on t 42 Erwan Bergot. ON T 42 Erwan Bergot. khng khoan nhng. V nhng ngi khc ch lun c tn ti d can m hay hn nht.

. Phn ng b m nh ci cht ang khng b. Thn cht hng li. Trong s 400 t nhn lc khi hnh, 83 ngi gc ng trong lc b gii i, 250 ngi nm xung vnh vin ti mnh t ly li ca tri t 42 kinh hong. Chng 70 ngi sng st c th. 2 Nhiu chng c c in trong tri a ngc rng xanh . t ngi gii thch c iu ct yu: s suy sp th xc, nht l chuyn bin tinh thn: th hn k khc, t khinh mnh, l nhng giai on i n tuyt vng hon ton. Mt tnh trng khng th quay tr li m khng ai c th c cha lnh. Mnh c th chp nhn tnh trng suy sp ti u sng st ? Jo hi nh th. Ch mnh anh mi tr li c. Mi th khng ba t trong ON T 42. Tt c u c tht. Tr tn cc nhn vt. Ch c nhng ngi cn sng st mi bit ai l ai. l nhng ngi m tc gi mun tng quyn t thut ny.

Li ni u Trong quyn 170 ngy ti in Bin Ph, sau khi chng kin nhiu chin s cng nhqua tm gng ca nhiu B bt ti in Bin Ph 11 721 ngi ngi lnh, ti cho thy s phn ca h gn lin vi c th 3 290 trn nh bn phn h lm ti cng trong iu kin tin Cht khi b bt 8 431 (72%) thn v vt cht kinh hong. Quyn sch dng li vo lc 5 gi chiu ngy 7-5Ring on t 42: 1954 khi m b tham mu Php quyt nh ngng nh. B bt 400 ngi Tuy nhin, khng c g tht s kt thc khi cc binh lnh c th 73 cn tin rng h chm y a ngc. H lm. iu t Cht khi b bt 327 (81,8%) hi hn phi n. T nhiu nm nay, nhng ngi sng st ca on t trong nhm ca ti xin ti thut li cuc i b n cht Vi dng v tc gi v nhng ngy c mng gia rng, trong nh t kinh Erwan Bergot tng ch huy i i ci hng nng ca binh hong mang tn Tri 42. H giao ph ti nhng t thut chng nhy d trong lc lng l dng hi ngoi. ng b ca mnh, k li nhng th thch v gip ti gi li nhng bt ngy 7-5-1954 v chia s s phn mnh trong on g ti qun. t 42 nh mt trong nhng ngi sng st him hoi. Sau Mc ch ca t thut ny nhm m t cng trung thc khi tham gia chin trng Algrie v b thng nng, ng cng tt nhng g ca nhng ngi nhm chng ti, c bt u ni ting trong nghip vn bt vi tc phm b th cng l ca nhng nhm khc v s suy sp tinh thn 1 ba (trilogie) ng mn ca chin tranh. n tuyt vng hon ton, bn thng khn cng, kit sc v i cng vi on ngi gh rn, s suy sp c th v tr tu, s th hn cnh gic v c c ca cc cai t v Trong 30-40 nm na, nu cc anh cn sng. cc s tr t do trong mt khng kh nghi ng, th ch v anh s cn in du ci th thch mnh tri qua Jo hng h. Allenic, mt nhn vt trong chuyn, ni.Anh cht ngy Quyn sch l nhng g ti chng kin. hm sau. Ti mu c th vit cho mnh cng nh nhng ngi tng ON T 42 l cu chuyn ca mt nhm lnh ca ra khi tri t pht xt tng lm : khng bao gi t hn in Bin Ph b bt ngy 7-5-1954 v b gom trong rng th. Nhng ti bit, chng ta bit, trn th gii, Vit trc khi b gii i trn on ng di 700 cy s v pha Nam, Campuchia, Lo, Afghanistan v nhiu ni khc cn bc v tri ci to lao ng v hi ci. C mt Jo hng trm, hng ngn Tri 42. Allenic, mt ngi thnh thin; mt Mallier, nhy cm v Khng nn qun lng. tn ty; mt Phongue, anh ty lai trung thnh; mt Ti t cho khong thi gian kh i ny l tiu thuyt. Margoz, ngi lnh l dng theo ch ngh a v chnh ph; Nu nhng chuyn thut li l chnh xc, d di tr thnh mt Azam, ngi qun cnh cng cp; mt Norris, k
1

Sentiers de la Guerre.

Camps de lEnfer Vert.

1

on t 42 Erwan Bergot. thng ngy, ti dng quyn nh vn i tn a s cc nhn vt. Nhng nhn chng mi bit r h l ai. Th l . Ti khng mun cho cng chng ln n nhng thi ca nhng ngi m chnh ti cng khng c quyn phn xt. Bt chp hin hay d, dng hay hn, mnh hay yu, ci cht cng i n nhng ngi ca chng ti mt cch tnh c. Cng ci tnh c chn la nhng ngi sng st. Nhng ngi thot cht nhng ngi tht bit tt c nhng g l mu nhim. H cng bit h khng bao gi c nhng ngy bnh yn. H lun nh trong k c v da tht h. H gi trong h vt so b n. V danh d h khng ln ting ci chnh, khng th nhn. Sau hn 30 nm, ai cng ngh ti vic tha nhn h l ngi ny hay ngi kia ? H sng st v nh li. D sao i na, trc mt h, ngi ta ch c thng hi h. Thnh thong, mt ngh dnh cho nhng ai nm xung ni y, bn ng, bn b sng, bn ba rng. V hai ln i t cng nh cht b xing chn. Erwan Bergot. PHN 1 Chng ta l nhng ngi sng st sau thm kch m nhng ngi ng thi khng ng ni. D chng tai c tip n ra sao, chng ta khng nn qun rng chng ta l nhng ngi sng st khi a ngc ni con ngi chp nhn cht xa nhng tai ting ca nhng ngi chp nhn sng. 3 (R.P. Albert Stihle - Linh mc v chnh y ) Chng 1 Ngy 7-5 1954 lc 17 gi. Pha ty ng kia, sau khi bn nhng qu pho cui cng, cc khu ci ca l dng b nht qu lu n ln tinh vo nng v pht ln ln khi trng. Ngay v tr khu lng trung tm c, bn cnh thn cy b cht gy cnh, mt thng phuy 200 lt lng l r st, hai chic xe tng Shaffee cn nguyn vn ang gn r trong ting my n nng do cn du. y nhng ting n ic tai, nhng trng sng vi dn, Trong c h, ng ho, gc hm, nhiu ngi ang ph hy v kh, cm nng xung t. Gi khng cn g nhc li nhng gi pht cc im trc vi nhng cn bo khng ngng tr nn quen thuc. Ngc li l s n t ngt bao trm ln lng cho in Bin Ph v ting x xo sau trn nh tr nn v ngha trong s yn tnh ging nh bin lng. Trn chin dn dn tn li. Trn tri khng mt gn my, chic Dakota lc 5 gi ln vng, lng l v khng lm g c. Lc ny nh l nhng giy pht mi ngi th ly hi ch i nhng g s n ging nh ngi th ln trc khi nhy vo mt ni cha c bit. Trn cnh ng in Bin Ph, ng ra l trn mt vng rng ln b cy xi tan nt ph lp bi xm d bn, y nhng m t, nm m, thnh ly, h t, hm tr, cc cm, thanh , tm g chy en, khung xe b ph hy, dy km gai, tn cong vo, thng n pho, kin hng b nt, d dnh t en nh sau mt cn bo kinh hong thnh mt ngha a st vn, cht thi u thu ht l rui v chut. Trn ci hoang mc m con ngi b i y, cht mt ci u cn in du nn st trn tc tri ln. Mt ngi lnh dm bc ra ngoi v nhn tri. Anh khng tin mt mnh. nh sng trn tri trong vt sau cn ma xun lm ni bt vin nhng nh Dominique gn , cc nh Elianes bn tri, thnh nhng bc tranh ni khin anh nh ng ngng khi m mt thc dy trc mt cnh ca s m rng. Anh khng tin tai mnh. Ci im lng bao trm c khu n tr nh c th s c. Mt ci im lng khng phi l ci cht, nhng l s ch i, ln u tin sau mt thi gian qu lu, khng c tnh e da bo trc mt trn tn cng nh mi khi. Ci im lng trng rng. Anh lm mt vic khng lch s m trc y vi gi khng th lm v s pho 75 ly khng git ca Vit Minh t trn nh Dominique 2 trng pht. Anh ng trn nc lct i din ng ho ca ch gn m ging chn i. Hnh ng tc tu ny nh trt sch cc lo lng, s hi, hn nht, toan tnh do cuc chin trt ln u mnh. - , Norris, my x sao ? Mt ging thn mt trong hm ni ra. Norris thn nhin ci li nt qun. Anh trm ngm v chm nhn ci t x khng ng t ho. Anh thy nh nhm. Xong, anh khng gi c danh d. v anh cn sng. Benjamin Norris 19 tui. Anh gi sp trong vng my ngy. Khi n in Bin Ph trong m 17-4, anh cn tin rng cuc chin s l kinh nghim ho hng v v i: chia s nguy him vi cc anh hng trong nhng ngy vinh quang, nhng m gc, nhng nghim trng ca trn nh S tht ln tn c nh cn c mng. Gi anh bit b mt chin trnah gm ghic, kinh hong, bn thu. Ngay c t anh hng qua bo ch gi tr nn v ngha. Anh phi chp nhn. Vy thi. Anh khng mun chuyn cho ai ngoi chnh mnh. Anh tnh nguyn v a ngc trong khi cc ng i, anh em lnh d ca nhm bit kch, cng theo s phn ca n v ln x vo ci tt nht hay t nht. H c bn b, k nim nhiu ni khc, nhng thnh tch cng nim t ho ca dn m . H c ngha cao nht ca tnh on kt. Norris so vi h ch nh l mt du khch. c ku gi nhp ng, tnh nguyn sang Vin ng lm nhim v hnh chnh v anh chn cng vic lng ba cc ba ng. Anh xin c mang d leo ln my bay Dakota. Nhng ngy sng sa hay s hi n cng lc, lng anh th nhn anh b mt kiu li bing hay mt kin nhn
2

R.P. Albert Stihle b bt 4 nm trong t Vit Minh (VM).

on t 42 Erwan Bergot. x mi khi chin u m lun hy vng s anh hng dng tn ming. Anh nm m. Gi anh tnh mng, v di nh mt tri, anh dang tay. Anh cn sng v ngh mnh cng khng sng lu. Ting ngi i bn tri lm anh quay sang. Qun Vit Minh n, xut hin t ng hn gn vi khun mt y t, qun xn gi. Ngi u tin bc n ngc nhin trc ngi lnh d bnh thn nh t v khinh mit, tay dang rng, ming ci. - Di ve ! Di ve ! Tn b i xa ging nh a tr tuy s mt con b nhng vn c khot tay lm con b s. Norris t m ngh n chyn s n. Anh cha kinh nghim. Anh chin u v thua trn. Gi phi tr gi. l t nhin. Anh tin mt bc, tn Vit Minh lui li mt bc. - Di ve ! Hn lng l ht ln - , m v u ? Tn lnh ln n ch nng v Norris. Norris ng yn nhn thng vo cp mt in di ca hn. Tn Vit Minh ang s, v do say ru, hn nguy him khng lng trc. Tt nhin hn s bp c. Hn bp c. Trc khi trng sng khc la, Norris phn ng. Anh nhy xung h. Anh t xung vt g mm mm, do do sp di sc nng ca anh nh ci ti da phng. Mt mi kinh hong xc ln mi. Anh nhn xung. Bao t anh vn li v nn thc nn tho. Anh dm ln b lng ca mt xc tn b i. Tn b i kia, ng bn trn cha sng AK 47 v anh. Hn cng thy. Hn rn khn khn, tay bt ming. Ti phin hn cng nn ra Mt cnh tay mc o lnh nhy d cha ra. Norris nm ly v c ko ln khi h. Trc mt anh l trung s nht Prieur ngi cng anh tri qua nhng gi pht chin u sau cng. Prieur l anh lnh gi, mt sm nng, xng g m cao, m hp, ging c rn, ting khn. Prieur nhn mt: - My khng thm nh hoa hng u ! Lo ra sng ra giy i ! Norris bc i, lng thy kh chu v yu th trc k th. Tuy nhin trong 21 ngy chin u, anh thy quanh mnh ton mu, bn, ct. Nhng anh tnh trng th hai, c chia s gia ni s v s kch ng, c tn ti chin u c mt giy pht c cn sng. Theo thi quen, tt c u nh l mt mi trng sng. Anh quen vi cc xc cht, vi l rui xanh gm ghic, vi l chut di chn, vi m ngi ln xn. Phi dt trn nh dp ht mi vic v anh tr nn yu ui hn trc. Anh bc i ngc chiu vi m lnh ra khi hm, anh i n hng cy cu Bailey gn sng trc c im Epervier. , qun Vit Minh quyt nh gii tn c im. B i i khp ni, la n ngi bun t v hn nh chp nhn mt t do, ci mt, lng cng, thng tay bc i. Ban u cn s, nhng do chin thng, m b i tr nn can m do s v tnh ca bn thua trn. H lm i phng s hi tt cng v t nhin, h ln ting, ra mt hnh ng tnh ton trc - Di ! Di ve ! Mau ln ! Mt h s quan chn ng Norris khi n sng Nm Rm. - Ti phi i tm. Anh bnh thn ni v a chn cho xem. Tn Vit Minh ci mt nhn sau ngng mt ln d xt hi: - Lysire ? Norris khng hiu. - l hygine (v sinh) ! Mt ngi ni. Norris quay li. Mt anh l dng mt xanh i br kaki nhn ci. Anh ny khng cn tr vi chm ru quay nn nh Verlaine. - Tao tn Margoz. Anh l dng ni. Norris ng trc tn lnh ni: - Lysine - Di ! Di len ! Tn Vit Minh ch ngi c ru quay nn: my theo n. Ri i nhanh ! Margoz nhn vai v i theo Norris. C hai theo con ng t n gia sng Nm Rm gi ch l mt dng nc nh do cn ma my ngy qua. Norris nhng giy xung nc v ly mnh vi d dnh trn cc thp chi. Nh ming vi b x, anh cm thy t do. S hng khi lm anh hon ton xa l. Anh ln ranh hai v tr. Sau lng mnh l in Bin Ph nh hn o cch ly khi th gii ang b nhng tn lnh CS nh b trn ngp. Mt hn o trong sut 3 tun vi anh l mt cuc i di l th khng dt. Mt ci hm ct. Trc mt anh l ci v nh,m phi i qua nu mun tn ti. Anh nh mt ngi chun b ln xung h ng gi. Lt sau, anh phi chu lnh m vt qua sang b bn kia. Cc binh lnh trong trn chiu u chung hon cnh. Nhiu ngi phn vn cn bm b, ly chn nhng xung nc. Khng ai c c hi sng st ngoi nhng ai quyt nhy xung. Anh thy mnh nh mnh ang ly v ang ng trn dy, ang ri b nhng cha chm nc. Nh ang cn trn khng.. Anh quay li hi ngi bn l dng: - i ch ? - . 4 Margoz l ngi Thy S chnh gc thuc 1/2 DBLE , cng i theo ng vng qua khu lng c gia m ng ang t t i v hng cy cu. Anh 29 tui. nhng bt ng trong cuc chin, s mt mi, mt ng, s hi in trn mt, lm bc ru tc. n pht cht, anh cn bn b sng s dng i lin. Sau anh p sng, r cc b phn khng cn ai dng c na. T t binh vi anh l v ngha. Anh ch xem mnh nh l mt chin s xng ng v cn ngh ngi mt cht. Hin ti, anh nh ang i do u oi vi ngi bn mi gp. - Lnh ngng bn quyt. Mi th an by. Chng ta ch yn tm ch cuc chin kt thc.
4

1/2 DBLE: tiu on 1, bn l on l dng s 2.

3

on t 42 Erwan Bergot. Anh cn tin vo hiu lc ca ci hip c. Vi li b chi Ida ca anh lm vic Geneve, y ban quc t Hng Thp T. - Tao chc rng cc t chc nhn o s lo cho ti mnh. Anh khng nh. Anh ging mt, tng tng mt on my bay y t s h cnh xung phi o ny mang thuc men cho cc thng binh cng vi thc n cho nhng ai cn sng st, trong khi , cc ch huy ca 2 bn s tho lun di tn c khu n tr yn n. - Kin nhn i, phi c thi gian n nh. Cng phi mt 2 hay 3 ngy. Margoz cn ngy th. Tng ngi trong n ng nh kin ny tp trung pha bc ngi lng c, gn bc vch h t che my bay. Georges Basquet ro bc nhanh. Hn t hi lng v mnh. Hn ca va ra khi hm t o bn b sng nm Rm m nhng ngi gn khng pht hin nhng lnh d ca Bigeard tng quyt lm tht hn nu hn b pht hin. Nhng h khng tm ra hn. 3 ngy trc, h bn v pha hn khi thy hn ko thng hng th d dn tem Hng Thp T v hang ca mnh mong tm thy t scla, thuc l hay ru. Nhng tht ra ch c nhng chai huyt thanh. Basquet bit rng cc binh lnh ght v khinh b mnh vi hng trm ngi np b sng. H tng gi nhng ngi nh th l chut Nm Rm ci tn giu ct ny khng quan trng vi Basquet: Th lm con chut sng hn l mt anh hng b cht, hn ngh. Hn ngc u ln. i vi Vit Minh gi khng cn mt ngi lnh no gia hng ngn lnh in Bin Ph tht th, ang tng on i v sng Nm rm. Tt c ang b vy gia ro km gai v bi mn. Chung quanh, Basquet ch thy nhng ngi mt mi, kit sc vi khun mt thnh thong ci thong khi gp mt ng i i qua. Gn nh khng ai ni ai trong ci tai ha sng s ny. Phn ng trong s h c nhng cm gic ln ln, va nh nhm trong ci danh d bn nhng vin n cui cng v cn sng. Ci cm gic chin thng b tc ot khi lng can m, gan l, hng hi ca h. Nh lut chi b lm sai lch. Bn cnh Basquet, mt anh pho binh cu nhu: - Cha b ri chng ta. Mt anh tc hung to ln bn cnh, ci chua cht p li: - Voltaire ni rng Cha theo nhng tiu on ln. Ngi khng th phe ta. V K c nc mnh cng b ri mnh ! - Hy vng tht bi ny cho h bit ! - ng ni g ! Gi mnh chi lo mt vic: c ng vng n khi gii ng ! - Gii ng ? - Tt nht l Bidault phi k ha c v kt thc. Cng sm cng tt. Basquet ng . Cn phi xong cng sm cng tt. vi nah lc ny phi t xoay s. Cha hn b bt hi thng 51940 vi gn 2 triu lnh, khi quay v rt ra c mt trit l: My thy, h thng D (systm D = ni t xoay s). Ch c ci l tht. Khi my l t binh, khng c g khc ngoi vic t ai ny lo cho mnh. Khng c ng i, ch huy g ro. Ch mt mnh mnh t lo. Basquet chn t th ng lc. Ngy 30-3, khi Vit Minh trn qun trn ngn i ca mnh, hn l mt trong nhng ngi lnh u him hoi gia tiu on lnh Maroc, cn thn rt lui trc khi thy ch. Vi hm sau, ng i y ca hn ra lnh tr v hng ng nhng hn c bi lem mu trn qun v c xem nh l b thng. Sau hn theo cc ng hm b sng theo gn mt trm ngi trnh nguy him. Nu chin thng gn k, hn cn th gi ku cu. Nhng con chut sng Nm rm sng mt cch b mt v lun c kha nhau, ni m cc nhm ch chung vi nhau v li ch v t tng t ng ng. Chc chn c cc lnh Maroc, v ch huy do cht hay b bt, b chin u. H c th quay li khi v ch huy quen bit v c knh trng n bt buc h. Nhng ngi u l ng gm hn . Ci l o tnh nguyn sang ng Dng khng dnh dng g vi lng nhit tnh v yu nc. V phn ng h l nhng ti phm nh phi chn gia chin tranh v nh t. H khng thy ci ch li ca cht cho Vietnam hay cho Michelin trong khi Php, nhng ngi tng t ang sng bnh yn trong t. Nhng k tng lu v, lm hng gi hay trm cp nay quay v ngh c in Bin Ph. H ly cp hng d, bn li phn tha v tm cch lm gi nhng vn bn tuyn dng. Mt s t khc l nhng k hn nht b ng i chi b c l do khc b trn. Do h thn hay cn rt, m h yu ui, ti nht v than vn. Basquet nh li mt thng trung s tr, hm n tri ln vi khun mt y t v nc mt sau 2 ngy ng lin tc. chiu hm trc, khi nhng ting di t cuc chin ln th 3 ti Eliane vang n, n nhy xung sng v t bn mt vin n v u. Basquet hoi nghi v cng phn thng trung s hi lu. Ti sao phi t st khi ang s cht ? ng l thng ngu. Hn khng bao gi lm th. Hn mun v Php, gp li Maryse, v mnh v hai con. Hn cn cha bit mt a con t. Hn vc ti ln lng. Tri, nng thit ! Nhng mt trong nhng tn chut u n c chn tn Peter Cheney, bit danh Lemmy cn trng kin quyt xc nhn: Ti my ng bao gi i m khng mang bnh quy theo ! Bn Vit Minh ngho, ngi ta mua chng ly 2 iu thuc 5 hay mt nm concrete Basquet nghe theo li dn. Hn nht trong ti nhng g cn thit cm c. Nhng khu phn sng trong ti nh nui sng mt ngi trong 2 ngy. Hn c 15 khu phn, tt c nhng g cum c, trong mt thng. Nhng iu thuc Lucky Strike ly t thng Hng Thp T dnh cho thng binh ca trm phu thut, Mt loi bt tri cy nn trong cc hp khu phn c nhn.
4
5

on t 42 Erwan Bergot. nhng hp c trch, c thu v nhng gi bt tri cy. k c nhng vin thuc chng st rt Nivaquine v thuc chng l Stovarsol. Hn vp vo mt cy cc st. Hn bc bi v nguyn ra v ci qun rch toc. Mt nhm ngi n u on pha trc hn i n cu v dn li v b ro km gai chn li, trong khi ngi pha sau tip tc y ti. m b i no ng, gi cao sng, va la va thc bng sng. H c lnh phi s tn ht t binh trc lc tri ti cho hng ngn dn cng ang ch sn i n lc sot. Cc s quan cp cao ha vi cc b i khng cho ngi Php ly i mt ci g. Gn 6 gi chiu. Th gian thm cp bch. Hai tn Vit Minh nm mt anh l dng i b r xanh l v y ra pha trc. Mn n lm m ng quay li. Hai ngi bn ca anh l dng n gn v nng ngi b thng nhng qu tr. Anh ny trt hi, mt trn trng. - l Lehmann. - Mt ting ni cnh Basquet ni Ti nghip n. N l thng lnh hu ca de Lattre ngy trc. Theo lnh cu mt h s quan cng binh, mnh my d bn, i nn cal Guingois, 2 lnh cng binh gn lng xng g dy thp gai dn ng. Anh h s quan ng ch huy rt ti ra mt vt dng l lng, va l kn, ko, cht loi di con mt ngc nhin ca mt anh b i non chot. Ngu mi cht nh vy, chng c g sau khi trn chin kt thc mt ting. Basquet ngh. Hn thn trng thi lui ln vo m ng v s b ch nh lm cng vic nguy him. Hn ng mt anh lnh d br v mt ch nho, - i u my ? ng ng kia ka. Ti Vit Minh la ht my n trnh din ! Cnh anh lnh d, mt anh l dng i br kaki, nga hm ru quai nn mui tiu ln tn thnh. Trc khi gia nhp dn chut sng nm rm, Basquet c phn ng ng vc. Hn ci ngi ngng gi tay nh bo cha - Tao khng b trn. tao khng thch m ng. Anh lnh d thy ci ti cng phng: - My cng lo xa thit. Tao thy my cng c gi chun b. Basquet cng ngi s thng lnh d v thng bn i m ra xem. Hn tng tng iu t hai nht l b bt phi chia nhau. Basquet p ng: - Th cng khng c g quan trng. Ch c ming vi lu v mt b rn ri thay i. - My sung sng qu ! Ti tao chng c ngoi nhng th trn lng. - C thuc l khng ? - Anh l dng ni. Tao tn Margoz. - Tao tn Norris.- Anh lnh d ni. Basquet ni tn mnh v ni di ct ngang tip tc ni chuyn: - Tao khng ht. Hn ch mun trnh hai tn ng hnh vng bn ny. Hn bc sang mt bn v ng mt anh qun cnh cc cn cu nhu: - cht ch ? my thiu ch sao ? Basquet xin li. Anh lnh qun cnh nghi ng khm xt v ch tay: - To thy my ri. my tn g ? n v no ? ng c im no ? B hi dn, Basquet rung cng. Anh nh b qun cnh pht hin my hm trc khi mt ngi trong nhm lc thng hng ca Hng Thp T ri trong vng th d. Ba nay b xui. Ch c cch lc u chi. Anh lnh d t m n cu nguy. - n yn ! Tr ri, khi iu tra, gi mnh l t binh c m. Cng khng phi l chuyn chi. Norris trong u xem nh mc t binh, hon ton ch ngh n vic ln ng cng sm cng tt. N khng ch l giai on b cm t m l cui cng c th c t do. Sau , nh nhiu ngi lnh khc, Norris khng mun thy m qun cnh tra hi bn mnh. N nh l quy lut ngm v tnh on kt trong qun i. Nhng Azam, anh qun cnh cng l lm v c tr nh kh tt: - Tao bit r l thy my !... Azam i theo v b mt c p vo chn bt ng hn l au. Thng no dm p th ? Anh quay ngi nhn v thy mt tn ln i nn lch cu nhu la ht, cm sng AK 47 qut: - i ! i ln ! T ngc nhiu n nhc nh, ri n gin d, Azam ch ngn tay ni: - Khng c lm th ! Tn b i hong s v ln c. Azam khng s ui theo ni: - Tn my l g ? to s khiu ni ln ch huy my. - i ! i ln! Tn Vit Minh ht. Mt hn hp nh ch l ra ci nhn xu xa. - My khng c quyn ra lnh tao. To l h s quan. - Lt na n s hi giy t. Norris ni nh vi Margoz. Thng ny lm khng ng lc. Norris ngh ng. Azam t tng tng, ght nhng bt trc, cho thy anh ny l tinh hoa ca qun i. trong trn chin, gia n qun cnh, anh thnh cng trong vic t chc mt ni yn tnh cho ng i c th ngh ngi v qun i. Anh khng hn, ngc li cn gnh vc cc kh khn. Ban u vic anh l canh chng xe c i li bo m cu hng khng. Ngy 13-3 sau trn tn cng u tin ca ch ln c im Beatrice, anh tr nn v ch v anh xin vo trong i phu thut ca thiu t qun y Grauwin. Trong 57 ngy m mang bng hng thp t. Azam mang bng ca cng vi mt t binh chin tranh khe mnh i khp cc hm, ho tm thng binh mang v. Sut thi gian di ma n pho, Azam b t ho ny qua ho khc lm nhim v m thm nhng nguy him. i lc ban u, vo bui chiu qu mt mi hay s
5

on t 42 Erwan Bergot. hi, li c nhng ngi lnh mun anh khing i. Nhng anh thy nhng iu kin kinh s ca cc thng binh nm trong tri phu thut n ni trc khi lnh bnh, h xin tr v n v. Nh vy Azam chp nhn s phn mnh, tin vo may mn hay s tri sng. Anh s sc mnh. Trong gi ng, anh t chc li lct cung cho anh em c th ngh ngi. Trc khi c lnh ngng bn vi gi, anh chun b hnh trang cn thn v ngh rng hnh trnh s di v cuc mo him s khng ng ph c. Anh khng ngh l phi tin nghi nhng t ra l cho c nhm c th c tt nht. Anh ra i vi mnh my sch s, ru co sch, i giy nh xi trong ti, o qun thay, gmn v khn sch nh mi. Lm t binh ch l mt chuyn. Vi anh ch l mt s thay i tnh trng do hon cnh. Anh vn l qun cnh, chp nhn lnh ca k chin thng min l h chi ng lut. Mi chuyn r rng da trn s tn trng cc quyn mi bn vi nhau. C dt anh va nhn lm by ht nhng nh ha bnh. Tn Vit Minh nhc m anh qun cnh v sng ca hn khng lm anh ny s hi. - Tm ch huy ca my ! - Anh ra lnh. Tn b i ngc nhin trc phn ng, khin hn bng hong mt i nhut kh, li li v lng tng. Sau hn b i ln vo m ng. Basquet ly c ln i. V anh lnh d v thng bn l dng ch lm Basquet bc mnh. Mt bn tay mc ly tay o rn ri ca Basquet: - , ng i l qu my ! Hn quay li, Norris ci ranh mnh. - My nh chun sao ? Khi thng b i ko ngi ca n li, mnh phi bo v thng qun cnh. Mnh cng khng qu 3 ngi. - Tao u thy g u ? Tao cng khng bit chuyn. nu my ngh to s tr m Vit Minh ch bo v thng qun cnh th my lm. tao khng mun phin phc. - My s b phin phc hn na nu my khng chung vi ti tao.- Anh l dng ni C l tui tao bt my m ti ra xem my ging nh mt thng Thy s c tin t v lm sao. Tao bit iu tao ni. - Tao ni l tao khng c g ti by quan tm. - Ti tao mun coi. Sao my khng m ra ? Basquet rng rng nc mt. M ra cho coi l mt ht. Cng l l do m thng qun cnh nhn mt hn. Ln na, Basquet thoat nh mt tiu i lnh chnh quy b tn ln lc ny t n. Mt tn h s quan n gn, hng eo sng, dt ti xc ct, n hi bng ting Php gn nh khng du: - Ngi lnh ny ni my e da n, phi khng ? - Khng, chnh n nh ti khi toi quay lng. Vin h s quan hi tn b i ang phn i mnh lit. - Anh ny ni rng anh ni di. Nu anh b nh ch v anh khng mn i. Azam chi: Tao l qun cnh, c tuyn th ng hong. Tao ni khng sai li. Tn Vit Minh gim chn ni: - My khng cn l qun cnh. Khng cn l g c ! My ch l tn lnh nh thu thua trn. My phi sung sng v khng b x bn nh ti phm chin tranh m cng c quc t cho chng tao c quyn ! - Tao kh6ong phi ti phm chin tranh. Tao l t binh. Tao c quy ch c cng nhn. Tao mun - My khng c mun g c ! My ch phi tun lnh ! m ng l chn h hng i qua, Dng ngi im lng u u bc qua cu Bailey. - Tn g ? tn h s quan mc s bng giy tre ra ghi. - Qun cnh Azam. - Cu qun cnh. - Tn Vit Minh ngo mn sa lng. Azam nhn vai bt b: - Khng ai c th lt chc tao tr cp trn tao. V ch l ci li bo v danh d. Tn h s quan thy cuc ci ln ngoi tm kim sot. Anh lnh Php l lm ci l. Theo ca tn b i, k thua trn phi nhn nhng, n nn v khng c quyn ci li k chin thng d k y sai. Tn b i mt bnh tnh: - Cm mm ! Lo ! - Khng. Azam bnh tnh p tr. Tn b i vi rt sng, ln c qut: - Qu xung ! My phi bit xin li nhn dn v cc ti li ca my. My l tn ti phm ngoan c Azam ti mt. Anh cht hiu l s vic nghim trng khng cn l s trau i gia nhng ngi lnh vi nhau m l mnh b buc ti nhanh chng. n nh c tuyn. Trc n t ang ch, anh phi chi v khng c t ra hn nht. Anh lc u nh t chi ln cht. - C git nhng ng hng bt tao qu. y khng phi x t m l mu st. - V ti tao s l nhn chng. Tn Vit Minh nhy dng nh b in git. Hn quay sang i mt vi Norris ang anh thp nhn ci khinh b. - Sao my xa vo ? - V lnh ca ng nh bn ti, chng ti thy. C 3 ngi tay anh ch Margoz ang tn thnh v Basquet ang nhn ni khc Nu anh git ngi ny th git lun chng ti i. - My ni qu lm ! Margoz ni nh vi Norris. My tng rng ni nghe my chc ? Tn Vit Minh mt, sau xm mt dn. Tr bp ca hn tht bi lm hn mt mt. Hn tm cch chng ch. Php bin chng phi cho hm mt cu tr li qut li. Hn lng tng trc thi cng rn quyt ca anh qun cnh c 3 ngi bn ng h. Hn phi ct sng v ci cn. - Tao tha cho bn chng my. Ch c ch tch HCM mi cho chng tao i x khoan hng vi l chng my.
6

on t 42 Erwan Bergot. Norris nhn khng ni. Anh ch 2 v mu thun nhau: i x v khoan hng. Vy c ngha l ngay c lng khoan hng ca H ch tch tng ng mt s ph chun. Tn Vit Minh trc khi b i ni: - Gi lo theo cc bn t chng my. Chng my lm mt th gi Va ni tay hn va khot tay hai tn lnh i theo hn. - Tao khng theo chng n. - Basquet cha kp ni v tm cch ha vo m ng gi ti sn ca mnh th Norris gi tht lng Basquet li. - My nh trn ? - Norris da - Tao ni ti Vit Minh rng my mang v kh v la bn vt ngc. - c vy my ! - Basquet cn nhn. - Khng ! orris p, tay khng nh Basquet ra.- V bn a ti mnh s trn. - Khng c chuyn . Tao khng mun b thng b i mt dy y nh. Lm g lm khng c tao. - Ty my. Trng hp ny ti mnh chia nhau thc n d tr nh anh em. - Khng, my ci no ca tao- Basquet phn i trc khi im ming khi thy mnh b mc mu Basquet thy sao mnh khng thot anh lnh d ny sm hn. My thit l thng chi u ! - My ni nh . - Th ti my trn lt tao ! - . C 4 ngi theo cc b i dng bng sng dt ngi m ng xuyn qua m ng. C 4 i hng mt qua bn kia cu Bailey i v tnh l 41 sau khi bng qua gia hai nh dc ng, ngy trc l Dominique 1, im vng v Dominique 2, im , sau i ngon ngoo di chn c im Batrice b mt ngy 13-3. Ti y, cy ci bt u mc li lp nhng lct. Chiu xung, on xe Molotpva, bn sao ca GMC loi khung ngn i v in Bin Ph ch theo nhiu nhm lnh nam ln n eo khu trang. Azam hi: - Chc v nghe mi ? - Khng, v sinh - Margos p. - V trnh vi rt thc dn. Norris b sung. Pha ty, mt tri khut sau i, v hng nc Php v s t do. Bn trn, bu tri xanh v lnh nh tin. on xe i qua vi b i ng bt ng nh nhng ci ky trn . Norris thy nhng k chin thng nh rp khun mt nhau vi ci nn phng, ng phc xanh l trm ln ngi rp khun nh bao ti v tnh, mt nhn xa xm. Trong ci thc ca k chin thng mt o qun hng mnh, h khng thm mt t g. Norris mun ph v s dng dng ca h th c ko cht phn ng c tnh con ngi xem sao. Anh la: - L bt nhn ! Chng my i hi ca ! Mau ln, L bn chng my cum sch ri ! Khng tn lnh no quay li nhn. Ch c mt c gi ngi cui xe nhn thong qua. Ci nhn sc lm, y hn th nh nm m hay bi nc bt nh vo Norris. Norris ng Dng khng lu. Trong trn nh, lc tm ngng, khi trong lct vi ng i, khi mt mi bu ng, anh nghe k li hng trm ln nhng cu chuyn k t Hanoi hay ni khc. ch l nhng cu chuyn chi bi, thng l trong cc nh cha, trong vng tay gi Bc K da min mng, ging ni nh li ca, iu b duyn dng. Nhng c gi nh trong thin thai. D dm ng hay lnh lng, snh si hay vng v, nhng khng tm thng vi c ch nh v n bal, nhng ci eo un o, nhng ln n nm m m nhng chng vnh, cc em kim sng Norris c ng i ru bng nhng cu chuyn, anh thy khi ni v gi, h khng c nh nht hay tc tu. Norris tng tng con gi Vit Nam u th c, tt c u tn cm, duyn dng, quyn r. Tng chng ch c ph n chu mi bit cch thu ht n ng. Ci nhn ca c gi trn xe nh go nc lnh khin Norris b bng. Anh hiu ra s cung tnh, tn c, hn th cng c ph n c th khin n ng khng ng. D l ch, cc b i cng l nhng ngi lnh, cng l nhng ngi cng chu kh th ta c th ni chuyn, trau i nhau vi h mi th Mt bc tng v hnh ngn cch anh vi th gii ph n nh nh mt va qua, n ging nh nng sng trn khun mt lnh nh bng. Mt chiu n. in Bin Ph, Warnecki, mt thng h s Balan hung d v a ti t trn trn liane 2, k Norris nghe s phn ca mt ng i mnh khi b cc n du kch bt sng. Ngi ni chu c c. n b chu cn c hn, d km thm m tinh t, mt cch khoa hc v cch lm au n. Mt cu t binh tr khng b hnh h g v vi gi sau c anh em bn t tm thy trong tnh trng hp hi khng cu c. Cu ny khng mt vt thng trn ngi. Mt vin n v u cu lnh n l gii php duy nht. Norris khng th thi nhn ngi con gi tr y. 4 giy y tng chng qu lu. Nhng anh rng mnh. Lt v tay con ny l khng yn Anh t ni. M em ny p tht ! Qu p. Mt trinh n lnh lng, duyn dng kh qun, Khng c nt g l mt n b. Norris tng tng ang dn u tiu i tn cng, p o bn hn nht, hm nng ho kh cch mng, nh bt k ch, khng tha cht bn chng, khng cn cao thng, thng hi g ro. Trc khi xe r sang khc quanh,c gi phy tay ui rui nhng cng c ngha l mt hnh ng him hoi dnh cho ngi lnh bi trn. Mi c mm li ln ting n ch y y hn th v khinh mit. Hai ting Norris nghe khng hiu ngha khin anh nh mi: - Nghia pha ! Norris ngha l ch l ting chi haynguyn ra. Anh hi ngi bn ng hnh. Margoz cng khng hiu. Basquet tr mi khng bit. Mt tn b i tr nhn theo di, ly nng tiu lin cha v ngi Norris, cng lp li khin Norris vui sng hiu ra thm mt thnh ng mi: - Nghia pha ! Di Nghia pha !
7

on t 42 Erwan Bergot. - Ngha l i nh pha. Azam dch li. Ma ro bt u ri. Chng 2 Ngy 7-5-1954, lc 22 gi. on t i trn con ng mn di cnh rng tha. Cn ma chiu ti khng lm khng kh trong sch thm m cn lm mi g chy, mi l cy mc, mi cu tiu, mi tht snh nng nc n cc im. on t t nh chut lt va ngt ngt kh th trong ci hi m nng n. H tm cy to tr nhng do qu ng v tri ti, h nghing ng, dm p nhau, thm chi ra nhau. Vi ngi ring l m mm tm c ch kh ro. H b bm trong bn, trt t trn vt xe Molotova hay lt v h bom y nc lm nh ng by mui bay nh vi tru. Tng ngi t lm quan vi s c c. Nhng ngi kit sc ch cn c tm mt gc nh hp ngh. Khng ai ni vi ai, c chng ch vo ting, ch yu l chi ra nhng k vng v b t trong m ti hay ai c dnh ch ngi khc. - Scheiserei ! Schweinkopf ! - Nhadin oualdik ! - Cn thn my ! Nhiu ngn ng nghe ln ln. Ting ca tn b i no lun hin din qut Im i km vi c bng sng p ba trng u, trng lng hay vai ca ai . Khng cn ai suy ngh g v qu mt mi, i, gh tm. H l ngi bun ng. H bt ng, b gi, co ro ngi. Chin u, tht bi, ng trn cui cng, thy bi hon ton s suy ngh sau. Gi th ng ngc v i ma. Nm yn, c gia ci hi m cn li gia da v o, c gi tng tc t ngi. Hng ngn ngi chen chc di khu rng trong m ti ch sng. Sng s gii quyt mi th. t ra h tng tng nh th. C vi ngi ngi ri rc c ng qua thi gian, cho qun cn i, qun s mt mi, c on tuyt ci v tr ch ngy mai c th t hi hn. C ngi lc ti, c ngi ch i, c cm c nh ko di hin ti trc khi bc sang mt thi gian bt nh sau . Dng ngi c i n. C thm nhng bng ca lm rc ri thm hnh trnh. Bt ng trn on ng 15 cy s, lnh Vit Minh trng tp nhng t binh h gp ra lnh khing bng ca. Khng t binh no quen nhau, cc nhm b r ra khi bt u b gii i. V thng binh tr thnh gnh nng vi h. Lc ny, on ngi t ra t t v thn trng hn. H tn trng lng can m cng nh ni bt hnh. Nhng d c vi c ng th bo do b bc tc, cng c th on c lng khoan dung vn cn nh mt cht g ca tnh anh em chin hu.Ngy mai s ra sao khi h khng cn l t binh, khi m tt c u mong mi c sng, khi m khng cn phn bit cp bc, anh hng hay hn nht, khe hay b thng bnh hon ? Cc tn b i vn canh chng. Tuyn nhin khng quan tm n nhng ngi b thng m ch c tun lnh gii tn sch k t khi in Bin Ph c th yn tm v vt nh d kin. Norris, lnh d, Margos, l dng, Azam, qun cnh v Basquet, cu chut sng Nm Rm khng khng thot c bn lnh canh v on t d trong ma, trong m ti sut on ng. Qun Vit Minh bm st h nh gi ca qu. Chng thm ch cn ngn cn mt h s quan mun trng dng 4 ngi khing mt ngi hp hi. Bn ba rng c m b i chn, 4 ngi khn kh t m khng th cng tm mn len, c Norris git t tay Basquet, gia 2 thn cy. l hu qu ca mt tnh ton sai lm. Nu ci mn che h k lng trong lc u, th gi nc trn cy khng ngm v len, thnh mt ti nc nh git nh tm li ln lnh ngt. 4 ngi ng hnh co ro, k vai nhau, ngi chm hm. canh chng, m lnh cng tm nylon vung nhn nh mt bng ma mu ti xanh. - C thuc l khng ? - Norris hi basquet. - Tao ni tao khng ht. - My cha ni ti tao my mang g trong ti. Margoz xen vo. - Khng vic g ti my. - C ch ! Azam ni nh. Mnh chung vi nhau. Nh tao y, tao c hp bnh quy. Azam ngng ni v lc ti dt va ra va gii thch: tht luc y Azam mc ra mt nm a cho 3 ngi. - Ging giy nhu qu. Norris than. - t ra lt d Basquet khng ni g. Nhng cch ni cm n cho thy Basquet nghi Azam cho mnh phn km hn. Basquet ngh: Ngy mai khng c chuyn canh chng mnh chia vi my thng u ny. Chng c tm cch bt mt mnh - Tao sn lng ht thuc. Sau ba tic tht s, c mt iu thuc th tuyt ! Norris ni tip. - Xin thng Vit Minh ka - Margoz ngh. - Tao khng phi n xin. Tn b i nghe thy. Hn nhn mt, lc ti o rt ra mt iu thuc, b i a cho Norris phn na. Norris lm b t chi trc khi nhn. Margoz thc ci ch ni: - Mi thng mt hi. - N phi a mnh nguyn iu - Vit Nam cn ngho lm. Tn lnh ni. - Vi tao vy l c. Norris ni nh. - Thng ny d sao cng tt. Basquet nhn xt. Lc nu my sai lm khi tin n. D sau n cng tun lnh ch huy. N cng l lnh nh mnh. - C l ging my. Vi tao n ch l mt thng Vit Minh m thi. Margoz p. Thm Vit Minh thnh tai, hm thm d bng mt giong chanh chua: - Chng my ch l lnh nh thu ca thc dn v ght qun i nhn dn. Nhng chng tao thng trn. - My ch thng trn chin ch khng thng cuc chin. Cha u. - Azam sa lng. - D sao chng tao cng thng cuc chin, chng li l nh thu ca thc dn v l b nhn Bo i !
8

on t 42 Erwan Bergot. Khng phi lc tranh lun chnh tr. Margoz thn nhin p. Sng mai, chng ta s trnah lun. Cc quan im vi tao lc ny chng dung ha g nhau Margos ngp ln thi tao ng. 3 giy sau, Margos ngy kh kh. Norris gi u ln u gi, hai tay b hi. ngh anh xa ri hin tai nh xa ri cuc chin . Mt cnh vt du dng lt qua mt anh, mt ng bng nhp nh mu m du, x Beauce hin ra qua ca s xe la. Anh ng thip i.. H bn tnh hi lu, gn tra, h dn sng ng li vo khung trung tm. Mallier quan st thy h b ht v kh, dy nt, giy, nn i rng. H mng qun vi en, o s 6 mi v nn br basque mu xanh bin . Khng cn gp li h, ngay c sau khi ngng bn lc 5 gi. Gi Mallier ly hn chun b leo dc pha bc b sng. Anh lng nghe xem Vm c pht hin mnh vt ngc v truy tm hay khng. Tt c vn yn tnh ngoi ting ma ri trn l. Anh c bm nhng cnh thp r xung sng bt u leo ln. Anh leo ln b kia ca dng nc v thy khong t phng v trng tri. Va i anh va suy ngh phi i u v lm sao. Anh thy mnh tht s l mt ngi t do sau khi gii quyt vn sng cn gip anh trn con ng s di, bt ng v th thch. Trc tin phi tm thc n. Sau nhiu ngy sng chung vi lnh Thi, anh quen vi rng nhn ra cc loi c, tri cy, hay r cy n c. Anh mang theo con dao trong ti, cng vi ci hp qut my m ban u,bo m cho anh mt s c lp no . Sau th sao ? Anh thy n chng quan trng nhng cn th gi xem sao. Mt chi tit l khin anh ngng suy ngh. Mt di t sng nht nht xut hin trong m ti di lin tc cch anh vi thc ven rng. Anh chm bc thn trng n gn v dng ngn tay m mm. Du xe ti. Anh th r li. ng l du xa ti khng th no nhm c. R rng Vit Minh lm mt con ng gia rng gn th theo hng ty bc-ng nam. Anh t hi: C g pha bc in Bin Ph ? R rng ch c c im Gabrielle b mt m 14 rng 15 thng 3. Cc xe ti chc chn l ko pho tn cng ni ny. Anh nhng tai nghe. C ting ngi i n vi ting v kh chm lch cch v ting ni chuyn. Qun VM. Michel Mallier nhy vo bi, ngi np. Qun lnh n gn. H ro bc i theo on thnh thong pht ra ting ci. Nhng k chin thng thng vui v. Anh cm thy gin d tic rng mnh khng mang v kh nh cho chng thy rng khng c g l khng ly c. Anh nm cht nm tay ch on b i i qua v bin trong m. V ngh ny trong u. V Vit Minh khng cn Gabrielle, khn c l gi h ng li th sao mnh khng n ? Mnh c th ch, quan st xem sao. Mt ngh khc tip theo: c l chng cha khon sch c im. Hy vng cn khu phn ti ? ngh ny lm anh hng khi. Vic bt ng c th gii quyt kh khn cho anh. Anh i tip va cui cng nhn thu mt v tr pho binh c trang k gia rng. N nh mt khi kim t thp chn ngang ng. Anh ngi xung

T lc bt u ma, Michel Mallier nhy khi con ng vo rnh nc bn kia dy bi mng nh. Anh trt xung gia ging sng Nm Rm. Dng sng m thng ngun ca n in Bin Ph ch l mt dng nh, y su y mm . Mallier khng d tnh trc vic ny. Anh ch phn x khi m Vit Minh khng ch mnh khi cn ma n. C l trong lng, anh khng chp nhn s thua trn chng ? Hay l mt cch c tip tc cuc chin m anh cho rng cha kt thc ? Anh l vn mt ngi lnh, c quyn t do hnh ng v nh ot cuc i mnh. Anh chi b hnh dung ci tng lai. Ci ti dt anh mang theo ch c ming vi lu, gmn v nm cm. Ci quyt nh khin anh sng ngoi vng lut l v cho mnh khng c g chng tr trc mi cm by trong rng. Hn na anh thc r tnh trng ngoi l ca mnh khng bo m anh c hng nhng quy ch t binh. Quan trng nht l phi thot khi on t thua trn, th hin c khc bit ca mnh trc nhng ngi chp nhn nh mnh, nhng ngi chu nhn nhc, hay k hn nht, hay ch l khi nhng ai xem ci mt mi l mt ci c. Michel Mallier khng phi l hng lnh tinh hoa. Anh khng phi l lnh d hay l dng. Anh ch l mt h s b binh thuc a ch huy mt nhm trong tiu on lnh Thi. Lnh ca anh khng hung hn, khng liu mnh. H ch l nhng nng dn c bo v s t ch v vn ha trc s xm lng ca dn Bc K - nhng k cy rung di vng chu th, n x Thi truyn b ci l thuyt v cc thi xu. Nhng ngi lnh Thi khng phi dng hng n pho, khng phi sng nh chut np trong hang. Vng ca h l rng, chi li, nhng cnh rung kh do lm ry. i sng h l tnh thng, nhng bi ca, thnh thong vi ru cn. n b Thi x h p, du dng v vui v. H khng mun cht, tuy nhin, v thn tnh vi h s ch huy ca mnh m h bn cnh chu ng tt c. V ch huy nh ngi khch v khng b h b ri trong cn bo t. Trong chin u, h thm him ngoi tri, i gia nhiu phng tuyn v thm nh trong cc ngi lng xung quanh. Sng ra h quay v mang theo rau qu, b sung cho go, th duy nht do qun nhu cp. Ban sng khi ngng ting sng, Mallier tin rng kt thc. Anh gom ngi li v ni: 6 Vai ngi trong s h li dng khi qun Tu tn cng - Cc anh hy v nh v qun ht mi th. Tng nm 1979 trn sang Thi Lan v t nn Php sau 25 li s cho cc anh bit nhng g phi lm nm b cm t

on t 42 Erwan Bergot. thy nh l khu i bc phng khng c ln giu trm trong lp vi li. Tim p mnh, Mallier li li m mm v i vng khu pho va cm n Tri bo ng ng lc. Lc bt u tip xc vi VM, anh s rng khng c i x nh k chy trn m l nh ngi lnh ph hoi c th b x bn ngay. l li ha m tn h s quan mu da ti xanh nhn vi nh mt cm th ngi Php. Anh ng yn, nghe ngng, tm du vt i lnh gc. Anh pht hin chng u oi da gc cy giu trong tay mt iu thuc M mi mt ong. Vic thu hi chin li phm ca Vit Minh rt tt . Anh ngh. ng vy. Anh nh ma ng nm ngoi khi anh rt qun t Lai Chu v in Bin Ph. Chnh anh cng ht gio thuc Tu Vu ly t ti ca mt tn b i cht. D sao i lnh canh khng nghi ng. Mallier ln bc qua mt chng sau khi nh v tr ci l ct vi cc pho th. Anh c chng i tip. Anh c th t ho kh nng nh hng m mong may mn n Gabrielle trc tri sng. Anh s tm c mt hm v ngh ngi trc khi i tip. tng anh dn dn khoanh vng lng cho in Bin Ph t pha bc trc khi i sang lo. Anh tng tng Vit Minh ngn chn quanh khu n tr, c bit l bao vy thung lng sng Nm Rm. con ng t nhin v thun li nht cng nh hng con sng Nm U ln nht ca x Thng Lo. ang lc suy ngh anh nghe c ting ku t bn tri.c ch chng mt trm mt pha trc. Mt lot n in chiu sng mnh rung hoang v t v mt v tr ba rng trc mt. Mt chic xa ti np gay bt sng n pha. Trong nh sng le n, anh thy chng hai chc bng ngi nhanh nhn la ht bng ting Vit va ra lnh cho nhng ngi khc. Mallier np sau g mi ch. Tim anh p lon x. Anh bit anh va thot nguy him. Anh qu t tim, v may mn s th thch ch mi bt u. Anh tin mnh vt qua hng ro y t m Vit Minh dng quanh lng cho nhng anh lm. Vit Minh khp ni. Anh vt cnh cy tip tc quan st trc mt. l mtcuc rt ui ngi. Lnh trng tn ngi ra chy di nh n pha xe ti. H i gi nhau, truyn lnh v ng vin nhau. Thnh lnh h n sng trong khi ting h tr nn gay gt, cung lon. Trong ting n o, mt ting trong bng ti la ln: - Dng tay ! ri ! Sng ngng bn nhng ting go tht d hn. Mt ting php bng ging Vit la ln: - n gn, tay ln u. Hai bng ngi ra khi bi. Mt ngi to ln khe mnh cn mc lnh d, tui o nht y. Ngi kia m yu, vng v, chp chong ang le mt di nh n. Hai ngi lnh d lin b vy quanh, b chi bi, hnh h. Mallier thy h b cha ra va b bng sng gi ln nh gia ting c ni n o ging nh ting m ng trc cuc hnh hnh treo c. Cui cng vng vy cc b i gin ra. Mallier thy hai ngi nm bt ng chng ln nhau trn mt t. Mt tn Vit Minh rt sng colt, qu mt gi xung t v sng v sau tai hai ngi lnh d bp c. Michel Mallier lin hong s. Din bn qu nhanh v bo lc in trong tr anh. Trong trn chin, ngay c khi i din ci cht ca ta hay ch hng ngy, thm ch nhiu ln trong ngy. Nhng cc m l cnh b thng, au n v cht chc. D sao con ngi phi sng khi ch cn s kho lo v may mn c ban thnh th trc khi cht. Thnh thong anh cng s v khng lm ch nh mnh trong ci thng bng bt n gia hai th gii thc v cha c bit, di ma pho d di, khi i trong ho hay gii quyt nhu cu sinh l buc mnh cch ly trong t th bun ci hn l trn tri n ming pho. Ln ny th khc. Anh chng kin mt v git ngi lnh lng b mt m khng ai phi bo co. Cm gic tin ca anh l kinh hong trc hnh ng tn c, thnh n thm ci vui sng ca cc tn b i hnh h xc cht. ng l h phi tn trng ngi cht nht l ngi cht anh dng. Cng phi xem ngi cht khng cn l k th nh l ch th v cn th hin danh d nh binh t ra l mt ci cho ngn gn. S gin d gy lng thng hi gia nhng ng i v danh, nh Mallier, khng chu u hng v d thua trn cng mun cn l ngi lnh. V lng hn th t hi git h trong ting la . Gi anh s. S in di khin anh au lng, bn rn tay chn nh con bp b vi khng th c ng. Anh khng cn ham mun y m mun n th thnh l con trng su b Ci cht anh va thot, ci tng lai ri ro khng khng b anh bng cnh va thy vi nhng ngi hung hn vi nhng ng i khng kh nng t v v gii thch. Anh t xem mnh hn nht v t khinh b mnh.Khng th lm g c ngi anh cht cng khi anh thy t mnh a ra trc mt tn ao ph. - ng tn , rc ri ! - Anh t ni. Anh khng c ng. Tim anh p mnh tng chng nh c th nghe xa hng dm. u anh lng bng, bng si sng sc. Anh vn khng ng y. Anh nm di t, mng tay co xung t, chn p r cy. Anh i ma. Vi s co bp ca bao t, ming anh c ra x trn bi cy ni mnh ngi. Mi mt xanh xng ln. Anh cn sng. ng h ch 3 gi sng. Khng cn hy vng v Gabrielle trc tri sng. Khng cn cho anh gii php v khu t, ci l trnh sp ti v vo t ch. Tht ra anh khng dm t th nhn rng quyt nh ny l hu qu ca s hi. Anh khng cn can m tip tc nh vy v s b8t u li hm sau cn nhc quyt nh. Anh cun ngi trong bi,tay lun trong o, u gi trn r cy. Anh ng, u trng rng, c bp r ri.

