Вы находитесь на странице: 1из 163

1

1.
2.
2.1. ()
2.2.
2.3. . .
2.4.
2.5.
2.6.
2.7.
2.8.
2.9. ()
2.9.1.

2.9.2. .
2.9.3. .
2.9.4. .
2.9.5. .
2.9.6. .
2.9.7. .
2.10.
2.10.1.
2.10.2. .
2.10.3.
2.10.4.
2.10.5.
2.10.6.
2.10.7.
2.10.8.
2.10.9.
2.10.10. .
3.
3.1.
3.1.1.
3.1.2.
3.1.3.
3.2.
3.2.1. ()
3.2.2.
3.2.3.
3.2.4.
3.2.5.
3.3.
3.3.1.
3.3.2.
3.3.3.
3.3.4.
3.4.
3.4.1.
3.4.2.
3.4.3.

3.4.4.
3.4.5.
3.4.6.

2

3.5.
3.5.1.
3.5.2.
3.5.3.
3.6. . . .
3.7.
3.7.1.
3.7.2.
3.7.3.
3.8.
3.8.1.
3.8.2.
3.8.3.

3.8.4.
3.9.
3.10.
3.10.1. .
3.10.2.
3.10.3.
3.10.4.
3.10.5.
3.10.6.
3.10.7. ,
3.11.
3.12. .
3.12.1.
3.12.2.
3.12.3. .
3.12.4.
3.13.
3.13.1. ,
3.13.2. .
3.13.3.
3.14.
3.15.
3.15.1.
3.15.2.
3.15.3.
3.15.4.
3.15.5.
3.15.6.
3.15.7.
3.15.8.
3.15.9.
3.15.10. .
3.16.
3.16.1.
3.16.2.
3.16.3.
3.16.4.
3.16.5.
3.16.6.
3.16.7. .
3

3.16.8.
3.16.9. ,
.
3.17.
3.18. :
3.18.1.
3.18.2. .
3.18.3. .
3.18.4.
3.18.5.
3.18.6.
3.18.7.
3.19.
3.19.1.
3.19.2.
3.19.3. .
3.19.4.
3.19.5.
3.20.
3.20.1.
3.20.2. .
3.20.3.
3.20.4.
3.21. .
3.21.1.
3.21.2.
3.21.3.
3.21.4.
4.
4.1. , ,
4.2. , ,
4.3.
4.4.
4.5.
4.5.1.
4.5.2.
4.5.3. ()
4.5.4.
4.5.5. (
4.6.
4.6.1.
4.6.2.
4.6.3.
4.6.4.
4.6.5. .
4.7.
4.8.
4.8.1. .
4.8.2. .
4.8.3. .
4.8.4. .
4.8.5.
4.8.6.
4

4.9. .
4.9.1.
4.9.2.
4.10. .
4.10.1.
4.10.2.
4.10.3.
4.10.4.
4.10.5.
4.10.6.
4.10.7.
4.10.8.
4.11. .
4.11.1.
4.11.2.
4.12.
5.
5.1.
5.2. . .
5.2.1.
5.2.2.
5.2.3.
5.2.4.
5.2.5.
5.3.
5.4.
5.4.1.
5.4.2.
5.4.3.
5.4.4.
5.4.5.
5.4.6. ( )
5.5. ,
5.6.
5.7.
5.8. .
5.8.1. .
5.8.2.
5.8.3.
5.8.4. .
5.8.5.
5.8.6. .
5.9.
5.10.
6.
6.1.
6.1.1.
6.1.2.
6.1.3.
6.2.
6.3.
6.3.1. . .
6.3.2. .
5

6.4.
6.5.
6.6.
6.7. ,
6.8.
6.9.
6.10.
6.10.1. :
6.10.2. :
6.10.3. :
6.10.4. , :
6.10.5. :
6.11.
6.12.
6.13.
6.14. .
6.14.1.
6.14.2.
6.14.3.
6.14.4.
6.14.5.
6.14.6.
6.15.
6.16.
7.
7.1.
7.1.1.
7.1.2.
7.1.3.
7.1.4.
7.2. .
7.2.1.
7.2.2. .
7.3.
7.3.1. .
7.3.2.
7.3.3.
7.3.4.
7.3.5.
7.3.6.
7.3.7.
7.3.8.
7.4.
7.5.
7.6.
7.6.1. .
7.6.2.
7.6.3. .
7.6.4.
7.6.5.
7.6.6. .
7.6.7.
7.6.8. .
6

7.7.
7.8.
8.
8.1.
8.1.1.
8.1.2.
8.1.3.
8.1.4. .
8.2.
8.2.1.
8.2.2. .
8.2.3.
8.3. .
8.3.1.
8.3.2.
8.3.3.
8.3.4.
8.4.
8.5.
8.5.1. .
8.5.2.
8.5.3.
8.6.
8.7.
8.7.1.
8.7.2.
8.7.3.
8.7.4.
8.7.5.
8.7.6.
8.7.7.
8.8. ,
8.8.1.
8.8.2. ( )
8.9. .
8.9.1.
8.9.2.
8.9.3.
8.9.4.
a.
b. ( )
8.9.5.
8.10. .
8.10.1. .
8.10.2.
8.10.3.
8.10.4.
8.10.5.
c. . .
d.
8.10.6.
8.10.7.
9.
7

9.1. .
9.2.
10.
10.1.
10.2. .
10.3.
10.4.
10.5. ( )
11.
11.1.
11.1.1.
11.1.2.
a. :
b. , (1, 1)
(2,2):
c.
d. :
e. :
f. ( x1, y 1 ) ( x2 , y2 ) :
g. ( 0 , 0 ) + + = 0 :
h. ++=0 D+E+F= 0 :
i. :
11.1.3.
11.1.4.
11.1.5.
11.1.6.
11.2.
11.2.1.
a. .
b. ( a , b , c ) k 0 :
c. XOY :
d. :
11.2.2.
a.

e.

b. :
c. , ( 0 , 0 , z 0 )
( , , C ) :
e.
f.
g.
h. ( 0 , 0 , z 0 ) + + z + D = 0 :
i. + + z+ D = 0 E+ F+ Gz+ H = 0:
11.2.3.

1.

,
,
~ ,
0.(12345) 12345,
N ,
Z ,
R ,
,
,
x X,
x X,
X Y X Y,
X Y,
X Y,
X \ Y X Y,
{ un } un ,
[ a, b ] ,

(),
( a, b ) ,


==> ,
<=> ,
,
,
ABC,

tan, cot ,
arctan, arccot ,
.

2.
2.1. ( )
. . .
:
, , , , .. :
1, 2, 3, 4, 5,
.
:
9

0, 1, 2, 3, 4, 5, .

.

2.2.
. . . . . .
,
. , ,
, ,
, .
. , 11 + 6 = 17. 11 6 , 17 .
, : 11 + 6 = 17 6 + 11 = 17.
, ,
. ()
() - (),
: 17 6 = 11. 17 , 6 , 11 .
. n () m ()

. :
+ 12 = 48. , 12 4 = 48

nm

n m . , 12 4 = 12 + 12 + 12
12 4 = 48. 12 , 4 ,

48 . n m ,
. , 12 4 = 12 + 12 + 12 + 12 = 48 ,
4 12 = 4 + 4 + 4 + 4 + 4
+ 4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 = 48.
.
, ,
: ()
() (),
: 48 : 4 = 12. 48 , 4 , 12 .
.
. , ,
. . : 23
4, : 23 = 5 4 + 3. 3 .
. ( ) ( )
, .
. :
3 5 = 3 3 3 3 3 = 243 .
3 , 5 , 243 .
, .
.
, ,
. n- (n
) a ( ) , n-
. . :

243 , 5 , 3 .
, .
:
, ,
- .

10

2.3. . .
, , .
, 8 3 + 4 = 9. , 3 4, 8,
1. ,
. , ,
. , :
1) ( );
2) ( );
3) ( ).
,
.
. :
( 10 + 2 3 3 ) + 4 3 ( 16 : 2 1 ) 5 150 : 5 2 .
. :
( 10 + 8 3 ) + 64 ( 16 : 2 1 ) 5 150 : 25 ;
:
( 10 + 24 ) + 64 ( 8 1 ) 5 6 ;
:
34 + 64 7 5 6 ;
, 7 5 = 35 :
34 + 64 35 6 = 57.

2.4.
() : m + n = n + m .
.
() : m n = n m .
.
() : ( m + n ) + k = m + ( n + k ) = m + n + k .
.
() : ( m n ) k = m ( n k ) = m n k .
.
() : ( m + n )
k = m k + n k . (.
. ).

2, 4, 8, 3, 9, 6, 5, 25, 10, 100, 1000, 11.
2. 2, - 2.
, , , .
4. 4, -
, 4.
8. 8, -
, 8.
3 9. 3, 3.
9, 9.
6. 6, 2 3.
5. 5, - 5.
25. 25, -
, 25.
10. 10, - .
100. 100, .
1000. 1000, .
11. 11 , ,
, , ,
, 11.
11

,
.
. 378015 3, :
3 + 7 + 8 + 0 + 1 + 5 = 24, 3.
5, 5. ,
11, :
3 + 8 + 1 = 12 7 + 0 + 5 = 12 .
2, 4, 6, 8, 9, 10, 25, 100 1000,
!

2.5.
( 0 1) : 1 . ,
, . , ,
( ) . .
, 200:
2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19, 23, 29, 31, 37, 41, 43,
47, 53, 59, 61, 67, 71, 73, 79, 83, 89, 97, 101,
103, 107, 109, 113, 127, 131, 137, 139, 149, 151,
157, 163, 167, 173, 179, 181, 191, 193, 197, 199.

2.6.

. ,
48 = 2 2 2 2 3, 225 = 3 3 5 5, 1050 = 2 3 5 5 7 .
.
, .
1463. :
2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19, 23, 29, 31, 37, 41, 43,
47, 53, 59, 61, 67, 71, 73, 79, 83, 89, 97, 101,
103, 107, 109, 113, 127, 131, 137, 139, 149, 151,
157, 163, 167, 173, 179, 181, 191, 193, 197, 199.
,
. 7. 1463 7 209.
209 11,
(. ). 209 11 19,
. , : 1463 = 7 11
19, .. 1463 7, 11 19.
:

---------------------------1463
7
209
11
19
19
----------------------------

2.7.
. .
, -
. , 36, 60, 42 2, 3 6.
, 6. ().
() :
1) , :
360 = 2 2 2 3 3 5 ,
2) :
360 = 2 2 2 3 3 5 = 23 32 51,
3) () ;
12

4) , ;
5) .
. : 168, 180 3024.
. 168 = 2 2 2 3 7 = 23 31 71 ,
180 = 2 2 3 3 5 = 22 32 51 ,
3024 = 2 2 2 2 3 3 3 7 = 24 33 71 .
2 3
:
= 22 31 = 12 .

