Вы находитесь на странице: 1из 340

Hropt myuenxo

Pouanonm. Omnxn nennxon nnac1nn








Inana 1
Anoxannn1nuecxan nnnnnn
B rot crporo pennsnn napcxoro nacnenx ontmennxn npnnpunno cpen
npouero nepecnymann 3onoro ]on pyccxo mystxn nennxne cnm]onnn,
onept. Cmxer uaxoncxn, Foponn, Mycoprcxn nepe nnnom Penrpnynana
nmeer rparnxomnuecxn cmtcn, n mystxantnte xomnccapt nponacrt emy ne
ann. Kaxo npocrop nx carnpnxon, mmopncron opta sa nont
mystxantnt penepryap! Onepa Innnxn Xnsnt sa napx, n 1924 roy
nocrannennax xax 3a cepn n monor, ntstnana onannn oeccxo, axnncxo
nynnxn, na noxnon ntxonnn nonte repon: xpacnoapmeen Ipeenmx, xpacnte
naprnsant, sanemne n pe+yuu uec (+ror coxpanxncx) orpx nnrepnenron n
enornapenen.
Cexpernt nnpxynxp Inannnra or 14 max 1925 roa, nonncannt Hannom
Hnanonnuem Heeentm-Honxncxnm, nosrnannxnmnm +ry oprannsannm n 1922
1931 roax, ocrannxn ns pyccxoro n mnponoro nacnenx npnmepno 40 onep, no c
ycnonnem nenpemenno nepeenxn cmxeron. Hnpxynxp neynxaemo xonopnren:
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Onepm Cueeypouua, Aua, e+ou ueouoeuuecuu uenpue+ue+m:
e+oupamuuecuu-+ouapxuuecuaa meueuuua e Cueeypouue,
u+nepuauucmuuecuu yuou Aum, +ucmuuecuaa uueuuua e+oua
"Xoeauuuua mpaumoeua e nocmauoeue onepm ouxua mmo mauo, umom
couyecmeue spumeua muo ue ua cmopoue cmapo, yxoaue xoeauuuum, a
uoeo +ouoo xusuu, npecmaeueuuo Iouuumum+, npeopaxeuua+u u
+ouom+ Hempo+
Hporpeccncrt! Herp n Xonancxn uro! Onn n n Bone Ano n Feno post,
Anrnoxa c Hronemeem rouno snann, xro na ror momenr tn nporpeccnnnee
(ocoennocrt roramnero nocnpnxrnx ncropnn).
Huuoeaa a+a emuepuuymo sauumuumeuouoe aeueuue cueum ua auy: om
cuoe E eeuuuecmeo ceuac noxauoeamo useouum u o uouua uapmuum.
"Hapcuaa ueeecma Pu+cuoeo-Kopcauoea ycmpauumo usuuuecmea no uacmu
cuaeueuua uapa.
"Pycauua apeo+mxcuoeo emuepuuymo sauumuumeuoum anoqeos.
"Eeeeuu Oueeuu onycmumo us nepeo uapmuum qauouuem +nuso
upenocmuuuecuo uuuuuu
Her, neapom n n rot crporo nensypt x nam npoptnancx ce cmxer, nam nourn
apxernn: xomnccap, pyxononrent npocmarpnnaer xyoxecrnennte nomepa n
pasaer yxasannx ronapnmam-aprncram. Ftnanon Bouea-Bouea, Orypnon
Kapuaeauouaa uouo, axe tnnn opo noxauoeamo, uuu Hocmopouuu+
exo eocnpeuu Hentsx noxasart pyxonocrno na yponne Xanona no
Ftnanon n camt pas. Onn, xomnccapt, n camn ontme nmnnn noynpannxrt
ncxyccrnom-xyntrypo-nponarano, uem, nanpnmep, centcxnm xosxcrnom,
xya pocann npomrpa]nnmnxcx. a n nynnxe tno xax-ro nnrepecnee
nanmart nponecc pyxonocrna xomannaparunxamn mysamn, xapnramn nexenn
craamn, nocenamn.
Ho n rom nnpxynxpe Inannnra, npaxrnuecxn rorono mmopecxe, menx xpane
nopasnn, nanen na camte rxxxne pasmtmnennx onn nynxr Btpaxaxct xstxom
onepntx nporpammox, npyr Tema Hacmemxn yxonr, cmenxercx Temo
Heoxnanno Pasnxsxn, rxxeno Hocrynn Cytt.
Mtcnt mom npnxonan ror xparxn penonmnnonnt cy na Enrennem
Onernntm: 0auouueaa upenocmuuuecuaa uuuuua e nepeo uapmuue
ecrnnrentno net nnnnnx. 3onoro nex, name nce. Kro mt es Hymxnna?
Hpnnomnnncx annn neuep n onepe c nopyro n Fontmom rearpe. Ha ee xonenxx
pasnepnyra nporpammxa: B cay Bapuumx eeyuuu c necua+u coupamm
aeomTartxna n Ontra Hapnnt, nxnx unnnntenna ntnoxr
snamennroe: Hpuemuua cemue ua+ aua, sa+eua cuacmum oua.
Hnnnnx n ncxonnxe uaxoncxoro: nymxnncxn Enrenn Onernn sonoroe
pannonecne mxrxo nponnn, espexnoro nmonannx, ocrpo nponnnarentnocrn
n ymnnennx:

B cay cnyxanxn, na rpxax,
Cnpann xrot n xycrax
H xopom no naxasy nenn
(Haxas, ocnonannt na rom,
uro apcxo xrot raxom
Vcra nyxante ne enn,
H nentem tnn sanxrt:
3arex centcxo ocrport!).
a, +ro nam, nect ormepennt nam pyccxo ncropne 3onoro nex H npyr
nocpen nacropantnoro xopa cnonno ncrpenaer nexn opoart, xecrxn,
xonmun uren:
Buuua. Kuuea Bmoposauouue, euaea 23, cmux 24. Koea eouo e
euuoepauuu uuxueeo meoeeo, +oxeuo ecmo aeom ocmma, cuououo xouem
yua meoa, a e cocy meo ue uuau
Iuaea 24, cmux 21. Koea yeuo cuu+amo nuom e euuoepauuue meo+, ue
coupa ocmamuoe sa coom: nycmo ocmamca npuueuouy, cupome u eoee
H c neontmnm nepecxoxom camoe cxpeymee, xecroxoe n cxopnoe:
Iuaea 25, cmux 4. He saepaxa pma eouy, uoea ou +ouomum.
uro x nonyuaercx? Hau npanocnannt nomemnx tn xanee, mepxanrnntnee n
cypone x cnonm xpecrtxnam, uem penneenpecxn x npnmentnam n nonam? H
nepecunrtnan cnon xrot onee rmarentno n cxyno, uem axe conpemennt emy
enpe re-nnyt n uepre ocenocrn, xoropt ncnonnxn rpeonannx uaue
pyccuo Buuuu xax cnoe eepecuo 1opm,conman nce re 613 sanperon n ue
saepaxau pma?
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
3ra xpecrtxncxo-apcxax xronax xonnnsnx, nnpouem, n Poccnn tna xopomo
nsnecrna n nomnmo Hymxnna, anmero npnmep no+rnuecxoro uya, oxecrnenno
rapmonnn, nsrnxa, npenpamammero n meenp, n sonoro (noncrnne 3ouomo eeu!)
nce noxpyr, n rom uncne xnnennx nourn raxne. Koropte n ocrannct raxontmn
nocne cnxrnx no+rnuecxoro napxosa. H ocoenno xoponr nmenno cepennnocrt,
otennocrt, nopmantnocrt roro nopxxa. 3ro ne nxrncoroe onnuenne
xpenocrnnuecrna na npnmepe rnycno mantxuxn Canrtunxn ryno npnem
nnrnnncron, penonmnnonntx pasnounnnen, crarncrnuecxn pasonauennt,
ntcmexnnt axe nsnecrntm xpnrnxom Poccnn, rnanntm amepnxancxnm
coneronorom Pnuapom Hancom. B xnnre Poccua npu cmapo+ pexu+e on no
cyrn meronuno samnman Poccnm or Panmena n nocneymmnx namnx
onnunrene pacrna. Hanc, nomnnrcx, ronopnn, uro cynrt o pyccxo
epenne no Canrtunxe, nce panno uro o nnxropnancxom Honone no xexy
Horpomnrenm.
Ta xpnrnuecxax renennnx n ceronx xopomo nnnmcrpnpyercx camo
crpyxrypo noanaemo ncropnuecxo nn]opmannn. Hanpnmep, conpemennax
rexcronax nporpamma nosnonxer npaxrnuecxn ]axcnmnntno oropasnrt xycr
crare Bnxnnenn:
Kpenocrnoe npano. Marepnan ns Bnxnnenn cnoono +nnnxnonenn:
4 Kpenocrnoe npano n Bocrouno Enpone
4.1 Xpononornx saxpenomennx xpecrtxn n Poccnn
Cm. raxxe:
Canrtunxa
Kaantnoe xononcrno
Homemnutn xpecrtxne
Iocyapcrnennte xpecrtxne
Hpnnncnte xpecrtxne
noponte nmn (xpenocrnte)
Hpano nepno noun
Hponncxa
Hepno n crarte Kpenocmuuuecmeo C+. mauxe: ner Canrtunxa. Koneuno,
nnxro ne onnnnr xosxnna Bnxnnenn, nepnonuecxn rax nponnxnonenno n
rpycrno cmorpxmero na nac c +xpanon noyryxon, namexax na neoxonmocrt
npncnart noxeprnonannx na coepxanne Ceoouo +uuuuuoneuu. Her, xax
pas Buuu npexpacnoe sepxano cnoxnnmnxcx renennn n crepeornnon. He nao
(nx pemennx +roro uacrnoro nonpoca) nepecmarpnnart cornn xnnr. 3arnxnn n
Bnxn n cymma mnornx nx ecxrxon, rocnocrnymmax renennnx nnna cpasy

Ho ntme tn npnmep roro, xax nnecxne sanonen npecrynann nopmantnte,
cpenne, xopomne nomemnxn, npaeocuaeum+napem nocrannennte n ynpannrenn
na upecmoaua+u xpucmuaua+u, ecnn yx oromno nunrtnartcx n
nponcxoxenne repmnna. V Hymxnna nacroxmax Hnnnnx, n ce xament,
nepenerax xront ca nomemnxon Hapnntx, nernr ropaso anee, npxmo
n ceaueuum oeopo uauux apxemunoe, re croxr, xax ntceuennte n xamne:
pyccxn nopxnnn (mnpora, orarcrno narypt, cnncxonrentnoe opoymne),
xporxn nesnonnnt xpecrtxnnn, n n rom uncne enpe (ropram, sanya,
cxynepx) Bet n xpanne mo]nnt, npoe onoro ns repoen +ro xnnrn
Bnanmnpa Conontena, nepeuncnxx ocronncrna enpex (nenxocrt, xnnyuecrt,
npncnoconxemocrt, rpesnax pacuernnnocrt), ne noptnannct nxnmunrt n ce
cnncox mepocrt n mnpory narypt, no cnpanennnocrn ocrannxx +ro nam.
3naunr, ro camoe upenocmuuuecmeo ne rontxo mop+osuuo couuauouo-
xosacmeeuum, npo+muueuum npoepecc Poccuu, o uem nam nent nex
rnepnnn n nnepantnte n penonmnnonnte yunrenx, a noncrpant npn +rom npo
cex nstxano: a n uepr t c nnmn co ncemn! (nmex n nny n Hpoepecc, n
camnx yunrene).
3naunr, eno ne rontxo n xaxom-ro ypanxom, nosmoxno, n
ntymannom Hpoepecce, a n nesamernom, no ]arantnom nyxnexonom ncxaxennn
camo ymenno noocnont, camo pyccuocmu pyccxoro nopxncrna. B antnem
cnecrnnn +roro ncxaxennx: tnmn pyccxn xpenocrno n onnmxy c
parnmxo-xomnccapom Hennnconom (nostmem nayauy xort ]aeencxoro, no
nonxrno, uro nmx nm nernon) pesann n crpenxnn Hapnntx, Oonencxnx n
Canrtxontx, nnuyrt npn rom ne rpenoxnmte cnoe, xpecrtxncxo one,
pyccxocrn.
Hpnsnam, noonoe nnecxo-onepno-ncropnuecxoe conocrannenne noxaxercx
necxontxo neoxnanntm. Moxer, axe notrptnannem, nopactnannem
aprymenra nx penonmnnonepon n roro camoro Komnccapa no mystxantntm
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
enam? Xorx nx nero, nanepnoe, n Fnnnx tna t cront xe comnnrentno
enornapemnno, xax n nymxnncxax ]antmnnax xpenocrnnuecxax nnnnnx.
Ho nce xe. Cro pas cmnpxxct c upenocmuuuecuo, ncemn cnnamn ymn cnopnmt
c qauouueo. He xenaemt npnsnart, uro rynnna-xomnccap, nycrt neuaxnno,
nenontno, no yraan. axe snax nansycrt nce coepxanne cneymmero axra
oneptPyccuaa ucmopua, naunnammerocx cnonno c rearpantno
pemapxn: Hpouuo cmo uem. To ecrt n npe ncemn xponantmn
noponocrxmn Penonmnnn, Ipaxancxo nont nce panno nexax uacrt
ymennoro crpox ocraercx neocrynno saxonam crpox omecrnenno-
nonnrnuecxoro. 3onoro nex Hymxnna, nama Hnnnnx na rpann (xax norom
ntxcnnnoct) Inenn ycnena, onaxo, c]opmnponart menrannrer nannn.
H nornepxenne moxno narn, axe ne ntxox sa npeent cero cnyuanoro
mystxantnoro cmxera 1925 roa. a-a, net ncecnntnt xomnccap, xpomcax xax
yrono, xort camtm nxnm opasom essamnrnte onept, HE mor nx ormennrt.
Honyunn opo xaxoro-nnyt Hynauapcxoro, nerxo nponsnen t Onernna n
exapncrt, nerpamennt, napoonontnt, naxonen, n ontmennxn no npocro
ntuepxnyrt, nnmnrt nannm nymxnncxoro Pomana, Onept HE mor. Horomy n
nosnncx, npannn. uyncrnonan net (cxope ncero esoruerno): nor na 3mo+ mecre
onxno uro-ro trt, croxrt neuro, no c namnm, npannntntm snaxom, neuartm
ncropnuecxoro marepnannsma A uro +ro sa +ecmo, xem, uem ono ouepueno?

Hpnmept npoe ntme npnneennoro nexoropte narpnort oronnrann, noromy
uro onnonenrt-pyco]ot crpemnnnct nx ncnontsonart yxe nonce nexoppexrno,
ncnonnnrt nacroxmn ]oxyc, pacnpocrpannn +rn pacxne npnmept na ncm
ncropnm Poccnn. Ho n ecrnnrentnocrn re +xcnecct xpenocrnnuecrna nanpxmym
cnxsant (n xpononornuecxn rouno connaamr!) c onnm ocotm nepnoom
ncropnn Poccnn, c ee ycxopenno moepnnsanne. Paccmarpnnax uyrt mnpe c
nepnoom Pomanontx.
Hnmymne o pyccxo ncropnn xax-ro ne saocrpnnn nnnmannx na +rom napaoxce:
nmenno n nepno, xora Poccnx conpana ncxpennne (n ne ouent) npnnercrnnx
Enpont, xax nanonee tcrpo nnnnnnsyemax crpana, rora, cocrnenno, n
noxnnnoct nacroxmee xpenocrnnuecrno, panmencxoe pacrno. Ftnmee n nrore
Hnaro sa ycxopennym Moepnnsannm, Hnnnnnsannm, npnnnxennem x
Enpone.
O]nnnantno xpecrtxne saxpenoment Coopntm ynoxennem 1649 roa Anexcex
Mnxanonnua, napcrnonanne xoroporo n nonaramr nauanom poccncxo
moepnnsannn. Kpnrnxn Herpa, cnanxno]nnt, croponnnxn napono monapxnn
rnna Hnana Cononennua axe yrnepxamr, uro nacroxmax, npannntnax
moepnnsannx tna npn Anexcee Mnxanonnue, a ne n mapaxantxx ero ctna.
A xront npnmep, xoroptm orxptnoct moe nccneonanne, ornocnrcx x
nepnoy 17621861 roon, nasonem ero pasnnroe xpenocrnnuecrno. Ho
ycnonno mxane npnnnxennx x Enpone ro tn cneymmn +ran: renept ne
rontxo Poccnx crana nonnonpanno enponecxo crpano, no n poccncxne
nopxne npnsnant nnnnnnsonanntmn enponenamn. Bnepnte poccnxne uacrnte
nnna, ne nnnomart, rocunnonnnxn cnoono pasesxamr no Enpone, xnnyr,
npnoperamr ram nennxnmocrt, saxnmuamr paxn c nnonoanntmn. H nmenno
n +ro npemx ocnooxenne nopxn or oxsarentno cnyxt, nx npocnemenne
ano ronuox nponeccy, n pesyntrare xoroporo xpenocrnnuecrno n orentntx
cnyuaxx ynoonxnoct pacrny. 3ro ouent ocropoxno, onponeprax panxantntx
onnunrene pacrna, npnsnaer n Pnuap Hanc, o xnnre xoroporo Poccua
npu cmapo+ pexu+e eme yer nrn peut.
Btcmn nsner npocnemennocrn, rymannsma nenom oxpncrnancxoro, n, xax
ntxcnnnoct ntme, axe onnecxoro pacrna (no rem xroxam orcrynnnn ax
o pennenannnoncxoro Xammypann nnn axe anee).
B saxnmunrentntx rnanax yer paccmorpena ncropnx napcrnonannx nocnenero
Pomanona c necxontxnx, moxer, n neoxnanntx rouex spennx. Hepnonauantno x
yman nasnart xnnry o Hnxonae II Aumuuapo, no nocne nexoroptx
pasmtmnenn, nepecmorpa ncex npnnneuenntx ocroxrentcrn, pemnn ocrannrt
+ro nasnanne rontxo sa ono rnano.
Aumu ne crnnnsannx no cpenenexontx Anrnnan (Anrnnana Fenenxr
XIII n r. .) nnn no nsnecrnt nam]ner 3nrentca Anrnmpnnr (snauenne
xoroporo tno npornn mpnnra). Aumuuapo ne nosynr npornn napx
Hnxonax II, a cxopee nanomnnanne o nexoroptx cnocrnax napx, enanmnx ero
nexo anrnuacrnne monapxnn. Anrnuacrnnt, xax nsnecrno, nxyne co cnonmn
npornnononoxnocrxmn, otuntmn uacrnnamn amr mrnonennym annnrnnxnnm.
Kaprnna ]enpanx 1917 roa, norpxcmax ncex
conpemennnxon, +euoeeuuocmo ncuesnonennx rtcxuenerne monapxnn n
rpexcornerne nnacrnn xax pas n nanomnnaer annnrnnxnnm.
Ho xoponx nrpaer cnnra, n ropaso ontme, uem o nnuntx cnocrnax Hnxonax II
yer paccxasano o ero oxpyxennn, cnonnxnnxax n onnonenrax, ncropnuecxnx
ycnonnxx.
H o npemecrnennnxax
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Inana 2
Tpn napaoxca nnac1nn Pouanonmx
Vnnnrentno, nacxontxo rorantno n rmarentno pasnoxnnn na npornnononoxnte
nonouxn na naxnemnx napcrnonannx n ncropnn
Poccnn: Peqop+m Anexcanpa II Ocnoonrenx
n Koumppeqop+m Anexcanpa III Mnpornopna. 3ro nepnonuecxn
npoptnaercx eccmtcnnne ncropnuecxoro cmxera, n xapaxrepnax npnmera
noxnnxmmnmncx n nonecrnonannxx ecuncnenntmn uo epye +acoum,
euapucmm, uapooeououm, ououeeuuu
Baxno noxasart nnyrpennmm cnxsnocrt ncero nepnoa 18561894 roon, npemen
npannennx Anexcanpon II n III. Hpenaraemt mno repmnn nyAnexcanpne
(nexoe ]onernuecxoe nopaxanne, nanpnmep, Mexynapcrnnm) napounro
neyxnmx n pacuere na npnnneuenne x nemy nonn xpnrnxn, xoropte, naemct,
ocranxr nce xe nexn pncynox, nem nnn xort npocro noospenne n nenpanore
npexnnx xnaccn]nxann. Btnxunnanne n nannnoe nnnmanne x
manocymecrnenntm eranxm, npornnonocrannenne Oren (Pe]opmt) Ctn
(Koumppe]opmt) sarymentnano necxontxo naxntx noponocre ncropnn
Poccnn. Hpnnonno x sanennm rnannoro cmtcna nyx napcrnonann, roro, uro n
aer ocnonanne nx nx oennennx n nepnonyAnexcanpne (18561894)
nnn, ecnn yrono, Hsneuenne Poccnn.
Henonnmanne cyrn paort orna n ctna onee ncero n noneno nnyxa, Hnxonax II.
Hpana nepnym rpert ero, Hnxonax, napcrnonannx eme paorana xomana
Anexcanpa III no rnane c nyumnm ero mnnncrpom Cepreem Bnrre, n ero moxno
cunrart npoonxennem nyAnexcanpnx npnmepno o 19021903 roon. Hycx
Tpanccna noxany, nocnenee nennxoe nx cnepmenne. anee yxe cocrnenno
Hnxonaencxn ntnnxenen Fesopason, nona, penonmnnx, eme nona, eme
penonmnnx. Tyr-ro xax pas n nonapxercx +ro nnonoe cnono epye: nonnx n
1905 roy tna nnsxa x nonnomy ncromennm pecypcon, nonpyr penonmnnx B
1916 roy Poccnx nananna noennoe nponsnocrno, cnaxenne apmnn n tna
nnsxa x noee no npyrIyuxon c Posxnxo, cronopnnmnct n ]enpane c
nauantnnxom mraa Anexceentm

B cnyuae Anexcanpa II Ocnoonrenx noome crpannax cnmmerpnx: nncarenn,
nenxmne ns ero orna, Hnxonax I, nennuecrnennym xononny, nemano pyramr ctna
sa nce pe]opmt, norauxn nnepanam n emoxparam. H noanox nrpamr na
npornnonocrannennn Anexcanpa II ne rontxo ero orny, no n ctny Anexcanpy
III. Ocoenno nannpamr na cnncox nasnauennen orna Hopnc-Mennxon,
Mnnmrnn ecrnnrentno tcrpo nsrnanntx ctnom, n na noopxy ]axron,
xxot yxnatnammnxcx n crporym cxemy Pe]opmt Konrppe]opmt. Camte
xpnuamne, oxoxmne o acypa npnmept +roro npornnonocrannennx x npnney
nosxe.
3ro npnmep oxrpnnepcrna, npnuem oomnoro, nnepantnoro n
ncenonarpnornuecxoro. Hnepant: nam Anexcanp II n Pe]opmt.
Harpnort: nam Anexcanp III n Konrp-pe]opmt. utx n raxom cnyuae ncx
Poccnx c ee Hcropne nenonxrno. H rnannoe, satnaercx, uro npn nce nnemne
pasnnne nx napcrnonann, oren n ctn cenann ono Bennxoe eno.
B nmtx opasax, ynoonennxx x roron +ro noxcnxrt. Hanpnmep, Hcropnm
uacro cpannnnamr c oporo, nnxennem no ncropnuecxomy nyrn. Xopomo.
Tora npecrantre Bennxoe ncropnuecxoe npenxrcrnne, rpomanym
Hcropnuecxym my, xoropym npnmnoct oesxart napxm Anexcanpam II n III.
Ho urot oexart, nao cnauana nonepnyrt pynt nneno (pe]opmt, Hapt-
Ocnoonrent), a sarem, uro ocrartcx na opore nnpano (xonrppe]opmt,
Hapt-Mnpornopen). Ho-pyromy ne esxr, urot rontxo nneno-nneno nnn
nnpano-nnpano, ner raxnx opor, nyre n npnpoe. 3a ncxnmuennem a-a,
npannntno uououeemx, na xoroptx ncropnuecxn nyrt er no xpyry.
Hnn eme ynoonxmr Iocyapcrno Teny, Oprannsmy Hano. B rene crpant
tna rpomanax, cmeprentno onacnax onyxont, onn paspesan-yannn (Anexcanp
II), pyro samnn (Anexcanp III).
H cmena mnnncrpon Hopnc-Mennxona, Mnnmrnna Hrnartentm, Bannoncxnm ne
onee uem orxnatnanne cxantnenx n nsxrne xnpyprnuecxo nrnt. Tyr
noxasarenen npnmep eccmennoro noennoro mnnncrpa Anexcanpa II renepana
mnrpnx Anexceennua Mnnmrnna, rnopna nepno nocnexpenocrnnuecxo,
nocnepexpyrcxo apmnn. a, n 1881 roy on tn cmenen Bannoncxnm, no n namxrt
ero sacnyr, n 1898 roy, on, yyun mnoro ner orcranntm, tn nponsneen
(ynnxantnt cnyua!) n renepan-]entmapmant, cran n nrore nocueuu+
qeuo+apuauo+ Poccnn.
Hmenno nx npnnneuennx nnnmannx x enncrny ecrnnx +rnx nmneparopon x n
nnoxy repmnn nyAnexcanpne 18561894 rot, cnnmax nnacrt
npnmnrnnntx conocrannenn, rpynnnpymmnx, nanpnmep, Anexcanpa III
(npanoro) c Hnxonaem I (yx rouno cynepnpanomy) npornn, xoneuno,
Anexcanpa II (nnepana). Hocrapamct noxasart n nourn xomnunte cnecrnnx
raxnx noxntx rpynnnponann, xora n nneny renennn npomaxnnamrcx axe c
nnemnnm noprpernponannem.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Ho nce +rn opast, cpannennx yyr eccnntnt es npnsnannx nce nennunnt
nponemt (mt, nnn Onyxonn), nenopmantnocrn, neecrecrnennocrn
rocyapcrnenno xnsnn n reuenne 99 ner, c 1762 no 1861 ro. A c +rnm, c
npnsnannem, ncera tnn ontmne rpynocrn.
Hama nponarana n nexoropte omannte, noxnte nepnot uacro pasptnanact
mexy xenannem yxastnart na Bennxne Barn, Hpeoonennx, Pemennx Bennxnx
nponem n crpaxom npnsnart, uro +rn Hponemt tnn, uro onn noome mornn
trt n nanomaxenno, ntrnaxenno xax na napa Hcropnn. Hanpnmep,
cycnoncxo-ropauencxne rasernte macrepcxne ntranact macxnponart noonoe
npornnopeune ]opmynamn npoe: Eme onee nonnoe, eme onee ncemepnoe
yonnernopenne. Homnx ns Mapxca, uro xon]nnxrt nnrarenn ncropnn,
ntrannct napnconart xon]nnxr Heantnoro c uem-ro cnepxcynepneantntm.
A yx rxxenym onesnt roro nepnoa, 17621861 rot, macxnponart eme npome:
Hoea na Hanoneonom, 3onoro nex xyntrypt, necomnennte ocrnxennx
Ho rnannax onesnt (a orocnont, xcrarn, ncera nx ynxstnamr), xoropym
npnmnoct neunrt n nepno nyAnexcanpnx, ornmt ne n orcrynnennn, orxoe
or xaxnx-ro sanantx nnn omemnpontx npnnnnnon pasnnrnx, ner, nepno
17621861 roon +ro nannonantnoe camonpearentcrno, ncxaxenne pyccxocrn.
uro ro tna sa onesnt, Hpenxrcrnne na poccncxom ncropnuecxom nyrn? Orner
Kpenocrnnuecrno ne concem nonnt. o 1762 roa, o Mann]ecra o
nontnocrn nopxncxo pyccxoe rocyapcrno epxanoct na anance cuyxuuoeo
u maeuoeoeo cocuoeu, na npocro cmtcnono cnxsxe: xpecrtxne npnnanexar
nopxnam, nopxne rocyapm. Hpocro nennxonenna crpoxa ns mann]ecra Herpa
I 1717 roa no cnyuam poxennx ctna: Buaeocuoeuu +eua Boe eu ouu+
peupymo+! (+ro o nropom ctne, or Exarepnnt, ynt, neonro xnnmem).
Cnyxa cnyxnnoro, npocrnre sa ranronornm, cocnonnx n ocnonnom
saxnmuanact n noenno cnyxe, xax ntpaxamrcx ]pannyst nanor xponn. uro
rxxenee naxora nnn nona? Kocnennt orner: n Cyennxax 1497 n 1550
roon necxontxo crare nocnxment eocnpenamcmeoeauum cuyxuum+
(no+euuua+) omaeamoca e xouonm, umom usexamo eocyapcmeeuuo
cuyxm.
nx xparxocrn npnney nnrary Pnuapa Hanca (c ero rpyom Poccua npu
cmapo+ pexu+e mne npnmnoct mnoro nonemnsnponart n cnoe npetyme
xnnre) n annom cnyuae Hanc xopom xax cymmarop 56 neymnx pyccxnx
ncropnxon:Kpecmoaue uyecmeoeauu ceaso ceoeeo upenocmuoeo cocmoauua c
oasameuouo cuyxo eopau. Pasopnana +ry cnxst Exarepnna. Mann]ecr o
nontnocrn nopxncxo 1762 roa ona ntnycrnna eme nmecre c Herpom Tpertnm,
no nect nont craryr nopxnnna cosanancx nxrnanart nocneymmnx ner, +ro
eme mxnna axron nnnort o 92 crareno Xanonanno rpamort 1785 roa,
nonncanno em camonnuno. C nontnocrtm nopxncxo connano n
saxpenomenne yxpanncxnx xpecrtxn. Bnacrt nopxn n nosmoxnocrt monnnsannn
(ntxnmannx ns epennn) ononnnrentntx cpecrn ntpocna cymecrnenno.
Hmenno +ror nepno moxno cunrart xnaccnuecxnm, pasnnrmm
xpenocrnnuecrnom. Tpert namnx Hcropn +ro rpaxryer xax omnxy, rpert
xax ycnnenne +xcnnyarannn xpecrtxncrna npanxmnm xnaccom. Eme rpert npocro
saxptnaer na +ro rnasa nm xax pas nx npoonxennx ncropnuecxoro
nonecrnonannx n rpeyercx ontme ncero ooporon epye, uo mym, uo
+mu.
t nasnan nepno 17621861 Fontmo saem. V xpecrtxncrna xoneuno xe.
Ho +ror Bcepoccncxn saem Exarepnno tno:
ntnrpano 5 non 2 rypenxnx, 1 mnecxax, 2 nontcxnx (Fapcxax xon]eepannx,
noccranne Kocrmmxo),
ocrnrnyra ona ns naxnemnx ecrecrnenntx rpannn: uepnoe mope,
noccoennent nce 3 nernn pyccxoro napoa.
Cxonnnact yxe nenax nnnorexa xpnrnx Exarepnnt Bennxo, naunnax c
anannrnuecxo sanncxn ee ctna Hanna o Iepnena (ucmopum Euamepuum
npocmo uenpuuuuuo uumamo) n mnoronerne ycmemxn nnrennexryana
na sammm+u easema+u epe+u Ouauoecuux u nouopeuoa Kpm+a. Ho rontxo
ncnomnnrt pesyntrart ee napcrnonannx, ee non: pyccxne xpecrtxne, ropoxane
nocennnnct ram, re 900 ner onn tnann rontxo n xauecrne yrnanntx nnennnxon-
paon! Ocnoent epera uepnoro mopx, mxnax, Honax Poccnx. H cpannnrt +mo c
noxoamn apmn ee necuacrntx ctna n oonx nnyxon: oanxnnannx enponecxnm
monapxam no 150 000 ononxnntx conarnxon n pyccxo ]opme, nonrpart,
nopemart cnon nponemt
Kpome roro, nopxncrno, tnmee rora, ecnn npoonxart ]nnanconte ananornn,
pacnopxnrenem xpenra, sanoxnno ocnony nono pyccxo xyntrypt. Ftna
raxax xparxax ]opmyna, Iepnenom n uacrnocrn, uacro nonropxemax: Pyccuaa
uyuomypa, uumepamypa, 3ouomo eeu +mo ea nououeuua uenopommx
eopaucuux cnuu H npn rom nopxncrno ycnenaer cnyxnrt, yxe ns uecrn
(xauecrno o]nnepcxoro, nnnomarnuecxoro, unnonnnutero xopnyca n omem-ro
pacrer), n ycnemnee monnnsontnart (+xcnnyarnponart) xpecrtxncrno.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Panno, xcrarn, n xonnexrnnnsannx 160 ner cnycrx roxe Fontmo
Bcepoccncxn saem. Hcrounnx ror xe: pyccxax epennx.
Iopaso pexe ncnomnnamr, uro n re nepnot tno eme ono cocnonne, ecnn ne
cxasart orpanennoe, ro n nmom cnyuae cocnonne, rnranrcxne naxonnennx
xoroporo tnn +xcnponpnnponant n ncnontsonant. 3ro yxonencrno, Pyccxax
npanocnannax nepxont. t oparnn nnnmanne na nnrepecnym saxonomepnocrt:
n oonx cnyuaxx yap no nepxnn npemecrnonan xamnannxm naxnma na
xpecrtxncrno. B XX nexe nepxont orpannn npnmepno sa 810 ner o
Konnexrnnnsannn. A n XVIII exarepnnnncxomy nexy pasnnroro
xpenocrnnuecrna npemecrnonan nepno Herpa (monaxon n conart, nonon
na roccnyxy, xonoxona na nymxn, a nepxont xytmxa, no cuacrtm
ocroxnmax o nyxnoro momenra).
3ror ononnnrentnt pecypc (nosmoxnocrt npnnynrentnoro sama y
xpecrtxncrna n nepxnn) ocranancx n pyxax Exarepnnt n nocneymmnx rpex
nmneparopon Hanna, Hnxonax, Anexcanpa, no ncuesno nonnmanne ero
npemennocrn, sa+uocmu,neoxonmocrn ero oraun n, rnannoe, neoxonmocrn
nanpannennx +roro pecypca na pemenne nannonantntx nene! Oycrpannart
+rnmn cpecrnamn (n xpontm) nenym Enpony, a eme no conepmenno nenentm
nnanam npoe Cnxmennoro comsa tno nenpocrnrentno (n uenpouuuo!)
ncropnuecxo omnxo.
H axe ne xpecrtxne, no cama Hcropnx npexnnna +ror nexcent x onnare. a n
nenn, n xecroxne nponenrt nacunrann roxe ne camn xpecrtxne, a cnonno
cnennantno nx +roro naponnmncx nont xnacc: nnrennnrennnx.

na nexnnxx nocroxnno nonropxm cryenram onn anoxpn]nuecxn cmxer: n
ror nonemennt nepno pyccxo ncropnn (17621861 rr.) xaxt nmneparop,
ymnpax, saneman nacnennxy camt coxponennt cno nnan, uro-ro npoe: Mue
ue auu. Ho yx mm oceoou upecmoau!.
Cmxer xpacnnt, ycnoxonrentnt, nexn ncropnuecxn nmepon, no c
xaxtm nontm nnacrom notmaemtx ncropnuecxnx ]axron nce rxxenee n
rxxenee mne ero nonropxrt. a n xora +ro nonnrnuecxoe sanemanne, naxas
ymnpammero morno nmert mecro? Kro, re, xomy cxasan? Exarepnna na
cryntuaxe, cenannom, xax nsnecrno, ns tnmero nontcxoro xoponencxoro rpona,
oxpnuanact o saneproro n Iarunne nacnennxa? Hnn Hanen, npxuymncx n
xamnne Mnxanoncxoro samxa sa mrnonennx oanonueucuuecuoeo yapa
maauepuo e eucou? Hnn mxrymncx Anexcanp n Taranpore?
Hy pasne Hnxona I, ymnpax na cnoe conarcxo xoxe, mor npomenrart +ror
saner ctny Anexcanpy ror-ro n ocnoonn!
Cmtcnono ananc rocyapcrna tn noccranonnen 99 ner +1 ent
cnycrx Mauuqecmo+ 19 qeepaua 1861 eoa Anexcanpa Ocnoonrenx. Ho
nenn, nponenrt tnn nacunrant ecrnnrentno rpomante, n sapart no nnm y
nopxn n semnm, n camy xnsnt no u monopy soeyuu+ nnanam +ro tn eme
mnnnmym, no mnennm penonmnnonno nnrennnrennnn.

na nennxnx napcrnonannx, Anexcanpon II n III, nepnynn crpane cnpanennnoe
pannonecnoe nannonantnoe ycrpocrno, napymennoe saxpenomennem xpecrtxn n
ocnooxennem nopxn. Eme pas na ]one nsnecrno renennnn
npornnonocrannennx +rnx monapxon xnnr na +ry remy nopxouno nouepxny:
+ro ennoe ncropnuecxoe ycnnne. A cnon opast, ynoonennx oes xmt
(nneno-nnpno), xnpyprnuecxax onepannx (yannn-samnn) x noxpennm cnonamn
Koncranrnna Heonrtena ns xnnrn Bocrox, Poccnx n Cnanxncrno: ea
eocyapcmeeuumx auma, 19 qeepaua 1861 eoa (ocnooxenne xpecrtxn) u 29
anpeua 1881 eoa (Mann]ecr Anexcanpa Tpertero) onouuamm pye pyea.
Heopemen sementnt nonpoc, no rnannoe nannenr onxen tn xnrt. 3a
xpecrtxncxo pe]opmo c aconmrno neoxonmocrtm cneonan cnncox nourn
cront xe rxxentx pe]opm: noennax (xpecrtxne renept ne nocranmnxn pexpyron,
nceomax nonncxax nonnnnocrt), mecrnoro camoynpannennx (nopxne n nx
copannx renept ne npannrenn na mecrax n ne cytn) n, naxonen, cyenax
nneenne mnpontx cyon n cyon npncxxntx.
Bcntmxa ncrepnuecxoro reppopa +noxn Anexcanpa II c orpomntm rpyom, no
tna noannena.
B1opon napaoxc Pouanonmx
.nnn, cxopee, namero nocnpnxrnx Pomanontx. Cpen ncex ncropnuecxnx
pasopon neuno satnancx, a npaxrnuecxn nnxora n ne tn onxno ormeuen,
ocosnan naxnt ]axr, nnn, npnmenxx nonynxpnt ntne nexcnxony, aconmrnt
pexop: Po+auoem ca+aa ycneuuaa uuacmua +ouapxoe eo ece eeponecuo
ucmopuu. Bor n ntmenepeuncnennte onnnennx (?) ns ]ana
Kpenocrnnuecrno, n xparxoe npenapenne rnant Aumuuapo, n camo nasnanne
xnnrn Ha ue uuacmuu, nosmoxno, nacrpannaer unrarenx na nam]nernoe
nocnpnxrne.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
uo x necuacrnomy Hnxonam II ornocnrcx xax opas (ncnnro o ua uamn) n
xonxperno ronorpa]nuecxn xax nmx ropoauo Hcxoncxo ryepnnn, cnxsannoro
c 1917 room, orpeuennem or npecrona. Hy, moxer, eme n c nasnannem camo
nonynxpno ntect camoro monoro rora anropa Maxcnma Ioptxoro Ho camo
nannune +roro na, ]nnana nnacrnn, ne moxer ormennrt osnauennoro
enponecxoro pexopa.
Honxrna ontmax ycnonnocrt mexrocyapcrnenntx, mexnnacrnuecxnx
copennonann, samepon Vcnexa, no nmenno n annom cnyuae ecrt na uro
onepertcx samepxmmemy ncropnxy. H oexrnnno yrounnrt: Pomanont
nnacrnx, npn xoropo rocyapcrno Poccnx sa 140 ner ntmna n Enpone
c npenocueueeo mecra na nepnoe.
eno n rom, uro xax pas n nepno, xora ena ne nornmax n Cmyre Poccnx c
nepntm Pomanontm, Mnxannom ueoponnuem, rontxo-rontxo ornonsana or xpax
nponacrn, n Enpone npomna Tpnnarnnernxx nona, 16181648 rot.
Ocoennocrt ro nont ne rontxo n rorantnocrn (noenana ncx Enpona, axe
nerpantnax n oe mnponte nont XX nexa Bnennx tna uyrt ne rnanntm
ecrnymmnm nnnom). Hanpnmep, nx Iepmancxoro pexa (rora eme nepnoro)
no nponenry paspymenn n rnenn nacenennx Tpnnarnnernxx nona tna
ropaso rxxene, uem oe mnponte, nsxrte nmecre, Iepmannx n uexnx norepxnn
npnmepno 3/4 nacenennx. Ho rnannoe nx nac n rom, uro ocoax, cront
yxacnynmax ntxnnmnx yuacrnnxon nona n saxonunnact conepmenno no-
ocoomy, a nmenno Becmqauocuu+ +upo+ 1648 eoa. Or ncex npounx mnpntx
oronopon on ornnuancx cncremnocrtm, nono ]nnoco]ne (ryr nomna n eno
nonax na ror momenr reopnx ecrecrnennoro npana Iyro Iponnx). Cama nex
rocyapcrnennoro cynepennrera tna nnepnte c]opmynnponana n
Becr]antcxnx rpaxrarax, n c rouxn spennx mexynaponoro npana mt o cnx nop
xnnem n Becmqauocuo cucme+e. Hpana, nnora cnennanncrt yrounxmr, uro
Bepcantcxax 1918 roa n nrnncxax 1945 roa cncremt mexynapontx
ornomenn crann pasnnrnem, mon]nxannxmn Becr]antcxo cncremt.
A nenocpecrnennoe ornomenne x pexopy Pomanontx nmeer ra uacrt
Becr]antcxoro rpaxrara, n xoropo Enpona nnepnte n ncropnn
tna uouquuupoeaua, ro ecrt crpant onaarenn roro camoro
rocyapcrnennoro cynepennrera nnepnte tnn yurent n sanncant n nopxxe
ytnannx mexynaponoro nnnxnnx, cnnt. To ecrt +ro tn nepnt enponecxn
pernnr, npnuem cocrannennt HE xypnanncramn (xorx noone raser rora yxe
noxnnnoct), HE, xax ntne ntpaxamrcx, +ucnepmum+ coouecmeo+, a camnmn
monapxamn, nnnomaramn, nonxononamn, apmnxmn. Cocrnenno ronopx, sa mecro
n +rom pernnre n mna nona! Becr]antcxn xonrpecc men napannentno c eme
npoonxanmnmncx cpaxennxmn, npnmepno xax n npecrannrenn Oennenntx
Hann copannct n Can-upannncxo n opasonann OOH n 1944 roy, eme no
rpoxor opyn Bropo mnpono nont. H xpome ncex reppnropnantntx
npnoperenn/norept apmnn n 1640-x roax nnnct sa ro: Kro, c Kaxnm rnrynom,
nocne Koro n nepe Kem nonnmer ror Becr]antcxn mnp. Kcrarn, eme ona
ananornx: n 1944 roy crpanamn (yymnmn) noenrenxmn roxe cocrannxncx
cno pernnr. H roramnee nonaanne n nepnym nxrepxy, n uncno nxrn
Hocroxnntx unenon Conera Fesonacnocrn OOH c npnnaranmnmcx Hpanom nero
o cnx nop npnnocnr nacnennne CCCP, Poccnn, nnonne oexrnnnte ntrot.
HO n Pernnre Enpont 1648 roa Poccnx croxna na npenocueue+ mecre, a
nocnennm men xnxst Tpancnntnannn.
Bor nmenno nx uero x yennn nourn crpannny +rnm necr]antcxnm
noponocrxm. eme co npemenn ntxoa xnnrn Bropax mnponax. Hepesarpysxa
crapamct onnpartcx na xocnennte cnnerentcrna, oponennte xax t
mnmoxoom. Hpxmte ntcxastnannx, xoneuno, onee nopont, pasnepnyrt, no
peannn nexa nponarant-xonrpnponarant npnyunnn ne onepxrt raxnm
onenxam. H sect naxno, uro Becr]antcxn xonrpecc conpancx ornmt ne ns-sa
Poccnn, ne nx ee nxmero ynnxennx.
nourn nnxy nosmymennoro onnonenra: Hmo?! Poccua npenocueuaa?! B
ca+o+ uouue, e+ecme c +mu+u ynmpa+u, c +mo pauyuoecuo
1paucuuoeauue! a +mo x pycoqoua!!.
Ho ner, n Becr]annn 1648 roa enponecxne nannn copannct ne no
Poccneouepnnrentno nonecrxe nx, a no onee naxntm nx nnx nonoam:
sanepmenne camo crpamno na ror momenr nont n ncropnn uenoneuecrna n
xoncrpynponanne nono moenn mexynapontx ornomenn (ecrnymme no
ce ent). Kcrarn, ncropnxn, norom cnyuanoct, cnopnnn: moxno nn Poccnm
nocunrart yuacrnnne Tpnnarnnerne nont? Ecnn a, ro n xaxo mepe n na
ute cropone? 3ect nmeer cmtcn npnnomnnrt namy 10-romnym Bce+upuym
ucmopum 1958 roa nsannx, rora nce ]opmynnponxn, onenxn rmarentno
nsnemnnannct, ntnepxnnct, cnonno na cye nnn na Accamnee OOH. Camax
ntnepennax onenxa rnacnr: Poccnx tna sannrepeconana n noee
Anrnracyprcxo nnrn, no npxmo n none ne yuacrnonana, no npoanana no
ntrorntm nenam xne n cennrpy nporecranrcxnm Ionnannn, annn, Bnennn,
n nnannponana xopmnrt n onnaunnart mnecxym apmnm n ee xamnannxx noprnn
Hontmn H ra ]opma namero yuacrnx n Tpnnarnnerne none (naem n
xopmnenne mnecxo apmnn), npnntunte yxe, ecnn ncnomnnrt, xax npn nape
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Bacnnnn Bycxom sa orauy uacrn reppnropnn nosnann na nomomt mnecxym
apmnm enarapn. 3ro ynomxnyro sect concem ne cnyuano, +ro roxe
cymecrnennt xnpnnu n sanne Hcropnn Pomanontx, nnnmcrpannx rynnxonocrn,
ecnomomnocrn roramne Poccnn. Toro, uro nonce ne no npnxorn Pomanont
crann moepnnsaropamn.
A n Tpnnarnnerne none, nanomnm, cpaxannct n xpynno nponrpann:
Iacyprn, Hcnannx, nce xaronnuecxne crpant mnpa sa ncxnmuennem upannnn.
Hoennn: Anrnracyprcxax nnra, nce nporecranrt mnpa nnmc upannnx. H rax
xax nam snemn npar, Hontma, tna, ecrecrnenno, na xaronnuecxo cropone,
Poccnn tna n nrore ntrona noea nporecranron. Kaxonax, cocrnenno, n
cnyunnact, n tna sa]nxcnponana n 1648 roy. Hpana, nnyrpn +ro
Tpnnarnnerne nont Poccnx ycnena n orxptro nonoenart, c Hontme,
pasymeercx. B none sa Cmonencx 16321634 roon: pyccxax apmnx npaxrnuecxn
ncuesna, pacrnopnnact n rpxsn, rnanxom xnxst Benn tn cynm n xasnen. Tax uro
Poccnx rora ycnena nponrpart nponrpanme cropone.
Bor or +rnx camtx rouex rxnercx nccneyemax n +ro xnnre ncropnx: Cmonencx-
1632 n Cmyra-1612, xora Bucoeuuuu nontcxne sonep-xomant oxonnn
ax o Hepmn n Xonmorop (Hnxora ne ycrany nanomnnart nontcxnm
ronapnmam ce ]axr. Vxe n rpex xnnrax, n necxontxnx crartxx, no camtm
pasntm nnemnnm nonoam or penensnn na ]nntm Bnanmnpa
Xornnenxo 1612 o nam]nera no nonoy paccneonannx cmonencxo
annaxaracrpo]t) Bor c roro npenocnenero mecra Poccnx Pomanontx ntmna
n aconmrnte nnept Enpont, sa npemx
A nropo rouxo samepa +roro enncrnennoro n mnpono ncropnn ptnxa moxno
nocunrart Bencxn xonrpecc 1814 roa, xora nnnpymmee nonoxenne Poccnn
tno eccnopno. upasa Hepnoe mecro n Enpone n mnpe moxer n ntrnxnr
sanerenme ns cnoprnnnoro penopraxa, no ecnn t Becr]antcxn cnncox
rocyapcrn cocrannxnn n 1814 roy, a ne n 1648-m, Poccnx, esycnonno,
omenpnsnano croxna t nepno, a ne npenocnene. A npnnex
ononnnrentnym aprymenrannm, moxno npenoxnrt n onee pannmm rouxy
samepa poccncxoro, pomanoncxoro pocxa: npnmepno 1788 ro, xora nocne
pasena Hontmn nam nepnynoct rpomanoe nacnene Knencxo Pycn, a
nnxamn conepnnx upannnx norpyxanact n noponxy xpnsnca n nornenn.
Hpana, ncxope nanoneononcxax nmnepnx crana nenepoxrno morymecrnenna, no c
rouxn spennx mnoronexontx renennn, nmenno c rouxn spennx nnac1nn,
Fyponon, Iacypron, Pomanontx (ecnn yx necrn peut o
ycnexax/nponanax uuacmu) Fonanaprt tnn xparxo ncntmxo. H ecnn t
roramnne nonnrnxn nocmorpenn ceronxmnne ]nntmt, onn, nanepno, cpannnnn
t nanoneononcxym upannnm c so+u: cront xe neotunax cnna, no n neonroe
cymecrnonanne.
nx nac xe naxne ormernrt: yxe n xonne XVIII nexa Poccnx Pomanontx crana
camo morymecrnenno crpano, nmenno x ne noexann sa nomomtm
ncnyrannte Iacyprn, Iorennonnepnt, Fypont n nama crpana, ynt,
nxnmunnact n paory, saxonunnmymcx cosannem B1oporo penxa, cronernnm
mnpontm nnepcrnom Bennxopnrannn, no o +rom nosxe.
B nenom nn onn opoconecrnt xpnrnx ne moxer orpnnart sacnyry nnacrnn
Pomanontx, camoepxannoro opasa npannennx n +ror nepno netnanoro n
mnpono ncropnn crpemnrentnoro pasnnrnx. B ynnnrentno ranepee Pomanontx
ntpart cee nmnmna, xymnpa-Pomanona mor xaxt: n yronuennemn
no+r, n ]nnoco]-npocnernrent, axe penonmnnonep, axe camt orpannuennt
ncropnx, axe Mapxc, axe mapxcncr, rnna M. Hoxponcxoro sect x ycnyram,
xoneuno, Herp I.
uyrt no-nonomy paccrannrt axnenrt, no pyromy crpynnnponart nape,
napcrnonannx, napenopnen, noxasart necxontxo nnoe npoxoxenne rpannnt
mexy pyccxnmn xoncepnaropamn n nnepanamn, mexy rocyapcrnenno
paoro n rocyapcrnenno nsmeno nent +ro xnnrn.

He x rpxymemy 400-nernm oma Pomanontx, a ropaso panee nauancx, xax y nac
nonrcx uepes nexoroptx nonnronoron npoe Cranncnana Fenxoncxoro, sonax
omecrnennoro mnennx no nonoy nosmoxnoro nosnpamennx monapxnn n Poccnn,
cpannennx mancon n npan ceronxmnero anrnncxoro npnnna Iappn (yxe ecrt
car Iappn pyccxn napt), anrnncxoro xe antnero pocrnennnxa
Pomanontx repnora Maxna Kenrcxoro n Ieoprnx, ctna Heonnt, xonxypenramn
ostnaemoro xax Iora Iorennonnepn
H 1pe1nn napaoxc Pouanonmx
Hrax, neopoconecrnoe xyntnnuecrno nepenocnrt npnmept pacrna na ncm
ncropnm Poccnn. A nacroxmn napaoxc n rom, uro +xcnecct xpenocrnnuecrna
nanpxmym cnxsant n xpononornuecxn rouno connaamr c nepnoom, xora Poccnx
nonyuana camte ntcmne n ee ncropnn onenxn nmenno or Enpont, or
ontmnncrna rymanncron mnpa, npocnernrene, ]nnoco]on-+nnnxnonencron.
3ror manoocnemaemt ]axr naxno paccmorpert no necxontxnm npnunnam. Bo-
nepntx, ouent xant, uro mnorne narpnort na npnmepe pyco]ocxnx xamnann n
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Enpone XIX nexa sanncann ncex npocnernrene, enponecxnx emoxparon n
nsnauantnte, neunte nparn Poccnn, uro concem ne rax. Bo-nroptx, naxno
noxasart eme, uro re cnmnarnn-anrnnarnn ornmt ne nycro rasernt menecr,
ront nnap n r. n.
Hanpnmep, ro, uro n Cenepno none Poccnn co Bnenne Anrnnx n 17191720
roax sannmana anrnpoccncxym nosnnnm, ntctnana axe na Fanrnxy ]nor c
rposno emoncrpanne, +ro ncem xopomo nsnecrno, ecrt yxe nonynxpnax
]pasa:aueuuuauua eaum. B xomnnannn c pyro nonynxpno ]paso,
nnemnenonnrnuecxnm xpeo: V Aueuuu uem nocmoauumx comsuuuoe, y Aueuuu
ecmo nocmoauume uumepecm +ro nanepno yer ntrnxert rax: Aueuuuauua
eaum nocmoauuo.
Ho uro n 17151716 roax Anrnnx ecrnonana na poccncxo cropone, n
]nort cno n Ionnannn (meme rora n anrnncxom ]apnarepe) ntctnana
na Fanrnxy n axe nepeana no xomanonanne Herpa +ro nomnxr mentme.
Onaxo tna raxax mopcxax xamnannx 1716 roa, xora no nauanom Herpa
men Anrno-ronnancxo-arcxo-pyccxn ]nor, 69 cyon (pyccxnx 22). Ocotx
noe, xpome roro, uro sacrannnn mnecxn ]nor na ro yxptrtcx n Kapncxpone,
ne ocrnrnn, no +ro pyro nonpoc. Kamnannx ra nce x tna, n pasnnna mexy
ne n roamn anrnncxo npaxenocrn rontxo n ycnexax/neyauax, nnnomarnn
n nnapa (anrnncxn nexrop yxe rora sanncen or Hapnamenra, omecrnennoro
mnennx).
B xnnre Fontmo nonor, nnn Kparxn xypc ]antcn]nxannn ncropnn (2010) x
nopono paccmarpnnan ncropnm enponecxoro nocnpnxrnx Poccnn, naunnax c
mnccnn nancxoro nocnannnxa Anronnx Hoccennno (15811582). nx
paccmorpennx ntnemnero napaoxca orpannunmcx pamxamn XVIII nexa.

Haunem c Monrecxte, xoropt nnnmcrpnpyer cnom reopnm sanncnmocrn ncropnn
or reorpa]nn poccncxnm npnmepom: Buuo ecnomuuecuoe uacuuue
coeuuaem ceeoua e+ecme ece +mu ouupume npocmpaucmea. 3a]nxcnpyem
nmanc Monrecxte: ne npnponoe, renernuecxoe pacrno, a cnecrnne pasmepon
rocyapcrna. anee naxnax ]nrypa Hennn, pnanmncx na pyccxym cnyxy,
sapactnanmn Herpa xnnamn npoexron. Ero nosynr npocr, ocronn ynaxennx,
npxm n uecren: Ie x ncxycc1nau n nayxau nyume ncero o1nocn1cn, 1au
ye1 uo o1euec1no!
Cpannnm. Hennn n xnnre-nam]nere Opaseu ouasameuocme 1669 roa no
cnyuam ntopon xoponx n Hontme nnmer, nouemy mocxoncxn xannar ne
onxen trt nspan: Mocxna nropax Typnnx. Bapnapcxax crpana. Mocxonnrt
eme xyxe rypox! Vxact nn]nxncxo nont (Hnnoncxax, Hnana Iposnoro. H.
H.) xnxrnenno nornepxannct n cranxr nonpoc, moxno nn noome onycrnrt,
uro noonte nmn xnnxmrcx xpncrnanamn. Iope nam, ecnn mt orxpoem nm nyrt
n Enpony, cptn nam ]opnocr, Hontmy!
anee naunnamrcx ncropnuecxne npeopasonannx Herpa, xpecrtxn, xax nsnecrno,
npnnnctnamr x sanoam, nme rtcxuamn mntpxmr co crpoxn na crpoxy.
A Hennn ropxun (n anropnrernt n Enpone) croponnnx Poccnn: Hama
oxsannocrt n cuacrte cocroxr n rom, urot, nacxontxo +ro n name nnacrn,
cnococrnonart napcrny Foxtemy, xoropoe y menx ner comnenn saxnmuaercx
n mnpouamem pacnpocrpanennn nacroxme opoerenn n mypocrn Onomy
noonomy uenonexy (peut o Herpe. H. H.) nnnrt ycepne x cnane Foxte n
conepmencrnonannm nme snaunr ontme, uem noea n corne cpaxenn
Enpona naxonrcx ceuac n cocroxnnn nepemen n n raxom xpnsnce, n xoropom ona
ne tna co npemen nmnepnn Bapnemana. (Bapneman nmneparop Kapn
Bennxn).
3ro yxe 1712 ro. Oranm onxnoe nnrynnnn Hennna ]eepnuecxn ]nnnm
XVIII nexa n xpax ]eoantno Enpont on npennen pantme ncex. Cam Hennn
n nrore n Poccnm ne nepeexan, saro nepeexan 3nep, n eme ecxrxn nonesnemnx
nme, nx xoroptx mnenne Hennna mnoro snaunno.
Bmecre c nneennem enponecxoro opasonannx n xyntrypt n Poccnm y Hennna
noxnnxercx nonnrnuecxax saaua coxpannrt nonnrnuecxoe pannonecne,
canancnponart upesmepnoe ]pannyscxoe nnnxnne nemenxo-pyccxnm comsom
Hapt onxen ocnonart pyccxym Axaemnm. B oxrxpe 1711 roa onn
ncrpeuamrcx.
nn n uem ne ncntrtnan raxo nyxt, xax n nennxom uenonexe, xoropt
ocrarouno xoren t npnnxrtcx sa raxoe eno Bame Hapcxoe Bennuecrno
noontmn reponuecxnmn npoexramn npnnecere nontsy n naroexnnx
necuernomy uncny ne rontxo conpemenntx, no yymnx nme Kaxercx
ocotm npomtcnom Foxtnm, uro nayxn oxoxr semno xpyr n nor renept
onxnt npnrn n Cxn]nm n uro Bame Btcouecrno na +ror pas nspant n
xauecrne nncrpymenra, no Bt, c ono cropont, ns Enpont, a c pyro, ns Knrax
epere cee nannyumee; n ns roro, uro cenano oonmn nocpecrnom xopomnx
yupexenn, moxere cenart eme nyume. B name Hmnepnn ontme uacrtm eme
nce, ornocxmeecx x nccneonannm, nnone n, rax cxasart, na eno ymare, moxno
nsexart ecuncnenntx omnox, xoropte nocrenenno n nesamerno yxopennnnct
n Enpone. Hsnecrno, uro nopen, nosnonmt conepmenno sanono, ntxonr
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nyume, uem ecnn na nnm paorann mnorne cronernx, nosnox, ynyumax n mnoroe
nsmenxx cunram neo cnonm oreuecrnom, a ncex nme opo nonn ero
corpaxanamn, no+romy mne nyume cenart mnoro optx en y pyccxnx, uem
mano y nemnen nnn pyrnx enponenen
Fnaroponte cnona. A ecnn ncnontsonart maremarnuecxn repmnn, cnmnarnn
Enpont rora onpeenxnnct Ipanenrom Hpocnemennx. T. e., re yponent
Hpocnemennx poc tcrpee, rya n ycrpemnxnnct nx naext n ycnnnx.
Poccnn uea nyx rnannmx Hpocne1n1enen
Ho camte rpomxne eart o Poccnn pasropennct c ntxoom x rpnyne nyx
rnanntx oparopon roro nexa Bontrepa n Pycco.
B Poccnn n ro npemx, nanomnm, xpenocrnnuecrno pacrer nrnyt n nmnpt,
saxpenomamrcx yxpannnt, oruacrn n nononpnoperennte enopyct. Ho xora
naxnt, uacro satnaemt momenr! pasentnaemax Hontma nonpoonana
cxnonnrt na cnom cropony enponecxoe omecrnennoe mnenne, cnmnarnn n
noepxxa Hpocnernrene ocrannct na cropone Exarepnnt. Honxxn nonyunnn ns
upannnn, or +nnnxnonencron rontxo npoexr Koncrnrynnn. Ho cyrn,
nncrpyxnnm: samnrect-xa, nonxxn, cocrnenntm nnnnnnsontnannem, n
yceuenntx pasmepax +ro nam yer nerue.
Hnmax cex yonontcrnnx onncart nce orrenxn nx noncrnne nennxoro ncnyra o
Poccnn, o pe]opmax Herpa, x orpannuyct sect xparxnm nynxrnpom.
Pycco: Pyccxne nnxora no-nacroxmemy ne yyr nnnnnnsonant npocro noromy,
uro onn nnnnnnsonannct cnnmxom pano. Herp onaan nopaxarentntm rennem;
y nero ne tno roro nacroxmero rennx, xoropt cosaer n rnopnr nce ns
nnuero On nnen, uro y nero napo napnapcxn, no on conepmenno ne nonxn
roro, uro +ror napo ne cospen nx xyntrypt; on saxoren ero nnnnnnsonart, rora
xax ero cneonano rontxo saxanxrt nx nont On nomeman cnonm noanntm
crart rem, xem onn mornn t trt, yexax nx, uro onn raxont, xaxnmn ne
xnnxmrcx.
Bont1ep: Hopasnrentnte ycnexn nmneparpnnt Exarepnnt n nce pyccxo nannn
xnnxmrcx ocrarouno cnntntm oxasarentcrnom roro, uro Herp Bennxn crponn
na npounom n onronpemennom ocnonannn.
emoxpar Pycco nnnr napo, ecrecrnennoe pasnnrne xoroporo nepeuepxnyn
Herp.
Coecennx monapxon Bont1ep nnnr (na mecre pycconona napoa) marepnan
nx nnanon npocnemennoro nnacrnrenx.
Pycco: napt nomeman pyccxnm crart rem, uem onn mornn t trt.
Bont1ep: noennte ycnexn pyccxnx npocro nopasnrentnt.

Ho ecnn nymartcx, ne rax n npocro pemnrt, xoro sanncart n namn, xoro n
pyco]ot.
Onn nnnr nennxym cnany, a pyro (npe)nnn1! nennxym omnxy Poccnn.
Ono moxno cxasart rouno: nx nonnrnuecxoro pyxonocrna Poccnn n XIX
nexe npoeuos Pycco mu m nouesuee. Ecnn t tn yuren. On net ronopnr or
nnna yyuepeantno n noenrentno cnnt: penonmnnonno emoxparnn.
uponrt +roro yymero nennxoro npornnocroxnnx rora, n cepenne XVIII nexa,
rontxo-rontxo npouepunnannct. H Poccnx na na nexa nonaer n snemne nparn
penonmnnonepon, emoxparon, nporpeccncron (?) nasnannx ne cyrt, rnannoe
Poccnn nonana no nparn 1ex, x1o esoronopouno nmnrpan.
H n nenom ne cronr npeneperart onenxamn enpo+xcnepron, nayunax rounocrt,
pesyntrarnnnocrt nx onenox onxna nounrartcx. Iyepr Hanrer eme n cenrxpe
1558 roa nncan o Poccnn Kantnnny: Ecuu uauoe-uuo uapcmeo e Eepone
ouxuo eospacmamo, mau mououo +mo.
H nano XVIII nex, re, xax ntxcnxercx, n cam Bontrep yrnxen mentme, uem
yrnxen Pycco. Ho nnepnnx +ro omnouno nonnrnxn sanecna Poccnm yxe n n
XIX nexe n raxym nponacrt, uro ecnn opoconecrno npocnenrt nce cnecrnnx,
nce npyxnnt ncropnn, ro nao npnsnart: ]an]aponcrno (na yponne sarynxnmnx
pormncrpon) Anexcanpa Hepnoro n oonx Hnxonaen ter no Poccnn n o cnx
nop.
anee neoxonmt nnrart ns camo snaunrentno xnnrn cpen xacanmnxcx
ncropnn Poccnn n XIX nexe, nacroxme +nnnxnonenn pyccxoro narpnornsma.

auuueecuu H. R. Poccnx n Enpona:
Ho xax t nn tna npana Poccnx npn pasene Hontmn, renept ona nnaeer yxe
uacrtm nacroxme Hontmn n, cneonarentno, onxna necrn na cee ynpex n
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nenpanom crxxannn, no xpane mepe napanne c Hpyccne n Ancrpne. a, x
necuacrtm, nnaeer! Ho nnaeer onxrt-raxn ne no sanoenannm, a no romy
cenrnmenrantnomy nennxoymnm, o xoropom rontxo uro tno ronopeno. Ecnn t
Poccnx, ocnoonn Enpony, npeocrannna oruacrn noccranonnennym Hanoneonom
Hontmy ee npexne yuacrn, ro ecrt paseny mexy Ancrpne n Hpyccne, a n
nosnarpaxenne cnonx neonennmtx, xorx n nnoxo onenenntx sacnyr norpeonana
nx cex nocrouno Iannnnn, uacrtm xoropo Tapnonontcxnm oxpyrom n ro
npemx yxe nnaena, ro ocranact t na ro xe noune, na xoropo croxna npn
Exarepnne, n nnxro nn n uem ne mor t ee ynpexnyrt. Poccnx nonyunna t
snaunrentno mentme no npocrpancrny, ne mnornm mentme no napoonacenennm,
no saro cxontxnm ontme no nnyrpennemy ocronncrny npnoperennoro, rax xax
ona ynennunna t uncno cnonx noanntx ne npaxentm nontcxnm +nemenrom,
a nacroxmnm pyccxnm napoom
uro xe sacrannno nmneparopa Anexcanpa ynycrnrt ns nny +ry cymecrnennym
ntroy? uro ocnennno ero nsop? Hnxax ne sanoenarentnte nnant, a xenanne
ocymecrnnrt cnom mnomecxym meury noccranonnrt nontcxym naponocrt n
rem sarnanrt ro, uro emy xasanoct npocrynxom ero nennxo axn. uro +ro tno
ecrnnrentno rax, oxastnaercx rem, uro rax cmorpenn na +ro camn nonxxn.
Kora ns npaxenoro narepx, ns Ancrpnn, upannnn n Anrnnn, crann enart
ncenosmoxnte npenxrcrnnx +romy nnany noccranonnennx Hontmn, yrpoxax axe
nono, nmneparop Anexcanp nocnan nennxoro xnxsx Koncranrnna n Bapmany
npnstnart nonxxon x opyxnm nx samnrt nx nannonantno nesanncnmocrn.
Enpona, no otxnonennm, nnena n +rom co cropont Poccnn xnrpocrt xenanne,
no npenorom noccranonnennx nontcxo naponocrn, mano-nomany npnpart x
cnonm pyxam n re uacrn npexnero Hontcxoro xoponencrna, xoropte ne e
ocrannct, n noromy cornamanact na conepmennym nnxopnopannm Hontmn, no
nnxax ne na camocroxrentnoe cymecrnonanne Hapcrna n nnunom nnacrnuecxom
comse c Poccne, uero renept rax xenamr. Tontxo xora Iapenepr,
xoropt, uau npyccau, mu uuxe suauo+ c nouocuu+u u pyccuu+u eua+u,
paszacuuu, umo Poccua mpeyem ceoeeo cocmeeuuoeo epea (xypcnn mo. H.
H.), cornacnnnct nnnomart na camocroxrentnocrt Hapcrna. Hocneymmne
cotrnx oxasann, uro nnant Poccnn tnn ne uecronmnnt, a rontxo
nennxoymnt. Boccranne (nonxxon) ne uem pyrnm ne oxcnxercx, xax ocao
nonxxon na neocymecrnnenne nx nnanon x noccranonnennm pennero nennunx
Hontmn, xorx t ro tno no cxnnerpom pyccxnx rocyape. Ho +rn nnant tnn
nanpannent ne na Iannnnm n Hosnant, a na sananym Poccnm, noromy uro ryr
rontxo tnn pasnxsant pyxn nontcxo nnrennnrennnn cxontxo yrono
nonxunrt n nartnnrt. H rontxo xora, no mnennm nontcxo nnrennnrennnn,
crano oxastnartcx neocrarouno nornopcrna nnn, nyume cxasart, coecrnnx
pyccxoro npannrentcrna, uo nomeopcmea ec eu muo oeououo u
onouaueuum sanauo Poccuu (xypcnn mo. H. H.), rora neroonanne
nonxxon ncntxnyno n npnneno x noccrannm 1830-ro, a raxxe n 1863 roa. Bor xax
uecronmnnt n sanoenarentnt tnn nnant Poccnn, noynnmne ee omorartcx
na Bencxom xonrpecce npncoennennx Hapcrna Hontcxoro!

Bect +ror rocyapcrnennt pe (ceumu+eumauoum, uro, no mnennm
annnencxoro, nsnnnxer napx Anexcanpa), xpome npouero, eme ono
oxasarentcrno ]axra axryantnoro axe n nx 2010 roa. Ceronxmnee
oruyxenne yxpannnen or pyccxnx ntmno ns roro nexa epxannx npn cee
Hontmn. B xnnre 10 +uqoe o Vupauue x noponee n oxasarentnee
paccmarpnnam +ror nponecc nropnuno yxpannnsannn Rro-3anano
Pycn. Ecrt ceptesnte cnnerentcrna, orxya nsxnnct nepnte camocrnnnxn n
+noxy Anexcanpa I. Onaxo npoonxnm nnrnponart annnencxoro:

He ns-sa Enpont nn, cneonarentno, ne ns-sa Iepmannn nn n ocoennocrn,
npnnxna Poccnx na cnom rpyt rposy nenanaroro roa? nenanart ro tn,
cocrnenno, nennxo nonnrnuecxo omnxo, opamenno yxom pyccxoro
napoa n nennxoe naponoe ropxecrno.
uro ne xaxne-nno cnon cocrnennte nnrepect nmena Poccnx n nny, pemaxct na
opty c Hanoneonom, nnno yx ns roro, uro, oxonunn c ecnpnmepno cnano
nepnt axr +ro optt, ona ne ocranonnnact, ne nocnontsonanact
npecrannxnmnmcx e cnyuaem ocrnrnyrt ncero, uero rontxo morna xenart nx
cex, saxnmunn c Hanoneonom mnp n coms, xax on +roro ncemn mepamn omorancx
n xax xenann roro xe Kyryson n mnorne pyrne sameuarentnte nmn ro +noxn.
uro memano Anexcanpy nonropnrt Tnntsnr c ro nnmt pasnnne, uro n +ror pas
on nrpan t nepnocrenennym n nouernemym pont? <>
Hacran 1848 ro. Horpxcennx, tnmne n +ry nopy n neno Enpone, pasnxstnann
pyxn sanoenarenx n uecronmna. Kax xe nocnontsonanact Poccnx +rnm
enncrnenntm nonoxennem? Ona cnacna or rnenn cocea (Ancrpnm). <>
Opamamct x pyromy xannrantnomy onnnennm npornn Poccnn. Poccnx
racnrentnnna cnera n cnoot, remnax mpaunax cnna V snamennroro Porrexa
ntcxasana mtcnt, xoropym, ne nmex no pyxo ero Hcropnn, ne mory, x
coxanennm, yxnantno nnrnponart, uro ncxxoe npeycnexnne Poccnn, ecauoe
paseumue e euympeuuux cuu, yeeuuueuue e uaeoeucmeua u +oeyuecmea
ecmo ouecmeeuuoe ecmeue, uecuacmoe ua eceeo ueuoeeuecmea. 3ro mnenne
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Porrexa ecmo mououo empaxeuue ouecmeeuuoeo +ueuua Eeponm (xypcnn mo.
H. H.). H +ro onxrt ocnonano na raxom xe necxe, xax n uecronmne n
sanoenarentnocrt Poccnn. Kaxona t nn tna ]opma npannennx n Poccnn, xaxont
t nn tnn neocrarxn pyccxo amnnncrpannn, pyccxoro cyonponsnocrna,
pyccxo ]ncxantno cncremt n r. ., o ncero +roro, x nonaram, nnxomy ena ner,
noxa ona ne crpemnrcx nanxsart ncero +roro pyrnm
Hrax, cocran Pyccxoro rocyapcrna, nont, xoropoe ono neno, nenn, xoropte
npecneonano, a eme onee naronpnxrnte ocroxrentcrna, crontxo pas
nonropxnmnecx, xoroptmn ono ne ymano nocnontsonartcx, nce noxastnaer, uro
Poccnx ne uecronmnnax, ne sanoenarentnax epxana, uro n nonemn nepno
cnoe ncropnn ona ontmem uacrtm xeprnonana cnonmn ouennnemnmn
ntroamn, camtmn cnpanennntmn n saxonntmn, enponecxnm nnrepecam.
Orxya xe n sa uro xe, cnpamnnam, neonepne, necnpanennnocrt, nenanncrt x
Poccnn co cropont npannrentcrn n omecrnennoro mnennx Enpont?..
Hocne Bencxoro xonrpecca, no mtcnn pyccxoro nmneparopa, Poccnx, Ancrpnx n
Hpyccnx saxnmunnn rax nastnaemt Cnxmennt coms, npncrynnrt x xoropomy
npnrnamann ncex rocyape Enpont. 3mom Ceaueuum coms cocmaeuaem
euaeueuee oeuueuue npomue Poccuu u emcmaeuaemca saeoeopo+ eocyape
npomue ceoux uapooe (xypcnn mo. H. H.). Ho n +rom comse nao crporo
ornnuart nem, nepnonauantnt samtcen, xoropte onn rontxo n npnnanexann
Anexcanpy, or npaxrnuecxoro ntnonnennx, xoropoe cocrannxer neoremnemym
cocrnennocrt Merrepnnxa. B nepnonauantno xe nee, xaxont t nn tnn ee
npaxrnuecxne ocronncrna, xoneuno, ne tno nnuero yrecnnrentnoro. Hmneparop
Anexcanp croxn, eccnopno, sa xoncrnrynnonnt npnnnnn nese, re, no ero
mnennm, naponoe pasnnrne onycxano ero npnmenenne. On tn npornnnnxom n
nparom Haprn, nacnntcrnenno ntnyxenntx ynrom n penonmnne
Kopnem ncex peaxnnonntx, perporpantx mep roro npemenn tna Ancrpnx n ee
npannrent Merrepnnx, xoropt, onyrtnax ncex cnonmn cerxmn, n rom uncne n
Poccnm, sacrannn nocnenmm orxasartcx or ee ecrecrnenno n nannonantno
nonnrnxn nomorart rpexam n noome rypenxnm xpncrnanam npornn nx
yrnerarene, orxasartcx nonpexn ncem ee npeannxm, ncem ee nnrepecam, ncem
couyncrnnxm ee rocyapx n ee napoa. Poccnx tna raxxe xeprno
Merrepnnxono nonnrnxn; nouemy xe na nee, a ne na Ancrpnm, xoropax ncemy
tna nnnonnnne n n nontsy xoropo nce +ro enanoct, nsnannnaercx ncx rxxecrt
nnnt? <>
He nnnxnnm nn Merrepnnxa npnnnctnaercx nepemena opasa mtcne,
nponcmemax n nmneparope Anexcanpe nocne 1822 roa? He +ro nn nnnxnne
tno npnunno nemnnocrn Kanoncrpnn, npaxenoro ornomennx, npnnxroro
ornocnrentno Ipennn n noome ornocnrentno nannonantno nonnrnxn, naxonen,
ne +ro nn nnnxnne tno npnunno camo nepement n nanpannennn
omecrnennoro opasonannx no npemena Bnmxona n Marnnnxoro? A nocne ne n
yroy nn Ancrpnn cunranact ncxxax npancrnennax nomomt cnanxnam uyrt ne sa
pyccxoe rocyapcrnennoe npecrynnenne?

Hy n xax nam? Omymenne: menennt, ropxecrnennt nes n Xenrt om
Hnn samenennt xnnononrop nponecca saxoxennx yma sa pasym.
Ornocnrentno nontm nx unrarenx sect yer, nanepno, nocnenn naccax, uro,
oxastnaercx, nam camoepxen Anexcanp, narxnyrt xax xyxna na pyxy roro
camoro Merrepnnxa, ne rontxo pyccxym nnemnmm nonnrnxy cnoxnn x noram
Ancrpnn +ro eme coornercrnonano t xort xaxo-ro cmtcnono peantnocrn.
Vanmncx saronop nce xe peantnocrt: net ntrono xe, oypaunn npaxecxym
epxany, sacrannrt ee nponecrn necxontxo non nennxom n cnom nontsy n no npe
e camo! HO TAK ncnontsonart +ry nacaxennocrt na Merrepnnxony pyxy
xyxnt-monapxa, urot eme n ncrpxrt n coepxnmoe nx, poccnncxnxmxontntx
yuennxon, pacnncanne sanxrn n nx ynnnepcnrerax?!
Ho cxontxo nn saocrpx +ror nynxr y annnencxoro, rpycrnt napaoxc n rom,
uro pyroro oxcnennx rem Anexcanpontm ecrnnxm (cnono nonnrnxa ryr
cnoxno npnmennrt) n nonce ner.

Bor oruero x ocoo ntennn +xcneprnym onenxy nmenno Xan-Xaxa Pycco,
npecxasanmero, uro Poccnx nrxnercx n xon]nnxr c emoxparnuecxo Enpono
(xoropax na ror momenr, n cepenne XVIII nexa, tna eme rontxo n antnem-
antnem npoexre!). H nex cnycrx annnencxn nosmymenno
xoncrarnpyer: Ouecmeeuuoe +ueuue Eeponm: Poccua ecmeue, uecuacmoe
ua eceeo ueuoeeuecmea.
H 250 ner cnycrx mt pasne ne yexaemcx xaxt ent: n utnx
pyxax ouecmeeuuoe +ueuue Eeponm? Cranxa-ro Cnxmennt coms tna
cenana na enpomonapxon n nor
A ynauo, B nponauo umo ocmauca ua mpye?
Moxer, ceronx xnxstx Hnxrenmrena n Monaxo ncnomnxr o npnnecenntx
Poccne xeprnax enpomonapxam n nomoryr?
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Inana 3
nyAnexcanpne
(esum 18561894 ee. u cnousauue e Cepepaum eeu)

Hrax. Hepno saemnoro morymecrna, nocrynnennx snaunrentnoro pecypca n
pacnopxxenne Exarepnnt, Hanna, Anexcanpa n Hnxonax nocne pemennx
(Exarepnno) naxnemnx reononnrnuecxnx saau Poccnn sanepmnncx nourn
esymntm, ecnpeneenrntm n ncropnn sanennem nannonantntx nnrepecon,
nonynexontm cnyxennem Cnxmennomy comsy, npncnyxnnannem Mantrncxomy
openy, Hpyccnn, Anrnnn, Ancrpnn n n nrore xaracrpo]o Kptmcxo nont.
Ho anee ncropnx Poccnn aer npnmep Bennxoro Hpeoonennx. na ntammnxcx
napcrnonannx, Anexcanpon II n III, nepnynn crpane cnpanennnoe, pannonecnoe
nannonantnoe ycrpocrno, ncne sa uem saxonomepno nepnynact n nannonantnax
nnemnxx nonnrnxa. 3ro, eme pas nouepxny, euuoe ucmopuuecuoe ycuuue, mno
ynoonennoe oesy rnyoxo xmt: pynt nneno (Anexcanp II) pynt nnpano
(Anexcanp III), co cnoxneme xnpyprnuecxo onepanne: onn paspesan,
yannn, nropo samnn. Ho, onxrt xe: nannenr onxen tn xnrt.
Hcropnx Bacnnn Knmuencxn nncan o nmneparope Anexcanpe III:
Hayxa orneer Hmneparopy nooammee mecro n ncropnn Poccnn n nce
Enpont cxaxer, uro On oepxan noey n onacrn, re ncero rpynee onrtcx
noet, noenn npepaccyox napoon n +rnm coecrnonan nx cnnxennm,
noxopnn omecrnennym conecrt no nmx mnpa n npant, ynennunn xonnuecrno
opa n npancrnennom oopore uenoneuecrna, oocrpnn n npnnonxn pyccxym
ncropnuecxym mtcnt, pyccxoe nannonantnoe cosnanne n cenan nce +ro rax rnxo
n monuannno

onroxannt pocr marepnantnoro morymecrna crpant npensomen camte
onrnmncrnuecxne npornost. Bennxn pyccxn yuent n amnnncrparop, rnana
cosanno nm merponornuecxo cnyxt mnrpn Hnanonnu Meneneen nmecre c
coparnnxamn nnsxnm snaxomtm mnnncrpom Cepreem Rntennuem Bnrre,
amnpanom unxauentm nnonnn nont estmnt nopox, nonte rnnt xopane,
noxy-mononontxy, cern xasenntx sanoon. mnrpn Hnanonnu Meneneen xo
ncem sacnyram eme n xpynnemn yuent-+xonomncr onpeennn napcrnonanne
Anexcanpa III xax nyumn nepno n ncropnn pyccxo npomtmnennocrn.
C 1881 no 1896 ro npomtmnennoe nponsnocrno n Poccnn ntpocno n 6,5 pasa.
Btpaorxa na onoro paouero na 22 %. (Ta camax npouseoumeuouocmo
mpya, o neoxonmocrn pocra xoropo nce npemx ronopnnn ontmennxn.) C
1890 no 1900 ro momnocrt napontx nnrarene n npomtmnennocrn Poccnn
ynennunnact c 125 100 n. c. o 1 294 500 n. c. pocr 300 %.

Poccncxax nmnepnx yxnantno coporanact or rxxxo nocrynn
npomtmnennoro nporpecca: cecmnuecxax crannnx n Pnre ]nxcnponana
nyxanntnoe semnerpxcenne, xora na Hxopcxom sanoe n Herepypre nropo n
Enpone no momnocrn nocne xpynnoncxoro n Iepmannn npecc ycnnnem n 10 000
ronn rnyn ponente nncrt ce ntpasnrentnt mrpnx x namen n xnnre B.
Hannna Herepypr. 3anaxn n snyxn. H yxnantno n ry xe crpoxy, xax anrop
xnnrn o Ionnntntx, x oannn t, uro n cam cecmorpa], paorammn nontne,
tn cosan rora xe xnxsem Fopncom Fopnconnuem Ionnntntm, nsoperenne,
npnsnannoe mnpom, no cuacrtm, esoronopouno.
Meneneen ns nape-conpemennnxon onee ncero ynaxan Anexcanpa III:
Mnpornopen Anexcanp III npennen cyrt pyccxnx n mnpontx cye onee n
anee cnonx conpemennnxon. (3ro nnmer uenonex, cam nponnenmn +nemenrnoe
crpoenne ncenenno. H. H.) Hmn, npoxnnmne ero napcrnonanne, xcno
cosnanann, uro rora nacrynnna nsnecrnax crenent cepxanno
cocpeorouennocrn n conpannx cnn, nanpannenntx or necrxmnx, axe xpxnx
npeopasonann n nonmecrn npemecrnymmero cnannoro napcrnonannx x
npocro otenno nnyrpenne exrentnocrn. Mnp no ncem mnpe, cosannt
noxontm nmneparopom, xax ntcmee omee naro, n ecrnnrentno yxpennen ero
opo none n cpee napoon, yuacrnymmnx n nporpecce. Bceomee npnsnanne
+roro nxxer neynxaemtm nenxom na ero mornny n, cmeem ymart, acr narne
nnot noncmy
Hs 3aeemumx +mcue . H. Meneneena: Bymy n necxy ne tno, a
conepmannct xe ena naxnte n rpynte.
ocront nenen +noxn crantno Poccnn, ncero nyAnexcanpnx
xpynnemax n ncropnn uenoneuecrna xenesnoopoxnax marncrpant Tpanccn.

Ho nmenno n ro npemx, noxa Poccnx momno opacrana crantno pone, no ee
yxonno pone npoexann nennnmte, no ]arantnte rpemnnt. Hponecc,
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
saxonunnmncx rnentm crpant, ntpasnrentno noxasan cnxst n axe
sanncnmocrt npounocrncmauouo pouu or yxoeuo. 3ror nponecc n
npnnen, xpome mnororo npouero, eme n x romy, uro pyccxn pouenocen
Hmneparop Hnxona I cnycrnn ]nar n Hycnmcxom om n ocnyxnnan xax
xnoncxn yuent, saxonunn cno nex xax xopant-mnment
Inana 4
Pyccxnn nc1epnuecxnn 1eppop
Bepnemcx x nepnoy 35 ner o rnenn nmnepnn.
Bcntmxa ncrepnuecxoro reppopa +noxn Anexcanpa II c orpomntm rpyom, no
tna noannena. Hcmepuuecuu+ (r. e.+amouum+) poccncxn reppop x
sect nasnan ne rontxo n nnxy ero reponsaropam, no n nx npnnneuennx nnnmannx
x necomnennomy ]enomeny rpomano yentno one xenmnn n
reppopncrnuecxnx oprannsannxx. Ecnn saacrcx nentm, npocunrart onm
xenmnn no ncex roramnnx opranax, xopnopannxx, connantntx rpynnax: apmnx,
mennnncxn nepconan, cryenuecrno, xonrpaanncrt, aprncrt ynepen, uro
camo ontmo oxaxercx nx onx n penonmnnonntx oprannsannxx. B camom
snamennrom reppopncrnuecxom cnncxe nepnomapronnt, ynnt Anexcanpa
II ns mecrn npnronopenntx x nonemennm ne xenmnnt, Heponcxax n Ient]an
(nomnnonana ns-sa epemennocrn).
Bnymaemocrt, nopaxarentnocrt, nnsxax cnoconocrt xpnrnuecxoro
nocnpnxrnx xoneuno a. Xenaere necxontxo neoxnannoe conocrannenne?
Cpenenexonte nponecct na: netmamn n eeo+aua+u (sect xax pas
noannxmmax crarncrnxa sacrannna nourn satrt, uro n npecneyemtx tnn n
myxunnt, eeo+auu no ropaso mentme!). He rontxo ntrxamn, no, xax
oxasann mnorne nccneonarenn, n nopaxannem, ncrepnuntmn camooronopamn
ymnoxanoct rora uncno netm
na rpomxnx cyentx nponecca eno 3acynnu 1878 roa n yncrno
Anexcanpa II 1881 roa n, rnannoe, omecrnennax na nnx peaxnnx no mnorom
noopnann reuenne rocyapcrnenno xnsnn, cnenn x eccmtcnnne paory
noxonenn. Ho nepnomy eny x oannm onn nont axnenr, no nnauane,
nsnnnnre, nopnnx nsnecrntx ]axron.
Bepa 3acynnu snaxomax, corpynnna camoro Ceprex Heuaena (rnannoro eca
name ncropnn). Hpana, perymept ee onnxa rnepxr o pasnornacnxx c
Heuaentm n nectma orpannuennom nx corpynnuecrne. Horom n rpynne
Fynrape-axynncron ona c nomomtm ]antmnntx napcxnx mann]ecron
ntranact nonxrt xpecrtxncxoe noccranne n unrnpnncxom yese Knencxo
ryepnnn.
B nmne 1877 roa nocne ynra n rmptme nerepyprcxn ryepnarop Tpenon
npnxasan ntceut nenoxopnoro apecranra Foronmona, n xnnape 1878-ro, uepes
nonroa, Bepa 3acynnu crpenxer n ryepnaropa.
Mnnncrp mcrnnnn rpa] Hanen, nmex mnoxecrno nnonne saxonntx napnanron
nnnort o nepeaun ena Boennomy cyy, oraer ero cyy npncxxntx.
Hpecearent Herepyprcxoro oxpyxnoro cya 33-nernn, n yymem
snamennrt A. u. Konn
Hoeonocnen: Hmu ua cy npucaxumx c mauu+ euo+, nocpeu mauoeo
ouecmea, uau nemepypecuoe, ue uymouuoe euo.
Anoxar Anexcanpon nnyman n nnymnn npncxxntm: Couyncrnne naxasannomy
Foronmony onpantnaer reppopncrxy Ornamenne nepnxra oopnanoct na
cnonax: He euuoe Kpnxn paocrn, ncrepnuecxne ptannx, oruaxnnte
annoncmenrt, ronor nor, nosrnact Fpano! Vpa! Monont!. Onnmann pyr
pyra, nenonannct, nesnn uepes nepnna x Anexcanpony n 3acynnu, nospannxnn.
Anoxara xauann, a sarem na pyxax ntnecnn ns sana cya n nponecnn o Hnreno
ynnnt. Kora 3acynnu ntmna ns oma npenapnrentnoro saxnmuennx, ro nonana
n oxrnx ronnt. Ho paocrnte xpnxn ee nopactnann nnepx.
Pyccxn mpncr H. H. Kapauencxn: 3auuma Bepm 3acyuuu ceuaua aeouama
Aueucaupoea ece+upuo sua+euumm+. Peuo eeo nepeeeuu ua uuocmpauume
asmuu. Iasert upannnn, Iepmannn, Anrnnn, CBA, Hrannn, ncero
nnnnnnsonannoro mnpa n nocropre: e Poccuu noeuuu 3auou u Iy+auuocmo.
3acynnu, anoxar Anexcanpon, npecearent cya Konn repon nx. Ha
cneymmn ent nocne ocnooxennx npnronop tn onporecronan, nsan npnxas
o apecre 3acynnu, no ona cxptnact na xoncnnparnnno xnaprnpe n ncxope, urot
nsexart nonropnoro apecra, tna rano nepenpannena n Bnennm. B 1880 roy
3acynnu n Hapnxe. Corpynnuaer c Hnexanontm, Hennntm
npenaram saymartcx na rem, uro nce npemx xasanoct npocrtm n
ecrecrnenntm: nepexo 3acynnu na nenerantnoe nonoxenne, +mnrpannx n
Enpony ynpexax noemopuoe pacc+ompeuue ee ena. Bpoe nce npannntno,
npnntunoe roramnee xononpamenne: repaxr, cy, +mnrpannx, nononte.
HO net Enpona n CBA rora npnnercrnonann Topxecrno 3axona n Poccnn!
Kaxonoe Topxecrno no ncem mnpe npenonaraer paccmorpenne ena e
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
uecuououux nncrannnxx. uero, xaxercx, npome: paonnt cy pemnn, onacrno
moxer nepepemnrt, anee Bepxonnt cy Ho Enpona nmecre c namnmn
penonmnnonepamn n nnepanamn, nonyunn nyxnoe pemenne nepno nncrannnn,
Herepyprcxoro oxpyxnoro cya emupameaem u yupmeaem 3acynnu or
nocneymmnx cmouo xe sauouumx cyentx nncrannn.
Bor xaprnna, necxontxo yrpnpymmax +ry nornxy: ntannnn enponecxne
nnepant nyxnoe nm pemenne na nepno nncrannnn, ntnecnn no ncrepnunte
nonnn na pyxax ns sannx cya anoxara n nocynmym, ntnesnn nx noantme,
n aromnym omy na nect +ror Herepypr, uro ram npoxyparypa ne
onporecronana n uro Topxecrno 3axona ntmno yx rouno oxonuarentntm.
Cmtcn xapnxarypt: n oma na Herepypr, n ntxpatnanne, yxptnarentcrno
onnnxemo ]axropt, onnaxono napymammne saxonnoe reuenne cyenoro
ena. H nopasnrentno (x nponepxn): nce 130 ner (!) ncropnx sacynnucxoro ena
nmenno c +mocropont nnxem o cnx nop ne paccmarpnnanact. uro saremnxer
cyrt n nauantnte ycnonnx cnopa c nnepanamn.
3ro cmenoe coueranne ummx +ep nanomnnno mne ncropnm optt Hennna
c uuueuamopa+u u omsoeucma+u n PCPH. Hepnte ronopnnn: Mt npomnn n
Iocyapcrnennym ymy. V nac renept xaxax-nnxaxax ]paxnnx: nxrt uenonex!
(Cunrax, xax norom oxasanoct, arenra nonnnnn.) 3naunr,
nao uuueuupoeamo nonontnym nanouxy. Bropte: Her,
nao omoseamoronapnme ns ymt n npoonxart sannmartcx uecrntm
reppopom. Buueuamopm c omsoeucma+u, cnopx o antneme cyte naprnn,
rxnynn Hennna n cnom cropony. Pemenne noxx tno ouent cnmnromarnuntm,
no-nacroxmemy penonmnnonntm, neoxnanntm. Ho-moemy, nmenno ono
nponoxnno opory, ecnn ncnomnnrt sasypennym ]opmynnponxy, x napmuu
uoeoeo muna.
On pemnn ocrannrt n ro n ro. Hont yponent mopann, ncemorymecrno
Couerannx: nem, onycrnm, cnopnrt n yme, nnrnpyx Hnarona, Monrecxte, a
noutm sanoxnrt omy no onnonenrcxym xponart
3acynnu tna n naprnn Hennna, n peaxnnn rasert Hcxpa (npana, norom
nepemna x mentmennxam). Moxer, saymunno ornxtnax noreprym nnunocrt
crapo reppopncrxn, ncnomnnax xasyc 3acynnu, onannn mnpa Topxecrny 3axona
c ononpemenntm ntxpatnannem, yxptnarentcrnom reppopncrxn, noxt xax pas
n npoyman ro pemenne, cront ynnnnmee nuuueuamopoe u omsoeucmoe. Kax
snart!
A n 1878 roy na omamnem any y rpa]a Hanena rpomant ycnex nmenn
npnnecennte c paort, r. e. ntramennte nm ns nanxn ena N ,
]oroxaprouxn po+aumuuecuo npecmynuuum, us-sa umoeuuua uymo ue
sacmpeuueue epaouauauouuua. Bor n mnnncrp Hanen cnonnn cnon 5 mnnyr
cnant.
Ona crana xymnpom monoexn. Kypcncrxn, rynepnanrxn, nanepnoe, n moncrxn
meurann nonropnrt nonnr 3acynnu. Teneptpyccuux rpaonauantnnxon moxno
tno crpenxrt esnaxasanno. upannyscxnx, nemenxnx, anrnncxnx, pasymeercx,
ner. Hx 3axon eopauu+ couyecmeue+ mouuuyeuu+ ua mepaum ne oorn,
rnntornnt n nncennnt n Enpone xax paorann, rax n paorann. A nor nxapn
nonyunnn n pyxn cpasy ne nrpymxn: mnorosapxnt penontnep n Cy
npncxxntx, renept onn rouno pasnecyr cnoe rocyapcrno.
Knxst Memepcxn, nsarent xypnana Ipaxannn, nncan: Onpananne
3acynnu npoxonno yro n xaxom-ro xommapnom cne, nnxro ne mor nonxrt, xax
morno cocroxrtcx n sane cya camoepxanno nmnepnn raxoe crpamnoe
rnymnenne na rocyapcrnenntmn ntcmnmn cnyramn, cront narnoe ropxecrno
xpamont.
Hepe cnonm ynontnennem mnnncrp mcrnnnn Hanen onro yexan Konn yrn n
orcranxy: ynonnrt ne mor! Hesanncnmocrt cya eme ona nrpymxa. Ho Konn
ne ymen, eme 20 ner conpax nanpt nnepana, opna c camoepxannem. 3acynnu
ymepna n 1919 roy, noxoponena na Bonxoncxom xnanme, yuacrox
Hnreparopcxne mocrxn, pxom c Hnexanontm. Hosxe na Hnreparopcxnx
mocrxax, neanexo or mornnt 3acynnu, nepesaxoponnnn npax Konn,
nepenecennt c Tnxnnncxoro xnanma Anexcanpo-Hencxo nanpt.
uro x, ounmenne reppnropnn Hanpt moxno, xoneuno, npnnercrnonart, no
rpycrno nce +ro, rocnoa.
mnnocoqnuecxan nc1epnn
Hpomno rpn roa, reppop cran cnercxo moo, n n 1881 roy ynnn napx
Anexcanpa II. Her cy na reppopncramn, n naxanyne ntnecennx npnronopa n
Herepypre n sane Kpenrnoro ronapnmecrna no npemx cnoe nynnuno nexnnn
mont ]nnoco] Bnanmnp Cononten npyr cxasan o napeynnax: Hapo
ouxeu npocmumo. Ecuu ou xpucmuauuu, ou ouxeu npocmumo. Ecuu ou
ecmeumeuoum eoxo uapoa, ou ouxeu npocmumo. Ecuu eocyapcmeeuuaa
euacmo ecmynum ua upoeaem nymo, +m ompeu+ca om ue.
Cnnerenn: Heeos+oxuo nepeamo, umo meopuuoco e saue. Kauo-mo
+accoem +ucmas. Bocmopxeuuaa +ouoxo emuecua opamopa ua pyuax
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
He ymare, uro ror cnnu tn ennnuntm ncnnecxom: ny, saxorenoct ]nnoco]y
npoexart na pyxax nocropxenno monoexn merpon rpnnart or xa]ept o
rapepoa, nnn uyrt anee, no mapmpyry 3acynnu n ee anoxara Her, ncx
mnoronernxx, axe ynnnrentno, nacxontxo eme neonenennax paora Conontena
+ro paspymenne cmtcna pyccxo rocyapcrnennocrn. Hmenno on nporxnyn
nx]opon mnyp or +noxn reppopnsma, Heuaena, 3acynnu, nx ncrepnuntx
nopaxarene x nym nocnennm napcrnonannx nmneparopcxo Poccnn.
Hpnsnanne rpomanoro snauennx ]nnoco]a Conontena moxno narn n paorax
ero nocneonarene: Fepxena, Fynraxona, upanxa, Anpex Fenoro, Fnoxa n
omem, rex, xro +romy snauennm npnanan pyro, npornnononoxnt snax.
Conontencmoau y ucmouoe pyccuoeo yxoeuoeo eospoxeuua uauaua XX
eeua, pyccuoeo yxoeuoeo peueccauca (H. Fepxen). B pyrom mecre Fepxen
+ror peneccanc nasnan Cepepxntm nexom. Xorx rounoe anropcrno repmnna
Cepepxnt nex eme ocyxaercx (nastnamr n Maxoncxoro, n Onyna), onee-
menee oxasano, n Cmenonexonnamn ocoenno yenrentno, uro +ror
peneccanc yxonno nororonnn xaracrpo]y 1917 roa. Btxcnenne ponn
nnnxnnx Conontena +ro xax pas sauepxnnanne onoro epye n ncropnn Poccnn,
a nmenno: Houemy-ro no npemx Pyccxo-xnoncxo nont 19041905
roon epyeoxasanoct, uro snaunrentnax uacrt poccncxo nynnxn xpocrno
oneer sa xnonnen, annonpyx, nepeamr xaxoe nsnecrne o nx noeax,
nocroxnno npeynennunnamr norepn pyccxnx nocx, cosanax onpeenennoe
annenne na npannrentcrno.
Kax-ro +xcneprt Bnpxen n Cmnpnon n ono nepeaue Hcropnuecxoro xanana
yenrentno pacxptnann nxe-apn]mernxy, mexannxy ncxaxennx nn]p namnx n
xnoncxnx norept n 1905 roy Ho orxya epye nsxnact cama npocnoxa
poccncxoro omecrna, +neprnuno pacnpocrpanxnmax +rn noxnte nn]pt? 3ro
xe n nnpany crpanno, ocoenno ecnn cpannnrt c omecrnenntm mnennem n
Poccnn 1812 nnn 1878 roon (Pyccxo-rypenxax nona). Bcero sa 25
ne1 raxne epye panxantnte nsmenennx! Hnn nouemy n 19151917 roax mnorne
poccnxne crann epye xenart nopaxennx cnoe apmnn n ecrnonart no npnnnnny
uem xyxe rem nyume? 3ro nce nonpoct x nnacrnrenxm ym Cepepxnoro nexa,
conontennam.
Hcropnuecxax naxnocrt, ecrnennocrt conontencxoro yntrnmaryma: Hapo
ouxeu npocmumo reppopncron, ecuu ou xpucmuauuu u ecmeumeuoum
eoxo uapoa, nnaue +m ompeu+ca om ueeo, cxonencnponanact, xax n
xnmnuecxo peaxnnn, no ]opmyne:
ennon + Conontn = omec1nennoe unenne.
Cepre Kpanunncxn o opase penonmnnonepa-reppopncra nncan: Ou
npeupaceu, eposeu, ueompasu+o oaameueu, mau uau coeuuaem e cee oa
emcouauux muna ueuoeeuecuoeo eeuuuua: +yueuuua u eepoa.
H. Mnpcxn noxymancx na me]a xanapmon penrentna, urot npnnneut
nnnmanne nmnmo enymxn, y xoropo mu uucmo po+aumuuecuu eocmope
nepe Kpaeuuucuu+, panee sapesanmnm cpen ena nx na nmno ynnne
npemecrnennnxa penrentna Mesennena.
Anonnnnapnx Cycnona, +xc-naccnx ocroencxoro, a norom n Posanona,
oxastnana ueopy Mnxanonnuy, uro sa nanecennoe e xora-ro myxunno
ocxopnenne .ue ec uu paeuo, uauo +yxuuua sanuamum sa
uapyeameuocmeo uao +uo. Houe+y m u ue ca+ uapo? Kau npocmo, noy+a
mououo, ouu xecm, ouo euxeuue, u mm e cou+e sua+euumocme, eeuuee,
eeuuuux ume, cnacumeue ueuoeeuecmea.
Bnnre, eme sa 80 ner o poxennx repmnna PR, Hnap, Anonnnnapnx yxnarnna
camym cyrt: nce panno na xom copnart crapym ony, no ecnn na nape, ro rt
eme oxaxemtcx n e cou+e sua+euumocme, eeuuee Anrnncxn repmnn
marked people, ocnonno mapxnponannte nmn, nnapmnxn ncnontsymr n
cmtcne oosnauennx xareropnn nme yxe marked, ormeuenntx omecrnom,
ptnxom (n annom cnyuae +ro cxoxe: omecrno =ptnox norpenrene nonocre).
Box n xaxoe yrono ornomenne marked people, moxno n camo crart marked
people, xax 3acynnu n Cononten. Kax Mapx uenmen ynna xona Hennona
a, nropo, nanepno, xaropro tna nx ueopa Mnxanonnua +ra ]emnnncrxa-
reppopncrxa. B cnyuae Hnap-Anonnnnapnn +ro opas mtcne, xapaxrepnt, no
ne cranmn opasom ecrnn. A moxer, +ro mox ncnxonornuecxax rnnoresa:
nmecro napx ona ncnontsonana xax marked people ocroencxoro, a norom n
Bacnnnx Posanona. 3ect noxnnxercx eme onn nnrepecnt nonyacypnt
cmxer: ueop Mnxanonnu npnnxn na cex ncnxonarnuecxn yap Anonnnnapnn,
rem camtm rpytm sacnonnn napx. Bpoe usuo sa Hapa-2.
Iepnen n cnoem Konoxone nncan: Ecrt mrnonennx n xnsnn napoon, n xoropte
nect npancrnennt tr noxonenen, nce nepnt nonxrt, n xnsnt n cnox xnsnt
uenonexy rax mano cronr, uro on enaercx ynne.
Crarncrnuecxn sa]nxcnponannym nonny camoyncrn monoexn nauana XX nexa
B. M. Fexrepen oxcnxn xax connantnym onesnt, nomnmo yrnerammero
nnunocrt a]]exra, cnxsannoro c nponeccamn moepnnsannn omecrna, cnny
npnmepa n omee neccnmncrnuecxoe nacrpoenne ymon.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Copnnx Ha nomomt monoexn (Knen, 1910): B monoom noxonennn
pacrepxnnocrt n noannennocrt, ocnanenne nonn x xnsnn, oruaxnnax
pasouaponannocrt n rnerymee onnouecrno Ftnamr n ncropnn raxne nepnot n
ycnonnx, xora pasouapontnartcx xnsntm cranonnrcx ocoenno nerxo n yono, a
moxer trt, n mono.

Hpnmept Bept 3acynnu, Conontena n ero omanenmnx cnymarene, Hnap-
Anonnnnapnn, Co]tn Heponcxo, Kanxentx n npounx H. Mnpcxnx +ro
nepennerenne ncnxnarpnn c nonnrnxo npnnnexano nnnmanne ne rontxo xopn]ex
Fexrepena. Ho ncrepnuecxomy reppopy x oannm napy sameuann.
B cnyuae Bept 3acynnu xaxax erant ocranact, ynt, neoonenenno? Hnuno, na
mo nsrnx, n ee ncropnn onesnn camoe naxnoe: nonyroono pasptn,
nnrepnan mexy nnemne Hpnunno (nonoom) n Hocrynxom.
13 nmnx 1877 roa ryepnarop Tpenon npnxasan ntceut nenoxopnoro apecranra
Foronmona. 24 xnnapx 1878-ro 3acynnu crpenxer n ryepnaropa. Cpox, no-moemy,
ocrarount, urot nanpout orpocnrt noxnauennte omecrnenntm mnennem
acnn anoxara Anexcanpona o naroponom noptne, o rom, uro
ona epye omyrnna ocxopnenne apecranry xax cee nnuno.
3rn nonroa nexn nnxyannonnt nepno ee onesnn. 3anonnact,
npnmepxnact, npnmepno xax Anonnnnapnx Cycnona npnmepxnact ncm xnsnt.
Hnrepecnax pasnnna: Anonnnnapnx nce xe ne ntcrpennna. Ho-moemy, nonnnxno
ro, uro, nmex mauuxcnymarene, coecennxon, xax ocroencxn, Posanon, ona
ntronopnnact, cnycrnna nanpxxenne na naprnepon. A onnoxo yponne Bepe
3acynnu ne rax nonesno.
Cnpanounnx: Hc1epIcn (p. rpeu. Br (hystera)
marxa); Imenc1no uIY1xn ycrapenmn mennnncxn narnos, na annt
momenr coornercrnymmn pxy ncnxnuecxnx paccrpocrn nerxo n cpene
crenenn rxxecrn.
Hnaron: Hcrepnx emencrno, n xoropoe nnaaer marxa xenmnnt, ne nmex
nosmoxnocrn sauart.
Conpemennax ncnxnarpnx: Hcrepnuecxoe paccrpocrno nnunocrn. Emy npncymn
nonepxnocrnocrt cyxenn, nnymaemocrt n camonnymaemocrt, cxnonnocrt x
]anrasnponannm, neycrounnocrt nacrpoennx, crpemnenne npnnneut x cee
nnnmanne, rearpantnocrt noneennx.

Hcrepnsm pyccxoro reppopa, xoropt ncero ona oneuarxa moxer npenparnrt n
ncropnsm ocoenno xpxo nnen, ecnn nepemarnyrt uepes mramnt namnx
yuennxon, re ncera no orentntm rnanam pasneent Bueuuaa
nouumuua nPeeoumuuouuo-e+oupamuuecuoe euxeuue.
Hocnenee +ro xax ncera: Xenxon Heponcxax, 3acynnu, nx anoxart
Anexcanpon (n ysxo-cyenom cmtcne), Bn. Cononten (no ncepoccncxo-
neonornuecxom).
A nor no Bueuumm nouumuuy uapus+a roro nepnoa nonaana Pyccxo-
rypenxax nona. uro tna +ro sa nona?
Myunrentno pe]opmnpyxct, ncne sa ocnooxennem xpecrtxn, Poccnx cnomana n
mnoronexonym pexpyrcxym apmnm. Boennt mnnncrp Mnnmrnn neanno
npncrynnn x cosannm apmnn na ocnone nceome nonncxo nonnnnocrn. Ho
ouepente necrn o rypenxo pesne xpncrnan na Fanxanax sacrannxmr satrt o
pe]opmax. Crpana (npenocnenn pas n ncropnn!) oennxercx n omem
noptne. Cnanxncxne xomnrert conpamr noxeprnonannx, oponontnamn na
nony yxoxr npaun Cxnn]oconcxn, Hnporon, Forxnn, nncarenn Iapmnn,
Innxponcxn, xyoxnnx Honenon. Becrnecxrnnernn Typrenen ronopnn: Fyt
x monoxe, x t rya nomen. Iepo Kptmcxo nont, yymn nennxn
onnonenr napcxoro npannrentcrna nxrnecxrnnernn Hen Toncro roxe
conpaercx: Bcx Poccnx ram, n x onxen nrn.
H, cnnxax nsnauantno pasneennte remt: penonmnnonept, napoonontnt C.
M. Kpanunncxn, . A. Knemenn, M. H. Caxnn, B. u. Kocrmpnn, A. H. Kopa
roxe nomnn oponontnamn na Fanxant. Hecxontxo ns nnx: A. I. Epomenxo, .
A. Iontmren, K. H. Foranonnu nornnn na ro none.

Bsxrne Hnennt 28 noxpx 1877 roa nanomnno rypox enncrnenntm
cnacennem tna snmnxx naysa n naexa na nmemarentcrno Anrnnn. pyr n
xymnp Bn. Conontena nana pnmcxn Bee XIII conpaer anrnpoccncxym
xoannnnm, narocnonnxx rypenxoe opyxne: He+ cuopee yem noaeueua
cxus+a (npanocnanne), me+ uyuue pyua Boxua +oxem pyuoeoumo u +euo+
auuysyua (rnannte rononopest rypenxo apmnn). Poccnx anancnponana na
rpann nono Kptmcxo nont, c nono xoannnne. Ipomante ycnnnx pyccxo
nnnomarnn Iopuaxona (xonnennnx c Ancrpne) mornn oecneunrt
ornocnrentnt, nepyxecrnennt, no nce xe nerpannrer npnmepno na onn ro
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nont. anee, xax tno paccunrano, cnna nosmymennx pnrancxo nynnxn
rypenxo pesne nauana ycrynart reononnrnuecxnm pesonam, n Fpnrannx
nnannponana Kptmcxym nony-2. Ornymennt ro ncrexan n anpene 1878-ro, a
snmo Fanxancxne nepenant, no onenxe noenntx cnennanncron ncero mnpa,
nenpoxonmt. Hauantnnx Ienepantnoro mraa Iepmannn Montrxe paspemnn
nemenxnm noenntm nanmarenxm yexart na snmy n ornycx. Kannnep Fncmapx,
pennnno cnennmn sa ycnexamn Poccnn, cnoxnn y cex n xannere xapry
Fanxancxoro nonyocrpona, cxasan, uro o necnt ona emy ne nonaonrcx.
Boennt mnnncrp Mnnmrnn pexomenonan pemnrtcx na snmnn pocox, urot
npeynpenrt nmemarentcrno sanantx epxan n samnry Typnnn. H nepexo
cran onnm ns camtx rpyntx n ncropnn non. Conart c nenepoxrntmn
ycnnnxmn nracxnnann no nexntm cxanam opynx. uacro onn cptnannct n
nponacrn nmecre c nmtmn n nomatmn.
Hcropnx Tponnxn nncan: Ienepany Iypxo onecnn, uro na onn ns nepenanon
aprnnnepnm axe na pyxax nonxrt nentsx. Iypxo npnxasan: Bramnrt syamn!
n nramnnn Hepenannn uepes Fanxant, pyccxne nocxa nomnn na
Koncranrnnonont. Typxn n nocnene nontrxe ocranonnrt namnx ann cpaxenne
no unnnnnononem (ntnemnn Hnonnn) 1517 xnnapx 1878, no tnn
pasrpomnent. 11 ]enpanx Cxoenen sanxn mecreuxo Can-Cre]ano n 12 nepcrax or
Koncranrnnononx. Pyccxne o]nnept yxe pasrnxtnann n nosopnte rpyt
ocronpnmeuarentnocrn rypenxo cronnnt
B Can-Cre]ano n tn nonncan mnpnt oronop c Typnne. Ho Anrnnx n
Ancrpo-Benrpnx rposxr nono xoannnne n nono. Vurx +ro n
nnyrpnnonnrnuecxym ocranonxy (ncnnecx reppopa!), Poccnx cornamaercx n
Fepnnne nonncart concem pyro mnp, cymecrnenno oecnennnmn nonnrn ee
apmnn
anee x npenaram paccmorpert cotrnx +roro roa n ennom noroxe, cnonno
nncrax crpannnt nennnxa nnnmarentnoro conpemennnxa cotrn. Fes
xommenrapnen (ny, nourn es xommenrapnen):
20 ]enpanx 1877. Hpemtepa anera H. H. uaxoncxoro Heennoe osepo.
4 mapra 1877. Hepnt ntnycx xenmnn-npaue n Poccnn.
24 anpenx 1877. Hauano Pyccxo-rypenxo nont.
1 nmnx 1877. Hepnt Vnmnoncxn rennncnt rypnnp.
13 nmnx 1877. Fynr n rmptme, nocne xoroporo ryepnarop Tpenon npnxasan
ntceut apecranra Foronmona.
9 anrycra 1877. Hauano reponuecxo oopont Bnnxn n Pyccxo-rypenxo none.
28 noxpx 1877. Bsxrne pyccxnmn Hnennt. Hepenom n xoe nont.
9 xnnapx 1878. Hocne nxrnmecxuno ocat noea pyccxnx y Bnnxn-Benono,
nsxrne n nnen rypenxo apmnn.
11 xnnapx 1878. Topxecrnennte noxopont pyccxoro no+ra H. A. Hexpacona. (1ym
moxe ue es ucmepuu. Koea ouu nucameuo e mpaypuo peuu nocmaeuu
Heupacoea pao+ c Hyuuuum+, mouna cmyeumoe saopaua: Bmue! Bmue!
Heupacoe emue Hyuuuua!)
14 xnnapx 1878. Ha Farymcxom pee pyccxne xarepa uecma n Cnnon
camonnxymnmn mnnamn (ropneamn) ronxr rypenxn xopant. Hepnax n
ncropnn ropnenax araxa.
20 xnnapx 1878. Pyccxax apmnx sannmaer Apnanonont.
24 xnnapx 1878. Penonmnnonepxa Bepa 3acynnu crpenxer n Herepyprcxoro
rpaonauantnnxa u. Tpenona, oxnnxx +ro mecrtm sa nopxy apecranra
Foronmona.
19 ]enpanx 1878. Honncanne Can-Cre]ancxoro npenapnrentnoro mnpnoro
oronopa Poccnn c Typnne.
13 nmnx 1878. 3anepmnncx Fepnnncxn xonrpecc, re Poccnx ntnyxena
nonncart rpaxrar, cymecrnenno menxnmn (n xymym nx nac cropony) ycnonnx
Can-Cre]ancxoro oronopa.
Kax n ncera n noontx cnryannxx, ypannenne mnpnoro oronopa pemanoct c
yuerom snauennx rnanntx nepemenntx: noennte pesyntrart, nnnomarnuecxoe
annenne, nnyrpennxx cranntnocrt =cnoconocrt crpant x npoonxennm
nont. Fnecrxmne noennte ycnexn (apmnx cronr y Cramyna), oruacrn
ypannonemnnannct nnnomarnuecxnm annennem Anrnnn, Ancrpnn, Iepmannn, no
momntm ]axropom, ntnopaunnammnm pyxn name cropone na neperonopax,
crano nnyrpennee nonoxenne Poccnn, pasryn reppopa, noxnonnennoro noeo n
ene 3acynnu. Bor n cnxst mexy pasntmn nonouxamn: ror ntcrpen 3acynnu
tn uepes rpn nx nocne nsxrnx Apnanononx, ocrnxennx pyccxo apmne
ntcme rouxn sa nce (crporo cunrax) 300 ner rypenxnx non.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Inana 5
Hc1opnn n nc1epnn
Ho n xaxo mepe Cononten n ero aenrt, cepepxnonexonte exaenrt, tnn
nnnonnnxamn, a n xaxo rontxo naccnnntmn nocnenarenxmn omecrnennoro
xpnsnca? Bonpoc rpynopaspemnmt, no cyrn +ro npoexnnx onee omnx,
neuntx nonpocon o coornomennn cyexrnnntx n oexrnnntx npnunn, o
ponn nnunocrn n ncropnn, o nepnnunocrn yxa nnn marepnn xypnnt nnn
xna. Ono nsnecrno nanepnxxa: neno-]nnoco]cxnm ncrounnxom, or xoroporo
rxnynnct nyun nnnxnnx nnnort o camoro saypxnoro xaanxoro exaenrcxoro
xonnepra, cxanantno axnnn, tn ]nnoco] Cononten. Ero nnnxnne co npemenem
n oprannsannonno o]opmnnoct n nne Mocuoecuoeo peuueuosuo-quuocoqcuoeo
ouecmea u+euu Bu. Couoeoea(Fepxen, Fynraxon, A. Fent, Bxu. Hnanon, E.
H. Tpyenxo, 3pn, unopencxn).
A yx omecrnennoe mnenne, cnnresnponanmeecx no ]opmyne euaoe +
Couoeoe, c]opmnponano n nonoe noxonenne npanxmero xnacca, nonnrnxon,
unnonnnxon, rounee, nx xpnrnuecxym maccy, npopnanmym, cmtnmym
Poccncxym nmnepnm. Hmn +ro ]opmannn, ecnn onn nonaann na roccnyxy,
ro ecrnonann es nnyrpenne yexennocrn, es nmnn x rocyapcrny. A ecnn
onn tnn n 3emcrnax, Iocyme, n noxax n naprnxx, ro cymenn sanomnnrtcx
ncemy mnpy. Orpexnn napx, noennnn nopr]enn (camoe cmemnoe, uro onn
nastnann +ro ornercrnennt xanner mnnncrpon, nosynr tn raxo), n
necxontxo mecxnen pasnannnn rocyapcrno, cexann n n +mnrpannn npnsnannct:
A mt-ro ymann, uro nac no-npexnemy onxnt tnn oxpanxrt napcxne
xanapmt.
exaenram, Cepepxnomy nexy, conontennam (rax, xcrarn, nastnann n Fnoxa, n
on ropo nocnn ce rnryn) yer nocnxmena orentnax rnana Mentxnoponmn
nex, a sect yenm nnnmanne cocrnenno ]nnoco]y Bnanmnpy Cononteny.
Cpen rpynocre cnopa o ero ]nnoco]nn nepnax, na nonepxnocrn nexamax
ocnonnax nex pennrnosno ]nnoco]nn, Coqua, yua Mupa, Cononteny
orxptnact n mncrnuecxom nnennn. Bor n Bnxnnenx npnnonr cnona annnna
Anpeena, uroCouoeoe euucmeeuum pyccuu quuocoq, sacuyxueamuu
+moeo uau+euoeauua eso ecauo uamaxuu. a, annnn Anpeen, xoneuno,
ranospnrent (nnsnonep) anropnrernt, y nero camoro ecrt Posa Mupa.
Conontentm n ero xnaxo samemant o xoncncrennnn xnecrepa ]nnoco]cxne
cncremt, mncrnuecxne orxponennx n cnnpnrnuecxne ceanct. Hpn rom, uro n
nenom +ro monoe nonerpne, cnnpnrnsm, crononepuenne (+axn ou-2 XIX
nauana XX nexa) yxe anno nsyueno n nomemeno, xax n cneonano, pxom c
nnpxontm, xpmapountm upenonemannem n ncem npounm, onaxo conontencxne
menymnuecxne sanncn nynnxymrcx, nsyuamrcx.
Bospaxart Cononteny na coornercrnymmem yponne cnoxno. Hanpnmep, y menx,
cpasy npnsnamct, ne tno xaxnx-nno mncrnuecxnx xonrpnnenn, n xoroptx
xaxax-nnyt ama mne cxasana t: Co]nx Conontena ne], cnyuanax nycrax
ntymxa. H mannnynxnnn c orxptnammnmncx xnnramn, poxamnmn
nonopaunnammnmncx noxnnnamn, neprxmnmncx cronamn x nnen rontxo n
xnno.
Bropax cnoxnocrt cnopa n rom, uro x, onxrt xe npnsnamct, unran ornmt ne nce
paort Conontena. 3ro nanomnnaer mne crapym nncrnryrcxym nocranonxy
nonpoca. Kora-ro x asaprno onponepran Kapna Mapxca: Bet on ns cnoero
'Kannrana ntnen omuocumeuouoe u acoummuoe ouuuauue npouemapuama.
A ns nonoro onnmannx ntnen mnponym penonmnnm, rnanencrnymmym pont
nponerapnara. 3ro xe epyna! Hnrennnrenrnt npo]eccop Mypson nstxan:
Hropt, ny rt xe ne unran nect Kannran, xax rt moxemt onponeprart? n
asapre rpts nepnt rom, ram, re ecrt eme ]opmynt n nexax nornuecxax nenouxa,
n npyr nnxy, nonnmam: eme ocraercx 3 (rpn)! Bosmymenno nospaxam
npo]eccopy: A ecnn x nanncan t 44 roma saneomo epynt, tn t eme onee
neyxsnnm, rpeyx or xpnrnxon cnauana npouecrt nce +ro n
npnnnmaxnpeeapumeuouo sauer no snannm ncex monx 44 romon! Bpx nn t xro
norparnn xnsnt na onponepxenne menx! Her! 3ro ]nnoco] cam oxsan
npeocrannrt na omee oospenne cnon xparxne ntnot! Kax Maprnn Hmrep na
nept nnrreneprcxo nepxnn npnnn cnon 95 resncon!
Inannte, axryantnte resnct Conontena n omem nsnecrnt, x nocnontsymct
cymmnponannem ne ncrepno-]nnoco]a ouent naroxenarentntm x nemy
Koncranrnnom Heonrtentm n crarte Bnanmnp Cononten npornn
annnencxoro:
V Poccnn ner n ne onxno trt nnxaxoro ocooro xyntrypnoro npnsnannx.
Hasnauenne pyccxo (n noome cnanxncxo) nnnnnnsannn ono: cnyxnrt nouno
nx npnmnpennx npanocnannx c nancrnom. Ho rnanencrnom nant pnmcxoro.
'Han npe nnm (npe nano), o napt Poccnn! H ncrant, xax ncecnanxncxn
napt! V nac, nocrountx, nept eme mnoro; no nnacrt nepxonnax cnaa. nostmy c
coo nce, uro y nac ecrt xopomero: rennory nept n napoe, eme ne nccxxmym.
ornecy nce +ro n Pnm n noneprny x cronam sananoro nepnocnxmennnxa. Bocrox
ncera anan coepxanne, 3ana ]opmy
3ameuaere ceronx ctnanne conontencxnx npopouecrn? 3ry neornoxnym
ropxmym norpenocrt oennennx xaronnxon c npanocnanntmn, cront nennxym,
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
uro sa nounnenne namero Knpnnna nx Fenenxry ne xanxo n Poccnm na pacntn
pocnrt!
nx nxme rounocrn ysnart t, moxer, c ro, pnmcxo, cropont ceronx ocrpo
uyncrnymr norpenocrt npnnxrnx naccantno npncxrn npanocnanntx
narpnapxon?.. Kax-ro x npounran crartm xaronnuecxoro xypnanncra o rnanntx
ceronxmnnx nponemax Pnma. Cront nponsnrentnax ont, uro ncxpenne
noxanen: Fpasnnnx repxer onee uem no nonmnnnnona xaronnxon n ro. 3ro x nx
onnor xpacannnt-mynarxn c pacnxrnxmn, nennxne ]yronncrt, cmnpenno
croxmne n ouepen x nane pnmcxomy, cromerpont Xpncroc na Pno-e-
Xanepo Fpasnnnm pyro n npecrannrt nentsx. H oxastnaercx,
xaronnuecrno ram crpemnrentno coxpamaercx ns-sa +rnx amepnxancxnx cexr,
pacnonsammnxcx no saxonam cerenoro mapxernnra. (Hoxoxe na ncuesnonenne
pasnntcxnx +xnaropnantntx necon.)
H na ]one cxoxnx nponem n Hrannn (eme onnor!), cxananon co cnxmennnxamn-
neo]nnamn nonpoyre npecrannrt nx xapnnanon, rpenoxno n ecconno
noxnammnx npnxoa n Pnm c nonnnno npanocnanntx cxnsmarnxon
Mxrxo ronopx: ne ouent npanonoonax xaprnna.
Oxnntre mtcnenntm nsopom ncm esny namnx n xaronnuecxnx ceronxmnnx
nponem, n xem ryr npecraner Bennxn Koncrpyxrop Oennennx Hepxne no
nnacrtm nant, nerxo nnarxmn sa +ro cymecrnonannem Poccnn Bona Cononten?!
Hpocro omepsnrentno, orxya noome +ra nosa xomannpa port na yrpennem
pasnoe, ynepenno pasammero saannx nentm nannxm, cranxmero saaun
Hepxnxm n rocyapcrnam? V menx ecrt nepcnx, ntcxaxy nosxe.
On nonen tn ntnpart oexr nx cnoero npasnomtcnnx? Cononten-]nsnx
(ecnn t +roro ymcrnennoro maryna nonycrnnn x xa]epe ]nsnxn) nspex t:
nennxax mnccnx Poccnn noxeprnonart coo nx ncenencxoro oennennx
Kopnycxynxpno n Bonnono reopn cnera. Hnxenep-+nexrponmnx B. Cononten:
ncropnuecxax saaua Poccnn noxeprnonart coo nx ncenencxoro oennennx
cranapron HAH n CEKAM.
Hpomy npomennx, ecnn noxaxercx ynnsnrentntm raxoe naponponanne ntcoxo
remt, no, rocnoa xaronnxn, nacroxmee ynnxenne +ro trt oexrom saort
raxnx nme, xax B. Cononten.
Tyr n cneymmax cnoxnocrt nosnn c Conontentm. On ne rontxo samnrnnx
xenxoncxnx reppopncron n xaronnxon, on eme n xpynnemn xxot samnrnnx
enpeen. Hanncanmn mnoxecrno nncem n nsnecrnym euuapauum npomue
aumuce+umus+a,nporpemenmym sa rpannne.
B nnctmax u. Ieny Cononten onnuan norpomt n sanepxn, uro ero nepo ncera
rorono x samnre ecrnymmero Hspannx. Ha cmeprnom ope monnncx sa
enpecxn napo n unran ncanom na nnpnre. Cmeprt Conontena ntsnana rnyoxoe
rope ncero pyccxoro enpecrna. B cnnarorax unrannct monnrnt sa ynoxo ymn
Conontena, onoro ns npanennxon napoon mnpa (Bnxnnenx).
uro x, ynaxaemte enpen, ynoxonax monnrna sa Conontena +ro 1900 ro. Ho
ecnn oxnnyrt xort erntm nsrnxom ncm uyonnmnym Mucmepum XX
eeua, cxontxo pas nomenxnnct ycnonnx, mecra noxponnrene n ronnrene!
Bcnomnnrt xort rnannoro npara enpeen 1940-x roon, npornn xoro men
ocnonno norox nx repaxron? Fpnrannx c ee nanecrnncxnm Manarom! Hnn
cepenna 1950-x: CCCP n CBA pyxno nmecre nyr npornn Fpnrannn,
upannnn, Hspannx. A 1970-e? A ceronx?
C nepconamn n naprnxmn eme onee nepeneprtme. Xnnn ceronx Cononten n
Hspanne 200 %, uro on nocrannn t cnoe nepo na samnry Ant-Kant. 3ro
npxmo ntrexaer ns ero aprymenrannn: Ecnn enpen namn nparn, nocrynare c
nnmn no sanonen: nmnre nparon namnx! Ecnn onn ne nparn nesauem nx
npecneonart. Ceronx n nsnecrnom nonnrxoppexrnom xope cammnx Hspannt
on tn t sanenano, nocrannn rontxo n cnom ]opmyny Vcamy Ha]nynn
t mxnny romon, nanepnoe, ne o Coquu, a o Cape Cononteno, no can t
rouno.
H ero (xxot) nontsa enpexm XIX nexa tna ornmt ne nponopnnonantna ero
npey Poccnn ropaso, ropaso mentme.
B. I. Koponenxo n crarte exnapannx ncnomnnaer B. C. Conontena: B oxrxpe
1890 roa x nonyunn or noxonoro Bnanmnpa Cepreennua Conontena nnctmo, n
xoropom ronopnnoct mexy npounm:
'Hoctnam nam npnnaraemoe saxnnenne nnreparopon n yuentx c npocto
nonncart ero, cunram nnmnnm pacnpocrpanxrtcx o rom, nacxontxo nonnct
neoxonma. Vesxax na nxx n Herepypr, noxopneme npomy nonncannoe namn
saxnnenne npncnart mne rya no cneymmemy apecy: Enponecxax rocrnnnna
na Mnxanoncxo ynnne. C conepmenntm nourennem, roront x ycnyram
Bnanmnp Cononten
nx nero (Kopoueuuo npoouxaem o Couoeoee) .xpncrnancrno tno
ncrounnxom aconmrno mopann. Hs +roro ncrounnxa on nsnnex n ]opmyny no
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
enpecxomy nonpocy, ornnuanmymcx neotxnonenno nerxocrtm n npocroro.
On ronopnn: Ecnn enpen namn nparn, nocrynare c nnmn no sanonen: nmnre
nparon namnx. Ecnn xe onn ne nparn (on yman, uro ne nparn), rora nesauem nx
npecneonart. Mnorne ormarnuecxne nsrnxt Conontena oxyrant rycrtmn,
nno pas nourn nenponnnaemtmn mera]nsnuecxnmn rymanamn. Ho xora on
cnycxancx c +rnx rymanntx ntcor, urot npnnarart re nnn pyrne ocnonnte
]opmynt xpncrnancrna x rexyme xnsnn, on tn nno pas nennxonenen no
oruernnno xcnocrn mtcnn n no ymennm narn nx nee npocrym n cxarym
]opmyny
Bymnax rpecxornx nostmena otunoe ecrnne. Hocneonan nnpxynxp rnannoro
ynpannennx, n sarexnnax Conontentm exnapannx n ro npemx n Poccnn rax n ne
noxnnnact. Kax nacroxmax xpamona ona tna naneuarana sa rpannne
(ononpemenno n Hapnxe n Bene). nx enponenen, pasymeercx, saxnnenne
pyccxnmn nncarenxmn npnsnanntx xyntrypntm mnpom axcnom morno nmert
snauenne pasne n xauecrne xyptesno nnnmcrpannn pyccxnx nensypntx nopxxon.
Ho nx nac axe n renept ecrt neuro noyunrentnoe n +rom manentxom +nnsoe.
Vnorpenxx cront reponuecxne ycnnnx, urot saymnrt nontrxy Conontena n
sapotme, roramnn anrncemnrnsm xax t oranan cnonm npornnnnxam
nexoropym ant crpaxa n ynaxennx.
Koe-xaxne erann peaxnnn ntstnann menx na nexoropte sameuannx, no ns-sa
orrenxon x ne cunran nyxntm orxnonxrtcx or ena. Tax xe, ouennno, cmorpen n
B. C. Cononten Ornocnrentno ono nonpanxn, cenanno ero pyxo
(repmancxoe nponcxoxenne pyccxoro anrncemnrnsma), on coomnn mne, uro
nnncan +ro no rpeonannm nexoroptx ns nonncanmnx, cunrax +ry ncranxy
nsnnmne, no n ne xenax sarxrnnart eno cnopamn o peaxnnn

Xapaxrepna cneymmax napa nynxron nocnomnnann Koponenxo:
1) Hy+uaa mpecuomua eosm+eua omuuoe ecmeue +ro net cexper
ecrnennocrn n ncex noontx exnapann, axnn, cxananon. 3anper n
Poccnn nyumax pexnama nx sapyexnoro nsannx.
2) exnapannx Conontena saxanunnanact asanem: Ha ocuoeauuu eceeo +moeo
+m ca+m+ peuumeuoum+ opaso+ ocyxae+ aumuce+umuuecuoe euxeuue e
neuamu, nepeueuee u ua+ us Iep+auuu, uau esupaecmeeuuoe no cyuecmey u
upaue onacuoe ua yyuuocmu Poccuu.
Cononten xoren ypart eep+aucuoe npoucxoxeuue pyccuoeo
aumuce+umus+a, no ne cymen, n uem, cocrnenno, n nsnnnxncx nepe
Koponenxo. Cunran: neuero onpantnart Poccnm raxo oronopxo, no enucau
+mo no mpeoeauum ueuomopmx nonucaeuux, conpax macconxy noontme.
Bnpouem, tno t necnpanennno onennnart nxna Conontena n ocyxenne
enpecxoro nonpoca rontxo no ro exnapannn, n cymnocrn, otunoro
xonnexrnnnoro nnctma nporecra nonropt crpannuxn rexcra nnmc
enpocxanan. Ero ontmax crartx Enpecrno n xpncrnancxn nonpoc,
ntmemax n Hpanocnannom oospennn (1884 r.), paora ecrnnrentno
connnax, nymunnax. Omnpnte nnrart ns Karxona,
enncxona*censored*concxoro n oeccxoro Hnxanopa. Cononten oxastnaer:
nacroxmne pyccxne narpnort anrncemnramn nn n xoem cnyuae ne tnn. Ocoenno
ntpasnrentno +ro noxasano Conontentm na npnmepe Karxona, no, ynt, no
saxonam cxanantno xypnanncrnxn, uepnoro Hnapa, ntmemax n Enponax
(Hapnxe n Bene) crpannunax exnapannx conepmenno sanna n nepeuepxnyna
opornte crartn Enpecrno n xpncrnancxn nonpoc n Honosanernt
Hspannt (1885 r.), roxe nnyrpnpoccncxoro xoxennx.
B enpecxnx paorax necxanantnoro Conontena nnna ero sameuarentnax
nocneonarentnocrt, npnnnnnnantnocrt. Honoxnrentnoe pemenne enpecxoro
nonpoca Cononten, xax n nce noome, ynxstnaer co cnonm nmnmtm
Forouenoneuecrnom, oennennem ncex nerne xpncrnancrna n nyeen no
ncenencxo reoxparnuecxo epxane:
Hpusuaeaa mououo mauoe peuueuosuoe paspeueuue eepecuoeo eonpoca,
eepya e epayuee coeuueuue o+a Hspauueea c npaeocuaeum+ u
uamouuuecuu+ xpucmuaucmeo+ ua oue u+ meoupamuuecuo nouee, a u+eu
cuyua emcuasamo +mo ceo yexeuue c uaqepm (e 1882 e., ueuuua ua
Bmcuux xeucuux uypcax). 1enepo peuamco amo ouee ocmoameuouym
opaomuy +mo+y eseuay ua uyecmeo
Heontmoe xomnuecxoe orcrynnenne. Innoresa: ecnn nopyunrt Cononteny na ero
Btcmnx xencxnx xypcax npounrart nexnnm no nmo pyro axryantno
nponeme: anapnn na xenesntx oporax, pacnpocrpanenne nenepnuecxnx
saonenann, aoprt, omanyrte nxnaunxn, xeprnt uacrtx n ry +noxy
anxporcrn axnnonepntx xomnann ntnen t on n rpex-uertpex asanax
pemenne rex nponem x cnoemy nmnmomy oennennm nepxne no nnacrtm
pnmcxoro nant?!
uopmynnponxa Conontena n omem cnpanennna: Hyeu eceea omuocuuuco u
ua+ no-uyecuu. Mm xe, xpucmuaue, uanpomue, oceue ue uayuuuuco
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
omuocumoca u uyecmey no-xpucmuaucuu Iuaeum uumepec e coepe+euuo
Eepone euoeu; eepeu +acmepa euexuoeo eua, ecmecmeeuuo, ouu eocnoa e
coepe+euuo Eepone.
Enncrnenno uro: cypono onnnxx enponenen n 2000-nernem neymennn pemnrt
enpecxn nonpoc no-xpncrnancxn, x t na mecre Conontena nce xe ne satn
ntennrt ns +roro cnncxa nnnonntx enponenen Poccnm, nnepnte nonyunnmym
na ananc enpeen c nx nonpocom menee uem sa 100 ner o Conontena. Ho-moemy,
2000 n 100 ner pasnnna yxe ocronax nexoroporo ooconennx! Hnmc Poccnx
nonyunna enpecxn nonpoc orxromenntm yxacntm n xponantm nontcxnm
nonpocom (tn nsnecrnt opas, repmnn: Ompaeueuum noueuy Hououu).

