Вы находитесь на странице: 1из 630

BR

IT
PROVO,
UTAH
^oiMictttw^mM
jum
praktifiijen
ganlrflibraud).
5(itett unb 9ieuett
Xeftament^
in krft(i)tti(i)er Siefceneinanberftellung be Uxkxm, icx ei)tuaginta,
aSutgata unb Sutf)er4tekrfe^ung,
fo
tDie ber iDicl)tiften aSatlauteu
bev t)ornel)mften beutfci^m Uektfe^ungen
I
ijearijcitei \joii
r. 91. <Siiet
unb
Dr. . . SS. ^^eiie
uiperintenb. u. Dber^jfarvev in c^fcubi^. ort.
$rof. ber ill^eoi. in Sei^jig.
riiien SBanbeS jmette 5l6i$etlung*
9Setmifte t i
f
t e tt
be^ Sitten ^eflrtmenf^*
1855.
3 D'3inD
erntifte ^tiftett
fcc SCttctt S^ettttJitcnt.
3n ui)etfi^tli(i)ev Siebeneinanierftellung be Urtextes, t^er e:t)tuagiuta,
3SuIgata unb Sutiier=Uet)erfe|ung,
fo
\m ber ti)i(i)tigften SJatianten
bev tionte^mften beutf(t)en Uekrfefeungen
fr
ben ^tt)ge6ru
Bearbeitet on
Dr. 9{ ^itet
ttnb
Dr. ^. @> SS. ^^etie
8uperintenb. u. DBev^^farrer in @ci)fcubi^. erb. ^rof. ber ilf;coi. in Sci^jig.
1855.
^ e 1 1 tl t*
-fr
5(u6gabe biefer ^mitm Sl^tl^eiiung be btitten S3anbe bec ^oi^giotten^
S3i6ei Ware n?ol^( mit bem fc^on bie erfte Sibti)ei(ung begiettenben SSortt)orte be SSor^
reben genug ge)efen, n?enn ein kfonbrer Umftanb nunmel^r ben gum
@
aliein Unterjei^neten betregen mte, einmal ba 5Kort ju nei)men.
2)er eine SDiitarbeiter, err
^rofeffor
Dr. Zi)dU, foiite otte 9iati)f^iufi
bie QSoiienbung be Serfe^ nid^t erleben. @r ift [
lngere 3^it i)inburdi>
ijorbereitetem^ ^uie^t f^n)erem Seiben am 8. Dftober t)origen 3al)re in bie migfeit
abgerufen morben. 2) voax pm @icf bereite 5iiie
fo
georbnet unb eingerichtet,
X)a^ burd^ biefen S^obe^faCi feine Unterbrechung entftanb, tjieimei)r unter be^
frher
genannten errn Dr. Sanbfd^reiber anb, tt)a0 auf
be SSerftorbenen Sintl^eil
ftei,
]^inau6gefi)rt ttjerben fonnte. Ueber feine fei)r banfentt)erti)e S)?iti)ife an ber ^oit;-
gfottenbibei fprid^t >err Dr. Sanbfd^reiber fic^ felbft bai)in :
5 ber aen SSe^ei^nete fonnte e6 bei bem in ber SSorrebe gu ben $ropf)<^ten
53emerften betioenben
iaffen, tt)enn er hu bem 9fi(fbiicf
auf
ben il^m hei bem ^oli?^
gtottenttjerfe ^ugett)iefen genjefenen 5lnif)ei( eine grage ju befpred&en wnfd^te, bie
fr
bie S3eurti)ei(ung biefen 5inti)eii nid^t ol^ne njefentii^en -infiu ift,
tvenn )n
,
ber 5iufgabe nadf;, bie ti)m orge^eic^net mar, tt)eniger ba efi)i ber ^erantmortlid^feit
ba^u t)eraniaft, aU e tjieimei)r ba
Sntereffe ift, ba er an ber Sad^e feibft nimmt.
@ ift biep bie St^age, tt)ie ftc^ ber in ber ^oi^giottenbibel bargebotene griec^ifd[)e il^ert
^u ben Sorberungen ber ritif ftelien mge, treid^je man gegenwrtig ju mad^en unb ^u
befolgen gewohnt ift, ewiffermafen wrbe biefe grage fd^on ^n ben ^ropbeten
beantwortet
fein, wo bemerft
ift, baf
ber 53efd^affeni)eit ber Umftdnbe eben feine
neue Siecenfion biefe il^erte^ gegeben werben follte, fonbern ba e nur barum
gel)anbelt i)aU, unter ben \)orl^anbenen il^erten eine paffenbe
5lu6wal)l gu treffen,
unb
ba bie 2af)l
auf ben 5llernbrinifen, nit auf ben 33ticnifen Xext, nl)er, bem
ine ^uge ju nel)menben befonberen S^cde ber ^ol^glotte gem, auf
ben %cxt ber
fog.
(enbrinifen Slugabe
gefallen fei.
Slllein ift bie nun in obigem (Sinne toci)l
geti)an,
ift e ben Slnforberungen ber ritif entf:preenb gewefen?
$lnni)ernb bo.
Senn e6 bd ^eraugabe alter 6riften 5iufgabe ber ritif
ift, biefe (5riften in einer
Seife Wieberjugeben, voic
fie, ba^ienige bgerenet, toa^ im.Saufe ber cit jur bequem
meren unb
teiteren anbl)abung unb ^um befferen 35erftnbni berfelben l)at l)in^u^
fommen
muffen, mutl}mli au ber anb il)rer
23erfaffer
l)erorgegangen finb
unb
VI 95 r r c b c.
n)ie fte
benfeiben aU il^r eignen eifteprobuct tDieber erfannt ttjecben mten,
fo muf ^und^ft ein i)o^e unb entfd^eibenbe^ enjic^t
auf
ba^ ^liter ber
3eugenf^aft
geiegt tverben, tveid^e bie t)ori)anbenen Sterte eine 6c^riftfteiier
fr [
l^aben.
2)iefe^
i)of)ere 5(Uer nimmt aber bei ben LXX. neben anbern
fr benfeiben fpred^enben
unb bereite ern)ai)nten Tlommtm, bie hd ber $oi^g(otte maggebenb
fein muten,
njirfii^ ber Slleranbrinif^e Xext X)Ot bem SSaticanifci^en in Sinfpru^, n^enn ber
ie^tere feiner greren ^oiirti)eit unb efdliigfeit, t)ieliei^t orrectI)eit wegen ber
gebrauci)tere gettjorben ift^
tt)el)alb
faft au
ertuarten ftei)t, baf ,
tt)enn einmal x>on
einem 9Jieifter in ber unft unter inau5iei)ung ber brigen fritifd^en lf6mittei eine
33erf^meiung ber beiben auptterte ^u einem einsigen erfud^t tDerben folite, ber
5lieranbrinif^e Xext ju @runbe gelegt n)erben t^irb. 2)iep im ^Se^ug
auf ben iJ^ext be
Sllernbrimf^en (^cbex. (Ein Slnbere^ ift e^ freili^, ob ber t)on @rabe
oft
blo^
auf
runb on obicibu jiDeiter 5luctoriit bem Ijebrciifd^en 2^erte beri^^^
ti^tcn unb ergnzten, olme Sllexanbrinifc^e bejei^neten unb fc^on x>on
Sietnecciu in berfelben Seife n)ie l^ier benu^ten Slu^gabe in biefer ^olt^glotten-^ibel,
tt)a unter 9}?obiftcationen ^)irfli gefel)en ift, 9^l)mung ^u Zi)eii t^erben burfte.
@rabe l)ielt fein SSerfal)ren fon
ha S3eranftaltung einer @eparataugabe berLXX.
fr julfftg,
Ui ber ^oh;glotte war e fri)er au6gefi)rten rnben gerabeju notl)-
wenbig, wenn niu)t ba ^auer anbern lln3utrglifeiten
fon bur bie beben-
tenben Scfen ber Saugen erfter klaffe ^ur Unform ober an !l)ing ber Unm^>glifeit
werben follte^ unb wer wollte bei)aupten, ba bie Saugen ^weiter
klaffe gerabeju
fr
^u ten feien, obfon eine nal)ere ntfeibung ber ben eigentlien unb
beftimmteren 2Bertf) biefer 3cugen t)on competenter (Bdtc nit
fo
balb erfolgen
wirb. ier mge nur eine ungcfi)re (ilafftfication ber in ben S^ioten ange^
gebenen fritifen ^lfmittel, tx>ic ber ^Bearbeiter biefelbe feiner allmal)lig gewonnenen
5(nfuung
entnimmt, in ben abne^menben 2Berti) be5einenber Drbnung folgen:
erfte klaffe:
A*, (C, D?)^
^eite

: E, F, C'', X.
il)ie brigen Slrbeiten hei biefer $(btl)eilung (33ei3einung ber ^arallelftellen,
5(^:penbice^) finb geblieben ttiic hei ben unmittelbar ori)ergel)enben 5lbtl)eilungen, nur
ba on 6eite 342 an, \X)0 bie ^ranf^eit be^ errn Dr. ZljciU eintrat, bie
Slbfaffung
ber (Kolumnentitel
auf
(5reiber !Diefe gefallen ift."
Senn ba nun enbli, neun 3al)ren tjollenbet t)orliegenbe SBerf bi6l)er in
feiner 9iu^barfeit anerfannt wrbe, \\)ic
\\
bur
fon i^or ber 33ollenbung tl)eilweife
nijtljige neue Sluflagen erwies, unb ferner mit feinem !Dienft am Sorte otte
altigen cgen ju ftiften
er{)eit:
fo
gebl)rt wl)rli ba 3Serbienfi an erfter
Stelle,
fr
ben witigften 5intl)eil baran, bemjenigen SJ^itarbeiter, ber nur anberen
rnben feinen S^iamen al^ ben ^weiten fe^te. 3e^t ber feinem @rabe
fei
mir
geftattet, woju i mi eben
fo
beretigt al6 er^3fitet fl)le, ba geb^renbe 3^ugni
fr feinen treuen glei in ber il;m geworbenen 5lufgabe. @onberli mit inbl.ici auf
einen mir oftcr gemten 93orwurf wegen foler @emeinfft ber 5(rbeit bei t^er^
fiebener tl)eologifer Stellung
barf
wol)l getroft fragen: ob l^ier bem SBorte
otte on leiten be allerbing^, me
Ja
befannt
ift,
mel)r ober minber
rtionliftif gefimiten 9)iitarbeiter irgenb ein 5lbbru ober 6be gefel)en,
ber
iCriAM
YOUNG
PRnvo
.-
33 r c D c.
vij
au6(]efpro^enen
ilenbenj S33erfe nidjt "okimdjx in oiier onfequenj unb (Sini)eit
QcnUQt
ttjocben
fei?
ganb n)icfil(5 5iffommobation
fr
foicf)e (Smijcit Statt, fo
n)ar e
n)enigften auf
6eitcn be Unterjeid^ncten, beffen
^olicm c^riftgiauben
()crorgc^enbe ^iiniffe t?om $rofpeftu an burc^ atie 33orreben
ftet einftimmenb
mitunter^eid^net n)urben. SBarum folite ba aber ^ertorgegangen fein au6
einer gieid^jen runbber^eucjung, beren SSeri)aitnif au fonftigen 5(nfci}auungcn ber je^t
menfd;i{^em 3rren (Entnommene fiarer e{n5ufei)en t>ermag? 2)arum foli ii)m unge^
fc^mdiert hkihcn bie (Ei)re, mc ber iDanf bafur, bap er in biefem
Scrfe bem 2Borte'
otte treue 2)tenfte geti)an i)at.
SJiit Slbfc^iuf ber fanonifd^en 35d^er i)eiiiger (Schrift ift baffelbe
beenbigt, inbem e t)on 5(nfang nur biefe i)eiiige (Ba)xi\t 5l(ten unb Svenen ^eftament"
geben ttjolite. 3tt)ar ift mei)rfad^ ber Sunfd^ augefproc^en it)orben, ba aud^ bie
altteftamentiic^en 5(pofrV!pf)en in a()niid^er 33earbeitung beigefgt l^rbenj Sac^fenner
tt)erben jebodf) iviffen,
ba biefe^ ebiet fd^on feiner Statur nad^ feine ganj di)nii$e
gortfi)rung julft.
5 ber bebeutenben SSerfc^iebeni)eit ber ori)anbenen aiten Xcxtc
im riec^ifc^en unb Sateinifc^en,
fo
mc ber tvieberum
fe^r freien 53earbeitung Sutl^er,
^on meld^er bai)er bie 33eric^ttgung t>. 9Jiei;er' mei)r ^ in ben fanonifd^en ^^ern
abweisen mute, n)rben ft
nic^t geringe 8d^tt)ierigfeiien ergeben, ti?enn bie
ber|ic^tiitt>e Siiebeneinanberfteliung" einigermaen i^ie bii)er aud^
fr biefe
5ipofri;pi)en
augefi)rt werben foli. SSornei)miid^> aber
ifl
boc^ )) ber ganje 6ad^t)eri)ait, ja ba
gan^e 8ebrfni
l^ier ein anbere: inbem tl^eii, ungead^tet jener augefproc^)enen
Snfc^e, fc^meriid^
fr
t^ie menfd^lic^cn, obenein je&t
fo
l^art angegripnen 33d^er
gieid^) aligemeine 3ntereffe fr
ben 5lbfa tjoraugefefet itjerben brfte, ti)dl^ Ui
i^nen bie tDortiic^e enauigfeit unb bie 33ergiei^ung ber 35arianten in runbtert unb
Ueberfe^ungen feinen
fo
burd^greifenben S33erti) i)at, tt)ie hei ber i?om eifte otte
eingegebenen @cf)rift. & ftefjet fogar bal^in, ob bie l^ier nur f^it)ierigere 5lrbeit in
ioi)nenben S3erg(eic^ fdme mit bem bbur erlangten ett)innft. 2ie bem fei,
jebenfaii^ tt)irb e, ob nun ber Unterzeichnete ober ein 5inbrer bann biefe 5lrbeit ber^*
nel^me, nit unbebingt
s^gefagt, tt)ie unb n^ann eii^a geuerten 2nfen
fpdteri)in 9trg eine mgift entfpreenbe Bearbeitung ber 5ipofr^pi)en ange*
foffen
n)erben foli.
!Die eigenie $oi^giotten^Bibei, tt)ie fie bem ^ublifum >erfproen ttjorben.
Hegt bur be ^eun Beiftanb ^olienbet ^or: er begleite
fte ferner mit feinem 6egen
fr
SBedfung unb Belebung eine genau forfenben 6rifterftdnbniffe,
nmentli
unter ben eiftlien im 5(mte, beren leiber
fo
mne bur trdge^
f
engen^^
laffen an ber Sutljerbibel bat>on bipcnftren.
feubi, im gebruar 1855.
Dr. 9. etter.
tHtttung in ^tbxm^Un
SlBitetJiaittten ml 3ee.
I. SCBBtciiiaturem
1. atTgenifinc.
a. =ante.
AL, al. =Alii, alii ob.
alibi.
alt. =alterum.
in. =initio.
in f. =in fine.
1. =loco.
p.
=post.
pr. =primum.
s. SS. =versus sequens unb sequentes.
2.
iura bcutfc^en Xerte.
. =5.
A.A. =anbete 5iu3gaBen (ber Suti;erUeier'
fe^ung).
B. =33erIenBurger 33i6ei.
vE. =^an S.
U.L. =
urf:prn3l Sut^er.
dW.= be mute.
((SS fei
^ier tvieber"^oit, bag bie mit fetter
8(^nft
gebrucCten Varianten ber ijon
3De5^erfen iieri^tigten Sut^er=i6el
angehren.)
3. gum iateinifi^eu %nti.
p. pp.
(6ei ben biefem %att BeigegeBenen (EU
taten) =bie ^araileijlelle, bie 5Parailei=
^cHen.
R :=
Zat in ber ^ntwer^juer ^oiJ^gtotte
(iblia regia).
S =Ed. Sixtina
(om % 1590).
4.
lum grie^ifc^en %ntc.
=aie3:anbrimfc^er %nt
A* =aiej:. ober.
A2 =aifX. 5iu3ga6e (raBe, S3reitinger,
Oleinecciu).
=i)aticamf(i^er %nt.
B* =
i3aticanif^er Gobex.
B2=:rmif^e 5iii0gaBe (1587).
C =Codex Friderico-Augustanus (bei iJ^ifdien
borf).
C' =
berf. i)on erfler ^anb.
Ci'i
=
berf. j)on brittcr anb.
D =Codex Ephraemi rescr. (6ei Sifc^enborf).
E =Editio Aldina
(1518).
fz=%at ber (Somptutenflf^en ^oii^giotte.
X=anbere, ungenannte anbf(^riften.
II. Setzen
Uiu^mt im beutfc^en unb lat. %aU bett
SSerSanfang, fonjt, baf
anbete Qiuctotis
tten etttjaS tpeglaffen.
iejei^net, ba anbete Qluctotitten eth?aS
l^insufe^cn.
"Bejetii^net ba0 f^olgenbe aU eine aBirei
(^enbe Maxi ober Ueberfe^ung.
unb bejei^nen bei ben (ju ber Qt'iU be8
\at %aU^, Bei weiter fie
beginnen,
gc^brenben) ^araMen, erflere, baf
eine neue Olei^c toon (Stellen folgt, ie*
teree, baf bie 0Ztelfung auB bem
bei ber betrejfenben Steile Qingemerften
u ergnzen ijl.

3
Drains
IIAGIOGRAPHORUM
PARS POSTERIOR.
nriDii
Esther.
ij^m
Daniel.
i^iiv
Ezra.
n^onj
Netiemia.
D
^
D
^
>
D
Chrooica.
UulDfliotUn'JBikl. %%, a.SW 2.51^.
2
.
,
f)
-
' '/(-
'ixv)J
"^
&& '6
,
^
-
f
&
,
^
.
^"
^
, &
&
^^-
,
,
-
&'
-
-oVf

, -
* "^
^
& -
t)
Praecedit in edd. vulgg. locus apocryphus (in
Vulg.Ed.Iatiaa etBibliisCompluteDsibuse=3Eslher
11,2-12 et 12,1-6, in Bibliis Lutheri = @tutfc in
(Sj^f|Cr cap. VII.): "
^ Hq-
^.
( .
i.F* .. : 6!/. Ci'iXt(p.
.) Al&ionia,q. 2. : h (EFX:
'
). 2: . Ci'iEFX; (&&.
*
.
4,{0.)^.*;>.(
()) iv (CEX:
).
5. ^(pro
\'\)8. CiUX-f
{^.
)
.:
. (pro ?|) .
*
(pr.) . 6. AC:
(-).
':
&(-^). :
&
(: &et
*
sq. &) . . -
^&. CEFX: .*:
^
.
&(...&.^,
: ).
*
(alt.) , ^: (^.'^).
C :,7 .:&.C: .
D
^^n

:
"
*)3^3 ^' .
-
IT

KT
"
r : : - /
f-
_< ...__.
)
... j.. _
^
... j.,. .
^.
j
nnt) n53? iib)b tbibt n^s
3
V :
jT : I :
<- :
- j- j" T-:|- vr
:
IT : V
: - j- :
/::--
^hr\ D"'^'^ inbiii^ nnssn nb'^-nin
~
j : : > :

:
- :
>
:
iDp-'is?'! bi'T^^b
nS^sn
: >
-
: st:
-
IV
- - ,- ' - -: - -J"
d
.... - ; ... ...
.J*
-
J
7- : -j- VT JT J

"
:nnnbi mi tbrni-Dn^
7
: - :
IT
: ^- : .
^" ^
~ '
'^Dij n^h^)2 D'^biii 3hT ''bs^
A
j.
.. .
V

: TT j" :

V. 3. Vp3 '^nn
6<"33
V. 5.
'p
WKisBni V. 6. ins^n 'n
1
.
B.dW.vE: Unb gcfc^a^ in bcn itagen ...
\Otla)tx ber Si. iji, ber ba regierte. dW.vE: fclbigec
(u. biefcr)S(. ^errf^te. B: inaJio^renlonb. dW.vE:
Stet^io^icn. B.dW.A: Sanbf^aftcn.
2. B.dW.vE: in feibigen (jenen) ilagcn, ...
ii^rone (feine Steige). vE: in bcrjurg <S. dW
@ufan, ber 35.
3. er ein 35i. ... (Sbtln u. Ob. B.dW.A: Slegies
rung. \E:$errfc^aft. dW.vE.A:gab er ein(Qropei)
aj^ma^i. yE.A: Wienern. dW.vE: Un Kriege?
oberjlen. B:ber'eerimact.
;i
n^
^^Pet.
Gn.40,20.Dn.
I. 3 ^ Seiten 5l^aStiero8, ber ba
Stin'iQ tvax on Snbieii 6i an bte 3)^*
ren Ux i^unbert unb flefcert unb jttattjtg
2HnUXf *unb ba er auf feinem fbnig=
li^en @tu^i
fa
gu
@^ <Sufan,
8*
im britten ^^ feineS Jlnigreic^S,
ma^te er 6ei i^m ^allen feinen
5,i.iBg.3,i5
Surften unb Jtneten, ncmi ben e=
Dn.3,3.
n?aitigen in ^erfien unb SDiebien, ben Sanb*
:pfiegern unb D6erjlen in feinen Subern,
4 *bag er feigen ben l^errii(^en Oieiii;=
t^um feinen Jtnigrei^a unb bie fftii^e
^roc^t feiner SKajeflt iele iiage lang,
nc^mli^ ^unbert unb ac^tjig 5!age.
5 Unb ba bie Xa^t h?aren, ma^te
ber nig ein SKa^i allem 23olf, baS ju
@ (Sufan n?ar, BeibeS roen unb
kleinen, fleien Xa^t lang, im ofe
beS
6arten0 am
*aufe be ^nigS.
*
^^ingen treibe, rot^e unb gel6e XuCtjn,
mit leinenen unb frenen
eilen,
gefajfet
in fllBernen Oiingen auf SKar*
melfaulen. iDie S3nfe njaren golben
unb ftlBern, auf $fiaflern ijon grnen,
njei^en, gelBen unb fttJren aJiarmeln
7gem. *Unb bag etrnf trug man
in golbenen
ef^en, unb immer anbern
l..L:3nbia.
3. A.A: bei |.
5. .L: beifce @ro unb .itieincn.
6. A.A: iinnenen. .L: [(^ariafen ... gl*
ben. A.A:
aJlarmorfaulen ... grnem ic. ...
SDlarmor.
7. .L:
gulbenen.
4. ha et
f.
lie. B: JR. feiner fonigt. ^crrtid^feit
u. b.
ojlbarreit
f.
maiefitifcijcn ^r. dW.vE:
jx.
f.
@rfe.
5.
dW.vE.A:
|
(ee)fanb. dW.vE: om @r.
bis?
jum m. B.A:
roften ... iiieinfien ... SSorbofe.
: beim ^ala^ be . vE: bei fnigl.
.
6. feine m, unb bleue ... fein leinenen u. t>urpur^
nen
... weien
m. dW: 2. baunnvoKne u. purvur*
blaue. vE:
^ie feinjien leinenen X., mi^ u. ^wx^.
In
Esr.4,6.Dn.
|^^ diebus AssueH, qui regnavitj,
Eit.8,9.Dii.6,aij
injja usque Aelhiopiam super
cenlum vigiiiti septem provincias,
*quando sedit in solio regni sui,
^Neii?M.'^'
Susan civitas regni ejus exofdium
fuit.
*
Terlio . igitur anno imperii
(Am.'i,e.
2
sui fecit grande convivium cunctis
principibus et pueris suis, forlissimis
fersarum et Medorum inclytis et
praefeclis provinciarum coram se,
*ut oslenderet divitias gloriae regni
sui, ac magnitudinem alque jactan-
tiam polentiae suae, multo tempore,
centum videlicet et ocloginla diebus.
Cumque implerentur dies convivii,
5
invitavit omnem populum, qui inveu
tus est in Susan, a maximo usque
ad minimum, et jussit septem diebus
convivium praeparari in vestibulo
horli et nemoris, quod regio cullu
et manu consitum erat. *Et pen-
debant ex omni parle tentoria aerii
coloris et carbasini ac hyacinlhini,
suslenlala funibas byssinis alque pur-
pureis, qui eburneis circulis inserti
erant et columnis marraoreis fulcie*
banlur; lecluli quoqiie aurei et ar
genlei super pavimenlum smaragdino
et pario slralum lapide disposili
erant, quod mira varietate piclura
decorabat. *Bibebant autem, qui
invilali cranl, aureis poculis, et aliis
6
6. .: aerei col.
-
dW: (Siinuren. B. 3)ie ilif^e? dW.vE.A: (2)ie
Sager ;)^oi|ier. (B: rotl;em u. blauem u. to. u.
buntem aJlarmcl?) dW: Sllabafler u. 3R;armr u.
perlen u. (Slb^tt. vE: einem Sufboben . <^ma*
ragb ... @ot;eret^.
7. B: m. gab ju frinfen. vE: re{te b. . dW.
fenfte in ... B: bie
ef.
n>aren on einanber er*
febe. vE:
iDefeUe ah. dW: u. (SJef. n>. vcn
ff. verf.
1*
4 (1,8-16.)
Esther.
Ahasveri convivium inohedientisque reginae repudium.
' :<,
6 imvsv.
^
' ^-
6 ,
& &*
^
, -
*
^^^
dh
^
W^Q^ '^V
}
6
*nal
^ ^ '
&ad^(^ xcCi
^. ,
-
,
^^
, &
-
\ &
,
,
^'^
^
&6
&.
^^
6 '
14,
.
^^
-
&
&
oi
, &-
^^
, 14
}],
& .
^^
6
'
8.*(2|). C'*. : 'roiq
(: )&. 9.
^
.^'' 10. :
((6 ..... .
^^
. JBa-
Qati . &&.. &aqai (Al.al.).
EFX* *. CX* ' 11. Ci'iX: )^.
] . . . .
*
.
12. ^
(pro A^Ci'i) '.
C'X* 4.
Ci'iXf
(.
el&fZv)
^
...
f
(in f.) * (C* -) ^&iv .
13.
*
....'.
.5. 14. F:
&. ]&. . .
. .: &.
(. al.).
IG.Ci'iX: (F: ),
Tibibn n*'
-
p-^'S oDk rj^ ma
nnti3^ nnms? n3!3!an ^riti ds
9
j" :
VT : IT _
:
- - j :
-
-<
Fv r:
-
^
V.-: : - - <
:
IT ;
-
AT
- tv
M
-
r
-
:
-
: _
j-
:
-
-.'i-
< :
:
-

: JT : |- JT
~ -
:
: I

: : I
r.
~
:
nnaa 'nb^n ^Dsb nsb^n
'^
vjv : I V
w
- j
: VT f
-
-
s :
-
b'^nteni ^i^y^n ni^b n^iabi^
- :
' -
IT
:
-
:
^
:
~

w
-
i-
1*
:
nma ^iab
'^
nsb^an ik^^nm^
j- :
- :
-
JT
- - I
:
-
' < '
-

IT
- j-
: V.
-:
V V
-
: in 2?2 in)3ni ^'m Tibian
I ^T-: IT . T_-:|- : Fv
.
-
'r^' '^tjanb 'nbkn i^s^'i
13
j
: I
_
VT -: |- / V V
-
V j
-
"bs ''iDb iibisn nan
-^!)
D^n3?n
'^

: F V V
- j- : I

IT
<T : :
-
j I
-
: I i jt v :
VT : :
- V jv :
-
jt :
-
-
J- J
-
: AT :
:n^ab^a ^^'^atNn 'nbon '^ds
;
VT i ;
-
Fv
- j :
b^?
^nsbaa nitbrb-n^ 3
i-j
j- :
-
VT
: -![- :
.
JV
-

:
r
V : IT
JV
-:
im^^
:'''^
Ta
...
j
-
r

IT
-
V- :

:
:
V. 13. '3)111
'32
V. 14. r^apn
'
i<"3n
V. 16.
'p
"
7. : bcg . SSermogen. dW.vE: fnigti^er
SBeife.
8. beim ir. war gefeilt, tafi 91, nt^i^te ... man
iou tiF. wie e einem 3egi. gefiele. B: Xx. ge:
[? ber SSeroibnung ... dW: hmXx.,
filmet?.
(1,816.) ^
Ibt^
6rtig tt ber ttitn SOla^L 5Dte fteBcit ^ammcrcr. er ntgin Uttgc$orfam I.
unb anbern efafen,
unb fniglic^en
Sein bie aWenge, tric benn ber nig
8t)ermo^te.
*Unb man fc|te niemanb,
ta er trinfen foUte;
benn ber bnig
l^atte atlen aSorfle^ern
in feinem &aufe
Befo:^ien, baf
ein jegli^er foUte
t^un,
tt?ie e i^m rtJO^^i gepete.
9 Unb bie Knigin SSap^i ma^te
ein SWa^i fr
bie Seifcer, im f5ntgli(!^en
lO^aufe beS Jtnig ^l^aero. *Unb
am flebenten ilage, ba ber Jl5nig gute
3ut^ n?ar om Sein, ^ieg er 9)iet)uman,
39iti>a,
^arBona, 35igti^a, 5l6agtt?a,
@et:^ar unb (Sf^axcai, ben fieben ^m*
merern, bie bor bem Jlbnige ^l^agbero
ilbieneten, *bag flc
bie Knigin aSafl^i
^oleten or ben Jtnig mit ber fnig-
liefen itrone, bag er ben 93i>lfern unb
^rjien jeigete i^re ;
benn fie
12 toar .
*
5lier bie Knigin SSafl^i
iroilte nic!^t fommen bem 2Bort
be6 Jlnigg bur^ feine
itmmerer.
warb^ber Jtnig fe^r
gornig, unb fein
rimm entbrannte in i:^m.
13 Unb ber nig
fpr
ju ben SBeifen,
bie auf
anbed Sitten erflanben
(benn beS bnigS @muten ge*
fe:^en or aUcn 3Serftnbigen auf Olet
14 unb anbei, *bie njlen aber bei
i^m hjaren ^^arfena,
<Set^ar, 5lbmat^a,
X^arfig, aJicreS, SKarfena unb 3He*
mun, bie fleben prflen ber Werfer
unb 3)?ber, bie baS 5lngeft beS K-
nigs fa^en
unb fajen
oben an im St'o
15 nigrei),
*
^
fr
ein Olet man an
ber Knigin SSafl^i t^un fottte, barum,
bag
fie
nit getrau
:^atte bem
3ort be0 5nig8 bur feine ^am*
16merer. *3)a
f^3r
SDemun or
bem Jtnige unb f^rjten: 5)ie Jtnigin
11. A.A: (S6n^et. 12. U.L: erbrannte.
13. A.A: bee Sanbe. 16. A.A: ben drften.
8
T,9.
Esr.7,14;
E*ti,3.
atque aliis vasis cibi inferebantur;
vinum quoque, ut magnificentia regia
dignum erat, abundans et praecipuum
ponebatur. *Nec erat qui noientes
cogeret ad bibendum, sed sicut rex
statuerat, praeponens mensis singulos
de principibus suis, ut sumeret unus-
quisque quod vellet.
Vasthi quoque regina fecit con- 9
vivium feminarum in palatio, ubi rex
Assuerus consueverat. *ItaquedielO
seplimo, cum rex esset hilarior et
post nimiam potationem incaluisset
mero, praecepit Maumam et Bazatha
et Harbona et agatha et Abgatha
et Zetbar et Charchas, septem eu
nuchis qui in conspectu ejus mi
nistrabant, *ut introducerent regi- 11
iiam Vaslhi coram rege, posito super
Caput ejus diademate, ut ostenderet
cunctis popuiis et principibus pul-
chritudinem illius; erat enim pulchra
valde. *Quae renuit, et ad regiw? 12
imperiura, quod per eunuchos man-
daverat, venire contempsit.
Unde iralus rex et niraio furore
succensus
*
interrogavit sapientes, 13
qui ex more regio semper ei aderant
(et illorum faciebat cuncta consilio,
scientium leges ac jura majoruui,
*erant aulem primi et proximi Char- 14
sena et Setbar et Admalha et Tharsis
et Mares et Marsana et Mamucban,
(T^bWAs.
Septem duces Persarum atque Me-
(8,i.Mt.i8,
dorum, qui videbant faciem regis et
primi post eum residere soliti eranl),
*
cui sententiae Vasthi regina sub- 15
jaceret, quae Assueri regis Imperium,
quod per eunuchos mandaverat, fa-
cere noiuissel. *Responditque Ma- 16
muchan andiente rege atque prin-
cipibus: Non solum regem laesit re-
10.
10. dW: fro^it^ee ^erjene. vE;
Reitern.
dW;
fielen J^miingen! vE: J^ofieuten, bte ben 2)ienft
l^attctt.
11. B: l^ineinbrtngen foitten. dW: ,^u bringen.
vE:
fhren. A: l^ineinjuf^ren. dW:
f.
on Sin?
fe^en.
vE:
efiolt.
12. B.dW.vE.A: hjcigcrtc
|.
13. :
auf ber Seiten eiegen^eit? dW: bie 3.
vE: Kennern ber Seitumilanbe?
B: bie
fi^ auf bas
@efc^
u. Ol. verflanben. dW: Singeiegen^eiten ...
efe^i u. ffita^tic 33.
14. dW: fej^en burften u. ben erfien i^ l^atten.
vE: <S. im 9lei(^e.
15. B: bem efe^
ju t^. tt)are mit ... dW.
vE: 2. ijl n. b, @. (?.)
ju t^.
6 (1,172,1.) Esther.
.
Ahaeveri eonrivium inobedientisque reginae repudium.
^
^
xat -
tag
,
^^
ea
,
aal
.
^-
',
'^
-
&
-
,
,
*^
,-
-
,
&,
&
^, ] -
^ -
,
'^^
&
t/j ^ ,
^'
,
,
^^
, &-
Moaoy
^"^
-
iv ^
, ,
iv '.
.
^'
&
'^41
16. : 14. 17. AlCiSX* (^\).
Ci'iEFX: .*: . (. ^).
0*
.
*
(pro ..
2) . 18.
**
) (2|).
*
(tert.) .
Ci'iX: '
/: .
*
: &(&.^). .'^'.{-)
^).
Xf (. .). 19.Ci'iX: .
.. A^*{A.'^Bi). ^:&.(
.^.) .
Xf
(a. xai
.) .:
6 . 20. : . .
...
. . . et
*
*&. 22. : . .
(* .)
^...
.^.
1. : &, i/.
& ...
^)
nsb^n
^2? i^nb 'hbi^n
-;
-
JT
'^ *^
-
:
-
"^ '^ -
r
: : J.
- t
:
"^
:
^^^n in^'D^iiia in^bs?^
nitnnb

:
-
: : j.
-
:>-^'
n^3Db nsb'^n
'
IT : \.Tt : : -
-
:
-
-CID niiiis nD'n^<n
i^^ni
is
-
IT J : j- -
"f.
:
- - j- : V : IT
* -: -
:t|SPi ]V'i3 '^iDi ^V/2n '^nto
bbb
I V
ITT,, ' j *.- : ' vAv
~
J :
Nbi nnrons ^^ma nns'^n vbb^
j : ^-
-
IT r ;
-j
i
'
i :
:3^ nnitiin nn^irnb Tibisn
IV

JT
-
:
'
* '
-
bD2
^^^-
'nb'^n aVnss 5?3
s
D^tbDn-biDi N'^n
*
^'s iirirDb^
t-'^t: .-
:-
IT
- : \.T

: I V -:
|- : ': < :
D^-item Tib^an ^D-^rs ^i^^^n
21
A
-
: V
V.
-)''
t
- - -
<-
: - I
IT : j- : u
-
-j-
-
-b^
"nbisn niD'^TO-bs'bi^ b^'nao
^
V ) V V
-
^
j

:
'^ "^
V
:
D5?1 D2?-bM nbriDS hi^TOi) 515^^)3
VT
,-
"^
V : :
: <
:
ih^ns i^ii-bs ni'^nb iairbbs
.
: j"
^
: "F :

1-1 j
' -
:
)3 3
nbiin n^innn hn^ 11.
V-
-: ) ; V j :
-
-
-
j
: :
-
V <-T
<S"
~
- 'Jv
-
V. 20. nrfia
'*ii:5
16. B: gegen ben Jt. unred^t. dW.vE: an (gegen)
... tjergangcn.
17. wenn man toitb fa^tn ... Vam ntd)t. B: ber
. a^e. vE:
|
crBrciten. B; (Si^cmnner. dW;
Ferren. B.vE: in i^rcn . dW.\E:
Befa^i ... ju
Bringen.
18. B:
tiefe Xa^ti. vE: on biefem $:. on. dW
Slnje^t n?erbcn bic emo^iinnen. vE:
bet Werfet
u.
Sileber. dW; . u. 3ftnf genug fein.
@ftt>et. (1,17-2,1.) 7
geftt^rltdjc fci^pitU iaft^i StBfc^ung. et Dcr^crr in feinem aufe. I.
33ajii f^at allem an bem Knige
Sel get^an^ fonbern an allen
drften
unb an allen QSlfern in allen
1 7 anben beS StMQi 5l:^aebero0.
*
iDenn
f wirb fol^e
%i)at ber Knigin au8=
fommen ju ollen 2ei6ern, bag fle
i^re
Scanner Otxa^Un ii)xtn klugen, unb
erben fagen:
iDer StiniQ Ql^aSeroS
i)u^ bie Knigin 33afl^i or
^
tcnu
18men, aSer flc
njoHte ni^t. *6o trerben
nun bie f^rflinnen in $erflen unb
!Kebien
fo
fagen gu aen Surften
beg Jt5nig6, n?enn fle fole
%i)at ber
Knigin ^ren. 6o ft>irb 23erten^
19 unb 3oii^3 ^nug ert^efcen. *efllt
eg bem bnige,
fo laffe
man ein fbuigi"
Iie eBot on i^m augge^en, unb
frei6en ber Werfer unb SWeber
efe^,
tr>ele man barf bertre*
Un, ba S5afl^i nitme^r toorben^itnig
5laSeroe fomme, unb ber nig geBe
i^r itnigrei i^rer 9^ften, bie Keffer
20ifi
benn fiej *unb baf biefer SSrief be
jinigg, ber gemt n?irb, in fein gan-
zes
0iei, h3ele gro ijl, erfc^aUe, bag
alle SGeiBer i^re SD^nner in (S^ren ^al*
ten, Beibe unter rogen unb kleinen.
21 gefiel bem Knige unb ben ^r*
flen, unb ber <itnig t^jat bem Sort
22 3)emun0.
*
njurben riefe au*
gefanbt
in alle nber beS nig, in
ein jeglie anb feiner rift
unb ju j;egliem 93olf feiner
e^raie, bag ein }eglicr SWann ber
D6eri)err in feinem ^aufe fei; unb lieg
reben ber ^re feine S3olfS.
II.
5 biefen efiten, ba ber
rimm beS ^nigg ^l^ageroS ge=
legt :atte, gebte er an QSafl^i, n?a
20. .L: ganj Sleic^ ... eibe.
23. A.A: unb er lief.
gina Vasthi, sed et omnes populos
et principes, qui sunt in cunclis pro-
vinciis regis Assueri. *Egredietur 17
enim sermo reginae ad omnes rau.
lieres, ut contemnant viros suos et
dicanl: Rex Assuerus jussit, ul re
gina Vasthi inlraret ad eiim, et iUa
noluit. *Alque hoc exemplo omnes 18
principum conjuges Persarum alque
Medorum parvipendent imperia mari-
torum: unde regis justa est indi
3,9.5,4.8,3.
g"'*^^^. *Si tibi placet, egrediaturlO
edictum a facie tua et scribalur
jiixla legem Persarum alque Me-
^''^^^{""^'dorum, quam praeteriri ilhcilum est,
ut nequaquam ultra Vasthi ingredia-
iSftm.i5,28.l"r
ad regem, sed regnum illius
altera, quae melior est illa, accipiat.
*
Et hoc in omne quod lalissimum
20
est provinciarum tuarum divulgelur
Imperium, et cunclae uxores tarn
majorum quam minorum deferant
maritis suis honorem.
Placuit consilium ejus regi et 21
principibus. Fecitque rex juxta con-
silium Mamuchan, *et misit epistolas22
ad universas provincias regni sui, ut
^>^^'
quaeque gens audire et legere po-
lerat, diversis unguis et litteris:
Gn.3,t6.Eph.esse
viros principes ac majores in
*'***
domibus suis, et hoc per cunctos
tNch.i3,w..pQpyJQg
divulgari.
His ila gestis, postquam regis
II.
i,t2.i9.
Assueri indignatio deferbuerat, re-
cordalus est Vasthi et quae fecisset
19. .: Et si (.: Et si ergo).
19. unttt ber ... ba^ ed n. btttt, werbe. dW: tocrbe
gcfd^dcben unter bie @cfc^e ...
fo baf e n. unter
ge^el vE;
93efe^l ... bamit er n. aufgel^cBen toerbcn
fann. dW.vE: i^re fnigl. SBrbe
g. b. St. einer
5lnbern.
20. ^udfprud) ... ben er tt^uit n>. B: e3 muffe
...
geljrt werben in feinem. dW.vE: Unb Ijorct man
bie SSercrbmmg . ertafet
...
fo
njerben . SB. @i>re
iijren (Ferren) ernjeifcn. B; (Sl^emfinnern bie d.
geben (gl. 33. 5).
21. B: Unb tai 2ort
gcf.
dW.vE: Siebe (War
gut in b. klugen beeil.).
22. fein foHte, u. r. fote ... B.dW.vE.A: Unb
erfanbte33r. B.dWrSanbfc^aftcn. (vE:u.
bafi mau
bicfcg bcfannt mad^en fcUe ... eine jeben S3.)
1. dW.\E.A: iDingcii.
8 (2,2-9.) Gsther.
H,
Estheris in reginam electio conjurationisque per Mardochaeum manifestatio.
na&a xat
.
'^
Kai oi '
^
sidsij
'^
6
-
'
&
, &
,
& .^
,
^.
\
-
, .
^
&' iv
, \
laiQOVj
,
,
^
, '^-
.
'^
^, '&
,
&.
'\
',
^
\
& -
,&
, xat
^/
. ^
,
.
1. :
xat
.
^
2. *(pro Ta .2) ...
-.
{&. 2).
3. k\*
(A2Bf) ...
(iniiila-
2).
Xf (.
o&.) .A^FX: .
5. : .... . . *:
&S. 7
(72; CFX:
). h* (alt.) ... Kiaais
... .
6. :
.
7.
: ':
CiVXf
(. .,)
.: .
**
(2|).
8. : '.
9. : dvat
.
IV .- : -: y :
-*:
: -
: AT : JT : -
"-rr j :
-
nini n'^^na ninrD rib^b
iT-:i- V
j : :
: :
-
itiiit-bii ^
nnit: nb^nn
^
'^^-b^
D^^ian ^-^<
hn^an
-

<-;
-:,-,- ^ IV
" , :
-
^-
Tibibn "^rsjs

:
- -
J- : -
J

:
i;:?^i ^inti '^D^rn nnin
'^'
Af
- I j-
: ^r
: j
^
' V IT : I ...
s
I jv
-
: : j :
: : J.-:
-

'^
j

. J. -: : IV JT : ; :
.^-'^
n^5?Dni n^ nb
r^^
^
ni533i ^ nnit:i

:
< : :
-
j-

: T\nh ib '^Dnnn
iinpb
^
r
u y- : : st ' 's
npbni '^an
1''-b^
ni'^sn
.
:
... <- -
J- ,
-
2
'^^
^'^-b^
Tibkn
n'^2-b^
v'2^:^'2 5?3 nb'^ni :'^3
-
b"i::i*:i i'^isb
"
intern
V. 5. )2
<"33 ib.
t]pa i<bn )1
2. dW: i^na^j^cn ... il^n Bcbienten. vE:
feine
Wiener. dW:t)cm.3mtgfr.f^onon2(nfe^cn. vE:
Snb^cn, bie 3. [unb]
[.
.
@jlnb. :
f^one
iWgblein, Sungfr.
3. etorbnetc. B: Sluffcl^cr. vE: Beaitfiragc
camtc. dW.vE.A: ^vauen^aui. B: ^au ber
aeiber. dW.vE: unter (bie) Stufft^t. B: ber S5?.
ptet. dW; fcnigi. ^^mlinge, be? -ftt^re b. grauen.
fH^et*
(2,29.) 9
ic ^uttftaueit ju bcm Mhniq. SJlarba^ai, ^ttbaffa b* t* jl$er. II
fie
Qtti)an i)atU, unb tjer flc U
2 f(i^ioffen
rt)re.
*
^
bie =
bctt be8 Knigs, bie i^m biencten: Ttan
fue
bcm Jlntge junge
(
3ung*
3 frauen, *unb ber nig bejleile Stauer
in allen Sanben feinen ,Jt5nigrei, baj
fie
aUerlfi junge f5ne Jungfrauen ju*
fanimen bringen gen @@ufan, in
ba3 grauen* 3iWier unter bie ^anb
i&egat, be ntgS ^mmerer, ber ber
ieiber njartet, unb gebe i^nen i^ren
4 @.
*
Unb n)ele 3)irne bem
itiJnige gefllt, bie erbe ,J?5nigin an
23afl^i (Btatt. 0 gefiel bem Jtbntge,
unb tl^at
alfo.
5 ( n?ar aier ein lbifer 90 ju
^@ufan, ber fjk^ 9]rbi, ein
(So^n Saira, be o^nea @imei, be
6<So^ne0 8, be^ o^^neg 3iemini, *ber
mit n?eggef^ret irar on Serufalem, ba
3enj;, ber nig 3uba, rt>eggef^rt
warb, n)elen Oiebucabnejar, ber St'o-
7nig ju 33abel, n?egf^rete. *Unb er n>ar
ein 33ormunb
^abaffa,
bie
ifl Sfl^er,
eine 3!oter feincg 33etter0^ benn fie
^atte tveber SSater 9Jiutter, unb
fie n?ar eine
f5ne unb feine iDirne. Unb
ba i^r 33ater unb SWutter flarb, na^m
fie aJrbi
auf jur 5!oter.
8 nun baS ebot unb
efe^
beS
Jtbnig0 laut n?arb, unb iele kirnen ju
^auf gebrt hjurben gen
Sufan
unter bie ^anb ^egai, n^arb (Sfi^er
genommen ju be nigS
aufe, unter
bie anb ^egai, be^ terS ber eiber.
9
*
Unb bie SDirne gefiel i^m, unb
fie fanb
35arm^erjigfeit or i'^^m. Unb er eilete
3. U.L: c\)m\ia.
4. A.A: ertl^at.
7. A.A: einer i^od^ter.
8. A.A: ju J^aufen (A.A: jufantmen).
Y.12.
vel quae passa esset. *Dixeruntque 2
pueri regis ac minislri ejus: Quae
ranlur regi puellae virgines ac spe-
ciosae, *et mittantur qui conside- 3
rent per universas provincias puellas
speciosas et virgines, et adducant
eas ad civitatem Susan et Iradant
eas in domum feminarum sub manu
Egei eunuchij qui est praepositus et
custos muiierum regiarum; et acci-
plant mundum muliebrem et caetera
ad usus necessaria. *Et quaecum- 4
que inter omnes oculis regis pla-
cuerit, ipsa regnet pro Vasllii. Pla-
cuit sermo regi, et ila, ut sugges-
serant, jussit fieri.
Erat vir Judaeus in Susan civi- 5
^"v'^'^'tale,
vocabulo Mardochaeus, filius
Jair, filii Semei, fiiii Cis, de stirpe
.lemini,
*
qui translalus fuerat de 6
2Rg.24,t4es
Jerusalem eo tempore, quo Jecho-
'^Nehf/^e*"
ni^m regem Juda Nabuchodonosor
rex Babylonis transtulerat. *Qui fuit 7
nutritius filiae fratris sui Edissae,
Dn.t,7.
qygg altero nomine vocabatur Esther
et utrumque parentem amiserat, pul-
chra nimis et decora facie. Morluis-
que patre ejus ac malre Mardochaeus
sibi eam adoptavit in filiam.
Gumque percrebruisset regis Im-
perium, et juxta mandatum illius mul
lae pulchrae virgines adducerentur
Susan et Egeo Iraderentur eunucho,
Esther quoque inier caeteras puellas
ei tradita est, ut servaretur in nu-
mero feminarum.
*
Quae placuit ei
et invenit gratiam in conspectu illius.
Et praecepit eunucho, ut acceleraret
8
vE:
33erfc^nitfenen. B:
baf man ^ertjeBe h>a ju ii^xtt
9luejierung
Qdjvt. dW:.i)ap er Me Salben gebe ju
i^rer leinigung.
4.
3391.1,21.
5. bee
ettiamittiteit dW: ein SWann aui 93eni
jamin. A: om Stamme .
6. unter beit
^efaneenen, bie mit ... tvurben
dW: mit bencn, ietc^e hjegg. to. mit ...
7. B.vE.A: (ber) ^flegeatcr. dW: (Srjte^er.
dW.vE: a3aterbtubcr. B: f^on \jon efialt u.
pbf^
. 5infe^en. dW: rcijenb ... ...
8. : SSort b. ^. u.
f.
SSefe^l gehrt tourbe. dW:
evnommen (tieSS. 3).
9. B.dW: erlangte (erhielt) unft. yE.A:nabeI
10 (2,10-15.) Ksther.
H.
EstherU in reginam eleetio conjurationisque per Mardochaeum manifestafio.
^ ,
-
.
^^
-
' tijv -
'
^

^^
^
> ,
&.
^^
J]
& -
, &^ ,
(
-, -
|
). ),
^^
\
'
, ^&
-
^^^
, '
,

'
6
,
, ,
^^ *
&
&, 614,
, & -
,
'
& ^ 6
6
^&
9. A*F: .: .
'
10. :
& .
11. :
^
. .6 ....
.
12. : (EFX:
,
^: Kai
)
... (*
^.)
). : .
(...,.^ CODJect.). X^{1)CX:
(-^.; F: ,\.: -).
^:
(: .).
**
13. EFX: .: . ... (pro alt.
aur^v) (Ci'iX: ).
14. FX (pro
).BC (pro ) .
**(2|). : .
15.
Bf (a. &.) . C'X* &.-.
Y:l4iyaU. *
(:, 2:
Uatv
^
). 2| (. .) .
:
{C\: > .EFX: .-
tfi)
6 . 2|
(. .) (: ))et
(. 5.) 5 /.
**
^(A^Bf).
(pro .),AS* .

: vjT
IT :
*.
: -
nb-nnb ni'^n rinran :?
VT IT ^ ; : IT :
-
-
jv
n'^ninra-riii hdd'^i TiV/an n^2)2
Tvv -tr V
TSV-
:-
>vAv
- j

:.
j
I I
- ) <- :
! : : s* AT :
-
: yj
-
:Tn-xb ^n^is
r
- j:-:
w jr

nbnn^ hni)2 Di! i'^-biDn!!
t " -
: ' -::t j'^t:
-
. -
: ,T V. I
- :.
j :
Tib^an-bii i^b nSran nn:pD nn
Jvjv
-
"^
V j T-1,-: T-j|-
ni3 nb ni%n ^
<-
:
^
: Fl"

:
~
;
"^3
ni5?
^^^
b^Dn
r; <T !^v

I : j; : . : :

-
_ : <
;
- .
JV :
-- 1-

r -
: - :
- -: "^
^
/
.
AV
*

JT
D'^an \^( 25? ^inb nb -^v^
- >' '
J
'.'<\
TT j vjv >
. . -
y
-
- -
"^
TT j Iv
-
n^t Ttb^n c^no rarti
T^-b^^
''bt
'bi3^-b^ '7i3? sinn-^b
'^^
r
: }^
::
: . - ; j
^
j- -: - j :
. -
j
-
:
^iinb nnb ib-npb
^
'3?
ih
j
-
: '"IT
-j - : : j
d^i
"3
nni ^^b Tibian-bii
j

TT :
< /.
-
^
\h Di^tD %D'^tiDn n^si
V. 9. *3<"53 ib. '"T^SS
"33
V. 12. vpa
"
33
V. 14. i;a fc<"3i
"
'
. 15. p"na
"33
9. avtittUh^tit ^ttneH ... oerfe^te. : nt. tl^vet
3lu3jicrung unb ... hja t^r nige^rte. dW: i^^r ii)
Stcinigungifalben u. xljxt pcifcn ju geben. (vE:
ef^cn!e?)
B: Braute jic ... anbcriro^ln, too c3
am fcejien ar. vE: tn bic f^onfic [Bol^nung] bei
i^raucn^aufe.
10. dW.vE: enibecfic. B: i8ertt5onbtf(|aft? dW.
flft^t*
(2,10-15.) 11
^ed^^omgS ^tauen^inmiet et atvolfmonatL @$mu(f ^ie 3eit ft^er^
II
mit t^rem <Ba)mnd, ba er i^r i^ren
2;^eii
flBc,
unb fteBen feine iDirnen tion
beS Jt5nig ^aufe bau. Unb er t^at
fle mit i^ren kirnen an ben beflen Ort
1 im Srauen
*
Bittimer.
*
Unb
^fi^er fagtc
i^m an i^r 3Soif unb i^re f^rfwttb*
^]
benn 3)rbi ^atte i^r gebo*
ten, fie follte eS anfagen.
11 Unb aJ^rb tvanbeite aUe 5!age
or bem
ofe
ont grauen* 3itttmer, ba
er erfhre, ob e (Sp^er ^^ ginge
12 unb tt)a0 i^r gefe"^en liirbe. *SSenn
aber bie beflimmte
2^'
einer jegli^en
iDirne fam, baf fie
gum itnige 5l^aStte*
roS fommen foUte, naii^^bem
fie jrt)if
SD^onate im grauen -<3(^mucf genjefen
trar (benn i^r @men niufte
fo
iel 3^it ^aBen, ne)mi
fe
3Jionate
mit S3aifatti unb SKi^rr^^en, unb
fe
SKonate mit guter @^ecerei

fo
tr>aren
13 benn bie SBeiber gcfmtft), *aibann
ging eine^irne gum Jinige: unb hJelc
fie woilte, mufte man i^ir geben, bie mit
i^r i)om?^rauen = 3ittTmer ju beS JtiJnigS
14'i&aufc ginge. *Unb tt?enn eine be
*ibenb3 i)inein fam, bie ging beS 9J?or*
gen0 toon iijm in ba3 anbere grauen*
immer unter bie *^anb aaSgaS, beg
Jtbniga mmererS, ber ^c60n?eiber
i^ter; unb fie mufte tiebcr
gum nige fommen, eS l^ete benn
ben ^iJnig unb liefe fie mit D'iamen
rufen.
15 nun bie Qui @fli;er$ l^erju fam,
ber 5:oter ,beS QSetterg ^ar
bi, bie er jur toter l^atte aufge
nommen, ba
fie jum Jtbmge fommen
foUte, bege^rete
fie
nit, benn ?
egai, beS bmgS Jtmmerer, ber SEDet*
6er &ter,
fpr.
Unb (Sfi^er fanb
9. U.L: efc^mucf.
12. .L: 5Wonben ... ^raueni@(^mtfcn.
A.A: toaren bann.
14. U.L: Jlammerev, ber St, SqUx.
v.3.12.
niundum muliebrem, et traderet ei
partes suas et Septem puellas spe-
ciosissimas de domo regis, et lam
ipsam quam pedissequas ejus ornaret
^20,
atque excoleret. *Quae noluit in- 10
dicare ei populum et patriam suam;
Mardochaeus enim praeeeperat ei, ut
de hac re omnino reticeret.
Qui dearabulabal quotidie ante ve- 1
1
slibulum domus, in qua eleclae vir-
gines servabanlur, curam agens sa-
lulis Esther et scire volens quid ei
accideret. *Cum aulem venisset lern- 12
pus singularum per ordinem puella-
rum, ut intrarent ad regem, expletis
Omnibus quae ad cultum muliebrem
perlinebant, mensis duodecimus ver
tebatur, ita dumtaxal, ut sex mensi-
bus oleo ungerentur myrrhino, et
aliis sex quibusdam pigmentis et
aromalibus uterentur;
*
ingredien- 1
3
lesque ad regem, quidquid poslulas-
sent ad ornatum pertinens accipie
bant, et ut eis placuerat, compositac
de Iriclinio feminarum ad regis cubi-
culum transibant. *Et quae intra- 14
verat vespere, egrediebatur mane,
atque inde in secundas aedes dedu-
cebatur, quae sub manu Susagazi
eunuchi erant, qui concubinis regis
praesidebal; nee habebat potestatem
ad regem ultra redeundi, nisi voluisset
rex et eam venire jussisset ex nomine.
Evoluto autem tempore per ordi- 15
nem instabat dies, quo Esther filia
v.r.9,29.
^i)ihaii fratris Mardochaei, quam sibi
adoptaverat in filiam, deberet inirare
^.13,
ad regem. Quae non quaesivit mu-
liebrem cultum, sed quaecumque
voluit Egeus eunuchus custos vir-
ginum, haec ei ad ornatum dedit.
Erat enim formOsa valde, et incredi-
bili pulchriludine oranium oculis gra
eBurt. vE:
Slbfunft.
11. dW.vE: Sag
fr 2:09. B.: SSor^ofe.
12. bie 3leii>e ... jto. 231. lang na} ber Orbnung
ber ifrauen ... ^pttifttihaliam ... u. tooft ionft
m
ber 2B. (SAmiicfen
gehrt. B: ba an ii)r n. bem es
fe^ b. Selber
gefci^e^cn war. dW: ii)r
gefd^. n. b.
Sterte b. 20. vE:
ebraud^. dW:
fo
lange baucrte
14. S: deducebantur.
bie 3. ibrer Steinigung. vE:
fo
ieie 3 h)urbe auf
i^rc 01. crtoenbet.
13. fte ... ban ti ... B.dW.vE: StUc ID. fiC
fagte (ocrlangte), wrbe ibr gegeben.
14. ieber httaui ... . iijr. dW.vE: au^er
wenn fie ber St. erlangte. vE: 9lebenfrauen.
15. gieii)e. B:al3 wa3...fagen Wrbe (ygi. 33.9).
12 (2,16-3,1.)
Ksther.
II.
Mstherit in reglnam electio
eonjurationisque per Iftardochaeum
manifestatio.
,
^^
-
y
.
*'
Kai
&
6
-
&^
*
&' ^
-
.
^^
6 -
mTay
-
&,
*
.
*9'0
&
^.
20'//-
Ss &
'
^
,
(&
^
, &
. &

^^
,
,
-
.
^"^
&
-
,
&,
14'}
.
23*0
.
6
^
&
.

.
^'
&,
16.
*
(pr.) . Ci'iFX: . 18. : ini
rjfi. 19. : &>. 20.
*
6. Ci'iX (pro
) .: .Jil.Ci'iXf
(.
.)&,(s. &) .
*6.
22.
*
(A2Bt). A2Xt (.
"Ea&ijQ) xr^ -
](FX:
^
^). (pro .) .
B*yi^TaS. 23.:.. FX (pro ;^.)
/.
**
(ult.) (A^Bf)
1 .
Bf (.
Mtxa) . ^: ^iy/*'^" .
*
: {4&^).
n^ v^n3?1
vnto-b?b
- : J
: *.
^
-; -
.
1 IV
- J-
,

IT : :
'^-'^
]T\y2
^^
*^^*^*
^^^^^:?
"^???^
"^^-5
"^ll^^
^asDb
'^'^ ''^
nDD3 nns^i
^bian'b'^?
nbSjn
'^'in^n ?
ill.
-: VT : - ' 1 $

V. 17. xiirs
<"3
16. dW.vE: 966.
:
gefhrt
(gl. 1,3).
17. : Hebte (. or oUen ... vE: mel^r
...
dW.: getoann @. lieBcr. B: unfi u.
ettjogen^cit.
vE: J^ulb u. Onabe.
18. ned>ten, fcaeiW. efi>er*(l,3). B: crt^eilte^
benSonbf^aften
einen 5. vE: gewhrte.
dW
gab...(5rla(gl.1,7).
@fi^er.
(2,16-3,1.) 13
^te f6nieli($e Mxom auf @ft$et$ $aupt ie S$erf^toocung ber jmeen Kmmerer*
II
16 9 or allen, bie
fl
anfa^en.
*
(S0
trarb aber d^^n genommen jum =
nige 5l^a8ero fnigli^e ^au im
je^nten SWonate, ber ba geiget %tUti), im
1 7 fieftenten Sa^r feines ntgrei. *Unb
ber 5nig gehjann (Sft^er lieB 6er alle
2ei6er, unb fle fanb nabe unb 33arm*
:^erjigfeit mox if)m or allen Jungfrauen.
Unb er fe^te bie fbniglici^e Jtrone auf
i^r ^au^t, unb machte fie jur Jtnigin
18 an 3Safl^i Statt *Unb ber Jt5nig
ma^te ein gro^e SWa^l allen feinen
drften unb Jtnec^ten, ba9 trar ein
^ai)l um (Sjl^erS ttjitlen. Unb lieg bie
nber ru^en, unb gab fniglic^e e*
fenfe au.
19 Unb ba man ba6 anbere 9Jial Sung*
frauen erfammelte,
faf
SWarba^ai im
20 $^ore beg ^nigg.
*
Unb Sfl^cr ^atte
nt^t angefagt i^re Srreunbf^aft,
i^r 23olf, n?ie il^r benn 3)?rbi
geboten i)atU' 3)enn (Sft^er t^at
- bem Sort 5Drbi, glei ba er
i^r SSormunb n?ar.
21 3u berfelbigen ,
ba 2rbi
im 5;^or be Knigs
fa^,
n?urben jn^een
.ftSmmerer beg 5nigg, 33igti>an unb
i^ere, bie ber 3^^r hteten, jornig,
unb trteten i^re nbe an ben Jt5*
22ntg ^^aStieroa ju legen. *5) n?arb
(Drbi ifunb, unb er fagte e an
ber il5nigin ^^er,. unb (Sfl^er fagte e0
23 bem nige in SDrbi ^Ramen.
*
Unb
man
fole forfete,
ftiarb e gefun-
ben, unb
fle wrben beibe an S5umc
gei>enft. Unb arb gefrieben in bie
G^ronica toor bem Jtbnige.
in. 9biefen efiten mte ber
^nig Ql^agt>ero ^aman
grof,
ben
o^n )iebatt;a, ben ^gagiter, unb er^*
16.U.L:2Uonben.
^l..L:3ur [eibigen. A.A: ^anb.
(Gn.t2,i5.
^iosa et amabilis videbatur. *Ductal6
est ilaque ad cubiculum regis Assueri
mense decimo, qui vocatur Tebeth,
*'^
septimo anno regni ejus. *Et ada- 17
mavit eam rex plus quam omnes
mulieres, habuitque gratiam et mi-
sericordiam coram eo super omnes
mulieres. Et posuit diadema regni
in capile ejus, fecilque eam regnare
,3pp,
in loco Vaslhi. *Et jussil convi- 18
vium praeparari permagnificum cun-
ctis principibus et servis suis, pro
conjunctione et nupliis Esther. Et.
dedit requiem universis provineiis,
ac dona largitus est juxta magnifi-
centiam principalem.
Cumque secundo quaererentur vir- 19
gines et congregarentur, Mardochaeus
^''*2%*9*'"' manebat ad januam regis. *Necdum20
Bt.2,'io.
prodiderat Esther patriam et popu-
lum suum juxta mandatum ejus,
Quidquid enini ille praeeipiebat, ob-
servabat Esther, et ita cuncta facie-
bat, ut eo tempore solita erat, quo
eam parvulam nutriebal.
Eo igitur tempore, quo Mardo-21
''*'
chaeus ad regis januam morabatur,
*'*
irati sunt Bagathan et Thares duo
eunuchi regis, qui janitores erant
et in primo palatii hmine praesi-
debant, volueruntque insurgere in
regem et occidere eum. *Quod22
Mardochaeum non latuit, statimque
nunciavit reginae Esther, et ilia regi
ex nomine Mardochaei, qui ad se rem
detulerat. *Quaesitum est, et inven- 23
tum, et appensus est uterque eorum
u.caAQ%S^
patibulo. Mandatumque est histo
6^1,,
riis et annahbus traditum coram rege.
Post haec rex Assuerus exal-HI,
tavit Aman fihum Amadathi, qui erat
2Rg.25,28.
de stirpe Agag, et posuit sohum
23. Al.f (. Mandatumque) Et jussit rex ut in libro
memoriali scriberetur, ut pro vita sua aiiquid repen-
saret ei.
19. nohntu.
dW: an ber uferte.
20. <5, aber fagte n. an (33. 10). B:
ftc bei i^m
ini)cr33er^fiegun9ar.
dW:@ritebung. vE:
Pflege.
21. tooijnete. B:
on benen b.b. (Sd^tcffepteten.
dW; ben Xl)\ixi)Uxn vE: ^iiHxn b. ^?.
23. B.vE: bie @touibe unterfut unb
(fo)
gef.
dW: alfo befunben.
B.A: an etnien (ben) aU
gen. vE:
^fa^l. B: ba^ 33 ber 3;rgefte.
dW:3eitgei^. vE: l;gegcf.
1. dW.vE: fingen. B.dW: er^ob i^n.
14 (3,2-9.)
III.
Esther.
Mamani eacaltatio et Jfudaeos eacstirpandi mandatum.
yiotX
(
.
^
oi iv
rf/
'^
'
,
-
.
^
^ avXfj
-,
;
*
Kad^ ,
.
-
'
6 -
'.
^
^
nal &-
&
,
^ -
'^-
'.
'^
",
-
', \
/
iv
^ '^
fo
'
6 ^
-
^
*. ^ -
14
'&
&
iv (^, oi
,
.
^
-^3 ^'^ ito3-n5i h'xQh ^^ni^i^D^i

J
... V
- : -
"^
: I

r: -l
-
-
: 'VA.
- - ^ ^ ^
J
^^ nni:j? nnfci b^hn '^^^ntii?
,- : '

JT
-
~ - AT . .

hii^nb mnb
'^^^^ or^bs rnt
^b^
nb Tn-'^s
'' '' '2?'^
V.V
*
r
-
: :
j
: :
-
1-
-.
)
' . 1 :j-- : j-.'-i
N^b)a^.5 '^b ^
rnb ^bh^^n
S :
-
: IJ"
-
:
-
\ :
ni)sb)3b^3
"
D'^^^n^'nbs
^ j
-
^
:
.-; /
:
-
'asb b^isn
^ ^ b'^sn
J
: -*
*
-D>i33
tsnhb
)2 ai'^b

i*)3
! 7
<-
-: /
niD^TO bb2
D^'krn ^s nns^!)
j

: V. :
~
iT ' j" :
T[bi2bi
^t3? ors Tjbibn ''m-rs']
"
) V JV
- -

IT
-
: w
1"
'
V. 4.
'p
D^^xa
V. 5. . p"na
"33
2. Ci'iXf (p. avXji)
Ta )(X: . /9. xaV-
). Bt
(pro yiiuav) ... 7(;^.
**
(A^Bf). 4. : ,. /
....
J\iapio;farov ..,
^ >

y
*vTti'oHlir . ... 5. : /C ^.... 7. 2: ?* >.
Aqt. :
*

(alt.) et (alt.)
". 6.
Xf
(ab init.) Kai ..^.
Ci :
^eV &5imaXfh> yqa ^ . ^.
h
(j^^^J
^^''
),
)iv hu . (utB). Xy (A^Bf).
(. al.) et
f
( ^i^^)
^/<'. 8 :
^/** ''?'
^*^' ^'
^* '
&n^t.
(3,2-9.) 15
^aman@tu$l ier affei^rften. SOlarbtt^atUnge^orfam aooS gcen bieSw^en. lO.
^ete i^n, unb fe^tc feinen <Stu^I beraHe
:2 drften,
bie Bei i^m n?aren.
*
Unb alle
^nec^tc bcg ^nig, ble im %i)OX be0
Knige maren, Beugten bie Jtniee unb
htttUn an} bcnn berJlnig ^atte
e^ aifo geSoten. 5l6er 9)?arba^ai Uu^U
bie Jtniee unb Betete an.
3*
\
beS nigS Jtneci^te, bie
im %i)OX be Knigs tvaren, gu 3Kar=
bac^ai: Sarum Bertrtttjl bu be *
4 nig eBot?
*
Unb ba
fle folc^e tg=
ju i^m fagten unb er i^ncn nit
ge^orte, fagten fie e aman an,
baf
fie fa^en, oB foi(i^e.3!^un a3rbi
Bcfie'^cn wrbe; benn er ^attc i^inen ge*
5fagt, baf er ein 3ube tt?are. *Unb ba
^aman fa^e, bag arbi i^m nit
bie Stnitt Beugte, i^n anBetete, tvarb
6 er Ott rimm.
*
Unb ertetc e3, baf?
er an 3)rbi attein fottte bie ^^anb
legen, benn
fie
f^atUn xi)m bad 33oIf
arbi angefagtj fonbern er tr*
UU ba SSoIf ay^rbi, atte Suben,
fo
im ganjen Jtnigrci 5l^a8ero0 tuaren,
ju tertiigen.
7 3m erflen ^onat, boS
ifl
ber SKo*
nat 0lifan, im jnjlften Sa^r beS iJnigS
^^laSteroa, njorb baS S^ooS geitpprfen
or gaman, ton einem itage
auf
ben
onbern, unb ioom 9onat Big
auf ben
Stvlften SUlonat, baS ifl ber iWonat ^bar.
8
*
Unb gaman
f^)r
jum Jtnige ^*
t>ero0: (53 ifl ein 93oif jer^reuet unb
t^eiiet
|{
unter atte SSiifer in atten
Sanben beine bnigrei8, unb i^r e*
fe^
ijl anbcr benn atter 33lfer, unb
t^iun be8 ^5nig8 efeenj
unb ijl bem iinige ^ju leiben,
fie
9 aifo ju
laffen. *efttt e^ bem *
4.6.U.L:3ube...3bcn. 5.U.L:drain.
7. .L:2Jlonben...3Konb.
ejus super omnes principes quos
habebat.
*
Cunclique ervi regis,
^'^^'
qui in foribus palatii versabantur,
flectebant genua et adorabant Aman;
sie enim praeceperat eis imperator.
Solus Mardochaeus non flectebat
genu neque adorabat eum.
*
Cui 3
dixerunt pueri regis, qui ad fores
palatii praesidebanl: Cur praeter
Dn.M2.e,
caeteros non observas mandatum
regis? *Cumque hoc crebrius di- 4
cerent et ille nollet audire, nuncia-
verunt Aman, scire cupientes, utrum
perseveraret in sententia; dixerat
*'^^
enim eis se esse Judaeum. *Quod 5
cum audisset Aman et experimento
probasset, quod Mardochaeus non
flecteret sibi genu nee se adoraret,
iratus est valde. *Et pro nihilo 6
duxit in unum Mardochaeum mittere
manus suas (audierat enim, quod
esset gentis Judaeae), magisque vo
luit omnem Judaeorum, qui erant in
regne Assueri, perdere nationem.
Mense primo, cujus vocabulum 7
Neh.2,t.
gj.j
Nisan, anno duodecimo regni
*'^^
Assueri, missa est sors in urnam,
9,2*.26'.
quae Hebraice dicitur phur, coram
Aman, quo die et quo mense gens
Judaeorum deberet interfici: et exivit
mensis duodecimus, qui vocalur Adar.
*Dixitque Aman regi Assuero: Est 8
populus per omnes provincias regni
tui dispersus et a se muluo separa-
^'**illit'*'tus,
novis utens legibus et ceremo-
Act.i7,6.i8,iiiis>
insuper et regis scita contem
"
nens; et optime nosXi, quod non
expediat regno tuo, ut insolescat
1,19.
per licentiam. *Si tibi placet, de- 9
3. .: residebant
2. dW: in ber ^Pforte. B;; beugten
|
u. Bucften
f.
iiieber
er ^. dW.\E:
toorfen
f.
n.
4. dW.vE:
ni^t
auf fie l^orte. B: oB Tl. SBorte
Befi. torben. vE:
Sefianb ^aben. A: er auf feinem
Qntfc^luffever^orren toerbe?
6. B:
artete er
fr oUju^ering in feinen
Slugen. vE:
5tbet er ^telt
ef. ju g. dW: e f^ien
i^m erac^tn^.
7. Vnv, ^ad ifi &. oo* , tinm m, B.dW
tE: toarf man bae ^. dW.vE: on XaQ jU X. u. t).
2.
JU
m.
8. u. iertl^eilet unter bit f, ... nid)t gejietnenb,
fie JU buiben. B: ein getriffei 33., ba jerftr. u. ahi
gef^ieben iji u. ben 35. dW: einjelne, jerflr. u. ab*
gcfonbertee 35. : eingige. B: i^re (Sefe^e jinb
verf^icben on jebem 35oif. dW: ... [ben efefeen]
aller 35. vE: jutrglid^. dWifr ben St. n. f4i(fi
,
f. JU lajfen. B; iifi bem . n.,
bf
er
f.
Bleiben
loffe?
16 (3,1015.) Ksthcr.
III.
Mamani eacaltatio et JfudaeoB eacetirpandi mandatum.
aaiXeif
&*
.
^^
6
^, .
-
'.
* *
6
,
& ,
^^
&
-
TJ
-^' -
\pav
*
&,
\
,
&
^, ^
.
"^^
,
'
((^
-
f
6 ,
\).
**
& ,
&
^,
*^
' -
&,
.
9.
-^
(pro 7&.) (:^
).Ci'iX: xayw
; ... 10.
* ',
A2Bt (a. :.). 11. EFX: &. 13. Ci'iXf
(. )
6 .*:
{
^). : ...
*
() .
**
(2}). : .: . :
:. '.^
(.
2).
|
(in f.) xat
*
&
iv .
13. Ci'iEFX: .
:
.Ci'iXf
(.
(.)
(:
... ,
).
\)
Sequitur post vs. 13. in edd. vulgg. locus
apocryphus (in Vulg. Ed. =Esther 13, 1-7, in Lu-
theri Bibliis ==.
tucfc in fl^er cap. I.): dk
.
itct , ,
14. Ci'iXf
(. )
* (). :
&. EFX*
'&,
15. : .
u^uh^ ^D^si^b nns)' nib

-J -:|- AT :
- : .

