx, nosmoxno, pemennx nonyume.
Fontmnncrno nponem ne cneyer pemart nemenenno n no+romy kak nonano.
H nnunte, ncnxnueckne nponemt ocrynnt cncremnomy anannsy n noamrcx pemennm n
pesyntrare ocnonarentnoro oymtnannx.
Takax nosnrnnnax ycranonka xnnxercx npenoctnko nx cneymmero mara. Ee ocrnxenne
uacro tnaer rnanno nponemo crparernn pemennx nponemt.
2. Cysex1nnnoe nsuoaenne npoueum.
Hent +roro mara saknmuaercx n rom, urot nannenr an cocrnennoe nsnoxenne nnn
onpeenenne cnoe nponemt. Hcnxorepanenr onxen nserart "koncrpynponannx" nponem
nannenra, ntrammerocx cknonnrt ero k +romy. Tako opas ecrnn moxer nonnocrtm
sarymenart nponemy nannenra. Hponema, ]opmynnpyemax ncnxorepanenrom, moxer okasartcx n
snaunrentno crenenn cocrnenno nponemo ncnxorepanenra. Hekoropte nannenrt tnamr
axe "naroapnt" ncnxorepanenry sa rakoe "ocrnxenne", nockontky rem camtm ncnxorepanenr
nocrynaer n coornercrnnn c npncymnm nm xenannem nsonnponart cex or cocrnenntx nponem.
Ycranonka ncnxorepanenra. " yxe snam, n uem saknmuaercx Bama nponema" nerko moxer
nnecrn ero n sanyxenne. Hyume, ne cnnmkom npononnpyx conpornnnenne nannenra,
"npnknnyrtcx npocraukom" n saanart nonpoc sa nonpocom. 3ro noynr nannenra nocrenenno,
mar sa marom yrounxrt cnom nponemy n ononnxrt cnon pacckas.
urot nyume nonxrt cyekrnnnym rouky spennx nannenra, cneyer nckart ornert na
cneymmne nonpoct:
kakne cyekrnnnte npecrannennx (rnnorest n oxnannx) cymecrnymr y nannenra
ornocnrentno npnunn n nocnecrnn ero nponemt? Cyekrnnnte ycranonkn uacro tnamr
onee ceptesntmn npenxrcrnnxmn na nyrn pemennx nponem, uem oekrnnnte ocroxrentcrna;
kakne pemennx nponemt nnnr nannenr? Moxer trt, yronnueckax nenenax ycranonka n
xnnxercx cocrnenno nponemo;
kak nannenr ntrancx pemnrt cnom nponemy o cnx nop? Kako ontr (uacrnunt ycnex,
neycnex) nonyuen nm k nacroxmemy npemenn? (3ra nn]opmannx naxna noromy, uro n
ncnxorepannn ne cneyer "nnont ntrartcx enart ro xe camoe".)
3. Anauns npoueum. Ecnn na npetymem +rane nannenr nsnaran cnom cyekrnnnym
rouky spennx na nponemy (npn +rom ncnxorepanenr crapancx ne okastnart na nero kakoe-nno
nnnxnne), ro n xoe anannsa nponemt c nomomtm nenenanpannenntx, cneymmnx onpeenenno
cncreme nonpocon crpemxrcx ntxnnrt nce ocroxrentcrna, cnxsannte c nponemo, n nx
nsanmocnxst. B sanncnmocrn or crpykrypt nnunocrn nmn npoxnnxmr cknonnocrt nnert
nponemy nno kak neuro, npnmemee nsnne, nopoxennoe pyrnmn, cyto, nno naoopor,
ncknmunrentno kak nocnecrnne cocrnenntx neocrarkon. Baxno no+romy ycranonnrt pasnnunx
mexy oekrnnntmn cocrannxmmnmn nponemt c nomomtm cneymmnx nonpocon.
kakont oekrnnnte ycnonnx xnsnn nannenra, ne nosnonxmmne emy ocymecrnnrt
nsmenennx n rpeymmne ycnnn nx aanrannn (nanpnmep, nospacr, nnnannnocrt,
conno+konomnueckn craryc, cotrnx xnsnn n r..)?
kakona onx oekrnnntx ocroxrentcrn n nosnnknonennn nponemt?
kakne ycranonkn cnococrnonann nosnnknonennm nponemt?
kakne nnunte kon]nnkrt croxr sa nponemo?
kakne oxnannx nmemrcx y nannenra n ornomennn camoro cex?
kakne oxnannx (]akrnueckne nnn npenonaraemte) nmemrcx n ornomennn nannenra y ero
okpyxennx?
n coornercrnnn c kaknmn "npannnamn" (nopmamn, moenxmn, mornnannxmn) nannenr
ntrancx o nacroxmero npemenn pemart cnon nponemt?
nmeercx nn neonpeenennocrt n ornomennn raknx "npannn"? Moxer trt, nx anno
nponemt noome ner "npannn pemennx", nockontky +ro conepmenno nonax nponema? Bosmoxno,
cymecrnymr kakne-ro npoent n snannxx? Hnn neynepennocrt n ornomennn npannn pemennx
nponemt cnxsana c upesmepno acrpakrntm ee xapakrepom nnn ee nekonkpernocrtm, uro enaer
nenosmoxntm konkpernte ykasannx, kacammnecx opasa ecrnn (nanpnmep; Bcera cneyer
necrn cex koppekrno!")?
ne xnnxmrcx nn cymecrnymmne npannna upesmepno xecrknmn? Moxer trt,
npnmenxnmnecx o cnx nop crparernn tnn cront nernknmn, uro nocroxnno nenn k "onomy n
romy xe" n no+romy ne cnococrnonann pemennm nono nponemt (nanpnmep, crepeornn
noneennx, nanpannennt na yknonenne or onpeenenntx ecrnn, ntnonnenne pnryanon
nmecro ecrnn, nanxsunnte ecrnnx)?
4. Onpe(euenne npoueum. Ananns nponemt cnococrnyer onee rounomy oneparnnnomy
onpeenennm nponemt. Hepnonauantnax ]opmynnponka nponemt nannenrom, nopoxanmax
ecnomomnocrt n naccnnnocrt, nonepraercx nocrenennomy, mar sa marom nsmenennm, uro
orkptnaer nosmoxnocrn pemennx n crnmynnpyer ecrnnx. 3ro osnauaer, uro nannenr ns "xeprnt
cnoe nponemt" cranonnrcx ee "nnnonnnkom".
Cnauana nponema snyuana rak: " rakax onnokax n sapomennax, noromy uro mo myx
ouent sanxr na paore n xer or menx, uro x yy sannmartcx rontko ertmn n xosxcrnom. Mon
oxsannocrn cront nennkn, uro x nce npemx ncntrtnam ycranocrt, nnuero mne ne xouercx enart n
nnkro mnom ne nnrepecyercx".
Hocne nepe]opmynnponkn nponemt: "B pesyntrare monx cocrnenntx npecrannenn o
neantno marepn, cynpyre n omamne xosxke x npexnnxm k cee upesmepnte rpeonannx n
nonnocrtm nsonnponana or pyrnx. Oxnannx moero naprnepa eme onee ycnnnnn +ry renennnm.
Kak mory x nsmennrt cnom ycranonky? Kak mne noronopnrt c monm naprnepom o oprannsannn
xnsnn conmecrntmn cnnamn? Kakne cymecrnymr nosmoxnocrn npeoonert mom nsonnponannocrt
n kakne konkpernte marn mory x npenpnnxrt n +rom nanpannennn?"
5. Honcx aut1epna1nn. 3ror mar saknmuaercx n rom, urot npeoonert orpannuennx,
koropte o cnx nop tnn npncymn nannenry n ero pasmtmnennxx o nosmoxnocrn pemennx
nponemt. uacro nontrkn pemennx nponemt repnxr neyauy c camoro nauana noromy, uro cama
mtcnt o nerpannnonntx (nx nannenra) pemennxx ornepraercx nm no cxeme: "Moxno tno t,
nanepnoe... ner, +ro nenosmoxno, c +rnm x ne cnpannmct, +ro nenpnemnemo n mopantnom
ornomennn, +ro nonneuer karacrpo]nueckne nocnecrnnx", n mtcnt ne ononrcx, ne
"oymtnaercx" o konna.
B noncke antrepnarnnntx pemenn moxno ncnontsonart mero rak nastnaemoro "mosronoro
mrypma". Peut sect ner o "nanpannenntx cnoontx acconnannxx", nosnnkammnx n cnxsn c
anno nponemo, kora ]anrasnn npeocrannxercx nonnax cnooa. Hpn +rom neoxonmo
nosepxnnartcx or onenok n ]nkcnponart nce npnxoxmne na ym (!) nosmoxnocrn pemennx nne
sanncnmocrn or nepoxrnocrn nx ocymecrnnennx nnn nosmoxntx nocnecrnn. 3ect onycrnmt n
yronnueckne nen. Hcnxorepanenr moxer cnococrnonart ocymecrnnennm +ro nponeypt,
ntcrynax c npenoxennxmn, aneknmn or peantnocrn, uro npeornparnr cyxenne pamok ]anrasnn.
Pekomenyercx nce npenoxennx, kacammnecx nosmoxnocre pemennx, cpasy xe sannctnart,
urot ne satrt o nnx no nnnxnnem nesameuenntx nerarnnntx onenok. Mero "mosronoro
mrypma" moxer nnecrn nrpono momenr n pemenne axe camtx ceptesntx nponem.
6. Onenxa aut1epna1nn: 3arem ns ontmoro (yem naexrtcx) uncna mtcnnmtx
nosmoxnocre pemennx cneyer ntpart peantnte. Onenka orentntx nosmoxnocre
ocymecrnnxercx no cneymmnm kpnrepnxm:
Hponepka ocymecrnnmocrn. Kakne npenoctnkn neoxonmt nx +roro? Kaknx +ro
norpeyer nsepxek? Bosmoxno, cneyer nponecrn "ananns pacxoon n npnxoon".
Onenka na ocnonannn nnuntx "+rnuecknx" npecrannenn o nennocrxx.
Onenka +monnonantntx nocnecrnn. Operenne paocrn xnsnn, yonnernopennx, uyncrna
cocrnenno snaunmocrn nnn +monnonantnoe onnmanne, ckyka.
Hpornosnponanne nepoxrntx konkperntx nocnecrnn nnunocrnoro xapakrepa.
Onenka nocnecrnn nx nnsknx nme n nx okpyxennx noome.
Conocrannenne nocnecrnn nx nnxamero yymero c oranenntmn no npemenn
nocnecrnnxmn.
7. Hpnnn1ne pemennn n ero ocymec1nuenne. Ha ocnonannn onenkn, paccmorpenno ntme,
cranonnrcx nosmoxntm npnnxrne pemennx no onomy nnn neckontknm napnanram. Cnauana
nosmoxnte pemennx moryr trt nponrpant n nne nrpt-nnana (n noopaxennn) nnn poneno
nrpt, r.e. n oneruenntx ycnonnxx. 3ro nosnonnr na konkperntx npnmepax paspaorart crparernn
peannsannn xenanntx nene n peantntx ycnonnxx. uakrnueckax xe peannsannx na npakrnke
onxna, nackontko +ro nosmoxno, ocymecrnnxrtcx nocrenenno mar sa marom, urot nosnnkmn
npn +rom crpax ocranancx konrponnpyemtm n moxno tno nnocnrt, ecnn nonaonrcx, nonpankn.
8. Hponepxa pesyut1a1on. nx +roro cnona opamamrcx k kareropnxm onenkn,
ncnontsonanmnmcx n xoe ocymecrnnennx mara 6. 3ect moryr trt paccmorpent pyrne
antrepnarnnt, nx uero norpeyercx nonropenne maron 68. 3ra onepannx nonropxercx o
ocrnxennx xenanno nenn.
8.3. Me1o(m nsuenennn none(ennn
8.3.1. Ocuoeuo npuuun
Hent kaxo ncnxorepannn onrtcx nsmenenn n mtcnxx, uyncrnax n ecrnnxx
nannenra. Honeenueckax ncnxorepannx konnenrpnpyercx n ocnonnom na ecrnnxx n ntraercx
nnnxrt nenocpecrnenno na noneenne. Ono noaercx nanmennm, a nannenr moxer art ero
konkpernoe onncanne. Takax orpannuennocrt ncnxorepanenrnuecknx nosecrnn onpantnaercx
rem, uro nsmenenne nnemnero noneennx okastnaer nosecrnne n na nnrpancnxnueckne
nponecct: +monnn, ycranonkn n kornnrnnnte nponecct.
Ecnn n pesyntrare cnntno renepannsannn ]onn nosmoxnocrn uenoneka n camtx pasnnuntx
onacrxx ero xnsnn okastnamrcx nectma orpannuenntmn, ro on ncntrtnaer noannennocrt,
neyonnernopennocrt, nosmoxno rakxe paspaxenne n ornomennn cnoero naprnepa, a camoro cex
nocnpnnnmaer kak neyaunnka. Ecnn n xoe ncnxorepannn on nayuaercx cnona uro-nno enart, ne
ncntrtnax npn +rom crpaxa, trt onee camocroxrentntm n npn +rom nepexnnart uyncrno
ycnexa, ro +ro okaxer nnnxnne na camoonenky, ero nacrpoenne, ornomenne k naprnepy, na nce ero
ornomenne k xnsnn.
Honeenueckax repannx ocnontnaercx na 1pex nn(ax nayuennn, neymnm k onnaennm
nopmantntm, coornercrnymmnm peantnocrn noneennem n k ycrpanennm orknonenn n
noneennn:
1) nocpecrnom ocrnxennx oyuammnmcx ycnexa ("onepanrnoe oycnonnnnanne")
2) c nomomtm cnrnanon ("knaccnueckoe oycnonnnnanne")
3) nocpecrnom nanmennx ("nayuenne c nomomtm nopaxannx moenn").
"Hayuenne nocpecrnom ocrnxennx ycnexa" osnauaer, uro nocnecrnnx nnn pesyntrart
kakoro-nno onpeenennoro noneennx okastnamr nnnxnne na camo +ro noneenne.
Honoxnrentnte nocnecrnnx (nanpnmep, ycnex, nosnarpaxenne nnn noxnana) ycnnnnamr annoe
noneenne nnn nontmamr ero nepoxrnocrt. Herarnnnte nocnecrnnx (neycnex nnn kpnrnka)
ocnanxmr coornercrnymmee noneenne nnn racxr ero.
"Hayuenne c nomomtm cnrnanon" osnauaer, uro peaknnx na onpeenennoe cotrne, na
kakoro-nno nnnnna nnn cnryannm nepenocnrcx na rakne xe nnn noonte cnryannn, morymne
nosnnknyrt n yymem ("renepannsannx").
"Hayuenne nocpecrnom nanmennx" rakxe cnococrnyer ]opmnponannm noneennx,
ocoenno connantnoro. Hapxy c npncnoconennem, oycnonnenntm connokyntrypntm
okpyxennem, cymecrnyer rakxe npoxennax roronnocrt k nocnpnxrnm noneennx "ronapnme no
nny" ("nncrnnkr noneennx"). Hackontko pyro uenonek n +rom cmtcne ntcrynaer kak moent,
sanncnr or roro, n kako crenenn oyuammncx nnnnn moxer oroxecrnnxrt cex c nnm n kaknx
ycnexon on onnaercx cnonm noneennem.
Hayuenne n coornercrnnn c +rnmn rpemx npnnnnnamn ocymecrnnxercx n nmo ]opme
ncnxorepannn nne sanncnmocrn or roro, ncnontsymr yuacrnnkn ncnxorepannn +rn npnnnnnt
ocosnanno nnn ner. Ho npn cosnarentnom n nenenanpannennom npnmenennn ykasanntx
npnnnnnon onn npnoperamr ]opmy ncnxorepanenrnuecknx meroon, nanpannenntx na nsmenenne
noneennx. Hpn +rom noneenueckax repannx orkptro eknapnpyer cnom opnenrnponannocrt na
nacroxmee npemx. C nomomtm rmarentnoro anannsa noneennx nnn anaunsa cymec1nymmnx
ycuonnn ona ntraercx ntxnnrt nmemmnecx n annoe npemx ]akropt, koropte ntstnamr
coornercrnymmee noneenne nnn npenxrcrnymr emy. C nomomtm ncnxorepanenrnueckoro
nsmenennx +rnx ]akropon moxer trt nsmeneno n camo noneenne. Hcropnx npemecrnymmero
nepnoa n xnsnn nannenra nonnmaercx kak nc1opnn nayuennn n ncnontsyercx, urot n npocro
]opme oxcnnrt nannenry, kak ero renepemnne cxemt noneennx c]opmnponannct mar sa marom
n xoe nayuennx n npomnom.
Hpexe uem nauart nenenanpannenno npnmenxrt merot noneenuecko repannn, cneyer
nonyunrt ornert na cneymmne nonpoct:
uem ntstnaercx annoe noneenne? Kaknmn cnryannxmn, nepexnnannxmn, nmtmn,
npemeramn n r..?
Kak n xoe nayuennx y nannenra c]opmnponannct npncymne emy ycranonkn, oxnannx n
cnocot pearnponannx? Kak onpeenennte cnryannx nnn nepexnnanne yyr "nepepaorant"
ncnxnko nannenra?
Kakont nocnecrnnx annoro noneennx? Kakne nenocpecrnennte n oranennte
nocnecrnnx nneuer sa coo annoe noneenne? Kak n pesyntrare annoro noneennx nsmennnact
xnsnennax cnryannx nannenra n kakne +ro nonnekno nsmenennx n camom noneennn?
Ocnonnax, no ne enncrnennax nent noneenuecko repannn saknmuaercx n nsmenennn
noneennx. Kornnrnnnte nsmenennx, rakne kak nsmenennx ycranonok n cncremt nsrnxon,
xnnxmrcx, npn nsnecrntx ycnonnxx, npenoctnko nsmenennx noneennx, n yx, koneuno, onxnt
trt cnecrnnem nocnennx. Hsmenennx n onnx nnmt nsrnxax es nsmenenn n noneennn amr
mano yonnernopennx; onn nnmt nsmenennx n noneennn es nonnmannx cymecrnymmnx
nsanmocnxse neycrounnt, n nannenr okastnaercx ne cnocoen nepenocnrt nx na pyrne
cnryannn nnn enart na nx ocnonannn oomennx.
Cosanne onepnrentntx n ycrounntx ornomenn mexy nannenrom n ncnxorepanenrom,
ono ns naxntx (ocnonononarammnx) ycnonn ycnemnoro npnmenennx meroon noneenuecko
repannn. Heoxonmo npenoctnko n ocnonononarammnm ycnonnem npnmenennx meroon
noneenuecko repannn xnnxercx cosanne onepnrentntx n ycrounntx ornomenn mexy
nannenrom n ncnxorepanenrom. 3ro aer nosmoxnocrt nannenry nmecre c ncnxorepanenrom
nopaorart na onpeenennem nene n nyre nx ocrnxennx. Ecnn +ro ycnonne ne ntnonnxercx,
ro nannenr uyncrnyer, uro nm mannnynnpymr n okastnaer soponoe (!) conpornnnenne.
3.2. Horasauua
Hpn ncnontsonannn n ncnxorepannn npnnnnnon nayuennx cneyer npononrt pasnnune
mexy necnenn]nuecknm nosecrnnem n nenenanpannenntm npnmenennem meroon
noneenuecko repannn nx ncnpannennx onpeenenntx napymenn. Hmax peaknnx
ncnxorepanenra na noneenne nannenra coepxnr oopxmmne nnn oeckypaxnnammne nannenra
komnonenrt. Kpome roro, kaxoe noneenne ncnxorepanenra npn xopomnx ero ornomennxx c
nannenrom nmeer xapakrep moenn. Kaxt pasronop na nponemnte nnn nopoxammne crpax
remt okastnaer +]]ekr ecencnnnnsannn, ymentmammn crpax. 3ro nce necnenn]nueckne
]akropt nosecrnnx, koropte, onako, rakxe moryr oymanno n nenenanpannenno
ncnontsonartcx n ncnxorepannn n rem camtm npn nmom nne ncnxnuecknx napymenn ntcrynart
n nne ononnnrentnoro +nemenra ncnxorepannn.
Cneymmne cnenn]nueckne rexnnkn moryr nenenanpannenno npnmenxrtcx npn
onpeenenntx napymennxx:
a) Hav:euue nocpeocmeo+ oocmureuu naueumo+ vcnexa. npn neynepennocrn,
ncntrtnaemo nannenrom, n ero neocrarouno komnerenrnocrn n cnryannxx connantnoro
noneennx; ennanrnom noneennn, neocrarouno +]]ekrnnnocrn n paore n nonnxenno
AKTHBHOCTH noome, nmom ycrpanennn napymenn n noneennn n ]opmnponannn nonoro
noneennx.
o) eceucuou.usau. npn ]onxx n nenposax crpaxa, kora npnunna crpaxa nnn
ntstnammn ero ]akrop konkpernt; komnyntcnnnom nneennn, kora sa nnm croxr
npnnnmammne ]opmy pnryanon nnn crepeornnnte nontrkn nsexart nosnnknonennx crpaxa;
enpeccnn n naronornuecko peaknnn neuann, kora ona npecrannxer coo nseranne
kon]ponrannn c onpeenenntm ocrynntm cosnannm rpanmarnsnpymmnm nepexnnannem norepn.
e) Hav:euue, npu romopo+ nooparamm +ooe.u. npn napymennxx n connantnom noneennn;
onnaennn crparernxmn npeoonennx crpaxa, pemennx nponem n kon]nnkron.
8.3.3. Hparmuuecroe npu+eueuue
a) Hav:euue nocpeocmeo+ oocmureuu vcnexa.
Ycnex n noompenne cnococrnymr annomy noneennm, ycnnnnamr ero, a neyaua n kpnrnka
ocnanxmr noneenne nnn racxr ero. Hpn npakrnueckom npnmenennn anno rexnnkn n
ncnxorepannn cneyer pykonocrnonartcx nymx ocnonntmn nonoxennxmn.
1. Hponnxenne onxno ocymecrnnxrtcx mantmn maramn npn ocrarounom konnuecrne
nonropenn.
2. Hcnxorepanenrnueckne nosecrnnx, nanpannennte na ycnnenne nnn ocnanenne
noneennx, onxnt ocymecrnnxrtcx c yuerom nnnnnyantntx ocoennocre nannenra.
1. Har sa marou. Hmo nnan ncnxorepannn onxen crponrtcx c yuerom xapakrepa
napymenn n nnnnnyantntx ocoennocre nannenra, a n xoe ncnxorepannn nnan moxer
nsmenxrtcx. He cymecrnyer npnrono nx kaxoro nporpammt ncnxorepannn nnn nayuennx,
nanpannenntx na ycrpanenne nexenarentnoro noneennx nnn cosanne nonoro. Orentnte marn
onxnt trt ocrarouno manentknmn. 3ro osnauaer, uro kaxoe saanne onxno
coornercrnonart cnoconocrxm nannenra n trt ocrarouno npocrtm, urot on mor ntnonnnrt
ero ycnemno (!). Heyaun, ntsnannte upesmepno ntcoknmn rpeonannxmn, cnnmkom ontmnmn
maramn, cnnmkom rpyntmn npomexyrountmn nenxmn, oeckypaxnnamr, n pesyntrar tnaer
npornnononoxntm nameuennomy. urot pesyntrar nayuennx tn ycrounn, orentnte marn
onxnt nonropxrtcx ocrarouno uacro. Ycnemnoe noneenne, nycrt axe n ocymecrnnennn
mantx maron, xnnxercx onnm ns camtx +]]ekrnnntx cnocoon ycnnennx annoro noneennx.
Honxrno, uro axe npn onrnmantno cocrannenno nporpamme ncnxorepannn ne nce marn moryr
trt ocymecrnnent nannenrom ycnemno c nepnoro pasa. Hocrenennocrt nponecca ncnxorepannn
npenonaraer, uro nannenr n ncnxorepanenr cnnxamr cnon uacro nepeanncrnunte, cnnmkom
ntcokne rpeonannx n tnamr roront k nosmoxntm neyauam. Ecnn ncnxorepanenr n ykastnaer
nannenry na nosmoxnocrt cronknonennx c neyaue, ro +ro ne onxno oeckypaxnnart
nocnenero. Takax ycranonka moxer eme onee ycnnnrt +]]ekr nacroxmero ycnexa n ymentmnrt
orpnnarentnoe nosecrnne nosmoxno neyaun. Takoe nnymenne, necymee n cee ykasanne
nannenry, "c +rnm Bt nanepnxka cnpannrect", enart pnckonanno, rak kak n cnyuae neyaun
y nannenra nosnnknyr comnennx n ornomennn ne rontko cex, no n anropnrera ncnxorepanenra.
Hoxnnax nannenrka, nnanmax n enpeccnm nocne cmeprn myxa, nonnocrtm nsonnponanact or
okpyxennx n ne ntxonr ns knaprnpt. Or nee nentsx rpeonart, urot ona nemenenno cnxna
rene]onnym rpyky n nosnonnna n kny noxnntx nme, urot sanncartcx n nero. Hepntm
marom nx nee tno t, nosmoxno, onn pas n ent orn o nnxamero knocka n kynnrt rasery.
Hocneymmne marn: cxonrt sa nokynkamn, noexart n ropo, sarn n ka]e n ntnnrt ko]e n r..
Hnmt nocne +roro noccranonnenne konrakron co snakomtmn. Pemammnm npn paspaorke
nocrenenno ycnoxnxmmecx nporpammt akrnnnocrn xnnxercx cyekrnnnax onenka nannenrom
rpynocrn orentntx maron.
2. Hcnoutsonanne o(opennn n nunnnne nepeannannn ycnexa ("no(xpenuenne").
He cymecrnyer ennoro npannna, kacammerocx ncnontsonannx n ncnxorepannn
nokpennennx, ner n karanora ynnnepcantntx ]akropon nokpennennx. Kora, re n nx koro
pesyntrar ecrnyer n kauecrne nokpennennx sanncnr or nnnnnyantntx ocoennocre
nannenra, ero cocroxnnx n annt momenr nnn camouyncrnnx, a ocoenno or ero nnuntx
ycranonok, ontra n ncropnn ero nayuennx.
Cnoconocrt ncnxorepanenra ronko uyncrnonart, ero +mnarnx, a rakxe nonnmanne nm
nannenra npenoctnkn +]]ekrnnnoro npnmenennx nokpennennx n ncnxorepannn. H n xoe
nponecca ncnxorepannn ncnontsonanne nokpennennx onxno ocymecrnnxrtcx c yuerom
nsmenxmmnxcx ycnonn. Kak n nmtx mexnnunocrntx ornomennxx, rak n n ncnxorepannn
noompenne co cropont ncnxorepanenra ono ns camtx +]]ekrnnntx nokpennenn.
Hcnontsonanne noxnant nnn ntpaxenne npnsnannx npenonaraer, onako, cnoconocrt
ncnxorepanenra ronko uyncrnonart cnryannm. "emenax" nnn ne coornercrnymmax cnryannn
noxnana nocnpnnnmaercx c neonepnem n moxer npnnecrn k npxmo npornnononoxnomy +]]ekry.
Baxno ykpennxrt camoonenky nannenra ykasannxmn na ero kauecrna, cnoconocrn n ocrnxennx.
B ncnxorepannn axe neontmne ycnexn ne cneyer rpakronart kak neuro camo coo
pasymemmeecx, onn sacnyxnnamr coornercrnymmero npnsnannx.
Kpnrnka, nopnnanne nnn nnmenne oopennx moryr npnmenxrtcx nnmt n ouent
orpannuennom oeme n nocne rmarentnoro oymtnannx, rak kak onn moryr nanpenrt
ornomennxm nannenr ncnxorepanenr. Xorx n nepno, uro orpnnarentnte nocnecrnnx
noneennx moryr necrn k npekpamennm rakoro noneennx, no n raknx cnyuaxx nosmoxno
nosnnknonenne nono nponemt, koropax moxer trt nasnana "nakyym noneennx". Ecnn ne
npnnxrt coornercrnymmne mept, ro rako "nakyym" moxer trt sanonnen nontm, nosmoxno,
cront xe nexenarentntm noneennem.
Hcnxorepanenr moxer nontrartcx ycrpannrt "npncrynt oxopcrna" y nannenra c
nstrountm necom, ykastnax na orpnnarentnte nocnecrnnx ero noneennx, no npn +rom on
ocrannxer es nnnmannx ro ocroxrentcrno, uro na cmeny npner ycnnenne raakokypennx.
Henecoopasnee tno t nayunrt nannenra cnoenpemenno pacnosnanart nmnyntct
npnnnxammerocx npncryna oxopcrna n ncne sa +rnm ncnontsonart merot paccnanennx,
koroptmn on nnaeer, nnn ocymecrnnxrt pyrym antrepnarnnnym exrentnocrt.
Ecnn ornomennx nannenr-ncnxorepanenr ycrounnte, oymannoe n nenenanpannennoe
npnmenenne kpnrnkn neocrarkon n noneennn nannenra moxer okasartcx +]]ekrnnntm
nmemarentcrnom, nsmenxmmnm noneenne. Kpnrnka, onako, onxna trt cpasy xe nonxrno nx
nannenra n coepxart nn]opmannm o nnom ocrynnom nx nero noneennn. Fontme ycnexa
npnnocnr rpeonanne ocymecrnnxrt nonoxnrentnoe noneenne, neconmecrnmoe c nexenarentntm
noneennem.
H snaunmte nnna ns okpyxennx nannenra, koropte, nosmoxno, npexe upesmepntm
oopennem noepxnnann nexenarentnoe noneenne nannenra n axe ycnnnnann ero, moryr n
xoe pasronopa c nannenrom cnococrnonart nsmenennm ero noneennx n rem camtm okastnart
ncnxorepanenrnueckoe nnnxnne. Fnnskne nannenry nnna onxnt paccmarpnnart aeknarnoe
noneenne ne npocro kak neuro camo coo pasymemmeecx, no pearnponart na nero nonntm
oopennem, a nexenarentnoe noneenne kak t ocrannxrt es nnnmannx. Hoonte
ncnxorepanenrnueckne meponpnxrnx cneyer ocymecrnnxrt ouent ocropoxno, rak kak "pont ko-
repanenra", ntnonnxemax nnsknm nannenry uenonekom, moxer nonpenrt pyrnm acnekram nx
ornomenn.
Hapxy c paccmorpenntm ntme nnnxnnem na noneenne mexnnunocrntx nsanmoecrnn,
npn onpeenenntx ycnonnxx moryr trt saecrnonant n marepnantnte crnmynt n nne,
nanpnmep, kapmanntx ener nx nopocrkon n yonontcrnn, neocrynntx kaxt ent. Baxno
npn +rom, urot +rn nemn nocnpnnnmannct ne kak noapok, a kak nonnocrtm sacnyxennax nnara
sa ocrnxennx. 3]]ekrnnnt rakxe cnmnonnueckne noompennx n nne, nanpnmep, kpnno
ymentmennx neca, cuera, na koropt sanocxrcx nonyuennte onenounte annt n r.. Hannenry
moxno npenoxnrt camomy npnymart nx cex konkpernte coornercrnymmne ero norpenocrxm
n xenannxm narpat, koroptmn on moxer noompxrt cex, ocrnrnyn onpeenenno nenn
(nanpnmep, nnt exrentnocrn, koroptmn on oxorno sannmaercx, nnn marepnantnte nemn,
koropte on ouent xouer nmert).
Hpn ncex ncnxorepanenrnuecknx nosecrnnxx, nanpannenntx na ycnnenne, ocnanenne nnn
npekpamenne noneennx, pemammnm ]akropom, onpeenxmmnm nx +]]ekrnnnocrt, xnnxercx
nocue(ona1eutnoc1t. Tontko kora nocnecrnnx kakoro-nno noneennx ouenn(nm, ne
nmsmnam1 counennn n npennnmt, noneenne moxer nenenanpannenno nsmenxrtcx.
Henocneonarentnocrt xe, naoopor, neer k neyaue.
Hapxy c nenocpecrnenntmn nocnecrnnxmn (nanpnmep, ymentmenne crpaxa npn yknonennn
or konrakron c ntstnammnmn crpax oekramn), nexenarentnoe noneenne nmeer, kak npannno, n
pyrne oranennte nocnecrnnx, koropte cam nannenr uacro ne npecrannxer cee. B xoe
ncnxorepannn naxno tnaer nokasart nannenry, kak uacrnuno nonoxnrentnte pesyntrart
noneennx ("nropnunax ntroa, anaemax onesntm") n onee oranenno nepcnekrnne, onako,
ntstnamr orpnnarentnte nocnecrnnx. Henenanpannenno ykastnax nannenry na orpnnarentnte
nocnecrnnx ero noneennx n oranenno nepcnekrnne, moxno ntsnart nemenennoe nsmenenne
noneennx nnn, no kpane mepe, cosart mornnannm nx nsmenennx.
Kak onrtcx crannnsannn xenarentnoro noneennx? Kak cenart nannenra nce onee
nesanncnmtm or nokpennenn, ocymecrnnxemtx ncnxorepanenrom, urot ero nsmennnmeecx nnn
nonoe noneenne coxpanxnoct n nocne sanepmennx ncnxorepannn? H sect neoxonma
nocrenennocrt. Bnauane ncnxorepanenr onxen, ecnn +ro nosmoxno, na kaxoe npoxnnenne
xenarentnoro noneennx orneuart nokpennennem. 3arem on noyxaer nannenra anart camomy
cee xenaemoe nannenrom nokpennenne. Cam ncnxorepanenr onxen npn +rom nce ontme
"orxonrt n cropony" n nnmt npemx or npemenn okastnart nosecrnne, nokpennxmmee
xenarentnoe noneenne. Hent saknmuaercx n rom, urot nsmenxmmeecx noneenne nsmennno
xnsnennym cnryannm nannenra n nonoxnrentnym cropony, a nannenr n konne konnon open
cnoconocrt "nokpennxrt" camoro cex.
) eceucuou.usau
Cornacno reopnn nayuennx mnorne nnt crpaxa npecrannxmr coo sayuennte
+monnonantnte peaknnn. Crpax moxer trt "paccexnntm", ne cnxsanntm c uem-ro
onpeenenntm. B rakom cnyuae ecencnnnnsannx n yskom cmtcne +roro cnona nenosmoxna.
Crpax moxer nopoxartcx rakxe konkperntmn, ocrynntmn onncannm oekramn, nnemnnmn
cnryannxmn, ]nsnuecknmn omymennxmn nnn mtcnxmn. Tora on nmeer rak nastnaemt
]onueckn xapakrep n emy moxno npornnocroxrt c nomomtm ecencnnnnsannn. Crpax moxno
ne rontko noannrt nnn ntrecnnrt, no n noenrt nnn satrt. nx +roro onxnt trt cosant
ycnonnx, ananornunte rem, koropte cymecrnonann npn nosnnknonennn crpaxa.
