1.

MoldFlow Advi ser : Kalplar a Tavsiyeler

Bu blmde MoldFlow yazlmnn kalplk ile u!ra$anlara kalplk konusundaki
tavsiyelerine yer verece!iz.

1.1. Pl asti k Kalb Nasl Dol dur ur ?

Enjeksiyon Kalplama
Enjeksiyon kalplama prosesi faza ayrlabilir:
Dolum faz
Bask faz
Telafi faz

1.1.1. Dol um Faz

Dolum faz srasnda, plastik kalp gzne dolana kadar itilir. Tasarlanan para,
enjeksiyon prosesi ile retilecekse, en nemli faz dolum fazdr.
Plastik gze akt!nda, kalp cidar ile temasta olan plastik abucak donar. Bu kalp ile erimi$
plastik arasnda donmu$ bir tabaka yaratr.
A$a!daki diyagram, malzeme arkadan ne do!ru bastrld!nda n ak$ cephesi geni$lemesini
gsterir. n ak$ cephesi kenarlar kalpla temas eder ve donar. Donmu$ tabakann moleklleri
bu nedenle yksek derecede ynlendirilmi$ de!ildir ve ilknce donar, ynlenme de!i$mez.
ekil 1.1. Kal#pta Plasti$in Ak#'#

Krmz oklar erimi$ plasti!in ak$ ynn gsterir. Kalp cidar kar$sndaki koyu mavi
tabakalar donmu$ plasti!i gsterir. Ye$il oklar polimer eri!inden kalp cidarlarna s ak$ ynn
ifade eder.
Donmu$ tabaka, daha fazla erimi$ plastik, gzn iinden geti!inde s kazanr ve kalba s
verir. Donmu$ tabaka belirli bir kalnl!a eri$ti!inde, bir dengeye ula$lr. Bu normalde
enjeksiyon kalplama prosesinde ilk zamanlarda birka on saniye sonra olu$ur.


1.1.2. Bask Faz
Bask faz gz dolduktan hemen sonra ba$lar. Tm ak$ yolu bu seviyede doldurulmasna
ra!men, gzn kenarlar ve k$eleri plastik iermeyebilir. Geometriyi tam olarak doldurmak iin
gze bask faznda plastik baslr.
A$a!daki diyagram dolum faznn sonu (Sol $ekil) ile bask faznn sonu (sa! $ekil)
arasndaki fark gsterir. Mavi yuvarlar iine alnm$ doldurulmam$ ve dolum fazndan kalan
k$elere dikkat edin.
ekil 1.2 Dolum Faz# Sonu ve Bask# Faz# Sonu

Polimer enjeksiyon yeri sar ile, plastik krmz ile gsterilmi$tir.

M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t
Not: Bazen bu tr dolum sonucu eksik dolum olarak kendini gstermez fakat kaliteli para
kal#planmam#' olur. Bu, dolum faz# sonundaki ko'ullar#n, bask# faz# s#ras#nda yeterli lde
tutulan para iin uygun olmad#$#ndand#r.

1.1.3. Telafi Faz
Plastikler, ortalama erime scakl!ndan kat hale yakla$k %25 gibi byk hacimsel
kendini ekmeye sahiptir. Bu nedenle so!uma srasnda plastik ekmeyi kar$layacak daha fazla
malzeme kalp gzne enjekte edilmesi gerekir. Bu telafi faz olarak adlandrlr.


1.2. Et Kalnl! Ak$ Nasl Etki ler ?
Tanmlar
Ak#' ncs: Et kalnl!nda, ak$ yolu boyunca, ak$ hznn artmas iin artmas.
Ak#' Sapt#r#c#s#: Et kalnl!nda, ak$ yolu boyunca, ak$ hznn azalmas iin azalmas.

1.2.1. Ak$ ncler i ve Saptr clar
Ak$ ncleri ve saptrclar, tm ak$ yollarnn e$ zamanl kalp gzn doldurmak iin
kullanlabilir (dengeli ak$ yollar). En ok uygun polimer enjeksiyon yeri, e$it ak$ yolunu
o!unlukla tanmlamaz ve oklu polimer enjeksiyon yeri ekstra istenmeyen kaynak izgisi
yaratr. Bu nedenle, tasarm zelliklerine gre et kalnlklarnn de!i$tirilmesi ak$ yollarnn
dengelenmesi iin en uygun yntemdir.
Ak$ gstermek iin basit bir rnek, merkezde polimer enjeksiyon yeri yerle$tirilmi$
uniform et kalnlkl kare bir plakadr. Soldaki para radyal ak$ izi gsterebilecek paradr.
ekil 1.3. Ak#' ncleri ve Sapt#r#c#lar#

Soldaki parada ak$ izi oklu-ynl molekler ynlenme retir. Bu para zayf yapsal
kaliteye sahip olabilir.
Sa!daki parada, plakann et kalnlklar merkezden k$elere arttrlm$ olup, bu ynlerde
ak$a kar$ diren azaltlm$tr.

Ak$ ncleri ve saptrclar, dengeli ak$a daha yakn dolum zaman yaratacaktr. Ek
tavsiye olarak daha fazla dengeli ak$ yaplabilir.

Not: Uygun olan yere, ak#' nclerinin yerine , son para a$#rl#$#n# azaltacak, ak#'
nleyiciler kullan#lmal#d#r.

1.3. Ka Tane Polimer Enjeksi yon Yer i Kullanl aca!na
Kar ar Ver me

Her para farkl oldu!undan, polimer enjeksiyon yerinin saysn karar vermede kesin
kural yoktur. Di!er taraftan, bu karar vermeye yardm etmek iin, baz genel karar verme
faktrleri vardr.



M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t
1.3.1. Ak$ Uzunlu!u
Ak$ yolu, polimer enjeksiyon noktasndan ne kadar uzaktan polimer akmas gerekti!i ile
ilgilidir. Et kalnl! ak$ yolunu etkiler.

ekil 1.4. Ak#' Yolu/Polimer Enjeksiyon Yeri )li'kisi

Genelde, daha kaln cidarl paralar, ince et kalnlkla paralardan daha uzun ak$ yoluna
sahiptir ve daha ksa ak$ yolu , paray doldurmak iin daha fazla yolluk ayrma kesiti gerektirir.
Her bir malzeme, kendi ak$ uzunlu!una sahiptir. Malzemelerin, malzeme tedarikisinden gelen
veri bilgileri, ak$ yolunda her bir spesifik malzeme iin bilgi ierir.

1.3.2. Par a Hacmi
Genelde, daha byk hacimli paralar dzgn dolum iin daha fazla polimer enjeksiyon
yerine ihtiya duyar.

1.3.2.1 Ne Yapmak Ger ekir ?
'lk nce, kalbn ak$ merkezine tek yolluk giri$ ksm deneyin ve ayn anda tm
ak$ yolunun dolumunu kontrol edin.
E!er tek yolluk ayrma kesiti kriterleri kar$lamyorsa, oklu giri$ ksm deneyin.
Mantken, kalb, her bir parann ak$ merkezine yerle$tirilen yolluk ayrma kesitli paralara
bln. Yolluk sistemi boyular, ayn anda tm parann dolaca! $ekilde ayarlayn .
ekil 1.5. Para Hacmi/Polimer Enjeksiyon Yeri )li'kisi

Yolluk ayrma kesiti yerleri, tm ak$ yolu sonunda uniform ve kabul edilebilir kendini
ekme de!erlerine ula$maldr. 'nce ve kaln kesitlerin bulundu!u baz durumlarda, yolluk
ayrma kesitini, ak$ yolunun sonunda, daha fazla uniform denkle$tirmeyi sa!lamak iin daha
kaln kesite yakn yere yerle$tirmek istenilebilir

1.3.3 Neden Yolluk Ayr ma Yer i nemli di r ?
Yolluk ayrma tipleri ve yerle$tirme malzemenin ynlenmesi para ekmesinde, nemli
bir rol oynar. Baz durumlarda, yolluk ayrma kesiti yeri de!i$tirmek, ba$arl bir tasarm retmek
iin ynlenme etkilerini kontrol etmede tek yoldur. Kullanlan yolluk ayrma kesiti tipini
de!i$tirmek gerekli olabilir.

1.3.4 Poli mer Enj eksi yon Yer i ni Ner eye Koymal?
Tanm
Polimerin kalp iine enjekte edilen yer(ler)dir. Her bir polimer enjeksiyon yeri ayn
basnta plasti!i enjekte edecektir. Bu basn enjeksiyon periyodu srasnda stel olarak artar.

1.3.4.1 Polimer enjeksiyon yer ler ini ner eye koymal?
Polimer enjeksiyon yerlerinin seimindeki amalarn bir tanesi tm ak$ yollarnn
gzlerin ayn zamanda doldurmasn sa!lamaktr. Bu, di!er durumda ilk dolabilecek, ak$
M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t
yollar boyunca a$r yklemeyi nler. A$a!daki modelde olas polimer enjeksiyon
yeri, dengeli ak$ta yardm etmek iin nasl kullanabilece!ini gsterir.

ekil 1.6. 1/3 uygun de$il 2 uygun

Polimer enjeksiyon yerinin de!i$tirilmesi, kaynak izgileri ve hava keseciklerinin
yerlerinin de!i$tirilmesinde, kararszl! ve di!er kalplama problemlerini azaltmada kullanlr.
Yukardaki rnekte, polimer enjeksiyon yeri 1 ve 2 modelin sa!n $ekillendirmede kaynak
izgisine neden olurken, polimer enjeksiyon yeri 3 modelin sa! altnda $ekillendirirken kaynak
izgisine neden olur.

Baz durumlarda, birden fazla polimer enjeksiyon yeri kullanmak daha iyi olur.
Not: Genel kural olarak, polimer enjeksiyon yerlerini, paran#n daha kal#n blgelerine
yerle'tirin

Di!er metotlar, ak$ yollarn dengelemede kullanlabilir rne!in ak$ ncleri yada ak$
saptrclar gibi ..

1.4 Koni k Ci dar lar
Tanm
Plastik parann kalptan, ilknce etkili bir $ekilde so!uduktan sonra kartlmasn
sa!lamak iin, baz kalp yzeylerine koniklik verilir.
A$a!daki resimler, kalptan d$ar paray iten itici pimli kalptaki paray gsteriyor.

1.4.1. E!er Cidar lar a Koniklik Ver ilmezse ..
ekil1.7. Kal#ba Koniklik Verme

Bu kalptaki krmz ile i$aretlenen cidarlara koniklik verilmemi$tir. kartc pimler,
bitmi$ paray kalptan d$ar itti!inde, uygulanan kuvvet, plastik para ile kalp cidar arasndaki
srtnmeyi yenmelidir.
Kalp cidarlarna koniklik verilmedi!inden, bu kalp cidarlar ile plastik para arasndaki
srtnme direnci kartmak iin itme srasnda devam eder.

M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t
Cidarlarna koniklik verilmeyen plastik paralarn kalptan kartmak imkansz olabilir.
Para kalptan d$ar itilmesine ra!men, yzey prosesde a$nr ve bu nedenle grntsel olarak
kabul edilemez.


1.4.2. E!er Cidar lar a Koniklik Ver ilmezse ..
ekil 1.8. Kal#ba Koniklik Verilmesi
Bu kalpta, ilgili cidarlara koniklik verilmi$tir ( krmz izgilerle belirtilmi$). Bu,
srtnmeye ba!l diren;
Ba$langta azaltlm$
Para hareket etti!inde sfr

demektir.

Not: Normalde, yakla'#k 1
o
lik izim a#s#, paray# kal#ptan kolayca #kart#lmas# iin etkilidir.