10

on t 42 Erwan Bergot. Cn ma tnh trc tri sng. Tri t binh tm in Bin Ph vi hng ngn t binh nh mt ci sn khng l ln xn. Ln xn tuyt i. Ngi khp ni trong mt khong t cha y mt hecta. Trn tng mnh t nh c mt n hai ngi lnh vi mi chng tc, ng phc, binh chng khc nhau. Khung cnh v trt t y, nhiu tn b i b kch ng, ni gin bn ci nhau, chy mi pha, tt la ch ny, gii tn tp hp ch kia, nh bng sng hay gy vi nhng ai cng u v cha hiu nhng g chng ni. Chng cung cung vi m t binh n, tr l. m t bnh ch ngh n vic c sng. H c bm gn in Bin Ph nh l con ng uy nht v Hanoi va c t do. Lc u b ct, h t chi b la i nh n b b nghe mi mu v b dy vo l st sinh. m b i cha nhn c lnh g c bit v s c mt ca chng ban u ch theo l canh chng k thua trn trong tay chng, nhng ngi lnh m chng tng gm mt khi chin u. Vi ngi t gi quan trng ch l mt t: - Xo ! Mt tn lnh ngi trn thng phuy c ngui tinh thn. Hn im lng nhn quanh. Hn bit nhng li mi ngi ch mnh ni ra. Cc quy nh cho t binh, thng bo ln phn pht thc n k tip, mt bnh lun v hi ngh Geneve ang bt u t t. Hn mnh ci a ham rng vng, khng c v vui hay thn thin, mt ci nhn mt khng c ve g tt p. Hn cm loa. Ting hn qua loa b bin dng ha cay c, gay gt nh ting ca cy hay ting phn co trn bng en. Hn qut: - L lnh nh thu, l thc dn nghe y. Chng my l k thua trn ! T nay, chng my phi (Hn nhn ging) c k lut. Chng phi phi vng li nhng ngi lnh gc ca QND anh hng. Chng my khng c ra khi rng ! Chng my phi kin nhn. - Gii ng ! Mt anh lnh d ni xen gia m ng. Thm Vit Minh gin d khot tay gt i nh va i rui. Ging hn anh hn: - Chng my trc tin phi n nn, hi li, hiu sao lm ca mnh. Chng my phi t ti vi nhn dn Vit Nam m chng my hnh h, lun sn sng khoan hn cho chng my. - Xo ! Mt ting ni khc pht ln lm xung quanh xn xao. m t binh khng thm chuyn xa vi. Chuyn trc mt l phi n cho i. Nhiu ngi 3 ngy khng n trong nhng gi chin u cui cng, nhiu lnh trng khng c tip xc vi hu qun. Gi y sau khi khng b b kch ng, h b ng quy do mt mi, mt m t sng v bao t cn co. Cc t binh b k thng bt gi ang ch c tnh s. Vi h, ch l mt hnh ng cng l c bn, b li h ngh rng : chng ti ngng bn, cc ng lo cho chng ti. Nh vy l hiu sai v VM. K thua trn khng c quyn g c v s i h vi Vit Minh l mt s xc phm khng chp nhn c. Ngi Php khng c khi nim r rng v tnh trng ca h v h b lun cho l nhng thc dn lun i hi v c ti. H bt bnh, nghe nhng li tn Vit Minh ng trn thng phuy gay gt qut nh thch thc hn l thng bo: - Chng my nn mng rng c tha mng khng b git d chng my l k cp ! Chng my phi cm n lng khoan hng ca ca chng tao v ng t ra ngoan c khng n nn. Norris v cc anh em ngi hng u.Norris quay sang Margoz ni: - Thng ny ni nh linh mc. N ni k ci nhng tao nghe l mang ti Mnh i gii thch cc iu khon cng c chin tranh, n li ni li l o c Nh ci ch: n nn. Ch ny c th lm kh mnh . Margoz l ngi Thy S. Vi anh mi th phi n gin v r rng. Anh ni trnh trng: - Mt thng mt t do cng c cc quyn: ni di, ct cp, v git ngi nu mng n b e da. Nh c th hc iu va ni, Anh cha tay a xem ci hp qut bngnhm va mc c t ti tn b i. Basquet tham lam xen vo: - My lm vy mnh b mang ting. Basquet a ci mn ca mnh cn nh nc gip tao mang ci ny hay hn. N cn nng hn mt la cht ! - Tao bit l ca my. My t mang. - Ti by th chu np ma di mn. Tao ngh thay phin vc. Norris quay li: - My gi mn ca my v a ti cho tao. Basquet cau c hn: - ng lc tao.. - Im ! Tn Vit Minh gy chuyn. Trn thng phuy, tn chnh y bt u kt lun: - Chng tao khng ngh chng my ng nh th. Mun n th phi chu kh kin nhn. Ai la ln: - Cho chng ti v in Bin Ph, may bay s tip t lo chng ti ! Tn Vit Minh thy mnh b xc phm ni nhy dng: - Chng my trong tay QND ! Chng my phi mt thi quen khinh thng chng tao. Chng my s c b i chng tao i x bnh ng. Nhng chng my cng phi xng ng vi lng khoan hng c ch tch HCM ban cho. - V Geneve th sao ? Mt ting ni ct ln. Tn Vit Minh ci nh tng nghe cu hi ny. Hn ni du ging: - Chnh ph chng my t chi thng lng v H b nhng tn gy chin ch o cu kt vi quc M, v chnh quyn b nhn Bo i.Chnh chng my phi i hi ha bnh vi nhng tn Bidault, Laniel, Navarre, nhng tn tng gt chng my. Chng tng ni chng my i chin u bo v t do. Chng my gy uc chin d bn chng li nhn dn VN v li ch ca Michelin vngn hng ng Dng ! l s
11

on t 42 Erwan Bergot. tht ! Chng my phi hiu v phi xin li nhn dn VN ! - Cn gii ng th sao ? - Vic tr t do ty thuc chng my, ty theo chng my n nn hi ci v cuc u tranh cho ha bnh bn cnh cc dn tc b p bc ! Tn Vit Minh ni xong. Hn nhy xung t v i v cc tn b i canh gi 4 ngi. hn ni vi li khin m lnh khm nm ng . Sau hn quay sang Margoz, gi ru mc xm hm khc hn vi cp mt di tuyn ca anh. - C bn chng my phi quay li Mng Thanh ! chng tao cn ngi ti thng lo cho l thng binh chng my. vi nhng ng hm dn n h nhn, cc kho, vcc hm ch huy. Anh xem k tng hm. Qun Vm i qua ni ny. H a ct khp ni nh nh du s c mt ca h. Rui bay khp ni. Mt mi thi kh xc nh bay khp nh c im do hi m mc, thi ra ha nhau. Khng qu khch l Anh chn ngn. Anh phi tip tc kho st hyy vng tm mt ch tr. Anh c i tng hm. V ch. Mt tiu on ca ch ng lu ti y, t ra th Gabrielle ch l ni cho lnh ngh tm. Tt c cho thy ni y khng c chm sc v gi v sinh. Anh bt t tuyt vng. Anh i v kht. Anh bun ng. Xa xa, cnh ng in Bin Ph nh vt khuyt gia Ln ny, chc chc bn Vit Minh phi chuyn tri. Michel phong cnh vi nh m xanh nht pha ln nhng ngn Mallier nghe thy chng dn dp c, mc sng i i Dominique mu hay xm nht. Anh cng thy ng phi o kim loi ko di c nhngchm trng hnh bc pha sau xe Molotova trc khi tri sng. on xe kim t thp. l nhng tm lu d dng trn thn tre. ch sng phng khng n my i v pha ng nam. Anh t hi: Mallier m th. C 11 khu tt c, vi khu loi c ln Khu n tr quay li sao ? chng l ch di tn ? Anh bt c l l 90 ly. Anh ngh: ci: Mnh b trn ng lc m chng ta s c Cc khu ny ngay trc phi o. Gi mnh mi bit ti th sao my bay b ph Anh vn nm yn ch tri sng. Anh khng mun ri vo Anh ngn ngi mt hi lu. Cui cng anh thy trn sn i pha nam, mt l b xi gia chng m bn Vit Minh tay nhm lnh i pha sau ging nh hai anh lnh d xu b qua v khng c. Anh ti xung cho nh v i s n hi khuya. xung ng bng, tay cm bnh nc v dng sui va Mt cn ma ro ngn xung lm bui sng u m. thy c ang un ln di chn i. Sau t nng yu t chiu qua ngn cy trc mt Ngh rng n kia phng tuyn, trong khu t khng xung mnh t quanh my ngn i chn tri. ngi, anh khng cn thn trng c bit. Mt suy ngh Gabrielle trc mt anh t nht 2 cy s, bn kia mt ngu xun trong u anh khi nh my ngy trc khi nghe ng rnh y (thalweg) c ng xe ca Vit Minh i qua. Mallier phn bit r du vt xe ti ch i tt c nhng dai Hirondelle t hanoi pht qua chic in i ANGRC9. Nhng ting ni ngu ngc nh ting ca m anh nh mi: g cn thit. Con ch trong t knh bao nhiu, ouah, ouah! Anh nh ci cnh v tm li ni hai ngi lnh b nh Anh hi hc ngh n cnh tm ra gi b mi th xu cht. Khng cn g ngoi vt en nht trong c b gim nt. Qun Vit Minh chn vi vng hai xc phi xa, mt mi, d bm trn mnh trn dng sui khng b xc cht, bn lm nhim. Sao li khng nh ? Anh thy tang ti c. cuc i tuyt p v thy hy vng. Lt anh anh tm thy mt nn kt bng vi ngy trang ging nn ca qun ca Bigeard. Anh lm ln trn trng Anh bng qua ro km gai theo con ng mn m c l ti b i hm qua cn dng i ti nc. nh mt di vt. Anh s mang v Php trong phng Trn dng sui, anh c , k c, u da trn hn danh d ca tiu on. trn, o qun, giy c phi nng. Anh khng mun c Anh i vi trm thc theo vt xe ti. Nhng hy vng ng, anh nhn my bay v hng bc. mt chic my quay v Gabrielle tm thc n ta bin dn. Anh thy trn cao bay qua v hng Lo nh ch anh ng phi khp ni cc vt dng ph thi, thng hng b v, thng i. nc b c l, mnh vi d rch toang. Tt c cho thy My thng phi cng ny hn thit. Trong mt gi na s mi th u b v vt sch ch cn li th ph thi. n Luang Prabang v ngi trong phng qut my, chn Khng cn g trn na Anh t ni. gc trn gh ung bia lnh Vi anh lc ny, mt ca bia D sao anh khng cn chn la. Anh phi gi k hoch y bt trng l tt nh hnh phc. N tht n ni ca mnh. D chng c mang i sch s k c tng cy ca lct, qun Vit Minh t ra b li vi hm c th khin anh chy nc ming. Anh lc u. Tht xng ng. Gia cc bia v my, ch cn cch nhau cho Mallier ng tm trc khi i tip. vi trm cy s thi Anh tip tc i thn trng. Mi 50 thc anh qu xung Cy truyn lnh ny gip anh ng ln, mc l lng v quan st chc rng ng an ton khi i tip. n chn c im, anh phi mt bui sng v nng i v pha c anh l vng quc. l mt l ct nt bn sn i. ln cao khi anh bt u ln dc c im. Ch c 7 tun t lc Gabrielle tht th v cy c mc Chng 3 che cc ro km gai r st. Cy c mc trn cc h bom, nc l ct, trn nhng l chu mai ging con mt lt Ngy 8 thng 5 trng. Mallier n h thng giao thng ho hnh ch chi
12

on t 42 Erwan Bergot. Basquet l chn i cui on, va cn nhn. Chic mn nng tru m khng ai thm mang gip, theo ci ti trn lng. Hn khng mun ly g ra khi ti. Norris canh chng. Azam nghi ng. Margoz Margoz ch nho. Th nn Basquet khng th hng nhng th tin nghi ca mnh. Hn cn t chi ht na iu ca tn b i tng cho Norris. Thit qu lm. Hn i, kht, thm mt iu Lucky Strike, mun n ln g mt ming. Hn rt mun n v c gy th on vi 3 ngi kia. Tao khng c g gp my thng qu ny, anh ngh va khc thm, Tao khng phi l thng lnh. Nu Hn mun, lc rnh hn c th gii thch cho tn chnh y b i: Em khng mun hi VM, v em mnh c khng chin u.. Trc tin, khi tn cn b ch nh h quay li in Bin Ph, hn hy vng c dp trn thot 3 ngi bn trn v m ng. l cch bo v mnh tt nht. Trn ng, nhm ng dn. chng dng u tin. c thm nhm y t c cc Bs chn i theo: Le Damany 7 8 ca GM 9 , Hantz, BS phu thut ca ACP5 , Gindrey ca 9 ACM 44 . H i qua nhng nhm t binh u tin b bt trong m Isabelle, b tn cng lc chiu ti ngy 7-5. Trn ng kh ng c. on ngi ti thng c ch nh quay v khu in Bin Ph cng thng binh. Nhng ngi n l. Nhng ngi mt mi b b trong m dc theo ng rng, d0u phi tr v tri phn loi, b m b i x y v ra lnh mi. m ngi ny lm tt ngh ti ca rng ngay v tr m Norris gp c gi b i. i lnh gc ni: - My. ng yn ch ! - Cth cho chng ti t cm n ? - Margoz ni. Tn Vit Minh ha min cng v i vo rng xin ch th. Norris ng yn nhn hn. Nhng khi tn lnh quay bin i, Norris nhy ngi nm vai o Margoz: - i ! Mnh rt sang Lo. Khng cn dp no khc ! - ng , mnh i qu xa. Gi Vit Minh khp ni. - Quyt nh ny quan trng, nu khng mnh s v tri ca thnh phn khng th ci to c. Anh qun cnh thn trng ni. Norris nhn thng anh qun cnh khng ci: - t b t ph, cu b nh sp thnh thong l phng tin duy nht t v chng li cc luyn tic. Margoz thch th tn thnh. Tao khng trn. Ti by khng hi tao. Nu c g th b bn cht c m. Tao y. - ng chc tao ci. Mi tao nt ht c. Nu my khng mun lm ti Vit Minh bc mnh th c nghe li chng. Chng s cm ti mnh chia tay nhau ! - Sau my s gi n cho ti tao. - Margoz ni thm. - Tao sao ? My tin vy sao ? - Basquet gin d. Margoz rt ti qun ra mt hp tht b: - N, tao lc ti my khi my ng. Ti tao bo m khng i vi my th my mang theo t nht mt tun. Ti tao phi canh chng. - Chng tao s t t v canh chng my. My s chia phn n. Norris ni. - Gi th tao bit thy my u ri. Hm qau gi tao khng nh ra. Ln ny tao chc l tao tng bt ht my tun trc khi my lc thng hng ca trm phu thut. Nu my c i y, to s t co vi cc bc s ! - Ti by ch ! Norris nm o ko Basquet ng dy v qut: - My ni g ni li ! Tao ni thng ch l my ! May cho my l mnh l t vi nhau. V mnh phi on kt. Nu cn in Bin Ph th tao bn v u my. Norris gh st ming, khng ci na: - My ni Vm s bn mnh sao ? th my c hi hi cht anh dng thay v sng nh di. Gi khng ni nhiu. i ! - My th trn. C th my c c hi vi Vm nhng vi tao th ng hng.- Margoz cnh co. Bn ngi tip tc theo on t ln ng i ngc v in Bin Ph. Norris ni: - Cch y 1 cy s, tao c lm du mt con ng trn, bn tri , hng nam. Mnh s theo ng v lng cho i din Eliane. Khng mt thi gian lu tm thy con ng nh. l mt con ng lun di rng m my bay khng pht hin dnh cho qun Vit Minh tng vin lc cao im thng t v cng l con ng di tn thng binh VM. Di t cng nh trn cnh cy cn du vt cc bng b qua s dng thnh thong cn c nhng chi bng c kh trn bn cc tre lm ni s cu. Norris i trc, Azam, ri ti Basquet. Margoz i sau cng va nhn bi rm v va canh chng ci ti vi ca Basquet. Mt tri dn xung. Cha dy mt gi na tr s sp ti. - Chiu nay n g ? - Margoz hi. - n ct. - Basquet p. - kin hay, phn n thm dnh cho my. - Im mm ! cn c ngi trc mt mnh. - Norris ni. C bn nhy vo bi v nm sau lm cy, tim p mnh, tht rut. Margoz nm t Basquet, lc ny ang p mt xung t. - ng l my nh chi ti tao.
13

GM9 : Groupement mobile no.9 nhm c ng thnh lp ban u do trung ta Gaucher (cht ngy 13-3-1954) lp gm tiu on 1 v 3 ca bn l on l dng v tiu on 3 thuc trung on 3 lnh bn x Algerie. 8 ACP5: Antenne chirurgicale parachutiste no.5: Trm phu thut nhy d s 5 c th d tng vin hi thng 3-1954. 9 ACM 44: Antenne chirurgicale mobile no.44: Trm phu thut c ng s 44.

on t 42 Erwan Bergot. Nu khng tm thy g chiu mai, th k, mnh c i Ci ht chy, mt ln khi lm n mui dt ra. Tt. Gi ny khu rng bn cnh pht ra mi quen thuc, mi ozon v m l cy. Anh nm va nhai tng cc cm nh qun i. Anh khng cn lo lng, thm mun, m ch u c trng khng dnh cho ngay mai ngh n cc quyt nh quan trng. Coi nh mnh sng trong m. Ph mc cho Cha D sao Mallier khng phi ngoan o. Anh khng c i l lu nay ch v n khng phi l thi quen trong cc tiu tiu on lnh Thi. Vic ny anh khng my nh n, trong lc ny, nu khi nhc n Cha, th viccu xin khi b n c. S n c Anh cht chng tay ngi dy. ngng tai bit chc mnh mt mnh ti c im b hoang. Ci cm gic chua cht nh l ci tnh trng mong manh ca mt con ngi b dn vo ng cng. Theo phn x, anh l chn tm mt ni tr trong bng ti, mt ni tr sau cng ca mt con vt b dnhby. Cui cng, nah nghe ting chn ngi ang i de dt ngay trn ch tr n ca mnh. Nu l mt tn Vit Minh i mt mnh, mnh s h n. Nhng m ng c chu ng Anh t nh. Nhng lm cch no ? Anh ch c tay khng. Vic u tin cn phi lm, t ngy mai. Anh t sa li suy ngh: Nu mnh cn ngy mai Anh nghe long thong ting chi ra, sau o al2 cu tr li ting nh hn. Khng phi l VM. Trng hp ngc li, li sao my ngi ny li phi trn ? Gia hng ngn t binh, kh m c chung mt kin l n Gabrielle trn. ng l vy. Anh ch thmmt lt. Nhng ngi y ch cch anh vi thc. Mallier b ra ming hm. Anh thy 2 ngi. Mt ngi to ln dn u ngng mi 5 thc ch bn mnh, mt ngi thp ln hn, vn v hn, mang trn vai mt ci ti mu ti lc l trc mt nhn thy nh vi voi. Anh mnh dn gi: - Ai ? Hai ngi nm xung t, bt ng. Mallier gi tip: - Ti l h s Mallier, tiu on Thi 2. Ti i mt mnh. Anh nh ni thm: v t do Nhng anh ngng khng ni. - c, cn ch cho ti tao khng ? Mt ngi gn nht ni. - Cn, chu kh cht mt t. - Vit Minh u ? - Va i khi. Nhng chng c th quay li bt c Michel Mallier tt la. Trong hp khu phn dng lc no. Nn tao phi trn. nh gm, cm chn, thm v mm mi. lt naanh Anh lnh to con n trc mt Mallier cha tay bt: s vn thanh nm trong vi d, sau , mi ba n, anh - Tao l trung s qun nhu Frey ca tiu on 1er s .ly tng lt n dn tng ht. hanh hy vng cm c 3-4 Chasseur. Tao li chic Conti ngy. Gi anh rt ra gii php. Cng ngy anh cng thy Mallier nng nhit bt tay. l ngi Php u tin m rng Gabrielle khng li cho Vit Minh ci g v chc chn trong my lct b hoang, cng cn mt hay hai hp anh tip xc sau khi in Bin Ph tht th. Anh thy vic ny nh l t hnh tinh khc n. khu phn bt c th g min l n xc nh iu anh tin chc. on lnh gc i qua hi h, va ng vin m t chng 20 ngi rch ri, nhn nhc, tay ngi ny trn lng ngi trc ni nhau nh mt dy di. - Trn th phi la ni t ngi i. -Norris th tho. Bo ng ht. C bn vn. C bn cn nm trn t bn tnh. Margoz giiquyt: - Cng t i ng mn cng kh b bt. ngh ti mnh nhm hnv nam Margoz ch mt tri chiu xuyn m my l hng ty. Mnh gi hng m i. H tip tc i, nhng chm hn trc.Cy c, a hnh khin con ng tr nn di v nng nhc. m, tt c thy rng khng th i tip. - Thi ngh. Basquet, m ti ! - Norris ra ging ch huy. Basquet khng tr li. Nhng t ra khng ng , hn th ling ci ti xung di chn. Margoz m ti v kim th. Anh trm tr: - Ch ! My lo xa hn ti tao tng. My c c thuc l ! Margoz ht gi thuc khen M. My khng t g c ! - Khng c ht. -Norris ngn - Th ny bay mi c cy s th l ht. c gi dy, mnh c th dng i chc vi ngi dn ! C l, bn ngi chia nhau c mi hp c thu cho hai ngi v mt t bt tri cy. Bnh nc ung c chuyn tay nhau. Azam ngh: - Thay phin nhau gc. Tao gc trc. kt n Basquet - My mun i th c vic. Chng tao s bt 1 ngi chia phn. Margoz ln ting. - Ti my l rc rn - My ni nghe mt qu. Ln sau c m ming th nh tay ln ming. - Norris e da. - Tao gi l khng kh bn b chn tnh . Margoz quan st. C nhm thu mnh st nhau chng ci lnh ca rng. Norris ng. Anh cht nghe ting cnh cy gy v tnh ng. Ai di st cnh bn. Anh chng ci ch ngi dy ni nh: - Azam. My h ? - Khng. Tao mt mt chic giy. Basquet ni. - May my s thy. Ng i. Vi giy sau, Basquet vn lun sc so tm. - Tm c cha ? - Cha, mt chic kia na ri ! - Th my i chn khng. Ng i nu khng tao p my.
14

on t 42 Erwan Bergot. Bn tao l trung s Wilder, RICM, ch huy chic xe Bazeilles b bazoka bn Elianes 2 anh ci nh: l em r tng lai ca tao. Wilder leo ln xong v th pho. Trc mt anh, ci ti hnh vi voi lc l k quc. - tao ph my xung.- Mallier ni. Wilder ci vang vi ging Alsace ang ch ci: - Khng phi l ti hng m l tay tao bng bt. - My cng mun chy trn nh vy sao ? - Khng, ngy mai, tao s tho bt. Mallier i trc hai ngi n hm v xin li: - Tao ch cn t bnh quy d tr cui cng-Frey cm n. - Mai sng mnh s chia nhau. Ti tao cn t khu phn n. Tho bt cho Wilder khng l chuyn nh vi nhng phng tin sn c v hai ngi khe mnh qu sc ca, b nh v tho lp bt dnh vo vai ca Wilder. Wilder kin nhn chu ng va c ni a. Anh ni: - My bit, tao tng thot khi ti Nga nm 45 Prague. Ti Vit Minh khoan hy khoe rng bt c tao! 17 tui, i vo lnh trong Wehrmacht v chin u trong n v tn cng, n tn balkans. Khi rt lui v n Tip Khc, b Hng qun bao vy, anh b theo qun Nga, sau qua o sang M ri quay v nh bnh yn Sarrebough. Vi tun sau anh li gia nhp qun i Php va ti lp. - D vy, tao dng lnh i ng Dng. t ra y tao cng khng cn b lnh Mallier ci. Cc iu kin kh hu cng l l do chp nhn c.Tt hn ht, khng c dnh vi lng yu nc, tt hn cc iu kin kh ni khc. - Th i mt vng coi sao. Frey ngh v giao cho em r gi nh. Mallier v Frey i thm d ci ni tng l nh Gabrielle, c xem l c cc hm kin c nht v c mt trong nhng tiu on thin chin nht ng Dng trn gi: tiu on lnh Algrie s 7. Cc du vt chin u hi 7 tun trc cn . Cc ng ho sp l, cc l ct b ph toang bng n pho. Khp ni la lit h bom, b gy, km gai b t, mi h hng n tng nht l ngha trang m Vit Minh t trn ng bng pha bc ca ngn i. Mt bi tha ma ln hng hecta vi cc nm m xp hng nh diu binh cho thy mc tn khc ca trn nh. - t nht l 3 n 4 ngn ! - Mallier ni. - Cht cho ci g ? Frey suy ngh v hi. Cho t do ca VN ? ng l la o. Tao tng sng trong vng gii phng ca CS. T hn n l. - My vn cn thuc qun c ? - Waffen S.S. v tao bit ti sao ti Bolcheviks nh Hitler nh vy. H khng phi l k th nhau v ch l nhng k cnh tranh nhau. Chnh v vy tao phi b trn. Anh lc u nh trt b ci suy ngh quy ry y v i ging: - Th tm ci g m Vit Minh b st li n. Tra, tt c phi thy rng n qun thu gom Vit Minh khng b st li ci g. Khng mt hm no khng b khm xt lc lo. Khng cn ci g c ch li. - Khng cn c mt ci h khn.- Frey cu nhu, chn nn. Mallier mt mi. Anh thy r8ng tt c u l t binh b giam lng. T binh ca cc x ny, ca s ngho nn, cch ly vi t do. Ch c khc l khng c cc tn b i, nhng chng vn tn ti , gn hay xa, to thnh mt hng ro kh vt qua. Fery cht ln ting mng r: - Xong. Tao lt mi v v c trm x. Li coi ! Di ngn uc t bng nhm l c, Mallier theo bn mnh chui vo l m mc. Bn trong trng rng, tm g ngn ngang. Mt khung st ca chic bn quan st, cc hc t chai l v hp st. Mallier dm b mt ng thuc lm bc mi te. - Tao khng thy g xi c. - Kin nhn, mnh mi lc m ! ng hm cui hm, b chn bi mt ng bao rm chn t. Vch b st, c l t lc bnh x di tn sng ngy 15-3. - Hay qu ! - Frey la ln. Trong mt hc khot vch, anh tm c hay thng g mu sng, dn tem k hiu m lnh vin chinh no cng bit: F.O.M.103 Khu phn cho tp th. Bn trn c du hiu trng li lim c ngha l thc n khng c tht heo. - Th tm thm. Mallier va t b uc khc v ngh . Frey kin tr tm nhng v ch. khai thng ng hm, phi c dng c khc hnl con dao ang dng. Anh cho thy trn u cc thanh tre ku rng rc ng ngi v t bt u ri. - Mnh c gi chy khi y trc khi hm sp. Mallier chy thot ra trc, ln lt 2 thng g nh v cha tay ko Frey thot ra. t sp di chn c hai lm hm mt khong t. - Thit ng lc ! C hai v hm Wilder nm. Di nh nng, Wilder cn ng ngon lnh mm ci nh thin thn. Cnh tay b teo c nm treo trc ngc. Thng c m ra nhanh chng. Ngoi cc thu, cc trch v bt tri cy, cn c thuc l, bnh quy b mc, bt pha tr v mt hp cn c mt k cm g v mt k cm b vi c-rt.. Qu l mt ba tic sp ti. Khng ch c na, Mallier t g thng v ngh i ly nc: - Tao bit ng. - Nh v l. Wilder mi, Frey l thng ham n, n c th n ht phn my. Mallier lao xung dc, lng nh nhm. Gi xong. C thc n, c hai ngi lnh gi kinh nghim. Wilder tng i xuyn u Chu, Frey tng bng qua nhng mt li ging ca Waffen SS. H s gip anh tm li t do. Ming anh cu lin tc: cm n Cha !
15

on t 42 Erwan Bergot. i qua h thng ho ch chi, anh i thng trc mt, bng qua bi c cao tng nh khng c g cn tr anh c. Con sng lp lnh nh nng trc mt anh cha y 20 thc. Anh n gn, tho 3 bnh nc khoi dy lng v mc nc y. Xong anh nhng tay xung nc, vy nc ln mt ra v nh con mo sau quay li lo ln i. Chn anh vng dy rng. Anh git mnh v mt sai lm mc phi. Thi gian nh dng li. Tai anh nghe nh tng ting xung quanh. Ting mn n ngn gn tung ln vi ting cnh cy gy kh khc. Mnh trng by mn cc, .. Anh nho xung, bung bnh nc v cun ngi nh th. Nhng ting n nh trng anh. Mt trng ma si au n ti khp ngi trc khi anh chm t. Mt tia chp le ra. Cht mnh ri.. Anh sp ngi xung c, mt p xung t nhng cn tnh to. Mnh trng .. Giai on nguy nht qua. Anh t kim thit hi. Anh tht s khng thy rn r, ch thy au nh khng xc nh, vai, lng, i, mt c tri Xem th.. Anh mun da ci ch ngi dy. Vai khng cn na, mt nht dao m v ngc anh. Cn mt ni ln t t lm anh qung mt, chng mt, nng u. Anh t xung m man. Mnh ang cht dn..khng kh hn nh vy.. Anh suy ngh v hi tic: tic rng xong.. nh nng nng t chy m mt chi la. Anh m mt v nhm li. Nh c ai ang ni t xa: - My b thng nhng my s thot. My c ci may trong ci ri. l mn ca Vit Minh bng thuc sng en. Mallier cn sc ci. Anh nhn ra Frey. Anh hi: - My gip tao c sao ? Tao s thao my v hm. ng cm ngui. Tao i lm ri. - My ng c khng ? Mallier c ng. Frey du Mallier ngi dy nhng mt c chn anh khng iu khin c. - C chuyn ri. Anh c che du ci au. Anh bit khng cn c t chy trn. Frey khm ngi anh mt cch nh nhng v chnh xc. Frey ra vt thng lng, di b vai, nm mt c chn gy, rc sulfamide v p gc. Hi lu, Frey ni: - Cn thn nht l khng th y lu. Ti b i chc chn s nghe ting n v c th s c mt m lnh ui theo. - Chc chc tao ln i khng ni. - Tao bit. - Sao gi ? Frey lc u. Anh khng thch b bt buc quyt nh. Khng phi cho anh cng khng phi cho bn mnh. Tuy nhin anh gii thch: - Tao s i theo my n ht ng, tn li vo in Bin Ph, tao s cho my trn cht cao hnh ngi sao. Mallier gt u. Ch ny ngy trc l Anne-Marie 3 m anh tng ng vo nhng ngycui cng hi thng 3. N u tu bc ca phi o. - , Frey ni, my s c m t binh phc ch phi p thy Frey ci: my bay s p ch thng binh nng i. t ra th nh vy my cng c t do chng ? Frey cn thn a vai chng vo nch ca Mallier. - Thi i. Ph mt hn 4 gi mi v ti ni. Lcchia tay, Frey a cho Mallier vi hp c trch v c thu, thuc l v mt ng chch morphine. - Ch dng khi no my qu au. Nh np lc ti v ng qu lo. S tt c - Frey ngn ngi khng mun b i Can m ln, my s v Hanoi trc ti tao. Mallier nhn thng Frey. Anh khng quay mt i, anh khng khng mun cho bn thy mt anh m l. Lc ny, anh cm thy c n, khn kh, b cm t hn bao gi ht. - ng tin rng tui tao t do hn my Frey ni tip , nh l hiu bn Ti mnh u cng mc ch. Khng phi v mt con ong dnh by cn kh nng bay th n mi c t do. Ti tao cng 10 vy, Mt cnh tay lay Norris cn ang ng say. Norris khng ng c m thip i lc gn sng do nhng git ma phn lnh gi nh git t trn cy xung. Anh cu nhu tr mnh khi c tay t trn vai. - Norris ! Dy ! Thng Basquet trn ri ! Ging ngy ng ca Margoz kh lm cho Norris tnh ng. Cui cng Norris cht ngi dy: - My ni sao ? - Tao va bit thng Basquet b trn. N khng bo ti phin tao gc. Khi tao thc dy thy n mt tiu. - Cn ci ti ? - N mang theo lun. D sao n cng ni ri, ng l mnh phi nghi ng n. - nh tri n li sao ? Khng n thua g Norris suy ngh nhanh C 2 gii php, hoc n lui v sau, hay l n quay v tri t trong rng - S l n t co vi Vit Minh vn khng a l chut Rm Rm Azam ni y l dp n np thu hng cho ti kia v loi b hn ti mnh. - Lm sao gi ? - Trc tin trn khi y cng sm cng tt Azam ngn ngi Hai l khn nht quay v in Bin Ph. Tao thy c 2 ci li. Mnh c th tm c thc n v tm cch trn khi s canh gc bt gt gao hn ban u - Anh nhn thy hai ngi bn c v khng chc tin tng. D sao, Frey v Wilder cui cng cng thot c sau 37 ngy i b bng qua khu rng ni Lo. Gia thng 6, c hai kit sc v c nhng ngi Mo dt n vng du kch thn Php pha nam sng Nm U.
16
10

on t 42 Erwan Bergot. nu khng ng nhau mnh tip tc nhn i i tip. Trong 48 gi tt c ch n mi ngi na hp c thu v bt u ang cn co. Margoz tm li : - Khng c t do khi bao t ang i. Azam ng vi l l tm thng: - Mnh quyt nh trn khi c ti n n ca thng Basquet. Khng cn ti, mnh ht cch trn. - Thi v hc in Bin Ph Norris kt lun. Norris dn u, theo hng mt tri chiu xung cy rng nh thc n rui mui v d. Ch c ting v v tng cn ca n cn trng lm nn lng nhng ai c gt chng ra. H i t t, lng cong, ngn ngi, rnh ng mi du hiu c k th. H ch cm thy an ton khi ra khi rng ri suy sp ln na. Gi h tng tng khu tri l mt t kin khng l vi nhng tn b i yu ui canh gc nhng thng binh trong khi nhng tn khe khc canh gi on lao dch. Vi h l mt chng ng di phi c dng sc, nghin cu a hnh v thm mt c hi cho hn htrang ca h. n tra, Norris ngh ngh chn. Cha i ht rng, ch thy ton nhng ngn i m h b thua trn v theo c tnh ca h, ng l khu tri xut hin. - L thit Margos ni Ti mnh cn cha i qua nhng con ng vin binh ca chng. - C l mnh i qu in Bin Ph Azam ni Coi chng mnh i v pha nam Azam li ci chng l li thot m khng ch ? Norris lc u. H khng th i nhanh hn c sau khi i mt on di. - i qu Margoz ni. - Tao cng vy. - Lng tao dnh cho ba tht luc Lorraine Azam ni. Vi nhng biu hin i n, anh t li ci cng thc m b ca anh lm mn y. - Im i Norris cu nhu khng phi lc ! Margoz ci thn trng: - Tao khng kh khn cng khng lngi snh n. Mt nm cm cng H ngi i mt nhau tn gu git th gi. H khng ni v mnh m ch ni li nhng k nim c au n. H khng ai cn ngh n thng Basquet. N b loi khi ngh hin ti. Ci khin h nh bun ng v tit kim mi ng tc ngoi nhng c ch cn thit: ui rui, kin - ng im! - Mt ging chua cht nh li dao ct s an ton ca c ba - ng dy, tay trn u. H ng dy ngoan ngon nghe theo. H ngc nhin trc ci tai ha. H khng gin, khng s m phi chp nhn, vy thi. Xung quanh, chng mt chc tn b i vy quanh cm sng AK-47 ca Tu cha ngang bng h. - My thng ngu ! margoz ni mnh cn khng nghe ting ti n ti. - Thng Bsquet ch - Azam ni Tao gp n th n bit tay. Vi iu kin mnh phi trn c Norris tr limnh ng mt ci l h h mnh ngay. Norris va ni va lic mt tm tn ch huy: - Chng ti c tr v Mng Thanh chm sc thng binh. Chng ti ch ngi ngh. Tn Vit Minh hi ngn ngi. - Nu my ni tht,sao khng c b i p ti ? - Chng ti lc nhm. - Lo ! Chng my o ng. Azam phn i v tng v s nhc. - o ng sao ? khng phi - Phi ! Tn ch huy ct li Chng my l nhng tn lnh nh thu ca ch ngha t bn mchng tao va nh bi. Chng my ang trong tri ha bnh, thay v n nn hi ci, chng my tm cch vt ngc quay v tri chin tranh. Chng my s b ta n nhn dn x ti v chng myl nhng tn ngoan c ! Hn tun ra bng ci ging u u tng cu c sp xp n thn nh mt bi hc kh hc. - Chng tao kh6ng o ng - Norris ni thn thin Chng tao khng c ci g c, khng v kh, khng thc n, ngay c khng c o qun thay. Tn Vit Minh thy lung lay. - Theo chng tao, chng tao gii chng my v Mng Thanh xem chng my c ni lo hay khng. Hn h nng sng ch hng xuyn qua lm cy. Norris ngc nhin. H dng cch con ng rng cha y hai thc, mt con ng m lc ny rng khng vt qua. - ng l xui Margoz ni. Mt c bng sng p vo thn Margoz khin tn Vmnghi ng v ra mt lnh ngn gn. Hai pht sau, c ba b tri thc sau lng v dy tri khin mu chy ngi chy kh khn. Cuc i b vn kh khn qua cc ro, , vng nc h nh cn c mng. Gi y h li phi c ch dng vai, xoay ngi, co gi v ly thng bng m i. H b kh th, b ngi, c m ming h ht hi. Rui mui nh c c hi thay h ht mu trn nhng nn nhn khng cn kh nng t v. Trc mt h hin ra hai ngn i m hi u thng 4 din ra nhng trn khc lit: Eliane 2 bn tri v lienes 1 bn phi. H cng nhn tht trn cc sn i b t mn m trc, mt cng trnh c dng bng vi d v tre nh mt thp Eiffel thu nh do Vit Minh dng ln vinh danh chin thng ca h. Khi tri sp ti, khi h i xung thung lng. Tn ch huy ra lnh ngh bn trong ro km gai bao ly trm x ca c im liane 10 gia cc ngn i v con sng. - C th ci tri cho chng ti ? Norris hn hn hi. Tn Vit Minh anh mt pht. - Coi ka ! Margoz ht hm ch vo nhm t binh b ct vo cc st cch vi thc va ni nh. - Thng Basquet Azam va mng va tc ni Thng ny b bt li !
17

on t 42 Erwan Bergot. Gi th chc chn khng phi n t co mnh Norris quan st va ni ln v pha Basquet cho, my b ti tao thy sao ? My gi.. Basquet khng tr li m ch ci nht ngao ngn: - Ti n tng tao l thng vt ngc , ni chng rng khng phi, tao ch mun v tri tp trung nhng tao lc ng - Ti ny u ? Margoz hi. - B tch thu. Thng nhc b i ly. N ang ngi trn . Tn ch huy quay li v ra lnh. m lnh tho dy tri cho c ba. - Hnh nh chng my ni tht. ng l c lnh a ra cho cc y t quay v Mng Thanh. Chng my l y t ? - Tt nhin Azam ni ngay Tao l qun cnh. Trong lc chin u tao lo ti thng. Norris xoa tht b au, co dui ngn tay cho mu chy u. Anh nhn mt do cc u ngn au nh kim chm. Anh ch Basquet: - Anh bn ti cng lc ng. Vi giy sau, 4 ngi c on t. Tn Vit Minh gi mt thng b i vi bn mt kh a mang ci ti n. Basquet nhn ly. Tn ch huy ngn li. - Xem ci g bn trong. Tn b i m ti ra trn mt t. Cc hp hp, bnh quy, thuc l, hp tri cy ngn ngang. Tn b i nghin rng bc n bt tai Basquet. - Nhng vt dng ny l chin li phm ! N thuc v qun i nhn dn. My nh cp ! Basquet va rn va phn i: - Ti khng n cp ! l thc n d tr ti d phng trc khi b bt Basquet cht im v bit rng Norris et Margoz ln trnh tn ch huy v ang gom nhng hp. Basquet sut thu ht tn b i kia ch . Vo lc cht hn ly li s on kt v lng tin khi ban mnh c chia phn ng hong. Hn cng ngc nhin khi thy cp mt hc m ca tn lnh nhn mnh chm chm. Hn ch i. - Ngy mai, chng tao s khm xt tt c. Tri ti hon ton . Hong hn tt nhanh chng. - Ngy mai Norris bnh tnh ni Mt trang khc s lt qua. Chng ta s l nhng t binh t nguyn nh mt hnh thc ca ngi t do. Chng 4 T 13 n 23 thng 5-1954 C 20 thng bnh binh nm trong mt chic d dng ln nh rp xic vi ci m t bnh vin. H ch c hn 5 ngi. Michel Mallier va lnh tho lng v mt c bng bt cng bt au. Trung s nht Adler nm bn tri, lm nhim v tr lng cho i i, b kt ti in Bin Ph t nhng ngyu. Anh than trch s phn mnh v c tnh c di tn. Anh lun ni v tnh trng anh khng phi l lnh chin u. - My l lnh, khng ai bt phi mc lnh Jo Arllenic, trung s i i lnh Thi Isabelle, mt ngi Breton nghimkhc v lim khit ni ng cn nhn v hi cho my hnh nh ca mt h s quan danh d. Allenic ch trc tin v thi . C chp vi chnh mnh, anh ng vin bn b cho thy k th ca ngi Php , ngay trong lc b nh bi, lnhng chin binh khng th ch trch. Anh a th d. Trong mt th gii thu nh gm nhng ngi t lo cho bn thn v nhng ngi khng khng ngn ngi ni lo, gian ln ch p ln ngi khc hnh dung danh sch nhng ngi c th, Allenic b s im lng, danh d v vic t chi tha hip rng buc mnh. Michel Mallier thn phc Allenic t nhng ngy u. C thm hai anh lnh d. Delbay m xanh b si thn, tnh nhu nhc v xo tr. Rmy, dn Bordeaux di dn tnh khoc lc vi khun mt nhn nh con chn. 15 ngi khc trong lu s 7 ra i theo tng nhm nh di tn bng trc thng hay bng nhng my bay y t loi nh v Mng Sai, cn c cui cng ca Php ti Thng Lo. Hng gi tri qua, hy vng c th cng mong manh. 2 ngy khng thy chuy bay no p. Theo Rmy, ngoi l do thi tit v anh phn tch vi s chc chn ca mt nh ngh, rng l do k thut mi khng cho php my bay ct cnh. Adler v Delbay chm ch nghe nh ging o v bm vo nhng gii thch nh ngi d8m tu bo vo thanh g. Jo Allenic thc t hn, vic tr thng binh l mt cng c tm l chin Vit Minh lm con tin trau i. - My khng lin quan n lng bc i g ro. Chng th mnh ch v li ch, vt cht v chnh tr. - Nhng mnh l thng binh Adler ni Cng c Genvve - Cu hi dt li. Ti n u c k cng c ! - Mnh l thng binh th phi c tn trng ! - Mnh khng c quyn g ht. Bn Vit Minh ch nho khng ngng bit my sng hay l cht ! Vi chng my ch l mt con s thng k ! Hi 1943, nhng ngi chy trn t php sang Ty Ban Nha b btvo tri Miranda v b Franco trau i vi M ly la m. Ci tt nht n vi mnh l c i x tng t. Mallier kng cn o nh no na. Nu anh c nui o nh trong nhng ngyu, th Jo Allenic khng phi ni thng nh vy. - 2 thng mnh cng l t b trn b bt li. Tao trng n i v tao tng khng b cht ti ch l may mn. Vic c khing v ci bnh vin ny lm ht mi may mn ca tao. Tao bit rng tao nm trong danh sch xu, tao khng u hng. My cng khng. Mallier b pht hin, ngy hm sau, trn c im, u phi o, do mt on lao binh Bc Phi r mn phi o Parvie. u tin chng lc ti anh, ly ci bp trc khi mang v nh vc bao go trn thanh tre di v tn phng phn loi. , mt Bs ngi php b cc s quan Vit Minh gim st hn ch mi cha tr.
18

on t 42 Erwan Bergot. Anh c bng b tm. Cc vt thng bn ngoi c mt thng ln bnh trng nhc dng cy buc vi gc nhng vo vi nc bn ra. Sau khi c chuyn sang lu s 7, anh b mt ngi ph n tr c v mt p lnh lng vi cp mt hn th cht vn. Mallier nh ni: - Theo cng c th ti ch c quyn cho tn v s qun ca mnh m thi. C ny khng ni g. D sao vic c khng quan tm. iu c bit hn c l c tng phm trn tri hay khng v mc ch trn tri. - Bn phn t binh khng phi l tm cch trn hay sao ? Tr chi ca lnh i phng (anh ngn ngi khi dng bn ch) ngc li vi vic ngn cn vt ngc C ny ngt li kh khc: - Chng ti khng chi tr chi ! Anh ch l ti phm chin tranh. Mt c my git ngi. Cc anh ti li nhiu hn v cc anh ph v vn minh Vit Nam bng cch cho ngi Vit chng li nhau. Mallier nh ni cho thy rng lnh Thi ca mnh khng c lin h g vi nhng ngi An Nam trong chu th sng Hng.Ngc li, h cn xem ngi Vit nh k xm lc. Anh khng tr li. ng ch no ? C ny thnh tht v c am m. C khng c lp li nh tr bi hc , ngc li cn c nhit huyt trong cng vic. C th mnh, di b ng phc xanh dy kn tn cm, ngc c lm cng phng lp vi. Qua khe h gia hai nt o, Mallier thy lp da mu vng v k h hai v. Trong ci suy ngh n gin, anh ngh mnh phm mt li khng th th c. nhng ci li ny mnh hn anh: - C p lm. Ci nhn ngi ph n tr khng bi ri v gin d. C quan st cng rn: - Anh sang y ch tm gi ! Nhng ph n Vit Nam khng phi l gi ! H ch lm p; h chin u bn cnh nhng ngi lnh v t do ca t nc ! Mallier khng cn g ni. C ta c l. Anh ch tng tm n gi gi vi nhan sc theo nh gi. Nhng cha bao gi anh c ngh tm thy h p hay ni h nh vy. H chp nhn hay t chi n nm vi anh m thi. Gii thch s knh trng vi c ny nh anh tng i x vi mt c gi ng hng ch lm mt thgi. Tt hn nn im lng v ch bn n. C gi ny ni tip: - Anh c nhiu con ng phi i, c gng v phn u tr thnh mt chin s ha bnh v hc tin trng dn tc chng ti. Lng anh y nhng thnh kin chng tc v anh ch xem ph n l vt gii tr. c ta ch tay Th nhn anh tng hm hip nhng ngi dn khng c g t v ! Mallier ny ngi. Vic buc ti khng cn c. Anh khng tng tng ch mt giy sau s quan st ca mnh dn vo mt kt lun ng ngc. Anh phn i: - Khng bao gi ! Tt c cc lnh Php u hm hip ph n ! C ny kin quyt ngt ngang. C ln ting gi lnh canh n ra lnh. 2 pht sau, hai ngi khing bng ca cng ngi b thng. - ui thng gi ny i ln ng hi ci thnh con ngi mi ! Sau c ni theo tn b i: - Nghia pha ! (Nh pha) Norris khng nhn ra in Bin Ph m anh nh li trong sau 3 ngy vng mt. Qu nhiu thay i. Tht ra, ch c thay i dc theo phi o vi cc lu d tp trung thng binh t cc tri phn loi n. Vm i trung tm hot ng. H ng quanh khu ch huy c ca Php cho cho khch du lch n t hu c; trong khi cc i t binh binh ngi Bc Phi lo lp cc ho, h ro km gai, phc hi phi o h hng trong chin tranh. Norris ch nhn ra nhng trnh nh v chn tri nh hin ra t c im pervier. Hnh nh mi ca lng cho thy va l va tht vng. Sau khi tht bi, khu n tr ch cn l bi t trng nhp nh nh y rc ri v c mi xc cht. Gi Norris ngtrn mt t. N khc hn vi nhng g anh thy khi cn trong ho. Anh c th ng ln, i lang thang t do ngoi tri v anh thy c mc li, hoa li n v anh c th an ton i trn b dc ni anh tng nh bt nhiu k th Nhng ngy u sau khi quay v Mng Thanh khc cc nhc. T bnh bnh n ti, h khng c mt lc ngh tay. p ti thng binh, dng lu, o hp hn hay o bp, lo lao dch c c vi nm cm sng cm hi. H b mt mi, ngayc Azam khe nht cn phi ch m ming nht vi ht cm t i hng ngy. Mt cuc tng v sinh. H phi i trong cc ho, l ct, ro km gai gom tng xc cht n mt h ln do cc t binh khc o. H phi lm 15 gi mi ngy. Sau khi h n chng 5-6 ngy, Norris, Azam, Margoz v basquet b m ch huy cp cao , c c ghim bng kim ci men s, gi n. Mt ngi ni bng mt ging Php khng du: - Mt on lm phim ca nc bn ngy mai s n, quay nhng gi pht quan trng ca trn nh. Ti yu cu cc anh chp hnh tham gia vic dn dng. - Sao lm th ? Margoz ni. - Hi lm ng vai tr ca mnh. Norris nh hi ngi ta c a v kh cho mnh cho php s dng. - Cc anh s c tr cng. Mt vin chc xc nh. - Bao nhiu ? Basquet hi. Tn Vit Minh lm mt nhn: - Chng ti l mt nc ngho, v s cn ngho hn do l thc dn xm lc i tin. Nhng chng ti s tr cng mi ngi mi gi thuc. - Ti cn khu phn b sung go. Azam bun ni.
19

on t 42 Erwan Bergot. Cc anh phi bit chng ti rt t go ! Tn s quan ct ngang Ch va nui qun chng ti.. v cc anh. Nhng g cc anh i hi l qu ng ! - th ti ch ni vy thi - V chng ti quyt nh t chi ngh cc ng Norris ni thm Cc ng nh thng chng ti nhng ng bt chng ti lm con ri cho cc ng tuyn truyn ! Tn Vit Minh git mnh, nghing ngi khng mun nghe. Nhng hn ng dy ni gin: - Chng my ch l l thc dn v li ! hn qut Chng my khng bit, ti tao s git ht chng my nh l ch ! Ai cho chng my bit rng chng my cn quan trng ? Ngay c nc chng my cn b ri chng my ! Khi chng my quay v vi gia nh hay cht bn v ng th cng khng lm ngi nc my cng khng ri nc mt ! Chng my sp xung l ! Chng my s ri xung v khng ai a ngn tay ko chng my ra. Hn khot tay ui ht ra. - Ct i ! Chng my lm mt c hi sng st ca chng my ! Tt c ra i sau vi giy b nghe li tha m ca tn ch huy. Norris ni nh: - Cng i mau mnh cng thot khi thng khng ny sm. Hm trc, Norris tip xc vi trung y Maury ca bn trung i Cng Binh 31 lo r mn ra phi o v li vo lng cho. - Vi gi trc khi in Bin Ph tht th-Maury ni- ti tao chn 2 khu i lin, 5-6 khu carbin, Lu n PM v n. Nu my mun th theo tao, ti tao s c m ng v pha nam Norris ni li vi bn mnh. Tr Basquet thy qu ri ro cho c nhn, Azam v Margoz ng theo k hoch. - li nu my mun h ni vi Basquet nhng s phn my dnh vi ti tao. Nu my khng trn, ti Vit Minh s tr th my v khng ai bo v my. - i ! Margoz ni ha gii chp nhn thnh anh hng, tr my ra. Basquet, cu chut Nm Rm nhn vai khng tr li nh l ng thun. Chiu ti, Norris i tm trung y Maury v quay li vi cp mt hn h, ni nh: - Ti nay hn lc 11 gi pha nam tri t binh 11 PIM c. C 4 ngi chun b hnh l, b vo ti cc mnh vi d, mt hp khu phn rng, 2-3 hp hp tm c, mt chai rum do mt y t phu thut tng. Nhng th m trong s thiu thn n l c mt gia ti. H nung nu k hoch. Margoz lo lng khng bit c khu tiu lin hay khng. Azam, khng bit c b ct tay khi ling lu n. Norris m mng: - H khng nh pha nam, bin gii Lo c nhng du kch thn php. Nu gp h th tt, nht l gp lnh, c v kh H ni chuyn v m lnh canh i n. - ng ln ! Tn ch huy qut. H ngoan ngon nghe theo v b x y khng cho quay u li. Nhng tn b i khc dng dy in thoi tri tay h ra sau. Norris quan st: - Thng ch sng ny n chi mnh. N khng chu nhc c. H b tri nhau sut m nm di h bom bn b sng trong cn ma lnh. Basquet b st rt v rn r tng mnh sp cht. Margoz da: - My im hay l cht cho my ngi tt. Tao s lo chuyn ny. Ti tao chu ng nhiu khng cn phi thm my v ! Gn sng, pha nam c ting sng. Trc mt h, b i i gi nhau chy qua. Chuyn ko di gn mt ting. Norris ngh ngay n m trung y cng binh. 12 Sng ra, im lng tr li . Norris ni: - Tao mong chng n phi tr gi. - May l Vit Minh can thip Basquet c sc ni li Vi ngh ngu ngc ca my, ti mnh b bn c Gia bui sng, mt nhm lo nho ng dc theo ro ni t binh ng tu tp lm vic. Chic jeep Lada v nhm lnh mc l ngy trang i trc. Mt cn trc trn sn sau xe Molotova i theo sau. Nhn thy s hi h ca n ch huy, tt c mang huy hiu HCM hay Staline, c hay ngi sao mu, ngi ta on c cuc ving thm quan trng. Tht vy, khch l mt ngi u to ln tc vng chi theo kiu ngh s, mc o pull-over trng, qun vi nu i n dn dng cuc chin vi mt m ng chen chc c leo ln hng u. Norris v cc bn mnh b tch ra v a ln Huguette, mt trong nhng im cao nh nhau lc gia thng 4. Nhim v h l thu gom xc cht bn v ch mang b v n h chn tp th bn b rung hoang cch 500 thc. H ng gn con ng ca nh quay phim Lin X i qua. Tn b i ni tn vi v tn knh: - ng y l ng ch Karmen Lt sau, lc tra, h c th thy cnh dn dng ng phim. ng trn b bng tre, tay cm loa, ng ny iu khin vai ca chng 20 b i ng li cuc nh chim in Bin Ph. H chy trn phi o Pavie c b cong lm i ging nh cho n nhng trng n tng tng. Thnh thong, vi chuyn gia bng ngang v mang nhng bnh khi treo u cy so. Theo chng kin ca Andr Lger, cng binh trung i 31 (31e Genie) vt ngc in Bin Ph ngy 23-5.
20
12

11

PIM (prisonier intern militaire): t binh nhng khng b giam gi lm lao dch trong cn c

on t 42 Erwan Bergot. Vic dn dng lp li hng chc ln. Sau Karmen c tnh. Sau ln gi loa sau cng, ng ny bc xung gin gh cao v bin vo trong cnh vt. Margoz ni: - H vit lch s th . Tao sut tr tr gi t ng phim. - Tao cng vy Azam cn nhn Nhng tao chc s ng ln gia la gi di ! - Tao thy t hn l s c mt ngy, mt s gia Php cho mnh coi nhng hnh ny v ni l nhng ti liu tht. Norris thy tm lm hn l gin: - Cui cng, ti tic rng t chi tham gia ng phim. Tao s cho ci th chp ph ny v trong kho. - Chng s ct on my ng ! H ngh rng thy y d. H lm. Nhng ngy sau l nhng tr leo thang ca tiu thuyt v s bp bp. Hm sau, Karmen cho hng trng t binh Bc Phi vo trong ho ni tng l Huguette 2, sau cho h chy ra tay da ln tri. C l l h dn dng cnh u hng. Cnh ny lm Norris ni gin v cc t binh Bc Phi mc lnh d ha trang. - Khng ai dnh v tr la o ny. Azam quan st ni. - Cng xo cng tt. Norris p. C ba cng cc t binh cnchng kin nhng cnh bun ci. Sng hm , Karmen quyt nh dn dng li cnh nhm b i nh tn cng xe tng Shafee bng lu n v bom xng (cocktail molotov) Hng gi tri qua, cc th my nhn dn c lm chy my chic xe bc thp c b ngoi t h hi hn c, Trc khi tht th, cc k binh Php ph h my bng cch cho chy khng du. Cc th my Vit Minh tho bugi, chi ha kh, g cacte.. nhng v ch. My vn ra. Sau mt hi bn tnh, lo lng s b mang ting v dng trc ng anh Lin X, bn Vit Minh quyt nh theo cch thng thng. H gi mt i chuyn gia hn ang lo x tn cc hm trung tm n ct sn xe bc thp. Tn mt thm mt bui. Hm sau, hng chc b i c cho vo xe tng v c y bng tay nh n l di mnh lnh yu nc ca my tn cn b c khu hiu: - H ch tch - mun nm ! Cc n l tr li nh ng ca bn trong chic v thp ngt ngt. Theo gc nhn quay phim, ngi ta c th phn bit qua khe bnh xch, hng chc bn chn trn ang bu vu trong bn. Nhng chic Shafee khng chu nhc nhch. m Vit Minh khng chu thua. Chng quyt nh dng phng tin ln v mc nhng dy cp, dy xch, dy d trc xe tng. Chng bt cc b i, cu t binh Vit Minh v nhng ngi lnh dn dng ngy hm kia ko xe i. Nhng ngi ng phim my na trc t ra bc bi. Karmen n in c ng vin, chi bi, mt gin d. Cc tn ch huy xn xao, chy ti lui, e da, nh p. Cui cng s kin tr c kt qu. B ngoi, v cc lnh b buc ko xe th hin nhng ti nng din hi khng chi ci, c ht sc h ko, khun mt ca h th hin s c gng phi thng. nhng tt c vn ng yn. - Chng lm c g Azam ni trong hnh, ngi ta s thy chic xe chng i g ht ! ngh ny c l n vi k thc hin. hn quan st v gi n mt nhm mang cnh l n ngy trang cc dy ko. - H ch tch - mun nm ! m ngi kia p. Chic Shafee cui cng cng dch chuyn nhng cng i khng xa. Mt xch b kt. Chic xe quay mt phn t vng sang tri. Ci bnh xch kia kt v rnh vt xe v nm . - C cng khng c g- Margoz lm b thng hi Thit khng o c, kinh nghim cn hay hn th ! Norris khng tr li, di mt ci vang. Cnh dn dng hon ton siu thc, bn cnh chic xe tng l nh con la khng chu i. Trong khi , hng chc bn chn dm trong bn v hng trm k khc dnh cng trong bn nh kin trn chic bnh mt chen chc dm p nhau n ni hn lon. trn, ng o din tc vng nhy dng ni in. - Ch cn thiu iu t dy. Azam ni. Dy t. Mt m ngi gn lon nho xung vt xe gia ting la ht, gi nhau pha ln ting than th. - l ci cn quay Norris ni trong 2 ting nc Ci ny phi lnh gii cnh c phim hi. T khi c Charlot, cha c cnh no hi hn ! S h thn ca m Vit Minh xi ln m ngi xem ngy cng nhiu. Tt c u b lm lao dch, ri ging bnh xem mn kch bt ng v min ph. Nhng cu bng a hay v tay rm ran. Cc tn ch huy b mt mt trc m t binh. Chng phn ng tn bo, dng bng sng nh, bn tng trng n ch thin, chi bi, hm da. - Tr tin li y ! Mt anh trung y nhy d 13 Combaneyre ca n v 6e BPC la ln v lin sau b tri nh b di bng dy in thoi. Nhng ting ci, v tay tha dn v chm dt. Di nhng c bng sng, cc nhm tn ra, ci u v trnh n, quay lng s b nhn dng v lnh s phn nh anh s quan kia. Chiu hm , bn Vit Minh gi tp trung li tt c. Chng cho xp hng cc t binh t hai tun nay lm lao dch cc loi, chm sc thng binh, g mn, phc hi phi o, gom xc cht,. Vi ngi b thng, chng mt trm ngi m m y t Vit Minh nh gi l cn i c cng c gi n. Mt tn s quan eo ti xt-ct , khng mang v kh v dy nt, ging nh mt tn chnh y, ng trn g t ni trc m ng. - Hi cc bn t binh in Bin Ph, gi i n tri n. Con ng s di v kh khn. N ty vo cc anh nu n khng c s c.
13

6e BPC: Tiu on d thuc a s 6.