2.8.
. .
, .
, 9, 18 45 180. 90 360 .
, 90.
().
() :
1) , :
504 = 2 2 2 3 3 7 ,
2) :
504 = 2 2 2 3 3 7 = 23 32 71,
3) () ;
4) , ;
5) .
. : 168, 180 3024.
. 168 = 2 2 2 3 7 = 23 31 71 ,
180 = 2 2 3 3 5 = 22 32 51 ,
3024 = 2 2 2 2 3 3 3 7 = 24 33 71 .

:
4
3
= 2 3 51 71 = 15120 .

2.9. ( )
2.9.1.

() . .
. .
. . .
.
, , ,
. :

3 , 7 .
, 1 .
, 1. ,
1. .
, : 63 / 7 = 9.
, :

13

9 ( ), 2 (
), 7 .
.
.
, .

, 1. , 3 / 7 7 / 3 ; 15 / 1
1 / 15 ..
2.9.2.
.
, ,
. . ,

2.9.3.
.
, ,
. . ,

2.9.4.
.
, :

, :

, , ,
.
. :

, - :

14

.
2.9.5.
.
, , ,
, , , ( ).
; .
, .
.
,
, , ,
.
.

2.9.6.
.

. , :

.
.

2.9.7.
.
, ,
. (.
).

2.10.
2.10.1.

, , .. .
, ,
.
, .
, ,
. ,
. , ,
.. , ,
.

.
:
( 5047) ; n
10, n - ( n = 4):

, :

15

2.10.2.

1. , :
13.6 =13.6000.
2. , ,
:
0.00123000 = 0.00123 .
! , !
3.

10, 100, 1000 .. ,


, , .. :
3.675 ---> 367.5 ( 100 ).

4.

10, 100, 1000 .. ,


, , .. :
1536.78 ---> 1.53678 ( 1000 ).

10, 100, 1000 ..


,
. . , 0.12345123451234512345 =
0.(12345).
. 47 11, 4.27272727 = 4.(27).
2.10.3.

, .
.
.

2.10.4.

,
. :
.
: !
.

16

: 3 + 4 = 7.
6. : 0197056
: 0.0197056.
2.10.5.

,
. , ,

. ,

. ,
. , .
, ,
. , .
. 1.328 64.


, . ,
.
. 0.04569 0.0006.
. 4 456.9 6:
2.10.6.

17

2.10.7.

, ,
, , n- (
n ).
; . :

, ,
.
. 5 / 8 .
. 5 8, 0.625. ( , ! ).
.
. .
, .
. 1 / 3 .
. 1 3 : 1:3 = 0.3333 .

2.11.
. 1% 0.01.
:
1.

.
,
100.
.
6%. 10000
. ?
: 10000 6 : 100 = 600 .
2.

.

100.
.
1500 ., 7.5% .
?
: 1500 : 7.5 100 = 20000 .
3.
.
100.
18

40000 , 36000
.
?
: 36000 : 40000 100 = 90% .

2.12.

. . .
. .
.
. ,
12 : 20 = 3 : 5;

a:b=c:d.

: 12 5 ; a d .
: 20 3 ; b .
:
.
,
.

.
. . , 2
27.2 , 5 68 , 7 95.2 .
( ) :

,
.

3.
3.1.
. .
. .
.
3.1.1.


, , :
10 15 = 5 .

5 , .
:
1, 2, 3, 4, 5,
, ,
:

,
:
19

( )
( ) .
( ) .
, , :
,
: m / n , m n .

3.2.

3.2.1.
( )
,
+ ; .
() ,
.
: | 5 | = 5, | 7 | = 7, | 0 | = 0.
3.2.2.

1)
.
:
( + 6 ) + ( + 5 ) = 11 ;
( 6 ) + ( 5 ) = 11 .
2)
( )
.
:
(6)+(+9)=3;
(6)+(+3)=3.
3.2.3.

, ,
.
:
( + 8 ) ( + 5 ) = ( + 8 ) + ( 5 ) = 3;
( + 8 ) ( 5 ) = ( + 8 ) + ( + 5 ) = 13;
( 8 ) ( 5 ) = ( 8 ) + ( + 5 ) = 3;
( 8 ) ( + 5 ) = ( 8 ) + ( 5 ) = 13;
3.2.4.

,
+ , , , .
( ):
+
+

=
=
=
=

+
20

( ) + ,
, , .
:

3.2.5.


, + , ,
, .
, :
+
+

:
:
:
:

=
=
=
=

( 12 ) : ( + 4 ) = 3 .

3.3.
3.3.1.

,
, , . ,

3 a 2b 4,

b d 3 , 17 a b c

- . .
.
. ,
. ,
, .
.
3.3.2.

,
:

ax3y2 5b3x3y2+c5x3y2=(a5b3+c5)x3y2.
.
.
3.3.3.

,
. ,
.
:
5 a x 3 z 8 ( 7 a 3 x 3 y 2 ) = 35 a 4 x 6 y 2 z 8 .
3.3.4.

,
.
,
.
:

35 a 4 x 3 z 9 : 7 a x 2 z 6 = 5 a 3 x z 3 .
21

3.4.
.
, .
3.4.1.


:

( p+ q+ r ) a = pa+ qa+ ra

p, q, r, a .
:

( x+ y+ z )( a+ b ) = x( a+ b ) + y( a+ b ) + z( a+ b ) =
= xa + xb + ya + yb + za + zb .

.
3.4.2.


.
, .
[1]
( a + b ) = a + 2ab + b ,
[2]
( a b ) = a 2ab + b ,
[3]
( a + b ) ( a b ) = a b,
[4]
( a + b ) = a + 3a b + 3ab + b ,
[5]
( a b ) = a 3a b + 3ab b ,
[6]
( a + b )( a ab + b ) = a + b ,
[7]
( a b )( a + ab + b ) = a b .
. 99, [5] .
: 99 = (100 1) = 1000000 3 10000 1 + 3 100 1 1 = 970299.
3.4.3.

P Q ? ()
N (), :
1) : MQ + N = P ;
2) N Q.
:

1) 16a 4a ; 4a
.
22

2) 4a 4a a + 2 ; 16a 4a
+ 8a ( ).
3)
7; 12a 13a + 7 .
4) 12a 4a ; 3
.
5) 3 4a a + 2
12a 3a + 6 ( ).
6)
: 10a + 1. , .
4a + 3 10 a + 1.
3.4.4.


. .

: a x + b. ,
x , x b, b (
), (.
), .. N , , .
, , x = b.
: a0 xm + a1 xm-1 + a2 xm-2 + + am x b
N = a0 bm + a1 bm-1 + a2 bm-2 + + bm .
. (.
) :
a0 xm + a1 xm-1 + a2 xm-2 + + am = ( x b ) Q + N ,
Q , N .
x = b , ( x b ) Q , :
a0 bm + a1 bm-1 + a2 bm-2 + + am = N .
. N = 0 b :
a0 xm + a1 xm-1 + a2 xm-2 + + am = 0 .
.
3.4.5.

C :
1) ,
.e. x m a m

x a .

2)
, , .. m - ,

x m a m x a x + a .
.
3) .
4) .
23

5)
, .
: ( x2 a2 ) : ( x a ) = x + a ;
( x3 a3 ) : ( x a ) = x2 + a x+ a2 ;
( x5 a5 ) : ( x a ) = x4 + a x3 + a2 x2 + a3 x + a4 .
3.4.6.

.
, .
1. ,
(. ).
2. , ,
, ,

.
.
: ax+ bx+ ay+ by = ( ax+ bx ) + ( ay + by ) =
= x( a + b ) + y ( a + b ) = ( x + y ) ( a + b ) .
3.
.
:

y2 b2 = y2 + yb yb b2 = ( y2 + yb ) ( yb + b2 ) =
=y(y+b)b(y+b)=(y+b)(yb).
4. .

3.5.
A / B, A B , ,
. , A , B .
.
3.5.1.

:

3.5.2.

,
, .
:

3.5.3.


. ,
.
24

3.6. .

.

).

: ad = bc ( -

, ad = bc :

, , a / b =
c / d .
- .
.
.
, :

m, n, k, l .
: m = n = k = 1, l = 0, :

3.7.
3.7.1.

( / ), = , ,
. , ,
25

,
.
:

1) 4 7 + 2 = 30 .
2) ( a + b )( a b ) = a b
,
.

, (.. )
. , ,
.
.
.
(). ,
.
. 5x 25 = 0 2x 7 = 3 ,
: x = 5 .
3.7.2.

,
, . .
:
1. , . , ( 3x+ 2 )
2
= 15x+10 : 9x2 + 12x + 4 = 15x + 10 .
2. . ,

: 9x2 + 12x + 4 15x 10 = 0, : 9x2 3x 6 = 0 .
3. (),
. ,
, , ,
.
. x 1 = 0 x = 1.
x 3 ,
( x 1 )( x 3 ) = 0, : x = 1 x = 3.

x 1 = 0. .
, .
, ( x 1 )( x 3 ) = 0
, x = 3
x 3 .
(.2) 3 ( !)
:
3x2 x 2 = 0 .
:
( 3x+ 2 )2 = 15x + 10 .
4.
. , :
) ;
) .
26

. 7x = 35 x = 5 .
,
:
49x = 1225 .
2

: x = 5 x = 5.
.

49x = 1225 7x = 35,
x = 5.

: | 7x | = 35, , :
2

1) 7x = 35, x = 5 ;

3.7.3.

2) 7x = 35, x = 5 .

,
.
?
(.
).

ax + b = 0,
a b , x .
x ,
.
a ( a 0 ), () :

a = 0, :
1. b = 0, 0 x + 0 = 0. x ( ! ).
2. b 0, 0 x + b = 0. ( !).

: x + 2x = x 2x + x 2 .
.
: 3x + 2 = 0, x = 2 / 3 .

3.8.

3.8.1.

27

a, b, c, d, e, f ; x, y . a, b, d, e
; c, f .
.
3.8.2.

1) , x,
y:
x = ( c by ) / a .
(2)
2) x :

d ( c by ) / a + ey = f .
3) , y :
y = ( af cd ) / ( ae bd ).
4) y (2) :
x = ( ce bf ) / ( ae bd ) .
. :

y :
x = ( 2y + 4 ) / 3 .
y :
( 2y + 4 ) / 3 + 3y = 5 , y = 1 .
, y
: x = ( 2 1 + 4 ) / 3, x = 2 .
3.8.3.

.
1) 1- (1) ( d ), 2-
:

: y = ( af cd ) / ( ae bd ).
2) y (1):
ax + b( af cd ) / ( ae bd ) = c.
3) : x = ( ce bf ) / ( ae bd ).
. :

.
1, 3 :

28

y = 1.
( ?): 3x + 9 = 15, x = 2.
3.8.4.

