Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
ISBN 978-9975-4376-0-8
39+159.9
78
:
. . , ,
:
. . , ( )
. . , ()
. . , , ()
:
. . .
, .
, ,
.
.
, ,
, , ,
, ,
.
, 2012
, 2012
. . , , 2012
2
(. . ) ....................................................... 4
............................................................................................... 9
1. . .
............................................... 12
2. . .
: .................... 41
3. . .
...................................................................... 64
4. . .
................. 79
5. . .
................................................................ 94
6. . .
...............115
,
, , ,
, ,
.
, ,
, .
, XIX ,
, .
.
, ,
, ,
.
. ?
90- ,
,
,
.
. , ,
. ,
,
. ,
. ,
,
(
1992
1993 ).
(
)
4
, ,
.
,
2030- .
, (
, )
, ,
-
. ,
.
, 90- ,
, , ,
, ,
.
,
.
, . , . , . ,
, , XIX
, .
, ,
,
, .
.
. , . , . . .
, , ,
, .
-
,
,
.
,
.
(
,
).
,
,
,
.
, ,
.
,
, ,
, , ,
, ,
.
,
, ,
. , ,
-
. .
,
. ,
,
.
, , ,
,
.
, ,
,
: , , , ,
.
,
,
,
, .
.
, ,
.
,
,
.
.
,
.
,
. ,
, . ,
, .
.
.
,
7
(
).
.
,
,
. ,
,
.
,
,
. ,
,
,
,
(.. , 2008).
,
,
(.. , 2005).
. , ,
,
, ,
.
,
,
.
.
, ,
, ,
.
,
,
.
9
,
.
(.. , 2002).
.
,
,
.
-
- ..
.
..
.
.
,
,
.
,
, , -, ,
(.. ,1990).
.
,
10
, .
.. .
-
,
.
.. .
,
.
(,
,
)
() .
,
.
, , ,
,
, ,
,
.
,
.
..
..
11
- ,
.
(
).
.
, .
.
,
, ,
. ,
,
(, 2008, 9).
,
.
(, 2005, 4).
, , ,
. , ,
,
,
, ,
, ,
(, 2005, 7). ,
12
(, 2005, 7).
,
(, 2005, 11).
,
.
,
.
-
: ,
,
,
, ,
; ,
, ,
(),
,
(, 1993, 9). ,
.
,
-,
-.
,
13
(, 1991; , 1998;
,1999; , 2003; , 2002;).
..
,
,
:
1. .
.
,
.
.
.
2. .
(, 1991, 31,42).
.. ,
,
:
1. ,
,
( );
2.
(,
);
14
3.
(:
,
,
) (, 2001, .19).
,
,
.
, .. (1995)
..
,
:
().
.
.
(
, ).
( ).
, ,
. ,
,
,
.
().
,
, .
,
15
,
,
- .
,
,
(, 1999).
.. ,
,
,
:
1. ;
2. ;
3. ;
4. .
.
, .
.. ,
( ),
:
1. . ,
,
;
.
, , , .
16
2. .
, , ,
.
,
,
(, 2002, 152).
,
.
.
.
, ( ,
),
. ,
,
.
(Iacob, 2003, 173).
.
. - ,
(RdulescuMotru, 1998, 33).
, , ,
, -
, ,
(, 2003; aunenco, Gaper, 2005; , 2006; Gaper,
2008;
,
2008).
,
.
17
200 .
18-25 ; .
. . 2009
2010. : . - 108; . - 92.
: - (),
(S), (D).
.
.
.
,
,
- ,
(, ,
, , 2003, 134).
,
,
,
, ,
(, 1983, 255).
; -
.
,
. ,
,
, -
(, 1997, 55).
,
, ,
,
.
18
.. ,
,
,
,
(, 2002, 43).
, .. ,
,
,
,
,
(, 2006, 6).
.
" () (, 1998).
" " (,
).
(, 1999).
( ).
,
.
:
.
(
.. ) (41%);
() (11%);
() (12%);
19
() (8,5%).
,
();
.
.
, (10%).
- .
,
,
.
,
,
.
- 200
61%,
25,5%, 13,5%. ,
.
25,5% - ,
-
. ,
(.1).
20
1. (),
(S), (D )
- .
(200)
o
A
0,60 0,24 0,203 0,58 0,30 0,26 0,61 0,22 0,19 0,58 0,28 0,23 0,63 0,22 0,19
"" 0,51 0,37 0,29 0,47 0,46 0,36 0,53 0,35 0,29 0,47 0,45 0,34 0,52 0,39 0,29
0,66
0,1
0,08 0,65 0,22 0,19 0,61 0,22 0,19 0,70 -0,11 -0,09 0,71 -0,11 -0,09
0,69 0,09 0,07 0,67 0,18 0,15 0,68 -0,09 -0,06 0,67 0,18 0,14 0,70 -0,07 -0,06
()
.
.
(0,71), (0,70),
,
.
.
(),
,
, .
,
, .
(S), (D)
,
,
,
.
, .
21
,
.
, ,
,
, :
;
,
;
.
, , ,
,
31,5%. , ,
,
,
.
,
, ,
,
,
(, 1999, 272).
,
.
(p0,001),
(p0,05).
(p 0,001)
22
.
,
.
