Ηλεκτρικές ταλαντώσεις (επαναληπτικές ερωτήσεις)

1. ∆ιαθέτουμε δύο κυκλώματα (L C ) και (L C ) ηλεκτρικών

1 1 2 2

ταλαντώσεων. Τα διαγράμματα (1) και (2) παριστάνουν τα

φορτία των πυκνωτών C1 και C2 αντίστοιχα, σε συνάρτηση
με το χρόνο.
Α. Ο λόγος Ι2/Ι1 των μέγιστων τιμών της έντασης του
ρεύματος στα δύο κυκλώματα είναι:
α. 2 β. 1/4 γ. 1/2
Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

Β. Αν στα δύο κυκλώματα είναι L1 = L2 , Ο λόγος E1/E2 των ολικών ενεργειών στα δύο
κυκλώματα είναι:
α. 2 β. 1/4 γ. 4
Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

Β. Αν στα δύο κυκλώματα είναι L1 = L2 , Ο λόγος C1/C2 των χωρητικοτήτων των πυκνωτών
στα δύο κυκλώματα είναι:
α. 2 β. 1/4 γ. 4
Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

2. Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους

διακόπτες Δ1 και Δ2 ανοικτούς. Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1
έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1. Tη
χρονική στιγμή to= 0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει, οπότε στο κύκλωμα
LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση. Τη χρονική στιγμή
t1 = 5Τ/4, όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του κυκλώματος
LC1, o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2. Το
μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2, όπου C2= 4C1, κατά τη διάρκεια
της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με
α. Q1 β. Q1 / 2 γ. 2Q1
Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

3. Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους

διακόπτες Δ1 και Δ2 ανοικτούς. Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει
φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1. Tη χρονική
στιγμή to= 0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει, οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε
αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση. Τη χρονική στιγμή t1 = Τ1/12, όπου
Τ1 η περίοδος της ταλάντωσης του κυκλώματος LC1, o διακόπτης Δ1
ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2.
A. Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2, όπου C2= 4C1, κατά
τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με
α. Q1 β. Q1 / 2 γ. 2Q1
Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

B. Το μέγιστο ρεύμα Ι2 που θα διαρρρέει το κύκλωμα LC2 , κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής
ταλάντωσής του θα είναι ίσο με
α. Ι1 β. Ι1 / 2 γ. 2Ι1
Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
 i
4. Δύο ιδανικά κυκλώματα ηλεκτρικών
ταλαντώσεων LC έχουν πυκνωτές ιδίας Ι1 i
χωρητικότητας C1 = C2. Στο διπλανό διάγραμμα Ι2 2
παριστάνονται οι μεταβολές των ρευμάτων που 1
διαρρέουν τα δύο κυκλώματα σε συνάρτηση με το
χρόνο.
Α. Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής των πηνίων L1
t
και L2 αντίστοιχα ισχύει:
α. L1 = L2/2 β. L1 = 4 L2 γ. L1 = L2/4
Β. Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο Α .

3 , για το μέγιστο φορτίο των πυκνωτών ισχύει:

Γ. Αν I2 = I1
2
3 β. Q 2 = 2Q1 γ. Q 2 = 3 Q1
α. Q2 = Q1
2
Δ. Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο Γ .

Q
5. Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική στιγμή ισχύει q= , όπου q
2
το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή, τότε ο
 UE 
λόγος της ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου   είναι:
 UB 
α. 1/8 β. 1/3 γ. 3
Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

I
6. Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική στιγμή ισχύει i= , όπου i το
2
στιγμιαίο ρεύμα και Ι η μέγιστη τιμή του ρεύματος στο πηνίο, τότε ο λόγος της ενέργειας ηλεκτρικού
 UE 
πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου   είναι:
 UB 
α. 1/8 β. 1/3 γ. 3
Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
Ηλεκτρικές ταλαντώσεις (επαναληπτικές ασκήσεις)

