PSZ 19:16(Pind.

1/97)
UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA
BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS

J UDUL :
KEKUATAN RASUK KAYU LAPIS BERPEREKAT DIBINA DARIPADA
SPESIS LEMAH PADA LAPISAN ATAS DAN SPESIS KUAT PADA
LAPISAN BAWAH

SESI PENGAJ IAN : 2006/2007

Saya MOHAMMAD KAMAL REDZUAN B KAMARUDIN


mengaku membenarkan tesis (PSM/Sarjana/Doktor Falsafah)* ini disimpan di Perpustakaan
Universiti Teknologi Malaysia dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut :

1. Tesis adalah hakmilik Universiti Teknologi Malaysia.
2. Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dibenarkan membuat salinan untuk tujuan
pengajian sahaja
3. Perpustakaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan pertukaran antara institusi
pengajian tinggi.
4. ** Sila tandakan ( )

SULIT (Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan
atau kepentingan Malaysia seperti yang termaktub di dalam
AKTA RAHSIA RASMI 1972).

TERHAD (Mengandungi maklumat TERHAD yang telah ditentukan oleh
organisasi/badan di mana penyelidikan dijalankan).

TIDAK TERHAD

Disahkan oleh



(HURUF BESAR)
(TANDATANGAN PENULIS) (TANDATANGAN PENYELIA)

Alamat Tetap :



DR. SUHAIMI BIN ABU BAKAR
Nama Penyelia


NO 215,JLN TBC 10,
TMN BKT CHAMANG
28700 BENTONG,
PAHANG DARUL MAKMUR.
Tarikh: 15 NOVEMBER 2006 Tarikh: 15 NOVEMBER 2006



CATATAN * Potong yang tidak berkenaan
** J enis tesis ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak berkuasa/organisasi
berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis ini perlu dikelaskan sebagai
SULIT atau TERHAD.
Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falsafah dan Sarjana secara penyelidikan
atau disertasi bagi pengajian secara kerja kursus dan penyelidikan atau Laporan Projek Sarjana
Muda (PSM).










Saya akui bahawa saya telah membaca karya ini dan pada pandangan saya karya ini
adalah memadai dari segi skop dan kualiti untuk tujuan
penganugerahan ijazah Sarjana Muda Kejuruteraan Awam.





Tandatangan : .
Nama penyelia : DR. SUHAIMI ABU BAKAR
Tarikh : 15 NOVEMBER 2006


















KEKUATAN RASUK KAYU LAPIS BERPEREKAT DIBINA DARIPADA
SPESIS LEMAH PADA LAPISAN ATAS DAN SPESIS KUAT PADA LAPISAN
BAWAH





MOHAMMAD KAMAL REDZUAN B. KAMARUDIN





Laporan projek ini dikemukakan sebagai memenuhi
sebahagian daripada syarat penganugerahan
ijazah Sarjana Muda Kejuruteraan Awam



Fakulti Kejuruteraan Awam
Universiti Teknologi Malaysia



NOVEMBER 2006




ii











Saya akui karya ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan yang
tiap-tiap satunya telah saya jelaskan sumbernya.





Tandatangan : ..
Nama Pelajar : MOHAMMAD KAMAL REDZUAN
KAMARUDIN
Tarikh : 15 NOVEMBER 2006









iii




PENGHARGAAN




Alhamdulillah, syukur saya ke hadrat Ilahi di atas segala rahmatnya kerana diberi
kesempatan untuk menyiapkan laporan projek ini. Setinggi-tinggi penghargaan kepada
penyelia saya, Dr. Suhaimi Abu Bakar yang telah banyak membantu dan memberi
segala tunjuk ajar serta nasihat berguna kepada saya sehingga dapat membuat yang
terbaik untuk laporan saya ini. Tidak lupa buat keluarga tersayang iaitu abah, emak,
kakak, dan adik-adik yang banyak membantu, memberi sokongan dan semangat kepada
saya selama ini. Sesungguhnya merekalah orang yang paling saya sayangi di dunia ini.

Terima kasih buat juruteknik makmal FKA, En Zalaini Aman yang telah banyak
membantu memberi tunjuk ajar dalam menjalankan ujikaji di makmal. Terima kasih tak
terhingga buat rakan-rakan seperjuangan lain yang banyak memberi dorongan dan
sokongan yang tidak berbelah bahagi. Terutama kepada Khusairi kerana bersusah payah
selama menjalankan kajian ini. Tidak lupa juga Hood, Erwan, Shahman, Azhani dan
rakan seperjuangan yang lain,semoga persahabatan kita kekal buat selama-lamanya.



MOHAMMAD KAMAL REDZUAN B KAMARUDIN
Fakulti Kejuruteraan Awam,
Universiti Teknologi Malaysia,
November 2006
iv




ABSTRAK




Ujikaji makmal telah dilakukan bagi mengkaji penggunaan lapisan kayu
terlemah di bahagian atas dan lapisan terkuat di bahagian bawah rasuk glulam yang
dibina daripada spesis kayu tempatan. Perekat Phenol Resorcinol Formaldehyde (PRF)
digunakan untuk merekatkan lapisan kayu tersebut. Kayu daripada jenis keruing dan
kempas digunakan. Rasuk empat lapisan bersaiz 50mm x 100mm x 400mm dengan
susunan kempas-kempas-kempas-kempas dan keruing-keruing-kempas-kempas telah
digunakan. Kesemua sampel diuji secara lenturan sehingga gagal. Alat yang digunakan
adalah mesin Magnus Frame 1. Kekuatan rasuk bagi kedua-dua susunan ini dibuat
perbandingan. Ujian kandungan lembapan juga dijalankan bagi mengenalpasti faktor
yang mempengaruhi kekuatan rasuk tersebut adalah berpunca daripada faktor
kandungan lembapan. Keputusan ujian lenturan menunjukkan bahawa rasuk kayu lapis
berperekat keruing-keruing-kempas-kempas mempunyai kekuatan muktamad yang
hampir sama dengan kekuatan rasuk kayu lapis berperekat kempas-kempas-kempas-
kempas. Seterusnya ini menunjukkan penggunaan lapisan kayu terlemah di bahagian
atas tidak menjejaskan kakuatan jika dibandingkan dengan yang dibina daripada semua
lapisan kayu terkuat. Keputusan ujian kandungan lembapan menunjukkan nilai
kandungan lembapan bagi rasuk kempas-kempas-kempas-kempas adalah tinggi sedikit
daripada rasuk keruing-keruing-kempas-kempas. Akan tetapi, nilai kandungan
lembapan hanya diambil sebagai faktor sampingan di dalam kajian ini.



v




ABSTRACT




Laboratory testing was conducted to study the used of weaker species as upper
layer and strong species as lower layer for glulam beam made-up of local species.
Phenol Resorcinol Formaldehyde (PRF) was used as bonding material. For this purpose,
timber of types keruing and kempas were used. Four layers glulam beam of sized 50mm
x 100mm x 400mm were fabricated. Two types of beams with kempas-kempas-kempas-
kempas layers and keruing-keruing-kempas-kempas layers were used. All beam
samples were tested due to bending up to failure. The strength of these beams was
compared. Test of moisture content was perform to determine either the factor affecting
affecting ultimate strength of glulam beams is due to moisture content. From the result
of bending test, it shows that the keruing-keruing-kempas-kempas glulam beam has
approximately equal ultimate strength compared with the strength of kempas-kempas-
kempas-kempas glulam beam. This shows that the used of weaker species as upper
layer and strong species as lower layer did not reduce the strength compared with the
beam made-up of strong species at all layers.








vi




KANDUNGAN




BAB TAJUK MUKA SURAT

PENGAKUAN PELAJAR ii
PENGHARGAAN iii
ABSTRAK iv
ABSTRACT v
KANDUNGAN vi
SENARAI JADUAL xi
SENARAI RAJAH xiii
SENARAI SIMBOL xvi


1 PENGENALAN

1.1 Pengenalan 1
1.2 Pernyataan Masalah 3
1.3 Objektif Kajian 4
1.4 Skop Kajian 5
1.5 Kepentingan Kajian 6



vii
2 KAJIAN LITERATUR

2.1 Pengelasan Kayu 7
2.2 Kayu Kempas ( Koompassia Malaccensis ) 11
2.3 Kayu Keruing ( Spesis Dipierocarpus ) 11
2.4 Teori Model Plastik 12
2.5 Sifat Fizikal Kayu 13
2.5.1 Tekstur Dan Ira Kayu 15
2.5.2 Berat Kayu 16
2.5.3 Kandungan Lembapan Di Dalam Kayu 17
2.6 Sifat-Sifat Kekuatan Kayu 18
2.6.1 Kekuatan Tegangan 18
2.6.2 Kekuatan Mampatan 18
2.6.3 Kekuatan Ricih 19
2.6.4 Kekuatan Lenturan Kayu 19
2.6.5 Kekerasan Kayu 20
2.6.6 Rekahan 21
2.7 Latar Belakang Penggunaan Glulam Di Eropah 21
2.8 Penggunaan Glulam Di Malaysia 22
2.9 Peringkat Awal Pembuatan Kayu Glulam 22
2.9.1 Pemilihan Spesis Kayu Untuk Penghasilan 23
Glulam
2.9.2 Ketebalan Lapisan Kayu 24
2.9.3 Kandungan Lembapan Di Dalam Kayu 24
2.9.4 Sifat Mekanikal Kayu 25
2.9.5 Pengawetan Dan Pemulihan Kayu 25
2.9.6 Penyediaan Lapisan Kayu 26
2.10 Sifat Glulam Sebagai Anggota Struktur 26
2.11 Kelebihan Dan Kekurangan Struktur Glulam 27
2.11.1 Kelemahan Struktur Glulam 28
2.12 Perekat 29
viii
2.12.1 Mekanisma Keperekatan 30
2.12.2 Pengelasan Perekat 30
2.12.3 Faktor-Faktor Pemilihan Perekat 32
2.12.4 Unsur-Unsur Utama Dalam Perekat 32
2.12.5 Asas (Base) 33
2.12.6 Pengeras (Hardener) 33
2.12.7 Pelarut (Solvent) 33
2.12.8 Pencair (Diluent/Thinner) 34
2.12.9 J enis-J enis Perekat 34
2.12.10 Urea Formaldehyde (UF)- Amino-Resin 35
Adhesive
2.12.11 Phenol Formaldehyde (PF) Phenolic Resin 35
Adhesive
2.12.12 Phenol Resorcinol Formaldehyde (PRF) 36
2.13 Kekuatan Ikatan Perekat 36
2.14 Penyediaan perekat 37


3 UJIAN MAKMAL

3.1 Pendahuluan 38
3.2 Penyediaan Sampel 39
3.2.1 Sampel Dalam Bentuk Padu 39
3.2.2 Sampel Dalam Bentuk Glulam 40
3.2.3 Proses Perekatan Lapisan Kayu Bagi 41
Membentuk Rasuk
3.2.4 Proses-Proses Yang Terlibat 42
3.2.4.1 Penyediaan Larutan Perekat 42
3.2.4.2 Penyapuan Perekat 44
3.2.4.3 Pemasangan Lapisan Kayu Dan 44
Proses Tekanan
ix
3.3 Ujian Makmal 46
3.3.1 Ujian Makmal Dalam Bentuk Padu 47
( Ujian Mampatan )
3.3.2 Ujian Dalam Bentuk Rasuk Berperekat 48
( Ujian Lenturan Rasuk )
3.3.3 Ujikaji Kandungan Lembapan 50


4 KEPUTUSAN MAKMAL DAN PERBINCANGAN

4.1 Pendahuluan 52
4.2 Ujian Mampatan Sampel Kayu Dalam 53
Bentuk Padu
4.2.1 Kekuatan Mampatan Sampel Kayu 53
Dalam Bentuk Padu
4.3 Ujian Lenturan Rasuk Berperekat 57
4.3.1 Kekuatan Muktamad Rasuk 58
4.3.2 Modulus Pecah Dan Modulus Elastik 63
4.4 Ujian Kandungan Lembapan 67
4.5Perbincangan 68
4.5.1 Kekuatan Mampatan Bagi Sampel Padu 68
4.5.2 Kekuatan Muktamad Dan Sifat Plastik 68
Rasuk Kayu Glulam
4.5.3 Kandungan Kelembapan Kayu 71
4.6 Bentuk Kegagalan Yang Berlaku Pada 73
Sampel Rasuk
Kayu Lapis Berperekat (Glulam)
4.7 Langkah-Langkah Penting Ketika Ujikaji 76
Dijalankan
4.8 Rumusan 77

x

5 KESIMPULAN DAN CADANGAN

5.1 Kesimpulan 78
5.2 Cadangan 79


RUJUKAN 81


LAMPIRAN A1-A6 83-88




















xi




SENARAI JADUAL




NO. JADUAL TAJUK MUKA SURAT


2.1 Senarai kayu Malaysia mengikut kekuatan mampatan 9

2.2 Eksport kayu gergaji Semenanjung Malaysia 10
(berdasarkan spesis utama)

2.3 Kumpulan perekat dan penggunaanya 31


3.1 Saiz-saiz sampel dalam bentuk padu bagi setiap 39
ujian makmal

4.1 Kekuatan mampatan bagi sampel kayu keruing 57

4.2 Kekuatan mampatan bagi sampel kayu kempas 57

4.3 Kekuatan pada had kadaran dan 62
beban muktamad setiap sampel rasuk

4.4 Modulus Pecah Bagi Semua Sampel Rasuk 64
xii

4.5 Nilai modulus elastik bagi semua sampel rasuk 66

4.6 Kandungan lembapan bagi setiap sampel rasuk 67

4.7 Perbandingan kekuatan muktamad rasuk-rasuk 70

4.8 Kekuatan muktamad dan kandungan lembapan 72
bagi setiap rasuk

4.9 Bentuk kegagalan bagi setiap jenis rasuk 74




















xiii




SENARAI RAJAH




NO. RAJAH TAJUK MUKA SURAT


1.1 Sampel rasuk kayu glulambagi kedua-dua jenis rasuk 5

2.2 Model tegasan untuk rasuk kayu : (a) Model Tegasan 12
Elastik (b) Model tegasan Moe , (c) Model tegasan
Nwokoye, (d) Model tegasan Zakic, (e) Model tegasan
Bazan dan Buchanan

3.1 Saiz sampel kayu kempas dan keruing 40

3.2 Sampel dalam bentuk rasuk glulam 41

3.3 Perekat dan bekas yang digunakan 43

3.4 Penyapuan perekat menggunakan alat roller-spreader 44

3.5 Proses tekanan sedang dilakukan 45

3.6 Rasuk kayu lapis berperekat selapas menjalani 46
proses tekanan
xiv

3.7 Alat Universal DARTEC 47

3.8 Sampel kayu padu bagi ujian mampatan 47

3.9 Ujian rasuk gagal dari segi lenturan 48

3.10 Peletakkan beban ujian lenturan 49

3.11 Ujian kandungan lembapan sampel 51

4.1 Graf Beban (P) lawan Pesongan (mm) bagi sampel 1 kayu keruing 53

4.2 Graf Beban (P) lawan Pesongan (mm) bagi sampel 2 kayu keruing 54

4.3 Graf Beban (P) lawan Pesongan (mm) bagi sampel 3 kayu keruing 54

4.4 Graf Beban (P) lawan Pesongan (mm) bagi sampel 1 kayu kempas 55

4.5 Graf Beban (P) lawan Pesongan (mm) bagi sampel 2 kayu kempas 55

4.6 Graf Beban (P) lawan Pesongan (mm) bagi sampel 3 kayu kempas 56

4.7 Graf Beban (P) lawan Pesongan (mm) bagi rasuk sampel 1 58
kempas-kempas-kempas-kempas

4.8 Graf Beban (P) lawan Pesongan (mm) bagi rasuk sampel 2 59
kempas-kempas-kempas-kempas

4.9 Graf Beban (P) lawan Pesongan (mm) bagi rasuk sampel 3 59
kempas-kempas-kempas-kempas
xv

4.10 Graf Beban (P) lawan Pesongan (mm) bagi rasuk sampel 1 60
keruing-keruing-kempas-kempas

4.11 Graf Beban (P) lawan Pesongan (mm) bagi rasuk sampel 2 60
keruing-keruing-kempas-kempas

4.12 Graf Beban (P) lawan Pesongan (mm) bagi rasuk sampel 3 61
keruing-keruing-kempas-kempas

4.13 Graf Perbandingan Semua Rasuk 61

4.14 Keratan memanjang. Gambarajah daya ricih dan gambarajah 63
momen lentur rasuk secara umum

4.15 Carta Bar Perbandingan Kekuatan Muktamad 71
Rasuk-Rasuk

4.16 Sampel yang mengalami kegagalan pada bahagian perekat 74

4.17 Sampel yang mengalami kegagalan pada bahagian kayu 75










xvi




SENARAI SIMBOL

c
- Kekuatan mampatan, N / mm
2
P - Beban , kN
h - Tinggi rasuk, mm
b - Tinggi rasuk, mm
A - Luas keratan rentas, mm
2
E - Modulus elastik , N/mm
2

L - Panjang rentang, mm
I - Momen Inersia, b h
3
/ 12 mm
4

- Pesongan, mm
a - J arak dari penyokong ke titik beban dikenakan, mm
- Modulus pecah
M - Momen masimum rasuk, kNm
y - h/2, mm







BAB 1




PENDAHULUAN




1.1 Pengenalan


Sejarah telah membuktikan bahawa kayu merupakan salah satu bahan kegunaan
utama dalam pembinaan. Pada peringkat awal ,kayu tidak digunakan sebagai bahan
kejuruteraan tetapi ianya lebih kepada industri pembuatan kenderaan dan pelbagai
tujuan pengangkutan. Pereka bentuk hanya mengetahui sedikit sahaja tentang ciri-ciri
kekuatan kayu dan oleh itu kayu digunakan berdasarkan kepada kaedah reka bentuk
rule-of-thumb. Kajian literatur menunjukkan banyak ciri-ciri kekuatan kayu dan
teknologi kayu sesuai sebagai salah satu bahan binaan kejuruteraan.