1.5 Kr i stalli k
Tanm,
Plastiklerdeki molekller atomlarn uzun zincirdir. A$a!daki $ekilde gsterildi!i gibi,
uzun molekler zincirler dzgn toplanm$ (kristalin), rasgele (amorf) yada her birinden kesitleri
olan (yar kristalin)
ekil1.9. Plastiklerde Kristalin, Yar#-kristalin ve Amorf Yap#lar

1.5.1. Kendini ekme, ar plma ve Kr istallik
E!er bir para unifrom olarak tm ynlerde ve kalpta tm blgelerde kendini
ekiyorsa arplmayacaktr. Kendini ekmede de!i$imler gsteren para muhtemelen
arplacaktr.
Kristallin malzemeler do!al olarak, amorf malzemelerden yksek kendini ekmeye
sahiptir. Bu, kristallikte de!i$iklik gsteren bir parann ayrca kendini ekmede de de!i$im
gsterece!i ve bu nedenle muhtemelen arplaca! anlamna gelir.

1.5.2. Yar Kr istalin Malzemeler
HDPE
PA66
POM
HTN
PA666
POM-HI
LDPE
PA66T
M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t
PP
LLDPE
PA612
PP/EPDM
LMDPE
PA66
PP/EPR
PA
PA666
PP/PE
PA12
PA6T
TPE
PA46
PA6T/61
TPO
PA6
PA6T/66
TPR
PA610
PBT
UHMWPE
PA612
PE
VHMWPE

1.5.3. Kr istallik Nasl Geli$ir :
Yar kristalin malzemeler, kristallik iin e!ilime sahiptir, fakat kalplamada
bulunan kristallik derecesi eri!in so!uma hzndan etkilenir. Ne kadar hzl eriyik
donarsa, plastik daha az kristalin olur ve tersi geerlidir.
E!er kalplamann belirli paras daha yava$ hzda so!ursa, bu blgeler daha yksek
kristallik ierir,bundan dolay yksek kendini ekmeye sahip olur.
'ki temel faktr eriyi!in donu$ hznn ne kadar hzl olmasn etkiler.
Kalp scakl!
Daha yksek kalp scaklklar, eriyi!in so!umasn geciktiren daha yksek eriyik scaklklar
ierir.
Kalp geometrisi

Parann ince blgesi di!er blgelere nazaran daha hzl so!ur .Bu nedenle daha kaln
blgelerden daha az kendini eker. Bu, enjeksiyon kalplanm$ paralarda, kalp blgeler, daha
ince kesitlere gre yava$ so!umaya meyillidir. Bylece yksek kristallik ierirler ve bundan
dolay yksek hacimsel bzlmeye sahiptir. Di!er taraftan, kaln blgeler daha hzl so!ur ve
bylece daha az kristallik ierir ve bundan dolay tahmin edilenden daha az hacimsel bzlmeye
sahiptir.







M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t
1.6 Kalp Ti pler i
1.6.1. %ki Plakal Kalplar (So!uk Yolluklu)
'ki plakal kalp en genel kullanlan kalp tipidir. plakal kalplara nazaran, iki
plakal kalplarn yapm daha ucuz, daha basit ve daha d$k evrim zamanna sahiptir.

1.6.2. Tek gzl kalplar
Bir ok tek gzl kalplar iki plakal kalp tasarmnda kullanlr. E!er paranz,
tek enjeksiyon yeri ile yaplabiliyorsa, yolluk gerekmez, bu nedenle polimer do!rudan
gze yolluk giri$ ksm yardm ile enjekte edilir.

1.6.3. ok gzl ve aile kalplar
oklu gzl yada aile kalplar iin iki plakal kalp kullanabilirsiniz, fakat bu
tasarm, yolluk ayrma kesiti yerlerinin seimini snrlarlar. Bu, iki plakal kalpta,
yolluklar ve yolluk ayrma kesitleri para ayrma izgisinde olmas gerekti!i ve bu
nedenle kalp ald!nda kartlabildi!i nedeniyledir.
oklu-gzl kalp tasarlamadan nce, yolluk ayrma kesiti yerini tayin etmek iin tek
paray analiz etmeniz gerekir. E!er para plakas yolluk ayrma kesiti ile birle$mi$ ise o zaman
iki plakal kalp uygun olabilir.
ekil 1.10. ok Gzl Kal#p

oklu gzl kalp tasarlad!nzda, polimerin ak$nn dengelenmesi iin yolluklar
tasarlamanz nemlidir Baz oklu-gzl kalplar ile geleneksel iki plakal kalp kullanarak
malzemenin ak$n dengelemek imkansz olabilir. Bu nedenle, plakal kalp yada scak
yolluklu iki plakal kalp kullanmak zorunda kalabilirsiniz. .

1.6.4. %ki Plakal Scak Yolluklu Kalplar
'ki plakal scak yolluklu kalplar, yolluk giri$ ksm, yolluk ve yolluk ayrma
kesiti boyunca malzemeyi ergimi$ olarak korur. Malzeme, sadece gze girdi!inde so!ur.
Kalp ald!nda, sadece paralar ( ve tm so!uk yolluklar) kartlr. Kalp tekrar
kapand!nda, polimer yollukta hala scaktr, bu nedenle gz do!rudan doldurabilir.
Kalptaki yolluklar scak ve so!uk yolluklarn bir kombinasyonudur.

'ki plakal scak yolluklu kalp plakal kalba alternatif olarak kullanlabilir.

ekil 1.11.S#cak Yolluklu Kal#p

M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t
Bu kalpta, enjeksiyon yeri, parann grnen tarafndan iz yapmay nlemek iin kalp
gznn merkezinde bulunmaldr.

Bu, yolluklarn para dzleminden uzakta yerle$tirilmesi gerekti!i anlamna gelir.

E!er, scak yolluklu kalp kullanyorsanz, yolluklar kartmak gerekmezi bu nedenle
para dzleminden uzakta bulunan yolluklar hibir soruna yol amaz.

Scak yolluklar, paralarn ufak oldu!u oklu-gzl kalplar iin ayrca uygundur. E!er
ok ufak para varsa, geleneksel yolluk sistemi, e!er malzemenin geri kazanm imkanszsa, ok
malzeme israf eder.

Scak Yolluklarn Avantajlar
daha az malzeme israf ve tekrar !tlmeye gerek duyulmama
daha az grnr yolluk ayrma kesiti izleri
yolluk ayrma kesiti de!i$imi gerektirmeyebilir.
daha az evrim zaman
daha fazla kalbn dolumu ve polimerin ak$ zerinde kontrol

Scak Yolluklarn Dezavantaj
daha yksek ilk kurma maliyeti
malzeme rengini de!i$tirmek iin daha fazla zorluk
arzaya daha fazla e!ilim zellikle s kontrol sistemi
sl duyarl malzemeler iin pratik de!il.

Yksek nitelikli ve nicelikli paralar iin, scak yolluklu sistemlerin avantajlar,
dezavantajlarndan a!r basmaya e!ilimlidir. Baz durumlarda en iyi sonular, scak ve so!uk
yolluklarn bir kombinasyonunu kullanarak eri$ilebilir.

1.6.5. Plakal Kalplar
plakal kalplar iin yolluk sistemi, ana para dzeyine paralel ikinci para
dzlemine oturur.
ekil 1.12. Plakal# Kal#plar

Bu ikinci para dzlemi yolluk ve yolluk giri$lerini kalp ald!nda itilmeye izin verir.

Bu plakal kalplarda, gzlerden ayr olarak atlacaktr.

plakal kalplar genellikle, tm yolluk sistemi enjeksiyon yeri olarak ayn dzlemde
yerle$tirilemez. nk ;
Kalp oklu yada aile gzlere sahiptir
Karma$k tek gzl kalplar birden fazla enjeksiyon yerine ihtiya duyar,
Enjeksiyon yeri kullan$sz yerdedir,
M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t
Dengeli ak$ para dzleminin d$nda yolluk tasarm gerektirir.

Bu sorunlar a$mak iin iki plakal scak yolluklu kalp kullanabilirsiniz, fakat plakal
kalplar, scak yolluklu kalplara nazaran baz avantajlara sahiptir.

Plakal Kalplarn Avantajlar
Scak yolluklu kalplar yapmaktan daha ucuzdur
Scak yolluklu kalplardan daha az bozulmaya meyyaldir.
Isl duyarl malzemelerin bozulmas daha azdr.

Plakal Kalplarn Dezavantajlar,
Yolluklarn kartlmas yznden uzun evrim zaman.
Daha fazla malzeme israf
Kalb doldurmak iin daha fazla basn gerektirmesi.

1.1 Yolluk Si stemi ni n Tasar m
1.1.1. Yolluk Ayr ma Yer i
Yolluk ayrma kesiti, yolluklar ve yolluk giri$ ksm, eriyi!i enjeksiyon
memesinden enjeksiyon yerine her bir para iin ta$nmasnda kullanlr. a$a!daki $ekil,
ok gzl iki plakal kalp iin tipik yolluk sistemini gsteriyor.
ekil1.13. Yolluk Ay#rma Yeri
Yolluk ayrma kesitleri, yolluklar, gzlere enjeksiyon yerinden ba!lanr. yolluk ayrma
kesitlerinin tasarlad!nzda, $u faktrleri gz nnde tutmalsnz:
Kalplanm$ parann grnt kalitesi
Yolluk ayrma kesitinin ayrlmas
Kalp gznn karma$kl!
Kullanlan malzeme
Kalba enjekte edilen malzemenin hacmi.

Yolluk sistemini tasarlamadan nce, her bir gz iin, en iyi yolluk ayrma kesitinin yerini
bulmak zere, Sadece Para analizini yapmalsnz.
grn$n nemli oldu!u paralar iin, parann yzeyinde byk irkin izler brakmamak iin
snrl olmaldr. Daha ufak almalar, bozulmay ayrca daha kolay yapar.

Yolluk ayrma kesitlerini, byk basn d$$lerini nlemek iin daha ksa yapmalsnz.

Sistemde basn d$$ne katkda bulundu!u iin yolluk ayrma kesiti ile yolluk
arasndaki ay keskin yapmaktan kanmak gerekir. Eriyi!in ak$n engellemedi!inden k$eleri
yuvarlak yapmanz gerekir.

Yollu!u ayrmak iin hangi kesitli $ekli seece!iniz, yolluk $ekline ba!ldr.

M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t
1.1.2. Yolluk &ekli
Yolluk sisteminin tasarm, kullanlan malzeme miktar ve retilen para kalitesini
etkiler. E!er, her bir kalp gznden ak$ dengeli de!ilse, a$r ykleme ve kararszlk
zayf para kalitesine yol aabilir. Uzun ve zayf olarak tasarlanm$ yolluklar byk
basn d$$ne ve paray doldurmak iin daha byk enjeksiyon basncna gereksinime
neden olabilir. Scak yolluk kullanm baz kalplama sorunlarn zebilir.

Karma$k tek gzl kalplar, ok gzl paralar ve aile kalplar iin yollu!u dengelemek
nemlidir.

Genelde, gzlere ak$ dengeleyecek mmkn oldu!unca en d$k basma a!rlkl
yolluklar mmkn oldu!u kadar ksa yapmaldr.
ekil1.14.Dengesiz Yolluk Dizili' ekli
Bu geleneksel yolluk sistemi paralara dzensiz ak$ sa!lar.
E!er gzlerin her biri dolarsa baz paralar a$r yklenecektir.

E!er bu dizili$ $ekline sahip iseniz, yolluklar dengelemeye ihtiyacnz olabilir.

Bu yolluk sistemi daha fazla dengeli ak$ yolu sunar.
ekil1.14.Do$al Dengeli Yolluk Dizili' ekli


Bu do!al dengelenmi$ yolluk sisteminde, ak$ uzunlu!u her bir paa iin ayndr.

Adviser, otomatik olarak e!er mmknse dengelenmi$ yolluk sistemini yaratr.