1. Ένας πυκνωτής χωρητικότητας C = 40μF συνδέεται σε σειρά μέσω

ενός διακόπτη με ιδανικό πηνίο συντελεστή αυτεπαγωγής L = 1mH.
Αρχικά ο πυκνωτής είναι φορτισμένος με φορτίο Q = 10μC και ο δ
διακόπτης δ είναι ανοικτός.
Α. Την χρονική στιγμή t = 0 κλείνουμε τον διακόπτη δ και το κύκλωμα
εκτελεί αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση.
Α-1. Να βρείτε την περίοδο και κυκλική συχνότητα των +Q
ηλεκτρικών ταλαντώσεων.
C
Α-2 Να γραφούν οι χρονικές εξισώσεις q = f(t), i = f(t) που
-Q
δίδουν το φορτίο q του πυκνωτή και την ένταση ρεύματος i L
συναρτήσει του χρόνου t. t=0
Β. Κάποια χρονική στιγμή t1, καθώς ο πυκνωτής εκφορτίζεται για πρώτη
φορά μετά το κλείσιμο του διακόπτη, το 25% της ενέργειάς του έχει
μετατραπεί σε ενέργεια μαγνητικού πεδίου. Εκείνη τη στιγμή t1 να
υπολογισθούν.
Β-1. Η ένταση του ρεύματος που διαρρέει το κύκλωμα.
Β-2. Το φορτίο του πυκνωτή.
Β-3. Η χρονική στιγμή t1.
Β-4. Ο ρυθμός μεταβολής της τάσης του πυκνωτή.
Β-5. Ο ρυθμός μεταβολής της ενέργειας μαγνητικού πεδίου του πηνίου.
Γ. Όταν η αλγεβρική ένταση ρεύματος είναι i = -30mA και ο πυκνωτής εκφορτίζεται
Γ-1. Ποιος ο ρυθμός μεταβολής της έντασης του ρεύματος.
Γ-2. Ποια η ενέργεια του πυκνωτή και ο ρυθμός μεταβολής της.

2. Στο ιδανικό κύκλωμα L-C του σχήματος ο πυκνωτής είναι

φορτισμένος και ο διακόπτης δ κλείνεται την t = 0, oπότε ο πυκνωτής
-5 δ
εκφορτίζεται για πρώτη φορά την t1 = 5.10π s . Την χρονική στιγμή
π -4
t 2= 10 s το φορτίο του πυκνωτή μειώνεται με ρυθμό 0,06C/s και η
6
ενέργειά του επίσης μειώνεται με ρυθμό 1,8 3 J s . +Q
α. Ποια η περίοδος Τ των ηλεκτρικών ταλαντώσεων; C
β. Ποια η μέγιστη τιμή της έντασης ρεύματος Ι και ποιο το -Q
μέγιστο φορτίο Q του πυκνωτή; L
γ. Ποιος ο συντελεστής αυτεπαγωγής L του πηνίου και ποια η t=0
χωρητικότητα C του πυκνωτή;
δ. Ποιος ο ρυθμός μεταβολής της τάσης στον πυκνωτή, όταν η
τάση του είναι 36V.
ε. Ποια είναι η ένταση του ρεύματος που διαρρέει το κύκλωμα τη
π
χρονική στιγμή t 2 = 10 -4 s και ποιο είναι το φορτίο του
6
πυκνωτή τότε ;

3. Ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων περιλαμβάνει πυκνωτή με χωρητικότητα C = 2μF,

πηνίο με συντελεστή αυτεπαγωγής L = 20mH και ανοικτό διακόπτη. Αρχικά φέρνουμε τον πυκνωτή
σε επαφή με πηγή τάσης V = 300V, με αποτέλεσμα να φορτισθεί ο πυκνωτής. Τη χρονική στιγμή t = 0
κλείνουμε το διακόπτη, οπότε το κύκλωμα ξεκινά να ταλαντώνεται.
 Α. Να βρεθεί η χρονική στιγμή t1 κατά την οποία η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου του
πυκνωτή έχει υποτετραπλασιαστεί για δεύτερη φορά
Β. Για την παραπάνω χρονική στιγμή t1 να βρείτε
Β-1. την ένταση του ρεύματος.
Β-2. το φορτίο του πυκνωτή.
Β-3. την τάση στα άκρα του πυκνωτή.
Β-4. την ενέργεια του μαγνητικού πεδίου του πηνίου.
Β-5. το ρυθμό μεταβολής της έντασης του ρεύματος
Γ. την παραπάνω χρονική στιγμή t1 πυκνωτής φορτίζεται ή εκφορτίζεται;

4. Κύκλωμα περιλαμβάνει πυκνωτή χωρητικότητας C = 2μF, ιδανικό πηνίο αυτεπαγωγής L και