IV
-
y i
' -: : : : -
j-

. : -
-
VW
-
-$-
2^3Disn iinTOn-n i^nb
rann
)' V -:
IT VT : - i '
it : ;

-
3
^
ribibn ^^^
'^^^
1
1
3it33 12. nib3?b nbrw Tib i^nD
t
"
< . j ~: \- ; > J
XD^n'2, *^^^
''"^^
?)^^
12
bi^ lS-nt2:^-b^3 nwi
^jv TT jT
-; '^
:
j
-
ninsnbij*] Tjb^n
''5ntD;^5
<
'^
:

: JT

:
-
^
jv
-
D^i nnn^s hd'^TO'i hd'^to oii 03?
i- : : : < : ~
nibtisDi t'nb^n n5?2t:2 dnnDi nnDD
13
: : F
.
IV
- - )- -
i V- : V : ;
*
j
. . -
<-
...
IT j- :

:
-
nsi^b^ ^''nnb n'^nb ^b'/2n
1<- ' -
: "
*
*
:
-
VT ^T
:
.
j : :
-:
J VT " : i ^
inanb nrisn nfab obbtu^
J <
: : - Iv JV :
-
:
"^:
.

jt':t:
: oi^^b on^ins? nis^ib D'^rirn
IV
-
^
-
V
-: ^ : r '\
-
it
Tii^nn
ni'^an is^ids nDn^ mm
I V
*. -
: AT
- ' J- VT :
jt
-
:
I
V- r ;

j : IT :
. 12. p"ta vap ib. vapa
<"32
. 14. fi-i^n^
<"33
9. tt>etbe gefd)rteb(n, b. m. fte umbr. ... ^ata%t
Fammer. B: Jg)onbc bcrer, bie bai efc^aft errieten,
b. jte e3 in b. ^. ^^hineinbringen. dW.vE:
auszurotten ... ^latente. dW: ef(^fteieute.
vE;
S3eralter ... ben <^.
10, dW: jcfj. vE: Siegelring.
fi^et- (3,1015.) 17
^ie ^^ttibtn an bte i^rflen. SDie IBejIimmung auf benfelBtgen Zaq. III.
nige, fo
[6? er, bag man e um-
i)rtngej
fo
tritt je^n taufenb Zentner
iiber bartrgen unter btc anb bcr
^imtleute, baf man e3 bringe in bie
lOitammer beS JlbnigS.
* t^at bcr
Jtbnig feinen JHing ton ber ^anb unb
gab ti)n ^aman, bem @o^n 9)?ebat^a,
1
1
bem 5lgagiter, ber Suben f^^inb. *Unb
ber jt&nig
fvr
ju ^aman: Sil-
ber fei
bir gegeben, baju baS 93olf, ba^
bu bamit t^uefi, tra bir gefUt
.
12 rief man bie Treiber be St'o^
nig am bretje^nten 3^age be erflen
onatS; unb n^arb ge[rieben, n?ie
J&aman bcfa^i, an bie drften bc^ ^=
nig, unb ju ben iianb^flegern i)in unb
^er in ben ^inbern, unb ju ben ^aupt=
leuten eineg jeglien '^ in ben Sn=
bem "^in unb ^er, ber jrift
eines j:egien 23olfS unb iijrer
3re, im 9iamen beS Jlnigg ^
i^erc unb mit be Jl(>nig 9tinge er=
ISfiegcIt. *Unb bie riefe n^urben ge^
fanbt bur bie Ji^ufer in aUe ?nber
beg Knigs, ju vertilgen, ju ertt^rgen
unb umzubringen alle 3uben, beibe
jung unb alt, ilinber unb Setber, auf
(Sinen ilag, ne^mli auf ben breije^nten
^ag be jtrlften SWonat, bag ift
ber
SWonat 5lbar, unb if^r @ut ju rauben.
l/i*Qnfo wax ber Sn^alt ber erift, baf
ein ebot gegeben n?re in atten S^an=
fern, aHen 335lfern ju erffnen, ba^ fte
auf benfelbigen
%^
gef(ibi(ft u>aren.
15*
Unb bie Sufer gingen aii^ eilenb
beg Knigs ebot; unb ju
^
Sufan trarb ngeflgen ein ebot.
Unb ber ^nig unb i^aman faen unb
-
tranfen, aber bie @tabt (Sufan ft^arb irre.
9. U.L: (Bhtxi. 10. U.L: Sbeu.
12. U.L: ben Schreibern ... im breijcl^ni.en.
cerne, ut pereat; et decem millia talen
torum appendam aroariis gazae tuae.
T.i2.8,8^Gn.*
jyin gj.g^j pg^ annulura, quo ute- 10
balur, de manu sua et dedit eum
Aman filio Amadallii de progenie
Agag, hosti Judaeorum,
*dixitquell
ad eum: Argentum, quod tu polli-
ceris, luum sit; de populo age,
quod tibi placet.
(iKg'''4,3.
Vocatique sunt scribae regis mense 12
primo Nisan, tertia decima die ejus
dem mensis, et scriptum est, ut jus-
,^3.
serat Aman, ad omnes satrapas regis
et judices provinciarum diversarum-
1,22.
^^^
gentium, ut quaeque gens le-
gere poterat et audire pro varietate
linguarum, ex nomine regis Assueri.
'..''^^ litterae signalae ipsius annulo
T.jspp.
*missae sunt per cursores regis ad 13
universas provincias, ut occiderent
atque delerent omnes Judaeos, a
puero usque ad senem, parvulos et
8,12.^9,1;
niulieres, uno die, hoc est tertio
decimo mensis duodecimi qui voca-
s,tt.9,io.
^^" Adar, et bona eorum diriperent.
*
Summa autem epistolarum haecl4
fuit, ut omnes provinciae scirent, et
pararent se ad praedictam diem.
ichr.a',*;
*
Feslinabant cursores, qui missilS
erant, regis Imperium explere; sta-
timque in Susan pependit edictum,
rege et Aman celebranle convivium,
et ciinctis Judaeis, qui in urbe
erant, enlibus.
1 1 . Al.f (p.
pop.) autem.
15. AI.'^Judaeis.
12. <in bie <2>tattl)a\Ut ... icgi. anbe$ u. t. tegl.
. pr. dW.A: atra^jen! vE: ropatif)aIier ...
<Siatib. ber einzelnen Sanber. dW: 2anbf(^afi fr
S. i^rev ^r. , u. 93olf
f.
33. n. il^rer @pr. vE:
an iebe S.
f.
<\ ... gcftegelt. dW:
unterftegett.
13. vE:
@iibotcn. B: on ben Sungen b. ju b. .,
ben ^. dW.vE:
vorn Jtnaben b. reife. dAV:
U. ba man ) . vinbevn foKte. vE: ibre i)ai>e.
A: ter.
$cI?gittcnSihI. %.%. S.SBtS 2.?IHi;.
14. toarb ... torbe ... erffnet, bamit ... dW:
(Sine 2lbfrft b. @r. njarb, bamit ^efe^l geg.
ttJrbe . nbfftt'n, befannt gcmt o. 93. vE:
2)ie ... foie a^efe^ in . Snbern ..
offen ge^j.
tt)erben. B.dW.vE: bereit.
15. 10. gegeben baS . ... beftrjt. B:bfteblll
b. Jt. 2ort fortgetrieben wrben ! vE:
festen |
jum
Xrinfcn, tt)abre'ib ... in 93ern)irrung toar. dW: toax
in 33eiirjung.
18
(4,1-8.)
IV.
Ksther.
Judaeorum luetus et Mardoehaei
Mstherisque
consilia.
IV.
S
-
,
xat
canxov yal
,
nal
'
'
'
,
^
,
nal '
&
,
.
^ &
,
&
,
aanxov nai
.
^ &
]
.
-
^
-
&
-
6
&.
^
^
"f^
?*
&
&^
-
,
-
&
^
ml
.
7
*^^^
,^
-
'.
^
^
(
&
&
&'
&
&-
^
\ ,&^
,
,
'6
&' '
,
.
1 . : .. 2.
^ (pro 2) .
: . . 3. Ci'iXf (. /)
et^
(.
.,
Ci'i: )
t ).
*
^
et
{^ena\t.)y.al 4. 2|(.>(/.)^.
^'.&
{&
2). 5. ::
{-. &).
*
aii(ji. (A2Bt).
^
6.
*tot. vers. (Ci'i : tk
'
). :&
&
().
k:a-
(ex conj.) 7. Ci'iX:
-
. . .
.^.
-
{\
etiam
)
. . 8. Ci'iXf (
.)
.
*
*
(alt.) (A^Bf).
: &...
*
. .(ACi'iXf)
*:
... (.
... .^). A^Bf
(a.
.)
.
*
(uU.) .
^iV:
ip?r.5 "^'^C^
''^^?
^?"5
"^?5?T
-? ^3Db i^ iiiinji
irinm nbi^
^
rjb^n
""O^y^iz ^nnb nno^j ^'^
^
""^^l
*|^^-'? ^)^h
"^
*'^? 7
.
m) my^ ^-b?
^? ^krrq
ib
bippb
n^o^j 3
jnD-ntvs: mn-nns
ijDiis-nsi

niijnn^ *ib
{na
bT)?tbn^ ^^
IT
-
- .
V.l.
"K"3n
. 4.
'" "1'^
V. 6.
"3 it"3a
. 7.
'"> '^
1. dW: fieibetc |
in @(
u. 51.
vE: iegtc
ein Xrauerficib an u. bejltcutc |
mit 5t.
B: machte
ein gro u. bitter ef^rei.
dW.vE: itf)ol ein iaie3
M. (fi.) .
2. bU ttor ... ^wtft ... dW: Pforte.
3. unb 'haften,
m^eintn u. Scib, u. icie lagen
auf... B:bie3JieijienI dW: mit atitu^ u. (. be*
ISft^ct. (4,1-8.) 19
SDa Qxo^t ^lagern ^ct onigin rf^rctfcn. -^^cnbuitg an Slatla^a. IV.
IV.
a SJZarba^ai crfui;r atlcS, tra0
gcfd^e^en tvar, jerrif er feine Gleiter,
ynb legte einen an unb 5ifc^e, unb
ging )mitten in bie tabt, unb
2frie laut unb flcigH^. *Unb tarn ijor
ba %i)ox be ^niggj benn eg mufte
nicmanb u be0 bnigS $^or eingeben,
5 ber einen 6acf ani;atte.
*
Unb in oUen
!inbern, an iretc^en )rt beS ^bnigg
2Bort xtnb @eBot gelangte, ein gro=
fjeg Ziagen unter ben 3uben, unb iele
fafieten, njeineten, trugen Seibe unb *
gen in Stfen unb in ber 5if^e.
4 famen bie kirnen (Sft^er
unb
i^re Kmmerer, unb fagten e i^r an.
erf(i^raf bie Knigin
fe^r,
unb
fie
fanbte.Jlieiber, ba 3)Zarba^ai anjijge
unb ben i)on it;m aljiegte} er aber
5na5mfienid)t. *ir)arief (Sfi^ert^,
unter beS JtnigS Kmmerern, ber i)or
ti;r fianb, unb fcefa^^I i^m an SOiarba*
a)ai, ba fie erfhre,
ba ivre unb
6 hiarum er
fo
tt)te.
*
ging t^
:^tnauS ju 9J?arba^ai an bie
ffe
in
ber tabt, bie or bem il^or be ,^nig
7 tt5ar.
*
Unb 3)?arba^ai fagte
i^m aUe,
ttiaS i^m Begegnet trre, unb bie Summe
beS 6iibcr8, ba gerebct ^atte
in be ^bnig klammer barjuigen, um
8 ber Suben Vviilen,
fte ju toertiigen.
*
Unb
gab i(}m bie ^ibfd^rift be etot, bag
in @ufan angefd9iagen n?ar,
fie
er*
tilgen, ba er e ^jl^er jeigte, unb ii^x
anfagte unb ge65te i^r, ba fie jum
Knige "^inein ginge, unb ti;te eine
Sitte an i^n unb fragte
ijon i^m um
it;r Seif.
2. .L: anWk. 3. U.L: Sbcn. A.A: leibe,
eib. 4. A.A:
fte anjcge ... (.
5. U.L:
jiunb. 7. U.L: uiiinia. 8. U.L: ti)tt eine
S3iiie iBn, unb tMte eine . on ibn um
il)rS3.
(Mt.11,8.
Quae cum audisset Mardo-
IV.
^NSfef^c^iaeus,
scidit veslimenta sua et in-
^R^g.VvV
i^utus est sacco, spargens cinerem
^'''3,6V"'capili> et in plalea mediae civitatis
voce magna clamabat, ostendens
amaritudinem animi sui et hoc eju-
latu
*
usque ad fores palalii gra- 2
diens; non enim erat licitum indu-
tum sacco aulara regis intrare. *In 3
Omnibus quoque provinciis, oppidis
ac locis, ad quae crudele regis
dogma pervenerat, planctus ingens
erat apud Judaeos, jejunium, ulula-
lus et flelus, sacco et cinere mullis
pro Strato utentibus.
Ingressae autem sunt puellae Es- 4
Iher et eunuchi, nunciaverunlque ei.
Quod audiens consternata est, et
veslem misit ut ablalo sacco in-
duerent eura; quam accipere noluit.
*Accitoque Alhach eunucho, quem 5
rex ministrum ei dederat, praecepit
ei, ut iret ad Mardochaeum et disce-
ret ab eo, cur hoc faceret. *Egres
6
susque Alhach ivit ad Mardochaeum
stantem in platea civitatis ante oslium
palatii. *Qui indicavit ei omnia quae 7
acciderant, quomodo Aman promi-
sisset, ut in thesauros regis pro
Judaeorum nece inferret argentum.
*
Exemplar quoque edicti, quod pen-
debat in Susan, dedit ei, ut reginae
oslenderet et moneret eam, ut in-
traret ad regem et deprecarelur eum
pro populo suo.
3,9.
3,t5.
4. S: indueret eam.
8
bebten 33.
4. ban man m, dW: geriet^ b. .
fe^r in Slngjl.
vE: tt)urbc
f.
berjt. B: e ftnerJte b. . fcf;r.
5. B: on...
h?eIen ercrfiegejleiltiiQtte. dW:
einen . b.
^amtingen ... t)ci iT;r bejleiit. vE: ju
i^rem T)ieniie. dW:
entBot ii)n. vE: prbnete i^n oB.
B.dW; u. tcaxixm ee
(fo) wre.
6. B.vE.
auf ben (freien) ^.
7. : (Srfirung ttjegen b. @. dW: 5tngaBe ...
erfpro^en.
8. gegeben mat ... fud)te t>, ii>m fiir il^r. B: ii^n
aijguficl^en ii. tegen ii)X(i 95. or xf)m onjufu^en.
dW:
feine <uib anjuli. u. Ui ii;m nabe ju fu^en
fr...
20 (4,917.)
Gsther.
IV.
jrudaeorum. luctus et Mardochaei Mstherisque consiUa.
9
&
s 6 '^&
.
*^
&
&'&
nal ^
**
&
^
&
'Aal
st\'
^
'
6
-
^
&
Kai
^
-
,
.
^"^
"&
&.
^^ -
&
&
' &^
ary
-
tq /9/
'.
^^"
xaiQ^,
& &
^
.
,
;
^^ Kai
&
-
,
* *^
-
' ^

V ^
'\
.
Kai
,
& .
^"^
&f)
^DT
nnosb ^a^n
&
9
Tinnb
nno&j "^^
J'^^ll^
'

V V
- j :
- '^
IT : :
-^ ^
-
"b?
nts
o'^'^V)
T(b^n
niD'^TO ?]
^3-]tp-ris;
^b;sn ib
ifbkTbij
Ni?i?
^r^^l?? ^k
^'^^!}.
: : : j
--

'" *
^:)?inn
^^^^ ^\^
'^nnn
T\tiyi
'T^sDD? ^'^in'bis:
nriDtij-bij ^^?nb
: Dniin^Ti-bs^ rib^an-rr^n t^b^nb
D'^sspDn
D'^S^n^n-bs-nN
oibs rjb
10
-bws']' ^bDNn-bi?l
''b/ii)2i]?']
^? .
-G? Di^i nij'ib
'^^ ritbtp ^inton
nmiiiDi
nh?-Nb
njvs
TjV^n-bi?
n^b::?
nn^s
-.
bb?
. : > :
'" - >
9.
*
(A2Bt).
AF: &&^ {.
^). ('^.) '^
(Gi'i :
rfj
';^^.)
J*
=
^r?/ . Ci'iXf (.
;)
*
.
: yivoiaxft ... &.^
.2(0.)^. EFX:
iav
i/.. : &.' .
*:
&
{&
2; : .). 12.
*: "&. {14&.
2; C: 4&&.).
13.
^*
^
^^/(^.
(2|). : )&'].
^: .(^/
.
2). 14.
Bf
(ab init!) . A2Ci'iXt (a. ^.)
'.EFX:
/^.
* (pr.) (^c (*
uncis incl.). : itdiv. A^* d (A2B-J;
C:
).
15. : Kai &.
^ .
{* )' 16. Ci'iXf
(. .) .: int .
... myo) k, *(?)*
. 12.
"3
. 13. 15. 17.
"3 <"33
(2|; [?]:
. tj). 17. C.'iXf
(a.
') Tia'fTa.
)
Sequitur post vs. 17. in edd. vulgg. locus
apocryphus (in Vulg. ed. = Esther 13,8-14,19;
inBibliisLutheri
= (Stcfe in (Sji^cr cap. II etJII.):
Kai &
)>
.-^ -
.
filmen
er Stttfpru^ auf ft^crS SScmcitbuttg. SDte Sorbercttuttgcn.
(4,9-17.) 21
IV.
9 Unb ba
^^
hinein fam unb
fagte fi^jer bic SBorte 9)^rb,
10* @ftt;cr ju ^^^ unb gebot
lli^m an ^ax^aajai: *(Sg iriffen alle
^ma)U bcg JlnigS unb ba 3Soif in
ben ^anbcn bc8 Jlnig, ba^, n)er gum
Knige ^incin ge^et, tnircnbtg in ben
^of,
er fei
SWann ober SGeiB, ber
gerufen ifl,
ber foU firai eSotS fler:
benj eS fei
benn, baf ber ^nig ben
goibenen @ce!i)ter gegen i^n reie, bamit
er leBenbig bleibe.
3
aber bin nun
in breijig Etagen nit gerufen jum -
12nige hinein u fommen. *Unb ba bie
5Borte ^Perg
njurben 9)^rbi an^
ISgefagt, *^ief
3)rbi (Sjl^er lieber
fagen: ebenfe nit, baf bu bein Seben
erretteft, tt>eil bu im aufe beS .Jlbnigg
14 bi^, ijor aUm Suben. *i)enn n^o bu
hjirfl gu biefer dt fh?etgen,
fo
hjirb
eine ^uifc unb Errettung einem
anbern Drt ben Suben entfte^^en, unb bu
unb beineS SSater '^au^ n?erbet umfom*
men. Unb trer n>eif, ob bu um biefer
eit hjien gum Jlnigrei gefommen
15 biji?
*
fl^er i)k^ 3)^rbi anthjor*
16ten: *@o ge^e ^in unb i?erfammle
alle Suben, bie gu @ufan erlauben
finb, unb fajlet fr
mi, bag ii;r
nit
effet
unb trinfet in breien iagen
njeber itag 9?5
i unb meine
kirnen n?oiIen aifo faften. Unb
aifo nntt i jum Knige hinein ge'^en
nnber ba ebot; fomme i um,
fo
17fomme i um. *9)?rbi ging ^in
unb t^at atle, hja i^m @jt^er geboten
^atte.
11. .L: gibenen.
13. 14. 16. U.L: Sben.
Regressus Alhach nunciavit Esther 9
omnia quae Mardochaeus dixerat.
*Quae respondit ei, et jussit utlO
diceret Mardochaeo:
*
Omnes servill
regis et cunctae, quae sub ditione
ejus sunt, noruni provinciae, quod
sive vir sive mulier non vocatus
jdtii.14,9.
interius atrium regis inlraverit, abs-
que uila cunclalione statim interii-
5,2.8,4.
cialur; nisi forte rex auream virgam
ad eum telenderit pro signo cle-
mentiae, atque ita possit vivere.
Ego igitur quomodo ad regem in-
irare potero, quae triginla jam die
bus non sum vocala ad eum? *Quod
12
cum audisset Mardochaeus, *rursum
13
mandavil Eslher, dicens: Ne putes,
quod animam tuam tantum liberes,
quia in domo regis es, prae cunctis
Judaeis.
*
Si enim nunc silueris,
14
per aliam occasionem liberabuntur
Judaei, et tu et domus patris tui
Gii.45,7.
peribitis. Et quis novit, ulrum id-
circo ad regnum veneris, ut in tali
tempore parareris? *Rursumquel5
Esther haec Mardochaeo verba man-
davit: *Vade et congrega omnes
16
Judaeos, quos in Susan repereris,
et orate pro me
;
non comedalis et
non bibatis tribus diebus et tribus
noctibus, et ego cum anciliis meis
similiter jejunabo. Et tunc ingrediar
ad regem, contra legem faciens, non
'^"/^\i^"vocata, tradensque me morli et peri-
culo. *Ivit itaque Mardochaeus et 17
fecit omnia quae ei Esther prae-
ceperat.
10. 2ieS. 5.
11. in ben Inwenbigett ^of ... (Sinti . B.dW.
vE.A:
Innern (33or^of). B:
beffen einjige Urtl^eii
fei, ba man i^n tobte! dW:
fo ijl fein eine efc^,
i^n ju tobten. vE: bap
fr
Sitte ... @hi . iji. dW:
ben auegenommen,
g. hjcld^en ... augrecit, bap er
lebe. vE: mit Stugnol^me
beffen ... augjirerft.
13. B: eb. n. in beiner (Seele, bap bu . . 3. im
... entrinnen
hjerbeft. dW: gerettet ju \erben im ...
or ... vE: SBiibe bir n. ein, \3or .
S.
beiri SeBen ju
retten.
14. elongt bifi. B: (frquiifung u. (Srr. dW:
2Boiitcfl bu fiifte ft^en ... trbe
J&.
u. Slettung ...
vE:
erjJeben. dW:.Knigtl^um. vE: ^onigitorbe.
16. dW.vE: bie ft* (be)finben.
dW:
fajtet um
meinethjiiien. B.dW.vE: toel^e (ienn9ei ei)
nit bem
efefee
ijl. dW: unb foit umfom-
men ...
22 (5,1-8.) Esther.
.
Estheris invitatio regis et Kamani eocaltatio*
V
J^ou iyivsTOf iv
rfj
t^
it'idvato *^
tov ty -
tov . s -
& -
iv
&tov .
^
6
*& trjv tri
<^^^fli
iv ,
-
6 tj &
iv ty ,nal &
&
.
^ ' &,
&;
iuv ;
f[ov ,
.
^
Ein &' ' -
' ,i&
\
^
.
^
'
^
&.
\
im
&.
^\ 6
&
' iVf &
;
.
"^
&'
^
,&
6
'
.
Is. Pro vss. 1 et 2. (ab A^F, ut supra sunt, ex-
hibilis) edd. vulgg. habent verba apocrypha (in
Vulg. ed. = Esther 15,4-19, in Bibliis Lutheri
= ^tcfe in iSfti)tX cap. IV.): Kai
& ^
'(3 tqixri .nctqfnlti .
3.
* '^.
Ci'iXf
(. &.) .
4. (pro
), A^Bf (.
.) . C* .
: &) (EFX: 6
.)
. .
5. *: ){-^). :
')... . ...
6. :
^
6 ..
*&.'
,,&....
*
, A^Ci'iXj (.')
''/sn-jT^s ^2 TOrni ^
-
1" <

J r
-; -
-
:
-
-
:
.
-
J
-
\.
: -
nDian tDVi rD^rs
in
nst3
jv -:
-
'
:
-
:_
:
-nt3 iihht:
hb
n^i<^i
::'^ 3
Iv V
- '
V
<-
:
- -
Jj" -
-
AT : - - j- : V
KT
V j
-
/IT
'
'.VT
: . :
- - -:
^43
bij
oiNn ]m) TjV/2ri
J V V
-
V j
-
^
j- V -:
j-
\.-:r
-;
nnsian-bii rnm "hbisn ^
Tib^n
"^
nnojs 3?->^
6
Tinbi^t-nti '^ ^nnovs^b
''-::?
^^-^
T;b iru'^i
j
:

1-j
IT
- -
AT I
:
" -
v : V I
- /

IT

: \. :
-
-
J

^
. TT

I IT
-
V 1" :
nib
ribi3n-b?"i!^l
'r]bi2.n 'o.^r?
-
nit232?bi ''hb-n^5 rnb
V -:|- :
j
:

"b^^
]^^^ Tlbnn ^^in''
'^)^
;
I : 1
.'
JV
-
ST

IT
-
^ hb ntoii ^ ^^
^T
:i-.dn
2'73 ::?
V. 2. ii'n^ i< sn
V. 3. 6.
'i^rr^j^
i<"n
V. 8. <13
<"33
T olVe. EFXf
(.
). Ci'if (
)
'
6 ; &. Kai
;
") rjs(; (eadeiTi
fere ). 7.
* '&.
et (alt.) . 8. (pro tV-
.) ^. EFX: &. :
'^
^
avq. ...
ft^et?. (5,1-8.) 23
fl^etS
iittritt junt Mbni^* 91$1 6ci it$cr.
Sabung ju einem amcitcit SJittile. V.
9on, unb trat in bm
^of
am
.^aufe be3 bnigg intrenbig gegen bem
t^aufe beS ^nig. Unb ber .Jtnig
fa
auf feinem fnglien @tu^i im i5nig-
en *aufe
gegen ber X^r be0 au-
2 feS.
*
Unb ba ber Jtnig
fa"^e
@^^er,
bie Knigin, jiei^en im <i^ofe, fanb f(e
nabe or feinen fingen, unb ber St'i-
nig recfte ben goibenen (Sceljpter in feiner
anb gegen (Sfl^er. trat (Sfi^er t;er*
gu unb r^rete bie @^ie beS ce!|Jter0
3 an.
*)
f:|3r
ber ^nig ju iijr:
2ifl
bir, dfi^er,
jlntgin? unb
forberfi
bu? %bie J&lfte beS 5nig=
4 rei foU
bir gegeben trerben.
*
(Sjt^er
fpr: efUt e bem Knige,
fo
fomme
ber ^5nig unb ^aman ^eute ju bem
5 9)?^, ba^ Jugeritet ^a^e. *i)er
^onig
fpr:
(Siiet, baf ^aman ti)nt,
n?a8 ^ft^er gefagt ^at. nun ber
JliJnig unb ^aman ju bemSJia^t famen,
6ba0 (Sft^er
guger^tet t;atte,
*fpr
ber ^iJnig ju Sjl^er, ba er Sein ge-
trunfen :^atte: Sag Sittejl bu, (Eft^er?
^o foH
bir gegeben irrben. Unb
fDr^crfl
bu? 5bie
*ifte beS nig^
7 rei, e foU gefeen.
*
antnjor
UU (Sp^er unb
f5r:
SD^eine S3itte
8 unb Sege^r
ift:
*^a6e nabe
gefunben tior bem Jlnige, unb
fo
c
bem Knige gefaiit, mir ju geben meine
S3itte unb ju t^un mein 33egel^r,
fo
fomme ber nig unb i&aman ju bem
^ai)\, ba3 i
fr fie Juriten ;
fo
h?iii i morgen t^un, n?a0 ber ,^5nig
gefagt )
2. U.L: glbeneit
*'"
in alrio domus
inlerius, contra basilicam regis.
*
Cumque vidisset Esther re-
stanlem, placuit oculis ejus,
,11.8,i.
*'^
Die autem lerlio induta esl1
jdth.to,i.
Eiher regalibus veslimentis, et stellt
regiae, quod erat
At
ille sedebat super solium suum in
consislorio palalii contra osliura do-
mus.
ginam
et extendit contra eam virgam au-
ream, quam tenebat manu. Quae
accedens osculala est suramilatem
virgae ejus. *Dixitqu.e ad eam rex:
v.6.7,2.Mr.
Quid vis, Esther regina? quae est
'*'''*
petilio lua? Etiarasi dimidiam partem
regni pelieris, dabitur tibi. *At illa
1,19.3,9.
respondit: Si regi placet, obsecro
ut venias ad me hodie et Aman
lecum ad conviviura quod paravi.
*Stalimque rex: Vocate, inquit, cito
Aman, ul Esther obediat voluntali.
Venerunt itaque rex et Aman ad
convivium, quod eis regina para-
verat. *Dixitque ei rex, postquam
vinum biberat abundanter: Quid pe-
tis, ut detur tibi? et pro qua re
postulas? Etiamsi dimidiam partem
regni mei petieris, impelrabis.
*
Cui
respondit Esther: Petitio mea et
preces sunt istae: *Si inveni in
conspectu regis gratiam, et si regi
placet ut det mihi quod poslulo, et
meam impleat pelitionem, veniat rex
et Aman ad convivium quod paravi
eis; et cras aperiam regi voluntatem
meam.
7,2.
T.3pp.9,t2.
7,3.8,5.
8
1. itttoenbigcn J^f (gi. 4,11). vE: legte @.
ii;re fnigt. lciber an. dW: bem . b. .
gevjcnbcr. \E: grabe ber Soi;ming ... B.\E:
Xijxon.
2. B:
reifte ber (5. ... ju.
3. B.dW.vE.A:
unb \m, ij! bein SSege^rcn? B
51 Ui jur ... ba ... vE: ffidre ii ... ?fttia)^,
CS ...
4. tl^tn iUQivid}tct,
5. B: (Stietm^. baf er... dW.vE: ^oict eilig
(foijleid^) . : 0lufct gef^^.oinb.
6. B.dW: beim 2Beinirinfen. vE: SGBeingeiage.

24 (5,9-6,2.) Ksther.
.
JBstheris invitatio regis et Mamani eocaltatio
^
Kcd &
'^4
. de
avXri
-
&
'^
.
^^
^-
, ,
^^
;
&,
& .
^^
^ -
&
'
/] , -
.
^^
,
/] .
^^
,
, '
,&
& ^' ah
&
/>.
,
& ^.
VI
,
((} -
.
^
^
^^
-
,
^
9.
|
(a.
.14.) . Ci'iXf (a.
.) h
,ixiivri et
(. ^)) ), x
(s.
)
ei
{. )
.*{\.)!. 10. Ci'iXf (ab i.)
xai
(s. .)1. :. fiqtX&d)v
. .... .11. Ci'iXf
(.
.
)
& . :
7&. . . . in. ) .
12. *
. .
(2|) et (pro
k'^h):xtKXrjK{v.
*:...: .
EFXf (in .)//
(Ci'iX:
5
). 13. Ci'iXf (a. )iv
^... .
& ^ avXfi '
2ir:"i nitD i^'^hn Di*2 ^
::^**! 9
- j- : - : : :

:
^bn 3^-
hp-^^^ ^bisn
*'
-

JT : : .
-
J-
-
:
-
IT

.- : :
-
-it j
r:
.. - :-
: vjv : \j
-:
^n^^Dn 31 intr nins-n^ rnn

: AT j : : :
iwSiD nts rsi "Tibian ib^r^ ni^^-bs
: jv -: j
: F
. -
< : -
"^
'rnn ^m^^ nV/an ^"itj^ D'^^mn-b:?
12
-
IV
-
J : - : -
-
-: nsbiDH ^^''nn-^<b
tl^
$ : - -
:
Ij-
^^ nntnr-nDX nn5'/2n-bi< 'nb^n
j
VT
V -;
r. : -
"^
1 w
-
t,T IT
>'-:
jj : - :
^b nw ^DD'^ii nrbiDi :'nb^n-:5'i3

V. y:
"
V
"^
; / IV
-
TDwxni :^ ;:?2 "^h^n^tm
j
-
IV
-
- j- :
:
-
1
' -\~ -:
"^
: : "^
J
: J
- -
J
-: -
J
s
TT
-
: : < : : J
-
^'^^
23 nnij^n-bi^ 'nb^n-2?
S-
- " : - J
-
" -J--
' J :
-
'nb^n : rmo w^^^ihn nb^bs vi.
FvAv
- j- : CT :iT
- :j-
-
^3b
D'^^^'^pD ^i'^n^') n^h^ti ^'nm
,.. . . ' : > :
- - j
:
\^ n^riD ^* t'nV/Dn
2
. . ... _.
j
j.. .-
J
... ,...
_
j


: VT JT :
"^
-
- :_ :
sitaps 5]tDn '"itJi^ 'nbiasi
V. 9. p"nn
<"33
V. 2. ':)!
<"32
(Xf
). 14. : ().
A^Bf (.
.). EFX: . .
1. ^(pro .A*CX) .*: -
{^). Ci'iXf (. .)
). :
.Ci'iX: .
/'
2. Ci'iXf (. )& ^(.
-
&S. ).
^(pro ) ).
* (pro ^. )
(^: * ^. iv ).
*
(alt.) '^?. :
^.
ai'Twy ^. .
fi^et. (5,9-6,2.) 25
ttmott Sortt Ber SWtttba^at c SScteS u. bct ^reunbeSHaf^. ie f^lafiofc9ltt($f. V.
9
ging ^aman be0 %ao^i "^inau
(^
unb gutc ^uti^^. Unb ba er
fa:^e
SDiarbo^ai im Zi)OX beS ^nigS,
bag er aufftanb, or ii;m
Bewegte, trarb er oCl 3orn u6er SOZar*
10b5 *a6er er enthielt
.
Unb
ba er ^etm fam, fanbte er ) unb lieg
^oien feine ^reunbe unb fein 2ei6 6ere,
11 *unb erj^ite i^nen bie ^errIfeit fci=
neg Oleit^um unb bie a)?enge feiner
inber, unb aUe, tvie i^n bcr ^nig
fo
groj gemt f^atU, unb ba ^er 6er
bie i^rften unb Jtnete be Jtnig er=
12^o'6en trre.
*
^ fpr
^aman:
Unb bie Jl5nigin (Sfl^er i)ai S^liemaub
iaffen
fommen mit bem Jtbnige jum
^a% ba fie sgeritet ^at, oljne mi
j
unb bin morgen ju i^r geiaben
13 mit bem ilbnige.
*
^Ber an bem allem
i)aU fein enge,
fo
lange i
fe:^e
ben Suben a)rbi am Jlmg6t:^or
14fi^en.
*
f^3r
ju i^m fein 5Cei6
(SereS, unb aile feine ^reunbe: 3)lan
me einen 33aum
fnfzig
(Sen
^,
unb
fage
morgen bem Jlnige, ba man
3D^rbi baran l^enfej
fo
fommfl bu
mit bem Jlijnige fr5^Ii jum .
gefiel ^aman n^o^l, unb lie einen 93aum
Juriten.
VI. Sn
berfelBen
9flt fonnte ber St'i^
ntg nit
flfen,
unb l^ie -feie (5^ro*
nica unb bie ^i^orien Bringen. bie
2n)urben or bem Knige gelefen, *traf
f{0,
ba gefrie6en war, wie 9)rbi
l^atte angefagt, ba bie jWeen jtmmercr
be ^nigg, 33igt^an unb $^ereg, bie
an ber Swelle "hteten, getrtet 'Ratten,
bie ^anb an ben Jlnig ^l'^ageroS ju
legen.
9. U.L:3orn3.
13.U.L:3ben.
11. U.L: er'^aBcn.
14. A.A: unb er tiep.
3,2.
6,t3.
9,T10.
3,1.
Pr. 11,30.
3,2.
2,23.6,.
Egressus est ilaque illo die Aman 9
laelus et alacer; cumque vidisset
Mardochaeum sedenlera ante fores
palatii et non solum non assurrexisse
sibij sed nee molum quidem de loco
sessionis suae, indignatus est valde.
*
Et dissimulala ira reversus in do- 10
mum suam convocavit ad se amicos
suos et Zares uxoreni suam.
*
Et 1 1
exposuit illis niagnitudinem divilia-
rum suarum filiorumque turbam, et
quanta eura gloria super omnes prin-
cipes et servos suos rex elevasset.
*Et post haec ail: Regina quoque 12
Esther iiulhim alium vocavit ad con-
vivium cum rege praeter me, apud
quam etiam cras cum rege pransurus
sum. *Et cum haec omnia habeam, 13
nihil rae habere puto, quamdiu vi-
dero Mardochaeum Judaeum seden-
tem ante fores regias. *Respon-14
deruntque ei Zares uxor ejus et
caeteri amici: Jube parari excelsam
Irabem, habentem alliludinis quin-
quaginta cubitos, et die mane regi
ut appendatur super eam Mardo-
chaeus; et sie ibis cum rege laelus
ad convivium. Placuit ei consilium,
et jussil excelsam parari crucem.
Noctem illam duxit rex
in-Vff.
somnem, jussitque sibi afferri histo-
Ee^r'.^^is.M.rias
et annales priorum temporum.
Quae cum illo praesente legerenlur,
*ventum est ad illum locum, ubi
2
scriptum erat, quomodo nunciasset
Mardochaeus insidias Bagalhan et
Thares eunuchorum, regem Assue-
rum jugulare cupientiura.
2,23.
2,2.
14. .: Placuitque.
9. dW.\E:
mi aUx .^. S. (erblicfte). dW:
. r:^rte.
10. dW.vE: l^ielt
|
jurcf. B.\E: lie^ fommen.

11. u. wie er iijn ber ... ert^oben. dW: cn


ber ... (Soijne.
12. ouf morgen.
13. in bti nig 5i>or. B: a\ki biefe l^ilft mir
.dW.vE; gengt mir n.
14. foge bu m. friti ... ben 3?. vE:
^fa^l. dW.
vE: (unb) banngei^e...
1. e^r. ber spift. B: ercjing bem Jl. ber [.
dW.vE: ^o"^ ben St. B: basS3ud^ ou bcniDenfmalen
bcr3l^rgef{ten. dW:@ebtnpbu berSeitges
ftte. vE: 33. bcr !Denfn?rbigfeiten b.$;0eggef.
2. 3:r. flefdjr. ,
wie ... dW:
fanb .
\: Unb e
f. f.
aufgefc^r.
(vgl.
2,21).
26 (6,3-11.)
VI.
SKardochaei
eacaltatio.
^Ehsv 6 acilfvg'
;
in
' /
&.
4 &
^
'aV
,
'
avkf^;
&
-
^
.
^
'
r^ .
'
. ^
6
'
^
-^^ ;
Sh
'
-
;
^ '&
6
,
^
^
6
y
'
^
\
&
^,
-
',^ \ -
'
&
.
^^
'
-
'// &
^
'
.
^^"
y
mnovy
&
-
&
6
.
3. Ci'iXt (
^.)
TT. : ;
-
t
-... 2|(.
flnov)
-
/9. : . 4. Ci'iX: .-
^iv
olV.a )
^
. 5. :
5 .
Ci'iXt ( /5.)
. 6.Ci'iXt(ab
inil.)
Kai &.
2(pro ) . 7. Ci'iXf (.
)
'. 2 (pro .)
/.
8.
*: )
(>
2) et
*
.

.
(t
2). 9. Ci'iX:
neu &
-
,&
6
.
10. Ci'iX (pro
.)
(s. ?)
*
&.
*: .
(7;
. 2) ...
*
iv xr[ avkr[ (2|).
rell.* llmv 6 . Ci'iXf (-
-^oy.) .
FX (pro ) . 11.
^*
.
\
(A2Bt).
yin-b?
"^bn-jri-nij hibrb
*r|b^b
^nVan nrD
'4\^^
Jib ^^.
^
T/35<^i ^rv
mx\ n3n viii?
>-
A
IV s >
, ^
'ib ^5< f^n
Si2p. : i^in;; T^b'^n
6
'r^V^n
'^&sB nitrb-n)?
":^^
^%\
ibbn'ii?n
n^g.^i^i
\y;:^
y?n
:'^!;^'^
^^;
'^^^
^bgn
^
^ ^b^^
i'^'^nb ^ sn^b^^
^n?
'^
^bkn r^:? 35
5^
^ibni^'^n?!
2n^Db^
ins
^
"hbian
'^ntaiD tb\V'T^-b5'
D^^fern
rbsb
^^
"^''^O
^'^?1^
^^^^*
'f
sn
TjVl^? *^^i
^'^^
"???i"
^?-
b?^
"^bi bsn-b^?
Tjbgn ??
niB:: nD3
VDB^ '."?!? aini?
V. 9. '^^
5<"32
3. SB.ift
93fl....tt>orbcn?
: (5. u.efet ...
gcfdjc^en.
dW: (Sr^ebuitfl.
vE: (lr^i}ung ... ge*
worben. B: ba eringe.
4. Unb J&. w. in ts. tiRcrn #.
geFommcti. W:
eben gcf. in'b. ^. be^ ... ben aufevn.
<^m^t.
(6,3-11.) 27
^aman im ofc unb fein ^at^, JDer Scfc^C an ^aman S)Utba(Sttt ju c^rcit VI.
3 Unb ber Jtbnig
fpra^:
2ia6en
h-ur 3)Zarba^ai ^^rc unb utc bafr
getrau? frrad^en bie Jtnaten be
ntgg, bie i^m biencten: ijl i^m
4 gcf(i^e:en.
*
Unb ber ,mg f^rac^
:
3Ber ifi im i^ofc? (benn ^aman n?ar in
bcn
^of
gegangen, braufen be
^nigg *aufe, baf er bem ,Jlmge fagte,
5)rb ju ^enfen an ben S3aum, ben
5 er. i^m juiereitet i)atU).
*
Unb beS Jl-
nig Jtnafcen flpra^en ju i^m: ic^e,
aman
fielet
im
^ofe.
iDer Jtnig
6fi)ra^:
^a^t \f)n i)min ge^en. *Unb
ba aman hinein fam, f^rad^ ber ilnig
in
xi)m: -2Ba3 foll man bem SDianne
t^un, ben ber Jtbnig gern trottte e^ren?
aman atier gebac^te in feinem ^erjen:
iem fottte ber ^nig anbcrg gern n?oilen
7@^rc ti)n benn mir? *Unb ^aman
[)
^um Rntge: iDen SWann, ben
8 ber ^nig gern njoUte eieren, *foil
man ^erbringen, bag man ttjm fnig*
li^e jlleiber ar\iUi)t, bie ber Jtntg
J^jfiegt u tragen, unb ba Olog, ba ber
nig auf reitet, unb bag man bie f*
nigii^e itrone auf fein au^3t
fe^ej
9*
unb man foll foic^e itleib unb Olo^
geben in bie ^anb eine t^rflen be
Knigs, baf berfeibe ben SKann anjie^e,
ben ber Jtnig gern e^ren Voute, unb
f^re i:^n
auf bem Olof in ber 6tabt
ffen,
unb
laffe rufen ijor i^m ^er:
6o itnrb man U)nn bem Spanne, ben ber
lOJtnig gerne e'^ren tvote! *^er Zo-
ttig
f^r
ju t^aman: diU unb nimm
baS J^Ieib unb log, n?ie bu gefagt )%
unb t^ue alfo mit SD^arba^ai, bem 3u==
ben, ber i)or bem %i)ox be JtnigS fi|t3
unb iag ni^ta
festen an aUem, ba. bu
11 gerebet^afl. *5)ana^mamanba6JiIeib
unb Otog, unb og 9Krbi an, unb
f^rete if)n
auf ber @tabt
ffen
unb rief
i)or i^m iicx: tt>irb man ii^nn bem
Spanne, ben ber Jtnig gern eieren tvottte!
8. A.A:
barauf ber it. reitet.
5. B:
^rfoii]^. fommcn. dW.vE.A: fommel^.
6. B: an
beffen (Sfjrc b. Jl. ein 2of|igcfairen ^f.
d W.vE: SS.
ifi ju
ti
mit ... vE: SSem tirb b. \
ivoi)i mefir (S. aut^uu n^oiicn aU mir?
7. 8. ... I)erbr. fnigl. AI. B: 2Ba6 anlangt
ben ...
fo iajfe m. ein fcnicji. illeib ^erjubringen ...
Quod cum audisset rex, ait: 0"'^ 3
pro hac fide honoris ac praemii
Mardochaeus consecutus est? Di-
xerunt ei servi illius ac ministri:
Nihil omnino mercedis accepit. *Sta- 4
limque rex: Quis est, inquit, in
4,11.5,1.
atrio? (Aman quippe interius atrium
domUvS regiae inlraverat, ut sugge-
5.14.7,10.
reret regi, et juberet Mardochaeum
affigi patibulo, quod ei fuerat prae-
paratum.)
*
Responderunt pueri:
5
Aman stat in atrio. Dixitque rex:
Ingrediatur!
*
Cumque esset ingres-
6
sus, ait ilU: Quid debel fieri viro,
quem rex honorare desiderat? Cogi-
tans autem in corde suo Aman et
repulans, quod nulium alium rex
nisi se vellet honorare, *respondit:
7
Homo, quem rex honorare cupit,
""Jii/Jif
* *
debet indui vestibus regiis, et im- 8
iBg.1,33.
pQjj-
guper equum qui de sella regis
est, et accipere regium diadema su-
i,u!
per Caput suum; *et primus de 9
regiis principibus ao tyrannis teneat
iMcc.10,63.
equum ejus et per plateam civitatis
Gn.11,43.
incedens clamet et dicat: Sic hono-
. rabitur, quemcumque voluerit rex
honorare!
*
Dixitque ei rex: Fe- 10
stina, et sumpta stola et equo fac,
ut locutus es, Mardochaeo Judaeo,
2,19.
qui sedet ante fores palatii; cave,
ne quidquam de his, quae locutus
es, praetermittas. *Tulit ilaquell
Aman stolam et equum, indutumque
Mardochaeum in platea civitatis et
imposilum equo praecedebat atque
^.9.
clamabat: Hoc honore condignus
est, quemcumque rex voluerit ho-
norare!
u. bie f. Jtr. bie auf
f.
^. gefegt
hjirb. dW: 3Den
ber ... bem bringe m. ba ...
9. eimi ber orncljinftcu S.
... man ... dW: tjon
ben Oberjlcn b. M., ben (SiUn.
10. in bem ... moffmt, B: ba^ bu fein 2Bori ;
faiien iaffeji
28 (6,127,6.)
Esther.
VI.
Mardochaei eacaltatio. SEamani suspensio.
^2
ds 6
' -
.
*3
-
.
'
, &
^
fafjy
&, 6 &6 6
.
*^ '
/
&.
"VII.
- 6
}.
^

- ^
Vf^^Q^
^^ '^
^*
,
&
^
^;
.
^
), &
-
,& '
, .
*
& 6
,
,
' 6
.
^
6 -
'
;
^
Ein &' &-
&
^
.
& .
12. Ci'iX: (. ... 8.(^)
{) .
13. : Zo)aaqa ... ...
[
(, )
...
*
(bis) 6.
14. Ci'iXf
(. .) et
(.
'/.)
et
(. .) (s. ).
l.Ci'iXf (.)'^7
2. : Elm Sk 6 .
*
(pr.) 'Eo&rnj (2
;
EFX:
T^ &., : &.). Ci'iXf (.
pr. ).)
et
(.
) .
*
. Ci'iXf
(.
'.
)
&. : ...
*
.
3. Ci'iXf
(. .)&
et
(.
.) d /9' &et
(.
&.)
A*ot. A^CEX: {^). ACX* (penult.)
(A2BEXt).
^
4. **
. .(2|). Ci'iXf
(.
.)
&.FX: (: ).
5. Ci'iXf
(.
.)
' &
^
/9-
^. Ci'iXf
(.
er.) * .
CEFX: .
6. Ci'iXf {^..) .
: v.v.
-
- J- .- : : jt-
>
-: -

J- :

-J J
: : *.
:
.. -
:
-
TT-: : - ' jv -:
"^
:
-
-JV

J : vjv:
> '.'
M.
-
IT :

j :
-
:
'^
V I j 't ^ . :
--


" :
^
^ : IT
-:
w
"
'W ninmb ^^ijisr;
;!)
^
^nows:!:
Tizian
V/9i<^5
Ji^S^'^n
nno^j
2
-
I

j
: :
... - < - j-
^b inani nsb^n ^nnbi^tis
'AT ' vjT

: VT :
- - j- :

i-j i :
IT

: : - - r -: - Fv
jt
-
- -
^
:
- - <" : V I
-
''hbiiSn ^sD ''b \r\iT\ niD
Tib'^n
j
:
:
- .i I V

'
*
~
j -: :
-
: " r
- : ,^'
~
lb^^'' ^^^b1 ^innb Tinb ^^5?i
:-.-.
iv :
-
: < : :
-:(-
tTibian pTDS nw nssn r^ ^s

: j j AT :
- -
J" : .
:
nitorb isb
i^^bt)-ni< ^
''Dbu nrns
lum
mn 5?
i^n
;: -
: I JT : av
-
' jt
: nsb^ani 'nb^n
IT : - - : f V
V..
-
V. 13. n^iri'i 'bn
12. ju bem CTi^. dW: traurig ii. mit tf. ^auv'c.
vE: traucrnb.
13. B.dW.A: angefangen. vE: Begonnen. B:
tirfl bu i'^n n. fcermcgen.
14. B: eileten fe^v . l^ereijubringen. dW: fn^i
reten ^. eiligfi. vE: l^oUen.
fi^et*
(6,12-7,6.) 29
^aman Seit, ejl^cr ^rBitte egcn ^aman VI.
12 Unb SD^arba^ai fam n^ieber an ba6
$^or be^bnig^; .^aman aUx eiietc, ju
^aufc,
trug SJeibc mit cr^Utem
^o:pf
13*unb erj^tete feinem
2ei6e ere unb
feinen f^reunben allen aUeS, tra \i)m
begegnet n^ar. fprad^en ^u i^m
feine SSeifen unb fein Seib @ereS:
3fl'
2Drbi toom amen ber 3uben, tior
bem bu ju faUen
angeijoben
)^, fo
loermag^ bu nit an i^m, fcnbern bu
n?irfl ot ii)m fatien.
14 fie aber mit i^m rebeten,
famen ^erbei beS JlnigS Jtmmerer unb
trieben aman jum 2)^1 u fommen,
ba8 @,ft^er zugerichtet '^atte.
VII.
Unb ba ber Jtbnig mit ^aman
fam jum SWa^t, ba bie Knigin Sfl^er
2 jugeri^tet l;atte,
*
f^r
ber ^ntg ju
(^ft^er beS anbern iiagea, ba er 2Bein
getrunfen i^aitt: Sag bittefl bu, ^b=
nigin jl^er, bag man bir gebe? unb
tt?a0 forberjl bu? 5 ba ^albe Jl=
3nigrei, e fotl gefe^en.
*
(Sfl^cr,
bie jtbnigin, anttt)ortete unb
fpr:
^al^ i nabe \)or bir gcfunbcn,
^i?nig, unb gefat e bem jtnige,
fo
gib mir mein Seben um meiner 33itte
tviilen, unb mein 93oif um meines 93e-
4 ge^ren n^itlen.
*
2)enn n?ir jinb er-
fauft, i unb mein 23olf, ba tir Ver-
tilget, ern^rget unb umgebrat^t tt>erben.
Unb ntotlte ott, nnr fttrben bo ^u
^netcn unb 3)igben erfauft,
fo
n?oUte
frt>eigen,
fo
ti>rbe ber ^einb bo
5 bem 5nigc nit
fben. *2)er nig
Ql^aSeroS rebete unb
fpr
ju ber
bnigin (Sjl^er: 5er ifi ber? ober n?o
ifl ber, ber
foe
in feinen inn ne^=
Omen brfte, atfo ju t^un? *(Sfi^er
fpr:
iDer ?5einb unb 3iberfer ifl
biefer bi)feaman. ^aman aber entfette
vor bem Jtbnige unb ber Jtnigin.
12. A.A: leibe, 2cib.

6. U.L:
entfalte.
Reversusque est Mardochaeus ad 12
januam palaliij et Aman feslinavit
2Sm.i-i,3o.
ire in domum suam, liigens et operlo
Est.5*io.
oapile,
*
narravitque Zares uxorilS
suae et amicis omnia quae evenis
sent sibi. Cui responderunt sapien
tes, quos liabebat in consilio, et
Tixor ejus: Si de semine Judaeorum
est Mardochaeus, ante quem cadere
coepisti, non poteris ei resislere,
sed cades in conspeclu ejus.
Adhuc illis loquentibus venerum 14
eunuchi regis et cito eum ad con-
vivium, quod regina paraveral, per
gere compulerunt.
Intravit itaque rex et Aman,
VII
ul biberent cum regina. *Dixilque 2
ei rex etiam secunda die, poslquam
vino incaluerat: Quae est petilio lua,
Esther, ut delur tibi? et quid vis
iieri? Eliamsi dimidiam partem regni
mei petieris, impetrabis. *Ad quem 3
illa respondit: Si inveni graliam in
oculis tuis, rex, et si tibi placet,
dona mihi animam meam, pro qua
rogo, et populum meum, pro quo
obsecro.
*
Traditi enim sumus ego 4
et popnlus meus, ut conteramur, ju-
gulemur et pereamus. Atque utinam
in servos et famulas venderemur!
esset tolerabile malum, et gemens
tacerem: nunc autem hostis noster
est, cujus crudelilas redundat in
regem. *Respondensque rex Assue-
5
5,S.
5,8.6,14.
5,3.6.
5,8.
8,6.
3,9.
rus ail: Quis est iste et cujus poten-
liae, ut haec audeat facere? *Dixit-
que Esther: Hostis et inimicus no-
ster pessimus iste est Aman. Quod
ille audiens illico ohstupuit, vultum
regis ac reginae ferre non susti-
nens.
6
1. unb J^. f. j. gji. bei ber . <S. B: bie SWa^ijcit
ju galten mit ... dW: um ju trinfcn bei ...
2. 2ie a\). 5,6.
3. B:
mife ... gegeben itjerbcn. dW.vErttjerbe...
gcfc^enfi auf meine
S. A: fc^enie ... um ba^ id; bitte
...
fr
bn3 i^fle^e.
4. unb ob rotr loren SU ... B: gefd^tciegen l^aben,
vE: aber b. %. Fann ben (Schaben be^ . n. crfe^en,
dW: ifl n. im tanbe ... ju erf.
(B: benn c5 ^iift
bem iberfac^er bo n. b. ^. @.)
5. bnrfte. dW:
|
erbreijiet f^aU \E: ben fein
<cr.^ treibt.
30
(7,78,4.) Ostlier.
^ Mamani suspensio, Hevocatio mandati de eacstirpandis J'udaeis,
'
in -
sig .
^ ^
,

6
,
'^4
. '",
} } (^ ;
\ .
^
'
-
,
'&
*
'^ .
^^
&
'
,
6 .

J^cd ^v ]
/ ^
' &
'^4
,
\ -
& '
& ,
^
^, .
.
^
{^ -
,
.
^
& .
-
7. \\'.;(..) .
"'.
5 .
Ci'iXf (.^.)
(//^' (s. ).EFX:
TtaQfKctAfi ^. Ci'iXf (. ^,) ntqi xt
'. 8. : ^. Ci'iXf (.
Ktjms) 5
(s. ) otxov (Ci'i :
5 olVs). (^ inier uncos)
f
(.
.)
. 'dneafv. (pro ) .Ci'iXf
(. .) . : iaCj]. Ci'iX:
^
.
-{iy. ,
(s. y.ail4u.) . 9. F (proUay.) 6 ^(.
al.). ^(pro
.)
.
*
et . Ci'iXt
(. ^) y^^.
|
(a.
)
D!5nb T/35?
-
in^:nn nsrrbi^i
''S rkh'r^ ^
'itiSD-b^?
TT j ; - - j
: " :
-
"^ -
F iv
-
j

IT VT

)^ :
j - -
Jv
-
:
-- .- 1^^. |,__
J:
D^n T;V/2n
2^
rr^Br ntii
- -: 1
-
J
-
J : JV
-:
-

-

-JT
- -
S
' '
IT '
VT
;
: J V . -
j

TT

IT
-
'
'
TV : - V j
-
VT V -: r j-
r
j- ). . - j
:

j V
^
SV -; - : :
1:
i
j -; - \. J : }\ .
-
ivhy iinbn
^
^^^ /^
r._ > .
-
,

J- AT
-
IT vv
-
^ :r : :
iv - - -
J
-
^^^-
nsb^sn nnoi^b ^
J
- -
J
: :
:
:
< -
: :

:
-
,J*
^T : >
-
J :
ir1:^t:-n^ *nb^n
^ :nb-v^?in
2
:
-
- -
- -
,
^Dintib :* li^nn ^5? *l^
AT : : : : - ' "
" * -:
:'^:"^3?''''
nD^ otoni
_ J
- - : : $
~
\)^2
^Dsb nswi nncij ^oini 3
i^D-i^nnm
'rb^n '^Db bfemi

: -:
IT
i JT
-
_
'-.{-:
ino^ib rkbisn toti^i
4
. 8. hSI i<"'2'2 V. 9. "3 <"33
V. 1.
'1
^'^n"i . 2. i<"33
;7.(*; Ci'iX: /'ti'Aor). lO.B: -
&
(Ci'iEFX: )...
'
/9. .
1. EFX: ioyQ.'T^i &. Ci'iXf (. /9.)
7-
'. *
de. EFX (pro ).^: -
(F: iv(i)y.fionai, : cVoixfiiJTat), 2.FX:dgiftAiT0.
*
5 (: ). A2Bt (.
?doJx.) (AEFX*).
3. Ci'iXf (. &.)&et
(. )
y.ai ^
. \,Vi'.'EliTiiviko
.
m^^t.
(7,7-8,4.) 31
)( Knigs timm. er S5aum im ^aufc ^amanS SJlarba^ai tjor en ontg. VII.
7 Unb ber Jtnig flanb auf
ijom SJia^I
unb vom 2ein in feinem rimm, unb
ging in ben arten am ^aufc.
Xlnb
^aman ^anb
auf, unb 6at bic Knigin
iSfi^er um fein !ie6en} benn er
fa^e,
ba
i^m ein Ungltf i)om .Knige
f^on
Be-
8 reitet njar.
*
Unb ba ber 5nig nneber
au bem arten am i^aufe in ben ^aal,
ba man
gegeffen
i^aiU, fam, lag i^aman
an ber 35anf, ba jt^er auf fa.
^
ber nig: 2Biil er bie K-
nigin tt>rgen bei mir im i^aufe?
ba Sort auS bc Jlnigg SDiunbe ging,
9 er^fleten ftc
i^aman ba 5intli^.
*
Unb
arBona, ber mmerer einer toor bem
Knige, fiprac^ : 8iei}e, e fie'^et ein 33aum
im ^aufe
fnfzig
(Stlen
),
ben er 3)^rbi gemai^t ^atte, ber
uteg
fr
ben ^nig gerebct ijat iDer
^bnig
f^r:
^a^t ii)n baran ^enfen!
10
*
5iIfo
l^enfte man ^aman an ben 93aum,
ben er 3)iarbac^ai gemalt :^atte.
legte be nig o^n.
VIII. 3in bem 3!agc gaB ber nig
*2l^agijero0 ber Knigin 6p:^er ba i^aug
i&amanS, beS 3ubeni5inbeg, unb SDiar-
bi fam ijor ben ,Jv5nig; benn jt^er
2 fagte an, n?ie er i^r guge^rete.
*
Unb
ber itnig t^at ah feinen ^ingerreif, ben
er ijon ^aman i^atk genommen, unb
gat i^n aKrbi. Unb (Sjl^er fejte
9)rbi ber ba ^aman3.
3 Unb (Sji^er rebete tveiter toor bem
Knige, unb fiel i:^m ju ben
f^fen
unb
fie^ete i^n, ba er n^egf^te bie QSo^eit
aman, be 5igagiter, unb feine ^n
fge,
bie er triber bie Suben erbt
4:^attc. *Unb ber ^nig recfte baS goi=
bene ce^tcr
in (Sfl^er. flanb
8. U.L:
pcffen. A.A:
borauf (Sfiijcr fap.
3. A.A:
fie^etei^m.
4. A.A: ben golbenen ce^ter.
2.
6,12.
1,10.
5,14.
9
Rcx autem iratus surrexit, et de 7
loco conviv intravit in horlum ar
boribus consilum. Aman quoque
surrexit, ul rogaret Esther reginam
Pr.i6,n.2o,pro
anima sua; intellexit enim a
rege sibi paratum malum.
*
Qui 8
cum reversus esset de horto nemo-
ribus consito et inlrasset convivii
locum, reperit Aman super leclulum
corniisse, in quo jacebat Esther, et
alt: Eliam reginam vult opprimere,
me praesente, in domo mea. Nec-
dum verbum de ore regis exierat,
et statim operuerunt faciem ejus.
*Dixitque Harbona, unus de eunu-
chis, qui stabant in ministerio regis:
En lignum, quod paraverat Mardo-
chaeo, qui loculus est pro rege,
slat in domo Aman, habens allilu-
dinis quinquaginla cubitos. Cui dixit
rex: Appendite eum in eo! *Sus-10
^pr.'aviTlniPensus
est itaque Aman in patibulo,
ii.Dn.6,.i4.
q^Q^i paraverat Mardochaeo. Et re-
gis ira quievit.
Die illo dedit rex Assuerus
"Will.
Esther reginae domum Aman adver-
sar Judaeorum, et Mardochaeus in-
gressus est ante faciem regis; con-
fessa est enim ei Esther, quod esset
patruus suus. *Tulitquerexannuhim,
2
quem ab Aman recipi jusserat, et tradi-
dit Mardochaeo. Esther autem consti-
tuitMardochaeum super doraum suam.
Nee his contenta, procidit ad pe- 3
des regis flevitque et locuta ad eum
oravit, ut malitiam Aman Agagitae et
machinationes ejus pessimas, quas
excogitaverat contra Judaeos, juberet
irritas fieri.
*
At ille ex more sceptrum 4
aureum protendit manu, quo Signum
clementiae monstrabatur. Illaque
2,1.
2,r.l3.
3,10.
3,12is.
5,2.
7. B:
\)om 2;rinfcn be 9B. dW: SSeintrinfen.
vE:
fficingelage. B: am ^ala^. B.dW: bUcB (fielen) .
vE:
ftcKtc
| ^in. dW.vE:
fein S. erbitten (er.-
fielen) on d. B.vE: ba U. ber i^n bef*iof[cn.
dW.A:
^fe.
8. (Zaai tarn, ... . gctriinFcn i>atte ... Ut . cs
malt ti)un.
dW.vE:
(auf) bem ^olfler ... (lag).
dW.A;
e. ant^^im. (B: bie . fdEitr^en!)
9, dW: ber 95., treiben
... jum 93eflen bc3 J?.
gerebct, j^e^t im ...
)).
1. dW.vE: cril^rtar.
2. dW: gog ben diinQ ah, ben er ^. abgenommen.
vE:
feinen Siegelring ... on . jurficfgen.
3. tocinete u. fleijetc tfjm. dW: abtcubete. vE:
abjutenben.
32 (8,5-10.) Ksther.
VIII.
Hevocatio mandati de eacstirpandis Jiudaeis
'^
/] .
^
'
, &
' ',
^;
zovg '
^
.
^
-
,
/
& ?] ^
;
"^
'&
}
''
, )
" ,
;
^
(
,
.
"
^ ^
-
,
.
^& iv
^,
,
'
^ -
,
.
,
^^
&
, -
5.
*
.. Ci'iXf
(.
.)
tvO-
(s. &)6 ivomiov )
&
iv &.:
.
.Ci'iX: 4&8
(s. ).
*: {&^). :
'
daiv. A^* (ull.) as (A^Bf).
6. : .idtlv.
7. :
.
^&.
(*^ ).
^}
(.
'])* '/<.
Bf (..)
i'JJxa ...
*
.
^*
cn^A^Bf). 8. : -.
Xj
(.
.)iv .9. Ci'iXf
(. '/.) ()iv ,Ci'iX: iv
"^D^b TO3?nn opm
^ntiDDi vhti^ in ^riNSts-DNi
-
<~ : . j'

ST

:
1 <T V V -: |-
: - j
:
~ ~

~
jv -: -i IT : - ^
^n\sni
b^^^ n5D^^i "^i t'nb^n

:
-
< 1"

)
~.'
IV
-
< 1" :
~
JT : -;
V
-
:
-
I !v- : :
:
-
r\kh)2T\ nnDi<b ^^ 'rrb^n
TT, I"

A :
- <<- : : :
V Av
- - j- -
: \. : : 1
\- - j
:
1 V V
- ( : JT : V -: :

; 2^t2nb ri< Tib^n rv^tn^ 3
. - |..
X
> ...
JV
- " : I j :

-
1
j
: -
-
-b::3
nns^i "'i2 ^^
nib32
:
- V j- : : jt
.
:

:
- - : j : :
- :
; jv :
-
:
^
j

jv -:
:
-
n:^TO nrTO hi<m Dnt2?i r^t
<T
:

:
:.? - jv
:aDi}bD^ anros an^inN^-biii
IT :
:
VT
: :
-
:
2 a'^nsDO nbtD^i 'nbian rr^an
J VA-
-
V. 6. bisyib V. 7.
'1
^'in''
V. 0. "3 &<"3n ib. '^"53
V. 10. Trin'iu;n< fc<":a
.ACEX: {
). (pro
)
... . .
\'. .0,\^. .:'^y^ut/
de dt . Ci'iXt (.
.)1
&fi^et.
(8,5-10.) 33
iDcr SSibertuf e$ ^nig Stiften in alle dnber*
VIII.
flijer auf,
unb trat i)or ten Jlnig
5 *iinb
); efllt eS bem Sthxi^t utib
^a^e nabe gefunben or i^m, unb
ijl c3 gelegen bem itnige unb i^m
gefaile,
fo frei6e man, ba bie riefe
ber
5nfge
^amanS, bc0 ^
3Webat:^a, be Qigagiterg, n?iberrufen hier*
ben, bie er gef^rteten ^at, bie Suben
umzubringen in allen Sanben beS -
6niga. *iDenn trie fann
sufe^jen
bem
Uebei, ba mein SSoIf treffen n?rbe?
unb n?ie fann i jufe^^en, ba mein
7efet umfomme?
*
f:pr
ber
^5nig ^l^aeroS gur Knigin ^^n
unb
lu
SDrbi bem Suben: te'&e,
f^aU (Efl^er ba aman0 ge*
geBen, unb i^n ^at man an einen 33aum
gebeutet, barum, ba er feine anb ^at
8 an bie Suben gelegt.
*
@o frei6et
nun i:^r
fr
bie Suben, tt>ie eg eu ge*
fat, in be0 ^5nig0 Flamen, unb erfle*
geit e mit be Jlnig 0iinge. iDenn.bie
rift, bie in be JtnigS S^iamen gefries
Un unb mit beS it5mg0 9iinge ijerfiegelt
njorben, mufte niemanb n?iberrufen.
9 tt>urben gerufen beJibnigS @rei-
6er u ber Seit im britten SJionat, baS
ifl ber SJionat 6ian, am brei unb gtran-
jigflen i^oge, unb tvurbe gefrie6en, trie
3)^rbi geBot, gu ben Suben unb gu
ben ^rfien, anb^ifiegern unb ^au^t*
leuten in Subern ijon Snbien an iiS
an bie SWo^ren, ne^mIi ^unbert unb
fielen unb jn^anjig Ji^nber, einem
ieg^
lien anbe feinen 8riften, einem
jegien 33oif feiner 6^re, unb
ben 3uben i^rer (Srift unb @pre.
10* Unb e ttarb gefrie6en in be J?5-
nig ^i^aSero 9^amen unb mit be6
iJnigg 0iinge erfiegelt, unb er fanbte
8.A.A:fonnie9fiiemanb. 9.U.L:unb hjur*
ben gefreben? A.A: unb ben grfien. .L:
in Sanben on Snbia. .: in ben Snbein.
7,3.
v.l.
7,10.
3,Vi.
1,19.5,4.
7,3.consurgens stelit
ante eum, *et alt: 5
Si placet regi et si inveni gratiam in
oculis ejus et deprecatio mea non ei
videtur esse contraria, obsecro, ut
novis epistolis veteres Aman lilterae,
insidiatoris et hostis Judaeoruni,
quibus eos in cunctis regis provin-
ciis perire praeceperat, corrigantur.
*
Quomodo enim polero suslinere 6
necem et interfectionem populi mei?
*
Responditque rex Assuerus Esther 7
reginae et Mardochaeo Judaeo: Do-
mum Aman concessi Esther, et
ipsum jussi afgi cruci, quia ausus
est manum mittere in Judaeos.
*Scribite ergo Judaeis, sicut vobis 8
placet, regis nomine, signantes litte
ras annulo meo. Haec enim consue-
tudo erat, ut epistolis, quae ex regis
nomine mittebantur et illius annulo
i,i9.Dn.6,
signatae erant, nemo nderet con
"
Iradicere.
^'^^'
Accitisque scribis et librariis regis 9
(erat autem tempus terlii mensis,
qui appellatur Siban) vigesima et
tertia die illius scriptae sunt episto-
lae, ut Mardochaeus voluerat, ad
Judaeos, et ad principes procurato-
resque et judices, qui centum viginti
1^1.
Septem provinciis ab India usque ad
Aelhiopiam praesidebant, provinciae
atque provinciae, populo et populo
1,22.3,12.
jyxjjj linguas et litteras suas, et Ju
daeis, prout legere polerant et au-
dire. *Ipsaeque epistolae, quae 10
.8.
regis nomine mittebantur, annulo
ipsius obsignatae sunt, et missae per
5. aSdicbt ti ... toenn c* redjt biinfet bem . @. jufet|en.
dW: bieSSr. tvibcrr. \., bieStnf^t. \E:mantt)iberi 8. tMrfte iiemanl) ro. dW: loegen berS.
vE: in
rufe... ben ilnfc^lag.
SBetreff. dW: unterfiegett ... eine @d^rift ... fann
6. B: vermag
on^ufe^en ba3 UngldE ... ba nic^tw. tverben. vE: ifiunnjiberruflic^.
a3erbevi)en meinen . dW: bem Itnier^ange meine 9. ^tatti>alutn .., feiner (gt. 3,1?. 1,1),
5iJoil;9ioitcii'S3iM. 21.3;. 3.St3 2.?lt't. 3
34 (8,11-17.)
VIII.
Hevocatio mandati de eacstirpandis Judaeis,
ansciftlEv
'
QOiVt
**
^ &
^ , ^
{>
(
xat ^
,
*2
iv
^^
^
4-
', ry ^^
"
t)
*^ -
&& &
iv
^
^
'
,
.if)
**
Ol \
^'
^
-
&
&
iv
,
*5
&
-
.
l /
iavy
*
ort 7
-
aal ov^
^"^
^ *
^^ ^
.
'
^.
^ ^'DSh
0*^0^)02 D'^:snn
10. : ... .
11. : inir.
.&.
^*
nciaji et et .
* (A.2Bf). Xf
(in f,)'
*
.
'ffi;^-(etiam Ci'i :)
*/
,
* 'xat
^.
12. A^CX* )(A2Bt).
t)
Post vs. 12. in edd. vulgg. sequitur locus
V
-:
i
-
IT : : : - -:
^
.. -
: -:
r

: - :
A
: Ij-
VT.
>
-
VT
:^
s*
\
: TV j : IT VT :
m )7 : "
:
:
''^'
~
IT
-; V ^ VT
1" :
V
j
s
nrTO-basm in-inb nnsn
i3
jT

: : < : -
jv :
ni%nbn D^^yn-bab '^^bs
nb^nn^i
:
:

-
IT
"^
: .

:
dp3nb

oi^^b b'^iw
^^'^
VT :
-
J
~

-: *
...
V
<
: I

IT ^ IV
:!
a^s^m^ a'^bnnn ^liiS'' a^hnti5n5in
V :
>
I : :> :
IT

: : .
itD^itDH n3n3 mni 'nb^an ^272
IT
-
: nbns
]mxD n'^rni
r
: VT
-:
IT
^
j
^
.
-baV"^
*nVTO^
nb^TO-ba^i)
^'
/^- . aipi? n^i^i
*^:!?
a'^niinsb
^it^i
nrfnto ?^?>)?
'imn
ynkn
^g?p
D'^ln]
ato ai;;i
'
: an^bs?
. 13.
>^'': <"33 ib.
'1
^! ib.
'-^:?
. 15. "^
tt)
Vulgo hic incipit cap. IX.
^ay^ (C'''X: ^
-^^
/9c
U. Ci'iXf
(P
)
no^iwv
iUriatj) ...
:
^.
m^t.
(8,1117.) 35
ie3Jltt($t
(
u ^in fontgl^^lei^crn, ic i5rur(|t bti bicSSolfcr^VIII.
bie bur bie rcitenben S3oten
11 auf
jungen ^Jlault^imn, *barmnen
ber Jtnig ben Subcn Qob, iro
fle
in
6tbtcn tOaxm,
((
u erfammeln unb
gu jieijcn
fr
i^r !ie6cn, iinb u vertU*
gen, ju erttJrgen unb umzubringen atte
-ana^t beg unb Sanbe3, bie fle
ixngfleten, fammt ben .^inbern unb SDei*
12 Bern/ unb i^r @ut ju rauBen, *auf
(Einen ZaQ in aUtn Subern beg ^nigS
-^i)aSt>ero3, > am breije^nten
^^agc be gn?'oiften 9018, ba ijl ber
ISaKonat Oibar. *S)er Sn^^alt aber ber
6^rift n?ar, ba^ ein ebot gegeben
wre in atlen Subern, ju ffnen
aUen
aSlfern, baf bie Suben auf ben ilag
gefi(t fein foten, ju ren an
14 i^ren Seinben.
*
Unb bie reitenben SBc*
Un auf ben 9)lauitl)ieren ritten an^ fneI
unb eilenb bem SSort be0 nigS,
unb bag ebot tvarb gu
@5 ufan
ngefgen.
15 3Jrbi aber ging on bem
Knige in fnigien Kleibern, gelb unb
ujeif, unb mit einer groen golbenen
Jtrone, anget^an mit einem Seinen* unb
^urvurmantei; unb bie tabt @ufan
ljauc^jetc unb n?ar
fr5p. *S)en 3u*
ben aber iar ein unb ^reube unb
17 2onne unb ^re gefommen. *Unb in
allen Subern unb tbten, an ttje^en
)rt be0 itbnig^ SCort unb ebot ge*
langte, ba njarb Sreube unb 3Bonne
unter ben Suben, SBo^Heben unb gute
3!age, ba iete ber 93ifer im Sanbe
Suben hjurbenj benn bie f5urt ber Su*
ben fam ber fie.
9ff.U.L:3ben. lO..L: iuncjenSyiauiern.
13. A.A: ^u
erffnen. 13. 17. .L: Sanken.
14. V.L-MMtxn. 15. .: Sinnen?.
T.14.3,15.
veredarios, qui per omnes provincias
discurrentes veleres lilteras novis
nunciis praevenirent. *Qaibus im- 11
s,is.9,t5i.
peravit rex, ut convenirent Judaeos
per singulas civitates, et in uuum
praeciperent congregari, ut starent
pro animabus suis, et omnes inimi
cos suos cum conjugibus ac liberis
et universis domibus interficerent
atque delerent, et spolia eorum di
riperent.
*
Et constituta est per 12
omnes provincias una ultionis dies,
id est terlia decima mensis duode-
cimi Adar.
*
Summaque epislolae 13
haec fuil, ut in oranibus terris ac
populis, qui regis Assueri subjace-
bant imperio, nolum fieret, paratos
esse Judaeos ad capiendam vindictam
de hostibus suis. *Egressique sunt
14
veredarii celeres nuncia perferentes,
et cdictum regis pependit in Susan.
8,13.
3,14.
v.lOp.
y.l.
Mardocbaeus autem de palatio et 15
de conspeclu regis egrediens fulgebat
veslibus regiis, hyacinthinis videlicet
et aereis, coronam auream porlans
in capite, et amiclus serico pallio
atque purpureo; omnisque civitas
exultavit atque laetata est. *Judaeisl6
'S^Sfi'i^if*
autem nova lux oriri visa est, gau-
p'.ia,9.
jjunj^ bonor et tripudium. *Apudl7
omnes populos, urbes atque provin-
cias, quocumque regis jussa venie-
bant, mira exultatio, epulae atque
convivia, et festus dies, in lantum,
ut plures alterius genlis et sectae
Neh.10,28.
eorum religioni et ceremoniis junge-
Ju-
6,8.
Le. 16,19.
13,15.
rentur. Grandis enim cunctos
(2Ch.i7,io.
tlaici Hominis terror invaserat.
VGn.35,5.
Dt.11,25.
10. bur4) reitenbe iS. auf ebUn hoffen u, {, ^u
lern. dW:
Sufer auf uferten, reitenb auf Jftennctn
II.
JDiauU^icren, ben eignen ter (Stuten. vE; diU
i^cteu
mitSRoffen, [unb] bur(^ feiere, bie ritten auf
^u, eMen m., Sungen i^on t.
11. : ijerjlatiete, bie in aifen u. ieben t. ...
bcrer, bie
f.
ngfiigen ttjrben. dW: ben 3. in alier
u. jegli^er @tabt ... befeinbeten. vE: jebenaSolfe
ijaufen eine 33. ober eine S., tt)eler fie feinblid^
angreifen irbe ... i^re J&abe ju ^lnbern.
13. 2llfo watb
... tourbe ... erffuet 95* Mtib ...
wren (vgl.
3,14).
11. S* et sp. eor. dir. 15. .: aerinis.
14. StofTen u. iSJlukrn ... gegeben, (. 10.)
15. blau u. toei ... Hantel von Weinitnnen u.
^ntput. Brl^immelblau. dW.vE:t3urpurbiau. dW:
.
ijjfug u. .
vE:
weif u. ^urpurrot^.
16. : cntfianben. vE: gchjorbcn. dW: S?en 3.
loarb ...
17. B: SKol^Ijeiien u. gute 3:. dW: afimal^ru.
SBo^il. vE: afimal^le u. ein guter XaQ, u. 93.
ben 33. bc Sanbc^. dW: iniol^ncrn ber Snber.
dW.vE: (bie) . ^ot ben 3. berfiel jle. B: e fiel
ein greifen... uberjie.
3*
36 (9,112.) Ksther.
IX.
mFudaeorum vindicta adversus hostes
IX,
Ev ry -
xaidexaty
,
,
% .
2 *
^
-
' ,
.
^

''
. ^
*
& ^. (^) ^Kai
iv
,*
^
/
^&
\
^
' ^\ &,
^^ &
&
',-
.
^^
^' &&
.
^"^
6 &'
' -
1. A^CX*
^
(>^2|). EFX (pro ) .
Ci'iXf
(in f) ^^'' .
2. Ci'iXf (. ) .
4.
AiBMot. ys. (A2Ci'iXt).
6. Ci'iXf (.
'/aJ.) *.
7-9. Nomina propria alii aliter.
7. B: .*:
^(^A^).
8. : . &. . .
9. : . . '... &.
lOs. *:
^&{-&^).
*
(pr.) 5 ...
*7.
(ACi'i
f
). F:
.AB iolerpgt. /'^-
iv
avTjiTri 'imS.
11.
Bf (. .) T'(EFX: ) et (a.
^&.) .
Ci'iX-j (in f.) .
12.
Bf
(a. '.)
.Ci'iXf (. :)ttJ -
j
aiUaaji et
(. .) ,
'
1
-: j
^ TT

:
-
s
-:
_,
"^
:
Di^3 nitonb 1mi Trb^n-nn^
-
: . :
. . - - :
Di^tb bn^in^n ^' ^^ ^^,
-:':
IV

: I : :
-
'nV/2nhiD''TO-iDD3h''ny2 ^^
1 JV
- :
"^
: .
IT :
:
-
AT IT ': -
: -
17 : :
;
bSD-'^S DiT^DS
TO5?-Nb
^'
^
: r
-
IT
'^
'^
-
VT
: -
- -
: ^j : ;
-
: : :
:
V :
-
: )
. . -
JV -: > : - < :
Tibn n'^ns 'iDnn^ ^^"^3
: rr^bj'
4
-
J : - : :
"^
< . -:
-^3
ni3^TOn-b:::n 'nbin i^^nn

~ :
'-
: :
^si'i
:bi^3>n 'nbin ''Dii'd ti^^^n
fi
<
--
I :
^ r \r : : >
V y:
- - V
: j
"^
:

:
-
c.

: I : y
-.|--
'AT : - : ,. :
3 ^^ :ii:sn3
g
< : IT - j- : IT :

''^^
niii^ nsi^ii bnln^n
r : *. :
-
r :
^:- :-
:
:
- -:
r : S" :| :
-
J .! : - :
- <"
:|
-:
^
y :|
:
- )" : -
-:
r :
-

-;
j 'Jt
-
> ST

:
. 1
: IT ^ -
AT :
-
IT
y* -: |- J* : jt
-
J
~
]
nh'^'Br;:
^^^^i
^^^^
V. 7. K1i3>t ';2J '"lIDtt S<"0
ib. ^'^^
'
. . fc<^^3Ji
' "
ib. K'niaJi
';!) ib. in^'n
ib. itiiyt 'T
m^ct. (9,1-12.) 37
tc ^rUirgutt am brcijc^nten 3lbttr. SDte i^urc^t 9^unb fciit etc^t IX
IX. Smstvbiften SOionat, bag ifl ber
Sonat Qibar, am bretge^nten 3!age, ben
bc8 nig Sort unb @c6ot Bcftimmt
^atte, baf man eS t^un fote, e6cn bef*
felben itagc, ba bie f^etnbe ber Suben
i)0^tm, fie ju berhjitigen, n?anbiej!^0,
ba bte Suben i^re ^m^t u6crn?ittgen
2 folltcn.
*
iicrfammciten bie 3u*
ben in ii)xm (Stabten, in aUen nbern
bc bnigS Sl^aSoeroS, ba fie bicanb
legten an bie,
fo
i^nen ubd tooUten.
Unb niemanb fonnte i^nen njiberjte^^enj
benn i^re ^urc^t tvat ber ade 33i)I!er
Sgefommen. *5 alle OSerfien in
Snbern, unb ^rjien unb Ji^anb^fleger
unb Amtleute beg Jlnigg, erhoben bie
Suben; benn bie }^\ SWarba^ai fam
46er fie. *i)enn 3)Zarbac^ai tttar
grof
im aufe be ^5nigg, unb fein erc^t
erf^oil in aUen Sanbern, tvk er jun^me
5 unb gro h)rbe. *%i\o fc^iugen bie
Suben an aUm i^ren ^^ftnben mit ber
(SnJertflt, unb n?rgten unb 6*
Un um unb traten i^rem SBitlen
6 an benen, bie i^nen feinb n^aren.

*
Unb
gu @{ @ufan erhJrgten bie 3uben
unb htad^Un um
fnf
i>unbert 93.
7
*
iDaju erttJrgten fie ^arfanbat^a,
8^:^on, 5iftat:^a, *^orat^a, 5ibaiia, 5iri
Qbat^a, *^axmaii)a, 5irifai, 5iribai,
10
33aiefat^a, *bie jc^n (Sb^ne ^amang,
be @^ 9)iebat|a, be Subensf^cin*
be; aBer an feine ter legten
fie
bie
nbe ntt.
11 Qu berfelSen Seit fam bie Qa^
ber @rtt)rgten gen @ ufan or
12 ben 5nig. *Unb ber ,^5nig
f^r
ju ber Jlnigin (Sft^cr: i)ie 3uben
i^a6en ju
@ @ufan
fnf
i^unbert
2. U.L: Sanben. A.A: ^onbe.
4. U.L:
erf^o
(A.A: erfd^ailte).
Igitur duodecimi mensis, quem
IX.
3,7.13,8,13.
Adar vocari ante jam diximus, lerlia
decima die, quando cunctis Judaeis
interfecUo parabatur et hostes eorum
inhiabant sanguini, versa vice Judaei
superiores esse coeperunt et se de
adversariis vindicare.
*
Congregati-
2
que sunt per singulas civitates,
op-
pida et loca, ut extenderent manum
contra inimicos et persecutores suos.
Nullusque ausus est resistere, eo
quod omnes populos magnitudinis
^'^'
eorum formido penelrarat. *Nam 3
8,9.
et provinciarum judices et duces et
procuratores, omnisque dignilas quae
singulis locis ac operibus praeerat,
.8,36.
extollebant Judaeos limore Mardo-
*"'^
chaei, *quem principem esse pa- 4
latii et plurimum posse cognoverant,
Gn.26,13.
j-^j^g
quoque Hominis ejus crescebat
quolidie et per cunctorum ora voli-
tabat.
*
Ilaque percusserunt Judaei
5
inimicos suos plaga magna et occi-
derunt eos, reddenles eis, quod sibi
paraverant facere: *in tanlum, ut
6
etiam in Susan quingenlos viros in-
terficerent, extra decem filios Aman
Agagitae, hoslis Judaeorum. Quorum
ista sunt nomina:
*
Pharsandalha et 7
Delphon et Esphatha
*
et Phoralha 8
et Adaija et Aridatha *et Pherme-
9
sta et Arisai et Aridai et Jezatha.
r.i5i.,ii.
*Quos cum occidissent, praedas de 10
substanliis eorum tangere noluerunt.
Stalimque numerus eorum, quill
occisi erant in Susan, ad regem re-
lalus est. *Qui dixit reginae: In urbe 12
Susan rnterfecerunt Judaei quingen
2. .: penetraret.
10. S: agcre.
5,11.
1. Sage beffelben, ba .,, ^ctanna^ete ^uqeiafei)ctt
B: ^erbeifam, bag c^ folite getl^an tcrben. dW: an
loelc^em ... jurCSrfuiiung fam. vE:onjogcn werben
foitte. B: iarteten t^rer md^tig ju ioerben, feierte
cfi(^um. (dW:unbe^fon)nbte...)
2. B:
i^rem Unglficf trteten. dW.vE: i^t
U. futcn. B:
c3 trat (Sin SWann tibcr fie auf.
dW: 3. fonnte or il^nen
flehen.
vE: bejianb t).
i^ncn (gi. 8,17).
3. u. 2totti)oltr
(342).
B: bie
fo
bie
effte
ouinc^teten,
fo ber ^. ^atte. dW: eff6eute.
vE: !Dicnfiieute. dW.vE.A: unterp^ten. B:f}anben
ben 3. Bei.
4. B: ergini^. dW.vE:
Stuf ging buvd^ o. (Sanbi
fftcn).
B.dW.vE: benn ber #Tl. tourbc
ntet grer.
5. B: aiie i^rc ^. mit bem <SIg bc
@)65.
dW.vE: in. b. c^njerte. (B: u. ber @rU)rgung u.
bea5erberben3!)
10. onbie. B.dW.vE: an (bie) S3cute.
11. dWt ber in ^., ber Surg (Sxto,
38 (9,13-19.) sther
IK.
Jfudaeorum vindicfa adversus hostes.
'iv ' ^-
; ^ y,al ;
^^
*& '/&
^
& ^
&.
^^
^&, &
^
.
^^
-
^
*\ ,)
&,
^^
' iv ]
& &,
Tjj *
] ^
\ .
^^
,
.
^^
^ -
-
'
.
*^
/Jta
^
^
((. ry
& ,
-
-
iv -
^
{
&,
.
12. Ci'iXf (.
.) 4.*
:
'){7{)^}-^). :;iv ...
'
13. Ci'iX": T^ . A^* diV.a (Aifif). A^B: ^t-
.Ci'iXf (in f.) ini ^vks.
14. k^*KoLi Inirq. r. ytv. (A^Bj),
15. B: aSkv.
16. B: xat .Ci'iXf
(p.
iofj&.)
TttQc ipv/TJq (s. ). EFX: ).
A"j
(p. 6) ] {7] ra avts
(*).
18. CEXt
(.
7d.) . A2Bt {a.avin.) (A^F
*; : xat ax).
19. : Jia, TTO af oVJsd. oi itan. iv naffri )
rjl
l'Sw ay. .-: . '
.
*
.-fin. (ACEFXf parum inter
se diversi). A^X* (AZCEFXf).
! /
:

jv -;
: j
.
-nm ^br n^o Tib^n nirn: i^^tbs
AT JV I V t.v
-
j
: VT

'^52-'?::?-5
^'^^n1 :3?" 3
^5 D^'^^n':) nn^o-Ds
ina*^ diu
JV
-:
:
-
TT
- Jj
^
V j:: 'j" t ~
JT : V-; |- I
t

<
-
I
I
"^
-
^
j :
' I
IT IV :
-i
IT

~
IT I
IT 1" : V ^v -:
V" :
j :
- |-- -; V j : TT
*
:
-
/
- t

^ : :

:
*
:
-
JT :
: : ^- - j : j -: / : ^ J
. -
-
^^ Nb nhn^i t|b^
'^^
V : IT i -
AT : :
mii tinb nto5? nuDibtii-Di''^ : st
ir
AT-:
^
V j : IT jt : :
V. jt: TT <:-;-
:
^
V -; j :
-
: : : jv :
< -; |-
-
:
^
IT JT :
-
:
JV : *. j : TT
: - j- :
- I " -
IT : :
:
~
j-.T : :
-
JT : ' -: j : < :
-
j
.
-
y : J
'
V. :
V. 12.
'^^'^23
"an
V. 15. 18.
'"^
'nin'^
V. 10. 'i "n'^n''
12. B.dWticrbcnfiegctl^att^Bcn. vEiraogen...
B: S. {|1 nun beine iittc?
fo foil c bir gegeben crs
ben; u. . ifl ferner bei 03 eg eieren?
fof. egcf^c^cn.
dW: u. to. b. Segc^ven? @ fcii
g.
fffiet. (9,1319.) 39
$amand @o$ne am f!3aum SDie ^mui^ttn in ben Sdnbern. ^er Zaq be^ SSSo^UeBen^* IX
5erlrrgt unb umgcira(^t, unb
bie je^^n (S^ne ^amani, wag Ujerben
f{e
t^utt in ben anbern Snbern bc Jl*
mg0? 2btttejt bu, bag man birgcbe?
unb forbcrft bu mu)x, baf
man
13 t^ue? *(Sfl^er ^: efallt e bcm
Jlbnige,
fo lajfe er morgen bie 3u*
ben ju @ufan t^un bem heutigen e*
Bot, ba
fie
bie je^n e^ne ^amanS an
14 ben 33aum ^enfen.
*
Unb ber nig ^ie
alfo, t^un. Unb ba0 eBot toarb ju @ufan
angefc^Iagen, unb bie je^n @^ne ^amanS
lairurben ge^cnft *Unb bie Suben ver*
fammeiten
|!
u @ufan am ierge^nten
ilage beS 9J?onat8 Qlbar, unb ernjrgten
gu @ufan brei ^unbert ^; aber an
i^re ter legten fie
i^re gnbe ni^t.
16 5l6er bie anbern Suben in ben San*
bem beS bnig famen gufammen unb
jianben
fr
i^r SeBen, ba fie
Oiu^e
|*
Un sjor ii^ren ^einben, unb erwrgten
i^rer f^einbe
fnf
unb fieBenjig taufenb;
aber an i^re ter legten
fie
il^re ^anbc
17ni^t.
*
gef^
am breije'^nten
ilage be 9)ionat3 ^bar, unb tuteten
am ierjc^ntcn ilage beffelBen SKonot:
ben mte man jum ilage be 2Do()I*
18ic6en3 unb greube. *5l6er bie Suben

ju @ufan
tnaren gufammen gcfommen,
beibeg am breije^nten unb tiierge^nten
'Xa^t, unb mieten am fnfzehnten 5!age:
unb ben Sag mte man um ^^age be
1 9 9Uo5Ue6en0 unb f^reube.
*
iDarum m*
Un bie Suben, bie auf
^tn Drfern unb
%Ucn tvo^nten, ben ierje^inten
%^
be SWonatg Qlbar jum itage be6 Soi)i*
lebenS unb {^reube, unb fanbte einer bem
anbern @efenfe.
13. .L: efaiiet.
13ff.
.L:3bcn.
15.17. 19. U.L:3onben.
16. U.L: fiunben.
17.18.19.U.L:^reuben(A.A:ber1^reube).
18. U.L: 6eibc am.
5,3.6.7,8,
1,19.
tos viros et alios decem fiiios Aman:
quantam putas eos exercere caedem
in universis provJDciis? Quid ultra
poslulas, et quid vis, ut fieri ju-
beam? *Cui illa respondit: Si regilS
placet, delur polestas Judaeis, ut
sicut fecerunt hodie in Susan, sie
et cras faciant, et decem filii Aman
7,io^jt.2i,
jjj patibulis suspendantur. *Praece 14
pitque re.T, ut ita fieret. Slatimque
in Susan pependit ediclum, et decem
filii Aman suspensi sunt. *Congre-15
gatis Judaeis quarta decima die men
sis Adar interfecti sunt in Susan tre-
centi viri; nee eorum ab Ulis direpta
substantia est.
'
3,15.
f.l0.8,ll.
e,ii.
T.10.15.
Sed et per omnes provincias, quae 16
ditioni regis subjacebant, pro anima-
bus suis steterunt Judaei, interfectis
hoslibus ac persecutoribus suis: in
tautum, ut septuaginta quinque mil
lia occisorum implerentur, et nullus
de substantiis eorum quidquam con
lingeret.
*
Dies autem tertius deci
17
mus mensis Adar primus apud omnes
interfectionis fuit; et quarladecima
die caedere desierunt, quem con-
stituerunt esse solemnem, ut in eo
omni tempore deinceps vacarent epu-
lis, gaudio alque conviviis. *At hil8
qui in urbe Susan caedem exercue
rant, terlio decimo et quarto decimo
die ejusdem mensis in caede versati
sunt; quinto decimo autem die per-
cutere desierunt, et idcirco eum-
dem diem conslituerunt solemnem
epularum atque laeliliae. *Hi verol9
Judaei qui in oppidis non rauralis
ac villis morabanlur, quarlumdeci-
''"15)37!**
n^um diem mensis Adar conviviorum
et gaudii decreverunl, ita ut exullent
Neb .8,1 2. Ap
in eo, et mitlant sibi muluo partes
epularum et ciborum.
11,10.
13. unb bie ief)n ... B.dW.?E:fo erbe... ben...
Qt^atUt
JU
i\).
14. gegeben.
15. 3. )u . erf. <1 am ... (. 10).
16. . ffiimn, B.dW.vE: Unb (5{ui^) bie ^*
en.
17. dW.vE: am ... i;attm fie
3ilue. B; einer
SefJa^ljcit. dW.vE: einem X. bc a^mai)H ...
19. in b. . u. Sanbftbteit ... unb 3. guten Sag.
B:
offenen (StDten. dW.vE: .dW:ticSanb;
juben, bie in ben (St. bei platten Sanbe to^nen. \E:
3. auf bem 2anbe, cldiie in <St. ofine SD^aucrn h)o^5
neu. dW: unb iDo man eri^te
fenbpt ... vE: diner
f^icftb. 5(. ^^eiieii?m@f[en].
40 (9,20-27.)
Esther.
IX.
Jnstitutio festi Purim
20
tovg
,
roig
'/-
*^^ (^
* ^
21
(jtij(jai
^ &
-
^,
22
gy ^ffjf.
^
oi '
&
,
& &,
,
.
^^
', &
,
'^^
^
*&
^-
, &
,
"^^
&
,
in , &
inl ^.
26
/Ji^
^
,
zj -
,
, &
,
^"^
'
im
&-
20. : . . ..A'Ci'iX:
(2). 21.
^*
et '
(A^Bf)
22. : ^
..A*CX:
(^). : .,
/, &(xai
.
7., &
&.. 23.
Bf
(a.
.) 6. 24. : (pro ). ^:!/&{
(-& 2)
*
(A2Bt). : .,&
&. ... . . Ci'iX:
^.
. 25.
**
et (sq.)
(A^Bf). : .
^... ...
*
,. 26.
^*
.
avtat
(2|).
: . *. FX: .dt
S.
. 27.
*
. Ci'iX:
.^:
&(&.'^', EFX:
&).
. :
-
-
: : j :
-
:
-

: .
- :
-

: - -:
jv
-
:
"^
:
-;
TT :
-
j

j :

VT JT
' -:
V" : -:
j :
-^
-^b's :nD5i n^^-biss i322
V -:
.
-
: ^
"^
:
nntitoi: ^iM nb ^fen;
^'
hto nibin^) nhnton ^
j -
< : : : jv :
: '^'^nnib niDnn-i ^iwnb
:
IT
^
.
-
" :
'^,c;"

T-;iT : - '
^

-:
j- Fv
-
j- : T^ : jt : -
:
VT IT s
~ ~
r
V
-
"^ -
I
I"
-
; -> :
-b^?
d^^n^iD nbs^in '^b^b ?.5"
vjv .
IT v :
,
-
'
*
-
-
J-
-
jT
^-
jt
-
:
- j. : : j
:
iv

-:
D'^ibsn-bs bi^'i
inrb2?i dh^^b^?
V. 22. nbJI
6<"33
V. 27,
'p
i^japi
20. fanbte r. B: .dW.vE:
f^r. bicfc
(53cgci)enl)citen) ouf.
21. feftjufe^en bei iijncn, fco
f.
li^icltcn. B: Bei
iijncn ju befltigcn. vE:
fr fie fcjlsuf.
dW: feierten
icgli^e 3a^rc6. B: ijon jebem Sal^r ju 3
22. oerF. toetb. B: Slonat, bcr i^nen aui ber
99etr6ntp in %t. u. aui bem trauern in einen
g.
iTag l^erumgcfe^retirar. dW: 96 bieS^age, h?ob.
3. . erl^ieiten vor ... ivo e |
i^ncn tvanbte pn
mih^t.
(9,20-27.) 41
SJlatba(ai 25ricf an alle Subeit. tc Xa^t ^uxim*
IX.
20 Unb SWarbad^ai Bef^ricB blefe e^
(^,
unb fanbte bie 93riefc gn aUen
Suben, bie in atlen Snbern be Jtnig
5i^aScro3 n?arcn fceibeS naijen unb
21 fernen, *baf fie annhmen unb gleiten
ben icrjc^nten unb fnfzehnten
Xa^
22beS aWonatg 5lbar
%;
*ben
klagen, barinnen bie Suben gut Olu^e
gefommen n?aren i?on i^ren ^einben,
unb bem SWonat, barinnen i^re
(S^merjen in fjj^cube unb i^r Seib in
gute 3!age erfe^fret ttar, bag
fle
bie-
feiBen i)aiUn fottten fr
$age
So^ileBen unb f^reube, unb einer bem
anbern ef^enfe f^irfen, unb ben Fir-
men mitt^eilen-
23 Unb bie Suben na'^men eS an, baS
fle ongefangen ^^atten ju t^un unb baS
24 3Jlarba^ai ju i^nen frieB: *n?ie
.^aman, ber o^n 9Kebat^a, ber Qiga-
giter, aUer Suben ^einb, gebt :^atte
atle Suben umjuBringen, unb baS oo
werfen iaffen, fie
ju frecfen unb um*
25uBringen} *unb n?ie ^jl^er jum ^*
nige gegangen unb gerebet, ba
bur 33riefe feine Bfen 5nfge,
bie
er n?iber bie Subcn gebt, auf feinen
Jto:^f gefe^ret trrbenj unb n?ie man
i^n unb feine 65^ne an ben S5aum
26ge^enft '^tte. *iDa^er
fle biefe 3!age
^urim nannten bem Flamen beS
SoofeS, atlen Sorten biefe SSrie*
fe0,
unb ?
fle fei6fl gefe^en ^^atten
27 unb ? an fle
gelangt n^ar. *Unb
bie Suben riteten eS auf
unb na'^men
c
auf fl
unb auf i^ren ^amen
unb auf alle, bie
fl
ju i^nen traten,
20ff.
U.L:3bcn.
22.U.L: monUn ... freuten (A.A: ber
i^reube).
25. U.L:geiien!etl^aiie.
26. U.L: nenneten ... gelanget i)atU (fiatte).
Scripsit ilaque Mardochaeus omnia 20
haec et litteris comprehensa misit ad
Judaeos, qui in omnibus regis pro-
vinciis morabantur, tam in vicinio
.275.
posilis, quam procul,
*
ut quartam2l
decimara et quintam decimam diem
mensis Adar pro festis susciperent
et reverlente semper anno solemni
cclebrarent honore, *quia in ipsis22.
diebus se ulti sunt Judaei de inimicis
joh.16,20.
suis et luctus alque trislitia in hila-
ritatem gaudiumque conversa sunt,
essentque dies isti epularum atque
laetitiae, et millerent sibi invicem
'*'
ciborum partes, et pauperibus mu
nuscula largirentur.
Susceperuntque Judaei in sole 23
mnem ritum cuneta, quae eo tempore
facere coeperant et quae Mardo-
chaeus litteris facienda mandaverat.
3,10
*Aman enim, filius Amandathi slir- 24
pis Agag, hostis et adversarius Ju-
daeorum, cogilavit contra eos malum,
ut occideret iilos atque deleret, et
^'"^'
misit phur, quod nostra lingua ver-
titur in sortem. *Et postea in 25
gressa est Esther ad regem, obse-
crans, ut conatus ejus litteris regis
irriti fierent et malum, quod contra
Neh.4,4.
Judaeos cogitaverat, reverlerelur in
Caput ejus. Denique et ipsum et
T.io.r,io.
gj-Qg
gj^g affixerunt cruci.
*
Atque
26
ex illo tempore dies isti appellati
sunt phurim, id est sortium, eo
^'^*'
quod phur, id est sors, in urnam
missa fuerit. Et cuneta quae gesta
sunt, epistolae id est libri hujus
voluminc continentur.
*
Quaeque 27
sustinuerunt et quae deinceps immu-
tata sunt, susceperunt Judaei super se
8,17.
et semen suum et super cunctos qui
religioni eorum voluerunt copulari,
Kummer ju ^r. ... SBo^lteben. vE: ali Z. an web
a)tn ... in iel^em
fr fie ber Jl. in ... ertpan;
beltc. B.dW.vE: u. @aben (fr) bie .
23. B.\E: an fie gefc^rieben l^attc. dW: i^neu
orfc^rieb.
24. bie
3. urnjubr. u. ^ut, bai ift bai &ooi ...
erftrenu. umj. B: ula)'t)tm. ... dW: ultijmiia) ...
l^atte einen Slnf^erfonnen U) iber . . . oufjureiben . .
.
yE: 2)enn ... ben
51. gegen bie 3. gemalt.
25. unb er gcr. mit aSriefett, ba# feine ... (B:
ti aber vor ben . gefcmmen,
fo
)er b. 5r. hcc
fohlen ...?) dW: Unb aU jTe ... tarn, befai;lcr ...
51[9
... jurcffiel auf
f.
^aupt.
26. nadj b. 91. ^ur, alfo bft ... l^teon felbflt ...
dW: tl^nen begegnet. B: ber jte gefommen. vE; fie
betroffen.
27. 3. fefiffelieten u. n. uf fiaf, dW;
Ju
ii^nen Italien Wrben ...
42 (9,2810,2.) Ksther.
,,
Institutio feeti JPurim, Ahasveri dominium et Mardochaei digniias.
iavT^Vj oM
-
tau Ai Se
fa^av.
"^^
8
^
& ^
6(
]
.
^^
Koii
^-
$ ])6
.
(^^)
^^
&
^
,
.
^^
&
} ,

,
6
.
^ &,
\ ' -
,
.
27, : in >...
yivfav y.ai yfViav ( etiam
f
A^) .
. ..
.
28. : .{.
2
; F*). : .
,
A^F: euXtinji. EFX: .
'
29. F: .
'*
(2|) ... ^(-
^2).
30. Hie VS. Dullibi Graeco inveDitur.
31. F (pro vy.y .EFX (pro alt.
iaxn.) ). (et al.): .
32.Ai*(pr.)Ka*(A2Bt).
1.