-, ,
.
,
(p 0,001).
, ..
.
, ,
,
.
(). ,
,
.
,
()
.
.
, .
,
(
).
23
.
,
,
.
()
.
,
.
,
(). ,
.
, ().
, ,
, -
-
.
, ,
. .. ,
,
,
(, 1999, 5).
. . 2
24
().
2.
( ).
-
46
9
7
11
4
5
7
89
- 38
22
25
111
41
10
29
86
39
23
21
26
118
- , ,
43
12
19
87
34
19
13
10
20
108
- ,
33
14
12
16
81
- -
17
111
73
33
30
26
145
697
: 279
,
: , , ,
, .
, , ,
.
,
, .
, , .
()
; ,
; , .
.
.
.
() .
, .
25
, ,
,
, , , ..
.
, , (.1),
- , , . ,
.
.1.
,
11% (.3).
,
, : ,
, ; , , .
,
.
26
3. ( ).
17
8
5
2
1
10
49
10
17
44
14
17
39
15
10
43
- , ,
19
37
14
37
- ,
15
31
- -
23
48
28
20
14
11
73
303
: 109
. 2.
- , ,
-
- ,
16%
16%
8%
18%
13%
13%
14%
14%
17%
9%
13%
12%
14%
8%
, , . ,
, ,
, .
, ,
, ; .
, , ,
27
, ,
.
,
, (9%), ,
(8%).
9%.
?
(12%).
4. ( ).
23
8
6
6
5
6
60
- 15
12
14
54
19
11
16
48
18
14
12
52
- , ,
20
13
44
14
46
- ,
14
10
45
- -
69
33
15
17
19
79
357
: 125
; ,
, ; .
. ,
, .
, , .
-
.
,
,
.
, , ; ,
.
28
. 3. .
18%
12%
- , ,
-
- ,
16%
17%
15%
13%
14%
15%
16%
10%
11%
14%
11%
13%
(8,5%) (.5).
5. ( ).
16
6
6
4
2
8
48
- 11
15
37
13
14
37
13
10
50
- , ,
12
13
35
12
10
48
- ,
13
38
- -
10
: 90
44
28
26
21
16
78
303
.
.
, , .
.
29
,
: , ,
. ,
(.4).
.4. .
18%
12%
-
- , ,
-
- ,
15%
12%
14%
11%
14%
17%
13%
11%
13%
17%
14%
12%
,
,
; , , .
,
, . ,
?
,
, , :
,
; , , , ;
,
, :
,
, .
30
,
,
,
,
;
. ,
, ,
;
, .
,
, .. .
,
,
,
) .
, ..
.
(80,5%);
(77,3%),
(18,2%);
(58,3%),
(37, 5%);
31
(76,5%).
11,8%.
,
.
(37,5%)
(4,2%).
- .
..
(1998).
-
: , ,
.
-.
().
,
.
, ,
(82,9%), (69%). ,
,
(50%).
.
, ..
-
,
.
(69,5%), (48,8%),
(42,7%).
,
,
32
.
(58,5%), (70,7%),
(57,3%). ,
.
,
, .
,
,
(62,2%). .
(69,95).
,
. ,
.
,
,
, ,
( ),
.
,
: ,
(77,3%),
;
(77,3%).
- -
,
(59,1%), ..
.
,
. (45,5%)
(54,5%)
33
, . , ,
,
.
,
.
(50%),
(72,7%), , ,
(59,1%).
.
, , ,
.
.
: (64,7%),
( 76,5%), (52,9%).
- (58,3%),
(50%);
.
.
,
: (20,8%) (66,7 %).
(58,8%), (52,9%). ,
, .
,
.
, (58,8%),
, .
(88,2%). ,
.
34
,
, ,
.
.
,
.
, ,
(64,7%), (76,5%).
. ,
.
, ..
-
,
,
. ,
.
,
.
(64,7%), (58,%).
,
(58,8%),
(88,2%), .
,
,
. , ,
.
-
:
35
(
,
,
).
,
.
-.
,
, , , .
,
-
.
, ,
,
. . ,
;
.
,
; ,
.
.
,
- ;
, .
, ,
.
.
36
,
-
,
;
;
,
.
,
:
()
- .
,
.
;
-.
, , , .
,
-
.
, , , ;
- ,
, .
.
,
,
.
37
.
.
,
, , ,
; , , .
,
, .
. ,
,
().
(),
( ).
,
, (37, 5%).
:
; , ;
, .
.
.
, .
;
, , .
.
.
,
,
-
.
, ,
38
,
.
,
.
()
,
. , ,
,
,
.
:
1. Gaper L. Particularitile psihologice ale identitii etnice la adolescenni. Tez
de doctor n psihologie, Chiinu, 2008.
2. Caunenco I., Gaper L. Tolerana etnic i particularitile socializrii
adolescenilor la etapa contemporan // Familia: probleme sociale, demografice
i psihologice. Red.responsabil: acad. Gh.Paladi, Chiinu, 2005, p. 120-197.
3. Iacob L. Etnopsihologie i imagologie: sinteze i cercetri. Iai: Polirom, 2003.
4. Rdulescu-Motru C. Psihologia poporului romn. Bucureti: Paideia, 1998.
5. .. //
. . 2005. .2, 4, .3-12.