διακόπτη που αρχικά είναι ανοικτός. Φορτίζουμε τον πυκνωτή σε τάση V = 10V και τη χρονική
στιγμή t0 = 0 κλείνουμε το διακόπτη. Τότε το κύκλωμα αρχίζει να εκτελεί ταλαντώσεις. Αν μετά από
χρονικό διάστημα Δt = π/3 ms το φορτίο του πυκνωτή γίνεται για πρώτη φορά q = Q/2.
α. να βρείτε την κυκλική συχνότητα των ταλαντώσεων του κυκλώματος.
β. να βρείτε τον συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου.
γ. να βρείτε το μέγιστο φορτίο του πυκνωτή και τη μέγιστη τιμή της έντασης του ρεύματος που
διαρρέει το κύκλωμα .
δ. να γραφούν οι χρονικές εξισώσεις q = f(t), i = f(t) που δίδουν το φορτίο q του πυκνωτή και
την ένταση ρεύματος i συναρτήσει του χρόνου t.
ε. το ρυθμό με τον οποίο μεταβάλεται η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου του πηνίου, όταν
q = Q/2 για πρώτη φορά. Όταν q = Q/2 για πρώτη φορά, η ενέργεια μαγνητικού πεδίου του
πηνίου αυξάνεται ή ελαττώνεται;

5. Ιδανικό κύκλωμα LC αποτελείται από πηνίο με συντελεστή αυτεπαγωγής L = 0,5mH και πυκνωτή
με χωρητικότητα C = 40μF. Η μέγιστη τιμή της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα είναι Ι = 0,5Α.
α. να βρείτε την περίοδο των ταλαντώσεων του κυκλώματος.
β. να βρείτε το μέγιστο φορτίο του πυκνωτή.
γ. να γραφούν οι χρονικές εξισώσεις q = f(t), i = f(t) που δίδουν το φορτίο q του πυκνωτή και
την ένταση ρεύματος i συναρτήσει του χρόνου t.
δ. Να βρείτε το φορτίο του πυκνωτή, όταν η ένταση του ρεύματος είναι i = I/2 .
ε. Αν αυξήσουμε την απόσταση των οπλισμών του πυκνωτή, πως θα μεταβληθεί το πλάτος της
έντασης του ρεύματος και γιατί;

6. Κύκλωμα LC εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις με περίοδο T = π/500 s. Τη χρονική

στιγμή t0 = 0 το φορτίο του πυκνωτή είναι Q = 0,5μC.
α. Να υπολογίσετε τη μέγιστη ένταση του ρεύματος που διαρρέει το πηνίο.
β. Να υπολογίσετε το φορτίο του πυκνωτή τη χρονική στιγμή κατά την οποία η ένταση του
ρεύματος που διαρρέει το πηνίο είναι i = 0,003 A.
γ. Να υπολογίσετε το φορτίο του πυκνωτή τις χρονικές στιγμές κατά τις οποίες η ενέργεια του
μαγνητικού πεδίου είναι ίση με την ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου για πρώτη και για δεύτερη
φορά.
δ. Την χρονική στιγμή t1 κατά την οποία η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου είναι ίση με την
ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου για δεύτερη φορά, ο πυκνωτής φορτίζεται ή εκφορτίζεται;.
ε. Την χρονική στιγμή t1 κατά την οποία η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου είναι ίση με την
ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου για δεύτερη φορά, να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της
τάσης του πυκνωτή.
7. ‘Ενα ιδανικό κύκλωμα LC έχει κυκλική συχνότητα ω = 5 3.103 rad/s . Η μέγιστη τιμή της έντασης
του ρεύματος είναι Ι = 0,4Α.
α. να βρείτε την περίοδο των ταλαντώσεων του κυκλώματος.
β. να βρείτε το μέγιστο φορτίο του πυκνωτή.
γ. να γραφούν οι χρονικές εξισώσεις q = f(t), i = f(t) που δίδουν το φορτίο q του πυκνωτή και
την ένταση ρεύματος i συναρτήσει του χρόνου t.
δ. Να βρείτε την τάση στα άκρα του πυκνωτή, όταν i = 0,2Α.
ε. Να υπολογίσετε το φορτίο του πυκνωτή την χρονική στιγμή κατά την οποία η ενέργεια του
μαγνητικού πεδίου είναι ίση με την ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου για τρίτη φορά.