uro satnoct Conontentm Koponenxo n uy+uo mpecuomue, eosm+eeue
omuuoe ecmeue

B 1772 roy no nepnomy paseny Hontmn Poccnx nepnyna uacrt Fenopyccnn n
Vxpannt co 100-rtcxuntm enpecxnm nacenennem, ntpocmnm ram sa npemx Peun
Hocnonnro. Omee xonnuecrno enpeen n pasenxemo crpane nacunrtnanoct n
900 000.
Hs nsnecrntx poccnxn na nonpnme pemennx enpecxoro nonpoca ncnomnnm
epxannna, xoropt ntrancx pasopartcx c npnunnamn ronoa n Fenopyccnn,
nocunrart uncno enpeen-apenaropon n o cnx nop ynpexaercx n
anrncemnrnsme. A nor nontcxnx xopone Fonecnana, Kasnmnpa n Meuncnana,
nosnonnnmnx enpexm xnrt n uacrnocrn na Vxpanne, nounramr sa nennxnx
rymanncron. (Meuuo, upyuo, uaeocuoeeuum, cnpaeeuuem coxpannnnct
+rn enpecxne nanncn.)
Enpecxn ncropnx Ieccen nncan: Ouu auauc xusuu e Hououe mu,
oueeuuo, eepea+ uaeonpuameu, eepecuoe uaceueuue e Hououe suauumeuouo
eospocuo eepeu npuuauu uupouoe yuacmue e ceuocuo+ xosacmee
no+euuuoe, paseue sauamua apeuo +exy npouu+, euuumx npo+mcuoe.
Enpecxax +nnnxnonenx: Cuyxa uumepeca+ se+ueeuaeuouee eepeu
uaeueuuu ua cea ueuaeucmo uaceueuua 3uoa upecmoauuua uanpaeuauaco
u ua uamouuua-naua, u ua eepea-apeuamopa u uoea paspasuuoco eoccmauue
uasauoe no npeeoumeuocmeo+ X+euouuuuoeo, eepeu, uapaeue c nouaua+u,
nauu xepmeo.
Bor n uem eno: nontcxn nan npnrnaman enpex na nonosaxnauennym Vxpanny-
Fenopyccnm rontxo xax nncrpymenr! Btnonnxnmn x romy xe camym rpxsnym n
onacnym ]ynxnnm. H xnmuentmn no reme sect yyr ne npnnnnernn
Kasnmnpa Cnpanennnoro, ne rpamort xpynx Hemxa Fenoro, a nponnnannx n
apena nepxne.
Hao npnsnart, uro n npecrannrenn nmtx pyrnx nannonantnocre,
sannmanmne mecro n +rom pasenennn rpya, nenn cex npnmepno rax xe.
oxasarentcrno, xax cxasann t xnaccnxn., connantno erepmnnnponannocrn:
saxnarnnmemy nexym reppnropnm nyxen arenr no ee +xcnnyarannn. Bor xpxn
npnmep. B 1495 roy nennxn xnxst nnroncxn Anexcanp rennon
npnxasan: xuoey s se+uu eou emumu. Ho uepes necxontxo ner nspannt na
nontcxn npecron on ryr xe nosnonnn enpexm nepnyrtcx n ry xe Hnrny. To ecrt
xax nontcxoe onxnocrnoe nnno on ynnen neoxonmocrt n xoropre
nonnxntx ]nnancontx arenron na Bocroxe.
Ho ncero onee rynna enpeen nmenno uamuocmo nontcxo nnacrn na
Vxpanno. Orcma uacrte noccrannx, a uem onn rposnnn apenaropam, snaer ne
rontxo ntme nponnrnponannax Enpecxax +nnnxnonenx
A camn enpen? Onn npnmnn n oxnnnn xoponm Kasnmnpy:
Mm mym ee mmcauu uem cmpaucmeoeauu, +eumauu, ucuauu u+euuo mauym
epasuym, euycuym u onacuym paomy, uau epxauue uuuuoe, cnaueauue e oue
u uouqucuauua y upecmoau cpecme ux emxueauua uopoe, uouae,
uueeumapa! Kau cupauue nuamm sa upecmuum peuua, sa omneeauua
poumeua?
Btenennoe xypcnnom nn n xoem cnyuae ne yrnepxenne. 3ro rnnorernuecxn,
saocrpxmmn nonpoc.
Hpant, Bpn1annn, uopnun nan!
ecrnnrentno, a nouemy enpen rax maccono nomnn apenonart y nonxxon mnnxn
n nepxnn, nsnmart c yxpannnen entrn sa nnrte, xpemennx, nenuannx,
ornenannx?..
A noromy, uro y nnx, enpeen, npocro ne ocranoct pyroro ntxoa.
Hanpnmep, anrnnuane xyntrypno nsrnann ncex aconmrno ncex! enpeen n
1290 roy, a nnycrnnn oparno uepes 355 ner. Kcrarn, nonyuaercx, n Anrnnn
roxe, snaunr, tna uepma ocuocmu, rontxo y nnx ona coenaaua c epeeoeo
uuuue Bpumaucuux ocmpoeoe! (To nmt enpeen nnn sa mope, nnn n mope.)
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Hocne +roro, urot xpnrnxonart Poccncxym uepry ocenocrn, nyxno tno
sanacrnct mepo xax pas snamennroro pnrancxoro nnnemepnx. Ho ceronx moxno
c nonntm npanom nepnyrt anrnnuanam nexoropte sacnyxennte nmn npana n
npnopnrert. Hanpnmep, nonyuaercx, na xaxo nsnecrno rnrneponcxo
rannuxe Ren]pa (Cnoono or enpeen) moxno n yronxe crannrt snauox
R n xpyxouxe. Anropcxne npana na ce nosynr npnnanexar anrnnuanam: ryr n
645-nernn npnopnrer nepe ]mpepom, n ]axr xoxennx, ecrnnx 355 ner
npornn 8!
Ta camax Fpnrancxax uepra ocenocrn, connaammax c eperono uepro
Fpnrancxnx ocrponon, n re camte npaxonoxocrt cxnranne rerro c nx
onrarenxmn n 3anano Enpone ntsnann nont Hcxo enpeen.
Iepmancxn nmneparop cunrancx npanonpeemnnxom pennepnmcxoro nmneparopa
Tnra, xoropt nocne paspymennx Hepycannma xxot npnopen enpeen n
xauecrne uuuuoeo u+yuecmea (Kammergut). Ha +rom ocnonannn nmneparop
nnaen ncemn enpexmn, xnnmnmn na reppnropnn tnme Pnmcxo nmnepnn, xax
nmneparopcxnmn xpenocrntmn (Kammerknechte), xoroptx apnn, npoanan nnn
saxnatnan.
Ho ro tna xort xaxax samnra, o craryce Kammer-knechte enpen meurann! na
]one norononnoro ncrpenennx (nanpnmep, n Cnnesnn n 1453 roy).
H +1o ne xon1pnponarana
.ne napnponanne n yxe nsnecrnoro: V nac xonact ner! A saro y nac nerpon
nnnuymr! Anrnncxoe ououuameuouoe peueuue n npoune ]axrt ntme
npnneent nmenno nx ntxcnennx: omuya na Pyct npnmna +ma npoue+a.
Tyr cnxst npxmee ne tnaer. Hmenno me nmn, me ynenenmne ocrarxn
anrnncxnx, nemenxnx, ]pannyscxnx +rnnuecxnx uncrox omnn, openn o
Vxpannt-Fenopyccnn! H cornacnnnct na enncrnennym npenoxennym nonxxamn
paory.
A xaxo eme ]axr oxastnaer, nnnmcrpnpyer axe camo nannune n ceronxmnem
Hspanne Vnpannennx acopnnn? Tor, uro norox, nonna nmmnrpannn +ro
orpomnax n conepmenno orentnax nponema. Crontxo-ro rtcxu enpeen, xnnmnx
n Enpone cronernx, +ro ono, a crontxo-ro nnont npnmemnx, cranmnx raopom
y rpannnt, +ro concem pyroe. Tyr axe nonxxn ne cront nnnonart, xax
Ona ns ]axyntrarnnntx saau +ro xnnrn paspemenne nonpoca c pyccxo-
yxpanncxnm anrncemnrnsmom. Oxnanne, uro xro-nnyt, nmemmn ontme
nn]opmannn n ontme cpecrn ee mnpoxoro pacnpocrpanennx, cxaxer nnn
onynnxyer uro-nnyt, npoe
1auu-a. Bmuu ua Vupauue noepo+m. Paoma ma+ mua yx oueuo
pucuoeauuaa: uepueu apeuoeamo +mo ea+ ue +opuoeuy pacmumo! Ho pyeo
paomm ue muo. A eom e Aueuuu Iep+auuu nepe sauucmua+u +m xe epoe
ma+ouuux uupx, uepuee u ue apeuoeauu eom umo xapaumepuo u ouuo! A
eepeu, npuexaeuue e Poccum HE apeuamopa+u, u+euu cpasy enouue-mauu
uyuomypume ycuoeua. Bou Haqupoem cmauu apoua+u eu sa 130 uem o
Pomuuuooe!
Cpenenexont Hcxo enpeen n Bocrounym Enpony ]axr, anno n aconmrno
ycranonnennt, no pexo nomnnaemt. A n nnxecneymmem, nponnnannonno-
norpomnom xonrexcre ne ynomnnaemt, x coxanennm, noome. Ceronx
nonnrxoppexrnocrt, xax xopomo nsnecrno, omna o nsnnnenn sa Kpecronte
noxot, no cnx cotrn, cnyunnmnxcx ropaso nosnee (na 300400 ner nosxe!),
+roro ysna, sanxsannoro na mee Poccnn, nonnrxoppexrnax Enpona noxa ne
xacanact!
Hrax, Anrnnx: 355 ner pecnexraentno rnmnnt n yx rouno nn onoro
anrncemnrcxoro nnnnenra! A nonxxn sa +ro npemx pas 15 yerann or yxpanncxnx
noccrann n nosnpamannct. H nnont yerann, pocax cnonx arenron na
pacrepsanne, rem camtm cosanax yxpannnam penyrannm yntx anrncemnron
Boome +ro ontmax, orentnax rema paccmarpnnanact mno panee, n xnnre 10
mn]on o Vxpanne 3apoxenne nonpoca enpen, rorantno ncrpenennte no
nce Enpone: oxonuarentnte pemennx n macmraax Cnnesnn (ynnuroxenne),
Anrnnn (xasnn n ntctnxa nn onoro enpex na ocrpone n reuenne 300 ner), n
enpen, npnrnamennte nonxxamn na cnexesaxnauennte yxpanncxne semnn nx
oprannsannn nx +xcnnyarannn (apenaropcrno).
a n Poccnn tna uepra ocenocrn, no net n pyccxne xpecrtxne n nexoropom
cmtcne nmenn cnom uepry ocenocrn, npoxonnmym no oxonnnam nx epenent.
3ro x o xpenocrnom npane, rontxo-rontxo x romy npemenn ormenennom. Tax xe
menenno, neyxnmxe Poccnx pemana (+ro npnsnanann) n pemnna t nonpoc c
enpecxnm xpenocrntm npanom.
Poccnx nepnax n mnpe nauana anart enpexm semnm n nyumnx mecrax mra crpant
(mnccnx xnxsx Anexcanpa Ionnntna), orxya n ntmnn nomemnxn
Fponmrent, ponrenn Tponxoro. 3ra rema xopomo paccmorpena n paorax
conpemennoro ncropnxa mnrpnx uentmana. Hauano XIX nexa: nyumne semnn,
oponontnt ecnnarnt nepees, noemnte. Ho axe n x rem
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
narocnonenntm meptm semnxm enpecxne xpecrtxne ue npuupenuauuco, y nnx
nnuero ne tno, xpome neoxonmocrn nosnpara noemntx. Honxrno, uro
pyccxne xpenocrnte rora o raxnx cxasountx ycnonnxx n meurart ne mornn. B
omem, ro tn ne anrncemnrnsm, a cxopee mpoxparnsm co ncemn ero nnmcamn
n mnnycamn
H (nponeptre!) Ba]npont raxn crann n Poccnn aponamn, na 130 ner pantme
Pormnnton
Ho n nrore nce oexrnnnte pyccxne nnmct n enpecxom ene Cononten
satnaer, ynnexaxct ome ncexpncrnancxo 2000-nerne nnno, cnonm
tcrpopacrnopnmtm noxaxnnem. A pyccxne mnnyct: uepry ocenocrn,
norpomnte crartn, ponno naoopor ntnxunnaer cnoe exnapanne. Taxax,
nonyuaercx, moxer, n nenontno, nyxxoonxa.
H uro amepnxancxne anxnpt-enpen nocunrann nmenno Poccnm rnanntm nparom
enpecrna (n ncnecrnne +roro npenpnnxnn nexoropte nsnecrnte mept), +ro:
1) ontmax ux omnxa (c+. Iep+auua, Iumuep, n ncx ncropnx XX nexa);
2) nnunax sacnyra B. Conontena, ono ns nanonee snaunrentntx, peantntx
cnecrnn ero nexnn, nncem, exnapann.
Anoc1on xypcnc1ox
Vmcrnennt xpnsnc Cepepxnoro nexa nnen ne rontxo n +rnx conontnntx
rpenxx, ncrepnuno roronnocrn necrn ]nnoco]a c xa]ept na pyxax noron sa
3acynnu n ee anoxarom. Xorx n +ro, xoneuno, cnmnrom. a nt rontxo
nonpoyre, nocrantre mtcnenno na mo mecro, na nonxrte nornte naonn
ronnt-copoxonoxxn xaxnx-nno eme xonner-]nnoco]on, onycrnm, Hacxanx,
Ierenx, ormentnnxa norena, Hnnme Hnn npecrantre nocnmoro na pyxax
Bonenray+pa pasptn mosra! Ceuac yx, xaxercx, n Xanny upncxe, n Fopnca
Monceena nocne xonnepron ne ynocxr co cnent na pyxax
A yx xax xonopnren tn t n +ro ponn Hmmanynn Kanr, ocoenno ecnn
noxnonnnxn ]nnoco]nn tnn t nacrontxo nmesnt, uro nonecnn t ero
nnnom nnepx, n on mor, ycrpemnn nsop, npoonxart nanmart sesm ua uee
u upaecmeeuum sauou euympu.
Omecrnennt xpnsnc npoxnnxncx n cnmmerpnuno nomnocrn ]nnoco]a n
aynropnn. H ecnn xro ymaer, uro Cononten na rpnyne-cnene tn ceptesen, xax
Ierent npocro +ro nynnxa nouemy-ro npyr nonena cex xax na xonnepre
Hacxonoro max, ro nor cnnerentcrno ouennna (n sauepxnnanne eme
onoro epye n pyccxo ncropnn):
On (Couoeoe) xnnncx c cnoe nccepranne n cnonmn nynnuntmn urennxmn
xax rananrnnnt, nneuarnnrentnt uenonex, xoneuno, nayuno nororonnennt.
3amnmax n Herepypre cnom ncceprannm, on nect tn nponnxnyr cnnpnrnsmom,
on penn nnn nepnn n nnennx n paccxastnan c nocnanenntmn ouamn o
'uyecax cnnpnron, xoroptx on nnen n Honone. Ho camo narype cnoe on
tn npornnnnx rpyoro marepnannsma n ysxoro nosnrnnnsma. B ero urennxx
nnen tn ne crontxo ]nnoco] n yuent, cxontxo nnpnx, ecrnonanmn
npenmymecrnenno na nneuarnnrentnocrt xenmnn. B ero aprymenrannn
nocroxnno nnna nmenno nnpnxa, ne ocoenno rnyoxax, no ncera nanpxxennax.
On tn xopom rontxo ram, re xnnxncx camnm coo, co cnoe
nneuarnnrentnocrtm n nannnocrtm, nanpnmep, n cnonx mmopncrnuecxnx
crnxornopennxx. Macxa yuenoro rontxo npenna emy. Ho +ro macxo on
uyncrnonan cex ne concem yono, ona rxrornna ero n cnxstnana ero
rananrnnnocrt. (Crartx na npopoxa, Honoe npemx, 1888.)
H rnannt anonorer, Fepxen, n crarte Ocnonnax nex Bn. Conontena nropnr:
Bce onee nnn menee npnsnamr, uro Bn. Cononten tn nennuamnm pyccxnm
mtcnnrenem. Ho n conpemennom noxonennn ner naroapnocrn x ero yxonnomy
nonnry, ner nonnmannx n nounrannx ero yxonnoro opasa. a n nyxno
npnsnart, uro opas Bn. Conontena ocraercx saraountm. On ne crontxo
pacxptnan cex n cnoe ]nnoco]nn, orocnonnn n nynnnncrnxe, cxontxo
npnxptnan npornnopeunx cnoero yxa. Ecrt Bn. Cononten nenno n nouno. H
npornnopeunx Conontena nounoro nnmt no nnemnocrn npnmnpxnnct n cosnannn
Conontena nennoro. Hpo Bn. Conontena c onnaxontm npanom moxno cxasart,
uro on tn mncrnx n pannonanncr, npanocnannt n xaronnx, nepxonnt uenonex
n cnoont rnocrnx, xoncepnarop n nnepan. Hpopouecrno nnrnmnax rema
nce yxonno xnsnn Bn. Conontena. On cosnanan cex npnsnanntm x
cnoonomy npopouecrnonannm. On onnox n ne nonxr, noromy uro necer
npopouecxoe cnyxenne
Brnxnrect n +ry xnxxcy exaanca, pacnonsanmymcx na pyccxo ncropnn!
Fesymnte rpeonannx x nnacrn, noxponnrentcrno reppopncron, sannnncrt
nepecxas c xa]ept coepxannx cnonx cnnpnrnuecxnx ceancon, norox eccnxsno
nnpnxn, n nce +ro ntnocnrcx sa cxoxn nosmoxno xpnrnxn: Ceoouoe
npopouecmeo, Humu+uaa me+a. Honxrno, sect uumu+umsnaunr:
rnyoxo nnunt, nnpnuecxn momenr, n ymep anannrnuecxomy, oexrnnnomy.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Ho n cort pas cronxnynmnct n conontennane c +rnm repmnnom, nenontno
ncnomnnmt oxnnenne: Humu+ ue npeuaeamo!
Horpxcammax esornercrnennocrt oopaunnaercx axe sanennem ocnon
Cnxmenno ncropnn, xoropym Cononten, Fepxen nanepnxxa snann nyume ncex
nac. Forocnont ncex nanpannenn xpncrnancrna anno sa]nxcnponann: tnn n
cnon npemena Harpnapxn, norom Cytn (Bo]ernm), norom Hpopoxn, tnn
Anocront. H nce Fnnnx saxonuena, saupmma, +ro ne antmanax, ne
exemecxunt Becrnnx Enpont! H nocne ]opmnponannx Kanona axe Ornt
Hepxnn, yx ne ronopx o nocneymmnx ]nnoco]ax ontme ne nonnpann
cnon xnnrn, cncremt, yuennx xpntxom: Ocmopoxuo. Ceooume Hpopouecmea.
Opauamoca c noumeuue+.
Her, Fepxen ne rpeyer npxmo npnpannxrt Conontena x npopoxy Hnne, Hcae,
Hepemnn no on rpeyer ro xe mept esornercrnennocrn (Hpopoxn
ornercrnennt rontxo npe Forom) nx uumu+uoeo ceoouoeo
npopouecmeoeauua.
A nouemy t rora +roro esernoro, eccemenoro, neunoro otnx,
npnxnnantmnxa y Tpyenxnx n n cemecrne no+ra Anexcex Koncranrnnonnua
Toncroro ne nnncart eme n n Harpnapxn? (1una Aepaa+a, Hauoea c
nomo+cmeo+ uau necou +opcuo).
Her! Kya onee rouen cnnerent xoppecnonenr Honoro npemenn:
He ocoeuuo euyouaa uupuua, ecrnymmax npeu+yuecmeeuuo ua
eneuamuumeuouocmo xeuuuu. B omem nc1epnn,xax n tno cxasano.
Kcrarn, n ocnonno nnomaxo ntcrynnenn Conontena, xax nsnecrno, tnn
Herepyprcxne Btcmne xencxne xypct. Inannte ronnt nmnrene
]nnoco]nn conpann nexnnn (co cnoontm ocrynom) Conontena nmenno c
xa]ept Btcmnx xencxnx xypcon. To ecrt nemanax ero onx nnnt n n noxnnennn
+roro nsnecrnoro connantnoro xnnennx nropo nononnnt XIX
nexa:Kypcucmua. Bsnnnuennax, panxantnax, no camym mnxnxy nanrax
npnmnrnnntmn nnraramn, norennnantnax xonrentnnna n napo n
reppopncrxa.
Ecnn xomy-ro noxaxercx, uro nnunax nenpnxsnt anropa x Cononteny nnmaer
omym xaprnny oexrnnnocrn, nanpnmep n +ro onenxe ero yuennn,
xypcncrox, x mory npenoxnrt eme napy onenox cero xnnennx. Hpana, uyrt
no pyrnm nmenem. eno n rom, uro Xencxnx xypcon n Poccnn tno orxptro 5
7. Ho rnanntmn, esycnonno, xnnxnnct: Herepyprcxne Btcmne xencxne xypct,
uame nastnaemte Fecryxencxne no nmenn nepnoro pyxononrenx, npo]eccopa K.
H. Fecryxena-Pmmnna. Hmenno na nnx n nonnsancx Cononten. B nrore
eccryxenxa n cnonecnom oopore norecnnna xypcncrxy n nomno axe n
ronxont cnonapt nauana XX nexa, re yxasano na snauennx. Becmyxeeua: 1)
cuyuameuouuua uypcoe, omupmmmx Becmyxeem+; 2) ueauucmua.
B pomane Pacna nsnecrnoro tronncarenx +noxn Herpa Fooptxnna ecrt
crpoxn: ua ecexz uuxz a uauaa ueauucmua. Ouu+z cuoeo+z
"ecmyxeeua! V uuxz +mo ueumo ez poe mpoueo
Tax uro nnonne xoppexrno cnnonnmnuecxoe ynorpenennx cnon xypcncrxa n
eccryxenxa. Hepnoe mne npnrnxnynoct uncro ]onernuecxn: anocmou
uypcucmou snyunr xax-ro nyume.
H net ne rontxo x, ntrammncx na +rnx crpannnax onpeennrt Bn. Conontena
xax 1nanym n nexopomym onesnt pyccxoro yxa, onepnpym
npenmymecrnenno ero xparxnmn resncamn A mne, onycrnm, nospasxr, uro
nonnt nopont pasop ero xnnr, nce couoeoecuo meypeuu, onee
nnsxoe snaxomcrno c Co]te Cononteno ann t concem nnoe ronxonanne.
Ho nor xe n ropxun noxnonnnx, corpynnx, moxno cxasart, npnnono pement
Conontena, nectma nnnxrentnt xypnanncr, omecrnennt exrent B.
Koponenxo pesmmnponan n ncropnn c nx exnapanne:
Mnorne ormarnuecxne nsrnxt Conontena oxyrant rycrtmn, nno pas nourn
nenponnnaemtmn mera]nsnuecxnmn rymanamn. Ho xora on cnycxancx c +rnx
rymanntx ntcor, urot npnnarart re nnn pyrne ocnonnte ]opmynt
xpncrnancrna x rexyme xnsnn, ro tn nno pas nennxonenen no oruernnno
xcnocrn mtcnn n no ymennm narn nx nee npocrym n cxarym ]opmyny
H ecnn ronopnrt rontxo o ]opmynax, o xoneuntx ntnoax, ro xaxax ynnnrentnax
aeppannx XIX nexa ryr ntxnnxercx! Bet nce nopaxanmee conpemennnxon
nennxonenne conontencxnx ]opmyn saxnmueno n npocrom cmemennn, nepenoce
enanrentcxnx sanonee, opamenntx x orentno nnunocrn Bosumu epaeoe
ceoux, He yu, na rocyapcrno, npannrentcrno, nonnrnxy,
rocyapcrnennym nepxont. Bo nmx nponosrnamennoro nm Forouenoneuecrna,
ncemnpnoro oennennx nme, xpncrnan n nyeen nx xnsnn no enanrentcxnm
saxonam, o conpemenntx saxonax Poccncxo nmnepnn moxno npocro satrt!
Cnonm rpeonannem x nnacrn n 1881 roy on noxastnaer nmenno raxoe,
ormenxmmee poccncxym rocyapcrnennocrt ncronxonanne cnonx ne, n ronna
noxnartnaer ero n ero nem.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Hpnmnrnnnt ]oxyc, paccunrannt na sanenne npocroro ]axra. Xpncrnancrno
eme sa 1600 ner o Conontena crano rocyapcrnenno pennrne n ne rontxo
onpantnano, no n narocnonnxno yxonnmne na nony apmnn n monapxon,
xasnxmnx cnonx noanntx. H npanocnannte, n xaronnuecxne, n nporecranrcxne
rocyapcrna c oopennx cnoero cnxmencrna nce 1600 ner npoonxann a,
npocro npoonxann ocranartcx rocyapcrnamn, uro npenonaraer nannune cya n
apmnn. Ho nor, nonropnm, noxnnxercx nennxonennax conontencxax ]opmyna,
ero yntrnmarym Anexcanpy III: Hapo ouxeu npocmumo(napeynn). Ecuu ou
xpucmuauuu, ou ouxeu npocmumo. Ecuu ou ecmeumeuoum eoxo uapoa,
ou ouxeu npocmumo. Ecuu eocyapcmeeuuaa euacmo ecmynum ua upoeaem
nymo, +m ompeu+ca om ue.
Torantnoe ropxecrno ]opmynt: ennon + Conontn = omec1nennoe
unenne moxno ntxnnrt axe n raxom conocrannennn ]axron. Kax nsnecrno n
mapre 1881 roa napt Anexcanp III na conontencxn yntrnmarym
ornernn: Ho+uuoeau m, ecuu m nouyuauuco ua +eua, uo yuu omua
no+uuoeamo ue +oey. Onaxo rax xe xopomo nsnecrno (no no +rnm yrnom
spennx noxa ne conocrannxnoct), uro uepes necxontxo ner cneymmym rpynny
reppopncron, c Anexcanpom Vntxnontm, noxymanmymcx yxe na nero nnuno,
napt nce xe ne nomnnonan. O xaxom-ro noeymnn napx Anexcanpa III peut
saxonrt ne moxer. On ecrnnrentno cxana, na xoropo epxanact Poccnx.
Mononnrnocrt, naroponym nentnocrt n npxmoymne xapaxrepa napx npnsnanan
nect mnp, n rom uncne n ero npornnnnxn. A ro, uro on cxasan n mapre 1881 roa
orpaxenne roro norpxcammero omecrnennoro annennx, rorantnoro rocnocrna
omecrnenno mtcnn, c]opmynnponanno Conontentm. Tax uro axe cam
nennxn napt roxe rora nonaran, uro reppopncron moxno t n npocrnrt, ecnn
t
Honnmaere? On, Anexcanp, rontxo napy neent xax npnnxn nnacrt (n rpomanym
ornercrnennocrt), eme ne nonnocrtm c]opmnponan cncremy nsrnxon, pemenn,
xoropax ero n cenana onnorom Poccnn. H n xaxo-ro mepe cam eme nonepxen
nnnxnnm yoro onronnn, ne moxer noxa ntxnmunrt +ror ]on, saxaponoe
syenne. Kax xe! Bce omecrno ronopnr, Cononten ]opmynnpyer, rposnr
orpeuennem or xponano nnacrn, a oren roro Conontena panee yunn yymero
napx npemery Pyccxax ncropnx H cxnost nce +ro nennannoe annenne:
repaxrt, oren n rpoy, nennuamax ornercrnennocrt, cnannnmaxcx n onn mnr na
ronony, n +ror ronoc omecrnennocrn, xoropt eme nao yer nayunrtcx
ornnuart or rnaca napoa, napt enaer cno nepnt mar
Moxno tno t yennrt ropaso mentme nnnmannx ncrepnunomy ]nnoco]y,
no conontencxax renennnx nnencropnunoro, nnepeanncrnunoro ornomennx x
rocyapcrny, a n noome x oxpyxamme ecrnnrentnocrn nocroxnno
npocrynaer n ceronx.
Tyr yxe mory noennrtcx nnuntmn nneuarnennxmn. Htnemnne, nauana XXI nexa
cryenrt, rounee, camte ncxpennne ns nnx, nnrepecymmnecx uacro nocrynamr x
cnoemy npenoanarenm ncropnn c nonpocamn (a eme n co cnonmn saxapontmn
rorontmn orneramn). Moxno cxasart: ne nonpomamr, a cnepxmrcx. Tnnnunemn
nonpoc, rema mnnn-ncnyra: nama Hpanocnannax nepxont npononeyer ne
yn, a cama oxponnxer cnxro noo aromnte nononte noxn,
omapnponmnxn n ranxn!
H ncera pxom saroronnennax anrnresa +romy nynnunm, x yx nayunncx
yratnart ee c nonycnona, nonycnora. Bom aua-ua+a, y ueeo ca+oe
ueuuuu+epuoe, uacmoauee ue yu! Hnora nastnamrcx n pyrne
npononennxn, yxonnte nnept, no ana-nama, esynpeunt, nsnecrnt
ncemy mnpy uenonex ecrnnrentno, camax cnntnax xapra n xonoe. C nee n
saxoxr, n 95 % cnyuaen.
Haunnart npnxonrcx nsanexa. a, esycnonno, ceronx nocneonarenn ana-
namt n Honone, Hapnxe, Htm-Hopxe, Mocxne nmn xporxne, nesnonnnte,
ncrnnnt opasen rymannsma na cnonax n na ene. H xpnmnanram roxe moxno
xnrt n Honone, Mocxne, yxnantno xaxt cno ent xnnxx npnmep xporocrn,
nenacnnnx, rorantnoro nererapnancrna n r. .
Ho net tn nepno, xora n na ana-namax nexana ncx mepa ornercrnennocrn
rocyapcrnenno nepxnn, n nm ononnoct narocnonnxrt n nanyrcrnonart
rnercxym apmnm. Koropax, nanpnmep, npn nape Conrn+n Iamno n ero
npeemnnxax npaxrnuecxn noxopnna non-Knrax. Onaxt 200-rtcxunax rnercxax
apmnx omna o xnracxo cronnnt, sacrannn nmneparopa exart. Hpn nape
Tnconr en+ne yncram npnxonnoct oportcx c pyro rnercxo pennrne
on, croponnnxon xoropo no rnane c onncxnm mnnncrpom Mamanro xax-ro
saxnno samyponann n nemepe. A napx Hanapmy, croponnnxa on, yncxn
monax Hxanyn H+nrn opxe ynn rountm ntcrpenom ns nyxa, xax cxasano n
yncxnx neronncxx, npencnonnnnmnct cocrpaannx x (sanymemy) napm.
H ent yucmea napx-ronnrenx cran Hpasuuuo+ rnercxnx yncron.
A eme tna nsnecrnax ncxyccnx n rnercxom monacrtpe Camte (792794) mexy
croponnnxamn nnncxo n xnracxo nepcn ynsma no nonpocy, xcrarn,
meroon yxonnoro conepmencrnonannx n ocrnxennx cocroxnnx npocnernennx.
H noennmnm n +ro ncnyre rax xe onenoct xasnnrt nenpannntno
rpaxronanmnx nnpnany
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
H ntnemnn ana-nama XIV ecrnnrentno opasen nonnnnoro rymannsma
XXXXI nexon, camt, noxany, ocront ns naypearon Hoenencxo npemnn
mnpa or ana-nam moeo nepnoa ne moxer orpeutcx, nanpnmep, xax Xpymen
or Crannna, no ro npocro n conepmenno sameuarentno npnunne, uro Ou u
ecmo Ouu n nonom nonnomennn! 3ro raxo xe ]ynamenrantnt ormar
yncron, xax cymecrnonanne Pax, Aa, uncrnnnma y xaronnxon.
H xaxt ana-nama ncera xnnxercx pennxapnanne npetymero, uro x t
ntpasnn ]opmyno: aua-ua+a (N) = Reincornaua-ua+a (N-1).
H rnannoe n +rnx ncnyrax c ntrnnntm ceronxmnnm cryenuecrnom noneptre!
ornmt ne ntracxnnanne ntmenepeuncnenntx ]axron, a n rom, urot nsnarart
nx n ornmt ne ronom snopanoro xonrpnponaranncra. H nce cnon cxpomnte
ycnexn n rex nocnenexnnonntx ncnyrax x ornomy rontxo na cuer cnoero
ncxpennero nourennx x ntnemnemy ana-name, ocronememy ns nonnrnxon n
pennrnosntx exrene conpemennocrn.
Kax-ro, sanomnnnoct, na ynnne Poxecrnenxe x ncrpernn +axn yncxn
narpynt, uertpex npnxrntx monotx nme, nporxnynmnx mne nncrox co
cronnxom nonnce: rpeonanne paspemnrt nes ana-name n Kanmtxnm.
Cxopee ncero ro tna camoexrentnocrt. rora nonncan, n renept, no npemx
cnx ncnyron, xora mon cryenrt saxoam c uapmm A nor ana-nama, x
n orner ntxnatnam nm ncropnm Tnera n onee ncero xenam, urot x nam
nmenno n +ror momenr no nncrnryrcxomy xopnopy noomen t ror yncxn
narpynt, conpammn nonncn n nontsy npnesa ana-namt, onycrnm, renept
n Fypxrnm. H x t rora no ncntrymmnmn nsrnxamn cnonx mntx cnopmnxon
npoemoncrpnponan t ncm npannntnym nocneonarentnocrt ecrnn:
menenno nsxn t nncrox, nnnmarentno t npounran, sarnxnyn t n rnasa namnm
namancram n nepexpecrnnmnct, nonncan t
A yx cxontxo sa rtcxuenernx cnoero tronannx n xauecrne rocyapcrnenno
pennrnn onenoct cnepmnrt exnn nnyncram, aconmrno npornnononoxntm
ntnemntm pasarunxam ecnnarnoro pnca n enponecxnx cronnnax!
Cocrpaarentnoe nonnmanne nor, no-moemy, npannntnt nsrnx na ncropnm
pennrnn, xoropo onenoct necrn pemx rocyapcrnenno!

Koneuno, or camoro Conontena rpex +roro rpeonart, no xort xro-nnyt ns
pyxonocnntmnxon ]nnoco]a nonpoonan t npocro saymartcx. Bmecre c napem
xenxonnt n ror ent pannnn necxontxo ecxrxon n ynnn rpex nme: xasaxa
napcxoro xonnox Manenuena, cnyuanym npoxoxym Enoxnm antony (noe
ere crann cnporamn) n 14-nernero mantunxa Hnxonax 3axapona. B npetymnx
nontrxax ynrt eme cornn. Ornocnrentno nx neyaue tn rontxo nsptn
napcxoro noesa: rora noome xommap! ne norn nn onn uenonex. (Fontme
raxnx nponanon onn ne onycxann.)
H ecnn napt Anexcanp npocrnn t xenxonnen, uro rora enart c nx cocexmn
no Herponannonxe? Tam non ynna, sapesanmn onoro rontxo cropoxa n
yxpanmn 15 pyne. A ram orpannnmax ns nmnn n pennocrn. Ho
cnpanennnocrn na nnx nexnr mentmn rpex. He npocrnrt nx ryr
cynepxpncrnancxnm nnepanam conontennam nao roxe nosmyrnrtcx.
(Xorx uro-ro mne nocxastnaer, uro nonemennx +mux onn t n ne samernnn: na
yrononnnxax nanap nnapa ne ror. Homnnre ntmenpnneennym Teopemy
Anonnnnapnn Cycnono o nonaauuu e cou+ eeuuee u sua+euumocme?)
Ho, onycrnm, Cononten oxasancx t uecren, npnnnnnnanen ncnomnnn t n
ynn-yrononnnxon. H ecnn Xenxona Heponcxym npocro npocrnnn, ro nepe
+rnmn nao eme n nsnnnnrtcx anee: nopt, xonrpaanncrt,
]antmnnomonerunxn, na xom ner xponn, no ro xe mepe cnpanennnocrn,
nponopnnonantno nx nao npocrnrt, nsnnnnrtcx nepe nnmn n ntnycrnrt c
ntxontm noconem
To ecrt nonyra-]nrnxp nnmaer crpany npanooxpannrentno cncremt. anee:
Bparon nao nosnmnrt, ro ecrt ne onxno trt y Poccnn n apmnn.
A n xaxo ncropnuecxo, noenno-nonnrnuecxo ocranonxe npoxonno +ro
nepeeprnnanne, nomena nnuntx sanonee n ocnon rocyapcrnenno xnsnn?
Kononnantnte nont no ncemy mnpy, noannenne Boccrannx cnnaen, antnxx
nororonxa x Mnpono none. Vxe ocrnr nonxonnnutero unna n roron nsorn na
rpon nacroxmn moncrp mnnnrapnsma, yymn xasep Bnntrentm Bropo. 3ro
ynn rnan xpncrnancxnx rocyapcrn. Ho n nana pnmcxn, xoropomy Cononten
namepen npyunrt crao npanocnanntx n nn Pyccxo-rypenxo nont, nont sa
cnacenne or pesnn anxancxnx xpncrnan, xax yxe ynomnnanoct, ntcrynaer n Pnme
c npnstnom nono omeenponecxo nont npornn Poccnn Kptmcxo nont-
2.
Kax-ro onn ns noxnonnnxon Conontena, nexro H. Koprenen, ortcxan n
onynnxonan anxery, sanonnennym ]nnoco]om, re ror n uncne umu+mx
uuocmpauumx nposauuoe nastnaer Ioq+aua u nany Boea XIII (xypnan Hame
nacnene N 55, 2000 r.), cnx nynnxannx rnnnuna nx conontencxnx
nocneonarene n yer eme sarponyra. Korpenen rax noxcnxer ce
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
ynnnrentnt pernnr: Ou (Cononten) eosuaeau oepo+ume uaexm ua Boea
XIII, Hany Pu+cuoeo, sua+euumoeo ceou+ uamuucuu+ cmuue+
Hy ne moxer ntpannt ncropnuecxn cmxer ne samxnyrtcx, noxasan, uro nonce
ne cnyuano ns conma ncrepnuecxnx nnunocre x nnsxomy paccmorpennm nsxr
nmenno +ror!
Hrax, conart ne-rnapnn unnnxncxoro nonxa ece eemepaum rontxo uro
saxonunnmecx Pyccxo-rypenxo nont 18771878 roon! Cnacanmne xpncrnan
or amnysyxon (n nx nacrtpx, Hant Pnmcxoro Htna XII) necyr nonym cnyxy:
oxpana napcxnx pesnennn. Bsptn 3nmnero nopna: oprannsarop Xenxon,
ncnonnnrent Crenan Xanrypnn. Hs repoen, ynenenmnx n neanne none, 56
uenonex paneno, 11 nornno:
]ent]eent Knpnnn mnrpnen,
ynrep-o]nnep E]nm Fenonnn,
ropnncr Hnan Anronon,
e]perop Tnxon ueoxrncron,
e]perop Fopnc Henenxn,
pxono ueop Cononten,
pxono Bnanmnp Byxmnn,
pxono annna Cennn,
pxono Apannon 3axapon,
pxono Ipnropn Xypannen,
pxono Cemen Komenen.
Hecmorpx na cnntnt mopos n onacnocrt nonoro noxymennx, Iocyapt tn na
nepemonnn noxopon repoen na Cmonencxom xnanme 7 ]enpanx 1880 roa, sa ro
o
H pyccxn xaronnx n cnnpnr Cononten onepmaer pncynox xnsnn rex conar n
xasaxon (xeprn pyrnx nontrox) ome amnncrne nx ynn
Kax x noospenam, nopmantnomy uenonexy cront xe rxxeno nocnpnnnmart n
snaunrentnom oeme, sannom, +rn ]axrt conontencxoro ]ana xax n mne
nx ceuac ntracxnnart. Bpenoe nponsnocrno. Xouercx xort na mnr npepnartcx,
noxnyrt pyro armoc]ept, npexe uem npoonxnrt.
Heu1o conceu nnoe
Baxno noxasart concem pyroe, no cront xe omecrnenno snaunmoe ornomenne x
cotrnxm pyccxo nonoporno +noxn. Btpan npn +rom ne saneomoro
onnonenra Conontena npoe Koncranrnna Hoeonocnena, a raxym nepcony, xax,
nanpnmep, Enena Fnanarcxax. Ponax, xcrarn, rerxa Ceprex Rntennua Bnrre,
repox necxontxnx cneymmnx rnan +ro xnnrn.
anno noxnnynmax Poccnm ocnonarentnnna Teoco]cxoro omecrna, utx
omnpnax npenmymecrnenno anrno-amepnxancxax nacrna npaxena Poccnn, nee
camoepxannx, Fnanarcxax ntnycxaer necennn 1881 roa nomep cnoero xypnana
Teoco]ncr n rpaypno onoxxe. Vncrno Anexcanpa II, norpxcno ee
nacrontxo, uro ona saonena. Bor orxnnx pyccxo ymn:
Iocnon! uro x +ro sa yxac? Cneronpecrannenne, uro nn, y nac?.. Hnn Carana
ncennncx n ncuanx semnn name pyccxo?! Hnn oesymenn necuacrnte pyccxne
nmn?.. uro x renept yer? uero nam xart?! O, Iocnon! Arencrxa x, no-
namemy, yncrxa, ormenenxa, pecnynnxancxax rpaxanxa, a roptxo mne!
Ioptxo! Xant napx-myuennxa, cemtm napcxym, xant ncm Pyct npanocnannym!..
Inymamct, npesnpam, npoxnnnam +rnx nontx nsnepron connanncron! Hycrt
nce cmemrcx nao mno, no x, [renept] amepnxancxax rpaxanxa, uyncrnym x
nesacnyxenno myuennuecxo cmeprn napx-camoepxna raxym xanocrt, raxym
rocxy n crt, uro n camom cepne Poccnn nmn ne moryr nx cnntnee
uyncrnonart
Hpnx n cex or ropx n onesnn, ona nanncana crartm o nape Anexcanpe II.
Mexynaponax nsnecrnocrt Fnanarcxo cnococrnonana romy, uro mnorne
rasert mnpa ee nepeneuarann.
Hs nnctma Enent Herponnt cecrpe:
orana rya nce, uro morna ncnomnnrt, n npecrant cee, onn ne ntpocnnn nn
onoro cnona n nexoropte pyrne rasert nepeneuarann +ro. Ho nce panno, nepnoe
npemx, xora x npetnana n cxopn, mnorne cnpamnnann menx: uro +ro snaunr?
Pasne nt ne amepnxanxa? rax pasosnnnact, uro nocnana uro-ro npoe ornonen
n Fome raserr: He xax pyccxax noannax naena x rpayp, nanncana x nm,
a xax pyccxax poom! Kax ennnna mnoromnnnnonnoro napoa,
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
onaroerentcrnonannax rem xporxnm n mnnocepntm uenonexom, no xoropomy
ncx ponna mox oena rpayp. 3rnm x xouy ntcxasart nmont, ynaxenne n
ncxpennee rope no cmeprn Hapx monx orna n marepn, cecrep n parten monx n
Poccnn!.. 3ra mox ornonet sacrannna nx samonuart Tenept onn snamr
npnunny n moryr ornpannxrtcx x txnony
E npncnann noprper napx n rpoy. Kax nocmorpena x na nero, nnmer ona
cnoe rerxe H. A. uaeeno, nept ne nept, onxno trt nomyrnnact paccyxom.
Heyepxnmoe uro-ro pornyno no mne, a rax n noronxnyno pyxy mom n menx
camy: xax nepexpemyct x pyccxnm ontmnm xpecrom npanocnanntm, xax npnnay
x pyxe ero, noxonnxa, rax axe ocronenena 3ro x-ro crapnny ncnomnnna,
paccenrnmenrantnnuanact. Bor yx ne oxnana
anee neoxonmo nponnrnponart npexpacnym paory Anexcanpa
Bnanmnpona Pyccuaa Buaeamcuaa (ent nnreparypt, anpent 2011 r.).
Macmra ee exrentnocrn, cnooomtcnne, crpacrnocrt n orcrannannn neanon,
aconmrnax cnooa or crxxannx n marepnantntx nnrepecon, camoornepxennax
nmont x nmxm es pasnnun nept n pact ntpasnnn cyrt nceoxnarnoro pyccxoro
cepna.
Bce cnocrna ee xapaxrepa ornnuannct pemnrentnocrtm n onee noxonnn t
myxunne, uem xenmnne. Ona nnxora ne npnsnanana anropnreron, mna
camocroxrentno, npesnpax ycnonnx cnera. Tax, nepeoerax n myxcxym oexy, 3
noxpx 1867 roa ona n xauecrne oponontna npnnxna yuacrne n nrne npn
Menrane na cropone rapnantnnen, xenax nmecre c Iapnantn ocnoonrt
Pnm or nnacrn nan. B +ro nrne nenax pyxa Fnanarcxo tna naxt nepenra
yapamn cann, xpome roro, ona nonyunna na rxxentx nynentx panennx n
npanoe nneuo n n nory, a raxxe yap crnnerom no camoe cepne, ocrannnmn
samernt pyen. Ona ncrexana xpontm, cpaxennax nxrtm panamn, xora ee
nsnnexnn ns xanant, nocunran yxe ymepme
Hponex ocnonnym uacrt xnsnn sa pyexom, cpen nnocrpannen, Fnanarcxax ne
pacrnopnna cnom ynnxantnocrt n uyxnx nexx n rpannnxx, a ocrananact
nensmenno pyccxo n no xapaxrepy, n no nanpannennocrn ncero cnoero ena.
Vupexax Teoco]cxoe omecrno n Honone, neymym pont n xoropom nrpana
anrnncxax apncroxparnx, a ra ornnuanact nsnecrntm nenpnxrnem Poccnn,
Fnanarcxax nocroxnno saxnnxna: a, x pyccxax. Ona pasnepnyna mnpoxym
exrentnocrt n anrnncxo xononnn Hnnn. H +ro npn ocrpom
reononnrnuecxom conepnnuecrne Fpnrannn n Poccnn n Asnn n na Bocroxe.
Haxoxct n Hnnn, ona morna nourn nynnuno, n omecrne ntcxastnart
nonymyrx, uro tno t xopomo, ecnn t renepan Epmonon co cnonmn nonxamn
nroprcx t n Hnnm n ocnoonn t nnycon or xononnantnoro rnera Fpnrannn.
Cnoemy anrnncxomy pyry, Cnnnerry, ona, nanpnmep, xora e tno yxe 55
ner c napounro myxnnxo rpyocrtm npoonxana nncart o nsneunom cnope
3anaa n Poccnn sa Fanxant:
'Mo oporo m-p Cnnnerr, ronopm c Bamn ceptesno, rax xax Bt ne
npnnanexnre x uncny rex ncnxonaron, xoropte neuno npnnnmamr menx sa
pyccxym mnnonxy. Bt rax xe cnent n cnoe npeannocrn n nocxnmennn name
|anrnncxo] xoncepnarnnno nonnrnxo, xax myx nmnmo xeno. Bt ne
nnnre ee neocrarxon, a Vunrenx nnxr H ecnn Bt npoonxnre n rom xe yxe,
uro n on (x nmem n nny namero craporo nnora Concepn), n sarxnere Fonrapnm
nepe nocom y Poccnn, ro, ynepxm Bac, ona (Poccnx) nonoxnr nam cnnntm n
Hnnn n uepes A]ranncran. snam or Vunrene ro, uro nensnecrno Bam
Ax, mnnt rocnonn moero cepna! Ecnn t ne [Teoco]cxoe] Omecrno n
Vunrenx, xoroptm x xaxonenno npnnomy n xeprny cnom xpont n uecrt, ecnn
t re nemnorne, noxoxne na Bac anrnnuane, xoroptx x nayunnact nmnrt xax
cnom cocrnennym nnort n xpont (mera]opnuecxn, no cnom nnort n xpont x
nenannxy), ecnn t ne nce +ro, c xaxo xonoccantno cnno x nenannena t
nac, anrnnuan! B camom ene, noneenne n nonnrnxa namero ntnemnero xannera
mnnncrpon ecuecrnt, npespennt, ocront Hyt n n ro xe camoe npemx
nocxnrnrentno rnynt! Onn uepunnnt neer cex xax pasymnt uenonex n
ynnnxer menx. nnxy, uro on nonce ne rnyn n y nero nennoxoe uyrte. To, uro on
pocnn namero Concepn na nponsnon cytt, nosmoxno, cnacno Anrnnm or
nnesannoro nanera Poccnn na nac a eme n c comsnnxamn, oporo mo, raxnmn
comsnnxamn, o xoroptx namn nnnomart nnxora n ne nomtmnxnn, n axe ne
c name norano Typnne.
Kora Poccnx ncrynnna n nony c Typnne, Fnanarcxax nncana n amepnxancxne
rasert nynnuno ntcrynax ne rontxo npornn rypxon, no n npornn raxnx
ceptesntx yxonntx n ncemnpntx npornnnnxon Poccnn, xax nesynrt. Ona enaer
nennxonennt nepeno na anrnncxn xstx ryprenencxoro crnxornopennx
'Bnnsopcxn xpoxer, n ero nynnxymr cpasy n necxontxnx raserax. E ne amr
noxox ntm-opxcxne nonxxn cnonmn anrnpoccncxnmn ntxoxamn
axe na crpannnax cnonx monymenrantntx rpyon, nanncanntx nx
anrnoxstuntx unrarene, Fnanarcxax npoonxaer samnmart Poccnm. B
'Pasonauenno Hsne ona nnmer:
'Bepnax cnoe nonnrnxe trt uem yrono n nx xoro yrono, nnmt t n nontsy
cnonx nnrepecon, Pnmcxax nepxont, noxa mt nnmem +rn crpouxn (1876 r.),
naroxenarentno nsnpaer na snepcrna n Fonrapnn n Cepnn n, nepoxrno,
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
manenpnpyer c Typnne npornn Poccnn Barnxan pa yxnarnrtcx sa nmo
coms, xoropt oemaer ecnn n ne noccranonnennx ero nnacrn, ro xort ocnanennx
cnoero npornnnnxa (Poccnn).
Ona npetnana n nocroxnnom ecnoxocrne sa ncxo nont, sa noenanmnx xm,
nomponoro para n nnemxnnnxa. Hecxasanno paonann Eneny Herponny noet
pyccxoro opyxnx, sa xoroptmn ona npncrantno cnenna. Ona eme onro
npoonxana, xax n no nce npemx nont, npnctnart entrn na pyccxnx panentx, n
axe nepnte ntpyuxn, nonyuennte sa Hsny, nomnn na ry xe nent. Bce, uro
nonyuana ona n ro npemx sa crartn n pyccxnx raserax, nce mno nennxom na
Kpacnt Kpecr n na apaxn xanxascxnx panentx.
Penonmnnonepxa no cnonm yxonntm ycrpemnennxm n n opnenrannn na
caxpantnt Bocrox, ona napaoxcantntm opasom tna nnsxa x oxpannrentntm
nosnnnxm, n uem-ro nepexnnxammnmncx c nosspennxmn Koncranrnna Heonrtena.
Hoepxnnax npano napoa na noccranne n cnyuae ero nnosemnoro yrnerennx, xax
n Hnnn, oua coece+ uuaue c+ompeua ua nouu+aeuux eouoey uueuuucmoe u
uapooeououee c ux meppopo+ u uacuuue+ (xypcnn mo. H. H.), xoroporo
oprannuecxn ne nepenocnna.
Fnanarcxax nocnxrnna nnrepecnemym crartm pomany Typrenena Ornt n ern,
n xoropo npopouecxn yrnepxana, uro cosannt nncarentcxo cnno mtcnn
opas paspymnrenx Fasapona cnocoen n yymem npnnecrn Poccnn
nencuncnnmte ecrnnx. Ona corpynnuana xax anrop c nsnecrntm pyccxnm
nynnnncrom Karxontm Knnrn Fnanarcxo Hs nemep n epe Hnocrana,
'Ha ronytx ropax. Hnemena rop moxno tno ncrpernrt n nnuntx nnnorexax
Htna Toncroro n axe Hennna (!), na nee cctnannct Bnanmnp Cononten (ontme
xpnrnuecxn) n Hnxona Hecxon (nectma nosnrnnno).
Bocnpnnnmax napx xax nomasannnxa Foxnx, Fnanarcxax ne npnnnmana
pecnynnxancxnx ]opm npannennx n nnena n camo ]nrype camoepxna
nepconantnoe npernopenne Foxecrnenno Bonn.
Onn ns norpa]on Fnanarcxo, mnccnc xoncron, coomaer: Hecmorpx na
orcyrcrnne yurnnocrn co cropont pyccxnx raser no ornomennm x E. H. F., ona
ncera nonnctnanact na mnorne pyccxne xypnant n rasert n, ne nmex
nosmoxnocrn npouecrt nx sa ent, orptnana npemx or nxrn-mecrnuaconoro
nounoro ortxa, xenax snart, uro nponcxonno n ee pono crpane. Cxontxo
morna, co crpannn reoco]cxnx xypnanon, nmemmnx nnnxnne na sananym
nnrennnrennnm, ona samnmana Poccnm or xnenert n naneron. Pyccxn yx,
pyccxax npana, pyccxax cnpanennnocrt, no ontmomy cnony Hpanocnanne,
cront xpxo oropaxennte nennxo pyccxo xyntrypo, nonnomann n nonnomamr
nem mnponoro Vnnnepcyma. Ha anrapt cnyxennm +romy Heany orana cnom
xnsnt nama cooreuecrnennnna Enena Herponna Fnanarcxax. H xro moxer cxasart,
re ontmax cnyxa nepmnrcx nx Poccnn: n ee npeenax n n nrnax c
nnyrpennnmn nparamn, nnn xe sa ee npeenamn, c nparamn nnemnnmn?
K coxanennm, n Poccnn, na ponne Fnanarcxo, pacnpocrpanxnact n
pacnpocrpanxercx xnenera o ee anrnnpanocnannn. Ho neoxonmo nouepxnyrt,
uro no ncex ee paorax, ontmnncrno ns xoroptx nanncano na anrnncxom xstxe,
n xpnrnxe nepxnn nopasymenanact nmenno 3ananax nepxont, rocnocrno n
nesynrcrno nanncron. Fnanarcxax nnxora ne xpnrnxonana ncxpennmm,
npanocnannym nepy n Xpncra.
Henepnte cneennx, neuaranmnecx o ne rora n Poccnn, cnntno oropuann
Fnanarcxym:
'Hy uro +ro onn nce npyr?.. Orxya onn nsxnn, uro x conpamct ynpasnxrt
xpncrnancrno n npononeonart ynsm? Ecnn unrann n Poccnn, uro mt nnmem,
rax n snann t, uro mt npononeyem uncrym xpncronoonym reoco]nm
nosnanne Fora n xnsnenno mopann, xax ee nonnman cam Xpncroc Vx ecnn
penoprept nx ropoxr nycrxxn, rax nmenn t myxecrno neuarart nospaxennx.
Vx, xaxercx, x nnmano neonnoe, camoe opoymnoe nnctmo nanncana, a y N n
ero nomecrnrt opoconecrnocrn ne xnarnno?.. Hy, For c nnmn, mnnte
cooreuecrnennnxn!..
Fnanarcxym nnora onnnxnn n maconcrne. Ho nn n xaxoe maconcrno ona ne
ncrynana, ecnn rontxo ne npnuncnnrt x raxontm camtx nennxnx yxonntx
yunrene Hnnn rnmanacxnx Maxarm
Horomy, xora sa cno nyxromnnx Pasonauennax Hsna ona nonyunna
nocnanne or nensnecrnoro e maconcxoro omecrna, re ronopnnoct, uro ona n
naroapnocrt sa rnyoxne nccneonannx npnnxra n nero, ro +ror ]axr no
cnnerentcrny conpemennnxon ntsnan y nee npncryn neyepxnmoro xoxora.
Fnanarcxax onaana ocotmn, xax nx nastnamr ceronx, naponopmantntmn
cnoconocrxmn, sa xoropte onnx n npoune nexa cxnrann, a pyrnx nosnonnn n
panr npopoxon n cnxrtx. Xennxoncxax, cecrpa Fnanarcxo, onnctnaer
npanocnannoe narocnonenne, annoe monoo Enene Herponne onnm ns
yymnx nepapxon Hpanocnanno nepxnn, ysnanmnm o +rnx ee cnoconocrxx:
'Ho opore, nmenno n 3aoncxe, y oenn ee ysnan npeocnxmennt Hcnop,
tnmn +xsapx Ipysnn, xoropt nnocnecrnnn cran mnrpononnrom Knencxnm, a
sarem Honropocxnm, Canxr-Herepyprcxnm n unnnxncxnm On snan ee eme n
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Tn]nnce n npncnan cnyxxy snart ee x cee. Hpeocnxmennt paccnpamnnan ee
nacxono, re n xax ona crpancrnonana, xya eer n np. 3amernn ncxope
oxpyxanmne ee ]enoment, nnatxa oparnn na nnx nnnmanne. C ontmnm
nnrepecom paccnpamnnan, saanan nonpoct mtcnenno n, nonyunn na nnx
ronxonte ornert, tn eme onee nsymnen
Ha npomanne on narocnonnn:
'Her cnnt ne or Fora! Cmymartcx em nam neuem, ecnn nt ne snoynorpenxere
ocotm apom, anntm nam Mano nn nensneanntx cnn n npnpoe? Bcex nx ne
ano snart uenonexy, no ysnanart nx emy ne nocnpemeno, xax ne nocnpemeno n
nontsonartcx nmn. On npeooneer n, co npemenem, moxer ynorpenrt nx na
nontsy ncero uenoneuecrna For a narocnonnr nac na nce xopomee n
opoe
Enena Herponna rnxo oromna n nyumn mnp necno 8 max 1891 roa n Honone n
nospacre 60 ner n cnoem paouem xpecne. Hocnennmn crpoxamn, nanncanntmn ee
pyxo, tnn crpoxn crartn o Poccnn
Tpn npnunnt nonnrnn na cront noponoe nnrnponanne paort Anexcanpa
Bnanmnpona.
Bo-nepnmx, nexoroptm cooreuecrnennnxam mano nsnecrna +ra cropona xnsnn
Fnanarcxo pyccxo narpnorxn, corpynnnt Karxona. H c moe cropont +ro nn
n xoem cnyuae ne arnrannx n nontsy reoco]nn, ne namex na xaxym-ro peantnocrt
ncex ee ]anrasmon Beuuuux Vuumeue, +axam+ n npounx rnercxnx crpacre.
Ho xax xe rporarentno ona rposnr nun nparam Poccnn, uro enaer xaprnny eme
onee ymnnnrentno, axe nponsnrentno!..
Honnmaere? Mnnax, naroponax enouxa rposnr onunxam cnoe crpant
nrpymeuntmn ptnapxmn, napnconanntmn orartpxmn, cnennenntmn em
necountmn xynnunxamn!
Bnpouem, +ra enouxa, sanoenana na 3anae camym ontmym n ro npemx
nsnecrnocrt. B ee Teoco]cxom omecrne 100 000 unenon. Ee crartn
nepeneuartnann rasert ncero mnpa n reuenne mnornx ner, npnuem aconmrno nne
sanncnmocrn or xaxnx-ro pasontx cencann. 3ro Bepe 3acynnu n ee anoxary
nao ycrponrt repaxr n ntrn ocnooxenno ns pasnannn poccncxoro cya,
urot nonyunrt cnom pasonym nopnnm pexnamt, nnnmannx sanantx raser.
antme maam! anare cneymmn cxanan, ntcrpen, nsptn!
B xnnre Bmopaa +upoeaa. Hepesaepysua x yxe npncmarpnnancx x one
nccnenra Bonon Fyxoncxoro na norepxnmnx x nemy nnerer sanaumx
uumeuueumyauoe-uouqop+ucmoe (n ero +cce, npencnonnn x xnnre Cynopona-
Pesyna Heoxon). Onaxt na cnoem cxanane on nonyunn raxym pasonym
nopnnm nnmc nnnensnm na nxrt ner nexropcxoro ueca, a norom ynt: o
nonoro cxanana, mnnt pyr!
H nopnnn nsnecrnocrn na 3anae ero resxn Conontena (xpynnnt n cpannennn c
Fnanarcxo) rax xe tnn onopasont, cnxsant c poccncxnmn cxanantunxamn
ro Vntrnmarymom o npomennn reppopncron, ro exnapannn, rax yauno
nocrannnmecx no sanper napcxo nensypt.
Bo-n1opmx, ronopx o yxonnom, nnrennexryantnom xpnsnce, nopasnnmem Poccnm
na ne nnacrnn, npnnnsnnmem +ro no, cronno ynomxnyrt n o nceomem
xapaxrepe xpnsnca XIX nexa. Enpona n CBA cront xe xano nnennnnct n
reoco]nm Fnanarcxo, xax n namn exaenrt n Co]nm Cononteny.
H eme ormernm naxnoe: nam]ner Eneno Fnanarcxo npornn Fasapona axrnnnoe
nenpnxrne asaponmnnt. Bet +ror ryprenencxn nepconax, npereua
napoonontnen, xax nsnecrno, tn n nenom cmtcne npxmo npoexnne
nyntrapntx marepnanncron Fmxnepa, Monemora, utn xnnxxn on racxan n
saunrtnan na nporxxennn ncero pomana. Fnanarcxax ncxpenne nenannnr
nyntrapnt marepnannsm, +ro ecrt n no ncex ee paorax. Ho n Cononten
xpnrnxyer rex xe nyntrapntx, mxnepon nnmc nosnrnnncron Konra,
Cnencepa. eno n rom, uro Fnanarcxax, Cononten yxe rpern nnrox XIX nexa,
uro nanart ner o nnx n Enpone, CBA, Poccnn napnnn nosnrnnncrt,
nyntrapnte marepnanncrt, y xoroptx ntxonno, ecnn ntpasnrt nx mtcnt
npeentno xparxo, uro uenoneuecxax mtcnt, yma re xe ntenennx
oprannsma, uro n nor, moua Ono ns peaxnn na +ro n tnn namn mncrnxn.
Tax uro saymartcx nao eme n na rem, nouemy +ro yuentm XIX nexa crano
recno n crpornx pamxax xpncrnancxnx ormaron? Htmrony, Hacxanm, exapry
tno nnopy, a Fmxnepy recno.
H n-1pe1tnx, no-moemy, nnonne onycrnmo cpannnnart Fnanarcxym c
Conontentm eme n xax nexne npenpnxrnx, ]npmt. Pesyntrart nx
nponsnocrna conmt noxnonnnxon, a ce noxasarent nnonne npnroen x
conocrannennxm. 3ro eme n aer onpeenennoe omee nosnnnonnponanne:
nnnxart n cyrt pasnnun reoco]nn Fnanarcxo n Co]nn Cononteno?..
ocrarouno nocunrart copannte aynropnn.
H oxastnaercx, uro ycnex ]npmt Conontena cyryo noxanen. 3ro
poccncxn exaanc, Cepepxnt nex, Mocuoecuoe peuueuosuo-quuocoqcuoe
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
ouecmeo u+euu Bu. Couoeoea (Fepxen, Fynraxon, Fent, Hnanon,
Tpyenxo), +ro ntcmne ormerxn or Fepxena n Couoeoe, euucmeeuum
pyccuu quuocoq es uamaxuu or annnna Anpeena.
Kpane saanno, xora, nanpax n nnrepner-noncxonnxe Buau+up
Couoeoe nx ecxrnxparno nepenponepxn noponocre ero xnsnn, cnauana
nonyuaemt necxontxo crpannn o nonom ero resxe, renexypnanncre.
V Enent Fnanarcxo ycnex ncemnpnt. Hpn ee xnsnn uncnennocrt
Teoco]cxoro omecrna npentcnna 100 000 uenonex, no rem npemenam nn]pa
npocro rpomanax, ]anracrnuecxax. Kauecrno aynropnn? Kem t menx nocne
+roro nn nocunrann, no x nce-raxn onxen +ro cxasart: anrnncxne apncroxpart,
cxenrnxn, xo ncemy npnnennnmnecx, nce nepemynanmne or Kapna Mapxca o
Ocxapa Vanta, onee cnoxnax n npecrnxnax aynropnx, uem
nnrennexryantnoe tno, paocrno racxammee na pyxax Bepy 3acynnu n
Conontena!
H nocne xonunnt Fnanarcxo ee Teoco]cxoe omecrno paorano momno,
renepnpyx, ntanax n anrponoco]nm Branepa (xoropax neperxnyna na cex n
mnornx conontennen, npoe A. Fenoro), n cront xe momno rpemenmn n mnpe
npoexr Kpnmnamyprn n Open 3nest.
H rnannoe ornnune, nx uero npnneent nce nnrart n conocrannennx: Fnanarcxax
n ocrnxennn cnoero ycnexa nnxora ne ncnontsonana aumupoccucuu
pecypc.
Ponno naoopor, xax n tno noxasano n nnrnponanno paore.
Cononten xe na nem n ntpoc, xax mramm axrepn na uamxe naoparopnoro
yntona, or peue n samnry reppopncron (rnannt ycnex xnsnn) o neuarntx
anennxnn x sapyexno aynropnn.
Hmenno mncrnxa Co]tn Cononteno npnnena x romy, uro noxonenne ee aenron
crann ncrepnuntmn nparamn cnoemy rocyapcrny c nnrennexryantntm
xpnrnuecxnm araxom ]paso uem xyxe, rem nyume.
Inana 6
Ha +1ou uec1e uorna m1t nama nn1ennex1yantnan +nn1a
Bosnpamaxct n cnon Hanecrnnt, na no poccncxo nnacrnn, nao xocnyrtcx
momenra, xora conontencxoe exaenrcrno cranonnrcx omo,
anrnrocyapcrnenntm ecrnnem. Orronxnemcx or omensnecrnoro ]axra, uro n
pxe paor, n ocoenno n xnnre Poccnx n Bcenencxax Hepxont (Hapnx, 1889),
Cononten nponarannponan nem noccoennennx 3anano n Bocrouno
Hepxne no rnanencrnom nant pnmcxoro, sa uro noneprcx xpnrnxe
cnanxno]nnon n xoncepnaropon.
B npetyme rnane x, npnsnamct, necxontxo yrpnpyx, ynorpenxn
]opmynnponxn npoe: naccantno npncxrn npanocnanntx Harpnapxon nane
pnmcxomy. H ceronxmnne noxnonnnxn Co]tn Cononteno nosmoxno nospasxr,
uro ]nnoco] nonce n ne rpeonan xaxoro-ro ]opmantnoro ynnxennx,
ynnuroxennx Hpanocnanno nepxnn, naccantno npncxrn Harpnapxon, a nmen n
nny neuro noome nounnennx rnna n ]nnoco]cxom cmtcne, xax y
Mannnona urot numo ua ua emcouo+-emcouo+ auuoue, c uomopoeo
Hemepype (e couoeoecuo+ eapuaume Pu+) mu m eueu.
Honnmaere, uro osnauaer n xax omepsnrentna +ra xannernax meurarentnocrt?
Ctn snamennroro ncropnxa, cam cnennanncr no ncropnn nepxne n cnonx
mannnoncxnx meurannxx npyr satnaer, uro n ncropnn tnn (!) n nnonne
peantnte nontrxnozeuueuua Hepuee no euaeeucmeo+ nanm pu+cuoeo, n
conepmenno ononnnno saperncrpnponano, saoxymenrnponano, uem +ro
saxanunnanoct. 3ro xe ynnn!
B xnnre 10 mn]on o Vxpanne 2009 roa n rnane Vumuue ce+u Vuu x
paccmarpnnan nx or Buoucuo yuuu (1274),0uopeumucuo (1439) n
o Bmuuucuo u Bpecmcuo, xora n 1595 roy nocnannt uertpex ynnarcxnx
enncxonon npntnn n Pnm, nsxnnnn noxopnocrt nane, npnnxn nce xaronnuecxne
ormart, ocrannn rontxo opxt Hpanocnanno nepxnn. Hana Knnmenr VIII
paocrno npnnxn +ro coennenne, orneuaran meant c nannctm Ruthenis receptis
(Pyccxne npnnxnn). a-a, nanone-yxpannnt, rax nce n snannct n Rxno n
3anano Pycn, o emopuuuo yupauuusauuu npn napxx Anexcanpe n
Hnxonae Hepntx, o uem yer cxasano n n +ro xnnre.
Ho ]axrnuecxn pyccuue HE npuuauu ynnm. Boccranann npornn nee cornn ner
(cunrax n Hpanoepexnym Vxpanny, noccoennennym c Poccne nosnee), n
npexpacno nsnecrno, uem saxanunnannct re noccrannx.
Apxnenncxon Fenopyccxn Ieoprn Konnccxn rax onnctnaer ony ns pacnpan:
Kasnt onax tna eme nepnax n mnpe n n cnoem poe, n necntxannax n
uenoneuecrne no nmrocrn cnoe n xonapcrny, n noromcrno ena nn nonepnr cemy
cotrnm, no nnxaxomy nxomy n camomy cnnpenomy xnonny ne npner n ronony
ee nsoperenne; a nponsneenne n ecrno ycrpamnno t camtx snepe n
uyonnm.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
3pennme onoe orxptnana nponeccnx pnmcxax co mnoxecrnom xcenson nx,
xoropte yronapnnann neomtx na xeprny manopoccnxn, urot onn npnnxnn
saxon nx na nsannenne cnoe Ho cnn, nnuero nm ne orneuax, monnnnct Fory no
cnoe nepe. Mecro xasnn nanonneno tno napoom, nocxom n nanauamn c nx
opynxmn. Ierman Ocrpannna, oosnt renepan Cypmnna n nonxonnnxn
Hepnrano, Fomn n Pnnnu tnn xoneconant, n nm nepenomann nomnnyrno
pyxn n norn, rxnynn c nnx no xonecy xnnt, noxa onn ne cxonuannct; uynpnna,
Oxononnu, Coxantcxn, Mnponnu n Bopoxnr npnnrt rnosxmn croxune x
ocxam, onnrtm cmonom, n coxxent menenno ornem; crapmnnt: Menrx,
ynaencxn, Cxype, Inxncxn, 3anesyn, Koctpt, Iypront, Tymapt n Tyra
uernepronant no uacrxm. Xent n ern crpaantnen ontx, ynnx nepnonauantnym
xasnt, nanonnxnn nosyx nonnxmn n ptannem; cxopo samonxnn. Xenam cnm, no
nenepoxrnomy roramnemy snepcrny, opesanmn rpyn, nepepynnn nx o ono,
a cocnamn nx nnn myxe, n xnntx eme tnmnx, no nnnam nx, ocranmnxcx xe no
marepxm ere, ponnmnx n nonsanmnx oxono nx rpynon, nepexrnn ncex n nny
cnonx ornon na xenesntx pemerxax, no xon noxntnann yrontx n pasynann
manxamn n mernamn.
Onn mexy npounm necxontxo pas nonropxnn nponsneennte n Bapmane nmrocrn
na necuacrntmn manopoccnxnamn, necxontxo pas napnnn n xornax n cxnrann na
yrontxx ere nx n nny ponrene, npeanax camnx ornon nmremnm xasnxm
Hoontx onncann (xax n camnx xasne yxpannnen) cymecrnyer nemano n rom
uncne n y nontcxnx anropon enxrn npocro ne snann uero sect crtnrtcx n
pernno ncnnctnann cornn crpannn!..
Moryr nospasnrt, uro x XIX nexy npant cmxrunnnct, n Couoeoecuaa
yuua npomna t cxopee ncero onee nnepantno. Hpana, ceronxmnemy
unrarenm cneyer ocrepeutcx n pyro nnnmsnn: uro xonrparenramn
Conontena, r. e. exrenxmn c ro cropont ero ynnn, tnn xpane ronepanrnte
nepcont npoe ntnemnnx Pnmcxnx Han XXI nexa xporxoro Hoanna Hanna II
nnn ntnemnero saymunnoro yuenoro Fenenxra XVI.
Koneuno, amnysyxn npemen nancrna Htna XIII (]axrnuecxn ncnonnnrenn
npoexra Couoeoecuo yuuu) npocro, es nontcxnx sare ntpesanmne n 1877 roy
onrapcxnx, cepcxnx npanocnanntx cnxmennnxon (nxyne c nx nacrno), tnn
xax-ro onee, nsnnnnre, nnepantnt, onee rymannt, uem opnt sa ynnm XVII
nexa, no cnom nopnnm xponantx xeprn pesnn 1870-x roon Conx Conontena nce
xe nonyunna.

Mom paory c resncamn, xparxnmn, no nnonne ntnepenntmn ntnoamn ns paor
Conontena ononnm onee nopontm nccneonannem npnsnannoro
cnennanncra Koucmaumuua Beoumoeea.
Koneuno, x coxpanxm naroxenarentnte onenxn Heonrtentm Conontena, nnn
mecra, re Heonrten npnsnaercx, uro ne n cnnax ero onponeprnyrt, net npemx
nanncannx +ro crartn 1888 ro antme ornernna cama xnsnt.

Beoumoee K. H. Bnanmnp Cononten npornn annnencxoro.
Her cnopa, +ro rax npocro, xcno n nosntmenno cenart nepnt mar x
npnmnpennm nyx Hepxne, pasenenntx n anno npaxymmnx, no nnyrpenne
coennenntx ome naroartm, xax oxastnan Cononten.
mory, n nnuntx ecrnnxx monx n axe n nomtcnax ornocnrentno nacroxmero,
trt n nonnom nounnennn yxa y npecrannrene Bocrouno nepapxnn n nmecre
c rem mory ronopnrt cee rax: Ecnn +ro coennenne Hepxne, n xaxo t ro nn
tno ]opme, axe n n ]opme npocroro nounnennx nane, naxonrcx n
npenaueprannxx Foxnnx, ro npner npemx, xora namn Bocrounte Enncxont
nayr +ro nosmoxntm n npannntntm, n nepymmne noromxn namn oxsant
yyr nrn sa nnmn xorx t n n Kanoccy. A ecnn ner ner! H rora nnmt yer
pemeno n xcno, uro raxoe tn n cnoe npemx Bnanmnp Cononten, nennxn nn
npopox ncrnnt nnn nxenpopox, saxorenmn, na nonpnme yxonnom, crart ntme
yxonntx nnacre
Bnpoxoe ocnonanne yxonno-nepxonno nnpamnt omee; nepmnna ee onxna
trt n Pnme, no mnennm r. Conontena. Mt moxem ne cornamartcx c +rnm
nocnennm ntnoom (Bnanmnp Cononten ne coop Bocrountx Enncxonon); mt
moxem n, nepnee, axe onxnt renept, xax npanocnannte, ymart n naexrtcx,
uro nepmnna +ra orxnonnrcx cxopee na nocrox, uem na sana
Camoe cnoenonne n camax opnrnnantnocrt ero nepnonauantntx oxcnenn
noxynaer n ero nontsy axe n spent ym, axe n orooxsnennoe cepne.
Ho nosmoxnocrt nnunoro cnacennx, nnnmo, npnsnaer Cononten n na none
Bocrounoro Hpanocnannx. 3auem xe x noy n Pnm, xora nnxro, nmemmn npano
yxonno mne nonenenart, +roro mne ne npennctnaer? Hn Bcenocrount coop,
nn Bocrounte Harpnapxn, nn Cn. pyccxn cnno mne +roro eme ne cxasann!
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Bnanmnp Cononten nx menx ne nmeer nn nnunoro mncrnuecxoro nomasannx, nn
conparentno momn yxonnoro coopa.
npnsnam sa nnm c paocrtm n nmontm cnny nnunoro yxa, no yxonno cnnt
naroarn ne npnsnam sa nnm. B +rom cmtcne, n cmtcne oxsarentnocrn,
xarexnsnc camt xparxn, cyxo n nnoxo cocrannennt, no yxonnom nensypom
npocro-nanpocro oopennt, nx menx, npanocnannoro, n mnnnnon pas naxnee
nce ero yuenocrn n ncero ero rananra!
Ho mnennm Bna. Conontena, y Poccnn ner n ne onxno trt nnxaxoro ocooro
xyntrypnoro npnsnannx. Hasnauenne pyccxo (n noome cnanxncxo)
nnnnnnsannn ono: cnyxnrt nouno nx npnmnpennx Hpanocnannx c nancrnom.
Hpnsnanne ncxnmunrentno pennrnosnoe; nce ocrantnoe n esnaexno, n nenaxno.
Ho+romy ncxxax nontrxa pesxo ooconrt Poccnm or 3anaa n pyrnx
ornomennxx: n rocyapcrnennom, +xonomnuecxom, n nayunom, ]nnoco]cxom n
+crernuecxom, ecrt nontrxa ne rontxo rmernax, no n npxmo npenax, xax nomexa
n saepxxa na rnannom nyrn
Pacmartnart ocnont rocyapcrnenno cnnt name no+romy r. Cononteny nnuyrt
nexenarentno. Kacartcx npxmo Hpanocnannx, nx nounnennx ero nancrny,
nonropxm, npaxrnuecxn neyono (xorx, trt moxer, cnerxa n xenarentno).
uro xe enart? Hao (nce nx pacunmennx roro xe nyrn x ntcmemy)
nomarnyrt onee ocrynnte onopt; norpxcrn ocnonanne cocrnenno xyntrypntx
naex; nao pasnenuart annnencxoro n oesnaexnrt pas n nancera ero
yuennxon n noxnonnnxon.
Hexoropte yxasannx ero moxno oparnrt npornn nero camoro. Hanpnmep: o
reopnxx xptnartx n nonsyunx.
(anee paccmarpnnaercx, xax Cononten c nomomtm Hnarona nonnaer reopnm
annnencxoro, nonsyuym n ntnnraer cnom, conontencxym, xptnarym. H.
H.)
Hrax, mt nnnm, uro y Bna. Cepr. Conontena pasnnune reopn xptnartx or
reopn nonsyunx ocnonano na nyx onontno npocrtx npnsnaxax: na pasnnne
nx ornomenn x yymemy n na pasnnne nx ornomenn x npomememy n
conpemennomy. Kptnarax reopnx no+romy ra, xoropax nanmenee cnxsana c
npomemnm, c ncropne, c tnmnm n cymecrnymmnm; nonsyuax cnxsana
recnee mtcnxmn cnonmn c +rnm cymecrnymmnm n npomemnm, c +rnm yxe
tnmnm n ncropnn nnn npetnammnm n ne.
O ornomennn +rnx npornnononoxntx reopn x yymemy Bnanmnp Cononten
cam rax npxmo ne ntcxastnaercx; no ns npnneennoro nm npnmepa Hnaronono
pecnynnxn n cpenenexonoro crpox Enpont mt nmeem npano ntnecrn, uro
'nenonsyue mtcntm on cunraer ry, y xoropo ner nosmoxnocrn ocymecrnnrtcx
pantme, xax uepes 1000 ner.
Pasne Bna. Cononten concem oropnan or ocnon anno emy conpemennocrn?
Pasne on nonce cnooen or npecrannenn, nar, npnxrntx npomememy?
Hanpornn roro, on n nexoroptx ornomennxx eme ropaso ontme cnxsan
rorontmn anntmn xnsnn, uem Hnaron, c ono cropont, uem annnencxn n ero
nocneonarenn, c pyro.
Hoxany, +ra meura eme xptnaree, uem neantnoe no crpemnennm x
conepmencrny, no nectma peantnoe no ocnonam rocyapcrno Hnarona n uem
nounnenne onpeenennoro cymecrnymmero, conpemennoro, annoro yxe nam
Hpanocnannx roxe conpemennomy, roxe annomy n eme onee, noxany,
ntpaorannomy n onpeenennomy nancrny Ho +ror noner yuenoro enponena
ecrt yxe npxmo noner Hxapa, y xoroporo nocx na npnnennenntx xptntxx pacraxn,
n on noronyn n remno esne.
I. Cononten ne raxon: on necpannenno npaxrnunee, on npenaraer nam eno xcnoe,
npocroe n, no-nnnmomy, ocymecrnnmoe. Cronr nam, nocrountm, npnsnart
rontxo, uro Harpnapxn uorn n Mnxann Kepynnapn tnn menee npant, uem
pnmcxne nant nx npemenn, n npn +rom cmnpnrt namy nannonantnym ropocrt, n
npnmnpenne nororonneno.
Bo ncxxom cnyuae, npononet Conontena, no xpane mepe, n omem
npecrannennn yxe conepmenno xcna.
Hau npe uu+ (npe nanom), o Hapo Poccuu! H ecmauo, uau Bcecuaeaucuu
Hapo!
H sa +ry nourn o rpyocrn oxoxmym xcnocrt nenn mt pyccxne (n onacrn
nannonantno mtcnn xcnocrtm nonce ne nsanonannte) onxnt trt Cononteny
xax nentsx onee npnsnarentnt
B crarte (Conontena), cnepx +roro omero onnnennx n npecmtxannn no cnoe
nannonantno noune, ecrt uertpe ocotx orena: 1) o omnne nosementno; 2)
o pyccxo nayxe; 3) o pyccxo ]nnoco]nn n 4) o pyccxom ncxyccrne.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Cononten nn na uro ns nepeuncnennoro ne paccunrtnaer. Hosementnax omnna ne
cnacaer semneentuecxn xnacc or naynepnsma. Ona cymecrnonana y mnornx
pyrnx napoon n nepnotrnt nepno nx ncropnn n noromy nnuero ocooro
cnanxncxoro coom ne npecrannxer. Pyccxax nayxa renept n ynaxe. Pyccxne
yuente cranonxrcx conparenxmn marepnana, uepnopaounmn.
K uncro ]nnoco]nn pyccxne ne pacnonoxent. Onn xorxr xnsnn. K mncrnuecxo
]nnoco]nn onn onee cxnonnt; no n ra yxe ne moxer nponnecrn na noune
nannonantnoro mncrnnnsma (na noune Hpanocnannx).
Hcxyccrno name ecrt nnmt orpacnt omeenponecxoro ncxyccrna; +ro no-nepntx.
A no-nroptx, n ono n nacroxmee npemx n ynaxe.
Bpemx nponnerannx nnreparypt name r. Cononten cunraer (nxnmunrentno) or
'Enrennx Onernna o Annt Kapennno.
Ecrt no ncem +rom mnoro neuantno npant ornocnrentno nacroxmero; ecrt n no
ornomennm x nnxamemy yymemy mnoro nenpnxrnoro npanonoonx n
orpnnannxx anropa.
Ho c pyro cropont, rax xax n camtx orpnnarentntx xnnennxx xnsnn xpoercx
ncera sapotm uero-nnyt nm anrnrernuecxoro nnn nonoxnrentnoro, ro
nexoroptm ns +rnx orpnnarentntx nonyncrnn r. Conontena moxno npxmo
paonartcx, a nacuer pyrnx trt n naronpnxrnom comnennn n cnpocnrt cex:
rax nn +ro?
B. Cononten ronopnr, uro omnnnoe semnennaenne camo no cee, xax
noxastnaer crarncrnxa, concem ne naronpnxrcrnyer ycnexam centcxoro
xosxcrna. Omnna oecneunnaer xaxomy xpecrtxnnny xycox semnn; no ona
nnxax ne moxer oecneunrt emy ypoxax nnn nosnparnrt nponsnonrentnte cnnt
ncromenno noune. Centcxax omnna (ronopnr anrop) nnxax ne ecrt
ncxnmunrentnax ocoennocrt pyccxoro nnn cnanxncxoro xyntrypnoro rnna; ona
coornercrnyer ono ns nepnotrntx crynene connantno-+xonomnuecxoro
pasnnrnx, uepes xoropym npoxonnn camte pasnnunte napot. 3ro ne ecrt
saarox ocoo pyccxoro yymero, a nnmt ocrarox anexoro omeuenoneuecxoro
npomnoro.
<>Bnanmnp Cepreennu Cononten naxonr, uro nayxa n nacroxmee npemx n
Poccnn n ynaxe. On ronopnr o +rom rax: Hyumne namn yuente (xax n
ecrecrnenntx, rax n rymannrapntx nayxax) uacrtm oxonunnn, uacrtm xonuamr
cnoe nonpnme. Paornnxon nayxn n nacroxmee npemx ontme, uem npexe, no
nacroxmnx macrepon nourn nonce ner. Fnaroapx nenpeptnnomy naxonnennm
nayunoro marepnana, namn monote yuente snamr ontme, uem nx
npemecrnennnxn, no onn xyxe nx ymemr nontsonartcx cnonm onntntm
snannem. Bmecro nentntx nayuntx cosann, mt nnnm nnmt paspacrammymcx
no nce cropont rpyy crponrentnoro marepnana, n rpy yuenoro nce onee
npenpamaercx n uepnym paory pemecnennnxa.
ne epyct nospaxart r. Cononteny na +ry ero mtcnt npxmo.
I. Cononten, c pyro rouxn spennx, noxany, n ononen conpemenno enocrtm
name nayxn, no on ononen ne noromy, urot naxonn rpyxennuecrno es
rnopuecrna noome ocroxnantntm n enammnm nam ocoym xyntrypnym uecrt.
Her! Ecnn on n pa +ro enocrn, ro nnmt noromy, uro emy xouercx ncem nam
cxasart mexy crpouxamn n no +romy nonoy nce ro xe n ro xe.
Ocrantre ncxxym naexy na camotrnocrt n c +ro cropont.
Hame npnsnanne nnoe: rennax nepa, cnntnoe rocyapcrno n cmnpennax,
camoornepxennax ycrynxa Pnmy!
Tax xax x nospaxam ne onomy ns rex uepnopaounx nayxn, o xoroptx
ynomnnan r. Cononten n xoropte ncera uepecuyp yx rount n crporn x pyrnm,
noromy uro nm ontme n enart neuero, a nospaxam camomy r. Cononteny,
uenonexy c mtcntm mnpoxo n xptnaro, ro ne nao n nstcxnnart c menx,
uro x cnono nayxa nonnmam cnnmxom npocrpanno, nxnmuax n +ro nonxrne,
nanpnmep, n ntcoxym nynnnncrnxy. Bet n nyumne counnennx r. Conontena
(ero Hcropnx n yymnocrt reoxparnn, nonoxnm), npn nce nx yuenocrn,
counnennx rontxo nonynayunte no yxy, a no nenn concem yx ne nayunte. n
raxne xnnrn yymero ornomy, pasymeercx, cma xe, x monm meuram n naexam
na nesanncnmocrt pyccxo mtcnn noome.
unraemt n ne nepnmt rnasam cnonm. Hepeunrtnaemt n naunnaemt
comnenartcx n cnoem cocrnennom nonnmannn cnon n mtcne anropa! Taxoro
esnaexnoro nsrnxa na Poccnm, raxoro orpnnannx mt eme ne ncrpeuann nn y
xoro! axe connanncrt pyccxne (sa ncxnmuennem rex ns nnx, xoropte no cxnay
nnunoro yma n xapaxrepa nepxr rontxo n cnny ncepaspymennx) n re naemrcx, no
xpane mepe, na nosmoxnocrt +xonomnuecxoro naroencrnennoro y nac
nepeycrpocrna Mne nnmyr ns Mocxnt, uro nexoropte monote nmn
narpnornuecxoro nacrpoennx nonepxent tnn na nepntx nopax n rnyoxoe
yntnne no npourennn crartn r. Conontena. uyncrno nx nonxrno, no ono ne
ocnonarentno. Hycrt yremarcx. I. Cononten xouer nepnrt n ro, uro emy
xenarentno; no mt, ne ocnennennte ero ]nnoco]cxo crpacrnocrtm, ero
nnamenno nmontm x nspanno nm nee, ne nmeem nnxaxnx noyxenn nnn
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
ocnonann nx cornamennx c nnm n ero ocooro poa neccnmnsme: neccnmnsme
nannonantnom, rax cxasart. Ecnn axe onycrnrt, uro on npan n rnannom
npopouecrne cnoem, n xoneuno nenn cnoe npononen, ro ecrt n rom, uro pano
nnn nosno nponsoer coennenne nyx ntne npaxymmnx cecrep-Hepxne, ro
o +roro eme anexo. Eme mnoro o rex nop not yreuer, n nponsoer o rex
nop mnoroe mnoxecrno raxnx cotrn, xoropte onxnt yyr cnntno
orpasnrtcx na exrentnocrn pyccxo mtcnn
B +ro paore Heonrtena ecrt eme necxontxo naxntx resncon, x Cononteny ne
ornocxmnxcx:
Paccnoxmmne meponpnxrnx Herpa n Exarepnnt oxnarnnn ncm xnsnt
orpomnoro rocyapcrna xenesno certm cncremarnuecxo ncnnnnnnt;
ncnnnnnna +ra, npnyuanmax onnx x nnacrn, a pyrnx x nonnnonennm,
cnococrnonana pasnnrnm no ncex cnoxx n nopasenennxx omecrna xapaxrepon
cnntntx, crpacrntx n ntepxanntx, cnoxntx n nentntx, ronxnx n
myxecrnenno-rpytx.
Mt ne moxem xenart nx ponnt name raxoro ncxyccrnennoro n +]emepnoro
npeonaannx, xaxnm nacnaxanact upannnx npn Hanoneone III ncero n reuenne
20 xaxnx-nnyt ner!
Kora-nnyt nornnyrt nyxno; or rnenn n paspymennx ne yer nnxaxo
semno omecrnennt oprannsm, nn rocyapcrnennt, nn xyntrypnt, nn
pennrnosnt.
Camomy xpncrnancrny Cnacnrent npepex na semne paspymenne, n re, xoropte
npopouar nam na +ro semne nexoe netnanoe n nonnemee ropxecrno
'nonncrnymme (r. e. semno) Hepxnn, npononeymr neuro npoe epecn,
npornnno ne rontxo yuennm npanocnannoro yxonencrna, no n Enanrentcxomy
yuennm.
Hornner n Poccnx xora-nnyt. H axe, xora, oxntnax ymcrnenntm nsopom
nect semno map n nect cocran ero nacenennx, nnnmt, uro nontx n nensnecrntx,
cnntntx yxom nnemen xart neorxya, no nx yxe ner n cpee necomnenno
ycrapenmero uenoneuecrna, ro moxno nourn nanepnoe npecxasart, uro Poccnx
moxer nornnyrt rontxo noxxnm nyrem, nnn c Bocroxa or meua npoyxenntx
xnranen, nnn nyrem oponontnoro cnnxnnx c omeenponecxo
pecnynnxancxo ]eepanne.
Ecrt n rpern nosmoxnt ncxo, na xoropt yxe anno n ne pas c yxacom n
ornpamennem yxastnann npaxente nam enponent: Poccnx +ro neuro npoe
ncnonnncxo Maxeonnn, xoropax, nontsyxct pasopamn sanantx napoon,
nocrenenno nounnnr nx ncex cnoe Monapxnuecxo nnacrn.
Maxeonnx ne nmena nn cnonx yupexenn, nn cnonx npanon n nxycon. Ona
nmena rontxo ony cnny npnntuxy x cnntno Hapcxo nnacrn; co ncex
ocrantntx cropon mt ne nnnm n ee ncropnn nnxaxo xapaxrepnocrn

Haemct, n npnneennax uacrt, menee uerneprn, paort Heonrtena
nnnmcrpnpyer, xax camt naroxenarentnt nccneonarent nospaxaer
Cononteny. H sa ncemn uacrntmn nynxramn ncraer rnannt noopasen:
Cononten sauepxnnaer, saxptnaer ncropnm Poccnn: 1) pan cnoe Bennxo Henn
(caun Hane Pnmcxomy) n 2) npocro no nenpnxrnm ncex npoxnnenn pyccxo
xnsnn.
Tax on nepenpaer (orpactnax xax neronte) +rn npoxnnennx. Pyccxne:
centcxym omnny, nayxy, ]nnoco]nm, ncxyccrno.

H concem sameuarentnt momenr y Heonrtena on orcyrcrnyer, no x ononnm:
pyccxym nayxy Cononten ornepraer xax copnmeuepuopaouux, coupameue
+amepuaua n ror momenr, xora mnrpn Meneneen yxe nsan xnnry
Oprannuecxax xnmnx (1861 r., n Fpnrannn nepensananact 13 pas), yxe orxptn
Hepnonuecxn saxon xnmnuecxnx +nemenron (]enpant 1869), yxe tn osnyuen
(ero xonnero) oxna na saceannn Pyccxoro xnmnuecxoro omecrna 6 mapra
1869, yxe nomnn sapyexnte nynnxannn, naunnax c roro xe roa. H +ro
ntpaxenne uepuopaouu coupameuo pomeno npn rom, uro net on,
Cononten, nmen uecrt nnuno omartcx c mnrpnem Hnanonnuem! B 3anerntx
mtcnxx (1905) Meneneen nomxnyn: Mo nououm pye B.
Couoeoe, npana, n xonrexcre nospaxennx anocrony xypcncrox.
A net mnrpn Hnanonnu, mnporo nnrepecon (mnnepanornx, xnmnx,
merponornx, mereoponornx, ]nsnxa, npomtmnennte rexnonornn,
xopanecrpoenne, centcxoe xosxcrno, rapn]nax nonnrnxa, +xonomnxa,
nosyxonnananne, nynnnncrnxa) nanomnnanmn rennen Peneccanca,
snaunrentnym uacrt npemenn nocnxrnn eme n opte co cnnpnrnsmom.
Ho nnnnnarnne . H. Meneneena Pyccxoe ]nsnuecxoe omecrno ntcrynnno c
pesxo xpnrnxo cnnpnrnsma. 6 max 1875 roa cosana xomnccnx no nponepxe
ncex xnnenn, conponoxammnx cnnpnrnuecxne ceanct. 3aceannx
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
cocroxnnct 7, 8 max, 27 oxrxpx. Hexoropte coparnnxn, raxne xax u. 3nant,
ntxoxr ns xomnccnn no npnunne, xax on nncan Meneneeny, umeuue
uuue (cnnpnrnuecxnx) u m. nooumx yepaxe npouseeuo ua +eua
peuumeuouoe omepaueuue uo ece+y, uacamue+yca o cnupumus+a,
+euy+us+a moxe.
Komnccnx ntxnnna px omanon, ncnontsonannx menymamn ncnxonornuecxnx
mannnynxnn n esny nuamero cyenepnx aynropnn. Meneneeny npnmnoct
eme n orneuart na mxnan nncem n nynnxann samnrnnxon crononepuennx.
Connapnt c ueopom 3nantom, x npnnoxy cnm cnnpnrnuecxym xonnnsnm nx
onee nonnoro npecrannennx yponnx roramnero connyma. H, xoneuno, naxno,
cnmnromarnuno, uro cnnpnrom tn nnacrnrent ym roramnero omecrna B.
Cononten.
Bor n sect cyta nosaornnact, xax n n cnyuae c 11 nornmnmn n 3nmnem
nopne conaramn, naxt ntnepnyrt cmxer. Tam Cononten noxannmcrnonan
nepe Htnom XIII, conpanmnm xoannnnm sa amnysyxon, npornn rex conar n
Pyccxo-rypenxo none 18771878 roon, n on xe uepes rpn roa nonnman
omecrno na samnry nx ynn, Xenxona n xomnannn. A sect npopox cnnpnr
Cononten npnuncnnn x uepnopaounm conparenxm onoro ns nennuamnx n
mnpono ncropnn yuentx, n nmecre c rem nonyuaercx opna c ncrounnxom
conontencxoro noxnonennx.

Ho rontxo ne nocunrare, uro n mnrpnx Hnanonnua n uepnopaoune sanncann
no xaxo-nnyt one sa cno cnnpnrnsm. Her, Cononten Meneneena npoc1o ne
pasrnnen. Hao xopomo npecrannxrt +ror npasnt ym. Vuenocrt roro rnna,
uro npexpacno onpeenena Htnom Toncrtm: Cuauaua us npouumauumx uuuxeu
cocmaeuamm mempauu emnucou, nomo+ us +mux mempaou cocmaeuamm ceom
uuuxuy.
Btme npnneeno, xax Cononten xpnrnxonan annnencxoro n nce noonte,
nonsyune reopnn, cnnmxom npnnepxennte ]axram, npornnonocrannxx nm cnom
xptnarym!
Beuno paccexnntm nsrnxom, neymennem nnert erann, xnsnt noome Cononten
ouent nanomnnaer mne, xax nn crpanno, uepntmencxoro, erantno onncannoro
Haoxontm no ncranno, n pomane ap, xnnre cnoero repox.
Moryr nospasnrt: uepntmencxn marepnanncr (onn ns camtx snamennrtx na
Pycn), a Cononten neanncr. Ho ncnomnnre, uro nyume ncero pasrnxen Haoxon
n uepntmencxom, na uem onee ncero nsenancx:
uepntmencxn ne ornnuan nnyra or coxn; nyran nnno c maepo; ne mor
nasnart nn onoro necnoro nnerxa, xpome nxo post oannxx c yexennem
nenext, uro nnert cnnpcxo rarn re xe camte, xaxne nneryr no nce
Poccnn nocnonnxx ncxxn neocrarox xonxpernoro snannx xaxo-nnyt
nexnrpo ome mtcntm c uacrnuxo rnox n xponn Ftn ecnomomen n
npaxrnuecxnx enax, cna sopontem, nnaxcnn, ne ymen nnanart, esnrt nepxom,
nnxora nnuero ne mor nounnnrt, no nce nn, nauxan, noprnn. Ha xaropre or
neuero enart ntxantnan xanant n uyrt ne saronnn xnsnenno naxnym nx
nnnmnen opory. Ta xe necypasnocrt, neyxnmxecrt, neymenocrt c xeno,
xoropax nsmenxna emy c ero nnxamnmn pystxmn n c nmtm ncrpeuntm
cryenrom, nontcxnm +mnrpanrom, xanapmcxnm pormncrpom
3nromonor Haoxon npexpacno pasrnxen nemarepnantnocrt snamennroro
mareptxnncra. Tyr sanoospnmt n uro nonynxpnt ntnue repmnn u+o xax-
ro, nosmoxno apennarypno, cnxsan c nennxnm penonmnnonntm emoxparom.
Cam +ror rnn uepntmencxoro, neuno paccexnnoro onryna, nanepnxxa
nanomnnr unrarenm n pyrnx ero nocnrene, xax mne on nanomnnaer Conontena.
uenoneuecxn rnn neuro onee nsnauantnoe, rnynnnoe, noocnonnoe, uem +ro:
Ha mareptxnncron, neanncron paccunract! Mareptxnncrt, mar nnepe!
H ecnn xora-ro n poccncxnx +nnnxnonenxx nomnmo crare o nayuntx, crpornx
repmnnax, xnnennxx, oexrax noxnxrcx n crartn o nonynxpntx memax,
xapronntx ntpaxennxx, ro nx xaprnnxn x crarte H+o nooyr noprpert
oonx.
Camt snamennrt poronocen n conme pyccxnx nnreparopon XIX nexa n neunt
otnt, npnxnnantmnx nectma noxoxn cnoe oxrpnnantnocrtm. Bce ueemm
eese ouuauoem, n Meueueee uepuopaouu uayuu. H Hnxona
Hoauencxn nponrnopnponan Conontentm a uepntmencxnm nam ncemnpno
npnsnannt cosarent neenxnnono reomerpnn n nonce arrecronan tn xax
xpyrnt ypax.
3namennrt n Enpone n Poccnn xnmnx Anexcanp Fyrnepon roxe sa
ropnsonrom nnnmannx paccyxanmero o pyccxo nayxe anocrona xypcncrox.
Hy pasne uro Hnana Hannona B. Cononten, cxonuanmncx sa uertpe roa o
npncyxennx namemy nennxomy ]nsnonory Hoenencxo npemnn (1904), nmen
npano ne pasrnxert. a, xax cxpomnt nexrop Herepyprcxnx xencxnx xypcon
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Cononten mor n ne pasrnxert xaxo c nero cnpoc! Ho npopouy (!)
Cononteny (oem eme n o +roro +nnrera Fepxena n npounx nounrarene)
npopoxy sa raxoe nenpeyratnanne Hnana Hannona nce xe nesauer.

B npetyme rnane x crannn nonpoc Orxya noome +ra nosa xomannpa
port na yrpennem pasnoe, ynepenno pasammero saannx nentm nannxm,
cranxmero saaun Hepxnxm n rocyapcrnam? H oeman ntcxasart cnom nepcnm
ornera.
eno n rom, uro nosnnnx V Poccnn ner pyro ncropnuecxo nenn, xpome xax
nocnyxnrt oennennm nepxne (no nnacrtm nant pnmcxoro) ne xaxnmn-ro
pyco]ocxnmn maconamn Cononteny nponxronana. Kcrarn, maconcrno n nancrno
annne nparn. Bontnax pasaua enncrnenntx ncropnuecxnx nene pyccxomy
rocyapcrny, Hpanocnanno nepxnn +ro eme n orpaxenne +nox Hanna,
Anexcanpa I n Hnxonax I, nasnanntx mno nepnoom camonpearentcrna,
sanennx nannonantntx nnrepecon. Toro ontmoro sama 17621861 roon,
ocnooxennx nopxncrna n pasnnroro xpenocrnnuecrna. Hanomnm, Exarepnna
Bennxax ns roro cnncxa monapxon-pacrparunxon ncxnmuanact, xax pemanmax
nannonantnte saaun (ocrnxenne neno nxrn non naxneme ecrecrnenno
rpannnt uepnoro mopx, noccoennennx rpex nerne pyccxoro napoa).
A nor antme nont sa Mantrncxn open, sa cnesnym xnxrny na rpoom
upnpnxa Bennxoro, sa Cnxmennt coms, sa Ancrpnm sa nce ro, uro n camt
nam nocneonarentnt narpnor annnencxn npnsnan cenrnmenrantno
omnxo. Tora y Anexcanpa n Hnxonax n c]opmnponancx nsrnx na Poccnm,
xax na nnacrnuecxn marepnan, ront nx pemennx ncxxo pasntx Bennxnx
Bcenencxnx 3aau. K romy xe n 1812 roy, no ouent rounomy sameuannm
3nrentca, Hanoneon ue npocmo nomepneu nopaxeuue, uo ouasau, uau
meope+y, npuuuunuauouym ueyaseu+ocmo Poccuu ua emopxeuua. (upnpnx
3nrentc tn, xpome npouero, anropnrerntm noenntm reopernxom, xoropomy,
nanpnmep, Amepnxancxax +nnnxnonenx onepnna nce noennte crartn.)
anee n moe xnnre, nocne rem B. Cononten, Cepepxnt nex, naxntx nx
paccmorpennx ]enomena anrnrocyapcrnennoro omecrnennoro mnennx n Poccnn
pyexa XIXXX nexon, ocnonnoe nnnmanne yer yeneno nonam,
rocyapcrnenntm exrenxm, apmnxm, xenesntm oporam, nnemneroprontm n
mexorpacnentm anancam.
3amerno, uro y rocyapcrn, ne nmenmnx raxo neyxsnnmocrn (n, coornercrnenno,
uyncrna cocrnenno neyxsnnmocrn), na nmtx ncropnuecxnx nonoporax, n
rocyapcrnenno nonnrnxe pemammnm ]axropom omecrnennoro mnennx
ntcrynamr oxpannrentnte renennnn. Hncrnnxr camocoxpanennx
ypannonemnnan penonmnnonnte noptnt. Hanpnmep, upannnx n 1871 roy nepe
nnnom npyccxoro nropxennx cmorna nepeoport axe camoe cnntnoe, ocrpoe
penonmnnonnoe saonenanne, nocmorpen na cno Hapnx c Hapnxcxo xommyno
npocro xax na uymno ropo. H nocrynnna c nnm rouno rax xe, nnex xapanrnn.
Iepmannx n penonmnnm 1848 roa poxaer Fncmapxa n, rnannoe, ycrounnoe
omecrnennoe mnenne, necxontxo ecxrnnern paoranmee na Hnnnm Fncmapxa.
axe Hnnme, nesanncnmt ym, ne uera anocrony xypcncrox, npn ncex ero
nacmemxax na nnunocrtm xenesnoro xannnepa pocaer cnom Bnenapnm,
npexpacnym onxnocrt n ynnnepcnrere n sannctnaercx oponontnem n
npyccxym apmnm.
Fpnrannx na nonropa nexa nnepe paccunrana ycnonnx cnoe neyxsnnmocrn: a)
]nor, ) orcyrcrnne reremona n Enpone. anee na cnona nonepex
ncenonarpnoram, croxmnm na rom, uro n Poccnn nce camoe orpomnoe, n rom
uncne n naponte crpaannx. Tax nor, nonoxenne nacnntno monnnsonanntx
marpocon pnrancxoro ]nora tno snaunrentno xyxe, uem nonoxenne pyccxnx
xpenocrntx, axe ecnn npnnxrt onn-n-onn nepcnm Panmena. H noromy
noccranne na pnrancxom ]nore n +noxy Hanoneononcxnx non noenno. Ho
ntopnte noxn pnrancxoro noccrannx nonenn cex concem ne rax, xax
anapxnuecxax marpocnx Kponmrara, nepecrpenxnmax cnonx o]nnepon. Bnny
peantno rora nanoneononcxo yrpost onn paspaorann n nonncann c
pnrancxnm nopom amnpanrecrna cnoxnemn, mnoronynxrnt oronop,
nexoe pacnncanne antnemero npoxoxennx cnoero noccrannx, rax uro t
ncxnmunrt xaxo-nno ymep necennm oenoro exypcrna.
a n omem n Poccnx no 1812 ro nxnmunrentno ne uyncrnonana cex aconmrno
neyxsnnmo, n nce cnon nnyrpnnonnrnuecxne xon]nnxrt sect paspemannct c
yuerom coxpanennx cnoero oreuecrna. Ho antme poxontm opasom conmecrnnnct
na ]axropa: na rpone monapxn-pacrparunxn, satnanmne o nannonantntx
nnrepecax Poccnn, n omecrne omymenne uaeceea pemennoro nonpoca
esonacnocrn crpant.
3ro omymenne, n es ncxxoro 3nrentca, nonapnnoct n crpane. Hpocro spant
pacuer nocxastnan, uro ontmym, uem n 1812 roy xoannnnm npornn Poccnn nce
panno ne copart, uro Hanoneon xnnn aconmrnt maxcnmym nosmoxnoro n c
+rnm sa nonroa cnpannnnct.
Hrorom xpononornuecxoro connaennx (nepnax nononnna XIX nexa) +rnx nyx
renennn n crano ]opmnponanne name
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nnrennnrennnn: aumurocyapcrnenno, euenannonantno, euenepxonno
(nmanc: eue nce x ne aumu, nnmnero naronapnnart ne yem).
Kasyc Conontena n rom n cocronr, uro on xax t sannronan asncnte nsxnt nyx
nepnoon: nepno nononnnt XIX nexa (ycnonno ronopx monapxn-pacrparunxn)
n pyexa XIXXX nexon (cepepxnt exaanc).
B nepno nyAnexcanpnx tn nnxnnnponan cncremnt nsxn rocyapcrna,
noccranonnena nsnauantnax cnpanennnocrt ycrpocrna, nosononneno ecrnne
Omecrnennoro oronopa, ntpaxaxct no Xan-Xax Pycco (a rax rora
ntpaxannct nourn nce), n ncuesno, nocne Kptmcxo nont noxnoe
omymenne uaeceea pemennoro nonpoca esonacnocrn Poccnn. Ho Cononten
nporxnyn ror snauox nnrn, nosononnn rpannnm nnenannonantnoro
mtmnennx, ns 1820-x n 1880-e. Tora ymann o Cnxmennom Comse, renept
o Forouenoneuecrne. Conontencxoe Forouenoneuecrno, nanomnm, cocroxno n
mnponom reoxpnrnuecxom rocnocrne nant pnmcxoro n ocrnranoct neno
cymero nycrxxa xeprnt Poccnn, xax rocyapcrna.
Btpaxaxct rounee, ymann o +rom rora n renept ennnnt, nnnxrentnte
ennnnt, ycranannnnax nexn mtcnnrentnt nexrop, ncxnmuammn mtcnt o
esonacnocrn, coxpanennn crpant. H na ncm nnrennnrenrcxym ronmy nnnxno
cnecrnne nmenno +roro. Bcnomnnre, xax pncymr crpenxn yxasarene, crpenxn
xomnacon: crnnnsonannax crpena c naxoneunnxom n xnocrontm onepennem. Ce
yannsm, nyxoneunocrt crpent n uacrn mtcnnrentnoro nexropa noxastnan: a)
xya cmorpert, ) or uero ornepnyrtcx.
H ncm ronmy name nnrennnrennnn, opasno ntpaxaxct, ne naxoneunnx
sarponyn, a, cxopee, nomexoran nepteno xnocrnx crpent. 3ro x nce ntramct
notcxart ynoonenne namemy cnyuam. B nanpannennn xya cmorpert
ocoo nnuero ne ntcmorpenn (n Cnxmennt coms ne pacnnen, n conontencxn
nana pnmcxn na ncem mnpom ne noccnxn), no or uero ornepnyrtcx c +rnm-ro
n nonyunnoct, ouent nonyunnoct.
Bor n npnunna conontencxoro appaxnponannx na crpannnamn nepno uerneprn
+ro xnnrn. ymam, n xaneocxone pyccxo ncropnn naen n ntenen
nmenno mom ueuoeeu. Venennoe emy nnnmanne +ro nnnmanne x mnxpoy,
ntxnnennomy xax nanonee onacnt. Hnuno Cononten naxen, no xax xpxn
npecrannrent ncero mramma. Hpexnneno na yponnx cnxse:
na raxrnuecxom yponne, na yponne ecrnnx, nocrynxa Cononten cnoe samnro
reppopncron cnxsan noxonenne Kapaxosona, 3acynnu, Xenxona c noxonennem
Cannnxona, Kanxena, Ase]a, Kamo, Cnepnona;
na antnem, crparernuecxom yponne (n ]nsnxe tn repmnn antnoecrnne),
na yponne mtcnn, xnnrn on cnxsan omnxn nepnoa nape-pacrparunxon
nonepx narocnonennoro nepnoa rnopuecxo paort nyAnexcanpnx c
nocnetmem Pomanontx.
H ra conontencxax nosa xomannpa port na yrpennem pasnoe, ynepenno
pasammero saannx rocyapcrnam, napoam n Hepxnxm orrya. Tontxo camo
nanpannenne conontencxoro npasnomtcnnx, ntop ero conarnxon, xynxon
cnxsan c ero xannerntmn mrynxmn (on mnoro nsyuan ncropnm Hepxne,
ncropnm pasenennx Karonnuecrna n Hpanocnannx). Hpnmepno rax xe ornnuaercx
nonyra, utx xnerxa nncena n marpoccxom/nnparcxom xypnxe, or nonyrax ns
xyneuecxo rocrnno.
Ho snauox conontencxoro sannrontnannx oennxer n npeymnoxaer ne rontxo
nce omnxn (ero) npomnoro. Fnx]opon mnyp nporxnyr n n (name) ceronx,
conontenmnna yratnaercx n n couerannn enanrentcxnx rpeonannn x
ecrnymmnm npannrentcrnam c noxponnrentcrnom reppopncram n nnxne 1990-
e. Ce nnpyc naunnaer ocoo ycnemnym paory nmenno n nepno ocnanennx
rocyapcrnenno mtcnn.
unnoco]cxo-enanrentcxn yntrnmarym Conontena tn npexnnen cnauana
Anexcanpy Tpertemy esycnemno, no rpnnanartm roamn nosxe on namen-
raxn noxoxmero apecara. A Cononten npornnnnxa cee no crart.
Hpasnomtcnne n esornercrnennocrt +ra conontencxax nn]exnnx ecrnyer n
n namn nn, n, nanepno, ncenpemenno. B pyccxo omecrnenno mtcnn cnonno
ner nmmynnrera x +ro sapase, mt cnat x conontenmnne xax cenepnte napot
x anxoronm. Hanpnmep, n Fpnrannn na cxoxym onesnt namencx nmmynnrer:
snamennrt necrnnx n samnrnnx spanoro cmtcna uecrepron. V nac xe
nnxamn xannar na +ry pont Koncranrnn Heonrten oxasancx ouent n ouent
cna. He no mtcnn cna, a no ecrnennocrn. Hanncan nponnrnponannym ntme
xopomym, ymnym paory n samnry annnencxoro or Conontena. Hmo x,
uspauo eeco+a uouuenmyauouo. A uecrepron onynnxonan cornn xoporxnx
+cce npaxrnuecxn npornn roro xe npara. Vorne nnepantnte nonyran,
oennennte n ma]nm, xnaxy, xacry, no cyrn net nparn spanoro cmtcna,
camo xnsnn, nor uecrepron n eper n comsnnxn xnsnt n spant cmtcn n nx
noncenenntx, nourn trontx npoxnnennxx, nnnort o pncynxon nourontx
orxptrox, nponem nocnnrannx B neanne crarte xacaxct onesnenno cnao
cemtn, emorpa]nn, mnenantno mcrnnnn x naroapno nnrnponan
uecreprona: Mm enpaee npuuasmeamo ema+; uauuu +m yexamo ux, +m m
uuuuuu ux emcmea.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
H n cnyuae poccncxo pasnonnnocrn +ro sapast, cnnpome Conontena onee
ecrnenntm tno t pacxptrt neep ncex ero uacrntx narornynocre: ero
pernnronanne pyccxnx yuentx, ero ynonannx na nany pnmcxoro Htna XIII, ero
cnnpnrnsm, ero conepmenno yoroe uyncrno mmopa (nor yx uero ne
cnmynnpyemt; yennrt t eme 45 crpannn nt t nopasnnnct, nacxontxo
neyxnmxn, xanxn tnn ero nopaxannx Kystme Hpyrxony, Anexcem
Koncranrnnonnuy Toncromy).
Ham xe uecrepron (Heonrten), ynt, ne orxnyn, ne ntmen ns cnoero
nemnpoxoro xpyra unrarene. Tax co cnonmn nepaccntmanntmn
npeocrepexennxmn n onounn, yocroxct cnncxonrentno crartn n
3nnnxnonenn Fpoxraysa roro xe Conontena:
Cnon xpanne mnennx on es ncxxnx oronopox ntcxastnan n n raxoe npemx,
xora +ro ne morno npnnecrn emy nnuero, xpome omero npespennx n ocmexnnx.
Fontmax uacrt nonnrnuecxnx, xpnrnuecxnx n nynnnncrnuecxnx nponsneenn
H. coennena n copnnxe Bocrox, Poccnx n Cnanxncrno (M., 18851886). Hocne
+roro on naneuaran n Ipaxannne px crare, no omnm sarnannem 3anncxn
Ormentnnxa. Ona ns nnx, Hannonantnax nonnrnxa xax opyne ncemnpno
penonmnnn, ns. orentno pommpo (M., 1889). Hpn xnsnn H. na nero mano
opamann nnnmannx n nnreparype; moxno nasnart rontxo crartn H. C. Hecxona
(Ionoc, 1881 n Honocrn, 1883) n Bn. Conontena (Pyct, 1883). Hocne ero
cmeprn, xpome nexponoron, noxnnnnct cneymmne cr.: B. Posanona n Pyccx.
Becrnnxe (1892), A. Anexcanpona (ram xe), Bna. Conontena n Pyccx.
oospennn (1892), xn. C. Tpyenxoro n Becrn. Enpont (1892), H. Mnnmxona n
'Bonp. ]nnoc. n ncnxonornn (1893), H. Tnxomnpona n Pyccx. oospennn
(1894), cnxm. H. uyenx (ram xe, 1895). Ho onnnm marepnana nx
xapaxrepncrnxn ocoenno naxnt crartn o. uyenx n r. Anexcanpona (Bn.
Conontn, crartx Beoumoee, Koucmaumuu Huuouaeeuu.)
A nouemy Cononten? Houemy Fpoxrays? O +rom peut n nnxecneymmem nnpnxo-
+nnnxnonenuecxom orcrynnennn.
Inana 7
Anpnxo-+nnnxnonenuecxan rnana
Xopomo nsnecren ]enomen cneennx nce nn]opmannn o mnpe no nonnrnuecxn
ntnepennom na ror momenr yrnom spennx nBououo coeemcuo, Mauo
coeemcuo n eme pas Bououo coeemcuo, a ncero, snaunr, n rpex
+nnnxnonenxx, nsanntx sa npemx cymecrnonannx CCCP. Momnoe, spnmoe
npoxnnenne rocyapcrnennoro nnnxnnx na mnponosspenne cnonx rpaxan.
Tax onn n sanomnnnnct: nepnax Fontmax, nnymnrentnte uepnte roma
Crannncxax. anee: nonax nepcnx ncropnn mnpa tna orpaxena n
Xpymencxo, nponopnnonantno ero cpoxy npannennx Mano conercxo
+nnnxnonenn, ecxrt senenentxnx romon. H norom cnona
Fontmax, Bpexueecuaa nxrtecxr xpacntx. C ercrna moe nmnmoe
urenne, nennxonennt, xpxn opas npemenn. B Mano, senenentxo, nonxrno
crartn-onponepxennx npemecrnennnnt, Fontmo, Crannncxo. H nexax
omax cyernnnocrt saannt n necxontxo neoxnannt noprper +noxn
Xpymena. Ha crartm Tpnnarnnernxx nona orneeno 20 crpouex n
yncrnenno rocxnnnax pocctnt ncxxnx apmucmoe auema 1axuuucmaua,
enymamoe Bepx. Coeema, euumx eameue uo+napmuu Maaeacuapa
A Bououaa, crannncxax ranncrnennax, nonysanpernax. B namem
manentxom ropoxe n ono nnnorexe ee ne tno nonce, a n pyro
uepnomynnpnt crpo romon croxn n raxom antnem yrny, x xoropomy nouemy-
ro nnxro ne noxonn. Bxontnnx, nnnoreunt sancerara, x npexpacno
nomnm cnoe rnxoe onnoxoe nepeceuenne nespnmo rpannnt, nxrt cemt maron
x ranncrnennomy crennaxy: rnas exnr no nxomy naopy cnon, conepmenno
cnyuano nonanmnx na an]annrnte rpannnt romon n noromy ntnecennte na
xopemox. Bapuuou Bupamop +ro cetmo rom, re crartx Bamepuoo c
xapro snamennroro cpaxennx.
Hecxontxo crpannn crartn Cmauuu n crannncxo +nnnxnonenn tnn ner,
ne ntpnant axxyparneme, ronuame ntpesant, nepoxrno pnrno, rax uro
nponaxa sameuanact rontxo no napymenno nymepannn crpannn. Mnoro ner
cnycrx x ysnan n Hpernopenne n xnsnt pemenn XXII cesa KHCC,
cexpernoro oxnaa Xpymena o xyntre nnunocrn. Hnmt npnrnxenmnct, moxno
tno pasnnunrt y camoro xopemxa rontuamym, mentme mnnnnmerpa nonocxy
ocrarxn xpamontntx crpannn. Tax xe nocrynnnn n c pyrnmn crartxmn,
xacanmnmncx ranncrnenno remt
3ro n nnnorexax. A uacmume nonncunxn Fontmo conercxo +nnnxnonenn
(2-e nsanne) nonyunnn n 1953 roy no noure ontmne xonneprt, coepxamne: 1)
orentnte nncrt +nnnxnonenn co crarte Bepuueoe npouue, 2). Cnennantnoe
nsnemenne: Honucuuuy BC3. Iocyapcmeeuuoe uayuuoe usameuocmeo
"BC3 peuo+euyem uszamo us namoeo mo+a BC3 21, 22, 23 u 24 cmpauuum, a
mauxe nopmpem, euueeuum +exy 22 u 23 cmpauuua+u, esa+eu uomopmx
Ba+ emcmuammca cmpauuum c uoem+ meucmo+. Hoxuuua+u uuu
pumeeuum+ ueseue+ cueyem ompesamo yuasauume cmpauuum, coxpauue uus
uopeuua noua, u uomopm+ npuuueumo uoeme cmpauuum.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
B nxrom rome FC3 na crpannnax 2124 tna crartx B. H. Bepua, a
ynomxnyrt, no ne nonmenonannt noprper, nxneennt mexy 22 n 23
crpannnamn ero noprper.
B moe paonno nnnorexe, ynt, rax n ne tna nxneena ra crartx
c Bepuueoem+ npouueo+, xoropomy npyr rax nenepoxrno nocuacrnnnnnoct c
an]annrntm coceom. Homennrt ero, xax saonenmym onepnym npnmy
Ax ecnn t xpymennt ne rax eeo (ne nasnannoro n nsnemennn nonncunxam
FC3) oxnnct t n yunn, uro nasnauennt n HKB nnmt n 1938 roy ou n
ocnoonn onee 300 000 xeprn 1937 roa, n aromnym omy cenan B omem,
ne paccrpenxnn t, a ornpannnn eeo n eeo tnmne narepx, n ecnn t ou mor
npecrannxrtcx H ryr nnnrcx norpxcammax xaprnna. 3axnmuennt, xax
nsnecrno, onxen nastnart o cee nnmt nn]pt: s/u X cmamoa X
. H mom, nenasnannt, oxnatnancx t: BC3, mo+ 5, cmpauuum 2124

Cnycrx mnoro ner x ysnan, uro raxona tna cyta n ro camo snamennro
]pannyscxo La grande Encyclo-pIdie, nropo Fnnnn npo, `Anamepa n
nxe c nnmn xora Iocyapcrnennt coner pemnn, uro nouosa, npuuocu+aa
ucuyccmey u uayue, coeepueuuo ue coomeemcmeyem epey, uauocu+o+y
peuueuu u upaecmeeuuocmu, n ]pannyscxne nonncunxn crann nonyuart
ouepente roma uepes nonnnnm, c ntpesanntmn crpannnamn. Mnpono
nepenopor, penonmnnn, n rom uncne Beuuuaa qpauuyscuaa ntrnxenn xax
cnocxn, xax npnnoxenne x crartxm Bontrepa, Monrecxte, Ientnennx n x 1,5
mnnnnona (roramnnx) nnnpon, sapaoranntx nsarenem He-Fperonom, rontxo or
nepnoro nsannx, n ne cunrax oxoa or nepenoon na enponecxne xstxn.
Ceuac mne xaxercx, uro nnnxnne +nnnxnonen, xpome cocrnenno saxauxn
cymmt nn]opmannn, nmeno n xaxym-ro nppannonantnym cocrannxmmym. He
npocro copanne, nannnoncxoe cronnornopenne crare oo ncem mnpe, no n nexoe
noone, +cxns Crpamnoro cya, npononmoro nannuno na ror momenr
rocyapcrnenno nnacrtm na ncropne uenoneuecrna, omeme o
nepnoa e nonnomoun. V menx, nopocrxa, ne cntxanmem eme o Bououo+
cmuue, ro nmt o crannncxom, nmnepcxom (n yuennxax o H. B. Crannne
nonropa npenoxennx), ne nnenmem nn ono crannncxo ntcorxn, noxnnnoct
nce xe xaxoe-ro npeomymenne, xora x noxonn rora x ntcrponnmnmcx
nepeo mno, xax na napae, uepntm romam. Honyuaercx, axe ntpesannte no
camt xopemox crpannnt roxe orpaxann +noxy. H nonnoe orcyrcrnne cneenn
napaoxcantno npoxnnxno pncynox, necymn cnom nn]opmannm, xax npn
nannannn xpacxn cxnost rpa]aper.
Ceuac, nrnxenmnct, x yenncx, uro n ecrnnrentnocrn roma tnn ne uepnoro,
a remno-remno cnnero nnera, nastnaemoro y nonnrpa]ncron nnan.

Tora xe, nonyuaercx, n roxe sa mnoro-mnoro ner o ntnemnero
nn]opmannonnoro nsptna, pasenmero orona n rom uncne n Hnxnry Cepreennua,
y menx cnoxnnoct nocosnarentnoe omymenne ero +noxn. ecxrt cyernnntx
senentx romon, xoropte neuarannct eo npemx npannennx roramnero noxx,
noome mncrnxa, rax xax ne ycne onn nce ntrn o 1964 roa, nsanne tno t
npepnano nnn cnntno cxoppexrnponano. nponepnn: ecrnnrentno, nocnenn,
10- rom orneuaran n 1960 roy.
Xpymencxax 10-romnax Mauaa coeemcuaa +uuuuuoneua tna n n namem
omamnem mxa]y, n nnnorexy xonrt ne nao. Cocrnenno ona n ceuac y menx
oma. Homnm, ee crartn n ro npemx nocroxnno ocrannxnn nexym
neyonnernopennocrt, xenanne nce yrounnrt n ononnnrt. Bpoe x onxen tn
yunrtnart nsnauantnym pasnnny ]opmaron Fontmo n Mano n enart
nonpanxy na nosmoxnocrn nxrnxparno ontmero oema a nce panno
xonnuecrno crarte Xpymencxo +nnnxnonenn poxano omee x ne
cnncxonrentnoe ornomenne, xax ceuac x ee conpemennnnam, n, nonyuaercx,
resxam nanentntm xpymoam. Bpoe renept n nonnmaemt oexrnnnym
npeonpeenennocrt, a nce panno manentxax nnexnnx nenaroapnocrn
nonyuena. Hnmc yxe rora paspaxano (nosnpamaxct x xpymoam ymaxntm,
r. e. x xpymencxo +nnnxnonenn), uro pxom c nyxntmn crartxmn mosonnnn
rnasa nenpomente, recnxmne, ornnmammne paronennoe mecro cocen, ncxxne
euume eameuu uo+napmuu Maaeacuapa, a sauem-ro eme nce c
]ororpa]nxmn, nymartcx rax uncrt acyp

3rnm nnpnxo-+nnnxnonenuecxnm orcrynnennem x nonen x romy nnrepecnomy
]axry, o xoropom cneonano t orentno nopasmtmnxrt. Oxastnaercx, o
penonmnnn ne tno napcxnx +nnnxnonen! Xorx n nomnnnn ]pannyscxnx
+nnnxnonencron, nepenepnynmnx ncropnm mnpa, no n XIX n nauane XX nexa
ne tno, cxaxem, Anexcanpnncxo nnn norom Hnxonaencxo
+nnnxnonen. A tna npannntno, ona camax Fpoxraysa n 3]pona.

Bor xax Fontmax conercxax +nnnxnonenx onpeenxer n cnoe crarte
npemecrnennnxon:
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Bpoxraysa n Eqpona +nnnxnonenuecxnn cnonapt, xpynnemax
openonmnnonnax pyccxax ynnnepcantnax +nnnxnonenx, ntnymennax
axnnonepntm nsarentcxnm omecrnom u. A. Fpoxrays H. A. E]pon. Cocronr
ns 86 rr. (82 ocnonntx n 4 ononnnrentntx), ntxonnmnx n reuenne 18901907.
K cosannm cnonapx tnn npnnneuent xpynnemne nayunte cnnt roro npemenn:
. H. Meneneen, A. H. Fexeron, A. H. Boexon, . H. Anyunn, R. M.
Boxantcxn, H. M. Knnnonnu, A. O. Konanencxn, A. H. Coneron n p. Kax n nce
pyccxne +nnnxnonenn openonmnnonnoro npemenn, F. n E. +. c. ne ornnuaercx
enncrnom neonornuecxnx npnnnnnon. B ycnonnxx crapo Poccnn
ocymecrnnenne raxoro ontmoro n cnoxnoro no cocrany nsannx, xax
mnororomnax ynnnepcantnax +nnnxnonenx, tno nosmoxno rontxo na nyrxx
onee nnn menee recnoro corpynnuecrna npecrannrene pasnnuntx
mnponosspenn (rax, nanpnmep, pasen unnoco]nn nosrnannxn ]nnoco]-
neanncr B. C. Cononten). Onaxo ontmax nactmennocrt cnonapx ]axrnuecxnm
marepnanom, onnne nnnorpa]nuecxnx cneenn coxpanxmr sa nnm snauenne
naxnoro cnpanounoro nsannx. Bum.: Kay]man H. M. Pyccxne +nnnxnonenn, n.
1, M., 1960.