Do!al dengelenmi$ yolluklara alternatif, yolluklarn geleneksel yapsn yerini tutan
yapay dengelenmi$ yolluk sistemidir fakat, dallarn aplar farkldr.
ekil1.15. Yapay Dengelenmi' Yolluk Dizili' ekli
Bu, ak$ her bir parann ayn anda,ayn basn d$$nde kontrol edebilir.

M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t
E!er, geleneksel yolluk $ekline sahipseniz, yapay olarak yolluklar Mold Adviserda
dengeleyebilirsiniz.

1.1.3. Yolluk Kesiti
1.1.3.1. ap
Ufak yolluk aplar, yolluklarda srtnme ssna neden olur, bylece
plastik scaklk, yolluklarda enjeksiyon kovanndan daha yksek olur. Daha
yksek eriyik scaklklar, artan gerilme seviyelerini ve paralarn arplmaya
e!ilimini d$rr fakat yksek kovan scaklklar malzemenin bozulmasna neden
olabilir.

Malzeme israfn azaltmak ve gereken kovan scakl!n d$rmek iin yolluklar ufak
kesit alanl yolluklarla tasarlanmaldr.

1.1.3.2. &eki l
Yolluklarn kesit $ekli, polimerin yolluk sisteminden ak$n etkiler. Scak
eriyik, yollu!un so!uk meraline arpt!nda bir tabak donar ve yolluk yzeyinde
bir deri tabakas olu$turur. Yollu!un merkezi, kalba enjekte edildi!inde erimi$
olarak kalr.

ekil 1.16. Yolluk ekilleri

Yolluk $ekli, eriyik olarak kalan malzeme hacmini etkiler. Yuvarlak kesitler daha fazla
oranda polimerin erimi$ durumda kalmasn sa!lar. E!rili ve al kesitli yolluklar, kalptan
atlmas iin drtgen yada kare kesitlerden daha az kuvvet gerektirir.

Yuvarlak yolluklarn, malzeme ak$ ve enjeksiyonu iin en iyi seim olmasna ra!men,
en pahal olanlardr. Bu, bir bakma yollu!un her iki plakada i$lenmesi yzndendir. Tam olarak
p$mesi iin yolluklarn her iki yarsnn i$lenmesi gtr.

Yamuk kesit, uzla$mak iin kullanlabilir. Yamuk kesitler, sk olarak kabul edilebilir ak$
ve enjeksiyon karakteristikleri sunar ve yuvarlak yolluklardan daha ucuzdur.

E!er yuvarlak yolluk kullanmaya karar verdiyseniz, yollu!u karmak iin yuvarlak
yolluklarn iki yarsn montaj etmek iin ekstra zen gerektirir.
ekil1.17.Yuvarlak Kesitli Yolluklarda Montaj Sorunu

Yollu!un ne kadar solda do!ru montaj edildi!ini belirtmek gerekir. Sa!daki, ak$
snrlayan ok ufak eriyik merkezine sahip olacaktr.


M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t
1.1.4. Yolluk Gir i$ Ksm
Yolluk giri$ ksm, enjeksiyon memesinin kalba geni$ledi!i ksmdr. Tek
enjeksiyon yerli tek gzl bir kalpta, yolluk giri$ ksm kalp gz cidar ile biti$ir.
yolluk giri$ ksm al$ mmkn oldu!u kadar ufak olmaldr fakat gz yeterli $ekilde
doldurmaldr.

Yolluk giri$ ksmndaki koniklik as kolayca enjekte edebilecek $ekilde yeteri kadar
byk olmal ancak so!uma zaman ve kullanlan malzemenin, yolluk giri$ ksm apnn
artmasyla artaca!ndan ok da byk olmaldr.

1.1.5. Yolluklar Dolum Sor unlar na Engel Olmak %in
Kullanma
1.1.5.1.Tek Gzl Kalplar da Kar ar szl! nleme
Karma$k paralarda kararszlk genellikle dengeli yolluk sistemli oklu
enjeksiyon yeri kullanarak nlenir. A$a!da gsterilen para, kararszl! nlemek
iin oklu yolluk ayrma kesiti gerektirir.

Bu yolluk ayrma kesiti, yannda bulunan ince boz ile kararszl!a neden olur. Bozdaki
lastik, kaln alan dolarken donar. Kararszlk (krmz okla gsterilen) snrl ak$ nedeniyledir.
ekil1.18. Tek Gzl Kal#plarda S#n#rl# Ak#' Nedeniyle Karas#zl#k

A$a!da gsterilen yolluk ayrma kesiti $ekli, polimer hala daha kaln kesitte, daha ince
kesitten daha kolayca akt!ndan sadece snrsal olarak daha iyidir. Bu ince kesitte, parann
ortasnda (krmz ok) karaszl!a meydan verir.
ekil1.19. Tek Gzl Kal#plarda Karars#zl#k

Bu sorunun stesinden gelmek iin, yapay olarak dengelenmi$ yolluk sistemli iki yolluk
ayrma kesiti, $ekilde grld! gibi, kullanmaktr. Yolluk ayrma kesitleri yle bir yere
yerle$tirilir ki ince bozlar, kararszl! nlemek iin ak$ yolunun sonunda ince bozlar bulunur.

ekil1.20. Tek Gzl Kal#plarda Yolluk Yard#m#yla Ak#' Dzenleme

1.1.5.2. ok Gzl Kalplar da Kar ar szl! nleme
ok gzl para iin bir kalp tasarlad!nzda, malzeme ak$nn
dengelendi!inden emin olun. E!er yolluklardaki ak$ dengelenmediyse, yolluk
giri$ ksmna en yakn yerdeki paralarn yolluk ayrma kesitlerinde kararszlk
meydana gelir. Malzeme, yolluk sistemi daha dolmadan nce ilk olarak yolluk
ayrma kesitine ula$r ve polimer daha kolay yolluklardan akt! iin , yolluk
ayrma kesitinde yava$lar ve donar.
M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t
Yolluk ayrma kesitinde kararszl! nlemek iin, yolluklar dengelenmelidir ki
ak$kann yolluk ayrma kesitine ayn anda ula$sn. e!er ak$ yolu dengeli de!ilse, eksik ykleme
yada eksik basma neden olabilecek kararszlk olu$abilir.

1.1.5.3.Tek Gzl Kalplar da A$r Yklenmeyi nleme
Birden fazla enjeksiyon yeri gerektiren karma$k paralardaki a$r
ykleme, e!er ak$ n para dolmadan birle$irse olu$ur. rne!in, yolluk giri$
ksml bir kalpta malzeme merkezi yolluk ayrma kesitinden di!er yolluk ayrma
kesitinden, para dolmadan akar ve d$k ak$ ve a$r yklemeye neden olur.

Bu tip a$r yklemenin stesinden gelmek iin kalb, ak$kan nnn dolumun sonunda
birle$ti!i hayali ksmlara bln. Yolluklar basncn her bir kesitte e$it olacak $ekilde tasarlayn.
Yolluk tasarmn dengeli ak$ ve ak$kan cephesinin birle$ti!i yerlerde basncn e$it olmasn
sa!layarak d$k ak$ nlemek iin de kullanabilirsiniz. Enjeksiyon Basnc ve Basn d$$
sonularn gzlerdeki basnc gzlemek iin kullanabilirsiniz.

1.1.5.4.ok Gzl Kalplar da ve Kalp Ai lesi nde A$r
Yklenmeyi nleme
oklu gzl yada aile kalplarda a$r ykleme, bir para di!erinden nce
dolunca meydana gelir. Bu $unlar nedeniyle meydana gelir:
Bir para di!erinden ok fazla byk oldu!unda
Yolluklar dengesiz yle ki, ak$kan uzunluklar benzer boyutlu paralarda de!i$ken olmas.
Her bir paradaki enjeksiyon yerindeki basncn de!i$ik olmas.
Yolluk sistemi zayf tasarlanm$.

oklu gzl yada aile kalplarda a$r yklemeyi nlemek iin, her bir parann tek para gibi
do!ru doldu!unun sa!lamanz gerekir. 'lk olarak, her bir parann en iyi enjeksiyon yeri
bulduktan sonra, ayn anda tm paralarn dolumunun bitecek $ekilde yolluk sistemini tasarlayn.
Buna karar vermeye yardmc olmak iin
dolum zaman sonucunu kullanarak parann dolumunu grebilirsiniz.

A$a!daki parada, daha ufak para ilk nce dolar ve byk parann dolumu devam
ederken basn ihtiyac kk paray a$r dolduracaktr.
ekil 1.21. ok Gzl Kal#plarda A'#r# Yklenme

1.1.5.5.Tek Gzl Kalplar da Dengesi z Dolumu nleme

1.1.5.5.1.Tek Gzl Kalplarda Enjeksiyon Yerleri
E!er paranz karma$k geometriye sahipseniz, doldurmak iin
birden fazla enjeksiyon yerine ihtiya duyabilirsiniz. Kalplama sorunlarn
nlemek iin malzeme ak$nn dengeli oldu!una emin olmalsnz.

Ak$ yolunun dengelenmesine yardmc olmak iin, ayn anda dolacak $ekilde hayali
blmlere ayrabilirsiniz. A$a!daki $ekil etkili dolum iin tane enjeksiyon yerine ihtiya
duyar. ayn anda dolacak $ekildeki blmler noktal izgilerle blgeye ayrlm$tr. Siyah ok,
malzemenin ak$ yolunu ve sar koniler enjeksiyon yerine belirtir.

M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t
Not: Bir kal#pta blgeleri tasarlad#$#n#zda, kaynak izleri istenmeyen yerlerde blm
s#n#rlar#n# koymay#n.
ekil1.22. Bir Kal#pta Blmlendirme


1.1.5.5.2.Tek Gzl Kalplarda Yolluk Sistemi
Sonra, yolluk sisteminin, her bir blmn ayn anda dolduracak
$ekilde tasarlamalsnz. 'ki e$ blgeli bir para iin, yolluklar ayn apta,
ayn uzunlukta ve yolluk giri$inden ayn uzakta olmaldr. A$a!daki para
gibi e$ olamayan blml para iin, her bir yollukta ve blmdeki basn
ayn olmaldr. Ayrca,ak$kan cepheleri ayn anda kar$la$maldr. *ekil,
yolluk sisteminin dolumun sonunda btn blmn dolumunun
bitirecek $ekilde tasarlanm$ yolluk sistemini gsterir.
ekil 1.23. Tek Gzl Kal#pta Yolluk Sistemi

1.1.5.6.ok Gzl Kalplar da Dengesiz Dolumu nleme
ok gzl kalp sistemini tasarlamadan nce, her bir gz yolluk sistemsiz
analiz etmelisiniz. nce, her bir gzn nasl doldu!unu bildikten sonra dengeli
dolum yolu yaratacak yolluk sistemini tasarlayabilirsiniz.

Yolluk sistemi yle tasarlanmaldr ki, tm paralarn dolumu ayn anda bitsin. E!er
yolluklar dengesiz ise, kararszlk, d$k ak$ yada a$r ykleme ile kar$la$rsnz. Yapay bir
$ekilde yolluklar dengelemeliydiniz yada gzleri do!al dengeli sistem yaratacak $ekilde yeniden
dzenlemeliydiniz.
Bu ok gzl sistem, ok gzl parann dolumunun geleneksel yolunu gsteriyor.
ekil 1.24.ok Gzl Kal#plarda Dengesiz Yolluk Dizili' ekli

Bu dzen kalplama sorunlarna neden olur nk d$ paralar iin ak$ yolu i paralarn
ak$ yolundan daha uzun olmaldr.
E!er bu dzene sahipseniz yolluklar dengelemeye ihtiyacnz olabilir.
ekil.1.25. ok Gzl Kal#plarda Do$al Dengeli Yolluk Dizili' ekli

M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t
Bu do!al dengeli yolluk sisteminde tm ayn ak$ yoluna sahiptir.
Bu, polimer her bir parann yolluk ayrma kesitine ayn anda ula$aca! anlamna gelir.
Ak$ yollarnn dengelenmesinin di!er bir yolu yolluklarn farkl aplara sahip oldu!u yapay
yolluk dengelemesidir.

ekil 1.26. ok Gzl Kal#plarda Yapay Dengeli Yolluk Dizili' ekli

Baz yolluklar, ak$ daha uzak gzlere iletmek iin di!erlerine nazaran daha kalndr.
E!er geleneksel yolluk dzenine sahipseniz, Mold Adviser de yolluklar yapay olarak
dengeleyebilirsiniz.

