!IS!, IIrncIcnbn, SI, voI. 48, n o 4, . 6l9633, ouf/doz 20l0 Inrossn on Mnro 20ll VaIorao fconmica dos ffeitos lnternos da froso: lmpactos da Produo de So[a no Cerrado Piauiense KorIo IoroIra anfas 1 MarIa do Socorro IIra MonfoIro 2 Resumo: ObjofIvou-so monsurar oconomIcamonfo os cusfos Infornos da roa do produo do soja no corrado pIauIonso, sob os sIsfomas do pIanfIo dIrofo o convoncIonaI, causados poIo procosso do oroso, nas saIras do 2000/2001 o do 200?/2008. O procodImonfo mofodoIgIco confrou-so no Iovanfamonfo bIbIIogrIIco o osfafIsfIco do dados socundrIos o na apIIcao do mfodo do cusfo do roposIo do nufrIonfos, no InfuIfo do vorIIIcar quaI o Impacfo oconmIco da dogradao do soIo na rogIo. Ior moIo da posquIsa consfafou-so quo, om ambos os porIodos do saIras o sIsfomas do pIanfIos anaIIsados, os cusfos do roposIo Ioram oxprossIvos, roprosonfando, om mdIa, 2,9% do vaIor fofaI da produo do soja. Na saIra 2000/2001, os cusfos por hocfaro Ioram do I$ 22,96 o I$ 21,93 para os pIanfIos convoncIonaI o dIrofo, rospocfIvamonfo. Iara a saIra 200?/2008, os cusfos Ioram do I$ 22,40 o I$ 21,20, rospocfIvamonfo. Iorfanfo, osfa conIIgurao oxpIIcIfou a roIafIva osfabIIIdado do vaIor da porda do soIo no porIodo do anIIso, haja vIsfa aprosonfar roduzIdo docrscImo na saIra 200?/2008. Iogo, InIorIu-so quo o uso do sIsfoma do pIanfIo dIrofo no cuIfIvo do soja no corrado pIauIonso no somonfo proporcIonou vanfagons oconmIcas, mas, sobrofudo, confrIbuIu para a susfonfabIIIdado do agroocossIsfoma. Puluvrus-cBuves: roso; vaIorao oconmIca; corrado pIauIonso. 1 conomIsfa o Mosfro om osonvoIvImonfo o MoIo AmbIonfo da \nIvorsIdado IodoraI do IIauI. -maII: korIodanfas@hofmaII.com 2 IroIossora do oparfamonfo do CIncIas conmIcas da \III, Mosfrado o ouforado om osonvoIvImonfo o MoIo AmbIonfo da \nIvorsIdado IodoraI do IIauI. -maII: socorroIIra@uoI.com.br Va|orao |conmlca dos |feltos |nternos da |roso: |mpactos da Produo de Soja no Cerrado Plaulense 620 !IS!, IIrncIcnbn, SI, voI. 48, n o 4, . 6l9633, ouf/doz 20l0 Inrossn on Mnro 20ll Abstruct: Tho prosonf arfIcIo aImod fo moasuro fho oconomIc cosfs oI fho domosfIc producfIon soyboan aroa In fho corrado tono fypo oI vogofafIon In razII) oI IIauI, In fho sysfoms oI convonfIonaI and fIIIago, causod by fho procoss oI orosIon In fho 2000/2001 and 200?/2008 soasons. If anaIyzos fho hIsforIcaI procoss oI InfornafIonaI InfografIon oI fho razIIIan oconomy fhrough fho prImary-oxporfIng modoI, omphasIzIng fho InfonsIvo uso oI nafuraI rosourcos as Iacfor oI compofIfIvonoss, characforIzod by fho occupafIon and uso oI razIIIan corrado and basod on fho soyboan producfIon and oxamInod fho consoquoncos and rIsks fo fho bIomo arIsIng Irom fhaf procoss. Tho mofhodoIogIcaI procoduro Iocusod on fho IIforafuro rovIow and sfafIsfIcaI Irom socondary dafa and fho appIIcafIon oI fho ropIacomonf cosf oI nufrIonfs mofhod, fo vorIIy fho oconomIc Impacf oI soII dogradafIon In fho rogIon. Through fho rosoarch, If was Iound fhaf In bofh porIods oI crop and pIanfIng sysfoms anaIyzod, cosfs oI ropIacomonf woro sIgnIIIcanf, roprosonfIng, on avorago, 2.9 porconf oI fho fofaI soyboan producfIon. In fho 2000/2001 soason, fho cosf por hocfaro was 22.96 roaIs and 21.93 roaIs Ior convonfIonaI fIIIago and dIrocf pIanfIng, rospocfIvoIy. WhIIo In fho 200?/2008 crop, harvosf cosfs woro 22.40 roaIs and 21.20 roaIs, rospocfIvoIy. ThoroIoro, fhIs conIIgurafIon oxpIaInod fho roIafIvo sfabIIIfy oI fho vaIuo oI fho Ioss oI Iand durIng fho porIod undor rovIow, onco havIng prosonfod Iow docroaso In fho 200?