Xant, no nouemy-ro nnxro o cnx nop ne yennn nnnmanne +romy
napaoxcy: mupaum, ca+oepxum, aeueuue ceooy cuoea, ouecmeeuuym
+mcuo, uaeuo emopeaeuueca, couaqoucuu yuueuue u m. ., onaxo
nonnocrtm orann npano ]opmnponannx mnponosspennx poccnxn rocnoam
Fpoxraysy n 3]pony. A re yxe n cnom ouepet nepeonepnnn onn ns naxnemnx
pasenon, unnoco]nm, Bnanmnpy Cononteny. Houmu ece crartn,
ornocxmnecx x ]nnoco]nn: Kaum, Ieeeuo, Hosumueus+ (c
nepeapeconxo na Kaum) nce nanncant Bn. Conontentm. H, no-moemy, +ro
nectma ceptesno, +ro nmeer npxmoe ornomenne x xaprnne mnpa, cxnatnanmecx
n nnrennnrenrcxnx rononax xonna XIX nauana XX nexa. Ecnn n xypnanax
nnrennnrenr mor npounrart crartm Conontena, a mor n Koncranrnna Heonrtena
(xax nt mornn ntme yenrtcx, aprymenrnponano romy nospaxanmero), ro sect,
n nroronom copannn uenoneuecxo mypocrn, nepxonnt xpen, mononontnt
ronxonarent tn on camt
H yx ecnn x cxasan: no-moemy, +ro ceptesno, ro neoxonmo nopono
npocmorpert n yrounnrt: noumu ncx ]nnoco]nx Fpoxraysa tna orana na
orxyn Cononteny. Bce xe npnmepno 30 crare npnnanexnr nexomy Hnany
Hanmnny, ne mory cxasart, uro yuennxy (enncrnenno noxonr no are
poxennx 1870), no yx rouno xonnere Conontena a-a, no rem onosntm
Herepyprcxnm xencxnm xypcam.
Ho Cononten peaxrop orena ]nnoco]nn, n nce npoune ]nnoco]cxne crartn
eeo. Kpome eme, xoneuno, crare o camom Conontene, nocropxenntx o
nenpnnnunx. Hnn, yrounnm: nocropxenntx o sanennx camoro
+nnnxnonenuecxoro crnnx.
Bce crartn ntepxant n cyxom crnne, nourn rpncra ner napxmnm n
+nnnxnonenxx, cnonapxx, n pyrnx nsannxx noonoro poa. Ho ryr anropt K.
Apceuoee n 3. Pauoe, npocrnre, sect anantnt xanamyp npocro nsnauantno
sanoxen, sannnamrcx conontxmn. na anropa noromy, uro Bn. Cononteny n
Fpoxrayse n 3]pone nocnxment ne crartn, rounee, axe rpn nannuecrnyer
eme n orentnax Conontn Bnanunp Cepreennu (ononnenne x c1a1te), rax
xe nanncannax 3. Pauoem+.
Bocnponsney +rn +nnnxnonenuecxne rpenn:
Bemn n xnnrn ero, no cnonam nnsxo snanmero ero nnna (H. 3. Cnonnmcxoro n
'Becrnnxe Enpont, 1900 r., N 9), otxnonenno naxonnnct n pasntx mecrax;
nnora n xononym ocent on ntesxan n nerne pasneraxe, noromy uro snmnee
nnarte tno nm re-nnyt ocranneno nnn satro. Hpenepexenne x ]nsnuecxo
cropone cymecrnonannx, x xnrecxnm naram (nacxontxo onn xacannct ero
nnuno), cxastnanoct no ncem crpoe nnn, nepnee, neycrpocrne ero xnsnn: on
nnora npononn nente mecxnt n conepmennom onnouecrne, oxoxct es utnx
t ro nn tno ycnyr, cam racxan pona n ronnn neuxy, crannn cee camonap.
Paoran on neyromnmo, nponox sa nnctmenntm cronom nnora no necxontxo
noue xpxy, ne nepecranax rpynrtcx axe no npemx ]nsnuecxnx crpaann, ne
npenpnnnmax npannntnoro neuennx. Bce +ro nocrenenno noptnano ero
oprannsm, nnxora ne ornnuanmncx xpenocrtm: npaun, neunnmne ero no npemx
nocnene onesnn, namnn y nero necxontxo rxxxnx neyron. On cxonuancx 31
nmnx 1900 r. n nomocxonnom nmennn (c. Vsxoe) xn. H. H. Tpyenxoro, c parom
xoroporo, Cepreem Hnxonaennuem (npo]eccopom ]nnoco]nn n Mocxoncxom
ynnnepcnrere), on tn cnxsan recno pyxo

H +ro ntepxannt, crporn +uuuuuoneuuecuu crnnt! Cxnost poxt
omepsennx or noono esnxycnnt rontxo n samernmt eme pas: Knaxa
nennxax cnna! Kax nonxna ncrepnunax ryconxa ero na pyxn nocne ro nannno-
nono peun mapra 1881 roa, rax n nponecna ncm xnsnt, rax n nnecna
n +nnnxnonenuecxnn cnonapt.
H xaxo +ro noome, ecnn nymartcx, cpam: ]nnoco]nx Poccnn, ncx, na xopnm
orannax na orxyn cnenam c xencxnx xypcon!
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Ha +ro +nnnxnonenuecxo nnrare x, naxonen, onxen, ntpaxaxct mopcxo
repmnnonorne, cmennrt ranc, nepenoxnrt pynt, uyrt nsmennrt xypc
nonecrnonannx. Cnx nnrara npnneena mno ornmt ne nx cxoporo ntnoa, uro-
ro npoe:C+ompume, uau +ma uemuaa pasuemaua noyuaua uapa Aueucaupa
III, uau mo+y nocmynamo c yuua+u omua eposuua axe ouecmeeuum+
ouomo+.
Her, renept x xouy cxasart, uro nosmoxno n nnpany, Bn. Cononten tn nor
raxnm opoymno-paccexnntm uenonexom. Cnecrnnx no eny Conontena B.
C., nonropmct, x ne npononn, trono xomnpomar ne conpan. Hccneonan
rontxo ero rexcrt n nyuuuume peun. Ecnn n nasnan napy pas
npnxnnantmnxom (xoncrarannx ]axra), ro nnmt xax npnmep
nsanmocnxsannocrn nnuno-trono n omecrnenno-nonnrnuecxo
esornercrnennocrn.
A ra poxraysoncxax crartx n necxontxo noontx nocnomnnann amr n omem
ocronepnym xaprnny: a, opoymno-paccexn. 3ect-ro n xopent rnnnuno
pyccxo-nnrennnrenrcxo nponemt: nonnemax neymecrnocrt. Hy, npecrantre,
na nopore nont 1812 roa cnxrt Fapxnax e Tonnn n samennrt oxropom
Iaasom. H nnpany net cnxro nemen, n cxasan xe: Cnemnre enart
opo!. Hasnaunnn nor n ntmno t: opo, nanepnoe. Aramana Hnarona
samennrt pyrnm nsnecrntm xananepncrom, on Knxorom Kamanucxnm
a, cocrnenno, xaxne ryr myrouxn, napaoxct anropa! B 1860-x roax
marammeecx omecrno nceptes nonarano, uro eme 910 repaxron n napt noer
na ycrynxn, n x nnacrn npner npannrentcrno naponnxon. H rnannax
xannarypa n npemtept tna uepntmencxn! a, Hnxona Ianpnnonnu, ro
camoe xpxo ntmeonncannoe uuo. V Haoxona cxasano (onocpeonano) n o rex
roramnnx cnyxax a, onxrt xe, xaxne ram cnyxn, xora n 1917 roy
npemtepom n nnpany cran xnon uepntmencxoro. Toxe anrop nanarn
raserntx crareex, mpncr, nponrpanmn nce cyente nponecct H camte
nepnte ero marn ncnomnnm! ornycxax unnnxnnm, npoueprnn
rocyapcrnennym rpannny uyrt ne no cenepnomy npnropoy Herporpaa.
Hopmantnt t rnmnasncr, ne paccexnno-opoymnt, xax uepntmencxn,
Cononten, Vntxnon, ncnomnnn t, uro sect poccncxne nont nennct rontxo co
Bnenne, uro Poccnx, HE ornpanmax y ]nnon nnxaxoro cynepennrera, morna,ua
eoum nmuuuy emnycuaa, n rpannny onpeennrt no pesyntraram ecnn ne nont,
rax neperonopon. Ho xax mor necrn noonte neperonopt anrop ncxponcxnx
crareex? Hano, nonoxnnn 127 rtcxu (norepn rontxo nepno Conercxo-]nncxo
nont 19391940 roon, a tna n Bropax ]nncxax, n pamxax Bennxo
Oreuecrnenno), ncnpannnn rpannny.
Mory noxnnyrt cnyua nocnexee: ouent naxnoe nnemneropronoe
nopasenenne Bueunocmumope (cnaxenne ncexcoesaepauuouueumueoe
u macca pyrnx ennxarntx mnccn) nocne cotrn 1991 roa nonyunn n
nounnenne napenex, yuacrnnx snamennroro ueoeo uououa 1921 aeeycma.
3ro nponepxemo, x +ro snam, xax ram paoranmn. Ho x-ro paoran rontxo n
rom nopasenennn, a cxontxo a eme, mnnnnnm, nocne 1991 roa, nomnnrcx,
nosrnannn onenr (?) Mypamon, ronopxr, nennoxo uenonex.
B omem, noxox, cornacno nnany ce xnnrn, x Crannnn no, nnxe xo ny
Hmnepnn n nnacrnn, +ro remt, pyccxo-nnrennnrenrcxo neymecrnocrn, nnxax
ne nsexart. H Bn. Cononten tn n ntcme crenenn neymecren n ponn
nnacrnrenx ym +noxn xax n, ynt, Hnxona Pomanon n ponn napx. Ho ecnn
pasronop o nape, nomasannnxe, rpeyer yuera n conocrannennx ncex poccncxnx
npeneenron: nonapenn, nspann, cnepxenn, yncrn, camonponosrnamenn,
orpeuenn ro o nnacrnrene ym, nnrennexryantnom nnepe +noxn
poccncxoro exaanca, moxno cenart nexoropte saxnmuennx no ero paoram
rexcram, peuam. H sect opoconecrnt noxo rpeyer pasennrt xopnyc ero
counnenn na ne uacrn. Vcnonno ronopx: 1) Cononten nx ennnn n 2) Cononten
nx macc.
Paort 0uuocoqcuue uauaua ueuouoeo suauua, Kpumuua omeueuuumx
uauau, Hmeuue o Boeoueuoeeuecmee, Onpaeauue opa rpeymr anannsa
cnennanncron, x raxo xnann]nxannn ne nmem. Tema moero nccneonannx: HE
]nnoco]nx, HE npopouecrna n cnnpnrnsm Conontena, a ]enomen
conontenmnnt (ecnn yx nnnemne no+rt +noxn, ]nnoco]t, xypnanncrt
ropnnnct rnrynom conontenen, ro npanomepno noxnnenne n conontenmnnt).
Baxnemne npnmept nnnxnnx Conontena na maccone cosnanne moxno
paccmorpert axe n xparxom nam]nere.
1. Crartx Conontena Poccnx n Enpona (npornn ononmenno xnnrn H. .
annnencxoro) npnneen ee pasop Koncranrnnom Conontentm.
2. Peut mapra 1881 roa (noyuennx napm n yrposa omecrnennoro oxora).
3. exnapannx o anrncemnrnsme (Hy+uaa mpecuomua eosm+eua omuuoe
ecmeue Kopoueuuo).

Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Hanepno x +romy paseny moxno npnuncnnrt n camym nsnecrnym ero paory
Tpn pasronopa.
Hponeptre, ncx xnnra nxnte pasronopt, nepecxast raserntx nonocre,
enncrnennte pemapxn n cxoouxax: (cyxo), (oxueuuuo), (epo+uo),
(enoueouoca). Ouent noxoxe na rasernte oruert o Cesax n Hnenymax KHCC c
napnanramn:(Anuouc+eumm) (Bypume anuouc+eumm) (Oxueueuue e saue).
Hn manemnx xapaxrepncrnx +rnx pasronopmnxon. Xorx, no npane ronopx,
mano-mantcxn sanomnnammnecx opast sect n ne nyxnt, no ecnn npyr
norpeonannct t?! Tyr-ro anocrona xypcncrox n xapaynnn t ouepeno xpax.
H nocne +rnx rpex ntmyuenntx pasronopon Cononten npnnaraer Kparxym
nonecrt o Anrnxpncre. Te xe ero nepconaxn orxya-ro epyr pyxonnct nexoro
crapna Hanco]nx.
a+a: Hy uumame.
I-u Z (uumaem):
H eme 34 crpannnt (n xnnre moero ]opmara) cxyunoro, ecnomomnoro
nopaxannx Beeeue o Beuuuo+ uuueusumopeocroencxoro, ns xoroporo
ntrxnyrt moxno nnmt onn ntno: Cononten onacancx npnmecrnnx xnranen n
Anrnxpncra.
Inana 8
Ha1pnapx exaanca
Conontenmnna +ro rxra x ncecmemennm, camopaspymennm, netrnm, naunnax
or cmemennx ero nnuno n omecrnenno mopann, enanrentcxoro ne yn,
npexnnxemoro npannrentcrny crpant.
B xnnre Anouauuncuc e +upoeo ucmopuu, nocnxmenno crpaxam 2012 roa n
npetymnm xonnam cnera, x ormeuan, uro axe na camte nceomne, rnoantno-
xocmnuecxne, omemnponte xaracrpo]t, npoe t ypannnnammne ncex n ncx
or pnrancxo xoponent o anrnaemcxoro oxoxrn, axe n peaxnnn na xaxo-
nnyt naxptnammn ncm 3emnm acrepon Ano]nc, nnn nnanery Hnnpy,
npocrannxmmym ncem cemn mnnnnapam uenonex ennym ary cmeprn, pasnnunx
nocnpnxrnx cront nennxn, uro amr nemant marepnan connantntm ncnxonoram.
H ncera nexax uacrt uenoneuecrna nocnpnnnmana +ro xax xenannym nonocrt.
Moxno or nnx ormaxnyrtcx rannuxamn: Heyaunnxn. 3anncrnnxn. Henmn.
Ho mryxa n rom, uro nceomero xonna, nnn rnoantnoro norpxcennx, nonnocrtm
menxmmero xaprnny xnsnn, n omem, xponanoro ononnennx, xenaer ne rontxo
nexax uacrt n uenoneuecrne, no n nexax uacrt n uenonexe. B snaunrentno onee
mnpoxom cnoe nme, uem sauouueuume uysepm, cnnr +ra rxra x camo n
nceomemy paspymennm. H nepnonuecxn +ra nonx x rnenn pesonnpyer n
ontmnx macmraax, nanpnmep, n macmraax crpant, nanpnmep, Poccnn.
B ro xe xnnre x paccmarpnnan onn ns raxnx nepnoon camopaspymennx, XIX
nauana XX nexa, or nnrnnncron, napoonontnen n o penonmnnn, Ipaxancxo
nont.
B ornnune or npetymero (pacxon), nauano +roro nepnoa pyccxoro
camopaspymennx, AnroAmapreona, oosnaueno uerxo, xax ntcrpenom
crapronoro nncronera. Cocrnenno +ro n tn ntcrpen nncronera mnrpnx
Kapaxosona, 4 anpenx 1866 roa, ponno 200 ner nocne pacxona. Tor
nepnonoxymenen na nmneparopa Anexcanpa Ocnoonrenx noponn conm
nopaxarene. Mt cxaxem: saan moy, nnrnnncrt nospasxr: xnnn npnmep
reponuecxoro camonoxeprnonannx. Moxno t n cnom ouepet nm nospasnrt,
npnnecrn ]axr, ynt, npomemn rora mnmo macconoro cosnannx. Bet
Kapaxoson crpaan xarapom xenyxa, ntstnanmnm crpamnte myuennx n npn
roramnem yponne mennnnt ne ananmnm nn manemero manca na nsneuenne.
Orpomnax uacrt camoyncrn ro +noxn, no mennnncxo crarncrnxe, tna
ntsnana nmenno xarapom xenyxa. Ha cnecrnnn on npnsnanancx: .Ouom us
euaeumx noyumeuoumx npuuuu ua coeepueuua npecmynueuua muu +oa
ouesuo, maxeuo noecmeoeaeuaa ua +o upaecmeeuuoe cocmoauue. Oua
noeeua cuauaua +eua u +mcuu o ca+oyucmee, a nomo+, uoea npecmaeuuaco
ueuo ue y+epemo apo+
B cem nmnrpnn, nepnonpoxone Teppopa n anamnes n nonnax ncropnx
onesnn nce nx xacrt, no xcnee +ro cranonnrcx nocne osnaxomnennx eme c
necxontxnmn npnmepamn.
B. H. Fypnen, nsnecrnt oxornnx sa nponoxaropamn, pasonaunnmn Ase]a,
unena HK PCPH Mannnoncxoro, npnnonr cnona ranoro arenra: Bt ne
nonnmaere, uro mt nepexnnaem. Hanpnmep, x neanno tn cexperapem na cese
maxcnmanncron. Ionopnnoct o reppope, o +xcnponpnannxx, o noesxax n Poccnm.
tn nocnxmen no nce +rn penonmnnonnte rant, a uepes necxontxo uacon,
xora nnencx co cnonm nauantcrnom, re xe nonpoct ocnemannct nx menx c
pyro cropont. nepecxaxnnan ns onoro mnpa n pyro Her!.. Bt ne
nonnmaere n ne moxere nonxrt xaxne x nepexnnan n +ro npemx +monnn!
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Kacaxct roro nepnoa, nensexno ncnomnnaemt na onontno npouno nnrtx n
namn mosrn nocrynara no nonoy penonmnnonnoro noxonennx. ne nnnmsnn, na
nanonnnrenx nsnnnnn: +rnuecxn n nnrennexryantnt. 3rnuecxn: Ouu euauu
31O pau uac!. (Hy nnn: Pau yyueeo!) Hnrennexryantnt: Ouu euauu
31O e coomeemcmeuu c onpeeuuum+u ucmopuuecuu+u meopua+u,
sa+mcua+u, uayuum+u oumpuua+u.
Kaprnnxa uerxo cment ucmopuuecuux qop+auu: paoeuaeuouecuu cmpo,
qeoauoum, uanumauucmuuecuu, couuauucmuuecuu naxnatnaxct na
penonmnnonepon ro +noxn, sacrannxna paccmarpnnart xapaxosontx,
xpanunncxnx, ncex rex nnapAnonnnnapnen xax xaxnx-ro nnanomepntx
paornnxon, cnonno repoen namnx nxrnnerox.
Koneuno, cnntnax pest n xenyxe Kapaxosona, nnn sy nnmnennoro H.
Mnpcxoro noptnamr oa nocrynara: n uro pau uaueeo (ceemuoeo)
yyueeo, n uro no ucmopuuecuo+y nuauy no ceuac naxnee
npocnenrt nnnnm or napoonontnen x repoxm 1917 roa. Oennxer,
sannrontnaer nx Hpopox (no onpeenennm Fepxena) Cononten.
A nouemy t rora +roro neunoro otnx ne nnncart eme n n Harpnapxn? Kcrarn,
nacrounnoe npnnmnoe nostxarentcrno Conontena no Co]te Anpeenne, xene,
sarem none Anexcex Koncranrnnonnua, no mnennm memyapncron, ntxonno sa
pamxn npnnnunx. On uacro neneran, uro ero nenrpantnt ]nnoco]cxn opas
Co]nn, nanexn Co]te Anpeenno, uro n cnnpnrnuecxnx ceancax emy xnnxnact,
nxronana nmenno Co]nx.
Fesernt npnxnnantmnx Harpnapx eme ne camax nepmnna acypa. Mne
nonanact cctnxa na xnnry nexoero Herepa 3yo]]a (noxoxe, ns +mnrpanron
nepno nonnt), yrnepxanmero, uro Couoeoe eoxuoeuu ocmoeecuoeo ua
cosauue opasa Auuu Kapa+asoea. ecrnnrentno, xora npn xnsnn yronmt
crontxnm rpynnam, rpynnnponxam n noome ncem, xomy Poccnx nnenact rnanntm
nparom, neynnnrentno, uro nocmeprnte nccneonarenn opasymr raxym
momnym, nnnxrentnym xnaxy. Crpanno, xax eme ne pastcxann, uro nmenno B.
Cononten noxnonnn uertpex nsnecrntx anropon, Mar]ex, Hyxy, Mapxa, Hoanna,
na rnannt opas nx nponsneenn.

Ho, nanepnoe, ono napone +ry xnaxepcxym paory ne onponeprnyrt, n urot
crpxxnyrt mnenox, nonncmn na nmnmom repoe ocroencxoro, rpeyercx n
]opmantnoe nnreparyponeuecxoe onponepxenne:
Iocnonn Herep 3yo]], nama rnnoresa nenepna. opora Anemn Kapamasona
nxnmuana, xax nsnecrno, n ero orner pary Hnany, uro nomemnxa, ynnmero
peenxa, moxno n nyxno xasnnrt (coornercrnymmym crpannny n pomane Fpartx
Kapamasont naere camn). A paccexnnax nonocrt Bn. Conontena nosnonnna
emy nerxo nepemarnyrt uepes reno ynroro 1 mapra 1881 roa, nmecre c napem,
peenxa, 14-nernero Konn 3axapona. Pan mnnyrt cnant, nontnoro
npopouecrnonannx, pan xpacnoro cnonna na nynnuno nexnnn, pan
npoesxannx nonyropa ecxrxa merpon na pyxax nocropxenntx nnoron, ero n
Xenxona yuennxon!

Kax nnora ntpaxamrcx, n xaxo myrxe ecrt onx myrxn, n n xaxo-ro mepe
otnx, eccemenoro npnxnnantmnxa Conontena ecrnnrentno moxno nasnart
Harpnapxom Harpnapxom exaanca. Anpaamom, Haxonom cepepxnonexono
nnrennnrennnn. Ero mnorouncnennoe, uau necou +opcuo, noromcrno
pyccxne exaenrt, ra uacrt omecrna, uro c]opmnponana n npncnonna cee
omecrnennoe mnenne, paorano, cxontxo morno na nopaxenne Poccnn n nyx
nonax, na noey rpex penonmnn. H n nrore cenana cocroxnne pomanoncxo
Poccnn, nporoxontno ntpaxaxct, uecoe+ecmu+m+ c xusuom.
t c]opmynnponan rax: Xyxe, raxe n onacnee ncero exaenrcxax
nnrennnrennnx nmenno rora, uoea y+aem, umo oua auom y+aem. Cuacrte
Conontena (n necuacrte Poccnn, uro ono n ro xe) n naxt cnnmecx mxane
onenox. Tora nepeonenxn (nonconoro nexropa n cnnpnra npnnxnn sa
]nnoco]a), ceronx neoonenxn (snemero npara poccncxo
rocyapcrnennocrn npnnnmamr onxrt-raxn sa esnpenoro ]nnoco]a).

Tenept npncrynaem x cocrnenno conontencxomy Cepepxnomy nexy. Ouent raxo
n n ro xe npemx cnmnromarnuno, uro onn ns yxonntx nnepon +noxn,
conontencxn anonorer, ocnonarent Mocxoncxoro pennrnosno-]nnoco]cxoro
omecrna nmenn Bn. Conontena Hnxona Fepxen aae nocne 1917 roa, xora
on-ro npexpacno mor nnert n nanmart nrorn nx paort, ynntnax n Enpony
na ]nnoco]cxom napoxoe, nce panno nastnan ro xnnenne: pyccxnm
xyntrypntm peneccancom, pyccxnm yxonntm peneccancom:
Ceuac moxno onpeenenno cxasart, uro nauano XX nexa osnamenonanoct y nac
peneccancom yxonno xyntrypt, peneccancom ]nnoco]cxnm n nnreparypno-
+crernuecxnm, oocrpennem pennrnosno n mncrnuecxo uyncrnnrentnocrn.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Hnxora eme pyccxax xyntrypa ne ocrnrana raxo yronuennocrn, xax n ro
npemx
H net ne uyncrnyer, uro y ntcmero +nnrera, namemerocx nx ro xyntrypt,
yronuennax, nnxamn coce n pocrnennnx ncronuennax, nnsxax x
npotpxnnnnannm.
t npnnen ropaso onee, uem Fepxen, xnann]nnnponannoro +xcnepra no
yronuennocrn xyntrypt Tanepana. Bor yx xomy onenoct notrt
conpemennnxom n onennrt e xueo+ cpaeueuuu (!) cpasy rpn xyntrypt: 1)
openonmnnonnym Hmonnxa XVI, 2) ynonrentnym cxasxy (cam rax nastnan)
Hanoneononcxo nmnepnn n 3) nocneymmym +noxy Pecranpannn, Hmonnxa
XVIII. Bepnxr Tanepana: 1om ue suaem uacmoaue cuaocmu xusuu, umo
ue xuu eo epe+eua Bmoeuua XVI!
Bnno, cnaxonart sanax rnnennx moxer npentmart mnornx, axe raxoro
rennx peauouo nouumuuu, xax Tanepan, uro yx ronopnrt o npnmepnnanmem
nanypennt napnx, yronuennom Kone Fepxene.
Tor snamennrt ]nnoco]cxn napoxo 1922 roa, no onomy ]axry nannunx
na opry rpysa Hnxona Fepxen, rxnyn t na pyro, ne menee nsnecrnt
opas xopant ypaxon n sacnyxnnan t cnoe ropnet, no na nem xe
noxnann Poccnm n Hnrnpnm Copoxnn, 3noptxnn, Ceprn Fynraxon n mnorne
nmn ymcrnennoro rpya (nacroxmero), ne npnuacrnte x conontenmnne. Hy
a nonemnuecxym ropney no +noxe exaanca ntnycrxr npecrannrenn
osoponnxnmecx, ynt, yxe n +mnrpannn pyccxo nnrennnrennnn, anropt
snamennroro copnnxa C+eua eex Hnxona Vcrpxnon, Rpn Knmunnxon
Cepre uaxornn, Anexcanp Fopnmen-Hymxnn.
H eme pas nonropm epxencxne cnona o rnannom:
Hpopouecrno nnrnmnax rema nce yxonno xnsnn Bn. Conontena. On
cosnanan cex npnsnanntm x cnoonomy npopouecrnonannm. On ouuou u ue
nouam, noromy uro necer npopouecxoe cnyxenne.
Henoe noxonenne xnno, ne uyx sanaxa cocrnenno rnnnn! O npopouecrne
Conontena mt yxe ronopnnn, renept o rom, uro on onnox n ne nonxr. 3ro xe
npocro ]nrypa peun, cnonecnt mramn, cxnauennt ns xaxoro-ro
pomanca. Ouuouue cuaum, +o npumm Pomanrnuecxn repo onxen trt
onnoxo-nenonxrtm. Hpn rom, uro rnannte no+rt ro +noxn Fnox, Bxu.
Hnanon meronxnn, xax napaenno nxxo, onpeenennem conontenen, a
nnnxrentnte xypnanncrt, ]nnoco]t, nncarenn oennnnnct n Omecrno
nmenn Conontena
Ho-nacroxmemy onnox tn, ynt, Koncranrnn Hoeonocnen, ntranmncx
oportcx c conontenmnno.
A cam mexannsm nsroronnennx Conontena n noontx paspymnrentntx
anropnreron nnrepecen rem, uro +ra rexnonornx ne yrpauena n n namn nn. Vxe
ynomnnanmncx conpemennt xnaxep Koprenen n xypnane Hame nacnene
onynnxonan crartm o Conontene, nxnmuammym, cpasy cxaxem, nonymyrnnnym
anxery Conontena:

Bamn nmnmte xauecrna n myxunne. K+op
Bame nmnmoe sanxrne. Hcmopua peuueu u maume uayuu
Bame nmnmoe pasnneuenne. Bmnumo c xopouu+ ueuoeeuo+
Bame npeonaammee cnocrno. Vnpyeocmo e ououo+ u ecxapaumepuocmo e
+auo+
Kaxo neocrarox Bt onee ncero nsnnnxere? Hsuuuuee npucmpacmue uo +ue
Kaxo npocrynox Bt crpoxe ncero cynre? Hecnpaeeuueocmo npomue +eua
B uem Bt nonaraere cuacrte? Buuuoe eo esau+uo umeu, a nyuuuuoe e
mopxecmee npaem
uro Bam npecrannxercx camtm ontmnm necuacrtem? Bmmo xeuom
Hoeouocueea
Bam nmnmt pyccxn nposanx. R ca+ u H. Cmpaxoe, a mauxe +umponouum
0uuapem u Kamuoe
Bam nmnmt nnocrpannt nposanx. Ioq+au, nana Bee XIII u Boccm+m
Kaxoe Bame nacrpoenne yxa n nacroxmem? 1epoe e ecmeuax
Kommenrapn H. Koorenena:
Haop nonpocon n +ro anxere n n ro, uro sanonnnn Cononten nx T. H.
Cyxornno, no mnorom connaamr, nynnxyemax namn anxera xopoue. Ho npemenn
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nonpocnnxn ne onxnt anexo orcroxrt pyr or pyra: neuaraemt mt cxnonnt
ornecrn x cepenne noctmnecxrtx roon (xora Cononten yxe omyman cex
npecneyemtm nnacrtm K. H. Hoeonocnentm, n uacrnocrn; xora on nosnaran
orpomnte naext na Htna XIII, nany pnmcxoro, snamennroro cnonm narnncxnm
crnnem). Oe nontrxn nponnrepntmnponart Bn. Conontena ann pesyntrart
nectma nononnnuarte nce ro xe cmemenne ceptesnoro n oesopyxnnamme
cmemnoro
Bnnxnyrt x npenaram axe ne n nepn ntnxo-nynnnoro noopaxennx
Conontena (ca+oe ououoe uecuacmoe mmo xeuo Hoeouocueea), a n
npnmep ceptesno rexcronornuecxo paort Korpenena. Knann]nnnponannomy
nynnxaropy, xaxnm, esycnonno, on xnnxercx, neoxonmo arnponart
nynnxyemt ]parmenr, n xax peantnym sanenxy na npemenno mxane on orctn:
uoea Couoeoe yxe ouyuau cea npecueye+m+ euacmom K. H.
Hoeouocueem+, e uacmuocmu. Hmenno rax rnopxrcx nerent n enamrcx
Conontent. Bramn or Fepxena ouuouo-uenouamm. Or Anexcanpa
Fnoxa pmuapo-+ouax. Tenept n npecueye+ euacmom, Hoeouocueem+, e
uacmuocmu
Ceuac, xax n nymx rnanamn panee, nocne nepeunx 11 nornmnx conar
unnnxncxoro nonxa, x cenam nexoropym naysy. Hpnunna cneymmax.
Hanepnxxa unrarenm nonaannct xnnrn +axoro uepnymnoro xanpa, re,
mrynpyx camym noponym norpa]nm repox, ntnexnnamr nmo
xomnpomar, n ecnn ncxonax norpa]nx ontmo rom, ro na uepnym crartm,
xax npannno, moxno uro-nnyt napart.
cnennantno nopontx norpa]n Conontena ne unran. Tontxo crartm n
Bnxnnenn (npnmepno 57 crpannn), uro nanepnxxa moryr cenart nce,
xenammne conocrannrt ee annte c monmn cnonamn. 3aro mnoro npnmnoct
npounrart n oymart rexcron o rnenn Poccncxo nmnepnn, o
napoonontuecxom n npouem reppopnsme, o nnrennnrenrcxom exaance,
Cepepxnom nexe n ns-sa uacroro ynomnnannx ]amnnnn +moeo ueuoeeua,
eeo npocro nenosmoxno tno nrnopnponart. ecrnnrentno ne conpamct
nynnxonart anrnconontencxn nam]ner n naemct ncxope paccrartcx c
anocronom xypcncrox.
Moxno mne nepnrt nnn ner, no nmenno na +rom nynxre, npecueoeauua
Couoeoea euacmom u Hoeouocueem+, x ocranonnncx nepe nosmoxnocrtm
ntopa, rouxo n]ypxannn, ntpaxaxct no-conpemennomy.
B neontmo, npounranno mno crarte npoe nnuero o npecneonannxx
nnacrxmn Conontena ne tno. H no npourennn crartn Korpenena (ynepen, on
snaer no +ro reme n 10 n xaxo-ro crenenn pas ontme menx), x tno
nosnamepnncx cxonrt n nnnorexy nsxrt-raxn uro-nnyt rorantnoe o
Conontene. Bet uyncrnym, nnxy no ncem xocnenntm ]axram norpa]nn: ne
tno npecneonann! Harn xnnry, onponeprnyrt conontencxnx xnaxepon?
Ho cnauana npornn noncxa xnnrn ntcrynnna, xamct, npocro nent. A norom eme
noxnnnoct nexoe uyncrno ny, nenpnnnuno, uro nn, cnonno t ntcnart ]nnepon:
npocnenrt nenno mapmpyr, snaxomcrna ]nnoco]a-menyma
Tax +ro n ocrannn. H axe an cee sapox: ne nepenponepxrt. Hrpa noxasanact
uecrno: ecnn npecneonannx nce xe tnn, ro mox xnnra nter yxe c nsxnom.
Ho x pemnn nrn no nyrn cnoero npenonoxennx: ne npecneonann Conontena
nnacrn n Hoeonocnen. Hpenoananne onnoxoro nenonxroro ]nnoco]a n
nyx neymnx poccncxnx ynnnepcnrerax tno, oporocroxmne xomannponxn
n Honon, Ernner tnn, cranxa n Vuenom xomnrere npn Mnnncrepcrne
naponoro npocnemennx tna. axe npnunny yxoa ns Herepyprcxoro
ynnnepcnrera ouent naroxenarentnax x Cononteny crartx n Bnxnnenn nnnr c
nyx cropon: n nnrpnrax tnmero ero noxponnrenx, nexoero Bnancnannena, n
nosmoxno, nce xe n nocnecrnnxx ro nynnuno peun n samnry reppopncron-
napeynn. Ho yxo c xa]ep cnyuaercx n nayuno cpee nocroxnno, cpannnnart
+ro, nanpnmep, c myxamn, axaemnuecxnmn oxoramn Meneneena axe
nenpnnnuno. Tyr npocro na mnnyrxy naxptnn nnarxom xnerxy c nonyraem
HO rnannt ]oxyc anee. uro unnonnnx Hoeonocnen npecneonan onnoxoro
nenonxroro ]nnoco]a nnonne n yxe cpennx npecrannenn, roxe mramn. Ho
uro t morno nmert mecro oparnoe?! Onaxo xe
Kax nsnecrno, na Hoeonocnena tno sannannponano noxymenne n momenr,
xora on onxen tn trt na noxoponax mnnncrpa nnyrpennnx en Cnnxrnna,
xeprnt npetymero noxymennx. B ntnemnnx nonocrxx raxne nonte repaxrt
nourn anantnocrt. H nocne roro, xax re nnant pacxptnnct, Hoeonocnen tn
ntnyxen npaxrnuecxn o xonna xnsnn cymecrnenno orpannunrt cnon
nepennxennx, ncrpeun. 3ro ]axr, xax n ro, uro peut Conontena, ero yntrnmarym
napm nepennnynn nnnnm npornnocroxnnx nnacrn n reppopncron n nontsy
nocnennx, nomornn napoonontnam pexpyrnponart necxontxo nnmnnx ecxrxon
ronon. B rom uncne n ns ero xypcncrox, x onxrt xe cnennantno ne nocunrtnan,
no uro onn maccono mnn n napoonontuecxne xpyxxn eme onn nponepxemt
]axr

Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Herepypr, oxrxpt 1905 roa. Hpononnpymmne ropoontx nosyxennte
emoncrpanrt, nropoe noxonenne, cunrax or conontencxnx xypcncrox, mnn no
Hnrenomy npocnexry. Hanpornn nyx+raxnoro oma, re xnn Hoeonocnen,
onn, npyr nosatn npoune penonmnnonnte nenn, ocranonnnnct n o camo
remnort opann ncenosmoxnte ocxopnennx peaxnnonepy, ronnrenm.
Hoeonocnen cntman nce +ro, paorax n xannere na cnonm nocnennm
rexcrom: nontm nepenoom Honoro 3anera.
Bor nam n napaoxc npecneonannx unnonnnxom Hpopoxa

Anexcanp Fnox, crartx Ptnapt-monax:
Tenept, xax ecxrt ner nasa, nce npnsnamr ontmo rananr, no mnorne
ocranonxrcx n neoymennn nepe xaxo-nnyt cropono ero exrentnocrn.
Hsnecrnax ]nnoco]cxax mxona noneprner comnennm cncremy mncrnuecxo
]nnoco]nn Bn. Conontena no orcyrcrnnm n ne saxonuenno reopnn nosnannx.
Hn onn cran nynnnncron ne npnmer Conontena es oronopox yxe no romy
onomy, uro Cononten yrnepxan cnxmennym nony no nmx cnxmenno
nmnn Bn. Cononten xpnrnx? On ne samernn Hnnme, on onocroponne
onennn Hymxnna n Hepmonrona. Bn. Cononten no+r? H sect npnxonrcx
yennrt emy neontmoe mecro, ecnn cmorpert na nero xax na uncroro
xyoxnnxa. Ocraercx Bn. Cononten uenonex. Tyr nenomepnoe pasnoopasne
xaprnn; nocnomnnannx n anexort o cnx nop ne cxoxr co crpannn xypnanon.
Kaxo xe ntno moxno cenart ns +rnx npornnopeunntx anexoron o
crpanntx nocrynxax n cnonax, ocoenno o crpannom, a nx nexoroptx
crpamnom xoxore, xoropt nce ncnomnnamr ocoenno oxorno? Onn ntno: Bn.
Cononten tn ouent cnmnarnunt n opnrnnantnt uenonex, onaxo c ontmnmn
crpannocrxmn, ne concem npnxrntmn, a nnora n nenpnnnuntmn; no rax xax nce
pystx ero tnn roxe ouent mnnte nmn, ro onn npomann +romy
pomanrnuecxomy uyaxy ero nxne ntxoxn

B npnnnnne n ]enpant 1917 roa tn raxo emxouo, npomueopeuuem+
aueuomo+ pyse n yuennxon Conontena, nayuenntx nm rnannomy:
esornercrnennax onronnx (npopouecrnonanne) nor ntcmee npnsnanne
pyccxo nnrennnrennnn!
H, sanepmax, naxonen, ncropnm Harpnapxa exaanca, naemct, uro mon xparxne
sameuannx ne nocnpnmyrcx xax oryntnax xpnrnxa c oxpannrentntx nosnnn.
Haemct, x noxasan, uro Cononten ecrnnrentno n mepy cnn nocnococrnonan
pasnoxennm nmnepnn n noromy Her, axe ecnn t +ra ypa ns
npopouecrnonannx, cnnpnrnsma, anexoron n ypntx meurann tna t noome
nnxem ns ero conpemennnxon ne rponyra, nponexana t cro ner no cnyom n
ncxptnact t rontxo ceuac (n nemnoro pyro, es ee nosecrnnx, crpane), nce
panno ona ocranact t rem xe camtm
H rnannax ea n rom, uro onnctnaemte ronopxmne nonyran yunnnct ronopnrt ne
y nme, a roxe c ronoca pyroro ronopxmero nonyrax, a ror y pyrnx nonyraen n
rax anee
Hmenno noromy n cran nosmoxen ror ]oxyc netnanoro no rynocrn cmemennx,
nepeeprnnannx, npnnoxennx x monapxy, ecrnymmemy npannrentcrny, x
rocyapcrnenno nonnrnxe rpeonannx, nce 1600 ner apeconanmnecx Fnnne
rontxo x orentno nnunocrn, x uacrnomy uenonexy: He yu, Bosumu
epaeoe ceoux, Bcex npoua. H nect mnp nonnman +ro nmenno rax, n poccnxne
or Bnanmnpa Kpecrnrenx o Anexcanpa III ne rpeonann xpncrnancxo
nnxnnannn cya n apmnn, no
Enncrnennoe npoe t onponepxenne moero cpannennx: nonyran, xax nsnecrno,
xnnyr onro, a +ror ymep n 1900 roy, 47 ner or poy, n uyxom xannere.
Bpauent narnos: arepocxnepos, nnppos nouex, ypemnx n nonnoe ncromenne
oprannsma Fontno nonyra?
.B ocnoonnmymcx cepepxnym xnerxy nones Fepxen.
Cnpanennnocrn pan cneyer cxasart, uro cront xe enanrentcxne rpeonannx
apeconan npanxmemy monapxy, cront xe mano nennn pyccxym rocyapcrnennocrt
n pyro nnacrnrent ym, yxe nacroxmn, ne xnaxnponannt renn rpa] Hen
Hnxonaennu Toncro. On roxe nncan nnctmo Anexcanpy III (.eeo yuuu ue
uuuume epaeu eeo, uo epaeu cyuecmeymueeo nopaua eeue: yuuu eo u+a
uauoeo-mo emcueeo uaea eceeo ueuoeeuecmea) c npocto nomnnonart
xenxoncxnx reppopncron n 1881 roy ner, concem ne cnyuano ntpana rouxa
orcuera, ra naxnemax pasnnnxa! Hpana, es npnnaraemo yrpost uuaue +m om
eac ompeu+ca +ro oruacrn noromy, uro Toncro esmepno npesnpan
exaenrcxym nnrennnrennnm, n cama nex trt ee rnamaraem, pynopom
ntstnana uyncrno crta axe onee ocrpoe, uem crta sa Bony n mnp, Anny
Kapennny, n uem on uacro npnsnanancx.
Pasna Htna Toncroro c pyccxo rocyapcrnennocrtm cnyua concem pyro, n
nepnonauantno ce pasna tn cnxsan ornmt ne c ero yntrpaenanrennsmom,
yntrpaynsmom, nenpornnnennem sny, onpomennem xnsnn,
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
oxpecrtxnnnannem tra, nererapnancrnom, ocoxoxennem n npounmn, xax
cxasann t mon cryenrt, saxocamn. Her, pasna Toncroro c pyccxnm
rocyapcrnom tn ntsnan nono, xonxpernee: Kptmcxo nono 18531856
roon.
3ro x, n rom uncne n xpononornuecxn, oxastnan n cnoem ntcrynnennn 2011 roa
na Hnxnrcxom xnye. 3ro copanne yuentx, nncarene, nsnecmenon, ocnonannoe
na mexncnnnnnnapnom noxoe Pnmcxoro xnya, nosrnannxemoe npo]eccopom
Cepreem Herponnuem Kannne, yenxer nnnmanne mnornm pasnonnanontm
nponemam: Pyccxoe npocrpancrno, ncropnx pyccxnx moepnnsann, nponemt
ncronxonannx ncropnn Bropo mnpono nont, xonnennnn cronnnt (no
neannemy pacmnpennm Mocxnt) n raxnm nepconam, xax Homonocon, Bnrre,
Toncro. Tpoe oxnaunxon no reme o Htne Hnxonaennue erantno n
xnann]nnnponanno pasopann ero xyoxecrnennoe rnopuecrno, nynnnncrnxy,
roncroncrno. xe saancx uacrno nentm cpen ncex rocyapcrnenntx,
omecrnenntx nncrnryron, panno ornepraemtx rpa]om Toncrtm: cy, nepxont,
apmnx, nonnnnx, uacrnax cocrnennocrt, pax, cmeprnax xasnt, npncxra
ntennrt ror +nemenr, c xoroporo n nauancx ero yxo. Bet nonce ne
onomomenrntm tno ero pasouaponanne n rocyapcrnenno-omecrnennom
ycrpocrne +ro tn nponecc pacrxnynmncx na 55 ner! Mo orner na nonpoc
Or uero cnauana orpexcx rpa] Toncro?, coepxamncx n npenaraemom
oxnae, yer eme n nexo rouxo nepexoa or cxnosno remt +rnx rnan,
yxonnomy xpnsncy, norounnmemy nmnepnm n nnacrnm n nauane XX nexa, x
rnane Bont. Hmneparopt.

Kau uemepmoeo uucua uac ueueuaa uecua
(Bcnxrt or rocyapcrna.)

Hsnecrno, uro ceronx roncroncxne cnopt pacxoxrcx xpyramn or onoro
nonpoca, nynxra, xamnem pomennoro Htnom Hnxonaennuem: Iocyapcrno.
axe renennnosnte ceronxmnne pasnparentcrna, npoe nmenmero mecro n
mapre 2010 roa n Knponcxom cye Exarepnnypra, r. n. anrn+xcrpemncrcxn
nponecc, na xoropom Hen Toncro tn onnnen +xcneprom no +xcrpemnsmy
Hannom Cycnonontm n e nocmpeuameuocmee peuueuosuo ueuaeucmu u
Hpaeocuaeuo uepueu, npnsnamr uro npnunno nerarnnnoro ornomennx rpa]a
Toncroro x PHH tna rocyapcrnennocrt Hepxnn. Hanpnmep, nepnxr Htna
Hnxonaennua o rpnnnrapnocrn, yuennn o Tponne, npocr: He nonnmam, a nor
nynxrt, cnxsannte nmenno c rocyapcrnennocrtm (npncxra na Fnnnn n apmnn, n
cyonponsnocrne, ocnxmenne nonncxnx uacre, xopane), nm xpnrnxymrcx
nenpnmnpnmo. Hy n, xoneuno, camn arpnyrt rocyapcrna apmnx, nonnnnx, cy,
cyente naxasannx, n r. u. xasnn rnenno n noxnonenno Htnom Toncrtm
nncnponepramrcx Ho-moemy, xpane nnrepecno: xaxoe ns +rnx camtx
arpnyron rocyapcrna nepntm nonano n uepnt cnncox Toncroro? Bet +ro
xe ne npocro nepnoe nonepnynmeecx no pyxy, no nectma rxxenym pyxy
rpa]a. 3ro, no conpemenno-nonynxpntm repmnnam, cnaoe sneno. Bet n
pystx, n nepyrn ormeuann ocnonarentnocrt, nocneonarentnocrt,
cncremnocrt xnaccnxa, cnyuano nonepnynmerocx no pyxy, n
roncroncrne trt ne morno. Hrax: rocyapcrnennax nepxont, nonnnnx, apmnx,
cy, nnunocrt monapxa, mnnncrepcrna, uacrnax cocrnennocrt, cncrema
opasonannx, pax?
Apunn. Hmenno apmnx. Kparxo oxasart +ro sect moxno xpononornuecxn. Xorx
t ormartnannem nnenxn. Bor Haoxona onee ncero nopasnno n cxaxem,
xasyce, cnyuae Hymxnna ro, uro on norn yxnantno naxanyne npnxoa
]ororpa]nn. Hepnte arrepornnt n Poccnn noxnnnnct uyrt nn ne uepes mecxn
nocne ero cmeprn, n Hymxnn nancera ocrancx n noopaxennn, nne peantnoro
orrncxa. A nor pyroe ncxyccrno, naxnemee nx nac ns ncxyccrn, xnno, Htna
Toncroro sacrano. Tax uro ormoraem nnenxy n yenmcx, uro saonro-saonro o,
onycrnm, ocyxennx cmeprntx xasne n nsnecrno pommpe, ncero cya
npncxxntx n pomane Bocxpecenne, o +roro xnnnua c rocpennrne noome,
o pacnnera repmnna xpnrnuecxn peannsm, tn ero xon]nnxr,
nepnoxon]nnxr c apmne. Toncro 1860-x roon cnpannt nomemnx, moxer,
uyrt onee cxpomno oert, no nce xe: cxynammn nomecrtx na ronopapt, na re
pexopnte 500 py. sa anropcxn nncr (nnn 200 py., no nomnm, ormeuanoct, uro
y nero tnn camte ntcoxne ronopapt n roramne Poccnn) +ro ornomenne x
cocrnennocrn anropcxo, sementno. Eme o +roro nenuammncx c Co]te
Hnxonaenno, xpecrxmn cnonx ere (ornomenne x paxy n x ranncrnam
rocyapcrnenno nepxnn). H rax npox eme o n o mt n oem o
ro camo conarcxo necnn Kau uemepmoeo uucua uac ueueuaa uecua
1855 eoa.
a, tnn n xpnrnuecxne crpoxn o o]nnepax-nanoneonunxax, rorontx ynrt
ne cornn ym sa xpecrnx nnn uerneprt xanonannx n Cenacronontcxnx
paccxasax. Ho ra necnx cnyua ocot n norpa]nn Htna Toncroro. Bsxrt
ornomenne ero x crnxam, ero nsnecrnoe cpannenne: xax ecnn t myxnx men sa
nnyrom npnnnxctnax, n ro, uro Enrennx Onernna on npounran 26 ner or poy,
cnyuano: na nourono crannnn nnxaxnx xnnr-xypnanon ne oxasanoct, xpome
Hano, crnxn, mne xax pas nao sacnyrt nocxopee.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
K roramnemy copannm x na coo nocrannn manentxn +xcnepnmenr: ne cran
pastcxnnart rexcra ro necnn, moe copanne counnenn Toncroro npocro
conercxn 12-romnnx, re ee, xoneuno, ner. A nonancx mne +ror rexcr n antmanaxe
ent no+snn sa 1986. Bor xax sanomnnnoct c rex ner.
Kau uemepmoeo uucua uac ueueuaa uecua eopm omuu+amo. Bapou Bpeecuu,
eeuepau, u Iopuauoey npucmaeau, uoea nouoqe. Kuaso, eoso+u mm +mu
eopm, ue exou co +uom e ccopy, ue mo ouecy. Coupauuca e coeemm ece
ououue +nouemm, axe Huau-eu-Kou. Houuu+ecmep Huau-eu-Kou uuuau
emy+amo ue +oe, umo e+y cuasamo
Hy n anee crpoxn, nsnecrnte ncem, nnep nnrnponannx: Iuauo enucauo e
y+aee, a samuu npo oepaeu, a no uu+ xoumo
O uem +ro? O onom noennom conere, nmenmem mecro n ocaxennom
Cenacronone? O rmere noennoro nnannponannx, nnannponannx noome uero-
nno? O nponsomemem sa 10 ner o pomana Bona n mnp, o onncannx ro
ncem namxrno cnent naxanyne Aycrepnnna: ep +pcme uououue +apupupeu
Hepeaa uououua +apuupyem n cnxmero, axe noxpantnammero Kyrysona.
Fnorpa]nuecxne cnpanounnxn (x c nnmn cnepxncx) nornepxamr:
Carnpnuecxax necenxa, na manep conarcxnx, no nonoy necuacrnoro ena 4
anrycra 1855 roa, xora renepan Pea, nenpannntno nonxn npnxasanne
rnannoxomanymmero, nenaropasymno araxonan uemxnncxne ntcort. Hecenxa
(Kax uerneproro uncna, nac nenerxax necna ropt ornpart), saenanmax nent
px naxntx renepanon, nmena orpomnt ycnex n, xoneuno, nonpenna anropy.
Toruac nocne mrypma 27 anrycra (8 cenrxpx) repo cenacronontcxo oopont
Hen Toncro tn yanen ns ecrnymme apmnn, ornpannen n Herepypr.
Ho aconmrno neocrarouno sa]nxcnponart, uro nor-e y 1oucmoeo +mo
(aumueocyapcmeeuum cuupo+) uauauoco c 1855 eoa, c Kpm+cuo eoum.

A uro +ro tna sa nona, Kptmcxax?!
Hauny c nonpoca, noxoxmero nx ncxxnx renennxropnn, saxnmuennx napn:
xora tna nocrpoena nepnax xenesnax opora n Kptmy? H xem?
Orner: n 1855 roy. H, oxastnaercx, ntcannmnmncx anrnnuanamn. Or
Fanaxnant (nx nopr cnaxennx) o oxpann Cenacrononx. Ctrpana pemammym
pont n cnaxennn apmn comsnnxon, ocaxanmnx Cenacronont.

Tpnnart ner Hnxona I c Heccentpoe sannmannct Hontme, Benrpne,
Cnxmenntm comsom, ycnemno conpax npornn Poccnn omeenponecxym
xoannnnm. Ha ]one +ro ypno nnnomarnuecxo paort n apmnn
ynnxantnt cnyua n ncropnn sa 30 ner ne nponsomno aconmrno nnxaxnx
nsmenenn! Ho noopyxennm n raxrnxe ona ocrananact rouno xonne, moxno
cxasart ]ororpa]ne name noeonocno apmnn 1812 roa. Tax uro nepnte
neyaun na ynae, eme O ncrynnennx n nony Anrnnn, upannnn
noxasann: enepeme sa 190 uem pyccuaa ap+ua ycmynaua mypua+ no
eoopyxeuum! Ieponsm ocranancx npexnnm, rypenxn ]nor yanoct pasnrt npn
Cnnone (enncrnennt rypenxn napoxo, npana, ns Cnnona ntpnancx), no
ynacxne xnxxecrna ocrannent. Hen Toncro, xcrarn, repo ne rontxo
Cenacrononx, n ecrnymme apmnn on tn n no npemx noxoa n ynacxne
xnxxecrna.
Comsnnxn, tnmne n rom xe 1812 roy (rouxa cpannennx, npxmo xax namxrnt n
cnpanounnxax ypoeeuo 1913 eoa) npaxrnuecxn panntmn nam no noopyxennm,
conepmnnn sa +rn 40 ner cxauox no rpem rnanntm nanpannennxm: napesnte
pyxtx, napesnax aprnnnepnx, napono ]nor.
To tna Hepnax Tpancnoprnax nona, nnn nasonem ee Hepeaa
Boeucmuuecuaa. Cnauana manenpennt nepno: n Kptmy mt nponrpann rpn
cpaxennx, no ono nce x ntnrpann (namxrnoe npn Fanaxnane!). 3a nx, comsnnxon,
cxopocrpentnte napesnte pyxtx n nymxn pacnnaunnannct xpontm no nexoemy
ycranonnnmemycx nontmennomy xo+]]nnnenry norept, no +ro eme tna nona,
noxoxax na npetymne, c xaxnmn-ro mancamn y Poccnn. Ocaa Cenacrononx,
nepnt nepno: mt c apa+u npomue cuapaoe uapesuo apmuuuepuu roxe
pacnnaunnaemcx no nontmennomy xo+]]nnnenry, no n +ro eme nourn npnntunax
nona: anpomn/xonrpanpomn, ntnasxn, ornrne mrypmon. Aprnnnepncxne
y+nn, nonos cnapxon/xep, samena nttnmnx opyn n pacueron. V nac: na
nonax, no npocenxam, naxt n ro, necno n ocentm, npocro ntxnmuanmnmcx or
pacxncannx. V anrnnuan (n Kptmy!): no xenesno opore. anee
C 5 no 8 anrycra no ornem 800 opyn mt repxnn exenenno 9001000 uenonex.
24 anrycra, xax rnacnr cyxax cnpanxa, 6-a ycuueuuaa o+apupoeua,
sacmaeuua y+ouuuymo apmuuuepum Mauaxoea uypeaua u 2-eo
acmuoua Eme necxontxo npnmepon pyccxoro reponsma n nam tna
npexnnena nonax, ecuoumaumuaa (c uaue cmopoum!) eoua. Fomapnponxa
ntptnaer ns namnx pxon yxe no 21/23 rtcxun uenonex n ent, n rnannoe npn
orcyrcrnnn xaxo-nno nosmoxnocrn nanecennx ornerntx norept, npnmepno xax
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
y Cepon n HATO n 1999 roy. Ho+romy xnxst Iopuaxon n ocrannxer
Cenacronont (mxnym, ocaxennym ero uacrt).
Bor ona Hepeaa Boeucmuuecuaa eoua. Copennonanne rpancnoprntx
noroxon, ronno-xnnomerpon
A nam noxt? Hmneparop Hnxona nonenen: B uaepay sa coeepuuume yxe
noeueu u e nooupeuue yyuux, noeeueeam uaxm +ecau cuyxm e
Ceeacmonoue cuumamo sa eo. Bpoe xax rocyapt ynpannxer n camnm
Bpemenem, no rpnnart-ro ner ero npannennx nponerenn, xax onn nnxuemnt,
esapnt ent.
uarantnte omnxn Hnxonax I ceronx uacro oxcnxmr rem, uro on tn
nocnennm ptnapem Enpont uecrntm, npxmonnnentm. Bor eme nsnecrnt
opas, +nnrer ns ro nont: Cnnoncxax noea Heennax necnt napycnoro
]nora. ecrnnrentno, nnnnx xopane, ente napyca sanopaxnnamme
xpacnno (oannm n esmoropnym rnmnny, nnecx nonn) moxer, nanonee xpxax
xaprnna cpen nnnmcrpann roro npemenn. H nonnt pasrpom. Onaxo
enncrnennt xonrxmn neo napoxo n Cnnone on tn y rypox npoptnaercx
n yxonr.
To ecrt pomanrnxy ns nont yannn ne Hen Toncro, pasmasanmn n Bone n
mnpe xupuoeo Hanoueoua c eeo poxaeue ueeo uauuo, xax noome
pexo xoro ns ncropnuecxnx nepconaxe n mnpono nnreparype pasmastnann.
Pomanrnxa, ptnapcrno tnn cmerent nontm noxonennem opyxnx. Bce
ptnapcrno +noxn cyte tno yrono nomecrnrt n raxym nepcony, xax
Hnxona I. A Hen Toncro +ro sa]nxcnponan na cnoem uyrxom cecmorpa]e
H xacarentno repox namero ncnyra n uem ncnxonornuecxax rpanma? Hnent c
nyxamn n ynnxamn npornn nynemeron n nymex +ro reponsm es xaxnx-ro
orxromammnx mtcne. Htny Toncromy n pyccxnu nonnau, oxasanmnucn n
Cenac1onone n mxype 1axnx nnennen, ropaso rxxenee: neanno tnn
enponenamn, nxonnn n Hapnx, n ryr Kax ronopnnn norynxnmnm n xaaxax
ro +noxn: Hosnontre nam ntrn non. Hs enponenen n rorrenrort.
B Guardian Hmx Xapnnr (crartx Hen Toncro satrt renn) nonpomaer:
nouemy Poccnx pannoymna x ero nnreparypnomy rennm? Ho ryr xe
nonpannxercx, ncnomnnaer o ntnemnnx cyentx pasnparentcrnax.
Vnomxnyrt n nauane crartn +xcnepr no +xcrpemnsmy Hanen Cycnonon nnmer:
B Hpencnonnn x Conarcxo namxrxe n O]nnepcxo namxrxe Htna
Toncroro, Hpencnonnn x Conarcxo namxrxe n O]nnepcxo namxrxe
Htna Toncroro, apeconanntx conaram, ]ent]eenxm, o]nnepam, coepxarcx
npxmte npnstnt x pasxnrannm mexpennrnosno posnn, nanpannennte npornn
Hpanocnanno nepxnn Hamxrxa conara-xpncrnannna ne ra, n xoropo cxasano,
uro or +ro conarcxn renepan n pyrne xomyncrna a ra, re nanomnnamrcx
cnona nncannx o rom, uro nao nonnnonartcx Fory onee, nexenn nmxm, n ne
oxrtcx rex, xro moxer ynrt reno, no ymn ne moxer ynrt. Toncro
npeocreperaer conar o onacnocrn: sapasnnmnct oaxnnem noopyxenno
cnnt, ocnonanno na yncrne, npononeyemo maxo pasonnxon n
npenecrtm nrpymeuntx yocrn n necxa roro, uro onn nastnamr xyntrypo,
nt nesamerno nx camnx cex nnmnrect cnonx opoerene rpyonmnx,
mnponmnx, ynaxennx, n nonaere no yxacnym nnacrt, nnesammym n
coxponennemne nsrnt ymn uenonexa, no xoropo rnner n uaxner
renepemnee enponecxoe uenoneuecrno
Hnrepecnt nonopor, cnxsannt c nepconaxem ro necnn nonnnmecrepom
Hnan-ex-Koxom. Tor nepnt ns nemnen na noennom conere. Horom yer
Beporep nepe Aycrepnnnem, H]ynt nepe nacrynnennem Hanoneona 1812 roa,
Knaysennn c Bontnorenom n nout nepe Foponno.

3anomnnm naennte xnmuente cnona x xpnsncy Htna Toncroro: apunn,
Kpmucxan nonna n nepnemcx x nnm nocne sanepmennx +xcxypca no pyccxomy
exaancy.
Inana 9
Mentxnoponmn (on ae Cepepnnmn) nex
Cepepnnmn nex repmnn, es xoroporo rpyno oornct n onncannxx
xpymennx Poccncxo nmnepnn. Hsnecrnax nnreparyponenrpnunocrt pyccxo
ncropnn ne rontxo n snaunrentnom, oexrnnno samepennom omecrnennom n
nonnrnuecxom nnnxnnn rocno Iepnena, Typrenena, ocroencxoro, Toncroro,
Ioptxoro, no n n rom, uro nx nepconaxn anno nocnpnnnmamrcx xax nexne
mapxept +nox. Anexcanp II npnsnanancx, uro naxanyne cnonx Bennxnx pe]opm n
rxxenemnx pasymtxx o ocnooxennn xpecrtxn emy nnuno nomorno urenne
Oxornnutnx paccxason Typrenena. 3nesnt uac pyccxo nnreparypt
A yunrenem n nocnnrarenem Anexcanpa II tn Bacnnn Xyxoncxn.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
axe mapxcncr Hennn, epxa n yme cnon +xonomnuecxn asnc, nacrpoxy,
pasrpannunnax nepno XIX nauana XX nexa na re camte rpn +rana
nopxncxn, pasnounncxn, nponerapcxn ]axrnuecxn nonropnn n npoonxnn
repnenoncxymuumepamypuym nepnonsannm.

Ham nnreparyponenrpnsm, xnnxnmn crpannny yuennxa ncropnn oruacrn
npoexnne crpannnt yuennxa nnreparypt roro xe nepnoa, n cnyuae nac
nnrepecymmem, XIX nauano XX nexa, anan cneymmym xaprnnxy.
Hauano XIX nexa ncntmxa: Hanoneononcxne nont, exapncrt, Hymxnn,
Hepmonron, Ioront, 3onoro nex.
Horom nemnoro cxyunee nnxonaencxoe onenenenne, no eper crapr pyrax
rpoxa, namn nnreparypnte craept: Typrenen, ocroencxn, Toncro. C nnmn
o pyxy npoxonm ]nacxo Hnxonax I, Kptmcxym nony, nepno Bennxnx pe]opm,
cnopt na ncm crpany emoxparon, nnepanon n xoncepnaropon, napoonontnen,
xoxennx n napo, nsptnt, yncrna.
Horom rxxenax naysa. Hapcrnonanne Anexcanpa III tno nanmenee
npecranneno n namnx yuennxax. 3ro nornepnr +nemenrapnt nocuer
crpannn, yenenntx n yuennxax +romy nepnoy.
A n camom nauane 1900-x cnona nsptn cotrn. Hmen n noponocre
ynomnnaercx esna. Cepepxnt nex. Conercxn yuennx anan xaprnny,
nanomnnammym necounte uact: 3onoro nex ysxn nepexo Cepepxnt nex.
Cnona ecrt o uem noronopnrt.
Oruacrn npetymn napt tn n cam nnnonar, on xe y nac Anexcanp
Mnpornopen, orcyrcrnne non nectma nocymnnano nnrepec x +noxe. Inranrcxne
onacrn n Cpene Asnn (Typxmennx) npncoennxnnct mnpno n rnxo. Ona ns
naxnemnx n ncropnn Poccnn XIX nexa non Tapn]nax nona c Iepmancxnm
pexom (nroptm) tna ntnrpana nyumnm mnnncrpom Anexcanpa Cepreem
Bnrre, roxe, nonxrno, es ntcrpenon. Bcranmax ns netrnx mnpoxax pyccxax
npomtmnennocrt (roramnee ntpaxenne), noxptnmne crpany xenesnte
oporn, momnemne noprt, ocymecrnnnmne nacroxmym pyccxym +xcnoprnym
+xcnancnm nce +ro cnepmnnoct rnxo, nourn nesamerno. H na crpannnt
yuennxon ncropnn (!) nonana onenxa Bennxo +noxn nmenno uepes no+ra,
Anexcanpa Fnoxa.

B re rot antnne, rnyxne,
B cepnax napnnn con n mrna:
Hoeonocnen na Poccne
Hpocrep connnte xptna
K +rnm anno nsnecrntm nonoxennxm x oannm nnmt nexoropte momenrt,
cnxsymmne pasnnrne Poccnn na pyexe XIXXX nexon c Cepepxntm nexom,
xapaxrepncrnxn cero nexa, ero renesnc, cnncox rnanntx ecrnymmnx
nepconaxe, n omem, nce ro, uro n nosnonnno mne nmenonart
ero Meuoxuopoem+ eeuo+.
Mentxnop ement cnnan men n nnxenx, onroe npemx ncnontsonanmncx xax
nmnrannx cepepa. Bnnxn, noxeuxn, noxn Ftnamr nceptes paccunrannte na
yauy noenxn, ]antmnnxn, no mentxnop xpane nannnax, memancxax
samena cepepa. Hpnmepno, xax ceuac coornocnmt pnnnnanrt n crpast
Bor nonycrnn x sect mnorocrpaantnt +nnrer memancxax, n cpasy uyncrnym
nexym nnny, no ncxxom cnyuae neoxonmocrt yrounennx. Hsnmnennax mnment
xypnana Kpoxonn memane 1950-x roon, nocne rxxenemnx ecxrnnern
xenanmne, urot y nnx na crone nce necreno n cepepnnoct, nannnte nmn,
nennnnte n cpannennn c remn camoonontntmn, npectmenntmn,
+xsantrnponanntmn neroxxmn Mentxnoponoro nexa, cnymarenxmn nexnn
Bnanmnpa Conontena, xantmn spnrenxmn pecropanntx axnn, nncrannxnn n
cxananon.
onycrnm, x co cnoe ocxopnrentno npnymxo Mentxnopont nex
renennnosen. Orronxnemcx rora or eccrpacrntx, anno yrnepnnmnxcx
onpeenenn coepxannx Cepepxnoro nexa, nsxrtx ne ns nam]neron, no
+nnnxnonen n cnpanounnxon:
euaauc, anouauuncuuecuue uaauua, ouyueuue upusuca uau e xusuu, mau u
e ucuyccmee, muu ceasaum c pacnpocmpaueuue+ e Poccuu ue Honeueay+pa,
Huuue u Hneueuepa, c ouo cmopoum, u c npeeocxuueuue+ uoemx
peeoumuu, c pyeo. 0uucupya cocmoauue xaoca, ocosuauue uouua
uuuueauum ucuauu ceoeeo Ceepxueuoeeua, cu+eouucmm Aupoeuua,
au+eucmm Hoeoeo Aa+a, qymypucmm yemuauuua. Kpauu
uuueuyauus+, +cmemus+ (e euaeumcuo uacmu cu+eouus+a), nponoeeo
Mupoeo yuu, uoeoeo uouucucmea, coopuocmu (y +uauux
cu+eouucmoe)
H nnont nepnemcx na nepexpecrox nnreparypt n ncropnn:
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

.H ne tno nn nx, nn noun,
A rontxo rent orpomntx xptn;
On nnntm nsopom oueprnn
Poccnm, sarnxnyn e n oun
Crexnxnntm nsopom xonyna
B npnnnnne, tnaer, onenxn no+ron npnnnmamrcx ncropnxamn, no, xax npannno,
no+rnuecxn renn n rex cnyuaxx noxpennxercx n nnuntm xnntm nsrnxom:
no+r +ouennen, conpemennnx (ennc anton, Xyxoncxn n 1812 roy). Ho
crpannax +ro xaprnna, nymarect: Fnox, nnmymn n cnoem nennnxe: Bc
saeouauueaemca. Hepeoe +apma. Hoeouocuee ecuy+uo caumca ua mpou,
uau coea. 3ro net o 1 mapra 1881 roa, o yncrne Anexcanpa II, nonapennn
yuennxa Hoeonocnena Anexcanpa III, xaptepnom nsnere camoro Koncranrnna
Herponnua. H conocrantre +ry sannct c room poxennx no+ra 1880-m
Koneuno, ry +noxy on npecrannxn no xnnram, xypnanam, n ecnn ram nanncano:
oep-npoxypop Hoeonocnen npecneonan onnoxoro ]nnoco]a, ptnapx-
monaxa ro yx nce! Hpana, renn n n cnoe orpannuennocrn rennanen, n Fnox,
nonpax nx Hoeonocnena nounym nrnny, nocepee, nompaunee, ntnpaer
nmenno cony! Beunt cnmnon mypocrn, cnyrnnna ornnn, oruexanennax na
monerax pennnx A]nn. Ho xpxocrtm onepennx n ronopnnnocrtm a,
ycrynaer
B cepuax uapuuu cou u +eua n +ro npannntno nomeueno: neconnaenne
xnsnennoro pnrma samerno ne rontxo na xanenape, no n na nn]epnare.
Vnaxammax cex orema sactnaer npnnnnnnantno ne n re uact, uro paorxrn.
Honpoyre rontxo npecrannrt xnyt Bpoauaa coaua, Hpumm no+moe,
Bauum Bxu. Hnanona n npoune cepepxnonexonte, panno n ceronxmnne
xnyt, orxptnammnmncx n 7 yrpa, no sanocxomy ryxy
H rnannoe, nmenno rora, n ro armoc]epe, nnonne oremno n xnnono nonenn
cex n Iocyapcrnennax yma, norom n nonnnnx, Ienmra, nsnec-+nnra.
Bcnomnnrt xort camoro snamennroro xannranncra +noxn Canny Moposona: xora
on ]apnxamn-ro ycnenan pyxononrt? nentmn nxmn tn c Ioptxnm, axrpnco
Anpeeno, cnoontmn xyoxnnxamn, ranepncramn, mxaronnamn
H, ronopxr, sacrpennncx n Hnnne.

Ho nonoy camoro repmnna. Or Meramop]os Iecnoa nomno enenne: npn
Kponoce (Carypne) tn 3onoro nex, norom npn 3ence (Rnnrepe) Cepepxnt,
n nonnmannn, uro nce xe nonnome. Fonee na nac noxoxnm tno npnnoxenne +ro
moenn x pennepnmcxnm nnreparype n omecrnenno xnsnn. 3onoro nex,
Iopann, Onnn, Beprnnn, norom nexax naysa, sarnmte n Cepepxnt nex,
Mapnnan, Hponepnn. H n Poccnn no nauany onpeenenne Cepepxnt
osnauano nexoe nosononnenne nocne nayst, xorx n ne na raxom yponne, xax n
3onoro nex. 3ro norom yxe Fepxen saxnnn, uro nce-raxn mt camte
yronuennte, uro n Poccnn nnxora panee ne tno raxo.
H nam yuennx nnreparypt, cnonno t noxnmax nneuamn, nornepxan: n
1880-e, 1890-e rot rocno nncarene nnxoro-c ner-c!.. na nennxnx ymepnn,
rpern Toncro nsnonnn ynneutcx roncroncrnom. Or Bont n mnpa, Annt
Kapennno nynnuno orpexcx Hnuero nnreparypnoro ne nnmer-c Tax uro
rnmnna-c.
A norom cpasy npyr nent ]onran: Fnox, Fantmonr, Fpmcon, Fent,
cnmnonncrt, axmencrt, ]yrypncrt, nmaxnnncrt
nx nxme yenrentnocrn xaprnnt tn npoenan ]oxyc: saxnnmerocx
Hecxona (!), nnoornopno paoranmero ax o 1895 roa npocro ntuepxnynn ns
cxemt. On, npana, mnoro eme uem nponnnnncx nepe cosarenxmn cxemt, n
namn yuennxn nnreparypt cocrannnnct noome es anropa Henmn,
Tynenoro xyoxnnxa
anee no xyntrype +noxn na nnacrnn, camo yronuenno n ncropnn Poccnn,
no onpeenennm Fepxena, cnnerene n naxnom coyuacrnnxe xpnsnca nmnepnn, x
npoy nynxrnpom necxontxnx ntpasnrentntx ]axron ns Cepepxnoro nexa.
1. He noennnoe noxymenne
Enrennx Hanr cnnerentcrnonana: Bpmcoe emcmynau c ououu+ ycnexo+, uau
omuuo. Ho saeepueuuu ueuuuu, e ououo mecuome u uu+ npomucuyuaco
+ouoaa no+mecca Huua Hempoecuaa, emxeamuua peeouoeep, uaueuuuaco
Bpmcoey e uo. Ho mom yeepeuum+ euxeuue+ noeu e pyuy. Hyua eousuuaco
e nomouou. V Huum pauee mu po+au c Bpmcoem+.
Taxoe moxer cnyunrtcx no mnornx rnopuecxnx coomecrnax, no nce antnemee
rontxo y mentxnoponnax. Bepaxon n Amyxnn, anropt xnnrn o Fpmcone, nncann:
Co cnocrnenntm emy +ronenrpnsmom tnmn na rom neuepe Anpe Fent
npnnxn +ro xax noxymenne na cex.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Cam Anpe Fent ncnomnnan: Huue npuuua qaumasua uuu peuuue e +eua
emcmpeuumo, uo noexuuaa (+oe) ueuuue, oua epye oepuyua euee ua
Bpmcoea, emxeamuua peeouoeep
He noenenno oxasanact ne rontxo nontrxa yncrna, no n cama
no+rnuecxax, noexamuaa a+ nexnnx: Fpmcona nnn Fenoro? (Fontme nce xe
cnnerentcrn, uro Fenoro.) A penontnep ns pyxn no+recct Herponcxo no
pasntm nocnomnnannxm ntnnann: cam Fpmcon, no+r Coxonon-Kpeueron, no+r
3nnc
To t nepno cnnerentnnne, Enrennn Hanr, cecrpe Anexcanpa Hanra, roxe
ne cmerect no+ra (n Cepepxnt nex nx n Herepypre tno ontme, uem
nsnosunxon, anmnxon n ropoontx nmecre nsxrtx), coopasnrt n notrpart: pas
yx y no+recct Herponcxo n pyxe tn ceunsapxnt penontnep, ro namepenanact
ona crpentnyrt: n n Fpmcona, n n Fenoro, n n no+ra Coxonona-Kpeuerona (ne
nynn? Ha raxym naxnym nyrnanym no+rnuecxym nrnny?), n n 3nnca, n n Hanra.
A noocnann ee na nexnnm cnmnonncron, onycrnm, axmencrt nnn
nmaxnnncrt, +eo nnn npocro ]yrypncrt.

A nt eme nsnonnre ronxonart o Hyraueno c Ianxnntm, Knpxopontm, o Harame
Koponeno c Koponentm, Tapsanom, nnn o Fnnane c Pyxoncxo n xem-ro ram
eme
2. y+nt Byeu c1penn1tcn cxnost ma1y Moprany
Onaxt no+r Maxcnmnnnan Bonomnn cosan, na ase rnopuecrna monoo
no+recct Ennsanert Hnanonnt mnrpneno, xax ntne ntpaxamrcx, npoexr
Hepyuua e Iapuau. Cnom pont npomcepa ntnonnnn no xnmu,
npnyman xpome snyunoro ncenonnma necxontxo ycranonountx norpa]nuecxnx
mrpnxon: xpacannna, xaronnuxa, rananrnnnemax no+recca, ranncrnennax, ne
xenammax noxastnartcx n ryconxe. Oecneunn nauantnym pexnamy, nanncan
npencnonne x nepno noopxe crnxon uepynnt n xypnane Anonnona N 2 sa
1909 ro.
Fypnt ycnex. Crpacrno nnmnnmemycx n xaronnuecxym no+reccy
Maxoncxomy, peaxropy Anonnona, nyxno tno npexnnrt xort uro-ro, n on
nonyuaer: Ee Ionoc. uepynna nepnonuecxn snonnr emy, onpeennrene nomepa
eme ne npnymann
antnemne ueprt opasa Hpexpacno Hesnaxomxn npoptnannct n npeccy yxe
nomnmo nonn npomcepa Bonomnna: rpa]nnx, nocnnrtnanact n xaronnuecxom
monacrtpe, ornenno-ptxax, pexo xpacort, pano norepxna mart, nonnocrtm
npeana cnoemy ncnonennxy, nonna mncrnuecxo, nourn xomyncrnenno nmnn
x Xpncry, meuraer nocnxrnrt emy xnsnt.
3ro npaxrnuecxn uncrt xonencar oxnann roramnero omecrna, ero
cpeneapn]mernuecxnx npecrannenn o xpacore, pomanrnxe, oo ec+
usauuo+
Xyoxnnx Hnxona Bpanrent ncrpeuaer noesa, na xoroptx, xax coomann, ona
npnesxaer n Herepypr, n pocaercx n norn yxe ecxro ptxenonoco enymxe.
Koncranrnn Comon oxnnn, uro roron nx coxpanennx rant noexart c
sanxsanntmn rnasamn x uepynne n pnconart ee noprper.
Ee rouno nnenn na any y xnxrnnn raxo-ro. Inannt on Xyan ryconxn
Hnxona Iymnnen nourn yxe ornn uepynny y Maxoncxoro.
Horom xaxax-ro nnrpnra c yuacrnem Mnxanna Kysmnna, nonyunnmero n
nepeanmero peaxropy ee nomep rene]ona. poxamn (nanepno) Maxoncxn
cnnmaer rpyxy, nxryer nn]pt aptmne-rene]onncrxe n cntmnr ronoc:
Ennsanera Hnanonna cnymaer.
Ha nensexnom renept nnunom cnnannn uepynna noxasanact Maxoncxomy
ouent nexpacnno (mnrpnena xpomana n onena uaxorxo), conepmenno
nepomanrnuno, n, uro xapaxrepno, crnxn ee (renept) tnn raxnmn xe yntntmn.
Hynnxannn npexparnnnct. V ocxopnennoro nourn noxopnrenx xpacannnt
uepynnt Iymnnena nponsomna y+nt c npomcepom Bonomnntm, no
cuacrtm, ecxponnax.
uro xpacnnee: Hepyuua e Iapuau nnn, nanpnmep, Baa +uc, Kpuc
Keuo+u (eme onn conpemennt pox-mystxanr, n mnpy Tonx Kannnxnn) +ro
ocrannm na ycmorpenne unrarenx, naxnee nsnecrnte npnnnnnt no+ron-
cnmnonncron: Xnsnt no+ra onxna trt npoonxennem rnopuecrna n Ho+r
onxen cam rnopnrt cnom xnsnt, xax n cnon crnxn. To ecrt: norpa]nx no+ra
cront xe naxna, xax n crnxn. H npecca nm n nomomt! naunnax c 1900-x, n
ornnune or mex eooe auouux, euyxux, uoea e cepuax uapuuu cou u +eua, n
Mentxnoponom nexe xaxt oxn ent nonon cencannxmn, cxananamn,
nnrpnramn, paccneonannxmn.
H uem +ro npnnnnnnantno ornnuaercx or ntnemne ryconxn c cepresnepentm,
nnxaca]ponontm, nyraueno-xnpxoptem? Koe-uem nce xe ornnuaercx, n npnsnart
neoxonmo cneymmee. Mnorne no+rt n xyoxnnxn tnn ouent rananrnnnt, no
ontmnncrno ns nnx no-nacroxmemy peannsonano cno rananr nne +crernuecxnx n
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
xpononornuecxnx pamox Cepepxnoro nexa. Hocnenne nporxnynnct ax o 1940-x
roon, o xonunnt rnanntx npecrannrene +noxn, no +ro, no-moemy, nonnt
co cncremarnsaropcrna. Hnn ymtmnennoe notrptnanne mentxnoponnam,
pacmnpenne c]ept nx ocrnxenn. Hymxnn ne tn n 1835 roy Cnepuxom
apsamaccxoro xpyxxa. ocroencxn n 1880 roy ne tn nerpamennem, n ro
copanne ronopynon 1848 roa ne nmeer npana npnnncart cee meenpt
nocneymmnx +nox, nanpnmep, Bpamoee Kapa+asoemx u Poccum u
Eepony(Hnxona annnencxn roxe noceman nerpamencxne nxrnnnt). Hyumne
ns mentxnoponnen, nepexnnmnx rparenm 1917 roa, noxasann npnmep
Hpeoonennx. Kora-ro n nnx cnonno rxnynn nantnem: Bm yeme uasmeamoca
Cepepaum eeu, couoeoeum (ntcmn +nnrer nx Fnoxa, Bxu.
Hnanona), cenan nnnnnyantno rananrnnntx xonnexrnnno esapntmn. Ho
nne +ro ryconxn, xro n Boponexe, xro n Hpare, xro n ouepen x
nyxnxoncxomy oxomxy npnema nepeau, onn myunrentno npeoonenann n
npeoonenn ry cepepxnonexonym +nnemnm.
Hycrt nx +roro onxen tn npexparnrt cymecrnonanne nx xypnan Bect,
saxptrtcx cornx raser nycrt n nmecre c Iocymo, trt pasornanno mycoeua
nycrt n nmecre c Vupenrentntm copannem H xorx rnannt peaxrop
Becon Banepn Fpmcon ronopnn unramme nynnxe npenmymecrnenno o cee,
nmnmom, n ocrantnom xax-ro noepxnnax cpeneexaenrcxn yponent,
onxna tna saxonunrtcx nenax +noxa, crpana, urot nonoe, ropaso onee
nnoornopnoe oennenne Pyccuu aeaueap nepe]opmarnponano
ynenenmnx, oxasan, cxont esapntm tno nx npetymee sannrontnanne.
Xapaxrepno, uro nanontmne ycnexn Pyccxoro ananrapa tnn n 1920-e rot.
(A xrnnencxne cesont +ro nce xe rennantnt rmnnnr xnaccnuecxoro
anera, uaoeaeueeo eme Enrennm Onernny.)
Pyccxn ananrap nponnrann yxe npenmymecrnenno ]yrypncrt, xorx n
sanncannte n xaranore Cepepxnoro nexa n onom pxy, uepes sanxrym co
crapmnmn n mnamnmn cnmnonncramn, au+eucma+u, u+axuuucma+u,
uo ntpocmne na +crernuecxo nenanncrn x
cnmnonncram. 0ymypucmuuecuaa Homunna omec1nennouy nxycy,
ntmemax no nont, 1913 ro, n copnnx Cmena nex (1922) saxptnann
npoexr Conontena n Fepxena n noxasann npnmep Hpeoonennx.

Hs mann]ecra Homunna omec1nennouy nxycy.
Kro xe, onepunnt, oparnr nocnenmm Hmont x nap]mmepnomy nyy
Fantmonra? B ne nn orpaxenne myxecrnenno ymn ceronxmnero nx? Kro xe,
rpycnnnt, ycrpamnrcx cramnrt ymaxnte nart c uepnoro ]paxa nonna
Fpmcona? Hnn na nnx sopn neneomtx xpacor?
Btmore namn pyxn, npnxacanmnecx x rpxsno cnnsn xnnr, nanncanntx +rnmn
ecuncnenntmn Heonnamn Anpeentmn.
Bcem +rnm Maxcnmam Ioptxnm, Kynpnntm, Fnoxam, Conoryam, Anepuenxo,
uepntm, Kysmnntm, Fynnntm n npou. nyxna nnmt aua na pexe. Taxym
narpay aer cyta noprntm.
C ntcort neocxpeon mt nsnpaem na nx nnuroxecrno!
3. Hpocne1nenne Camn Hpnoro
C nopocmnx sa +rn cro ner ueocupoe moxno n nam nosspert, pocnrt
npomantnt nsrnx xorx t na onoro ns cnncxa ]yrypncrnuecxn npoxnxrtx.
Cama uepnt rnannax snesa xypnana Carnpnxon n npounx
openonmnnonntx ocrpocarnpnuecxnx nsann. pyro ncenonnm, nomnmo
uepnoro, y Anexcanpa Mnxanonnua Innxepra tn Meurarent.
epsuaa nouumuuecuaa camupa ouuueuue +euouuocmu, nycmomm u
ouoopasua cyemuoeo +euaucuoeo cyuecmeoeauua couemauue capuas+a c
uoma+u neccu+us+a +ro x cxauan ns crare o Came uepnom, a camn ero
crnxn mory nocnponsnecrn axe na namxrt onn tnn nonoxent na mystxy n
cocrannnn nennxonennym nnacrnnxy Anexcanpa Ipacxoro Carnpt:

B xnnrax renn Conontentx,
Iene, Iere n 3onx.
A noxpyr or Hnanontx
Coporaercx semnx.
Ha nonornax Marannnt,
Conm Maonn, Benep n upnn,
A noxpyr xpnnte cnnnt
Myrnornastx Axynnn.
Hpnmep uepnoro xopom rem, uro y nero ecrt n rananr, n uyncrno onra: n 1914
roy on ymen na nony. Hycrt ne na nepeonym, xax Iymnnen, a conarom npn
nonenom nasapere, no n +ro peantnt nonnr na ]one ocrantno exaenrcxo
ryconxn. A ro, uro n mapre 1917 roa Cama uepnt tn Bpemenntm
npannrentcrnom nasnauen samecrnrenem xomnccapa Cenepnoro ]ponra, +ro,
xoneuno, ontme ronopnr o camom npannrentcrne. yx onnctnan
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
noynanmn n ry +noxy no nce n ncxuecxne nepn oremnt yx n nsnec-
+nnra (Canna Moposon), n yma, n npannrentcrno.
Kax-ro x ntrancx o-npecrannrt, o-noopasnrt: a npyr nosnnxna t xaxax-
nnyt mpoxparnuecxax, nonnrnuecxax naonocrt y cexperapx Hpesemuauo
cuecmeeuuo uo+uccuu Bpe+euuoeo npaeumeuocmea nanncart no xaxomy-ro
nonoy samxomnccapy Cenepnoro ]ponra? H rora n annant name ncropnn
nonana t Cnyxenax nepenncxa nyx ntcoxonocrannenntx corpynnxon
Bpemennoro npannrentcrna Anexcanpa Fnoxa n Camn uepnoro Moxer, axe c
nocrcxpnnrymamn a eu euepa uouom a uanucau eeuuuy.
A ecnn t y cexperapx upesntuano cnecrnenno xomnccnn Bpemennoro
npannrentcrna A. Fnoxa nosnnxna cnyxenax naonocrt npoxcnnrt cnryannm na
Rro-3ananom ]ponre (nce-raxn nmenno xomanymmne ]ponramn nmecre c
Iyuxontm-Posxnxo ccaxnnann Hnxonax c npecrona), ro n ram on narxnyncx t
na pocrnennym ymy: nomomnnx xomnccapa ]ponra nsnecrnt nnreparypnt
xpnrnx Bnxrop Bxnoncxn.
Ho +ro x ornnexcx. A Camy uepnoro n +mnrpannn saxnartnaer xyrxax rocxa no
Poccnn. anee napesxa ns xpnrnuecxnx crare o nem:
naunnax c nnxna Pyccxax Homnex (1919), nnepnte oosnaunnmem mornn
nocrantrnn, oruernnno snyuamn n +mnrpanrcxom rnopuecrne no+ra Bemxme
rocxo no yrpauenno Ponne, ocrptm omymennem ecnpnmrnocrn nponnsant
xnnra crnxon uepnoro Xaxa (1923), no+ma Komy n +mnrpannn xnrt xopomo
(1932), onapyxnnmax enncrnennoro cuacrnnnna na uyxnne mantma n
xponarxe
Honnmaere nn nt ncm rpomanocrt pasnnnt (xax mexy xnntm uenonexom n
nacnoprno ]orxo)?! 1o, uro e uuueax eeuu Couoeoemx +ro emy
cxasann xora-ro. Txnynn, oueprnnn nacrannnuecxnm norrem n xnnxxe: 3asypn!
Hepea no nenouxe ronopxmnx nonyraen
A ro, uro compacae+aa Heauoem+u se+ua n tna ero 3emnx oeronannax,
yrpauennax +ro on omen cam. Xnsntm omen.
4. A em n snauenn1on Bamne, xpyaxe Bnu. Hnanona, onaam
.no ne yem rxnyrt ontme n antme nenouxy noontx Hcropn
Hpepnemcx, no Hennrenn yronuenno ]nnoco]nn, no+snn n raxym yxe couryr sa
ncxpenrannm. Cxaxyr, uro onennnart no+ron, ]nnoco]on nao no
rnopennxm, a ne xax n mxone no noneennm. Ho nanonee snaunrentnte
nponsneennx nyumnx rnopnon Cepepxnoro nexa nanncant nmn nocne, nycxa n
ntnyxennoro, xax cctnxa Hymxnna, yxoa ns ro ryconxn, nepnee, nocne ee
saxptrnx n cnxsn c nsnecrntmn cotrnxmn penonmnne n Ipaxancxo
nono. Manentmramo-, Axmarono n Hneraenonet +ro nornepxr. O
rananrax xe uepynnt, Fpmcona, Fantmonra, eme rpex mxnn no+ron, xoropte,
nanpnmep, saneuarnent na nexnnn Fenoro/Fpmcona n xoponoe noxpyr penontnepa
no+recct Hnnt, n o rananrax cornxx pyrnx, xoropte ne nonann na snamennrym
nexnnm, ceronx cxasart cnoxno. Tora-ro na nnx rnxenn, xax n nosopnym
rpyy, xax n ercxn nrpymeunt xaneocxon, a nx peantnoro paccmorpennx nx
rananron nyxen mnxpocxon, npnuem momnt.
Tontxo Fnox, Xnennxon n Iymnnen nennxom ymecrnnnct, ynoxnnnct (c
pasno crenentm oponontnocrn) n ry +noxy. Kax n rpo. Moxer n cepepxnt,
no n ux cnyuae HE mentxnopont. A Fnox cymen eme n nopysnrt narpont
namxrnnx nepyxornopnt, no+my nenanart.
5. Honnan +c1e1nuecxan neconuec1nuoc1t
H yx xoneuno, ca+me ymouuuume, no nocropxenno onenxe Fepxena, e
ucmopuu pyccuo uyuomypm repon Cepepxnoro nexa ne mornn ne npoxnnrt
cnonx +crernuecxnx npncrpacrn n cnxsn c naxntm poccncxnm cotrnem
orxptrnem namxrnnxa Anexcanpy III. Cmemno tno n naexrtcx, uro
exaenrcxax ryconxa, ntpnanmaxcx na cno npasnnx xnsnn ns +noxn, xora
uapuuu cou u +eua, ntcxasana t xaxne-ro rennte cnona n apec roro, xro
onnnernopxn crporocrt, ncnnnnnny, noncenennt rpy,
cxyxy Cepxauuym cocpeomoueuuocmo, coupauue cuu npocmym
omeuuym euympeuumm eameuouocmo (Meneneen).
Ho sect net eme n comnoct: xpome crpororo, cxyunoro napx, repoem raserntx
crare, omecrnenntx ronxon cran n ero uyrynnt opas namxrnnx,
nosnnraemt na 3namencxo nnoman Herepypra cxyntnropom Haono
Tpyenxnm. Tout-n-rout xax xora-ro n rnasax unramme nynnxn nonnnct napt
Herp I n Ment ncannx
Aenrt ncero nsxunoro, yronuennoro tnn norpxcent: Vnpuuco pyuo e
epysuym uaxuy, npueuye uymo uu ue u ca+m+ aua+ oepo+uym eouoey uoua-
maxeuoeosa myeo uamauymm+u noeooa+u, cueu myuum ueuoeeu e oexe,
noxoxe ua qop+euuym oexy uouumx eopooemx e mauo, uau y uux,
upyeuo apauuoeo uanue, c mauo, uau y +uoeux us uux, ueuuuuo,
+yxuuuoeo eua, opoo uapo-+upomeopeu Aueucaup III.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nono ntson. Bet ycranannnnann-ro namxrnnx n 1909 roy, n camt pacnner
mentxnopono yronuennocrn n, xoneuno, mornn t ntnennrt Anexcanpa III
xaxnm yrono, no camt mont rora nxyc. Hocrannrt cxyntnropy n xauecrne
moenn a xort Bannana Hnxnncxoro c npnxneenno opoo. Ho ncxpennn
ap Haono Tpyenxoro, uecrnax namxrt nnxamnx corpynnxon napx (orxptnan
namxrnnx rpa] Bnrre) n noncrnymme nmneparpnnt Mapnn ueoponnt,
nosnonnnn ycranonnrt na 3namencxo nnoman ro, uro roramnne exaenrt
nocrnrnyrt tnn npocro ne cnocont, nasnan nyranom, xapnxarypo.
B nrore xonrpacr nyx +nox oxasancx saneuarnen naneuno. Bo ncex xaracrpo]ax,
cnepxennxx XX nexa ynnnrentno, nenepoxrno cyto coxpannncx +ror
namxrnnx peaxnnonnememy napm. Kax coxpannnnct n nce nopoxa yornx
+nnrpamm, crare, nm ntsnannte. Hs camtx npnnnuntx Hyeyuuoe nyeauo (.
Fent), Cmoum uo+o, Ha uo+oe eee+om, Ha eee+ome oop+om, Ha
oop+ome uanua, Ha uanue upecm, Kmo yeaaem, 1oeo no apecm (Anonnm).
Hs pennnxn onoro ns nyumnx xyoxnnxon +noxn: Poccua, npuaeueuuaa
maxecmom ouoeo us peauuuouueuux uape, namumca uasa
1oucmosam couaqou! (Hntx Pennn).
Tem onee noxasarentno, uro Hntx E]nmonnu tn anropom onoro ns nyumnx
noprperon rocyapx-nmneparopa. Tounee, xaprnnt Hpu+ eouocmumx cmapuuu
Aueucaupo+ III eo eope Hempoecuoeo eopua e Mocuee, nanncanno, npana,
n pyrym, o-mentxnoponym +noxy. H nsopaxen na ne napt roxe ornmt ue
Huxuucuu a npnmepno ro xe nennuecrnenno xomnnexnnn, ocanxn, uro n n
namxrnnxe. A croxmne npe napem xpecrtxne samepnn n nournrentnom
nonnmannn, moxer, axe osapennn: nor, cnoonnnct onn ynnert roro, na xom
epxnrcx ncx crpana. Cnoneuex npoe peauuuouueuu rora eme ne
naxnarannct nn onn, nn anrop xaprnnt.
A or xaxo nponacrn namuuaco npuaeueuuaa Anexcanpom III Poccnx,
npecroxno ysnart uepes nenonntx nocemt ner
Fente cxnauarte mropt na oxnax Pyccxoro mysex npenasnauannct rnanntm
opasom npornn npxmtx conneuntx nyue, nnxon na xaprnnax. Hnxora onn ne
pasnnrannct, n nensnecrno, n uem tna npnunna ncxnmuennx, no onaxt
conercxomy mxontnnxy, npnmepno n 1974 roy, onenoct ynnert no nnyrpennem,
yx rouno saxptrom or ncex nocernrene nopnxe mysex rnranrcxym, nyrammym,
aconmrno nenoxoxym nn na ony ycranonnennym nnn coxpannnmymcx n CCCP
cxyntnrypy 3atn npo nce xaprnnt roro sana, necxontxo mnnyr a ne mor
oropnart nsrnxa or rpomanoro, nenepoxrnoro ncannxa n ero xonx, xax-ro
nenonxrno ynepmerocx nepennmn xontramn n camt xpa nocramenra. Hn
rora, nmex n spnrentnom araxe pasne uro Menoro ncannxa n Hnxonax
Hepnoro na Hcaaxnencxo nnoman, nn renept, n xypnanncrcxnx n
nncarentcxnx crpancrnnxx ymnoxnn ce arax mnoroxparno, x rax n ne ynnen
xort uro-ro noonoe romy ntstnammemy meenpy. He namen mecra n mnponom
xonno-monymenrantnom pxy, xya t moxno tno npncrannrt Anexcanpa III
Bepnynmaxcx cnyxnrentnnna onycrnna sananect. Cemtecxr ner na nnyrpennem
mysenom nopnxe yxptnancx monymenr +roro napx, xora n ropaso onee
nennnnte namxrnnxn ropaso onee nennnntm (nennnonntm nepe mnpontm
nporpeccom) nepconam tnn creprt n nopomox. Ho xem-ro xe coxpanxncx +ror
nono, nonnrnuecxn n +crernuecxn ntson Mentxnoponomy nexy, penonmnnn.
Koneuno, ne yrnepxam, uro roramnn otunt conercxn mxontnnx c
]nsnxo-maremarnuecxnm yxnonom, nsrnxnyn na +ry cxyntnrypy, xort uro-ro
nocrnr, ypasymen. Ho nomnm cmyrnoe noospenne, npeuyncrnne, uro nocrnrart
ryr ecrt uero. Kaxax-ro antrepnarnna, napnanr, npornnocroxmn xaprnnxam
pyccxo-conercxo ncropnn, xoropte nam xpyrnnn no mxontno-nysoncxomy
]nntmocxony. Bosmoxno, n mne no xaxomy-nnyt cnyuaem oneercx uro-ro
ysnart o +ro antrepnarnne
Ceronx Anexcanp III cronr nosne Mpamopnoro nopna na Mapconom none.
Hpnexan n ]enpane 2012 roa nx sanncn cepnn nepeau na Pano Poccnn
Canxr-Herepypr, x nocroxn y ero nonoxnx, oomen noxpyr Honnnncx. ,
xoneuno, copan anexo ne nonnoe octe na +ry Mentxnoponym noncy (ona xe
Cepepxnt nex), no ]an cnononsnepxenn no nonoy namxrnnxa npocmarpnnan
nnnmarentno. Tam rouno ner ananornn, xoropax na cnexn nsrnx npocro
npocnrcx! Ta camaxPoccua, npuaeueuuaa maxecmom namumca uasa, n
moryun ncannx, crporo neprnxantnt nn rpayca naxnona, nn renn
nnxennx 3ro xe nacnenoncxn Bnrxst na pacnyrte, re xont rax xe ynepcx
nepennmn xontramn nepe nennnmtm namn xamnem c ntceuenntmn
snonemnmn crpoxamn ntopa (Hanpaeo nouo Haueeo).
H camax nenpnxrnax, anxmax oraxa: npanax pyxa napx, ynpmaa e
epysuym uaxuy xecr rxxeno nayst, orcrpanennocrn. Hmenno c raxnm
xecrom, rxxxo saymanmncx na pacnyrte ncannx, ornycrnn nonotx,
npeocrannxer ntpart opory cnoemy xonm 3ect ncx xnsnt napx
Anexcanpa III, mnornmn rpyamn cneennax x 49 c nononnno roam. Vncrno
orna, nenonnmanne omecrna, neonenennt nonnr 13-nernero napcrnonannx,
rxxente npeuyncrnnx no nonoy esapntx nacnennxon B omem: ntnpa,
Poccnx!

Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Oomen x namxrnnx eme pas, nomenxnnax cnonm Koaxom. uenpantcxn cner
cnonsan nopnanno naxnxo c moryunx napcxnx nneu. Hoyman, nomeuran o
raxo onoxxe nx nono xnnrn.
Inana 10
Kax onec1n nponeuy o c1a1yca nepaspemnuan?
B nxrn npetymnx rnanax peut mna n ocnonnom o ]axrax nemarepnantnoro
xapaxrepa: nacrpoennxx, mnennxx, ncrepnxe, exaance n nopaxenuecrne n
omecrne, omemem o na nnacrnn Pomanontx. onycrnm, xannran,
xomana, naccaxnpt comnn c yma, nocrpenxnn pyr pyra, nonptrann sa opr
xro n mnmnxn, a xro n n noy Ho uro xe rnopnnoct c camnm xopanem?
Hopono onnctnart renennnn, nponcxonnmne n npomtmnennocrn, centcxom
xosxcrne, nonnrnuecxo crpyxrype, n uncnennocrn n narococroxnnn
poccncxoro nacenennx, ne npecrannxercx nosmoxntm, no nnonne peantno
npocnenrt sa pasnnrnem rnannoro nonpoca n Poccnn XIX nauana XX nexa.
3ro, xoneuno, xpecrtxncxn nonpoc.
Ecnn nporn ncnxrt or 1917 roa x camomy nauany penonmnnonnoro
npornnocroxnnx, npocnenrt oexrnnnte npornnopeunx, nperensnn,
pacxononmne crpany n omecrno, ro nensexno nepnemcx x xpecrtxncxomy
nonpocy. Cocrnenno y napoonontnen, oxnnnmnx nony poccncxomy
npannrentcrny, n ne tno pyrnx nosynron, nene, xpome ocnooxennx
xpecrtxn c semne. oromnt nccneonarent moxer nanomnnrt, uro tna eme n
macca nperensn no uacrn pernamenron ynnnepcnrercxo xnsnn n cnoot
neuarn no cryenrt n nnreparopt, rnannte nanonnnrenn napoonontuecxnx
xueex, nnonne ncxpenne nocrtnnnct t cnecrn eeuuuu cnop c
uapus+o+, ncropnuecxn xon]nnxr x cnonm ysxnm xopnoparnnntm nnrepecam.
Couyncrnne n omecrne, a n cocrnennt mopantnt ronyc nm oecneunnano
xax pas ro, uro onn ecrnonann ue sa cea, ue ua cea.
Bnonne xpecrtxncxne, sementnte n nasnannx nx oprannsann 3e+ua u Boua,
Hpum nepeeu. Hocnenee, moxer, n snyunr noxoxe na omecrno
reppopncron c pyroro xonrnnenra Hpume naumepm n noome necer xaxne-
ro snonemne acconnannn: uepnt mmop, uepnax nenaroapnocrt, nouepnert or
snocrn no n ecrnnrentnocrn-ro n epenne uepntm nepeenom nastnancx
necennn nepeen xpecrtxncxo omnno sementntx nonocox n sanncnmocrn or
pocra ceme n rpexnontno opaorxn semnn: namnx, noxoc, nap uepnt
osnauano nenocpecrnenno na semne, es mpnnuecxnx nponeyp n ymar.
Hosxe uepntm nepeenom nastnann meury xpecrtxn onaxt no npemx
necennero mexenannx noennrt n nomemnutm semnm.
B npetyme uacrn x, moxer, n necxontxo nponnuecxn cpannnnan ntcrpen
nepnoro noxymennx na napx c ntcrpenom ns crapronoro nncronera +noxn reppopa,
]nxcnponan nnnmanne na cnecrnennom npnsnannn mnrpnx Kapaxosona, uro y
nero tn xarap xenyxa: ouent-ouent onesnennt n n ro npemx es mancon na
nsneuenne, n omem, ec paeuo no+upamo uncrax npana. Ho nao rora
cxasart n o camom nepnom npnsnannn Kapaxosona, uepes cexynt nocne ntcrpena
n Hernem cay, xora cnyuant cnnerent Ocnn Komnccapon ycnen yapnrt ero
no pyxe. Cnacennt nmneparop noomen x cxnauennomy reppopncry,
cnpocnn: 1m nouau? Pyccuu. Houe+y x mm cmpeuau e +eua?
ynnnncx nmneparop. 1m o+auyu uapo, oeuau e+y se+um, a ue au.
Ouent rxxeno, nocne ncero ntme cxasannoro o reppopncrcxo-exaenrcxom,
sacynnucxo-conontencxom xnyxe, npnxarnnmemcx na camoe uo
uuacmuu, npnsnart, uro n arpapnom nonpoce napoonontnt nce xe tnn
npant. Ho c pyro cropont, n ene paspymennx rocyapcrna onn, xoneuno, ne
npant. Ho c pyro, nopxne camn
Hpnnomnnre xort rtcxuy ncropnuecxnx, nonnronornuecxnx xnnr, ncxyccn n
npecce n nnx nce cnonrcx x +romy camomy: c ono cropont no c pyro
cropont Ocrannxx n cropone +ry annocrt, nannune nyx cropon y nmo
monert, n rpexnexonoe ocyxenne xpecrtxncxoro nonpoca x npnnnecy rontxo
onn momenr nexoropte xocnennte cnnerentcrna, ronopxmne o roramne ero
]arantno nepaspemnmocrn. H oannm necxontxo neoxnannte, x nonaram,
ananorn ro nepaspemnmocrn n ceronxmne nonnrnuecxo, +xonomnuecxo
cnryannn.

Bo ncrynnrentntx rnanax ]nxcnponanoct: n o]nnnantnoe saxpenomenne
xpecrtxn (Coopnoe ynoxenne 1649 roa Anexcex Mnxanonnua), n nonsyuax
+cxanannx xpenocrnnuecrna nnnort o xonna XVIII nexa (mo ycnonnt repmnn:
pasnnroe xpenocrnnuecrno) tnn npxmo cnxsant nmenno c moepnnsanne
rocyapcrna. Moepnnsanne n rnanntx xnsnenno naxntx c]epax: noenno n
noenno-npomtmnenno. Fontmym uacrt roro nyrn c oxymenrantno
sa]nxcnponannoro (Becr]antcxnm rpaxrarom 1648 roa) npenocnenero mecra
na nepnoe nce cocnonnx Poccnn npomnn, xax ronopxr, pyxa o pyxy. H n nenom
nect nepno pyccxo ncropnn o pasnnroro xpenocrnnuecrna nnnmcrpnpyercx
raxnmn ntpasnrentntmn npnmepamn, xax nannune n Cyennxax 1497 n 1550
roon crare, nocnxmenntx eocnpenamcmeoeauum cuyxuum+ (no+euuua+)
omaeamoca e xouonm, umo usexamo eocyapcmeeuuo cuyxm.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
3ro omenannonantnoe enncrno cocnonn tno napymeno n XVIII nexe
npnmepno cneymme nocneonarentnocrtm maron:
1. 17181724 rot noarnax pe]opma: npnxpennenne xpecrtxn npoennponanoct
na nonym, nerponcxym Poccnm, nnmc ycranannnnancx npeentno xecroxn
nopxox copa noare pacxnaprnponanntmn nonncxnmn uacrxmn (noono
nsnmannm xonrpnynn na npaxecxnx semnxx);
2. 1747 ro npeocrannenne nomemnxy npana npoanart cnonx xpenocrntx n
pexpyrt rpertnm nnnam;
3. 1760 ro npeocrannenne nomemnxy npana cctnart xpecrtxn n Cnnpt;
4. 1762 ro npnnxrne Mann]ecra o nopxncxo nontnocrn;
5. 1765 ro npeocrannenne nomemnxy npana cctnart xpecrtxn na xaropxnte
paort;
6. 1767 ro sanper xpecrtxnam noanart uenonrnte na cnonx nomemnxon;
7. 1783 ro pacnpocrpanenne xpenocrnoro npana na Henoepexnym Vxpanny;
8. 1785 ro Xanonannax rpamora Exarepnnt II: 92 crartn, nornepxammne
n cymecrnenno pacmnpxmmne npana nopxncrna, aponannte Mann]ecrom 1762
roa, nanpnmep, naxnax monononnx na nnnoxypenne.

H anee xnaccnuecxoe pasnnroe xpenocrnnuecrno, nourn pacrno, n opta c
nnm: Panmen, exapncrt, napoonontnt Baxno ormernrt, uro
oxpenocrnnuecxoe rocyapcrno tno, ntpaxaxct ntnemnnmn repmnnamn,
pannoyaneno or oonx rnanntx cocnonn. Btcmax cnpanennnocrt
npoxnnxnact n cyryo rexnonornuecxom pasrpannuennn nx npan n
oxsannocre: nt cuyxuume, nt maeuoeme. Homnm, xax n mxone nam
nnymann, uro snamennrt Rpten ent, enncrnennt ent, xora xpecrtxnnn
mor yrn or nomemnxa, oxasarentcrno xyrxoro saxaanennx, nourn pacrna.
a n ceronx ]axr raxoro rorantnoro orpannuennx nepennxennx uenonexa n
reuenne ncero roa, xpome Rptena nx npecrannxercx xommapntm nacnnnem.
Bor nam npnmep noxnoro nocnpnxrnx, cmemennx ncnxonornn ntnemnnx
o]ncntx cnentnen n pyccxnx xpecrtxn.
a, Cyennx Hnana III (1497 ro) orpannunnan cpox nepexoa xpecrtxn
Rptentm nem (26 noxpx), a rounee neene o n neene nocne Rptena nx.
To ecrt c 19 noxpx no 3 exapx tna cnooa nepement mecr. Toxe npoe
mano HO Boopasnre peantno xnsnt, roono nnxn, ncenennym roramnero
xpecrtxnnna. O oxonuannx ocennnx paor nect pesyntrar ero rpya nexnr na
none, na semne. Kpecrtxnnn npexe ncero tn sannrepeconan n naexnom
npnxpennennn x semne o yopxn ypoxax! H ror camt Cyennx 1497 roa
xax pas crporo sanpeuau se+ueeuaeuoua+ npoeouamo upecmoau c semnn o
Rptena nx! Hocne nero ne neenn ornonnnct na pacuert, xora xpecrtxnnn
cocmeeuuuu (!) ypoxax onxen tn paccunrartcx no oeoeopy (!) (r.
n. nopauaa) c nomemnxom, rax, urot ror mor ocrartcx cuyxuum+ n xnnrtcx
na snmnn cop nnn na nony npn opyxnn, cam-xont, c noopyxenntm cnyro nnn
cnyramn (n sanncnmocrn or nennunnt nomecrtx). A xpecrtxnnn, peannsonan cnom
uacrt ypoxax, mor ne neenn xonrt, ncxart nonoro mecra.
3a ne neenn anexo a na rpancnopre roro npemenn ne yemt. Ho anexo
yxonrt onacancx n cam semneenen, noromy uro nce ero centcxoxosxcrnennte
snannx n nantxn mornn ne npnronrtcx n pyrnx npnpontx xnnmarnuecxnx
ycnonnxx. uaxr ns moe xnnrn Buuxuu auouu Bocmou. Hpeuyecmeue
cyom: n xonne XIX nexa xpecrtxne, paccennnmnct n Vccypncxom xpae,
cnauana ouent paonannct: xommap enponecxo uacrn crpant, sacyxa Hpnmoptm
rouno ne rposnna! Ho oxasanoct, uro npn ro nnaxnocrn n ro
noune uouocoeme xuea cuuuuo+ pacmym e cmeeuo u uucmoa, a paseumue
sepua saepxueaemca; upes+epuo pas+uoxammca epuuu, napasumupymuue
ua pacmeuuax u npouseoauue pasuuuume ouesuu u ocoeuuo eueuoum
noaum xue. Tontxo momnoe coecrnne rocyapcrna (rpancnopr, arponomt,
npaun, yunrenx) nosnonnno nepecenennam ntxnrt n co npemenem noopart
noxoxmn nx antnero Bocroxa naop centxosxyntryp.
A yx n XIVXVI nexax axe nepememenne na 100200 nepcr tno nx
semneentna cponn ntxoy n orxptrt xocmoc. Fontmne pocxn conepmann
xasaxn, oxornnxn sa nymnnno. 3emneentny mauaa cnooa nepennxennx
tna, ouent mxrxo ntpaxaxct, ne nyxna. Tax uro ne cronr xanert entx
pyccxnx xpecrtxn, xoropte ne mornn nn o 19 noxpx cesnrt n Anrannm, nn
nocne 3 exapx n Xypray.
Onaxo nao npnsnart: Rpten ent tn ormenen. Haunnax c rpyon ncropnxa
Tarnmena cunranoct, uro ormeneno npano xpecrtxncxoro ntxoa yxasom napx
ueopa Hoannonnua 1592 roa, xoropt ne coxpannncx, no xoropt, yro t,
nopasymenaercx n yxase 24 noxpx 1597 roa (o nxrnnernem ctcxe xpecrtxn), sa
xoropt ouent xopxr Fopnca Ioynona. (Kcrarn, nx cnpanxn ncem nnmymnm
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
o uenpepmeuo+ uapacmauuu pacmea, nocmoauuo+ ycuueuuu
+ucnuyamauuu: n 1601 roy Fopnc Ioynon, yyun yxe napem, paspeuuu
nepexo xpecrtxn no nce Poccnn (xpome Mocxoncxoro yesa), no rontxo or
menxnx nnaentnen x menxnm. Hocnenn nynxr eme pas pacxptnaer n npnunny
npetymnx sanperon: nepexot or menxnx xosxen x xpynntm, ocoenno x
monacrtpxm, nnmann +xonomnuecxoro oecneuennx ocnonnym maccy cnyxnntx,
ro ecrt nopxncxym nomecrnym xonnnny, roramnmm pyccxym apmnm. Taxne
nepexot ocrannct no sanperom n nocne 1601 roa.)
H yxe nocne napx Fopnca, nocne nepnoro camosnanna nont napt Bacnnn
Bycxn nnmer n cnoem yxase, onnnxx npemecrnennnxa: Hapo 0eoop no
uaeoeopy Bopuca Ioyuoea, ue cuyuaa coeema cmapeuux oap, emxo
upecmoau sauasau. Ho moxno n axe ouent nyxno ornecrnct c ocropoxnocrtm
x cnonam napx Bacnnnx, onoro ns rnanntx, napxy c Hnxonaem II, nysepon
pyccxo ncropnn. Hpnmep omero +rnm nym neyaunnxam nyxancrna: napt
Bacnnn, xpnrnxyx Fopnca Ioynona sa yxas 1597 roa, satnaer ynomxnyrt yxas
1601 roa.
A Hnxona II xorx n ntrancx nopaxart n crnnnsonartcx no Anexcex
Mnxanonnua (cam c nmneparpnne napxxancx, mnnncrpon sacrannxn meronxrt n
myax XVII nexa, ctna-nacnennxa nasnan Anexceem), na camom ene cnonmn
enamn nectma noxonn na napx Bacnnnx Bycxoro, oer no neoxonmocrn
n o +roro peut.
Hocne ncropnxa Tarnmena n Kocromapon nosnaran ornercrnennocrt sa ormeny
Rptena nx na yxas napx ueopa (npn ]axrnuecxom npannrene Ioynone).
Ho Horonn n Knmuencxn enamr onee npannntnt axnenr: Rpten ent ne
ormenxncx saxonom. Bnnonara rxxecrt connantno-+xonomnuecxnx ycnonn,
saonxennocrt xpecrtxn. Knmuencxn nncan: Kpecmoaucuoe npaeo emxoa
sa+upaem ca+o coo, es ecauo sauouoameuouo om+eum eeo upecmoaue
yxe o npenouaeae+oeo yuasa uapa 0eoopa Hoauuoeuua qaumuuecuu ue
nouosoeauuco npaeo+ emxoa.
Bce ntmecxasannoe, naemct, xax-ro xoppexrnpyer ceronannx no nonoy
nexoneunoro pyccxoro pacrna, ntnnrax na paccmorpenne rnannym pacxym
sanncnmocrt sanncnmocrt or Hpnpot. Rpten ent n ero ormena, xpenocrnoe
npano n ero ormena, ncemorymax centcxax omnna n ee ormena +ro nce xax t
pennnxn Poccnn, ee ]past n meurarentnom, necnemnom (no-pyccxn) pasronope c
Cosarenem.

Btpaxaxct ntcoxonapno, Tor, Hpenncanmn opnrt neecntm cnernnam,
Orennnmn cymy or mopx, anmn nanpannenne Iont]crpnmy pemammnm
opasom nonnnxn n na nyrn pasnnrnx poccncxoro centcxoro xosxcrna.
Hepno, npnront nx cena n yopxn ypoxax na mnpore Tnepn n ntme uertpe
mecxna n roy. Ha mnpore Mocxnt uyrt onee nxrn mecxnen (c cepennt anpenx
o xonna cenrxpx). H rontxo mxnee, n uepnosemte xpecrtxnnn moxer paorart
nononnny roa.
B 3anano xe Enpone semnx centxosnpnrona enxrt mecxnen, n n ontme ee
uacrn cxor moxer nacrnct xpyrnt ro, uro enaer nenyxno rpomanym uacrt
pyccxoro centxoscesona saroronxy cena.
Pacnonarax n roy na 50100 % mentmnm npemenem, nam xpecrtxnnn ntnyxen
paorart onee aepauouo, onee apmeuouo, uro nmeer, ecnn npocnenrt
ocrarouno rmarentno, naxnemne axe nonnrnuecxne cnecrnnx. Kax +ra
poxennax pyccxnm xnnmarom, nouno ocoennocrt cxasanact n na pyccxo
]nnoco]nn, pyccxom nonnmannn cnoot, yer paccmorpeno n rnane 11
(Ocnooxenne xpecrtxn n pyccxax cnooa or cnoo).

Omym, nnrerpantnym onenxy poccncxnx ycnonn nx centcxoro xosxcrna
moxno onepnrt onomy ouent xnann]nnnponannomy nemny, cxasan
npenapnrentno necxontxo cnon o nem camom.
Anrycr ]on Iaxcrraysen yuent, nncarent, nccneonarent Poccnn. Ponncx n
1792 roy n Becr]annn.
B 1829 roy nepnax xe ero paora no arpapnomy nonpocy tna ntcoxo onenena
npyccxnm xponnpnnnem (nacnennxom npecrona). Iaxcrrayseny nopyunnn
nccneonart n onncart arpapnt crpo ncex npyccxnx nponnnnn. Fapon nauan c
nocrountx nponnnnn Fpanenypr, Bocrounax Hpyccnx, Homepannx n
onapyxnn, uro n rex onacrxx Iepmannn, re panee xnnn
cnanxne, uopeuamca uauue-mo saeaouume omuoueuua, ue emmeuamuue us
ocuoe uucmo eep+aucuo uapouo xusuu. A xonxpernee, Iaxcrraysena nectma
nopasnnn +nemenrt ]ynxnnonnponannx centcxo omnnt na npyccxo semne, n
+ro noynno ero nccneonart Poccnm, +my uoumeuo cuaeaucuoeo nue+euu.
B mae 1842 roa pyccxn nocon n Fepnnne nanncan, uro nyremecrnne
Iaxcrraysena no Poccnn morno t nocnyxnrt nam na nontsy. Hmneparop Hnxona
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nonenen nasnaunrt nemny nocone n 1500 py., ue euaa, enpoue+, us ceeo
nymeuecmeua +epy npaeumeuocmeeuuym.
Hpnmeuarentno, uro n +ro camoe npemx npetymn nnsnrep, mapxns e Kmcrnn
nsanan n Hapnxe Fnnnm pyco]onn xnnry Poccua e 1839 eoy.
H mnnncrp rocnmymecrn rpa] Kncenen npnxomannponan x Iaxcrrayseny
unnonnnxa Aepxaca coecrnonart, no nmecre c remomcmpauamo
uesa+emum+ opaso+ ec mo, umo +oeuo m ce+y uuocmpauuy noamo noeo u
uenpaeuuoum+ u uey+ecmum+ sauumueuua+, uomopme ueeuo +oeym npousomu
om uesuauua u+ omuaee u uapouoeo mma uaueeo omeuecmea.
Tmernax npeocropoxnocrt! B rom cmtcne, uro ecnn Aepxacy n npnxastnanoct
oportcx c nosmoxntm ouepnnrentcrnom, ro aconmrno nanpacno, no Anrycr
Iaxcrraysen nepnyncx ns cnoero nyremecrnnx conepmenno nnmnenntm
(nacxontxo ce +nnrer moxno npnmennrt x yuenomy-neanry, nemuype) n
pyccxym epennm, pyccxym centcxym omnny.
Hapaoxc n rom, uro axe n cnanxno]nnt noxonennx Axcaxona, Knpeencxnx nenn
no+rnuecxne rnmnt pyccxo epenne, ne snax ee rax, xax ysnan Iaxcrraysen. 3ror
]enomen nomeuen n n pasnpaemo paore Koncranrnna Heonrtena, re on
nnrnpyer Bnanmnpa Conontena (n +rom nonpoce c nnm cornamaxct): Hpexuue
cuaeauoquum Kupeeecuu, Xo+auoe, Ca+apuu, Aucauoem muu, cuopee, no+mm,
+eumameuu, u mououo ouu auuueecuu npezaeuaem ouee pyeux uayuume
npumasauua. 3ro nropoe noxonenne cnanxno]nnon, annnencxn, xax
xommynncrt x mapxcony Kannrany, opamamrcx x xnnre Anrycra Iaxcrraysena
Hccneonannx nnyrpennnx ornomenn napono xnsnn n n ocoennocrn
centcxnx yupexenn Poccnn:
Kaxm pyccuu ceuauuu npuuauexum u uauo-uuyo ouuue, u uau uueu
ouuum u+eem paeuo+epum yuacmou se+uu e Poccuu uem
npouemapuama Bo ecex eocyapcmeax 3anauo Eeponm cyuecmeymm
npeeecmuuuu couuauouo peeoumuuu npomue oeamcmea u cocmeeuuocmu.
E uosyue yuuumoxeuue uacuecmea u npoeoseuaueuue npae uaxoeo ua
paeum yuacmou se+uu. B Poccuu mauaa peeoumuua ueeos+oxua, mau uau +mu
+eumm eeponecuux peeoumuuouepoe u+emm yxe ceo peauouoe
ocyuecmeueuue e pyccuo uapouo xusuu
Ax, mo mnnt Anrycr(nn)! Ecnn t nce tno rouno rax
Hpoexan sa 8 mecxnen onee 11 000 nepcr, n nauane 1844 roa Iaxcrraysen
nepnyncx n Iepmannm. B 1847 roy ero xnnra ntmna na nemenxom n ]pannyscxom
xstxax. Pyccxomy npannrentcrny paora noxasanact nectma nonesno, tno
nteneno 6000 pyne na nsanne.
3nnnxnonenx Fpoxraysa, crartx Iaxcrraysen:
On crapancx nponnxnyrt no nnyrpennn mnp pyccx. xpecrtxnnna, n emy yanoct
cenart maccy nanmenn n axe orxptrn, ocoenno n onacrn arpapnoro
crpox (rnant o nononnnxax, o xononnsannn n Poccnn). B 3-m rome nomemena
rnana o omnnnom semnennaennn, cocrannxmmax rnannym sacnyry I. Moxno
cxasart, uro I. orxptn y nac omnny: xorx eme n Exarepnnnncxym +noxy ona
oparnna na cex nnnmanne npannrentcrna n nnreparypt, no sameuannx Fonrnna
(1788) n pyrnx tnn yxe anno satrt. I. yxastnaer na narpnapxantnt
xapaxrep pyccxo omnnt, ycmarpnnax n ne pacmnpenne cemtn. Omnocrt
none, no ero mnennm, ncuesna n omocxoncxym +noxy n nnont nosponnact n
XVIII nexe no nnnxnnem noymno noarn. I. ropxuo paryer sa coxpanenne
omnnnoro crpox, xax enncrnennoro cpecrna npeoxpannrt Poccnm or
nponerapnara. On ne orpnnaer nentrontx ero nocnecrnn nx pasnnrnx
centcxoro xosxcrna, no coneryer ycrpannrt nx, ne xacaxct camoro npnnnnna
omnnt. Hcxono rouxo I. npn ocyxennn xpecrtxncxoro nonpoca tno
nonoxenne, uro ynnuroxenne nnn npeopasonanne xpenocrnoro npana n Poccnn
onxno paccmarpnnart xax mecrnt, a ne omerocyapcrnennt nonpoc.
Vxastnax na neoxonmocrt xpynntx nomecrn nx xyntrypntx
yconepmencrnonann, a cneonarentno, n narococroxnnx napoa, on yrnepxan,
uro no mnornx mecrnocrxx Poccnn nentsx eme xosxnnuart npn nontnonaemnom
rpye. On nonaran, uro xpenocrnoe npano n Poccnn moxer trt ynnuroxeno
nnmt nocrenenno; on rpeonan nnmt orpannuennx ero n ycranonnennx
raxnx mpuuuecuux ornomenn mexy xpenocrntmn n nomemnxamn, npn
xoroptx xpecrtxne cocrnenntmn nnrepecamn tnn t npnnxsant x semne, n
xpenocrnoe npano nano t camo coo. Eme n nnctmax x rp. Knceneny, nncanntx
n 1842 roy, I. paronan npornn nnunoro essementnoro ocnooxennx xpecrtxn,
npnuem yxastnan na npnmep Homepannn, re ns xpecrtxn cenann poxr.
Mnenne I. o nenosmoxnocrn nneennx n Poccnn xosxcrna npn nontnonaemnom
rpye npnnxro tno Tenroopcxnm, no ocnapnnanoct n Conpemennnxe (1858 r.
N 2 n 4) Hyremecrnyx no Poccnn, on ne mor ne ocranonnrtcx nepe raxnm
neoxnanntm nx nero xnnennem, xax nam pacxon. On nepnt ns cnercxnx
nncarene onncan pacxon n axe orxptn mnorne cexrt, nopasnnmne ero
xcnocrtm n nosntmennocrtm nonxrn Hepenncxa ero no +romy nonoy c
nporonepeem Fasapontm naneuarana n urennxx n Om. Hmnr. yx. Hpocn.
(1887, xn. 9)
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Hepeeoo+ cmamou I. o om+eue u emuyne no+euuuoux npae e Hpyccuu
(Pyccu. Becmuuu 1857) omupmuoco e uaue uumepamype ocyxeuue
upecmoaucuoeo eonpoca (xypcnn mo. H. H.). B 1847 roy I. tn unenom
oennennoro npyccxoro cema; cocroxn ono npemx unenom nepno npyccxo
nanart, ym. n 1866 roy
Bectma nnrepecnax, ocronax ]nrypa ce npyccax-cnanxno]nn, nonoxnnmn
nauano n Poccnn ocyxennm xpecrtxncxoro nonpoca, no nnxe x name reme
ocranonnmcx na raxom ero +xcnepnmenre. Iaxcrraysen ntnpaer na ycnonntx
xosxcrnamn xaxoe no 1000 ra namnn n nyra. Ono na Pene y Manna, pyroe
n Bepxnem Hononxte, nns pocnannx.
Ha nemenxo ]epme raxoro pasmepa onxno trt nocroxnno sanxro 8 xpecrtxn n
6 xpecrtxnox, nnmc rpeyercx eme 1500 uenonexo-ne cesonnoro naemnoro
rpya n 4 ynpxxxn nomae. Exerono: pacxot 3500 ranepon, pacuernt
oxo 8500 ranepon, npntnt 5000 ranepon.
B pocnanne, rontxo ns-sa onee xoporxoro nepnoa nonentx paor, nx ro xe
paort nonaoxrcx 14 xpecrtxn n 10 xpecrtxnox, 2100 uenonexo-ne naemnoro
rpya n 7 ynpxxex. Hpntnt 2600 ranepon.
H +ro npn onymennn, uro semnx n oonx cnyuaxx panno nnoopona, uro nx
Heuepnosemtx, xoneuno, ne rax. unxcannx nnononnny mentme oxonocrn +ro
xax t rontxo nepnt mar, nepnax nrepannx n nponecce conocrannennx ycnonn
Iepmannn n Cpene nonoct Poccnn. antnemn yuer ]axropon ynennunr
pasptn eme ontme.
Ho n +ror camt nepnt mar, yuer sanncnmocrn or cpoxa ocrynnocrn semnn nx
centxospaor, no cyrn sanncnmocrn or Connna, nocrynnennx conneuno +neprnn
nanomnnn mne pyro ]axr.
Moxer, n neoxnannt, no pesxo pacmnpxmmn ropnsonrt conocrannenn. Eme
n 20052006 roax mne onenoct nynnxonart marepnant o camom, noxany,
cnxrom nsnece nx Enpont antrepnarnnno +neprernxe; o momnom
rpnymnnpare Iepmane Beepe, Knayce Tnccene n namem Xopece An]epone,
onee pyrnx nponnnynmnx conneunym +nepre1nxy; o renepantno nee Beepa
cosannn ananora xepnoro MAIAT3 Mexynaponoro arenrcrna no
nosononnxemo +neprnn n o rom, uro Iepman Beep cosan-raxn IRENA
(narnncxax apennarypa Mexynaponoro arenrcrna no nosononnxemo
+neprnn). Ceronx IRENA ycnemno paoraer, xax n mnorne rtcxun conneuntx
arape Ho nor xaxax nn]pa npemen moe paort na antrepnarnnno-
+neprernuecxnmn crartxmn mne sanomnnnact onee ncero. Ona nponepxema, a n
noome ouennna. Oua u ma xe couueuuaa +ueumpocmauuua e Poccuu e ca+o+
cpeue+ ucuucueuuu yem aeamo e 2 pasa +euoue +uepeuu, ue+ e
Iep+auuu. 3ro camt oexrnnnt nroront noxasarent, yentnax +neprnx
connna, npnxoxmaxcx na xnaparnt merp, ram n ram.
Cornacnrect, ynnnrentno connaenne +rnx nyx xantxynxnn (na nemna c
nnrepnanom n 150 ner) name yentno onn conneuno +neprnn,
npeopasyemo uepes centcxoe xosxcrno n uepes conneunte arapen, 50 % or
repmancxoro yponnx. (3naunr 30 % or nrantxncxoro).
Ho nepnemcx x Iaxcrrayseny, nncanmemy: Ecuu ea+ noapam no+ecmoe e
Ceeepuo Poccuu npu ycuoeuu, umom em eeuu e u+ xosacmeo mau xe, uau
ua qep+e e Heumpauouo Eepone, uyuue eceeo yem omuasamoca om noapua,
nomo+y umo eo sa eoo+ e ueeo npumca euuameamo euoeu.
H na nanrnannemnx ntnoa Iaxcrraysena: nomecrte n Poccnn moxer crart
oxontm npn nyx ycnonnxx: 1) ncnontsonanne rpya xpenocrntx; 2) coueranne
semneennx c many]axrypo (sanxrne nx xpecrtxn na ontmym uacrt roa).
Camt snamennrt ns pyccxnx yxe nccneonarene nponemt, snarox epennn,
cmonencxn nomemnx 3nrentrapr nornepnn ntnot Iaxcrraysena.
Inana 11
Ocnooaenne xpec1tnn n pyccxan cnooa o1 cnoo
Panee x ntcxasan resnc, uro poxennt pyccxnm xnnmarom, nouno pyccxn
cnoco neennx centcxoro xosxcrna cxasancx axe n na pyccxo ]nnoco]nn,
nonnrnxe, pyccxom nonnmannn cnoot n uro, nmex n roy na 50100 % mentme
npemenn, uem enponecxn, nam xpecrtxnnn ntnyxen paorart
onee aepauouo, onee apmeuouo.
Hoxpennm +ror resnc cnonamn Knmuencxoro (Kypc pyccxo ncropnn. M.,
1937):
B onom ynepen nennxopocc: uro naono opoxnrt xcntm nernnm paounm
nem, uro npnpoa ornycxaer emy mano yonoro npemenn nx semneentuecxoro
rpya n uro xoporxoe nennxopyccxoe nero ymeer eme yxopaunnartcx
esnpemenntm nexanntm nenacrtem. 3ro sacrannxer nennxopyccxoro
xpecrtxnnna cnemnrt, ycnnenno paorart, urot cenart mnoro n xoporxoe npemx
n nnopy ypartcx c nonx, a sarem ocranartcx es ena ocent n snmy. Tax
nennxopocc npnyuancx x upesmepnomy xparxonpemennomy nanpxxennm cnonx
cnn, npnntxan paorart cxopo, nnxopaouno n cnopo, a norom ortxart n
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
npoonxenne ntnyxennoro ocennero n snmnero esentx. Hn onn napo n
Enpone ne cnocoen x raxomy nanpxxennm rpya na xoporxoe npemx, xaxoe
moxer pasnnrt nennxopocc; no n nnre n Enpone, xaxercx, ne naem raxo
nenpnntuxn x ponnomy, ymepennomy n pasmepennomy, nocroxnnomy rpyy, xax n
ro xe Bennxopoccnn
anee y Knmuencxoro peut ner o xpecrtxncxom rpye xax raxonom, no crpyxrypa
moe xnnrn c nepnonuecxnmn orcrynnennxmn, mexnpemenntmn napannenxmn
npenonaraer n sect, xora nam cmxer noxonr x ocnooxennm xpenocrntx
xpecrtxn n 1861 roy, nemnoro ornneutcx pasmtmnennem: A uro ecrt cnooa?
Hama cnooa o1 cnoo
B ono ns cnonx xnnr x cymmnponan sanante crpaxn, nperensnn x Poccnn,
naunnax c XVIII nexa: Poccua ca+a no cee yxe espmeaua ceou+ eueaumcuu+
pas+epo+ ecauoe npecmaeueuue, uomopoe umu npuemuuu u+emo o
"eeponecuo epxaee, mo ecmo o uueue eeponecuo cucme+m eocyapcme.
H nor na nauano XXI nexa Poccnx, n omem-ro, n ne raxo yx ncxnmunrentnt,
sanpeentnt mnpono rnranr. Btpocnn sa +ro npemx Knra, Hnnx,
Coennennte Brart. Hy n, xoneuno, mt camn nocrapannct, n Fenonexcxo
Hyme-1991, n cmtcne npnnnxennx rocyapcrna x yoonpecrannmtm
enponenamn pasmepam. Bontmon mar nanc1peuy
uro x eme ocraercx ns nperensn? Oxastnaercx cnooa. Hmenno
nonxrne cmpaum ceoouoeo +upa crano camtm axryantntm n ocyxaemtm
nonnrnxamn. Ena ne 95 % ncex nperensn x Poccnn +ro ynpexn no nynxry
emoxparnuecxnx cnoo. uro xe cxasart o name cnoonocrn?
Cnrnsmyn Iepepmren, nemen XVI nexa, ormernn y nac: Bmu ece cuumamm
cea xouona+u, mo ecmo paa+u ceoeeo Iocyapa.
Mapxns e Kmcrnn n 1843 roy nonpoman: ouxeu uu nooum uapo u+emo
mauoe ecnomuuecuoe npaeueuue uuu xe cmouo xecmouoe npaeueuue cosam
mauo ueeoum uapo? Ceronx, nonropa nexa cnycrx coxpanxercx pasenenne
Poccnn n 3anaa roxe no naopam no yxe ne renon, a nennocre. Kax renept
nam ntcrpannart ornomennx c nnn ncrpannartcx n n +ror nnnt, cnoont
mnp? 3ect xax t mne ne cnrtcx na npnmnrnnnym n ecnomomnym
xonrpnponarany, xaxonym x crontxo ner nanman no ncex namnx
Hpanax?
uacro n opoconecrnt sanant ncropnx, nonnronor, nepecmarpnnax nce
erann name rocyapcrnenno-nonnrnuecxo mamnnt, cpannnnaer c eranxmn nx
ananoron n yrnepxaer: n Poccnn ner cnoom nmopa!
H ne orcrynax x eKmcrnnoncxnm npemenam, moxno npnsnart: a, nn Bepxonnt
Coner CCCP, nn axe ntnemnxx Iocyma ne +xnnnanenrnt napnamenram 3anaa.
H n naprnntx cncremax KHCC ne tna ananorom enponecxnx nonnrnuecxnx
naprn. a n ntnemnxx Ennax Poccnx ceuac ontme noxoxa ne na
pnrancxym xoncepnarnnnym naprnm, ne na repmancxym XC, a npnsnaem, na
ry xe ponmym KHCC!
Ho n +ro eme ne camoe crpamnoe npnsnanne. eno n rom, uro n napo nam n
nenom, oexrnnno ronopx, ne rax nennr +rn camte cnoonme
nmopm, eooue cnooy nmopa, xax nenxr nx enponent!
Ha sanant nsrnx +ro pacrno. Hnn, ecnn es ocxopnenn: HE
npnnanexnocrt pyccxnx x cnoonouy unpy.
Htm-Hopx. 12 xnnapx 2010. INTERFAX.RU. Btnymen oxna mexynapono
npanosamnrno oprannsanne upnom Xayc Cnooa n mnpe 2010, no
xoropomy cneyer, uro ceronx: Cnoontx rocyapcrn 89, uacrnuno
cnoontx 58, necnoontx 47, n uncne nocnennx Poccnx. Kpnrepnn
onenxn: nsmenennx n mxontntx nporpammax, noannenne cnoot CMH,
orcyrcrnne nesanncnmocrn cyeno-npanontx opranon, napymennx n xoe
ntopon. npexrop no nccneonannxm upnom Xayc Apu Hannrron
xoncrarnponan: yxymenne cnryannn co cnooo n mnpe cnxsano c rem, uro
neontmax rpynna xpynntx nnnxrentntx camoocrarountx n reocrparernuecxom
ornomennn crpan, raxnx xax Poccnx, Knra, Benecy+na, Hpan, ntcrynana xax
npnmep nx nopaxannx n samnmana neontmne rocyapcrna, re npanxr
anropnrapnte pexnmt.
To ecrt 136 rocyapcrn mnpa cnoonee, uem Poccnx. Ho xpnrepnxm upnom
Xayc Ftn raxo nosynr 3a uauy u eauy ceooy!, +ro nonxxn,
nocmennaxct na namnmn naunnenntmn (ncxxo neonornuecxo pxntm)
pasnounnnamn, nonnann nx mntpxrt omt n ryepnaropon n nape.
Vsxoyrnnnrapnoe npnmenenne anropamn roro nosynra anno nsyueno, onaxo
ocraercx nono saymartcx n onee mnpoxo. a, nanepnoe, nce xe y nac n y nnx
pasume Ceoom.
Baua u uaua ceoom pasnxrcx, n cnxsano +ro, no-moemy, c rem camtm
ncxontm pasnnunem, saxnnenntm n nauane rnant. Ham onee anpantnt, onee
aprentnt nopxox paort nonnnxn na namy nonnrnxy n ]nnoco]nm.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Honropt rtcxuenernx ornaxnnaemt mexannsm 3anaa paoraer na ocrnxenne
naxneme nenn: cnoot, cnoot ntopa rnanntx nennocre enponena.
Poccnxnnn roxe nmnr cnooy ntopa. HO noxoxe ecrt ono pasnnune: nama
xenannax cnooa, xpome ceoom emopa,nxnmuaer eme n ceooy om
emopa! H +ro nonce ne xaxo-ro nsmtmnennt mno napaoxc. 3ro
ecrnnrentno nama, poccncxax nennocrt nmert cnooy ntopa, n rom uncne
nmex eme ony cnooy cnooy ntnpart camomy, nnn nepeonepnrt cnom
cnooy ntopa xomy-ro pyromy (napxm, noxxm).
Bet sananax nonnrnuecxax cnooa rpeyer nocroxnntx ycnnn no ee
oecneuennm, noepxannm +roro camoro mexannsma noepxannx cnoot.
Honnrnuecxax mamnna rpeyer nocroxnnoro nnnmannx, paort, cmasxn. Hpnuem
raxo paort, xoropax ne moxer trt nepeonepena xaxnm-nnyt naemntm
menexepam. Tyr ecrnnrentno rpeyercx nocmoauuaa paora eceeoomecrna,
nx xaxono paort rpeyercx eme n camooprannsannx (eu ue
ueeue!), nocmoauuaa camoncnnnnnna ncero omecrna. Camoycrpanenne
omecrna or rexyme nonnrnxn n na 3anae upenaro norepe ux ceoom. Bor +ro
nocroxnnax nonnrnuecxax paora no nmx cnoot n omymaercx y nac, n Poccnn,
xax nenerxax, nenpnxrnax oxsannocrt.
Homnnre y Knmuencxoro: nenpnntuxa x ponnomy, ymepennomy n pasmepennomy,
nocroxnnomy rpyy? To ecrt +ror aepauoum u apmeuoum crnnt paort aer
npoexnnm n na nonnrnuecxne nsrnxt.
Anpan: 4 mecxna (epem xpann poccncxn cnyua) na nce centxospaort,
cnemnax saroronxa ncero nosnonxmmero ntxnrt ocrantnte 8 mecxnen. 3ect ne
o +xcnepnmenron, ne o nonann, noromy axe n noxnnenne cnacnrentnoro
xapro]enx tno ncrpeueno xapro]entntmn ynramn.
Aprent: oennenne ycnnn ncex cenxn na nepno Anpana. 3ect ne o
yuera nnuntx nmancon, xaxoro-ro ocooro ynaxennx ocoennocre,
nnnnnyantnocre.
Ho nn n xoem cnyuae ne cournre nepeop +rnx oexrnnntx ]axropon xax npoexr
nexo oxcnnrentno sanncxn. 3rn npnponte npnunnt n mnoronexonom
nrore ann nam, ocoennt rnn. Poccnm, a ne eme ony, onycrnm, Hontmy nnn
nropym Iepmannm. Kax cxasan anocron: Boe cosau uac pasum+u, umom +m
uyxauuco pye e pyee.
A uro Ieentc nnn Hanen Beuopxennu (annn mo saount napmancxn
onnonenr) nonaropenn nmym ocoennocrt rpaxronart xax ypocrno +ro
nsepxxn rexnonorn npenmymecrnenno XX nexa
Ho yx raxne nn mt ncxnmunrentnte n +rom cnoem ntope? onontno onro
pasmtmnxn nmenno na +rnm momenrom. Hamaceooa emopa, co ceooo u
om emopa uro +ro? Haennt xaxo-ro antrepnarnnnt nyrt
nonnrnuecxoro pasnnrnx, nmemmn cnon cnenn]nuecxne ocronncrna, xoropte
nam nao xax-ro nponarannponart nnn xorx t samnmart?
Bpoe t ner. B pasronopax, xnsnenntx xonnnsnxx, n nnreparypntx
nponsneennxx, nnre x ne sameuan noxpyr +ro ceoom om ceoo nnxaxoro
opeona ropocrn. Fonee roro, +ra ocoennocrt nnxora nnxem n ne
]opmynnponanact, noromy ceuac n xaxercx nexnm monm napaoxcom. Ocrannxx
omymenne nce xe ne antrepnarnnt, a cxopee xaxoro-ro nmanca.
Baxntm, xorx n mnmoxontm cnnerentcrnom noxasanact mne ona ns
]opmynnponox uomt Axnnncxoro. a-a, roro, utn rpyt cmauu
meopemuuecuu+ ocuoeauue+ ua cmpoumeuocmea sanauo nouumuuecuo
+auuum. Anrop xnnr Cymma ]nnoco]nn, Cymma reonornn, Bocnnranne
xnxsx, camt, nanepnoe, nnnxrentnt ]nnoco] Cpenenexontx, nastnaemt
doctor universalis (art xnsnn: 12251274), xanonnsnponan.
H nor uoma Axnnncxn, cocrannxx cno nepeuent monnrn, npyr c]opmynnponan
raxym: Buaeoapuocmo Ceamo+y yxy sa usaeueuue om ueoxou+ocmu
u+emo nouumuuecuoe +ueuue.
He nopyuyct sa rounocrt nnrart, moxer, mtcnt uomt Axnnncxoro n tna sect
cnxsana c xaxnmn-ro orentntmn, uacrntmn roramnnmn nonnrnuecxnmn
earamn, no mne noxasanact norpxcamme naxno nmenno +ra
nmancnponxa: usaeueuue HE om nouumuuecuux +ueuu (uoma Axnnncxn
nonce ne anapxncr!), HO usaeueuue nmenno om ueoxou+ocmu u+emo
nouumuuecuue +ueuua!
On moxer ero nmert, no moxer n ner. H sa +ry ononnnrentnym nosmoxnocrt on
naroapnr Cnxro yx.
H eme o onom cnone unene +ro ]opmynt uomt Axnnncxoro, xoropym x
cunram ecrnnrentno n uncne camtx naxntx nspeuenn n ncropnn:
usaeueuue om ueoxou+ocmu u+emo nouumuuecuoe +ueuue. Tenept x
ntenxm nocnenee cnono ]opmynt +ueuue. Onennre eme n +ror nmanc!
Bet nmex mnenne, moxno ecrnonart nnn ner. Moxno xax-ro ntpaxart +ro
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
mnenne, yxnonart mnnnnon nme na ero ropxecrno, a moxno n n omem,
ocrannrt ero npn cee. H uoma Axnnnar, nonnmax nepnnunocrt mnennx,
ronopnr o nsannennn HE or neoxonmtx nonnrnuecxnx ecmeu, a axe or
xopnx ncxxnx ecrnn or +ueuua noome. On cnonno orneuaer rxnymnm ero sa
pyxana, sonymnm ero (xro na rpnyny napnamenra, xro na mnrnnr nporecra): V
menx no +rnm nynxram noome ner nnxaxoro mnennx! Enncrnennoe ero
ecrnne noxarne nneu.
Honyuaercx, nam uoma roxe nennr cnooy or nonnrnuecxo neoxonmocrn, n n
cnennantno monnrne naroapnr sa cnooy nepeonepnrt cno ntop Fory (nnn
Ero nomasannnxy!). On n coxpanxer ee, +ry cnooy, xax orrenox, nmanc,
xax sanacuo uuanau, sanacuo emxo, xax crpaxonxa or aconm1nsua
nonn1nuecxon uamnnm.
H poccncxoe ornomenne x +romy xnnennm nao nnert cxnost annee neonepne:
1) x nonnrnxe, 2) x mamnnnocrn (pyrnne, mexannuecxo nonropxemocrn, x
mamnnepnn noome). Moxer, ryr xro-ro n pemnr, uro anrop, mon, ntxonan
orxya-ro manonsnecrnym mtcnt uomt Axnnnara, urot npnxptrt pyccxym
nent, pacrno. Ho, nonropmct: +ra nent npoexnnx, ]ynxnnx rtcxuenernero
paouero nnxna. A cnooa or cnoo raxax xe nennocrt, xax cnooa copann,
cnooa cnona.
Homnnre, na pacnyrnncxo Marepe, eme n cuacrnnnte, neHpouauoume nn
yrnepnncx uanpus, uepa, e uomopym, ouauo, euumuuuuco c oxomo
ece: enncrnennomy na ocrpone anromonnm .ceposuo paomm ue aeauu
sanpaeauu no ympy uoue a +auuua cupomuueo nueuaco nosau u uasauaco
paxue u uey+ecmue noeo. Tyr roxe eno n nmance: nporecr ne npornn
mamnnt (marepnnnt nonce ne anrnncxne Hynrt, pasnnanmne cranxn!), a
npornn aconmrnsannn mamnnt.
Aconmrnte monapxn, xax mt yennnct n XX nexe, oxasannct nerxo cnepraemt,
no aconm1nsu nonn1nuecxon uamnnm +ro concem pyrax crartx. Cnxmnx
sa ee ronnponanntmn crexnamn axe n pasrnxert ne nonyuaercx! V xoro-ro ram
nxrt raser n xonrpontnte naxert renexananon, y xoro-ro xnnrannnn
n pacnucuu e nouyueuuu sa nonncxmn napontx rpnynon n nor yxe
nsnparentnax macca rxnercx, xax ns rmnxa, nporonoconart sa roro, xro ontme
uacon tn ntnemen na rene+xpane.
Monapxy-ro rpeonanact mououo uaua nouopuocmo, a nonnrnuecxo mamnne
xax cmasxa, xax neoxonmt +nemenr eme n nama rynocrt!
Hoox c pyro cropont, Ocxap Vant o]opmnn +ry nnemmy n crnne cnonx
napaoxcon: V coepe+euuo e+oupamuu ecmo mououo ouu onacum epae
opm +ouapx.
H eme o cnooe xax orcyrcrnnn. B pasntx enponecxnx xstxax ecrt +ror
cmtcnono orrenox. O nenosnpamammem onrn ronopxr: on
cnnmxom ceoouo nonnmaer ]nnanconym oxsarentnocrt. Orcyrcrnne
mopantntx orpannuenn uueprnnt, cnoonte ornomennx Fecnnarnocrt,
orcyrcrnne nnart free

Ftn net yxe c]opmynnponan cranmn nonynxpntm nosynr Heuoeeu ecmo mo,
umo ou ecm!. A nosynr uenonex ecrt ro, sa uro on ronocyer!, moxer, n ne
]nxcnponancx na npentopntx nnopax (xorx, nnpouem, n tn yxe:
Ionocy, a ro nponrpaemt), no on nopasymenaercx nce nonnrnuecxo
cncremo 3anaa, xoropo nac oyuamr n no xoropo mt, no ntmenpnneenno
onenxe upnom Xayc, orcrammne, neycnenammne.
Cnooa OT ntopa ro, uro x nasnan sanacum+ uuanauo+ uomt
Axnnncxoro; npnsnaem: a, y nac n ontmnncrno arperaron, ysnon name
poccncxo mamnnt sanacnte (nropocrenennte) n cpannennn c rem sanacntm
xnananom uomt Axnnnara. Bor raxo nmanc. Ho ornmt ne npemer ropocrn.
Hocroxnnoe nnnmanne, xonrpont, ntxnnenne xon]nnxron, ]opmnponanne rpynn
no nonnrnuecxnm nnrepecam, nponepxa orueron nonnrnxon, nce +ro yromnrentnte
nx nac nemn. onycrnm, rpn naprnn ronopxr o onom ]axre conepmenno
pasnoe, n conocrannenne nx cnpanox, peue, urenne nynnxann c pesyntraramn
nponepox, nnnort o ]nnancontx ryr, ne ox eme n o nononnnt nepeunx
neoxonmtx xnonor, poccnxnnn nauner senart nnn paccexnno ornxtnartcx
Homnm, xax n mxone mt sayunnann:

Hnmt ror ocronn xnsnn n cnoot,
Kro xaxt ent ner sa nnx na o!
Hoeauu Bouoqeaue Ime, 0aycm.

axe npnnomnnam: tn y nac yrnepxennt nepeuent nennxnx ]pas,
xoropte peuo+euoeauoco pamo +nuepaqa+u u couuueuua+. (Moxer, ns
onacenn, uro xaxo-nnyt ymnnx mapaxner uro-nnyt ns Bonenray+pa, a ro n
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Hnnme?) H n rom cnncxe (ntnepennte oreuecrnennte anropt, nnmc Mapxc n
3nrentc) cnx nnrara Iere nosntmanact ropo cxano.
Hanepnoe, x nmecre co ncemn sasypnnan +rn snyunte crpoxn n pan nx
+nnrpa]om x xaxomy-nnyt counnennm rnna Kax x nponen nero.
H rontxo renept crontxo ner, rencexon, n yxe npesnenron cnycrx, renept-ro x
xopomo npecrannxm nacroxmee, ne ntcnpennoe, name, poccncxoe ornomenne x
ro rerencxo nnemme:
Hnmt ror ocronn cnoot? Kro ny eme nano ua o Ho uaxm
euo Kaxm?!
H crpaantuecxn sanex rnasa: uro, n rax xaxt oxn ent?!