1.1.5.1. Ai le Kalplar
Aile kalp iin yolluklar tasarlamadan nce, her bir paray kendinde analiz
edin. Her bir gzn doldu!unu !rendikten sonra, her bir gzde yollarn dengeli
dolumu yaratacak $ekilde yolluk sistemi tasarlayabilirsiniz.
Yolluk sistemi yle tasarlanmaldr ki, tm paralarn dolumu ayn anda bitmelidir. Bunu
yapmak iin yolluk sistemini dengelemeye ihtiyacnz olabilir.
E!er yolluklar dengeli de!ilse, kararszlk, d$k ak$ ve a$r ykleme gibi kalplama sorunlar
ba$ gsterebilir.
ekil 1.27. Bir Aile Kal#pta Geleneksel Yolluk Dizili' ekli

Bu aile kalptaki yolluklarn tm ayn uzunluk ve apa sahiptir. nk, kalp gzleri
farkl boydadr, kalp dengesiz dolum yapacaktr. Daha ufak para (sol alt= ilk dolacak ve a$r
ykleme gsterecektir.
ekil 1.28. Dengelenmi' Aile Kal#p

Bu aile kalp Mold Adviserda dengelendi. Yolluk tam olarak dengelendi.
Daha ufak gz , iine plastik ak$n snrlayan en ince yollu!a sahiptir. Bu, drt gzn
ayn anda ve zamanda dolumunu ve kalp sorunu olu$ma riskini azaltmas demektir.
M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t



1.8. Dolum Pr oblemler ini zme
1.8.1. Kar ar szlk
Tanm
Kararszlk, zel ak$ yolu boyunca ak$n yava$lad! yada durdu!unda meydana
gelir.

Kararszlk
E!er plastik kalp gznn dolumu, hem ince kesit hem de kaln kesiti seimine sahipse,
plastik, bu rotann daha az ak$ diren gsterdi!inden, kaln kesiti nce doldurur. E!er bu
noktadaki ak$ yn daha kaln yoldaki ynde daha byk basn uyguluyorsa, bu etki byr. Bu
plastikte, ince kesitte olduka durmaya yada yava$lamayla sonulanr.
Kararszlk kaburgalarda ve cidar kalnlklarnda byk de!i$imlere sahip parann ince
kesitlerinde meydana gelir.
ekil1.29.Karars#zl#k

Yukardaki resimde, kaburga (krmz dairede), ak$a daha yksek diren gsterir nk
parann di!er ksmlardan daha incedir.
Ayrca, ak$ ynnde, kaburgay doldurmak iin yn do!rultusunda daha az basn
gerektirir.
Kararszlk, para kalitesini, yzey grntsndeki farkllklara, zayf dolum, yksek
gerilmeler ve uniform olmayan plastik molekllerinin ynlenmesi nedeniyle d$er.
Dolum gvenli!i sonucu parlayan blgelerin zor dolaca!n gsterir. Dolum zaman ve scaklk
sonular neden kararszl!n olu$tu!una yardm edebilir.
Dolum zaman gstergesi, dolum zaman konturlarnn ok dar aralklarla olu$masyla
kararszl! gsterir. Scaklk gstergesi ise kararszl! d$k scaklk ve byk scaklk e!imi
ile gsterir.

Not: Karars#zl#k, asimetrik ve tahmin edilebilen ak#' yollar#na neden olur.

Ne Yapmal?
Polimer enjeksiyon yerini kararszlk alanndan uza!a ta$mak. Bu polimere kararszlk iin
daha az zaman verir.
Polimer enjeksiyon yerini parann en kaln yerine ta$mak
Polimer enjeksiyon yerini kararszl!n olu$tu!u yere daha byk basn uygulanan yere
ta$mak. Tm enjeksiyon basncnn bu noktaya uygulanacak, kaln bozlar/kaburgalar son
dolum noktas olarak bulunmas kullan$l olur.
Kararszl!n olu$tu!u tm cidar kalnlklarn ak$ direncini azaltacak $ekilde arttrmak.
Daha fazla viskoz malzeme kullanmak (Daha yksek MFIli malzeme)

M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t
1.8.2.A$r Ykleme
Tanm
A$r ykleme ekstra malzeme, di!er ak$ yollar doluyken, bir ak$ yoluna
baslmasdr.
A$r Ykleme
A$r ykleme en kolay (daha ksa/daha kaln) ak$ yolunun ilk doldu!unda olu$ur. Bu
ak$ yolunun doldu!unda geri kalan ak$ yollarn dolduracak kalp gzlerine ekstra plastik
enjekte edilerek basn altnda tutacaktr. Bu basn, di!er blgelerden daha yksek yo!unluk ve
daha az kendini ekmeye neden olan, henz dolmu$ ak$ yoluna daha fazla malzeme itecektir.
A$r yklemi$ ak$ yolu basn altnda donacaktr, bylece gerilmeler iinde donar.

Not: A'#r# yklenmeyi tan#mlayan anahtar sonu, dolum zaman# sonucudur. Dolum
zaman#n# %100 gsterdi$inde koyu mavi renkteki bitmeyen ak#' yolunu aray#n.

ekil1.30 A'#r# Ykleme

Yukardaki diyagramda, beyaz izgiler polimer molekllerini gsterir. *unu belirtmek
gerekir ki ak$ yollar dengesizdir ve modelin solunca a$r yklenme olu$ur.
A$r yklenme, genellikle en ksa dolum zamanna sahip kesitlerde meydana gelir.
Parada arplma, azalan para a!rl! ve uniform olmayan yo!unluk da!lm gibi bir ok
problemin nedenidir.

Ne Yapmal?
A$r yklemeyle meydana gelen sorunlar zmek iin ak$ yolunun dengelenmesi
Kalnla$trmak yada ince model paralarn ak$ ncs yada nleyicisi olarak davranmas.
Enjeksiyon yerini benzer ak$ yollarnn uzunlu!unu tanmlayacak yere ta$mak.
Kalp gzlerini hayali blmlere ayrmak ve her bir blm iin oklu enjeksiyon yerleri
kullanmak.
Gereksiz yolluk giri$ ksmlarn kaldrmak

1.8.3. Ak$ %zi
Tanm
Ak$ izi , ak$n kalp gznn ince kesitleri dolmadan nce kaln kesitleri
boyunca akmasyla meydana gelir.

Not: Kal#n kesitler, ince kesitlere nazaran ak#'a daha az diren gstermektir.

Ak$ 'zi
Ak$ izi dengesiz ak$ yollarn gsterir ve sk sk gereksiz kaynak izgileri ve hava
kabarcklarna neden olur. A$a!daki diyagram kaln kenarl paray gsterir.







M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t

ekil 1.31. Ak#' )zi

Ak$ yolu 1, ak$ yolu 2den daha ksadr. Fakat, hafife ak$ yolu 2 kalnla$trarak yada
ak$ yolu 1.i incelterek (ak$ ncs ve saptrcs etkisi), plastik ayn anda parann tm kaln
kenarlarna ula$masna zorlanr. Bu dengelenmi$ ak$a yol aabilir.
stteki kaln kenarl simetrik paradaki ak$ yolu rnek, zlmesi genelde kolaydr. Daha
karma$k paralarda, kaln cidarlardan bazlarn kalnla$trmak gerekebilir, polimer enjeksiyon
yeri de!i$tirilmesi gerekebilir yada oklu polimer enjeksiyon yerleri kullanlmas gerekebilir.

1.8.4. Eksik Basm
Tanm
Eksik basm, tamamlanmam$ para retimine neden olan kalp gzlerinin
tamamlanmam$ dolumudur.

ekil 1.32. Eksik Bas#m

Eksik Basm
E!er bir para eksik baslrsa, plastik gz doldurmam$tr. Ak$kan tm ak$ yollarnn
dolumundan nce donmas demektir.
Eksik basm $unlar nedeniyle olu$ur:
Uzun yada karma$k ak$ yollarna ba!l olarak ak$kan snrlamalar.
'nce kesitlerde kararszlk.
Havlandrlmam$ hava kabarcklar.

E!er para dolmazsa (eksik basm), tasarmda, yolluk ayrma kesitinden yada plastikte
de!i$iklikler yaplmaldr. Fakat, bitmi$ parann iyi kalitesini garantilemek iin , para yeterli
$ekilde plastikle doldurulmas gerekir. Bu nedenle, sorulacak soru sadece Para dolacak m?
dr fakat 'yi kaliteli para yaplabilir mi? de!ildir.

Neler Yaplmal?
A$a!daki metotlarn bir tanesini denemeden nce, di!er tm Adviser sonularnn kontrol
edilmelidir yle ki eksik basmn tam nedeninin bulabilirsiniz.
Para dolumunun olasl!n geli$tirme iin bu metotlarn bir tanesini kullanabilirsiniz.
Kararszl! nlemek iin enjeksiyon yerlerini ta$mak
Daha fazla enjeksiyon yerleri eklemek.
M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t
Kalp ve/ya eriyik scakl!n arttrmak

Bu para boyunca daha kolay akmasn sa!layacak olan eriyi!in viskozitesini azaltr.
Enjeksiyon hznn artrlmas

Bu, eriyik viskozitesini azaltabilecek, para boyunca daha kolay aktacak daha byk
scakl!n blmne neden olabilir.

Bu para iin maksimum enjeksiyon basnc arttrmak.
Para geometrisini de!i$tirmek.

E!er para karma$k ve ince geometriden olu$uyorsa, bu eksik basmla sonulanabilir. 'nce
kesitleri kalnla$trmak yada ak$kan parann karma$kl!n azaltmak gerekebilir.

Daha az viskoz malzeme semek (daha byk eriyik ak$ hzl)
Daha yksek ak$ hzl malzeme seilmesiyle, daha az enjeksiyon basnc paray doldurmak
iin gerekebilir.

E!er parann retilebilece!inden hala emin de!ilseniz, derinlik analizine Moldflow Plastics
Insgiht ile daha karma$k analize geebilirsiniz.

Dengesiz Ak$
Tanmsz
Dengesiz ak$, di!er ak$ yollarnn doldurulmamasndan nce kalptaki baz ak$ yollarlnn
tamamen plastikle doldurulmasdr.

1.8.5. Dengesiz Ak$
Dengesiz ak$, apaklanma, eksik basm, yksek evrim zaman, para boyunca
yo!unluk fark, arplma, hava kabarcklar ve ekstra kaynak izgileri gibi bir ok
kalplama problemlerinden meydana gelebilir .
Ak$kan ayn zamanda tm kalb doldurdu!unda dengelenir.
Dengesiz ak$ fark etmek iin, kalptaki farkl ak$ yollarn fark etmeye gereksiniminiz
vardr. Bunlar, kalp gz boyunca akan plasti!in farkl yollardr.
A$a!daki para temel ak$ yoluna sahiptir (krmz oklarla gsterilen)


ekil 1.33. Bir Parada Dengesiz Ak#'

Her bir ak$ yolu farkl uzunluktadr. Bu nedenle, e!er para uniform kalnlk ve ak$
yoluna sahipse, ak$ yolu 1 ilknce dolar, sonra onu ak$ yolu 2 izler, sonra onu ak$ yolu 3 izler.