: (di A2B). Ci'iXf (.


ctadfvq)
'-
.
*
.
2.
*
(quart.) et . *.
-'^r ni'^inb nii:?^ ^ hr^y
D3i3TDi onnDS nV^n -'
'^2vq
^ D'^^^1 ;3 -::2
38
t j TT
^

-;r : :

iT
JT ' i : :
iib nhkri
-'
'^b'^i i'^S'i
''3? .
-
st:-- " .-
-^3- ^^ ^^
b'^n^nji
-^3"
D*Sss ^ :'':3 >
mm D'^5^?1
^??"^?
DnirTjn
vi: j :

~
:
nWn nnsn '^ti'^-nK
^pb
intiw^^nsi
)2*
3/2 ^n^ir^n
. - j" : ' AT :
-
'^
-
: :
-
-
''^
o'b
"^ !^^ :Dnprn32
52 2nDDi nbwsn ^
VI"-

:
\
-
^ -
.J. y :
- -:
- '.
-
: ^
*"-:
r :
- j
:
^
^
jv -: - ; : I j"
, !
~
j
-bs?
D-^n^in3 on-i^ibn Tib^n ibis^
-
_
: j"
"^
-: V Av
-
V :

.
IT
j- t :
-
:
t - j-
:

V. 20. Tinn 'n V. 31. d"iip!j
K"3a
ib.. piOS ii"n
V. 2. nS'l i<"53
27. dW:
fo
ba e n. unterginge, bap fie ... feicv--
kn, ii)xn SScif^rift u. Befiimmtcn Seit, in jcgi.
Sa^re. B: iorf^r. u. i^rcr 3. : on jic on
fte^en n?., fo
ba^ c3 Dfiiemanb bertreten brfe ...
in cmf^eit i^rcr <^a)xi]t u. ju ber il^nen
6cfl. 3-
feiern oliten. (. 21
.)
28. : man bicferil. fofite eingeben! fein u. ba^
fle gehalten rben 6ei ailem unb jebem ef^Xed't,
Bei einer jeben Familie, in e. j. fianbfcfiafi u. in e. \.
(St. dW: Unb biefe %. foWUn inSlnbenfen bieiben ii.
gefeiert erben .. vE. bi^i^ aiie
ef.
i^inburc^,
Qtfihet* (9,2810,2.) 43
^ie 25eflattUttgBricfe, ie Siufgeti^ttung in ein i&U^ ^aihaa^ai crrli($fctf.IX.
ba^ fie
Bcrgc^cn trotltcn, ju ^*
tcn btefc jtecu S^agc
^,
tie bte
28 6cfrie6e unb Seftimmct trurben:
*baf
bUfe 2!age ju ergeffen, fonbetn
gu i>aiten feien Bei jlinbefinbern, Bei
allen @efletcrn, in allen Snbern
unb (Stbten. (E8 flnb bie ilage ^urim,
iele nic^t foHen bergangen trerben
unter bcn Suben, imb ii)r eb^t*
nig nic^t umfommen 6ei ii;rem 6a*
mcn.
29 Unb bic Knigin (Sft^er, bie XodjUx
^Ui^alU, unb SDZarba^ai, ber Sube,
fc^rieben mit ganzer en?alt, ju bef^*
ttgen biefen anbern 33rief toon ^urimj
SO
*
unb fanbte bie SSriefe ju allen 3uben
in ben ^unbert unb jteBen unb jtanjig
Subern beS Jlnigrei^ 5l^aSero8
mit freunbii^en unb treuen Sorten,
31*bag fle 6efitigten biefe ilage ^urim
auf
i^rc 6e|timmte dt: tvie 3arbac^ai,
ber 3ube, Ber
fie Beflatiget ^attc, unb
bie J^nigin ji^er; n?ie
fie auf iljre
feie unb
auf i^ren 8amen Bettiget
:^atten bie efite beS i^ajlen unb
82 i^re c^reieng.
*
Unb (B^n Befahl,
bie efite biefer $urim ju Bettigen
unb in ein
35 gu freiben.
X. Unb ber 5nig Ql^a8\3cro3 legte 3in0
auf ba8 Sanb, unb auf bie Snfeln im
2 Weer. *%hn e SGerfe feiner etalt
unb ,unb bie groe errli=
feit SWarbai^ai, bie i^m ber ^nig gab,
fie^e, baS ijl gefrieben in ber'S^ro*
nica ber Knige in SKebien unb ^erfitn.
28ff.U.L:efc|lc^ten...3ben. 31..L:
ber Mafien. 32. U.L:
tiefe ef^ic^te.
^.21.
ul nulU liccat duos hos dies abs-
que solemnllate Iransigere: quos
scriplura lestalur et cerla expelunt
tempora, annis sibi jugiter succe-
2Mqc.i5,37.
denllbus. *lsli sunt dies, quos nulla23
umquam delebit oblivio; et per sin-
gulas generaliones cunetae in tolo
orbe provinciae celebrabunt, nee est
ulla civitas, in qua dies phurim, id
est sorlium, non observenlur a Ju-
daeis et ab eoruni progenie, quae
bis ceremoniis obiigala est.
Scripseruntque Eslher regina, filia29
*"
Abihail, et Mardochaeus Judaeus
eliam secundam epistolam, ut omni
studio dies isla solemnis sanciretur
in posterum; *et miserunt ad oranes
SO
1^1.
Judaeos, qui in centum viginti seplem
provinciis regis Assueri versabantur,
ut haberent pacera et suseiperent
veritalem,
*
observanles dies sor-Sl
lium, et suo tempore cum gaudio
celebrarent, sicut constiluerant Mar
docbaeus et Eslher. Et illi obser-
vanda susceperunl a se et a semine
*ilus'
suo jejunia et clamores et sorlium
dies, *et omnia quae libri hujus,
32
qui vocatur Eslher, hisloria conti'
nentur.
Rex vero Assuerus omnem ter-1^.
^''^^i%;"'
f^m et cunctas maris insulas fecit tri-
Egr.7,24.
j^utarjas.
*
Cujus forlitudo et impe
2
^'*'
rium et dignitas alque sublimilas, qua
exallavit lardochaeum, scripta sunt
in libris Medorum alque Persarum,
27. .: caetera exp.
in
\. ^aufe ... dW: untergebnen ... ?lnbcn!cn
n.
aufhren.
29. B: aiier maa)t, dW.vE: allem maa)\>xuat.
dW:
biefen ^r. ber bag . jum jireitenmale. vE:
bicfe
JU befi., einen jteiten r. in
^Betreff bes
^^urimfeflce.
30. B: man fanbte. dW.vE:
fte fanbten 33i. B:
:fricbfertigcn u. tr. 28. dW.vE: Sffi. be griebcn^
a. ber 2anri)eit.
31. B:
auf i^rc
Seiten. dW; bie (Sinri^tunfl ber
Mafien u. ibrce
ef^rcieg? vE: bo
S
u. bag d)r.
32. B: Unb Hi SBovt d, beiltigte b. efc^i^ten
Mc\\% u. c6touvbe...(\cf^rieben. dW:berS3efc^l...
bie (Sinri(i)tung biefer
'.
vE: bie iSad^en bei ^urim*
fcjieg, ?in bem SO. gefc^r. fielet.
1. B: eine S^a^ung. vE: teuer. dW: Sfrcl^n.
B.dW.vE.A:
Snfeln beg aneeveg.
2. erjijlutifl bet ^errl. vE: SB.
f.
fflajt, u.
feine roif)aten. B: mad^tige SB. u.
f.
eto. dW:
Xi)attn feiner ... vE: (Srj. ber (Srl^ebung. d\V: cn
ber r^e. B: ^rfidrung ber ^oi\tU Wt. h)ie ii^n brr
^. grof gemad^t l^af. dW: ju tvelciner b. ^. ii?n
er^ob. vE: toelc^en b. . er^. B: im 93u^e berSa^r*
gefi^ic^ten. vE: Xai}(^Q(\^i(^H. dW: Seitgefc^,
44 (10,3-1,4.)
.
Ef^ther.
Oanielis et sodorum abductio et educatio.
^
/^,
', aal
(
-f).
:^!D iiDiti 'l^l!^^ ''^)^
"^^ 3
jv
-
: . . -
J-
: : j
nDii iarb iiD -nn nii^

- ' )'
AT j 1
: i3?nT-b:)b dib5
.
*?

*>
,
ff)
y Vfi
/
& -
'\ '
.
^
' '
^'
&,
-
& .
^
6 -
'^4
' -
&^,
^ -
(,
3. : dk .(EFX:*O .). A^CX:
{.
^). EFX: &. .
j) Sequitur in edd. vulgg. locus apocryphus (in
lat. Ed. Vulg. = Esther 10,4-13, in Bibl. Lutheri
=t(fe in @fi^cr cap. IX.): Kai ilmv ^-
.

^.
In fine etiam additur versus apocr. (in lat. Ed.
Vulg.
=x= Esther 11,1, in Bibliis Lutheri =
tdfc
in ^^\)tx cap. .): -
,. .

h'Ii-
.
Subscr. :'%'^(:
'&).
tt)
Praecedit in edd. vulgaribus locus apocry-
phus versuura
64, historiam Susannae continens
V IV s"

:
-
I : jT AT : )
.
^nn jiT^bi?
^' ^^^
b:nn
2

-
IV -JJ-
' r :
: IV 1 : :
-;
j
- -
: :
J \T :
^
...
J
-

<-
.^., ^_ ^.. ^
. ..

: AT

IT
j-
xr : : - : 1
-
JV " JV
-;
J
: : :
- -
7
- j
: :<., ; :
6)2 b!3N"iii TO3?b ohs n
IvAv
- '^j-
: \.-ir
VT -j V -;|-
V. 4. 'k
n'^n'i ib. ci'^b'^D\iJ5!:i i<"33
(in cum subscriptione : "'): in Vulg.
Edit. latina = Daniel cap. 13, in Lutheri Bibliis
=^iftoxia cn (Sufanna unb Daniel".
Inscr. capitis:
/'.
1 .
Bf
(a. ). 2. : .
'
{. oty.ov
;: . ).^
^*
ffJav{/2Bf;
:
^.). 3. (pro ^.) .: ()-
&(&
A^Xy A^: &).4. |
(a. pr. ) eV. \\{&. .)
. *:(-
2). A^Bf
(a. .) (* .).
fi^er. (10,3-1,4.) 45
^ie @t:o(erung ^etufalemd but$ ^leuucabnegar, X)ie efdfe au^ htm $aufe otte^.
3*iDenn 3)iarba$at, ber 3ube, h?ar ber
5inberc bem Einige 5i^a0i)cro,
unb gro unter ben 3uben, unb an
geneiim
unter ber SKenge feiner 33r*
ber, ber
fr fein 23o(f utc fu^te unb
tebetc baS 8efte fr
ailen feinen 8a*
men.
*et quomodo Mardochaeus Judaici
9,4.i^sin.23,
ggnens secundus a rege Assuero
fuerit, et magnus apud Judaeos et
acceptabilis plebi fralrura suorum,
quaerens bona populo suo et lo-
quens ea quae ad pacem seminis
sui perlinerentt)
Ot.23,6.
et ^wp^et ttttiel
I. -
Sm
britten 3a^r beS 03oiafimS,
be3 ^nig0 3uba, tarn 0ieBucabnejar,
ber Jtnig ju S3a6ei, Serufalem unb
2 belagerte fle.
*
Unb ber ^err bergab
i^m Sojafim, ben ^5nig 3uba, unb
etliche
effe
au8 bem aufe otte:
bie lief er
fhren
in ba0 Sanb (Sinear,
in feines otte , unb t^at bie
efafe
in feinen otte c^a^faflen.
3*
Unb ber j^nig
f:pr
ju 5lij:|)ena,
feinem oberften Kmmerer, er fottte
au0 ben Jtinbern
Sfrael om fbnig*
li^en etamm unb Ferren
*
itinbern
4tt)^len *na6en, bie nit gebre(^=
tren, fonbern fne, i)ernnf*
tige, n?eife, fluge unb erfinbige, bie
ba gefitft n?aren gu bienen in be M-
3. A.A: et foiie.
Anno tertio regni Joakini, regisl,
iiiiSh.^e'Juda,
venit Nabuchodonosor, rex Ba
*
bylonis, in Jerusalem et obsedit eam.
*Et tradidit Dominus in manu ejus 2
5,2.2Ch.36,7.Joakim, regem Juda, et partem va-
.,7.
sorum domus Dei: et asportavit ea
z"n*.
in terram Sennaar in domum dei
sui, et vasa intulit in domum the-
sauri dei sui.
*
Et ait rex Asphenez, 3
praeposito eunuchorum, ut introdu-
ceret de filiis Israel et de semine
regio et tyrannorum *pueros, in 4
quibus nulia esset macula, decoros
forma et eruditos omni sapientia,
cautos scientia et doctos disciplina
E.i.39,7.
et qui possent stare in palatio re-
t)
Addilur in editionibus Vulgatae versionis seor-
sim factis pars apocrypha ad caput 16. usque extensa,
cujus ordo conspicitur in noUs ad textum Graecum :
1,1.3,13.4,17.5,1.8,12.10,3.
2Rg.20,18,
Ei).39,7.
3. dW.vE.A: ber ^miit. B: bei ben ... bei ...
dW:
tooi;l9cfi[i9. vE.A: beliebt. B: (Sr fachte bog
iite ... jum Scieben. dW.vE.A:
S3efte feine 33.
dW:
jum^eit. vE: SSof^le feinen ganjeu @amen.
1. dW.vE.A:
bev Stegierung. dW.A: gen Sev.
vE: .
2. B.dW.vE.A:
gab in feine ^anb. B: von beu
fnigl. amen. B: u. von ben ^urnei^mjien. dW:
(Sbten. vE: ani b. Sornel^men. B: l^equbringen.
vE: ju nei;men. dW.A: (^erbei)br(^ie.
4. an bc* ^nigd. vE: Snglinge. B.dW: an tveli
(gat) fein f^elil fei (tace). vE: tele feinen
geiler an
|
l^tten. A: o^ne i^ei)l ttjoven. B:
fcn
von efialt u. fing in alier ^n^i}nt, u. erfahren in
vornel;mjlen
ef^en? dW.vE.A: unb einen (nebfl (Srfenntnif u. vetft. in2ifTenfft.
dW:
fd^. .
einem) Xijzil ber (ertlje) be^. . B: Ue^ er l)ini feigen u. funbig ... fennti^re u. cinfttgvo. vE:
bringen. dW.vE:
brte. A:
fhrte fie ttjeg. B: erfahren in allerlei enntni^ u. o^lunterriet u.
<^^3. dW.vE.A:
(^. cinf. dW: tg h)aren. vE: bie ^a^igfeit befa^en.
3. B: einem Ob.
feiner .^. dW: bem )b. f.^ams B: bzi beniniOcrmogeu tvare ju pelzen. B.dW.vE,A;
Unge.
vEt^offente.
A:ob.,^ammevting. B.dW.vE; im ^ataji be
^.
46 (1,5-14.) Daniel.
.
Oanielia et sociorum abductio et edueatio
'
-
.
^
dt-
'
.&
;
,
^
'
,
.
^
/iavu \
aal '^.
"^
& 6 '
/, -
, MioaXj
^
&/ -
, &^
,
^
^.
^
6 &6 /
-
.
^^
/'
, ]
& -
,
,
^*
/
'^, 6
/
^^
,
&,
&' ^^
&
& -
'
& ,
.
^'^
, ,
5.
Xf
(a.
)
et
(.
ff-i/jvat) .
6. : .Al*tV(A2Bt). ...yt.Mi-
7. X^'.Ba(JtaaaQ (aXr./L^B). (hoc .) : -
{) (
*
ID sqq. seniper). ^:
/
(/).
8. : .(: Jca^iJta) ... \
(.
-
)
6(AEFX*).
9.
*
(all.) tiq. EX: .
10. X^'.anv^lUiia s.aiiv ,( X'B).
11. ^:
(: ,:^
F: ,:,cf. . 16).
*
(terl.) *
(AEFXj).
12. *^ (A.EVK.^) ... )&...)&.
13. *:
(etiam vs. 15). : ...
(pro all.
.).
14. Xf (.
aj;TWi')
^
5.
j
VT
-
: : j

.
-
|... ,.,. _,....
c :
-i- TT:
n'^DDn bi^i^-s^ rmrv^ 'Dr/a onn Nn^'i
e
:--: j-
IT AT : j- :
v
r
:-
,- ).
VST- IT
:

'.\-
b^^o^b Db'*>i ntat
'^^

IT : -^
-
"
IT
-
^
j" :
-
:
-
:--: |- : - - : :
j-
: r -:
:

:\- :
-
I SV -:
-
IT V
-
^'^
tiV/an ssnss ^i^txsrr^
i^b o'^bnon nsn tp2^i

^
vv
-: IT
-
j-

1 -
;
-
: ^c^ion nto ^ysh
^^'^
wnb
* IT
-
i- : -: |- :

w :
<"T

'JT :
IT
~ <-
V
-
-rij nro ^5 ^bkn ^'SiNi-rij ^3
-:
AV

:

: -'
'
:
r
.
: ,- 1
. -;
: :

jv :
-
: :
j,-;
n2;V/2n-b^i b^^^^^T T/dn^ nb^n
-
":.-
'^
^

IT /
-
IV
-
J

IT
-
IT
-
j-
^
*; -1
-
^D-D3 tiinm bN'i^n n'-'D^nn
V
,t ~
tT
:

:r e
:--:
- iiDb'^Dn'^i nntur d^'d^ '^^::?
I

"t :
: AT
-: j ' ,
-:
< " ; ; : - : :
-
'^^b'^n ^^ 3\^ iri'^iBb

:
-
J :
-
;
- :
n5>iDn Ttb^n Disns n^^ o'^biisn
jv-:|- : IvAv
- j- : -
: j
>- ;
-
/ IV -: -
:

: nnDs?
^^
ddd^^i nn^rb onb
IT
-;
V.-5. sn-nsn 3
V. 13. 'i'n'':s3
'
4. : u. fie lehren. vE: unterrid^icn gu toffen.
dW: liec. dW.vE: . u. @pr. ber (S^albcr.
5. feinen ;2peife. B.dW: tierovbnetc. vE.A: be*
flimmte (fr fic).
B: ein jcbce tagiic^ auf feinen Sog.
dW: ein iiogtaqlii^e. vE.A: (ben) tagU^(en) Un?
ter^it. B; Jlcj}. B.dW: or b. .
fielen.
^anich (1,5-14.) 47
^Daniel, ^,Kifael u. %fatla, Swgcmufc u. SSajTer anflatt be nfS @ijetfc I.
5 (S(^rift unb (.
*
old^en \)ers
f^ajfte
bcrnig, > man i^iten tag
geben foUte \)on feiner (Sijjeifc itnb
on bem 5ein, ben er feibfl tranf, baf
fie alfo brei Sa'^re auferjogen, barnac^
6 or bem Jtbnige btenen foUtcn: *unter
nJecn traren Daniel, i&ananja, 3)iifael
unb
^farja, ton ben inbern 3uba
7*
Unb ber oberfle Jtammerer ga6 t^nen
iiiamen, unb nannte Daniel 8eltfajar,
unb i^ananja abra^, unb 3)?ifafl
SKefa^, unb
5tfaria
5iieb 9iego.
8 5lber Daniel fe^te i^m bor in feinem
^eren, baf er
(
mit be3 JlnigS @^eife
unb mit bem 5ein, ben er felbfl
tranf,
nit verunreinigen njoUte, unb bat ben
oberjten Jtmmcrer, baf
er nt
9 mte erunreinigen. *Unt> @ott gab
^Daniel, baf i^m ber oberjle Kmmerer
lOgnjiig unb gnabig njarb. *5Derfeibe
|
f^r
gu i^m:
3
frte mt vor mei*
nem i^errn, bem ^bnige, ber eure
(Steife unb $ranf
i3erffft
l^at; tro er
torbe
fe^en, bag eure ^ngefiter Jam
merUer roren benn ber anbern Jtnaben
eureg 5liter,
fo
brtet i^r m bei
1 1 bem Knige um mein Sieben.
*
fpr
iDaniei gu SWelgar, n)eem ber
oberfie dmmerer ^aniei, i^ananja, ^i-
12fael unb ^Ifarja befohlen ^atte: *33ers
fue e bo mit beinen neten ge^n
itage, unb lag un geben
3"9mfe ju
ISeffen unb SCBajfer gu trinfenj *unb tag
bann bor bir unfere efialt unb ber
Jtnaben,
fo
on bee ^nigg
@peife
ejfen, befei^en: unb brn bu fe^en
ttJirfl, bm
fe
mit beinen ne*
14ten. *Unb er ge^orte i^nen barin,
unb berfute e3 mit i^nen je^n iiage.
8. A.A: fc^te (
ttor.
7. BrOB.ber. (dW.vE.A. tt)iea3.3). dW.vE.
; anbereSI.
S.
feiner (Sp. ... berfelbe tranf. B.dW:
erfu^te.
9.
B.vE:@nabe unb iBarm^ci-jigfcit or bem ...
dW:
^utb u. @n. A: lief . . u. 93. \viberfa^rcn.
10.
B.dW.vE.A:
frchte meinen
^. (gl. 33. 5).
dW: beiin et mte euer 5tu3fc^en ler ^nben. vE:
toenner fal^c, ba^ eure |magercrn?aren. B:
rbet ii}v meinen
opf t)c^:fuIbcn. vE:
9
men. dW: bem
.m. ^au^t emirfen ! A: mn^
tet i^r m.
. erfailen.
gis, ut docerot eos lilleras et linguam
Chaldaeorum. *Et conslltuit eis rex 5
8Hg.5,80.
annonam per singulos dies de cibis
suis et de vino, unde hibehat ipse,
ut enulriti tribus annis, postea sla-
rent in conspectu regis. *Fuerunt 6
ergo inter eos de filiis Jiida Daniel,
Ananias, Misael et Azarias. *Et im- 7
,i";*V*Rg.posuit
eis praepositus eunuchorum
D4^'5^Jignoniina:
Danieli Baltassar, Ananiae
*"''
Sidrach, Misaeli Misach, et Azariae
Abdenago
,
Proposuit aulem Daniel in corde 8
Tob.1,12.
suo, ne polluerelur de mensa regis
neque de vino potus ejus, et rogavit
eunuchorum praepositum, ne conta-
minarelur.
*
Dedit autem Dens Da 9
nieli gratiam et misericordiam in con-
Gn.39,!ii.
speclu principis eunuchorum. *EtlO
ait princeps eunuchorum ad Danie-
(Ecci.8,2.
igjjj
.
TimgQ egQ dominum meum re-
gem, qui conslituit vobis cibum et
potum; qui si viderit vullus veslros
macilentiores prae ceteris adolescen-
tibus coaevis vestris, condemnabitis
Caput meum regi. *Et dixit Daniel ad 11
Malasar, quem constiluerat princeps
eunuchorum super Danielem, Ana-
niam, Misaelem et Azariam: *Tental2
nos obsecro servos tuos diebus de-
cem, et denlur nobis legumina ad
vescendura et aqua ad bibendum;
*et contemplare vultus nostros et 13
vullus puerorum qui vescuntur cibo
regio: et sicul videris, facies cum
servis tuis. *Qui audilo sermone hu 14
juscemodi tentavit eos diebus decem.
11. dW: jum eiiermeiflcr. B:tt)een ...ber...
georbnet. dW: erotbnct. vE.A: gefegt.
12. dW.vE.A: @emfe. vE: aoe bo einen
[.
13. u. tie @<fi. btt An. ... fein Zp. ... t^u.
dW: bann ftc^ bit unfer 5lugfc^en an. A:
[auf
unfre Slngeftd^ter. vE: )etrte man tjor bir uufer
Slu6f. B:
muffe
unfere efi. vor bir gefc^cn erben.
vE: wie bu e finbefi.
14. B.dW: in biefer @. : bcrte auf biefe
iDorte. vE: biefen 359.
48 (1,152,3.) Daniel.
.
Danielis et sociorum abductio et educatio.
^^
Kctl -
^
&
(] .
^^
^
-
^
^^
.
\
ao(f{q,'
\
.
^^
6 ,
6 -
.
^^
6 -
,
/ 'Avavic^
^' .
'^^
6 ,
.
21
/^^^ /
.
II,
&-
, ' ,
6 .
"^
-
. ^
.
^
6 '^&, '
.
15. k\'. {iayvqai k.^h
\
: ).
FXf (a. nai.) .: ta&ovfa. 16s. :
yifif}.aad{X.'^hoc l.ulA*; F: ).: .
Kai , ',
'. ^:
.
;[]
Mo)xfv ',(Ut *
SU-
pra similiter FX.) 18. FXf (.
Kai) .
*
(alt.) . 19.*: ). 20. EFX (pro (wr) .
A^Bt (a. .)](AFX*).
Subscr. capitis: :"
'.
iQScr. capitis: :"
.
1.* (pr.) .(AEFXf). : .
2. :- ... .: ^-
^. 3,
2:
&{'. A^EFX,
Xf
fV-
).
^'
3nntor
0*^^
T\ipm

:
-
< :

-:
J
*:
:
-
"^

AT
:
J.
:
-
^
! ... ,...
-
}- : -
y

:
J
' : -' -
7
-
SV I -
: - :
- -^ :
-
:
J : ^ : - :
-
^ :
*. :
^
. .
"^
J

; : :
-:
-
: ": "^
-.-
j"
IT \

: < : ?
-
^

'^DDb
^TOs^i'i ^^
hi^tn^^ tiS^m
y : *
;
~
i"~ AT
'
ii' K' I :
:
... _.
j . j- :
-
: : 1 V IV
-
jv . : -
1 . -
*:. " >'

. -; -
IT
'
\
:
-
f-
f
i- i -

IT
:- I
-
:
; ^b'an tinisb
F V IV
-
V ^ : .-
-
nb^Dna h^isb^b
'^
^^ II.
-
:
-
i\ : : - :
-
: j- :
3? ni^bn nSLDin^D labn
V jT ;
-
- V-
V :
-
r. ,''
''
n^s'^i n^^b:^
'^:)
inD^i ihn %
V j
-
IT ;t : : :
D'^B^isibi D'^^'nnb Nnpb
Tib^n
nb^b
"i'^^nb ta'^^bsb^ b^etiDbi
1 V iv
- )" : ^ :
~
I

T- AT I
-:
'^r\i2hn Dibn rib^n anb ^^^
3

: AT j -; V
vv
-
vv V
s
~
:Dibnn-nx ro^b
^^
rsm
-;
r
.
-
vr

jt

-
15. feiner (Zp. B: u. ii)X
%^ fetter. dW: Cr*
f^ien ti)v 9tufeen beffer u. eiliger yon i. vE:
jeigte
|
it)r 51. oitfommener u. fleifc^iger.
17. Ott > tiefen 4 nabcn. B:
2iffenf^aft
u. ^lugijeit. dW: enntnif u. @tnft^i. vE: ii. @Ci
fc^icfiid^fett in jeber <Bd)x. u. SSiffenf^aft. B: 2).
aber trar crgonbig in af(crf}anb ... dW: crfiant
|auf aife ...
18. dW:baber.. befl^lenfie[yrii)n] jubringcn.
vE:\jorjufi)rcn. A:ftebie[em crgeficdtttjevbenfolli
ten.
19. ntct ii)nen aUen feiner. vE. traten in bei J?,
^antcL (1,152,3.) 49
et SSicr ^unft unb fScrftaub. SDe ^onigo Wiener, er Staum
I.
15*
Unb bcn gc^^n Ziagen hjarcn jie
fc^ncr unb beffcr 6ci ^uf)t bcnn alle
^na6en,
fo
bc ^nig @))eife af
cn.
16* ti)at 3)?eljar i^rc erorbncte @:pcife
unb ilranf iveg, unb gab i^uen 3"^*
mfe.
17 5i6er ber ott bicfer toter gab i^ncn
ilun|l unb QSerfianb
in allerlei (^rift
unb QBeiS^eitj 3)aniel aber gab er Q}er*
jianb in allen @efi(i^ten unb ilrumen.
18*
Unb ba bie Qut um tOax, bie ber ^*
nig 6eflimmt i^atu, ba fle [Otiten hinein
geBrai^t trerben, Braute ffe ber oBerjIc
Kmmerer "hinein or 0ie6ucabnejar.
19*
Unb ber bnig rebete mit i^nen, unb
njarb unter oUen niemanb erfunben, ber
aniel, ^anonja, 3)?ifael unb 5lfaria
glci trare; unb
ffe
n>urbcn be nig
20 Wiener. *Unb ber Jlntg fanb fie
in
allen (Sa^en, bie er
fie fragte, ge^nmal
figer unb erjinbiger, benn alle (Stern*
fetjet unb QBeifen in feinem ganjen Dleic^.
21
*
Unb Daniel leite Bio in baS erfle
^
be Knigs (SoreS.
. Sm
anbern 3a^r beS Olei^S Die*
BucabnejarS ^atte DieBucabnejar einen
i^raum, batjon er erfc^raf, ba er auf*
2iad^te. *Unb er ^ieg alle ternfe^er
unb SCeifen unb Sauberer unb 6i;alber
jufammen forbern, \>a% fie bem Jtnige
feinen ilraum fagen foUten. Unb
fie fa*
3 men unb traten or ben Jlnig,
*
Unb
ber Jtnig
fpr
gu i^nen:
3
^aBe
einen 3!raum ge^aBt, ber l^at er*
frecft, unb i^ trollte gern
triffcn,
trag e
fr
ein 3!raum getvefen fei.
15.U.L:BflgBeiSeibe.
2. U.L:
3ubcrcr.
3. U.L: toa
fr ein .gewefl.
*Post dies autem decem apparuerunt 15
vullus eorum meliores et corpulen-
tiores prae omnibus pueris, qui ve-
scebantur cibo regio. *Porrolalasar 16
tollebat cibaria et vinum potus eorum,
dabatque eis legumina.
Pueris autem bis dedit Deus seien- 17
liam et disciplinam in omni libro et
E.28,3.
sapientia, Danieli autem inleliigen-
4,i5.Gn.4i,
^^^^ omnium visionum et somnio
^.5.
rum. *Complelis ilaque diebus, posllS
quos dixerat rex ut inlroducerenlur,
inlroduxit eos praeposilus eunucbo
rum in conspectu Nabuehodonosor.
*Cumque eis loculus fuisset rex,
19
non sunt invenli tales de universis
ut Daniel, Ananias, Misael et Azarias;
et sleterunt in conspectu regis. *Et20
omne verbum sapientiae et inlelle-
c(us, quod sciscitatus est ab eis rex,
invenit in eis decuplum super cun-
*'^
ctos ariolos et magos, qui erant in
6.83.
universo regno ejus. *Fuit autem 21
Daniel usque ad annum primum
In anno secundo regni Nabu-H
cbodonosor vidit Nabucbodonosor
27";,V;jo'b!4*,somnium, et conterrilus est spiri-
i3*.33,i5..
jyg gjyg^ gj somnium ejus fugit ab
eo. *Praecepit autem rex, ut 2
t,o.5,7.
convocarentur arioli et magi et
E..7,i2i.
jjiaiefici et Chaldaei, ut indicarent
regi somnia sua. Qui cum venis
scnt, sleterunt corara rege. *Et 3
dixit ad eos rex: Vidi somnium, et
mente confusus ignoro, quid viderim.
2. S: Praec. ergo.
ij)ienil.
Btfianbenorbcm.
20.
aBabrfager u. 2. : in allen . on tBdii
i)tit u. aierftanb, bie b. . \)on ii)nen
fr., ba fanb er fte
^e^nmal ber atie ... dW: ber 2. unb finfiat. vE:
m jcfccr
i|fenf(^aft u. d. barin b. .
fie i)rfte
...
it)eitcrat-3...
dW:3ceubcuer u.aSefc^trer. vE:
Silberfcfirifttcnncr u. (Stcrnbcutcr.
21. H: blieb? vE:tt>ar. A: erlebte ba crfie ...
1.
dW.vE.A:
Oiecjicrung. B.dVV: (trumte) Sil.
Xxumc. B: u. fein fift tvurbe ganj barniebcrgci
f(i)lagen, ba
f.
(Schlaf
il^in erging. dW: irarD un^
vu^ig, u.
f.
<). toax bal^in
fr
it}n. vE: beunruhigt.
2. t>ie aoljrfnger. (ffiie l, 20.) B.dW:
feine
i^viuime (ai^ujei^cu) anj^eigten. vE.A: fiedien .
3. (3Bie 33. 1.) B: bap bcn Zt. tijfen mca)U.
\E: ifin ju erfahren.
A: fai) ein ilraumgcfi^t/ u.
n>avb bari'ibcr cnirrt, u. tod^ me^'r voa^
\) fa^.
4
50 (2,4-11.)
DanieL
II.
negis somnium ejusqueper Oanielem
indicatio et
interpretatio.
^Kal
aaiXet '
,
-&'
,
~
.
^^ -
'
.
^
, oi ohoi
-
.
^' \
,
'& .
,
^
&
-
^
.
^
-
&
6
&
y
-
,
9 ' ^
&
-
-& ,
6
&*
,
'
-
.
^^&
&
,
&
^
,
.
^^"
6 6 /^, ,
,
'
&,
.
4.
2(pro ^) .EFXf
(.
.)
5.
^
^ ^
5. FXf
(ab in.) Kai
* xai et sv et
(AEFXt).
6. B: .
7. :7.
(* ol 6.) (:
^fi/Tf-
)
. (. ...
*
(alt.) . : .
8.
Bt
(ab in.) Kai. A2B: (ol'd. ; EFX:
tlifTi).
9. : .
... ivoiniov ...
t
(a. ^.)
y.al.
1 0.
*
(AEFXf) ... ..ante ).
...
.. {
(a.ciraoto.) .A*EFX* (ult.) *
(A2Bt).
11. : ): 9-.
|
(in f.) o&fv -
viff&ai &ol'ft.
ksb^
'^
^^^
a^^tsn ^^
4
j- : :
- <" -
:
^
;
Kb ]\
s^?^5 ^^
nnbi? j^^nt?^
ymn
nntpsii
^
^2h:f'tr}r;i
]^r\i2
hntps^i
s^bo in;
e
iD3? PDnnn nTS^i ii^bn inb
7
n^'' Ntibn iiibb^ rn^'^ n^irDD
,- ..
-JT ^ : - ' : IT : - .

iisb^ hd:? jmnnD nntus^ Nniinr?


s
'i : V I

j IT
: '
-
-

I : - j -: -... I .
np.s^b l^n?^2^n
^^) nn^D
iiribn ihb iianta^ ^iDi:^ '^n ^3? ^^i^np
; . I "T
- J
^7
-TT.
;*^DDinnn rnxoB ^n r^Di^i "^b
^ntjs
I : JT : .
~ Tir: c- : -
-.
^biD^?
^t
bif
b?
^^
^5^^
b.^?5
iib hD-jD nV/? D^Stpi
nn
iiinbp^
''H^l
^^^1
Dbnn-bDV^
sb
''^'^
'
biiitb febin-^T
JT 1 t: iT : I
-
-
^
' ~ '
^nb iisb^
03)?,
?^5^'!
"'^ ^)'5<
,1 vT
: ' iJT : < I

V. 4.
'1 '^"
V. 5.
'
"^iiiTra^ ib. ns! &<"a2
V. 8. p"nn i<"3n
V. 9. 'p
iiwantn
ib. y-Tspa
<"2=
V. 10.
' iKi^D ib. vapi K"3n
ib. "3 N'sn
V. 1 1 . t-idbi2 k":!
4. B.A: (^).
dW.vE: 51[. : 2)cr il.
lebe in igfeit. dW:D .,lebeewgl!
\E: Rbs
nig! l. ewig!
B.vE: bie Deutung anjeigen. dW: er*
offnen..
^anicU (2,4-11.) 51
^n entfaaenc %taum unb fctnc eutuit* SDie ju $o$e ^orbetung II.
4*
fpra^en.bie ^aibaer jum Jtnige
auf S^bif:
^errnig, @ott toeriet^c
bir langes li^eBen! fage
beinen ^ne^ten
bcn ^raum,
fo
toUen Unr i^n beuten.
5*iDer ^onig anth?ortcie unb
[^
ju
ben ^aibciern: ( ifl mir entfallen.
Serbet ii)x mir ben ilraum ni^t anjet-
gen unb i^n beuten,
fo
trerbet i^r gar
umfommen, unb eure Kufer fc^nblii^
6 erflret trerben.
*
erbet i^r mir aBer
ben S^raum anzeigen unb beuten,
fo
fotlt
ii)x ef^enfe, aben unb grofc
(S^re
ijon mir l^aben. iDarum
fo
faget mirben
7 )5^raum unb feine iDeutung.
*
Sie ant
orteten tnieberum unb f^jra^en:
iDer
^5nig
fage feinen nei^ten ben ilraum,
8
fo
toilen trir i^n beuten.
*
2)er ^nig
anth?ortete unb fprac^ : ^rli, merfe
e3, baf i^r ^rifl fuet,
meil t^r fe:^et,
9bag mir entfallen ift. *5l6er Vnerbet
i^r mir it ben iJraum fagen, fo
gel^t
^ ^6er
,
0 bie t^r *
gen unb @ebite or mir ju reben or*
genommen i)aU, Bi bie Qut orBer
ge^e. iDarum
fo faget
mir ben ilraum!
fo
fann i merfen, baf i'^r bie
10 Deutung trefet.
*
antn)orteten bie
(^or bem jtnige unb f:^ren
gu i^m: S3
ifl
fein
9cnf auf
(Erben,
ber fagen fnnc, ba0 ber Jlnig forbert.
|f
(Bo ifl fein ,^nig, trie gro ober
mtig er
fei, ber foIe on irgenb tU
nem ternfe^er, SBeifen ober ^^albaer
1
1
forbere.
*
^enn baS ber Jl5nig forbert,
ifl ju
^;
unb ijl fonji niemanb,
ber e6 or bem5nige fagen fnne, auS*
genommen bie 5tter, bie Ui bm 3)?en*
fen
nit njo^nen.
6. U.L:miri)enS;raum.
*Responderuntque Chaldaei regi Sy- 4
^BglMi'.^riace:
Rex, in sempiternum vive! die
somnium servis luis, et interpretatio-
nem ejus indicabimus. *Et respon 5
dens rex ait Chaldaeis: Sermo re-
cessit a me. Nisi indicaverilis mihi
somnium et conjecturam ejus, perl-
K.^r'.Mi.
^^ilis vos et doraus vestrae publica-
buntur.
*
Si autem somnium et con
6
jecturam ejus iiarraveritis, praemia
T.s^M0.5,
g^ ^Qjjg gj honorem multum acci-
pietis a me. Somnium igitur et in
lerpretationem ejus indicate mihi.
*
Responderunl secundo atque di 7
xerunl: Rex somnium dicat servis
suis, et interprelationem illius indi-
cabimus. *Respondit rex et ait: 8
Gerte novi, quod tempus redimitis,
scientes, quod recesserit a me sermo.
*
Si ergo somnium non indicaverilis
9
mihi, una est de vobis sententia,
quod interprelationem quoque falla-
cem et deceptione plenam compo-
suerilis, ut loquamini mihi, donec
tempus perlranseat. Somnium ila-
que dicile mihi, ut sciam, quod inter-
prelationem quoque ejus veram lo-
quamini.
*
Respondentes ergo Chal- 10
Gn.4i,s.
<Jaei coram rege dixerunl: Non est
homo super terram, qui sermonem
tuum, rex, possit implere. Sed neque
regum quisquam magnus et polens
verbum hujuscemodi sciscitatur ab
omni ariolo et mago et Chaldaeo.
*
Sermo enim
,
quem tu quaeris, 1
1
^"i'"'
rex> gravis est, nee reperielur quis-
quam qui indicet illum in conspeclu
regis, exceplis diis, quorum noa
est cum hominibus conversalio.
5. fofoatifiritt^tcfejer^attett.... B:2)ae9Brt
mir gegangen! dW: au6gcf))vo^en! (vE:S)ie
@ifl m. cntf.)
B: ^. ju iDrerf^aufen gemad^t to.
dW: in Stt)ti)1). t)ertoanbeit. vE: in einen Wloxa^.
6. dW.vE: u. gr. (iele) .ffcflbarfeiten?
7. vE:
abermals. B: jum anbernmai. dW.A:
jireitenmal.
8. B.vE:
Seit tofict getinncn. dW; 3u\jerla|fig
teif i^ nun, ba^ ii)v 3. ju gci. fu^et.
9.
31 ... nb d)nbe5, B:
fo ifl euer
Urtl^eil einerlei, ba^ i^r ein lc|cni)afie3 u. erfe^rte
^ort ...
fagen ... dW:
ifl tiefe allein eure ^lbft^t,
u. Sug u. itrug ). \) eu^ ernBrebct ... f^jrec^en.
\E: 1^. ii)x einerlei SD'leinung u. l^obteuci^ orgenoms
men ... B: bi ba^ b. 3. ernbere? dW.vE:
anbert?
'
10. anjeigen fnne
(1, 20). B: tc^ St. 2ort an;
gujeigen ermag. dW: bie a^e, ber ^.fagt,
erm^te u erffnen,
te^l^alben fein groer u.
mt. . eine (Se xoU biefe erlangt i)at ... vE:
l^at ... geforbert.
11. B:iDa3 2ort. dW.vE: iDie
,toele ...
B.dW.vE: ju fn)er.
dW.vE: beten Segnung
unter b. 3Jl. ifl.
B: bei feinem ^Ui^a^
ifl.
4*
52 (2,12-23.) Daniel.
II.
Hegis somnium ejusqueper Oanielem indicatio et interpretatio.
*2
b it
&
nal
-
.
^^
^^
' /JanrjX
.
**
/&
-
^ ,
& .
^^
./
,
;
e '^4 .
^^
&
'
f
,
.
^"^
^
-
, \ (^
.
^^
&
ovot
\
-
.
*^
/
.Kai
/
^^
\ ,
'
,
"^^
y &^
^, -
9> ,
^"^
-
|3^
,
,\ .
"^^,
& ,
-
,
, -
12.
Xf (.
^).EFXf
(.()^])
^.
13. (*?): .14. : -..
15.
*
:5 , (AEFXf) et
(AFXI) ... .
q. J. *: .
{Javifik
2
)
. 1 6 . : . (* &,
f
FX) aaiXia ;... /^. 17. :
.. . 18.
Bf (.
) (* ).
19.
*
: ( 2). : . 20.
*
.
(FXf). 23. EX: 6 . . .(7)
^. (pro (JV.) avvtaiv. ^: (. \^
FX). *
.
rbtapn^ lii^'^'^sm rbSD3 i^mi tb^n
13
:
'-
:
er
- - ; - :
.
jt :
"^
iv
IT
I : : : *. : - :
^ :
orD^i ^iD2? h'^nn bw^*'3T ^^^^2
u
> j- : < AT :
- j
VT
~ - - F :
-
:
nbi^i n^T
;b32
'^^'^snb nbtspbi-j
-
: -J" f
,
IV - :
-
:
31 - :-
JT- :-
'
j- : AT : - jt't:
^ : :
-
:
,
^
/ JT : 1" : ? . :
-
/- :
nb-'in:'> ^n ^sb'- ^^rn^i bs?
F ; I JT : AT :
- I
jt : c
: Nsb^b rr^innb ^^
IT : - .
JT
-;
r
: :
t:
.'
|- : A-~i J
-
'
IT
1^-.:
:3?iin ^T\hi2 Nninnn 2?\)\M:nm
|- iT : V ; - :

:j-
$
\i^mm nb^i hnrrr
N3?3i2b r^nni
is
-
: JT : ; ' '
t
' t ' -:!-:
bx^'n
i^nnin'' wsb
"^ir
nn Nrn-bs?
^
j
IT I : I : <T j AT :
"^ -
IV
,.. . -
yj i
' . : -
:
jT \j
i
i"

JT : V : ,v

IT : '
- v:
IT- : jTv:iv '
^
!-.:
-i
-^
^ iiinb ibsi
bi^*'^^ 5i33?
a
vsnb3?-n:?n ii^bs?-!^ knbi^
AT 'r
IT
-
: IT : IT ' )
-
: :
j-
^

I.T : : VT : :
$
r : - :
-
: :
- <- : - : :
kn)2Dn nn*^ i-^Db^ D'^priyO!) rsb^/a
: :
<- !
~
L" : :
-
j
IT
; :iT : : :
-
- :
JT -T AT : - : vt't P-; )
1
TTb
:^" '/25? ^^) 5<bitin323
;jT
I"
: )"
'
IT :
-: |-
^^n nDii nst/O'i iininn ^hroi^ nb^
$
I
; - -
:
*- :

IT
-: jt v:
12?D?i ^b nnn^
^) i^n^sn
U- : fi
; : j- : : : : ;
V. 16. nsJni
"
52 . . nnsj

. 22.
' ^-3
12. xiriibcr . ^. . 8., u. ergrimmet U1)t
13. dW: efc^.
vE: c0 erging bcr ^efci;i.
14. ntgcflttctc . mit toernuftigem 9iati> 9lr.,
bcm 3;rabantciti)flui)tmottn. B: bradbtc 2).c|ncu9l.
u. uta^ten ein Ui ... d>V: SU^fcan'n enviebcvU .
^anieL (2,1223.) 53
Uri$cU cgen bie SKcifcn aitiel SlnerBictcn, ^bc Staats u. Jioprcifung, II.
12
tuarb bcr^nig
fe^r lOxn'iQ, unb
befa^i
atte SCeifen ju S3abel umjuSrin
13 gen. *Unb baS Urt^eii ging au0, ba
man bic SCcifcn tobten fotlte; unb *
niei fammt feinen efetten njarb gc*
],
ba man fie
tbtete.
14 k)a erna^^m iDaniel foI^eS Urtiett
unb 33efe^i on 51, bem oBcrjicn
Oii^ter be ntg0, tel^er auSjog, u
15t5bten bte SSeifen ju S9abel. *Unb er
fing
an unb gu be JtnigS SSogt
^: 2arum ijt
fo
ein flrengcS Ur*
t()eil om .Jtnige ausgegangen? Unb
^
geigte e9 bem Daniel an.
*)
ging ibaniel ^inauf unb bat ben Jtnig,
bag er t^m %\ QU, bamit er bie 3)eu*
tung bem iinige fagen mb^te.
17 Unb aniel ging ^eim unb jeigte
fol*
e0 an feinen efeiien, i^ananja, SDitfaei
18un ^farja, *ba
fle
Ott om ^im*
mel um nabe tten foIe erBorgenen
SingS ^alSen, bamit Daniel unb feine
efellen nit fammt ben anbern SBeifen
in
33a6el umfmen.
19 Daniel fole0 verborgene
i)ing bur ein
eft beS 0t8 geof*
fenBart. darber lobte 5)aniel ben Ott
20 om ^immet^ *fing an unb
ft>r
: eio*
Bet
fei ber 9iame otteS on (Snjigfeit ju
(Sn?tgfeit, benn fein ijl beibe SCei^i^eit
2 1 unb @trf
e
!
*
(Sr nbert Seit unb (Stunbe,
er
fe^t
Knige ab unb
fefet
.itnigc ein,
er gibt ben Seifen i^re SSei^eit unb
22 ben SSerjlnbigen i^ren 23erfianb.
*
dv
offenbaret, trag tief unb erborgen ifl3 er
irei, in Sinjlernif liegt, benn bei
23 i^m ifl eitel it.
*
3
banfe bir unb
lobe bi, Ott meiner 93dter, bag bu
mir SCeiS^eit unb @tarfe ijerlei^efl, unb
ie|t geoffenbaret l^afl, barum n?ir bi
20.U.L: beibeS. 22.A.A: im^^inflcrni^!
Quo audilo rex in furore et in 12
ira magna praecepit, ut perirent
oranes sapientes Babylonis. *Etl3
egressa sententia sapientes interficie
bantur; quaerebanlurque Daniel et
socii ejus, ut perirent.
Tnc Daniel requisivit de lege 14
V.24.
atque sententia ab Arioch principe
mililiae regis, qui egressus fuerat
ad interficiendos sapientes Babylonis.
*Et interrogavit eum, qui a rege 15
potestatem acceperat, quam ob cau-
sam tarn crudelis sententia a facie
regis esset egressa. Cum ergo rem
indicasset Arioch Danieli, *Daniell6
ingressus rogavit regem, ut tempus
daret sibi ad solutionem indicandam
regi.
Et ingressus est domum suara, 17
Ananiaeque et Misaeli et Azariae,
sociis suis, indicavit negotium, *utl8
Er.i,.
quaeretent misericordiam a facie Dei
coeli super sacramenlo isto, et non
perirent Daniel et socii ejus cum ce-
leris sapientibus Babylonis.
Tunc Danieli mysterium per vi- 19
^30^
sionem nocte revelatum est. Et
benedixit Daniel Deum coeli, *et20
locutus ait: Sit nomen Domini
benedictum a saeculo et usque in
job.i.M3.
saeculum! quia sapienlia et forlitudo
7,25.ism.2,
gjyg
g^jjj^
*
(_ jpgg niutat tempora2l
H.5',?r*'
6t aetates, transfert regna atque con-
slituit, dat sapienliam sapientibus,
et scientiam inlelligenlibus discipli-
icor.v,io*,"**"^
*Ipse revelat profunda et 22
Pi.ifj'9,12.
abscondita, et novit in tenebris con-
/*.
slituta, et lux cum eo est.
*
Tibi, 23
Jac.t,t7.
j)g,jg pairum nostrorum, confiteor
teque laudo, quia sapientiam et for-
tiludinem dedisli mihi, et nunc Osten
mit 95er{lanb u. (f ({.
:DBcrjicn bev2;rabanicn.
vE: Scibttja^e. dW: (S^avfric^ter?
15. B.vE:
SScfe^ifjaber. dW: ro^beamten.
B: iai Urt^. om Jl. fo
eilig ? dW: SBoju ba firengc
efe^ ... vE:
ber l^axtt 53cfef)i.
16. B.dW.A:
l^tnein. vE: ^in. B.A: Stit (ju
fc^enfen).
17. B.dW.A:
in fein .au3. vE: feine Segnung
lurcf.
23. S: patr. meorum.
18. ben . bti ^tmmel*. B: tion bem ... S3armi
I^evjigfeit erbitten mchten.
dW.A: er^cl^etcn. dW.
vE.A: e^cimnijfe6. dW: fic ni^t ... umbra^ten.
19. d\V: in einem . ber ^flaa)t.
vE:
.
20. te* Fimmels. vE.A:ift bteS.U. (bie)2^a(i|t.
21. B.vE: bie Seiten u. (bie) tunbcn. A: bie
Bcitaitcr!
22. bei iijm mo})net bai Si*t. dW.vE.A: (ent*
. pUet) ba u. S3erb.
54 (2,24-31.) Aaniel.
II.
Hegis somnium ejusque per Oanielem indicatio et inferprefatio
ov, nal tov
.
^^Kat ^ '^,
6
,
'
,^
-
,
.
25
Xofg ^,
/
nui ''
, -
*
^^
-
&
6 /,
* -
,
;
^"^
&
,,
,,
'
^^'
6 -
,
-
&
.
^^
&'
, &
' 6
&.
^^
'
^,
^
,
^^
,
,
,\
, ,
24.
Xf (.
Kai) &et
(.
atiyAQ.)
"
.
26.
*
: (saepe
;
.'^)
...
*
(A2Bt; EX:oi2$ov).
28. :
'
iati .
29.
*
(AEFXf) et (&mq.
(Af).
30.
Bt (.
pr. ). k\* 5
(2|).
31. A^: /(^
^; :').
>- f J
j
:
-
;
-
IT :
-
.
-

J
- : IT
: t - j -
<
y
<-: . ; tj" : j
:
: - JT ;
:

-
:
-
AT : - jtIt:
^
-IT
'^j-
:
-
: : :
-rn n^ nnstn-'^n
-^ !
-
:
- <- ; - ; Ij :
jr ,
~
' VT

r : j IT
<* :
^

IT :
j- : :
- < |- :
1 : -J " ^ : . -j-
\
:
TT "
VT : - ^': y

: IT j -
ST
" JT : -
:i<2b)ab n^innb
rb:^^
innriann
IT : - : JTT-;
r
' : ' :

*
~
nbs k^)2Xo'2 nh^
^''228
/ -jt
' } :
.
: :
- j -: \- 5
^^)b hr\:i^ ^3^rDDn-b5?29
:
-
'
!
-i'
' JT : 'VT : : *
)' -jx * : JT : -
I : -
> : VT- IT i"T : :
j-:
r
vv:iv
-^^TODnn xb roxi :xnnb '^n-nti
b
p : : <
^
-:- :!,
i
''ba HDT
"1
X*"^n-b3-i)3
"^S
'''^
j.:
IT : JT
^
j-
'
xsb'^b
x"itD ^^
riinn-i2? ihb '^b
JT 1
-
'r : * -
: - I
tr-^Dn Tinnb '':3i^3?ni mnin"^
IT :

Kt :
^
i : - : I : :
iibii'i ri-^nn nm xiibn hnDx
si
nvTi pi xi^bs X'^im ^n abs
y. .
; ,- ij..
.
:
- - - j" :
V. 24. "3
i<"22 ib. nr,sn
"3
V. 25.
T^iapn k"33 V. 26.
'1
'n^in'i
V. 29. 'n 'i'^ni ib.
'*<
^"<
ib. rri^n
^^"32
V. 31. 'n n^r,
23. benn bui^aft...
24. ^erl^elbitt ... am u. fpre*. B.dW: l^inein.
B: ben bcr J?. gefegt ^latte. dW: oerorfcnet. vE: bc*
auftragt. B: 2)uit)oiieii ...
25. 5
i)abt einen acf. B: ?tnm3?lann i^cnben
^anicU (2,2431.) 55
Spaniel tjorbem Knige )aber6orttc)tttgbur^oit SDieSDeutungbeSSufnftigcn II.
QtUtm f)abtn, (;bu i)a^ un0 bcS
JlnigS @a^e gcoffenBart.
24 ging iDanUl :^lnauf gu ^rio^,
ber om ,it5nige Sefe^I ^jatte, btc SGBcU
fen
ju S3aBcI urnjubringen, unb
frra$
gu i^m alfo:
3)u
foU^
bie SBcifen u
8a6ei umfcringen, fonbern f^re
hinauf
gum Jtbnige, titt bcm
25 5t5ntge btc iDeutung fagcn. *
6rte iDaniei eilcnbS
hinauf
toor ben
^bnig unb
\)
ju i^m aifo: ^
ifl einer gefunben unter ben efangenen
au Suba, ber bem Jlbnige bie SDeutung
26fagen fann. *iDer Jtnig antwortete
imb
ft3r
ju iDaniei, ben fie S5eltfajar
^ie^en: 33iji bu, ber mir ben Xraum,
ben i gefeiten ^a6e, unb feine Deutung
27 geigen fann? *3)oniei fing an bem
itnige unb
f3r:
erBorgene
ir)ing, ba ber nig forbert ijon ben
Seifen, ele^rten, <Sternfei^ern unb
Sa^rfagern, fielet
in i^rem 3Sermgen
28nt, bem itnige ju fagen;
*
fonbern
Ott 55om immei, ber fann ijerBorgene
iDinge offenbaren, ber ^at bem Knige
9^e6ucabnegar angezeigt, ? in fnfti*
gen QaUn gefeen fofl. 2)etn 5!raum
unb bein
eft, ba bu
fiefejt, fam
29ba5er: *2)u ,it5nig btej auf beinem
23ette, trie eS bo ^ern ge^en tt>rbe}
unb ber,
fo
erBorgene JDinge
offenbart,
^at bir angezeigt, tvk e ge^^en trerbe.
30*@o ift mir
foe3 verborgene iDing
geoffenbart niajt bur meine SCei^^eit,
rt)are fle grer benn otler, bie ba
leben, fonbern barum, bag bem Jtnige
bie Deutung ongegeigt trrbe, unb bu
beine *ergen0 ebanfen
erf^refl.
31 nig
fa^efi,
unb
fie^c, tin fel^r
groe unb i^o^e 33iib flanb gegen bir,
31. U.L: Qxo^ u. ^33. jiunb. A.A: jtaitb
\)or bir.
gffangti^ SBeggef^rien. dW.vE: unter (au3) b.
@o^ncn ber (Sefangenf^aft.
26. B: SSermag^ bu mir ju tt)iffcn ju t^un. dW:
33ifi bu tm<^iflnbe... funb ju ti>. A:
laubfi bubenn
... ju fonnen?
27. forbert, oermgen Feine ... 2. unb iSternf.
bcm . jufagen. dW.vE.A: ebetmni. vE:
beitrat
(1,20).
28. im
^. : am legten ber Xaqt. dW:
fein
hjirb in ber ^oige
ber MUn. \E: in na^fcmmenben
disti mihi, quae rogavimus le; quia
serraonem regis aperuisli nobis.
Post haec Daniel ingressus ad 24
^^*
Arioch, quem constituerat rex ut
perderet sapienles Babylonis, sie ei
loculus est: Sapienles Babylonis ne
perdas! introduc me in conspectu
regis, et solutionem regi narrabo.
*
Tunc Arioch festinus introduxit25
Danielem ad regem et dixit ei: In-
veni hominem de filiis transmigra-
tionis Juda, qui solutionem regi an-
nnnciet; *Respondit rex et dixit
26
,7.
Danieli, cujus nomen erat Baltassar:
Putasne, vere potes mihi indicare
somnium, quod vidi, et interpreta-
tionem ejus? *Et respondens Da- 27
niel coram rege ait: Mysterium, quod
rex interrogat, sapienles, magi, arioli
DaD*2',ii";
et aruspices nequeunt indicare regi;
Gn.iOjS.,
*
se^ est Dens in coelo revelans28
mysteria, qui indicavit tibi, rex Na-
buchodonosor, quae Ventura sunt in
novissimis temporibus. Somnium
tuum et visiones capitis tui in cu-
bili tuo hujscemodi sunt: *Tu29
rex cogitare coepisti in strato tuo,
quid esset futurum post haec; et
T.22.Am.3,
^^j
rcvclat mystefia, ostendit tibi
quae Ventura sunt. *Mihi
quoqueSO
non in sapientia, quae est in me
plus quam in cunclis viventibus, sa-
cramentum hoc revelatum est, sed
ut inlerpretatio regi manifesta fieret
et cogitationes menlis tuae scires.
Tu rex videbas, et ecce quasi 31
stalua una grandis: statua illa magna
et statura sublimis stabat contra te,
29. S: stratu.
iiagen. A: in ber legten Seit.
29. bctne$^ou^t9eftd)tc...toar btefed. B.dW.
vE.A:
auf beinern Sager. B.dW.vE: ir, Mm^,
fliegen auf b. . beine (bie) ebanfen auf.
30. B.dW: (bie) 2. bie in mir toare or alten Se^
benbigen. vE: bie ittoa ... oraui ^atk.
31. glnjete auSnelimenb ... B: ein febr gr. 33.,
baffelbe 33. voav gr. u. fein Ionj ortreffii^, ba ...
dW:
) u.
f.
l. au^nciimenb, c3 |}. tjor bir ...
?E:
33iibfaute ... . war ^errl{ ...
56 (2,3241.)
Daniel.
II.
Megis somnium ejusque per Danielem indicatio et interpretatio.
nai .
^^
,
> y
& ^
oi , ^^ ai
, ,
.
^**&
&
,
nai
,nai .
^^
& 6
,
,6 ^
6
,
6
,
-,
& ,
&
' 6
& ,
.
^^
,\
.
^
, , 6
-
\
^^
,
\ rj ,
.
^^
-
^'
' ,
.
^^
'
\ ,
\ .
**
\
,
32. *. 2(pro ^5^)/(>75.
33.
Xt
(ab in.) y.ai et
(.
.) ^^?. A^-j-
(.
.){^*).
*
.
34.B*i(AEXt;X:oT). '^^^&^)
^(EFX:
&).
35. : oaxq., 6 . -: (
A*EFX).
. ... fiy.. .:.
38. FX (pro ). *
. (Al?)FX*/.at
&.
^^.
(t
2).
39.
*
^' .6
.(Af; FX: Tj .6
.).
2:
"
(.
A^FX).
4. 2|
(. )^'Ttg(AFX*). FX: ^
.
2*
(pr.) 6 (Al?FXt) ... (pro alt. -
t,ii) .
Nni^n 3 nm-''^ .^^ ^rh^
j
-'.
j- :
....
:
-
1 :
"^
:
-
"av :
- j '
,
:
:

; J
-: ' :
:
- j
I . - .
jT

I V ... .*: : ? j -
VT : :
-
r

:
- "^ -
:
-
: <^ :
T^^s^s :7ten npnnn
*^
> jT f j- .. I I
.
Iv ^" -
: AT : - :
NB03 iSbnD JibTnss nnn^
T-:
I-
-N^b n^-pD'^ ^ li^n i^bD^i
JT : r JT : -
: s
j- : :
: v-^ j i 'j--: :
-
:
3rntDS^ ^bbn r\Ti : S5?ns:
36
i- " ; : jt : :
~
: ^^sbn-anp
IT : - t ':
t^h^ '^n ^'Db'/3 Tib'/2 ^hh^u nnDi^
37
JT
.:
* AT
-
: - I
-'
V. : - : :
j-
^^'
iiDpni ^^itn w^n^Db^
^^
' jt'J : :
jj :
- -
:
-:
;
j : IT
j : >
-
:
}
'
J-
-
: 1 : <t
- ..
\j
" : : j- ' : : \y : - :
^
^idV/d d^ipn rnT\h^ t^^nm ^n^^
: IT J IT
-: |-
j
t; IT
<T I : : -
at

^
j--:
: -
IT :
-
: - : j :
-b^
i^brn^s '^ ^' kh'^z'i
"^
^
: :
-
: .
> - )"'
.j :
^b btni p^rrn Nbrns
^
bip
rbx-b^
r:^i"a-^iT ^bDDl
r
- 1
J- :
-^ : :
-
;
: : :
V. 32. nnS2 ii"5n ib. tuis^i
<"
. 33. bis
'
nin'i ib. nnsa i<"33
V. 37. 'n -in
V. 38.
'p
'pi"''^'! ib. 'n ^in^
V. 39. 2
"33 ib.
'
'^in"'
ib. nxn-^bn ^npi i<'^n^bn 2^rD fc<"a
V. /lO.
'p
nxr'^ah
31. mib war ... B: u.
f.
Stiifc^cn Yoax crf^r.
vE:
frditeritcf).
32. dW: SSvflc. B:
Ruften.
33. A:
2:ovievi^on.
^anUL (2,32-41.) 57
Stlb au^ olb, ilcr, rj ic unb ber gctmalmcnbe fein. SDic ter mgrct^e
II
82ba3 tar (( anjufe^en. *2)cf*
fciBen
iBilbcS au)3t ar on feinem
(Solbe, feine 23rujt unb 5lrme n?aren
on 6ii6er, fein 25 unb Senben h?a*
33ren bon (5r,
*
feine ^ajmfd hjaren
Sifen, feine ijfe
rtjaren eineS il^eii
34 @ifen, unb eineS Xt)uU 2:f;on.
*
SoU
ajt^
Mefl
bu, i>i0 bag ein @tein l^erab*
geriffen
n?arb oijnc ^nbe, ber fIug
ba 33iib an feine e, bie ifen unb
35 Xi)on traten, unb jermalmete flc.
*
n?urben mit einanber jermatmet baS (Sifen,
il^on, (Srj, (SiiSer unb oIb, unb ttjurben
iDie ^jreu auf
ber ommertenne, unb ber
Sinb toertrebte fle, bag man fie
nirgenb
me'&r flnben fonntej ber Stein aber, ber
ba^ 93iib f^tug, warb ein groer 35erg,
36 ba er bie ganje Seit faetc.
*
ift ber i5!raum. ^m\ toKen njir bie
Deutung or bem itnige fagen.
37 , nig, bifi ein nig atler Stl-
nige, bem ott bom immel nigreic^,
^aait, <BtaxU unb (E^re gegeben ^at,
38
*
unb atle, ba Seute wol^nen, baju bie
5!^iere auf bem Selbe unb bie S3gei
unter bem Fimmel in beine ^nbe ge*
geben, unb bir ber aUe enjalt beriie*
Ijcn ^at: bu bijt ba3 golbene i^au^pt.
39*9? bir trirb ein anbereS itnigreic^
auffommen, geringer benn beineS} bar*
baS britte ,Jtnigrci, ba0 e^^ern xft,
rt)eeg trirb ber atle J^anbe ^errfen.
4*)0 bierte irirb :^art fein n?ie (Sifen:
benn geitie
@ifen atleS jermaimet
unb
serfgt,
ja tk Sifen aUeS ger*
brit, aifo n?irb e8 atle jermal*
41 men unb Jerbreen.
*
bu aber
gefe^en i^ajl bie %h^i unb ^ti^m eine
35. A.A: erwel^ie fte.
38. U.L: gibene.
34. B: ber in feinen ^nbcn ,
|
^crabrif.
dW: ein (St. ic^ri^ ol^ne SJlenfc^en^anbe.
35. : on ber <B. dW.vE: . (ben) @ommertcni
ncn. B: na^m fie ioeg , ba^ fein Ort fr fie gefunben
iirbc. dW: fijrete e6 fort, u. f. O. ivarb bafr gef.
vE:
fo bap man i^rcn ^Jia^ ni^t fanb. B.d W.vE.A:
in
einem gr. fQ. B.dAV.A: u. erfuUete bie g. @rbe.
vErfuiitcbaeg. Sanb!
36. feine ,
37. . ber ft. fcem ber &. beft ^. dW.\E.A: ber
. bcv . B:ba3
^nigr. vE.A: ba 91. dW:
J&errfc^aft, ma)t u. ctoait u. ^errli^fcit.
,
38. B: berall, o bie iWenfc^enfinber \v., i)at er
et intuilus ejus erat lerribilis.
*
Hu- 32
jus slatuae caput ex auro opUmo
erat, peclus autem et brachia de
argenlo, porro venter et femora ex
aere, *tibiae autem ferreae; pedumSS
quaedam pars erat ferrea, quaedam
autem fictilis. *Videbas ita, donecS4
v.i5.8,s5.
abscissus est lapis de monte sine
Mt.2i,44.Lc.uiailJus, ct percussit statuam in pe-
2o,i.
(jiijus ejus ferreis et fictilibus, et
comminuit eos. *Tunc conlritaSS
sunt parlier ferrum, tesla, aes, ar-
genlum et aurum, et redaeta quasi
li'il'.Hii'io
favillam aeslivae areae, quae rapla
"'^
sunt vento, nullusque locus inventus
E.28,i6.2,2.gj,j
gjg. jgp-g
autejjj, qui percusserat
statuam, factus est mons magnus et
implevit universam terram.
*
Hoc 36
est somnium. Interpretationem quo-
que ejus dicemus coram te, rex!
OmA%\
Tu rex regum es, et Deus coeli37
regnum et fortitudinem et Imperium
4,19.5,18.
gj gioriam dedit tibi;
*
et omnia, in 38
quibus babitant filii bominum et be
jer.2^7^,6.2s,
gjjgg ggpj^ volucFes quoquc coeli,
dedit in manu tua, et sub dilione
CEi.i3,i9.47,tua
universa constituit: tu es ergo
*
Caput aureum.
*
Et post te con- 39
5,19.
surget regnum aliud minus te, ar-
genteum; et regnum terlium aliud,
aereum, quod imperabit universae
terrae.
*
Et regnum quarlum erit 40
j.,5,i2.p,.velut ferrum: quomodo ferrum com-
minuit et domat omnia, sie com-
minuet et conteret omniji haec.
*
Porro quia vidisli pedum et digi-41
W.9.
34. .* de monte.
bie Zi). be j^elbe ... er l^at bi^ jum J^crrfc^er Bcc
biefc alle gcficlit. dW; \oo SWcnfc^cn!. h)., Siliere ...
i)at er fie ...u.bi(^ Bcrfie . j.^.gemad^t. B:beffeu
g. ^. dW.vE.A: ba (if;r) ^. on oib.
39. dW.vE.A: iRda). vE: entflel^en, Heiner ...
B.dW.A: aU bu. B: ein anbere, ba britte. A: am
bcrei brittc. dW.vE: von (Srj. B.dW.vE.A: ber
bie ganje (Srbe.
40. iene$ <uaed jerbr. dW: ein t)ierte3. B.dW.
\E: flar! fein wie (ba) (B. B;
fo
toirb ti gleich bem
(S., ttjeti^e alle biefe iDingc gcrf^mettert, jcrm. u.
jerf^m. dW: ja toic Jerfmetternbe @. toirb e je^
mi 5llle0 ... \E: toie ein jermalmenbe .
58 (2,4248.) DanleL
II.
Hegis somnium ejusque per Oanielem indicatio et interpretatio.
'
, 6i ,
^
,
avr^,
.
^^
-
,
,
.
^^"
-
,
&, -
^
&6
-
.
^^
'
^
7.
&, -
&'
-
, '
^'^hv ',
&
, ,
, , ,
,
^ 6 -
& ' -
^ ,

*^
/,
.
^"^
&] -
' & -
& "\
-
,
,
& .
^^
Jav,
-
41.
*
.
Xf
(in f.) . k% kS'.
( 2). 43.
Xf
(ab in.) KaX et
(p. .)
.A.^\: (;)(-''^).
-^
(pro alt. .*) .44. (^?)
(pro
^) .^(pro
1)8.*(}(1"2|). 4. ^:
2{^). 46. A*FX: (2).
: ).
A^Xf (.
.)*. 47.
*
.
yai
{LFXi). 2|(a. .) (^*;
FX: )...
&(EFX: &). 48. :
, .
'^"1
NnssD-i^^ ninn hy^))^ ^Dbi3
riS?2Siii ;nd''D pons nnr-D ^^>42
-jP ]^
^\^Tm fci^b^n
t : ;
-
:

; j :

: r'-' p.
: IV ^ *'
l[j
' '

ij--'.\- ~ :
jT : I
k : IT I/v:iv : -: j-
:

^iib ^^^D-^n n^n-as?
vr :
ji
"
: :
- j : i"
'
JT
-
:
-
s .

I IT : -
^5
bi?^
^l^^
n^ij, ^]?'; "y\l^
D5?b nh^Db^i] bannn i<b
r^b^
,-
i
-
: JT

: IT
:
"bs p^n
^^
xb
x^rv^
: 5<ir)b3?b D'^pn ^^tr\ ^ihisb^ rbi*
IT
-
IT ^ * l vr : :
- I j*

: :
J
:
^ -: j
h
f
: :
- fv
-
: - JT
Th^ i^nmi tiSDDSj ^isD iiSm
JT
: -:|-: jt
-
^
^
h'
~ *^ i
j-: |- v.-v:iv r -jt
-
:
j-
:
'^^/
^mbn n'^s^^i nDi
. : 1 ,- " (. :

r
-
:
^
-b? b??
"^??!?'^?^
^5^^ T^^r^
^^
bii'^3^b
iisbn nD5? :nb n^Dsb 347
'^
IT :
'
." '* ^ '" jT
~
: V.-
-:
nbi< i^^n lifDnbb^ 'i b3p-p "^m^
''
^ nbDii r^b^
^^i^^i
i%^bb^
:
- - : : jt :
: :

:
jij'^^? 'jn'n?'!
^^)
^'
^?^^
. 41. bis
'
'Tijn'i
. 42. nnsa
<"35 ib. bis
'
^
ib. C]D"fc<2 nns ib. nnsjn i<"3S
V. 43.
'p 'i*!!
V. 45. "2
i<"aa
41. Topftvthon, B.vE: be @. JBefiigfeit? dW:
etarfc? (A: tu. fein runb von (S. fein?)
,
42. d W: 5um X^ieii n?. b. ftotf fein u. tl^eii^
inhtta)lia). A: geBrec^lid^ !
43. B: in menf^ii^em @amcn fi)
vermengen ...
/
fielen. dW.vE:
|
evmtfvi;en im efd^icc^te. vE:
rttttet* (2,4248.) 59
cmtge ottigrei^. et ott ber alte otien SDaniel rio^ung. II.
%f)uU it^on unb cine 3!^cii8 (Stfen, baS
njirb ein ^crt^ciitcS bnigrcic^ fein, bo
trirb on beS (SifenS ^fianje bartnnen
bleiben, tinc bu benn gefe^en i^a^ (Sifen
42 mit $!> vermenget. *Unb baf
biee^^n
an feinen ^^en eineg %i)uU (Sifen unb
eines ilijeiii^^on flnb, toirb eS gumil^eil
ein ftarfeg unb jum il^eil ein fte
43 3'ei fein. *Unb
baf
bu gefe^en :^afl
(Si*
fen
mit ^vermenget, irerben flc
^
ttjo^i a)lenfen-@e6it unter einan*
ber mengen, aber
fie
toerben bo nit an
einanber galten, gteitte ifen
mit
44 S^iion nit mengen lgt. *5lber jur 3eit
foIer ^nigreie tirb Ott om im*
mel ein 5nigrei ufriten, ba nim
merme'^r gerftbret trtrb, unb fein bnig*
rei niirb
auf
fein anbere 33oif fommen :
e tt)irb atle biefe ,tnigreie jermalmen
unb ijerfiren, aber eS tuirb cug blei*
45 ben; *tie bu benn gefe^en ^ajt einen
(Stein o^ne ^nbe ijom 35erge ^erabge
riffen,
ber ba (Eifen, dx^, ^, Silber
unb olb jermalmet. 5llfo ^at ber groje
Ott bem J^5nige gezeigt, hjie e ^ern
gc^en irerbe; unb ba0 ijl getrig ber
2raum, unb bte Deutung ifl ret.
46 5)a fiel ber ^5nig ^iebucabnejar auf
fein 5lngeflt unb betete an or bem
niel, nb befa'^l, man foUte i^m (Si^jei*
47D:^fer unb 9'iuopfer t^un. *llnb ber
5ntg anttortete iDaniel unb
f:^r:
^
ifl:
fein S^eifel, euer Ott ifl tin
Ott ber alle tter, unb ein .err
ber aUe Knige, ber ba fann i^erbor
gene SDinge offenbaren} treil bu bie
verborgene 2)ing l^ajl lnnen offenbar
48 ren.
*
Unb ber Jtnig er^^ete j)aniel,
unb gab ibm grofe unb viele efen*
41.U.L: ein jert^eilet. 46. U.L; au^*
o^fer. 48. U.L: grop unb iel .
lorum parlem testae figuli et parlem
ferream, regnum divisum eril, quod
lamen de plantario ferri orietur, se-
cundum quod vidisli Ferrum mistum
lestae ex luto. *Et digitos pedum42
ex parte ferreos et ex parte ficliles:
ex parte regnum erit solidum, et ex
parte cd'ntritum.
*
Quod aulem vi- 43
disti ferrum mistum testae ex lulo,
(ii,ir.
commiscebuntur quidem humano se-
mine, sed non adhaerebunt sibi,
sicuti ferrum misceri non polest
testae.
*
In diebus aulem regnorum 44
illorum suscitabit Deus coeli regnum,
7,2y.Ebr.i2,
quod aetemum non dissipabilur,
***'
et regnum ejus alteri populo non
*^"'*''^*' tradetur: comminuet autem et con-
sumet universa regna haec, et ipsum
stabil in aeternura; *secundum45
quod vidisli, quod de monle abscis-
*^*
sus est lapis sine manibus, et com-
minuit teslara et ferrum et aes et
argentum et aurum. Deus magnus
ostendit regi, quae Ventura sunt
postea; et verum est somnium, et
fidelis interpretatio ejus.
Tunc rex Nabuchodonosor cecidit46
in faciem suam et Danielem adoravit,
Act i4,t3.
gj_ jjQstJas Qi incensum praecepit,
ut sacrificarent ei. *Loquens ergo 47
Ex.t5,ii.p*.rex
ait Danieli: Vere, Deus vester
8.S*M5.Deus
deorum est et Dominus regum
et revelans mysteria, quoniam tu
potuisli aperire hoc sacramentum.
*
Tunc rex Danielem in sublime ex- 48
^^"
tulit, et munera multa et magna de-
41. S: pari, testeara.
mit einanber jufammcnl^angen.
44. Knige t. ber . bcd &. ... roerbcn mitb ...
u. ocrttt(i)ten. B: in bie (Swigfeiten. dW.vE.A: in
(Sttjigfeit. vE: untergeben. B: feinem . 33. iiberiaf;
fen njerbcn. dW.vE: u. bcffen J&errfd6aft feinem ...
B.dW.vE.A:
befielen.
45. u.
flc. ift ber Sr. (. 34.)
dW:
ftc^er ifl
...
perlaffig feine JD. vE: wa^r, unb ... B: 2). ill
troi^r^oftig. : toa^r i{i b. ^r. u. fi^er
f.
$lu3iei
ving.
46. dW: beugete !
: liebii^e 9?au^c^fer.
dW:
2|3. vE: 9lu(i^erwerf. dW.vE: ju
fpcnben.
47. ber ta x>. . offenbaret. B: (Bi tjl too^r. dW:
::m Sa^r^eit! vE: a^r^aftig! mai)xii). B.dW.
vE.A:ber(cin). beraer. dW.vE:
u.bcrDffens
barer ber ei^eimniffe.
48. dW.A: er^ob (^).
: mad^te gro^. vE:
erh)ie3 bem 2). grope (S^re. dW.vE.A; iete (unb)
gr..
60 (2,49--3,6.)
Daniel.
.
Megis statua adorandaHanielisque et oeiorum accusatio et in
fornace
servatio.
,
y.al ' im
77
.
^^ /
^
-
,
'^'
/ iv ^] .