Omn npnnnnn nmo ]opmt ecencnnnnsannn saknmuaercx n xonqpon1annn nannen1a
co c1paxou. Hannenr onxen n cnoem noopaxennn nnn n ecrnnrentnocrn cronknyrtcx c
cnryanne, ntstnamme y nero crpax. ecencnnunsannn, 1axnu opasou, npe(c1anune1 coon
neu1o npo1nnonouoanoe npe(mec1nonanmeuy none(ennm, nanpanuneuouy na nseranne, c
nomomtm koroporo nannenr onee nnn menee ycnemno ntrancx ymentmnrt crpax.
uonueckoe noneenne xapakrepnsyercx rem, uro nannenr nnn nonnocrtm nsonnpyercx or
okpyxennx, samtkaercx y cex oma n cpee, ntstnamme ero onepne, nnn ]opmnpyer cnoxnte
cnocot noneennx, nanpannennte na nseranne ntstnammnx crpax cnryann, a snaunr n cam
crpax. Hanxsunnte ecrnnx rakxe moryr trt onnm ns nnon noneennx nserannx, koropoe
crano conepmenno camocroxrentntm, ntpaxaxct n crepeornnnom pnryane, no nepnonauantno
rakne nanxsunnte ecrnnx rakxe nmenn nentm nsexart crpax. B xoe ncnxorepanenrnueckoro
nponecca nm moxno nepnyrt nx nepnonauantnt cmtcn. H enpeccnnnoe noneenne moxer trt
noneennem nserannx, a nmenno cmxruennem kon]ponrannn c nepexnnannem norepn
(pasouaponannem, neyaue, cmeprtm nnskoro uenoneka).
Hpn ncnontsonannn nponeypt ecencnnnnsannn nannenry cneyer npenapnrentno
oxcnnrt, kakne npnnnnnt nexar n ocnone ecencnnnnsannn n kak konkperno yyr
ocymecrnnxrtcx npakrnueckne ynpaxnennx.
ecencnnnnsannx npnnocnr ycnex rontko rora, kora cam nannenr neer cex akrnnno, n
ncnxorepanenr nnmt aer coornercrnymmne ykasannx.
B xoe ynpaxnenn no ecencnnnnsannn nosmoxnt cnntnte npoxnnennx crpaxa, k koroptm
nannenr onxen trt nororonnen. Henororonnennoro nannenra ntstnammne crpax cnryannx
nnn npecrannenne moryr sacrart npacnnox n axe npnnecrn k nexenarentnomy nontmennm
nocnpnnmunnocrn k crpaxy.
ecencnnnnsannm moxno npononrt pasnnuntmn cnocoamn, n noopaxennn, nnn n
ecrnnrentnocrn, moxno nocrenenno mar sa marom nnn "cpasy na nonnym momnocrt". Hnxe
npnnoxrcx onncannx nekoroptx konkperntx meroon.
Cucme+amu:ecra oeceucuou.usau. 3ra ]opma ecencnnnnsannn ocymecrnnxercx mar sa
marom, n noopaxennn. Hannenr npn +rom naxonrcx n paccnanennom cocroxnnn. 3ect
neoxonmo ocymecrnnrt cneymmne rpn mara:
1. Btxnnenne nepapxnn crpaxon, npncyme annomy nnnnny.
2. Onnaenne onnm ns meroon paccnanennx.
3. Hpexnnenne naxoxmemycx n paccnanennom cocroxnnn nannenry cnryannn nnn oekra,
ntstnammnx y nero crpax.
Ho nepapxne crpaxon nonnmamr cnncok ntstnammnx crpax cnryann, oekron nnn
npecrannenn o nnx, pacnonoxenntx n nopxke, coornercrnymmem cnne ntstnaemoro nmn
crpaxa. Hpn +rom oekrnnnax onacnocrt ro nnn nno cnryannn n pacuer ne npnnnmaercx, naxna
nnmt cyekrnnnax onenka, anaemax nannenrom. Orentnte cnryannn nnn oekrt onnctnamrcx
kak moxno onee konkperno, urot nosxe nx moxno tno npecrannrt spnrentno. Takne
acrpakrnte nnn omne nonxrnx, kak crpax nepe yymnm, crpax norepn, +ksncrennnantnt
crpax nx ecencnnnnsannn ne noxoxr. Ha ocnone nsyuennx crpaxon cosaercx cnncok,
nknmuammn 1020 cnryann nnn oekron, ntstnammnx crpax y nannenra. Hepnoe mecro n
+rom cnncke sannmaer cnryannx, ntstnammax makcnmantnt crpax, na nocnenem mecre onxna
croxrt cnryannx, ne ntstnammax crpaxa. Cnryannn cneyer nonpart rak, urot cnna crpaxa
npn nepexoe or cnryannn k cnryannn nsmenxnact kak moxno onee pannomepno, +ro nosnonnr n
xoe ecencnnnnsannn nnrartcx neontmnmn maramn n nserart neperpyskn nannenra. B
cnyuae neoxonmocrn cnna crpaxa, ntstnaemoro sannmammnmn npomexyrounoe nonoxenne
cnryannxmn, moxer perynnponartcx nsmenennem pacnonoxennx ntstnammnx crpax oekron no
npemenn n npocrpancrne (nnxe nnn antme no ornomennm k nannenry) nnn xe nennunno,
oruernnnocrtm n uncnom raknx oekron.
Hocne ycranonnennx nepapxnn ntstnammnx crpax cnryann n onnaennx nannenrom onnm
ns meroon paccnanennx (cm. pas. 5.8), moxno naunnart cocrnenno cncremarnueckym
ecencnnnnsannm. nx +roro nannenr nxonr n cocroxnne paccnanennx n naunnaer
npecrannxrt nepnym cnryannm, eme ne ntstnammym crpax. 3arem on ony sa pyro
npecrannxer cnryannn, pacnonoxennte rak, uro cnna ntstnaemoro nmn crpaxa nce nospacraer.
Kaxym ns +rnx cnryann nannenr npecrannxer o rex nop, noka npekparnrcx peaknnx crpaxa.
Tontko rora moxno nepexonrt k cneymme nosnnnn n cnncke. enaercx +ro na nporxxennn
mnornx cneymmnx pyr sa pyrom ncnxorepanenrnuecknx ceccn o rex nop, noka nn ona ns
cnryann ne yer ntstnart crpaxa. Ckontko nx +roro nonaonrcx ceccn, yer sanncert or
nennunnt cnncka, coepxamero nepapxnm crpaxon, n or cnnt crpaxa.
Tpy(noc1n, xo1opme uory1 nosnnxny1t npn ocymec1nuennn cnc1eua1nuecxon
(ecencnnunsannn. Mnornm nannenram rpyno tnaer onrtcx ocrarounoro paccnanennx. B
+rom cnyuae cneyer nontrartcx npnmennrt pyrne merot paccnanennx nnn npnernyrt k
nnymennm. Ho nosmoxnocrt ncnontsonannx menkamenrosntx cpecrn nx ocrnxennx
paccnanennx nectma nponemarnuna, rak kak ne ncknmueno nosnnknonenne sanncnmocrn or nnx.
Kpome roro, nannenr ne yer cunrart npeoonenne crpaxa cnonm cocrnenntm ocrnxennem.
Mnorne nannenrt ncntrtnamr rakxe rpynocrn, ntraxct ocrarouno konkperno npecrannrt
ntstnammne crpax cnryannn. Hm moxno nopekomenonart cnonecno onncart cnryannn, a sarem
nontrartcx cosart coornercrnymmne npecrannennx nnn opast (cm. pas. 8.1). Ceptesnax
nponema nosnnkaer rora, kora nannenr ntraercx (rak xe, kak on +ro enaer n peantno xnsnn)
n n noopaxennn nserart ntstnammne crpax cnryannn n cosaer "noxnte" nnn
necoornercrnymmne nponeme npecrannennx. Tora pesyntrarom tnaer mnnmt ycnex.
B konne konnon, nmo "ycnex", ocrnrnyrt n xoe ecencnnnnsannn, onxen trt
nponepen n peantntx cnryannxx.
eceucuou.usau e pea.iuix cumvaux. Hpeoonenne crpaxa meroom ecencnnnnsannn
moxer trt ocymecrnneno n n peantntx cnryannxx. Hpn +rom rakxe neoxonma nocrenennocrt,
nponnxenne mar sa marom, no nosmoxnocrn npenapnrentnoro paccnanennx sect ne
cymecrnyer.
Heocymecrnnma n crporax nocneonarentnocrt nx cncremarnuecko ecencnnnnsannn, no n
+rom n ner aconmrno neoxonmocrn. Eme naxnee, uem npn cncremarnuecko
ecencnnnnsannn, npononmo n sakptrom npocrpancrne cnennantnoro nomemennx, oxcnnrt
nannenry npecroxmym nponeypy n nororonnrt ero k ne.
Oxsarentno npenoctnko ecencnnnnsannn n peantno ecrnnrentnocrn xnnxercx
nonnmanne nannenrom npnnnnna nosecrnnx ncntrtnaemoro nm crpaxa, no nornka npexnero
noneennx nannenra nena ero n npornnononoxnom nanpannennn:
on crapancx nsexart crpaxa. Hannenr onxen trt nororonnen k romy, uro emy npecronr
nepexnrt crpax, no ononpemenno on onxen trt yexen n rom, uro crpax ne yer
ycnnnnartcx ecnpeentno, a, kak nokastnaer ontr, noacrcx konrponm n n konne konnon
sarnxner. Tontko rora nannenr cmoxer nrn nancrpeuy crpaxy, ne uyncrnyx npn +rom, uro on
essamnren nnn uro nm mannnynnpymr.
Heoxnannax nx nannenra kon]ponrannx c oekrom nnn cnryanne, ntstnammnmn crpax,
ne rontko nenpnemnema c +rnuecko roukn spennx, no n pnckonanna n ncnxorepanenrnueckom
ornomennn, nockontky nnmt yxymaer cocroxnne nannenra. Hopxok ocymecrnnennx
ecencnnnnsannn n peantntx ycnonnxx rakon: na ocnonannn anannsa noneennx cocrannxercx
cnncok cnryann, ntstnammnx crpax. 3rn cnryannn pacnonaramrcx n nocneonarentnocrn,
coornercrnymme cnne crpaxa, ntstnaemoro nmn, a sarem c nannenrom cornacontnaercx
nporpamma ncnxorepannn. B sanncnmocrn or nosmoxnocre nannenra n ero roronnocrn k
corpynnuecrny ntnpaercx nennunna "maron", koroptmn ncnxorepanenr neer nannenra k nce
onee cnoxntm nnn ntstnammnm nce ontmn crpax cnryannxm. Hpn +rom cneyer nmert n nny,
uro nannenry npecronr ncntrart nacroxmn crpax. 3ror crpax nenpnxrnax, no neoxonmax
cocrannax uacrt rako ]opmt ecencnnnnsannn. Hcntrtnaemt crpax cnyxnr cnnerentcrnom
roro, uro cnryannx nx ecencnnnnsannn tna ntpana npannntno. Orcyrcrnne crpaxa moxer
osnauart:
nnn annax cnryannx ne noxonr nx pemennx nocrannenno saaun, nnn nannenr
ocymecrnnxer "crparernm nnyrpennero nserannx" (nanpnmep, ymaer o uem-ro pyrom), urot
nsexart crpaxa. nx ocrnxennx ecencnnnnsannn nannenr onxen ntepxnnart
ntstnammym crpax cnryannm n reuenne npemenn, neoxonmoro, urot ncntrtnaemt nm crpax
ocrnr makcnmantno nennunnt, a sarem nauan nocrenenno ocnaenart n, nakonen, ncues. 3ror
nponecc, naxonr orpaxenne n raknx oekrnnntx nokasarenxx, kak uacrora nyntca nannenra, a
rakxe n ero oruerax o nepexnnaemom nm crpaxe (cyekrnnnt nokasarent). He paspemaercx
kaknm-nno opasom ycnokannart nannenra, npornnonokasan n npnem ycnokannammnx
menkamenrosntx cpecrn, no nannenr n +rnx cnyuaxx ne omyrnr, uro ero crpax npeoonnm, uro
on ocnaenaer cam no cee n "karacrpo]a", koropo on rak oxncx, ne nponcxonr.
Kaxax ecencnnnnsannx onxna ocymecrnnxrtcx o rex nop, noka crpax nonnocrtm ne
npoer. Hpexenpemennoe npeptnanne nponecca moxer art +]]ekr, npornnononoxnt
xenaemomy: nponsoer ro, uro n reopnn nayuennx nastnaercx cencnnnnsanne.
Hporpamma ncnxorepannn onxna rakxe npeycmarpnnart, uro nocrenenno nannenr eper
nnnnnarnny no nponeennm ynpaxnenn n cnon pykn. Hannenry npecronr ntnonnxrt
ynpaxnennx, yxe ycnemno ocnoennte nm, n no pykonocrnom ncnxorepanenra, n
camocroxrentno, nne pamok ncnxorepanenrnuecknx ceccn. Hnan nocrenenno ecencnnnnsannn
moxer rakxe npeycmarpnnart nepnonauantno ecencnnnnsannm n noopaxennn, a sarem, na ee
ase, ecencnnnnsannm n peantno ecrnnrentnocrn. Ecnn ]onx ne ocoenno cnntna, a
nannenr akrnnno corpynnuaer c ncnxorepanenrom, nporpamma ynpaxnenn c camoro nauana
moxer npeycmarpnnart camocroxrentnoe ntnonnenne saann nannenrom.
ecencnnnnsannx n peantno ecrnnrentnocrn ouent noxonr nx amynaropnoro
neuennx. Ontr nokasan, onako, uro axe neontmoe konnuecrno ynpaxnenn no
ecencnnnnsannn n peantno ecrnnrentnocrn moxer npnnecrn ontmym nontsy rem
nannenram, cnoconocrt k nnrpocneknnn n nepannsannn koroptx orpannuena. Hpn nsnecrntx
ycnonnxx rakax nponeypa, ntnonnxemax n conponoxennn ncnxorepanenra, ocymecrnnxmmero
nanmenne, moxer art ontme anntx o nepexnnannxx nannenra, uem npoonxnrentnte
ocneonannx nannenra. O cnonx crpaxax n mtcnxx raknm nannenram uacro tnaer npome
pacckasart n peantno cnryannn. 3arem +ror "marepnan" moxer npopaartnartcx na otuntx
ncnxorepanenrnuecknx ceccnxx.
eceucuou.usau c no+ouim "+emooa uaeooueuu". ecencnnnnsannx moxer
ocymecrnnxrtcx ne rontko nocrenenno, mar sa marom, no n "meroom nanonennx". Tako mero
nosmoxen npn ecencnnnnsannn n peantno ecrnnrentnocrn, n noopaxennn, a rakxe npn
couerannn +rnx nyx noxoon.
Ha ono ns npenapnrentntx ceccn ntxnnxmrcx cnryannn, ntstnammne nanontmn
crpax, n nannenry oxcnxercx meronka npecroxme nponeypt. 3arem nponoxrcx nponte
ynpaxnennx (ono-na), re paccmarpnnamrcx cnryannn, ntstnammne ne camt cnntnt crpax.
Hx cmtcn n rom, urot osnakomnrt nannenra c npakrnko +roro noxoa, a ncnxorepanenr n ro xe
npemx nonyuaer npecrannenne o nosmoxntx peaknnxx nannenra. B xoe ynpaxnennx n
ecencnnnnsannn "meroom nanonennx" n peantno ecrnnrentnocrn nnn n noopaxennn
nponcxonr rouqpoumau naueuma c cumvaue, eisieamue v ueeo uauoo.iuu cmpax. 3ry
kon]ponrannm cneyer ntepxnnart (n nannenry, n ncnxorepanenry!) o rex nop, noka crpax ne
npoer. Ananornuno nocrynamr n npn cnmnromax nanxsunnocrn: npenxrcrnyx ocymecrnnennm
komnyntcnnntx ecrnn, ntstnamr y nannenra crpax, a sarem onnamrcx +]]ekra
ecencnnnnsannn.
"Mero nanonennx" ouent +konomnt n +]]ekrnnnt cnoco ecencnnnnsannn.
Onako ero ocymecrnnenne na npakrnke eno ouent rpynoe n conpxxennoe c onpeenenntm
pnckom. K npenoctnkam ycnemnoro ero ocymecrnnennx moxno ornecrn cnoconocrt nannenra
ntepxnnart ncnxnueckne n ]nsnueckne narpyskn, a rakxe ontmo ontr, cnoconocrt ronko
uyncrnonart n ynepennocrt n cee ncnxorepanenra. Hcnxorepanenr, ne nnaemmn n ocrarouno
mepe +rnm meroom, yer no npemx kon]ponrannn ecrnonart, nosmoxno, neocrarouno
pemnrentno nnn npexenpemenno npepner ynpaxnenne, rak kak npoxnnennx crpaxa,
emoncrpnpyemte nannenrom, okonuarentno oeckypaxar ero. H nmecro nontst ynpaxnenne
npnnecer npe. Taknm opasom, npakrnueckoe npnmenenne +roro meroa rpeyer or
ncnxorepanenra ocrarounoro ontra n n onpeenennom cmtcne "ecencnnnnsannn" n ornomennn
annoro noxoa.
H xorx "mero nanonennx" npn amynaropno paore moxer narn nnmt orpannuennoe
npnmenenne, npnneennoe sect koporkoe onncanne +ro ncknmunrentno +]]ekrnnno
ncnxorepanenrnuecko nponeypt onxno nsannrt ncnxorepanenron or mnpoko
pacnpocrpanenno oxsnn opamartcx n paore c nannenrom k ntstnammnm cnntnt crpax
cnryannxm nnn remam.
Kon]ponrannx co crpaxom xnnxercx ouent +]]ekrnnntm ncnxorepanenrnuecknm cpecrnom.
Hpoo.e+i, :aue eceeo eosuuramuue npu ocvuecme.euuu oeceucuou.usauu. Crpax
uyncrno nenpnxrnoe. Ho+romy n n ncnxorepanenrnuecko cnryannn nannenr ntraercx ero
nsexart. axe nanonee cknonnte k corpynnuecrny nannenrt npoxnnxmr +ry renennnm, no
enamr +ro n rako ]opme, uro nontrka nsexart crpaxa uacro ocraercx nesameuenno kak nmn
camnmn, rak n ncnxorepanenrom.
ocrynnoe nanmennm nnemnee noneenne otuno xopomo konrponnpyercx. Tpynee
tnaer ynonnrt mtcnn n ycranonkn, xnnxmmnecx nomexamn, koropte n npn onpeenenntx
ycnonnxx enamr ynpaxnenne conepmenno ne+]]ekrnnntm. Hekoropte nannenrt ntramrcx,
nanpnmep, n xoe ynpaxnennx no ecencnnnnsannn ornneutcx or cnonx mtcne n ymart o uem-
nnyt npnxrnom. Tako cnoco nserannx crpaxa npecrannxer coo ony ns crparern ero
npeoonennx. Ho +ro "mnnmoe pemenne", rak kak +]]ekr coxpanxercx nnmt ouent orpannuennoe
npemx n ecrnnrentnoro npeoonennx crpaxa ne nponcxonr. Ckopee naoopor, rako
nnyrpennn "manenp ornneuennx" okastnaercx axe konrpnpoykrnnntm. Baxno no+romy,
ocoenno npn ynpaxnennxx n ycnonnxx peantno ecrnnrentnocrn, nocroxnno paccnpamnnart
nannenra o nosnnkammnx y nero mtcnxx n, onee roro, ntrartcx ntxnnrt "yxo or crpaxa".
Hpenoxenne ncnxorepanenra ntnonnnrt onpeenennte ynpaxnennx nekoropte nannenrt
ncronkontnamr kak "npnkas" n rem camtm nepeknatnamr ornercrnennocrt sa cnoe noneenne na
ncnxorepanenra. Hm rakxe yaercx nsexart crpaxa, nockontky "ncnxorepanenr snaer, uro enaer,
n ne onycrnr karacrpo]t". Or ncnxorepanenron rpeyercx ontmoe nckyccrno:
npoemoncrpnponart nannenry cnom ycranonky na nomomt n n ro xe npemx ne cnxrt c nannenra
ornercrnennocrt sa ocymecrnnxemoe nm noneenne. Honeenne ncnxorepanenra, coepxamee
nnymenne nnn naxnm, neonycrnmo. Hcnxorepanenry cneyer nocroxnno cnpamnnart nannenra o
ero xenannn cenart cneymmn mar c rem, urot nannenr ocosnan cnom onm ornercrnennocrn.
Hcnxorepanenr ne onxen cranknnart nannenra co crpaxom, nannenr cam onxen ncrart
nnnom k nnny co cnonm crpaxom.
e) Hav:euue nocpeocmeo+ nooparauu. Hayunrt nonomy noneennm nnn nsmennrt ero
moxno, ecnn nanmart sa cnyxamnm moentm noneennem pyrnx nnn c nomomtm ncnonnennx
nsxro na cex ponn n moentno cnryannn. Ycnex rakoro nayuennx c ncnontsonannem moenn
sanncnr or rpex ocroxrentcrn:
1. uem nnxe moentnax cnryannx n nnnnn, cnyxamn moentm, nannenry (n nnane
+monnonantntx konrakron, nospacra, nona, connantnoro nonoxennx n r..), rem cnntnee +]]ekr.
2. uem npnnnekarentnee nnnnn, cnyxamn moentm, nnn uem npnxrnee moentnax
cnryannx, rem onee cnntntm yer nopaxanne.
3. Hannenr yer ocymecrnnxrt xenarentnoe noneenne n peantno ecrnnrentnocrn, ecnn
on cam n xoe ncnonnennx nsxro ponn nnn nnnnn, cnyxamn moentm, n pesyntrare rakoro
noneennx ynnnr nonoxnrentnte nocnecrnnx n yer onnartcx ycnexa, nonyuart oopenne.
Ecnn +rn ycnonnx orcyrcrnymr, nannenr yer nserart xenarentnoro noneennx.
Hcnxorepanenr onxen ocosnanart, uro kora nayuenne nocpecrnom nopaxannx
npnmenxercx nenenanpannenno kak ncnxorepanenrnueckn npnem, ro n n +rom cnyuae noneenne
ero (ncnxorepanenra) no ornomennm k nannenry cnyxnr moentm n nrpaer naxnym pont n
]opmnponannn ornomenn mexy nnmn. Manepa, n kako ncnxorepanenr pasronapnnaer c
nannenrom, ro, kak on ntraercx ennkarno, no n ro xe npemx konkperno n no-enonomy
pasopartcx n nponemarnke, no mexannsmy moenn nepeaercx n nannenry n ckastnaercx na rom,
kak on pemaer cnom nponemy. Ecnn ncnxorepanenr n cnonx ecrnnxx nekonkperen,
neneneycrpemnen n nenocneonarenen, ro n nannenr yer opnenrnponart cex na noont
crnnt. Ecnn ncnxorepanenr emoncrpnpyer cnon onacennx n cnxsn c rpynocrtm kako-ro
nponemt n npoxnnxer poocrt, ro +ro yer ycnnnnart n uyncrna crpaxa, n ecnomomnocrn y
nannenra. Ho cront xe mano nontst yer, ecnn ncnxorepanenr samer namerpantno
npornnononoxnym nosnnnm on nce, xkot, snaer, nce ymeer. B rakom cnyuae on yer
"neocrnxnmtm" nx nannenra n nocnenemy rpyno yer nenrn]nnnponart cex c nnm. Her
nnuero nosopnoro n rom, uro ncnxorepanenr rakxe nnora uyncrnyer cex ecnomomntm, ne
snammnm, kak nocrynart antme. Hmenno npn raknx ocroxrentcrnax ncnxorepanenr, ntcrynax n
ponn moenn, moxer nokasart nannenry, kak npannntno opamartcx c rakoro poa
nepexnnannxmn. Herarnnnt +]]ekr tnaer, ckopee, n rex cnyuaxx, kora ncnxorepanenr ne
ronopnr npxmo o cnoe pacrepxnnocrn, a npoxnnxer ee kocnenno nnn neer cex nepemnrentno.
Pasymnee konkperno ckasart o rom, uro ntsnano namy pacrepxnnocrt, nockontky +ro moxer uemy-
ro nayunrt nannenra: "B annt momenr x roxe ne nnxy nnkakoro pemennx. Ham cneyer eme pas
nnnmarentno paccmorpert nponemy n conmecrno nonckart pemenne. Hnn xe cnauana sanxrtcx
nponemamn nonerue, a nosxe nepnyrtcx k anno nponeme".
Hpnunna roro, uro mnorne nannenrt ne cknonnt ronopnrt na mekornnnte nnn sanpernte
remt (cekc, mtcnn o camoyncrne, crpax cmeprn n r..), nexnr ne rontko n camom nannenre, no
uacro oxcnxercx noneennem ncnxorepanenra, emoncrpnpymmero cnoe nexenanne sarparnnart
noonym remarnky. Ynnnrentno, kak nerko ontmnncrno nannenron moryr ronopnrt na +rn
remt, kora orkptrax nosnnnx ncnxorepanenra nosnonxer nm enart +ro.
Hpn nenenanpannennom ncnontsonannn nayuennx nocpecrnom meroa moenn pasnnuamr
cneymmne ne ]ast:
1. B ]ase ycnoennx nannenr nanmaer sa noneennem pyroro nnnnna (unen rpynnt,
ncnxorepanenr), cnyxamnm moentm, nnn cam ocymecrnnxer noneenne, cnyxamee moentm, n
nckyccrnenno cnryannn. B coornercrnnn c npnnnnnamn "kornnrnnnoro rpennnra" nannenr
nanmaer nnn nepexnnaer konkpernte ecrnnx, conponoxammne nx +monnn (nanpnmep,
uyncrno crpaxa) n konkpernte nocnecrnnx noneennx (oopenne nnn kpnrnky). Takne
ynpaxnennx onxnt nonropxrtcx mnorokparno, o rex nop, noxa ne y(y1 npeoonent
ncntrtnanmnecx nepnonauantno sarpynennx, a ecrnnx ntnonnxrtcx c onpeenenno
nerkocrtm n nenpnnyxennocrtm n, rnannoe, ncntrtnartcx xenarentnte uyncrna.
2. B ]ase peannsannn nannenr ntraercx, no mepe nosmoxnocrn, nocrenenno no nce onee
ycnoxnxmmnxcx cnryannxx ecrnonart n peantno ecrnnrentnocrn rak, kak on nayunncx.
3ect rakxe naxno ocrarounoe konnuecrno nonropenn n noepxka n nne oopennx n
npnsnannx.
B konkperno cnryannn nnnnnyantno ncnxorepannn ponente ynpaxnennx moryr
ncnontsonartcx nx nororonkn k onpeenenntm cnryannxm, nosnnkammnm n xoe connantnoro
nsanmoecrnnx. Mnorne nannenrt, crapaxct nsexart onpeenenntx connantntx cnryann,
ncntrtnamr n nnx crpax n ne nayuamrcx aeknarnomy noneennm n nnx. B ycnonnxx
ncnxorepannn, re nannenr uyncrnyer cex samnmenntm, on moxer cnauana onncart noonte
rpynocrn n ocoenno peaknnn crpaxa, ntstnaemte nekoroptmn nmtmn ns ero okpyxennx.
3arem nannenr n ncnxorepanenr pastrptnamr +rn cnryannn, npnuem nannenr ncnonnxer cnom
cocrnennym pont, a ncnxorepanenr pont coornercrnymmero naprnepa. 3ror mero ocoenno
noxonr nx pasyunnannx aeknarnoro noneennx n cnryannxx omennx n nx ymentmennx
crpaxa, nosnnkammero n cnryannxx nsanmoecrnnx nannenra c pyrnmn nmtmn, r.e. nx
ecencnnnnsannn. Ecnn nannenr ncntrtnaer ontmne sarpynennx, cnauana emy
emoncrpnpyercx moent noneennx, a sarem nannenry npenaraercx nopaxart rakomy
noneennm. 3ro cnococrnyer npeoonennm nannenramn sarpynenn, ncntrtnaemtx nmn npn
ncnonnennn cnonx pone.
Bapnanrom rakoro npnema xnnxercx omen ponxmn, kora ncnxorepanenr ncnonnxer pont
nannenra, a nannenr pont coornercrnymmero naprnepa no nsanmoecrnnm. 3ror npnem
nosnonxer nannenry ouent uerko ynnert cnoe cocrnennoe noneenne n ocoenno narnxno
nokastnaer emy, kakoe ecrnne ero noneenne okastnaer na okpyxammnx ero nme. Ouent
+]]ekrnnntm moxer okasartcx omen ponxmn (ncnxorepanenr n ponn nannenra, nannenr n
ponn ncnxorepanenra) n npn rpynocrxx no nsanmoecrnnn mexy nannenrom n
ncnxorepanenrom.
8.4. Me1o(m ax1nnnsannn nepeannannn n nmpaaennn +uonnn
8.4.1. Ocuoeuo npuuuun
3monnn uame ncero nepnax n camax nenocpecrnennax peaknnx uenoneka npn ero
konrakrax c pyrnmn nmtmn. C nomomtm uyncrn mt onennnaem rakxe n cnon nnrpancnxnueckne
nponecct (mtcnn n noopaxenne).
Honxrno no+romy, uro snaunrentnax uacrt napymenn kak aanrannonntx nosmoxnocre
uenoneka, rak n ero nnunocrn, c koroptmn mt, ncnxorepanenrt, nocroxnno cranknnaemcx,
npoxnnxercx nmenno n nne +monnonantntx napymenn. Bcera rak nnn nnaue sarponyro
okastnaercx +monnonantnax c]epa n npn ncex nponemax co sopontem. Heckontko ynpomax,
moxno ckasart, uro nonoxnrentnte +monnn nosnnkamr, kora n xoe mexnnunocrntx konrakron
yonnernopxmrcx rakne ocnonnte norpenocrn uenoneka, kak norpenocrt n esonacnocrn,
anronomnn, camontpaxennn n r.. Orpnnarentnte uyncrna, nanpornn, pesyntrar orkasa n
yonnernopennn ykasanntx norpenocre. Ecnn noonte orpnnarentnte +monnn nonropxmrcx
na nporxxennn nnrentnoro npemenn, uenonek tnaer ntnyxen samnmartcx or nx nocnpnxrnx.
Coornercrnymmne uyncrna, a rakxe conponoxammne nx mtcnn uacrnuno nnn nonnocrtm
okastnamrcx neocrynnt ocosnannm. Onako rakax "samnra" or orpnnarentntx +monn
npnocranannnnaer nnn samenxer antnemee ncnxnueckoe pasnnrne. Ho+romy ncnxnueckne
napymennx ncera tnamr n napymennxmn pasnnrnx.
Eme kora ncnxorepannx enana nepnte marn, nencx nonck meroon, nanpannenntx na
pacnyrtnanne "+monnonantntx ysnon" nnn cnococrnymmnx "akrnnnsannn +monn". 3ro
ocoenno oruernnno npoxnnnoct na nauantntx cranxx pasnnrnx knaccnueckoro ncnxoanannsa. Ho
n no ncex pyrnx mkonax ncnxorepannn +monnonantntm nponeccam npnaercx ontmoe snauenne,
npnuem ncera nouepknnaercx nx snauenne n nponeccax npopaorkn* n samnrt.
B nocnenne ecxrnnernx npecrannrenn pasnnuntx nontx mkon ncnxorepannn nce onee n
onee conepmencrnonann merot n rexnnkn, cnococrnymmne +monnonantntm nepexnnannxm n
ntpaxennm +monn. Ocoenno ontmoe snauenne n +rom ornomennn nmenn paort Bnntrentma
Paxa n ero nocneonarene, npexe ncero Anekcanpa Hoy+na. 3rn konnennnn ncnxorepannn,
cranxmne n nenrp nnnmannx mtmeunoe paccnanenne n noknponky +neprnn, nopono
paccmarpnnamrcx n pas. 8.5.
Hs pyrnx ncnxorepanenrnuecknx mkon cneyer ormernrt npexe ncero remrantr-repannm
upnna Hepnsa, n pamkax koropo tnn paspaorant merot n rexnnka npopaorkn
+monnonantntx napymenn n ycrpanennx noknponok. antnemee pasnnrne onn nonyunnn
nosxe, kora remrantr-repanenrt oromnn or aconmrnsnponanno Hepnsom nenrpnponannocrn na
+monnxx. Xorx mt n nonnmaem,
----------------------------
"Hpopaorka npnnxrt n ncnxoanannse repmnn, osnauammn paory no npeoonennm
conpornnnennx nannenra nsmenennm. Hpu+. nepeeoo:ura.
----------------------------
uro remrantr-repannx +ro neuro ontmee, uem naop orentntx, ne cnxsanntx pyr c
pyrom rexnnk, nam npecrannxercx nenecoopasntm "ncrponrt" n konnennnm HO-repannn re ns
npnemon rem-rantr-repannn, koropte okasannct nanonee +]]ekrnnntmn na npakrnke. Mt
nnpane +ro cenart, nockontky HO-repannx npecrannxer coo nnrerpnponannym konnennnm, n
koropo kak n n "conpemenno" remrantr-repannn uenonek paccmarpnnaercx n
coornercrnenno nonepraercx neuennm kak neuro nenocrnoe, kak cyekr, onaammn renom,
ymo n yxom.
Ionopx pyrnmn cnonamn, nent HO-repannn cocronr n snaunrentno mepe n npeocrannennn
nosmoxnocrn ncntrart cnon uyncrna ontnomy nnn paorammemy na cnonm pocrom uenoneky.
3arem +ror uenonek moxer ncnontsonart nx (uyncrna) nx nnrerpannn ontra cnoe xnsnn.
Cornacno Hernonty, "+monnonantnoe nayuenne", yyun nknmuenntm n
ncnxorepanenrnueckn nponecc, ncera npoxonr uertpe ]ast:
1) nauantnym (narnos n anamnes, neoxonmte nx nocranonkn nenn);
2) ecrnnx (c nocranonko nenn, ntstnamme ncnxnueckn karapcnc);
3) nnrerpannn (c nocranonko "anannrnuecko-kommynnkarnnno" nenn);
4) nono opnenrannn (c nocranonko nenn, nsmenxmme noneenne). Ocooe snauenne n
pamkax +roro nponecca npnoperaer nocranonka nenn, ntstnamme karapcnc.
"Karapcnc kak ntcnooxenne noannxnmnxcx a]]ekron, ycrpanenne noknponok,
oennenne pasomenntx +monn c nnunocrtm, kak ycrpanenne nonxpnocre xnnxercx
npenoctnko nmo nnrerpannn. Ho+romy nponecct karapcnca +ro neuro ontmee, uem ncero
nnmt paspxka. Onn monnnsymr crpykrypy, pasmxruamr "nannnpt" xapakrepa, ncrpxxnnamr
nsmennnmne cnon oueprannx remrantrt, npeptnamr ycroxnmnecx cxemt noneennx n rem camtm
cosamr nosmoxnocrt cosannx nontx remrantron n xoe repanenrnuecko npopaorkn"
(Hernont. Hcnxorepannx n nnamnka rena, 1974).