Bce xe nao +ro cxasart: nonepx ncex nncnnyann xesnncnnyann nocnennx
ecxrnnern o pacxo Poccnn, no uacrn roro, uro ua o sa cnooy,
Poccnm rpex ne ro uro ynpexart rpex axe cpannnnart c namn (Ecnn, npana,
+ro o nacroxmn, ne HATOncxax omexxa Cepnn, a, onycrnm, Hanoneon
nnn Inrnep na nopore.)
HO Ox yx +ra nama nennxonennax, camo-cnoonax, no n uemexuouoeuuuaa
ceooa! H ornocnrentno uaxoueeuocmu,pannomepno-axxyparnoro
noepxannx nonnrnuecxoro mexannsma oecneuennx cnoot ntopa n +rom
pyccxne rouno ycrynxr enponenam.
Hocne noonoro npnsnannx mne rax n nnnrcx npnmepno cneymmn onpoc.
3ro net, nonyuaercx, y pyccxnx n enponenen npornnopeuamne nonnmannx
cnoot?
a!!! ornernm.
A moxer, +ro eme n anraronncrnuecxoe npornnopeune? npoonxar y nac
ntntrtnart Ierent n nce rerentxnnt, mnaorerentxnnt, nxnmuax Kapna Mapxca,
nce xommynncrt, nce croponnnxn nanexrnxn, pasnnrnx n nporpecca.
.H nor ryr yxe moxno nmecro ornera cmeno noctnart +rnx, ntrammnxcx
paccrannrt rouxn i, na nce snaxomte yxnt.
Bet ceronx, xax mt npexpacno yxe nnnm, ucmopuuecuue npomueopeuua ne
paspemamrcx, ne cnnmamrcx no-Ierenencxn, a npocro sacuouammca pyrnmn
npornnopeunxmn.
Hpocro noome satnamrcx.
ne apmnn, conercxax n amepnxancxax, nonnexa croxnn, nanenennte pyr na
pyra, croxnn, nepemnnaxct c norn na nory, oxnax npnxasa: paspemnrt, naxonen,
nx npornnopeune, nocnpnnnmanmeecx xax Inannoe Hpornnopeune 3noxn, xax
nanexrnuecxn ncrounnx pasnnrnx ncero mnpa. H nor ntnesnn orxya-ro coxy
xaxne-ro +rn FnnHaent a Facaent, n ro camoe Inannoe Hpornnopeune nourn
ncnapnnoct Hpocro crano xax-ro ne o nero.
A npornnopeune xaronnnnsm npanocnanne? enxrtcor nxrtecxr ner, or Ana]em
n Konrp-Ana]em, non, Kpecrontx noxoon x neuarntm n rene n
panocnopam, ncnyram. H nce cronernx conmanact crporax rpannna mexy
xanonnuecxnmn reppnropnxmn n napnno rnepoe nonnmanne, uro npntnt
onoro +ro ytnt pyroro, ncnomnnre xponanym ncropnm ynnarcrna!.. H nor
renept, n namn nn, na oonx crporo conmaemtx xanonnuecxnx reppnropnxx
nponesnn, cnonno uepnn, ncenosmoxnte cexrt, pacnonsammnecx no saxonam
cerenoro mapxernnra. H x c orpomnemnm coxanennem n ontm unram crartn o
xyrxom nponnxennn cexranrcrna, nanpnmep, n Fpasnnnn, onnore xaronnuecrna.
Cnonno na npo]eccopa, roronnnmnxcx x ncropnuecxomy ncnyry, orraunnanmnx
xonrpaprymenrt, npecrannxnmnx peaxnnm sana, penernponanmnx xecrt n
naxonen npnexanmnx n nasnauennt Hcropnuecxn ent, ynnenn na nepxx
xopxnoe oxnnenne: ucnym om+euu no mexuuu. npuuuua+. B ayumopuu
npompaeua mapauauoe.
Hosnontre, a xax xe xanmax nac nynnxa? H, xcrarn, re ona?
3nona, nynnxa! a ceronx x n nonnoctmoro no nropo nporpamme
cemnanarax cepnx! Fxrnre, cepemnte, moxer, eme n nocneere.
Hame c 3anaom npornnopeune n nonnmannn cnoot n rax-ro xpomano na oe
cmtcnonte norn. Bcnomnnre. Inanntmn xpnrepnxmn, a no cyrn, npu+auua+u
(!) tnn oxnnent: +xonomnuecxoe copennonanne, yponent nponsnocrna,
norpenrentcxne cranaprt, ocrnxennx.
npexpacno nomnm, xax 4 nmnx 1982 roa npesnenr CBA Ponant Peran n 45
000 o]nnnantntx rocre n nonmnnnnona rypncron nanmann nocaxy nepnoro
xocmnuecxoro marrna na ase BBC 3napc. Mnnnnapnax reneaynropnx n cama
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
ara +ro xocmnuecxo noet nce tno noornano xax pas x rnannomy
npasnnxy nm nesanncnmocrn, nm poxennx CBA. H ena oxanmnct +ro
narononyuno nocaxn, npesnenr Peran oxnnn: Mm ceuauu +mo, nomo+y
umo +m muu (anee mna mnxapnax naysa, ronnnnycxnx xnnoxonoen,
nanepnoe, roxe yunnn cncreme Cranncnancxoro) nomo+y umo +m muu
CBOBOHMMH! Hamex na CCCP tn xpncrantno xcen. Bect mnp (xpome,
nonxrno, CCCP) rpancnnponan rora +ry peranoncxym ]pasy. A norom n namn
nepecrpoeunte nynnnncrt, nponsnox ceou npnxnxn yponnx ceoe aynropnn,
nomnnre, uacro nonropxnn: a-a. Vumume, epaxaue. Bes ceoom ue
meaem u uouacm!
H nor yxe ntpoc nent conm crpan es sanantx cnoo, no c sanantmn
ocrnxennxmn. (Hpnrnxnrect xort x Cnnranypy, mnponomy +xonomnuecxomy
nnepy, crpamnnxamn ns aconmrno necnoono, 100 % pernamenrnponanno
xnsnn xoroporo nyramr pyr pyra n Hnrepnerax.)
a n ry xecrxym peranoncxym quuocoqcuym npnnxsxy cnoot x nepnomy xe
yauno npnsemnnnmemycx marrny Hy xax ee ntnepnyrt na pyro marrn,
nsopnanmncx na nropo mnnyre nonera? Hnn na cneymmn marrn,
cnepsnynmncx ornenno xomero? 3mo nomo+y, umo +m umo?.. Ho
onxnmnecx rocnoa Peran n Antnremep yxe ne ornerxr na +ror xonrpnonpoc.
Hpoexann.
A ro, uro ceuac na Mexynaponym xocmnuecxym crannnm amepnxannt
npenounramr nerart na poccncxnx Comsax, +ro xax oquuocoqumo?
Onxrt npnnxrt ]aronarym peranoncxym nosy n oxnnrt: Mm euae+ +mo,
nomo+y umo +m CBOBOHME!!! Ho u ocmopoxume moxe.
B ono ns cnonx xnnr x ronopnn o naxnemem nsmepennn n +noxy Xonono
nont ronxe norpenennx n ee nectma cnoeopasntx nocnecrnnxx,
ntpacrammnx n nonnt pocr rontxo ceuac 3ect xe, ne nonropxxct, x
nosnonm cee neontmo nponnuecxn +xcxypc x ncroxam ronxn, nporpecca
noome. Bet sa cnooon, xoropym ceuac mt ocyxann, rxnercx, cornacno
Ierenm, nporpecc. Btpaxaxct rounee, cnooa n nporpecc ynxsant n ono
rerenencxo ]opmyne.
Hporpecc n Hpyccnn
Kax nsnecrno, nem nenpeptnnoro mnponoro nporpecca an nam
Ierent: Hpoepecc +mo paseumue acoummuoeo yxa, nosuamueeo ceom
ceooy! H rennantno ntxnnn saxont nanexrnxn, nepexot xonnuecrna n
xauecrno, orpnnanne orpnnannx, nnepnte pasopan nce ncrounnxn mnponoro
pasnnrnx (re camte npornnopeunx), nam Ieopr ne cnorxnyncx axe na camom
rnannom nonpoce, xonapnom nonpoce, ntpacranmem no mepe pacnnctnannx ncex
saxonon n ocroxrentcrn pasnnrnx. Ha nonpoce Kya?. Ecnn nect mnp
cymecrnyer rontxo n pasnnrnn, nnxennn, ro net nnrepecno xe: n nnxennn
xya?
Hy rax +ro x camoe npocroe! orneuan Ierent. Hcropnuecxn nporpecc, xax x
nam ronopnn, ecrt pasnnrne aconm1noro yxa, nosnammero cnom cnooy! H ror
mnpono aconm1nmn yx ynopno pasnnnan cnom cnooy nce rpn mnpontx
ncropnuecxnx nepnoa, xaxonte x ntennn: Bocmouum, Aumuuum u
Iep+aucuu. H ocrnr ntcme nenn cnoero nporpecca, a nmenno: cosauua
uoucmumyuuouuoeo Hpyccuoeo uopoueecmea.
Hmenno rax nponeptre. Fpoxrays: 0uuocoqua ucmopuu e uuoue Ieeeua
npeepamuuaco e meopum npoepecca. H conercxne ]nnoco]t, a n noome nce
mapxcncrt +ro (rerenencxn nporpecc) ennoymno npnsnanann. Cornamannct,
nonyuaercx, n c rem, uro y Ierenx nocne Aumuuuoeo nepnoa tn
rontxo Iep+aucuu, ro ecrt: cnanxne c npoue nerepmancxo menoutm nne
nporpecca. H uro nepmnna mnponoro nporpecca, no Ierenm, xoncrnrynnonnoe
xoponencrno Hpyccnx
A net, snaere raxoe npnney cpannenne. Kaxt pas, menxax xnonxo
+nexrpouannxa, mt ouepeno pas npnsnaem saxon Oma. Bcnomnnaem nnn ner
ne naxno. Inannoe, nentsx, orneprax npnnnnnnantno saxon Oma, ononpemenno
xart n narpenannx +nexrpouannxa. Ho net rouno rax xe ena ocroxr n c
nporpeccom/Hpyccne. Hontsyxct paspaoranntm nonxrnem nporpecc, nentsx
satnart (n ne rontxo no npnunnam anropcxoro npana), uro (uyrt cnpxmnxx sect
nce rerenencxne cnnnornsmt): Hpoepecc +mo mo, umo eem u Hpyccuu.
Enncrnenno, uero Ieopr no oexrnnno npnunne (cnoe cmeprn) snart ne mor,
rax +ro uoeme npuuumueuua +upoeoeo acoummuoeo yxa. Koropt nocne
1831 roa (ara Ieoprono xonunnt) nce antme n antme nporpeccnpyx
nanxn cee nx pyxonocrna cnonm pasnnrnem Orro ]on Fncmapxa. Hpncoennnn
x cee eme ne mxnnt nemenxnx xoponencrn n xnxxecrn n nasnancx
Iepmancxnm pexom (Broptm). Horom Hpyccuu +upoeo acoummum
yx oprannsonan eme uro-ro ram n 1914 roy, norom nayunncx ronopnrt nce onee
n onee orptnncro n rpomxo, ncxntnax npanym pyxy nnepx, norom
Horom-ro n nponsomno camoe nnrepecnoe c rouxn spennx name xnnrn
reppnropnantnte npeopasonannx, a nmenno: Hpyccnx tna oennena c
Poccne. Tax uro renept Poccnx nnaeer xax mnnnmym nononnno (Bocrouno)
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
ncero cpeorounx mnponoro aconmrnoro yxa, auuoeo ua+ e
ouyueuuax Kannnnnrpacxo onacrn!

onepmy n rom xe ]nnoco]nuecxom crnne: renept n mornna nennxoro
Hmmanynna Kanra nx nac yxe ne eeuo e cee, aeeuo na anance
Hpannrentcrna Poccncxo ueepannn!
Cam nponepxn, nocernn Kannnnnrpa nerom 2008 roa: cocroxnne, yxo
ornnunte, sep ryr.

Ipycrno, no xax +ro uacro cnyuaercx y nac, nmenno cmeprt nosnonxer npannntne
onennrt xaxne-ro nepcont, nx +noxn. Cmeprt namero crpaantna Eropa Iaapa
roxe uyrt-uyrt nponnnyna nponecc omecrnennoro camocosnannx. H camoe
nennoe npnsnanne nposnyuano c emoxparnuecxoro ]nanra. Bor ono, nourn
ocnonno:
Fonee ncero nanpennn nonnmannm paort Iaapa re oxpyxanmne ero
yntrpaemoxpart, uro necxontxo ner rnepnnn omecrny: Heuosa mmo
ue+uoxuo epe+euum+!, Ceooa uuu ecmo, uuu e uem!, e+oupamua
meaem uuu nouuaa, uuu uuuauaa!
Vorocrt, xaxax nce xe yorocrt +rn nx nosynrn! ecrnnrentno, nnept naprnn
emoxparnuecxn ntop Poccnn ouent nanpennn nonnmannm Iaapa, a n
ncemy namemy nonnmannm cyrn xpnsnca. Moxer, noxaxercx cmemno (nocne
ntmenpnneennoro npyccxo-rerenencxoro +xcxypca), no yx ecrnnrentno
pasnnnaercx (nporpeccnpyer), nosnanax cnom cnooy. H nama cnooa, na uro
x ntrancx xax mor namexnyrt n +ro rnane, +ro ouent nonyuaercx raxax
cnoonax cnooa, ro ecrt mt cnnmxom ceooum n cnonx ronxonannxx
cnoot.
Cnnmxom na sanant nsrnx, no n nponnrnponannte nosynrn +ro yorn
npnmnrnn, ncepoccncxn rpomtxanmn mramn, roxe ne coornercrnymmn name
peantno omecrnenno moenn.
3ro nyxnnt (uro xpane cnmnromarnuno nx nnx) ceooy c Benrencxo
nnso cnyrann
Bor ueueeuua ecrnnrentno: nnn ona ecrt, nnn ee ner. Tyr nt npant, sauem
rontxo antme-ro nesrt, x ceooa+, n xoroptx nt, xax
na npnuepa nepaspemnumx nponeu XIX n XXI nexon
Bosnpamaxct x reme rnenn nnacrnn Pomanontx, Poccncxo nmnepnn, xax
cnecrnnx nepemennoro xpecrtxncxoro nonpoca, moxno orronxnyrtcx or rex nyx
nynxron Iaxcrraysena, necxontxo pasnnn nx. On ntuncnnn, uro pyccxoe centcxoe
xosxcrno tno oxono npn nyx ycnonnxx:
1) ncnontsonanne rpya xpenocrntx;
2) coueranne semneennx c many]axrypo (sanxrne nx xpecrtxn na ontmym
uacrt roa).
Hac, xoneuno, onee oxonocrn nnrepecyer ycrounnocrt, nocnponsnonmocrt
xnsnn n pyccxo epenne, no moxno npnnxrt n oxonocrt xax ptnounoe
orpaxenne ycrounnocrn, npannntnocrn reuennx en.
H onxrt rpycrnt napaoxc: penraentnocrt n ycrounnocrt pasnnrnx pyccxo
epennn noxocnnn na xpynnemnx mara Poccnn n nanpannennn antneme
moepnnsannn ormena xpenocrnoro npana n pasnnrne npomtmnennocrn.
Hs +rnx nyx rnoantntx nepemen mne npome nauart co nropo pasnnrnx
npomtmnennocrn. 3ect ortmercx n, no-moemy, nnonne yenrentnt ananor
yxnantno c ceronxmnnm nem.
Hrax, pasnnrne npomtmnennocrn npnsnano ncropnxamn, nonnrnxamn,
nonnronoramn ncex nanpannenn narom nx crpant. H, n omem, xnnxercx
raxontm. 3a onnm naxntm ncxnmuennem, onnm, ocrammnmcx orxptrtm
nonpocom: a xax epenne ntxnnart n +rom nonom npexpacnom mnpe?! Bet
noannxmmax uacrt ronapon, nponsnocrno xoroptx ocnonna monoax pyccxax
npomtmnennocrt, pantme ntnycxanact n epenne, n re camte 6, 7, 8 (n
sanncnmocrn or reorpa]nn, xnnmara) mecxnen ntnyxennoro npocrox.
upasy noannxmmax uacrt ronapon nao nponnnmcrpnponart. Crarncrnuecxne
annte no pyccxo npomtmnennocrn cneent n rannne B. Bapsapa 1902 roa, ns
xoroptx moxno orpannunrtcx anntmn na 1897 ro, cnoeopasnt nror nexa.
Omee nponsnocrno n Poccnn (n rtcxuax pyne):
Hsennx ns xnonxa, mepcrn, menxa, ntna, nentxn, p. npxnntntx marepnanon
946 296
Xnmnuecxne npoyxrt 59 556
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Hsennx ns merannon, n r. u. paronen. 310 626
Kepamnuecxne, ]ap]oponte, ]axnconte, crexnxnnte, nemenr, xnpnnu 82 519
Opaorxa epena (epenxnnte nsennx, npoyxrt cyxo neperonxn n npou.)
102 897

Tontxo nao yuecrt ocoennocrt ro crarncrnxn: crpoxa Hseuua us +emauuoe,
e m. u. paeoueu. nxnmuana n cex nce nponsneennoe ns merannon or
naponoson o cxoxntx ronapon n ennutnx nepcrentxon.
Kax nnnre, rexcrnntnax npomtmnennocrt anexo npenocxonna nce npoune
nmecre nsxrte. 3ro, nnpouem, xcno n es ncxxo crarncrnxn, ecnn ncnomnnrt
npo]nnn exrentnocrn rnanntx namnx xannranncron Moposontx,
Hpoxopontx a eme n npocro npecrannrt ananc xnsnn roramnero
uenonexa. B orcyrcrnne ncxxo trono rexnnxn, +nexrponnxn, nocne et
naxneme crarte pacxoon tna oexa, oynt. H +ra rnranrcxax nn]pa 946
296 rtc. py., es manoro mnnnnap n ro +ro onenxa npoyxnnn, eme neanno
nponsnonnmecx n epenne.
Mox paora na rexcrom o ]apnxanre Hnane Hxmnne, mocxoncxom ropocxom
ronone, onom ns oraremnx nme Poccnn cepennt XIX nexa, npecrannna
cnyua nrnxertcx n +ror ]enomen.
Poccncxoe nponsnocrno xnonuaroymaxntx, arnnnxnx rxane n cepenne
XIX nexa tno nnnnnnponano Ieoprom-Hmnnrom Knoonom. B Poccnn sa onrne
rot +ror ynnxantnt nemen norepxn ony, xnno nnmnmm yxny ]amnnnn, no
nonyunn or napoa nocnonnny Hmo uu uepuoeo, mo non, umo uu qapuua, mo
Kuon, a or napx rnryn. B 1877 roy Knont nosneent n noromcrnennoe
aponcxoe ocronncrno Poccncxo nmnepnn.
Kynnt Hxmnnt no ero nnnxnnem rax xe oparnnnct x nnnpymme poccncxo
orpacnn. Hnan Apremtennu nocne Hmneparopcxo npaxrnuecxo axaemnn
xommepuecxnx nayx nocrnran ocnont menexmenra n xnononcxnx
npnxasunxax. Heotuano ymnt, uecrnt, cxpomnt n naoxnt Hnan
Hxmnn cran nesamennmtm corpynnxom Knona.
Hmnnr Knon oxasancx onnm ns rpex npomtmnennnxon, ynomxnyrtx n
xnnre Poccua npu cmapo+ pexu+e ne n nepnt pas ynomnnaemoro mno
Pnuapa Hanca, conernnxa npesnenra Perana, rnannoro amepnxancxoro
coneronora, cnennanncra no Poccnn:
o 1839 roa, xora n Poccnn nocennncx npenpnnmunnt nemen Hmnnr Knon
(Ludwig Knoop), rxanxax npomtmnennocrt n pyccxo epenne ocnontnanact na
pyunom rpye tna pasnonnnocrtm pemecnennoro nponsnocrna.
Knon, npecrannxnmn n Poccnn xpynnym anrnncxym rexcrnntnym ]npmy, ymen
oorn anrnncxn sanper na ntnos rxanxnx mamnn. On nomen n onepne x
necxontxnm orartm npomtmnennnxam ns xpecrtxn, ontmnncrno xoroptx
neanno ocnoonnnct or xpenocrno sanncnmocrn, yenn nx nnoxnrt entrn n
rxanxoe oopyonanne.
Knon ycrpannan xpenrt nx cnonx xnnenron-xpecrtxn, nannman ynpannxmmnx n
macrepon, npoexrnponan ]apnxn, otnan ctpte, camonnuno nasnpan sa
nponsnocrnom. Bcero on ocnonan 122 rxanxne ]apnxn n cenancx xo npemenn
cnoe cmeprn n 1894 roy oraremnm npomtmnennnxom Poccnn
Conpemennym yrontnym n cranennrenym npomtmnennocrt onenxa n Kpnnoro
Pora ocnonann anrnnuane, ]nnancnponanact ona conmecrntm anrnncxnm,
]pannyscxnm, entrncxnm xannranom. He]rxnte npomtcnt Kanxasa tnn
nyment n xo anrnncxnmn n mnecxnmn npenpnnnmarenxmn. Hemnt
nonoxnnn nauano pyccxo +nexrporexnnuecxo n xnmnuecxo npomtmnennocrn.
Boome ronopx, ocnonannte xpenocrntmn npenpnnnmarenxmn n nenrpantntx
paonax crpant rxanxne ]apnxn npecrannxnn coom enncrnennym orpacnt
npomtmnennocrn, ecrnnrentno cosannym pyccxnmn nmtmn

Oparnre nnnmanne: y Pnuapa Hanca rnanencrnyer nmenno sanant xpnrepn,
nx nero naxnee ncero na utn xannrant. Horomy n ne]rxnax
npomtmnennocrt Faxy anrnncxax n mnecxax, a +nexrporexnnuecxax n
xnmnuecxax nemenxax H n +rom ornomennn rexcrnntnax npomtmnennocrt
camax pyccxax orpacnt Poccnn, ne noromy, uro Knont conepmenno opycenn,
a noromy, uro cam-ro Knon ne tn nnnecropom, on tn rennantntm
oprannsaropom, oeropnnmnm noanox n anrnnuan c nx rexnonornuecxnm
+mapro. On rontxo coennnn anrnncxym rexnnxy, pyccxne xannrant n
rpomant pyccxn ptnox. a n npx nn nuepamnne xpenocrnte, npxranmne
entrn nopo n uynanax, pncxnynn t nepnoe nnoxenne nycrnrt na xaxne-ro ram
cxnaxnnt n Faxy, nponsnocrno +nexrpomoropon Txant tna rnanno,
nonxrno cycrannne, ctr xoropo onn xopomo npecrannxnn.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Ero, xnononcxax npomtmnennocrt crana camo pyccxo n camo ontmo no
oemy nponsnocrna. Ocnonnmnecx nuepamnne xynnt n xpenocrnte
npenpnnxnn norom cneymmne marn na nnne npomtmnennocrn. Tor xe
rexcrnntnt xopont Hnan Hxmnn sanycrnn xpynnemee n Poccnn nponsnocrno
rop]xntx xnpnnue, ntrecnxx pona, ceperax rtcxun rexrap neca or nopyox.
H noome nce npexpacno, ecnn ecnn rontxo satrt, uro pantme Poccnm (sa
ncxnmuennem +nnrt, npenounranme nmnopr) oenana, oynana epennx. C
mamnnntm nponsnocrnom ona xonxypnponart ne morna, n +ouoaa npaxa
e uuseuouo ceemuue ocranact rontxo n npexpacno necne.
H xpecrtxne na nporxxennn xnsnn onoro noxonennx nnmnnnct npnntuno
paort na re camte 6, 7, 8 mecxnen n roy.
K noannxmme rexcrnntno crarncrnxe moxno rontxo oannxrt nn]pt no
nponsnocrny rex xe nxmnncxnx rop]opnxeron, a sarem no otue yrnx n ne]rn.
3ro npexpacno, +ro ceperaer neca, a rontxo nocranxa pon eme onn
xpecrtxncxn snmnn nsnec. Tannna Bapapa orpaxaer n uacrt nsenn ns
meranna, net cxoxnte ronapt roxe snmnee xpecrtxncxoe sanxrne Toxe
ornxroe ]apnxamn, ementm norountm nponsnocrnom.
B nrore, no cnnerentcrnam nyremecrnennnxon, ouent mnornx
nccneonarene, pyccuu upecmoauuu ua pyexe XX eeua mu ouee eeu,
ouee yepm+, ue+ sa cmo uem o +moeo.
Bor nam nanexrnxa, pama, o xoropo rontxo n ymart t, eme n eme pas
nopaxartcx! Bet camn xpecrtxne n crann ocnonntmn noxynarenxmn nontx
mamnnntx rxane n npounx ronapon (uacro nyumnx n ncera namnoro onee
ementx).
He nro, ne saronop, ne nona, a naoopor, nporpecc, npnpacranne omero nara n
raxne neynonnmte acrpaxnnn, xaxceecmou+ocmo npouseocmea npoyuuuu,
paseueuue mpya, +exauusauua, ntnnann nouny ns-no nor rnannoro
cocnonnx Poccnn.
H eme ona rxxenax nnrara ns xnnrn Poccua npu cmapo+
pexu+e ecnomanoro Pnuapa Hanca, nonropmct, ncnontsyemoro mnom xax
cymmarop, omax mnna, xonnexrop ecxrxon, ecnn ne coren nccneonann:
Cosnanne pyccxoro xpecrtxnnna tno, ecnn ncnontsonart repmnnonornm
craporo noxonennx anrpononoron npoe Henn-Fpmnx (Levy-Bruhl),
'nepnotrntm.
Hanonee ntnyxno uepro cosnannx raxoro rnna xnnxercx neymenne mtcnnrt
acrpaxrno. Kpecrtxnnn mtcnnn xonxperno n n nnunocrntx nonxrnxx. Hanpnmep,
emy cronno ontmnx rpyon nonxrt, uro raxoe paccroxnne, ecnn ne ntpasnrt
onoe n nepcrax, nnny xoroptx on mor cee npecrannrt. To xe camoe ornocnrcx
n xo npemenn, xoropoe on nocnpnnnman nnmt n coornecennn c xaxo-ro
xonxperno exrentnocrtm. urot pasopartcx n nonxrnxx npoe rocyapcrno,
'omecrno, nannx, +xonomnxa, centcxoe xosxcrno, nx nao tno ceasamo
c useecmum+u upecmoaua+ umo+u, uuo c emnouuae+m+u u+u qyuuuua+u.
3ra ocoennocrt oxcnxer ouaponanne myxnxa n nyumne ero mnnyrt. On
noxonn x nmxm es nannonantntx, pennrnosntx n xaxnx-nno nntx
npepaccyxon. Hecrt uncna cnnerentcrnam ero nenoentno oport no
ornomennm x nesnaxomtm nmxm. Kpecrtxne mepo oapnnann eymnx n
cnnpcxym cctnxy, n ne ns-sa xaxo-ro cnmnarnn x nx eny, a noromy, uro onn
cmorpenn na nnx xax na necuacrnentxnx. Bo npemx Bropo mnpono nont
rnrneponcxne conart, npnmemne n Poccnm sanoenarenxmn n cexnmne ram
cmeprt, cranxnnannct n nneny c noontmn xe npoxnnennxmn cocrpaannx. B
+ro neacrpaxrno, nncrnnxrnnno uenoneuecxo nopxounocrn nexana
npnunna roro, uro panxantnte arnraropt, ntranmnecx nonxrt xpecrtxn na
'xnacconym opty, cronxnynnct c raxnm cnntntm conpornnnennem. axe no
npemx penonmnn 1905 n 1917 roon xpecrtxncxne ynrt tnn nanpannent na
xonxpernte oexrt mecrt romy nnn nnomy nomemnxy, saxnar naxomoro
yuacrxa semnn, nopyxy neca. Onn ne tnn nanenent na crpo n nenom, no
xpecrtxne ne nmenn nn manemero noospennx o ero cymecrnonannn.
Ho +ra uepra xpecrtxncxoro cosnannx nmena n cnom cxnepnym cropony. K uncny
neocrynntx xpecrtxncxomy nonnmannm acrpaxnn ornocnnoct n npano,
xoropoe onn tnn cxnonnt cmemnnart c otuaem nnn co spantm cmtcnom. Onn
ne nonnmann saxononpannx. Pyccxoe otunoe npano, xoroptm pyxonocrnonannct
centcxne omnnt, cunrano npnsnanne onnnxemoro camtm yenrentntm
oxasarentcrnom ero nnnt. B cosanntx n 1860-x roax nonocrntx cyax,
npenasnauenntx nx pasopa rpaxancxnx en n ynpannxemtx camnmn
xpecrtxnamn, enncrnenntm oxasarentcrnom n ontmnncrne cnyuaen tno
npnsnanne nocynmoro. Kpecrtxnnny rouno rax xe rpyno tno nonxrt, uro
raxoe cocrnennocrt, xoropym on nyran c nontsonannem nnn nnaennem. Ho ero
npecrannennxm ne xnnmn n cnoem nmennn nomemnx ne nmen npana nn na
semnm, nn na ee nnot. Kpecrtxnnn mor nerxo nosanmcrnonart nemt, n xoropo,
no ero mnennm, saxonnt nnaenen ne nyxancx (nanpnmep, pona ns
rocnocxoro neca), onaxo n ro xe camoe npemx ntxastnan nectma ocrpoe uyncrno
cocrnennocrn, ecnn peut mna o semne, cxornne nnn opynxx pyrnx xpecrtxn,
nocxontxy +rn nemn tnn naont nx sapaorxa na xne. Kpecrtxne cmorpenn
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
na anoxarypy, cosannym cyeno pe]opmo 1864 roa, npocro xax na nonym
nopoy rex xe camtx nnxonmcrnymmnx unnonnnxon: nnaue sauem xe anoxart
epyr entrn sa ntsnonenne nonanmnx n cyenym nepeenxy? Kpecrtxnnn
repnert ne mor ]opmantnocre n o]nnnantntx nponeyp n tn ne n cocroxnnn
pasopartcx n acrpaxrntx npnnnnnax npana n rocyapcrnennoro ynpannennx,
ncnecrnne uero on mano noxonn nx xaxoro-nno nonnrnuecxoro crpox, xpome
anropnrapnoro

Bnnre, axe conernnx Perana, necenrnmenrantnt amepnxancxn nonnronor
Pnuap Hanc, ]nxcnpyx paspymenne pyccxoro xpecrtxncxoro mnpa, ne mor
nporn mnmo n ero repmnnax +ro, nanepnoe, eu oua noouuaa npoyuuua
pyccuo epeeuu, ro, uro ona nocnnrtnana, nexamn nocnponsnonna optx,
cocrpaarentntx, myxecrnenntx, nennxoymntx nme. H npocro norpxcaer
xaprnna rnenn +roro mnpa n ne or snoeen, nnrepnenron (Ay, Hanoueo-ou! Ie
mm?! Cnpocume o +mo+ y pyccuux upecmoau onouueuuee, napmusau uuu
oemmx e couamcuue +yuupm), a or xaxo-ro neynonnmo acrpaxnnn, saxona
cronmocrn. Bor nt npnxonre na ptnox, epere ns nyx xycxon rxann ror, uro
nyume n emenne, n +ro 30-xoneeuno noxynxo nanocnre cno mnxpoyap no
orpomnomy n npexpacnomy mnpy.
H oemannan panee napannent: nepaspemnume cn1yannn XIX n XXI nexon
B xnnre o antnem Bocroxe, n rnane Knrant x nocnponsnen cnom annmm
ecey c rocnonnom B+nt, sannmanmnm ouent naxnym, xorx n nourn
ne]opmantnym onxnocrt rnant ncex xyanxo, +rnnuecxnx xnranen, xnnymnx
n paorammnx n Poccnn n nce Bocrouno Enpone B rom uncne n paoranmnx
na uepxnsone, no, npnsnamct, no npemx namnx necxontxnx ncrpeu (20022003
rr.) x nnuero ronxom ne cntman o rom ptnxe.
Iocnonn B+nt c ocoo nocrouno nponne ynomxnyn napacranmym rpenory
unnonnnxon BTO, mnnncrpon ropronnn CBA no nonoy ananca ropronnn c
Knraem, esrpannunoro pocra xnracxoro +xcnopra.
xe co cnoe cxnonnocrtm x ncropnuecxnm acconnannxm ornernn, uro +ro
nponeme yxe onee nyx rtcxu ner! Eme Hnnnn Crapmn n Tannr
ecnoxonnnct, axe neroonann no nonoy .ueyepxu+oeo omuuea
uauuouauouoeo oeamcmea ua ueuacmmum Bocmou. 3nnnnct onn, xoneuno, na
cno pennn Pnm, xoropt ne mor oornct es xnracxoro menxa n ne namen
nn onoro ronapa, xort cxontxo-nnyt nyxnoro Knram.
B XIX nexe ncropnx Kapn Bene cenan nnrepecnt nocuer nepexoca
ropronoro ananca n anrnunym +noxy 100 mnnnnonon cecrepnnen exerono! H
axe nmesno nepenen pennepnmcxym nanmry n conpemennte emy nemenxne
mapxn, nonyunnoct 22 000 000. 3ry xonnuecrno Hnnx n Knra ennnn npnmepno
noponny. To ecrt na 50 mnnnnonon cecrepnnen exerono Pnmcxax nmnepnx (ro
ecrt Enpona) noxynana n Knrae ontme, uem npoanana. A nocxontxy nennxoro
nsoperennx amepnxancxoro ymaxca (rax, no ananornn c ementm
marnnro]onom ymoxcom, nasonem ymaxnt onnap) rora eme ne
cymecrnonano, ro ntno Kapna Bene raxon: 3mo npueeuo u nouuo+y
eocyapcmeeuuo+y auupomcmey u ueocmamuy uaeopoumx +emauuoe e
nocueuu nepuo pu+cuo ucmopuu. Bc uapouoe oeamcmeo Pu+a uexum e
se+ue Bocmoua.
Hpana, conpemennnna Bene, xoponena Bnxropnx, pemnna +ry nponemy
(ropronoro ananca) no-cnoemy. Bet rora, n XIX nexe x menxonomy
ncxymennm oannncx eme onee ceptesnt ronap ua. 3namennrte uante
xnnnepa orxptnn +py xpocrntx ronox no mapmpyry Ionxonr Hnnepnynt.
Ho uro mornn pnrannt art Knram nsamen? Anrnnx tna ntnyxena
onnaunnart cnon nce nospacrammne saxynxn xnracxnx ronapon paronenntmn
merannamn. Htraxct noccranonnrt pannonecne, anrnncxne nnacrn noctnann
ropronte enerannn x xnracxnm nmneparopam, no neperonopt nnxora ne
ynenunnannct ycnexom. Cnryannm xopomo pesmmnpymr cnona nmneparopa
Hxntnyn, cxasannte nm n 1793 roy nopy Maxxaprnn, nocny Ieopra III: Ha+
uuumo ue uyxeu. Bosepauameco u cee. 3aupame ceou noapuu!
Omn nror ronapntx anancon: n Knrae cnpocom nontsonannct uuuo pyccuue
+exa u umauoaucuoe cmeuuo.

Ie xe cnxst c pyccxnm XIX nexom, nepaspemnmtmn nponemamn? Cmorpnre:
n 2010 roy Knra anan 37 % mnponoro nponsnocrna.
n 1990 roy 14 %
A eme orcrynnrt ner 3040 nasa? B Knrae mnoroecxrnnernxx rpaxancxax
nona, norom xyntrypnax penonmnnx
cnennantno ne nonpan crarncrnxn, no ynepen: na pyexe 1960 roa Knra,
sannmanmncx nppannonantntmn, manononxrntmn nx nac nemamn npoe oxort
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
na nopoten, ntnnanxo uyryna n omamne-xyxonntx ycnonnxx (ntpactnaemoro
norom no npnunne nnoxoro xauecrna), noxoamn xynnennon, xamnannxmn
oront no mraam (no cnonm pyxononrenxm), ror Knra nmen ena nn 12 %
mnponoro nponsnocrna. H eme ontmo nonpoc, xax sacunrtnart ror
anexornuecxn omamnn uyryn?
H nor renept uncrte 37 % mnponoro nponsnocrna.
Financial Times nastnaer +ro ca+m+ eaxum+ us+eueuue+ +upoeoeo
auauca co epe+u emxoa ua +upoeym apeuy CHA. K +romy x oannm
]axr, ecnn nymartcx, nourn snonemn: Knra enncrnennax epxana
mnpa, sauuxaeuaaoemt cnoero nponsnocrna.
cpasy nepeney nsrnx na namn nanecrnnt, na re camte namn mnnnnon pas
ynomxnyrte na mnrnnrax nporecranpocmaueamuue saeom, paseaueuuoe
npouseocmeo, sauououeuume qapuuu. Bonpoc npocro: a xora
onn ue npocrannann,ue pasnannnannct, xora onn noome cosanannct?
Hpannntno, nmenno n nepno, xora Knra annncx anrnncxnm onnymom,
norom pasptnancx na ecxrox ]ponron n rpaxancxnx nonax, myunncx no
xnoncxo nnacrtm, oxornncx na nopoten, xynnennnn, ntanax axe ne
nsnecrno cxontxo nponenron mnponoro nponsnocrna, no rnannoe na +xcnopr, n
oxpyxammn mnp mno
a uro nt n ncnomnnre Made in China 19401950 roon?! Tepmoct? A renept?
Pasnan CCCP connan c ouepeno xonconnanne, conpannem cnn n
moepnnsanne Knrax (+ro no npemenn coenau, n nexoroptx pyrnx
nsmepennxx nosmoxno n ecrt ouent ronxne nsanmosanncnmocrn namero paseaua n
nx +oepuusauuu).
Ho nce xe Knra ntpnan cnon nourn 40 % mnponoro nponsnocrna HE y CCCP!
(He rontxo y CCCP.) V nac +rnx copoxa mnpontx nponenron npocro ne tno!
Knracxne 40 % +ro saxptnmnecx nponsnocrna, saxonouennte ]apnxn no
ncemy mnpy, n rom uncne n CBA, Enpone 3ro, nosmoxno, cxasanact renennnx,
nomeuennax eme n pennem Pnme n maremarnuecxn ocunrannax Kapnom Bene
n XIX nexe.

Coomammnecx cocyt mnpa, pasenenne Bocrox/3ana +ro nacrontxo
oexrnnno, rnoantno +noxantno, uro nyxno npocro nanpxutcx, nemnoro
nepenacrponrt spenne n nocmorpert na +ro xax na pe] n pacxantnanne
xonrnnenron na reonornuecxne +pt, na npamenne ranaxrnx Ttcxuy nnn onee
ner Knra (n Hnnx) paorann rax, xax +ro nomernnn eme n pennem Pnme.
Horom 200 ner xpnsnca, rpaxancxnx non, cmyr, oxort na nopoten. Tenept
cnona y Bocroxa (xpome anrnuntx Knrax n Hnnn, +ro eme n nonnx, Kopex,
axrnnno nopacrammne Manasnx, Bternam, Hnonesnx) onee nononnnt
mnponoro nponsnocrna na cxontxo eme ner, nnxro ne snaer.
xe snam rontxo ro, uro ecnn noxaxn, nonnrnxn yyr rtxart namnmn
saxptnmnmncx ]apnxamn, satn yuecrt +ror rnoantnt, ncemnpnt ]axrop
nponsnocrnennoro nsptna na Bocroxe, ro rope nam c raxnmn nonnrnxamn n
nosynramn npoe:Hacmau ueuuuoem nepuo euuoeam aumuuapoum
pexu+!, Ioueaua pacuououaco npaeumeuocmeo e omcmaeuy!.
Kax onn ram n Enponax yyr npnnopannnnartcx x nonomy reonornuecxomy
nepnoy, xaxne nnmn cee ortmyr nx eno. Ham nnrepecno (n nonesno) yer
nocmorpert. Ho nouemy nmenno n Poccnn nao ycrpannart
penonmnnm/Ipaxancxym nony ns-sa raxnx omennanerapntx nonnxex?! nor
uro no-nacroxmemy nosmymaer n ecnr
B uem cxocrno c XIX nexom? Tora rouno rax xe rtxann npannrentcrny
pasopennem epennn, no nn ona ns rtxammnx (n crpenxmmnx, n conpammnx
onnosnnnonnte naprnn), nn ona ns +rnx ocoe ne noxenana nepeoertcx n
xpecrtxncxne omorxante xoncrnnt n ne npnymana, xax nonnrnyrt na +ro
cxontxo-nnyt snaunmoe xonnuecrno corpaxan. Panno n ceronx: xro ns
rtxammnx ocmauoeueuum+ npouseocmeo+ roron orxasartcx or xnracxo-
xopecxo-xnoncxo n r. . rexnnxn? Xorx t rontxo npecrannm camoe
npocroe: n cnoem o]nce (cnoe xomnannn, naprnn) samennrt nce xcepoxct,
xomntmrept n xomntmrepnym noury na (npn ceronxmnnx nn]opmannonntx
noroxax) 350 xyptepon, cexperape-mamnnncrox, cueronoon, xaccnpon. Hpo
conercxne xomntmrept, 3BM mne, xnepnernxy, nnepxnmemy ACV n 1981
1990 roax, moxno n ne paccxastnart. 3arpysnrt 15 xr nep]oxapr a nocmorpert,
uro ona ram sa ony nout n rpn nonomxn nacunraer, +ro a. Ho n pexnme
peantnoro npemenn onn npocro ne paorann

Hrax, no ntxnaxam npyccxoro cnanxno]nna, nananna pyccxo omnnt
Iaxcrraysena, name centcxoe xosxcrno x cepenne XIX nexa epxanoct na: 1)
xpenocrnom npane, 2) noountx xycrapntx nponsnocrnax xpecrtxn n ne ceson.
nauan co nropo ns nnx ne rontxo no npnunne paccmorpenntx mno ananorn c
XXI nexom. Menx nopasnno, axe nosmyrnno cxontxo ncropnxon, nynnnncron
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nosnonnnn cee uro-ro nncart o xpecrtxncxom nonpoce, es yuera +roro
naxnoro ocroxrentcrna. Hnrepecymmnmcx x noconerym: npocmorpnre xorx t
erno cornm-pyrym anropon, nt roxe yere nopaxent. Honnax mosronax
samopennocrt: pas o xpecrtxncrne, snaunr (nao nepennctnart pyr y pyra) o
centcxom xosxcrne. Hauncro satnax o 78 ueceuocuoxosacmeeuumx mecxnax
pyccxoro xpecrtxnnna. H nornuecxne nponant no +romy, nropomy, nynxry,
ncxaxax xaprnny, memamr nonnmannm n nepnoro: xpenocrnnuecrna.
Bepnemcx x resncy saxpenomenne xpecrtxn cnecrnne moepnnsannn (noenno
npexe ncero) Poccnn.
ecrnnrentno, rax n tno, naunnax or Anexcex Mnxanonnua nepnoro
moepnnsaropa n rnannoro, npannntnoro moepnnsaropa, no onpeenennm ne
npnemnmmero Herponcxne pe]opmt (o]nnnantnoe npnxpennenne xpecrtxn tno
conepmeno Coopntm ynoxennem napx Anexcex Mnxanonnua 1649 roa). Tax
tno n o Herpa, y xoroporo noennte pacxot 80 % mxera n rontxo ouu (!)
nonnt ro mnpnoro npannennx, ns 35. Hpana, nepnym nony c Typnne on
nacneonan or npemecrnennnxon.
Vxe npaxrnuecxn cnomnn mneon, n 1718 roy (o oxonuannx Cenepno nont
ocraercx rontxo 3 roa n ona noea npn Ipenrame ]entmapmana Ionnntna)
Herp saymtnaercx o nyx nponemax: 1) Kya norom enart apmnm? 2) Kax nam
(mne) oycrponrt Poccnm?
H pemaer oennnrt oe nponemt. Hoarnax pe]opma Herpa (17181724 rr.)
saxnmuaercx, xax yxe ynomnnanoct, n cope nanoron n noepxannn nopxxa
(naxnemne ena n oycrpoenno crpane), nosnarammnmncx na apmnm. 126
nonncxnx uacre pacnonaramrcx no crpane, conpax nanorn ne rontxo na cnoe
coepxanne, no npoe t n na nce npoune rocyapcrnennte nyxt.
B. O. Knmuencxn nnmer: Houuoeme uo+aum, pyuoeoueuue copo+ noamu,
muu pasopumeuouee ca+o noamu. Oua coupauaco no mpema+ eoa, u
uaxaa +ucneuuua uuuaco ea +ecaua: uecmo +ecauee e eoy cua u epeeuu
xuuu e nauuuecuo+ yxace om eoopyxuumx copuuuoe, coepxauuxca npu
+mo+ ua cum omeameue, cpeu esmcuauu u +useuyuu. He pyuamco, xyxe
uu eeuu cea e saeoeauuo Poccuu mamapcuue acuauu epe+u Bamma
Hauaua ouapyxueamoca oepo+uaa ymuo e peeuscuux yuax om ycuueuua
c+epmuocmu u noeeoe: e Kasaucuo eyepuuu nexomum nouu ue
ocuumauca ouee nouoeuum uasuaueuumx ua eeo coepxauue peeuscuux
nuameuouuuoe Cosamo noeouocuym ap+um u no uoueu npeepamumo e e
126 pasuysauumx nouuuecuux uo+au e +mo+ ue ysuaeuo
Hpeopasoeameua.
3ry xaprnny, napnconannym, n omem, ontmnm croponnnxom Herponcxnx
pe]opm, x t uyrt noxoppexrnponan. a, yxacno +ro cmemenne noenno,
]ncxantno, nonnnecxo paort. Ho ncnomnnm, xoro, cocrnenno, cmenxna
nerponcxax Hoarnax pe]opma? Kro npetymne cornn ner ntnonnxn ncm
paory na mecrax? Hpannntno, noenot. Toxe, samernm, nona, nonncrno n
xopne cnona. Moxer, Herp rnpan n mnnnrapncr, omemn o xpanocrn. A
moxer, nparmarnx, menxnmn nn na uro ne rontx crpentnon na rpenaepon,
nomecrntx xonnnxon na paryn, a nsxnnmnx cex noeno na nonxonnnxon.
Inannt nonpoc: xaxax n ero Hoarno pe]opme tna mepa ntnyxennocrn,
noxoxe, ne paspemnm. Ocraercx rontxo nanomnnrt, uro npexnxx cnryannx, xora
Poccnx nx samnrt or nonxxon npnrnamana mneon, pacnnaunnaxct uacrxmn
rocyapcrna, ncemn ocosnananact xax nerepnnmax, uro n anano Herpy npocrop
nx nmtx pemenn. anee o +rom yer noponee.
3ra ntnyxennax (?), npemennax (?) mepa Herpa tna ormenena. K noenoam,
pasymeercx, ne nepnynnct, a ]ynxnnn rocyapcrnenno nnacrn na mecrax
nepenoxnnn na nomemnxon. Baxnoe yrounenne: na mecrax n epennxx.
Hmenno n +ror momenr nameuaercx naxnoe pacxoxenne pyccxoro ropoa n
epennn n npanonom, ecnn ne cxasart ]nnoco]cxom cmtcne. Iopoa, ropoxane
ocrannct n rocyapcrnennom ynpannennn nnmc nnora n omecrnennom, no, n
omem, ocranannct n c]epe nynnunoro npana. A xpecrtxne yxonnn no
nnacrt uacrntx nnn.
Homemnx tn ecrnnrentno sannrepeconan n cepexennn, pocre
narococroxnnx cnonx pennscxnx ym, n nce nocneymmne, yxe
nepeuncnxnmnecx marn no saxpenomennm: npano nomemnxa npoanart
xpenocrntx n pexpyrt rpertnm nnnam (1747); npano cctnart xpecrtxn n Cnnpt
(1760), na xaropxnte paort (1765), sanper xpecrtxncxnx uenonrntx (1767)
moxno paccmarpnnart xax rexnonornuecxoe pacmnpenne menexepcxnx,
npexropcxnx nonnomoun.
. Boapcxn n xnnre Hacenenne Poccnn sa 400 ner ]nxcnpyer, uro
uncnennocrt nopxncxnx cemecrn ntpocna c 15 000 n 1700 roy o 64 500 yxe n
1737-m roxe n cnoem poe npnxpennenntx x cnonm nomecrtxm, n cmtcne
aconmrno ornercrnenntx nepe rocyapcrnom sa cop nanoron n pexpyron. H
pesyntrart +ro pe]opmt or nonncxnx xoman x nomemnxam mt onxnt
npnsnart nectma nonoxnrentntmn.
Pocr nacenennx: 1724 13,0 mnn uen.; 1744 18,2; 1762 23,2; 1795 37,2; 1811
41,7. Iocmxer c 1701 no 1801 ro ntpoc n 25 pas.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Honxrno, uro npnpocr mxera +ro conmecrnte ycnnnx nomemnxon, xynnon,
npomtmnennnxon. Ho npnpocr nacenennx nourn nect n epenne, ro ecrt n
neomcrne nomemnxon.
B omem, xax cxasan t Ierent (ecnn n on, xax Hmanynn Kanr cran t na 4 roa
pyccxnm noanntm n ornxen t nopxxn nonoro oreuecrna): Bc
ecmeumeuouoe (e Poccuu) pasy+uo.
Ecrecrnenno, x +romy pacrymemy noroxy omero nara npnmemnnaercx ronentxax
crpyxa xa. Cnauana nonte ynpannrenn ormenxmr maopar, spant saxon
Herpa, ennonacnene, oecneunnmee npenpamenne enponecxoro, ocoenno
anrnncxoro nopxncrna n exrentnt xnacc. Crapmn ctn nacneyer neennmoe
nomecrte, ocrantntm cnyxnrt, nnrart nayxn, npomtmnennocrt. Herp nnonr
ennonacnene n 1714 roy. nopxncrno caornpyer, a nouyncrnonan cnom cnny n
nauanmncx nex nopnontx nepenoporon, onnaercx n o]nnnantno ero
orment n 1736 roy. Cmpoeocmo u ceou+ ema+, u uayuua+,
Mumpoqauyuua+ +mo nycua y cyxape ue+uee! n nnepen y nac
pasponennte nomecrtx, nnnort o 23 xpenocrntx na onoro nomemnxa.
Carnpt na rex nomemnxon xopomo nsnecrnt: Panmen, uonnnsnn, oruacrn
Kptnon Ho ryr x t n or cex npenoxnn cmxer, opnconan xaprnny XVIII
nexa n yxe acypon nexa XX: 0,5 uuu 0,73 upenocmuoeo ua ouoeo
no+euuua! Morno xe y onaarenx 3 pennscxnx ym ponrtcx 5 ere.

Hocneymmne marn nopxncrna, nanpanmero orarcrno n cnny
nponopnnonantno ne rontxo omemy pocry orarcrna n cnnt rocyapcrna (uro
roxe nmeno mecro, cm. nn]pt ntme), no n uncny ycnemntx nopnontx
nepenoporon, xopomo nsnecrnt. 1762 ro Mann]ecr o nontnocrn
nopxncxo; 1785 ro Xanonannax rpamora.
Bor uro ocrono pasmtmnenn, conocrannenn nmenno +ra ncnonontnocrt
cxoxnx renennn. Bet n xomnccapt nocne 1917 roa tnn raxne xe nonte
ynpannennt, npexropa, xax n nomemnxn nocne 1725 roa. H roxe noxasann
xopomne pesyntrart n nepnte nxrnnerxn. oxasann, uro HEcocrnennnx roxe
moxer nennoxo ynpannxrt, ocranaxct npn +rom crporo npecrannrenem
nponerapnara.
H nornxontxy, nepnt mar n cropony: orxptnn cnencrononte nx ronoammnx
xomnccapon. anee: ormena napm+aucu+y+a ryr ceronx nnopy cnpamnnart
ne rontxo: Kora +ro nponsomno?, no noome: uro +ro raxoe?. Horom
saxptrte pacnpeennrenn, 4-e Inannoe ynpannenne Mnnspana CCCP n ero
nonnxnnnnxn n n nrore: ornomenne napoa x npexropam, naprcexperapxm n 1991
roy ne nyume, uem x nomemnxam n 1861-m.

Tax uro xe nac cnno c npecxasannoro Anrycrom Iaxcrraysenom nyrn nceome
cnpanennnocrn nnn xorx t nenosmoxnocrn penonmnn?

He samaxnnaxct na cmtcn pyccxo ncropnn noome, a n coornercrnnn c remo
xnnrn cocpeorounnmnct na nepnoe nnacrnn Pomanontx, moxno yxasart rpn
rnanntx ]axropa, ecrnne xoroptx conmecrnnoct n nepno nononnne XIX nexa.
1. nopxncrno n nex nopnontx nepenoporon napymnno ocnonno ananc
rocyapcrna, cnyxnnoe n rxrnoe cocnonnx nepecrann trt pannoyanent or
ncrounnxa nnacrn. Omenannonantnoe rocyapcrno crano na 99 ner nopxncxnm.
2. Hpannrentcrno, ocrnrnyn ocnonntx nene pomanoncxo moepnnsannn,
ynomnnanmerocx pocxa c npenocnenero mecra n Enpone 1648 roa na nepnoe n
1814-m, ne cmorno c]opmynnponart nonte nenn pasnnrnx.
3. Kpecrtxncxax moent pasnnrnx rax xe samna n rynnx n ocroxrentcrnax
emorpa]nuecxoro nsptna n, xax cnecrnne, cront xe nsptnnoro, crpemnrentnoro
oessemennnannx.

Hpoonxnm crarncrnuecxym necenxy pocra nacenennx, nauarym uyrt ntme:
1815 43,1 mnn uen.
1857 59,2.
Hy n nauano XX nexa 150 mnnnnonon uenonex.
B +ro necenxe, no-moemy, camax rnannax crynentxa 1795 ro (37,2 mnn). Bor
nouemy x yennn nexoropoe nnnmanne npornnonocrannennm nnemne nonnrnxn
Exarepnnt II n Hanna I. Hpocmorp macct ncropnuecxo nnreparypt or
yuennxon o nayuntx n nonynxpntx xnnr, crare npoe t (nocuert ryr
nectma npnnnsnrentnt) amr ontme nnmcon Hanny.
Omax renennnx yratnaercx raxax: ocrnxennx Exarepnnt xpxne, no
nonepxnocrnte, nce +ro epo+ noem pasaeaca, eeceuuca cuaeum pocc,
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
cnncxn ntnrpanntx cpaxenn, Horemxnn, Cynopon, Pymxnnen, Opnon-
uecmencxn xopomo nx mxontnnxon, nx narpnornuecxoro nocnnrannx. A
nnrennexryant, naunnax c uanxoro, onxnt cmexrtcx na sammm+u easema+u
epe+u Ouauoecuux u nouopeuoa Kpm+a, ortcxnnart ]nnoco]cxne rnynnt,
nmonartcx napaoxcamn exnn Hanna, xoroporo nennuamr pyccxnm
Iamnerom. On oysan nomemnxon, orpannunn apmnny rpemx nxmn, xnn,
onepexax npemx, xnn cnnmxom tcrpo Ho on xe, ycntxan or xoro-ro
onaxt, yro yuacrt nomemnutnx xpecrtxn nyume yuacrn xasenntx, sa npemx
cnoero napcrnonannx posan o 600 000 ym xasenntx xpecrtxn nomemnxam. Bor
npnmep ecrnnx ocnonannoro na nononnnuaro nn]opmannn, a cxopee ncero
ynononnnenno c xoptcrntmn nenxmn.
a, n nepno nononnne XVIII nexa samernnn, uro nerponcxax cncrema ynpannennx
uepes pacxnaprnponannte nonncxne xomant nsxnna cex n no cnonmn
nomemnxamn xpecrtxne saxnnn nyume. Ho 60 ner cnycrx ror nexro, osnyunnmn
Hanny cneennx o xnsnn xpecrtxn, nanepnxxa cam nonyunn nemanym onm ns rex
600 000 posanntx ym. H mnorne Hannont napaoxct, rax ceronx yronuenno
ncronxontnaemte, tnn npocro ymnoxennem na mnnyc ennnny ncex exnn
nenanncrno marepn.
Boenana Exarepnna c nonxxamn, nsxna (na none ox) n nnen Kocrmmxo. Hanen
ntnycxaer ero, a eme apnr nmenne n, onxrt xe, pyccxnx xpenocrntx n npnauy.
Xopomo xort Kocrmmxo tn ncxpennnm penonmnnonepom n or apnmtx Hannom
xpenocrntx ym orxasancx. A ro net, noopasnre, xaxo ntmen t
nannonantnt nosop: cpen noapenntx Kocrmmxo xpenocrntx, onycrnm,
oxastnamrcx ponrenn conar, noennmnx n nsxnmnx ero n nnen n Hontme!
Bnpouem, noontx rnycntx napaoxcon nce xe nemano nanpnxnmuanoct n
Poccnn xonna XVIII cepennt XIX nexa.
H eme pas yxaxy na nnnapnanrnocrt nnyrpn n nnemnenonnrnuecxnx
renennn. Kora nnyrpn ncx nonnrnxa cnonnact x npnxptrnm xonoccantnoro
omana, samemennx omenaponoro rocyapcrna nopxncxnm, nmenno rora c
]arantno nensexnocrtm n nnemnxx nonnrnxa cnonnact x cront xe
rnranrcxomy camoomany (ano]eos xoroporo Cnxmennt coms, ecnnarnax
enponecxax xanapmcxax cnyxa).

Hoponee o nonax Exarepnnt n Hanna yer cxasano anee. O
reononnrnuecxnx nrorax tno cxasano pantme: (n exarepnnnncxnx nonax
ocrnrnyra naxnemax ecrecrnennax rpannna uepnoe mope, noccoennent
nce rpn nernn pyccxoro napoa). A c rouxn spennx remt +ro rnant nponacrt
mexy exarepnnnncxnmn nonamn n +xcnpomramn ee ctna n oonx nnyxon
cneymmax: o 1795 roa xaxax nona osnauana npncoennenne sement,
npnrontx nx paccenennx pyccxnx xpecrtxn. Henax crpana, Honax Poccnx,
Honopoccnx nmecrnna mnnnnont. Hocne 1795 roa 1) nacran uepe n
nponrpanntm nonam, 2) nont, axe ntnrpannte, renept npnnocnnn rontxo
rpomante nponemt (Hontma, unnnxnnx, Cnxmennt coms).
Bor napaoxc! Bpoe re xe cnannte ]amnnnn: Cynopon, Kyryson, Farparnon,
Mnnopaonnu, roxe cnannte noet Ho sa +rnmn xpxonnerntmn
cynranunxamn, ]naramn, xpecrnxamn cpaxenn na xaprax cxptrt conepmenno
pasnte xnnennx. Ona ns crare ne]opmantnoro omecrnennoro oronopa tna
napymena: nnacrt, sanpax y nannn uacrt ero cnn, nepecrana pemart
nannonantnte saaun.
Ho moxer, nocne 1795 roa n ne tno oexrnnntx nosmoxnocre, nontx
sement?
Tyr-ro n naxonrcx eme onn ono, nornepxammn npanomepnocrt
ntenennx n camom nauane +ro xnnrn nepnoaeyAueucaupua! Hepnoa
nosnpamennx Anexcanpon II n III x ocmtcnenno, nannonantno nnyrpenne n
nnemne nonnrnxe.
Aryntcxn oronop 1958 roa aer Poccnn Hpnamypcxn xpa, Hexnncxn
oronop 1860-ro Hpnmopcxn xpa. H, uro naxno, Knra nepeaer Poccnn +rn
nourn nesacenennte onacrn HE nocne xaxo-nno nponrpanno nm nont.
Hnxaxoro noennoro xon]nnxra ne tno noome. HE cuuo, uo ceoe
uyxuocmom Poccnx nonyunna Hpnamypte, Hpnmopte. Hpannrenn Knrax,
rpomnmoro naronnamn XIX nexa (Anrnnx, upannnx, Onnymnte nont)
paccunrann, uro noxnnenne na Tnxom oxeane Poccnn ypannonecnr cnryannm. (Fes
Hpnamyptx-Hpnmoptx ntxo Poccnn na Bocrox tn nenonnonenntm: no
enncrnenno ropno rpone xyrcx Oxorcx uepes xpeer xyrxyp npoxonnn
nnmt ntmunte xapanant, ceptesnte xe rpyst, nymxn ocrannxnnct
xpyrocnerntmn +xcnennnxmn.)
Kononnsannx nontx sement nauanact cpasy, mopcxnm nyrem. Hmenno rax, uepes
rnpnxny 12 mope, n 1880-x roax na semnn nonocosannoro Vccypncxoro
xasautero nocxa nepeexann noromxn Hexnncxoro (na uepnnronmnne) xasautero
nonxonnnxa Hpoxona Bymexo. Mon npexn.
A nocne nycxa saymannoro Anexcanpom III n nponeennoro Cepreem Bnrre
Tpanccna nepecenenne xpecrtxn na antnn Bocrox crano xpynnemnm
reononnrnuecxnm ]axropom. Hnmnne (na semnxx enponecxo uacrn crpant)
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nmn nsxnn n yepxann camt naxnt pyex Poccnn Tnxooxeancxn, nam
mocrnx n XXI nex.
Honyuaercx, tn, tn eme orpomnt xnnn sement, npnrontx nx ocnoennx
pyccxnmn xpecrtxnamn.
Hrax, n xonne XVIII nexa, nnxnnnponan nnemnne yrpost, Poccnx nomna n nepno
ypnoro, ynnxantnoro n ncropnn emorpa]nuecxoro pocra. Ho ecnn na
poccncxnx cocnonnx xpecrtxne n xasaxn pacuupeuuo eocnpouseouuu cex,
rax cxasart es norepn xauecrna, npoennpyx na nonte n nonte semnn cnon
cena n crannnt, nocrannxx rex xe no xauecrny pexpyron n ror xe xne (no n
ontmnx xonnuecrnax), ro pacmnpennoe nocnponsnocrno yunrene, npaue n
cnxmennnxon, a raxxe amnnncrparopon n unnonnnxon rpeonano, noxoxe,
concem pyro nponopnnn sarpar n, rnannoe, nnexno sa coo conepmenno nonte
pncxn. axe ecnn nx npo]eccnonantnt xomnonenr ycnenan, coornercrnonan
yponnm +noxn, ro camo noxnnenne ontmo nonynxnnn opasonanntx nme
rposnno nensnecrntmn panee nnrennexryantntmn +nnemnxmn. Cemnnapnn,
ynnnepcnrert crann paccannxamn panxanon, nyntrapntx marepnanncron,
reppopncron. C +ro rouxn spennx, nanepnoe, n nyxno paccmarpnnart neuantno
nsnecrnt 3auou o uyxapuuumx emax: oemt snann es ycrounnoro
mnponosspennx omymannct (cnpanennno) xax norennnantnax yrposa. B nenom
ronona nauana orcranart or rena, npenpamax Poccnm n +axoro ponrosanpa,
nnnooxa.
Horomox pennero poa, onn ns neymnx ncropnxon n nynnnncron XIX nexa
Fopnc unuepnn rax nennnenpnxrno cynr coparten-nopxn:
Heuoeeua, npuemuueeo pacnpaeuamoca nauuom c ceou+u upenocmum+u,
mpyuo yepxamo om noouoeo opaueuua u c ceooum+u umo+u
Booue ume us uusuux cocuoeu eopaue mpaumymm uau xueomumx
coeepueuuo pyeo nopom, uexeuu ouu ca+u. eopaucuaa cneco u+eem
uopeuo e upenocmuo+ npaee. eopauuu suaem, umo ou eopauuu, m. e. ueuoeeu,
no ceoe+y poxeuum npeuasuaueuum xumo uyxo paomo u nomo+y ou
uuuum mpy cuumaem ua cea ecuecmue+. (Kau?) +euuono+ecmum
eopauuu +oxem cuusomu ua uauoe-uuyo uo++epuecuoe npenpuamue uuu
paomy, nocmaeuamuym eeo e uuuuym saeucu+ocmo om pyeoeo, uoea y ueeo
ca+oeo ecmo ee, mpu yuu, oasauume cuyxumo e+y ecm ceom xusuo, u
uomopmx ou +oxem esuauasauuo ceuo, cuououo e+y yeouo? Heyueumeuouo,
umo no+euuu cmau eooue ueuue, ecneueu, pacmouumeueu, uecnocoeu uu ua
uauoe ceposuoe euo, eop u muecuaeeu, paoueneu u emcuu+ u epy e
omuoueuuu u uusuu+. Hyecmeo upaecmeeuuoeo ocmouucmea ueuoeeua u
epaxauuua ucuesuo y uac coeepueuuo
H yx rax nonyuaercx, uro +ry (cnonecnym) xpnrnxy npoonxnn, no yxe enom,
nnemxnnnx Fopnca unuepnna, Ieoprn Bacnntennu unuepnn, cranmn
ontmennxom n napontm xomnccapom (nnocrpanntx en).
Bnpouem, napart noontx n xya onee ocrpo xpnrnuecxnx nnrar cnnmxom
nerxoe eno, mmcauu ux. Ecnn xe orxptrt xnnry Iouoca us Poccuu 1856 roa,
nsanno n Honone, no nennxom cocrannenno ns poccncxnx upuuoe yuu,
moxno no nmomy nynxry narn uro-nnyt npoe: pyccuu eopauuu, uau
pyccuu ueuoeeu eooue, uuueeo ue ceuaem ua ouecmeeuuo nouosm uuaue
uau no npuuyxeuum.
Baxnee npnsnart: pyccxne nopxne, npannrentcrno ne tnn xax-ro ocoo rnynt,
neantnonnnt. Honnrnuecxne pemennx no mnornm uacrntm nonpocam xnnxnn
nopo opasnt ncxyccrna ynpannennx. Ho nmenno omn nnenannonantnt
nexrop rocyapcrnenno xnsnn ornocnn nce x eccmtcnnne.
B mapre 1842 roa Hnxona I ntcrynaer nepe Iocyapcrnenntm conerom:
Hem co+ueuua, umo upenocmuoe npaeo, e umueuue+ eeo nouoxeuuu y uac,
ecmo suo, ua ecex ouymumeuouoe u oueeuuoe, uo npuuacamoca u ue+y menepo
muo m euo+ eu ouee eueuoum+. Hououm u+nepamop Aueucaup e
uauaue ceoeeo uapcmeoeauua u+eu ua+epeuue amo upenocmum+ uma+
ceooy, uo nomo+ ca+ omuasauca om ceoe +mcuu, uau coeepueuuo eu
npexeepe+euuo u ueeos+oxuo e ucnouueuuu. R mauxe uuuoea ua +mo ue
peuyco, cuumaa, umo ecuu epe+a, uoea +oxuo yem npucmynumo u mauo
+epe, eooue eu oueuo aueuo, mo e uacmoauym +noxy ecauu no+mceu o
mo+ mu m ue umo uuoe, uau npecmynuoe nocaeameuocmeo ua ouecmeeuuoe
cnouocmeue u ua uaeo eocyapcmea. Hyeauecuu yum ouasau, o ueeo
+oxem omu ycmeo uepuu. Hosueuue commua u nonmmuu e mauo+
poe o cux nop eceea muu cuacmuueo npeupauae+m (3noxa Hnxonax I.
Ho pe. M. O. Iepmensona. M., 1910).
On oprannsyer Tant xomnrer no nororonxe pe]opmt n rora xe, n 1842 roy,
npnsnaercx n xpyry cemtn: R cmom nepe ca+m+ suauumeuoum+ aumo+ ceoeeo
uapcmeoeauua. Ceuac a npeuoxy e Iocyapcmeeuuo+ coeeme nuau,
npecmaeuamuu nepem uae u oceooxeuum upecmoau (Con mnocrn.
3anncxn ouepn nmneparopa Hnxonax I, nennxo xnxxnt Ontrn Hnxonaennt,
xoponent Bmpremeprcxo. Hapnx, 1963).
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nopxne, ocranaxct (nourn) n pamxax noxntnocrn, ropmosxr nennxoe eno.
Conerunxn, noonte romy, xro c nomomtm ncropnuecxo cnpanxn
naoymnn pyea upecmoau u epaea eopau Haeua pasart 600 000 xpenocrntx
nopxnam, ncera nayrcx. Haxonen, noocnen 1848 ro, n Enpone penonmnnn,
n nao (nenpemenno nao!) nanxnnnart xanapmcxn mynnp n nrn
cnacart sueuux pyse, enpomonapxon n ocoenno ancrpncxoro xecapx y]],
xaxercx, nponecno! Mnnncrp rpa] H. . Kncenen, cenanmn aconmrnt
maxcnmym nosmoxnoro nx xpecrtxn rocyapcrnenntx, n roronnnmn
Bennxym pe]opmy no nomemnutnm, cnnerentcrnonan, uro nocne 1848 roa
eonpoc o upecmoauax uonuyu.
H xax ocropoxno, poxo naunnannct nocne Kptmcxo nont +rn pasronopt
axe napem! Bor xax Anexcanp II ntcxastnaercx n nopxncxo cronnne
Poccnn Mocxne, moxno cxasart, nepe ncepoccncxnm cesom xpenocrnnxon:
Cnyxn nocxrcx, uro x xouy oxnnrt ocnooxenne xpenocrnoro cocroxnnx. 3ro
necnpanennno Bt moxere +ro cxasart ncem nanpano n naneno. ronopnn ro xe
camoe npenonrenxm, tnmnm y menx n Herepypre. Ho ne cxaxy nam, urot x
tn conepmenno npornn +roro. Mt xnnem n raxom nexe, uro co npemenem +ro
onxno cnyunrtcx. ymam, uro n nt onoro mnennx co mnom; cneonarentno,
ropaso nyume, urot +ro nponsomno cntme, uem cnnsy.
Hpno-enmn nepeen
Hrax, napoonontnt oxnnnn nony n ynnn Anexcanpa II sa ro, uro on,
ocnooxax n 1861 roy xpecrtxn o+auyu, ue au u+ se+um, xax c eme
tmxmnmcx nncronerom, cxasan napm nepnonoxymenen mnrpn Kapaxoson. Ho
ontmnncrno nopxn n cocrannxnmne rocyapcrnennt annapar unnonnnuecrno,
o]nnepcxn xopnyc, naoopor, cunrann, uro xpecrtxnam ann cnnmxom mnoro
semnn.
Tparnsm. Hmenno napt Anexcanp, no cnnerentcrny Knmuencxoro (a
npaxrnuecxn ncex ncropnxon), nnuntmn crapannxmn, ne nmex nomomnnxon n
npannrentcrne, necmorpx na ynopnoe conpornnnenne nomemnxon n ntcmnx
unnonnnxon, nnuno pasesxax no ryepnnxm, cmxruan oxecrouenne nomemnxon:
yexan, yronapnnan, crtnn. .Buaeoapa eeo uuuuo+y aemopumemy mu
ymeepxu uauouee uuepauoum us eos+oxumx e mo epe+a eapuaumoe
oceooxeuua (c s+ue sa emuyn).
Hs mopx oxymenron no +romy nanpannennm ntepem na, xpononornuecxn
opamnxmmnx onrn nepno, xora Poccnx pemanact na Bennxym
pe]opmy. Hauano n Konen: or nepnoa cpasy nocne 1815 roa, oxonuannx
Hanoneononcxnx non, xora ncx crpana nonxna, uro xpecrtxncxn nonpoc nce xe
nao pemart, n o camo snmt 1860/61 roa, nepnoa nocnennx cnopon.
Hauano
B 1817 roy n xypnane, nastnanmemcx yx xypuauoe, nexro,
npecrannnmncx n crnne XVIII nexa pyccxn nopxnnn Hpannn, nncan, uro n
camn xpecrtxne sa xpenocrnnuecrno, n acum+ ouasameuocmeo+ mo+y
cuyxum 1812 eo, uoea ouu ue mououo omeepeuu uoeapume oououeuua epaea
oueeo cnouocmeue+ npu emopxeuuu eeo e uaue Omeuecmeo, uo u e+ecme c
no+euuua+u ceou+u ycmpe+uuuco ece ua sauumy o+oe ceoux u +uuo
pouum
B ntecax XVIII nexa ]amnnnn pasanann nmenno rax, n Hpaeuum+ otuno
npornnocroxnn Bopoeamuum, Hoxoem Ho nernon nopxn, utm nosnnnm
ntpasnn ntme nnrnponannt anrop, npannntnee nasnart Inynnont, nnn nce xe,
cxopee, Honenont, Mepsannent. Or rax sanpeentno rnycno ncronxonannoro
narpnornsm pyccxnx xpecrtxn 1812 roa no cnom nonym nomemnutm
xoptcrt!.. Ona naexa, uro eopauuu Hpaeuu 1817 roa n na rom cnere
xax-nnyt ynnen t, ponno 100 ner cnycrx, cnoero ponoro npanpannyxa n ero
nocnenne mnnyrt xnsnn n oxpyxennn xpecrtxn, xomnccapon n ocosnan t
cnom ornercrnennocrt sa +ro
Hmenno xop raxnx pyccuux eopau Hpaeuumx, cnnnmnct, nonnnxn n na
nacmeprt sanyrannoro eme c 1801 roa napx Anexcanpa I, yennnmero
xpecrtxnam n cnoem ncropnuecxom Mann]ecre no cnyuam noet na
Hanoneonom rontxo ony rnymnnnym crpouxy: Kpecmoaue, opm uau uapo,
a nouyuam +sy ceom om Boea.
Hmenno rnymnnnym, noromy xax cneom sa Mann]ecrom xpecrtxne n
nonyunnn om Boea (ns pyx Ero nomasannnxa) noennte nocenennx. Bce napcxne
nmesnocrn, ntrort, npe]epennnn, a n ontmax uacrt napcxoro npemenn,
nnnmannx ocrannct nonxxam.
A net raxoe oxnnenne mst or Fora n raxoe norom peantnoe nanonnenne
+ro mst nonaxnnaer axe n oroxyntcrnom.
Honxrno, uro cront xopennax nomxa cnoxnnmerocx yxnaa, ocnooxenne
xpecrtxn upenaro norpxcennxmn, ocnanennem na nexoropoe npemx
nnemnenonnrnuecxo esonacnocrn. Cponn rxxeno onepannn. Ho nmenno
cnryannx nocne 1812 roa tna naronpnxrna xax nnxora. Poccnx oecneunna
cee ner 4050 nonno nnemne esonacnocrn. Mopantnt noem n omecrne
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
tn orpomen. Anexcanp II pemnncx n 1861 roy na pe]opmy n nensmepnmo
xymnx nnemnnx n nnyrpennnx ocroxrentcrnax!
Grand finale
H nropoe cnnerentcrno ns nennnxa rpa]a Herpa Banyena, rontxo uro, 7
xnnapx, nasnauennoro ynpannxmmnm enamn xomnrera mnnncrpon. 3aceanne
Iocyapcrnennoro conera 28 xnnapx 1861 roa. Ha cetmom uacy saceannx, xora
n npeuuax npuuu+auu yuacmue ece noumu asmuo+ euaemuue uueum
eeuepau H. H. Auueuuoe c omuum+ ueum+ cuoeousouuue+ paccuasmeau
uuuuym ucmopum o uauo+-mo capamoecuo+ no+euuue us ceeacmonouocuux
eepoee, uomopo+y uauexum emamo ouo e sa+yxecmeo u uomopoeo pasopum
npoeum Peauuuouumx uo+uccu
To ecrt o oxnnennx napcxnm Mann]ecrom ocnooxennx xpecrtxn ocraercx
rpn neenn, Peaxnnonnte xomnccnn npecrannxmr nror mnornx ner paort n
cnopon npoexr. Eme necxontxo ne saepxxn, n xpecrtxne na mecrax npocro ne
ycnemr nauart nont centcxoxosxcrnennt ro, nponecrn ror camt uepnt
nepeen na mnnnnonax sementntx xnouxon H renepan Annenxon paccxastnaer
nnnnym n conepmenno cnpanennnym ncropnm o cenacronontcxom repoe,
o]nnepe, nomemnxe, ymemnxemom npoexrom. Hcropnm aconmrno, xpnuame
cnpanennnym, no o roro momenra, noxa ne nauart ncnomnnart, uro n
Cenacronone, xpome o]nnepon-nomemnxon, oxastnaercx (!), tnn n conart,
xoropte ns xpecrtxn

Hmenno +ror naxnemn nepno, nororonxy n nponeenne Bennxo pe]opmt x
nponycxam npnnnnnnantno. 3ect napart ncropnuecxnx nnrar, pacnnctnammnx
npaxrnuecxn xaxt ent 18561861 roon, onnctnammnx n onennnammnx
xaxt mentuamn mar no nmtm, nanepe saanntm yrnom spennx, eno
eme onee nerxoe, nerxonecnoe, eccmtcnennoe.
Ocrannm rontxo ony, axe n ne coepxarentnym nnrary, a cxopee nroront
nonnt nsymnennx. Hao cnauana rontxo noopasnrt, xaxne nernont unnonnnxon
ecxrnnernxmn roronnnn crpany x +romy nptxxy n neneomoe. Hoxonennx
cmenxnnct, a mypent n Tantx (n ne rantx) conerax nncann anannrnuecxne
sanncxn, roronnnn n oranann napxm ncenoannemne oxnat, nonnann
onot pyr pyra myptmn xonrponoamn, n n nrore Kax nnmer Koncranrnn
Kanennn mnrpnm Mnnmrnny (nnemxnnnxy ynomxnyroro nnxonaencxoro
mnnncrpa rpa]a Kncenena): 3mo x Pocmoeuee! Ruua Pocmoeuee,
uocuoasmuum nuym u ueeoa, nouumuuecuu uyuep ypuoeo moua
oceoouu upecmoau! Beo +mo muo m eonumue u uey ueuenocmom, ecuu
m ue muo npaeo!
3aymaemtcx ryr. Her, ne o rom, uro pe]opma tna neyauna, noromy uro mynep
(xxot!) Pocronnen cenan na ee nyrn pemammn mar. B xonne xonnon +ro
nnctmo nnmt uacrnax onenxa onoro nnnoro exrenx +noxn n nnctme x
pyromy. Ho xaxon omn ron!
Hao nnmt coomnrt, uro Koncranrnn Kanennn ne rontxo yuent, ue npoexr
ocnooxennx xpecrtxn xonn no nce crpane,emeuuye eeo e pam
emamuuxca pyccuux nyuuuucmoe (Fpoxrays), no n npaxrnx +roro
nanpannennx exrentnocrn. Hmenno emy nennxax xnxrnnx Enena Hannonna
onepnna ocnooxenne n oycrpocrno xpecrtxn n cnoem nmennn Kapnono,
Honrancxo ryepnnn. (7000 pennscxnx ym). Eme onee snaunm n apecar +roro
xpnxa ymn rpa] mnrpn Mnnmrnn, xnmuenax ]nrypa roro napcrnonannx,
noennt mnnncrp, cosanmn nonym pyccxym apmnm, nepnym nocne cronern
pexpyrunnt, na ocnone nm xe nponeenno nceome nonncxo nonnnnocrn. K
nororonxe xpecrtxncxo pe]opmt on roxe nnnmarentno npncmarpnnancx, ero
mnnncrepcrna +ro xacanoct recnemnm opasom
Kora menx cnpamnnann, xax nmenno, no moemy mnennm, tna nponeena
Bennxax pe]opma, n x nnen, uro coecennx xnno nacrpoen ycntmart uro-ro ne
ouent nnnnoe, sanynoe, uro rasera/xypnan, ero nocnanmne, nnannpyer no
nosmoxnt orner npnmepno nonropa asana, ro ncera orneuan: Peqop+a
npoeeeua acoummuo no-pyccuu!
yxe ynomnnan o snesnom uace pyccxo nnreparypt, xax napt Anexcanp II
npnsnanancx n axe npocnn nepeart rocnonny Typreneny, uro n momenr
camtx rxxentx pasymn o ocnooxennn xpecrtxn emy nnuno nomorno
pemnrtcx urenne ero Oxornnutnx paccxason 3ro, cornacnrect, enaer
xaprnny ocnooxennx eme onee pyccxo.
Bor n Pnuap Hanc npocnexnnaer onrym npetcropnm name Pe]opmt,
onnpaxct na paort mnornx +xonomncron, ormeraer ysxo +xonomnuecxne
aprymenrt n o nrorono pemnmocrn n pemennn nnmer rax: Peueuue
oceooumo upenocmumx, u yo umo yem, muo npuuamo eouapueuu+ca
Aueucaupo+ II Ouo muo npoeeeuo uanepeuop cuuouo+y conpomueueuum
se+ueeuaeuouecuoeo uuacca u ueesupaa ua euyuumeuoume
a+uuucmpamueume npenamcmeua. Bmuo epe+a, uoea yuume nouaeauu, umo
uae +mom mu ceuau e ocuoeuo+ no +uouo+uuecuu+ npuuuua+, a u+euuo e
pesyuomame upusuca upenocmuoeo xosacmea. Ho +ueuue +mo ue u+eem no
coom ocmamouumx ocuoeauu.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
A cpen +xonomncron, onenxn xoroptx npnnonr Hanc, snamennrt anropnrer
Herp Crpyne, oxasanmn, uro naxanyne cnoe orment xpenocrnnuecrno
ocrnrno ntcme rouxn +xonomnuecxo +]]exrnnnocrn, a raxxe H. H.
Pynnmren co cnoe paoro Centcxoe xosxcrno Poccnn no nropo nononnne
XVIII n. n Michael Confino. Domaines et seigneurs en Russie vers la fin du XVIII
siecle (Paris, 1963).
a n ncx ncropnx nocnennx 50 ner nmneparopcxo Poccnn ronopnr o
yxymnnmemcx +xonomnuecxom nonoxennn ocnonno macct xpecrtxn: nnara sa
ocnooxenne. Tyr, n +ror nepno, n omem, npant n mapxcncrt, ronopnnmne o
ycnnennn +xcnnyarannn xpecrtxn (rontxo y nnx +ro ycnnenne xax nauanoct or
npnsnannx Pmpnxa c partxmn, rax n npoonxanoct o 1917 roa).

Bcnomnnm renept nect ror neoxrnt nepno nomaronoro saxpenomennx, re
napaoxcantno npoxnrte 99 ner, xora nocne ocnooxennx nopxn rocyapcrno,
xenanmee ocrartcx (ome)nannonantntm rocyapcrnom, oxsano tno
ocnoonrt n xpecrtxn Bcnomnnm, uro eme Exarepnna Bennxax nepno nauana
+rn myunrentnte nontrxn, n nor nnnm, xax saxanunnaercx +ro npocro
rennantntm naccaxem: 3mo x Ruua! uocuoasmuum nuym u ueeoa Ruua
oceoouu upecmoau!
He xopomo/nnoxo/rennantno/nenpoymanno a nmenno no-pyccuu.
Hpnmepxnnct cro ner mnorne n mypte n Bennxne (no o]nnnantnomy rnryny),
a pemnn Ruua.
Hanomnm nasnanne ono n npetymnx rnan +ro xnnrn: Kax onec1n
nponeuy o c1a1yca nepaspemnuan?

Kpecrtxncxax, sementnax nponema x cepenne XIX nexa ecrnnrentno ocrnrna
+roro craryca. Enncrnenno, ryr neoxonmo yrounnrt: nepaspemnmax
osnauano: ue paspeuu+aa n rex ycnonnxx, npn coxpanennn ro crpant n ro
crpyxrypt omecrna. A ecnn es repmnnonornuecxnx +xnnoxon: npn coxpanennn
xnsnn nopxncrny nepaspemnmax nponema.
Hocne 19 ]enpanx 1861 roa nepaspemnmax nponema crana: nepaspemenno.
Bostmem nancxnxy onenxy Fopnca unuepnna:Hpeopasoeauua Aueucaupa
Bmopoeo muu uau+euouu+, umo +oxuo muo amo ouecmey, u ouo
mcmpm+ yceoeuue+ nouasauo, umo muo eomoeo u +mo+y. unuepnn ryr,
xoneuno, ronopnn noome o mepe rpaxancxnx cnoo, ornymenntx omecrny
(nnrennnrennnn). Moxno pacnpocrpannrt +ry ]opmyny n na nnrepecymmn
nonpoc: Hpeopasoeauua Aueucaupa Bmopoeo auu +uuu+y+ se+uu, umo
+oxuo muo amo (upecmoaucuo+y) ouecmey. Ho: axe ecnn ann n
maxcnmym, r. e. y nomemnxon sapann t ncm semnm, poccncxn
emorpa]nuecxn ym uepes na noxonennx npnnen t xpecrtxn x romy xe
cocroxnnm semnee]nnnra. a moxno n es t. H npnnen.
H nnont nepaspemnmax (n nannuntx rora ycnonnxx) nponema n nnont Bennxax
pe]opma, na +ror pas xonnexrnnnsannx 1929 roa, rnanno saaue xoropo
tno ne crontxo nsxrne y xpecrtxn xnea, cxontxo nsxrne camnx xpecrtxn ns
epennn.
B nocneymmnx rnanax oparnm nsrnx na +rn nepaspemnmocrn,
nepaspemennocrn, a ceuac, sanepmax remy Pe]opmt 1861 roa, cneyer
nporn no raxo nornuecxo nenouxe: H nce-raxn, npn nce nepaspemnmocrn
sementnoro nonpoca, Bennxoe ocnooxenne tno? a. Tora, moxno nn
yrounnrt: ocnooxenne or uero?
To ecrt xenarentno art sanepmammn axxop na nsrnx na pyccxoe
xpenocrnnuecrno, no nosmoxnocrn, es nonemnuecxnx nepexnecron. H sect x
npenaram n +xcxypconot roro xe Pnuapa Hanca, nonropmct
opoconecrnoro cymmaropa mnoxecrna ncropnorpa]nuecxnx xonnennn:
Kauoeo xe muo nouoxeuue pyccuux upenocmumx? 3mo ouu us mex
npe+emoe, o uomopmx uyuue ue suamo eoece, ue+ suamo +auo!
Bor sa uro Hanc sacnyxnnaer ontmoro ynaxennx. upasa nacroxmero yuenoro,
nponycrnnmero uepes cex rtcxun xnnr, anropon, nncanmnx o
upenocmuuuecmee, n orpocnnmero cornn ns nnx, xorx sauacrym n camtx
rpomxnx, pacxpyuenntx, nosuamuux +auo unraem Hanca anee:
Hpexe ncero cneyer nouepxnyrt, uro xpenocrno ne tn paom, a nomecrte
nnanranne. Pyccxoe xpenocrnnuecrno crann omnouno oroxecrnnxrt c
pacrnom, no mentme mepe eme ner necrn romy nasa. 3annmaxct n 1770-x rr. n
Hennnrcxom ynnnepcnrere, nneuarnnrentnt monoo nopxnnn ns Poccnn
Anexcanp Panmen npouen 0uuocoquuecuym u nouumuuecuym ucmopum
eeponecuux noceueuu u uo++epuuu e Huuax Penanx. B xnnre
onnnanaro +roro counnennx coepxnrcx onncanne paonnaennx n accene
Kapncxoro mopx, xoropoe Panmen cnxsan c nnenntm nm y cex na ponne.
Vnomnnannx o xpenocrnnuecrne n ero Hyremecrnnn ns Herepypra n Mocxny
(1790 r.) npecrannxmr coom ony ns nepntx nontrox nponecrn xocnennym
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
ananornm mexy xpenocrnnuecrnom n paonnaennem nyrem nouepxnnannx rex
ocoennocre (nanpnmep, orcyrcrnnx pauntx npan), xoropte n n camom ene
tnn cnocrnennt nm oonm. Aumuupenocmuuuecuaa uumepamypa
nocueymuux ecamuuemu, npuuauexaeuaa nepy espauuumx e sanauo+
yxe aemopoe, ceuaua +my auauoeum ouu+ +ecmo+, a om uux oua mua
yceoeua pyccuo u sanauo +mcuom (xypcnn mo. H. H.). Ho axe n +noxy
pacnnera xpenocrnnuecrna nponnnarentnte anropt nepexo orneprann +ry
nonepxnocrnym ananornm. Hpounran xnnry Panmena, Hymxnn nanncan naponm
no nasnannem Hyremecrnne ns Mocxnt n Herepypr
anee Hanc npnnonr orptnox ns +ro naponn. H npoonxaer:
Pyccxn xpenocrno xnn n cnoe cocrnenno nse, a ne n nenontnnutnx
apaxax. On paoran n none no nauanom orna nnn crapmero para, a ne no
nasopom naemnoro nacmorpmnxa. Xorx, ronopx mpnnuecxn, xpenocrno ne
nmen npana nnaert cocrnennocrtm, na camom ene on onaan em na ncem
nporxxennn xpenocrnnuecrna pexn npnmep roro, xora rocnocrnymmee n
Poccnn neynaxenne x saxony mno enore na nontsy.
Homemnx onaan nnacrtm na xpenocrntmn npexe ncero n cnny roro, uro tn
ornercrnenen nepe rocyapcrnom xax nanoront arenr n neponmnx. B +rom
cnoem xauecrne on pacnopxxancx ontmo n ecxonrpontno nnacrtm na
xpenocrntm, xoropax n napcrnonanne Exarepnnt II ecrnnrentno nnsxo
noxonna x nnacrn paonnaentna. On rem ne menee nnxora ne tn
mpnnuecxnm cocrnennnxom xpenocrnoro, a nnaen nnmt semne, x xoropo tn
npnxpennen xpecrtxnnn. Topronnx xpenocrntmn tna crporo sanpemena
saxonom. Hexoropte xpenocrnnxn nce panno sannmannct raxnm roprom n oxo
saxonoarentcrna, onaxo n omem n nenom xpecrtxnnn mor trt ynepen, uro
xonn emy rax saxouercx, on o xonna ne cnonx npoxnner n xpyry cemtn n cnoe
cocrnenno nse xpenocrno npnnnman cnoe cocroxnne c rem xe ]arannsmom,
c xaxnm on nec pyrne rxrort xpecrtxncxo xnsnn. Kpecrtxnnn ntnec ns camo
panne nopt xononnsannn yexenne, uro nennna nnutx n uro namnx
npnnanexnr romy, xro pacuncrnn ee n nosenan. Vexenne +ro eme onee
ycnnnnoct nocne 1762 r., xora nopxn ocnoonnn or oxsarentno
rocyapcrnenno cnyxt. Kpecrtxne xaxnm-ro nncrnnxrom uyxnn cnxst mexy
oxsarentno nopxncxo cnyxo n cnonm cocrnenntm xpenocrntm
cocroxnnem. C roro roa xpecrtxne xnnn oxnannem nennxoro uepnoro
nepeena

Tmarentno conpaer Hanc nce oexrnnnte onenxn conpemennnxon, nanpnmep
Poepra Fpemnepa (Robert Bremner), cpannenne xoroptx c ro camo Fnnne
pyco]onn Poccnx n 1839 roy mapxnsa e Kmcrnna cosaer nneuarnenne, uro
onn esnnn ne ro uro no pasntm crpanam, no no pasntm nnaneram. Poepr
Fpemnep nnmer:
Feso ncxxnx xoneann ronopm x, uro nonoxenne semnero xpecrtxncrna xya
nyume cocroxnnx +roro xnacca n Hpnannn. B Poccnn nsonnne npoyxron, onn
xopomn n ement, a n Hpnannn nx neocrarox, onn cxnepnt n oporn. 3ect n
xaxo epenne moxno narn xopomne, yonte penenuarte oma, orpomnte
craa paspocant no neoxrntm nacrnmam, n nent nec pon moxno
npnopecrn sa rpomn. Pyccxn xpecrtxnnn moxer pasorarert otxnonenntm
ycepnem n epexnnnocrtm, ocoenno n epennxx, pacnonoxenntx mexy
cronnnamn
H n rex uacrxx Bennxopnrannn, xoropte, cunraercx, nsannent or npnancxo
nnmert, mt tnn cnnerenxmn yorocrn, no cpannennm c xoropo ycnonnx
pyccxoro myxnxa ecrt pocxomt. Ecrt onacrn Bornannn, re napo mrnrcx n
omax, xoropte pyccxn xpecrtxnnn courer nerontmn nx cnoe cxornnt
Ho ror xe Poepr Fpemnep nocne +rnx xnanentx onenox npoonxaer:
Onaxo ncrannnx mexy nnmn orpomna, nensmepnma, ntpaxena trt moxer
nymx cnonamn: y anrnncxoro xpecrtxnnna ecrt npana, a y pyccxoro ner
nnxaxnx!

H cnona Hanc:
B napcxo Poccnn tno ropaso mentme xpecrtxncxnx nonnenn, uem npnnxro
ymart. Ho cpannennm c ontmnncrnom crpan, pyccxax epennx +noxn nmnepnn
tna oasncom saxona n nopxxa Ha camom ene ontmnncrno rax nastnaemte
xpecrtxncxne nonnennx ne tnn conpxxent c nacnnnem n npecrannxnn coom
npocro nenonnnonenne. Ouu emnouuauu mauym xe qyuuuum, uau saacmoeuu e
coepe+euumx e+oupamuuecuux ouecmeax (xypcnn mo. H. H.).
anee Hanca enaer necrxmn ananns, xax +rn saacmoeuu namnmn
nponaranncramn, crarncrnuecxnmn ]oxycnnxamn n
sannrepeconanntmn cuuoeuua+u npenpamannct n nonnennx, a sarem n n
xpecrtxncxne ynrt.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Ocoenno naxno nsannrtcx or sanyxenn, cnxsanntx c rax nastnaemo
xecroxocrtm nomemnxon no ornomennm x xpenocrntm Hponnrtnammee XX
nex nacnnne n ononpemenno ntcnooxenne cexcyantntx ]anrasn
cnococrnymr romy, uro conpemennt uenonex, anyx cnon cancrcxne nostnt,
npoennpyer nx na npomnoe; no ero xaxa ncrxsart pyrnx ne nmeer nnxaxoro
ornomennx x romy, uro na camom ene nponcxonno, xora raxne nemn tnn
nosmoxnt. Kpenocrnnuecrno tno xosxcrnenntm nncrnryrom, a ne nexnm
samxnyrtm mnpxom, cosanntm nx yonnernopennx cexcyantntx annernron
Tyr nnxax ne oornct onnm onosntm npnmepom Canrtunxn, ynexoneuenno
ncropnxamn nomemnnt-cancrxn, xoropax n cnoonoe npemx ntrana xpenocrntx
n samyunna ecxrxn nopontx nacmeprt. Ona ronopnr nam o napcxo Poccnn
npnmepno crontxo xe, cxontxo xex Horpomnrent o nnxropnancxom Honone.
Tam, re nmemrcx xoe-xaxne crarncrnuecxne annte, onn cnnerentcrnymr o
ymepennocrn n npnmenennn ncnnnnnnapntx mep. Tax, nanpnmep, y nomemnxa
tno npano nepeanart nenocnymntx xpecrtxn nnacrxm nx ornpanxn n
cnnpcxym cctnxy. Mexy 1822 n 1833 rr. raxomy naxasannm noneprnnct 1283
xpecrtxnnna. B cpenem 107 uenonex n ro na 20 c nnmnnm mnnnnonon
nomemnutnx xpecrtxn ne raxax yx omenomnrentnax nn]pa
3ra necrxmax nponnx rapnapcxoro npo]eccopa n apec mramnon pyco]ocxo
nponarant. Tyr n nam xopomn nono saymartcx: a re cocrnenno tna
maxcnmantnax xonnenrpannx +rnx mramnon, rmarentno onponepraemtx
rapnapnem?! Iouo, Xouo, Kpoeo, Hapus+ Haxomua u Cuupo nocnenne
na cnona moxer yxe nocpecrnom crnxornopnoro pasmepa nanomnxr nam o
anrope. a-a Hexpacon, oponmon n nxe Hamn naponnuxn, x ronopy
sonnrenn. A eme t xax-nnyt nsxrt a n cpannnrt yeuoume
uouueumpauuu noontx ]axron na crpannnax nennncxnx Hcxp n
reentconcxo uentxnme Feoaxrep
Hanc:
Pyccxoe otunoe npano, xoroptm pyxonocrnonannct centcxne omnnt,
cunrano npnsnanne onnnxemoro camtm yenrentntm oxasarentcrnom ero
nnnt. B cosauumx e 1860-x ee. eouocmumx cyax, npeuasuaueuumx ua
pasopa epaxaucuux eu u ynpaeuae+mx ca+u+u upecmoaua+u,
euucmeeuum+ ouasameuocmeo+ e ououuucmee cuyuaee muo npusuauue
nocyu+oeo (xypcnn mo. H. H. Ce npu+ep no+oxem u ua npoueccm
1930-x eooe noc+ompemo es no+ouu oaeououuum, +ucmuuu uuu
uoucnupouoeuuecuux ouyuapoe) Kpecrtxnnn nepnn, uro napt snaer ero nnuno, n
nocryunct on n nepn 3nmnero nopna, ero renno npnmyr n ne rontxo ntcnymamr,
no n nnnxnyr n ero xanot o camo menxo erann. Hmenno n cnny +roro
narpnapxantnoro mnponocnpnxrnx myxnx npoxnnxn no ornomennm x cnoemy
rocyapm raxym ]amnntxpnocrt, xoropo xareropnuecxn ne tno mecra n
3anano Enpone. Bo npemx cnonx noesox no Poccnn c Exarepnno Bennxo
rpa] e Ceryp (deSegur) c ynnnennem ormernn, nacxontxo nenpnnyxenno
npocrte cenxne eceonann co cnoe nmneparpnne
oannm x cxasannomy Hancom n ror nsnecrnt ]axr, uro mououo
upecmoaue ronopnnn napm rt. Hentsx axe noopasnrt yxo pexer
xpecrtxnnna, opamammerocx x monapxy: Bt, napt.
Haemct, nepeunran, c monmn mnnnmantntmn xommenrapnxmn, pyco]oa
Hanca, nt ne npocro oroxnynn or nacroxmnx conpemenntx xnener,
xesnncnnyann, no n mnmoxoom ntxcnnnn xoe-uro. Hanpnmep, xro nepnt
sanycrnn n nynnxy ypannenne upenocmuuuecmeo = pacmeo. H rmarentnoe
Hancono paccneonanne: Aumuupenocmuuuecuaa uumepamypa,
npuuauexaeuaa nepy espauuumx e sanauo+ yxe aemopoe, ceuaua +my
auauoeum ouu+ +ecmo+, a om uux oua mua yceoeua pyccuo u sanauo
+mcuom, nomoxer nonxrt n nnxamne x nam ceronxmnne cotrnx.
H nocnenne uannnynnnnn c poccnncxon epennen
Hrax, oceooxeuue upecmoau XIX eeua or xpenocrnnuecrna x sect ononnnn,
naemct, xorx t uacrnuntmoceooxeuue+ uumameua XXI eeua or
nexoroptx mramnon, cnxsanntx c xpenocrnnuecrnom.
Inannoe, uro cronr nonropnrt: Bennxax xpecrtxncxax pe]opma 1861 roa npn
nmom napnanre nepeena semnn: upuoeo nepeeua, anmero nmx
napoonontuecxo oprannsannn, upuo-euoeo, xaxoro yrono ne
paspemana nponemy xpecrtxncxoro manosementx.

annte Mnnncrepcrna semneennx Poccnn. Cpeuu cop c 1 ecamuum e
uemeepmax:

Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )


Coornecem c ntnemnnmn ennnnamn. 1 rexrap =0,9 ecxrnnt, 1 uerneprt =209,9
nnrpa (r. e. npnmepno appent. Ho nemnoro crpannomy connaennm, xorx
uerneprt mepa oema, a ne neca, nmenno n cnyuae yentnoro neca sepna +ror
nam crapnnnt noxasarent uemeepmo/ecamuum nectma nnsox x nonomy,
merpnuecxomy ueumuep/eeumapa). Ho n npeenax anno rnant ocrarouno
npocro ormernrt, uro pocra ypoxanocrn sa 25 ner nou1n ne1. anee cpannenne c
ypoxanocrtm n 3anano Enpone (n rex xe uerneprxx c ecxrnnt):



Ho anntm Statistique agricole de la France, cpenxx ypoxanocrt rnanntx xneon
tna na onn rexrap nx 9 [Iepmannx, upannnx, Ancrpnx, Bennxopnrannx,
Fentrnx, Bnennx, Coennennte Brart, Kanaa, Ancrpannx] rocyapcrn
3anano Enpont n Amepnxn, no cpannennm c Poccne, raxona:



Crartx n Fpoxrayse, asnpyxct na paorax oxyuaena n uoprynarona, oxcnxer:
Hoonax rpomanax pasnnna n cpene ypoxanocrn sanncnr, xoneuno, ne
crontxo or onee naronpnxrntx ycnonn xnnmara n np., cxontxo or omero
yponnx rexnnxn n +xonomnuecxo ocranonxn xosxcrna.
unxcannx nmenno +roro ]axra xopomax ornpannax rouxa nx paccmorpennx
cneymmero rpannosnoro sanyxennx ro +noxn (onycxannx na uo
uuacmuu).
Camt anropnrernt (xax nn xpyrn n xax nn neuantno, no +ro rax!) yuent n
nonnrnx nepnoa pyexa nexon, yymn rnana naprnn xaeron, unen
Bpemennoro npannrentcrna Hanen Mnnmxon n Ouepxax no ncropnn pyccxo
xyntrypt nncan:
Or xonnuecrna nacenennx n crpane sanncnr crenent +xonomnuecxoro pasnnrnx
anno crpant. uem ryme nacenena nsnecrnax mecrnocrt, rem ontme rpya
moxer npoxnnrt nacenenne, rem nyume ono moxer pacnpeennrt mexy coo
+ror rpy, rem ontme ono moxer naxonnrt cepexenn Ko npemenn cmeprn
Herpa Bennxoro (1725) n Poccnn tno ncero oxono 13 mnnnnonon xnrene.
Tenept n ne nacunrtnaercx 150 mnnnnonon Hpn Herpe n Enp|onecxo]
Poccnn xnno, cpennm uncnom, ncero no 3,7 uenonexa na xn. xnnomerp
npnmepno crontxo, cxontxo renept xnner n Apxanrentcxo nnn Bonorocxo ry.
Ha rom xe npocrpancrne nerponcxo Poccnn n name npemx nomemaercx 59
mnnnnonon. Ha xnnomerp +ro acr 17 uenonex. Mexy rem n Ancrpo-Benrpnn
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
xnner 73,1 uen./xn. xm, no upannnn 73,8, n Iepmannn 112, n Hrannn 117,6, n
Anrnnn 140, n Fentrnn 243 Bo nce Enpone rontxo Fanxancxn nonyocrpon
n Hcnannx o nexoropo crenenn moryr cpannnrtcx c Poccne no cnao
nacenennocrn.
.Onn +ror ]axr noxaxer nam, xax anexo Poccnx onxna tna orcrart or
sanantx rocyapcrn no cnoemy +xonomnuecxomy pasnnrnm Hpyccnx yxe
necrn ner romy nasa ocrnrna ro nnornocrn, xoropym nmeer renept crapax
Poccnx, n ontme cra ner, xax npensomna ee upannnx yxe n nauane XIV nexa, r.
e. nonrtcxun ner nasa, nmena 40 uen./xn. xm cxontxo renept nmemr rontxo
xopomo nacenennte mecrnocrn Poccnn. uro xe xacaercx Anrnnn, ona ocrnrna
cpene nnornocrn renepemne Poccnn eme no npemena Bnntrentma-3anoenarenx
(cepenna XI nexa). Tora yxe n ne xnno oxono 21 uenonexa na xn. xmHpaea,
uu e ouo us uaseauumx cmpau uem mauo oepo+uo +accm ueyoumx u
nycmmuumx se+euo, uau e Poccuu (xypcnn mo. H. H.) Ecrt, ouennno, nx
xaxo crpant n nx xaxoro npemenn xaxo-ro ecrecrnennt npeen
nactmennx crpant nacenennem Cyx no nnsxo crenenn nacenennocrn, no
ontmomy xonnuecrny paxon n poxenn pyccxoe nacenenne naxonrcx n
nepnoe cnoonoro nospacrannx
Bnnre, xax, orranxnnaxct or ]axra n omem anantnoro pocr nacenennx
nonoxnrentno nnnxer na +xonomnuecxoe pasnnrne, Mnnmxon tcrpo sanonr
unrarenx n nonnte epn, npopoua roramne Poccnn cnoonoe nospacranne
nnornocrn nacenennx o crenene ]pannyscxnx, repmancxnx
Hpana, ecrt y nero npnsnanne, uro uu e ouo us uaseauumx cmpau uem
mauo oepo+uo +accm ueyoumx u nycmmuumx se+euo, uau e Poccuu. H ryr
Mnnmxon npan n nenpan. Hpan, cenan +ro npnmeuanne, n n xopne nenpan, ne
yrounnn, a xaxona nuenno yentnan uac1t +roro ueyooa. A net pasnnna
]enomenantnax! V menx ner no pyxo crarncrnxn xonna XIX nexa, no ncxox ns
roro, uro +ro sa ]axrypa, uro cronr sa +rnm noxasarenem (onx onor, necon,
rynp, rop), nonxrno, uro xax-ro nsmennrtcx +rn ycnonnx sa cro ner ne mornn.
opamyct x paore I. B. opoeouocuoeo Hounennte pecypct Poccnn sa 150
ner ns anannrnuecxoro exeronnxa Poccnx n oxpyxammem mnpe: 2002 (Orn.
pe. H. H. Mapqeuuu. Ho om. pe.: B. H. auuuoea-auuuzaua, C. A.
Cmenauoea).
Fonee nononnnt nnoman Poccnn sannmamr pasnte cenepnte nount n oxono
rperte uacrn nount ropntx nanma]ron, npenmymecrnenno raxxe xonontx.
Ha nononnne nnoman Poccnn saneraer neunax mepsnora.
Hnmt uerneprt sementnoro ]ona crpant n pasno crenenn naronpnxrna nx
centcxoro xosxcrna, rax xax n cenepno n cpene necno sonax neocraer
conneunoro renna Bcero 13 % reppnropnn Poccnn sanxro
centcxoxosxcrnenntmn yrotxm, a namnxmn n roro mentme ncero 7 % nx
cpannennx n CBA na nnx npnxonrcx 68 %, n Anrnnn 80 %, no upannnn 66
%
To ecrt mecrnxparnt pasptn c Anrnne! Mnnmxoncxoe nennnmanne x ]axrype
nanomnnno mne sect rnannoro pyccxoro ]nnoco]a +noxn Bn. Conontena, a
nmenno, paccmorpennoe namn ero onnnenne Enpone, ne cymenme sa 2000 ner
pemnrt enpecxn nonpoc, n oryntnoe nxnmuenne nm n uncno onnnxemtx
Poccnn (xoe-xax pemanme +ror nonpoc 100 ner). antnemnmn ynnuennxmn on
ntnen Poccnm n n xymne yuennxn no npemery enpeooycrpoenne, a npo
nsnauantnymnana1nxpa1nym (!) pasnnny n cpoxax n nonce
satn Cepepaum eeu ua +apue. exaanc n nonnrnxe, +xonomnxe,
axe n crarncrnxe, axe n apn]mernxe.
pyro ]axrop, satrt xaercxo-exaenrcxnm ncropnxom n nonnrnxom,
ornocnrentnax onx centcxoro nacenennx n Enpone n Poccnn. unxcnpyx
orcrananne Poccnn or Enpont no nnornocrn nacenennx na xn. xm n ncronxontnax
+ro xax ontmo saen nx cnoonoro nospacrannx nnornocrn poccncxoro
nacenennx, on ne npnaer onxnoro snauennx ]axry, uro enponecxne
opnenrnpt nnornocrn nacenennx ocrnrnyrt sa cuer ropoon. A n Poccnn na 1914
ro centcxoe nacenenne cocrannxer 115,9 mnn uenonex, a ropocxoe 18,5 mnn.
C. I. Kapa-Mypsa n paore Conercxax nnnnnnsannx ronopnr o cexropnom
pasptne:
Ha 3anae npomtmnennocrt pasnnnanact raxnm opasom, uro ropo nnpan ns
cena paouym cnny n uncnennocrt centcxoro nacenennx coxpamanact. Ceno ne
eneno, a orareno. B 1897 r. npn uncnennocrn nacenennx Poccnn 128 mnn
uenonex nnmt 12,8 % xnnn n ropoax. B Iepmannn n 1895 r. centcxoe nacenenne
cocrannxno 35,7 %, a n 1907 r. 28,7 %. A rnannoe, ymentmanact n ero
aconmrnax uncnennocrt ncnecrnne orroxa ero n npomtmnennocrt. B Anrnnn n
upannnn aconmrnoe coxpamenne centcxoro nacenennx nauanoct eme pantme (n
1851 n 1876 rr.). B Poccnn xe aconmrnax uncnennocrt centcxoro nacenennx
tcrpo nospacrana. Taxnm opasom, n crpanax 3anano Enpont nnrentntx
nepnoon arpapnoro nepenacenennx noome ne tno, npn +rom coxpamenne
centcxoro nacenennx conponoxanoct pocrom nponsnocrna n pacuere na onoro
sanxroro ncnecrnne nepexoa x nnrencnnno rpanonontno cncreme
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
B onom nynxre x cnona anropa ne onponeprny, a yrounm. Ionopx: B crpanax
3anano Enpont nnrentntx nepnoon arpapnoro nepenacenennx noome ne
tno, Kapa-Mypsa, noxoxe, nmeer n nny cnryannm naunnax c XIX nexa,
nanannmymcx naroapx npoymanno nonnrnxe. O roro +ro arpapnoe
nepenacenenne xax pas n tno, ero nastnamr ono ns rnanntx npnunn Bennxo
]pannyscxo penonmnnn. B Anrnnn nponemy arpapnoro nepenacenennx pemann
(cront xe rparnuecxn n xponano) eme pantme, n XVI nexe, no npemx nsnecrnoro
nepnoa oropaxnnann.
Ho norom rocyapcrnennax mamnna sapaorana onee pasymno, n npnrox
centcxoro nacenennx cran nornomartcx ropoamn.
anno tnn ntcunrant x nasony sect +ro npnmepno rax: ypaeueuua
ycmouueoeo, eocnpouseou+oeo mpaeonououoeo xosacmea (couerannx namnn
c ntnacamn n napom) npn orcyrcrnnn mnnepantntx yopenn. 3ro rpeyer n ro
nopxxa 10 ronn nanosa na 1 ra namnn r. e. 6 ronon xpynnoro poraroro cxora. B
Poccnn pyexa nexon na ecxrnny (npnmepno rexrap) tno 1,2 ronont cxora. B
cnom ouepet nx npoxopma +ro ono ronont nao nmert 1 ecxrnny nyra. A n
Poccnn n ror nepno na ecxrnne xopmnnn 23 ronont. 3ro ne nosnonxno
nontcnrt ypoxanocrt, no sacrannxno eme ontme pacnaxnnart nacrnma.
Hopount xpyr.
B 18701900 roax n enponecxo uacrn Poccnn nnomat namnn ntpocna na 40,5
%, centcxoe nacenenne na 56,9 %, a xonnuecrno cxora ncero na 9,5 %. Eme
nmneparop Hanen, saymtnax rpannosnym pe]opmy, nnannponan ntrn na
noxasarent 15 ecxrnn semnn na nop, +ra nn]pa tna nnonne oporno
ntuncnena, +ro n ecrt pyexnax nn]pa n Poccnn, ycnonne ycrounno xnsnn. Ho
x 1877 roy 28,6 % xpecrtxncxnx xosxcrn nmenn yxe menee 8 ecxrnn/nop. B
1905 roy raxnx yxe 50 %. Konnuecrno nomae na onn xpecrtxncxn nop: n
1882 roy 1,75, n 19001905 roax 1,5. Honxrno, +ro ns-sa xaracrpo]nuecxoro
coxpamennx nnoman ntnacon. A coxpamenne rxrnono cnnt eme n yap no
nosmoxnomy nnepennm xonntx xarox, nexnox, monornnox n r. ., nce
roramne ompaumopuo mexannsannn. H +ro eme onn naxnt ]axrop
naennx nponsnonrentnocrn rpya n centcxom xosxcrne, na xoropt, ynt,
nourn ne opamamr nnnmannx. Eme onn nopount xpyr, saxnecrnynmn
Poccnm.
Tyr nao camoxpnrnuno npnnomnnrt onn nectma exn nam anexor npo
xnranen npemen xyntrypno penonmnnn. uro y nnx-e camoe cxopocrnoe
centxosnponsnocrno: yrpom xapro]ent nocannn, a yxe neuepom ntxantnamr
nomo+y umo oueuo uyuamo xouemca.
Bor n nonoxenne mnornx namnx xpecrtxn pyexa XIXXX nexon nmeno, ecnn
nymartcx, nourn acypnym uepry: ncnontsonanne centxosrexnnxn ynepenno
mno ncnxrt, n n npeene morno noorn x cnryannn 6000-nerne nemepno
annocrn, O oomamnnnannx noman! Hacrn nere, nce pacnaxann: roxe
xymart xouercx.
uro xe +ro raxoe centcxoe nepenacenenne?
31o1 nonpoc, xax nsnauantnmn, qynauen1antnmn 3axon c1onuoc1n ne
nmsmnae1 pasnornacnn, n conpeuennme +xonounc1m nontsym1cn
onpeenenneu, npnnn1mu n n uapxcnc1cxnx yuennxax:
Cxpm1oe nepenacenenne, arpapnoe, ona ns ]opm ornocnrentnoro
nepenacenennx npn xannrannsme (cm. Hpomtmnennax pesepnnax apmnx rpya).
Hponnxnonenne xannrana n centcxoe xosxcrno npnnonr x romy, uro n n +ro
orpacnn +xonomnxn paouax cnna cranonnrcx ornocnrentno nnmne. uacrt
centcxoro nacenennx naxonrcx no+romy nocroxnno n raxom cocroxnnn, xora ono
nor-nor nepeer n pxt ropocxoro nnn many]axrypnoro nponerapnara, n
ntxnaer ycnonn, naronpnxrntx nx +roro npenpamennx (Mapuc K., cm.
Mapxc K., 3nrentc u. Cou., 2 ns., r. 23, c. 657). Pocr oprannuecxoro crpoennx
xannrana conponoxaercx aconmrntm n ornocnrentntm ymentmennem cnpoca
na c.-x. paounx, crenent ntranxnnannx ns c.-x. nponsnocrna pyunoro rpya
nontmaercx. B ycnonnxx nayuno-rexnnuecxo penonmnnn, c nepexoom
centcxoro xosxcrna x mamnnno crann nponsnocrna ns centcxoro xosxcrna n
pxt ropocxoro nponerapnara ntnyxent nepexonrt ne rontxo naemnte
paoune, no n menxne ronaponponsnonrenn n semnennaentnt, npenpamaxct
]axrnuecxn n naemntx paounx c naenom. B pasnnrtx crpanax xannrannsma
nnycrpnannsannx centcxoro xosxcrna conponoxaercx maccontm pasopennem
cpennx xpecrtxncxnx n ]epmepcxnx xosxcrn. Cxptrt xapaxrep arpapnoro
nepenacenennx cocronr n rom, uro pasopnnmnecx xpecrtxne, menxne n cpenne
]epmept, ocranaxct ]opmantno camocroxrentntmn xosxenamn, ntnyxent
nononnxrt apmnm naemnoro rpya n ropoe, pacmnpxx r. o. c]epy
xannranncrnuecxo +xcnnyarannn. Ocoenno nennxo C. n. n pasnnnammnxcx
crpanax.
Bum.: cm. npn cr. Bceomn saxon xannranncrnuecxoro naxonnennx.

Cnonm cryenram, rpeymmnm noxcnenn, x oxcnxm +ro npnmepno rax. Bor,
nanpnmep, sano: 500 uenonex paounx n cnyxamnx. He pacmnpnn, ne
moepnnsnponan ero, ne oannn cranxon, moxno xoe-xax rpyoycrponrt na nem
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
(onycrnm, no npnxasy nnacre, oponmnxcx c espaornne) eme 50 uenonex. Hy,
moxno no nary npnnxrt n sanooynpannenne eme 20, 30 pocrnennnxon,
nnemxnnnxon, pyse. Ho ne moxer na sanoe, cosannom no 500 uenonex (es
ero pacmnpennx), ycrponrtcx 2000.
A n epenne, na semnm, xoropym opaartnann 500 uenonex, nonyuanoct co
npemenem ntxonnn paorart n 2000 n axe 5000 uenonex. Taxont tnn
npnmepno nponopnnn pocra nacenennx n centcxo Poccnn c nauana XVIII nexa.
H net rnannoe nentsx axe n mtcnenno, npo cex ocyxart +ror
esornercrnennt pocr centcxoro nacenennx. 3ro xe cponn ecrecrnennomy
pocry rena. 3ro Ionona oxsana ymart, xax cnponopnrt nonym, ontmero
pasmepa oexy nx cnoero pacrymero Tena!
onycrnm, unrarenm ne nonpannrcx +ror opas, nano, n xnnrax, axe n
yuennxax nonno cpannenn ro cnryannn co nsptnom napa n xorne.
Hpnmenxxct x romy, onee nonynxpnomy opasy, x nce panno nonropm: Iouoea,
Iopo, Hpaeumeuocmeo, Cmouuua npocro oxsant nocoennnrt x +romy
xorny nnnnnp c nopmnem n nycrnrt nap na paory, a ne na nsptn. Fes +roro
ymennx Iopo, Hpannrentcrno, Cronnna, 3nnra ne Iouoea, a roxe 1euo npnuem
ouent axe nenouernax, neneuarnax uacrt 1eua xorx n n ouxax, n mnxne nopom.
Bor uem npecrynna nonnrnxa nepno nononnnt XIX nexa, n npexe ncero
Anexcanpa I, nmenmero nx pe]opmt ropaso nyumne ycnonnx, uem ero
nacnennxn, n ne cenanmero nnuero (xpome onxrt xe noenntx nocenenn,
npecrynntx yxe n ntcme crenenn).
H xora n cnoe oxropcxo ncceprannn Boapcuaa y+a peeue Pycu B. O.
Knmuencxn mnmoxoom ronopnr, moxer, axe nponnsnpyer no noeoy
uenoemopu+oeo y+euua pyccuoeo xueonauua ucmouamo nouey, ryr on
roxe uacrt ro Ionont, cront cxnepno saornnmecx o cnoem Tene.
Ocnooaenne xpec1tnn n ocnooaenne o1 xpec1tnn
V mnornx anropon moxno npouecrt, uro, ormennn n 1861 roy xpenocrnoe npano,
npannrentcrno nepenoxnno ]ynxnnn nomemnxon (npexe ncero cop nanoron n
noepxanne nopxxa) na centcxym omnny, xoropax xax pas n sannpana nap n
xorne, ne anax nce pacrymemy nacenennm noxnnyrt nepenonnxemte epennn. B
rom-ro n pama, uro ocnooxenne xpecrtxn oxasanoct ropaso onee onrnm
nponeccom, uem mor npenonoxnrt xro-nno ns npnuacrntx, croponnnxon nnn
npornnnnxon orment xpenocrnoro npana. 3amena xonrponx nomemnxa omnnntm
onn ns nensexntx +ranon. Fontme nx, nomemnxon, n cepenne XIX nexa
samennrt tno nexem/neuem.
Iaxcrraysen npan, xnnonncyx ocronncrna pyccxo centcxo omnnt.
Hmenno ee rnxax cnna nosnonnna:
a) samennrt ymemero yxe nomemnxa n eme ne npnmemee rocyapcrno,
) xax-ro noepxnnart connantnt mnp n ycnonnxx nannnoopasno
nacrynammnx nepenacenennocrn n manosementx.
Tontxo uepes 45 ner n Poccnn npncrynnnn x cneymmemy +rany, xora
pasnnnmncx rexnnuecxn ocnamennt (cnxst n rpancnopr) rocannapar cmor
orn/opartcx n o orentnoro xpecrtxnnna.
Bcero 56 ner tno ornymeno Poccnn, cunrax or pe]opmt o penonmnnn.
Hnuroxno mano, ecnn ncnomnnrt, uro sa +ro npemx crpana onxna
tna naam c]opmnponart ne uro-nnyt, a yuua, ycrounnt opas xnsnn,
onnpammncx ne rontxo na saxont (o cnaocrn namero saxononpannx yxe
ronopnnoct), no eme n na rpannnm, npnntuxy.
Hepnt mar nanaxnnanne xnsnn es (nnacrn) nomemnxa, nropo es (nnacrn)
omnnt. Eme pas nyxno nouepxnyrt: snamennrtm 3axonom 9 noxpx 1906 roa
Crontnnn ne paspyman, ne sanpeman ynacn Foxe! omnny, a rontxo ynpoman
ntxo ns nee. Kpecrtxncxn mnp onxen tn ycnert nayunrtcx, npnntxnyrt
xnrt pxom c xynaxom raxona tna rpyax, orarax rxxentmn acconnannxmn
xnnuxa cnntntx xpecrtxn, pncxymmnx nepntmn ntrn ns omnnt, sapart cno
naen, nauart cxynart uyxne, nannmart arpaxon, +upoecmeoeamo n r. .
Hpnmepno or rpern o nononnnt ncropnxon nastnamr paspymenne omnnt
omnxo Crontnnna, ono ns npnunn penonmnnn. Vmanunnax nnn
neoymtnax, uro enncrnenno cnacnrentno antrepnarnno morno t crart
pasne uro nonyuenne reppnropn CBA n Kanat, a npn rom eme
manonacenenntmn, nepacnaxanntmn, rorontmn no npnnxrne nontx
xpecrtxncxnx nonn xaxnmn panee tnn nonyuent Hononxte, Kyant, Rxnax
Cnnpt, Anra, Honopoccnx
Bcrynax na nonmara n onacrt cocnararentnoro naxnonennx, xoroporo ne nmnr
ncropnx, moxno nce xe npenonoxnrt, uro c reuennem nexoroporo npemenn
nnacrnunt mnp pyccxo epennn, cmor t nayunrtcx xnrt pxom c xynaxom.
Bet xora-ro on xe nayunncx xnrt pxom c nomemnxom. A uro nomemnx opasna
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nepno nononnnt XIX nexa (cocrnennnx, xpenocrnnx n mononontnt
npecrannrent rocyapcrna) ornmt ne tn n epenne nsnauanen, uro on rontxo
nonropacra ner xax rya cnannncx +ro yxe tno paccmorpeno n rnane 10.
A nonynexom nosxe onnctnaemtx cotrn centcxn mnp, nonyunn ns ropoa eme
onee cyponym nonnnxy Vcran xonxosa, rax xe n reuenne onoro noxonennx
ocnonncx, xax-ro nepenapnn ero n c]opmnponan eme onn Vxna: conercxo-
xonxosno xnsnn. B onom pasronope snarox epenencxo xnsnn pyccxn
xnaccnx Banenrnn Ipnroptennu Pacnyrnn cxasan mne, uro x xonny 1950-x roon
epennx cntxnact c xonxosom, c]opmnponana ycrounnt opas xnsnn. Peut mna
ne o +xonomnuecxnx noxasarenxx, ne cpannennn nx c ]epmepcxnmn nnn eme
xaxnmn. Her, nmenno ncnxonornm, camoycrounnym npnntunocrt, ocnoennt
nnxn xnsnn on nmen n nny.
A eme on mne rora (npounran pyxonnct +ro xnnrn) yxasan na rpomanym
pasnnny xpecrtxncrna 1950 n 1980-x roon, mexy xonxosom n conxosom.
Konxost, uyrt nonpannennte xnsntm, na semne, crann onee oprannuntmn
nx epennn, rouxo ]opmnponannx Vxnaa. H nacnntcrnennte sament nx
conxosamn oepnynnct rxxentm yapom no ncnxonornn epenencxo xnsnn. Co
cnocrnenntm emy camoorpannuennem, Banenrnn Ipnroptennu necxontxo pas
oronopnncx, uro moxer yrnepxart +ro mououo nx cnnpcxo epennn, no nce
panno mne +ro sameuanne (npn ome naroxenarentno onenxe) sanomnnnoct
xax cyponax xpnrnuecxax crartx. -ro net n ne nean o naxnocrn cero pasnnunx.
Hpecrannxn rontxo, xax n 1970-x roax nx xaxoro-nnyt nouasameua
omumuocmu no pecnyuuue mornn onnm n+xoncxnm nnpxynxpom nepenecrn
nxrt cemt coren xonxoson n conxost. 3naunr, nonaran, ecnn rax nerxo,
]opmantno: uro uouxos 3aeemm Huouua, uro coexos 3aeemm eeo xe,
nnmt rannuxn nomenxrt, ro n pasnnnt-ro ocoo ne tno!
H ra, n omem, mnmoxonax, ononnxmmax pennnxa Banenrnna Pacnyrnna (xnnra-
ro mox xacanact rontxo xpecrtxncxoro nonpoca XIX nexa) crana +axo
nronxo, nanomnnannem. Bor rax, uro n XX, uro XIX nexe cmorpenn ns ropoa
na epennm, ocoo ne nanaxct n ramomnne uacrnocrn.