Dalam perkembangan di abad ke-21, permintaan terhadap kegunaan kayu
semakin meningkat walaupun jumlah pengeluarannya semakin menurun. Kepesatan
teknologi di awal abad kedua puluhan telah meningkatkan permintaan terhadap
penggunaan kayu dalam struktur pembinaan.

2
Di Malaysia, penggunaan kayu sebagai bahan binaan utama adalah terhad lebih-
lebih lagi dengan kosnya yang begitu tinggi menyebabkan sambutan yang agak dingin
daripada penguna. Ini jelas kelihatan berdasarkan kepada kegiatan pembinaan yang
lebih tertumpu kepada pembinaan rumah kos rendah dan sederhana rendah serta
bangunan pejabat sekolah, yang lebih mengutamakan penggunaan bahan tradisional
seperti konkrit dan batu-bata. Kayu dikaitkan dengan industri perabut, dan apabila
digunakan dalam pembinaan struktur kayu ianya merupakan pembinaan kos murah,
banyak memberi masalah, tidak bermutu, status sosial yang rendah dan tidak selamat.
Malah penggunaan istilah oleh J abatan Bomba yang memberi maksud struktur binaan
kayu sebagai struktur sementara menguatkan lagi tanggapan ini. Meskipun kayu tidak
digunakan secara meluas sebagai bahan struktur, namun penggunaannya sebagai bahan
komponen memanglah popular. Antaranya adalah sebagai acuan konkrit, cerucuk dan
komponen-komponen untuk tingkap, pintu , bumbung dan struktur lain.

Malaysia adalah sebuah negara pengeluar kayu tropika yang utama di dunia
selain Indonesia, Thailand dan Burma. Walau bagaimanapun, pengeluaran kayu pada
hari ini semakin terhad dan untuk mendapatkan bekalan kayu yang bersaiz besar juga
semakin sukar diperolehi akibat daripada kepupusan hutan. Penggunaan struktur kayu
lapis dan papan lapis adalah salah satu langkah mengatasi masalah ini. Walaupun
penggunaannya di Malaysia belum meluas, ia dapat memberikan satu pilihan kepada
pereka bentuk bagi memenuhi keperluan reka bentuk sesebuah struktur. Tambahan pula,
kebanyakannya pembinaan struktur kayu yang digunakan di Malaysia masih
menggunakan kayu padu iaitu kayu bergergaji dengan ukuran tertentu yang dikeluarkan
terus dari kilang.

Struktur kayu lapis berperekat glulam adalah struktur kayu yang dibentuk bagi
mengatasi masalah kekurangan sumber bekalan. Struktur kayu berlapis menggunakan
perekat telah meluas digunakan di negara Eropah, Australia, Amerika Syarikat dan New
Zealand. Ia amat sesuai digunakan terutama dalam pembinaan struktur berbentuk
kekuda, gerbang dan ruang yang besar seperti gimnasium, dewan, gudang, dan
3
jambatan. Struktur begini adalah sesuai kerana nisbah berat kepada kekuatan dan nilai
ketegaran lenturannya yang tinggi [10].




1.2 Pernyataan Masalah


Semakin hari semakin giat aktiviti pembinaan dijalankan diserata dunia. Oleh
yang demikian, ini menyebabkan penggunaan terhadap kayu semakin meningkat.
Namun begitu, kelemahan yang terdapat pada kayu memberikan masalah sejak sekian
lama. Semakin hari, semakin berkurangan sumber kayu bagi tujuan industri pembinaan.
Oleh yang demikian, penggunaan kayu glulamsebagai alternatif terhadap kayu pejal
merupakan satu peningkatan terhadap keupayaan penggunaan kayu.
Walaubagaimanapun, kajian tentang lapisan kayu yang berbeza adalah terhad dan ianya
masih lagi diperingkat awal. Oleh yang demikian, kajian ini dilakukan dengan
meletakkan susunan kayu lemah dilapisan atas dan kayu kuat dilapisan bawah. Dengan
kajian yang dilakukan, diharapkan rasuk kayu dengan susunan lapisan kayu lemah
diatas dan kuat dibawah dapat diaplikasikan sebagai anggota struktur dalam pembinaan.











4
1.3 Objektif Kajian


Walaupun Malaysia terkenal sebagai pengeluar utama kayu tropika di dunia
namun dari segi penyelidikan yang dilakukan terhadap bentuk kekuatannya masih
belum cukup untuk dijadikan sebagai bahan utama untuk struktur. Kesesuaian terhadap
rasuk kayu lapis glulam dari jenis kayu tempatan masih lagi di dalam penyelidikan bagi
tujuan kormesial. Bagi tujuan meghasilkan kayu glulam yang mampu menandingi
produk-produk rasuk kayu glulam luar negara, maka penyelidikan untuk menghasilkan
rasuk kayu yang berkekuatan tinggi, dan lebih ekonomi haruslah dilakukan. Oleh itu,
kajian ini mempunyai tujuan untuk menghasilkan rasuk kayu yang lebih ekonomi
dengan kekuatan yang tinggi. Objektif dalam kajian ini adalah :

1) Mendapatkan dan membandingkan kekuatan muktamad yang mampu
ditanggung oleh rasuk lapisan kayu lemah diatas, kayu kuat dibawah
dan rasuk lapisan semua kayu sama jenis dan pesongan kedua-dua
jenis rasuk .

2) Mengkaji faktor kandungan lembapan sebagai faktor sampingan yang
mempengaruhi kekuatan muktamad bagi kesemua sampel rasuk











5
1.4 Skop Kajian


Kajian yang dilakukan lebih tertumpu kepada aspek kekuatan muktamad yang
mampu ditanggung oleh kayu lapis berperekat atau glulamdari segi lenturan.
Penyediaan sampel kayu adalah menggunakan kayu daripada jenis Kempas dan Keruing
yang dilakukan di makmal dalam bentuk kayu glulam (Lihat Rajah 1.1). Penyediaan
rasuk glulam ini terdiri daripada dua jenis rasuk. Rasuk pertama adalah rasuk kayu
glulam yang terdiri daripada semua lapisan kayu kempas yang dijadikan sebagai
spesimen kawalan manakala rasuk kedua adalah rasuk kayu glulam yang terdiri
daripada lapisan kayu keruing-keruing-kempas-kempas. Seperti yang telah sedia
maklum, kayu Keriung bergred rendah sedikit daripada kayu Kempas. Ujian kekuatan
lenturan bagi semua sampel rasuk kayu glulam dijalankan bagi menentukan kekuatan
muktamad yang mampu ditanggungnya dari segi lenturan.


Semua lapisan
Kayu kempas



Kayu keruing

Kayu kempas


Rajah 1.1 Sampel rasuk kayu glulambagi kedua-dua jenis rasuk




6
1.5 Kepentingan Kajian


Kajian yang akan dilakukan tidak hanya menilai kekuatan muktamad yang
mampu ditanggung rasuk lapisan kayu lemah diatas, kayu kuat dibawah. Tetapi kajian
ini adalah lebih tumpu kepada bagaimana untuk menghasilakn rasuk kayu glulam yang
lebih ekonomi. Walaupun banyak kajian yang telah dilakukan terhadap keupayaan
rasuk kayu glulam terhadap kekuatan lenturan, namun dari segi penjimatan kos
pembuatan rasuk kayu glulam agak kurang dilakukan. Kajian ini adalah bagi menambah
penilaian yang telah dilakukan sebelum ini terhadap kekuatan lenturan bagi susunan
lapisan rasuk kayu glulam dan faktor yang mempengaruhi kekuatan rasuk kayu glulam.
Ini penting kerana struktur yang lebih ekonomi dapat diaplikasikan sebagai struktur
kekuda bumbung, gerbang dan lain-lain.








BAB 2




KAJIAN LITERATUR




2.1 Pengelasan Kayu


Kayu dagangan di kelaskan kepada dua kumpulan utama iaitu kayu keras
(hardwood) dan kayu lampung (softwood). Kayu keras berasal daripada pokok yang
berdaun lebar dan biji benih berkulit dan biasanya pokok jenis ini meluruhkan daun
pada penghujung musim pertumbuhan dan terutamanya pada musim luruh. Kayu keras
mempunyai liang yang panjang dan bersambungan pada batangnya dengan fungsi untuk
pergerakan cecair.

Kira-kira dua puluh (20) peratus pengeluaran balak dunia berasal dari pokok
kayu keras yang mana pokok jenis ini lazimnya tumbuh dengan banyaknya di hutan
hujan tropika seperti Malaysia. Hampir ke semua dua ribu lima ratus (2500) spesis kayu
yang terdapat di negara kita adalah dari jenis kayu keras. Hanya sepuluh peratus sahaja
dari jumlah tersebut adalah spesis kayu lampung dan hanya satu peratus sahaja yang
mempunyai nilai komersial.

8
Kayu lampung pula adalah daripada pokok berbentuk kon dan mempunyai daun
berbentuk jejarum serta bijih benihnya tidak berkulit (terutamanya dari keluarga Pine
dan Fir). Pokok jenis ini banyak didapati di kawasan Baltik, Scandinavia dan Amerika
Utara. Pokok berdaun hijau sepanjang tahun ini menyumbangkan lapan puluh peratus
pengeluaran balak dunia. Di dalam kayu lampung tidak terdapat liang-liang untuk
pergerakan cecair, ini kerana pergerakan cecair adalah melalui sel ke sel. Negara-negara
maju di hemisfera utara banyak menggunakan kayu lampung di dalam industri
pembinaannya kerana kayu jenis ini banyak terdapat di sana tambahan pula kadar
pertumbuhannya adalah cepat.

Pengelasan ini hanya dari aspek botani semata-mata tanpa mengira kekerasan
sebenar kayu tersebut kerana walaupun pada umumnya pokok kayu keras memberikan
kayu yang lebih kuat, berat dan lasak berbanding kayu daripada pokok kayu lampung ,
namun terdapat kayu lampung yang sebenarnya lebih keras daripada sesetengah kayu
keras dan begitu juga sebaliknya.

J abatan Perhutanan Malaysia telah mengkelaskan kayu keras kepada beberapa
kumpulan berdasarkan kekuatan mampatannya iaitu kumpulan A, kumpulan B,
kumpulan C dan kumpulan D seperti yang ditunjukkan dalam J adual 2.1. Namun
begitu, hanya beberapa spesis kayu sahaja popular di Malaysia seperti meranti, balau,
kempas dan beberapa jenis lagi yang mana di samping kayu-kayan ini digunakan secara
meluas di dalam negara, ia juga di eksport ke luar negara.









9
Jadual 2.1 : Senarai kayu Malaysia mengikut kekuatan mampatan [10]

Kumpulan A
(Kuat)
Kumpulan B Kumpulan C Kumpulan D
(Lemah)
1. Balau
2. Balau
Merah
3. Bitis
4. Chengal
5. Giam
6. Kakatong
7. Kempas
8. Mata Ulat
9. Mempening
10. Mertas
1. Kapur
2. Keledang
3. Keruing
4. Kulim
5. Mengkulang
6. Merawan
7. Merbau
8. Merapuh
9. Lilin
10. Perupuk
1. Bitangor
2. Durian
3. Machang
4. Kungar
5. Sepetir
6. Medang
7. Kedondong
8. Melantai
9. Melunak
10. Ramin
11. Meranti
Merah Tua
12. Mempisang
13. Meranti
merah muda
14. Meranti
putih
15. Meranti
kuning
16. Mersawa
17. Panarahan
1. Damar
minyak
2. Geronggang
3. J elutong
4. Pilau
5. Sesendok
6. Terentang






10
J adual 2.2 berikut menunjukkan spesis-spesis utama balak yang di eksport oleh
semenanjung Malaysia pada tahun 2003 yang dikeluarkan oleh Majlis Pembalakan
Malaysia (Malaysian Timber Council) pada 6 J anuari 2003. Berdasarkan statistik ini
jelas menunjukkan kayu meranti merupakan spesis balak utama yang di eksport oleh
semenanjung Malaysia. Di samping itu juga, beberapa jenis spesis kayu lain yang
menjadi eksport utama balak oleh semenanjung Malaysia adalah seperti keruing,
kempas dan merbau.

Jadual 2.2 : Eksport kayu gergaji Semenanjung Malaysia (berdasarkan spesis utama)[10]

Spesis Januari Disember 2003
Isipadu ( m
3
)
Meranti Merah Tua 125,747
DRM PHND 106,091
Oak Malaysia 67,329
Meranti merah 64,339
Keruing 73,739
Kempas 45,392
Merbau 27,258
Ramin 44,139
Durian 12,229
Mersawa 18,795
Kapur 21,747
Sepetir 14,176
Pulai 14,782






11
2.2 Kayu Kempas ( Koompassia Malaccensis )


Kempas adalah kayu yang berat ( ketumpatan 880 kg/m
3
pada kering
sepenuhnya ) sesuai untuk kerja-kerja struktur, kerja lantai and berbagai tujuan lain [2].
Kayu ini merupakan kayu yang paling digunakan di Malaysia kerana ianya berasal dari
negara ini. sapwood dan heartwood mudah dikenalpasti mengenai warnanya. Sapwood
berwarna kuning cerah manakala heartwood berwarna merah kekuningan dengan garis-
garis kelabu kekuningan. Terdapat buku hati dalam kayu tersebut. Lapisan ini
merupakan lapisan yang paling kers seperti batu.




2.3 Kayu Keruing ( Spesis Dipierocarpus )


Terdapat sebanyak 70 spesis Dipierocarpus yang tumbuh di Asia Tenggara [2].
Nama Keruing ini terkenal di United Kingdom dan sebenarnya ia merujuk kepada
negara ia diimport iaitu Indonesia, Malaysia, Sabah, dan Sarawak. Gurjun adalah kayu
daripada Burma dan India, Yang daripada Thailand, dan Apitong adalah daripada
negara Philipina. Gurjun dan Yang adalah spesis yang paling sedikit dan kurang
didapati.

Kayu ini terdapat dalam warna kelabu-merah jambu hinggalah kelabu gelap.
Kesemua spesis ini mengandungi dammar dan ianya akan meleleh keluar sekiranya
dipanaskan atau dibiar dibawah cahaya matahari. Ianya akan memberikan masalah
semasa proses pengergajian. Ketumpatanya adalanh daripada julat 720 hingga
800 kg/m
3
apabila kering. Spesis ini juga boleh digunakan untuk membuat playwood.