21

on t 42 Erwan Bergot. Hn ngng ch ngi thng dch, c ly t mt ngi tnh nguyn, dch sang ting Rp v ting c. - Cc anh phi t ra c k lut trong mi trng hp, nghe lnh lnh canh t lng xng ng vi s khoan hng ca ch tch HCM. Li ngng cho thng dch. Margoz ni: - Thng c dch nh sau: My thng ngu ny bt chng ta phi tun lnh. Cn hn l b.. Tn Vit Minh than nhin ch dch xong v kt lun: - Cc anh s t t chc nhm i b. Mi nhm gm 20 ngi. S bu ra mt trng nhm. N nh l mt tn hiu hn lon. Mt kiu ma bal in khi cc t binh quay thnh vng, tm, gi nhau, tn hng hay quay v trng tm tp trung, chu t pha hay ch l ngi trn t. vi nhm th tha ngi, nhm th m yu, vi t binh b mang ting xu. Nhm ng nht l nhng nhm c ch nh t nhng ngy u hay l nhng ngi mang ti c nhiu nht. - ng li ! tn chnh y ht Chng my khng bit t chc ! Hn gi: - Lnh Sngal, xp hng mt. - Chng ti khng phi l lnh Sngal mt ngi lnh ty Phi cao ln phn i chng ti l lnh Phi chu. Tn Vm t v tc bc. D sao hn khng nm ging ni. Vi hn, tt c l mi en. iu phi ni, hn ni li l ting: - Lnh da en tp trung li. Cc lnh a en ri hng v hng ngi ko dai theo con ng. Trong m ng, c s x y, ting la, ting phn i, ting ku ro ca nhng tn lnh gc quu. 4 tn b i xut hin, ko mt ngi Antille c ng nh ngi mt tr nh. - Sau my khng nhp bn vi bn my, nhng tn lnh thc dn ha v anh em my, nhng nn nhn ca thc dn Php ? - V ti l ngi Php, sinh ti St-Nazaire, lnh nhy d v hnh din c tn l Ducloux. - Tr v hng ng tn Vit Minh lng tng ni. Hn khng hiu ngi da mu c th t chi ngun gc ca minh. Hn cha ht ngc nhin. Khi hn gi nhng ngi lnh Vit b nhn, mt chc lnh d b li ra khi bng ca, hn li b thm vn tng t. Mt ngi ty lai t chi khng chu nhp vo nhm lc ng - My tn g ? Tn chnh y hi. Ngi lnh d ni tn mnh. - My bit rng my l ngi Vit, my tn Phong. - Hng phi. ti tn Phongue.. Jean-Louis Phongue. Ti cng l ngi Php, l lnh d. Tn Vm th di. Hn chn ngy. hn ri bc nhng cho mt tn th l mt nh kh khng theo nguyn tc g c. hn ch sa lnh bng ting Vit m cc b i phi thc hin theo vn bn. Nhng hn cha ht kh khn. Khi hn gi mt ngi lnh Maroc tirailleur marocain th hn gi l tlaillor moroc khin lnh Algrie khng thm nghe. Vi VM, l cng mt loi t binh. C nhng cuc thng lng, gii thch sau . Sau 20 pht bn ci, lnh Bc Phi chp nhp gon nhm m khng phi v l anh em vi nhau. Sau l m lnh c, sau tip l lnh l dng khng phi ngi c, cui cng l lnh Php. Ti n th on thnh lp xong v bt u ln ng. Gm c tt c 400 t binh i thnh tng nhm 20 ngi 14 chia theo chng tc hay quc gia . - Mng vi ci tri ny, mnh ch cn ch gii ng Basquet ni. - iu t hi sp n Norris tin on Tao cm gic chuyn i ny cn t hn trn nh. - i th tao khng s - Azam ni. - Tao cng khng Margoz thm vo. - n ni mnh s ni li chuyn ny, nu mnh n ni. Nhng tao khuyn ti my: hy on kt PHN 2 Chng 5 Michel Mallier i c tht, tay chng gy tre do ngi y t a khi ri bnh vin. Mt c anh lc sng cn trong bt, khng cn gy au, gy nhi, gi th c g sch v c bc bng vi giy rch. Anh va l va rn v anh mt tinh thn. Lc ny, khi cc b i trn vo lu bnh vin, 5 ngi cm thy trn tr hy vng. My bay s n v h s c di tn. trong vi gi na, h s Mng Sai vi cc anh em va thot khi a ngc. H sng mt ra. Thay v ch ra sn bay, bn lnh gc ch h sang bn kia thung lng vbt h bng qua sng Nm Rm trong khi cch 50 thc v thng ngun, ti chic cu Baley, c tho b km gai v by mn trang tr cho mt cnh quay phim. Cc b i chy bng qua cu di khi nhn to, di con mt quay phim t trn cn trc. Trong mt loi vnh ai c gia nhng nh Dominiques, h nhp vi mt m hp cc sc lnh chng tc, m mt tn cn b ng mc ng phc ang c phn loi v phn nhm. m xung, 5 ngi khn khn: Mallier, Adler, Rmy, Delbay v Jo Alllenic c nm trong nhm 2, ton

Ban u on t 42 i t in Bin Ph ngy 23-51954 gm: - Phi Chu: 4 nhm 20 ngi = 80 ngi - Bc Phi: 8 nhm 20 ngi = 160. - c v ng u: 4 nhm 20 ngi = 80. - u Chu khng phi ngi Germanique: 2 nhm 20 ngi = 40. - Php: 2 nhm 20 ngi = 40. Lnh ngi Vit trong qun i Vit Nam b tch khi on v a thng n tri ci to. Lnh ngi Vit trong qun i Php (c bit l lnh d) c i x nh ng i ngi u.
22

14

on t 42 Erwan Bergot. ngi Php. H cm thy b nht vo mt m ngi khng quen bit. Trong nhm, hu nh khng ai mun lm quen vi ngi khc. H bc i im lng trong ci kh s, lo lng, kinh hong ring ca mnh. Mallierbi m nh tnh trng mt c ca mnh. Ch mt chm t g gh khin anh au but v anh nghin rng c khng rn r. - Chng u tin s rt gay go-Jo thng tnh gii thch- Nh l bi hc ci to. Nu n cng kh khn th n s cng mau chm dt. Trong 2-3 ngy, nu my c khng vn mt c th mt c my s hon ton tt. Can m ln. Can m th Mallier c tha. trong mi trng hp khng qu than trch s phn. Trng hp Delbay th khc. Anh lnh d ni l ngi B than th v thn lnh gc ly li l thuc Ganidan m anh ly cp phng bnh l c th xy ra. - Rut tao yu, nu tao b dnh l x lin. - Khi my khng c g trong bng th khng s g c - Jo p. Cuc hnh trnh ban m di cn ma phn u c mng. Nu nhm dn u i nhp bnh thng, th2 nhm sau li b bt phi dng, hay bc nhanh cng nh dn cc trm khong cch trng. on i ch co ch gin, ko di v tn m khng th gom li trong s hn n tc nhng li i kh khn, nhng con dng hp, khi bng qua sui m nc ma to thnh nhng vng bn trn xp. Nhiu ngi t, qut tho, ng ln nguyn ra. H li nhau trong ti, qua mt nhau, b ngi bn cnh chi bi khi i qu nhanh. Vi ngi ng khi i, nhn h v veo khi p r cy, chnh chong vp, mt nhp , th gp, tim p mnh. Cc b i p dng th lnh: khng ko l chm, khng d di. Ch i hng mt. Nhng ai c i chm hay c i nhanh s b mt c bng sng hay b nh mt gy i ng ng. iu v nhn o nht c l l s v cm ca cc tn VM. Chng nh cng nh chng hon thnh bt k bn phn5 no khc. Chng gn nh khng ci hay c mt c ch cu gip, tt c nh l mt s nguyn ra hay hip p. Chng nh theo lnh. Trc mi cu hi hay gii thch, chng ch ct ngang bng cu:i ! i ln ! Tr phi chng la im! trc mt tn c kha km theo mt c x hay c bng sng. - Qu l khung cnh p Norris ni vi Margoz Nhng tun s t s vui y. H i sut m, mt ht cc khi nim thi gian. Hng cy s ko di nh nhau, nh ngy nh di. Nhp tuy vy kh chm, ngay c nhm cui cng c cm gic l chy. Nhng ngi qun ngng li lu trong m, bc chn khng ngh d ch l i chm trc chng ngi. ci i nhng cho ci mt, mi ht cc c bp, u c m m, suy ngh mt i nhng cho ci ip khc quay cung tm gn trong 3 ch c lp li trong s gh tm: - Phi cm c Ci mi cho h tht rng n ni. Mt mi gh tm lm o ln bao t, kh ngi. Mi ct v ci cht. Trong ti, 400 t binh ngi ngh trn ba rng y l kh, ri rc nhng nm m trong bn v cc h y ct. T 15 ngy nay, khu rng ny l ni dng chn u tin bt buc cho c binh lnh ca in Bin Ph khi i v tri. H y mt m, c th sng hay cht ri chn vi ti y. Sau li tip tc ra i mi ngy 400 ngi. Cc tri tm c dng nhanh chng vi 4 cc tre mt ci phn tre v mt mi l c. Mc ch ch cho ngi b mt trnh tip xc vi mt t m v cn trng di t. - Vi iu kin l c th cha c ht trong Azam va ni va m mm kch thc ci nh. H c 20 ngi, h nm st cnh nhau, lng ngi ny p bng ngi kia, truyn mt t hi m cho nhau. H khng dm c ng d ch ui by mui i.H s b pht ra nh mt ci nh nht (?) v phi ng m di t.Theo lnh, mi ngi phi xoay 180 i th. H ng c mt cht. Ng khng nhiu v tri sng nhanh khin tt c tp trung sm.nh mt im xu. Norris ngi dy nhn quan st: - a ? Mt tri ch hng xu. Mt anh m ngi, mt ti xanh, p rn r rch vai nm bn cnh nhng my. - My gin chc ? Th sao ? Quan trng l mt tr ln. - Vi my th c l vy. Vi tao th ti Vit Minh cho mnh i ng vng. Mnh ng l phi cch in Bin Ph vi cy s m thi. - Ti n lm vy c g ? - h nhit mnh Norris ci, gt u v t gii thiu: - Tao l Norris, Benjamin Norris. Trc l lnh d ca nhm bit kch d s 8, b bt li khi b trn Ngi bn nghing ngi, t v trnh trng v cha tay bt: - H s Mallier, Michel Mallier, trc l ch huy nhm tiu on lnh Thi s 2, b bt do b trn - Khng ai trong ti mnh c qu ch cai t ! Mallier khng tr li. Anh gi ngn tr ln: - l ti soa bn Vit Minh bt mn hi vng trn: khu vc b tc nghn. Tht vy, cch chng 50 thc, mt on ang hnh thnh di ting la ht ca cc tn b i, nhng tn s quan ch huy. - Nh l tu in ngm tn c ru quan st ni v t gii thiu l Jo Arllenic Mt on xe khng th vo ga khi cn chuyn tu trc . H ngn vng trn nhn on ca bn mnh r ra. H c cm gic nhn vo trong gng v cch i ging ht h. Mallier se lng khi thy mt s quan i qua mt mnh vi 2 tay bng bt d bn. - Tao nhn ra ri mt ngi ni l i y 15 Hervouet ch huy xe tng in Bin Ph . Chng kin ca i y de Wilde (6e BPC) v ca tc gi.
23
15

on t 42 Erwan Bergot. Vit Minh d ng di tn Mallier quan st tht t hi khi ngi ta i trong tnh trng ny. - H t chi c h thng vic phc hi cc s quan Jo ni r thm - in Bin Ph, cn chng khong 15 ngi b thng chn c a ra phi o t khi h c th i c. Hay c cho l i c. Cc t binh khng c gi ngi chi lu ngm nhn nhng cnh bn sao. Bn lnh gc ch , thc, bt ngi ln ng. Khng phi nh hm trc, ngc li, bng mt cch chnh xc, c t chc, khch quan, ging nhau, nh l mt i canh gc chuyn mn gii t binh. Norris l ngi u tin c kinh nghim bit phi lm g. Anh i xung con sng nh un khc trong rng, tn thy mt ci vng gn nh khng b phng u, v anh c tm ra. Mt anh dnh x bng, anh co ru, k c mt. - Thng kia ! quay li ! Mt ting qut. Norirs quay li v tht khu tiu lin d vo bng. c ! g na y ? - Tao tm ra anh ni. - Cm co ru ! - Tn lnh gc ch tay v pha mn vt b cm ci b co ru tm thng. - a dy ngay ! - Ch - Norris p ti cao xong ! - Khng ! Tn Vit Minh ln c bng mt ng tc kh khan. Hn khng ci v quyt nh nghe theo lnh. - Ti sao ? - V my mun trn ! D khng mun, Norris a co ru nhng anh vn ni thng: - Dao co Gillette khng phi l tm thm bay u ! - V ci t tao ? tn lnh gc cho thy hn cng hiu s tinh t ca ting Php. Norris gin d quay v vi khun mt va co phn na, t v lng tng. Chng hiu c lin quan g gia vic lm sch c th v chy trn ? Anh k cho bn b nghe v h cng khng hiu l do v sao li cm lm v sinh thn th. Jean-Louis Phongue, anh lnh nhy d Ty lai, xen vo. Anh a hai m mnh ra: - Ru cm l du hiu ca ngi u, nht l t binh ngi u. Cc anh c mt biu hin thng ng, bn Vit Minh ni ngc li v theo h, h so snh cc anh nh l nhng con kh lng l. Nu mun vt ngc th anh b nhn dng ngay t xa nh hm ru. Chng kt lun rng cc anh co ru che du nt ngi kh tr trn vo ging ngi khng c lng. Cuc ni chuyn b ct ngang do bn ch huy gi on t tp trung. - Mt ! Mt ! Bn lnh gc qut.. - Chng bt chng ta xp hng mt. Phongue dch li. Hng t binh ko di rng rn trong rng, mi ngi t hi ci tr miny l sao. Margoz i u, quay li v thng bo: - C lc sot. V mnh khng c quyn quay li y. C ngi i ngay sang tri phn loi khc cch 500 thc. - To o ngn. Mallier ni va mc ci ti rng ra.- tao khng thy ti n ly g t tao. - My khng c g ? - Azam thng hi ni My s bt hnh, ngi khng c g y l khng l g c. - coi. Mallier ni thit. T khi b thng v vt ngc tht bi, anh hon ton ph mc theo Cha. Khng c ngha l anh chu thua hon ton m l ngc li. Anh ch sng ti u hay ti m khng c k hoch g trong tng lai. Mt c chn anh au d di trong sut chng ng u tin v anh cm thy nh nhm khi mt c anh cm c d n mu ti xanh v hi sng. - Mt t hot ng ch lm n tt hn Jo Allenic khng nh. Mallier i tng bc thn trng theo nhng ngi trong hng ch n lt b lc sot ba rng. cc t binh b hng ro b i vy dn nh vo ci qung n ni m mi ngi gn nh trn trung, trt mi th trong ti, ti xch khm xt. Bn Vit Minh ly tt c nhng g c th dng lm tin trau i vi dn chng. Chng lc sot v, bp, giy t, hnh nh, tch thu vt dng bng vng, vit my, nhn ci , dy chuyn, vng eo tay, ng h. - n cp Azam phn i va s v tuyt vng v anh phi rt chic nhn vng khi ngn tay p t. - Bn ny s phi a my bin nhn c k tn ng hong Norris ni cho khi mang ting. - My chc ti n tr khi th mnh khng ? - Chc, nu my c th ch ti ngy . - Cm n s khch l ca my Margoz nhn mt ni My lm g ? - Tao tho ch c o giu ci ng h qu ca tao. l qu hn th tao tng khi tao i ng Dng. V li ci ng h khng ch l ch gi - Nch hng nam, ai cng bit Margoz ni. - l ca qu. Cc anh em in Bin Ph k tao rng hi thng 11, h i 1 ci ng h ly 1 con heo ! Jo xem vo bnh thn ni: - Hng ngn ci ng h thot khi lc sot, phi ch cica my ch cho mt gi ! My c c tnh nu ti n i trng lng my ly go. 20 ngi nhm s 2 c gom li khn trng trc khi tri ti. H cn th gi nhn mt nhau. H cng khng gp gp. Sau vi ngy b bt lm h bit cch phi thn trng. Mi ngi u quan st, d xt ngi bn cnh, on xem c ng lm ng hnh vi mnh hay khng.
24

on t 42 Erwan Bergot. Nhiu nhm hnh thnh nhng ng hnh vi nhau trc nh nhm ca b t Azam, Norris, Margoz v Basquet hay l nhm ca Jo Allenic, Adler, Mallier, Rmy v Delbay. Vi ngi Php lp thnh nhm vi nhau. Nhng nhm khc tuy vy vn cn gi khong cch de chng. l nhng k hoi nghi, v c cp bc. H khng chung ng vi m lnh, tnh ton tng hp c hay tng si dy m h gi dng. l trng hp ca thng s Vercruyse, mt ngi to ln ru , i nn l ph vi kaki vi mt v oai phong nh l thu ht thin cm ca m qun i nhn dn. Anh ch chiu c ni chuyn vi trung s nht Bornet, nhng ngi lnh Algrie vi tnh cch ngo ngh v a tr th. Trong sut cuc hnh trnh ban m, anh ny khng ngt trch nhim cho Delbay nh l trt bc bi. Jo Allenic phi can thip: - n yn ! N ang bnh. - Tai bt my phi ng nghim cch 6 bc ! Bornet rt ln Tao nh mt my, khi no ra t ri bit. - Nu m ra t th Bornet gin v th dai. Anh ra mt khi i qua tn ch huy lc sot. i chng khong 10 thc, anh da gc cy v quay li, ra v o c gi v la ln c cho tn chnh y nghe thy: - Ti bit trong chng ti c ngi giu vt qu gi khng b lc sot. l cch m ti khng chp nhn v n lm mt dnah d ngi lnh. Hy chng minh bn Vit Minh rng chng ta trung thc Qu tht, tn cn b i n m t binh. - Ai b pht hin giu vt qu s b trng pht Hn ni v i n Bornet My lm cho tao ch . My cnh gic. Phi cnh gic ! Bornet vui sng. Nhng phi ph ri vic va lm: - Cho tao iu thuc. Tn cn b bc bi ng dy. Sao thng ny li dm gi hn ? Hn quay gt gin d. - Thit thng ch lm ng - Mallier ni vi Jo Allenic. - Tao khng nghi ng g n, n bit xoay tr, tm cch lun giy v tay lnh gc li cho n. N l thng cng tc vi ch. Mt thng nh tao hay my khng bao gi c g v mnh qu ngu ! Vic khm xt xong. Theo li khuyn ca norris, Azam nht cc nhn ci di y qun lt. Tuy nhin anh khng bit che du v t ra bi ri lc b khm v tn lnh gi anh li s nn li. Lc ny m t b gom trong vng ro km gai ni cc anh em t khc m h thy ln ng lc bnh minh. Gn tra, bn Vit Minh ri ngi quanh bi. Sau mt nhm b i xut hin gia khu tri, c c tn chnh y m h gp hi sng i theo. l mt thng to ln, i ni ci lch mt bn, ming ngm iu thuc. Hn ni ting Php rnh r vi mt ging iu v li cng vi nhng ting lng vng Paris y ay nghin: Cc anh ang gp kh khn . Cc anh mt mi, t m, kh ng v i. Hn dng ni nh cho t binh t suy ngh on thm. Hn nghe ting x xo bn tn ngay sau khi hn va ni ch i xong. - C l cc anh ngh l do li chng ti sao ? Nhng khng phi chng ti bt cc anh i 12 ngn cy s sang y nh nhau vi dn tc VN. Ti mun tin rng cc anh b ch huy cc anh l Laniel, Navarre, DeCas-try la cc anh. H ni vi cc anh: cc anh l nhng ngi to kho nht v cc anh s nghin nt qun i nhn dn ngheo nn, thiu trang b, khng c my bay v i bc. Nhng chng ti chin thng. V chng ti chiu u cho t quc mnh. Nh th l do cc anh chin u v ngn hng ng Dng, v nhng n in cao su Michelin, v quc M v tn i t bn ! Hn dng ni trc khi kt lun. - Cc anh by gi ch l ng rc ri ! Hn hy vng c nhng ting ci. Hn cho l hn tnh trc ni tip bng mt ging cay c: - Ai ko cc anh ra khi y ? H ? Laniel ? Navarre ? DeCas-try ? Khng ! Khng c ai tr phi chnh cc anh t b thnh kin phn bit chng tc, ci thi thng ng ca cc anh. Hy nhn nhng k chin thng: h cng mt mi, t v ma, cng khng ng c v cng i nh cc anh. S khc nhau ch h l k chin thng cn cc anh l k thua trn ! Cc anh phi nh trong u rng cc anh thua trn ! Ngy trc, khi cc anh bt gia lnh ca chng ti, cc anh i x h ra sao ? Nh li i. Cc anh nh p h khng h xt x ! - Sai ri ! Mt ging ct ln chng ti bt h lm t binh. Bng chng l cc PIM (t binh chin tranh) - PIM ? Ai cng bit rng cc anh gi PIM ch l nhng ngi dn lao ng m cc anh bt l n l cho qun vin chinh trong cc cuc hnh qun chng li dn chng khng c g t v ! Hn ch tay lt qua m ng ang c phn ng khc nhau. - ng bao gi mt quan im rng chng ti c th git ht cc anh. Chng ti c quyn ! Hn i ch trc khi ni tip, hn gi mt tn thng dch ting Rp. - By gi ti gi n cc binh lnh gc t cc thuc a Php. Cc anh khng c g s hi v chng ti gii phng cho cc anh. ng nghe ngi Php ni. Chnh v h m cc anh phi y, xa lng qu, gia nh v t quc. Cc anh l t binh cng nh h, h cng l t binh nh cc anh. l s tht ! Nhng ngi Php tp trung nhn v hng hng trm ci nhn en ti, trong cc khun mt khng cn ci na. D sao, l lun ca hn c kt qu.
25

on t 42 Erwan Bergot. T trn bc cao, tn cn b ni bng mt ging du u mi cht li: - Vai tr cc anh l cho chng n sng mt, gip chng n n nn hi ci. Chng n suy ngh v phn ng nh nhng c my git ngi t nhiu thng, nhiu nm trc. Cc anh phi lm cho chng hiu chng phi ci to v tr thnh con ngi mi ! Hn gi nm tay tro, lng bn tay quay v m ng: - H ch tch mun nm ! Ting h c cc b i lp li nhng trong hng t binh vn im lng. hn ku gi: - Tt c h theo ti : Ha bnh cho ng Dng mun nm ! Kt qu khng nh hn mong i nhng hn t ra hi lng v xu vai b i. Mt tn ph t khc thay th truyn lnh: - Chng ta s khi hnh lc 5 gi chiu nay. Chng ta s i ngy m. My bay cc anh n th bom v bn on t. - Cn n th sao ? Mt ting ct ln. - c bit ln ny cc anh s c khu phn cm chn. Nhng t ngy mai, cc anh phi t nu cm. Trong khi ch i, cc anh phi ch nh trong mi nhm mt ngi s c trch nhim ng ra ni chuyn. Ngi ny s canh chng k lut, phn cng lao ng v nghe theo lnh chng ti a ra ng thi phi c trch nhim canh chng ngi khc trn chy. Chng ti canh chng nhng nh m hi nhng ai t chi t ci to. Mi ngi tn dn v bt u bn tn. - Ch nh mt ngi cp cao nht. Mallier ngh v c xung quanh ng . Thng s Vercruyse khng chu: - Bn Vit Minh khng chp nhn cp bc qun i ca chng ta c lp li. - ng vy nhng tao ngh ngi nn np bng th vic ph bnh cng d hn - Norris r tai cho Margoz. - Vy th chn Jo Allenic ? Axam ni. - Khng c Bornet ni Thng ny tinh thn khng tt, n s lm Vit Minh ci thng mnh. - Cm n Jo ci nh ni My khng bit chuyn my lm cho tao u. Sau nhiu ln bn ci, tt c nht tr Norris d tn Basquet chim a s. D sao c ngoi l l Basquet l tn v danh cng nh mi ngi khc vi iu kin rng mi ngi phi thot c ci danh d ng s ny. - Tao t chi Norris ni. - Sao ? Vercruyse hi. - To c trn khi no c th v tao thy khng th t t co tao mt ngi chen vo ni. - Thi chp nhn i Azam v Margoz nn n My l thng tt nht chng li ci ngu v ci hn. Norris nh chp nhn. , nhng nh rng tao khng phi l khch hng. Nhim v tao ch c phn cng lao ng. Cn li anh khot tay khng thm vic g na.

H i khng ngh t 4 m nay, ch c ngh ngn theo gi. Dn dn, cc t binh quen vi nhp iu, c bp tr nn do dai v s mt mi rnh rp nng ln lng, ln vai. H mong vt qua 600km nh trng on t thng bo. Quy trnh khng i. Khi hnh trc khi tri sng sau ln im danh ca b i. Nhiu ln, cc t binh c tnh l sai kt qu im danh, hoc l di mt hng, hoc l b tr gim s nhiu ln mi khi im danh. Sau khi im danh, tn trng tri gi cc tay chn n ng vin hayph bnh m hn khng qun kt thc bng khu hiu: - Ha bnh cho ng Dng mun nm ! Hn hnh nh quen vi ci thnh cng m li c v ca hn mang n c c s thng nht, d sao, hn khng t ra cht mu thun trong ci im lng sau khi h khu hiu. on t cui cng cng lung lay. Tng ngi i theo nhm trong mt trt t kh khn, mi ngy mi thay i. Tn ch huy li thm nghi ng v phi cm s trong tay. Norris v bn bc mt ngh chnh xc v th bc ca bn VM. ng u l tn chnh y n nu ch giu, lun i trc v lun c mt ti ni n. V khng bit tn hnm ngi ta t tn hn l Julot. Ci b tch l lng v ci ging ni kch ng cu hn rt ging vi tn cp Barbs hay Bastille. Julot c tn tn ph t. a th nht l l mt thng thng cn b chnh tr gia m ngi, xu tnh lun bt u din vn bng ch Tot Ka (tt c) . Tot Ka thnh bit hiu ca hn. a th hai, phc tng hai tn kia, c trch nhim p ti c v trang. Tn ny nh ngi, lc lng, lml, gn nh khng bao gi tham gia cuc hp; nhng mu th Ty ca hm l ra mt. Khi thy t dng t ngt, hn lin n cnh ngi t v chi ra nu khng th cng tng mt c m hong mt bng sng. m lnh p ti chia lm hai nhm. Nhm ny thay nhm kia trong sut chng. p ti t i vi tc 2-3km gi qu l mt th thch vsc lc ng kinh ngc. Tng nhm thay phin nhau vi mt nhm i trc theo tc ca mnh. Nhm ny lo h tri, lo n ung, nhim v th yu ca cc ca t PIM, gi cng khng thay i sau khi ln lm ch. i vi cc t binh trong nhm c ch nh i u, c xem nh c mt thun li trc khi c n hu. Tht vy, h c th i theo nhp bnh thng, c hng 10 phtngh ngi hng gi v c chn ch ng tt nht khi n ni. Nhm t i sau cng qu l bt hnh v b tn Jult s nhc. Ngi Php khng lm khi h h b i on sau cng. Chiu ngy th 3, h c Norris n tn ch huy by t s ngc nhin ca nhm s 2 sao khng c u tin c i u. Hn tr li mt cch v lim s:
26

on t 42 Erwan Bergot. Tp i nhm sau cng ! Nhm chng my khng c mt biu hin n nn hi ci ! Nhn cch i ng ca chng my. Chng my khng c i hi g ! Bn lnh thc dn b bc lt, h xng ng c i x nh ngi t do v ng knh trng ! - T do ? Norris thc mc Hi h thch t do bn cc ng hay l bc lt bn chng ti ! Tn Vit Minh khng thm tr li. Khng phi lc no cng tr li thng. Hm gi tn ph t. - Tn ny khng c trch nhim vi nhm s 2. Tri hn m nay pht ti hn lo ! m i b th t ko di n gia sng hm sau. Khi m ngi php n ni, h i vo mt khu lng cho rng, ni mt ng t c nhiu du on xe i li, y l nhng ni tr ngy trang trnh my bay dc theo sn i, di nhng lm cy. gia, mt ci g dng mt cy ct ln bng mt thn cy cau treo mt c sao vng. Di chn c du vt ct nh sn b chy ca mt ngi lng Thi b my bay di bom. Gn hn ngi ta thy nh l tr dn cnh vi cc h bom c chn nh la my bay li vong hm ca bnh vin hay b ch huy. - Tao bit mnh u ri Jo ni- Hainm trc tao c qua y khi cho lnh b sung rt lui v Sn La: Lng ny l lng Tun Gio. Minh i hn 100km t in Bin Ph. Khng ai phi ng. Cc anh em qu mt mi, kit sc. H i chnh xc t 17 ting ng h. Khi nghe lnh dng, nhm t binh Php thy r thm rng nhng ni t dn hcho nhm i u, nhm Bc Phi l chnh. H dng tri bng vicng tcy ny sang cy kia, v li cho nhng nhm t mi ba rng cht ho va ch ngi chen chc nhau v b cm c ng. Norris mt mi hn cc anh em khc. au khng chu ni. Anh b tri sau lng, tay sng v, ngn tay t cng, mu gn nh khng chy c.. Anh c cm gic nhng thanh st nng t trong lng bn tay. Vai qut ra sau kha cng ngi anh lm anh kh th, phoi th bng ming kh khn. Anh khng th no ui m cn trng tra tn quanh quanh mt, c, tay, trn ca mnh. Thm ch anh cn phi nut chng lm bao t anh kh chu. Anh khng chu ni na. Nhiu ch quay cung trong u nng st cunah. Anh chm trong trng thi ngy di, mt hoa . Anh ch tnh dy sau nhng ting gin d, chi bi : Thng ch .. Ting chi nhp theo ting chn ca anh. Ci ip khc siu thc trm ln cu khng nh: chng s khng thng mnh.. Mallier i bn cnh khng ni mt li nhng to cho Norris mt du hiu tnh bn thn thit. Bn lnh canh t lu khng thc hi bng nhng ting mun thu: - i ln ! i ln ! Nhc nh hay hi tic ? Hay thng hi ? Qu l kh ni, v n mt i trong chuyn i b chu lm trng nhm gi i ht chng. 11 gi sng. Norris ngh quy v rn sit. Mallier gi tn b i v ch cho thy: - Phi tho tri bn tao ta. Khng th n b hoi t. Tn lnh ci ngi nhn, sng hn tut khi vai v nh vo Norris. Norris bt cn chi: - Thng ngu ! (Bougre de con) Thng th nhng cu ny s lm tn Vit Minh nh tr d di. ng ny hn quan st, chu ng v quan st: - Tao khng phi con, tao tn Lm. - Lm Mallier ni nhn tay n ka, tnh trng nguy lm. Tn Vit Minh ng . - Ch ti bo cho trng on. Hn ln gt i, bng sng p phnh phch vo ci mng m yu ca hn. - Thng ngu ny xm lm tao cht mt Norris cn nhn V n li cn b i. Chc n i ng - Kin nhn, thng ny c, n s quay li Mallier nghin rng ni Nu 5 pht n khng quay li, tao s ci tri cho my. My i khng ? - Tao s nu khu phn ca my vi ca tao Mallier ni. - Nu lm sao ? Norris cn nhn hi Tao bit my u c ci g.. - ng vy. Dng hp c trch rng. Hi mt gi, nhng to nu tng cht mt. Norris du ging. - Ly ti ca tao, tao c ci gmn Norris xung ging tao cn mt ti canh n lin. Trn vi nc chn, t ra cng ngon ming v t vitamine. i , lm i Mallier i ra b sng di con dc ni h tri. Anh vo go trong nc. Sau Anh i ln, o mt l di t b cnh cy kh vo. - Lnh ? - Anh gi Xin cho t la ? Tn Vit Minh quay li, hng h, nhn tn t d bn rch ri va gi hn. Hn n gn tr mi khinh b. - C th cho t la t l ? Ti mun nu cm cho ti v thng bn. - - Khng bit. - La Mallier ni li va dng ngn tay ra du qut la La (anh ni bng ting Vit) Tn lnh lc u ra v k c: - Khng c la. hn ni. Mallier gt u. V bn lnh gc khng mun gip, Mallier phi cm nm cnh cy n i n nhm bn cnh xin la. Anh phi tr ti ngoi giao. Mi ngi t ganh t vi ci ti hnh l1y nh ca anh. Cng khng him c nhng v ginh git ly mt mnh vi d. Tt c nhng g tm thng trc y gi cng c gi tr nh mt gia ti trong hon cnh thiu thn. Ngn la c t ln mt cch kh khn cng tr thnh vt ca ring. Mallier bt buc thuyt phc mn ci g t b ci. Anh cn phi n nh v cc nhm khc. Mt 2-3 ln v ngay c ngi lnh anh n xin la sau cng cng chi ra v khin ni cm ca hn sut h.
27

on t 42 Erwan Bergot. Mallier quay v, lng bn tay che k ngn la qu gi. Anh ngi xung, thi trn ng than chy d s tt la. Anh s li phi i xin la tr li. Cui cng anh ng dy nh nhm th pho khi la chy. Di chic gmn, la bt u dy. - Trong 10 pht na cm s chn. Anh ni cho Norris hay. - Tao cn ci tri trc. - Tao lm ngay cho. Mallier gi Margoz v Azam. - Canh cho tao tao ci tri Norris. Anh vng quanh ngi bn ang b tri ngi. Tim anh se li. Dy tri sit su v tht sng ty ni khng tm ra mi tht chm trong np nhn phng ln mu xm. Nu c dao Anh suy ngh trong tuyt vng. Nhng trc y. Bt c vt g bn nhn b bn lnh tch thu. Anh lun c ngn tr vo trong np nhn, m dy in thoi tm mi. - Xong ri. Tic lm my au. Tao s ni rng dy ra. Hy nghin rng li. Nt tht ni rng ra, bt u lng. - 22 ! Azam ni nh - Ti VM. Mallier nga u ln nhn, tim p mnh. Anh thy yn tm v tn Lm quay li ci thn thin. Hn qu cnh Norris ni: - C ai c ci tri. Hn nhn mt: - Ai lm ? - Ti. Ti s anh quay li tr. - Khng c, hy ch y, v li ng ng khng hi lng, cn bt tri ! Mallier khng tr li. ng ng tc l tn tht ca tn Julot c quyn sinh st t binh. Anh nh nhng cu ni nghe c my ba trc: - Khi cc anh hiu th c l qu mun. Anh cm thy lo s vi ci linh tnh hn y git chng ta. Anh t ni. Trong khi tn Lm ni lng dy cho Norris, Mallier quay li thm chng cm. Nc si v anh m np v bt la ch li t tro nng. Cm ang n. Trong 10 pht na, cm s trng nc v chn ngon lnh. Mt ci bng hin ra che nng trc Mallier v ngi qu xung. Mallier ging mt nhn thy l tn lnh gc hi ny khng cho anh t la. Tn Vit Minh ni ln ging khinh mit: - Khi ! - Khng, l la cht Mallier phn i. - Khi mt tn khc lp li. - My ngi khc th sao ? Lm nh h khng t khi chc ? C on t di cc gc cy, cng nu bp tng t. Lm khi bay l l ngang chiu cao ca ngi. - Cm khi ! Tn Vit Minh ni My bay s b bom ni y. Hn xe nh gii thch va v cho thy s vi phm nghim trng. Chn hn gmn, cm trn ng tro ku lch tch. Mallier ng nhy qua, thy lng mnh sp v tht vng. Mt anh ngu nh git thng ny. Tt c in tra trong mt giy v khi ng dy, anh ch theo mt phn ng in di. Tn Vit Minh s lui ra sau, cha sng v rng ln chi ra. Ri hn lin xoay ngi nh bng sng v trc. m bng sng nh bn mt Mallier. Anh cmtht xng u nh v ra. Anh giang tay t nho pha trc, mt p xung t. Chng 6 George Basquet s. Chng n in c, Chng n s b tn st. Vit Minh gi l k thng v h khng nh iu ! Ti sao c mi i u vi chng ? Ngc li cn phi nn cho thy rng ngi Php ch cn ngoan ngon tun lnh v hoan h HCM v nhng ai m tn Julot thch ngh ca ngi. Quan trng l phi sng v thot ra c ni ny. C ai bn tm bit rng ngi t c bt tay vi l b i hay t chi n ci ca chng v hp tc. C khc bit no khi c th ? Chng ti b p buc. l nu c ai hi. Nhng cn in ca Norris, gi l thm ca Maillier lm gim s ci thin s phn ca nhm. V cng l nguyn nhn Basquet s. S rng chnh mnh b lit vo trong m chin s ha bnh xu xa, nhng m lnh duy nht, theo thng Tot Ka, l khng xng ng hng s khoan hng ca HCM. Nht l s m bn ng hnh dng t st ca hai trng nhm, trong Margoz v Azam cng vi hai ngi mi l Jo v Phongue. H st cnh nhau, khng ngi cng khai on kt vi hai thng bn dch vt. H khng phi l nhng ngi duy nht. Trong cuc hnh trnh, trong lc ngng ngh, Basquet quan st h. Cui cng nhm chia lm 2 phe, d rng h khng b tch ra. Nhm Basquet gi nhng k gy ri, nhng ngi cn xem Vit Minh l k th.Ngoi nhm ca Mallier v Norris, cng c nhng nhm lnh d khc nh nhm Rombardire v Caparo, 2 y t ca ACP 3 v Davis ca tiu on Bigeard. V nhm khc, nhng ngi c lm qun mnh, quay mt ni khc khi mt trong nhng nhm gy ri ni lon, Vercruyse v Bornet. Basquet gi h l nhng ngi khn ngoan. Nhng ngi c t ni khc n. Vi h, Delbay, l dng d ngi B, Remy, anh tc nu mi nhn tng l lnh d v c lm cho mnh khng c ch . Cng nh trung s nht Adler, ha thn thnh dn s bng cch b ht qun phc v cc biu hin qun s, anh ch mc th thao, o pyjama vi xanh nht, i nt n mm ct cn thn li t ci nn i rng. Gia hai thi cc, Nhm ngi c nhng k lng chng l m trong m, c lc b Vit Minh ci v h khng bit cch no trng pht, lun b m nh bi ci n khng bn tm n th khc ngoi mn canh dng x nu ln, hay tt c nhng g c th lm nh la cn nghin thuc l. Thuc l ! Vi Basquet chc l chn l s tht thot khu phn du trong ti xch b xu x trong nhng ngy nay.
28

on t 42 Erwan Bergot. M thuc Lucky Strike b Norris v bn b mang i. Basquet cm hn n ni m rng phi tr th hay git cht my ngi y. Khi hn ngh n th tay chy m hi, c tht li, th hn hn. Hn cha bit lm sao nhng s c ngy chng phi tr gi. Lc ny, hn phi kin nhn ch. Hn dn tip cn lm thn vi Vercruyse v tn trung s nht Bornet cht tit. Hn a cho n nhng thc n phc v. Hn bit nh th chng s thnh nhng lut s tt cho mnh nu chng hn nh Azam nhn n tm hn tnh s nhng chuyn g hn lm trong khi chin u. i lc hn ngh: Tt nht l sao cho tn qun cnh khng c th. Ci ngh ny gip hn cm c sng. - Chng ta hi c ngi c trch nhim khc trong nhm. Vercruyse ni trong mt bui chiuv Norris sut lm hi chng ta. Phi chn ai c th chng kin thin ch ca chng ta. 20 ngi Php tp trung thnh vng trn, ngi th ngi gc cy, ngi nm trn vi d ty theo nhm ca mnh. Theo thi quen, Mallier, Jo v anh em nhmNorris tch nthnh nhm ring nhng h khng phn i g. - Cc bn ngh sao ? Vercruyse hi. Nhiu ting x xo tn thnh khuyn khch nh ca Vercruyse . Hn s b trah ci trong khi hn tm trc tin chng t hn l lnh i tinh thn, mt ch huy b n c th quan tm n cuc sng ca c nhm m khng cn phi thng qua kin c nhn. Vercruyse qu quyt v hiu ci may mn nht sng st l phi ci u ch qua cn bo bt chp th on. - Ti thy anh em ng - Vercruyse ni Ti ngh chng ta ch nh mt ngi n hin gi th hin lng on kt, gng mu trong mi chuyn, v khng c lmlnh canh ch - 1 thng hng hi ? Margoz ci khy ni. - Khng Vercruyse p Tao bt u chn v tao khng phi ngi duy nht nh n khoc lc khng lm g ngoi gy rc ri ! Hn ln ging nhn mnh, ly li phong cc ca thng s i i trong khi bo co Theo my th chng ta c g h Norris ? chng ta lun i cui on vi tnh trng t nht. - Tao ni trc ri Norris chen vo vi ging u oi. Norris tay au kh c ng, Cc ngn tay co rt, mu chy nhanh lm tay t nh kin b. V cng nh cc anh em thiu n chia s phn cm b mt ca anh, Ci lm anh cn co, bao t anh si sc bt u b l bt anh phi ngi cu tiu thng hn. - My nh trn ? - Thng t no khng nh trn l s t nht hn trong t. - My mun i nhng my vn lun . Hy ct i tt hn l my y lm phin vi ti tao. - Cng sm cng tt Bornet thm vo. C ci g m Norris cng nh my anh em khng th nghi ng vi gi trc . a s trong nhm theo phe ca 2 h s quan. - ng l my hi ti tao Adler ni. My trn u ti tao Delbay ni My qun rng ta ang trong tay VM. Nhiu ting tn thnh ni ln. Gi xoay chiu. Norris cm thy lc ny mi ngi cho l k quy ri nguy him cho s tin nghi mng manh tm thi ca h. Norris mun phn i v chi Vercruise. Jo bp tay vo vai Vercruyse v trn an: Anh ni nh - Thi ! H cng mt ri, h ni sao cng c. Cho h gii ta. Nu my mun th ti n c th my chy thot. - My mun chu trch nhim ca nhm ? Vercruyse hi Delbay. - Nu c kh nng th ti sao khng ? Anh ngi B tr li. - Cc anh em ngh sao ? - Tt m t th tn thnh. S qu khch h xung, h ch nho khng t bit ai s ng ra i din. Phn ng t ham v tr ny. Nu v tr ny gip h bt lao ng, th mt khc n s p t qu nhiu s rng buc tn thi gian nh nhng cuc bn ci c lc ko di 2-3 gi. 2-3 gi t ra ngh ngi. - Tm thng Julot Vercruyse ni My gii thiu sao cho hp l cho n bit l my c bu lm i din nhm Lt sau Delbay quay v. Khun mt thon mn. - Tin vui cho cc anh em. Ti c giao bo tin rng m nay khng phi i. Chng ta c th ngh. Chng k s kh khn v chng ta ss bng qua o ca ngi Mo m chng ta bit cao hn 800m. ng ng ni ti khuyn cc anh em dng sc v s phi i nhanh hn. My bay (hn sut ni my bay ch m ngng li kp) my bay Php di bom con ng gn nh hng m. Delbay vn vai nh l ci m ngh ny l qu mc mong i l do ti ngoi giao ca hn. Hn xem nh l ci n hu v ch c v ty. Nhng ch c vi ting khe c lm. Hn tht vng. Hn ln, mi ngi khng cn kh nng ho hng. - Cn chuyn na Delbay h ging ni tip va i n Vercruyse m hn xem nh l ch huy tht s - Vit Minh s chn mt ngi ch huy mi. - - Mt ngi mi ? - ng, mt s quan trn trong on i trc v trn trong rng hn 1 tun trc khi b bt tr li. - M n ! Bornet ni chng ta trit tiu Norris, nay thm 1 thng khc. N lm chc g ? - Trung y. Trung y Dubourg, lnh d. - Trc ht Vercruyse ct li gi khng cn cp bc g. Ch l Dubourg m thi. Hn s m Vit Minh so snh vi chc v ca hn hin ang l cao nht trong nhm s b tn s quan mi son i. Hn ci nhn Delbay: ng lo, my s l ngi c trch nhim. Chnh to ni li iu ny ln na. - Thng mi s v tay m thng Norris Bornet thm c ni. - Norris ? M n u ? Trn ? Qu l p mt.
29

on t 42 Erwan Bergot. Tht vy, Norris khng cn . Vin c i cu gp, Norris trn hn mt ting. Khng ai thy li anh. Mallier, Allenis v cc bn ng hnh bt u lo lng. Chc chn anh khng nh trn v l t st, trong khi mt mi sau m c mng ny. - C l c g bt n ? Mi ngi nhn v Azam. S tng tng ca anh khng phi l ci c tnh ni tri ngoi l lun gii thch n gin cho cc vn tng nh phc tp nht. - Bt n ? khng th c, nu khng bn Vit Minh bt ti mnh i ra tip cu. Tht vy, tn Julot ra quy nh t khi mt trong nhng cuc ni chuyn sau cng. Mi nhm phi t qun. Hm trc, m chu Phi phi cng mt ngi trong s h b ph (do thiu vitamin B1) khng th i c. - N gp tn Tot Ka, ngi gi n i l lao ng ? Mallier p liu. - N s b tnh trng t tr li. N khng cn may mn Allenic thng hi ni. Tht vy, Norris khng xa. Sau khi i cu ln th 5, anh ci nt qun v ch v pha ni ch sa. Qui di aboiement dit chien, pensa-t-il aussitot, enchainant: qui dit chien, dit civil. Qui dit civil dit maison. Qui dit maison dit provisions de bouche Anh nghe chuyn t thut ca Mallier v Jo Allenic ni v nhng ngi Thi nh l nhng ngi ca phe ta, lch s v thn trng, cho thy rng khng c g xy ra khi gh thm h. Ngi Thi khng a VM, h thch ngi Php Jo khng nh nh th. y l lc kim tra nhn xt ny. Ai bit ? c th h s cho t cm, mt l thuc l chng ? Anh dng ngn tay kim li ci ng h ca mnh cn nm di c o vt. Nu cn mnh c th dng i ly trng, , mt con gi, ni chui kh ? Anh nhng trc ht phi bo cho anh em c ci g b vo khu phn m h chia s cho anh. Anh thn trng theo con ng quanh co di cc thn cy, cng tai mt ra cnh gic. T xa, anh nghe ting rm ran trong tri. m lnh c ht, m Rp ci nhau, m Vit Minh ci vt vi nhau. Tr gn ti l l do i mau hn Anh ngh. Anh ro bc v i ra khi bi t bn ba ry. Mt cn nh n s mi nhn trn 4 cy cc mnh mai.Hai ngi ngi trn ngng ca, chn gc ln bc thang trn cng. H v va ci ln. Di chn h mt con vt ln b buc c sa d di. Ngi bn tri l mt ngi dn mc o chn en, i br basque, mt nhn khc kh. Ngi bn phi l mt b i, trng tui, ming nhai tru. Thnh thong, ly ra trong gi bn cnh vi ht go ling xung cho con vt sa ng ng nh cm n ang ng chm ln. Ci khung cnh theo anh khng c g cho hai ngi y ci thch th. Norris quan st k . V anh cng ngi, nh pho tng. B nh hong hn nh la, h lm con ch ln l mt ngi n ng. C mt ngi da trng. Ngi ny tc xon en gc u xung vai m phn di khun mt dy ru xm mu ct st. Tay ngi d kinh khng, dnh y bn v vt try kh mu. o qun t ti nhng kiu ct p cho thy l lnh d. Ngi ny y bao lu ? Norris t hi Khng phi l lnh in Bin Ph, h khng c tc di nh vy. chng l l 1 nm ? Tim anh se li. Anh ngh l mt ngi ng i v phc phi chu ng sng bng my ht go. Qu l nhc nh v in di ko di ! Anh thy anh qu bt cn khi i vo rng trong tm mt ca hai ngi va ngng ci ngt. Nhng nht l phi cu ngi ng i nh mt ngh4a v thing ling. Cng lc, anh t ni anh s khng cu; anh khng cn lng trc n. Tn b i gi tay t xa ra lnh quay tr li. - i, i v ! mau ln ! Nhng Norris tip tc tin ln. Tn Vit Minh ln n. - i ! Coi chng my ! Nhng Norris khng cn bit g, khng cn s hi. Anh ch cn my bc. Khi anh va n gn, anh nhn thy cc chi tit m anh khng nhn thy trc . Anh lnh d chn b xch bng dy li ti. Quanh c, mt ci vng kim loi mc vo s dy da buc vo cc. - My khng c quyn i t binh nh vyNorris qut. Tn Vit Minh ng dy. cy sng trong tay hn khng cn an ton. - Khng c n ! hn ni vi t ngn ng ting Php ngho nn ca hn. Nghe ting Norris, ngi t quay mt li. Anh m d s. Qua ci o rng, ngi tha thy xng sn l ra. Con mt su hom, m hp, ming h nh di. Tht kinh khip. - C th gip anh ci g ? Norris thy kh chu hi. tr li, anh lnh d nhe rng, gm g ko dy v bt u sa nh con cho in v b tri. Mallier li li hong s. Pha trn, 2 ngi ci ln ln va khuyn khch cho nn nhn ca h. Norris on l: - i, i, cn n i ! Norris bt tay khng mun nghe ting r ca k bt hnh ln ting ci ca cc tn cai t, anh b chy. Anh sp cung, ton than run ry. Anh chy, chy mt nh thng in ti khi anh quy xung bn ng. Lng anh bt tng 16 ting nc. Anh khc rng. Khi v tri, anh nm ln bn cc bn, khng ni mt li. - Chuyn g xy ra ? My u ? - Allenic hi nh. Phi mt kh lu Norris k nhng mnh thy trong rng. Mi ln nhc li khin anh mun khc. Khi k xong, xung quanh anh u im lng. - Ngi l ai ? Azam, ngi thc t nht, hi. - C l l mt cn b du kch chng Vit Minh Jo ni i Nm ngoi, khi ti tao gii ta n Sn, ti tao b li cc n v lnh b sung ngi Thi v Mo nh du kch trong vng ch hu v quy ri lin lc. Cc s quan v h s Li chng do i t Trinquier thu thp (Les Maquis dIndochine Nh xut bn S.P.L.)
30
16

on t 42 Erwan Bergot. Yn tm, ti s khng lm vng bn mi ngi lu. - Anh lm cng tt. y mi ngi phi ging nhau. Hiu cha ? - Ti khng bitcc bn l ai Dubourg p, khng quay mt v pha Vercruyse Nhng ti buc cc bn phi ni tha trung y nu cc ng n vi ti. Hay l cm cc ng ni chuyn vi ti. l nhng g ti mun. - Thng ngu Vercruyse chi m tht Norris ni nh vi Mallier ang xoa bp nhng vt bm ca Norris - Hy vong chuyn ny s ht chuyn cng tc vi ch ! Dubourg thnh tai nghe c. - Ti mng rng nhm ny khng phi ton l su b ! - Nghim chnh li Delbay ni To s tr li sao vi trng on ? - Lm n ? Mgoz lm b quan tm C c ti tao c t kin ngh hp dn ny khng ? chc phi rt b ch. Delbay vit: Cc binh lnh thua trn ti in Bin Ph trn trng chc ch tch HCM sng lu. Tt c rt mong mun u tranh thit lp mt ha bnh chn chnh ti VN. Mi ngi th hin cho Ngi thy lng n nn hi ci v hy vng s khoan hng ca Ngi mau tr v x, ni m s th hin mnh nh l cc nh bo v l tng ha bnh v tnh hu ngh gia nhn dn Php v nhn dn VN. - ng ng yu cu chng ta k mt kin ngh Hn h t giy v bo cha: xin c t do Delbay tuyn b lc bnh minh. - Khng c qu hung d. Hn na, gi nh chng - Cc anh em ngh sao ? Vercruyse nm ngay ta bit cng ta cn sng. tnh hnh. - Ti v, hn na, bn Vit Minh nh in ch k C t hay khng c cu tr li. Phn ng nhng ngi chng ta bn di tn giy ln ny sao ? Allenic nhm 2 ang ch tm lo t la (vn b cm sut m), vo hi. go, chia phn n di con mt nghi ng ca nhng - Chc chc l c. Cn li, cc on khc k ngi bn cnh. Ngi lo bt rn. My ngy nay, rn nh vy. b lan trong o qun, ch thch hp ca chng l dy nt - Khng phi l l do. Phn tao l khng. qun. Nhiu con anh ma nht chui vo gia hai lo vi - Ai chu k tn ? D sao tao cng khng th quay hay cc mp gp. v trnh khng c g ! i vi phn ng cc t binh, k kin ngh l mt chuyn - Lm gng i ! Allenic ni cho Vercruise ch . khng c li g trc mt. Mt ngi khng tha hip Vercruise nhn vai v va gin, va b thch thc, chp tm tt: ly cn vit ca Delbay v k bn di. Vi ngi t bt - Khng cn g mt. chc k theo. Bornet, Adler v Rmy, tn lnh d mt - Nhng quan trng Delbay ni cha l t do ! chn. - Ni vi thng Vit Minh ca my l n c th lt Na gi sau, Delbay quay li, u ci xung. t t giy. - ng ng ni tt c phi k. Hay l khng ai k Li nhn xt ct ln trong ci ging im tnh khng mt c. cht gay gt, lm mi ngi quay mt v k va ni, mt - Gi l t do chn la vy sao ! Nu khng ai k ? ngi cao nghu, mt u ru nh mu nu . Ngi - ng ni s t chi ca chng ta s c xem ny c con mt sng, n ci giu ct, v trong ging ni nh l s lng nhc nhn dn VN v ch tch c ci g cho thy phong thi ca v ch huy. HCM khoan hng cho chng ta. ng ni thm - Ti mi n hi m. Ti l trung y Dubourg. rng s t trng pht hnh i ni dy ca chng - C l my ch chng tao tip n ? Vercruyse ta. tr li nht Bn Vm bo ti tao trc, my l - , vui thay c k bng chn ngi vt ngc b bt li.V trong nhm ny, chng tao ang gi yn n. Ai hiu th yn thn Khi ngi ta b nn dn ch bt vui v Allenic ht rm rm nhp bng. Anh trung y nhn vai. quan d phi lo ch huy, o to v ko h i chin u. Vo khong thng 10 nm ngoi, Vit Minh tung c mt s on b binh vo vng cao dit sch cc nhm t chc du kch ngay bn kia o ngi Mo, ni mnh s i qua, . Nhng ngi ny b thua ngay. Khng ym tr, khng ng cu, th c. H cm c gn 15 ngy, i b chng c vi mt k th mnh hn v qun s v v kh. Nhng l mt trn danh d. Qun Vit Minh tha cht h. chng bn cc ch huy a phng, hnh h cc ch huy Php trc khi treo c h nh m cp hay th ph. Tao ngh rng nah lnh d my thy l mt trong nhng ngi thot nn. - Thot nn Mallier ni Ni qu. Th cht cn hn chu nhc. - Tt hn l cho n t pht n hu - Margoz ni. - N in ri - Norris ni c l vy tt hn, n khng cn bit g Jo Allenic ngng mt giy trc khi ni: - Tao khng dm tng tng tr hnh h no cho n mt ht l tnh ! Anh ni tip v Norris lun c ci phn ng trong u nh cu ni: Ngi ta c th chp nhn suy sp n u m tn ti ?
31

on t 42 Erwan Bergot. phn ng ca..m thanh nin tr. Ci th hai l phi bit r ni mnh s n v l trnh i - Nh vy phi trn i trc khi qua o ngi Mo. Sau , th trn qua Lo s mun. - ng, phi ch i. o ngi Mo l mt ranh gii gia hai lng cho. Mt bn pha ng thuc v Mkong, bn kia l thuc v sng v sng Phn ng ca Vit Minh khng cn phi ch i. Bui Hng tri xung tn min chu th, HaBnh, hay chiu lc tp trung bo trc chn k tip, tn Julot tn Sn Ty. ni: - Ni cch khc, turng y s vi ti em ? Dubourg ci nh. - Ti c tin xu cho cc anh em Hn ci v li - Ni nh bnh lun vin va Vng ua xe p v ni bng ci ging quen thuc ti va bit nc Php (Tour de France), nhng ngy s n rng xe ti ch go cho cc anh cho 4 ngy l nhng giai on chuyn tip. Tao s ly sc v khng th n o ngi Mo v my bay Php d tr go. nm bom. - Ly sc sao ? Norris hi li Trung y cn sc. - Ni ni g th ni Margoz ni nh - Nu c th Ngc li bn Vit Minh c lm chng ta tiu bom, mnh cng nghe c. hao nng lng. Trung y s thy ngaymaileo ni - Nh vy cc anh phi i bng i. Nu c g ra sao. khiu ni th cc anh hy n gp tng navarre ! - My mun theo tao ? Tao thy my ton bn lui - Quyt nh ny tri vi cng c Geneve mt c (dfaitiste). ting ni ct ln t nhm s 1. - Em lun mun i. Tn Julot nhn v hc k gy ri ci thn thin v p: - ng, l bi hc th ba tao rt c t cuc - c li cng c Geneve ni g trc khi i hi. vt ngc tht bi ca tao l phi bit cc ri ro. Ti ni cho nghe: Cc t binh c n ung v i l i n cng. M my c tng trn m b c chm sc ty theo kh nng hin c ! bt li. Trong kh nng hin c khng cho php chng ti - Em tng trn nhng em khng c b ghi trong cung cp tm thi khu phn cm theo quy nh ! danh sch. Em ch v hon cnh; phc tp lm Vic cn tr ny khng th quy cho chng ti m k li. Hn kt lun Mt ba thiu thn khng git ai - Cng tt. Mt ngi c tin n c th b chn nn, bao gi c. - Trung y s ? Hn ngng vi giy nh l ch mt phn ng cho hn - Tao cha ngh ti. Tao suyt b git trong trn. tip tc c din vn. Nhng t binh phn ng dn dp. Tao sut b bn sau ln b bt th hai. Tao sut Hn li ni: cht mt mnh gia rng v kit sc. Quan trng - Cc anh l mt qun i nh giu. Cc anh n l phi th tt c v kh6ng bao gi bung xui. qu nhiu. cc anh phi c tp thi quen tit kim. - Em ng . Trung y mun em i theo khng > Ni chung, Julot khng bao gi ri bui hp mt m Hai ngi c th gip ln nhau. khng h khu hiu H ch tch mun nm. Ln u Dubourg ch hm, hm. Sau im lng. Norris tng tin, hn b thi quen ny v hn ch b qua: rng Dubourg ng. Anh ha s hi tip ngy mai. V - Chng ta s khi hnh sng mai lc 5 gi. Khi Norris cng ng thip i. Cht anh nghe hi: vt qua o ngi Mo lc tri sng, cc anh - Ti bn my s ni g ? Khi my b ri ti n ? phi i l ngy trang trnh my bay Hn ci - Khng, thit tnh em khng tin ti n sn sng i. khy Phi cng cc anh khng n nang g c k Mallier b thng mt c. Jo Allenic b thng v c t binhcc anh ! nm trong danh sch k trn b bt li. Margoz m. Cc t binh ng theo tng nhm lnh lo trong gic qu gi v Azam khng bit bi. m i n. Vi ngi cn t cm tha nut ln khng - tao tnh. Tao khng mun cho ai mun theo cho ngi khc th. tao th theo. ng gin, nhng tao ang cc Norris c tm cch nm cnh Dubourg. Anh hi nh: tnh mng tao. Tao s tr li my sau khi i qua - Trung y ? c ng khng ? o ngi Mo. - Khng. Norris thy nh c tia sng. Anh cm thy nh nhng, tim - Trung y vn quyt nh trn ? anh vui sng v ht mt mi. Ci i cng bt i. Anh - Tt nhin nhng ti thy khng cn phi ng nng lng ch tri sng. trn nc nh ni ln v chuyn ny ! - Em mun theo trung y. Dubourg khng tr li ngay. Anh suy ngh. Cui cng anh Chuyn vt o ngi Mo, theo tr nh ca nhng t binh on t 42, nh l ca vo a ngc. C on tin ni kh di. o ni cn cm gic dnh lu n th gii ngi sng. - Sau khi trn trong rng 10 ngy, tao rt ra my bi hc. bi hc u tin l khng c ng bin g Nhiu mi lin h gia h vi th gii ca cc binh lnh v Tun Gio ch l mt ngoi ln ca in Bin Ph. Va c, l sai lm ca tao v bung theo mt
32

Nhng cu th con cc lm trung y Dubourg thch th ni tip: - Cc nh dn ch c trc mt s v mng c c. - Vy khng ai k ? Delbay lo lng. - Cu hi ngu Dubourg ph ln ci v p.