Ho na ]opmnponanne nonoro modus vivendi nyxno xorx t ono noxonenne (33
roa no Iepoory), a Crontnnn ntenxn ncero 56 ner. Haunnancx nex ontmnx
non, ne npocro Mupoemx no rnryny, a nmenno non sa xnsnennoe
npocrpancrno. Bon, cranmnx pemammnm +xsamenom ne nx npannrentcrn,
nonxononen, xax panee, a nx nnnnnnsann. 3xsamenom nx nann. H cxopee
ncero, 65 ner ns uncna esapno nporpauenntx Hannom, Anexcanpom n
Hnxonaem xnarnno, urot ecnomemnun, a sarem n esomnnnt yxnat
ycnenn t cnoxnrtcx n pyccxo epenne. H eme pas nouepxny, uro
esomnnnt sect cronr rontxo n crontnnncxom cmtcne: es aconmrno
nnacrn omnnt, es roxecrna xpecrtxnnn =omnnnnx.
Hont yxna ne rontxo npoueprnn t rpannnt onee-menee ycrounnoro
coxnrentcrna xynaxa n omnnt, no, rnannoe, nanann t mexannsm nnannoro
ntannnnannx nstrounoro centcxoro nacenennx n ropoa n na
nononpnoperennte n nepno nyAnexcanpnx semnn Hpnamyptx n Hpnmoptx.
Connantnax nanpxxennocrt n epenne cnnsnnact t, a ronapnocrt
centxosnponsnocrna, naoopor, pesxo nonxnact. Tonapnocrt, necxontxo
ynpomax +ror naxnemn noxasarent, moxno onpeennrt xax pasnocrt mexy
rem, uro epennx ncero nponsnena, n rem, uro cena cama. To, uro n nrore
nonyuaer crpana. Hmenno ronapnocrt n ycnonnxx arpapnoro nepenacenennx
reopernuecxn crpemnrcx x nynm.

H, naxonen, nao xe xomy-ro cxasart n +ro: neunt oexr neannsannn
xpecrtxncrno crano no nropo nononnne XIX nexa nectma neonopontm, n +ra
neonoponocrt yxe tna ornmt ne noxoxa na pasnnny mexy
xpecromarnntmn, npoxonmtmn n mxone ryprenencxnmn Xope+ u
Kauuumue+, nocnnranmnmn necxontxo noxonenn pyccxnx unrarene.
Maxcnm Ioptxn n crarte O pyccuo+ upecmoaucmee (1922) nncan:
B mnocrn moe x ycnnenno ncxan no epennxm Poccnn roro opoymnoro,
nymunnoro pyccxoro xpecrtxnnna, neyromnmoro ncxarenx npant n
cnpanennnocrn, o xoropom rax yenrentno n xpacnno paccxastnana mnpy
pyccxax nnreparypa XIX nexa, n ne namen ero. ncrpernn ram cyponoro
peanncra n xnrpena, xoropt, xora +ro ntrono emy, npexpacno ymeer noxasart
cex npocraxom On snaer, uro myxnx ne rnyn, a mnp ypax, uro mnp cnnen,
xax noa, a rnyn, xax cnnntx. On ronopnr: He ocx uepre, ocx nme.
'Fe cnonx uyxne oxrtcx yyr
Bosmoxno, cnona Ioptxoro, utn muocmo u noucuu xax pas n npnxonnnct na
18801890-e rot, ne ncrnna n nocnene nncrannnn. Ho uro moxno samernrt
nam na crtxe nnreparypa/xnsnt?
Bet +ro, noxany, eme onn mramn, nnepnnx nocnpnxrnx: cunrart, uro
nonynxpnte n pyccxo nnreparype nnmnne nmn, cosnananmne, uro ne cosant
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nx cnoe cpet, rxrorxmnecx em, no +ror cuupo+ moxer trt rontxo y
nopxn. (Kax nopxncxax onesnt noarpa.) A xpecrtxnnn, ecnn yx on ponncx
n epenne, ro, snaunr, nmecre c pyxamn-noramn cnaxen sanerno meuro ncm
xnsnt nporn sa coxo.
axe n ceronx y nmnmtx nncarene-epenenmnxon coxpannnoct +ro:
xpecrtxnnn, nepeexanmn n ropo, nnn nenrx, +roncr, ne yepxanmncx n
epenne, orroprnyrt xpecrtxncxnm mnpom, nnn oexr coxanennx,
couyncrnnx Ho +ro-ro nopmantno, nacroxmn pyccxn nncarent onxen,
npocro no onpeeueuum oasau xanert xpecrtxnnna, xax ero, xpome Maxcnma
Ioptxoro, xanenn nce: Hexpacon, Hen Toncro, Typrenen (nomormn Anexcanpy
II pemnrtcx), Ine Vcnencxn, Hecxon.
auemo xpecrtxnnna n xeuamo emy ocrartcx raxontm.
Ho npannrent, nonnrnx, onxen tn xpome nmonannx n xanocrn pemnrtcx na
nexoropte marn, onepannn. Crontnnna xax pas n npoxnnnann sa ro, uro on
sanycrnn +axym nenrpn]yry, n nuepamnne cenxne nonerenn n ropoa. A ncx
nnna Crontnnna nnmt n rom, uro on ne noxnnncx na 40 ner pantme. A on n ne
mor npnrn n nauart cnoe eno pantme, noromy uro n rax anee (cm. nce
ntmeonncannte ypannennx n npemennte rpa]nxn).
Hont yxna ne rontxo ymentmnn t xonnuecrno, no n ynyumnn t xauecrno
poccncxoro xpecrtxncrna. Kax n ncxxn mexannsm ecrecrnennoro oropa. On
nosnonnn t nnmnnm nmxm epennn, ne nmnnmnm rpy n xnsnt na semne
(nasonem nx Oueeuum e sunyuax, Heuopuum e uanmax) yxonrt n ropoa. Bet
nmenno onn crann xarannsaropamn nonnenn, ynron, noxoron n epenne nerom
1917 roa n anee. Hpenparnn epennm ns onopt cranntnocrn Pyccxoro
rocyapcrna n orxptrym pany. A n ropoe xaxax-ro nx uacrt cranonnnact nnonne
nopmantntmn, cpennmn paounmn, pyrym uacrt ropo npocro noman,
nepemantnan: net ryr ne tno mamxn-omnnt. Haponax
noronopxa Humep oua noemmep orpaxana nmenno +ry peantnocrt. Hy n
xaxax-ro uacrt, onycrnm, ona ecxrax, ocranact necrnaemtmn annramn,
sananom ncex penonmnn. Ho n rom n ]oxyc (nanecmn pyccxo
rocyapcrnennocrn onn ns cnntnemnx yapon), uro n epenne-ro sananom
penonmnn onn ocranannct ne 10 %, a nce nnmnne! Hnmc n ropoe nonnnnx,
n nenom cnnono annapar tn nensmepnmo momnee. A n epennm cranono
npncran naesxaer no ontmnm cnyuaxm, ocrannxx noepxanne npanonopxxa na
camy omnny, re +rn nnmnne nmn xpecrtxncxoro snannx raxne xe
nonnonpannte ontmnxn. Hoxorn ycae, a norom xomet,
pacxynaunnannx nx paora.
H eme ona ns oxsannocre ropoa nepe epenne: nnpart n cex, nepenapnrt
ne rontxo xonnuecrnennte nsnnmxn, no n ce norennnantno noxnrarentcxn
+nemenr. H +ra oxsannocrt poccncxoro Iopoa roxe ns uncna nentnonnenntx.
(O pyrnx oxsannocrxx ropoa nepe epenne, ronont nepe renom tno yxe
cxasano.)

Hmenno rax cnryannx n epenne n noomna nerom 1917 roa x rpaexam n
noxoram ycae. A nnctma, memne na ]ponr ns raxnx epenent, onnn n
apmnm. Vx cxontxo nanncano npo arnraropon n saronopmnxon 1917
roa: uaemm, +acoum, ououeeuuu, ue+euuue unuoum Hoea ncropnxon:
npaxrnuecxn oxasana cnxst nemenxnx n mn]]oncxnx ener c nsnerenmnmn
rnpaxamn npearentcxnx, nopaxenuecxnx raser. Ho rnanno, no-moemy, tna
cnxst raserno arnrannn c necrxmn ns epenent: noua +m e ouonax eue
uop+u+ ma+, es uac, uauauu euumo se+um.

anee yxe conepmenno omensnecrnoe nonoxenne, uro ontmennxn n 1917
roy cmornn nonyunrt nnacrt, nooeman Mnp n 3emnm. Kax 70 ner
nncann: Hepem eupem moeapuua Beuuua O +upe u se+ue u m. . Hnn
napnanr ntnemnn, c npornnononoxno uacrn nonnrnuecxoro cnexrpa: Beuuu
nepem o+auuuu, nooeuau upecmoaua+ se+um
B nnrepntm rasere Mocxoncxn xomcomonen (oxrxpt 2012 r.) mne npnmnoct
onponeprart: ecnn n omanmnx, ro ornmt ue nepem. Bor cnryannx cpasy nocne
1905 roa, xora nnacrt n onnosnnnx nenn xopono nxpyr xpecrtxncrna.
Cunranoct, uro xpecrtxncrno onnor camoepxannx n napt nsnparentntmn
saxonamn crpemnncx art nm xax moxno ontmee npecrannrentcrno. anee: rpa]
Bnrre nsymnxncx n cnonx Bocnomnnannxx: Kpecrtxncrno n snaunrentnom
uncne xnnnoct, no oxasanoct nmeer ony nnmt nporpammy: ononnnrentnt
naen semnem. Hpannrentcrno (orxasano) n xpecrtxncrno nomno sa remn,
xoropte cxasann: Hepnoe eno mt nam anm semnm a n npnarox cnooy,
r. e. sa xaeramn (Mnnmxon, Ieccen) n rpyonnxamn
Bnnre, n rpa] Bnrre, nepnt pyccxn Hpecearent Conera mnnncrpon,
cnnerentcrnyer, uro saonro o ontmennxon xpecrtxnamn nauann
mannnynnponart nnepant.
V xaeron, xoneuno, n nonmtcnn ne tno: re nsxrt +ry oemannym xpecrtxnam
semnm, no nnrpnra saneprenact, ymcxax paora saxnnena. He xouy cnecrn
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nce x nnnnsmy ymnen, no n nnrpnra xaeron Mnnmxona Ieccena tna onee
nnrentne, n snaunrentnax uacrt nnrennnrennnn ncxpenne nepnna n napo
Ecrt eme n rema neoospnmtx cnopon, cnxsannax c rem, uro n +ror, cront
neocrarount xnnn xpecrtxncxo semnn onroe npemx tn opemenen
nenoemntmn onramn. Hpannrentcrno nnarnno nomemnxam npnmepno 80 %
cronmocrn semnn (no onenxe noarntx unnonnnxon). Ocrammnecx 20 % onxen
tn nomemnxy ynnarnrt xpecrtxnnn. 3axon 1861 roa ocrannxn xpecrtxnam
pemart: ntxynart cnom onm nnn ner. B 1883 roy ntxyn cran oxsarentntm.
entrn xpecrtxne pann n onr y epenencxnx pocronmnxon (mnpoet, xynaxn)
no ontmo nponenr. Hosxe sapaoranmn Kpecrtxncxn Fanx oecneunn
samt na nyumnx ycnonnxx. 3aonxennocrt no ntxynntm nnarexam
naxnatnanact na nponenrt no samam. Tontxo n 1907 roy, cxnonxxct nepe
nensexntm, (npannrentcrno) noome ormennno ntxynnte nnarexn n
annynnponano neonmxn
Ho (sauumuumeuouaa uumama us uaxuoeo cy++amopa +uoxecmea
oueuou Puuapa Hanca) nanecennoro ymepa tno yxe ne nonpannrt
Panxantnte xpnrnxn Honoxennx 1861 roa, yrnepxanmne, uro semnm nao
tno nepeart xpecrtxnam es ntxyna, sannm uncnom oxasannct npant ne
rontxo n npancrnennom, no n n npaxrnuecxom cmtcne 3xonomnuecxoe
cocroxnne pyccxoro xpecrtxnnna yxymnnoct, n 1900 r. on n nenom tn enee,
uem n 1800 r Myxnx, xoroporo n xonne XVIII n. nnosemnt nsopaxann
necentm n opoymntm, oxono 1900 r. npecraer n paccxasax
nyremecrnennnxon yrpmmtm n nepyxenmntm
A nor cnnerentcrno HE nnosemna: Hnan Fynnn, Oxaxnnte nn:
Oxrxpt (1917) roa. Homnn nnaxart, mnrnnrn, npnstnt:
Ipaxane! Tonapnmn! Ocymecrnnxre cno nennxn onr nepe
Vupenrentntm copannem, sanerno meuro name, epxanntm xosxnnom semnn
Pyccxo! Bce ronocyre sa cnncox nomep rpern!
Myxnxn, cnymanmne +rn npnstnt, ronopxr:
Hy n nec! onrn, xpnunr, sa namn ecrt nennxne! Ionocnrt, ronopnr, nce yere,
nce, snaunr, name nmymecrno onnmy nepe Vupenrentntm copannem. A xomy
mt onxnt? Emy, uro nn, rnasa ero naxpocx? Her, +ro nonoe nauantcrno concem
nnxya. B ronapnmn samannnaer, ropt sonorte oemaer, a cam oper, rposnr,
xpecr noponnr c men copnart. Hy, a nocro: xat ne npnmnoct ronocnrt-ro ree
camomy n rpn ronoca!..
H1or. Pemenne nponeum uanoseuentn, ne opaonanmee nnxoro
Ceronx, xax nsnecrno, cnooa neuarn, n moxno narn maccy crare, xnnr,
onnctnammnx +ry rnannym pyccxym nponemy nauana XX nexa c namerpantno
npornnononoxntx nosnnn. Fente nnrnpymr, nanpnmep, re camte Oxaxnnte
nn Hnana Fynnna:
Kaxax uenyxa! Ftn napo n 160 mnnnnonon uncnennocrtm, nnaenmn mecro
uacrtm semnoro mapa, n xaxo uacrtm? noncrnne cxasouno-oraro n co
cxasouno tcrporo nponneranme! n nor +romy napoy cro ner onnnn, uro
enncrnennoe ero cnacenne +ro ornxrt y rtcxun nomemnxon re ecxrnnt,
xoropte n rax ne no nxm, a no uacam raxnn n nx pyxax!
Fynnncxax npana n rom, uro x 1917 roy semnn y nomemnxon ocrananoct ne rax
yx mnoro. Crontxo, uro ecnn n ornxrt ee ncm o nocnenero xnaparnoro merpa n
noennrt, manosemente xpecrtxn nce panno ocranercx. Tontxo x t
noconeronan entm nynnnncram, nx ontmero +]exra asnponartcx ne
na ceoeeo Fynnna, opnoncxoro nomemnxa, a na uyxue (c npornnononoxno
cropont) cnnerentcrna. Hanpnmep, na Ma1epnanm XV cesa BKH ().
(Crenorpa]nuecxn oruer. u. 2).
Kpynneme orpnnarentno uepro conpemenno epennn, ntpaxamme ee
ncropnuecxoe npomnoe n ocrarxn ome orcranocrn crpant, xnnxercx rax
nastnaemoe arpapnoe nepenacenenne
Hepenacenenne n epenne onxno npeoonenartcx napxy c pasnnrnem
npomtmnennocrn, pocrom nnrencn]nxannn centcxoro xosxcrna n pasnnrnem
xyntryp ontmo rpyoemxocrn, uro n cnom ouepet cnxsano c
nnycrpnannsanne centcxoro xosxcrna n nocrpoxo sanoon no nepnnuno
nepepaorxe centcxoxosxcrnenntx npoyxron, a raxxe npannntno
nepecenenuecxo nonnrnxo
Heoxonmo cocrannrt nnan nepecenenuecxnx meponpnxrn n na ero ocnone
ycnnnrt paory no nepecenennm, xoropax, coecrnyx noemy
nponsnonrentntx cnn centcxoro xosxcrna n ynyumax nonoxenne nenmymnx n
manonmymnx rpynn xpecrtxncrna, yer cnococrnonart ymentmennm arpapnoro
nepenacenennx

Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
To ecrt, axe necmorpx na ceptesnym ytnt nacenennx, xpecrtxn n Hepno
mnpono n Ipaxancxo nonax, +nnemnxx n r. . (norepn onennnamrcx n 25
mnnnnonon uenonex, nonxrno, uro aconmrnoe ontmnncrno xpecrtxne) n
pasauy ncero nomemnutero, monacrtpcxoro, yentnoro (Mnnncrepcrno yenon
ynpannxno semnxmn napx n nennxnx xnxse) xnana, semnn yxe x cepenne 1920-x
roon ne xnarano.
axe ynnnrentno! Honaanact nn nam, unrarent, n xnnrax, xacammecx +ro
remt, raxax yncrnenno npocrax apn]mernxa?! 3emnm y napx, nomemnxon
oropann o nocnenero merpa, pasann xpecrtxnam, xoroptx crano na 2022
mnnnnona mentme, n anee unrare Marepnant XV cesa naprnn, +ro 1927
ro.
Ho xaxax mexy rem pasnnna noxoon!
1917 ro: cnacenne n rom, uro pasart namnm opornm xpecrtxnam semnm
nenanncrntx nomemnxon.
19251932: cnacenne n rom, urot ntmntpnyrt nnmnnx xpecrtxn ns epennn na
crpoxn nxrnnerox (nycxa nenom axe ronoomopon).
Tax n uem xe Hapaoxc? B rom, uro ontmennxn npnmnn x nnacrn no
nosynrom pemennx nponemt manosementx n ecrnnrentno pemnnn ee (a
eme xax pemnnn! epennn renept mecramn npocro nycrt, cnoono semnn,
xort).

Ho pemnnn c npornnononoxnoro xonna: ne ynennuennx xon-na semnn, a
ymentmennx xon-na xpecrtxn. 3ro mne nanomnnaer noronopxy, nonynxpnym
cpen namero para paspaorunxa ACV (anromarnsnponanntx cncrem
ynpannennx) n conercxnx mnnncrepcrnax, rnanxax, oennennxx,
sanoax: au+ sauasuuuy ue mo, umo ou npocum, a mo, umo e+y uyxuo!
3ro exaenrcxo-xaercxne nnnnxn Mnnmxon, Ieccen, Ponuen mornn oemart
xpecrtxnam npnannennx semnn. A npannrenn nepnoa 1929 roa, Bennxoro
nepenoma, nonnmann, uro ne rontxo nono semnn ne npnyer (ona nepecrana
npntnart yxe nocne +noxn Exarepnnt Bennxo), no n sa coxpanenne crapo
npnercx n XX nexe nonoenart n nonoenart concem no-pyromy. 3ro n XIX nexe
moxno tno anonartcx noxoamn no nmx Cnxmennoro comsa, no ncnonnenne
ropxecrnenno monapme xnxrnt na rpoom upnpnxa Bennxoro (nsnecrnax
menopama c yuacrnem Anexcanpa I n npyccxnx xoponx c xoponeno Hynso)
H, rnannoe, cocen Poccnn n XIX nexe eme ne nponosrnamann Fopty sa
Heencpaym (sa xusueuuoenpocrpancrno, sa emxueauue, a ne sa nnacrnuecxne
anrnxn).
A renept, coornercrnenno nenxm, menxnnct n cpecrna nont. H npexnxx moent
nopxne ayr o]nnepon, xpecrtxne conar, a rpn rtcxun rynxxon naenamr
nm mnar n pyxe roxe onxna trt satra. Tenept nononnna nannn
onxnanaxamo (yxe n xantuxax!) n ropoax, na pynnxax, +nexrpocrannnxx,
maxrax, xenesntx oporax, xoncrpyxropcxnx mpo, urot eoopyxeuuaa
uauua morna orcroxrt cnoe xnsnennoe npocrpancrno.
H n ropoa, na sanot, crpoxn (no n n nncrnryrt (!), n n axaemnn, pa]axn,
noennte yunnnma n n oprant HKB, urot saono noxnnrartcx c
xomnccapamn nennncxo rnapnn) tnn nsrnant mnnnnont xpecrtxn. A
rounoe nx uncno, noono namnm norepxm no Bropo mnpono none, no-moemy,
nnxora ne nocunramr, noromy uro ono noome n c]epe ecrnnx ne
apn]mernxn, a nonnrnxn nnn axe ]nnoco]nn.

nx noonoro, cront xecrxoro n xecroxoro pemennx ontmennxam n nao tno
nonyunrt sanac nnacrn n anropnrera, xaxoro n nnsxo ne tno y napcxnx
npannrentcrn. Tounee ntpaxaxct, ncem, npnnxnmnmcx sa +ry myunrentnym
pe]opmy, nyxen tn sanac onepnx, sanac ynepennocrn xpecrtxn, uro yx +ro
npannrentcrno rouno HE nomemnute! uro ram ner noromxon n axe yxa roro
rnycnoro npoxnnex, pyccuoeo eopauuua Hpaeuua, opasua 1817 eoa, n uro
onn, xomnccapt, nycrt no cnonm npnunnam, no nenannxr nopxn rax xe cnntno,
xax xpecrtxne.
onroe npemx saymtnaxct o npnunnax cxnrannx nomemnutnx ycae, axe n
ycnonnxx nonnoro cnnonoro, ]nsnuecxoro xonrponx xpecrtxn na cnryanne n
epenne, x mtcnenno neman rannuxy c nennxo, snamennreme nnraro ns
Hymxnna npopyccuu yum, ecc+mcueuum u ecnouaum n saxptnan
nonpoc. Bpoe ntronee tno t xax-ro ennrt +rn ycatt, ncnontsonart, no
net ecc+mcueuum xe ynr.
H xax-ro mne nonanact nectma nonesnax paora, nxnmuanmax nnrart
ayrenrnuntx xpecrtxncxnx nncronox, nepnoa naunnax c nera 1917 roa.
Oxastnaercx, nncann nx esnecrnte anropt, n nncann, uro nao
tno yuuumoxamo no+euuuou u+euua, umom ueuya u+ muo
eosepauamoca. To ecrt n nacxonax aptnx Panencxax, npoanmax nocnenn
nnmnent ca, ocranmaxcx yxnantno c omom, capaem, nanncannxom (utn
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
necxontxo merpon nnxax, axe reopernuecxn, ne mornn cnpanennno
nosmymancx ntmeosnauennt Hnan Fynnn ntpyunrt manosementntx
xpecrtxn), tna raxnm xe onacntm, npentm +nemenrom n epenne, xax re
xyrxne xpenocrnnxn 3axpencxne, nepe xoroptmn n 1860 roy ntnyxen tn
xnrpnrt, nannponart axe cam napt Anexcanp Ocnoonrent.
H, ornnmax y nomemnxon semnm, ontmennxn nponemy manosementx pemann,
ycnonno ronopx, na 5 %, no npn rom npnoperann npano pemart ee n anee, rax,
xax n pemnnn n 19291932 roax.
Homnnre ro nsymnenne Koncranrnna Kanennna n mnrpnx Mnnmrnna, nnntx
poccncxnx exrene: 3mo x Pocmoeuee! Ruua Pocmoeuee, uocuoasmuum
nuym u ueeoa oceoouu upecmoau! 3mo muo m eonumue u uey
ueuenocmom, ecuu m ue muo npaeo!
H +ror xonrpacr mnoronexono nponemt n nroronoro ee pemennx mor ntsnart
ananornunt nonnt, uro-ro npoe: 3mo xe Boeua! Kapmaem nuym Boeua
Vuoauoe (numc pao ueeoa Ocoua xyeaueuuu!) nououuuuu c pyccuu+
+auose+euoe+!
Bnno, cyta raxoro nnrennnrenra trt neuno oropomenntm Hcropne.
Beuno ynnnenntm: xax xe +ro es nero nce pemnnoct?
H nanocneox. Ecrt raxax nonynxpnax rema ncropnuecxnx cnopon, nanonnnrent
xypnanon nocnennx 25 ner: Ftno nn yncrno napx Hnxonax pnryantntm?.
necxontxo n pyrom cmtcne nasnan t yncrno no+euuuoe uau
uuacca pnryantntm. Bet npocrax nnxnnannx no+euuuaxax xnacca rpeonana
ornxrnx rontxo nomecrtx. Ho nce cnyunnmeecx n 19171921 roax
coornercrnonano nsnecrnomy repmnny pnryantnax xecroxocrt.
Inana 16
Cauonennoc1t pyccxoro cauoepaannn
B rnanax 19 paccmorpent npenmymecrnenno cyexrnnnte npnunnt xpnsnca
Poccncxo nmnepnn. Honnrnuecxax xnsnt cnonsana x cnxsxe: reppop
anrnreppop. Kax nepno rora nomernn M. H. Karxon: Peeoumuuouep eoeopuu
npaeumeuocmey: Vcmynu, uuu a yy cmpeuamo! Buepau eoeopuu
npaeumeuocmey: Vcmynu, uuu ou yem cmpeuamo! Hornxa reppopa onnmana
ncm npornnocroxmym nnacrn uacrt omecrna. H n npannrentcrnennom narepe
cnnono, anrnreppopncrnuecxn nox nocrenenno cranonnncx nce cocrnenno
nnacrtm, naunnax or Hopnc-Mennxona, nasnauennoro Anexcanpom II no
ncepoccncxne nxraropt nmenno no pesyntraram anrnreppopncrnuecxo paort
n Xaptxoncxo ryepnnn. Hpnmep Hopnc-Mennxona noxasarenen: n nocnyxnom
cnncxe n Kanxascxax nona, n Pyccxo-rypenxax, n sanomnnnmeecx nce Poccnn
opta c uymo n Hononxte, norom ryepnaropcrno n Xaptxone, ormeuennoe
ycnemntm npornnocroxnnem reppopy. 5 ]enpanx 1880 roa, nsptn n 3nmnem
nopne, ntcmn (xax rora xasanoct) ycnex napoonontnen Xenxona n
Xanrypnna, cop ntcmero pyxonocrna crpant n Herepypre no ocyxennm mep
nont c reppopncramn. 12 ]enpanx yupexaercx Bepxonnax pacnopxnrentnax
xomnccnx c orpomntmn nonnomounxmn, 14 ]enpanx Hopnc-Mennxon nasnauen ee
nauantnnxom. Hsnecrnt onpeenennx roro nepnoa: nxrarypa n apxarntx
nepuarxax, nxrarypa cepna, a n omem anrnreppopncrnuecxn nox
cranonnrcx npannrentcrnom na npannrentcrnom crpant.
H rax nnnort o 1911 roa, o cmemennx nmenno nm, anrnreppopncrnuecxnm
noxom, npemtep-mnnncrpa Crontnnna.C+eueuua, nponeennoro
oxpanxoncxnm meroom: omnm reppopo-anrnrepopncrnuecxnm saronopom,
nnoxennem nncronera n pyxn Forpona, penonmnnonepa n arenra nonnnnn (x +romy
conmecrnrentcrny moxno oannrt n rperte: cnmnon +noxn).
Cne nce nonnrnxa, omecrnennoe ecrnne na ue uuacmuu. A
omecrnennax mtcnt n ror nepno erpanponana nucmepusupoeauaco (ncrepnn,
exaancy, conontenmnne, Mentxnoponomy nexy n ero xymnpam tno yeneno,
nosmoxno, axe cnnmxom mnoro mecra). B cymme ro, uro nastnaercx
cyexrnnnte npnunnt penonmnnn 1917 roa.

Inant 1015 nocnxment oexrnnntm npnunnam xpnsnca. Hopono paccmorpen
rontxo xpecrtxncxn nonpoc, xorx, naemct, tno nponnnmcrpnponano ero
rnoantnoe, ncenponnxammee snauenne nx Poccnn. 3xonomnxa, emorpa]nx,
ooponocnoconocrt tnn ero ]ynxnnxmn.

H cyexrnnntm, n oexrnnntm npnunnam, xpnsncntm renennnxm
npornnocronr ro, uro otuno nastnaercx euacmo n camom omem cmtcne: or
xauecrna n xonnuecrna unnonnnutero annapara o xapaxrepa monapxa, nacrpoennx
ero cemtn, sopontx ere.
Ho nonoy onpeenennx nonxrnx euacmo nmn cnopxr neuno, nepenpax ee
ncrounnxn (nepa, rpannnn, snannx, nacnnne, anropnrer), ee ]opmt, ]ynxnnn,
nernn
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Ho ecrt onn nectma nonynxpnt cnonecnt oopor, n xoropt nxonr cnono
euacmo, ]opmynnponxa, ne ocrannxmmax mecra cnopam o
onpeenennxx: euacmo cnpaeuuaco, euacmo ue cnpaeuuaco.
uacro n +rom cnonocouerannn, es xaxoro-ro ymepa nx nornxn, nx cmtcna
]past, cnono nnacrt samenxercx cnonom rocyapcrno. Xorx nnrynrnnno
ncemn nonnmaercx, uro euacmo neuro nnxe ornocxmeecx x cnocrny,
nosmoxnocrn, aeocyapcmeo nnxe x oexry, rem ne menee pyccxn rnaron
conepmennoro nna cnpannrtcx panno nm roen, ]ynxnnonanen.
nx nenn anno xnnrn nnonne ocrarouno ynomxnyro ]opmynnponxn, ocraercx
paccmorpert napnanrt npnnoxennx, c uemcnpaeuauaco/ue cnpaeuauaco nnacrt.
To ecrt: nont, noccrannx, penonmnnn, +xonomnuecxne xpnsnct, ny, moxer, eme
+nnemnn.
Cotrnx +roro pxa, xoneunte nx pesyntrart, n nnacrt n nnnax (nnnax
nexoroptx monapxon, mnnncrpon, nonxononen) cranyr npemerom antnemero
paccmorpennx.

Omee cocroxnne rocyapcrna n xaxo-nno nepno moxno, xorx n
npnnnsnrentno, onennrt no nmenmnm mecro nonam n nx pesyntraram.
Mnnnrapnsm anno ocyxaercx ncemn (n rom uncne n nponnnyrtmn
noenntmn), no pyroro, esoronopouno naexnoro recra, +xsamena nx nponepxn
cnnt n sopontx rocyapcrna, nanpannennx pasnnrnx omecrna npoe noxa ne
npnymano. Ceronx peun, oxymenrt n OOH, HACE, BTO, G8, G20 xax-ro
ntrecnxmr cnnonte mept, a Hoenencxne npemnn mnpa crapamrcx saxpennrt +ry
cynnmannm no yx n paccmarpnnaemt nepno, npn Pomanontx, nnuero
noonoro rouno ne tno.
3xsauen noome
Heououoe ucmopuuecuoe omcmynueuue

Xopome npnmero, nexnmn nonntmn nepamn nancrpeuy, nx menx cran ]axr,
uro nmenno Cepre Kapa-Mypsa, ncropnx c npexpacno ecrecrnenno-nayuno
aso, oxrop xnmnuecxnx nayx, n paore Hpuuuum upaxa coeemcuoeo
cmpoa cpen mnoroopasnx rex camtx npnunn ocrannxer mecro ]opmyne Bona
=+xsamen nx rocyapcrna.
H x, roronxct orcroxrt +ry n omem nourn rpnnnantnym ]opmyny or nonpexon n
mnnnrapnsannn mtmnennx, npyr ncnomnnn, uro ceronx-ro xpnrnxymr n
nropym uacrt +roro ypannennx. Boua, nonxrno, ne xomnnt]o, no raxnm xe
nenonnrxoppexrntm cranonnrcx n +usa+eu. Boome +xsamen, xax nex. Bo-
nepntx, copennonarentnocrt camnm nannunem noenrene/noexenntx
nanomnnaer o xon]nnxrax, moxer, axe o nonax. Bo-nroptx, +ro crpecc nx
+xsamenyemoro. H, rnannoe, neemoxparnunax nepapxnx: 3xsamenyemt n
3xsamenarop. Tyr ceronx ncrynamr n npaea (+xsamenyemoro) peuua, n
nonnrxoppexrnocrt, n mnenantnax mcrnnnx, n eme momnt px ]axropon n
rpenon, noptnammnx camy nem +xsamena.
Boanox n nroronax, no pesyntraram +xsamenon, nepapxnx roxe napymaer nem
emoxparnuecxoro panencrna. Tyr n cnom ouepet ceronx roxe
mnoro aumu+usa+euauuouumx npnmepon: cnennantnte ntrort nx pasnnuntx
mentmnncrn, xnort na sanxrne onxnocre n r. . Vxe ner 1015 n CBA, Enpone
npnnxra ronepanrnax samena: y+cmeeuuo omcmaum =auomepuamueuo
oapuum
Hocunran nenonnrxoppexrntmn, npornnopeuamnmn nono xaprnne mnpa mnorne
panee npnntunte cnona (nerp, xanexa, cneno), nsoperarentno cocrannnn cnncox
samen: ueep = aqpoa+epuuaueu, a nnxe x name reme: npoeau, npouepmu =
omuoxeuum ycnex; cueno = eusyauouo sampyuuum (visually impaired).
Hcrounnx +ro oxsnnno nexnnnocrn oneennte o npeena, o acypa
npana mentmnncrn. Hmoe npano nmoro mentmnncrna cnxro. B npeene +ro
nonnrxoppexrno renennnn moxno oxartcx, onycrnm, roccexperapx,
nasnauennoro no xnore nx cexc-mentmnncrn, eusyauouo
sampyuuuoeo acrponoma, npexropa xaprnnno ranepen nnn auomepuamueuo
oapuuoeo mnnncrpa oopont.

a n y nac EI3 roxe nnec connnt nxna n ntpannnnanne, ntrnaxnnanne
ymcrnennoro yponnx noxonennx. 3ro rontxo xaxercx, uro nrpa-yraaxa, EI3
noone copennonannx. B ono ns namnx ece npo]eccop Cepre Herponnu
Kannna c]opmynnponan pasnnny: npexnne +xsament ntxnnxnn cnoconocrt
ymart, a EI3, no cyrn nponepxa nannunx nexoroporo sanaca nn]opmannn. To
ecrt, ecnn npoonxnrt resnc Kannnt, +xsamen, n]]epennnpyx norox
+xsamenyemtx na y+um/euynm, npornn nceomero panencrna. A nor EI3
ouent mne nanomnnaer renennsnonnte nrpt, ncxxne nnxropnnt Kro xouer crart
mnnnnonepom? onn nce sa panencrno. EI3 ycnemno ypannnnaer yuacrnnxon
nrpt, noono camomy emoxparnunomy copannm n mnpe reneaynropnn.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
3nanne nnn nesnanne m-m-m ca+o uuuuo peuu e Mosa+uue, nnne
cuououux xyoxecmeeuumx quuo+ax cuauaco Auua Hyeauea?, nnn uero-ro
noonoro yx xoneuno, ne ocnonanne nx xaxo-nno rnyoxo
n]]epennnannn aynropnn.

He yrnynxxct anee n noonte npornnonocrannennx, ocrannxm ony, xax x ee
nonnmam, nem 3xsamena rexnonornunocrt. Vuea 11 ner, +xsamen uac.
Moxno, nanepnoe, es crpeccon, nnanno nanpannxrt, nonpannxrt nponecc
oyuennx nce 11 ner, npncrannn xaxomy yuennxy rtmropa, xyparopa. Ho pasono
+xsamenonart npome, rexnonornunee.
Horomy n n xnnrax, re no ontmnncrny ncropnuecxnx nepcon nannuecrnymr
cornn nsanmoncxnmuammnx cneenn, onenox, rexnonornunee yer
ncnontsonart onenxn, npocrannennte ncropne na +xsamenax-nonax.
Boann cy
Bor nropoe, npenaraemoe mno ynoonenne, nona =Foxn cy. uem anee
mt orcrynnm no mxane ncropnuecxoro npemenn, rem nonxrnee, ocnonarentnee
yer +ro ynoonenne. Hex cyenoro pemennx no pesyntrary noennxa xax
pas ne nonax, nymax ns Cpenenexontx. Ho: ecnn, xax rora npnsnanann, nonx
Foxnx npoxnnxercx n cpaxennn nyx uenonex, ro, snaunr, c eme ontme
(crarncrnuecxo) ocronepnocrtm ee, nonm Fora, moxno ysnart n noenntx
pesyntrarax.
3ect mne nexoroptm nornepxennem nocnyxnr poonauantnnx ontme uacrn
conpemenntx noenno-mpnnuecxnx nonoxenn n repmnnon Iyro Iponn.
Iyro Iponn ronnancxn yuent XVII nexa. Hcropnx n mpncr. Anrop reopnn
ecrecrnennoro npana. Ero 1pu uuueu o npaee eoum u +upa ocnona
noenno mpncnpyennnn. Ero uea uauuouauouoeo cyeepeuumema crana
reopernuecxo aso Becr]antcxnx mnpntx oronopon 1648 roa.
Fonee nopono o Iponnn x ronopnn n xnnre Bmopaa +upoeaa
Hepesaepysua. 3ect cxaxy rontxo o ero nccneonannn nponcxoxennx cnona
eoua bellum. Oxastnaercx, ono nponsomno or penne pnmcxo ]opmt
duellum, uro osnauanonoeuuou.
B omem, xax +xsamen, nnn xax Foxn cy, no nont nocnpnnnmannct rnanntm
nrorom xnsnn crpan, napoon. A ncx ncropnx xax nont nnn nororonxa x nnm.

Pomanontx nnonne oocnonanno nastnamr nnacrne pe]opmaropon. Konrpacr c
Pmpnxonnuamn ecrnnrentno nopasnrenen. H cornacno nocrynary nona
+xsamen nx rocyapcrna ncropnm nenpeptnntx pomanoncxnx pe]opm nnonne
nosmoxno n npoyxrnnno paccmarpnnart xax nnn nony, nnn noennoe
crponrentcrno (nororonxy), nnn nx conmemenne.

Conpaxct onennrt uepey rocyapcrnenntx exrene pomanoncxo +noxn no
pesyntraram non, neoxonmo xoe-uro cxasart o nonax n mnpono ncropnn,
necxontxo cncremarnsnponart nx, n ecnn rax moxno ntpasnrtcx, nonnsnrt nx
xnnonncnocrt.
Cocrnenno, snamennrax Hcropnx Iepoora, orna ncropnn +ro Ipexo-
nepcncxne nont nnmc nce reorpa]nuecxne orcrynnennx or A]pnxn
(nponemt ncroxa Hnna) o cncremarnsannn cxn]on, n nce +ro aercx n cnxsn c
Ipexo-nepcncxo nono. Panno n y cneymmero nennxoro ncropnxa, uyxnna,
mnponax ncropnx =ncropnx Henononneccxo nont +nce npouee, nnnort o
onpeenennx npnpot emoxparnn, ro camo narpono peun Hepnxna,
nsyuaemo n sanantx mxonax no ce ent.
Hpocnenn nyrt ornon ncropnn, nenosmoxno ne ormernrt, uro, nepepan nce
+rnnuecxne, nonnrnuecxne, menrantnte ocoennocrn, nnnnm naxnemero
nopasenennx roramnero uenoneuecrna na enponenen/asnaron anrnunte
anropt nponoxr nmenno na ocnone noenntx ycnexon/neyau.
Hpana, re xe ornt ncropnn saann eme n ntcoxn nnreparypnt cranapr:
cront xnntmn, nnrepecntmn ntnenn n +nnnncxnx, n asnarcxnx nepconaxe, rax
xpacouno napnconann xaprnnt noxoon n nrn, uro c rex nop noennax ncropnx
sanxna rpomant cexrop nonynxpno nnreparypt mnpa.
H n +ro xnnre mne npnxonrcx, cnnmax cno oraro xnnonncn, ocrannxrt
nexoropte saxonomepnocrn, npexe ncero: nennunnt apmn, xauecrno
nororonxn conar, noopyxennx, pesyntrart cpaxenn.
Boenntm cnennanncram +rn saxonomepnocrn nsnecrnt, no na c]epy nonynxpno
ncropnuecxo nnreparypt nmenno onn cnpoennponant xyxe ncero.
Cnoeopasnte saremnennx, ncxaxennx +rnx saxonomepnocre, no monm
nanmennxm, amr ontmne nomexn n onenxe nyx naxnemnx nepnoon name
ncropnn: Herponcxne pe]opmt, xpnsnc n rnent nmnepnn Pomanontx. n
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nocrapamct ncnontsonart xonxpernocrt pesyntraron non nx xapaxrepncrnxn
poccncxo nnacrn, n rom uncne n +rn xnmuente nepnot ncropnn.
3aceuxn na poccnncxon mxane npeuenn
Kora 1917 ro nastnamr uouuo+ nempoecuoeo (u+nepcuoeo, Hemepypecuoeo)
nepuoa poccucuo ucmopuu, n +rom ecrt n npana, n repannx. Tepannn: nana
ne Poccnx, a nnmt ona onpeenennax moent Poccncxo nnacrn, ocosnanne
+roro npauyer. Hpana (uro ne Poccnx ncuesna n 1917 roy) n na +ro ecrt cnox
naxmyconax ymaxxa: net yxe uepes 24 roa nocne cnopno saceuxn crpana
sanxnact npnntuntm poccncxnm enom, cnacennem uenoneuecrna (19411945),
snaunr +ro rouno Poccnx.
Bsanmocnxsannoe paccmorpenne non n nnacrn ntnynno eme n xpecrtxncxnx
rnanax +ro xnnrn npornnonocrannrt nectma xpnrnxyemt ntne ntmnt
Exarepnnnncxn nex Hannoncxomy nepnoy ocmtcnennx, naneennx nopxxa.
Bont Exarepnnt pemann n pemnnn naxnemne nannonantnte saaun
(npnoperenne reppnropn, npnrontx nx ypno pacrymero nacenennx,
ocrnxenne ecrecrnenntx rpannn, noccoennenne nacnenx Knencxo Pycn).
Bont Hanna tnn +axnmn mantrncxnmn nonamn. Fanoncrnom, apennem
enpomonapxam (npana, ne naconcem, a na nonrpart n nepnyrt uacrnuno) no
8000 ononxnntx conarnxon.
Ho eme onee, na mo nsrnx, nyxaercx n xoppexnnn nonynxpnoe conpemennoe
nocnpnxrne Herpa I cosarenx nmnepnn, +nonnma nerponcxoro nepnoa
poccncxo ncropnn, rnannoro pyccxoro napx.
Hs neoxrnoro mopx xpnrnxn Herponcxnx pe]opm moxno ntennrt na
nanpannennx. Cnanxno]nnt: Herp ncxasnn ncropnm pasnnrnx Poccnn, nacnntno
npnnnec uyxte enponecxne +nemenrt, sannarnn cnnmxom ntcoxym neny sa
pe]opmt.
Bropym nnnnm neyr ncropnxn npoe t aconmrno neconmecrnmte,
npornnononoxnte no yxy, no nx nenpnxrne nerponcxoro nepnoa cnonrcx x
eme onee ynnunxnrentnomy nx Herpa ntnoy: nacroxmnx pe]opm y nero n ne
tno, rontxo nnxopaounax, eccmtcnennax cyera.
3namennrte ucmopuuu uuoum Houpoecuoeo, no cyrn nente pyco]ot,
nx xoroptx Poccnx xnxxca mnpono peaxnnn, npar uenoneuecxoro nporpecca,
enncrnennax nontsa or xoropo uro ona nocne 1917 roa nocnyxnna
eronaropom mnpono penonmnnn.
Hoxponcxn yrnepxaer, uro rnannax Herponcxax noennax pe]opma tna yxe n
snaunrentno mepe ocymecrnnena o Herpa, a e eeo uapcmeoeauue, npu ec+
npouseeuuo+ u+ uy+e u ca+oeocxeaueuuu, npoeuuyuaco oueuo cuao. A n
amnnncrparnnno pe]opme 1698 r Hmp uuuo nepeu+euoeau eoeeo e
yp+ucmpoe (+ouoe cuoeo, npueesuuoe us Iouuauuu)
Ho, napaoxc, co mxono Hoxponcxoro n nrore cornamamrcx n esycnonnte
narpnort. Hnan Cononennu, anrop mnpoxo nsnecrno xnnrn Haponax
monapxnx, re nectma ntpasnrentno, yenrentno on noxasan cyrt
mocxoncxoro npoexra xnxsx Anpex Foronmcxoro Hapouym
+ouapxum, norynennym n nrore Herpom.
Onn ns camtx nonynxpntx ceronxmnnx ncropnxon A. M. Bypoecuu,
nomomnnx enyrara Iocymt (ntne mnnncrpa xyntrypt) Bnanmnpa
Menncxoro, a nasnannx ero xnnr eme onee ronopxmn:Hpaea o onempoecuo
Pycu, Hmp Hepem npouuamm u+nepamop, Hecocmoaeuaaca u+nepua.
Poccua, uomopaa +oeua mmo.
Omn nosynr Cononennua, Fyponcxoro, orpomnoro uncna nx nocneonarene
Poccnx, uomopym +m nomepauu +ro onerponcxax Poccnx. Bor nx xaprnna
Herponcxnx pe]opm:
Herp ntnycrnn 20 000 onnx rontxo yxason, ontme uacrtm conepmenno
nenentx nnn neocrynntx nx nonnmannx (n rom uncne c npnmectm ronnancxnx
cnon nnn npocro nanncanntx nepasopunno). Hpnuem ero nourn nnxora ne
nnrepeconana nx antnemax cyta; ontmym nx uacrt nneno rontxo ero
nnxamee oxpyxenne, nnmt manax uacrt +rnx yxason pacctnanact, n yxe concem
nemnoro nonaano n rnynnxy.
eameuouocmo Hempa ecmo uuuo u+umauua eameuouocmu
eocyapcmeeuuoeo ueuoeeua V Hempa c emcmea npoaeuuca u paseuuca mau
uasmeae+m cuupo+ eunepaumueuocmu u equuuma euu+auua (Fyponcxn).
Hmp ecm ceom xusuo uya-uuyo exau, mau uau npuuuunuauouo ue +oe
ycuemo ououe uecuououux ue ua ouo+ +ecme; a ynpaeuamo eocyapcmeo+,
yyuu ec epe+a e opoee, eo ecauo+ cuyuae, e mo epe+a, muo npocmo
ueeos+oxuo. 3mo nomeepxamm uuocmpauum, nymeuecmeoeaeuue c
Hempo+: ouu nucauu, umo ue nouu+amm, uoea pyccuu uapo ynpaeuaem
eocyapcmeo+, ouu ueum+u ua+u uuu axe ueeua+u ueomuyuuo uaxouuuco
eosue ueeo u uu pasy ue eueuu, umom ou sauu+auca uauu+u-mo
eocyapcmeeuum+u eua+u (Cononennu).
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Heyaunocrt Kptmcxnx noxoon (Bacnnnx Ionnntna, npemecrnennnxa n
npornnnnxa Herpa. H. H.) cnntno npeynennuena, urot nonxrt npecrnx
Asoncxnx noxoon Herpa.
A cam Herp n rex Asoncxnx noxoax norepxn nononnny nce apmnn n nonyunn
nnmt ntxo xo nnyrpennemy Asoncxomy mopm
Cononennu n xnnre Hapouaa +ouapxua, uacrt 5 Herp Hepnt, nnmer o
noenno pe]opme:
Ha nyrt +ro peoprannsannn cran yxe Iposnt. 3a necxontxo ner o nonapennx
Herpa n 1681 roy ns 164 rtcxu mocxoncxo apmnn 89 rtcxu, m. e. ououe
nouoeuum tnn nepeneent na nnosemnt crpo, r. e. tnn npenpament n
perynxpnym nocroxnnym apmnm. Kax nnnre, pe]opma npononnact n es
Herpa. Hpn Herpe ona tna, no-nepntx, cnnxena n, no-nroptx, ncxaneuena
3ror px ocnonarentntx onnnenn moxno nnrt o ecxoneunocrn. Horomy-ro
x n npenaram npnmennrt +xsamen nont, cunrart nmenno ee pesyntrart
nrorono onenxo.
Herp ecrnnrentno tn ne concem nopmantnt uenonex, nocne crpenenxnx
ynron cran no pyccxomy ntpaxennm,npunaouum. Moxno cxont yrono
xnnonncart ero noneenne, n x mory axe nononnnrt xonnnxy xpxnx nerponcxnx
omnox onnm ouent cymecrnenntm ]axrom, ynymenntm ero onnnnrenxmn. Kax
norpa] poa Ionnntntx, anrop xnnrn o nnx, x ortcxan +ror ]axr cpen
ocronepntx, no neoonenenntx, satrtx ns Cenepno nont. Vsnan o nem
(yer npnneen nosxe), unrarenn nnn cnymarenn na xon]epennnxx nnn
renenepeauax, axe nnonne xnann]nnnponannte cnennanncrt ntxastnann
orpomnoe ynnnenne, xenanne nepenponepnrt.
Ho naxnee npnnnecrn n naop nerponcxo-anrnnerponcxo ]axrypt oexrnnnt
xpnrepn. Bnnmarentnt unrarent n cam, nanepnoe, samernr n
ntmenepeuncnenntx xnnrax noospnrentnt nepexoc n nontsy rnaronon
neconepmennoro nna n ymep, coornercrnenno, nny conepmennomy. To ecrt n
ocnonnom +ro uau enan (euyno, uenocueoeameuouo, u+umupya,
ecmouuoeo +euaco) n ropaso pexe u1o cenan.
Hrax, uro tno Herpom cenano esycnonno n sa]nxcnponano npouno na xaprax
mnpa.
Kpmucxan 1eopeua
Kptmcxoe xancrno aer npexpacnym asy nx cpannnrentnoro anannsa. Box, no
onpeenennm Iymnnena, n cranm romeocrasa, cocroxnnx pannonecnx co cpeo
onrannx, Kptmcxoe xancrno sameuarentno rem, uro onee 200 ner crannno nepe
Poccne saauy c onnmn n remn xe nsnauantntmn ycnonnxmn. Co npemen
Hnana Iposnoro n o npemen Exarepnnt II ncera ntcrannxno apmnm 100150
rtcxu uenonex. Boopyxenne n raxrnxa roxe ocranannct npaxrnuecxn nensmennt.
Pyccxax, Onerponcxax apmnx no yentno oecnoconocrn tna npnmepno
panna xptmcxo. H ecnn ocnonnte namn cnnt tnann saecrnonant, onycrnm,
n Hnnonnn, ro xptmuane enner-Inpex oxonnn n o Mocxnt. H nopaxenne
pyccxo apmnn no Konoronom n 1659 roy ncropnxn oxcnxmr (nsnnnxmr)
noxoom xptmcxo apmnn x rermany-nsmennnxy Btroncxomy. Oennennoe
xasanxo-rarapcxoe nocxo uncnennocrtm 4043 rtcxun uenonex pasnno 36 000-
rtcxunym pyccxym apmnm Tpyenxoro. Hoxasarentno, uro x namemy
xomanymmemy ne tno rora nperensn, a xomanonanmn apteprapom
nemen (aruannn) nonxonnnx Hnxona Fayman (Foman) tn nponsneen n
renepant, n c +roro cpaxennx nauanact ero poccncxax cnana. a n ceronxmnne
namn ncropnxn nsnnnxmr nopaxenne uncnenntm nepenecom xasanxo-xptmcxo
apmnn
Poccnx tna na noeme n co npemenem nonyunna nosmoxnocrt napamnnart
uncnennocrt apmnn (xauecrnennoe coornomenne coxpanxnoct!), recnnrt
xptmcxoro xana. HO: cam Kptm tn npnnnnnnantno neocrynen, uro oxasann n
rom uncne n na noxoa Bacnnnx Ionnntna n 1687 n 1689 roax.
(nx rounocrn ynomxnem, uro xasaxn enann nerxne naern, nacxoxn c mopx na
Kptm, n onaxt, no npemx nomomn Bnmnenenxomy, x nnm npncoennnncx
neontmo orpx annnna Aamena.)
Tarapcxax xonnnna, 100150 rtcxu ncannxon, nerxo npocxaxnnana nycrtnnte,
esnonte mecra or Hepexona o nenpa, menee nonnxnax pyccxax apmnx ne
morna +roro cenart, npocro ne nosnonxn roramnn yponent norncrnxn, ne
xnarano sanacon. Ho n ntrn n noxo pyccxo apmnn uncnom, mentmnm
noporonoro snauennx 100150 rtcxu, osnauano yxe nponrptm n om. Horomy-
ro Bacnnn Ionnntn n conpan re camte 100150 rtcxu, no npn +rom npentman
nopor coxpanennx nonnxnocrn. ononsrn o Hepexona n orcrynnrt (rontxo ns-
sa neocrarxa npnnacon, npoonontcrnnx, xax nsnnnxnn ero) npeen
nosmoxnocrn norncrnxn, manenpennocrn onerponcxo apmnn.
Hacroxmax noennax penonmnnx (npn Herpe omemax o Poccnn) +ro
ynennuenne oecnoconocrn enponecxnx apmn n 57 pas. H nx nono pyccxo
apmnn crano otuntm enom araxonart xonnuecrnenno mnoroxparno
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
npenocxoxmne rypenxo-rarapcxne apmnn. Fnrna npn Karyne, 1770 ro: y
Pymxnnena 35 000 conar npornn 90 000 rypox n 80 000 rarap nonnax noea.
Fnrna npn Ptmnnxe, 1789 ro: y Cynopona 25 000 conar npornn 100 000 rypox
noea. Vrnepnnact enponecxo-asnarcxax oenax nponopnnx. Hoea (cnacmax
Ipysnm) renepana Kornxpencxoro npn Acnanyse na 15-xparno npenocxoxme
nepcncxo apmne Aaca-mnpst tna, xoneuno, samerntm cotrnem axe n n
+rom pxy no n nenom poccncxoe pyxonocrno n XVIIIXIX nexax, cocrannxx
nnant xamnann npornn xptmuan, rypox, nepcon, xnnnnnen, nnxora yxe ne
crpemnnoct x xonnuecrnennomy napnrery. Hoet xantxynnponannct sapanee,
npn onymennn 23 n onee xparnoro xonnuecrnennoro npenocxocrna
npornnnnxa.
Cononennu xonnro, ouent nopono xpnrnxyer neyauy nerponcxoro Hpyrcxoro
noxoa 1711 roa. a, ononpemenno co mnecxo nono necrn rypenxym emy
tno ne no cnny (a ero nacnennxam nnonne!). Herp n cam onncan pesyntrart
1711 roa n yxase aconmrno, na mo nsrnx, nonxrnom, ne rapaapcxom: R sa
Hpymcuu noxo sacuyxuu 100 yapoe nauua+u. Ho nouyuuu mououo 50. On
tn oxpyxen n narepe, ntpnancx nnmt neno nosnpamennx Asona n noxyna
rypenxoro xomanymmero Fanraxn-namn.
Ho ecnn ronopnrt nce xe ne o Herpe, a o nce Herponcxo noenno pe]opme, ro
npoonxenne cneymmee. uepes 11 ner nocne cmeprn Herpa nonax, 40-
rtcxunax nempoecuaa apmnx no xomanonannem Mnnnxa nopnanact n Kptm n n
1736 roy enepeme n ncropnn nsxna cronnny, Faxuncapa, npana, nonecx rora
orpomnte norepn or onesne. Ho nao xe n +ro nonnmart: pyccxax apmnx
nnepnte sapanact rax anexo na mr! A n 1739 roy npn Cranyuanax Mnnnx c 60
000 apmne araxyer n pasnnaer 95 000 rypox. H na xpnrnxy rnna cononennucxo
o esapno nont 17351739 roon moxno ornernrt craptm pexnamntm
nosynrom:Hau xun saeasuem ma+, uya pyeue u ue oeym. (Koneuno,
raxnm ornerom orpannunrtcx n saxptrt nonpoc nentsx, oer eno n o
erantnoro paccmorpennx.)
A n +noxy Pymxnnena n Horemxnna Kptmcxoe xancrno tno noxopeno. Ienepany
Bacnnnm onropyxomy xnarano 30 000 conar nx pasrpoma 70 n 95-rtcxuntx
xptmcxo-rarapcxnx apmn. Kptmcxax reopema tna oxasana. Ho noono
pyrnm reopemam, Kptmcxax nmeer ono naxnoe cnecrnne, npxmo
ornocxmeecx x reme +ro xnnrn.
Vrnepxennx, uro eoeuuaa peqop+a mua yxe e suauumeuouo +epe
ocyuecmeueua o Hempa, neconmecrnmt c peantnocrtm. Cononennu nacunran
ax 89-rtcxunym poccncxym apmnm nonoro crpox, cosannym o Herpa.
Moxno t npocro ycmexnyrtcx nannnocrn uenonexa, cnonno nesnaxomoro c
peannxmn xnsnn, xora onnm pocuepxom nepa moryr nasnart crapym ronny
nonxamn nonoro crpox, a eme n noennrt narpat sa ycneuuym
+oepuusauum ap+uu
Moxno t ycmexnyrtcx ecnn t +ro n nnpany tna mououo nannnocrt.
Her, xoneuno, tna n orpomnax sannrepeconannocrt n +rom romepnuecxom npante:
y Co]tn c Bacnnnem Ionnntntm cnox sannrepeconannocrt, y ntnemnnx
ncropnxon cnox (o uem yer cxasano).
Ho nmenno nona, pesyntrar Kptmcxnx noxoon Bacnnnx Ionnntna noxasann,
uro nonax apmnx ne ra, uro nasnana (sannrepeconanntmn nmtmn) nono, a
ra, uro moxer noexart xonnuecrnenno ontmym crapym. B 16871789 roax
na Kptm c Ionnntntm xonna nce xe crapax 150-rtcxunax nenonopornnnax n n
cpannennn c yyme apmne nce xe ronna.
A ono, uro ueyauuocmo Kpm+cuux noxooe cuuouo npeyeeuuueua, umom
nouamo npecmux Asoecuux noxooe Hempa, +ro n nonce na yponne nsnecrntx
naex, uro nponarana moxer samennrt coo nce. B rom uncne npocrym
noennym onpeenennocrt: nsxr/ne nsxr Kptm, Bapmana
B xnnre Ionnntnt n ncx Poccnx x paccmarpnnan +ry renennnm,
nannuecrnymmym uro n pomane Anexcex Toncroro Herp Hepnt, uro n
nexoropo uacrn ncropnorpa]nn, ocoenno conercxo: na ]one neyauntx
pe]opm Bacnnnx Ionnntna nouepxnyrt ycnex Herpa. Ho, noneptre, +ro tno
menxoe, xocnennoe npnnnxenne, nnnort o neynomnnannx roro, uro
nnocrpanntmn anropamn xnxst Bacnnn uacro nastnancx Bennxn Ionnntn.
Ho +ro npnnnxenne nnxax ne moxer sacnonnrt oexrnnntx marepnantntx
nroron Kax nn npeynennunna nnn nn npnymentma, rpaexropnn ronnntncxnx
n nerponcxnx noxoon sa]nxcnponant, nancera npouepuent na xaprax non.

onerponcxax pyccxax apmnx tna nnonne asuamcuo. 3ect x crynam na cnom
annmm enpasncxym cresm. 60 % namero nopxncrna ntxont ns opt. Co
npemen nrnt na Kanxe ro tnn namn rnannte yunrenx n conepnnxn. Hsnecrnt
ntop Anexcanpa Hencxoro, ro ecrt enpasncrno coms na Bocroxe, oopona
na 3anae. B pasnnuntx crartxx, reneearax x npenaran raxym ]opmynnponxy:
Pyct ocnoonnact or opt c opom n npnauy.
Tax uro unrarenn monx npetymnx xnnr, aynropnx rene n panonepeau
nornepxr, uro +nnrer asnarcxax apmnx mnom sect npnmenen es maneme
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
mtcnn ynnsnrt asnarcxym uacrt namero enpasncxoro comsa. Hoxoy monronon
o Cenepno Hrannn, ynnxenntm nnctmam repmancxoro nmneparopa
monrontcxomy xany, sapoxennm nexoe enponecxo monrono]onn,
rarapo]onn x roxe yennn mecro n xnnre Bououo Houoe, uuu Kpamuu
uypc qauocuquuauuu ucmopuu (2010).
Ho mnccnx Poccnn ne orpannunnanact sanoenannem nepnencrna n Vnyce
xyunenom, n, naunnax c Hnana III, enponecxne xonraxrt npnnecnn na Pyct
nonte rexnonornn.
O ynnnrentnom ]axre noxnnennn n Enpone nonoro noennoro c1pon, no
nrorono naxnocrn axe npeeocxoaueeonoxnnenne ornecrpentnoro opyxnx (n
o +rom yer cxasano), n Poccnn ysnann no npemx nropo nononnnt
napcrnonannx Hnana Iposnoro. H c rex nop moepnnsannx apmnn crana
npaxrnuecxn rnanno nentm, nopo nourn nanaxennem pyccxnx npannrentcrn.
Hnocrpannte naemnnxn n pyccxo apmnn, naunnax npnmepno co npemen Fopnca
Ioynona, ne ntymxa pyco]oon. Hx ntyuxa, oecnoconocrt nopaxann
poccnxn, ntstnann xenanne ocnonrt +ror npecnonyrt nont crpo.
B uem ero cyrt? Camax nonepxnocrnax omnxa cnnctnart npenocxocrno
enponecxo apmnn na asnarcxnmn na rexnnuecxoe npenocxocrno n
noopyxennn. Hpenaram nsrnxnyrt na nponemy rnasamn Hnxonax Cna]apnx,
pyccxoro nocnannnxa n Knrae 1670-x roon. B ero xnnre Kauaa npupoa
uumauoe u uauoem npupoume ux omuau u u ue+y uaunaue cuuouum (1678)
ecrt n ncropnuecxax asa c npemen Apncrorenx n conpemennt nsrnx:
uro n pennnx xnnrax nncan Apncrorent npo acnanxnx napoon, uro
acnanxne pasy+uee cyrt enponecxnx napoon, a enponecxne napot n
nonncxnx nex ropaso xpapmnn cyrt nexenn acnanxne. Taxxe ntnrt
xe cyrt pun n npo xnranon, xoropt ecrt napo acnanxo, mouno nam
ronopnrn, noromy uro n nex nonncxnx xnrant npe nnmn, npe
enponecxnmn, yro xent npornno myxe. A uro n pasym ropaso
npenocxoxr, noromy uro snonocrpoymnt
Inana 17
Enpona-Asnn (neoxonuan npemc1opnn)
Hepnoe ocronepno onncannoe cronxnonenne enponecxo n asnarcxo apmn
snamennrt Mapa]on, xcnoe yrpo enponecxo nnnnnnsannn. epxa n pyxax
npaxrnuecxn ouo u mo xe opyxue, 11 000 rpexon noexamr 60 000 nepcon.
A, nanpnmep, camt snamennrt ns yuennxon Apncrorenx (nponnrnponannoro
pyccxnm nocnom Cna]apnem n oxcnenne rnanno ueprt ncex enponecxo-
asnarcxnx non) saxpennn nponopnnm: npn Hcce Anexcanp Maxeoncxn c 35
000 apmne rpomnr apnx c 120 000 apmne (npnuem yxe rora ntxnnena
renennnx: nyume ncex n nepcncxom nocxe nommr rpeuecxne naemnnxn-
ronnnrt). Hy a n snamennro nrne npn Ianramenax 47 rtcxuam rpexo-
maxeonnen Anexcanpa npornnocroxna nepcncxax apmnx, xonnuecrnom yxe
yxoxmax x asnarcxo neonpeenennocrn, nourn x acypy. Anrop camo
nopono anrnuno ncropnn Hoxo Anexcanpa Appnan nacunrtnan y apnx
mnnnnon uenonex nexort, 40 000 xonnnnt, 200 xonecnnn, 15 cnonon. Onaxo
nn]pa 500 000 npnsnaercx ontme uacrtm ncropnxon, +ro nn]po xnacrancx (!)
n cam necuacrnt apn
Ho rpa]nx pesyntraron enponecxo-asnarcxoro noennoro npornnocroxnnx
ornmt ne npxmax nnnnx. Hepenec, ocrnrnyrt rpeuecxo, pnmcxo
nnnnnnsannxmn snaunrentno coxparnncx x momenry xpnsnca anrnunocrn.
Cpenenexonte ]nxcnpyer nnmt mnnnmantnt pocr +ro ncxomo yentno
oecnoconocrn, or nourn nonnoro panencrna n nepno Kpecrontx noxoon o
neontmoro npenmymecrna x nepnoy npnmepno o nrnt npn Henanro 1571 roa
(pasrpom rypox).
3arem ncnnnnnna n rexnonornunocrt ntnoxr Enpony n orptn. Hopox, xax
nsnecrno, nsopenn xnrant. uro onn ncnontsonann ero nnmt na pasnneuennx
(]eepnepxn) nonynxpnoe sanyxenne. B xnracxnx, a sarem n monrontcxnx
apmnxx npnmenxnn camte nacroxmne rpanart, oeueeme uonoa (pyxtx). axe
oente paxert. Ho yconepmencrnonart, cranaprnsnponart, nocrannrt
nponsnocrno ornecrpentnoro opyxnx na norox, nepepaorart raxrnuecxne
nocrpoennx c yuerom ero ncnontsonannx n, rnannoe, oyunrt, onecrn o
anromarnsma ero npnmenenne snaunrentntmn nonncxnmn maccamn nor
enponecxn noxo. oneenne o pesyntrara.
Mne, annemy enpasnny, xoneuno, xorenoct t nonoponee ocranonnrtcx na
onom naxnom ncxnmuennn na monronax unnrncxana, roxe, noono
enponenam, noenanmnx ue uucuo+, a y+euue+ n c oxmn omemnx ax o
Kpemont (Cenepnax Hrannx). Ho ca unnrncxana (Fnnnx, Koncrnrynnx n
Bonncxn ycran monronon) paorana, ocrananact ecrnenno nnmt neontmo
npemenno orpesox. anee, naunnax c XV nexa, o oenom noneennn n monronon,
n ncex nx noenntx nacnennxon, rarap, pyccxnx, rypox, tno cenano rounoe
nanmenne: asnarcxax nrna +ro rposnt nepnt nacxox, c xpnxom n mtcntm,
apeconanno npary Beeume, uuu +m noexu+!
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
a, pyccxn oeno xnnu Vpa!, nepememn ns monrontcxoro Xyppa!, n
onpeenennoe npemx nepecran trt esoronopounonoeum+ xnnuem. Kax n nce
noennoe nacnene unnrncxana. uro yx ryr cxptnart: cynmaxcx, cnona
sannmaxcx na oxpanne Knrax Monronnx +ro HE nmnepnx unnrnca, noxopnrenx
Enpasnn. Hpeemcrnennocrt ee n, rnannoe, ee uacrn Vnyca xyunena nam
ncropnuecxn upesntuano naxna, +ro n ecrt nernrnmnoe oocnonanne
poccncxoro nnaennx Hononxtem, Vpanom Cnnptm, r. e. cocrnenno +rnm
Vnycom. Ho n orpnnart nonnt noenno-nonnrnuecxn ero xpax npn unnrncnax
rnynocrt n oeccmtcnnnanne camo cyrn ncropnn.
Koropax, n omem, npocra: nonax cronnna Vnyca, tnmax ero nepn]epnx Mocxna,
nopan naxnte +nemenrt enponecxo (n rom uncne noenno) xyntrypt,
noxnarnna naammee snamx unnrncnon

Ocoo nouepxny, peut ner ne o xaxom-nno anrpononornuecxom enponecxom
npenmymecrne. Fonee roro, nmenno ns Ernnercxo xamnannn Hanoneon ntnec
ono naxnoe nanmenne, onponeprammee nmte pacncrcxne nocrpoennx. Bce
npoune ero, Hanoneona, noennte xamnannn tnn cyryo enponecxnmn, n
coornercrnymmne ero ntcxastnannx, a]opnsmt sacnonnnn +ro, no-moemy,
neoonenennoe, pacxptnammee cyrt enponecxo-asnarcxoro cocrxsannx.
Hpetcropnx. 3a npemx Ernnercxoro noxoa (17991801) n mrae naxonnnact
nspxnax oenax crarncrnxa or renepantntx cpaxenn o crtuex n ropocxnx
pax. Bor xax ee cymmnpyer Hanoneon:
Onn ]pannys n nsonnponanno cxnarxe nourn eceea npouepmeau onomy
mamenmxy. Hxrepo ]pannyson nxrn mamenmxam nnxora.
20 ]pannyson (nsno) nerxo noexann 4060 mamenmxon.
100 ]pannyson (pora) ncera noexana 500600 mamenmxon.
upannyscxn nonx (1,52 rtcxun) noexan 78000 mamenmxon.
Hy n, naxonen, ncx nanoneononcxax apmnx, nanpnmep, n Fnrne npn nnpamnax
1799 roa 20 000 ]pannyson rpomxr 60 000 mamenmxon. Hponopnnx norept n
rom om tna roxe nnonne enponecxo-asnarcxax 300 npornn 10 000.
Hao rontxo nonxrt cyrt +ro necrnnnt conocrannenn. B ocnonannn
orentno nsxrt mamenmx, antnn connantnt pocrnennnx xntuapa n,
noono emy, c ercrna oyuennt crpenxrt, maxart xraranom, cxaxart na
noman. Bcx ero xnsnt oenax, no npaxrnxyercx rontxo nnnnnyantnax
rpennponxa. A ]pannys pemecnennnx, xpecrtxncxn ctn, poxra, ropocxo
nponerapn, ntnnnoxa, rynxxa, n omem, cauumuom, cocrannnmn ]pannyscxym
apmnm, npo xoroporo nanncano nopxouno.
Bsxnn n pyxn opyxne n crann n crpo onn, canxmnort, n cpenem 2025 ner or
poy, xora nx nnsann mamenmxn yxe ner 1015 ormaxann canxmn. antme
oprannsannx, ncnnnnnna, raxrnxa ror camt noenrentnt nont crpo
(cranmn co nropo nononnnt XVI nexa rnanno nentm pyccxoro npannrentcrna).
H pesyntrar.

Heoxonmo yxe nepern x cocrnenno poccncxnm noponocrxm, no ncx
rpomaa npocmorpenno mno anrnnerponcxo nnreparypt sacrannxer
ocranonnrtcx, art eme onn npnmep. Kpnrnxonann Herpa cnanxno]nnt, c
npornnononoxntx ncxontx nosnnn xpnrnxonana mxona Hoxponcxoro, a
ceronx Cononennu n Fyponcxn (nonropm, uro nasnant noe nanonee
nonynxpntx ns uncna necxontxnx ecxrxon nncarene. Konnuecrno n xauecrno
mne]a anropon, nnauamnxcx sa nnmn, nopaxaer).
H rontxo n npomexyrxe mexy +rnmn nonnamn conercxax nocnenoennax
ncropnorpa]nx ycnena cxasart o rnannom. Kora Hoxponcxn yxe tn cneprnyr,
Kapamsnn, Cononten, Knmuencxn o]nnnantno eme ne peannnrnponant, no
camoe cyponoe n spanoe cnono tno oneceno n o namnx conercxnx mxontntx
nporpamm: opeqop+euuaa Poccua enouue +oeua nomepamo eocyapcmeeuuym
uesaeucu+ocmo. Hpecrannxm, uro ceuac +ror ono nce rpynee n rpynee
onecrn o cosnannx. Ho nmenno +ra yrposa n ana Herpy cront rnranrcxn sanac
cornacnx omecrna na ero pe]opmt.
H xnnonncart rpomanocrt nerponcxnx penpeccn, xecroxocrt es npnsnannx
]axra ro peantno yrpost +ro n ecrt n camtx xoneuntx nornuecxnx ntnoax
nacroxmax pyco]onx. Hannm, cront noxopno cxnonnnmymcx nepe cront
eccmtcnenntmn n xecroxnmn ecrnnxmn napx, ecrnnrentno moxno tno
t nocunrart ronno camtx xanxnx paon.
Ha resnc Herp pemnn nponemy noenno esonacnocrn Poccnn nt naere
esny nospaxenn, xaxonte n nrore moxno cnecrn x nym xonrpresncam: 1)
uem, ue peuuu, 2) u npoue+m mauo ue muo
Horomy n npomy eme pas rnxnyrt na noponocrn enponecxo-asnarcxnx
noenntx xamnann. Kax nponsomno noxopenne Hnnn? 3namennremax Bn1na
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
npn Hneccn 1757 roa. V anrnnuannna Poepra Knana 910 enponecxnx conar
+2000 oyuenntx cnnaen, 8 nymex. V nnncxoro Cnpax y-aya 50 000
conar, 50 nymex.
Honnt pasrpom nnnnen, e+opauusauua, pacuou npaeaue +uumm, ouaa
euympeuuaa c+yma (rpaexropnx snaxomax?) n n pesyntrare 200 ner
anrnncxoro rocnocrna.
Ho nponopnnn yuacrnymmnx n cpaxennxx cnn eme ne nce nepeuncnent. nx
oxcnennx reononnrnuecxnx nroron (cosanne xononnantntx nmnepn, n
poccncxom cnyuae pacmnpenne n ocrnxenne ecrecrnenntx rpannn,
ncuesnonenne c xaprt nentx rocyapcrn) conepmenno neoxonmo yuecrt n
raxo cnenn]nuecxn noennt noxasarent, xax nponopnnn norept.
B nrne, pemnnme yuacrt Hnnn, anrnnuane norepxnn 7 ceoux couam u 16
cunaee, nnnnt oxono 500 na none ox, a ocrantnax apmnx npaxrnuecxn
pasexanact. 3aymarect nor na uem: ecnn t norepn cropon tnn xorx t
nnsxo conocrannmt, morna t Fpnrannx noxopnrt reorpa]nuecxn nectma
yanennym crpany, 20-xparno npenocxoxmym ee nacenennem? Hoet +auo
upoeom (a ecnn ocrannrt +ry ]opmynnponxy nsnecrno name pano necnn
1940 roa n ntpasnrtcx rounee): noem, opueumupoeauume ua ocmuxeuue
uyxuoeo pesyuomama, c pacuerntmn norepxmn. A pacuert +rn, xoneuno, ne
mornn n nnsxo onycrnrt panntx norept nor pesyntrar paort nono apmnn n
ornnune or crapo. Hnn, ycnonno ronopx, enponecxo n ornnune or asnarcxo.
H +ror noxasarent, nponopnnn norept, nono pyccxo apmne roxe tn
ocrnrnyr. Hanpnmep, Pymxnnen npn Karyne norepxn 353 uenonexa ynrtmn, a
rypxn 3000 +5000 nnenntmn, na none ox n npn npecneonannn eme 7300. To
ecrt npnmepno 1: 40. He nmex nono apmnn, mamnnt, paoramme c raxnmn
noxasarenxmn, Fpnrannx n ne nomna t n Hnnm, a Poccnx n ne npnnnsnnact t
x Kptmy, x uepnomy mopm, x Kyann.
uacro nastnaemt nepntm pyccxnm +xonomncrom Hnan Hocomxon n
ecrnnrentnocrn oxnartnan nsrnxom mnorne c]ept xnsnn rocyapcrna. Bor
ero xnnoe cnnerentcrno (Hocomxon ponncx oxono 1670 roa) o onerponcxo
apmnn: V nexomm pyxo muo nuoxo u euaemo u+ ue y+euu, opouuuuco
pyuum+ oe+, uonoa+u u epmua+u u ua oax +euauu ceoux eouoe no mpu
no uemmpe ua ouy uenpuameuocuym eouoey.

Baxntm n pesyntrarnnntm craner ananns roro, sa cuer uero tna ocrnrnyra
raxax nonax nponopnnx norept. Bet Enpona ornmt ne ntpacrnna 5-merpontx
nennxanon, neyxsnnmtx cynepmenon, n axe xauecrno opyxnx n XVIII nexe
ocrananoct npaxrnuecxn onnaxontm, no nemy Enpona nomna n orptn rontxo n
nepno nononnne XIX nexa (napesnte, cxopocrpentnte pyxtx n nymxn). B
ynomxnyrom cpaxennn 1809 roa npn Acnanyse renepan Kornxpencxn pasnn
15-xparno npenocxoxmnx nepcon, nmenmnx anrnncxne pyxtx
n ap1nnnepnm. Cro c nnmnnm ner rpysnnt, cnacennte n ro nrne xax nannx,
nmonannct n Tnnncn na ntcrannennte +xcnonart rpo]entx nymex c nnrtmn
nanncxmn: Om Kopoua (Aueuuu) Haxuuuaxy. (Hocne uero
caaxamnnnten Myse (pyccxo) ouuynauuu n ero sanrptnannx nepe
anrnnuanamn, amepnxannamn +ro Ho +ro orentnax rema.)
Honaram nnonne ocnonarentntm cneymmee nopasenenne na
uacrn Bce+upuo ucmopuu eou 3pnecra n Tpenopa mnmn:
Hacmo XIII. 15001600 ee. Hcnaucuoe uape u uuueum uopauo
Hacmo XIV. 16001700 ee. 3apoxeuue coepe+euumx cmpameeuu u maumuuu
Hacmo XV. 17001750 ee. Boeuuoe npeeocxocmeo Eeponm
Hacmo XVI. 17501800 ee. Iocnocmeo +auepa

Hasnannx +rnx uacre orpaxamr camoe rnannoe ns nponsomemero n ror nepno.
Hpana, anropt ne namrcx n nonpoct, ocyxaemte n annt momenr, n xax-ro
ocoenno ne ntenxmr enponecxo-asnarcxne nont, ne ntcxastnamrcx o
nosmoxno npnunne (+ro n ne nxonr n saauy rnoantnoro nx rpya), a npocro
]nxcnpymr, ]ororpa]npymr Boeuuoe npeeocxocmeo Eeponm, 17001750
ee. Hmex n nny, xoneuno, ne ro, uro ono, npenocxocrno, xxot saxonunnoct n
1750 roy, a ro, uro +ror ntxo n nnept, nororonnennt panee, cran
cnmnonom XVIII nexa, camtm samerntm noenntm rpenom roro nepnoa,
connanmnm c nonno xononnsannn mnpa.
Hrax, nonpoc: 3a cuer uero nmenno ocrnrnyro mnoroxparnoe npenocxocrno?
Hnaue ronopx: B uem cocrnenno tn rnannt nopaxamuu qaumop nonxon
nonoro crpox? 3pnrentnt opas: esynpeuno ponnt, reomerpnuecxn
npannntnt crpo (xape, nnnnx, xononna) 10-rtcxuno nono apmnn orpaxaer
narncx, nourn es norept nonepraer n ercrno 100-rtcxunym ryuy crapo,
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
asnarcxo apmnn +ro eme ne oxcnenne. Cama no cee ponnocrt crpox
nnxaxoro npornnnnxa ne yter, ne pannr. Onaxo ona nmeer cnntnoe
emopannsymmee snauenne na ronny. Ananns ecxrxon enponecxo-asnarcxnx
cpaxenn xoncrarnpyer: asnarcxne apmnn, norepxn mnoro ontme, uem
npornnnnx, no nce panno ocranaxct n snaunrentnom uncnennom npenocxocrne,
rem ne menee npocro exann c nonx ox. annax mnornmn ontrntmn noenntmn
xapaxrepncrnxa nx otunoro nepnoro noptna c nopasymenaemtm Beeume, uuu
+m noexu+! nonce ne ocxopnenne, +ro oomenne, ntnecennoe ns mnornx
cpaxenn. Ho npnunnam nonnrxoppexrnocrn +rn ]axrt pexo ntnocxrcx na
omecrnennoe nnnmanne ns cnoe ysxocnennantno noenno-ncropnuecxo nnmn.
Horomy n pexnx ocyxennxx ncnntnamr n raxne oxcnennx: rypenxax apmnx
nnxora ne ntepxnnana mrtxonoro yapa pyccxo apmnn noromy, uro nmenno
mrtxonax pana n nnno cunranact y rypox ocoo yxacno, nmemme nnnxnne axe
n na sarponym cyty. (Oemannte n pam 72 encrnennnnt-rypnn yyr ne rax
nacxont?)
Honnrxoppexrnocrt, ynpexammn crpax onnnenn n pacnsme npocro
saxptnann +ror mnorocronernn ontr or ocyxennx, no n ecrnnrentnocrn,
ecnn nymartcx, eno ne cnonrcx x npocromy n nenpannntnomy ntnoy:
enponeen xpap, asnar rpycnnn. Fonee roro, npomy eme pas npnnomnnrt rounoe
nanmenne Hanoneona, ntnecennoe ns Ernnra, uro onn ]pannys n
nsonnponanno cxnarxe nourn eceea npouepmeau onomy mamenmxy. Hxrepo
]pannyson nxrn mamenmxam nnxora n n nrore ]pannyscxn nonx, 1,5
rtcxun conar ncera rpomnn 78000 mamenmxon
Oyuennocrt, ncnnnnnna, mymrpa nonoro enponecxoro conara nosnonxna
ntnecrn sa cxoxn nonpoc ero nnuno xpapocrn/rpycocrn. A asnar (nnn crapt
enponeen) na none ox ocranancx uenonexom co ncemn cnonmn uenoneuecxnmn
xapaxrepncrnxamn, no+romy n nepnt noptn, n ecrecrnennt uenoneuecxn
crpax norom. Bor napaoxc, na xoroptm mano saymtnannct nncarenn. Ecrt
nonynxpnt ntno rtcxu nccneonann: Enpona-e nosnonxer pacxptrtcx
uenoneuecxnm nnnnnyantnocrxm, a Asnx nx nnnennpyer, sacrannxx
nounnnrtcx rpannnn, cranomy uyncrny.
HO napaoxc: n cpaxennxx nmenno asnart ocranannct ueuoeeua+u, c
uenoneuecxnmn cnaocrxmn, a enponent n crpom enannct mamnno, enntm
mexannsmom, npannntnocrt, neymonnmocrt xoa xoroporo nnymaer mtcnt n o ero
neyxsnnmocrn, ecnonesnocrn conpornnnennx.
Maxeoncxax ]ananra xopomn, n rom uncne n spnmt npnmep. Hanonsammax
na ronnt npornnnnxa neyxsnnmax mamnna (xarox nnn ranx). Hexoropte cpaxennx
npornn mnoroxparno ontmnx ronn ]ananra sanepmana, ne norepxn nn onoro
uenonexa. H npn +rom nnxaxoro rexnnuecxoro npenocxocrna n noopyxennn: re xe
camte xontx, meun, mnrt. H ecnn xro (xorx t nx cnpanxn) nospasnr, uro-e
xontx, maxeoncxne capncct, n 25-x pxax ]ananrn tnn nnnnee, nnnort o
6 merpon (ntcrannennte cxnost pxt onn ymnoxann cnny yapa nepno mepenrn)
+ro n yer nornepxennem moero onoa: uuuauoeo mexuouoeuuecuoeo
ompmea! Btcrpyrart n npnnanrt 6-merponte penxn x cnonm xontxm nepct
(asnart) mornn t sa onn ent. Ho opecrn ocrarounym ncnxonornuecxym
ycrounnocrt, ntyunrtcx cnymart n ntnonnxrt xomant, xonrt ]ananro
(ram n ecrnnrentnocrn tn naop nepecrpoenn cnoxnee, uem npocro Bnep
uaeo+ +apu!) asnart ne cmornn n sa cornn ner.
H noromy nonropm ro, uro nam nocnannnx n Knrae Hnxona Cna]apn
sa]nxcnponan: uro nncan Apncrorent, uro acnanxnepasy+uee cyrt
enponecxnx napoon, a enponecxne napot n nonncxnx nex ropaso
xpapmnn n nex nonncxnx xnrant npe nnmn, npe enponecxnmn,
yro xent npornno myxe.
Tontxo neoxonmo nocroxnnoe yrounenne: ne anrpononornuecxn, a connantno
ropaso xpapmnn.
Bce ntmecxasannoe aer cnntno ynpomennym xaprnny noenno ncropnn. Ecrt
eme net xasaxn, ocot crartx, ocrnrmne mnponoro nepnencrna n cnoem
paspxe nerxax xananepnx npaxrnuecxn es nnnxnnx enponecxo xyntrypt.
Ho nerxax xananepnx ncnomorarentnt po nocx, crparernuecxym pont ona
ctrpana nnmt n 1812 roy, n none na xommynnxannonntx nnnnxx (xax n npnsnan
noexennt Hanoneon).
Pannoe xauecrno enponecxnx n asnarcxnx pyxe n nymex n rnaxocrnontnym,
o-napesnym +py roxe nexoropoe ynpomenne. Ho nce xe onee ntcoxax
enponecxax cxopocrpentnocrt ocrnranact n ocnonnom roxe
ntmymrponannocrtm, mexanncrnunocrtm ecrnnx aprnnnepncron, nexornnnen.
Mamnnnocrt, anromarnsm ecrnnx nonoro enponecxoro conara, ntnoxmne,
xax ronopnnoct, sa cxoxn nonpoct ero nnuno xpapocrn, npoxnnnnct n n
oecronxnonennxx Poccncxo apmnn c cenepo-xanxascxnmn napoamn. Ho
nnuno xpapocrn, epsocrn, ]nsnuecxo rpennponannocrn ropnt, nanepnoe, na
nepmnnax mnpontx pernnron. Hnmc ropnax nona camax rxxenax nx
nonoenponecxnx apmn nmenno no romy, uro ram rpyno ecrnonart maccamn,
nona pacnaaercx na ontmee uncno nnnnnyantntx crtuex, a ryr cm.
Ernnercxne ypannennx Hanoneona Ho no npemx Kanxascxo nont
ncnnnnnna pyccxnx ee moxno nasnart ]opmo xonnexrnnnoro reponsma
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
noenna nnnnnyantnoe myxecrno ropnen. Hponopnnn apmn concem ne re, uro
n nrnax c rypxamn, uame ncero pyccxnm npnxonnoct nanpannxrt uncnenno
npenocxoxmne cnnt. Onaxo n ryr pyccxax apmnx noexana, n rom uncne n n
mentmnncrne. Hanpnmep, snamennroe cpaxenne npn pexe Banepnx 1840 roa,
onncannoe ero repoem Mnxannom Hepmonrontm: 3400 pyccxnx noennn 6000
ropnen.

anee nponnrnpym, no c onpeenenntm yrounennem, raxoro anropnrera, xax
ncropnx, ]nnoco] Apnont Tonn:
Haunnax c XVII nexa na 3anae nponcxonn nenpeptnnt nporpecc rexnonornn,
pasnnrne xoropo npecrannxno ntson ocrantnomy ontmnncrny uenoneuecrna. V
nero ne tno pyroro ntopa, xpome ocnoennx sanano rexnonornn nnn
nounnennx epxanam, nnaenmnm em. Poccnx, cronxnynmnct c raxo
nponemo, nepnax pemnna coxpannrt cnom nesanncnmocrt, npnnxn mnpoxym
nporpammy rexnonornuecxoro npeopasonannx na sanant na Hnonepom
pemennx saaun tn Herp Bennxn. Cuacrte Poccnn, uro Herp oxasancx
npnpoxenntm rexnoxparom, xoropt xpome roro onaan nxraropcxo
nnacrtm mocxoncxoro napx
Vrounenne moe n rom, uro +rn sanante rexnonornn ne rontxo n ne crontxo
rexnonornn opyxennxon. 3ro connantnte rexnonornn. ncnnnnnna.
Honxrt ncm nponacrt mexy nymx xyntrypamn, xpome noenno crarncrnxn,
naemct, nomoxer n raxax ntpasnrentnax erant. Ho nonomy noennomy ycrany
Herpa, o]nnep n om moxer n onxen saxonort cnoero conara, camonontno
saxpnuanmero Vpa! He Kapayu! Cnacaca, umo +oxem! Bexu+!. H ro n
pyroe c rouxn spennx crporo nenecoopasnocrn npocro nonnt, memammn
pyrnm conaram paccumuamo cuoea uo+aum. Honnoe, rpoonoe monuanne
neantnax rpeyemax peaxnnx. H rontxo n onpeenennt momenr, xora o]nnep
xpnxner Vpa!, conart oxsant pasom noxnarnrt ero xnnu.
H, ecnn nymartcx, n +rom ecrt xenesnax nornxa, nonxrnax axe nanpnmep,
rearpantnomy pexnccepy: onro cepxnnaemax +monnx, nonyunn ntxo na ]one
rnmnnt, a ne nrnutero asapa, noecrnyer ropaso cnntnee. a n ncnxonor
nornepnr: rem camonontntm Vpa! xro-ro, nosmoxno, npocro sarnyman cno
crpax, n cocexm +ro cranonnnoct nonxrno, n, cneonarentno, +ror oeno xnnu
ne ntnonnxn uyxuym uo++yuuuamueuym qyuuuum.
antnemee oymtnanne ono rontxo +ro erann, onoro nynxra nonncxoro
ycrana moxer art naxnt n yx rouno cnexn, ononnnrentnt aprymenr n
cnope o nene Herponcxnx pe]opm, ncxaxennn pyccxo napono
ncnxonornn. Pacxptrne n npexnnenne rnanntx nornuecxnx n axe
apn]mernuecxnx npopex, necrtxonox y xpnrnxon Herponcxnx pe]opm eme
nnepen. Ceuac opamamct x rem unrarenxm, xoropte nce xe ormernnn
nenpnntunoe nontmennoe nnnmanne anropa x noenno cropone rocyapcrnenno
xnsnn.
Ecnn nenpensxro nepecmorpert ncropnm Kapamsnna, moxno ormernrt ntcoxn
yentnt yponent nnnmannx nape, npannrentcrn x noenno cropone xnsnn. Ho
nnacrnx Pmpnxonnue saxonunnact, cneom, na +noxe Cmyrt optnaercx n
ncropnx Kapamsnna. antme, ecnn, nanpnmep, nsxrt n nponoxarte Ceprex
Conontena, nourn ncx ncropnx Pomanontx +ro nnn nona, nnn nnnomarnuecxne
neperonopt, cnonnmnecx n cnom ouepet nnn x ]nxcannn pesyntraron
npomeme nont, nnn x nnnomarnuecxo nororonxe nono. H xro onnnnr
Pomanontx n mnnnrapnsme, n rom, uro neno +rnx ycnnn crpana nsexana
yuacrn ro xe Hnnn?
Connantnoe, cnnmxou connantnoe
Bor nx uero npnmnoct yrounxrt n camoro Apnonta Tonn: uro cneonano t
nonnmart no sanantmn rexnonornxmn. nx uero nouepxnnan onrne
ncropnuecxne nepnot noe enponenen, noopyxenntx nn na ory ne nyume
asnaron. H ro, uro nopox, rpanart, oeueeme uonoa (pyxtx) nepntmn nsopenn
asnart.
ncnnnnnna, mymrpa, r. e. cyryo connantnte rexnonornn tnn ropaso naxnee,
pesyntrarnnnee o nepno rpern XIX nexa nxnmunrentno. B +rom n oxcnenne
nonnrnxn Herpa, neoxnannoe nx mnornx, nopo pannonanncrnuecxn
coxanemmnx, uro on-e ne orpannunncx enponecxnmn pyxtxmn, nymxamn, a
sanxncx opoamn, xa]ranamn, accamnexmn, otuaxmn (A n npeene
renennnn cyryo rexnnuecxnx sanmcrnonann nnnrcx n ceronxmnn nont
pyccxn, xynnnmn Mepceec, npana n xponano cnnnxuamn na oporax.)
Bar necomnennoro rexnonornuecxoro, yxe rexnnuecxoro orptna Enpont +ro
nnmt pyex nropo rpern XIX nexa: napesnte, cxopocrpentnte pyxtx, nymxn,
ponnponannte napoxot, sarem nynemert. Kaprnna cpaxenn panxantno
menxercx rontxo n +ror nepno: anrnnuannn, cnoxono nexamn y nynemera
nepe pacryme ropo ren noccranmnx cyannen c xontxmn, pyxtxmn n pyxax
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Ho naxno samernrt, uro n +ra xaprnnxa ornmt ne nocnenxx n xaneocxone
mnpono ncropnn. Cneymmax o xonna ceronx eme ne npoxnnena. Ho ecnn
oxaxercx, uro sa nayunt nporpecc, anmn annannm, ranxn, xepnoe opyxne,
3ana sannarnn nonno norepe pennrnn (nonpoc o xonna ne xcnt), ro +ra
cneymmax xaprnnxa moxer trt neuantno nx enoro uenonexa. Bet rora
pyxnyr nce re connantnte rexnonornn, memne, xax nouepxnnanoct, nnepen,
tnmne ncera naxnee, pesyntrarnnnee rexnnuecxnx nonnnox. B espennrnosnom
omecrne yer yrpauen nsnauantnt nmnyntc x npnnxrnm ncnnnnnnt, x
camoconepmencrnonannm n camoorpannuennm, memnm nce 3000 ner pyxa o
pyxy n ananmnm ro morymecrno, npnmept xoroporo tnn xparxo ynomxnyrt.
H xaprnnxa moxer npyr nanomnnrt repepr-y+nconcxym: cryenncrt,
meysoopasnt xomannp ncemorymero, c nasepamn, xnmopyxnem,
mapcnancxoro camoxonoro rpenoxnnxa ecnomomno nannrcx ns-sa nyntra
ynpannennx, cpaxennt nerxo nn]nm+nne.
He xouercx, xoneuno, nonropxrt, npn ncex x nnm cnmnarnxx, cnanxno]nnon, nect
XIX nex xnnonncanmnx ynaox n xpax ypxyasnoro 3anaa, a n 1918 roy,
ornpannnmnx cnonx ere raxcncramn n Fepnnn n Hapnx no npncmorpertcx ryr
ecrt x uemy.
Inana 18
Tpnnnunme m1mxn
(Honynnpnuecxoe o1c1ynnenne)
Hoono none, +xsameny n ncropnn rocyapcrn, noennax rema cranonnrcx
xopomnm +xsamenaropom nx ncropnorpa]on. Xapaxrepnt npnmep Enrenn
Anncnmon, oxrop ncropnuecxnx nayx, npo]eccop Canxr-Herepyprcxoro
nncrnryra ncropnn PAH, naypear, anrop n neymn nnxnon nepeau na xanane
Kyntrypa nopnonte rant, Hnennnnt cytt, na xanane Poccnx
Kanner ncropnn. (Bnxnnenx nnonr Anncnmona n uncno 910 anropon, utn
onenxn n cymme cranonxrcx nrorono onenxo Herpy I n ero +noxe.)
Bor xnnra Anncnmona Hcmopua Poccuu om Pmpuua o Hymuua. uro 90 %
oema ee nepecxas omensnecrntx ]axron, +ro eme ne onnnenne. He
npnymtnart xe anropy antrepnarnnnym ncropnm, na +ro ecrt orentnax xoropra
nncarene, cmemnnammnx ncropnorpa]nm c ]+nr+sn, nopo axe n nponopnnn 1:
3 xoxrent nectma xoono ceronx. Koneuno, xorenoct t n n npeenax
nacroxme, ueantrepnarnnno ncropnn onapyxnrt xaxo-nnyt cnexn nsrnx
na crapte ]axrt, naennym nonym nsanmocnxst, ncropnuecxym napannent,
xpxn npnmep H nor, naxnnxan!
Crpannna 299, npncoennenne Ipysnn x Poccnn:
C xonunno Hpaxnnx II n 1801 r. ero napcrno pacnanoct, n Bocrounax Ipysnx
crana npnnanexart Poccncxo nmnepnn. B 18031810 rr. Poccnx npncoennnna
n 3ananym Ipysnm. Ho centm pyxecxnx mrtxon rpysnnt namnn cnacenne
or cnoero npara Hepcnn
T. e. cnepx otunoro xnnronanonnnrenx, cnpanountx cnxsox ara-]axr,
Enrenn Anncnmon or cex sect npnnonr eme n nnrary, saxantuennoe Ho
ceuom pyxecuux ummuoe, nmex n nny Hepmonrona, Mntpn:

H oxtx naroart comna
Ha Ipysnm! Ona nnena
C rex nop n renn cnonx caon,
He onacaxcx nparon,
3a rpantm pyaecxnx m1mxon.
eno ne n omnxe nnrnponannx (uro-e Hepmonron, Mntpn mxontnax
nporpamma), a n rorantnom nenonnmannn ncropnuecxo ]axrypt, xoropax n ry
+noxy tna n snaunrentno mepe noenno ]axrypo. Cnyrant ceuo u epauo. Cent
+1o sananect, nonor. Ho ]axrype: marepnx, rpxnxa Ipant (rpant xpncranna,
anmasa) rpannna uero-ro rneporo. Vcrounnt, naexnt n npannntnt crpo
pyccxnx conar, ntcrannnmnx mrtxn, ecrnnrentno tn noxox na rnept
xpncrann. Hexornoe xape n na xaprax cpaxenn nectma noxoxe na anmas, a
ponnte nnnnn ntcrannenntx mrtxon na rpann. O pyccxne nexornte xape
pasnnannct n ecxrxax cpaxenn nonnt mnoroxparno npenocxoxmnx rypenxnx,
nepcncxnx nocx, a nx nexore, n cnom ouepet, rnepo epxart crpo xape
tno neocrynntm ncxyccrnom, orxya n nce ntmeynomxnyrte pesyntrart,
nponopnnn norept
Hepmonron tn mnamnm o]nnepom, cmorpen na xaprnnt cpaxenn ornmt ne
cnepxy, ne c xomannoro xonma, no opas ponnoro pyccxoro crpox, noxoxero na
rnept nenpncrynnt xpncrann ynnen nm aconmrno rouno, n tn nonxren
(xax x pantme nonaran!) aconmrno ncem n mrarcxnm, n xenmnnam, n erxm. 3a
+rnm rountm opasom cronr peantnocrt: Poccnx, nocnrent nono, onee ntcoxo
xyntrypt, n rom uncne n noenno, npnmna na Kanxas, yxptn sa cnacnrentno
rpantm mrtxon (a ne naxptn rpxnxo, centm) or pesnn, renonna rpysnn,
apmxn. 3a +rnm opasom xax pas n croxr ncropnuecxne pesyntrart cpaxenn n
naxt ynomxnyrt renepan Kornxpencxn, c 2000 conar noexammn 30 000
nepcon.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Ceronx cxasart, xax n npetymem asane: uocumeuo ouee emcouo
uyuomypm, na ]one saxaponoro nonnrxoppexrnoro ]ona (nce xyntrypt pannt,
nce pannonennt, ncxxn panen ncxxomy), upenaro nonneuennem n ecxoneunt,
x t ntpasnncx, esxpnrepnantnt cnop. Horomy n naxnt raxne cyryo
cnenn]nuecxne, npnsemnennte cnnerentcrna. a, nonxonoen apmnn
npornnnnxa, nosmoxno nropo Iapyn ap-Pamn, a ero o]nnept cnnomt
unpoycn, Omapt Xaxmt, Annnennt Hpocro raxoro-ro uncna, npn pexe
Karyn nx tno 170 000, a n apmnn Pymxnnena 35 000. Pesyntrart cpaxennx
raxne-ro
Hmenno na noennom +xsamene cnnaercx ponnt nepecxas cnpanounnxon. Knnra
Enrennx Anncnmona. Crpannna 294:
Bo rnane pyccxo-ancrpncxnx nocx Cynopon conepmnn noxo n Cenepnym
Hrannm, re n cpaxennxx na pexe Ae, Tpenn, a raxxe npn Honn oepxan
noet na ]pannyscxnmn nocxamn. Onaxo, oxasanmnct n ]axrnuecxom
oxpyxennn, pyccxne nocnemno orcrynnnn uepes Antnt. Ononpemenno c
cyxonyrntmn nocxamn pyccxax +cxapa Vmaxona noexana n Cpensemnom
mope, nsronxx ]pannyson ns Honnuecxoro apxnnenara, re no nporexroparom
Poccnn nosnnxna pecnynnxa nepnoe nesanncnmoe or rypox rpeuecxoe
rocyapcrno.
Hocne +roro nmneparop onontno neoxnanno nopnan coms c Anrnne, sanpernn
nnos n ntnos anrnncxnx ronapon
Onxrt omnxa na yponne mpanuuumx ummuoe n ncx xaprnna nont xarnrcx
x nonno eccmtcnnne. Cynopon ecrnnrentno noenn ]pannyson na pexax
Ae, Tpenn, a raxxe npn Honn, no nocne +roro oxasancx HE n ]axrnuecxom
oxpyxennn, a nonntm xosxnnom Hrannn. upannyson n Hrannn npaxrnuecxn ne
ocranoct, noromy axe neontmnx ecanron Vmaxona xnarnno nx nsxrnx
Heanonx n Pnma. Hmex Hrannm xax npounym asy, Cynopon nnannponan
nacrynart anee, na mxnym upannnm, no nonyunn npnxas nrn n Bnenapnm.
Tam, n Bnenapnn croxn pyccxn xopnyc Pnmcxoro-Kopcaxona n ancrpncxax
apmnx +pnrepnora Kapna. anee orentnax nnrpnra: Kapn, npornn
oronopennocrn oxartcx npnxoa Cynopona, yxonr na Pen. Ocrannennoro n
Bnenapnn Pnmcxoro-Kopcaxona pasnnaer ]pannys Maccena, n nepememn
Antnt Cynopon ecrnnrentno oxastnaercx n oxpyxennn. Ho n mnennapnn.
Hoponocrn ancrpncxo nnrpnrn pacxptnart ne yem, uro t nn y xoro ne
cosanoct nneuarnenne, yro Anncnmona x xpnrnxym c ypa-narpnornuecxnx
nosnnn. Ho rem ne menee Cynopon n 1799 roy n Cenepno Hrannn tn ne
oxpyxennem, a nonntm xosxnnom ounmenno crpant (sa ncxnmuennem Ienyn,
re npnxanmnecx x mopm ]pannyst tnn ocaxent n cannct uyrt nosnee).
3ro oxastnaercx eme onnm npocrtm ]axrom: ntnpononnmne Cynopona ns
Hrannn (nent nx nnrpnrn) ancrpnnt eme noumu eo cnououo euaeuu +ro
crpano, noxa nepnynmncx ns Ernnra Hanoneon ne npnnen nonym apmnm n ne
pasrpomnn nx 14 nmnx 1800 roa npn Mapenro.
Hror: Anncnmon nepeuepxnnaer ocnooxenne Cynopontm Hrannn.
upaso oupyxuume e Hmauuu pyccuue nocneuuo omcmynuuu uepes
Auonm ocxopnxer pyccxym apmnm n ncxaxaer cmtcn noenntx ecrnn.
Cynopony npocro ue muo nepe xem nocnemno orcrynart.
Honxn conpemenntx xnnxntx marasnnon nomnmo noono nxntx,
neoxsarentntx ncropnuecxnx xnnr nanonnxmr eme n xpnrnuecxne nx pasopt.
H xax nt, nosmoxno, sameuann, ouent uacro xpnrnxn onnnxmr anropa sa
nenxnmuenne n nx ncropnm roro-ro n roro-ro cotrnx. Cnoxnocrt momenra n
rom, uro xpnrnxyemt anrop moxer ornernrt: Mox xnnra ne espasmepna, x
onxen ornpart rontxo camoe rnannoe (xapaxrepnoe, naxnoe, nnrepecnoe).
urot noxasart necnpanennnocrt oropa, nao npnnecrn ]parmenrt rexcra,
cpannnrt yenennte romy n romy cotrnm oemt. H nce panno ocraercx
nospaxenne anropa, ero ocooe nnenne.
nx uero ntmenpnneennym nnrary ns 294- crpannnt Anncnmona x renept
onoxy o npenoxennx: Hocue +moeo u+nepamop oeououo ueoxuauuo
nopeau coms c Aueuue, sanpemuu eeos u emeos aueuucuux moeapoe.
urot sa]nxcnponart, uro nonecrnonanne o noxoax Cynopona n Vmaxona na
+rom saxonunnoct, n antme nomen pasronop o pyrom, n x Hrantxncxomy noxoy
anrop ontme ne nepnyncx. 3ro nce nerxonponepxemte ]axrt. Onn asan,
nocemt crpouex yeneno rpem naxnemnm n cnanntm cotrnxm pyccxo ncropnn:
Hrantxncxn n Bnenapcxn noxot Cynopona, Cpensemnomopcxn
Vmaxona
A renept npnney nauano ]parmenra o necapennue Koncranrnne. Crpannnt 320
321:
Koncranrnn, nasnauennt nocne non c Hanoneonom xomanonart nontcxo
apmne, anno nocennncx n Bapmane. 3ect y nero sanxsancx poman c rpa]nne
Hoanno Ipysnncxo, xoropym Koncranrnn crpacrno nonmnn. Hocne pasnoa c
xeno Anno ueoponno (onn npoxnnn pasentno onee 20 ner) on xennncx na
Ipysnncxo, nonyunnme or Anexcanpa I rnryn xnxrnnn Honnu. Koncranrnn
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
ncxpenne nonmnn Hontmy, ee xyntrypy n napo, crpanntm opasom couerax
nmont x nonxxam c penpeccnnntmn nexmn pyccxoro camoepxannx
H rax anee, n xnnre eme 37 crpox, a ncero 45: o Koncranrnne, ero nontcxnx enax
n xnxrnne Honnu. Ipan-]nnany anncnmoncxo Hcropnn nosannyer nmo
amcxn poman ns xapmanntx mxrxoonoxeuntx cepn:
o camoro xonna nosne nero tna xnxrnnx Honnu. Haxanyne norpeennx ona
cpesana cnon pocxomnte nonoct n nonoxnna nx no ronony Koncranrnna. Honnu
nocennnn n Hapcxom Cene n ona nepexnna cnoero myxa ncero na nxrt mecxnen,
cxonuanmnct n noxpe 1831 r

B onnnanarn monx ncropnxo-nynnnncrnuecxnx xnnrax noonax xantxynxnnx
npnmenena mnom nepnt pas, nouemy nmenno n cnyuae Anncnmona oxcnnrcx
anee. uyncrnyemt cex menxnm npnnpo, yxnoeom, nonnmax npn +rom, uro
axe rouno c]ororpa]nponannax nponopnnx (8 crpox na noxot Cynopona +
Vmaxona n 45 crpox na Koncranrnna n pocuouume eouocmxnxrnnn Honnu) eme
ne cnnerentcrno nsopnocrn xnnrn.
HO ecnn t y Anncnmona namnoct mecro xorx t eme nx ono crpoxn o nsxrnn
Heanonx n Pnma (!) ymaxoncxnmn ecanramn, ro moxer, npyr, cnyuano
npoxcnnnact t n ocranonxa c +rnm, xax nmt ero Cynopontm.
xot oupyxuuo+ e Hmauuun xxot nocneuuo omcmynueue+ e Auonm.
A ro net ne ]axrnuecxnx omnxn n 8 crpoxax
Moxer, neymecrno nesrt x ronxomy nennrenm xpacort, +crery, nropomy Ocxapy
Vanty c xaxnmn-ro xanxnmn apmecxnmn, cona]oncxnmn xantxynxnnxmn? Ho
rem n noxasarenen noennt +xsamen, uro ntcneunnaer eceeo aemopa, nennxom.
H cpasy nnno, uro cnyranmn Hrannm co Bnenapne, ocnoonnmn cnoe
npo]eccopcxoe nnnmanne or Vmaxona c ero nsxrnxmn ncxxnx ram Pnmon on
uro, n c+xonomnennoe npemx xax-ro ocoo nnnxan n xpacory xnxrnnn Honnu?!
Hanonn cnpanxn, pexoncrpynponan ee npnuecxn?!
a net cnono pocuouume +ro xe npocro camt nepnt, nonepnynmncx
+nnrer x cnony eouocm! (Ftna raxax mxontnax nrpa n nocosnanne,
mrnonennte ornert. epeeo? Bepsa!. Ho+m? Hyuuuu!)
H yx ecnn x npenonoxnn, uro noennax ncropnx npexpacnt nnnxarop, ro
onxen, snaunr, opartcx sect n o crnnx (Cmuuo +mo ueuoeeu, rnacnr
]pannyscxax maxcnma), onxen noxasart yponent +crera, noxnonnnxa pocuouumx
eouoc, eccneno saxptnmnx Cynopontx Vmaxontx:
Koncranrnn, nasnauennmn nocne nonn c Hanoneonom xomanonart nontcxo
apmne, anno nocennncx n Bapmane. 3ect y nero sannsancn pouan c rpa]nne
Hoanno Ipysnncxo, xo1opym Koncranrnn c1pac1no nonmnn
H conpononrt ntenennte (npnmept ne conpannct no nce xnnre Anncnmona,
+ro ecrnnrentno ea nopa uyuux npeuoxeuua!) crnnncrnuecxne nepnt
cyxo ]nnonornuecxo cnpanxon:
HAEOHA3M (rpeu. pleonasmos nsnnmecrno) ynnponanne nexoroporo
+nemenra cmtcna; nannune necxontxnx xstxontx ]opm, ntpaxammnx ono n ro
xe snauenne, n npeenax saxonuennoro orpesxa peun nnn rexcra; a raxxe camo
xstxonoe ntpaxenne, n xoropom nmeercx noonoe ynnponanne. Hpnmep:
Kaxt noxynarent nonyuaer ecnuamum noapou

Vnt, +ro anexo ne nce. anee no noccrannm n Hontme. Crpannna 319:
Mexy rem noccranne nauanoct, xax npxmoe cnecrnne napymenn xoncrnrynnn
1815 r., aponanno nonxxam Anexcanpom I. Hocnannt n Hontmy ]entmapman
H. H. nnu ne cnpannncx c noannennem mxrexa. Ero samennnn onee
pemnrentntm ]entmapmanom Hacxennuem, panee noenanmnm na Kanxase.
Kpononponnrnte cpaxennx no Ipoxontm n npn Ocrponenxe sanepmnnnct
noeo pyccxnx nocx, n n anrycre Hacxennu nsxn Bapmany
H onxrt nornepxaercx nex: eoua +usa+eu (ua eocyapcmea u eeo
ucmopuoepaqoe)!
O xauecrne npounx rpyon Anncnmona mt moxem rontxo noospenart. Tem onee
uro ncceprannn, xax npannno, nmemr necxontxo yponne xopnoparnnno
samnrt: nsnoxent cnenn]nuecxnm nrnutnm xstxom, uacro nocnxment remam,
nastnaemtm eaxum+u, aumyauoum+u rontxo nnmt n rom
cnenn]nuecxom uccepmauuouuo+ npouseocmee. Tam nce nonoxennte
penensnn naunnamrcx ]paso-xnnme: uccepmauua mauoeo-mo noceaueua
aumyauouo me+e Hy n naxonen onn sauacrym npocro neunraentnt.
Ho nor ncropnx pncxnyn nanncart uro-ro ocrynnoe ue mououo nnyrpnnexono
xpnrnxe n ctnnercx na noenntx remax rax, uro n rpoxa no xypcy
Oreuecrnennax ncropnx no nonpocom.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
uentmapmana nnua nasnart ne cnpannnmnmcx, neocrarouno pemnrentntm
(menee pemnrentntm, uem Hacxennu) +ro anropcxoe nnenne? Ho ecrt npocrte
]axrt! Vxasannte Anncnmontm cpaxennx no Ipoxonom, Ocrponenxo ntnrpan-
ro eme nnu! Hpana, 29 max 1831 roa, uepes rpn nx nocue necrxme
Ocrponencxo noet 26 max, nocueueeo xpynnoro cpaxennx, nnu cxonuancx
or xonept. Hocue +roro npnexanmn n apmnm Hacxennu n nsxn Bapmany
Boome-ro +ro nemnoro xax-ro axe n mepsxo: cront nepexno, nantxxno
raconart ncropnuecxnx repoen, cnonno crapte sacanennte nrpantnte xaprt,
ponxx nx, nauxax, nyrax
Kro xe on raxo ooxpaennt ]entmapman nnu-3aanxancxn?
Hcropnxn nacunrtnamr 12 non Poccnn c Typnne. Tontxo na 6- none, 1768
1774 roon pyccxne nnepnte nepecexnn yna. Pymxnnen cran rpa]om
3aynacxnm. 7-x n 8-x rxxente nont saxonunnnct noeamn, no npnmepno na
rom xe pyexe. H rontxo n 9-m nony, 18281829 roon pyccxax apmnx no
xomanonannem nnua nnepnte peuumeuouo nepecexna cneymmn pyex
Fanxant, nsxna Apnanonont, noomna nourn x Cramyny!
Hmenno ry xamnannm ntme ncex npounx nennn raxo noennt anropnrer, xax
Montrxe. Hpana, rora rnranrcxne norepn pyccxnx or +nnemn namnoro
npentcnnn oeno ypon onxrt pacnnara sa npoptn o mecr, xya uu ouu
nouuoeoeu panee ne oxonn! nnu, rpa] 3aanxancxn, saxnmunn ram onn ns
camtx rpnym]antntx oronopon c noexenno Typnne Apnanonontcxn.
3oponte ero tno noopnano yxe rora. Xonepa na nontcxom rearpe onna
nnua-3aanxancxoro. Anncnmon xe onn (n rnasax cnonx unrarene) n ero
penyrannm nonxonona. Hepepocnn 2 noet Hacxennuy, a nnua, ymepmero
uepes rpn nx nocne noeno Ocrponenxn, sanncan n necnpannnmnecx
Bocne x oupyxuuo+y u nocneuuo omcmynueue+y us Hmauuu Cynopony.
A noome-ro rpa] Hnan Hnanonnu nnu-3aanxancxn (Horann Kapn upnpnx
Anron ]on nnu) tn nnrepecntm uenonexom, coueranmnm, no nocnomnnannxm
uaex Fynrapnna, ncntntunnocrt, sa xoropym tn nposnan camonapom, c
opo ymo, orxounntm xapaxrepom. H npocro rporarentntm nnnmannem x
nnreparype. nnu ouent mnoro unran, nocnncx co ncxxnm nonanmnm n ero xpyr
nncarenem

A ecnn sarnxnyrt nayauy anee (xnnra-ro Anncnmona: Hcmopua Poccuu om
Pmpuua o Hymuua), ro no XX nexy ner nepecxas npoe t pyrnx ]axron,
no n nenom xaprnna cront xe espaocrnax.
Crpannna 449:
1 cenrxpx 1939 r. Iepmannx nanana na Hontmy, nauanact Bropax mnponax
nona. 17 cenrxpx conercxne nocxa nomnn n Hontmy n sanxnn oronopennte
naxrom reppnropnn. Hontma xe, noneprmaxcx nanaennm c nyx cropon, ne
cmorna oxasart conpornnnennx, n ncxope noenrenn ycrponnn conmecrnt napa
n Fpecre
uro nontcxoe npannrentcrno cexano ns crpant eme 16 cenrxpx (n Pymtnnm,
norom n Anrnnm) O nauana nxoxennx conercxnx nocx Anncnmon nnn ne
snaer, nnn ymanunnaer. Hy n nect npoun naop: Ca+ no cee uauus+ ue
ocoeuuo ecnououu Cmauuua, cosaeueeo e ceoe cmpaue axe ouee cypoem
momauumapum pexu+ (crp. 447). 3ro net roxe ero, Anncnmona, nocnntnax
paora na npnnnxenne sanerno nenn: nsnecrno pesonmnnn HACE,
npnpannxnme crannnnsm, CCCP x nannsmy, Iepmannn
B xnnre Bropax mnponax. Hepesarpysxa, neonoxparno nepensananmecx c
2006 roa (o Oamoncxnx n Xnnnapnxnnnrononcxnx nepesarpysox),
ocyxanmecx n no Bpemenax Hosnepa, re ee nnrnponan Rpn Honxxon, n no
mnornx pyrnx TB-nepeauax, x yxe npnnonn aprymenrt no +romy nepnoy.
uro camoe ontmoe (no cymmapnomy ronnaxy, xonnuecrny yuacrnonanmnx,
norepxm nnnxopon, xpecepon) mopcxoe cpaxenne Bropo mnpono nont na
enponecxom rearpe noenntx ecrnn +ro Fnrna y Mepc +nt-Kenpt
(noepexte Anxnpa), 3 nmnx 1940 roa, re anrnnuane cpaxannct npornn
]pannyson no nsexanne axe reopernuecxo nosmoxnocrn nonaannx nx
]nora nemnam. uro, xora Inrnep nanan na annm, anrnnuane es oxnnennx
yntrnmaryma, noome es oxnnennx xort crpouxn uero-nno, saxnartnamr
uacrt annn Hcnannm, naxnt nynxr n Cenepno Arnanrnxe. Bcx pasnnna
mexy Anrnne n CCCP ]axrypnax. Onn roronnnnct x mopcxo none n
sannmannct comnnrentntmn ]noramn n ocrponamn. Mt x cyxonyrno n
sannmannct comnnrentntmn pecnynnxamn, npoe ro menymamecx n pyxn
Inrnepa Hnrnt (oranme Inrnepy Mement es nospaxenn, rax uro crpant-
rapanrt Anrnnx, upannnx n npnpartcx ne mornn). To, uro cyxonyrnax
xonrnnenrantnax nona n cornn pas rxxenee mopcxnx onepann, +ro, n omem,
ouennno. Ho cpannnre eme n rxxecrtnocuenoenntx nperensn!
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Ho urot cama mexynaponax cnryannx crana conpemenno, npanono,
nonnrxoppexrno, n omem, ro, xaxax ona ceuac, rpeyercx noea n Fontmo
Bone! Cnauana Crpacypr (cronnny HACE), Hpary n Bnntnmc nao
ocnoonrt, urot ram cmornn nnont oocnonartcx re ymnnxn, xoropte
paccxaxyr, KAK npannntno nao tno nx ocnooxart n xaxne nenn nonaramrcx
sa napymenne nx npannn.
H sect sapyexnte sannrepeconannte ncropnuecxne nepeeprnnannx connaamr
c xopom nnyrpennnm. B xnnre Anncnmona 10 crpannn yeneno romy, xax cnryannx
n mnpe noomna x pasnxstnannm Bropo mnpono nont, Haxry Monorona
Pnenrpona n ero nocnecrnnxm, HO ner noome uu ouoeo yno+uuauua o
Mmuxeucuo+ coeuaueuuu, ornerom na xoropoe cocrnenno n tn ror Haxr,
xoropt npnsnaercx axe ontmnncrnom anrnpoccncxn nacrpoenntx
ncropnxon

3anepmam +ro nonynnpnuecxoe, nauaroe c nepmonroncxo nnrart orcrynnenne.
Koneuno, ne ona anncnmoncxax xnnra nect xopnyc noono nnreparypt
ornercrnennt sa ro camo ucuaxeuue ucmopuu e yuep Poccuu, npornn uero
cosanann nsnecrnym xomnccnm. pxn npnmep uepnannx not pemerom:
rocyapcrno npoe opercx npornn ]antcn]nxann ncropnn n nmecre c rem
rpannnonno ]nnancnpyer oprannsannn n xopnopannn, re cnxr anropt
noonoro.
Anncnmon, nopono pacnnctnax Haxr, ne ynomxnyn Mmnxen, xort n
crpemnrcx notrpart (n ero nonnmannn) Enpone, no xax pas n Enpone na nero
mornn noart n cy noromxn Hepmonrona, renepannccnmyca Cynopona n
]entmapmana nnua na ocnonannn coepxannx crpannn N 294, 299, 319 ero
xnnrn. Onnnenne: uqqa+auua.

Ho eno ne rontxo n ]antcn]nxannn, nponarane/xonrpnponarane. ner nxrt
nasa nauan npenoanart oreuecrnennym ncropnm n MHHTe. Pexrop Fopnc
Anexceennu Hennn n camom nepnom namem pasronope cxasan npnmepno
cneymmee: Ceuac ner oprannsann, nncrannn, sannmammnxcx rpaxancxnm,
narpnornuecxnm nocnnrannem. Ho n opasonanne es nocnnrannx, xax x nonnmam,
rynnx. H nam ocraercx ]opmnponart cnennanncron, rpaxan cnoe crpant uepes
npenoananne ncropnn.
uro ryr oannrt? Pasne uro coomnrt, uro xnnra Anncnmona nonanact mne
cnyuano ynnen n pyxax y cryenra. Horomy n raxoe x ne nnnmanne.
Kpome ncero npouero, oxrop ncropnuecxnx nayx, npo]eccop Canxr-
Herepyprcxoro nncrnryra ncropnn PAH, naypear, npecrannxer oreuecrnennym
ncropnm na ]eepantntx renexananax. Tenenepeau ero x ne cmorpen, no rax
nanncano na onoxxe ro xnnrn. Koropym, nnannpyx cenart oxna na
cemnnape, n npnopen mo cryenr enxra.

Bce cne pesyntrar xparxoro npnmenennx noennoro xpnrepnx x xnnre, xoropax,
n omem, ne xyxe ne nyume coren noontx nsenn. Bxnopannoymnt ron,
cpenexannenxpcxn xstx (npana, nx nornepxennx nao nnrnponart
crpannnamn). Ho, ymam, unrarenxm n rax snaxomo noonoe
rnopuecrno Kpu oueopyuu ocuoeau Mocuey, uomopaa pacnouoxeua ua
peue Mocuea, uomopaa, uau useecmuo, enaaem e Ouy, uomopaa e ceom ouepeo
enaaem e Bouey, enaamuym, ouxeu +mo nouepuuymo, e Kacnucuoe
+ope. Ho n n +rom xnnronanonnnrentnom crpom ]axron-ar, neyxsnnmom,
xax uape tpt, omnxn ntxnnxmrcx nmenno na noenntx ]parmenrax
ncropnn.
Bosnpamaemcx n XVII nex.
Inana 19
Hapac1anne oanannn nonon pyccxon apunn
Honxn nnosemnoro crpox crann npemerom noxenennx npannrentcrn co
npemen nosnero Hnana Iposnoro. Bor xax Kapamsnn onnctnaer nrorn nsnecrno
noet nocx Fopnca Ioynona na apmne Camosnanna npn optnnuax:
Fopnc sarpeneran or paocrn; nenen nert naroapcrnennte monent, snonnrt n
xonoxona n npecrannrt napoy rpo]en: snamena, rpyt n ynt
Camosnannent nocnan sonorte meann Boenoam, a nocxy 80 000 pyne n
nncan x nepntm, uro xer or nnx necre o xonne mxrexa, yyun roron orart
nepntm cnyram n nocnenmm cnom pyamxy; n ocoennocrn naroapnn
ycepntx nnosemnen n nyx nx npenonrene, Bantrepa Posena, Hnnoncxoro
nopxnnna n upannysa xona Mapxepera; naxonen nsxnnxn xnnemee
yonontcrnne, uro noea cronna nam neoporo: no mt nnmnnnct n nrne
rontxo nxrncor Poccnxn n nanarn nxrn Hemnen
O Camosnanne:
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Mann]ecr, yonnernopxx nmontrcrny acnxmn, orone nensnecrntmn,
ymnoxnn uncno pyse Camosnanna, xorx n pasnroro. Ionopnnn, uro Poccnxne
mnn na nero rontxo npnnyxenno, c nensxcnnmom oxsnnm, nnymaemom uem-ro
cnepxecrecrnenntm, es comnennx, Heom; uro onn noennn cnyuano, n ue
ycmoauu m es cuenoeo ocmepeeueuua He+uee
Hnocrpannte naemnnxn n ror nepno ne rontxo cranonnnnct samnro or
nnemnnx yrpos, no yxe n ]axropom nnyrpenne nonnrnxn. Hacrynan Fynramnt
nex, rnepocrt, ncnnnnnna n npenmymecrnennax oecnoconocrt nemnen tna
ouennna, npnsnana ne ceronxmnnmn pyco]oamn, a
roramnnmn pyccuu+u npannrenxmn.
Hapacrana rpenoxnax renennnx: Poccnx ntnyxena tna npocro saapnnart
cnntnte n noennom ornomennn rocyapcrna.
Kapamsnn, rom 10, rnana 3 (Hpoonxenne napcrnonannx ueopa Hoanonnua):
upes necxontxo mecxnen (n exape 1594) npnexan n Mocxny ror xe Bapxou c
yneomnennem, uro rypxn onee n onee ycnnnnamrcx n Benrpnn: on rpeonan
nemenennoro ncnomoxennx xasnom n mt ynnnnn Ancrpncxn nop
mepocrnm, nocnan Hmneparopy, na nonncxne nsepxxn, 40 360 coone, 20 760
xynnn, 120 uepntx nncnn, 337 235 enox n 3000 opon, nenom na 44 rtcxun
Mocxoncxnx roramnnx pyne
B nanarn xomnarax nopna pasnoxnn apt ueopont npe rnasamn
Hmneparopa n Bentmox ero, on yonnernopnn nx nmontrcrny onncannem
Cnnpn, oraro mexamn, no ne xoren cxasart, uero cronna cnx npnctnxa
Iocyapena, onenennax Foremcxnmn Enpexmn n xynnamn n nocemt ouex sonora.
Bentxmnnon oxnnn Mnnncrepcrny Ancrpncxomy, uro ncnomoxenne cront
snaunrentnoe oxastnaer ncm ncxpennocrt ueopona pyxecrna, nensnpax na
ynnnrentnym menennocrt Hmneparopa n comsnnxon ero n saxnmuennn
ropxecrnennoro oronopa c namn
Ho ntmnocrt n nacxn ne nponsnenn nnuero naxnoro. Kora Ancrpncxn
Bentmoxa, npncrynnn x rnannomy eny, oxnnn, uro Pyont] eme xer or nac
ycnyr antnemnx; uro mt onxnt npenxrcrnonart nnaennxm Xana n Benrpnm n
mnpy Baxa c Cynranom; onxnt n nnpet nomorart xasnom Hmneparopy, n
cpounoe npemx, n onpeenennom xonnuecrne, sonorom nnn cepepom, a ne mexamn,
xonx on ne moxer ntrono npoanart n Enpone
Horom oer o rpeonann onnart ne rontxo sonorom, no n xycxamn
poccncxo reppnropnn mneam sa samnry npornn nonxxon.
a n nosxe, no npemx Tpnnarnnerne nont, xora no xantxynxnnn Cononennua
y nac yxe tno 89 000 conar nonoro crpox, Poccnx xopmnna n ]nnancnponana
mnecxym apmnm n naexe, uro ee yapt no Hontme nomoryr nam nepnyrt
Cmonencx. Cocrnennax nontrxa nepnyrt n 16321634 roax Cmonencx
oepnynact noeo nonxxon, pacrnopennem name apmnn n xasntm nonxonona
Benna.
Heoxonmoe npnmeuanne: uacro nxoromnx crapax apmnx nonax apmnx y
menx nomenxnact nx nnnmcrpann nexoroptx ncropnuecxnx renennn na:
enponecxax asnarcxax. Hanpnmep, y Hontmn apmnx ocrananact
npenmymecrnenno crapo, ee moxno cpannnrt c asnarcxo nmenno
no umoeoem+ nouasameua+ oecnocouocmu: nocnene1poncxan pyccxax apmnx
rpomnna ee npnmepno n rex xe nponopnnxx, uro n rypox. Ho norom nocneonan
onn ntpasnrentnt nonopor ncropnuecxoro cmxera, nornepxammn
saxnnennym renennnm. Hpocnenm marn.
3a pasrpom ynronmnxon no Opexonom Cynopon tn yocroen uuua renepan-
maopa. Hxxn tnn rax emopannsonant, uro ne mornn ocranonnrtcx n ercrne,
xorx no xonen nx npecneonann ncero 10 xananepncron no rnane c camnm
Cynopontm. B 1770Cynopon pasrpomnn no Hancxpono orpxt mmypte
(]pannyscxn noencnen y nonxxon). Hpn +rom c name cropont tnn panent
rontxo 10 ueuoeeu. Pasnn nocnenero npenonrenx xon]eeparon Kasnmnpa
Hynancxoro, Cynopon sa 17 cyrox npomen 700 nepcr cpen npaxeno
nacrpoennoro nacenennx, nourn exenenno nex on. B 1771 noccran nnroncxn
nennxn eem+au epaq Ornncxn. V nero tn nyumn cpen ynronmnxon
rpexrtcxunt nonx uepntx eycap. Cynopon c orpxom n 800 uenonex npomen sa
4 nx 200 nepcr, nanan na Crononnun, npaxecxym asy noutm n pasrpomnn
rermana. B 1772 Cynopon pasnn ontmo orpx n Kpaxone n nona ]axrnuecxn
saxonunnact
A nocne 1794 roa nonxxn noxasann omecnanxncxym npexpacnym oyuaemocrt,
cnoconocrt cxnartnart na nery. Maccono nnnynnct oponontnamn x
Hanoneony, n onontno tcrpo nontcxne nernont no yentno oecnoconocrn
cpannxnnct c nyumnmn ]pannyscxnmn uacrxmn, ycrynax, moxer, nnmt Crapo
rnapnn. O +rom nonopore n necrn c nnmnnm ner cnycrx noercx n snamennrom
rnmne Eu Houocua ue ceuueua. Vnnnrentno, ecnn nymartcx, ynomnnanne
n nannonantnom rnmne (!) ]amnnnn nnocrpanna n nponecca noennoro oyuennx y
nero:

Bncny nepeem n Bapry,
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Fyem nonxxamn.
an npnmep nam Fonanapre
Kax onxnt mt noexart
Hsnnnnre, +ror nepeno yxnanen, nexasncr, no opnrnnan c mystxo masypxn
ouent xpacnn.
Hontcxax reopema ronopnr npnmepno o rom xe, uro n Kptmcxax. B XVI
XVIII nexax crapte nontcxne apmnn cpaxannct c pyccxnmn c nepemenntm
ycnexom. B XVIII nexe nonax pyccxax (nocnenerponcxax) apmnx perynxpno
noexana crapym nontcxym, xax enponent asnaron.
A n nauane XIX nexa nayuennte y Fonanapra nonte nontcxne uacrn cpaxannct
c pyccxnmn ropaso ynopnee. B rex xe cpaxennxx y Ipoxona, Ocrponenxn 1831
roa Poccnx ntcrannxna axe uncnenno npenocxoxmne apmnn 35 000 npornn
30 000. Hponopnn 1770 roa, cynoponcxnx, yxe ne tno n nnsxo.
Hcropnx, +nemenrapnax nornxa, apn]mernxa ronopxr: nnn ne tno n npnpoe ro
pyccxo-nontcxo Cmonencxo nont 16321634 roon, ne tno xannrynxnnn n
xasnn Benna, Hsmanona, nnn ne onxno trt +rnx eccmtcnenntx naronon
romon xpnrnx Herponcxo noenno pe]opmt. H ne nx oenennx npoxnxroro
nmneparopa, a nx nosnpamennx xaxoro-ro cmtcna pyccxo ncropnn, xax
yuenomy npemery n uacrnocrn.
Haemct, n cam ]axr nannunx n nannonantnom rnmne namnx nnxamnx
cnanxncxnx cocee +rnx crpox o noennom oyuennn nt npnsnaere eme onnm
aprymenrom n nontsy moero noxoa. Boennt +xsamen rnannax, nopo
enncrnenno oexrnnno npoxnnxemax ns pone rocyapcrna.