12
2.4 Teori Model Plastik


Teori model plastik telah berjaya diaplikasikan dalam bahan konkrit dan keluli
[9]. Rasuk kelululi di analisis menggunakan teori plastik pada kedua-dua bahagian
tegangan dan mampatan. Model plastik juga diaplikasikan juga dalam rasuk kayu.
Dalam teori plastik, ketika beban dikenakan berada pada tahap maksimum kekuatan
kayu, kayu tersebut akan bertahan seketika pada tahap ini, sebelum ia mengalami
keadaan gagal. Banyak penyelidik mengaplikasikan dan mengkaji rasuk kayu
mengunakan teori plastik seperti, Moe (1961), Nwokoye (1972), Zakie (1973), Bazan
(1980), dan juga Buchanan (1990). Kebanyakkan penyelidik ini telah memperkenalkan
model dan ditunjukkan dalam Rajah 2.2. [7]








(a) (b) (c) (d) (e)

Rajah 2.2 : Model tegasan untuk rasuk kayu : (a) Model Tegasan Elastik (b) Model
tegasan Moe , (c) Model tegasan Nwokoye, (d) Model tegasan Zakic, (e)
Model tegasan Bazan dan Buchanan






13
2.5 Sifat Fizikal Kayu


Sifat fizikal kayu adalah sifat-sifat kayu yang boleh dilihat dengan mata kasar.
Ia bergantung kepada di bahagian mana keratan rentas kayu itu dilihat, namun begitu
sifat fizikal kayu lebih mudah diperincikan dengan merujuk pada bahagian batangnya
[8].

Keratan rentas batang kayu berbentuk bulat dan terdiri daripada tiga bahagian
utama iaitu teras kayu, bahagian kayu dan kulit kayu. Di antara bahagian kayu dengan
kulit kayu terdapat tisu yang hanya boleh dilihat dengan mikroskop yang dipanggil
kambium. Tisu ini berfungsi menghasilkan kayu dan kulit kayu.

Teras kayu ialah pusat batang kayu yang wujud dalam pelbagai saiz bergantung
kepada jenis kayu iaitu daripada sekecil-kecilnya sehingga hampir tidak kelihatan
kepada yang besar dan ketara. Dalam kayu lampung, softwood, teras kayunya sama dan
segaya bagi kebanyakan spesis kayu, tetapi di dalam kayu keras teras kayunya
mempunyai kepelbagaian dari segi bentuk, warna dan struktur, contohnya bentuk
bintang dalam pokok oak, bentuk segitiga dalam pokok beech dan alder. Dari segi
warna dan struktur pula terdapat teras kayu yang berwarna hitam hingga kepada kelabu
pucat dan terdapat teras kayu yang berstruktur padat, poros, atau berlubang.

Batang kayu mempunyai tiga fungsi fizikal iaitu ia menyokong bahagian atas
pokok (dahan dan daun) dimana ia bertanggungjawab menghasilkan tidak hanya
makanan tetapi juga benih pokok. Fungsinya yang kedua ialah ia mengarahkan mineral-
mineral yang diserap oleh akar naik ke bahagian atas pokok. Dan fungsinya yang ketiga
ialah ia menyimpan makanan (karbohidrat) yang dihasilkan sehingga diperlukan.
Ketiga-tiga fungsi ini dijalankan oleh sel-sel yang berlainan.

Apabila keseluruhan bahagian batang memenuhi fungsi untuk menyokong
bahagian atas pokok maka tumbesaran bahagian atas juga menyebabkan pertambahan
14
diameter batang. Pengaliran mineral dan penyimpanan makanan pula hanya terhad pada
bahagian luar batang sahaja yang dukenali sebagai sapwood. Dan apabila sel-sel
sapwood tidak lagi menjalankan fungsi tersebut, ia akan membentuk bahagian yang
dikenali sabagai heartwood. Luas bahagian sapwood berbeza mengikut sepsis dan umur
pokok namun begitu ia jarang lebih besar dan biasanya lebih kurang satu pertiga jejari
keratan rentas batang.

Bahagian heartwood mengandungi sel-sel yang berasal daripada sapwood.
Perubahan fungsi sel dari sapwood kepada heartwood bukan sahaja menyebabkan
perubahan bilangan sel, juga menyebabkan sedikit peningkatan keasidan sel tersebut
menghasilkan satu bahan yang dikenali sebagai extractive. Walaupun wujud di dalam
kuantiti yang kecil di dalam heartwood, extractive memberikan warna kepada
keseluruhan heartwood dan juga merupakan bahan yang merintangi serangan kulat dan
serangga.

Kayu juga dipercirikan oleh kewujudan sedikit atau banyaknya lapisan sepusat
yang dikenali sebagai gelang tumbesaran (growth rings) yang dapat dilihat melalui
keratan rentas batang kayu. Setiap lapisan gelang tumbesaran mengandungi kayu yang
dihasilkan oleh kambium di dalam satu musim pertumbuhan di mana biasanya satu
lapisan akan bertambah bagi setiap kali musim pertumbuhan pokok dengan lapisan
paling luar adalah lapisan termuda. Oleh sebab itu, salah satu cara yang mudah untuk
menganggar umur pokok adalah dengan menghitungkan bilangan gelung
tumbesarannya.








15
2.5.1 Tekstur Dan Ira Kayu


Tekstur kayu dan ira kayu ialah satu terma yang sering salah difahami oleh
umum. Ungkapan seperti tekstur kasar, halus atau sederhana yang selalu digunakan
untuk merujuk kepada keadaan ira kayu sebenarnya menggambarkan saiz relatif dan
nisbah elemen kayu (sel) yang boleh dilihat dengan mata kasar. Kayu yang selnya
berdiameter sangat kecil di panggil kayu berstektur halus manakala kayu yang
berstektur kasar seperti keruing adalah kayu dengan sel berdiameter besar [8].

Tekstur sekata atau tekstur tidak sekata merujuk kepada darjah
ketidakseragaman sel-sel kayu merentangi gelang pertumbuhan. Apabila agihan sel
adalah seragam maka kayu itu digambarkan sebagai berstektur sekata. Sebaliknya jika
variasi wujud merentangi gelang pertumbuhan sama ada dari segi agihan sel seperti
dalam kayu jati atau ketebalan dinding sel, kayu itu disebut berstektur tidak sekata.

Ira kayu pula merujuk kepada arah serat-serat kayu dibandingkan dengan sisi
memanjang sebatang kayu. Ungkapan seperti ira lurus, ira lintang, ira serong, ira pusar,
ira kait punca dan ira gelombang sering di gunakan untuk merujuk kepada arah serat
kayu.

Ira kayu yang lurus bermakna serat-seratnya selari dengan arah paksi tegak
sesuatu balak. Ira sebegini menyenangkan kayu itu di gergaji dan di ketam. Ira
melintang pula ialah apabila serat kayu mempunyai cerun tertentu terhadap paksi
memanjangnya disebabkan oleh buku atau batang pokok yang bengkok. Sebaliknya jika
ia di sebabkan oleh proses penggergajian yang tidak mengikut arah serat memanjang ia
dipanggil ira serong.




16
2.5.2 Berat Kayu


Dengan pengetahuan tentang sifat fizikal kayu, berat sesuatu kayu dapat
dianggarkan dengan memegang dan mengangkat sampel kayu tersebut,
Walaubagaimanapun harus diingat bahawa berat sesuatu sampel kayu dipengaruhi oleh
pelbagai faktor terutamanya kandungan lembapan di dalam kayu. Faktor kandungan
lembapan di dalam kayu adalah sangat penting kerana di dalam kayu lampung berat
kandungan air di dalam kayu boleh melebihi berat kayu itu sendiri [8].

Spesis kayu komersial yang paling ringan dan spesis kayu yang paling berat
kedua-duanya adalah dari spesis kayu tropika. Kayu yang paling ringan ialah balsa
dengan beratnya dalam udara kering ialah kira-kira 80 kg/m
3
hingga 160 kg/m
3
.
Manakala dengan berat 1200 kg/m
3
hingga 1300 kg/m
3
menjadikan spesis kayu lignum
vitae adalah yang terberat.

Satu lagi konsep yang juga berhubung kait dengan berat kayu ialah graviti tentu
iaitu satu terma yang diguna pakai untuk tujuan perbandingan. Secara umum graviti
tentu bermaksud nisbah berat bahan kepada berat isipadu air yang setara. Dalam
konteks kajian ini, graviti tentu ialah nisbah berat kepada isipadu sampel kayu. Nilai
perbandingan graviti tentu ini di terbitkan berasaskan fakta yang mana ia berdasarkan
sistem hygrometric piawai. Kayu yang berada di dalam iklim sederhana biasanya
mempunyai nilai graviti tentu di antara 0.30 hingga 0.90.








17
2.5.3 Kandungan Lembapan Di Dalam Kayu


Kayu adalah bahan semulajadi yang bersifat higroskopik iaitu ia boleh menyerap
air dari atmosfera jika ia berkeadaan kering dan membebaskan lembapan ke atmosfera
jika ia berkeadaan tepu. Kandungan lembapan di dalam sampel kayu dinyatakan sebagai
peratus berat air di dalamnya berbanding berat contoh kayu itu yang di kering di ketuhar
[8].

Kandungan lembapan dalam balak yang baru di tebang adalah antara tiga puluh
peratus hingga dua ratus peratus bergantung kepada spesis pokok dan musim ia
ditebang. J umlah berat air di dalam kayu biasanya lebih berat dari kayu itu sendiri dan
ia memenuhi ruang di dalam dinding dan rongga sel.

Semasa proses pengeringan berlaku, air di dalam rongga sel akan tersejat
terlebih dahulu kemudian di ikuti dengan air di dalam dinding sel. Apabila air di dalam
dinding sel tersejat, kayu akan mengecut dan ini boleh menyebabkan kayu mengalami
rekahan. Fasa di mana rongga sel telah kering tetapi dinding sel masih mempunyai
lembapan dikenali sebagai takat serap tepu dimana kandungan lembapan pada tahap ini
ialah di antara dua puluh empat peratus dan tiga puluh peratus. Selain mengalami
perubahan isipadu, kekuatan kayu akan meningkat jika kandungan lembapan di dalam
kayu lebih rendah daripada takat serat tepu.

Apabila kayu menyerap lembapan dari udara ia akan mengembang dan
sebaliknya. Apabila kandungan air di dalamnya mengering, kayu akan mengecut.
Fenomena semulajadi yang berterusan ini di panggil pergerakan di dalam kayu. Ia tidak
boleh dihapuskan tetapi boleh dikurangkan dengan proses pengawetan.




18
2.6 Sifat-Sifat Kekuatan Kayu


Kekuatan ialah keupayaan semulajadi sesuatu bahan menentang sebarang daya
dari luar yang cuba mengubah bentuknya. Sifat kekuatan kayu merupakan faktor
penting menentukan penggunaannya sebagai bahan binaan. Kayu adalah bahan
semulajadi yang mempunyai kekuatan berbeza walaupun dari spesis atau pokok yang
sama, selain itu kayu juga mempunyai sifat ortotropik iaitu sifat yang berbeza di dalam
keratan rentas memanjang, jejarian dan tangen. Antara sifat kekuatan penting bagi kayu
ialah kekuatan tegangan, mampatan, ricih, lenturan, kekerasan dan rekahan [8].




2.6.1 Kekuatan Tegangan


Kekuatan tegangan ialah kekuatan rintangan terhadap daya tegangan yang
menarik struktur kayu tersebut di dalam arah selari dengan ira dan arah bersudut tepat
kepada ira. Ia bergantung kepada kekuatan serat, panjang dan arah serat tersebut. Kajian
menunjukkan kekuatan tegangan selari dengan arah ira boleh mencapai empat puluh
kali kekuatan tegangan arah bersudut tepat dengan ira [8].




2.6.2 Kekuatan Mampatan


Kekuatan mampatan ialah daya yang merintang tekanan yang dikenakan
terhadap kayu. Seperti mana kekuatan tegangan, kekuatan mampatan juga bertindak di
19
dalam dua arah iaitu arah selari dengan ira dan arah bersudut tepat dengan ira. Untuk
kayu lampung kekuatan mampatan selari dengan ira adalah lebih kurang satu pertiga
hingga setengah kekuatan tegangan selari dengan arah iranya. Sebaliknya untuk kayu
keras, kedua-dua jenis kekuatan ini mempunyai nilai yang hampir sama. Kekuatan
mampatan tegak kepada ira adalah sepuluh (10) peratus hingga tiga puluh (30) peratus
daripada kekuatan mampatan maksimum selari dengan ira dan ia juga merujuk kepada
kekerasan kayu.




2.6.3 Kekuatan Ricih


Kekuatan ricih ialah daya yang merintangi daya ricih yang bertindak terhadap
kayu. Terdapat empat daya ricih yang berlaku pada kayu iaitu ricihan selari dengan ira,
ricihan bersudut tepat dengan arah ira, ricih serong dan ricih gelek. Ricihan selari
dengan arah ira lazimnya paling kritikal, ianya dikira sebagai nilai purata ricih arah
satah jejarian dan satah tangen iaitu lebih kurang sepuluh (10) peratus hingga lima belas
peratus (15) kekuatan tegangan selari dengan ira.




2.6.4 Kekuatan Lenturan Kayu


Kekuatan lenturan ialah ukuran kekuatan bahan yang ditentukan melalui ujian
lenturan statik. Daripada ujian lenturan, nilai-nilai yang di kira adalah tegasan lentur
pada beban maksimum atau di kenali sebagai modulus patah, modulus kekenyalan dan
kerja melentur. Modulus patah ialah tegasan yang terbentuk pada tepi kayu ketika ia
20
gagal atau patah dan dikira dengan anggapan bahawa teori lenturan mudah berlaku.
Kerja melentur pula adalah jumlah kerja yang dilakukan untuk melentur anggota
struktur sehingga kepada peringkat tertentu.




2.6.5 Kekerasan Kayu


Kekerasan sesuatu sampel kayu boleh di nilai dari banyak segi. Dari aspek
kejuruteraan, kekerasan diertikan sebagai rintangan semulajadi sesuatu bahan terhadap
sebarang daya yang cuba melekukkan bahan tersebut atau mengubah
dimensinya.Kekerasan sesuatu sampel kayu berkaitan rapat dengan beratnya dimana
kayu yang berat ialah kayu yang keras, namun begitu kesan kandungan lembapan
terhadap kekerasan kayu adalah sebaliknya. Pertambahan kandungan lembapan
menyebabkan kekerasan kayu berkurang dan sebaliknya. Kesusahan sesuatu kayu untuk
digergaji dan diketam juga boleh dikaitkan dengan kekerasan kayu, ia bergantung
kepada keadaan ira kayu dan kandungan silica di dalam sel kayu. Petunjuk lain yang
menggambarkan kekerasan kayu ialah rintangan kehausan dan rintangan hentakan,
rintangan kehausan bergantung kepada ketumpatan, kekukuhan dan kelekitan sel kayu.
Sifat ini penting bagi kayu untuk kegunaan lantai dan penggalas. Rintangan hentakan
ialah keupayaan kayu menyerap tenaga hentakan tanpa mengalami kerosakan [10].








21
2.6.6 Rekahan


Rekahan bermaksud perpisahan serat kayu akibat tindakan baji. Sifat ini harus
diberi perhatian terutamanya bagi kayu yang akan di paku kerana ia akan
mempengaruhi jenis paku yang digunakan dan cara mengetuk. Spesis kayu yang
mempunyai rintangan rekahan yang rendah, sentuhan sebenar antara paku dan kayu
hanya enam puluh peratus sahaja. Manakala jika rintangan rekahan kayu itu tinggi,
sentuhan sehingga lapan puluh peratus dan sembilan puluh peratus boleh dicapai.




2.7 Latar Belakang Penggunaan Glulam Di Eropah


Pada tahun 1901 Otto Hetzer seorang yang berbangsa J erman berjaya
menghasilkan glulam yang menggunakan perekat jenis casein [7]. Bertitik tolak dari itu
glulam mula digunakan di dalam industri pembinaan di Eropah. Pada peringkat awal
perekat jenis casein banyak digunakan sehinggalah perekat dari sumber petroleum
diperkenalkan. Perekat dari sumber ini adalah lebih tahan kepada air dan lebih murah.
Perkembangan ini merancakkan lagi penggunaan glulam di Eropah. Antara binaan awal
di Eropah yang menggunakan glulam ialah seperti Bangunan Pameran di Amstedam,
Belanda (1922), Ruang Menunggu Stesen Besar Keretapi di Stockholm, Sweedan
(1925), Dewan Auction di Pijnacher, Belanda (1953), J ambatan Footbridge, Solleftna,
Sweeden, Stadium Ais Hoki, Sweeden dan Gereja Utucent di Belanda.