on t 42 Erwan Bergot. khi qua hu o, h cm thy khng cn g na. H tr thnh nhng ngi t tht s yu t trong mt ci th gii khc, khng th li bc. h nh b y xung vc su. Bui sng bt u bng cuc tp trung trong nh ban mai m mt vi ting trng do nhng tn b i cu nhu, ng cha thng gic v sn sng trt mt nhc ca chng ln cc t binh. Nhng ting la ht, chi ra, c nh, mi th trt khng thng tic vo 400 ngi ti nghip, vn ang i l m mm kh khn trong ti tm hnh trang t i ca mnh, trong khi h khng i lch ng hon ton, hay b lc nhm. - Tt c cht cnh sy Tot Ka ra lnh. - Bng g ? Bng rng sao ? - Ti bo: cht cnh cy. Tn Vit Minh lp li. - l lnh Dubourg ni Tao nh hi i hc b ra lnh: Qut phng ! khng c ch Tao cc cn bit Norris ci. Anh l ngi duy nht nhng anh cng l ngi duy nht bit l do gi tinh thn. Xung quanh anh, mi ngi bun t v c sc b cnh cy, c cao ngy trang ti xch, mnh my. Kt qu ngoi d tnh ca tn Tot ka v n ko di thm pht. V khi on ngi bt u ln ng, ngi ta thy nh mt by su ph y c kh bn trn. - on xe hoa (Corso fleuri) Dubourg ngy trang di mt ci o chong bng l cy hnh cht trn u nhn xt. Anh ging nh mt con ra. Mt tri ln. Cuc hnh trnh kh khn v dc cao tr thnh cn c mt khi mi ngi b ngy di v u n. H ci u bc i, c ch mm yu, bc nh my, mt nhn l ng v gt ngi i trc. H khng cn ngh ngi g ngoi ni au kh ca h. Hn c s mt nhc v ci , l ci kht gh gm. N l kh rt c, lm li cng nh . C hng co li do thiu nc bt khin phi ho lm ngt nhp th. H gn nh nght th v phi l chn hn l tin bc. Vi ngi run chn, lo o ri quay cung xp tay t xung b dc. - i tn lnh gc ht ng dy. li bing ! Nhng c , c bng sng, nng sng e da lm cho h tnh dn v ng ln i tip nh mt thy ma. Cuc hnh trnh bt u t 6 gi sng. Gia tra, nhm s 2 i cui on cn ang gia dc. - Tao chu khng ni Mallier than v mt c sng gp i v ni hn tm quanh vt tho. - i vi tao Jo ngh - Tao du my. - Khng. tao. My ng ph sc. My ch sc cho my thi. Tn Vit Minh v ngay bn h. Hn nhch mp th b, bng sng ging cao. Tn ny l tn hm ka gmn cm. - i ! i ln ! Mallier ngn ngm. Anh s khng bao gi ln n nh o. Anh ngh: cht m cht, nu mnh cht y th c thay i g chng. Sm hn mt cht, tr hn mt cht Anh ngng li v t ln xung b dc, u anh nghe ting ln c, sau kha li. - ng ln ! Tn lnh gc ht. Mallier khng ny ngi khi thy c kim loi chm mnh vo c. Anh ch mong nhn mt c nhanh chng khc kt thc cuc i. Anh khng cn nhn thy s bun t th no vi mnh. Anh ch cht nh s gii thot. Anh nh mt cu nghe c trong lng cn chin u, nhng cu cui cng ca thng bn b thng ti ng mch i phun mu. - Tao khng s cht, ch l cht m thi. Lc , Mallier cha thy s khc bit. Gi anh mi hiu ngha ca n. Ci gay go nht l ch cht, khonh khc nhanh chng trc khi mi th b lt Anh mm ngi v nge ting trn u mnh. - n yn ! Nh mt php l, Mallier khng cn cm thy nng sng k t mnh. Anh m mt, gi u ln v thy 3 bng ngi. Mt tn b i i nn ci nh chic nm v hai ngi Php, Norris v Dubourg. Chnh Dubourg chi ln lnh. Tn lnh phn i. Hn gi bng sng ra ng trc. Nhng Dubourg bnh tnh ni: - Bnh tnh, Jojo ! Anh lm g vi lng khoan hng ca H ch tch nh vy ? Nghe ci tn tn knh, tn Vit Minh ngi ngng. Hn khng hiu ngha cu ni. Hn qut: - Tao khng phi l Jojo ! Tao l ngi lnh Vit Nam ! - Tt nhin Dubourg ng Tn anh khng phi l Jojo. Nhng anh hy cho bn ti yn. Anh y s tip tc i. Tnh hnh n nh nhanh. T phau on trn cao, ting kn bo ng c my bay. Cc t binh b x y vo cc mng, lng cun trn, nm bt ng. Nhiu ngi dao ng s b trng trn oanh tc ln. Nhiu ngi khc th bo ng ch l mt cuc dng ngoi mun. Mallier cng nm dng con dc vi Dubourg v Norris bn cnh. Mt bn chn tn lnh gc cch mt anh vi phn mang dp ru bng v xe. T trn cao, on ngi ngy trang khng th b my bay pht hin. nhng bi cy nhn to ging nh nhng cy c gia sa mc Sahara. l kin ca trung y Dubourg khi quan st cng nh lo s khi nghe t trn cao: - Mong rng my phi cng phe ta bit phn on on phi lm g.. Hai chic Corsair gm r ng c bay trn o lin b phng khng t ba lng cho Tun Gio bn di bn ln. Hai chic lin bc ln trc khi quay vng li bay bn trn on t cao thp. Dubourg quan st thy h lc cnh (battaient les ailes). - H thy mnh ri. My tay ny c. Dubourg ni. - Phi cng ca hi qun Norris thm vo. - Nh vy h nhn ra mnh. Chng ta khng n , khng b b ri
33

on t 42 Erwan Bergot. H ng dy. Ting kn bo tin ht bo ng. m lnh gc ng dy, chng khng qun chuyn h ny v quay li hi tip chuyn. - My ni xu tao ? - Qun ti i ! Dubourg ha nh ni va gip Mallier ng ln. Tn Vit Minh ci ngi nm tay o Doubourg v qut: - Thng lnh thc dn ch Jean-Louis Phongue, dn ty lai, ln n. Anh can thip v xoa du ni gin d ca tn b i. Anh dng ti ngoi giao hn eo li sng ln vai v bc bi b i . - Cm n Dubourg nh nhn cm n. - Khng c g Phongue ci ni tao ci vi n. N cng mt v y l on th hai n p ti. N i 800km trong vng 1 thng ! trn kia, on t ko gin ra, i mt cch th thm. Mt cuc tn st. Cc nhm ln ln xn vo nhau, ngi i saunhm ny ln vo ngi i u nhm kia bt chp ting la ht cnh co ca lnh canh nh on ch chn bt lc khng th gom n chn, Hn na, on xe ti ngy trang, ko nhng khu pho phng khng va bn my bay hi ny, i ln o bt khin cc t binh phi dt xung h bn ng trnh va phi i ngon ngoo n cc h bom. - Thit kho lo Trung y Dubourg bnh lun Bn Vit Minh on rng cc phi cng s bo co cho Hanoi bit rng c on t i ln o. My bay s s khng dm can thip ngy hm nay. Chng li dng chuyn ny hnh qun yn n. - Chng liu mng. Nu my bay oanh tc quay li, chng ta dnh ht. Norris tr li. - Khng. Ti Vm tnh n ci ngha danh d ca ti mnh. H c l. Chnh v vy mnh mi thua. Chng khng ngi lm my v ny. - Nhng ngi ta k em l h tng ngh nhng bn mnh thu gom thng binh Batrice. H cng c mt hnh ng nh vy. Dubourg ci bun: - My banh mt ra xem. l chin thut ca chng: trong lc ngng bn, chng i hi khng mt my bay no bay trn lng chi. Chng ta chp nhn iu kin v chng li dng di chuyn pho n ngay tm bn n Gabrielle. Nu chng thc hin vic ny vo ban m th phi mt 2-3 ngy hay hn. Dubourg ni xc nhn: - My nh rng chng khng tn trong du hiu hng thp t trn my bay di tn thng binh. Gn 6 gi chiu, chnh xc ri Tun Gio sau 12 ting v qua o cha xong d rng pha trn h l u on t k tip. Dubourg v Norris bc tin, lun cui on cng vi Mallier ang cn rng nhn mt c gng bc i mt mi au n. Thnh thong, 2 ngi phi bt cho tay lm gh ln gh cho Mallier ngi ln. - ng t b u Norris tr li C th my s n y phc v li ti tao. Ai bit c ? Khng, tao bit rng ti my s trn chung vi nhau. Tao tuyt vng v khng th chy trn chung. Tao s ra sao y ? - Cn ccanh em: Margoz, Azam v nht l c Jo Allenic. My s thy khng ai b ri my. Dubourg nh nhng ngi b thng cung vquyt nh ngh mt lt. Lin lc tn lnh i n. - i ! i ln ! Dubourg lm b khng bit v ni: - Thng Jojo s n tr khng n xp c. - Tao khng phi l Jojo.- Tn Vm ni ging mt mi v hn bit s phn i ca hn cng khng thay i c g. - i ! i ln ! Dubourg chu tr li. - ng nng ! Nhn pha trc ka: on dng. Tht vy, 50 thc trn kia, on ngi t tp dng dn cng vi m t mi n. Trong gia m ng, chng mt chc ngi u ci d di vi nhm lnh b i ang b kch ng. Dubourg v Norris n gn, v ngi n xem cho bit tnh hnh. Nhng ngi cmu u i u nhau. Mnh ai ny ni bng ngn ng ca mnh khin tnh hnh ri cng thm phc tp. - Nhm 4, nhm ngi u khng phi l ngi c Jo Allenid chng kin t du cuc ci ln gii thch m b i p ti pht hin trong mng, mt ngi t b b ri v chng mun c nhm phi cng thng ny i ht chng. ngh ny hp l. Tn Julot v Tot Ka xc nh khi khi hnh t Tun Gio: mi nhm phi c trch nhim qun l s ngi ca mnh. Nu c ai bnh hay khng th i c th phi c m cng ngi i.. i 20 ngi th phi n 20 ngi. - Vn u ? - Dubourg hi va i n m l dng ang ci ln, mt thng ngi ling thong khoa tay. - Thng , khng phi l ngi ca ti tao ! N l thng Tedesco (Ngi c) ca nhm 6. Phongue n gn Dubourg v dch vi cu ngn ngn bng ting . Tn ch huy nhm p ti gt u hiu. Trc s on kt ca m t, hn ngn chn nhm 4 khi nhm 6. m b i dn dn thng bo nhau. Cui cng on t i u phi dng thm mt ln na. 15 pht sau, tn Tot Ka . Hn xm mt v gin v mt. Hn chi lthuc cp thm t v bt hn phi i xung li c trm thc. Nhng g Norris quan st khin trung y Dubourg ni mt cu y ngha: - Trc tin l cng vic ca ni. Sau l n c n no. Sau khi ht mt v lyli bnh tnh, tn Tot ka ra mt quyt nh m mi ngi mong i: - Cho nhm 6 quay li lo cho tn ny. Ci ngi b b ri ny gn nh b bqun. Mi ci nhn cha vo hn, l mt ngi Pomranie cao, m kinh
34

on t 42 Erwan Bergot. khng, m hp, hm ru tha trng l ch, chn sng ph do suy dinh dng, qun dnh y ct. Hn nh ci mn rch chng sng c bao lu. - Tao tng tng thn nonh vy s khng th i tip Norris quan st ni N khng mun lm kh anh em phi gnh nng thm v bo anh em b n li pha sau h. Xui l m b i pht hin. - Xui sao ? Dubourg hi Mu ni vi ai vy ? Ni vi thng hay bn ca n ? Norris mt ta tai. Anh nhn thy ti ch m lnh c nhm 6 phn ng gn nh nhau Tim tao ang kh li anh t ni Ti ch ngh mt ngi b kt n, d l bn, phi b b li mt mnh. S sng cn ca nhm l u tin hn mt ngi bn Anh t trn anh mnh mt lt. M hi ny anh cng Dubourg cng lo cho Mallier hay chng ? 4 ngi c lin chy n, mi ngi cm mt gc tm vi. Ban u thy b ngoi h cng khng kh hn tnh trng ca thng b bnh bao nhiu. H yu t a nguo7 bnh v gia tm vi v khing ln. - i ! i ln ! Tn lnh canh ra lnh. Nhng khn mt nhn nh vi con mt trng rng lo o i.Mt on ngi chng chc thc i st cnh b vc. Mt thm ha cht xy n. khng hiu l c tnh ton hay v tnh. Norris cng thc mc kh lu chuyn ny. Khng c ai, k c my ngi khing thng b bnh kia, c thngh rngnxy ra nhanh nh vy. Mt ngi khing bung gc vi khin cho ngi bn cnh b mt thng bng v bung tay theo. Thng b bnh t ln xung dc nh mn chi lt la t di thial ia vo vch v nm cch hai chc thc. Hn bt ng khng ku mt ting. Mi ngi ng bn vc kinh hi v nhn hn cht mt mnh v khng ai c th cu. - Xung tm n tn ch huy ra lnh. m lnh ngi c khng nhc nhch. Tn Tot Ka ly khu sng ca tn lnh gc. Hn mun dt im. Hn ln n, sng ln vai v nhm bn. Mi ngi thy r ngi kia ny ngi v lng m mu. Tng l xong. H lm. Thng c ng bn tay, rn mt hi sau la ln: 17 - Wasser ! Wasser, bitte ! Tn Tot Ka bn thm mt pht. Nhng thng b thng cng cn sng. Trong m t, c ting gm ln gin d. - Thng ch n bn ngi ta nh con heo ! Norris gm ln. - l mt l st sinh ! Mt ngi khc la ln. Trc , ai cng chp nhn rng gii php ny lm cho thng kia dt au n. Gi, h thy rng s vng v ca tn Tot Ka l mt ti c v lm tnh hnh t hn. Thng n vn cha cht. Phi bn thm 3 vin th s thng t di kia mi v s v chu cht. Tr gn ti. Dubourg v Norris vn lo p ti Mallier. Mallier ang ly li can m. Cui cng h n nh o. H khng cn l nhng ngi cui on. Trong on
17

ngi cui cng, d rng tc i chm hn, nhng h cng qua mt hng trm ngi rch ri th thm cng nh nhng nhm khing ngi bnh, hay h l nhng thng binh qu ang l tng bc. m b i cng khng cn mun duy tr on i theo trt t nh trc. on t 42 cng b x ra trn hng cy s. H i 14 ting. Cu chng ng cha thy, v cn phi xung o. o nh l ni tn cng th gii. Ni ny b tn ph, cy xi, tan nt bi hng ngn h bm ln nh cc loi. Khng cn ng s. C nhm phi ri ra, c ly thng bng trn bn ra cc h bom, c nhm phi b dn cc li ti mt ni khc. H cm thy xa l nh nhng ngi khng l i trn mt trng. Bn Vit Minh li cho on t dng li cho on xe ti ch pho i qua theo nhng vt xe i trc. c dng li trong thi gian ngn v on t i xung o. Nhng tn pho th xem cc t binh nh l th phm gy ra cc h bom m trt ht mi chi ra. Cuc hnh trnh dng mt thi gian ngn v tip tc xung o. Nhng g hy vng nhdu kt thc cuc th thch li thay i nhanh chng ngh. N hn trong nh mt con ng mn su trong k c.Mi ngi u mi gi, cng chn, cng lng v mt. H i trong mt tnh trng gn nh o gic, khng thc. i lc c ngi t vo rnh v ln vo con ng ngon ngoo k tip 2030 thc bn di. H bng hong, mt m l nh ngi ch ah em thng tnh n gip hay gp nhng tn b i gin d bt phi tip tc ln ng. H bc i, khng cn theo nhm n gn sng. Cui cng h n mt ng c bn b sng. Mc cho mui v a tha h ht mu, h khng th tin rng l kt thc v h ang cn sng. Trong vng bui sng, 6 ngi t cht do kit sc, say nng v mt nc. Nhiu ngi khc khng th tip tc cuc trng chinh cho n cht ny: h i 23 gi trn con ng, khng n, khng ung, khng ng m khng c mt gi lin tc ngh. Trc dn ngi ng ngc, vo nh, tn Julot giu ct rt ra bi hc kinh nghim: - C l trong cc anh c ngi bt u hiu lng khoan hng ca H ch tch ch dnh cho nhng ai xng ng v khng dnh cho nhng k c ti. Hn gt u va t ra thng hi ch 6 nm m va chn: Nhng ng tin rng nhng ngi cht l nhng k c ti duy nht ! - Vy h l g ? l nn nhn ca my ngi ! Trung y Dubourg hi ln. Tn Julot c v thch nhng li ct ngang cho php hn i thoi. Hn p: - H ch l nn nhn ca chnh h v do h khng hi ci. khng phil nhng ngi ti nng nht. Ti bit nhng ngi cti tht s. l nhng ngi khng chu t b thnh kin ca mnh v cn c coi thng dn tc VN - Cn cm ca chng ti ? Norris thc t hi.
35

Nc ! Nc ! Lm n ! (ting c)

on t 42 Erwan Bergot. Hy kin nhn ! Tn Julot p tr - Nhng ngi cht hm nay ch l mt phn m cc anh tr gi chuc t. Cc anh phi cnh gic, phi tm ra k c ti v pht hin v chng ang n nu, v phi thuyt phc ch cho chng con ng ng. - Hay l t co chng Dubourg ni nh. Lm b nh nghe thy, tn Julot kt lun: - Nhng cn b v lnh canh s bn cnh cc anh gii thch cho cc anh thy s tht u. - Ti ni g Norris nhn mt: - Tao chng hiu n ni g. Nu t ra n ni r ci con ng ng l g mnh phi lm. ng ny ch ton m h. - Ch l: n mun bt mnh ci to. Vic ny qu d v c v thi li bing t nhin ca mnh. Sau l ti Vit Minh khng tin s thnh tht ca mnh ! Nh mun cng nhn nhng li ngh ny, tn cn b ni thm: - Cc bn s thy s tht quang s lao lu di v kin nhn suy ngh v phn tch ! Cc anh phi t mnh suy ngh su sc v cc li lm mnh phm, hc cch bt u li t u v tm cch chuc ti. Hn dt li, hn ngh hn gii thch qu xa. - Hm nay nh th l xong. ng ngh rng ti dy cc anh lao ng ! Mallier va xoa bp mt c va lc u: - Trong l bo tn, so vi Vit Minh , ti pht xt cn thua xa ! Trong tri trp trung, tui kia ch git ngi m khng bt phi chp nhn thc h ca chng cng nh bt mnh phi t kt n ! cy s. Nhng tnh theo trng hp mnh chy trn th cng c chng. Tao cm gic mnh i thng ln pha bc Dubourg nhn vai: mnh khng nh du c. Qu tht, khng c g din ra nh h d tnh.

Theo tr nh, sau khi qua o v sau khi c Vit Minh cho ngh 24 gi, on t 42 i dc theo thung lng Tun Chu dn n Sn La, mt th ph c ca tnh. Theo d kin ca Dubourg, ni s quyt nh s phn ca h. Dubourg gii thch: - Hay l mnh trn v hng ng nam, qua Ching ng v Mc Chu, v hng Ha Bnh v vng t nn Thanh Ha pha nam chu th Bc K. Hoc ngc li mnh i ln T khoa v Ngha L v cc tri ca Vit Bc gn bin gii Tu. Chng ta s thy trc. Nu on i thng, chng ta c c may n sng chi cch chng 20 cy s. Nu i qua tri, chng ta s i n ph T Khoa. mnh s nhy xung nc v ..ly b m i. Trong khi ch i,c hy ngh ly sc. Norris thong mng. Ln ny, khng cn nghi ng g na, anh trung y ny chp nhn Norris nh ng hnh. H cn 5 ngy na d sn tit kim phn n hng ngy, mi ln hn mt phn ba go do ti Vit Minh ban cho. Theo nguyn tc, h khng th c go cho 4 ngy. C ngha l h khng th chu ng hn na. Thc ra, h ch mun trnh ngi khc xin trn theo. Norris tin tng v tnh ton trong u tng cy s mt. Nhng tnh hnh li thay i. Tt c xy ra vo m th hai b sau khi qua o Chng 7 ngi Mo. Hm trc, h ng gn mt ngi lng Thi quan trng m Dubourg gi l Bng Ching Phc. Bc - Nu mt ngy sau ny, c ai hi tao l minh trn lm sao, tao s tr li mt cch di dt: phi c i chn h au n i nng n trn con ng , trong khi cc giy hao mn r rt. b. To phi chu tht vng, i b khng phi l Sau mt cn ging ln cha tng thy ni ln, Khng vinh quang. V khng c g khc thng. phi l nhng git nc ma ro m pm l mt cn Trung y Dubourg l ng b nh nm cm thnh tng hng thy tht s. Ma m mt khin khng d nhn thy vin v nhai t t qun i. M v i l hai k ng hnh quen thuc m anh phi chung sng cng vi ngh ngi i trc mt. v trnh blc, cc t binh phi cng cch chm chp tit kim sc lc. K t haingy nm ly o ngi i trc hay ngi bn cnh. Bn lnh Vit Minh d c che tm vi nha che ma trn trc n nay, anh hon ton bn tm n hin ti v nh c trnh cho ngh mnh b nhng chuyn ph phim u cng khng th chu ni cn ma d di. Chng c dng nhng nm tra t thnh uc soi ng.Khi la nh hng. va chy ln th ma tnh. Norris theo Dubourg v quen vi s im lng thnh thong b gin on bi mt hai cu ni tm thng v nhng g Cui cng tn Tot Ka ra lnh ngh chn v cho on t i vo ngi lng Thi gia rng vi 5-6 ngi nh l dng trc mt. Nhng ln ny anh p: trn cc cc g lim. - Hnh qun khc vi ci ny l chng ta la chn. Em c thuyt phc mnh rng mnh ang i Khong 400 ngi t tr trong mt khng gian hp l mt thch thc ln. nhng m lnh canh cn mun c kh do. D sao mnh t do. Dubourg c hng, hm khng bnh lun g thm. T do ro, dng mi gi nht ht t vo. Cha bao gi ngi nh Thi ng c trong khi ci sn l mc ch nhng cha thnh hin thc. - Sng cn xa khng ? Norris hi tip tc bt bng phn vn d tnh chu chng ti a khong mt chc ngi, nay t nhin phi cha n khong 60 t binh chuyn. ang loay hoay c tm mt ni ngi. - Tao khng kin. Trc mt, theo tao nh trong bn vng cao, mnh i v pha nam gn 40
36

on t 42 Erwan Bergot. S ngi ng c trn c xung di ng chung ch vi m heo v g vt y rn v b cht. Norris cng trong s ngi b ng chung vi m heo g. Anh ng ngi ,u da cn ci xay. Lc m mng, anh phi ngi dy. Vai anh ng c th mt ngi t v chm phi. Ngi ny cng mun trn. Norris chi ln v nh ni gay gt ci suy ngh ca mnh. - Sut ! ngi ni Tao c theo my. - My sut l gy vai tao Norris ni v nhn ra ting Dubourg. - My khng bit rng ci l nyl do tri sao ? Sng mai, ti b i s canh t ra khi nh theo cu thang chnh. Cng n nhn xung di ! Nm im. - Nhng mnh thot cha ? - Ch trong nhy mt thi. Tao ni m bit. Tt c xy ra v khng n gin nh h ngh. on tip tc ln ng trc khi mt tri mc mong n chng k theo d tnh. Cn khng c vic ku thc dy. D dng cho hai ngi nm im trong ch np ch sau khi ngi t cui cng ln ng, s trn khi lng v chui v bi gn . Mt con ch st gn bi nh hi nhng n quay i. C l n nhm vi ci mi heo g trn mnh h. Lt sau, trong bui sng, sau khi i chng 5-6 cy s, c hai c thi gian tm ra gi gi. Sau , h tip tc i v ch ngh mt lt trc khi tri ti b mt nhm la nu mt nm cm. Phn n tuy t nhng trng y Dubourg ni vi mt ging chc chn: - Cng nh, cng d thot. ca Dubourg lun l i theo dng sng v th tri theo dng n hi hp l ca sng Hng. - Em bit, trung y ni em mnh s ch m t c th n cp mt ci ra v lm b. Nhng ci tt nht l k th ca ci hay v c l l mt ci b s lm mnh b pht hin. Em ngh l nu gp may v em chc rng thin thn h mng ca em s khin em nhy vo ci l ca cn nh sau lng trung y. Norris ni thuyt phc mnh khi thy s phn mnh trong tay ca trung y Dubourg. l mt ngi thm trm, d mi 22 tui, ca mt ngi lnh gi. Hn na cng khng phi khng c cht hm hnh. - Cn mt hay hai gi. Tao ngh mnh en 6i mt cht. Mnh hy ni chuyn n nh ni k tip. Nhng ngn i tng t ni tip nhau, rng ni tip rng, tuy khng rm rp. thnh thong h bng qua nhng con ry, bi rung kh do la khai hoang c th mang li 1,2 ma la. Thng c mt cn nh l nh ba ry dnh cho nng dn i lm ng tr ng. H bc i. n rui nhng b theo. Da h qua ci nng chy gia hai cn ma c th chng chu vi n rui mui d rng ci nga i lc lm thn kinh kh chu. Norris m c mt x khng c cn trng. - nc em, em thch ma ng. Khi tt c u trong tuyt th ch c ting la lch tch trong l si. My u ? Dubuord hi chm bim. Gn Darney, gn cc con sui sng Sane. Tao thy. x my, ch c hai ma, ma ng di v mt ma ma Sao my li chn ng Dng ? Khng ai ni my rng thi tit rt nng sao ? - Trung y gin em hoi. Trung y c l. Tt c nhng g em bit x ny u do bn bk li. Em xung tu l n thng vn phng, v t vn phng i ra in Bin Ph lun Norris c ng cm em cn cha bit hn mt a con gi no y. Ci thin ng m my tay snh iu ni. Anh ngng ni nh s lm cho Dubourg b sc. Anh nh ngc nhin khi tht Dubourg knh cn qu cu nguyn trong mt m ngh chn. Gi khng phi l ch Dubourg a thch. Nhng Dubourg ci ti: - My c l do m mng. Gic m s nng tm hn ln trn nhng nhuu cu t nhin nh nha hay nhng quan st thp hn, ci mt v i. Nhng k nim v con gi ng Dng s dnh cho bn b my, nhng g lnh mnh: nu xem tt c ch l nhng con th n khng cn l s dung tc u trng dc y c voi hin ra trc mt c hai mt cy c th ging cnh l rng to mt khng kh thn thin v quen thuc. - Ging nh cy si nc mnh. Norris ni tht. Dubourg ngh ngng h tri ng m. - Vi tnh hnh nh vy c th mnh n c sng . Dubourg ni thm. Hai ngy nay, Delbay khng bt gin sau khi thy Dubourg v Norris trn i. Hn chy n tn ng bo co mt cch gin d hy vng trnh b trng pht. - My khng bit rng trng nhm c trch nhim vi thi ca ngi ca mnh ? Tn Julot lnh lng ni. - Em bit nhng chng li dng m ti v ma - My mt cnh gic. Delbay ci u chu ti v ch b trng pht. Mt s trng pht ang ch i. Tn ng cng khng gp. Hn nn gin v quen t km ch. u tin l phi pht tn ny v cch chc trng nhm ca hn i, tri hn vo gc cy khng cho n m nay. Nhng khng phi l gii php ng nh hn tng ni. Pht Delbay l v hn v trch nhim, l ngi t cn l nn nhn ca thnh kin ca chnh mnh. V li lc ny l lc lm hn tin b trn con ng dn n s tht, bt u gio dc hn thnh chin s ha bnh. ng c mt nhim v khc ngoi vic p ti t binh in Bin Ph v cc tri. Trn ng, hn phi chn lc nh hn c hc khi cn l mt a tr ngoan theo gio l: ht ging c ln tt. Do , hn phi che du b mt tht v khng cho ngi khc bit nh ca mnh. C th khin cho m t ni lon hay khin nhng tn bt tr tm ng chy trn nh hai thng kia.
37

on t 42 Erwan Bergot. ng hiu thng Delbay ang h mnh hi ci, c th thnh mt tay sai ca mnh. Hn nghe m lnh p ti bo co hng ngy rng thng Delbay khng phi l tn trng nhm thc th. Hn c chn la k lng v khng khng i in ai c v cng khng c tm quan trng g, v v khi c th, n s l thng i nn (ng thch dng nhng thnh ng dn gian). Tn ch huy tht s l thng cu thng s tc hung v tn s quan cht tit cn tinh thn giai cp. Nhng tn s quan y trn. Gi ch cn v hiu ha thng thng s, phi lm cho n tin rng mnh b thng Delbay la Hn quyt nh: - My mt cnh gic. Nhng ti bit r rng my xin li. v phn hai thng b trn, ng lo, chng s b bt li. Cn my th.. Delbay ngng u ln nhn tn cn b s hi. ng ni lp li: - Cn My th theo s khoan hng ca H ch tch m tao c giao ph, tao ch pht my ln ny. Nh cm thy s xy ra, mt tn lnh l dng l ra v bit n. Hn sn sng tt c t lng bit n y. - Nhng nu my tip tc v tr y, my phi khng nh quyn ca my vi cc bn my, my phi tr thnh ngi dn dt lm sng t bn phn ca chng. Phi ng vin chng v chng c thi quen li bing nh tt c bn Php khc. Delbay gt u. Hn rt nhit tnh d hn cha thy r lm cch no c th m nhn vai tr c giao. Tn ng ni vi hn: - T nay nn cnh gic. My bit nhng my thng trong m bn my cn hn th dn tc tao, nhng tn k th ca ha bnh. Phi thuyt phc chng. - Bng cch no ? Delbal nht nht hi. Tn Julot ci ng vin v tr li thn thin: - n gp tao, mnh s ni chuyn. Tao s t vn cho my. Bng mt hnh ng nh v , ng quay mt sang hn v a mt gi thuc Troupes ang m. Delbay thy v nhn khng ri mt. hn khng dm dng, cng khng xin php. Hn nh li Bornet qut mng ra sao khi b lc sot ba n. ng rnh Delbay. Hn bit Delbay khng cn nghe g na v m nh bi iu thuc. Delbay quay v nhm v khng ni g v cuc gp vi tn chnh y. khi Vercruyse hi, hn tr li lng trnh: - Tao b chi th. gia m bn khin hn kh chy. Hn c cm gic nh phn bi h. Ci thc xu khin hn th ght nhng ai a hn vo trong hon cnh ny. Do b xem nh l nhng k c ti tht s nh Dubourg hay Norris, hn hi li nhng ngi bn ca hai ngi ny nh Margoc, Azam, Allenic, Phongue v tt nhin c c Mallier. Mallier ngi d b tn thng nht trong nhm mau chng tr thnh ci bia cho bn hi ci: Vercruyse, Bornet, Adler v Basquet, bt nt cng khai.Mallier tuyt vng do b nh hng bi hai ngi bn b trn. C nhm phi c thay phin ng vin tinh thn anh bng li ni cng nh hnh ng trong cc chng ng. Anh i b kh khn sau on ng vt o. Tay chn rng ri, mt c b thng, mi bc nh l s tra tn d di. C chng, anh t ln m khng th ni nn li. Bt c C ng no ca anh cng ko di hng pht sau khi suy ngh phn tch t t, ch c ng khi cn thit. Sau khi i qua th trn Tun Chu, on t 42 dng chn sang hm trong mt rng cy tai sn i nhn ra dy ni Long H. Mallier nghe ngi Thi nguyn gc ni li. Mt qu ni khng th n c, trn c nhng ngi Mo bt tr lp cn c m qun Vit Minh phi tiu dit bng nhng trn nh kinh hong. - ng ng bo ti cung cp 4 ngi tnh nguyn cho on tip t Sn La Delba ra lnh sau khi gp trng on v. Nh thi thng, cc t binh lm nh khng nghe thy, mi ngi c mt s hng sai thay trong hot ng ring. - My t m i Margoz ni. - Mang thng Vercruyse i theo ! Allenic ni thm v. - V my l tr lu c, tao ch nh my lm tnh nguyn. My c nh lm gng th ln ny hy lm gng i ! Allenic, ngi u tin u hng. Anh bit khng ai trong nhn s can thip vo vic ny. Phn ng ch khng mun Delbay ch . - Ok, tao i Allenic ng ln ni. - Tao theo my Margoz ni v Azam bt chc theo. - Tai cng vy Mallier ni. - Khng, my c ngh - Phongue ngn Tao s l tay th t. Nh chi bi bridge - on tip t s i hai ngy Delbay ni tip Mang hnh l theo. Mnh s gp nhau chng k. Hn ni tip: - l lnh ng ng. Mallier tic nu khi thy 4 ngi bn ra i. Anh cht cm thy b b ri b v. Anh t ngh vi mt cch ci nho ci thn hnh v thnh thn m yu suy sp: Mnh c ci tm tnh ca mt ngi c cu. Phi ni rng my l mt chin s gii Nhng ci ch mnh m trong trn nh ca anh u ? Ci lng kiu hnh b ci ch ni no trn con ng trn chy ? Anh khng nhn ra na hay ng hn, anh thy mnh c nhng mt cn n nu m anh khng bao gi ng c khng lm anh vui bng. Mnh phi c - Anh t khch l mnh chng t mnh c th t i m khng nh ai.. Anh quyt nh t nu chn khu phn cn ca mnh. Nhng anh khng c g ng ngoi hp c trch khng cho anh nu qu mt nhm cm mi ln. K, mnh s lm ht thi gian.. Anh i tng bc nh ra dng sui ni cc anh em ang vo go v bt chc h. Nhng cc ht go rt ra v tri theo dng sui.
38

on t 42 Erwan Bergot. Lm kiu khng c Rmy k bn ni thng hi i theo tao. Mallier khng c thin cm vi ci mt chn ca thng lnh d ny. Anh thy n gian xo khng ng v phe cc an hem cng nh v phe m tha hip. hn c lng chng lc bn ny lc bn kia. Rmy ch sng cho hn, lun trnh lao ng, c t ra n nn trnh ti Vit Minh th ght. Nhng hm qua, Mallier ngc nhin khi thy hn mc c vi tn cu t PIM gi ng nu cm cho m b i. Rmy la thng duy nht c thuc l ln ht ring tng hi mt. Gi hn li ngh gip mnh. Mallier nghi ng. Anh nh t chi. Anh t trnh s a nghi ca mnh. Chng l Rmy ch biu hin s on kt ? C hai loln i. Rmy chn mt ni ring bit. - Tm nhnh kh hn ngh - La s khng b pht hin v cm s mau chn hn. Mallier gip hn lm cnh kh b nh nhu qe dim. Sau Rmy o ci l. Mallier tm di y sui ba hn trn t ci hp lm ni trn , Khi nc bt u si, Rmy thi la v quy cm cho ng dnh li. Hn chu o, kho lo nm th. - Tuyt ! S ngon y ! Hn va ni va y np gmn bng mt tm l chui ging vin ln ln trn. Gi ch cn ch. Hai ngi nichuyn nhau. Rmy nhc chuyn hi nh, v cn nh cha m hn Arcachon, ni h m tim tp ha. - Quy cm ln Hn bo Mallier Tao s li dng t mt ci. Hn ly ngn tay lun vo ti o ly ra mt vin thuc l en qun vo mt mnh giy trc khi t mt cnh cy ht ln ba hi. Mt tay hn che mt. Mallier nghe mi khi i qua. Anh khng i chia v cng khng c g trau i. Rmy cng khng ngh. C l hn khng bit bn mnh c bit ht hay khng. Khng quan trng Mallier ngh Tra mnh chia khu phn vi n, chiu n s chia khu phn ca mnh. Anh gi nh vin v th cm trng n bc mi thm ngon. - Tao ngh cm va chn, - Tt Rmy ni Tt la v lp l. Nh ci br ln ngc, hn cm ci gmn ln v i ln i. Mallier nhn hn i, c khng ngh rng hn cp cng ca mnh dng ring mnh. Nah cng khng ngh rng thng lnh d chi mnh. - Myc th cho tao mnn ci gmn khng ? Anh hi khng tuyt vng. Rmy quay li ni: - My gin chc ? Gi cn cm la v tao khng mun ti Vit Minh n my tch thu ca tao. - Tao u c g u ? Rmy ci: - My ngh g vy ? Tao cng u c g. C bt chc tao ly ca thng ngu no . y c nhiu thng khng n c ca n ! Ngi thng chn bn vch , Dubourg v Norris ni chuyn lin tc. C hai ngm dng sng bn di 10 thc chy cun cun gia nhng hn . Hy vng ca h va b nhn chm bn vc su khi dng sng thnh mt dng nc in cung nh nhng cn ma ging va qua. H bit s khng bao gi nhy xung dng nc tri i hp lu cch 300 cy s. H tht vng khi gp tng u tin.Trong 5 ngy hi h, h nm mi th thch ca ci mt ng, mt nhc, khn cng, ci i v cho thy ci ch khng phi l cch ch m h xc nh, G cn ng dng li y, bn b vc oan nghit, trc dng nc hung hn. Khng cn g ni. Hkhng ni g na. H l ngi, tht vng ngi hng pht di nh b lc ng. - Khng th lui li Norris cn nhn mt hi lu sau mt quyt nh en ti. Dubourg nhn xo Norris: - Tao cn cha hnh dung nh vy. Mnh buc phi tip tc. B bt li c ngha l cht nmt cch sang trng. - Ti sao trung y trn ln u tin ? Norirs t cu hi khng cn suy ngh, c l ch lm ht tht vng bng cch ni ci g khc. Anh ngc nhin nghe cu tr li: - Tao tnh nguyn b on ca cc s quan. Tao mun gi nguyn hnhnh tao c cc s quan hnh ng trui rn. Dubourg gii thch: Tao ch l mt ngi lnh d b. - Hnh nh ny c m i khng ? - Khng. Gi th cha. Nhng tao s rng thi ca cc anh em, cp trn s ging nh my thng trong nhm mnh. Tao khng mun dnh vo s tan v, suy sp tinh thn ca vi ngi - Nhng, trong on cc s quan, h thng cp bc c cn khng ? v l nhng ngi chnh h c mt gi tr danh d, on kt ? - My mun ni l h phi lun bn tm vi nhng thi sao ? Dubourg lc u: H ch l con ngi. V vi ngi cng ln tui. Ni chung l gi hn ti mnh. Nhiu ngi b suy sp sau trn nh ko di, thn kinh bnh, tinh thn cng xung. Vi ngi c v con v h phi c sng qua th thch. Tao hiu h v tao tha th cho h. Nhng tao khng mun thy. - Trung y nh lm g sau ? - Tao khng bit. D nhin, khi tnh nguyn sang ng Dng, tao hy vng c ln lon. Tao khng ngh tao s lm g na. Cn my ? - Em ? Em th khng c tham vng nh ni vi trung y. Em l binh nh nhy d, c gi tng qun. Vo thng 10 ti, l ng 1 nm em gia nhp- Norris ci, mt ci suy ngh k cc hin trong u: trong y cho em bit, mnh ang u thng 6. Nu mnh n Hanoi, turng y c tin rng em s c min do hon thnh ton b thi gian hay khng ? Em thy em s trong tri qut sn v lt rau cho n ht hn.
39

on t 42 Erwan Bergot. l rau ! Dubourg th di t ra nh nh Nu mnh c mt mt k rau lm tic ! Ci i li quay v ng hng u chin ly mi cay ng. - i Dubourg quyt nh Mnh khng y c tun ch hay con sng du bt. Phi tm ci g n trc . - Sau tm 1 gc ng. Dubourg ng dy. Anh ngn mt cng d c tnh. Anh gi ngn tr: - My khng cm thy g c ? - Khng. - Tao thy c mi la ci. Norirs ht mt hi di v nhn thy.. C ai t la. - Hng ny Anh ch tay khng nh v pha h lu. - Mnh s i xem ? Norris gt u. Ngi ny theo ngi kia i xung vch , i theo khu rng, sau theo ng vng bng qua ry dn n mt lng sui thng gc vi dng sng. Cch chng mt cy s, h tht mt ngi lng chi vi 3-4 ci chi bn sn i ang ta kha, khng thy ngi. - Mnh s lm g ? - Mnh quan st xung quanh. Tao tp phi nghi ng v b i khp ni. H ngi xung, i din ngi lng, np sau bi rm v quan st gn mt ting. Tri sp ti. Phi quyt nh ngay. - Tao s i Dubourg quyt nh. - Ch em i theo- Norris rt trong lp c o ra ci ng h - mnh c tin i. - ng pha. Tao s tip xc utin, th tn tnh ngi ta trc Anh ng trc Norris, ci ngi, ra v quan trng va vut o lnh cho thng: Thy tao vy c cha ? Norris ci vang. Cu hi bun ci. Cha bao gi Norris khng xem Dubourg nh l ngi cp trn, v trng on theo thi quen, Nhn di gc uy tn hay mc lch s l chuyn khc. ng trung y ch l mt ngi to ln, m li xng lu khu, o khngc nt nh l tn b nhin gc rung. - Tao tc ci lm sao ? - Khng sao trung y. Nhng trung y khng th thuyt phc ngi dn chi rng trung y l ngi C Bp Dubourg nhn vai: - Nhn my trc khi ph bnh k khc ! Nu tao m, th my khng c g mong mun mt ngi tng thot khi Buchenwald ! Dubourg i theo ng y thung lng i xung v n con ng t d v lng. Mt bng ngi xut hin ngay trc ca cn nh l u tin v i vo nh ngay. - Nu cn nh c ca Dubourg ni nh - mnh s nghe ting kha ca. n tip vy ! Dubourg bc ti thm my thc nhng tuyt khng bng ngi. Anh i xuyn qua lng ra tn b sng, tri ra ti y nh ci vnh nh yn tnh trc khi tip tc chy i nh dng sui. Dubourg nhn mt: - Mnh hy vng dn chi y c mt chic xung. Tao chng thy chic xung no. Anh quay li v quyt nh i vo ci chi gn nht. Norris lun theo sau bo v. Trc ht h khng tht g ngoi ng la leo lt gia nh ta khi dy c ln ng khi nh gia mi. Dn dn khi quen nhn bng ti, h thy hai bng ngi nh th may bn kia, bt ng v ngc nhin hay s hi nhn c hai nh gp ma. - n ? Dubourg hi. Khng nghe tr li. - n ? Dubourg ni va ra du. n Cm anh ni l l bng ting Vit. - n Cm ? ting ni run run lp li n cm ? - , g cng c. t cm. Krao Kinh ? - Krao kinh ? Ting ni di li. - m ngu ny khng hiu g ht. - Hay l chng bt chc. tranh th thi gian. Dubourg kng khch sai, ngi xung trc ng la thy ci chn khng v i a. Anh chp ly v a ln ming va chp mi n cm Anh c gii thch. Mt ting tht ln v mt ting ni m anh khng hiu. Nhng bn tay m yu ca mt b ga ly ci chn v bin i. Vi giy sau b gi a li ci chn y cht trng nho tr c my ming c. - Man nuoc (Khoai m) b gi d dt gii thch. - Bn ti cng i. Ci chn th hai c a cho Norris. Mn canh nht, m nhng vi h tr nn ngon lnh. Khoai m chn mm, thm tho, tng nh r cc vu (topinambour). C kh , cha mm, cng kh nh c tuyt (haddock) sng. Nhng c n sch s. Em s xin thm Norris vaquan st va cha chn xin b gi mc thm. B gi cu nhu, lc u ra du khng th cho thm. - C l mnh n ht ba ca h ? Dubourg ni bng gi. Anh chp tay trc ngc nghing ngi cm n. Ngi an ng t ra l php v t cu hi m hai ngi khng hiu g. - Chc h mun bit mnh u n ? Norris ni. Dubourg bc n nh nh gii thch cho ngi ch nh ang chm ch. Anh ni v lp li nhn mnh ch in Bin Ph. - Gi th chng ti Dubourg ni mun i v Hanoi. - Hanoi ? - ng lp li nhng g tao ni. Gi tm chic xung c mc u ? Hai tay Dubourg lm ra 18 du chic xung.vnoi - Bateau ! - Ba-t ? ng gi Thi hi, ci v the th v lp li Ba-t. u ng phi suy ngh , ng ni li: Ba-t ? v ni thm: Khinh Khoi. n phin Dubourg khng hiu lp li Khinh Khoi ?
18

Chic tu (ting Php)

40

on t 42 Erwan Bergot. Ngay c tc ny - mt h s quan ngi u gii thch - nhiu ngi bnh mt mi s khng i ni. - Th khing cng n i. Mi ngi rng ri. Cng mt thng binh cn hai i, mi i 4 ngi thay phin nhau sut chng. tc l cn c 8 ngi b mt mi thm. - C l tn Julot nhng b v trng hn Sau khi bn bc vi nhng ngi bn tm ra s tht ca anh, anh cn ch nh nhng tn gy ri, ngoan c ti thng Hn ni nh l mt s kt n : nhng thng khng th ci to c. Ch c mt ngi ng ra phn i. Nhng tn Julot ra quyt nh cui cng: - Trong 36 gi n thc hin vic chn lc tin quyt. Hoc nhng ngi bnh s khe li hay l ch cht ti y. Anh ngi li gin d ln ting: - Nu ti khng hiu r th nhng ai khng cht vo ngy mt th s tip tc ln ng ? on t dng lu Sn La, th ph c ca x Thi en. - Hon ton ng vy. Trng k c nhng ai bit v thi k vng son ca n lc - ng c bit rng ng kt n t mt s ngi 18 thng trc l mt th trn nh vi nhng bit th y bnh ? hoa dc bn nhng con ng thng gc, cui ng c Tn Julot nhng my, cm thy mnh b xc phm. nhng cng trnh qun s, m ng vi mi ngi , - Ti khng hiu hay anh mun th. Hay ng hn tng sn trng. l ti hiu qu r. R rng, anh buc ti ti l kch Nhng ai hy vng c nhng ngy th v tr nn tht vng ng cc t binh git nhng ngi bn m h v hoi nghi. Tt c u b tn ph khng cn nhng khng c sc, c can m cng i ? chm bng giy, dm bt hay phng v vn tng to nn - ng Anh ngi bnh tnh ni Anh bit rng s hnh din cho th trn. ti c l. Khng cn mt du vt thi k vng son qua mang Tn Julot nhch mi ci. Nhng hn mt. C ngha du n thc dn. Vm san bng khu t ch cn tn l, nh mi ngi Vit khc khi gin, mt hn xm li. tch gch . C hoang gai gc mc um tm. Xa xa, vi Nm tay hn nm li v hn ni mt ging khng run ry: cn nh sn Thi mi l di tn cy bn i dng lm - Capecchi, anh cha i ng con ng ! ni tr chn cho cc n v i qua. - Capocchi anh kia nh chnh. on t dng mt ni v ch m on trc cn li t bp la cn bc khi. H khng qun nh du ni ny Tn Julot lm nh khng , ni tip: - Ti khng gh rng cc bn anh c th tin tng bng nhng nm m mi o, 6 ngi m vi thnh gi anh. bng cnh cy b ra buc bng dy rng khin ngi khac phi cm ng. C l bn b ngi cht vit tn ca nhng ngi nm Khi bo co k cho nhm mnh v quyt nh ca tn ng, Delbay trnh nhc li chuyn ca Capocchi. Hn xung u chng ? D sao, bn Vit Minh vn mun ch k cho Vercruyse, Bornet v my ngi trong nhm mt i tt c nhng kh nng nhn dng. Ngy hm sau nh ca hn bit. khng chng chng s tho b c thnh gi/ T lc ri Tun Chu, cc nhm xc nh r m nhm Cng cn nhng k ngy ng tng tng rng 36 gi s 2 chia thnh hai phe knh nhau. Mt phe l nhm tin ngh chn theo li tn Tot Ka ni l mt n hu ca ng b lun p t kin v lm lut theo lnh t ngi ch ng cho t binh ly sc sau hai tun mt mi. l huy xung tay sai l Rmy v Basquet. Nhm kia b bit mt sai lm ln. danh l nhm v gia c: - v khng cn t ch nhng Theo li nhng tn b i p ti cng nh nhng tn c ngi b ght t khi Dubourg v Norris b trn. Trong trch nhim c bu ra, tn Julot bit rng mt s t Jo b p t xem nh l mt tm gng noi theo binh khng th tip tc i tip. Hn gii thch cho y hn l mt trng nhm. ban khp kn gm cc i din: Tt nhin nh vy nhng ngi nhm ny b bt lm lao - Tt nhin chngta khng th h li pha sau. ng th ca. h chu bt cng v cc quy nh tnh Chng k, ti quyt nh lp mt nhm ph ch gm nhng ngi bnh, ngi b thng cha hon ton bnh s sau ny. H b tnh nguyn lnh tt c nhng cng vic m tn Tot phc, nhng ngi b mt mi m chng ta ch nh ra theo ti. Chng ta s ch oh i hi sm hn on h Ka i hi. - Tr ny c hai mc ch Jo gii thch u bt kp nhp . tin l che du ci th ca thng cho Delbay tin ng gi ng dy nm tay o Dubourg dt ra khi nh tn b sng . ng ch tay v h Lu ni: - Khinh Khoi, ba-t. - Tao hiu ri Dubourg ni ng gi ch mnh ch c ghe Kinh Khoai. - Khng, khng ! Khinh Khoi, ba-t ! - Xa khng ? Norris hi. Cu hi ri vo khong khng. Dubourg hi cu hi khc: - C nhiu Vit Minh khng ? ng gi vi lc u. Hnh nh vic ny gi n CS lm ng s. - Vit Minh. ng ni run run. Dubourg cm n ng v i, anh hiu ng gi Thi s b Vit Minh quy l cng tc vi Php. Norris th chy theo sau: - Trc khi i, ng gi tng mnh mn qu qu. - Qu g ? - Hai qu trng !
41

on t 42 Erwan Bergot. rng n lm bc ti mnh; hai l chnh n mnh t do quyt nh. - Hn na- Azam thc t ni thm Nhn lao dch ti mnh lm s cng ngy cng chi chi m tn Tot Ka khng bit trc c. Cu ni ny lm khng kh nh ra. Ci khng kh m trong nhng s thiu thn, ci thiu thng tin in bin hi ngh Genve m mi ngi ang ch i, nhng triu chng u tin ca s au kh v sinh l, thng tt, bt lc ang nng. - Tao s cho my v nhm nhng ngi bnh Delbay ra mt o c gi thng hi Mallier. Mallierkhng phn ng. Anh cn mt l, ting ni anh nghe lc ging nghe nh than vn. Anh bit anh s khng th i n cng. - Khng c vn - Jo tuyn b - Ci gi l nhm ngi bnh tht ra l mt tr cht ngi ca thng ch Julot. Delbay chi: - Trc tin ng ng khng chp nhn my gi ng l thng ch . Mt ngi lnh l dng s b n 15 roi my v chi lnh gc. - My c t co v l vic ca my. My c th c thng mt con nh ngi Gaulois hay na qu chui kh. Delbay mt v b lng nhc. Hn khng bit nhng nhng mn qu nh m tn ch huy cho hm l mt b mt m ai cng bit. - Ni ti tao nghe nhn ngi bnh: l tr la gt lm sao ? Vercruyse xen vo. - Chng my t m tm thy s tht Jo bt chc tn ng ni. - Nu thng Mallier ca chng my cht l li ca my Bornet ni. Jo sn sng ci li. Mallier can: - Ln ny, tao ngh l Delbay c l. Tao thch i vi nhm ngi bnh. Chng ta ss4 i chm hn v tao khng cn l mt gnh nng cho ti my. Mt khong im lng v Jo ch ni: - Tao ngh my sai. Hy vng rng my ng c n hn. Jo quay gt i. Mallier lin c nhm Vercruyse vy quanh khen ngi, mang anh i v coi chng cnh gic. Delbay cn chia cho anh mt nm cm tp th. - My thy Delbay ha my s c i x tt Mallier bit lm Jo tn thng khi khng tn thnh Jo trc nhm hi ci Nhng anh khng c th gi gii thch. Ah tin rng mnh s cht trong my ngy ti v anh khng mun lm gnh nng l chn ti thng, cng khng mun cho h mt tinh thn. Anh mun cht xa khi tm tay h gia nhng ngi v danh hng h. on t 42 tr vi ting theo l trnh i Sn LA, ngy hm sau 6-6-1954. Mt ngi lnh Phi Chu b ph giai on cui ch c cht. Anh trt hi th cui v xng t sau cng hon tt nm m anh lc m xung.. Trong 48 gi, 7 ngi nm xung. 6 ngi trong s h c chn vi v. Ngi th 7 l anh l dng ngi c i ra xa cht trong c n ni no trong rng. Nhiu ngi i tm nhng khng thy anh. D sao l nhng g h khng nh cho m b i p ti bit. Lc ny, nhm ngi bnh i t t v pha ng bc. Gic ngha l ch n khng phi Thanh Ha pha nam chu th sng Hng m ng hn l Vit Bc ngay bin gii Tu. H i khong 200 cy s v cn khong gp 3 ln on dng nh th phi i. u tin h s vt qua sng , sau l lng cho Ngha L trc khi vt sng Hng, bn cnh Yn by, sau li i ngc dng sng L n mt ni gn Bc Kn. - Chng ta cha n - Mt ting ni cnh Mallier ni mt cch nng n. Mallier khng p. Anh cn rng. Chuyn vt sng khin anh ngh n Norrisv trung y Dubourg. Khng bit h gi ra sao? Trn c cha ? Gi h u sau 10 ngy vt ngc ? Anh tng tng h ang bi gia dng nc en, trnh nhng bi ngm v cc p chn, i lc h nm ngh bn b vng nc, n cp nhng qu chui hay t cm trong nhng nh sn n c. - Trong 10 ngy, c l h n Sn Ty chng ? Anh bt u thm mun nh hai ngi . D sao h liu mng tt c cn hn l phi chu ng. H xng ng thnh cng. Vi Mallier, ch c cht mi c th thot c. - Cha i ! Sao con lu cht qu ! on ngi bnh i c m. Sng sm, on t kia bt kp v qua mt h hi no khng bit. H hin ang nhn thy cn c n Sn c. 15 thng trc, Mallier tham gia phng th y. Gi anh khng nhn ra n. Cy ci che ph ci tin n 24 nm nh cn thn ln ngay ba lng cho khng ging nh ci k c ca anh. Anh tm li cc m mc, phi o c, cc cng trnh bng g bo v cho hm ch huy trc y. Tt c u khng cn. Chcchn qun Vit Minh qua y chp nhong phc hi tt c nhng g cn thit cho h, chng hn nh p li con ng l ch h bom. Va sau khi qua khi thung lng, nhm ngi bnh ngng li ngh. Mt anh ngi c li dng cht. Anh b ra xa vi thc, tut qun ra i cu, mu ha vi phn tun ra. - Mnh s cht nh n mt thng k bn Mallier than. Mallier nhn chng chc vo thng va ni v cm thy s khi t soi gng mnh. Anh khng cn tnh trng khe mnh m gn nh l mt xc cht, vi cp mt v hn hm su, nt mt trng bch, ru cm ho hon vi nhng dng nc mt hn trn da bn thu. Thng kia gi bn tay m tr xng nh vut con th v ni: - Mnh c nh du v khng bao ig nhn li nc Php. m b i hut ci ra lnh tip tc i. Trc , chng cht hai cy tre lun vo mt ci o rn ri ly t mt thng
42

on t 42 Erwan Bergot. va cht v ch nh i 4 ngi khing mt tn lnh Phi Chu khng i ni. - My s thy ci bt hnh s bm tit mnh Thng k bn Mallier tin on. H khng lm. Bn Vit Minh chp cnh tay ca mi ngi v li n trc ci bng ca v ra lnh: - Khing ! Mallier cam chu khng phn i. Mt tn lnh khuyn: - Tho giy ra , chng ta s qua sng lt na Mallier nghe theo v qun i giy quanh c. Tn Vm c l. Nc sng s lm mau h vi giy v ct chui v giy lm rt da chn nh giy nhm. on tip tc i, chm hn. H i lin tc 17 ting. n sng Nm Pan. l mt dng xui trn ni. Rng chng 30 thc, nc khng su, ri rc nhng vin trn bn di. Mallier v ngi bn thn trong nhng chn xung nc. Nc lnh ngt c mt c chn. Sau lng h, hai ngi ti thng khc cn dn nhau bng ting c nghe cu nhu. Ci bng ca lc l, chao o, tng nhng nh nng ngn cn. m ngi va chng chi vi dng nc, va phi canh chng gnh nng ca mnh, va c phi hp i vi nhau. Qu l mt s c cc. Anh khing bng ca cnh Mallier vp chn v trt hn v st tay lm rt thanh tre v ngi bnh xung dng nc. Mallier c gi li v cng lo o t chi v pha trc. Anh b ung mt ngm nc lm nght th. i giy vng tri theo dng nc Hai anh l dng pha sau nm kp vt o anh thng binh Phi Chu. C hai li anh ny qua b bn kia. Mallier v anh cn li i theo sau t sng, rt cng v kh th. Mallier suy sp. Mt i giy xem nh anh ht i. Anh khng th no i vi i chn trn qu mt thc sau khi nc lm mm da. Anh p u vo bn bay v bt u khc nc n. tao dt my i Jo Allenic ni tao n y l vy. Ti tao bn nhau. H ng . Ti tao s gip my. My khng trong nhm ny na. Mallier chy nc mt. Anh st mi, gi tay thm hi. - Cm n Mallier th thm Tao chu khng ni na V anh th nhn t y lng: tao khng mun cht. - My s khng cht u Jo ha ti tao s canh chng my. - Tao mt i giy, khng c gmn.. - Ti tao s lo giy cho my. Cn v gmn, Azam s hy sinh ci nhn ci ca n mua li ca thng t binh PIM cho my mt ci. My thy anh em nh n my v khng b ri my. Jo ni vi mallier nh an i mt a tr.ang b chuyn bun. Mallier th nh mt a tr. Mt a tr ti nghip. bnh v mt mi tt -

