DAO ĐỘNG – SÓNG ĐIỆN TỪ

1
Nội dung
Bản chất của ánh sáng
2. Bản chất sóng của ánh sáng
3. Bản chất hạt của ánh sáng

2
 1. Dao động điện từ
Xeùt 1 khung dao ñoäng (goàm maïch
ñieän kín coù tuï ñieän C, maéc vôùi
cuoän daây coù ñoä töï caûm L) noái vôùi
nguoàn ñieän £ Kñeå naïp ñieän.
•
1 2
E

C L

3
 1. Dao động điện từ

Neáu cung caáp naêng löôïng cho

khung dao ñoäng thì trong khung xuaát
hieän 1 daïng dao ñoäng goïi laø dao
ñoäng ñieän. Coù 2 ht ec nl
•+ Tích ñieän cho tuï (döôùi daïng
ñieän tröôøng)
•+ Gaây dñieän cöùng trong cuoän
caûm L (döôùi daïng naêng löôïng töø
tröôøng) 4
 1. Dao động điện từ
k → (1) tích ñieän cho tuï
k → (2) coù doøng ñieän trong daây
daãn khi ñoùng k(2) tuï seõ phoùng
ñieän qua L,T doøng
t ñieän taêng töø töø

0 → Imax (gt ôû baøn tuï heát ñieän
tích nghóa laø q = 0  tuï ñieän phoùng
ñieän hoaøn toaøn)
Nhö vaäy naêng löôïng ñieän tröôøng
bieán thaønh naêng löôïng töø tröôøng.
Do ht töï caém doøng ñieän khoâng
taét ngay maø taét daàn sau 1 chu kyø5
 1. Dao động điện từ
T
Sau khi
t q = qmax (k (1)) trong
2
maïch xuaát hieän doøng cöù ngöôïc
chieàu vôùi doøng ñieän laøm doøng
ñieän trong maïch giaûm töø Imax → 0
→ naêng löôïng töø tröôøng bieán t  3T
thaønh naêng löôïng ñieän tröôøng. 
Nöûa chu kyø tieáp tuïc laïi phoùng
ñieän vaø xeùt (q =
0, I = Imax)
Naêng löôïng ñieän tröôøng → naêng
6
 1. Dao động điện từ
•Khi t = T, q = qmax , L = 0
•Nhö vaäy q, I trong maïch bieán ñoåi
tuaàn hoaøn theo thôøi gian
q  qmax sin(0t   )

I  I max sin(0t   )

7
 1. Dao động điện từ

•Tröôøng hôïp lyù töôûng (daây daãn trong

maïch khoâng coù ñieän trôû ñieän tröôøng vaø
töø tröôøng khoâng bò kích thích: naêng löôïng
trong khung dao ñoäng khoâng ñoåi) luùc ñoù ta
coù dao ñoäng ñieän töø ñieàu hoøa
•Treân thöïc teá dao ñoäng töï do cuûa khung
dao ñoäng laø dao ñoäng taét daàn (vì daây daãn
coù ñieän trôû R, naêng löôïng bò khueách taùn).
•Ñeå coù dao ñoäng duy trì ta phaûi boå sung
naêng löôïng cho khung dao ñoäng → khung seõ
dao ñoäng daïng dao ñoäng cöôõng böùc. 8

•Neáu taàn soá cöôõng böùc f = taàn soá

 1. Dao động điện từ
•Giaû söû hieäu ñieän theá q
U 2 ñaàu tuï:
d £ d  c
 sññ
L caûm
 öùng.
dt dt
ε tc=cö

q d £ 1 dq d 2
I
Theo
L ñònh
0 luaät Kirchoff
 L 2
 0 II: U = ε cö
c dt c dt dt

1
I I 0
CL
9
 1. Dao động điện từ
1 1
•Ñaët
 
2
0
hay
0 
LC LC

•goïi laø taàn soá goùc rieâng cuûa

khung
 I dao
 2 I ñoäng
0
0
I  I max sin(0t   )
•Hay
•(nghieäm
T0 
2ncuûa phöông trình (+))
 2n LC
Chu kyø 0
10
ÖÙng duïng cuûa khung dao ñoäng trong voâ
 2. Sóng điện từ
•Neáu khung dao ñoäng môû ra thì
ñieän tröôøng hoaëc töø tröôøng lan ra
trong khoâng gian xung quanh taïo
thaønh soùng ñieän töø.
•Theo 2 luaän ñieåm cuûa Maécxoen:
 Ñieän tröôøng b/t laøm sinh ra
töø tröôøng b/t
 Töø tröôøng b/t laøm sinh ra
ñieän tröôøng b/t
•Cöù nhö theá soùng lan truyeàn. 11
 2. Sóng điện từ
•Ñaëc ñieåm (tính chaát)
Soùng ñieän töø coù theå lan
truyeàn trong chaân khoâng maø
khoâng caàn moâi tröôøng ñaøn
hoài trong luùc caùc soùng
r cô hoïc
P lan truyeàn trong chaân
£uur r khoângr
uu
r
ñöôïc. H (£  H ) £
uu
r
Veùctô
H cöôøng ñoä ñieän tröôøng
luoân luoân vuoâng goùc vôùi 12
 2. Sóng điện từ
Trong soùng ñieän töø neáu coù 1
taàn soá duy nhaát thì goïi laø
soùng ñieän töø ñôn saéc.
• 1 ε0: haèng soá ñieän
v
•  0 0 ε : haèng soá ñieän
moâi
• µ0: haèng soá töø
• µ : ñoä töø .... cuûa
13
moâi tröôøng
 2. Sóng điện từ
•Vôùi moâi tröôøng chaân khoâng
1
cv  3.10 m / s
8

 0 0
= 300.000 km/s
•(vaän toác aùnh saùng trong
chaân khoâng)
• ⇒ AÙnh saùng laø soùng ñieän
töø. 14
 2. Sóng điện từ
•Vaän toác truyeàn soùng trong moâi
tröôøng coù chieát suaát n (n>1)
c c
v  c (vì n>1)
0 n
•Vì aùnh saùng laø soùng ñieän töø →
IAS ~ bieân ñoä dao ñoäng dt
• I = kA2 (A laø bieân ñoä cuûa
r soùng)
£
•Caûm giaùc ta nhìn thaáy ñöôïc chính
do gaây ra.
•Theo Maécxoen soùng aùnh saùng laø15
1 phaàn cuûa thang soùng ñieän töø
 2. Sóng điện từ
Thang soùng ñieän töø:
•KH chöùng minh raèng: Soùng ñieïn
töø theo λ khaùc nhau maø noù theå
hieän baûn chaát khaùc. Töø soùng voâ
tuyeán ñieän ñeán aùnh saùng hoàng
ngoaïi, aùnh saùng nhìn thaáy, tia töû
ngoaïi, tia roghen (tia X), tia γ ñeàu coù
baûn chaát soùng ñieän töø chuùng chæ
khaùc ôû γ
16
 2. Sóng điện từ
102
Soùng VTÑ 100
10-2
Soùng hoàng ngoaïi
10-4
Quang phoå thaáy ñöôïc
Soùng töû ngoaïi
10-6
Tia Rônghen 10-8
10-10
Tia Gamma 10-12
17
 Trình bày
Phùng Thị Sinh
Đại Học Y Dược Thành Phố Hồ Chí
Minh
Email: ptsinh.yds.edu.vn
------------------------------------------------
18