6.
..,
..
11. . :
//
. ., 2002.
12. .. .
.... , 1997.
13.
..
. ...... , 1991.
14. .. . .: , 1998.
15. .. : ,
. // . 1997,
18, 1, . 50-60.
16. .. /
...-.,1999.
17. .. //
: . .. .: , 2006, .6.
18. .. .
. ... ., 2002.
19. ..
. . . .. ., 2004.
20. .. .
: . . . . . .... . . : ..
(..) . ., 2008.
21. ..
.
//
-
( ).
.. ., .: , 1993.
22. .. . ., 1999.
40
:
.
,
(, 2000, 73).
,
,
( 2008, 175).
(, 2010, 122-129).
.
,
( ),
,
( ).
-.
. ,
,
( , )
(, 2010,123).
.
(. . ), (. ),
, , . :
41
)
( ); )
(
).
, ,
,
, , , ,
.
,
,
.
,
, (, , ,
2007, 94).
,
, ;
,
(, , )
( ) (,
, , 2007, 148).
,
,
(, 2004)
(, , ,
, ) . -
:
.
, (, 2010 (), 2010().
,
.
,
, ,
42
, .
,
. , ,
, - ,
( ,
)
.
,
. , ,
,
(,
, 2007, 39-40)
,
,
,
,
(),
,
,
,
, .
:
1. , .
: ,
, , , .
2. , .
,
(), , .
,
, .
:
1) (, ,
) (,
).
2) ,
(,
),
43
(, , ).
, .
,
(, 2000, 73-74).
.
326 .
: 16-18 (); 18-19 - 25
(); 25-55 ( ). :
165 , 161 .
: 2004, 2008 (); 2006
(); 20072009 ().
c-.
SPSS
12.0 Excel.
;
.
, .
. ,
. (.1)
,
. 2004
, 2008 .
, , , , ,
, . ,
2004 (50 ),
2008 ,
- .
44
. 1. ().
2004
2008
(..)
(..)
6,55
6,28
6,39*
6,13
6,18*
6,00
6,08
6,00*
5,97
5,98
5,89
5,90
5,87
5,83
5,84**
5,68
5,84**
5,60
10 ,
5,82*
5,58
11
5,79
5,53*
12
5,79
5,50
13
5,74
5,48***
* < 0,05
** < 0,01
*** < 0,001
,
. 2004
, 2008 .
, , , , ,
, . ,
2004 (50 ),
2008 ,
- .
, ,
.
,
, .
, ,
.
,
.
45
. 2. ().
2004
2008
(..)
(..)
4,53
4,08
4,50
4,05
4,39
4,03
4,37
3,98
4,29
3,85
3,78
4,13***
3,95
3,73
3,82
3,53
3,50
3,38
10
3,39*
3,15
11
3,00
3,05
12
2,84*
3,00
13
2,13
2,88**
* < 0,5
** < 0,01
*** < 0,001
(,
, , ),
, ,
. ,
. ,
,
.
() . (.3,4)
2004
2008 , .
, , .
, .
46
. 3. (2004)
(.)
4,93
4,09
3 ()
5,31
4,86*
5 ()
5,42
5,15**
4,76
5,30
3,43
10
10
5,27
* < 0,05
** < 0,01
*** < 0,001
. 4. (2008)
(..)
4,33
3,49
10
3 ()
4,93
4,55*
5 ()
5,17
4,31**
5,08
5,09
3,53
10
4,84
* < 0,05
** < 0,01
*** < 0,001
( ,
). 2004
- (
47
, ), (
).
2008
, ,
, .
( , ), ..
, . .
( ), (
).
, - :
, ,
, .
, .
() , ,
, , , .
, -
, , , ,
, .. , ,
, .
,
, .
,
,
, , .
, , . ,
,
, , ,
. ,
.
48
. 5. ()
(..)
6,45
6,23
5,90
5,90
5,73
5,70
5,70
5,65
5,65
10
5,60
11
5,60
12
5,60
13
5,53
. 6. ()
(..)
4,08
4,05
3,98
3,90
3,88
3,73
3,55
3,55
3,53
10
3,48
11
3,48
12
2,88
13
2,33
49
. 7.
(.)
4,58
3,69
()
4,79
4,71
()
4,98
4,55
4,67
5,14
3,53
10
5,45
10
, ( ),
, ( ). ,
,
( , ).
,
( ). ,
, , , , .
,
,
, :
- (),
. ,
.
, -
, , , .
, ,
, ,
.
50
. 8. ()
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
(..)
6,31
6,03
5,60
5,57
5,49
5,40
5,23
5,11
5,09
5,09
5,09
5,09
5,06
(. 9),
, , ,
. ,
,
, ,
.
. 9. ()
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
(..)
3,63
3,63
3,54
3,20
3,14
3,09
3,06
3,00
2,94
2,89
2,63
2,40
1,29
(.10)
, , , 51
, .
.
,
, .
, ,
. ,
, - .
, ,
, .
, ,
, , .
,
, ,
, , .
, . , , ,
, .
,
.
, :
,
.
.10.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
()
52
(.)
6
4,07
7
3,45
2
4,78
5
4,36
3
4,63
8
3,23
9
3,04
4
4,43
10
2,91
1
5,18
.
, , .