22
2.8 Penggunaan Glulam Di Malaysia


Penggunaan teknologi glulam ini masih di peringkat awal di negara kita. Tidak
banyak pendedahan yang dibuat mengenai kayu glulam ekoran kurangnya kajian yang
dilakukan terhadap kesesuaian penggunaan teknologi ini di dalam industri pembinaan
negara.

Di Malysia badan yang bertanggungjawab mengkaji potensi dan kesesuaian
teknologi kayu glulam di negara kita ialah Forest Research Institute of Malaysia
(FRIM) di Kepong. FRIM telah mengambil inisiatif menjalankan kerjasama dengan
kerajaan J epun di mana pegawai-pegawai dari Malaysia di hantar ke J epun untuk
mendalami teknologi ini dengan pakar-pakar di J epun. Hasil kerjasama ini dan kajian
yang dijalankan oleh FRIM, maka pada tahun 1981 Malaysia berjaya menerbitkan
piawaiannya sendiri berhubung penggunaan kayu berlapis berperekat di Malysia iaitu
MS 758 : Specification For Glued laminated Timber Structural Mambers (1981) dan
diikuti seterusnya oleh MS 544 : Part 3 : Permissible Stress Design Of Glued
Laminated Timber pada tahun 2001.

Antara binaan awal yang menggunakan kayu glulam di Malaysia ialah sebuah
jambatan yang merintangi tasik yang dibina sendiri oleh kakitangan FRIM pada tahun
1962 yang masih boleh digunakan sehingga hari ini.




2.9 Peringkat Awal Pembuatan Kayu Glulam


Sebelum menghasilkan kayu glulam ada beberapa faktor perlu di beri
pertimbangan. Faktor-faktor ini akan mempengaruhi kekuatan kayu yang akan
23
dihasilkan. Oleh itu kegaglan untuk mengenalpasti faktor-faktor tersebut menyebabkan
kayu glulam yang dihasilkan tidak mencapai matlamat pembuatannya.




2.9.1 Pemilihan Spesis Kayu Untuk Penghasilan Glulam


Pemilihan jenis kayu yang tepat adalah sangat kritikal bagi memastikan produk
yang dihasilkan mencapai mutu yang dikehendaki. Pemilihan kayu adalah bergantung
kepada tujuan penggunaan struktur glulam itu sendiri dan kesesuaiannya dengan
persekitaran tempat kayu itu akan digunakan serta prestasi teknikal kayu tersebut. Kayu
glulam terdiri daripada empat atau lebih lapisan kayu yang dilekatkan bersama dengan
menggunakan perekat. Oleh itu faktor rekatan kayu adalah paling penting diberi
perhatian. Ini bagi memastikan kayu memberikan rekatan yang maksimum apabila
bertindakbalas dengan perekat [10].

Biasanya penghasilan kayu glulam adalah lebih baik dari segi kekuatan jika
kepingan kayu dari spesis yang sama dilekatkan berbanding menggunakan kepingan
kayu dari spesis yang berlainan. Ini kerana perubahan lembapan adalah tidak sama bagi
semua spesis kayu. Pada amnya kayu lampung atau kayu yang mempunyai graviti tentu
yang rendah lebih mudah direkatkan berbanding kayu keras.








24
2.9.2 Ketebalan Lapisan Kayu


Ketebalan setiap lapisan kayu yang akan membina struktur glulam juga tidak
boleh dipandang ringan. Ini kerana lapisan kayu yang lebih nipis memberikan hasil
lekatan yang lebih baik berbanding lapisan kayu yang tebal. Kayu yang lebih nipis akan
mencapai keseimbangan lembapan yang lebih cepat yang mana, ia adalah penting untuk
mencapai hasil rekatan yang baik. Kesan keseimbangan lembapan terhadap rekatan
berlaku dalam jangka masa yang panjang dan apabila keseimbangan lembapan berlaku
di dalam lapisan kayu yang tebal, ia akan mempengaruhi kekuatan rekatan yang sedia
ada.




2.9.3 Kandungan Lembapan Di Dalam Kayu


Kandungan lembapan sangat mempengaruhi perekatan antara lapisan kayu
seterusnya kekuatan kayu glulam yang dihasilkan secara keseluruhannya. Apabila
kandungan lembapan berada di bawah takat serat tepu peningkatan kandungan
lembapan menyebabkan kekuatan berkurang. Apabila kandungan lembapan melebihi
takat serat tepu, perubahan kandungan lembapan selepas itu tidak mempengaruhi
kekuatan kayu. Kandungan lembapan yang tinggi boleh menyebabkan kayu mudah
diserang kulat dan serangga dan melemahkan kayu.

Peratus kandungan lembapan yang di benarkan untuk menghasilkan kayu
glulam ialah di antara lapan peratus hingga lima belas peratus. Kesan kandungan
lembapan ke atas kekuatan ikatan lazimnya ditentukan oleh kebolehpencairan sesuatu
perekat dan kadar penyerapan ke dalam liang kayu. Kayu yang mempunyai peratusan
kandungan lembapan yang rendah mempunyai kadar penyerapan yang lebih baik
25
berbanding kayu yang mempunyai peratus kandungan lembapan yang tinggi. Adalah
penting bagi memastikan peratus kandungan air di dalam kayu berada di dalam julat
yang dibenarkan agar proses pembuatan kayu glulam memberikan hasil yang
memuaskan.




2.9.4 Sifat Mekanikal Kayu


Sifat mekanikal kayu adalah sifat semulajadinya merintangi daya-daya luar yang
bertindak keatasnya yang cuba mengubah bentuk dan dimensinya. J enis kayu yang
dipilih mestilah di uji terlebih dahulu untuk memastikan sifat mekanikalnya adalah
memuaskan. Sifat ini penting bagi menghasilkan struktur glulam yang kuat dan tahan
lasak. Sifat mekanikal kayu yang penting ialah kekuatan tegangan, kekuatan mampatan,
kekuatan ricih, kekuatan lenturan, rekahan, kekerasan dan rintangan terhadap hentaman.




2.9.5 Pengawetan Dan Pemulihan Kayu


Kayu adalah sumber alam yang berinteraksi dengan persekitarannya. Faktor
persekitaran boleh menyebabkan berlaku kecacatan semulajadi kau seperti gerigis,
buku, hati dan berongga. Kayu yang baik sifat fizikalnya juga boleh mengalami
kecacatan semasa proses pengilangan yang tidak dilakukan dengan berhati-hati.
Sebarang kecacatan yang berlaku pada kayu baik secara semulajadi atau berlaku semasa
proses pengilangan, akan menyebabkan kekuatan kayu menjadi rendah.

26
2.9.6 Penyediaan Lapisan Kayu


Untuk menjamin mutu kayu terjaga, tempoh antara proses kayu di potong dan
proses melekatkan lapisan kayu biasanya dihadkan dalam masa empat puluh lapan jam
bagi meminimumkan kesan daripada kemerosotan kayu secara semulajadi. Bagi spesis
yang mengeluarkan resin tempoh ini perlu dipendekkan kerana kehadiran resin akan
mengurangkan kekuatan maksimum perekatan.

Bukan sahaja pemilihan jenis kayu perlu kepada penelitian, pemotongan kayu
untuk dijadikan kepingan juga perlu dilakukan berhati-hati bagi mengelakkan
pembaziran dan kerosakan fizikal pada kayu. Untuk tujuan komersial tebal kayu glulam
adalah menurut permintaan dan tebal setiap lapisan kayu pula dihadkan kepada 50mm
sahaja supaya ia berupaya untuk kering tanpa pengredan semula.




2.10 Sifat Glulam Sebagai Anggota Struktur


Terdapat ciri-ciri penting struktur glulam yang mempengaruhi penggunaannya
sabagai anggota struktur. Berikut adalah ciri-ciri glulam sebagai bahan binaan.

a) Sesuatu struktur boleh dibina daripada kayu yang berbeza kualiti. Ini
memberikan kawalan tambahan pada kekuatan struktur kayu tersebut.

b) Penggunaan bahan binaan adalah lebih cekap dimana kayu yang paling kuat
boleh ditempatkan dikawasan yang mempunyai tegasan yang paling besar
atau kawasan momen lentur yang kritikal.

27
c) Pesongan anggota dapat dikurangkan dengan menempatkan kayu yang
mempunyai modulus yang paling besar sejauh yang mungkin dari paksi
neutral anggota struktur.

d) Kekuatan kayu meningkat sebanyak sepuluh peratus hingga dua puluh
peratus apabila kayu disusun secara berlapis bergantung kepada jenis kayu.

e) Kayu glulam dapat menghindarkan kehilangan kekuatan struktur akibat
kecacatan kayu.




2.11 Kelebihan Dan Kekurangan Struktur Glulam


Apa sahaja bahan binaan mempunyai kelebihan dan kekurangannya,
termasuklah glulam. Kayu glulam mempunyai banyak kelebihan yang menyebabkan ia
menjadi satu pilihan sebagai bahan binaan. Aspek ini perlu diperhatikan agar kayu
glulam sesuai pada penggunaannya dan hasil yang diperoleh adalah memuaskan.

Menggunakan kayu glulam, anggota-anggota struktur boleh dibina dalam
dengan saiz kayu yang dipotong di kilang. Selain itu ia juga boleh dibentuk dengan baik
sama ada lurus atau melengkung. Ini agak sukar dilakukan oleh kayu padu.

Kayu yang bersaiz kecil dan pendek serta bergred rendah boleh digunakan untuk
menghasilkan anggota struktur yang bersaiz besar dan panjang. Ini memastikan sumber
kayu dapat digunakan secara optimum. Pengagihan gred tegasan kayu juga boleh
dilakukan mengikut keperluan dimana kayu yang bergred rendah di tempatkan di
bahagian yang rendah tegasannya den sebaliknya. Ini dapat mengelakkan pembaziran
penggunaan kayu.
28

Kecacatan pada kayu dapat ditutup atau di selerakkan supaya tidak tertumpu
kapada suatu tempat sahaja melalui rekabentuk pembinaanya dan pengeringan secara
relau. Ini dapat dilakukan kerana komponennya adalah nipis dan sekata. Dengan
meminimumkan kecacatan kayu glulam maka keselamatannya dapat dipertingkatkan.

J ika dibandingkan dengan keluli dan konkrik, rintangan terhadap api bagi kayu
glulam adalah lebih baik dimana keratan rentas struktur ini adalah tidak mudah terbakar
dan tahan kepada lesapan haba yang rendah. Selain itu, ia lebih ringan, menyebabkan
kebolehkerjaannya adalah tinggi di samping menggunakan peralatan yang kecil dan
menjimatkan kos. Secara semulajadinya pula ia bebas daripada pengaratan seperti yang
berlaku kepada keluli.




2.11.1 Kelemahan Struktur Glulam


Di samping banyak kelebihannya kayu glulam juga mempunyai kekurangannya
juga. Diantaranya adalah seperti berikut :

Kos pengeluaran kayu glulam sebenarnya lebih tinggi daripada pengeluaran
kayu padu di samping proses pembuatannya lebih sukar. Di tambah pula pembaziran
kayu masih berlaku iaitu semasa mendapatkan ukuran dan bentuk. Ini merujuk kepada
proses pemotongan dan pengetaman.

Faktor persekitaran sangat mempengaruhi kekuatan kayu dan perekat itu sendiri.
Di mana perubahan kandungan lembapan akan menjejaskan kekuatan perekatan. Oleh
itu perekat yang berkualiti tinggi diperlukan untuk meningkatkan rintangan terhadap
kesan persekitarannya.
29

Pengawasan yang rapi perlu pada setiap peringkat pembuatan bagi menjamin
kualiti yang memuaskan. Sebagai contoh kandungan lembapan di dalam kayu harus di
pastikan kekal dalam julat dua belas peratus hingga lima belas peratus semasa
penyediaan perekat dan semasa menekan lapisan kayu. Pembuatannya memerlukan
peralatan yang canggih. Ini memerlukan tenaga pakar yang sukar didapati di negara
kita.

Penggunaan perekat adalah dalam kuantiti yang banyak dan kos perekat ini
adalah tinggi. Masalah penyimpanan perekat juga berlaku di mana ia harus disimpan di
tempat yang sesuai bagi menjamin mutunya berkekalan.




2.12 Perekat


Selain faktor kayu di dalam pengeluaran kayu glulam, faktor perekat juga sangat
penting. Selain jenis kayu yang tepat dan mempunyai sifat-sifat yang dikehendaki,
perekat yang sesuai juga menjamin kualiti glulam secara keseluruhannya. Oleh itu
sebarang kesilapan dalam pemilihan dan pemasangan perekat akan menyebabkan
kegagalan dalam mencapai perekatan yang maksimum. Pemahaman yang mendalam
terhadap perekat amat penting untuk mengelakkan perkara ini terjadi.

Secara umum perekat adalah satu bahan yang dapat memegang bahan antara
satu sama lain melalui sentuhan permukaan. Perekat pada peringkat awal penggunaan
kayu glulam, perekat diperbuat daripada bahan kanji seperti nasi atau protein binatang
yang digunakan hanya sebagai bahan kegunaan harian iaitu sebagai pelekat kertas dan
perkakas rumah. Mengikut kajian yang dibuat pada tahun 1958 oleh Sebo dan Knauss,
perekat casein digunakan khususnya untuk pemasangan kayu lapis dalaman manakala
30
perekat resin digunakan untuk kayu lapis kegunaan luaran. Perkembangan pembuatan
bahan asas perekat dapat memberi lebih kekuatan terhadap ikatan struktur bahan yang
digunakan. Perekat ini dapat merintangi kelembapan dan keadaan cuaca yang berubah-
ubah. Namun seiring dengan perkembagan teknoligi kayu perekat sintetik
diperkenalkan yang mana ia memberikan prestasi yang lebih baik berbanding perekat
semulajadi.




2.12.1 Mekanisma Keperekatan


Dari sudut mekanisma perekat dilihat sebagai suatu bahan yang berdikari,
keupayaan fizikal melekat yang kuat dan hubungan ikatan kimia antara perekat dan
permukaan yang dilekat. Kayu secara biologinya mempunyai struktur selulosa yang
mengandungi rantaian sel-sel gentian yang dilekat oleh bahan lignin yang memberikan
kekuatan kepada kayu. Liang-liang yang sedia terbentuk dalam kayu merupakan sel-sel
yang besar dengan hujung terbuka sebagai tiub yang panjang dan membolehkan perekat
meresap kedalam dan membentuk unjuran berupa taji apabila mengeras. Lapisan
perekat yang dihasilkan membentuk ikatan yang baik berbanding dengan bahan yang
tidak telus seperti logam.




2.12.2 Pengelasan Perekat


Pertimbangan untuk memilih perekat yang akan digunakan haruslah berdasarkan
kepada pengetahuan yang mendalam terhadap kumpulan-kumpulan perekat dan
31
kegunaan setiap kumpulan itu. Perekat-perekat kayu telah di kelaskan kepada beberapa
kumpulan berdasarkan keupayaan rintangannya terhadap agen-agen pemusnah
semulajadi dan bukan semulajadi. Agen pemusnah semulajadi ialah seperti dedahan
cahaya matahari, hujan dan kesan cuaca yang berlebihan. Agen pemusnah bukan
semulajadi pula adalah seperti kesan penggunaan struktur kayu itu sendiri. Didalam
kejuruteraan struktur, penggunaan perekat melibatkan perekat yang tinggi rintangan
cuaca dan didihan. J adual 2.3 menunjukkan kumpulan perekat yang biasa digunakan.

Jadual 2.3 : Kumpulan perekat dan penggunaanya [10].

Kumpulan J enis Perekat Penggunaan
WBP- Weather
And Boil Proof
1. Resorcinol
Formaldehyde
2. Phenol Formaldehyde
1. Sambungan yang
didedahkan kepada
matahari dan lautan
( Perekat dedahan Luaran )
BP- Boil Proof 1.Melanie Formaldehyde
2.Melanie Urea
Formaldehyde
1.Kegunaan pada keadaan
dalaman yang lembap
2.Tempoh khidmat yang
terhad jika terdedah
sepenuhnya
MR-Moisture Resistance 1. Urea Formaldehyde
dengan nisbah UF tertentu
1.Kegunaan pada keadaan
yang lembap
INT-Interior Use Only 1.Urea Formaldehyde
2.Casein
3.Polivinyl Acetate
4.Perekat Binatang
1.Perekat jenis pendedahan





32
2.12.3 Faktor-Faktor Pemilihan Perekat


J enis perekat yang hendak digunakan tidak boleh di pilih sebarangan. Banyak
faktor yang perlu di beri pertimbangan. Ini kerana kebanyakan kegagalan pelapisan
kayu berpunca daripada pemilihan perekat yang tidak sesuai dengan keadaan
pendedahannya. Antara faktor yang perlu dipertimbangkan ialah kelasakan perekat,
kualiti ikatan yang dihasilkan, kesesuaian perekat dengan jenis lapisan kayu, tempoh
pemasangan terbuka dan tertutup serta kos perekat itu sendiri.