Chng 8 Dubourg bu ngn tay cht vo cng tay mnh v im lng bo cho Norris tin vui. Norris phn ng quay li v nho v vai bn mnh. Ln ny h thnh cng. H n lng Kinh Khoi bn b sng m khng gp bt trc. 11 gi khuya v ngi lng cn ng say. La tt. khng mt con ch sa nh thc. C hai n khi tri sp ti sau 3 ngy i b v ch n 2 qu trng c cho trc khi i cng vi t l dng x non nu kh lu trong nc khng nm mui. N li trn i cm gic kh chu nh m ng c v ng ln ma.Nc canh dng x ny ch lm cho h qun i m khng gip ly sc g hn. H kit sc vch i c bng nng lng ca ch. Nhng n cng khng th chng li ci ch n ung ny. Hai ngy va qua, Dubourg v Norris khng ni chuyn nhau v bt ha do mt phn ng n gin ca Norris tha bn mnh c u a mt cnh cy v mt anh. - Nu gin nh con gi Dubourg p thng th Anh khng bit lm sao mnh c th tr v c vi on nh ng i lnh d. ang tr ming hang m ti, y ct nhp nhp trn H lm ha nhau khi thy cnh 10-12 cn nh lng Kinh trt. Anh ngi xung ri6ng mt mnh, ngh rng ch c 4 ting ngh chn trv khi i tip. Chiu n sm v nhm Khoi. Nht l khi thy 4 chic xung c mc buc vo cu vn g tch. Dubourg ngh. ngi bnh tip tc i trc y nh hm trc. - Mnh ch ti mnh hnh ng nh tnh ! Anh hiu rng ba trc, khi anh nh ni v ci cht - Trung y thy Cha khng b ri chng ta ! giu ct thi Jo Allenic ba trc mun ni g. i theo Dubourg imlng v quy xung cu nguyn t n. nhp ca ngi bnh l mt s la bp, chng ng ko di hn v khng ai cn gi nu cm v ngh ngi. Gi c hai trn xung. Norris ni nh: - Em khng thy ci cho. Mt s gia hn bun ci.Tn Julot bit r iu hn lm - Xung Thi khng c cho Dubourg cng ni v hn bo trc gii php nhn o ny. Gii php nh - Ch c cy so chng di trnh v li y c lm ngi bnh mau kit sc v h s cht trong theo dng. nhng ngy sp ti. - Cng khng thy so Sm nht l tt nht. anh ngh. Nhng suy ngh ny khng lm hn nh nhm nhng anh tng. N c g hi Dubourg ng dy dng tay m mm trn cu vn tm thanh tre. Anh chp ly mt cy v ko v pha mnh lm tic. tm vn ri xung trn sn cu vn nghe nh mt ting Mt bn tay t trn vai anh khin anh ngng u ln v n. thy l Jo Allenic. Ngi bn anh ci thn thin. - M.. anh th thm. Lng Mallier y bit n. C hai ngi khng qun nhau. H ch thm t giy nhng khng c g xy ra. Mallier ni nh va khc nh mt a tr b b ri: - Tao s tho dy v may y xung ra gia sng - Tao mun quay v nhm.. cng nhanh cng tt.
43

on t 42 Erwan Bergot. - R. Norris dng so y xung quay u ra thng gc vi dng sng. Khi Dubourg lo g dy, con xung b y mnh khin n quay ngang v tri i sau dng nc xoy. - Xoay li, xoay li. Coi chng c th quay v chng ngi u tin. Norris hi mt thng bng, c ng v khng lm so tut khi tay. N hi mt t thi gian. Cui cng anh c th iu khin xung i d dng hn. Pha sau, Dubourg bm tay trn thnh xung dng chn tm mt ming vn c th gip bn mnh trong dng nc xoy. Dng sng chy cun cun khin c cm tng khng iu khin c. - Mnh i ht ga Norris ni. - Cu cha ng cho n va vo . Chic xung chu khng ni. Thnh thong, ra v y chic xung quet vo nghe ting khn khn khin n chm t ngt nh b thng gp, ri sua li vt i. Hai ngi tng mnh trn chic cu tut m khng th no iu khin c dng i ca n. Hai u gi bm cht vo thnh ghe, Norris nm cht thanh tre. Anh cm thy nh bng mt chng ngi c th lm anh tut tay. Dn dn dng sng tri rng ra hai bn b m ngi ta cm thy chng thp dn. D cn ti, h vn nhn ra mu en ca cy c hin nh nhng vch y v dy t mu sng, nhng dng sui hay thung lng. - Mnh th qua ph T b trc khi tri sng. Sau mnh s ln b ngay ci vng u tin mnh n- Dubourg ni Tnh vy i. Dubourg qua vng ny trong nhng dhin dch hnh qun hi thng 2-1953, khi nhm nhy d thi trinh st quanh N Sn. Trong lc i, anh k li trn t kch oanh lit ca nhm Ducourneau (ch huy nhm khng vn s 2) ngay bn b sng , ti ph T Khoa. - Mnh cn khong mt trm cy s n khi dng sng i ht vng cao v n chuyn hng v pha bc n Ha Bnh. Sau mnh chc chn s tm c cho i. Gi h hon ton ly li tin tng. H tin rng i qua khi vng ngm mt cch thn k tri qua vng nc su yn tnh hn. Mt c va chm mnh khin chic xung dng t ngt. ui pha sau nhc ln v xoay ngang. Dng nc p mnh mn xung lm vng tung nc. C dng bt thn khin c hai b t n nhau xung y xung. Norris ng u vo thanh g cong v ngt nh. Anh tnh kp lc v thy Dubourg ta vo thnh ghe c tm nguyn nhn xy ra bt ng. Xung quanh, dng sng gn tht, nc lnh ngt vng vo lm c hai lnh but nh b roi qut. - Tri, tao hiu ri ! Dubourg cn nhn. Norris v Dubourg gi ngi. Tay Norris mc vo si dy, ri si na, si na. Anh khng cn suy ngh thm: - Mnh vng li ging ngang sng . m Vit Minh tnh trc tt c kim sot tu b i qua. Mnh li cn khng c g ct Dubourg in tc ni. - Tt nht nng xung ln lt qua th coi ? - . Hy vng chic xung ng qu nng. Tao cng khng c khe v tao Mi ngi nm si dy li chnh v bt u va ko nhng si li nh hn, va cho lt qua. Hy vng vt qua lm sc h tng gp bi. H in cung ko. M hi ha vi nc t c mnh my cha k mc nc khng ngng dng cao di chn h. Chic li c v nng l trc da tay ca h cho hai ngi t vt ngc c th nng ci u nhn ca chic xung ln. - Mnh chng bao gi lm ni Norris mt ht hi ni. - c ! Ko i. lm bing Dubourg gin nghin rng ni. Norris sit ht sc, si dy nh mun n vo tht mnh. Anh gin in ngi v dng chn ta thnh xung c y bt chp c th lt gy lt xung. Bn hu ngn c mt nh sng lm h ch . Anh nh bo cho trung y Dubourg. Khng phi chuyn chi, Mt ting n rn trong thung lng, vang di nhiu ln. Mt con ch bt u sa. C ting la . Nhiu nh uc t ln mu vng nha nht. Ting sng n vu v. Ting bo ng vang ln. Chic li trn sng chc phi gy bo ng cho i lnh cnah no ang l nh. Nhng chng kp phn ng v bn sng bo ng xung quanh. Nhiu ting gi nhau i. Trong nh uc lp lnh nh hng chc ngn nn, hai ngi thy nhiu bng ngi gi tay, h v kh. H nghe ting cho thuyn i thng n mnh. Mt giy. Ri mt giy na. Pha trc mi thuyn, my tn b i lia n hiu, n pin ri tm lp lnh nh nh om m. - Tao nhy xung y. Bt chc tao Dubourg ni nhanh. Qu tr. B bn kia, mt chic xung tr n. Trang sng bn theo khng cho c hai thot.Mt ting ra lnh mnh bo bng ting Vit,sau bng ting Php: - ng im ! Dng li ! u hng i ! C hai tht thn chu trn. Gi ch cn ch v giao ph s phn cho Cha. - Mnh nm trong tay Cha Dubourg khoanh tay ni th thm nh tr ht n i. H b bt u ln b v b nh d di. Sau theo lnh tn s quan, h b ct vo chn ct nh sn mc cho mui v cn trng bu ht mu sut m. Thnh thong, bn lnh canh ng t trn i xung u h v ci ln. Norris li tht vng.Tinh thn b lc li, u c ri tung, anh nguyn ra s xui xo ca mnh. Anh t hi sao Cha m Dubourg sng knh cho h i xa nh th ri gic m c t do li b ct ngang. - Tht l bt cng Anh ngh. Anh khng thot ra c. Anh cn ngh cho n tn sng hm sau v s tht vng ca mnh, v hng lot nhng trc tr m lm hng k hoch ca h.
44

on t 42 Erwan Bergot. Trung y Dubourg k bn ming lm rm khng dt. Norris c nghe v bit Dubourg c kinh nh ly li ngh lc i mt vi nhng th thch sp n. Norris khng mun thy nhng g s n. Anh cm thy ln xn rng s vic t hn nhng g ko di n gi. Nhng anh vn quyt t chi ci tng li. Nu anh tng tng n tng lai th anh s suy sp. Anh khng mun ngha n cnh trong tay k th. Tri sng. Nh mt s gii phng. Mnh my h y nhng vt cn, vt chch sau hng gi u kh. H nghe ting lnh canh gi nhau. Ting n o ca trai, ting lm vic rn ln. Ton b i theo mt nghi thc, i v sinh, n sng, bo co, phn cng nhim v, i chin dch hay tp th dc. H vn c b tri. Mnh my d bn hi hm. H nh nhng c th xa l, khng bit g c, bun t, chu nhc. tt c din ra bn ngoi h ging nh h khng tn ti, hay l s phn h an bi mkhng cn ai quan tm n. Mt tr ln cao. By rui mui v hi nng hnh h hai ngi khng chu xit. Norris bt u ni nhng li khng dt, u c trng rng nh m sng v st. Sau lc ng tra, tn s quan ch huy xut hin, bt mi v mi ct g v tru b nng nc. hn ni gn: - Chng my phi ch thnh lp ta n nhn dn x trng hp chng my. - Sao kt n chng ti ? Chng ti ch lm bn phn ngi t. Tn Vit Minh khng thm nghe gii thch, nhim v hn ch l bo tin v ngi t ch c nhim v nghe m thi. - Ngi ta bt chng ti ti g ? Dubourg c hi. - n cp ti sn nhn dn. Hn b i, tay vn bt mi v mi hi. - Can m ln Dubourg ni nh vi Norris D g th vi tao cng vy. Tao chu trch nhim nhng gmnh lm. Mnh s thot ri my coi. Norris dn dn tr v thc ti v ci thc ti mang tn: ci i. Anh buc phi tr li bng mt ging bng a: - ng l chng phicho mnh ci g n. Khng th x nhng ngi ang b i ! trong nh sn trn u h, m b i ang chin tht heo. Mi thi khin cho hai ngi t thm dn vt. Lt sau, mt m lnh i qua h vi thc mang nhng gi hnh bn cu cha cm cn bc khi. - Ti ch - Norris rt ln chc chn chng n c chi mnh ! Thy mt tn b i ung a tay bc i qua, Dubourg gi: - Ny, c th ci tri cho ti tao khng ? Ti khng khng th ng trc ta nh th ny c ! Thn b i t v ho hip. Hn dng vai ra hiu khng hiu nhng hn chy i bo cp trn. Tn s quan ch huy, c nhn dng qua cy mang sng mang bn mnh, chu kh hi chuyn. Dugourg lp li yu cu ca mnh. - Anh c l tn s quan ng Ti s ra lnh vic ny Hn gi mt ngn tr: nhng ti mun cc anh ha l khng b trn Hn h ging v ni s rng c k khng kn mm nghe thy Cc anh khng thuc v ta n qun s v nm trong tay cc cn b ng. - Anh l Cs ? Tn Vit Minh lc u thnh tht th nhn: - Ti cha xng ng. Hai tn b i lin i n ci tri cho hai ngi t v gip h i long chong bi bn b sng. Dubourg va Norris ci ht o qun. Cc tn b i quay mt li trong lc h bc xung nc ln tn bng. Sau , h git o qun, vt o ri mc vo tr li. - Tao hy vng mnh ht hi Dubourg ni. - Tm lm em m thm.- Norris ni ku cch- thc n l mn g? Thc n cho hai ngi l bt cm trng vi t rau mung luc v c vi ming tht heo. Sau khi h va vt xong ht cm cui cng trong ci bt th tn s quan n gp. - C th cc anh thy khu phn t i ? l khu phn ca ngi lnh chng ti. - Chng ti bit Dubourg ni v chng ti ch n cc anh. y l ln u tin chng t ic i x nhn o. Tn Vit Minh ci trc s khen ngi ny. Hn gi tay: - Gia nhng ngi lnh, chng ta thng cm v knh trng nhau. Ri hn s rng ni qu nhiu, hn b i. Norris v Dubourg khng cn gp li hn na. Trong khi tm h theo di s b phng ngang qua sng kim sot tu b cng nh phng t binh nhy xung trn thot. T thng lu n h lu, hai si dy cho cng ra, mi dy chu mt tm li mt kht. Gia hai tm li, mt si cp ko i i li li t b ny sang b kia hai chic b ln c th ch c mt chic xe ti v ci rmt. R rng ni h b bt l mt khu t gic chin lc v cc h bom ri trn nhng ngn i ln cn cho thy my bay Php khng lm ln. - Tao nh ch ny ri, 18 thng trc tao c n Dubourg ni Mnh ang T Khoa. ng tic, khng bao gi mnh qua khi con p ny. - Bit khng vng lng Norri p bun b. C l c kh nng khc l i b theo ci b i din ? Cng nh l cu tr li cho cu hi ny, mt nhm b i n tm h v sau khi tri chn tay h vi nhau dt h n ph bng qua t ngn sng , L na, h nhn tht rng v tr qun s gp T Khoa cng quan trng nh ch ny. Thm ch cn hn. Dn dn, trn ng i, h thy lnh Vit Minh xy dng mt tri trung chuyn quan trng c ngy trang k trnh my bay v tm nhn xung quanh, gm nhng cn nh di v thp, dt ngay trn t, c hn tr di t, nh xe, kho lng v vt dng, ng ho, sng phng khng. T sua trn in Bin Ph, cha bao gi hai ngi c th thy khu vc hu cn nh vy. Vi b tham mu ch, vic qua sng c tm chin lc quan trng.

45

on t 42 Erwan Bergot. Qua con ng quanh co gia cc cng trnh, h c dt vo mt cn nh bit lp bng tre v l, pha trc c c sao vng ca VM. Trc ca, mt i lnh gc mc ng phc mi canh gc k lng. Mt nhm lnh n v sau vi li ngn gn vi m p ti, lo gii quyt hai ngi t. Sau khi ci tri, c hai b bt ci v lc sot, s nn c th tn nhng ni kn o nht trc khi lc ti o qun. Chng tm thy ci ng h ca Norris v t ra t m trc khi tn ch huy ly ng h b v cp da. Trong khi m lnh lc o qun ca Dubourg, Norris nhn quanh mnh. Anh khng mun mang ting t m. Qua l khot gia hai ci nh, anh thy mt nhm nh cu t PIM dng cuc xng di s canh gc ca i lnh gc. Anh cht chc chn l nhng ngi ny ang o mi cho mnh. Anh qung lng.Th l ht v ci ta n nhn dn m chng ha a ra ch l mt ci th tc v bn n c sn. Anh nh bo Dubourg hay nhng anh khng dm. Anh trung y ang ci d di v ci dy chuyn c vng kim loi kha c khc mt ch thp. - N khng phi l la bn ! l dy chuyn hng o ca tao. - Ci g ? - N l xu chui c kinh. - D oan Tn Vit Minh nghin rng v ly dy chuyn b v ti scct. H mc vo sau b xch chn tr li cho m b i gii c hai vo trong mt ngi nh. C hai b bt qu xung bn phi li vo, v b tri da vch i din mt chic bn nh qu bng ci khung d ci phn. Pha sau bn l hai thanh tre nm ngang lm bng gh tm. - Ch y tn s quanva ni va trn bn nhng mn m hn va thu c. - C th lm g khc ? Dubourg p tr. Norris khng ni g. u anh nghi n nhng tn t PIM ang do t. Anh khng tng tng rng trong lt na anh s khng cn sg. Mnh khng mun cht Anh ngh th. Mnh 19 tui, cn cha bit cuc i. Mnh mun c t do, c th ci, ht, hn con gi, ung ru vi bn b, gp li cha m ! - ng c giy da Dubourg khuyn Bt chc tao cu nguyn ! Nhng Norris khng chu cu nguyn. Anh c cm gc l mnh hn nht. Chnh Cha m anh khng tin cn cha tin chuyn ny xy ra. Anh c mt ngh bt lch s, anh hi: - t ra mnh phi c lut s ch ? Dubourg ci khy: - Lut s l mt tn t bn xa x. - Vy ht hy vng ? Norris bit r cu hi ch l s trn chy thc ti.Anh c mun nghe cu tr li anh ang ch : - Ta c tin Cha. - Em tch cu dnh cho trung y. Ring cho trung y thi. Em cm thy c lc Cha b ri chng ta ! Dubourg quay mt nhn Norris v th thm nh nh: - My c tin my l mt thng quan trng m Cha thm can thip khng ? Mnh khng c g trch Ngi. iu cho tao ri, tao thy thanh thn. Norris vng mong c c th nhng anh khng th no thanh thn c. Cn phi c mt sc mnh phi thng tru tng ha ci hin ti , ci cn nh ti tm nh nh m, m Vit Minh th ch,m t PIM o huyt, v cc sc mnh xu xa lm hi mnh. V m rui qu qui na Anh suy ngh va lc u. Bn ngoi, ting n o, ting ni chuyn huyn thin v ta n i vo. H i qua khng thm ng hai ngi t, tip tc ni chuyn vi nhau va i n bng gh. H ngi st sao nhau ho ch. Tt c 8 ngi. tn ngi gia c l l chnh n vi khun mt k hnh v cung tn. Bn phi l mt ngi ph n. Norris nhn ra ngay chnh l ngi con gi, m anh cht nhn thy trn xe ti ngay chiu hm in Bin Ph tht th, la ln: Nh pha ! Bn tri, mt ng l lng bp ph, cp mt nh chm su trong m. Khc vi cc tn bi thmmc ng phc mu xanh l, tn ny mc o satin en kiu du kch a phng. Nhng ngi khc cho c s ng khng c g ng ch . H u l chng binh lnh v khng c trng lng no trong phin x. Thng no trong s ch huy i hnh quyt ? Norris t hi. - ng Dubourg tn chnh n bt u Chng ti bit r ng. Danh sch ti c ca ng di. ng trong nc chng ti t nhiu thng nay v khng khng ngng lm hi nhn dn chng ti. - Ti ch l ngi lnh. Mt s quan. Ti nghe lnh ch huy do chnh ph b nhi, Ti khng c g n hn v ti lun l mt chin s trung thnh. Cc bi thm bn nh vi nhau, bn lun v cu tr li ca Dubourg, h dch li ting Vit cho nhng ai khng hiu ting Php. Sau nhiu ln trnh by, Norris ch nghe ch cht. Anh hiu ngha ch ny. Anh lnh xng sng. n tuyn sm nhvy sao ? - ng Dubourg, nhng ti ch ng mt cu hi ci. Ngc li ng ngoan c gia thi kiu ngo. ng lun cho mnh l giai cp t sn phn ng. ng ch l mt tn o ng va t hn l tn cp khng ngn ngi dng th on trm ti sn nhn dn. Mt nhn nhn tip ng khng c hn th, i x nhn o vi ng v sn sng dn dt ng i theo con ng s tht. nhng ci sai thuc v ng ! - Mt s quan khng c n cp ! Ngi ph n tr ln ting. - B phn ngi s quan ca ti l b trn Dubourg bo cha Ti tic rng lm cho ngi dn chi thit hi, nhng vi ti l cch duy nht tm li t do. - ng khng hiu g c ! Tn chnh n ni oang oang ng ngoan c trong s sai lm. Ti bit s
46

on t 42 Erwan Bergot. hi tic ca ng ch l khng c dp gy thm ti c ! - Khng Dubourg ni ha nh Nu cc ng l t binh, cc ng c nh quay v pha cc ng bng mi gi hay khng ? - Chc chc l th , v ti bit u c s tht, cng l, v t do. Trong khi ng ch i tm ng bn, nhng tn lnh nh thu cho thc dn, nhng c my git ngi l nhng tn lnh d. - Chng c c hi l ng tn cng mt ngi dn khng c g t v - Ngi ph n ni. - Ti khng tn cng ai c ! - Vic nh cp chic xung l mt s tn cng ! Dubourg th di im lng. Dn dn anh bit ci nhau cng ko di v ch . Mt tr khng gi tr v khng c g. - Kt thc i Dubourg ni nh. - Hy xin li ! Tn ta ngh. - ng Dubourg chp nhn Ti xin li l gy thit hi cho ngi dn ngoi mun. - V gp phn vo vic ph hoi kinh t ca Vietnam ! Ngi o en ni. Ngc nhin trc lun iu , Dubourg m ming ri khp li, y phn ut. - Cong cha ? Tn chnh n hi. - Cha Dubourg quay sang Norris Tao xin li my v ko my theo vo cuc. Tao bit my khng mun theo tao nhng tao e da p my i theo. Norris nh tr li nhng trc ci nhn thn thin v sng quc ca vin trung y nn thi. Anh hiu Dubourg mu cu mnh. - Lo ! - Ngi ph n phn i Tn ny ng i theo. - Ti khng ni lo bao gi - Dubourg bnh tnh khng nh nhng s xc nh lm cho bi thm ch . Mt lc do d. Norris lo lng theo di s vic v tin rng s c nhng cu hi t li. Anh trong lc h ang bn vi nhau th ngi ph na n nhn anh khng dt. khng th c ny nhn li mt mnh gia hng ngn ngi khc ch sau ln gp ch 5 giy trc . C l vi ci bn nng sc bn, c ny thy anh c ci g khc m nhng tn lnh khc ch huy khng b ? C nhn Dubourg khng ngng ngng bng con mt sc lm nh tn li bun lnh lng nh gi mt con vt hn mua. Norris hoi ngc nhin thy nh mnh ang b xem xt vi mt cm gic kh chu, c hi, gn nh tr trn. Anh ci mt xung. Cc bi thm tho lun mt cch n iu hi lu n ni hai ngi t tay chn b tri ngi di t bt u thy au khng chu ni. Cn u ln ti mi cm gic khc ca c th.Mt s hng h cas phn t ln h khin h chi cn ngh n s au n v ci c th bm tm ca h vn ang cn phi i. Khi no ca h khng cn thu nhn nhng g khc ngoi s tra tn khng chu ni n mc bi ha, nhng ting ni vang ln khin h chong vng. Cc anh b t hnh v ti c chin tranh ! Tn ch tch bi thmni. Norris li lnh ngi v ngh: Cui cng mnh cng thot khi y,cho khi t chn. - C hai ? Dubourg cn c sc ni. - C hai. - Ti phn i Dubourg ni Bn ti khng phi l th phm. Ch mnh ti - Cm mm ! Thng t bn kia ! Ngi mc o en qut. - Trong khi x n Ngi ph n kia ni ng ch ton ni lo ! Chng ti bit rng tn ng la ca anh ng lnh i theo m qun nh nhng tn ti phm cng u. ng nh la chng ti, nhng m mu ca ng b nhn dn ph v ! - Rt tic ! Tht s rt tic ! Tao ngh rng my cn may mn Dubourg ni nh. - Trung y ng hi tic n hn g. Trung y c mun gip em ln cui hay khng ? - Tt nhin. Vic g ? - ng tin c Cha. hy cu nguyn cho ti Em ch cn ngh vy. Th tht em khng cn chc chn g ht. Khng d vy. Norris mng tng v mt cuc t hnh trongu mnh ging nh bc ha ca Manet v v ci cht hong Maximilien ca Mexico m anh cn nh t nh. Anh c nh hn hnh ny khng ngh n cnh lt na anh s ng trc nhng hng sng ang cha vo mnh. - Trung y c tin chng s bt mt mnh khng ? - Khng bit na. Tao hy vng tao c sc t chi vic ny. H vn cn nm trong gc nh trong khi m bi thm b i t lu. Qua khe h ca vch phn, h thy nhng tia nng chiu chiu ngang qua. Tr cng sp ti. - Khi no ti n s bn mnh ? Lc bnh minh ngy mai ? - C l vy Dubourg lc cm nh - Sau khi cho mnh ht iu thuc v ly ru chum. - V mt ba n ? - Tao c quen ci bao t. Tao lo cho linh hn tao. 4 tn b i xut hin, ci xung tho dy tri.khi khung nh. Sau chng gip c hai ng ln m khng tho tri khi tay v chn. - Li y Chng ra lnh. Chng gn nh phi khing c hai ra khi nh. Chn ca hai ngi au n v cng sau nhiu gi bt ng cng nh khc g khng chu hot ng li. Ra ngoi, bn lnh cho h ngi xung cho mm chn. Nhng cng khng lu. 5 pht sau, c l cho rng thi gian ngh , chng ra lnh c hai ng ln. Hai ngi da nhau m i. Bn lnh gc y c hai n trc ci h c hai tn t Pim cm xng ch sn. l nhng nhn chng duy nht. - Khng th c ! Norris ni gp Chngkhng c lm th ! y khng phi l t hnh m l m st !
47

on t 42 Erwan Bergot. Lc ny tao khng thch my tr nghi thc vi cnh c lnh cm sng v nh trng. Hai tn b i gi Norris cch h vi thc, bt anh ngi xung trong khi nhng tn khc ci tri Dubourg v lt sch o qun khi ngi anh trc khi tri li. chng lm o qun v ling cho hai tn t PIM ang ci chia nhau. - Qu xung ! Mt tn lnh cha tiu lin ni. Dubourg lc u khng. - Tao mun cht ng ! Dubourg phn i. Anh ng thng ngi bn h. v trc mt Norris, Dubourg nh Cha Gisu, khun mt m vi hm ru vng, bng teo tp, xng sn, xng chu tr ra, i chn khng khiu nh thanh ci. Anh n c, v i v trn trung. Theo mnh lnh, tn b b i vi ng tc git ngi chuyn nghip p bng sng vo bng lm anh t th t ngt. Dubourg gp ngi lm i, t t qu xung. Tn b i lin bc vng st sau lng anh v x mt mch ht bng n. Dubourg khng ln thng xung h. Anh nghin v mt bn v tn Vit Minh phi dng chn p cho anh lt hn v h. - Li y ! Tn ao ph a tay ch Norris. Norris khng cn ngh g na. u anh trng rng, lng da ri bi trong cn tuyt vng. Xem nh ht cu vn. Anh cn bng hong v cuc hnh hnh nhanh chng ca ngi bn. H cn cha kp vnh bit nhau nh li ng vin cui cng. Lc nghe sng n, Norris ch ni Hy cu nguyn.. Hai tn lnh nm tay anh v anh khng ng ni. H ci tri v lt anh. Anh mc h ci. - Li y Tn ao ph ni vi ging thn mt nh ngi nha s gi ngi k tip ! Norris hiu rng xng ng ging nh bn mnh, anh phi bc n mt mnh, anh n vai khng cho thng lnh gc gip. Anh thy bn tri mnh c hai ngi mi n xem. Ngi ph n tr hi ny kt n t hnh anh v tn chnh y Julot ca on t 42 ng k bn. - Thng ny u ra ? tn Julot hi. Norris ng ngay ch m trc Dubourg va b bn. Anh ng thng trccon mt ngi ph n ang nhn mnh. Ln ny c ny quay mt i. Khi anh qu xung nhm mt ch i, anh ngh: S ging nh trclc nhy d. Trong 3 giy, ds m v m s l lng trn khng Trng sng n vang ngay bn tai v anh ngc nhin khng cm thy g, thy mnh cn tnh to, nguyn vn. Khng c g. Khng c mt ting ci trn u mnh. Tn Vit Minh bn ch thin. - ng ln Hn ci ni. Norris m mt v ci xc ca trung y Dubourg l ci c cho s chu ng ca anh.. Anh ti sm mt v t sp xung. Chng 9 Ln na, on t khi hnh v pha ph T Khoa b tr li mt gi cho php nhm lnh ngi Phi Chu chn hai ngi ca h cht v bnh ph vo lc cui ngy. Nhng bt trc lp li khin cho i y Dun, ch huy hai i i b i thay phin mi hai ngy canh gc t binh, bc tc. Nu khng ni v thc h, i y Dun l mt ngi lnh gng mu, chnh xc gi gic. Cch ngn ca anh l thi gi l thi gi. Khi ng chnh y ng i vng chun b cho on t 42 vt sng v lo cc bin php an ninh phng t b trn th i y Dun n tm tn Tot Ka than th. - Vic chnh lch thi gian n chng dng khin lnh ca ti mt mt gi ngh ngi. Tn Tot Ka khot tay: - Chc ng ch thch l ngi bnh cht sng nay chc ? - Ti mun h khng cht. Cng khng mun nhp ny t no. ng ch bit y l thng th 26 m mnh b li khng ? - Tng ti khng bit sao ? Nhng ng ch ng sai ti quan st, ni ti rng hn phn na ca chng l m da en v cht mt thng en khng quan trng g c. ng cn ni thm: l lnh vc ca thng k. i y Dun khng thch ng ch ng nhng anh s. m b i p ti thnh thong k li, trong trn nh in Bin Ph, lm th no m tn ng lm chm dt s khng hong tinh thn lm s on 316 lung lay. Nhng bui ni chuyn, hp, t ph bnh do ng t chc v trong , hn 2000 ngi lnh t nhin xin c t hnh v hn nht trc ch v thiu nhit tnh cch mng. Hm sau, ng bt c mi mt trong hai ngi ra 19 v x bn . Dun nghi ng v bit rng khng nn lm mt lng ng ng. V anh cng khng c trch nhim v sc khe t binh ngoi vic p ti chng. Ngoi vic o tu ca hai tn lnh Php bn Chin Phc 10 ngy trc th anh khng b khin trch chuyn g khc. ng bn ng, anh nhn on t i qua. Ch cn t vic cn li cho m lnh ny nh hi thng trc hay lc gii i khi Mng Thanh. Gi chng l t, khng cn ci kiu hnh m ch cn mang nhng nhu cu c bn nh n ung, ng v ch c th. Bao nhiu thng trong t bn ng mnh c c mt iu thuc hay mt qu chui ? Dun t hi. Anh nhn chng bc cong lng ci u i tng bc nh, vi tn chng gy hay c bn b du. a s o qun rch ri Dun khng th gi l ng phc ph trn than mnh m i. :Trong 15 ngy, chng st bao nhiu k ? 10 ? 15 ? c th hn, nhng khng phi l ht Ban u, anh coi thng nhng k thua trn v v chng vn cn ngoan c trong thi chng tc thng ng. Khi thy h b suy sp th anh gn nh thng xt h.. - Nhn l kh ka ! Mt ging ch giu tht ln chng duyt binh sao ? m ny i din cho ai ?
19

Mt s kin c xc thc.
48

on t 42 Erwan Bergot. Cho HCM ? thng k bn Dun p - Hay cho tng Gip ? Hn ni nh th mt mnh hn thng cuc chin. Dun nghe thy, anh lng ngi. Anh cm thy mnh nh b v xu xa. Khng ai khc dm cng khai ch giu nh th. Anh nh nhy ln bn ny, dng roi my qut chng. Anh theo lnh ca ng l lnh phi lm nh khng bit ting Php. Mnh lm anh t ni c gi bnh tnh my thng ny cn xi c ! Anh ha s bo co ln cho ph t ca ng ng.Vic ny cho thy c tinh thn ni lon khc vi s hon ho m qun i cn phi c. Cn nhiu vic phi lm. Anh a mt tm tn Tot ka nhng khng thy. hn i vi nhm t phi Chu u tin. m ny c v bt u bt hnh. thng bn chng d cht, tr xng v trn trung, nhng ci y cn cng to ng !

Mallier dn dn ti tnh li. T lc suy yu tinh thn hm n n nay, anh tm li v tr ca mnh trong nhm gia s n cn ca cc anh em, Phongue, Margoz v Jo Allenic, ngi m anh mang n. Mi ngi chiu chung anh nh mt ngi ang dng bnh c u i. H gip anh bt phi lm lao dch v canh chng anh cn thn. Anh h gip mnh trong ci tin nghi tng i. Anh cm thy mnh hi b hn v t ha rng s n p li sau khi bnh phc. Anh khng cn than nh cn nhn. Anh ci khi Margoz nh thng gi ca ang iu khin m b i p ti. Anh ci vi cu tr li ca Jo v trc ci gin ca tn Dun khi b ln nhc. Mnh ly li tinh thn Anh ngh chng 3-4 ngy na mnh c th ha ng vi nhm tr li Vi tn Tot Ka, m da en cn l mt n s. T 6 nm nay, hn d lm bn nhn s lo v hnh chnh v t chc Anh bit ch l c m ch nhm cho anh bt ngi. Anh khng ch gi li ha ny bng cch ni xin tri t v phi hiu r tm tnh ca cc chng tc khc li v khng sc nhau trong m lnh vin chinh Php, u hay Hi gio. Tuy nhin sau 2-3 ln nh th cng bo ng cho Nhng hn vn cha nm c cch ti Phi Chu suy anh hiu rng anh phi lm vic. Mt ln Azam p li ngh. khi anh nh ra gmn: Trc lu lm, trong thi thuc a, trc khi cuc - Tao khng phi thng bi ca my chin dnh c lp bt u, hn s mlnh Senegal to Mallier cm thy b lng nhc. Ci g c th bt thng bn ln, manh m v bt tr v vn k lut. Khi hn cn l thng b con ng dng chn trn v tru, hn xem m mnh ra 1-2 ci gmn ? Lt sau khi phn cng vic, Phongue hi c ch : lnh kia d dn nh nng con bo, c rng trng trn - Tao phi chun b my phn ? 4 hay 5 ? khun mt n nhm. Tr li : 5, khin Mallier phi tham gia cng vic tp th. Khi thnh ngi lnh tr, Tot Ka chin u nhng ban u vn cn s mlnh da en, sau thy chng khng Cng may Jo can thip vo: - Chun b 4 nh mi khi. n ni hung d, d b khng b, tm tnh bt n v c Phongue khng ni g nhng Mallier ngc nhin th61y th ci mt cch v c y tnh man di. khun mt nhn nhi ca Phongue nhn li v bc. Nhng m t binh hn p ti gi cng khng khc chi. Lc ny on t 42 i ht chng ng. Chuyn i hi Chng cht nh rui nhng chng vn ci vo lc ti va v cc bing theo nhp iu va ht nhng khc ca m tng i thoi mi v dc xung thoi v pha sng n iu bng ngn ng kh hiu vi mt ip khc bng vi ting rc rnh bn di thung lng. Cc t binh nghe tn To Ka thng bo lc tp trung chiu ti l s mt ting Php bi, mt ip khc m hn thy nh b b sng c ngy hm sau v sau s quaph. H c lng nhc: Missi Ho chi Minh ,ca bon prsident mt ngy ngh ngi bn b bn kia v c bi dng Si donner gamelle, pas de riz dedans.. cm. l mt vin cnh ng vin cho tt c mi ngi. (HCM, ng ch tch tt bng H tn Tt Ka i vng t sng nay. Hn t ra t Cho gmn, m chng c cm) trnh trng, bt lng tng v t ra th gin hn. C l l c hn c lm cho l mt 1 thng t xu xa no khi c ch Hn sai quan st tn trng nhm, mt tn nhu nhc huy hin din chng ? m thch a, tn ny c lun gt u ni khng ngng: Azam hi ln khin Margoz qut mng thng. - Hiu, xp ! Hiu, xp ! - Thng Vit Minh l VM. N ci khng c ngha Mi lm pht tri qua, ting ip khc qui qu ngn l tt vi mnh m mnh phi nghi ng n chun vang khu rng. b hi mnh ! Tn ng nghe lnh bo li, chn chng bo: - m da en khng th no ci to chnh tr. C l Jo tn thnh ni thm vo: - Chng ch thch nhn ti mnh cht ht. chng ch c kh nng ci to thi nhng u c chng vn cn nhng t tng en ti. Nhng Khi on ngi rch ri vo rng ngh th tri sng. Cc trng nhm lng xng lo gii hn khu vc ca thng cng gio gi rng ht rng cng vn vy. mnh v iu nh ranh gii vi nhm bn cnh di con Tot Ka nghe thy thuyt phc. Hi ny khi chng chn mt canh chng ca bn lnh gc lun sn sng can thip thng bn chng, chng cn ci, v i m o. Hn n gn xem th nguyn nhn. Hn thy v hiu . Hn nu c rc ri ln. t khi t binh ha thun nhau. Mt chuyn nh nht nh mt ming vi lu b v dm ln, phi b chy, ti mt v bi ri: bn lnh Phi chu ci v
49

on t 42 Erwan Bergot. dnh nhau mt thanh ci, mt nm cm b ly cp, mt li ni..u c th l mt mi la chm v du. Lcy bn lnh s nhy vo v dung bng sng nh can ngn. a phn th vic can thip th bo kiu c tnh trc va n nh tnh hnh. t khi no c cuc ci v ko di qu lu. Nhng tay gy ri ci ln s b nh bt tnh v b tri khong xa ph hp. Mi la, c bn lnh canh t cn thn tng bp mt, c ni tip bng mi cm chn nu trong gmn. Di ci nng nng, mi ngi bt u n v b nh thc bi by cn trng bay xung quanh. a s cc t binh ng ri rc di gc cy. Nhiu ngi ni chuyn nh vi nhau. K khc ra ra i v sinh khn cp. H b au bng l phi nm lng qun chy t ngt v nhng bi rm xung quanh bt chp c ngi nm ngay trn ng i hay khng. Nhiu ting la ht chi ra bc bi. mb i phi ht im km theo ting ln c sng Mauser. Tra, ting t v t nh ni vang ln. m b i chy bng qua tri dp tt ht la, lm lt ht cc gmn. Chng dng sng canh gi v bt t binh ngi xm tp hp chen chc di gc cy. Chng s rng mt tn t binh Php no ra du cho my bay bit v tr ph v h tng qun s k bn. Mi ngi ngng tai nghe, ch ting ng c nhn dng my bay. H thy mt chm sng trn tri. Mt chic Privateer bay thng v pha h. - Thng ch , th bom ch khc i ! Mt ting run s ht ln. - Im ! m b i qut ln. - u c ! C i ht bom git m ny i ! Mt thng cng u qut. - Im ! Tn b i a tay ln ming. - Nu my s my bay nghe my th ng ni na Mt thng no ci khy. Nhng chic my bay vn bay thng. Mt ting xc ng. m t binh cho nhng chm bom t my bay th xung h trong ci ting rt tng dn n mc khng chu ng ni. Nhiu ngi bt tai. Ngi khc giu du di gi. t ai c gan nhn bom ri ti cng. Ting bom n kinh hong nh tn th. t ai rung chuyn. Mnh bom bay v v, cm vo thn cy nghe nh ting cng hay lm l cy ri ro ro khin t binh nh l nhng ngy b pho ch di ti in Bin Ph. Nhiu ngi nm di t cu nguyn trong con mt in lon, khng hong, cc ngn tay qup vp t. Khng ai c th dng dng c. Vic xy ra trong my giy nhng bom tn ph gh gm khin mi ngi kinh hong. Nhiu pht sau, mi ngi cn run s, ti, tim p lon. Tn Tot ka i nn trn xut hin. Mnh hn y bi, mt sng quc. Hn ra lnh tp trung gp sau hn ra lnh bng ting Vit. Cc tn b ri tun lnh v ng thnh vng quanh m t cm sng cha ngang. Tn Tot Ka qut: - Hi cc t binh ! Cc anh thy ti c my bay th bom ca cc anh va gy ra ! Chng khng t c cc anh. Ti bit cc anh ang ln n s qu ma ny. Nhng ch v cc anh s. Hy ngh n nhng ngi dn v ti l nn nhn hng ngy ca cuc xm lc m qung ! Cc anh phi ni cho ngi khc bit ! Cc anh phi i hi chnh ph cc anh ngng cuc vin chinh v nhn o ! Cc anh gi phi l chng chin s ha bnh tch cc ! Hn dt li, a t git vit ch nguch ngoc: - Gi ti yu cu cc anh k bc th ny gi cho chnh ph cc anh. Qua th ny cc anh kch lit ln n nhng hnh ng xm lc do my bay cc anh gy ra v i thng lng ha bnh ngay lp tc ! Tn Tot Ka khng ch t bnh ng . Hn d tnh ci chiu bi: - Cc anh phi hiu. Ti khng xin cc anh. Ti ch ra lnh cc anh k Hn qut ging tng ting va ly tay ba xung: y ..l..lnh ! Khng ai nhc nhch. H ci u nhn nhau. - Cc anh khng hiu lnh m ti va ra hi ny ? Ti dch cho nghe: ti bo h bn ngay tc khc thng u tin khng tun lnh ! V ti bo trc chng ti c n git tt c ! Mi ngi buc phi ln lt tun theo i v hng ca tn Tot Ka v quyn s ca hn. m t binh u hng v thua mt ln na. Mt m ng n o trc tn chnh y.Vi ngi li dng trnh n nh Margoz. Anh n gn Jo Arllenic ni: - Tao n. Khng ai p tao k t giy ln . - My n chng c g Jo ni. Trn khng phi l gii php m l lui li trc kh khn v n cng chng c gi tr lm gng g c, Tao li v s ni ti sao tao t chi. - Ty my, nhng tao khng mun b bn nh mt anh hng. T giy ln ca chng tao o quan tm ch v tao chng thm bit thng Tot Ka c tin tao hay khng hay n c tin tao trong m k tn kia. - K i Mallier ni nh - T ny chng c ph bin g u. Nu my s th k tn Jean Robic hay Louison Bobet no ! - Ai cng c quan im mnh. Tao th tao ni khng. n lt Jo n trc tn Tot Ka v bng s x giao rn ri, anh gii thch: - Ti c th a cho ng nhiu l do nhng n s khng hay. Ti khng mun l v n tri vi cm gic danh d ca ti. Tn Tot Ka nghe khng ng y. hn bit hn vt quyn khi e da bn nhng tn ngoan c. Hn cng khng mun mt mt v t ra hi tic vi nhng ngi hn va p buc. Hn ang th kt. Hn nhn ln. Pha sau Jo ch cn hn 5-6 t binh ang ch. Hn quyt nh. Hn ng quyn s bng my vi t giy bng tre y nt ch v ln ting ln:
50

on t 42 Erwan Bergot. ng ch Th Tuyt gip ng trong vic dn cnh v c ngh Norris trn bc, c mang gng, mt hin vt ca hnh quan cn st li v tnh tm thy trong mt nh C 4 chic b dng lm ph cho on t 42, lun c b l. - S lm nhc ny s cho hn thm au n c i qua sng . lnh lng ni. Ri rc trn vi chic xungneo bn b, nhng nhm lnh Nghe ni, ng nhn c vi con mt khc, thy mt ci c canh cm sng canh chng t binh nhy sng b trn. Mt d phng khn ngoan. Khng t binh tuyt vng no trong nim tin cch mng ca c ny. Hn th khng c nhng lnh lng, tnh ton v xem ci au kh ca ngi dm liu mng. khc trong u mnh ch l khi nim tru tng nhm Theo con ng, gi tr trn trn trt v hng trm i thc y t tng con ngi i theo con ng s tht. giy m nc i qua, on t i ln i v tp trung trong mt khu rng c i vng (amphithtre). Cui rng m lnh gc bt t binh ngi thnh na vng trn, i c mt ci bng v mt ngi u b tri . u v c din vi v tr ti nhn m cc tn b i cm sng bao tay b ng mt ci gng g, mt c buc bo mt thanh quanh. Cui tm bng, mt nhm lnh thng trc mc tre, xanh l, i nn trn, lng mang balo ng nghim bt - Norris ka ! Jo Allenic tht ln. ng m lnh m tn ng mun cho tng phn uy - My nhn ra n sao ? Jo quay li v thy tn Julot ngm thuc ng chm ch nghi. Trong vng canh gi ca m cn b lng, chng 50 nhn anh cch mt mt vi phong cc phng tng hn ngi dn Thi gm nam n, gi tr bu li ng nhn bao gi ht. ngc nhin ci nghi thc ang by ra. - ng vy. Tao nhn ra. - Nhn n ka tn julot khuyn Trong t pht na ng ng c ng gia m ng v ch bt xn xao v ni mt cch khoa trng: my s khng nhn ra. - Hi cc t binh, cc anh chiu nay c tp trung Nhn thy cau ny tin on sai, tn ng ro bc li xem mt v trng pht in hnh mt ngi nhanh ra xa. bn ca cc canh phm ti c gh tm i vi Hn khng t hnh din. Tr bu ti nhn trc mt bn qun chng. b l tng ca ng. Hn mun trng pht ging mt Tn ti phm cng u y lng hn th vi lm gng cho cho t binh v cho thy lng khoan hng nhn dn Vietnam b trn ko di thm ca H ch tch l bo m nhng khng dnh cho nhng danh sch ti c ca hn. Ta n tuyn n ai cng u khng chu i theo ng ng. xng n vi ti c hn phm: ngi bn ca Lm gng, l t ch o. iu ng nh gii thch cc anh s b t hnh. lc hm trc v nhng thng ngu ca y Ban Nhn Dn ng vui v nghe ting th thm s hi ni ln trong m Gii Phng vng thng lu Sng . Nhng thng ngu ng. ng lp li: c trong tay dp may p o m ng bng cch x - T hnh ! t hai tn cp Dubourg v tn Norris ng phm mt Ting h nh l mt hiu nh. m dn chng v tay theo cch cng khai v long trng v c tnh sn khu mt t, ch o ca m cn b lng c ng dn d hi tra. ti sao khng ? - Ch cht ! Mt ngi t la ln khin my anh Thay v th, do v vng mt cch ngu ngc do thiu chin em gn bt phi im ngay. mi v chnh tr, chng bin ta n nhn dn thnh - T hnh tn Benjamin Norris. ng ln li y ! cuc t hnh ln lt, nhc nh, v ch ch c 2-3 tn lnh v Tn ng bo. my thng culi ng ngc hiu c. Hn n ng lc ngn cn tr ny hon tt nhng Hai tn b i gip ti nhn ng dy v i chng 10-12 bc n gn ng. Hai mt c ti nhn b ct hai si m bi thm thc hin mong c thng chc. ng gi tip vo trong ni tn L Sinh mc en nhit xch ln bt vo chic gng nghe rt rt th thm theo tng bc chn. tnh nht. ng ha vi tn Kho, ch tch phin to rng - T hnh tn Benjamin Norris - ng ni tip hn s b ging chc i hc hon thin kha gio dc Qun chng rng lng quyt nh tha cht Mcxt. Cng l cch trng tr lm gng. mc d anh phm ti c chng li h. Tuy Ch c ng ch Th Tuyt l thot khi s trng pht ca nhin, ngi ta y ucu anh c mt li ni hay ng.Khng nhng c c ln hn ni vi c ny bng hnh ng hi ci. ting Php, cho thi v hn do c c i mng v b ngc ng qut: p m cn l hm chnh c ny phn i ci n t - Qu xung v xin li ! ging nh mn m st. Vic can thip ny l biu tng Norris , vn lun c hai tn lnh du, nh nghe theo. phn cn li ca ci bin bn ca phin to. Tn ti nhn Norris c thot cht nhng anh khng mt Ting xch nghe lch cch. g ch i. ng phi thc sut m suy ngh v b c Norris c ni ci g , ng ci ngi v ra lnh: - Ni ln ln ! ngy tm cch chun b mt hnh pht cho ngon mc - Ti hi tic Norris ni t on. bng cch m cuc hp ly k kin tp th t binh ca - Hi tic ci g ? ng hi. on t 42. Bui k tn chm dt hm nay. Tp trung li chun b qua sng trong mt gi na.
51

on t 42 Erwan Bergot. - Tt c. Gia m ng, Margoz thc ci ch Jo v bc ti ni: - Nu thng Norris hi tic th chcchc n tic rng khng thnh cng. - Im i ! - Jo lng tng Thng Norris n liu mng. Tao khng bit ti kia lm g vi trung y Dubourg. ng ng quay v pha dn lng ang chen chc nhau hi: - B con c tin tn ny hi ci khng ? Nghe cc cn b ng vin, m dn lngnng nhit nghe lnh, v v tay h khu hiu. - Nhn dn tha th cho anh ng ng kt lun Hy ng ln ! Cha ht mn kch. Mt bui hnh l mi r din ra di nh uc, nh la trong lc hong ti v chiu ti. ng mun th khin cho cc t binh mt mi, va ly hy vng pha ln vi b e da. - Tho xch cho hn ! m b i tho cht ci gng v xch cho Norris. Norris xoa c tay b rt do tip xc vi g cng qu lu. Anh ci u ng nhn l m cc hchn mnh my thc, u gi anh hi cong ng loo nh ngi say c ly thng bng. m ng im lng, h nhn v mt ngi khng cn phn ng. - D sao anh cng cn b pht v n cp chic xung ca mt ngi dn lao ng, vn l tim nng kinh t ca t nc ! Norris khng cn , anh ng xiu vo, tay du a bung thng. Anh ta h nh ng ng. - Vic trng pht ny s do nn nhn l ngi ng dn lng Kinh Khoai b anh ly phng tin sinh sng thc hin ! Tn ng gi tay bng ngn tay v gi n trc ngi t mt ngi nh th mc o xanh nht vi ci nn br basque trn u. ng ny t ra xc ng nh mt din vin trong bui l long trng v l lng. ng vi tay ci cho ng ng 3 ci vi mt thi knh trng. ng cm cy roi my di, qut qut th my ci rt gi nh l th do ca cy roi v a cho ng ng dn. ng ngi Thi cm roi hi phi lm sao. ng cn dn ng n vi li. ng ny t ra hoi nghi nhn tn chnh y, mt nhn vt quan trng ang ra lnh m ng khng dm lm mt lng, sau quay sang nhn Norris, mt ngi kit sc nhng hn l ngi Php cng ng c quan tm n. ng nht nht hi mt cch ngn ngi. C l ng hi: - Ti c th nh tn ngi Php ny ? Tht vy sao ? Lm nghim chnh ch ? - Lm i ng ng ng vin. ng ngi Thi s st i ra sau lng Norris. o anh b ti b i x ra. ng ny gi gy, h xung, bc n n nhn v nhn di mi. ng lm nhng ng tc bt lch s m khng ai hiu, ngay c ng ng. ng lm mt cc hiu qu ng ng a ra. ng ci ngi xung trc Norris, bt tay tnh cm mt hi lu v sau cng ng chp tay tn knh v nh l h tic v khng th lm c. - nh i ! ng tc gin. Ra v chu nhc b buc phi lm lao dch, ng ngi Thi ging roi, nh k vo lng ti nhn. - N s hi ng ny nu ng ny khng nh mnh Margoz ni ng ny khng mun nh Norris t no ! - Ch xem ng ng dn nh ln 2. Mnh hn t xi. Nh l chnh mnh ngc nhin vi sc mnh c nh, ng nhy lui ra sau nh s nn nhn phn ng. Nhung khng c g. ng bit ng c th ni gin m khng s g. ng lin nhy quanh Norris ging mt tn da nhy ma trc khi lt da u k th nh tm ch nh. Ri ng nh thng tay mnh dn nh mt k in lon ang say n. C l, v lc ny ng tr th ci cuc sng ngho nn ca mnh ln thng ngi Php chng ? C ting x xo cng ngy cng th hn v ch bai. Ai la ln: - ri ! - Ngng tay li ! Ban u vui sng trc s nhit tnh cch mng ca tn ngi Thi, ng cht s rng cn in ca hn s git cht ti nhn. T hm trc, Norris b m man. Mt cm gic k l khng iu khin c mnh. Anh khng tm trung c v khng th sp xp nhng nh vi nhau. Anh nh be in. Chng in nh ci kn m anh ang chui rc gi li mt ci ng lc cui cng tr v thc ti. Mi th xung quanh vi anh gi khng cn l g c, ng thnh cng cho anh th nhn ni ti li c th c cng nh b kt n nhc nh nht. Nu cn, c c th i b x bn mnh mnh tr thnh con ch Norris ngh vo nhng lc tnh to him hoi ca mnh. Sau , c phi chng mt bui l phi l din ra nhm tng thm tr bt nt v nhn o vo nhng g Norris phi chu ng thm ? Anh chu n mc bo ha ch cn c cht na m thi. Khi ng sai ngi cho anh ng ln, anh khng cn nhn nhm cng nh khng bit g. Th thi. Khi tn ngi Thi bt u nh, ban u, anh khng thy au ging nh b nh thuc m, hay ging nh l roi nh ai khc. Nhng ci au n su vo v thc ca anh, ph v ci kn anh np trong , cho anh mt phn ng b ch. Cng lc thc anh quay v,, mt cn in di y mnh phn ng. Anh nga u nhn ngay vo tn ngi Thi chun b nh anh c nh khc. Tc th tn ng dn ngi Thi n nhn thy nh mt nh c m mc vo hn. Hn t lit, h mm v bung roi. ng nm thi c: - Norris, anh c th tr v nhm. Ti bit anh l ngi t b k lut v anh s l tm gng thnh thn n n hi ci hng dn anh em tm ly s tht.
52

on t 42 Erwan Bergot. Norris li o i v nhm gia hng chc bn tay hng n theo anh n tn nhm s 2. Anh t qu xung, ci ch chng i, mt cng , mt v hn nhn ra xa. Tn ng tip tc c thoi, rt ra bi hc ca s kin va xy ra va quan st s hng say ca tn ng dn Thi, mt kt qu ca cn gin chnh ngha ca nhn dn Vietnam bng ln chng li s cp bc ca thc dn Php sau nhiu nm. - Lch s sang trang Hn kt lun V cho thy chng ti cao thng, ti thng bo ngy ngy mai mi ngi s c ph cp thm 100g go c th trau i thm ty thch ly nc mt hay tri cy kh. Cc anh cng c th dng lin hoan mng a con h tr v - Con b sa ny hi m Margoz ln nhn. - Nht l tao mun bit bao nhiu tri cy kh so vi 100g go Azam ni thm. - Chc chc khng hn mt tri chui ! Phongue khng nh. - Hay mt mung caf nc mt Jo ni thm. T khi Norris quay v, Jo khng dm hi hay nhc n Dubourg. Anh cm thy mt thm kch v bn mnh suy sp khin mnh phi im lng ging Norris. Mallier nhn bn mnh. Anh cm ng v thng hi Norris b suy sp tinh thn v th xc nh ming gi tr xng. Anh cng cm thy mt tnh bn nng m. Mallier n gn ngi bn cnh nh tay ln vai bn ni: - Tao nh nhm thy my cn sng vi ti tao. Norris quay u nga cm ln bn. Anh cn ng ngc v c nh khun mt m u ru nhm mnh lo lng l ai. Ri anh nhn anh li, ni gin li nh qut: - Gi ci chn bn thu khi ngi tao. Cm my ng n tao. My khng thy my bn thu sao ? My ti t, hi hm. My nhc nh con ch. Tao khng cn nhng thng khc nh nh my. Liu hn ci mng my ! Ci nhn ca anh nh gi s tht vng ca ngi bn c. Nhng anh nh mnh v ng. Trc tin Mallier lui li, xcng, sn sng khc v ti nghip cho mnh. Anh ngh Norris sai v nhng hnh ng tn nhn Norris gnh chu khin anh i tnh. Mallier cm thy mnh nh b, bin i trong ti v cm thy u kh. Ngay nu Norris t chi mnh, ti khc cn th ght minh. Mnh b c n Anh cht thy mnh l mt ngi thn tn ma di, khng th i, n hay lm g m khng c ai gip, Anh lun phi theo ai nh Jo, Margoz, Azam hay Phongue. Anh thy h thn. Gi mnh phi ly li s knh trng ca mnh Mallier quyt nh Mnh khng ch ai, mnh t tin, tr thnh thnh vin ca nhm ng hong khng cn l gnh nng ca h na. m , Mallier tm ra s tht gip anh tn ti nu may mn khng cn bnh tt. T chi tt c. Ni khng vi tt c Ch l hy vng, ngay c vi tt c nhng g, d l mt giy, c th thay i s phn. Phi ni khng cn l mt con ngi. Mnh s khng chp nhn ph cp. ng n cm c ngha l dnh n th on Chng 10 Ngy 8-6 Thc t, phn ph cp thm 100g go m tn Julot tuyn b long trng chiu hm qua l phn ph cp 2 ln trong tun ca khu phn n ng, ch l na qu chui kh bng phn na ngn tay lm tng thm bc bi cho on 20 t 42. Mt s bc bi c tng tn trong ngy qua li k ca Norris thut li cuc hnh hnh Doubourg.Tng nhm truyn tai nhau v cu chuyn gy phn n gp phn khng t vo thay i khng kh chung. nh hi khng kh xung quanh, m b i lo t chc tp trung vo bui chiu, trc khi khi hnh chng tip theo, t ra d n nng, t m v hung hn. Nh chm la thm tnh hnh, tn Tot ka sai lm bt m t h khu hiu HCM mun nm, ha bnh mun nm thnh: Lm phin ti tao, Gii ng mun nm (Tu nous fais chier, vive la quille !) khng mt mt, tn Tot Ka lm b ly cu biu tnh t pht ny lm hiu lnh khi hnh. Cn ma ro trt xung nh Margoz ni vi mt ngha ring ca cng thc: git nc cho la vo thuc sng u tin l my ting chi ra ca m t binh nguyn ra s bt hnh v ci bt cng ca ng Tri i vi h. Nhng phong tro lan rng v gn nh tt c on ng lot h khu hiu lng nhc: - HCM tn st nhn ! - Tr th cho Dubourg ! m b i khng cch no ti lp im lng, tr trn giao ng, mt tn b git sng qung xung h. Ting la ln dn nh bo t tng chng nh t c cn ma nh trt. Tn Tot Ka hong s chy n ng bo co tnh hnh t binh ni lon. - Tt Tn chnh y p Ti thy t hnh tn Dubourg d sao s kt thc bng vic dng ci g . N lm t binh ni dy. Ti thy chng hi qu tr v thy chng hi nng ng Hn ly roi v i ni Gi mnh c th lm chuyn nghim chnh. Tao s tr l ch ! Tn Tot Ka ch l mt tn cn b cp thp trong tri t. Nhim v hn khng phi c tm cch hiu ch huy m l Theo l thuyt, v ni theo m ch huy VM, khu phn hng ngy ca t binh tng ng vi khu phn b i: 1200g go hng ngy trong phn na dng lm tin trau i vi dn lng ly mui, mt, rau qu ti, tri cy (chui hay u ), tht. Thc t, nu b i nhn c ht khu phn ny th t binh c 400-500g go mi ngy v khng c th khc b thm. T vic suy yu th xc, s kh i v thng tt n cc bnh nhit i, t ph, thiu vitamin, suy dinh dng, trng xon, l, st rt gy cht ngi trong k hn ngn.
53
20