/2008 soason. ThoroIoro, If Is InIorrod fhaf fho uso oI fho sysfom oI fIIIago In fho soyboan pIanfIng In fho corrado oI IIauI nof onIy has oconomIc advanfagos, buf abovo aII, has confrIbufod fo fho susfaInabIIIfy oI fho agro ocosysfom. Key-words: rosIon; oconomIc vaIuafIon; corrado oI IIauI. ClusslIlcuo JKL:Q510 VaIuafIon oI nvIronmonfaI IIocfs. 1. lntroduo A ocupao do corrado pIauIonso, aIIcorado no cuIfIvo do soja, aposar do InfonsIIIcar-so a parfIr da dcada do 90, Infogrou o mosmo modoIo do modornIzao agrIcoIa, InIcIado o capIfanoado poIo govorno brasIIoIro duas dcadas anfos. A ocupao agrIcoIa da rogIo assonfada na monocuIfura da soja o no frIp grandos oxfonsos do forras, mocanIzao o adubao quImIca, provocou Impacfos ambIonfaIs, como o dosmafamonfo, o aumonfo do omIssos do gasos do oIoIfo osfuIa, a porda do pafrImnIo gonfIco o do habitat do ospcIos 621 Ker|e Perelra Dantas Narla do Socorro |lra Nontelro !IS!, IIrncIcnbn, SI, voI. 48, n o 4, . 6l9633, ouf/doz 20l0 Inrossn on Mnro 20ll nafIvas, a confamInao dos soIos o das guas com rosIduos do IorfIIIzanfos o agrofxIcos o, prIncIpaImonfo, a acoIorao das faxas do oroso. Sogundo Marquos t1998), a oroso dos soIos oncorra oIoIfos Infornos o oxfornos a roa do produo. Os Infornos osfo assocIados a porda da oIIcIncIa da produo agrIcoIa, o os oxfornos so aproondIdos por agonfos oconmIcos quo soIrom IundamonfaImonfo com o procosso do assoroamonfo dos rocursos hIdrIcos, cujas dosposas no osfo IncIuIdas nos cusfos prIvados do produfor/ dogradador. m Iaco do oxposfo, osfo arfIgo objofIva monsurar oconomIcamonfo os oIoIfos Infornos da dogradao ambIonfaI causados poIo procosso do oroso, a parfIr do cusfo do roposIo dos nufrIonfos pordIdos poIo soIo agrIcoIa do corrado pIauIonso nas saIras 2000/2001 o 200?/2008. AssIm, os vaIoros oconmIcos IdonfIIIcados sorvIro para subsIdIar a IormuIao do poIIfIcas pbIIcas quo vIsom no somonfo o confroIo da oroso dos soIos agrIcoIas, mas fambm da quaIIdado ambIonfaI dos domaIs rocursos nafuraIs. nfrofanfo, osfo fIpo do abordagom no monsura os danos causados a oufros bons o sorvIos ambIonfaIs onvoIvIdos, como a porda da bIodIvorsIdado o da quaIIdado dos rocursos hIdrIcos. 2. A insero da so[a no cerrado piauiense m consonncIa com InIz t200?), o Corrado, por sor o sogundo maIor bIoma brasIIoIro, suporado om roa aponas poIa AmaznIa, ocupa 21% do forrIfrIo nacIonaI o consIdorado a IfIma IronfoIra agrIcoIa do IaIs. O formo Corrado comumonfo ufIIIzado para dosIgnar o conjunfo do ocossIsfomas tsavanas, mafas, campos o mafas do gaIorIa) quo comoam na rogIo Sudosfo o osfondom-so para Confro-Oosfo, Norfo o Nordosfo, com cIIma osfacIonaI, caracforIzado por porIodo chuvoso do oufubro a maro, o soco, do abrII a sofombro, conhocIdo como voranIco. o acordo com a Iundao Copro t1992), o corrado pIauIonso o quarfo maIs Imporfanfo do rasII o o prImoIro do Nordosfo, ocupando roa do 11,86 mIIhos do hocfaros, o quo corrospondo a 46% da roa do IIauI, oquIvaIondo a 5,9% do Corrado brasIIoIro o a 36,9% do nordosfIno. o fofaI, ?0% corrospondom a roa do domInIo o os 30% rosfanfos comproondom a vogofao do fransIo onfro a CaafInga o o Corrado, osfondondo-so por vrIos ponfos, do norfo a suI do osfado, sondo a maIor conconfrao IocaIIzada na rogIo sudoosfo o oxfromo-suI. sfIma-so quo om forno do 10% dosso ocossIsfoma soja ocupado o ufIIIzado com projofos agropocurIos. Va|orao |conmlca dos |feltos |nternos da |roso: |mpactos da Produo de Soja no Cerrado Plaulense 622 !IS!, IIrncIcnbn, SI, voI. 48, n o 4, . 