Neler Yaplmal?
Kalp boyunca kalnlk blgelerini de!i$tirerek, ak$kan belirli ynlerde dengeli ak$a yardm
etmek iin
M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t
abukla$trlabilir yada geciktirilir. Yukardaki diyagram, de!i$en para kalnlklar (ak$ yolu 1i
incelterek ve ak$ yolu 3u kalnla$trarak) cevaptr.
Di!er rneklerde, polimer enjeksiyon yerini yada polimer enjeksiyon yerlerinin saysn gz
nne almak gereklidir. rne!in, di!erlerinden yada drt kez uzu olacak baz ak$ yollar
tanmlayacak tek enjeksiyon yeri seerseniz, o zaman ak$kan dengelemek neredeyse imkansz
olur. Benzer ak$ yolunu tanmlayacak yere polimer enjeksiyon yerini ta$maya al$n. Alternatif
olarak, daha ufak, daha fazla kullan$l blgelerde d$nn. Sonra, her alt blge iin oklu
enjeksiyon yeri kullann. Dengesiz ak$ tantacak anahtar sonu dolum zaman sonucudur.

1.8.6. Az Ak$
Tanm
Az ak$ ak$kan cephesinin yn de!i$tirdi!i zaman olur.

Az ak$
Az ak$, ak$kan cephesi iki ynde birle$ip, bir anda durdu!unda, sonra ak$kann biri
ynn de!i$tirip d$ donmu$ tabakalar arsnda geri akt!nda meydana gelir. Ak$kan ynn
de!i$tirdi!inde, donmu$ tabaka para para srtnme ssna ba!l olarak tekrar ergir.
rne!in, merkezdeki yolluk ayrma kesiti, di!er yolluk ayrma kesitlerinden dolmak iin
daha az hacme sahip oldu!unda meydana gelir. Merkez yolluk ayrma kesiti hacmi doldu!unda,
di!er hacimler henz dolmaktadr, bylece ak$kan cephesi sol taraftan merkezdekinden daha az
basnla akar. 'ki ak$kan cephesi kar$la$t!nda, soldaki ak$kan cephesi yn de!i$tirir.
Ak$ dn$, hem yzeyde hem de yapda zayf para kalitesine neden olur.

Ne Yaplmal?
Ak$kan cephelerinin sadece dolumun sonunda kar$la$masn garantileyin.

Not: %100 dolum zaman# sonucu gstergesi, az ak#'#n bulundu$unu gstermez. Dolum zaman#
animasyonunun ba'lang#c#ndan sonuna oynat#p her ak#'kan cephesinin birle'imini seyredip
sonra bu noktay# evreleyen geometriyi gz nnde bulundurmak gerekir.

1.9. MoldFlow Analiz Sonular Neler dir ?

1.9.1. Dolum Gvenli!i

Dolum Gvenli!i Sonucu Hakknda
Dolum gvenli!i sonucu, plastikle dolan kalp gz boyunca ihtimal blgelerini
gsterir. Bu sonu basn ve scaklk sonularndan kartlr.

Bu sonu kabul edilebilir mi?
Dolum gvenli!i sonucunda gsterilen renkler $u anlamlar ifade eder:

ekil1.34. Dolum Gvenli$i Sonucu Anlamlar#
A:tamamen dolacakt#r.
B:dolumu olabilir yada kalite problemleri olabilir.
C:Dolumu zor olacakt#r yada kalite problemleri olacakt#r.
D:dolmayacakt#r (eksin bas#m)

M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t

Hangi Problemleri Bu Sonu Bildirebilir?
E!er kalp gz dolmazsa (eksik basm), de!i$iklikler tasarmda, yolluk ayrma kesiti yerinde,
plastik seimi hem de proses ko$ullarnda de!i$iklik yaplmaldr. Fakat, bitmi$ paray iyi
kalitede garanti etmek iin kalp gz tamamen plastikle dolabilir. Bylece, $u soruyu
sorabilirsiniz Para dolacak m? ve 'yi kalitede para yaplabilir mi?
'yi kalitede parann kalplanabip kalplanamayaca!n de!erlendirmek iin, hangi renklerin
grnd!n ve ne kadar renk grnd!n gz nnde bulundurun. Kalite sonucuna da ayrca
bakmalsnz.
Bir para bilgiyle, Adviser, hareketli skalada bu parann riski zerinde al$r.
Tm Ye$il:Para kolayca kalplanr ve para kalitesi kabul edilebilir.
Biraz Sar: Parann kalplanmas zor olabilir yada kalite kabul edilemeyebilir. Sarnn grnme
yzdesi arrtka, parann kalplamasndaki zorluk artar ve para kalitesi azalr.
Biraz Sar ve Krmz: Parann kalplanmas a$r zor dur yada kalite kabul edilemeyebilir. Sar
ve krmz yzdesi artt!nda, parann kalplanmasndaki zorluk artacaktr ve para kalitesi
dzecektir.
Hep *effaf: Para kalplanamaz nk eksik basm meydana gelecektir.

Not: Context-Men kullan#m#yla hangi seviye gvenli$i seebilece$iniz gsterilir.

1.9.2. Dolum Zaman
Dolum Zaman Sonucu Hakknda
Bu sonu para boyunca plasti!in ak$ yolunu gsterir. Her bir renk ayn anda
doldurulan kalbn paralarn gsterir. Eksik basm (modelin bir paras dolmam$) $effaf
olarak gsterilecektir.
Dolum zaman renk aral!n, ilk dolum blgesinden (krmz renkte), son dolum
blgesine kadar (mavi renkte) gsterir.
ekil 1.35. )ki Farkl# Dolum Zaman# Da$#l#m#

Bu Sonu Kabul Edilebilir Mi?
Dolum zaman sonucunun ilk kullanm, e!er tm ak$kan yolu ayn anda dolmasn kadar
vermededir.
Dolum zaman sonucu, kaynak izgisi ve hava kabarc!nn nasl olu$tu!unu anlamada da
kullanlabilir. Ak$kan cephelerinin kaynak izgisi yada ak$kan cephesinin evreledi!i hava
keseciklerini (hava kabarc!) tkayan kalp gz blgesini izlemede kullanlr.

Sonra Ne Yaplmal?
Dolum srasnda olu$abilecek bir ok problem dolum zaman sonucunun animasyonu ile
anla$lr. Bu problemleri tanmlamak ve stesinden gelmek iin $unlar kullanlr:
Kararszlk
A$r ykleme
Ak$ izi
Az ak$
Dengesiz Ak$
M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t

1.9.3. Ak$kan Cephesi Scakl!
Ak$kan Scakl! Sonucu Hakknda
Ak$kan cephesi scakl! sonucu, en d$k scaklkl blgeden (mavi renkte), en
yksek scaklkl blgeye (krmz renkte) de!i$en renkleri kullanr. Renkler dolan her bir
noktann malzeme scakl!n gsterir. Sonu dolum srasnda ak$kan cephesinin
scakl!ndaki de!i$imleri gsterir.
ekil 1.36. Mouse Kapa$# Paras#nda Ak#'kan Cephe S#cakl#$# Da$#l#m#

Bu Sonu Kabul Edilebilir Mi?
E!er ak$kan cephesi scakl! , parann ince alanlarnda ok d$kse , kararszlk yada
eksik basm olu$abilir.
E!er kaynak izgilerinin bulundu!u alanlarda ok d$kse, kaynak izgisi daha kt
grnebilir.
Ak$kan cephesi scakl!nn ok yksek olan alanlarda, malzeme bozulmas ve yzey
kusurlar olu$abilir. Ak$kan cephesi scakl!nn her zaman, kulland!nz polimer iin tavsiye
scakl!nda oldu!undan emin olun.
Ak$kan cephesi scakl!, dolum gvenli!i sonucunda karar vermede kullanlan bir
faktrdr. D$k eriyik scaklklar sar yada krmz dolum gvenli!i sonucuna neden olacaktr.
E!er, bir para sar yada krmz dolum gvenli!i sonucuna sahipse, neden oldu!unu bulun.
E!er, d$k eriyik scakl! nedeniyleyse, a$a!daki tavsiyelere gre baz de!i$iklikler yapmaya
al$n.

Sonra Ne Yaplmal?
Sonucu geli$tirmek iin bir ok seenek says vardr. Her bir de!i$iklik di!er etkilere neden olur,
bu nedenle de!i$iklik yaptktan sonra, di!er problemlere neden olup olmad!n kontrol edin.
Not:Dolum gvenli!i hem malzeme eriyik scakl! hem enjeksiyon basnc tarafnda karar
verilir. Kabul edilebilir dolum sonucu elde etmeden nce her iki proses ko$ullarn ayarlamaya
gerek duyabilirsiniz.















M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t
Scaklk ok D!k Olas Problemler
Eriyik scakl!n arttrmak evrim zamann arttrabilir.
Malzeme bozulmasna neden olabilir. Veri
tabannda yazl malzemede verilmi$ scaklk
limitlerinde scakl! tutun.
Kalp scakl!n arttrmak. evrim zamann arttrabilir.
Enjeksiyon zamann azaltmak Takviyeli ise yolluk ayrma kesitinde a$r
gerilmeye enden olabilir. ok fazla gerilme
bozulmaya ve yzey kusuruna neden olacaktr.
Ak$a izin vermek iin blgedeki kalnl!
arttrmak.
Tasarmda fonksiyonel probleme neden
olabilir.
'nce bozlardaki kararszlk iin, az olarak
izim asn azaltmak.
Tasarmda fonksiyonel probleme neden
olabilir. ayrca, bozlarda izimi azaltlmasyla
enjeksiyonla birle$en problemlere neden olur.
Kararszlk blgesinden yolluk ayrma kesitini
uza!a ta$mak.
Paradaki herhangi bir yerde kararszlk yada
di!er problemlere neden olabilir.
Daha yksek eriyik ak$l malzeme semek
Scaklk ok Yksek Olas Problem
Srtnme ssn azaltmak iin para kalnl!
arttrmak.
Tasarmda fonksiyonel probleme neden
olabilir.
Enjeksiyon zamann arttrmak.
Tablo 1.1.Ak#'kan Cephesi Sonucundan Sonra Neler Yap#lmal# ve Olas# Sorunlar

1.9.4. Enjeksiyon Basnc Sonucu

Enjeksiyon Basnc Sonucu Hakknda
Enjeksiyon basnc sonucu en d$k basn blgesinden (mavi renkli) en yksek
basn blgesine (krmz renkli) de!i$en renkleri kullanr. Modeldeki her bir yerdeki renk
kalptaki para tamamen doldu!u andaki basnc gsterir. Bu bir $ip$ak sonutur yle ki
dolumun sonundaki tm para boyundaki basnc gsterir.
ekil 1.37. Bir Parada Bas#n De$i'imi Sonucu

Bu sonu kabul edilebilir mi?
Enjeksiyon basnc basn d$m sonucu ile birlikte de kullanlabilir. rne!in, $ayet parann
bir kesiti kabul edilebilir basn d$$ne sahipse, ayn blgede gerekte enjeksiyon basnc ok
yksek olabilir. Yksek enjeksiyon basnc a$r yklemeye neden olabilir.

Sonra Ne Yapmal?
Sonucu geli$tirecek birok seenek vardr:
Enjeksiyon basncn artrmak
Para dolum gveli!ini arttrmak iin enjeksiyon basnc artrlabilir.
Polimer enjeksiyon yerini de!i$tirmek
M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t
Para dolumunun tm blgelerinin e!ilimini geli$tirmek iin, polimer enjeksiyon yerlerini
problem alanna ta$yn yada ek enjeksiyon noktalar ekleyin.
Para geometrisinin de!i$tirmek
E!er para karma$k ve ince geometriden olu$uyorsa, dolumu tamamlayacak yksek enjeksiyon
basnc gerektiren dolum zorluklarna neden olabilir. E!er enjeksiyon basnc de!i$imi mmkn
de!ilse, para geometrisinin de!i$tirilmesi gerekir.
Farkl bir Malzeme Semek
Daha yksek eriyik ak$ hzl malzeme seimiyle, paray doldurmak iin daha az enjeksiyon
basnc gerektirir.