Hs npnneenno nnrart nnno, uro karapcnueckne merot (merot, ntstnammne karapcnc)
ne xnnxmrcx camonentm, nx cmtcn ne n rom, urot ntsnart nsptnoopasnym paspxky a]]ekron
(kak uacro nenepno nnrepnpernpymr remrantr-repannm), a, ckopee, n rom, urot pasnoknponart
sacronopnnmnecx ncnxorepanenrnueckne nponecct n oycnonnnnammne pasnnrne crpykrypt.
B pesyntrare yrnynennoro +monnonantnoro nepexnnannx moxer trt sanepmena eme
nesakonuennax cnryannx, sakptr eme "orkptrt remrantr", a kako-nno ontr, panee yxe
ocnoennt n kornnrnnnom nnane, npnoperer uerkne ueprt.
eno, raknm opasom, saknmuaercx ne rontko n rom, urot sanepmnrt crapoe. He menee
naxno nauart nonoe. 3ror nponecc ocymecrnnxercx c nomomtm nepexnnannx "ocnooxenntx" n
xoe ncnxorepannn uyncrn.
8.4.2. Horasauua
B pamkax HO-repannn cymecrnymr nectma mnoroopasnte nokasannx k ncnontsonannm
meroon, akrnnnsnpymmnx +monnn. Ha kaxo ]ase ncnxorepannn rakne merot nomoramr
npoxnnrtcx ncnxnuecknm nponeccam, yrnynxmr nx n n konne konnon npnnoxr k nnrerpannn.
Mt nacroxrentno pekomenyem ocymecrnnxrt cnococrnymmne npoxnnennm +monn
ncnxorepanenrnueckne nnrepnennnn ne rontko no npemx repanenrnuecko ]ast kak rakono, no n
na nporxxennn narnocrnuecko ]ast ncnxorepannn. Onn nomoramr nannenry ntrn sa pamkn
uncro kornnrnnnoro nonnmannx paccmarpnnaemo nponemt, nonxrt ee no nce conokynnocrn.
Hepeko ]opmynnponka nponemt cranonnrcx nonxrno nnmt nocne roro, kak ona
"sanonnxercx" +monnonantno okpamenntmn cocroxnnxmn. Fontmoe snauenne
ncnxorepanenrnueckne ecrnnx, onncanne koroptx npnnonrcx nnxe, nmemr rakxe n ]ase
sanepmennx ncnxorepannn, koropo n name konnennnn ornonrcx ouent naxnoe mecro (cm. pas.
5.6).
Ycnemnoe paccrananne c ncnxorepanenrom, kak n yonnernopnrentnoe sanepmenne
ncnxorepanenrnuecko paort, uacro tnamr nosmoxnt nnmt n pesyntrare npnmenennx meroon,
cnococrnymmnx karapcncy.
Kora neoxonmo tnaer sanepmnrt "remrantr" HO-repannn, ro rakne uyncrna, kak rnen,
pasouaponanne, rocka onxnt narn ntxo.
Hcnontsyx npnneennym n pas. 7.2 rnnonornm, moxno ckasart, uro merot,
akrnnnsnpymmne +monnn, ocoenno nokasant "nmxm c nnsko camoonenko", "nmxm,
ncntrtnammnm nexnarky +neprnn n saropmoxennocrt", "nmxm c ]nsnuecknmn cnmnromamn",
"nmxm, upesmepno konrponnpymmnm cex", "nmxm, neaeknarno ntpaxammnm cnon uyncrna".
Ocropoxnocrt npn nasnauennn nnrepnennn ncnxorepanenra, cnococrnymmnx karapcncy,
neoxonma n paore c "nmtmn, ncntrtnammnmn crpax n nanpxxenne", a rakxe c "nmtmn,
neocrarouno konrponnpymmnmn cnon nmnyntct". Oocnonanne ntmeckasannoro moxno narn n
rom xe pas. 7.2.
Hpnnnmax pemenne o ncnontsonannn roro nnn nnoro meroa akrnnnsannn nepexnnann nnn
+monn, cneyer pykonocrnonartcx cneymmnm omnm npannnom:
"Mxrkne" merot moryr, n npnnnnne, ncnontsonartcx n paore c kaxtm nannenrom nourn n
nmo cnryannn. Onn ornocxrcx k ocnonnomy ncnxorepanenrnueckomy penepryapy HO-
repanenron.
Btmenpnneennoe npannno ne ornocnrcx, onako, k ocrptm kpnsncntm cnryannxm, kora
nannenr tnaer nepenonnen uyncrnamn (nanpnmep, crpaxom), a ero cnoconocrt konrponnponart
peantnocrt tnaer orpannuena. B raknx cnryannxx opamenne k uyncrnam nnn nx ycnnenne tno
t ceptesno omnko ncnxorepanenra. Moxno npenoxnrt cneymmee ocnonononarammee
npannno:
uem ontmym pont npn npopaorke kon]nnkra nrpaer nnrennekryantnoe nnn pannonantnoe
nauano, rem onee nokasant merot, cnococrnymmne akrnnnsannn +monn.
Bosmoxnocrt npnmenennx paccmarpnnaemtx meroon sanncnr n or npo]eccnonantnoro
ontra ncnxorepanenra. Ckasannoe ocoenno naxno yunrtnart npn ncnontsonannn raknx
"arpeccnnntx" meroon, kak mero maccnponanno nepantno kon]ponrannn, npenasnauenno
nx npoxnnennx arpeccnnntx ycrpemnenn.
3ect, kak n npn npnmenennn nmo ncnxorepanenrnuecko rexnnkn, npo]eccnonantnax
komnerennnx ncnxorepanenra npoxnnxercx n snannn nm rpannn cnonx nosmoxnocre (kak na
annt momenr, rak n noome) n n coornercrnymmnx +rnm nosmoxnocrxm ecrnnxx. Onako
moxno naexrtcx na ro, uro n ontmnncrne cnyuaen cnntnoe npoxnnenne nannenrom uyncrn camo
no cee neer k ero ycnokoennm. Pasnnrnm uenoneka ontme npenr, ckopee, neocrarounoe, uem
upesmepnoe ntpaxenne +monn. Hcnxorepanenr, nocnpnnnmammn n ntepxnnammn n cnoe
paore c nannenrom cnntnte npoxnnennx rnena, neuann, a rakxe rakne cnntnte +monnn, kak
cuacrte nnn paocrt, cnyxnr nx nannenra moentm. Onnnernopxx pyrnx snaunmtx nx nannenra
nnn, ncnxorepanenr nokast1naer nannenry, uro ror cnocoen "ntxnrt" n +rnx ycnonnxx n uro nx
ornomennx ne oxsarentno onxnt nocrpaart n pesyntrare npoxnnennx +monn, ckopee
naoopor, or +roro onn cranonxrcx kpenue.
Hcuxomepaneemu:ecrue omuoueuu naxnt ]akrop nosecrnnx na nannenra n nmo
ncnxorepannn. Camax xnrpoymnax rexnnka okastnaercx conepmenno nnn uacrnuno
ne+]]ekrnnno, ecnn ona ne crponrcx na ]ynamenre nosnrnnntx ncnxorepanenrnuecknx
ornomenn.
11 Hpnmenenne cnoxntx rexnnk npenonaraer ontmoe onepne | , co cropont nannenra n
ero orkptrocrt.
Oneruax npoxnnenne +monn n cnococrnyx operennm nonoro +monnonantnoro ontra, mt
uacro cosaem y nannenra nepy n cnny ncnxorepanenrnuecknx ornomenn. C pyro cropont,
ontr nokastnaer, uro rnyokne ornomennx, cnoxnnmnecx n pesyntrare npnmenennx raknx
meroon, y nekoroptx nannenron moryr ntsnart sanncnmocrt or ncnxorepanenra, uro
nexenarentno. Ho+romy n HO-repannn ocooe nnnmanne yenxercx ]akropam, sarpynxmmnm
paccrananne nannenra c ncnxorepanenrom.
3ar.m:ume.iuie sa+e:auue, racamuuec norasauu. Hcnxorepanenr, npakrnkymmn HO-
repannm, onxen sapanee pacckasart nannenry, nackontko onycrnmt n xenarentnt rakne
npoxnnennx +monn, kak, nanpnmep, kpnkn (napymaercx noko cocee n r..).
Cneyer rakxe nmert n nny, uro ecnn +monnn onroe npemx noknponannct, ro, ntpaxax nx,
uenonek uacro repxer konrpont na coo. Bosmoxnt rakxe nenponsnontnte nnxennx rena, uro
cosaer onacnocrt rpanm.
8.4.3. Hparmu:ecroe npu+eueuue
Onnctnaemte nnxe (n nne npnmepon) ncnxorepanenrnueckne nnrepnennnn npecrannxmr
coo ornert ncnxorepanenra na nepexnnannx n nmnyntct nannenra n xoe ceccnn. Ho+romy onn
ne moryr sapanee nnannponartcx n npononrtcx n kauecrne "ynpaxnenn". Hx ncnontsonanne
nenecoopasno c yuerom ocroxrentcrn cknatnammecx ncnxorepanenrnuecko cnryannn, na
ocnonannn nnnmarentnoro nanmennx sa nannenrom "sect n ceuac".
Hpenoctnko npnmenennx meroon, cnococrnymmnx ntpaxennm +monn, xnnxercx
orkptrax nosnnnx ncnxorepanenra n ornomennn +monnonantntx npoxnnenn ero nannenra. Mt
xorenn t nopekomenonart yymnm HO-repanenram ne orpannunnartcx n omennn co cnonmn
nannenramn "npo]eccnonantntm" ronom. Hnora nonesno tnaer nenycmtcnenno nokasart
nannenry, uro nt pearnpyere kak otunt uenonek: "Kak, uepr noepn, Bt moxere npocnrt rakoe
y cnoero nauantnnka n rak ynnxartcx!" Paouax armoc]epa n xoe ncnxorepannn ne ncera
onxna trt ceptesno. Rmop n cmex moryr (uame nmenno n nanpxxenntx cnryannxx) ornnuno
cnnmart nanpxxenne c nannenra (a rakxe c ncnxorepanenra).
a) Hpue+i +eroeo eosoecmeu.
Mxrkne merot nosecrnnx nxoxr n ocnonno apcenan HO-repanenra.
"Mxrkne merot nosecrnnx" neuro ontmee, uem nycro npnntunt nonpoc: "Kak Bt
cex uyncrnyere?" Onn, ckopee, npecrannxmr coo "cont n cyne" ncnxorepanenrnuecko ecet.
Bet nmenno +monnn, conponoxammne cnonecnoe ntckastnanne, enamr ero sakonuenntm n
+]]ekrnnntm.
Bepaunsannn +uonnonautnmx nepeannannn. 3ry rexnnky Kapn Poxepc cenan rnanno
n cnoe "opnenrnponanno na knnenra ncnxorepannn". 3ect ncnxorepanenr eper ns
ntckastnannx knnenra ero +monnonantnoe coepxanne n nocnponsnonr ero cocrnenntmn
cnonamn rak, kak on ero nonxn. 3ry ]opmy nosecrnnx ne cneyer nyrart c orpaxennem no
npnnnnny +xo. Touno rak xe n ne ner mecra crepeornnam nnn nnmenno pe]nekcnn pyrnne.
Bepannsannx +monnonantnoro coepxannx ntckastnannx npecrannxer coo, ckopee, rexnnky
neennx pasronopa, c nomomtm koropo ncnxorepanenr nocroxnno opamaer nnnmanne knnenra na
ero, knnenra, uyncrna. Takax rexnnka ocoenno nokasana npn eno uyncrnamn pannonannsannn
nnn neonpeenennocrn uyncrn nannenra, rak kak nosnonxer ]okycnponart nnnmanne na nanonee
naxntx +monnxx.
Haueum. "a... nnkora ne tnaer y menx xenannx nontrartcx uro-nnyt cenart. nmem
n nny, kora x ny na paory nnn... ro x, snaunr, uyncrnym, uro x ne cnpannmct. 3ro yxacno,
no...".
Hcuxomepaneem. "Bam kaxercx, uro nt yxe norepnenn neyauy eme o roro, kak Bt eperect
sa eno. H +ro uacro napannsyer Bac".
uacro ocrarouno tnaer concem npocro ]past, urot "nsnneut" uyncrna, nexamne
nernyoko no "nonepxnocrtm" cosnannx:
"uro Bt npn +rom uyncrnyere?"
"Kak Bt cex uyncrnyere, kora...?"
"uro Bt uyncrnyere n +ro cnryannn?"
"H1o Bm omymaere ceuac?"
Hnora nonesnt orkptrte ntpaxennx nosnonennx. B cnny nerarnnnoro ontra mnorne
nannenrt noome ne paspemamr cee ntpaxart uyncrna. Hepeko cymecrnymr onacennx, uro
ncnxorepanenr ne cmoxer ntepxart rakne uyncrna (nanpnmep, ns-sa "nepenoca"). Orkptroe
nosnonenne nnn noompenne n raknx cnyuaxx cnyxnr nx nannenron onpeenenno moentm:
"Bt nmeere npano ncntrtnart neuant!"
"Bama snocrt ecrnnrentno onpanana".
"B +ro cnryannn ontmnncrno nme nanepnxka ncntrtnann t comnennx".
"3rnm Bt ecrnnrentno nnpane ropnrtcx!"
"He cepxnnare xe cnon cnest!"
uacro uyncrna eme o roro, kak nm yaercx art kornnrnnnym nnrepnperannm, npoxnnxmrcx
n nne renecntx peaknn. B raknx cnyuaxx nonesno tnaer o1xpm1o cnpocn1t o rom, uro
nponcxonr c nannenrom n npenoxnrt emy xornn1nnnym nn1epnpe1annm.
"Ceuac x nnxy, uro Bame nnno nanpxrnoct. 3ro, no-nnnmomy, coornercrnyer Bamemy
renepemnemy +monnonantnomy cocroxnnm?"
" nnxy, uro Bt ceuac cxnmaere pyky n kynak. uro Bt uyncrnyere n +ror momenr, moxer
trt, rnen?"
"Inxx ceuac na Bac, x mory nonxrt, kakym cnntnym neuant Bt ncntrtnaere".
"Kannn nora na Bamem nnne moryr trt ntsnant uyncrnom crpaxa. uro Bt uyncrnyere n
annt momenr?"
" nnxy, uro Bamn norn nenpecranno naxoxrcx n nnxennn. Hocraparect nouyncrnonart,
uro onn xorxr ckasart Bam".
"Bt pacckastnaere mne, uro snnrect na cnoero para, n npn +rom Bt yntaerect".
Hoontm xe opasom ncnxorepanenr yrounxer nnn ycnnnnaer saropmoxennte nnn nexcnte
uyncrna ("1exyman n(en1nqnxannn"):
"Ha Bamem mecre x t ncntrtnan cnntnym neuant".
"Fyt x na Bamem mecre, menx rako orner cnntno t pasosnnn".
"Menx ouent cmymaer ro, uro x ceuac cntmy".
nx ycnnennx nocnpnxrnx nannenramn npoxnnenn cnonx uyncrn, xopomo noxoxr rakxe
ynpaxnennx na paccnanenne n nocnpnxrne cnoero rena. O rom, kakne ns nnx n npn kaknx
ocroxrentcrnax moryr npnmenxrtcx n HO-repannn, nopono ronopnrcx n pas. 8.5.
) Hpue+i rouqpoumauu. Hapxy c paccmorpenntmn ntme meroamn, nastnaemtmn
"mxrknmn", n remrantr-repannn paspaorant nekoropte ouent +]]ekrnnnte npnemt, koropte
moryr onontno tcrpo ycnnnrt +monnn n coornercrnenno ntsnart nx npoxnnennx. Camo coo
pasymeercx, uro npnmenxrt cneyer nnmt rakne merot, koropte Bt ocrarouno ocnonnn n
onpoonann na cee.
Merot kon]ponrannn noyxamr nannenra onee uerko n "+kcnpeccnnno" ntpaxart cnon
uyncrna. Hpnmenxrt nx cneyer n rex cnyuaxx, kora (1) ncnxorepanenrnueckn nponecc
sacronopnncx; (2) nannenr ynopno yxonr n samnry, uro npoxnnxercx npexe ncero n
pannonannsannn n n upesmepno "nnrennekryantnom" crnne omennx; (3) cymecrnyer onacnocrt
roro, uro comarnueckne cnmnromt nnn rak nastnaemte "]ynknnonantnte napymennx" nanocxr
oprannsmy nannenra ceptesnt ymep.
Hpnem, nastnaemt "npeyneunuenneu", saknmuaercx n rom, uro nannenry npenaraercx
nocrenenno, no nocneonarentno ycnnnnart ntpaxenne cnonx +monn o rex nop, noka
noknponannte uyncrna ne nonyuar nonnoro ntpaxennx. Takoe "npeynennuenne" onxno, onako,
npnmenxrtcx ocropoxno, nockontky n pesyntrare nponcxoxmero n ncnxorepanenrnuecko
cnryannn cnnxennx yponnx camokonrponx nannenra nosmoxno nosnnknonenne crpaxa.
Hpnuep (no Pamy): Hannenr poko opamaercx k ncnxorepanenry: ne nosnonm emy ontme
rak opamartcx co mno.
Hcuxomepaneem. Ckaxnre +ro eme pas n nemnoro rpomue.
Haueum. B yymem x ne nosnonm emy rak opamartcx co mno.
Hcuxomepaneem. Eme rpomue!
Haueum. yy ecrnonart rak, kak xouy, uepr noepn!
Hcuxomepaneem. uro t Bt ckasann cnoemy orny, ecnn t on tn ceuac sect?
Haueum (yapxer pyko no epy): xouy, urot rt nakonen nonxn, uro +ro moe eno n uro
pemenne x onxen npnnxrt conepmenno camocroxrentno!
pyro npnem nastnaercx "nm(epaxa". 3ect nannenry npenaraercx ne nrnopnponart
kakoe-nnyt, xkot, mnmonernoe cmyrnoe uyncrno, a saepxartcx na nem. Cornacno reopnn
remrantra uyncrno, na koropom ocymecrnnxercx ]okycnponka, cranonnrcx uerko ]nrypo
(ocrynno nocnpnxrnm) n rakax ]nrypa nmecre c acconnnpymmnmcx c ne ]onom (nm moxer
trt, nanpnmep, kakax-nnyt rpanmarnsnpymmax cnena ns ncropnn xnsnn) enaercx ocrynno
nepexnnannm. Ha xstke remrantr-repannn +ro nastnaercx "sanepmennem remrantra". Iemrantr
moxno cunrart "sanepmenntm" nnn nponemy "npopaoranno" (oa ntpaxennx osnauamr ono n
ro xe), kora naxoxmncx na nepenem nnane cnmnrom okastnaercx cnxsan c coornercrnymmnm
]onom ncropnn xnsnn. (3ro ne oxsarentno onxen trt +nnso, ornocxmncx k pannemy
ercrny.) Hnn, ronopx pyrnmn cnonamn: "Hepnonauantno kasanmncx crpanntm n nenonxrntm
cnmnrom neoxnanno operaer "cmtcn". Kak nsnecrno, ]nrypa n ]on moryr "menxrtcx mecramn".
Kora nensnecrnt npexe ]on kakax-ro naxnax cnryannx ns ncropnn xnsnn nannenra
ntxonr na nepnt nnan, ro on +ror ]on moxer trt noneprnyr ncnxorepanenrnuecko
npopaorke. Haxonnmaxcx o cnx nop na nepenem nnane ]nrypa "cnmnrom" renept
okastnaercx na sanem nnane n n xoe nponecca ncnxorepannn nce ontme n ontme repxer cnon
oueprannx n snauenne. Hannenr xe n pesyntrare rako paort enaer eme onn mar n ocosnannn
cnoe cnryannn.
Hpnuep (cornacno Pamy n mon]nkannn anropon):
Haueum. Hano, noronopnm o uem-nnyt pyrom... Hcuxomepaneem. Y menx cosaercx
nneuarnenne, uro Bt ceuac xorenn t oorn neuro naxnoe. rontko uro nnen na Bamem nnne
ntpaxenne neuann. Moxer trt, Bt eme pas nontraerect art nonm +romy uyncrny...
Haueum (yxe co cnesamn na rnasax nnont menxer remy). Hcuxomepaneem (nacrounno):
Hocraparect xe oparnrtcx k cnoe neuann. Hocraparect kakoe-ro npemx ncntrtnart +ro
uyncrno. Haueum (nso ncex cnn crapaercx cepxart nnau). Hcuxomepaneem. uro nponcxonr
ceuac n Bamn?
Kako-nno "remrantr" (nanpnmep, nocnomnnanne o kakom-ro +nnsoe xnsnn) okastnaercx
"sanepmenntm" rora, kora cranonnrcx nosmoxntm nnont nepexnrt ero c npexne
nnrencnnnocrtm n cnno uyncrn. Hesanepmennoe yer akrnnnsnponart ncnxnueckym +neprnm o
rex nop, noka ne nponsoer "sanepmenne remrantra". (B ncnxoanannse ronopxr o nanxsunntx
nonropennxx n o "sanepmennn ena"). nx +roro uacro okastnaercx neocrarouno ono-
enncrnenno npopaorkn. K nponemam nourn ncera npnxonrcx opamartcx mnorokparno,
ncnontsyx pasnnunte cpecrna o rex nop, noka nx no ncem mnoroopasnn moxno yer cunrart
sakptrtmn nnn pemenntmn.
Hepeannanne npomuoro n y(ymero n nac1onmeu. B remrantr-repannn paora neercx n
nepnym ouepet c renepemne cnryanne nannenra. To xe camoe moxno ckasart o nponemno-
opnenrnponanno kparkocpouno ncnxorepannn. Hpecrannennx o yymem nnn npomnt ontr
nrpamr ncnxorepanenrnueckym pont nnmt nocrontky, nockontky nmemr snauenne nx
nepexnnann, nponcxoxmnx nmenno n nacroxmee npemx. 3ro npnnxroe n ncnxorepannn
nonoxenne uacro cranonnrcx npnunno neopasymenn. Peut sect ner ne o orpnnannn nnn
npeymentmennn ponn npomnoro n yymero n xnsnn uenoneka. Hanpornn: name nacroxmee trne
ncera tnaer orpannueno npomntm n yymnm. Ho c ncnxorepanenrnuecko roukn spennx ntxo
sa pamkn nacroxmero moxer cunrartcx onpananntm nnmt rora, kora npomnoe nnn yymee
moryr +monnonantno nepexnnartcx ceuac. H mt cunraem, uro ecnn pasronopt o rex nnn nntx
cotrnxx ercrna ne ntstnamr +monnonantno peaknnn, ro nennocrt raknx pasronopon nenennka.
Texnnxa nepenoca npomuoro nun y(ymero n nac1onmee saknmuaercx n rom, uro nannenr
nacrontko norpyxaercx n npenaraemym emy cnryannm, uro nepexnnaer ee rak, kak ecnn t ona
nmena mecro n nacroxmee npemx. Hcnxorepanenr npenaraer nannenry ronopnrt o rom, uro ror
ncnomnnaer, n nacroxmem npemenn. Moryr npnmenxrtcx rakxe merot poneno nrpt. Hannenry
npenaraercx npnnxrt yuacrne n nanore. Hoontm xe opasom mt nocrynaem co cnamn, o
koroptx nannenrt nocroxnno coomamr n npomemem npemenn. Hcnontsonanne nacroxmero
npemenn enaer coomenne onee +monnonantntm. Hpnuep.
Haueum. ouent xopomo nomnm, uro ncera, kora x npnnonn ere k cee omo, mox
mart cepnnact. Tora x ncntrtnan nenpnxrnte uyncrna, moxer trt, axe crtnncx...
Hcuxomepaneem. Onnmnre onn ns raknx +nnsoon n eranxx. uro c Bamn rora
nponcxonno? H ronopnre o +rom n nacroxmem npemenn.
Hcuxomepaneem. Hpecrantre, uro Bama mart cnnr ceuac na +rom cryne nanpornn Bac, kak
rora. Oparnrect k ne! Ckaxnre e, uro ceuac osnauaer nx Bac ee nepyxenmnoe ornomenne
k Bamnm pystxm.
C nomomtm n(en1nqnxannn moxno tcrpo n +]]ekrnnno ycnnnrt uyncrna. Mt npocnm
nannenra oroxecrnnrt cex c kaknm-nno uyncrnom nnn c onnm ns ero acnekron n sarem onncart
cex n +rom cocroxnnn nenrn]nkannn. Hpn +rom cneyer ncnontsonart nacroxmee npemx n
ronopnrt or nepnoro nnna. 3ra rexnnka recno cnxsana c meroamn noopaxennx. Hepeko
nenrn]nkannx neer k cnntntm nepexnnannxmn rex nnn nntx opason. Teopernueckax ocnona
rakoro poa npnemon cocronr n rom, uro uenonek npoennpye1 uac1t coc1nennoro onm1a n
nocnpnn1nn kak t nonne cex, n pesyntrare nnnr npoennpyemoe yxe ne npnnanexamnm onee
cee. uame ncero rakoe nponcxonr n cnryannxx, raxmnx onacnocrt nx cymecrnonannx, n
npecrannxer coo samnry or nx paspymnrentnoro nx ncnxnkn nocnpnxrnx. C nomomtm
nenrn]nkannn mt kak t nnont nknmuaem n cex +rn cnpoennponannte no nnemnn mnp
acnekrt name xnsnn. 3ect cneyer ormernrt, uro onoro-enncrnennoro nonropennx
nenrn]nkannn, kaknmn t nneuarnxmmnmn nnn +]]ekrnnntmn nn tnn ee pesyntrart,
neocrarouno. K npopaorke ncnxnuecknx nponem npnxonrcx nosnpamartcx cnona n cnona n
pasnnuntx cnryannxx n c ncnontsonannem pasnnuntx meroon n npnemon.
Hpnuep.
Haueum. Hnora x npecrannxm cee ontmo, momnt nynkan, koroporo nce oxrcx.
Hcuxomepaneem. Hpecrantre cex ceuac +rnm nynkanom. " ontmo n momnt nynkan,
koropt..."
Haueum. ...Tanr n cee ontmym cnny. Bce ero oxrcx n nnkro ne ornaxnnaercx
npnnnsnrtcx k nemy.
Hcuxomepaneem. Kakono trt raknm cnntntm n onacntm nynkanom?
Haueum. Xopomo. 3ro aer mne uyncrno esonacnocrn. Co mno ne moxer nponsorn
nnuero nnoxoro.
Hcuxomepaneem. Hpana?
Haueum. Ho, moxer trt, cymecrnyer kakax-ro onacnocrt nx menx camoro?
3monnonantnte nepexnnannx, koropte moryr trt ntsnant c nomomtm onncanntx n
anno rnane meroon n rexnnk, rpeymr npemenn nx ocymecrnnennx ]nsnuecko,
+monnonantno n kornnrnnno nnrerpannn. Hocne ncntranntx +monn neoxonmt ycnokoenne
n kornnrnnnax npopaorka ntxnnenno cnxsn. 3ro nponcxonr n cneymme ]ase ]ase
nnrerpannn. 3ect mt nmecre c nannenrom eme pas nosnpamaemcx k nepexnromy, ycranannnnaem
ero cnxst c pyrnmn, yxe npopaoranntmn acnekramn, n nccneyem ero snauenne n pamkax
paccmarpnnaemo nponemt.
Henosmoxno nepeonennrt naxnocrt +ro saknmunrentno n crpykrypnpymme ]ast.
8.5. Me1o(m peuaxcannn n yuyumennn nocnpnn1nn cnoero 1eua
8.5.1. Ocuoeuo npuuun
Hsyuenne crpecca ntxnnno pasnnunx mexy ncrpeccom n +ycrpeccom. 3ycrpecc npnxrnax
]opma ncnxnueckoro nanpxxennx n, kak npannno, ne ntstnaer nponem. ncrpecc nerarnnnoe
npoxnnenne crpecca nsnecren kaxomy. Hpornnononoxnoe emy cocroxnne nastnaercx
paccnanennem nnn penakcanne. Coxpanxmmeecx nnrentnoe npemx nanpxxenne moxer necrn k
ncnxo]nsnuecknm napymennxm. Hcnxo]nsnueckoe nanpxxenne ntstnaercx crpaxom;
paccnanenne neer k ymentmennm crpaxa. Cocroxnne paccnanennx cyekrnnno
nocnpnnnmaercx ontmnncrnom nme kak npnxrnoe. B ncnxorepannn nsnecrno repanenrnueckoe
nosecrnne paccnanennx. Hecnenn]nueckoe nosecrnne paccnanennx n nocnpnxrnx nannenrom
cnoero rena ne rontko ncnontsyercx n HO-repannn, no n 'opamaercx nnnmanne na cneymmne
naxnte momenrt.
Hpexe ncero n pamkax anannsa nponemt neoxonmo ntxnnrt crpeccopt. Btxnnennm
crpeccopon n HO-repannn npnaercx ontmoe snauenne, xorx ntxnnrt crpeccopt nnora tnaer
rpyno. Hanpnmep, nannenr uyncrnyer, uro nonepraercx cnntnomy crpeccy, no ne moxer ckasart,
nouemy on rak nepnnnuaer. Hnn xe mt moxem xopomo snart crpeccop, no nnuero ne moxem
noenart, rak kak +ror crpeccop naxonrcx nne npeenon ocxraemocrn nannenra. Takoe tnaer,
nanpnmep, n cnny rak nastnaemtx ocroxrentcrn, nsmennrt koropte nannenr cpasy ne moxer.
Moxno pasnnunrt rpn napnanra crpecca:
1) crpecc kak npnunna nponemt,
2) cnecrnne kako-nno nponemt,
3) kak cranmn camocroxrentntm ]enomen, ooconnmncx or nepnonauantntx crpeccopon.
Hpenourenne n HO-repannn oraercx nparmarnueckomy opasy ecrnn, ycnemno
cnococrnymmemy xopome, tcrpo aanrannn. 3aaua n annom cnyuae saknmuaercx n rom,
urot npncnoconrtcx k xnsnn n ycnonnxx crpecca, a ne n rom, urot uro-ro nonxrt nnn
nsmennrt. Tako noxo moxer ntsnart ynpekn n rom, uro mt sannmaemcx ycrpanennem
cnmnromon n npononeyem neonornm npncnoconennx. Onako kpnrnkymmne satnamr, uro
uenonek, aanrnponanmncx k crpeccy, nnaue +ror crpecc onennnaer, n n pesyntrare nosecrnne
na nero crpecca moxer pesko ymentmnrtcx. 3ro, n cnom ouepet, moxer okasart naronpnxrnoe
nnnxnne na pyrne c]ept xnsnn +roro uenoneka. Hs nparmarnuecknx coopaxenn, koroptmn mt
pykonocrnyemcx n HO-repannn, cnauana npopaartnamrcx npocrte nonpoct, n nnmt sarem, ecnn
ecrt neoxonmocrt, onee cnoxnte. uacro ncnxorepannx kak rakonax cranonnrcx nosmoxno
nnmt nocne sanepmennx nnono ee ]ast, nanpannenno na cnxrne y nannenra nanpxxennx. Hpn
+rom mexy nannenrom n ncnxorepanenrom cknatnamrcx ornomennx onepnx. Ha rakom
]ynamenre moxno crponrt ncnxorepanenrnueckym paory, sanxrtcx nocranonko nenn.
Hnrerparnnnt xapakrep mtmnennx n HO-repannn neer k nknmuennm n ncnxorepannm
paort c renom. Onako mt ne npnnonm sect kakne-nno rexnnkn renecno-opnenrnponanno
ncnxorepannn, nockontky n ocnone nocnene nexnr nnax ]opma ornomenn. Mt cosnarentno
orpannunnaemcx sect paccmorpennem rontko nekoroptx rexnnk paccnanennx n ynyumennx
nocnpnxrnx nannenrom cnoero rena, nerko ocrynntx nsyuennm n ornocxmnxcx k uncny "mxrknx"
cpecrn ncnxorepannn.
8.5.2. Horasauua
Hannenr moxer cam ntpasnrt norpenocrt n paccnanennn, npenarax ncnontsonart ror nnn
nno mero, o koropom on cntman nnn unran. uacro rakne xenannx tnamr cnxsant c
nepeanncrnuecknmn npecrannennxmn o marnuecko nennrentno cnne +rnx meroon. K noontm
npecrannennxm uacro oannxercx naexa na ro, uro moxno ncnennrtcx, ocranaxct
esexrentntm.
Mornnt n oxnannx nannenra, kacammnecx rexnnkn penakcannn, cneyer ocynrt c nnm.
Orneprart npocro rak nx nentsx. Crpemnenne nannenra k "paccnanennm" coepxnr rakxe
nn]opmannm o rom, kak on nonnmaer onesnt. Heoxonmo onrtcx coornercrnnx mexy
npecrannennxmn nannenra n ncnxorepanenra no annomy nonpocy. 3arem nannenr n
ncnxorepanenr npnxoxr k cornamennm ornocnrentno roro nnn nnoro meroa paccnanennx.
Hcnxorepanenr, paccmarpnnax nokasannx, moxer ncxonrt ns roro, uro ocnonnoe nnnmanne
npecronr yennrt paccnanennm, a rakxe ynyumennm nocnpnxrnx nannenrom cnoero rena.
Merot paccnanennx moryr npnmenxrtcx raknm opasom, uro ocosnanne nannenrom cnoero rena
npnoperaer naxnoe snauenne. Merot paccnanennx n ynyumennx nocnpnxrnx nannenrom cnoero
rena xopomo noxoxr nx paort c nannenramn, y koroptx napymeno nocnpnxrne rena nnn
koropte ne ocosnamr cnom renecnocrt. 3ect ncnxorepanenr moxer ncnontsonart nennrentnym
cnny nnymennx n ocnone nmoro meroa paccnanennx nexnr nnymenne. Kak camonnymenne,
rak n rereporennoe nnymenne, rpeymr or nannenra cnoconocrn konnenrpnponartcx, a rakxe
cnoconocrn nenpoonxnrentnoe npemx ocranartcx ornocnrentno naccnnntm. Ecnn xe nnnmanne
nannenra upesmepno npnnnekaer ero onesnt n emy npncyme nnoxonpnueckoe ornomenne k cee,
ro paccnanenne, ocnontnammeecx na camonnymennn, npornnonokasano. anee neoxonmo,
urot nannenrt xorx t n mnnnmantno crenenn ymenn orknmuartcx. 3ro osnauaer, uro nannenr
onxen trt cnocontm xorx t koporkoe npemx epxart rnasa sakptrtmn, paccnanenno nexart
nnn cnert, ne ncntrtnax npn +rom crpaxa, memammero nponeennm ynpaxnennx na
paccnanenne.