6l9633, ouf/doz 20l0 Inrossn on Mnro 20ll Nas uIfImas frs dcadas do scuIo XX, a rogIo InsorIu-so no procosso do modornIzao da agropocurIa capIfaIIsfa, cujas oxprossos prImordIaIs assonfaram-so na Incorporao da cIncIa o focnoIogIa ao procosso produfIvo, na ImIgrao do grupos oconmIcos hogomnIcos, como a ungo AIImonfos S.A o na mobIIIzao do agrIcuIforos omproondodoros capIfaIIsfas do oufras rogIos do IaIs. sfa nova conIIgurao produfIva IoI ombasada, por um Iado, na sIgnIIIcafIva oxpanso do cuIfIvo do soja o, por oufro Iado, na roduo da produo do mIIho o arroz, como aprosonfado no GrIIco 1. GrIlco 1. Iroduo do mIIho, arroz o soja no IIauI, saIras 1990/1991 a 200?/ 08, om mII fonoIadas Fonte: Iaborao prprIa a parfIr dos dados da Conab t2008). Ior moIo da srIo hIsfrIca consfanfo no GrIIco 1, vIsuaIIzou-so quo a produo da soja no corrado pIauIonso acompanhou a cronoIogIa dos Iafos roIovanfos para a consoIIdao do agronogcIo na rogIo, Isfo , a oIofIva InsfaIao dos produforos na dcada do 90 o da ungo AIImonfos S.A om 2002. A produo da IogumInosa na saIra 1990/1991 IoI IncIpIonfo; porm, com a progrossIva mIgrao do produforos agrIcoIas ao IIauI, onfro as saIras 1991/ 1992 o 2000/2001, a produo croscou coIoromonfo, afIngIndo IncIusIvo a faxa mdIa do croscImonfo do 35,2% ao ano. IossaIfa-so quo o boon na produo ocorrou sImuIfanoamonfo a InsfaIao da IbrIca do osmagamonfo do soja, om 623 Ker|e Perelra Dantas Narla do Socorro |lra Nontelro !IS!, IIrncIcnbn, SI, voI. 48, n o 4, . 6l9633, ouf/doz 20l0 Inrossn on Mnro 20ll \ruuI, dovIdo ao Iafo do a ungo AIImonfos S.A for IInancIado a produo o acroscIdo a domanda, afuando no morcado como monopsonIsfa. OufrossIm, vorIIIcou-so quo, onfro as saIras 2002/2003 o 200?/2008, a faxa mdIa do croscImonfo oIovou-so para 59,6% ao ano, aprosonfando rocordo do produo na IfIma coIhoIfa, do ?95,? mII fonoIadas. 3. Materiais e mtodos Os cusfos Infornos da oroso dovom sor caIcuIados com baso nas fransIormaos das pordas do soIo om pordas do nufrIonfos, consIdorando-so a composIo do soIo. o acordo com Campos t2000, p. 1?), t...) do ponfo do vIsfa oconmIco, o cusfo da oroso no dopondo da quanfIdado IIsIca do forra pordIda, mas dos oIoIfos oconmIcos dossas pordas, o quo donofa quo os dados IIsIcos domonsfram a grandoza quaIIfafIva do procosso orosIvo, mas no so suIIcIonfos para aIorIr as modIdas oconmIcas dos Impacfos. ossa Iorma, Iaz- so promonfo conhocor o vaIor monofrIo do rondImonfo pordIdo, osfImado afravs dos cusfos do roposIo do nufrIonfos. Sondo assIm, com baso om Marquos t1998), oxpo-so a oquao ajusfada do doformInao dos cusfos Infornos: Custos lnternos = (Qn x Pn) + Cu + FBN 3 + (Pp x Qp) 4 , em que: Qn= IorfIIIzanfos carroados poIa oroso tfonoIada); In = proo dos IorfIIIzanfos tI$); Ca = cusfo do apIIcao dos IorfIIIzanfos tI$); IN = cusfo da IIxao bIoIgIca do nIfrognIo tI$); Ip = proo da produo agrIcoIa tI$); Qp = roduo da produfIvIdado do Iongo prazo dovIdo a oroso. 3 Sogundo oboroInor t1989), o procosso do roposIo do nIfrognIo nos pIanfIos do soja dIIoro dos procodImonfos adofados para o IsIoro, pofssIo o cIcIo + magnsIo, om Iuno do oxIgIr a IIxao IoIgIca do NIfrognIo tIN). Trafa-so do um procosso bIoquImIco om quo o nIfrognIo afmosIrIco Incorporado as pIanfas por moIo da InocuIao das somonfos com a bacfrIa ospocIIIca, o quo subsfIfuI fofaImonfo a adubao arfIIIcIaI. 