1.9.5. Basn D$$
Basn D$$ Hakknda
Basn d$$ sonucu, en yksek basn d$$ (krmz renkte) ile en d$k
basn d$$ne (mavi renkli) kadar de!i$en renklerle blgeler belirtilir. Modeldeki her
bir blgedeki renk , enjeksiyon yerinden modeldeki bu yere kadar , doldu!u anndaki
d$$ gsterir.
ekil 1.38 Bas#n D'' Sonucunda Kabul Ret Blgeleri

Bu Sonu Kabul Edilebilir mi?
Basn d$$, dolum emniyeti sonucuna karar vermede kullanlan bir faktrdr. E!er basn
d$$, mevcut enjeksiyon basnc ayarlarnn %80den fazla ise,. bu, sar dolum emniyetine
neden olur. Basn d$$, mevcut enjeksiyon basnc ayarlarnn %100e varrsa, bu blge iin
dolum emniyeti krmzdr.

Sonra Ne Yaplmal?
Bu sonucu geli$tirmek iin bir ok seenek vardr:
Maksimum enjeksiyon basncn arttrmak
Para dolumunun emniyetini geli$tirmek iin, enjeksiyon basnc artrlabilir.
Polimer Enjeksiyon Yerini De!i$tirmek
Para dolumunun tm kesimlerinin e!ilimini geli$tirmek iin, polimer enjeksiyon yerini, sorun
alanna ta$mal yada ek enjeksiyon noktalar eklemeli.
Para geometrisini de!i$tirmek.
E!er, karma$k ve ince geometriden olu$uyorsa, bu, dolumu tamamlamak iin yksek
enjeksiyon basnc gerektiren dolum zorluklarna enden olur. E!er enjeksiyon yeri de!i$tirmek
mmkn de!ilse, para geometrisi de!i$tirilmelidir
Farkl Malzeme Semek.
Yksek eriyik ak$ hzl malzeme seimiyle, parann dolumu iin daha az enjeksiyon basnc
gerekir.

Not: Dolum emniyeti, basn d$$ ve eriyik scakl! ile karar verilir. Her iki proses
ko$ullarn, kabul edilebilir dolum emniyeti elde etmeden nce, ayarlamanz gerekebilir.

M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t
1.9.6. Kalite Tahmini Sonucu
Kalite Soncu Hakknda
Kalite sonucu, parann beklenen grnt kalitesini ve mekanik zelliklerini
tahmin eder . Bu sonu, basn, scaklk ve di!er sonulardan kartlr.
Ayrca, para dolumunun e!ilimini grmek iin dolum emniyeti sonucuna da bakabilirsiniz.

Bu Sonu Kabul Edilebilir mi?
E!er, kalite sonucu, krmz ve sar blgeler gsteriyorsa, kalite sorunlar olabilir.
ekil 1.39. Kalite Tahmini Sonucu
A:yksek kaliteye sahip
B:kalite sorunlar# olabilir.
C:tamamen kalite sorunlar# var
C:dolmaz (eksik bas#m)

Bu Sonu Hangi Sorunlar Bildirir?
E!er, kalite sonucu krmz ve sar blgelere sahipse, parada kalite sorunlar olabilir. Hangi
problemler paranzda olu$abilece!ini karmak iin, yardm kutucu!unu kullanabilirsiniz.

Sonra Ne Yapmal?
E!er, kalite sonucu paranzn orta ve d$k kalitede oldu!unu gsteriyorsa, Sonu Tavsiyesi
diyolo!unu kullanarak, yardm kutucu!unu problemi belirlemek iin kullanabilirsiniz.

1.9.1. Yolluk Gir i$ Yer i
Yolluk giri$i Yeri Sonucu Hakknda
Yolluk giri$i yeri sonucu, modeldeki her blgeyi, enjeksiyon yeri iin
uygunlu!una gre bler. En ok uygun blgeler, en iyi olarak alnr ve modelin en az
uygun blgeleri en kt olarak alnr.

En 'yi Yolluk Giri$i Sonucu
E!er modelde yolluk giri$i yeri yoksa, yolluk giri$i yerle$tiricisi seilen malzeme ve tek giri$liler
iin en iyi yere kara verecektir.

Sonraki En 'yi Yolluk Ayrma Yeri Sonucu
E!er bir yada daha fazla enjeksiyon yeri varsa, sonu, seilen malzeme ve sonraki yolluk ayrma
kesiti iin en iyi yere kara verir.

Sonucu Kullanmak
Sonu, enjeksiyon yerini seilmi$ malzemede,eklemek iin en iyi yeri tavsiye eder ve var olan
yerler (varsa) olar iin de.

Enjeksiyon yeri iin en ok uygun blgeler (mavi renkli ve en iyi olarak
de!erlendirilmi$), potansiyel enjeksiyon yeri olarak de!erce takip ederler. Di!er taraftan, sonu
zel model iin en az ve en ok uygun blgelere nazaran, mavi blgeler kesinlikle gerekli
olmayan iyi bir zm sunar fakat elde bulunanlara nazaran hi olmazda en iyisidir.
Potansiyel blgeler, retim snrlamalar ve ana temalarna gre uygunlu!u iin ayrca
de!erlendirilmelidir. rne!in, sonu, yolluk ayrma kesitini uygun olmayan yere koyma yada
istenmeyen irkinle$tirici unsur do!uracak blgelere yerle$tirmeyi tavsiye edebilir.
M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t
Di!er En 'yi Yolluk Ayrma Kesiti Yeri sonucuna bakarken enjeksiyon yerini, bulunan
yolluk ayrma kesitine en uzak yerini almalsnz.

Not: sonu sadece kal#p tavsiyecisinde XY dzleminde a'#r# yklemeyi gz nnde tutar.

1.9.8. Hava Kabar cklar
Hava Kabarcklar Sonucu Hakknda
Hava kabarc! sonucu, eriyi!in en az iki ak$kan cephesinin birle$ti!i yerde yada
hava kabarc!nn tutuldu!u en az dolum noktasndaki blgeleri gsterir.

Bu sonu Kabul Edilebilir Mi?
Hava kabarcklar, eriyik cephelerinin birle$ti!i nokta evresinde ve hava keseciklerinin
tutuldu!unda olu$ur. Bu normalde dengesiz ak$ yolu varsa $ayet gerekle$ir.
Ak$ izi etkisi, ak$kan cephelerini kaln yol boyunca gaz keseci!i tutuldu!unda sklkla
olabilir. *u rnekte grld! gibi, plastik kaln kenar boyunca, para k$esine yakn gaz
keseci!ini tutuyor.
ekil1.40. K'ede Hava Keseci$i Olu'mas#

Hava kabarc!na neden olan di!er bir problem, plastik ince yoldan geerken yava$lad!
kararszlktr. *u rnekte, st cidar incedir ve plastik ak$ bu yolda yava$lar. Sonu olarak, hava
keseci!i n cidarn merkezinde tutulur.
ekil 1.41. Ak#' Yolu zerinde Hava Keseci$i Olu'mas#

Ak$kan yolunda, dengesiz ak$n olu$mas iin ,ak$ izi etkisi yada karaszl!n meydana
gelmesi gerekmez. Uniform kalnlkta bir parada, ak$ yolunun fiziksel yolu de!i$ebilir ve yine
kava kabarcklar meydana gelebilir.
Dengesiz ak$ yollu bir parann durumunda bile, hava kabarcklar, ak$ yolu sonunda
uygunsuz havalandrma dolaysyla halen olu$abilir.

Not: Hava kabarc#klar#, bitmemi' dolum ve sabit bas#n faz#na neden olur ve s#k s#k
bitmi' parada yzey irkinli$ine sebebiyet verir. Kabarc#klarda hava tutulmas#, s#k#'t#r#r, #s#t#r
ve yan#k izlerine neden olabilir.

Sonra Ne Yaplmal?
Ak$kan cephelerinin birle$mesinde hava keseci!i evrelemesi ve tutmasnda hava
kabarcklarnn olu$masn nlemek, $unlardan biri ile ak$ yolunu denenmeli:
Ak$ ncleri/saptrclar kullanmak
Para cidar kalnl!n de!i$tirmek
Polimer enjeksiyon yerlerinin de!i$tirmek

M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t
E!er hava kabarcklar olu$muyorsa, kolayca havlandrlacak yada enjeksiyon pimlerinin oldu!u
blgelerde bulunmaldr ki hava alnabilsin.

1.9.9. So!uma Kalitesi Sonucu
So!uma Kalitesi Sonucu Hakknda
So!uma kalitesi analizi, Tavsiyecideki plan, snn parada geometrisi ve
kalnl!na ba!l olarak kalmas e!ilimini oldu!u yerleri gsterir. Para, metal blo!unun
yada so!utma kanallarnn olmad! kalbn merkezinde yerle$tirilmesi d$nlr.
Tavsiyeci, sonra snn, sabit zaman dilimi iin metal blo!u merkezine yerle$tirilmi$se,
do!al olarak scak paray terk edece!i yollar gsterir.

Bu Sonu Kabul Edilebilir Mi?
Di!er Tavsiyeci tipinde gsterildi!i gibi, so!uma kalitesi plan, trafik lambasna uyacak $ekilde
ye$il, sar, krmz blgeler gsteriri. So!uma kalitesi analizi iin, tasarm olanaklar yksek
(ye$il) so!uma miktar, orta (ye$il) so!uma miktar yada d$k (krmz) so!uma miktar olan
blgeleri gsterir. So!uma kalitesi sonucu, Yzey Scaklk De!i$imi ve Donma Zaman
De!i$iminin bir bile$imidir.
ekil1.42. Mouse Kapa$# Paras#nda So$uma Kalitesi Sonucu

Bu durumda, sonu, d$k so!uma miktar olu$an fare tepesi $eklinde bir kab
gsteriyor. Kalp tasarland!nda, para iinde so!utmak iin ekstra so!utma aygtlar iermek
zorundadr.

So!uma Kalitesi Sonucu Hangi Sorunlar Bildirir?
E!er so!uma kalitesi, yzey scaklk de!i$imi yada so!uma zaman de!i$imi etkili olarak
ortalamadan daha d$k olmasna ba!l olarak parann ince kesitlerde ok d$kse kararszlk
yada eksik basm meydana gelebilir ve sonu krmz alan olarak gsterir. Daha kaln cidarlar
yada daha yksek eriyik scakl!na gerek duyulabilir.
E!er kaynak izgilerinin olu$tu!u yerde ok d$kse, kaynak izgileri daha kt
grnr.
So!uma kalitesinin ok d$k oldu!u blgelerde, yzey scaklk de!i$imi yada donma
zaman de!i$imi etkili olarak, normalden daha yksek olmas durumunda, e!er etkili so!uma
kalp tasarmnda yer almyorsa malzeme bozulmas ve yzey kusurlar meydana gelebilir.
Ak$kan cephesi scakl!nn her zaman, kulland!nz polimer iin tavsiye edilebilen scaklk
aral!nda olmasna dikkat edin.
M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t
Yzey scakl! de!i$imi de!erleri, ok d$k yada ok yksek olmasna ba!l olarak,
ortalama donma sresinden ok daha uzun veya ksa olarak Donma Zaman De!i$imi sonucu
vererek sar yada krmz so!uma kalitesi sonucu ortaya kar. E!er para sar yada krmz
so!uma kalitesi sonucuna sahipse, Donma Zaman De!i$imi ve Yzey Scakl! De!i$imi
sonucunu tahkik ederek neden oldu!unu bulun.