-
6 ^
^^
,
^^.
iv .
"^
Kai
-
\
,
-
^
&
.
^
& ,
,
t
,
-
,
'
'
.
^
6 '
' '
,&, , ,
'
^^
&
-
,
-
-
6 .
^
^,
&-
lat
.
48.
* (ult.) .
49. 2: .AJEX*
(penult.) *(2|).
Subscr. capitis:
:*'0()<.
/.
iDScr. capitis: :"
'
(usque ad vs. 30.).
1.
AI*
.(2).
:*^.EFX: JftjQ.
2.
Xt
(a .)^6 aailtxj<i et
(a. .) .FX* (alt. et tert.) .
A^B (pro tov .
* [falso ])
iyy.aivia.
* .. . (AEFXf).
3. FX* .
| (. )
iX&Hv.
Af (.
') & (
reil.*).
*
(alt.) .iVa/S. (AEFXf
parum inier
se diversi).
4. B: (*
&, AEFXf),
<pvkai, .
(A2: ., &, [A*FX], ., .).
5.
*
(bis)
^
et (.(AEFXf).
6.*(2|).
'"^n nbs hnv i^ihn
nssiD^n?
III.
f j :
- -: :
- j- V :
- I .
^m n;ns yki^
^^
n*^^"^
^
-
: :
- j- V :
-
I .
i.
jT- : T- :
:-
^
--:r
^
j-
-
ii^^nnm wSjj'inn
^;'lf;^^
NnnnB^i
;; ;

; ;~;
~

'^
^i
iiii?^s bn^b
^?^
xgV/?
DbVVl^^??r^l <^^ ^2^
71
.^?1
;sm''^p''
i^n^iD. i^ins-wSiDib m^r\^
IT
' VT
/
-
.
.
.
\. 2. \!:ian
"33
. 3. ns*l
'3 <"33 ib. jsna
'"
i<"3a
ib.
' "^' ib. p"na
<"33
. 5.
'1 '^''
ib. ^^:
'
i<"33
. 6. nns ri^nn
<"33 ib. ^' '^as
f
48. bii . fianbfd)aft . u. jum ob. aSorfteijcr.
'
vE: ^tatt^aiter ber tie g.
^rovinj . dW.vE:
Dberoriic^cr.
49. ber bie cfcftftc ber Sanbfdjaft 95. B: SSc*
bienung. dW: u. er erorbnctc 6ev bie ^txtoaU
tung ... vE: bie SSertt). t>er ^i^ro^ina 93. bem ... ber?
^aixicL (2,49-3,6.) 61
^aS golbne S3ilb unl feine fBei^ung. ^et fdefe^l ba SBilb ansu^etem
II.
U, unb ma(i^te i^n jum fjurfien ber
baS ganjc !i^anb ju 33a6ei, unb fe|tc
i^n
gum D6erjien ber ae SGcifcn ju 93-
49 bei. *Unb Daniel bat om Knige,
ba er ber bie nbfften ju 33abet
fe^en m5^te abraiS^, SD^efad^, 5lbeb
S^ego; unb er, Daniel, blieb bei bem
Rntge ju
ofe.
III. 3)er Jtnig iWcbucabne^r lief
ein golbcne 93ilb men,
feJig
(Sflen
)
unb
fe0
Uen breit, unb lieg e
fcen im Sanbe ju 93abel im %i)a{ 3)ura.
2*
Unb ber ^nig 0iebucabnear fanbte
bcn drften, Ferren, Sanb^flcgcrn,
0iic^tern, 3Sgten, iftt^cn, ^Imtleuten
unb aUen enjaltigen im Sanbe, ba fie
jufammen fommen foUtcn, baS 93ilb
ju ttjci^en, ba^ ber it5nig 0lebucabne*
3 gar ^atte fe^en laffcn.
*
famen ju*
fammen bie ^rfien, Ferren, Saubpfteger,
3iter, SSgte, uiti)c, Qimtleute unb
alle Gewaltigen im Sanbe, ba0 93ilb gu
njei^en, ba ber itnig 0lebucabnesar
i)atU
fefeen iaffen;
unb fie muten ge*
gen ba 33ilb treten, baS S^ebucabnejar
4i)attt fe^en laffen.
*Unb ber ^ren*
^olb rief berlaut: lat

ge*
fagt fein, i:^r QSlfer, Seute unb 3wn*
5 gen: *3Qenn i^r ^ren ttierbet ben
ber ^ofaunen, 5!rom^eten, ^ar*
fen, eigen, $falter, Sauten unb aller*
iei @aitenfi)iei, fo follt i^r nieberfatlen
unb baS golbene 93ilb anbeten, ba ber
^nig 0iebucabnear l^at
fe^en laffen.
6*2er aber alSbann nit nieberfllt
unb anbetet, ber
foU
tion <Stunb an in
ben gl^tnben
Ofen geiorfen trerben!
1. .L: ju 33abci auf einen fc^oncn Singer.
3. A.A: or baSSilb. 5. U.L: Drommeten.
Gn.t,4o.
<3il ei, et constituit eum principem
super omnes provincias Babylonis et
praefectum magistraluum super cun-
clos sapienles Rabylonis.
*
Daniel 49
aulem postulavit a rege, et consti-
tuit super opera provinciae Babylonis
1,7.3,12.
Sidrach, Misach et Abdenago; ipse
aulem Daniel erat in foribus regis.
Nabuchodonosor rex fecit sla-IU,
tuam auream, aitiludine cubitorum
sexaginla, latitudine cubitorum sex,
et statuit eam in campo Dura pro-
vinciae Babylonis. *ltaque Nabu- 2
chodonosor rex misit ad congregan-
dos salrapas, magislratus et judices,
duces et lyrannos et praefectos,
omnesque principes regionum, ut
convenirent ad dedicationem staluae, .
quam erexerat Nabuchodonosor rex.
*
Tune congregali sunt satrapae,
3
magislratus et judices, duces et ty-
ranni et optimales, qui erant in
polestalibus conslituti, et universi
principes regionum, ut convenirent
ad dedicationem staluae, quam era-
xerat Nabuchodonosor rex; slabant
aulem in conspeclu staluae, quam
posuerat Nabuchodonosor rex. *Et 4
praeco clamabat valenter: Vobis dici-
^'^^'
lur populis, tribubus et Unguis: *ln
5
hora, qua audieritis sonilum tubae et
fislulae et cilharae, sambucae et psal-
lerii et symphoniae, et universi generis
s.p.u.ie.
musicorum, cadentes adorale slaluam
auream, quam consliluil Nabuchodo-
nosor rex. *Si quis aulem non pro- 6
slralus adoraverit, eadem hora mit-
Jer.29,22.
telur in fornacem ignis ardenlis.
tragen m. B:!r).aberh3ar
auf bemX^orbcgJl. dW.
vE:
(blieb) in ber Pforte. A: an bcm^ofe.
1. Sonbe fSabel. dW: machte! vE.A: Silbfule.
B: ... xoax feine ^o^e ... 93reitc. vE: beren Jp^e ...
betrug. dW: 2)icfc. B.A: aufrichten. vE:aufftcl(en.
dW: rtcte e auf. dW.vE.A: (Sbene . B.dW:
iianbfc^aft 58. vE.A: ^roinj.
2. fanbte oud ju crfammcln bie...tn benSanben,
b.
f.
fommen.
... B: (Statiijalter, SSorfte^cr, Sanb^
iJgte,
.,
...en)U^bcrber2nb
fft. dW:@tr^Jcn...D)erter,
@|., e^
fe^Funbige,
0legcc^rtc u. . Stmtieutc ber anfci
fft^n.
vE; ... m}Uv, 3^et3. u. , Beamte b.
^rouinjen. B.dW.vE.A: jur @inh)eif)ung beg S.
3. B.dW.vE.A: erfammelten .
B.dW: traten
or bae 33. vE.A: jleiiien .
4. B.dW.vE.A: (ber) ein ^erotb r. mit 2).
: SOian faget eu. dW.A: cu iuirb (an)ciefagt.
vE:
befohlen.
dW.vEr Diationcn u. 3. B.A: e*
flct'r.
5. Krner, pfeifen, itijern, ^amhuten,
Pf.,
^i)mphomen u. . ^)>tel}euge. dW: bei <ornei,
ber
pfeife u.
f.
n?. vE: glte.
6. B:
JU
Icr t. mitten in b. brcnnenben ^^euers
ofen. dW: in fetbiger St. vE: ju berfelben St. nu
in elmm...
62 (3,7-15.) Daniel.
US
Meyis statua adorandaOanielisque
et socior, accusatio ei in fornace servatio
'
Kai iyh'Sto oi Xaoi
-
vijg nal &
^
, -
,,
rfi
jy ^fj
6
.
^
&
-
'^
',
&,
^^
2^ &
, &
&
-
,
^^
/ rg
,-
-
.
^^
',
im -
,,,'
,,
, & ,
7Q
^ y
-
'.
*^
&
^ ,
\
*.
&
-
,
**
'
,,
*, &
( ;
15
jYTyy
,ha -
& \
7. EFX (pro ). ^:
(^
FX).
*
.EFX* .
**
,
(A^Bj). ^: '/qvar[
(.
^).
Xf
(in f.) . 8. ^:
&'
^EFX:
&)..,(-.^^). 9. *:
(.X'^FX; : &).
*
y.ai ..Na. 10.
*
(alt.) et -
. (AEFXf). 11. 2: {-
^). 12.B*av.
^:(,;({^^).
*
ixnvot et (pr.) nai*
' j : IT j : :
j : j':
-
IT

: JT
-
\
-
: - '
IT
:
nSD'T^saD
'^>'
^n 5<hm obsb i^nDD
j- V :
-
I : V: r -; j- ' j"
: '
' '
IT :
-
' j : .
v': :
: <- ':
I" I : I V
:'-
'-"'f-
A
i ~
X3bui53btinsDn5iinDbi''n)3i<i'iD5'
9
VT : -
AT : - \- V :
-
;

' : jt : -:
n)3ta N3b)3 nD^
'^
riDbrb
'
: jT : -
: : j- f . i j : :
3
bp
^hm^*
''
Dii-b:)''^ 03?d
JT
:'-
'^'jT
-
: j Tv:
'^
:
innDcs iDstD ^Nn^'pintD'i
1
:
-
: < : - : t- '
: -
; : : >
:
j
: <. : : j :
{{ i ' : K"
* I
-
-: |- r. :
:^'' i^n^D i^iriii-iiiab ^^^
IT
: '
IT VT
' j
-
1 :

: :
IT
- -
r . : ' j : '. -
TO^)D
'^'
b33
3^
m'^Dy-bs?
' -
f /- :
- VT j-
:
- -; -
F <T -; F

JT-:/.. a:
j"-:|-
rnb iib ^^^^^ ^ febri
I
IT JT I I

: :
-
: r^3.D
^b
^'
'
^nm
Db2:bii
r :
IT ^
:
-; 'Jt -: |- sv
:
j-.-!- -
- - :
-
7 :
- ':
jN^sb^
^P
^''nsn ^ii^nasi rtiia
IT : -
^t't: vt

1
-
jt
-
:
. I
-
iib Nnb^b i^D '7n5?i Tit^tD nrni
^
iinm obsb^ rnb iiD^n^^
)
.^T -; |-
.
SV : IT i
r
bp^
T^raton-n w^??
''ij
'^'??
Dhnp ^^5 ^
: - j :
-
jT
'
: - jt
:-
V. 7.
'>
*rin'i ib. s<i\rn
'105
V. 10.
' '*'
ib. xn'^p^uj
<"3
ib. Oinnip St"33
'^
'l*'n' ib.
'p
<315301
V. 12. bis
'
^irr^
V. 15.
'1
n-^n-i
^anicU (3,7-15.) 63
anflge gegen @2c '^xt ?8cirouitg ber jbif^en fOlanttet bur^ bctt onig Ol.
7*
ffe
nun ^5rcten feen bcr
$ofaunen, 3^romi3clcn, Warfen,
eigen,
5pfaiter unb atleriei aitenfpiei, fielen
ntebec aUe 3Sifer, Seute unb Bnngen,
unb Beteten au ba0 golbene 33ilb, ba
ber Jtbnig 9fie6ucabnear ^atte fe^en
iaffen.
8 33on tunb an txatm ^inju ete
^aibif^e Wnmx, unb ^jerfiagten bie
Gruben,
*
fingen an, unb f:pren j^um
Knige 0le6ucobnejar: i^err JtiJnig, @ott
10erieii;e btr langen Seben!
* ^ajt
ein @e6ot iaffen
auge^en, baf
ade
2Henfc^en, trenn fle
^ren rorben ben
ber ^ofaunen, trompeten, ar*
fen, eigen, 5faiter, Sauten unb aer-
lei Saitenfipiei, foUten fle nteberfaUen
11 unb ba golbene 35iib anbeten j *n?er
aber ni^t nieberflele unb anbetete, foHtc
in einen gif;enben Ofen geworfen n^r*
12 ben. *9
f!nb
ba jDifd&e Scanner,
h?el^e bu ber bie 5iemter im Sanbc ju
fSaM gefegt ^ajl, 6br, SWefa^
unb 5ibeb -3iego; biefeibigen era^ten
bein ebot, unb e^ren beine bttcr
nic^t, unb beten an ba golbene
33iib, ba bu
"^afl fe^en iaffen.
13
befahl
Ciiebucabnejar mit rimm
unb 3orn, baf man or i^n jteilete @ab=
r,
9ef
unb 5ibeb 0iego. Unb bie
SOianner irurben or ben Jtnig gefteUt.
14*
fing
-9^ebucabnear an unb
f:pr
in
i^nen: 3Bie? ujoUt i^jr, (Sbr,
30[,
5lbeb Silego, meinen Ott nit
e^ren, unb ba golbene 93ilb nit an
15 beten, ba t)aiit fe^en Iaffen? *3Bo^l
an, eu! (Sobalb i^r ^5ren n?er*
bet ben (ber ^ofaunen, ilrom*
^eten, i&arfen, eigen, $falter, Sauten
7.10.15. .L: rommeten.
7. B: arum ju berfetbcn Sdt, ba aifc 93oifer
i;reten. dW: ero^tben in felb. <St. ba ...
8.
^eti. dW: na^cten ... gaben b. 3. on.
9. Sauge lebe Der . B: er ^. l. in bie (Sliofeis
teit! dW.vE:D.^.,i.
.
10. i)aft, nig. B: St. i). ein . gelleift.
dW.vE.A: ben Jcfe^t gegeben. B: m. bie ^oren to.
vErjiebcraJlenf^,
tvelc^er... dW.A:3ebermann, ber
(fp
U)ie er) i)ret.
n. e&ot,
.^nig.
B:i8ebienung bctSaubfc^aft
*Post haec igitur slalrm, utaudierunt 7
omnes populi sonitum tubac, fistulae
et cilharae, sambucae et psallerii et
symphoniae, et omnis generis musico-
rum, cadentes omnes populi, tribus
et linguae adoraverunt staluam au-
ream, quam constituerat Nabuchodo-
nosor rex.
Slatimque in ipso tempore acce- 8
dentes viri Cbaldaei accusaverunt Ju-
daeos
*
dixeruntque Nabuchodonosor 9
2,4.5,10.
j.gg|. j^gj,^ jjj aelernum vive! *TulO
**''^
rex posuisti decretum, ut omnis homo
qui audierit sonitum tubae, fistulae
et citharae, sambucae et psallerii et
sympboniae et universi generis mu-
sicorum, prosternat se et adoret
statuam auream
;
*
si quis autem 1
1
non procidens adoraverit, miltatur in
jornacem ignis ardenlis. *Sunt ergo 13
*'*^'
viri Judaei, quos conslituisli super
opera regionis Babylonis, Sidracb,
Misach et Abdenago: viri isli con
tempsenmt, rex, decretum tuum,
deos luos non colunt, et statuam
auream, quam erexisti, non adoranl.
Tunc Nabuchodonosor in furorelS
et in ira praecepit, ut adducerentur
Sidrach, Misach et Abdenago. Qui
confestim adducti sunt in conspeclu
regis. *Pronunciansque Nabucho 14
donosor rex ait eis: Verene, Sidracb,
Misach et Abdenago, deos meos non
Colitis, et statuam auream, quam
conslilui, non adoratis? *Nunc ergo 15
si estis parati, quaecumque hora au-
dieritis sonitum tubae, fistulae, ci-
lharae, sambucae et psallerii et sym
14. .: quamereii.
58. dW.vE: aScrhjaltung. A:
effe.
B: geben
auf tia) feine 519.
dW.vE: a^ten auf
(beinen S3efc:^l). B.vE: ere^ren. dW; beinen .
bienen fte n.
13. brchte. B:
f^r
... ^evjubringeu foKte.
dW: l^erbei^ubringen. vE: orjufbien.
14. B: 3jl bem
fo?
dW.vE: (Sar) e5 SSorfa^?
A:
3fi?
benn wa'^r?
15. B:9lunt.! eib t^r bereit, baf ...? dW.A:
9 benn, tuenniijr ber. feib... vE:Sennirje^t...
64 (3,1623.) Daniel.
HI
Regis statua adorandaOanielisque et socior, accusatio et in fornace servatio.
aai yuvovg ^-
ry zy
XQvcy
^
. ds
^,
tfj
^ &&8
'(1 6 ^ -
;
^^
'&,,-
)
'
^
&.
^"^
"
6
^ ^ ,
^-
, ,
, .
^^
,
-
, , ^
^
Jj -
.
*^
6 -
{^, '
&im ,,^,
,
'
.
20
^(^^ -
,
-
.
21
&
-
-
, &
,
^2
^ jq
. -
^& ,
,,
'^ .
^^
,,^-
1.
**
. . . (A^Bf) ... .
'?FX* rij y.Qvori. EX (pro )
.
*
. ^: (eV.
AIEFX).
17.
*
. ^: /. .
18. *}/(^(|).
19.
*
.2|
(.
.) *(^*).
: ^ExxavaaTf. A^B-j-
(.
to)q) a.
21.
*
. ..^:
&(:
-
&)( (AFX*
).
22. ^: ''/'(-tff/i'fffr *). EFX:f|fx.
>(7})
*
* ,-,
(AXt).
23. 2|(.3.)<.
: j" : j : : : :
:-:
rnn;p-n ^)2bsb i^n-^cni vh^n
.
j
-
; VT
t t
-
I :
IT ; I I
l :

: r : i
.:
Yy?^)
i3D nnri
"^
"riyixn
i3?.
i6
:
s
; ' : -
-.:-
: at : - :
'''^
in nn^onnb cnns nD^-b3?i7
- Ij^ I IT IT
-: |- \j
'
' >
~
b:)*^
rnbs wnas
'^
k^hbi^
^ '
.
IT : j

: r
.:
:
IT
^ ST
' - I

I AT IT

-
r I j
: r

. - in' ^

-xb *hNnb!iib ^n Nsb^ Tib-ii'inb
I
r
*'
:,
-
"'

absb'i rnbs NDjT^ii


r -; |- s.
' : IT JT

:3 ^b nti'^pn
r. :
JT : V
-1
j
:
-
: <" -.|-
,
'
^"
:nnnb
'
b^?
ni?nt-in Nb^ini^b
" :
'
:

: - :
" -
. - ..
IT : yr /
- - : :
} .
, :
-
: : ' - *
.
jt - - .
lin^^ujiinb^ lii^jibnnsi jih'^j^?
IT :
^
1 j
-
:
:
:
-
<-

.
J!:
:3 "^n
^'^
lii^n btsp ii^D
IT i
:
^
' .
^
j. I- :
^5
i^iinnrosa
<t
-
: ,
:
V. 15. i<T\^*^p'^ ^i"3n ib. jiDsnTTUi i<"33
V. 17. i<3mntujb s<"i3 ib. i^n^^pi <"3
V. 18.
'i
'n*<n''
V. 19.
'p
i3nU5X
V. 21.
'1
*i*r^^
T. 22. p"nn K":3
Hantel (3,1623.) 6
SDie jubif^en SD^anner im gl^enben Dfen*
1
unb allerlei (BaiUn\pkl,
fo
fallet niebcr
unb betet baS 33ilb , bag ^abe
jna^en laffen.
Serbct ti)r eS nt an*
UUrtf
fo foHt ii)x i)on <Stunb an in ben
gli?enben JDfen geirorfen trerbenj lagt
fe^^en, trer ber ott fei, ber eud^ ani
meiner i^anb erretten irerbe!
16 fingen an abra^,
a}^ef,
^IBeb
Sfiego, unb f^ren
jum ^5nige 3^e6u*
cabnejar: (So ijl not^,
baf
17bir barauf antnjorten. *(Sie'^e, unfer
Ott, ben tir et;ren, fann ?^
erretten au^ bem gl^enben Dfen,
bau
18 ijon beiner i^anb erretten.
*
Unb
n?o er eS nit ti^un "voiU,
fo foUjt
bu
benno
iviffen, ba tvir beine tter
nit e^ren, ba golbene 35ilb, ba0
bu i;ajl
fe^en laffen,
anbeten ttJoHen.
19 iDa irarb ^leBucabne^ar tooll rimm
unb fteHete feuli iriber 6br,
3)ef
unb 5l6eb0lego, unb befahl, man
foUte ben )fen flebenmal ^ei^er men,
20 benn man
fon^
ju t^un pflegte.
*
Unb
befa'^l ben bejtcn .Kriegleuten, bie in
feinem eer traren, ba fie @br,
9)?ef
unb 5l6eb Diego "Bnben unb in
21 ben gl^enben Dfen ttrfen. *5ilfo
irurben
biefe SOinner in i^ren SOinteln,
(Su)en, ^ten imb anbern ,^leibern
gebunben unb in im gl^enben Dfen
22gen?orfen3 *benn beg .JtnigS ebot
mufte man eitenb t:^un. Unb man frete
bag i^euer im JDfen
fo
fei^r, baf bie 93*
ner,
fo
ben abrad^, SDef unb 5lbeb
9iego tierSrennen follten, t>erbar6en on
23 be %t\itx^ f^lammen.
*
%htx bie brei
3)inner, br,
SDef unb ^6eb
18. .L: glbene. 19. .L: tjolt rimm.
phoniae omnisque generis musi-
corum, proslernite vos et adorate
slaluam quam feci! Quod si non
adoraveritis, eadera hora miltemini
Ex.a.a.sBg.
in fornacem ignis ardenlis; et quis
^^'XiJ!*'
est Deus, qui eripiet vos de manu
mea?
Respondentes Sidrach, Misach et 16
Abdenago dixerunt regi Nabuchodo
2Mcc.7,2.
uosor: Non oportet nos de hac re
respondere tibi. *Ecce enim Deus 17
p..66,i!i.Es.nosler,
quem colimus, potest eripere
"'^
nos de Camino ignis ardentis, et de
manibus tuis, rex, liberare. *Quod 18
si noluerit, nolum sit tibi, rex, quia
Ex.20^5.23,
^gQg ^^Qg jjQjj colimus et slaluam
auream, quam erexisti, non adora-
mus.
[Gn.4,5.
Tunc Nabuchodonosor repletus est 19
furore et aspectus faciei illius im-
mutalus est super Sidrach, Misach
et Abdenago, et praecepit, ut suc-
cenderelur fornax septuplum quam
succendi consueverat. *Et viris for- 20
tissimis de exercilu suo jussit, ut
ligatis pedibus Sidrach, Misach et
Abdenago milterent eos in fornacem
ignis ardentis. *Et confeslim viri2l
Uli vincti cum braccis suis et liaris
et calceamentis et vestibus missi sunt
in medium fornacis ignis ardenlis;
*
nam jussio regis urgebat. Fornax 22
aulem succensa erat nimis. Porro
viros illos, qui miserant Sidrach,
Misach et Abdenago, inlerfecil flam
ma ignis;
*
viri aulem hi tres, 23
id est Sidrach, Misach et Abde-
ls. B.dW.vE.A: unb hJer ifl ber .
16. sunt nifle : 9lcb., e* ift ... B: ioirl^aBcnn.
not()i9 bir b. ein aort ju antw. dW: auf biefe Sac^e
jua.
17. B:
SBenn e fo fein fotl, fo
fann ... erretten;
er irb ... unb au3 beincr, be ^nig . err.
18. B:
3fte aber
fo, fo fei bir, ^., njifffnb.
dW: aenn aber
. dW.vE.A:
baf ... erei;ven
(biencn) ... anbeten. B: n. u>erben verefjven.
19. fein 3lngcfi*t etuftelfete
fi*. B.dVV.vE: bic
ejlalt feinci (5intii^esJ) cranberte .
;
ba
Slusfeiien.
vE:
ber . B: i^n
ijfl.
^eip ju ma^cn.
dW: me^r ju beijen, aU m. U)n gebeijt gef-'^en.
20. B: ju b. tapferfien 3)iannern ... fprac^ er.
dW.vE.A: b. firiften m. in (au)
f.
^. befat
(gebot) er.
21. B:SKauteln, ^ofen...
dW: 5Betnfleibern, ibren
2Bamferu u. ilbren SOi. u. i^ren cioantem. vE:^;
fen ... UnterflciDcrn ... A: fanimt i^ren
.,
iurbas
neu ...
22. S)ien)ctl nun beS . . fo ftrenge war, nb...
mrben bie '351, ... l^inauf brocbtcn ... flamme getobt
tet. vJJ.A: bringcnb. dW: u. ber Ofen auene^menb
l;eip ttar ... i^inauftnigeu.
5
66 (3,24-29.)
Daniel
JJI^
Hegis
statua adoranda nanielisque et socior. accusatio et in fornace servatio.
,
sig
^
xiu
'& ^
xvQiovf),
^"^
Kai
&^
-
'
;
'-
&, .
^^
6 '
^

& ,
-^* ^^
&
&
,
,'^^,
&
,& ). &
^, .
"^"^
\ -
, &
y
\
^ &,
&,
.
,
^^
&
-
6 ^
,,-
,
)
^ ,
&-
,
,
-
^,
'
& ,
^^
&' ,.
23.
*
T '. hS: .
\) Sequilar hie in editt. vulgaribus locus apo-
Cryphus versuum 67,
y.ai
inscriptus, etiam in Vulg; Edii. Laiina
hoc loco insertus, in Bibliis Lutheri sub litulo
Oebct Slfarid et 5)er cfang bcr brei aJldnner im
geucr inter Libros Apocryphos relatus.
24. A2B: {hf. A*FX) et
f
(p.
ik)
(A*FX*). EXf (p.
) .A2B: .
25.22(78)((:"0(?
^\^^0
*: ).
^
Bf
(a. )). 26.
** ^
(A2Bt).
2:^(-). *^5>(|).
27.
*
: .* /..6 ^.-fin. (AEFXI
parum inier se div.). 28. A2Bt (p.
JVay9.) -
/)(*). -..*^.{^;).
29. : &. 2| (a. )
(AlEFX*).
Xf
(a. /7) ).
'jT : V- :
- j- . :- : I - .
: IT
-
:
-
:
- : : :
ii^^r?iiDib liiD^nn nnbn rnni^ khn
I :
< : :

: .
-.
^^^*^
5^sbt)b rnnsi "^^ rhs::^
IT
-
: - :
: IT : '
<-
' * =
-: -
: _j
""
:
J : :
- -
: ; :
~ ' j .
- .. :
-
:

.
5^5 ^ S^-inb nkDiD^DD
JT j
- -
: -
:
-
:
j-'.
'^ ' -ibsi
?.:^
'^^,

^T
: ') :
-
) :
-|-
*^)? '^'.
??? v.y^'^
^'^^^^ ^
,
,
. !
. :
>-.,-
JT
-
:
-
: :
- : : ' :
-
:
JT
-
: .. : I
u-
: - J :
-
:
-:
r
: \.-:
- j
.
p I -:
IT
:
:
-
:
-.:-
.
nb:-*^^ i!3i3 ^33?"i TO^n rrnp
<- : I :
j"-:|- i
- i<- .
-
^ VDt ksb^ nb'nn %nibr
j- . -
:
- <- ~
D^to ^^^m ninnbi^b inb nbi?-b:>b29
j ' I -:
IT P
U"
^
%. .
<- I

.
- .
y. 25. lan s"32
ib.
' ^^<:)'ln"l
. 26. '
ni<^):)
ib. ipiB &<"3n
Y. 27. p'iDB
<"3
V. 28.
'1
*i'ini
23. B.dW.vE.A: fielen (aifo)
geiunben (mitten)
in...
24. So, nig. dW.vE: erjlaunte. B.dW: jianb
in (ber) (Sile auf.
vE: fc^ncit ... ^ofbcamten.
B:
cmijlfo. ArOBo^rijie. dW.vE: )().
25. vE: geljl. A: entfcffciite 3. bie ... toanbcin.
dW.vE: um^evgc^en. B: { fein ^aben an ii;nen.
^anUL
(3,24-29.) 67
S)ie tjier Unt) erfe^ricn 2Dc .^oni oB (Btittt^ u eBot
III
9f?cgo, fleiett i)iml in ben giu^cnbcn
Dfen,
trie fic
gebunben iaren.
24 entfette [
ber Jt5ntg S^eBucab-
nejar unb fu^r
cilcnbS auf, unb
(
gu feinen uiti)tn: '^ahm trtr ni(^t bret
SDinner gebunben in bag ^^euer. iaffcn
njerfen? (Sie anttorteten unb fiprad^en
25um Knige: 3a, ^err ^nig. *(gr
antwortete unb
fpr:
e^je i(^ bo
ier SDinncr im Breuer ge^en unb
finb unerfe:^i:t, unb ber vierte ifl
glei^,
26 aU ture er ein <Boi)n ber tter.
*
Unb
9le6ucabnejar trat :f)inju ^or baS
be gi^enben Ofen, unbfpra^: @ab=
, a}^ef,
^6eb 9flego, i^r ^ne^te
ottc bc
,
ge^et :^erau unb
fommt ^er! gingen (Sbr, a)ef
unb ^beb 0iego :^erau0 au8 bem ^euer.
27 Unb bie i^rfien, Ferren, 33gte unb
Olt^e beS .^bnig famen ^ifammen unb
fa^en, bag ba f^euer tum a)t am
^ei6e btefer 3}Znner fcewtefen :^atte, unb
i^r ^au^jt^aar nit^t erfenget unb i^re
aJZntel nit ijerfe^rt tnaren,
Ja
man
fonnte feinen 53ranb an i^nen riecn.
28
*
fing
an OleBucobnejar unb
f^3r:
eioBet fei ber @ott br8;
a}^ef
unb 5lbeb 0iego8, ber feinen ^ngel ge^
fanbt unb feine ,^nete errettet ^at, bie
i^m tiertrauet unb bc8 ^bnigg @e6ot
nit ge'^aiten, fonbern i^ren Seib bar*
gegeben l^aben,
baf fle
feinen ott e'^ren
anbeten njoUten, o'^ne allein i^ren
29 Ott! *8o fei nun bieg mein ebot:
Seer unter aUm 23ifern, beuten unb
24. .L:
entfalte.
27. U.L:
betetfet.
nago, ceciderunt in medio Camino
ignis ardentis colligati
f).
Tunc Nabuchodonosor rex obstu- 24
pult et surrexit propere, et ait opli-
matibus suis: Nonne tres viros roi-
simus in medium ignis compedilos?
Qui respondentes regi dixerunt: Vere,
rex! *Respondit et ait: Ecce, ego 25
Video quatuor viros solutos et ambu-
lantes in medio ignis, et nihil cor-
ruptionis in eis est, et species quarli
job.i,6.38,7.gijjj-|jg
jjQ jigj^ *Tunc accessit26
Nabuchodonosor ad oslium fornacis
ignis ardentis et ait: Sidrach, Misach
*^^
et Abdenago, servi Dei excelsi, egre-
iMcc:2,59.
dimini et venite! Statimque egressi
sunt Sidrach, Misach et Abdenago
de medio ignis.
Et congregali salrapae et magi-27
slralus et judices et polenies regis
contemplabanlur viros illos, quoniam
Ebr.11,34.
j^jj^jj poleslalis habuisset ignis in cor-
Lc.21,28.
poribus eorum, et capillus capitis
eorum non esset adustus et sara-
bala eorum non fuissent immutata,
et odor ignis non transisset per eos.
*Et erumpens Nabuchodonosor ait:
28
Benediclus Deus eorum, Sidrach vide-
v.25.6,22.P3.
licet, Misach et Abdenago, qui misit
34,g,9i,it.
angeium suum et eruit servos suos,
qui crediderunt in eum et verbum
regis immutaverunt, et Iradiderunt
Corpora sua, ne servirent et ne ado-
rarent omnem Deum, excepto Deo
suo. *A me ergo posilum est hoc
29
decrelum, ut omnis populus, Iribus
t)
Sequitur hie in edilione Vulgata, ut in textu
graeco vulgato, locus apocryphus 67 versuum^ Ora-
lionera Asariae continens.
25. S: Resp. rei et.
27. S: saraballa.
dW.vE: S3erie^ung. B: Ui iert 5(nfe:^en xfl gt.
einem ... dW: QUia)tt einem tterfoftne. vE: ber
SlnbUrf.
26. B.dW: naijete . jur (ber) %^x. vE:
natjerte
fic^. B.dW.vE.A:
()bee ^i?^jlen .
dW: fornmet^erau!
27. B:
Statt^aiter, orjie'^er, Sanbticgtc. dW:
(Satrapen, .u. Sanb))fle9er. vE: (St., Sanb^ff., 33e?
fe^Ig^aber, ^ofbeamten. B.dW.A: feine 3)^. qtixiht.
vE:
raft geuert! B: ber i^rc Sciber. dW.vE.A:
an ben (beven, i^ren) Seibern. dW; Jeinfleiber. vE.
A: (ttjeiten) ^ofen. B.dW.vE.A:
()
erni
bert (()atten) toaren. B:jan{(^icin@eru^omeuct
loar an fie gefommen. dW.vE.A: ber @. bess %. vE:
an
fie bergegangen!
28. dW:{
aufi^neriaffcn.
A: an il^n geglaubt.
vE: ben
53efebi
b. ^. arteten. dW: bertreten.
B: be . 2Bort ernbert.
(
A: @ie traten anber aU
ber Jt.
bcfabl.)
B: ii^re Seiber ba^ingegeben. vE.A:
]^ingaben. dW: ^rcU gegeben.
29. B. totrb nun on mir ein . gegeben. dW:
Unb . m. xo.
^8
geg. (gi. 35. 4.
unb ^ap. 2,5),
5*
68 (3,30-4,6.) Daniel.
III.
JVebucadneearis somnium et insania.
^
olv } ,
&
,,
^
-
-
,& -
&.
^^
& ^
,'^4
^ \ '
&
'
\]
^,
31
^,, }
' &&,
^^
-
&
,
-
,
^^
nai ' -
,
.
IV
'
&
' \ ^
-
^
(^,
& ,
.
^
Kai
,
.
^
,
,
,
'
.
^'
/,
,
& .
' ^-
, ,
29. ^:
^... ..(,
&.
30. : 6 .&(xarfv&^. eliam A^)
. M.yi. (*
^) rfi
')^ (tv rrj )(}
[juxta
()\
pro
<; ^
etiam A^) ... .
Af (.';
'.
31s.
Af
(ab m.yOqaaif^ t (usque ad finem capi-
tis IV.). ^A2Bt (.)
)iat(AiEFX*). B2EiD-
terpgt.: && ....
33. ^: ytvfav yivtav.
1
.
*
inl & (AEFXf).
2. EFX: ilov. 2: $(.A*EFX).
3. : . na(i &.
4.
*
... ).
5.
*
a. : " a '(> (}.&{ ivwniv }}.
(pro Kai
..
'5
A*EFX) V2i (2:
Kai .
),
6. : Baqrdaaq
{.2). EFX* .
^bnD
'^
nb^T\^
i'^mn
^i^D nnri
s : " -
: : j -
: s--:\
IT
^T
~
: '. : IT
r\^m
ri^TOb nbsn ^^3bn rii^s
~ "?
ii'^^t)r-b:3b
^^b^
nsD'TiD'^nD
31
-
:
-
; :
- j- .
:
-
:
vT : -^ : 1 )' : - * : &
-

< -
: :
-
IT : ^i j : :
^mp s^b5? snbi< '^^as? nns?
- ':
f-
: AT

VT
:

j- -:
' : : -
JT : -: |- :
:
- ' ' -
JT : \. : :
: nni ^n-n^ nDbti ob^? n^i^b^
IT : Jt
'
: : - j :
-
'^n^ns h^^T] nbttj nkjn^^riD nDii IV.
'^DDbnri ^bn ^bisNns ^
^
- ' -:
r
V"-:
,
' j
i :
r
*
K:
r
:
hbj'iiib
3?tD '^m ^-im pDbnn^
3
1
-
1

: j
'r
\--
r
'
^)bn
-'^
"^nn ^^xi^^n
bbb
"^
^T : j- : r "^av
j -
"^
-
;
t3^ Nbm snn^ ^^ ^^"^stoii
<-
:

: AT
-
: :
J
:
- -
: jt
i : : :
jtt;
-:
'^1
b^h^
^mp
'b^?
'^^ :^ pb
^
'^
IT
-
':
^
- ..
; j- :

j
r :
: JV :
- - : :

<- :
N^nbni ns ^
vb^-]
: : " 1
'- j :
-
J-
- - : :

" : - > ;
-
J
. "
:

JT-: J
- . :
-
V. 29.
'
^ ib. p"ra
"53
. 31.
' "^^-
ib.
<"53
. 32.
'
nxb:s>
. 4. 'i> ib.
'
\si\!:3
. 5.
'1
^">
30. fianbc S. : ber Ji. ba^ e ...
iol^iging? dW: ma^te tn^tig? \E:
fe^te ... Wie
i)cr uoer ...?
31. ... fo in aller 3BeItn>oI)nen: 3wtinfd^e
t). ^r. B.dW.vE.A: aufbcr ganjc (Srbe. B.A: (uer
r. (ycr)mei^rc
|
vE: m^me jii. dW: i>eil
T^anieL (3,304,6.) 69
et 3ct$ett u. SSunber SScrfnbigutt* et Ztaum. te @tcrrtfe$cr u. fclfajar. III.
3ungcn bcn ott (^, QKefa^g
unb 5i6eb 0?ego ificrt, bcr fotl
um*
fommcn unb fein au6 fc^nbiiii^ ijer=
flbrct u^crbenj bcnn e ijl fein an*
berer @ott, ber aifo erretten fann, aU
biefer.
30 Unb ber ^5nig Qah (Sbr, '
unb 5i6eb S^ego grofc etratt im ^anbe
lu 33abi.
31 nig S^eBucabncjar atlen 335ifern,
Scuten unb 3ungen: @ott geBe eu titei
32 triebe! *5 fc^e eS
fr
gut an, ba
toerfunbigc bie 3^
unb 2Bunber,
fo
Ott bcr ^^fie an mir getrau ^at.
33*i)enn feine Qtiajm finb gro^ unb
feine SBunber finb mtig, unb fein
utu^ ijl ein enjigeS 3lei, unb feine
^errf^aft
tv^ret
fr
unb
fr.
IV. 3
S^eBucabnejar, ba gute
Olu^e :^atte in meinem ^aufe unb e0
2n}o^t ftanb auf
meiner 33urg, *fa'^e
einen Xraum unb erfrf,
unb bie @e-
banfen
,
bie i
auf
meinem 33ette t;atte
ber bem eflte, fo
i gefe^en f^aiU,
3 SetrBten mid^.
*
Unb Befahl, ba
aUe Seifen ju S3aBel or mi
"herauf
geBrt trrben, bag fle
mir fagten,
4 tt?a ber iiraum Bebeutete.
*
Brte
man herauf
bie @ternfe^er, 2Beifen,
G^aibaer unb SBa^rfager, unb er*
ji^ite ben 3!raum toor ii^nenj aBer
fle
ionnten mir nt fagen, tvaB er Beben*
tete.
*
juie^t Daniel ijor fam,
tt?cler Seitfajar ^cift bem 0lamen
meines @otte0, ber ben
eift
ber :^ei*
ligen tter ^at. Unb erj^tte ijor i^m
6 ben 3!raum: *33citfa5ar, bu DBerjtcr un*
ter ben @ternfei;ern^ teen ireif,
l.U.L: jluub.
6. A.A: on bem toeip.
32. dW: ^aBe gerul^et ... funb ju t^un! vE: (Bi
i^at mir gcfaUen ... befannt ju ma^cn. dW.vE.A:
berl^oc^fte.
33. B.vEtOBiegro^iinb...! dW: . 3-, tt^ie ..!
B: ift \)on efciilcc^t ju
ef.
\E: bauert. dW:
tbret auf, unb .
1. B:hjarru^ig ... u. bibenbinm.^atafl. dW.
\E.A: (lebte) r. ... QlMiid) ...
?. btt miai erf<i)recfte : bie . aufm. Sger u.
et lingua, quaecumque locuta fuerit
hiasphemiam contra Deum Sidrach,
2,5p.
Misach et Abdenago, dispereat et do-
eaj,
mus ejus vastetur; neque enim est
alius Deus, qui possit ita salvare.
2,6.48.
jijjj^g
j,gj promovit Sidrach, Mi- 30
sach et Abdenago in provincia Ba-
bylonis.
Nabuchodonosor rex omnibns po-31
pulis, gentibus et unguis, qui habi-
6 25.
lant m universa terra: Pax vobis
mulliplicetur!
*
Signa et mirabiiia 32
fecit apud me Dens excelsus; placuit
Job 9,10.
ergo mihi praedicare, *signa ejus 33
quia magna sunt, et mirabiiia ejus
quia fortia, et regnum ejus regnum
4,31.6,26.7,
sempiternum, et potestas ejus in ge
"
nerationem et generationem.
2Sm.7,i.
Ego Nabuchodonosor
quietusIV.
eram in domo mea, et florens in
2,1.29.
palalio meo. *Somnium vidi, quod
2
perterruit me, et cogitationes meae
in Strato meo et visiones capitis mei
conturbaverunt me. *Et per me 3
propositum est decretum, ut inlro-
ducerentur in conspeclu meo cuncti
sapientes Babylonis et ut solutionem
somnii indicarent mihi.
*
Tunc in- 4
'''''
grediebantur arioli, magi, Chaldaei
et aruspices, et somnium narravi in
conspectu eorum; et solutionem ejus
non indicaverunt mihi. *Donec col- 5
lega ingressus est in conspectu meo
i,'.2,26.
Daniel^ ^ nomen Baltassar secun-
5,ti.t4Gn.
dum nomen Dei mei, qui habet
**'*'*
spirilum deorum sanclorum in se-
melipso. Et somnium coram ipso
2,48.
locutus sum:
*
Baltassar, prin-
6
Gn.41,15.
ceps ariolorum ! quoniam ego scio,
33. .* (alt.) regnum. S: in generatione.
6. .: quem (pro quoniam).
bie efi^te meine ^ou^ts Betr. nt. dW: u. (Bim
biibungen ... u. . ... ngfiigten. vE: bie S^raums
Biiber ... bie @. m. Stop^tS mid) unrul^ig.
3. B.dW: i)crein. .:0. B.dW.vE:bie
Deutung beg Xx.
4. ileijrten, SBa^rf., >. u. t.
(1, 20).
. dW: Buie^t aber f. oor mi^. B.dW: in toeii
^ember ... ift.
vE:
auf ... rul^et.
G. tUi)tUn, t>on toel^em ...
70 (4,7-14.) Daniei
IV.
JVebucadnesaris somnium et insania.
& ,
,
,
.
'^
&,
^
vxpog . ^
,
& ,
-
.
^
, 6
-
,
'
-
,
\
, ^
,
^^&
,
\
.
**
,
\ , -
*&
&
&
.
^"^
^
,
\ '
^
&-
, -
.
^^
&&
&,
-
.
^^
Jia
6
, ,
6 -
&,
6. ^(pro iv ^) (: ).
^:.;..A^*/* a
(A^Bf).
EFX: .
7. EFXf (ab in.) Kai at
8
et interpg. . ^&. (.: xctt
.
^
. . &).).
8. EXf (ab in.) Kai
*
.^:
(7^() A^EFX) .
*
.
9.
*
(tert.) xai. EFX* (ult.) .
10.
*
(.
11. *(pro .^) .
.'^:
.
.. : &.
12. EFX (pro ^.) -.
Xf (.
^-) .
14. ^(pro alt.
.) .
: .
j"
IT V.T : J
- ^ :
''n^D^-bs? ^tiiiiii "^Mm :
7
j
: :

-
)
: : :
^>5? 3ib^^i ^h^^ ^
h^^i^ii pn^ ^Db\^i nnn :\

: 1 ; IT ; :

-
^''3t nsDiii ^:?
:ir^^
9
J :
:
- < : :
-
bbr:n %"iirinn nn-^ibbb liT^^
j : -
: : \.
j
:
1
.
:

:
-
: j-

t^^'it^-bs) ^rnsn^i ^^121^
^^
" : ) : .
-
:
?lb^1
*^3-^3? "^^^
^^
-;- : : -
:
;:.
: y
;
-
: -
:
j
^:^:spi .sDb\^ ]^^ "^m b'^rin
j -
: < - ij" ; ,~'
,^23
'^^'2^
in'^r ^ir\^ '^nib::'
:

j-
~
: )

:
-

^T
--:
: : -

:
<\
:
JT :
-
:

<- -
:

:
-
Si^imntDhD^ibTnB-^^ ^c^nl ^
IT : :
^
; '^jv :
-
f : . . :

:
: -
:
<- ; at j
innnb :2? ntors npbn ^^ni^nis

:
IT :
-
--:|-
^
-;
ji :

'^'^
nnb^i lis"^ ^^^
j : :
J- i '
~ '
jt -: '

pnibi? liibn*^ r^nr ^nb
I-: I ^ : :
- I
V

jt : :
*
'^^i2^m iib-^ns ]^^^::^ u
^^m 'i^i5?i7D'^-'^iT nnni-ii? ^nb^t
-: j:-: -
r
V. 8. hsb^K
"33
V. 9. 'l
"^
V. 12. rinnen
'^:25>
v. 13.
'1
i'^ni
V. 14. '5<3 <"33 ib.
'
niiib2> ib. "i^n!
6. feinel^eimtti#bir juf<i))ei?ifi. B: etBorgcn
iDing. B.dW:biccft(^tc. vE: meine i^raumgefic^te.
7. B.dW.A:(bie.) meine ^au^tg. vE.-opfeI
B.dW.vE: m. ouf ber @rbe. :
auf (Svben.
8. B.dW.vE: . h)ar b. S3aum u. axt. B.dW:
u. turbe gefeiten an bcm (hii )(. ber
g. (Erbe. vE:
man ionnte i^n feigen Ui jum ... A: fal^ i!^n h an
bie ranjen.
9. bieiSi). B: (Sein SauBit)or
[. u.
feine ^r.fc^r
iel. dW: ... i^ruii^t gro^. B: u. xoax
fr SlKc (B^d^c
baran. 4W.vE: Slife fanb S^a^rung bei il^m. B:
fugten (Schatten. vE: rufieten. A: unter t^m ^
ten. dW: unter feinem (&. lagen. dWnnf.Siofi-
^atmU (^J-^U.)
71
er $o$e fautiu iDct ^eilie SSa^ter. te Utn^auung zc SE)a bie$if($e ^crs
IV.
ba bu beit @etft ber ^eiligen @5tter
)^
unb bir erfcorgen ifl, fage
ba0 efic^t
mctneg S^raumcg, ben
gcfc'^en i^aU, unb ) er Bebeutet.
7*^te iji aBer baS efl^t, baS ge-
fe^en f^ahc auf meinem S3ette: @ie^e,
eS flanb ein 58aum mitten im Sanbe, ber
8 n?ar
fe^r :^,
*
grog unb bii. eine
^'^e reite bis in ^immei, unb 6ret^
ttU au0 Bis an (Snbe beS ganzen
9 anbeS.
*
eine 5ie^e n?aren ?
unb
unb trugen tjiel 5rte, baon aUeS ju
effen
^atte; aile ii^iere auf
bem Selbe
fanben Schatten unter i^jm, unb bie
SSgel unter bem J^immel
faf
en auf fei-
nen heften, unb a"tteS ?feif
n^rete
on i:^m. *Unb i fa^e ein e
auf
meinem SSette, unb pe'^e, ein
:^eiiiger Ster ful^r toom i^immel :^eraB.
ll*2)er rief
Berlaut, unb
f3r alfo:
^an ben S3aum um, unb Be'^auet )
bie 5iefie unb ftreifet
i^m baS
unb jer^reuet feine rte, bag bie
2::^iere,
fo
unter i^m liegen, n?egiaufen
unb bie 23gei on feinen S^i^^ig^n flie-
12 gen. *U^t ben @to(f mit feinen
2Burein in ber rbe Bleiben
5
er a6er fotl
in eifernen unb e'^ernen ^uUn auf
bem
i^eibe im rafe
ge^en, er fotl
unter bem
it^iau beS ^immeiS liegen unb na% mx-
ben, unb foU
hJeiben mit ben il'^ieren
13 on ben Krutern ber (Srbe. *llnb baS
menfie
.er foU
on i^m genommen
unb ein teife^erJ i^m gegeben tver-
ben, Bis baf fieBen Briten Ber il^n um
14 finb.
*
i^ im Olat^ ber ater
Befoffett
unb im
ef^r
ber ^eiligen
Bertfgt, auf
bag bie SeBenbigcn er-
iennen. baf ber ^5jie ettalt :^at Bcr
ber 2)enfen
t5nigreie, unb gibt
fle
8. A.Arinben^imntei. 9. U.L: funben.
gen. B.dW.\E: tool^nten.
10. im. B.dW:inbeneftc^tenmetne^au^i.
dW.vE: ein 25. unb Jpeiiiger. A: ein ^. dW.vE:
jiievj.
11. Xii. u.tf)tntt)e9f!ie]^en...3w. B.dW.vE: mit
.: jiarfcr (Stimme. dW.vE: fd^neibet feine
(3tt)ei9e)aB. vE: 33iiter. dW.vE: jireuetf-^ruc^t
umer. B:
[0 toerbcn ... dW.A: eS ^Ui)t ba^ 3Bilb
(ei^ier) ...
12. im @r. liegen *.. t)om Xlf. b. . ^toetben.
B.A: (Stamm. dW.vE: feinen SBurjeijiamm l.
Ez.28,3.
quod spiritum sanctorum deorum ha-
beas in te et omne sacramentum non
est irapossibile tibi, visiones somnio-
rum meorum, quas vidi, et solutionem
earum narra. *Visio capitis mei in 7
Ea.3i,3ss.
cublU meo : Videbam, et ecce arbor
in medio terrae, et altitudo ejus
nimia.
*
Magna arbor et forlis, et 8
job.20,6.
proceritas ejus contingens coelum;
aspectns illius erat usque ad lermi-
Ez.31,6.
nos universae terrae. *Folia ejus 9
pulcherrima et fructus ejus nimius,
et esca universorum in ea; subter
eam habitabant animalia et bestiae,
T.18.E2.17,
6t in ramis ejus conversabantur vo-
'^'^'
lucres coeli, et ex ea vescebatur
omnis caro.
*
Videbam in visionelO
capitis mei super Stratum meum, et
v.14.3,28.
gj,j,g
yjgQ ^^ sanclus de coelo de-
scendit. *Clamavit fortiter, et sie 11
^^iV?4.^''aiti
Succidite arborem et praecidile
jer.s.is.Joei.ramos
ejus; excutite folia ejus et
''^
dispergite fructus ejus; fugiant be-
stiae, quae subter eam sunt, et vo-
jj,^,
-14^73.'
lucres de ramis ejus.
*
Verumtamen 1.2
germen radicum ejus in terra sinite,
et alligetur vinculo ferreo et aereo
T.30.5,21.
iii herbis, quae foris sunt, et rore
coeli tingatur, et cum feris pars
ejus in herba terrae.
*
Cor ejus 13
ab humane commutetur et cor ferae
7,25.12,7.
detur ei, et Septem tempora mulen-
r.to.tKg.22,tur
super eum. *In sentenlia vigi- 14
i9.Es.44,26.jyjj^
decretum est, et sermo sancto-
rum et pelitio, donec cognoscant vi-
^risiie^iT.^'
ventes, quoniam dominatur excelsus
in regno hominum, et cuicumque vo-
in b. @. B.dW.vE: SSanbeit. B: Ui b. %i^. fott fein
. 2;^eii fein to. bem raut. dW: ntit b. Xi).i)aU er Xf^,
am Ar. be Selben. vE: iiene^t twerben, u. mit b. %i).
ba @ra6 b. (S. t^eiien.
13. B:(Sein^.n)irbieranbertierben, bof einigt
menf^ii^ fei, u. voixl ii)m ein )\... dW: foif
ernb. u. n.mel^r m. fein, u. ein Xi)itxi)tx^ ... dW.
vE: unb 73. foiien ber i^m ergel^en (oorbergetjen).
14. B:
2)iefe
(Sad^e ijl in bem 33ef(|iu^ ber SB., u.
bie93egel^rcnifiber5iufvruc^ b.^. dW: 93ef^i.
...
ij! foic^ee, unb 51. b. . iji biefe.
72 (4,15-21.) Daniel.
IV.
]ehucadneaaris somnium et insania.
^^, , ^.
-
,
*^
6
. , ,
-
' \ ,,
& .
*
Tot /, ,
& ,nai
. .&
* ,
. Kai
& ,
,
&

*^
'
,
& \
^
^^
& , -
,
& ,
*
^^
,
, & ,
'&
,
,
^0
/_(^
'
6
,
\ &,
\
(} , -
&,
)
, -
^^
14. ^: .
15. EFX: hvnv. (*
)
.*
//.
16.
(bis): ^. (.^).
*
Kcti .
6 .'-.at (AEFXf) ... ..
*
.
17. ^: (... (.
18.
At*
(pr.) y.ai (2|).
^(pro alt. .)
/^'.
19. ^: miQiia (FX: ).
20. ^: tlhv. EX* (ull.) y.al A^B: 5
.,
('. . 6. AEFX). :'/..? :
^
.
A^Bf {. ?./.) iv.
'^t5D^ ^] nbn*^ kss*^ ^^^r-pb^
VT-:

-: JT :

: |--:
:
nisibs nnDki 2[5^!:3
^^b)3
J

:
:
J :

~ " " : :
J- :
-
jt :
.
'-
' J :
-
: :

. J : '" ' - :
.:-: -:
jt :
-
:
-::_
- : : - -
\
-:
r
nD2? 'nbnn^-bii ^b
<
; -;/-
:
"^ -

: < :
i^xhn \ ^m^ nsisbs
JT :
-
:
--::
'^
sDb\^
n^is^b
^) 'n^5^Dibi7
j IT : J" :
: :
.sDt)^ ^^] t\pm
^' '^
J :
:
1' :
<. r :
:
ns X5bb ^^^iib t^2^^^
'^
%nisD5?n^ !<2
'^
'n^TO N^ifinn
:
-
: j-
:
:
J : :
-
IT
-
: r-:

: :

: ><T
: : A" : .- ;
j
:
-
IT :
- \ j :
7vT
: :
-
: j- :
'

j j-
: j :
-
JT-: j :
'
,
' ~ TTf -:
T-:
.. : JT :
-
:
^
: <-
-
:
j
VT : : : jv :
-
r .:
-Dri i^j^tis^ ^^^
bt^n^i ^
<- : JT
-
:
s- : at
^3^2? 3?-
Ti? npbn ^^12
VT JT : I
-j- -:
TT
AT :
-
VT : r : -:
j : :
-
V. 14.
^
'hn &<"53 'i ^
V. 15. 'h 'n'i^'^ ib.
|3
'^ "
33
'
dipan
'
ib. p"nn K"3n
V. 15. 'n
-^"
V. 16.
'
Dipian 'X ib. 'it -('in''
ib.
'"i
'n'^r.11 nnsD 'i k"53 ib.
'^
'n'^n''
V. 19. 'n
'^
ib. ^ n-ini
V. 20. <"33
^anicU
(4,15-21.) 73
)antel ntfe^en. ^eg Xxanmt^ ieutung.
IV.
h)em er titi, unb er^b^et bie ^flWDxi-
ISgctt ju benfeiBigeit.
*
(Solchen iiraum
i^aU nig O^eBucabnejar gefeiert,
ibu aber, 33eitfaar, [age, er be
beute; benn aUe SBeifen in meinem ^*-
nigreii^e fbnnen mir ni^t anzeigen, trag
er Bebeutej bu aber fannft e3 wo^i,
benn ber eijl ber ^eiligen 5tter i^
6ei bir.
16 entfette iDaniei, ber fonji
^Seltfajar i^^t, Bei einer 6tunbe lang,
unb [eine ebanfen Betrbten i^n. 5l6er
ber ilnig
[: ^eitfajar, lag bi
ben 3!raum unb feine Deutung nit
betrben. 33eitfajar fing
an unb
fpr:
^
mein t^err, ba^ ber ilraum beinen
^einben unb feine Deutung beinen
17 2Bibern?rtigen glte! *i)er33aum^ ben
bu gefe^en )\,
bag er gro unb bicf
irar, unb feine ^^e an ben Fimmel
reite, unb UuUtt ber ba ganje
18 Sanb, *unb feine 5iejie
fn,
unb feiner
rte biel, baijon atte ju effcn
^atte,
unb bie Xi^int
auf bem treibe unter
i^m rt)Ol^neten unb bie S3gel beg im*
19meI3 auf feinen 5iefien faen: *ba
bifl bu, ^5nig, ber bu
fo
grog unb
mtig bift; benn beine 3)Zt ift grog
unb reit an ben Fimmel, unb beine
en>ait langet bi an ber 2BeIt (Snbe.
20* aber ber ^nig einen ^eiligen
3Ster gcfe^^en ^at om Fimmel ^erab
fahren
unb fagen: auet ben 33aum
um unb erberbet i^n, bo ben Stocf
mit feinen SCurjetn
laft
in ber (Srbe
bleiben, er aber fott in eiferncn unb
cremen StUUn auf bem Selbe im
rafe
ge^en, unb unter bem 3!^au beg *im*
mel8 liegen unb nag werben, unb
mit ben it^ieren
auf bem ?^eibe n?ei*
ben, bi ber i^n fieben Seiten um
21flnb

- *ba3 i|t bie Deutung, ^err
17. .L: J^^eanben^.
Lc.I,52.
.6.6,3.
2,37.5,18,
T.tO.
luerit, dabit illud, et humillimum ho
minem constituet super eum.
*
Hoc 15
somnium vidi ego Nabuchodonosor
rex. Tu ergo Baltassar interpretalio-
nem narra festinus; quia omnes sa-
pientes regni mei non queunt soiu-
tionem edicere mihi; tu autem potes,
quia Spiritus deorum sanctorum in
te est.
Tunc Daniel, cujus nomen Bai- 16
tassar, coepit intra semetipsum laci-
tus cogilare quasi una hora, et co-
gitationes ejus conlurbabant eum.
Respondens autem rex ait: Baltassar,
somnium et interpretalio ejus non
conturbent le. Respondit Baltassar
et dixit: Doniine nii, somnium bis
qui le oderunt, et interpretalio ejus
hoslibus tuis sit. *Arborem quam 17
vidisti sublimem alque robuslam, cu-
jus altitudo perlingit ad coelum et
aspectus illius in omnem lerram,
*et rami ejus pulcberrimi, et fru-18
ctus ejus nimius, et esca omnium in
ea, subter eam habitantes bestiae
agri et in ramis ejus commorantes
aves coeli: *tu es rex, qui magni- 19
ficalus es et inv^luisli, et m^agniludo
lua rrevit et pervenit usque ad coe-
lum, et poleslas lua in terminos
universae terrae. *
Quod autem vi- 20
dit rex vigilem et sanclum descen-
dere de coelo et dicere: Succidile
arborem et dissipate illam, allamen
germen radicum ejus in terra dimil-
lite, et vinciatur ferro et aere, in her-
bis foris et rore coeli conspergatur,
et cum feris sit pabulum ejus, donec
Septem lempora mutentur super eum

*haec est interpretalio sentenliae21


14. sifebrigften. B.dW.vE: ben Sliebrigfien ber
iDlcnfc^cn baber
fe^et. A: fe^en fonne.
15. B.dW.A
in bir. vE: eii ...
auf bir rul^et.
16. nfg fing on u. fpr. ... antwortete u. ipv.
dW.vE: eine Seit lang. dW: erfc^recften. vE.A: be*
unru^igten.
17. 18. (Bgi. 95. 8. 9.) B: bie93.bee J^.ft^ nies
beriiegen. vE: aufhielten.
dW.A: tocitctcn.
19. B: u. ^axt iroorben feifi, u. beine rofe ij! gci
i^Jfen, bog jte ... b. ^crrfc^aft @. ber (Srbc.
dW: beffen r. grcf ift.
^0. (gl. 33. 10. 1^.)
vE: u. jerficret i^n.
74 (4,2230.) Daniel/
Nehucadneearis somnium et Insania.
70V,
,
&
'
^^
&
\
,
-,
&,
,
6
&,
] .
^^
qwt^v
,
.
^^/
,
, ,
-
-
*
& -
-.
25
-
.
"^^
,
,
^^
&6
,
, ;
^^
' -
^,
& ,
^^ -
^ &
,
, \
,
&,
.
^^ -
22. *: xaToixfia. ^: (cf. vs. 29).
23. 2: firtuv (ftrtfv ^). A^* qttm
(A^Bf). EFXf (p. )iv y. A^B:
(Itt^.AIEFX).
'
'
24.
* (alt.) GS. X: &.FX* 6 &.
27. Xt(abin.)xai. A^* /9.(2|).
^
.
28. ^: iv .... . .EFX: -
.
*
(pr.) (AEFXf).
29. X^B:iy.io')y.8ai (-o')inatv .^..). A^: -
.
'^:
^pyi {d.ys.22). B*k ^-..
21. : bieg ifl ber S5efc^iup Ui ^. ber ... geltet.
dWitoeld^crm.^.ben.trip. :|auf.-.bejiel^t!
22. iJJlenfdjett ... . twm 21^. b, . ^ t. laffett.
dW.A: aueogen. vE: aug b.SW. fielen ! Bitoirft...
beineSB^nung i}aUn. dW.vE.A: njirb b. 2. fein.
' r -: I
j : IT hr :
"
JT : : F
:
.:
iv j-
' .. J : . -
' v:

>T : : I : - : jt
TT
^- - -
:
. j. j- I -
IT

: : -
: -; j : -
:
j.
. .
^ ^_ . (
_ . . . .
j.
.
;rbn
''^-in
'
rib Tin^iDbri ^i!}b\^i
-
. j ' i-
JT VT
:
~
TT
^3V/2
Mbn inb ivs^ni ib^bt
^^724

: :
- ij
IT
-
: .
F :
- j
> .. : tr :
: F -: |- Fi-; j- :

O
*
~
J"v: IV
1-j" AT-i I j-
: Fax

:|-
: Tjnibtb
IT :
- \.- V :
-
1 :
"^
-
: j
b!2^n-b5?
^'-'^ '^'^
nkpb^e
nD5? :*ribni3 b^nn
^^
^n^:Db2r
< r
iT
-:
h'
-
: vr. .1 r vi 7
-
^n^nb2^^^n-^^^b ^^ S3b)2
: - jv : ^T
-: - : ;
-
tiprim ^ibbti r'^nb nrr^Dn
^^-^^
IjT : .
-
J"
:- : *-;
db2 iinbn lii? : ''i^n ijp'^b'i '^Dcn
28
j. : : r :
-
J- : y :
rnniii
Tib bs^J
'^-
bP
^iijbti
F : IT
F<i "^ "
IT
-
:^
"^
jt : -
'IT

n~i KT : - r : - ^- :
- :
JT s"
" '
;
' : IT F -:

^rbrt:^ ^b
Y^^r6
s\:sto
^
j j- F -: ' J : :
- I V

JT

3 n^iDbn^ k^bij? D'^bta-^n :p?iDn
TT-: j:-:tt
^-
r -:
T-: |- JT
IT

:
c' : i" I j- :
V. 21.
'p
fni^Vs) ib.
irapa i<"33 ib. 'n
^'^ni
V. 22.
'>
^^'^
ib.
'
nxbs
. 23. i'iu^bi i<"3a
V.24.
'1 ^'
ib. ^i<r:ni i<"33 ib. nsnx x"5n
V. 26. Vapn i<"52
V. 27. nns:: i<"33 bbina ''^dsj ib.
v^ps x"3n
V. 28. Disa 5t"53 ib. nns
V. 29.
'1
"i'in" ib.
'p
<^3)
V. 30. nrsa "sa
B: btr jtrautcr it)ie benD. ju
effen geben. dW.vE:
gtci^ (n)ie) ben Stieren. vE:gufrefen!
B.dW.vE.
A: big (ba) bu crf.
23. B: ba^ ber ^immet eio. l^at. dW.vE: ^err*
fd^et.
A: bie ew. om ^. fei.
35aitteL (4,2230.) 75
iDte SWa^ttUttg 5ur fufc* tc tofe laBeL 5Der onig Bei ben S:5icrett. IV.
St'on'iQf
Krtb folget )beS ^5^jlen ge'^t
22 ubn meinen ^enn ^5nig :
*
^an tirb
bi^ on ben Seuien ijerftojen unb mu^t
bei ben Xi)'mtn auf bem Selbe fcieiBen,
unb man njirb bic^ raS ejfen iaffen itne
bie
JD^fen, unb tirft unter bem %f)au
be ^tmmel Hegen unb na terben,
Bis ber bi fteben 2^'um um ftnb, auf
baf bu erfennefl, baf
ber ^iJd^fie e-
n?ait l^at ber ber SDlenf^en ,^nigrei^e,
23 unb giSt
f(e
n?em er njiil.
*
aber
gefagt ifl,
man foCie b^nno^ ben (Stocf
mit feinen QBurjeln beg S3aume3 bleiben
iaffen:
bein ^bnigrei foil bir bleiben,
n?enn bu erfannt
^afl
bie ettiait im
24^immei. *i)arum, err itnig, Ia
bir meinen Olatl^ gefatten, unb macl)e
bic^ 0 t)on beinen (Snben burc^ e=
rec^tigieit unb lebig on beiner
Siffe*
ii)at )So^It^at an ben Firmen:
fo
tt?irb er ebulb :^aben mit beinen nben.
25 i)ieg aiie triberfu^jr bem Knige
26 0lebucabnejar.
*
i)enn jtrlf -
naten, ba ber Jlnig
auf ber fnigUen
27 35urg ^u 93abei ging, *^ob er an unb
f^r:
i^ bie gro^e 33abei, bie
erbauet ^abe um f5nigIien ^aufe bur
meine gro^e
^,
gu (S^ren meiner
28 ^errifeit.
*
@^e ber ^nig biefe Sorte
ouSgerebet l^atte,
fiel eine (Stimme om
Fimmel: 2)ir, Jtnig 0iebucabnejar,
toirb gefagt; iDein itnigrei
foU
bir
29 genommen terben, *unb man njtrb
bi on ben ^tuUn berfto^en unb
fofl
bei ben 3!^ieren,
fo auf
bem Selbe gelten,
bleiben, @ra0 n?irb man bi
effen iaffen
\ie D(^fen, big ba ber bir fleben Sei-
ten um finb, auf bag bu erfennejt, ba
t)er
^fle en^alt ^at ber ber 9Jien*
fen
^nigreie, unb gibt
fle irem er
30 n?iil.
*
35on 6tunb an ttjarb bag 2ort
23. U.L:
erfennet. 26. U.L: 3Wonben.
Altissimi, quae pervenit super do-
minum meum regem: *Ejicient le 22
ab hominibus et cum bestiis feris-
que erit habitatio lua, et foenum
ut bos comedes, et rore coeli in-
funderis; septem quoque tempora
v.14.5,^1.
mutabuntur super te, donec scias,
quod dominetur excelsus super re-
gnum hominum, et cuicumque vo-
luerit det illud.
*
Quod autem prae- 23
cepit, ut relinqueretur germen ra-
dicum ejus id est arboris: regnum
tuum tibi manebit, postquam cogiio-
v.33.Pi.ii5,Ygj,jg
potestatem esse coelestem.
*
Quam ob rem, rex, corisilium meum 24
placeat tibi, et peccata tua eleemo-
^fiKSii.iaaisynis
redime et iniquitates tuas mi-
Ps.a4,t5.
sericordiis pauperum: forsitan igno
scet delictis tuis.
Omnia haec venerunt super Nabu- 25
cbodonosor regem. *Post finem26
mensium duodecim in aula Baby-
lonis deambulabat,
*
responditque 27
ye.VsSfa.'rex
et ait: Nonne haec est Babylon
magna, quam ego aedificavi in do-
mum regni, in robore fortiludinis
meae et in gloria decoris mei?
*
Curaque sermo adhuc esset in ore
28
Mr.,
7.
regis, vox de coelo ruit: Tibi dici-
tur, Nabuchodonosor rex: Regnum
tuum transibit a te, *et ab homi-
29
, nibus ejicient te et cum bestiis et
feris erit habitatio tua, foenum quasi
bos comedes, et septem tempora
v.wp.
mutabuntur super te, donec scias,
quod dominetur excelsus in regno
hominum, et cuicumque voluerit det
illud.
*
Eadem hora sermo comple- 30
24. S: ignosc. Deus. 25. .* haec. 27.
Sf (p.
Bab.,) civitas. 28. .* tuum. .: transiit. 29.
.*
(^alt.) et.
24. ob bcine (BIcffeligFett mge lnger tvl^ren.
B: bric^ beinen (S. ah"^ dW: faufe beinc @. lo. B:
burc^ nabe ju bctoeifen ben (Eienben. dW: u. beine
<Bci)uib bur Sarm^erjigf. gegen bie . vE: (Srbars
men
g.
b. 0lot^ieibenben. B: mo)k tjeringevt tcr^
ben. dW: bein @I(fon 2)auei* fein njirb. \E:\)UU
ieii^tbaf b. Olul^e ...
25. B.vE: fam ber ben . 9.
26. dW: ^) eriauf m\ 12501. mnUlk tx um?
l^er. B.dW.vE:
auf (feinem) fnigl. $|.
27. ffarfeSSJl. B.dW.vE.ArSjlba^nl^t...? dW:
fonigi. (Si|e. vE: @. be3 91. : SBol^nung bc^
ntgg. B.vE: bie tife meiner 3).
28. : 51U bag SBort in be ^. SRunb iar.
dW.vE: 9ioar ...
29. ^enfd)en ... wie bie C.
30. dW.\E:ging (biefer5lu^fi)vu^)in@vfultung.
A: n?arb erfilt.
I
76
(4,31-5,2.) DanieL
IV.
Jebucadnearis somnium et insania, Convivium Belsaaiaris,
{ ^ '
yai
&^ -
&^
,
&
.
3*
-
,
(
t ^
' ,
) ,
^2
^^^

/& -
|]
^
'
;
^^^VTQ)
-
'
,
&,
'
^
\
&,
^.
^^
-
\ -
,
& ,
-
^,

V
6
,
6 ,
2
,
6
30.
*
.et . : . 31 . : .
^.. twvT. ^: tiq .
32. :
'
...
^
. 34. ^:
;(plur.).
Subscr. capitis: .:".
Inscr. capitis: :*')*
?'
(usque ad vs. 29).
1. : BaQT. (plerumque; .A2B). A^X*
(A2Bt). B* ^. (A^EXt).
30. B: hju^e wie bcr 5ibier ... toie ber Sogci.
dW:
fllcic^ bcn . vE: wie bic [Gebern] bcr . ...
[iaiien] bcr .
31. dW:9(bcrnS5crufbcr3. B.vEcSunbc
ober (.) bicfcr Xa^t. A: bcr?;. B: ntein^eri
fianb fc^rte uncbcr ju mir. dW: fam mir h). vE: ti
f. meine iernimft ju mir ixttM (gi, 3, 33).
jT -; '
-.:-
I : - - jt :
ni2?trj "^^T ^r SJSDS*^ nntaa ^^)2
V-; .|- r j-

: ' j
: ~
:
j- -: ; :
-
V
* jt
-
: j-j
-
^ :
-
i- :

: : :
j-
:

:
* " :
~
:
j : -
: IT : JT

:
- -
::: -: jt : - <
:
^ S!r'^ ?
^^'
b'^ns
:?
< : AT :
-
: IT :
-
: j- :

)
-
J :
J
-
: -

--:
j : j : :
-
:
; : r-:
^B?^ ^; ^v\) '^n'in ^n^isb^ npbi
-
: : <.- : : -
:_
^- :
-
:
- -:
KT
' -
j : ->: : 1 ^ :
-
:
-.:-
. : jt -: I
-
: i
^n
^'*)
'nbiab iin^^i
Di."i)aii
r^
^^
ip ^nins^J^-b^
I ; : h

: -
"^
:nbnb bi^^^ nbs rsbnti
^
IT : - : VT

: j : : - :
nh Dnb ^nr ^)V/3 "isii^ibs V.
jv :

: :
- j- -
:

ii^)onssbiib::ipbitibii NniD::^n")b
;t : -
IT :
-
j"'t:it : Ia

: ^. : : - :
: - j
:
j

: - - :

i
'^^
^h'2^ snnn ^3s^b h'^n'^nb
>
: - : jt -J
r

: :
-
:
: " ' -: J- :
-
:

:
-
V. 31.
^
"33
ib. '
niibrbi
ib. bis ypn
"53
.32.'''''
ib. 's ips
'
ib.
' ''''^'
. 33. i<"33
32. dW.vE.A: unb alie Setoo^ncr ber (S. ftnb
(gci
gen i'^n) tte 91. ju o^ten. B: c^eaa^Ut. B.dW.>1i:
feiitcm SGBiiien ti)ut (erfahrt) er mit bem ^ccr
be ^. u. (mit) ben 33eh). bcr (S. A: fott)cl^I mit ben
SWc^ten ... ... vE: 91. i ber feine .^urtf^ali
ten u. ii)m
f.
fonnte: S. t^ufl bu? dW: SB. l^iajt bu
gemalt? A: SBorum 1^, bu ba geij^an?
^aitteL (4,31-5,2.) 77
*
^et niicbcr jur SSernunft gcfommcne. fclfa^ar SWa^U S)te ^eiligen (Sefct^e* IV
t OoUbxa(i)t Ber 0leBucabnear: wnb er
r trarb on bcn Seuten erfiofen, unb er

@rag njie D^fen,


unb fein Selb lag
unter bem Xi^au beS i&immei unb njarb
na, i)i3 fein ^aar
fo
gro al
5ibier3febern, unb feine ulaQU lie
23ogeIgfiauen iurben.
31 (^ btefer Seit ^oB ^ieBucabnejar
meine 5iugcn
auf
gen Fimmel, unb tarn
tieber ur 33ernunft unb ioBte ben
.jlen.
3
pxU^ unb e^rete ben,
fo
en:tgIi leBet, be etuait enjig ift unb
32 fein 3lei
fr
unb
fr
nj^ret,
*
gegen
n3eIen atle,
fo auf Srben n?o^nen, aU
in
renen finb. dx e,
njie er voi, Beibe mit ben Grften im
immel, unb mit benen,
fo auf (Srben
to^nen, unb niemanb fann feiner ^anb
njei)ren, ju it)m fagen: 20
33|1 bu? *3u berfelbigen Seit fam
irieber^ur Sernunft, u meinen
fngien S^ren, gu meiner ^errifeit
unb ju meiner ejialt; unb meine
9it^e unb ett>aUigen futen mi,
unb n?arb trieber in mein ,^nigrei(^
gefegt, unb Berfam grere
34 ^errIifeit. *iDarum loBe 0iei>u*
cabnejar unb e'^re unb i^reife ben Jtnig
i)om ^immeij benn aCle fein %i)mx
i(l SCa^r:^eit unb feine 2Bege
flnb ret,
unb tver jlolj ifl, ben fann er bem*
t^igen.
"V. iJnig Selfajar mte ein l6errie0
a)iai)l feinen taufenb ehjaUigen unb
^au^tleuten, unb
foff fl
oU mit i^nen.
2*
Unb ba er trunfen n?ar, ^ie er bie
golbenen unb fliBernen
effe
;^er6rin=
gen, bie fein S3ater ^lebucabnejar au5i
31.U.L:^ub...vreifete.
32. U.L:beibemit.
1. .L: :^errIt^aJZa^i taufenb feinenett).
A.A:
taufenb feiner m. u. ^aujjtleute.
Ps. 121,1.
Ins est super Nabuchodonosor: et
ex hominibus abjectus est, et foe
num ut bos comedit, et rore coeli
corpus ejus infectum est, donec ca
pilli ejus in simililudinem aquilarum
crescerent, et ungues ejus quasi
avium,
Igilur post finem dierum ego Na 31
buchodonosor oculos meos ad '
lum levavi, et sensus meus reddilus
est mihi, et Altissimo benedixi, et
vivenlem in sempiternum laudavi et
3,33.M6.7,
giorificavi, quia potestas ejus po-
testas sempilerna, et regnum ejus
in generalionem et generalionem,
Es.4o,'.i2.i7.*g(_
omnes habitalores terrae apud32
Pi. 115,3.
eum in nihilura repulati sunt; juxta
iptjaa'c.
volunlatem enim suam faeit tam in
^i,2
virlutibus coeli quam in habitalori-
bus terrae, et non est qui resistat
^i"!io.jo\^.9,'manui
ejus et dicat ei: Quare fecisli?
'"^43,1:1'^" *
In ipso tempore sensus meus re- 33
versus est ad me, et ad honorem
regni mei decoremque perveni, et
figura mea reversa est ad me; et
oplimates mei et magislralus mei
requisierunt me, et in regno meo
reslitulus sum, et magnificentia am-
phor addita est mihi. *Nunc igilur 34
ego Nabuchodonosor hiudo et magni-
fico et glorifico regem coeh; quia
omnia opera ejus vera et viae ejus
5,20.p,.i38,judicia, et gradienles in superbia
^LcA^tl^''
polest humihare.
Ballassar rex fecit grande con-
V
vivium oplimalibus suis mille, et
unusquisque secundum suam bibebat
aetatem. *Praecepit ergo jam lemu- 2
lentus, ut afferrenlur vasa aurea et
argenlea, quae asporlaverat Nabu-
chodonosor pater ejus de tempio
(Job.42,12.
Dt.32,4.Ps
v;5,10.
Jer.27,7.
Gn. 40,20.
Eth.l,3.5.
1,2..
30.
St (p.
quasi) ungues.
31. S: in generatione.
34.
Sf
omnes (. viae).
33. (B: u. gur a^xt meinc onigreic^ feierte mut:^ cini^ergefjen, bie f. er ernicbrigen. dW: ans
meine , u. m. lanj wieber ju mir?) dW: bie b'eln, ermag er ju ern.
^. m. uizia)ti, m. ^rac^t ... fam mir Xo. vE: m. 1. ero., u. trotte aBein or iijnen. B: eine gro^c
'^cfbeamtenu. m.ropen. dW:ei-^ieit grere SWa^ijeit. dW.vE: gab ein gr. afimai. B.dW.
^Maa)t.
vE: tjor bicfen (bcn) "iaufenbcn.
34. cri)ebeu.|)r.b.
. be^. B:
ijrcife ... er^ol^e 2. B.dW: 51 bem Selfajar (l^nen) ber SSein
u. er^errlic^e. vE:
r^me u. . B: tvel^e in .&? fme^t;^ vE: 33. >%oU i^m ...
78 (5,310.) Daniel.
.
Convivium. Selsaxaris et JSabelis eacpugnatio*
.,
iv
.
^
&
\
,
-
.
^"
-
&' &6 -
, ^
.
^
]
<^ ^
, -
,
.
^
&,
-
,
,
.
"^
-
6
,
,.
' -
,
6 6
-
,
Ttj .
^
-
,
.
^
6 -
,
, -
.
^^
-
^
,
&
' ,
(^ ^'
?.
*
.FX: .
3. ^:
'&(: &).
*
*
(A^Bf).
: . . . .;3.
4.
*
* &.-71V. (AEXf partim inter
se div.).
7.
EXf (p.
,.)14/. . (pro
") &). : ...* ...
*
(^ uncis incl.). ^(pro
()
i/ci.
8. 4*7/(2|).
9.
*
... (pro AEFX) .
*
: -
(^).
10.
2|
(.
pr. ), -
TS }
'. *
.
(& .(AEFXf)
... : .
^^'^)2
lins lirit^';^
btp^Tn ^;
I -
r
1" : ^ : 1" : : - :
-
^^iisDn "^n ^ht^i ^3^^
vjT^n
btiii'^n
^i ^rk^ rr^n-^n 5<bD^n
: : - : : - : j : :
:
-
c :
I"
1" :
.
:
i"
3i^SDDn ^nr\i ^hbii^b ^^
jT VT : - ;
ST
-:
r
r
r
- - :
IT : - : J7 t KT ' :
~
j T : : V T : -:
r
-
^
j
'
'^ -
: - : V
'^j-'T.-iT ' : : :
JT :
-
:
-
j \.T
'
r
'"
.
''
; - !<-.:
IT : IT r ^ ,
-*" "^
17 :

; :
-
:
-
:
:
-
hby^nb b'^nin i^sbri i<np
3
7
IV . - : :
- <' 1 IT ': IT
: - " -
: : - -
: jt :
:
"^
J
"^
J
- : J-
:
- -
: : : jt :
../; r
-: r r
<t
: -
~