4 OrIonfando-so por Marquos t1998), dIanfo da InoxIsfncIa do InIormaos sobro a roduo da produfIvIdado M Iongo prazo, como no caso do prosonfo osfudo, roconhocou-so como vordadoIra a hIpfoso do quo a roposIo do nufrIonfos suIIcIonfo para a manufono da produfIvIdado. Iorfanfo, afrIbuIu-so vaIor zoro as varIvoIs Ip o Qp, fornando-as nuIas para oIoIfo do cIcuIo. Va|orao |conmlca dos |feltos |nternos da |roso: |mpactos da Produo de Soja no Cerrado Plaulense 624 !IS!, IIrncIcnbn, SI, voI. 48, n o 4, . 6l9633, ouf/doz 20l0 Inrossn on Mnro 20ll Iara o cIcuIo da oquao, aps a obfono dos vaIoros da roa pIanfada do soja na rogIo osfudada, dos IndIcos do porda mdIa do soIo o do foor mdIo do nufrIonfos, Iaz-so nocossrIo: I) osfImar a ovoIuo das pordas mdIas do soIo om fonoIada por hocfaro ao ano, consIdorando-so o uso do soIo no porIodo sob InvosfIgao; II) dImonsIonar as quanfIdados do nIfrognIo, IsIoro, pofssIo o cIcIo+magnsIo carroados poIa oroso om Iuno das pordas IIsIcas do soIo, om fonoIadas por hocfaro ao ano; III) obfor o oquIvaIonfo om IorfIIIzanfos dos nufrIonfos pordIdos na rogIo om fonoIadas, por moIo da monsurao da varIvoI Qn; Iv) posquIsar os proos do morcado dos IorfIIIzanfos para o porIodo, om roaIs por fonoIadas, para obfono da varIvoI In; v) caIcuIar os cusfos da IIxao IoIgIca do NIfrognIo para a roa om osfudo para obfono da varIvoI IN; vI) caIcuIar os cusfos mdIos do apIIcao dos IorfIIIzanfos para a rogIo, om roaIs, para doformInar a varIvoI Ca. AdomaIs, para o cIcuIo das pordas oconmIcas orIundas da oroso, Iaz- so promonfo saIIonfar as fcnIcas do pIanfIo adofadas, sob pona do os rosuIfados dIIorIrom subsfancIaImonfo da roaIIdado. TodavIa, como no oxIsfom osfafIsfIcas procIsas do roa pIanfada por sIsfoma do pIanfIo no corrado pIauIonso, duas hIpfosos Ioram consIdoradas: 1) foda a produo do soja roaIIzada por moIo do pIanfIo convoncIonaI; 2) foda a produo do soja ImpIomonfada por moIo do pIanfIo dIrofo. No InfuIfo do roaIIzar a anIIso comparafIva da ovoIuo do vaIor oconmIco da oroso na rogIo, Ioram caIcuIados os vaIoros para as saIras 2000/2001 o 200?/2008, ou soja, da prImoIra o IfIma saIras, roIafIvos ao porIodo da posquIsa. A grando dIIIcuIdado para a apIIcao das fcnIcas do vaIorao ambIonfaI confra-so na ausncIa gonoraIIzada do dados, prIncIpaImonfo quanfo aos IndIcadoros IIsIcos do roIorncIa prprIos do cada ocossIsfoma. Iogo, om vIrfudo da InoxIsfncIa do InIormaos a rospoIfo da roa sob InvosfIgao, Ianou-so mo do osfudo do roas com parfIcuIar somoIhana quanfo ao fIpo do soIo tIafossoIos) o cuIfura tsoja) prodomInanfo na rogIo, roaIIzados por odocok et a/ t1986). 625 Ker|e Perelra Dantas Narla do Socorro |lra Nontelro !IS!, IIrncIcnbn, SI, voI. 48, n o 4, . 6l9633, ouf/doz 20l0 Inrossn on Mnro 20ll 4. ResuItados e concIuses Iara o cIcuIo dos cusfos Infornos, ImproscIndIvoI monsurar proIImInarmonfo a oroso do fodo o corrado pIauIonso docorronfo da produo do soja. osfarfo, o roIorIdo dado rosuIfou do produfo das pordas do soIo, por hocfaro, sob sIsfomas do pIanfIo, poIa roa ocupada com soja, como oxpIIcIfado na TaboIa 1. Tubelu 1. Aroa ocupada com soja o porda do soIo no corrado pIauIonso, pIanfIos convoncIonaI o dIrofo, saIras 2000/2001 o 200?