.
.
, ,
(.11).
- ,
, ,
.
. 11. ()
2004
2008
(..)
6,56
(..)
6,23
6,54
6,13
6,38
6,03
6,32
6,03
6,26
5,93
6,22
5,73
6,08
5,70
6,04
5,63
5,98
5,60
10
5,98
5,58
11
5,96
5,55
12
5,96
5,53
13
5,94
5,50
* < 0,5
** < 0,01
*** < 0,001
, ,
53
(.12).
, ( ), .
. 12. ()
2004
2008
(..)
(..)
5,74
4,08
5,14
4,03
4,32
4,00
6,26
3,85
5,20
3,83
6,22
3,73
3,54
3,68
5,96
3,35
5,08
3,25
10
5,04
2,95
11
5,84
2,88
12
5,22
2,70
13
3,50
2,65
* < 0,5
** < 0,01
*** < 0,001
()
,
(), (.13,14).
, , ,
. ,
, , , ,
, , 2008, , ,
.
-,
,
2008. ,
54
,
, .
.13. - (2004)
(.)
5,15***
4,03***
3 (
5,58*
4,92**
5,46
5,40***
4,74
5,36*
3,18*
10
10
5,35**
5 ()
6
* < 0,
** < 0,01
*** < 0,001
. 14. - (2008)
(.)
4,44***
3,21***
10
3 (
5,00**
4,64**
5 ()
5,44
4,50*
4,98
4,98*
3,74*
10
4,71**
* < 0,5
** < 0,01
*** < 0,001
(),
,
55
. ,
,
, . ,
, ,
. ,
,
,
-.
:
2008 ,
, .. ,
. ,
- 2008
.
,
,
2008
, .. , ,
. , ,
(2004, 2008),
.
, .
. -
, , , ,
(.15).
, , ..
, , .
,
, :
, , (.16). ,
, , .
56
. 15. ()
(..)
7,00
6,65
6,58
6,30
6,30
6,08
6,08
6,03
6,03
10
6,00
11
6,00
12
6,00
13
5,98
. 16. ()
(..)
3,63
3,63
3,54
3,20
3,14
3,09
3,06
3,00
2,94
10
2,89
11
2,63
12
2,40
13
1,29
.
,
..
,
,
57
.
.
(), ,
, , -
. ,
, ,
, .
.
- (2008)
(< 0,001), (< 0,001), (<
0,000), (< 0,01), (<0,000);
(<0,001),
(<0,05), (<0,001), (<0,05).
- -.
,
, (), ..
.
,
,
(, 2008, 42).
.17. -
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
()
58
(.)
1
6,05
9
4,68
3
5,58
5
5,39
4,84
8
2
5,92
10
3,27
6
5,29
4
5,54
7
5,15
, ,
(.18).
: , , ..
. 18. ()
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
(..)
6,61
6,39
6,16
5,94
5,87
5,68
5,68
5,61
5,58
5,52
5,48
5,48
5,48
,
(.19).
-
,
. 19. ()
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
59
(..)
3,94
3,90
3,65
3,61
3,58
3,45
3,42
3,32
3,16
3,13
3,06
2,26
2,16
,
, ,
, .
,
,
.
. 20.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
(.)
4,69
5
3,87
7
5,05
2
4,66
6
4,79
4
3,34
9
3,40
8
4,97
3
3,23
10
5,65
1
,
( ).
,
( , ). ,
, ,
( , ), ( ,
) . ,
, , .
,
:
- ,
,
(), ,
(),
..
,
, 60
.
, , ..
, .
-
, ..
.
, ,
,
. ,
,
, , .
-
,
,
, .
,
. ,
,
(
),
,
. -
(< 0,5), (< 0,001),
(< 0,001).
, , . ,
,
- .
.
:
, ,
.
. ,
, , .
61
.
(
),
().
.
( ), (
). ,
,
,
, .
,
,
.
,
. ,
,
, .
(,
, 2009, 21).
,
( 30 75
),
,
.
,
.
( ),
( ) ,
,
- .
62
,
- .
,
.
..
,
- ,
(, 2000, 86),
.
1. ..
//
:
. / .. , . ; ,
2010, .183-207 ().
2.
..
// Revista
de Filozofie, Sociologie i tiine Politice 2008. 1, .40 -50.
3. ..
// Revista de etnologie i
culturologie Chiinu: Elan Inc, 2010, vol.8, p-28-34 ().
4. .. XXI //
. 2000, .21, 3.
5. ..
// :
26-27 2010 . 2 . / .. ..
. : , 2010. .1.
6. ., ..
. . , 2009.
7. ..
. .: , 2008.
8. .., .., ..
. .: , 2007.
63
70- XX
, . ..
,
, ,
.
,
(, 1973),
,
.
.
.
,
,
(, 1990).
.. ,
,
,
.
,
(, 2010).
,
,
. ,
(, 1983, 1990; ,
64
(,
)
-
. -,
, ,
(, 1983).
,
.
(. , . ),
(. , . ).
,
, ,
.
, ,
, .
,
65
. ,
.. (2004, 2008)
: ,
.. .. . , ..
,
.
,
. ,
(, 2011).
,
, ..
.
( , ).
, ).
.
.
,
)
(, 2011).
.. ,
.
...