Penggunaan perekat hendaklah mematuhi piawaian yang ditetapkan seperti
BS 1444 : Cold Setting Casein Glue For Wood atau BS 1204 Part 1 : Synthetic Resin
Adhesive Gap Filling Adhesive. Perekat yang diperbuat daripada lemak binatang, vinyl,
damar epoksi dan getah tidak sesuai digunakan dalam pembuatan kayu glulam.




2.12.4 Unsur-Unsur Utama Dalam Perekat


Perekat mempunyai beberapa komponen di dalamnya. Ianya berbeza antara satu
perekat dengan perekat yang lain berdasarkan kepada fungsinya. Komponen-komponen
perekat adalah seperti berikut :-

i. Asas(Base)

ii. Pengeras(Hardener)

iii. Pencairan(Diluent/Thinner)

33
iv. Pengeras(Hardener)




2.12.5 Asas (Base)


Ia adalah bahan semulajadi atau bahan sintesis yang merupakan bahan pepejal
yang bertindak sebagai tulang belakang kepada lapisan perekat dan memberikan
kelakunan lekatan semasa ia berada dalam keadaan cecair.




2.12.6 Pengeras (Hardener) :


Bahan kimia yang dicampurkan bersama dengan bahan asas perekat dengan
suatu kadar nisbah mengikut spesifikasi pembuat dan dipadukan sebagai suatu struktur
polimer setelah siap diawet.




2.12.7 Pelarut (Solvent)


Ia merupakan bahan pelarut yang bertindak melarutkan perekat supaya semua
komponen pelarut berada dalam bentuk cecair.

34

2.12.8 Pencair (Diluent/Thinner)


Ia adalah bahan yang bertindak untuk menghasilkan kepekatan yang rendah bagi
membolehkan ianya disapukan kepada permukaan kerja.




2.12.9 Jenis-Jenis Perekat


Pada masa kini terdapat empat jenis perekat yang digunakan dalam kejuruteraan
struktur glulam yang memenuhi piawaian BS 4169: 1988 dan BS.5208: Part 2: 1991
iaitu:-
i. Urea Fomaldehyde(UF)

ii. Melamine-Formaldehyde(MF)

iii. Phenol Formadehyde(PF)

iv. Phenol Resorcinol Formadehyde(PRF)








35
2.12.10 Urea Formaldehyde (UF)- Amino-Resin Adhesive


Perekat UF adalah bahan pencecairan dan sebatian amino dan aldehydes
manakala Urea dan Melamine merupakan sebatian amino dan formaldehyde. UF boleh
diperolehi dalam bentuk cecair likat dan debu. UF banyak digunakan sebagai perekat
untuk pembuatan papan lapis dan dalam industri partikel kayu di Malaysia. Pemangkin
digunakan sebagai bahan yang bertindak mempercepatkan perekat untuk mengeras. UF
adalah tidak sesuai digunakan untuk luaran, tetapi penggunaan Melamine-formaldehyde
(MF) bersama UF boleh mengubah fungsi kegunaan UF.




2.12.11 Phenol Formaldehyde (PF) Phenolic Resin Adhesive


Perekat Phenol Formadehyde boleh diperolehi dalam bentuk cecair likat, debu
atau dalam bentuk impregnated paper sheet. Bentuk debu adalah sesuai digunakan
kerana ia boleh disimpan dalam suatu tempoh yang lama. Ia boleh digunakan pada suhu
bilik lebih kurang 20 darjah Celcius. Kualiti perekat ini adalah tinggi di mana berupaya
merintangi keadaan suhu yang berubah dan serangan mikroorganisma. Perekat PF
mempunyai kelemahannya yang tersendiri seperti warnanya yang kegelapan
mencacatkan permukaan kayu. Ia memerlukan penjagaan yang rapi berbanding dengan
perekat yang lain.






36
2.12.12 Phenol Resorcinol Formaldehyde (PRF)


Perekat Phenol Resorcinol Formaldehyde (PRF) adalah dihasilkan melalui
tindak balas resorcinol dengan Formaldehyde. Perekat jenis ini hanya disediakan
dalam bentuk cecair likat, berwarna gelap dan mengeras pada suhu antara 5 darjah
Celcius hingga 100 darjah Celcius. Perekat ini boleh digunakan pada kandungan
lembapan relatif yang tinggi iaitu melebihi 18%. Kekuatan ikatan lebih kuat berbanding
dengan perekat phenol-resorcinol dan harga pasarannya tinggi. Kajian di atas
permukaan kayu berpenyambungan dan kayu lapis sebelum ini yang menggunakan
perekat dari jenis PRF memberikan kekuatan struktur yang tinggi jika dibandingkan
dengan kekuatan struktur kayu pejal.

Perekat PRF boleh menghasilkan kekuatan sambungan yang baik. Sifat
keperekatannya boleh menahan dari serangan kulat, serangga, dan bahan kimia keadaan
suhu yang tinggi. Dengan demikian ianya banyak digunakan dalam mengikat bahan-
bahan seperti kayu, konkrit dan logam. Dalam kejuruteraan struktur, kayu yang
dilekatkan dengan menggunakan PRF hendaklah mempunyai kandungan lembapan
kurang dari 15% pada masa perekatan. Kandungan lembapan yang terbaik adalah lebih
kurang 10%.




2.13 Kekuatan Ikatan Perekat


Kekuatan ikatan perekat pada kayu meningkat dengan ketumpatan kayu hingga
kapada lingkungan 0.7 kepada 0.8 g/cm
3
( kandungan lembapan 12% ). Diatas paras ini,
kekuatan akan menurun. Walaupun kekuatan meningkat dengan ketumpatan kayu,
kegagalan kayu menurun perlahan-lahan kepada nilai ketumpatan antara 0.7 hingga 0.8
37
g/cm
3
dan kemudian menurun secara cepat diatas 0.8 g/cm
3
. Dengan peningkatan
ketumpatan kayu meningkat, kekuatan ikatan yang tinggi dengan kegagalan kayu yang
tinggi adalah sukar dicapai secara tetap. Kayu yang mempunyai ketumpatan yang tinggi
adalah sukar untuk membentuk ikatan yang kuat disebabkan beberapa faktor. Antaranya
adalah kerana sel kayu berdinding nipis dan kurang ruang lumen menyebabkan perekat
tidak dapat menyerap dengan mudah, menjadikan kepentingan saling-kunci secara
mekanikal perekat terbatas kepada hanya satu atau dua kedalaman sel.




2.14 Penyediaan perekat


Penggunaan perekat harus mengikut spesifikasi yang dikeluarkan oleh pengeluar
iaitu dari segi kadar campuran komponen dan masa perekat mula mengeras. Kegagalan
untuk mematuhi spesifikasi ini menyebabkan perekat tidak boleh memberikan
prestasinya yang sebenar.

Perekat mestilah berada dalam keadaan cecair sepenuhnya supaya luas
permukaan yang bersentuhan dengannya lebih besar dan ini memberikan ikatan yang
lebih baik. Tempoh khidmat perekat mestilah melebihi atau menyamai tempoh khidmat
struktur lapisan kayu bagi memastikan struktur tahan lama dan tidak mengalami
kegagalan pada bahagian sambungannya.









BAB 3




UJIAN MAKMAL




3.1 Pendahuluan


Bagi mencapai objektif kajian ini, ujikaji makmal perlu dilaksanakan. Dalam
ujikaji makmal, terdapat dua jenis ujikaji yang dilakukan iaitu ujian mampatan bagi
sampel padu, ujian lenturan rasuk kayu glulam dan ujian kandungan lembapan bagi
sampel rasuk kayu glulam yang diambil di tempat berlakunya kegagalan. Didalam
ujikaji ini, sampel kayu keruing dan kempas digunakan.









39
3.2 Penyediaan Sampel




3.2.1 Sampel Dalam Bentuk Padu


Kayu kempas dan keruing yang telah dibeli dari gudang menjual bahan-bahan
binaan mula-mula dibiarkan berada didalam makmal kayu sebelum dijalankan proses
memotong kayu. Sampel-sampel kayu semasa sebelum pemotongan adalah 12 kaki
panjang. Kayu kempas dan keruing dibiarkan selama seminggu sebelum proses
pemotongan dilakukan bagi membolehkan kandungan air yang terdapat dalam kayu
tersebut mengering. Sampel diletakkan dalam suhu makmal sebelum ia dipotong kepada
saiz-saiz yang dikehendaki. Sampel-sampel padu ini diperlukan bagi membuat ujikaji
ujian mampatan di makmal. Saiz-saiz sampel dalam bentuk padu ini dipotong
berpandukan kepada BS 373 :1957. Lihat jadual 3.1 dibawah untuk melihat saiz-saiz
kayu yang digunakan berdasarkan jenis ujian yang hendak dijalankan.

Jadual 3.1 : Saiz-saiz sampel dalam bentuk padu bagi setiap ujian makmal
( Sumber BS 373 : 1957)

J enis Ujian Dimensi (mm)
Mampatan selari dengan ira 20 X 20 X 60
Tegangan selari dengan ira 6 X 30 X 300
Lenturan 20 X 20 X 300
Ricih 50 X 50 X 50
Ketumpatan 20 X 20 X 20



40
Rajah 3.1 menunjukkan dimensi kayu padu yang telah desediakan.


50 mm
50 mm



40 mm

Rajah 3.1 Saiz sampel kayu kempas dan keruing




3.2.2 Sampel Dalam Bentuk Glulam


Dalam kajian ini, sampel yang dibuat dalam bentuk Glulam adalah hanya untuk
sampel rasuk sahaja. Rasuk yang dihasilkan terdiri daripada dua jenis rasuk. Setiap
sampel rasuk terdiri daripada empat lapisan kayu. Semasa proses pemotongan kayu
dijalankan dimakmal, kayu-kayu ini semua dipotong mengikut saiz 25 mm X 50 mm X
400 mm. Setiap jenis sampel rasuk terdiri daripada tiga sampel setiap satu jenis rasuk.
Oleh itu, sebanyak 24 lapisan kayu bersaiz 25 mm X 50 mm X 400 mm diperlukan.
Sampel rasuk jenis pertama adalah rasuk lapisan kayu kempas-kempas-kempas-kempas.
Rasuk ini dijadikan sebagai sampel kawalan kerana ia terdiri daripada semua lapisan
kayu yang sama. Sampel rasuk jenis kedua pula adalah lapisan kayu keruing-keruing-
kempas-kempas .Setelah selesai kayu dipotong, ia akan diikat bagi mengelak kayu
daripada melending. Rajah 3.2 menunjukkan susunan sampel rasuk kayu yang telah
disediakan

41


Kayu Keruing
Kayu Kempas
Kayu Kempas


Rajah 3.2 Sampel dalam bentuk rasuk glulam





3.2.3 Proses Perekatan Lapisan Kayu Bagi Membentuk Rasuk


Dalam proses merekatkan empat lapisan kayu bagi membentuk sampel rasuk, ia
menggunakan campuran perekat dan juga pengeras. Perekat Resorcinol- Phenol
Adhesive dan pengeras digunakan. Campuran kimia ini adalah seperti yang diedarkan
oleh AKZO NOBEL (Synteko adhesive No. 1711T dan Synteko hardener No. 2623).
Perekat-perekat yang digunakan dalam proses perekatan ini dipilih berdasarkan
kebolehannya yang mempunyai ciri-ciri tahan lasak. Selain daripada itu , perekat yang
dipilih ini juga adalah berdasarkan kepada kebolehannya melindungi rasuk tersebut
yang akan terdedah kepada persekitaran cuaca alam sekeliling samada hujan. panas,
lembap dan sebagainya.






42
3.2.4 Proses-Proses Yang Terlibat


Terdapat tiga proses yang perlu dipatuhi semasa menjalankan proses perekatan
lapisan-lapisan kayu tersebut. Proses proses tersebut adalah penyediaan larutan
perekat, proses penyapuan perekat dan proses pemasangan lapisan kayu untuk
membentuk struktur rasuk. Proses ini dilakukan setelah kayu-kayu selesai dipotong.
Selain daripada itu, sebelum menjalankan proses perekatan lapisan-lapisan kayu ini,
semua kayu mestilah dibersihkan terlebih dahulu bagi mengelakkan sebarang habuk
terletak pada permukaan kayu tersebut. J ika kayu tidak dibersihkan terlebih dahulu,
maka akan menganggu kelancaran proses perekatan dijalankan. Habuk-habuk boleh
dibersihkan daripada permukaan kayu dengan menyemburkan angin menggunakan alat
kompressor.


3.2.4.1 Penyediaan Larutan Perekat


Perekat merupakan sejenis campuran kimia. Walaubagaimanapun, campuran
kimia ini perlu ditambahkan dengen agen pengeras (hardener) supaya campuran
tersebut dapat cepat mengeras dan menghasilkan rekatan yang lebih kuat pada lapisan
kayu-kayu tersebut. Kebiasaannya perekat mempunyai masa simpanan selama satu
tahun, akan tetapi perekat ini perlu disimpan pada suhu julat 15 C 20 C.

Kuantiti perekat dan pengeras yang hendak digunakan mestilah bersesuaian
mengikut kegunaannya dan mestilah cukup kuantitinya. Kebiasaannya, jumlah kuantiti
campuran tersebut adalah bergantung kepada keluasan permukaan kayu yang hendak
direkatkan.

43
Merjuk kepada edaran AKZO NOBEL, kuantiti yang digunakan adalah dalam
lingkungan 300 g/m
2
- 450 g/m
2
. Dalam ujikaji ini, nisbah perekat kepada pengeras
yang digunakan adalah 4 : 1.

Perekat dan pengeras akan ditimbang dalam bekas bersih yang berasingan
mengikut nisbah yang ditetapkan. Selepas selesai disukat mengikut kuantiti yang
ditetapkan, perekat dan pengeras akan dicampurkan dalam satu bekas dan akan digaul
untuk menyebatikannya. Campuran perekat dan pengeras ini disediakan terlebih dahulu
bagi kuantiti untuk membuat satu sampel rasuk sahaja. Ini bagi mengelakkan perekat
tersebut daripada mengeras jika dibiarkan terlalu lama. Oleh itu, sebaik-sebaiknya
campuran tersebut disediakan bagi merekatkan empat lapisan kayu terlebih dahulu.
Rajah 3.3 menunjukkan perekat dan bekas yang digunakan.



Rajah 3.3 Perekat dan bekas yang digunakan





44
3.2.4.2 Penyapuan Perekat


Setelah campuran perekat digaul sebati, ia akan dimasukkan dalam alat
penyapuan yang dipanggil roller-spreader. Penggunaan alat ini bertujuan untuk
memastikan proses penyapuan perekat dapat dilakukan dengan sekata dan seragam.
Sebelum alat ini digunakan, hendaklah dipastikan terlebih dahulu alat ini berada dalam
keadaan yang baik bagi mengelakkan ketidaksekataan perekatan dilakukan. Proses
penyapuan perekat ini dilakukan pada kedua-dua permukaan kayu yang bertembung.
Rajah 3.4 menunjukkan proses penyapuan perekat menggunakan alat roller-spreader.



Rajah 3.4 Penyapuan perekat menggunakan alat roller-spreader


3.2.4.3 Pemasangan Lapisan Kayu Dan Proses Tekanan


Setelah lapisan lapisan kayu disapu dengan bahan perekat, ia akan dilekatkan
antara satu sama lain. Dalam proses ini, ia hendaklah dilakukan dengan berhati-hati bagi
45
mengelakkan lelehan perekat keluar disisi lapisan-lapisan kayu tersebut. Setelah selesai
proses perekatan rasuk pertama, maka ulangi prosedur-prosedur dari awal bagi
merekatkan sampel rasuk yang lain.