/2008 Ionfo: Conab t2008) 1 ; CaIcuIada com baso nos dados do odocok et a/ t1986) 2 . Nas saIras consIdoradas, as pordas IIsIcas do soIos nos pIanfIos convoncIonaI o dIrofo do soja Ioram do 10 f/ha/ano o 8 f/ha/ano, rospocfIvamonfo. IdonfIIIcou-so quo o pIanfIo convoncIonaI gorou oroso 25% suporIor ao dIrofo, ovIdoncIando-so a roIovncIa dosfa focnoIogIa para a susfonfabIIIdado do manojo do soIo. Nossa porspocfIva, CorroIa et a/. t2004) rossaIfam quo o grando dosaIIo para a agrIcuIfura rosIdo om oIovar a produfIvIdado ao Invs do acroscor a roa ocupada, mInImIzando a dogradao dos soIos. No corrado pIauIonso, a dospoIfo do croscImonfo da produfIvIdado no dIfo porIodo, do 36,43%, porcobou-so quo, om fornos porconfuaIs, a oxpanso da roa cuIfIvada IoI 8,4 vozos maIor, IndIcando quo a IncIuso do novas forras ocorrou om um rIfmo suporIor ao do maIor rondImonfo por hocfaro. O conjunfo dos rosuIfados da posquIsa onconfra- so na TaboIa 2. Va|orao |conmlca dos |feltos |nternos da |roso: |mpactos da Produo de Soja no Cerrado Plaulense 626 !IS!, IIrncIcnbn, SI, voI. 48, n o 4, . 6l9633, ouf/doz 20l0 Inrossn on Mnro 20ll Tubelu 2. TofaI dos cusfos Infornos causados poIa oroso dos soIos, a proos consfanfos, om roaIs, om pIanfIos convoncIonaI o dIrofo, no corrado pIauIonso, para as saIras 2000/2001 o 200?/2008 Ionfo: Iaborada a parfIr das faboIas nos anoxos A,,C,, o I. o acordo com a roIorIda TaboIa, vorIIIcou-so quo, om pIanfIo convoncIonaI, na saIra 200?/2008, o Cusfo do IoposIo tCI) IoI do I$ 5.682.924,00, Incromonfo do 299,18% om roIao ao monfanfo do I$ 1.423.628,95 da saIra 2000/2001. O acrscImo onfro as saIras para o pIanfIo dIrofo IoI do 295,28%, sIgnIIIcando quo o CI passou do I$ 1.360.098,12 para I$ 5.3?6.292,80. Com baso no conrIo doscrIfo, porcobou-so uma Invorso quanfo ao cusfo por hocfaro, haja vIsfa o docrscImo onfro as saIras 200?/2008 o 2000/2001 for sIdo do 2,43% o 3,32% para os pIanfIos convoncIonaI o dIrofo, rospocfIvamonfo. TodavIa, nofabIIIza-so quo osfa dIscropncIa aponas aparonfo, uma voz quo, om formos absoIufos, roIIofIu o aumonfo mdIo nos proos dos IorfIIIzanfos, do 102%, o a ampIIao da roa ocupada, do 309%, no porIodo sob anIIso. AIIcorado om Marquos t1998), osfa conIormao dorIvou do Iafo do o mfodo sor aIfamonfo sonsIvoI ao comporfamonfo dos proos dos IorfIIIzanfos no morcado. AdomaIs, dosfaca-so a assorfIva do MorIco t2002), do quo o Mfodo Cusfo do IoposIo auIoro os gasfos nocossrIos para ropor a capacIdado produfIva do um rocurso danIIIcado, donomInados do vaIor da dogradao ambIonfaI. AssIm, os CIs consIsfom nos vaIoros roaIs, a proo do morcado, do aIfornafIvas focnoIgIcas capazos do mIfIgar ou rosfaurar sorvIos ambIonfaIs ovonfuaImonfo dosfruIdos, provocando a dImInuIo do IIuxo dossos sorvIos. Ior consoguInfo, modIIIcaos bruscas nas osfImafIvas da vaIorao, no ImpIIcam, 627 Ker|e Perelra Dantas Narla do Socorro |lra Nontelro !IS!, IIrncIcnbn, SI, voI. 48, n o 4, . 6l9633, ouf/doz 20l0 Inrossn on Mnro 20ll nocossarIamonfo, aIforaos na quaIIdado ambIonfaI, mas sIm, a oxprosso oconmIca do dano. No obsfanfo a saIra 200?/2008 for aprosonfado vaIoros absoIufos suporIoros para os CIs, o cusfo por hocfaro consfIfuIu-so como o maIs aproprIado como IndIcador ambIonfaI do dogradao dos soIos, dovIdo ao Iafo do roIafIvIzar o comporfamonfo dos CIs com a roa ocupada quo, nosso InforIm, passou do 62.000 para 253.600 hocfaros. Consoquonfomonfo, assovora-so quo o cusfo por hocfaro IoI monor om docorrncIa da acosso maIs quo proporcIonaI da roa ocupada do 309% om roIao ao acrscImo dos CIs do 299,18% o 295,28%, para os pIanfIos convoncIonaI o dIrofo, rospocfIvamonfo. sfa conIormao oxprImIu quo, onfro as saIras anaIIsadas, consfafou-so