,
66
(, 1972, 142).
(,
, ) -
-
.
(, 1998).
,
.
.
- 50 .
() -
(), ..
.
( )
.
.
.
() -
.
.
().
,
, .
,
.
,
,
, , ,
67
, ,
-.
,
( , )
( , ). ,
,
, ,
(, 1986).
.
,
, (, 1998, 72).
: (), (S)
(D).
.
, .
(),
. 0,748,
, ..
,
.
(1967),
,
. ,
,
,
.
,
.
68
(S)
0,003,
, ..
. - (D)
0,002,
.
, ,
(S)
(D), (56%)
.
,
.
1.
.
3,56
3,52
3,38
3,22
2,96
2,96
2,92
2,86
2,76
2,42
2,34
2,28
2,18
2,08
1,78
1,76
1,68
1,08
1,00
0,94
0,76
0,74
0,58
0,32
69
1
2
3
4
5,5
5,5
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
, ,
/ ,
().
,
: (3,56), (3,52), (3,38),
(3,22), (2,96), (2,96),
(2,92). ,
, (0,32),
(0,58), (0,74), (0,76),
(0,94).
,
,
,
,
. ,
, ,
.
, -
().
:
, ,
.
,
.
. 2 ,
().
70
2. ,
- (%).
/
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
35
70,0%
9 (18%)
6
12,0%
47
94,0%
2 (4%)
1
2,0%
6
12,0%
2 (4%)
42
84,0%
17
34,0%
5 (10%)
28
56,0%
11
22,0%
8 (16%)
31
62,0%
24
48,0%
17 (34%)
9
18,0%
35
70,0%
3 (6%)
12
24,0%
27
54,0%
12 (24%)
11
22,0%
2
4,0%
7 (14%)
41
82,0%
7
14,0%
1 (2%)
42
84,0%
3
6,0%
9 (18%)
38
76,0%
3
6,0%
4 (8%)
43
86,0%
. ,
(94%),
(84%) (84%).
, ,
, ,
.
,
,
. , 34%
, :
71
? 24% ,
- , .
, ,
, , .
.
, ,
. ,
.
,
(94%) (70%),
( ). ,
,
.
.
, 18,%
.
,
, 34%.
, ,
( ),
(
( ).
,
. , ,
(58,7%).
72
,
(70%) (82%),
.
.
. ,
,
,
-
,
.
. 1.
; 32,7%
; 58,7%
c;
8,6%
c;
20%
;
34,7%
;
45,3%
73
58%
27,3%
;
14,7%
; 82%
; 8,7%
;
9,3%
( ,
),
( ).
.
74
(82%).
, (84%), (86%),
(76%).
. ,
, ,
, -
, .
,
, ,
.
,
,
.
.
,
,
.
,
24%
, ,
; 24%
,
. (44%)
. 4%
. 4% .
?, ,
,
(52%). ,
,
.
,
,
.
75
30%. ,
,
,
.
8%,
( ,
).
(6%), (2%) (2%).
.
34%
, 8% ,
.
.
,
,
(64%);
, , ..
(54%), (26%).
,
, , " "
.
, ,
.
, ,
.
.. , ,
.
,
.
,
76
-
(, 1983,73).
-
, ,
.
,
: , ,
, , , .
,
.
. ,
, ,
.
. ,
-
;
, (, 2005).
,
, ,
.
,
.
,
.
77
1. .. . ., 1983.
2. .. : -
. ., 1990.
3. . . . .:
, 2008.
4. . . :
// , 2004,
6, . 103-118.
5. ..
// , 1986. .7. 2.
6. .. // .
. . . ., 1972, . 314-330.
7. , .. . :
, 1998.
8. . . //
, ., 2006, .5-17.
9. .. //
. ., 1990, .20, . 5-40.
10. ..
//
- :
26-27 2010. .2 . /
.. ... : - , 2010. .1, . 274-279.
11. . . ., 1973.
12. .. -
() //
. :
. .: , 2011, . 119.
13. ..
//
. -
:
. .: , 2011, . 120-121.
78
,
, ,
.
,
,
-
:
,
, .
,
.
, ,
, ,
.
- ,
.
.. ,
, ,
.
, (, 2009, 113).
()
.
79
, , ,
, , .
..
, :
,
(, 2000, 20).
..
,
. , ,
, ,
(, 1999. 20).
,
-
( 1999, 20).
,
,
.
.
. ,
-
. ,
, ,
, ,
.
,
- .
,
,
, ,
(, 2009, 26). ,
. ,
80
, ,
,
(, 2010).
.
, , ,
(, 2000).
(, 2002; , 2006;
, , 2007; , , ,
2008).
.
. (. , 2010, 25-29).
,
, -
. ,
.
,
.
,
. , 300 .
,
600 . (, 2006).
.. ,
81
, ,
,
.
. ,
. :
, , ;
.
.. , 1989-90-
2,5 ,
33 . ,
2006 ,
16-29
.
,
:
(56% 46%) (, 2007, 148). ..
,
, ,
,
(, 2007, 151).
82
.
, ,
, ,
.
"
" ( .., ..).
,
,
..
.
"
"
(, 1999). ,
.
18 - 25 . .
326 .
,
( ).
,
.
-
,
(, 1999).