Haemct, n nauantnax asa nx cpannennx n nocneymme
onenxn pesyuomamoe ecrnn Herpa opnconana. Vponent n cocroxnne
noopyxenntx cnn, rocyapcrnennoro annapara Poccnn rposnnn name crpane
norepe nesanncnmocrn.
Hcnonnenne oanannn
Hcnonnnrt onee uem cronernmm meury Poccnn onenoct Herpy. Kax +ro
nponcxonno n reuenne 35 ner ero npannennx, ns xoroptx, xax ynomnnanoct,
mnpntm tn rontxo onn ro? Kax n na uro on ynorpenn nourn nce
rocyapcrnennte cpecrna, rax xe ynomnnanmnecx 80 % mxera, memne na
noennte nyxt? Btme x npnnonn yxe neontmo osop xpnrnxn Herpa,
]nxcnpyx connaenne onenox ncropnxon-narpnoron n mxont Hoxponcxoro.
Bor eme xparxax noopxa mnenn pasnnuntx yuentx.
C. Cononten: Pasnnune nsrnxon (na Herponcxne pe]opmt. H. H.)
nponcxonno or rpomanocrn ena, conepmennoro Herpom, npoonxnrentnocrn
nnnxnnx +roro ena. uem snaunrentnee xaxoe-nnyt xnnenne, rem onee
pasnopeunntx nsrnxon n mnenn nopoxaer ono, n rem onee ronxymr o nem,
uem onee omymamr na cee ero nnnxnne.
H. H. Mnnmxon: Pe]opmt npononnnct Herpom cnonranno, or cnyuax x cnyuam,
no annennem xonxperntx ocroxrentcrn, es xaxo-nno nornxn n nnana, tnn
'pe]opmamn es pe]opmaropa Heno pasopennx crpant Poccnx nosneena
tna n panr enponecxo epxant Hacenenne Poccnn n rpannnax 1695 roa
coxparnnoct n cnny ecnpecranntx non.
C. u. Hnaronon: Herp tn samernemnm n nnnxrentnemnm exrenem cnoero
npemenn, noxem ncero napoa. Hnxro ne cunran ero nnuroxntm uenonexom,
eccosnarentno ynorpennmnm nnacrt nnn xe cneno memnm no cnyuano
opore.
H. H. Hannenxo n conercxne ncropnxn E. B. Tapne, H. H. Monuanon, B. H.
Fyranon: Hpeopasonannx Herpa nporpecc, xorx n n pamxax ]eoannsma.
Hanc, Kamencxn, Anncnmon: Pe]opmt Herpa nmenn xpane npornnopeunnt
xapaxrep. Kpenocrnnuecxne merot, penpeccnn npnnenn x nepenanpxxennm
napontx cnn.
Anncnmon: Hecmorpx na nneenne nenoro pxa nonmecrn no nce c]ept xnsnn
omecrna n rocyapcrna, pe]opmt nenn x xoncepnannn camoepxanno-
xpenocrnnuecxo cncremt n Poccnn.
He1poncxan peqopua, npenounennan n rnasax Hnana Cononennua
unrypa momnax, xonopnrnax. Hnany Cononennuy yanoct exart ns IVHAIa.
Xnn n Iepmannn, nocne nont ocen n Vpyrnae.
Ero xnnra Hapouaa +ouapxua ouent naxna cnoe sarnanno nee napono
monapxnn, rountm ntopom ns orpomnoro maccnna ncropnuecxnx cotrn:
npoexra xnxsx Anpex Foronmcxoro, ponn mnsnnntx nme n Mocxoncxo
Pycn, ponn 3emcxnx coopon Bosmoxno, pemnn, uro Crannn paoraer no
Herpa, uro n CCCP ncxnmunrentno nosnrnnno rpaxrymrcx Herponcxne
pe]opmt, on nocunran n Herpa cnonm (+xsncrennnantntm) nparom. H nacrontxo
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Cononennu +ro npouyncrnonan, uro nomen na conepmenno nuamne (nourn
pexopnte, xax yer npexnneno) ncxaxennx n ]axron, n cmtcna ncropnn.
Cnauana ero nepnt oruacrn narnos. Knnra Haponax monapxnx:
Anexce Toncro (conercxn) n cnoem Herpe Hepnom ntraercx
xanonnsnponart Crannna, sect connantnt saxas ntnnpaer, xax mnno ns memxa:
ncnxonornuecxn nt nnnre sect crannncxym Poccnm, nerponcxnmn meroamn
peannsymmym nerponcxn xe nosynr ornart n nepernart nepeonte
xannranncrnuecxne crpant. Crannn noccraer npoonxarenem ena Herpa,
+raxnm Hocn]om Herponnuem, saxanunnammnm eno nennxoro npeopasonarenx.
O]nnnantnax conercxax cnonecnocrt nosnpamaercx x nymxnncxomy rnranry, a
'mxrexn n xasnn npnoperamr, rax cxasart, nnonne nernrnmnt xapaxrep: axe
Herp rax enan, a yx on nn ne narpnor cnoero oreuecrna!
anee Cononennuem ana ouent ynpomennax rpaxronxa mnennx conpemennnxon.
H cneom cpasy nepecxox x cocroxnnm onerponcxo Pycn:
Ena nn cronr ronopnrt o onenxe Herpa ero coparnnxamn. H, ecnn Hennmen
nncan, uro Herp nayunn nac ysnanart, uro n mt nmn, a xannnep Iononnn, uro
'mt raxo pemn ns netrnx n trne nponsneent, ro +ro npocro npnnopnt
noxannmax, nam ntnue ouent xopomo nsnecrnt no conpemenntm conercxnm
nncannxm o orne napoon. Hponsnonrt Mocxoncxoe rocyapcrno ns netrnx n
trne n yexart mocxnnue, uro n onn nmn, ne tno pemnrentno nnxaxo
naonocrn: Mocxna cunrana cex Tpertnm Pnmom, a uernepromy ne trn, a
mocxnnu cunran cex nocnennm, camtm nocnennm n mnpe onnorom n
xpannrenem ncrnnnoro xpncrnancrna. Komnnexcom nenonnonennocrn Mocxna ne
crpaana. H nerponcxoe unnonponsnocrno n nmn mocxnnuy pemnrentno ne
tno nyxno
Ko+nueuco+ uenouuoueuuocmu Mocuea ue cmpaaua A na mo nsrnx,
nopmantnoe rocyapcrno, npyr norepxnmee cnoconocrt cex samnmart,
orammee uacrt cex onnm cocexm, mneam, nx samnrt or pyrnx, nonxxon,
ntnannnammee cno mxer (sanac nymnnnt) x noram ancrpncxoro nmneparopa
Pyont]a, n onxno crpaart xomnnexcom nenonnonennocrn, nonnmart
nerepnnmocrt +roro nonoxennx (uro n crano sanorom ncnpannennx). H
onerponcxne napn Anexce Mnxanonnu, ueop Anexceennu, no cuacrtm,
crpaann xomnnexcom nenonnonennocrn, cocpeorounn cnon ycnnnx na
nneennn nonxonuuose+uoeo crpox. To, uro +rn ycnnnx oopaunnannct
neyaue, noxasyxo, cononennucxnmn 89 rtcxuamn nontx conar otunoe
eno. V nac mnoroe orpannunnaercx noxasyxo, noxa rnannt +xsamenarop,
xapent neryx ne
Cononennu o nnnxnnn Crpenenxoro ynra na ]opmnponanne Herpa:
3rnm nepntm nepenyrom moxno, nepoxrno, oxcnnrt mnoroe n nnuno
nonnrnxe Herpa: n snepcxoe noannenne crpenenxoro mxrexa, n
cocrnennopyunte xasnn, n Hpeopaxencxn npnxas, n neunt nannuecxn crpax
Herpa nepe saronopamn. Hnan Iposnt, xoropt npn nce cnoe cnnpenocrn
tn nce-raxn uecrnee Herpa, npnsnanancx npxmo, uro nocne noccrannx 1547 roa,
ncrpennmero ]amnnnm Innncxnx, on crpycnn na ncm xnsnt: n or cero nnne
crpax n ymy mom n rpener n xocrn mon. 3acrenxn Iposnoro n raxo xe crenenn
onpeenxnnct crpaxom, xax n sacrenxn Herpa. Ho Herponcxn nepenyr nmen n
nexoropte noennte nocnecrnnx Bcnomnnm Hapny. Herp, xoropomy tno yxe
28 ner, nonen cnom rpnnarnnxrnrtcxunym apmnm x Hapne. Crparernuecxnx
nyre ne tno, no rpxsntm ocennnm oporam ne mornn nonesrn nn cnapxon, nn
npoonontcrnnx Hymxn oxasannct nerontmn, a n re cxopo nepecrann
crpenxrt ns-sa neocraxa cnapxon (Knmuencxn).
<>Poccnx pasnna Bnennm ne naroapx Herpy, a necmorpx na Herpa, pasnna
nx n uacrnocrn ra crapomocxoncxax xonnnna, xoropym Herp, cnana ory, ne ycnen,
n nomomt Bnennn, pasrpomnrt cam. Ho ncropnxn satnn Bepemerena n Kennna
n rex nensnecrntx noopyxenntx otnarene, ncex rex nme, xoroptm Herp
rontxo noprnn nce, uro rontxo rexnnuecxn moxno tno noprnrt. H pyccxax
o]nnnantnax ncropnx, n oconercxax, n conercxax cranxr Herpa napxy c
Cynopontm
Hepe Honrano nponsomna eme ona ncropnx nrna no Hecno. Conercxax
ncropnx CCCP o +ro nrne nnmer rax: Hesaonro nepe +rnm Herp nperpann
nyrt Henenraynry, mememy c ontmnm oosom, n nanec emy 28 cenrxpx 1708
roa npn epenne Hecno na pexe Coxe pemnrentnoe nopaxenne. 5 rtcxu
nonosox, rpyxenntx oentmn sanacamn n npoonontcrnnem, tnn saxnauent.
3ro ne concem rax: opory Henenraynry nperpann n ero orpx pasrpomnn ne
Herp, a Bepemeren. H nonce ne nerponcxnmn nocxamn, a c1apouocxoncxon
~nopnncxon xonnnnen, ro camo, xoropo, xax ornn, onncn Kapn eme no
Hapno. Bcnomnnm eme ono ocroxrentcrno: +ra xe c1apouocxoncxan
xonnnna, no xomano roro xe Bepemerena, yxe naxt nna mnecxne
nocxa onn pas no 3pecrop]om n 1701 roy n nropo pas npn
Iymmentcop]e n 1702 roy. 3ro cnyunnoct ceuac xe nocne Hapnt, xora
3pecrop] n Iymmentcop], a eme ontme Hecnax, tnn cpaxennxmn, n
xoroptx: no-nepntx,nopnncxan xonnnna, nnxax ne sarnnnornsnponannax,
noono Herpy, mnecxo nenoenmocrtm, noxasana ncem, n rom uncne n
nerponcxo apmnn, uro n mneon moxno nrt, n, no-nroptx, nnmnna Kapna ero
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
ooson n, uro cocrnenno naxno, ncero ero nopoxa Hanomnnm eme o onom
ocroxrentcrne: ror xe Bepemeren n no rnane ro xe c1apouocxoncxon
xonnnnm, n npomexyrox mexy Hapno n Honrano, noxa Herp sannmancx
cnonmn nnnomarnuecxnmn n npounmn npenpnxrnxmn, nomen no Hn]nxnnn n
Hnrpnn, sanoenan Hnenmann, Konopte, mypr, Besenepr, epnr cnonom,
saxnarnn nourn ncm Hpnanrnxy

Bce xe ouent nenpnxrno, uro, nepenpax marepnant ouent mnornx, axe
saneomtx pyco]oon npoe Fxesnncxoro n anropon npoe Anncnmona, nmenno y
narpnora Cononennua onenoct cronxnyrtcx c raxo xommapno noxtm, xora sa
enoe ntaercx ne uro-nnyt npomexyrouno-cepoe, ceponaroe, a aconmrno
uepnoe. H noanox na raxom nepnoe, xax pyccxo-mnecxax Cenepnax nona,
onncannax ncuepntnamme. a, Herp xpynno omncx, nornan no ocenne rpxsn
cnoe nenonopornnnoe, eme ne oyuennoe (ne nonoe, xpome 23 nonxon) nocxo.
Horom Herp cexan, pocnn apmnm, no napncxn pasrpom nauancx nmenno c
nosopnoro ercrna crapomocxoncxo nopxncxo xonnnnt Bepemerena. Ho
Hapno crapomocxoncxax nopxncxax xonnnna tna esycnonntm cnaemnm
snenom!
Ecrt xe noponte onncannx Hapncxo nrnt, nanpnmep
Cnpanxa. Herpon Anpe Hnxonaennu renepan-maop Ienepantnoro mraa,
noennt nncarent; ponncx n 1837 roy; yunncx n Hannoncxom xaercxom
xopnyce n Hnxonaencxo axaemnn Ienepantnoro mraa. Anrop
]ynamenrantntx rpyon: Boua Poccuu c 1ypuue u nouocuu+u
uouqeepama+u, 17691774, 3opoeoe eocu, Bmopaa mypeuuaa eoua e
uapcmeoeauue Euamepuum II, 17871791, Boua Poccuu c 1ypuue 1806
1812, Boua Poccuu c 1ypuue. Ka+nauua 18531854.
Anropnrernemn pyccxn noennt ncropnx, xoropomy n ena ner o ncxxnx
nerponcxo-anrnnerponcxnx xomnnexcon. Hpnneem necxontxo ntnncox ns
rnant Hapecuaa onepauua A. Herpona raxoro connnoro nsannx,
xax Boennmn copnnx(1872 roa N 7, c. 538):
B ro npemx, xax mnecxax apmnx cocpeorounnanact y Besenepra, ocaa Hapnt
npoonxanact. Becrnrtcxunt xonnt orpx Bepemerena eme 26 cenrxpx tn
ntcnan nx nanmennx no penentcxo opore n, npox oxono 100 nepcr o
Besenepra, sanxn ero 3 oxrxpx, nnre ne ncrpeuax nenpnxrenx.
Mexy rem Kapn XII, 5 noxpx ntexan ns Penenx nonyunn 17 noxpx cneenne
o naxoxennn pyccxaro orpxa Ienepan-manop Maent c 400 uenon. xonnnnt
nonyunn npnxasanne araxonart pyccxn orpx, ne nmenmn cneenn o
npnnnxennn nce mnecxo apmnn Kapn, nnuno npncyrcrnonanmn npn +rom
ene, nenen neorcrynno npecneonart namnx ]ypaxnpon xonnnnem Maenx, a
cam, nsxn ns ananrapa uacrt nexort n necxontxo nonentx opyn, raxxe tcrpo
nepemen uepes e]nne, naxoxmeecx na ontmo opore; a no opore, nyme
nnpano, na Comnexmnn, nocnan pyro orpx. Orpx Bepemerena tn o roro
nopaxen +rom neoxnannocrtm, uro es ncxxaro conpornnnennx oparnncx n
ercrno. uacrt xe ero xonnnnt, croxnmax n Comnexmnn, ysnan, uro mnet yxe
noxnnnnct na name cropone e]nne y Honant, oxct trt orpesannom, raxxe
pocnnact exart.
Opas ecrnn Bepemerena nosynn cnntnt rnen napx: Bepemeren rax
neocropoxen n esonacen tn, uro mnornx cnonx nme na ]ypaxnponanne
pasocnan, a c npounmn croxn nectma n nenopxxe n ymen, ne ooponxx npoxoa.
ecrnnrentno, nepexnocrt Bepemerena nnuem ne moxer trt onpanana. Emy
nsnecrno tno yxe anno, uro mnecxnx nocxa noxoxr x Besenepry or
Hepnant.
Hs +roro onncannx nnno, uro ecnn t Bepemeren npnnxn mept x sarpaxennm
uertpexnepcrno nnornnt mexy Hexarom n Honano, na ontmo opore, a
raxxe e]nne y Koxrenx n 12-nepcrno ysxo oporn, nyme no onory mexy
Hene n Hmxanorn, ocrpennnax nx npoontno n no ]nanr aprnnepnem, ro mnet
mornn t noorn x Hmxanorn rontxo no opore, nyme no epery unncxaro
sannna. Ho ntxo c +ro cropont mor trt yono samnmen rnanntmn cnnamn
orpxa.
axe n onn orpx Bepemerena mor t oxasart snaunrentnoe conpornnnenne n
sacrannrt nenpnxrenx pasnepnyrt cnon cnnt n nonecrn ne mantx norepn. Ho
Bepemeren xan x Hapne (32 nepcrt), a Kapn XII esnpenxrcrnenno nnnyncx x
Harene (11 nepcr or Hapnt), xya npntn 19-ro, naxanyne oresa Herpa n
Honropo.
Bepemeren mor rontxo ne snart, uro npornn nero nacrynaer cam Kapn XII, r. e.
ncx mnecxax apmnx. 3a remnorom nentsx tno nnert cnn npornnnnxa; ne
saxnaueno nn onoro nnennaro, a npenapnrentntx pasneox ne cenano
.Hnxro ne oxnan, uro Bepemeren ocrannr es ox nosnnnn, na xoropo on mor,
c mantmn cnnamn, saepxart ncm apmnm Kapna XII n e]nnexx. K romy xe
Bepemeren, xax nce snann, conpancx yxpennrt cnom nosnnnm n ooponxrt ee c
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nonnom +neprnem. Pasneounax cnyxa xananepnn tna nnxe ncxxo xpnrnxn.
He ntcrannxnnct axe uaconte, ne ntctnannct pasest. Inannax nent cocroxna
n nponsnocrne ]ypaxnponox n mecrnocrn, namn xe onycromenno, na 10 mnnt
noxpyr Hapnt. Konnnna pasenxnact nx +roro na menxne orpxt, paspocannte
no epennxm. Bce nanaennx mneon tnn nnesannt, n namn nocxa sacrnrannct
npacnnox. Tax tno npn Hypne, Baprnne, Pannnne, npn nnxennn Kapna XII x
Hmxanorn
Fo no Hapno.
Ftno na uaca nononynn. C xpnxom c namn For! mnet nomnn nnepe. B +ror
camt momenr nomen rycro cner c rpaom n cnntntm nerpom, ynmnm pyccxnm
n nnno, rax uro tno rpyno epxart orxptrtmn rnasa. Cner tn o roro rycr,
uro pyccxne rontxo rora samernnn nnnynmnxcx na mrypm mneon, xora onn
noomnn yxe xo pny n x nymxam araxonanntx nynxron.
uepes nonuaca oe araxymmne uacrn nopnannct yxe n yxpennennx, ycnen sanannrt
pon ]amnnamn, cnannrt c pycrnepa porarxn n cnrt uacroxon.
B +ror xpnrnuecxn momenr nenpnxrenm ann cnntnt ornop nonxn
Hpeopaxencxn n Cemenoncxn. Ha nenom epery Hapont, n rom mecre, re n
nee ynnpancx xpann npant ]nanr yxpennenno nnnnn C-C (crartx n
'Boennom necrnnxe conponoxena nopontmn xapramn, orxya n +rn
oosnauennx. H. H.) tn pacnonoxen aprnnnepncxn napx apmnn, n sect
nmenoct necxontxo epenxnntx nocrpoex. Hpeopaxennt n cemenonnt
nocnontsonannct +rnmn nocrpoxamn n nonosxamn napxa n opasonann ns nnx
nperpay, npnxptnmym mocr F. B +rom rpeyrontnnxe, na namem npanom ]nanre,
crann oa rnapecxne nonxa, x xoroptm npnmxnynn n nce ne ycnenmne nepern
uepes mocr nocxa npanoro ]nanra. 3anxsancx ynopnt o. 3acntman cnntnym
nepecrpenxy, Kapn XII, n conponoxennn rontxo onoro Hopa, nocxaxan na
ntcrpent, n npn +rom ena ne norn nmecre c nomatm, sanxsmem n onore. C
rpyom ntramnnn ns nero xoponx, ocrannnmero n onore cnom mnary n onn ns
ntcoxnx canoron. Hecmorpx na +ror cnyua, Kapn npntn x mecry ox n, n
onom canore, necxontxo pas nonn na npncryn cnom nexory. Ftno yxe 7 uacon
neuepa. Hacrynnnn cymepxn, pyccxne croxnn croxo, uero Kapn nonce ne oxnan.
'Kaxont myxnxn! cxasan on n nocne necxontxnx orpaxenntx npncrynon
npnxasan ntcnart x mecry ox nce nxrt arantonon rnapnn, naxonnmnxcx y
Bennnnra, n npano araxe mneon, x onncannm xoropo renept n oparnmcx.
B raxom nonoxennn tno eno na npanom ]nanre mneon, xora nacrynnnn
cymepxn n nce araxn mneon y mocra F tnn orpaxent npeopaxennamn n
cemenonnamn. nx ycnnennx araxn Kapn XII npnxasan 5 arantonam rnapnn,
ecnonesno croxnmnm n orpxe Bennnnra, cnemnrt x nemy na nomomt, x mocry F.
3rn 5 arantonon (B.-B.) nnnynnct no napyxno cropone yxpennenno nnnnn
B.-B. o roro mecra, re ona ynnpaercx n Hapony, n orrya cnepnynn nneno,
nanpannxxct x mocry F. Hacrynnna yxe nonnax remnora. Honx ennxapnnnen,
croxnmnx yxe y mocra F, cntma mym or npnnnxanmecx y nero c rtna
mnecxo rnapnn, npnnxn ee sa pyccxnx n orxptn no ne yuamennym nanty.
Inapnx ocranonnnact n roxe orxptna cnntnt oront no ennxapnnnam. Oe
cropont, n camom nnsxom pyr or pyra paccroxnnn, nsanmno nanocnnn ona
pyro crpamnte norepn, n yxe roronnnnct yapnrt n mrtxn, xora crann
pasnnuart ronoconte xomant, oranaemtx c oenx cropon na mnecxom xstxe.
3ro oxcnnno oomnym omnxy n nanta npexparnnact
(Hpnnomnnaere ror ntpasnrentnt npnmep ns nerponcxoro oenoro Vcrana,
sanmcrnonannoro n Enpone? B xoropom o]nnep onxen tn saxonort cnoero
conara, es xomant saxpnuanmero Vpa!? Kax pas nx +roro cnyuax. B
nonxnmemcx romone, nocrounom asape, ronoca xoman paccntmann t ne
cxopo. H. H.)
Bcxope or pyccxoro npanoro ]nanra npntn x Kapny XII renepan Fyrypnnn, c
npenonoxennem xannrynxnnn or nmenn pyccxoro renepannrera, rax xax repnor
e-Kpoaco ncem ero mraom eme n nauane ox cancx mneam. Fyrypnnn rpeonan
cnoonoro orcrynnennx naxonnmnxcx y mocra F nocx, n osnonennx
ecnpenxrcrnenno ncnpannrt pasopnanmncx mocr. Hcntran neonoxparnym
neyauy n npncryne nosnnnn, cront ynopno samnmaemo rnapenamn, Kapn tn
ouent ononen nx roronnocrtm xannrynnponart n noromy cornacnncx na
ncnpannenne mocra, npeocrannn nocxam namero npanoro ]nanra, ne ycnenmnm
yrn na npant eper Hapont, ecnpenxrcrnenno orcrynnrt no mocry, coxpanxx
snamx n opyxne, no can nymxn, rax xax n ynesrn nx tno ne na uem. ecrnnx
npexparnnnct, a x 4 uacam yrpa mocr yxe tn naneen

A renept samertre, cxontxo nnrepecntx cnecrnn ecrt n y Hapncxo reopemt.
Herp eccmtcnenno xecroxn cancr? H: Bepemeren nosynn cnntnt
rnen Hapx, c ercrna ero crapomocxoncxo xonnnnt nauancx napncxn
pasrpom. uro xe c Bepemerentm ta, nnaxa? Her, Herp nce xe nonxn n yuen
rnannym npnunny: nnnonara oecnoconocrt (nourn nynenax npornn mneon)
+ro crapomocxoncxo xonnnnt. H co cneymmero, 1701 roa Bepemeren
nam rnannoxomanymmn n 3crnxnnn. Hoet Bepemerena no 3pecrop]om n
1701 roy, npn Iymmentcop]e n 1702 +ro nepno. Tontxo Cononennu aconmrno
ne npecrannxer, uem noome sannmancx n +ro npemx Herp, na uro tnn
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nanpannent ycnnnx ece cmpaum! Honaraer, uro ecnn +ro Bepemeren, ro
snaunr, x nemy rax naneuno n npnxneena acypnax crapomocxoncxax xonnnna,
yro rearpantnax pemapxa ns cnncxa ecrnymmnx nnn na nce npemx ntect.
B rom-ro n eno, uro Hapna tna nocnennm nosopom ro xonnnnt, n na
cneymmn ro Bepemeren nonyunn pyrym apmnm. a, pe]opma apmnn
npononnact na xoy, n saxnmuanact n rom, uro crapax apmnx: nomecrnax
nopxncxax xonnnna n nexora crpentnt co npemen Asoncxnx noxoon
ntrecnxnnct nontmn nonxamn nocrenenno. Hapna pemammnm opasom ycxopnna
+ror nponecc n x 17031705 roam or crapo apmnn ocrannct n crpom rontxo
npperynxpnte uacrn: xasaxn, xanmtxn, xoropte n xauecrne nerxo xananepnn
tnn esycnonno nyxnt n cnyxnnn eme na nexa.
A uro opoey Beeeueaynmy npeepauu u eeo ompa pasepo+uu ue Hmp, a
Hepe+emee u ue nempoecuu+u eocua+u, a cmapo+ocuoecuo eopaucuo
uouuuue, mo ca+o, uomopo, uau oeua, oauca Kapu eu no Hapeo
nor +ro n ynnnrentno! Tax sanpeentno npart npo ocxonantno nsyuennym
nrny npn epenne Hecno 1708 roa, cnonno +ro xaxax-nnyt Arnanrna,
Innepopex, semnx Tyne Cpaxannct y Hecno nepecunrannte o uenonexa:
parynt, Cemenoncxn, Hpeopaxencxn n Acrpaxancxn nexornte nonxn. Ho
pyxonocrnom: Anexcanpa Menmnxona, Mnxanna Ionnntna n napx: Herpa
Anexceennua Pomanona (16721725), a ne uapa Caumaua, uuu Iopoxa! H
cpaxannct onn c 16-rtcxuntm mnecxnm xopnycom, a ne c xenranpamn,
amasonxamn, necternantmn nennxanamn. H no xomanonannem renepana
Henenraynra, a ne xoponx Aprypa.
Inana 20
Kpaco1a nen n 2900 pyccxnx noennonnennmx
B omem, nepeuncnennte resnct nexoroptx ncropnxon xax-ro ocoo ne nyramr.
Bpoe t rposnte onnnennx, uro-e y nac npoxnxrte nmneparopt, uro ner
400 (ns 1000) y nac noome tna ne ncropnx crpant, a xaxax-ro npopexa,
nsnpamenne. Herp norynn ntnomennym, nmnmym nem Cononennua naponax
monapxnx? npoxnxrt nmneparop!
Bnno, eno n rom, uro co npemen nennxoro Kapamsnna y nac ncropnxn cocroxr
xax t n onom npo]comse c nncarenxmn. Bnxr ncropnm cnoe crpant n
opasax, n nnxennn, opte ne. Buente saxonomepno nepexonr n
nmonanne. H nexoroptm xpacora opason, ne sacnonxer ]axrypy ncropnn,
xnsnn crpant. Hanpnmep, ropxecrnennax xpacora 3emcxnx coopon. Ho
enponecxnm mepxam ecnn y Coopa ne tno ]nxcnponanntx n saxone npan,
nanpnmep, npnnnmart/orneprart rocyapcrnennte mxert (ocnonnoe npano n
sanxrne napnamenron), ro snaunr Coop ]nxnnx, npasnoe copanne. A
cnanxno]nnt, Cononennu, Fyponcxn nnrynrnnno uyncrnymr npany Coopon, nx
neocrynnocrt xpnrepnxm paort enponecxnx napnamenron, npnnoxr xpacnnym
]opmyny, onnctnammym namn 3emcxne coopt: V uapa cuua euacmu. V
uapoa cuua +ueuua.
Cnm]onnx napx n Hepxnn roxe xpacnnax nex.
uro npornn +rnx ne ecrt y Herpa, xpome nexcnxona ronnancxnx noprontx
xaaxon? (Xorx, ecnn noponee no nexm, ro n pacxon, n crpenenxne ynrt
tnn o nero)

B uem cnna nosecrnnx ecnoono Hcmopuu Iocyapcmea Poccucuoeo om
Iocmo+mcua mo 1u+aueea nennxoro pyccxoro nncarenx Anexcex
Koncranrnnonnua Toncroro, anropa ncropnuecxnx pam? Tax rennantno
cnaponponart nexoropte nen, opast, omne mecra mnornx pyccxnx
ncropnorpa]on moxno, nnmt xora cam npexpacno opnenrnpyemtcx n +rom mope.
B raxom cmtcne Anexce Koncranrnnonnu Toncro roxe pyccxn ncropnx n
npexpacnt npnmep +crernuecxoro, no+rnuecxoro nocnpnxrnx ncropnn, nncanmn
mexy npounm: Koea a ecno+um o upacome uaue ucmopuu o npouuammx
+oueouoe, +ue xouemca pocumoca ua se+um u uamamoca om omuaauua. B
pyccuo uumepamype eu euepa muu Hyuuuum, 1oucmme, a menepo noumu
ouu npouuamme +oueoum. V Anexcex Koncranrnnonnua n monront Fartx, n
nyntrapnte marepnanncrt uepntmencxoro nce monront, nparn xpacort
pyccxo ncropnn.
Hpeoonert +ry renennnm, uyncrnonart ne rontxo xpacory ne, no n ]axrypy
pyccxo xnsnn, ncropnn +ro nyxen raxo renn, xax Hymxnn. Ero aconmrno
rounoe ncropnuecxoe uyrte ormeuann n xnxst Bxsemcxn, n Pnuap Hanc.
A HEnpeoonenmne xax pas mnoraxt nonropennt sect cnncox:
cnanxno]nnt, Cononennu, Fyponcxn (nnmc cornn nocneonarene).

H anee oemannt npnmep peantno xpnrnxn Herpa, ne xax rnpana,
noxopexnnmero xpacnnte nen, a xax nonxonona n rocyapcrnennoro exrenx.
Xorx onxrt xe, crpanntm opasom xyoxecrnennte, +crernuecxne nauana
npncyrcrnymr n n +rom cmxere: nnepnte na ony naxnym uepry Herpa moe
nnnmanne oparnn nmenno xyoxnnx, nam snamennrt cxyntnrop Mnxann
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Bemxxnn. Ocyxax namxrnnx Herpy (ne yxe ycranonnennt nm n Herepypre, a
npoexr nonoro: Herp na ]one nponeccnn ncemyremero, ncentxnemero
coopa), Bemxxnn cxasan nam (nsnecrnomy nsarenm Anexcanpy Hnxnmnny n
mne) npnmepno cneymmee:
Herp tnan nopo nppannonanen, na rpann esymnx. Hpecrantre: nout nocne
Honrant, on canrcx, nnmer mnorocrpannunte nncrpyxnnn, xax nmenno xnxst-
nane Fyrypnnny, xnxst-xecapm Pomoanoncxomy nanexnr n Mocxne
ornpasnonart +ro cotrne na ncemyremem n ncentxnemem coope. B
mentuamnx noponocrxx, xomy xaxym nnunny naert, uro necrn n pyxax,
xaxoro pncynxa onxen trt ]eepnepx Bet rontxo uro nponsomno
cpaxenne, ent nennuamero ]nsnuecxoro n nepnnoro nanpxxennx, pncx rnenn
cocrnenno, cnoe nnacrnn, rocyapcrna H ncm nout nocne Herp nnmer
'opep mamxepay n ornenntm norexam!
Mne memxxnncxn napaoxc sanomnnncx, n xora uepes necxontxo ner x nncan
ncropnm xnxse Ionnntntx, ro cnennantno yrnynncx n ony nocnenonrancxym
xonnnsnm, re onnm ns repoen tn xomanymmn rnapne, repo Hecno n
Honrant, yymn ]entmapman Mnxann Mnxanonnu Ionnntn. Hpana, n
xnnre Iouuumum u eca Poccua x satn ynomxnyrt, uro nmenno Mnxann
Bemxxnn nepntm oparnn moe nnnmanne na +ror napaoxc Herpa, n nout nocne
Honrant nncanmero nncrpyxnnn ncentxnememy coopy. C nsnnnennem
nosnpamam onr.

Kaxo xe mne yanoct narn peantnt xomnpomar na Herpa, ne naennt ero
xpnrnxamn neantnoro ronxa? 3ro nemnna na yponne ncropnuecxoro anexora,
ronax nx saxnmuennx napn.
eno n rom, uro ns-no Honrant mnet, pasumme, uau uee no Houmaeo,
ynenn c coo 2900 (!) pyccxnx nnennmx 3ro ]axr. Bce, mano-mantcxn
npecrannxmmne arantnte ocroxrentcrna, npnsnamr, uro pasrpomnenntm,
ecnopxouno exanmnm nenosmoxno ynecrn c coo nnenntx. Houmaecuo
noem ue muo?! npennxy n raxne sarononxn
Her, cnana ory, tna
Hauanmnct, ecnn cunrart or ntxoa mneon ns narepx n nonnout, Honrancxax
nrna saxonunnact x 11 uacam nx. Oxono nonynx npomno ropxecrnennoe
orocnyxenne, a n 13.30 nauancx ror snamennrt nnp. H opora name
ncropnorpa]nn n +rom nynxre xax t pasnannaercx. Macconomy unrarenm nyr
nce noponocrn, snamennrt rocr Herpa sa cnonx yunrene n noennom
ene (Kmo xe +mo? cnpocuu nueuum qeuo+apuau Peuuuuo. a em
xe, eocnoa ueem, omeeuau Hmp. Xopouo xe em omuaeoapuuu ceoux
yuumeue! u m. .).
A yuentm ocraercx nonemnxa, nontrxn pannonantnoro ncronxonannx,
oxcnennx. Houemy o nce xe tn npexpamen?! Bnet norepxnn 3000
ynrtmn n 7000 nnenntmn, nxnmuax rnannoxomanymmero ]entmapmana
Penmnnta (xopont, xax nsnecrno, tn panen naxanyne). ecrnnrentno,
xpynnemax noea (cneymmn ]entmapman na none ox nsxr yer namn ax
uepes 233 roa Haynmc), onaxo ocranmaxcx uacrt mnecxo apmnn (20 000 no
nn]pam 3rnyna) conpaercx n, npnxnarnn nocnnxn c xoponem, nornxontxy
yxonr na mr. Hnmc pasumme, uau uee no Houmaeo mnet n ynenn c
coo ns-no Honrant 2900 pyccxnx nnenntx
Bor uro x nastnam ncropnorpa]nuecxnm pasnoennem: n maccont onxo
nycxamrcx nnpt, rocrt, snamennrte ncropnuecxne ]past. B ysxonayunym
nonemnxy nonemnxa. Ha +rom nropom (ysxom) nyrn ycnex noxa nononnnuart:
samonuart nnn, nyume, sacnonnrt nexoropte neyonte ]axrt
ononnnrentntmn ncropnuecxnmn noponocrxmn xax-ro yaercx, uo
ozacuumo nnxax. uro-ro npoe nxno nepecrpenxn: mnecxne ncropnxn
(Hnnterpan, 3rnyn) ayr xaxoe-nnyt ncronxonanne namn nospasxr.
Pyccxne ncropnxn (Kocromapon, Knmuencxn) oxcnxnn ry nenepoxrnym naysy n
nrne rem, uro ycnex ecupyxuu uauu+ eouoey (nenapoxom nocxastnax
]opmyny nx pyroro namero npannrenx eouoeoupyxeuue om). Conercxne
ncropnxn nx cymmnpyer Fopnc Ipnropten, anrop xnsneonncannx Kapna XII,
sapxxennte na rorantnoe onponepxenne nmtx nsmtmnenn ypxyasno
sanano nponarant, ne ynomnnann yneenntx nnenntx, a rpynocrn
npecneonannx oxcnxnn oexrnnno: necncro-onorno mecrnocrtm x mry or
Honrant (npoe, nonyuaercx, nsnparentno ecrnymme na erymnx n
oronxmmnx)
Tontxo e ce+o uacoe eeuepa napt nocnan nocxa noron sa mnecxo apmne.
Komanonart +rnm orpxom on onepnn
Conepmenno, cornacnrect, ynnxantnt cnyua: +ror napcxn opep na
npecneonanne ymeme mnecxo apmnn aer, xpome ncero, n nosmoxnocrt
oraartcx o nnrentx ocroxrentcrnax namero xomanonannx. Ipyo ronopx:
xro cxontxo nnn n xro xax epxancx. Hanpnmep, oxymenrantnte ncrounnxn
ynomnnamr, xax onn ns namnx nyumnx renepanon, Xannapr, nannncx npocro n
smsm n nauan sanpart mneon: Hmo eom mym ea+ uecmo ouasmeamm, a
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
uoea, uanpu+ep, a, Xauuapm, nonauca u uu+ e nueu, co +uo opauauuco
omepamumeuouo. H Xannapr ryr tn npan, n mnorne namn, notnanmne n
nneny, mornn nornepnrt +ro, no na Honrancxom nnpy pyccxne mneam
nonropxnn: Hsnnnnre Xannapra, on, enxra, con-nepmenno ntxn.
Hrax, rontxo n cemt uacon neuepa, nocne ncropnuecxoro nnpa c nnenntmn
mneamn, napt nocnan nocxa noron sa mnecxo apmne. Komanonart +rnm
orpxom on onepnn renepany Mnxanny Ionnntny. uro n aer ynnxantnoe
xocnennoe cnnerentcrno: Ionnntn ne rontxo noenart, no n, nonyuaercx, nnrt
ymen nyume pyrnx! Vmpo+, ua cueymuu euoornpannncx n Menmnxon. Onn
ecrnonann nennxonenno, cnaxenno, n na epery nenpa, y Hepenonount
nnennnn ocranmymcx uacrt mnecxo apmnn (onee 16 000 uenonex). Pyccxne
nnennte, nsxrte n +ry xomnannm, tnn ocnooxent nmenno ram, y
Hepenonount.
Ho npoxoxennn +roro necxontxo nppannonantnoro yuacrxa, nonynxpnte
ysxonayunte ncropnuecxne oporn nnont cmtxamrcx.
H eme o nnpax n nnenntx. arcxn nocnannnx R+nt nnmer: 27 qeepaua 1710
eoa uapo Hmp npueuacuu (eno nponcxonr yxe n Mocxne.
Aem.) qeuo+apuaua Peuuuuoa ua ceaoy, ue+ mom uauau oueuo
ueauumoca H e paseap nupa Hmp, npuuuuyeuuco umesum+, uau m e
nouyp+e cnpocuu eeo, no uauo npuuuue ou u eeo ueem uepes mpu ua nocue
noem no 0payumamo+ xuauoupoeuo y+epmeuuu pyccuux
nueuumx? 3ect nao nanomnnrt: n Hontme ecrnonann namn
ncnomorarentnte xopnyca, n nocne nopaxennx y upaymrara 500 pyccxnx
nnenntx tnn paccrpenxnt.
B onpaeauue Peuuuuo eoeopuu, umo cpasy nocue umem ou ouxeu mu no
npuuasy uopoua omnpaeumoca sa 12 +uuo om 0payumama, u mououo
eepuyeuuco, ysuau o +mux paccmpeuax, uomopme ou-e ue onpaemeaem. Ha
eonpoc (uapa), umo xe ou moea ue uauasau euuoeumx, qeuo+apuau omeema
ue au. Hmp e+oucmpamueuo omouu om ueea, nocue ueeo Peuuuuo co
ceaom yuu.
Kax nnnre, eca nama ncropnx ]nan paronennoro nnna! H nnrt ero nyxno
cmaxyx no ncex noponocrxx. Tyr nce nennxonenno: n +ror onpoc na
xyneuecxo cnate, uepes nonroa nocne nnenennx! H +ror nam cnaent
otua. 3ro nonnmaere? Herp nopaonart xoren snaxomoro xynna! Horpa]nn,
ocran emy, na cnaty ouepn, ne cnaenoro renepana ax ]entmapmana! A
nsxrt oromnocrt nn*censored*x mneon! Bet no mnorom no nx memyapam nam
crann nsnecrnt ynnxantnte ]axrt nsnanxn ro nont. B Bnennn c rex nop
cocrannncx nent +axn oren nnreparypt, memyapt xaponnnnen, nnenntx
o]nnepon n renepanon: onpanannx, nsanmnte cxnoxn, no nopo n nennte
menoun. H no upaymrarom tna ne xecroxocrt, a npocro mnecxax
pannonantnocrt: nnenntx rora cnoxno tno necrn, xopmnrt (nor napncxnx xe
nnenntx, nanpnmep, mnet n coxpannnn)
H ecnn ror nonrancxn npnmep naaer n xonnnxy xomnpomaron na Herpa
cnnmxom rynxo (x na nocnenonrancxnx mneax ntnrpan necxontxo napn, n rom
uncne y ncropnxon), ro +ro or roro, uro ona, xonnnxa, nycronara, ena
nacroxmnmn ]axramn. A orara ona

Fyponcxn, xnnra Hpoxnxrt nmneparop. Oparnmcx x ]parmenry ne rontxo
xpnrnxn Herpa, no n n nenom xpnrepne exrentnocrn rocyapcrna. Momenr, no-
moemy, norpxcammn:
Bce snamr, uro Co]tx n Ionnntn +ro pe]opmt, +ro nnxenne. A Herp +ro
croxmax sa nnm Menenxa (mart Herpa. H. H.) c ee xnanom nme ne
nentx, ymcrnenno ne xpynntx, concem ne pnymnxcx uro-ro enart. B camom
Herpe nnuro aconmrno ne nosnonxno pasrnxert yymero npeopasonarenx.
a, x +romy npemenn y Herpa yxe tno ne nnn rpn rtcxun noremntx nocx.
Ho net nonxn nnosemnoro crpox, o]nnept-nnocrpannt, xomant na
ronnancxom n nemenxom, nnonne nnocrpannt nn apmecxnx coennenn x
romy npemenn nonce ne tnn n Poccnn uem-ro neotuntm, uem-ro ntstnammnm
ynnnenne n nnrepec.
B Hpeopaxencxom n Cemenoncxom nonxax nonce ne tno uero-ro, ntrono
orrenxnmero nx, sacrannxmmero ntennrt ns ncex ocrantntx nonxon
nnosemnoro crpox, a net ncx pyccxax apmnx c 1680 roa cocroxna ns perynxpntx
nonxon c enponecxo ntyuxo
xot Herp cosan n Mocxonnn perynxpnym apmnm. Ho +ro conepmennemax
nenpana. Cosanne perynxpno apmnn n Mocxonnn nauanoct n Cmyrnoe npemx n
sanepmeno n 16791681 roax.
B 1621 roy, ncero uepes 8 ner nocne nocmecrnnx na npecron Mnxanna
ueoponnua, Anncnm Mnxanon, ctn Panmencxn, txx Hymxapcxoro npnxasa,
nanncan Vcran parntx, nymeuntx n pyrnx en, xacammnxcx o nonncxo
nayxn nepnt n Mocxonnn nonncxn ycran. Vcran Anncnma Panmencxoro
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nauan nncartcx eme n 1607 roy, on n ooman ontr Cmyrnoro npemenn, n
coepxan nepenot mnornx nnosemntx xnnr.
Hont Vcran onpeennn, xro onn raxne, nonxonnnxn n nopyunxn, n xaxoe mecro
sannmamr n nepapxnn, a nnocrpannte cnona ncnontsonan rontxo rora, xora es
nnx rpyno tno oornct. Boennax nepapxnx n nonxax nnosemnoro crpox ne
morna orpannunrtcx nymx unnamn, ny n nnenn eme na nnocrpanntx x
nmem n nny maeopa n xannrana.
B 1630 roy apmnx cocroxna ns raxnx rpynn nocx: nopxncxax xonnnna 27 433,
crpentnt 28 130, xasaxn 11 192, nymxapn 4136, rarapt 10 208,
nononxcxne napot 8493, nnosemnt 2783
Hpannrentcrno, roronxct x none sa Cmonencx, namepeno nsmennrt +ry
rpannnm, n n anpene 1630 roa no ncem yesam ornpanneno pacnopxxenne o
naope n conarcxym cnyxy ecnomecrntx nopxn n ere oxpcxnx, a norom n
ncex xenammnx.
Bom +mo auo npeeocxoum pesyuomam (xypcnn mo. H. H.), n ncxope tno
cosano 6 conarcxnx nonxon no 1600 pxontx n 176 xomannpon. Honx
ennncx na 8 por. Cpenn xomcocran:
1. Honxonnnx
2. Hononxonnnx (ontmo nonxono nopyunx)
3. Maeop (cropoxecranen, nnn oxontnnun)
4. 5 xannranon (ony crpannny napannentntx repmnnon x nce xe coxparnn. H.
H.).
Mne t xorenoct eme pas ormernrt nonte nasnannx unnon ynnpymrcx
npnntuntmn, crapomocxoncxnmn nepoxrno, n nx roro, urot cenart nx
npnntunee, npnyunrt nme x nontm cnonam. Ho, nonaram, ecrt n pyrax
npnunna pyccxn xstx ne xyxe nmoro pyroro npnroen nx nonncxnx xoman
nnn nonncxnx snann.
(Honxrno, cne yap Fyponcxoro no ncem +rnm nerponcxnm nnyronram,
'nnep]anam, aprnxynam, arnneram, mymxeram. A saono, c roro x
pasmaxy n no nce pyccxo, conercxo apmnxm. onrax, 400-nernxx omnxa
ncropnn, ns pyccxoxstuntx snann nnmt pxono n nonxonnnx. H. H.).
B exape 1632 roa cymecrnonan yxe perapcxn nonx n 2000 uenonex, n
xoropom tno 12 por no 176 uenonex xaxax no xomano pormncrpon, n tna
paryncxax pora n 400 uenonex.
Herp xxot ynnuroxnn conepmenno cpenenexonoe nopxncxoe ononuenne n nn x
uemy ne npnrontx crpentnon. Ho nopxncxoe ononuenne anno ne tno
cpenenexontm, c 1676 roa. Crpenenxne nocxa Herp n npana nauan
pac]opmnpontnart nocne Asoncxnx noxoon, no nocne Hapnt, yennmnct n
xauecrnax crpenenxoro nocxa, npepnan pac]opmnpontnanne. Crpentnt
yuacrnonann n n Cenepno none, n n Hpyrcxom noxoe 1711 roa. o 1720 roon
nponcxonr, no ntpaxennm anropnrernoro cnpanounnxa, nocrenennoe
nornomenne crpentnon perynxpntmn nocxamn
uem ce ]parmenr norpxcamm? Hocne ntenennoro xypcnnom Bom +mo auo
npeeocxoum pesyuomam x opoconecrno npoonxnn nnrary, nt nnenn
Bcm xnnry nepeneuarart nenosmoxno, no, noneptre, n anee peut o rex xe
Onerponcxnx ycnemntx npeopasonannxx n nerponcxnx nponanax. V anropa ner
axe nerxoro noospennx, uro n noenntx pe]opmax onenxa npeeocxoum
pesyuomam onxna xe trt xort ny xax-ro cnxsana c pesyntraramn non!
Boopasnre
eomoeaco u C+oueucuo eoue ocmueuu npeeocxoumx pesyuomamoe:
Cosauu nouuoe, auu uuum uoeme uaseauua uuuoe yuupymmca,
cmapo+ocuoecuu+u pyccuu asmu npueoeu ua eouucuux uo+au,
seauu
Hcropnx ns xaxo-ro napannentno Bcenenno! a, nosmoxno, Bcenenno
onee xpacnno, onee xyntrypno, uem nama. Tam apmnn cxoxrcx, ntxcnxmr
]nnonornuecxym xpacory cnoe noenno repmnnonornn n no pesyntraram
cpannenn onpeenxmr noenrenx n none. Ho mauue nont ncropnx rorona,
nanncana. unrare Hpouuamoeo u+nepamopa Fyponcxoro!
Cocrnenno ncxoy ro, Cmonencxo none, x xoropo n roronnnnct, cpen
onncannx npnymanntx nyxstuntx unnon mecra ne namnoct. (A ecnn t
namnoct? Txxenoe cmonencxoe nopaxenne om mex nouauoe, xoroptx Cynopon
ronxn no nce Hontme c onnm-nymx nempoecuu+u nonxamn)

Cononennu: Vsnan o npnnnxennn nocemnanarnnernero mantunmxn Kapna c
nocemtm rtcxuamn, Herp nonropxer cno, yxe ncntrannt npnem: noxnaer
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
napncxym apmnm, xax onnnanart ner romy nasa noxnnyn cnon noremnte
nocxa, ano1emnmx y nero no 1eu npeuenau mnano o 1pnna1n 1mcnu,
Co]nx xe cxonnenrpnponana npornn nnx mpucmac1pentnon.
3ro uro? nx cnonx nontx cooreuecrnennnxon, ypyrnanen, tno nm nanncano?
H ro npx nn nonepxr, uro n Poccnn 30 rtcxuamn moxno tno xax-ro ncxnrpnrtcx
nonrpart, nomeuumoca. H +rn 300 crpentnon uncro reopernuecxn ncnomnnn
maremarnxy n npecrannn rpa]nx ytnannx uncna croponnnxon noxpyr Co]tn
a, ecrnnrentno, n xaxo-ro momenr, mnr, +ra nnnnx, nauanmax naenne c
yponnx Bce Boopyxuume cuum Poccuu e pacnopaxeuuu Coqou n o
yponnx Coqoa c ouo cuyxauuo nocaxeua e +ouacmmpo no cnocrny
nenpeptnntx ]ynxnn onxna tna t re-ro nepeceut n yponent300
cmpeuouoe
Ho nouemy nmenno 300? Kax x npenonaran, nnmercx +ro nce ns no+rnuecxoro
nocosnannx nanepno, rax, neocosnanno ncnntnn n 300 cnaprannen. Bet y
+rnx ncropnxon co crpentnamn acconnnpyercx nce xpacnnoe, reponuecxoe.
Xopomo, a 30 000 noremntx Herpa, oponmnxcx c 300 crpentnamn Co]tn?
Ftno nx, noremntx, na nonxa Hpeopaxencxn n Cemenoncxn, no 4
arantona n xaxom, ncero 34 rtcxun uenonex. Kocnennoe cpannenne nx
oecnoconocrn co crpenenxo x anan nocpecrnom Kptmcxo n Hontcxo
reopem: noremnte noexann rex, xomy nponrptnann 57-xparno ontmne
crpenenxne apmnn. Ho net n npxmoe, nenocpecrnennoe cpannenne roxe tno
cnana ory! onn rontxo pas. Cpaxennx mex cooreuecrnennnxamn ne ror
oxasarentnt npnmep, xoropt xouercx ymnoxart. Herp tn n Ionnannn.
Crpentnt, no otuam, nsynronannct anee apxnnnte ntnncxn Hymxnna,
roronnnmero poman o Herpe:
Fecnoxocrna ycnnnnnct. Haxonen 4 nonxa: uyapon, Konsaxon, Iynemapxon n
uepnon (no pyrnm nsnecrnxm 12 nonxon), croxnmne n Bennxnx Hyxax n no
rpannne nnroncxo, cneprnyn nauantnnxon n nspan nontx, nomnn x Mocxne,
naexct nosmyrnrt n ramomnnx crpentnon Pasnrne crpentnon nponcxonno 18
nmnx y Bocxpecencxoro monacrtpx. Mxrexnnxn ne nnemnx ynemenannxm,
nomnn na nocxo, cocroxnmee ns 2000 nexort Ienepant, ymax nx ycrpamnrt,
nonenenn crpenxrt ntme ronon Te saxpnuann, uro cam For ne onycxaer
opyxnm epernuecxomy npenrt npanocnanntm, n c pacnymenntmn snamenamn
pocnnnct nnepe. Hx ncrpernnn xapreutm, n onn ne ycroxnn. 4000 nonoxeno na
mecre n n npecneonanne. Hpoune pocnnn opyxne n npocnnn nomnnonannx
Bce xe, sanepmax cmxer, ntnnny rnnoresy, xax morna xnnrtcx +ra esymnax
nn]pa 30 000 nomeuumx. Vxe nocne cnepxennx Co]tn, nonyunn ncm nnacrt n
crpane, Herp, roronx apmnm, nponen n 1694 roy rax nastnaemte Koxyxoncxne
manenpt, n xoroptx nmecre c npeopaxennamn n cemenonnamn yuacrnonann n
crpentnt n nonxn nonoro crpox (He]oproncxn, Fyrtpcxn), ]axrnuecxn
ncx apmnx, tnmax no pyxo, n paone Mocxnt. Komanymmnm u. H.
Pomoanoncxomy, H. H. Fyrypnnny, nx apmnxm ann nerent, ntmtmnennte
rnrynt, nasnannx crpan B Koxyxono napanoct moxer 1820 rtcxu uenonex, n
reopernuecxn manenpt, yuennx moxno tno Cononennuy sanncart n noennym
nrpy, norexy. Tem onee uro y Herpa nce tno rnynoe, ]antmnnoe,
noremnoe (noremno sanoenannax Hpnanrnxa, noremnt Herepypr), a yx
Koxyxoncxne manenpt xpnrnxonann n mnorne conpemennnxn
Eme Fyponcxn, Hpoxnxrt nmneparop:
He menee xpxn npnsnax nesopontx Herpa ero necnoconocrt
cocpeorounrtcx, ocranonnrtcx, yrnynenno saymartcx o uem-ro. Ionopx o
nenepoxrno paorocnoconocrn Herpa, uacro satnamr yrounnrt: nnxro
nnxora ne nnen ero unrammnm ceptesnym xnnry (axe no ero nmnmomy
mopcxomy eny) nnn ntrammnmcx nnnxnyrt n ronxocrn mpncnpyennnn,
orocnonnx nnn nnreparypt. Bce cxontxo-nnyt cnoxnoe npocro ne npnnnexano
ero nnnmannx, n npemenn n cnn na +ro on ne rparnn. Herp nnxora ne rynxn onn,
ero ne sacranann norpyxenntm n pasmtmnennx.
Herp ntnycrnn 20 000 onnx rontxo yxason, ontme uacrtm conepmenno
nenentx nnn neocrynntx nx nonnmannx (n rom uncne c npnmectm ronnancxnx
cnon nnn npocro nanncanntx nepasopunno). Hpnuem ero nourn nnxora ne
nnrepeconana nx antnemax cyta; ontmym nx uacrt nneno rontxo ero
nnxamee oxpyxenne, nnmt manax uacrt +rnx yxason pacctnanact, n yxe concem
nemnoro nonaano n rnynnxy.
3rn 20 rtcxu yxason xpxn npnmep ymennoro nesopontx Herpa. Hapt
ecrnnrentno nncan +rn yxast nocroxnno, n rom uncne n n camtx mano
noxoxmnx mecrax: nanpnmep, no npemx noesox, n nosxe, n xypno nse na
nanxe nnn cnx npxmo na penne nnn na nne, noxa nepenpxramr nomae.
Bpoe t, ny xaxax camoornepxennocrt! Kaxax npeannocrt onry! Ho n uncne
yxason Herpa ecrt mnoxecrno raxnx, nanpnmep: Hounnennt nepe
nauantnnxom onxen nmert nn nnxo n npnypxonart, at pasymennem
cnonm ne cmymart nauantcrno.
Hy n uem xe tnn yxast, xoropte nneno nnmt nnxamee oxpyxenne? Ho
cyrn nexoe xon ncnxnuecxn ne ncera soponoro uenonexa, mpnnuecxn ne
]axr nynnunoro npana, noome ne nonnrnuecxn ]axr. uacrnax xnsnt.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Hcnxonornuecxn axe ouent nonxrno. Xaxymne exrentnocrn, mnorne
ecnentno maramr no xomnare. Herp, n camoe nepnoe, nmoe nnxenne mtcnn
xouer ncrpernrt n ncnxonornuecxn nnsxo nnme: Hsammn Vxast. 3ro ero
cnxst c peantnocrtm: a, xonecnxn rocmamnnt paoramr, crpynt nnacrn
narxnyrt, yxast nnmyrcx.
A Crannn ecnentno noman nannpoct Iepneronnna-unop, nannax rpyxy.
Xorx emy noxnatnann ror xe camt raax n xopoxax. To xe moxno ntcrponrt
ncnxonornuecxne +rmt! Eme ynnnxmct, xax +ro ynycrnnn: uo+ae+me
mupauo+ nanupocm +mo xe ueuoeeuecuue cyom!...
Ho nonropm: +ro uacrnax xnsnt.
H, xcrarn, +ror yxas Houuuuum nepe uauauouuuo+ ouxeu u+emo eu
uuxo u npuypuoeamm, am pasy+euue+ ceou+ ue c+yuamo uauauocmeo
npnmep nopmantnoro apmecxoro mmopa, rnnepont, xoropte ecrt n n
cynoponcxo Hayxe noexart. Mne ce yxas uacro ononnoct cntmart,
npnmepno 270 ner cnycrx n (conercxo) apmnn. Hponsnocnnn ero no-pasnomy,
conepmenno ne snax, ue on. Honacrt n ]ontxnop meura nmoro anropa.
H no romy poy connaenn, xoropte x npo cex anno onpeenxm xax xocnennoe
nornepxenne, nmenno n momenr nanncannx +ro rnant mne cnyuano nonanact
crartx Koncranrnna ymenona c nnraro eme onoro Herponcxoro
yxasa: 1mpo+a ecmo pe+ecuo ouaauuoe, u o cuopuoeo ceeo eua nompeum
umu opme, mepme u eecume.
Honropmct: x ne conpan cnennantnoe octe no Herponcxnm yxasam, nnaue,
ynepen, moxno t narn eme ecxrxn noontx meenpon. Vponent +roro,
cornacnrect, nourn necxoncxn. H ecnn nx Fyponcxoro +ro ueueno,
uenouamuo, ro ryr nnn pyccxn xstx emy ne pono, nnn on naxonrcx no
nenpexoxmnm oaxnnem uenmx u nouamumx pexnencxo-cycnoncxnx Vxason,
re na npxmtmn, ntnepenntmn nanartm orenamn, xomnreramn, naparpa]amn
n ]pasamn nmn ntnnxnnann uenmcrn or cxyxn, myunrentno nepecnpamnnax pyr
pyra: Tax o uem xe ryr nce-raxn?.
Hnn npocro axe sanncrt nncarentcxax: ona ntmenpnneennax crpouxa
neperxner n ecxrox xnnxex, npoe
uro xacaercx npannntnoro, crpororo yxasonncannx, Herp nmen ornomenne x
cosannm Vcrana Bee (1698), nanncanVupexeuue u om no uacmoaue+y
epe+euu (1708), Hucmpyuuum Hapmuuuuy, Bouucuu ycmae
(1716). upnpnx Bennxn oxorno npnsnanan, uro npannna ecrnnx xonno
aprnnnepnn Bee cxonnponan c nerponcxnx.

H eme no nonoy nerponcxo mannn eccmtcnenntx nononneenn, cyert,
nocnemnocrn. Bona, Cenepnax nona c neannnmn noxopnrenxmn Enpont
mneamn oxasana: Herp nocrponn nonym noennym mamnny nsamen ntxnnyro,
npocro ne ]ynxnnonnponanme. Ho ecrt n eme npnmep ycrounnoro
omerocyapcrnennoro crponrentcrna. 3namennrax HerponcxaxTaent o
panrax nonmecrno, oxasanmeecx ecrnenntm, nesamennmtm (n
nesamenenntm) o 1917 roa. necrn ner cpox ocront, aconmrnt pexop
ycrounnocrn. Ho ecrt eme ona naxnax noponocrt, ycxontsnynmax or
nnnmannx xpnrnxon, nncarene, ue napt Herp, no npane ronopx, uem-ro mne
nanomnnaer maprtmxy c nncronerom ns xnnoxomenn Honocart pec (eraer,
nptraer, crpenxer, orxptnaer xnerxn c rnrpamn).
Tax nor, napt Herp nnen Taent o panrax, no uro xe on yunnnn co ncemn
crapomocxoncxnmn unnamn oxpnna, oxontnnuero, crontnnxa, cnantnnxa,
xpanuero, nocrentnnuero Pesan, xax opot, crapte xa]rant? ta? Hnaxa?
Her, nn nocnrene, nn camnx unnon ne rponyn. Hpocro nepecran nx
npncnannart. Hepecran xanonart nmxpex oxpnnom, xpanunm n r. . H rax co
cmeprtm (or crapocrn) nocnenero oxontnnuero xonunnnct n Poccnn oxontnnune,
co cmeprtm nocnenero oxpnna oxpe. Cnennantnoro paccneonannx x ne
npononn, no ecrt ono noospenne
Knxst Fopnc Anexceennu Ionnntn, nocnnrarent napx, rnana nerponcxo
naprnn n nepno optt c Co]te, nocne noet sacrynancx sa nomponoro
para Bacnnnx (Co]tnna nonmonnnxa, cneprnyr Haptmxnntmn), xoropt
maxnyn pyxo: Mue u Kasaucuoeo npuuasa xeamum! n yexan npannrt
Hononxtem mxnee Hnxnero Honropoa, nnsom n roramnem oosnauennn. Ho
ne yepxancx nouexe mu ueuoeeu saaeuo, nncan napm myrnnno-
nacrannrentnte nnctma. Bor conepmenno nocxnrnrentnoe:
Min Her Capitaneus Capitanus, saluas per multos annos.
Bom ueuo+ +uoeo sa +uuocmo meom, umo couseouuu npueemumo +uuocmum
uanumaucuom. Ho enpeo nuuu ca+, ue ueuuco, u ca+ 1m uaeue, umo mouuo
eua, umo y mea, a y uac ymo u uem. 1m saaeuaeuoca e eue, a a e numoe.
1o ec ouo euo. Om uupuua, eocyapo, eeo+ocmu uem (Mocuea, anpeua 24
ua, Liutenant Bopucua).
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Cornacnrect, nnrepecno npecrannrt napx Herpa, emeno meuymerocx mexy
apmnxmn, ]noramn, cronnnamn, n re-ro nocpen cnonx cnanntx en, neuepom,
npncnonnnmnct x rennomy nymeunomy crnony nnn x cnexeocmonennomy opry
]perara, unrammero mauue nnynt Bor xnxst Fopnc Ionnntn, xanonannt
xomnarntm crontnnxom n 1676 roy, a oxpcxo manxo n 1690-m, npoxnn
o 1714 roa, cxopee ncero mor trt +rnm nocnennm oxpnnom. 3TO n ecrt
xnnax Pyccxan Hc1opnn. Hnrepecnax, nonnnnax: rexcr n ara ornpannennx
+roro nnctma, art xnsnn nosmoxnoro nocnenero oxpnna, +ro nce, xax n
mapmpyrt apmn, nsxrte/nensxrte ropoa nepnnunte, camoonnemmne ]axrt.
A ne uepnymnte oomennx-onnnennx, noornannte no cxemy 2009 roa.
Inana 21
O1 nc1opnn nonn x nc1opnn nnac1n
Tax, c nomomtm onoro rontxo pyccxoro Boeuuoeo eecmuuua XIX nexa moxno
nocneonarentno onponeprnyrt xnnomerpt nornuecxnx nocrpoenn Hnana
Cononennua n ncex noontx xpnrnxon Herpa c narpnornuecxnx nosnnn. H,
napaoxc, nacroxme pyco]one oopaunnaercx nx xaprnna. uro xxot pyccxne,
nmex nopmantnym apmnm, npocro xax coauxn n nnpxe, no onomy menuxy
nerponcxoro xnyra nepeoennct n enponecxne mynnpt, x nxmemy ocnanennm
cnoe oecnoconocrn n r. .
H camoe rnannoe, uro cneyer cxasart no +rnm recno cnxsanntm remam
rocyapcrnennte pe]opmt, crapax/nonax apmnn, napt Herp, morymecrno
Poccncxo nmnepnn: 1e ae camte pyccxne nmn npnuem ne rontxo n cmtcne
ror xe napo, no n ]nsnuecxn re xe xonxpernte nmn, ycnenmne nocnyxnrt n
crpentnax n nopxncxo xonnnne, cran parynamn, mymxerepamn, rpenaepamn,
]ysnnepamn nontx nonxon ns ecnomomntx ernenon npenparnnnct n
ocrontx samnrnnxon cnoe crpant, cynoponcxnx uyo-orartpe.
Fyt onerponcxax Mocxoncxax Pyct nocnene n uepee: Knencxax,
Bnanmnpcxax moxer, n cneonano t xax-ro onpanart, npnyxpacnrt
nanocneox nonnrn cououeeuucuo (no-pyromy n ne nasonemt) uouuuum,
crpentnon n crpenenxnx ynron. Ho +ro, no-moemy, nanomnnno t pemecno
counnnrene ntmntx xoyntntx +nnra]n n npnxnanmencxnx rpannrntx
macrepcxnx nnn ncxyccrno rpnmepon n mopre.
Honpoyre sarpnmnponart +ror pasnarammncx rpyn crpenenxoe nocxo. B
Fynramnt nex onn ypnann cee ropt npnnnnern, opocnn mocxoncxnmn
nanouxamn, npounm mantm nsnecom, na npnxast ntcrynnrt x rpannne
orneuann crpenenxnmn ynramn. Bor ntepxxn ns Kocromapona:
15 max, no nropnnx, n nonent, xora oxpe copannct na coner, mexy
crpentnamn pasancx xpnx:
Hnan Haptmxnn saymnn napennua Hnana Anexceennua!
ent tn ntpan npenamepenno, urot nanomnnrt o ynennn napennua
nmnrpnx, conepmennom nmenno 15 max. Honxnact rpenora; crpentnt
cxnarnnnct sa opyxne, yapnnn n naar no mnornx nepxnax; orpomnax ronna co
snamenamn n apaanntm oem pocnnact c xpnxamn n Kpemnt. 3arnopnrt or nnx
nopora ne ycnenn. B Kpemne croxno mnoro oxpcxnx xaper. Crpentnt nanann na
xyuepon, nonnn nx, nepepynnn nomaxm norn n pocnnnct na nopen. Foxpe
merannct, ne snax, uro nm enart, nemnorne ns nnx ycnenn ntcxounrt ns Kpemnx;
pyrne n crpaxe npxrannct no yrnam no nopne. Crpentnt nonnnn:
anare cma rynrene napcxnx. Haptmxnntx! Onn saymnnn napennua
Hnana Anexceennua! A ne ntanre ncex npeanm cmeprn!
Tora, no conery Marneena n narpnapxa, napnna Harantx, nsxnmn sa pyxn
napennue, Herpa n Hnana, n conponoxennn narpnapxa n oxp ntmna na
Kpacnoe xptntno. Crpentnt, ynepennte, uro napennua Hnana ner na cnere, tnn
nopaxent ero noxnnennem n cnpamnnann:
Touno nn rt npxmo napennu Hnan Anexceennu?
Hnan orneuan: uro on xnn, nnxro ne yman ero nsnonrt, nn na xoro ne nmeer
snot n nn na xoro ne xanyercx. Ho crpentnt, nacrpoennte nosmyrnrenxmn,
saxpnuann:
Hycrt monoo napt oracr xopony crapmemy pary! Btare nam ncex
nsmennnxon! Btare Haptmxnntx; mt nect nx xopent ncrpenm! Hapnna
Harantx nycrt ner n monacrtpt!
Harpnapx comen tno c necrnnnt n cran yronapnnart mxrexnnxon, no onn
saxpnuann emy:
He rpeyem conera nn or xoro; npnmno nam npemx pasopart, xro nam naoen!
Mexy crpentnamn tno mnoro pacxontnnxon, n noromy nonxrno, uro ynemannx
narpnapxa ne noecrnonann. Crpentnt mnmo narpnapxa nnomnnnct na xptntno.
Fontmnncrno oxp n yxace yexann c xptntna no nopen, no ne yexann c nnmn
nauantnnx Crpenenxoro npnxasa Mnxann Rptennu onropyxn, Apramon
Cepreennu Marneen n Mnxann Aneryxonnu uepxaccxn. onropyxn npnxpnxnyn
tno na crpentnon, npnrposnn nm nncennnem n xonom. Crpentnt sa +ro cpocnnn
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
ero c xptntna na paccrannennte xontx, nspynnn n xycxn; norom crpentnt
pocnnnct na Marneena. Marneen oronnnyncx or nnx x napnne, nsxn sa pyxy
Herpa. Crpentnt orramnnn ero or napx. Knxst uepxaccxn cran ornnart
Marneena y crpentnon, nonannn ero na semnm, ner na nero, saxptnan ero coom.
Crpentnt nsnnn uepxaccxoro, pasopnann na nem nnarte, ntramnnn ns-no nero
Marneena n cpocnnn na xontx. Hapnna n yxace yexana c ctnom n napennuem n
Ipanonnrym nanary.
Crpentnt nopnannct no nopen; y nnx tn cocrannennt sapanee nosmyrnrenxmn
cnncox opeuenntx na cmeprt, uncnom o copoxa uenonex. Hepnom xeprnom nx
no nopne tnn orcrannennt crpenenxn nauantnnx Iopmmxnn n Rpenen,
xoropte nsymann tno samnmart nxo no nopen. Ho rnannom nentm noncxon
mxrexnnxon tnn Haptmxnnt. Crpentnt erann no napcxnm noxoxm,
sarnxtnann n uynant, mapnnn no xponarxmn, nepenopouann nocrenn, rtxann
xontxmn n npecron n xeprnennnxn n npnnopntx nepxnax, nese ncxann
Haptmxnntx n, npnnxnmn sa A]anacnx Haptmxnna monooro crontnnxa
ueopa Canrtxona, ynnn ero, a ysnanmn cnom omnxy, nocnann reno ynroro c
nsnnnennem x ero orny. ymnt txx Hapnonon cnpxrancx, no onnm nsnecrnxm,
n rpyy, no pyrnm n cynyx; ero ntramnnn, cpocnnn c xptntna na xontx n
paccexnn na uacrn.
Tt, xpnuann onn, saneonan Crpenenxnm npnxasom n nac neman! Bor ree sa
+ro!
Tora xe orpannn ero om n namnn y nero xapaxarnny, xoropym on epxan n
nne pexocrn.
3ro smex, xpnuann crpentnt, nor +rom-ro smeem on orpannn napx ueopa.
Vnnn sarem ctna Hapnonona Bacnnnx sa ro, uro snan npo smem y orna n ne
onec. Haxonen crpentnt opannct o A]anacnx Haptmxnna, para napnnt
Harantn; onn namnn ero no npecronom nepxnn Bocxpecennx na Cenxx: ero
yxasan nm xapnnx napnnt Xomxx. Crpentnt ntramnnn A]anacnx, nononoxnn na
xptntno n cpocnnn na xontx pyrne crpentnt nomann n Kpemne mexy
uyontm monacrtpem n narpnapmnm nopom xnxsx Ipnropnx Pomoanoncxoro c
ctnom Anpeem. Onn ncrxsann crapnxa, pnann emy nonoct n opoy.
Homnnmt, xpnuann onn, xaxne rt nam ont rnopnn no unrnpnnom, xax
ronoom nac mopnn, rt can unrnpnn rypxam nsmenom.
Pomoanoncxoro c ctnom nocrnrna ra xe yuacrt, xax n pyrnx.
Hmo nn? nmo nn? xpnuann ynnt, pacnpannxxct co cnonmn xeprnamn, a
pyrne, maxax manxamn, xpnuann n orner:
Hmo! Hmo!
Hsypoonannte rena ynrtx ramnnn crpentnt na nnomat; nepe nnmn n
nopyranne, xax yro nx nouera, mnn pyrne crpentnt n xpnuann:
Foxpnn Apramon Cepreennu Marneen eer!
Foxpnn onropyxn! Foxpnn Pomoanoncxn. are opory!
Btcrynnnmn ns Kpemnx, crpentnt pocnnnct n om xnxsx Rpnx onropyxoro n
crann nsnnnxrtcx, uro ynnn ero ctna Mnxanna sa yrpost nm. Crapnx npnxasan
ornopnrt nm norpea cnon. Crpentnt xonmamn nannnnct oxpcxoro mey n nnna
n ymnn co nopa, xax npyr sa nnmn ncne noexan xonon xnxsx onropyxoro n
onec nm, uro crapt cxasan cnoe nenecrxe, xene ynroro Mnxanna:
He nnaut, myxy cenn a syt ocrannct; cxopo npnercx nm cnert na synax
Fenoro n 3emnxnoro ropoa.
Vcntmanmn +ro, crpentnt nepnynnct n om onropyxoro, cxnarnnn ontnoro
crapnxa, nspynnn, ntpocnnn sa nopora na nanosnym xyuy, a cnepx rpyna
nanoxnnn coneno ptt n npnronapnnann:
Emt, xnxst, nxycno! 3ro ree sa ro, uro name opo en.
ent tn rora xcnt, no x neuepy nonxnact raxax ypx, uro mocxnnuam
xasanoct, uro npecrannenne cnera nacrynaer. Ha nout crpentnt paccrannnn
xapaynt n Kpemne n Fenom ropoe, n naexe na pyro ent npoonxart
pacnpany.
Ha pyro ent, uacon n ecxrt yrpa, onxrt naar; crpentnt c apaanntm oem n
xpnxom xnnnnct xo nopny n rpeonann ntaun Hnana Haptmxnna. Cnona
nopnannct no nopen ncxart cnom xeprny, ynnn ymnoro txxa Anepxnx
Knpnnnona, ynnn tnmero cnoero nonxonnnxa oxrypona, norpeonann ntaun
nnosemnoro npaua ann+nx, xoroporo onnnxnn n orpannennn ueopa, nnre ne
mornn narn n n ocae ynnn ero nomomnnxa Iyrmentma n ctna ann+nena;
xorenn ymeprnnrt n ann+neny xeny, no napnna Map]a Marneenna ntnpocnna e
xnsnt. Crpentnt ne mornn ortcxart Hnana Haptmxnna no omnxe tn ynr
cxoxn c nnm mnoma, unnnmonon
Foxpnn xon Ooencxn cxasan napnne Harante:
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Cxontxo ree, rocyaptnx, nn xanert para, a orart ero nyxno yer; n ree,
Hnan, nrn naono nocxopee. He ncem ns-sa rex nornnyrt.
Hapnna n napenna c Haptmxnntm ntmnn ns nepxnn n noomnn x sonoro
pemerxe, sa xoropom yxe xann crpentnt. Ornopnnn pemerxy; crpentnt, ne
ynaxax nn nxont, xoropym nec Haptmxnn, nn npncyrcrnnx napcrnenntx
xenmnn, pocnnnct na Hnana c nenpncronom pantm, cxnarnnn sa nonoct,
cramnnn nnns no necrnnne n npononoxnn uepes nect Kpemnt n sacrenox,
nastnaemt Koncranrnnoncxnm. Tam noneprnn ero xecroxo ntrxe, orrya
nonenn na Kpacnym nnomat, nonxnn na xontxx nnepx, norom nspynnn na
menxne xycxn n nranrtnann nx n rpxst.
Crpenenxoe nosmymenne roruac nonnexno sa coom n pyrne cmyrt,
nsynronannct oxpcxne xonont. Crpentnt nm noraxann n nmecre c nnmn nanann
ronnom na Xononn npnxas, pasnomann cynyxn, ornnn samxn, pasopnann
xaantnte xnnrn n pasnte rocyapent rpamort. Crpentnt, npncnannax cee
npano pacnopxxartcx saxonoarentcrnom, xpnuann:
aem nonnym nonm na nce uertpe cropont ncem cnyram oxpcxnm. Bce
xpenocrn na nnx pasopant n paspocant.
Ho ontmax uacrt ocnooxenntx xononon nosnpamanact x cnonm npexnnm
rocnoam, a nnte nocnontsonannct cnoe cnooo, uro nnont saxaannrt cex
pyrnm.
Hapenna Co]tx, xax t ns xenannx npexparnrt ecunncrna, npnsnana x cee
ntopntx crpentnon n oxnnna, uro nasnauaer ua uaxoeo cmpeuoua no
ecamu pyue. 3ra cymma, uesaeucu+o om omuuoeeuuoeo xauoeauoa,
uyueeo cmpeuoua+, yem copaua c upecmoau (xypcnn mo. H. H.), nmenn
nepxonntx n npnxasntx nme. Cnepx roro crpentnam npeocranneno
tno npoaeamo u+yuecmeo yummx u cocuauumx nmn nnn.
Haxonen, no npocte crpentnon, nonoxeno tno ntnnarnrt nm, nymxapxm n
conaram sa necxontxo ner nasa sacnyxennoe xanonante, uro cocmaeuauo 240
000 pyue. Co]tx nanmenonana crpentnon nanopnom nexorom n yronapnnana
onee nnxoro ne ynnart n ocranartcx cnoxontmn

Honnt rocyapcrnennt xpax. Aconmrno ecnomomnte nepe nnemnnmn
npornnnnxamn crpentnt rem ne menee ntptnamr na cex noennt mxer
Poccnn, nponex +ry ntmeonncannym Kpe+uecuym eoeuuym onepauum 1682
e.. Btnrte ns npannrentcrna ecxrt pyne na ptno roxe rpeyercx
npannntno onennrt. 35 pyne cronno roonoe coepxanne crpentna npn
Anexcee Mnxanonnue. Hpana, ncera nopasymenanoct, uro onn oepyr eme n
cnonm mantm nsnecom, nx uero nonyuann connnte npe]epennnn. Kynnt
neuno xanonannct, uro c ropramamn-crpentnamn rpyno xonxypnponart no
npnunne mnornx ntror. 3naunr, ntpnannt npns tn panen nyxroonomy
coepxannm. To ecrt ntmeonncannte nonnrn onn npnpannxnn x nym roam
cnyxt!
H eme, eme pas nao nouepxnyrt: +1n ae camte nmn, ntrpxxnyrte ns
xpacnntx crapomocxoncxnx mynnpon, no-nacroxmemy oyuennte,
ocrpenxnnte, crann noenrenxmn nyume n mnpe apmnn mnecxo (xoropym
pantme cnyuanoct nannmart nx samnrt crpant).
Ho x n +ry xaprnny xpemnencxnx crpenenxnx nonnron ne xouy nonnocrtm
oranart n pyxn xpnmnnantnoro ncnxonora, utn nepnxrt yyr nanepnoe:
caus+, +auuauauouo-enpeccueum ncuxos, namouoeuuecuaa
xecmouocmo. Bet axe n n +ro pasnnnanno nyxe rnycnocre moxno
ortcxart re camte +nemenrt noenno-nonnrnuecxnx peann, oexrnnnte
noponocrn, sa xoroptmn mna oxora n noenntx rnanax.
Hepe yncrnom xnxsx Ipnropnx Pomoanoncxoro c ctnom Anpeem crpentnt
ucmasauu cmapuua, peauu e+y eouocm u opoy. Ho+uuuo, upuuauu ouu,
uauue mm ua+ oum meopuu no Hueupuuo+, uau eouoo+ uac +opuu, mm cau
Hueupuu mypua+ us+euom.
3ro xe o Pyccxo-rypenxo none 16721681 roon, nourn, moxno cxasart,
yauno na ]one noenntx nponanon roro nexa. Ocnonnte ee ]axrt:
Pyccxo-yxpanncxne nocxa 120 000 uenonex no xomanonannem
Pomoanoncxoro n rermana Camononnua pasnnn ocmancxn sacnon, no anee
ecrnonann menenno n nepemnrentno Pyccxax apmnx ocrannna unrnpnn na
nponsnon cytt n orcrynnna sa nenp, orpocnn npecneonanmne ee ocmancxne
nocxa n 1679 roy nacnntcrnenno nepenonnn na nent eper nenpa
ocrananmeecx eme n npanoepexno Vxpanne nacenenne
H net +ro ne Konoroncxoe nopaxenne or sanopoxnen n xptmcxnx rarap. He
exann, a orcrynnnn sa nenp, +naxynponann nacenenne. Ho tno nce xe
nonnmanne, uro yxptnartcx or rypox sa nenpom +ro nosop, ncropnuecxn
rynnx. H crpentnt, ncrxsanmne crapnxa, tnmero rnanxoma, nanepnoe,
nomnnnn cnoe unrnpnncxoe eccnnne. H xax mornn ncxann nnnonaroro. To ecrt
na ]one ecxrxon npounx yncrn, conepmenntx sa 10 pyne npemnantntx n
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
npano npoart nmymecrno xeprnt, ncrxsanne xnxsx Pomoanoncxoro nourn
rocyapcrnennnuecxn axr, +ro crpenenxn ananns npnunn neyaunoro
unrnpnncxoro noxoa. A uro, panee sa Cmonencxn pasrpom xasnnnn xe Benna!..
Ocoenno xecroxn tnamr nmenno raxne pasopxn, ntxcnennx no omnmn
nonynxpntmn nosynramn: Kmo euuoeam?, 1au xumo ueuosa! A xax
moxno? A nenonxrno! Or roro n snocrt, xecroxocrt.
B omem, nsnecrnomy Vmpy cmpeueuuo uasuu npemecrnonana Houo
cmpeueuuoeo yuma n nout, no npane ronopx, xpomemnax.
H o n1opou e1nme nonon Poccnn
B cncreme nennocre peant nonnrux (peantnax nonnrnxa), nepnoe ernme
Herponcxo Poccnn nonax apmnx. Bropoe Canxr-Herepypr.
H yx ecnn oparnrtcx x sarnannm ntme pasnpaemo xnnrn, Hpouuamm
u+nepamop snaere, c +rnmn npoxnxrnxmn noome nponcxoxr crpannte
nemn. Camoe nsnecrnoe ns nnx, xoneuno, Hemepypey mmo nycmy!
Hspeueno +ro, xax nsnecrno, orcranno napnne Enoxne Honyxnno. anee n
nepnoncrounnxax +roro npopouecrna, xax onncano Anexceem Toncrtm, ner
xonomenne xaxnx-ro a-eopoxe, uuuu+op. Ho, xax renept ronxyercx
nnrennexryanamn, crapomocxoncxnmn xpenamn, +ro tna cnpanennnax peaxnnx
npanocnannoro napoa na xeprnt Cenepno nont, crponrentcrna cronnnt.
Honanncano o +rom npopouecrne ynnnrentno mnoro, rax uro saypxnemym
xenmnny, onxennym pasneenxy, nosxe naxasannym sa ny, ntnenn npxmo n
nnecxne npopounnt. Ony Enoxnn moxno n nonxrt, n axe xax-ro
sannronart c oueuapouo ono: cnom yxnaa xnsnn.
Ho nocrannrt Hemepype npomue ceamo Poccuu ner, ne coercx y nac! Bet
n npanocnannom Hnrepe xe ponnact n naxennax Kcennx Hemepypecuaa.
Tpannnx crapomocxoncxnx naxenntx ne npepnanact, a xoe-uro, ns sanncannoro
o naxenno Kcennn, onxno t npnmnpnrt n axe ymnnnrt ncex
npoxnnnammnx Herepypr Crponrenn nepxnn na Cmonencxom xnanme
sameuann, nosnpamaxct yrpom na paory, uro noutm xro-ro nm n nomomt
nonnman xnpnnun na nepxnne +raxn. Hpocnenn onaxt, sacrann naxennym
Kcennm, c monnrnamn ncm nout nocnnmym xnpnnun.
Ona ns camtx nounraemtx pyccxnx cnxrtx na crpoxe Herepypra, +ro nam ne
opmoranne xnxnmop, nantn uapt, xypnnte nanxn, menrante na noy
H ecnn eme nymartcx ctnoct ro npoxnxrne n onom ouent neoxnannom
cmtcne: Hemepypey mmo nycmy om saxeamuuuoe!
Bet +ro enncrnennax ns pyccxnx cronnn, ocranmaxcx nenpncrynno! He
panmecx nparom. Ecnn ncnomnnrt n npasnyemt ro 1150-nernx Pyccxoro
rocyapcrna ncm uepey ero nonnomenn: Pyct pennxx, Knencxax,
Bnanmnpcxo-Cysantcxax, Mocxoncxax n, coornercrnenno, cronnn, or
Honropoa, Knena, Bnanmnpa n o Herepypr ocrancx
enncrnenntm nycmm+ or npara. B cno nennnrpacxn noxant nepno
anmn, nanepnoe, n camt ntcoxn n mnpono ncropnn npnmep reponsma.
Hpana, on xe, yyun Herporpaom, oxasancx npouno cnxsan eme c ono
renennne, o xoropo noomno npemx ncnomnnrt n cnxsn yxe c sarnannem xnnrn
Ha ue uuacmuu. Vcranocrt (uacrn) napoa or xeprn, moxer, axe or
Hnnnnnsannn (Herepyprcxo) noome, npnnecna +romy ropoy rxxenoe snanne
xontenn penonmnnn.
Vcranocrt n esnepne camo nepxymxn +nnrt n ononpemenno camoro naponoro
nnsa comnnct no npemenn n mecry nmenno n Herporpae 1917 roa.
H ryr xe eme ona orctnxa x moemy nmesnomy Meuoxuopoeo+y eeuy.
Hponeptre: ncx nosnx c npopouecrnom Hemepypey mmo nycmy!, ero
xommenrapnn, cmaxonannx 95 % cctnox Mepexxoncxn, Bonomnn, Vcrpxnon
(xoropt H. B.), Axmarona, Fynraxon +ro nce ona, ra ca+aa ymouuuuaa (no
Fepxeny), e ucmopuu Poccuu uyuomypa.

H napnne Anorte saxnxrt,
ocroencxn n ecnonart,
Iopo n cno yxonn ryman
Axua1ona. Ho+ua es repon
Tax c nensexnocrtm nepnynact ona ns npetymnx rem: Mentxnopont (on xe
Cepepxnt) nex, n xnnom ero conocrannennn c 3onortm:

Hmnm nonncrnennym xnnocrt
Horemntx Mapcontx none,
Hexorntx pare n xone
Onoopasnym xpacnnocrt,
B nx crpono stnemom crpom
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Hocxyrtx cnx snamen noentx,
Cnxnte manox +rnx mentx,
Hacxnost npocrpenenntx n om.
Hmnm, noennax cronnna,
Tnoe rneptnn tm n rpom,
Kora nonnomnax napnna
apyer ctna n napcxo om,
Hnn noey na nparom
Poccnx cnona ropxecrnyer
Hymxnn. Menmn ncannx

Onenxa Herponcxnx pe]opm na cammnre nmneparopon, 3p]ypr-1808

Xorx x n noxpennn cnom rouxy spennx oexrnnntmn nn]pamn, uacrntmn
cnnerentcrnamn pyccxoro Boennoro necrnnxa n raxoro cnennanncra, xax
noennt ncropnx, renepan-maop Ienepantnoro mraa Anpe Herpon, a nce xe n
namem saounom cnope c Cononennuem, Fyponcxnm n nxe c nnmn uyncrnyercx
onn naxnt nsxn, omn nx ncex nac, nontntx nncarene XXXXI nexon.
Bpemennax yanennocrt, nontnocrt, necnxsannocrt namero ntopa cnoero
monapxa, cnoero ncropnuecxoro nepnoa enaer +ror ntop Fonee
oexrnnntm? Xopomo, ecnn t rax! Ho yx rouno onee nerxonecntm,
noxoxnm na nonynxpnoe pasenenne na noxnonnnxon Hememena n
Kosnoncxoro, nnn ]anaron Cnapraxa n nnamo
Hpornnonocrannrt mauo+y nontnomy ntopy xopomo t onenxy uenonexa onee
nnsxoro ro +noxe, nonneuennoro n ncropnuecxn nponecc. Hs cnonx
ncropnuecxnx sanacnnxon mory npenoxnrt onontno snaxonym ]nrypy,
ntcxasanmymcx no annomy nonpocy n ocroxrentcrnax yx rouno ynnxantntx,
nenonropnmtx n mnpono ncropnn.
Inana Cnxmennoro cnnoa, mnnncrp, pyr mnocrn napx Anexcanpa xnxst
Anexcanp Hnxonaennu Ionnntn, utn sanncxn mne onenoct nnnmarentno
nepeunrart no npemx paort na ynomnnanmecx xnnro Iouuumum u eca
Poccua (2008). Hmenno xnxsx Ionnntna nmneparop Anexcanp nsxn c coo na
snamennrym 3p]yprcxym ncrpeuy n cenrxpe oxrxpe 1808 roa.
Kpome mnororo npouero +ro tn onn ns camtx pncxonanntx momenron n xnsnn
n napcrnonannn Anexcanpa. Hanoneon x +romy npemenn sanxn nonoxenne, ne
nmenmee npeneenron n ncropnn ]axrnuecxoro xosxnna Enpont. H n Poccnn
rora nceptes npnxntnann nepoxrnocrt roro, uro napt yer n 3p]ypre npocro
cxnauen n apecronan, net neannee cnnanne Hanoneona c ncnancxnmn
Fyponamn saxonunnoct nmenno rax. Iocyapx ymonxnn ne exart, no nnrepect
Poccnn, cyponax ntnyxennocrt Tnntsnrcxoro mnpa n ntrexanmnx ns nero
oxsarentcrn nce xe rpeonann +roro nnsnra. Orpomnax pasnnna n
ononnnrentnax onacnocrt n rom n cocroxnn, uro npetymax, rnntsnrcxax
ncrpeua npoxonna nce xe na nerpantno reppnropnn, na rom snamennrom nnory
nocepenne pexn Heman, pasenxnme nx apmnn.
A 3p]ypr 3p]ypr axe n paonencrnymme npe Hanoneonom Iepmannn
sannman ncxnmunrentnoe nonoxenne. 3ror ropo, oycrpannax saxnauennym
Enpony, Hanoneon o]nnnantno ntennn xax ocooe mecro mecro copon
noxopntx monapxon n nx nocx (nmenno orrya n 1812 roy onn, repmancxne
nocxa n monapxn, nocnymno nnnynnct na Poccnm).
Te poccncxne n omeenponecxne noospennx, nanpnmep, cymmnpyer n cnonx
nsnecrntx nocnomnnannxx n Apman e Konenxyp (onroe npemx nocon upannnn n
Poccnn, conponoxan o Hapnxa Hanoneona, pocnnmero apmnm n 1812 roy).
Kacaxct nepnoa roro ncnancxoro apecra n nororonxn 3p]yprcxoro cammnra,
on nnmer:
cxasan nmneparopy (Hanoneony), uro nneuarnenne, nponsneennoe n Enpone
noxnmennem uepnnana (ncnancxoro Fypona), moxer ntsnart onacennx, xax
t nmneparop ne pastrpan nnoxo ]oxyc c remn rocyapxmn, xoropte npneyr n
3p]ypr.
Fa! Bt ymaere? cxasan nmneparop
A xpome apecra tn pncx nosmoxnoro nynnunoro ynnxennx. Hpyccaxn,
nanpnmep, na rom 3p]yprcxom cammnre ero nonyunnn cnonna. Hanoneon,
pasnnexax monapxon (rax cxasart, n pamxax xyntrypno nporpammt
cammnra), npnxasan na encxom none (mecre Hena Ay+pmrercxo nrnt, re on
na roa nasa pasrpomnn npyccxym apmnm) ycrponrt oxory na sanen! Hnmc x
romy xnnonncannx, paccxast Hanoneona, roxe nynnunte, o rom momenre,
xora on ocrancx rer-a-rer c xpacannne npyccxo xoponeno Hynso, n
saepxnct on ram noontme, nosmoxno, npnmnoct t noapnrt noexenno
Hpyccnn eme napy xnouxon semnn.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Ho, cnana ory, nnnomarnuecxne n uenoneuecxne xauecrna Anexcanpa
nosnonnnn emy ntepxart +ror +p]yprcxn mecxn (c 17 cenrxpx no 14 oxrxpx),
es nonnrnuecxnx norept n es ypona nx uecrn Poccnn. H, xoneuno, naxntmn
emy nomomnnxamn n +rom crann ero pystx n npexe ncero xnxst
Ionnntn, ouu us pyse emcmea Aueucaupa, ocmaeuuca o+auuu+
noeepeuum+ eeo u ua npecmoue, ueuoeeu, uomopm y+eu sauu+amo u
pacceueamo ceoeeo eocyapa, uau uuumo pyeo.
Xorx, xoneuno, y Ionnntna, nxonnmero n neontmym cnnry rocyapx, n
3p]ypre tna macca n nnonne o]nnnantno paort. On n ro npemx onn ns
nyx poccncxnx crarc-cexperape, rant conernnx, oep-npoxypop
Cnxmennoro cnnoa, xameprep.
Knnra, nxnmuanmax +p]yprcxne sanncxn xnxsx Ionnntna, ntxonna rontxo n
Iepmannn, no ncropnx Iannna Iepacnmona npnomnna ee x xopnycy
Ionnntncxnx urenn.
Ho cnnerentcrny coecennxon Anexcanpa Hnxonaennua, peuo uuaseea mua
npocma, esmcuyccmeeuua; ou ece+ xepmeoeau ucmuue uasauoco, umo +m
euu+ae+ opoeo pocmeeuuuua, c yeueueuue+ u uyecmeo+ paccuasmeamueeo
ua+ muoe.
Ha nauanmecx renntm xcntm nem 27 cenrxpx ncrpeue nyx nmneparopon no
npany xosxnna pexnccepom ontmoro 3p]yprcxoro npecrannennx tn
Hanoneon, ute uyrte ontmoro axrepa noxnonnxno na yaunte nmnponnsannn.
Ha crporom oee na mecrnanart nepcon rontxo nx rocyape on osaaunn
monapxon ynnnrentntmn nosnannxmn n onacrn repmancxo ncropnn.
Onaxo Hanoneon snan npomnoe ne rontxo Iepmannn. Hocne npecrannennx emy
xnxsx A. H. Ionnntna nmneparop upannnn oxnnnenno yrounnn: Tor, uro n
Cnnoe? H sanen pasronop o ynnuroxennn poccncxoro narpnapmecrna
(Herpom I):
Vrnepnrent Konxopara (r. e. Hanoneon) oran nonnym ant cnpanennnocrn
rennm Poccnn (napm Herpy) n cosnannn nennxoro npannrentcrnennoro
nepenopora, xoroporo ne morna ocrnrnyrt penonmnnx co cnonmn ypxmn. Ho
xax anee cxasan Hanoneon .Beccuuoum muu ece ypu, umo nouuuumo
yxoeeucmeo eo 0pauuuu npaeumeuocmeeuuo euacmu.
To ecrt sa +rnm xomnnnmenrom Herpy moxno pasrnxert xocnennt ynpex
pyccxo nepxnn: Bor ]pannyscxoe yxonencrno nnxomy ne yananoct
nounnnrt.
Ha +ro xnxst Ionnntn nospasnn: Ceamaa e Poccuu mua yeepeuuocmo uapoa,
umo ueuum ecex ecmeu Hempa muo ouee uaeo, uomopoe oyueeuauo
mepym eoum, cocpeomoueuuym e ouo+ uuue u e uuue eeuuauouo+.
Hanoneon (co nsoxom): Hcmopua pacmouaua uaseauue eeuuuoeo +uoeu+, uo
Hmp, eonpeuu uacmo+y ucuaxeuum mo xe ucmopuu, npuuauexum, no
+oe+y +ueuum, u uucuy mex ue+uoeux, uomopme ucmuuuo ocmoum +moeo
uaseauua
Mne xaxercx, cmtcn nospaxennx xnxsx Ionnntna raxon: ue or espasnnunx, ue or
esnepnx napo nonycrnn Herpy ormennrt narpnapmecrno, nounnnrt nepxont.
Hmenno nexrop eepm napoa, xax crpenxa xomnaca n xonne XVII nexa yxasan na
napx, a, nanpnmep, 90 ner o +roro +ra xe crpenxa, ornepnynmnct or napx Bacnnnx
Bycxoro, yxastnana na narpnapxon, Iepmorena, sarem unnapera
Ha onom ns nocneymmnx oeon xynepr xnxsx Anexcanpa Hnxonaennua
nasnauen tn xax pas nacynpornn xynepra Hanoneona Oe nauancx n rnyoxom
monuannn: Hanoneon nmen npnntuxy ne nnaue sanxstnart pasronop sa oeom,
xax cen rapenxy cyna. Ftcrpo ncnonnnn +ry onepannm, Hanoneon oparnncx (x
xnxsm Ionnntny) c nonpocom:
Cuaxume, noxauycma, umo ecm pyccuu ceaueuuuu ua pyeo euo no
noceaueuuu eeo e +mom cau?
Ionnntn: Haeepuoe, mo, umo cocmpanaem e+y xeua.
Hanoneon: a, ecuu mououo y uux umo-uuyo ocmauemca ua uauy
Bor n cynre camn, nerxo nn npnxonnoct xnxsm n 3p]ypre! Hccneonarenn
(Knueen) onro raann n n nrore nocunrann nocnenn naccax namexom
Hanoneona na oporonnsny cnxmennnuecxnx mecr. On, nanepnoe, mexannuecxn
nepenec na Poccnm nsnecrnym ]pannyscxym npaxrnxy noxynxn onxnocre. Eme
onn xopomn npnmep roro, xax nontrxn nepenecennx oexrnnntx xpnrepnen
uepes pyccxo-enponecxym rpannny npnnoxr x nonnomy acypy.
Mnoro nosxe, onpantnaxct sa 1812 ro, Hanoneon cxasan: Or nennxoro o
cmemnoro onn mar Ho, noxoxe, uerneprt +roro mara on cenan eme n
3p]ypre c +rnm ero nocroxnntm xenannem ncex nopaxart, nmnrnponart nourn
oxecxoe ncesnanne n ncenponnxnonenne. Bocnomnnannx xnxsx Ionnntna
nnrepecnemn noprper Hanoneona nmenno n +ro rouxe ero xaptept (nnmc eme
n ynnxantnt oxpyxammn nonnrnuecxn nanma]r). H ononpemenno
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nennemax +xcneprnax onenxa Herponcxnx pe]opm, coornomennx nx c napono
nepo
Bonee 1nanoe npoxnn1ne o1 Koc1ouapona
Btme, na npenmymecrnenno noenno ]axrype tnn nepenponepent
mnorouncnennte resnct nexoroptx ncropnorpa]on, na mo nsrnx,
pasptnammnx rxant pyccxo ncropnn. Ony nononnnxy cxnatnamr y cepna,
nropym noxnonenno ronuyr, xax Hnan III xancxym acmy. Bpoe t ntnnramr
rposnte onnnennx, uro-e y nac tnn Hpoxnxrte nmneparopt, uro ner 400 (ns
1000) y nac noome tna ne Hcropnx crpant, a xaxax-ro npopexa, nsnpamenne.
A nrnxnmtcx +rn anropt (ny uncrte rerentxnnt!) ntpasnrentno pncymr cnom
ncropnm optt n pasnnrnx ne (ne crpant). Kpax nen napono monapxnn?
Bpoe t yxacno Ho uem peantno sannmannct pyccxoe npannrentcrno, napo,
onycrnm n 17001721 roax? Kaxax-ro nona mna? Ho n nx onncannxx ona cront
xe noxoxa na peantnym Cenepnym nony Poccnn co Bnenne, cxont n na
Tpoxncxym. Hpounraemt 510 crpannn n nonnmaemt, uro anrop n nnpany nnnr
nepe coo nce +rn antrepnarnnnte cotrnx ceronx ecrt nonynxpnte
xomntmrepnte nrpt, n xoroptx, orronxnynmnct or peantntx nmen, nasnann
crpan, moxno nocrponrt uro yrono.
Horomy n xax Htny Toncromy or narpomoxennx HeonnAnpeencxnx
crpamnnox ne crpamno. A c]opmynnponannte nmn rposnte nen ntstnamr
paspaxenne, cmex, ocay, no nnxax ne xenanne ntnnrart xonrpnen. Hpornn
Cononennua n nxe c nnm y menx ecrt rontxo onncannx cpaxenn, nn]pt cnoox
ns pyccxoro Boeuuoeo eecmuuua XIX nexa.

Ha mo nsrnx, no-nacroxmemy rxxen, moxer, axe yxacen concem pyro resnc.
Bor o uem t saymartcx
Hsnecrnt ncropnx Hnxona Kocromapon, nonox nror +noxe Hnana III,
nenontno nennxer, nonnmaer +ror nnacr:
Hnan n onacrn ymcrnenntx norpenocre nnuem ne cran ntme cnoe cpet. On
cosan rocyapcrno, no es saa1xon cauoynyumennn, es cnocoon n rneporo
crpemnennx x npounomy naponomy narococroxnnm; npocroxno ono na nexa,
nepnoe opasny, cosannomy Hnanom, xorx n ononnxemoe nontmn ]opmamn n
rom xe yxe, no sacrtnoe n saxamenenoe n cnonx rnanntx ocnonannxx,
npecrannxnmnx cmect asnarcxoro ecnornsma c nnsanrncxnmn, ntxnnmnmn n
cnoe npemx npeannxmn noxa+oeyuu y+ Hempa ue nepecosau
eeo (rocyapcrno Hnana) ua uumx uyuomypumx uauauax

Hao rontxo sacrannrt cex ocosnart npocro ]axr: mt nce-raxn xnnem n
rocyapcrne, cosannom Hnanom III. He ornneutcx na pasnte nanecnte
yxpamennx, mon]nxannn, na ro, uro ceronx nastnaercx mmuuue, ne art
yxnonnrtcx nsopy or nensrnanmtx rnanntx poontx uepr cnoe crpant, npnmer
ncropnuecxo marpnnt Hnana III, noono ero repy, nyrnanomy opny, amme
orrncxn na nontx n nontx ncropnuecxnx marepnxx. Boome ronopx, npnnxrne
cytt ncrnnno nennxoe ns ncex nnxenn ymn, mtcnn. (Hnnme ronopnr n o
nmnn x cyte, amor fati.)
Ho eno concem ne n ouepeno mnmoxono nnrare x nxmemy nocxnanennm
Herpa.
eno ropaso ceptesne n rparnune, uem axe na nsrnx Kocromapona. On n
cnoem 1870 roy mor nnert cnryannm raxo: npounoe, no nenonnxnoe, es
saarxon camoynyumennx rocyapcrno Hnana III naxonen ncnpannn Herp, n
saxnnn onn onro n cuacrnnno
Ho mt-ro n XXI nexe nnment +ro yremnrentno xaprnnt. 3nax, uro n nocne
Herpa, n 1917 roy, rocyapcrno Hnana III eme pas nepecosaeauu Hennn, Crannn,
na eme onnx uumx uyuomypumx uauauax. H n xonne XX nexa rparnunym
rpannnmnepecosauu npoonxnna eme ona +noxa, onpeenxemax rnaronom,
cranmnm repmnnom. 3ro cnono cxoxe no cmtcny c xocromaponcxnm n c ro xe
snoneme npncranxo nepe.
H ecnn ceptesno nrnxertcx n ]ynamenr, nestnemo nexamn no npnmeramn
+rnx rmnnnron, pe]opm, craner nonxrno, uro n nce
nponnrnponannte asuamcuue ecnomus+m n eusaumucuue, emxueuue e
ceo epe+a npeauua nnmt xnecrxne +nnrert, nponaranncrcxne norpemymxn
n cpannennn c rnynnntm nomeuenntm nao rontxo +ry mtcnt ne
pasmennnart na nxraxn cnmmnnyrntx nonnrnuecxnx nosynron.
Hmenno ntpaxenne eocyapcmeo es saamuoe ca+oyuyuueuua xnmu x
cynyxy nonnmannx namnx pe]opm. Ie n ]arantnax neornparnmocrt, n
onesnennocrt nennxnx en Herpa, penonmnn, nepecrpoex.
A re-ro pxom nexnr n ono uacrnoe cnecrnne: cynnmannx. uro nmenno
ntnyxaer ymnoro uenonexa, nanpnmep, Hnana Cononennua, rpomosnrt raxne
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
3nepecrt acypa co crapomocxoncxo xonnnne, 300 crpentnamn n
npounm? Ero nenanncrt x Herpy cynnmnponannax nenanncrt x pyrnm
pe]opmaropam, ero conpemennnxam. A ecnn oymart antme: nenanncrt noome
x romy, uro +rn pe]opmt-nomxn nocroxnno, c neoxonmocrtm cnannnamrcx na
ero Ponny. uro crpana ne moxer es +rnx nepnonuecxnx onepann. H yx +ry
cxopt mt es ncxxnx nacmemex onxnt nonxrt.
Orcyrcrnne saarxon ca+oyuyuueuua eocyapcmea +ro n ne o rom,
uro ca+u nmn namn esexrentnt. Hentsx es cxartnannx x nponarane
reentconcxoro, xesnncxoro yponnx nasnart Heca+oexrentntm napo,
nmemmn crontxo ncemnpno snaunmtx ocrnxenn, camocroxrentntx orxptrn,
ycnemntx rpyon. Ho, ecnn paccmorpert, ro oxaxercx:
noncenennaxca+ocroxrentnax paora poccnxn neercx nmn n nx c]epax
ncxyccrn, nayxn, npomtmnennocrn. H npaxrnuecxn nnxora ne tnaer
nanpannenno na camy crpyxrypy rocyapcrna, ero ynyumenne. Camoynyumannct,
camoconepmencrnonannct sanante rocyapcrna. Hm snaxomo +ro, nx nac
xnnxmmeecx nourn uyom: nmn copannct, npnnxnn xaxo-ro xoncrpyxrnnnt
nnan, xacammncx nsmenennx rocycrpocrna n onenn ero o peannsannn!
Hpaxrnuecxn nce rpannnonno cnnctnamr namy HEcamoexrentnocrt n
rocyapcrnennom crponrentcrne na, nonxrnoe eno, cnny, ecnornsm nnacrn.
Bnacrt-e cnntna, ne nmeer npornnonecon, ne orpannuenna, noannxer
rpaxancxne cnoot n +ry camoexrentnocrt.
Hnxax x ne mory nonxrt +roro ocnennennx nnn xaxoro-ro onrnuecxoro ]oxyca,
nexenannx sameuart npocrtx npnmepon n ]axron. B 1917 nnn n 1991 roy
poccncxax nnacrt tna namnoro cnaee nnacrn n nmom enponecxom
rocyapcrne. Ero annenne, noannenne n npoune noxasarenn cymecrnonannx
npnnnxannct x nynm, no roramnxx camoexrentnocrt napoa n
rocyapcrnenno-crponrentno c]epe cnonno saananact nentm eme n eme pas
nornepnrt resnc Kocromapona.
Bor o ne, napono camoexrentnocrn mne n onenoct paccxastnart n ontmom
nnrepntm Mocuoecuo+y uo+co+ououy (1 oxrxpx 2012 r.). Iasera, ocnemanmax
nourn ronunym uepey mnrnnron n npounx axnn nporecra (Bouomuaa,
Hucmme npym n r. .), pemnna art n ontmo marepnan o ncropnuecxnx
ananorax, annmsnxx 1917 roa.
B xommenrapnxx x, xoneuno, ne oomencx es noennoro ]axropa, no, ynt, ne
yepxancx, nasnan Hepnym mnponym neontnrpanno (nx Poccnn) nono.
Cocrnenno, x rax n cunram, no nx xaxo-nno aprymenrannn +ro rouxn spennx
mecra ne namnoct. MK n rax, cnacno, yennn, na ]one noroxa rpomoxnnxmnx
cotrn, cencann nent rasernt nncr pasronopy npo]eccopa Pa]a+nx
Apcanona n nncarenx Hropx Bymexo o cotrnxx 95-nerne annocrn.
Ho +ra noumu emuepauuocmo Hepno mnpono oannna n xommenrapnn
unrarene n rpomxym norxy nosmymennx. B optx rpannnxx nnrepner-
]opymon mne noconeronann nepnyrtcx n cpenmm mxony nnn n cymacmemn
om. Bet n 1917 eoy ue+um cmoauu no Pueo, ouuynupoeauu Hououy,
Bumey, ououym uacmo Beuopyccuu, yepoxauu Hemepypey!
Mo xparxn orner:
Tax nemnt n xannrynnponann n noxpe 1918 roa, crox n oxxynnponanno nmn
upannnn, ne rax yx anexo or Hapnxa, nnaex Fentrne Ieononnrnuecxn onn,
Iepmancxn nox, tnn cnpnnrept. Anranra craept. HEpasrpom n nepnt
ro-nonropa yxe rapanrnponan nm noey. uepunnnt ronopnn: Poccnx 1917 roa
xopant, npomemn ypnt oxean n saronynmn n yxre nasnauennx.
A ne ymecrnncx ce orner noromy, uro naxnee tno npnnneut nnnmanne x
cneymmnm ]axram.
uro, nanpnmep, sanncann n yuennxn, xax uauauo Ipaxaucuo eoum n
nanpout satnn? Becna 1918 roa, mxrex uexocnonanxoro xopnyca. 3ect
saymartcx n nanpxmym ntemt x nponeme: nnacrn, nnrennnrennnn, napoa,
cnoontx ntopon nnnort o Fonorno n Manexno!
Hsnecrnte co mxont nueuume uexu ona nx menxnx menox, mnxpoocxonox
nrnt rnranron, uncnennocrt: 50 997 mnnyc 14 000ycneno +naxynponartcx =37
000. Fesopyxnte. Tounee, ornpannxx no Bnannocrox, uexam ocrannnn no 168
nnnronox na +menon nx necennx xapayntno cnyxt.
H 150 mnnnnonon poccnxn, uyncrnonanmnx cex ne npocro ocnooxenntmn, no
n noenrenxmn napnsma. Ho-nonomyopeauusoeauum+u: nmecre xonnn na
ntopt n Vupenrentnoe copanne, n Conent, panee n Iocymy. Hpocro oprnx
cnoonoro naponoro BOBEnsxnnennx! Bmecre nocroxnn na corne mnrnnron,
npomnn na cornxx emoncrpann: cnnornnnct, oennnnnct Opyxne
(apcenant) roxe n pyxax napoa!
Hpnmep no-nacroxmemy xpacnn eme noromy, uro uexu xe! Camt
mnponmnnt (oxasano n 1938 roy!) napo n Enpone. Bosrnannnn
tnmennenntx 30-nernn tnmn unnonnnx Ctpont, 26-nernn nanounnx
Iaa, 35-nernn yunrent Bnen (ny uyrt-uyrt ne Heeu!). Kax na noop nce
xyrxne nancxnexrt, npnpoxennte rononopest, repmnnaropt, nanoneont
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
H +rn uexn npoxnnxmr uuuuuamuey, saxnartnamr (y cnoonoro,
BOHRnsxnnnmero napoa, cnuouuuoeo mnrnnramn-mapmamn, nontmn
naprnxmn, ymamn, coneramn, yupennxamn) apcenant n saono ncm Poccnm,
or Bonrn o Bnannocroxa, sonoro sanac. Ipomxr nnnsnn Banernca n Tponxoro.
HO Kro pan nx n nnen na roa nasa?! Bantxnpnn? For Boran c nonmentm
xontem? Her, re xe poccnxne, rontxo n ror momenr no-pyeo+y
ozeuuuume, nponenn n rom uncne Hynxym onepannm (Fpycnnoncxn npoptn),
ntnex ns crpox repmancxo, ancrpo-nenrepcxo apmn 1 325 000 uenonex, nsxn
onee nonymnnnnona nnenntx (n r. u. rex uexon)! Poccncxne norepn rora 498
867 (62 155 ynro, 376 910 paneno).
3aymarect o macmraax: nxrnmnnnnonnte apmnn tmrcx, nonmnnnnona
nnenntx n ono nre H 37 000 nnenntx uexon. H +rn paeme couamm
Heeuu cranxr na xonenn non-Poccnn. Fontmax uacrt nx cpaxanact na Bonre, a
nounnnrt na necxontxo mecxnen Cnnpt om Vpaua o
Hpuymcua xnarnno 4000 conar xannrana Iat!
Hapcxym nnacrt, oprannsannm, croxnmym nornuecxn n
xpononornuecxn ueay Fpycnnoncxnm npoptnom n rem noxopennem Cnnpn
tnmnm axanemnxom Iao xpnrnxonann sacnyxenno. Kax xpnrnxymr n
ceronx nyrnncxym nnacrt n ee xanxascxym nonnrnxy. A ro, uro n neannnx
xon]nnxrax namn yuacrnnxn nastnann ueuennen uexamn +ro xapron,
memn or ]onernuecxoro cxocrna, a n npounx c]epax ornnunx ontmne.
Hoymare.
Te uemcxne nn]pt nexar nourn cro ner na satro nonxe, a nao, urot snyuann
onn na yxom xpnrnxon, xax n xyntronom ]nntme cnnenne Ioparoro (n
ncnonnennn xnrapxanxna): Houau menepo, umo mm ecmo ua +mo+
ceeme?! Hnn xax cxasan uepes 75 ner nocne onnctnaemtx uemcxnx cotrn
ecnoont rnana Mxepnonn xaa Hoccennann, opamaxct x rpysnncxo
nnrennnrennnn: emoxparnx +ro nam ne nono na yntnape xymart!
3ror uemcxn npnmep n ncraer nepe rnasamn, xora x ncnomnnam npoxnxrne
Kocromapona: eocyapcmeo es saamuoe ca+oyuyuueuua. To ecrt es
noncenennoro nonnrnuecxoro xoppexrnponannx. H xax cnecrnne c moryunmn
nenepoxrntmn ptnxamn, moepnnsannxmn napx Herpa, Crannna.
Hapo, onnnxmmn npannrentcrno n necnoconocrn x noncenennomy
camoynyumennm, ne npan. Crpamno ntronopnrt: napo ne npan, no omne
poonte ueprt pyccxoro nporecra, pyccxoro nporecranra nensrnanmt. uro
mnrnnrymmne 150 mnnnnonon, nantnpanmne cee Iocym, Conenon,
Vupenrentntx copann n canmnecx 37 rtcxuam uexon (xoroptx sa ro o
+roro onn nerxo pann n nnen n 20-xparno ontmnx xonnuecrnax). uro
mnrnnrymmne npornn npannrentcrna 2012 roa, xoropte sanrpa xe noeryr
rpeonart samnrt or pyrnx uexon (moxno n namexnyrt, xaxnx. Koro n
neannnx noopyxenntx xon]nnxrax nastnann uexamn?) H ntmeonncannte
xonopnrnte crpentnt nporecranrt 1682 roa n nporecranrt 1991-ro, nocne
anrycroncxo noet neoymenno rnxxmne, xax n nosopnym rpyy, n
xaneocxon entnnncxoro pexnma
Bce panno ecnomomnt n oprannsannn, n rom noncenennom nonnrnuecxom
xoppexrnponannn. H eno ropaso rnyxe, uem neocrarox nonnrnuecxoro ontra.
eno n ro camo pyccxo cnooe or cnoo, paccmorpenno panee.

Heonymenne napoa x nonnrnuecxo nnacrn n poccncxom cnyuae
nonynxpnoe mnoronexonoe sanyxenne. uaxrnuecxn napo orcrannan, oponcx
sa cnoe cnxmennoe Hpano trt nenpnuacrntm x uaxoueeuo
nouumuue. Honnmax, uro +ro nsnec nme rnna Fopnca Fepesoncxoro. 3no,
neconepmencrno onxnt trt re-ro noxannsonant? Bcnomnnre, na rex nxonax,
re saneuarnent xnrnx, n omem, re ecrt cmxer, opta, ecrt n ect, txnon,
npnpnconannte nx cmxera xe. Hopaxaemte, nporonxemte cnxrtmn repoxmn
nxon. Menxo, uame ncero n nnxnem npanom yrny (ymam, noromy, nanepno, uro
nx ecrnymmnx Hnn +ror yron nent), no net ecrt onn na nxonax, xax
paxon no xontramn xonx Ieoprnx Hoeonocna. Vap xontx n nnxnn
npant nx monxmerocx nnn spnrenx, n nent nx cnxroro yron.
A n mnpy ouu noxannsonant n npannrentcrne, n nonnrnxe. H nenpnuacrnocrt x
nonnrnxe, HEnnacrnocrt cranonnrcx rontm ronapom nx aprepa. 3a nee moxno
nonyunrt npano nnert 3no, Heconepmencrno, n npocro cocrnennte Heyaun
ncera nonne. Bontno xnxcrt n upmmo ouepeuo pexu+ (K.
Heeuyu). Hcnxonornuecxn xom]opr Hennnt. Ceooa emopa,
uonxnmuammax eme n ceooy om emopa! Cnooa ntnpart camomy, nnn
nepeonepnrt +ro xomy-ro eme: napm, noxm. Cnooa or nocroxnntx ycnnn no
oecneuennm, noepxannm mexannsma noepxannx cnoot, nonnrnuecxo
mamnnt. To, uemy x, npnsnamct, ne es rpya notcxan enncrnennoe noone
na 3anae, ry camym monnrny uomt Axnnncxoro:Buaeoapuocmo Ceamo+y
yxy sa usaeueuue om ueoxou+ocmu u+emo nouumuuecuoe +ueuue.
Inana 22
A1nan1m, Kapna1nm n npncnonnnmnecn
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
3ro nepenecenne cnoot (nonnrnuecxoro) ntopa nosnaraer na napx, noxx
conepmenno ocoym mepy ornercrnennocrn. Hecrnua ceoux
pa+euax nosnoxennte nonnrnuecxne cnoot mnnnnonon cooreuecrnennnxon
mnccnx, xoneuno, rxxenax. He samtmnxx cosanne nonno ranepen nonnrnuecxnx
noprperon, pasauy nepnxron: xro xax (no moemy mnennm) nec +ro pemx
ornercrnennocrn, ony nopasenxmmym uepry x nce xe onxen nponecrn.
Kpnrepn nopasenennx npnmepno oosnauen n sarnannn. A ero (nopasenennx,
xnaccn]nxannn ncropnuecxnx nepcon, nepnoon, nonnrnuecxnx nnnn) nacymnax
neoxonmocrt, na mo nsrnx, nnna n ns paccmorpennx poccncxoro xpnsnca
nauana XX nexa, n ns npxmoro nanmennx sa xpnsncom 1990-x roon.
3ect x nosnonm cee ntcrynnrt ne xax anrop 11 ncropnxo-nynnnncrnuecxnx
xnnr (+ro, npana, cunrax nepensannx Bropo mnpono Hepesarpysxn), no n
xax cnoero poa 3axasunx, nnn xe npecrannrent 3axasunxa. Kax mnoronernn
npenoanarent x sa mnorne rot npocymmnponan nnrennexryantnte, yxonnte
sanpoct (n nperensnn) namnx cryenron x oreuecrnenno ncropnn. Bnpouem, ne
snam, npnsnaere nn nt mo crax ocrarountm ncropnm x npenoam cemt ner, c
nepnoa, xora nauann ntxonrt mon +cce, xnnrn, renenepeaun, n nmenno n
cnxsn c nnmn (nosnnxno xenanne nepenponepxrt cnon onot n aynropnn). Ho n
panee, xora x nen macrep-xnacc xypnanncrnxn, ecet nopo c camtx
conpemenntx rem, xypnanncrcxnx paccneonann perynxpno nepexonnn na
namy ncropnm
K nsnecrnomy nonynxpnomy onpeenennm Poccnx nnreparyponenrpnunax
crpana x t oannn: A poccncxax nnreparypa ncropnonenrpnuna. (Cm.
Cnono o nonxy, Kapamsnn, Hymxnn)
Knaccm n nporpeccm
Kaxne tnn n xaxne ocrannct n nannunn xpnrepnn onenxn ncropnuecxnx nepcon
(a sa nnmn n nx nepnoon, nonnrnuecxnx nnnn)?
Hpomno 20 ner, xax onounn xnaccont noxo, n sect x nosnonm ony
xpamontnym mtcnt. Paccmorpenne ncropnn c rouxn spennx nnrepecon xaxoro-ro
xnacca ne raxax yx n rynnxonax nex. Hpocro co npemen Mapxca sa cnonom
xnacc anromarnuecxn ncranano paoun xnacc, a n +rom-ro n nect ]oxyc.
Paoun xnacc, xax +ro nn nxo snyunr, no-moemy, n ne oxasan, uro n Poccnn
on noome peantno cymecrnonan.
pxn npnmep: nosnpamenne paounx n epennn n 1920-x roax, crpemnrentnoe
oxpecrtxnnnanne crpant. C 1917 no 1920 roa Mocxna norepxna nononnny cnonx
xnrene, Herporpa ne rpern. Penonmnnx noxasana, nacxontxo nenpouno
tna ypannsannx crpant. Hourn cpasy xe nocne ee nauana ropocxoe nacenenne
crano paserartcx no epennxm. Kax nn napaoxcantno, xorx penonmnnx 1917
roa conepmnnact no nmx cosannx ropocxo nnnnnnsannn n tna nanpannena
npornn nnornsma epenencxo xnsnn, na camom ene ona ycnnnna nnnxnne
epennn na pyccxym xnsnt.
Honxrno, uro roramnn rono +xcrpaopnnapnt cnyua, no net n n camtx
xpanocrxx peannsontnancx ntop, oxasanmncx ncxope ouent naxntm: 9/10
ronontx ropoxan nepnynoct x xpecrtxncxomy rpyy; a 1/10 nomna n
npoorpxt xopomne npnroronnrentnte xnacct nx yymnx,
nocrpeonanntx uepes 89 ner nxan++mnnxon, ynonnomouenntx no
pacxynaunnannm.
Peut ner ne o xaxo-ro rexnnuecxo nencxycnocrn pyccxnx paounx, ner, +ra
cpea ncnpanno nocrannxna cnonx Homonocontx, Honsynontx, parten
uepenanontx, nenme, no n connantnom nnane npoonxana uyncrnonart cex
noono epennxm, npnnncanntm xora-ro x emnoncxnm ypantcxnm ]apnxam
nuepamnnmn xpecrtxnamn. A nexoropax uacrt sanrpamnnmn unnonnnxamn.
Orcma n nerxocrt, c xaxo paoun xnacc oran nce cnon ncropnuecxne,
pyxonoxmne, oprannsymmne, Mapxcom nosnoxennte ]ynxnnn unnonnnuecrny.
H noxasarentno, uro c cepennt XX nexa n nce sanante nente (ne rontxo
rponxncrt!) cenann cranxy na nnrennnrennnm, nmmnenon, npnsnan, uro n
peantno nonnrnxe paouero xnacca npocro ner. V nac, nomnnrcx, eme onro
rxnynact +ra nrpa n repmnnt: xro uuacc, a xro ncero nnmt npocuoua
Kaptepncrt sannctnannct na ro n paoune, urot ncrynnrt n KHCC no xnore.
uem xonunnnct re maxnnannn, nsnecrno
B omem, tno t nonesno paccmorpert ncropnm c rouxn
spennx peauouoeo xnacca, nanpnmep, xpecrtxncrna, nnn nopxncrna, no ynt
Hncnponeprancx xnaccont noxo no nosynrom optt c neonornxmn
noome, n enncrnenntm xpnrepnem onenxn repoen Hcropn, a raxxe nentm
ycnnn uenoneuecrna ocrannnn nporpecc.
H ecnn anrop xonnennnn nporpecca Ierent eme nmen ocrarouno
nnrennexryantno cmenocrn saxnnrt, uro nepmnna n nent mnponoro nporpecca
mopxecmeo uoucmumyuuouuoeo uopoueecmea Hpyccua, ro ceronx nao
pasmartnart n npocnexnnart mnoxecrno nenouex ]nnancnponannx, pasaun
rpanron, urot uepes nopoxa xnnxex, yuennxon orn o xoneunoro,
nopasymenaemoro: uro nonesno nx Htm-Hopx Cnrn Fanxa, ro n
nporpeccnnno.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Hsnecrno renennnn rorantnoro ouepnennx name ncropnn ycnnnx no cront
xe rorantnomy oenennm npornnocroxr nnoxo, npornnoecrnymr
manoycnemno. Oxnnrt ncm ranepem, or Pmpnxa o Hnxonax II cnxrnamn
3ro npocro nepaoraer, no ncxxom cnyuae n conpemennom poccncxom nyse, co
cryenramn XXI nexa ue npoxonr. Mopantnax nomora or raxnx cnxrnen ne
ontme, uem or nsnecrntx nnaxaron Hueum u uauuamm e uueum
Houummpo.