a roduo roIafIva dos dIspndIos ossoncIaIs para manfor a produfIvIdado dos soIos cuIfIvados com soja no corrado pIauIonso. Ior frafar-so do osfudo pIonoIro sobro a rogIo, no oxIsfom oufras osfImafIvas dIsponIvoIs para comparao dIrofa, Iogo, os CIs oxposfos na TaboIa 2 so IndIcafIvos do grandoza das roporcussos oconmIcas roIafIvas a oroso na rogIo. Nossa porspocfIva, no InfuIfo do oxprossar a roIovncIa dos danos causados o a InovIfabIIIdado do susfonfar a produfIvIdado dos soIos, comparou- so os rosuIfados obfIdos com o vaIor da produo do soja no IIauI para ambos os porIodos o sIsfomas do pIanfIos. Como o vaIor da produo do soja consoanfo IG t2008), a proos consfanfos 5 , para a saIra 2000/2001 IoI do I$ 45.594.862,?1, para rocuporar os nufrIonfos carroados poIa oroso dos soIos, Ioram roquorIdos 3,12%, quo corrospondom a I$ 1.423.628,95 o 2,98%, quo oquIvaIoram a I$ 1.360.098,12 do vaIor da produo, para os pIanfIos convoncIonaI o dIrofo. Ior oufro Iado, como o vaIor da produo do soja na saIra 200?/2008 IoI do I$ 198.520.000,00, dosfos, 2,8% o 2,?% roprosonfaram I$ 5.682.924,00 o I$ 5.3?6.292,00 para os pIanfIos convoncIonaI o dIrofo, rospocfIvamonfo, o consubsfancIaram-so nos cusfos ambIonfaIs advIndos da produo do soja. osfarfo, om mdIa, os cusfos Infornos do roposIo da IorfIIIdado om razo do procosso orosIvo corrospondoram a 2,9% do vaIor da produo do soja ao ano, IncIusIvo porquo conIormo Comuno & Marquos t199?), danos IIsIcos om afIvos produfIvos, ocasIonados por aIforaos no moIo ambIonfo, consfIfuom dogradaos quo, fraduzIdo om formos monofrIos, roIIofom os projuIzos ou os cusfos quo a socIodado osf suporfando, o quo sIgnIIIca quo faIs dIspndIos Infogram o cusfo socIaI da produo do soja. 5 Como o vaIor da produo no roIorIdo porIodo IoI do I$ 25.562.000,00, para afuaIIz-Io, ufIIIzou-so o INIC, com baso om dozombro do 2008, obfondo-so o soguInfo rosuIfado: 25.562.000 x 1,?8369? = I$ 45.594.862,?1. Va|orao |conmlca dos |feltos |nternos da |roso: |mpactos da Produo de Soja no Cerrado Plaulense 628 !IS!, IIrncIcnbn, SI, voI. 48, n o 4, . 6l9633, ouf/doz 20l0 Inrossn on Mnro 20ll nIafIza-so, aInda om consonncIa com Marquos & IoroIra t2004), quo os danos ambIonfaIs causados poIo procosso do oroso do soIo oncorram oIoIfos Infornos o oxfornos a roa do produo agrIcoIa, porm, om vIrfudo do osfo osfudo dobruar-so somonfo sobro a obfono dos oIoIfos Infornos, dIvorsos Impacfos goradoros do cusfos ambIonfaIs no Ioram objofo do vaIorao, como os vaIoros do opo, do oxIsfncIa o domaIs vaIoros do uso, compononfos do VaIor conmIco TofaI. Confudo, a dospoIfo das IImIfaos das osfImafIvas, roconhocou-so quo os rosuIfados obfIdos consIsfIram om avano no sonfIdo do proporcIonar, om goraI, objofIvIdado as dIscussos roIafIvas a consorvao dos soIos o, om parfIcuIar, o cusfo do doforIorao dos soIos no corrado pIauIonso. Ior moIo da posquIsa consfafou-so a supromacIa do sIsfoma do pIanfIo dIrofo onquanfo aIfornafIva susfonfvoI ao pIanfIo convoncIonaI, dovIdo ao Iafo do o confroIo da oroso roquoror monor cusfo do roposIo do nufrIonfos, haja vIsfa quo nas saIras 2000/2001 o 200?/2008 os CIs do pIanfIo convoncIonaI Ioram 4,6% o 5,?