ADOLESHENCA

Trajnim me prinderit
TEMAT QE DO TE TRAJTOHEN
Cfare eshte adoleshenca;puberteti
Ndjenjat e adoleshentit gjate kesaj periudhe.
Si duhet te komunikoje prindi me femijen ne
kete faze te jetes ?
Sjelljet a zakonshme te adoleshentit dhe
sjelljet problematike te tij.


TEMAT QE DO TE TRAJTOHEN
Si duhet te sillet prindi perballe ketyre
sjelljeve?
Kush jane faktoret qe shkaktojne sjellje
problematike?
Kush jane shenjat nese adoleshenti
konsumon droge?
Stilet e prinderimit.

CFARE ESHTE ADOLESHENCA
Adoleshenca eshte percaktuar si
periudha e ndryshimeve ne rritjen e
njeriut e cila shtrihet nga mosha
12-21vjec.
Karakterizohet nga ndryshime te
medha fizike , emocionale,
psikologjike.
Adoleshenca eshte e lidhur ngushte
me pubertetin e cila eshte periudha
e zhvillimit te vrullshem fizik
CFARE ESHTE PUBERTETI?
Puberteti eshte periudha ku arrihet
pjekuria fizike dhe organet e
riprodhimit tek vajzat e djemte
behen te afta per riprodhim.
Tek vajzat kulmi fizik arrihet ne
moshen 13 vjec,ndersa tek djemte
ne moshen 14 vjec
Mgjth disa adoleshente mund te
zhvillohen me shpejt ose me vone
se moshataret e tyre.
SI NDIHET ADOLESHENTI GJATE
PUBERTETIT?
Nuk u pelqen pamja e vet fizike.
Kane vetevleresim te ulet.
Te pasigurte dhe te turpshem
Zhvillimi i parakohshem ose i
vonshem i shkakton ankth dhe
stres.
I kushtojne shume rendesi veshjes.
Fillojne te terhiqen nga gjinia tjeter.
SI DUHET TE KOMUNIKOJE PRINDI ME
ADOLESHENTIN NE KETE PERIUDHE?
Biseda te perditshme dhe te
rregullta.(30 min)
Flisni hapur me femijen per
ndryshimet fizike qe po i ndodhin.
Tregojini eksperiencat tuaja kur
keni qene adoleshent. Ne kete
menyre do ti lehtesoni ndrojtjen per
tu shprehur me ju.
Shmangni krahasimet me te tjeret,
apo epitetet fyese. Keto do cenojne
vetevleresimin e brishte qe kane.
Komunikimi me adoleshentin
Flisni per rreziqet e konsumimit te
duhanit alkoolit; droges; apo
marredhenie te parakohshme. Ne te
kundert femija do te marre
informacion nga burime te gabuara.
Shmangni me kujdes bisedat e
gjata moralizuese sepse femija
mund te shmanget.
Nxiteni femijen te flase sa me
shume.

Komunikimi me adoleshentin
Silluni si prind jo si shok. Ne kete
menyre femijes do ti transmetoni
sigurine keshillat per te cilat ai ka
aq shume nevoje.
Lavderoni dhe shperbleni femijen
tuaj per cdo sjellje pozitive qe
kryen.
Njihni mire shoqerine qe ai
frekuenton.

SJELLJET E ZAKONSHME TE NJE
ADOLESHENTI
Konfuz; i pasigurt; ne dilema
Duan te trajtohen si te rritur por
njekohesisht kryejne ne jeten e
perditshme sjellje si femije.
Te vrullshem; te papermbajtur;
agresive
Te padisiplinuar; kokeforte
Duan te ndihen terheqes dhe te
jene ne qender te vemendjes

SJELLJET E ZAKONSHME TE NJE
ADOLESHENTI
Pjesa me e madhe e adoleshenteve
mendojne se cfaredo qe mund te bejne
ata nuk do te lendohen. Kjo ide i con
shpesh ne ekperimentimin e sjelljeve te
rrezikshme.
Ndikimi i shoqerise behet shume i forte
dhe shpesh ndikimi i familjes kalon ne
plan te dyte
Ata duan te rrine vetem dhe shkeputen
ngadale nga varesia e prindit.
SI DUHET TE REAGONI?
Nese ndesheni me keto sjellje te
femijes suaj mos u alarmoni!
Keto jane sjellje tipike qe bejne
adoleshentet ne gjithe boten !!!
Por nese keto sjellje behen te
shpeshta dhe ju shqetesojne flisni me
femijen me takt kur te dy te jene te
qete dhe bejani te qarta rregullat
tuaja
Sjelljet problematike te
adoleshenteve
Humbje drastike te peshes ose
shtim te menjehershem te saj.
Probleme me gjumin
Ankth i shtuar ; depresion; flet per
vetevrasje.
Lendim fizik i te tjereve
Lendim i vetvetes; prerje me thike
ose tentative per vetevrasje