, :
83
62,27%
;
19,63%
;
18,1%.
,
.
(60,7%) (65,98%).
,
.
,
.
(
-6,47%; - 10,94%).
: (,
, ),
(
, ) (.1).
. 1. (, ).
10
20
30
40
50
60
70
18,3%
10% .
- 63,8% ; 63% .
17,9%
27% .
2007
84
, . . .
,
- 12,5% 26%
(60% 52%
) (, , 2007).
(.1)
1.
( %).
,
, ,
, ,
, .
,
.
,
,
.
(
)
(, 1998).
85
.2. .
.
.
.
10
20
30
40
50
60
70
, (71,8%) (71,9) -
(. 2).
,
,
, .
,
,
,
.
21,4% 19%. ,
,
, ,
, ,
.
, 9,6 % 11% .
,
, :
- :
( ) -
( 344-XIII 23.12.94),
86
,
,
,
;
- :
-
,
,
-
,
c ,
,
.
,
,
.
,
.
,
,
(, 1994, 78).
.. . .
:
? -
: , , , ,
, , , .
:
87
,
;
,
: ,
, ,
;
,
.
( )
,
.
,
,
(, 1999, 20).
.
.
, ,
.
, , , .
.
. 3.
88
.3.
41,27
46,2
6,33
10,84
36,45
36,08
3,01
3,8
3,31
3,16
0,6
1,27
4,52
3,16
10
20
30
40
50
, ,
, .
, .
2009.
25-55 ,
,
(, ). ,
.
, .
.
,
,
.
,
89
.
, ,
,
.
, ,
, ,
.
.
.
,
, .
,
:
.
.
, ,
,
.
, , ,
,
;
,
90
,
;
. , ,
,
.
:
1.
2.
3.
,
.
,
. ,
,
,
,
.
,
.
.
91
,
- ,
- ,
.
4.
,
( )
. ,
, , .
.
.
,
. ,
.
,
.
,
:
,
. ,
.
,
92
,
.
:
1. .. . .: , 2000.
2. .. : .
/.. . , ., 2009.
3. .. -
(. .
.) ., 2002.
4. .., .., ..,
:
-
- //
- :
29-30 2008. 2. /.. ..
. : , 2008. .1. .160-164.
5. ., . -
. , 2007.
6. ..
// Revista de etnologie i culturologie vol. VII,
2010 c. 25-29.
7. . . , 1994.
8. .. - .
1999, . 20.
9. .
. , 2006
10. .., .. .
: ? / .. .. . .: ,
2007.
11. .. . . ,
1998.
12. .. . : .
, : , 2000, . 210.
13. ..
/....,1999.
14. .. : , , . /. . ..
. ., 2007.
93
.
..
, ,
,
.
, ,
.
,
,
(,
).
, ,
. ,
,
,
,
.
1.
, ,
,
. ,
94
,
. ,
,
, , ..
(, 1999, 101).
: ,
() .
:
,
.
, (,
, , , ,
). /
, .. . ,
,
.
.
,
, , ,
.
(Anderson, 1991);
- ,
,
.
95
, , ,
,
, ,
,
(, 2002, 10).
- .
.
(, 2004, 13).
-
.
,
, ,
, -,
(, 2004, 406).
. ,
,
(, 2004, 28).
,
,
,
.
,
, ..
/ :
- ,
,
96
(, 2003, 16);
,
,
.
,
- (, 2003, 26).
,
,
(, 2003, 504).
,
).
, ,
,
,
, ,
,
(, 1999, 133).
..
, ,
- -
(). , ,
, ,
,
.
,
.
,
.
97
,
, , ,
.
,
.
,
.
2.
,
. ,
, ,
. .
(, 2009, 265). .
(, , , ..).
, .
,
.
, ,
.
(symbolon ,
, )
- ,
. ,
, ,
-,
.
,
.
,
, ..
. . ,
98
,
,
, ,
, , (, 2009,
569). .
,
(, 2009, 570).
, ,
,
,
, ,
,
.
: ,
(, ),
()
,
,
(, 2009, 137).
, : ;
, - ;
;
,
( );
; ;
,
;
. .
: (
), (, - ),
( , ) (, 2009, 140).
.. , ,
(- -) (, 2009, 122).
, , ,
. , , ,
99
, , - ,
, (, 2009, 571).
.. , ,
,
:
1) .
, .
,
, ,
.
2) .
, , , ,
, ,
, .
, , ,
implicite ,
.
3) , ,
,
.
4) ,
, .
5) - ,
,
.
6) ,
,
.
7) ,
, ,
,
,
.
100
8) ,
,
,
,
.
9) ,
,
,
,
,
(, 1995, 29).
,
.
(, , , , , ).
. .
,
(
),
(, 2009,
572). .. ,
-
,
, (,
2009, 574). (
),
( , ). ,
,
.
,
, ,
101
.
(Chevalier, Gheerbrant, 2009)
,
.
,
. ,
,
. ,
.
,
, ,
(Chevalier, Gheerbrant, 2009, 29).
- - - (
) -
( )
(,
2009,
319)
, . . ,
. ..
, , ,
,
.
, ,
. ,
, .
,
.
, .
:
- -
(, 1997). .. ,
,
102
. ,
, .
.
..
. ,
,
.
, -
-
, .