Hpn ntope rexnnkn cneyer pykonocrnonartcx n nepnym ouepet ncnxonornuecknmn
ocoennocrxmn nannenra. Baxnoe snauenne nmeer cnoconocrt k camocroxrentnomy (ne
oxsarentno c nomomtm ayrorenno rpennponkn) paccnanennm. Kak npannno, nannenrt moryr
pacckasart, cnocont onn nnn nc cnocont paccnanxrtcx. Ecnn npn +rom ntxcnxercx, uro
nontrkn paccnanrtcx ntstnamr crpax, ecnokocrno, a konnenrpannx ne nonyuaercx, ro cneyer
ntpart rako mero, koropt aer nannenry uyncrno "akrnnnocrn", "konrponx". Hauan c rakoro
meroa, nosxe nepexoxr k rexnnkam, nosnonxmmnm onnartcx onee rnyokoro paccnanennx.
Merot paccnanennx nokasant npn cneymmnx cnnpomax.
cocroxnne ]nsnueckoro nnn ncnxnueckoro nanpxxennx, "cy-opoxnocrt" n camom mnpokom
cmtcne +roro cnona;
napymennx cna,
nanxsunnte cocroxnnx,
neocrarounoe camoonaanne,
]ynknnonantnte n ncnxocomarnueckne paccrpocrna,
comarnueckne onesnn, onn;
Hpornnonokasannx.
ncnxost,
onnro]pennx,
cnyuan, npn koroptx crparernx ncnxorepanenra npenonaraer "ckptrym" paory.
8.5.3. Hparmu:ecroe npu+eueuue
B kparkocpouno ncnxorepannn naxoxr npnmenenne rpn meroa paccnanennx.
Memoo reroocoua 3ro +]]ekrnnnax rexnnka, n ocnone koropo nexar onpeenennte
]nsnonornueckne sakonomepnocrn. Cymnocrt meroa n ]opmnponannn cnoconocrn y
sannmammerocx nocnpnnnmart pasnnunx n omymennxx, nocrynammnx or nanpxxenntx n
paccnanenntx uacre rena. Mero xekocona nokasan rem nannenram, koropte ne moryr norn
n naccnnnoe cocroxnne paccnanennx c sakptrtmn rnasamn, n emoncrpnpymr ntcokym crenent
ome nanpxxennocrn. xekocon aer cneymmne pekomenannn no ocymecrnnennm cnoero
meroa na npakrnke.
Paccnanenne npononrcx n nonoxennn cnx nnn nexa c orkptrtmn nnn sakptrtmn rnasamn.
1-n mar. Hannenr nonnmaer npanym pyky n cxnmaer ee n kynak. On nanpxraer pyky rak
cnntno, kak rontko moxer, a sarem npeocrannxer pyke nosmoxnocrt paccnanenno ynacrt, nocne
uero cneyer naysa ortxa npoonxnrentnocrtm or 30 cekyn o 1 mnnyrt. To xe camoe
oenmn pykamn.
2-n mar. Crnax nory n ronenocronnom cycrane, nannenr ntstnaer ee nanpxxenne n
ntepxnnaer neckontko cekyn n +rom nonoxennn o nerkoro yromnennx, a sarem paccnanxer
nory, nocne uero cneyer koporkax naysa ortxa. To xe camoe ntnonnxercx oenmn noramn, a
naysa ortxa ynnnxercx.
3-n mar. Hannenr nanpxraer pykn n norn, kak tno onncano ntme, a sarem nanpxraer rakxe
xnnor n rpynym knerky. On ocraercx n +rom nonoxennn o nerkoro yromnennx, a sarem
paccnanxercx n "oceaer" n kpecne nnn na konpnke no rxxecrtm cnoero rena. 3arem cneyer
onontno npoonxnrentnax naysa, n xoe koropo ncnxorepanenr moxer ocymecrnnxrt nnymenne,
nanpannennoe na ycnnenne uyncrna nokox.
4-n mar. Hocneonarentno nponoxrcx marn 1 n 3 es nayst ortxa mexy nnmn, no c
paccnanennem nocne nanpxxennx coornercrnymmnx uacre rena. 3a +rnm cneyer nanpxxenne
men n nnna, nocne uero aercx ortx npoonxnrentnocrtm or 1 o 10 nnn onee mnnyr. B +ro
npemx ncnxorepanenr moxer nnymart ortx.
Pacc.ao.euue c no+ouim armueuoeo oixauu. Peut ner o rexnnke akrnnnoro, rnyokoro
txannx c ononpemenntm ncnontsonannem camonnymennx nocpecrnom "nnyrpennnx
]opmynnponok", ntstnammnx paccnanenne. 3ror mero nokasan nannenram, ne nepenocxmnm
naccnnnoe paccnanenne, no cnocontm naxonrtcx n nexaue nose n ne ncntrtnart npn +rom
crpaxa. Kpome roro, +ror mero nosnonxer nannenram, ncnontsyx "norok txannx",
"npncnymnnartcx" k cnoemy reny, uyncrnonart ero. 3]]ekr meroa moxer trt ycnnen c
nomomtm ]opmynt camonnymennx "c kaxtm ntoxom x cranonnmct onee cnokontm n
paccnanenntm". Mero npornnonokasan nannenram, npepacnonoxenntm k rnnepnenrnnxnnn.
Texnnxa. Hannenry, naxoxmemycx n nonoxennn nexa, npenaraercx tmart xnnorom.
3ect neoxonm onpeenennt nantk. Hannenr moxer npecrannrt cee, uro ero xnnor
]ynknnonnpyer nanoone kysneuntx mexon: npn noxe on nonnmaercx, npn ntoxe cxnmaercx.
Hannenr npecrannxer, uro norok nosyxa uepes orkptrt por nocrynaer n nnxnmm uacrt
xnnora, a sarem nosnpamaercx oparno. txanne onxno trt akrnnntm n cnntntm. 3nyk,
opasymmncx npn ntoxe, onxen trt ocrarouno rpomknm. Moxno npenoxnrt nannenry
conponoxart ntox rpomknm snykom "A". Kpome roro, cronr noconeronart nannenry nnymart
cee, uro c kaxtm ntoxom on cranonnrcx nce onee n onee paccnanenntm.
Hpoonxnrentnocrt: 515 mnn.
Avmoeeuua mpeuupoera. Hcnxorepanenry cneyer ocnonarentno ocnonrt ayrorennym
rpennponky, +nemenrt koropo moryr ncnontsonartcx n pamkax kparkocpouno ncnxorepannn. Her
neoxonmocrn npnmenxrt ncm cepnm ayrorenntx ynpaxnenn n paore c kaxtm nannenrom,
ocrarouno ncnontsonart re nnn nnte +nemenrt. Mero nokasan rem nannenram, koropte,
onnaxct n pesyntrare paccnanennx, moryr ocranartcx es kakoro-nno nnxennx n nonoxennxx
cnx nnn nexa, ne ncntrtnax npn +rom crpaxa. Hocne pasyunnannx ynpaxnenn, ammnx
omymennx rxxecrn, moryr nknmuartcx ncnxorepanenrnueckne ]opmynt.
Memooi v.v:ueuu eocnpumu naueumo+ ceoeeo me.a. Bce merot paccnanennx
ononpemenno cnococrnymr nocnpnxrnm nannenrom cnoero rena. Ho ne nce rexnnkn nocnpnxrnx
rena ononpemenno cnococrnymr paccnanennm. Merot ynyumennx nocnpnxrnx rena
nanpannent na ro, urot nannenr nayunncx uyncrnonart cnoe reno nnn orentnte ero uacrn, a
rakxe nnert nsanmocnxst mexy uyncrnamn, mtcnxmn n ]nsnuecknmn omymennxmn. Hokasant
onn coornercrnenno nnnam, neocrarouno xopomo omymammnm cnoe reno. Y raknx nme
nocnpnxrne cnoero rena uacro tnaer ]ynknnonantntm, onn ne nnxr ero cnxsn c uyncrnamn,
mtcnxmn n npecrannennxmn. Onn ne nnxr nsanmosanncnmocrn mexy renom n ncnxnko n uacro
nocnpnnnmamr cnoe reno nnmt nerarnnno, kak ncrounnk onn, nanpnmep, nnn nmnyntcon,
onennnaemtx nmn kak onacnte. Cma ornocxrcx nnna c ncnxocomarnuecknmn nnn
]ynknnonantntmn napymennxmn, a rakxe re, kro n cnny necnoconocrn pacnosnanart cnon
cocrnennte uyncrna n norpenocrn, nourn nnment konrakron co cnonm renom.
Memooi. Tynonnme: nannenr knaer cnom naont na coornercrnymmym uacrt rena
(nanpnmep, na xnnor), paccnanxercx n, ocymecrnnxx onn ns onncanntx ntme meroon
akrnnnoro txannx, "noctnaer txanne k xenyky". Ononpemenno on onnctnaer omymennx,
ncntrtnaemte nm n xnnore. Bosmoxno rakxe onncanne nnsyantntx npecrannenn,
ornocxmnxcx k xnnory.
Koneunocrn: npn noxe, ocymecrnnxemom n coornercrnnn c rpeonannxmn rexnnkn txannx,
nannenr cnerka nanpxraer ony ns koneunocre nnn oe. Ha ntoxe nponcxonr paccnanenne.
Onnctnamrcx omymennx n nnsyantnte npecrannennx.
B nocnenee npemx noxnnnnct mnorouncnennte rexnnkn paccnanennx. Hx pacnpocrpanenne
oxcnxercx nx cyekrnnno omymaemo +]]ekrnnnocrtm. Oekrnnnoe cpannenne
+]]ekrnnnocrn nx nosecrnnx, kak nokastnamr nponeennte nccneonannx, npnnonr k ntnoy,
uro nentsx ronopnrt o xnnom npenocxocrne rex nnn nntx rexnnk. 3]]ekrnnnocrt ncnontsonannx
onnx nnmt rexnnk paccnanennx es npnmenennx pyrnx ncnxorepanenrnuecknx npnemon
npecrannxercx comnnrentno.
8.6. Me1o(m no((epaxn 8..1. Ocuoeuo npuuuun
Kaxax ncnxorepannx coepxnr +nemenrt noepxkn. Hcnxorepanenr oopxer,
noepxnnaer nannenra, ncenxer n nero naexy n r.. Bmecre c rem nce eme pacnpocrpaneno
mnenne, uro merot noepxkn, noepxnnammax ncnxorepannx n nmn, nyxammnecx n raknx
meroax, nenonnonennt. Hpn +rom ynyckaercx ns nny ro, uro merot noepxkn ornocxrcx k
uncny nanonee pennnx +nemenron nennrentcrna.
Cymecrnymmee nenpannntnoe npecrannenne o meroax noepxkn uacrnuno oxcnxercx
omnountm mnennem, cornacno koropomy rontko oneparnnnte, "nckptnammne" merot moryr
necrn k "nacroxmnm nsmenennxm". 3ro noxnoe npecrannenne. Merot noepxkn moryr
npnnecrn nontsy n uenoneky, xopomo nnaemmemy nnrpocneknne.
Baxntm +nemenrom meroon noepxkn xnnxercx couyncrnne. Merot noepxkn,
ynennunnax aanrannonnte nosmoxnocrn nannenra, ynyumamr nocnpnxrne nm nponemno
cnryannn n ycnnnnamr kornnrnnnte nponecct, nanpannennte na nonck nyre ee pemennx. 3ro, n
cnom ouepet, crnmynnpyer nosnrnnnoe ornomenne okpyxennx. Hpn npnmenennn meroon
noepxkn ncnontsyercx rakxe "npnnnnn naext". Haexa cama no cee onn ns camtx
naxntx ]akropon ncnenennx.
Bosecrnne noepxkn ne cneyer neoonennnart. Ee +]]ekrnnnocrt sanncnr npexe ncero
or npannntno osnponkn. He cneyer pacxoonart nect nmemmncx sanac sa onn pas. Fontme
nontst npnnocxr ymepennocrt n nocroxncrno. Crpemxct noepxart nannenra, ncnxorepanenr
moxer ckasart, nanpnmep: "Cnona nce yer xopomo", n ro npemx kak onee ymecrntm tno t
ckasart: "Cnryannx rxxenax, no mt nmecre yem nckart pemenne". emenoe yremenne ne
noepxka, nceptes ono ne nocnpnnnmaercx.
8..2. Horasauua
Merot noepxkn moryr npnmenxrtcx n paore c nannenramn, koropte:
na nporxxennn nce ncnxorepannn nnn orentntx ee ]as akrnnno paoramr na cnoe
nponemo, rak uro ncnxorepanenr nrpaer nnmt pont npononnka, noepxnnammero nannenra n
oopxmmero ero;
neocrarouno +neprnunt n akrnnnt, nc ocoenno naemrcx na ycnex. Taknx nannenron
ncnxorepanenr onxen sapxxart +neprne, nycrt axe na orpannuennt nepno npemenn;
ne onaamr cnoconocrxmn, urot pasopartcx n cnonx nponemax, nyxamrcx n
noepxke ncnxorepanenra. B annom cnyuae noepxka ocymecrnnxercx c nomomtm meroon,
nanpannenntx na nsmenenne npnntuek mtmnennx n ycranonok;
ne moryr n onnouecrne ntepxart rpys cnonx nponem. Takomy nannenry neoxonm
ncnxorepanenr, urot nponecrn ero nomy. 3ect ]opmo noepxkn yer +mnarnx.
Hpornnonokasant merot noepxkn n rex cnyuaxx, kora nannenrt
crapamrcx ouaponart ncnxorepanenra, sanoenart ero pacnonoxenne, urot sarem ne
npoxnnxrt nnkako nnnnnarnnt, nonnocrtm nonaraxct na akrnnnocrt ncnxorepanenra;
nnrentnoe npemx pykonocrnymrcx yexennem " nnuero ne snam n nnuero ne mory". Onn
ne pasnnnn n cee camocroxrentnocrt n c camoro nauana cknonnt ncm ornercrnennocrt nosnarart
na ncnxorepanenra.
8..3. Hparmuuecroe npu+eueuue
Hoorpen.euue. Hpnmenenne nokpennennx nosmoxno n rom cnyuae, kora mexy nannenrom n
ncnxorepanenrom ycranonnnnct npoykrnnnte paoune ornomennx (cm. pas. 4.1) n nannenr
npoxnnxer ocrarounym akrnnnocrt. Tora ncnxorepanenr moxer orpannunrtcx noepxko
nopmantno nporekammero nponecca ncnxorepannn, oopxx n noepxnnax nannenra. Takoro
poa nokpennenne ne onxno nopoxart y nannenra cknonnocrt k nn]anrnnnsmy. Ono cnyxnr
npnsnannem nannenra pannonpanntm "yuacrnnkom" ncnxorepanenrnueckoro comsa: "Menx
nopaxaer, kak Bam yaercx pasnnnart n cee +ry nonym uepry". "3ect mne neuero oannrt, Bt
yxe nnonne xopomo pemaere +ry nponemy". "Tak n npoonxare".
Oooopeuue. Oopenne coepxnr n cee cnntnt +nemenr nnymennx n nopoxaer naexy
na ynyumenne. Hnrepnennnn, coepxamne oopenne, apeconant nnmenntm +neprnn,
oxnauenntm yntnnem nannenram. Hcnontsonanne +roro mnpoko pacnpocrpanennoro n
rpannnonno cunrammerocx "nonesntm" noxoa ranr n cee ceptesnym onacnocrt. On ne nmeer
nnuero omero c nesacnyxenntmn nocroxnntmn noxnanamn, cnamanocrtm, noxnontnannem
nannenra no nneuy. Hannenrt c nontmenno uyncrnnrentnocrtm nocnpnmyr rakne nnrepnennnn
kak upesmepnoe annenne na nnx;
nannenrt co cknonnocrtm k ncrepnn kak nontrky conasnnrt;
nannenrt, crpaammne nanxsunntmn cocroxnnxmn, kak ynnxammne nx; nannenrt c
enpeccne kak nesacnyxennte; nannenrt, crpaammne ]onxmn nnn nonepxennte
sanncnmocrxm, kak "opo" na antnemee yknonenne or pemennx nponemt. Cnnmkom uacroe
npnmenenne paccmarpnnaemtx meroon moxer npnnecrn k eme ontmemy "nepekocy", otuno
cymecrnymmemy n ornomennxx ncnxorepanenra c raknmn nannenramn. Bor nouemy pekomenyercx
ncnontsonart merot oopennx n crporo onpeenenntx ]asax, a npoonxnrentnocrt nx
npnmenennx orpannunnart.
Cmpvrmvpupoeauue. Mnorne nannenrt, ornmt ne crpaammne ncnxosamn, moryr
sanyxartcx, onennnax cex n ycnonnx cnoe xnsnn, npnuem ne rontko n kpnsncntx cocroxnnxx.
Tako nannenr necnocoen pasopartcx n cnoe cnryannn, onennnaer ee onocroponne n nce
ontme n ontme sanyxaercx. 3ect ncnxorepanenr moxer ntcrynnrt n ponn "nroporo ",
pasxcnxmmero nponcxoxmee. Ero nsrnxt moryr ornnuartcx or npecrannenn nannenra, no
nsnarart nx cneyer rak, urot ne noponrt n nannenre neynepennocrt.
" nnxy cnryannm nemnoro ne rak, kak Bt". Mne ona ne npecrannxercx cront esnaexno.
ymam, uro mt c Bamn mornn t paccmorpert cneymmne nosmoxnocrn..."
e.oea uuqop+au. Takax nn]opmannx moxer ycnokonrt nannenra n ymentmnrt
ncntrtnaemt nm crpax. Inannax nent HO-repannn cocronr ne n rom, urot nn]opmnponart
nannenron, a rem onee anart nm conert. Onako rakax exrentnocrt na ro nnn nno crann
ncnxorepannn moxer cnococrnonart ocrnxennm nenn. Merot nsmenennx manonon mtmnennx
nnn noneennx (cm. pas. 8.2. n 8.3) xopomo coueramrcx c paccmorpenno n npetymem pasene
noepxko n nne crpykrypnponannx.
Bimi poo+ c naueumo+. Mnorne nannenrt uyncrnymr cex onnoknmn, nenonxrtmn n
necnocntmn. Hcnxorepanenr moxer nokasart +rnm nmxm, uro on roron ycranonnrt c nnmn
ornomennx cornacnx, trt pxom c nnmn n noepxnnart nx. axe n rex cnyuaxx, kora
noneenne nannenra ntstnaer y ncnxorepanenra nospaxennx (ntpaxart koropte nexenarentno
+ro moxer nomemart ocrnxennm nenn ncnxorepannn), ncnxorepanenr nce xe moxer npoxnnrt
cnoe ornomenne k rakomy noneennm nannenra n k +ro cropone ero nnunocrn.
" uyncrnym, uro xopomo nonnmam Bac. Ho+romy xopomo npecrannxm Bamy cnryannm.
uyncrnym, uro ona kacaercx menx camtm nenocpecrnenntm opasom n uro x cmory npoxnnrt sect
yuacrne..."
osnponannt renecnt konrakr c nannenrom moxer okasartcx +]]ekrnnntm nenepantntm
cpecrnom noepxkn.
Kakne omnkn co cropont ncnxorepanenra nosmoxnt npn okasannn nm noepxkn?
uacro noepxka oroxecrnnxercx c noxnontnannem nannenra no nneuy, c apeconanntmn
emy coneramn n yremennxmn. H xorx y ncnxorepanenra moryr trt camte opte namepennx,
+]]ekr ntckastnann rakoro poa, kak "He rak yx +ro nnoxo, nce ynanrcx", moxer trt
neonosnauntm.
Ecnn n nonnmannn ncnxorepanenra yremart osnauaer ycnokannart nannenra, cnnxart
snauenne ncntrtnaemtx nm uyncrn n npeymentmart cnoxnocrt cnryannn, n koropo on
naxonrcx, ro nannenr nouyncrnyer, uro ero ne nonnmamr. Conert, noxnontnanne no nneuy
npenonaramr nepanencrno ornomenn, npn koropom ona ns cropon ntcrynaer ncesnamme n
ymeno, a nropax nenexecrnenno n ecnomomno.
9. HPHMEPL
9.1. Hannen1 n (enpeccnn
Hannenr, koropomy rora tno 68 ner, oparnncx ko mne uepes neckontko mecxnen nocne
cmeprn cnoe xent. Xorx xena onena yxe onontno npoonxnrentnoe npemx, ee cmeprt n
nospacre 62 ner or anonnekcnueckoro yapa xnnnact nx nannenra neoxnannocrtm.
koncyntrnponana xeny nannenra na nporxxennn npoonxnrentnoro npemenn o ocrnxennx em
58 ner no nonoy enpeccnn, koropo ona nepnonueckn crpaana. B ror nepno x npemx or
npemenn ncrpeuancx c ee myxem, n on nokasancx mne uenonekom +neprnuntm, ypannonemenntm,
xnsnepaocrntm n omnrentntm. Fyyun, moxno ckasart, cementm repanenrom nx +rnx nme,
x konrakrnponan c nannenrom nocne cmeprn ero xent nocpecrnom nepennckn n nspeka
rene]onntx pasronopon. B nepnte neenn nocne neuantnoro cotrnx on emoncrpnponan
aeknarnym peaknnm neuann, xorx ero xanot na omnkn npaue, xkot onymennte npn
neuennn ero xent, kasannct mne ne nnonne oocnonanntmn.
Fnaroapx mnoronernnm konrakram c +ro cemte (onaxt sa koncyntranne n cnxsn c
kpnsncom nopocrkonoro nospacra ko mne opamanact n nx mnamax out) y menx c camoro nauana
ycranonnnnct npounte repanenrnueckne ornomennx c nannenrom. Tak uro yxe na nepno ceccnn
mne yanoct npncrynnrt k anannsy nponemt. uepes neckontko neent nocne cmeprn xent
nannenr cam oparnn nnnmanne na ro, uro on nsonnponan cex or nnemnero mnpa, npekparnn nce
cnon ena, koroptmn sannmancx npexe. Tenept on nce npemx npononn n cnoe knaprnpe,
koropym noknan nnmt nx roro, urot kynnrt camoe neoxonmoe. Fontme uacrtm on
nenonnxno cnen, norpyxennt n nocnomnnannx o npomnom. uame ncero on pnconan n cnoem
noopaxennn cotrnx nocnennx neent nepe cmeprtm xent. Ero npecneonana mtcnt, uro
xeny moxno tno t cnacrn, ecnn t ornomenne npaue k nepoxnpyprnueckomy nmemarentcrny
ne tno cront ckenrnuecknm.
Bce, uro na nporxxennn nocnennx ner nx conmecrno xnsnn paonano ero, kasanoct renept
esnosnparno norepxnntm, xnsnt norepxna nx nero ncxkn cmtcn. Hnepom n cynpyxecko nape
nce cunrann ero, renept xe emy kasanoct, uro es noepxkn xent emy ne cnpannrtcx c
noncenenntmn enamn. H +ro necmorpx na ro, uro n nocnenne rot, kora ero xena saonena n y
nero nocne ntxoa na nencnm noxnnnoct ontme cnoonoro npemenn, on akrnnno sannmancx
ncemn enamn no omamnemy xosxcrny. Tenept emy kasanoct, onako, uro +ro xena npnanana
cmtcn ero xnsnn, uro ona tna naexntm, omnrentntm, ncemn nmnmtm uenonekom, n no +ro
npnunne nx oonx uacro nocemann pystx. Hannenr uyncrnonan, uro ero renepemnee cocroxnne
nanomnnaer re enpeccnnnte cocroxnnx, koropte npexe ncntrtnana ero xena. On nonnman, uro
noontmn camoonnnennxmn cnnxaer camoonenky, no ne mor nsannrtcx or nnx. Ocoenno
oropuana nannenra neoxnanno nponcmemax ccopa c mname oueptm. Ero ornomennx co
crapme oueptm nnkora ne tnn ocoenno xopomnmn, n cmeprt marepn nnuero ne nsmennna n
+rom cmtcne. K romy xe ona xnna n pyro uacrn crpant, uro rakxe ne naronpnxrcrnonano
ycranonnennm onee recntx ornomenn. Ho mnamax out c annnx nop xnno tna ero
nmnmnne. Ee cnntnax npnnxsannocrt k nemy npoonxanact nnnort o ee nocrynnennx n
nncrnryr. Onpeenennoe oruyxenne mexy nnmn nponsomno nocne roro, kak out ntmna samyx,
n nannenr onapyxnn, uro sxrt ornocnrcx k nemy onontno npoxnano, axe orpnnarentno. Hocne
cmeprn marepn out n sxrt ntckasann noxenanne nonyunrt cnom onm nacnecrna, urot kynnrt
cno cocrnennt om. Ho n paunom konrpakre mexy mareptm n ornom ykastnanoct, uro nocne
cmeprn onoro ns cynpyron pyro nonyuaer npano na nnaenne ncem nmymecrnom, n rom uncne n
manentknm omnkom n Tockane, koropt onn ouent nmnnn. Hmenno +ro n ntsnano
neyonontcrnne ouepn, koropax naexnact, uro cmoxer npononrt ram co cnoe cemte mnoro
npemenn. Ho nannenra paccrponnn ne crontko marepnantnte nperensnn ouepn, ckontko ee peskn
ron n orcrpanennax nosnnnx.
B orner na nonpoc, nouemy on cam orkastnaercx or konrakron co cnoe nectma yxe noxnno
(na 10 ner ero crapme) cecrpo, ornomennx c koropo npexe y nero tnn renntmn, nannenr
neoxnanno npnnxncx ynpekart ee. On ncera uyncrnonan, uro cecrpa crpemnrcx sanxrt
omnnnpymmee nonoxenne n nx ornomennxx. Hocne cmeprn nx marepn, koropax ymepna monoo,
cecrpa ntnonnxna, rak ckasart, marepnnckne ]ynknnn. On ncera sannonan cnoe cecrpe, ee
ynepennocrn n cee, a nosxe ee ycnexam n kommepuecko exrentnocrn.
Ha nepntx rpex ceccnxx tno copano mnoro nn]opmannn, kacammecx cyekrnnnoro
nocnpnxrnx nponemt nannenrom, uro nosnonnno nepern k anannsy nponemt. B ero
ntckastnannxx napxy c neuantm, ntsnanno norepe xent, ontmoe mecro sannmann rakxe
xanot na pocrnennnkon, npexe ncero na mnamym out n crapmym cecrpy. Bce onn tnn n
ro nnn nno crenenn nnnonart n rom, uro xnsnt ero cnoxnnact neyauno, a renept, nocne cmeprn
xent, norepxna cmtcn. Kpome roro, on ocyxan cex sa nontmennym nocnpnnmunnocrt k
onesnxm.
Conmecrno ocymecrnnennt anauns npoueum coepxan cneymmne nonoxennx.
O 1enepemneu coc1onnnn nannenra n anannse nponemt tno ckasano, uro on naxonrcx n
enpeccnnnom cocroxnnn, koropoe c yuerom raknx nokasarene, kak napymenne cna n annernra,
moxno tno oxapakrepnsonart kak enpeccnnnt cnnpom. Hcnxorepanenr oxcnnn nannenry,
uro +ror nonornueckn komnonenr enpeccnn oycnonnen "napymennxmn omena nemecrn n
mosre". On ykasan, uro ncnpannrt cnryannm moxno c nomomtm npnema menkamenron
anrnenpeccanron. Hpnunno ero renepemnero cocroxnnx xnnnact peaknnx neuann, koropax nce
ontme npnoperana ueprt naronornuecko, ntpaxaxct n camoynpekax n nnsko camoonenke.
Hc1opnn ansnn nannenra cnococrnonana ]opmnponannm y nero nenpnxsnennoro ornomennx k
xenmnnam. On nonaran rakxe, uro ero crapmax cecrpa nm nomtkana. Hosnnnx mname ouepn
oxnnnna n nem uyncrno conepnnuecrna, cymecrnonanmee n ornomennxx c cecrpo.
qynxnnonautnoe snauenne ero sarxnynmecx neuann saknmuanoct n rom, uro on naexncx
na onee saornnnoe ornomenne k cee co cropont mname ouepn, nponkronannoe uyncrnom
nnnt (na crapmym out on ne naexncx). Ho naext nannenra ne ctnannct, n ero enpeccnnnoe
cocroxnne nce onee ycnnnnanoct.
Ha uernepro ncnxorepanenrnuecko ceccnn mt nontrannct nepern or nonnmannx namn
nponemt k ee onpe(euennm, cenannomy n raknx cnonax, koropte nosnonnnn t nannenry
npnnxrt +ro onpeenenne kak cnoe cocrnennoe. "Cmeprt moe xent nnmnna menx naxno ponn,
koropax npexe anana mne nosmoxnocrt ornocnrtcx k cee c ynaxennem. naexncx na
noepxky mname ouepn, no ona orkasana mne n +rom n axe npexnnna onpeenennte
rpeonannx, uro npnunnnno mne ont. n ouepeno pas n cnoe xnsnn nouyncrnonan
necnpanennnoe ornomenne k cee. Takoe yxe tno n monx ornomennxx co crapme cecrpo, a
nepe +rnm c mareptm".
3arem nocneonana ncnxo1epanen1nuecxan noc1anonxa neun: "B cnonx nocnomnnannxx o
cnoe ymepme xene x onxen cmorpert na npomnoe onee peanncrnuno. 3ro onerunr mne
operenne nesanncnmocrn or nee. onxen ocnoonrtcx or mtcne o pasouaponannxx n
onesnxx. Mne cneyer camocroxrentno npenpnnxrt neuro rakoe, uro nosnonnno t mne nonepnrt
n cnon cnoconocrn".
paspaoran nuan ncnxo1epannn, koropt npeycmarpnnan na nepnom +rane
nocneonarentno ocymecrnnxemym paory c neuantm*, uro onxno tno cosart y nannenra
peanncrnueckym kaprnny ero ornomenn c xeno, koropte npemenamn tnn nectma
neonosnauntmn. Cneonano rakxe nponepnrt rnnoresy, cornacno koropo ycnnnnanmeecx npyr
osnonenne n ornomennn ouepn n cecrpt tno ntsnano, n coornercrnnn c ncnxonnamnuecko
rpakronko, cnnrom pasouaponannx n snocrn na xeny, nocne cmeprn koropo on nouyncrnonan
cex pomenntm na nponsnon cytt. Hannenr, onako, ne ntpasnn cornacnx nponecrn paory,
kacammymcx conepnnuecrna mexy parom n cecrpo. Moe opamenne k spentm +nemenram ""
nannenra n conmecrnt c nnm kornnrnnnt ananns nocnpnxrnx nm noneennx ouepn okasannct
onee ycnemntmn. Hpecroxno rakxe noccranonnrt ero cnoconocrn k omennm, koropte n cnoe
npemx nosnonnnn emy cosart xopomne ornomennx co mnornmn nmtmn n noepxnnart nx. B
nnan ncnxorepannn tnn nknmuent rakxe npnemt, cnococrnymmne akrnnnsannn cosnannx, a
rakxe mept noepxkn.
Hocneymmne npnmepno 10 ncnxorepanenrnuecknx ceccn tnn nocnxment npopao1xe
npoueum. B nx xoe nannenr nocrenenno nsannxncx or mtcne, uro npaun mornn cnacrn ero
xeny, ecnn t rontko roro noxenann. C nomomtm anrnenpeccanron sa neckontko neent yanoct
cymecrnenno ymentmnrt ncntrtnanmymcx nannenrom nanpxxennocrt. Ero con ynyumnncx, on
cnona tn cnocoen npoxnnxrt ycnnennt nnrepec k cotrnxm, nponcxoxmnm no nnemnem mnpe.
Ero rnemmemy kon]nnkry c oueptm tna ana cneymmax rpakronka: noneenne ouepn
oycnonneno ee oranennem or
-----------------------------------
Paora neuann (Trauerarbeit) repmnn, nneennt 3. upeom. Crpaammn or norepn
(nns koro uenoneka n r.n.) nannenr n xoe "paort neuann" nocrenenno cntkaercx c nono
xnsnenno cnryanne. Paora c neuantm cneyer +romy ecrecrnennomy mexannsmy. Hpu+.
nepeeoo:ura.
----------------------------------
marepn n or nero, orna. H kora neckontko neent cnycrx out nosnonnna n noronopnna c
nnm, nycrt n n nekoropo crenenn oruyxenno, nannenr nouyncrnonan cex ne ocrontm
coxanennx noknnyrtm nonnom, a eymko, unenom cemtn, ne nmemmnm yxe nperensn k cnoe
ouepn. Ho eny o nacnecrne cocroxnoct ne ckontko cnymann c yuacrnem ouepn, n nannenr
sapanee roronnn cx k nnm c moe nomomtm, uro nosnonnno emy co snannem ena orcrannart cnon
npana, ne onnnxx npn +rom out n sxrx. On tn ouent ynnnen, nonyunn nckope npnrnamenne n
om ouepn, re emy coomnnn o poxennn nroporo nnyka. B pesyntrare ornomenne nannenra k
ouepn n sxrm nsmennnoct k nyumemy. On nosononnn rakxe nocemennx cnoe cecrpt (ona tna
na 10 ner crapme ero n ko npemenn nosononnennx nocemenn ee soponte ceptesno
nomarnynoct). Hannenr cmor nponecrn pasnnune mexy omnnnponanme na nnm c
marepnncknmn samamkamn cecrpo ero ercrna, koropym on n onpeenennom cmtcne no-npexnemy
oxncx, n +ro crapo, onnoko, cnao xenmnno, nyxammecx n ero marepnantno
noepxke
Ocoenno nooymennno nannenra npenoxenne npnnxrt yuacrne n paore onoro connantno-
nepkonnoro oennennx. Emy tna nopyuena oprannsannx ncrpeu noxnntx nme onoro ns
paonon Perynxpnte saceannx n ocyxennx nosnonnnn emy nosononnrt konrakrt co mnornmn
cnonmn snakomtmn, uro neno rakxe k omeny nnsnramn c nnmn. Tak, emy cnona npecrannnact
nosmoxnocrt ntcrynart n ponn uenoneka, okastnammero nomomt.
B xoe nnannponannx ncnxorepannn c camoro nauana conepmenno uerko tnn oosnauent ee
npemennte rpannnt. Hannenr orneccx k +romy c oopennem, nockontky n cnny pxa nnemnnx
ocroxrentcrn noeskn k ncnxorepanenry tnn nx nero nenerknm enom Fecet, remo koroptx
tna norepx cynpyrn, nocroxnno nanomnnann n o npecroxmem paccranannn c ncnxorepanenrom B
xoe neckontknx nocnennx ceccn nannenr onontno +monnonantno ntpaxan onacennx
ornocnrentno cnonx cnoconocre cnpannrtcx c cnryanne "n nonnom onnouecrne" On npnsnan
rakxe, uro ncnxorepanenr ntnonnxn n ero npecrannennn nekoropte ns ]ynknnn, ocymecrnnxrt
koropte onxna tna, cocrnenno, ero out
Tak uro paccrananne c ncnxorepanenrom nocne sanepmennn ncnxo1epannn anoct emy
nenerko. Bet n ero nonnmannn ncnxorepanenr, onrne rot conpnkacanmncx c ero cemte, cran
uacrtm ncropnn cemtn. Ho ncnxorepanenr sanepnn nannenra, uro nmenno n cnny +roro
ocroxrentcrna emy yer nerko cnona ycranonnrt konrakr c nnm, ecnn ocroxrentcrna roro
norpeymr.