,
:
x = ( ce bf ) / ( ae bd ) ,
(3)
y = ( af cd ) / ( ae bd ) .
,
:

, : ps qr .
p, q, r, s :

: ps qr. +
, ,
; - ,
. ,

.

, (3):

(4)
.
.

.
. a = 1, b = 1, c = 12, d = 2, e = 3, f = 14 .

29

, ,
:
1) : a : d b : e ,
,
(4);
2) : a : d = b : e = c : f ,
,
.
.

.
2, 3,
:

.. ,
.
3) ,
: a: d = b: e c: f,
,
.
.

7 / 12 1 / 3.
? .
3, :

,
2x 3y 7, 4.
30

3.9.

a, b, c, d, e, f, g, h, p, q, r, s ; x, y, z . a, b, c, e, f, g,
p, q, r ; d, h, s .
, :
. .
-, .

.
, , (2),
. ,
, a, b, c ( + ) c, a, b
( ), :

(2), (1)
:


.
. :

. : D - (4),
Dx, Dy, Dz x, y, z .
(3), :
31

(4): x = Dx / D = 0 / 32 = 0;
y = Dy / D = 32 / 32 = 1; z = Dz / D = 64 / 32 = 2

3.10.
. ,
. , .
3.10.1.
.
1. :

a m a n = a m+n .
2. .

3.
.
( abc ) n = a n b n c n
4. () ()
():
(a/b)n= an/ bn.
5. :
( am ) n = a m n .

.
. ( 2 3 5 / 15 ) = 2 3 5 / 15 = 900 / 225 = 4 .
3.10.2.


( ).

1.
:

32

2. :

3. :

4. n n-
, :

5. n n-
,
:

3.10.3.

;
, .
.
3.10.4.

() ,
,
:

a m : a n = a m n m , , n ,
m , , n .
. a4 : a7 = a 4 7 = a 3 .
, a m : a n = a m n m = n ,
.
3.10.5.

1.
. 2 0 = 1, ( 5 ) 0 = 1, ( 3 / 5 ) 0 = 1.
3.10.6.

, m / n , n
m- :

33

3.10.7.
,
.
1.
a 0 , .

, ,
x ,
: a = 0 x, .e. a = 0, : a
0.
2.
- .
, , x,
: 0 = 0 x . x ,
.
3.
,
,
0 0 - .
,

. :
1) x = 0
( ? ).
2) x > 0 : x / x = 1, .e. 1 = 1, ,
x ; ,
x > 0 , x > 0 ;
3) x < 0 : x / x = 1, .e. 1 = 1, ,
.
, x > 0.

3.11.
. .
( ) .
, : . ,
34

n a
, n a .
n
. :
, :

: ,
. ,
, :

( ) ,
:

. .

3.12.

(. )
: m / n, m n .
, ,
. ,
:
-
,
-
:

, :
= m/
n , : 2 = m2 / n2, m2 = 2 n2, m2 2, , m 2,
m = 2 k, m2 = 4 k2 4 k2 = 2 n2, n2 = 2 k2, n2 2, , n
2, , m n 2,
(. ). , ,

.
,
, :

( ).
.
35

3.13.
3.13.1.

:
ax 2 + bx + c = 0 ,
(1)
a, b, c , x . a = 0,
. a 0.
, :
x 2 + px + q = 0 ,
(2)
p = b / a, q = c / a. .
(1) . b c ( ) ,
. :
4x 2 12 = 0,
x 2 + 5x = 0,
x 2 = 36 .
3.13.2.

:

ax 2 + bx + c = 0 ,
:

a ( ? ),
b / a = p c / a = q , :

x 2 + px + q = 0 ,
:

. x 2 + 5x + 6 = 0 . p = 5, q = 6. :

, x1= 5 / 2 + 1 / 2 = 2 ,
3.13.3.

x2 = 5 / 2 1 / 2 = 3 .

.

.
. .

:
36

, :
1) b 2 4 a c > 0 , ;
2) b 2 4 a c = 0 , ;
3) b 2 4 a c < 0 , .
b 2 4 a c, , ,
D.
. x2 + px+ q =
0 , :
x1 + x2 = p ,
:
x1 x2 = q .

.
3.13.4.

ax 2 + bx+ c
.
:
ax 2 + bx+ c = 0 .
x1 x2 - ,
ax 2 + bx+ c = a ( x x1 ) ( x x2 ) .
, ,
.
( , ! ) .
. 2x 2 4x 6 .
. -, : 2x 2 4x 6 = 0. :
x1 = 1 x2 = 3. , 2x 2 4x 6 = 2 ( x + 1 ) ( x 3 ) .
( , , ! ).

3.14.
3.14.1.

, .
,

. , /
, .
37

. : 3x 4 + 6x 3 9x 2 = 0 .
. :
x 2 ( 3x 2 + 6x 9 ) .
: x 2 = 0; : x1 = x2 = 0 .
: 3x 2 + 6x 9 = 0, :
x3 = 1 x4 = 3 .
, :
x1 = x2 = 0 ; x3 = 1 ; x4 = 3 .
:
ax2n + bxn + c = 0 ,
:
xn = z ;
, : az 2+ bz + c = 0 .
. :
x 4 13 x 2 + 36 = 0 .
: x 2 = z :
z 2 13 z + 36 = 0 .
: z1 = 4 z2 = 9. :
x 2 = 4 x 2 = 9 . :
x1 = 2 , x2 = 2 , x3 = 3 ; x4 = 3 .
( , ! ).
3.14.2.
.
: ax 4 + bx 2 + c = 0 .
:
x2 = z .
. : 3x 4 123x 2 + 1200 = 0 .
. : x 2 = z , :
3z 2 123z + 1200 = 0, :

, z1 = 25 z2 = 16. , :
x 2 = 25 x 2 = 16, , x1 = 5, x2 = 5, x3 = 4, x4 = 4.
3.14.3.

:
ax3 + bx2 + cx + d = 0 .
38


.
.
1). . ,
,
d.
,
, : 0, 1, 2, 3.
.
. , x1 .
2). ax 3+ bx 2+ cx+ d x x1.
(. )
, ,
. , ( !)
.
. : x 3 3x 2 13x + 15 = 0 .
. : 0, 1, 2, 3
. ,
1 .
x 1, :

, : x 2 2x 15 = 0,
: x1 = 3 x2 = 5 .

3.15.
:
x2 = a ,
. :

:
1).
a = 0 , x = 0.

39

2). , :
, ; , x 2 = 25 : 5
5. :

3). ,
,
( ! ). x 2 = a
,
. , ,
.
:

x 2 = 25 :
, . ( !).
( , ,
) .
:

a+bi,
a, b , i .
. .
:

3 + 4 i , 7 13.6 i , 0 + 25 i = 25 i , 2 + i.

3.16.
3.16.1.

, .
, .
.
, , A B, a,

__

0 0 - , , .e. A = B.
, 0 = 0.
() a - AB, | a |.
, | 0 | = 0.
,
. a b a || b.
, .
3.16.2.

- ,
. ( ,
). ,
40

__
__
a = AB and b = CD ,
__ __
a + b = AB + CD

:
a) ,
;
) , .. ,
.
3.16.3.

:
a b =a+(b).
3.16.4.

I.
a + b = b + a ( ).
II. ( a + b ) + c = a + ( b + c ) ( ).
III. a + 0 = a .
IV. a + ( a ) = 0 .
3.16.5.

I.
1 a = a , 0 a = 0 , m 0 = 0 , ( 1 ) a = a .
II. m a = a m , | m a | = | m | | a | .
III. m ( n a ) = ( m n ) a .
(
).
IV. ( m + n ) a = m a + n a , (
m ( a + b ) = m a + m b . ).
3.16.6.

AB CD ,
A C. a b
, :

,
:
(a,0)=(0,b)=0.
, :

( a , a ), | a | 2, .
a :

41

:
- , ;
- , .
,
, .. ():

3.16.7.

. a , b , c m
:
I. ( a , b ) = ( b , a ) .
( )
II. ( m a , b ) = m ( a , b ) .
III. ( a + b , c ) = ( a , c ) + ( b , c ). ( )
3.16.8.


i, j k, : i , j Y k Z.
:
( i , j ) = ( i , k ) = ( j , k ) = 0,

| i | = | j | = | k | = 1.
a : a = x i + y j +
z k . : a = ( x, y, z ). x, y, z - a
.
i, j , k .
a = ( x, y, z ); b = ( u, v, w ). ( a , b ) = xu + yv + zw.
.
() a = ( x, y, z ) :

,
, , :
a+b=(x+u,y+v,z+w);
a b= (xu,y v,z w).
3.16.9.

[a, b] a b ( ) :

42

[ a, b ] :
/\

| [ a, b ] | = | a | | b | sin ( a, b ) ,
.e. ( ) a b
( ) . : ( ) [a
b] , a b .
3.16.10. .
I. [ a, b ] () a b.
( , ! ) .
II. [ a , b ] = [ b , a ] .
III. [ m a , b ] = m [ a , b ] .
IV. [ a + b , c ] = [ a , c ] + [ b , c ] .
V. [ a , [ b , c ] ] = b ( a , c ) c ( a , b ) .
VI. [ [ a , b ] , c ] = b ( a , c ) a ( b , c ) .
a = ( x, y, z ) b = ( u, v, w ) :

a = ( x, y, z ), b = ( u, v, w ) c
= ( p, q, r ) :

. : a = ( 1, 2, 3 ) b = ( 2 , 0 ,4 ).

.
. (. ), :
a). :
( a , b ) = 1 ( 2 ) + 2 0 + 3 4 = 10 ;
). :

43

3.17.
3.17.1.


.
D < 0 ( D ).
,
.
: , - , .
: a+ bi. a b , i
, .e. i 2 = 1. a , a b
a+ bi. a+ bi a bi
.
3.17.2.

1. : a+ 0 i
a 0 i. , 5 + 0 i 5 0 i 5 .
2. 0+ bi . bi ,
0+ bi.
3. a+ bi c+ di , a= c b= d.
.
3.17.3.

a+ bi c+ di ( a+ c ) + ( b+ d ) i.
,
.
44

.
3.17.4.

a+ bi () c+ di ()
( a c ) + ( b d ) i.
,
.
3.17.5.

a+ bi c+ di :
( ac bd ) + ( ad + bc ) i . :
1) a+ bi c+ di , ,
2) i : i 2 = 1.
. ( a+ bi )( a bi )= a 2 + b 2. ,

.
3.17.6.

a+ bi () c+ di () -
e+ f i (), c+ di,
a+ bi.
, .
. ( 8 + i ) : ( 2 3i ) .
. :
2 + 3i
, :

3.17.7.

.
:

A 3, B 2, O .
.
() . a+
bi b (. .).
.

45

OP,
() . a+ bi | a+
bi | r :
.
- OX OP,
. , tan = b / a .
3.17.8.

a b a + bi r
:

3.17.9.