Selepas kepingan kayu dicantumkan, ianya segera dibawa ke mesin penekanan
iaitu mesin Eurotrade. Kedudukan kayu glulam hendaklah berada dalam keadaan yang
mana tekanannya boleh dikenakan secara sama rata diatas garisan perekat. Tekanan
yang dikenakan dibahagikan supaya perekat membentuk satu jaluran nipis. Tekanan
telah ditetapkan pada kadar 1 MN/m
2
( MS 758 : 1981 menetapkan kadar tidak kurang
daripada 0-7 MN/m
2
). Ianya dibiarkan selama 24 jam. Rajah 3.5 dibawah menunjukkan
proses penekanan yang sedang dijalankan dan Rajah 3.6 menunjukkan sampel rasuk
kayu selepas proses penekanan.



Rajah 3.5 Proses tekanan sedang dilakukan
46



Rajah 3.6 Rasuk kayu lapis berperekat selapas menjalani proses tekanan




3.3 Ujian Makmal


Selepas sampel disediakan, terdapat dua jenis ujian yang dilakukan ke atas
sampel kayu kayu tersebut. Ujian tersebut dibahagikan kepada ujian dalam bentuk
sampel bentuk padu dan juga sampel dalam bentuk rasuk berperekat. Bagi sampel
dalam bentuk padu, ujian yang dijalankan adalah ujian mampatan. Manakala bagi
sampel dalam bentuk rasuk beperekat, ujian yang dijalankan adalah ujian lenturan.

Tujuan ujian mampatan dilakukan dalam kajian ini adalah untuk menentukan
kayu manakah yang paling kuat samada kayu kempas atau kayu keruing. Dengan
melakukan ujian ini, dapatlah ditentukan kayu yang lebih kuat berdasarkan ujian
mampatan yang telah dijalankan.

47
3.3.1 Ujian Makmal Dalam Bentuk Padu ( Ujian Mampatan )


Rajah 3.7 menunjukkan alat yang digunakan untuk melakukan ujian mampatan
sampel padu. Alat ini dinamakan alat Universal Dartec dengan kapasiti 250 kN. Rajah
3.8 pula menunjukkan tiga sampel kiub padu kayu keruing dan tiga sampel padu kayu
kempas. Kesemua sampel kayu padu ini disediakan mengikut arah selari dengan ira.
Saiz bagi kesemua sampel kiub padu ini adalah 40 mm X 50 mm X 50 mm.



Rajah 3.7 Alat Universal DARTEC


(a) Sampel kayu padu kempas (b) Sampel kayu padu keruing

Rajah 3.8 Sampel kayu padu bagi ujian mampatan

48
Semasa hendak memulakan ujian ini, sampel hendaklah dipastikan sentiasa rata
dan selari dengan ira. Ianya perlu diberi perhatian semasa proses pemotongan kayu
kayu tersebut. Rajah 3.7 juga menunjukkan terdapat plat bebentuk sfera yang
berpermukaan rata yang terletak secara berpusat kepada pembebanan beban. Tujuan
permukaan yang rata pada permukaan sfera tersebut adalah untuk memastikan bahawa
daya mampatan yang dikenakan keatas sampel kiub tersebut adalah sekata dan malar.
Mula-mula, sampel kiub padu akan diletakkan berpusat di atas tengah-tengah
permukaan sfera tersebut. Setelah itu, pembebanan akan dilakukan sehinggalah sampel
kiub padu tersebut mengalami kegagalan. Kadar pembebanan maksimum diambil
dalam masa 5 2 minit





3.3.2 Ujian Dalam Bentuk Rasuk Berperekat ( Ujian Lenturan Rasuk )


Tatacara persediaan ujian lenturan rasuk ditunjukkan dalam Rajah 3.9. Rajah
3.10 pula menunjukkan kedudukan sample rasuk diletakkan semasa ujikaji hendak
dilakukan.



Rajah 3.9 Ujian rasuk gagal dari segi lenturan
49


Beban Beban









400 mm
a a
100mm
50mm

Rajah 3.10 Peletakkan beban ujian lenturan

Untuk menjalankan ujian lenturan rasuk ini, alat yang digunakan adalah mesin
Magnus Frame 1. Binaan alat ini diperbuat daripada keluli. Rasuk kedua-dua jenis
sampel ini diuji mengikut ASTM D198-84. Terdapat dua jenis rasuk yang berlainan
akan diuji. Setiap jenis rasuk ini akan diuji mengikut tiga sampel setiap jenis.
Penyediaan sampel rasuk berperekat ini telah diterangkan dalam bahagian yang lepas.
Semasa proses pembebanan, pesongan yang terjadi pada rasuk akan direkodkan oleh
trasducer pesongan (LVDT) yang akan memberikan nilai pesongan yang terjadi kepada
sampel rasuk apabila dikenakan beban. Alat LVDT ini dapat mencatatkan pesongan
maksimum yang berlaku sehingga 50mm.

Kelajuan cross head dikawal secara manual kepada penghampiran kelajuan
merujuk kepada ASTM D198 84 yang telah disetkan kepada 4.80 mm / minit. Sistem
komputer yang disambungkan kepada pengelog data yang digunakan sebagai pengiraan
untuk mengira kadar terikan pada rasuk. Ujian terhadap rasuk dijalankan sehingga rasuk
mengalami kegagalan.
50
3.3.3 Ujikaji Kandungan Lembapan


Kandungan lembapan juga merupakan satu faktor yang mempengaruhi kekuatan
sesuatu kayu. Peratus kandungan lembapan yang diperolehi daripada ujikaji ini akan
dapat membantu menghuraikan punca sesuatu rasuk kayu yang telah diuji mempunyai
kekuatan muktamad samada tinggi atau rendah. Ujikaji penentuan kandungan lembapan
ini, dijalankan mengikut kaedah pengeringn oven dengan merujuk kepada BS 373 :
1957. Rajah 3.11 menunjukkan alatan yang digunakan bagi ujian kandungan lembapan.
Data-data yang diperolehi daripada ujian kandungan lembapan ini akan digunakan
untuk mengira peratus kandungan lembapan mengikut persamaan dibawah :

% Kandungan Lembapan = (M
1
-

M
2
) /

M
2
X 100 %

M
1
= Berat sampel sebelum pengeringan ( gram )
M
2
=

Berat sampel selepas pengeringan ( gram )


Prosedur bagi menjalankan ujikaji kandungan lembapan adalah seperti berikut :

1. Sampel kayu pada bahagian rasuk yang mengalami kegagalan dipotong
dalam bentuk kiub.

2. Sampel kayu tersebut akan ditimbang setiap satunya bagi mendapatkan berat
sebelum pengeringan.

3. Selepas itu, kesemua sampel ini akan dimasukkan kedalam ketuhar seperti
yang ditunjukkan dalam Rajah 3.12 dengan suhu 60 C untuk beberapa jam
pertama dan selepas itu suhu akan dinaikkan kepada tahap 100 C 150 C.
Ia akan dibiarkan selama semalaman. Proses ini adalah bertujuan untuk
mengeringkan kayu.
51

4. Pada keesokannya harinya, sampel tadi akan ditimbang semula untuk
mendapatkan berat selepas pengeringan. Selepas itu, sampel tersebut akan
dimasukkan semula kedalam ketuhar untuk dikeringkan selama beberapa
jam lagi.
5. Selepas beberapa jam , sampel tersebut akan akan ditimbang sekali lagi
untuk mengetahui perbezaan berat. Selepas itu, proses yang sama diulangi
sehingga berat kayu menjadi tetap.



Rajah 3.11 Ujian kandungan lembapan sampel




BAB 4




KEPUTUSAN MAKMAL DAN PERBINCANGAN




4.1 Pendahuluan


Di dalam bab ini akan diterangkan hasil keputusan semua ujian makmal yang
telah dijalankan dan perbincangan mengenai setiap keputusan ujian tersebut. Keputusan
ujian makmal adalah merangkumi keputusan daripada ujian dalam bentuk padu ( ujian
mampatan ) dan juga ujian dalam bentuk rasuk berperekat ( ujian lenturan rasuk ).
Selain daripada itu, keputusan ujian-ujian makmal ini dinyatakan dalam bentuk jadual,
graf-graf bagi lebih mudah difahami.








53
4.2 Ujian Mampatan Sampel Kayu Dalam Bentuk Padu


Penyediaan sampel bagi menjalankan ujikaji mampatan telah diterangkan
sepertimana dalam bab 3. Ujian mampatan ini telah dilakukan pada tiga sampel kayu
keruing dan tiga sampel kayu kempas dalam bentuk padu. Ujian yang dilakukan adalah
bertujuan untuk mendapat kekuatan mampatan purata bagi kedua-dua jenis kayu.
Kekuatan mampatan ini akan menggambarkan kayu manakah yang lebih kuat samada
kayu keruing atau kempas.




4.2.1 Kekuatan Mampatan Sampel Kayu Dalam Bentuk Padu


Ujian mampatan setiap sampel kayu padu telah diuji dan dinyatakan dalam
bentuk graf beban (kN) melawan Pesongan (mm). Rajah 4.1, Rajah 4.2 dan Rajah 4.3
menunjukkan graf ujian mampatan bagi ketiga-tiga sampel kayu padu keruing.

-20
0
20
40
60
80
-0.5 0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5
Pesongan (mm)
B
e
b
a
n

(
k
N
)


Rajah 4.1 Graf Beban (P) lawan Pesongan (mm) bagi sampel 1 kayu keruing

54
-20
0
20
40
60
80
-0.5 0 0.5 1 1
Pesongan (mm)
B
e
b
a
n

(
k
N
)
.5


Rajah 4.2 Graf Beban (P) lawan Pesongan (mm) bagi sampel 2 kayu keruing

-20
0
20
40
60
80
-0.5 0 0.5 1 1.5 2
Pesongan (mm)
B
e
b
a
n

(
k
N
)


Rajah 4.3 Graf Beban (P) lawan Pesongan (mm) bagi sampel 3 kayu keruing



55
Rajah 4.4, Rajah 4.5 dan Rajah 4.6 pula adalah graf beban (kN) melawan
pesongan (mm) bagi sampel padu kayu kempas.

-20
0
20
40
60
80
100
120
-0.5 0 0.5 1 1.5 2
Pesongan (mm)
B
e
b
a
n

(
k
N
)


Rajah 4.4 Graf Beban (P) lawan Pesongan (mm) bagi sampel 1 kayu kempas

-20
0
20
40
60
80
100
-1 0 1 2 3
Pesongan (mm)
B
e
b
a
n

(
k
N
)


Rajah 4.5 Graf Beban (P) lawan Pesongan (mm) bagi sampel 2 kayu kempas

56
0
20
40
60
80
100
-0.5 0 0.5 1 1.5 2
Pesongan (mm)
B
e
b
a
n

(
k
N
)

Rajah 4.6 Graf Beban (P) lawan Pesongan (mm) bagi sampel 3 kayu kempas

Berikut merupakan persamaan 4.1 yang digunakan untuk menentukan kekuatan
mampatan berdasarkan ujian mampatan yang telah dijalankan.

c
= P / A (4.1)

dengan :

c
= Kekuatan mampatan, N / mm
2
P = Beban maksimum, N
A = Luas keratan sebenar, mm
2

J adual 4.1 dan J adual 4.2 ini merupakan pengiraan bagi mendapatkan kekuatan
mampatan bagi sampel dalam bentuk padu. Kekuatan mampatan bagi sampel padu kayu
keruing dan kempas dinyatakan pada J adual 4.1 dan J adual 4.2. Penerangan mengenai
keputusan ujian mampatan adalah pada bahagian perbincangan.




57
Jadual 4.1 : Kekuatan mampatan bagi sampel kayu keruing

No.
Sampel
Lebar
(mm)
Panjang
(mm)
Luas Keratan
Rentas (mm
2
)
Beban
Maksimum (N)
Kekuatan Mampatan
(N/mm
2
)
S1 40 50 2000 65313 32.66
S2 40 50 2000 60642 30.32
S3 40 50 2000 61415 30.71

Kekuatan Mampatan purata : 31.23 N/mm
2

Jadual 4.2 : Kekuatan mampatan bagi sampel kayu kempas

No.
Sampel
Lebar
(mm)
Panjang
(mm)
Luas Keratan
Rentas (mm
2
)
Beban
Maksimum (N)
Kekuatan Mampatan
(N/mm
2
)
S1 40 50 2000 93313 46.66
S2 40 50 2000 79711 39.86
S3 40 50 2000 90245 45.12

Kekuatan Mampatan purata : 43.88 N/mm
2




4.3 Ujian Lenturan Rasuk Berperekat


Penyediaan sampel ujikaji dijalankan menggunakan sampel rasuk kayu
berperekat yang telah disediakan mengikut MS 544 . Dalam ujikaji ini, dua jenis rasuk
yang berlainan telah disediakan, dimana setiap jenis rasuk terdiripada empat lapisan

58
kayu. Rasuk jenis pertama adalah, terdiri daripada rasuk lapisan kayu kempas-kempas-
kempas-kempas yang menjadi spesmen kawalan kerana ianya merupakan lapisan kayu
yang kuat. Rasuk jenis kedua terdiri daripada rasuk lapisan kayu keruing-keruing-
kempas-kempas. Setiap jenis rasuk disediakan sebanyak tiga sampel setiap satunya.
Ujikaji ini adalah menggunakan mesin ujian Magnus Frame 1. Data yang diperolehi
dilampirkan dalam lampiran A1-A6.




4.3.1 Kekuatan Muktamad Rasuk


Kekuatan muktamad setiap jenis rasuk yang diuji dinyatakan dalam bentuk graf
beban (kN) melawan pesongan (mm). Rajah 4.7 , Rajah 4.8 dan Rajah 4.9 merupakan
graf beban (kN) melawan pesongan (mm) bagi rasuk lapisan kayu kempas-kempas-
kempas-kempas. Penerangan mengenai keputusan ujian lenturan rasuk adalah pada
bahagian perbincangan.

0
5
10
15
20
25
30
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Pesongan (mm)
B
e
b
a
n

(
k
N
)


Rajah 4.7 Graf Beban (P) lawan Pesongan (mm) bagi rasuk sampel 1 kempas
-kempas-kempas-kempas

59
0
5
10
15
20
25
30
35
0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5 6.0 6.5
Pesongan (mm)
B
e
b
a
n

(
k
N
)

Rajah 4.8 Graf Beban (P) lawan Pesongan (mm) bagi rasuk sample 2 kempas-
kempas-kempas-kempas

0
5
10
15
20
25
30
35
0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0
Pesongan (mm)
B
e
b
a
n

(
k
N
)

Rajah 4.9 Graf Beban (P) lawan Pesongan (mm) bagi rasuk sample 3 kempas
kempas-kempas-kempas



60
Rajah 4.10, Rajah 4.11 dan Rajah 4.12 merupakan graf beban (kN) melawan
pesongan (mm) bagi rasuk lapisan kayu keruing-keruing-kempas-kempas.

0
5
10
15
20
25
30
35
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5 5.5
Pesongan (mm)
B
e
b
a
n

(
k
N
)

Rajah 4.10 Graf Beban (P) lawan Pesongan (mm) bagi rasuk sampel 1
keruing-keruing-kempas-kempas

0
5
10
15
20
25
30
35
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Pesongan (mm)
B
e
b
a
n


(
k
N
)

Rajah 4.11 Graf Beban (P) lawan Pesongan (mm) bagi rasuk sampel 2
keruing-keruing-kempas-kempas

61
0
5
10
15
20
25
30
35
40
0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5 6.0
Pesongan (mm)
B
e
b
a
n

(
k
N
)


Rajah 4.12 Graf Beban (P) lawan Pesongan (mm) bagi rasuk sampel 3
keruing-keruing-kempas-kempas
0
5
10
15
20
25
30
35
40
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Pesongan (mm)
B
e
b
a
n

(
k
N
)
SEMUA KEMPAS 1 SEMUA KEMPAS 2 KR-KR-KM-KM 1 KR-KR-KM-KM 2 KR-KR-KM-KM 3 SEMUA KEMPAS 3

Rajah 4.13 Graf perbandingan semua rasuk

Graf dalam Rajah 4.13 menunjukkan lengkung beban (kN) melawan pesongan
(mm) bagi kesemua sampel rasuk. Daripada graf-graf diatas, nilai beban telah

62
dicatatkan sebelum sampel mengalami kegagalan. J adual 4.3 menunjukkan nilai
kekuatan pada permulaan sifat plastik dan kekuatan muktamad serta pesongan yang
dialami oleh rasuk-rasuk tersebut sebelum ianya mengalami kegagalan.