Kon1poutnan ceccnn, cocroxnmaxcx uepes mecrt mecxnen nocne sanepmennx ncnxorepannn,
nokasana, uro nacrpoenne nannenra tno ycrounntm n on xopomo uyncrnonan cex n nono
connantno ponn. Hekoropoe pasouaponanne ntstnano n nem ro ocroxrentcrno, uro ero
ornomennx c cemte mname ouepn tnn neocrarouno renntmn, xorx on oxorno nsxn na cex
ncnonnenne ponn eymkn. 3a ncrekmee npemx on akrnnno omennnancx nnsnramn c
mnorouncnenntmn pystxmn, npnnnmax nekoroptx ns nnx n cnoem omnke n Tockane, rak uro
ckyuart emy ontme ne npnxonnoct. Hannenr noepxnnan cnxst c "cementm
ncnxorepanenrom", perynxpno noctnax emy nnctma na Hont ro. B nospacre 72 ner on
neoxnanno ymep n pesyntrare nn]apkra.
9.2. Cuyuan nannen1xn, ncnm1mnanmen c1paxn
Hnxe npnnonrcx npnmep crpykrypnponannx HO-repannn n coornercrnnn c nonoxennxmn,
npnneenntmn n rn. 5.
3amyxnxx nepaorammax xenmnna 38 ner n reuenne mnornx mecxnen ncntrtnana nce
ycnnnnammnecx crpaxn, aropa]onm. Ee myx unnonnnk cpenero panra crpemnncx
nponnnyrtcx no cnyxeno necrnnne n n +ro cnxsn n nocnenee npemx mnoro sannmancx na
kypcax nontmennx knann]nkannn. Cama nannenrka ne paorana c nauana samyxecrna. Oa ee
peenka yunnnct n rnmnasnn. Hpnmepno na roa nasa c nannenrko nponsomen necuacrnt
cnyua, conponoxanmncx nerknm corpxcennem mosra. B pesyntrare ona ncntrtnaer npemx or
npemenn nerkne napymennx kponoopamennx. Pasnnrne ]onn mno menenno, no n nocnenne
mecxnt nepe nauanom ncnxorepannn nannenrka yxe ne pemanact ntxonrt ns oma es
conponoxammero.
B xoe nepno ]ast ncnxorepannn ncnxorepanenr crapanact ycranonnrt c nannenrko
npounte koncrpykrnnnte ornomennx. Hannenrke tna npeocrannena nosmoxnocrt nopono
onncart cnon rpynocrn n cnom xnsnennym cnryannm, oropuanmym ee. Ona coomnna o cnonx
crpaxax, nannke, nnmammnx ee nosmoxnocrn ntxonrt ns oma camocroxrentno. axe y cex
oma ona nnora ncntrtnana crpax npn ono mtcnn o rom, uro e npecronr kakoe-ro eno sa
npeenamn oma. Ynepennee ona uyncrnonana cex rora, kora ee kro-nnyt conponoxan,
ocoenno ecnn +ro tn ee myx. On, npana, ne ocoenno nonnman ee crpaxn, no n nocnenee npemx
crapancx tnart c ne nouame, nackontko emy nosnonxnn paora n sanxrnx no nontmennm
knann]nkannn. Hcnxorepanenr sannmana nosnnnm, koropym moxno oxapakrepnsonart rak:
nnnmanne, +mnarnx n noepxka. Ona ntpaxana nannenrke cnoe nonnmanne rex rpynocre,
koropte ra ncntrtnana. Ononpemenno ona oxcnxna nannenrke, uro c ee crpaxamn moxno
cnpannrtcx, uro nx moxno npeoonert, nx uero neoxonmo akrnnnoe corpynnuecrno
nannenrkn, monnnsannx em cnonx cnn. Hcnxorepanenr ronopnna rakxe, uro nepnr n nosmoxnocrn
nannenrkn n nsnoxnna e cnom konnennnm ncnxorepannn, nouepknyn n nepnym ouepet
opnenrnponannocrt na nponemy n orpannuennocrt no npemenn. Hannenrke tno npenoxeno
ntckasart cnoe mnenne, saart nonpoct n ntpasnrt cnoe cornacne na ncnxorepannm, saknmunn
coornercrnymmn konrpakr.
Ha cneymmem, nropom +rane ncnxorepannn n nenrpe nnnmannx okasancx nonpoc: kak cama
nannenrka oxcnxer nosnnknonenne cnoe nponemt, pyrnmn cnonamn, kak ntrnxnr
"cysex1nnnan 1eopnn ouesnn" nannenrkn. Hannenrka ntpasnna cnoe yexenne n rom, uro ee
cocroxnne cnxsano c necuacrntm cnyuaem, nponcmemnm c nem na roa nasa. Onaxt nocne
roro cnyuax ona ncntrana cnaocrt, naxoxct n nepenonnennom ynnnepmare. Cnaocrt tna
cnxsana c napymennem exrentnocrn cepeuno-cocyncro cncremt, n renept nannenrka
onacaercx roro, uro rakoe moxer nonropnrtcx c ne n nmo momenr. B ror pas ona neoxnanno
ynana, n nnkro ne npnmen e na nomomt. Kpome roro, nocne necuacrnoro cnyuax ee cnoconocrt k
konnenrpannn nnnmannx yxymnnact, a +ro moxer npnnecrn k nonomy necuacrnomy cnyuam.
Hannenrka coomnna rakxe, uro n pantme tna onontno poko. Ho oxcnnrt npnunny rakoro
peskoro ycnnennx crpaxa ne cmorna. Crpax enaer ee nepemnrentno n ecnomomno. Hocne roro
kak nannenrka nsnoxnna cno cyekrnnnt nsrnx na nponemy, ncnxorepanenr oxcnnna e,
nackontko naxno eme nnnmarentnee npncmorpertcx k nponeme, urot narn noxoxmee
cpecrno ee pemennx, r.e. cpecrno npeoonennx crpaxa. Tak nauancx 3- +ran ncnxorepannn
anauns npoueum. Cnauana tnn nopono paccmorpent konkpernte cnryannn (nnemnne n
nnyrpennne), ntstnammne crpax, n nx nocnecrnnx nx nannenrkn (peaknnn nserannx,
neoxonmocrt n conponoxammnx nmxx, orpannuenne xnsnennoro npocrpancrna).
3arem c yuerom saxnnennx nannenrkn o rom, uro ona n pantme tna onontno poko, tnn
paccmorpent cnryannn ns ee npomnoro, koropte mornn kak-nno oxcnnrt ee renepemnmm
nponemy. Okasanoct, uro nannenrky, koropax tna enncrnenntm peenkom, ouent anonana
mart. Ho kora enouke npnmno npemx norn n mkony, mart nepnynact na cnom npexnmm paory
n yxe ontme ne cmorna yenxrt ouepn rak xe mnoro npemenn, kak npexe. B nocnenne rot
nannenrka xorena tno nosononnrt npo]eccnonantnym exrentnocrt, rak kak ern nopocnn n
yxe ne rak nyxannct n yxoe, kak npexe. Onako npnmna k mnennm, uro npo]eccnonantnax
exrentnocrt neconmecrnma c ee oxsannocrxmn marepn n omamne xosxkn. B ercrne ona ouent
ornercrnenno ornocnnact k raknm cnonm oxsannocrxm, kak yuea n nomomt no omy. H ee myxy,
urot cocpeorounrtcx na npo]eccnonantnom pocre, neoxonm xopomo oprannsonannt tr.
Ckasannoe nononr k nonpocy o ]ynknnonantnom snauennn nponemt nx renepemne
xnsnenno cnryannn nannenrkn n ee ornomenn c naprnepom. Hannenrka cunrana cno pak
rapmonnuntm, xorx ee n oropuano, uro myx, sanxrt nonpocamn npo]eccnonantnoro
conepmencrnonannx, ne mor yenxrt ocrarouno npemenn cemte. Ho nmecre c rem ona samernna,
uro ee myx n nocnenne mecxnt crapancx ontme npemenn npononrt oma n nomorart e.
Ocyxannct rakxe ee xenannx n oxnannx, kacammnecx oprannsannn ee nnuno xnsnn. Ha
nonpoc ncnxorepanenra, ronopnna nn ona na +rn remt c myxem, nannenrka ornernna orpnnarentno.
Ha ocnonannn ocymecrnnennoro anannsa nponemt, okasanoct nosmoxntm ntnnnyrt
neckontko rnnores n na 4-m +rane ncnxorepannn (onpe(euenne npoueum) nepern k ntopy
cnennantntx cpecrn ncnxorepannn.
Hcnxonnamnueckax rnnoresa: crpykrypa nnunocrn nannenrkn xapakrepnsyercx
naccnnnocrtm n sanncnmocrtm; nosnnkmn y nannenrkn n ercrne, a sarem ntrecnennt crpax
norepn, nosnpamaercx n pesyntrare nospocme npo]eccnonantno sanxrocrn myxa
("nonropxmmnecx nepexnnannx").
Innoresa, ocnontnammaxcx na reopnn nsanmoecrnnx (nnrepaknnn): n kpnrnuecko ]ase
xnsnn nannenrka okasanact nonneuenno n kon]nnkr mexy crpemnennem k operennm npnsnannx
n camopeannsannn (nanpnmep, n npo]eccnonantno exrentnocrn), c ono cropont, n
crpemnennem ee myxa cenart kaptepy. Crpaxn, ncntrtnaemte nannenrko, onxnt
noccranonnrt cymecrnonanmee npexe n nx ornomennxx pannonecne n ykpennrt +rn ornomennx,
na koroptmn, xkot, nanncna onacnocrt.
Innoresa, ocnontnammaxcx na reopnn nayuennx: onpeenennte nepexnnannx nannenrkn
npnnenn n pesyntrare ]opmnponannx coornercrnymmnx ycnonntx pe]nekcon k ]onn, koropax
coxpanxercx n ycnnnnaercx n pesyntrare ncnontsyemo nannenrko crparernn nserannx n
ocoenno n pesyntrare noneennx ee myxa.
He cymecrnyer kpnrepnen, na ocnonannn koroptx moxno tno t ckasart, kakax ns +rnx
rnnores "nepna". Hcnxorepanenr n HO-repannn conmecrno c nannenrom ntxcnxmr, kakax ns
rnnores noxonr nx rakoro onpeenennx nponemt, koropoe moxer trt npnnxro nannenrom n
nocnyxnr ocnonannem nx paspaorkn npnemnemo nx nannenrkn ncnxorepanenrnuecko
crparernn. B coornercrnnn c ntmeckasanntm, ncnxorepanenr nontranact nsnoxnrt ntnnnyrte
rnnorest npocrtm n ocrynntm e xstkom. Hcnxonnamnueckax n nnrepaknnonncrckax rnnorest
okasannct nx nannenrkn (no kpane mepe, na +rom +rane ncnxorepannn) manonpnemnemtmn.
3naunrentno ontme nonpannnact e rnnoresa, ocnontnammaxcx na reopnn nayuennx, rak kak ona
tna nnska k ee cocrnenno moenn oxcnennx. Hcnxorepanenr oxcnnna nannenrke, uro cno
ontr, nonyuennt n onpeenenntx cnryannxx, ona nepenocnr na pyrne cnryannn n uro uncno
raknx cnryann nospacraer. Hannenrke tno ckasano rakxe, uro +ror nponecc moxno nonepnyrt
ncnxrt. nx +roro e npecronr okasartcx n cnryannxx, o cnx nop em nseraemtx, n yenrtcx,
uro npn +rom ne nponcxonr nnuero yxacnoro: nosnnkammn crpax nnonne moxno ntepxart n n
pesyntrare crpax yer ocnaenart. Onpeenenne nponemt nx nannenrkn snyuano rak: "Kak
mory x pasyunrtcx ncntrtnart crpax, koropomy nayunnact, n rem camtm nnont pacmnpnrt cnoe
xnsnennoe npocrpancrno?" Konkpernax nent ncnxorepannn tna c]opmynnponana rak: " xouy
nacrontko ymentmnrt cno crpax, urot nmert nosmoxnocrt nnont camocroxrentno, es
conponoxammnx nepememartcx sa npeenamn oma". Mt cosnarentno orkasannct or
]opmynnponkn, nponosrnamamme nonnoe ocnooxenne or crpaxa, nomnx o rom, uro
nocrannennax nent onxna trt peanncrnuno.
Tem camtm tnn cosant npenoctnkn nx ocymecrnnennx nxroro +rana ncnxorepannn
npopao1xn npoueum. Conmecrno c nannenrko tna paspaorana coornercrnymmax ee
nnnnnyantntm ocoennocrxm nporpamma, cocroxmax ns ynpaxnenn noneenuecko repannn n
nanpannennax na nocrenennym ecencnnnnsannm, ntpaorky nenocnpnnmunnocrn k crpaxy. Ha
nekoroptx ncnxorepanenrnuecknx ceccnxx npncyrcrnonan rakxe myx nannenrkn, koropomy tna
oxcnena cymnocrt ncnxorepanenrnuecknx meponpnxrn. Emy rakxe tno pacckasano o ro
noepxke, koropym on moxer okasart cnoe xene. Hannenrka c +nrysnasmom nsxnact sa
ynpaxnennx n na nepnom +rane onnact xopomnx pesyntraron. Hponecc npnocranonnncx, kora
nannenrka samernna, uro no mepe roro, kak ee cocroxnne ynyumaercx, ee myx nnont naunnaer
mentme saornrtcx o ne. Hannenrka ntckasana npenonoxenne, uro nx ee myxa
npo]eccnonantnax kaptepa naxnee, uem nx ornomennx. Ona ncntrtnana axe onacennx, uro
uacrte ornyukn myxa moryr trt cnxsant c rem, uro y nero noxnnnnct nnepaunte cnxsn.
Hcnxorepanenry yanoct cosart y nannenrkn mornnannm, neoxonmym nx npoonxennx
ntnonnennx nporpammt ynpaxnenn. Ononpemenno ncnxorepanenr oparnnact k
ncntrtnaemomy nannenrko crpaxy norepn renepemnnx ee ornomenn n nontranact nonyunrt
nn]opmannm o nepexnnannxx, ncntranntx nannenrko n ercrne. Y nannenrkn +ro ntsnano
nporecr, nockontky ona cunrana, uro renepemnxx ee cnryannx ne cpannnma c ro, kakax tna n
ercrne. Ona noxenana, onako, yocronepnrtcx n rom, uro y ee myxa ne noxnnnact nopyra, n
nanpxmym cnpocnna ero o +rom. Ftn nonyuen orpnnarentnt orner. B xoe nocneymmnx
ncnxorepanenrnuecknx ceccn nepe nannenrko tn nocrannen nonpoc: ne nmeer nn kaptepa
myxa nx nee rakoe xe snauenne, kak n ero nnepaunax cnxst. Ftno ntckasano npenonoxenne,
uro n pesyntrare npo]eccnonantntx ycnexon myxa pannonecne n ornomennxx mexy cynpyramn
napymaercx n nannenrka moxer ncntrtnart sanncrt n neyonnernopenne cocrnenntm
nonoxennem. Hpn +rom nannenrke pekomenonanoct nnnmarentno ornocnrtcx k cocrnenntm
norpenocrxm, a rakxe ntckastnart myxy cnon noxenannx n oxnannx. Ocyxannct
konkpernte nosmoxnocrn uacrnuno npo]eccnonantno sanxrocrn nannenrkn. Hpn +rom
ormeuanoct, uro ycnonnem npo]eccnonantno exrentnocrn nannenrkn xnnxercx npeoonenne em
cnonx crpaxon. Hpn ocyxennn +rnx rem ne ynyckannct ns nny ocnonnax nponema, kak ona
tna c]opmynnponana n camom nauane, n coornercrnymmax nent npeoonenne konkperntx
crpaxon ]on. Ha kaxo ceccnn ocyxannct nnont nonyuennt ontr, ycnexn n neyaun, a
rakxe nocneymmne marn n ncnxorepannn.
Hanomnnannx na +ro crann o sapanee oronopenntx cpokax sanepmennx ncnxorepannn
cnococrnonann npeoonennm npemenno norepn nnrepeca k nporpamme ynpaxnenn. Hannenrka
ntpasnna rnen n cnxsn c rem, uro e noka ne yanoct npeoonert cnon orpannuennx. C ontmnm
ycepnem ona nnont nsxnact sa cnon ynpaxnennx n coomnna rakxe o cocroxnmemcx pasronope c
myxem, n xoe koroporo ona nnepnte ntckasana xenanne norn na paory, rpeymmym uacrnuno
sanxrocrn. Myx nocnpnnxn +ro kak ynpek, uro, onako, ne oeckypaxnno nannenrky.
Ha nocnennx rpex ceccnxx (mec1on +1an ncnxo1epannn) rnanno remo tnn npecroxmee
paccrananne c ncnxorepanenrom n sanepmenne ncnxorepannn. Ftnn noneent nrorn
npoenanno paort. Crpaxn xorx n ne ncuesnn nonnocrtm, no n ontmnncrne cnryann
ymentmnnnct nacrontko, uro nannenrka okasanact cnocona cnpannxrtcx c nnmn n cnona cmorna
ntxonrt ns oma es conponoxammnx. Ho, kak n npexe, ona nseraer nocemennx ontmnx
roprontx nenrpon n noesok na omecrnennom rpancnopre, ne pemaercx rakxe n onnouky norn
n ka]e. Hannenrka npenpnnxna nepnte marn no noncky paort c uacrnuno sanxrocrtm n
ntckasana noxenanne npnrn na ncnxorepanenrnueckym ceccnm c myxem, naexct, uro ram ona
cmoxer oxcnnrt emy cnon nocrynkn.
Ha nocnennx ceccnxx oruernnno npoxnnnact nsanmnax cnmnarnx n ornomennxx nannenrkn n
ncnxorepanenra, uro crano ocoo remo pasronopa. Hannenrka ntpasnna neynepennocrt n cnoe
cnoconocrn n yymem cnpannxrtcx co cnonmn nponemamn camocroxrentno. Ona ckasana rakxe,
uro n kako-ro mepe uyncrnyer cex pomenno na nponsnon cytt n xorena t n nnpet
nontsonartcx noepxko n coneramn ncnxorepanenra. Hcnxorepanenr ornecnact k +rnm
onacennxm c nonnmannem n ynnena cnxst mexy nepexnnannxmn, ntsnanntmn paccranannxmn
nannenrkn c nnsknmn nmtmn, n renepemnnm ee paccranannem c ncnxorepanenrom.
Ononpemenno ana nonxrt nannenrke, uro nepnr, uro renept nannenrka c nomomtm ntyuenntx
crparern moxer npoonxnrt paory na cnonmn nponemamn camocroxrentno. Ftno pemeno
ncrpernrtcx cnona uepes rpn mecxna nx ocyxennx pesyntraron.
Hpecrannennoe onncanne cnyuax nokastnaer, kak ocymecrnnxercx ncnxorepannx c yuerom
ocnonntx rpeonann name konnennnn, raknx kak opnenrnponannocrt na nponemy,
opnenrnponannocrt na nannenra, nnmpannsm meroon n crpykrypnponannocrt nponecca.
Pasenenne ncnxorepanenrnueckoro nponecca na mecrt crynene nnn +ranon oneruaer
opnenrnponanne n nem n enaer ero "npospauntm" kak nx ncnxorepanenra, rak n nx nannenra.
Cneyer oparnrt nnnmanne n na ro, kak ncnxorepanenr ncnontsonana n xoe ncnxorepannn cnon
yexennx n npo]eccnonantnte snannx, kora ona, nanpnmep, cyekrnnnoe nonnmanne
nponemt nannenrko ononnnna cnonmn rnnoresamn, coepxamnmn oxcnenne, no cenana +ro
nectma rakrnuno n noynna nannenrky c]opmynnponart npnemnemoe nx nee (nannenrkn)
onpeenenne nponemt, ammee nosmoxnocrt npnmennrt konkpernym ncnxorepanenrnueckym
crparernm. Hepnonauantno npenoxennoe nannenrko rnnorernueckoe oxcnenne ocrananoct na
nropom nnane o rex nop, noka ne npoxnnnoct conpornnnenne, kak +ro nmeno mecro, nanpnmep,
kora mornnannx nannenrkn cnnsnnact n pesyntrare nsmenennx noneennx ee myxa. Tora
ncnxorepanenr nnont oparnnact k npenoxenno nannenrko rnnorese n ocynna c ne
]ynknnonantnoe snauenne nponemt. Tem camtm ona nontranact ntxcnnrt nponcxoxenne
conpornnnennx n ocymecrnnrt nsmenennx rakxe na yponne ornomenn, ne repxx npn +rom ns nny
nepnonauantno nameuennym nent npeoonenne crpaxa.
Cneyer ykasart n na ro, uro n HO-repannn ornomennx nannenr ncnxorepanenr nrpamr
cront xe naxnym pont, kak n n kaxo pyro ]opme ncnxorepannn. Ho npemerom ocyxennx n
anannsa onn cranonxrcx nnmt rora, kora nosnnkaer conpornnnenne, memammee
nenenanpannennomy ncnxorepanenrnueckomy nponeccy. B npecrannennom ntme cnyuae rakoe
nmeno mecro na nocnene ncnxorepanenrnuecko ceccnn, kora nannenrka nouyncrnonana cex
pomenno ncnxorepanenrom na nponsnon cytt n n ne oxnn crpax trt noknnyro. Tora
ncnxorepanenr ykasana na cxocrno ornomenn, cnoxnnmnxcx n xoe ncnxorepannn, c pyrnmn
ornomennxmn nannenrkn, kak npexnnmn, rak n renepemnnmn, a ononpemenno nocrapanact
ykpennrt nepy nannenrkn n cex n ee uyncrno camocroxrentnocrn.
9.3. Hannen1xa c npoueuaun qnsnuecxoro s(opontn
Bospacr nannenrkn 29 ner. Ona oparnnact k ncnxorepanenry nocne uerneproro ntkntma,
kora rnnekonornueckoe ocneonanne ne ntxnnno ero npnunn. Hannenrka nouyncrnonana, uro
ntkntmn kak-ro cnxsant c cocroxnnem ee ncnxnkn.
Hent nannenrkn saknmuanact n rom, urot ntxcnnrt +ry nosmoxnym cnxst. Ona naexnact
rakxe, uro n pesyntrare nx nee cranyr nosmoxntmn nopmantnax epemennocrt n pot.
3ro tna mnnnarmpnax, nsxmnax, nocroxnno yntammaxcx xenmnna, ncnxnueckoe
cocroxnne koropo npecrannxnoct esykopnsnenntm. Ynnnrentntm tno nnmt ro, uro +rn
uertpe ntkntma, kak kasanoct, ne ocrannnn nnkakoro cnea n ee ncnxnke. Kakne-nno
enpeccnnnte a]]ekrt n cnxsn c +rnm ne nanmannct. Inanntm npemerom ee saor tna
marepnantnax oecneuennocrt. Ona cama n ee myx paorann n ne ncntrtnann kaknx-nno
]nnancontx sarpynenn.
B xoe ecet c nannenrko ntxcnnnoct, uro ee ornomennx c mareptm tnn
neonosnauntmn. Mart ntrnana nannenrky ns oma, kora ro tno 16 ner, rak uro nannenrke
npnmnoct nauart saornrtcx o cee onontno pano, kora e tnn npncymn ueprt nn]anrnnnsma.
3ro ocroxrentcrno enano nonxrntm norpenocrt n esonacnocrn. Hpexe ona yxe npoxonna
kypc rpynnono ncnxorepannn conmecrno c myxem. Ho sarem ona noxenana paorart c
ncnxorepanenrom n orknonnna npenoxenne npoxonrt ncnxorepannm conmecrno c myxem.
Hcnxorepanenrnueckne ornomennx c ne tnn ycranonnent nerko. Hannenrka oxorno
corpynnuana c ncnxorepanenrom, tna orkptro. Homoran n ontr, nonyuennt n xoe rpynno
ncnxorepannn.
Cnom npoueuy ona c]opmynnponana rak: " xorena t ysnart, nouemy y menx tnn uertpe
ntkntma". Ee cyekrnnnoe nonnmanne nponemt tno neuerknm, no ona ocosnanana, uro +ra
nponema kak-ro cnxsana c ee ncnxnuecknm cocroxnnem n ee ornomennxmn.
Yxe nocne nepno ceccnn n pesyntrare anaunsa npoueum tna nonyuena rakax
npenapnrentnax ]opmynnponka. " xorena t trt xopome, naexno mareptm peenky. nx
+roro x onxna orkasartcx or cnoe npo]eccnn, uro ycnnnr mom neynepennocrt n
necamocroxrentnocrt, n rakxe ycnnnr crpaxn, cnxsannte c moe ]nnancono cnryanne".
3ra ]opmynnponka coepxnr n ckptrom nne rnnoresy o rom, uro ntkntmn cnyxar
noepxannm uyncrna esonacnocrn. 3ro nornepnno ncnxonnamnueckym rnnoresy ee
ncnxorepanenra.
Heut ncnxorepannn coornercrnenno saknmuanact n rom, urot, no-nepntx, art nannenrke
nonnmanne nponemarnkn, n, no-nroptx, nontcnrt ee camocroxrentnocrt n nepy n cex
Hpn nmope ue1o(on npenourenne tno orano coornercrnenno meroam, koropte
cnococrnonann: a) akrnnnsannn cosnannx n ) ]opmnponannm xenarentntx cxem noneennx n
mtmnennx. uepes neckontko neent nocne nauana ncnxorepannn nannenrka coomnna, uro ona
cnona saepemenena. H cnona +ro cotrne ne ntsnano paocrn n nosnnk crpax nepe nontm
ntkntmem. Temo ocyxennx crann ornomennx nannenrkn c myxem. Hannenrka pemnrentno
nospaxana npornn ero kareropnueckoro rpeonannx nepern na paory na ero npenpnxrne.
Bonpoc ee nnuno cnoot npnoperan nce ontmee snauenne. Kakne nocnecrnnx n +ro cnxsn
nonneuer sa coo poxenne peenka? Heynepennocrt nannenrkn n cnoem marepnantnom
nonoxennn n couerannn c nepcnekrnno norepn cnoot npnnenn k rakomy onpe(euennm
npoueum. "Bosmoxno, x noome ne xenam peenka, nockontky x onacamct, uro ne cmory n
ocrarouno mepe oecneunrt ero esonacnocrt, n x xorena t coxpannrt cnom cnooy. B ro xe
npemx x xorena t trt xopome mareptm". uopmynnponka "Bosmoxno, x noome ne xenam
peenka" tna namepenno ncrannena n onpeenenne nponemt ncnxorepanenrom, nonnmanmnm ee
nponokannonnt xapakrep n nosmoxnocrt nosnnknonennx kon]ponrannn. 3ro ]opmynnponke
ornonnact pont meroa, cnococrnymmero npoxnnennxm +monn (cm. pas. 8.4). Bce ontmee
nnnmanne yenxnoct ornomennxm nannenrkn c myxem. Ee neonontcrno nm nocroxnno
nospacrano. Hannenrka nnena, uro ee norpenocrt n esonacnocrn, n rom, urot trt neomo, a
rakxe n nackonom opamennn myx yonnernopnrt ne mor. Ha +ro ona pearnponana, c ono
cropont, npncrynamn rnena, c pyro ycnnennem norpenocrn n nesanncnmocrn, na uro ee myx
orneuan nce nontmn n nontmn nontrkamn cenart ee onee sanncnmo or cex, nx uero
nacrannan na ee nepexoe na paory k nemy. Ho+romy tno ano nropoe onpeenenne nponemt.
"B +rnx ocroxrentcrnax x ne xouy peenka or +roro uenoneka! H nce xe x nmnm ero".
B xoe ncnxorepannn, mexy rem, nosnnkna nponema. eno n rom, uro nannenrka c camoro
nauana ncknmunna nosmoxnocrt yuacrnx n ncnxorepannn myxa. Hcnxorepanenr xe npnmna k
ntnoy, uro paory moxno npoonxart rontko n nne ncnxorepannn cynpyxecko napt.
Honaonnnct ne ceccnn, urot cknonnrt k +romy nannenrky.
Hs ckasannoro nnno, uro ne ncera nosmoxno ocymecrnnenne neantnoro napnanra HO-
repannn, npn koropom ncnxorepanenr n nannenr conmecrno nameuamr nporpammy paort, a sarem
ntnonnxmr ee. B pesyntrare ncnxorepannn +ro cynpyxecko napt n on, n ona ocosnann ncm
neycrounnocrt nx ornomenn. Xena yrparnna xenanne nmert peenka. Myx xe omyrnn n cee
nce ycnnnnammymcx norpenocrt n rom, urot nporn ncnxorepannm, uro on n cenan.
9.4. Hannen1xa, c1pa(anman yununen
Hannenrka, koropo tno 25 ner, koncyntranr no nonpocam mot, poom ns Bocrouno
Bnenapnn, oparnnact n namy nonnknnnnky n cnxsn co nce ycnnnnammnmncx cnmnromamn
ynnmnn. Tnnnunte nx +ro onesnn npncrynt yuacrnnnct k nauantnomy nepnoy ncnxorepannn
nacrontko, uro nannenrka nce uame ncntrtnana enpeccnnnoe nacrpoenne n nce uame ee
nocemann mtcnn o camoyncrne. B +ror nepno ona nena conepmenno samknyrt opas xnsnn,
axe na paore nserana kaknx-nno konrakron. Bo-nepntx, noromy uro y nee ne ocrananoct na
+ro npemenn ns-sa nponem c eo, no-nroptx, noromy, uro nnkro, kak ona cunrana, ne onxen tn
snart o nannunn y nee noontx nponem. Iopo, n koropom ona xnna, nocnpnnnmancx em,
ntpocme n pyrom pernone, kak conepmenno uyxo. He tno y nee sect nn pyse, nn
snakomtx. Enncrnenntm uenonekom, c koroptm ona coxpannna konrakrt, ocrananact mart. C ne
ona exenenno ronopnna no rene]ony n nensmenno nonyuana or nee onn n re xe conert. Xorx
+rn rene]onnte pasronopt nourn ncera ntstnann y Herpt pasouaponanne, onn nmenn nx nee
ncknmunrentno naxnoe snauenne, xnnxxct enncrnenntm cnocoom omennx. Hocne paort ona
nosnpamanact n cnom manentkym knaprnpky n ram, yonnernopxx neoonnmym norpenocrt,
sannmanact nourn nce npemx rem, uro nornomana nce nmenmeecx y nee cecrnoe, rak uro n konne
konnon ee romnnno. Hocne raknx npncrynon oxopcrna n nonnom nsnypennn, ncntrtnax
rxxenemee uyncrno nnnt n rnyokoe oruaxnne, ona yknatnanact n nocrent.
Herpa tna kpacnno xenmnno, cpenero pocra n nourn nopmantnoro neca. Ha
ncnxorepanenrnueckne ceccnn ona ncera npnxonna nonnax ]anrasn n oerax no moe.
Perynxpno nocemana conxpn, n ee sonorncrt sarap ocoenno +]]ekrno ntrnxen n nauane
necnt. Ee ontmne remnte rnasa cmorpenn na menx ncntrymme; nonauany nsrnx tnan poknm,
no norom cranonnncx nnora axe kokernnntm. Ho nnemnemy onnky ee moxno tno npnnxrt,
ckopee, sa mnym enymky, uem sa 25-nernmm xenmnny. Ionoc Herpt tn rnxnm, neynepenntm.
uacro ona npeptnana cnom peut, n cosananoct nneuarnenne, uro ona rmarentno nsnemnnaer
kaxoe cnono, npexe uem nponsnecrn ero, onacaxct ckasart uro-nno nenepno nnn nnecrn
ncnxorepanenra n sanyxenne.
Herpa cunrana, uro ee nenpnxrnocrn cnxsant c nponcmemnm nesaonro o nauana
ncnxorepannn pasptnom ornomenn c ee roramnnm pyrom. C nnm y nee tn nepnt ontr
cekcyantntx ornomenn, koroptx npexe ona nserana, ncntrtnax crpax. Hepnonauantno mtcnt
o rom, uro renept ona nacroxmax xenmnna, nooymennxna ee, no nosxe ee crano nyrart
nocroxnnoe crpemnenne ee pyra k nnrnmntm konrakram. B konne konnon ona npnmna k ntnoy,
uro on ee npocro "ncnontsyer". Ona xe npexe ncero nckana n nx ornomennxx renna n nackn, a
noneenne pyra ne coornercrnonano ee oxnannxm. Tak uro ona pasopnana ornomennx c nnm,
nocne uero nauannct nponemt c eo n ycnnnncx crpax nepe nstrountm necom. Ho mnennm
nannenrkn, "nce +ro onxno tno trt komnencanne sa norepm pyra".
uopmynnponka "komnencannx sa..." nposnyuana n camom nauane ncnxorepannn n tna npnnxra
n kauecrne nepnonauautnoro onpe(euennn npoueum (cysex1nnnmn nsrun( na npoueuy).
Mt oronopnnnct nepnyrtcx k +ro ]opmynnponke nosxe, pacmnpnrt ee, yrounnrt n nanonnnrt
ononnnrentntm coepxannem. (Hcnontsyx repmnnonornm HO-repannn, moxno ckasart, uro
nannenrka c]opmynnponana, nycrt n n nepnom npnnnxennn, nnamnueckym rnnoresy
ntnnnyna cyekrnnnym konnennnm cnoe onesnn, koropax n tna npnnxra n kauecrne
ornpanno roukn nocneymmero anannsa nponemt).
Hocneonanmn sa +ro nepno ]aso ncnxorepannn anauns npoueum (nknmuanmn
anamnes) ntxnnn cneymmne ocroxrentcrna. Herpa ntpocna n onom ns centcknx paonon
Bocrouno Bnenapnn n tna mname ns rponx ere. E tno rpn roa, kora n pesyntrare
necuacrnoro cnyuax na paore norn ee oren. Tora ona ne morna npannntno onennrt
nponcmemee. Heoxnanno oren ncues, n opas xnsnn nx cemtn pesko nsmennncx. Peaknne
marepn na cmeprt myxa tna rxxenax enpeccnx. Hocne cmeprn myxa ona samknynact n cee n n
reuenne mnornx ner ncntrtnana crpax, uyrt nn ne ]onm, nepe ncemn konrakramn, npexe ncero
c myxunnamn. B rocrn xonnn nnmt k onomy uenoneky kpecrnomy orny nannenrkn, koroporo
ra ouent nmnna. B pesyntrare mart n Herpa ouent cnnsnnnct. Hannenrka pacckasana, uro
nepeko onn ononpemenno onenn ono n ro xe onesntm.