,

.

k - . n n- z
n k ( , k = 0, 1, 2,, n 1 ) .

3.18.
( , , ,
..), n. :
1) n0 ,
46

2) n = k
n = k + 1 k n0 ,
n n0 .
. , 1 + 3 + 5 + ... + ( 2n 1 ) = n 2 .
.
, n = 1 . ,
k , ..
1 + 3 + 5 + ... + ( 2k 1 ) = k 2 .
, k + 1 .
n = k + 1 :
1 + 3 + 5 + ... + ( 2k 1 ) + ( 2k + 1 ) = k 2 + ( 2k + 1 ) = ( k + 1 ) 2 .
, ,
k , k + 1,
n , .

3.19. :
3.19.1.

( ), : (>),
(<), ( ), ( ) (
). . ,
: 3 7 20 > 2 4 10, a 0, | 5 | > 3. (?).
( > , < ) ,
( , ). 5a 4b , 5a 4b, . ,
, , .
, ,
. ,
, , ,
.
3.19.2.
.
1. a < b, b > a ; a > b, b < a .
2. a > b, a + c > b + c; a < b, a + c < b + c. ,
() .
3. a > b c > d, a + c > b + d . , (
> < ) . ,
, .
4. a > b c < d, a c > b d . a < b c > d, a c < b d . ,
,
, .
5. a > b m > 0, ma > mb a/m > b/m . ,
.
.
6. a > b m < 0, ma < mb a/m < b/m . ,
.
.
3.19.3.

.
47

1. | a + b |
2. a + 1 / a

| a | + | b | . .
2, ( a ). a = 1.

( a b ). a = b.
.
:

a1 , a2 , , an - . , .
3.19.4.

.
:
a .
1). .
, ( a 1 ) 0 .

2). .
:

, a = 1 .
3). .
:

a , : a 2 + 1 < 2a, .e.


a 2 + 1 2a < 0 , ( a 1 ) 2 < 0, . ( ? ) .

.
4). .
, \/ /\ , ..
, .
, .
:
48

a , : a 2 + 1 \/ 2a, .e.
2 + 1 2a \/ 0 , ( a 1 ) 2 \/ 0 , , \/ ,
( ? ).
,
.
3.19.5.

, , ,
.
. -
, .
(. : ). ,
, .
( ) ( ,
). ,
.
3.19.6.

: ( x 3 )( x 5 ) < 2( x 3 ). ( x
3 ), ( x ).
:
( x 3 )( x 5 ) 2( x 3 ) < 0 ,
:
( x 3 )( x 5 2 ) < 0 ,
: ( x 3 )( x 7 ) < 0.
. , x = 3 x = 7 - .
:

I ( x < 3 ) , ,
; II ( 3 < x < 7 ) ( x 3 ) , ( x 7 )
, ; III ( x > 7 )
, , .
, . II, ,
: 3 < x < 7. - . ,
x 3 7.
. :
( x 1 )( x 2 )( x 3 ) ( x 100 ) > 0 .
. : 1, 2, 3, , 100.
101 :

( 100), x < 1,
, .
. ,
, ( 2, 3 ), ( 4, 5 ), ( 6, 7 ), , ( 98, 99 ) , x
>100.
49

, : x < 1, 2 < x < 3, 4 < x < 5 ,, x >100.


, ,
( ) .
; .
,
,
.
,
. ,
.
3.19.7.

, , .
: ,
.
1. :

. : x < 4 ; : x > 6.
, .
( ? )
2. :

. , , : x < 4;
: x > 1.
, : 1 < x < 4

3.20.

3.20.1.

:
1, 2, 3, , n 1, n , .
n un , ,
:
u1 , u2 , u3 , , u n 1 , u n , ,
. un
.
:
2, 4, 6, 8, 10, , 2n, ;
1, 4, 9, 16, 25, , n , ;
1, 1/2, 1/3, 1/4, 1/5, , 1/n , .
3.20.2.

, , , ,
d ,
. d .
:
50

an = a1 + d ( n 1 ) .
n :

. .
. . a1 = 1, d = 2 .

3.20.3.
.
, , , ,
q ,
. q .
:

bn = b1 q n 1 .
n :

3.20.4.

, | q | < 1 .
, : ,
n
n.
:

. :

. . b1 = 1, q = 1/2. :

3.20.5.


, 0.(3) .
:

, 3/10,
q = 1/10. :
51

, 0.(3) = 1/3.

3.21.
3.21.1.

N ( b > 0, b 1 )
x , b, N .
:

: bx = N .
:

log 81 = 4 , 34 = 81 ;
3

log

27 = 3 , ( 1/3 ) 3 = 33 = 27 .

1/3

3.21.2.

1) log b = 1 , b 1 = b .
b
2) log 1 = 0 , b 0 = 1 .
b
3) :
log ( ab ) = log a + log b .
4) :
log ( a / b ) = log a log b .
5) :
log ( b k ) = k log b .
:
, :

6) , , ,
:
52

7) ( .e.
):

N = a :

3.21.3.

10. lg , .. log 10
N = lg N . 10, 100, 1000, ... p 1, 2, 3, , ..

, . 0.1,
0.01, 0.001, ... p 1, 2, 3, , .. ,
( ).
, .
.
.
3.21.4.

. ln , .. log e
N = ln N. , 2.718281828.
, ( 1 + 1 / n ) n n
( . "" ).
,
, .
, .

3.22. .
,
, (,
, , ..).
3.22.1.

n : a1 , a2 , a3 , , an .
, .
.
53

n Pn .
1 n :
n! ( ) - : 1 2 3 ( n 1 )
n.
. : a, b, c.
. : P3 = 1 2 3 = 6.
, 6 : abc, acb, bac, bca, cab, cba.
3.22.2.

m , , n
, m .
n m .
:

. a, b, c, d .
. :

: ab, ba, ac, ca, ad, da, bc, cb, bd, db, cd, dc.
3.22.3.

m , , n
, m .
n m .

, n n ,
n . , , 0! = 1,
0! .
:

, :

. : a, b, c, d, e .
:
54

: abc, abd, abe, acd, ace, ade, bcd, bce, bde, cde.
3.22.4.

, ( a + b ) n n
:

, a b n.

1.
( . ).

.
, , .
.
.
. :

n = 1; - n =
2; - n = 3 .. , , , :
( a + b )7 ,
, :
3.22.5.

1. ( a + b ) n 2 n .
a = b = 1.
, :
2. , , .
:

55

3.
;
:

+ , - . 0, ,
, :
.

4.
4.1. , ,
, - .
, .
, , , , ,
. , ;
.
.
,
. ,
. . ,

. ,
, , .
. ( , ) ,
- .
. . ,
.

4.2. , ,
.
. ,
, . , , .

4.3.
( .1 ), OA OB ( ),
O ( ).

, :
AOB ( , ).
O , OA OB.
: . .
, .
. (
) 1 / 360 . , 360.
60 ( ); 60
( ). 90 ( .2 ) ; , , 90 ( .3 ),
; , , 90 ( .4 ), .

56

, , .
K , : AB MK.
. ,
, . , OA OB
, .2, AOB = + 90 ; .5 AOB = 90 .

( .6 ) AOB COB, O
OB; OA OC . ,
180.
( .7 ) ,
:
AOB
COD ( AOC DOB ) .

, ( .8 ).
( OM ON, .9) . ( OM
ON, .10 ) .

:
.

57

4.4.
AB CD ( .11 ) ,
, . : AB|| CD.
.
, , . ,
.
, , 180, .
( AB, CD, EF, .12 ) KM .
, KM, ,
. , ,
.

, ( .13 ),
:

1
1) ( 1 5; 2 6; 3 7; 4 8 );
: ( 1 = 5; 2 = 6; 3 = 7; 4 = 8 );
2) ( 4 5; 3 6 ); ;
3) ( 1 8; 2 7 ); ;
4) ( 3 5; 4 6 ); 180
( 3 + 5 = 180 ; 4 + 6 = 180 );
5) ( 1 7; 2 8 ); 180
( 1 + 7 = 180; 2 + 8 = 180).
( ,
, 1 = 2, .14 ), 180 ( 3 + 4 = 180, .15 ).

58

(
, ), 180.

. ( .16 )
:

4.5.
. .
.
.
().
, ,
. ,
,
, .
4.5.1.

.
4.5.2.

, , ,
.
4.5.3.

( )

() , .
4.5.4.

, , ,
, .
59

4.5.5.

AB CD A1 , A2 ,, An ,
AB, , AA1 , A1A2 ,, An 1An
CD, a B A An .
, ,
, . ,
(
180 ). .

4.6.
( ).
, ,
.

( .20 ), . (
C, Fig.21 ), ; a, b, ,
; c, , .
( B, Fig.22 ), .

ABC ( .23 ) - , ( a = c );
, .
ABC ( .24 ) , ( a = b = c ). ( a b
c ) .
4.6.1.

:
1. , .
2. , .
, .
60

3. 180 .
,
60 .
4. (AC, .25),
BCD. ,
: BCD = A + B.
5.
( a < b + c, a > b c; b < a + c, b > a c; c < a + b, c > a b ).
4.6.2.

, :
a) ;
b) ;
c) .
4.6.3.

, :
1) ;
2) ;
3) ;
4)
;
5)
.
4.6.4.

- ,
( ). .
, .
( O, .26 ) ,
( O, .27 ) ;
.

,
. ( AD, BE, CF, .28 )
61

O, .
2:1, .

. ( AD, BE, CF, .29 )
,
(. ).

,
; , .29 AE : CE = AB : BC .
,
(). ( KO, MO, NO, .30 )
, ( K, M, N
ABC ).

; ;
. , ,
.
4.6.5.

.
.31.
ABC a, b c.

62

AKMB, AB .
ABC , CDEF, a
+ b . , CDEF ( a + b ) 2. ,
AKMB,
c 2 + 4 ( ab / 2 ) = c 2 + 2 ab ,
,
c 2 + 2 ab = ( a + b ) 2 ,
:
4.6.6.

c2 = a2 + b2 .

( ) :
c 2 = a 2 + b 2 2ab cos C,
C a b .

4.7.
, , .
, ,
, .. .17 ABCDEF. ,
, C, D, E, F

63

;
A , B , C , D, E , F ; AC, AD, BE
.. - ; AB, BC, CD, DE, EF, FA ; AB + BC
+ + FA p ( 2p, p
). ,
, .18.
, . .17 ;
ABCDE .19 , AD .
180 ( n 2 ), n - (
) .

4.8.
( ABCD, .32 ) ,
.

,
( BE, .32 ).
4.8.1.

1. ( AB = CD, AD = BC ).
2. ( A = C, B = D ).
3. ( AO = OC, BO = OD ).
4.
:
AC + BD = AB + BC + CD + AD .
4.8.2.