'
.
jt : :
-
^^b)
"^ti^sn
b^
r?b3? r-ri^^
s
: ': : : ' *
-i :
iisb^
V"^^
:ii3b^b n3?iinb
9
<t :
- I - .: -
t ;t I
-:
J-
- -:
:-: \^
- ~ ' '>'
N^iiDnnnii iisb^/O '^bn
bpb i^hsbr)
-^
: : - : : - <~

-'. : : -
^n^b
:^ 3n'5br ^'^ntjn n^nb
:
": - T-: "
~
: : r :
^ -
.: I ." :jT : :
- v-;r
V. 3. ip'issr! iit"3n v. 5.
'p
ripaa
V. 6. nai^rQ^
"5
. 7.
'
^^iiin'yrs
ib. 1i<s^3^m n'^n^ ii^is^m
'-^y
ib. nnsn
<"33
V. 8. 10. b n'in*!
2. dW: (Scnta'^Hnncn. \E:raucnu.9?eBcnfrauen.
4. aSBcln foffcn. B: (Sic tranfen ben 2. u. prei
feien. dW: tr. SB. u. fangen Sobiieber auf i^re .
oncIt) ...
5. vE: 3n temfeliifn ^iugenMicf! dW:famen l^m
^anieh
(5,310.) 79
)ec o^en SoB 50ie i^ingcr auf ber gctiin^ten SSanb iDc onig c^ictfen V
bem ^^) ju Serufaicm tDeggenommcn
^atte, bag ber nig mit feinen ett?ai-
tigen, mit feinen 2ellJern imb mit fei*
3 nen ^ebn^eibern barauS trnfen.
*
Qllfo
itmrbcn i^tXQihxaajt bie golbenen
effe,
bie aii^ bem %tmpd, au0 bem i^aufe
DtteS ju Serufaiem, genommen n^aren,
unb ber ^5nig, feine @ett)altigen, feine
Seiber unb eSgtreiBer tranfen baraug.
4*
Unb ba fie fo foffen,
lobten fie bie
goibenen, fil6ernen, ehernen, eifernen,
pijernen unb peinernen tter.
5 66en ju berfelbigen tunbe gingen
^eror Ringer aU einer aJlenfi^en^anb,
bie fc^rieSen gegen bem ^euter uSer
auf
bie getnchte SSanb in bem f5nig=
liefen , unb iier ^nig tx>arb ge^^
6 )ber ^anb, bie ba fc^riet. *5Da ent-
frbte ber 5nig, unb feine eban-
fen erfci^recften i^n, ba i^m bie Senben
7 f(i^tterten unb bie 35eine gitterten. *Unb
ber ^bnig rief berlaut, baf
man bie
Scifen, f^aiber unb SGa^rfager :^erauf
bringen foUte. Unb lieg ben -?Beifen gu
Sabel fagen: Seic^er 3)ienf^ biefe
<'liefet, unb
fagen fann, ta0
fie
be*
beute, ber fott mit $ur:pur gefleibet h)er=
ben unb goibene Jletten am ^aife tragen
unb ber britte err fein
in meinem ^h
8 nigrei.
*
iuurben aUe 5Beifen be
Knigs
herauf gebrt} aber fie fonnten
ttjeber bie rift iefen, bieiDeutung
9bem jlnige anzeigen. *iDeg erfrf ber
jl'onig S3elfajar hrter, unb erlor
ganj feine e^att, unb feinen etaiti*
10 gen hjarb bange. *
ging bie ilnigin
um foer @iien be bnig unb
feiner ehjaltigen
hinauf
in ben @,
unb
f^r:
err ^ijnig, ott i^ertei^e
bir langes Seben! lag bid^ beine @eban*
6. .L: f^utterten. 9. A.A: mei^r.
qnod fuit in Jerusalem, ut biberent
in eis rex et optimales ejus, uxores-
que ejus et coneubinae.
*
Tunc 3
allata sunt vasa aurea et argentea,
quae asportaverat de lemplo quod
fuerat in Jerusalem, et biberunt in
eis rex et optimales ejus, uxores et
coneubinae iliius.
*
Bibebant vinura 4
et laudabant deos suos aureos et
argenleos, aereos, ferreos ligneosque
et lapideos.
In eadem bora apparuerunt digiti 5
Ez.io.s.
quasi manus hominis scribentis contra
candelabrum in superficie parielis
aulae regiae, et rex aspiciebat arti
culos manus scribentis. *Tuncfacies 6
regis commulata est, et cogitationes
Nh.2,ii.p.
ejus conlurbabant eum, et compages
69,24.
renum ejus solvebantur, et genua
ejus ad se invicem collidebanlur.
*Exclamavit itaque rex fortiter, ut 7
2,2As,
introducerent niagos, Ghaldaeos et
aruspices. Et proloquens rex ait
sapientibus Babylonis : Quicumque
legerit scripturam banc et interpreta-
tionem ejus manisfestam mihi fecerit,
purpura vestietur et torquem auream
habebit in collo, et terlius in regno
meo erit. *Tunc ingressi omnes 8
sapientes regis non potuerunt nee
scripturam legere nee inlerpretatio-
nem indicare regi. *nde rex Bai- 9
tassar satis conturbatus est, et vul-
'''^^'
tus iliius immutatus est; sed et
optimales ejus turbabantur.
*
Regina 1
autem pro re, quae acciderat regi
et optimatibus ejus, domum convivii
2,4.6,6.
ingressa est, et proloquens ail: Rex,
Keh.2,3.
-jj
aeternum vive! non te conturbent
.16.29.
3. .*
et argentea.
uor. vE: gum Sorf^ein. B.dW.vE: %. (on) einer
2Jl. A:
tiefen
|!
. feben QUia) einer f^reibenbcn
m. B.dW.vE:auf ben Jlaiffonj ber2B.bee fcnigl.
^akjie. :
ouf ber Dberp^e. B.dW:
fa^ bie
(^o^le) . vE:
frebenbe . : Singer ber ^.
6. u. feine niec an einanbet fcblugen. B: erarti
berte beS ^. ianj. dW: . ber ^. feine garbe.
vE:
|
bie
ifia)t^xbi be ^. : enijielite
| b.
it. ln9efit. B:
ber rtel feiner i. tourbc ...
Riefen. dW:beS3nbef.S.llenfi. vE:elenfe.
7. Icfett u. mir fagen (gt. 4, 4).
B.dW.vE: mit
.:lauter (Stimme. B.dW.A:2)afin (ijob)
b. ^. an u. fr
^u ben 9B. ^aUU. vE: 3)er ^. res
bete ... dW.vE: britte errfer im 9leie.
9. (ieS3. 6.) B.dW.vE:A: feine . (rofen)
tourben (ganj) bejir^t.
10. Srinffaal ... Snge lebe fcer . dW: tcegcn
biefer Slngeiegenl^eit. vE: be SSorfali mit bem .
B:
afifaai. A: veifefoat.
dW.vE: ^eifc^au
80 (5,11-16.) Daniel
.
Convivium Belsaxaris et Babelis eacpugnaiio
,
-
&.
^^
zg iv
&,
&
,
neu 6
-
,,
,
,6
,
^^
,
iv ,
\
'/, 6 &
. &,
.
*^
/
&
-
,\ 6 '
,6
' 6
;
^"^'
&
,
&
iv .
^^
&
,,, -
\ -
'
&-
.
*^
.
&^
,
6
,
^
,
>
11.
*
.
(Af ; F: 5 ,: ;-
)et ^ .(AXf).
12. EFX*(alt.)i' '.
: ovo/ta ). ^.
13.
Xf
(in f.) ;'.
15. : tvomiov .
^*
(A^Bf). B*at'-
(AFXf).
16. : {*
).,^/.^.
Xf (.
.)
y.ai
.
*
.
',
i/ri
.(:
),
sed cf. VS. 29.
nDni'^-bii ^
"^^^"^
'h^bnn'^
-
: - ' : - F
"^
-: |- :
j
.-
J : -
:
-
:
-
'in'^nD ^
^^^^
: ^
: -
: : iT : : : : :
^\>iTO?
^^^ ?^1^
^'?- "^^^^-
:::
-:- - -j j
^!)vi^n^ ^
^^
-;
r
J!
'

.
':
:

"^

: - jtt; "^v.-
\

IT
-
; :
-
"^

IT : j- : :
- -
j. IT
<. ; J
. |.
IT _
<
: .-
^T : - -r
-
y :
AT
' : -
J
) 1 "-:
J :
:
(
' -
^T : : .) : : : s
'
"
:
^mp 5? 3?5
\2 nmnn
- ':
J- i
-
:
^
->-::'
I /:

: < : r
-
: jt
-
-
r
: j -;
IT :
" .
: :
T-:
j
: T-;|- -:
r
s
ir

rnDpi
^'
bsm-^^r
"1: : :
/
-
: " :
; :
- : / :
-
"^
- -:
r
*^
:
r
:
:Dbt2:n ND^Db'on
11
12
13
14
rj
16
. 10. ^i^Ti
"3
'1
^iin*
. 1 1 . aS'n^ ^ra w^'ia ib. nss^iaas i<"3n
V. 12. "3
i<"Dn
V. 13. 'n 'nin^ ib. biyba
V. 14.
'1 ''
ib. yrpn &<"3n
V. 15. nsi
5<"3
V. 16.
'^
^ ib. bis'pblin
ib.
-i^p
iir'^stciTi
2*1^3
K:i:i:m ''^a^
^anieU (5,11-16.) 81
SDcr
^ontitt tinncrun an anicU SSctfptc^en fr hie ctttunfi. V.
fen
fo
crf^recfen, unb entfrBc
i 1 ^ alfo.
*
(So i|l ein 20 in
beinern Jlnigre, ber ben eijl ber
i;eiiigen tter i)at', benn ju beineS
33aterS
S^it njarb 6ei i(;m ^rieu^*
tnnc^ erfunben, ^lug^eit unb SCei^^eit,
irie ber tter SCeiS^eit
ifl, unb bein
SaUv, Vllig OieSucabnegat;
fe^te
i^n
ber bie ternfe^er, ^Seifen, (ii)aU
12ber unb 2at)rfager, *barum, ba
UM t;o^er
eifl 6ei i^m crfunben n?arb,
baju Serftanb unb ^iug^eit 5!rume
gu beuten, bunfie @^3re ju errat^en
uni erSorgene en ju offenbaren:
ne:^mt Daniel, ben ber Jtnig Uef
S3eUfajar nennen. (So rufe man nun
2)aniei: ber tt)irb
fagen, n)o3 eS be
beute.
13 hjarb iDoniet
hinauf or ben .Jlntg
gebrt. Unb ber nig
f^)r
ju
Daniel: S3ifl bu ber Daniel, ber e
fangenen einer an^ 3uba, bie ber Jlnig,
mein 93ater, auS 3uba :^crgebrt :^at?
14*
3
i)aU on bir ^ren fagen, ba^ bu
ben @eijl ber :^ eiligen btter ijabefl, unb
@reutung, SSer^anb unb i;o^e ^eiS
l^eit bei bir gefunben fei. *0Zun :^abe
ic^ i)or mi
forbern lajfen bie klugen
unb Seifen, bag
fie mir biefe (Srift
lefen unb anzeigen feilten, ?
fie
bebeute
;
unb
fle iijnnen mir nit fagen, \vai
16foIe bebeute. *33on bir aber Pre
,
bag bu
fnnefl bie Deutung geben
unb ba 93erborgene
offenbaren. annfl
bu nun bie
(Srift lefen, unb mir an-
geigen, >
fie bebeute:
fo
fottjt bu mit
^ur:pur gefieibet derben unb golbene
Letten an beinern
alfe tragen, unb ber
britte ^err
fein in meinem Jtnigrei.
11. A.A:
gefunben.
14. A.A: gefunben ioerbc.
16. U.L: giDene.
cogilationes tuae, neque facies lua
immutetur. *Est vir in regno luo, 11
4,5.6.15.
qy-
spiriium deorum sanctorum habet
in se, et in diebus patris tui seien
tia et sapientia inventae sunt in eo;
^.2.
nam et rex Nabuchodonosor pater
luus principem magorum, incanla-
torum, Chaldaeorura et aruspicum
^**^'
constiluit eum, paler, inquam, tuus,
rex! *quia spiritus amplior et 12
prudenlia intelligentiaque, et inter-
prelalio somniorum et ostensio secre
torum ac solulio ligalorum inventae
1,7.
sunt in eo: hoc est in Daniele, cui
rex posuit noraen Bailassar. Nunc
itaque Daniel vocelur, et interprela-
lionem narrabit.
Igilur introductus est Daniel corara 13
rege. Ad quem praefatus rexail: Tu
*'^"
est Daniel de filiis captivilatis .Judae,
quem adduxit paler meus rex de
Judaea? *Audivi de le, quoniaml4
''***
spiritum deorum habeas, el scienlia
intelligentiaque ac sapientia amplio-
res inventae sunt in te. *Et nunc 15
introgressi sunt in conspeclu meo
sapienles magi, ut scripturam hanc
legerent et inlerprelationem ejus in
dicarent mihi; et nequiverunt sen-
sum hujus sermonis edicere.
*
Porro
1
6
.,.12.
ego audivi de te, quod possis obscura
inlerpretari et ligata dissolvere. Si
ergo vales scripturam legere et inter-
^.7,
prelalionem ejus indicare mihi, pur-
pura vestieris et torquem auream cir-
ca Collum tuum habebis, et terlius in
regno meo princeps eris.
11. S: et sapientiae.
13. S: capt. Juda.
1 1
.
gefunben ... jum Cberflen ber b. ele^rten,
SB3ai)rf.,
Gif. u. t.
; ie &tijat bun Soter, ber s
nifl (Olli. 1, 20). dW:
|u. iBerfianb u. 2B.
vK:
,(5. u. S.
12. i^ltt)fel ju erflren u. SSerfd)Iunqene9 attfjtis
lfcM. : eni ()ci)ir u. crflnbiiier u. fluqci ci|l,
ber Zr. aiiSlev^et u. fit. anjciqt u.fdjiycrc itngc
aiif^
Icfet. dW:
uinci)iiKnbcr (ii.
u. J^unbcii. 35cvftanb ...
nutcu lofen. vE:
orjrig(ict)cr . u. (Sifenuiuip
il}oli;!lIoiten sBibet. Vi. %. 3. SbS 2. Vlbt6.
u. |... ftofre 2iufiiaben ju I.
13. B:
SQ?efl(\ffui;rien. vE: au3 ben o^nen bei
cfangcnfc^aff 3uba'e.
14. ber ttcr. dVV: aunel^nienbe 2B. vE: ovs
(33. 11).
15. ay.u.saiaftrfager. B.dW: ftnb .m. (i^erein*)
gebraut icrbni. \E:
gefhrt.
16. (nncft X>cutungcn g. u. SSerf^Iungcned aufs
Ipfen(i. 12.7).
82 (5,17-24.)
Daniel.
Convivium
BeUaxaris et Babelis ejcpugnatio.
*7
:< /
-
'
\
,
,
*^Ot,
^
-
^^
Xaoij
,
-
.
,
^
vipovy -
.
^0
/^t &
\
-
&
&,&
-
&
,
^^ &
^,
'-
&
-
,
,
(,
< ^ -
&,
\
' .
^"^
6 ,
,
&' ;
23
/Ca \ ^ -
&,
,
' &
-
,
-
ot ,
,
&
,
.
^^
Jia
,
17. : Kai Jav. .AFXf (
^^^)
><"*
tlmv.
*
...* .(AEFXf).
19.
Xf (.
) &. (quater): .
*
: (
^).
20. : ^/&
...
*
(penult.) .
21.
Bf (a. ovayq.) . A^FX* ^ (A^Bt).
Br

: .
22.
Bf (. )hv ... Haxfvo'miov .
.
23. 2:
^(-). A^FX: .
(?.2). Al*x.oixxWtv(A2BEFXt; FX*
Ol).
*
TT].
I jT : IT . F , : : j . :
ijr r .
nn*: ^^'
^^^T)
sn^nn-^
^T\^d^^/2
i<Ti niri-^i bbj?
nin i^n? t^n

JT
" <

;
" . JT .
hn?n'n;7Tnb rsi^n
nmni ninsb
:
-
IT
: :

~
JT . "
-bs \nnb
'^'^^4^
^^
"^^i^^^?
pns
'^'^
i^ynn ^nr6^ ^nb^
iibn?
^^, ^?07-
^5??
''?V^J?1
^ : : * " * : : " ' *- .IT jt

:7 ^h nb ^nnniij-b^l ?
V. 17.
yp2
' <"3
. 18.
' ^"! ib.
'
<^3>
. 19.
' )'15)'>1 ib. nnSn
<"33
. 20. "Ipil
'"
. 21. '^5 ib. '5>
. 22.
'
nin'
. 23.
'">
''^
ib.
' '^
ib.
' ''^'
^anieh (5,17-24.) 83
e iatcx^ 0(5mut$ un^ tcafe e @o$ttc r^cbung rtJtbct ben ^ertrt V.
17 fing
unb rebete or
bcm .ilnige: Schatte bcine aben [clbjl,
unb gib bein cfc^enf einem anbern!
tv'i bcnno bic @^rift bem ,5tnige lefen,
18 unb anzeigen, n?a fic Bcbcute. *^crr
Jtnig! Ott, ber ^^jte, i)at beinern
QSater 0le6ucabnesar Jl5nigrei(i;, ^aa)t,
l9(S^re unb ^errli^feit gegeben; *unb
or foIer ,
bie i:^m gegeben irar,
frchteten unb f(^eueten
ft
ijor i^m
alle iSUUx, ^niU unb 3nngen. dt
ti?btete, n?en er tt>oiItej er
fIug,
wen er
tcoUj er er^5^ete, njen er tcoUUj er
20bemuti>igte, hjen er tcoU. *)
ober fein ^er erl^ob, unb er ^oI unb
;omt^ig tvaxO, rt>arb er om fnig*
tu^l geflogen unb t>erIor feine
21 @^re, *unb n^arb ijerflogen on ben
beuten, unb fein ^^erj ttjarb gei ben
ii^ieren, unb
muf
te bem 2iIb laufen
unb fra raS n?ie
Dfen, unb fein
Seib iag unter bem Xt)au beg ^immei
unb n?arb nag, bi bag er iernete, bag
Ott ber i^fie etralt l^at ber ber
2Denfen 5nigreie, unb gibt
fle
trem
22 er njitt.
*
Unb bu, aSelfajar, fein @;,
^afl
bein erj nit gebemt^iget, ob
23 bu njo^i fole atle njeift; *fonbcrn
:^afl
bid^ trtiber ben ^errn be immeiS
erhoben, unb bie
effe feines ^aufeS
5at man ijor bi bringen
muffen, unb
bu, beine en?aitigen, beine SBeiber unb
beine Jiebnjeiber i^aben barau
gefoffen,
baju bie flibernen, golbenen, ehernen,
eifernen, ^bijernen, peinernen btter ge*
lobet, bie ttjeber
fei>en, ^bren,
fllen;
ben Ott aber, ber beinen )bem
unb aUe beine SBege in
feiner ^anb
24:feat, :^afi
bu nit gee^ret. *5Darum ifl
i>on i^m gefanbt biefe anb unb biefe
22.A.A:h)utcil.
23. U.L: bie jilbevne, guibene, eiferne .
2,6.
Ad quae respondens Daniel ait 17
coram rege: Munera tua sint tibi,
et dona domus tuae alteri da!
scripturam aulem legara tibi, rex,
et interprelalionem ejus ostendam
tibi. *0 rex! Deus altissimus re- 18
jSt.V!
gnum et magnificenliam, gloriam et
honorem dedit iiabuchodonosor palri
tuo; *et propler magnificenliam, 19
3^4.
quam dederat ei, universi populi,
iribus et linguae tremebant et me-
tuebant eum. Quos volebat, interfi-
ciebat; et quos volebat, percutiebat;
et quos volebat, exaltabat; et quos
volebat, humiliabat.
*
Quando autem 20
*chn32'25!
elevatum est cor ejus et spiritus
illius obfirmalus est ad superbiam,
depositus est de solio regni sui et
gloria ejus ablata est, *el a filiis2l
4,11.29.
iiominum ejectus est, sed et cor
ejus cum bestiis positum est et cum
onagris erat habitatio ejus, foenum
quoque ut bos comedebat et rore
coeli corpus ejus infeclum est, donec
^**'*'"'"'cognosceret, quod polestatem habe-
ret Altissimus in regno hominum,
et quemcumque voluerit, suscitabit
super^illud.
*
Tu quoque, filius ejus, 22
Baltassar, non humiliasti cor tuum,
cum scires haec omnia; *sed ad 23
versum Dominatorem coeli elevatus
'^'
es, et vasa domus ejus allata sunt
coram te, et tu et optimales tui et
uxores tuae et concubinae tuae vinum
bibistisin eis; deos quoque argenteos
et aureos et aereos, ferreos ligneos-
Pi.ii5,4.i35,qne
et lapideos, qui non vident
*^"
neque audiunt neque senliunt, lau-
job.io,i2.34,<lasti;
porro Deum, qui habet flalura
tuum in manu sua et omnes vias
tuas, non glorificasti. ^Idcirco ab 24
80 missus est articulus manus, quae
21.
17. (Baben, . g. beine ef*ettfe.
18. B:
]^atte gegeben. dW.vE: gab.
19. B: i)or ber ^o^eit. dW.vE: toegen b. rope.
dW:
gitterten u. bebten
(3, 4). B: u. erniebrtgte.
dW; 2Ben er xo., ben tobt, er; u. toem er ., bem
fettfe er ba
Scten ... er^ob ... erniebrigte er. vE:
liep am . tcncrh).
20.
dW:[eineifibermiit^igu.ermeffentt?. A:
| erfreute jur
^ofart.
21. aui ben ^enf<f)en(inbern ... tool^nen ... bfe
Ccf>fen ... TOorb na oon ... fe^et ber fte wen er .
B: bap feine SBoi^nimg Ui ben Salbcfein toar. dW.
vE.A: u. beib. 2. war ...
23. 9Bein borond getrnnFen (93. 2. 4). B:
l^ren erfennen? dW: vmb toiffen?
vE:
fein ef:^i ijaben. B: u. bei bem alle b. ange jinb.
dW: ^a)id\aU.
24. dW: bie - gefanbt.
6*
84 (5,25-6,5.) Daniel
.
JBabelis eacpugnatio, Daniel in lacu leonum.
.
^^
-
',d^eaeXf
.
'^^
',
6 ^
^"^&exiX,

&'
^^
,
aal &^ .
^^
,
/
,
-
& ,
-
^
.
^^
amy
6
Vit) ,
^
/6
,
.
2
Aat
/,
-
\ i r
, ^
,
/ ,
, 6
.
^
/
,
,
.
^
\
/. \ -
\
,
23.
*
(alt.) ij.
29. B*t5 et (ult.) '.
Af
(in (.'.
30.
Af
(ab .';
'
(pertincns usque ad fi-
nera capitis VI.). A^* .6 .
(A^Bf).
t)
6,
1-29. vulgo
5,31. 6,1-28.
1. A*: /.
2.
*
: /. (pro
)
o/ltj.
3. (pro AEFX)
(: y.ai).
4. (pro .) vnt^viy.iiiv vnkq
jeat .
*
(alt.) r/v. -: iv .
5.
Xt (. //.) /. .: -
...
&.
^:
.
: jT i et % : jj : .
tro^s^i bpn
^^12 ^:)2
'^
'
JT
: IT :

: AT : j- : ^
: > : k"
: : - : :
-

:
-
; -J- : . : vr- :
:0''TOb Q^n'^'^ w^^sbt]
^
IT j-t: v-'P't."
~ :
?i52bm nkiitbs ^^^ '
T"i^^
29
iiDDrom ^^
b^^i^^ip
v,T-:r
' '
r
: :
-
- :
ii'^b'^bsns tiin^Db^s^^nbriD^b}
h
IT :
-
JT :
-
y
- ": "
"^
:
- : AT
s -
'^v!^ IT ::
: '^^ rntb y^id
:
-
:
j :
-b5?
vni
w^nn ip natu
2
- -:|- VT : IT jt't:
-
:
1 : V : JT : VT- : :
-
:
:r
:
~
iiHD^ Nb^?! : iin^Db^-b:D2 linb
'^^ 3
: <
; IT :
-
: J L v. r.
j
'T linDti nn bii'^^i ^^r nhbn rsno
I :
j-
V"

IT r : ' j : rr
iinb r:2n^ rbs
<'353?
innb
I
'
^
-;iT I
JT
-
: :
-
: :
J
v; iv
:pTD iiinb-iiib ^53bnl &ib3?D
4
I
-.: I )':'.
\v VT :
7
"^
r
.^i'Dno-bs? nkan^ hin nbi b^^^^^n
VT- : IT
- ..-
: . JT
-: :
"^
j-
'^'^
m^^'^n bip'bs
s*'DDTO^i'^
"b^-b^?
nn^itipnb
^5? iisb^s^i n
^
- '-;: |- -: JT :
-
-
:
:- : :|-
-
: ' - "s
:
~
b^i^^^b
nnsinb nbs?
v^^^
'i'i'^
V

IT : JT : - :

'
$- -:
^^
nbr-b^! i^n^^.Db^ *i2S)3

:

: :
- j-
-'^'7
bnp-bs nnsnb rbD^^-^b
wsb ^) iibt-b:^^ ^^^n rn^n^n
)7
T

:
"^ "^
: I j- ..
:
V. 27.
i*ii:2
'pn !}t"3a
V. 20. 'np ^3^ n-^ra K=i:?2m
'i^:s)
V. .30.
'p
rTi<"7u;3
V. 1 .
'p
V. 4. ^
<"33 ib. ""33
24. dW:e^r.flfjci(i)nct. vE: I){n(jf j. B: aiifcie.
25. dW: ciai}lt, tiai)U, eirogcit unb S^ci
ienbe.
26. bteassoKte beteutcn. B: ^ki ifi bie IDeutung
)i
^anicL (5,25-6,5.) 85
itent, ttM, up^arfitt. fclfajarS S^ob SDariuS. anicl itnb bic anbbotc* V.
25 (%
bie ba ^fielet.
*
3
ifl aber bie atlba i)erJcinet:
26SWene, mene, tefcl, u)piiax\in. *Unb
fic bebeutet bie: mene, baS ift,
ott
i)at beitt nigrei gejciftlet unb tooHen*
27bet; *iefel, bo0 ifl,
man ^at b in
einer 2age gehjogen unb u ^ge*
28funbenj *)(:txt&, baS ijl, bein ^5nig=
et
ifl jert^eiiet, unb ben Jiebern unb
Werfern gegeSen.
29
befahl eifajar, baf
man Daniel
mit ^ur^jur fleiben foUte unb golbene
tJtetten an ben ^aU geben, unb Ite on
i^m ijerfnbigcn,
baf
er ber britte ^err
30
fei im Jt5nigrei(i^e.
*
5i6er be ^
tarb ber ^alber Jtbnig 33elfajar ge*
VI. tobtet, *unb iDariug ou8 3)2ebten
na^m baS 9lei ein, ba er jtuei unb
fsig
Sa^re alt n^ar.
2 Unb ariu fa^e eS
fr
gut an, ba$
er ber bog ganje 5nigrei fe^te
l^un*
3bert unb
s^anjig anbgte. *Ueber
biefe fe^te er brei ^rfien, beren einer
h?ar iDantei, h)eIen bie anbbgte
foUten 9flenung t^un, unb ber ^nig
4 ber SK^fe berhoben h?re. *ii)aniei
aber bertraf bie ^rflen unb Sanbi>iJgte
aUe, benn e h?ar ein l^o^er eifl in
t^m} barum gebte ber itbnig i^n ber
5 baS ganje nigrei ju fe^en.
*
er*
l^albcn trteten bie i^rpen unb Sanb*
ijgte brn, n>ie fle eine <e gu
5)aniel fanben, bie triber baS Jlnigrei
lare. 5lber
fle fonnten feine @
Uebeit'^at finbcnj benn er trar treu,
ba man feine (uIb Uebelt^at
29. U.L^ ibene.
5. A.A: 3) erlsalben!
scripsit hoc, quod exaralum est.
*
Haec est autem scriplura, quae di 25
gesla est: Mane, ihecel, phares.
*Et haec est interpretatio sermonis:26
mane, numeravit Dens regnum tuum
et complevit illud; *thecel, appen- 27
job.3^,ft.pr.
gyg gg jjj statera, et invenlus es mi-
nus habens;
*
phares, divisum est 28
Y.3i.6,8.28.
regnum tuum, et datum est Medis
^'''^'^
et Persis.
Tunc jubente rege indutus est 29
Daniel purpura, et circumdata est
lorques aurea collo ejus, et prae-
7.Gn.4i,
dicatum est de eo, quod haberet
*^*ii!
"^^'
potestatem tertius in regno suo.
jer.5i,39.25,*Eadem
nocte interfectus est Bai- SO
"
tarssar rex Chaldaeus, *et Da-
Vit).
9,i.Ej.t3,i7.j.-yg
Medus successit in regnum,
annos natus sexaginta duos.
E5t.i,i.
Piacuit Dario et constiluit super 2
24.(6.4*'
regnum salrapas centum viginti, ut
^*
essent in toto regno suo;
*
et super 3
eos principes tres, ex quibus Daniel
unus erat, ut salrapae illis redderent
ralionem, et rex non suslineret mo-
lesliam. *Igitur Daniel superabat 4
omnes principes et salrapas; quia
4,15.5,12.
Spiritus Dei amplior erat in illo.
rex cogitabat constituere eum
super omne regnum; *unde princi-
5
pes et salrapae quaerebant occasio-
nem, ut invenirent Danieli ex iatere
(Mr.14,55.
rggjg, Nullamque causam et suspi-
cionem reperire potuerunt, eo quod
fidclis esset, et omnis culpa et suspi
29.
.* suo.
t)
6,i-29.vulgo5,31.6,l-28.
5. .: auferreutDanielem. .: regni (/;ro regfs).
ber <Sac^e. dW: Siugicgung ber Sorte. dW,vE:
beine Silcgicruna. A: .dW.A:,lnt!^r (i^m)
ein (Snbe. vE: hat ... 96.
27. bu bift in ber ... B: Sagf^ale. dW.vE.A:
auf t>. Sage.
29. tt. 0. ii}tn erf. B.dW.vE:
ausrufen.
30. in berfelbigen 9lnd)t.
1. B.dW.vE.A: ber aileber. B:
empfing ba St'a
liigrci. dW.vE.A: betam.
2. B:
(Stattbaltet, bie im ganzen onigr. fein
foUten. dW: atra^jen, ttJele im g. Olei^e
f. f.
3. ba# b. ^. tdncn (Scbaben litte. vE: Sorfle^er.
dW.vE.A:
9lcenfft ablegen.
4. dW:au6nel^>mfnber. vE: geigte jbiefer
. ben ... berlegen, totil ein orJgier ...
5. B: futen ... elegenbeit ju finben an . on
toegen be nigr. dW: 33ortanb ju
f.
liber 2). on
(Seiten ber Slegicrung. vE: einen ..^ SSerwaUung.
B: (Sei. erfel^rt^ett. dW: ettoae @6#
te. vE: u. fein S3erbreen. B.dW: fein Setter.
\E: SSergel^en.
86 (6,6-13.)
Daniel.
VI.
Oaniel in lacu leonum
OTi .
^Kai / '
/
^ .
^
'
aVf
&.
^
\
j

\
, -
&
&
'
, ,^
.
^
, ,
&
,
-
.
^^
6
.
**
,& (
& 7
),
\
,\
-
^,
&,
^^
-
/^
& .
^^
Kai -
',
,
^
&
'
', ,&
; 6 ''^4
6.\.': ..\.^. 8. X*(pr.)>{ai.
.\{^)(^. : ctaUiySi. EX*
(XfS.ante .S.^iSiaa)<;. E*aV(FX:
iav). :
ahijcfi (-AEFX). : -
&.
-: -()) ...
&,{-aftai A*FX).
9.\(.6.)6. *)/.&.. :...
Xf
(in f.)
'^ rt.
10. *: JaQtoq. 11. : otx.
'.'
*
(pr.) .
h: . \2.\:
.FXf(p.dfoV.)
&, 13. :
6q. ... /'.
xj : J"
IT :
-j- : - : st j '
"
^T : * K~: : j- : - i
at

Ji'^DSsnnDniin iii'Dno ' :nnbii
7
- : :- : - -;|- - :
'-: 1" :
' KS)bi3-b5?
iitti-^^n ps
j : IT

AT :
-
"^ -
vi- ' "
*,
p v: '
IT :
-
'-VT :
-
:
- j"
: J
-
:
TT-:,-
w^^-^'v,
'"
'-'
'-
"V"
AT v:
vtIt
-
: :
- < -
ribii-bs-in 5irn iirn^-n-b:^
^^
:
^
J : "^ j
j- : IT IT :
-
:

: : .'
^inns t^-ioi^ ^\ Nsb^
AT : j, :

< : h : : -
"^ cS^i)
^^'Tn-n^s ir^itcnb ^b
^^
-
J- : : - : $
j
feb^
3
b^P'bs
:^5?
^b
*
': -
AT : '^vi:
^
: .
^
jt
IT
:IV (
: j- :
:
-
:
-
; :
:
nh'^biJS hb in^nss T^bi nh^inb
b^?
^iarn nhbn 2)2 abi^in': to
: :
: : " : '
'..

JT-:

:
"^ " : jt't;
J
..
.
< -
: ..
-:
IT : vr r'^
'
IDnn^^
nr^ b^^'^^'ib
^ins^nn ^
- -
: j-
"^

IT : - -
:
-
I r : IT r
: !->..
r
: ':
noisi iibn S3b^ nfeii-bs? feb'/a-tnp
JT
:
$T
-: : - jt : -
: -
':
"b^'l^
^5rn''-'^ D^^-b:^
''^
nniiin
'^

; :
^
j : -

AT :
-
<- : : :
:
-
V. 7. IttJiiin <"33
V. 9.
<"33 ib.
VX5p2
<"33
.
ib. VX5p2 <"33
r. 13. hnsa
"
52
6. biefem . B.dW: itjcnn h)ir (jtc) m)i an ii)m
(toibcr i^m) finben im efe^ feine otte.
7. Songeiebe.i). (2,4). dWiflimetenbiefe...
l^inein jum Jt. A: Berrof^ten ... beit ^.
8. feie Obcrffctt, fcU . ... ffir rotl^fam geocbfet ...
in ben firocngraben sett). n>. B.dW'.A: )
[
..
^anteL (6,613.) 87
ariu cBot iDattieU otte^bfettft cr Sanbogte Slitflae
VI.
6 an ) flnben .
*)
6
i)ie SWnner: SCBir tnerbcn feine @a^e
ju 5)antel flnben, o^ne ber feinen ot*
7tebienfl. *5)a famen bie i^rfien unb
Ji5anbi)gte
"^uflg or ben ^nig, unb
i)()xa(i)m in
\i)m alfo
: ^errnig iDarinS,
8Ott erleide bir iangeS eben! *m
i)aUn bie i^rfien beS ^nigrei^S, bie
Ferren, btc anbbgte, bie 0lt^e unb
^auH^tteute aUe gebac^t, bag man einen
f5nigii(^en SSefe^l fotte ausgeben lajfen
unb ein jirenge eBot jietten:
baf,
vrer
in breiig 5!agen etn?a8 Bitten hjirb on
irgenb einem ott ober 9Jienf^en, o^ne
i)on bir, nig, aUein, fotle u ben S5n?en
9 in ben raBen genjorfen tt)erben.
*
5)ar*
um, iieBer Jlbnig,
foUji bu
foe
eBot
Bejttigen unb bi^ unterf^reiBen, auf
bag e8 ni^t tvieber genbert njerbe,
bem 0et ber SJ^eber unb
Werfer,
neeg
lOniemanb Bertreten
barf. *5iifo
unterfrieB ber nig S)ariu0.
11 nun 3)aniei erfu^^r, bag
foe
eBot unterfrieBen hjre, ging er ^in*
auf
in
fein au3 (er ^atte aBer an fei=
nem @ommer:aufe offene ^tn^n gegen
Serufalem), unb er fiel be3 ilage brei*
mal
auf feine niee, Betete, ioBete unb
banfete feinem (Sott, n^ie er benn or^in
12 u t^un :pf(egte.
*
famen biefe SWn*
ner
^ufig
unb fanben Daniel Beten unb
13 fielen or feinem Ott. *Unb traten
i^inju unb rebeten mit bem ilnige toon
bem fnigien eBot: errii5nig, ^afi
bu nit ein eBot unterfrieBen, ba^, h)er
in breifig Ziagen utOa^ Bitten njrbe i)on
irgenb einem Ott ober 2D'enfen, o^ne
i?on bir, Jtbnig, aUein,
fotle ju ben Snjen
in ben raBen getorfen n^erben? 5)er-
nig antnjortete unb
fpr:
@3 ifl h?a:^r,
11. .L: unb er fniete bee 2:.
cio non inveniretur in eo.
*
Dixerunt 6
ergo viri illi: Non inveniemus Danieli
Imic aliquam occasionem, nisi forte
in lege Dei sui.
*
Tunc principes 7
et satrapae surripuerunt regi et sie
2,4.3,9.5,10.
Iqjjjjjj gmj|.
gj.
|gj.j
pgj^ jjj aeternum
vive! *Consilium inierunt omnes 8
principes regni tui, magistratus et
satrapae, senatores et judices, nt
decretum imperatorium exeat et edi-
etum: ul omnis qui petierit aliquam
petitionem a quocumque deo et ho-
mine usque ad triginta dies nisi a
te, rex, mittatur in lacum leonum.
*Nunc itaque, rex, confirma senlen 9
tiam et scribe decretum, ut non im-
^*^,\9;^**
mutetur, quod statutum est a Medis
et Persis, nee praevaricari cuiquam
liceat. *Porro rex Darius pro- 10
posuit edictum et statuit.
Quod cum Daniel comperisset, id 1
1
est constitutam legem, ingressus est
domum suam, et fenestris apertis in
"'ifiRg.^f'coenaculo
suo contra Jerusalem Iri-
^^*J'y'^''^^'bus
temporibus in die flectebat genua
sua et adorabat confitebaturque co-
rara Deo suo, sicut et antefacere con-
sueverat.
*
Viri ergo illi curiosius in- 1
2
quirentes invenerunt Danielem oran
lern et obsecrantem Deum suum.
*Et accedentes loculi sunt regi su- 13
3,10.
per edicto: Rex, numquid non con-
slituisti, ut omnis homo qui rogaret
quemquam de diis et hominibus
usque ad dies triginta nisi te, rex,
mitteretur in lacura leonum? Ad
quos respondens rex, ait: Verus est
6. S: invenimus.
Berat^fc^tagt. vE: ben JRat^fi^lu
gcfaft.
B: ba^
ber nig einen
Sef. lieflen u. mit einem 33erBot Be^
fettigen folte. vE: einen . 33. ju geben u. ein 33. ju
Befrftigen. dW: eine f. a^ung ju fe^cn ... jiellen.
B.dW:
eine mtk (tl^ut). dW: an irgenb einen ...
dW.vE.A:
Stocngrube.
9. orum,
^....u.f<f)riftlt(^ berjeidjnenlaffeit.
dW: bejidtigc ba Verbot u. erlap eine ^rift, bie
n. ju hjibenufen, n. b. efe^c ... \. uneranberlid^.
vE:
unterjei^e
bie (S)x., bamit fie unabanterlic^
fei
... nic^t aufgehoben werben fann.
10. ite# ... bo ebot f*riftlid) t)<tjd4)tten.
11. ^efd)rtelen ... Cberfaal ...lobte, betete. B:
barum ba|i er e^ or biefem fo
gct^an l^atte. dW:
Dbergem ... gleid^iie er get^. or biefem. vE.A:
Oberjimmer.
12. iene. (9{93. 6.)
dW: bittenb u.
flf.
13. tr. fte hin u. r. tot ... eefdmebett , ba^
Sebermenw, ber ...oId>e9 iftfefi B: ie @eifi gci
wif. vE:(tiiifo.
A:2Bai^r{|lbieJftebe(gl.aJ,8).
88 (6,14-21.) Daniel.
.
Oaniel in iacu leonum.
wg ,
nal nai
,
**
Tote &
'/, 6
^
,nal -
^ .
^^
6 , ,
^ , /Jan -
'&,
'&.
^^
' ,
, nal
,
'.
*^
-
-
.
/* - ,
, .
^^
& &
,
-
, &}]
,
^^
6
^ ohov
&,\
,) -
'
6 -
,
{{
20 '
iv ,
^ .
21
/^^^ ^ ^ ^
, //
', .
14.
*
6. er. ... . 15. A^Bf (.
ayojvtt.) . .
Xf (.
) (s.
)i/ti ... .
A2Bt
{. )
... . 17.
*
. 2|(.,))
. (Cf.v.21.) \S.B: ... &.EFXf
(.
&.)
'.
A2f (. .) 6 .19. :
i. ...
*
(sq.) 5. ^(pro iytv.)
.FX* . i/.Xfiotv-^n. : vni/.\n'otv (:
). 21.
*
Jav. (AEFXf). 2
(pro
{.
*
) (^(F:
).
^-)
iin^n ^n'^S'^
"^ ^i^ri
j- : :
st

-
-
: :
-
i3r r'Tiii :^i^3?n
^h-'^n Dnsu4
I


IT j :
-
JT It; ' IT
> * -:
: J IT

:
: - J
:
"^ -
:
: : -
: nn^rs 5?3 Nbi^3 hnbn td^ti
1" IT i :
*
:
'^
rb sn^'D ^'ts ^ihi2
'^^^
(7
- V" IT s" : -i J"
JT-: : j-
r
- i "
it

:
I j : IT : : -
-
c :
-


''TOb hvn Jisb^ :p^ iiahxih
j-t: t

r:-
<- :-
JT ^ r
I yt: JT
:-'
r
-
JT :
- I . - .
ITT : -
: jj V :
''
^^^b
t/^i'^'i b^^*'3'tb vn\ni 35<
j . j t ^ JT : :
-
: --:
"^
^

IT : j- : : - <
at :
-
_

: - IT : :<- j
.:
-:
JV
:
:

: u
:
-
: - : at :
j' - ^- '.'
-Nb
'
^"1iD2'n ^^ ^
*
: : -
-
:
:
!:
:

:
" : *. : '"^:
:\ iibD'^nb ^3b'0 bi^ i'^iws
19
JT

: " : < :
-
"^

; 1-.:^
y^

: .
: j"
:
-

-
r
^ :
VT
i
" -r : - I j-
I
-: j--
I JT V TT::: at : i : 'j
, :
j :': : |--:
vttjt
'
-
xobn nir p3?T n^2:r bps b^^'^s^b
:
-
I : : -:
'^
:
"^
jt :
iinb^i in:? bi^*'^'! b^^*'3^b
n^osi
JT :
-;
IT

IT :
j- :
V. 13. nnss i<"52 v. i4.
'"^
^"^ni
V. 15. i5l5n K"33 V. 16. 3
<"3
. 17.
' ^'^'
ib. *|3ntiu:^ "3
. 20. Kni2>t 'S ib. \nan 3
13. ^^tm ... fo 9?tem. b. barf.
14. ter t)on tett . au 3 tft *** t{)ut ... fein @ct
Bit. B: 2cgc\cf^rtcn. dW; @i)ncn bcr cfangciii
f^aft.
B:
flibt
feine ^auf tiefe. dW: l^at n.
auf t>. getct. vE: nimmt feine icfficfit!
antVL
(6,14-210 89
c ^otttg fBetcBttif, SDaittcl im gottJcngraBcn. SDet ^nt am ra6ert. VI.
unb ba0 (Rec^t ber 5DZcber unb
Werfer
14fott
nicmanb fcertmen. *ie anU
tvorteten unb f^ra^en bor bem Knige:
, ber efangenen au 3uba
einer, ber a^tet treber bi$, bein
e6ot, baS bu erjet^net ^afl,
benn er
15 Betet beg Xa^t^ breimal.
*
ber nig
(l^rete, warb er fe^r
betrbt, unb
ii:^at groen i5Iei, baf
er Daniel erlbfete,
unb bem^ete
[,
6ia bie <Sonne unter*
16 ging, bag er i^n errettete. *5l6er bie
Snner famen
iiuftg
gu bem Jtijnige
unb fipra$en u i^m: )u n^eigt, ^crr
Jtnig, ba ber SDieber unb Werfer Stecht
tjt, ba alle ebote unb 33efe^Ie, fo
ber
^^nig
bef^Ioffen
^at, foHen
uni^ernbert
j
17 bleiben.
*
befai)l
ber ^5nig, bog
|
man Daniel ^erbri^te, unb irarfen
')
ju ben S5tt3en in ben raben. iDer
^nig aber f^rac^
ju Daniel: i)ein (Sott,
bem bu o'^ne Unterla bicnejt, ber ^eife
18bir! *Unb
fle
i>xaa)Un einen (Stein,
ben legten fle ijor bie il^r am raben,
ben erftegeite ber ^Unig mit feinem
eigenen Olinge unb mit bem Oiinge feiner
ewaitigen, auf ba fonjl niemanb an
iDaniel 3Jiut^n?i(len ^ttt.
19 Unb ber ^nig ging tueg in feine 33urg
unb blieb ungegeffen
unb lie fein
Sffen
or bringen, fonnte au(!^nic^tf(^iafen.
2O*3)e0 3)lorgenS frue, ba ber Sag an*
,ftanb ber ,^nig auf unb ging
eiienb jum raben, ba bie S5n?en luaren.
21 *Unb aU er jum raben fam, rief er
Daniel mit flgier @timme. Unb
ber Jt5nig
fpr
gu Daniel: kantet,
bu net be lebenbigen otteS!
15. U.L: lt. mutete |.
1 8. A.A: be.
19. U.L: blieb ungeffen
(A.A: bl. n^teni).
15. ttb fann barauf. B: gefiel e6 i^m fe^r bel, u
er richtete bae ^erj auf 2). ii)n ju erlofcn. dW: rct?
ten. vE:
fei)r migmtijig, u. richtete
f.
(Sinn ...
16. (3BieS3. 6).
B.dW.vE.A:
aiffe, o^. dW:
ba bie '.
u. . ein cfe^ i)abm, bag fein SSerbct
(Sa^ung, tuelc^eb. . fcgefe^t
l;at, barf gen;
bert toerbcn.
17. tnbenSiDen^ruben. dW.vE.A: SotOCnf\rubc.
vE: befinbig gcbienct baji, mge b. retten. dW: er:
rette b. B.A: tvirb bic^ (crlofen) !
18. fein a5efd)Iu ber . ni*t genbert toiirbc.
vE: man bolete. B.dW: c6 ttjarb ein t. (berju)gci
bracht ... oflegt. dW.vE.A:
auf bie Dejfnung ber
T.8.15.
serjnQ juxia decretum Medorum atque
Persarum, quod praevaricari non
licet. *Tunc respondentes dixerunll4
5^13,
coram rege: Daniel de filiis caplivi-
talis Juda non curavit de lege tua
et de edicto quod conliluisli, sed
tribus temporibus per diem orat ob-
secralione sua.
*
Quod verbum cum 15
audisset rex, satis conlristatus est,
et pro Daniele posuit cor ut liberaret
eum, et usque ad occasum solis ia
borabat ut eruerel iilum. *Vinl6
aulem illi intelligentes regem dixe-
v.8.12.
runt ei: Scito, rex, quia lex Medo-
rum atque Persarum est, ut omne
decretum, quod constituerit rex, non
liceat imrautari. *Tunc rex prae- 17
cepit: et adduxerunt Danielem et
Drac.3o.
miscrunt eum in lacum leonum.
Dixitque rex Danieli: Deus tuus,
,.20.
quem colis semper, ipse liberabit te.
*Allatusque est lapis unus et posi 18
Eit.3,t2.Mt.^"s
est super OS laci, quem obsigna-
:i7,66.
YJj j.gj annulo suo et annulo optima-
tum suorum, ne quid fieret contra
Danielem.
Et abiit rex in domum suam et 19
dormivit incoenatus, cibique non
sunt allati coram eo, insuper et
somnus recessit ab eo.
*
Tunc 20
rex, primo diluculo consurgens, fesli-
nus ad lacum leonum perrexit.
*
Ap 21
propinquansque lacui Danielem voce
lacrymabili inclamavit et alfalus est
3,26.4,31.
gy^. Daniel, serve Dei vivenlis!
rnbe. B: ber mHt an . dW: nia)ii in 56
2)aniel3 eranbert. vE: in ber 5). . to.
innte.
19. Hieb bie 5iad)t. B.dW.vE:?)}alafi. At^aui,
vE: brte bie 9. ^u, oi;ne ba er gcgeffen. A: legte
ebne (Si^eifc ffc.
dW; bcrnad^tete
fafienb.
B: tcin ^reubenfpiel (dW.vE: SefIfcrnnen?).
B: erging i^m fein
f.
A: wia) on i^m.
dW:
fio^.
vE: tt)ar geioicn.
20. tt)enero6en, B: in ber ^rl^unbe, ba ei
litt)urbe. dWrmit b.iPiorgenrotbe, m.bemite.
21. B.dW: betrbter. \E: toe^mt^iger. dW.
vE: Wiener (33. 16).
90 (6,2229.) I>anieL
.
Oaniel in lacu teonum
^, , -
&& -
;
^^
/ -
, &.
^^
^
,
, &&
'na\
,^
.
^^
6 -
&& ,
-

&/
^ & &
iv , .
^5
,
6 ^
/,
&
vioi
-
. &
,
,
.
26
6 /
,,^
y^

&&.
^^
&,
-
'& /.
"
,
&,
7/ .
28
^-
,
,
"
/ .
^^
/ zj
/
'.
21.
*, A2Bt (. ) . (Cf. . 17.)
:
,&(EFX: &), EX.* . 23.: -
...
*
.
Xf (.
&.) y.ai .
24. :
. 2| (.
.) h (^*).
25. : (^yayov AFX; EX: ^yctyf). EFX:
?.. : &. 2(}.: Ja^. 6
.
*:
/. 27. : ,iv (,

tV AEFX) ... '


&6 . ... .28. A^Bf
(a.^.)Tw(AFX*). \*...:^. EFX (pro
-
IT : :<- ^ :
^
-

IT IT ; :
"^
j
;
-

:
IT :
-

"'IT I -v:
IT
T|T :
-
^nb^5 p^n 2^ fc^sb^ bbi3
23
:
fv: 1 ,. : IT : :
-
-
sbi Nn1'^^ as n^o^i b^b)3 nbt
JT : vTTiT :
-
j\ v--'
-:
: - j- :
bT %nibifp ^^
bip"bs ^D^bnn
: - J /: j- :
- j- : :
^hh^
^^'^
:mn3? i^b rh^^nu
": - j- " " :
-
)t IT
-:
vr
-:
"^

JT ; -: j

:
-|
W"!)/}^
p???l ^WTV^ "^?T?5^^
^n ns nDn5n-sb bnn-biDi i^sa
j- : : -; :
.
rhs^ii iisbti ^ :nnbiin i^^N^na
. :
-
: :
- j- -:/- >

^n Nnikip )b:D^-^^ 'hbii ^nna
I V

: TiT :
-
< :
'
tr^v^^h i^-xbi lirr^ttDi) liii^Dn
i^rri^ii iinn
^lb-'^iT ^5? fc^sa
TTJT :
-
I :
*'
:
- .
:
^, lin'^^nrb?']
-b!3b
sni iisb'a ^^ r^iis
26
^
:
-
: :
-
vjf :
jt
1
.
-^

r : IT
r VT-
IT

ii
- '. -
:
-
:
- i
JT : : j.

:
j
nnbii D^p-in rbmi r^^h linb
j. 7 v: ^'; I I
-:jt :
: I<v:iv
- :
-
JT
: j
^
a".
*
r
b^nnn ^^b-n hn^iDb^ai rbbrb
: JT

:
- I : JT :

-
j
:
IT
-
V I : :
::?] '
\\ r^ni^
AT :
-
: KT
~
' ' ' : ^ : ' j
:
:
-
>
.
j <
n^^iDb^in nb::n rtn bi^^'i'Ti
29
j :
-
: - . - :
"^
j-
:
IT :
-
^ :
-
: /^ :
V. 21.
' ^^'
. 23.
'"
'''
. 26. '
''''^
. 27. ' ^'^^^
. 20.
'
ni<oi
;{') . 29.
^: //,
Af (f.)
"-
.
^anhU (6,22-29.)
91
\
S)ie 5(rtfittger im ralJett. eBot fr anielS (Butt, antel ttoalt. VI.
i)at bcin ott, bem bu o^ne
Unterlag bicneji, mgen on bcn Stven
22 erlfen?
*
Daniel aber rebcte mit bem
Jtnige: err ^5ntg, ott erleide bir
23iangeg Men!
*^ott :^at feinen
ngei gefanbt, ber ben Sonden ben ^
juge^alten :^at, bag fie
mir fein Scib
get^an i^a^tn, benn or i^m Bin
unf^uibig erfunbenj
fo
^aie i
n)iber b, ^err Jtbnig, ntt0 get^an.
24*
tvarb ber ,^nig
fe:^r fro^,
unb
^ieg iDantel au bem raten jiei^cn.
Unb
fie
gogen Daniel au8 bem raben,
unb man f^jrte feinen @ben an
i^m; benn er l^atte feinem Ott i)er*
25 trauet.
*
^ie ber Jl5nig bie SWnner,
fo
iDaniel ijerflagt Ratten, 'i^erBringen
unb ju ben Sn?en in ben raBen n>er
feu; fammt i^jren ,itinbern unb QBeibern.
Unb e:^e fie auf
ben S5oben l^inaB famen,
ergriffen fie bie Sn?en unb jermalmeten
i^re eBeine.
26 lie ber nig iDariuS frei6ett
otlen SSiJifern, Seuten unb itngen:
27 Ott geBe ijtel ?iriebe!
*8
ifl
mein SSefe^I, bag man in ber ganzen
J^crrfft meinen ,tnigrei ben Ott
iDaniei frten unb feuen foH.
$)enn
er ifi ber ieBenbige Ott, ber ettgU
BleiBet, unb fein ,tnigrei
ift
uner*
gngi, unb feine t^errfft :^at fein
28 (Snbe.
*
dt
ifi
ein rlfer unb 0lot*
i;eifer, unb er tf)ut 3eien unb SKunber,
Beibeg im Fimmel unb auf @rben. ^er
^at Daniel ijon ben Srt?en erlfet.
29 Unb iDaniei n?arb getvat^ig im itnig*
rei Marina, unb im nigrei
Jtorel, ber
Werfer.
28. U.LiBeibeim.
(Act.85,S.
Deus luus, cui tu servis semper,
^ te,
pulasne, valuit le liberare a leonibus?
*Et Daniel regi respondens ait: Rex, 22
3
28.Pi'!'34,9.ii*
aetemum vive! *Deus meus misit23
Ebr.ti,33.
angelum suum et conclusit ora leo-
iMcc.2,6a.
jmm^ et UQ nocuerunt mihi, quia
coram eo justitia inventa est in me;
sed et coram te, rex, delictum non
feci.
*
Tunc vehementer rex gavi 24
sus est super eo, et Danielem prae-
cepit educi de lacu. Educlusque est
Daniel de lacu, et nuUa laesio inventa
p..37,4o.
est in eo, quia credidit Deo suo.
*
Jubente autem rege adducti sunt 25
viri illi qui accusaverant Danielem,
^^'/syxo.^'
et *" lacum leonum missi sunt, ipsi
et filii et uxores eorum. Et non
pervenerunt usque ad pavimentum
laci, donec arriperent eos leones, et
omnia ossa eorum comminuerunt.
5,19.
3,31.
Tunc Darius rex scripsit universis 26
populis, Iribubus et Unguis, habilan-
tibus in universa terra: Pax vobis
multiplicelur! *A me constitutum 27
est decretum, ut in universo imperio
et regno meo tremiscant et paveant
3,33.4,31.7,
Deum Danielis. Ipse est enim Deus
"'
vivens et aeternus in saecula, et re-
gnum ejus non dissipabitur, et pote
p.,. 145,13.
gjg^g gjjjg usque iu aeternum.
*
Ipse 28
3,29.4,32.
libepator atque salvator, faciens Si-
gna et mirabilia in coelo et in terra.
Qui liberavit Danielem de lacu leonum.
Porro Daniel perseveravit usque 29
i,2i.Esr.i,f.ad
regnum Darii regnumque Cyri
'Es.4vi8:
persae.
25, S: accusaverunt. 28. .: de manu leon.
22. 2Bie93. 6.
23. or bir, * B:
jugef^Ioffeit. dW.vE.A: u.
ten 91. ber S. erfc^Iojfen. B:
befbgt.
dW.vE.A:
erlebten. dW.vE: iueii or t^mUnfib
an (in) mir gefunben ifi (torben). A: ereatigfeit.
dW.vE: f. 3erbreen.
24. B:
:^ eraufj
leiten. dW: i^erau ... efnbfi
!cine SSerle^ung an i:^m. B: an feinen . geglaubet.
25. 35. bei rabend ... ihnen ae cb. B.dW:
fie, (unb) i^re ^nc ... B: (Sie gelangten aber nit
auf be r. 93.
, fo tourben b. S. i^rer mtig. dW:
famen n. auf ben runb ber ruBe,
fo
Bettttigten
.
26. (Sie 3, 31.) dW.vE.A: frieB ... an oiie ...
27. B: di tirb ein 93. on mir gegeben. dW.vE:
95. mir ergcl^t (ber) 95. \E.A: im ganjen ebicte.
B: 2). . erbittern u. frten. dW.vE: er/
c^re u. frte
... etoig ht^ti)i, u. beffen 9ei ni*t
jerfioret h)irb (untergel^t). B.dW: i^t {\vai)x) his
ane @. vE: Bi^ um @. bauert.
28. B: u. (Erretter. A: ^eiianb. dW: ber ba er--
iofet u. errettet. vE: (5r Befreiet u. rettet. B.vErauS
berS.e3ort(dW:J^anb).
29. bei^ttiett. dW: iormtig. vE: lebte gtucfi
.
:
e
ging iD. wol^l. A: blieb in ijreu?
92 (7,1-8.) Daniel.
VII.
Oanielis de quatuor regnis visio
VII
Ev Baktmag
/ivvnnov i'dsvy xal
,
*
2 ^
/&
,^ -
& -
,
^
Hai
&(
--^ ).
*
, ,
'
& '
^ ^&
\
&&, -
&avTfj,
^
'
, &^
.
avT^Q

, .
^ '-
,
' -
,
,
&.
'^
'
&, &
( & ,
,
&
, -
'\
\
.
^
-
,\
loser, capitis: -.'^'.
1. 2:
. . (EFX: .
'
.). :
...
t
ip.ivvnv.) 5(*)'.
EXf (in .\-
(F: flrtfv.
.: aiVa, *&untv). 2.
*
. . (: 6. . FX:
.).
^:
(-. ^). 3.
^:
.
.*
. ((^[).
*
(pr.) '^.
:
^...
&(&
2). 5.
(
.).: . (5. EFX: '0;r.
: .^:
.^: . . 7.| (.
^.)
^ .
Af (.
/. .)
- \&^,
-
'
(^ uncis incl., *) ...
*
(quart.) <(^
cell. t). *
(AEFXf, .
.)...
dexa. :
(: ).
Tjbg ^^^ ??
.
--: 1

v^: : VI" -: ^ - :
<
^^.^/t
''^
3?2^ )^1 ii'^b'^b-DS?
-
: J
-
: -
-:r
*
r
3?3nsn :&2
^'^b
m'^yn
3
IT <-
:
-
: IT
-
jt
~
:
'

jT KT : IT AT
-
'

Wir : IT : : -
V- : !-: :
-
: jt :
:'~
n^SDD iiDn^-'^^ Tf3? n^'nn nb

, . -

-;
j
33
rb^'^'bs?'!
ii5?iii-Ta "nb^^ros^
jT v:iv
1'^:-'^-:
:-

-*
j
-:|-
IT r VT
: j-
- ;
n4b n^tin nb'^Dn n^ hvn
r JT :
IT :

* ;

I -r :

JT :
- /. _;
- - : :
nb ^^n^ pi ^3
v^
^^^^-
j : IT
-
' J ^- .
nD^ ^
'^
1^2 ''b^ii
''^ 6
nbi niDD3 n^ ^^ ^
:
-
: : <-:|- -: j
n3?2^1 n^25-b3? tfiV"^"! r^^ ]'^m
< : :
-
: " ~
' -
.
' - :
-
' r
-
:nb
*^
pbi tih^i'^nb ^^
IT
} i 1 \j : : :
j
:

ii'^b^b
''12 '^
hD^ n^^
7
: 1" j" :
.
:
-: : j-
'^Dnn^'^ hh^n^i k^y^n^ ^insi

: : : r : jt

j-:|-
nb bT^iD-*^^ ^3 T\^^r\^ HU^pr\^
r: :
-
r -
-^
J
-
- :
n^bD>n3
^^il
tib'^12^ nbDi^ pnnn
j- :
-
: : :
-
jt : ' : : ~
vsni'^n-bs-Ta
'^
^^nhi noD^n
1" '
:
-
: -
*
.
;
bsnto : nb ntor i^D'npi n^mp
s
^
:
IT
y- -: 1 -j- it- i tIt: j
hn'^rT
'^'
np
lb^1'^*''D'^ n'^in

: - ; IT
'
'j.
-^r
T-:l-:
:
V. 1. "nSit^UJ^rsb 5<"in
V. 4.
'1 ^'^
V. 5.
' "52 ib. "
D"nn i<"33
ib.
'1
iin'i
V. 6. nri 'h n"53 ib. '-i
'n'^n^
V. 7.
'p
^:)'3 ib.
22 'b
"5
''^
-i'^n'^
ib. nnsn
' '"ims)
'-^
'n^'n'i
1. B.A: fal^c ...
ef. feine ^auf
f.
Sager.
dW: fi^auete ... u. @eft(|te ... vE: XraumMiber in
feinem JiopfeIB:u.fagte benSn^itberSod^e. dW:
bie(2ummeber.h)orbiep. \E: ercrjai^itebteJpaujjti
fad^e. (A:
fa^te ti in toenig iiorte u. \pxaa) ei furj
alfo au6.)
^ditteL (7,1-8.) 93
attiel Xxanm uttb cfi^t SDie t>itx tofcn Spiere.
VII
(^.
VII.
^nx erfien
^ S3elfajar,
jlnigS ju S3aBeI, ^atte Daniel einen
%xaum unb eji^t
auf feinem S5ette,
unb er frieB benfeifcigen ilraum unb
erfaffete
i^n alfo:
2
3,
iDantei,
fai)e
ein cfic^t in ber
01, unb fie^e, bie ijier 2Binbe unter
bem immel flrmeten triber einanber
3
auf bem groen 3eer,
*
unb t>ier groe
3;^iere fliegen l^erauf au bem 2D?eer,
4 ein0
Je
anberS benn baS anbere.
*
erfte lie ein iJtt?e; unb i)att^ fSiigel
trie ein 5lbler3
fa^e
gu, t)i3 bag
il)m bie ^igel ausgerauft ttjurbcn, unb
e8 tt?arb on ber Srbe genommen unb
e panb auf feinen fjgen njie ein a)lenf,
unb i^m tt?arb ein menfie erj
5 gegeben.
*
Unb fle^e, ba0 anbere %)
^ern lar g(ei einem. S3ren, unb
jtanb auf ber einen @cite, unb i>atie in
feinem 3J?auI unter feinen Qai)mn brei
groje lange 2i)\u. Unb man
fvr
in
\i)m: 6te^e
auf,
unb
frif
iel
eif.
6*01 biefem fa^e
i, unb fle^e, ein
anbereg 5!^ier, gei einem Farben: ba0
^atte toier %\uqu, n^ie ein 33ogeI,
auf
feinem O^cEenj unb baffelBige^tjier^atte
\)ier Jtb^fe, unb i'^m tvarb @ert?ait ge*
7 geben.
*
biefem fa^e
i in biefem
@eft in ber ,unb
fie^e, ba ijierte
S^^ier hjar gruli unb fretfi unb
fe^r flarf, unb ^atte groe eiferne 3i>ne,
fra um unb jermaimete, unb ba
Ucbrige ertrat c3 mit feinen S'jen; e
njar andj iei anber benn bie ijorigen,
8 unb ^atte je'^n 5rner. *iDa aber
bie Krner fuete, fle^e, ba br
^eri)or gn.fen benfeibigen ein anbere
1. A.A: unb ein cfid^t.
4. 5. U.L:
fiunb. 6. A.A: ^arber.

2. B.dW: . fing C^ob) an u. :3 fa^e


(fc^auete) in meinem . bei (ber) 9. vE: vcbete ...
3:rum9eitt hjafirenb .9^1. B: 20. be ^. fl. auf ba
Qv. iDi. dW:
brauen . vE: l^crvor.
3. dW:
to^rfdjieDcn ein von bem anb. vE:bieon
einanber . toorcn. At v. unter
|.
4. aufflef)trt>ctt. B: ^t. eine 31. dW.A: 5(bicrSi
pgcl. dW.vE.A:
aiig-riffen. vE: ti
| . b. (5.
auf feine %. ftete. B.dW: u. auf (bie) . gcfieilet.
dW: eine 3Jlenfc^cn ^. \E. ein aTicnfc^en^erj.
5. 5wifct)cnf. 3. B:ba3 anb. jweite ;. dW.vE:
^*
Anno primo Baltassar regisVII
Babylonis Daniel somnium vidit; visio
aulem capitis ejus in cubili suo. Et
^'^^*
somnium scribens brevi sermone
comprehendit, summatimque perstrin-
gens ait:
Videbam in visione mea nocte, et 2
^'
ecce, quatuor venli coeii pugnabant
Apoc.i3,t.
in uiari magno,
*
et quatuor besliae 3
grandes ascendebant de mari, diver-
jer.4,7.K,
836 86. * Prima quasi leaena, 4
"'^
et alas habebat aquilae; aspiciebam,
donec evulsae sunt alae ejus, et sub-
lata est de terra et super pedes
4,13.31.
quasi homo stetit, et cor hominis
8,3;
datum est ei. *Et ecce, beslia 5
pr.a,i5.
gijj^ sijjjjiis urso in parle stetit, et
Ires ordines erant in ore ejus et
in dentibus ejus. Et sie dicebant
ei: Surge, comede carnes plurimas!
*Post haec aspiciebam, et ecce alia 6
quasi pardus: et alas habebat, quasi
s,si.
avis, quatuor super se, et quatuor
capila erant in beslia, et poteslas
data est ei. *Post haec aspiciebam 7
2,40m.
i" visione noctis, et ecce beslia
quarla, terribihs alque mirabilis et
^,,9.
forlis nimis, dentes ferreos habebat
magnos, comedens alque commi-
nuens, et reliqua pedibus suis con-
culcans; dissirailis aulem erat celeris
besliis, quas videram ante eam, et
^''i*,"'''
habebat cornua decem.
*
Consi 8
derabam cornua, et ecce, cornu
^'*
aliud parvulum ortum est de medio
ein onb. X^., ba jn?. B: fleiicte |
an bie eine .
dW:
auf ber e. . fiant ci aufredet.
(A:
fl. jur
(Seite?) dW: 01. .dW.vE: brci Rippen?
6. dW: ^i. eine^ 33ocjei ... i)auptcr. B.dW.vE;
(bie) ^crrfc^aft.
7. oebicoor.Sijiere B.dW:frtteiu (er*)
fc^recfl. u. berau (auSnciimcnt) ft. A: u. ivunbcr;
brtig. dW.vE: errieten on ailcnil:^. (bi
)
or
iiii (u?arcn).
8. B.vE.A:te<ra(^iete. dW:
3
gab tauf ..
fiieg auf.
vE: empor.
94 (7,916.) DanieL
vn.
Oanielis de quatuor regnis visio.
tv
y -
^&
'
6 &&
,
.
^
& ,
&. -
,
&
\ &6 ^
, ,
^^
-
'
,
. &, -
.
**
&

,
-
,
,
'^
-
&,
.
*^
,
,
, -
.
^^
, ,
,
.
, -,
.
*''
^
, /,
-
.
^^
-
8. *: .: ^^)&. EXf
(in f.)
inoiei ayiifq. 9.
Bf
(a. &.)
(AEFX*) ... : . 10.
*
/(). (
FXf). : .&. 11.
* (pro
jWfy. A^BEF) &.
Xf (.
(.) &)(^
.
: 7()& -^ (* ). .
12. : . .EFX (pro pr. .).
13.
*
(AEFXf)!
*
(ult.) y.ai (2 cell.
f).
: y.ai (* .)- (EFX: .
ivomiov
).
14. A^Bf (a. .)
Tiai ...: slfvasaiv. 15. FX: Jav. h
^ etf.
... .
-*|-
.
AT :

VT-: :
'* tut
:-
:'- : : <:-;
:
-
"
J-
-; J IT ^:
: - j -
:
in; '^ pwi rbn
]):
'
<- :

JT :
^
J"
3-
'^^
ir^ons otd ntiys
I j
:

: !

: -'"1''"
]^mp^ %ni^ip 1131 isni nSTOt'^
j : ' i : : : : J\
'
^h3n ^^hi2 ^2
^
-:
,
j- AT : -
:
: '"

VT

: j- : : " *- :
m2?n ^ :^i5v>i mp'^bi^
vr : TT j : ^- r
linb ra^^n^
"^
^^ linDob
: - :
!> -
: ST :
-
: ' : :
^^n nni< 5dk nns
'/^ '^DDi?
AT-:
j-
^
vt:
,- :
-
: j
--:
%nimp*i nb-n h^^*^
p'^w^ri
v.T>: t: t-i i--
-,
^^
ibtD nn^ nbi
pn^innpnu
'jT
I :
* : : : :
-
iii'Dsbi ^^/2^ ::^ bbi ^bb^^i
-
IT

: -JT
-
\
-
:
-
j : :
-
-^^
bbs? pbt nib: i^inbs:'^ nb
- l<- :

: !* -J"
;b2nnn ^h-^^ nn^dbm nh^ iah
"^
i-
-
:
JT

:
-
:
'
jt
j :

IT JT-:
-^ j-
: :
.
:
V. 8.
'1 ''
ib.
'p
n-ipSJnfci ib.
'"1
^T'
V. . a-^ni <"33 ib. nnsn
"53
V.lO.'p-'pBbfit ib. \:'2 '3n
<"33 ib. '^
V. 11. ^^ !>5"5n
. 13. mn
<"3
8. B.dW.vE: brei on bcn \)origcn ^. ... bie*
fem . toaxm 51. dW: SD'lunb, ber Jermeffenei r.
vE: bermtl^ig.
9. mu ^er Soge. vE; geflcUt. dW: aufgef^Ias
ocn ... ein SSeiogter
|
fe^te.
vE: xdi. A: ber
Stltbetagte. B: bie S. ein brennenbe^ .
dW.vE:
bejTen 91. iobeirnb (br.)
i^
l. B:
jiof u. 0. i)itm^ ein
f.
trom. dW.vE
^dtitel. C7,9-16.)
95
iDie ^tii^U unb htx Stlte. . 3Dcr 33lettf($cnfo$n in ben SKolfen VII.
fleineg ^oxn, irct^em ber orberflen
Krner brei auSgcrijfen n?urbenj unb
^ti)i,
baff
einige Jqoxxi ^attc Qlugcn tU
a)ienf^en*5iugcn, unb ein 9)Zaut, bae
9rebcte grofc 5)mge. *@oic^ca
fa:^c ,
bt baf @t:^ie gefegt
wrben, unb ber
5ilte fc^te .
^eg ^leib n?ar [*
weif, unb ba8 aar auf feinem au^t
wie reine SBolle; fein @tu^i War eitel
^euerfiammen, unb beffelbigen
Olber
losrannten mit ^^^uer. *Unb i?on bem=
felsigen ging auS ein langer feuriger
(Strahl; taufcnb mal taufenb bieneten
, unb e^n taufenb mal c^n taufenb
flanben or i^m. erit Warb
gehalten, unb bie 25er wrben auf*
1
1
gef^an.
*
3
fa^e lu,
um ber groen
lebe wiUen,
fo
baS ^orn rebete;
fa'^e in,
Bio baS %i)kx gelobtet warb
unb fein JeiB umfam unb in bag Breuer
12 geworfen Warb, *unb ber anbern il^iere
ewait war; benn e war
i^nm Q^it unb @tunbe Befiimmt, wie
lange ein iegie whren fotlte.
13
3
fa^e in biefem eftt beS 0^tg,
unb fie^e, e0 fam einer in beS ^immelS
SBolfcn, wie eineS SDenfen <Boi)n, Bio
ju bem Eilten, unb Warb or ben*
14 felsigen geBrt. *$Der gab i^m e-
wait, ^re unb
(), bag i^m atte
3S5ifer, ^eute unb Bingen bienen feilten.
(Seine ewalt ijt ewig, bie er*
ge^et, unb
fein iJnigre i)at iein
@nbe.
15
3,
Daniel, entfette
mt baor, unb
16
fol(^eg efit erfrecftc mic^. *Unb
10. .L:
^
l^unbert mal taufenb.
eorum, et tria de cornibus primis evul-
sa sunt a facie ejus; et ecce, oculi
quasi oculi hominis eranl in cornu
''''^^,^J-5^p**''ist0j et os loquens ingentia.
*
Aspi- 9
Apoc.20,4.
cieijani^ donec Ihroni positi sunt,
T.22..Tob.io,
gj anliquus dierum sedit. Veslimen-
tum ejus candidum quasi nix, et ca-
Apoc.i,i4.
p-jj-
capitis ejus quasi lana munda;
1'.i,i5j.
thronus ejus flammae ignis, rotae
ejus ignis accensus. *Fluvius igneus 10
rapidusque egrediebalur a facie ejus;
A^'S.u'.
millia millium ministrabant ei, et
decies millies centena millia assiste-
Ap.7J;i2.
l>ant ei. Judicium sedit, et libri aperti
sunt.
*
Aspiciebam propler vocem 1
1
sermonum grandium, quos cornu illud
loquebatur; et vidi, quoniam inter-
fecta esset bestia et perisset corpus
'*'i(t,io.'^"'ejus
et traditum esset ad comburen-
dum igni, *aiiarum quoque bestia- 12
2,2i.Eooi.3,
rum blata esset potestas, et tempora
'^
vitae constituta essent eis usque ad
tempus et tempus.
Aspiciebam ergo in visione noctis, 13
apOc'm3.
g^ ecce, cum nubibus coeli quasi
^*'^*^""^*''
fiiius hominis veniebat et usque ad
antiquum dierum pervenit, et in con-
spectu ejus obtulerunt eum. *Etl4
dedi ei poleslatem et honorem et
regnum^ et omnes populi, tribus et
3,33.4,31.6,
lingual ipsi servient. Potestas ejus
..'
potestas aeterna, quae non auferelur,
ii,ifi.Lc.i,
gj regnum ejus, quod fion corrum-
petur.
Horruit spiritus meus, ego Daniel 15
lerritus sum in his, et visiones capi-
tis mei conturbaverunt me.
*
Accessi I
6m i^euerjirom ... . il^m aui. (A: rei^enbcr
%.)
dW: aWtjriabcn mal SCl^riabcn. B.dW.vE.A;
er.
fe^teft.
11. B: Stimme ber gr. SGBortc. dW: fobann, tvci
gen b.
ermeffenen Sieben ... fc^auete . vE: au;
gcjiofcnen
9ropfprecrfen Soite. B.dW: umge:
bxaaft u. in ben SBranb be ^. (i^ingegeben) tc. vE:
ju @runb
getet u. jum SSerbrcnnen bem ^. ber?
geben.
12. brigen. B: ^tvt^a^a^ iarb tocggenomi
men. dW.vE:
31 (Unb) ben br. Xi). h). i^rc ^.
genommen. dW: benn i^re Seben Snge w. i^nen
bcjl.
auf 3. u. <Bt. vE: iu Sebenebauer l. i^ncn
auf eine 3. u. jitjar eine bejiimmte 3. fejigefe^t
^Mvbcn.
13. ber 9ia*t...^. ber Soge. B.dW: mit be
C
3B. dW: fam toie... vE: titoai ioie ein 3)enfen?
fo^n!
B.dW: u. gelangte (bie) ju ... vE: ging
gu...l^in(i. 9).
14. Unb ihm loerb eegefeen (3,4).
B:
^[
tfl eine ewige . ... ifl ein fole
ba teiforet
wirb. dW: nigt^um hJ. n. jerflret.
vE: bie n.
untergeben ., u.
f.
to. n. jerji. werben.
15. baoor fnnerlid). B: 3Rix 2). Wovb mein cifi
mitten in bem Mh burfe.n, u. bie ejte m.
Raupte ... dW: ber . httxiiU im Snnern. vE: bie
2;rumgeftte m. ^cpfe
beunrul^igten m. A: me
mir raiicn.
96 (7,17-24.) Daniel
VII.
Danielis de quatuor regnis visio
ijX&ov ivl ,
&nsgl .
Kai ,xat
.
*'
&
,
.
^^
&,
-
aal
.
^^
.
& -,
,(,
,
& ,
'
"^^
-
-
, -
'
, ,
& ,
.
^*
-
,
, ,
^2
(^
&6
, 6 &
.
^^
& -
Tjj
,
,
,
.
^^
,/.
^,
,
-
$(^, .
^..* &.
\.Vi* .
\^:
.
18. EFXf (.
)y.al '
19. : 6iaqi(jov ...
*
(all.) .
20. : Twv n(j(iho)v (* , /., AEFXf,
Al.f [.
'] y.ai). EX: oiiaan; arrtov .
'
: ///,
21. : ^.
22. A*-iBt(p.W.)S. *.
23. (in [,)ahi,v.
2. : /r.
/';
(;
', -
).
J" : -
:

;jT
-
-
,- : . - -;,-
AT :
^ - y-

JT 1" 1 |-
:
^
VT
-

, : :
- - :
-
' :

) : :
-
IT
- *
IT
>- \.- : : JT
-
:
-
.sni-^n-bs? i^hk^h ir^ns
v^^*^
:
I"
^ - -
: :
^
1 -v:
I
VT : IT JT
-;
i* :jt

:
j- : : V :
-
i*
<- ~
jt

:
i
~
VT : I :
-
jt : :

: j
- -: <T- :l-
"^
-
: :
n^73ip-p nbD^i rpbo ^n
^^^
V-
tIt: I

j- : t- :
' j
r: :
bt^ nb
'^^
pS wnpi rbn
. ' j :
-
: I - :
-
: at s
:^nn r:\in^ pnnn
bb^^
IT :
~
'
^
V- JT
:
'.
1 s :
^
- j ~ :
5<^n3? pT ^D. n^nn ^
vt: ^t : IT
i
jt :
-
:
-: j
n^^-'^n n3? :
ihb
nb^'^i
^'^^-:? 22
.
--: j-_
'
: : :^
>
-
'^D'^^pb nh^ wm
^^^'^ p^'py
,...!-. . ;
JT

:
-
J
'
-
: IV VT :
~
: jt : . '
< :
-
:jt

: : "

: '

i^DtDn ^T ^<2?-i.sn Kinn


h^^2i

: r :
-
:
j :
iv
J
X3?nw^^-b3 bD.^nn u^mDbi^-bs-p
;
- "^
\
: AT : :
- '

:? ^.^Dp^ jHDp'in"! nM^nrrisi
yrup^ rDb'/ rnxuv nh^pb^o nsn
" ' : -: |- Ij
!^
: :
tbsin'^ rDb"/2 nnbm i^'^mp-ro
"^
: - : : -
jt :
:- J

V. 19. -j^^pn '^n i<"33 ib.
'
i'^n
ib. bis
'^
'^ ib. nrsa 'b ^<"2a
'i ^Tii
V. 20.
'p
nbE3T ib. ycpz'yzri K"3a'''
"''
V. 23.
p
nxy^a-i ib. bis nnsn ':n
'33
V. 24. nren
<"'33
1f). dW: nal^ctc einem von ben 35aOer)enben u. 6.
i6n um cwifK^ ber aiie tiefen.
vE: Urnfte^eus
>: ... >itvcvuiffiijr. : reu @inu au
bicfm.
17. l{.
fiitcr i]r. Xi). \>ix finb, fo
itjcvten .
^anid (7,1724.) 97
5Die cutttttg. ie icr Silct^c. SHcic^ ^cx ^eiligen. VII.
ging gu bereit einem, bie ba fianben,
unb i>At i^n,
baf
er mir bcm aUem
gehjiffen 93eri^t gbe. Unb er rebete mit
mir unb geigU mir, cS iiebeutete.
17*i)ieie i)ier groen 3!iere
flnb tiier
Steige,
fo
auf rben fommen irerben.
18*5i6er bie i^eiligen be ^b^ilen trerben
baS 0iei^ einnehmen, unb njerben e8
19 immer unb ett>igiic^ Sefi^en.
*
2)rn
:^tte i gerne gettjuft getriffen 33eric^t
on bem t)ierten i^^^ier, tcl^e^ gar an*
ber0 irar benn bie anbern aUe, fe^r
grau
,boS eiferne 2i)m unb eherne Miauen
^atte, ^ um
|
fra
unb jcrmal*
mete, unb baS Uebrige mit [einen ^gen
20jertrat; *unb tion ben ^e^n Rmern
auf feinem ^au^t} unb on bem anbern,
bag t;ertiorBrac^, or teem brei a6fte*
lenj unb on bemfcISigen ^oxn, )^
fingen ^atte, unb ein 2Raut, baS grofe
iDinge rebete, unb grer trar, benn bie
21 neben i:^m n?aren.
*
Unb i fa^ebaf*
feiSige ^orn jireiten triber bte i^eiligen,
22 unb betjieit ben ieg tcibcr
fie,
*i)i
ber ^ite fam unb erit i)ielt
fr
bie
^eiligen *5jten, unb bie 3eit
fam, ba bie ^eiligen ba3 9ei ein*
nhmen.
23 (Sr
f^r alfo:
vierte Xi)kx
tvirb bag vierte Olei
auf
Srben fein,
n)ce tirb mtiger fein benn aUe
Oleic^e; e trirb aUe Snber
freffen,
jer*
24 treten unb jermatmen.
*
5)ie je^n ^brner
bebeuten ge^n ^5nige,
fo
bemfelben
9iei entjieijen terben. 0bemfelbi*
gen aber irirb ein anberer auffommen,
bcr tirb mtiger fein benn ber i:origen
feiner, unb n^irb brei itnige bemti;igen.
16. A.A: berer (U.L: bei*) einem.
^'^^'
ad unum de assislenlibus, et verita-
lem quaerebam ab eo de omnibus bis.
Qui dixit mibi inlerpretationem ser-
monum et docuit me. *Hae qua 17
^'^''"-
luor bestiae magnae quatuor sunt
regna, quae consurgent de terra.
r.27.2,44^Es.*
Suscipient autem regnum sanclilS
oo,vi^sap.5,j)gj
altissimi, et obtinebunt regnum
usque in saeculum et saeculum sae-
'^'
cuiorum. *Post hoc volui diligen- 19
^,7.
ler discere de beslia quarla, quae
erat dissimilis valde ab omnibus et
terribilis nimis, denies et ungues
ejus ferrei, comedebat et comminue-
bat, et reliqua pedibus suis concul-
''''
cabat;
*
et de cornibus decem, quae 20
habebat in capile; et de aho quod
ortum fuerat, ante quod ceciderant
tria cornua; et de cornu illo, quod
babebat oculos et os loquens gran-
dia et raajus erat celeris. *Aspi-21
ciebam, et ecce, cornu iliud faciebat
Apoc.11,7.
ijgjiujj^ adversus sanctos, et praeva-
^,9.
lebat eis,
*
donec venit antiquus22
tco.6,2.
dierum et Judicium dedit sanclis ex
celsi, et tempus advenit et regnum
^'^\t^U^^'
obtinuerunt sancti.
Et sie ait; Beslia quarla regnum 23
quarlum ent in terra, quod nia
jus erit omnibus regnis et de-
vorabit universam terram et con-
.17,12.
culcabit et coraminuet eam. *Porro 24
cornua decem ipsius regni decem
reges erunt, et alius consurget
post eo,, et ipse potenlior erit
prioribus, et tres reges humiliabil.
Rntge ber (B. em\3or fommen. dW: ^iefe gr. %).,
bereu ier
. . .
|
on b. (S. er'^eben.
18. B: boS jlnicireici) empfangen, u. fte . b. St,
inneijaben
bie in (Swtgfeit, ja hU in bie (5m. ber
(Swigfeitcn. dW.vE: bcfommcn (be^^aiten) in (Sm.,
(ja) in alle (Sm.
19. li:
Sa tonfc^te ... dW: obann begehrte
ia) emii)eit ber ba3. vE;
hierauf moilte ...
toiffen (35.16.
7).
20.
(. 8.) B.dW:
beffen iinfeljcn gr. trar benn
feiner efciien (feine enoffcn). vE: ejiatt ...
bie brigen.
^oltiatotten.SiM. %.%. 3. SBce 2.2lbt^,
21
.
B: einen (Streit i;alten mit ben ^., u. e3 ber
mte fie.
dW: mie jene ^. ^rieg fi;reie ... ber
fie ficgtc. vE:
fie bermaltigte.
22. ^. ter So$)e ... ba^ <9. gcge&en tour^e ben ...
einnahmen. B: l^abcn foUtcn. (dW: ben ... 9et
gefttorb? vE: erfp?)
23. gonj anbcr* fein b. a. bie 3. dW: ein ttievs
te ... erfiet'en ... erfln9t bie ganje (Srbe ...
24. gar tin on&erer fein, benn bie vorigen. B: <).
bemfelben .^onigr. bad jinb 1 . bie aufliefen
xo,
\E: crniebrigen.
7
98 (7,25-8,5.) Daniel.
VII.
Oanielis de ariete et hirco caprarum visio
^^
Kai ,
^aal -
&
.
^^
-
&^
.
'^^
-
& '
j
-
.
^^"
.
'
, -
, &
' -
.
VIII
-
& ,
/,
-
.
^
Kai rj
'
,
.
^
&
^
'
, ,
-
.
^
' &
, -
,
& &.
^
,
2. EFX (pro .) (.: ).
Af (.
pr. xatQy) xat y.aiQa ( rell. *, A^ uncis
ine!.).
Bf (p.
ult. xai) .
26. : ixa&iat (xa&iau A2EFX, A: xa&daji).
Xf (p. )
.
27.
Af (. (.)
*
( rell. *, A2 uncis incl.).
28. B: .J.y ol . (EX*
).//f ...
*
(AEFX|) ... : -
(,AEFX).
Af
(in .'
\
Inscr. capitis: ;")
&'.
Is.
*
(ut saepe): {. ^).
Af
(. Jav.) (
rell.*,
2 uncis incl.).
A-^B^:
;
'
)...
,
y.ai ...
2.
Xf (ab in.) Kai flSov h t-Jj ,Aal
iv iHv (.
*
. 6. (AEFXf
).
.
*
(ut etiam EFX). ^(pro
ali. ^.AEX) .: eV .
4.
*
.
(AXf)
... : {-).