1.9.10 Donma Zaman De!i$imi
Donma Zaman De!i$imi Sonucu Hakknda
Donma Zaman De!i$imi sonucu, tm para iin gerekli ortalama donma
zamanndan, polimerin kalpta donmas iin geen srenin sapmasn gsterir. Alanlar,
ortalama donma sresinden daha byk olan pozitif de!eri (krmz) ve daha hzl donan
negatif de!erler (mavi) olarak belirtilir.
ekil 1.43. Mouse Kapa$# Donma Zaman# De$i'imi

Bu Sonu Kabul Edilebilir Mi?
Bu sonu, kalnl! nedeniyle so!uma gerektiren blgeleri gsterir, ince blgeler, metale, mouse
kapa! stndeki mavi drtgen alan olarak grld! gibi kaln blgelerden daha fazla s geer.

Donma Zaman De!i$imi Sonucu Ne Sunar?
Yzey Scakl! De!i$imi ve Donma Zaman De!i$imi sonular beraber alnarak,
parada tekrar tasarm (cidar kalnl!nn azaltlmas gibi) yada kalba so!utma kabarc!
gibi so!utma aygtlarnn ilavesi gerektirebilecek yerleri gsterir.
Tahmin edilen evrim zamann a$an donma zaman de!i$imini grmek mmkndr. Bu,
para kalnl!nn %90 donmas esas alnan evrim zaman nedeniyledir. Donma zaman
de!i$imi sonucu, tamamen donmas gereken modelin her bir eleman iin gerekli zaman
gsterir, bylece evrim zamanndan daha uzun donma zamanlarn grebilirsiniz. Bu sonucu
kullanarak, Tavsiyecinin tahmin edilen evrim zamann uzatp uzatmamay karar verebilirsiniz,
$yle ki parann kritik alanlar atmdan nce tamamen katla$r.

Sonra Ne Yapmal?
Parann donma zamannn uniformlu!unu geli$tirecek bir ok para tasarm seene!i
mevcuttur. Her bir de!i$iklik di!er bir etkiye sahiptir, bu nedenle de!i$iklik yaptktan
sonra, di!er bir soruna neden olup olmad!n kontrol edin.

M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t

Donma Zaman De!i$imi ok Ksa Muhtemel Sorunlar
Ak$ izin vermek iin blgede kalnl!
arttrmak
Parada i$levsel sorunlara neden olabilir
Eriyik scakl!n arttrmak evrim zamann arttrabilir.
Malzeme bozulmasna neden olabilir.
Scakl! malzeme zelliklerinde belirtilen
scaklk snrlarnda tutun.
Donma Zaman De$i!imi Ortalamadan ok
Uzun
Muhtemel Sorunlar
Parann kalnl!n azaltmak parada i$levsel sorunlara neden olabilir
yada yapsal dayanmn azaltr.
Tablo /.2. So$uma Kalitesi Sonucundan Sonra Ne Yap#lmal# ve Olas# Sorunlar

1.9.11. Yzey Scakl! De!i$imi
Yzey Scakl! De!i$imi Sonucu Hakknda
Yzey Scakl! De!i$imi sonucu, para geometrisinin yersel s toplanmasna
neden olabilecek blgeleri parlatr. Is toplanmas, para so!umasnn di!er blgelerden
ok daha uzun olarak srmesi beklendi!i alanlar olarak tanmlanr.
ekil 1.44. Mouse Kapa$# Yzey S#cakl#$# De$i'imi Sonucu

Bu Sonu Kabul Edilebilir Mi?
Bu sonu, her bir yzey elemannn scakl! arasndaki farkllklar ve tm model iin ortalama
scakl! gsterir. Krmz alanlar, mouse kapa! parasnn ii gibi, ortalama para scakl!ndan
daha yksek scaklklar gsterir ve daha fazla so!umaya ihtiya duyan alan i$aret eder.
Yzey Scakl! De!i$imi sonucu, para geometrisinin, yzey scakl!na etkilerini
gsterir. Fakat, kalnlk ayrca polimerin parada so!uyaca! yol zerinde etkisi vardr.
So!umann kalnlkla etkilenece!i alanlara karar vermek iin, Donma Zaman De!i$imi
sonucunu kullann.

Yzey Scakl! De!i$imi Sonucu Hangi Sorunlar Bildirir.
So!uma Kalitesindeki krmz blgeler, yzey scakl!ndaki byk de!i$imlerden ak$n
durdurabilir. Bu durumda, Yzey Scakl! De!i$imi plann ve a$a!daki tavsiyeleri, etkiyi
daraltmak iin kullann
M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t



Yzey Scakl! De!i$imi Anormal *ekilde
D$k
Muhtemel Sorunlar
Eriyik scakl!n arttrmak evrim zamann arttrabilir.
Malzeme bozulmasna neden olabilir.
Scakl! malzeme zelliklerinde belirtilen
scaklk snrlarnda tutun.
Enjeksiyon zamann azaltn Snrlayc ise, yolluk ayrma kesitinde a$r
makaslama gerilmesi olu$abilir. ok fazla
gerilme bozulmalara ve yzey etkilerine
neden olabilir
Ak$a izin verecek $ekilde blgede kalnl!
arttrmak
Tasarmda i$levsel sorunlara neden olabilir
ve donma zamann arttrabilir
'nce kaburgalardaki kararszlk iin, ok az
izim asn azaltn.
Tasarmda i$levsel sorunlara neden olabilir.
ayrca, enjeksiyon ile beraber kaburgalarda
izimin azalmasyla sorunlar olu$abilir.
Yolluk ayrma kesitini kararszlk
blgesinden uza!a ta$yn
Parann herhangi bir yerinde kararszl!a
veya di!er sorunlara neden olabilir.
Daha yksek eriyik ak$l malzeme sein.
Yzey Scakl$ De$i!imi ok yksek Muhtemel Sorunlar
Srtnme snmasn azaltmak iin para
kalnl! arttrn.
Tasarmda i$levsel sorunlara neden olabilir
ve donma zamann artrabilir.
Enjeksiyon zamann arttrn.
Tablo 1.3. Yzey S#cakl#$# De$i'imi Sonucundan Sonra Ne Yap#lmal# ve Muhtemel Sorunlar

1.9.12. kme %zler i
kme 'zleri Hakknda
Bu sonu, kme 'zleri (ve Bo$luklarnn) yeri ve bulunmas, yzeyin kar$t
yzeyindeki zelliklerden kaynaklanmas olasdr. kme izleri, tipik olarak
kalplamalarda, daha kaln kesitlerde yada kaburgann kar$sndaki yerlerde, bozlarda
yada i yuvarlatmalarda meydana gelir. sonu yersel kaln blgelerden meydana gelen
kme izlerini gstermez.

Not: Tavsiyecinin kme )zleri yada Bo'luklar#n#n olu'up olu'mad#$#n# tahmin edememesine
ra$men, daha ok olas# seenektir.

kme 'zleri
kme 'zleri, kalplanm$ parann yzeyinde knt olarak gzkr. Bu kntler, tipik
olarak ok ufaktr, fakat olduka grnr haldedir, nk $! para do!rultusunda yanstr.
knt 'zleri para dayanmn yada i$levini etkilememesine ra!men, a$r kalite kusuru olarak
anla$lr.


Bo$luklar
Bo$luklar, para iini evreleyen deliklerdir. Bunlar bir tek delik olabilece!i gibi daha ufak
delikler gurubu da olabilir. Delikler, parann d$ yzeyi kendini ekme kuvvetlerine
direnebilecek kadar sk ise yzey kntsn engeller. Buna kar$n, malzeme ekirde!i kendi
ekecekse, para iinde bo$luklar olur. Bo$luklar, parann yapsal performansnda sert etkisi
olabilir.
M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t

ekil 1.45. Bir Parada kme )zleri ve Bo'luklar
knt 'zi Neye Neden Olur?
knt 'zleri, genelde dolum srasnda sl bzlme (kendini ekme) tarafndan neden olur.
rne!in, bir kaburgann, st yzeyi ile birle$en blgede, daha so!uk kalp ile snrl yerel
temaslara ba!l olarak di!er blgelerden daha yava$ so!ur. Bu, daha yksek kendini ekmeye
neden olur. kme 'zleri, e!er scaklk ve basn do!ru olarak kontrol edilirse ufaltlabilir.

Bu Sonu Kabul Edilebilir Mi?
kme 'zleri, bir yapsal kusurdan ziyada grnt kusuru olarak, sonu parann grntsel
tasarm zelliklerine gre de!erlendirilir. Daha ak renkler ve dokusal yzeyler, kme 'zlerini
daha az grnr klar.
'ndeks, derinli!in parallk derecesini, malzeme, para geometrisi, enjeksiyon yerine
gre yeri ve kalp dolum ko$ullarndan etkilenmesi olarak belirler. bunlardan bir kan
de!i$tirmek, kme 'zleri parall!na katlmn belirlemeye izin verebilir.
Genelde, e!er kaburga kalnl!, ana cidar kesitinin %60a e$it yada daha az ise nemli
kme 'zleri ihtimali olmaz.
E!er, bir kme 'zini tasarm kriterine azaltma veya ortadan kaldrma ihtimali yoksa,
gizleyebilirsiniz. Bu, meydana geldi!i alanda knt serileri gibi tasarm zellikleri ekleyerek
yaplabilir.

Sonra Ne Yaplmal?
kme 'zlerini azaltmak iin
1. Para tasarmn, kaln kesitleri nlemek iin de!i$tirmek ve her bir kntlar azaltmak.
2. Yolluk ayrma kesitini yerini daha kaln kesite yada yaknna ta$mak. Bu kesitlerin daha ince
kesitler donmadan nce dolmasna izin verir.
3. Yolluk ayrma kesiti donma zaman ertelemek iin, yolluk ayrma kesiti ve yolluk boyutunu
artrmak . Bu, kalp gzne daha fazla malzeme girmesine izin verecektir.
4. Eriyik ve kalp scakl!n azaltmak.

Not: kme )zleri dolum s#ras#nda meydana geldi$inde, kme )zlerini azaltmak veya yok etmek
iin en fazla etkili yol, dolum s#cakl#$# ve bas#nc#n# do$ru bir 'ekilde kontrol etmektir kme
)zleri zerinde dolum etkilerini belirlemek iin, MoldFlow Plastics Insight gibi daha kapsaml#
simlasyon paketi kullan#n.

1.9.13. Kaynak %zler i
Kaynak 'zleri Hakknda
Bu sonu, kaynak ve karma izgilerinin dolmu$ para modelinde bulunmas ve
yerini gsterir. Bunlar, iki ak$kan cephesinin bir noktada birle$ti!i yerdir. Kaynak ve
karma izgilerinin bulunmas, zayflk ve irkinlik gsterir.

Not: Kaynak izgisi terimi kaynak ve karma izgilerinin her ikisine birden genelde kullan#l#r.
M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t

Kaynak ve Karma izgileri Arasndaki Farklar
Kaynak ve karma izgileri arasndaki fark basite, ak$kan cephelerinin bir noktada birle$ti!i
ayla belirlenir.
ekil1.46. Bir noktada birle'en ak#'kan cephelerinin (k#rm#z# oklarla belirtilen) birle'mesi

E!er as 45
o
den kkse, karma izgisi $eklinde olur. . E!er as 45
o
den bykse,
kaynak izgisi $eklinde olur.

Kaynak izgileri
Bir kaynak izgisi $ekillendi!inde, her bir ak$kan yolunun cephesinde ince donmu$ tabakalar
birle$ir, ergir ve tekrar plasti!in geri kalan ile donar. Kaynakta plasti!in ynlenmesi, bu nedenle
ak$kan yoluna diktir. Kaynak izgisi iki ak$kan cephesinin birle$ti!i yerde meydana gelir ve
polimer moleklleri dzensizdir.
Kaynaktaki molekler ynlenmedeki keskin farkllklar, bu noktada byk dayanm
kaybna neden olur.