Tax xe nnoxo nonyuaercx c noxoom, xoropt x npo cex nastnam
xonrpnponaranncrcxn. Cornacno xoropomy ene pasnnnaercx osnponano,
crporo nponopnnonantno orpnnarentntm onenxam, ntanntm c npornnno
cropont. Inannt oexr noono saort, ymam, nerxo yratnaercx
Hnan Iposnt.
3ect xopnyc nnreparypt naxonnncx rnranrcxn. Anropt cnonno neyanmnecx
nxononncnt nnn cocrannrenn xnrn, satnmne pyccxym xe
noronopxy: Ioumca +ouumoca, ue eoumca eopuuu noupmeamo!. uyec
n snamenn nmn nonantnncano uro uncno xeprn Iposnoro sa 40 ner npyr n
rounocrn connano c uncnom nnncanntx camonnuno ero napcxnm nennuecrnom n
Cnnonx onantntx nx nomnnannx uem ne uyo? Ocoenno ecnn npecrannrt
ocroxrentcrna ero noxoa na Honropo. H onpnunnxon ntnoxr x cnxmennomy
orpxy nnecxoro napx anna, nonntmn anrenamn, c apxanrenom Manmro no
rnane. Pasornanmnct, naronecrnymr c ontmnm nepenerom, c sanacom.
Hpnmep Hnxonax Kosnona: eocyapo noouo uapm-npopouy aeuy ycmpouu
mauym cuyxy no uuuy yxoeuo-eoeuuoeo pamcmea c ouexumeuoum+
+ouacmmpcuu+ ycmaeo+, ocoenno nneuarnnn. Fesna es nponnn, nourn c
sanncrtm npnsnam +pynnnn, nnrar, ananorn, n nce ter n rouxy: oxasart, uro
Hnan Iposnt tn npanent napt n ero onpnunnna ny uyrt ne nropax
Ceprnena nanpa. Hasnanne xnnrn Kosnona (Hocueuu uapo) mne ornoxnnoct
noyunrentntm npnmepom nx ncero +roro xnacca Xnrn.
Bce n ncx pocnrt n rouxy, cnonno n nnpany nama ncropnx saxonunnact n 1570
roy (a nx cononennucxnx cnanxno]nnon re-ro n 1680-m) n nao no uro t
ro nn crano oxasart, uro saxonunnact ona na cnxro nore. B ynoennn satnax,
uro nocne ynnuroxennx aparcxoro Onpuuuoeo eopua n cam Hnan Iposnt sa
nponsnecenne cnona onpnunnx nonenen naxastnart xnyrom, a n Facmanontx c
A]anacnem Bxsemcxnm on net, mxrxo ronopx, ne c nouerno nepconantno
nencne sa onpnunte sacnyrn orcrannn. Ipyt npnmep: croxn na sanem nope
nyxnnx, norom cnomann nnn nepenecnn na pyroe mecro. H noontx anropon,
peymnx c nepamn enex, urot ntnnrt n n omem rya, rax n xouercx
ocranonnrt: Muua, a uem moeo uyxuuua yx aeuo.
Hnrepecymmnmcx cryenram x otuno pexomenym (nnn ntam na npemx) xnnry
Ceprex Hepenesennena Hnan IV (cepnxPyccuu +up e uuuax) naexnym
nonnm n mope nnanorposnoneennx. Ho cxontxo eme ecrt nanpannenn paort
camonantntx xanonnsaropon! Inxntre na nonxn, sanonnennte xnnramn, na
xoropte yxe co nropo crpannnt rax n npocnrcx mramn: Hpeuasuaueuo: ua
eopuuu, n cmtcne: Iopuuu noupmeamo! ue Mouumoca.
Ha mo npenoanarentcxn nsrnx, ouent onacna raxax nn]nxnnx,
xnnrornopuecrno no nosynrom: Kaxomy poccncxomy npannrenm cnon
Xnrnx!. 3ro pacnpocrpannnoct, yxe nxnmuax n mnnncrpon, n exrene panrom
nnxe. Heanno nonanact noonoe Xnrne Apaxueena, xax on ram, n cnoem
nomecrte Ipysnno ncemy mnponomy anrnpoccncxomy saronopy npornnocroxn. Hy
a n xoro rora ntpacraer ero Hacrentxa Mnnxnna, ynennax xpenocrntmn
maconamn, crpamno n npecrannrt. B omem, xora axe n ocronomy
unnonnnxy, nmenmemy oexrnnnte sacnyrn (coepxanne aprnnnepncxnx
napxon), axe opasnono uecrnomy n enexntx enax, axe nocrpaanmemy or
necnpanennntx nonpexon nnepantntx nncarene (apaxueenmnna)
ntramrcx enart norpa]nm-xnrne, cronr nomnnrt n noronopxy npo ropmxn.
O namnx nmnx n namnx cnn1mx
Hyumnm opnenrnpom sect, n mope poccncxnx ncropnuecxnx repoen, moxer
nocnyxnrt cnxro npanent nonn ueop (Vmaxon). C reuennem ner ero
xanonnsannx yer nce onee n onee rnyoxnm, opornm, naxntm npnmepom.
Kora nymaemtcx, cxontxo ocroxrentcrn onxno tno connacrt n connano!
rax uro axe camte ero necrxmne, ntammnecx noennte noet ne
npnnnxamrcx, no cranonxrcx n px, n axxop c pyrnmn noponocrxmn,
manocymecrnenntmn nx ]noronona, no naxntmn nx nonnnnoro cnxroro. Tyr
nacroxmee Xnrne, a ne noennt ]opmynxp, cocrannxemt x ouepeno narpae.
H noccranonnenne rpeuecxoro npanocnannoro rocyapcrna, n cnacenne nnenntx
]pannyson ns pyx onacntx comsnnxon-rypox, n cxpomnocrt tronax, n axe
onrax espaunax xnsnt n orcranxe, nennxom orannax saoram o nerepanax,
nomomn xpamam, onrenxm.
ymam, n mnorne cooreuecrnennnxn eme c XIX nexa nomecrnnn opas amnpana
Vmaxona cpen camtx cnanntx noenauantnnxon na ocoym nonxy. Homnm, eme
n mxone opas ueopa Vmaxona (ypox ncropnn) y menx xax-ro conmemancx c
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Ammnpanom-nonnom ns no+mt Hexpacona Komy na Pycn xnrt xopomo (ypox
nnreparypt):

Ammnpan-nonen no mopxm xonn,
Ho mopxm xonn, xopann nonn,
Ho Auaxontm nncx c rypxom,
Hanocnn emy nopaxenne,
H ana emy rocyaptnx
Bocemt rtcxu ym n narpaxenne.
Vmnpax, Ammnpan-nonen sanemaer ocnoonrt noapenntx xpenocrntx
Mnoro ner cnycrx, nonyunn yxe nspxnt arax nn]opmannn, x yenncx n
nepnocrn roro ercxoro conmemennx opason. Hpneocyapmue (Exarepnne) n
uepnom mope ua mypuy uopauu eouu npaxrnuecxn rontxo Vmaxon, tcrpo
cmennnmn manoyaunnnoro Bononnua. H eoeeu no+mt, ocnooxammn
xpenocrntx, nce +ro ouent nnsxo +ro nourn norpa]nx ueopa ueoponnua,
rontxo nsnoxennax uyrt no-pyromy: n no+me Hexpacona nerpamornt
xpecrtxnnn nepecxastnaer ee cnonm copartxm cemeptm ncxarenxm cuacrtx n
narocrn na Pycn
H xpome ncero nponcxoxenne Vmaxona: ns cemtn, panee anme
npenoonoro meoopa Canaxcapcxoro, npocnannennoro n Coope Pocroncxnx
cnxrtx, ponoro xm amnpana, oxasanmero ontmoe na nero nnnxnne.
B noonom axxope repxercx (x cuacrtm) axe naxnax nauantnax nnnnnarnna
conpemenntx ncropnxon, nncarene, opamanmnx nnnmanne, nncanmnx
xoaracrna, nnctma o Vmaxone. H npannntno, n onxna ona sarepxrtcx, rax,
urot crano xcno: moxer, n uenoneuecxo nnnnnarnno,
no ue uenoneuecxnm npouseouo+, pemaercx +ro eno.
B omem, npocnannenne n Coope cnxrtx npanenoro nonna ueopa Vmaxona
name omee npnoperenne.
3namennrt nyremecrnennnx ueop Konmxon uenonex, yx rouno ncntranmn
n ocrnrmn roro, uro noxa eme n mnpe ne ocrnr n ne ncntran nnxro (cm. xnnrn
Pexopt Innnecca n npou.), paccxastnan mne, xax onaxt on, epxact sa
onomxn cnoe xxrt, necxontxo ne onrancx n oxeancxo noe, xora yxe n
mxco nauano orxonrt or xocre, n xax on rora monnncx Hnxonam Vronnxy n
cnxromy nonny, mopxxy ueopy Vmaxony, n Bor mt eceyem c xnntm-
sopontm ueopom Konmxontm necno 2012 roa n ero ymrno macrepcxo na
Hanenenxo Komnara sananena antnncxnm cnapxxennem: uepes necxontxo
ne oren ueop Konmxon (npnnxnmn can) ornpannncx na ouepenoe noxopenne
3nepecra.
ocranonnncx na npnmepe Vmaxona eme n no npnunne neanno
pacnpocrpannnmecx nnnnnarnnt: xanonnsnponart n nonxonona Anexcanpa
Bacnntennua Cynopona. Ouent onacamct +ro camo nn]nxnnn, at ne counn,
uro pyccxn npanocnannt cnxro +ro npocro raxoe ouepenoe nonncxoe
snanne, cneymmee sa ]entmapmanom n renepannccnmycom.
Mne camomy nocuacrnnnnnoct onynnxonart necxontxo crare, ynomxnyrt n
xnnrax cnannoe nmx Anexcanpa Bacnntennua Cynopona. A onaxt n ecee,
nnn cnope, c onnm ouent rananrnnntm n nnnxrentntm conpemenntm
xypnanncrom, xptmcxom rarapnne, x nonean emy o cynoponcxom Kmc+eme.
On, xax n mnorne ero connemennnxn, npnuncnxn Cynopona x xecroxnm
ronnrenxm, exrentnocrt Anexcanpa Bacnntennua epe+u Ouauoecuux u
nouopeuoa Kpm+a nastnan ny nourn uro renonnom.
Koneuno, Cynopony ononnoct rpomnrt rypenxne n xptmcxo-rarapcxne cra n
onee rtcxunte apmnn, no ero xe Hayxa noexart rpeonana camoro
uenonexonmnnoro ornomennx x nnenntm. Cynopona ncxpenne neuannna ntcoxax
cmeprnocrt cpen nnenntx rypox n xptmuan. Honxrno, uro xapy, ]axrop
pasnnuntx mxntx nnxopaox, on yannrt tn ne n cnnax no ecrnne
]axropa mopantnoro cmxruan cxontxo mor. Cynopon, uacro eceyx c nnenntmn,
npnmepxxct x nsnecrnomy nocrounomy ]arannsmy, naxonn yremnrentnte n
nmecre c rem npannnte cnona. uro ne cneyer nm rax xasnnrtcx-myunrtcx: uro
cpaxennx, saxonunnmnecx nmenno raxnm opasom, n camo nx nnenenne,
+ro Kmc+em (Cyta) Hao ne rontxo ncxpenne nponnxnyrtcx couyncrnnem,
urot narn +ro nennxoe xnmuenoe cnono, nao n camomy oruacrn crart
]aranncrom, urot rnon cnona nennnemepnoro couyncrnnx noecrnonann, xax
noecrnonann rora cnona Anexcanpa Bacnntennua Cynopona.
Hpnmepno +ro, moxer, uyrt noponee, x paccxastnan Aepy, ne oxnax,
pasymeercx, xaxnx-ro ocotx peaxnn, naexct nnmt na npnnxrne x cneennm.
Cront xe nyxaercx n npannnom, nonxrnom nsnoxennn ncropnx nsxrnx
Cynopontm Bapmant n 1794 roy. On nen rora neperonopt o xannrynxnnn na
nnomaxe, re cnennantno nenen ne ynpart rpynt. Pacuer: ncnyrannte nonxxn
cayrcx n xeprn (rnanntm opasom nontcxnx!) yer ropaso mentme. Pacuer
onpanancx, no nonxxn yxe necrn ner cynnmnpymr, pacnnctnamr snepx
Cynopona.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Hpo mnenox na noprpere Cynopona or nnnxrentnoro conpemennoro ncropnxa
Anncnmona yxe ronopnnoct (1panuuume ummuu). A cxontxo eme npnmepon
npoe t apxnnonoxnrentnoro, no nmecre c rem xononoro n roxe, n nrore,
nenepnoro xnsneonncannx renepannccnmyca Cynopona!
B 2000 roy y nac nepensann ero snamennrym Hayuy noexamo c nopono
norpa]ne n xommenrapnxmn B. C. Honarnna. Hy nano, ynomnnanne o pono
marepn Cynopona, apmxnxe, no nx mtcnn, nanepnoe, xax-ro nce-raxn npnnnxano
snauenne Ptmnnxa, Hsmanna, Hrantxncxoro noxoa Vmonuann. Ho xax oorn
pyro cuouosuu +o+eum? Haxanyne cnoero nosneennx n rpa]cxoe
ocronncrno n 1790 roy Anexcanp Bacnntennu nnmer anronorpa]nm: B 1622
eoy emexauu us Heeuuu Hay+ u Cyeop, no ueuoumom npuuamm e poccucuoe
noaucmeo. Homo+uu nouuu Cyeopoem
H ryr xommenrarop Honarnn, nsarenn, re camte paerenn xnmnuecxo
nannonantno uncrort, nomoramr ]entmapmany cnpannrtcx c nxrtm
nynxrom: Cyeopoe ouuaemca, eeo qa+uuua suauumeuouo peeuee e 1323
eoy us Kapeuuu uuo +accoeoe nepeceueuue, uo mo muu ue ueem, a
uoeeopoum, ouasaeuueca ua saxeaueuuo se+ue u Cyeopoem us mex.
M-a 3ro nyxno xort uyrt npecrannxrt menrannrer pyccxoro nopxnnna,
urot onennrt ncm saneecnym, ranaxrnuecxym rnynocrt ce ycuyeu. , no
cuacrtm, snam mnornx ns cnannoro poa xnxse Ionnntntx. Kaxt ns nnx
nasoner ncex cnonx npexon sa 100200 ner, uro nastnaercx, noutm pasyn. A
sarnxnyn n cemente apxnnt (nmenno n raxom pexnme nncan ror oxymenr
Cynopon), nerxo ntueprnr reneanornuecxoe peno n na nce 700 ner.
H rontxo rontxo noopasnrt cee, uro xaxo-ro nopnnnn n spanom yme
npnymentmnn camym nennuamym nennocrt,pennoc1t cnoero poa! Fonee uem
nrpoe, na 1pnc1a ne1 (!), c 1323 o 1622 roa, no mnennm +rnx ncropnxon,
Cynopon oxopnan cnoe poocnonne a nor, ronapnmn nomornn.
3ro axe ne snam c uem n cpannnrt. nx rex ucmopuuoe enncrnenno nonxrna
yer ananornx: xax ecnn npyr nepnt cexperapt oxoma re-ro n 1935 roy
coxparnn nrpoe cno naprnnt crax n npnnmno cxer naprnner.
Hmenno raxne yuume c xpyrosopom sanorena xapon nnn nauantnnxa
nacnoprnoro crona mnnnnnn ceronx memamr ]opmnponannm Hannonantno
Hen.
A uro xacaercx xanonnsannn n raxnx ycnonnxx, raxnmn cpecrnamn, n
xomnnexr x Vmaxony ona, uo+naueuuuaponmax, no nce xpace rontxo
noopnana t onepne x camo noome nee npocnannennx n Coope cnxrtx.
uopcnponannoe nponnxenne n cnxrte ncex nennxnx nonxononen xocnenno
noopnano t onot o xanonnsannn pyrnx repoen (ne nont, a ncropnn).
Epmax, nanpnmep, ne npocro ornaxnt nonn, n neapom on npncyrcrnyer n
napontx necnxx. Pasonnute npomnoe xnaccnuecxn saunn, mnorne cnxrte,
namn, xaronnuecxne pacxaxnmnecx pasonnxn. (Onxrt nonepnynoct
]ontxnopno-necennoe oomenne y Hexpacona: Kyexp-Hnrnpnm.)
Bor uro, npnmepno onxen tn cxasart namnm ncropnorpa]am npecrannrent
3axasunxa, npnnarammn ceronx nx rpyt nnnmannm monooro noxonennx. n
cam n xnnre Bropax mnponax. Hepesarpysxa, npnmepxxct x aynropnn, nnen
rnany-ononnenne Hcmopua Bmopo +upoeo eoum e 50 sms-uax, onex
nexoropte mtcnn o ]opmara xparxnx nosynron, yxnatnaxct n pasmep, ny,
moxer, ne n ono, rax 23 sms-ox.
Homnnrcx, no upannnn npemen e Ionnx tna paspaorana raxax crparernx:
Oopona no ncem asnmyram. Tax nor, nx onon neonornuecxoro ]ponra:
ornnparentcrno no ncem asnmyram, nnn xe orpexnnanne no ncem asnmyram
+ro npocro nenpannntnax, nepaorammax crparernx. Htnemnnm samnrnnxam
neanon n ncropnn Poccnn cneyer onacartcx noomemnx noxpennenn
tnmnx npo]eccnonantntx samnrnnxon neanon connannsma, nspanmnx n
cnoe npemx npocrym (nx cex) n nponrptmnym (nx crpant) raxrnxy rorantnoro
monoronnoro ornnparentcrna.
Ho, npana, cnoxno nponecrn nnnnm nonecrnonannx, coxpanxx n nce
noxnonnxmmne noponocrn name ncropnn, n nmecre c rem ee nanexrnxy, ee
cmtcn. He ncnontsonart ene xax nexn ncropnorpa]nuecxn esoopanr
npornn cmepennx roro, or uero Poccnx n cama nsannxnact, npoe cononennucxo
xonnnnt, onpnunnxon, crpentnon. Onn ynaxaemt rnannt peaxrop, no utnm
nauanom mne onenoct paorart, oxsarentno t ntuepxnyn xaprnnt, npoe
npnneennoro crpenenxoro ynra nnn napncxoro pasrpoma. a, n omem-ro, n
ntuepxnyn es ncxxnx t y nero xax pas, n Hcropnuecxo rasere, x n
nynnxonan nepnte orptnxn yyme xnnrn Iouuumum u eca
Poccua. uparmenrt nonnron n nsnera yymero ]entmapmana Mnxanna
Ionnntna (ncrnnnoro repox Hecno, Honrant, Hepenonount n Ipenrama) nnn
noonte on npxmo cmaxonan, nepeunrtnax. A no nonoy +mux rax ncxpenne
neuannncx, cnonno pasnay n cocrnennom ome Heopo, mm ue
npecmaeuaeuo, c uauu+ suopacmeo+ ouu noxeamam, yym c+auoeamo,
npeyeeuuuueamo!. yxe n cam, ne xenax naptnart emy cepne, ntnpan
rontxo cnannte ena. Ho n xnnry nxnmunn nce.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
a n n +ro, xax nnnre, ne cxptnam, nonropxx, onaxo, cnoe saxnnnanne.
Hmn, re xe camte nmn, erax or rypox na nenpe, n eccnntno snoe oannn
x ncepoccncxomy rpaexy rnycnemne yncrna, noxptnaemte nontmn
cnanxno]nnamn, onn xe norom omnn o ynax, Fanxan, Hapnxa. Bermann,
ymnpann, cmepenn connantnte nncrnryrt, oprannsannn n xocromaponcxoe
rocyapcrno es saarxon camoynyumennx o +rom xe peut.
H ceuac, ]oxycnpyx ne rontxo nce rnant +ro xnnrn, no n npetymne cornn
cnonx crare, onnnanarn xnnr (ne, npana, xyoxecrnennte), nect ontr
uenonexa, npoxnnmero n cnoe crpane onee nonynexa, cnyxnnmero n apmnn,
cmennnmero necxontxo paor n npo]eccn no nonoy ]axropon,
ypannonemnnammnx +ro nermanne, yrnepxam: na uame nosnrnna rontxo
Hmn. Bnporo narypt, naxounnocrtm n, naoopor, orxounnocrtm,
repnennem, yxnnunnocrtm onn ypannonemnnann orpexn, e]exrnocrt BCEX
oprannsann, n semne Pyccxo npocnxnmnx.
Pano1pancnnnnonnoe o1c1ynnenne
nx ncxpenne nmxmnx cnom ncropnm, ncm, xax nam ee For an (no nymxnncxo
]opmyne), xax, nanpnmep, ror mo peaxrop no Hcropnuecxo rasere. B +ro
xnnre nt yxe npounrann nemano nenecrntx xapaxrepncrnx, ntanntx nmxm,
oprannsannxm. H eme onee cyponte nemn npnercx ntcxasart: eno noxonr x
camomy ny nnacrnn, 1917 roy.
B ono ns nsann cnoe xnnrn Bropax mnponax. Hepesarpysxa x, moxno
cxasart +xcnepnmenrantno, nxnmunn necxontxo noyunrentntx cmxeron ns +noxn
Xonono nont. Or namxrno ronxn noopyxenn (ycnonno ntnrpanno
namn n cepenne 1970-x, no +ro orentnax rema), or copennonannx meua
(cpecrn nanaennx) n mnra (oopont), or accnmerpnuntx ornerax, xora
50-mnnnnapnoonnaponte amepnxancxne yrpost namn sacexpeuennte rennn
napnponann 5-mnnnnonopynentmn orneramn, x nepemen x nponaranncrcxo
opte. H npnnen onn conepmenno nopasnrentnt, cnmnonnuecxn, ecnn
nymartcx, ]axr, no-moemy, neoonenennt.
Oxastnaercx, noa1t panocnrnan na onpeennnym 1eppn1opnm c1onno n
1pn pasa emenne, ueu sarnymn1t ero na nen.
To ecrt nam rnymnrt npaxtn ronoca cronno n rpn pasa opoxe, uem nm nx
nsanart, nemart npocontnart n namy xnerxy nexnrpt, n omem-ro,
yreppo: nonuaca pox-mystxn, ecxrt mnnyr nponarant.
Kax neymonnmo nnnctnaercx n ro Vpaeueuue c ueuseecmum+ uucuo+
ueuseecmumx, xonm x onnctnan Xononym nony, +ror xenesnt xo+]]nnnenr:
3. He moxemt ornernrt, ne snaemt uem? nnarn rpoexparno!
Honyuaercx concem-concem HE rennn, ouent mxrxo ronopx, orneuann sa nam
neonornuecxn ]nanr. H rnannoe, onn xorenn orneuart sa +ro mononontno,
cnonm orentunxom, xomnrernxom. Hanomnnamr +axnx ]yronncron,
samnmammnx uecrt crpant. Hpoynamr xponnuecxn, no nce panno: 1ououo
+m ye+ u auoue uepamo. Bm mououo no+oeume ua+, nocmpeuame
ue+uoxuo us euumoeou no epaxecuo+y epamapm u sauume, u +m moea
yx.
He cmornn. Hn c nnnronxamn, nn c remn xe rnymnnxamn. Moxer, or roro, uro n
camn n rnynne ymn ne nepnnn? Ho, xapaxrepno, ne nonycrnnn x xopmymxe
(omeemcmeeuuo ueouoeuuecuo paome) n rex nme, xoropte mornn
nepnrt. H, rnannoe, mornn ymart. Koxnnon, Hanapnn, Hnxauen, 3nnonten
Tem t neonoram npncnart ceronx cuer na onnary paort xorx t
ynomxnyrtx rnymnnox, npnmepno xax n Iepmannn cemte nonemennoro
npnctnann cuer sa nepenxy.
Tem onee ceronx crponrt neonornm na coxptrnn eme onee esnaexnoe
eno. Hyxnt yxe ne npocro rnymnnxn, a nexne crnpanxn, a eme conmemennte
c mamnno npemenn. Ho ono rontxo reme Buuuocmo Huuouaa II u
xapaumepucmuua eeo npaeueuua neoxonmo nepecxounrt n 1918 ro,
ncxnrpnrtcx ynnuroxnrt nennnx napx, ero nepenncxy c cynpyro +ro
oxsarentno. Vnnuroxnrt nce nanncannoe, naneuarannoe c nauana XX nexa,
ocoenno re ncrpeuaercx ]amnnnx Fesopason nnn repmnn Fesopasoncxax
maxa. Camo nannune n npnpoe xnnr, oxymenron, nncem c +rnmn xnmuentmn
cnonamn enaer paory Foxanona, Myntrarynnn eccmtcnenno n npeno.
Bce panno net nayr, npounramr n n paspaxennom orpnnannn noyr eme
antme. Hnn rnxo, npo cex pasynepxrcx, cranyr xax nmcxax naccnnnax nacra
+noxn Hepecrpoxn, ntannnnaemax ns rmnxa CCCn.
H anee o A1nan1ax n npncnonnnmnxcn
Hocxontxy xnyox cmxera oxarnncx nourn o camoro ua uuacmuu, rnenn
nnacrnn, Hmnepnn Pomanontx n nentsx yer nsernyrt pasronopa o
ncropnuecxnx nepconax ne cront xpononornuecxn oranenntx, utn nmena
ncnntnamr ceronx n camtx ocrptx nonnrnuecxnx ncxyccnxx, x onxen
noennrtcx cnoe meroo noxoa.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

1. uepnt xmnx
Onnne npornnopeunntx, nsanmoncxnmuammnx ]axron, onnaxono rynxmmnx
npaxrnuecxn no nmomy exrenm, oprannsannn, cxnonxer npnmennrt nsnecrnt
xnepnernuecxn npnnnnn: uepnt xmnx. He nnesart n ronxocrn,
ocroxrentcrna paort Cncremt, a rontxo samepxrt nsmenenne napamerpon na
Bxoe n na Btxoe. o n Hocne Pesyntrart non, cpaxenn n
xnnxmrcx raxnmn napamerpamn, re ontme oexrnnnocrn, nosmoxnocrn
xonnuecrnenntx conocrannenn.
H npnmennm raxo noxo ne rontxo x nepconam, yanenntm na esonacnte 200,
300 ner, no n nnnort o xort Hpesnenra Hyrnna, Harpnapxa Knpnnna. Hycrt
ne cnm cexyny, no rem ne menee n oospnmom, peantnom yymem, xora
nexoropte napamerpt, xapaxrepncrnxn nx exrentnocrn moxno yer
paccmorpert, samepnrt: Ha Btxoe, Hocne, Cpasy Hocne. H cpannnrt. 3ro,
no-nepntx, pesyntrarnnnee, uem ntrartcx nnesart n camy Cncremy, ornexnnart
meraronnt anraxnponanno (oonx snaxon) nn]opmannn. Bo-nroptx, +ro nce xe
cosaer nexoe +rnuecxn sapxxennoe none, n xoropom nosmoxnt xaxne-ro onenxn,
ocrynnte onennnaemtm nepconam, nnn xorx t nx noxonennm. Hx
pe]epenrno rpynne (connonorn rax nastnamr rpynny nme, utn onenxn
naxnt nx onennnaemoro). A ono, uro xxot nm, onennnaemtm, nannenart na
cnryannm yxe euo cnycma, no-moemy, nanrpannt nopocrxont nnnnsm,
]pannyscxax panaa (Hocue uac xomo nomon).
Hanpnmep, cryenrt uacro ntramr menx no raxo rxxeno reme, xax Pacxon,
pe]opmt Harpnapxa Hnxona. Hcxpenne nosmymamrcx: xax moxno tno
npenparnrt ncnpannenne necxontxnx xnnr n Ipaxancxym nony? a n n
eceax c xypnanncramn, nopo axe no anexnm nonoam, ntcxaxnnana +ra
ynpxmax npyxnnxa: Hnxon, Annaxym, coxxennx, camocoxxennx. Kax-ro na
crpannnax Poccncxoro nncarenx onenoct ncrynnrt n nanor c Bacnnnem
nopnontm, nectma nnrepecno pasnepnynmnm +ry remy
Hecnoxno nonxrt, uro ceronx xpnrnxymr Harpnapxa Hnxona, noyuamr, xax emy
nyxno tno, xax moxno tno nponecrn xnnxnym cnpany, pasnepnyrt xo
noconont n npornno, nnonrt rpoenepcrne, rnanntm opasom re, xomy
nnenart n na na, n na rpn nepcra, npomueo n no, xomy naxnee omee
ouepnenne Hpanocnannx. H uro moxer cxasart o Harpnapxe Hnxone uenonex,
npecrannxmmn n cnoxnocrt +ro remt, n cnom manoxomnerenrnocrt, n, n ro xe
npemx, xya rxnyr nynnnncrt, nerxo pasnpammnecx c nponemo Pacxona na
octmymxe rasernoro nncra?
Orneuam npnmepno rax. Hcxont anropnrer Hnxona nnxax ne ero nnunt, a
xannran, napannt ero nennxnmn npemecrnennnxamn: cnxrtm Harpnapxom
Iepmorenom, cnacnrenem Poccnn n Cmyrnoe npemx, n nennxnm crpaantnem,
nonnxnnxom Harpnapxom unnaperom. Hmenno onn ann Harpnapmecrny sanac
anropnrera, xoropt nspacxoonan, pasmenxn Hnxon. H axe ne npnnnmax na
cex cmenocrn cyxenn no ero pe]opme, ccope c napem Anexceem
Mnxanonnuem, moxno, onaxo, sa]nxcnponart, uro na Bmxoe y Hnxona
Harpnapmecrno ornmt ne ro, uro tno na Bxoe n cnycrx necxontxo ner (n
uertpex npeemnnxon), ono ncuesno nonce. Hnxro ne cmoxer ynpexnyrt rex
uertpex, xopomo nsnecrno, xax myxecrnenno ynemenan Harpnapx Hoaxnm
nsynronanmnxcx crpentnon. Ho pecypc tn nspacxoonan Hnxonom
Iepmoren n unnaper tnn ns uncna epaanmnx Harpnapmecrno (n Poccnm), a
Hnxon ns uncna npncnonnnmnxcn, onoxornnmnxcx, pacxoonanmnx
napannoe npemecrnennnxamn, raxo ntno moxno cenart n es xaxnx-nno
cyxenn o ero pe]opme, Pacxone, coxxennom nporonone Annaxyme, ccope c
napem.
Tax xe n c nymx nocnennmn nmneparopamn, c Poccne n camoepxannem.
Anexcanp III epxan ro, x uemy Hnxona II npnnannncx.

2. Hpenourenne xocnenntx cnnerentcrn
uopmynnpym npnnnsnrentno. Vunrtnax yponent anraxnponannocrn
ontmnncrna ncropnuecxnx paor, ecnn nt, x npnmepy, xornre onennrt
Pomanontx, napx Hnxonax II, unrare, conpare nn]opmannm HE o Pomanontx,
Hnxonae II, a, onycrnm, o Bepemerentx, o Fncmapxe, o Teoope Pysnentre,
upanne-Hocn]e, Htne Toncrom, onnymntx nonax, penonmnnn M+sn,
mnnnrapncrcxom moncrpe Bnntrentme II B omem, o naxntx conpemennnxax
nnn o naxntx cotrnxx, conpemenntx romy, uro nac nnrepecyer. onycrnm,
anropt rex nccneonann cront xe anraxnponant xax Cnannse nnn Foxanon c
Myntrarynnn. Ho nexrop nx narxxex yer nanpannen na nosnennunnanne nnn
ynnunxenne, onycrnm, Fncmapxa, n onpeenennt naop nnrepecymmnx
cmxeron nt nonyunre, no ncxxom cnyuae, es pomanoncxnx-anrnpomanoncxnx
narxxex. Tax, or Fncmapxa moxno ntrn na nsnecrnym 1apuquym
eouy Iepmannn c Poccne, na mnnncrpa Ceprex Bnrre, ntnrpanmero +ry nony,
n anee na nyx nape, xoroptm cnyxnn mnnncrp Bnrre. H norom yx cenart
ntnot no camnm monapxam.

Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Xopomn n neoxnannt npnmep pyccxoe mamnancxoe. Cnyua, onxrt xe,
nsnecrnt mne no paore na ronnntncxo xnnro.
Kax nsnecrno, oren pyccxoro mamnancxoro xnxst Hen Cepreennu Ionnntn an
namemy nnnoennm nayunym ocnony, n necxontxo pas ynennunn ero macmra,
ntnen ero na mnpono yponent.
B 1899 roy tn ntnymen nepnt rnpax ntcoxoxauecrnennoro mamnancxoro
mapxn Hont Cner, na ncemnpno ntcranxe-erycrannn mamnancxnx nnn no
upannnn nonyunnmn xyox Ipan-npn. Honyunn sa npemx cnoero
nonnxnnuecxoro rpya rpn nacnecrna, xnxst Ionnntn nce nnoxnn n Hont
Cner. urot ornepnyrt cooreuecrnennnxon or nona, nocrannxn n cpenmm
nonocy Poccnn cnon nnna npaxrnuecxn no ceecronmocrn. Tnepnn: Mm
oeamm; uau me cosau ua euuoepaapcmea. Xouy, umom paouu,
+acmepoeo, +euuu cuyxauu nuuu xopouee euuo. epxan n Mocxne na
Tnepcxo, pxom c omom renepan-ryepnaropa, marasnnunx, re npoananoct ero
uncroe, narypantnoe nnno. O nem nncan B. A. Innxponcxn, ouepx Htnt na
noporax. Cosan rpomanym cncremy ropntx rynnene, neoxonmtx nx
rpexnernero ntepxnnannx mamnancxoro. He xnarano ooporntx cpecrn, n n
1890 roy xnxst Ionnntn no ocoomy npnrnamennm cranonnrcx rnanntm
nnnoenom Ventnoro neomcrna, ro ecrt nonnmaer nnnoenne no ncex nnuntx
nnaennxx napx n pyrnx unenon nmneparopcxo ]amnnnn: Hnnann, Maccanpe,
A-annne, Opeane n Kyuyx-Hamare. Pacmnpnn nnomat nnnorpannxon, na
nayuno ocnone noopan copra. B 1894-m nauan crponrentcrno Inannoro
Maccanponcxoro nonana nx ntepxxn nnn ns ncex nxrn nmenn.
Ho n Inannom ynpannennn Ventnoro neomcrna opt unnonnnxon, nnrpnrn.
Cne mnnncrepcrno tno cosano nx ynpannennx nacnentmn nnaennxmn napx n
nexoroptx nennxnx xnxse. Knxsx Ionnntna nocnxnnamr. On rpeyer
pacuera, nonyunn npnunranmnecx emy sa 1898 ro cntme 100 000 pyne,
Ionnntn nnocnr +rn entrn n Mnnncrepcrno semneennx n xauecrne ]ona nx
ntaun c nponenron ns +rnx ener exerontx npemn sa nyumne ocrnxennx n
onacrn nnnoennx n nnnorpaapcrna.
Bor n ntno. B Poccnn npyr xnnncx nnnoen mnponoro, npnsnannoro ncem
mnpom yponnx. Kpynnemn cnennanncr nnmc eme uenonex nemepxanrnntnt,
norparnnmn rpn cnonx nacnecrna na nonnomenne meurt: yrtnxa
narypantnoro nnna n Mocxne ne opoxe 25 xoneex.
H +ror uenonex npnxonr na paory n Mnnncrepcrno yenon. H ro, uro +roro
Cnennanncra ntxnnn, +ro
Amnnncrparnnnoro nopxxa xosauu se+uu pyccuo (rax sanncan cnom
onxnocrt Hnxona II n nncrxe ncepoccncxo nepenncn) ne mor nanecrn ne
rontxo n crpane, no n n nnuntx nomecrtxx.
Pxom eme onn ronnntncxn, uacrnomocxoncxn npnmep. Knxst Bnanmnp
Mnxanonnu Ionnntn. Hanonee ycnemnt mocxoncxn amnnncrparop, nmen
open sa ycnemnym xoponannm Anexcanpa III. Hsronxercx c onxnocrn
nnrpnramn nennxoro xnxsx Ceprex Anexcanponnua c ero neceno xomnanne.
V rex Xotnxa. Ipynnnponxa nennxnx xnxse Bnanmnpa n Hanna rposnr
cnexexopononannomy Hnxonam oxorom, ecnn xort onn mar n paccneonannn
Xotnxn sarponer Mocxoncxoro renepan-ryepnaropa Ceprex Anexcanponnua.
Hapt Hnxona oxonr, onpamnnaer no xpyry ncex pocrnennnxon, uro xe emy
enart, n no nx conery npoaeuaem ucmuuuym mepocmo nepe uuuo+
uecuacmoa eer n nout xaracrpo]t na an x ]pannyscxomy xoncyny
Monreenno. axe n nyounom nonecrnonannn Foxanona +ra cnena nponsnonr
crpannoe n rxrocrnoe nneuarnenne.
Fesopasno paspocmaxcx (c 4 o 25 sa 80 ner) nennxoxnxxecxax xopnopannx
orentnax rema, ornomennx ee c nmneparopom Hnxonaem rparnxomenx.
Hncrnryr, xora-ro cosannt nx yxpennennx nnacrnn, nomomn napm, n nrore
nomor Hnxonam II rontxo n onom: uacrt ornercrnennocrn sa xpax Hmnepnn
moxno ecrnnrentno pasnoxnrt na necxontxo nennxoxnxxecxnx rpynnnponox.
A onenct mo Poccuu yuacrnonart, x npnmepy, n paxerno-xepno ronxe, ro c
99 %-no nepoxrnocrtm rocnonn Koponen ycntman t: Coxauem, Cepee
Haeuoeuu, uo Bom cynpye +oe uysuum cuumaem, umo. Hnn: Coxauem,
eocnouu Kypuamoe, uo e +mo cuoxuoe epe+a ynpaeueuue aepum+
peaumopo+ a +oey oeepumo mououo eeuuuo+y uuasm NN.
B ono ns nynnxann necxontxo ner romy nasa x nasnan +ry xopnopannm
nennxoxnxxecxnm craom, saxnarnnmnm n ntronranmnm nce nnnt nosmoxnoro
cnyxennx. Kamct. Bo-nepntx, onee rnyoxoe snaxomcrno c npecrannrenxmn
pacxptno nenym ranepem nnunocre: mnoro tno cpen nnx oapenntx nme n
xpome namxrnoro no+ma K. u. Bo-nroptx, no cnpanennnocrn moxno n x
nennxnm xnxstxm npnmennrt ror xe noxo, uro ntme x onpnunnxam n
ocoenno crpentnam. B snoxauecrnennym onyxont npenparnnact cama
connantnax ]opma eeuuuue uuasoa, uapcuaa qa+uuua.
Kax crpentnt tnn npenpament Herpom ns xponantx n rpycnnntx annron n
pantx rpenaepon, ]ysnnepon, rax n nennxne xnxstx no orentnocrn nourn nce
tnn ocront nyume ponn, uem n nrore ctrpannax rnpx na nore nocnenero
pyccxoro nmneparopa. H nyume cytt, uem Ananaencxax maxra. Bce panno
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
net ror ns nnx, xro tn raxoro xonna ocronn n camo ntcme mepe, renepan-
amnpan Anexce Anexcanponnu (napnxcxn nneo, nycnmocrponrent), +ro
maxrt-ro nsexan.
Inana 23
Hocnenne nexn nnac1nn Pouanonmx
Ho ne yem npoonxart xpnrnxy noneennx Hnxonax npe nnnom
pocrnennnxon. onycrnm, +ro uacrnax cnaocrt (xorx mnorne ero pocrnennnxn
tnn ]nrypamn nynnuntmn). Kpnrepnem onenxn napcrnonann tnn nspant
nont, nx pesyntrart, n sect, ncxpenne naemct, nnxaxnx orxptrn ne tno.
Tontxo nepenecenne nexoroptx ]axron c nonxn A na nonxy F. A naxonrcx
n neennn cnennanncron no noenno ncropnn nnn pyrnx cnennanncron no
uacrntm remam. B ornocnrcx x nonnrnxe, nonnronornn, noncxy
nannonantno nen, cmtcna pyccxo ncropnn. Hx reopn crapamct ne
xacartcx, no xora nx ntnot ynxstnamrcx c xonxperntmn pesyntraramn,
nonamn, n npyr nnnmt, xax y nnx na nonxx cpaxenn npn Hapne, Hecno,
Honrane pasrynnnamr +nt]t, paxont, ennoporn, xenranpt rora n
npnxonrcx opamartcx x nonxe A.
Ho n ecrnnrentnocrn, eme necxontxo naxntx cotrn +noxn nocnennx
Pomanontx mn]onornsnponant o nonnoro acypa, roxe moxno cxasart:
sacnxent paxonamn, +nt]amn.
Kptmcxax nona. Hpoaxa Anxcxn. Bnnnax monononnx Ceprex Bnrre. Pyccxo-
xnoncxax nona, Hoprcmyrcxn mnp, penonmnnx 1905 roa
Boc1ounan nonna na antneu Boc1oxe
Cnycxontm xpmuxom Kptmcxo (Bocrouno) nont, xax nsnecrno, tn
xon]nnxr Hnxonax I c Hanoneonom III, npnmemnm x nnacrn no upannnn nocne
nepenopora 2 exapx 1851 roa. Hnxona I coeuacoeau c xoponem Hpyccnn n
Ancrpncxnm nmneparopom raxym ]opmy oxora: ne opamartcx x ]pannysy
no monapmemy nporoxony Monsieur mon frIre (Iocyapt, par mo) n n
renerpamme oparnncx x Hanoneony Monsieur mon ami (oporo pyr). A
oemanmne cnom connapnocrt npyccax n ancrpnen omanynn (nomnnre, xax
Koponten omanyn Hnana Fesomnoro na Harpnapmnx npyax: anare nmecre
xpnuart Kapayn!), n npncnann renerpammt co cnonamn: Iocyapt, par mo.
Tax uro xpnnnt xpnx Hnxonax pasancx cront xe onnoxo, tn pacnenen xax
nynnunoe ocxopnenne ]pannyscxoro nmneparopa. H, rnannoe, ncem ]pannysam
xnnen tn aprymenr, nanomnnanne: a xro cnepran Hanoneona I, xro npnramnn n
1814 roy n Hapnx na cnoe, moea ca+o +ouuo mee ocrantntx
xoannnnonepon?..
Peeauu npexpacnax nex, npyr cnnornnmax nannm co cnexenonapenntm
Hyn Hanoneonom, xoropomy eme nuepa nynnuno (n neuarno!) npnnomnnann ero
rmpemnoe n cyrenepcxoe npomnoe. Mepcn oxy, Hnxonx!
Hmenno upannnx n sacrannna rypox sapart xnmun or Bn]neemcxo nepxnn y
npanocnanntx cnxmennnxon, n orner na uro Hnxona nnnyn nocxa n
ynacxne xnxxecrna n r. .. H yentnt nxna ]pannyson, onx nx nocx no
Cenacrononem, tn npnmepno panen nxnay pyccxo apmnn n xamnannxx 1813
1814 roon.
A ncroxn xon]nnxra c anrnncxnm Hantmepcronom sacran eme Hymxnn, sannct n
ero nennnxe 2 nmnx 1834 roa: Iocyapo ue xomeu npuuamo Kauuuuea (n
xauecrne nocna Fpnrannn. H. H.) nomo+y, umo, yyuu eeuuuu+ uuase+, u+eu
c uu+ uauym-mo uenpuamuocmo. Hantmepcron ne noxenan nnxoro pyroro
nasnaunrt nocnom n Herepypr. B orner Hnxona orosnan ns Honona pyccxoro
nocna xnxsx Hnnena, nasnaunn roxe nonepennoro n enax, npnuem ntpan concem
yx nnuroxnym no snauennm unnonnnutm ]nrypy, nexoero Meema
Hpenocnennn nonna nnac1nn Pouanonmx Pyccxo-nnoncxan
Ocroxrentcrna ee pasnxstnannx, xo n pesyntrart xparxo paccmarpnnannct
mnom panee n cnxsn c cyto onoro ns snamennrtx ee yuacrnnxon Htna
Hnxonaennua Toncroro.
B neanne xnnre Buuxuu auouu. Hpeuyecmeue cyom (2012) x ns nce
ncropnn Kptmcxo nont, o xoropo, nonxrno, nanncano mnoro,
npenmymecrnenno paccmarpnnan cmxert, nmemmne ornomenne x antnemy
Bocroxy. Ocrannxx sa coo pont nocranmnxa nexoroptx nontx conocrannenn,
panee nsnecrntx ncropnuecxnx ]axron, x opncym xaprnny name roronnocrn x
Kptmcxo none uepes nonynxpnte n nontne ronxn o Anxcxe. uro ee npoe t
ne npoann amepnxannam, a cann na 99 ner n apeny. Cntmann, nanepnoe, axe
or nonnrnxon +ror xostpt: npnnomnnm amepnxannam n norpeyem
nepnyrt apeuoeauuym Auacuy!
Her, ynt! Anxcxa npoana, nuncrym, eso ncxxnx apen, o uem n tn
nonncan 30 mapra 1867 roa n Bamnnrrone coornercrnymmn oronop. HO
orxya xe +rn mnoronernne ronxn o apene?! Onn, oxastnaercx, nmemr
nenocpecrnennoe ornomenne x Kptmcxo none. Ha Anxcxe, nt snaere, nonnexa
paorana PAK (Pyccxo-amepnxancxax xomnannx). Xort snyuannem +ro
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nanomnnaer ntnemnne CH, conmecrnte npenpnxrnx, no +ro tna esycnonno
pyccxax xomnannx, rnopenne nennxoro nonnxnnxa Benexona, cnono
amepnxancxax npocro osnauano +ecmo eameuouocmu, npnmepno xax
FpnrancxaxOcm-Hucuaa xomnannx.
H c uem xe ocranact +ra onax xopona x nauany Kptmcxo nont? B cmtcne
nosmoxnocre oopont? Orner nect, nennxom n naxonrcx n +rnx apenntx
ronxax! PAK ynnena, uro enncrnenntm mancom coxpannrt Pyccxym Anxcxy n
tna +ra ]nxrnnnax ee apena, na rpn roa. nx Honoapxanrentcxa (cronnnt
Pyccxo Amepnxn), mpnnuecxn craryc uacrnax cocrnennocrt anan
manc, ecnn npner anrno-]pannyscxn ]nor, noxasart ymaxxy. Hpano uacrno
cocrnennocrn re ynaxann, n enncrnenno samnro tna t cnpanxa: na annt
momenr nmymecrno (nocenxn, xopann) cocrnennocrt Amepnxano-pyccxo
roprono xomnannn. Hasnanne noxoxe, no ro tna yxe peantno amepnxancxax
xomnannx, c o]ncom n Can-upannncxo, xonrponnponanmaxcx npannrentcrnom
CBA. oronop nororonnnn, no n eno ne nycrnnn, rax xax, oxasanoct, uro
moxno noonym ]nxrnnnym apeny nonncart axe n c Fpnrancxo
xomnanne Iysonona 3annna, na +rn cenxn nona ne nnnxna. Pyccxnm
xopanxm, xax ncnomnnaer Orro Hnnrontm (pyccxn noannt, xannran
xnroonoro pnra Bennxn xnxst Koncranrnn), n ror nepno npnxonnoct
pan cnacennx nonnmart amepnxancxn ]nar.
Hecxontxo pas n xnnre Buuxuu auouu. Hpeuyecmeue
cyom yxastnanoct na noxnocrt nennuecrnenno nonnrnuecxo xaprt
Hmnepnn Hnxonax I. Bocrox Hmnepnn uyxorxa, Kamuarxa, Anxcxa nncen nce na
ro xe 1260-xnnomerpono ropno rpone xyrcx Oxorcx. Mexa ntnesrn moxno,
a nymxn npnnesrn? 3anac xep? nx xopane, conpaemtx na mecre, n Oxorcxom
mope, nanomnm: axe xxopx npnxonnoct n xyrcxe pacnnnnnart, xanart
paspesart nepe nantmunnannem nx na nomaox Tam axe nonosxn tnn
nepeantnt.
Hrax, rpnnart ner Hnxona c Heccentpoe sannmannct Hontme, Benrpne,
Cnxmenntm comsom, ycnemno conpax npornn Poccnn omeenponecxym
xoannnnm. Ha ]one +ro ypno nnnomarnuecxo paort, apmnx, xax yxe
ronopnnoct, npocro ynnxantnt cnyua n ncropnn: 30 ner aconmrnt nont
nsmenenn!
He ouent xouercx cnnartcx na +rn onnuennx, no ecnn saymartcx, ro nmo
pasronop o nonax rex ner (nnepen eme paccxas o Pyccxo-xnoncxo), es
ynomnnannx pone nmneparopon +ro camooman, nrpa n npmntxn nnn n
noanxn.
Bonna na antneu Boc1oxe
Ha Tnxom oxeane (nastnanmemcx rora roxe Bocrountm) moxno ortcxart
n euucmeeuuoeo +ouapxa, noepxanmero enom (nocnntntm emy enom!)
namero Hnxonax I. He snam, cmexrtcx nnn nnaxart nt yere, no +rnm
enncrnenntm monapxom oxasancx uopouo Iaeacuux ocmpoeoe Ka+exa+exa
III! Xorx xaxo ryr cmex. Ero, xoponx, nocnntntm exnnem tno pyxecrnennoe
nnctmo ryepnaropy Kamuarxn B. C. 3anoxo, ocrannennoe c amepnxancxnm
xnroontm cynom.
a, xoneuno, noxe ocrponntx nnemen, na Tanrn, unxn, Hanya, Ianaxx
nmenonann uopoua+u c nexoropo one nponnn, no xax cxasan t onn
ouent xopomo nsnecrnt nonnrnx npnmepno uepes cro ner nocne onnctnaemt
cotrn: pyeux uopoue y +eua ua eac uem!
Ho anee, naemct, axe rent nosmoxnoro cnonsma noxnner unrarenx: n rom
nnctme, mapra 1854 roa, xopont Ka+exa+exa IIInpeynpexan namero
ryepnaropa, uro pacnonaraer ocronepntmn cneennxmn o nosmoxnom
nanaennn nerom na Herponannoncx anrnnuan n ]pannyson. Hpn roramnem
yponne rpancnopra-cnxsn +ro tna ecrnnrentno ouent nennax, cnoenpemennax
nn]opmannx!
a, ne tno y ranacxoro xoponx rposnoro noenno-mopcxoro ]nora, no npexe
uem cpactnart ero c ananca ro nont, nnrepecno nce xe saymartcx nnn xort
noraart o npnpoe ro cnmnarnn ranacxoro xoponx! Bet Kamexamexa III ne
nonyuan or pyccxnx nmneparopon n noapox no 250 000 ononxnntx conarnxon.
On na cnonx Ianaxx mor pasne uro nnert pyccxnx nyremecrnennnxon, mor
eceonart c Kpysenmrepnom, Hncxncxnm, Koney Bepnee, ne mor, a rouno
eceonan, nanpnmep, c namnm Orro Koney. H xaxoe-ro nneuarnenne o Poccnn
emy, snaunr, ocrannnn pyccxne mopxxn
Boennt ryepnarop Kamuarxn, xomannp Herponannoncxoro noennoro nopra
renepan-maop B. C. 3anoxo nauan roronnrtcx. Hnctmo c ananornuntm
npeynpexennem or renepantnoro xoncyna Poccnn n CBA npuuuo ua
Ka+uamuy nosxe.
3anoxo oparnncx x nacenennm Kamuarxn c nossnannem: Honyueno nsnecrne,
uro Anrnnx n upannnx coennnnnct c Typnne, c npnrecnnrenxmn namnx
ennonepnen; ]nort nx yxe cpaxamrcx c namnmn. Bona moxer nosropertcx n n
+rnx mecrax. Herponannoncxn nopr onxen trt ncera roron ncrpernrt
nenpnxrenx, xnrenn ne yyr ocranartcx npasntmn spnrenxmn ox n yyr
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
roront, c opocrtm, ne max xnsnn, npornnocroxrt nenpnxrenm n nanocnrt emy
nosmoxnt npe
Tora na antnem Bocroxe mt nourn ycnenn. Pemammnm oxasancx nonnr
Iennanx Henentcxoro n cnnpcxoro ryepnaropa Mypantena, orxptnmnx opory
na Bocrox no Amypy.
24 nmnx 1854 roa rpancnopr nnna ocrannn ns ycrtx Amypa n Herponannoncx
350 conar Cnnpcxoro nnnenoro arantona, 2 omnuecxne nymxn
nyxnyonoro xannpa n 14 nymex 36-]ynronoro xannpa. Hpntnmn noennt
nnxenep nopyunx Mponnncxn nosrnannn crponrentcrno eperontx arape. K
ncxoy nmnx rapnnson Herponannoncxo-Kamuarcxoro nopra nmecre c +xnnaxamn
xopane nacunrtnan 920 uenonex (41 o]nnepon, 476 conar, 349 marpocon, 18
pyccxnx oponontnen n 36 xamuaanon).
B nororonxy x oopone nxnmunnoct nce nacenenne ropoa n oxpecrnocre,
oxono 1600 uenonex. Paort no coopyxennm cemn eperontx arape n
ycranonxe opyn nennct nourn na mecxna nem n noutm. B cxanax ntpyannct
nnomaxn nx arape, nenpncrynnte nx mopcxoro ecanra, cnnmann c xopane
opynx, npyunym neperacxnnann nx no xpyrtm cxnonam conox n ycranannnnann
na epery. uperar Anpopa no xomanonannem H. H. Hstntmertena n noennt
rpancnopr nnna nocrannnn na xxopx nentmn opramn x ntxoy ns ranann.
Opynx npantx opron cnxnn c xopane nx ycnnennx eperontx arape. Bxo
n ranant saroponnn onom. Farapen oxnartnann Herponannoncx noxono. Ha
npanom ee xonne, n cxanncro oxoneunocrn mtca Cnrnantnt, pacnonaranact
arapex, samnmanmax nxo na nnyrpennn pe.
B nonent 17 anrycra 1854 roa nepeonte nocrt na maxxax onapyxnnn +cxapy
ns mecrn xopane. Vrpom 18 anrycra +cxapa nomna n Anaunncxym yxry: 3
anrnncxnx xopanx ]perar Hpesnenr (52 nymxn), ]perar Hax (44
nymxn), napoxo Bnparo (10 nymex) n 3 ]pannyscxnx ]perar Hx-uopr (60
nymex), xopner Enpnnxa (32 nymxn), pnr Onnrao (18 nymex). Bcero: 216
opyn, 2600 uenonex. Komanymmn anrnnuannn xonrp-amnpan +nn Hpac
(eme ntacr cmpnpns).
Inannt ]oprn]nxarop Herponannoncxa Mponnncxn rax onnctnaer o:
Henpnxrent pasennn +cxapy na ne nononnnt n, nocrannn ony nononnny
npornn ono arapen, a pyrym npornn pyro, orxptn ononpemenno no nnm
oront. 3apocannte xpamn n omamn arapen, nmex ncero 10 opyn, ne mornn
ycroxrt npornn 113 opyn, n uncne xoroptx ontmax uacrt tna omnuecxax
(na epery naent xpa necom n 85 anrnncxnx ]ynron), n nocne rpexuaconoro
conpornnnennx opynx nourn nce tnn nonrt, n npncnyra c arape
npnnyxena tna orcrynnrt
Hocne roro xax rpertx n cetmax arapen tnn ynnuroxent, 4 cenrxpx
nenpnxrent ntcann ecanr n xonnuecrne oxono 700 uenonex, xoropt,
pasennnmnct na rpn orpxa, nonen nacrynnenne na Hnxontcxym conxy. Onn ns
orpxon nontrancx nponnxnyrt n ropo, oox ropy c cenepa, no sect no nemy
orxptna oront mpannentm mecrax arapex
Copan 300 uenonex, pyccxne pemnnnct xonrparaxonart n ornrt Hnxontcxym
conxy! Cpaxenne mno onee nyx uacon n saxonunnoct nopaxennem anrno-
]pannyscxoro ecanra. Horepxn 50 uenonex ynrtmn, 4 nnenntmn, 150
panentmn, npornnnnx orcrynnn, sarem nepemen n ercrno n rontxo nonnoe
rocnocrno cyono aprnnnepnn cnacno ecanr. B rpo]en pyccxnm ocranoct
snamx, 7 o]nnepcxnx caent n 56 pyxe.
A renept n o anoncnponannom cmpnpnse anrnncxoro xomanymmero.
ecrnnrentno, xonrp-amnpan +nn Hpac yrpom 18 anrycra n camt xanyn
mrypma conepmnn onontno-raxn neotunt noennt manenp. Hpecrantre
rontxo: ecanr nponepxer cnapxxenne, mnmnxn cnycxamrcx na noy, n ryr
]pannyscxomy amnpany e Hyanry oxnatnamr, uro xomanymmn, amnpan
+nn Hpac sacrpennncx.
Hexoropte namn ncropnxn ncrannxmr pasxcnenne: aueuucuu a+upau
nououuuu-e c coo, nomepae uaexy ua esamue Hemponaeuoecua
npenouu c+epmo nosopy Ho, noneptre, nama ncropnx nnrepecna n es +rnx
noraconox: camoyncrno anrnncxoro amnpana tno nce xe o mrypma Tax
nnn nnaue, no xomanonanne nce +cxapo npnmnoct part e Hyanry, araxa
tna ornoxena o cneymmero yrpa
Hosxe n ]pannysy npnmnoct ncnnrt cnom uamy. Omecrnennoe mnenne, npecca,
nnnxrentnax uro n Anrnnn, uro no upannnn, nonenn nror Kamuarcxomy noxoy:
Hpuoe namuo, uomopoe uuuoea ue +oxem mmo c+mmo uuuauu+u
eoa+u oueaua.
Bopm ouoeo pyccuoeo qpeeama u uecuououo epeeoemx amape ouasauuco
uenoeu+m+u nepe coeuuuum+u cuua+u Aueuuu u 0pauuuu, u ee
eeuuuauue epxaem +upa muu pasumm u oc+eaum ueououu+ pyccuu+
noceueuue+.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Oparnre nnnmanne, xax rananrnnnt xypnanncr ntxnartnaer +ry erant:
Bopm ouoeo pyccuoeo qpeeama, nouepxnnax, uro nama Anpopa
ecrnonana rontxo nentm oprom, opynx npanoro oran na eperonte arapen,
ro ecrt c comsno +cxapo cpaxanoct non]perara.
Amnpan e Hyanr om ucmoueuua qusuuecuux u yueeumx cuu ymep uepes
necxontxo mecxnen nocne sacrpennnmerocx anrnncxoro xonnern.
Iennantnax ncropnx.

Ha antnem Bocroxe mt nourn ycnenn. Hourn Amypcxo +xcnennnn
ryepnaropa Mypantena npncnanntx 16 nymex n 350 conar oxasanoct
ocrarountm nx ntnrptma onoro cpaxennx (oxasanoct ocrarountm n nx
necuacrnoro amnpana Hpaca), no nce xe tno neocrarouno nx coxpanennx
ropoa Herponannoncxa.
B mae 1855 roa anrno-]pannyscxn ]nor npnmen nnont, renept yxe n cocrane 12
xopane, 5000 marpocon n conar (nce ynoeno) Ho Herponannoncx tn nycr.
Bce nmymecrno, ocranmnecx nymxn, nmn tnn norpyxent na cya n
ntnesent Kya? H n ouepeno pas x npomy unrarenx nsrnxnyrt na xapry.
Bennx Tnxn oxean, a omcmynamo ueuya! Pyccxax Anxcxa npnxptra ono
ymaxxo, oronopom o ncenoapene, nect asnarcxn eper nexnax nycrtnx.
3naxynponannte nmn ram nornnyr n es ncxxnx anrnncxnx ecanron. Pasne
nor naIaeacuue ocmpoea e sauue Hpu-Xapop x enncrnennomy
comsnnxy Ka+exa+exe III?! Ho ner, xoneuno, pyccxne ne nocranxr cnoero
pyra! Tax xya xe rora?
H ryr onxrt cxasanoct orxptrne Iennanx Henentcxoro: ycrte Amypa!
Orpnnaemoe yuentmn xax ]axr eme necxontxo ner romy nasa, ono n npnnxno
cya c +naxynponanntm rapnnsonom Herponannoncxa.
Hnannmn nepexo nocnenoennmx ne1 n npenoennme
Cneymmax nona na antnem Bocroxe tna Pyccxo-xnoncxax, n o nee xax pas
nomemaercx cmxer o npoaxe Anxcxn. Paccxas o ee ncenoapene, xax
enncrnennom cnocoe npnxptrtcx or anrno-]pannyscxoro ]nora, n orxptnan
xparxym ncropnm Kptmcxo nont.
A. 3nnyxon, anrop xopome n rnenno crartn Hpec1ynnan cenxa, onnuaer
nent saronop no npoaxe Anxcxn:
Cuoxuuaco uuuuuamueuaa epynna cmopouuuuoe npoaxu: eeuuuu uuaso
Koucmaumuu Huuouaeeuu, +uuucmp quuaucoe M. X. Pemepu u nocuauuuu e
Coeuuuumx Hmamax Ceeepuo A+epuuu apou 3. A. Cmeuuo
Paccxasan 3nnyxon, xax saronopmnxn annnn na mnnncrpa nnocrpanntx en
Poccnn xnxsx A. M. Iopuaxona:
Hpoaxa +ma mua m eeco+a ceoeepe+euua, nncan Iopuaxony nennxn
xnxst, uo ue cueyem cea o+aumeamo u uaouo npeeuemo, umo
Coeuuuume Hmamm xeuaa eocnocmeoeamo uepaseuouo e Ceeepuo
A+epuue, eoso+ym y uac no+auymme uououuu, u +m ue ye+ e cocmoauuu
eopomumo ux. Mexy me+ +mu uououuu npuuocam ua+ eeco+a +auo nouosm, u
nomepa ux ue mua m cuuuuo+ uyecmeumeuoua
Vnpexn nocrenenno nocxoxr n o nmneparopa Anexcanpa II,
xoropt: ueoxuauuo omucca u npeuoxeuum +uaueeo pama c
uumepeco+, cocmeeuuopyuuo uauepmae ua nuco+e: 3my +mcuo cmoum
coopasumo. Bnouue eos+oxuo, umo coopaxauu no +mo+y noeoy e
uapcuo ce+oe aeuo. Bca ceuua ocyuecmeuauaco uau saeoeop. O ue suau
mououo ysuu upye yuacmuuuoe, npuu+ euucmeeuum+ npomueuuuo+
npoaxu pyccuux euaeuu mu +uuucmp uuocmpauumx eu uuaso Iopuauoe,
uo es ueeo oomuco ueeos+oxuo, no+mo+y pasmepaua cueuua: eeuuuu uuaso,
ommxamuu e Huuue, opauaemca u +uuucmpy nuco+euuo, cmaea eeo nepe
ueoxou+ocmom ouoxumo o coepxauuu nuco+a u+nepamopy. 1e+ ca+m+
Iopuauoe nepeeueaemca c nosuuuu peuumeuouoeo npomueuuua npoaxu ua
nosuuum uoauouocmu u uenpomueueuua. H+nepamop euaem eu, umo uea
npoaxu eeo oueuo sauumepecoeaua, u npeuaeaem +mcuo +my
"coopasumo
30 mapra 1867 roa n Bamnnrrone, tn nonncan oronop na anrnncxom n
]pannyscxom xstxax (nnnomarnuecxne xstxn), o]nnnantnoro rexcra oronopa
na pyccxom xstxe ne cymecrnyer. Cronmocrt cenxn cocrannna 7,2 mnnnnona
onnapon sonorom. K CBA nepexonnn nect nonyocrpon Anxcxa, eperonax
nonoca mnpnno n 10 mnnt mxnee Anxcxn nont sananoro epera Fpnrancxo
Konymnn, Aneyrcxne ocrpona
Onn anxcxnncxn ]enomen omecrnennoro cosnannx rnnorernuecxax
apena na 99 ner mt paccmorpenn. Kaxo cneymmn anxcxnncxn nynxr?
Koneuno: npoaxa sa ecnenox, saapma Cpannnrt nce neoxrnte
coxponnma Anxcxn n 7,2 mnnnnona onnapon, nycrt axe n nepeneennte
ycnyxnnntmn cnpanounnxamn no xypcy 2007 roa n 104 mnnnnona onnapon!
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
A. 3nnyxon n crarte Hpecmynuaa ceuua pasnpaer n ro, xax pyccxoro
npecrannrenx ocunrann:
7 200 000 onnapon onxnt tnn trt ntnnauent nannuntmn, npnuem
'sonoro monero Cpasy nocne parn]nxannn oronopa mnnncrp nnocrpanntx
en Iopuaxon nepean nce nonnomounx no sanepmennm annoro ena n
mnnncrepcrno ]nnancon, ue npecrannrent oxsan tn, nonyunn nannunte
'sonorte monert, ocrannrt nx na poccncxn noennt xopant n no npntrnn
n Herepypr nepeart n rocyapcrnennoe xasnauecrno. Bmecro +roro apon
Crexnt, axe ne ntraxct nporecronart, nonyunn uex na 7 200 000 rpnnexon,
xoropte xornponannct snaunrentno nnxe sonortx onnapon. uaxrnuecxn
'onnomnocrt apona cronna 1 800 000 onnapon. B nepecuere na sonorym
nannunocrt on nonyunn 5 400 000 sonortx onnapon
Hame reononnrnuecxoe nosmymenne moxno ycnnnrt, nanpnmep, eme onnm
]axrom: o coxponnmax Anxcxn na momenr ee npoaxn tno ne rontxo nsnecrno,
yront n sonoro ram yxe otnannct.
Ho cxontxo eme nyuumoe npecmynuo npoaxu ne oannx, nce onn yyr
nepeuepxnyrt ono npocro xoncraranne: +ro ne tna npoaxa! B rom
cmtcne, no-moemy, uro npoaxa reppnropn rocyapcrnamn, nycrt n
oronopax +mo rax n nastnaercx, nce panno HE npoaxa, +ro n onpeenennom
cmtcne nponrptm nont. Cnoxon nexon reppnropnn nepexonnn rya-cma no
pesyntraram non. Ho nnora rocyapcrno (npannrentcrno) mtcnenno
nponrptnano, npoxpyunnano n noopaxennn (nnn axe n renmraax) yymym
nony n nponrpan ee, ntranoct onennrt n entrax cnoe npennenne.
Bnpryantnt noenrent rax xe npnxntnan cnon norepn, cnxsannte c
sanoenannem, n naunnannct mnpnte neperonopt. To ecrt n repmnnax, xaxne x
npenaram paccrannrt: n 1867 roy npoananact/onennnanact HE Anxcxa co
ncem ee sonorom, nymnnno. Hpoananact/onennnanact eoua sa Auacuy.
3a nornepxennem +ro mtcnn, nosmoxno, noxoxme na napaoxc, myrxy, ne
nao xonrt anexo. Concem neanexo (reorpa]nuecxn n xpononornuecxn)
npoxonnn noonte xe cotrnx.
B 1803 roy Hanoneon npoanan Hynsnany. Boopasnre +ry rpomanym
reppnropnm (2 100 000 xm2, uerneprt ntnemne nnoman CBA) n accene pexn
Mnnccncnnn, camax cepenna, cepnennna crpant, mecramn nosentnaemax na
ror momenr onee 100 ner! C ontmnm ropoom n noprom Htm-Opneanom. H
npoananact ona sa cpannnmym c Anxcxo cymmy 15 mnnnnonon onnapon.
Omn pasmep npoanno reppnropnn Anxcxn 1519 rtcxu xn. xm,
cneonarentno, npoaxnax nena xnaparnoro xnnomerpa =4,73 onnapa, nnn 1,9
nenra sa 1 axp.
A nena nynsnancxoro axpa 3 nenra/axp.
HO npoxnnm nce xe oromnocrt, neoxonmym, nanepno, n noontx roprontx
enax n ysnaem: oxastnaercx, amepnxannt necxontxo ner o +roro ntrannct
xynnrt onn rontxo ropo, naxnemn n pernone nopr Htm-Opnean, sa 10
mnnnnonon onnapon.
3naunr, na camy Hynsnany, sa ntuerom Htm-Opneana, ocraercx 5 mnnnnonon.
3naunr, namnn, nyra n c1enn Aynsnanm ymnn no 1 nen1/axp emenne
rex1apa anncxnncxnx nton.
Ho Hanoneon net ne tn cymacmemnm (ro x nce-raxn tn eme 1803 ro, a
ne 1812-)! To ecrt n on roxe, nonyuaercx, npoanan ne Hynsnany, a eouy sa
Byusuauy. On ynnen cno crparernuecxn naxyym mexy upannne n ro
nponnnnne: Oxean. A na nem pnrancxn ]nor.
Kax cxasan Apncrorent: Hpnpoa ne repnnr nycrort oannm: n
Bennxopnrannx roxe.
Touno raxo xe crparernuecxn naxyym tn mexy Poccne n Anxcxo. a,
Henentcxo c Mypantentm nponnn amypcxn nyrt or 3aaxantx o Tnxoro
oxeana n +ro nemnoro cxasanoct na xoe (no ne na ncxoe!) Kptmcxo nont:
ornnn nepnym araxy na Kamuarxy n cnacnnct n ycrte Amypa or nropo. Ho
Kptmcxax nona tna (n npenaranmnxcx mno
repmnnax): Hepeonorncrnuecxo nono, a ornmt ne Hocueue.
Hnanxn copennonannx epxan n ronno-xnnomerpax npoonxann nonnmartcx, a
namn xenesnte oporn n ror nepno rontxo noxonnn x Bonre.
B pasymtxx o npoaxe Anxcxn rnannt nonpoc napx Anexcanpa II tn
ne: Hou+?, a: Kau omcmoamo, coxpauumo?.Ocrannenne reppnropn
noome ynnsnrentno, noptnaer camy ]nnoco]nm rocyapcrna, npnmepno rax xe
xax ynnsnrentno nponrpart eouy (eme pas x napaoxcy npoaxn nymx
crpannnamn ntme). Hmenno nonpoc Kau coxpauumo? napt n saanan cnonm
mnnncrpam, noenauantnnxam, n, nonyunn ornert, cnoxmnecx x no cyrn: A
uuuau!, an opo xyme xomnannn nennxoro xnxsx Koncranrnna n apona
Crexnx.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Bor nouemy, cornamaxct c na]ocom, nanpnmep, anropa ro crartn Hpecmynuaa
ceuua a, xopouo m cepeuo Auacuy! x nnxora ne cornamyct c ero
onenxo ponn namero nennxoro nmneparopa Anexcanpa II. 3ro npnmep
exnapnponannoro mno noxoa c ynopom na xocnennte cnnerentcrna n ]axrt
co cmexntx nonouex. Hpoaxa Hynsnant n onpeenenne nent na Hont
Opnean ncropnx, cnyunnmaxcx sa nonnexa o anxcxnncxo. Topronannct xnxn c
Hanoneonom, n nn]opmannn o +rom ner axe reopernuecxoro mecra nx xaxnx-
nno npo n aumu poccncxnx nepeeprnnann. H npnnneuenne nynsnancxoro
]ana aer nosmoxnocrt no-nonomy n onee oexrnnno onennrt anxcxnncxym
npoaxy. A ro net ecxrxn crare, a cunrax nepeneuarxn n cornn sarouent no
npocrememy npnnnnny: Ax, 7 200 000 (ony rontxo +ry nn]py sasypnnn n
rnepxr)ouuapoe! Ax npeameuocmeo! Ax +mom Aueucaup II!
Inana 24
Kax rnny1 nunepnn
B uem nennxax pasnnna napcrnonann n non Hnxonax Kptmcxoro n Hnxonax
Pyccxo-noncxoro? Kptmcxn tn yxe rpertnm n uepee namnx
sarynxnmnxcx reononnrnuecxnx rpanxnp n on Knxoron! Hycxa nam Bennxn
Kpenrop tn repnennn, no cama nornxa ero omana, saypennx, sanena
rocyapcrno n nonnt rynnx, oran past npannennx raxnm nepconam, xax
Hecentpoe

Ho n ornnune or Hnxonax I Hnxona II ynacneonan n cnntnym,
noccranonnnmymcx n nepno nyAnexcanpnx epxany, n nme npoe
paromnpona, Meneneena, unxauena, Hoeonocnena n Bnrre.
anee peut o rom xaoce cotrn, ncropnuecxnx ]nryp, nx ecrnn, ux
umueuuux oueuou, nastnaemom y nac +noxo Hnxonax II.
Cymecrnymr paort +nnnxnonenuecxoro xapaxrepa: Hapcrnonanne nmneparopa
Hnxonax II npo]eccopa C. C. Ontenypra, nepensannoe n 1990-x roax,
Ouepxn nnnomarnuecxo ncropnn Pyccxo-xnoncxo nont (18951907) F. A.
Pomanona. ne nperenym axe na xparuamn nepeuent ncex opoconecrntx
nsann, no nponema n rom xopnyce xnnr, crare, xoropte cosamr ynomxnyrt
xaoc, pasmtnamr n ncropnn Poccnn nauana XX nexa camn asonte xpnrepnn:
ycnex/neycnex, paora/naxt.
Hauantnoe nonnmanne cytt n saau Poccnn npoe t nannuecrnonano.
Hmneparop Hnxona II no npemx cnoe ncrpeun n Penene c xasepom Bnntrentmom
II cxasan, uro pacc+ampueaem yupenueuue u ycuueuue euuauua Poccuu e
Bocmouuo Asuu uau euaeuym saauy Ceoeeo npaeueuua.
3ro, xoneuno, nnnnx eme Anexcanpa III, ornpannnmero mnomy-necapennua n
snamennrym xomannponxy no crpanam antnero Bocroxa. H npn nauane
rnannoro poccncxoro ena, crponrentcrna Tpanccna, Hnxona npncyrcrnonan
xax yuennx. 19 max 1891 roa n Kyneponcxo nan, nns Bnannocroxa, necapennu
Hnxona ropxecrnenno npones nepnym rauxy semnn n nactnt yymero
Tpanccna. H +ro orpomnt nnmc emy, xax uenonexy n xax nonnrnxy: ne cran
nsoperart uro-ro cnoe. Vx conernnuxn, renente, antrepnarnnnte n +rom
cnyuae namnnct t mnrom. Onn n namnnct, nosxe, no nnauane Hnxona nennxom
npnnxn nporpammy cnoero nennxoro orna.
B oxrxpe 1901 roa rocyapt ronopnn npnnny Ienpnxy Hpyccxomy: R ue xouy
pamo cee Kopem, uo uuuou+ opaso+ ue +oey onycmumo, umom anouum
ma+ npouuo oocuoeauuco. 3mo muo m casus belli. Cmouuuoeeuue
ueusexuo; uo uaemco, umo ouo npousom ue pauee, ue+ uepes uemmpe eoa
moea y uac yem npeouaauue ua +ope. 3mo uau ocuoeuo uumepec.
Cuupcuaa xeuesuaa opoea yem sauouueua uepes 56 uem.
Bor ono rnannoe Vpannenne, onpeennnmee cyty Poccncxo nmnepnn.
Ornoxnre na xpononornuecxom nyue (ocn npemenn) or rouxn Oxrxpt 1901 ne
art:
Oxrxpt-1905 (nauano noncxo nont no pacueram rocyapx),
Oxrxpt-1906 (roronnocrt Tpanccna, e uyuue+ cnyuae, uepes 5 ner).
3ro tnn npnmepnte pacuert. Btmno xe rax: nona nauanact xnnapt-1904.
Tpanccn tn roron nmnt-1903.
To ecrt opory Bnrre nocrponn na 32 mecxna pantme.
Ho n nony Fesopason n Hnene n Hnxona cnpononnponann na 21 mecxn pantme.
Pantme art, x xoropo rocyapt nnannponan n rom uncne
ocrnut npeouaauue ua +ope.
Ho xro xe raxo +ror ncannx na xone nenom?

Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Fesopason Anexcanp Mnxanonnu (18551931), rocyapcrnennt exrent,
crarc-cexperapt (1903). Oxonunn xananepncxoe yunnnme, cnyxnn n ne-
rnapecxom Iycapcxom nonxy. B 1890-x roax cnyxnn n Hpxyrcxom orenennn
Inannoro ynpannennx rocyapcrnennoro xonnosanocrna. Bepnynmnct n
Herepypr, n 1896-m cocrannn sanncxy, n xoropo yxastnan na nensexnocrt
nont c nonne n npenaran no nnom xommepuecxnx npenpnxrn nponecrn
mnpnoe sanoenanne Kopen. Hpoexr, necmorpx na npornnoecrnne C. R. Bnrre,
nonyunn noepxxy nmneparopa Hnxonax II n npnnnex neoxonmte uacrnte
cpecrna. onncx yupexennx na antnem Bocroxe namecrnnuecrna, a n
Herepypre Ocooro xomnrera no enam antnero Bocroxa, n xoropt tn
nasnauen unenom. Hopaxenne n Pyccxo-xnoncxo none 19041905 npnneno x ero
orcranxe, xorx on n npoonxan nontsonartcx onepnem Hnxonax II. Hocne
Oxrxptcxoro nepenopora naxonncx n +mnrpannn.

Hoono ncropnn c xpaentmn pnnnnanramn, n xoropym nosxe samemanact
xoponena Mapnx-Anryanerra, uro crano onnm ns cnycxontx xpmuxon
upannyscxo penonmnnn, xnyox esopasoncxoro cmxera npnxarnncx x nam
roxe nsanexa.
Bnannocroxcxn xynen Rnn Fpnnep nonyunn y Kopecxoro npannrentcrna
necnym xonneccnm npano ntpyxn necon n nepxontxx pexn Tymanran, n
accene pexn ny, cpoxom na 20 ner. Pesyntrart tnn onontno cxnepnte, no
emy yanoct (nanepnxxa ne es ymenoro npnyxpamarentcrna) nepenpoart nce
eno ouent nnrepecno xomnannn orcranntx n ne concem orcranntx noenntx. B
nx Pyccxom neconpomtmnennom ronapnmecrne, sanncannom na nmx tnmero
npecrannrenx Poccnn n Ceyne H. Marmnnna, pacnopxnrenem cran
nononxonnnx Ienepantnoro mraa Mapnron, npnnnexmn nx oxpant
xonneccnonntx yuacrxon noxx xynxyson Hnnun (xan-xnn-mann).
Bxna orcrannoro pormncrpa Fesopasona saxnmuancx n oemannom emxoe ua
uapa uepes nnnxrentnoro snaxomoro
H Fesopason orpaoran cnom onm, nsopasnn n Herepypre ns xyuxn
nneranron xomnannm rnna anrnncxo Ocr-Hnncxo, xoropax yer
xonrponnponart ne rontxo +xonomnxy, no n nonnrnxy Kopen.
Mnnncrp nnocrpanntx en Mypanten +rnx xonneccnonepon pacxycnn, npornan,
no mnnncrp napcxoro nopa H. Boponnon-amxon nrane or mnnncrpa ]nnancon
Bnrre 26 ]enpanx 1898 roa nepean Hnxonam II oxnanym
sanncxy: Bocmouuo-Asuamcuaa uo+nauua cosamca ue ua ooeaueuua
omeuoumx uuu. Ho ua ca+oeo uacaxeuua pyccuux ue. B pyuax uo+nauuu
ouxuo cocpeomouumoca ec euuauue ua ouu xo eu e Kopee n rax
anee. 3naxomte c Hpoexramn namnx nnxnx 1990-x roon (roxe
nepeanaemtx na ntcouamee paccmorpenne uepes oxpannnxon, rennncntx
rpenepon), co ncemn +rnmn Omecrnamn, re euua mauoeo-mo cocronr e
emxoe ua mauoeo-mo, moryr nerxo npecrannrt n ry esopasoncxym
xonropy. entrn na nnannocroxcxn o]nc anan xonrp-amnpan A. M.
Aasa, xysen Fesopasona, roxe nsxrt n eno. 3ror nmen xort xaxoe-ro
ornomenne x nsnecy, epx nsxrxn sa saxast na nocrpoxy cyon, nrpax na
xypce pynx (sapanee snax nnant mnnncrepcrna ]nnancon).
Mano? Ftnmn nocnannnx Marmnnn npnnnex eme craporo onoxamnnxa
Bonnxpnxpcxoro, panee nponoponanmerocx na uyxorcxo xonneccnn
Ho rnanntm nmnyntcom nce a]ept tna cxyxa Hnxonax II. 3anemannt emy
ornom mnnncrp Bnrre npernopxer n xnsnt nnnnym monononnm, ntpnanntmn y
mnnxape, xaarunxon entramn (24 % mxera) npononr ]nnanconym
pe]opmy, crponr Tpanccn, oronapnnaercx c xnranamn, crponr KBX,
onpeenxer ncm antnenocrounym nonnrnxy, eaxueuym e eeo
uapcmeoeauue. Marymxa, noncrnymmax nmneparpnna, ne max ctnouxnna
camonmnx, nce npemx crannr n npnmep Anexcanpa III n nennr cnymartcx
nmnmoro ornonoro mnnncrpa Bnrre B omem, cxyxa. H cnecrnne
roronnocrt xnmnyrt na nmym sanncxy or antrepnarnnntx ronapnme.
Hapt cornamaercx c cosarenxmn nono xamnannn muna pumaucuo Ocm-
Hucuo, nnocnr 200 000 ]ynron nnuno nanmrt, ntenxer cnoero conernnxa
Henopoxnero, na xoroporo moxno nepeo]opmnrt xonneccnm, npenaraer
nocrannrt no rnane ]npmt nennxoro xnxsx Anexcanpa Mnxanonnua.
(Hosnaxomnnmnct nnxe c enamn ]npmt, ror ceraer, no Fesopason
npoonxaer ncnontsonart ero nmx.)
Ha nennxne ena Fesopason rpeyer ns xasnt eme 2 mnnnnona pyne, n sect
ncrpeuaer xecrxoe conpornnnenne Bnrre no nym mornnam. Kax ]nnancncr, ror,
xoneuno, nnnr tpy n +ro xamnannn nneranron, xasnoxpaon, orcrannnxon. Ho
xax uenonex, epxamn n pyxax nonnrnuecxne nnrn antnero Bocroxa, on
ronopnr napm npexe ncero o onacnocrn orxptroro yuacrnx xasnt, ro ecrt
Pyccxo nmnepnn n xopecxnx enax. Bnrre, nonyuax y xnranen cornacne na
KBX, snan rouno npeen repnennx xnonnen n ntpan ero o na. Ero xenesnax
opora, oct, cnxstnammax Poccnm c antnnm Bocroxom, crponrcx, xnonnt +ro
repnxr, a nor neyxnmxee ncrynnenne eme n n Kopem cnomaer pannonecne.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Mnnncrp nnocrpanntx en Hamsop] noepxnnaer Bnrre. Fesopason
pasorpenaer xamnannm n npecce, orxptro saxnnxx, uro emy memaer npespeuum
Bumme n xuoecuu uaeau rax on nouemy-ro nmenyer Bnrre c
Hamsop]om.
Fnorpa]nn Bnrre, noromxa ronnancxnx nepecenennen XVII nexa, mt eme
xocnemcx. Cepre Rntennu ntnrpan xecrouamym ramoxennym nony y
Iepmannn, sacnyxnn or Fncmapxa cneymmym onenxy: B nocueuue
ecamuuemua a e nepem pas ecmpemuu ueuoeeua, uomopm u+eem cuuy
xapaumepa u eoum u suauue, ueeo ou xouem.
Hamsop] roxe, cxopee ncero, ocrsecxn nemuypa. A moxer, n ro
esopasoncxo pyrann rax npnuynnno cxasanact annxx esopasoncxax ona
na xynna Rnnx Fpnnepa, xpyro nonxnmerocx na antnenocrounom cnnnne n
nnnxe n nnxo nnapnnmero esopasonnam sananxmn necno npoexr? ne
conpamct otrptnart ]amnntnt acnexr, rem onee uro ecrt xe nsnecrnt
po uepntmontx Fesopasontx, anmn Poccnn ocronemnx nme, no n
ntcme crenenn xapaxrepno nx ro xomnannn paorart c Fpnnepom n
Bonnxpnxpcxnm (narpann xe rocnot!), n xpnrnxonart cnonx onnonenron sa ro,
uro onn Bnrre n Hamsop].
Ho rnannoe ne n +rom, a no nce mexannxe roro nsneca. Cpannnre, nanpnmep,
xax xaxo-nnyt Pox]ennep, Manecmann, Kpyn opamamrcx x rnane cnoero
rocyapcrna: V +eua ma+-mo u ma+ oepo+um usuec, a nuauy uauoeu
cmououo-mo +uuuuouoe, paouux +ecm epxy cmououo-mo mmcau. H menepo
+ue uyxua peuumeuouaa noepxua eocyapcmea! Hnn Fesopason c
Bonnxpnxpcxnm x napm: Vcmpo pau uac eouy c anouua+u! H (uepes
naysy) a +uuuuouuuu
Honyunnn npocnmoe n re n pyrne.
B xnnape 1903 roa no nnunomy n yxe nectma crporomy yxasannm napx Bnrre
orxptnaer Fesopasony xpenr n 2 mnnnnona pyne. B mecrax ntpyxn necon n
nenxx oxpant nauann oocnontnartcx pyccxne noennte. H ecrnnrentno,
orcranno pormncrp, nasnauennt, n nnxy Bnrre, crarc-cexperapem (cnyua
ynnxantnt), mym nonxn nspxnt, yro n Kopem nomna nenax apmnx.
Btpynnn xaxym-ro cnxmennym pomy. Hpopyccxax rpynnnponxa n xopecxom
npannrentcrne orcrpanxercx or nnacrn. Kopecxax +xcnancnx ntsnana
nporecrt, xpome xopecxoro npannrentcrna, eme n nonnn n Anrnnn.
3ro noxa ]axrt. Bnnonnnxamn nont ontmnncrno ncropnxon npnsnamr
esopasoncxym maxy n nomemero n nee mnnncrpa nnyrpennnx en Hnene,
croponnnxa manentxo noeonocno nont xax cpecrna npornn penonmnnn.
H nor ono moe npenonoxenne. Pesyntraron nponepox paort esopasoncxo
necno ]npmt x, xoneuno, ne nnen. (Hoospenam, uro nx ne tno nonce, xax y
Bonnxpnxpcxoro c uyxorcxo xonneccne.) Ho onee ncero x noospenam, uro n
camo noxnnenne noenntx na reppnropnn ero xopecxoro necnpomxosa tno
cnxsano c xenannem yronnrt nmym mtcnt o nosmoxnocrn nponepxn ero paort
c ]nnancono cropont. On net n c camoro nauana exnapnponan nono
xapaxrep ]npmt, uro reppnropnn ero necno xonneccnn cranyr sacuouo+
npomue anouuee!
Hpnnomnnaere renept ynennunrentnoe crexntmxo Toncroro, cxnost xoropoe
on pasrnxen nonym saauy Pacronunna: 1) cnoxocrnne n Mocxne; 2)
+naxyannx Touno rax xe n renept.
Ie pesyntrart rocyapcrnenntx ]nnancontx nnoxenn?
a, euo-ro name nonynoennoe!
A nouemy xnonnt npomnn n 1904 roy, axe ne samernn namnx sacnonon
npornn nnx?
Tax mt nce x necosaroronmnxn! Onn non n nacroxmym-ro apmnm Kyponarxnna
pasnnn.
Xopom n ux mnnncrp Hnene! ocronax noome-ro xaptepa, myuennuecxax
cmeprt or pyxn reppopncron n ono nxrno: noepxxa maxn Fesopasona!
Hanepnoe, ncxontm mornnom y Hnene tna nce xe nenpnxsnt x Bnrre, no Bor
n manentxax npomexyrounax mopant nx rocyapcrnenntx exrene: crpox
cnom xaptepy, ocreperarect comson c noonxamn, c esopasonnamn! ,
xoneuno, n cnoe antnenocrouno xnnre ne mor npnnecrn nce oxasarentcrna,
pasnepnyrte nnrart, no nmemmne nnrepec n nosmoxnocrn moryr copart nx.
Tepmnn esopasoncxax maxa, xcrarn, ne mo, on n xoy c nauana XX nexa.
A urot npecrannrt napacrammn xaoc nnxonaencxoro npannrentcrna, na ]one
xoroporo npnxonnoct paorart Bnrre, moxno sanono, cnexnm nsrnxom
paccmorpert n nsnecrnym nem Hnene o neoxonmocrn +aueuouo
noeouocuo eoum eo usexauue peeoumuuu, nsnecrnym mnornm eme co
mxont. Hocmorpnre cxnost +ro xe ynennunrentnoe mpoxparnuecxoe
crexntmxo nonpncrantne. Bymarect. Mnnncrp euympeuuux eu ronopnr
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
o eoue, o ene eoeuuoeo +uuucmpa. To ecrt cnom, nnyrpennnx en nponemy
nepexnatnaer, nepenonr no nnemnmm, noennym. A uro ntmna
HE +aueuouaa n ouentHE noeouocuaa, +ro, nsnnnnre, yxe nonpoc x
apmenam. H +ro, nonropmct, Hnene ne camt nnoxo ns mnnncrpon.
Ho nepnemcx x rnanntm uepnxm. uamnnnx Fesopason snyunr, xoneuno, xya
onee no-pyccxn, uem Bnrre, a n oruecrna rontxo cpannnrt: Mnxanonnu n
Rntennu! H xorx moxno ncnomnnart n o esopasoncxom: Fpnnepe rax yx
connano! Kuuu, n o esopasoncxom xomnantone nopnmxe Bonnxpnxpcxom,
pasnnna nce xe n pyrom: nnrrencxne Tpanccn n KBX paorann, a ero
xopecxne necnte sacnont pacrnopnnnct xax napcxne enexxn.
Honropm nocnenn asan norpa]nuecxo cnpanxn o Fesopasone:
Hopaxenne n Pyccxo-xnoncxo none 19041905 npnneno x ero orcranxe, xorx
on n npoonxan nontsonartcx onepnem Hnxonax II. Hocne Oxrxptcxoro
nepenopora naxonncx n +mnrpannn.
Ho nopaxeuue e Pyccuo-anoucuo eoue 19041905, xax mt nomnnm,
xpome omcmaeuu, yxe orcrannoro pormncrpa, napcxoro crarc-cexperapx,
ynonnomouennoro n nsnecmena ntsnano net eme n nexoropte cotrnx, npoe
Hepno penonmnnn, naennx camoepxannx n r. .
Cnpononnponannym nm Pyccxo-xnoncxym nony Fesopason sacran n
Bnenapnn. Ona, ona rontxo mecrt npo xoropym x ouent xoren t snart, uro
ona cnepmnnact. urot Fesopason, ymnpax n cnoem 1931 roy, n cnoe yxe
Fentrnn, cnyuano npyr t nouau, uro +ro ou, OH (!) pasnannn Poccncxym
nmnepnm!
Ho, ynt, cxopee ncero, omax rynocrt orcrannoro pormncrpa, oecneunnmax emy
xonraxr n nsanmononnmanne c Hnxonaem II, cnacna ero n or +roro naxasannx.
max1m. Xpononornn
B mope cotrn rex ner ecrt neormennmte, neyannmte ]axrt.
1 nmnn 1903 roa tno orxptro nnxenne no Tpanccny. Vsxnm mecrom tn
yuacrox noxpyr Faxana. Hoxa Kpyroaxanxa crponnact, cocrant
nepenosnnnct uepes Faxan na cnennantntx napomax o 34 nap noeson n
cyrxn, a snmo pentct yxnatnann npxmo na axantcxn ne. Hponycxnax
cnoconocrt pyrnx yuacrxon tna n 23 pasa ntme.
Fnns unrt opora pasnannanact: yymn Hpnamypcxn yuacrox men o
Bnannocroxa no mecrnocrn sauacrym ropno, rnranrcxo yro ornax
Mantuxypnm, n xpome roro, rpeonan nocrpoxn xpynnemero n Poccnn mocra
uepes Amyp y Xaaponcxa. 3axonunnn ero rontxo n 1915 roy. pyrax nerxa,
KBX, 1389 nepcr, mna uepes Mantuxypnm o Bnannocroxa npxmo xopo, n
xpome roro, uro tna na 514 nepcr xopoue, npoxonna n ocnonnom no crenxm n
tna rorona yxe n 1901 roy. Enncrnenno sect ropno cncremo tn
Fontmo Xnnran, norpeonanmn nponrnx 9 ronnene.
Tenept ormertre na cepenne +ro xopt ropo Xapnn, cronnny Xenropoccnn
(nponnx roramnnx raser), or nero noccranonnre nepnennxynxp na mr: Xapnn
antnn Hopr-Apryp, 957 nepcr +ro nastnanoct Rxno KBX. Ho
npenorom nponepxn nponycxno cnoconocrn Tpanccna cpasy xe nauanact
nepepocxa poccncxnx nocx na antnn Bocrox. Hepepocxa onoro
apmecxoro xopnyca (oxono 30 000 uenonex) sannmana npnnnsnrentno 1 mecxn.
Vnepen, uro nonnmammne nmn Poccnn rontxo rora, nocne 1 nmnn 1903 roa, n
cmornn nepenecrn yx. o +roro nce pasronopt, canmrt Bnntrentma II a+upauy
eocmouumx +ope (Huuouam), nce epxanoct na uecrnom cnone. Hanan
nonnx rora n Bnannocrox, n Hopr-Apryp oxasannct t na nonoxennn
Cenacrononx nonynexono annocrn (Kptmcxo nont). ecxrnmecxunt, a
moxer, n roono mapm-pocox noxpennenn c oenpnnacamn c remn, uro
n pannax a xapmanax, onasan t.
Bnrre onxrt yraan n ycnen. (Hpomntm ero nnemnenonnrnuecxnm ycnexom tna
noea n rapn]no none c Iepmanne, na nexoropoe npemx axe ocranonnnmax
ropronnm nyx crpan, no ne nepepocmax n nony nacroxmym.) Hs xponnxn rex ner
(ecuncnennoe xonnuecrno nor, memopanymon, neperonopon) x cunram camtm
neoonenenntm cneymmee cotrne n ero xpononornuecxo ynxsxe.
12 anryc1a 1903 xnoncxoe npannrentcrno npecrannno poccncxomy Hpoexr
nycroponnero oronopa, npnsnananmn npeonaanne nnrepecon nonnn n
Kopee n cnennantnte nnrepect Poccnn n xenesnoopoxntx npenpnxrnxx n
Mantuxypnn.
3ro cmxruenne uepes mecxn nocne nycxa Tpanccna rposno o +roro nosnnnn
nonnn. nonnt nonxnn, uro Poccnx ns xnacca ecnosnonountx (mne nce xe
npannrcx +ro cpannenne Tpanccna c nosnonounnxom) nepemna n cneymmn
xnacc. Hpnuem yurnre, Hpoexr oronopa c remn ycnonnxmn +ro tno
nauantnoe, nepnoe cnono xnonnen (KBX onn yxe npornornnn, cornacnnnct c
ee cymecrnonannem n pyccxo-xnracxnm crarycom), n, ecrecrnenno tnn
sanoxent xaxne-ro ycrynxn, nm]rt na npenonaraemte neperonopt.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Ho yxnon
30 nmnn 1903 tno opasonano namecrnnuecrno antnero Bocroxa,
oennnnmee Hpnamypcxoe renepan-ryepnaropcrno n Knanryncxym onacrt.
Hentm opasonannx namecrnnuecrna tno oennenne ncex opranon pyccxo
nnacrn na antnem Bocroxe nx npornnoecrnnx oxnanmemycx xnoncxomy
nanaennm. Hamecrnnxom tn nasnauen amnpan E. H. Anexceen, xoropomy tnn
nocrannent n nounnenne nocxa, ]nor n amnnncrpannx (nxnmuax nonocy
Knracxo Bocrouno oporn).
Panee nncanoct xax o cronponenrnom ]axre: Anexceen nnepaunt ctn
Anexcanpa II. Ceuac o +rom nnmyr xax o nepcnn, npana, es +ro nepcnn
rpyno eme xax-ro cnxsart n ennoe nenoe mauym xaptepy. Fesapnocrt,
nonnmmax axe nx yponnx nnxonaencxnx nmnmnen. Ecnn Fesopason pacxauan
nony, ro Anexceen npaxrnuecxn ntan nam ]nor na pacnpany xnonnam.
O camom ]nore npeentno xparxo. Poccnx nanpannxna orpomnte cpecrna na
ero crponrentcrno, pyccxne nnxenept, nsoperarenn, paspaorann mnoro
nonesntx nonmecrn nx ]nora. Omax nex, ntcxasannax na Ocoom conemannn
1897 roa, orpannunrtcx na Fanrnxe ooponnrentntm ]norom n nce ycnnnx
nanpannrt na Tnxooxeancxn rearp, roxe tna aconmrno npannntnax. 3ro
pemenne cocrnenno n tno noenno-mopcxo peannsanne, sanemanno
Anexcanpom III opnenrannn na antnn Bocrox (Tpanccn, ornpanxa necapennua
Hnxonax n nyremecrnne na antnn).
Ho omee pyxonocrno noenno-mopcxnm crponrentcrnom n noopnano ro
npannntnoe pemenne, n oecnennno re ntenennte pecypct. Inanntm
nauantnnxom ]nora n Mopcxoro neomcrna, renepan-amnpanom tn nennxn
xnxst Anexce Anexcanponnu (xnnuxa ce+o nyoe aeeycmeueeo +aca)
V menx ecrt ona nepcnx, nouemy n nsnecrnom pxy conpemenntx nonynxpntx
moene nx cxnennannx noenntx xopane, re ecrt n nnnxop Fncmapx, n
xpecep Anpopa, n ponenocen Horemxnn, n mnoro eme uero, ner xpecepa
Bapxra. H nouemy ee axe n ne nao t enart. Bet axe y
peuua, copanmero n ornxenmero +ry +oeuo, moryr nosnnxnyrt eonpocm,na
xoropte yer ouent rpyno ornernrt. Hanpnmep: Omueeo y ecex uopaue
opyua e auuax, a y Bapaea eoume, axe es uumoe?
xora-ro unran nemano crare o uyuue+ e +upe upecepe. P. M. Mentnnxon,
anrop camo nopono ncropnn, n npencnonnn xo nropomy, 1983 roa, nsannm
cnoe xnnrn Kpecep Bapxr, ynomnnaer n o namnx npnyxpamarenxx
ncropnn,npupucoemeamuux Bapaey pouupoeauume auuu.
Hex tna raxax n Herepypre cenart cyneptcrpt xpecep. 3axas
pasmecrnnn n unnaent]nn (CBA). Hamn rpyxrn n narpnort, sannmanmnecx
rocnpnemxo, npoe snamennroro nnocnecrnnn amnpana 3. H. Benconnua,
cnnannct c nor, rpeyx or cyocrponrenx Kpamna xauecrna n nonyuax n orner
xanrypy. Hanmenne sa crponrentcrnom xopanx nponecc onrn, onn pas nm
yanoct axe omrpa]onart Kpamna, no ror naxonr y nennxoro xnxsx cnaoe
sneno, rounee xoppymnnponannoe sneno, renepana Bnntxmca. Benconnu
yrnepxan, uro +ror enxra n ne tn renepanom no emxo uanennxoro xnxsx
Anexcex Anexcanponnua Bnntxmc nce xe nmen, n ror n nrore ntan
npenncanne: amo eos+oxuoe yoeuemeopeuue xoamacmey qup+m
(Kpa+na), yuummeaa muameuouym eooue nocmpouy. Kopoue sannarnrt.
Koneuno, nrpymxa xneenax moent xpecepa ne ntacr paxonannym naunnxy
(xornt Hnxnocca), ns-sa xoropo Bapxr ontmym uacrt cnyxt nponen n
pemonrax, n, npntn n Hopr-Apryp, uu ua ouux ucnmmauuax ue emau ceoe
nacnopmuo cuopocmu 23 ysna. Pan xoropo n satnn o pone. Tontxo 16
ysnon n na camoe xoporxoe npemx 20. A ponnponannt xpecep Fy+noc-
Apec ntanan onee 23 ysnon! O nnrepecno ponn aprenrnnnen n ro Pyccxo-
xnoncxo none eme ynomxnem.
Omn crparernuecxn npocuer tn n rom, uro naenann xpecepon-pasneunxon,
onnountx oxornnxon, ne rontx nx +cxapennoro ox. B ornnune or xnoncxnx
ponnponanntx xpecepon. Hpana, napy pas yaua ntnaana n namnm
oxornnxam, nanaanmnm na rpancnoprt npornnnnxa. Hnxynt n nsymnrentnom
pomane Kpecepa ononr nourn o yponnx no+snn re yaunte mopcxne oxort
xpecepon nnannocroxcxoro orpxa. Ho ro nce xe tnn nnmt ncnomorarentnte
ecrnnx, mante +nnsot
Ho x uemy nce +rn asyunte nx cnennanncron npornnonocrannennx nnnenoro
ox +cxap n onnounoro peepcrna? urot nt onennnn nect rparnsm n
napaoxcantnocrt roro, uro cnyunnoct anee.
Boome, ncropnx ]nnaent]ncxoro crponrentcrna Bapxra, nontrox namero
xonrponx, nporecron, samen, octnaemtx c oxasne rpyox, naponponoon
noomepntx crexon, ncntrann n Hopr-Aprype, noxasanmnx npocro yxacnte
mopexonte xauecrna +ro nente roma cxanantno nepenncxn. Ho sa na roa
o Pyccxo-xnoncxo nont mentxnyna onontno ynnxantnax nosmoxnocrt xynnrt
nentx na ]nora! Aprenrnna n unnn yauno paspemnnn xon]nnxr, cnoe nont
nsexann n no oronopy coxpamann BMC. Hx poueuocume xpecept, ronte ne
rontxo nx nontno oxort, no n nx +cxapennoro ox (nce anrnncxo,
amepnxancxo, nrantxncxo nocrpoxn) tnn n neantno roronnocrn. Hamn n
xnonnt ntcnann cexpernte mnccnn, ntcrponnn rante cxemt c nocranntmn
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
]npmamn. nonnam yanoct, n saxynnennte nmn xopann ctrpann cymecrnennym
pont npn Hopr-Aprype n Hycnme.
B ananornuno name cexperno aprenrnncxo mnccnn pasropencx nnonne
necexpernt (ecnn yx omno o pasrpomntx crare n Canxr-Herepyprcxnx
neomocrxx!) cxanan. Hauantnnx mraa uepnomopcxoro ]nora M. A.
annnencxn, xoropomy nanexano npnnesrn n Aprenrnny n unnn xomant n
npnnxrt xpecepa, nasnan namnx saxynmnxon xynnxamn, ananrmpncramn. Inano
nx, rounee yx rnanapem n tn xonrp-amnpan A. M. Aasa, xysen
Fesopasona. Hs ro camo xomnannn, nnxo pasneme rocyapx n rom uncne n
na nnunte monapmne entrn. H ]axrnuecxn cnpononnponanmnx nonnm.
C rouxn spennx nnreparypt esopasonnt, xoneuno, ouent yxpacnnn ncropnm
Pyccxo-xnoncxo nont: net n xopomem erexrnne repon ne npnxoxr ns
nnorxya n ne ncuesamr n nnxya. H ncrpeua repox nnannocroxcxo necno
xonneccnn n Aprenrnne, sanyranmerocx no nsxrxax n orxarax n nponrpanmero
xnonnam eme n xpecepcxo-saxynounym mnccnm, npnaer ncemy cmxery nexoe
conepmencrno.
Opa1nmn o1cu1
B camt xanyn nont Anexceen onraer n xpyry nounnenntx (]nort eme ne
norynent), pasnnrax pmmxn na noenntx xaprax (npnsnamct, ce opas:
pmmxn, nnraemte na xaprax napcxoro namecrnnxa, mno opnconan), saro yx
cnona Anexceena crporo saoxymenrnponant: Omnpaeu+ca ece+ quomo+ e
Caceo (rnannax noenno-mopcxax asa nonnn. H. H.). H ycmpou+ anouua+
emopo Cuuon! Cxasano +ro nm na conemannn n exape 1903 roa, a
sa]nxcnponano n Paome ucmopuuecuo uo+uccuu no onucauum ecmeu
quoma e eouy 19041905 ee. npu Mopcuo+ eeuepauouo+ umae (uuuea 1.
CH. 1912).
Ftna nn y xnonnen Hepn-xapopcxax nnesannocrt? Cynre camn. 22 xnnapx
1904 roa onn orstnamr cnoero nocnannnxa ns Herepypra. A 24 xnnapx npyuamr
namemy mnnncrpy nnocrpanntx en Hory o pasptne nnnomarnuecxnx
ornomenn n ntnoxr ]nor ns ast Caceo. Hrn emy o uemyntno n Hopr-
Aprypa 3,5 n 4 cyrox coornercrnenno. Hapcxn namecrnnx na antnem Bocroxe
Anexceen no renerpa]y npeynpexen cpasy xe. 25 (!!!) aueapa on nepeapecyer
nonyuennte npeynpexennx no Bnannocrox, Ionxonr, Cnnranyp
(npeynpexaer croxmne ram namn onnounte xopann). HO no ce ent
saraxa ncropnn! npn +rom on HE nepeaer +roro npeynpexennx nopr-
aprypcxo +cxape n Bapxry, croxmemy x nonnn nnxe ncex, n xopecxom
uemyntno.
Inannt na nopr-aprypcxo +cxape nnne-amnpan O. B. Crapx, onacanmncx,
uro xnonnt moryr nnesanno saxynopnrt enncrnennt ntxo ns ranann,
npenoxnn namecrnnxy cnycrnrt na ponenocnax npornnomnnnte cern, ror
ornernn: Mt nnxora ne tnn rax anexn or nont, xax ceronx, a na panopre
Crapxa nauepran senentm xapanamom: Heceoeepe+euuo u uenouumuuuo!
Crapxa nemano ynpexann sa orcyrcrnne camocroxrentnocrn, no nao nce xe rouno
nsnecnrt n ry nncenmym rnpm, napcxoro namecrnnxa, nnmc x romy xe napcxoro
acrapa (nnepaunoro ctna, nnn no yxnantnomy nepenoy c ennxarnoro
]pannyscxoro: ynmxa). Kopann croxnn na nnemnem pee. Amnpan
Maxapon renerpa]npyer ns Herepypra c oporn (on nasnauen n nernr n Hopr-
Apryp), ymonxer ynecrn ]nor na nnyrpennn pe nnn xorx t ntcrannrt
oxpanenne. Hpespnrentnoe monuanne Anexceena.
Hepnym mnny no pyccxnm xopanxm, croxnmnm na nnemnem pee Aprypa,
xnonnt ntnycrnnn: 26 aueapa e 23 uaca 35 +uuym.Hamn nerxne xpecept,
npocro cosannte nx osopuo cnyxt (n, x coxanennm, rontxo nx nee),
oxasannct naxptrt xnonnamn n rananxx. pxo nnnmmnnnponannte Pernnsan c
onornnntm emy ponenocnem Hecapennuem n ponenanyntm xpecepom
Hannaa tnn paccrpenxnt xnoncxnmn mnnonocnamn ns remnort n ynop n
nttnn ns crpox. Tenerpamma Anexceena o +rom sacrana napx n onepe.
A ecnn cnoxnrt ncm nx nepenncxy xaprnna nonyunrcx nemnoro acypnax. 3a 3
nx o nanaennx n Hopr-Apryp ner npeynpexenne. Orner
namecrnnxa: 0uom npemeaem e nouuo oeeo eomoeuocmu u c+euo ompasum
ecauoe nouyueuue co cmopoum epsuoeo epaea.
Ho nepeapecannn npeynpexennx na quom, npemeamuu e nouuo ner.
3aro ecrt cneymmax, armmxe-napm, o uoeapuo+ uanaeuuu n norepxx.
A eme n 1903 roy npoxonna mranax nrpa c nnesanntm nanaennem xnonnen
n namnm xpecepom, ocrannenntm nmenno n uemyntno. B mrano nrpe namn
osopnte +cmnnnt ycnenann ononecrnrt n ntnecrn ns nonymxn estmxnnt
rora xpecep.
Ho net n Anexceen npoxnnxn nrentnocrt. 3a]nxcnponant n nomnrt ero no
mentme mepe rpexxparnte npenoxennx napm: ozaeumo no Cuupu u
auoue+y Bocmouy +ouuusauum. a n +ro ero rposnoe: Vcmpou+ anouua+
emopo Cuuon!,ptxnyroe na Boennom conere, roxe moxno sauecrt no uacrn
oeno nororonxn.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
H xax nce +ro conmecrnrt? A nt ncnomnnre npo ro yeeuuuumeuouoe
cmuumuuo n nonte nopyuennx, ntxnonorannte Pacronunntm. H ryr roxe
tno: 1) epxart oeroronnocrt; 2) ne npononnponart xnonnen.
Ho nynxry 1) moxno ntart napy rposntx npoexron: ycmpoumo anouua+
emopo Cuuon, npenoxenne napm nnecrn monnnsannm. oxartcx n orner or
rocyapx ononnnrentnoro nanomnnannx npo nynxr 2) n cnoxono noxnrtcx
cnart
Hocne onoro ns camtx ynnsnrentntx nopaxenn n pyccxo ncropnn napt
Hnxona ornycrnn nesaxonnopoxennoro xmmxy Anexceena c Ieoprnem 4-
crenenn. A y rnannoro nycnmocrponrenx Iuaeuoeo uauauouuua quoma u
Mopcuoeo eeo+cmea, renepan-amnpana nennxoro xnxsx Anexcex
Anexcanponnua (xnnuxa ce+o nyoe aeeycmeueeo +aca) enncrnenno
nenpnxrnocrtm oxasanact ocrpyxnnx, ycrpoennax n Herepypre ero nmonnnne.
B ]oe rearpa e xpnuann:Bpuuuuaumm ua mee +mo uauu
poueuocum! Bex cno nennxn xnxst oxnnan n Hapnxe.
H eme: no yxoy Anexcex Anexcanponnua na pyccxom ]nore nnxnnnponann n
camy onxnocrt eeuepau-a+upaua, epxanmymcx co npemenn Herpa I. Tyr
nnnrcx n nexoropoe connaenne c cyto ero nnemxnnnxa, nmneparopa Hnxn:
roxe net nnxnnannx u ouxuocmu.
Orcranno pormncrp Fesopason, cenannt n nnxy Bnrre n Hamsop]y crarc-
cexperapem, nony ncrpernn yxe n Bnenapnn, naxonncx ram no xpane mepe
o cenrxpx 1904 roa. Hocne nont tn orcrannen eme pas, no npoouxau
nouosoeamoca oeepue+ Huuouaa II.
O xonrp-amnpane Aase eme nsnecrno, uro rocyapt nocne nont ntanan emy
entrn na nnxnnannm nx Bocrouno-Asnarcxo xomnannn (roxe, xcrarn,
sarparnax onepannx: onrn, oxsarentcrna, ncxn). Ho xomnannx mpnnuecxn
npannntno nnxnnnponana rax n ne tna
Ha Komnccnn 1906 roa, cosanno nx ntxcnennx npnuacrnocrn xopecxo
exrentnocrn Bocrouno-Asnarcxo xomnannn x nosnnxnonennm Pyccxo-
xnoncxo nont, orneuan Aasa. On ronopnn, uro ronapnmecrno
tno mpuuuecuo quuuue, cosauuo ua +acuupoeuu eocyapcmeeuuoeo
eua no uuuuuo uacmuoeo npenpuamua, na uacrt nonpocon on orxasancx
orneuart, cctnaxct na ro, uro onn sarparnnamr uumepecm mpemoux uuu. To
ecrt esopasonnt, ronopx ntnemnnmn uucmo uouupemum+u repmnnamn, ne
rontxo paseeuu, no n sa+asauu napx. Haxasannx ne nonec nnxro.
Hponrptm nont, penonmnnx eme ne nce nocnecrnnx +roro nomyrnennx
rocyapcrnennoro pasyma, orammerocx ecxrnnernxmn. axe nnnt reopernx
noennoro ena renepan Cneunn (anrop 3nonmnnn noennoro ncxyccrna) n ono
ns paor ynomnnaer esopasoncxym xonneccnm xax nce xe noennt +nemenr,
ononnnrentnt sacnon, ononnnrentnym nnnnm cnxsn Bnannocroxa c Hopr-
Aprypom. To ecrt, noono nopyunxy Knxe, ]nxnnx, xoppynnnonnax
tpa, cxe+a pacnuua (xax ntpaxamrcx n ceronxmnnx raserax), ne ctrpanmax
nnxaxo ponn, xpome npononnponannx xnonnen, nonaaer n onn px c ]opramn n
arapexmn Hopr-Aprypa.
H nce xe nentsx mne yxnonnrtcx n or nroronoro, saxontnontnammero
mtcnennoro +xcnepnmenra. Boopasnrt xonrp-amnpana Aasy, nnn renepan-
amnpana Anexcex Anexcanponnua, nnn axe Fesopasona ne e Apeeumuue,
Hapuxe u Heeuapuu coornercrnenno, a na mocrnxe Bapxra, n nacrynnnmn
ero nocueuu napa
H ncx pyccxax +monnonantnax ncropnx, a axe n cyxax crarncrnxa
nocxastnamr, uro, cxopee ncero, onn oxasannct t repoxmn n pxy pyrnx
repoen. a, rax yx y nac: ro xeama 0o+ua, ua mo u ap+apua!, mo
numo ye+, eyuamo ye+, a c+epmo npum no+upamo ye+!.
Hamnm nmxm nanpannenne nao saart.
nocnennn napa nac1ynae1
Tax uro Bapxr tn ne ca+m+ uyuuu+, a camtm xpaptm xpecepom n mnpe.
P. M. Mentnnxon n xnnre Kpecep Bapxr ]nxcnpyer onee uem 50-xparnoe
npenocxocrno no opynxm xnoncxo +cxapt: 8 +cmnnnen, 2 ponenocntx n 3
ponenanyntx xpecepa. Hoonoro ox n mnpono ncropnn ontme ne tno.
Mm caummoeauu eepoa+, mau eopo ueuu+ ua eepuym c+epmo onecenne
xannrana ]pannyscxoro xpecepa. Ha xopanxx ncex nsymnenntx nerpanon
crponnnct xomant n npn npoxoxennn Bapxra nrpann pyccxn rnmn
He paccunrtnax na cuacrnnnt xonen ox, na xpecepe coxrnn nce mn]pt,
cexpernte npnxast n xaprt. Baxrennt xypnan pemnnn xpannrt o nocnenero
momenra.
B ynomnnanmemcx yxe npencnonnn (1983 ro nsannx ne uepnymnte eme
npemena!) Mentnnxon pasonauaer n ncropnxon, nnmymnx npo y+eume +auepm
"Bapaea. Ha ntxoe ns yrtnounoro ropntmxa uemyntno y Bapxra ne
tno nnxaxoro napnanra, xpome xax crart no oront xnoncxo +cxapt. A
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
xomenopam na rono nanye rontxo naart no rpaom ocxonxon, no nce xe
necrn oront. Ceronxmnne ncropnn x npocmarpnnan nnuero ne ronopxr o
xnoncxnx norepxx. Mentnnxon n conercxne ncropnxn cnnerentcrnymr: tn
noronnen xnoncxn +cmnnen, no noronnen ornem crapo xanonepcxo noxn
Kopeen! Ee 203-mm opynx tnn momnee napxroncxnx 152-mnnnnmerpontx.
Hnmc eme nonnnxn: onrnuecxnx npnnenon na Bapxre n xpecepax roro nepnoa
ne tno, npnnennnanne mno no yxasannxm antnomepntx crannn, oe ns
xoroptx tnn ynnuroxent n nauane ox. B xnnre Mentnnxona xpome nopontx
cxem, narpamm, ueprexe xpecepa, ecrt n xparxn uecrnt
xommenrapn: Hsopaxuume ua useecmuo uapmuue H. Mauoueea Kpecep
,Bapae onmuuecuue mpym npuueuoe pesyuomam sauyxeuua
xyoxuuua.
Iepmancxn noennt ncropnx rpa] Penenrnon o Bapxre n cpaxennn
nncan: Ca+me eueuoume nocuecmeua om nouueue uesauuuuuocmu
apmuuuepuu u uuuuoeo cocmaea.
Ham yuacrnnx ox xoncrarnponan: Ocoeuuo eopouo muo c+ompemo ua
nouo+auume syuamme ceumopm noz+umx +exauus+oe 152-++ opyu. Kax
cneyer ns onncannx, onn nomannct n or ocxonxon na rono nanye, no eme n
camn no cee ns-sa nerepyprcxnx xoncrpyxnnonntx omnox.
Btepxnnann rontxo nmn. Crapmn xomenop Kystma Xnarxon naxanyne ox
ymen ns nasapera. Bontnonaemnte mystxanrt 3pnecr Hex n Bnanmnp
Anronon, y]erunx ueop Hnaxornn, xox Axnm Kpnmro]enxo ne noxenann
ocrartcx na epery. B om onn crann cannrapamn. Ha ropxmem epenxnnom
nacrnne nanyt panente xomenopt orxastnannct yxonrt na nepenxsxy
B ntcme crenenn cnpanennno: ns ncex nosmoxntx poon ncxyccrn nyumnm
namxrnnxom Bapxry crana Hecnx! Heantnt opas, coornercrnymmn nx
uncromy, ecnpnmecnomy reponsmy.
A ]axrypa xaprnnt, nanpnmep, cxyntnrypt nnn c uero naunnancx +ror cmxer
xneente moenn, nosmoxno, n ornnexyr mtcnn n cropony ncero
ntmeonncannoro esopasnx. Ho saymaemcx: ecnn npnanne n xaprnnax n
ncropnxx xpecepy npnnnunoro nna, ra camax npnpnconxa poneamen
pesyntrar saornnntx yxasann nontx noxonenn nocnnrarene n
oprannsaropon, ro +ro nx exnne yer cponn exnnxm rex, xro nnmnn nx
Bapxra nsanpany.

Bce nsepxxn Herponcxnx pe]opm (cm. nanxsmne cnopt sanannxon n
cnanxno]nnon) +ro, no cyrn, tna nnara sa Enponecxym apmnm.
Horomy-ro nepe Pyccxo-xnoncxo nono 19041905 roon rnanxom Kyponarxnn
n cunran, uro n Mantuxypnn nao yer ntcrannrt npnmepno 100 pyccxnx conar
na 150 xnonnen (1: 1,5). C nnm cnopnn Bannoncxn, yrnepxanmn, uro nx
noet conepmenno ocrarouno n nponopnnn 1: 2. (Bannoncxn +ro xax pas
onn ns repoen ro raserno-memyapno nont, xoroptm rpa] Bnrre nomeman
nsxrt Toxno.)
Horomy-ro n nrore cpaxenne npn Hxoxne (170 rtc. pyccxnx nponrpann 130 rtc.
xnonnam), cpaxenne na pexe Baxe (npnnnsnrentno nnuent ncxo, pyccxnx
270 rtc., xnonnen 170 rtc.!) n, naxonen, xpynnemee cpaxenne npn Myxene
(350 rtc. pyccxnx nponrpann 300 rtcxuam xnonnen) ocosnanannct namn n ncem
mnpom xax yap no nonoxennm, xo1opoe Poccnn sannuana 200 ne1, xax norepm
npenmymecrna npornn, xax nncan nam nocon Cna]apn, acnanxnx napoon.
Hnrepecno saymartcx na raxnm connaennem. Hnxona II, xax nsnecrno,
ouent nmnn +noxy Anexcex Mnxanonnua, cam c napnne napxxancx, sacrannxn n
cnonx mnnncrpon oenart xocrmmt +noxn nepntx Pomanontx. Vnepen: nmx,
annoe necapennuy, ns roro xe ncropnuecxoro pxa. Hanepnoe, ncxpenne meuran
trt Tnmamnm H, nonyuaercx, on n apmnm n Pyccxo-xnoncxo none
nepnyn n onerponcxym +noxy! To ecrt oeccmtcnnn n rom uncne n nce
nerponcxne, n nocneymmne xeprnt.
Ocosnanne (y ontmnncrna, nosmoxno, nnrynrnnnoe) +roro ]axra n tno camo
rnynnno npnunno nocneonanme Hepno pyccxo penonmnnn, cnncanne
xoropo rontxo na neonontcrno paounx cnoe naxo, na ncecnnne enpecxo-
anxnpcxnx maconcxnx saronopmnxon roxe ynnxenne nannn, yxe c pyroro
oxa.
H nnmt Xanxnn-Ion nepnyn Poccnn nnepnte nocne Myxena! ee enponecxoe
nonoxenne, xora Ieoprn Xyxon c 57 000 araxonan n pasrpomnn xnonna Pmx+x
Orncy c 76 000 conar. ( nocunran na xantxynxrope, nonyuaercx coornomenne
cnn cropon 1: 1,33.)
Inana 25
Hecnn o unpe (Hop1cuy1cxou)
Oxonuanne Pyccxo-xnoncxo nont n uem-ro noxoxe na ee nauano ra xe
esopasonmnna na mapme. Ecrt npocrax nenouxa ]axron
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Bmnncxa ns aypnana noennoro conemannn no nnunmu npecea1entc1nou
ero nunepa1opcxoro nennuec1na 24 uan 1905 roa n Hapcxou Cene:
Iocyapt nunepa1op orxptn saceanne n coomnn unenam conemannx, uro nm
cenan tn sanpoc rnannoxomanymmemy o rom, xax orpasnnact na nacrpoennn
apmnn norepx namero ]nora (Hycnma. H. H.) n xaxne nsmenennx ona onxna
ntsnart n antnemnx ecrnnxx apmnn. Or rnannoxomanymmero nonyuent no
cemy nonoy ne renerpammt, xoropte n pasocnant unenam conemannx naxanyne.
Ero nennuecrno npenoxnn na ocyxenne cneymmne uertpe nonpoca:
1. Bosmoxno nn yonnernopnrt, npn ntnemnem nnyrpennem nonoxennn Poccnn,
rem rpeonannxm, xoropte crannr rnannoxomanymmn nx ycnexa ecrnn
name apmnn npornn xnonnen?
2. Hmeemte oente cpecrna amr nn nosmoxnocrt nocnpenxrcrnonart xnonnam
sanxrt n nnxamem yymem Caxannn, ycrte Amypa n Kamuarxy?
3. Kaxo pesyntrar moxer art npn saxnmuennn mnpa ycnex name apmnn n
Cenepno Mantuxypnn, ecnn Caxannn, ycrte Amypa n Kamuarxa yyr sanxrt
xnonnamn?
4. Cneyer nn nemenenno cenart nontrxy x saxnmuennm mnpa?
.Bennxnn xnnst Bnanunp Anexcanponnu (rnannoxomanymmn
Herepyprcxnm noenntm oxpyrom n nocxamn rnapnn): Hentsx trt
ynepenntm n esycnonnom ycnexe c name cropont. Ecnn xe nam cyxeno
ntnecrn eme yap, ro ycnonnx mnpa moryr rora oxasartcx nacrontxo rxxentmn,
uro nn onn pyccxn ne saxouer nx npnnxrt Bnannocrox oecneuen
npoonontcrnnem na 15 mecxnen; no nce nepoxrnocrn, on moxer npoepxartcx
onroe npemx, xax namecrnnx ronopnn, oxono 3 mecxnen Mt ne snaem, xaxne
ycnonnx moryr trt nam nocrannent nx mnpa; moxer trt, camte rxxente, na
xoropte nentsx yer cornacnrtcx. Ho Poccnx crnnyrt ne moxer, ee crepert c
nnna semnn nentsx; ona ncera ocranercx nestnemom; Poccnx ncera yer
Poccne, x n +ro nepm, rnyoxo nepm, uro ona nter ns +roro rxxenoro
nonoxennx, n xoropom ona naxonrcx, moxer trt, c nonom xeprnom, no +ro
nac nyrart ne onxno. Poccnx ncera ocranercx nennxo epxano.
Boennmn unnnc1p (renepan Caxapon) (nnrnpyer pasneannte, nonyuennte
uepes noennoro arenra, o namepennxx Toxno): Bepoxrno, npnrxsannx nonnn,
camo coo pasymeercx, ouent nospocnn nocne Myxencxoro ox. Bor n uem, xax
moxno ymart, saxnmuamrcx +rn npnrxsannx:
1. Vcrynxa nonnn nce pyccxo onacrn na Hxoyncxom nonyocrpone, npnuem,
onaxo, cnntno noannamrcx nporecra epxan no +romy nonoy.
2. Bonopenne xnracxo amnnncrpannn no nce ocrantno Mantuxypnn,
orxptnaemo nx ncemnpno ropronnn npn ycnonnn: a) ocrannennx n nexoroptx
nynxrax xnoncxoro rapnnsona, coepxnmoro sa cuer Knrax, ) oraun n
nontsonanne nonnn ncex mnnepantntx orarcrn xpax n n) npeocrannennx
nonnn npana npoonxnrt n Mantuxypnn xenesnym opory ns Kopen.
3. Vnnara enexno xonrpnynnn, panno cymme ncex nnemnnx n nnyrpennnx
samon, saxnmuenntx sa npemx nont, uro cocrannr x mam cero roa oxono 600
700 mnnnnonon en.
Becnom xnonnt npenpnmyr, nepoxrno, +xcnennnm npornn Caxannna, rax xax
omecrnennoe mnenne n enyrart rpeymr nosnpamennx +roro ocrpona
nonnn B ornomennn Bnannocroxa xnonnt, nepoxrno, norpeymr opamennx
ero n xommepuecxn nopr, co cptrnem yxpennenn, c saxptrnem noennoro
amnpanrecrna n c nepeauem ncex noenntx cyon nonnn. Hao, onaxo,
nonarart, uro +ro rpeonanne npx nn yer npexnneno nonne, ecnn mnpnte
neperonopt yyr nauart panee, uem ecrnnx npornn Bnannocroxa ayr
xaxne-nno ocxsarentnte pesyntrart.
Haxonen, nonnx moxer cornacnrtcx na nepemnpne, no, nepoxrno, norpeyer nx
+roro nosnpamennx n Enpony 2- +cxapt n orxoa cyxonyrno apmnn sa Xapnn,
trt moxer, axe n 3aaxante
(3auouuue uumupoeauue paseeauumx, eoeuum +uuucmp am ceom
oueuuy.) Ouent mnoroe ns nsnoxennoro n +rom nnctme ns Toxno renept yxe
norepxno cnoe snauenne; rem ne menee nexoropte coopaxennx, mne xaxercx, ne
nnment nnrepeca
Ienepan Ipoexon: ocrannrt uertpe xopnyca mt mornn t x 1 oxrxpx, no
xnonnt ne yyr +roro oxnart. Ienepan Hnnennu n apmnx, xax xncrnyer ns
renerpammt rnannoxomanymmero, n noannennom nacrpoennn; nocne norepn
]nora nonoxenne nx nnx rxxenoe. cornacen c mnennem nennxoro xnxsx
Bnanmnpa Anexcanponnua, uro, noxa apmnx nena, nao roponnrtcx ntxcnnrt
ycnonnx mnpa. He nao satnart, uro na Caxannne n n Hnxonaencxe
npoonontcrnnx ouent mano, a npn npenonaraemom ycnnennn mecrntx uacre
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
(Caxannna na 6000 n Hnxonaencxa na 5000) npoonontcrnennt nonpoc craner
eme rxxenee.
Caxannn naxonrcx n xpnrnuecxom nonoxennn, mope no nnacrn nonnn
Tenept, noxa y nac n xynaxe ecrt cnna, cneyer +rnm nocnontsonartcx n
npncrynnrt x sonnponannm mnpntx ycnonn.
Bennxnn xnnst Anexcen Anexcanponnu (renepan-amnpan): ne nosnonm
cee nxonrt n coopaxennx xacarentno cyxonyrntx nocx, no onxen cxasart,
uro n cnyuae npoonxennx nont nonoxenne Bnannocroxa, ycrtx Amypa n
Kamuarxn yer nectma onacnoe; ner comnennx, uro xnonnt oparxr rya nce
cnoe nnnmanne, n nonoxenne apmnn yer rxxenoe, rax xax ona ne n cocroxnnn
yer nomout. Mnnonocxn nentsx npnnnmart n coopaxenne. Hoxa nam ne
nanecen pemnrentnt yap, nao sonnponart nouny ornocnrentno ycnonn
mnpa. Rxnax uacrt Caxannna c ptntmn npomtcnamn morna t trt ycrynnena
n cnyuae neoxonmocrn.
Bennxnn xnnst Bnanunp Anexcanponnu: Koneuno, ycnonnx mnpa moryr
trt n cnnmxom rxxent, nenpnemnemt; no+romy, ne repxx npemenn, nao ceuac
nauart npomyntnart nouny nx neperonopon.
Ienepan-asm1an1 apon mpeepnxc (mnnncrp nmneparopcxoro nopa):
'Hemenennoe nauarne neperonopon o mnpe onxno naronpnxrno orosnartcx na
nnyrpennem nonoxennn crpant n esycnonno onerunr monnnsannm
Ienepan-asm1an1 aunpan yacon (unen Iocyapcrnennoro conera):
'Hecmorpx na rxxente nopaxennx na cyme n n ocoennocrn na mope, Poccnx ne
noexena uro xacaercx Bnannocroxa, ro ero nerpyno nsxrt c mopx, n on
onee rpex mecxnen, nepoxrno, ne npoepxnrcx; no, necmorpx na +ro, nony
cneyer npoonxart, rax xax mt n xonne xonnon moxem n onxnt nosnparnrt nce
nsxroe npornnnnxom nx oecneuennx ycnexa name apmnn nam neoxonmo
nauart nemenenno yxnaxy nroporo nyrn n ynopxounrt namn nonte
coomennx. (Baxnoe npnsnanne norncrnuecxo nont. H. H.) ynepen, uro
nocne nocnennx nopaxenn ycnonnx mnpa, npenoxennte nonne, yyr
upesntuano rxrocrnt, n noromy, no moemy rnyoxomy yexennm, nx roro,
urot nsmennrt +rn ycnonnx n namy nontsy, neoxonmo npoonxart opty o
nonnoro nopaxennx npornnnnxa.
Bennxnn xnnst Bnanunp Anexcanponnu: Bcem cepnem pasenxm
coxponennte uyncrna, ntcxasannte amnpanom yacontm, no x nonaram, uro
mt n raxom nonoxennn, uro mt nce cnrt c ronxy; rax npoonxart xnrt mt ne
moxem. Mt nce yem oxorno n c paocrtm ymnpart, no nyxno, urot or +roro
tna nontsa nx Poccnn. Mt onxnt cosnartcx, uro mt sapnannct n nocnemnom
nnxennn x Hopr-Aprypy n na Knanrynr; mt noroponnnnct; ne snax poy, mt
cynynnct n noy renept mt naxonmcx n raxom, ecnn ne oruaxnnom, ro
sarpynnrentnom nonoxennn, uro nam naxnee nnyrpennee narococroxnne, uem
noet. Heoxonmo nemenenno cenart nontrxy x ntxcnennm ycnonn mnpa.
C rnyoxnm yexennem, ncem cepnem npeannt namemy nennuecrny n Poccnn,
x nonropxm, uro nao renept xe npncrynnrt x neperonopam o mnpe, n ecnn
ycnonnx yyr nenpnemnemt, ro mt noem nce n pxt nocx ymnpart sa name
nennuecrno n Poccnm. Hs nyx e nao ntnpart mentmym. Mt xnnem n
nenopmantnom cocroxnnn, neoxonmo nepnyrt nnyrpennn noxo Poccnn.
Iocyapt nunepa1op ntpasnn cnoe nonnoe cornacne c ntcxasanntm nennxnm
xnxsem mnennem.
Ienepan Poon (unen Iocyapcrnennoro conera, xomanymmn nocxamn
Oeccxoro noennoro oxpyra): ne mory cornacnrtcx c rem, urot nemenenno
npocnrt mnpa. Hontrxa npenoxnrt mnpnte ycnonnx ecrt yxe cosnanne
eccnnnx. Orner yer cnnmxom rxrocrnt. 3axnmuenne mnpa tno t nennxnm
cuacrtem nx Poccnn, on neoxonm, no nentsx ero npocnrt. Hao noxasart
nparam namy roronnocrt npoonxart nony, n, xora xnonnt ynnxr +ro, ycnonnx
mnpa yyr nerue.
Iocyapt nunepa1op: o cnx nop xnonnt noenann ne na name reppnropnn. Hn
onn xnonen ne crynan eme na pyccxym semnm, n nn ona nxt pyccxo semnn
npary eme ne ycrynnena. Ho sanrpa +ro moxer nepemennrtcx, rax xax, npn
orcyrcrnnn ]nora, Caxannn, Kamuarxa, Bnannocrox moryr trt nsxrt, n rora
npncrynnrt x neperonopam o mnpe yer ropaso rpynee n rxxenee.
Ienepan-asm1an1 Anexceen (namecrnnx na antnem Bocroxe):
Ocneomnrtcx o noune nx neperonopon o mnpe n ysnart nosmoxnte ycnonnx
ne snaunr npocnrt mnpa. nonnx nonnmaer, uro c Poccne nao e cunrartcx n n
yymem, n ona cama noer nancrpeuy; Ctnnnracxne xe nosnnnn ne
oecneunnamr nac, a ecnn cyxeno eme ncntranne, ecnn mt nx ne yepxnm,
rora uro yer?
Bennxnn xnnst Bnanunp Anexcanponnu: He na nocpamnenne, ne na ony
nnn ynnxenne mory x npenarart nrn, a na nontrxy ysnart, na xaxnx ycnonnxx
mt mornn t ronopnrt o npexpamennn xpononponnrno nont. Ecnn onn
oxaxyrcx nenpnemnemtmn, mt yem npoonxart partcx, a ne npoonxart
nauarym nontrxy.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Ienepan Poon: B nonpoce o mnpe n none neoxonmo cunrartcx c mnennem
napoa. Bona moxer trt rontxo rora ycnemna, xora cymecrnyer ennoymne
nannonantnoe, xax n annom cnyuae renept y xnonnen Ecnn nonnx yer
snart, uro Poccnx nmer mnpa, ro, xoneuno, ycnonnx ee yyr nx Poccnn
nacrontxo rxrocrntmn, uro onn oxaxyrcx nenpnemnemtmn, n mt norepnnm nnmt
ynnxenne.
Boennmn unnnc1p Caxapon: Hpn ntnemnnx ycnonnxx xonuart nony
nenosmoxno. Hpn nonnom namem nopaxennn, ne nmex nn ono noet nnn axe
yaunoro ena, +ro nosop. 3ro yponnr npecrnx Poccnn n ntneer ee ns cocrana
nennxnx epxan naonro. Hao npoonxart nony ne ns-sa marepnantntx ntro,
a urot cmtrt +ro nxrno, xoropoe ocranercx, ecnn mt ne yem nmert nn
manemero ycnexa, xax +ro tno o cero npemenn.
Ienepan-asm1an1 apon mpeepnxc: Bcem ymom pasenxm mnenne
noennoro mnnncrpa, uro mnpa renept saxnmuart nentsx, no ysnart, na xaxnx
ycnonnxx xnonnt roront t renept npexparnrt nony, no moemy rnyoxomy
yexennm, cneyer.
Bennxnn xnnst Bnanunp Anexcanponnu: nnonne xax n ncxxn noennt,
x n +rom ynepen nonnmam noennoro mnnncrpa. Ham nyxen ycnex. Ho o cnx nop
mt nce npemx omnannct n namnx pacuerax n naexax, n n camte xpnrnuecxne
momenrt +rn naext pnannct, n mt ne nmenn nn onoro ycnexa.
Ienepan-asm1an1 Ipnnnenepr (tnmn xomanymmn 2- Mantuxypcxo
apmne): Bame nmneparopcxoe nennuecrno, no Caneny ycnex tn, no nam
npnxasann orcrynnrt, a xnonnt tnn n xpnrnuecxom nonoxennn: onn cunrann
cpaxenne nponrpanntm n tnn xpane ynnnent, uro mt orcrynnnn.
Bennxnn xnnst Bnanunp Anexcanponnu: Mt eme ne orann npary nn
ono nxn pyccxo semnn. Mt onxnt npoonxart noctnart nocxa.
Heperonopt o mnpe nn x uemy nac ne oxstnamr, a nx nont ooponnrentno y
nac nnonne ocrarouno cnn.
Bennxnn xnnst Anexcen Anexcanponnu: Heperonopt o nosmoxnocrn mnpa
onxnt necrnct nrane.
Ienepan-asm1an1 yacon: Kaxont t nn tnn ycnonnx mnpa, onn nce-raxn
yyr cnnmxom rxxent nx npecrnxa Poccnn. 3ro yer nopaxenne, xoropoe
orsonercx na yymem Poccnn xax rxxenax onesnt

3ro Hapcxocentcxoe conemanne ]axr, xorx n ne ouent a]nmnpyemt n
ncropnn. Hoponee c rexcrom moxno osnaxomnrtcx n xnnre Pyccuo-anoucuaa
eoua 19041905 B. n H. Bannnno (M., 2004). Hnn n onee ocrynno
xnnre Poccua u Rnouua. Vsum npomueopeuu A. Komxnna (cepnx Harantx
Hapounnnxax npecrannxer M.: Beue, 2010).
Ho +ro ne nce. 24 nmnx, xax pas n ent roro rox-moy n Hapcxom Cene, xnonnt
ntcannn ecanr n mxnom Caxannne, a 11 nmnx n cenepnom (n paone nocra
Anexcanponcxoro). ecrnyer nnnsnx Xaparyrn: 14 000 conar n o]nnepon.
Bcxope y namnx ne ocranoct oenpnnacon, npoonontcrnnx, Caxannncxn
rapnnson cancx. Horepn xnonnen: 70 uenonex. Orentnte on n crtuxn pyccxnx
orpxon n naprnsan npoonxannct o 16 nmnx. Hpecrannxere nect rparnsm: n
Hapcxom Cene nmneparop n yuacrnnxn conemannx necxontxo pas saxnnnamr pyr
pyra: Houa eoua ue ua pyccuo meppumopuu, e Mauouxypuu. Houa uu
nau, n nmenno n +rn uact naunnamrcx on yxe na pyccxom Caxannne. uepes
rpn neenn xannrynxnnx.
A. Komxnn Poccua u Rnouua. Vsum npomueopeuu, c. 117:
Hpnnxn 23 anrycra amepnxancxoro nocna, Hnxona n xonne xonnon an cornacne
yuecrt npenoxenne Pysnentra n pan ycranonnennx mnpa noxeprnonart
nononnno npnnanexanmero Poccnn ocrpona Caxannn. B nanpannenno 12
anrycra Bnrre renerpamme coomanoct: .Iocyapo u+nepamop eomoe
ycmynumo mxuym nouoeuuy Caxauuua, uo uu e uoe+ cuyuae ue coeuaceu ua
emuyn ceeepuo, uo, no cuoea+ eeo, ecauu +ouoeu no+m, umo +mo
uoumpuyuua
Onacennx napx ecauu +ouoeu no+m ouent xapaxrepnt. Kax ram uamycon,
n ]nnane nocxnnxnyn: Ax! oxe +o! umo cmauem eoeopumo Kuaeuua Mapoa
Aueuceeua!
Horomy-ro x n cpannnn ror Hapcxocentcxn coner c rox-moy. Hpnmepno rax xe
npnnnmannct n pyrne pemennx. Hoctnxa +cxapt n Hycnmy n nonce noennnt
c nepeoenannxmn, Hnxn rpn pasa menxn mnennx, uyrt ne na pee sanopaunnax n
pasnopaunnax amnpana Poxecrnencxoro, n n nrore nce onot o neroronnocrn n
esnaexnocrn +xcnennnn tnn nepenement omecrnenntm mnennem. He
oomnoct n es cnmnonon: Hycnma nponsomna 14 max n ent Xotnxn, +cxapa
nornna, no nmenno ponenocen Hmneparop Hnxona I (o ponn ero resxn n
Kptmcxo none yxe ronopnnoct) tn n uncne canmnxcx, ocnyxnnan no
xnoncxnm ]narom, nnocnecrnnn ncnontsonancx n norn, xax mnment.

Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Hrax, neymne pyccxne nnnomart, n pasnoe npemx mnnncrpt nnocrpanntx en
Mypanten, Hsnontcxn n Hennon orxastnamrcx exart n Hoprcmyr. Ho
Hsnontcxn xorx t pemnncx onecrn o rocyapx nenpnxrnt ]axr:
enncrnenno xomy moxno tno t art raxoe rpynoe nopyuenne +ro Bnrre.
1) Hapt nonnmaer ynnsnrentnocrt +roro nnuno nx cex. Orneprart nce
rpeonannx, npeocrepexennx Bnrre, orcrannrt ero, ntpart n nonotpn
Fesopasona, nonyunrt nony n nponrpart. H renept npocnrt Bnrre
nnxnnnponart nocnecrnnx. Hapt sonnpyer nouny uepes rpa]a Hamsop]a xax
uenonexa nnsxoro x Ceprem Bnrre: ne orxaxercx nn on noexart n Hoprcmyr?
2) Bnrre cornacnncx. Hapt naroapnr, cranx nenerxne ycnonnx: ou ue +oxem
onycmumo uu xoma m ouo uoneuu uoumpuyuuu, uu ycmynuu uu ouo
nau se+uu.
3) Bnrre ntnonnxer rpynemym mnccnm. Konrpnynn ner. 3emnn ou,
Bumme, ne ycrynaer, npana, ns roro, uro yxe ycmynuuu eoeuume, nosnpamaer
ne nce. 3a uro n nonyuaer xnnuxy rpa] Hony-Caxannncxn.
4) H nocne ncero naxoxrcx renepant, cnennanncrt no
xynaxonocnepaxomaxannm, n yrnepxamr, uro mornn t noenrt ecnn t ne
Bnrre c ero mnpom.
H axe ceronx +ry nenaroapno-nenaroponym nosnnnm nexoropte ynopno
osnyunnamr, cunrax, uro +rnm onn xax-ro cnyxar napm. nx nnnmcrpannn
moxno nsxrt ns ecxrxon nosmoxntx crartm C. Fpesxyna Hosop Hoprcmyra n
Caxannn Kapa]yro. Fontmoe rxromorcrno noonte cnopt. Orcrannennoro
Bnrre ne tno n nnsxo, xora napt n noennte pemnnn saxonunrt nony. Hnn
onn t xorenn: uu +upa, uu eoum, a ap+um pacnycmumo? Fyer, xcrarn, n
+ro, no nosxe, uepes 13 ner, n Fpecr-Hnroncxe, xaxercx. Kora nx paoma c
nmnepne omna o nornuecxoro xonna.
Ecrt onncanne Hoprcmyrcxnx neperonopon n nocnomnnannxx amnpana Pycnna,
nasnauennoro nmneparopom n Hoprcmyr mopcxnm enerarom. A eme: nemnoxxo
cmorpxmnm sa Bnrre, nemnoxxo, moxer, n n npornnonec Bnrre snaxomte c
ncrnnno xapono nonnrnxo Hnxonax cmexrtcx yxe ne yyr. Tax nnn nnaue,
Pycnn, rora ncero nnmt xannran 2 panra (nononxonnnx), nmen onrym
aynennnm y nmneparopa. On ncnomnnaer:
Iocyapm x ntcxasan cno nnunt nsrnx: 1. Apmnx na mnp ne paccunrtnaer.
2. Hacrpoenne n apmnn opoe. 3. Hononnenne, xoropoe cneonano ns Poccnn n
Mantuxypnm n xoropoe x ncrpeuan no nyrn, exano na nony c nerxnm cepnem, c
necnxmn, neceno. 3ro mne nanomnnno 1870 ro, xora x exan ns Bapmant n
Herepypr n ncrpeuan noesa c nemenxnmn sanacntmn unnamn (nannepom),
xnnmnmn n Poccnn n exanmnmn n Iepmannm, na nony, c mymntm necentem n
necnxmn
Hpn nocnene moe ]pase Iocyapt yntnyncx n cxasan: Hy, +ro npx nn nt
ocoenno xopomo nomnnre. nospasnn, uro mne men rora yxe enxrt ro
Honnmaere nect rparnsm ncropnn? Mantunmxy eme n yremamr. He cnymancx
xm, xonn nrpart c*censored*ranamn, renept nao pacnnaunnartcx n npocnrt
sarnanrt nosop roro xe xm. Komanymmn n Ienmra me, umo eeem
eouy, npocam sauumuumo +up, no nor cxnost cnest necnyn nyunx naext,
npnexan xannran 2 panra (]nora yxe ner) n ronopnr, uro cntman na Tpanccne
opte necnn A xnonnt (noepxannte CBA, Fpnranne n mnpontm
anxnpcrnom) rpeymr sa mnp antnn Bocrox A na antnem Bocroxe n
Vccypncxom xasautem nocxe yxe 20 ner xnner cemecrno moero npanpaea
Hnxonax Bymexo, yxe ner 20 ncnonnnnoct moemy npaey Tnmo]em
Bymexo
Bnpouem, nanpannennt Hnxonaem n npnrnx sa Bnrre xannran 2 panra Pycnn
uenonex uecrnt n ncxpennn, nor ero cnnerentcrna:
Hepntm ynonnomouenntm tn C. R. Bnrre, nroptm nam nocon n Amepnxe
apon Posen, tnmn nepe rem na roa nocnannnxom n nonnn Hpnmen cam
apon Posen ysnart o name apmnn n Mantuxypnn. nonropnn ro, uro
oxnatnan na cnoem npecrannennn Iocyapm. Fapon Posen ncran, onxn menx n
cxasan: Hy, cuaea oey, xomo em ue e nauuue u ue xeuaeme +upa eo umo m
mo uu cmauo, uauom yeouo ueuo! Croponnnxom mnpa no uro t ro nn crano
tn nonxonnnx Ienepantnoro mraa Camonon, tnmn nepe nono namnm
noenntm arenrom n Toxno. On cocroxn nmecre c ren. Epmonontm, namnm
noenntm arenrom n Honone, npecrannrenem na xon]epennnn noennoro
mnnncrepcrna C. R. Bnrre cxnonxncx, cxopee, no-nnnmomy, xo nsrnxam nonx.
Camonona. B neuep moero npnesa n Hoprcmyr on copan y cex ncex unenon
name enerannn n npocnn menx ntcxasartcx o namem noennom nonoxennn n
Mantuxypnn coomnn cno nsrnx, ocnontnaxct na ynomxnyrtx uonx 1px
nynx1ax. Kora x xonunn, C. R. Bnrre cxasan: Bc +mo oueuo uumepecuo, uo
+mo mououo eaue uuuuoe +ueuue, a ue +ueuue Iuaeuouo+auymueeo, ua
uomopo+ +m +oeuu m asupoeamoca e uauux npeuuax c anouua+u.
C. R. Bnrre, samerno nx menx, nnxe epxancx x Camonony, uem xo mne,
npnrnamax ero nnora na nnrnmnym nporynxy c coom, a menx nn pasy. Tem ne
menee y menx nneuarnenne, uro C. R. epxan cex n nen nce eno
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
neperonopon ynnn1entno 1anan1nnno: npn nn x1o-nno pyron uor m na
ero uec1e nyume nponec1n neperonopm o unpe. Kora mt npntnn n Amepnxy,
ro omecrnennoe amepnxancxoe mnenne n npecca tnn nceneno na cropone
xnonnen, npenosnocx nx n samnmax nx nnrepect. Ho+romy, trt moxer, oxct
norepxrt cnoe npnnnnernponannoe nonoxenne, xnonnt npocnnn, npn nauane
neperonopon, ne coomart npecce nnxaxnx cneenn o xoe neperonopon.
Hsonnponartcx xe concem or npecct nentsx tno, n ocoennocrn n raxo crpane,
xax Coennennte Brart.
Cnacno, xanropanr Pycnn, sa uecrnocrt. Tenept cnono n camomy rnopny nennxo
nnnomarnuecxo noet Bnrre:
c camoro nauana npenoxnn, urot nce neperonopt tnn ocrynnt npecce
Bce, uro x yy ronopnrt, x roron xpnuart na nect mnp, y menx, xax
ynonnomouennoro pyccxoro napx, ner nnxaxnx sannx mtcne n cexperon. ,
xoneuno, nonnman, uro xnonnt na +ro ne cornacxrcx, rem ne menee moe
npenoxenne n orxas xnonnen ceuac xe cenannct nsnecrntmn npecrannrenxm
npecct
Bo npemx nepeesa uepes oxean, mnoro nepeyman, x ocranonnncx na cneymmem
noneennn: 1) nnuem ne noxastnart, uro mt xenaem mnpa, necrn cex rax, urot
nnecrn nneuarnenne, uro ecnn rocyapt cornacnncx na neperonopt, ro rontxo
nnny omero xenannx nourn ncex crpan, urot nona tna npexpamena; 2)
epxart cex rax, xax nooaer npecrannrenm Poccnn, r. e. npecrannrenm
nennuame nmnepnn, y xoropo npnxnmunnact manentxax nenpnxrnocrt; 3)
nmex n nny rpomanym pont npecct n Amepnxe, epxart cex oconnno
npeynpenrentno n ocrynno xo ncem ee npecrannrenxm; 4) urot npnnneut x
cee nacenenne n Amepnxe, xoropoe xpane emoxparnuno, epxart cex c nnm
conepmenno npocro, es ncxxoro unancrna n conepmenno emoxparnuno; 5) nnny
snaunrentnoro nnnxnnx enpeen, n ocoennocrn n Htm-Hopxe n n amepnxancxo
npecce noome, ne ornocnrtcx x nnm npaxeno, uro, nnpouem, conepmenno
coornercrnonano monm nsrnxam na enpecxn nonpoc noome.
Hy nor, raxn omnn n o rnannoro nynxra. ecrnnrentno, crontxo tno xpnrnxn
n apec nmneparopa, Fesopasona n nn cnona o mnponom enpecxo-anxnpcxom
saronope. Bor cnnerentcrno pyccxoro nocna n CBA Kaccnnn:
Cexpernom renerpammo or 17 mapra (1905 roa) x yneomnn nmneparopcxoe
mnnncrepcrno o orpomnom ycnexe nocnenero xnoncxoro sama n 150 mnnnnonon
onnapon, nomemennoro noponny n Anrnnn n Coennenntx Brarax. Ipynna
ntm-opxcxnx anxnpon c enpecxnm omom Kyn, Hoe n Ko no rnane, nsxnmax
na cex ntnycx 75 mnnnnonon, ne nomanna nnxaxnx ycnnn, urot npnnneut
semnmm nynnxy x nosmoxno mnpoxomy yuacrnm n nonncxe Pesyntrar
npensomen camte cmente oxnannx xnonnen n nx pyse, n nonncxa ocrnrna n
onnx Coennenntx Brarax 500 mnnnnonon onnapon, r. e. nourn uro mnnnnapa
pyne.
A x t nanomnnn eme n anxnpon Bn]]a n Xnnoroncxoro, n ro, uro nx entrn
na Pyccxym penonmnnm anann axe ontmym orauy, uem entrn na xnoncxym
apmnm. Connapnocrt n momt amepnxano-enpecxnx, pnrano-enpecxnx
anxnpon ycranonnennt ]axr, xax n nx anrnpyccxne nsrnxt. Ho Bnrre
ntrecnnn ns Poccnn oxono 140 enpecxnx cemecrn cnocoom, no xoropomy n y
camnx enpeen x nemy nperensn, n omem, ne tno. On sapan y nnx xaanxne,
mnnxapcxne, noounte entrn. Iocyapcrnennt oxo or uasuuo npoaxu
numu nocne nnrrencxo nennxo pe]opmt 285 +uu pyue (24 %
mxema crpant).
A xaxo-nnyt onyx, mernynmn xament n uaconmnxa Apamxy nnn
craptenmnxa Hsm a npocmo nomo+y, umo o Pomuuuoa-mo eeo
nou ocmauo!, n nporamennt c ero rnyno yntxo no ncem raseram (n
]axrnuecxn ymnoxnnmn ry enpecxym connapnocrt) on, nonyuaercx,
peantnt open c Bn]]amn n Kynamn, xnno npnmep n yxop Rntennuy
Bnrre
Fesopason, onxennt peenox Hnxona, Tpanccn, noncxax nona,
penonmnnx, xpax Poccncxo nmnepnn nce +ro tmnr n onom xnyxe n no
ceronxmnn ent. Kax, nanpnmep, nnmer o roramnnx nponemax Poccnn,
nosmoxntx noeax n Mantuxypnn n Hoprcmyrcxom mnpe C. Fpesxyn
(nomnoxtre na 100 n onee noontx crare): Vem, uapo Huuoua
npucuyuueauca ue u Poccuu, a u coeemuuua+ muna Pyseeuoma u Bumme
Anrop xnnrn Hnxona II, rounee, ncropnuecxoro nyxa A. Foxanon nnmer, uro
rontxo mepaa nosuuua uapa, nepecnnnn noarnnnocrt Bnrre, nosnonnna
saxnmunrt mnp c mnnnmantntmn norepxmn.
Honnax neconmecrnmocrt c peantnocrtm nepcnn (mepocmo uapa) anropon
Foxanona, Myntrarynn n nxe c nnmn xcno nnna axe ns npocroro ]axra. Hapt,
yxe npocnnmn exart n Hoprcmyr Hennona, Hsnontcxoro, Mypantena, rex, c xem
emy tno xom]oprne ronopnrt, anart yxasannx, noxa pyrne ocyxamr
peantnym noprcmyrcxym xannarypy nnmer n cnoem nennnxe: 1ououo m ue
Bumme! Hy npxmo namxonnmn peenox, rnxo monxmn: 1ououo m ue
poseu!
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Ho Hnxonaeno nornxe, neantno xannarypo n Hoprcmyr tna t, nanepno,
]pennna Btpyona: yx ona t ne ncrana nepe Hnxonaem xnntm yxopom sa ero
Fesopasona, sa ero amnpana Aasy, sa ero pasnxsannym noncxym nony, sa
acrapa-xm Anexceena, sa xannrynxnra Creccenx, sa Kyponarxnna,
norepxnmero npn Myxene cno mra, sa amnpana Heorarona, cnycrnnmero
]nar n Hycnme, sa
Ho napm nce xe cxasann, uro c rouxn spennx nnrepecon Hmnepnn neperonopmnx
nyxen nacroxmn Eme pas nponnrnpyem Tapne:
Bnrre cornacnncx, napt n xparxo ecee naroapnn ero n cxasan, uro on xouer
saxnmuennx mnpa, no ne moxer onycrnrt nn xorx t ono xonexn
xonrpnynnn, nn ycrynxn nn ono nxn semnn. Bnrre, nnpouem, ne nyxancx
nn n xaxnx pyxonoxmnx yxasannxx; n xora rpa] Hamsop] cnpocnn ero, xenaer
nn on coxpannrt nncrpyxnnm, xoropax tna nsroronnena nx Mypantena
(orxasanmerocx exart), ro Bnrre an nmontrnt no-cnoemy orner, uro nx nero
+ro espasnnuno, rax xax nce panno on c nncrpyxnne cunrartcx ne yer, a yer
em nontsonartcx nocrontxy, nocxontxy courer nyxntm. Hncrpyxnnx
cocrannxnact c yuacrnem Hnxonax, xoropomy, xoneuno, ne rontxo mornn, no axe
oxsant tnn coomnrt o cnonax Bnrre. 3ror +nnso aer nam nexoropoe
npecrannenne o rom, uro, necomnenno, onxen tn noome ntrepnert Hnxona
n +rn nn, nepe oresom Bnrre n Hoprcmyr. Bennxoymne, ncenpomenne n
mxrxocrt ne npnnanexann x uncny opoerene nnont nasnauennoro rnant
pyccxo mnpno enerannn Herepnennnt, nerxo paspaxammncx, nnoxo
nocnnrannt, camoynepennt, epsnonennt, ncex npesnpammn Bnrre npyr
onxrt cranonnncx nyxen n axe nensexen, n onxrt npnxonnoct nrn x nemy na
noxnon, pacnnaunnaxct norom sa +ro c nnm eme ontme nenanncrtm, uem
npexe.
B paore Tapne ecrt n onee xecrxne nonpexn rpa]y Bnrre,
uem ca+oyeepeuum, ue eeuuuoyuum, no +rn-ro ynpexn ns peantnoro
mnpa: a, n xecrxo ]opme orcrpannn mxrymerocx napx, noexan n saxnmunn mnp.
Fyymn xopn]e conercxo ncropnn, naypear Crannncxo npemnn E. Tapne tn
eme ouennnem rex cotrn, n on xopomo nomnnr
ro xonoccantnoe nneuarnenne, xoropoe nponsneno na nect mnp +ro
nsymnrentnoe no cnoemy mnpouamemy, necntxannomy nnepannsmy saxnnenne
rnant pyccxo enerannn. Hapunx tn orxptr yxe nocne saxnmuennx
Hoprcmyrcxoro mnpa, xora nononnnct nrorn cntmannct ronoca, uro Bnrre n
annom cnyuae nrpan es ncxxoro pncxa: net on rnepo snan, uro xnonnt nce
panno nn sa uro ne cornacxrcx na neenne neperonopon n npncyrcrnnn npecct n
axe ornecyrcx x +romy, xax x nenenomy n nenosmoxnomy omorarentcrny. Bnrre
net n cam nn sa uro ne cran t necrn neperonopt npn noontx nsymnrentntx
ycnonnxx O pacrymnx x Poccnn sect cnmnarnxx moxno cynrt no raseram.
Mnorne ns nnx, xax, nanpnmep, The Evening Post n The NewYork Sun,
cunranmnecx xnono]nntcxnmn, conepmenno nepemnn na cropony Poccnn.
Cenanoct +ro xax-ro camo coom Hopaxannct +romy n amepnxannt. Hx
yuacrnnx xon]epennnn Tomcon: 3mo yueumeuouo, uau Bumme cy+eu e mpu
ueeuu us+euumo ouee nouoxeuue. 1enepo anouum u ea+ nouaxueammca,
+mo oueeuuo, a eeo muo uaoopom, a u ouecmeeuuoe +ueuue Hmamoe
nepexoum ua cmopouy Poccuu
Hpn nepnom xe cnnannn c npesnenrom Bnrre oxnnn, na xaxne ycrynxn on ne
noer nn n xaxom cnyuae. Pysnentr noxenan rora nanyrart Bnrre, urot
cxnonnrt ero x ycrynunnocrn, n saxnnn, uro npn noontx nsrnxax Bnrre
cornamenne c nonne yer nenosmoxntm Bnrre ornernn raxo ronxo
cnmynxnne roronnocrn n camom ene npepnart neperonopt, uro Pysnentr
ecrnnrentno oecnoxonncx (n +rom cnyuae no yrposo tn npecrnx CBA xax
oprannsaropa neperonopon. Hpnmepno, xax mnoro ner nosnee n K+mn-+nne nnn
erone. H. H.). Bnrre nce npemx nen n Hoprcmyre onacnym nrpy: on net
snan, uro npoonxenne nont nx Poccnn upenaro nontmn n rxruamnmn
xaracrpo]amn (n noxnanty xoe-xoro ns noenntx on nncxontxo ne nepnn). Hyxno
tno, raxnm opasom, npnxntnartcx, yro Poccnx nncxontxo ne
sannrepeconana n saxnmuennn mnpa, n n ro xe npemx ne ouent narxrnnart +ry
crpyny n nn n xaxom cnyuae ne onycrnrt, urot n camom ene neperonopt tnn
npepnant.
H em onn unpnmn oronop
Bepnynmncx ns Hoprcmyra Bnrre ctrpan orpomnym pont n npnnxrnn nepno
pyccxo Koncrnrynnn, Mann]ecra 17 oxrxpx 1905 roa. Bor eme npnunna (ne
oruecrno xe, naemct!) nenmnn x nemy namnx monapxncron. Bet npn ncex
ntme npomentxnynmnx xpnrnuecxnx sameuannxx n apec napx Hnxonax, nentsx
satnart, uro rocyapcrno Poccnm cosano camoepxanne. Bor n uem ynaxennx
ocronax npnunna noxnnennx na crenax ceronxmnnx xanneron noprperon roro
rpycrnoro myxunnt n nonxonnnute ]opme.
Ho uro xe crano c camoepxannem? , x npnmepy, ynepen, uro ero ynnuroxnn
nocnenn napt, no cornacen, uro mnenn ryr moxer trt mnoro. Ono ecrt
rounoe noone, c xoroptm nce onxnt cornacnrtcx: Hoprcmyrcxn mnp
napcxn Mann]ecr o Koncrnrynnn.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Hepntm sanepmann noncxym nony, nroptm penonmnnm. axe ecnn
ornneutcx or nonpoca Kro cnpononnponan?, n sanepmennn, n ram, n ram
euuouuuuoe umoeoeoe peueuue eocyapa, camoepxannoro na ror momenr.
Pemenne, sanncenmeeom eeo onenxn nosmoxnocre npoonxennx optt c
xnonnamn, c penonmnnonepamn. B nepnom cnyuae Bnrre nosnann nomout
peannsonart pemenne napx n noenntx, no nropom ero, Bnrre, pont, nosmoxno,
noontme: Bnrre cam npenoxnn napm +ror nnyrpennn Hoprcmyrcxn mnp
Kcrarn, n rom, ntmennrnponannom Conemannn n Hapcxom Cene 24 max 1905 roa,
xax moxno nonxrt ns cnopa renepana Poona n nennxnx xnxse, yxe noncm
nomnnancx 3emcxn coop Onaxo ecrt sameuarentnoe coornercrnne: nmenno
re, xro xpnunr, uro Bnrre nomeman apmnn n napm saxnarnrt Toxno, onn xe
cunramr, uro n penonmnnm moxno tno noannrt es norepn camoepxannx.
Inana 26
Ipaq Bn11e. Tpynoc1n nepenosa
Hepe paccxasom o Tpanccne, pyccxom reononnrnuecxom coopyxennn, camo
ontmo xenesno opore n mnpe, nenontno uyncrnyemt neoxonmocrt
cocpeorounrtcx, napartcx yxa, xax n xonne XIX nexa n cama Poccnx
cocpeoraunnanact, conpanact nepe onnm ns camtx naxntx ptnxon n cnoe
ncropnn.
B rexcre xe xnnrn +ro cnpanne yer ntrnxert cnauana xax nxrncrpannunoe
orcrynnenne or remt n c]epy, ntrnxxmym, nosmoxno ouent anexo: Bnnnax
monononnx. Cnxst xasenno noxn, mononontxn, n xenesno oporn ne rontxo
n rom, uro ona oecneunna ]nnanconte cpecrna nx pyro, eno eme n n
ocoom nnyrpennem ounmennn, nxoxennn n nexym nonym ceptesnocrt crpant
n omecrna, es xoroporo ne yannct t nennxne naunnannx.
H nx ceronxmne crpant, yromnenno n paspaxenno neyauntmn
pe]opmamn 19801990 roon, +ro nosmoxnocrt ynnert, xax noome
ntrnxnr Iocyapcmeeuum Vcnex. Paccmorpert Vaeuueca Peqop+m n
paspese. B xnnre Pyccuaa eoua. 500 uem uepasaeueuuo ucmopuu x,
xoneuno, noponee paccxasan o ne. 3ect naxnemne nynxrt.
Ona ns camtx snaunrentntx n yauntx pe]opm n ncropnn Poccnn npoxonna
npn nape Hnxonae II 8 ner. Hauanmnct n 1894-m, n ro cmeprn napx Anexcanpa
III, pe]opma ntnonnxnact xax ero sanemanne, no oymtnart, nnannponart ee
Cepre Rntennu Bnrre nauan sa mnoro ner o roro. nym npemecrnennnxam
Bnrre na nocry mnnncrpa ]nnancon, nsnecrntm, ocrontm rocyapcrnenntm
exrenxm H. A. Btmnerpacxomy n H. X. Fynre napt Anexcanp III npenaran
paspaorart n nponecrn n xnsnt Bnnnym monononnm, no re orxastnannct,
npecrannxx ncm neoxrnocrt +roro ena.
6 nmnx 1894 roa tno onynnxonano: Bmcouaue ymeepxuuoe nouoxeuue
o uasuuo npoaxe numu.
Bcn cnoanoc1t nonpoca
Hcropnuecxax ]pasa napx Anexcanpa III snyuana rax: Meua upaue +yuaem u
c+yuaem, umo pyccuu ueuoeeu mau nponueaemca. Heoxou+o npuuamo
uauue-uuyo peuumeuoume +epm npomue +moeo noaucmea.
Kax nmenno pyccxn uenonex nponueauca?
Kaax, n sanantx ryepnnxx mnnox. Kpyxeunt nop, xpyxano 3axycxn
sanpement. Boxa ntentnaercx na sanem nope xaaxa (ctpte n rexnonornx
no nxycy n mepocrn xaarunxa), ornparnrentnoro xauecrna. nx ornrnx
sanaxa cnnyxn ypmannte rpant, ononnnrentnt, xcrarn, nopaxammn
]axrop ontxnennx. Maxopxa n rom yxere tna eme nstcxanntm nnerouxom.
nx mxrxocrn, nnn, xax ronopnnn rora, nnrxocrn, ncnontsonanact rnannax
oanxa noram, ouent npent nx cepna, a yx nonyuann ero rora
Bsrnx conpemennnxa: Hocya uau e ceuuo+ xueey, numo npe+epsuoe, ueua
ecoecuaa. 3ro nastnanoct: Pacnueouuo. Ho tna n nropax ]opma
ornycxa: Haemuoc. Homnnre? Hnxona Anexceennu Hexpacon, no+ma Komy na
Pycn xnrt xopomo:

Ha nce ree, Pyct-marymxa,
Kax xnema na npecrynnnxe,
Kax na xone ranpo,
na cnona nanapanant:
Hanmnoc n pacnnnouno.
Tam xe nocmorpnm, uro croxno sa +rnm Hanmnoc:

Ho epennxm rt xaxnnan?
Bostuu nepxo c noxom,
Hoem-xa no nsam
mor t npnnecrn ecxrxn cnennantntx nccneonann, no axe snaunme
ntrnxnr +ra mnmoxonax erant, yxe nenmaxcx n xyntrypy, n no+mt,
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
xnpntm mpn]rom ntenennax rontxo n moe nnrare. a, noxy ntnocnnn n
ropmxax, xonmax, nepax. Hpecrannxere remn, cnoco n xyntrypy norpenennx
nona, npnnecennoro n nepe? Crapnnnte yrtnn, mro]t n no ce ent
yxpamamr mysen noxn. HO macconoro nponsnocrna crexnxnntx yrtnox n
Poccnn HE FIHO.
Ecrt ntpasnrentnemn, o-Bnrrencxn ]axr: n Poccnn, n xonne XIX nexa
]nxcnponann xoxenne yrtnox ns-no pasntx maep, pennenon,
mamnancxoro, nocrannenntx n Poccnm eme npn Hnxonae I!
3xonomnxa nponecca. Ha cene +ro: He n onr. He no yymn ypoxa,
nponnna xopony, nomat, ynpxxt, xocy, ronop Kaarunxn, onee 140 000
cemecrn, x momenry pe]opmt Bnrre npncnannann snaunrentnym uacrt oxoa.
3axne conmecrnrenn: apmen, on xe cxynmnx xpaenoro, p+xernp,
ntmnarent onron n r. .
Kaarunx cnannaer, nannnaer n onr, norom nstcxnnaer ynonr co nopa
xopony, nomat. uro +ro snaunr nx xpecrtxncxo cemtn, moxno npecrannrt
Kpecrtxne nepnonuecxn noxnramr xaaxn, ynnamr xaarunxon connantnte
rpostx rnena. Ho tno n eme ono nacnene: xaarunx n xnnenr sauacrym
npnnanexann x pasntm nannxm.
Pesyntrart nccneonannx xomnccnn Hanena:
Enpen coepxann 27 % ncex nnnoxypenntx sanoon n Enponecxo Poccnn, a n
uepre ocenocrn 53 %. B rom uncne: n Hoontcxo ryepnnn 83 %, n
Iponencxo 76 %, n*censored*concxo 72 %.
Hnnonapenntx sanoon no Enponecxo Poccnn 41 %, a n uepre ocenocrn 71
%. B rom uncne: n Mnncxo ryepnnn 94 %, n Bnnencxo 91 %, n
Iponencxo 85 %.
onx enpecxo nnreno ropronnn, ro ecrt nynxron ntenxn n npoaxn
nnre, coepxnmtx enpexmn: n Enponecxo Poccnn 29 %, n uepre ocenocrn
61 %. B rom uncne: n Iponencxo ryepnnn 95 %, n Mornnencxo 93 %, n
Mnncxo 91 %.
3ect conepmenno ner mecra nx onrnx anropcxnx camoonpanann, no
noneptre, xnnrn, re +ror nonpoc x paccmarpnnan ropaso noponee, tnn
unrant, penensnponant, n rom uncne n xpnrnxamn enpecxo nannonantnocrn, nx
nepnxr: nnxaxoro anrncemnrnsma n rex xoncrarannxx ner. Canann enpexm n
apent ne rontxo nepxnn, no n xaaxn, mnnxn. Tax uro xnanre na ananc
Pe]opmt eme n nannonantnt nonpoc
oxot nnreno npomtmnennocrn, nnarnnme o 1896 roa axnns no 4
uoneuu c epayca emuypeuuoeo cnupma,snaunrentno npenocxonnn oxot
Hmnepnn.
Hpn ncem +rom Poccnx ornmt ne tna anxorontntm nnepom, nournrentno
nponycxax nnepe no cpeneymenomy norpenennm nocemt crpan mnpa, n rom
uncne upannnm, Iepmannm, Hrannm, Bnennm. Ho ne xonnuecrno, a
nmenno xauec1nonorpenennx enann noxy ono ns rnannemnx
rocyapcrnenntx nponem. Pe]opmt nauanact c npnnneuennx nyumnx nayuntx
cnn Poccnn. B pamxax Bennxo pe]opmt ]nsnonornuecxo cropono ena
sannmannct nepnte yuente crpant. B xomnccnm nomnn: B. M. Fexrepen,
3pncman, H. E. Bneencxn, A. . annnencxn. Hx ananns npnronopnn ne
anxoront, a xaax. A y ]nsnonoron yxe npnnxn +cra]ery Meneneen, utn paort
no cmemennm n ounc1xe cnnpron cosann ror snamennrt pyccxn cranapr, na
ocnone xoroporo n nauana nponsnonrtcx rocyapcrnennax noxa mononontxa.
Crpana tna pasenena na 4 ontmnx uacrn 4 ouepen nneennx Kasuuo
npoaxu numu n sanncnmocrn or ncropnuecxnx, nannonantntx
ocoennocre xpax. Ouepet Mocxnt, xcrarn, tna nourn nocnene.
Ho nce crpane cosanannct Kasuume euuume cuuam (rax nastnann rora
ntnemnne nnxepo-noounte sanot), ncero oxono 150, nce no ennomy nnany, n
ennom crnne. H necmorpx axe na yapt noenntx npemen nanpnmep,
mocxoncxn sano, ntnemnn Kpncrann, nnrepcxn Hnnns noneprannct
cnntntm omapnponxam +rn sanot paoramr n no ce ent.
He satnn cmexnnxon Poccnx nourn c nynx ypno pasnnna nponsnocrno
crexnorapt. H onxrt Bennxax pe]opma ana npnmep nooymennxmmero
corpynnuecrna npecrannrene mnornx npo]eccn n rnopuecxnx xacr. nsan
yrtnox paspaartnan cam ueop Bexrent! 3rnxerxn pnconann Fnnnnn,
Hancepe, Fenya, Koponnn, Bpyent, Ancn.
Pe]opma Kasuuaa npoaxa numu samennna mononontxo, ynpasnnna ro
camoe nponsnocrno na sannx nopax xaaxon. HO nacroxmne, opornte
uacrnte nponsnonrenn: Cmnpnon, Fexman, Bycron nonyunnn rocyapcrnennte
nnnensnn. H no mepe roro, xax rocyapcrnennax mononontxa conepmencrnonana
xauecrno, norncrnxy, napamnnana oemt (n cneonarentno, cnnxana naxnante
pacxot), +rn ]npmt nauann nornxontxy saxptnartcx. 3opont, nerantnt
nponecc, xonxypennnx nnxaxnx naeson, macox-moy.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
H n pamxax +ro rnrannuecxo nponsnocrnenno paort tna sanymena
rocyapcrnennax nporpamma no cepxnnannm xpanocre ntxncrna. B rpaxrnpax
npncront nn, nocya, oxsarentnt accoprnmenr saxycox n ropxunx nm,
pacxnatnannct pommpt Bcepoccucuoeo ouecmea
mpeseocmu, oxsarentno nannune nare]ona. axe Muuu+auoum nepeueuo
epa+nuacmuuou x nnen n xaxom-ro oxymenre, npnnaranmemcx x Honoxennxm,
sanemnm n Poccnn nont nopxox.
Orronocxn ro ypn samernnn axe n Amepnxe. Hnmennte oxoa n
enncrnennoro pemecna mnnxapn 3ananoro xpax ann raxo ncnnecx +mnrpannn
npornn cpennx yponne npetymnx ner, uro ns CBA noctnannct crartn n
nnctma: Cya no ecnuecuy ++uepauuu, e Poccuu, uaeepuoe, uuaa ecnmuua
aumuce+umus+a. Hpu+ume +epm.
Koneuno, ne npocroe eno orcrpannrt or xopmymxn 140150 rtcxu cemecrn.
Ho HET, aconmrno HET npeena nnnnsmy pyccxoro emarora! Orrxnynmne o
xonena xapmant xyxnmamn rocyapcrny (nnmc nsxrxamn n pasnnuntx ]opmax),
onn pnnynnct onnuart eocyapcmeo, cnaueamuee ceo uapo, noaume
mxemm A xora +rn entrn yxonnn xaarunxy sa cueyxy, yucyc ua
+axopue, nce tno nopmantno. Ho nponnannct nce xe n raxne
cnnerentcrna: Cnacuu, Hapoeu, uo emy+ae um+apuonouim, uepes ueu y
+eue ocmauoco ua su+y 20 uapoeauuuez (xypnan Xnsnt n ncxyccrno, Knen).
H naxonen ]enomenantnt ]nnancont ycnex rocyapcrna. Boxa crana
anart 24 % mxema crpant.
oxo or Kasenno npoaxn nnre cocrannn 285 +uu pyue, rora xax
npxmte nanorn c nacenennx 98 +uu pyue
Tax Poccnx cocpeoraunnanact n xonne XIX nexa, ounmaxct, enaxct
ceptesne, n conpax cpecrna nx cnoe camo nennxo crpoxn.
Bnrre n memyapax nncan, a n Poccnx +ro snana: ocymecrnnrt +rn Bennxne ena
emy saneman napt Anexcanp III. A moxno cxasart: Aueucaup III saeeuau cmuy
u ca+oeo Cepeea Kuoeeuua Bumme, pesyntrart rpyon xoroporo concem
neanno, na pyexe 19902000-x roon ayxnynnct neno uepeo 100-nernnx
mnneen. Xenesnoopoxnnxn ormeuann cronerne Tpanccna n KBX,
]nnancncrt 3onoro pynt, ]nnanconym pe]opmy Bnrre, cosanmym ony
ns camtx rneptx nanmr roro npemenn. Kommepuecxnx yunnnm, norpannuno
crpaxn n Poccnn roxe ne tno o rpa]a Bnrre.
Tpynoc1n nepenosa
Koneuno, nannno naexrtcx ono xnnro nnecrn n Poccnn Kyntr ena, Kyntr
uaxra, no n yxnonnrtcx or +ro mnccnn nenosmoxno. Cnnpt n antnn Bocrox
crann nyumnm nonnronom nx pyccxnx exrene, nonnxnnxon. B pxy c
Hoxpxontm, Xaapontm, Henentcxnm, Mypantentm-Amypcxnm, unxauentm
]nrypa cosarenx Tpanccna rpa]a Bnrre nomoxer pasrnxert xoe-uro n n
oexrax ero rpyon crpane, omecrne.
Kaxercx, na name nocnpnxrne pesyntraron ero nennxo paort nonnnxna eme n
]nrypa Crontnnna. Hpnuem cam Herp Apxatennu n +rom nnmano ne nnnonar,
nourn ne naere nt y nero xpnrnxn nnrrencxnx pe]opm (a xpecrtxncxym, ormeny
omnnt, on rax n ncnonnnn, no xnmu). Innoresa y menx cneymmax: ncemy
nnno nexax nonapnocrt namero nocnpnxrnx. Opasonarentnt mramn, cnoero
poa. Bpactnamrcx napt: Hymxnn Hepmonron, Toncro ocroencxn,
Cynopon Kyryson Bnrre Crontnnn. H n +ro ycrounno nape y myuennxa
Crontnnna ncera yer npenmymecrno. Hnmc snyuanne ]amnnnn
Honyuaercx nnrepecno: snte xstxn namenrtnann manoyaunnnomy ctny
Anexcanpa III, uro Cmoumnuu eeo sacuouaem, a ]axrnuecxn, na none pyccxo
ncropnn Herp Apxatennu sacnonxn-ro cnoero npemecrnennnxa rpa]a Bnrre.
Ho ryr yxe n eso ncxxo nponnn: uenoneuecxn onnx Crontnnna ropaso onee
nentnt, onee npnrxrarentnt. A rpa] Bnrre nmen xapaxrep cnoxnt,
noneenne nopo ntstnammee Ona xanonnuecxax ]pasa conponoxaer rpa]a
yxe nourn 120 ner: Ou mu nuox ua ecex. Xopou xe mououo ua umesuoeo
omeuecmea u xeuuuu, uomopmx umuu
uro xe mt moxem nonxrt n cee, rnxx na nero? Bor opasunx mmopa pyexa XX
nexa: yupexennym rpa]om Bnrre norpannunym crpaxy onro
nastnann Mamuuouum+u cmpeuua+u. Her, Marnnta Hncanennu, nropax
xena Bnrre, n ero ena ne nmemnnanact, npocro roramnee omecrno xnno or
cxanana o cxanana. Hcropnx, xora Bnrre ntxynnn Marnnty Hnanonny,
sannarnn ee myxy sa paspemenne na pasno 10 000 pyne, rax nopasnna ntcmn
cner n oxonocnercxne xpyrn, uro Bnrre cran nocnpnnnmartcx n ocyxartcx
npenmymecrnenno xax myx Marnntt.
Bymartcx xommapnax, no n snaxonax xaprnna: uenonex sa ymn nracxnnaer
Poccnm n XX nex, ncnonnxer nennxne samtcnt Anexcanpa III, nnonr nont
rapn], samnrnnmn pyccxym npomtmnennocrt Hoounoe cnecrnne rapn]a:
ycnnnnact xonrpaana on nnonr oxpany rpannn A omecrno, nnocxoonnax
npecca, nce ono: Mamuuouum cmpeuuu. B omem, nocne ncero +roro mne
xax-ro nerxo npecrannrt rex nennxocnercxnx am mtcnnrene Cepepxnoro
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nexa, unrammnx, onycrnm, Meeanouuc-3ucnpecc nnn cmorpxmnx
renenepeauy Cuauaum. Humpueu. Paccueoeauua.
Kax samernn Bonenray+p, ua uauea uem Iepoa.
Kpa1xan ero norpaqnn
Ponncx Cepre Rntennu n 1849 roy. Ionnancxax cemtx Bnrre nepecennnact n
Hpnanrnxy eme no npemena nnatuecrna mneon. To ecrt Bnrre tn, xax yxe
ormeuanoct, saeeuau Anexcanpom III cnoemy ctny Hnxonam, nonyuaercx, tn
eme n nexoroptm opasom saeoeau Hempo+ I. Bnrre onontno nonynxpnax
n Iepmannn n Ionnannn ]amnnnx, xaxonym nocnnn nsnecrnte mopxxn, mpncrt,
xnnonncnt, yuente. Hponcxonr or nn11e (nnaue eummeu) n or
nnxnecaxconcxoro witt ent neontmax menax, nepnonauantno cepepxnax
monera, tnmax n opamennn o xonna XVIII cronernx n Cenepno Iepmannn,
annn n Bnennn.
Xant, cemy menxomy, no seouuo+y ]axry ncropnn noxa ne yennnn nnnmannx
nccneonarenn xaxo t cocrannncx a]opnsm:Pyccuu souomo pyuo us
eouuaucuo cepepauo +ouemuu.
Bnrre nonyunnn noromcrnennoe nopxncrno n 1856 roy. Hpanocnannte. Oren,
Rnn ueoponnu Bnrre, unen conera xanxascxoro namecrnnxa, xenar na
Exarepnne Anpeenne uaeeno, ouepn caparoncxoro ryepnaropa, cecrpe
nsnecrnoro nncarenx, renepan-maopa P. A. uaeena. nomponte cecrpt Bnrre
ocnonarent Teoco]cxoro omecrna Enena Fnanarcxax n nncarentnnna Bepa
Herponna Xennxoncxax.
Vunncx Cepre n Hepno xnmnnencxo pyccxo rnmnasnn. B 1870 roy oxonunn
]nsnxo-maremarnuecxn ]axyntrer Honopoccncxoro ynnnepcnrera (Oecca) co
crenentm xannara ]nsnxo-maremarnuecxnx nayx. Hs-sa enexntx rpynocre n
cemte orxasancx or nayuno xaptept n nocrynnn na paory n xannenxpnm
oeccxoro ryepnaropa. anee cnyxa n Vnpannennn Oeccxo xenesno oporn.
Hauantnnx +xcnnyarannn oporn Bnrre tn ormeuen sa +]]exrnnnym
oprannsannm nepenosxn pyccxnx nocx no npemx Pyccxo-rypenxo nont. Venxn
ontmoe nnnmanne pasnnrnm n rexnnuecxomy ocnamennm Oeccxoro nopra.
B 1879 roy xennncx na H. A. Cnnpnonono (ypoxenno Hnanenxo), ouepn
uepnnroncxoro npenonrenx nopxncrna. o +roro, no cocrnenntm cnonam,
snan ncex onee-menee ntammnxcx axrpnc n Oecce.
Ero paora Hpuuuunm xeuesuoopoxumx mapuqoe no nepeeosue
epysoe (1883) npnnecna emy nsnecrnocrt, ncnontsyercx n no ce ent. Bo nropom
ee nsannn on sarponyn n nonnrnuecxne nonpoct, ntcxasanmnct sa
connantnym n eccocnonnym monapxnm, cunrax, uro n npornnnom cnyuae
ona nepecraner cymecrnonart.
C 1886 roa on ynpannxmmn uacrnoro Omecrna Rro-3anantx xenesntx
opor (Knen). onncx pocra +]]exrnnnocrn n npntntnocrn. Peoprannsonan
rapn]t. Ero npaxrnxa ntaun ccy no xnente rpyst nonyunna ncepoccncxoe
pacnpocrpanenne, coecrnonana +xonomnuecxomy pocry.
3naxomcrno c nmneparopom. Cepre Rntennu n npncyrcrnnn Anexcanpa III
ncrynnn n cnop n orxasan napcxnmn amranram, rpeonanmnm noart na
momntx naponosa nx pasrona napcxoro noesa. Bcxope, nocne xpymennx
napcxoro noesa n 1888 roy Anexcanp III yenncx ne rontxo n npanore,
xomnerenrnocrn, no n rpaxancxom myxecrne Bnrre, nauantnnx pyro oporn
nooxncx orxasart, n napcxax cemtx ena ne nornna.
10 mapra 1889 roa Bnrre nasnauen nauantnnxom enapramenra
xenesnoopoxntx en npn Mnnncrepcrne ]nnancon. Horepm n sapnnare nocne
nepexoa na rocyapcrnennym cnyxy emy nosmeman nnuno nmneparop ns cnonx
ener.
B 1891 roy tn npnnxr nont ramoxennt rapn] Poccnn, ctrpanmn ontmym
pont nx pasnnnanmecx npomtmnennocrn. Cran n 1892 roy mnnncrpom nyre
coomennx, Bnrre nnxnnnponan xponnuecxne cxonnennx nenepenesenntx
rpyson. Hponen pe]opmy xenesnoopoxntx rapn]on.
uopcnponan crponrentcrno Tpanccnnpcxo marncrpann. B 1896 roy nponen
ycnemnte neperonopt c xnracxnm npecrannrenem Hn Xynuxanom, n nyxnt
momenr ycnnnn poccncxne aprymenrt nsxrxo manapnny 500 000 pyne
(cymma n pasntx ncrounnxax naptnpyercx). onncx cornacnx Knrax na
coopyxenne n Mantuxypnn Knracxo-Bocrouno xenesno oporn (KBX).
Camt omn, ncropnuecxn nror +roro: nam antnn Bocrox nsexan yuacrn
orpesanno Anxcxn. Ononpemenno c Knraem tn saxnmuen comsnt
ooponnrentnt oronop.
Bnrre nponen naxnemym enexnym pe]opmy, oecneunn Poccnn c 1897 no 1914
ro ycrounnym nanmry, 3onoro pynt. Bnrre +ro eme n poccncxne
xommepuecxne yuente saneennx.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Hpn axrnnnom yuacrnn C. Bnrre paspaartnanoct paouee saxonoarentcrno, n
uacrnocrn saxon o orpannuennn paouero npemenn na npenpnxrnxx (1897).
B oxrxpe 1898-ro on oparnncx x Hnxonam II c sanncxo, n xoropo npnsnan
napx sanepmnrt ocnooxenne xpecrtxn, cenart ns xpecrtxnnna nepcony.
onncx orment xpyrono nopyxn n omnne, renecntx naxasann xpecrtxn no
npnronopy nonocrntx cyon, oneruennx nacnoprnoro pexnma xpecrtxn.
Bnrre cunramr cnonm xenesnoopoxnnxn, ]nnancncrt, norpannunnxn. t
npenoxnn saymartcx o ornoncrne n poccncxnx nnapmnxon nanomnnam
ero xamnannm n Hoprcmyre.
B 1906 roy on noontm xe opasom, c npnnneuennem omecrnennoro mnennx n
npecct, nponen ycnemnte neperonopt c upannne, nonyunn xpane nyxnt, n
cnxsn c penonmnne 19051907 roon, saem.
O nennxo ero paore n c]epe poccncxnx nnrn tno cxasano panee
H noome-ro ronopx, orcyrcrnne o cnx nop n Poccnn namxrnnxa Ceprem
Rntennuy Bnrre cnoero poa omecrnennt cnmnrom. Heymenne n noroxe
cotrn pasennrt ena/Cnnernn, Cnepmennx/Fnaronoxenannx. B ono n
omem ocrono peaxnnn xax-ro menx onponeprann: Kau pas mym
onyuuuoeauu +e+yapm mauoeo-mo. Ou ceuemeuocmeyem, umo Bumme u
umo Bumme u eu o Bumme
a n cam nmneparop, no nocnomnnannxm nocna upannnn n Herepypre X. M.
Haneonora, c xoroptm nocon eceonan 3 mapra (cr. cr.), cornacnncx c rem, uro
ououo ouae uumpue noeac e+ecme c uu+ (cnona ns renerpammt Haneonora
cnoemy npannrentcrny o cmeprn Bnrre), n oannn: C+epmo epaqa Bumme mua
ua +eua euyouu+ oueeueuue+. R yeueu e ue mauxe suau Boxu.
A net rax n nonyuaercx: nx nxno nnerymerocx x orpeuennm n cmeprn Hnxonax
+ro tno nmenno oueeueuue. H noome, npocrnre sa raxoe cpannenne, no nce 23
roa roro napcrnonannx moxno cpannnrt c +axnmn nomarontmn
oneruennxmn, npoe xax o]nnep (nonxonnnx, ecnn yx trt rountm) orcrernnaer
mamxy, cnnmaer noprynem, cptnaer noront, cracxnnaer mynnp, n nor cronr,
concem yxe oneruennt, npnyroronnennt x
Barn ero oueeueuua, ntcnooxennx or pemenn npannennx n xnsnn tnn
npnmepno cneymmne:
1. B camom nauane napcrnonannx. Xomuua. O ne mt yxe ynomnnann.
Bououoe oueeueuue, moxer, axe yanoct n satrtcx 3ro n crano nepno
rouxo paccranannx Hnxonax c Poccne. (Hnmc, xoneuno, rnen omecrna,
nosyxnnanne arnraropon.)
2. Coomnnn: paoune conpamrcx nrn x 3nmnemy, c xaxnm-ro Ianonom n
nnctmom, nnmt rt: nnuno napm! Cnert n Hapcxom Cene, ocrannrt
xomenanra, nycrt on n pasnpaercx.
3. Orcranxa Bnrre. 3ro nennxoe oneruenne! Bnrre nmecre c noncrnymme
nmneparpnne Mapne ueoponno cnnmxom uacro crannnn emy n npnmep
napcrnonanne orna. Mapnx ueoponna nonnmana snauenne Bnrre n noromy ncera
tna ero croponnnne.
4. Hoctnxa Bnrre na sarnaxnnanne pesyntraron Pyccxo-xnoncxo nont. Bnrre
tn ynpexamue npomue ro nont. (Cm. Fesopason.)
Ho pesyntraram Myxenon-Hycnm xnonnt nperenymr na nect antnn Bocrox.
Bnrre n Hoprcmyre xnnn uyeca nsnopornnnocrn. Ho xnnuxy Houy-
Caxauuucuu nonyunn-ro Cepre Rntennu. Eme oneruenne.
5. 3acnonxnmn monapxa Crontnnn ynr.
6. Ipa] Bnrre ymep. Iuyouoe oueeueuue.
7. Hy n x/ crannnx no Hcxoncxo ryepnnn. Orpeuenne. Hourn nonnoe
oneruenne.
8. Exarepnnypr
B omem, peut ryr ne rontxo o uepno ncropnuecxo n uenoneuecxo
nenaroapnocrn, no n n nenom o nantxe ntenxrt ena,pesyuomamm ns nopoxon
ncropnuecxo, memyapno maxynarypt. Bnrre, xcrarn, roxe nncan
Bocnomnnannx, xopomo nsnecrna ncropnx, xax Hnxona II n ent cmeprn
Ceprex Rntennua ronxn xanapmon: narn, nsxrt, nocnpenxrcrnonart
nynnxannn! Hanepnoe, nx yxe camoro cnoero euyouoeo ceoeeo oueeueuua.
Ho y Ceprex Rntennua ocrannct n pyrne Bocno+uuauua sanncannte
crantm Tpanccna n KBX, sonorom pynx ny n mononontno noxo.
3ra axryantnocrt n rpeyer paccrannrt nce rouxn na i n ene uenonexa,
crponnmero Tpanccn n KBX, ynopno ornonnmero napcxo-Fesopasoncxym no
nponcxoxennm Pyccxo-xnoncxym nony, a norom n Hoprcmyre
mnnnmnsnponanmero ee norepn. H no +romy nonoy ntnymeno yxe orpomnoe
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
xonnuecrno memyapon, npoe rex, re ymaxntmn crpouxamn onponepramrcx
mnant n pentct Tpanccna. 3ro n Apnn renepanon: Ax, Bumme c eeo
Hopmc+ymcuu+ +upo+ no+euau ua+ saxeamumo 1ouuo. Bom-eom, esauu
m npaea, ecuu m yepxauu Myueu Momenr sarenannx ro manentxo
noeonocno nont noome onn ns camtx xommapntx n pyccxo ncropnn.
Hoponee on paccmorpen n rnane Bont n paspese n nomarono ynnert:
xax? xem? nouemy? nomaercx rocyapcrnennt mexannsm.
Hexoropte ocronte nmn, narpnort, npnnxnn, onaxo, npannna xaxo-ro
nrpt: B monapxnm, nnn B Hnxonax II. Bpoe, uro nx nara crpant,
npannntnoro nna ee ncropnn, ]axrt onxnt ntrnxert rax-ro Ho yx rax
ycrpoeno n Poccnn: nn Cnnpt, nn antnn Bocrox, nn uro eme onro ne ycronr
na nenpane. Hcropnx Bnrre onxna trt onncana, axe cxnost repnnn namnx
ne. anee x nemnoro npoxommenrnpym rexcr, cymmnpymmn mnorne ecxrxn
noontx crare n xnnr, nanpnmep Foxanona. A +ror npocro nsxr c camo
nnxne nonxn.
Bououaa +uuuuuoneua pyccuoeo uapoa (http://www.rus inst.ru):
Otuno Bnrre npnnnctnamr nce sacnyrn n crannnsannn pynx n oecneuennn
crpane rnepo nanmrt nyrem nneennx sonororo opamennx, a raxxe
ycranonnennx rocyapcrnenno monononnn na npoaxy cnnpra, nnna n noountx
nsenn. Hpnopnrer ero n +rnx enax n sacnyrn n nx ocymecrnnennn anexo ne
eccnopnt. Bo-nepntx, nneenne sonororo enexnoro opamennx ne tno
nnnnnarnno camoro Bnrre. enexnax pe]opma nrane nororannnnanact ero
npemecrnennnxom H. A. Btmnerpacxnm.
uro xe xacaercx rocyapcrnenno monononnn na npoaxy cnnpra, ro nex +roro
meponpnxrnx npnnanexana ne Bnrre, a M. H. Karxony, Bnrre cran rontxo ee
ncnonnnrenem. 3a 18931903 rr. no pyxonocrnom Bnrre nocrpoent rtcxun
xasenntx nnnntx cxnaon, nanox, sanoon, cnennantntx amnnncrparnnntx
sann.
Fpano, Bououue +uuuuuoneucmm! Hex monononnn Karxona! a snart t
nam, uro monononnx +ro noome ne nex, a npocro ono ns rpex nonoxenn
rymnepa nepexnmuarenx: Ioc+ouonouua Auuusuaa cucme+a Omuynuaa
cucme+a. H monononnx-1894, nycrt axe, no-namemy, xarxoncxax,
oxasanact ue1np1on n nc1opnn Poccnn!
Tyr noome mnoro napaoxcon: n XVIXVII nexax n Poccnn necxontxo pas
nnonnn nnnnym uonononnm, npnueu nn pasy e sa +1o1 nepno ne
o1uennn! Cmyrt n xpnsnct camn no cee ntnnann ns pyx rocyapcrna +ro
momnoe opyxne. To ecrt1yuuucuu eop, Heau Bouomuuuoe, Cmenau Pasuu
e-qaumo euauu mo, umo pyeo upynum eocyapcmeeuuuu, Eeop Iaap,
ceuau eu u e-mpe (om+euuu e 1992 eoy eoc+ouonouum).
Ho pasntm ocroxrentcrnam 4 pasa nepemenxnnann rymnep. HO n xonne
XIX nexa +ro cenart oxasanoct n rtcxun pas rpynee: ntpocmn oem
xosxcrna, nonyuenne na ananc Hontmn, Hnrnt, Vxpannt, Fenopyccnn, re
anxorontnt nonpoc yxe 400 ner xax cnnencx c nontcxnm, enpecxnm
Xapaxrepna n raxax omnouxa Fontmnx +nnnxnonencron: nocmpoeum
mmcauu uasuumx euuumx cuuaoe, uaeou saeooe. Honarann, nanepnoe, uro
napxy co cxnaamn, nanxamn onxnt xe trt n nnxepo-noounte sanot. Ho
Kasuume euuume cuuam yxe croxr n crpoxe npocro rax, xax x yxe ronopnn,
rora n nastnann sanot. HB3 Kpncrann, nanpnmep, rora snancx Kasennt
nnnnt cxna N 1. A Fontmne +nnnxnonencrt nsxn, es snannx ena,
mmcauu uasuumx euuumx cuuaoe, uaeou, noymann, nanepnoe, uro onxno
xe trt n nponsnocrno, n npnnncann saeom.
17 ner nccneonannx nnrrencxo monononnn nosnonxmr mne yrnepxart: ero
pe]opma cpannnma (n cponn) ntnrptmy ontmo nont.
Ho name, +nnnxnonencrt, nornxe, moxno ananornuno onycrnrt n
xocmnuecxn nxna Koponena Iarapnna: Bet eme Xmnt Bepn nanncan npo
noner n xocmoc! (Hea!) Mano roro, cneymmn npnopnrer oxaxercx y axpoarxn
M+pn ns xnno]nntma Hnpx, ona roxe ronopnna (nena axe): o uee nonera ns
nymxn na Hyny!..
H souomo pyuo, emaue eomoeueuuca Bmuueepacuu+ ns +ro xe
onept. A nor 24 % rocmxera, ntpnannte y mnnxape n xaarunxon nnrrencxo
monononne, ntnrpannax nm rapn]nax nona c Iepmanne, es xoroptx
n souomo pyuo ocrancx t raxo xe uee +ro yxe concem pyroe eno.
3x, rocnoa +nnnxnonencrt! Onaxo npoonxnm urenne nx crartn Bnrre:
Bnrre tn yexenntm npornnnnxom omnnt. B 1899 on cnococrnyer
npnnxrnm saxona o ormene xpyrono nopyxn n omnne Bnrre ntraercx
cosart mexannsm oponontnoro nepexoa xpecrtxn or omnnno x uacrno
cocrnennocrn B 1904 Bnrre ntnycxaer n cner 3anncxy no xpecrtxncxomy
eny, n xoropo orxptro nanaaer na omnny. Bosmymennt Iocyapt
neoxnanno nx Bnrre 30 mapra 1905 saxptnaer Ocooe conemanne,
npoouxaem aeuuuamo 3uuuuuoneua.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Tyr rontxo t n nanomnnrt +nnnxnonencram: a xro ntnonnnn-ro
+ry aumuouuuuym npoepa++y? Cxaxnre, xax ero sonyr? Cro-nt-nnn!
Komnuecxn +]]exr n rom, uro noonte uacrnte onnnennx Ceprex
Rntennua crpoxrcx na omem, xonnenryantnom npornnonocrannennn: Bnrre
Crontnnn! Kax n erexrnnax: 3uo cueoeameuo opm
cueoeameuo.anee:
Bnrre tn rananrnnntm mnnncrpom ]nnancon. Moxno cornacnrtcx c onenxo
xn. Memepcxoro, uro nx ycnnennx rocyapcrnenno nnacrn nn onn pyccxn
mnnncrp ]nnancon ne cenan rax mnoro, xax Bnrre cnoe cncremo xosxcrna,
ocnonanno na nee cocpeorouennx ncex pecypcon crpant n onnx pyxax. Hpn
nem ]nnanconax cncrema Poccnn npenparnnact n uerxo cnaxennt mexannsm.
3ect nt npant, no xro x +ror mexannsm cnoman? Hrpax n nrpy Beuuuu Hapo
Huuoua II, na +ror nonpoc ne ornernrt.
Bnrre cunran cex nocneonarenem u. Hncra, npnnnexanmero ero cnonm
yuennem o nannonantnom xosxcrne n nporexnnonnsme. Bnrre ntcrynan c
xpnrnxo +xonomnuecxo reopnn K. Mapxca.
Hy, +ra xea sanosana ner na 25. B 1985 roy eme moxno tno ee noxonort x
3anncxe n HK KHCC.
Tpanccn
Ho nepexox x nacroxmnm enam Bnrre Tpanccn n KBX, onapyxnnaemt,
uro, nonyuaercx, o nnx mne nourn uro n neuero oannrt.
Crponrentcrno Tpanccna sanepmeno 5 oxrxpx 1916 roa c nycxom mocra uepes
Amyp nns Xaaponcxa n nauanom nnxennx noeson no +romy mocry. Ero
cronmocrt c 1891 no 1913 ro cocrannna 1 455 413 000 pyne.
nnna marncrpann or Mocxnt o Bnannocroxa 9288,2 xm (camax nnnnax
xenesnax opora n mnpe). Perynxpnoe coomenne ycranonneno 14 nmnx 1903 roa
(ncnontsyx orpesox KBX).
B 2002 roy sanepmena nonnax +nexrpn]nxannx. Ceronx momnocrt Tpanccna
(norennnantnax) 100 mnn ronn rpyson n ro. 11 xnnapx 2008 roa Knra,
Monronnx, Poccnx, Fenopyccnx, Hontma n Iepmannx saxnmunnn cornamenne o
npoexre onrnmnsannn rpysonoro coomennx Hexnn Iamypr. Kax nocunrano,
rnanntm mnpontm rpysonoroxom no cronmocrn nepenosnmtx rpyson xnnxercx
nnnnx Bocrounax Asnx (nonnx, Tanant, Kopex, Knra) Enpona. H +ro npoexr,
no cyrn, orxptnaer +noxy, xora Tpanccn ns rnanno poccncxo moxer crart
rnanno mnpono oporo.
Ho xapaxrep moe xnnrn (ycnonno Hcropnx n nonynxpnom nsnoxennn)
rpeyer raxoro nsnoxennx ]axron crponrentcrna na xoropoe x n narxnyncx n
aconmrno roronom nne, npounran oxymenrantnt ouepx nncarenx
Banenrnna Ipnroptennua Pacnyrnna Tpanccn. 3ro uacrt, x coxanennm, ne c
nepnoro nsannx ero xnnrn Cnnpt, Cnnpt? yocroenno Iocyapcrnenno
npemnn, n, uro xapaxrepno, +ror Tpanccnoncxn ouepx orentno
nynnxonancx n n xypnanax, n nxonr n orentnte nsannx anropa
Hauany paor, nepntm maram n nocrpoxe Cnnpcxo oporn nmneparop
Anexcanp III noxenan npnart cmtcn n opeon upesntuanomy cotrnm.
Hnxora eme n ncropnn Poccnn ne npnnnmannct sa cront rpomosxoe, oporoe n
nennxoe eno, xoropoe nxnmuano n cex ononpemenno n npoxnaxy nyrn, n
nepecenenne ns sanantx onacre n nocrounte na cnexne semnn mnnnnonon
nme. Hnxora eme Poccnx ne npnxonna n +nrysnacrnuecxoe nnxenne,
oemanmee n ntrot, n noem nannonantnoro yxa. Ecnn +roro ne cnyunnoct,
no xpane mepe ne cnyunnoct noema nannonantnoro yxa, ro nnmt orroro, uro
n nnyrpennne, n nnemnne cnnt ncxopocrn nronxnynn Poccnm n nonocy
ncropnuecxnx necuacrn, xoroptx rora nnn nentsx tno oxnart, nnn onn ne
xasannct nensexntmn.
17 mapra 1891 roa nocneonan pecxpnnr na nmx nacnenoro necapennua
Hnxonax Anexcanponnua, npntnammero no Bnannocrox nocne mopcxoro
nyremecrnnx no nocrountm crpanam:
'Honenenam ntne npncrynnrt x nocrpoxe cnnomno uepes ncm Cnnpt
xenesno oporn, nmemme (nentm) coennnrt onntnte apt npnpot
cnnpcxnx onacre c certm nnyrpennnx pentcontx coomenn. nopyuam Bam
oxnnrt raxonym nonm mom, no ncrynnennn nnont na pyccxym semnm, nocne
oospennx nnosemntx crpan Bocroxa. Bmecre c rem nosnaram na Bac conepmenne
no Bnannocroxe saxnaxn paspemennoro x coopyxennm, sa cuer xasnt n
nenocpecrnenntm pacnopxxennem npannrentcrna, Vccypncxoro yuacrxa
Bennxoro Cnnpcxoro pentconoro nyrn
B 1892 roy nponsomno eme ono naxnoe nx Cnnpcxo oporn cotrne:
mnnncrpom ]nnancon tn nasnauen C. R. Bnrre, uenonex orpomno, nnora
upesmepno exrentnocrn, ropxun croponnnx cxopemero coopyxennx
marncrpann. Hnuyrt ne memxax, on cocrannn nnan crponrentcrna. Eme o nero
ncx rpacca noenena tna na mecrt yuacrxon, a Bnrre npenoxnn ouepenocrt nx
npoxoxn. Hepnt +ran npoexrnponanne n crponrentcrno 3anano-Cnnpcxoro
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
yuacrxa or uenxnncxa o On (1418 xnnomerpon), Cpene-Cnnpcxoro or On o
Hpxyrcxa (1871 xnnomerp), a raxxe Rxno-Vccypncxoro or Bnannocroxa o cr.
Ipa]cxo (408 xnnomerpon). Bropo +ran nxnmuan n cex opory or cr. Mtcono
na nocrounom epery Faxana o Cperencxa na p. Bnnxe (1104 xnnomerpa) n
Cenepno-Vccypncxn yuacrox or Ipa]cxo o Xaaponcxa (361 xnnomerp). H n
nocnenmm ouepet, xax camax rpynonpoxonmax, Kpyroaxantcxax opora or
crannnn Faxan n ncroxe Anrapt o Mtcono (261 xnnomerp) n ne menee
cnoxnax Amypcxax opora or Cperencxa o Xaaponcxa (2130 xnnomerpon)
Hepnt xocrtnt na sanano oxoneunocrn Cnnpcxoro nyrn onepeno tno
sanrt cryenry-npaxrnxanry Herepyprcxoro nncrnryra nyre coomennx
Anexcanpy Hnneponcxomy. Vx xax cymenn pasrnxert n nnuem rora ne
npoxnnnmem cex cryenre ]nrypy xpxym, macmranym, ptnapcxym, ns rex
nnunocre, xoropte oorarnnn n yxpennnn cnonm nemxnnntm rananrom n
npo]eccnonantno epsocrtm nce mnoronernee crponrentcrno, nce ero +rant or
nauana o xonna, xax pasrnxenn, ymy nenocrnxnmo. On xe, Anexcanp
Bacnntennu Hnneponcxn, nanart rpn roa cnycrx, n onxnocrn nauantnnxa
paor Bocrouno-Amypcxo oporn sann n nocnenn, cepepxnt xocrtnt
Bennxoro Cnnpcxoro nyrn H on xe saxanunnan crponrentcrno ynnxantnoro, n
2600 merpon, Amypcxoro mocra, camoro nocnenero coopyxennx na Cnnpcxo
opore, cannoro n +xcnnyarannm rontxo n 1916 roy
Hnxona Ieoprnennu Iapnn-Mnxanoncxn tn nasnauen nauantnnxom
nstcxarentcxnx paor na 3anano-Cnnpcxo opore n 1891 roy. Hepnte
nstcxannx sect npononnnct pantme, or nero rpeonanoct nnmt yrounnrt
orentnte erann n art oxonuarentnoe saxnmuenne. Onaxo nspannoe
nanpannenne rpacct ouent cxopo ynnnno n nacropoxnno nnxenepa Iapnna-
Mnxanoncxoro. Or Fapanncxo crenn ee ornpannxnn x Kontnann, oraromy
ropronomy ceny na On, ram e npecroxna nepenpana n mecre camom
nenoxoxmem, re pexa nmena otxnonenne pasnnnartcx no oenm croponam
nnonmmxy Iapnn-Mnxanoncxn npnnxncx sa pasnexy. Hnxe no reuennm Ot
cranonnnact nce mnpe n epera ee nce onorncre. Hao tno ntcmarpnnart
ntme n c nomomtm ptaxon n oxornnxon ortcxan nepenpant, nyume xoroptx
n xenart tno nentsx, a mecrom nepexoa uepes Ot ntpan ceno Kpnnomexono.
Hosnee on sannmer n nennnxe: Ha 160-nepcrnom nporxxennn +ro
enncrnennoe mecro, re Ot, xax ronopxr xpecrtxne, n "rpye". V Kontnann, re
npenonaranoct nponecrn nnnnm, pasnnn pexn nanart nepcr, a sect
uertpecra caxen. Hsmenenne nepnoneuarnoro npoexra mox sacnyra, n x c
yonontcrnnem renept cmorpm, uro n nocrpoxe nameuennax mno nnnnx ne
nsmennnact!.. c yonontcrnnem cmorpm n na ro, xax paspoccx na ro cropone
nocenox, nastnanmncx Hono epenne. Tenept +ro yxe nent ropoox.
3ror nent ropoox ntpoc cnauana n Hononnxonaencx, a sarem n Honocnnpcx,
camt ontmo n Cnnpn nonyropamnnnnonnt ropo, ernme Tpanccna.
A or Tomcxa, camoro snyunoro n ro npemx ropoa, re rontxo uro tn orxptr
enncrnennt n Cnnpn ynnnepcnrer n sanoxen rexnonornuecxn nncrnryr,
npnmnoct ornepnyrt x mry na enxnocro xnnomerpon n ocrannrt ero n cropone.
Ony +ry Tomcx ne moxer satrt o cnx nop. K nemy nponenn nerxy or crannnn
Tara (n mecro nx +ro crannnn, n nmx e ntnpan cam Iapnn-Mnxanoncxn),
no n nmecre c nerxo nonax rpacca, xoropym nstcxan n orcroxn Hnxona
Ieoprnennu, oxasanact xopoue npexnero, xax on nastnan, nepnoneuarnoro
nanpannennx.
Cyta Tomcxa, orcrannennoro or cronono oporn, rax nanyrana
rpaonauantnnxon nocrountx ropoon, xya eme ne orxnyncx Cnnpcxn nyrt,
uro n Hpxyrcxe na oee n uecrt npntrnx nonoro mnnncrpa nyre coomennx M.
H. Xnnxona, re npncyrcrnonan n H. H. Mexennnon, pyxononrent
nstcxarentcxnx paor or On o Hpxyrcxa, mecrnt renepan-ryepnarop
Iopemtxnn ntpasnncx nectma orxponenno, cxasan, uro nycrt nstcxarenn
ocnennyr, ecnn onn xorxr nporn mnmo Hpxyrcxa anoct cnente nonayr n
ropo. uro ornernn na +ro Mexennnon, nocnomnnannx ne onocxr, no ena nn on
mor onertcx, snax npexe ncero ror xe rocyapcrnennt nnrepec, ns xoroporo
ncxonn Iapnn-Mnxanoncxn. Hpxyrcx, x cuacrtm, ns +roro nnrepeca ne ntnan.
Ha Cenepno-Vccypncxo opore nonropnte nstcxannx, nponsneennte O. H.
Bxsemcxnm, raxxe nsmennnn, yxopornnn n yemennnn nont mapmpyr,
snaunrentno (na 30 xnnomerpon) oronnnyn ero x nocroxy or pexn Vccypn n
ntsnonnn rem camtm ns rnyoxnx cxanncrtx ntemox n ontme uacrn
sannnaemtx mecr. Bxsemcxn tn pemnrentntm npornnnnxom npoxnaxn KBX
n orxasancx paorart na ne, no ntnpannrt +ro (mantuxypcxoe) nanpannenne,
cnnmxom oporo oomemeecx Poccnn, emy oxasanoct ne no cnny.
Knnry cnom o +rom nyremecrnnn Hancen nasnan ynaxnrentno n rouno B
crpany yymero. He onaxt on nocxnnnaer n ne: Vnnnrentnax crpana!
Vnnnrentnax crpana!
Eme n ro npemx, xora rontxo-rontxo nposnyuano n mnpe nsnecrne o nauane
Tpanccna, nsnecrnt anrnncxn +xonomncr Apunant Kontxxyn, cymenmn
cpasy onennrt ero orpomnoe snauenne, npepex:
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
'3ra opora ne rontxo cenaercx onnm ns nennuamnx roprontx nyre, xaxne
xora-nno snan mnp, n n xopne noopner anrnncxym mopcxym ropronnm, no
craner n pyxax Poccnn nonnrnuecxnm opynem, cnny n snauenne xoroporo axe
rpyno yraart. Cnnpt anexo ne ra ecnnonax pannnna, yntnoe mecro
nsrnannx, xaxnmn otxnonenno pncymr ee enponent. Hanpornn, +ro oraremax
crpana, c mnornmn cornxmn rtcxu axpon nnooponeme semnn, c rpomantm
mnnepantntm ]onom, crpana, nonnoe npomtmnennoe pasnnrne xoropo moxer
co npemenem nonoxnrt nauano nono +xonomnuecxo +pt. Ho ne n +rom, noxa eme
oranennom pesyntrare saxnmuaercx rnannoe snauenne Cnnpcxo xenesno
oporn, a n rom, uro ona cenaer Poccnm camoonnemmnm rocyapcrnom, nx
xoroporo nn apanennt, nn Cy+n yxe onee ne yyr nrpart nnxaxo ponn, n
acr e +xonomnuecxym camocroxrentnocrt, naroapx uemy ona ocrnrner
npenmymecrna, noonoro xoropomy ne cnnnoct eme nn onomy rocyapcrny.
Kacarentno ponn repox +roro ouepxa Banenrnn Pacnyrnn npnnonr n npnmep
cnpanennno, nonnnno ncropnuecxo xpnrnxn:
H. A. Crontnnn pemnrentno ntsnonnn Tpanccn ns mantuxypcxoro nnena
(KBX), nepnyn cxnosno xo Cnnpcxo oporn, xax n npoexrnponanoct c
camoro nauana, na poccncxym semnm. B 1908 roy ecxrt unenon
Iocyapcrnennoro conera, n rom uncne mnnncrp ]nnancon Koxonnen, mnnncrp
ropronnn n npomtmnennocrn Tnmamen, cenaropt Bnrre, Iopemtxnn,
Hporononon n pyrne, nce ]nrypt nnnxrentnte, ontrnte n yrnepxennn cnoero
mnennx, pemnrentno ntcxasannct npornn saxononpoexra ymt o crponrentcrne
Amypcxo oporn, oocnontnax cnom nosnnnm oporonnsno crpoxn n
nanpacntmn sarparamn na +ror nycrtnnt xpa.
Honnmaere renept ncm pasnnny: xpnrnxa c rouxn spennx nnrepecon oreuecrna,
nsyuennx ypoxon ero ncropnn n xpnrnxa c rouxn spennx nnrepecon xnecrxo
crarexn, npoe ynomnnaemo n rnane Bont. Hmneparopt C. Fpesxyna, re
enncrnenntm aprymenrom xnnxercx nomemenne ]amnnnn Bnrre n px, uepes
sanxrym c Pysnentrom (Vem, uapo Huuoua npucuyuueauca ue u Poccuu, a u
coeemuuua+ muna Pyseeuoma, Bumme).
a, Bnrre tn nenpan nmecre c 10 pyrnmn unenamn Iocconera, nospaxax n 1908
roy npornn crponrentcrna npnamypcxoro yuacrxa oporn. Ho npn +rom Banenrnn
Ipnroptennu Pacnyrnn npnsnaer ntammymcx ero pont n noxnnennn noome n
Poccnn Tpanccna. H cymecrnennt momenr! Pacnyrnn uerxo pasenxer
nponemy KBX n pasnte +noxn o n nocne Pyccxo-xnoncxo nont:
H axe npoxnaxy KBX no xnracxo semne ena nn moxno nocrannrt emy n
nnny: cxnosno nyrt n rposono ocranonxe naxanyne nont rpeonancx
nemenenno, a cenepnt, amypcxn napnanr n ycnonnxx neuno mepsnort co
ncemn ee nnerouxamn n xroxamn, xaxne nnxora n nnre eme ne ncrpeuannct,
ycxopnrt tno nenosmoxno, n c Amypcxo oporo nnocnecrnnn namyunnnct ne
mentme, uem c Kpyroaxantcxnm yuacrxom. Hpnnnmaxct sa cront rpannosnoe n
nensneannoe npenpnxrne, xaxnm noxasana cex Cnnpcxax opora, xoneuno,
nentsx tno npennert ncex cnoxnocre, ncex nonoxex n e, xoropte pas sa
pasom cnannnannct na crponrene xax naxasanne sa nropxenne n +rn pemyune
sanonente mecra.
To ecrt xax ecrnymmn mnnncrp n 18921903 roax Bnrre tn npan, nycxax
KBX. Berxy KBX, coennxmmym Bnannocrox c Poccne, Bnrre orcroxn n
Hoprcmyre axe nocue nponrpanno Pyccxo-xnoncxo nont. Ona n ocrananact
cnacennem nx pyccxoro antnero Bocroxa nect nepno o 1916 roa, xora no
sanepmennm mocra uepes Amyp nycrnnn n pyccxym nerxy.
Ho xax (yromnennt) orcrannnx, unen Iocconera Bnrre n 1908 roy tn nenpan,
nepeonennn ncxnmunrentnocrt cnoero ernma, KBX.
Honropm +ry npocrym reorpa]nuecxym xoncrarannm. B unrnncxo onacrn, y
ropoa Cperencx Tpanccn pasnannancx: yymn Hpnamypcxn yuacrox men o
Bnannocroxa no mecrnocrn, sauacrym ropno, rnranrcxo yro ornax
Mantuxypnm, n xpome roro, rpeonan nocrpoxn xpynnemero n Poccnn mocra
uepes Amyp y Xaaponcxa. 3axonunnn ero rontxo n 1916 roy. pyrax nerxa
KBX, 1389 nepcr, mna uepes Mantuxypnm o Bnannocroxa npxmo crpeno,
xopo, n xpome roro, uro tna na 514 nepcr xopoue, npoxonna n ocnonnom no
crenxm (xpome Fontmoro Xnnrana) n tna rorona yxe n 1901 roy. 1 nmnx 1903
roa, sa 5 mecxnen o nont orxptnn Tpanccn, eme es Kpyroaxanxn,
nepenpannxx noesa uepes Faxan na cnennantnom napome, a snmo nycxax
pentct no axantcxomy nty. B nocnomnnannxx nncarent Bnanmnp Haoxon
npnsnaercx, xax ero nancera nopasnna ]ororpa]nx: mnant n pentct, ynoxennte
na ne, naponos, naront nyr no Faxany. Tonxn +crer, on nonnman, xaxo
nonnr cronr sa +ro ]anracrnuecxo xaprnnxo.
H cpasy xe, ent n ent, 1 nmnx, no npenorom nponepxn nponycxno
cnoconocrn Tpanccna, nauanact nepepocxa poccncxnx nocx na antnn
Bocrox.
Bor nx uero n rnane Bont. Hmneparopt x nasnan Hepno norncrnuecxo
Kptmcxym nony. Anrnnuane, nocrponn nepnym (!) n Kptmy xenesnym opory
Fanaxnana Cenacronont, npocro sanannnn cnapxamn, ynnuroxnnn pyccxym
aprnnnepnm, n n nocnenne nn ocat ocrnrnn-raxn crann ecuoumaumuo (c
pyccuo cmopoum) eoum, ynnuroxann n Cenacronone no 3000 pyccxnx conar n
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
ent, ne nonyuax ornernoro ornx, n rout xax HATO c Cepne n 1999 roy Bor
+ro memenro mopn n onxno t ncnomnnartcx n nepnym ouepet npn
pasronopax o KBX, enncrnenno opore, cnxstnamme Bnannocrox c
Poccne! Horepx mt Hpnmopte rora nn x uemy n HE x uemy tno t n necrn
Tpanccn. Hmenno n re rot nonxonnnx Ienepantnoro mraa H. A. Bonomnnon
ropo nncan: Bce epxaem c saeucmom c+ompam ua uau Buaueocmou.
H urot noopasnrt ncm rnynny roramne nnrennexryantno nponacrn, nao
ysnart, uro n sa rennantnt, cnacnrentnt xo c KBX Bnrre pyrann nycrnn
Tpanccn no xnracxo semne, oran n uyxne pyxn.
Hanepnoe, n opory xnsnn n Hennnrpa +rn opoxenarenn pyrann t
rax: Henpaeuuouo. opoeu ouxum eeo npouuameamoca no se+ue, epyumy.
Ha uoy +auuum +oeym npoeauumoca, suauum uao npuy+amo umo-mo
pyeoe. Hmo? He suae+, uo uao npuy+amo. Ho cuacrtm, Anexcem
Koctrnny, npoxnatnanmemy opory xnsnn, ne npnxonnoct axe n ymart o
nosmoxnocrn mauo xpnrnxn, yx eeo-mo noxt snan, uro enart c +rnmn
Bacncyannxmn Hoxanxnntmn. A y Hnxonax (xora on nocxntnan ornontx
mnnncrpon) onn, moxno cxasart, paccennct na xonenxx, conponoxax xanpnsntm
aryxantem xaxym nponocnmym anrycremym noxxy, xaxoe nnxenne.
Tpanccn n KBX ann xnsnt neno nono crpane: Xenropoccne nastnann ee n
raserax nauana XX nexa, nponnuecxn otrptnax cosnyune c Honopoccne. Ho eme
ontme ncropnuecxo, rpycrno nponne, oepnyncx ]axr, uro +ra Xenropoccnx
nepexnna na 12 ner n camy Hapcxym Poccnm, uro ee cronnna Xapnn ocrananact
nocne ocrannennx Kptma rnanntm pyccxnm, HEconercxnm ropoom. Kon]nnxr
na KBX, oxxynannx Mantuxypnn nonne, nona Tontxo xnracxax
Kyntrypnax penonmnnx crepna pyccxn cne n Xenropoccnn. H nx cpannennx
c ntmeynomxnyrtm nnrrencxnm rpancnoprntm oronopom: camte
rnoantnemne, neunte oronopa corpynnuecrna CCCP KHP (re mnoro
parcrna, enncrna, nsrnxon, re xoncrarnponanact ne rontxo xyntrypnax, no
n connantnax omnocrt omecrnenntx crpoen), ornmt ne nomemann n
noopyxennomy norpannunomy xon]nnxry Xorx, ecnn ne nnaart n nsnnmnmm
xpnrnunocrt, n +rn conercxo-xnracxne oronopt roxe net paorann, noxa tno
nacroxmee omee eno conpomueueuue roramne amepnxancxo reremonnn.

Haemct, uro n nepexpecrte +rnx nyx rem Bumme n auouu
Bocmou saxnauen, xax camoner npoxexropamn, naxnt npnmep pyccxo ncropnn
n reononnrnxn. Kax n nauane cyponoro XX nexa, necmorpx na nce norepn,
orcroxnn Konryp crpant, ee naxnemym ecrecrnennym rpannny, rnxooxeancxoe
noepexte. Hycrt xomy-ro n rpyno oropnartcx or cmcmxantx na xpacnntmn
xaprnnxamn c nepcono n nonxonnnutem mynnpe, c nacxono-neuantntm
nsrnxom, no nepenponepnn nce ]axrt, ynomxnyrte n +ro uacrn Bont.
Hmneparopt. Bnrre, moxer n yrnepnrcx n nonnmannn peann ro +noxn, n
noome n xpnrepnxx onenxn ncropnuecxnx nepconaxe.
Hanepnxxa nam nonaannct xnnrn yxe cnoxnnmerocx xanpa, nasonem ycnonno:
crarncrnuecxne annte +noxn Hnxonax II, Poccnx naxanyne penonmnnn
Hn]pt, ecrnnrentno ntstnammne ropocrt, Poccnx n ror nepno tna
mnpontm nnepom no remnam +xonomnuecxoro, emorpa]nuecxoro pocra. Ho xax
nx noennrt mexy rnanntmn nepconaxamn ro +noxn? B xaxo-ro crenenn
npant n re, xro cnxstnaer roramnn ycnex c nmenem Hnxonax II. 3ro sanncnr
npocro or mept ycnonnocrn, xax, x npnmepy, moxno npounrart: Ho
Mauoapocuaeue+ Kymysoe noeuu Hanoueoua, nnn: Ho Mauoapocuaeue+
pyccuaa ap+ua no pyuoeocmeo+ Kymysoea noeuua.
B nepno 19091913 roon npomtmnennocrt ntpocna na 67 %, ntme axe
ceronxmnnx xnracxnx noxasarene. Bnemneropront ananc ycrounnoe
nonoxnrentnoe canto, n 1909 roy 521 mnn py., n 1913-m 146 mnn py.
3onoro sanac nn nce poccncxne pexopt.
Ho nonycrnrt raxnm onenxam, xax: Ou noaeuuca e mom +o+eum, uoea
Poccua ypuo paseueauaco. Exeeoum npupocm uauauyue Hepeo +upoeo
eoum mu 1215 %, e eeyuux ompacuax o 20 %. 3mo muo pyccuoe
+uouo+uuecuoe uyo, sacuyea e uomopo+ npuuauexum Huuouam II. Bumme,
Cmoumnuu ocyuecmeuauu Eeo npeuauepmauua, uuuauo ca+ocmoameuouo
nouumuuu y uux ue muo. Ouu, mau cuasamo, mexuuuecuu peuauu, uo eeumop,
ocuoeume u+nyuocm euxeuua u c+mcu saaeauca H+nepamopo+ (A.
Foxanon. Hnxona II) +ro snaunr noome yannrt ns pyccxo ncropnn
npyxnnxy cmtcna.
Poccnx n nnpany pasnnnanact ycnemno n 18941903 roax, xora paoran Cepre
Bnrre, xomana Anexcanpa III. H nocne penonmnnn 19051907 roon
rpyamn Crontnnna. H oonx Hnxona can, cnnn, cmennn na
esopasonnen, ropemtxnnnen, nporonononnen no npnunnam cyryo
nnunoro xapaxrepa. Pasnpart, oxastnart moxno no mnornm nynxram, sect xe
tnn npnneent Eeo npeuauepmauua n uacrn nocrouno nonnrnxn,
xnoncxo nont, Hoprcmyrcxoro mnpa.
Inana 27
Bo nun uero nc enanoct? (Conpa1entnmn opas opna)
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Ho ecnn rax, n raxo yxacno mepe tn nenpan (cna, esapen) napt, ro
nanepnoe, orxptnmne +ro, oponmnecx c napem tnn npant (cnntnt,
aponnrt). Hpnmepno rax ymann n yymne repon ]enpanx 1917 roa. H
xoneuno xe omnannct. 3atnn, enxrn, Tpern 3axon Htmrona, uro na
ecrnne ncxxo cnnt nosnnxaer npornnoecrnymmax cnna, paeuaa no nennunne
n npornnononoxnax no nanpannennm. Herxonecnocrt napx, nerxocrt ero yxoa
xax pas n namexann na ro, uro ero cmenmnxn, rax nerxo nonyunnmne nnacrt,
roxe ne or necrt xaxne nonnrnuecxne rxxenonect.
Ecnn xaxercx neyenrentno ananornx c ntmronono mexannxo, noxanycra, n
pyrnx cnonax o +rom xe ronopnr nonynxpnemn ncropno]nnoco] XX nexa
Apnont Tonn n cnoe snamennro meopuu Bmsoe Omeem:
Cnonm ornerom na ntson nnnnnnsannx/omecrno pemaer cranmym nepe nnm
saauy n nepenonr cex n onee conepmennoe cocroxnne. uem cnntnee ntson,
rem opnrnnantnee n cosnarentnee orner.
Hanpnmep, Pmpnxonnun onro pocnn, n 1nanon opte noennn unnrncnon, n
+ra noea nmena ecrnnrentno rnoantnt xapaxrep. Pyct ocnoonnact or
opt nmecre c opo (n npnauy): Hononxte, Vpan, Cnnpt.
Kaxon xe tn arax opnon c Hnxonaem, camoepxannem? Hnuroxecrno
Kepencxoro, Mnnmxona pacnncano rtcxuexparno. Hnrepecnee cpen anropon
]enpantcxoro O1ne1a na Bmson camoepxannx nocmorpert na camoro
cnoconoro n rpyonmnnoro.

Anexcanp Conxennntn. Pasmtmnennx na uenpantcxo penonmnne (rnana,
ne nomemax n ocnonno rexcr Kpacuoeo uoueca, onaxo renept mnpoxo
pacnpocrpanxemax):
Orxptrxn c mxnno onantunxon Boxn Poccnn cnemnnn pexnamnponart nx
no nce crpane. Pasmasnm xnxsx Htnona Carnpnxon rora xe nsopasnn n nne
npnxnsnennoro namxrnnxa camomy cee sa naronpanne n esnpenocrt.
Mnnmxon oxamenent ormarnx, sacymennax nona, ne cnocont
nonopaunnartcx n crpye nonnrnxn. Iyuxon npocnannennt perep n
pasonaunrent, npyr renept, na nepntx npaxrnuecxnx marax norepxnmn nect
cno saop, ycrant n sanyrnxnmn. Kepencxn apnexnn, ne x namnm
xa]ranam. Hexpacon saypx-emaror, n axe xax nnrpnran menxn.
Tepemenxo ]nrnxnncrt nennxocnercxn yxaxep. (Bce rpoe nocnennx nmecre
c Kononanontm remnte nomaxn remntx xpyron, no axe ner naonocrn n +ro
nnnxart.) Bnanmnp Htnon esymen n +nnnenrnx (uepes Cnno x Comsy
nonncrnymmnx esoxnnxon).
Ionen rent uenonexa. Manynon mnxna, ne ronax x ynorpenennm. Ponuen
+noxnenr, pnrop, no ne uenonex ena (a ne saepxancx n npannrentcrne n
neenn). H ocronn ynaxennx, esynpeuen ceptesnocrtm n rpyonmnem onn
rontxo Bnnrapen (ne cnyuano nmenno ero nopasnr yap nennncxoro ynnt), no
n on, semcxn npau, xoropt roronnncx no ]nnancam, nen xomnccnm no oopone,
a nonyunn mnnncrepcrno semneennx!.. xpyrnt nneranr.
Bor nent, xanxn nror cronernero, or exapncron, Ocnoonrentnoro
nnxennx, ynecmero crontxo xeprn n nsnparnnmero ncm Poccnm!
Tax Hporpeccnnnt nox rontxo n pnancx, uro x nnacrn, ne ontme! Onn
pacrepxnnct n nepnym xe mnnyry, n ne nao tno nonno neenn, uro camn +ro
nonxnn, xax Iyuxon n npnsnancx Anexceeny. Kora onn npexe noopaxann cex
npannrentcrnom, ro sa xamenno orpao monapxnn.
Hpexe no nonoy npnmeuannx Anexcanpa Hcaennua (Bce mpoe nocueuux
e+ecme c Kouoeauoem+ m+ume uouauu m+umx upyeoe, uo axe uem
uaouocmu e +mo euuuamo.). 3ro, xoneuno, ero ennxarnax peut o maconcrne
Hexpacona, Tepemenxo, Kononanona. Hnuno mne xaxercx, uro ror ]enpantcxo-
oxrxptcxn cy+yp e+ecmo nouumuuu n nrore noptnaer noome camy nem
ronxoro, ymnoro saronopa, nnrentnoro pacuera, mnpoxoro nnana, maconcxoro
nceneennx, naxonen. H ra rponna ocrona eme t n crpororo ntronopa no
+acoucuo uuuuu, nonnxennx, xax ram y nnx, nanepnoe na 34 rpayca
(paccrpenxnnoro Hexpacona nocmeprno).
Tenept nepeem x ntenennomy Conxennntntm, a n mnornmn eme
npemennomy mnnncrpy Bnnrapeny.
Cnpanxa. Anpe Hnanonnu Bnnrapen. 3emcxn, omecrnennt, nonnrnuecxn n
rocyapcrnennt exrent, cnennanncr n onacrn rocyapcrnennoro xosxcrna n
mxera or nnepantno omecrnennocrn, npau, nynnnncr.
Onn ns nnepon naprnn xaeron, unen Fmpo Hporpeccnnnoro noxa, nocne
]enpanx ne nooxncx nosrnannrt Hpoonontcrnennym xomnccnm (nepeon c
npoonontcrnnem tnn eronaropom ro penonmnnn).
B. . Haoxon nncan: Cran mnnncrpom, Bnnrapen cpasy yronyn n mope
nenomepno, neocrynno cnnam onoro uenonexa paort. On mano xomy
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
onepxn, mano na xoro nonarancx. On xoren cam no nce nxonrt, a +ro tno
]nsnuecxn nenosmoxno. On paoran, nepoxrno, 1518 uacon n ent
Ceronx n Hnrepnere ecrt car, nocnxmennt Anpem Hnanonnuy Bnnrapeny. V
Mnnmxona, nponepxn, ner. 3ro, xoneuno, ne aprymenr, no nerxo moxno narn
ocrarouno nornepxenn conxennntncxo onenxe: Bnnrapen, nanepnoe,
camt ocront, cnocont, rpyonmnnt n nocneonarentnt ns ncex
repoen ]enpanx. H nmenno ero n mnnncrpa Koxomxnna nnrepcxax ron-
marpocnx, nopnanmnct n rmpemnym ontnnny, ynna. uro nastnamr Hauanom
Fontmoro Teppopa, a no npane npocro Anapxnn. Komnccapt ne anann
nnxaxnx yxasann, no cnpocnrt c ynn nooxnnct.
Henocpecrnenno x reme +ro rnant x ornomy rmpemnte sanncxn Bnnrapena.
Hrax. nnapt 1918 roa. Herponannonxa, sarem Mapnnncxax rmpemnax ontnnna.
Hnmer ocronemn ns opnon sa cnernoe yymee, xora npnmert +roro
yymero nnnt yxe nce Poccnn. Vupenrentnoe copanne nonereno ncne sa
Bpemenntm npannrentcrnom. Mnnncrpt no apecrom, xapayntnte conart
ntmoramr y pocrnennnxon entrn na noxptrne cnonx nsepxex, n rom uncne
sa nepenos Bnnrapena n Koxomxnna ns Herpanannonxn n rmpemnym ontnnny.
Honyuamr, oaeumo m uao, nonyuamr, a norom ynnamr nx. H nonce ne
noromy, uro xax-ro ornnuann pont Bnnrapena or, onycrnm, ynenenmero
Mnnmxona, a npocro no mepe ]nsnuecxo ocrynnocrn, oxnnnn +ro mecrtm sa
1905 ro. (Homnnre crpentnon n xnxsx Pomoanoncxoro?) Hrax xpeo
Bnnrapena.
Ecnn t mne npenoxnnn, ecnn t +ro tno nosmoxno, nauart nce cnauana nnn
ocranonnrt, x t nn ono mnnyrt ne comnenancx t, urot nauart nce cnauana,
necmorpx na nce yxact, nepexnrte crpano. Penonmnnx tna nensexna, no
crapoe nsxnno cex. Pannonecne tno napymeno anno, n n ocnone pyccxo
rocyapcrnennocrn, xoropym neapom mt nastnann xonoccom na rnnnxntx norax,
nexann remnte naponte macct, nnmennte rocyapcrnenno cnxsn, nonnmannx
omecrnennocrn n neanon nnrennnrennnn, nnmennte uacro axe npocroro
narpnornsma. Hopasnrentnoe necoornercrnne mexy nepxymxo omecrna n
ocnonannem, mexy noxxmn rocyapcrna n npomntx ero ]opmax, a raxxe
noxxmn yymero n macco nacenennx menx nopasnno eme n mnocrn,
Bor nouemy x ncera croxn sa +nonmnnm, xorx ona ner raxnmn rnxnmn maramn, a
ne sa penonmnnm, xoropax moxer xorx n tcrpo, no npnnecrn x neoxnanno n
nenepoxrno xaracrpo]e, no mexy ee nnrennnrenrntmn noxaxamn n maccamn
nenpoxonmax nponacrt. Tenept, xora penonmnnx nponsomna, ecnentno
ronopnrt o rom, xopomo +ro nnn nnoxo. Hpana, mnorne, n x n rom uncne, meurann
nnmt o nepenopore, a ne o penonmnnn raxoro oema, no +ro nnmt tno
npoxnnenne namero xenannx, a ne peantno nosmoxnocrn. Tenept, xora
penonmnnx nponsomna n raxnx pasmepax n n raxom nanpannennn, xaxoro rora
nnxro ne mor npennert, nce xe x ronopm nyume, uro ona yxe nponsomna!
Hyume, xora nannna, nanncmax na rocyapcrnom, yxe cxarnnact n nepecraer
emy yrpoxart. Hyume, uro o na pacxptnact nponacrt mexy napoom n
nnrennnrennne n crana, naxonen, sanonnxrtcx onomxamn npomnoro pexnma.
Hyume, xora xypox pyxtx yxe cnymen n ntcrpen nponsomen, uem oxnart ero c
cexynt na cexyny. Hyume noromy, uro rontxo renept moxer nauartcx peantnax
cosnarentnax paora, samena rnnnxntx nor pyccxoro xonocca ocrontm ero n
naexntm ]ynamenrom.
Bor nouemy x npnemnm penonmnnm, n ne rontxo npnemnm, no n npnnercrnym, n
ne rontxo npnnercrnym, no n yrnepxam. Ecnn t mne npenoxnnn nauart ee
cnauana, x, ne xonenxct, cxasan t renept: Haunem!.

H xax nam? Eme pas x nonpocy o nnreparyponenrpnunocrn name ncropnn:
nanonee cnocont ns ]enpanncron, morop Bpemennoro npannrentcrna
nononr nror 50-nerne npnmepno optt c camoepxannem, ntpaxaxct n
opasax, px xoroptx npxmo ynnpaercx n yuennx nnreparypt.
Hy uro x! Fonee nayxoopasnt, c nn]pamn axe, rpaxrar Mnnmxona no
arpapnomy nonpocy mt yxe paccmarpnnann (rnana 13), nnenn n snxmmym ram
nornuecxym tpy (o poccncxom manosemente). Horomy, mne xaxercx, yer
nonesno nunrartcx n n xpeo Bnnrapena. Camoe nennoe, na mo nsrnx,
nroront, oomennt, conparentnt noprper opna n nce onot, xoropte
nm pyxononnn n 50-nerne opte:
Kouocc ua euuuaumx uoeax, cmapoe usxuuo cea. Byuue, umo uaeuua,
uaeucuaa ua eocyapcmeo+, yxe cuamuuaco u nepecmam yepoxamo. Byuue,
umo o ua pacupmuaco nponacmo. Byuue, umo uypou pyxoa yxe cnyueu u
emcmpeu npousouu, ue+ oxuamo eeo. Byuue
Tyr, nanepnoe, necuacrnoro Anpex Hnanonnua ntsnann na onpoc nnn na
nporynxy, nnn npnnecnn nepeauy, n +ror norox opason, cpannenn npecexcx.
uro pocaercx n rnasa, rax +ro moxer n neocosnanno, no nopasymenaemt,
croxmn sa xapom Paxmeron ns pomana uepntmencxoro uro enart?.
Tamomnxx, pomannax cnena opamennx naxnee ncex ero ocox c rnosxmn.
Paxmerony napy ne uro-ro (n pomane ne yrounxercx) paccxastnann, n on n
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nrore: paspasuuca cuesa+u uaeocuoeeuua mo+y, umo ouxuo npumu, u
npouuamoa+u mo+y, umo ouxuo ymu. Hapouno ne ntnepxm nnrary,
nonaraxct na mxontnt 40-nerne annocrn ypox nnreparypt no po+auy,
nepenaxaeue+y B. H. Beuuua. H nect antnemn na]oc uepntmencxoro (cnt
Bept Hannonnt, ror camt mononor Fyymee cnerno n npexpacno. Hmnre
ero, crpemnrect x nemy n r. .), nce noxopnoe npnnxrne nncrpyxnn ns pyx
xaxnx-ro ram Iocme us yyueeo. Hannunym 120-mnnnnonnym Poccncxym
nmnepnm nerxo nepeuepxnynn, nnn npocro sacnonnnn Opasom, Innoreso,
Bnennem.
He sect nn saneramr ncnxonornuecxne xopnn namero opna? Bce pan
Fyymero, epxartcx sa nannunocrt, nannunym peantnocrt yoro, npespennoe
eno. a, cxopee ncero sect. Hy, moxer, ecnn nonpoonart xonnyrt eme uyrt
rnyxe, ysnart: a orxya +ro esoronopounoe npenourenne Fyymero, npespenne
x Hacroxmemy? Tyr eme ono crynentxo nrnyt or uepntmencxoro oxaxercx,
no-moemy, Hepmonron Eme pas npomy nsnnnnrt sa ce nnreparypnt an,
net y nac n ncxonnxe nce xe nonnrnuecxn ananns nnnxrentnoro mnnncrpa
Bnnrapena.
A nepmonroncxax crynent +roro nncxoxennx (nnn nocxoxennx, nenyxnoe
sauepxnyrt), +ro ne menee snamennrte crpoxn:

Hmnrt no xoro xe?.. na npemx ne cronr rpya,
A neuno nmnrt nenosmoxno.
To ecrt Fyymee nx penonmnnonepon ]opma Aconmra. To, uro ne na
npemx B XVIII nexe npocnernrenn norounnn ocnont nept. Hsnecrna n nsnra
]pasa Bontrepa Ecnn t ora ne tno, Ero nao tno t npnymart. A no-
moemy, ero yuennxn nepnoa Bennxo ]pannyscxo penonmnnn npoonxnnn: A
ecnn t or tn, Ero nao tno t nepeenart. uem onn n sannmannct co ncem
penonmnnonntm asaprom. Bepxonnoe cymecrno, r. n. xyntr Bepxonnoro
cymecrna nonnnxn na ouent mnornx n ro Enpone, no yx nnxax ne na pyccxnx.
Tpxcymaxcx no napnxcxnm ynnnam renexxa c sarpnmnponanno tnme
*censored*rxo n cemenxmn pxom Poecntep Fornnx n Inannt Xpen na
nannonantnom npasnnxe, ma 1794 Hoxnonxnnct rora, nanemnnann nenxn n
na samnrnnny cnoot rnntornny. Tpynonaro tno
nnennrt +mu+u xpacoramn noromxon xnxsx Bnanmnpa, ntnpanmero nepy, n rom
uncne no naronennm nnsanrncxoro orocnyxennx. Ho nor acrpaxrnoe, nnxem
ne nnnmoe, ne]axrypnoe Fyymee cmorno napart cee aenron, crano pennrne,
Heanom, cpannxrtcx c xoroptm morna axe n ne rmact nmax xonxpernxa,
nannunax ]axrypa ceronxmnero nx, nonyunnmax renept nposnnme rnycnax
paccecxax ecrnnrentnocrt. Bypa m epauyua, umo uu? Haua c upaa+u
nouua! eme onn snamennrte crpoxn (H. Hexpacona), na xoropte pannxnnct
camte xoncrpyxrnnnte nporpammt, camte enonte n xonxpernte npenoxenx
ro +noxn, c uem n pannct (ne c Kannranom xe!) sa penontnept n omt.
3ra nannnax, no ynopnax aconmrnsannx, npnnoxmax x sanennm, npespennm
ceronxmne ]axrypt xnsnn n opte rontxo sa Bennxoe Fyymee, no-moemy,
npocro nennxonenno cxnauena n cnaponponana Maxxoncxnm: Mmcuo oua
no eouocuua euoxeua. Hpuuecmeamoca? 3aue+ xe?! Ha epe+a ue cmoum
mpya, a eeuuo npuucauum+ mmo ueeos+oxuo. Toxe, ]opmantno ronopx,
]yrypncr, no yxe concem pyroro nomna. Hs uncna npeoonenmnx ror nexono
nann, mentxnopont exaanc, n cnoe yymee, ]yrypym, nocnpnnnmanmnx,
rpyo, marepnantno nonte, onee momnte naponost, rpaxropt, nonte
crpomarepnant (ns +rnx ]yrypncron, xax nsnecrno, ntmnn xoncrpyxrnnncrt).
Acrpaxrnte rpest o Fyymem nx nnx n tnn nenosmoxntm npomnonexontm
craptem

To tn nourn n nect arax nonynexontx opnon c napnsmom (nnnonaroro n nx
rnasax rem, uro on tn ceronxmnnm) sa Fyymee (npanoe no onpeenennm).
Hmax, axe nonesnax mepa npannrentcrna nnmt napamenne macct yyme
nannnt (Byuue, umo uaeuua, uaeucuaa ua eocyapcmeo+, yxe cuamuuaco u
nepecmam yepoxamo).
Kax tno paccmorpeno panee, oexrnnno yrpoxammnm, nanncammnm, axe,
moxer, nannnonoontm tno nnmt arpapnoe nepenacenenne, manosemente. H
xpane cnmnromarnuno, uro +ro-ro peantno nanncamme nannnt nn opnt sa
Fyymee, nn samnrnnxn Hacroxmero n ne nnenn. Tounee, nnenn conepmenno n
nenpannntnom cnere: ro, uro onn nceptes nonarann pemnrt +ry nponemy
pasaue nomemnutnx sement (xoropo, posanno o nxn, nce panno ne xnarnno
axe ytnmemy naunnax c Hepno mnpono na 34 mnnnnona xpecrtxncrny), xax
onn oxaxnnann xpecrtxncxnx eneraron eme n Iocyme nepnoro costna,
npexpacno noxastnaer, uro enncrnennax peantnax nanncmax nannna
paccmarpnnanact nmn xax onn ns ecxrxa nonpocon penonmnnonno, a sarem n
Iocymoncxo raxrnxn.
Tenept moxno n nepnyrtcx x nonynxpno meopuu Apnonta Tonnn. Hrorono
napaoxcantno nnno Hnxonax II tna ero nerxonecnocrt (nor yx rouno: Meue,
meueu, qapec!), esapnocrt n nerxocrt ntsona camoepxannx n ero
ncnonnennn, npnnemax x romy, uro n Orner oxasancx raxnm a uro yx ryr
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
ynpaxnxrtcx n ynnunxennn! oxasancx, n omem, raxnm, xax n ]enpane 1917
xyxe opasa, cpannennx nce panno ne npnymart.
Inana 28
Hapamm1nmn Hax1
Cxasanmemy A rpyno orneprertcx or ycnonnoro mnxpo]ona, ncntrymmero
oxnannx: Hy, aea, ue mauu u c B+! H ecnn yx nperenyemt na
oexrnnnte xpnrepnn, mepxy onenxn nonnrnxon, ro ana, npnnara ee n x
conpemenno cnryannn, ena oomennx, ne npxuact n esonacnoe npomnoe.
3ro x nanocneox nosnpamamct x name ecee na crpannnax rasert
Mocxoncxn xomcomonen, nocroxnno nepexonnme or nonpoca uro
enanoct? (rora, npn nape Hnxonae) x uro enart? (renept, npn raneme,
npn Enno Poccnn, Fonorno nnoman n r. .). at nornepnrt
nacymnym axryantnocrt ncropnn, nocnponsney onn ]parmenr. Bonpoct
saanan saneymmn orenom nonnrnxn Mnxann 3yon.
He noemopaem uu coepe+euuaa poccucuaa euacmo ouuuu 1905 u 1917
eooe?
Her. E, xax mne xaxercx, crnnncrnuecxn nnxe omnxn pyro +noxn. 3ro
'npemennt mnnncrp xnxst Htnon, nnxnnnponan nce mecrnoe ynpannenne n
crpane, ne(pe)man n 1917 roy: A uasuauamo uuuoeo ue ye+. Ha +ecmax
emepym. 1auue eonpocm ouxum paspeuamoca ue us ueumpa, a ca+u+
uaceueuue+. Byyuee npuuauexum uapoy, emaeueue+y e +mu ucmopuuecuue
uu ceo eeuu. Kauoe eeuuuoe cuacmoe xumo e +mu eeuuuue uu! Htnemnxx
xe nnacrt cxope nponrnopnpyer napont renn, uem yer nm rax nannno
nocroprartcx. A uro onacnee: nann nnn nnnnsm npannrenx? Ho-moemy, ncx cymma
name ncropnn ronopnr, uro nepnoe. Tem onee uro cnyuamrcx net y nac n
ropauent, nannnte ax o nnnnsma.
Hnep naprnn oxrxpncron Iyuxon onaxt npnsnancx nauantnnxy mraa
Anexceeny, c xoroptm onn nmecre orpexann napx:"Mm-mo eoopaxauu cea
npaeumeuocmeo+, umo ye+ paomamo no-npexue+y sa ua+euuo oepao
+ouapxuu. Bor uero rouno ner y ntnemnnx: a, nycrt nosmymamrcx nnnnuno
poxnponxo ranema, no mt-ro npn +rom nonaraemcx 100 % na cnon cocrnennte
cnnt.
Hacuououo ououo mua pouo uuocmpauuoeo euuauua ua npomecm e uauaue
XX u uauaue XXI eeuoe? Huu, uanpomue, ououe epea npuuocum
unuouo+auua?
Crporo ronopx, ecrt pasnnna: n 1905, 1917 roax xnoncxne (amepnxannamn
oonxennte) n repmancxne entrn na namn penonmnnn moxno ronxonart, xax
cnenonepannn n nepno noenntx ecrnn. Ocyxart nx nanomnnaer re
npannna, uro ecnn nam, ro paseeuuu, a ecnn nx, ro unuou. pyroe eno n
rom, uro onycrnm, nanct y Poccnn nnmnnx cro mnnnnonon sonorom n 1905-
m, nx ncrpeuno peeoumuuouuo paomm n nonnn a nx npocro HEKOMV
tno t npyunrt! Mononnrnocrt, cnnouennocrt noxpyr nmneparopa. Bepnynnct
t enexxn ecnn nx rontxo ne no opore rya-oparno, snaere, cnyuaercx
raxoe.
Ceronx nponenn cranaprnsannm nponeypt nonyuennx namnmn HKO
sanantx ener. Hpn rom, uro cranaprt crann nectma noxoxnmn na sanante,
nporecrt npornn noonoro rorannrapnsma +ro, xoneuno, cnmnrom. Ho net
xpome nerantntx ecrt n pyrne xanant ]nnancnponannx V Iopauena,
nanpnmep, ncx opta c ntxncrnom cnenact x noee naueeauouo noxo, n
pesyntrar namxren.
B pomane Bona n mnp Toncroro tn a]opnsm: a, Mocuey e 1812 eoy coxeuu
+ocueuuu. Ho ue me, uomopme ocmauuco, a me, uomopme e nouuuyuu.
Bpoueuum ououo epeeauum eopo ueusexuo ouxeu ceopemo.
H x t c]opmynnponan: npononnxom sanano nonnrnxn n Poccnn cranonxrcx
HE re noconx, rpanrt, uro npnxoxr c 3anaa n crpany, a re mnnnnapt, uro
yxoxr na 3ana. Ho ee coupoeuue eaue, ma+ yem u cepue
eaue (Enanrenne). 3ect x npepny cnon xpnrnuecxne sameuannx npaxrnuecxnm
npenoxennem. Hapaummum Haum nor uro x npenaram saxnmunrt
nnacrxm n onnosnnnn. Foportcx c sapyexntmn cueramn ecnonesno. Kax
nsnecrno, eme Anexcamxa Menmnxon epxan cnon (xoppynnnonnte) entrn n
nononcxom anxe, nemano rem oropuax napx Herpa. A net c rex nop cpecrna
xommynnxannn, +nexrponntx nepenoon rontxo ntpocnn. Cmapr]ont ram,
cncrema Fanx-Knnenr, Web-money xax ncropnx mory nopyunrtcx: ne tno nx
y Menmnxona.
Vcnonnx Hapaummuoeo Hauma npocrt: na 15 ner nepxnn +menon nnacrn
nmecre c cemecrnamn caer sarpannacnopra. H ne moxer nonyunrt nonte.
3arpanxomannponxn unnonnnxon no pasontm oxymenram. Hycrt ns-sa +roro
'nonmnrapnsma xonxypc y nnx nocoxparnrcx: ne 850 uenonex na xpecno, moxer,
250 ocranercx Ho n noxn onnosnnnn roxe. Mnrnnr nporecra? noxanycra,
xort na Kpacno nnoman! Moxno axe n n Kpemne mnrnnronart, x ram nosne
Hapt-xonoxona nnonne yonym nnomaxy nnen. H cnoont ocryn
onnosnnnonepon, pyxononrene ncex naprn x ]eepantntm renexananam, xort
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
rt Vantnon, Xnpnnoncxn, mnn, xort cam Hemnon, no roxe, rontxo
nonncanmnm Haxr, canmnm sarpannacnopra. A ro mne n cnxsn c paoro na
+ro xnnxxo npnmnoct mnoro +mnrpanrcxnx memyapon unrart. Tex camtx
Mnnmxono-Kepencxnx Hapnx-1920, Htm-Hopx-1927 Hpxmo cxaxy: npenax,
rxxenax paora. A net nce rora, xax n ceuac: paoraem, rpeyem, ntcrynaem
rontxo pan cnoero napoa, crpant!
Ona ns rnanntx xptc pyccxo ncropnn Fesopason cnpononnponannym nm
xnoncxym nony ncrpernn n Bnenapnn, a cox ax n 1930-m, n Fentrnn moxno
cxasart, saxnnn, npoueprnn renennnm, ntne, npana uame cnxstnaemym c
Hononom.
A noue+y Hapaummum?
a +ro x n rpaxancxo annannn nomernn ono crpannoe npannno. 300
naccaxnpon ns nanepa n cnyuae uero ne ntnptrnyr. Tax onn ram, npecrantre!
n nnnoram, oprmexannxam roxe napammron ne ntamr! H or roro nsanmnoe
onepne na opry, ornercrnennocrt xax-ro pacryr, no-moemy. H es
nosmoxnocrn ntesa n npnnnexarentnocrt n axe cam cmtcn sarpancueron
nornxontxy ynxner. Cxaxere: acyp, mnrnnr n Kpemne! A net 600 ner ram
napo uacrentxo conpancx, a acypom rora cunranoct pyroe, uro ntcmne
cnnonnxn, renepant nmemr sarpannunte axe ne cuera, xax ror Anexcamxa, a
nente nsnect, cern ]npm.
He+ omuuuauuco npomecmume nouumuuecuue napmuu uauaua XX eeua om
onnosuuuu XXI eeua?
Hy, pasne rora na nonnrnuecxo xapre tna ontmax reppa nnxornnra,
xpecrtxncrno. Bnacrt, onnosnnnx nenn xopono nxpyr nero. Cunrann:
xpecrtxncrno onnor camoepxannx. Hapt nsnparentntmn saxonamn crpemnncx
art nm xax moxno ontmee npecrannrentcrno. anee, nsymnxncx rpa] Bnrre:
'Kpecrtxncrno n snaunrentnom uncne xnnnoct, no oxasanoct nmeer ony nnmt
nporpammy: "ononnnrentnt naen semnem". Hpannrentcrno (orxasano) n
xpecrtxncrno nomno sa remn, xoropte cxasann: "Hepnoe eno mt nam anm
semnm a n npnarox cnooy", r. e. sa xaeramn (Mnnmxon, Ieccen) n
rpyonnxamn.
V xaeron, xoneuno, n nonmtcnn ne tno: re nsxrt +ry semnm, no nnrpnra
saneprenact, ymcxax paora saxnnena. He xouy cnecrn nce x nnnnsmy ymnen,
a n nnrpnra Mnnmxona Ieccena tna nnrentne, n ontmax uacrt
nnrennnrennnn ncxpenne nepnna n napo
Ceuac raxoro xnra, oexra mannnynxnn n onrnx nannntx ynonann ner.
Hnrepnan mexy eepm pasyeepuuca xopoue xoporxoro samtxannx. 3naunr +rn
nonte nepm, nen nao nopactnart n ronxy uame. Orcma n nce +rn
nonnronorn, n xpearnnnt xnacc.
An1nnapt
3anepmax onncanne rxxenemero n axe onnemero nepnoa name
ncropnn, x nepecmorpen eme pas nnrnponannte n ynomxnyrte xnnrn n
onapyxnn, xax mne xaxercx, onpeenennt napaoxc. C xocmononnramn
cnopnrt o +rnx cotrnxx npocro ecnonesno, ram onn nopasymenaemt
pe]pen: Tax nm n nao!. To ecrt uoc+o.nouum, snaunr nsrnx ropaso
mnpe, uoc+uuecuu mnpe, uem ysxo-nannonantnt Tontxo ns
nx uoc+oca nouemy-ro cocrnennax crpana ncera n ntuepxnyra.
Ho mnorne anropt esynpeuno narpnornuecxoro nanpannennx neannsnpymr napx
Hnxonax ns cyeyo nampuomuuecuux xe noyxeuu! ecxart, ecnn cnxrt
(saxpacnrt) nxrna xponn, rpxsn, xnenert, nanxnannte, nnepanamn,
penonmnnonepamn, ro n omax xaprnna Poccnn craner cnernee, unme, xpacnnee
Ho net ryr nonyuaercx onpeenennt ]oxyc: ue+ uyuue uapo, me+ xyxe
uapo, ero cneprmn, nnn axe npocro ne samnrnnmn. Hpoonxare anee
pasnnnart +ry renennnm n nt cneere ns narpnornuecxnx noyxenn!
pyccxn napo xuyea+, pacnaeuu+ Xpucma!
3ro npexe ncero xacaercx anropon rnna Foxanona, utn rpyt no npnropnocrn n
eccmtcnennocrn yxe npnxonnoct cpannnnart c mopma+u e eue
uuueu (nonnrpa]nuecxax xpacora, rnxnnenocrt, nosonora, noapounocrt +roro
nsannx onepmamr cpannenne).
3ror napaoxc ter rax xe n no name Hepxnn nomnnre neannmm 20082011
roon nonny ronxon/xpnnoronxon nocne nynnxannn npnnercrnn PHH
Bpemennomy npannrentcrny na nropo ent nocne orpeuennx napx! B crartxx
ro nonnt uacro nnrnponanact nsnecrnax onenxa ]enpanx 1917 roa
Conxennntntm: B uu eeuuuaue uamacmpoqm Poccuu Hepuoeo u ue
nonmmauaco cnacmu, opasy+umo cmpauy. uro, namn xnnpnxn onxnt tnn
nnn noenart c Bpemenntm npannrentcrnom sa Hnxonax, nnn yrn n nycrtnm,
xaraxomt, cxopert o 1917 roe n anee?
Bnnre, xnno, ecrnymmn nncrnryr ceronxmnero omecrna nonpexamr no
nmx Iopauea uouua XIX uauaua XX eeua! Boncrnny: +pmem
xeamaem xueoeo.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Hmneparop Hnxona II orpexcx or npecrona sa cex n sa ctna n nontsy cnoero
para nennxoro xnxsx Mnxanna Anexcanponnua. Ho Mnxann Anexcanponnu ne
orpexancx or npecrona, 3 mapra on nepean nonpoc o yyme ]opme npannennx
na ycmorpenne Vupenrentnoro copannx, a o ero costna npnsnan ncex rpaxan
nounnxrtcx Bpemennomy npannrentcrny. Ftnmn napt Hnxona pearnpyer n
nennnxe: Muuuu +auuqecm uouuaemca uemmpxxeocmuo ua emopoe
Vupeumeuouoeo copauua. Boe suaem, umo uaoy+uu eeo nonucamo mauym
eaocmo Herxo narn n eme ecxrox nnrar, npocro pasmastnammnx Mnxanna,
xoropt ompuca om npecmoua, ue u+ea ua ueeo npaea, saeopouu
eos+oxuocmo u ece+ pyeu+ ocmoum+ npemeueuma+, qaumuuecuu
ynpasuuu +ouapxum Crpannt n npecrynnt mann]ecr, xoroporo Mnxann
ne nmen npana nonnctnart, axe ecnn t tn monapxom Axr esymnx n
npearentcrna (Bacnnn Maxnaxon).
Ho x momenry, xora onn nepeanann npecron, xax rpanary c ntepnyro uexo,
naxnee ncnomnnrt onn oexrnnnt, xonnuecrnennt napamerp: Mnxann ornxn
y crpant cyrxn, Hnxona 23 roa.
Hrax, c 3 mapra Poccnx ]axrnuecxn crana na pacnyrte (uepes 2 mecxna nocne
yncrna Pacnyrnna). Ha nepnom npn nono nnacrn saceannn Cnxremero
cnnoa, 4 mapra nont oep-npoxypop Cnnoa Htnon oxnnn, uro renept
Hepxont npnmer mept no ycnoxoennm nacenennx n c]opmnpyer n omecrne
npecrannenne o saxonnocrn cment nnacrn. C 7 mapra n nepenncxe Cnnoa om
Pomanontx cran nmenonartcx napcrnonanmnm, ro ecrt tnmnm. Bmecro
monnrn o napcrnymmem ome n rponape yrpenn (yrpennee orocnyxenne)
snyuano: Cnacu Buaeoeepuoe Bpe+euuoe npaeumeuocmeo uaue, e+y xe
noeeueua ecu npaeumu.
9 mapra n nocnannn Cnnoa K nepntm uaam Hpanocnanno Poccncxo Hepxnn
no nonoy nepexnnaemtx ntne cotrn nponosrnamanoct: Cnepmnnact nonx
Foxnx. Poccnx ncrynnna na nyrt nono rocyapcrnenno xnsnn. a narocnonnr
Iocnot namy nennxym Ponny cuacrtem n cnano na ex nonom nyrn.
Ho n ecrnnrentnocrn-ro Hepxont npoepxanact sa napx Hnxonax ontme
pyrnx, +ro cranonnrcx xcno, ecnn nymartcx n cnryannm, cnoxnnmymcx eme c
1906 roa. Bcne sa aponannem omecrny Iocymt, napt onxen tn
nepnyrt Hepxnn Harpnapmecrno. Bet mnoronexonax coennennocrt Hepxnn c
rocyapcrnom nocne 1906 roa npnnena x mpnnuecxomy, axe ]nnoco]nuecxomy
acypy: renept npnnnmana pemennx, saxont, n rom uncne xacammnecx
Hpanocnanno nepxnn, Iocyma, opran, n xoropom tnn n npecrannrenn noome
pyrnx neponcnoneann. ecxrnnernne xoneannx eme n n +rom nonpoce,
ynnnnnannx, ntxpyunnanne pyx n mosron aconmrno noxntnomy xnnpy, cnonno
+ro tnn neperonopt c npaxeno crpano, c Fncmapxom nnn Bnntrentmom,
pasonauann Hnxonax II nepe crpano ne menee Xotnxn, esopasoncxo
maxn, Hycnmt, Kponanoro nocxpecentx
Ona rontxo reopernuecxax ynonxa n ocraercx: na Pycn rora tnn mououo napt
n ero nparn macont (penonmnnonept, enpen). Hpana, nx
+ro cououo noet maconcrna nao ntnecrn ns cnncxa ecrnymmnx nnn
pyccxn napo (xora rontxo on ncues n 1881 roy? 1861? 1812? 1801?).
B ceptesntx monapxnuecxnx xnnrax, npoe Po+auoem. Hoeue eo u+a
umeu onmarona, ecrnymmn napo nce xe ecrt: ram on rpeyer ntart napx
na pacnpany, n xomnccapam-paccrpentmnxam onenoct npexe nonantnoro
paccrpena necxontxo pas c orpomntm rpyom cnacart cemtm Hnxonax or
camocya, xax, nanpnmep, na exarepnnyprcxom noxsane.
Ecrt napo, ecrt, sa]nxcnponano naponoe mnenne n y Bacnnnx
Posanona: Cmapuu uem 60-mu, u mauo ceposum, Hoeeopocuo eyepuuu,
empasuuca: us meueeo uapa uao m uoxy no ouo+y pe+um mauymo. 1. e.
ue cpasy copeamo uoxy, uau uueum cuauon, uo uao no-pyccuu empesamo us
eeo uoxu ueumouua sa ueumouuo.
Hanepnoe, posanoncxn coecennx, nesnaxomt c Vrononntmn xoexcamn, nce
ro ]anracmaropnuecxo mxano nnecxnx myuenn npocro xoren nsmepnrt
ncm cnom ony, nsymnennoe nosmymenne nepe ]axrom: nor tna crpana, a nor
Xotnxa, Hencxn paccrpen, 9 xnnapx, ona nona, nropax n ner crpant!
Hanepnoe, xoren cxasart, uro ecrt, nnn onxnt trt (!) ne napannentnte
Bxant: Hpecrynnenn n Haxasann. Ho napcxne naxasannx naunnamrcx
rontxo c ormerxn Cnepxenne, net camoepxannoro monapxa, axe uncro
reopernuecxn, nentsx noneprnyrt noome xaxomy-
nno npo+exymouuo+y naxasannm. Apecr, nanpnmep, orpannuenne saxonom
cnoot moeo, utx cnoonax nonx n ecrt ntcmn saxon, ecnn nymartcx,
nenosmoxen axe nornuecxn!
Bor n ocramrcx nx nocxoxmnx crynene Hpecrynnenn nce +rn nonocxn
xoxn. Ho, ymam, ror t myxnuox nocne nepnoro xe napesa, nepno xannn
xponn Hnxonax cmyrnncx t, a n ornpannn t tnmero monapxa n monacrtpt,
xax Bacnnnx Bycxoro
Camoe naxnoe Cnono, na xoroptm t eme ymart n ymart (!), cxasan Hoann
Kponmrarcxn: Ha+ au uapo uaeouecmueo xusuu. Ceronx +ro Cnono
npoymr pasmenxrt na nxraxn nonnrnuecxnx onenox n nosynron, no ecnn
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nymartcx cnxrtm Hoannom cxasan tn maxcnmym, uro moxno cxasart
xopomero o Hnxonae, ne noxpnnnn ymo: narouecrnna xusuo, o nonnrnxe nn
cnona. Hpexpacnt myx, oren, xx, nnemxnnnx (ocoenno xysen n nnemxnnnx,
xtxm, nennxnm xnxstxm n noncnona nonepex cxasart tno ero nponemo).
Touno n Iopauen: npn ncex ero nonnrnuecxnx npecrynnennxx neantnt myx
n nana. A nor y cosarene nmnepn cementx ueuaeouecmuemx
xusueuumx nocrynxon, nroptx paxon, xen-monaxnnt, xen-camoynn,
nornmnx n xasemarax nnn n nneny ere
Hentsx rpeonart or Hnxonax cnnt Anexcanpa III, pasmaxa Herpa I, no y nac
net tn n ouent neoonenennt monapx ueop Anexceennu (mecrt
narocnonenntx ner conpannx cnn) n ueop Hoannonnu: xporocrt, ]nsnuecxax
nemomt, narouecrnnax xnsnt n uaeouecmueaa nonnrnxa! V nac, cnana ory,
ne Kann]opnnx! oxonnnct n es ryepnaropon-repmnnaropon, cynepmenon.
Ho noromy rax n nenpnxaxnna +ra ]nrypa: cpen Cnxrtx on Hanoneon, ropo
sacynynmn pyxy sa nony nnacxnnnt, rnanxom 19161917 roon. A cpen
nonxononen Cnxro, mexannuecxn ntammn pesonmnnm Ha nce Foxtx
nonx n orner na nmoe noennoe onecenne
B ]enpane 2011 roa na TB men oxymenrantnt ]nntm o +rom naxnemem
nepnoe pyccxo ncropnn. Anropt: M. Bnpxen, M. Cmonnn, H. Cmnpnon, H.
Cnmaxon npexpacno n yenrentno pasonaunnn mexannsm roramne
nponarant pasynanme nn]pt pyccxnx norept, n ro, xax +ror mexannsm annn
na pyccxoe npannrentcrno. Ho n y nnx ror xe yont mramn: rnepocrt
Hnxonax II n mxrxocrt Bnrre. Ho +rn ]+nr+sn, nyxn, cxasxn ne rontxo
npnropnt, n nepcnexrnne onn nectma npent. uem?..
Bnnre nn Hnemena, xnnymne oxoro, conparentcrnom, cxoronocrnom, moryr
nosnonnrt cee nnranne n mn]ax, cuacrnnnoe trne cpen nnm], +nt]on, optx
n sntx yxon, ]annon Ho rocyapcrny, nmemmemy sanot, xenesnte oporn,
+nexrpocrannnn, npocro-raxn onacno npyr ronopnrt, uro 2I2=(moxer, re-ro,
no noroe n nacrpoennm) n 5, n 7.
A ocnona crponrentcrna, npxmo yron or 40 o 150 rpaycon
Onacno nacrontxo noptnart ]ynamenr, nnacrt uaxra, Tounocrt. Ionopx n +ro
cnryannn o rnepocrn Hnxonax, nt nnmaere Poccnm noome camoro
nonxrnx Tnpoc1n, xpnrepnen rnepocrn. Kax ram rnepocrt-ro mepxmr? Ho
mxane Fpnnenx? Ho ecnn nnacrnnnn n anmas, crant n epmarnn nce ono,
nce panno, ns uero xe sanrpa n Poccnn rnosn, nomnnnnxn, opynnte crnont
npnxaxere enart?.. A yx nem Cnpanennnocrn onacno noptnart axe n n
camom npocremem, ranrxncxom uenoneuecxom coomecrne!
H ncnxonornuecxn ]enomen axe ne n rom, uro ceronx, n XXI nexe Fpesxyn,
Foxanon, Myntrarynn n r. . nnmyr o rnepom Hnxonae n npearentcxom Bnrre.
Inannt ]enomen n rom, uro yxe n rora, yxnantno uepes nonroa renepant,
mnnncrpt satnn cno crpax n npoctt o mnpe, eme uepes necxontxo ner
noxnnnnct nnonne rposnte memyapt uyrt-uyrt ne omemne o
Toxno. Rnouua mua ua epauu ucmoueuua u upusuca?! Hepeunrare
nporoxon Hapcxocentcxoro conera (re n yxy Bnrre ne tno!): Caxauuu u
Buaueocmou +oeym mmo esamm, moea ycuoeua anouuee yym eu
maxeuee. Vmnnnt Mypanten, Hsnontcxn n Hennon orxasannct exart n
Hoprcmyr, a Bnrre, saxnmunn 5 cenrxpx 1905 roa Hoprcmyrcxn mnp,
]axrnuecxn ornoenan nononnny yxe cannoro Caxannna n nonyunn ry onnym
xnnuxy.
Ho, nano, on-ro, Bnrre, ymep, a nepe ero memyapntmn noenrenxmn nonax
nona, nonte ncntrannx! A yx uepno nenaroapnocrn, esornercrnennocrn,
yx +axnx manonernnx*censored*ranon, nsexanmnx nonmxn, cnnxnynmnx eno
na xm +ro nce ocranoct n sanace o 1917 roa. H mom, n mranom narone,
sanncanmn: Bcmy o+au, mpycocmo u us+eua, sarnxnn rora cnyuano n
sepxano, mor t npoonxnrt: u mym moxe.
3ror mrano naron, +ror uopoc na xonecax (ecnn nepnyrtcx x
pocammnmcx n rnasa cxocrnam Hnxonax II n Iopauena) n oxasancx mecrom, re
saxonunnact ncropnx rpexcornerne nnacrnn Pomanontx. He ocoo ymnoxax
noonte conocrannennx, ananornn, nyxno nce xe npnsnart, uro ncropnx CCCP
nectma noxoxa na ycxopennym npnmepno n 4 pasa ncropnm Pomanontx. Toxe or
Cmyrt o Cmyrt. (Tyr nao ne satrt, uro: 1) cmyrt tnann n n
sananoenponecxnx crpanax, 2) crpant npouero mnpa, xpome nonnn, ycrynamr
n Poccnn no nnrentnocrn nepnoon ycrounnoro, escmyrnoro pasnnrnx.)
Hoxoxn n croxmne no ornem xpocrno xpnrnxn ornt-ocnonarenn: Crannn n
Herp I. Kponantm mantxxam npnnomnnamr yxact uacrno xnsnn, xeny n
monacrtpe, xeny sacrpennnmymcx, napennua Anexcex, xona xyramnnnn,
xasnenntx coparnnxon.
H raxne xe esynpeunte cemtxnnnt ornt-paspymnrenn: Hnxona II n
Iopauen.
necxontxo pas ynomnnan uuueu A. Boxauoea, ne nnrnpyx xaxne-nno
]parmenrt. Texnnuecxn cnoxno noxasart, uro nect rom, no cyrn ercxax Hrpa
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
n napx. axe ne B opoeo napx, a noome B napx: A aeame ece
e+ecme sax+ypu+ca u npecmaeu+, umo 1917 eoa u auoue e Poccuu eooue
ue muo. A uapo, uaoopom, mu. Enncrnenno nnraentntm noxasancx
nnxecneymmn momenr, crnnncrnuecxn conepmenno npnnnsnnmncx x rasere
Hpana, xora ona tna no xonrponem Iopauena xonnena: Ecuu
eoeopumo, cuaxe+, o Kpoeaeo+ eocupeceuoe, mo +mo, uoueuuo, mua eeuuuaa
npoeouauua. Iocyapo ue u+eu u +mo+y uuuauoeo omuoueuua, eeo eooue e
Hemepypee ue muo Hmo uacaemca uuuuocmu eocyapa uy, ou ue +oe
omeeuamo sa ec. Mecmume euacmu e Hemepypee npoaeuuu ceom
uepacmoponuocmo, oeepuuuco +mo+y nony-npoeouamopy Ianouy, sa uomopm+
cmoauu coeepueuuo onpeeuuume meppopucmuuecuue epynnm
Ho ner, +ro rouno A. Foxanon, xnnra Hnxona II, xorx xoneuno, nomenx
nynxrt na 1uuucu, Buuoumc, nocrantpeeua+eum, uouceucyc, moeapuuu
n moxno nonnctnart: A. Ruoeuee, M. Iopaue exanm

Hoxoxn ornomennx n c moepnnsannxmn. Hoxa n Enpone sanmcrnyercx ronax
rexnnxa, oopyonanne ycnex, mnponte pexopt n remnax npomtmnennoro
pasnnrnx. Crannncxne nxrnnerxn, ntxo nerponcxo Poccnn na nepnoe mecro n
mnpe no nponsnocrny uyryna n nnsxo x romy no men, rxanxm (cunrax
napycnny) Kora xe nmecro nnxenepon sanosnnn rynepnepon, onn,
]nnoco]on (nnuno n n nne xnnxno npoyxnnn) cpasy xaoc, cmxrenne n ymax.
H rnannoe neycnex. B ornnune or uosona, ycnemno cxonnponannoro na
IA3e, npoyxnnx unxarcxo mxont (nnepantno-monerapncrcxne reopnn) y
nac apaxnnr. a n nsxrt mnpe. Hourn ne paoramr, crpamno ntronopnrt
mnorne cnoot. Cy npncxxntx, anoxarypa (auauam ua+uaa
coeecmo), o cnx nop necymne na cee xponano-rpxsnoe nxrno ena 3acynnu,
ceronx nmemr nce xpome onepnx napoa. Cnoot neuamu, copauu,
napmu, n rpn-uertpe roa or momenra nponosrnamennx oparnnmnecx n oren
nn]opmannonnoro n oprannsannonnoro oecneuennx mo npnnarnsannn
n mex sanorontx ayxnnonon.
uro xe n xro xe ocraercx ryr cnoont eme n or cnoo?
O1ne1 Cnepancxoro
B monoocrn napt Anexcanp npoexan n xomnannn c Mnxannom Cnepancxnm
nourn ncm Enpony. uro n ronopnrt xonrpacr. ucmauuuu oepo+uoeo
pas+epa H na oparnom nyrn, noesxax yxe x Herepypry, napt
cnpocnn: Hy, Muxau Muxaumu, u uau mee?..
Hy, nce xe tno xcno. Hanmann-ro ns onoro oxomxa! Ornernrt rax nter,
uro rt ne narpnor. Ornernrt cxx nencxpenen c napem
Mne ncera xasanoct, uro nmenno uecrnocrt ornera Cnepancxoro ana emy sanac
monapmero onepnx, ynaxennx, rax uro, npox cxnost nce nnrpnrn n onant, on,
ctn enoro txuxa, n oxpyxennn xnxse n rpa]on eme n uepes 25 ner sacean
n Iocyapcrnennom conere, cynn exapncron.
Baue eeuuuecmeo, ornernn rora Cnepancxn, y uux sauoum uyuue, a y uac
umu uyuue.
ymam, uro, ronopx sauoum, Cnepancxn nmen n nny ne xonxpernte
Koexct, roma na nonxax, Cnot, a mnpe nopauu
Tontxo ne cournre +ro sa nponarany npnnopno nonxocrn nnn npaxrnuecxn
coner: ecxart, ecnn cyta oraaer nam npoexartcx no Enponam nmecre c
Hyrnntm nnn Meneentm, ro nt yx cmexare, xax nao orneuart!
Her. Cnepancxn, mne xaxercx, ntcxasan nacroxmn Oexrnnnt ncropnuecxn
3axon, napxmn nensmepnmo ntme ncex coren mapxcontx, o n nocnemapxcontx
romon. rontxo uyrt-uyrt nonpannm n pasontm ]opmynnponxy Mnxan
Mnxantua anee:
Hpu xopouux sauouax (nopauax) +oeym xumo u nuoxue umu.
Hpu mauux uau y uac +oeym (em)xumo mououo xopouue umu.
To ecrt x +rnm ne yrnepxam, uro nmn ma+ nnoxne nnn xyxe namnx.
Cmtcn moe ]opmynnponxn cneymmn: camo
ntxnnanne 1au eme ue oxasarentcrno uenoneuecxnx xauecrn. 1a+, n ornnune
or y uac, nme mor noepxart eme n saneennt Hopxox.
Cocrnenno, nx saxonoarenn, omecrnennte exrenn, rocyapcrnoycrponrenn x
+romy n crpemnnnct x oprannsannn xnsnn, nesanncnmo or pasntx
+]emepnocre, npoe ymn.
V nac xe nmn onxnt noepxnnart 3axon (Hopxox), n omem, mo, uro npn
cnyuae camnx nx npx nn noepxnr. uro ronopnr ne rontxo o snamennro
pyccxo xeprnennocrn, no n o pyrom nsneunom namem npnsnaxe (cnocrne)
nepe n ro, uro re-ro, xora-ro nce panno pasepyrcx: xro noepxnnan no mepe
cnn, a xro nnmt onoxornncx, npncnonnncx x Poccnn.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Вам также может понравиться