: UT
-

J -:|- : : :
j- : : :
: '
^
>-
^^l sSbtti ^nlDb'^ :i^si0
27
: ::
:-
nriN"!^ j^'i-ntD-bs ninn hisbn '^n
-: -:'^
j:
::-
*
n^irjbn nn^ib n'^'b:^ ^t^^p orb
j : -
: -
J
A :

J"
*'" \'
i^inb*^ nb
KsiDbs
bbi b:?
1
~
: ' )
-JT : :
-
AT : r JT yT
- I 1 : - : :
- .--
i-
: J- : - J
"
"IT T-:
nsiNtbs n^iDb'ab tisib 32 VIII.
IT j-;
-
<T : t
'VA*
"
.
:
.
IT
:
~
\.- " jt :
-
^
-r -: |-
h^N'^ riD^TOn ab'^rs nt5i nh^n

:

IT AT

: - JT

: c/
-: ^
.
*
~
IT
^-
7
~
)'-:r '
.
-._,. j-
:
.
: -.-IT
- <
-.-IT
D^Dip ibi "^nkn '^Db T/3i? ^m
AT
I : J : . ;
:
-j" .
-rn
'^
hn^ni ninna d'^D'npni

JT : IT :
^
:
j- tJ:
-
:
IT
-:
r
IT :
- ... -
: TT : - . j
r^zh ^iTO:5''^-^ib hi^n-bi^i h^^d^i
: j :
-
1- I
-
"^
: :
.
'^
f : : V. :

jt : at
-
' r :
b^-Trn-Ts:2 nani riti '^n'^%^
i ''Di^i

IT
: <
: I j j-.)-
V. 25.
'p
ni<^3>
V. 3. nnsn 'nm Vmi<n
<"53
25. uttb jtto Seiten. B.\E: iOibcr b. ^. SBcrte res
ben. dW.A: Sieben au3^oen. dW: bebrdfen. vE:
untevbrcfen. B.A: aufreiben? B: au^benfen, Seiten
u. Olec^t ju anb. dWrftnnen, Sefiseiten u. . vE:
barauf benfen, bie 3 u. ba ... A: meinen ... anb. ju
fnnen?
26. B.dW.vE.A:fi^fe^en. Brfietrerben f.J&erti
([ n?egne6ntcn. dW.vE : man ttjiib i^m bie &
nehmen.
B: vertilget u.umg. n>.bi0 niSnbe.
d\V;
^anieU (7,25-8,5.) 99
Xit^ o($ilctt ailerun iie tjotuete^enbc u, Mc ettiige emalt er SSibber :c VII.
25*(Sr ttjirb ben ^iJ^ften ificrn unb
bie ^eiligen beS ^c^flen toerfiren, iinb
tirb unterfle^en, 3fit unb
cfe^
u
nbern; fle
erben aber in feine ^anb
gegeben toerben mu 3fit unb etliche
2GZukn unb eine ^aiSe B^it. *iDarna(i^
njirb baS eri^t ge^aiten werben: ba
irirb bann feine ettjalt njeggenommen
trerben, ba^ er ju runbe ertiiget unb
27 umgebrai^t n^erbe. *Qiber baa uiaa), e*
n?alt unb 20unter bem ganjcn Fim-
mel hjirb bem ^eiligen 33oIf be 5fien
gegeben terben, bef
Oiei etig ifl, unb
aUe @ert)alt h?irb t^jm bienen unb ge^or-
28en. *) n?ar ber 9iebe (Snbe. ^lber
,
Daniel, h)arb
fe^r
betrbt in meinen
ebanfen, unb meine eflalt toerfiei; bo
behielt i bie Siebe in meinem ^erjen.
VIII. Sm
britten 3a^r beS Jtonig
rei be ^nigS 33elfajar erfien
mir, 3)aniei, ein @eft, bem,
fo
2 mir am erjlen erfienen tt?ar. *3
ivar aber, ba
foe eft fa^e,
ju (&5 @ufan im Sanbe ^iam am
OBaffer
Uiai.
3 Unb i ^ob meine klugen
auf unb
fa^e,
unb fle^e, ein Sibber ftanb or
bem
Saffer, ber '^atte jn^ei :^o^e Krner,
bo ein3 ^^er benn bag anbere, unb
4ba3 ^bfie ^ am testen.
*
3
fat)e, ba ber SBibber mit ben brnern
jiief gegen 5ibenb, gegen 3)itternt
unb gegen 3)2ittag, unb fein X^ier fonnte
i)or
ii>m befielen, ijon feiner ^anb
errettet njerben; fonbern er t^at ^ er
5 njotlte, unb trarb
grof
.
*
Unb inbem i
barauf merfte, fie^e,
fo
fommt 3i^geni=
3. .L:^ub...j}unb.
Apocli^fs.
*
Et sermones contra excelsum lo- 25
quelur et sanclos Allissimi conteret,
2,21.
et pulabit, quod possit mulare tem-
pora et leges; et Iradenlur in manu
^^,"'
6J"s
usque ad tempus et tempora et
v.10.22.
dimidiuni lemporis.
*
Et Judicium 26
sedebit, ul auferalur potenlia, et con
'
teratur et dispereat usque in finem.
*Regnum autem et potestas etmagni- 27
tudo regni, quae est subter omne
""'cv^^.^^^coelum, detur populo sanctoruni Al-
Lc.1,33.
lissimi, cujus regnum regnum sempi
lernum est, et omnes reges servient
ei et obedient.
*
Hucusque finis28
verbi. Ego Daniel muilum cogitalio-
nibus meis conlurbabar, et facies
5,6.9.10,8.
j^gg mulala est in rae; verbum
Lc.2,19.
Qujgjji jjj corde meo conservavi.
Anno tertio regni BallassarVIII
regis visio apjcaruit mibi. Ego
7,1.
Daniel post id, quod videram in
'
principio,
*
vidi in visione mea, cum
2
Eit.1,2.
ggggfjj jjj Susis Castro, quod est in
^"^a/i^'^'^Aelam
regione; vidi autem in visione
esse me super portam Ula'i.
io,5.zaci>.i,
jgj levavi oculos raeos et vidi, et 3
ecce aries unus stabat ante paludera,
^.20.
habens cornua excelsa, et unum
excelsius altero atque succrescens.
af
.^14^9"' Postea
*
vidi arielem cornibus venli-
4
lantem contra occidentem et contra
aquilonem et contra meridiem, et
omnes bestiae non poterant resistere
^''
ei neque liberari de manu ejus; fe-
*''^
citque secundum voluntalem suam et
magnificatus est. *Et ego inieilige- 5
bam: ecce autem hircus caprarum
4. Al.f (p.
ventil.) contra orientem et.
u. fie fr immer eriiigen u. yernid^ten. vE: jerjiren
u. ganjii^.
27. fcie . . ^ol^eit ber ^ntgreid^e unter bem
g.
^. dW:
Unb ^nigtbum u. ^errfc^aft u. . ber
ai(e9lci(^e.
B..dW.vE.A:93oif ber^^ieiligen. B.dW.
vE: u. alle
^errf(^aftcn erben ...
28. unruiiig. (dW: @o tceit bie ef^id^te?) B.
dW: mia) 2). erfi^recften (gar) fc^r meine @. vE:
beunruhigten
(gl. 5, 6). vE: m. ejtc^t vernbertc
. dW: ben)a:^rtebie<Sa^e.
1. im Einfang. vE:
jeigtefic^ mir. B: anfangiid^.
dW:
frher.
2. ober, n)iemirba'u<i)t<
... inberSnnbfdjoft.;
.mir bud)te, i* ftttbe om^Iu U. B: Unb fa^e
im |, u. e geff|, ba 6fa^e, fo
toar
auf
b. @. dW: fuete ... ald
[.
tc. in . ber
iurg.
3. -^. B.dW.vE: jtrei ^. u. bie jto. (beiben)
^. xcaxtn i)o). dW.vE: ba f)i^ere.
4. B..dW.vE.A:
faf)e ben 2. fielen.
B:
fielen.
A: iijm toiberfie^en. B: alfo
ti). er feinem 2)1^
gefallen u. mte gr. dW: toa i^m gefict, . er=
t;ob . vE: l^anbelte
f.
SS. u. betrug
f.
bers
mt^ig.
5. B: aU bertete. dW.A: gab (.
vE: toar aufmerffam.
100 (8,6-13.) Daniel.
VIII.
Oanielis de artete et hirco capraruui visio.
; inl
,
'
^
6(^& .

Kai &
.
,
' -
,
,
' '
- ,
-
,
'
'
, 6
.

6
& '
\
.
^
,
&
.
^^
^
y
-
.
^^
6
, &
&,
\
&
\ &'
&.
^^
&,
' ^.
^^
'
' '"
, &
5.
Af (. )
6 (*).
*
&). .
Xf (.-
)
ixfiv). EX* .
6.
| (.
-.) 6 .: . )(a .
;.: . ).
^
(pro ').
^) .
7.
*
(pr.)
(A^Bf). ;
^^{-&
AEFX) ... tQ^t\piv.
8. A^: .
9.
*
. .(AEFXf). EX* .
. FX (pro .) .
^
10. A^FX*Kal
(
A2Bt).
*
(alt.) 5 ^(>.
^*
(alt.)
a^o(A2Bf) ... -(pro -
^; EFX: ).
11.
Xf (. )) / )'
').
FX*a. A1B2EFX:
&{&
21).
*
. iytvij&ti (AEXt).
12. :
^... . )})9^.
13.
*
(2-}). :
Xf (. .)
Hai.
I V j"_ : - T-:

<
\. f vr. -
: vat
- j
i
j : jv
-: -
:
-
t

: |- \j
- - . IT
J
: .. - .-
r-
. -
J Ij-- .
'
j-;r
- -
} : :
n^^DS^i :i7*'n ^^^h ^^12,12 n'^n-Nbi
s
: :
:
-
J :
*

V-; |-- :
-
^
v'j.
-
: :
nin^n :3^^ ^?2 ^
J .-:-. : - - :
-
<
']^
^"1^
>
:^ 9
'

JT

J-
- '

IT
-
VJV
-
-
: -
AT

: -
-
JT
- :-j J
-
JT :
D^nn hi:im b^^r^n ^^^

-
J-
..

:
-


: ':
f j : - : \
: )< : - :
-
:
-
"^ -
> : : VIT r IT : IT
.
- -
: >
lirnn ^hu-n^ ^ '^Di^bsb
< IV
-
-
-
J :
-
-
V. 6. bmxn ^^"5a
. 8. rii^srn st"
. 11.
'
'
. 13. ^
"3 "
'
5. (dWrfpi^igeS^orn?)
6. ^luft ... ouf ii)n ju. : im rimrn feiner ^raft
auf ^gu. dW.vE: (\ibcr iijn in feinem) mit m^*
tigcm r. A: m. oitev civalt feiner trfe.
7. B:
fa^e i^n na^e ... gelungen. vE: itm an b.
S. jlgen? dW: iuie er bcm 2. n. fam. \E: ijattz
ma)t bie Jtr. dW: ermo^te n. B: ee jar f. Ar. in
bemS}.
8. rma^teftc^. dWrcrJioi) |
berbic2)flaapen.
vE: @o n)ie er aber ma^tig gew. ar. (dW: Oie.x
^i^en?)
^anteL (8,6-13.) 101
er 3iegctt6ocP. anfe^nlt^c ^orn, bte bter dornet u. ^flctnc ^orn
VIII
Boci om 5i6enb ^er u6er bic ganje
(irbe, bag er bie rbc ru^rete; unb
ber ^ocf ^atte ein anfe:^nii^e3 orn
^feinen fingen. *Unb er tarn
6i0 ju bem 5Gibber, ber jwei .5rner
i)attt, ben fielen fa^^
or bem SBaffer,
unb er Uef
in feinem 3orn genJtigIi
7u i:^m ju. *Unb i fal^e t^m ju,
bag er i)axt an ben Sibber famj unb er*
grtmmte Ber i(;n unb jiieg ben SCibber,
unb Jer)r
t^m feine gn^ei Krner,
unb ber SBibber ^atte feine Jtraft, ba
er or i^m i)tU mgen Befielen; fonbern
er n?arf i^n gu S3oben unb jertrat i^n,
unb niemanb fonnte ben ^Bibber on
8 feiner *anb erretten.
*
Unb ber ^^^in-
Bocf Varb fe^r.grofj unb ba er auf
jtrfj^e gen?orben ttar, gerBr baS
grofe orn, unb ttjui^fen an beffen
^tait nfc^nie ier, gegen bie ier
9 9Binbe be ^immeU. *Unb au^ ber*
feibigen einem ?ein fteine orn,
ba0 warb fe^r grog gegen 9Kittag, gegen
Sorgen unb gegen ba n?erti)e Sanb.
10*
Unb eS ?3 bis an bes ^immeB
eer, unb njarf ettie baijon unb on ben
1 1 ternen jur rbe, unb jertrat
fie.
*
3a
e8 33 big an ben drften beS ^^eerS,
unb na^m ton ii;m n?eg baS tgIie
Oi^fer,
unb ertvflete bie 3o^nung
12 feinen ^eiUgtijum. *S n?arb i^m
aber
foe 3) gegeben n?iber baS
tgie D)^n um ber nbe triUen,
bag er bie SBa^^rl^eit gu ^oben
fIge,
unb hja er ti^at, ) gelingen mute.
13*3 Pretc aber einen ^eiligen rebenj
unb berfeibige ^eilige
f;pr
ju einem,
ber ba rebete: SCie lange fotl bo nm^ren
foe eft i)om tgien D^jfer, unb
5. A.A: beri^rte. 8. A.A: am ftarfs
jien. 13. A.A: berfelbe ^tili^i.
9. B: fam ein gar U. .. i)ttan^. dW.vE:A: ^ev;
ttot. B: ebie S. vE: l^errlic^e. dW: <Sben ...
bem 'i)txxUa)tn [anbej.
10. etl. oit tum .^eer B.dW: hJUtbe gro. \E:
emjjor. A: big jur ^eere^mac^i. B:
filc^e.
dW: i. ju 93ben.
11. Zttte
f. j&. B: ma^te
grof.
dW.vE.A:
er^ob
{. :ba ba ttige O. . ii;m aufgel^oben . .
.
barnieicrgctorfen tourbe. dW: i^m toarb b. befioni
bigc D. genommen ... niebcrgerifen. vE:
feine
l^el
iige 2. umgejirjt.
.4.
veniebat ab occidente super faciem
lolius terrae et non langebat lerram;
porro hircus habebat cornu insigne
inter oculos suos.
*
Et venit usque 6
ad arietem illum cornutum, quem
videram slantem ante portam, et cu-
currit ad eum in impetu forliludinis
suae.
*
Cumque appropinquasset 7
prope arietem, efferalus est in eum
et percussit arietem, et comminuit
duo cornua ejus, et non poterat
aries resistere ei; cumque eum mi-
sisset in terram, conculcavit, et nemo
quibat liberare arietem de manu ejus.
*
Hircus autem caprarum magnus 8
i'actus est nimis; cumque crevisset,
'''^5-12r*'fractum est cornu magnum,
el, orta
Dan.7,(j.it,4.gmj^
quatuof cornua subler illud per
quatuor ventos coeli. *De uno 9
autem ex eis egressum est cornu
7,3.24.
yuuni modicum, et factum est grande
contra meridiem et contra orientem
^**'^^
et contra forlitudinem. *Etraagni-10
.Ter.33,i2.
ficalum cst usque ad forlitudinem
^E"4*ti*
coeli, et dejecit de fortitudine et de
.,..
stgiiis^ et conculcavit eas. *Et us-l 1
iilrocA9,
que ad principem forliludinis magni-
oJaiiai.
ficalum est, et ab eo lulit juge sacri-
ficium, el dejecit locum sanclificalio-
nis ejus. *Robur autem datum est 12
ei contra juge sacriiicium propter
peccata: et prosternelur verilas in
terra, et faciet et prosperabitur.
4,io.i4.z.ch.*
Et gy^iiyj ypyjjj jg sanctis lo- 13
quenlem; et dixit unus sanclus
aiteri nescio cui loquenli: Usquequo
visio et juge sacrificium et pecca-
12. .* ei.
12. ba c ... idflug ... B: Unb ti t. efn^eer ije*
fe|t. dW: bcflenet. -vE: ba . njurbe l^ingegeben
fammt bem i.D. bur Srcel?
dW: mit gr.'? B:
wegen b. Uebertrctung, u. ci toarf b.SEB.ur (Srbe ...
gefang im. dW: ba efe^
ju 35.
13. eilt J^etliger fpv, ju icnetn. B: ein anberer
^.
f^r. ju bemfeibigcn unbefanntcn. dW: e ^px. nel^m;
ein ^. ju einem, \otla)tx gefagt i:}aiU. vE: einem
eiviffen, to. fragte.
(A: ju einem Sinbern, b. mit
i^m X., irelen aber fannte.) B: bc tagt.
Oi>f.
... dW: 93i auf W. t. geltet.
102 (8,14-24.) Daniel.
.
Oanielis de artete et hirco eaprarum visio.
ycu &,
&;
^^
'
,nal &-
.
^^
, /,
,
.
*^
,
,
.
^"^
'
&
&^ .
' , &
.
^^
\
&
.
,
^^
'
'
'
.
^^
U ov , ,
.
2
t
j^^,^
^
'
h
(& , 6
.
^2
j(^f^\ ^q^ -
, -
& ,
\ ] .
^^
,
,
'
2*
,
&,
14. *
(lert.) (pro .AEFX) ^-
y.oamt.
15. X*(alt.)xat.
17. A^ (pro
) (A^FX: -
^).
J8.
*
& et (ult.) .
19. *...:
.
Xf(p. ^^.)
5 . EFX* - .
20. : (... .. .
21. B*/Cat(AEXt).
22. : Kai ort nal ... -
)&.: .kbq. ... .
{.
.5
AEFX).
23. :
,
24. *
xai
Tri .5(|). :-
&.
V.T : vtj :
-
jv
-
:

-
IT :
:
pn:sDi nii^ti inihnn^ '^i^h^
IV
.
IT
>
-: -r :
:-
v: :v : r y :

jt:

;
' j
VT j-^ : VIT VIT ; :
-
:
pn b^'^'^n!^
ihu'^^ i^np'^i ''b^ii^
1,..
r
.. . _ _ -
t':
-
'^TOS? bsii ^n'1 j ^-ihrh

:
.j- "
IV :
-
-^
"
:
'
^3SD-b3? nbB^^ '^ninD i&ibn^i
V < -
^T
-
VT :
ij
- : j :
^"^DB-^r ^ntn^D ^ijs? '
is
:at V-
"^
- '.}-:' ' '
_j
;
- :
h)2ikh PTO5?-b2? '^3T'Q3?'1
"^-Si-^^llO
-
"^
- -
-:r- -
-
j -; |- : V. : i* -: j- ;-: i j ;

F
r r : V -AT
-
AT I :
-
- j- VT V -: 'j-t
n^i^jtsii ^'^Bini :di^i ^^to *'nb^2i
KT-
)' -
IT
j- : -
: - :

IT r:
-
.

S-
-
':- ^- :
-
: ^
-: |-
~
:inbn Nbi naTOr* '^iatj ni^^rDb^i
: t t : <.
-:r
*

;.:-
n^rDBn onns Dh^iDb^a
^^23
I I
i

V
- J .
JV i
-|-
nisbDi inbn Nbn 'in o^3?n4
jt:: : j: <-:
13. : bcr toertvflcnben UeBeriretung ... ju jertr.
gegeben werbe. dW.vE: %be iertoflerg.
14. fptod) ju mir ... . gcreft)tfertigct >. :
33 ... SlbcnbiaUorgen. dW: ouf ... Slbenbe
[unbj SDfl. : 2;agc aug (. u. SW. vergelten.
15. B:
gefeiten platte, ba begcl^reieid^6 juerfiel^en.
dW: fc^aucte u. Serfianbnig fuc^te. vE:
beffcn S3.
A: Sluffiurung! dW: (Einer . nt. tte om 9lnfe!^en
eines 3). vE: Semanb, bcr W. ein 2W. auefal^. A;
eine efialt tt). e. 2)i.
16. bie rief. dW: innerl^aib bei U. B: ^\b ... ju
erfiel^en. dW.vE.A: erfire.
17. B: barneben, n)o{lonb. dW.vE:(ba)l^{n...
dW.vE.A:aJ^cnfen[o^n! dW.vE: [geltet] aufbie...
18. B:
fiel in einen tiefen @[. dW.vE:
(fanf) { betubt. B; fteilte auf meinen ^^.
vE: njieber aufm, teiie. dW:f|in xoo geftanben.
19. B: funb t^un ta^ gefe^en \. in ber l. Orbits
terung. dW.vE; inb. i.3. bee^Pine^. ;^(?3
kantet (8,14-24.) 103
)e eiltgt$ttm8 fBertouftuit ic (BaHitU SlulcUrtg* tc3ctt be legten Sorn,
VIII.
i)on Ott 6nbe, um ^tvitlen biefc
35erh3ftung gefc^ie^^t, ba Betbe ba0
^eiiigf^um unb ba0 ^eer jcrtreten irct*
14ben? *Unb er anttortete mir: (So flnb
jtrci taufenb unb brei:^unbert iiage, i)om
5i6cnb gegen 9orgen ju rennen,
fo
irirb
baS ^eiltgtl^um njieber getnci^et njerben.
15 Unb ba
,
JDaniel, foIe eflt
fa^e,
unb ^atte eS gern ^erflonben, fle'^e,
ba flanb eS or mir njie ein 9Jiann.
16*
Unb Prete ^(
Ulai eineg
a)ienfen @timme, ber rief unb
f^r
:
aBrtei, lege biefem ba0
ef{t ,
17 ba er e0 toerfle^e! *Unb er fam ^art
Bei mi; erfrf aBer, ba er fam,
unb fiel auf
mein ^ngeflc^t. (Sr aber
f^rac^ ju mir: 3)Zerfe auf, bu aDenfcn
finbj benn bieg eflt ge^rt in bic
18 3eit be nbe! *Unb ba er mit mir
rebete, fanf
in eine C)'^nmt jur
(Srbe auf
mein 5ngefit. (Sr aber r^rete
m^ an unb ritete mi
auf, baf
19jlanb. *Unb
erfvr:
6ie:^e, itiH
bir geigen, iie e ge^en irirb jur 3^it
beg legten 3orn8} benn ba nbe :^at
[eine Beflimmte Qut.
20 iDer SBibber mit ben jmeien i^&rncrn,
ben bu gefe^en f}a% flnb
bie Knige in
21 aKebien unb 5iJerflen. *iDer SiegenBocf
aber ift ber bnig in reennb; bag
grofe orn Jtifen feinen fingen
ift
22 ber erflc 5nig. *) aber ier an
feiner @tatt ftanben, ba eg JerBroen
toar, Gebeutet, ba ier nigree an^
bem SSoIf entfielen ttjerben, aber
23
fo
mtig, er iar. *01
biefen
ngreien, n?entt bie Uebertreter ber-^
^anb nehmen, irirb aufCommen ein freer
24 unb t(fifer 5ntg:
*
ber tvirb mttg
fein, bod^ bur feine Jtraft^ er
hJirb e0 ltunber iJerifien, unb hjirb
tum desolationis quae facta est, et
v.io.iMcc.3,
sanctuariura et fortitudo conculca-
*^
bitur? *Et dixit ei: Usque ad ve- 14
^"*^'^'
speram et mane dies duo mil-
''^*4ir'*'lia
trecenti, et mundabitur sanctua-
riura.
Factum est autem, cum viderem 15
7^t9.
ego Daniel visionem et quaererem
intelligentiam, ecce stetit in conspe-
clu meo quasi species viri. *Etl6
v.2.i2,5j.
gyjivi vocem viri inter Ulai, et da-
9,21X0.1,19,
i^i3vit et ail: Gabriel, fac intelligere
istum visionem. *Et venit et stetit 17
juxta, ubi ego stabam; cumque ve
io,9.Ei.i,2s.j^jgggj.^
pavens corrui in faciemmeam.
Et ait ad me: Intellige, fili hominis,
7^1.
quoniara in tempore finis complebi-
tur visio.
*
Cumque loqueretur ad 18
io,o.poo.i,jjjg^
collapsus sum pronus in terram.
Et tetigit me et statuit me in gradu
meo, *dixitque mihi: Ego ostendam
19
Apoc.11,18.
til^ij quae futura sunt in novissimo
*^'^
maledictionis; quoniam habet tempus
11,27.35.
fiugn^ suum.
T.3.5,28.
Aries, quem vidisti habere cornua,
20
rex Medorum est atque Persarum.
v.5.iMcc.i,i.*
Pqj.j,q i^ircus caprarum rex Grae- 21
corum est, et cornu grande, quod
erat inter oculos ejus, ipse est rex
T.s.mcc.i,
pj.injjyg *Quod aulem fracto illo22
surrexerunt quatuor pro eo, quatuor
reges de gente ejus consurgent, sed
non in fortitudine ejus. *Et post23
Mt.2i,t2.
regnum eorum, cum creverint ini-
quitates, consurget rex impudens
facie et inteUigens propositiones:
*
et roborabilur fortitudo ejus, sed 24
non in viribus suis; et supra, quam
credi potest, universa vastabit, et
20. U.L:a)ilebiaunb^erfia.
B: ee gc'^orct bem befl. (S. dW: [ba efi^t gc^
I)et]aufb. 3. be tS.
20. B:
^cf.
i)a^ % ^. ^aben, bebeutet ...
21.
B:iunge3. vE: l^aarige 93ocf.
22. B: Unb ba^ ei jerbr. unb ier ... cntfianbett.
dW.vE: (Unb ttoe ba ^bafl) ee jerbra^. vE:
aufwu^fcn. B.A:abcrtt.tn(mit)feinei:raft. dW:
on
f.
3). vE: mit ber ^r. beffeiben.
23. Unb in fer legten 3eit tbrcS Itnigrefcbe. B:
5lm %, <x\i%x, dW; gegen ba dnbe. vE: am (f.
B:
14. .* dies.
e trerbcn ju @nbe %i\)X(x6^i ^<xSit\\. dW; [ba SD^aa^
ber nben] gcma(!^t. vE: ret)icr b.SDl. . gem.
]^aben terbcn. B: on freiem ef{d)t u. ber bic
Oltbfelerfiel^et? dW:fr.9lngeft^ie u.ber^intcri
Tffi funbig. vE:
fr.
u. tifiigcr. A: unerf^amten .
u. fc^iauer ii)ingc f.
24. ttcrbcrben. B: beffeiben i^raft l.fiflrf terbcn.
vE: feine . : gro^i w. dW: bur^
f.
,
u. fonberl SSerberben ^. vE;
ungeheure.
A: Stile erttjiien unglaubl{(|er aeffe.
104 (8,25-9,5.) HanieL
VIII.
Oe septuaginta annis eacplicatio.
naTEv&vvsi noiijaety nal dtaqjOeQSi -
Qovg xat .
^5
/^^j q
-&'
,
&,
&,
-
(6,

^^
\
()&
'
,
,
^"^
Kai -
&' \
, ,
6 .
,.
'
/
, ,
^ ,
^
kvl /
/
, &
-

, -
' .
^
, -
,
^
^
,
'
6
-
,
^
q)vovav
^
,,
^
,
^
24. : y.aTn>&vvfi. 25.
*
6 (AEFXt)
2:
.EXf (. .)
. ,(}-
et (n.xfiQi) . 26. :
4- &. Xf
(in f.) . 27. EFXf
(. .)
.Af
(in f.) ^^
&'
.
Inscr. capitis: '.
1.
Bf (..)
. EFXf (..) . 2.
*
./9.
'
(AEFXf). EX: &.
^(pro
). 3.
*
.
^:
{A1EFX). *
^. (AEFXf).
^4.
:
)'^. *
(pro &( ^rell.) .
EFX*(alt.)a. 5. : .,.{*7]-
.),
. .
> : *
: AT : -
J : : :
-
i~ jt: t: t: --i::
-
<- :
-
j :
-
KT ' ~y

: -
i

VT
V jv :
-;,-
jv : ^-v.iv
}-: ''') - i vsv
i : . IV j :
-
:
.. v:|v: < : "
"'IT j--:r^
.
JV : V
vv v: IV '
IT

1 ; : IV :
- -
-
;
: . .
-
-^-ii'^n^b T\m 32 IX.
\.

:

:
_
VJT : : j-
:
J :
-
.- I
-
: jv -:
-jv

-:
: :
- - <- : *
:
-

-
j' : : - .
'^


JT : :

V : - :
< .'"
Dbs^i^ ninnnb n^^bnb i^^^^an
(.- I : ^ : :
i
~ i
-

:
-
JT : V|T IT
:
D^D^iDnni nbsn tpnb D^nb^5
-;
r :

: t"
~
:
:
1" ,- : <. :
nn^n^1 ^nb^^ nin^b nb^SD^5^
4
. : IT
-
:
, ,- :
-
: -.(
binr^n h^ri ^yi^ nds nVo^^i
-
"". -: <^ :
rnni^b nohni nmin ^^ v^^isrn
VT
-: : -
:
: - <
:
JT IT : j : :
/
V
J i :at : j- :

V. 4. n&^ 'bri k"ds ib. D^ui'-j 'z
V. 5.
'1 ^'^'^
ib. "^^ i^"3n
24. dW: u. eiingen ijaben in
f.
ilijun. vE: gel.
it). il)m waS cr ti)ut. A: u. liiif iiabcn e ju ti^un.
dWrtirbSftac^iigc unb ... u@runbe richten. B.vE:
crbevbcn. B.dW.vE.A: 33. ber^eiligen.
25. burd)id)cri)cit. :@;.dWrilrun.
B.dVV: burc^ feine (in feiner) Jpanb gelingen. : bei
fiiiler Oiu^e. dW.vE: beim (im) grieben. dWro^ne
2)ienf(^en|anb ertiigt. vE: aufgerieben.
26. B: Ott ben Slbenbs^l. bav>on gefproen ifi.
dW: . 51. u. m. njcvon bie Stebe. d W.vE: i^^ai)X'^
^anieh (8,259,5.) 105
ev fxca^t u. fitdif^c Mhnx^. te 3a$l in bcn Su^crtt. anieB fBeFenntni^, VIII.
i^m geiingcn, ba^ cr e0 auSri^tej er
uv.rb bic Starfen fammt bem 'Reuigen
2 3Solf erpren.
*
Unb
^feine Stln^-
i)ut trirb i!^m bcr SSetrug gerat^enj unb
n>irb in feinem ^erjen eri)e6en, unb
burc^ 2Bo!^ifa^rt tinrb er iele erberben,
unb wirb aufie^^nen rt)tber ben Srjien
ailer i^urjien; aSer er roirb o^nc ^anb
26 5erBroen werben. *5Dieg @ef(t
om ^6enb unb SJ^orgen, bag bir gefagt
\% baS ifi n?a^r3 aber bu foUjt bag eft
emIi galten, benn eg ijt eine lange
3eit ba^in.
27 Unb i, iDaniei, Warb
?
unb tag
ti^t XaQ^ franf: born jtanb i
auf
unb ritete au0 be ,itnig0 effte,
unb erwunberte be0 eft,
unb
niemanb war, ber mirS 6eritete.
1%.. 3m erflen 3a^r iDariug, be oijne^
5i^agero0, aug ber SDieber (Stamm, ber
ber ba0 Jlnigrei ber ^^aiber M=
2nig warb, *tn bemfeiSen er|ien 3a^r
feines ,^nigrei merfte ,
Daniel,
in ben 23ern auf bie Qai^l ber 3at)re,
baon ber ^err gerebet l^atte um 5to=
^p'^cten 3eremia, baf Serufaiem fotite
3 ftebenjig Sa^re wfle liegen.
*
Unb i
fe^rete mi ju @ott, bem ^errn, ju
beten unb ju fielen mit i5a{icn, im 6atf
unb in ber
^fe.
4
3
betete aber gu bem ^errn, mei-
nem Ott, befannte unb
fpr:
lieber ^err, bu groer unb fre(Uer
Ott, ber bu 23unb unb @nabe ^ltjl
benen, bie bi lieben unb beine ebote
5 i)alten !
*
2ir l^aben gefnbiget, Unrct
get()an, finb gottlob gewefen unb abtrn*
nig geworben, wir finb t>on beinen ebo*
25. .L: iei erberben.
27. V.L:
bedeutete.
*^*
prosperabilur et faciet, et interficiet
7^27.
robustos et populum sanctorum *se25
cundum voluntatem suam. Et diri-
getur dolus in manu ejus, et cor
11,21.24.
suum magnificabit, et in copia rerum
^1,.
omnium occidet plurimos, et contra
principem principum consurget; et
Shr.M*'sine
manu conteretur. *Etvisio26
SiS^i'
vespere et niane quae dicta est, vera
i2,4.9.Apoc.6st;
tu ergo visionem Signa, quia
av,u).
pQg{ uiultos dies erit.
Et ego Daniel langui et aegrotavi 27
per dies: curaque surrexissem, facie-
''"^
bam opera regis et stupebam ad vi-
sionem, et non erat qui interpre-
taretur.
5,3I.Agg.l,l.
jjj
3jjQ pj,jj^Q
j)3j,j
ijj As-
IX.
F.st.i,t.
gugrj (}g semine Medorum, qui im-
peravit super regnum Chaldaeorura,
*anno uno regni ejus ego Daniel 2
jer.25,ii.29,
intellexi in libris numerum annorum,
*"
de quo faclus est sermo Domini ad
Jereniiam prophetam, ut compleren-
tur desolalionis Jerusalem seplua
ginta anni. *Et posui faciera nieam 3
2Ch.6,37f.
3d Dominum Deum meum rogare et
!1',' deprecari in jejuniis, sacco et ci-
nere.
Et Gravi Dominum Deum meum, 4
et confessus sum et dixi: Obsecro,
Domine Deus magno et terribilis,
"'s^aj!"^'
custodiens pactum et misericordiam
diiigenlibus te, et custodientibus
Sg^MT*,'
mandata tua. *Peccavimus, iniquu 5
iir^ifiJ.'
tatem fecimus, impie egimus et re-
D".i,i7.
cessimus, et declinavimus a mandatis
l^eit. B: verbirg b. . dW.vE.A: (er)ficgie. B: e
toirbfeinna^ ieleniiagen. dW.vErgc^ct
auf
(eine)
1. 3. (i)inau6). A: . %, trift cg ein.
27. ber e merfte. dW: or ba()in u. Irorb fr.
dW.vE: eine Seit lang. dW: t^at ba efc^fr.
rE:
icrrid^tete. B:
entfette ber b. . vE.A: fiaun;
te. dW: toat betubt ob. B.dW.vE; erfionb. A:
aufgelegt tjtte.
1. B.dW:
(au6 ntebifc^em) amen. vE.A: e?
.: jum^.
gemaditn). : ^errfci)te.
2. : betrtete. dW: in bcr <Ba)xi^t. (A: cr^
fu^r ... au0 ben J8.?)
B: bee ^crrn 5Bort gefd^e^en
3.
.*
meum.
ioar. vE: ergangen. B:anberS5ertoujiung
3er. 70 3. foliten erfllt tocrbcn. dW:
fic ber bcn
itrmmern S.ergeijen foilten, [ne^m] 703. vE:
or6erger)en.
3. B.'dW.vE.A: rtete mein 5ngejtt. B: ju
fuen mit tUt u. %L dW: u. tijat ... vE.A: ju
bitten... dW: .vE: ilrauerfietb.
4. 3 ipett. dW.vE: legte mein S3efenntni
ah ... u. furtbre . B.dW: ber (ben ^8. u. bic
Ute) bcica'^rct ... ibn l. u. feine . (bewabrcn).
5. dW: u. ergangen, gefrcclt u. un tm^b^
rct. vE: t)cr!e^rt ge^nbcit u.
53cfe
get^an.
106 (9,6-14.) Daniel.
IX.
De septuaginta annis eacplicatio.
yai ,
^ -
^
tohg -
-
\
,
"^
, , ,
, ,
'
'
, ,
& ^, ,
^
,
, ^
,
-
.
^
&
.
,
^^
(
&
,
&
-
^^
'
",
. &
6 6
&,
.
^^
'
\
^
2

,
-
'-
,
^^
,
. & -
&
&.
^^ -
6. EFX: .
7. : ivoixeaiv tv . ^: &(:
&).
*
(AEf ;
FX: ,y.v()if).
8. :
^
,xvQit, . EFX*
. .*.
9. : &...
*
(AEEXf).
10.
^*
(pr.) (A'-^Bf). FX: .
11. : ((. ^: {')
,
2:
,FX: /) (2).
12. EFX: '^^. 2rell. (pro ) .
*: -
()(.^, :
).
13.
Bf (a.
)
. : Miaar^ (^ et
alias). *.
' jv -:
; - < : / . :
/
.:
;


. : -'
J :
VT : Irr:-

; < / : I
. ,-

: : -
: J : : :
-: : . : ( : j :
-
^^ Db3?3 Dnmn
J. -: -i
r
! JT :
-
jv
-:
-
j < -: ; IT

:
JV -: -:
r
'
:
j
: *
v^ -j |-
v: jT r mt vt
: - j j: I .- r :-:
vnnina nsbb "^Tr:^^ nin*^ bips
I :
'*; " : jt :
"^
. :
: / V I
V : IT

"^
:
iiD'^iiij t]bp|i
?1^
"^ribniD
: : *. -: . : -
: jt
VT r
.
"^
: '.
jv
..
J J...
.
^
...
-: J :
>.
-
: : JV
-: .
:
"^ -
:
ntoD-^ib
*^<
nb'ia ::? ^iD^^ba?
: IV JV -: AT : jt
nntr3 3 ^bsn-bs
(. : ," JV -; |- - - <
j- :
-: |-

JT
-
JT IT
.j
JT : j" :
^
V I : a"
b^^sinb^i '^y'b^^i2 h^xoh
!]D%^b
T IT
-
: << :
- / r.
-;
r
V. 12.
'
n'^in'^
6. B: gerebetl^oben ju ... dW:rcbeten. vE.-fprai
7. fie ttctff. B: S3ci bir . iflbie crc($iigfcit, bei
ung aber @bc Slngcftc^te. vE:
^.
dW: 3)cin ... geregte e, unfer aber b. iBcfd^Ss
mung. B.vErtoie e an biefemiiageitl, bei bcnSIiani
Item 3. ... (Sintol^nern 3 dW: ju biefcr 3eit, bcr
iWanner ... A: loie je^o gef(i)iel^t ben ... B: iCreus
ioftgfeit i. bamit fte
an bir treuloe ^el^anbeitl^. dW:
vertrieben um i:^r. Serge^ung ...
[
gegen bid^ tjers
gangen.
irttttd (9,6-14) 107
SfraclS u. feiner durften u. fBatet SCBtoci^ung er ^lu^ im efe^ SJlofe* IX.
6ien uttb 0le^ten geiri^en. *9Slr gc*
l^or^tm beinen Jtnec^tm, feen $ro-
:)3:^eten, bie in beinern Flamen unfern
Jtmgen, f^rjlen, 93tern unb aUem
7 93otf im ii^anbe !jjrebtgten.
*
iDu, ^err,
Bijl geret, njtr a6er mujfen ung [*
men, tie e benn je^t ge^^et benen ijon
Suba unb benen toon Serufalem unb
bem gangen Sfrael, fceibeS benen bie
na^e unb ferne finb, in aUtn Jianben,
ba^in bu unS erflofen )^
um i^rer
3)iijfet:^at tDim, bie
fle
an bir tegan=
8 gen l^aSen.
*
3a, err, trir, unfere K-
nige,
unfere Sfurfien unb unfere iBUx
muffen un fd^men, ba ttjir un an
9 bir erfnbigt ^abenj
*
bein aber, err,
unfer @ott, ifl bie SSarm^erjigfeit unb
33crgeBung. ^mn hjir flnb abtrnnig
lOgenjorben, *unb gel^orc^ten ber
Stimme beS ^^errn, unfer0 otte^, ba
trir getanbelt i)atUn in feinem efe,
trel^eS er un8 tooriegte feine
ll^neite, bie ^ro^^eten, *fonbern bag
ganje Sfrael bertrat bein efe^ unb
n?i^en a6, ba fie beiner (Stimme nic^t
ge^orc^ten. 2)a^er
trifft
un ber
^unb 6n)ur, ber gefrieben ^et)t
im
efc^ SDiofe, be nete ottcS,
12ba tir on i^m gefnbigct:iia6en.
*
Unb
er i)at feine SCorte gehalten, bie er ge*
rebet i)at tviber un unb unfere Olitcr,
bie un0 riten fottteU/ ba er foe
groe Ungli ber un i)at ge^en
laf-
fen, baf
begeien unter atlem ^immei
nit gee^)en ifl, n^te 6er 3erufaicm
13gefe:^en ifl. *eirtie e0 gefrieben
Mt
im efe^ a)?ofe, fo
i^ atleS bieg
groe Ungicf ber un0 gegangen. @o
UUUn trir toor bem ^errn,
unferm Ott, ba toir ung ijon ben
(Snben befe^reten unb beine Sa'^rs
14i>eit ern^men. *i)arum ifl ber ^err
7. A.A: allen Sanbern.
8. Brbeiun^ijibie... (.). dW: uni jiemet bie
!Bef(^amung.
9. B: S3ei bem ... ifl bie groe 93. u. b. gr. 93. o6
toirgici^ ontl^m ...
10. B:ctn:^ergegangen ioaren ... bur^ ben2)ienfl fei*
ncr ... vE:
Belehrungen, bte er uni gegeben b. f.JDiener.
11. eil wir. B:
Sllfo ifl auf un ^erabgetrojfen.
dW.vE: Unb
fo (5)arum) ergo fld^ ber une. A; er*
Zcli. 1,4.7,
7s.Jcr.7,25si
Tlir.1,18,
Ksr.9,6s.Noh
9,3:i.Tob.3,2
Bar.l,15.Lc.
18,13
Neh.9,34.Es.
43,27. .Ter.
3,
i;5.14,20.
Ps.t30,4.
Thr.3,2V.
i;Rg.22,13
LT.26.t.28.
Tl.r. 1,12.2,
17.Ei.5,4ss.
Jer.l, 12.41,
27.
tuis ac judiciis. *Non obedivimus 6
servis tuis prophetis, qui locuti sunt
in nomine luo regibus noslris, prin-
cipibus noslris, patribus nostris,
omnique populo terrae.
*
Tibi, Do- 7
mine, justitia, nobis aulem confusio
faciei, sirut est hodie viro Juda et
habitatoiibus Jerusalem et omni
Israel, bis qui prope sunt et bis
qui procul, in universis lerris, ad
quas ejecisti eos propter iniquitales
eorum, in quibus peccaverunt in te.
*
Domine, nobis confusio faciei, re- 8
gibus nostris, principibus nostris et
patribus noslris, qui peccaverunt;
*tibi autem, Domino Deo nostro, 9
niisericordia et propitiatio. Quia re-
cessinius a te, *et non audivimus 10
vocem Domini Dei noslri, ut ambu-
laremus in lege ejus, quam posuit
nobis per servos suos prophetas;
*
et onmis Israel praevaricati sunt 1 1
legem tuam, et declinaverunt ne au-
dirent vocem tuam. Et stillavit super
nos maledictio et detestatio, quae
scripta est in libro Moysi servi Dei,
quia peccavimus ei. *Et statuit 12
sermones suos, quos locutus est
super nos et super principes nostros
qui judicaverunt nos, ut superindu-
ceret in nos magnum malum, qule
numquam fuit sub omni coelo, se-
cundum quod factum est in Jerusa-
lem. *Sicut scriptum est in lege 13
Moysi, omne malum hoc venit super
nos. Et non rogavimus faciem tuam.
Domine Deus nosler, ut revertereraur
ab iniquitatibus nostris et cogilare
mus veritatem tuam. *EtvigilavitDo 14
giet.
12. B:^atfein9Boribe|lattgt. dW: erfllete. vE:
fhrte au. B: geriitet l^aben. dW.vE: xia)kU\u
A:
Srfien bte unfere 91. waren. B: ein gr. U.
b.
hrm
tuen I. dW.vE: inbem er gr. U. ber um braute.
13. B; l^aben ioir . . ba 3lngeftt be ... ange<
flehet ...
auf b. 2. gemerft Ratten. vE:
geortet. A;
bebaut.
108 (9,15-21.) Daniel.
IX.
MMe eeptuaginta annis eacplicatio.
b &6 im -
$
* 6 &
im io-
, -

^^
, 6 '&6
^
i^ijyaysg
,
'
^-
. ^^^
,
-
',6
,
iv -
-
6 ivo
.
*^
,
6 ^,
,
,
, .
*^
,
'
, ,
&
'
-
,
'
, -
^.
^^
, ,

' , ',
,
,
Ott
.
^^
,
', \ -
&
&
,
^^
hl iv
]
, ,
'
,
14.
* {
.
. .(AEFXf). :
.
.2|(.(>.);>(*). 15.|(
.) .16. : (tV
AFX; : iv
^ -
<rSic !).
'AiFX* (alt.)
(A2Bt).
1 7s. :
luv
, .
&:
, . ... tvfxiv.
IJ'-: . , ,, ... 18.
*
(alt.) xat et
JfQsa.
&. 19. : ,kvqw &,
'
,
'
(* , [-
* AEFX]) .(^:
[] .)
...
*
(quint.) . 20. :
tri ....
*
(alt.) 8. A^Bf (.
'.)
(EFXt sine ).
*
(alt.) 5 &il (AEFX-j).
: v^- ^ TT j.-: -:
r
"^ '^ -
V -: : jT ; JT
-
: i :
mn
Di'i's
Dt2 'nb-brnn nprn
Av
-
j
-
j>:
-
r-
'tt
-;
f vt :
'
:
I
~
: IT
bti^in'i
'7'^5?
^
^'^
-'^
-
\ : t f : \' / : JT -;/- ) : - <^
'^
: \j : : :
i1
:
-
: $-
:

-:
:
^
j- : JT
-
:
t" i*
rb^iDnn-b^ii ^? nbDn-b^
j : -: |-
"^
: J : :
- <- : '^
*^'P^.]?'^'^
^tp!7p^-b^ 7]^5
-:
:

: J

: ; .
^iD^rpsi-bs?
^b
''S n^bi?
^^p^
-i :
'
"^
-
7 j Av V ) :
^t':

'
XOhxn
'^
: '^snn 'n^'anvbr
19
\
: < -; - '
, -i \-
'^ -
^'^:l^^ nnbo

^^-^^
\-:\-
\y*'
~ -:
: jt
-:
-
b5? ^^b^
r^in^ '^Db ^^
^- - :
JT : :
:
iibsnn nnTO '^D^ ni3?i : sn'bi^
2i
AT

: - V
~
y
-:
^
: : ij
I < IV
^
V -:
"^
:
-
j
- -j
IT IjT . :
-
V. t7. hi^ K"2n
V. 18.
'p
npa
14. uttbtotr... dW: tt)or Scl^oa Bebad^tauf bas
U. u. 6rad)te ... vE:
.dW: feinem Zi)Vin,
Xoai er cjetiian, aBer ...
15. dW: gemalt ju biefer Seit, \oix ^. gef., gefte*
i>eit. vE: ) auf biefcn Xaq.
16. vE: beiner ganjen er. dW: gcmaf b.
grofente. B.dW.A: iii...jurS^m. (geworben).
21. B: 5 . (* .
.)ev
^ .
A^Bf (a. ). :
.
^anuU (9,15-21.) 109
SDcr cremte u. bte ottlofett i^ttittc fr Setufalcm u. fein <eiltgt$ttm IX.
aua) hjaicr gctt>efm mit biefem Unglucf,
unb ^at eS ber unS gc^en lajfen; bcnn
i>cr ^crr, unfer ott, i|i gereift in aUm
feinen SBerfen, bie er ti)\it', benn n^ir ge*
15 ^^orc^ten feiner Stimme nit. *Unb nun,
err, unfer @ott, ber bu bein 23oIf auS
(Sgijvjtenianb
gefhrt :^^
mit jtarfer
^anb, unb l^afl bir einen 0iamen ge-
mt, ttie er je^t ifl:
tt?ir i>aBen ja gc*
fiinbiget unb flnb leiber gottio getrefen.
16*^ ^err, um aQer beiner ere(^tig=
feit ttjiUen, tvenbc ab beinen 3orn unb
@rimm on beiner @tabt Serufalem unb
beinem t;eiiigen S3erge! 2)enn um unfe-
rer Sunbe tt?iilen unb um unfcrer SSter
aWiffet^at triilen trgt Serufalem unb
bein 3SoIf 6^mac^ bei aUtn, bie um
17un6 :^er finb. *Unb nun, unfer Ott,
:^re baS @ebet beine ^nete unb
fein i^Ie^en, unb fie'^e
gnabiglid^ an bein
eiiigt^um, ba erftret ift, um be
IS^errn neiden. *0ieige beine JD^ren,
mein ott, unb ^re! t^ue beine Qiugcn
auf unb fie^e, tt)te hjir erjtbret ftnb,
unb bie tabt, bie beinem 0Zamen
genannt ift! benn tir liegen i?or bir
mit unferm @e6et, nit
auf unfere e*
retigfeit, fonbern auf
beine
grof
e 33arm-
19^erigfeit. *^err, ^bre! ^err,
fei gnbig! J^err, merfe auf
unb
ti)nt e, unb erjie^e nit, um bein
felBjl neiden, mein @ott! benn beine
@tabt unb bein SSoIf ip beinem
Flamen genannt.
20 5113
fo
rebete unb Betete, unb
meine unb meines QSotf Sfraci
8nbe
befannte, unb lag mit meinem ebet bor
bem errn, meinem ott, um ben l^ei*
2liigcn 33erg meine ottcg, *eben ba
fo
rebete in meinem ebet,
flog
ba^er
ber SKann abriet, ben or^in ge-
fe^en ^atte im eft, unb r^^rete mi
v.7pp.
minus super malitlam et addu-
xit eam super nos; justus Dominus
Dens nosler in Omnibus operibus
suis quae fecit, non enim audivimus
vocem ejus. *Et nunc, Domine 15
Ex.6,6.i8,4i.Deus
noster, qui eduxisti populum
Br.2,ii.
tuum de terra Aegypli in manu
forti, et fecisti tibi nomen seeundum
^.5pp.
diem hanc: peccavimus, iniquitalem
t;sr.9,i5.Ea.fecinius.
*Domine, in omnem jusli- 16
^^''**
tiam tuam avertatur, obsecro, ira tua,
et furor tuus a civitate tua Jerusalem
it,43?ps.74,et
monte sancto tuo! Propter pec-
*'
cata enim nostra et iniquilates pa-
trum nostrorum Jerusalem et popu-
lus tuus in opprobrium sunt Omni-
bus per cireuitum noslrum.
*
Nunc 17
ergo exaudi, Deus noster, oralioncm
)>ss(),4.3i,
servi lui et preces ejus, et ostende
*'
faciem tuam super sanctuarium tuum,
quod deserlum est, propter temel-
ipsum. *Inclina, Deus raeus, auremlS
tuam et audi! aperi oculos luos et
vide desolationem nostram et civi-
jer.23,5i9.
^atgu,^ super quam invocatum est
Es.57,i2.58,noen
tuum! neque enim in justifi-
^'
calionibus nostris prosternimus pre-
ces ante faciem tuam, sed in misera-
tionibus tuis multis.
*
Exaudi, Do- 19
mine! placare, Domine! attende et
fac, ne moreris propter temelipsum,
Deus meus! quia nomen tuum invo-
catum est super civitatem tuam et
super populum tuum.
Cumque adhuc loquerer et orarem, 20
et confiterer peccala mea et peccala
populi mei Israel, et prosterncrem
preces meas in conspectu Dei mei,
pro monte sancto Dei mei,
*
adhuc 21
me loquente in oralione, ecce vir
Gabriel, quem videram in visione a
i,o.i6.i8.principio, cito volans tetigit'me in
JPs. 110,1
Sir. 51, t*
Jer.U,9.
V.16.
8,16,
18. 19. .L: genennet. 19. U.L: erjeu^.
'
16. S: et a monte.
vE: jum <B)?ott. dW: Ott unfern Umgebungen. vE;
allen um ung tiegcnben egenben!
17. la leuchten bein ^ngcfiibt ber ... dW:
jiraiilen! vE.A:
um beiner felbji tillen!
18. fcein Oijr. B.dW.vE.A:
unfere aSerWiiflung
(iungen). B:
[.um u. . ioillen unfer Sieben
aug or beinem Slngejic^t. dW: ... legen toix u. %L
bir nieber. vE: n.
auf unfer Serbienji i^in l. tu.
unfre flel^entii^e^ Sitte . bein St.
19. B.vE: ergib. dW: erjd^e.
20. (2ie33. 18). dW.vE.Arfrben ... B.-toegen
beg...
21. B: tarn ... im fliegen bal^crgeflogen. dW: in
fc^neflem Saufe ju mir ^eran! vE:...
oufmi^ju. A:
cilenb geflocjcn. B: anfnglich gefe^en. vE: im 2ln>
fange. dW: im verigen .
110 (9,22-27.) Daniel.
IX.
Oe septuaginta annis eacplicatio.
(ogel coQav &.^"^Kal avvsnah
juf, /-
, & .
23'>
^
--
j
^ '
& . ^&
^,
"^^-
, &im
'
,
-
&,
, -
,
ayiov .
^'^
yvcoofi
&\ -
'
&
, &.
^^
&&
,
\
. -
( ,
'
.
27
&
' -
' ^,
,
-
,
&
,
^
-
& .
22s. EX* GvvfGiv. B^ : avvfOiv
^
.
8&.... *(2|). EFX: 6 . : ).
24. *'7(>.(11.) ... : &.|(
.) 5 )& *
[ avvTtXia&ijvai ut
BJ. |
(etiam
.
pr.
.)
liQaaiv (*, A^ uocis iocl.). : . aSuiaq
(... aro^.AEFX).
25. : . F (pro * .).:
.. .
20. : .: ). .EFX: (* ))
oe .
*
(penult.) . FXf (.
;.) ;,
*:
{.^). *.
27. (pro
.)
.
* .-
(AEXf parum diverse). FX* .
*: IfQov ( (. ^). : . ')).
B?t(AEFXt).A2Bt(a.^v,)7](AlEFX*).
|
(iu .).
^D^'^ nin ^S'^ ti'^D'i^nn 3
23
--r
TT jT / V -; |- - :
\. -: j -
JT

: 'T IV
:
U :
-
t^t^p^ "1*^5?
"b?]
'
j]^?"b? 'rinn:
^i^db^ hii^ton nnnbi 2? xS^b
j.
:
-
<" :
- -
:
bnnbi D^)3bi? pns ^^'^nnb^l
iir
: - : A I
t vj. v: :
I IT '.tj -
V : : : j
^

: TT JT I
"^

: - :
-
:

-j*T
- -- : <::
'
->.' ' ' ': IT : AT : : ;
pisn^) ynn^ ninn "iriDnDi
j .. IT
- <-:
|- :
IT
^'^\
ib r>ii ^^^
d'^Dl

: /,
j" : -VT y t
' -
:
isspi fcisn T^D ^
\^'^
6\
j
:
-
^
j- :
-
vi
-
:
3?
'^s^b
^2
n^mm :ntatJi27
~
J vr
-
IT -r : > :

: i

t
-
* -.|-
AT V
:

I

l<- :
-
: :

i"
-
/ V-

TT v:j. : TT
-
:
V. 24.
'p
dnnbi
22. 1 3u ber. n, crfinbigett. B: in bem 93er?
jianb ju unterrichten. dW: beiel^rete ... btr bae SSer;
finbmi^ gu crfiren. vE;
Stuffc^lu^ ju geben. A:
Stuffirung!
23. B: 3m 5lnfanfl beine ^lc^^en^ g. ba SCBcrt
.dW.vE: (erging) ber5t^fvru. dWibifitcrti)
geiialten. B;
fe^r angenei^m. vE: ein J^iebling [ot;
tesj. A: ein 2)lann bei 93eriangeni. B: m. benn auf
ba SQort, u. betraci^te b. . dW: ben 3iugfprud^ u.
gib 5auf... vE: 93ernimm
aifo
... merfc ... A:
gibSl. aufb. 2ort, ir.
faffe...
24. i^etiyxQthtaa^t ... oerftegelt u. bad ... dW:
(Siebzig (Siebenbe. B: ber Uebertretung ju tre^ren u.
ben nben ein @nbe ju ntod^en. dW: bi ber^reioci
oiibro^t u. ba SWaa ber @. ol( u. bie @>gc;
f^net u. ein eto. ^ui l^erbeigef^rt, u. eficbt u.
$rop:et erfUet ... vE: hii Jur33o[en^ung ber @>
benfirafe ...u.ber ^ro^j^ejeil^ung. A.-finb gefrjt...
bamit bie Ueb. ertiigt ... bie Ungere^tigfeit auige;
[...
25. : 2J?c[itam. dW: ncn gefaibtcn prilcn.
^atitd* (9,22-27.) 111
a5ncB f&txi^U tc 70 SKo^en $nflu bcr ^nt^* T>tx rduel bcr fBcrnj-ftung

22 an um bte 3eit beg ^iBcnbo^fer.


*
Unb
er Beri^tcte mir, unb rebete mit mir unb
:
iDaniei, je^t 6in ausgegangen,
23bir ju Berieten. *^cnn ba bu an*
ftngfi
gu Beten, ging biefer cfe^i au^,
unb i(i^ fomme barum, baf ia) bir0 an*
geige; benn bu bifl lieb unb fttert:^. (So
mcrfe nun barauf, ba bu ba
eft
24 ijerfte^efl.
*
icBengig 9Boen finb Be-
nimmt fcer bein QSoif unD 6er beine
l^eilige @tabt,
fo
tvirb bem Uebertreten
gen?e^ret unb bie @nbe jugcflegelt unb
bie3tjfet^at erft)net, unb bie ert>igee*
rec^tigfeit ge)rt, unb bie eflte unb
3Beijfagung jugeftegett, unb ber Mer*
25 ^eiligjie gefaibt tt^erben.
*
@o iriffe nun
unb merfe: ber ^nt an,
fo
augge*
i)d ber ^efe^i, ba^ Serufatem fott njie-
berum geBauet terben, bi auf (S^riflum,
ben
drften, flnb flcBen 2Boen unb
gtei unb fei^^jig 2:
fo
werben bie
ffen
unb ^auern trieber gebauct njer*
26 ben, tienjo^i in fmmerier 3fit. *llnb
ben gnjei unb
feJig
9 vrirb
^rifluS ausgerottet njerben, unb nitg
mc^r fein. Unb ein 93oif beS Surften
rcirb fommen, unb bie @tabt unb baS
^eiiigt^um erflbren, bag e ein @nbe
nehmen tinrb tie bur eine S^ut^; unb
Big um @nbe be 8treit8 trirb e8 hjjie
27 BieiBen.
*
@r njirb aBer ielen ben 33unb
jlarfen eine 2lang-, unb mitten in
ber 2oe ttjirb ba )))fer unb :pei8*
o))fer aufhren; unb Bei ben f^Igetn
njerben
flehen rauel ber 3Sern3jtung,
unb ip
Befoffen, bag Big ang (Enbe
Ber bie 2Sern?flung triefen n^irb.
il".f^%;
tempore
Dan.10,14.
^^^j^^^jj
sacrificii vcspertini. *Et22
et locutus est mihi dixit-
que: Daniel, nunc egressus sum, ut
io,i2.Tob.
docerem te et intelligeres. *Ab ex- 23
i^.iii.
ordio precum luarum egressus est
sermo, ego aulem veni, ut indicarem
tibi, quia vir desideriorum es. Tu
*
"1/4
VgJ^'
ergo animadverle sermonem, et in-
lellige visionem ! *Septuaginlahebdo- 24
mades abbreviatae sunt super popu-
T.is.Neh.ii,!*^"
tuum et super urbem sanctam
*
tuam, ut consumraetur praevaricalio
Mich.7,t8f.
gj finem accipiat peccatum et delea-
Ehr^^v*}
tur iniquitas, et adducatur justilia
3oh.k%%
sempiterna, et iraplealur visio et pro-
L^MsiMr-iiphetia,
et ungatur sanctus sancto-
'^*'
rum. *Scilo ergo et animadverte: Ab 25
^44,26.*8^'* exitu sermonis, ut iterum aedificelur
Jerusalem, usque ad Christum ducem
hebdomades Septem et hebdomades
sexaginta duae erunt; et rursum
aedificabitur platea et muri in angu-
slia temporum. *Et post hebdoraa-26
Pi..22.Es.53.des
sexaginta duas oecidetur Christus,
et non erit ejus populus qui eum ne-
Mt.22,7.24,2.
gj^^m,yg ggj^
gj.
civitalem et sanctua-
riura dissipabit populus cum ddce
venturo, et finis ejus vastitas; et
post fmem belli statuta desolalio.
*
Confirmabit autem pactum multis 27
hebdomada una; et in dimidio hebdo-
madis deficiet hostia et sacrificium,
if,3i.i2,ii.et
erit in templo abominatio desola-
Mt.24,i5.
tjonis, et usque ad consummationem
et finem perseverabit desolatio.
Ps.2,2.6.
Neh.9,36.
ill,tO.
Act.3,25s.
23. .:
24. .:
Tu autem.
prophetes.
22. .L: Benotete ... bid^ ju Berieten.
25. A.A: to auggei^et.
\E:
ju bem
@ef.,
bem %. B.dW: <Btxa^m unb ra?
ben. vE: [@iabti] r B: ongjia^en Seiten. dW.
vE:
Bebrngten.
26. wirb Serljeeruns u. 9Sern>uffung fein. B: ber
2Jlefj!aS.
dW:einefaibter? vE:bercfalBte. vE.
A:
getobtet.
dW:n)e99erap,o^ne9ficttung? vE:aber
\na)t toegen fetner fclbjl? B: u. iWicmanb BeBalten?
B: ... tttb ein 33. eine anfommenben ^. i)erberbcn.
dW: bae SS. bei fommenben. vE: eine %. ber fem-
men njirb. B.vE:
fein @. fftn . mit einer Ueber^
i*temmung. dW:
beffen @. fommen to. toie Ueb.
B: ... ^rieg^ finb b. SJemfiungen genau beftimmt.
vE: erben bie
befd^ioffenen 33. bauern. dW: t>o* b.
j. a, Jlvieg,
(Strafgericht, 33ern).
27. wirb bis jur gnjltd^en^etttlgung ...triefen,
B: ben 33. laffen um33ieier iilen bieDberbanb be?
Balten? dW:
fefi fd^iiegt er einen 33. mit 33. vE:
(Eine 2. xo. fr 33. ben 33. befitlgen ?
B: tirb er . .
.
abf(^ajfen. dW: icbrenb ber ^ifte be iebenbg
fieilt er ... ein. vE: bie ^. ber 3B. tuirb bem ... ein
@nbe mad^en? B: ber ben abfd^eultd^en OTgel to.
ein S3crh)|ier fommen? dW.vE: auf ber Sinne [be^
X(m)ptU] tt). ber r. beS 35. f!e:^en (fein)?
B: h gu
bem genau Befiimmten arau0 tt). e3 ber bie 33ei
fiurjten tr. dW; bt baf
33ertiigung u. etrafgeri^t
ergieet
aufben 3ertt)fier? vE:u.biebefd^loffene
93. tirb jtd^
fr
immer auf ben ijerwjieten Drt er?
giepert?
112 (10,110.) Daniel.
.
Visio viri futura uliimi regni nunciantis.
X,
Ep hsi
.
& /,
&'
&6
. &
ijj onxaaicf,
^
; /'
&
.
^
"
,
& ,
f
'
-
.
* ^
-
\
^
.
^
'
^ -
, -
,
^
-
y
, &
,
,
.
"^
/ '
'
,
^
.
^
&
'
-
<^, ^
-
, .
^
'
y \ \
.
^^
,
Inscr. capitis: : "^ (usque ad libri
fin.).
1. (pro ))'.
4. FXt(abin.)Zit. B*(pr.)>^a*(FXt).
|(.
TZQo'nn)
'. *
(alt.) y.al.
':
-
. \*. '^-
(. \, FX*).
5. FX: aiiv. EX* iv.
C. : ...
f
(a. pr. '^.) ... .
7. KFX (bis): iidov (iilsemper).
8. : Kai (t'U. A-B (pro tii<S) .
9.
*
^. (AEFXt). Xf (.
.)
7()6/.
iibi snibb ^' tddz .
-
J. :
^
t J- :
JT :
- *
"
-
: :

:
*/23
ib nrn^i nh^n-^
^
. : . J
-
^'^"!
bv>i*n ''DN D'^n'^n
2
Dnb :
0^/3*^
'^v'iXD nsbt Vin^r.^

vjv .
IT JT
.. -
: .
-^b
'^ "it3ii
'^nbii^ ^b niTOn
n>ib*/3-i3? ^nDO-N^b TiiDi
*'-b^^
i<3
: - : I I j :
r : V .; : i :

J :
'
-r - -;|- I
"IT
V j
-
:
-
:
:bp^n
^
bi^Siii '^Tim n'^-bs?
V
IT

\.
-
9
-
s"
~
-}\^
nsni ^
'^::)'-
^^niii
j
: "
- . <
d'^n^n v:ir\m
^ tD'^^rn tc^ob nn^
;-:
) i
-
-J (.
TT

:
-
: j

: (
vj: :
Unk ''^bs vr^i pin n^T/3
bbp rrs ^Kbrnn^i vni?hTi)
"^
V j : I :
"^
: :
-
:
^i^
^^^-
ninn bip3 i^"^'^ bip^i
^
-:
IT
: :
- -
^
-
:
<
:
- -
.
J
-;
h^bs' nbsDD hbi^ mnn
b^5
^
V
-:
JT : IT : < -: -:
-
: :j- : '.,
r
:
^^
: :
:
-
< :
- - : v|t
,- :
IT
-

: .- j :

: - :
'^
/j : : AT : '>
,
- ,-
-
:

S
' -:
:

:
-
^

: :
. 7. ^^
"
. 8. nbi'isn
<"23
1. groen ^ompfeit. : ein 5ort offcnB., u. bai
SB. tft n?a^r^iifiig. dW: eine Offenbarung entpilt,
u. bie D. ift SSai)tt)eit vE: ein 26[ gecp.
dW: [betrifft] ciro^e (SIenb. vE: bebeutet r. 53e*
brnflnip.
(B: bie beflimmte 3eit bc (Stieiti ifi iairg
bin?)
A:
\
on gr. .: merftc auf b.
mi^xt, u. bcfain iBcrfianb on b. . dW: bieDfrcn
barung, u. it;m warb iJerfivinbnii bci3 .
^anUU (10,110.) 113
acii($tottgtofcn@a($cn iOie breihio^cnttt^c S:raucr iDcr fOlann irt einhianb, X.
X. Sm
brtiten Sa^r Ot^ itnigS ^oreg
au0 ^erflcn trarb bem iDaniei, ber 33eit=
fajaf ^cift, cttnag gccffenbarct, bag ge-
? ifl unb groen . Unb
er merfte barauf, unb ijerflanb ba @e-
2 3w berfelSigen 3^tt hjar
,
iDanlei,
3 traurig brei 2 lang. *3
af
feine niebli^e ^eife, i^Ieif^ unb Sein
tarn in meinen SWunb ni^t, unb [*
6ete nie, fciS bie brei SCo^en
4 um n?aren.
*
^m tier unb jiranjigfien
iiage beS erjlen n?ar i 6ei bem
5 groen
SCaffer ^ibefel, *unb ^ofc meine
fingen
auf
unb
fa^e:
unb fiel^e, ba panb
ein 9) in ^einn^anb, unb f^atk einen
6 goibenen rtel um feine Senben. *(Sein
Mb tar trie ein ilrfiS, fein 5intli
fa^e
n?ie ein 33ii^, feine Qlugen tie eine
feurige ^au, feine 5lrme unb %n^^ tok
dn gi^enbeg rj, unb feine (Rebe tt?ar
7 wie nn groen etne. *3, Daniel,
aber
fa^e foIe3 @eflt allein, unb bie
SJinner,
fo
Ui mir rt>aren,
fa'^en e
nit3 bo
fiel ein groen (Srecfen 6er
fle, ba
fle flogen unb toerfroen.
8*
Unb i blieb allein, unb
fa:^e
bieg
groe
@eft3 e blieb aber feine itraft
in mir, unb toarb
fe^r ungeflaltet unb
9 t;atte feine Jiraft me^r. *Unb i ^rete
feine Olebe; unb inbem
fie ^brete, fanf
i nieber
auf
mein 5lngej!t ur (Erbe.
10
*
Unb fle^e, eine ^anb r^rete mi an,
2.U.L:3urfelb{gen.
4. .L. aUonben.
5. .L: i)h ... fiunb ... gibenen.
6. .L: ghm {^tqmUf^) (Srj.
8. .L: ungefiaitunt.
1,21.
1,7.5,12.
9,23.
2Sm.l2,20.
Hth.3,3.
8,2.Gii.2,14.
8,3.
Ez.9,2.Lev.
16,4.
Apoc.1,13.
Apoc.1,14.
C8nt.5,14;
Dan.lU,15.
Act.9,7.2Rg
6,15s.
V.17.
7,28.(4,33.
8,18.Ap.l,17
Anno terlio Cyri, regis Persarum,
X.
verbum revelatum est Danieli cogno-
menlo Baltassar; et verbum verum
et forlitudo magna. Inlellexitque
sermonem; inteiligenlia enim est
opus in visione.
In diebus Ulis ego Daniel iugebam 2
Irium hebdomadarum diebus. *Pa- 3
nem desiderabilem non comedi, et
caro et vinum non introierunt in
OS meum, sed neque unguento un-
ctus sum, donec complerentur Irium
hebdomadarum dies.
*
Die autem 4
vigesima et quarta mensis primi eram
juxta fluvium magnum, qui est Tigris.
*Et levavi oculos meos et vidi: et 5
ecce, vir unus vestilus lineis, et renes
ejus accincti auro obrizo,
*
et cor 6
pus ejus quasi chrysolilhus, et facies
ejus velut species fulguris, et oculi
ejus ut lampas ardens, et brachia
ejus et quae deorsum sunt usque ad
pedes quasi species aeris candentis,
et vox sermonum ejus ut vox raulli-
tudinis.
*
Vidi autem Daniel solus 7
visionem; porro viri, qui erant me-
cum, non viderunt, sed terror nimius
irruit super eos, et fugerunt in abs-
conditum. *Ego autem relictus 8
solus vidi visionem grandem hanc;
et non remansit in me forlitudo, sed
et species mea immutata est in me et
emarcui, nee, habui quidquam viriura.
*Et a-udivi vocem sermonum ejus; et 9
audiens jacebam consternatus super
faciem meam, et vullus meus haerebat
terrae. *Et ecce, manus teligit me, 10
1. Al.t
regni (. Cyri).
2. dW:
fa . ttauernb. vE: trauerte.
3. dW: fofilic^e. vE:
fofibaren Reifen.
4. B.vE: am Ufer be gr.
Sluffc. dW: (Stromes.
vE.A: i^igrig!
5. s. gefUibet. dW: Sinnen. B.dW.vE:
feine S.
(roaren)
umgrtet mit (fjiac^em) @oIb au (on)
Up^a^.
6. 9inti. etfd)ten ... fur.SatfeIn...l^en glottGrj.
dW.vE.A:
gfirl^folit^. dW: oon Sinfefien w.ber 331.
vE:
tt). ber 5lnblitf be 531. A: brenncnbe. dW:
Seucrfacfein. vE:
geucrjiammen. :.
f.
ggcn
ju tt)ar e toie bie ^arbe eine iJoiirtcn @rje3. dW:
Wr Stimmer on geglttetem @. vE: ba $lufeljen
^olljglottcn-iihl. .. 3.
Bb 2. 5lbt.
bc lanjcvj^c. B: ber Jiaut feiner SBovte ... Saut
einer iUiengeSlienfcijen. vE: ba &$ einer
menge? A etn e. SDlenge? dW @
f.
. ...
eine 93oifi5getmmei?
7. dW: %ma)t. B.dW: t)exfecfkn. vE.A: er^
bargen.
8. u. behielt f. r. meljr. B.dW: (ttjar) oUein
iibrig (gelaffen).
vE: .: meine lar^ieit n^.
nn mir eranbert in iKifgejlair.
dW.vE: efic^t^i
frbe (\jeraonbeitc) |
an m. (6i) jur ^ntfleKung.
(A: m. Steufeie
entjleilte
|!)
9. oi)ttm*tig nieber. B.vE: ben Saut feiner
SQ^orte. dW: ^on
f.
Sieben. A: bie stimme. dW.
\E: betubt. B:
fiel
in einen tiefen 1[.
8
114 (10,11-17.) Daniel
.
Visio viri futura Ultimi regni nunciantis.
-AUL yysiQBp yovciTcx, -
.
* * '
/,
&,
, {^
rvv .
.
^'^
'
,/,
\ &
&
, & .
^^
'
*
, ,
,
, ,
^^ '
.
^^
\
-
nov
.
^"
&
. \
,
'
, ^
, .
^"^
6 , ,
;
,
& (.
10.
*
. .. 8 (AEFX-j:).
12. A^* -.
(A^-J-;
EFX:
71
.). EFX: .
*
(alt.) .
13. Alf (a. ')y.ai (^ rell. *). *(\.
(AEFXt).
14. EFX: .
^* '
(2|). Bf
(a.
).) yj.
16. **.
^ . (A-^Bf).
: ...
(pro .) ofjaofi ... y.cti .
17. (pro AEFX) (.
r...
j
-
ITT t
-
: \r
:

-
:
-
I " . -; j
"b?
nm:i ^^Bs: '^biiij
: ^-
V.-
-
^T
- V -r - - : - :
I :
-
-
nriD lisiinn tai^^n-in
s"
-:
rr j
-

^^^
''^b niDrnnbn i'^nnb
risb
/ IV :

VT r-:\- ' av : J : :
) - " J-

: JT :

: J-
-.!- : : jt
. j -: |-
IT
j" : -

J
-: (- : vJ : - : ^': -: -J
iD^^^b |
>^3
'^^^
- .
^
J

AT-
*
S"
V " V :
-
- j : - :
:
:
: iTv:i. ; ^ :v-
-
! '-"IT AT :
"^
- -
j
:
:v :
j
IT
'
: I :
--.
j
- - < : IV :


:
^'y'^^
ins? bi^'^
' ^n
'nnss^n
T-: : / :
-
j -;r
pn
V. 13. V53p:s
<"33
V. 14. r^pn
'^ri
V. 16. ^'-^DS?
10. B:mad)iebaf i(^mi(i^teti3egteaufm..<inieen...
fioc^cn ^. dW: i;. mir
ouf m. jitternben ...? :
^anbgetenfc.
*
11. : . i)u iieBhJCvt^er 3]. dW: iDCri^er.
vE: Siebling [tte]. A:3.ieg 33cviangen.
dW:
tritt In bie ^oi}t. B: :^tn auf beinen ?|.
vE: ri^te
^ auf beiner (Steiie toieber
auf.
dW.vE: jlanb
jitternb auf.
1*2.
: beiii-^crj 6egat)fl ju verfl. u. b. ju bemui
^atttd (10,11-17.) 1J5
er
iyrfl
lt^ Mbni^xci^^ in ^crfenlanb u fuliu)atU @iner glei^ einem SOlenf^en X.
unb t)aif
mir auf bie ntee unb
auf
llbie ^nbe. *Unb
^
ju mir: iDu
iteBer kantet, merfe auf bte SBorte,
bic. mit bir rcbe, unb b
auf; benn Bin je^t ju bir g^fanbt.
Unb ba er foic^eS mit mir rcbcte, *
UU auf
unb gitterte.
12 Unb er
fpr
ju mir: S^irte bi
,
!benn )bem erfien ilage
an, ba bu i)on i&erjen Bege^rtefi gu ijer-
jle^en unb bi cafteietefl ijor beinern
@ott, flnb beine Sorte erhret, unb
13 Bin gefommcn um bcinetttJttlen. *5iBer
ber Surjt be j5ni3rei in ^erfenianb
i:)at mir ein unb jn^angig itage ttiber=
Rauben; unb fic^e, 3)ie, ber or=
ne'^mften i^rjten einer, fam mir ju
i^ife, ba Bei)ielt i ben @ieg Bei ben
14 Jtnigcn in ^erfien.
*
ulun aBer fomme
, baf
bir Berite, n?ie e beinem
S3oif ern ge^en ivirb; benn bog e*
njirb etUer Qdt gefe'^en.
15 Unb er foi^eS
mit mir rebete,
fIug
mein 5ngefit nieber gur
16 (Erbe, unb fnJieg fliCie. *Unb fle^e,
einer, ge einem 3)enfen, r^rete
meine Si^^jen an. t^at meinen
9)iunb auf unb rebete, unb
fpr
ju
bem, ber or mir jlanb: SJiein ^err,
meine eienfe BeBen mir Ber bem c=
fte, unb ^aBe feine straft me^r.
17*Unb n>ie fann ber ^net meines ^errn
mit meinem i^errn reben, teii nun feine
J^raft me^r in mir
ifl, unb ^aBe
feinen Dbem me^r?
12. U.L: beinentilien.
13. A.A: im $crferianb.
14. .L: )berichte. 16. U.L: jiunb.
i'^igcn. vEi^enntnif ju erhalten. dWibeinenSinn
erid^tet, 95crfianbnip ju txf}. A: bein ^. (Sin;
ftc^t erlangte u. bu bir toe^e tfiateii. dW.vE: bein
ebet. B.A : um beiner Sorte n?iiien. vE : beinem
ebetee wegen. dW: tommc auf bein e^eip?
13.
dW:Dbevjie. B.dW.YE:be^.Perftenfianb
mir ... entgegen ... ber erjlen. dW:er:^ieit bafetbfi b.
iBorrang? vE.A: blieb bofeibfl. Brturbeb.gelaifen.
14. erff ttod). B: bir ju erjiel^en gbe toai b. 25.
begegnen n). am legten ber ilage. dW:funbjut^un...
inber^^cigeb. Seiten.
vE:bi^ubeie^renbei:ba...
et erexit me super genua mea et
(Ez.2,2.
gupgp arliculos manuum mearum.
9,23.
*Et dixit ad me: Daniel, vir deside-11
riorum, intellige verba, quae ego
loquor ad te, et sta in gradu tuo;
nunc enim sum missus ad te. Cum
que dixisset mihi sermonem islum,
steti tremens.
V.19;
Et ait ad me: Noli metuere, Da- 12
''^^'
niel! quia ex die primo, quo posuisti
cor tuum ad inlelligendum, ul te
^'"u'/^^'
affligeres in conspectu Dei tui, exau-
dita sunt verba tua, et ego veni
propter serraones tuos. *Princepsl3
autem regni Persarum restitit mihi
viginti et uno diebus; et ecce,
/udieitfp*.
Michael, unus de principibus primis,
,7.
ygjjij. jjj adjutorium meum, et ego
remansi ibi juxta regem Persarum.
*Veni autem, ut docerem te, quae 14
Ventura sunt populo tuo in novissi-
9,22.8,26.
lis diebus; quoniam adhuc visio in
dies.
Cumque loqueretur mihi hujusce 15
modi verbis, dejeci vultum meum ad
lerram et tacui. *Et ecce, quasi 16
j:.H"7.jcr.i,similitudo filii hominis tetigil labia
^"
mea. Et aperiens os meum loculus
sum, et dixi ad eum qui stabat contra
me: Domine mi, in visione tua disso-
^8.
lutae sunt compages raeae, et nihil
in me remansit virium. *Et quo- 17
modo polerit servus Domini mei
v,.i6.
loqui cum Domino meo? Nihil enim
in me remansit virium, sed et hahlus
meus intercluditur.
Siflejcit.
A: testen Seit. B: gc^et auf ieic
$;age ^in. dW.vE:
auf [ferne] 3-
15. oerftummte. dW: gtei^ biefen Sieben. vE:
neigte.
16. B: gteid^ ben SOlenf^enfinbern. vE: Semanb
toie eine menfc^H^e efiait. dW: on 2>Zenfdenge^
ftoit. B: l^aben mm. (^merjen berfaiten. dW:
famen mi 9Be^en an. vE: berftcl m. Streifen?
A: traten m. et. au t^ver gung.
17. biefer^n. ...ia t>on nunan. dW:Unbonnun
an UUl f. Mx. in mir, unb f. iiem ujar mir brig.
8*
116 (10,18-11,5.) Daniel.
.
Visio viri futura Ultimi regni nunclantis.
^^
Kai & \6 -
av&QQjfioVy KttL
*^<
' q)ooVj &
'
.
-
/,
'\ '
,
"^^
' ,
; tov
. -
^
nal 6 .
2*
}
' -
^
.
,
\
.
^
& .
^
'
6
,
-
'.
^
, ^
-,
^
Kai
,
&}
,
,
07^.
^
'
19. : . .
20. B*^ot(EFXt).
.'^'.). \^:-
)(
^; :
.).
: '-
(tlf/r. AEFX).
2 1 . (pro
).
*
(pro alt.
)
(2 :
[]).
1 . : eyivtTO . EFX: .. .
3. -^:
('A*^EFX).
4. ^:
{\^F\).
*
&.(
FXt).
" :
-
:
-
^ y :
-
:
- -
s
-
^^523?
inmiii
ih
':
: < :
-
: -:|- j--r
: '^Dnp-tn
^^
^D'Tii nur \^\

IT ':
-
y -; y
-
: :
; "
JT IT : --;_
-
AT j- ^ :
^
JT
-
:
-:
IT
- >''. '
j

;|-
'
.
IT : - IT / : j
-
IV :
-
"^

^\
ii'^'mb nh^5 ^'^D^^ XI.
-
: IT :
J- : '--
: ib ^^-^xh^ pnn^b ^to:p
. : >>-:/-: y :
lir-nan Tib
^^:^^5 nn^ nin::>i ^
^j^^^^nim oSb n^TOi? D'^ibu ^

: IT :
~
^. J : I

: :
j > : :
^ . VI
_ """Ji-
liT t
'. - y.
r
^ j. ^ : T :
nn b3riti biri^i nis^ nb'Q TO3?n
3
-
JT :
-
jv .- :
j- : : :

^
. :
-
j V- :
-
:

: :
-
btn n3!?i'ibt23uD innniiib
TT jv -:
"^
: :
^
< :
--'.\-'.
j :
AT ' VV.V -
IV )-:'\: '.
r
V. 18. ^^
'^^ <"3 . 1 9. i'nn^Di
<"3
. 4. p"t3
y^p
18. .: anjufel^en. dW: Sinfe'^en.
\: ioeti
?
... aufal^.
19.
{, 11.) dW: ^eit bir! :
fei fiar!, \<x ...
vE: |1. u. unerf^rorfen! B: njarb geflrfet. dW.
vE: fl^Itc (l^arf). : fam gu Grften.
20. (33. 13.) B: friegen. dW.vE: fm^fen. B:
unb inbem aujiei;c. dW: giei^c [baju] xxi,
(x^ix \.
e6 fommt bonn ... (vE: njegging, [. ba
fatn ...? A: ioegjog?)
21. tt). im 35 bcr aBoi)rl)cit gcfd)r. B.dW.A:
^.: ineiner @[3.ifi. :|
mir tt).
i.
erfiavftc. dW: Siiemanb unterji^t .
vE.A: fieljet mir bei. A: in ailem biefem.
1. B: 'nun bciangenb, fo |i. im ... iiim jur
trfe u. \. iejlung. dW: 5lber ... ji. iiim
bei Reifer unb @|.
vE:
5 unicrj^^tc
)u.^alf ii;m ... A:
3
iuar bfi ... bap
ii?m bei
^anieh (10,18-11,5.)
il7
ttc($ertlttttbiiutfl.
ie4sperfettfott{ge. erma^ttge^ontg, fein?ilet(5 u. feine durften.
X.
18 r^retc aUrmal an einer,
gicid^trie ein ^m\a) gcflaitet, unb
19Prftc ,
*}
ppra^: ^r^te )
ni^t, bu lieber 5Dlann! triebe
fei
mit
bir, unb fei getrojl, fei getrofi! Unb
er mit mir rebete, ermannete i^ mi
imb
f:pr:
9Kein .err, rebe, benn bu
)|1 mt geflrfet.
20 Unb er
f^r:
5Seigt bu
,
n^arum
i ju bir gefommen iin'^. 3e^t h^itt i
n?ieber :^in unb mit bem i^rften
in ^cx-
fenianb jireiten. Qi6cr wmn i ttiegjie^e,
flf^e, fo
tt?irb ber
Surft an^ rieen'
21 ianb fommen. *, i bir =
jeigen, ?gefrie6en ijl, baS geti5li
gefe^en ttirbj unb
ifl
feiner, ber mir
^iift tt>iber jene, benn euer grft
9)ie.
Xl/*2)enn i jtanb bei i^m im
erflen 3a^r 2)ariug be SDieberS, ba i
i^m
^ife
unb t^n flrfete.
2 Unb nun n?iil i bir angeigen, ?
genjif gefe^en foll. @ie^e, e njerben
brei Knige in $erfien flehen; ber
vierte aber irirb groem 9eit^um
i^ahm benn olle anbere, unb irenn er
in feinem 9ieit^um am mttg^en ift,
h?irb er aUe nnber ba^ ,Jtnigrei in
3 rieennb erregen.
*
rn n?irb
ein mtiger ^5nig
auffielen
unb mit
grofer 9ylt ^errfen, unb taS er njiti,
4 n?irb er uriten.
*
Unb UJenn er
auf0
)bfle gefommen ifl, ttirb fein S'lei jer*
bred^en unb in bie i)ier SBinbe beS
ii^immeU ert^eiten: nit
auf feine

fommen, nit mit foti^er SKt,


n?ic feine gen?efen ift; benn fein 5Kei
rtJirb ausgerottet unb ^remben ju S^eii
5 n?erben. *Unb ber Jlnig gegen 3)Zittag,
n?eIer ifl feiner Sfrfien einer, hjirb m-
18. .L: geflart. 20. A.A: im l^crfertanb.
1. U.L:bcaWeben...unb jiarfete. 2.U.L:
Werfen.
A.A:
aufftel^en. 4. .L: geioefl.
fianbe u. ).
2. : toa SBa^rl^eit ifl. dW.vE: bie OB. (
ten). Artterfunbigen. B.dW.vE: auffiel^cn. dW.A:
|
bereicrn mit gr. 91. vE: gr. tft. fammcin. B:
an groem fit. ttor . re tocrbcn. dW:
|
fi^enb
auf feinen ffi. vE: inbem er
f.
fiu^et. A: tocnn er ju
^Ma)t gefommen bur ... dW.vE.A:
aufbieten.
3. tapferer. B: eine gr. ^errfft bc^errfen u.
tbun feinem efaiten. vE: aueben ... SSc^igef.
l^anbein.
v.5.16.
Rursum ergo tetigit me quasi vi- 18
sio hominis, et confortavit me, *etl9
v.i2s^jud.6,
jj^j^.
jyjQJj ^ijjjgre^ vir desideriorum!
pax tibi! confortare, et eslo ro-
bustus! Cumque loqueretur mecum,
convalui et dixi: Loquere, Domine
mi, quia confortasti me!
Et ail: Numquid scis, quare20
venerim ad te? Et nunc revertar, ut
r.i3.
proelier adversum prineipem Persa-
riim. Cum ego egrederer, apparuit
princeps Graecorum veniens. *Ve-21
*''^
rumtamen annunciabo tibi, quod ex-
Pe.t39,t(i.
pressum est in scriptura veritalis;
et nemo est adjutor mens in omni-
v.i3pp.
bus bis, nisi Michael princeps vesler.
9^1.
Ego autem ab anno primo Darii
XI.
Medi stabam, ut confortarelur et
roboraretur.
io,2i.Ap.i,i.
Et nunc veritatem annunciabo tibi. 2
Ecce, adhuc tres reges stabunt in
Perside; et quartns ditabitur opibus
nimiis super omnes, et cum inva-
luerit diviliis suis, concitabit omnes
adversum regnum Graeciae.
*
Surget 3
vero rex fortis, et dominabitur
T.36.5,t9.
poteslate multa, et faciet quod pla-
cuerit ei. *Et cum steteril, conte- 4
retur regnum ejus et dividelur in
7,6.8,8^zach.
qygjyQp ventos coeli; sed non in
posteros ejus, neque secundum po-
tentiam iUius qua dominalus est;
lacerabitur enim regnum ejus eliam
in extemos, exceptis bis. *Et con- 5
forlabilur rex austri; et de principi-
4. B: flebcn h)irb. A:
fefi fielet.
dW.vE: (Soitie
er aber) aufgefianbcn.
dW: zertrmmert ... ioerben.
dW.vE.A: unter
f.
91. B: feiner J&errfft, bie
er )eberrfet ^at. dW.vE.A: mit ber 3. m. ieer
er (feib^) ge^errfet. dW:augenffen. Arjerriffcn.
B:
auf Slnbrc aufer biefen Fommen. dW; Stnbern [ge;
geben] . jenen. vE: jugetl^eilt. A:
aufer biefen
[ier] auf ^r. fommen.
5. B: nebfl
einem au6
f.
. dW: unb einer v.
f.
Oberjlen. vE:u.banntoiebere.auif.35efe^i3^abern.
118 (11,6-12.) Daniel.
XI.
Visio viri futura Ultimi regni nunciantis.
feg
f^ovtag .
^
,
|5-5
,
& .
^
' -
'& ^^ \
6
.
"^
&
,
7j^ti ,
,
.
^
& -
, &,
,
'
, -
.
^
Kai
,\ -

*
'
'
}', -&-
,
^^
&
, \
,
,
& .
^'^
,
5. : . tiq
. (cc^t etiam FX) -
in nal xv^eiav (*e7C
l^sa. ,|).
6s. : arra ...
*
(pr.) ... .
(* ,AEFXf
)
..
7.
*
(AEFXf). EX (pro *) .
*
iv
(A2B,t).
8.
*
^.(AXf). : .
10. (pro .AEFX) ... * (-
. ^:
(-
^). : &.
^
: {
\',
^:
).
11. ^:
. . l|fA.(?).
: (
.
12. *. : *-&<.
%r JT : ' TT TT <-.: :
-
: 1 <" : ; - :
J.
-
1
^
J-
nii2?n-Nb^ amd^^ nitoJ'b libsn
:
i-
I : 1" V, -: ,- 1
-
inDni
?
':^'^
^5
riS-tn rii^
" : :
^
-.'- < : - :
- - j
r^pmm n^b'^nn
^'^^^
^n^
(
' -
r
:j
-
:

IT
^^!
133
'^
"I213^/D TO3J1
7
j :
~
IT
;

- :
" \

J- : * : IV :
jt :
SV :

:
:
J
: : j* : : - ;
: innii^-bi^ ntoi ddidh
Tibn
I :
- ^
V
VT : V V
-
j V jv
j -: -; : IT : :
jt
^
2x6^^ tiD3i i^in iin^i a'^sn
y : AT : I j- : >. jj
-
^b^
'^'^
:h*;:?)-i5?
\^
JV
-:-::
..
IT ^
-
- :.