%, rospocfIvamonfo, maIoros quo no sIsfoma dIrofo. sfa roaIIdado domonsfrou quo a vaIorao da dogradao do soIo, caIcuIada com baso no mfodo do Cusfo IoposIo Imporfanfo IndIcador do susfonfabIIIdado quando ufIIIzado como parmofro do comparao onfro o sIsfoma convoncIonaI o dIrofo do produo agrIcoIa, no sonfIdo do aponfar cIaramonfo as vanfagons oconmIcas o ambIonfaIs ospocIIIcas do cada sIsfoma. Na avaIIao da oIIcIncIa dos sIsfomas do pIanfIo convoncIonaIs o consorvacIonIsfas, agrIcuIforos so norfoIam poIos cusfos do ImpIanfao do curfo prazo, os quaIs normaImonfo so maIoros para o pIanfIo dIrofo por omIfIrom os passIvos ambIonfaIs ImpIIcIfos. AssIm, as aIfornafIvas consorvacIonIsfas aprosonfam-so como vIvoIs modIanfo anIIso cusfo-bonoIIcIo do Iongo prazo, o quo as fornam dIssonanfos dos crIfrIos ImodIafIsfas do ronfabIIIdado do agronogcIo. o acordo com IoIfo t2009), aposar dos bonoIIcIos ambIonfaIs o socIooconmIcos do pIanfIo dIrofo, vorIIIcou-so no corrado do MoIo Norfo o prodomInIo do manojo do soIo convoncIonaI, por Isso, acrodIfou-so quo os vaIoros dos CIs do corrado pIauIonso, aIusIvos a faI sIsfoma do pIanfIo, Ioram os maIs prxImos da roaIIdado. Ior consoguInfo, osso conrIo rovoIou quo Imporfanfo a monsurao dos gasfos do roposIo da capacIdado produfIva do soIo do corrado pIauIonso, no sonfIdo do dosporfar para a conscIonfIzao do Insoro do InvosfImonfos para a consorvao do soIo, bom como para a oIaborao do mocanIsmos oconmIcos quo Iavoroam a capacIdado do suporfo dos rocursos nafuraIs, nofadamonfo, soIos o rocursos hIdrIcos. Iogo, forna-so promonfo a crIao do 629 Ker|e Perelra Dantas Narla do Socorro |lra Nontelro !IS!, IIrncIcnbn, SI, voI. 48, n o 4, . 6l9633, ouf/doz 20l0 Inrossn on Mnro 20ll um banco do dados agrogado poIo MInIsfrIo do MoIo AmbIonfo o SocrofarIa sfaduaI do MoIo AmbIonfo o Iocursos HIdrIcos, rgos rosponsvoIs poIa promoo, adoo do prIncIpIos o osfrafgIas para o conhocImonfo, profoo o rocuporao do moIo ambIonfo, abrangondo dIIoroncIadas cuIfuras, do varIadas roas o fIpos do soIo, para subsIdIar as aos quo frafam das quosfos ambIonfaIs nas dIsfInfas osIoras do govorno o na InIcIafIva prIvada, na IormuIao do poIIfIcas quo promovam a osfagnao do procosso orosIvo o a InfogrIdado do roas agrosIIvopasforIs com pofoncIaI para dogradar. Nosso sonfIdo, osfudos adIcIonaIs so ImproscIndIvoIs, fanfo para dosvondar os vaIoros monofrIos nocossrIos a um programa do consorvao, quanfo para IdonfIIIcao o quanfIIIcao maIs ampIa dos danos ao moIo ambIonfo o rovoIao dos vaIoros oconmIcos assocIados. S. Referncias 8ibIiogrficas CAMIOS, . M. G. Vuloruo econmlcu du eroso do solo: mofodoIogIa o osfudo do caso para o munIcIpIo do Iagoa ourada / MG. COII / \IIJ, Toso do ouforado, 2000. COM\N, A. ; MAIQ\S, J. I . Custo umblentul: Impacfos oconmIcos dos sodImonfos na gorao do onorgIa oIfrIca. IovIsfa do conomIa ApIIcada, So IauIo, p. 99-113, 199?. CONA. CompanhIa NacIonaI do AbasfocImonfo. 2008. IsponIvoI om: <hffp:/ /www.conab.gov.br/conabwob/Indox.php7IAG=101>. Acosso om 20/01/2008. COIIIA, J. I; IATTO, A; SIIA, S. T. Solos e suus relues com o uso e o munejo. In: SO\SA, .M.G; IOATO, . td). Corrado: corroo do soIo o adubao. 2. od. rasIIIa: mbrapa InIormao TocnoIgIca, 2004. CK, I. A; ISCK, .V. S; IIITAS J\NIOI, . et a/. Perdus de solo, guu e nutrlentes por eroso em lutossolo vermelBo escuro dos cerrudos e de munejo du pulBudu do mllBo. IovIsfa rasIIoIra do CIncIa do SoIo. ocumonfo, 64. CampInas, v.10, p. 265-2?2, 1986. INIZ, . I. C. O Grunde Cerrudo do Brusll Centrul: goopoIIfIca o oconomIa. So IauIo: \nIvorsIdado do So IauIo, Irograma do ps-graduao om goograIIa humana, Toso do ouforado, 200?. Va|orao |conmlca dos |feltos |nternos da |roso: |mpactos da Produo de Soja no Cerrado Plaulense 630 !IS!, IIrncIcnbn, SI, voI. 48, n o 4, . 