on t 42 Erwan Bergot. thc hin lnh mt cch n gin, c th v chnh xc. Hn ng ch gii thch, ngay ci cu:tao s tr l ch hn khng bit thc hin lm sao. Vi ci u n gin ca hn nhn phcv ng mt cch cung nhit, ngay c c lnh bn phn na s t ca on 42, th con ngi vn l con ngi, d phi mt chc. Mt con ch ? Hn cha hiu r lm. Nhng ng tnh k hoch trong u. Hn xc nh bng mt ging rt ln: - Phi b gy chng ! Tn Tot Ka kh quen vic ny. - Em khng r ng ch b gy chng th no. Mnh va ghi nhn c thm 4 thng cht trong 48 gi va qua. - Tao khng a vi ngi cht. Trong pht trin ca nhn loi, c nhng cn b, l nhng k sng st m ti phi lo. Chng ta phi tiu dit nhng ngi gi ci trc khi xy dng con ngi mi. Chnh xc nh ngi ta dp b b c trc khi lm b mi. Hn bc chp chng xung dc va ni lin tc nh cn ma xi x ang qut vo mt mi ngi. Hn cng thng nh mun ni chuyn thng vi ng tri. Thc t, hn va ngh va ni. Tn Tot Ka i bn cnh, run lp cp, va b ch huy ca mnh m hoc, va s nghe nhng li v vn v l. Truy nhin tn ng bit r phi lm th no. iu ny nm trong bi dy cch li ko qun chng m hn tng hc my nm trc ti trng cn b ng ti Moscou. - Trc tin, phi t b nhng rng buc ca qu kh. Phi ph hoi t tng quyn lc m chng thc hin trong h thng qun t t bn. Bi nh hnh nh ch huy chng vn cha m cn phi bt chng ch nho ch huy c ca chng. Lm cho chng khng tin vo chnh mnh. Ln ny hn gi tn Tot Ka ni chi tit nhng k hoch phi lm: - ng ch phi ph v s cu kt trong cc nhm, lp li c uy tn v trch nhim ca tn trng nhm chng ch nh bu ra mt tn khc, ri chng ta s h uy tn tip thng . Mt thng trng nhm s b ng bn chng ght v ci ght s to nn lng cm th. Hn tay ln vai tn tr l: - Cm th, l t mu cht. Chng phi hc cch ght anh em, bn b. Chng phi ght ln nhau nu cn. c cp trn gii thch nh i vi ngi tm phc, tn Tot Ka nh bo hi: - ng ch chnh y khng s lng cm th s nhn vo chng ta trc hay sao ? - Chng s khng bao gi ght bng chng ta ght chng. Nhim v chng ta khng phi l cho chng yu thng chng ta m l lm cho chng s chng ta.. Chng phi hiu rng chng trong tay chng ta v ch c chng ta c quyn sinh st chng. Khi chng hiu nh th chng s bt u sng nh chng ta, ni nh chng ta, ngh nh chng ta C thay i ln na din bin t tng ca chng, Tin hnh mt th nghim d dng. Chn mt tn t binh no trong nhm. Tng n mt qu chui kh, mt iu thuc sau n so vi my tn khc. ng ch s bit vic g s xy ra khng ? Bn b chng s ghen t v t hi Sao hn c thng nh th ? Ngi ta khng ai bit ti sao n c chn nhng chc chn c ch u tin ca hn s l trnh ra xa v thng thc mn qu y ring mt mnh. Bn khc s thy v thm mun. S thm mun s dn dn to nn hn th ! Hn cm thy vui sng v vic khm ph ny v th gin, hn rt gi thuc Tu Vu rt ra mut iu t ht bt chp c lnh v an ninh. - cho chng thm nhun hn, phi lm suy yu tinh thn chng, lm chng ha tr con, khc su no chng nhng phn ng s ng. Phi trng pht mi hnh ng v t tng ca chng d ng hay sai. Ch my c bit con ch ca Pavlov chng ? Tn tot Ka bit. Hn c nghe ni v cc iu kin phn x ca th v ngi. - Tc nhn kch thch (stimulus), ng khng ? - ng th. Chng ta lm chng nhy cm vi tc nhn kch thch. - Chng cn lu mi n giai on m chng cm th c. - Khng ! n gin l k thut. Ti cho 8 ngy t h vo iu kin. Giai on u, lm mt nhp iu gic ng ca chng. Chng khng cn c th ni: chng ti c 5-6 ting ng. Ngc li, khi chng ng, chng phi khng bit rng lc no chng ta nh thc chng. Phi canh chng chng. Chng phi lun cm gic b bt an, chng khng th t quyt nh v chng ch cn c php th. Cui cng chng cm thy c ti kh m chng n mt ht cm hay chng c i ng. Tn Tt ka tn thnh. Mt lnh r rng v thc hin n gin trong kh nng ca hn. - ng ch, em c nn trng pht ti tng biu tnh ti nay hay khng ? - Khng c ! Nu vic ny lm tha mn khi nim o c ca ng ch th hy trn p vi con tin, ly i trong m t . Nhng khng bao gi trng pht tp th: v s lm tng s on kt ca chng. on t 42 mt mt tun i 200 cy s t T khoa trn sng n Yn By, trn sng Hng, bng qua ni Phu Van cao 2879, v lng cho Ngha L, cn c ca Php c b lc lng hng hu ca tng Gip chinh phc vo thng 10-1952. Trong tun ny, tn Julot ch xut hin ng mt ln duy nht, hn tn Tot ka trch nhim p dng nhng bin php m hn by.
54

on t 42 Erwan Bergot. Tn Tot Ka lm xong nhim v d khng hng th nhng vi chnh xc kinh khip. Nu chiu di cc chng ng khng chnh lch nhau t 25-30 cy s trung bnh mi chng, th hn ko di ng k. Nu ch cn khong 10 ting on vt qua khong cch nh, hn bt phi i thm 4-5 ting. L do l nhng ln dng bt ng lm gin on qu trnh i , vn b chm do ti ngi bnh. M qu trnh i li b ko di khng l do r rng v dng khng bo trc. Do , t binh khng chc chc khi no ht chng , ngc li, h khng bit s tip tc i khi no. Bui sng h n ch h tri sm gi rng, nhng h li cha ht mt. Trong khi h lo lm ci, nu cm, tm ra v sinh, th m b i p ti h c thay th bng nhm lnh n t chiu hm trc v c ng m. Nhm lnh mi ny sau khi c ng khoe t ra hng say ng ngi. Khi t va bt u ngh, th chng gi tp hp bt ng, im danh v dt n v tr mi thng l v tr ngoi nng, gn khu bp c hay gn khu cu tiu ca nhm t i trc. m rui mui tha h quy nhiu m t binh hng gi trc khi hp chnh tr bui chiu. T binh khng cn ng , l ng khng cn n lnh gc. H tr nn cu gt, kh chu, v trong tim thc, cm gic ngt ngt nh mnh c li mi khi h c i ng. H thc dy th cm thy l lo, s ny ngi khi nghe ting qut ca mt tn b i b kch ng. Bui hp chnh tr bt u t u gi tra ko di n 3-4 gi chiu tng chng nh khng dt. Tn Tot Ka ngh lun v nhng tc hi ca ch ngha thc dn, ti c chin tranh. Hn k lch s ng Dng v thch th khai trin v s tn bo ca Php, s n p khi ngha Yn By trang nhng nm 1920 (?) v nn i 1945, ma theo hn, c cc x nghip lin hip (trust) c tnh t chc gy ra. Mt hm, trong mt bui tho lun th hai hay th ba no , mt ngi u hi l do ti sao t binh Php li khng c quyn nhn hng tip t ca Hng Thp T nh nhng t binh ca nhng cuc chin trnh khc, tn Tot Ka nhi nhi qu banh trong tay ni: - ng c bit rng ai iu khin t chc Hng Thp T ca Php khng ? Ti ni cho nghe nh: Tn tng i biu khng ai khc ngoi tn y nhim ca tp on xng du Shell v tn ch tch y ban Hng Thp t ca Bc K ti Hanoi i din cho quyn li ca Hng thit L ca Vn Nam ! Anh c tin rng ngi Vietnam s chp nhn thng thuyt vi nhng tn y ? Phi chng l iu lng nhc cho dn tc chng ti trong cuc chin dnh c lp ? Lun iu v ngha ca hn bt t binh phi t nguyn chp nhn. Nhng tn Tot Ka khng bao gi qun li dn ca tn ng li dng p dng phn hai ca chng trnh. Hn du ging hi: - Ai va a ra cu hi ? - Ti Margoz ni, lun cho rng Hng Thp T l thuc v t chc m cc x Geneve m nhin nhng vai tr quan trng trong . Ai ng u nhm ? Ti Delbay ti mt gi tay ni, va ch i chuyn xu nht, va ang nh chi b bn mnh. - Anh khng bit gi k lut nhm theo quy nh. y khng c hi nhng cu hi v b. Anh b cch chc trng nhm v b pht 10 roi my ! Delbay bng hong, tht vng v b s nhc, ngh rng Margoz c gy ra v ny. Hn ang ngh cch tr th. B tht sng, hn nhc nh quay v nhm v thy rng cc anh em ca hn, Vercruyse, Bornet, Adler v ngay c tn Basquet quay lng li vi hn nh n bnh dch. - My cng b ri tao ch ? Hn hi tn cu chut sng Nm Rm - My chc tiu Basquet ni. - rc ri. - Coi chng, lt na, tao s lm trng nhm. Tao c chnh Tot Ka ch nh. Basquet hnh din v bin khi c Tot Ka ch nh. Hn tnh n nhng li ch t cci chc v ny m theo hn, hn c quyn sinh st cc k th ni b l nhn ti nhn cng u xung quanh nhm ca Jo Allenic v Norris.Nht l Norris gy ra cho hn nhng bc bi lc trc; v sau khi b x n, thng ny khng m ming v liu mng b trn. l thng nguy him hn c. u tin, Basquet tm hng s tin tng v knh trng m tn Tot Ka ra mt i vi hn. Trong cui bui hp u tin ca nhm, tn Tot ka tng hn mt iu thuc nh mt mn qu qu trc mt mi ngi v Basquet c ht ly ht mt cch ln lt trong bi cy. - Anh s c mt iu khc ngy may Tn chnh y ha. Mnh trng s Basquet ngh. Hn lm v l tht bi ca hn. Hai ngy tip sau , tn Tot Ka khng qun cho Basquet thuc l nh ha. Nhng vo chiu ngy th ba, sau hm ngh di bng ngi n c ca Php ti Ngha L, tn chnh y tr mt v cng khai tng qu cho thng bn Bakkouche ca Basquet, mt trong nhng tn c trch nhim trong nhm Bc Phi. Bakkouche l trung s nht lnh thuc a Bc Phi (tirailleur) c mt hm ru mp tuyt p. Tn ny trn xoe mt, cu nhu bng ting ca hn my ting, lm b t chi ri cui cng nhn qu. Basquet sau nhiu nm sng chung vi dn Maroc, hiu Bakkouche nh gii thch iu g. Bakkouche c ni: - Tao khng ht. Tao thch qu chui hn. Ri Basquet i sang tn h s quan: - Cho tao iu thuc. - Jib al banana Cho tao qu chui. - May thy tao khng c. Thi vui v, tao s n p li Bakkouche suy ngh li ha ny v cha quyt nh. Hn chau trn suy ngh. Cui cng mt hn sng ln v hn ci. Basquet ci theo tin tng.Basquet ch ngh n iu thuc ngi ta tng hn. Khng bao gi hn c th hon ton b thuc v hn s ht ln trong bi cho ghin. Tn Tot Ka lm hn lm tr li vo tt xu.
55

on t 42 Erwan Bergot. Bakkouche nm vai hn ni ging quyt nh: - Aji. Trc tin cha bit ca Bakkouche. Hn thng ny dt i, ch ngh rng thng ny khng mun cho ai thy s tha hip ny. Nhng thng kia ko hn i ra ngoi hng ro km gai ca n Ngha L c. Nhng hn dng sau bc tng v bt u ci nt qun. - Nhng my khng ngh n sao ? Basquet phn i sau khi hiu ra. - Zig ! Zig ! Bakkouche d dt ra lnh. Basquet run cng v ch cn ni phn i: - y khng c ! ngi ta s thy.. l chuyn khng nn ni, cho thy mt s t v yu t. - Safi ! (Ca suffit = ri) Quay ngi li ! Bakkouche ci qun xong ni. Ting la ht, ting gi nhau, ting chn rm rp. Mt tn b i ang i v sinh xong st gn tnh c nhn thy v mt tay gia ly qun, tay kia tp hp ng i. m lnh chy n nh by chim s bu li, va nh nht, va cm phn, n li hai thng i. Tn Tot Ka cho lnh nh c hai mt trn th ca v tri li. Trong bui hp chiu ti, hn ni: - Bn cc anh l nhng con ln ! V li cc anh u l nhng con ln ! Cu ni ng khin tn Tot Ka nh li: Tao s tr l ch:. Nhng ngay c ch cng khng c cch n . Tot Ka khng ko di qu chuyn rc ri ny. V li cng nh cc ng ch ca hn, nhng chuyn gii tnh kn o khng bao gi c cp trc mi ngi. Trong ng, y l chuyn lm mt thi gian, tiu ph nng lng nh hng n sc chin u. Trong nhm, cc t binh bn tn vui v vi nhau. - Phi cn c mt sc khe d lm m chu con qu xc tht tra tn ! Tao l l n ung kiu ny c ci g b khin thng kia thm mun nh vy ! Margoz ni. - Phi cn khe lm mi tm thy ci g thu ht thng Basquet Azam thm v. - Cha k chc chn n cn khng c gi ht mt iu thuc ! N ch khng h thn v ci g c. Jo Allenic ni ln nhn xt ca Mallier. - Ngi ta chng h thn g c - Jo chnh li Tao bit trong on t mnh, c nhng thng sn sng tt c, ngay c bn ng chnh mnh m c c may sng. Ranh gii nm u ? V t lc no ngi ta khng cn l con ngi ? Lc ny Norris mi ln ting tn thnh: - Jo, my t mt cu hi duy nht rt tht. Hy vng rng chng ta khng phi tr li. theo tao, tao c sng khng suy thoi. Nhng nu tao phi chn la gia sng hay suy thoi, th tao mong tao cn sc chn la. S chn la m Norris ni cha c t ra ngay. V li, m t binh on 42 khng t do lm chuyn khc ngoi vic phi chu ng. H chu ng mt cch th ng v dn dp. V on ng cn li n Yn By trong k c h nh cn c mng c khi dy tng on ngn, khng lin tc vi nhau vi nhng cn gi rt trong ma ro, ci nng nng trong nhng bui hc ci to chnh tr, lc ngh ngi, lc ng ng da vo thn cy trong nhng ln dng bt cht do tn chuyn gia Tot Ka by ra. Ri ln gp mt anh nng dn l xing xch i mt mnh khi tri ti nh mt con ma; cnh nhng m con nt va ch nho m ling vo on t; hnh nh n ni mm mm ca mt b c hi in in mi h tr trong 21 ng tre va ht ca ngi c Decoux . on t 42 ri xc cht dc ng nh cu Petit Poucet trong c tch ri si lm du ng i. Trong sut tun l kinh hong, h chn 34 xc ven ng, ti ba rng, trong vng ly ngp nc gn dng sui v danh. Nhng xc cht c nhng ngi o huyt th chn vi v. H cng l nhng ngi da bc xng ang b treo n t c th l ngi cht k tip. Ban u, lc on khi hnh ta h nh i vo mt khng gian v thi gan xa xi ca mt hnh tinh khc, mi ngi phn n vi ci cht ca mt ngi trong s h, xem nh l mt s nhc tai ting. Nhng sau khi qua sng , h phi tn t nht mt tun i mt on ng di vo tuyt vng v ci cht nh l chuyn thng ngy. Ci cht tr nn tm thng. Tm thng hn v n gi ch nh du mt ranh gii mng manh phn cch s nguy him v s gii thot. m th tm, h i qua th trn Yn By trong m. H chc rng n ni v chn khng ca h dm trn nhng tm ngi, nhng ming gch men lnh ngt ca nhng bit th b san bng. Trong tm tr nhiu ngi, trc y, Yn By ng ngha vi vic quay v nn vn minh, chng cui ca chuyn i vng cao trc khi xung chu th sng Hng. H hy vng i theo nhng i l vi nhng hng cy, bng qua cc ng t, nhn thy tim qun, hay gp li dn chng sau nhiu tun i trong rng. Yn By c m t nh mt th ph duyn dng v vui v nm yn tnh bn b sng Hng, vi mt thnh tr tng bo v Hanoi ngn s xm nhp ca qun C en. H m mm pht hin ng nh l ti tn san st nhau di tn cy nng nc mi phn gia sc. Khng phi l nhng ngi nh ng nhn nh ngi ta k v x Thi m l nhng cn nh thp, di v phng dng trn mt t vi vch bng t xm thy y tai ng v bun t. Tn Tot Ka khng ra lnh dng nh h mong i. Ngc li, hn bt bc nhanh hn v tp trung t binh bn bi si ven sng qua ph. Cha y hai gi sau, on t 42 qua ht bn kia sng. Nhiu ngi t t ra tht vng. Tn Tot Ka trnh n iu h mong ch. nh b mt ca hn l s a on t n Vit Tr v th t do. Thay v th, on t b bt phi lun i nhanh, leo qua b bn kia v i su vo rng gi bng mt con ng mn mp m ngon ngoo trn sn i.
21

Ton quyn ng Dng trong thi k Nht chim ng (1941-1945)

56

on t 42 Erwan Bergot. trong lng. Mnh cho n nm gn la v ung ci g nng. Phongue u ? Gn sng, Jo allenic tm gp Norris. - Sao ? - My bit khng, Mallier l tao lo qu. N ho s s. - Th tm thng Toto. Ku n lc ti tm cho mnh Hmqua, tao mun gip n nu cm nhng n vi vin tr sinh. Mallier n b sng cung phi khng chu. Ti ny n l lt thm hi v khng nng. Nu khng tr kp th n s b sung huyt chu nhng phin cng thng ca n. phi. Mnh khng cn g gip n na. Norris Norris lu bu. Anh cng thy c gng ca Mallier tm ng ln ni tip: Ci cht ca n s l mt tai li v tr ca mnh trong nhm. Nh nhiu t binh khc, ha cho tt c chng ta. Mallier chu nhp d di ca tun l tai c nhng anh Trong khi ch Azam v Margoz tm bng ca, Norris khom cn rng v t chi mi quan tm ca bn b. D sao hm trc, anh cng chu cho khm bnh, anh lng i di ma. Jo thy v hi: - My bit tao cng qu thng Mallier. To cng ci b gt ra ngay, chi c mt ng tre cha nc sc bng ln vi n ng vin n ly li s knh trong l xoi. C th ni anh khng c hy vng ht bnh. Anh trong nhm.. Nhng sao my ni l n cht chc rn sit d di; Sn anh au nhi khin anh kh th v chn s l tai ha hn ci cht ca Bornet ? gy cn ho khan nh mun x t cung phi. Cn st - tao l ci cht thng Bornet cho thy s hn lm anh th hn hn, u chng mt, chn mm nhng, nht khng c tr gi, N ch l mt bin c in tim p mnh. hnh nhng khng phi l trng hp. N cn m k tip, anh t chi nhng phin cng thng ca sng th n s v li ch c nhn. Ngi ta cho n trung s nht bornet, mt trong nhng ngi bn hnng l thng cho lm v n ch l mt thng ca nhm. Sau khi ri T Khoa, Brnet b st rt kng n khng c tm c. N sng hay cht khng quan c. Cng vi Adler, Vercruyse c cho bn mnh n trng. Vic chng ngha g ngoi vic n l ung. H un cm, b tng ming, pha t c cho thm nn nhn chnh n v s khng may ging nh cho bn mnh. Nhng bao t Bornet lm chua v gy bao ngi mnh b dc ng. cn thng nn ma. Toto. Tn y t Vit Minh khm cho Bornet Mallie l khc. N t c gng v t chi s chn nn ni: gip ca ngi khc. N khng t b g c v - Thng ny sp cht. n l mt trong nhng thng duy nht c tinh thn V hn khng quan tm na. Lt sau, hn cng khng trng thnh qua th thch. V vy tao mun n quan tm sau khi tuyn b: thot cht. - Mai my s khc ra nhiu mu - D sao my cng cng rn vi n lc T Khoa. Bornet cht v hn cng bit vy. T mt vn ng vin - Tao bit v taokhng n hn. l cn thit cho i in kinh phi h ca tiu on Joinville, lc cht tao trc. Tao phi trnh lm mm yu mnh. Tao hn li nh mt con ma, i mt in di, ni , lun c cng mun n hiu n cn hn mt thng thua ngh, i n chui. trn v mt t nh n tng. c chui n,, hn giao ht o qun, dy nt, vi lu, - C tng tng ci g s xy ra nu thi my k c ci nn i rng cho tn cu tu PIM tn ny ng khng kch n ? trung gian trau i vi my ngi dn x Thi. - N lm tao quan tm hn v tao s thy n cht Gi y Bornet nm cht trong chic o thun rch nt v vi nhiu au n nhng khng hi tic g n. ci qun buc vo ngi bng si dy cp in thoi. Nh Bornet. Hn gi hnh nh cn 35 k, ch nng hn ci bng ca - Tao khng ng my, my cng rn tn nhn bng tre, da hn mn v en sm nh mnh giy da qu (parchemin). Hn hp hi dn dn. Norris ng trc mt Jo ni: - Jo, my l thnh. Ci cht khng lmmy s v Norris ngi dy nng n v ni ngn gn: my dm qun mnh cu ngi khc d l k - Tao i. Mallier xng ng mnh lo cho n. th my Norris ci ni sa li Nhng my Jo i tri8o81c, Norris theo sau n gn mallier nm di khng c k th. To ngh tao thy mt v thnh lu vi do Margoz v Phongue dng. Cn ma nh lnh khc b git cht nh con ch bn ci h chn, gi bt u ri lm phong cn hthm bun chn. Gi t T Khoa v my ging ng thnh . Tao mun binh c th c kin ng v vng m mnh dang h tri. ni n trung y Dubourg. Cu ni cui cng tao Mt khu rng tha nhiu bi rm vi t nhiu cy ci b nghe c Dubourg ni l hy cu nguyn.. Tao cht ph gn cnh ng ngp nc. Cnh c ngi lng gn nh chc chn lc Dubourg ang tha th n sau ly tre v t rng cau. cho thng ao ph. Ni ny l ni b i lm cn c tm, bt dn Th phc M tao khng phi l thnh. To s, s cht gh v hu cn. gm. V tao khng tha th. Nu tao mun sng, Mallier ng, thnh thong b co git do st v thc gic t th l sng chng kin nhng g mnh chu ngt ho mt cch nhn nh. Anh hn m v dp chic ng khng bao gi qun. o ca Azam. Anh run nh b cp. Jo Allenic nh nhng p: - Mnh khng th b n y Norris quyt nh. Mnh tm bng ca v mang n v cn nh no
57

on t 42 Erwan Bergot. ng gi khng thm nghe. ng ch nho ci lnh ca tn s quan m ng cn chng bit u. ng khoa tay, ch tay ln tri, cu ma qu, kch ng hng xm, v quyt khng cho i vo nh. - Mnh b la ! Margoz thy v ni Thng ngu ny s lm tn s quan ch v mnh phi th ti rng ni di qua mt lnh canh ! Phongue c iu nh. Pha sau vang ln ging ni: - Im ! m lnh canh nghe ting ng gi bn chy n bt m t. Sau vi cu, tn b i ni cho ng gi Th ang sng s, rng ma qu khng c ch trong ch ngha Mc L. ng gi sau khi c thuyt phc, nh xung ging trc l lun ca tn lnh. Vi nng sng cha vo ng, ng nhng b v cu nhy bc v nh. Tn b i ci cung nhn Mallier xem xt v ni bng ting Vit. Phongue dch li: - N ni l Mallier - Mnh bit. Jo v Norris vc bng ca ln t di mi hin nh. Norris ra lnh: - Phongue, my ku ng gi un lt nc si. Mnhs si nng cho Mallier cho n ra m hi. - Theo tao th mnh cho n ung nc nng Azam ni. - Chng l ung bng ci nn u ging hay sao ? B lm vy maht bnh ? Norris cn nhn Nhng my ni khng sai. Phongue, my rng xin ng gi mt tch ru chum. Tn b i i theo. Hn gc sng da vo vch mkhng s cc t binh s cp ng sng phn khng. Hn ngi trn pha u Mallier, s trn, bt mch v p taiv ngc nghe. Hn ng ln nhn mt nghi ng. - Phongue u ? - Tao c ru chum ri. Phongue t trong nh bc ra- My cn thm khng ? - Hi thng b i coi n c bit chn bnh hay khng. - Th n cng nh my. Th cng ni l bnh sng cung phi nng thi. Tn b i ku coh Mallier nm sp, ci o ra. Sau hn ngi trn lng Malier v dng ming ci bt s mu xanh co gi lng v co di b vai vut cho dn mu ti mt im. 22 300 ng tin HCM. Hn lm chm chm. Khun mt hn tp trung, bnh thn Tnh theo gi go, tin trong vng gii phng, sau ny, b khng mt biu hin thn thin hay hn th. bt buc tnh i chiu vi ng quan Php. Gi cc th Sau khi co gi xong, hn ng ln, ly bn trong o mt khc nh sau: cy kim ty. Hn ly u nhn kim chch v tht nn - iu thuc: 60 ng. mu ra, sau hn dng lng by tay qut mu i. - ng h eo tay loi xu: 70.000 ng. Nm ngi nhn tn lnh lm vic. hnh ng va chnh - ng thuc k ninh: 500 ng. xc va du dng khin tt c yn tm. Norris ni: - 1 k tht: 4000 ng. - Ciny lm tao nhn n tr chch l gic hi ca - Mt qu qut: 200 ng. nh qu. - Mt qu trng: 250 ng. - Chc l thng ny lm ging vy. D sao thng - Mt l go: t 500-800 ng. b i ny l thng ng hong Jo ni thm (theo li k ca tng Desmaisons, do i t (E.R) Robert v. Bonnafous ghi li trong lun n tin s T binh lc lng Mallier yn tn b i lm. i lc anh co vai v kim vin chinh Php ti Vin ng trong tri t Vit Minh chm au. Anh quay u ni: Monpellier 1985).
58

My lmri, tao khng phi l thnh. Tao ch c trung thc vi tao, nhc cho tao rng mi khi yu mm, rng tao l mt h s quan ca qun i Php v phi c bn phn lo cho nhng ngi c giao cho tao d l theo th bc qun i hay l trng on t. Azam v Margox mang bng ca v, Phogue ko tay o tn Toto, ang nhn nh v cn ngy ng, i theo. - Tao lo v n khng mun nghe tao v cho tao thy rng cha ti gi coi bnh. Phongue ni. - N c th lao khng ? Tn Toto xe tay phi cm 2 vin thuc bt u tan. - Tr tin i hn ra lnh. - Bao nhiu ? 22 - 300 ng . - M my nh bn g cho ti tao y ? Jo hi. - Oraciline Phongue ni tao kim ri. - My mun ti tao kim tin u ? Norris hi tao cn khng cn ng h ca tao. Margoz lc ti qun v rt ra ci hp qut a cho tn VM. - Xem nh tr tin. Margoz ni. Jo ngc nhin: - My tm hp qut ny y ? Tao ngh l b cm Margoz ci ranh mnh: - Tao kha ca 1 thng b i my tun trc v tao ct khi m H cho Mallier ung hai vin thuc, trn chung vi t cm. Sau Mallier c khing ln bng ca v i n ni m b i tr qun. Khi vo lng, mt m lnh canh chn ng. Norris khot tay, ni kin quyt: - Lnh ng ng. Thy ngi t ni qu quyt, m b i tng tht dt qua v buc phi ch h n mt cn nh u lng. - Khng c thng lnh no trong ny Phongue ni. Margoz, Azam, Jo v Norris bng qua sn v leo thang vo nh. Bn trn, ng gi ngi Th ch nh mc b truyn thng m xanh l, qun rng, khng cho vo. - ng ni l thng ny sp cht Phongue dch li. - Ni ng l chnh y ra lnh.

on t 42 Erwan Bergot. Tao mun bit ci m ko ti my raht y. Cn thng no ngi trn lng tao. - N ang cu my . Norris ni. - My h - Mallier p t ra th tay my sch s cha ? Norris sc nh cu ci chn bn thu m anh ni vi Mallier hi T Khoakhin anh mng. - Mt tay sch i ht mnh my ! Kh hn ri phi khng ? - Tao khng bit thng kia lm g trn lng tao nhng gi sao rt nh ong chch. D sao tao thy d hn hn. Tn b i cha xong. Trc khi ng ln, hn ly tch ru chum Phongue k bn mnh trn vt thng dnh mu v ni: - Phng php lnh bnh ! Sau hn ly tay qut trc mt v gi Phongue i theo dch dm: - ng ch Cao Vn B bo anh i. ng ch y xong vic v s lo Mallier. Anh c th rc Mallier chiu mai. N s khe li thi. Nghe tn b i ni, 5 ngi bit rng on t 42 c quyn ngh mt ngy, chng ngh u tin t lc i khi T Khoa. - Anh ny mun c bt tay anh Phongue ni. m t nhn nh h mnh. Norris l ngi u ti6n a tay ra bt: - Qu l khng h thn khi gp v lm quen vi mt ngi ho hip. Tra, trung s nht Bornet cht. Hay ng hn, hn cht t ngt nh ngn n cy b thi tt. Hn khng cn sc ni ht cu m ni mi t 5 ngy nay: - Tao mun mt qu ch Vercruyse v my ngi trong nhm em Borner chn cnh mt nm m v danh bn b sng. Lt sau, mt tn lnh tm Norris v ra lnh: 23 - Di ve cep de kan ! Norris bc qua my ngi ca nhm khc ang nm di bng cy. Ma dt hi tra li cn nng nng hc di tri torng vt. Mt cn nng h kinh khng lm hi m pha mi bn kh b ln t con rung gn . Tn b i do dai i kh nhanh v b xa Norris. My ngy nay anh cm thy lng bn chn mnh sng ln khin mt c sng v, mu tn xanh khin mt cm gic. Anh khng qu lo lng chu ng nhng cng phi ch n n. - Chm chm ! - Mau lnh ! Tn lnh ni. C hai vt qua vng ngoi ca on t v i n ngi cha gia hai hng da. Mt tn lnh gc ang bn htnh tn b. Tng gp li tn Tot Ka ch huy on t 8 ngy nay, Norris ngc nhin gp tn ng ngay ca cha. Hn ui lnh i v mi Norris vo. Hn khng cho Norris ngi, hn ro quanh chic bn d chin v ngi xung ci gh xp bng vi. - Norris, sang ny anh vi phm k lut nng m tr l ti ( ni l Tot Ka) quy nh cho cc anh. Hn na, l anh qua mt ti. Anh bit ch ? Norris tr li mt cch ngo mn rng mn hkhng th lmkhc. Tn ng c bo co k lng. Anh thnh tht tr li mt cch tn trng: - ng, ti ni rng ti nhn hon ton trch nhim vi bn b ti v ca mt ngi lnh. ng l ti sai khi qua mt ng. - Ti ch ngoan nghnh lng trung thc. Ti mun tin rng anh sng to nng tinh thn bn b ca anh. Nhng sao anh khng n tm ti trc ? Norris ci: - ng c chp thun hay khng ? ng khng nhy mt nhng hn khng dm ni di. Hn khot tay: - Ti khng phi thng my mc. C nhng tnh hung m ti phi hoanh ngnh. - S tht ti khng bit ng quay v. ng nheo mt im lng nhn quan st Norris. Hn gi thng t ln by t s khng hi lng v cho thng ny bit rng hn nh mt thng ngoan c. Nhng ngi trc mt hn lm hn kh x, khc hn vi thng m hn gp 8 ngy trc T Khoa. D vn l khun mt ru b x vi con mt hm su nhn nh con si ang sn mi, Norris khng cn hung hn nh hi cn b xch. N c mt ci im tnh, khng c s h mnh hay ngo ngh gi to. Norris thay i v kh ng bt li. ng khng hiu tn ny thun cha. Thng ny vn cn nguy him ng hoi nghi. Hn thy thng ny c mt lng cao thng ng t m. D sao n n mnh cu mng n.. Hn t trch mnh yu ui. ng l mnh bn b n Nhng hn vn khng thuyt phc c mnh rng l gii php ng. Tn t l mt vn cho hn. Norris ng thy nng chn v u anh trng rng. Anh nh pho tng v tri trc mt ngi ang imlng quan st minh. Anh thy mnh trong quyn sinh st ca tn Julot, nhng iu nay khng cn quan trng.Mi th sau khi Dubourg cht lm anh c c kinh s dai dng sut tun v ki anh xa l vi tt c. Anh khng cn lay chuyn trc s bt nt ca l VM. Anh thy lng th hn ca anh dy ln trong thc mnh. Hay ng hn l vt thng lng khi anh bt u bnh phc. Anh ngh : Mi ngi t v theo kh nng mnh. Mallier trn mnh trong s t chi; Jo qun mnh v yu thng k khc ; Margoz t bo v mnh bng nhng cu giuu ct v Azam c trung thnh vi nguyn tc ca mnh. Cn mnh th th hn ng tay trn bn. Hn tm ra gii php: - Ti khng pht anh. Ngc li ti quyt nh coh anh ln lm trng nhm.

23

Venez chez le chef de camp: i gp trng tri.

59

on t 42 Erwan Bergot. Hn t tha mn vi mnh v tm ra gii php tt. ngh ny va l ci th thch, va l ci by ging ra. Hn ch Norris tr li vi mt s vui mng no . Muu hi thm, nhng my khng d g nm tao Norris ngh. Anh tr li t nhin: - Ti rt xc ng c ng tin tng. Nhng theo nguyn tc dn ch m ng a ra th ti phi c s ng thun ca mi ngi trong nhm ng khng t ra pht lng. Hn ci: - Ti thy anh trn cn ng ti. Ti khen ngi anh. Ti ch cu tr li ca tp th nhm cc anh. Xin h thm thuc l Basuqet khng cn g ht, khng vui khi Norris nhn thng mt. - Tao s lm my xu mt Adler ni. - Tao khng c xin thng Julot ci g. N ch qung tao mt x. Cuc hp chp dt, tn ng ch ng vin cc i biu c kin nh trn con ng ng vbo tt c c th ngh ti nay. Hn ni: - Ti bit cc anh rt mt khi qua ni. Nhng cc anh tit kim c th gi v s n tri hi sm hn. Ln u tin hn lm ngi ta cm thy tri t binh l ch n ca cuc trng chinh ny.Hn ha: Chng 11 - Cc anh thy, cc anh s c ngh ngi trong iu kin tt torng khi ch c th v. t khi no nhm t s 2 li nh vy. Norris c c nhm, Hn ng ln cho thy cuc hp chm dt. Norris gi tay ngay c nhng ngi i nghch, bu trng nhm. Anh pht biu: ngc nhin khi mAdler vui v nhng chc. - V ng va m ch chng ti iu kin sng s l Vercruyse nng nhit bt tay anh: iu kin ca chng ti trong tri, l ci thin - Chc mng anh. ng m chng ti hy vng n. nhng ti c My hm trc, Norris qut mng hn. Nhng ln ny th xin ng ch nhng g x ra trn on hn thnh tht. ng i hay khng ? Ci cht ca Bornet lm hn ngao ngn.Hn cht hiu rng thi i phc tng cn b ca hn khng c ch cho Tn ng nhn my v se li vi v tc ti: - Gii thch ti nghe, Norris ! ngi bnh v ngi cht. T hn na, hn bit phi - Chnh xc sau 3 tun chng ti ri in Bin Ph, chp nhn nu khng mun b mi ngi ght nh ght ti m tng s ngi cht. ng bit bao thng trng nhm trc . nhiu khng ? Chng ti va chn ngi th Khng l do no hn mun nghing v nhm cng u 62. Trong iu kin v sinh chung hin nay, chc khng phi l v hn thy m ny khng c u i. chn s c thm 2-3 ngi na khng sng qu Chng ch l phn cn li trong nhm khng hn khng chiu mai. km. Hn ch lo hin ti. ci cht l ch nhm vao nhng ngi Norris cng nhn tn Julot c kh nng lm ch bn thn rt tt. T u, hn c thi ch mt cch nhn tt v nhng thng d, nhng ngi can m v t, u nghing sang mt bn vi n ci gi di. Hn nhng thng hn, thng khe v thng yu. n rt ra kt lun l phi ci ngi, ha vo mng v khng khng tr li mt ging ngt ngo, trn an theo cch mt chnh gy ch , trnh nhng hnh ng di t qua trung. y tng tri: l c may cui cng sng st duy nht m hn tm ra. - ng Norris, ng khng bit rng on t 42 l mt ng c Norris lt ng vo phn tch ca hn. Adler, trong nhng on cui cng ri Mng Thanh tn trung s nht tin nhim gi qu yt, qu lng chng gm a s nhng thng binh chng ti thu gom khng nghin v phe no v khng kh nng ng trng trn chin trng. Cc thng binh khng c nhm m hn ng l phi lm. chm sc nhiu ngy v lnh chng ti c cha Ngc li Norris cng rn, mnh m c bn lnh ng tr. Nhng h qu yu khng th i ni ng chu n mt mnh cho tt c. di. Anh ng c trch nhim cho chng ti v Trc khi hp bu, Norris ni chuyn hi lu hi kin nhng ngi cht. D sao khng phi li ca Jo Allenic v cc ngi trong nhm mnh, Margoz, Azam chng ti nu ch huy cc anh khng kh nng v Phongue. tin liu v b tr phng tin chm sc cho - Tao c quyt nh cc gii hn trong cuc chi. thng binh cc anh ! Ti my khng ch bu tao lm pht ngn vin Hn ngy bin cho rng on t 42 ch gm thng ca nhm vi l Vit Minh m cng l i din binh lnh bnh t nhiu. Hn l chuyn gia pha trn ci cho ti my. Tao s n ha by t ni ca thn ca gi, ci thit, ci gn nh thit, ci khng hon ton sai ti mnh. C ai kin g khng ? to ra mt th hn n khin ngi khc khng th phn - n ung tt hn ! margox ni. bit c. Hn kt lun: - Chm sc bnh nhn phi thch hp. Azam ni. - C phi l li ti hay khng nu torng h thng - Tao mun nhn mnh nhng iu kin ti t mnh qun i t bn, cc bc s mang chc s quan ? ang chu Jo b sung. vic ny gii thch r s vng mt ca h trong - Tin tao Norris p ln ny, nhm s ni ln 3 on ny. im m n thu ht ch nhng ngi c uy tn Hn ha gii: trong on t 42. - Ti ng chng ta c s ngi cht ng khc thng. Nhng ti cng thy rng cc anh l
60

on t 42 Erwan Bergot. nhng ngi u tin ln ting. Cc anh khng may,nhng on khc cng kh khn tng t nhng t b thit hi hn. Norris v cc anh em bit hn ni di. Nhng nm m chn bn ba tri ngy cng nhiu thm cho thy nhng on trc cng cht khng t. Nhng tn ng tha thng minh tin rng lun iu ca hn qu tinh t khng cho ngi i thoi cm thy hoi nghi. Hn khng mun b mt mt nn c nhng b. Hn ni tip: - Vic ny, ti cm n anh cho ti bit iu kin sng. C th do qu nhit tnh m cc lnh canh lm cc anh qu sc. Ti s ra lnh cho mi chng i c rt ngn bt. Hn thy khng ai phn ng. - V li, ngy mai ti s cho cung cp tht vo khu phn ca cc anh. Mt hn sng ln l v quan tm. - V mui n th sao ? Mt ngi c hi. - Mui l thc phm rt him trong vng su. ch ngn cn vn chuyn mui vo cc vng gii phng. Nhng anh c l v mui cn thit cho sc khe cc anh. Ti s mua th khc thay th. l mm tm. Cc anh hi lng ch ?. Mi ngi hi lng v hon ton ngc nhin v ng ha iu ngoi mong i ca mi ngi . C my ting ln nhn xem nh l ng ni chung. ng c v mt mi. Hn ni mt cch x giao: - Vic thc thi dn ch mun rng cc quyt nh tt phi c hoan nghnh vui v. Ni xong, hn v tay mt hi va a cp mt c v nhn tng ngi n khi ngi phi v tay. Bui l ko di n ni tt c khng ai thn v tay. u tin, Norris khng v tay. Anh ci , khng nhy mt d xt ng ang bc tc. Mt ci nhn tay i ca c hai khng ai nhn ai. Mnh s khng lt by hn Norris ngh. Tao s cho my kit lc bng cch v tay khng ngng. xem ! ng c l ngh th. Norris chu thua. chng minh sau , anh t ni anh khng c quyn lm hi n quy nh ca ng cho nhm mnh cng nh vic ban pht tht v mm tm l mt th hin mt thin ch. Mnh cng u lm g ? anh t hi. V t i ? Cui cng cng l thi ch k m thi.. Cui cng Norris phi v tay v tn julot nhy mt ng nh mt con mo c tha mn. Tao s tr l ch l cu ni ca ng lc T Khoa. Du hiu ca Norris xem nh l mt tn k th cng u c thun phc v hn t mc ch. Hn nh nhm. t ra mt ln na, l thuyt ca ng khng sai. Vic lm mt nhp iu ca thi gian ng, c p dng mt cch khoa hc va nhm ngi cng u, gy cc cu trc tm l hay tinh thn ch sau hn mt tun. Khng c mt du hiu khinh b no trong vic ny ngoi cm gic au nhi gi li s tht. :Mnh s dt chng trn con ng tt hn nh nhm t khen mnh. Drng hm sau, khu phn tht cho on t 42 ch l mt lt tht tru bng na bn tay, dyv cng nh ming da thuc c, hiu qu hin ra r rt. Bn chng nhn phn nh l qu tri cho vi phn vitamin v mui vo khu phn cm. Vn tht s t ra khi phi i mt vi vic chun b. Nhiu ngi x mng tht nh tng cc nh ngm trong t nc cho n mm. Ngi khc, km may mn hn, nhng c ming tht vo trong gmn cm. a s chn nn, x tht tng lt mng v nhai nh nhai tru. D sao, s quan tm ny ca tn trng tri lm cho cu ni chuyn bui sng thm th v. Tra, Mallier tr v nhm c p ti bi tn b i Cao Vn B, ngi y t gii, min ph. Tn B ln lut trao vo tay Norris nhng qu c chua cn xanh b nh qu nho v gii thch mt cch kh nhc: - Nu cho Mallier (hn pht m thnh Maghni ) n mau lnh bnh. Norris cm n v theo thi quen nh bt tay mt hi lu. Mallier khe hn. Anh khng cn st v i mt bt hoang di. Anh m, lung cong vng. - By gi, tao thy kh hn. Jo Allenic v Norris mc ci khi thy tnh trng bn mnh nh b xng va ra khi tri dit chng ca pht xt. - Ci i ! mallier ni Ti by khng kh hn tao u. Anh nh cp gi cn sng tm ca Norris: - Mi b bao lu ri ? - Thi qun i. Mallier ni n, ni cho c nhm ch : - Cui cng th nhn i ! My b ph. Ti tao khng th my nh th. Norris bc mnh b i nhng Jo gi li: - Mallier n c l, my phi i khm , nu khng ti phin my khng i c v ti tao phi khing my. Nu my coi thng sc khe my th cng phi ngh ti gnh nng ca ti tao s phi lo cho my ! - Trc ht tao s khng i khm. Tn julot rt mng khi tao sa st. Sau l thng Mallier xa v lm g ? V n c chm sc nh con n b vn tng tng nh n l mt bc s ! Phongue xen vo: - Bnh ph cha c vi toa thuc n b. My do ton n cm trng thiu vitamin. Tao nhiu ngy nay tao phi n cm go. - Cm go ? - ng, t v thc, nhng phn tha sau khi xay la m nng dn cho heo n. N c vitamin m thiu n s b ph. Tao s v lng tm cho my. - Tao khng bao gi n nhng th cho heo nh my ni ! Nhng Phongue gi li v lt sau lmmt ci bnh kp mng th kch. Norris nhp mi n vi v ngn ngm va nhp nc nu pha l chanh rng. - n ging nh nut ct. Tao chc s n s khng gi trong bng Norris ni.
61

on t 42 Erwan Bergot. - Ti sao my phi hy sinh ? Jo ni Tao Phongue ci ngt: quyt nh sai ko ci ni vo.. - My ang th nghim ch n king.. ki cch - Norris, nhm s 2 ! Tn Tot Ka gi. mng. Tao c kin. Khi v nc, tao s m tim Norris tin ti v thy khng cn g ngoi cn chng 15 bn bnh kp v tao s lm giu ! - T cch mng lm tao thy hp tnh hung- Jo ci gmn v ci thng tr tri. L thit, ti sao t cht nh vy m s ni cn t hn s nhn mnh. t Anh ngh. Tn Tot ka xut hin ngay lc tp trung chun b i chng Anh quay v. Vercruyse i ly u tin, sau l Adler. Nhng ngi khc ginh git nhau phn cn li. k tip nh l mt im d. T binh bit rng ng giao tn ny c trch nhim thng bo nhng tin xu hay Tr Norris v nhng ngi trong nhm c lnh ci thng. l nhng lnh h khc. - Cui cng hnh nh mnh ly th t t nht Ci v mt cau c ca tn cn b cho t binh bit chc Azam thc t ni. phi c mt bi din vn di. - Ni tao ti sao vy margoz hi. - Tt c phi a li ht cc gmn ! - Lc trc, mnh b buc mi ngi phi t lo - Ti sao ? C phi cc b i s lo nu n sao ? ring r cho mnh, : vo go, tm ci. t la, nu Mt ngi hi. cm. T nay s thay i l mn hc 6 ngi gp - C l thng ng ni l ci thin u kin sng sc nhau quanh ci gmn ln. Tao ngh thay cho t binh ? Margoz ngo. phin nhau, 2 ngi khing thng. V 4 ngi Tn Tot Ka khng . V li cng khng c g ni thm. khc c hai ngy trn lo cm. Hn ra lnh hai bng ting Vit ngn gn cho l b i kin ca Azam c anh em ho hng tn thnh. c mt khp ni trn vo lc sot ti xch t binh ly ht cc gmn v cht thnh mt ng h ln en i, m Thng qun cnh ny ni c l. Mallier h: - Hoan h nhm gmn ln kh, r st cn mi cm thiu hay kht than di chn tn Bit danh ny, trc ht dnh cho nhm, m tn Tot Ka Tot Ka. phi chp nhn v hn khng cn ch nh h g khc - y l rc cng cng Margoz ni. ngoi cch ny. Tht vy. T chic gmn hp cch bng nhm un, r st xanh, n cc hp khu phn bng st, thau s trc men, nn st, ..cc loi cht thnh mt ng kim loi ng Chng u t khi vt sng Hng, din ra theo tn Julot ha trong khong thi gian chp nhn c. din ra y than, u nn, mo m. Mt ci thng ca qun nhu Php cn tt dng cha m, sau nhiu ngy mt i nhng di cn ma tm t t nh chut gia rng tre rm rp.T binh ch i theo ting chn xo xc trn l tre b ngoi ca n. dn v ting leng keng ca cc gmn mc theo hnh l. Ci thng ny thu ht mi ngi Khng ai trong nhm Tri m ythp n ni m ch huy khng s my bay nh rng n c ai vci. Lm cch no n n pht hin lc ban m v cho php lnh t uc khin c y ? Sao n vt qua mi ch ? Qu l b mt. D sao, nu n lm t nhn m hoc th n cng lm cho on t i ging nh mt l ma tri vi ting ku leng keng. mi ngi, k c ch c ca n, s nhn thy n c Sau h theo ng xe la Vn nam c gi khng cn cp cho ai khc, ng ray hay tvt. Sau vi cy s theo hng ty bc, Ci thng knh cng, nng n khong 20 lt, khng th cho mt ai c th nu cm vi khu phn hng ngy ca h r sang phi v theo vt con ng nha c y g v rnh o x tng ni nh nhng phm n piano do mnh trong . Vit Minh o ngn cn xe ti v thit gip ca ch i Khi t binh gom ca mnh li sau khi b lnh lc tung, qua. tn Tot Ka cho phn phi cng bng li ,theo d kin Con ng dn n ba mt th trn quan trng, vi hng ca hn, u tin cho m Phi chu, sau l m Hi da ven rung. on t c h tri ti y. Ln u tin Gio. h c ngh chn trc khi tri sng. Tt c hn kho lo trnh cung cp ci thng ln Vic bt bc i nhanh lm mi ngi thm mt mi nm chnh nh gia ng gmn. ,nht l cho nhng ai phi i chn trn trn t cng. - Tao c l thng s v ti mnh Margoz ni. - Tao c l khng Vercruyse cha cht ci li, ln Nhng tinh thn h tt. Mt t bng d chu hn cnh nhn Tt c u do thng Norris. Mc m g n chp chng vng cao, nht l cho t binh chc chn s n gn ci tri huyn thoi m tn ng ha xa i lm ngi ta ch ? V ti mnh li lnh . - Chp nhn rng ci thng khng thuc v nhm 2 ni lo s ca h. Norris ni Tao s tnh s v ny. My hi lng Gia T Khoa v Yn by, tn Tot Ka p dng cch nui hy vng t binh. V t binh li tip tc cho t hy vng cha ? - - Vercruyse ni sau ht l vn ca my.D nh Norris cho thy rng s c ci lng v song chn. - Vin cnh p d ! Norris cu nhu. sao my phi chu trch nhim v nhng can - Anh hy t mnh vo v tr ca h - Jo ni H thip khng ng lc ca my. kit sc v hnh phc h l ngng i. H ch Hn ngh Mnh on ng, n l thng n l tng.. Anh em khc phn i:
62

on t 42 Erwan Bergot. cu mong b ti ngh v khng cn phi s i tip. H khng i hi thm. - My ni g th ni, my cng khng lm tao chp nhn rng mnh s c th thoi mi sau ro km gai ! - My bit tt c l tm thi. Ha bnh ch trong nay mai. Margoz ni. - Th nht my khng bit g. l mo ti Vit Minh trit tiu tng vt ngc. Bn c chi tr ny vi b tao. Chng ni Krieg ht u kh ! My s v Paris, c ru cognac, n b... V b tao c tinh thn trong tri t 4 nm khng cn toan tnh g v tng chin tranh sp ht ! Th hai l tao ch n ci tri h m ng gi l trai trui rn quan im ta. Nhng tao s c ai trong nhm mnh s v mng ! Khng c l no mnh s c i x tt hn lc ny c. Ci tri khng dnh khch du lch. Mnh s nh mnh tng l: t binh chin tranh ang hc tp ci to. - My lm ti tao bun thit ! - Mallier gt ln Khng ai ging my c ci nhn siu tnh to ! ti tao th t ch. Quan trng sau ht l cn sng m v nh. Ln u tin Mallier xen vo t ngt v phn i cng rn. Norris im lng nhanh chng cng nh anh va bc bi. - Xin li, tao thy ton mu en. Ti by c th c l. Quan trng l phi cn sng. C ngy tri qua yn n di ma h x Bc K, lnh m bui sng, nng thiu dt v m thp lc tra chiu. H ng gia chng ng, cha bo gi t lc trc khi vt sng m bn b i cho php nh th. Chc chc nh l ch c bt h khc, cho thy u Norris bo ng khng c g. Ln tp hp bui chiu cho cm gic th gin. Trong lc hp, tn Tot Ka mm ci,hn cho pho mnh a va khen ngi nhm gmn ln a4 lm vic tp th khng cn lnh gc gip . Hn ni vn tt vi nhn xt, ph phn tm pho m i vo tho lun chnh tr ct li: - Nh lng khoan hng ca H ch tch, cc anh hiu rng cn ng s tht phi tri qua k lut, v sinh v cnh gic. Cc anh, chnh cc anh, ngoan c khng chu sng mt ! Nay cc anh c thnh qu xng ng ca mnh Hn ngt li, bit rng v bit cch cho mi ngi ch . T binh ch vi gii php c th, mt mung mt b sung, mt qu chui, c l th. Hn long trng ni: - Cc anh bt u i tun l cui cng. Tm ngy sau cc anh s n tri. Tn Tot Ka khng phi l nh tml. H8n thy rng hn khng thnh cng nh tnh ton. 8 ngy vi cc t binh s l tn cng th gii. Mt lc a khc. Khi qua sng Hng, h s hy vng ln ch, trong vng Vit Bc m h ngh s ch c th. H bit r8ng tri cn xa lm, xa lm. Chng ta s i n u ? c ai hi Sang Tu sao? Ngi ny khng lm nhiu. Tn Tot ka ci nhp xa n tng xu c cu ni ca hn. Hn ni tip mt cch t nhin: - Hm nay c my ngi cht ? c bit hm nay khng c ai cht. Nhng ai t cu hi ny cho nh du ch li bt ng phi thy hin nhin l mt th tc thanh np. - Nh vy th chng ta s i trong 15 pht na Hn kt lun. v ni vi Norris - Cn thiu mt thng trong nhm anh. Norris hi . - Thng Basquet Mt ngi ni Tao cha thy li mt n t khi qua cu st. - Sao my khng ni sm ? - C phi l mi ngi t do phi khng ? Thng lnh d mt chn Rmy dng dng ni Nu n mun trn th l chuyn n khng phi chuyn tao. - Tao khng tin basquet trn Norris ni ng hn l thyn ang ng - Tm n mau tn Tot Ka bo. - Cl n bnh chng Jo ngh -Trng hp ny, phi kho m cng n i trong 5-6 ngy. - Chnh xc. Ai tnh nguyn ? Thng l im lng. Norris hi Rmy: - Tao khng tnh nguyn. Basquet l thng hn yu v nu n cht th cng phi anh chn ln ni: V my khng c p tao, tao cng bnh vy. Norris ch n my ngi trong nhm, c bit nhng ai chng hn khi hn phn i Jo v cc bn, thng l nhng ngi khng ni bt. - Tao tnh nguyn Jo ng len xch ti. - Tao theo my Mallier ni. - Ht cha ? - Nu my mi tao ng hong, th tao cng theo my Margoz ni. - Cn tao th sao ? Khngai gi tao ? C th tao khng khng kh hn t no sao ? Azam gay gt gi. - - Thi mnh i Norris ni. Vercruyse n gn ni: - My l trng nhm. My khng cn phi lm lao dch. - , vy th ch tao i. - Tao khng c . - Th ng ni na. Norris cng 4 ngi bn i quay li ngc ng vi hai tn b i i km. H tm thy Basquet cch 6km ngi bn ng, bn kia cu ang khc. Hn in di v tuyt vng x hnh ca v v hai con rc ri rc di chn. Thy my ngi n, hn than: - Ti ny xu, b ri tao. Ti my cng vy khi tao cht. Khng ai cm c tao. Ch v tao tng lm trng nhm
63

on t 42 Erwan Bergot. ng ni xm na ! Jo nh nhn ni Khng ai b ri my. R rng l ti tao y. - Ti tao phi mt hai gi i b mang my v Margoz ni. Basquet vn cn rn r. Hn nhc li ngi ta qu th vt. - Ai cng lun chng tai tao ngay t lc u ! Hn ni vi norris My lm tao mt ht d tr i ng. la li my nu tao ng bnh ! Norris bc bi gii thch: - Dng mt t na, nhai li rit khng ch g ! Quan trng l cm c v n tri ! ng ln ! i ! - Tao khng th i. - i c ch - Azam b li. - Thng qun cnh, my khng c gi hn u ! My ng la vi Norris, v li chng my ng la ln nhau ! Ti sao chng my y ? Tao bit chng my n n cp phn cm ca tao. Chng my mun tao mau cht. Phi khng ? - N in ri margoz ni. - Mnh lm sao gi - Jo hi m b i khng cn kin nhn na. Chng s s v tri n cm nng tr gi - Ti tao s khing my i Mallier c ni nh nhng ngh. - Chng my li dng n cp phn cm tao. Gi quyt nh. Norris nm mi vt trong tay. Nh nai tn b i chc hai thanh tre, Norris lm ci bng ca bng dy d v vi lu ca mnh. c th cng i ng di, norris v Jo dng k thut s si nhng hiu qu ch cn 2 ngi khing m thi. Hai thanh dc pha trc gc ln vai mt ngi chu trng lng hai chn ngi bnh. Pha sau, hai ngi khing khc. Vai qun bao go gnh chu hai thanh nm hai bn. Nh vy, h i mt don ng m khng cn tip sc. Mallier i u, Jo m Norris i sau. C nhm tip tc i. Khi bit rng mnh tht s c cu, Basquet khng ni vphn ng g. Nhng i chng vi cy s, hn ln cn m nh v li nhi chi khng dt. hn vng vy trn cn, h tay chn t pha khin cho vic cng thng kh khn hn.Mallier lnh nhng c giy chn ca Mallier la ln - Thi, ng quy na ! Ti tao ch cn my nm im. Im dm. - D n cp Basquet la ln My khng c quyn ni vy ! Tao khng phi l bao gi, tao b ci mt tre m vo hng. - My khng im, tao cho my bt tnh Norris bc qut. - Chu kh Jo ng vin Ti tao cng khng sng g hn. - Jo, my l thng ng hong trong nhm. Bo ti n tr go tao y ! - Chng ai n cp ca my. M tao khng tm thy. Tao lm mt rut tng bng tay o tao. N nm trong ti tao gi mt ri. - T itao n di u my. xem Jo ni ng khng, Basquet quay li v sut t xung cng khin nhp iu i v gin on. Norris vp chn, mt c anh au nhi. - Thng phn bi Basquet ni May mun chi tao c l dng o ngi Mo. - ng ni nhm, my sut t xung t. Tao ni ln na, my im hay l tao cho my im. - Jo ni vi thng ny khng c e da tao. Tao s mc thng Tot Ka. y l bn tao, Tot Ka.. Basquet ni nh m sng khng dt va vng vy. Sau c l nhp iu bc i u u khin hn ng. My ngi khing gnh quen dn ging nh anh nh qu nhn nhy theo nhp gnh hng. Basquet ng nhng khng say, thnh thong hn m. - Tao ni ri, tao s khng cho ti my go ca tao Nhm ngi bt ui kp on khi i ht chng trong ngy. Norris tm Versruyse: - Ti tao lm xong phn vic ti tao. Gi ti my lo thng Basquet. Tao chn ci than vn ca n lm ri. Ri Norris i ng v kit sc v bc bi. Norris khng ng c lu. Lc tra, tn Tot Ka gi Norris n: - Phi i sang lng k tip tm thc n ti. Hy ch nh ngi. Nh d on, ngh ny khng ai hng ng. Nhng ln ny, Norris khng quyt nh b nhm phn i. Anh chn nhng ngi c cho l tin tin - Anh phi tun lnh Norris ni. - My lm vy cho ai ? Rmy gy s - Hay cho thng Vit Minh ? y my ch l g c. My khng c lnh m ra. Norris bc n nm o Remy . - My ni ting na tao s m mm my. Rmy chu thua. Hn bt u rn r v bt bn b hn lm chng. Nhng l ny ng nhn v khng mun b nghe Norris trch, v s b ch nh. - c, tao i- Rmy chu thua Nhng my s nghe ni v tao khng dt. 5 pht sau Rmy quay v v c thng. - Tao gii thch cho thng Tot Ka rng tao bnh. N min lao dch cho tao v n bt my lm gng ! - Ti tao s thay my cng ngi Margoz ni. - Tao s gip mang ti ca my Azam ni thm vo. Norris ra i. Ti Vit Minh chc chn chi anh.Nhng Norris c sc ng vng. Chng mun b gy anh nh b gy nhng ngi t trong on 42. Norris va i khp khn trn b rung dn n lng khp khnh va ngh:
64