8. Το κύκλωμα του σχήματος αποτελείται από πυκνωτή χωρητικότητας C = 9pF,

πηνίο με συντελεστή αυτεπαγωγής L = 1/9H και πηγή με ΗΕΔ Ε = 12V. Αρχικά οι
διακόπτες δ1 και δ2 είναι ανοικτοί. Κλείνουμε το διακόπτη δ1, οπότε η πηγή φορτίζει
τον πυκνωτή. Τη χρονική στιγμή t = 0 ανοίγουμε ακαριαία το διακόπτη δ1 και
ταυτόχρονα κλείνουμε το διακόπτη δ2, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί κύκλωμα
ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC.
α. να βρείτε το αρχικό φορτίο του πυκνωτή που αποκτά μετά το κλείσιμο
του διακόπτη δ1 .
β. να βρείτε την περίοδο των ταλαντώσεων του κυκλώματος μετά το
άνοιγμα του διακόπτη δ1 και το κλείσιμο του διακόπτη δ2.
γ. να γραφούν οι χρονικές εξισώσεις q = f(t), i = f(t) που δίδουν το φορτίο q του πυκνωτή και
την ένταση ρεύματος i συναρτήσει του χρόνου t.
δ. να βρείτε την αρχική αποθηκευμένη ενέργεια στον πυκνωτή.
π
ε. να βρείτε την ενέργεια του μαγνητικού πεδίου του πηνίου την χρονική στιγμή t1= 10 -6 s .
6
π
ζ. να βρείτε τον ρυθμό μεταβολής της τάσης του πυκνωτή την χρονική στιγμή t1= 10 -6 s .
6
η. να βρείτε τον ρυθμό μεταβολής της ενέργειας του πυκνωτή την χρονική στιγμή
π -6
t1= 10 s .
6
Απαντήσεις στις ηλεκτρικές ταλαντώσεις
Ηλεκτρική ταλάντωση (1)-απάντηση
Α-1)Περίοδος του ηλεκτρικού κυκλώματος T = 2π LC = 2π 10 -3.40.10 -6 ή
2π
T = 4π .1 0-4 sκαι ω = T = 5000rad/s
Α-2) Η μέγιστη ένταση ρεύματος είναι Ι=ωQ0=5000rad/s. 10.10-6C ή Ι=5.10-2Α
Χρονική εξίσωση φορτίου:
q=10-5 συν(5000t) (S.I)
Χρονική εξίσωση έντασης ρεύματος
i=-5.10-2 ημ(5000t) (S.I)
75 q2 75 Q02 Q 3
Α-3) U E = U E,max ⇒ = ή q=± 0 = ±5 3μC και επειδή αυτό
100 2C 100 2C 2
συμβαίνει για πρώτη φορά δεκτή η q = +5 3μC . (Προσέξτε την q=f(t)).
25 1 25 1 2 I
α)Επίσης την ίδια στιγμή U B = U B,max ⇒ Li 2 = LI ή i = ± και επειδή αυτό
100 2 100 2 2
I
συμβαίνει για πρώτη φορά i = - ή i = -2,5.10Α -2
(Προσέξτε την q=f(t)).
2
q
d   1 dq
β) Ο ρυθμός μεταβολής της τάσης είναι dVc i
=  = C =
C
dt dt dt C
dVc -2,5.10 A dVc
-2
V
ή = ή = -625
dt 40.10 -6 F dt s
dU B dU E q dU B 5 310 -6 C dU B -4 J
γ) =- = -Vci = - i ή =- (-2,5.10 -2
A) ή ≅ 54.10
dt dt C dt 40.10 -6 F dt s

Ηλεκτρική ταλάντωση (2)-απάντηση

Α) T=4τ1=4.5.10-5π ή Τ=2π.10-4s και ω=104rad/s

T dq
Β) Επειδή t2 < i= <0 (βλέπε τις γραφικές παραστάσεις q=f(t) και i=f(t)), άρα ι=-
4 dt
0,06Α.
π -4
i = -Iημ(ωt) ή - 0,06 = -Ιημ(10 4 10 ) ή Ι=0,12Α και Ι=ωQ ή Q=12.10-6C
6
dU E V V
Γ) Την t=t2 = Vc i ⇒ -1,8 3 = Vc (0,06 ) ή Vc = 30 3V q = Qσυν(ωt) ⇒ c = 0 συν(ωt)
dt C C
-6
4 π Q 12.10 C
30 3 = Vσυν(10
0 10 -4) ή V0 = 60V C = = = 0,2.10 -6 F ή C = 0,2 µ F .
6 V0 60V
1 1
ω2 = ⇒ L= ή L = 0,05H .
LC Cω2
1 1 1 C(V02 -V 2 )
Δ) U E +U B = E ⇒ 2 CV 2 + 2 Li 2 = 2 CV02 ή i= ± ή i = ±0,096A
L

dVc
=
( C ) = 1 dq = i
d q
ή
dVc i ±0,096A
dt
= =
C 2.10 -7 F
ή
dVc
dt
= ±48.10 -4 V/s
dt dt C dt C