6l9633, ouf/doz 20l0 Inrossn on Mnro 20ll OIINI, J. Mlcroblologlu, umu buctrlu puru u ugrlculturu. In: CIncIa Hojo, v. 10, n. 55, p. 0-16, 1989. I\NAO CIIO. Cerrudos pluulenses. TorosIna, 1992. IG. Puru compreender o NPC: um foxfo sImpIIIIcado. IIo do JanoIro, 2006. IG. SIsfoma IG do Iocuporao AufomfIca SIIA. Produo AgrIcolu Munlclpul. IsponIvoI om:<hffp://www.sIdra.Ibgo.gov.br>. Acosso om: 02/12/ 2008. IIT, I. I. C. Slstemu de pluntlo dlreto: opo para soIos dos corrados do moIo norfo7 2006. IsponIvoI om: < hffp://www.pagInaruraI.com.br/arfIgos//>. Acosso om: 01 do IovoroIro do 2009. MAIQ\S, J. I. Custos du eroso do solo em ruzo dos eIeltos lnternos e externos reu du produo ugrIcolu. In: IovIsfa do conomIa o SocIoIogIa IuraI, voI. 36, n 1, jan. / mar. rasIIIa: SOI, 1998. MAIQ\S, J. I; IIIIA, I. C. Vuloruo econmlcu dos eIeltos du eroso: osfudo do caso om bacIashIdrogrIIcas .JaguarIna: mbrapa MoIo AmbIonfo, 2004. MIICO, I. I. K. ntroduo economlu ecolglcu. Iumonau, d. da I\I, 2002. OIIVIIA, A. \. do. A GeogruIlu ugrrlu e us trunsIormues terrltorluls recentes no cumpo brusllelro. In: CAIIOS, A. I. A torg). Novos CamInhos da GoograIIa. So IauIo: Confoxfo, 2002. IZN, I. M. do, IIMA, I.A. I., J\NQ\IIA NTTO, A. et a/. KIelto de doses de lnoculuntes sobre u noduluo e produo de gros de soju (GIycine mux (L.) Merrll). In:SomInrIo nacIonaI do soja 2., rasIIIa, 1981. rasIIIa: MIAIA. p. 5?3-582, 1981. 631 Ker|e Perelra Dantas Narla do Socorro |lra Nontelro !IS!, IIrncIcnbn, SI, voI. 48, n o 4, . 6l9633, ouf/doz 20l0 Inrossn on Mnro 20ll ANfXO A VaIor oconmIco do cusfo do roposIo do nufrIonfos da produo do soja, pIanfIo convoncIonaI, no corrado pIauIonso, na saIra 2000/2001 Ionfo: t`) Marquos t1998); t``) IosquIsa dIrofa roaIIzada no morcado; t```) Iafor do afuaIIzao INIC sogundo IG t2006): 1,?8369? ANfXO 8 VaIor oconmIco do cusfo do roposIo do nufrIonfos da produo do soja, pIanfIo dIrofo, no corrado pIauIonso, na saIra 2000/2001 Ionfo: t`) Marquos t1998); t``) IosquIsa dIrofa roaIIzada no morcado t2009); t```) Iafor do afuaIIzao INIC sogundo IG t2006): 1,?8369? Va|orao |conmlca dos |feltos |nternos da |roso: |mpactos da Produo de Soja no Cerrado Plaulense 632 !IS!, IIrncIcnbn, SI, voI. 48, n o 4, . 6l9633, ouf/doz 20l0 Inrossn on Mnro 20ll ANfXO C VaIor oconmIco do cusfo do roposIo do nufrIonfos da produo do soja, pIanfIo convoncIonaI, no corrado pIauIonso, na saIra 200?/2008 Ionfo: t`) Marquos t1998); t``) IosquIsa dIrofa roaIIzada no morcado t2009). ANfXO D VaIor oconmIco do cusfo do roposIo do nufrIonfos da produo do soja, pIanfIo dIrofo, no corrado pIauIonso, na saIra 200?/2008 Ionfo: t`) Marquos t1998); t``) IosquIsa dIrofa roaIIzada no morcado t2009). 633 Ker|e Perelra Dantas Narla do Socorro |lra Nontelro !IS!, IIrncIcnbn, SI, voI. 48, n o 4, . 6l9633, ouf/doz 20l0 Inrossn on Mnro 20ll ANfXO f Cusfo da IIxao IoIgIca do NIfrognIo no cuIfIvo do soja, om roaIs por hocfaro, no corrado pIauIonso, nas saIras 2000/2001 o 200?/2008 ` oso do 200g para cada 50 kg do somonfos, sondo nocossrIas duas dosos por hocfaro. Ionfo: Iaborao prprIa sogundo os parmofros do Iosondo et a/ t1981). ANfXO f Cusfo fofaI do apIIcao do IorfIIIzanfos, a proos corronfos om roaIs, no corrado pIauIonso, nas saIras 2000/2001 o do 200?/2008 Ionfo: Conab t2008) 1 ; IndIcador fcnIco ombasado om OIIvoIra t2004) o coIofado junfo a omprosa IAT-VAT consuIforIa agrIcoIa, vaIoros roIoronfos a dozombro do 2000 a 2008 2 .