Fpar n cecrpa, koropte tnn namnoro crapme Herpt, nckope noknnynn pono om, a mexy
Herpo n ee mareptm ycranonnnnct xnno nesoponte cnmnornueckne ornomennx, ntstnanmne y
nannenrkn cmemannte uyncrna. B 16 ner ona nnepnte npenpnnxna ceptesnym nontrky
ntpnartcx ns rnckon, onena cex o ncromennx.
Tora no conery cemenoro npaua ee ornpannnn k cecrpe, koropax paorana mennnncko
cecrpo neaneko or Fepna. Tam nannenrka xnna nocneymmne rot. E yanoct nsannrtcx or
nocnecrnnn ncromennx, no pasnyka c mareptm nocroxnno myunna ee. Cecrpa mexy rem
ncntrtnana ontmoe nanpxxenne, pasptnaxct mexy nocroxnno menxmmnmncx nmonnnkamn n
Herpo, koropo ona ntranact samenxrt mart. B +ro cnryannn nannenrka uyncrnonana cex nce
onee neymrno. B konne konnon npn nepntx npnsnakax nnont naunnammerocx ncromennx ona
yexana or cecrpt. Tak npnmepno sa ro o nauana ncnxorepannn ona okasanact n Fepne. 3ro, kak
ona ntpasnnact, tna ee nepnax nontrka nauart camocroxrentnym xnsnt.
Pacmnpennt ananns nponemt nokasan, onako, rakxe, uro cnmnromt ynnmnn noxnnnnct y
nannenrkn ne nocne ee paccranannx c pyrom, kak ona nepnonauantno yrnepxana, a pantme,
nmenno rora, kora ona nouyncrnonana, uro cnxst c nnm cranonnrcx nx nee nce onee n onee
rxrocrno.
B pesyntrare rmarentnoro nsyuennx ncropnn xnsnn nannenrkn n ee renepemne xnsnenno
cnryannn, koropax sect nsnaraercx ouent cxaro, n konne konnon tno c]opmynnponano
pacmnpennoe onpe(euenne npoueum.
"Cnmnromt orknonenn n noneennn, cnxsanntx c eo, cnnerentcrnymr o rom, uro mne
cranonnrcx rpyno noepxnnart ornomennx, rpeymmne or menx cnnmkom mnoro cnn Ea
nosnonxer mne npnrnymnrt crpaxn n enpeccnnnoe nacrpoenne, no nexenarentnt noount
+]]ekr nontrok pemart nponemt raknm cnocoom saknmuaercx n noxnnennn nontx ]nsnuecknx
n ncnxnuecknx nponem, n nepnym ouepet uyncrna nnnt n uyncrna onnouecrna"
Hpn rako ]opmynnponke eccosnarentnt nponecc nosnnknonennx cnmnromon
nnrepnpernponancx kak ]ynknnonantnt nponecc n rem camtm ycranannnnanact ornercrnennocrt
nannenrkn sa nero. Tora nannenrke tno npenoxeno paccmarpnnart npncrynt nneuennx k ee n
orkasa or nee n kauecrne cnrnanon rena, cnnerentcrnymmnx o nannunn y nee ncnxonornuecknx
nponem n kon]nnkron. Tak cnmnromt ynnmnn nepecrann trt uem-ro nesanncxmnm or ""
nannenrkn
Kpome roro n +ro ocoenno naxno tno ntxnneno, uro sa cnmnromamn napymenn,
cnxsanntx c eo, xnno croxna norpenocrt n nmnn n n ro xe npemx n rom, urot nponecrn
rpannny mexy coo n pyrnm uenonekom. Ho+romy mt ann rakym npe(napn1eutnym
qopuyunponxy neun ncnxo1epannn:
"Harn rakne cpecrna, rako opas ecrnn, c nomomtm koroptx x cmory ycranonnrt
ocrarounym ncrannnm mexy coo n snaunmtmn nx menx nmtmn, ne pasptnax npn +rom
ornomenn c nnmn n nserax npentx nx moero ]nsnueckoro n ncnxnueckoro cocroxnnx
nponem, cnxsanntx c eo".
B coornercrnnn c onpeenennxmn nponemt n nenn nmecre c nannenrko tna paspaorana
c1pa1ernn ncnxo1epannn, koropax onxna tna yunrtnart kak rnannte acnekrt +rnx
]opmynnponok, rak n ncnxocomarnueckne nocnecrnnx ynnmnn.
1 Meouuucrue +eponpumu Hcuepntnammne oxcnennx npaua-repanenra n
coornercrnymmee mennnnckoe neuenne.
2 Oc.ao.euue cu+nmo+oe. Merot camokonrponx, npenaraemte noneenuecko
ncnxorepanne.
3. Bocnpumue naueumro ceoux :vecme u me.ecuix ouvueuu Ynpaxnennx, ynyumammne
nocnpnxrne rena n cnococrnymmne npoxnnennm uyncrn n nepexnnann.
4. Pascueuue menepeuue rusueuuo cumvauu naueumru. Hpnemt, nanpannennte na
oxcnenne renepemne xnsnenno cnryannn nannenrkn n naxntx nx nee ornomenn.
3rn merot npnmenxnnct ne nocneonarentno, a napannentno, no nocroxnno c yuerom
nsmenenn n onpeenennn nponemt, koropte nosnnkann n xoe ncnxorepannn.
Henocpecrnennoe opamenne k cnmnromarnke ynnmnn oxcnxercx ne rontko crpaannxmn
nannenrkn, koropte ntstnannct em, no n conpxxenntm c nem pnckom nropnuntx comarnuecknx
saonenann. Tak, uacrax pnora ntstnana y nannenrkn nce ycnnnnammnecx nonpexennx syno
+mann, a rakxe napymennx nono-conenoro ananca n oprannsme.
3rn nponemt rpeonann nemenennoro pemennx. Ho+romy mt oronopnnnct napannentno c
npopaorko nnamnuecknx nponem n onpeenennem nenn cnmnromarnueckoro noneennx nauart
paory c ncnontsonannem meroon nsmenennx noneennx. Hocne anannsa ]akropon,
oycnonnnnammnx cnxsannte c eo napymennx, mt paspaorann nporpammy camokonrponx,
nknmuammym nnannponanne nannenrko cnoero nnrannx. Hannenrka onxna tta necrn
noponte sanncn "nennnk nnrannx", koropt perynxpno nponepxncx ncnxorepanenrom. Ftna
nneena cncrema camonoompennx ecnn onpeenennoe npemx nannenrka nserana napymenn
pexnma nnrannx, e anannct npnsonte oukn: npano na nocemenne xasontx rannen, conxpnx n
knno.
Yxe nocne neckontknx ceccn nannenrka coomnna o samerntx nsmenennxx k nyumemy. Ona
tna ropa rem, uro renept moxer nyume konrponnponart cnoe noneenne, cnxsannoe c eo. B
+ro ]ase mne nocroxnno npnxonnoct oopxrt crpemxmymcx k conepmencrny nannenrky,
npeynpexart ee o nosmoxnocrn pennnnon n nouepknnart, uro nentm xnnxercx ne nonnoe
ycrpanenne cnmnromon, a nx ocnanenne. Bnont noxnnxmmnecx cnmnromt x coornercrnenno
rpakronan kak naxnte cnrnant roro, uro nponema (onpeenenne ee mt ann panee) nce eme ne
pemena n ocrarouno mepe. ronopnn nannenrke o neoxonmocrn npopaorkn naxntx
nonpocon, kacammnxcx ornomenn n +monn.
B +ro xe npemx Herpa xanonanact na ycnnenne crpecca, ncntrtnaemoro rnanntm opasom no
npemx nepeptnon na paore, a rakxe no neuepam oma. Cnauana e ne yananoct ntxnnrt cnxst,
cymecrnymmym mexy +rnmn xnnennxmn n cnonm +monnonantntm cocroxnnem. Tepmnnom
"crpecc" ona xnno nontsonanact nx onncannx orpnnarentntx +monn. C nomomtm perynxpntx
ynpaxnenn, nanpannenntx na ynyumenne nocnpnxrnx em cnoero rena n cnxsanntx c +rnm
nocnpnxrnem omymenn n mtcne, nannenrke nocrenenno yanoct nayunrtcx ntenxrt ns noroka
uyncrn onpeenennte +monnn. Herpa ocosnana, n uacrnocrn, rnyokym neuant n nenpeptnnym
ont uyncrna, koropte ona npexe ne cnxstnana c onpeenenntmn cotrnxmn cnoe xnsnn.
Pemammnm nx antnemero xoa ncnxorepannn okasancx con, o koropom coomnna
nannenrka. Bo cne ona eme manentkax enouka npnmna nmecre c ornom k ]ororpa]y, urot
cenart cnnmok nx cemenoro antoma. nx +roro Herpe nyxno tno cecrt orny na konenn.
Pacckastnax o cne, Herpa cmorna ntpasnrt neuant, koropym npexe nnrentnoe npemx noannxna.
Ho nx +roro e neoxonmo tno nonyunrt "paspemenne" cnoero ncnxorepanenra. Ona cmorna
pacckasart o rom, kak n npomnom e neocranano orna, a n ceuac ona xaneer o ero orcyrcrnnn. B
rxxentx xnsnenntx cnryannxx e ne xnaraer ero noepxkn, ero opoxenarentnoro ornomennx.
Ftno conepmenno ouennno, uro con Herpt tn rakxe ee ornerom na ncnxorepanenrnueckne
ornomennx. (Hcnxorepanenr myxunna n rom xe nospacre, n kakom tn t renept oren Herpt.)
Ha +ro ornomenne k nponeccy ncnxorepannn x ocropoxno oparnn nnnmanne nannenrkn, no ne
cran anannsnponart cnmnonnsnpyemt cnom nepenoc (cornacno nocrynaram HO-repannn
neoxonmocrt n +rom nosnnkna t nnmt n cnyuae noxnnennx nopoxenntx nepenocom nponem,
memammnx ncnxorepannn).
B xoe antneme paort c neuantm Herpa onaxt samernna. "uro noenaemt, mo oren
ymep, n x onxna c +rnm cmnpnrtcx". Tak ona ana snart o sanepmennn na annom +rane nponecca
paort c neuantm. B ror momenr e +roro tno ocrarouno, ona morna cmnpnrtcx co
cnyunnmnmcx. (3ro ne osnauaer, uro annax rema tna ncuepntnamme npopaorana. Ho n HO-
repannn cunramr, uro npopaorky moxno sanepmnrt, ecnn ncnxorepanenrnueckn nponecc ontme
ne noknpyercx n pasnnrne nannenra npoonxaercx). Tem npemenem Herpa okasanact n kpnsncno
cnryannn cnmnromt ynnmnn nnont ycnnnnnct, xorx panee onn nourn ncuesnn. 3ro ntsnano y
Herpt kpanee pasouaponanne. Ona nnnnna cex sa ro, uro ne cymena sakpennrt nepnonauantnt
ycnex, nocnpnnxna cnyunnmeecx kak cnoe ouepenoe nopaxenne. Ona xorena orkasartcx or
ncnontsonannx meroon noneenuecko repannn, nockontky, no ee mnennm, nx npnmenenne ne
nmeno cmtcna. Crano ouennntm, uro ncnxorepanenrnueckn nponecc ntsnan n ne
conpornnnenne n nor-nor paspasnrcx enpeccnnnt kpnsnc. B +ro cnryannn x pemnn npnmennrt
npnem, koropt moxer trt nasnan kon]ponranne. uro x onxen enart, mne nockasana cama
nannenrka cnonm pacckasom o cne. e ne xnarano okastnammero e noepxkn orna. Ho+romy x
nanomnnn Herpe o namem ncnxorepanenrnueckom konrpakre, o conmecrno c]opmynnponanno
nenn ncnxorepannn n npnsnan ee npoxnnrt ntepxky. ckasan, uro nn n koem cnyuae ne namepen
ceuac npekparnrt paory c ne. Ornerom Herpt tna yntka, ntpaxanmax cornacne.
Ha +ro crynenn ncnxorepannn nannenrka nocroxnno xanonanact na nontrkn marepn
nonnnxrt na nee n xoe nx rene]onntx pasronopon. Kpome roro, ona ronopnna o cnntnom
pasouaponannn n cecrpe. 3ameuanne cecrpt no nonoy roro, uro Herpa, eckart, ne n cocroxnnn
cnpannrtcx c rpeonannxmn xnsnn, nannenrka rpakronana kak cnnerentcrno, uro ee ornepramr n
em npeneperamr. B pesyntrare rmarentnoro pasopa rene]onntx pasronopon mt cmornn npnrn
k onpeenenntm ntnoam (n (onounn1t nun ocymec1nuennmn panee anauns npoueum):
"Mne ne yaercx ycranonnrt yonnernopnrentnte ornomennx c cecrpo n mareptm.
ncntrtnam npornnopeunnte uyncrna. Hnora x uyncrnym, uro mnom pykonoxr n rpakrymr kak
cnom cocrnennocrt, a nnora x uyncrnym cex orneprnyro n npeocrannenno camo cee".
B xoe antnemnx ece Herpa ocosnana, uro yanenne n npocrpancrne or marepn n cecrpt
ne necer c coo pemennx nponemt ee camocroxrentnocrn. Ona ncntrtnana xenanne trt pxom
c mareptm n n ro xe npemx ocranartcx camo coo. Ona ne pemanact orkponenno ronopnrt c ne o
cnonx nponemax, nockontky ne xorena oropuart ee. uro kacaercx cecrpt, ro ra npexe uacro
noepxnnana Herpy, n nannenrka ne morna nonxrt, nouemy cecrpa npyr ornepnynact or nee.
Cnona, kak n npexe, nannenrka nouyncrnonana, uro c ne opamamrcx kak c "manentko n
nespeno", necnocono croxrt na cocrnenntx norax.
B konne konnon mt pemnnn npnrnacnrt mart n cecrpy nx pasronopa, n xoe koroporo
nannenrka xorena pacckasart o rpynocrxx, c koroptmn ona cranknnaercx n nacroxmee npemx, a
rakxe o cnonx xenannxx, kacammnxcx ornomenn c nnmn. Pasronop nonyunncx nnrepecntm. Mart
okasanact uyrknm, orstnunntm uenonekom oxnnnenno pacckastnana o cnonx konrakrax c
nopyramn n pocrnennnkamn, a rakxe o ro mnoroopasno omecrnenno exrentnocrn,
koropo ona sannmanact. Ona cmorna orkptro ckasart, uro, xorx n ne paccunrtnaer na
nosnpamenne Herpt omo, e xorenoct t ykpennrt konrakrt c oenmn cnonmn oueptmn. 3ro
ntckastnanne marepn nectma ynnnno Herpy n ee cecrpy. Herpa xnno nouyncrnonana oneruenne.
To, uro mart nponena rpannny mexy em n coom n ononpemenno npenoxnna ykpennrt
ornomennx, nosnonnno Herpe napartcx yxa n noronopnrt o cnonx crpaxax n xenannxx,
cnxsanntx c ornomennxmn mexy nnmn.
Bcero cocroxnnct rpn cemente ecet, n onn narnxno nokasann, uro +rn rpn xenmnnt
nocne cmeprn myxa n orna n reuenne mnornx ner ncntrtnann cnntnoe uyncrno nnnt n ornomennn
pyr pyra. Fonesnn n ncnxnueckne nponemt ono ns nnx rpakronannct pyrnmn kak
monuannnt ynpek, uro onn ne npoxnnxmr ocrarouno saort. B pesyntrare conmecrno paort
c neuantm n nsanmntx ntxcnenn ornomenn moxno tno oruernnno nouyncrnonart ycrpanenne
nanpxxennx n ycranonnenne armoc]ept, cnococrnymme orkponennomy pasronopy. (B pamkax
HO-repannn moxer okasartcx nonesntm ononnnrentno k paore ncnxorepanenra n nannenra
npononrt ecet c yuacrnem naprnepon nannenron n unenon nx ceme, ecnn rakne ecet
cnococrnymr ocrnxennm nocrannenntx nene.)
K konny ncnxorepannn Herpa pemnna ocrannrt cnom paory n knaprnpy n Fepne n nepeexart
nonnxe k marepn n cecrpe, r.e. nepnyrtcx n Bocrounym Bnenapnm. Mnorne mecxnt ona
ncntrtnana ]onm, cnxsannym c noesko n +ror pernon, a renept npeoonena ee n n ntxonte
nn cesnna rya. B pesyntrare noeskn ona ocosnana +monnonantnym npnnxsannocrt k +ro
uacrn Bnenapnn, a rakxe ro, uro, yexan n cnoe npemx ns oma, ona noknnyna connantnym cpey,
c koropo ee o cnx nop mnoroe cnxstnaer. Cepeunt npnem, okasannt pocrnennnkamn n
pystxmn, yenn ee n rom, uro ornomennx, koropte ona cunrana yrpauenntmn, moxno
noccranonnrt.
B xoe ncnxorepannn nannenrka nperepnena cymecrnennte nsmenennx. Hs nerkomtcnenno
enymkn ona npenparnnact n monoym xenmnny, nce n ontme mepe ocosnammym cnon
ocronncrna. B xoe nocnennx ceccn, onako, Herpa nnont npoxnnna cnoenpanne, n ee
noneenne n ornomennn menx cenanoct arpeccnnntm. Ona ynpekana menx n neocrarouno
noepxke n n rom, uro x pocam ee na nponsnon cytt. Ftno ouennno, uro npecroxmee
paccrananne ntstnano y nee ecnokocrno. Temo namnx ceccn crano ocyxenne rnena, onn n
neuann uyncrn, koropte nosnnkann y nee n cnxsn c npecroxmnm sanepmennem namnx
ornomenn. Bnont paccmarpnnanact norepx em n pannem ercrne orna n n +ro cnxsn npecroxmee
sanepmenne ncnxorepanenrnuecknx ornomenn.
uepes nonroa nocne sanepmennx ncnxorepannn nannenrka nosnonnna mne ns Bocrouno
Bnenapnn xorena ysnart apec onoro ncnxorepanenra. B xoe pasronopa ona coomnna, uro
xnner n cocrnenno knaprnpe n y nee nnrnmnax cnxst c onnm monotm uenonekom. C mareptm
ncrpeuaercx perynxpno. Hx pasronopt crann onee orkponenntmn, n ona uyncrnyer cex n ee
npncyrcrnnn xopomo. 3a +ror nepno ynyumnnnct n ee ornomennx c cecrpo. Tenept cecrpa
ornocnrcx k ne kak k nopyre, kak k panno. Fpar, koropt yxe mnoro ner conepmenno orannncx
or cemtn n n cnoe npemx orkasancx npnnxrt yuacrne n name ncnxorepanenrnuecko ecee, an o
cee snart n npnrnacnn ee na oe. Ona nce eme crpaaer or nonropxmmnxcx npncrynon ynnmnn,
no onn nponcxoxr pexe, uem npexe, n ne tnamr raknmn ocrptmn. E nce eme nenerko npnnxrt
cnoe reno. Ho+romy ona noxenana npoonxnrt ncnxorepanenrnueckym paory.
10. HO-TEPAHHR B KPH3HCHLX CHTYAHHRX
Kak coornocxrcx mexy coo HO-repannx n ncnxorepanenrnueckne nnrepnennnn,
ocymecrnnxemte n rex cnyuaxx, kora nannenrt naxoxrcx n kpnrnuecknx cnryannxx?
Coornomenne mexy nnmn oycnonneno nymx ocroxrentcrnamn:
1. Kpnsncnax cnryannx moxer nosnnknyrt: a) o nauana npoxoxennx nannenrom HO-
repannn, ) n xoe HO-repannn n pesyntrare kaknx-nno nnemnnx ocroxrentcrn, n) moxer
norpeonart ononnnrentntx nnrepnennn nocne sanepmennx HO-repannn.
2. Teopernuecknmn ocnonamn ncnxorepanenrnuecknx nnrepnennn, ocymecrnnxemtx n
kpnsncntx cnryannxx, xnnxmrcx, no-nepntx, reopnn kpnsncon n crpeccon, n, no-nroptx,
kornnrnnnte reopnn n reopnn "koynnnra"*. Bce +rn reopnn n ontme nnn mentme crenenn
onaamr remn xe uertptmx ornnunrentntmn npnsnakamn, koropte npncymn HO-repannn.
Bapnanrt couerannx kpnsncnoro nmemarentcrna n HO-repannn no npemenn:
a) Kpusucuoe e+euame.icmeo, npeouecmevmuee eo epe+euu HO-meppanuu, nanonee
pacnpocrpanennt napnanr. Hepcnekrnnt nannenron, npnxoxmnx nx npoxoxennx HO-repannn
nocne kpnsncntx cocroxnn, nentsx cunrart naronpnxrntmn. eno n rom, uro aanrannonnte
nosmoxnocrn uenoneka n pesyntrare kpnsnca samerno yxymamrcx, uro cosaer nenaronpnxrnte
npenoctnkn nx npoxoxennx HO-repannn. B raknx cnyuaxx onee noxoxr (nx nauana)
ncnxorepanenrnueckne nnrepnennnn, k koroptm npneramr n kpnrnuecknx cnryannxx. (anee n
rekcre rakne nnrepnennnn nastnamrcx "kpnsncnoe nmemarentcrno".) Takoe kpnsncnoe
nmemarentcrno nosnonnr nacrontko crannnsnponart kak nnemnne, rak n (uacrnuno) nnyrpennne
ocroxrentcrna, uro konnenrpannx n pe]-
----------------------------
"Koynnnr (anrn "coping") ymenne cnpannrtcx, connaart c rpyntmn cnryannxmn Hpu+
nepeeoo:ura
----------------------------
nekcnx cranyr ocrynnt nannenry n ro mepe, kakax neoxonma nx yrnynennoro
paccmorpennx n npopaorkn ero nponem. HO-repannx npenonaraer cnoconocrt nannenra k
onontno rnyoko pe]nekcnn, uro, kak npannno, tnaer nosmoxntm rontko n ycnonnxx xorx t
npemenno cranntnocrn. Kpnsncnoe nmemarentcrno cosaer npenoctnkn nx +roro.
Heoxonmo, onako, nckycnoe nponeenne kpnsncnoro nmemarentcrna, npexe uem moxno yer
noymart o ocymecrnnennn sarem ncnxorepannn. 3]]ekrnnnocrt kpnsncnoro nmemarentcrna ne
n nocnenmm ouepet sanncnr or nept nannenra n ncnxorepanenra n ro, uro c nomomtm rakoro
nmemarentcrna onn cmoryr sa neckontko ncnxorepanenrnuecknx ceccn cnpannrtcx c kpnsncom.
Pemenne o nocneymme HO-repannn cneyer npnnnmart n xoe konrpontno ncrpeun
ncnxorepanenra c nannenrom nnmt nocne roro, kak nannenr cmoxer nocmorpert na nepexnrt nm
kpnsnc cnokono, kak t co cropont.
) Kpusucuoe e+euame.icmeo e xooe HO-mepanuu. Bropo napnanr nmeer mecro rora, kora
n cnny neoxnannoro nsmenennx nnemnnx ocroxrentcrn nannenr okastnaercx n kpnsnce.
Hannenr moxer, nanpnmep, norepxrt naprnepa (onesnt, necuacrnt cnyua, ocrpt kpnsnc
cynpyxecknx ornomenn, sanepmammncx paccranannem). Bosmoxno rakxe, uro crpax nepe
+ksamenom nnn norepe paort nepeer n nannky n ntsoner y nannenra ekomnencannm.
3ksncrennnantnt kpnsnc moxer trt ntsnan n rxxentm comarnuecknm saonenannem. B rakom
cnyuae ncnxorepanenr onxen nsmennrt cnom crparernm n nepern or HO-repannn k kpnsncnomy
nmemarentcrny nne sanncnmocrn or roro, cnxsan nn nacrynnnmn kpnsnc c nponemo,
c]opmynnponanno n xoe HO-repannn, nnn ner. Kak rontko yer ocrnrnyra neoxonmax
nnyrpennxx n nnemnxx crannnsannx, ncnxorepanenr nepexonr n cnoe paore k meroam HO-
repannn, ne oxnaxct ]opmantnoro "sanepmennx" kpnsncnoro nmemarentcrna. B rexnnueckom
ornomennn pasnnune yer saknmuartcx rnanntm opasom n rom, uro ncnxorepanenr naunnaer
npoxnnxrt snaunrentno ontmym akrnnnocrt, ntraercx crpykrypnponart xnsnennym cnryannm
nannenra n n cnyuae neoxonmocrn npnrnamaer na ncnxorepanenrnueckne ceccnn snaunmtx nx
nannenra nnn.
n) Kpusucuoe e+euame.icmeo noc.e saeepueuu HO-mepanuu. Tpern napnanr, nannenr,
ycnemno sanepmnnmn nmecre co cnonm ncnxorepanenrom HO-repannm, uepes kakoe-ro npemx
nocne +roro ncntrtnaer ocrpt kpnsnc. Bectma nepoxrno, uro n +rom cnyuae on oparnrcx k
snakomomy ncnxorepanenry, k koropomy ncntrtnaer onepne. B xoe HO-repannn ncnxorepanenr
yxe panee osnakomnncx c remn ]opmamn npeoonennx ncnxonornuecknx rpynocre, koroptmn
nnaeer annt nannenr. On cmoxer, no-nnnmomy, +]]ekrnnno ntnecrn nannenra ns kpnsnca,
ncnontsyx npnemt kpnsncnoro nmemarentcrna, n oporocroxmax ncnxorepannx ne nonaonrcx.
Bo ncex rpex napnanrax mt ncxonm ns roro, uro oe ncnxorepanenrnueckne moenn nmemr
omn asnc, no pasnnunx n ocroxrentcrnax oycnonnnnamr npnmenenne coornercrnymmnx
crparern ncnxorepannn.
Teope1nuecxoe oocnonanne xpnsncnoro nuema1eutc1na. B ocnone meroon,
ncnontsyemtx n xoe kpnsncnoro nmemarentcrna, nexar npexe ncero reopnn kpnsnca n crpecca, a
rakxe kornnrnnnte reopnn n reopnn "koynnnra", paccmarpnnammne cnocot npeoonennx
uenonekom rpyntx xnsnenntx cnryann.
a) Teopuu rpusuca u cmpecca. Parep n Brpornka ann rakoe onpeenenne kpnsnca.
"Kpnsnct cotrnx c neonpeenenntm ncxoom n conpxxennte c onacnocrtm norept.
Bpemennte rpannnt raknx cotrn moryr trt oosnauent. Y ncntrtnammero kpnsnc uenoneka
nosnnkamr comnennx ornocnrentno npnntuntx nx nero nennocre n nene. Or nero rpeyercx
npnnxrne pemenn n aanrannx k nontm ycnonnxm, uro moxer ntstnart uyncrno ecnomomnocrn,
necrn k nsmenennxm n noneennn n nepexnnannxx, a nmecre c rem cosamrcx npenoctnkn
]opmnponannx nono xnsnenno opnenrannn".
Kpnsnct moxno nopasennrt na cn1yannonnme n "norpaqnuecxne".
Cn1yannonnme nun 1panua1nuecxne kpnsnct moryr ntstnartcx:
onesnxmn (c nx pasnoopasntmn ncnxocomarnuecknmn nocnecrnnxmn); onacnocrxmn,
ncxoxmnmn nsnne (nsnacnnonanne, anapnx n maxre n r..); norepxmn nnsknx, nsmenennxmn
ycnonn xnsnn (+mnrpannx, cmena paouero mecra), ockopnennxmn nnn onamn peantntmn
nnn nosmoxntmn n yymem (+ksament, nynnunte ntcrynnennx) n npecrannxmmnmn yrposy
nx camoonenkn.
Bnorpaqnuecxne xpnsncm nun xpnsncm, cnnsannme c pasnn1neu nn(nnn(a nepekn n re
nepnot, kora ncrynnenne n nonym ]asy pasnnrnx rpeyer or uenoneka ocotx ycnnn, kak +ro
nmeer mecro n nepno nononoro cospenannx n nopocrkonom nospacre, npn nocrynnennn na paory,
noxnnennn n cemte peenka, naxntx nsmenennxx n npo]eccnonantno exrentnocrn, yxoe ere
ns oreueckoro oma, knnmakce, yxoe na nencnm, crapennn. Hocne roro kak Kannan npenoxnn
cnom reopnm kpnsncon, nepexnnannm kpnsncntx cnryann crann npnnnctnart narorennoe
ecrnne. Kpnsncnoe cotrne rpakryercx kak crpeccop, cranxmn no yrposy cymecrnymmee
ncnxo]nsnonornueckoe pannonecne. ekomnencannx nnn kpnsnc nponcxoxr nnmt rora, kora
npnntunte cnocot nx npeoonennx okastnamrcx neocrarountmn. Hpoxnnxrtcx ekomnencannx
nnn kpnsnc moryr n comarnueckn, n ncnxnueckn, uame ncero n nne ocrpo, ntxoxme sa
npeent nopmt ncnxorenno peaknnn, nknmuamme rakne cocroxnnx, kak crpax, crynop n/nnn
oruaxnne, xapakrepnte nx enpeccnnntx cocroxnn. nx uenoneka, naxoxmerocx n kpnsnce,
xapakrepnt rakxe cnntnte, nekonrponnpyemte +monnn. Hpn cnonrannom nporekannn kpnsnca
(kora nnkakoe nosecrnne nsnne ne ckastnaercx) uepes kakoe-ro npemx (otuno uepes 23
neenn) nnn nponcxonr komnencannx, nnn kpnsnc nepexonr n ycrounnoe ncnxonaronornueckoe
cocroxnne. Cymecrnyer omnpnax nnreparypa, nocnxmennax ponn pasnnuntx crpeccopon n nx
nosecrnnm na nporekanne kpnsncntx cnryann. Mt xe ncxonm ns roro, uro pemammym pont
nrpaer ne ]akr nosnnknonennx kpnsnca, a nponecc kpnsnca kak rakono. Ho+romy nsnaraemte
namn nnxe nonoxennx ornocxrcx kak k kpnsncam, nenocpecrnenno ntsnanntm
ncnxoconnantntmn ]akropamn, rak n k rem kpnsncam, n ocnone koroptx nexar onacnte
comarnueckne saonenannx, neymne k nsmenennxm ncnxoconnantno cnryannn uenoneka. Mt
npnepxnnaemcx ro roukn spennx, uro coornercrnymmne ncnxorepanenrnueckne nosecrnnx
(mon]nnnponannoe kpnsncnoe nmemarentcrno) moryr +]]ekrnnno npnmenxrtcx n n cnyuae
comarnuecknx saonenann.
) Koeuumueuie meopuu u meopuu npeooo.euu mpvouix rusueuuix cumvau. uenonek,
okasanmncx n kpnsncno cnryannn, npenpnnnmaer pasnnunte mept, urot cnpannrtcx c
rpynocrxmn, npeoonert nx. Or nx +]]ekrnnnocrn sanncnr ycnex nnn neyaua n npeoonennn
kpnsnca. Ycnex moxer necrn k nporpeccy, ]opmnponart y uenoneka cnoconocrt ycnemno
cnpannxrtcx c kpnsncamn n n yymem. (Hnnme nncan: "To, uro rex ne ynnaer, enaer rex
cnntnee".)
B xoe kpnsnca npnntunte ]opmt npeoonennx rpynocre ononnxmrcx nontmn,
neoxonmocrt n koroptx ntstnaercx cnoxnnmecx cnryanne. Okpyxenne (cemtx) moxer trt
naxntm pecypcom noepxkn uenoneka n kpnsncno cnryannn. Kak nokastnamr nponeennte
nccneonannx, ontmnncrno nme pacnonaraer omnpntm penepryapom cnocoon npeoonennx
kpnsncntx cnryann n ntnpaer nx n sanncnmocrn or xapakrepa kpnsnca. Hpn saonenannn pakom,
nanpnmep, npnmenxercx npnmepno 10 pasnnuntx ]opm npeoonennx cnryannn onesnn.
B mnorouncnenntx nccneonannxx nsyuannct pasnnunx mexy aeknarntmn n
neaeknarntmn ]opmamn npeoonennx kpnsnca. Kak npannno, nanonee aeknarno cunraercx
akrnnnax, npeycmarpnnammax +neprnunte ecrnnx crparernx npeoonennx, koropax
ononpemenno nomoraer nonxrt kpnsnc n ero konrekcre, oecneunnaer ocrarounym noepxky
(connantnym n co cropont cemtn), a rakxe nosnonxer uenoneky ntpaxart cnon uyncrna n
npnnnmart ro, uero nenosmoxno nsexart. Henaronpnxrntmn, nanpornn, cunramrcx
naccnnnocrt, nokopnocrt, cmnpenne, couerammnecx c camoonnnennxmn n onnnennxmn pyrnx
nme. Takax nosnnnx ne nosnonxer ocymecrnnrt aeknarnym npopaorky nopoxenntx
cnryanne uyncrn nnn neer k orpnnannm nannunx nponem yxe na nepno crann kpnsnca.
Bce ynomxnyrte ]akropt, crpeccopt, pecypct, ]opmt npeoonennx n nocnecrnnx kpnsnca
opasymr nnamnueckoe pannonecne. 3ror nponecc nporekaer ne npxmonnneno, ero xo nyume
ncero moxer trt ntpaxen n nne kpyra. Ha pnc. 5 n ynpomennom nne nsopaxeno
nsanmoecrnne pasnnuntx ]akropon no npemx kpnsncno cnryannn. Hs pncynka cneyer, uro n
nponecc pemennx kpnsncno cnryannn onxna trt nknmuena n noepxka nsnne (nanpnmep,
ocymecrnnxemax npo]eccnonantno ncnxorepanenrnueckax nnrepnennnx). Hnnnn moxer c
ycnexom okastnart cam na cex nosecrnne, noonoe romy, koropoe n xoe ncnxorepannn
okastnaer na nero ncnxorepanenr. Ho n cnyuae nacroxmero kpnsnca rako ecrecrnennt cnoco
camoperynxnnn ne cpaartnaer. Tora saaua ncnxorepanenra saknmuaercx n rom, urot
coornercrnymmnm opasom noepxnnart nponecct koynnnra n npeoonennx kpnsnca, noompxx
nontrkn nannenra ncnontsonart c +ro nentm aeknarnte cpecrna n crnmynnpyx ncnontsonanne
nontx, oemammnx ycnex ]opm npeoonennx kpnsnca.