, :
1. ( AB = CD, AD = BC ).
2. ( A = C, B = D ).
3. ( AB = CD, AB || CD ).
4. ( AO = OC, BO = OD ).
4.8.3.

, ( ?).
( .33 ) .
64

4.8.4.

.
: AC = BD.
( .
):
AC 2 = AD 2 + DC 2 .
4.8.5.

, ( .34 ) .

( AC BD ) ( DCA = BCA,
ABD = CBD .. ).

( .35 ).
;
.
4.8.6.

- ,
(.36).

AD || BC. , ( AB
CD ) . ( BM ) . EF,
E F , .
:
65

: EF || AD EF || BC.
( AB = CD ) .
( A = D, B = C ).
.
,
. .

, ,
.

4.9.

4.9.1.

( )
( ), . ,
.
, , A, B, C, D
a, b, c, d , ABC = abc , BCD = bcd
..
( ABCDEF abcdef, .37 ) , : A = a, B = b,
, F = f , :

. ,
ABCD abcd ( .38 ) :
, ,
.

66

.
4.9.2.

, :
1) ( );
2) ;
3) , a ,
, .
, :
1) ;
2)
;
3) .
( ,
). , (
).
. 20 6.4 .
10 ?
.
, , ,
:
( 10 / 20 ) 2 = 0.25 .
, 6.4 0.25 = 1.6 .

4.10. .

4.10.1.

,
.
1.
(.. ),
. PO AB AO = OB :

, P, PO, A B
AB d .
,
: .
2. ,
.
3. (..
), ( .
).

67

4.10.2.

- (.. ) ,
, . ,
- , r R.
, , . ( AmB, .39 )
. PQ, M N ( .39 ),
, MN, - .

, ( , BC, .39 ),
d D . , ( d = 2 r ).
4.10.3.

, PQ ( .40 ) K M .
, M , K. PQ
, K. M K
PQ . AB
K. K .
.
4.10.4.

1) , ( AB
OK, .40 ) .
2) , ,
; ( .41 ).

68

4.10.5.

, ACB AB ( .42 ).
CD, AB ACB,
.
4.10.6.

, AmB OA OB,
( .43 ).

4.10.7.

, ( AOB, .43 ).
, AB AC, ( C,
.44 ). , AB AC,
( BAC, .41 ).

4.10.8.

r
:
l= r
, l r,
:
=l/r.
. , l = r,
= 1, ,
1 ( : = 1 ). ,
:
( AOB, .43 ), ( AmB = , .43 ).
, ,
, . ,
, C :
C = 2 r,
C 2r :
= C/2r.
- ; 3.1415926
, 2 - ,
360. , , .
:
p 2l + ( 2l L ) / 3 ,
( . .42 ): p ACB; l AC; L AB.
60, 0.5%.
69

4.10.9.

( ABC, .45 ) ,
AmC ( AOC, .45 ). , ( .45 ), (
AmC, .45 ), . ,
( AmC, .45 ), ,
( AmC ).

, ( APB, AQB, , .46 ), ( ,


! ).
( AOD, .47 ), ( AB CD ), ,
: ( AnD + CmB ) / 2 .

( AOD, .48 ), ( AO OD ), ,
: ( AnD BmC ) / 2.
( DCB, .49 ), ( AB CD ),
, : CmD / 2.
( BOC, .50 ), ( CO BO ),
, : ( BmC CnD ) / 2 .

( AOC, .50 ), ( CO AO ),
, : ( ABC CDA ) / 2 .
( AB CD, .51 .52 ),
, : AO BO = CO DO.
( .50 ): OA2 = OB OD
( ! ). .52.
70

( AB, .53 ), ( CD ), O
: AO = OB.
( ! ).

4.11.
.

4.11.1.

,
( .54 ). ,

( .55 ).

, , ( .54 ),
; ,
( .55 ), .
.
.
r a, b, c :
71

R :

,
. ( ).
. ,
180.
( ). .
, .
4.11.2.

.

.56 , .57 .
;
. 180 ( n 2 ) / n , n
. O ( . 56 ),
( OA = OB = OC = = OF ),
. ( OP
= OQ = OR = ). OP, OQ, OR, ; OA, OB, OC,
.
.
. -
, a - .
:

. 30
40 ?
. , ,
.
:

72

, 30
40 .

4.12.

73

. a, b, c ; a ; h ;
A, B, C , a, b, c ; p = ( a + b + c ) / 2.

.
, ,
. , ( .67 ),
, . :

74

, .
. a .

. D ; r .

( .68 ). r ; n ; l .

( .68 ).
AmBO AOB. , :

a = AB ( .68 ) ; h ( h = r OD ).
: AmB = 60 1.5% ; AmB = 30 - ~ 0.3%.
. AmBO ( .68 ) AmB
: r = 10 , n = 60.
. :

AOB:

, :

S = S1 S2 = 52.36 43.30 = 9.06 2 .


, AOB:
75

AB = AO = BO = r, AD = BD = r / 2 , OD
:

, :

5.
5.1.
. ,
,
.
: ,
, .
, , ,
. ,
, . , ,
. .
, .
. , ,

.
, ,
, .
, .
,
, .
.

76

AB,
A B ( .69 ), . AB
.
, .
. ( ), .
.
( ), . ,
.

5.2. . .
5.2.1.

, (
).
0 180. AB CD ( .70 )
: O OM ON , OM || AB
ON || CD. AB CD NOM. ,
AB CD . ,
O AB CD,
.

AB, P O ( .71 ), ( BOC, BOD, BOE )


OC, OD, OE, P O. AB
( , OC OE ),
, O. AB
, P AB.
5.2.2.

A P C AC,
A P. AB P CD,
A B ( .72 ).
, ABCDE ( .73 ).

77

l CD ( .72 ) :

5.2.3.

, Q R,
MN ( .74 ), . MN ;
Q R . P, MN,
Q R AOB. AOB
. .

5.2.4.

, .
.
P Q ( .75 ) , AB CD,
P Q .
5.2.5.

O ( .76 ) AOB, BOC, COD ..,
OB, OC, OD .. (
EOA AOB OA ), ,
. O . ,
(AOB, BOC, COD, , EOA), ; ,
( OA, OB, OC, , OE )
. AOB, BOC, COD, , EOA .
3 ( , .77 ).

78

( .78 )
( OA:Oa = OB:Ob = OC:Oc = ) ( ABCD abcd ).

5.3.

:
1) , , - ,
, .
2) , .
:
1) c
, .
2) , .
:
1) , ,
.
2) ,
.
. , ,
.
. ,
, .
:
1) , .
2) , ,
.
: ,
, .
.
.

5.4.
, ( ).
, ,
. , ,
. ,
.
5.4.1.

( .79 ), ABCDE abcde ( )


, ( AabB,
BbcC .. ) - , ( Aa, Bb, Cc
79

.. ). AabB, BbcC .. ; Aa, Bb, Cc ..


. ,
. ,
, : , ,
, ..
, ; .
,
. .79 .

5.4.2.

- , . ,
.
.
; .
, .
, , .
d a, b, c : d 2 = a
2
+ b 2 + c 2. , , .
.
5.4.3.

, ( )
( ABCDE, .80 ), ( )
S, . SO,
, .
, , : ,
, , ..
( ), ..
, ,
. ;
. (SF)
.

80

abcde, ABCDE ( .81 ) , ,


,
. ABCDE abcde ; Oo
. , ,
.
. Ff ( .81 )
.
5.4.4.

( AB, .82 ),
() MN. MN
. , AB (
AB, AB .., .82 ), .

. ,
, ( .83 ). ( ABCDEFG
abcdefg ) . ( KM, .83 )
. , ;
. ,
. , , .
( ? ).
(.84). ,
- . , ( AB || CD ). , ,
- .

81

5.4.5.

(AB, .85),
(S), MN, .
, AB ( AB, AB
.. ), ; S .
: SA, SB.
.

,
( ABCDEF, .86 ),
S. ,
, . SO, S
, . ( ? ).
, . SO,
, .
, .
. , - . ,
( .87 ). ,
- ( .88 ). ,
, , ( .89 ). ,
,
( ).

82

,
. , ( ,
);
;
.
5.4.6.
( )
( .. )
, O,
( .90 ). AO AB , .
( ) - , . ,
( ) . ( .90 ).
, , .
. ( AB, .91 ).
.
, ( A B, .91 ),
. ,
.

( .92 ),
(
):

83

S V - ;
S V - .
. ( ), - ( ABC, .93 ),
( ) . ABC
. MN , N ABC
, . M
.

, ABC DEF,
( .93 ), ;
( ). ABC DEF .
NK . ,
( AMCB, .93 )
OABC, ( ABC ), O,
.

5.5. ,

A, B, C ( .94 )
P. B C A .
, P Q
, B C, A. Q
A. ,
. ,
.

84

P, ( .95 ),
OA, A;
.

P, A ( .96 ),
MN, A, BC ,
N. ,
, . P,
A, S ( .97 ),
SB, A, MN ,
B. ,
, , .
,
, .
, - , ,
. ,
,
.

5.6.
,
c .
( ABCDEF, .98 ).

85

ABCDEF :

; ,
, , .
.

5.7.
, -
. 5
4 .
: ( 4 , .99 ); ( 6 , .100 )
; ( 8 , .101 ); ( 12 , .102);
( 20 , .103 ).

5.8. .
5.8.1.
.
S ( .104 ),
E E , EE
S ( EA = AE ). S
. ,
86

( , ).
.

5.8.2.

( ) C ( .105 ),
A E ,

AE C ( AC = CE ). C
.

5.8.3.

( ) ( .106 ), 360/n (
n ) AB ( )

. n = 2 . ( .105 )
.

87

5.8.4.

.
( ) , , .
; ;
.
; .
.
.
5.8.5.

- . ABCDE ( .107 )
S ( , S ),
KL, ,
ABCDE. ABCDE -.

. ( ABCDEF, .108 )
, ( MN, .108 ), O,
MN ABCDEF, .
5.8.6.
.
.
.
. ,
.
, . ;
.

5.9.
, (
) .
. ( ) ,
. , .
( )
.
;
.

88

( )
( ), . ,
, , , ,
, .
. ,
; ,
, .
,
. ,
.
,
- .
, , -
, .
. 8 10 0.5
. , 4 ?
. ,

( ). ,
h :
( h / 10 ) 3 = 4 / 0.5, h 3 = 8 10 3, h = 20 ;
, d :
( d / 8 ) 3 = 4 / 0.5 , d 3 = 8 8 3, d = 16 .

5.10.
: V ; S ; S ; P
; h ; a, b, c - ; A
; L ; p
; r ; d ; R
; D ; 1 2 , ,
.
( ) :
V = Sh .
:
S = ph .
:
V = abc ;

P = 2 ( ab + bc + ab ) .

:
V = a3 ;

P=6a2.

( ) :
89

( ) :

( ):

:
( ):

( ):

90

h , .
:

R1 , R2 , D1 , D2 .