on t 42 Erwan Bergot. Gii php l phi lm con cu gia by cu. Nhn qu tr v mnh b pht hin Theo sau my ngi lao dch, Norris vo ngi lng ngho ng bng vi nhng cn nh thp bun t nm ri rc dc theo con ng t y nhng vng nc m l tr trung ang cu c. Nhng ngi dn cn c, hin lnh hay nht nht ang gnh ci v ng tre ng nc treo u gnh, hay l u a tay nh git th gi. Mt ngi th may bn my may c ngi pha trc ni bt trong khung cnh. Hn na, mt ci gng dng chm ch, vt tch mt thi vng son t di mi l. Norris li gn, t m mun soi gng xem mnh ra sao. Gn hai thng anh khng c dp ngm mnh. Anh bc n v thy ci bng ngi git mnh khi thy anh. Anh quay li v tm xem c bn b c ai xen vo cng soi gng hay khng. Khng c ai, ch mnh anh. Anh s st bc ti nhn khng tin mt mnh. Khng th l Benjamin Norris c, mt khun mt nhn nh vi ci ci vng kh ! Mt thng lang thang tc tai b x, ru rp rp, o qun t nhem y nhng vt mu, lng thng, thm hi trn i vai gy tr xng. Lc ny, lm quen vi nhng ngi bn ru ria m yu quanh mnh, anh qun rng anh cng nh h, l lo, m mt v nhng c ch nh ngi say. Anh t pht hin mnh nh mt c nh mnh. My s lm c m my s anh ngc nhin v ngh. Qua gng, anh thy bng nhng k hiu k , t m, s st bu li nhn chng chc vo anh nh nhn con vt k l t hnh tinh khc n. H tng mnh t sao Ha xung Anh ngh. Anh quay lng li v n gn tn b i ang gii thch cho dn lng ang ngc nhin khi tht mt sinh vt l, mt ngi lnh Php, ging nh tranh tuyn truyn. Ngi lnh d bt kh chin bi m ch ca HCM (mun nm !) bin thnh mt con cu ngoan ngon. Norris n st tn b i v 9a ru tc mnh cho hn xem. Hn ni: - Xu lm ! Hn tn thnh. - Xu lm ! hn ni li ln na. m ng lao xao ng xen vi t ting ch nho Norris khi nghe ging anh c v khi hi vi h. - Ct tc ? Tn b i bi ri hi tng t.. Cu hi khng nm trong iu khon ca quy nh. Hn suy ngh hi lu v chp nhn li yu cu. - V sinh Norris ni thm. Anh ny ra hon ton k cc, mun thay i b ngoi lm anh em ngc nhin v nht l mun lm lc hng tn Tot Ka v Julot chi. Chng s hi mnh khlu on mc ch khng dm th nhn ca mnh. Chng s khng chp nhnlmnh ch mun ph chi. Nhng ngi t khng c quyn a hay sao ? Tn Vit Minh hiu ngha v sinh m hn dch cho nhng ngi hiu k v s cn thit v ch li ca v sinh c th. Sau d hn hi ch ngi t ct tc ca lng. C ai giang tay gi. Mt ng gi ru t cn nh l gn chui ra chy n. Tn b i gii thch iu tn t binh mun v cuc ni chuyn bt u. - Ti khng c tin Norris ni trc, khng b5 ta n nhn dn buc ti n qut trong vng gii phng. Anh gii thch, ra du, a hai bn tay khng ra : - Khng c tin ! Tn lnh canh dch v gii thch. ng gi ht tc tr li. - Khng sao, anh t binh . Ti hn hnh lm min ph nh l gp phn lm hai dn tc n gn nhau ! ng gi khim tn ni thm C g vng v th ti xin li v lu nay ti khng c ct ru. - Lm l ln tn lnh c v khng tin chc. Tr p, tn b i thoi mi nh i ngh xa tri, xa ch huy, ch c trch nhim vi tn t ny khin trc mt dn nh qu, hn l mt ci g rt quan trng. Norris ngi trn gh u: - Tt c ct tc ! Cu ni lm m ng vui v bu li. H lp li cu ni pha ln ting ci va chua ngoa, va vui v. D ln tui v vng v, ng th ht tc lm kh nhanh tay. Sn dp, ng ly trong rng ra mt mnh x bng ng lm kem bi co ru sn si cho ngi khch. ng co sch s k c lng l tai, ngoi mi thm ch co ta li lng my. Xong vic, ng gi nm tay khch hng mnh, theo sau mt m ngi dn lng ng dn, n tn chic gng soi. Norris git mnh ln ma. u anh lng nh qu trng, g m v cm nhn nhi ging ht mt t binh trong tri tp trung pht xt. Cng mt ci nhn y, cng ci g mi g cao y, cng ci xng c pomme dAdam ni trn ci c tr xng y m n khin anh s. Anh buc phi ci cm n ng th ht tc. Anh bt tay ng di s hoan h ca my ngi xung quanh trc khung cnh ngoi s mong i. N chc chn s l ti ca cccuc tho lun trong tun. Mt ngi nng dn ch n mt c sng ca Norris khin anh phi cun lai qun tn di u gi. C mt cuc ni chuyn r r mang v tr thc rm ca tn lnh canh. Vi pht sau, mt b gi mang n mt t cha mt cht lng nu nht hi mi nc mm c b thm t c xt mn. Norris nhn mt nhng bt buc phi nut ci thuc sc ny c t thuyt phc mnh rng thang thuc c truyn ny bo m cng hiu lu nay. Anh khng lm. Chiu hm v sut m, anh lun mc tiu v tiu kh nhiu. Sng ra nah thy chng ph ht. Lc ny, sau khi lao dch xong, t binh tp trung li, mang theo nhng bc rau muc ln, l thc n ti m tn Tot Ka ni. Norris mang bal trn vai v theo hng mt i trn b rung quay v tri.
65

on t 42 Erwan Bergot. Anh thy c gi pht vinh quang ca mnh. Khi anh xut hin i u trong on, nhng ting giu ct i theo sau l nhng s ngc nhin trc din mo mi ca Norris. - tao lm my mc rng cho ging Draculas ! Mt thng ni. - My va ra khi hm hi ngt sao ? Thng khc chen v. Tn Tot Ka lng tung khi thy ci u ca norris. Hn khng tng tng rng trc hn ngh rng trn t c th tm cch vt ngc. Hn nhn chng chc vo anh m nhn xt chua cht: - My ging nh mt thng thy cha in. Chng 12 Michel Mallier i trc bng ca, Jo Allenic thi theo sao. Mallier ni cc lc: - on xem tao va thy g ? Jo, u kt gia 2 thanh bngca ni mt mi: - Tao on g c ? Tao nh nga ko b bt mt ! - Tao thy mt ct cy s ! - Thng thi Norris pha sau p My khng thy rng mnh i c ting gi trn quc l sao ? Mallier khng quay li p: - ng. Nhng my bit tao c c ci g khng ? Tao c thy Tuyn Quang, 24 km; Hanoi 140 - Khng c g my r ln nh vy Norris chuacht nni Mnh cch Hanoi 140km. Hay dvy ! Khi ri in Bin Ph mn h cch 300 cy s ng chim bay. Mnh i 6 tun 160 cy s. l mt k tch ! Ting ni ca anh qun cnh i cnh bng ca bnh tnh ni: - Mnh i mt ng vng no . ng qun. Nhng Norris khng mun chp nhn tranh ci v ch. T u chng phi khing bng ca va nghe ting rn r cn nhn ca htng Basquet lm anh chu ht ni. Thng ny cng yu dn nhng vn cn sc cho n lquan trng. N b in. Hm trc, chng ng trc lc gp ng th ht tc, trn ng vc ci gnm ln, anh nghe thng Basquet r nh con th gn cht. - Thng Norris mun git tao ! N n cp thc n d tr ca tao. Gi Tot Ka n bo v tao Norris ni in cm gy n gn. Anh khng chu n ting la th thm na. Anh khng chp nhn nghe chi bi, buc ti. Sao thng ny n c nhm vo mnh rit ? - My khng im ming, to s p gy v u my, tao phi nh my trn bng ca. y khng phi l da chi. B in mt khn. S mt mi, b truy hai thng xuyn khin hn khng cn tnh ngi. Basquet bnh nng, c nhng th khng chu c m hn khng c quyn ni. - c nh tao ! hn ! n cp ! Tao nguyn ra my Jo v Mallier kh khn lm Norris bnh tnh. - Thi, n khng cn bit nni g. N ni sng. ! gi ly ci t v ca xc cht. Cui cng tt c nhng g n lm th.. - Thi qua ri. Gi my thy l n bnh Mallier bo cha. - Bnh ! Bnh ! Norris ni in qut Tao cng bnh ! Ai cng bnh ! Khc l mnh cn i c trong khi thng rc ny mnh khing hu. N cn chi thay v phi bit ngi ta ang lo cho n. ng ny n lm cho mnh yu sc thm. V n m mnh s cht v kit sc ! Ch c ti my tt, ti my cn thng n ! Jo khng tr li. trai, anh mng Basquet. Norris nghe c v bc ti. Mi khi Jo ni, Basquet tr li bng nhng than trch. - My ng nghe thng Norris ni Basquet rn n ch ch tao cht ly go ca tao ! Coi chng ni, tao chc rng n tm cch git tao ! N, thng git ngi khng phi ln u ! Basquet tng tng mt thm kch xy ra my hm trc gia nhm Hi Gio. Ngi ta pht hin mt thng Algrie gi cho nhm b ct c v c b ly i ht c. Khng ai tm ra th phm v t qu ng. Lut im lng l tuyt i trong m ti Bc Phi. Basquet buc ti Norris. Chuyn lt vo tai mt tn b i. May l khng ai ch . Nhng t lcy, Norris ght Basquet thm t n ni anh nh p hn cho hn khng cn bit g na. Chiu, chi anh chun b n phin mnh khing bng ca, anh bo trc: - Basquet, ny khng c ni na ! My cht ty thch nhng im dm. My ni na th tao khng tr li g ht. Mallier rnh pha sau nghe, sn sng nhy v. Khng phi cu thng kia m l ngn cn Norris lm u. Trong nhng cy s u b khng b, Basquet nm im. Nhng, o nh hoang tng quay li theo thi quen v hn ni p ng va than vn ni m nh: - Cm ca tao..chng mun ly ca tao Norris nghin rng. Anh c nn gin. Anh nm cht tay t km ch. Anh hy vng ra cng gn ht chng. - Jo Mallier gi My bit tao va c trn ct cy s mi ci g khng ? - Ni i.. - Tuyn quan , 23km, Hanoi 139 ! Mnh n gn ri. Hay cha ? - Bnh tnh Jo khuyn Nu c th th c tnh. - C l, nhng ct cy s mi mnh va qua ghi Tuyn Quang 22 km, Hanoi 138. Tao ni lmnh i ng ng ! Quc l 2 (R.C 2) ! Tin ny truyn ming nhau lm c on xn xao. Tc i ca on t 42 tng ln khc thng. m b i cm thy qu sc. Cuc i b cng tr nn tm lon. Vi t binh ngc nhin khi thy nh n thnh ph. S sng khoi ko di trong chc lt. Nhn dn u r sng tri v i theo con ng nh dn vo rng cy to. Hy vng le li li b dp tt.
66

on t 42 Erwan Bergot. on t quay v thc ti. H khng cn i n t do m ngc li i v pha bc. Chng mt cy s sau, h bc ra mt bi t rng c vi cn nh bn ra, ca m nh nhng qun hng hi ch. Pha trc mi cn nh c nhng biu ng dng trn thanh tre ghi bng nhiu th ting thng dng trong qun i vin chinh php, c, Rp. Mi cn nh ti tn gm mt tm phn cao khong 1 thc gc trn mi l. Ti mi chng dng, t binh tng thy nhng cn nh n gin ngh qua 1-2 m. Nhng cha bao gi h thy nhng cn nh kin c quan trng kiu ny. Di nh sng bnh minh, h thy c g tin nghi trong . Cc cn nh xy thao hai hng dc theo khu t pht hoang hnh ch nht chng na hecta. Mt v tr m khin t binh ngh rng h n tri nh tn Julot tng ni: H c th ngh ch c th. - Mnh ti ri ! Mallie c tin ni khin ting n i khp cc nhm. Theo anh, khng c g nghe hp l hn: - Mnh gn quc l 2. Theo tao, cc tri t ri rc trong vng tin di tn - Chc my ch on xe ti ch my i yn n v Hanoi ? Margoz hoi nghi M sao khng phi l xe ca ? Mallier bc tc nhn vai va ng ngang vi Jo gip Jo ci dy bng ca h xung t. T lc n tri, m b i a tng nhm v mt trong nhng cn nh. Nhm t s 2 torng cn nh u tin , pha sau c con sui y mui. Basquet nm nh xc cht, mt nhm h, khng ni, mi vnhnh ming th. Bng hn si ng c khi ngi ta h bng ca xung t v mt mi hi thi bay ln. - n u bay gi ? Jo hi. - Ty my Norris mt mi p ng y, n hi qu. gn thng Vercruyse. Ti phin ti kia phi lo cho n. - Chc n khng lm kh mnh lu na u Jo quan st ni. Ln u tin Margoz ni gin. Ci hm ru trng ca anh ging nh nh hin trit c v khin cho margoz c hnh nh mt a tr ng hong t nhiu c tm hn. Tuy vy, sng hm , Margoz ni gin ni: - N ch vy. Ta othy n lm kh mnh nhiu. Tao cng nh thng Norris c lc nh git n cho ri ! Jo trn mt sng s khi nghe Margoz ni. - Mang n ti ch Vercruyse Jo chp thun Margoz, i vi tao. Vercruyse v m bn tip nhn mt cch min cng. - Ti my lo tm n trc i. N d ka ! Jo mt bnh tnh: - My t tm n ly ! V lau kh n ! - Cm ca tao Basquet th lp bp. - Cm n u Delbay nghi ng hi. - Di i u my ! M phi t kim tra. Ti tao khng khng ly n ht no. Jo quay lng i sang bn kia nh gp li nhm mnh. Mallier v Azam lo t la nu ci gmn ln. H c lm ci thin iu kin sng trc khi c th. H tnh k hoch sp ti. - My phi v cnh st Azam gii thch Vi s tuyn dng nh in Bin Ph, my c may mn c nhn vo thi trng Chaumont. Nu cn tao s bo lnh my. l s trn trng phi tnh, ng qun tao c tuyn th ! Mallier khng phn khi lm: - Taocng ht hp ng ng Dng. Tao khng chc s ang thm kha na. Teo mun phiu lu v tao phc v ngoi mc hy vng. Tao cn thi gian ngh ngi. - Cc trng nhm ! Di ve cep de kan ! Lnh gi theo thng l. Norris ang nm trn tm phn gc tay trn u ng ln th di v l chn i. Tn Tot Ka ni ngn. Cc ngi bnh c tp trung lc 10 gi sng. Sau h s c cng n bnh bin s 128 cch ni ny 4 cy s, bn kia sng L. - Mnh n tri cha ? Mt thng trng nhm ngi c hi. Tn Tot ka ging nh7 ng thy gio khng hi lng vi cu hi v ch. - Ci g khin anh tin nh th ? - Ich weiss nicht. Ti khng bit. Nghe t sng nay. - Khng c nghe tin n. Ch nghe lnh lnh gc v ch huy cc anh ! Trong 5 pht, hn din gii v nhng hnh ng cnh gic, nhng ngi gi s tht kt lun mt cch ban n: - Cc anh phi nh rng tri khng tin nghi cho ch n sau cng ca cc anh. Phi i thm mt t. Cc anh ch mi n tri phn loi. Hn quay lng i v ni: - ng qun rng s tp hp lc 10 gi ! Norris mng v cm thy khng cn phi khing bng ca. Anh li im lng sau khi bn ci gay gt vi my ngi trong nhm vi t nhiu l do khng chu khing thng Basquet v bnh vin. kt thc tranh ci, anh quyt nh khing bgn ca vi mt ngi tnh nguyn suy nht, Jo. Nhm th hai thay th l Mallier v Phongue. Hai nguo7 ny theo sau bng xa trn con ng hp ngon ngoo trc tr di tn cy. - Coi chng Jo bc bi ni My i lng cng lm tao kh i theo. Norirs xin li. Jo c l. trnh than htr on lm cng c bp tay, phi bt chc dn nh qu bc theo nhp ca n gnh. - Tao lng tr anh ni. Nhng li dn ca bn khin Norris lung cung. Cha bao gi Jo t thi nh vy. Hinh nh tn Tot Ka thng bo ve vut cho t binh tin rng n ni ph i ci hy vng in r. Nhng trong nhm c rn nt
67

on t 42 Erwan Bergot. s on kt v tinh thn sa st do nhng va chm nh vtnh.Lt sau, t nhin mazgoz tuyn b rng go qu gh tm v rng Azam v Mallier l hng vic. Azam bn htnh bt b li gay gt: - Ci l trn vic khng c g ni ! iu ny khng ng, margoz lun gnh vc nhng vic nng nhc. V anh t chi khing cng Basquet. Ri ti phin Jo gt gng. Qu t - Norris ngh Bn Vit Minh ang nm ti mnh. Nhng mmu t lc T Khoa n gi bt u c kt qu. Khng mnh ti mnh s t th ght ln nhau Norris c l ngay c khi anh cha bit iu . Khng kh chung ca on t 42 tr nn ti t. Ban u b s khinh b ca m Vit Minh thm ci s hn th khin t binh cng thm b rn sit di tay chng. i vi m lnh canh, h bt s nhng c vi ngi t ra khm nm nhu nhc. Tt c nhng th lm Norris suy ngh trong lc khing thng Basquet, thnh thong v lun tnh dy v i cm, go. - Thng Delbay ch ly go ca tao Basquet rn r. Hn khng lm. Nhng thng bn c ca hn lc khng ngn ngi vin c hn khng cn cn na v hn khng th n mt nm cm no. Mt hn gi kinh khng. Da hn vng ng sc xanh l. Mt nht sng ra di c, sau l tai v r m trng ra. Mnh hn y vt bn, tay hn by vo bng chn cht nhng vt so do gi nga lin tc. o qun nhu nt bc mi hi thi. Hn khngcn g lmt con ngi. Hn ch cn l bc xng dnh y ct i. Trc khi sang sng, con ng m rng ra dc thoi v ci vng ct c tn cy che c my bay bn trn. Ti y, chiu rng sng khng qu 100 thc v nhng chic b sang sng c buc bng dy thng ni sang b bn kia ch ngi bnh, bng ca v ngi khing qua li khng ngng. Vi v bn rn, quan trng trong b o trng, mt anh y t ngi Vit nghe bnh s tng ngi trc gt u chp thun vo bnh vin. Sau mt l xuyn qua ng cy ci, ngi tha thy n l mt nhm nh mi hnh mi nhn. Anh y t n ch Basquet v nhn mt ni ging lnh lng: - Ti khng mun thng ny trong bnh vin. Tr n v tri Phongue v Mallier lo khing quay v. tri, h mun Basquet sang nhm Vercruyse lo v b phn ng chung: - Ti my khng cho n vo c bnh vin th ti my t lo ly ! Vercruyse th l a tay nm n ni dt khot. Bn bn hn cm gy ng ng h v cng quyt nh hn. Ma bt u ri. Mt ca ma ln ma h bin tri thnh mt ao nc y bn. Mallier v Phongue mang Basquet v t di mi phn. H ngi xm xung v do d.Mallier hi: - Lm sao gi ? - Ch n cht. Basquet nghe cu ni cui. Hn vng vy trn bng ca, c ht sc la ln: - Tao khng mun cht ! Khng mun cht y ! Khng c ! Tao mun v nh ! Ti by l rc ri ! Ti by ng tnh b tao cht nhng tao khng chu ! Cn gin hn lng xung, hn bt u rn v khc v khn cu. - Ti sao tao phi cht ? Ti sao ? khng c. Tao khng khng mun quay v ng Dng. Tao khng phi lm lnh . Tao ph v. Lm n Hn im ming v khc run ngi. Sao n cn sc khc trong khi n gn cht ? Sc lc cui cng ca hn - s t chi nhn nhc trong cuc chin v tnh hn nht trong lc b gii i - t u ra ? Kh tin c. nhng n hnh h Mallier v cc anh em. - Cho n cm ming ! Thng Rmy ni gay gt t bn kia cn nh. Tn lnh d mt chn bc tc. Hn khp khnh b i v cn nh ca tn trng tri va chi bi. Hai tn b i nh hn bt tnh v ko hn vo trong nh. Basquet vn tip tc rn ging nh a tr b b ri. - Ch ! Ch.. Cho tao n cm. Tao mu n. Tao mun ly sc ! Tao ch mt v ti my khng chu gip tao Hn ku cu v phn i th trng ca hn. - Tao s khng th na ! Tao th.. Tao cn c v con ! - ng l my phi ngh n sm hn Mallier ni ngay khng cn bit thng ny mt ht l tr. Hn c chng ci ch ngi dy. Hn mun la. Ting la tht li v bin thnh ting ho khn khn trong hng khin hn bt nga ra, ming h, mt trn trng. Hn ho 2-3 ting, rn r, nght th, khc ra tng nm di mu hng b ln m ca hn v dnh trn cc si ru. Hn cht. H khing hn i chn bn kia b sui y mui. Nm ngi, vn l nhng ngi y cng vi Jo i khing xc. Azam mn xng ca b i o l mt cch kh khn trn nn t st. Ni l chic xng nhng n l mt thanh g u bt mt ming thp hnh ci mung hay hnhming ngi ln vabng bn tay. - Th dng c l my thng lm bing Azan va o va than. Nm ngi mt ba ting c th o xong mt ci huyt. Torng khi , ci xc thng Basquet bt u phn hy di nh nng nng m. By kin vng bu chui vo l tai, l mi cu hn btu ra tht. Ngi ta nm o hn ko li xung huyn va bun nn. Sau khi nhanh chng lp t , mi ngi ng nghim cho d rng hn khng xng ng. Margoz ni li din vn n gin duy nht m hn c quyn c hng: - D g th khng cn mt th gi nhiu cho ti mnh ti y na.

68

on t 42 Erwan Bergot. Mt ln na, Norris li tip tc i n sng L v hng bnh vin 128 theolnh cutn Tot ka. Pha sau, Adler nm trn bng ca v b st rt sut cht m qua khin hn nm bt ng, ti nht, mt thm qung nhm li. Ln ny. Vercruyse khng thn vic. Hn khing bng ca vi nt mt cng thng m mi hi. Ch mt mnh hn lngi duy nht trong nhm cuhn ng khing thng bn mnh. Lt sau, cng nhm ngi c thay phin khing bng ca: Jo v Phongue. 4 cy s vi h qu l xa xi v tn nhng h cng n c ph, cng c mt tn y t a ln nhn tip n nh hm trc quyt nh cho i qua sng hay khng. 5-6 ngi bnh khc c qua sng, gi n phin nhm ny l nhm cht. Khi qua sng, h t Adler trn sn v ngi hay bn thnh ghe. Sau khi sang bn kia b, h ti tip tc khing i. Bnh vin 128 gm chng mt chc cn nh ln ging nh nh x Thi. Bn di, hai hng tm phn i din nhau dnh cho ngi bnh nm theo nhm hai ngi trong cng mt ci mng vi trng. Nhn chung cng cho cm gic sch s v tng i tin nghi. Mt tn cao ln ngi Antille n Norris v Vercruyse vi mt ging ngt ngo. Mt tn c vn ca qun i nhn dn mc lch thch i km t xng lbc s trng. Tn ngi Antille ni: - Lm b tin l thit nh th. Tao l Amstrong, cu trung y qun y. Tao b bt hi 1950 trn ng s 4 (RC 4). My l lnh nhy d h ? - D, tha i y. - y tp lm quen khng c ni D, tha i y. iu c ngha l thiu tin b chnh tr. - Vy em phi gi sao gi ? Amstrong nhn vai ni nghim chnh: - Gi tao l ng ch y t. Danh hiu tao l vy. Anhstrong i ch vch n b rn ri ca Norris v kt lun Qun nh Php i quan nim tt. Nhng n ch c gi tr cho lnh d nh giu. Qu nhiu ti nh cho lnh d t binh ! Sau khi tn bc s trng khm, Amstrong khm s Adler v kt lun: - Ti tao s tr thng ny ht bnh sm. N tuy thy yu nhng gc n cn khe. - Cm n Vercruyse ni N l bn em. Amstrong ch h n cn nh n c c khi bc ln. - n nh bp v xin mt chn cm. Ni l tao gi ti my n. gi. u gi hn cn du vt tho nu trn. Hn thymy ngi va ti c ci g nguy hi. - Ti my lm g y ? - Ti ti ang n. - Chng my khng c quyn y. y l ni dnh cho s quan. - Anh l s quan ? Norris hi ngo mn. - Phi. - Ti va c dy rng khng cn cp bc trong t binh. - Tao khng phi t binh. Tao l.. - o ng ? Jo ni. - Tao l ngi theo Vit Minh thng ny chnh li. - Th cng vy. My lm ci th g bn Vit Minh ? Hn chp mt. Trc 4 ngi khng s hn, hn bi ri. Hn th Vit Minh bo k nhng gi khng c Vit Minh , hn cht thy hn chng l g c. Hn ra lnh lm ch tnh th: - Ra khi y ngay ! V ch, 4 ngi khng nhc nhch v tip tc thong th n. - ng bt tao phi trng tr. Hn da. - C lm ! Nh rng ti to c 4 ngi. - Tao lun t hi thng o ng ra sao Jo ni thm vo Gi th tao bit, qu t hi v gh tm. - C l mnh nn nghe li n Vercruyse ni nh N c th ko m b i n. - Thng bn my c l thng tha hip p Ti my s gp rc ri. Chng tao khng chp nhn kiu v k lut nh th. ng qun chng my l t. Chng mycha c th. y cn nhng tri ci to nhng thng cng u hay c t tng lt ! - ng Norris ni xem nh ha gii. Nhng Norris c ngha c c. nh mt Jo cng vy. Chc chn c hai nh git thng phn bi. D c hai khng bn nhau nhng nh a ra. Khng phi h lstnhn nhng h phi git ci thng h ght. H b lng hn th ca Vit Minh u c h. Tt c nhng g c hi khng xng ng c sng. Nhng s tn nhn ko di trong khi i ng loi b thng hn Basquet do chnh s ch k ca hn gy ra. V tng t s loi b thng.. - My tn g ? Norris hi. - To mun gi tao l chin s. Nga mt ln. Gi anh hiu lm sao thng ny mang tn . H thy gn , mt vng ro mng rp mt vi mt 4 ngi ra khi vng ro sau khi vt xong nhng ht cm vn rau co k lng. Ho ngng n nm cm t cui cngtrn l chui. H tip tc li cu chuyn b d. trn l chui. Phongue ly t t cay b v cm: Jo hi: - C nhiu vitamin lm tng hot ng thnh rut - My c k hoch cha ? chng li amp. - C. Th d n ra b sng. To s ha n v th H khng ngh n g c, ch b tng ming cm m n xung sng. nh l mt hnh phc. V ln u tin c n cm c - . nu chn thm tho ng hong. H ro bc v i quanh tn chin s va hi chuyn Mt bng ngi ng trc ro. Mt thng ngi u mt gay gt v ch t binh khc nghit v khi no h c tht mc o vi mu c nu nht mu, qun en lng th. Jo hi:
69

on t 42 Erwan Bergot. Cn hy vng no cho my ? Tao nhn my v tao thy mt my t qu. Khng c kh hu hay ch n no hp cho my c. Sao my khng i v x nh ti tao ? - tao b gii ra ta n qun s hiu chin ? Thi khi , cm n ! - Mnh l lnh - Norris lm b o c gi - Mnh c th thng cm nhau. L do chn nn - My chng hiu g ! Tao la chn. - Mt ci sai ln s sa i my Jo ni. H bc i v t l. Nhng h li tin v bnh vin.. H nghe ting nc chy rc rch. Norris nm cht gy trong tay. Ch cn vi thc l s khut sau rng cy. Nh c lnh tnh, tn chin s li quay li. - Tao ngh rng chng my nh git tao. Nhng chng my khng lm th. To c hon ton kh nng chn sng ti y gia nhng ngi lnh Vit Nam v tao tin tng cch mng. Chng my cn nhim ch ngha nhn o ngu ngc. Chng my c tin nhng c tnh li thi m chng my gi l danh d, trung thnh, Cn g na ? Chng my khng bit rng cc c tnh l nhng dy xch buc vo chn chng my do nhng ngi ch tht s ca chng my, nhng tn quc, t bn v n gi chng my i cht v li ch ca chng. Chng mys vnh vin trong tri ca k thua trn ! Hn hi ci u, cong lng bc chn v bnh vin. Norris hi: - N bp mnh hayn nh hi nh mnh ? Jo cng khng bit. - Tao ngh d sao n i cng khe cho mnh. Vercruyse v Phongue i theo v khng bn v. - Mnh va gp 1 thng o ng- Vercruyse ni n xanh mt v in .. - Hay l s - Phongue ni Ti my va lm g n vy ? - Chng c g Jo ni di Ch c chnh lng n t thi. b sng, m b i nng rut gi 4 ngi. C 4 i theo m ngi sang sng L. Nhng chic qua li sng theo thng l. Norris, Jo, Phongue, Vercruyse bc ln sau cng. Khi va ri bn, mt ngi ci nga tuyt p xut hin dng ngayb sng ra lnh dng li v xung nga bc ln mi st b ngi t. Nonirs nhn ra hn khng ging ngi An Nam d mt qun phc. Hn cao, m v c ci g qu phi trong phong cch. Khn mt di, m, nh mt thng minh. Hn ging mt ng hong ngi berbre hn l mt cn b. Norris git mnh khng lm. Hn l ngi rp. Li mt thng o ng ? C th l mt thng o ng cp cao. o qun hn va ni, ci n l c ph vi t sng v eo mt chic vng v ci ng h vng c tay. Hn rt trong ti ra ci hp thuc l bng kim loi chm tr v rt mt iu Craven A. Hn bt la t thuc bng ci hp qut ga i mi. Hn khng c v chn chng nh cc cng chc VM. Hn nhn chm ch con nga hn bi qua sng.. Ri hn cht thy 4 ngi ngi v nc xm xp bn di lm t mng h. Hn t m hi: - Cc anh l ngi Php ? Ging hn khn khn v t r nghe thy kh m du. - Khng Norris p ngo mn chng ti l ngi Tu nhng khng ai nhn thy. Chng ti giu tn. S khinh b k o ng ca Norris khin hn thm ngc nhin. - ng vy Vercruyse ni ngt ngo Chng ti va p ti mt thng bn i bnh vin. Thng Rp ci nho lia la nh mun c mi ngi ch . Hn khng Vercruyse ni. Hn hng h ni: - Ti by cng c v sm thi. - My bit g ? Jo hi. - Tao nghe tin tc trong i mi y. Hnh nh thng thuyt ha bnh ang tin trin tt. ng Mends France ca ti my c v mun nhng b.. - Mends France ? L ai ? Vercruyse hi. Tn Rp nhn Vercruyse khinh b. - ng ni l ti my khng bit ai l ch tch hi ng mi. ng thay th Laniel v c tn nhim k ha bnh cho ng Dng trong vng mt thng. - Mt thng ? Vercruyse ngc nhin. - Tht ra Mends France ch mun rt qun vin chinh Php v cng sm cng tt bo v nhng g ca ng bn Bc Phi ca ti tao. Vercruyse thm bit thm chi tit. Nhng thng Rp thy ni nh th qu . Hn chm dt cuc i thoi nhanh cng nh lc bt u. hn leo ln con nga va li qua sng i tip. Khi v n cn nh tri, 4 ngi thy thng Rp ngi trn ci ni ca mnh, cung quanh c m lnh Bc Phi v tay n o v thn thin vi hn. Hn ni v nc ca chng, nhng li ha v ha bnh, v s t do sp ti. Vercruyse thng dch li: - N ni ti kia rng: hy v nh v bt chc cc chin s Vit Nam anh hng mt mnh lt ch thng tr thc dn bn thu v hy chin u gii phng t nc Lc cc nhm t chia ra theo tng nhm ngn ng, tn gio, ngun gc 9d bn ci. T lc hp, thi m Bc Phi thay i l lng. Nu chng khng bit ngi Php, chc chng s tm cch cng khai gy s v m b i s khoi tr can thip vo cl i cho chng. Vi gi sau, khng kh trong on t 42 thay i. v nhng ai tng tin rng iu xu nht s n nhanh hn mnh tng: - H ha hn vi ta ci thin ng Mallier ni sau khi buc phi b trn i sau cuc ci nhau vi mt thng Algrie Tao s ci tri ny thnh mt rn c mt.
70

on t 42 Erwan Bergot. PHN 3 Chng ti c mt mi th, mi th su sc vi thc dn cp nc nhng mi th ny khng phi dnh cho cc bn vn l nn nhn chnh sch ti c thc dn khin cc bn phi phc v, chu au kh v cht (H Ch Minh- Th gi t binh) Chng 13. Ngy 7-7 Mt mi.Khng ch l ci mt c bp saumt gi haymt m ngh ngi m l mt s chn chng khng ngui. u c trng rng, tay chn r ri. Khng mt du hiu hy vng cho t nhn torng khong i cn li. H tip tc i. Ngy ny sang ngy khc ging nhau trong s bun chn. Sau nhng vng ni x Thi l nhng ng bng min trung du vi nhng ngn i rm rp, y gai gc, nhng bi cy chn chtm nhng bi tre ln nh chn ct thnh ng. Con ng i di nh nng gt v hng bc, thnh thong khi bng qua nhng ngi lng ngho nn, v dn chng ng nhn th on t i nh nhng con ma. T khi ri tri phn loi ti cy s 22, on t 42 xem nh khng cn ngh g n tng laica mnh. H b b gy hon ton hy vng vi nhng s kin kinh hong trong tun l kinh hong trc khi n Yn By. Khng phi l nhng gi m m b i cho h mc trc khi i: ci mng, ci qun vi th mu xanh l, ci ti kaki v ci t bng tn trng men vn khi cho h thm n. Ngc li, chng khin h cng tng mnh thnh t binh ca Vit Minh hn. C mt ngi, c th th l Mazgoz, ni ln tnh trng tinh thn chung nh sau: - Ngi t cng ngh mnh cn bi tmgiam th h cng gi vt dng c nhn ca mnh. H cn tin vo nhng sai ln php l, vlng khoan hng ca ng ta, vo s tha th. Nhng khi mc o t, th h bit h ch l tn ti phm. Chnh xc. H quay lng khi con ng v Hanoi, h vt sng L v xem nh ra ri con ng tr t do. mlnh b i bt h tro o, bng qua vung rung trong cc lng cho. Chng bt h i di nhng khi hon mn bng tre haybng nhng tm phn du a trc gi, bn trn treo nh HCM, Melenkov hay L-nin v mt cch th thin vi nhng khu hiu ca ngi cc lnh o Cng Sn (mun nm !), ca ngi ng Lao ng v qun i nhn dn anh hng. H c gii i trn cc b rung, i sut c bui chiu di cn ma dm, xuyn qua nhng con ng y bn, quanhng ao nc y a i. T binh cn rng lm ng chu mi th kh i, bc dc, gnh nng ti xch trn vai, b cn trng t, b khc chy c, ci i co rut v mt c m v tn l i chn nt n c ngh ngi. Vi ngi qun chn bng vi d gi giy, lt l tre cho khi mn da. H b m nh khi nc sui v bi ng gm cc ngn chn ca h thnh nh vi nhm. Mi th lm h phi rn sit. Nng hay ma, nng hay lnh, i cng nh ngh, rui, mui rn, rp, ch khng ngng tn cng ht mu h mi lc mi ni khin h khng ng yn. H cm thy ngi bc la, l tai khng ngng nghe ting vo ve ca cn trng khin h d pht in. Sc mt ngi no ngi ny xm ngot, mt vng vt, da d ho ngt. H i dng khng vng, vng v, phn x yu i, i lc lng cng khng ng lc. Nhm gmn ln cng khng toht khi tnh trng bi t y. S on kt t lc u n nay bt u rn nt. S th thch v nhn o lm tng ngi phi cn ong tng ly tng t. Khng ai cn lm khng gip ai. Khng cn bin bch, xin li g c, Ngi ta c trnh b ph bnh v buc ti. Tt c thnh mt thm kch ging nh nhng tr tr con, nhng s chen ln ginh nhau tng ht cm hay mt s yu cu gip . Mi ngi u gi k th thn mnh, nghi ng ngi khc, khng acho aimn ci g v khng tha th cho ai. Dn lng, t coi nhng nhau i hi nhiu c gng chu ng khi m c nhng ngi t b mt t ch, tha qu ng, hay c nghi ng c . Chc s im lng l thi ca con ngi. Norris v Jo cn c gi c. Norris im lng l do bn cht mnh. Jo th khng mun thm du v la. Cn nhng ngi khc thng nh ln ci nhau nh con nt t nhng chuyn nh mng l h khng mt tun trc . Tt c u khng rng l mc ch ca tn ng mun. Ci tr tr con ha trong thi lm h khng cn tinh thn ph bnh m ch cn c kh nng duy nht l tin tt c. Norris thy tn Julot torng tri cy s 22, hay nghn l anh nghe hn gi vo ni: - Ti s i v xong nhim v. Trong t ngy na, cc anh s n ni. Ti tin rng cc anh xng ng c ngh ngi d cn phi theo ui con ng tr thnh nhng chin s ha bnh tht s. Sau hn ci kt lun m Norris xem rng hn ni tht: - Tt c cc anh hon ton thnh nhng con ngi v sn tt. Hm sau, nhm p ti t t in Bin Ph d c nhm b i khc thay th. a s chng l nhng lnh gi c kinh nghim t nhng nm chin tranh du kch hay nhng cuc u tranh cch mng. S cung tn ban u sau nhiu nm thng va chm thc t bin thnh mt kiu hoi nghi tnh mng.Thi quen chng b nho nn vi s bnh tnh v v cm vi xung quanh. Chng qu kch, chu ng v xem t nh nhng k yu t khng cn g nh. Nhng chng c kh nng v chu gip t binh , chia iu thuc l, ch cch t la, ng vin mt t binh i chm, gip khing bng ca.. ni chung nhng quy nh m nhng tn b i trc
71

on t 42 Erwan Bergot. Cha bao gi h tht vng, bnh tt, chn chng v kinh hong nh th. Bc chn ca h lm tng m my rui bay ln, nhng con rui xanh, rui en u trn mt mi h, chui c vo mi, m mt. Chng b quanh cc ti xch, trn tay chn khin h phi lun ca quy m v ch. n b i hng dn on t n cc cn nh v m on t li vt qua sng Gm bng qua Chin Ha, mt t nm vt ra trn cc tm phn bi bm, y nhng vt th trn trn sn i i theo con ng ngon ngoo qua en cn rui bu y. H khng cn can m m ti nh l mt hnh ng o xuyn di rng tre. Bn trn u h tng m my n gin ginh ch. H kit sc v mun tin vo s di mui bay en, ting p cnh knh hong ca chng kinh hong v ln xn gh gm trong t chc ca VM. H lm nhng con ve ht mu ri nh ma xung. sn sng ci nh lmt tr a tai c. H ngh: Gia ngy, h chui ra khi rng vo mt khu lng cho Khng th c ! Mt thngb i no s n vgii rng. ri rc nhng ngi lng nh sn c ro chen vi thch rng c mt s din gii sai v lnh. Chng ch nhng mnh rung st cc ven i. Trc mt, mt bnh xe gu nc bng tre v g chuyn mun chi ti mnh nc vo nhng ng tre ni nhau ko di sut cnh ng Nhng khng c g xy ra nh vy v tn b i n cn nhca nhm s 2 thng bo bng ci ging bng. Cc nng dn mc en ang cy la theo nhng hng chuyn nghip rng phi n nh nhanh 5 gi s tp trung tt c li. song song cnh nhng con tru ang ngm mnh di nc. Tn trng tri l mt thng m ngi, n mt chm cht, Mt khung cnh ng qu thanh bnh, tnh t khin cho tc un v o qun thng thm, c ch du dng, i ng cc t binh c cm gic h l nhng ngi khch khng lch s khc vi thng Tot Ka cc cn th l. hn ni ting mi i vo mt th gii khc, th gii cu nhng ngi sng t do trong khung cnh bt di bt dch khng h bit Php rnh r v trau cht khin ngi ta ngh hn l mt nhn vin khch sn ang n khch. nhng chuyn i trong m hay trong rng rm. Hn ng trn ci bc v mt ci bn khin hn ging Gia hai cnh y nh l mt vch knh khng th vt nh ang ging o nhn thn thin xung m t binh qua nhng l s tht vi nhng ngi ang b xing tp nham ang ngi trn nhng thanh tre bt trn cc xch. chac cy cp xung t. Ngc i khi gn nh l mt s nh nhm m on Hn ni mt cch t nhin thu ht cho ngi ta c th t ri lng cho i vo mt rng cy, theo con ng qun i tnh trng mt mi th xc. Hn khin ngi ta mn nh di nhng tn cy v bi rm. 4 gi chiu khi h ra khi rng tha , c mt ci ging khng cm thy l cun tip xc gia cai t v t. - Ti chc mng cc anh n tri t 42 ! Ti hy gia rng cy, bn di c mt dng nc vng chy. vng cc anh khng b phin nhiu y. Cacanh Chic cu g nh bc qua sui, bn tri c mt chi gc c th ngh sau khi i on ng di t Mng bng mi l. ng xa, nhiu nh sn ri rc trn dc. Thanh n. Nhng ai trong cc anh b thng hay H n tri 42. b bnh s vo trm x c chm sc. Khng th ni cc anh khng qun rng cc anh Hai th p vo h khin h khng bao gi qun: Mi v 24 lt binh. Theo cng c Genve, cc anh phi rui khp ni. tun lnh lnh gc, nht l nhng g lin quan vn Mi thi ra, mi tht, mi cy c ha quyn trong khng v sinh. kh. N ng vo mi chin ht mi cm gic khc, n Hn lm ra v ngao ngn nh l t ra rng lng: bm vo o qun, eo ng h mi n sau khi h c - Ti bit, kh hu ni u khc nghit vi ngi th. Ci mi tn ti ban m n ni khin h git mnh Php vn quen kh hu n i. l l do cc anh thc gic hay ngay c sau khi h i tm ra xong. phi cnh gic vi cn trng v phi gi v sinh Cc t binh u c cng phn ng m m v n. tht k lng. Nh vy cc anh mi trnh bnh l ci thin ng ngon lnh m thng ng ca tt v cc nng dn chng ti phi b tng hng ngi cho mnh nghe chng Mt ni trong m m chng ta th k nh l st rt, l, trng xon. c th ngh ngi ? - Trng x.. sao ? - Mt ngi hi H ngm ngha nhn trong tuyt vng ci rng tha tut - Trng xon hn ni, xng danh bit danh l ng xa ch cn ci chm xanh nh vi nhng cn nh c ng v ging rt m thm l mt cn bnh sn xiu vo, h ngm ci rnh nc hi thi dn ra dng do virus trng xon tm thy trong nc i chut. sui tt c nhng g t ci g thuc v khu tri mi ny Chut y trong rng. Nn cc anh phi thn hng ngy, hng tun, c l t hng thng nay. trng. Khng nhng phi lau ta ni nu nhng trc khi dng, cc anh phi cn h la dit 24 Cc s quan tri s 1 tng trong tri ny vi ngy sch vi trng. trong khong na cui thng 8 t tn cho tri ny l Tri Rui. khng c gip. Nhng nhng tn b i mi ny li bit linh ng hn. Thnh thong c nhng cuc tn gu vi mt thng bn mi gp hay k vi mt ngi t v cuc sng trong tri s ra sao. Mt tn cn ci a ni rng mn bt-tt khoai ty chin s l mn n thng ngy ca h.
72

on t 42 Erwan Bergot. Ti cc dy gh pha sau, nhng tn hc tr dt ngi ngp di v cng ngy cng l ng. Nhng tn ni lon ca nhm gmn ln cng vi my ngi khc tr nn hng say trc nhng ngh ngt ngo ca tn trng tri. - ng mc l mi Margoc ni th thm bt chc ci ging mi ca thng trng tri. - Cc anh nn gi sch s ch ca mnh nh khi va n Mallier ni thm. H khn gdm c ng qu mc. H thy rng cc c ng khinh sut ca mt ngi c th gy nguy hi cho s n nh ca ngi khc. Thanh tre h ang ngi ang cong on trn cc chc cy. - Nu cc anh c vn g tn c ng ni nn hi lnh gc. Ch c h gi s tht v quyn cho php. Ri hn ln li kch di dng ni ln ln cc qun hm, tr chi v ch ca ci vinh quang gi to hiu chin v cc huy chng, vt trang tr gi, kt qu ca mt s can m ti bi. - Nhng l chng ch ngha qun phit ,thng ngu ! Norris nhn xt. - Tt hn nn ni v cng c Genve i ! Mt anh l dng d ln ting. Tn trng tri ci nh nhn: - Ti bit nhng ting cc anh x xm v nhng iu chnh ph cc anh a ra thng thuyt vi lnh o chng ti. Ti s canh chng cc anh chng li nhng tin n do nhng k v trch nhi, mun la lc hy vng cc anh. Cng c Genve c tun th. Tht th. Nhng bn quc M v ng bn l bn Anh hiu chin cng vi bn cc oan Php, i in l nhng tn i t bn v cc tp on trust cu kt nhau ph hoi ha bnh ! Tay hn gi ngn tr ch vo nhng u ngi ngi di chn hn, trong c c nhm ca Jo. Hn nghim ging. - Cc anh ng lm dng. ng tin nhng thng mnh cha bit. Chng s la di nhng thng c tin nh cc anh. Norris v Jo nhn nhau. D sao, tn trng tri bit ai l u mi nhng tin n ny. C ai ch im. - C mt thng m tht trong nhm Jo ni nh. - ng ni l l may nghi ai, tao tin l on c. H quay sang nhn Vercruyse ang nhn mt nghi vn. - Ai c th mch lo : Vercruyse hi nh. - ng cho ti tao l my thng ngu ! Vercruyse nhn vai. - Nu ti by nghi tao, th lm ri. D sao, tao khng c gi v c hi ni vi bt c ai t lc n y. K ti by nghi ai ty thch. Tao cc cn. - Khng phi Vercruyse y Phongue ni c l l thng mt trong my thng b i p ti. - Chng l thng b i bit ting Php. Kh tin qu. My coi, ti Vit Minh ci gn mnh mt vi thng mch lo lm b khng bit ch theo di mnh ngy m ! Phongue ni thy c l. Tuy nhiu s nghi ng trong nhm ngy cng tng. Chiu xung. Cuc hp kt thc vi vic tng t binh c lnh t n quy bp ly cm chiu. Ln u tin h khng phi t nu cm. u bp ch l mt nhm ngi d dy, trong phn na l ngi bnh, pht cho h mt mn thc n nghin gm gic, cn mi du benzen vi ci v khen kht. - Cc anh y t lc no ? Mallier hi mt u bp. - Va hai thng thng u bp tr xng tr liTao b bt Beatrice hm 13-3. Mallier ngc nhin. Anh c cho rng my ngi ny b bt t nhiu nm nay. - Khi ti ny y lc gia thng 4, cn 5-6 ngi lnh d b bt N Sn hi 10-1952. Ho cht ht trong nhng tun qua. - y cht ng khng ? Anh l dng nhn vai xc nhn: - ng, ti ny l 8 ngi cn sng trong s 35 l 25 dng ca bn l on l dng 13 . Anh ci khy v ni tip i mt vng quang bn kia sui, l ngha trang. My s hc c nhng th b ch ! Mallier nhn quanh xem c tai vch mch rng hay khng, v hi: - Khng c ro km gai, vy c th trn c khng ? - ng tng, rng canh chng chng ta hay hn c thp canh. Khi ra khi rng, dn chng cng ging nh cai ngc. Mi khi bt c t binh th h c thng hu. My s thy, nu my i lao dch, ng bao gi ri nhm d l vi thc. My s b bt nh v tri g khing trn thn tre nh hao gii v cho cn b a phng. V vic sn bt ngi da trng y l k ngh lm giu. - m th sao ? - Cng vy. Dn chng ng nhng im quan trng trn ng i. H dng trng gi nhau. My s khng i qu 10 thc. Ni cho my bit ! Mallier cng cha tht s c thuyt phc: - nbg ng b b chn. Cn ng sng th sao ? Theo tao tnh, mnh cch sng Gm 10 cy s, v sng Gm s chy ra sng l. D sao cng c th i theo dng sng. - Cc hy 5 tun, c my thng c liu. Ti n kt b tre. H khng qua khi Tuyn Quang, v sng L c t mn. a s cht ht. Mt ngi quay v. Gi th thng ang ngha trang. Mallier ci u b i. Anh tm chu thua nhng vn tin rng cuc ct ngc khng phi l o tng. -

13 DBLE: bn l on l dng, trong tiu on 3 b tiu dit ti c im Batrice m 13 v 14-4-1954.

73

25

on t 42 Erwan Bergot. - Nhng ngi tnh nguyn lao ng, li. Nhng Mnh phi trn anh t ni Khng c g cn rng mnh ngi khc quay v lo cng tc v sinh phng v c th. Lc trc mnh khng vt ngc nhng mnh s chung quanh nh, o h x, nht ci nu bp ! khng b l Cc nhm hp nhau li bn ci ch nh ngi tnh Anh quyt nh t gii phng mnh khng ch Vit Minh nguyn,. Ai ny cng c tm cch n khi lao ng. th, khng ch c ci hip nh Geneve. - Tao bnh Rmy than. Mt hn gi m ging Trn kia, di nhng cn nh, cc t binh i b tp th nh mt chut. dc mi ti. Nhng nh c thp ln nh ui rui - To mt Delbay phn i. mui. Tht ra th cng ch cho h thi gian chui v - t nhiu th ai cng bnh hay mt Norris ni. nhng ci mng ca Tu c mc dy vo khung nh. - Tao tnh nguyn Jo ln ting Cn thit phi Nhng cuc ni chuyn trong m nh by cn trng bu tp th dc gi sc khe. Tao ch n nhng ai quanh nhng ngn n canh gc ca n cng an VM. nm nh. l cch mau cht nht ht thy. Cu chuyn ch lng vng quanh chuyn n ung v s - Nu my i ly go th tao i theo Margoz quyt t do.Nhng cu chuyn pha, nhng c tnh khc nhau, nh. i b lm tao khe hn. nhng khng nh kin quyt hay cc cng thc nu n l Norris nhn xo Margoz. ch yu. Nhng ch so mn quay i quay li gi - My thy my n, my c i xu khi ng ngi ta mau bun ng. thu thn ? - Tao l ngi Thy S. Thi kha biu lun c tun th trong nhng ngy - ng c thi quen nh lc trc l ch c my tri. Thc dy 5 gi sng, pht n sng gm mt ngi c i lao dch rit. Mi ngi phi thay mung cm nu li khi thnh mt cc trng nhng phin nhau. t ra l ci phi lm. c mt ci l cn m v hi mn. Sau khi c thc n, v n nhanh chng, cc t binh tp Anh ch nghe phn i nh thng l. Ngc nhin l ln trung trc sn gn con sui. Sau khi im danh, tn Tot ny Vercruyse nhy vo: - Norris c l - Cha bao gi Vercruyse li kin Ka phn cng lao dch.theo tng nhm. Cng nh khi hn quyt nh th. Hn khng cn n vic na ! ra lnh t ngy u tin: Mnh phi ly li phong cch qun s y ! - Nhng cng vic cac anh lm y l nhm ci to iu kin sng ca cc anh. Cc c hng Hon ton khng ng c. Vercruyse ni tip: - Trong khi i, th chng ta mnh ai ny sng. mt u i: trc y cc t binh b bt phi lm Nhng lc ny qua, chng ta khng cn l do nhng bn phn chung, sa ng, sa cu b thoi thc. my bay quc ph hy, tham gia vo chin Hn quay sang Norris: tranh nhn dn. - Anh l trng nhm gng mu. Nhng ti ngh trong iu kin hin nay, cc anh phi lm vic lc ny cp bc phi c lp li. Lc ny l lc hng hi vi thi ua x hi ch ngha ! ti s ch huy nhm, khng phi l trch nhim. C my ting ci trong nhm. i vi t bnh thot cht - ng , tao nhng chc cho my. trong cuc i b, nhit tnh hay thi ua, hay hn na l x - Tao s lm gng. Tao tnh nguyn i v rng hi ch ngha, chng c ngha l c tnh g ro. tre. Delbay, Rmy theo tao. Khi bn ci g na. - Chng ti xin mi nhm cung cp 10 ngi i lao Ai i ly go ? ng bn ngoi: ni u tin l n kho mang - Ti tao Jo, Margoz v Mallier ng ni. v cho mi ngi 15 k. - Cn ngha trang ? Ni th hai: vo rng, pha bn trn tri cht Phongue ci: tre lm li nhng cn nh h hng. - Ch cn Norris, Azam v tao. Cui cng l quy hoch l ngha trang thnh mt Vercruyse cho my ngi cn li v nh v ni: ni trong lnh theo ng quy nh v sinh.. - Mai l ti phin ti by i lao dch bn ngoi. Tao - Cng sn ? Mazgot ra v ngy th hi. khng chp nhn vng mt u nh ! Tn Tot Ka bc mnh nh b xc phm. - Mnh thy thng Vercruyse c uy thit ! Margoz - Margoz, anh phi bit rng cng sn l ci ch ni v Mallier. m chng ta phi c ht sc. H thng l tng - Tao khng chp nhn vng mt u nh !. ng m trong con ngi sng hnh phc, t do v l mu thng s ca n ni ln. ha bnh, khng c mu thun ni b, bnh ng, - Thit ng lc ! lao ng v danh d. X hi ch ngha l con ng n hon Trong cuc hp chnh tr bui chiu, Vercruyse ni: thin cng sn ch ngha. Chng ta hin nay ch - Tao thy vic khing tre khng an ton. Va n giai on tm thi. nng, cng nhc v mt gi. Hn na ng i Margoc imlng. Anh chu ng nhng cuc ni chuyn ngon ngoo, dc, gia bi rm v ly. Tao tm thng, n, ng trong khi ch c th. Cn li vi thy ging nh l khing quan ti i torng cu anh ch l my khi. thang xon.
74

on t 42 Erwan Bergot. ng ni ti quan ti Norris ni Ti tao lm lao dch ngha a. Khng tin c. Xc cht li ra phn na do chut hay con g khc o. Cn thnh gi th khi ni, mi gm tan nt. Phi ni Mi cng l cng sn. Tao thy kinh hong ! - Phi ch ni mnh t chn xung Azam ni thm v Mnh c th ln xung lp t mng lt tn u gi v p ln xc cht. Azam ni thm: - D sao cng l vic cn thit. Nu khng nc xc cht thm vo nc sng v pha vo nc nu cm ! Ch c nhm khing go l t ra cn cht lc quan. Jo ni: - Khe nh i tp th dc. Ti b i khng gt gao v 15 k mi ngi khng qu nng. - Ti my khing bng g ? Phongue hi. - B trong ng qun tm ng ri vc ln c nh eo phao cu sinh. - Im ! ti n c bo cho nghe ka. Nghe tin mi Mallier ni nh. Mt thng cu t bc ln bc m t bo, v c t tin tc trong t lHumanit do tn trng tri sng lc k 26 lng. No l cuc nh cng ti SNCF , , biu tnh ti hng Renault, Gii th m si sc - Nhn dn lao ng Php u tranh chng li ch ngha t bn - Tn c ng ni. - Cho nghe tin th thao ! Mt ngi hi hc ni Ai thng trong cuc ua vng quanh nc Php ? Anh t c bo gi hai tay ra v khng bit v gii thch: - Khng c trong bo. T ny s thng 2. C vi ting ci giu ct: - C ai bit thng phn ng no p b binh hoa ca Soissons ? Tn trng tri vi leo ln din n, gi tay n nh trt t. - Ti thy cc anh khng mun tch cc trong nhng bui gio dc chnh tr th thi nhng ng c nhng pht biu hai hi linh tinh v ch. Ti thy n lc cho cc anh nm li tnh hnh chnh tr din ra ti nc cc anh v cho cc anh tham gia tch cc vo trong cuc u tranh ca nhn dn lao ng Php ang kht khao ha bnh chng li quc M v ch hu, nhng k xi gic chin tranh ! - Xong ! Margoz th di Ngay lc mnh sp gii tr.. - Cc anh bit rng ngay ti bin gii ca cc anh, qun i c ang chun b phc th khng ? Ngy mai nu cc anh khng cnh gic, qun pht xt s cm li v kh v tn st nhng ngi v sn Php ! Hn ni vi cu ngn gn lm tng tnh trng ri rm, gi ln nhng tn hung n c ang phc th s trn ln
26

trn nhng cnh ng nc Php cng vi s tip tay ca nhng chnh tr gia chquards, nhng tn li sng: sn sng ngi ht thuc x g ngm cc cuc tn st v say sa m mnh trong cuc dm try lc - N ni bt u lc - Jo bt u gin. Trc mt hn, trong m l dng ngi c, bt u rc rch. Mt thng la ln: - Phi th ti tao ngay ! Tao khng th b l dp ny. Tn c ng lm nh kh6ng nghe thy v tip tc ging: - May rng nhn dn lao ng Php v cc ng ch ti c mun hu ngh trong cuc chin bo v ha bnh. H long trng ln n d n ti c 27 CED . - Cc anh t binh Php, phi tham gia cuc u tranh ny ! Chi b CED ! Hy chng li ci d n hiu chin khng ti din chin tranh ti Chu u ! Hn im lng mt giy v sau nhn xt: - Cc anh thiu nim tin. Khng c n ha. Cc anh c phi chin s ha bnh hay khng ? - Tt nhin c ngi ln ting - Th cc anh phi ln ting ht mnh ! Hn gi nm m l Hy bt chc ti ! H to: Ha bnh cho ng Dng mun nm ! o CED ! Vi nm tay gi ln ri h xung. Hn nhn xt: - Hnh nh cc anh cha hiu. Ti va ra lnh cho cc anh ! Vi ngi trong s cc anh con ngi cha th him lng yu ha bnh. iu chng t h cn b nhim tuyn truyn ca quc. Phi b nhng t tng ra ngoi (Hn ngt ngo kt lun) cng sm cng tt. Nhng ti khng gp, cm cho cc anh chiu nay c th chy kht c Vercruyse quay li v gi my ngi trong nhm: - Cuc sng chng ta ang i nh . Ti chu trch nhim tt c v ti ra lnh mi ngi nghe lnh trng tri ! Gia m ng, gn nh tt c cc trng nhm u truyn lnh cng vy. Norris nghe mt ng h s quan ga ngi Maroc ngi gn gi mt thng trong nhm bng nhng cu mnh m: - C s ha hn gia i giy ca tao v ci mng ca my. Kt qu hnh nh lm tn trng tri hi lng. Hn ch trong gc, Norris v Jo ng gi tay v ht lm rm: - Vy th lm i, lm i.. Nhiu ngy tri qua trong cn c mng ca cc t binh khin khng ai dm khi gi li. Nhng con ngi my tht s, vi s lng t dn, phi lm lao dch trong ngy, cht v mt, b st, lo o v yu sc. Tri nng hm hp, hi m t rng su trn ra tn cc tm vch phn, da ngn chn, cn v c o qun khng CED: Communaut europenne de defense: Cng ng phng th Chu u. CED b cng sn v nhm ch ngh a De Gaulle chng ph.
75
27

SNCF (Socit Nationale des Chemins de fer Franais) Ty quc gia Thit l.

on t 42 Erwan Bergot. th no phi kh ni. Su b sinh sn b trong cc nh sn, di mi nh, bn b sui, k c rui mui rn rp. Nhng con ngi l lo, nm trn cc tm phn nh nhng xc cht, ming h hc v tri nng m, t m m hi, tay chn r ri. t ai cn can m hay sc lc i ra ngoi, cha k iu kin v sinh ti t lm tnh trng thm t hn. Nhiu ngi khng th vt qua th thch trn ng nh l h qua ngng ca m khng bao gi quay tr li. Ri h c mang n trm x, mt cn nh sn di khu tri duy nht c tm phn che, trong c hay hng gh ng i din nhau. Cc bnh nhn 2 ngy mt ln n khm bnh, thng c p mt ming gc nc bn v hp mt mung sa c vo mi ba n. Vi ch cha tr ny, t ai c th chui ra khi cn nh nh khi bc vo. H s c i sang li n mt cn phng nh c mt bng ca bng tre cho ngi cht nm ch cc ngi o huyt n mang i. Tuy nhin, trong nhng ngyu n tri 42, c mt s min x, mt tnh trng ban n trong lc ch ha bnh n gn, nhm gip nng cao tinh thn v sc sng cn li. Vic thiu thng tin trong s trng rng, vic bn b b ri i lm lao dch, khin cho nhiu ngi bnh khng mun sng. Mt tia sng nh n v bng tt trc mt h. Th l c mt cuc tn st. Gn nh khng thy trc vi du hiu ca n. S ngi tp trung bui sng tha dn do b bnh nm lit v khi tn c ng tp trung hp cui chiu, quan s ch cn hn phn na s ngi vo tri 4 ngy trc . Tn trng tri lm b nh khng bit rng hn ch gi khong 150 ngi m hn c cho l c c iu kin tm tr tt v so snh n tnh trng yu t tm thi nhng ngi vng mt. Hn cn dm ni thm: - Ti chc cc bn mau bnh phc. Ch ti tht s cha th th t do cho nhng ngi m tnh trng sc khe xu khin k th ca ha bnh ch c th li dng tuyn truyn xu ! R rng cu ni gy n tng cho ngi nghe. - Mnh b kt n t - Margoz bun ni. Tn c ng bnh tnh ni tip: - V phn cc t nhn khe mnh l phi gii thch cho cc bn mnh rng s li bing l phn cch mng ! - N in ri Jo Allenic lu nhu. - Khng ! Norris p n l thng cung tn. N khng chp nhn s tht, nu s tht ngc vi nim tin cu hn hay khc vi l lun Mc-xt. Thm nh ngha hn l t nhn l ngi phi n nn. Mt ngi bnh l k hn nht tm cch trn trch nhim. Theo kiu ca hn th thng Julot l ng s hn v thng ny khng th on g vi mnh. kin ph bnh ca n b thc h ca n l tiu tan.. hn nhn th gii theo cc ch tiu t nhiu b ng ha. Tn c ng ni xong, theo thi quen, hn chuyn sang nghin cu trng hp c th. hn ni nghim trang: - y, vi hm trc, Hu, c cuc biu tnh ln din ra i ha bnh cho ng Dng. Ch huy qun n tr gi lnh b nhn phn ng n gii tn nhng cnh st, sng sut nghe theo m ng v ha mnh vo m biu tnh. Ri chng gi mt trung on l dng Maroc. Nhng l ny cng b m ng gic ng v b theo nhng ngi lao ng yu ha bnh. Trong li k ca tn c ng, tt c cc n v lnh n tr l qun phn nghch, lnh b binh, l dng, d, mnh ai ny ha vo khng kh hu ngh v vui v ko di tn khuya. - Ch cn thiu pho bng ! Margoz ln ting. Chng 14 Ngy 20-7 Norris mnh trn , lng cng m m hi, rui mui bu y, ang o t gin d. Ru tc anh bt u mc ra di khin mt anh thy hai mu xanh v vng. Anh o t lc no ? Khng th ni c v khng ngc nhin khi khng nh rng anh lun lm vic khi m anh khng th ri khi tnh trng hin nay. Ging nh mt t kh sai b xing xch, anh o t hnh nhl cng ng ho t lc o n gi. 28 Kiu Stakhanoviste nh anh xc nh Mi sng, anh vc xng ra ngha trang nh mt nng dn ra ng v chiu mt mi mun xu quay v th v nghe nhng li tin on kh nghe ca thng c ng. Khng cn ai thay th. S ngi ca nhm s 2 khng cho php anh c ngi thay v t lc ny, nhng ai khe mnh u thnh chuyn gia. Jo Allenic, Mallier v Margoz lo lao dch bn ngoi. Vercruyse, Rmy v Delbay lo ci bp. Azam v Norris lo o huyt. Ring Phongue, theo s nht tr chung ca cc trng nhm, anh c c lm thng dch chnh thc. Mt bn phn m anh lmkh tt bo v cc t binh trc nhng tn lnh gc hay tn trng tri vn lun khng ngt kim chuyn. Anh thng c dch gim ngha cu ni khi l lnh canh c bt t phi th hin thm nhit tnh cch mng. - Ni vi thng ngu y l nu n lm kh tao, tao s m vo mm n ! V Phongue dch nh sau: - Bn ti bo rng nah y ghi nhn v s c gng thm. Nhiu lc, tn lnh canh nhit tnh tha mn cu tr li y. Tuy vy ln n, mt tn Vit Minh nghi ng p bng mt cu ting Php tht chun: - Bo thng bn my ni ng hong hn - Ti sao ? Thng kia cha ht ngc nhin hi. - Tao c th hiu myni g thng Vit Minh va ni va b i. Ging nh khong 20 ngi o huyt tnh nguyn khc, Norris v Azam c mt tng gi to trong cuc
28

ni hng sai lao ng.