Pnc. 5. Cxeua1nuecxoe nsopaaenne xpnsncnon cn1yannn
Hcuxomepaneemu:ecra uumepeeuu eo epe+ rpusuca (rpusucuoe e+euame.icmeo). Ycnex
kpnsncnoro nmemarentcrna n snaunrentno mepe sanncnr, kak yxe ronopnnoct, or nosnnnn
ncnxorepanenra. Hcnxorepanenr onxen nepnrt n +]]ekrnnnocrt nmemarentcrna, nanpannennoro
na ocrnxenne nocrannenno nenn. Pemammnm npn +rom xnnxercx ne narnos, koropt cranxr
nannenry, a onenka annoro kpnsnca. C camoro nauana ycranannnnaercx npemx, na nporxxennn
koroporo yer ocymecrnnxrtcx kpnsncnoe nmemarentcrno. Kak npannno, peut ner o 46
ceccnxx, nponoxmnxcx n reuenne 12 mecxnen, ne onee. Or paccmorpennx nponem, ne
cnxsanntx c kpnsncom, npemenno npnercx orkasartcx. Bet nent kpnsncnoro nmemarentcrna
saknmuaercx n rom, urot kak moxno ckopee xorx t noccranonnrt npexnee pannonecne. Onako,
kak npannno, cocroxnne nannenra crpemxrcx ynyumnrt no cpannennm c rem, n kakom on tn nepe
kpnsncom. nx pemennx +ro saaun ncnxorepanenrnueckn nponecc cneyer ocymecrnnxrt
akrnnno, rnko, nenenanpannenno. Moxno rakxe npnernyrt k nomomn "rpertnx nnn"
pocrnennnkon, snakomtx nannenra.
1. Ycranonnenne ycrounntx ncnxorepanenrnuecknx ornomenn
Haunnax paory c nannenrom, naxoxmnmcx n ncnxoconnantnom kpnsnce (ocoenno npn
comarnuecknx saonenannxx), nnora rpyno paccunrtnart na ero naropasymne. Peaknnx rakoro
nannenra, kora ero nanpannxmr k ncnxorepanenry, otuno tnaer cepxanno, a n pxe cnyuaen
n orpnnarentno. Bor nouemy cneyer ocoenno rmarentno crponrt paoune ornomennx. C camoro
nauana nannenr onxen trt nocrannen n nsnecrnocrt o rom, uro coepxanne ncex ero ece c
ncnxorepanenrom coxpanxercx n rane.
Hpnuep nannen1xn H. Kornnrnnnte ]ynknnn 28-nerne nannenrkn H., koropax nokymanact
na camoyncrno c nomomtm apnryparon n rpanknnnnsaropon, cnauana tnn nectma
orpannuennt. E npnxonnoct cnona n cnona oxcnxrt cmtcn n nent ecet c ncnxorepanenrom,
Hpnuep nannen1a C. Peaknnn 21-nernero cryenra mpnnueckoro ]akyntrera C. nocne
onepannn na rononnom mosre (yanenne onyxonn) nepnonauantno cnnerentcrnonann o enpeccnn.
On ouent kpnrnueckn ornocnncx k, kak on ntpasnncx, "ncnxonornsa-nnn" cnoe onesnn. Hnmt
nocne roro, kak on cmor cornacnrtcx c rem, uro ero peaknnx uacrnuno tna cnecrnnem neuenoro
nosecrnnx, koropomy on noneprcx n cnxsn c comarnuecknm saonenannem, crann nosmoxnt
antnemne ecet c nnm.
2. Ananns nponemt
Mnorne nannenrt ne ocosnamr pasnnny mexy noonneko kpnsnca n ]akropamn,
nenocpecrnenno ntstnammnmn ero. Oxnauennte +monnxmn, onn uacro tnamr necnocont
nocnpnnnmart enonym nn]opmannm. Bor nouemy uerkn ananns nponemt tnaer onnm ns
nepntx pemnrentntx maron k npeoonennm kpnsnca n uacro cnococrnyer cymecrnennomy
ynyumennm cocroxnnx nannenra. B ro xe npemx akrnnnt n nenenanpannennt noxo k
nponemno cnryannn xnnxercx ncnxorepanenrnuecknm cpecrnom, nopoxammnm y nannenra
nepy n nposopnnnocrt n komnerenrnocrt ncnxorepanenra
2 1 Ananns cnryannn
Kak npannno, omnn ansnennmn xpnsnc c npenmymecrnenno ncnxnuecxnun
napymennnun moxer trt oxapakrepnsonan kak nponema ornomenn Bor nouemy naxno tnaer
n nepnym ouepet nonyunrt npecrannenne o ornomennxx nannenra, a sarem ntxcnnrt, uro tno
nonnnno npnunno kpnsnca n uro ero cnpononnponano Hpn +rom uacro okastnaercx, uro,
nanpnmep, npn nontrkax camoyncrna kpnsnc naspenan yxe anno, no nannenr ne nnen
nannranmecx onacnocrn B +ro cnxsn cranonnrcx nonxrntm, uro nnora ornocnrentno
manosnauamne cotrnx, kak, nanpnmep, ouepeno kpax cynpyxecknx ornomenn nnn ouepenoe
pasouaponanne na paore okastnamrcx ocrarountmn nx roro, urot cnpononnponart cnntnt
kpnsnc Bor nouemy naxno uacrtm kaxoro kpnsncnoro nmemarentcrna tnaer ntxcnenne
sakynncno cropont cotrn n xnsnn nannenra B ro xe npemx pasxcnenne nannenram
ocroxrentcrn nx xnsnn n ontmnncrne cnyuaen nectma naronpnxrno ckastnaercx na cocroxnnn
ontmnncrna ns nnx
Hpnuep nannen1xn H. B ocnone nponemt ynomnnanmecx yxe ntme nannenrkn H nexan
npoonxanmncx cntme roa n conponoxanmncx kpnsncamn pak c ankoronnkom. Hannenrka
nocroxnno crapanact cknonnrt myxa k nosepxannm or ynorpenennx cnnprntx nannrkon Hocne
nponana ouepeno nontrkn nosepxannx myx neoxnanno ocrannn nannenrky n nx roonanoro
peenka, uro ntsnano y nannenrkn nannky n oruaxnne Hocne onrnx koneannn nannenra
npenpnnxna, kak yxe ronopnnoct, ceptesnym nontrky camoyncrna
Hpn coua1nuecxnx saouenannnx conmecrno c nannenrom ntxnnxmrcx ncnxoconnantnte
narpyskn, cnpannxrtcx c koroptmn emy tnaer ocoenno rxxeno Hnmt n ncknmunrentntx
cnyuaxx n nauane ocyxamrcx re nponemt ns ncropnn xnsnn nannenra, koropte ne nmemr
ornomennx k onesnn. B rex cnyuaxx, kora ouennen cyekrnnnsm nnrepnperann nannenra,
neoxonma coornercrnymmax opaorka
Hpn ncnxnuecknx napymennxx ncnxorepanenra n nepnym ouepet nnrepecyer, pasymeercx,
nacrpoenne nannenra n onenka nm camnm cnoero cocroxnnx, a oekrnnnte nocnecrnnx onesnn
uacro paccmarpnnamrcx sect nnmt no nropym ouepet.
Hpn comarnuecknx onesnxx noxo uame ncero tnaer conepmenno pyrnm npaua
(opnenrnpymmerocx otuno na ecrecrnenno-nayunym moent onesnn) nnrepecyer npexe ncero
]nsnueckoe cocroxnne nannenra Hnrepec xe k ero nnunocrn orxonr na sann nnan Tako
noxo npenxrcrnyer konrakry c remn nannenramn, koropte nepexnnamr cnom onesnt kak kpnsnc
Hpnuep nannen1a C. Yxe ynomnnanmncx nannenr C tn ouent onxen rem, uro emy ne
cmornn cpasy nocrannrt npannntnt narnos (narnocrnponann ro onyxont rononnoro mosra, ro
nepnnoe saonenanne). B pesyntrare ero ornomenne k npauam n ocnyxnnammemy nepconany crano
nectma ckenrnuecknm Hpoonxnrentnoe npetnanne ero n ontnnne npnneno k pasptny
ornomenn c nopyro, uro ycyrynno ero rxxenoe cocroxnne Hapaokcantntm opasom ontmoe
snauenne on npnanan "onemecrnnennm", kak on ntpasnncx, cnoe onesnn, naexct, uro
npnsnanne ero saonenannx comarnuecknm ntsoner onee ceptesnoe ornomenne k nemy Fontme
ncero on onacancx roro, uro onyxont moxer orpannunrt ero nosmoxnocrn n ymcrnenno
exrentnocrn n/nnn ckaxercx na ero noneennn, uro ceptesno orpasnnoct t na ero yuee
2 2 Ananns npeoonennx kpnsnca
Hpncrynax k onpeenennm nponemt, npexe ncero cneyer ntxcnnrt, kaknm opasom
nannenr ntrancx pemart cnon nponemt o nacroxmero npemenn Mt ncxonnn ns roro, uro
nontrka npeoonennx kpnsnca moxer n omem nonnmartcx kak pemenne nponemt Ho+romy
cneyer nnnmarentno paccmorpert cnocot, kaknmn nannenr n npomnom ntrancx npeoonenart
kpnsnct K kaknm ns +rnx cnocoon on npneran otuno, a k kaknm npemx or npemenn
9
Cneyer
rakxe ntxnnrt pecypct nannenra, rakne kak ycnemnte n npomnom nontrkn npeoonennx
kpnsncon n ero connantnte cnxsn Mt npenaraem cocrannxrt cnnckn rex cnocoon npeoonennx
kpnsncon, k koroptm npneramr nannenrt Homout n +rom moxer npnnonmt n npnnoxennn
opasen ("Fepnckn cnncok cnocoon npeoonennx kpnsncntx cnryann").
Hpnuep nannen1xn H. B reuenne npemecrnonanme kpnsncy neenn rocnoxa H
ncntrtnana ncnxnueckym nanpxxennocrt, cnpannrtcx c koropo ona ntranact, samtkaxct n cee
("camonsonxnnx"), pasmtmnxx o cnoem pake es npnnxrnx kakoro-nno pemennx ("mtcnnrentnax
xnauka") Bpemx or npemenn ona opymnnana cnoe paspaxenne na manentkoro ctna ("paspxka
rnena") nnn oeanact cnaocrxmn ("komnencannx") 3rn mano+]]ekrnnnte cnocot
npeoonennx kpnsnca npecroxno samennrt akrnnntmn n nporpeccnnntmn meroamn.
Hpnuep nannen1a C. 3ror cryenr, nsyuanmn mpncnpyennnm, npexe crapancx
ntrnxert uenonekom c cnntntm xapakrepom ("coxpanenne camoonaannx"). Ecnn on npnxonn k
kaknm-nno nenpnxrntm ntnoam, ro crapancx ne onyckart nx n cnoe cosnanne ("nrnopnponanne
ecrnnrentnocrn"). Hnmt c onnm cnonm snakomtm, ncnxonorom no npo]eccnn, nanpannnmnm
ero na ncnxorepannm, on ntrancx trt orkponenntm, uro anano emy na kakoe-ro npemx
oneruenne ("opamenne sa noepxko", "+monnonantnax paspxka").
3. Onpeenenne nponemt
Kak yxe ronopnnoct, nmn n cocroxnnn kpnsnca, ntsnannoro comarnuecknmn nnn
ncnxnuecknmn npnunnamn, uacro tnamr necnocont narn noxoxmne cnona nx onncannx
cnoe nponemno cnryannn. B xoe paort c nannenrom ncnxorepanenr crpemnrcx k romy, urot
cnryannx tna nsnoxena nonxrntmn emy cnonamn.
Hpnuep nannen1xn H. Iocnoxa H. coomnna. "o nacroxmero npemenn x tna nornomena
nee coxpanennx naprnepcknx ornomennn co cnonm myxem-ankoronnkom. B pesyntrare x nsxna
na cex nenomepno rxxenym nomy n ero kpax cunrana cnonm nopaxennem. Tenept x xouy ontme
nnnmannx yenxrt cee n nosaornrtcx o cnoe xnsnn, a npexe ncero o cnoem manentkom
peenke".
Hpnuep nannen1a C. Ynomnnanmncx yxe cryenr-mpncr an cneymmee onncanne cnoe
cnryannn: "B pesyntrare nonecenntx mnom norept x uyncrnym, uro mne yrpoxaer onacnocrt, n
+ro menx ckontnaer n yrneraer. xoren t nontrartcx akrnnno sanxrtcx rem, uro moxno
nsmennrt, a romy, uro npecrannxer onacnocrt, nocrannrt sacnon".
4. uopmynnponka nenn
B sanncnmocrn or snaunmocrn nponemt n onacrn, k koropo ona ornocnrcx, nenn moryr
trt pasnnuntmn. Conmecrnax paspaorka peanncrnuecknx npecrannenn o nenn cocrannxer
uacrt nponecca koynnnra.
Hepeko nx +roro cnauana tnaer neoxonmo npeoonert nckaxennoe nocnpnxrne
nannenrom cnryannn onesnn. Ftnaer n rak, uro nannenr crannr nepe coo rakne nenn
(kacammnecx, nanpnmep, ero yymnx connantntx ]ynknn), koropte, kak nokastnaer
oekrnnnax npauenax onenka, ne moryr trt npnsnant ocymecrnnmtmn. Baxno, urot
nameuaemte nenn tnn peanncrnuecknmn n ocrnxnmtmn n oospnmom yymem. C camoro
nauana ncnxorepanenrnueckoro nponecca onxna ocymecrnnxrtcx crparernx mantx maron. Ona
saknmuaercx n rom, uro mt crapaemcx nemenenno ncnontsonart n ncnxorepannn nce nonte
nonyuaemte nnn ocosnanaemte annte.
B oonx npnnonmtx nnxe npnmepax ononpemenno c onpeenennem nponemt crannnact
nent. Cneymmn mar saknmuaercx n rom, urot namernrt ocymecrnnmte na npakrnke marn.
Hannenr onxen nonnmart, uro emy cneyer enart, n trt n cocroxnnn ocymecrnnxrt
nameuennoe.
Hpnuep nannen1xn H. Hpenonaranoct, uro onpeenennm nponemt n nocranonke nenn
yer nocnxmena nropax ceccnx, no nannenrka onepenna xo cotrn. Hocne nepno ceccnn ona
oparnnact k cnoemy orny ("opamenne sa noepxko"), n naroapx ero nocpennuecrny
cocroxncx ee pasronop c myxem ("nonck ntxoa ns cnoxnnmecx cnryannn"), ne npnnecmn,
nnpouem, oxnaemtx em pesyntraron. Tora ona npnmna k ntnoy, uro renept e npexe ncero
cneyer narn paory. 3arem e npecroxno ycrponrt ctna n xopomee erckoe yupexenne n rem
camtm opecrn ontmym camocroxrentnocrt ("ananns nponemt"). Ona ocosnana rakxe, uro sa
nocnenne mecxnt yrparnna konrakr co cnonmn craptmn pystxmn n e npecronr noccranonnrt
+rn cnxsn ("opamenne sa noepxko", "ocmtcnenne").
Hpnuep nannen1a C. Iocnonn C. c naroapnocrtm npnnxn npenoxenne nponecrn
conmecrnym ceccnm c nanmammnm ero nenponorom n naexe, no-nepntx, yxcnnrt nx cex
kaprnny onesnn n, no-nroptx, ynyumnrt corpynnuecrno c nnm ("nonck ntxoa ns cnoxnnmecx
cnryannn", "ananns nponemt"). On ocosnan rakxe, uro emy npecronr cnpannrtcx c yrparo
cnoe nopyrn n no+romy xenarentno tno t ycranonnrt nonte connantnte konrakrt
("npnnxrne", "opamenne sa noepxko").
5. Hpopaorka nponemt nonte noxot k nponeccy npeoonennx kpnsnca
Ftno t omnko nonarart, uro onpeenenne nponemt yer cpasy xe nonnocrtm npnnxro
n ycnoeno nannenrom. Kak n n HO-repannn, nam npecronr cnona n cnona nosnpamartcx k ne,
ycranannnnart konkpernte marn, neymne k nameuenno nenn. Tora ontnomy yer nnno,
kakne ns ero nponem yxe pement, a kakne eme npecronr pemnrt. Homnx o rom, uro nama
nepnoouepenax saaua akrnnnoe npeoonenne kpnsnca, na ocnonannn nponcxoxmnx
nsmenennn mt cmoxem cenart ntno o rom, kakne npnemt npeoonennx kpnsnca "paoramr", a
kakne c roukn spennx ncnxorepanenra ne noxonr. Ecnn merot, ncnontsyemte nx npeoonennx
kpnsnca, okastnamrcx ne+]]ekrnnntmn, cneyer paccmorpert pyrne cnocot noneennx n
mtmnennx. Akrnnnt noxo k npeoonennm kpnsnca rpeyer rakxe nponepkn na npakrnke
nosmoxnocrn n cnocoon ocymecrnnennx nameuenntx maron. urot npeornparnrt opasonanne
sanncnmocrn nannenra or ncnxorepanenra, cneyer rakxe ntxcnnrt, kro ns nnsknx nannenry
nme cmoxer okasart emy noepxky n kakym. Mnorouncnennte nanmennx nokasann, uro uem
ontme connantno noepxkn, rem nerue tnaer npeoonenart kpnsnc nmxm, rakym noepxky
nonyuammnm. Cosanne xopome cern connantntx ornomenn rakxe cnococrnyer, raknm
opasom, npo]nnakrnke nontx kpnsncon.
Hpnuep nannen1xn H. B xoe npoonxanmecx uertpe uaca ncnxorepanenrnuecko paort
no npeoonennm kpnsnca paccmarpnnancx komnnekc nponem, koropt moxno tno t nasnart
"pak c ankoronnkom". B npomnom nannenrka nocroxnno cunrana, uro onxna trt
nennkoymno, croko n repnennno xosxko. Mexy rem rakax nosnnnx nnmt npononnponana
ee myxa-ankoronnka na ntxnte +kcnecct, or koroptx ona crpaana.
Hnmt n xoe ecet c ncnxorepanenrom ona npnmna k ntnoy, uro renept e npecronr nsxrt
na cex ontmym ornercrnennocrt sa camy cex n peenka. Tora ona nauana nce ontme n ontme
oranxrtcx (cnauana nnemne, sarem rakxe nnyrpenne) or cnoero myxa. Ona npokoncyntrnponanact
y mpncra no nonpocam, cnxsanntm c ee nosmoxntm pasnoom ("pemenne nponemt") n nauana
neneycrpemnenno nckart nakanrnoe mecro cekperapx, urot ycrponrtcx na paory. Ona crana
perynxpno omartcx co cnoe coceko, ouent xopomo nonnmanme ee. E yanoct oronopnrtcx
c ne o yxoe sa ee manentknm mantunkom, uro ouent onerunno ee cnryannm ("+monnonantnax
paspxka", "opamenne sa noepxko").
Hcnxoconnantnte kpnsnct n xoe xponnuecko comarnuecko onesnn moryr n sanncnmocrn
or ocroxrentcrn nnn tcrpo npoxonrt, nnn sarxrnnartcx na nnrentnoe npemx. Hannka,
ncntrtnaemax nepnonauantno uenonekom, nepenecmnm nn]apkr, moxer nepern n onacnoe
cocroxnne, kora uenonek uyncrnyer cex opeuenntm. Cneyer nmert n nny, uro pasnte
cnryannn rpeymr pasnnuntx noxoon k nx pemennm n uro pasnte nannenrt nyxamrcx n
pasnnuntx cnocoax npeoonennx cnonx rpynocre.
Hpnuep nannen1a C. B xoe mecrn ceccn, nponeenntx na nporxxennn nyx mecxnen,
ncnxorepanenry yanoct cosart y nannenra peanncrnunoe npecrannenne o cnoe onesnn
("ananns nponemt"). Hocne +roro nannenr tn n snaunrentno ontme mepe roron k
corpynnuecrny c neunnmnm ero nenponorom ("nonck ntxoa ns cnoxnnmecx cnryannn",
"naccnnnoe corpynnuecrno"), xorx emy n npecroxno nayunrtcx xnrt n cnryannn
neonpeenennocrn ("npnnxrne cytt, cronnnsm"). B xoe npopaorkn cnryannn pasptna c
nopyro y nannenra yanoct ntsnart cocroxnne karapcnca ("+monnonantnax paspxka"). H
necmorpx na ntsnannt onesntm nepeptn n sanxrnxx, nannenr open nce xe ynepennocrt uro
cmoxer cnpannrtcx c yueno nporpammo ("onrnmnsm", "nontmenne camoonenkn").
6. Bropnunoe ocneonanne
Baxntm +nemenrom ncnxorepanenrnuecko nnrepnennnn, ocymecrnnxemo n ycnonnxx
omero ansnennoro xpnsnca, tnaer nocneonarentnocrt n paore no ocrnxennm
nocrannenntx nene (otuno nectma orpannuenntx).
uame ncero npononrcx or 4 o 6 ceccn. Ho nannenr ncntrtnaer ontmoe oneruenne,
ysnan, uro uepes 3 n/nnn mecxnen emy npecronr konrpontnax ncrpeua c ncnxorepanenrom. Ha
ne nosnpamamrcx k npnunne n xoy kpnsnca n paccmarpnnamr pasnnrne cnryannn sa ncrekmee
npemx. Camo coo nonyuaercx, uro npn +rom n nenrpe nnnmannx okastnaercx xopomee, a
pasnnunte naronornueckne peaknnn nrnopnpymrcx. Hnmt n rom cnyuae, ecnn onn tnamr
nacrontko cnntntmn, uro nannenr nnont nyxaercx n neuennn, cneyer ocynrt nont nnan
ncnxorepannn. B raknx cnyuaxx uame ncero ntxnnxercx, uro nnn nannenr no npemx kpnsnca
nyxancx n snaunrentno onee +neprnunom nmemarentcrne, uem nepnonauantno npenonaranoct,
nnn uro -]ynknnn, or koroptx sanncena npopaorka kpnsnca, okasannct cnaee, uem kasanoct.
Honxrno, uro npn nokasannxx k nonomy ncnxorepanenrnueckomy nmemarentcrny cneyer
oparnrtcx k HO-repannn, crpoxmecx na cxoxnx npnnnnnax. Hpn onpeenenntx
ocroxrentcrnax okastnaercx, onako, uro yrnynennym HO-repannm nenecoopasno naunnart
cpasy xe nocne sanepmennx kpnsncnoro nmemarentcrna. Hokasannx nx +roro re xe, uro
npnnonnnct ntme (cm. rn. 6 n 7).
Hpnuep nannen1xn H. B pesyntrare konrpontno ncrpeun, nponeenno cnycrx 4 mecxna
nocne sanepmennx ncnxorepannn, ntxcnnnoct, uro cnom cnryannm rocnoxa H. onennnana kak
xopomym n uro ona okonuarentno paccranact c myxem. Ona tna onontna cnoe paoro,
peenka ona ycrponna n ony mnoroernym cemtm. E tna npeocrannena nosmoxnocrt
npononrt n +ro cemte ntxonte nn.
Cneymmee ocneonanne, nponeennoe uepes 2 roa, nokasano, uro e yanoct xopomo
cnpannrtcx c kpnsncom, nacrynnnmnm tno n cnxsn c cocroxnmnmcx sa +ro npemx pasnoom.
Cnryannx nannenrkn ocrananact cranntno, n ononnnrentnoro nmemarentcrna ne rpeonanoct.
Hpn rxxentx comarnuecknx saonenannxx nenn ncnxorepannn tnamr nntmn, uem n cnyuaxx
nannenron c ncnxonornuecknmn nponemamn, kora ncnxorepanenrnueckne nenn tnamr cnxsant
uame ncero c onpeenenntmn mexnnunocrntmn ornomennxmn n npenonaramr nnunocrnt pocr.
Hpn comarnuecknx saonenannxx nenn ncnxorepannn oycnonnnnamrcx xoom onesnn. Tak, npn
ycnnennn cnmnromon onesnn ncnxorepanenrnueckne ceccnn nponoxrcx uame. B nepnot
ornocnrentnoro ynyumennx cocroxnnx comarnuecknx ontntx nx mornnannx k sanxrnxm c
ncnxorepanenrom n ontmnncrne cnyuaen ocnaenaer. Takoe moxer oxcnxrtcx kak
ecrnnrentno crannnsanne cocroxnnx ontnoro, rak n ntpaxennem ero xenannx (nnonne,
nnpouem, onpanannoro) ne yxymart ornocnrentno xopomero camouyncrnnx pasronopamn o
onesnn. 3ro ocroxrentcrno rpeyer or ncnxorepanenra rnopueckoro noxoa. On onxen
coornercrnymmnm opasom perynnponart nnrencnnnocrt ncnxorepanenrnuecknx konrakron c
nannenrom (uacrora ceccn, ntop ncrannnn, na koropo ocymecrnnxercx omenne).
Hpnuep nannen1a C. Xorx ko npemenn sanepmennx kpnsncnoro nmemarentcrna n
ncnxorepanenr, n nannenr tnn yexent n rom, uro renept onesnt npeoonena, onn
oronopnnnct, uro n cnyuae nosnnknonennx nonoro kpnsnca nannenr oparnrcx k ncnxorepanenry
sa nomomtm. On cenan +ro rpemx roamn nosxe, kora n xoe ocneonannx c nomomtm
konrpacrno narnocrnkn y nero tnn ntxnnent ocnoxnennx, a cyekrnnno on ncntrtnan
rononokpyxenne n rononnte onn. Hannenra oxnarnno uyncrno rpenorn, net nnkro ne oxnan
nosmoxnocrn ocnoxnenn n ne cunran ceptesntmn pannne cnmnromt ero nono onesnn, kak +ro
tno n npn nepnnunom saonenannn. On nnont oparnncx k ncnxorepanenry. Cnycrx eme ro tno
ntxnneno eme ono rxxenoe ocnoxnenne xrporennoro nponcxoxennx: n pesyntrare
npononnmecx n cnoe npemx nnrencnnno nyueno repannn, nknmuanme onyuenne ncero
cnnnnoro mosra, y nero pasnnncx cnnpom Fpayna-Ceknapa c nporpeccnpymmnm napannuom. B
konne konnon nannenr okasancx ntnyxen nontsonartcx nnnannno konxcko. Hcnxoconnantnte
nocnecrnnx onesnn okasannct rxxentmn n pasnoopasntmn, uro oycnonnno ntop nannenrom
cnocoon aanrannn k nontm ycnonnxm. 3rn cnocot tnn paccmorpent nm conmecrno c
ncnxorepanenrom n xoe ncnxorepannn n noneprnyrt n rex cnyuaxx, kora +ro tno nosmoxno,
mon]nkannn. Tak uro, necmorpx na pankantntm opasom nsmennnmnecx ycnonnx xnsnn
nannenra, yanoct nomout emy coxpannrt ornocnrentnoe +monnonantnoe pannonecne n
noepxart ero n crpemnennn nayunrtcx xnrt co cnonmn e]ekramn. Hnxe npnnoxrcx ]ast
kpnsncnoro nmemarentcrna.
1. Ycranonnenne ncnxorepanenrnuecknx ornomenn:
koncrarannx cymecrnonannx kpnsncno cnryannn,
ocyxenne ycnonn nponeennx ncnxorepanenrnuecknx ceccn (mecro nponeennx,
npoonxnrentnocrt, yuacrnymmne nnna).
2. Ananns nponemt
2.1. Ananns cnryannn:
oekrnnnax cnryannx ("sect n ceuac"),
cyekrnnnax cnryannx.
2.2. Ananns mexannsmon, c nomomtm koroptx nannenr cnpannxercx c cnryanne,
npeoonenaer ee:
otuno npnmenxemte,
npnmenxemte n kpnsncntx cnryannxx,
cnxsannte c pecypcamn, koroptmn pacnonaraer nannenr.
3. Onpeenenne nponemt:
uerkax n nonxrnax ]opmynnponka nponemt,
mexannsmt koynnnra: neaeknarnte n aeknarnte.
4. Onpeenenne nenn:
nonropnt ananns koynnnra,
npennnmte, ocrnxnmte nenn,
nonte cnocot koynnnra.
5. Hpopaorka nponemt mon]nkannn koynnnra:
akrnnnoe npnmenenne n peantntx ycnonnxx,
ncnontsonanne connantnoro okpyxennx,
nepcnekrnnnte nnant. 6. Bropnunoe ocneonanne n cnyuae nonoro kpnsnca:
n cnyuae neoxonmocrn nonropnoe onpeenenne nponemt,
ananns npeoonennoro kpnsnca,
onpeenenne nontx nponem n nenn,
nepcnekrnnnte nnant.
Hcnontsonanne ocnonntx npnnnnnon HO-repannn n ncnxorepanenrnuecknx nnrepnennnxx n
ycnonnxx kpnsnca (npn kpnsncntx nmemarentcrnax).
HO-repannx, kak ronopnr camo nasnanne, opnenrnponana na nponemy.
Honnmart +ro cneyer rak. cymecrnyer kakax-ro nponemnax cnryannx, noammaxcx
onncannm. B ne cneyer pasopartcx, a sarem npeoonert.
Kpnsncnoe nmemarentcrno npenonaraer nannune kpnsnca, a rem camtm n nponemt. C +rnm
]akrom cnxsano ero reopernueckoe n nparmarnueckoe oocnonanne;
HO-repannx xnnxercx opnenrnponanno na nannenra: npn nnannponannn crparernn pemennx
no nnnmanne npnnnmaercx cyekrnnnoe onncanne nannenrom nponemt n nenn. Hoontm xe
opasom npn kpnsncnom nmemarentcrne anannsnpyercx nonnmanne nannenrom camoro cex n
ycnonnxx kpnsnca. Onennnamrcx n npnntunte nx nannenra, n nonte, cnxsannte c nnont
nosnnkammnmn cnryannxmn, ]opmt npeoonennx kpnsncon. Takxe onennnaercx n
ocnontnammeecx na ero cyekrnnno reopnn onesnn noneenne, nocpecrnom koroporo on o
nacroxmero npemenn ntrancx pemnrt croxmym nepe nnm nponemy.
HO-repannn npncym +knekrnnnsm. 3ro osnauaer, uro HO-repannx ne cnxsana c kako-nno
enncrnenno mkono ncnxorepannn. Hpn ocymecrnnennn HO-repannn naxoxr npnmenenne
pasnnunte +nemenrt ncnxorepannn (]akropt ncnxorepanenrnueckoro nosecrnnx), nx ntop
onpeenxercx xapakrepom nponemt nannenra. Hpn nosnnknonennn kpnsncntx cnryann nannenr
ntraercx cam cnpannrtcx c kpnsncom, ntcrynax n ponn cnonranno nosnnkammero ]akropa
nosecrnnx. Paccmorpennte namn npnmepno 300 ]opm npeoonennx kpnsnca (cm. Hpnnoxenne)
rakxe ne cnxsant c kaknmn-nno mkonamn nnn meroamn, no xopomo coornocxrcx c meroamn,
npenaraemtmn namn.
HO-repannx crpykrypnponana n orpannuena no npemenn. Kak npannno, +ra kparkocpounax
ncnxorepannx rpeyer 1520 uacon n uerko nopasenxercx na orentnte, nornueckn cnxsannte
pyr c pyrom +rant. To xe camoe, rontko n eme onee ntpaxenno ]opme, nmeer mecro npn
kpnsncnom nmemarentcrne, ocymecrnnxemom sa 46 ncnxorepanenrnuecknx ceccn.
B cnere nocnennx ocrnxenn ncnxorepannn cxocrno mexy HO-repanne n kpnsncntm
nmemarentcrnom ne moxer ntsnart ynnnennx. Bo "Bneennn" mt yxe ronopnnn, uro nx
conpemenno HHTEIPATHBHOH ncnxorepannn xapakrepno crpemnenne copart n pamkax
ono opnrnnantno, nornueckn crpono konnennnn pasnnunte, npnmenxemte n
coornercrnymmnx cnryannxx, merot. Ckasannoe ornocnrcx kak k HO-repannn, rak n k
kpnsncnomy nmemarentcrny.
HO-TEPAHHR KAK
HAKTHHECKAR KOHHEHHHR
Mt paspaartnaem HO-repannm ne rontko kak ncnxorepanenrnueckym, no n kak
nakrnueckym konnennnm. Hpenonaranoct, uro nayunrtcx HO-repannn cmoryr ncnxorepanenrt
camoro pasnoro yponnx or nonnukon o cnennanncron, npomemnx nororonky n pamkax ro
nnn nno ncnxorepanenrnuecko mkont. 3ra rnana nokaxer npenoanarenm HO-repannn, kak on
cmoxer nomout menee ontrnomy ncnxorepanenry yconepmencrnonartcx n neennn
ncnxorepanenrnueckoro nponecca. B xoe +roro nponecca on yer ncnontsonart yxe nmemmncx
y nero necnenn]nueckn ontr nx ycranonnennx ncnxorepanenrnuecknx ornomenn c nannenrom
n nponeennx c nnm pasxcnnrentno ecet, urot sarem conmecrno onnartcx ocymecrnnennx
conmecrno nameuenno nenn. Ontrnomy ncnxorepanenry npenoanarent HO-repannn moxer
nomout nenenanpannenno npnmenxrt +ry konnennnm c yuerom ocoennocre nannenra n ero
nponemt, ncnontsyx npn +rom yxe nmemmnecx y nero nantkn neennx ncnxorepanenrnuecko
paort.
uertpe npnneennte nnxe ocnonnte ocoennocrn konnennnn HO-repannn cnyxar n
ocnonononarammnmn nenxmn oyuennx.
11.1. n(ax1nuecxne neun HO-1epannn
11.1.1. Opueumupoeauuocmi ua naueuma
3ect cranxrcx cneymmne (n(ax1nuecxne neun:
Hcnxorepanenry npecronr nayunrtcx:
1) nouu+ami cvoermueuvm mparmoerv nannenrom cnoe nponemt;
2) akrnnno noovroami naueuma (cosoaeami v ueeo +omueaum) k npoxoxennm
ncnxorepannn:
3) necrn ncnxorepannm armueuo,
4) ntpaorart y cex ycranonky na ycranonnenne napmuepcrux omuoueuu c nannenrom,
enammnx nosmoxntm ocymecrnnenne ncnxorepanenrnueckoro nponecca.
C nakrnuecko nentm yuamemycx saamrcx cneymmne nonpoct (sarem on naunnaer
saanart nx cee cam):
Kak crponr ncnxorepanenr naprnepckne ornomennx c nannenrom? ymaer nn on, uro
onxen snart nce? Moxer nn on npnsnartcx cee n nannenry n rom, uro ero nosmoxnocrn
orpannuent? He npnkptnaercx nn on "nnrepnperannxmn", ne sannmaer nn "nosnnnm
nenmemarentcrna"? Cnocoen nn on orkponenno, es neomonnok orneuart na nonpoct nannenra?
Moxer nn on art nannenry nn]opmannm no nnrepecymmnm roro nonpocam?
Kak ronopnr ncnxorepanenr? He snoynorpenxer nn on "nayuntm" xstkom? Moxer nn on
npncnoconrtcx k ocoennocrxm connantno-kyntrypno cpet nannenra, nserax npn +rom
npoxnnenn cnoero npenocxocrna? ocrarouno nn xcno ntpaxaercx ncnxorepanenr?