,
(, 1992, 192).
,
. ,
(, 1992, 192);
""
,
(, 1992, 193).
-
.
..
. ,
,
. ,
.
.
:
103
.
( )
.
, .
:
,
(, 1992, 199).
, ,
,
,
.
(, 1992, 199).
.. ..
(
- )
. ,
,
.
,
.
,
, ..
.
(Vrhel, 1998,
6-7). .
,
..
.
, ,
, (, 2009, 110),
.
.
104
.. , ,
,
, ,
(, , 1973, 294).
, .
,
-:
( ), ,
(,
, 1973, 302).
.
. . ,
, ,
,
(, 1994).
.
.
.
, . ,
,
, ,
(, 2008, 4),
. .
, ,
. . -,
,
,
105
-
.
. . ,
,
: ,
, ,
, (, 1983, 16).
, . ..
., ,
. .
, (,
, 2007, 145). .
. , ,
, ,
- ,
(, , 2007, 150). ..
, ,
,
, .. (, 1995,
5). , ,
,
,
,
(, 2003, 57).
: ,
(
), , ,
(, 2003, 81). ,
: ()
().
,
. .. , ,
106
: , , ,
,
,
-,
-,
.
. . , ,
.
.
(condensed)
-,
(,1993, 205).
, , ,
,
. ,
, ,
.
,
, - .
, ,
.
, , ,
.
, ,
,
.
,
. ( ),
,
, ,
,
. ,
107
3.
,
, ,
.
-
,
, , .. ,
,
.
,
(, 2008b, 50). ,
, ,
.
, ,
. ,
.
.
,
,
,
,
..
, ,
,
(,
2008b, 125).
,
. ,
108
,
,
, ,
.
.. :
,
,
( , 1994, 11).
,
.
.
:
;
,
;
,
( , 1994, 13).
,
. ,
,
,
(Dubovicky,
1998, 16).
,
.
,
.
. ,
.
, ,
,
(Mnscurt, 2003, 126).
.. ,
109
-
(, 2009, 125).
,
.
, 90-
,
(, 2008, 168).
, ,
.
,
.
- , -,
(, 2008, 32).
, ,
,
(, 2008, 38).
,
,
, :
,
( ),
,
(,
2008,
88-89).
,
,
:
( ), ( ),
(), () (Simbolurile naionale, 2010, 25).
, ,
110
,
.
.. ,
.
, ,
(,
2008, 32), ,
,
,
.
,
,
,
,
(, 2008, 36).
.
,
:
, ,
,
, .
, , ,
,
,
,
(Edelman, Murray, 1985, 5).
,
, ..
.
,
,
,
(Mnscurt, 2003, 125).
111
, , :
(, )
,
,
( ) ,
;
,
,
;
;
;
.
:
1. Anderson B. Imagined communities. Relations on the origin and spread of
nationalism. New-York: Verso, 1991.
2. Chevalier J., Gheerbrant A. Dicionar de simboluri: mituri, vise, obiceiuri,
gesturi, forme, figuri, culori, numere. Iai, 2009.
3. Dubovicky Ivan. Symbol on the boundary of ethnic groups / Cultural symbols and
ethnic consciousness. Ed. by Jan Pargac. Prague, 1998, p. 16-32.
4. Edelman, Murray. The Symbolic Uses of Politics. Urbana: University of Illinois
Press, 1985.
5. Mnscurt Cezar. Simbolurile politice modaliti de identificare naional
(studiu politogico-istoric). Teza de doctor n tiine politice. Ch. 2003.
6. Simbolurile naionale ale RM. Red. Dr. S. Andrie-Tabac. Ch, 2010.
7. Vrhel Frantisek. Symbol: a transcultural view / Cultural symbols and ethnic
consciousness. Ed. by Jan Pargac. Prague, 1998, p. 5-15.
8. . / : . . - .,
1994. http://lib.ru/CULTURE/BART/barthes.txt
9. ., . . : , 2007.
10. .. -
. / ,
. . .. : -, 2008, .167-174.
112
11. .. .
: , 2002, 1, . 3-28.
12. .. . /
, . . .. : , 2008, . 87-99.
13. .. . 2- .,
. .: , 1995.
14. .. . . .1.
, 1992. . 191-199.
15. .., .. --. /
VI. , 1973, . 282-303.
16. . . : , 2009.
17. .. :
-- / . 3, 2009, .125-135.
18. ..
// , 2004, 1
19. http://www.ebiblioteka.lt/resursai/Uzsienio%20leidiniai/SGU/Vestnik_HumN/
2004-01/hum0401_05.pdf
20. , . . .. : , 2008, .87-99.
21. . . . , 1993.
22. .. .
. -:
.., 1999.
23. . :
. : , 2004.
24. .. . ....
--, 2008.
25. .. . --:
, 2008.
26. .. . . . .
. : , 1995.
27. . . : , 1983.
28. .. : . :
- . , 2003.
29.
. . . . :
, 1994.
30. . ,
/ .
. 2. 1999, .118-147.
113
31. .. : ,
. : , 2003.
32.
..
.
,
1997.
http://www.jungland.ru/Library/ChelISimvol.htm#1
114
.
.
,
,
,
.
.
,
,
.
.
: , ,
,
.
.