:
> V JV
\.

^
- :

: : . .
-
I V IV j-
: I
J
.:
iv : 1
-
: JT : . IV jt

: , :
V. 5. p"Ti -^
V. 6.
'1
<^
. 10.
'
1^3S1 ib.
' ' ib. '
ITISJ^
. 12. '
tsm
5. : aber e. . b. ^nicjg ^. tinrb ii)m beviegen
tcrben u. mit 9) i^errfc^en. : jenen ubenrliii
gen. dW.vE: mad^tiger iu. aU er.
6. befjalten bic 9!3i. bc 3i. , noA wirb er unb fein
SIrm befteijitt ... ii>rem . dW.vE.A: aScriauf cn
(einigen) 3. B:ftereingen. vE.Ar^erbinben. B:
9iigfet ju nt. dW.vE: f^riebcn i^u (fliften). A:
^reunbid^aft.
B: ben fraftigen . dW.A: bie 3}
(be .). vE: raft b. 21. dW: @ame? A: ifjt @e.
?
vE: e nj. i'^m fein 9ifomme aufjieiien?
B: u. bcm ber fte gejeuget ... in ben Seiten gefiarft
i)atit. dW: u. i^r o'^n, u. h)er jie untcrft^t ^in
biefer Seit, icerben trciggegeben ioerben.
7. B: ein <B)^Uin . i^m einem Siv^ig .
il^ren SGBurjein. dW: ^rofiiing . il^ren 3. wirb
|
criieben an feiner teiic. \E: an feine @t. em^or*
fommen. dW.vE: jum ^eerc? A: mit einem Jlriegi*
:^eer. dW:gegcnbiei^ejiungcnbe...5iei^en, ii-iiebe
^iinteL (11,612.) 119
^er ^5nt gegen SOltftag u gegen Sttternaf^t te s:o^tec u. bie @o$ne* XI.
tig irerben; oBer gegen \i)n irirb einer
mchtig fein unb :^errfc^en, iee
i^errfc^aft ttJtrb gro^ fein.
*0? et
ii^en Sa'^ren aber tverben fie [
mit
cinanber Befreunbcn, unb bie Zo^Ux be
Knigs gegen 9)?ittag n?irb fommen jum
Knige gegen 3)itternt, ^inigfeit u
.5l6er
flc
ivirb nit 6iei6en bei
ber be ^rmS, bogu i^r Same
nit fielen
bleiben; fonbern fie
n?irb
bergeben fammt benen, bie
fie
gebrt
i)aben, unb mit bem .^inbe, unb bem,
ber
fie
eine SBuU n^tig gemt trotte.
7 (Sg iirb aber ber 3^^ig^ fin^i^ ^on
i^rem (Stamm aufkommen, ber unrb
fommen mit ^eerfraft unb bem K-
nige gegen 9)litternt in feine f^refte
faUen, unb nnrb e8 uriten unb fle=
8 gen.
*
5 wirb er i^re tter unb
33iiber fammt ben ^Jlteinobien,
beibe fllbcrnen unb golbenen, n>egf^ren
in (Sg5^!pten, unb etie Sa^re ijor bem
Knige gegen 9)itternt ?^ jle^en
9 bleiben.
*
Unb n>enn er bur beffelbi-
gen ^(Jngrei gebogen i{l, n^irb er tvie
berum in fein Sanb jie^en.
10 ^ber feine @5^ne n^erben erzrnen
unb groe eere jufammenbringen; unb
ber eine n^irb fommen unb n?ie eine
^tut^ ba^er
fahren,
unb jene hjieberum
11 i)or feinen heften reiben.
*) n?irb ber
^bnig gegen 93?ittag ergrimmen unb
au0jie^en, unb mit bem Knige gegen
3)itternt flreiten, unb trirb foIen
groen Raufen jufammenbringcn, ba
i^m jener ^aufe n?irb in feine anb ge-
12 geben. *Uni? irirb benfelbigen Raufen
n?egf^ren, be n?irb fein *erj er-
8. .L: leinoben, beibe filbern ii.giben.
bus ejus praevalebit super eum et
dominabilur ditione, muUa enim
dominatio ejus.
*
Et post finem an- 6
norum foederabuntur, filiaque regis
austri veniet ad regem aquilonis
facere amicitiara. Et non obtinebit
fortitudinem brachii, nee stabil semen
ejus; et tradetur ipsa et qui ad-
duxerunt eam, adolescentes ejus, et
qui conforlabant eam in temporibus.
Et stabil de germine radicum ejus 7
plantatio, et veniet cum exercitu et
ingredielur provinciam regis aquilo-
nis, et abutetur eis et obtinebit.
*Insuper et deos eorura et sculpti- 8
IIa, vasa quoque pretiosa argenti et
auri capliva ducet in Aegyptum, ipse
praevalebit adversus regem aquilonis.
*
Et intrabit in regnum rex austri, et 9
reverlelur ad terram suam.
Filii autem ejus provocabuntur 10
et congregabunt muititudinem exer-
ciluum plurimorum; et veniet pro-
.22.9,^6.
perans g^ inundans, et revertetur et
concitabilur, et congredietur cum ro-
bore ejus.
*
Et provocalus rex 1
1
austri egredietur et pugnabil adver-
sus regem aquilonis, et praeparabit
muititudinem nimiam, et dabitur
multitudo in manu ejus. *Et ca- 12
5,20.
piet mulliludinem, et exaltabitur cor
lagern u. bertaitigen. vE: angreifen u. |
\1)xn
bema^tigen.
8. bcffeijen bi. B: nebjl t^ren efalbten? dW:
gegoffenenS3. vE:@ubitbern. dW.vE.A: lsbaren
B.A:
efapen. dW.vE:@ert:^en. B: unter bcn Ci
fangcnen in (Sg.bincinbringen. \E:inbiecfangens
fi)ren. "dW.A: 53eute
(n^egf.).
vE: bem ...
berlegen fein.
9. &t VDitb moifl in ^ai^ ifteia} bei ^niqi gegen
SSlittog fommen, ober ... jnrcffe^ren muffen. dW:
iDcrh). jlcl^entoiber ... vE: jwar ... einfaiicn.
10. 3fei)be erl)eben...befe]^benbt$ or feine efte.
:| in streit begeben. dW: ^vieg beginnen. \E:
aufgebrat terben. A: evbitiert. B: c i. einer
fneil ... i^evburjie^en. dW: [ber (Sine] tu. ein;
faiicn u. uberfcbtremmen u. fortbleiben.
vE: au;
rcfen ... oviibersiel^en. B:
|
icieber in b. (Streit
begeben. dW: . b. ^cieg fi^ren.
vE: t. umfel^ren
u. hi^ ... tcfen.
11. aufbringen. dW: eine gr.Slienge. vE:cingr.
^cer auffieiien. A:bergr. . auevfien. B: ober
ber .... terben? dW: u. bie SD^.n). feiner^, untere
geben fein. vE: ba ^. ... berg. tu.
12. B: Unb toenn foicv^. n)irb aufgerieben fein?
d\V: 3)ie aJicni^c tu. |
edjcben u.
f.
SWut^ h). jieis
gen. vE: ba^J^^f^^
^l^^ig^^"
120 (11,1319.) Daniel.
XI.
Visio viri futura Ultimi regni nunciantis.
<, '
.
^^
6 -
,
-
'],
^^
,
& -
, '.
^^
' -
,
,
.
^^
6 -
&
,\
' iv
yfj
,
&iv .
^"^
^ -iv
' &
, ^ -
&'
,
.
*
' -
,
.
^^
, & ,
&
13.
*
: 6^1 (| 2). EFX* .
15.*...
*^(AEFXt).
16. *:
,(/*^). : y-)}.
:
(}(2, :
,F: .
Cf. . 41). : &,.
17. *5(|).
18. A^FX: xaraxaiiffft (.^).
*
.
19. * (pro ^)
^.
12. ahit miemoi)i et...m.etboa^nia)t... : boc^
firfer. dW:u. er tirb H^riabcn erlegen, aber
n. bieDber^anb bel^alten. vE:3e^ntaufenbe erfc^ta;
gen, ob. n. obfiegen.
13. aufbringen. B: fc^neil fommen nt. einem gr.
^eer u. m. ieler <ibe. vE: iclcn @^en anif
tcfen.
14. un9e3i)mefieute...bte 3B. 3u erf. B.dW.vE.
A:
aufflel^cn. B: SBt^eri^e. dW: unbnbige
. beinee 93. vE: eh)aitt^tigc. B.dW.vE.A ba
cfi^t. B.dW:
ju bcjltigen.
15. erben n. t, befieien ... roft ijobcn tonb
t;V/3
3i jTis?*^ i^bi ni^n' b'^sn'^is
I
.' j: : IT j :
'
r
'
t
j*
IT IT
j :
' y-j
t
> -: |- : :
- / :
- j
< : : j \^- : :
^ b5?i ^in^'' hur:
j
: :
-
: -;|- j
-
iDi^ns) vbii bisn
-'^
nie
- -
: 1
-:
r
-
.
<
-
^n22:n-v^sn i^'^^ n^'DSDb TOi:? rs^i
l'v
s
: TT j" : : jt :
<-
AT : *. j -
i
:-'^T
TOrn ^b1 iih^ntunb ib-in*^ b'^tsn
V.-:
i-
i :
: - : j 1
-

: -JT s" : iv : r j
"^
:
: V I -i
: :
- j-
:
^ nb
^^'^
insnn '^nbii ibi9
j
:
> :

:

i :
'^
i- 1 :
'^
^- : :
~
:
. 18.
'
d^'^l
JU f>Uen. B.vE: einen 2auff^tteit u. bie (eine)
befcfiigte (Stabt etnnel^men. A: SBaiie aufterfcn u.
fe:^r
fejie @tabte einn. dW: bie bei Sben tuirb
n. tt^iberfiel^en, .
f.
au^criefene 33. to. ermoi
gen ju tt). -vE: feiner auierl.SDiannfc^aft nj.bieJiraft
fel^ien SGBiberjlanb ju leiflen.
16. ber an iljn f. wirb f.
9B.
f*.
dW: hJiber tl^n
QUigejogen. B.dW:
f.
efaiien t^un. A: U
bnfen l^anbeln. B: gegen ba ebleS. auffte^en
... e
aufreiben. dW:
%^ faffen
im l^errien ., u. SSer*
tiigung ifi in
f.
. vE: fielen
bleiben, u. ti loirb ganj
in
f.
. fein? A:
[
... fefife^cn
... unteriie
gen
f.
?
T^anieh (11,13^19.) 121
JDc ntgS gcgctt syiittertttt^t teg. SDte SScrtraung ju berbcrBcrt. ein ^all XI.
^cBen, baf er
fo
biete taufenbe barnieber
t geieget ^at} aUv bamtt wirb er feiner
13mchtig tverben. *iDenn ber 5*
nig gegen 3)iitterna^t njirb n?ieberum
einen
gr5f
ern
Raufen gufammenfcringen,
benn ber ijorige tt>ar, unb etien
3a^ren njirb er ba^er jie^en mit groer
14.&eerfraft unb mit groem ui. *Unb
ju berfelbigen 3eit trerben ijiete n?i*
Der ben ^iJnig gegen Sittag fe|en;
tuerben etIie 5l6trnnige an^
beinem SSoIf ergeben unb bie
5eiffa-
15 gung erfen, unb trerben fallen.
*
5lifo
nnrb ber Jtnig gegen 2Ditternt ba^er
jie:^en unb (Stte men unb
fefte
etbte gert>innen; unb bie )iittagg*5irme
irerben e nit fnnen nje^ren, unb fein
fcefleg 23oif n?irb nit f5nnen triberfle^^
16()en. *@onbern er n?irb, n?enn er an
xi)n fommt, feinen SGitten
fffen,
unb
niemanb h)irb i^m tt?iber(te^en mgen
j
er lirb in baS mert^e anb fom*
men, unb hjirb e3 oEenben bur feine
17^anb. *Unb trirb
fein ^ngeft -
^
Un, bag er mit 3)t feinen ganzen
^bnigrei3 fomme; aBer er trirb
{
mit i^m ertragen, unb trirb \i)m feine
^oter jum 5Gei6e geBen, bag er i^n
erberBe: a6er eS n?irb i^m nit gera-
t^en, unb njirb nit barauS terben.
18*)rn trirb er fe^ren tiber bie
Snfeln, unb berfei6igen iele getrinnen;
aBer ein ^rfl irirb i'^n ie'^ren
auf^*
ren mit <Sm^en,
baf er ii)n nit
19me^r
fm^e. *5iifo trirb er hjie*
berum fe^ren gu ben
heften feinen an=
be, unb trirb
f{
ftogen unb faUen,
ba man i^n nirgenbg finben tt)irb.
12. U.L; tjiei toufenb ... fein m)t. 14. U.L:
jur fcibigen. 15. U.L: aSoif tcerben nid^t.
ejus, et dejiciet multa millia
;
sed non
praevalebit. *Convertetur enim rexlS
aquilonis et praeparabit muitiludinem
multo majorem quam prius, et in
fine teraporum annorumque veniet
ppoperans cum exercitu magno et
opibus nimiis. *Et in temporibus 14
illis multi consurgent adversus regem
austri; filii quoque praevaricatorum
popuii tui exloUentur ut impleant
visionem, et corruent. *Et veniet 15
Ei.ae.s.Hab.i'ex
aquilonis et comportabit agge-
''*^
rem et capiet urbes munitissimas; et
^^
brachia austri non sustinebunt, et
consurgent electi ejus ad resisten-
dum, et non erit fortitudo. *Etl6
faciet veniens super eum juxta pla-
citum suum, et non erit qui stet
contra faciem ejus; et stabil in
8,9.E|.2o,6.jgj.j.j^
inclyta, et consumetur in manu
2Bg.t2,i7.
ejus. *Et ponet faciem suam, utl7
veniat ad tenendum Universum re-
gnum ejus, et recta faciet cum eo;
iM(-c.io,58.
gj_ fiiiam feminarum dabit ei ut ever
^27.
tat illud: et non stabil nee illius
erit. *Et converlet faciem suam ad 18
Ei.3i>,6.
insulas et capiet multas; et cessare
faciet principem opprobrii sui, et
opprobrium ejus convertetur in eum.
*Et convertet faciem suam ad im 19
8,25.iMcc.6,penum
terrae suae, et impinget et
corruet, et non invenietur.
8.16.
17. bat fte ci tyetbetbe; ob. eS to. n. ger. u. witb
fi)m md)t . iU.einigeStufric^tigemiti^m,
u.ttJirb
eiaugri^ten?
dW:fi(i^ anf^icfcn...Sneben m.i^m
fi^cfen. vE:
feinen mi barauf ,bafi ba
ganje fftti)
beffciben in feine etoait fomme ...
ma^en. A:
|1 an^^ien fein g.
.
in S3efi^ ju ncl^;
mcn, u.
|anfieiien,
aufri^tig mit i^m ju l^anbeln?
B.dW.vE: eine %. B: ni^t befielen, u. fie ioirb
fr i^n fein. vE:
jte i)hU feinenS3e^anb u. ifl n.
fr i^n. A: toirb ni^t bejlnbig bleiben u. n. mit
ii)m Ratten.
18. u. bctbcm btc <S>a)maa) ihm jurtfgebett*
dW: ben S.tenben. vE: feinen Stid ... ten.
B.A: 519|.
: fetner
gegen ^ ein
(Snbc ,au^evbem baf er feine .il^m
iiergeiten toirb. dW: ein ^ccrft^rer to. feinem
.o:^ne ... . ba er
f.
^. i^m jurcfgiBt. vE: getb^err.
19. B: er ttrb gefunbcn icerben. dW: firau?
en u.
f.
u. n. me^r fein.
vE:
| m. finben
iaffen.
122 (11,20-27.) naniel.
XI.
Visio viri futura Ultimi regni nuneiantis
^^
Kai in
cpvtov
, .
,
^*
-
'
^&,
nal
,'
nal
&,
h &,
"^"^
\ -
,
-
'&.
23
/^^^ ^^j^q ^
, -
&,
'^'^
-
& \
,
'
,
'
,
^^
&'
]. 6
} ,' ,
071
.
^^
Cf
,
, , -
.
^"^
^ ,
\
\.
20s. :
. (AEFX* ^). Xf (.
-
.)
.
Bf
(a. .) (AEFX*). A2B2inter-
pgt.: ' int... 5, . 21. :
&... '^. 22. A*Xf (a. .)(^
uncis iDcl., *). 23. 2(pro 5A^EFX) .
2. k^Y\: {k'^h).
*
(alt.) .
**
('. *
(ult.) arjxs (AEFXf). EFX* (ult.) .
25.
*
(pro )?
Xf (. )^
'.
*
(quart.) y.ai. EX: .2G.
* (pro
^) aur.
Xf (. .) avrs. FX:
(.: ).
20. rprefTer uml^erfcnbcn jur intgl. @i)rc. :
einen ^erautreiber in f. ren l^erumfcfiicfen. dW:
einen intrcibcr bicSierbcbc Siei^e [Suba] bur^*
jie^^en idpt? \E: 2)rdnger in bie 3.
f.
9i. ^erumj.
loffen tirb? dW: nicfet im 3. u. n. im jtriegc.
21. in fcer (SttUe f. u. fca ... dW: ein ierVor
fener, b. man b. onigivbe n. 6e|limmi l^otte. vE:
^iiaajx^zx,
fr
ben ... A: ben m. n. ujun iirb toie
einen nig? B: in 5ul^c. dW: unermutl^et. A:
ijcimiid^ h3. er
|
einfci^ieici^en. B.dW.vE.A:
|
be6 ... bema^tigen. B: glatten 2B. dW.vE: (burc^)
meid^eleien.
22. B: iomit man berfc^ivemmt ^^i, to. or i^m
i<bi
"^
hnr^^ xi^iy^^"^ n^isbri
^ - <-: ffT:: t
'. ' :
j ^ : IT :
'
:

n^rsb^ wr\r\^ nnbttin b^n^i n^irDb-n
V. :
- I
rv: IV : :
-
: jt : -
/
'^spt':
nifni^ ^^^^^^^
nb3?i ntin^ ntor*^ vbin^iisnnn
)T
t '.

jv-:|-
u

j : - :
j -
: : :
-
:
-
: \- t
!]to3?-Nb
5? i^in'^ hD'^TO
< I V -:
:
t
bbtDi
2 rnns nin^^i V3n^
^nsn^ \>^
*^
onb
^^^]
r t
'. '
s- : : -1 . :
in
^?''^
:n3?-i3?i
'^
bii? VjTp^
jDn 'r^bij-b? ^'
^
.
,- : I :
-
VT :
w
-

j.
V
: -
S" : I :
-; r *, .
-
D'^bbniibDTtotb'^ ib'^nn ^in^natp''
i
-: . :
IT : '
' J
" . : .

rnnb annb ^Db^n
^^) :^2i2r

r JT : : - *.: r
-
Kbi '^^ST DT3 inb-b^^i
j :
-
: JT t VT
V X
\
^ - X
l^er berf^h).
... dW: bie bcrf^wemmenbe jtnegii
mad^t tu. on i^m b. u. gebrocfien t. vE:
berf(i^tt).
.eere tcerben . i^m berfiutfict u. aufgerieben tt).
B.vE: ber (ein) SSunbe^frfi. dW: ber [mit ii|m] tjer*
bnbete^.
23. m. iinn befr. i)t ... obfiegeu. B: on bem
an ba er
|
ju il^m tirb gcfeilet iiaben, h). er '^tt,
trgiid^^. dW: ilrug ben. vE:a3etrug. B:jt^er5
flrfen m. tocnigem 33.
24. wirb in b.fi*erttUtt&fetteflettOrte...feflcn...
B: in 3lu^e in bie fetten Derter ber Canbf^aft.
dW:
SWitten im ^rieben u. in b. fettefien cgenben ... ein*
bringen. vE;in bo^tu^ige.
f.
:eanb einjieiien?
B.
^anicL (11,20-27.) 123
iCcrottt9hiieetn@($crge, icr ttngca^tcte, Sftebcn itBer ittem S:tf(5c. XI.
20 Unb an feiner @tatt irirb
auf*
fommen, ber tvirb in fnigii^en (E^ren
ft^en n?ie ein (Sc^ergej aBer trenig
itagen trirb er 6reen, bo treber bur^
2l3orn, bur(i^ Streit. *%n
beffen
(Statt n?irb auffommen ein Ungea^teter,
Iiiiei^em
bie
^i)re
beg ,it5mgrei^0
*
)ebt n?ar; ber n?irb fommcn, unb u>irb
im gelingen unb ba mgrei mit
22ffen
Sorten einne'^men. *Unb bie
*iirme, bie tvie eine i^iut^ ba^er fahren,
tDerben Don i^jm trie mit einer i^iut^
Berfatien unb Jer6roen terben; baju
ber %ux^, mit bem ber 33unb ge=
23 war. *iDenn nbem er mit
i'^m befreunbet ijl, n^irb er Iijtig gegen
i()n ^anbein, unb n?irb :^erauf gieen unb
mit geringem 33oif i^n 6crn?ltigen.
24*
Unb trirb i^m gelingen, ba er in bie
6e|ien @tabte be^SanbeS fommen u?irb}
unb fttirb e3 atfo u0riten, ba feine
SSter feine 93oreltern nit t^un
ionnten mit uiaubm, ^inbern unb
5iu06euten; unb trirb ben atler*
fefteften tbten trten: unb ba0 eine
25 3citiang. *Unb er n?irb feine 3)t
unb fein erj nnber ben ,iinig gegen
-2)littag erregen mit groer ^eerfraft.
wirb ber ^5nig gegen SKittag
gereijt n)erben jum @treit mit einer
groen mtgen ^eergfraft; aber er
irirb nit
befielen, benn e n?er=
ben SSerrt^ereien n^iber i^n gemt.
26
*
Unb eben bie
fein ^rot
effen,
bie trer-
ben t^tt
:elfen erberben unb fein ^eer
unterbrtfen, ba gar t)ieie erfIgen
27 tverben.
*
Unb beiber Knige ^erj njirb
benfen, toie
fie einanber 8ben t^un,
unb h?erben bo ber (Sinem
life
ffIi
mit einanber reben. (S tvirb
20. .L: an feine Statt totrb auffontmen.
21. U.L: Ungead)ter. 23. .L: iijiiglid.
25. A.A: toixt SScrri^erei.
dW.vE.A:
feiner 33ater . B: h)irb ba ei
tjinberte u. b. . bie^aBe unter ^e au^jtreuen.
dW: 33cute u. 9i. u. ^. xo. er i^ncn augt^eiien. vE:
u.
^. B.dW.vE: geijen tie
Teilungen (feine)
Sinf^iage ma^en (jtnnen). A:
faffen.
vE: boc^ nur
6ii^ueinergctoiffen3.
25. fid) einlofTctt in (2tr. B:erh)e(ien. dW.vE:A:
3Slnti) aufbieten. dW:
jum .Kriege rfien. A: in
ben Ar. ?ie^cn. B.d
W: (ftf) e tcerbc 5lnf^iage gegen
2Mcc.3,4ss.
^^ stabil in loco ejus vilissimiis 20
et indignus decore regio; et in
paucis diebus conteretur, non in
furore nee in proelio. *Et stabil in 21
^''*^
loco ejus despectus, et non tribue-
tur ei honor regius: et veniet clam
et oblinebit regnum in fraudulenlia.
*
Et brachia pugnanlis expugnabuntur 22
[v.io.
jj |>2^^.|g
gj^g gj conterentur; insuper
et dux foederis. *Et posl amicilias23
i;Mcc.4,2i.
^yjjj gQ faciet dolum, et ascendet et
superabil in modico populo, *el24
Gn
4V'.27,
abundantes et uberes urbes ingre-
dietur; et faciet quae non fecerunt
patres ejus et patres patrum ejus;
rapinas et praedara et divitias eorum
dissipabit, et contra firmissimas cogi-
lationes inibit: et hoc usque ad
tempus. *Et concitabitur fortitudo
25
ejus et cor ejus adversum regem
austri in exercitu magno, et rex
austri provocabilur ad bellum mullis
auxiliis et fortibus nimis; et non
stabunt, quia inibunt adversus eum
ob.7.Ps.4i,
consilia. *Et comedentes panem 26
10. Joh 13,18.
cum eo conterenl illum, exercitusque
ejus opprimetur, et cadent interfecli
plurimi.
*
Duorum quoque regum27
cor erit ut malefaciant, et ad mensam
unam raendacium loquentur. Et non
ii)n gefnnen ().
vE: tan iirb ... fmcben.
26. Uitb bie ... ) t>. , ba^ 3<nc ^. SlUcft bet:
f*TOemtnett wirb, unb ... B: feine Jlofi... jerbrec^en.
(B: ienn fein ^. c to. berft.)
dW; ba^cr^
ffut^en ... (Erfgene fallen.
vE: 2)urbo^rte!
27. .. aber gelingen, dW: ber beib^n St.
i^re ei*jen ftnb bel gefinnet. vE: beibe Jt. twerbcn
t^r . auf Uebeltl^at rieten. B.dW.vE.A: an @inem
X, H^tn reben.
124 (11,28-36.)
Daniel.
Visio viri futura Ultimi regni nunciantis.
&, mgag
.
^^
Kai
iniGTQEXpst
iv
noXXfj,
xal
&
.
^^
\
'
,
.
^^
iv
, &-
'
&^
^ '
&
.
^^
,
,
,
^^
&
&. -
^
xt -
,
^3
^^ qI (jy^sfol
'
^
^
?) .
^^
Kai
&
&&, -
&.
^^
&
'&\
^
'
.
^^
-
&
&-
&6 -^
27. EFX* .
29.
*
(alt.) .
30.
*
(pr.) et (all.) aal
(AEFXf, A2 ioter un-
cos). FX: &'.: .
31. *. (AEFXf). 2:
.
-
.*:
(-^).
|-
(.
).) .:
{-AEFX).
32. * (pro 2rell.) ... ^(
^). : .^:
.:
y.ai . .
33. : . las .
34. 2(pro A^EFX)
,
35. (5).Al*(alt.)xai
(2|).
(pro .)'...
*
.
36.
. .ante )&. et
*
aal Ini . &.
^mv
(AEFXt).
r: .1
: v^.- jt \.
^ -
^iDnDi Trinn ^^
miiiT: toipinn
n^^n
^'^''
tD^p
'fi;5sn32
VT j : -
1 : <<-.(-
^3nnribn^i nnnn 65ddi d'^nnb
r : -JT IV : sv : : : :
-
"J . :

: JT
: r

:
:nipbpbnn
'^
dn^bs? ^iib^i ^
-
: - -: - "-
s

: :
ans
^i^?b ^^; D^b'^stp^n-^tiii r^b
Tii?-''^ rp ro-ir
pbbi innb^i
a^inj;!']') ^bijn iinD ntbri n3?i^b
36
^bii
b$i b?! bii-b|-b? b!iarT:i
V. 27.
p"tn r^p
V.33. d-ta^ d^ai
i<"5n
27. dW: fonbern [crjie^ct
|]
ba3 @.
ouf bic
Befiimmtc 3. vE: b. @. i^ erfi gu einer ...
28. dW: ^abe ... @inn richten. vE:
(^.
29. jur befrimmtcn 3. B: toit ormali
fo
jute^t ergeben. dW: n. fein jum i'mtiknmaU ... vE:
beim ...
fc fein.
30. altermol
fi* umf. ttad) benen, bie ... B: bic
. ber e^ittaer. dW.vE:
tfe @.
: bie
Slomer mit
@ffen!
: bag er irirb b9efre(ft
hjcrben ... bem er umgefe^rt, \v. er l^aDen
auf bie ... vE:
auf bie 6ebt fein. dW: in dmtx:
finbnip treten mit ben Slbtrnnigen om ). 33.
31. antidftctt. B:Si.on il^m
auftreten. dWreine
^riegmt irirb . i^m befleUet n^erben. vE: ba
bleiben. A: @ianb l^olten. B.vE: bog befejligte .
(eni^eiiigcn). dW.A: tai
^., bieSSefie. B: flateD.
dW: befinbige D.
bfffen.
B: ben ericjicnben
r. barfteiten. dW.vE: @r. be Serirfieri aufs
eiien. A: einen @r. jur 33. einfl^ren.
32. mit Qlatten 2. oerfl^ren bic . B: bic gott;
n5iber b. 33. l^anbcin ... jur ^eueet bringen.
dW: bie am 33. ^reweinben ... jum Sibfoil crleiten
bur @meieeten. vE: h)eIe
^
freeifjaft U^is
gen gegen b. 33. ... ben)egen. B.dW: 33. berer, bie ...
^anicU (11,28-36.) 125
iDtc
(griffe
aus e^itim 2:)a@r0nmmcrt toibcr bett$eUSButtb, iOcrSJctjtdnbigen^attett^XI.
i^nen aBcr fc^iett, benn baS (Snbc ifl
28 auf eine anbcreS^it Benimmt. *)
tt>irb er tviebcrum :^eimie^en mit groem
@ut, unb fein er rieten njtber ben ^ei-
ligen 8unb: ba trirb er ettua ausrichten,
unb aifo "^eim in fein
Sanb gleiten.
29 iDarna^ h>irb er ju gelegener 3fit
hjiebcr gegen 9J2ittag gieen; aber eS toirb
i^m jum anbern 33 gerat^^en, n?ie
30jum erften 50. *2)enn e tcerben
(Schiffe
^itim triber i^n fommen,
ba er erjagen tirb unb umfe^ren mu.
n)irb er n?iber ben ^^eiiigen S3unb er-
grimmen, unb n?irb e aurici^tenj unb
ft>irb
^
umfe^en unb an
^) iH^m,
Slbie ben ^eiUgen S5unb ectaffen *Unb
c3 n? erben feine Qirme bafeilj^ flehen,
bie
werben ba0 *^eiUgt^um in ber
Sefle
ent-
weihen, unb baS tgliche ):^fer abt^un,
unb einen ruei ber SSerwflung auf*
32 rieten; *unb er wirb l^euc^ein unb
gute 2orte geBen ben otttofen, fo
ben
unb bertreten. 5lber bag S3oIf,
fo
i^ren ott fennen, werben erman*
33nen unb e3 auSrici^ten; *unb bie 23er-
jtnbigen im 23oif werben iele anbere
ie:^ren: barSer werben fie faUen burc^
e^wert, fjeuer, efngni unb 0iaub,
34 eine 3ittang.
*
Unb Wenn fie fo
fai=
len, wirb i^nen bennoc^ eine Heine ^tfe
gefii^e'^enj a'ber i)iele werben
fl
ju
35 i^nen tt)un 6etr^gli.
*
Unb ber SSer*
jinbigen werben etU^e fallen, auf baf
flc Bewahret, rein unb lauter wer
ben, big bag eS ein @nbe i)al^', benn
e8 ifl eine anbere 2ut ijor^anben.
36*
Unb ber nig wirb t:^un, tt>a^ er
will, unb wirb
fl
ergeben unb aufwer*
fen
wiber aUeS, baa ott iji; unb
wiber ben ott aller tter wirb er
B: ti angreifen? vE: 3Rnii)
foffen.
A:
{
^lten.
dW.A: X^iaten .vE: Xi). tijun.
33. ieie beleljren. dW: utgeftnnten ! A: (Sri
leuteten. dW.vE: be 93oifc. B: untemeifen. A:
unerriten. dW: ur @bringen. B: u. b^r
Siantme. B.dW.vE.A:
efangenfd^oft. B.vE: u.
5lnberung.
34. B: mit einer ... geholfen icerben. dW: Stber
inbem
fte
f.,
tocrben fie ... erlangen. vE: Unb bei
ii)rem
%. ... erhalten. A: wenn fte gefallen, to. bur
gednge ^. i^nen
aufgeholfen w. B: mit glatten
Sorten. dW.vE:
fie nfleffn m. ^euetei.
A:
l}eulcrf.
y.35.8,19.
,quia adhuc finis in aliud
lempus.
*
Et revertetur in lerram 28
suam cum opibus multis, et cor
^^Sf'eJns
adversum testamentum sanctum:
et faciet et revertetur in lerram suam.
Statulo tempore revertetur et ve-29
^.22.
niet ad austrum; et non erit priori
simile novissiraum.
*
Et venient super 30
[iMcc.8,5.
gyjjj Trieres et Romani, et perculie-
lur; et revertetur et indignabitur
V.28.2MC0.5.
contra testamentum sanctuarii, et fa-
ciet; revertelurque et cogitabit adver
iMcc.i,i2f.sum
eos qui dereliquerunt testamen-
tum sanctuarii. *Et brachia ex eo31
iM^c'c.'oSi.slabunt
et polluent sanctuarium for-
47,57.3,45. .... . ._ .
titudinis et auferent juge sacriticmm,
et dabunt abominationem in desola-
tionem;
*
et imp in testamentum si 32
^^'lul"'
mulabunt fraudulenter. Populus au-
2MCC.8.
tem sciens Deum suum obtinebit et
12^3,
faciet,
*
et docti in populo doce 33
bunt plurimos: et ruent in gladio et
in ilamma et in captivitateetin rapina
dierum.
*
Cumque corruerint, suble- 34
vabuntur auxiiio parvulo, et applica-
bunlur eis plurimi fraudulenter.
*
El 35
de eruditis ruent, ut conflentur et
^^'^^'
eliganlur et dealbenlur usque ad
^27
lempus praefinitum; quia adlmc aliud
v.3.8,4.
lempus erit. *Et faciet juxla vo- 36
7,8.25.E.28,lunlatem suam rex, et elevabitur et
13,5s.
^
magniiicabilur adversus omnem deum
;
et adversus Deum deorum loquetur
35. B: um unter il^nen ju fmelJen u. ju reinigen
u. Weif ju men! dW. um lu lutern unt. i^nen u.
ju faubern u. ju r. vE: um fte ju )3rfen u. gu l. A:
ba^ fie ge[molJcn, gefeben u. gereinigt n?erben.
B.dW.vE: h jur Seit bee (Snbe^. B:
ifi tttoa^
bi3 jur bcfiimmtenS. dW: auf bieb. 3. [er^
lki)t ee
].
vE: e3 bauert bi3 ju ...
36. dW:n feinem efalien. vErwie e3 i^mge^
fllt. B.A: ^anbeln n.f.SBoblgef.
B.vE:
u.fx^ gro^
men. Argr.tbun. vE: ber alle otter. :(!
Ott. A: tpiber jeben. dW: olle ott^eit. B.dW,
vE.A: . ber otter.
126 (11,3745.)
Daniel.
Visio viri futura Ultimi regni nuncianiis.
'
^ &
^' &^
' -
.
^"^
&
, &
'
&.
^^
Kai ^
}
y
&
&,
^^

( &
&,
^
.
^^
&-
, -
&
-
^ \
-
.
^^
, -
&
,
'
^.
'*2
^^^
, -
.
^^
-
\ ^-
,
.
^^
-
,
\ &/
,
^^
36. : '&
.EXf
(.
.).. : .
37.
*
(pr.)
(A2Bt).
AiEX*
(alt.) inl
(A^FXf). B: -{^kE^X) ... .
&(. tni &. AEFX, .*).
38. ^: MaojUi ()
'^,
EFX: ,
.: ^)...
f
(a. pr. ol) s (*, A2 uncis in-
cl.). B: .:
.
n.
.EFX:
.
39. EFXf
(.
.) iav .EX:
ifXfi.
40. B: K. EV niqari. k\ (pro tri
A^B rell.) ai'r. B:. {{-
AEFX).
-j
(i'q f.) xaraxlvaeai.
41. A2B: -'/ (-dv A^EX; F: 2:ail, .:
.Cf. vss. 45 et
16).
42. B* 5(AEFXf).
43. B: tS . ra
.A^Bf (a. )
tv.
Xf (p.
Ai&.) .
44. EX* .
*
xai tS &. (AEFXf).
^
45. A: {'. A2B; . al.). FX:
6.
a?T nbs-^? '^^
^^f^^^^ ^T^^
<
~
: iTv:i.
v^T :i. i*
'73:3''
iDS-p;^ c^bn npi^bi :b^:^n''3s

. V
-
- .
IT
-
v:iv ; - :

j -
: -:
J : ( SV
-; - : -
:
:niTOnn^ 7\^^ p^n^ DiDn^i 32

- j :

.
IT
<::':
:
ab'^/ani 'liDD 3^
n^sn

: : jv
:-
-
r:
-
^
: r
-
:
^T
-:,- -
V V
/ V JV . <-- :

7 > j
:
V V : I
-
J V JV TT

:
:
J~
~
*. r: IT

TJT :
' '-! '
IT
:
h- r
- . -;
r
^iDM'^ hbiii iibs^ ^ '^issn
r : vr
:
j
.:
I ^vjv : T-: |- VT >- : : '
-
-
,^
.. .
r^
V. :
7 -
:

j
\.

: : ' . -
: jt
- -:;
nnr^^nn d^5di
D'^sbi D'^nr/
ITT : . : c
. :
r \ : -at
:
lis^iti^ /2 ^in^Dnn'' nirtj^i^^^
V -:
r
:
r : - 1 : jt

; :
V
- I
: j- : IT
-
: i
-
V. 39. 'p '^
V. 40. 42. nnsa 'nn
V. 44. 'n Dip:n
'<
36. dW: Unc^el^eure. (B: tunberbare iDinge?
\E: ttjunberbar?) dW: bcr 3- worber \% B: bic
(Erbltteruuq voiicnbet. vE: ba6 @irafgcri^i. A: b.
^aa^ be 3. oil. B:
fefi bcf., e h)irb
gef^eben?
^
vE:bcrS3cf^iu tt)irb augefiirt. A:
ifi (gefapt.
dW: ba ^trafgertciii wirb oUjogen.
37. vE: bic Otter? B: fficibcrbcgicrbe. dW.vE:
bie Suft ber Seiber (Stauen). B: ber 9i. gro^l mat
. d\V.\E:
fonbern
|
ber (toibcr) 3liie er*
lieben.
38. bctt.?!Ji.
B.vE:berS5e|iun9cn.
dW:Sefien.
i
dW:
(Steinen. B.vE:
^ojlbarfeitcn.
39. K>. arbeiten on ^en SBeficn 501. mit ... nb be*
nett, fo iijii erFcnnett ... ber SJiele. dW: banbcill
gegen bie
befefiigten ^Burgen ... ivev [i^iij anerfennt,
^anieU (11,37-45.) 127
jDcc Ott SDia'ufim (Sittfall in ba iuert^e anb, te tttrinnenbcn, ($re<i=cf($vci.Xl.
grauUc^ reben, unb h?irb i^m geUngen,t>l0
ber 3orn au fei}
benn e ijl
6cfIoffen,
37 n?ie lange e3 tr^ren fott.
*
Unb feiner
SSter @ott ttrb er altert, er vrtrb
n?eber i^rraucniieBe, nodb einigen otte
achten j benn er n?irb
^
n:iber OTe auf^
38 n>erfen.
*
QiBer an bcffen (Statt tirb er
feinen ott SDia'ufim e^renj benn er n?irb
einen Ott, baijon feine S3ter nichts
gen?uft :^a6en, eieren mit oib, (Silber,
39 (Sbeljtein unb ^leinobien.
*
Unb n?trb
benen,
fo
i^m Reifen flrfen aJia'ufim,
mit bem fremben ott, ben er ern?^iet
:^at,
grof
e @6re t^un, unb
f(e
gu Ferren
ma^en ber groe @ter, unb i^nen
baS ^arit} ju So^n augt^eilen.
40 Unb am (Snbe nnrb ber ^nig
gegen 3)littag mit t^m |ioen, unb ber
Jt5nig gegen TOtterna^t njirb gegen
il;n ftruben mit 2agen, 9ieitern unb
fielen iffen,
unb ixnrb in bie liinber
fallen unb erberBen unb burseen.
41*
Unb n?irb in ba tvert^e ^anh fatten,
unb biele n?erben umfommeu} biefe aier
werben feiner anb entrinnen: (Sbom,
Jioab unb bie (SrpUnge ber ,5linber
42 5lmmon. *Unb er it>irb feine 9}Zt
in bie Snber fi(fen, unb (Sg^)3ten
43 wirb i^m entrinnen; *fonbern er
wirb bur feinen 3u9 '^errfen ber
bie golbenen unb fllbernen
(Sfee,
unb
ber alle ^ieinobien gi^^teng, Sibi^eng
44 unb ber SWo^ren.
*
@0 wirb i^n aber
ein efrei erfre(en i)om 9orgen unb
3)iitternt, unb er wirb mit groem
rimm aujie^en, SiCienS, biele ju toer-
45 tilgen unb ju erberben. *Unb er wirb
baS ejelt feinen $alafl ufflgen
wifen weien 9)Zeeren um ben wert^cn
38. 39. .L: Kaftm.
38. 43. U.L: jiieinoben ... ^ieinobe.
bem tirb ... vE: ^^efiungen bauen [bem ott] ber
i^eftungen? B: um (Sntgeit aust^ciien? vE: um
@eib? dW: unb . \jert^eiien juv S3eioi}nimg.
40. faUcn, u. hetfaftoemmtn, B.dW.vE: jur
3eitbe@. vE: einen ^rlegm.t^m anfangen. Brftd^
erf(^re{fli(^ g.i^n aufmalen. dWtwiberil^nioelirs
men. vE:'^eranj}rmen. A:ie cinUngctoitteriviber
i^n iieranfommen. vE: ^rieggttjagcn. dW: bur^
b. S. bringen u.
flutten u. berf^i.
41. facn
(8,9). dW: Sil^riabcn Werben unter?
liegen! vEtba^-^auvt^olf, bie<S5^ne?immcni? A;
magnifica, et dirigelur, doiiec com-
plealur iracundia; perpetrata quippe
est definitio. *Et Deum patrum 37
suorum non repiitabit, et erit in con-
(.4,3.
cupiscentiis feminarum, nee quem-
quam deorum curabit; quia adver-
sum universa consurget.
*
Deum 38
iiab.i,ti.i6.jj^jj^gjjj
Maozim in loco suo venerabi-
tur, et Deum, quem ignoraverunt
patres ejus, colet auro et argento et
lapide pretioso rebusque pretiosis.
*
Et faciet, ut muniat Maozim cum 39
Deo alieno, quem cognovit; et mul
tiplicabit gloriara, et dabit eis pote-
slalera in mullis, et terram dividet
graluito.
Et in tempore praefinito proelia-40
bilur adversus eum rex austri, et
quasi tempestas veniet contra illum
rex aquiionis in curribus et in
equitibus et in classe magna, et in-
gredielur terras et conteret et per-
^.16.
transiet. *Et introibit in terram 41
gloriosam, et multae corruent; bae
autem solae salvabuntur de manu
ejus: Edom et Moab et prineipium
filiorum Ammon.
*
Et mittet manum 42
siiam in terras, et terra Aegypti non
effugiet.
*
Et dominabilur thesauro- 43
rum auri et argenli et in omnibus
Ei.38,5.
pretiosis Aegypti, per Libyam quo-
que et Aethiopiam transibit. *Et44
fama lurbabit eum ab Oriente et ab
aquilone, et veniet in multitudine
magna ut conterat et interficiat plu-
rimos. *Et figet tabernaculum suum 45
9^20.
Apadno inter maria super montem
39. .: quem non cogn.
41. S: muUi.
J^au^t^. ber ... dW: bie Sltl^e.
42. ^attb ber b. S.ftrectcn. B: an. ..legen. dW.
vE.A: augjirecfen ben S.
43. mivb i)errfd)en ... Sib^er u. 'SSt. werben in fei
ttem Suge fein, B: verborgenen <.Vonolb. dW.
A:
|
ber ... bemchtigen.
vE: oerfgen ber ... B.
dW: unter (in)
f.
efotge.
vE: bei
f.
3uge.
44. B.dW.vE: erteterben ...
45. dW.vE: feine ^aiafiqesette. B: j\. ben m.
bem eblen i). 95. gu. dW: jt. bem 9Jleer u. i).
^evrli^en ... vE: einem l;. i). ^erg?
128 (12,1-7.) Daniel.
XII.
Visio viri futura Ultimi regni nuncianiis
,
xal ,nal
6 ,
XII
\-
6 6
-
,
&
&
6 6 &6
^ .
^
&
&,
, -
,
^
-
^\
.
^
, /,
-
, & &&^

^
/,
, &
,\ &
,
^ "
,
' '
&;
'^
,
,
-
,
\
^<
,
\ .
45. : (cf. vss. 16 et 41).
*
(sq.) *
(A-EFXf).
| (. ^)
(*,
.2 uncis iucl.).
EFX: ax .
1. EFX* &>.
AI:
(
a 2).^ :
rfi
'^{ ),
B*(ult.)>tai et &
(AEFXt, EFsioeo).
2. : ^&.
3. : 8(. AEFX),
4. ^: ... 6(:{ ....
.
2).
5.
*
5. .
6. 2: Um {AVEFX). F: .(:
.).
*: ai { et VS. 7,
2: ',
1\
).
7. FX: .: (> *
. iv &...
*
5
.
*
(EFX: ^^
.
[*
*?]).
nian
'^^'^
^^^
k^nn ron^i XII.
hrr^ni 3? ^^3:3-^:3?
TO5?n bi^2^
: IT /
- j :
"^ -
pr
,
r
-
J :

: : <.-:
j^
b^^ w^is^rn rrn^i i^^nn n3?n 3? 'ii
j"

- j -
J"
-
. ^: ,.
-
. ,r :
-
r ):-
^^?
nbiii
'^:^^ 3?-^!^ ^Dt^^n
: Dbi:?
lii^mb nisnnb nb^1 ^vj
IT 1 j
'
: *. -: |- vr :
- ' IT -j :
:- :--:
jx :
-
-
IT l
:
-
IV
Dhni Ci'^nnnn oho '^iif.hn
4
j -:\- tr :
-
$ :

jt
-
:
-
IT
-
y: : :
D'^Dt nsni "^^h^ ^3>i ^nvsnn
;- : :
"^

IT j -: ' :
j- :

^T :
;
-
-:
:
-
^
J- :

JT
''
:
D'^^3n mnb h^nb ^^h
6
j': ~: . - -
j :
- -
VD
'^-:?
^ ^^D-^^b
W/2
'^
1
j' .-
-
~
J

:
- '

j -
: VIT : -
^u'^tib br^i3 D'^irsn tb^inb
-b^
'ibi^^!)
iD^'u'^ D-in
^
V
"^
:
< . : VT-
-
IT
j" : V-
-
-
-
:nbK-b3 HD'^bDn
-03?-
V. 1. nni 'tun
V. 3. in'int'' i5"Dn
45. oldbonn loirfc* ni. iijtn ju . geljen. dW: aber
feinem (S. entgegengehen ol^ne Errettung.
1. dW:)berfte. Brfrbie Jlinber beine6S5. dW.
vE: <Boi)m. dW: fielet [unb jlreitetj. B: auftreten.
dW: auffte^en.
vE.A:
|
eri>eben. B:
gfiie 3-
vE: bebrngte. dW: 3- bcr 2)rangfal. B: ein Solf
getoefen. dW.vE.A: SSlfer. B: ein Sebcr ... anges
fc^rieben gefunben iirb. vE:
| aufgefc^r. finbet.
dW: S3uc^c[DegSebene]!
2. im^taub ber(S....3ur ewigen... dWr^iefe...
unb3ene5ur<S^.,jurew.(&^m. Biju^jietfr^^m.^.
^anUL (12, 1-7.) 129
Rettung an^ b frBfelten Seit Ibxe Sluferftc^ung ic Sc$tc;r ie ^hjeen anbereit* XII
t;ciiigcn S3erg, Big e mit i'^m ein (Snbe
tDcrbc, litib niemanb tvirb t^m i;elfen.
XII. 3 berfeI6igen 3eit trirb ber
grof
e
i^rft 33ii^ael, ber
fr
bein 33oIf jie^et,
[ aufmalen} benn e ti>irb eine
(
trbfeiige 3^it
fein, aU
fte
getne-
fen ift, feit baf Seute gcn^efen finb,
Bi
auf biefeitige 3it: ^u berfelbigen 3^^^
n?irb bein 93oIf errettet tx^erben, atte, bie
2 im
33 gefc^riefcen fte^en.
*
Unb toieie,
fo
unter ber (Srbe
ffen
Hegen, trerben
'uften: etie gum eUngen ^eBen,
ete ju ettnger unb (Snbe.
3
*
iDie Seigrer aBer terben euten irie
bc3 *immei0
, unb bie,
fo
ijiele
^ur @eretigfeit n?eifen, trie bie Sterne,
immer unb etigIi.
4 Unb nun, Daniel, ijerBirg biefe 2orte
unb ijerfiegie biefe @rift Bi0
auf
bie
ie^te 3^tt:
fo
h?erben ijieie barBer fom*
men unb groen 33erjlanb finben.
5 Unb
,
iDaniei,
fa^e,
unb fle^e, e
Rauben jtreen anbere ba, einer an bie*
fem Ufer be
Safferg,
ber anbere an je-
6 nem Ufer.
*
Unb er
f3r
u bem in
leinenen Rieibern, ber oben om 2iaffer
|tanb: 2ann n?iil e benn ein nbe fein
7 mit
foen Sunbern? *Unb ^5^
rete ju bem in leinenen Kleibern, ber
oBen am Saffer ftanb, unb er l)ol feine
re^te unb iinfe '^anb
auf
gen ^immei,
unb ftur Bei bem,
fo
etrigd^ leBet,
baf eg eine 3eit unb etie Seiten unb
eine ^alBe Qut t^^ren fotl, unb trenn
bie 3erjlreuung be '^eiligen^ 23 ein
(Snbe :^at,
fott foe3 aUe gefc:^en.
l.U.L:3urfeiB....9en)eifi,fintbofS.9e'
weft. 6.7. U.L:
ftunb ... :^uB. A.A: iinnenen.
juetoigem5i6fc^eu."
3.
B:iugen. dW: utgefinntett! vEc^^rotnmen?
B.dW:bet i. (an) ber ^efte. vE:be6Sirmamenie.
B: jur .
gebraut. dW.vE:
gefhrt.
4. tyetidfUun. B.dW.vE: bie (bag) S3u^ 0 auf
bie (^ur) 3. beg @nbe. B: ba werben e3 35. burci^ge?
i)en u. bie @rfennini
grof werben. vE: burd^s
fcrfc^en ... fein. dW: burc^ioufen u. ieie @. getpin?
nen. B: ba3
33erfianbnip to. ielfa^ fein.
5. 3rluffc
dW.vE:anb.9Jinner. B.dW.vE.A:
Strome.
dW.A:bieffeitbe
Ufere... ienfeit. \E:an
bemWfer.
^ffMmn^mui 51. %, 3.?b8 2. gii)t.
I0,13pp.
Mt.24,21.
7,10.Ps.69,
2'. Phil. 4,
3;
Ap.'<;0,4s.Es,
bti,vi4.Jol).5,
29.Mt.-<i5,46
T.10.11,33;
Sap.3,7.Mt.
13,43.lCor.
I5,4lss.
v.9.8,2fi.Es.
8,ie. 29,11.
Ap.10,4.2a,
10.
Ap.10,5.
10,5.
Ap.l0,5s.
Dt. 32,40;
Dan.7,25.Ap
12,14.
inclylum et sanctum, et veniet usque
ad summitatem ejus; et nemo auxi-
liabilur ei.
In tempore autem illo con-
XII
surget Michael princeps magnus, qui
stat pro filiis populi tui; et veniet
terapusj qule non fuit ab eo, ex quo
gentes esse coeperunt usque ad tem-
pus illud: et in tempore illo salva-
bitur populus tuus, omnis qui inven-
tus fuerit scriplus in libro. *Et 2
multi de bis qui dormiunt in terrae
'pulvere, evigilabunt: alii in vitara
aeternam, et alii in opprobrium, ut
videant semper.
*
Qui autem docti 3
fuerint, fulgebunt quasi splendor
firmamenti, et qui ad juslitiam eru-
diunt raultos, quasi stellae, m perpe
tuas aeternitates.
Tu autem, Daniel, Claude serraones 4
et Signa librum usque ad tempus
Statut um. Plurimi pertransibunt, et
multiplex erit scientia.
Et vidi ego Daniel, et ecce, quasi 5
duo alii stabant, unus hinc super
ripam fluminis, et alius inde ex altera
ripa fluminis. *Et dixi virg qui 6
erat indutus lineis, qui stabat super
aquas fluminis: Usquequo finishorum
mirabilium? *Et audivi virum qui 7
indutus erat lineis, qui stabat super
aquas fluminis, cum elevasset dexte-
ram et sinistram suam in coelum
et jurasset per viventem in aeter-
num, quia in tempus et tempora et
dimidium temporis. Et cum com-
pleta fuerit dispersio manus populi
sancLi, complebuntur universa haec.
2. S: videantur.
6. Al.rdmt.
6. Ut fee ^Ittffeft 95Bafrtn. dW: [ber eine] f^Jr.
\E: einer. B.vE; 33lann (ber) in 8einanb gefieicet
(war). dW: in Sinnen ge!i. SW. B: 2Bie iange Wirb
CS fein, bof bo (E. biefer 2. fein wirb? dW: 93
wann w. b. (B. ber erfc^rerfii^en 2)inge fein? vE: iji
b. (S. biefer 3Bunberbinge?
7. ob fceS ^^lufTeS aSBaffetn ... iwo 2iten ... ott:
enb gcf*. B.dW.A: 9tcd^te ... Sinfe
(7,25). B:
Bejiimmte 3 dW.vE: bap in
() einer ... unb
wenn ju (E. fei
(ottenbet fein Werbe) bie 3 eine^
ZijUUS ^.95. A:ber2a^t ... aufg^^fie gefom?
men. dW: . biefe
oiienbet fein wirb.
YE:erfuiir*
9
130 (12,813.)
l^aniel.
Visio viri futura Ultimi regni nunciantis.
^ Kaym ,
'
KvQiSf ;
^
/
/davirjXj
.
^^
&\ &-
'
^
^ '
.
**
acp ^
&
^& -
^.
*2
6
- -
.
^^
-
,
-
,
f
).
8. : .
*8. : . 9. : ni
. 22interpg. fine. : .10.
Xf
{ahm.)KaL A^* .^.(2|). *.&.
^(pro .) (: ).
^(pro
.) .11. : .(*
-.) - .
{*
).
^:
' (nomin. ^). 12. :
.13.
"^
. *
*
. (A^Bf).
-;
: j J : : - -:/-

IT jj" V \^-
VI
V
-: >T
j-
-
V :
-^
/
: -:
s ., : i*
^h'^ ^s'nss'ii iiD^brr^i ^nnsrr^' lyt^
^^
-
: IT
: <:-:: : !
VT j : : j :
:
....
i. V
: i \ :
D^j
V^ipt nnbi Ttnn nc^in

I h

c : *
-
j-
r :
-
I :

:
j- I vv
j
...
-

-
: e.
-
: r
u' VT
~
IT

-:r r : ^

ypb tjb'iib TO^ni mT\) y^b

-
. 10. d^^ja^ani &^"3n
*
. ff)] (AEFXf). (pro
.)
.
Af
(in f.) " ,
f
)
Additur in edd. vulgg. locus apocryphus ver-
suurn 42: BH^ X^I AFAKSIN (in Edit. Yulg.
lat. =; Dan. cap. XIV., in Bibliis Lutheri =93om
^%\ u S3at)et et SSom ^^ju S3ai>ei).
^duteL (12,813.)
131
iDie Sitetniguttg Stielet* ic 1290 unb bie 1 335 Xct^t, SDie Sflu^c gut Stuferftc^ung
XII.
8
*
Unb i^kete eS, aBer ^etfianb e
9 barna^ trerben?
*
(Sr aBer :|3
: e^e
:^in, iDantei, benn e iji DerBorgen unb
lOtierflegcit tt
auf bie le^te 3cit. *33ieie
hjerbcn gereinigt, gelutert unb Betv^ret
merbenj unb bie ottlofen iverben gott-
lofeg Sefen f^^ren, unb bie ottlofen
hjerben eg ni^t a^ttn] aUx bie SSerjin-
llbigen irerben eg a^ten. *Unb ijpn ber
3eit an, tvmn ba8 tgii^e D^fer a6ge*
ti^an unb ein ruel ber 3[5ern)jtung
bargefe^t tvirb,
finb taufenb jvtei "^unbert
12 unb neunzig 3^age. *2o^i bem, ber ba
ertDartet unb erreit taufenb brei "^junbert
1 3 unb
fnf
unb breifig Xage !
*
i)u ater,
iDaniei, ge^e ^in, Big ba (Snbe fomme,
unb ru^e, ba bu auffle^ejl in beinern
^^eii am (Snbe ber ilagc.
8. .L:
erfiunb.
*Et ego audivi et non intellexi, et 8
ipt.t,ii.
dixi* Doraine mi, quid erit post haec?
*Et alt: Vade, Daniel, quia clausi 9
''*
sunt signatique sermones usque ad
ii,35.tpt.t,praefinilum tempus, *Eligentur et 10
'
dealbabuntur et quasi ignis proba-
buntur multi; et impie agent impii,
neque intelligent omnes impii; porro
docti intelligent. *Et a tempore, 11
cum ablalum fuerit juge sacrificium
et posila fuerit abominatio in desola-
tionem, dies mille ducenti nonaginta.
*Bealus qui expectat et perveniet 12
usque ad dies mille trecentos Iriginta
quinque! *Tu autem vade ad prae- 13
'p.^Xfinitum, et requiesces et stabis in
Sorte tua in finem dierum
f).
11,31.
9,27.
Es. 3
4,16
f
)
Adduntur in edd. vulgg. duo capita apocrypha,
alterum historiam Susannae, alterum Danielem in
lacu leonum continenlia, cf. notas ad graecum textum
ab initio et ad finem libri.
8. B: bae Sc^te fui^er 2)inge fein? (dW: was
ift ber rfoig on btefent
?)
vE; wann ijibas (Snbe . ..
?
(A: n)irb baS Seitcre fein?)
9. crfdjioffcn. B.dW.vE: 3- beS (Snbe^.
10. , oUe werben ... B: ger. u. icetf gemalt
u. gef^moijen. vE: gei. u. ger. u. ge^jrft. A: ^
gefeben, ger. u. toU im %iucx bete. dW: ft
reinis
gcnJuBernu.iutetn? vE.A:goitiog:^anbein. dW:
Sreiec w. frevein (vgi. SS. 3). vE.Ate i?erjie^en.
11. B: fidteO. dW: Bepttbige D. dW.vE.A:
oBgcfc^ap. dW.vE: ber r. be6 ^ertojierg aufges
fieilt. A: jur aSernjfiung. B:
baf man ben erivs
ftenben @r. bargejlellt i)aU
12. B: eiig iji, b. ba ivariet u. gelanget ju ...
dW.vE: ^cil bem, b. (au)i^arret u. err.
13. ober
g. iiitt... jub.Soo*. B:ba^ bU ru^efi U*
aufft.
yE: btt njirji rui^en u. auferfiei^en.
9
132 (1,1-6.) Ksdras.
Cyrus ^udaeis libertatem revertendi dat et Serubabeli vasa sacra restituit.
2 2.
. tov -
,tov &
f
. -
(,
,
^
6 ^
,
-
'}
^.
'^
; 6 -^
, '
^^ ^
'. 6 ^ 6 ',
^
6
, -
-
',
^
'
\ \
,, 6 ^
, -
'.
^
&
-
,
\
i<
Inscr. ;'leqtvq (2: Uqtvq ', : "^
SevTEQOv).
2. : .
3. FX: ).: 'ligsa. ^laS.
4. : .,(;... *(alt. et tert.)cV. FX (pro
.)vTtctQ^ii. EX: xa .
5. A^* If^nq
(A^Bf). A^B: (-
k^FX).
6. : iv
, ...
*
(alt.)
(.
^).
^^ .
J

AT : :
J
KT
' -
: t :
V-: - rv I. vj -
V
;
I

IT
- :
-
:
-
'^
:
mbbnt]
b
ons 'nb'n n '^b^ n
2
j : : - < - ; V jv <
-
j
AT
- j v:
(
'- ' -JT } V
n^i} ib-ni3nb "^b::? ips-^i^inn
-
j I : - *<-
:
JV
_
IT

r:
-:
'\r I

b3?'^i te^j? vrh^


N^T^
i5?-b3^

: .: -
:
-
"^

V Iv .
: .

JV-: -v^- I
^
t ^ " 1 i . j- v:
<"
: ).-: :
J
. -; > : -
"^

:
-
^?
ibjpti "^DDis: ^m'^i^p?'; ^-nj
:
-
: -
k*
'
VT
:
:bii"i'^3 %5ir^nb
IT

r:
-:
:
'*: >" '

J
-
^^
bBb
'^ibni '^anm ib^^Dn^i
:
^
j
-:
r

"^ :
,
: 1
J.
-: :
j-
:
-
VT

: - J : IT -jt
-
V. 1.2. yapa '^n
<"
1. B:tlnb{m... dW:um ... juijoiicnben. vE.A:
erfiien. B: bap voi(bract wrbe. dW: ben 9luf txt
ge'^eniief. A: eine (Stimme ougel^en. vE;u.berfci6c
iief ... befannt machen, dW: u.
(.
: bie
fo
lautete.
2. . be Fimmels. B.dW-vE.A: (Olei^e) W
rbe. yE: miv oufgeg^i^en.
&^ta.
(1,1-6.) 133
iCc0 .tDiti ^Dtt^ 5tuf($rctBcn, )er ^inaufju gum fau be -^aufeS
otteS* I.
a^ SSuc^ ^ra.
I.
Snt ^^ 3ai)r ,^orca, beg ^ntgg
in ^erfien, ba erfct nmrbe ba 2Bort
be6 ^errn burc^ ben 9}?unb Sercmia ge=
tebet, ertvetftc ber ^err ben @e{jl ^orcg,
beS ^nig in ^crfien, ba er lie auS-
fc^reicn burc^ fein ^^^ ^nigrei,
2burc^ c()rift, unb fagen:
*
@o
fpri^t ^oreg, ber ^5nig in
Werften:
i)er ^err, ber ott ijom ^tmmei, i)at
mir alle Knigreiche in Sanben gegeben,
unb er ^at mir Befohlen, i^m
3 u Bauen j^u 3erufaiem in Suba.
*
2Ber
nun unter (feine 23! ifl, mit bem
fei fein
ott, unb er jie^e
hinauf gen
3erufaiem in 5uba, unb iiam baS ^
be6 ^errn, be otteS Sfraei. (Er ijt
4 ber Ott, ber ju Serufaiem ijl. *Unb
irer
Brtg
ifl
an aEen Drten, ba
er ein ^rcmbling ifl, bem
"Reifen bie
- Seute feinc Drt mit SiiBer unb oib,
@ut unb Sic^, au freiem SGiilen, jum
^aufe
@otteg ju Serufaiem.
5 mten
^ auf bie oBerfien 3S-
ter au 3uba unb SSenjamin, unb bie
^riefier unb I^etten, aU(, beren
@eift
Ott crtreite, i)inauf ju jie'^en unb u
Bauen ba ^au3 be ^^errn ^u Serufa*
6 iem.
*
Unb all?, bie um
f(e
^er n?aren,
ftrften i^re nbe mit filBernem unb
goibcnem ert:^e, mit @ut unb 23ie^
1.2. 8. U.L:5erfen.
4. .L: ba er ^rembling
ifi.
6. U.L: gibenem.
5,i3.2Ch.36,
t)In
anno primo Cyri regis Per-I.
a^ss.EsAi,
sarmyj^ yj compleretur verbuni Do-
2f.
Jer.'^5,tls
49, H).
mini ex ore Jeremiae, suscitavit Do-
minus spiritum Cyri regis Persarum.
Et traduxit vocem in omni regno
suo, etiam per scripturam, dicens:
*
Haec dicit Cyrus rex Persarum:
Omnia regna terrae dedit mihi Domi-
nus Dens coeli, et ipse praecepit
mihi, ut aedificarem ei domum in
Jerusalem, quae est in Judaea,
*
Quis
est in vobis de universo populo ejus?
Sit Deus iUius cum ipso! Ascendat
in Jerusalem, quae est in Judaea, et
aedificet domum Domini Dei Israel.
Peyis'.SVjIpse
est Deus, qui est in Jerusalem.
NehM,2s.
*Et omnes reliqui in cunctis locis,
ubicumque habitant, adjuvent eum
Ex.11,2.
YJj,| jg Jqpq g^Q argento et auro et
substantia et pecoribus, excepto quod
voluntarie offerunt templo Dei, quod
est in Jerusalem.
Et surrexerunt principes patrum
2ch.ii,i2.
^|g j^^^^
gj.
Benjamin, et sacerdotes
2ch.36,22.
et Levitae et omnis, cujus Deus
Agg.1,14.
susciiavit spiritum, ut ascenderent
ad aedificandum leraplum Domini,
quod erat in Jerusalem. *Univer-
sique, qui erant in circuitu, adjuve-
v.4.Neh.2,
j,^j^j maniis eorum in vasis argenteis
et aureis, in substantia et jumenlis,
6
t)
Inscribiturliber vulgo: Liber primusEsdrae
(cf. Neh. 1, 1).
3. eanjett olfs. B.dW: tion (aitem)
f.
5. vE.
A: ...ijion(au6)f.gon5enS3oife? A:Jl)iefer ijl.
dW: be otte ju 3.
.4. neben bet fveitoiatgen @n6e. B: wofeibji er
ft^
auftje^iten i|at. dW: atic bie brig finb a\xi . ben
D. wo fte ft aufg. vE: Seben iel(|er ... an
tei^cni Drte er
fx) immer ^r. auf^iten
mag. A: in . O.ltc fte immer iol^nen. B: ben
foiien ...befrbern. dW.vE.Arunieijl^en. B.dW.
vE: ^aht. B: nebji einer ... dW.vE: (ben)
fr.
ag
ben. A:
aufer bem iag fte freitiiiig opfern.
5. vErterli^en^au^ter. dW: tammbau^ter.
B: nebji einem Seben, beffen
... erletft i)atk. A: u.
ein Segli^er. \E: n. Siiicn.
6. dW.A:Mnterfi|ien(fie). B.dW.vE: ^ojibar^
ieiten. A: ert^fc^aft.
134 (1,7-2,8.) El^dra^.
Jfudaeorum Mierosolyma revertentium recensus*
^
iv .
"^
Kai 6 cc
iXsvg ,
elaev '
&.
^
Kai
&, ^-
^, ^
6
&

xpv-
^-
, ,
^^
,
.
^^
,
'.
11,
-
,
'
,
^
,
^,
,,',
^
,,,',,
&
''
^
, -
'
^'
, -
'
^
"^, -
'^&
,
'
'^
,
-

^&,
-
6. : ^
(. . EFX),
8. : ^. .... &.{.AEFX).
*:{..'^). :.
10. .^: (
.^, : ,al. al.).
:/(>'. k^ EX*
, . . {.'^^, .4.2 sine
. FX:
nai ).
1 1
.
*
(tert.) ... : .FX (pro .)
.
2ss. Nomina propr. al. al.
3. A^:
^
(EFX: ^).
. : &,
b-iSDD^i i:sT-^n \i^^-bs? Dnte
;:-
AT : -
jt : : ^" .
" ~ ^
' ^
i TT

: :
-
-J :
JT : -: |-

\

: :
:
n^t25i?i ni^^o 5':n^ u^2^)2 tdb
JT
-
IT
-:
_ r
"
\^^ 3?2'^
^b^i ?\Dsbi

J- :
-
:
-: j -:
-
:
nibipsn 05? nksii nbrn bn
j
<
:
JT : . ^
-
IT

"^
c.
-
-
'^^
d^bi^ii nb^T/sn
^^2 1 nb^^i ii.
j :
IT

: - j
: j^:
1
.
IV
j- V :
-
I : -JT ; jv -:
-
1.T I
j- I
.; - : ^v
^
.. :

JT
'-' ~
^

:
)'
^Dnnti n^b^-n
'^'^
'^^
5?^^
J-
: : " : : : . : -
02?2 '^ii^n nSDOn
itib^
5 b^'i25'^-D3?
"UDSi^
, :
-
:
-
t.

/ : :
-
:
j
: :
niii^ 3> nhs:
^^33 a^'^Dtii d'^:?^^
\.
j- :
- j
: : > :
JT
j- -
r :_
I : ;
-:
niiit) nroi '^ibb^^ ni^^i'^
^^^
'^Dnb

v,- [
.
-c
.
:
IT

:
j-
:
- j" : :
-
: -:
V. 8.
iTttpa '^n
"
3a
. 9. "3
^
V. 1.
' '^'
7. dWrgaBV^^"^ vErl^oitel^eror. : Braute.
: lif^ l^eraubringen ... i)erau6gef:^rt ... (iegtben
%a.iU. vE: mitgenmmen ... gcj^elU. A: in ben Ztm*
^ei ... gefefet.
8. B.dW.A: burd^ (in) bic ^anb SW. B: Ucp fie
barjijien. dW: ber j. jte bar. yE: unb ... or.
@ta* (1,7-2,8.) 135
ie ptdgceBerteit efd^ic* JCte ^infeer be ^eraufjug*
I.
uSb ^letnob, o^ine h?a0 fie freittiQig ga-
7 Ben.
*
Unb ber ,^nig ^orc t^at :^erau0
bie efge beS ^aufc be ^, bic
9fle6ucabnejar an^ Serufaiem genom*
nten unb in feinen otteS au8 gef^an
8 fjaiU.
*
^6er itoreg, ber itbnig in $er=
fien,
ti)ai fie
^erau bur^ 3it:^rebat^^
ben S^a|mei^er, unb j^iete
fie
bar
9(SeSBajar, bem prfien Suba. *Unb
bieg ifl
i^re S^^t-
breigtg goibene
35ecfen, unb taufcnb fiiBerne iSetfen,
10 neun unb ^tvanjig SD^effer, *bretfig
goibene S3e^er, unb ber anbern filber-
nen S3ec^er ter ^unbert unb je^n, unb
11 anberer efe taufenb

*bag ailer
@efe,
Beibe goibene unb fiiSerne, n.>a-
ren
fnf
taufenb unb ijier :^unbert. ^Ue
Braute fie
eSBajar "herauf mit benen,
bie au^ bem efngnif ijon 33ai)el
her-
auf
gogen gen Serufaiem.
II.
S)ie5 finb bie inber au^ ben Sn=
bem, bie herauf jogen an^ bem efng*
nig, bie S^eBucabnejar, ber Jtnig gu
S3aiei, ^atte gen ^abn gefhrt,
unb it)ie=-
ber gen Serufaiem unb in 3uba famen,
2 ein jegii^er in feine 6tabt, *unb famen
mit eruBaBei, Sefua, S'Ze^emia, eraja,
Oleeiia, Sarbo^at, S3iifan, m^)(>ax, 35i;^
geai, Ole^^um unb 33aena. ^iea ijl nun
bie 3a^I ber Mnner be ^olU Sfraei:
3 iDer Jtinber 5i^areoS, gnjei taufenb
4^unbert unb gnjei unb flehenjigj *ber
^inber <Bt)(ii)atia, brei ^unbert unb jn?ei
5 unb fieBenjigj *ber ,^inber ^Ira'^, fie-
len l^unbert unb
fnf
unb fieBenjig;
6*
ber itinber ^a^at^^ 3)6 unter ben
inbern Sefua 3,
jnjei taufenb
7 :^unbert unb jn^blf; *ber .ilinber (SlamS,
taufenb
groei ^unbert unb ier unb
funf-
Sgigj *ber inber <Batf)u, neun ijun^
in supellectili, exceptis his quae
sponle oblulerant. *Rex quoque 7
2Ch?8.
Cyi'us protulit vasa templi Domini,
jer.52,i7.Dn.qyj^g
tulerat NabuchodonosoF de Jeru-
salem et posuerat ea in templo Dei
. sui.
*
Protulit aulem ea Cyrus rex 8
Persarum per manum Mithridatis filii
5,i4.i6.Dn.i,Gazabar,
et annumeravit ea Sassa-
'
basar principi Juda.
*
Et hie est 9
numerus eorum: phialae aureae tri-
ginta, phialae argenteae mille, culiri
viginti novem, scyphi aurei Iriginta,
*scyphi argentei secundi quadringen-
10
ti decem, vasa alia mille. *Omniall
jei.27,2i.
vasaaurea etargentea, quinque millia
quadringenta, universa tulit Sassa-
basar cum his, qui ascendebant de
transraigratione Babylonis in Jera-
salem.
Neh.:,6s.
JJ
gyj^j.
autejKj provinciae filii,
II.
qui ascenderunt de captivitate, quam
Iranstulerat Nabuchodonosor rex Ba-
bylonis in Babylonem, et reversi
sunt in Jerusalem et Judam, unusquis-
que in civitatem suam, *qui vene-
2
runt cum Zorobabel, Josue, Nehemia,
Saraja, Rahelaja, Mardochai, Belsan,
Mesphar, Beguai, Rehum, Baana, nu-
merus virorum populi Israel:
Filii Pharos, duo millia centum
s.s.Neh.rA^^P'-^^niii^
duo;
*
fihi Sephatia, tre-
Neh.7,10.
centi septuaginta duo;
*
filii Area,
septingenti septuaginla quinque; *filii
?;:.
Phahalh Moab, filiorum Josue Joab,
8,7.10,26.
<^uo millia ociingenli duodecim;
*
filii
Aelam, mille ducenti quinquaginta
qualuor;
*
filii Zelhua, nongenti
3,2;
^
Neil. 1,1. 7,5
7;
Est.--i,5..
8,3.10,25.
Neh.7,8.
10,27.
1. S: Juda.
6. .: nongenti.
8
6. A.: ieinoben, ^teinobien.
10. U.L: anbete efape.
11. U.L: beibe giben unb ftifiertt.
l.u.LtSanben. A.A: unb bie lieber gen 3.
9. A:
(Senaten.
10. B.A:
fii6. 93. (on) ber anb. attung. vE:
jtoeiter . dW: on jw. te. dW.\E: ert^e.
11. dW.A: mi)m <B. (^inauO. vE: mit. B: on
benefangenen aue33.:^inaufgebra^tjurben. dW:
mit b. SBeggefu'^rten, bie l^inaufgefl^rt h). au6 ^.
vE: aU bie
ef.
aus 35. 3. ^inaufgef. to. :
aue ber efangenfc^oft SSabei.
1. . besSanbc. vE.A: (So^ne. B.ArberSanbi
f^aft.
dW: (S. ber ^anbfc^aften [^erfteng]. B: on
ben gefangti^ Seggcf^rten.
vE: efangencn. A:
ber efangenf^aft.
dW: Segfl^rung. dW.A:
eberfeierten. vE: jurrffel^rten.
2. B.dW: bie 3. (^)
...
2Sfr.
357. B.dW.A: bie (Bbim.
6. B.dW.A: onben ... yE: mit.
136 (2,9-^38.) E!sdra<^,
II.
fudaeorum Mierosolyma revertentium recensus.
aaQCiHovtanhrs' ^viol ,
' ^^viol ,
-^;-
'
^^
,
-
itQSig' ^^viol '^^ -
' ^^ *,
^Jjyxoy-
^^
BayovSf '
^^
, '-
' ^^ '^4 ^^^ -
'
^'^
, -
'
^^
7, '
*^mot , '^^r/oi
,
^'
'^^
,
'
'^'^
,-
'
^^ 14^&, -
'
^^ ^', '
25/
^^ Brjc6^,
*
"^^
' ,
' ^^
-
,
'
"^^
&
^, '
^^
,
'^^\ -
^
'^^
^
'
^'^
,
' ^^
\ ^ '
^^
^
'
35
2!, .
36
,
'
^"^
,
'^^
,
9.
2:.(/
*
). 1 1 .*:^
(
^). 1 4. ^: Bccysa S. ,(
A2U). 21. EFX: .22.
^: {-
^). 25. : &,. 27.
*:
(
'^). 2^.: .29. :
8. .:{\).
33.B*yirJ-
(AEXf) : . 35. : (. 36. : 7f-
dsa .... 38. ^:
(A^EFX).
-
j;:
IT

-:r
> :
-
: .
ts ''in '^^n :d'^3t5'i nii^ti :^
^
t ^hn ^D3
:'^5)
'^rs^i^ nii<)ii
^
I" j
:
IT : > :
-
.