6.
6.1.

6.1.1.

( ) 1 / 360
. , 360.
60 ( ); 60 ( ).
6.1.2.

(. .
), l , r

:
=l/r.
. , l = r ,
= 1, ,
1 , : = 1 . ,
:
, ( AmB = , .1 ). ,
,
, .

91

, C r :
2 = C/r.
, , 360 , 2
. :

6.1.3.

1. ,
/ 180 0.017453, / ( 180 60 ) 0.000291,
/ ( 180 60 60 ) 0.000005 .
. 1230
.
. 12 / 180 : 12 0.017453 0.2094.
30 / (180 60 ) : 30 0.000291 0.0087.
: 1230 0.2094 + 0.0087 = 0.2181 .
2. ,
180 /
57.296 = 571745 (
~ 0.0004%, ~ 5
360 ).
. 1.4 1.
. : 1 571745 ;
0.4 0.4 57.296 = 22.9184;
0.9184 60 55.104; 0.104 60 6.
, 0.4 22556 :
92

571745

+
0.4 22556
_____________________
1.4 801251
1 : 1.4
8013.

6.2.


( .2 ):

1) - : sin A = a / c .
2) - : cos A = b / c .
3) - : tan A = a / b .
4) - : cot A = b / a .
5) - : sec A = c / b .
6) - : cosec A = c / a .
B ( , ! ).
. ABC ( .2 ) :
a = 4, b = 3. , A.
. -, , :
c2 = a2+ b2 ,
:
sin A = a / c = 4 / 5; cos A = b / c = 3 / 5; tan A = a / b = 4 / 3.
.
:

93

0 90, , ,
( . ) .

, ,
.

6.3.

6.3.1.

.
.
1. . ,
( .
).
, . ,
a b , A :
tan A = a / b .
1. a = 0.324, c = 0.544. b A B.
. b :

2. : a = 7.2 , b = 6.4 . A B.
. c :

6.3.2.

2. . A, B
: B = 90 . ,
:
a = c sin A , b = c cos A , a = b tan A ,
b = c sin B , a = c cos B , b = a tan B .
, .
.
: c = 13.65 A = 5417.
B a b .

6.4.

,
. , .

94

6.5.

, (
, , ),
, , 1 ( .3 ).

: AA BB.
A ( ). ,
. OC

OA. 1- ( COA ), 2- ( DOA ), 3- (
EOA ) 4- ( FOA ). OA OB , OA
OB , .

( .4 ) ,
.
( .4 ) OB
, OK ;

OA , OK .
.5 .6.

95

( .7 ) , A
.
( .8 ) ,
.
A ( D, E, ..,
.7 ) .
( , Q,
.., .8 ) .
.9.

, .

6.6.
:
1) , 90;
2) , ;
3) , 360.

96

6.7.
,

, .

97

6.8.

98

6.9.

;
.

6.10.

. . .
, .
.
: a, b, c ; A, B, C ; p = ( a + b + c ) / 2 ; h
; S ; R ; r .
6.10.1.

6.10.2.

6.10.3.

99

6.10.4.

, :

6.10.5.

6.11.
1.

a, b, c . A, B, C.
:

: C = 180 ( A + B ).
. : a = 2, b = 3, c = 4.
.
.

100

2.

: a b C . c A B.
c :
c 2 = a 2 + b 2 - 2 ab cos C ;
A :

3.

4.

, A , b / a > cos C, ,
b / a < cos C. B = 180 ( A + C ).
. .
, : A+ B+ C = 180,
, .
a b B, . c
A C.
A:

:
1) a > b ; a sin B > b ;
2) a > b ; a sin B = b , A ;
3) a > b ; a sin B < b < a : A ,
;
4) a b , A .
A, : C = 180 ( A+ B ). A
, C .
:

C , c , ,
.
. : a = 5, b = 3, B = 30. c A C.
. : a > b a sin B < b. ( , ! ). 3

101

6.12.

x = sin y x y, y x ( | x | 1
). , ,
. : y = arcsin x ( arcsin ).
, 1/2 = sin 30 : 30 = arcsin 1/2.
: /6 = arcsin 1/2.
. arcsin x , x.
arccos x, arctan x, arccot x, arcsec x, arccosec x.
sin x, cos x, tan x, cot x, sec x, cosec x,
.
,
. , , 30, 150, 390, 510, 750
.
arcsin x , / 2 + / 2 ( 90 +
90 ), :
/2

arcsin x

+ /2.

arccos x , 0
:
0

arccos x

( 0 + 180 ),

arctan x , / 2 + / 2 ( 90 +
90 ) :
/ 2 < arctan x < + / 2 .
arccot x , 0
:
0 < arccot x < .

( 0 + 180 )

102

Arcsin x,
Arccos x, Arctan x, Arccot x : arcsin x, arcos x, arctan x, arccot x
, :

k . k = 0 .

6.13.

: , .

6.14.

. ,
, .

103

104

.
: ( .
) .
.
6.14.1.

1.
( ).

6.14.2.

.
1. : sin x + cos x = 1 .
. :
sin x + cos x 1 = 0 ,

:

105

2. : cos 2 x + sin x cos x = 1.


.

cos 2 x + sin x cos x sin 2 x cos 2 x = 0 ,


sin x cos x sin 2 x = 0 ,
sin x ( cos x sin x ) = 0 ,

3. : cos 2x cos 8x + cos 6x = 1.


. cos 2x + cos 6x = 1 + cos 8x ,
2 cos 4x cos 2x = 2 cos 4x ,
cos 4x ( cos 2x cos 4x ) = 0 ,
cos 4x 2 sin 3x sin x = 0 ,
1). cos 4x = 0 ,
2). sin 3x = 0 ,

3). sin x = 0 ,

6.14.3.

sin cos,
sin cos . , :
) ;
) ;
) ;
) , , ,

cos ( sin ) ;
) tan .
. : 3sin 2 x + 4 sin x cos x + 5 cos 2 x = 2.
. 3sin 2 x + 4 sin x cos x + 5 cos 2 x = 2sin 2 x + 2cos 2 x ,
106

sin 2 x + 4 sin x cos x + 3 cos 2 x = 0 ,


tan 2 x + 4 tan x + 3 = 0 , y 2 + 4y +3 = 0 ,
: y1 = 1, y2 = 3,
1) tan x = 1,
2) tan x = 3,

6.14.4.

:
. : 3 sin x 5 cos x = 7.
. 6 sin ( x / 2 ) cos ( x / 2 ) 5 cos ( x / 2 ) + 5 sin ( x / 2 ) =
= 7 sin ( x / 2 ) + 7 cos ( x / 2 ) ,
2 sin ( x / 2 ) 6 sin ( x / 2 ) cos ( x / 2 ) + 12 cos ( x / 2 ) = 0 ,
tan ( x / 2 ) 3 tan ( x / 2 ) + 6 = 0 ,
. . . . . . . . . .
6.14.5.

:
a sin x + b cos x = c ,
a, b, c ; x .

, : (
) 1, 1.
cos sin ( - ),
:

107

6.14.6.

.
. : 2 sin x sin 3x = cos 4x.
. :
cos 4x cos 8x = cos 4x ,
cos 8x = 0 ,
8x = / 2 + k ,
x = / 16 + k / 8 .
6.14.7.

.
. : 3 sin x 4 cos x = 3 .

, .

6.15.

108

,
( , , .. ),
. .
1 . :

2 . :

. , :

6.16.
,
, .
.
.
1 . : sin x > 0.
.
0 < x < .
2 n :
2 . : sin x > 0.5 .
.
109

4 . :

tan x < 1 :

110

7.
7.1.
7.1.1.

,
.
;
.
.
.
, ,
. , .
: x, y, z, ,
: a, b, c, .
7.1.2.

x y ,
.
. T p
,

. , p = 1 , T = 100 C; p = 0.5 , T = 81.6 C.
, , ;
,
. x, y.
, ;
, ,
, ( , ..).
. ; h , t ,
. h - t, t - h,
: ,
.

h t ( v0
g ), , h
t , t h (
).
7.1.3.

( )
. , S r
S = r 2 ; h
t . ,
, .
,
. .
. p
,
:

T
111

, ,
,

.
7.1.4.

y - x; , , :
, - .
, : y = f ( x ). f (
functio- ) - ,
log, sin, tan y = log x, y = sin x, y = tan x.
y x. y = f ( x )
. : y x z t
, : y = f ( x ) z = F (
t ). , f :
y = f ( x ) z = f ( t ). y = f ( x ) ,
. , y = sin x
f ( x ) = sin x. . : y
( x ). , y = f ( x ).

7.2. .

7.2.1.

XX YY ( .1 ) ,
. XX YY .
XX , YY . O
. .

112

P Q M XX YY. OP XX x,
, M ;
OQ YY y, M. x = OP
y = OQ ( ) M.

.
XX ; YY
. .1 : M x = 2 y = 3; K
x = 4 y = 2.5. : M ( 2, 3 ), K ( 4, 2.5 ).
, ( x, y ), ,
( x, y ) .
7.2.2.
.
y = f ( x ) , :
1) :

2) ,
Y (
.2 ). A, B, C, . . . , F.
3) A, B, C, . . . , F ,
.


, . ,
, , .
.
, M
( x, y ) .

113

7.3.
7.3.1.


.
R.
, ,
, .e. .
X x,
y = f ( x ) , . Y
y, ,
. : ()
X Y,
X Y,
.
, , :
- X ;
- Y ;
- ( ) , ,
.
.

7.3.2.

x1 x2 x2 > x1 f ( x2 ) > f ( x1 ),
f ( x ) ; x1 x2 x2 > x1 f ( x2 )
< f ( x1 ), f ( x ) . ,
, .
7.3.3.

, M, | f ( x ) |
M x . , - .
.

114

, .3, , . .4 , , . ( , ! ).
7.3.4.

y = f ( x ) x = a, :
1) x = a, .e. f ( a ) ;
2) lim f ( x ) ;
xa

( . )
3) f ( a ) = lim f ( x ) .
xa

, x =
a.
,
.

7.3.5.

x : f ( x ) = f ( x ),
; : f ( x ) = f ( x ), .
Y ( .5 ), a
( .6 ).

7.3.6.

f ( x ) - , T ,
x : f ( x + T ) = f ( x ).
. .
115

1 . , sin x 2 .
.

, sin ( x+ 2 n ) = sin x, n = 0, 1, 2,
, 2 n
e.
?
, P , .e. :
sin ( x+ P ) = sin x,
x.
x = / 2 , .e.
sin ( / 2 + P ) = sin / 2 = 1.
sin ( / 2 + P ) = cos P.
, cos P = 1,
, P = 2 n.
2 n 2 ,
sin x. , 2
cos x .
, tan x cot x .

2.

sin 2x ?

sin 2x = sin ( 2x + 2 n ) = sin [ 2 ( x + n ) ] .