Karma izgileri
Bir karma izgisi, iki ak$kan cephesinin e!ik ayla birbiri ile kar$t!nda meydana gelir.
Plastik molekllerinin ynlenmesi bu nedenle kaynak izgisinin $ekillenmesinden sonraki
ynlenmeden daha uniformdur. A$a!daki diyagram kaynak izgisinin olu$tu!u parann
uzunlu!unu gsterir.
ekil1.47. Plastik Ak#'# Yn ve Karma izgilerinin Olu'umu

Krmz oklar, plastik ak$nn ynn gsterir. Beyaz izgiler polimer molekllerinin karma
izgilerinin $ekillendikten sonraki ynlenmesini gsterir.

Bu Sonu Kabul Edilebilir Mi?
Bir plastik parada kaynak ve karma izgileri, yapsal problemlere neden olur ve grntsel
olarak kabul edilemez. (Bir izgi, entik ve/ya renk de!i$imi gzlenir). Bu nedenle kaynak ve
karma izgileri e!er mmknse nlenmelidir (Kalp gznn dengesiz ak$ yoluna sahip
oldu!unda gereksiz kaynak ve karma izgileri olu$abilir.)

E!er, kaynak/karma izgilerini ortadan kaldrmak imkansz ise, mmkn olan en az
hassas blgeye ta$nmaldr. Kaynak izgilerini, dayanm isteyen yerlerde veya dzgn
grnmesi gereken yerde nleyin. Bu, polimer enjeksiyon yerinin de!i$tirilmesi yada cidar
kalnl!n farkl dolum zaman olu$mas iin de!i$tirmek ile yaplabilir. Farkl bir dolum
zamannda, ak$kan cephesi farkl bir yerde birle$ebilir ve bu nedenle kaynak/karma izgileri
ta$nabilir.

M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t


Sonra Ne Yapmal?
Kaynak ve karma izgileri sorunlarn azaltmak iin:
1. Para blgelerini, grntde yada dayanmda hassas olanlar tanmlayn.
2. Her bir kaynak/karma izgilerinin yerini belirleyin.
3. Kaynak/karma izgilerini, kabul edilebilir blgelere ta$yarak (belki polimer enjeksiyon
yerinin ta$nmasyla) , tasarm optimize edin.

Not: Proses ko'ullar#, olu'an kaynak yada karma izgilerinin kalitesini belirlemede yard#m eder.
Eriyik s#cakl#$#n#n 20
o
C enjeksiyon s#cakl#$#ndan daha d'k olmad#$#nda iyi bir kaynak olu'ur.
Kal#p# ile bu konuda konu'abilirsiniz.

1.9.14. Tahmini evr im Zaman
Tahmini evrim Zaman Sonucu Hakknda
Tahmini evrim Zaman, parann dolmas ve para kalnl!nn %90nnn
donmas iin gerekli zamandr. Plastik malzemenin donmas iin atm scakl!na
so!umas gerekir. Plastik malzeme atm scakl!, de!eri MPA malzeme veri tabannda
bulunan malzeme derecesi spesifik zelli!idir. Tahmini evrim Zaman, enjeksiyon
zaman, %90 donma zaman ve mengene alma zamann ierir. Mengene Alma
Zaman kullanc tanmldr ve Kalplama Parametreleri diyolo!unda Proses Ko$ullarnda
bulunur

ekil 1.48. Tahmini evrim Zaman#
ti enjeksiyon zaman#
tp dolum zaman#
tc so$uma zaman# (%90 para kal#nl#$#n#n donmas#)
th tutma zaman#
to mengene a#lma zaman#

Tahmini evrim Zaman Sonucunu Kullanmak
Tahmini evrim Zaman, kalp gz geometrisi esasldr. Bu, para dolumu ve so!umas iin
zamann analiz etti!iniz modeli kullanarak, yolluk geometrisini sayarak de!il, hesaplanmas
anlamna gelir. nk, Tahmini evrim Zaman, kalp gz geometrisine ba!ldr, evrim
zamann etkileyen para cidar kalnl!n nasl art!n veya azald!n grmek iin bu sonucu
kullanabilirsiniz.

Gerek evrim Zaman
Gerek evrim zaman, Tavsiyecinin tam olarak tahmin edebilmesi iin ok fazla de!i$kene
ba!ldr. Baz faktrler, kullanlan enjeksiyon kalplama makinesi tipi ve atc sistem tasarm,
ayn $ekilde do!al para katl!n ierir. Baz ko$ullarda, bu etkiler Gerek evrim Zamann
Tahmini evrim Zamanndan ok daha byk olmasna neden olabilir.

1.9.15. Kalplama Penceresi
Kalplama Penceresi Hakknda
Kalplama penceresi, eriyik scakl! ve kalp scakl! iin verilen enjeksiyon zaman zerideki
plan gsterir.
M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t
renk (krmz, sar ve ye$il), proses ko$ullarnn zel bile$iminin ne kadar iyi oldu!unu
gsterir
ekil1.49. Bir Kal#plama Penceresi Sonucu

Kalplama Penceresinde e!er ye$il blge varsa, tm ko$ullar kabul edilebilir. Genelde, daha
byk ye$il alan daha iyidir.
Kalplama Penceresi sonucu krmz, sar ve ye$il alanlar ierir.
ekil 1.50. Bir Kal#plama Penceresi Renkleri ve Anlamlar#
A: Bunlar bu para iin en iyi proses ko'ullar#d#r.
B: Bu ko'ullar, kal#plama yada para kalitesi sorunlar#na neden olabilir fakat para kal#planabilir.
C: Bu proses ko'ullar#n# kullanma

Kalplama Penceresi Analizini Ne Zaman Kullanmal?
Kalplama Penceresi analizini, malzeme ve en iyi enjeksiyon yerinin seiminden sonra tam
Tavsiyeci analizini al$trmadan nce.
Analiziniz yada malzemeleri kar$la$trmak iin en iyi proses ko$ullarn semek iin
kullann.

Kalplama Penceresi Analizini Nasl Kullanmal?
Kalplama Penceresi ilk grntlendi!inde, grntde en iyi nokta odak izgiler ile i$aretlenir.
E!er, ye$il blge varsa, odak izgiler ortasnda bir yerde grnr.
Odak izgileri, her bir noktada belirtilen tam proses ko$ullarn grmek iin grntde
srkleyebilirsiniz. Bu noktadaki proses ko$ullar, grntnn sa!ndaki alanda grnr.
'lknce, en iyi proses ko$ullarn setikten sonra (yada Tavsiyeci tarafndan tavsiye edilen
noktay setikten sonra), Use Conditions (Ko$ullar Kullan) ne Proses ko$ular mensne
dnmek iin tklayn. Men, sizin seti!iniz yeni proses ko$ullarn gsterecektir.
nemli Not: E$er Kal#plama Penceresini, analiz iin modelinizi haz#rlamak iin
kullansayd#n#z, analiz kal#plama yada kalite sorunlar#n# gstermesi muhtemeldir. Bu, Kal#plama
Penceresi analizi,h#zl#, haz#rl#k iin tavsiyeler vermek iin tasarland#$# iindir. Tam Tavsiyeci
analizi ile yer de$i'tirmek iin tasarlanmam#'t#r.

Plan Yorumlama
Odak izgiler
Kalplama Penceresi plan ilk grnd!nde, odak izgileri, planda en iyi noktay gsterecektir.
Noktann tam detay diyolo!un sa! k$esinde grnen odak izgileri tarafndan seilir. Odak
izgileri, plan boyunca di!er seilmi$ noktalardaki detaylar grmek iin srkleyebilirsiniz.
Odak izileri , planda en iyi noktaya Optimum Point (Optimum Nokta) a basarak geri
dndrebilirisiniz.
En iyi nokta, ye$il blgenin merkeznde olmas gerekmedi!ini farkedebilirisniz. Bu, tm
ye$il alann iyi proses ko$ullarna e$it oldu!u anlamna gelmedi!i iindir. Baz de!i$enlikler
vardr, fakat ye$il alanda her bir nokta ko$ullar kar$lar ve ye$il olarak grnrler.

Not: renk, her zaman Kal#plama Penceresinde, ye'il alanda odaklanan plan olarak grlmez.
M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t
Ye$il
E!er ye$il ile belirtilen proses ko$ullarn kullanrsanz, para muhtemelen iyi kalplanm$
olacaktr.
E!er kalplama penceresi ye$il alana sahip fakat ok dar ise, muhtemelen geli$tirmek iin
al$manz gerekecektir. Dar ye$il alan, proses ko$ullar de!i$kense, ok az miktar dahi, para
istenmeyecektir. Paralar yaplrken, baz ko$ul de!i$kenleri meydana gelmesi muhtemeldir, bu
nedenle kalplama penceresini byk (yeterli $ekilde geni$ ye$il alana sahip) olmasn
garantilemeye al$manz gerekir.

Sar
Kalplama penceresinde e!er sar alan grnyorsa, bu alan ile belirtilen proses ko$ullarnn , iyi
bir para retebilece!i anlamna gelir.
Bu ko$ullar kullanarak paray ba$arl bir $ekilde kalplamak mmkn olurken, yksek
kalitede para yapmak muhtemel de!ildir.
Kalplama Penceresi, tm sar gsteriyorsa, , bu enjeksiyon yeri ve malzemesi ile bu
para iin proses ko$ullarnn iyi bile$imi zellikle yok demektir. Para iin kalite gereklilikleri
ne kadar sk oldu!una ba!l olarak, di!er bir enjeksiyon yeri ekleme veya ta$ma yapmanz,
malzeme de!i$tirmeniz yada para geometrisi de!i$tirmeniz gerekebilecektir.

Krmz
E!er krmz alan Kalplama Penceresinde varsa, bu alan tarafndan gsterilen proses ko$ullar
yeni bir para retemez anlamna gelir.
Bir kalplama penceresi, tm krmz gstermesi demek, bu enjeksiyon yeri ve
malzemede bu para iin iyi proses ko$ullar kombinasyonu yok demektir.
Di!er enjeksiyon yeri ekleme veya ta$ma, malzeme de!i$tirme yada para geometrisini
de!i$tirmeye ihtiyacnz olabilir.

nemli not:Kal#plama Penceresini, analiz iin modelinizi haz#rlamak iin kullansayd#n#z,
analizin kal#plama yada kalite sorunlar# gstermezi muhtemel olacakt#. Bu, Kal#plama Penceresi
analizinin, h#zl#, haz#rl#k tavsiyesi iin tasarland#$# iindir. Tam Tavsiyeci analizi ile yer
de$i'tirmesi iin tasarlanmam#'t#r.

Boyut ve *ekil Kullanma
*unlar Yapmak 'in Kalplama Penceresinin Boyutunu Kullanabiliriniz:
Malzeme e$itlerini kar$la$trmak
Daha byk Kalplama Penceresi reten malzemeler, genellikle proses yada malzeme tarafndan
meydana gelen do!al de!i$imlere daha az hassastr.
Para tasarm kalitesinin llerini sa!lamak
Kalplama Penceresi, dengeli bir kalp iin tipik olarak dengesiz kalp iin olandan ok daha
byktr.
Yolluk ayrma kesiti yeri seme yada de!erlendirme
Daha byk Kalplama Penceresi reten yolluk ayrma kesitleri genellikle daha iyidir.
Tasarmdaki de!i$iklikleri (kalnlk, kaburgalar vs.) hzlca de!erlendirmek

*unlar Yapmak 'in Kalplama Penceresinin *eklini Kullanabilirsiniz.
Optimum proses ko$ullarna karar verme
Kalplama Penceresinde her bir nokta, kalp scakl!, eriyik scakl!, ve enjeksiyon zaman ile
tanmlanm$tr. Bu noktalarn her biri Kalplama Penceresi kalitesi kriterlerine gre
de!erlendirilir. Bu verilerin ktyla veya deneyimle, optimal proses ko$ullar kmesi bulunur.
Proses hassasiyetini snamak
Dar kalplama penceresi, kalp, prosesteki ufak de!i$imlere duyarl oldu!unu gsterir.
M
u
h
e
n
d
i
s
i
m
.
n
e
t