Jadual 4.3 : Kekuatan pada had kadaran dan beban muktamad setiap sampel rasuk

Jenis Rasuk Sampel
Kekuatan Had
Kadaran


(kN)
Kekuatan
Muktamad

(kN)
Pesongan
(mm)
S1 24.8 28.1 11.105
S2 23.1 30.7 4.95

KM-KM-KM-
KM
S3 23.8 28.8 3.855
S1 24.8 29.1 4.565
S2 21.3 30.1 8.59

KR-KR-KM-
KM
S3 27.9 35 4.695















63
4.3.2 Modulus Pecah Dan Modulus Elastik


P



P/2 P/2
d

b a

P/2 P/2

P/2
GDR (kN)
P/2

GML (kNm)


M =Pa/2

Rajah 4.14 Keratan memanjang, gambarajah daya ricih dan gambarajah momen
lentur rasuk secara umum

Berdasarkan Rajah 4.14 diatas, diketahui rumus bagi Modulus Pecah adalah :


M = ( 4.2 )
I y

64
Persamaan 4.2 disusun semula menjadi :

= M y ( 4.3 )
I

Dengan :

= Modulus pecah
M = Momen masimum rasuk
y = d/2
I = Momen inersia , bh
3
/ 12

Nilai modulus pecah telah dikira bagi setiap jenis sampel yang telah diuji dan
nilai-nilai tersebut dinyatakan dalam J adual 4.4.

Jadual 4.4 : Modulus pecah bagi semua sampel rasuk


Modulus Pecah (N/mm
2
)
RASUK SAMPEL
P
(N)
a
(mm)
M =
Pa/2
h
(mm)
y = h/2
(mm)
I
(mm
4
) MOR
S1 2810 40 56200 100 50 4166666 0.674
S2 3070 40 61400 100 50 4166666 0.737

KM-KM
KM-KM
S3 2880 40 57600 100 50 4166666 0.691
S1 2911 40 58220 100 50 4166666 0.699
S2 2880 40 57600 100 50 4166666 0.691

KR-KR-
KM-KM
S3 3500 40 70000 100 50 4166666 0.840
I =bh
3
/12 = 50mm x 100mm
3
/ 12 = 4.16 x 10
6
mm
4


65
Nilai purata modulus pecah :

Rasuk lapisan kayu kempas-kempas-kempas-kempas = 0.701 N/mm
2

Rasuk lapisan kayu keruing-keruing-kempas-kempas = 0.743 N/mm
2

Nilai pesongan maksimum diperolehi daripada persamaan 4.4.

mak = P ( aL - a
2
- x
2
)

apabila x =a ( 4.4 )

2 E I



Persamaan 4.3 disusun semula menjadi :


E = P ( aL - a
2
- x
2
)

(4.5 )
2 I

dengan :

E = Modulus elastik , N / mm
2

L = Panjang rentang, mm
I = Momen Inersia, b h
3
/ 12 mm
4

=Pesongan, mm
a =J arak dari penyokong ke titik beban dikenakan

Sampel ini akan dikenakan beban secara perlahan-lahan dan malar sehingga ia
gagal. Kegagalan pada sampel dapat ditentukan apabila nilai pesongan pada sampel
bertambah banyak dengan penambahan beban yang sedikit.


66
Kajian terhadap rasuk dilakukan sehingga berlakunya kegagalan dari segi
lenturan rasuk. Nilai modulus elastik dinyatakan seperti J adual 4.5.

Jadual 4.5 : Nilai modulus elastik bagi semua sampel rasuk

Modulus Elastik
RASUK SAMPEL
a
(mm) x
2
a
2
P (N)
L
(mm)

(mm)
I
(mm
4
) E PURATA
S1 40 1600 1600 28100 400 11.105 4166666 3.887
S2 40 1600 1600 30700 400 4.95 4166666 9.526
KM-KM-
KM-KM
S3 40 1600 1600 28800 400 3.855 4166666 11.475

8.30

S1 40 1600 1600 29100 400 4.87 4166666 9.178
S2 40 1600 1600 30100 400 8.59 4166666 5.382

KR-KR-
KM-KM
S3 40 1600 1600 35000 400 4.695 4166666 11.450

8.67

I = bh
3
12 = (50 mm X 100 mm
3
) / 12 = 4.16 x 10
4
mm
4

Daripada J adual 4.4, didapati nilai modulus pecah bagi rasuk lapisan kayu
kempas-kempas-kempas-kempas adalah 0.701 N/mm
2
, manakala bagi rasuk lapisan
kayu keruing-keruing-kempas-kempas adalah 0.743 N/mm
2
. Ini menunjukkan kedua-
dua jenis rasuk ini mempunyai nilai modulus pecah yang hampir sama, hanya berbeza
0.042 N/mm
2
yang terlalu kecil.

Daripada J adual 4.5, didapati nilai modulus elastic bagi kedua-dua jenis rasuk
adalah hampir sama iaitu hanya berbeza sebanyak 0.37 N / mm
2
sahaja.








67
4.4 Ujian Kandungan Lembapan


Ujian kandungan lembapan telah dilakukan pada tempat berlakunya kegagalan
sampel. Hasil ujian kandungan lembapan adalah seperti J adual 4.6. Penerangan
mengenai kandungan lembapan adalah pada bahagian perbincangan.

Jadual 4.6 : Kandungan lembapan bagi setiap sampel rasuk

SAMPEL 1 SAMPEL 2 SAMPEL 3

Rasuk 1 Rasuk 2 Rasuk 1 Rasuk 2 Rasuk 1 Rasuk 2
M1 ( gram ) 203 160 200 161 206 161
M2 ( gram ) 155 142 155 143 158 146
%
KANDUNGAN
LEMBAPAN 30.97% 12.68% 29.03% 12.59% 30.38% 10.27%

Petunjuk :
Rasuk 1 : Rasuk lapisan kayu kempas-kempas-kempas-kempas
Rasuk 2 : Rasuk lapisan kayu keruing-keruing-kempas-kempas










68
4.5 Perbincangan




4.5.1 Kekuatan Mampatan Bagi Sampel Padu


Merujuk J adual 4.1 dan J adual 4.2, hasil daripada ujian mampatan bagi sampel
padu kayu keruing dan kempas yang telah dijalankan, menunjukkan bahawa kekuatan
mampatan bagi kayu kempas adalah lebih tinggi daripada kayu keruing iaitu kekuatan
mampatan kayu kempas secara puratanya adalah 43.88 N/mm
2
berbanding kekuatan
mampatan kayu keruing iaitu 31.23 N/mm
2
. Secara puratanya, nilai kekuatan mampatan
kayu kempas adalah 1.4 kali ganda lebih besar daripada kekuatan mampatan bagi kayu
keruing. Ini menunjukkan bahawa kayu kempas lebih kuat daripada kayu keruing
merujuk kepada nilai kekuatan mampatanya. Ini adalah tepat merujuk kepada MS 544 :
Part 2 yang mengatakan bahawa kayu kempas berada dalam kumpulan kekuatan (SG 2)
berbanding kayu keruing dalam (SG 5).





4.5.2 Kekuatan Muktamad Dan Sifat Plastik Rasuk Kayu Glulam


Hasil daripada ujikaji yang telah dijalankan menunjukkan kedua-dua jenis rasuk
yang telah diuji memberikan nilai beban muktamad yang hampir sama atau lebih tinggi.
Merujuk kepada Rajah 4.13 dan J adual 4.3, didapati bahawa kekuatan purata pada
kekuatan had kadaran rasuk kayu kempas-kempas-kempas-kempas adalah 23.9 kN
manakala 24.7 kN bagi rasuk keruing-keruing-keruing-keruing. Purata kekuatan
muktamad bagi rasuk kempas-kempas-kempas-kempas-kempas dan pesongan purata

69
masing-masing adalah 29.2 kN dan 6.64 mm. Rasuk keruing-keruing-kempas-kempas
pula mempunyai nilai kekuatan muktamad 31.4 kN dan pesongan 5.95 mm. Ini
menunjukkan bahawa kakuatan muktamad dan pesongan yang dialami oleh kedua-dua
rasuk adalah hampir sama. Rajah 4.15 menyatakan perbezaan kekuatan bagi setiap
rasuk. Merujuk Rajah 4.15 bagi sampel pertama, beban muktatmad yang mampu
ditanggung oleh rasuk keruing-keruing-kempas-kempas adalah hampir sama dengan
rasuk kempas-kempas-kempas-kempas. Begitu juga bagi rasuk sampel ketiga yang jauh
lebih kuat. Akan tetapi bagi sampel kedua, rasuk lapisan kayu kempas-kempas-
kempas-kempas menunjukkan nilai kekuatan muktamad yang lebih tinggi berbanding
rasuk lapisan kayu keruing-keruing-kempas-kempas. Akan tetapi julat perbezaan ini
tidak terlalu besar. Ini dinyatakan dalam J adual 4.7.

Merujuk kepada J adual 4.7 menunjukkan bahawa bagi sampel pertama dan
ketiga, rasuk lapisan kayu keruing-keruing-kempas-kempas adalah masing-masing
3.44% dan 17.71% lebih tinggi berbanding rasuk lapisan kayu kempas-kempas-kempas-
kempas. Bagi sampel kedua pula menunjukkan rasuk lapisan kayu kempas-kempas-
kempas-kempas mempunyai kekuatan muktamad lebih besar berbanding rasuk lapisan
kayu keruing-keruing-kempas-kempas.

Hasil daripada ujikaji ini telah menunjukkan beban muktamad yang mampu
ditanggung oleh kedua-dua jenis rasuk adalah hampir sama sahaja bahkan rasuk lapisan
kayu keruing-keruing-kempas-kempas secara puratanya adalah lebih tinggi berbanding
rasuk lapisan kayu kempas-kempas-kempas-kempas.

Daripada ujikaji dan analisis yang telah dilakukan menunjukkan sifat
keplastikan kayu terjadi dalam setiap sampel yang diuji. Keadaan ini menunjukkan sifat
plastik kayu sama seperti bahan yang lain seperti keluli atau plastik. Sifat plastik yang
ditunjukkan oleh kayu ketika beban dikenakan berada pada tahap maksimum kekuatan
kayu dan keupayaan kayu bertahan pada tahap ini beberapa ketika sebelum gagal [5].
Seperti yang diterangkan dalam bab 2, di dalam gambarajah blok tegasan bahan bersifat
plastik hanya memerlukan tegasan yang rendah pada bahagian atas berbanding bahagian

70
bawah bahan tersebut. Hal ini, menerangkan bahawa rasuk lapisan kayu keruing-
keruing-kempas-kempas mampu menanggung kekuatan muktamad yang hampir sama
atau lebih tinggi berbanding rasuk lapisan kayu kempas-kempas-kempas-kempas-
kempas seperti yang dinyatakan dalam analisis ujikaji.

Ini merupakan satu kebaikan dalam faktor ekonomi dimana beban muktamad
yang hampir sama boleh ditanggung oleh kedua-dua jenis rasuk ini. Daripada ujikaji ini,
jelaslah menunjukkan rasuk kayu glulam keruing-keruing-kempas-kempas adalah lebih
berekonomi dimana dua lapisan teratas rasuk tersebut dapat diganti dengan kayu yang
bergred rendah sedikit. Ini akan dapat mengurangkan kos pembelian bahan mentah
sesuatu projek pembinaan secara keseluruhannya. Oleh itu, rasuk ini dapat digunakan
sebagai aplikasi dalam pembinaan struktur utama seperti kekuda bumbung, gerbang,
dan lain-lain.

Akan tetapi, dalam analisis ini, kekuatan rasuk tersebut juga akan dipengaruhi
faktor-faktor lain seperti kandungan lembapan seperti yang akan dibincangkan selepas
ini. Akan tetapi faktor kandungan kelembapan hanyalah sebagai faktor tambahan yang
tidak terlalu mempengaruhi nilai kekuatan muktamad rasuk..

Jadual 4.7 : Perbandingan kekuatan muktamad rasuk-rasuk

PERBANDINGAN KEKUATAN MUKTAMAT SETIAP RASUK ,(kN)
S1 S2 S3
Rasuk 1 28.1 30.7 28.8
Rasuk 2 29.1 30.1 35
% PERBEZAAN 3.44% -1.99% 17.71%


71
Petunjuk :
Rasuk 1 : Rasuk lapisan kayu kempas-kempas-kempas-kempas
Rasuk 2 : Rasuk lapisan kayu keruing-keruing-kempas-kempas

28.1
30.7
28.8
29.1
30.1
35
0
5
10
15
20
25
30
35
40
S1 S2 S3
Sampel
K
e
k
u
a
t
a
n

m
u
k
t
a
m
a
d

(
k
N
)
Rasuk KM-KM-KM-KM Rasuk KR-KR-KM-KM


Rajah 4.15 Carta Bar Perbandingan Kekuatan Muktamad Rasuk-Rasuk




4.5.3 Kandungan Lembapan Kayu


Dalam ujikaji yang dijalankan, kekuatan rasuk kayu lapis berperekat juga
dipengaruhi oleh kandungan kelembapan setiap rasuk yang diuji. Dalam hal ini, ujikaji
kandungan kelembapan telah dijalankan pada tempat berlakunya kegagalan pada setiap
rasuk bagi mengetahui peratus kandungan lembapan tersebut. Dibawah pengaruh
kandungan lembapan, andaian dibuat bahawa semakin tinggi kandungan lembapan,

72
maka kekuatan semakin menurun. Kekuatan yang menurun bersama peningkatan
kandungan lembapan mungkin disebabkan oleh perekat tidak dapat memasuki rongga-
rongga sel kayu dengan sepenuhnya akibat dihalang oleh kehadiran kandungan
lembapan. Keadaan ini boleh diperhatikan melalui kegagalan yang berlaku pada
sesetengah sampel perekat yang berkemungkinan besar berlaku akibat kurangnya
keberkesanan penyerapan perekat kedalam sel kayu. Hasil ujikaji kandungan lembapan
bagi setiap jenis rasuk telah dinyatakan dalam J adual 4.6.

Jadual 4.8 : Kekuatan muktamad dan kandungan lembapan bagi setia rasuk

Sampel
Kekuatan
Muktamad (kN)
Kandungan
Lembapan (%)
S1 28.1 30.97
S2 30.7 29.03

Rasuk 1
S3 28.8 30.38
S1 29.1 12.68
S2 30.1 12.59

Rasuk 2
S3 35 10.27

Petunjuk :
Rasuk 1 : Rasuk lapisan kayu kempas-kempas-kempas-kempas
Rasuk 2 : Rasuk lapisan kayu keruing-keruing-kempas-kempas

Hasil daripada ujian kandungan lembapan yang telah dijalankan pada tempat
berlakunya kegagalan setiap sampel rasuk telah menunjukkan bahawa kandungan
lembapan bagi kesemua sampel rasuk lapisan kayu kempas-kempas-kempas-kempas
adalah lebih tinggi daripada sampel rasuk lapisan kayu keruing-keruing-kempas-kempas
seperti dinyatakan dalam J adual 4.8. Puarata kandungan lembapan bagi sampel rasuk
lapisan kayu kempas-kempas-kempas-kempas secara purata adalah 30.13 % manakala
rasuk lapisan kayu keruing-keruing-kempas-kempas adalah purata 11.85 %. Ini
menunjukkan bahawa kandungan lembapan yang dilami oleh rasuk lapisan kayu

73
kempas-kempas-kempas-kempas adalah 2.5 kali ganda lebih daripada rasuk lapisan
kayu keruing-keruing-kempas-kempas secara puratanya. Akan tetapi, kandungan
lembapan hanyalah merupakan faktor kedua ataupun faktor sampingan yang
mempengaruhi kekuatan muktamad rasuk tersebut. Rasuk lapisan kayu kempas-
kempas-kempas-kempas mepunyai nilai kekuatan muktamad yang rendah akibat
dipengaruhi oleh peratus kandungan lembapan yang terlalu tinggi. Oleh yang demikian,
jika diandaikan nilai kandungan lembapan kedua-kedua rasuk adalah sama, maka
pastinya nilai kekuatan yang mampu ditanggung oleh rasuk lapisan kayu kempas-
kempas-kempas-kempas pasti mempunyai nilai yang lebih tinggi berbanding nilai di
dalam ujikaji ini. Walaubagaimanapun faktor kandungan lembapan hanya diambil
sebagai faktor sampingan yang tidak terlalu mempengaruhi nilai kekuatan rasuk dalam
ujikaji ini.




4.6 Bentuk Kegagalan Yang Berlaku Pada Sampel Rasuk Kayu Lapis Berperekat
(Glulam)


Secara umumnya, bentuk bentuk kegagalan yang berlaku pada rasuk kayu lapis
berperekat adalah kegagalan yang berlaku pada bahagian kayu dan pada bahagian
perekat.