, n x,
.
n , , sin 2x .

7.3.7.

, 0, ( ) .
. , y = x ( x + 1 ) ( x3 ) : x = 0, x =
1, x = 3.
.
.7 : x = a, x = b x = c .

7.3.8.


, .

7.4.
, x y.
, . , :
v = u2 ,
116

u - , a v - . , u v :

x , y,
:
.
. :
1)
2)
3)
4)

sin x Arcsin x, , y = sin x, x = Arcsin y;


cos x Arccos x, , y = cos x, x = Arccos y;
tan x Arctan x, , y = tan x, x = Arctan y;
ex ln x, , y = ex , x = ln y.

7.5.
:
y = sin 2 ( 2x ) .
:
u = 2x > v = sin u > y = v 2 ,
:
u = f 1 ( x ) > v = f 2 ( u ) > y = f 3 ( v ) ,
:
y = f { v [ u ( x ) ] }.
x y,
( .. ), y x.
, y x.

7.6.
7.6.1.
.
y x ,
:
y =kx,
k - ( ).
,
X , k : tan = k ( .8 ). ,
. .8
k = 1/3, k = 1 k = 3 .
117

7.6.2.

y x 1- :
Ax+By=C,
A B ,
. C = 0, ,
- . A, B, C
.9.

7.6.3.
.
y x ,
:
y=k/x,
k - .
( .10 ). .
( .
). .10,
, 1.
k, : xy = k.

118

:
- : x 0, : y 0 ;
- ( ) x < 0 x > 0,
- x = 0 ( , ? );
- , x = 0, , ;
- .
: y = ax 2 + bx + c, a, b, c - , a 0. : b = c =
0 y = ax 2. - ,
( .11 ). OY, .
O .

y = ax 2 + bx + c - , y = ax 2,
, :


: a x2 D: D = b2 4ac.
119

(. ).
.12.

, , a > 0, D > 0 .
:
- : < x < + ( .e. x R ),
: ( , , ! );
- ,
, ;
- , , b = c = 0,
;
- D < 0 . ( D 0 ? ) .
7.6.4.

: y = axn, a , n . n = 1 : y
= ax; n = 2 - ; n = 1 -
. , - . ,
, , 1, c, n = 0
: y = a, .e. - ,
, ( , , ? ). ( a = 1 )
.13 ( n 0 ) .14 ( n < 0 ). x
, :

120

n , x < 0,
, n . .15
: n = 2 n = 3.

121

n = 2 Y. n = 3
. y = x 3
.
.16
.
y = x 2,
1- .
. , (
).
, :
.
7.6.5.

y = ax, a - , .
x ;
, .
, y = 81x x = 1/4 : y = 3, y = 3, y = 3 i y = 3
i (, !). y = 3.
a = 2 a = 1/2 .17.
( 0, 1 ). a = 1 , , .e.
, 1. a > 0 , a
a < 0 .

122

:
- : < x < + ( .e. x R );
: y > 0 ;
- : a > 0 a < 0;
- , , ;
- .
7.6.6.
.
y = log a x, a , 1,
. ; ( .18 )
1-
.

:
- : x > 0, : < y < +
( .e. y R );
- : a > 0 a < 0;
- , , ;
- : x = 1.
123

7.6.7.

.
y = sin x ( .19 ). .

y = cos x .20; ,
y = sin x /2.

:
- : < x < + ; : 1 y +1;
- : 2 ;
- ( | y | 1 ), , ,
,
, ( . .19 .20 );
- ( .
).
y = tan x y = cot x .21 .22

124

, : ( , ,
, ( ? ), (
? ). :

7.6.8.
.

.
,

1- .

y = Arcsin x ( .23 ) y = Arccos x ( .24 ) , ;


: 1
x +1 < y < + .
,
,
: y = arcsin x y = arccos x;
.23 .24 .
y = arcsin x y = arccos x :
- : 1 x +1 ;
: /2 y /2 y = arcsin x 0 y y = arccos x;
- , ,
( y = arcsin x ; y = arccos x );
- ( x = 0 y = arcsin x
x = 1 y = arccos x).

125

y = Arctan x ( .25 ) y = Arccot x ( .26 ) - , ;


:
x + . y = arctan x y = arccot x
;
.25 .26 .
y = arctan x y = arccot x :
- :
x + ;
: /2 < y < /2 y = arctan x 0 < y < y = arccos x;
- , ,
( y = arctan x ; y = arccot x );
- y = arctan x ( x = 0 );
y = arccot x .

7.7.

.
x y,
x y .
x y
( .e. ).

126

K : x = 1.25, y =
2.5. :

127

A B: x1 2.25,
:

x2 1.1.

~3.5 %.
,
, .e. :
f(x)=0,
y = f ( x ).
( ).

: x1 2.25, x2 1.1.

7.8.

.
, , .e.
:
f(x)>0,
128

y = f ( x ). , ,
(. ), .
x, .
, : a b ( .30 ). , ,
f ( x ) > 0: x < a x > b ( ). , >
; : < , , .

,
, .e. :

y = f ( x ), y = g ( x ) , ... , y = h ( x ).
, .
, .e. .
. :

. y = 2 / 3 x + 2
y = x2 1 ( .31 ):

129

x > 3, .31
; : x < 1 x > 1,
.31 .
, x > 3.
.
, :
1) , .e.
:

2) , : f ( x, y ) = 0 g ( x, y ) = 0;
3) :
, ;
,
; ,
,
;
4)
( ) .
. :

. : 5x 7y = 11 2x + 3y = 10 ( .32 ).
,
. ,
;
O ( 0, 0 ). x
y, : 5 0 7 0 = 0 > 11, , (
) ; 2 0 + 3 0 = 0 < 10,
( ).
( ) .

130

8.
8.1.

8.1.1.

:
1, 2, 3, , n 1, n, .
n un ,
, :
u1 , u2 , u3 , , un 1 , un , , { un }
. un
. un = f (
n ), n ;
. ,
; (.
).

:
1, 2, 3, 4, 5, ;
2, 4, 6, 8, 10, ;
1.4, 1.41, 1.414, 1.4142,


.
,
.

131

8.1.2.

,
a n. ,
. .

, a ,
a n. ,
> 0 N, n > N
( a , a + ). , ,
; .
, M, | un | M
n . .
8.1.3.

(
).
.
, .
{ un } { vn } , :

{ un }, { vn }, { wn }

132

8.1.4.

8.2.
8.2.1.

L y = f ( x ) x, a :

> 0 = ( ), ,
| x a | < | f ( x ) L | < .
, L y = f ( x ),
L , x a.
, > 0 , x (
a , a + ), ( L , L + ). ,
a , !
,
.
.

. x = 3

( . ,
). -:

133

, x 3 ,
3. :

8.2.2.

, x 3, x + 3 6 .
.

8.2.3.

0, .
. y =
x,
c 4,
,
.

,
, :

( ) , ,
x, 3. ,
( x > 3 ), ( x < 3 ).
x, . ,
x 0 y = x 2 , x > 0, x <
0 ; :

, y = x 2 ,
, :

134

8.3. .

8.3.1.

y = f ( x ) x0 x0 +
: f ( x0 ) f ( x0 +
).

, ;
: f ( x0 +
) f ( x0 )
. y = f ( x ) x0 :

, f ( x ) x0 .
f ( x ) :

8.3.2.

y = f ( x ):

.1 , A B :

- AB.
, .
A B,

0, . ,
A.
:
. .
8.3.3.

A ( x0 , f ( x0 ) ).
f ( x0 ) :
135

y = f ( x0 ) x + b .
b, , A:
f ( x0 ) = f ( x0 ) x0 + b ,
, b = f ( x0 ) f ( x0 ) x0 , b,
:
y = f ( x0 ) + f ( x0 ) ( x x0 ) .
8.3.4.

: ,
: x x ( t ) t.
t0 t0 +
: x ( t0 + ) x ( t0 )
=
, : va =
/ .
0
, v ( t0 )
t0 . :

, v ( t0 ) = x ( t0 ) , .e. .
. ,
: a = v ( t ).

8.4.

- f ( x0 )
df = f ( x0 )
.
.2: df = CD

8.5.

8.5.1.

u ( x ) const ,
u ( x ) 0 , du 0.
u ( x ) v ( x ) - x0 , :
( c u ) = c u ,
d ( c u ) = c du ,
( c const );
136

( u v ) = u v ,
( u v ) = u v + u v ,

d ( u v ) = du dv ;
d ( u v ) = v du + u dv ;

8.5.2.

, :
h ( x ) = g ( f ( x ) ).
f x0, g f ( x0 ),
h x0 , :
h ( x0 ) = g ( f ( x0 ) ) f ( x0 ) .
8.5.3.

( x n ) = n x n 1 , ( n - ) ;
( sin x ) = cos x ;
( cos x ) = sin x ;

8.6.
x a f ( x ) g ( x ),
, :

.
, , c , .
, , :
0/0
/ .

137

: ,
0 , 0 0 , 0,

, -
: 0 / 0 ,
/ . .
.
1) :
f ( x )
,g(x)
, 0 / 0
:

2)

0:
f ( x )
, g ( x ) 0 , 0 / 0
:

3)
:
0 / 0 / ,
.
. , x
.

8.7.

8.7.1.


f ( x ) , .
: .
. ,
.
. y = | x | ( .3 ) , x = 0 ,
. ( ,
? )

138

8.7.2.

f ( x ) > 0 ( a, b ), f ( x )
.
f ( x ) < 0 ( a, b ) , f ( x ) .
8.7.3.

, 0 ,
, .
, ,
.

139

, ( , 0 ) ( 1, + ) ( 0,
1 ). x = 0 , x 0
x 2 ,
. x = 1 3.
( .4 ) .
8.7.4.

,
, .
,
( , .5,).

x1 , x2 ( .5a ) x3 ( .5b ) 0; x1 , x2 ( .5 )
. .
8.7.5.

x0 - f ( x ) f , f ( x0 )
= 0.
- .
0, , . ,
f ( x ) = x 3 0 x = 0, ( .6 ).

, y = | x | , .3, x = 0 ,
.
8.7.6.

x0 , x0 -
.
x0 , x0 -
.
8.7.7.

:
1) ,
140

2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)

, ,
, ,
x = 0,
,
,
,

x .

. f ( x ) = x 3 + 2x 2 x 2 .
. .
1) x R ( x );
y R, f ( x )
;
2) f ( x ) ,
( , );
3) f ( x ) ( );
4) Y ( 0, 2 ),
f ( 0 ) = 2 ;
: x 3 + 2x 2 x 2 = 0,
( x = 1 ) .
( ! ) :
x 2 + 3x + 2 = 0,
x 3 + 2x 2 x 2 ( x 1 ). ,
: x2 = 2 x3 = 1. ,
: 2, 1 1.
5) ,
,
:


:
x 3 + 2x 2 x 2 = ( x + 2 ) ( x + 1 ( x 1 )

( . ).
6) f ( x ) = 3x2 + 4x 1 ,
, R (
); f ( x ) :
3x2 + 4x 1 = 0 .