2004 15%
8,8% - . ,
, 97,9% 63,7%
.
-
,
.
115
300
: 7-8 (1- ), 9-10 (3- ) 12-13 (6-
).
,
, , .
.
(, 2001), ,
,
.
(, 1998),
.
,
(
)
,
.
().
: ,
,
( ., 2002, 61). 10-
.
12-
. , 60%
;
. ,
.
:
116
(
12-13 ).
, ,
. ,
, ,
:
,
.
,
,
,
.
, ,
.
, ,
(
)
( ).
,
,
,
.
. -,
, , , ,
. ,
,
.
,
,
.
, ,
117
. ,
.
.
.
.
,
.
,
, .
,
(, 2008, 9).
.
,
, 1990-
.
,
- ,
1991
.
118
. , ,
, ,
(, ,
; , ),
.
,
,
: (
), , .
,
,
.
. ,
, ,
. ,
, , ,
-,
.
,
.
.
,
.
119
:
1. .. //
, 2008, 2, . 7-10.
2. .. :
//
,
. , 2001, . 17-31.
3. ..
// , 1998, 2, . 70-83.
4. .., .., .
//
, 2002, 23, 5, . 60-72.
120
REZUMAT
Culegerea tiinific are ca scop analiza empiric i teoretic a
studiilor din domeniul etnologiei i etnopsihologiei la etapa
contemporan. Autorii au efectuat studiile n urmtoarele direcii:
procese de identificare etnic i sfera valoric a grupelor etnice;
perceperea intergrupal n baza grupurilor etnice; aspecte teoretice ale
studierii simbolurilor etnoculturale; influena migraiei de munc
asupra proceselor de identificare etnic la tineret.
n studiile efectuate de Caunenco I. s-a cercetat problema
tipologiei identitii etnice la moldoveni; valorile ruilor i ucrainenilor.
n articolul Problema tipologiei identitii etnice la tinerii moldoveni
se efectueaz analiza studiilor privind problema studierii tipologiei
identitii etnice de ctre psihologii sociali Soldatova G.U.,
Muldaeva A.B., Stefanenco T.G. .a.
La baza tipologiei identitii etnice a fost luat stereotipul etnic
auto i heterostereotipul (ambivalena, orientarea). n rezultatul
studiului au fost evideniate urmtoarele tipuri de identitate etnic:
Imaginea pozitiv a propriului grup etnic i a altui. n cazul
nostru alt grup este grupul ruilor (identitatea etnic pozitiv sau
norma) (41%);
Autostereotipul
pozitiv
i
heterostereotipul
negativ
(hiperidentitatea) (11%);
Autostereotipul
negativ
i
heterostereotipul
pozitiv
(hipoidentitatea) (12%)
Autostereopitul i heterostereotipul negativ (etnonihilism) (8,5).
Fiecare tip de identitate etnic a fost analizat dup asemenea
caracteristici ca: afilierea etnic, valorile culturale, distana cultural.
Diferene mai mari sau nregistrat la valorile culturale colectivism
individualism.
n articolul Valorile ruilor i a ucrainenilor din RM: nivelul
individual autor Caunenco I., sunt analizate rezultatele studiului
empiric a valorilor la diferite grupuri etnice elevii claselor
superioare, la studeni, la maturi (rui i ucraineni). Ca rezultat s-a
evideniat c la grupul maturilor nu sunt diferene la sfera valoric. La
ruii elevi i ucraineni mai semnificative sunt valorile deschiderea ctre
121
RSUM
Cette collection scientifique vise l'analyse empirique et thorique des
tudes de l'ethnologie et etnopsihologiei daujourdhui. Les auteurs ont
concentr leurs recherches sur les points suivants: les processus de
l'identification ethnique et le champ de valeur des groupes ethniques, la
perception intergroupale fonde sur les groupes ethniques, les aspects
thoriques des tudies des symboles ethno-culturelles, l'influence de la
migration pour le travail sur les processus de l'identification ethnique des
jeunes.
La recherche du psychologue Irina CAUNENCO traite les problmes
de la typologie de l'identit ethnique des Moldaves et la sphre des valeurs
des groupes ethniques de Russes et des Ukrainiens de la Rpublique de
Moldova.
Dans l'article Les valeurs de Russes et des Ukrainiens de la
Rpublique de Moldova : le niveau individuel, l'auteur analyse les rsultats
d'une recherche empirique dans le domaine des valeurs de Russes et
d'Ukrainiens. A ce but a t utilise la mthode Schwartz, niveau individuel.
La recherche a eu lieu pendant les annes 2004-2008 entre plusieurs groupes
d'ge (adolescents, jeunes, adultes) avec diffrent statut social (lycens,
tudiants, employes adultes) sur un chantillonnage total de 326 personnes.
La caractristique principale de tous les groupes ethniques tait la priorit
des valeurs de "Conservation", "Dpassement de soi-mme" et "Ouverture
au Changement". Pour le groupe de lycens (des Ukrainiens et des Russes)
127
130
, ,
,
.
:
, ,
,
,
-
.
caunencoi@mail.ru
,
..
:
, ,
.
ncaunova@gmail.com
.
:
,
,
.
larisahorozova@yandex.ru
,
.
C : ,
,
.
ivanova_nina@mail.ru
131
132