Kegagalan yang berlaku pada bahagian kayu, adalah seperti keretakan, pecah,
retak dan sebagainya. Manakala bagi kegagalan pada bahagian perekat, kegagalan yang
berlaku adalan gelinciran dan juga pemisahan lapisan (tertanggal).

Bentuk-bentuk kegagalan yang berlaku bagi setiap rasuk dinyatakan dalam
J adual 4.9. Rajah 4.15 dan Rajah 4.16 merupakan kegagalan yang berlaku pada kayu
dan perekat.

74
Jadual 4.9 : Bentuk kegagalan bagi setiap jenis rasuk

JENIS SAMPEL BENTUK KEGAGALAN
S1 Kayu
S2 Perekat RASUK 1

S3 Perekat
S1 Kayu
S2 Kayu RASUK 2

S3 Kayu

Petunjuk :
Rasuk 1 : Rasuk lapisan kayu kempas-kempas-kempas-kempas
Rasuk 2 : Rasuk lapisan kayu keruing-keruing-kempas-kempas



Rajah 4.16 Sampel yang mengalami kegagalan pada bahagian perekat







75


Rajah 4.17 Sampel yang mengalami kegagalan pada bahagian kayu






















76
4.7 Langkah-Langkah Penting Ketika Ujikaji Dijalankan


Semasa ujikaji dijalankan, terdapat beberapa langkah tertentu yang perlu diberi
perhatian bagi memastikan pencerapan data dapat dilakukan dengan tepat. Antara
langkah-langkah yang perlu diberi perhatian ialah :

i. Memastikan alatan makmal yang disediakan berada dalam keadaan yang
sempurna dan baik sebelum memulakan ujikaji

ii. Sepanjang menjalankan ujikaji, bantuan daripada pihak pembantu makmal
adalah diperlukan bagi memastikan penggunaan alat yang betul . Sekiranya
terdapat sebarang keraguan, jangan meneruskan ujikaji mengikut pendapat
sendiri.

iii. Sentiasa memastikan sampel yang hendak diuji diletakan dalam kedudukan
yang sempurna bagi mendapatkan posisi yang terbaik. Elak daripada meletak
sampel dalam keadaan yang senget dan sebagainya bagi mengelakkan
kegagalan pada ujikaji.

iv. Sentiasa mengawasi dan memantau perjalan ujikaji bagi memastikan ujikaji
dapat dijalankan dengan lancar.










77
4.8 Rumusan


Daripada ujian mampatan yang dilakukan menunjukkan bahawa kayu kempas
adalah lebih kuat berbanding kayu keruing berdasarkan nilai kekuatan mampatan yang
telah dikira. Ini adalah bertepatan dengan pernyataan dalam MS 544 : Part 2 yang
mengatakan kayu kempas berada dalam kumpulan kekuatan (SG 2) , manakala kayu
keruing dalam kumpulan kekuatan (SG 5). Daripada ujikaji lenturan yang telah
dijalankan keatas kedua-dua jenis rasuk, disimpulkan bahawa bahawa kekuatan
muktamad rasuk kayu berperekat bagi lapisan kayu keruing-keruing-kempas-kempas
adalah lebih tinggi berbanding rasuk lapisan kayu kempas-kempas-kempas-kempas. Ini
menunjukkan bahawa lapisan atas bagi rasuk kayu lapis berperekat boleh digantikan
dengan lapisan kayu yang mempunyai gred yang rendah sedikit berbanding pada
lapisan bawah rasuk tersebut. Akan tetapi, rasuk lapisan kayu kempas-kempas-kempas-
kempas mempunyai kekuatan muktamad yang lebih rendah berbanding rasuk lapisan
kayu keruing-keruing-kempas-kempas adalah disebabkan oleh peratus kandungan
lembapanya yang agak terlalu tinggi. Walaubagaimanapun, faktor kandungan lembapan
hanyalah sebagai faktor sampingan atau tambahan sahaja. Akan tetapi, ianya tidak
terlalu mempengaruhi nilai kekuatan muktamad rasuk kayu lapis yang diuji. Oleh itu,
kesimpulannya rasuk lapisan kayu keruing-keruing-kempas-kempas lebih sesuai untuk
dijadikan sebagai struktur utama dalam pembinaan seperti rasuk bagi kekuda bunbung,
geledar, gerbang dan sebagainya. Oleh itu, penghasilan rasuk lapisan kayu keruing-
keruing-kempas-kempas daripada kayu tempatan adalah lebih ekonomi dan ia akan
menjimatkan kos pengunaan bahan mentah kayu dan mengelakkan pembaziran kayu.
Walaubagaimanapun, terdapat kegagalan yang berlaku pada struktur rasuk kayu lapis
berperekat tersebut, akan tetapi kegagalan tersebut mungkin disebabkan oleh faktor
tertentu seperti faktor kandungan lembapan dan faktor pengaruh ira kayu serta keadaan
cara penyediaan sampel dijalankan.





BAB 5




KESIMPULAN DAN CADANGAN




5.1 Kesimpulan


Daripada ujikaji makmal yang telah dijalankan dan data yang diperolehi, kesimpulan
berikut dapat dibuat :

i. Rasuk kayu lapis berperekat keruing-keruing-kempas-kempas mempunyai
kekuatan muktamad yang hampir sama dengan kekuatan muktamad rasuk
kayu lapis berperekat kempas-kempas-kempas-kempas. Ini menunjukkan
rasuk pada bahagian yang lemah tidak memerlukan kekuatan yang terlalu
tinggi. Oleh itu, ia dapat digantikan dengan lapisan kayu yang bergred
rendah sedikit, tetapi hasilnya masih memberikan kekuatan muktamad yang
hampir sama jika digunakan semua lapisan kayu bergred tinggi..

ii. Pengaruh daripada kandungan lembapan turut memainkan peranan sebagai
pengaruh kedua atau sampingan yang penting dalam menentukan kekuatan
muktamad rasuk. Ini dapat dilihat berdasarkan analisis yang telah dibuat
79
dimana bila sesuatu rasuk mempunyai kandungan lembapan yang tinggi,
maka kekuatan muktamad rasuk menjadi rendah.


iii. Penggunaan bahan perekat daripada jenis PRF didalam penghasilan rasuk
kayu berperekat adalah sesuai bagi lapisan kayu keruing dan kempas dan
mungkin juga sesuai bagi kayu dari jenis lain.

iv. Untuk mendapatkan kualiti rasuk kayu berperekat yang lebih tinggi
berbanding dalam kajian ini, maka pelbagai aspek kawalan perlulah diambil
berat dalam proses pembikinannya. Antaranya ialah penelitian dan kawalan
keseragaman ketebalan setiap lapisan kayu semasa proses pemotongan kayu
dan juga pengetaman kayu. Perlu diberi perhatian juga ialah mestilah
dihindarkan pemukaan kayu daripada debuan dan habuk, kandungan
lembapan pada julat suhu yang ditetapkan dalam piawaian dan juga kualiti
perekat dan pengeras.




5.2 Cadangan


Setelah kajian ini dilaksanakan, beberapa cadangan dianjurkan bagi tujuan
kajian dimasa hadapan :

i. Ujikaji dilakukan dengan menjadikan sampel kawalan dari jenis kayu
tempatan bergred yang lain. Dan juga sampel bagi rasuk kayu berperekat
hasil dari campuran pelbagai lapisan daripada jenis kayu yang lain.

80
ii. Menggunakan perekat dan juga pengeras dari jenis-jenis yang lain bagi
mengetahui kesan penggunaan perekat yang berlainan terhadap kekuatan
muktamad rasuk dan juga bentuk bentuk kegagalan yang terhasil.

iii. Menjalankan ujikaji kandungan lembapan bagi mengaitkan kesan pengunaan
perekat yang berbeza terhadap sampel-sampel ujikaji tersebut.

iv. Memastikan sampel yang digunakan adalah tidak terlalu lembap kerana ia
akan menyebabkab kandungan lembapan yang tinggi didalam kayu dan akan
mengurangkan lagi kekuatan kayu tersebut.

81




RUJUKAN



1. D.N.Nwokoye (1972). An Investigation Into An Ultimate Beam Theory For
Rectangular Timber Beams-Solid And Laminated. Timber Research and
Development

2. Douglas Patterson, (1971) Commercial Timbers Of The World, 5
th
Edition

3. E.C. Ozelton, J .A. Baird, Timber Designers Manual . Crosby Lockwood
Staples, London

4. Hazlina Abu Bakar (2006). Penentuan Susunan Lapisan Kayu Yang Optimum
Bagi Struktur Kayu Lapis Berperekat. Universiti Teknologi Malaysia : Tesis
Sarjana Muda.

5. Ismail Hassan (1993) Analisis Plastik dan Teori Garis Alah. Unit Penerbitan
Akademik Uitm.

6. J ames A.Kainz ( Research Paper, FPL-RP-597) . Field Performance of Timber
Bridges. Cattaragaus County Department of Public Works, New York.

7. Khin Maung Zaw, Zainai Mohamed, Abd Latif Saleh, Suhaimi Abu Bakar , A
Modified Stress Model To Predict Ultimate Bending Strength Of Solid
Timber Beams Using Plastic Approached (2005), J urnal Kejuruteraan Awam
17(2) : 30-45 (2005)
82
8. Mat Lazim Zakaria (1987) Bahan Binaan. Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala
Lumpur

9. Suhaimi Abu Bakar, Abd Latif Salleh, Zainai Mohamad. Factor Affecting
Ultimate Strength of Solid and Glulam Timber Beam. J urnal Kejuruteraan
Awam. 16 (1) : 38-47 (2004)

10. Syamaizar Dollah (2003) Prestasi Kayu Sebagai Anggota Struktur. Universiti
Teknologi Malaysia : Thesis Sarjana Muda.

11. The late H.E.Desch, Revised By J .M.Dinwoodie, Princes Risborough
Labaratory, (1981). TIMBER Its Structure, Properties and Ultilisation

83


LAMPIRAN A1

Data Ujian Lenturan Bagi Rasuk Kempas-Kempas-Kempas-Kempas Sampel 1

PESONGAN (mm)
BEBAN, (kN) 1 2 PURATA
0 0 0 0
1.7 0.36 0.29 0.325
5.5 1.19 1.06 1.125
6.6 1.5 1.37 1.435
7.8 1.84 1.78 1.81
9.1 2.19 2.08 2.135
10.2 2.53 2.44 2.485
11.4 2.87 2.71 2.79
12.4 3.22 3.08 3.15
13.5 3.58 3.43 3.505
14.7 3.93 3.77 3.85
15.2 4.33 4.25 4.29
16.7 4.72 4.63 4.675
18.5 5.59 5.39 5.49
19.8 5.98 5.76 5.87
20.6 6.37 6.11 6.24
21.6 6.76 6.47 6.615
22.6 7.14 6.92 7.03
23.4 7.51 7.21 7.36
23.8 7.89 7.54 7.715
24.8 8.27 7.85 8.06
24.8 8.7 8.18 8.44
25.4 9.11 8.51 8.81
25.8 9.59 8.89 9.24
26 9.93 9.27 9.6
27 10.28 9.65 9.965
27.8 10.66 10.11 10.385
28.1 11.36 10.85 11.105
27.7 11.91 11.27 11.59
84




LAMPIRAN A2

Data Ujian Lenturan Bagi Rasuk Kempas-Kempas-Kempas-Kempas Sampel 2


PESONGAN (mm)
BEBAN, (kN)
1 2 PURATA
0 0 0 0
4.4 0.4 0.33 0.365
6.2 0.57 0.48 0.525
7.7 0.72 0.61 0.665
9.2 0.86 0.74 0.8
10.6 1.03 0.89 0.96
12 1.2 1.04 1.12
13.4 1.38 1.19 1.285
15 1.57 1.4 1.485
16.4 1.75 1.62 1.685
17.8 1.94 1.78 1.86
19.1 2.13 1.92 2.025
20.4 2.31 2.05 2.18
21.9 2.51 2.29 2.4
23.1 2.71 2.47 2.59
23.5 3 2.82 2.91
24.8 3.28 3.09 3.185
26 3.56 3.36 3.46
26.9 3.88 3.68 3.78
28.1 4.15 3.95 4.05
29 4.49 4.24 4.365
30.2 4.79 4.52 4.655
30.7 5.09 4.81 4.95
26 5.85 5.78 5.815
85




LAMPIRAN A3

Data Ujian Lenturan Bagi Rasuk Kempas-Kempas-Kempas-Kempas Sampel 3


PESONGAN (mm)
BEBAN, (kN)
1 2 PURATA
0 0 0 0
4.6 0.33 0.34 0.335
6.7 0.5 0.52 0.51
10.4 0.82 0.85 0.835
11.6 1.02 1.06 1.04
14.2 1.2 1.24 1.22
16.1 1.41 1.46 1.435
18 1.62 1.66 1.64
18.8 1.83 1.86 1.845
21.2 2.02 2.14 2.08
22.5 2.22 2.36 2.29
23.8 2.46 2.63 2.545
25 2.73 3 2.865
26.4 2.97 3.2 3.085
27.5 3.21 3.47 3.34
28.6 3.46 3.74 3.6
28.8 3.7 4.01 3.855
25.2 4.38 4.82 4.6

86




LAMPIRAN A4

Data Ujian Lenturan Bagi Rasuk Keruing-Keruing-Kempas-Kempas
Bagi Sampel 1



SAMPEL 1
BEBAN, (kN) PESONGAN 1 PESONGAN 2 PURATA PESONGAN
0 0 0 0
4.9 0.38 0.52 0.45
6.8 0.51 0.66 0.585
8.8 0.63 0.78 0.705
10.6 0.75 0.9 0.825
14.1 0.99 1.16 1.075
15.6 1.13 1.3 1.215
17.4 1.28 1.45 1.365
18.6 1.43 1.6 1.515
19.9 1.58 1.77 1.675
22.5 1.95 2.19 2.07
22.4 2.14 2.41 2.275
24 2.4 2.77 2.585
24.9 2.69 3.15 2.92
27 3.21 3.71 3.46
28 3.77 4.27 4.02
27.9 4.05 4.53 4.29
29.1 4.33 4.8 4.565
29.1 4.64 5.1 4.87
28.9 4.95 5.37 5.16


87




LAMPIRAN A5

Data Ujian Lenturan Bagi Rasuk Keruing-Keruing-Kempas-Kempas
Bagi Sampel 2



SAMPEL 2
BEBAN, (kN) PESONGAN 1 PESONGAN 2 PURATA PESONGAN
0 0 0 0
4.9 0.25 0.23 0.24
7.5 0.38 0.33 0.355
9.9 0.53 0.43 0.48
12.6 0.7 0.55 0.625
15 0.92 0.7 0.81
17.1 1.25 0.93 1.09
18.7 1.67 1.23 1.45
20.3 2.14 1.56 1.85
21.2 2.69 1.95 2.32
22 3.27 2.38 2.825
23.5 3.78 2.78 3.28
24.5 4.35 3.22 3.785
25.2 4.9 3.67 4.285
25.9 5.43 4.11 4.77
27.5 6.47 4.99 5.73
27.8 7 5.45 6.225
28 7.53 5.91 6.72
28 8.06 6.36 7.21
28.4 8.57 6.79 7.68
28.4 9.06 7.21 8.135
28.8 9.55 7.63 8.59
27.4 10.09 8.42 9.255
27.3 10.53 9.13 9.83


88




LAMPIRAN A6

Data Ujian Lenturan Bagi Rasuk Keruing-Keruing-Kempas-Kempas
Bagi Sampel 3



SAMPEL 3
BEBAN, (kN) PESONGAN 1 PESONGAN 2 PURATA PESONGAN
0 0 0 0
4.6 0.46 0.25 0.355
6.7 0.64 0.42 0.53
8.3 0.83 0.61 0.72
10.1 1.06 0.74 0.9
13.5 1.42 1.09 1.255
15.4 1.66 1.32 1.49
17.5 1.93 1.56 1.745
19.5 2.19 1.81 2
21.4 2.46 2.08 2.27
23.4 2.79 2.36 2.575
24.4 3.15 2.68 2.915
27.1 3.35 2.93 3.14
28.7 3.64 3.23 3.435
30.6 3.94 3.53 3.735
32 4.27 3.86 4.065
33.4 4.57 4.19 4.38
35 4.87 4.52 4.695
34.3 5.38 5.11 5.245