141

8.8. ,

8.8.1.

f ' ( x ) f ( x ) ( x0 ),
f ( x ) ( x0 ), f '' ( x0 ).
f ( x ) ( a, b ),
, y = f ( x ) ( x0 , f ( x0 ) ), x0 ( a, b ).
f ( x ) ( a, b ),
, y = f ( x ) ( x0 , f ( x0 ) ), x0 ( a, b ).
142

8.8.2.

( )
f ( x ) ( ) ( a, b ),
:
f '' ( x ) > 0 x ( a, b ), f ( x ) ( a, b );
f '' ( x ) < 0 x ( a, b ), f ( x ) ( a, b ) .
, ,
. , x0
f '' ( x0 ), f '' ( x0 ) = 0.
. y = x3 :

x > 0 x < 0. , y'' = 6x,


6x > 0 x > 0 6x < 0 x < 0, , y'' > 0 x > 0 y'' < 0 x
< 0, , y = x3 x > 0 x
< 0. x = 0 y = x3.

8.9. .

8.9.1.

F ( x ) f ( x ) X ,

F ( x ) = f ( x ).
. F ( x ) = x 3
f ( x ) = 3x 2 ( , + ) ,
F ( x ) = ( x 3 ) = 3x 2 = f ( x )
x ( , + ) .
, x 3 + 13
3x 2, x 3 + 13
3x 2 x ( , + ) . , 13
.
, .
.
8.9.2.

f ( x ) X
. :
143

C , .
8.9.3.

f ( x ) X, k ,

: .
f ( x ) g ( x ) X ,

: .
f ( x ) X ,
:

: .
f ( x ) X
, :

:
.
8.9.4.

e.
u ( x ) v ( x ) v (
x ) du ( x ), u ( x ) dv ( x ) :
u ( x ) dv ( x ) = u ( x ) v ( x ) v ( x ) du ( x )
:
u dv = u v v du .
,
( ! ).
.
: ln x dx .
. u = ln x dv = dx , du = dx / x v = x .
, : ln x dx = x ln x x dx / x = x ln x x + C .
f.

)
f ( z ) z Z , z = g ( x )
x X g ( X ) Z , F ( x ) = f [ g (
x )] g' ( x )
F ( x ) dx = f [ g ( x )] g' ( x ) dx = f ( z ) dz .
144

.
.

8.9.5.

,
, dx = 2u du. , :

, x = u2 + 3 ,

x = 0.
C.

145

8.10.
.

8.10.1.
.
y = f ( x ), [ a, b ]
( .8 ). , , [ a, b ]
x = a x = b, .
:
f , [ a, b ], F
, S
[ a, b ], .e.

S ( x ), [ a, b ]. a < x b, S ( x )
, , ( x ,
0 ). , x = a , S ( a ) = 0, S ( b ) = S ( S ).
,

.e. S ( x ) f ( x ). , ,
x [ a, b ] :
S(x)=F(x)+C,
C , F f .
C , x = a :
F ( a ) + C = S ( a ) = 0,
, C = F ( a ) S ( x ) = F ( x ) F ( a ). S (
b ) , x = b , :
S = S ( b ) = F ( b ) F ( a ).
. , y = x2
y = 0, x = 1, x = 2 ( .9 ) .

146

8.10.2.

. [ a,
b ] n :
x0 = a < x1 < x2 < x3 < < x n 1 < xn = b

= ( b a ) / n = xk xk 1 , k = 1, 2, , n 1, n .
[ xk 1 , xk ] f ( xk 1 ).
:

f ( x ) n
( .e.
) . , Sn S
n . , Sn S n
.
f ( x ) a b :

a b , f ( x ) dx .
, f ( x )

0 [ a, b ] , S
:

8.10.3.

,
: F ( x ) - f ( x ) [ a, b ] ,

147

. f ( x ),
[ a, b ] .

.
( . ), :

8.10.4.

8.10.5.

a. . .
, , ,
, .
, .
. , OX
, f ( x ), x = a x = b OX ( .10 ).

148

V :

b.
OX f ,
x , .e. , x. A,

x = a x = b
:

. ,
y = x + 1 OX
x=0 x=3.
. :

8.10.6.

[ a, b ] f ( x ), x [ a, b ]
:

, .

.
.
:
f ( x ) = 6x2 + 5 x 0. ?
. f ( x ) [ 0 , x ] :

, : F ( x ) = 2x 3 + 5x .
149

- F ( x )
, x [ a , b ]
F' ( x ) = f ( x ) .
.
8.10.7.

9.
9.1. .
,
.
( ), .
, , ,
.
, ,
, ..
( ) , ,
, sin x = 2 ..
, .. ,
, . : ,
, ..
, . ,
, , . (
) ( ,
:
:

, 5, 4, 3, 2, 1, 0, 1, 2, 3, 4, 5,

... 11

8 10 ... ) .
150

, . ,
. (
, ? ).
,
. : , , . ,
.
. :
(
, , ..);
( ) ( ,
, , ..);
( ,
, ..).

9.2.
, . a
R , R ,
R . , R , a R .
( = ), ,
,
.
, ( .1 )
( ),
.
. :
.

( ) ( ) ,
, . , ,
, .
( ) ( , .2 )
, , . ,
, .

151

( , .3 ) ,
, .
.

( \ ) :
\ =( )

( ).

. 1. .
2. .
152

3. .
4.
.

10.
10.1.
,
. (
, "" "" , ,
,
..) .
.
, ,
52.
, , ,
.
.
. ,
,
. .
( )
. , . ,
.
( = ),
, .
, (
" " ".
( =
, , .

), "

),

( =
, , .

),

( = ),
, , .
' , . ,
.
( = ) ,
. , "", "" .

, ,
. : ,
, 1 6
..
153

10.2.

.
( ) ,
:

, , ( )
.
.
N , n ,
,
() = n / N
.
. ,
. :

10.3.

, ,
:

, , (
.

) = ( ) ( ) .

10.4.
,
.
,

154

i i ,
. X Y ,
= i Y = yi i j .
, a < b
f ( x ),

f ( x ) .
, ,
F ( x ) :
F(x) = ( X

x) .

10.5.
,
i i , :
( ) = 1 1 + 2 2 + 3 3 + ... + n n .
:
1) ( ) = ( ) , c R ,
2) ( + Y ) = ( ) + ( Y ) ,

,Y ,

3) ( Y ) = ( ) ( Y ) Y .
:
D ( ) = { [ ( )] 2 }= ( 2 ) [ ( )] 2 .
:
1) D ( ) = 2 D ( ) , c R ,
2) D ( + Y ) = D ( ) + D ( Y ) Y .
:

10.6.

155

( ) ,
:

m = 0 , = 1 .
.1.

11.
11.1.

11.1.1.

, .
( , ) ( ', ' ) -
.
. XY , OX OY
, ' ( a, b ).
X'O'Y' ( .1 ):

. XY (
.2 ).

156

( a , b ) k 0 :

,
, .
.
11.1.2.

a. :
+ + = 0 ,
.
( .. ,
). = 0 , = 0
Y .
0 :

, ( 0 , 0 ) OY, :
157

0 = m ( x 0 ) ,
m , ,
.
0, 0 0 :

a = C / A , b = C / B . ( a, 0 ) ( 0, b ), ..
a b .
b.
,

( 1, 1 ) ( 2, 2 ):

c.
, ( 0 , 0 )
( a, b ) :

d. :
1) + + = 0 D+ E+ F = 0 : AE BD = 0 ,
2) = m x+ k = p x+ q : m = p .
e. :
1) + + = 0 D+ E+ F = 0 : AD + BE = 0 ,
2) = m x+ k = p x+ q : m p = 1 .
f. ( x1, y 1 ) ( x2 , y2 ) :

g. ( 0 , 0 ) + +
=0:

h. +
+ = 0 D + E + F = 0 :

158

i.

11.1.3.

( .1 ) ,
, , R . R > 0
.

R ( 0 , 0 ) :
( 0 ) 2 + ( 0 ) 2 = R 2 .
, :
2 + 2 = R2 .
( 1 , 1 ) ( .1 ),
:
( 1 0 ) ( 0 ) + ( 1 0 ) ( 0 ) = R 2 .
y = m x + k 2 + 2 = R 2 :
k2 / ( 1 + m 2) = R2 .
11.1.4.

( .1 ) ,
F1 F2 , , .

159

( .1 ) :

,
. a > b ( .1 ) , a < b
Y , a = b (
). , .
F1F2 = 2 ,
, . AB = 2 a
, CD = 2 b . e = c / a , e <
1 .
( 1 , 1 ) ,
:

y = m x + k 2 / a 2 + 2 / b 2 = 1 :
k2 = m 2a 2 + b2 .
11.1.5.

( .1 ) ,
F1 F2 , ,
.

160

( .1 ) :

,
.
F1F2 = 2 ,
, . AB = 2 a
, CD = 2 b .
e = c / a , e > 1 . y = ( b / a )
x .
( 1 , 1 ) ,
:

y = m x + k 2 / a 2 2 / b 2 = 1 :
k2 = m 2a 2 b2 .
11.1.6.

( .1 ) ,
F , , ,
.

( .1 ) :
y2 = 2 p x .
.
( 1 , 1 ) ,
:
1 y = p ( x + 1 ) .
y = m x + k y 2 = 2 p x :
2m k = p .

161

11.2.

11.2.1.

, .
( , , z ) ( ', ', z' ) -
.
a. .
X Y Z , OX, OY OZ
, ' ( a, b, ).
X' Y' Z' .
:

b. ( a , b , c ) k
0:

c. XOY :

d. :

11.2.2.

a. :
+ + z + D = 0 ,
, B C .
, B C ( .. ,
).
0, 0, 0 D 0 :

162

a = D / A , b = D / B, c = D / C. ( a, 0, 0 ), ( 0, b, 0 )
( 0, 0, ), .. a, b c .
b. ,
( 0 , 0 , z 0 ) ( , , C ) :
( 0 ) + ( 0 ) + ( z z 0 ) = 0 .
c.
+ + z+ D = 0 E+ F+ Gz+ H = 0:
AF BE = BG CF = AG CE = 0 .
d.
+ + z+ D = 0 E+ F+ Gz+ H = 0:
E+ F+ G = 0 .
e.
( 1 , 1 , z 1 ) ( x2 , y2 , z2) :

f.

( 0 , 0 , z 0 )
+ + z + D = 0 :

g.
+ + z+ D = 0 E + F +
Gz+ H = 0:

11.2.3.

R ( a, b, ) :
( x a ) 2 + ( y b )2 + ( z c )2 = R2 .

163

Вам также может понравиться