B cocroxnnn nn ncnxorepanenr nocnpnnxrt naxnte nx nannenra ycrpemnennx n
oxcnennx n na ocnonannn +roro npnrn k omemy c nannenrom nonnmannm nponemt?
Onaaer nn ncnxorepanenr mtmnennem ocrarouno rnknm, urot ncnontsonart cnon
reopernueckne snannx n kauecrne onpeenenntx opnenrnpon n paore, es roro, onako, urot onn
memann ero nsanmoecrnnm c nannenrom?
Moxer nn ncnxorepanenr cornacnrtcx c cyekrnnno rpakronko cnryannn nannenrom?
Crpemnrcx nn ncnxorepanenr k romy, urot nannenry tn nonxren cmtcn nx conmecrno paort?
Homout moxer ncnontsonanne nonpocnnka (cm. Hpnnoxenne), koropt nmeer na napnanra:
onn nx ncnxorepanenra, a nropo nx nannenra. Pykonocrnyxct nonpocnnkom,
ncnxorepanenr nocne sanepmennx ceccnn moxer sanncart cnon nneuarnennx o npoenanno nm
paore, nannenr art cnon ornert na re xe nonpoct. 3ror nncrpymenr moxer cnyxnrt
ncnomorarentntm cpecrnom nx rekymero konrponx n nccneonann.
Cneymmne nosnnnn Bonpocnnka nmemr ornomenne k opnenrnponannocrn ncnxorepanenra
na nannenra:
cnpocnn nannenra, kak mt nmecre mornn t sanxrtcx ero nponemo.
Y menx cnoxnnoct nneuarnenne, uro x nonnmam nannenra.
oxcnnn nannenry, kak mt paoraem, n opnconan emy xo ncnxorepannn.
npenoxnn nannenry noymart o nosmoxntx oxcnennxx nosnnknonennx ero
nponemt.
11.1,2, Opueumupoeauuocmo ua npoue+y
Peut sect ner o rom, urot uerko oosnaunrt cpokn ncnxorepannn n n xoe paort
nocroxnno nomnnrt o ntpanno nponeme.
Cosnarentnoe orpannuenne ono nponemo (cm. pas. 3.1.) n n +ro cnxsn nocranonka
orpannuenno peanncrnuno nenn nmeer ro nakrnueckoe npenmymecrno, uro
ncnxorepanenrnueckn nponecc cranonnrcx "npospauntm". Cosaercx opnenrnponannocrt na
nenenanpannennym paory n cranonnrcx nosmoxntm ocrnxenne ycnexon, koropte, axe ecnn
onn n nenennkn, ykpennxmr nepy n cex oonx yuacrnnkon ncnxorepannn. Kpome roro,
"opnenrnponannocrt na nponemy" osnauaer, uro n nenrpe ncnxorepanenrnuecko paort
orkastnamrcx konkpernte nponemt nannenra, a ne reopnn ncnxorepanenra.
nakrnueckne nenn:
c camoro nauana ncnxorepanenr yunrcx:
nocroxnno nomnnrt o remarnuecko n npemenno orpannuennocrn ncnxorepannn;
konkpernsnponart nponemy nannenra;
anart onpeenenne nponemt (cm. pas. 5.4.);
opamart nnnmanne na ro, uro nponema moxer nsmennrtcx, rak uro n cnyuae
neoxonmocrn moxer trt ano nonoe onpeenenne nponemt.
Hcnontsonanne "Bonpocnnka" (cm. Hpnnoxenne) nosnonnr kak npenoanarenm, rak n
ncnxorepanenry oparnrt nnnmanne na cneymmne nonoxennx:
ocyxan c nannenrom nmemmnecx nosmoxnocrn noxoa k ero nponeme n noncka
pemenn.
Mt ocyxann nnnxnne nponemt na ornomennx nannenra c pyrnmn nmtmn.
Mt ntrannct ntxnnrt nsanmocnxst mexy nmenmnmn mecro n npomnom n xnsnn nannenra
cotrnxmn n ero ceronxmnnm noneennem.
Mt ntrannct ycranonnrt, kakax ns nponem xnnxercx camo naxno.
Mt ronopnnn o rom, kak nocne okonuannx ncnxorepannn nannenr cmoxer camocroxrentno
paorart na cnoe nponemo.
Tako camokonrpont nosnonxer ncnxorepanenry ynnert, nackontko on, yyun
opnenrnponanntm na nannenra n nponemy, nocrynaer n coornercrnnn c nnykrnnntm meroom.
3rnm nam noxo cymecrnenno ornnuaercx or pyrnx nanpannenn ncnxorepannn,
opnenrnponanntx npenmymecrnenno na eyknnm. He rontko naunnammemy, no n ontrnomy
ncnxorepanenry cneyer nserart onacnocrn, saknmuammecx n rom, uro on, ncxox ns nsnecrntx
emy reopn, koncrpynpyer ncenonponemy, koropym sarem npnnnctnaer nannenry.
11.1.3. Humpauus+ +emoooe
Hesanncnmocrt konnennnn HO-repannn or pasnnuntx mkon ncnxorepannn nmeer ro
nakrnueckoe npenmymecrno, uro ncnontsonart +ry konnennnm moryr ncnxorepanenrt,
ornocxmnecx k camtm pasnnuntm mkonam.
Haunnammemy kaxercx, uro nnmpannsm meroon nopoxaer ontmne rpynocrn. On ncxonr
ns roro, uro npocrte npannna "ecnn, ro" amr emy neoxonmym esonacnocrt. Hpn +rom on
ynyckaer ns nny ontmym nepoxrnocrt omnok, rak uro esonacnocrt n annom cnyuae tnaer
nnmt kaxymecx.
Onacnocrt "xaoca meroon" ycrpanxercx crpykrypnponannocrtm HO-repannn n uerko
c]opmynnponanntmn nokasannxmn k ne (cm. rn.5). Hcnxorepanenr nnuem ne orpannuen n ntope
meroon, a konnennnx HO-repannn axe rpeyer or nero oennennx, nnrerpannn n cnoe paore
pasnnuntx meronuecknx noxoon, ntop koroptx oycnonnnnaercx ocoennocrxmn nponemt,
a rakxe cornacnem n cnoconocrxmn nannenra. Hnmpannsmy meroon moxno yunrt c camoro
nauana.
uoarmu:ecrue e.u.
Hcnxorepanenr paccraercx c nnnmsopntm npecrannennem o cymecrnonannn
"enncrnennoro npannntnoro meroa ncnxorepannn".
Y ncnxorepanenra cosaercx npecrannenne o HO-repannn kak o naope pasnnuntx
meroon ncnxorepannn, ncnontsonanne koroptx n pasnnuntx couerannxx moxer necrn k
ocrnxennm onnx n rex xe nene.
Hcnxorepanenr npnxonr k yexennm, uro npn ntope meroon cneyer npnnnmart no
nnnmanne ocoennocrn ncuxomepaneema, naueuma u +emoooe, ne ynyckax npn +rom ns nny
nocrannennym e.i.
Hcnxorepanenry cranonnrcx ouennno onacnocrt nonnnparmarnsma noxoa, npn
koropom n paore c nannenrom nrnopnpymrcx reopernueckne nnn crparernueckne coopaxennx,
ncknmuaercx nonck npnunn n nsanmocnxse ero nponem.
Hcnxorepanenr yunrcx npnmenxrt mnorouncnennte merot ncuxomepanuu oouoepe+euuo
n uumeepupoeami nx.
uoarmu:ecra no+oui.
Hocne roro, kak c]opmynnponana nponema, npecronr ntpart merot (cm. rn.7).
Kakne merot sect noome noxoxr, nycrt axe n n orpannuenno mepe? Kakne
ocronncrna n neocrarkn moryr nmert +rn merot?
Kak nx npnmenxrt: ononpemenno nnn nocneonarentno?
Hoxoxr nn paccmarpnnaemte merot annomy ncnxorepanenry? HO-repanenr npnxonr
k nonnmannm roro, uro ncnxorepannx npecrannxer coo oepucmu:ecru npoecc, n xoe
koroporo npn conmecrnom noncke pemenn nponemt cneyer narn rakxe neoxonmte cpecrna
(merot).
Hpn +rom moxno saart cneymmne nonpoct:
ocrarouno nn pasnpaercx ncnxorepanenr n nosmoxnocrn npnmenennx pasnnuntx
meroon?
Paspaartnaer nn on rnopueckym konnennnm ncnontsonannx meroon n pemennn anno
nponemt?
Yunrtnaer nn on npn +rom rakxe cnon nosmoxnocrn n nx npeent?
11.1.4. Cmpyrmypupoeauue
Xorx, noome ronopx, npn kparkocpouno ncnxorepannn k cnoconocrxm n ontry
ncnxorepanenra npexnnxmrcx onee ntcokne rpeonannx, uem npn rak nastnaemo
onrocpouno ncnxorepannn, nam ontr cnnerentcrnyer o rom, uro naunnammemy
ncnxorepanenry rpynee tnaer paorart n cnyuae necrpykrypnponanno ncnxorepannn, cpok
sanepmennx koropo ne ycranannnnaercx sapanee. Memaer orcyrcrnne crpykrypt. Ho+romy npn
oyuennn HO-repannn ocooe snauenne npnaercx :emro+v cmpvrmvpupoeauum npoecca
ncuxomepanuu. Cosnarentnoe ycranonnenne onpeenenntx cpokon cnococrnyer onee
peanncrnueckomy ornomennm nannenra n ncnxorepanenra k nponcxoxmemy. Orpannuenne
ncnxorepannn 20 ceccnxmn npn oyuennn nmeer ro npenmymecrno, uro nect
ncnxorepanenrnueckn nponecc sannmaer oospnmt nepno npemenn. Tem camtm cranonnrcx
nosmoxntm nayunrtcx naunnart ncnxorepannm, crponrt n noepxnnart koncrpykrnnnte
ncnxorepanenrnueckne ornomennx, a rakxe sanepmart nponecc. Hpecrannennt n rn. 5
no+rannt nnan oropaxaer kak npemenno napamerp (ropnsonrantnax oct) ncnxorepannn, rak n
ee ocnonno npnnnnn (neprnkantnax oct).
Ckasannoe ornocnrcx n k sanepmennm ncnxorepannn, koropomy n HO-repannn yenxercx
ncknmunrentnoe nnnmanne. uacro n ncnxorepannn ontmoe snauenne npnaercx nepno ceccnn,
nnamnka xe sanepmennx ncnxorepannn ynyckaercx ns nny. B rakom cnyuae oyuammncx
ynoonxercx maxmarncry, koropt nnaeer emramn, no ne snakom co crparerne nrpt n
+nmnnne.
uoarmu:ecrue e.u.
Hcnxorepanenry cranonnrcx nonxrno, uro ncnxorepanenrnueckomy nponeccy npncyma
onpeenennax crpykrypa.
Hcnxorepanenr ocosnaer, uro orpannuenne npemenn n coepxannx ncnxorepannn rpeyer
or nero ntcoko akrnnnocrn, n npnxonr k nonnmannm roro, uro npemx anromarnueckn ne
npnnocnr c coo pemennx nponemt.
Hpn nnannponannn ncnxorepanenrnuecknx meponpnxrn ncnxorepanenr npnnnmaer no
nnnmanne nmemmeecx n ero pacnopxxennn npemx.
Honesnt npn +rom moryr trt cneymmne nonpoct:
uero mt oa moxem nontrartcx onrtcx sa 20 ceccn?
B kako ]ase ncnxorepannn mt ceuac naxonmcx?
Moxer nn ncnxorepanenr ycranonnrt, n kako ]ase naxonrcx ncnxorepannx?
Kak on onennnaer xo ncnxorepannn c yuerom npnnnxammerocx ee sanepmennx?
uro yxe ocrnrnyro, uro eme npecronr cenart?
Cneyer nn onpeenenne nponemt npnnecrn n coornercrnne c nmemmnmcx n
pacnopxxennn ncnxorepanenra npemenem?
Cnocoen nn ncnxorepanenr ornnuart cymecrnennoe or necymecrnennoro n npnmenxer nn
on npnnnnn crpykrypnponannx n ornomennn camoro cex? Kak on ycranannnnaer rpannnt cnonx
nosmoxnocre n crpykrypnpyer cnoe npemx?
Kak on noxonr k pemennm nponemt sanepmennx ncnxorepannn?
11.2. Kax c1pon1cn no(ro1onxa HO-1epanen1on
Hentsx nayunrtcx HO-repannn, rontko unrax yuennkn. Cnennantnte nantkn, neoxonmte
ncnxorepanenry, moxno npnopecrn n xoe oyuennx, nnmt ntnonnxx c nomomtm okastnammero
noepxky cnennanncra onpeenennte ncnxorepanenrnueckne npnemt. Konnennnx HO-repannn
npeycmarpnnaer opnenrnponannocrt na nponemy n nannenra; coornercrnenno n yuenom kypce
HO-repannn cneyer coxpanxrt opnenrnponannocrt na nponemt n npoxoxmnx oyuenne
ncnxorepanenron. A +ro snaunr, uro cneyer npnnnmart no nnnmanne konkpernte "nponemt"
kaxoro ns ncnxorepanenron, rpynocrn, koropte kaxt ns nnx ncntrtnaer, urot (kak n n
paore c nannenramn) onrnmantno ncnontsonart nmemmnecx pecypct, a sarem nocrenenno
ynennunnart nx. onrtcx +roro moxno rontko n armoc]epe nsanmnoro onepnx, connapnocrn n
noepxkn. Kak nokastnaer nam ontr, nx +roro xopomo noxoxr manentkne sakptrte yuente
rpynnt c cynepnnsopcrnom, rmarentno ocymecrnnxemtm kak ontrntm cynepnnsopom, rak n
camnmn unenamn rpynnt.
Ocnonno npnnnnn nororonkn HO-repanenron saknmuaercx n rom, uro oyuenne c
ncnoutsonanneu uo(eun ocymecrnnxercx napannentno c rak nastnaemtm "naum(enneu n poun
yuac1nnxa" n ntnonnennem oyuammnmncx ncnxo1epanen1nuecxnx npneuon c nomomtm
okastnammero nm noepxky koncyntranra. Oyuenne npoxonr n manentknx rpynnax. Kaxax
rpynna cocronr ns uertpex yuamnxcx, ncnxorepanenrnueckn ontr koroptx uame ncero tnaer
nectma pasnnuen, n cynepnnsopa.
11 Oyuenne npoonxaercx okono roa.
3a +ro npemx ocymecrnnxmrcx uertpe kypca ncnxorepannn, rak uro kaxt yuacrnnk rpynnt
nmeer nosmoxnocrt onn kypc nponecrn camomy, a n rpex pyrnx npnnxrt yuacrne n ponn
nanmarenx, pacnonarammerocx sa okonntm creknom, oecneunnammnm nnnmocrt nnmt n
onom nanpannennn. Henocpecrnenno nepe kaxo ncnxorepanenrnuecko ceccne,
npoonxammecx 45 mnnyr, npononrcx kparkoe npenapnrentnoe ocyxenne n cpasy xe nocne
ceccnn nonyuaconoe saknmunrentnoe ocyxenne. Tak cranonnrcx nosmoxntm nenpeptnnoe
cynepnnsopcrno, ocymecrnnxemoe n nne npxmoro nanmennx. Mt ntpann rakym cxemy
oprannsannn oyuennx noromy, uro ona ocoenno noxonr nx rex, kro enaer n ncnxorepannn
nepnte marn. Hpn rako ]opme cynepnnsopcrna rpynna nanmarene n cynepnnsop cnexr sa
ncem nponeccom ncnxorepannn. 3ro nosnonxer n xoe saknmunrentnoro ocyxennx ormeuart
nonoxnrentnte ncnxorepanenrnueckne ecrnnx n rem camtm yxpenun1t nuemmnecn y
yuamnxcn ncnxo1epanen1nuecxne pecypcm. Ecnn cynepnnsopcrno ne orpannunnaercx
koppeknne ecrnn yuamnxcx, ro nospacraer nepa ncnxorepanenra n cex n +]]ekr oyuennx
nontmaercx. Hpn otuntx ]opmax nenpxmoro cynepnnsopcrna uacro nnnmanne yenxercx nnmt
nponemntm nnn kpnsncntm acnekram ncnxorepannn, uro nnora oeckypaxnnaer naunnammnx.
Mt ncnontsyem rakxe nneosanncn nonnnntx xnsnenntx cnryann, uro oxnnnxer yuent
nponecc n ocoenno cnococrnyer akrnnnsannn nanmamme rpynnt. Ee unent, yuacrnyx n
saknmunrentno nckyccnn, moryr okastnart npxmoe nosecrnne na xo yuenoro
ncnxorepanenrnueckoro nponecca n part na cex ornercrnennocrt sa nero. 3ro cosaer nnamnky
rpynnt, n pesyntrare uero yuamncx, nepnonauantno sannmanmn nosnnnm nanmarenx
oruyxennoro n ntcrynammero n ponn kpnrnka nocrenenno no nce ontme mepe cranonnrcx
nomomnnkom ncnxorepanenra, akrnnno yuacrnymmnm n nponecce, nomorammnm ncnxorepanenry n
noepxnnammnm ero. Tem camtm cosamrcx ycnonnx, npn koroptx axe neontrnt
ncnxorepanenr, omymax cnom samnmennocrt, moxer npoxnnrt n pacmnpnrt cnon
ncnxorepanenrnueckne nosmoxnocrn. Conmecrnax pyxnax paora n rpynne nosnonxer, kpome
roro, kaxomy ns ee yuacrnnkon noouepeno ntcrynart ro n ponn ncnxorepanenra, ro n ponn
nanmarenx. B pesyntrare rakoro uepeonannx oyuennx na cocrnenno npakrnke c oyuennem c
ncnontsonannem nanmaemo moenn ocrnraercx ononpemennoe pasnnrne nyx naxntx nx
ncnxorepanenra kauecrn: no-nepntx, ymenne ncrynnrt n akrnnnoe nsanmoecrnne c nannenrom, n,
no-nroptx, cnoconocrt co cropont cnenrt sa xoom ncnxorepanenrnueckoro nponecca n n
pesyntrare ynyumart cnoe nonnmanne nsanmocnxsn nponem n ]enomena nepenoca.
11.3. O1op xan(n(a1on
Kannaram c kaknmn snannxmn n npemecrnonanmnm ontrom mt oraem npenourenne?
B name knnnnke nororonky n onacrn HO-repannn nonyuamr nce re corpynnkn, kro
sannmaercx ncnxo1epanen1nuecxon pao1on:
ncnxonorn, npaun n connantnte paornnkn. Hmemmncx yxe y kannara ontr paort n
kauecrne ncnxorepanenra xnnxercx nnmcom, no ne cnyxnr neoxonmtm ycnonnem npoxoxennx
kypca nororonkn HO-repanenron. Kak npannno, namn yuente rpynnt tnamr ouent
pasnopontmn. Ipynnt cocroxr ns npecrannrene pasnnuntx npo]eccn, a ontr npexne
ncnxorepanenrnuecko paort yuamnxcx tnaer camtm pasnnuntm.
B yuentx rpynnax sannmamrcx:
mnamne opnnaropt, koropte cnennannsnpymrcx n ncnxnarpnn, nmemr, kak npannno,
ontr (12 roa) paort c nannenramn ns orenennx ncnxnarpnn. Hnora onn yxe nmemr
ncnxorepanenrnueckym nororonky, nonyuennym n ro nnn nno mkone ncnxorepannn; ecnn ner,
onn npoxoxr rakym nororonky ononpemenno c sanxrnxmn y nac;
mnamne opnnaropt, koropte cnennannsnpymrcx n ome mennnne, nmemr ontr
paort c nannenramn, crpaammnmn comarnuecknmn saonenannxmn, n yxe ntramrcx okastnart n
xoe npauentx ece nomomt cnonm nannenram, nmenmnm ncnxnueckne n connantnte
nponemt;
ncnxonorn, naunnammne cnom knnnnueckym nororonky n onaammne reopernuecknmn
snannxmn, nonyuenntmn no npemx yuet. Y nnx yxe ecrt onpeenennt ontr
ncnxorepanenrnuecko paort nnn xe onn npoxoxr ononpemenno ncnxorepanenrnueckym
nororonky, opnenrnponannym na ro nnn nnoe nanpannenne n ncnxorepannn;
connantnte paornnkn, uacrt koroptx nmeer mnoronernn ontr koncyntrnponannx
nannenron, ncntrtnammnx nponemt nnunoro n connantnoro xapakrepa;
mnorne yuacrnnkn, n npomnom nocemanmne yuente cemnnapt no pasnnuntm
nanpannennxm ncnxorepannn n ram nonyunnmne cneennx no rem nnn nntm npnemam
ncnxorepannn.
Pasnoopasne ontra yuamnxcx, nxoxmnx n yuente rpynnt, nocroxnno nopoxaer
nponemy noncka omero nsmxa. B coornercrnnn c konnennne HO-repannn mt crapaemcx
ncnontsonart xstk, nonxrnt kak npecrannrenxm pasnnuntx npo]eccn, rak n nannenram.
Pasnoopasne nsrun(on n ncnxo1epanen1nuecxnx no(xo(on,
npncymee yuacrnnkam rpynn, okasanoct nectma nnoornopntm ]akropom n coornercrnyer
coepxamemycx n name konnennnn npnnnnny numpaunsua ue1o(on. 3aaua ocymecrnnxmmnx
cynepnnsopcrno n pykonoxmnx oyuennem nnn saknmuaercx n rom, urot ynnert n +rom
mnoroopasnn ncnxorepanenrnueckne n nakrnueckne pecypct n cymert oennnrt nx n pamkax
name konnennnn rak, urot npnnecrn nontsy nannenry. Bor nouemy mt nseraem ecnonesntx
reopernuecknx nckyccn o rom, kakne ns nmemmnxcx nyre nyume, a kakne xyxe. Pykononrent
rpynnt onxen nosaornrtcx o rom, urot n nenrpe nnnmannx yuamnxcx ncera ocranannct
conmecrno c]opmynnponannax nponema n cyekrnnnax reopnx onesnn nannenra kak ornpanno
nynkr ncnxorepanenrnuecko paort, uro nosnonxer yuacrnnkam rpynn naxonrt n xoe
ncnxorepannn omym nnnnm noneennx. Kakym nontsy npnnocnr npoxoxenne yuenoro kypca
HO-repannn ero yuacrnnkam? Hekoropte ns nnx nonyuamr onpeenennte snannx n ontr,
enammne nosmoxntm konnenryantnt noxo k ncnxorepannn n ee nnrerpannm, uro nosnonxer
nm paorart onee ycnemno nnn pacmnpnrt pamkn cnoe ncnxorepanenrnuecko exrentnocrn.
pyrne, ocoenno re, kro yxe nmeer ontr nponeennx onrocpouno ncnxorepannn, naxoxr n
konnennnn HO-repannn antrepnarnnnt noxo, kak nentsx nyume coornercrnymmn
norpenocrxm mnornx nannenron n peannxm xnsnn. Te ns yuamnxcx, koropte ne nmenn npexe
ontra ncnxorepanenrnuecko paort, nonyuamr, npoxox kypc HO-repannn, ocnonononarammne
snannx no ncnxorepannn n sarem, ncnontsyx konnennnm HO-repannn, uacro ycnemno paoramr
ncnxorepanenramn.
11.4. Ho(op nannen1on
(un yuenoro xypca HO-1epannn
B xoe yuenoro kypca ocymecrnnxercx paora c mnpoknm kpyrom nannenron, ns koroporo
ncknmuamrcx, onako, re nannenrt, y koroptx nmemrcx npornnonokasannx k npoxoxennm HO-
repannn, npnneennte n rn. 7.
Hocne nepno koncyntrannn paccmarpnnaercx nonpoc o nosmoxnocrn ncnontsonannx HO-
repannn n annom konkpernom cnyuae. Hpn +rom mt ncxonm ns cneymmero:
a) n rex cnyuaxx, kora nponemt nannenron kacamrcx kako-ro ono onacrn nx xnsnn n
nocxr orpannuennt xapakrep, nosmoxnocrt npnmenennx HO-repannn comnenn ne ntstnaer;
) n cnyuaxx nannenron co mnornmn nponemamn cneyer ntxcnnrt, cornacnt nn onn n xoe
ncnxorepannn ckonnenrpnponartcx na ono, rnanno nponeme, n onontcrnonartcx, raknm
opasom, uacrnuntm pemennem;
n) ecnn nponemt, c koroptmn opamamrcx nannenrt, cymecrnymr yxe nnrentnoe npemx
nnn xnnxmrcx xponnuecknmn, a rakxe ecnn nponemt oycnonnent ocoennocrxmn nnunocrn
nannenra, ro cneyer paccmorpert cneymmne nonpoct:
moxno nn pemnrt annym nponemy sa ro orpannuennoe npemx, kakoe ornonrcx na
ncnxorepannm?
moxno nn n xoe ncnxorepannn npnernyrt k raknm crparernxm (paspaoran nx nnn nm
nayunnmnct), koropte nosnonnnn t nocrenenno, sa npemx, npenocxoxmee ornonmt na HO-
repannm cpok, pemnrt annym nponemy?
noamrcx nn noome nponemt nannenra n anntx ycnonnxx pemennm?
ne pasymnee nn n anntx konkperntx ycnonnxx npnernyrt k HO-repannn nnmt nx roro,
urot art rakoe onpeenenne nponemt, koropoe noynno t nannenra oparnrtcx k pyrnm
]opmam ncnxorepannn onrocpouno ncnxorepannn, cemeno repannn nnn ncnxorepannn
cynpyxecknx nap?
Ha ocnonannn orneron na npnneennte n nynkre "n" nonpoct moxno cynrt o rom, nokasana
nn HO-repannx annomy nannenry. Cneyer ntxcnnrt y nannenra, cornacen nn on na rakoe
cyxenne nenn ncnxorepannn. Hcnxorepanenry xe cneyer noymart, nosnonnr nn emy ero
npo]eccnonantnt yponent paorart c anntm nannenrom. Hs rakoro paccmorpennx
nsanmosanncnmocrn mexy nokasannxmn k HO-repannn n nocranonko nene ncnxorepannn
cranonnrcx ouennntm, uro cymecrnymr onpeenennte rpannnt npnmenennx HO-repannn, n HO-
repanenrt nnonne oramr cee oruer n cymecrnonannn raknx rpannn. Hpnsnanne +roro ]akra
ornmt ne cnnerentcrnyer o ymepnocrn anno ncnxorepannn. Hanpornn, orstnt kak
nannenron, rak n ncnxorepanenron cnnerentcrnymr o rom, uro nocranonka oospnmtx, crporo
ouepuenntx saau oopxer oonx yuacrnnkon nponecca ncnxorepannn. Yuamnecx, roronxmnecx
crart ncnxorepanenramn, noounm yexamrcx, uro coornercrnymmee peantntm ycnonnxm
orpannuenne nene ne oenxer ncnxorepannm, a enaer paory c nannenrom no pemennm ero
nponem onee akrnnno n nnrencnnno.
11.5. Yxasannn no ocymec1nuennm HO-1epannn
Cneymmnm marom nocne roro kak yer ycranonneno, uro nannenry nokasana HO-repannx,
xnnxercx nepcnex1nnnoe nuannponanne ncnxo1epannn, ocymecrnnxemoe n coornercrnnn c
npnnnnnamn, npnneenntmn n rn. 5. Cneyer ocoenno nouepknyrt, uro n +rom nnannponannn
npnnnmaer yuacrne n nannenr. Hmenno n nauane ncnxorepannn cneyer nocroxnno nomnnrt o
ocoom snauennn ornomenn, cknatnammnxcx mexy nannenrom n ncnxorepanenrom. Mnorne,
ocoenno neontrnte ncnxorepanenrt, crpemxrcx cpasy xe npncrynart k anannsy nponemt, ne
oxnaxct ycranonnennx npountx n onepnrentntx ornomenn c nannenrom n o roro, kak
nannenry yer npeocrannena nosmoxnocrt nsnoxnrt cnom rouky spennx na nponemy. Hent
nckyccnn, npononmo n yueno rpynne, saknmuaercx n rom, urot nokasart yuamnmcx, uro
ornomennx mexy nannenrom n ncnxorepanenrom cocrannxmr ocnony ncnxorepanenrnuecko
paort, nrpamr n ee xoe naxnym pont.
B npoonxenne ncnxorepannn saaua rpynnt n cynepnnsopa saknmuaercx n rom, urot,
okastnax noepxky n n cnyuae neoxonmocrn npnerax k koncrpykrnnno kpnrnke,
"conponoxart" ncnxorepanenron n nx paore.
Hcnxorepanenry pekomenyercx saanart cee cneymmne nonpoct:
B kako crann nponecca ncnxorepannn naxonrcx nannenr? B kako crann naxonrcx
ncnxorepanenr? Haxoxrcx nn onn oa n ono n ro xe crann?
Ha kako crynenn ncnxorepannn mt naxonmcx?
ocrarouno nn npetymne crynenn ncnxorepannn nororonnnn nac k npoxoxennm ee
renepemne crynenn?
ocrarouno nn ycrounnt ornomennx ncnxorepanenr-nannenr nx antneme
npopaorkn nponemt?
B cocroxnnn nn nannenr nsnoxnrt cno nsrnx na nponemy?
Kakon +ror nsrnx: ncuxo.oeu:ecru oocnonan, uerkn n ncuepntnammn nnn xe
pynmenrnt, ]parmenrapnt, pacnntnuart n nenonnt?
ocrarouno nn npoanannsnponana nponema?
uerko nn c]opmynnponana nponema n ycranonnent nn conmecrno c nannenrom
coornercrnymmne nenn?
Kakax cymecrnyer nsanmocnxst mexy renepemne ncnxorepanenrnuecko paoro n
c]opmynnponanno nponemo? Bnnr nn nannenr +ry nsanmocnxst?
Cnoenpemenno nn coomnn ncnxorepanenr nannenry o orpannuennocrn ncnxorepannn
onpeenenntmn nonpocamn n npemenem?
Oramr nn cee oruer nannenr n ncnxorepanenr n rom, uro o sanepmennx ncnxorepannn
ocraercx ncero nnmt neckontko ceccn?
nnxercx nn rnanno remo nocnennx ceccn npecroxmee sanepmenne ncnxorepannn n
paccrananne nnn xe kak nannenr, rak n ncnxorepanenr nseramr sarparnnart +ry remy?
Kora xo ncnxorepanenrnueckoro nponecca napymaercx, nenecoopasno tnaer saart cee
cneymmne nonpoct:
Ionopxr nn nannenr n ncnxorepanenr onnm n rem xe xstkom?
Ionopxr nn oa o ono n ro xe nponeme?
Ho-npexnemy nn c]opmynnponannax nponema naxonrcx n nenrpe paort?
He cneyer nn nepnyrtcx na onn ns npemecrnymmnx +ranon n, nsrnxnyn na nponemy
no nntm yrnom spennx, c]opmynnponart ee nnaue?
Ho-npexnemy nn peantnt nocrannennte nenn? Aeknarnt nn onn nponeme n xnsnenno
cnryannn nannenra?
Hpoxnnxer nn nannenr conpornnnenne n kak n +rnx ycnonnxx ocymecrnnxrt npnnxrym
konnennnm?
Cnococrnymr nn nnn memamr ncnxorepanenrnueckomy nponeccy nepenoc nnn
konrpnepenoc?
Hocnenn nonpoc n xoe HO-repannn npnnnekaer k cee ocooe nnnmanne. Ecnn nannenr
]opmnpyer cnon ornomennx c ncnxorepanenrom rak, uro onn orpaxamr ero nponemy, ro
ncnxorepanenry cneyer ykasart emy na +ro ocroxrentcrno. Hepenocy, ne nmemmemy
nenocpecrnenno cnxsn co c]opmynnponanno nponemo, a ntpaxammemy perpeccnnnym
renennnm nnn naunnammncx "nenpos nepenoca", cneyer npornnocroxrt c camoro nauana.
Hoonte xnnennx otuno pantme ocosnamrcx rpynno nanmarene, uem camnm
ncnxorepanenrom. Hcnxorepanenr moxer n rakom cnyuae oparnrtcx sa conerom. On moxer
cnpocnrt, kak emy n +rnx ycnonnxx necrn cex n ornomennn nannenra, urot ne yxymnrt
ncnxorepanenrnueckne ornomennx, n kak on moxer cnona npnart ornomennxm c nannenrom
paoun xapakrep. Ocoym nponemy npecrannxmr nomexn n paore, koropte moryr nosnnknyrt
n pesyntrare konrpnepenoca co cropont ncnxorepanenra. Hx cneyer cnoenpemenno pacnosnart n
ocynrt. Inynnnte nponemt ncnxorepanenra, koropte moryr memart ncnxorepanenrnuecko
paore, nonexar npopaorke, ocymecrnnxemo conmecrno c nnuntm cynepnnsopom n nne pamok
yuenoro nponecca.
11.6. Peaxnnn nannen1on n yuamnxcn na yuenme ceccnn HO-1epannn
Ocraercx eme paccmorpert, kak nannenrt, naroapx koroptm cranonnrcx nosmoxno
nororonka ncnxorepanenron, ornocxrcx k yuentm ceccnxm HO-repannn. Hepe nauanom
nponecca ncnxorepannn npononrcx cnennantnax ceccnx, na koropo nopono nsnaramrcx
npnnnnnt HO-repannn. Fontmnncrno nannenron, cornacnnmnxcx npnnnmart yuacrne n yuenom
nponecce, tnamr yonnernopent cnonm yuacrnem n ceccnxx. Ocoenno nm nmnonnpyer
opnenrnponannocrt HO-repannn na nponemt nannenron n ee kparkocpounocrt. Ho nnmt n
peknx cnyuaxx nannenrt npnnnmamr npenoxennx nosnakomnrtcx c yuacrnnkamn rpynnt
nanmarene. Hpecrannennx mnornx nannenron o cee nsmenxmrcx k nyumemy, kora onn
ocosnamr cnom naxnym pont n nororonke yymnx ncnxorepanenron.
H yuamnecx ontme uacrtm amr nectma nonoxnrentnym onenky rako ]opme nororonkn.
Ceccnn HO-repannn nocnpnnnmamrcx nmn ne kak nponeypa konrponx sa nnmn, a ckopee kak
noepxka. Onacennx n crpaxn, ncntrtnaemte yuamnmncx, ntcrynammnmn n ponn
ncnxorepanenron, paccennamrcx, uro oneruaer yuent nponecc. Tak ncnxorepanenrt
npnoperamr cnoconocrt paorart onee akrnnno n nenenanpannenno. Yuenomy nponeccy
cnococrnyer onenka nponcxoxmero no npemx ncnxorepannn, koropax ocymecrnnxercx
nenocpecrnenno n ero xoe.

Вам также может понравиться