76

on t 42 Erwan Bergot. sng hng ngy trong tri. H nh l mt ngoi l. H l nhng ngi t chuyn lo tm, khing v chn ct ngi cht. Ngy u tin gi l cuc tn st ln, c 24 ngi cht. Ngy hm sau 27 ngi v hm k tip gc ng thm 14 t binh. Ngy 14-7, tnh hnh thay i, i vi c nhng ngi bnh. Nhng anh o huyn ng xa xem k nim ngy nh chim ngc Bastille, m theo thn c ng, l cng trnh ca nhng tn nh giu giam nhng ngi v sn. Hm y, khng kh tri nh ngy hi vi nhng tm phn vit khu hiu tuyn truyn bng than ca treo trn mt mi nh (fronton) bng nhiu ngn ng th hin quyt tm ca cc t binh u tranh cho ha bnh. C mt cuc mt-timnh ln m tn c ng din gii cuc cch mng Php di ci nhn ca Mc v c ci bin theo vn hc dn gian Vit Nam. Vua Louis XVI c nho nn nh mt ng quan kht mu a thch ng trn balcon cao nhn nng dn nht tng ht la do nhng nh qu phi ling xung m tiu khin. Hn din xong v ra lnh mt cuc diu hnh, trc cp mt sng s ca cc t binh, mt biu tng cch mng vnh cu: mt tn b i hin thn ca cuc hnh qun chin thng ca nhn dn Vit Nam lm lung lay ch thng tr ca thc dn ang h sng nhy nht bc i tay trong tay vi mt t binh qun rch, i nn tng t nn bonnet phrygien, tay cm ngn gio bng tre tng trng cho ngi lnh ca nm II lch Cng Ha (khong 1793-1794) - anh hng trong cuc u tranh ca nhn dn lao ng php chng li ch n l. Sau cuc diu hnh ny, tn trng tri bt t binh ht bi quc ca Php Marseillaise m theo hn l bi ht dn dt nhn dn lao ng v v sn cc nc kht khao t do v cng l i n chin thng. Nhng ngi Php tun lnh ng nghim gi tay cho. - chm dt ngy k nim tn c ng tuyn b - c hai tin vui m hy vng tt c cng vui mng. Trc ht ti tuyn b rng thc n s c ci thin. Mi ngis c mt phn tht v mi nhm c mt phn t h mt (mlasse) Th nh, k t hm sau, mt th vin s m ra cho tt c mi ngi t hon thin kin thc chnh tr cng nh gii tr. Nu tin vui u tin khin cho m ngi u nh nhm th bn m t Hi Gio li gh tm v tht vn hn ch mt lt mng sau khi lc xng, li l tht heo. lm du tnh hnh, Phongue phi gii thch cho tn trng tri nguyn nhn rc ri ny. Tn c ng nh quyt nh cp thm cho m t Bc Phi thm phn cm. S vic khng gii quyt kh hn. Cm i trc tip trong nhng lm cy lm h x v n c nu trong nhng ni nu thc n cho heo trc . - Ni vi cc nn anh rng h cn l nhn nhn ca s cung tn tn gio. Chnh sch ngu dn l phn cch mng. Nhng Phongue bit cch ni kho cho cc anh em. Ci th vin c tuyn b mt cch cng iu thc ra ch gm mt chc s bo c ting Php: Etudes Sovitiques v thm mt s lng tng t bo lHumanit sau khi c loi b nhng trang tm pho, tin th thao, sn khu, v cc tin khc. L lng, cc t binh ginh nhau my t lHumanit v tn trng tri ng l phi khen ngi nhng Delbay, quyt nh chi bi tin ln v cha biu hin nhit tnh x hi ch ngha tch cc. 29 - My t lHumanit c in trn giy my bay . Nhiu ngi bn tao (Delbay ni tn) b ti phm thnh khi x giy lm thuc ht ! Delbay, nh t thng mnh ly mt qu chui kh n mt mnh sau cn nh sn trong khi cc thng bn phm thnh b qu trch v phi ng ln t kim trong bui hp. Ln u tin c mt chuyn nh th xy ra. - Chng ti knh cn xin li nhng ai m chng ti lm hng c hi tip nhn thng tin v nhng cuc u tranh v v nhng hy vng ca nhn dn lao ng Php. Nhng ngi n nn hi ci ni. Tr t kim trong nhng ngy k tip tr thnh phn quan trng trong nhng bui ci to. Chnh Margoz t rt kinh nghim. B pht hin giu mt ti go :kha c trong lc i lao ng ti lng, anh b bt cng khai thnh khn n nn v th khng bo gi ti phm. - Ti gi li Margoz ni. Anh gi li. T hm y, anh ch n cp mui, chui hay thuc l, Norris va lp xong xc ca thng nhc Rp, khi cht nhn nh mt a tr ang hong s. Anh quang xng xung t nho v ni vi Azam: - Tao chn qu. Tao ngh. - Tao cha xong. Thng ca tao nh thng khng l cao gn 2 thc. Tao rng o h ln hn. y khng phi l cng vic ! C hai lm vic n mc bo ha v khng cn mt tnh cm g na. Ngi cht i vi h ging nh mt s liu k thut. H v cm, khng cn thng, cn bun g na. H ch cn quan tm lm sao cho cc xc cht ng b th rng gm nhm. Norris vc p ln vai ra khi vng ro ngha trang v i theo ng mn sui. Theo thi quen anh ci v tm ra k lng. Sau anh nm nga nhn my, u c th gin. Thng th Jo Allenic n ng gi tm anh v sau khi tm ra, c hai nm ni chuyn vi cu qun qu chen ln nhng lc cng im lng. Chiu hm Jo khng n. i lc v phi i lao dch xa mt hai ngy nu khi b di i hay kho b cn do t tri khc ly ht.

29

ni giy mng.
77

on t 42 Erwan Bergot. Norris lo lng. Anh ng dy mc o khi mt tri khut sau dy cy lim ven rng. Anh bng qua sui trc v leo c quay v nh sn ca mnh. Mallier ch Norris vi nt mt lo lng. Mallier ni nhanh: - Thng Jo b bnh. Hm kia, khi ch heo cho ngy 14-7, n bt tnh. Chuyn cha yn - Bt tnh ? Sao khng ai ni tao ? - Ni c c g u ? Tao bt n nm nh c ngy v Margoz tm cho n t sa nu cm cho n. Tao lo qu Norris chy hong ti, s iu xu nht xy ra. Anh thy v rng ri. Jo nhm mt nm v khun mt nhn au n. Anh th ngn, nghe kh kh v dng sc tn c gi kh tit. i mi nht nhat ca anh khng tht mt ting rn. - Jo ! Norris gi nh - Tao y, Norris y. My sao ri ? Jo m mt, ci nh, tay m tm tay bn mnh v sit mt cch yu t. - Khng tt. Tao s. - Can m ln, ch l yu tm thi. My nh gi qu cao sc chu ca my. My c ngh. Ti tao s canh chng my. Jo nheo mt ng cho thy anh b la. - Ba nay my thng cht ? - Trn tn st bt u tr li. Ti to va chn 26 thng. - Theo nhp ny, bao nhiu thng thot cht ? - S t do ch cn tnh tng ngy Norris khng nh- C tin n l sp k hip c ha bnh. Norris quyt nh ni di vi hy vng gip bn mnh cm c. Nhng Jo lc u ni khng: - Lc no cng tin n.. - My cn g ? Nu cn, tao s bt thng trng tri hay thng Tot Ka cho my mt qu chui hay qu trng. - Khng cn. Tao c . Mallier v Margoz l hai ngi canh chng tao tt nht. Norris ng yn hi lu khng ni. Anh cn hn trc ci cht ca trung y Dubourg. Anh nguyn ra v mnh bt lc trc cn bnh ca ngi bn m anh khn phc v b bn. Anh ch ngh: - Tht bt cng ? Tai sao l n ? Ti sao ? Ln u tin t sua khi cn b anh cu nguyn tr li. Anh can xin Cha: - Xin Cha ng lm th ! Ai cht cng c, k c con nu Cha mun. Xin ng Jo cht ! Lt sau, nhng ngi cn khe ca nhm 2 tp trung quanh Jo. C nhng ngi tng ch trch anh thm ch chi ra anh. Nhng gi h li thm phc anh, thn phc s can m ca anh trong sut cuc th thch, khng ch l nhng thi cao thng nh, m l ni lo lng khi chng kin, lm gng v gi tit tho ca ngi t. Mi ngi quyt nh t chc canh chng sut m. Cn ng khen ngi hn khi lut cm t binh i li sau khi tt la v trc khi kng bo thc. Nu t cn i v sinh, h s ng tre trc nh sn cho mt nhm lo t v sinh dn lc sng. Ti, Jo gi Norris vi ging tuyt vng: - Ti n lm g mnh ? Jo ni thm: - My nh khng ? C ba tao hi mnh c th sng suy sp t c no. Tao bit. Tao khng th i xa hn. Khng th no t hn. Norris khng o. Jo Allenic cho cu tr li. Na m, Jo thc dy sau cn c mng, v chng ci nh ngi dy: - Trong 30-40 nm na, nu cc anh cn sng. cc anh s cn in du ci th thch mnh tri qua. Mnh c thot khi a ngc nguyn vn khng ? Jo li nm xung. Anh khng cn g ni thm. Jo Allenic cn c dng sc tn trt hi th cui. Kh anh cht lc bnh minh, khun mt anh cng thng nh ch ci g . Norris vut mt Jo. H i mt on khing Jo n b sng tm ra v mc cho Jo li cn thn. Sau h ly mng cun xc Jo lim v a anh ra ngha trang. Cha tng c mt cuc tin a ngi cht nh vy trong tri/ Vi ti VM, xc t xem nh l xc tn o ng c tm cch trn ci to. Chng ngc nhin khi thy Jo c c mt danh d nh th. Chng ngc nhin hn khi thy khi bng ca i qua, cc t binh nhm khc, khng tr ai ng ln cho. Phn ng u tin ca bn lnh canh l nh gii tn on a ma v gi ngi chng n can thip. Nhng trc nhng ci nhn cng quyt xem chng nh nhng k hn, n l khin chng tn ra v i lc khin my thng gi sng. Norris v Azam chn mt ni di bng cy a c hnh dng r cy nh c bo v trc s tn cng ca th rng. Sau khi chn Jo, cc t binh ca nhm ng mc nim khong mt pht. Gn , m t binh ngi c cng chn mt ng i, mt h s quan ca tiu on nhy d hi ngoi s 2 (2e BEP) tn l Hertel. C l anh ny cng l mt Jo Allenic trong nhm h. H ng nghim vht mt bi ht tin bit cho c hai ngi cht vi mt ging trm bun:Ich hatt einen Kameraden Ci cht ca Jo lm cho cc anh em nhm 2 sng s. Trong v thc, ai cng xem anh nh mt thnh tr bo v h trc nhng nghch cnh, bnh tt v VM. V nay thnh tr sp . H lo lng hi nhau khi cm thy khng cn g bu vu: - Gi mnh s ra sao ? Jo tao s gn kt trong c nhm, khc vi trng hp Vercruyse, ngi m thin h trch mng chi v khng nh uy tn mt cch qu anh thp, hay Norris, ngi c tnh khng nhn nhng v th bo. Tt c cm thy h b ci ct. C lc h cm thy tinh thn nh b b tri st. Trong tri, vic ny lm cho tinh thn b suy sp cha tng c. Hai
78

on t 42 Erwan Bergot. ngi Php m Delbay t co lc tun trc, cht vo hm sau na trong kh s v tuyt vng. Nhm li bt ngi r rt. Nhng ngi cn sng thy tnh trng ca mnh qu bp bnh. Ci cht n cng nhanh v cng d di. Mt th bnh dch lm lon tm thn khin ngi ta khng cn quan tm n thng bn tt nht camnh ch n lc li n hp hi vo ni ch cht m Vit Minh lun gi l trm x . Norris v Azam tr nn kinh hong. Mi ngy, s ngi khing ra ngha trang tng dn. T 27 ngi cht hm 187; con s ln n 32 ngi ngy 19-7; v ngy hm sau t k lc 39 ngi. Cng vic nng n ni h phi i din vi cnh t thi dn v vi s ngi sng cng gim dn. Nhm o huyt t i khng cha ngi bnh hay ngi cht. C 30 t binh lc ban u, nay ch cn gn phn na. Nhng ngi thot nn hiu c th no l ci n treo khi sng thng xuyn vi s thi ra, mum hi thi v mi c hi. Ni chung, ai cng lo lng phc v nhng ngi bn xu s ca mnh ln cui cng. D rng h phi mt nhiu gi lm vic bn ngoi v thng kho di ngoi thi gian quy nh. Ngy 20-7, h bung dng c khi mt tri khut bng. Sau , theo truyn thng, h cng i vlm t nghi thc ra tay, chn thnh (ablution) cn thit thng ngun con sui, ngoi tm mt l b i bc bi khi thy nhng t thi trn trung. Ting n r rm trong tri n vi h nh mt m thanh trn tri xung. Trong nhiu ngy, n thnh nh mt ci g ca v tr m h khng th chia s vi cng vic, hy vng, hay nhng kh khn. H sng gia nhng ngi cht. Chiu hm , hnh nh pht hin ra mt s khuy ng khc thng. C ting la, ting bt bnh v c ting v tay. Azam hi: - G xy ra vy ? - Th thng c ng li ha lo ci g vi ti n Norris p. - Tao khng tin l - Rombardere, anh lnh d nhm s 1 chnh li, mt hn sng ln hay l c gii ng ? Norris nhn vai nhng cu trng anh. C nhm gii tn, ai ny vi lo mt chy hi h n ni thng t chc hp. Lt sau h hn hn ti ni v khng cn nghe gii thch di dng hiu tin tc mi n. Cc t binh mhn nhau v nhy ma. Nhiu ngi vui v vi m b i, c4ng vui khng km. Mt khng kh in v vui. - Thit sao ? Norris hoi nghi Xong cha ? - Xong Mallier khng nh Thng trng tri tuyn b long trng cch y 15 pht: lnh ngng bn ng Dng k cch y nhiu ngy. Hm nay 20-7 c hiu lc. Norris ngi phch xung bng gh. Anh hon ton khng tin. Hay ng hn, anh cha tin rng cn c mng s chm dt. Nhng thi gian mt Anh ngh n nhng g anh tng tri, nhng ngi 9d cht, nhng tn m anh khc trong tr nh. Tim anh se li khi nh n Jo khng cn na chng kin giy pht ny. Anh khng cn quan tm n ni vui chung. Anh im lng v khc khng thnh ting. Michel Mallier thc dy, ming ng ngt. Trong u anh, k c nhng gic m khng vui hin ra nh nhng hi tic. Anh khng th quay v thc ti v thc t cn li khng cn g lm anh tha mn.Cng mt kiu trang tr , cng m Vit Minh lun gys nh ngy hm trc, cng m anh em gt gng, cng mt cnh lm vic kh sai ging nh t khi bc n tri 42. Phi c gng ht sc t thuyt phc mnh rng ha bnh k kt, xem nh mi vic xong v ch c th. Vn ch cn tnh tng ngy. Anh phi quay v thc ti, chnh nhng th ny lm a dy v, lm anh ng li v hn hh anh sut trong gic ng, Anh cha thc hin li ha, anh cha t gii thot c chnh mnh. Nh mi anh em khc, anh ch ch thin ch ca m cai ngc v tri qua giy pht sng khoi nghi nghe tuyn b chiu hm qua, v tt c u tr li nh trc. m Vit Minh khng vi v nh mi khi c lm suy kit ngi t vi hai ch hy vng tuyt vng. V li, sng nay, khng cn c chuyn ngng bn ng Dng, khng c ha bnh, khng c tr t do , mi cng vic hng ngy vn tip tc nh mi khi. Cugn quanh Mallier, c nhiu ngi tng tng rng tuyn b ht chin tranh s i i h nh cy a thn: ra khi tri 42 v n b t do. Trong tri 42, cng nh nhng tri khc, xa, xa tn pha bc v ra i, phi n tn H Ni, khng c phng g khc ngoi i b. Gia nhng ngi sng st, ai s cn sc tip tc chu ng ? - Ngi Php t ra c th g xe ti n n chng ta. Mt ngi nhn xt. - C th tt hn l c trc thng av H Ni Ngi khc ni. Mallier quan st k nhng ngi bn ni ngi Php ging nh cch h ni ti VM hay ngi M. H hi cm thy xa l vi tt c, Tnh trng t khin h nh l khng cn quc tch r rng, ging nh nhng ngi cng kh, b loi b ngoi x hi, b t chi. Trong tm tr h, ngi Php l nhng ngi tip tc theo ui cuc chin, khng ngh n nhng ngi do ri ro hay v phc b bt buc rt lui khi cuc chi v bi xa tn bng mt nt bt. Tt nhin l h ngh sai nhng lm sao c th trch h c ? Khng bao gi ti Vit Minh thng tin cho h bit nhng g xy ra bn ngoi, ngc li, chng cn neo cho rng h l nhng ngi b b qun trong chin tranh. Nh vy lm sao khch quan khi m tri t nh mt hna o cch ly vi th gi ? Mallier t ni: lc mnh ph ra i. Ngay c khi l v ch. Chin tranh kt thc th mnh cng khng mang ting
79

on t 42 Erwan Bergot. vt ngc. Nhng mnh s quay li nh mt ngi t do i u ty thch. Trn l thuyt, l lun ny c th hiu c nhng thc t cn nhiu kh khn ging nh cuc o thot thng thng. lm sao c th ri tri ? Ngay khi vn c gi iquyt, th tip theo l saoc th i hng 70 cy s n sng L ? v sao na th sao ? Nu mnh c ngh n cc kh khn, khng bao gi mnh c th bt u tin hnh c Mallier t ni. Anh rt mun hi kin Norris nhng bn anh s tip tc i con ng ca ngha trang nh thng l nh l anh thch chung on vi ngi cht hn l vi ngi cn sng. Anh khng th on rng Norris t nguyn quyt nh rng nhng ngi o huyt l nhng ngi cui cng lun thm lng v lm vic bit r s tht tri ci to l mt l st sinh. Trong 3 tun, hn 200 ngi cht c chn. - Chnh xc l 207 ngi - Azam ni- My bit khng tao buc phi chnh xc son bn bo co khi c th Chnh Azam cp nht danh sch ngi cht mi ngy trn t giy x t t bo cng sn Temps Nouveaux. Ting kng bui sng gi nhng ngi cn khe mnh tp trung. Ch cn li khng qu 50 ngi cn ng vng do php l ca ch, v cng o s t mkhch l. H nn nng bit lmsao Vit Minh nh lm nghi tc chuyn khi hnh. Tn Tot Ka n vi m b i cn v cau c mang sng gn li l nh mi khi. Hn tuyn b khng lm hng ci truyn thng cng nh thi quen khin hn b bit danh. - Tt c phi thamgia lao ng v sinh tri. - Cn gii ng ? c ai ln ting hi. Tn Tot Ka nhn cc t binh y v thg hi: - Cc anh cha c trao tr cho chnh quyn Php trong lc ny. Khng c ai trong cc anh chm sc c cho mnh, o qun cc anh bn, rch, h hng. Chng ti khng mun quc tuyn truyn li dng cc anh buc ti chng ti bc i t binh ! Nh th, vi lng khoan hng, ch tch H Ch Minh (mun nm !) quyt nh pht cho cc anh nhng b mi. Cc anh phi ch nh mi nhm 3 ngi i n Chim Ha ly o qun mi m cc anh phi gn gi cn thn. VN l nc ngho. l s hy sinh to ln ca nhn dn tng cc anh o qun. Nhng l bng chng ca lng qu mn ca nhn dn VN cng nh tnh hu ngh ca nhn dn hai nc. - Ti lc ri Mazgoz bc ni My s thy n s cho mnh giy sau khi bt mnh i chn khng 800 cy s ! Theo thi quen, tn Tot Ka yn vi giy cho t binh c th gi hp thu nhng g hn ni. Hn tip tc: - Trc khi i, chng ti s xin cc bn iu t th tc. Vi ng ch b i s n cc anh a cc anh mt t giy. Mi ngi im lng khi nghe tin ny c g khng tt. - Li thm mt s e da Margos ni nh va nhn t giy l tre ngi ta va a cho anh. - Cc anh s vit v k tn cu ny: Ti, tn g , t binh Php ca qun i nhn dn VN, xin trn trng thng bo rng trong khi b bt khng b lnh, cng nh s quan hay cn b VN ngc i v nh p. sau vit ngy v k tn. Np li sau 15 pht ! Mallier m mng nhn chm ch t giy. Anh cha vit ch no. Anh ngh n cuc i b ng di, ngh n ci tri v khun mt b hnh h ca Jo nh hin ra trc mt anh. - Norris c k khng ? hongue hi ln ting. TnTot Ka bn cnh anh. Hn nghe hi v hn nm tay o Phongue lc mnh. Mt hn gin d: - Norris khng k tuyn b ny ! Norris l thng o ng ! Hn sut b trng tr v ti c ca hn v chng ti tha cht cho hn. Nhng hn tm cch trn chy nhng chnh hn c nhn dn khoan hng ! - Nhng anh, anh phi k ! Ti ra lnh ! Phongue cn ngn ngi. Tn Tot Ka hi: - Anh c b nh hay khng ? - Khng. - Anh c c n khng ? - C, mc d - Anh c b hnh h khng ? - Khng hn. - Th k ! - Nhng nhng ngi cht th.. Tn Tot Ka gt i: - Bn cc anh cht v sao ? H c b b bn khng ? c b treo c khng ? Hn ln ging v ni mt cu gh gm: Bn cc anh cht v h gh tm cuc sng chnh h, n nm v ti c ca h. Chnh h t thc thi cng l. ! Hn b i, tay chn cn run v gin. - K i Vercruyse ni Mnh chi cn lo thm mt ln. D sao ngoi sc khe mnh l s tht. n Chim Ha, on lao dch phi i ng ca hc sinh bng qua nhng ngi lng m on t trc y phi n trnh. Mi khi i qua nhm ng dp biu tnh yu nc v tr con v tay htnhng bi ca ngi H ch tch v ng Lao ng, ph n mi tr v cc cn bbt h phi nghe nhng bi din vn ng di n iu vi ch v s ha gii gia hai dn tc Php-Vit. Mt ba ngy i n ni. , trong mt bui l honh trng v phc tp din ra, mt tn qun l Vit Minh t m v v y nghi ng lm nhng bal o qun thanh nhng gi qu ca t do, gm mt o s mi, mt qun vi xanh (blue ptrole), mt ci nn ci bng l ging nh nn dn cu c, mt dy nt vi, v nh margoz tin on, c mt i giy sandan chi tennis m b i gi l giy Bata ca nh sn xut ngi Hung.
80

on t 42 Erwan Bergot. Cc ba l cng c thm nhng cy gy tre di. - Tao khng v tri na- Mallier ni nh vi Margoz. Margoz t ra ngc nhin. - Tao cng hi ngh vy Margoz ci ni tip: vi b mi ca my, my hon ton khng b nhn ra v ging thng khch du lch. Tht vy, Mallier thay xong. Margoz gio tay ra bt: - Tm bit, tao khng mun ni l chc may mn, nhng m.. - ng ni vy, tao bit my gh nhng t dao to ba ln. Mallier t nhin i v ca ro khu nh kho cha o qun, anh cho khi i qua m lnh gc mt cch thn thin: - i v Php ! m lnh gt u chp nhn. - i v Php ! chng lp li nh ng vin. Mallier b i nh i do khng lo lng g. Tht ra tim anh p mnh, m hi tay t m v anh c khng bc nhanh. Nhng khng th. Anh r ng chnh v theo ng mn dn raph sng Gm , anh i chung vi nhm lnh o ng Php m chng khng hi anh cu no. S t m l mt khuyt im phn cch mng, trong trng hp ny xemnh l mt hnh ng gin ip. Khi sang b bn kia, anh quay li. ng kia, cch khong mt trm thc, on t lao dch quay v tri. Anh thy hay tng rng mnh thy, mt cnh tay gi ln ng vin anh. C phi Margoz ? Anh khng chc. Anh thy v mt anh t v cm ng. Cui thng 7. Hm trc, khi on lao ch quay v, qun VM, chun b l pht o qun mt cch honh trng. Tn c ng c dp lm mt din vn le li cho m t nghe. Ln ny hn thnh cng vt bc. Hn sai dng gia tri mt ng ci ln gm g v tre. Cc t bnh phi ng trn ci bnhng qun o c biu tng li thi ca ch c xm lc nhn dn VN v ca cc ch hu b quc M mua chuc. Khi t ngn la cch mng, hnh nh nim tin cc mng tnay l tri tim ca nhng chin s ha bnhv hu ngh mi, trc y tng l nhng t nhn, nay c t do sau khi c thc v s tht, hn c v t binh i theo sau lng hn i quanh ng la nhy ma vui v va h: - H ch tch mun nm ! Vit nam mun nm ! Php Quc mun nm ! Ha bnh mun nm Cuc nhy ma vui vging nh mt v iu cht chc, khng sinh kh, khng hng say do mt nhm thng b nhn mc o qun qu rng so vi c th m nhch ca h. Tn c ng ra lnh: - Hy quay v cn nh sn ca cc bn, ngy mai, khi m ngn la tt, cc bn s i mau sm v vi gia nh nhiu thng nay lo lng trng ch cc bn. on t thc dy trc khi tri sng, cc tbinh nn nao lo buc qun o, ti xch, phn chia ngi trong cc nhm khing bng ca cc ngi bnh t trm x. Mi ngi ni chuyn xn xao, lo lng. Hnh nh ch khi hnh l ln tinh thn v sc khe cc t binh khin h khng cn cau c nh anh em gip . Trong gc nh sn, Norris ang bt cc thanh tre mi nh. ng tc anh in di i theo tng ting ku h h. Vercruyse thy hi: - My lmg vy ? B nh mun gy thm bc bi cho my ? - tao yn c khng ? Norris cc lc p Lo chuyn my i ! - Tao cn l trng nhm ! - My khng lo nhn my. Mt b xanh my chng l g ngoi thng t ho trang thnh b nhn ! Vng mt trong bui l hmtrc, Norris l mt trong nhng t binh him hoi cn mc qun phc d rng b o rch ri bn thu nh gi rch. - D sao tao c th bit ti sao my tho cn nh. My mun ph sp n. - Ri sao ? My mun ai xi n ? Cho t ? Gi th 30 ht t. Thng c ng ni chiu hm qua . Ti mnh l lnh nh thu c ci to xng ng c tr v gia nh Norris khng mun quan tm Vercruyse na v gi Azam: - Xong cha ? - Xong. Hai ngi i ra b sui. Norris vai vc hai ci xng bng tre khng bng nhau. Azam cm trong tay mt ng tre bt mt u bng t st. Bn trong anh nht mu giy ghi: Ni y an ngh 237 ngi lnh Php Khi n ngha trang, h o mt ci l v cm 2 cy tre buc hnh thnh gi cao 3 thc, bn di Azam chn ng tre c mnh giy xung. Xong, c hai mc nim mt pht. Sau Norris ni ngn gn: - Vnh bit Jo ! Vnh bit cc anh em ! Chng ti khng bao gi qun cc bn ! Chng 15 Ngy 3-8 Pha bc, ting m d di my bay di bom khin. an ngi n Chin Ha ni rng cuc thng lng b ngt, vic ngng bn b bi b, chin tranh ti din t ngt. m cn b v b i c bc b tin n. Cng may, ch l cn ging xung on t 42 khin hn 80 ngi mc mi trn con ng ly li t nh chut lt. Khi b sng Gm, con rng tri rng gp i thnh dng sui d nc cng kh y bn t.

Norris lm, tri 42 cn phi cha nhng s quan ca tri s 1 3-4 hm khi trung chuyn n sng L. H gi tri ny l Tri Rui.
81

30

on t 42 Erwan Bergot. H ng m co ro nhau di mt mi hin m cn ging bng i khi tri sng. Delbay ln nhn: - Chuyn ny khng bao gi dt. Tn lnh l dng i thi v c xa ngh xu m anh em kh qun v hn. Hn lng lng, l v chng cng in cung, khng ngi qut l b i v khoe rng hn chi nhng g k va ri. Hn ch t di hn v b bn b ht hi. Hn t cho mnh b ln n, l nn chn ca s my mc hn th m hn s quyt t co khi v Hanoi. Nhng k bn Norris, hn khng th n trnh. Norris lp nhm ring, khng ni n ai v ch tha th cho ngi bn ng hnh Azam ca mnh. Mt ln Norris ni vi Azam: - My lm hi qu. Tin tao l cng c lm anh hng rm hay lm to mm, my cng lm tao nh n ti n hi qu. Tt c nhng g my c lm c th cho my lm d t thn. Cng chng tt cho ai. Mnh khng phi phi by nhng tranh chp. Ai phn xtmy? H khng c kin v iu kin hin c camnh v h cn khng bit cch x s ra sao. Mi th nu c s t gii quyt khng cn nhn chng gia nhng ngi trong cuc. Thi gian s xa mi k c ti mnh. C l mnh s tm li can m chp nhn cng nh cn cho mnh ch l nhng con ngi. ng quy na, my s t hi mnh Azam t dung th v cha ng ra. Tinh thn anh vn vng v phn xt anh dt khot: - Sau khi c th, my nn lo i xa ty thch. My nn n mnh v nh ng thut chuyn li, my s c ngy gp ngi t c v n khng c tha my u. Azam thnh tht ni: - Nht l nu gp li t c th thng s l tao ! Ma khng ngi trong sut 16 ting trn b. Cc t nhn phi ngi b gi ngi co ro t m trng ma valolng khi b lun b chao o. - Chcn thiu chm tu Thng Rmy mt chn ni ti Vit Minh khng c tri cho mnh v chng mun nhn chm cht mnh. - Im i ! My ch ni ton img - Phongue p My bit ng Dng, ni chm tu trn tu l xc phm thn thnh v h s gin. C l Phongue ni ng. Nhng v thn thnh c th ng gt u , v thc dy, khi b khc quanh, lm chic b tri git thng v mi b li vo bi ct si sut l ngi trn b t nho xun nc. Ting la ht, ku cu, thm ch ting giu ct vang ln i. My tn b i hong s c tip sc gip my tay cho cu vn tnh hnh. Tht vy, khng g xy xa ngoi s b chy tn lon. Tn Tot Ka git mn hthc dy,o qun xc xch chui ra ngoi ra lnh. - Tt c ln b ! Mi ngi tn mc ln bi ct l th t c v ri rc cnh cy kh v xc ng vt. Di nh sng l m, con sng Gm cun cun dng nc vng c. H khing ngi bnh ln b v t di chic lu tm bng vi v cy kh. Cng may ma va dt c th t la v lm ba n sng. Norris v Azam tr li thi quen khi trong on t. H tm gp li Phongue v Margoz trong nhm gmn ln. Nhng h chni chuyn nhau va nh l bit mi th c ri.Gi li nhng chuyn c xem nh l khi li nhng au thng m h c mun qun i. H tng tng nh hnh bng ca Jo Allenic chp ch xung quanh h. Ln na,m b i t ra khng ch . C l chng chng s t binh b trn. Chng c thxem dng nc d quan Lc sng sm, tn Tt Ka chn trong m t sng st bi ct gip h canh chng t. Chng chng thm bt t phi dp tt la nh trc. ch nh khong phn na s t i ng b n ngi Mt ngi chy n qu bn ng la vni: lng k tip ln xe i n Tuyn Quang. - Norris ! vercruyse cn gp my. S t cn li s i b tre dc theo sng Gm xung h Norris ng ln c on khun mt y ru, mt sng lu. Gia b c mt cn nhl cho ngi bnh va b quc. i p ti. - My l ai ? Chic b ri bn tri ra gia dng Myngi Th lo chng - Tao h ? - Ngi kia ngc nhin my bit tao so iu khin ghe. m. Hai thng trc tao nm trong nhm 2. Tao D sao nhng ngi t khng th v khi b tri trn dng tn Camparo ! sng ngon ngoo gia nhng vch ni rng. Thnh thong, nhng ngi lng ng dn dng nhng bn Norris gt u hoi nghi. Qu l anh khng nh. Anh ch nh rng khi cng vi anh em cn trong lng cho vi t nh ra gia dng v ging li khin b mc dnh vo. Nhng s bt hnh vn bm cc t binh. Margoz phi ngi va lm quen v anh qun mt s ngi. - Thng vercruyse cn g tao ? Sao n khng t ni:: - Ging chic b la Mduse hn l ln tu i n m phi sai my n ? Khng c g mn 31 phi k tao nghe trong kh cn c m bn n. Cythre ! Val c anh cht ngh: K m n ! Ght, mnh khng mun i.. - N b bnh Camparo ni Ti ny va khing n v lu. N mun gp my. 31 Tn hai tc phm hi ha ni ting: Norris bc mnh ng dy lm khm i theo Camparo n - Le Radeau de la Mduse ca Gricault v chic lu trn nh bi ct. - Le Plerinage lile de Cythre ca Watteau.
82

on t 42 Erwan Bergot. Vercruyse nm gia nhng ngi bnh khc ang ho hen, rn r. Hn bt ng. Mt bn mt hn hin sng di nh uc tre cm trn ct. Norris qu xung nm tay c hn c btmch. Mch hn chy qu nhanh ng bo ng. - B hi no ? - N b lnh do mc ma hm qua. N st run t sng. - t ni sao ? - Thng Toto ni ch l st rt v cho vin thuc quinacrine nhng Vercruyse i ra. Norris t tay ln trn Vercruyse v git tay ra v nng. Chc 40 ? 41 ? hayhn ? Kiu ny thi tim n kh chu ni. - Tm thng Toto mau ! Camparo ra lnh Tao y ch n tnh cho n ni g. Vercruyse nhc nhch, ngoc ngoi u, than: - Tao u khp ngi nh l b my p Norris snm bng v thy l lch Vercruyse sng ln di da. y l chng st rt tc tnh lm suy l lch v cht nhanh. Anh ngh: C tr qu khng ? Vercruyse quay li nhymt: - My h Norris ? - . - Tao ngh tao c cht vn . - Tao cng ngh vy. D c gng nhng Norris cng xc ng trc ngi bn b lm nguy.Nhiu tun l l lm anh mt dn nhy cm. Hn na, anh khng tm ra c t ni ra. - Tao v dng trong nhim v ca tao Vercruyse ni tip V tao quyt giao li my tm nm quyn trng nhm 2. - Khng cn thit. Camparo ang s9i tm y t lo cho my. Mai mys khe. - Khng, tao qu mt v tao ngh phi c tngy dng bnh. Khi tao vng mt th my s l ch huy. Norris cau my. Vercruyse c ni nghim chnh chng ? N ngh g trong u ? i dng bnh ! Anh hiu rng Vercruyse m sng khi nghe ni: - Tao thy tu lc nhiu. Mai mnh s v n Marseille. V tao ang ch tao. Tn Toto n vi v mt khng vui hi Norris. Hn c th lm g khi Vercruyse ang m sng ? Di nh n pin, tn y t chun v mi thuc chch vchch vo vai Vercruyse. Norris hi: - Thuc g vy ? Quinobleu ? Tn Toto xp ti nhn vai ni bung xui: - Nc. Trng tri ra lnh phi gi thuc dnh cho b i. Norris hiu rng Vercruyse xem nh b kt n. Hn hm m khnhanh. Cn st khng ngng tng cao. Mt gi sng, Vercruyse trt hi th cui cng. Ngc hn xp xung. Hn cht. Vercruyse c chn, ngay trc khi tip tc khi hnh, trn bi ct bn cnh 4 ngi t v danh cht trong cng m . Azam cn thn c thm 5 l trn t giy. Anh ghi nhn: - 83 ngi cht khi b gii i; 237 ngi cht trong tri; 5 ngi ti y. Mt kt qu tt ca lng khoan hng ca ch tch HCM ! Ngay c ti c cng cha c tht l lc ny trong tri tp trung ca chng Vic ny to s phn n ln. Cha bao gi, Norris v anh em t li thy Azam biu hin nh vy. y l ln u tin anh lm th d anh tng c n mnh trc nhng ngi t ni dy khc. Anh bc n thng Tot Ka ang ch huy cho t ln b. Anh ku hn v chi thng: - rc ri ! My coi c khi nhy ma trc nn nhn ca my sao ? My tra tn t cn hn phi ti phtxt. Nhn my tao pht ma. Tn Tot Ka nghe chi ti mt. Hn gm ln. - Coi chng ! My cha c th ! - Lun vin c. Tao o s ! Azam ci li. Tra on t n Tuyn Qun ti hp l sng Gm v sng L. T c a n mt tri ln c t binh khc n trc . T binh tri 42 i thnh nhm vi nhau chm vomng.D sao m Vit Minh c che du chuyn t cht ng pha sau vic tp hp t binh hn tp ny vn khng ai bit ai. - Norris ! Norris ! Norris v cc bn cng tn b chm trong ci tri t ching mang tn l tri tp hp ca Tuyn Quang c trnh s hin din ca tn Tot Ka v m lnh ca hn. Nghe gi, Norris th di bc tc. Anh chn b gi, b hch sch, hi han nhl mt ngi cn thit sn sng giiquyt ni vn trong nhm. Anhquayli v nhn ra mt ngi mc o xanh, mt mynhn nhi co ru tc sch s ntmt ging danh hi Laurel vi nt mt ng ngc v hn h. - Norris, khng nhn ta tao sao ? Mallier n ! Michel Mallier ! Norris git mnh v ni: - My u ra ? Tng my Hanoi hay xa hn ri ! - Tao trt k hoch v thi tit. Ma my hm b ri lm nc sng L ln cao ngp ng s v khng cn on no c th i c. - Vy l vic tr t do b ngng ? - T hai ngy nay. Nhng s tip tc li ngy mai. Tao c ng k v nhm ngi Php tri 113 nhng tao quay li vi ti my nu ti my cn cn tao. - Ri th no ? Margoz mng ni. Cc th ht tc bn rn khng ngi ct tc co ru cho cc t binh ngi ch i hng gi. Bn Vit Minh mun cc t binh phi c chm cht sch s ti a c th.
83

on t 42 Erwan Bergot. Xa hn mt t, trn chic bn di, nhng vt dng tch thu sau nhiu ln lc sot c by tr v ch nhn chnh thc hay t xng ca n. Nhng tn cn b bi hon, khng bt b, mt cch sng phng bng tin ng Dng, tin Bo i gi tr nhng vt dng b mt hay b nh cp. Trong tng cn nh, nhng th k m ngi, lp danh sch, tnh ton khng ngng, sp xp tn v quc tch t binh, s n v, s tri. Azam, vn ght mt trt t, quan st ni: - V t chc ht c. Mallier tnh ng: - ng tin. Tnh trng v chnh ph ny ch l mt hin tng v tao chc l c ch ch. - Ct ngha nghe coi. - Chng mun nh ln con en. trnh ngy ny b l ra mt cuc tn st tp th trong khi b bt, chng gii tn cc on t, cho mi ngi trn nhau, gom theo quc tch hay theo ti danh, v lp danh sch gi nh theo cc tri tn ma. Chng hy vng trong danh sch sau cng cung cp theo theo qun l hnh chnh ca Vit Minh m khng c kh nng kim sot, nhng ngi Php ny s c cng nhn nh l kt qu sau cng m khng ai c th n nhng ngi cht s ra sao. Azam ci: - M l tr ngu ! Ch cn lm mt bi tnh: s t c ghi chp, v tr i s ngi cn sng - V i hi gii thch Margoz thm vo. Norris xen v vi thi quen th bo ca mnh: - Ti by ni ! Ni cho ai ? Ti by c gi chng c trong u: chng ta khng quan trng g ht. Nht l chng ta ng c. T nht th mnh cng l nhng thng ph m vui v vi nhau. V ti Vit Minh ang say men chin thng v ngi Php th cho rng ht chin tranh. Ai quan tm n i hi ca ti my ? C m v ai s lo ? ng chc tao ci ! Nu ti my kin, s lun c nhng thng bt b li rng ti my cn may l cha cht trong lc nh nhau v cn sng khi b bt. - Tao mun thy vy Mallier ci. - Khi lo, my s thy. Nu cn my th k nhng g xy ra trong tri, ngi ta s nghi ng rng my c trnh b trng pht Norris hng mu. Anh ln cn gin v c nh bt n trn mt nc. Gn , mt bng ngi quen thuc lm anh ch . Anh sng ngi, ti mt, m hi v trn trn, tay anh nm cht li. Anh thy tn ng ang i lng thng ngm thuc bn mp, i nt kt lch mt bn tai. Hn n ch ny ch n ni my cu ng vin. Thnh thong my ngi nghe ph ln ci. Norris ni - Ti my y ! Tao s quay li. Anh tin thng n tn ng. Mt Norris rc la, anh nghin rng nh l c tng mt vt ln khi lng ngc mnh. ng nhn thy anh v mm ci cho nh gp li ngi quen c. Thy anh t xa, hn gi: - ng Norris ! Lu qu khng gp li. Sao ? Anhc theo li khuyn ca ti ? Anh tr thnh ngi v sn tt cha ? Norris cha vi tr li ngay. Anh tin ln st ngi hn v c km khng nh hn. Anh gm ln: - Tao hc tt bi ca my. Tao cn lm tt v tao hiu v thm nhun h thng ca my. - L nh th no ? - S hn th.- Norris nhn thng mt hn ng, tao th my. My khng khng bit tao hn ny ra sao ! ng hi nhn mt li nh b nh. Nhng hn nh nhng p tr: - Norris, ti bit anh l dn o Thin Cha. V s hn th l iu cc ng gh tm. Mt ngh khc thng thong trong u Norris. Anh ba mt cu hn khng ci c: - Khi vi trong ct chung vi k th th khng th trch n thi c. Khun mt tn ng sng st. Norris ra c th. Anh quay lng i v ni: - l tc ng Tu ! Tn ng ng im mt hi khng nhc nhch. Hn c th t hi sao Norris c th bit cu ny ? Hn nu c tm c cu tr li anh thp th qu tr. Norris i mt. Cui bui chiu, mt on xe Molotova ch khong mt trm t binh Php n Vit Tr trau i t binh. Trong k nim ca h, vic nc th t ha hng hn so vi nhng g h tng nung u trong tr nh lc b bt. C ngi vn quen sng tit kim, cn c hn ch tng c ch, i ng, thn trng trong biu hin cm xc nay li tr nn nghn ngo,l lo, th ng gia mnghn n. H b y qua li, b ku gi, b im danh, b ng vin, xp hng, c cc c gi tr ci chim cu ha bnh ca Picasso ln o, c m nhng bao go, chui c c thuc l v b bt i gia hai hng b i ci theo ch o. Bn trn c ci phn vit bng nhiu ngn ng th hin tnh hu ngh gia cc dn tc hay ca ngi lng khon hng ca HCM. Tra khi h n b sng Hng, ni trau i t binh, c mt on nhc cng chi guitar v violon bn b sng ch sn. 32 Chic tu LCM ca hi qun cp bn, cc b i, trong ng phc kaki, nt mt khe mnh nhng ngoan c, bc xung tu v c cc tn chnh y ang la ht nng n tip n. H i qua trc nhng ngi Php, h gi nm m h khu hiu, h tip tc gt gng trong ci nhit tnh cch mng. Mt ting ni sau lng Mallier:

32

LCM: Landing craft mechanized: x lan b.

84

on t 42 Erwan Bergot. Xem h vui sng khi thc hin nhng c ch b cai t cm on. Mallier quay li tng nghe ni chi. Anh thy mnh ng trc mt tn chnh y ang hng say v xc ng. Anh mun ni chc. - C nhng c ch m trong t khng th qun c Anh thnh tht ni. - Phi khng ? - Chng ti chc chn khng ngh ging nh vy. - Tt, th anh ngh n ci g ? Mallier t mnh tay tri trn cng tay phi ang co, nm tay cht li. - L thng ngi B im tnh Anh ni chc chn. Tn Vm sng s ng ym, anh rt m n ni cc anh em ang tp trung v nhn nh thi min mm tu h trng rng. Cc thy th lnh m ang lm nhng cng vic quen thuc. Trn bi ci, mt bui l iu ng gia cc cng chc Phpo v Vit Minh ang cho v trau i cc ti liu, k tn bn di cc danh sch theo nhiu bn, thnh thong bt b nhau v khng ch n nhng ngi ang nhn ni ch ln tu. Mallier c cm tng chung: - Ti n ang kim hng.Ti n khng nn qu ch v s lng. Vin ch huy on tu nhn thy s c mt ca on t v ni: - Cc bn c th ln tu. Mi ngi i tng bc nh i qua tm vn bc ln tu v tm ch ngi trn cc bng gh t bn di lng tu. Nhiu ngi nm ln gh. Ngi th c leo ln thnh tu v b vin h s hu quan nhc nh rng y l ni dnh cho t li tu. Cu tu ko ln che khut tm nhn v cho tt c di hm c cm gic tr li thnh t nhn. - Ging nh mnh c i cai t Norris nhn xt hi chua cht. D cy anh cng bit trc vic tr t do phi tri qua nhng quy trnh nh mt th tc hnh chnh hn l mt trng thi gh gm. Bn thng, khng c t no khoa trng, khng c tnh t no ca ngi, khng c tnh ng no v i ca ngi lng can m v s hy sinh ca nhng anh hng in Bin Ph. Nhng tnh tr tnh khng gi c khong cch. Gi mnh khng cn l t. Norris nhn my bn ng hnh ni tip: V nhng ngi t i kht Azam n ngi cnh Norris v bun b nhn nhng trang tr xung quanh v hot ng cc thy th trn u mnh. - My c vui khng ? Nghe hi Azam ngc nhin v suy ngh cha hnh dung ra ngha. - Thit tao khng bit. Tao ch lun lp li l tao c th. Gi tao khng cn phn ng g. - Ht pin ! Margoz ni. Norris ngc nhin nhn Margoz. Cu ni ngn nhng ng s tht. S tht ca h. Mt nhm khong 10 cu t leo ln ca hm tu. H ci tung nt o, v bt u chi m b i ng trn b. Trong s , c Delbay l ngi hng nht, qut to nht. Hn cm nn va vy ht ya va qut: - HCM ct i ! Nhiu ngi bn cnh bt chc hn. Liu sau hng chc chic nn rm tri ni theo sau dng nc xoy ca chic tu nh nhng con ra k d. Mallier quan st ni: - Ti n x bc tc. - Khng cn ri ro na- Margoz c gi nn trn ci u bc ca mnh. - Anh hng mun mng Norris khng nh Nht l v ch khi ti Vit Minh chng hiu g hnh ng ny. Chng ch cho rng l s lng ph ca thng nh giu khiu khch, s nhc ln ci ngh ca chng. Chic tu LCM cp bn Sn Ty trc khi tri ti trong cn ma ln. Nhng ngi c th b t lp ngp ng chen chc trn xe GMC chy o o do m ti x Bc Phi va li va ln nhn. Xe ch h n bnh vin Lanessan ven Hanoi lc tri ti. Li mt tr nhy ma. H c kim tra, ci o qun, khm bnh, chp nh, phi bi, tm ra, mc li b pyjama mi v c nm ri rc trong bn gc ca bnh vin. H t ngi ta lo. T lu khng ai lo cho h lch s, d thng v k lng nh th. H kh ng. Nhiu ngi trong s h gii ta s cng thng trong nhng gi pht cui ngoi vic chy nc mt. Nhng mt h vn kh, u c trng rng, trong lng h, mt ni s kh t m h kh on nguyn nhn. C my ngi nm xung v h cht. Nhng ngi khc cn mun tri qua m t do u tin trn chic chiu tri trong phng sau khi thy rng ci ging qu m. H tri qua nhiu ngy v nh nh th, khng ham mun, khng ni nng hay ci. H cng khng cn can m thc hin gic m huy hong ca h. D khng cn i, h vn hi lng vi mt mung sa, mt tch caf. Mt ci bnh croissant kt thc ba n ngon ming ca h. H qun i tn htrng ngy di v c quay v ci th gii vn minh m h phi sng. Thnh thong cng c nhng giy pht gc ng, nhng m c mng khin h bt dy, m m hi v hong s. Ngay c khi c bn b, nhng ngi cha bit cnh trung t, n thm ch chng kin s trung thnh ca h, mang qu th hin tnh bn, i vi h ch l ni nhc hnh. Nhng vic khin h thm cu gt v khng khe. H thch ngi vi nhau im lng. Sau ny, trong 10 nm, c th l 20 nm, khng bit h cn can m quay v a ngc hay khng. Gi th cn qu sm. Mi ngi c di tn theo tng nhm nh v cc bnh vin pha Nam, Si gn, Nng hay Lt. H ra i khng hi tic, v ha s gp li. Nhng ch l mt
85

on t 42 Erwan Bergot. cng thc v chnh h cng khng chc c tht s mun vy hay khng. 20 NM SAU Thng 5-1974 - Thiu t mun ly caf na khng ? Azam ng ln hi. - Ty Norris mt mi ni. H hn nhau ti tim n ga Nancy. Mai h s n Pau. Ni c my ngi cu t quyt nh hp mt k nim 20 nm cuc chin vtng nim nhng ngi 9d cht. Norris khng d b thuyt phc. Anh khng cn bui l c bit tng nim cc anh em nm xung. Anh nh nhng ngi cht cng nh tng sng. Nu hnh nh Jo Allenic nh hng thi ca anh th k c v trung y Dubourg khin anh vt qua k thi tuyn thnh s quan. Tao th ch anh y ti l chu mai. Anh tng vit nh th cho Azam, ngi m anh cn gi lin lc u n. Zam vn trung thnh gi lin lc vi nhng ngi sng st trong nhm gmn ln. Mallier tip tc lm qun cnh hi ngoi v va v h ti Tn Caldonie trong khi Margoz, sau trn chin ti Algrie v hu vi lon trung s nht v ang sng trong mt ngi lng tnh Provence gn Aubagne ni tr s L Dng Hi Ngoi ng. Ring Phongue gii ng v lm trong trung tm trung tm ca nc Php, anh l mt trong nhng ngi nong ct ca hi i hu cu binh in Bin Ph Trong sut 20 nm, Azam thao di c bit s thng tin ca Norris ang say m eo ui gn nh cha truyn con ni. Azam vui mng cng khi chnh thng con ca anh vo trng qun s lin binh chng. Anh hi lng khi bit nhng s thng tin ca Norris nhng hi ny anh khng th thn mt kiu my tao. Norris nhn Azam bnh tnh ch trc quy hai ly caf va gi. Azam t thay i, lun t tin, chc chn. Trn bn trc mt, Norris ang cm t Repubilcain Lorrain va mua i hi ny c trong khi ch. Cht trong trang tin vng, mt ta khin Norris ch : Mt anh hng ca in Bin Ph c vih danh. Norris sa li mt knh v c on hnh mt ngi chp bn thn in km theo bi. Anh khng nh l ai. Anh c: Chng ti vui mng c bit ngi ng hng ca chng ta, ng Maurice Delbet, cng chc ca thnh ph, va c nhn huy chng qun i do hnh kim tt trong trn in Bin Ph. Huy chng s c trao ngy mai, ngy 8-5 nhn dp k nim 29 nm chin thng 1945. Tr li phng vn mt phng vin a phng, ng Maurice Delbet mun gi cho c gi v trn nh d di torng lng cho xy ra vi ng v ng i. Lc ti thuc tiu on l dng nhy d s 1 ni ting - ng y k li cho chng ti. ti sao l l dng ? Chng ti hi. Ti b tuyn b khng t cch trong qun i Php. Nhng, ti mun chin u cho t do ng Dng v ti khng c lc chn khc ngoi vic ang k vo binh chng M xanh (Brets verts). Ti ch cn cch la chn mang quc tch B v i tn ti thnh Delbay. - Cuc chin c d di nh ngi ta tng vit ? Chc chn hn nhng g cc ng tng tng Norris ng ln m mng. Ci tn Delbay nhc li anh ci g . Ci g ? Anh xem li hnh v cng khng nh li g. - Ci kh nht Delbay ni tip l khi b bt sau khi tht th. Bn thng i b khng ngng v nhng ngy sng trong tri ci to. Ci chr t t, a ngc. Nhiu anh em khng chng c ci th thch gh gm v thng h ch cn ngh n ring mnh.. ti sao h c th sng st quay v ? Chng hn nh l ng ? Khc vi nhiu ngi sn sng chp nhn tt c sng, k c chu theo ca ti VM, ti kin tr b tt c nhng g thy tri vi l tng mnh. V duy tr sc khe, cng nh i vi cc anh em b bnh hay qu yu lm vic, ti rng tnh nguyn lm nhng lao ng nng nht. Ngi ta c bt anh k nhng bn tuyn ngn kh6ng ? Bn Vit Minh mun p chng ti nhng ti l mt trong nhng ngi t chi d bit rng s gp rc ri V l ti sao, ng Maurice Delbet c th xem nh khng ch l mt anh hng tht s v cn l tm gng can m v cng trc. Chng ti chn thnh chc mng ng c huy chng. Norris c ht bi phng vn ngng cung ca ngi m anh va nhn ra. Thng Delbay ! Chnh l n ! Anh c ni gin v anh thy rng li bun ci. Azam n gn mang ci khay n sng v hi: - Sao, thiu t, c tin g th v ? Norris lc u qung t bo cho Azam v ni nh nh: - Khng ! Thit ra chng c g hp dn. HT Ngi dch: Le NhanDuc.

86