Types 12 indicate constipation, with 3 and 4 being the ideal stools (especially

the latter), as they are easy to defecatewhile not containing any excess liquid, and
5, 6 and 7 tending towards diarrhea.

CONSTIPATION
Ano ang pagtitibi?

Ang pagtitibi o pagtinubol sa wikang Bisaya ay ang pagkakaroon ng dalawa (2) o higit
pa sa mga sumusunod na sintomas sa loob ng hindi bababa sa tatlong (3) buwan:

Hirap sa pag-iri higit
Matigas na dumi.
Hindi kumpletong paglisan ng dumi
Dalawa (2) o mas mababang bilang ng pagdumi sa loob ng isang linggo.

Ang pagtitibi ay maaaring sanhi ng kakulangan ng hibla (fiber) sa mga kinakain;
kondisyong medikal tulad ng hypothyroidism, diyabetis (diabetes), sakit na
Parkinson, pelvic dysfunctions, o maging kanser ng malaking bituka; kakulangan sa
pagkilos (sedentary lifestyle); at neurologic na sakit.

May ilan ding mga gamot tulad ng mga opiates, gamot sa alta-presyon, iron at kaltsyum
(iron and calcium supplements) ang dahilan ng pagtitibi. May mga komplikasyon din na
maaaring maranasan kung ito ay papabayaan lamang. Kabilang dito ang
almuranas, anal fissures, rectal prolapsed, fecal impaction at iba pa.

Paano pinamamahalaan ang pagtitibi?
Ang paggamot ay depende sa mga posibleng dahilan na natukoy mula sa mga
ginawang eksaminasyon. Ang operasyon ay maaring irekomenda kung mayroong
problema tulad ng bukol o pagbabara ang bituka na nagiging sanhi ng pagtitibi. Kung
wala naman, may ibang interbensyon ang maaaring magpabuti sa mga sintomas ng
pasyente tulad ng:
Ang paggamot sa mga kalakip na problemang medikal.
Ang pagbibigay ng counselling o payo sa pasyente.
Ang pagdagdag ng pisikal na aktibidad.
Ang paginom ng mas maraming tubig.
Paggamit ng bulk-forming agents, laxatives, enemas o suppositories.

PAGTITIBI (CONSTIPATION) (Adult)
Ang pagtitibi ay ang pagdumi nang hindi kasingdalas ng karaniwan. Tumitigas
ang dumi at nagiging napakahirap upang ilabas. Maaari itong mauwi sa pananakit at
paglaki ng tiyan. Maaari rin itong magsanhi ng masakit na pagdumi. Maaaring sanhi ng
diyetang mababa sa fiber ang pagtitibi. Pwede ring sanhi ito ng ilang mga gamot, lalo
na ang mga gamot sa pananakit. Maaaring magamot ang pagtitibi ng mga labatiba,
suppository, laxative o pampalambot ng dumi. Papayuhan ka ng iyong doktor kung alin
ang pinakamabisa para sa iyo. Sundan ang payo sa ibaba upang makatulong sa iyong
maiwasan ang problemang ito sa hinaharap.

PANGANGALAGA SA BAHAY
Panggamot: Gamitin ang mga gamot gaya ng ipinag-utos. Ligtas lamang ang ilang
laxative sa paminsan-minsang paggamit. Pwedeng gamitin ang iba nang regular.
Makipag-usap sa iyong doktor o oarmasyotiko kung mayroon kang mga tanong.
Pangkalahatang Pangangalaga:
Maaaring magsanhi ng pagtitibi ang mga iniresetang gamot sa pananakit Kung
pinayuhan ka ng mga gamot sa pananakit, tanungin ang doktor kung kailangan mo
ring gumamit ng pampalambot ng dumi.
Tumutulong ang isang diyetang mataas sa fiber na may maraming mga iniinom
upang mapanatili ang regular, malambot na pagdumi. Mainam na mapagkukunan ng
dietary fiber ang mga sumusunod:
o Cereals at mga tinapay: Whole grain cereal na may bran, oatmeal, rolled oats,
whole grain na mga tinapay
o Mga Prutas: Lahat ng prutas (sariwa at pinatuyo), pasas, prunes, apricots, berries,
figs
o Mga Gulay: Anumang sariwang mga gulay, lalo na ang peas, broccoli, talbos ng
brussels, winter squash, green beans, cauliflower, lima beans, carrots
o Iba pa: Popcorn, brown rice
Uminom ng maraming tubig kapag dinadamihan mo ang fiber na iyong kinakain.
MAG-FOLLOW UP sa iyong doktor o bumalik sa pasilidad na ito kung hindi bumuti ang
mga sintomas sa susunod na ilang araw. Maaaring kailanganin mo ang higit pang mga
pagsuri o referral sa isang espesyalista.
MAKAKUHA NG MABILIS NA ATENSYONG MEDIKAL kung mangyari ang alinman sa
sumusunod:
Lagnat na higit sa 100.4F (38C)
Pagkabigong ipagpatuloy ang normal na pagdumi
Tumitinding pananakit ng tiyan o likod
Pagkaduwal o pagsusuka
Pamamaga ng tiyan
Dugo sa dumi
Panghihina, pagkahilo o pagkahimatay
Hindi inaasahang pagdurugo ng puwerta