Lendimi apo mbytja e kafsheve
Braktisje e shkolles
Konsumim per nje kohe te gjate i lendeve
narkotike.
Vjedhje apo shkaterrime te pronave
publike.
KUSH MUND TE JENE ARSYET E
SJELLJEVE PROBLEMATIKE?
Dhuna ne familje
Divorci i prinderve
Vdekja e nje te afermi
Semundjet kronike tek familjaret
Nderrimi i vendbanimit
Nderrimi i shkolles
Komunitet i dhunshem
Perdorimi i alkoolit dhe droges

SI DUHET TE SILLENI?
Ruani qetesine. Ankthi dhe frika
juaj mund ta beje femijen qe te
largohet dhe te mos komunikoje.
Mos u ndjeni fajtor sepse cdo prind
deshiron te beje me te miren per
femijen.
Bisedoni qetesisht me
femijen.Mundohuni ti krijoni besim
qe ai te shprehet me ju.


SI DUHET TE SILLENI?
Mesojini femijes menyrat sesi ti
zgjidhin konfliktet ne menyre qe
askush te mos lendohet.
Mos e ndeshkoni femijen. Te
bertiturat sharjet, rrahja fizike,
vetem sa do ta shtoje agresivitetin
e tij.
Nese femija nuk flet me ju kerkoni
ndihme tek nje person i afert tek i
cili femija ka besim.
Si duhet te silleni?
Vendosni rregulla te qarta dhe te
patundura. Adoleshenti shpesh i
teston kufijte tuaj.
Vendosini ne dukje femijes cilesite
pozitive qe ka, ne menyre qe ti
rrisni vleresimin per veten.
Bisedoni sistematikisht, perdite, ne
ambient te qete, qe te keni
rezultate.
Kush jane shenjat nese nje
adoleshent konsumon droge?
Ndryshime te sjelljes dhe humor i
paqendrueshem
Agresivitet i shtuar
Kalimi nga nje humor i mire (te
qeshura; gjalleri) ne nje gjendje
melankolie
pergjumje, sy te skuqur; te
shndritshem
mbyllje ne vetvete
Efektet e droges
Djersitje e madhe, dhimbje
stomaku
Kerkese e vazhdueshme per
shpenzim te lekeve te
pajustifikuara.
Renie ne mesime
Mungese perqendrimi
Harrese
Largime nga shtepia te
pajustifikuara

STILET E PRINDERIMIT
1. STILI AUTORITAR

2. STILI DEMOKRATIK

3. STILI LIBERAL
MODELI AUTORITAR
Karakteristikat:
Dhune fizike dhe psikologjike
Rregulla shume te rrepta
Kufizim i pavaresise
Komunikim i pakte me femijen
Ftohtesi
Ashpersi
Pasojat tek femijet:
Ankth; stres; depresion
Turp dhe ndrojtje e skajshme
Agresivitet i shtuar
Paaftesi per te nisur nje aktivitet
Marredhenie sociale jocilesore
Rezultate te uleta ne mesime
Komunikim i kufizuar me prindin

MODELI DEMOKRATIK
Karakteristikat:
Prindi vendos rregulla por lejon dhe
diskutime per to.
Femija nxitet te jete i pavarur, por
edhe kontrollohen veprimet e tij
Prindi shpreh vazhdimisht ngrohtesi
dhe lavderime per femijen
Nuk perdor dhune fizike

Pasojat tek femijet:
Vetevleresim i larte
Merr persiper pergjegjesi dhe i
perfundon me sukses ato.
Komunikim i ngrohte me prindin
Rezultate te mira ne mesime
Marredhenie sociale cilesore
MODELI LIBERAL
Karakteristikat:
Femija lihet i lire per veprimet e veta (Bej
ate qe deshiron, ti e di me mire)
Nuk ka kontroll mbi sjelljen e femijes.
Pavaresia e femijes shikohet si me e
rendesishme sesa bindja.
Nuk percaktohen rregulla per tu zbatuar

Pasojat tek adoleshentet
Adoleshenti nuk e shikon prindin si
nje person ku mund te marre
keshilla por si nje shok.
Adoleshenti mund te kaloje limitet e
pavaresise dhe te perfshihet ne
sjellje te rrezikshme.
Paqartesi per rolin e prindit ne jeten
e tij.


DISKUTIME

DEBATE

KONKLUZIONE
FALEMINDERIT

PSIKOLOGE E SHKOLLES

EVISA SELMANI