^Dn :^Dti5i]
^ito
'^^'
tki^^^
" :
IT : y :
''
^
i
IT

: ) \^

T

J
~:
^
D'^bi^ '^bn '^iinu
IT

: j - .- :
-
. :

J" :
d^ti^an ni\^ti mn^ .^
'^^nvj
)' : \jh : 1 j ; : :
-
:
j : V .

j " j
: :
IT r : I.T

j-
:
": ^
:
IT : ) : V
v-
-. j
:
j
;
IT

-:r r : * '
\
t^*-
j'.
-
IT : ; : ^r

nibr ''Dii :^^
n&bD23
T-: j- :
-
IT

: r
-:
vT :
n^itiTi? ^Dn :^^ d'^^ts? n!i^ti24
j :
-
: .
j-
: : jt
:
.

)
-
IT
< : :
:
J :
-
: , :
: "
<
:
-
: r :

ino '^DB :nt23b2^ d^^itui? d'^nN^)2
29
\. :
j
:
^
IT : : -
tkh ^n^ h'''^
"^33
t d^s^n
si
I V " - JT
" :
IT

: r
-:
^Dm : ni?3nsi d'^rin d'^ni^io
32
j
IT :
-
:
r
-:
v^-
nV'^Ds ^d'^'iton niNti 33
j
:
r : V :

/ :
IT
-;|- ) i V V
j- : :
^:3'
nis^ > ihn*^ '^DSSi
j :
-
.

. :
;
j
:
-: V j : r j-
:
-:
-
\^)2 ::'
'^'^ '^
h'^::?^^
tibii T/3^ ^^ :3 d^;:?n5
37
y- -

J : IT : r :
^
: - J : | ' -'.
. 21. p"t2
y53p
V. 28. lii^n'^a
5<"3:3
38
&^ta* (2,938.)
137
ic imufixt^tnltn unb t$re 3$1 ie ^rieftet*
II.
9bert unb
fnf
unb ^ierjtg; *ber ^in*
ber <Bacai, fielen :^unbert unb fe^jigj
<'
10*
ber ,^inber 33ani,
fec^6
i)unbert unb
'
II jnjet unb icrjig; *ber .^inbcr 35e6ai,
fe^
^unbert unb brci unb jtoanjigj
12
*
ber ^inber ^SgabS, taufenb jnjei l^un-
ISbert unb ^toei unb n?anjig; *ber Jim*
ber 5ibonifam6,
fe^
l^unbert unb
fec^
14 unb fec^jtg; *ber ,^inber 33tgeal, jn?ct
15 taufenb unb
fe3
unb
fnfzig;
*ber
^inber QlbinS, toier ^junbert unb ier
16 unb
funfjigj
*ber ^inber 5iter0 i)on
. 17 ^, unb neunzig} *ber Jtin*
ber ^qax, bret :^unbert unb bret unb
ISjn^anjlg; *ber '^inber Sora^, ^un=
19bert unb ^trifj *ber tnber ^afum^,
j^n?ei i^unbert unb brei unb Jtvanig5
20*
ber Jtinber IBBarg,
fnf
unb neun*
21igj *ber .Jtinber SSet^ie'^cm, ^lun*
22 bert unb bret unb ^nianjigj
*
ber 2)-
23ner
^, fe(^S unb
funfigj
*ber
5Jinner on Qlnat^ot^, ^unbert unb
24 unb jn?an jig
;
*
ber ^inber Qtamaijetp,
25 jtei unb i^ierjig} *bcr -inber ijon
iriat^ Qlrim, a^^ira unb 93eerot^, fte*
26 6en ^unbert unb brei unb terjtg
5
*
ber
^tnber bon diama unb 6, fec^ ^un*
27 bert unb ein unb jn^anj'ig; *ber 20-
ner i>on 3), ^unbcrt unb jnui
28 unb gn^anjigj *ber iOinner on ^et^
(Si unb ^t, jitei i)unbert unb bret unb
29 jmanjig-,
*
ber ^inber uleho, gn?ei unb
30funfig3 *ber SJinner on 5D?agi)ig,
31^unbert unb
fe00
unb
fnfzig;
*ber
^Inber beg anbern iam, taufenb gwei
32^unbert unb ter unb funfjigj *ber
^inber ^arim, brei ^unbert unb jn:an-
33sigj
*ber inber Sob, ^abib unb
Dno, fleben ^unbert unb
fnf
unb )'
34 5ig} *ber Jlinber 3erei;o, brei ^unbert
35 unb
fnf
unb i)ierig; *ber ^tnber
6cnaa, brei taufenb fe^S l^unbert unb
36breifig. *2)er ^riejier: ber ^inber
Sebaja, i)om ^^aufe Sefua, neun ^unbert
37 unb brei unb f{ebenig; *ber jtinber
3mmer8,
taufenb unb jtrei unb
funfjig;
38*
ber ^inber $a^ur, taufenb gwei
16. A: bie Ott
(toaren. dW: on [bem
efc^iec^tebeg]^.
22. dW:bieSeute. B.dW.vE: cu 3.
quadraginta quinque; *filU Zacliai, 9
10,89.34.
septingenli sexaginta; *filii Bani, 10
8,11.10,28.
sexcenti quadraginta duo; *filiiBebai, 11
8,12.
sexcenti viginti tres; *filii Azgad, 12
8 13.
mille ducenti viginti duo; *filiil3
Adonicam, sexcenti sexaginta sex;
8,14.
* filii Beguaij duo millia quinqua- 14
8,6.
ginla sex;
*
filii Adin, quadringenli 15
quinquaginta quatuor;
*
filii ther, 16
qui erant ex Ezechia, nonaginta
octo;
*
filii Besai, trecenti viginti 17
tres;
*
filii Jora, centum duodecim;18
10,33.
*i,j Hasum, ducenti viginti tres; 19
Nch.7,v5.
*||| Gebbar, nonaginta quinque; 20
*
filii Bethlehem, centum viginti tres; 21
ich.2,54.
*Yij.j Nelupha, quinquaginta sex; 22
jer.ijt.
*yjpi Analhoth, centum viginti octo; 23
*
filii Azmavelh, quadraginta duo; 24
Neh/?,29.jos.*
iij Crialhiarim, Cephira et Beroth, 25.
seplingenti quadraginta tres;
*
filii 26
Rama et Gabaa, sexcenti viginti unus;
*viri Machmas, centum viginti duo; 27
*viri Belhel et Hai, ducenti viginti 28
io,43.Neh.T,^j.gg.
*g|jj
jy^jj^^ quiuquagiula duo; 29
*
filii Megbis, cenlum quinquaginta SO
^'''
sex;
*
fihi Aelam allerius, mille 31
10,31.
ducenti quinquaginta quatuor;
*
filii 32
ich. 8,12.
Harim, trecenti viginti;
*
filii Lod, 33
Hadid et Ono, septingenti viginti
quinque;
*
filii Jericho, trecenti qua- 34
draginla quinque;
*
filii Senaa, Iria 35
millia sexcenti triginta.
*
Sacerdotes : 36
ich.24,7.
jjjji ja(J3Ja j(j domo Josue, nongenti
io,2(MCh.24,j.gp^yggj^j^
tres;
*
filii Emmer, mille 37
in.as.ich.e.quinquaginta duo;
*
filii Pheshur, 38
12'.
Jer. 2(1,1.'
16. .: nongenti.
31. dW.A: (B. be anb. B: eine6 anb. (S.
36. vE: au^bem^.
138 (2,39-61.) Ssciras
II.
Jiudaeorum Xierosolyma revertentium recensus.
'^^viol 'Hqi^f
.
^^
Kai oi udsvitai viol
^',
-
rtartaaQsg.
**
Ol ^ ^,
-
.
'*2
^, '^ ,viol
!, viol
, \
.
^^
Oi Na&ivaior
viol ^,
&,
^^
,
, viol ^
^^viol ,viol
,
viol ^
^^
,
viol , ,
^^
viol ,viol
,
viol
', ^^
', ,viol ^
^^viol
^yJc^, , ,
^^ '^4,
viol , ^
^*
,viol ^, viol .,
^"^viol
-, ',
,
^^
,
viol
,viol ^
^'^
&^ viol ,
' ^^
viol
-
7. viol , '^^-, viol
,
^^
, ,
^
^^
iol ,viol ,viol
-
, .
^^
& -
.
^^
oi ^',
,
,
^
ohov
, '
^^ /, io ,viol ,
.
^*
42. : 4.
^::Ay.s {' 2).
^
43'.
:
&(FX: -)
'
&, jias-
,
vloi . 44. FX: (:
Kdrjq).
K^rAoad {2). 46. : . 48.
*:
(iViX(^a 2). EFX: .49. :^.
5.B:iV/oaWAt...iVft>. 52. : MocJa. 53. A^:
^iaaqaa {^>2). 54.
*
: Nt&d (&
2). : (AEFX; 2:
4).
55.:^7;^(14. \:&). 56. 2:
((^', \'/). : /iaQy.o')v {:
.) ... (AEFX). 57. : .
2:
&.
Bf
(a. .)
vloi (AEX*).
58. Ff (. .) .: &. (* ) .
EFXf (.
-.) . FX (pro .) (s.
^:32 :::? d'^::)3'i^ '^nu^'^sg
j-
: IT : : r :
-
-
-^DS D^i^n ::? 3> tibii
-^
i'
:
: r IT : ' :

/
VT
I j" : : I l~ :
-
:
r
:
-; -
j- : IT : y :
n^ipr-^ss rn^'^'2'2 ntiii-^^an ^
} -
r
'.
^
1 J i - 1" :

I : < -
^^
bsii
'^:: ''
i^D'^Dn "^Dn
VT

_
- j :
v7
-: ' :
iin^s-'^^s '^ij^'n-iri tnsiuini
^^
43
jT
' 1" :
:
-
IT :
: > :
jf'. 1" : 1
-
y : VT
-:
r
:
jT : I : 1 I

:
-: :
r : ^T
" :
- j
: -: " :
im-^33 b^r^'Ds : ''ds ^b^47
-- : r
" : j : - : -
: ' : / :
f r : r : :
j
:
IT"

: -o'T
/
:
^T.
i-
: -
r :
}'
: vr : r : ^ : - | :
I :
- j'
: VT
-;
i
: j :
-
i" :
IT :
- j"
: VT

:
i"
: ^ : -
i
:
:-'^:32
^^^iD'^o-'^ds oip^n-^D^ss
-
IT I : VT : / : h i- l"

,
j
:
-
: IT

-J
)
:
-
: : ' 'J
^22
lipiT'^in nbi^'^-'^sii :i^iqnSD56
j
:
I k :
-
r : jt --r r
:
ir
:
''Da ^m-^^n n^'dSDt ''Da :b'T3i57
d^rnDh-ba :
^)2^ ''Da d''a22:n n^^as
58
d''5'n nii^i: ibtii nbbt ''las? ''Da^i
:d''D5i)
IT :
bn hbii bnia d^bi2?n nb{<i
59
_,..
_ ... ... . 1^ ... ,.
.
iiba^ ^ib1 "^^v^ ^^
a^i^a ^
: )T j : .
-
J : :
-
bsi^'it'^ d5< drnTi na^-n''a Tunb
i<iipD "Da n'aid-''Da n''bT''Da :dn
VT

I
''Da^!) :a''Dt^i d^ts^an n^r/3 tDsei
V. /ie..
'p
^b)
V. 50.
'p
DiDisa
.) ). 59. *:
(^
2). : &'(: ^^/). 60.
Bf
(.
JaX.) vloi (AEFX*j.
@t**
(2,3961.) 139
Sie fittt^nim, iie ^tnaufaie^enbett o^ttc cf$rec5ttta$h)cifuttg* II.
S9f)unbert itnb fielen tinb t)ierjig; *ber
k'inUx ^arirn, taufenb unb fieBcnje^n.
40*i)er Scijiten: ber inbcr 3iefua unb
Jlabmtelg, i)on bcn inbern ^obaja,
41 icr unb fieBenjig. *i)er nger:.ber
^tnber 5|>),
i^unbert unb ^*
42ig. *i5)er ^inber ber 3!^ott?uter: bte
^inber attumS, bic ^tnbcr 5iter6, ble
Jtinbcr i5!^aImong, bie .^inber 51,
bte ^inber ^at^it^a unb bie ^inbcr
,aefammt ^unbert unb neun unb
43breiflg. *iDer 0Zet"^mim: bie ^inber
3,
bie ^inber i^afuip^a, bie ^inber
44 3:abaotig,
*
bie itinber jicrog, bie in=
45 ber ie'^a, bte ^inber $abong, *bie
^inber Mana, bie ^inber ^agaBa; bie
46,^inbcr %tnH, *bie ^inber ^agaBa,
bie inber 6amiat, bie ,itinber ^^,
47
*
bie inber ibbeig, bie itinber @ai)ax^,
48 bie .itinber ^, *bie Jlinber Olejing,
bie ^inber SRefoba, bie ,^inber afamS,
49*
bie inber
Ufa, bie ^inber
^affca^^,
50 bie Jtinbcr
S3effai, *bie ^inber %\r\a,
bie ^inber SOienimS, bte Jtinber O^e-
5li)^ufimS,
*bte ^inber ^afbuB, bic
jlinber <)^, bie ^inber t^a^ur,
52* bie ^inber ajeiutt), bie ^inber SDie^
53^iba, bie ^inber JQax\a, *bte ^inber
SSarfomS, bie inbcr ^Siffera, bie ^in*
54 ber ^l^amat), *bie ^inber ulqiai^, bie
55 inber ^;
*bie .Rinbcr ber ^neci^te
(Salomon: bie .itinber @otai, bie Jitn=
56 ber op'^eretS, bie jlinber ^ruba,
*
bi?
jttnber Saeia, bie ^inbcr 2)arfonS, ble
57 inber ibel,
*
bie inbcr fBtpiiatia,
bie jtinber i^attii, bie^inber^od?creti)g
58on B^i'^im, bie ilinber Qimi.
*
Qier
SRet^inim unb jtinber ber ^nete *
mono traren jufammen bret ^unbert unb
jtvei unb neunzig.
59 Unb biefe jogen mit i)erauf: 9}?i*
tljel SDieia^, ktitl ^arfa, (5i;eru6, 5iDbon
unb Smmer, aber
fte
fonnten an*
jeigen i:^rer 23ter ^, i^ren
60 amen, ob
f{c
au Sfracl haaren: *bie
Jlinber
^uaia,
bie ^inber ilobia, bie
jtinbcr S^iefoba,
fe
^unbert unb gtrei
61 unb
fnfzig.
*
Unb toon ben ^inbern ber
42. dW: 2:^ortoarter. vE.A: 3:prpter. dW.
vE.A: jufammen.
43. dW;2)ie eigenen Seutel vE: llem^eiMener.
T.5'^.8,50.
lCh.*,2.Neh
mille ducenti quadraginta Septem;
^^'Ule^^''
*
filii Harim, mille decera et Septem. 39
3,9.Neh.7,43.*Levitae:
filii Josue et Cedmihel40
filiorum Odoviae, septuaginta qua-
tuor. *Cantores: filii Asaph, cen-41
tum viginti octo.
*
Filii janitorum: 42
filii Sellum, filii ther, filii Telmon,
filii Accub, filii Hatita, filii Sobai,
universi centura Iriginta novem.
*Nathinaei: filii Siha, filii Hasupha,
43
filii Tabbaoth,
*
filii Geros, filii Siaa, 44
filii Phadon,
*
filii Lebana, filii Ha- 45
gaba, filii Accub,
*
filii Hagab, filii46
Semlai, filii Hanau,
*
filii Gddel,
47
filii Gaher, filii Raaja,
*
filii Rasin, 48
filii Necoda, filii Gazan,
*
filii Aza, 49
filii Phasea, filii Besee,
*
filii Asena,
50
filii Munim, filii Nephusim,
*
filii
51
Bacbuc, filii Hacupha, filii Harhur,
*
filii eslulh, filii Mahida, filii Har-
52
sa,
*
filii Bercos, filii Sisara, filii
53
Thema, *filii Nasia, filii Hatipha;54
*
filii servorum Salomonis: filii Sotai,
55
filii Sopheret, filii Pharuda,
*
filii 56
Jala, filii Dercon, filii Geddel,
*
filii 57
Saphatia, filii Halil, filii Phocherelh,
qui erant de Asebaim, filii Ami.
*
Omnes Nalhinaei et filii servorum
58
Salomonis trecenli uonaginta duo.
lBg.?,2(.
Keh.ll,:i.
Neil. 7,61.
^ |^j q^j
ascenderuHt de Thelmala,
69
Tbeiharsa, Cherub et Adon et Emer,
et non poluerunt indicare domum
patrum suorum et semen suum,
ulrum ex Israel essent:
*
filii Dalaja,
60
filii Tobia, filii Necoda, sexcenli quin-
Neh.7,63.
quaginta duo. *Et de filiis sacerdo-61
59. biefe j. 1^. oott Xf^tl* fSSt., ^lyel-.^, dW:
(Stamm^ug ... ongeben. yE: atfrii(^e6 ^. : unb
i^re 5ibfiammiing.
140
(2,6270.) Elsdras.
II.
J^udaeorum Xierosoly^ma revertentium recensus.
, [^nnovg,
', ^-
>tai
,&
im .
^2
&ytal -
'-^
& ,
^3
^&&
-
^
aal .
^^
-
^,
^^
,
,
y.al , ^, ^.
^^
'
'
^^
-
'
*
^^
-
'-
,
'
^^
, -^
, ,\
.
70
\ &
^. \
\ &) iv ,
.
61. (pro /9.) Aatia. k\ (pr. loco): ^-
: ry.
62. EFXf (.
.) . : (&)( (FX: y-
).FX (pro
^)
&.
63. ^.^A&iQaao&a.
65. FX: y.al '.
68. : ^^&. 2| (a. &) 5.
69. :/))/ |... ^-.^ y.a&a-
, ^.
h\ :
{
^).
2 (pro;^iTaiv. A^EFX) &)&(: &)).
70.
*
(quart.)
(^Bf).
: &.
<- :
-
: -
J.-:
- :
-
.....
IT : - )
-
:

-
AT : j : -:r
- -jt :
s
'' '
: - <-
,
.. :
-
'
\.
-: :-
;
-
v)j . ; ,:-: .

\ : ) : j -: -j-
3 2?3^^ in^iS bflpirbs 6^
j- :
~ V : ^T

-
-
:
;

: - :
-
: : j :

j
'. -;
^n'^n.^)^ nin"ii?^
'^
nb^i
IT r. : 1 r : I : _
>.
:
sT

: j : ^. )- :
.
IT

-:r
:
- \.- . :

D'^tbD m\st) r^ii^ on^brir^
er
^
.. ^- : -: j^ -:
n'^nb
t3^^i2S ^ir^n
^,^^ es
; : :
j
:
:- :
jv-:
^
^ :
Dnb3 nDi::)-br iT^2?nb o'^hbiineo
: :
- ' -:
r
'
b'^Di/OS^T :: n^sb^/sn n^ixb ^iDnD
: :
-
TT : - j- : ;
/
^:^ &d5i tibsiii )\^3
J
~: .
.
: J
"
.

; ^ : :
:
\
orh-r/G^i a^'ibni D'^Dnn
''^^^
^
.
: - : j -: -
j : r
-
D^D^nDrn D'^nsJiDm
'^^
:
-
: -: -
: s
: r : |- :
61. nadf b. 9t. B.dW: genommen (l^atte). \E:
eine ber Xba)Ux ... gum SBeibe.
62. B: i:^rc (Schrift, tie fte )ben efetre
gifiern geregnet tverben. vE: 33erjei(i)nung unter
j
benen, ieici)e in bie ef(i)le(i)tg;5iuf;^eic^nung einlies
tragen iaren. A:bie Sc^r.ifirerSlbftammung. dW:
i^r efc^ie^^regijier, aber man fanb eg .B:fic
iDrben n. gefunben. vE: fanben
|
. : ^ un?
reine ijom5]3r. abgespalten. dW: oerioorfen. \E:
b. ^r. auggeiiefen. A: au^gefiogen.
63. bcr3;i)trfati)a. B:$^anb^fleger. vE:effen brfi
ten. dW: pen. dW.vE: i\ ^oc^^eiligen, big [toUs
(S^ta. (2,62-70.) 141
er Pricjler mit Hm u Sflc^t ic efantmtsa^i te ftcinjittten aficn. II
^riefler:
bie Jtinber ^aBaja, ble Jtin*
ber ^afoj, bie ^inbcr 33arfiilat, bcr auS
ben T^Uxn S3arfitlat, be tleabiterg,
ein SCcii na^m unb trarb unter berfei-
62 6cn Flamen genannt. *iDieieIfeen fugten
i^re eburtregijier unb fanben feine,
barum njurben
fte
om ^rieftert^um .
63* Unb ^at^irfat^a
frr
u iijnen, fie
feilten nic^t
effen
i)om ^iCier^^eiligfien,
Bio ein ^riefier ftnbe mit bent Si^t
unb
3fiet.
04 5)er gangen emeine, ttne in 3),
n?ar jvrei unb ^ierjig taufenb brei ^un-
65bert unb estg,
*
aufgenommen i^re
^nete unb SJigbe, berer traren fielen
taufenb brei ^unbert uni> fieBen unb brei*
^ig. Unb Ratten jn^ei t)unbert @nger
66 unb Sngerinnen,
*
fielen :^unbert unb
fe
unb breifig Oloffe,
jtrei :^unbert
67 unb
fnf
unb ierjig 9auiti)iere,
*
ier
^unbert unb
fnf
unb breif
ig ^ameele,
unb
fe
taufenb fieSen ^unbert unb
it)anjig (Sfei.
68 Unb etlie ber oBerften 33ter, ba f!e
famen jum aufe be errn ju Serufa-
tem, tDurben
fie
freiiritlig jum ^aufe
otte, ba man e fe^te auf feine ttte;
69
*
unb gaben i^rem aSerntgen gum
^
0 2erf ein unb
fe"Jig
tau=
fenb iben, unb
fnf
taufenb Sfunb
iSiiSer, unb :^unbert $riejierr(fe.
70 5iifo festen bie $riefter unb bie
Seiten unb etlie be8 33 unb bie
Snger unb bie i^or^ter unb bie 0le*
i^inim in i:^re 6tbte, unb aileS 3frael
in feine tbte.
61. U.L: ijencnnet.
65. U.Lrbernjaren.
66. U.L: muUx.
68. A.A: gaben fte freitiilig.
69. U.L: (Sberg.
2Sm.i9,3i.
tUM
^
l Hobla, fil Accos, filii Ber-
zellai, qui accepit de filiabus Berzel-
Nin.36.
Isii Galaaditis uxorem, et vocatus est
nomine eorum. *Hi quaesierunt 62
scripturam genealogiae suae et non
inveneruntj et ejecti sunt de sacer-
Neh.8,9.7,65.dotio.
*
Et dlxlt Alliersallia eis, ut63
Lv.2,3.10.
iion comederent de Sancto Sancto-
Nm.i8,9.
j.yjjj^ donec surgeret sacerdos doctus
Ex.28,30.
^iq^Q perfectus.
Neh.r,fi6;
Esr.3,l.Jud
20,1.
Omnis multitudo quasi unus qua 64
draginta duo millia trecenti sexaginla,
*
exceptis servis eorum et ancillis,
65
qui erant Septem millia trecenti tri-
Neh.7,eT.
ginta Septem. Et in ipsis cantores
2Ch.35,25.
gjqyg cantatrices ducenti. *Equi66
eorum septingenti triginta sex, muli
eorum ducenti quadraginta quinque,
*cameli eorum quadringenti triginta 67
quinque, asini eorum sex millia septin-
ginti viginti.
Et de principibus patrum, cum 68
ingrederentur templum Domini quod
est in Jerusalem, sponte obtulerunt
in domum Dei ad exstruendam eam
2Co.8,3.i2.
iii loco suo
;
*secundum vires suas 69
ich.29,7.
dederunt impensas operis, auri soli-
tos sexaginta millia et mille, argenli
mnas quinque millia, et vestes sacer-
dotales centura.
Habitaverunt ergo sacerdotes et 70
Levitae et de populo et cantores et
janitores et Nathinaei in urbibus
suis, universusque Israel in civitati-
bus suis.
Neh.7,:3.
V.43.
lCh.9,2.
66. S: sexcenti (pro septing.).
69. S: quadraginta (pro sexag.).
bev] ... B.A:
aufjlnfee. vE:
auffielen ierbe. B.vE:
Wxim u. X^ummim. dW: Sichte u. ber Sa^r^eit.
64. B:
23erfammlung it>ie ein einziger. dW.vE:
bie
g. . ior
jufammen. A: SKenge.
65. oijnei^ren. dW.vE: aud^ l^atten
fie.
66. Unb i)amn,
dW: . i)atUn fte. B.vE.A:
S^rer (?ferbe) toaren.
68. frei.
(1,5).
B: on ben ^au^itern
ber 33. dW: gaben [SKanc^e]
fr.
itxoai
fr
ba^ ^.
\E:
matten (Sinige frein)ll(tge ef^enfe. A: c^fers
ten
fr.
B: e ju j!el(en. dW;um e6 iuieberi^erjujieilen
auf feiner @t. vE:
aufjuri^ten an
f.
teile. A:
erbauen an
f.
Orte.
69. . ie 3Bcrf. vE:inben... A:
^ren
Grften ju ben Soften b. 33aueg. B: an @olb ...
$r)rac^men. vE; 2)r. olbe. dW: Tarifen. A:
olbftcfe. dW.vE: (an .) ...5Winen. A: ilbev;^
minen. vE.A: ^riejierfleiber.
70. bie \>om pif. B.dW.vE.A:
iol^nten ... in
i^ren <St. ... ganj
3fr.
(gl. . 4;?. 43).
142 (3,1-8.) J^dra^.
III.
Altaris aedificatio templique fundamenla.
III
Kai &6 6
,
' ,
-
&
6 '.
"^
6 tov
,
6
2,& ,\ -
'&- ',
in
&
-^. ^
im
,
.
^
,
-
&
,
'
^
\
,
,
^
.
^
^
' -
. 6
&&.
'^
,
,
-^
,
.
^
&
^ ',
6
& '6
1.
.*
: . 6 '/>.
(. vloVlcQ. ^).
2.AlEX(alt. loco): . (. 52).
: 6. ... Mowatj.
3. FX: . ... (s.-TW/tata).
5. EFX: eiq
^. : . y.v^.
6. : ow. .
7. AlEXf
(. .) (*; A2FX: 5).
8. : iv'Ie^na. (EFX: (.).
"^) ''?''?
y^'".! .
\^) b5?n .^)DOii'"i ^n:j?s ^.^nto'^
: VT j : \"- :
-
- :
.
iv
,
:

-:
-
JT :
- : :
-
: ' :
-
.
TT <-:(- ,
:
j"
< :
- _....- -t
-
^;-:,--
/,
T-: IT .;
-
r
' -: jt
.
ip!nb nibi? nin^b hibi? r^^
>V J
-
V r- TT
nisn m"r\^
^^^ :nirbi
4
\. .. - ,- V .)
., vjT :
-''!.
nni'^m tsi^^'-nnii toBtbns
I
-:!-: I
.:
j
-
: , : :
r
-: I
T.jv :

<-
: - V j
-
TV <

'T
,
-
b:DN"Ti nirr^b nibi? nib^^"b ^bhn
j- "
: AT |- V y
-: |- :
D^nsnb tiD^-iiDn^^n ti^^ ^b nini
7
I V V V :
-; |- IT :
'^22?
5<^nnb
^Vsbi b'^Dnsrb
*
T-:

:
*
7
* - :
. |.
-
'.
j I :
: JT
V J : - '

5 n^hv on^-Tib'n
IV
* -: \r I V iv
r\^3r^^ ^^inb
rr^iDn ^^
s
<"
"^
.
7

- JT
-
- V
-
' -
j

.:
IT
vw^^ bii'^r^bK-p b^is'^T ^bnn
j.-i I
-
jv
-:
^T
: I I
I
V
V. 3.
'
l-^niSIS
ib.
'
1^5)11
. 7. }3
<"33
1. & i^erattlottgte Ut ... dW: l^cranfam. vE:
l^ctongefommen. B: l^ereifam. B.dW.vE.A: vev?
fammeite |.
2. vE: oorgef^rieben.
3. feine @runMage(o]btt>o]|^I.**tDat...). Brfieiieiert
b. Sl.
fefi
.
beffen eftcile? dW: an feiner Stciie.
vE: crric^teien
auf
... B: obfd^on mit @. bei* ber
iijnen ... vE: ^) unter
@. [weiter] auf
i^nen [lag]. B.dW.vE: ber Snber.
4. vE: feierten. B: u. ba r. oon 2!. ju Z. dW.
\E:
halten (bie) i. ilag
fr
2:. A: b. Drb*
ta* (3,18.) 143
er 5litatau* teSSrantoiJfcru^bcrauB^ttcni^cft S^ie^teinmc^cn^c. au3tbott*IU.
. Unb ba man erlongct i)(itU ben
fieenten 9)ionat unb bie inber Sfraei
nun in i^ren (Stbten rt?aren, tarn baS
93oif ufammen n?ie (Sin 9) gen 3e*
2rufaiem. *Unb c
[ auf Sefua,
bcr oi)n SojabaB, unb feine 33rber,
bie ^riefler, unb @cruBabel, ber ^
eait^ieB, unb feine ruber, unb ^am-
Un ben Elitr bea otte Sfraei, 33ranb*
o^pfer barauf ju oipfern, n?ie eS gef^rie-
Ben |le^t im efe| SDiofe, be0 SDianneS
3 @otte0. *Unb rtteten ju ben Elitr auf
fein eft^Ie (benn e voax ein (Sre(en
nnter il^nen t)On ben 335Ifern in Su-
bern), unb opferten bem errn SSranb*
o^3fer barauf be0 SJlorgen unb beg
4 5l6enb0. *Unb 'hielten ber li^au^tten
lyefl,
tine gefriefeen fielet, unb traten
ranbo:^)fer alle ilage ber
3^,
h)ie
|0
geti^rt, einen j[egien 5!ag
5 fein Di^^fer; *brn bie tag-
iien Sranbo^fer, unb ber S^eumonben,
unb aller i^fefttage be'g ^errn, bie ge:^eiiigei
traren, unb allerlei freitxnUige O^fer, bie
6f{e
bem ^erm freiirillig t^^aten. *^m
erjten ilage be3 fiebenten 3)
fin-
gen
fie
an bem ^errn S3ranboipfer gu
t^un. 5lSer ber runb bc0 ilem^el
7 be ^errn tar gelegt.
*
@ie
gaben aber @elb ben (Steinme^en unb
3immerleuten, unb (Steife unb ^ranf
unb Del beuen
in
3tbon unb ju %X)xn^,
baf fie Sebernl^ols om Libanon
auf
bag
2)ieer gen ^a)i)o 6rten, bem 33e*
fe^l JtoreS, beg Knigs in $erfien, an fie.
8 3m anbern Sa^r i^rer 3ufunft jum
^an\t otte gen Serufalem, beS an-
bern ^onai^, fingen an erubabel, ber
o^n Sealt^ielS, unb Sefua, ber ^
Sojabafg, unb bie brigen ii;rfr SSru^
1.6. 8. .L: SJlonben. 7. A.A : Sa^j^a?
8.A.A:3urutffunft!
Neh.S.lsi.;
Mt.i,l:i.
Lv.6,9.
4,4.
Jamque venerat mensis sep-HI.
mus et erant iilii Israel in civitali-
bus suis; congregatus est ergo po-
^'^*
pulus quasi vir unus in Jerusalem.
^ch.v4'.^**Et
surrexit Josue filius Josedec et 2
in..3,i7-i9.fratres ejus sacerdotes, et Zorobabel
filius Salathiel et fratres ejus, et
aedifieaverunt allare Dei Israel, ut
offerrent in eo holocautomata, sicut
scriptum est in lege Moysi viri Dei.
*
Collocaverunt autem altare Dei 3
super bases suas, deterrentibus eos
per circuitum populis terrarum, et
obtulerunt super illud holocaustum
Nm'.S'Jl.*;
Domino mane et vespere. *Fece-
4
NmSifSs'.
runtque solemnitatem tabernaeulo-
zach.14,16.
pmj^^ gj(,y[ scriptum est, et holocau-
stum diebus singulis per ordinem
secundum praeceptum opus diei in
die suo;
*
et post haec holocaustum 5
juge, tam in Calendis, quam in uni-
versis solemnitatibus Domini quae
erant consecralae, et in omnibus, in
^"','!^^'
quibus ultro offerebatur munus Do-
mino. *A primo die mensis septimi
coeperunt oiferre holocaustum Do-
y 10.
mino. Porro temphim Dei nondum
fundatum erat. *Dederunt autem
pecunias latomis et caementariis,
iRg.5,9.ii.
cibum quoque et potum et oleum
Sidoniis Tyriisque, ut deferrent ligna
cedrina de Libano ad mare Joppe,
juxta quod praeceperat Cyrus rex
Persarum eis.
ICli. 16,40.
k!Ch.2,4.
2Ch.2,16;
Esr.l,.
<Anno autem secundo adventus
eorum ad templum Dei in Jerusalem,
y.2.
mense secundo, coeperunt Zorobabel
filius Salathiel, et Josue filius Josedec,
et reUqui de fratribus eorum sacer
G
2. S: holocaustomata.
7. S: Joppes.
nung. B:
nad^bem Ole^t/hjo auf einenjeben 2:.6ei 6. B.dW.vE.A: SSom ... c:|)fern
(bringen). vE:
f(^icben tar. dW: n. ber eb^r, bag 2:gUe fr obgleich ber ...
feinen X. vE: tie e ber ebrau* toar,
fi* fr
einen X.
gehrte, an feinem ilage.
5. geije.
finfc. B: fitige. vE: bejinbige. dW:
bie beftnbigen. B: beiiimmten efie. dW: bie
as
Ben aller, njel^e
3e^. etwa
fr.
barbra^ten. vE:
alle )ein Seber ... braute.
7. dW.vE: (Stetnl^auern.
A: unb Siiaurern. B:
auf bem 3}l. gen Sop^e.
dW: bog m. Ui^. vE: in
bag m. on 3avf;o.
B.dW.vE: (gemf)
ber Srlaub^
nif.
8. dW.vE: teiten 3. i^rer .
:
i^rer lnfunft.
144 (3,942.)
III.
Altaris aedicatio templique fundamenta.
<
', nai
'
-^. ^
^
,
, ,
&'
,
.
^^
\ &
' -
'.
^^
&
,
^,
'. 6
]
xfl
^ .
^"^
-
,
'
"-^
&,
},
.
^^
6 -
&
' 6
,
&.
*
IV
\ -
'
,
'
^',
'^
8. A^EFXf (.
) .: /.
nvQiii (.2:
{
iv ).
9.
*
(qut.) Hai et (quart.) ot ...
t
ot
(p.
ult.
Kai).
11. B: tff7/Vt*'i
t
T (fl oXxs).
12. B: 6&. .FX (pro )
-
.
13.B*T^r. Ai*(aIt.)o(A2Bt).
1. FX: ^
... ort ot vtoi. B: .
-
j : -
i
-
:

: r
/T : y
. ): :
~ -
y
-
: : -
:'- V : JT

j "~Jr~
j- -
: V : : " :
<

:
IT j : VT : -
.
;
:a'^ibn n'^^1 orr^an "ihm
r 'i -
c.
--.- y:
'
i TT r
AT : j- V \:
-
j : t
: I -:
i-.

\
:
-;
-
-'~
r : IV
:
'^
-
:
"b^i b^^'^t^-bs? inon i3bi3?b-^3
: "^ - :
"^ -
\. : - jt *
u
''
b\>r\n nbi'7::^ ni^^i^n
'^^^'^^
drn
-: <T : : ^
- : IT : . }- \r !
-
niD^in
^'
^^ibni d'^Dnn^
IT

:
:
r
-; -
r
D'^nnb nnnton w^iinn d^nni bi^s^
r : (. : : jt
: - -
r
TO^nnbip
d'^'i'isn drn r^'^ ibip^^
j-
'^
J<
. . . - ' j,: "^
di^n ^^
drn -^D^ bipb
.- j
AT .j :
'^
ly. i : -
V-
:'/-: : jt :
:
I I r :

KT : " : :
-
^nb^ nin'^b
b^^"'
d'^^is ?^bia '^:in
j
'^
V :
"^
V r
.
:
'^
V :
-
"^
i :

8. : nac^bcm fie
... gcfomtnen iwaten ... on ben
cfangencn. dW.vE.A: ber efangenfdiafi ...
bej^eiteten. B: 20 3. alt. dW: Sluffi^t ber b.
3B. be^. vE: um bie3t. ju fhren.
A: anjutrciben.
9. beglci*ctt bie . .&. B: txat auf. vE: fieiiteu
.
: bicfo am SB. arbeiteten. dW: ba^ 9.
f^aff?
ien. A: tl^aten am Xtmpd. vE: Serfieute bei ...
10. Xrummetctt ... noA bcr SBeife. A: iiem^et.
B: jiciiten jtebal^in. vE: bejieiiten. dW.vE: in i^rer
ieibung. A: etoanbe. B: n. b. S3erorbnung. A:
Slnorbn. vE; Einleitung.
11. B: anttoorteten einanber. dW: fangen jum
Scbe. vE:ii3benbu.^reifenb. B:uti^atigfeit. dW:
@ta* (3,9-42.) 145
ic5lrBeiteram^aufe* te turtbleguttg a laute SSeincm ie 2Sibetfa($cr
III.
ber, ^rieftcr unb Sciten, unb atie, bic
i)om efngnif gcfommen traten gen
Serufalem, unb flelleten bte Scijtten toon
gmanjig Sauren unb brber, u trciBen
9 ba0 QBerf am ^aufe beg ^errn.
*
Unb
3efua |ianb mit feinen @^nen unb
trbem, unb ,^abmiei mit feinen 5^)-
nen, unb bie ^inber 5uba, tte (Ein 50,
ju treiSen bie 5irBeiter am ^aufe
ottcg,
ne^mi bie ^inber ^enabab mit i^ren
jlinbern unb i^ren trbem, bie Seiten.
10 Unb ba bie 35auieute ben runb leg-
ten am ^emipei be3 J^errn, jtanben
bie ^riejier angezogen, mit ^romipeten,
H
unb bie Sebiten, bie ^inber ^Iffaipp,
mit (i^mltln, gu ioBen ben ^errn mit
bem ebit atiibg, beg ^nigg 3fraei.
11
*
Unb fangen um einanber mit Sotsen unb
iDanfen bem errn, bag et gtig ijl
unb feine 3^arm:^erjigfeit emigii^ w^*
tet 6er Sfrael. Unb alle SSoif tbnete
laut mit SoBen ben ^crrn, ba ber runb
1 2 am ^aufe be0 errn gelegt n?ar.
*
%hn
lele ber alten $riejter unb Setoiten unb
oberjien 3Ster, bie ba vorige ge-
fe^en Ratten unb nun
bief
'^an^ ijor
i:^ren klugen gegrnbet trarb, iveineten
fie laut; ijiele aBer tneten mit i5rrcu=
ben, baj bag efrei erf^oU:
13*bag ba0 33 nic^t erfennen fonnte
ba S^bnen mit ^^rreuben or bem @e*
fc^rci beS Seineng im 33oIf
3
benn ba
3SoIf tiJnete laut, ba man bag ef^rei
ferne ^5rete.
IV. aber bie Siberfa^er Suba unb
Senjaming ^reten,
baf
bie ^inber be0
efngniffe bem errn, bem ott
3f'
2raelg, ben Xem!pei baueten, *famen fie
gu SeruBaBel unb ju ben oBerjien SS-
9. U.L:
fiunb. 10. U.L: Drommeten.
11. U.L;
fungen.
~
12. U.L: unb biep^au.
nabe. vE:!Demt
g.ificr
..."
Brma^teeingrogeS
/^reubengefii^r^i. dW: er^^oB e. gr. e[re jum Sobe.
vE:Bra4
in lauten 3ubeiau^,inbemegiobte.A:fc^rie
mit L Stufe u. L dW: tt)egen ber runbiegung be^ ^.
12.
d\V.\E:.ben^r....ben (bie) alten. A: unb
bie
reife (1, 5). B: ) or. . ouf feinem runb
gef. Ratten, ba nun b. ^. . i^ren 51. war. dW.vE:
ber r. ju biefem ^. geleget hjarb. B: erhoben bie
Stimme
m.freubigcm
3^. dW: jum fereuben?
gefciirei. vE: ^um Subet u. jur Wreube.
13, er^rcttbe.
B:bie<Siimme be^Sauc^^enS ijor
^oitjgiotten'SBiki. 21.5;.
S.sljg
2.mn.
2Cli.31,17.
2,40.
v.l.
doles et Levitae et omnes qui vene-
rant de caplivitate in Jerusalem, et
constituerunt Levitas a viginti annis
et supra, ut urgerent opus Domini.
*
Stelitque Josue et filii ejus et fra-
tres ejus, Gedmihel et filii ejus, et
filii Juda, quasi vir unus, ut instarent
super eos, qui faciebant opus in
lemplo Dei; filii Henadad, et filii
eorum et fratres eorum Levitae.
lRg.(;,37.
2rh.29,5i6.
2Ch.23,18.
2Ch.5,13.7,3
Fundato igitur a caementariis 10
templo Domini slelerunt sacefdotes
in ornatu suo cum tubis, et Levitae
filii Asaph in cymbalis, ut laudarent
Deum per manus David regis Israel.
*Et concinebant in hymnis et con-11
fessione Domino, quoniam bonus,
quoniam in aeternum misericordia
ejus super Israel. Omnis quoque po-
pulus vociferabatur clamore magno ^
in laudando Dominum, eo quod fun-
dalum esset templum Domini. *Plu- 12
rimi eliam de sacerdotibus et Levilis,
et principes patrum et seniores,
qui viderant templum prius, cum
fundatum esset et hoc templum in
oculis eorum, flebant voce magna;
et multi vociferantes in laelitia eleva-
bant vocem.
*
Nee poterat quisquam 13
agnoscere vocem clamoris laetantium
et vocem fletus populi; commixtim
enim populus vociferabatur clamore
Neh.12,43.
magno, et vox audiebalur procul.
Audierunt autem hostes JudaelV
et Benjamin, quia filii captivilatis aedi-
ficarent templum Domino Israel,
*
et
2
accedentes ad Zor.obabel et ad prin-
Agg.2,3.
1,5.
1. S: Juda.
^r. dW: fonnte n. ben ^aftbe^ ^^reubengefd^reie^
unterfc^eiben on b. @. vE: ba efd^rei b. Subet^
u.b.^reube...el^eui ...! B:ma^iee.gvopei ^^reu?
bengcfc^r. b. ber (( bi3 in bie gerne l^in gel^rt
tnurbe. dW: er^ob e. gr.@efc^r. u.m.l^.ben ... vE:
bra^ in tauten Subet ... feminin feinen Saut.
(A: f^rie mit gr. (Sefc^r. burd^einanber?)
1. dW.vE.A:Seinbe. B:.. berer, bietoeggefrjrt
getoefen iaren. dW: (So-^ne ber SBegfu^rung. vE.
A: efangenf(^aft.
^. ; madbten fie |
fterbei. dW.vE.A:
traten.
10
146 (4,310.) K^dra^.
IV.
Adversariorum aedicationem templi impe^dientes machinafiones.
'
}' ort &
^
HOL ^
^
.
^
-
''
-
-
,
6 .
^
6
, ,
^
^in
/ .
^
^
-
,
'^
&
-
-, -
'
&&
6 -
.

-6 -
&
'
^ ' -
%pai 6
-
,
/^ ^, -
(,,,,
,/,
^^
& '^6
2.EFX: .: &.
{.--.
AFX) ... !(. al.). ^:liasg {
^). ^.FX: .-&?.,.
4.2:'
{^). *5(|). 5. :Jabots.
FX (pro .).
^*(alt.) .
(A2Bt). 6.
*Kai
(2|). At (-
^<<^)
(^*).
*
(alt.) y.ai. A^: /^
{Y(jaxpivJi^EFX). :8(). 7 ..^:'&.()-
(BYQaxfJUvA^EX). : &(EFX: -
-,FX: . y.ai) .xai . ...
*
... 2-
.^.: . {.^ : .Al.al.).
:'dy^a'ipfv
(^
'^).
9. : (cf.
V. 8). (NomiD. prr. etiam sqq. AI. al.) B: ^-
. 10. A^ :
^{!^^).
^:} Db^/sr riDns hrh
'^2'^^
nii^n
j VI jv : ' VT < :
-
: j- -J j : . "11
V :
^^b^ ]'^hn ^O^ ''h^i^ ^]
- )':-.
mn^Ti "^Hn^l ^) '^
^^
IT
<
^ : - :
..
:
- j : ' TT jv I
"^

: :
|- V :

: --:^
a" I"
I '.'
jy
-
JV-: 1" : j"
V j- :-
IT
I:- IV
V .
r -:|-
AT : -
j
:
-
'
D^:s2?i^ DH^bi? d.^nDbi :niDnb onii^
^
1 V JV V <

:
"^
AT -; j- :
IT I V r: ;> : t i
~ -
:
-
nbnn? i1^?^ h^iiDbrin^
6
^n3'i-b:s? nbt ^0^3
in^iDbtj
r : I
-
: j : : "
: - : - :
- j :
JT :

: IT
< : : . : . -
'nb)^ iinn5tnni5<-b::? iniDS
AT
f V
JV : : V- : -
:^
-
- :
JT : - : V T-: i I : :
-
:
-
: :

:
"^

: j : i
-:
Av : I : - VT
-:
JT :
j- : : ir
u^n^s Mb/ i^ntDnniiiib
I"
:
VT
:
~
; : j- : - :
-
:
^T :
IT
-
: : : ^"^
: j : 1 - .:
:-:

:i- "
a^itt: :

: - < :
-
: -; _j : :
-
- .. jT^ : " : "

:
-
. 2.
'
1^1 ib. "
. 4.
' '^
. 7.
^":3 ib.
'
T^mia
. 9. nnsn 'an i<"32 ib.
'
i<^^3^x
ib.
'
i<%'Ti
2. woHcttfuden ... Oabctt iljm geo^jfert. dW.vE:
i:^m oipfern n^ir feit t>en klagen 5. ... wei^ev un
:^icr^er geff)vet.
3. B: aSir l^aBen mit eitd^ ju
f^offen,
*
fevm . ein^.ju b. vE:3f)ri)abet mit ... dW:
5u. un-- e^. B:
fcni). ), i)ie beifatiiinen
@^ta. (4,310.) 147
ite 3ur(fmeifuttg oom iQau. S)ie 5tttftage Bei Sl^aSero u, 5ttt$afafl$a*
IV.
tertt unb f^jra^en gu i^nen: Sir trotien
mit eu bauen, benn Vvlr fu^cn euren
Ott, gieic^ h)le i^r, unb trur '^aben
nii^t geoipfert, feit ber 3^it
5iffar
^ab-
bon, ber ^5nig ju
^lffur,
un i)at ^^er-
3
auf geBra^t.
*
5iBer @erut>aBei unb
Sefua unb bie anbern o13erfien 35ter
unter Sfrael antn^orteten it;nen: (Sg jie*
met ni$t nn^ unb
, bag ^
unfer otte ju bauen; fonbern n^ir
troUen aUein Bauen bem errn, bem Ott
Sfraeig, irie un ^ore, ber ^nig in
4 5perften, geboten i)at.
*
^inberte ba0
S3oif im Staube bie ^anb beg SSoif 3u-
5 ba unb fc^retften fie ab im Stauen,
*
unb
bingten Oiat^geber iviber
fie
unb toer-
X)inberten i:^ren Okt^,
fo
lange ^oreS,
ber ^'onig in
Werften, lebte, big an ba
^5nigreic^iDariug,beg^nigin5|}erfien.
6 i)enn bc ^:^agero0 ^nig n?arb, im
Anfang feinen Knigreichs, f^rieben fie
eine 5inflage triber bie on ^vii)a unb
7 3erufaiem. *Unb ju ben Seiten %x=
tbafajt^a fi^rieb 33iiam, 9Jiiti)rebat^,
2!abeel unb bie anbern i^reS Uiati)^, gu
5irt^afafti)a, bem Knige in Werften;
bie c^rift aber be 33rief8 trar auf
5)
gef^rieben unb n?arb auf ^-
8 auegeiegt.
*
9ie^um, ber anjier,
unb @imfai, ber @(^reiber, f^rieben bie*
fen 33rief triber 3erufaiem ju 5irt^a*
faft^a,
bem Knige:
9 3Sir, Oie^um ber 5tanter, unb @im*
fai ber Treiber, unb anbere beS uiatf)^
on iDina, ijon
Q^^rf,
on Xaripiat,
iion Werften, ijon Qr, i)on 33abei,
ijon
@ufan, ijon ^unb ijon iam,
10*
unb bie anbern 95lfer, teebcr gro^e
unb berhmte ^fna:^3^ar herber gebra(^t
2; .L:
fiut ber Seit.
8. U.L: jum %)\.
jtnb! dW: tOxx jufammen.
4. B:
machte ... bie i^nbe ... iaf.
dW: iafic^.
vE:
[. dW: om 33. vE: uertoirrte jie beim ^.
: tterflrte im 33aue.
5. 5u oereiteln. B: junii^te
JU
ma)m. dW: ii}t
Sor^aben. vE:
^Me Jt^e? dW: bie gan;^e
[
brige] Scbett^eit . B.vE.A: alle (bie) Xage^.
6. B.dW.A:
unter ber 9?egierung ... feiner St.
vE:
Jg)errfft. B.vE.A: n>iber b. (Sinic^ner. dW:
^etD.
7. feine anb. enofTen on 9t. ... unb awf ,
cipes patrum dixerunt eis: Aedi-
ficemus vobiscum, quia ita ut vos
quaerimus Deum veslrum; ecce, nos
^3'!1'7.' immolavimus victimas a diebus Asor
2,2.
Haddan regis Assur, qui adduxit nos
huc.
*
Et dixit eis Zorobabel et 3
Josue et reliqui principes patrum
6,2i.2^co.6,
Israel: Non est vobis et nobis, ut
aedificemus domum Deo nostro; sed
nos ipsi soll aedificabimus Domino
1^3.
Deo nostro, sicut praecepit nobis
Cyrus rex Persarum.
*
Factum est 4
24-3U
igitur, ut populus terrae impediret
Neh.6,9.
manus populi Judae et turbaret eos
Neh.f,,i2.
in aedificando.
*
Conduxeruntautem 5
adversus eos consiliatores, ut destru-
Neh.4,1.5.
grent consiiium eorum omnibus die-
bus Cyri regis Persarum et usque
ad regnura Darii regis Persarum.
E5t.i,i.
I"^ regno aulem Assueri, in prin- 6
cipio regni ejus, scripserunt accusa-
tionem adversus habilatores Judae
et Jerusalem.
*
Et in diebus Ar- 7
7,i.Neh.2,t.jgjj_gj.^jg
soripsit Beselam, Milhridates
et Thabeel et reliqui, (ijui erant in
consilio eorum, ad Artaxerxem regem
Persarum; epistola aulem accusatio-
2Rg.i8,26.
"is scripta erat Syriace et legebatur
sermone Syro. *Reum Beelteem 8
et Samsai scriba scripserunt episto-
lam unam de Jerusalem Artaxerxi
regi hujuscemodi:
Beum Beelteem et Samsai scriba et 9
reliqui consiliatores eorum, Dinaei et
Apharsalhachaei, Terpbalaei, Aphar-
Est.t,2.
saei, Erchuaei, Babylonii, Susane
chaei, Dievi et Aelamitae, *et cae
10
teri de genlibus, quas translulit
2Rg.i7,24.
Asenaphar magnus et gloriosus et
9. S: Erchuae.
B.dW.vE.A: in ben Xac^m. dW: befiien ibrige WiU
untert^anen? vE: i:^re br. Simtgenofen? dW:
rmf gefr, u. ctr. gebotcft. vE: u. in ar.
@^3re abgefa^. A: man ^in f^r. <S)px.
8. einen aSr. ... lfo lautcnb. dW:
iefe'^igftai
ber ... foic^enbergefiait. vE: in folg. Seife. (B: gieis
e6 3n^I?)
9. ii)re brigen (SenofTen. (B:2)ajumaUl^aten...
btc
2)inaiter u.
f.
w.)
\E: bie iDiner u.
f.
to. A:
2)initer.
10. B.dW.A; mQQ^i)vU vE: yjer^fianjt.
10*
148 (4,11-17.) EiSdras.
IV.
Adversariorum aedijicationem, templi impedientes machinaiiones.
6 iv
^
nal -
.
^^
^
'&-
^ (
.
^"^
,
' '
& '
,
,\ -
.
^^
'
& -
&, '
, .
^^
\
,
^^

'
'
,
(
'
&.
^^
-
&,
.
*'
\ '
\
11.*.
12.AiFX*(alt.)oi(A2Bt).
13. F: *'a doiffsai,
14. FXf (ab in.) Kai & xa
&.
15. : .
*:
(-2; :
,). : ... (pro ;^^>o'ywv AEFX) -
qwv. EFX:
.
16. : .
17. :
. (* : ^/^*).
-ini? )
'^ '^'^^
iisn
_ : }j : J :
IT

VT
:' !
:- ivjv :
-
:
^
vi. : -
: : - : - :
- '^ -
-: j- : <
VI. : vT-ir
--\ Jf' 1 -n i
-
at :
-
''
-: j : -
:^ j"v:iv
-
:
-.
: I
/
*. -: )'-'.
:

:
JT
-
: !-
:
< : : :
JT : :' Ij-

'r
-
^
j--.*:iv
:
1 ^ : : - : -
I :

: :
'^Dbti DhSDii'i r\iT\r^ ^ ^bm iba
V.:- j:-:' :: jt Jt-:|- <:
iibDNn nbn-n bnp-bs li^s :pTDnn
14
5<Db Ti^n^i-iib iiijb^o mn5?i li^anbu
VT
) -:
IT
: - j- :
-
: : - :
Dr^in1 wnbt5 nan-bi? ^^Tnnb
: ,- : :
V- : :
"^ -
'=
iv
J
-
:
-
:

: : - :
-
J- : -
: - : F
-:
IT JT
:' ' : : -
: :
: - AT : IT VT
' -
: j :
D)^ ^\7\ \
^^^
: ;
- : :
r
= : :
iibnn ' {^^'''np in
'^:'
^b^b

: : > ^T
:' 'j :
-
:
pbn rm b::ipb i^bb^nti^
^^^
> -: : "^j-i:
/, : : - : r
-
:
'nb ''n''^ ^ib ^^nriD nns^n
iiT^ V-

IT -:|- j: |-
i3^nn-b5? ^isb^ nb
^trisrs) 17
<
^ -
t:- J-: tt:
r : : IT
j- : :

:

:
V. 1 1 . ^ ^"^ni
V. 12. ip'i^D x"3n ib. iJisDn 'i) i<"n
ib. nn2
'-
<"33 ib.
'
ibVsi t'in'iJi
Y. 14. p"nn
<"53 V. 15. ^
<"3
. 16. p"na "an
10. biefT. &. Sftom, unb fo weiter. dW: u. iei?
ccn er il^ren SBo^^nji^ oncjeiriefen in ber etobt @.
B.vE: in Joie tabt @. aefe^t.
(B: u. ba auf fot^e
3e?)
11. u.fo weiter. B.dW.vE.A: bie 16[[.
12. famen, finb gegangen g. 5. . bauen bie .,
iioben tijre SSJiauern Ijergefteat. B.dW: ju lUl ge*
fommenftnb. vE: biefe emprerif^e.
Bui.arge @i.,
. voUjie^eu b. S?l. u. fgen bie riinbe jufrtmmen.
@ta* (4,11-17.)
149
cr Srtcf rt SCtt^afajllia* Sic aufru$rtf($c nb fcabli(5c @tabt
IV
imb fte gefegt i^at in bte (Stbtc <Sama=
ria, unb anbere bicSfcit beS SBaffer unb
11 in . *Unb bte^ ifl ber Sn^^alt
bc 33riefe, ben
fle
^u bem Knige 5lr-
't^afafi()a fanbtcn: lettre ^ma^U, bte
Scanner bicfeit beS ^affer
unb in
12 6;.
*
@0 fei
funb bem it5nige,
ba bie ^uben, bie i?on bir ju unS :^er=
auf gefommen finb gen Serufaicm, in
bie aufr^rif(i^e unb fcfe @tabt, tiauen
biefeiHge, unb i^re 9)Zauern, unb
13
fhren fte
an^ bem runbe. *(So fei
nun bem Knige funb: SGo biefe tabt
geBauet tt?irb unb bie SOf^auern trieber
gemacht, fo
trerben
fte ,
QoU unb
j:^rii(i)e 3inff ^geben, unb i^r33or-
nehmen trirb ben .Knigen (Schaben 6rin=
14 gen. *9iun n?ir aSer aUe baBei finb,
bie tir ben i^em^iei jerftret :^a6en, ^a=
Ben n?tr bie @c^ma(^ be ^5nig ni^t
lng'cr troflcn fe^^en; barum fc^itfen Vt?ir
^in, unb laffen e bem ^iJnige ju tt?iffen
15ti)un, *ba^ man
iaffe fu^en in ben
:^ronifen beiner 33ter:
fo
Vrirft bu
ftnben in benfeiSen (S^ronifen unb er*
fa'^ren, ba biefe Stabt aufr^rifc^ unb
fl)i
iji ben jlbnigen unb S^nbern,
unb men, baj anbere abfallen
on alters ^erj barum bie @tabt
16jerjiret iji. *t^un tt)ir bem
Jlnige ju
n?iffen, ba, to biefe @tabt
geSauet n?irb unb i^re 9)?auern gemt,
fo
tt?ir^ bu or i^r behalten bie*
feit be
2afferg.
17 fanbte ber ,^nig eine Qinthjort
gu Ole'^um, bem Rangier, unb
imfai,
bem rei6er, unb ben anbern i^reg
1%. U.L: aufrl^rige (A.A: aufrl^renfci^e).
13.A.A:3infen.
15. A.A:
aufrfirerif^. U.L: unb Sanben.
dW: b. 93^. oiienben u. b. Xxvimmn ijerfieiien? yE:
toieber^erfteiien u. b. runbfeflen ;^uf. fgen.
13. to. ijergefteUt ... foid)e ber fntgl. StentFam:
iner . br. B: ben atten @cf). u. 3? dW: <Sd).
3. u. Sieggeib. vE: (Steuer, 5lbga6e u. 3. dW:t)em
. ^.
vE: bu ben @. ber Knige in @. br.
iDirft. B: bu tt>. bem (Sinfommen b. .
fb fein.
(A: biefer (B^aben an tie . gelangen toirb.)
14. ober bocb boS <ZaU be ^alafted cffen ... f*.
w.u.t^utt ... B:aug bem .ben Unterhalt genieen
u. ung n. gejiemet b. . Unefire anjufefjen. dW:bcn
c^aben b. . n. inger mit anfeilen fnnen. vE: eg
fr
.
f(U ift ... ^u fe^en. B.vE.A: i;aben
habitare eas fecit in civitatibus Saraa-
riae et in reliquis regionibus Irans flu-
men in pace. *Hoc est exemplare epi- 11
slolae, quam miserunt ad eum: Arta-
xerxi regi servi tui, viri qui sunt
trans fluvium, salulem dicunt.
*
No- 12
tum sit regi, quia Judaei, qui ascen-
derunt a te ad nos, venerunt in Jerusa-
lem civitalem rebeem et pessimam,
quam aedificant, exstruentes muros
ejus et parieles componentes.
*
Nunc
1
3
igitur notum sit regi: Quia, si civitas
lila aedificala fuerit et muri ejus in-
.20.7,2t.
staurali, tributum et vectigal et an-
nuos redilus non dabunt, et usque
ad reges haec noxa perveniet. *Nos 14
autem memores salis quod in palatio
comedimus, et quia laesiones regis
videre nefas dueimus, idcirco misi-
mus et nunciavimus regi,
*
ut re- 15
6,t.E$t.6,i.
censeas in libris historiarum patrum^
luorum: et invenies scriptum in
commentariis et scies, quoniam urbs
illa urbs rebellis est et nocens regi-
bus et provinciis, et bella concitantur
in ea ex diebus antiquis; quamob-
rem et civitas ipsa deslructa est.
*Nunciaraus nos regi, quoniam, sil6
civitas illa aedificata fuerit et muri
ipsius instaurati, possessionem trans
fluvium non habebis.
Verbum misit rex ad Reum Beel-17
teem et Samsai scribam et ad reii-
tir (^in)gefanbt.
^
15. u.fie SScuterei in ifyt getrieben i)ahen ... biefe
(St. :mge in bem53u ber@efet
regij^er. dW: ngefut werbe in ben @'[
ber. vE: bem 33. ber 2)enftrbtgfeiten. B: eine
aufr. (Bt. ift, bie ben . u. SnbffIen (Sben ge^
br fiat. vE: empijrer[e ... fd^bi. @t. B: in
ft^ei^er jte 5(ufrubr erreget ).
vE: gemt^. . ben
Xcigenber 33orjeit er.
16. ijergefteUt ... tromS. B.vE: feinen %)
me^r l^aben. A: 33eft|t^um. dW: bir iein ). m.
feiniotrb.
17. dW: einen 93efeb.
vE:
efelfti.
150 (4185,2.) Esdras.
"KV
Adversariorum machinationes, JPropheiarum aedicaiionis repetitio.
'
iv / niqav
^
^^'0
-
,
^.
^^
]
J
\ \&.
-
f
iv .
20
f[(^l
'j
\
^
' .
21
^^
-
,
y -
.
^2
" -
,
.
23
"
-
'
\ ^
-
& ' iv
"^,
.
2*

' ',
/
.
"%^,
"
-
6
^
^, -
'
.
2
-
}'0 iv
^,
& &
.
17. *: (
^).
10. FX: . &. : .
20. : .
iv'IfQ.
*
EX: iant^at; (-
(^), : .
22. *
^ (2|,
^inter uncos).
23. : 'Piitfji . (*:
)
yq.
xai .'.
24.
*'/
(A^Bf). :
(^
2).
*
(alt.) 5.
1. : ...
*
avq'is,
2. : (, .
ST : ' 'AT : IT : ' : > ' : jt :
: :
IV : \y
-:-
- -:
': : ^- :
'* -: . : - :

'^^
^]^ Drt3 D^iij
^^/3^1
J V :
- - : IT
jt : : '

V-; : \.
-
: : j-
at :
-
:
ibn nim nin3 "in:^ bbs i^b^bii
b ro^b bs ninb nn^n)^ Tibnisi

: j I
-
: I I :
j
: :
-:r
i^b riT
^'^'!
ribii
^-^
^hr^nh
JT F
j7 : :
JT
-
: -
:
^^:Din^ ^^^
^3/-ir t^bsnn
22

: IT :
;
-: - : :
j
: : : - j- : . : . :
: r:::br) rpTDnb ^ibn
1
: - - :
-
: -:
^ <
: :
-
:

- :
.; : : $: :
-
: : j- : - :
-

: '_ : : ' j- : ' t


<-
,.
- ..
J
. f- _ ... . ., . . .
ribt:3
"p^^in
:b^ni :^i^^:-i i/2n2i
-
: J -
"^

IT : jT
: V : \.
bt^in^in
^^
i^hbi^-n^n ^?
" :

^
: ^ j- -;
n^Db^b rn^^n ^n^? i^bt:n him
V.
": - : :
-
/ j- : -< :
ir
-.|-
:Di5-^bn ^
IT
; ^ ; :
-
< :
-
:
^
, : j-
-

-
: :
nin^b:?
b^^'^''
wbi< ^btiiii'^nii
' " -: ' t :
' JT
"
\ :

:

^

:
-
:
-
"^
t; . : - ..
/
:
; j :
- -
j

:
JT
-
: ; :

: ' i *
.
-:
: jinb ^)2 iinbs-'^T
: J r-: r ; er
:
V. 21. <13 ii"3n
. 23. i<ia
"5
v.l. iUi'nn
'^'^
i<"3a
IT. triebe u. fo weiter (35.7). dW: J^etL
18. B.vE:(mir)beutii(^(or9eicfen). dWrqenau.
19. gcfd)cijcn. B.dW:
aufiieleijuet. vE: erhoben.
B.vE: (Smprung u. Siufv. dW: 9lbf. u. SDicutcrei
barin getrieben u^ovben.
20. vE: ber bie ganje egeub
jenf. b. <Sironie3.
@ta* (4,18-5,2.)
151
tcSlttthJort eS5aucSe5rutt9 u*5tufprett* SSiebcrBau unter ^agat u*
a^arja.IV.
diatf)^, bie in 'voofjnUn, unb
bcn anbern jenfeit be0
Saffer: triebe
18 unb @ru! *iDcr 33rief, ben i^r ung
jugefc^icft ^aBt, tfl ffent^
Ocx mir ge^
liefen. *llnb
ift
ijon mir tefo^Ien, baf
man fu^en fottte. Unb man t)at ge-
funben, ba^ biefe (Stabt ijon ^iUcr ijtx
nnber iie Knige empret i^at, unb
Qiufru^r unb 5i6fail barinnen gef(^ie^t.
20
*
5finb m^tige 5tnige ju 3erufa=
Um gcn?efen, bie ge"^errfc^t ^aben Ber
atteS, ba jenfctt be iiaffcrS i|t, ba
i^inen 3, unb iijrlic^e 3infe
21 gegeben morben.
*
o t^ut nun
biefem S5efe^I: Se^ret benfelBen 9)?n-
nern, ba bie 6tabt ni(^t geBauet n^erbe,
Bis ba on mir ber 35efe^i gegeben irerbe.
22*
(So fe'^et nun ju, ba i^r nic^t ^inif-
fig
^ierinnen feib, bamit ni(^t @c^aben
entfiel^e bem Jlnige.
23 nun ber S5rief beg ^nigg 5irt5a==
faft^ gelefen n^arb '
Ole^um unb
@imfat, bem @^reiBer, unb i^rem 9iat^,
jogen fie eiienb hinauf gen Serufaiem
lu
ben Suben, unb h^e^reten ii;nen mit
24 bem 5irm unb en)alt.
*
^5rete
auf
ba3 3Berf am ^aufe otteS ju 5e-
rufaiem, unb Blieb Bi0 in ba an-
bere 3ai;r 2)ariug, beS ^nigg in $er*
ften.
"W.
n?eijfageten aber bie $ro^3t)etcn
i^aggai unb (Srj, ber o^n 3bbo,
gu ben Suben, bie in 3uba unb Serufa-
lem n?aren, im Oiamen be0 Lottes
3ira=
2 ei.
*
mten
ft^ auf (SeruBaBei,
bero^n@eaiti)ieig, unb
S^fua, ber<So^
Sojabaf^, unb fingen an gu Bauen ba
otteS ju Serufaiem, unb mit i^nen
bie ^ro^^eten otte0, bie
fie ftrften.
17. UX: jenfcU ^emSBaffer. 20. .:3
fen.
23. A.A: mit ^aa)t unb ewalt.
2. A.A: machte fx^ auf.,
quos, qui erant in consilio eorum
liabitatores Samariae, et caeteris Irans
iluvium, salutem dicens et pacem:
*Accusalio, quam misistis ad nos, 18
manifeste lecta est coram me. *Etl9
a mepraeceplum est, etrecensuerunt.
Invenerunlque, quoniam civilas illa
a diebus antiquis adversum reges re-
bellat, et seditiones et proelia conci-
tnntur in ea.
*
Nam et reges fortis
20
iRg.4,24.
simi fuerunt in Jerusalem, qui et
CDt.ii,-^4.
(jominati sunt omni regioni quae
13.
Irans fluvium est, tributum quoque
et vectigal et reditus accipiebant.
*Nunc ergo audite sentenliam; Pro-
21
hibealis viros illos, ut urbs illa non
aedificelur, donec si forte a me
jussum fuerit. *Videte, ne negligen-
22
ler hoc impleatis et paulatini crescat
malum contra reges.
Itaque exemplura edicti Artaxerxis 23
regis leclum est coram Reum Beel-
teem et Samsai scriba et consiliariis
eorum, et abierunt festini in Jerusa-
lem ad Judaeos et prohibuerunt eos
in brachio et robore.
*
Tunc inter
24
missum est opus domus Domini in
Jerusalem, et non fiebat usque ad
^5j,,
anniim secundum regni Darii regis
Persarum.
6,t4.Agg.i,i.
Propbetaverunt autem Aggaeus'l'^,
Zach.^i^i.7.,pj.Qp|^g^j^
et Zacharias fibus Addo,
prophetantes ad Judaeos, qui erant
in Judaea et Jerusalem, in nomine
Dei Israel.
*
Tunc surrexerunt Zo- 2
^'^"
robabel, filius Salalhiel, et Josue, fdius
3,10s.
Josedec, et coeperunt aedificare lem-
plum Dei in Jerusalem, et cum eis
^'^^
prophetae Dei adjuvantes eos.
^3.
.* Beelteem.
A: (93. 13).
21. nun 35. jn weiten. B.dW: geBt nun (einen)
33. dW: i)iefcn beuten. B:
biefe 2Jl. ju trev^inbern.
vE: ^, ab^i"^aiten.
22. Unb feib croornct ... lfTig ... grerer .
B.vE: einen
Seilet ju begefien! dW: i}t
\)
ju
erfei)ien, barnaci)
i^u tbun. B: aarum foiite ba
Strberben ben Knigen . ju bringen june^men?
dW: ber . iuacbfen jum 9la(|ti;eii ber . vE: ba
S3. jum @.
23. u.ii)ren enoffen ... mit 2. B.dVV.vE.A:
bie
?lbfc^rift be^ S3r. B: tn. einem getoaitigen 5i. dW.
A: mliiigem.
24. B: bi.oer^tnbert. dW: bi. liegen. vErrul^ete.
1. Br.bei b. 3. ... .
3fv.
ber fie. vE: t^nen.
2. A:ben^empei. dW.vE: fieunierfilpten.
152 (5,3-11.) EiSdra^.
.
Vrophetarum aedi,cationis repetitio ejusque ad Oarium nunciatio.
3
"Ey &
&& tov
&'y.a\ ,
'
&
&;
*
' -
;
^
&
^
im , \ -
^ ^
-
^&'
.
/^
--
& 6
&'
"
/ ,
'^'
, ' /
.
^
, &
^
,
&,
& ,
' \
.
^
-
,\ '
&
-
-
;
^^
-
,
.
^^
&
'
\
,
3. : ^^(etiam V. 6). BEFX: .
(EFX: univ) .
4. : .
5. FXf (
).*: Jaqioi.
6. : Qa&&avai<i (cf. Vr3). k^EX: o&aqH-
(-Cavai" A2B, cf. V. 3).
7. : '('/)....
.
tv
.
8. : ... (.
9. : .
11.
|
(a.
^)
. k\ (pro ^) .
: .
' = ITT : -
: }- : -:|-
:

: :
' -
^
: ,' j" : IT
i " :
VT : ^T
~ .
:

:

: < :
-
: :j--: : )>-.:
: - :
^iD^^n nDT'^^ ^^'T1n3 rfr;/2: 'il}^5-^
:

} i -
: j- :

-
"^nt-bi? hin cnnbi^i r3?i :rDn
^
j - -: -:
IT
.: 1 j- :
^
|-
:
~ ~ j -
: " :
: ; i
: 1
'-j- .:!.
/AT '''JT :
IT
:
: n^i-b?
' '^
nb^tii-'^iT s^n^r^i^
" 6
j- ; _ _
; . :- iv jv :
-
TjT : - : I <- :

;i-

; j*

Di^in-br xvMr:: nnr^ ^n ^^^'^t^^h'^
iT : IT
- -:|- j--: -
v:

: :
-
-:
riDn^i Nnib:i? ^^inb li^/^r^ns : vHsbn
7
:

: -J j- : : :
-
i^^bt ^3b) imb nbn n^ns
-T :
\y
' - ')-
: :
-
; j :
i^DbTSi-^iT
^)b'/2b
wsinb ^-'^i'^ : ^ibb
s
:
--: -^ j.: . -
j :
-
JT .:
.
" :
: <
ton/ ^ bbr^
pi^ s^D3n)3 ^^^n1
jT :
KT
: I V jv

: ; <
:j- : : r-'.\^
-
: , :
'^
:Drn'^2 nbroT ^^^nrn
9
- :
: : .>"-" ^ : - :
:
j--:
TV: >

jt
-
: : *
:
h^T 5^: ^d aib ty^rm
Dhb
:nbb:DtDb 3 s^s^ssi n'^Dn-ob
IT : - : VT : ^ ;
-
'.
'
: : :
Dhb NDbi^5 hnT/u:
^^
: r : : - : 1 $- :
VT
-
:
\ }\ : -^
' \ :
VT :
%).
IT :
y
: - : j

:
-
: j
-:
^^
x^n-^
{iii?isi N'^ri nbw>i-n
: - I <- :
-
:
-
: :
l'^D
rm xrcnya ..nbn ^-'^'nr
V. 3. ri:'n,:a 'nn it"3n
V. 4.
i^japs
'nn
<"33
3. (Stromd .. iijre ettofTen ... biefe 5. I^erjus
fteen? B: efcilf^aft.
vE: <BW\V<)uUx. (<^\.i,
7.12.)
4. B:f^ra^enhJ.5U i^nenauffoic^e2Bfife,toei^ee
@trt* (5,3^11.) 153
c SanbijfTcfierS ^titfragc* @ctn ^ttef an ben Mhnx^ ariit V.
3 3
^fi^ 3it fam ju i^nen X^at^nat,
ber Sanbi)fieger bieSfeit beS QSaffer, unb
(Bti)ax 33ofnai, unb t^r uiati), unb ppra-
c^m aifo gu i'^nen: 2Ber ^at 6c*
fohlen,
bic u Bauen unb feine
4 9}?auern ju ?
*
fagten ttr
il^nen, trie bie 3)Znner ^ie^en, bic bie-
5 fen
95au trten.
*
5i6er ba ^ugc ti)rc
@otte0 fam auf
bie Qiettejien ber Suben,
ba i^nen getve^rct timtb,
baf
man bie 6a^e an iDariug gelangen
iie^e, unb barBer eine @^rift n?ieber
fme.
6 leg i^ aBer ber Sn^ait beS 33riefeg
^^at^nai, beg Sanb^fiegerg bieSfeit be
SBaffer, unb @t^ar 33ofnai unb i^r
) on ^^^arfa^, bie bieSfeit beS
5Kafferg
haaren, an ben nig 2)ariu.
7*
Unb bie 2Borie, bie fie ju i^m fanbten,
lauteten aifo: iDcm Knige ^ariuS aUen
8i5rrieben!
*
(Sg fei
funb bem Jlnige,
ba n?ir in baS jbifc^e Sanb gefommen
ftnb,
u bem ^aufe be groen otte,
u^eid^e man Bauet mit aerlei (Steinen,
unb 33aifen leget man in bie 2nbe,
unb bag SBerf gei)et frifc^ on ftatten
9 unter ii)rer ^^anb.
*
2ir aBer ^aBen
bie ^elteften gefragt, unb u i^nen ge-
fagt aifo:
SCer ()at euct) Befo^ten, bie
^au0 ju Bauen unb feine }?auern gu
10 madjen?
*
%ua) fragten mir, UMe
fie ^ie^
fen, auf
bag nur
fie
bir funb tBaten, unb
i)aBen bie Cfiamen BefrteBen ber 90=
1 1 ner, bie iBre Oberften traten.
*
6ie
aber gaben un foid)e 2orte jur ^nt-
n^ort, unb f^3ren: 2Bir finb ^nete
be otteS Fimmels unb ber (Srbe, unb
Bauen ba ^, baS or^in or ielen
6. A.A: ii;reS iKati)^.
bielamen aren ber ... Baucten. dW.vE:
fagten to.
i^nen (foid)ergeOait) ...
5. tonr ber ben ... B: ba
fte bann beStegen eine
<Ba)v. toieberbra^ten? dW: u. hierauf f(^rieifen
f.
einen rief jurcf barber? vE: bi^ ... fame u. man
eine 5tnttt)ort bar. jurcffcnbe.
6. aSr., benXi). ber... eijlfen... feitbtem B.
dW.vE: (bie)
5lbf(i)rift.
7. lauten. B: 5ln benfelben
f.
jte ben SScric^t, ii.
oifo war b. gefc^rieben. dW: 33.
f.
jte an i^n. \E:
6,6.
4,9.
V.2.
V.3.
4,9.
Dt. 10,17.
In ipso autem tempore venit ad 3
eos Thalhanai, qui erat dux Irans
flumen, et Slharbuzanai et consiliarii
eorum, sicque dixerunt eis: Quis
dedit vobis consilium, ut domura
hanc aedificarelis et muros ejus in-
slauraretis? *Ad quod respondimus 4
eis, quae essent nomina hominum
auctorum aedificalionis illius.
*
Ocu- 5
iKg.8,Ss.lus
autem Dei eorum faclus est su-
34,i6.zach.4,pgj.
ggjjgg JudaeoFum, et non po-
luerunt inhibere eos; placuilque, ut
res ad Darium referrelur, et liinc salls-
facerent adversus accusationem illam.
Exemplar epislolae, quam misit 6
Thalhanai, dux regionis trans flu-
men, et Slharbuzanai et consilialores
ejus Arphasachaei, qui erant Irans
flumen, ad Darium regem.
*
Sermo, 7
quem miserant ei, sie scriplus erat
Dario regi pax omnis! *Nolum sit 8
ref^i, isse nos ad Judaeam provinoiam
ad domum Dei magni, quae aedifica
tur lapide impolilo, et ligna ponun
tur in parielibus, opusque illud dlH
genler exslruitur et crescil in mani
bus eorum. *InlerrogaviiriUs ergo 9
senes illos et ila diximus eis: Quis
dedit vt)l)is poleslalem, ut domum
hanc aedificarelis et muros hos in-
sianrarelis? *Sed et nomina eorum 10
quaesivimus ab eis ulnunciaremuslil)i,
scripsimusque nomina eorum viroriim,
qui sunt principes in eis. *Hu-ll
juscemodi autem sermonem respon-
derunl nohis, dicenles: Nos sumus
servi Dei coeii et terrae, et aedifica-
uuis lemplum, quod erat exsiruclum
ben S3vief.
dW.vE: af(e6 ^eii!
8. mit uaberftcinen. B.dW: in bie Sanbfc^aft
Siiba gejogm (gegangen). vE: ba6 Sanb 3. B.vE:
groen t. A: unbefiauenen. dW.vE: J^oij toirb iic-'
tept. B: trirb in ber @iie get:an u. g.
tol^t o. <Bt.
dW: mit %Ui^ betrieben ... gldiid^. \E:
eifrig ...
fd^reiiet woran. A: aufgefl^rt
mit fifer u. )\.
9. (2Qie33.3.)
10. ir ... f*rtcien bir ... finb. dW.vE:
fie bir
anjuseigen ... i:^re ^au^ter. B: ^. unter inen.
154
(5,12-6,2.) K^dras.
V
Prophetarum aedi^caiionis repetitio ejusque ad JDarium, nunciatio
hr] ,
'
.
^^
-
^
&6
,
, ^
.
*^
6 &
'& &.
*^
-
,
'
,
i^-
& &,
*^
\
' -
,'- iv
.
*^
-
^
',
-, &
^"^
aya&ov^ im-
, ort
&
^
^'
6
.
"VI
/ &
,
^
'
.
^
^

}^ ^
,
12.
::47'.
14. : ....
f
(a. alt. ') et (a. voco')
et (a. )T ... (. al.).
10. : )(. al.) ... 5 .
17. B*(alt.)r5.
2.
*
.(AEFXt). EFXf (. )
))^;.
* ?'
(AEFXf).
"32
2 B^t>^^ "ihm ]k^lAQ

VT
:
-
: ).<.

-
IT
-: -:;-. . . | : : - :
J- :
-
1 : !- : j- :
-
: jt
: .

: - : <t :
-
: - ^.
Tihn 2bis
:b3nb ^h^n ^^
is
-: j- : -
:
. : > :
-
~
" :
: )
'" "

: jt
JT -:
r j TT : "
JT
-
IX
1 - :
I I .. :
- -
V :
-
: j :
-
:
^
V j.
^: I"
1

:
-
1"
^T
v^ , f " : j- -
: :
"vr
< -
IT
'^
"<
-.X-
)'
Av I
J VT : 1" :
j -:
i^iii^ : n^in^i-b^' NDsn^ ^nb^
i
1 ' - :. ... : -
"^
- j.
: : :
-
: I
s-.:
t
Av : j :
in i^Di :^btb ^bT ^^Dunt) ir^ir
-
:
:

:
jt :
-
-
- "-i"
.
' : j -
JT : - I
.j., . . . ...
_|. :
-
V < I .
n^irii] Dbt25q^^2 sT^bsi-n^^m
j :
" ' I

K -TT
.:
I"
: N^D^bs? nbD'i
riDn-b^ i^sbn
IV
-: }- :
IT : - -^ :
-
t33?r: t
^3b'
'^^
^^^^^ VI.

: JT (T :
-
-.VT : IT
'j-
--
:

s
-
:
j- :
'j-
-
j- : : I. : .
-
' r
-: |- :
vT
:

: >- : -r : i* : : : -
:
IT
: V-
~
: :): -:
jt

:
V. 12.
'p
h!it^u;3 ib. '
i<"3i
V. 13. ns*\ 'nn i<"35 v. is. 'jn ^^n^i
V. 2. -jr^pa 'in s<"3n
11. B: unb ein ... i)atU c ... B.dW: geb. u.
oifenbet.
12. @. bcs ^immcl. B.vE.A:
jum 3oni gercijt
l^aben (i}aiien). dW.vE; jeillyvie.
@to* (5, 12-6, 2.) 155
er IBert^i itcr bie tlufagc bcr ^nUn. S5u^ in ber Man^ltu V.
3a^ren geBauct trar, ba ein groger ,*
uig ^\vad^ gcBauet ijat unb aufv3cri(itet.
12*5iBer ba unfere ^ter bcn ott ijom
Fimmel erjrncten, gab er fie in bie
.^anb 0ie6ucabnejar0, be^ ,^nig0
^a6ei, ^^aiber^: ber jerBrad) bieg
'/Qan^, unb fu(;rete ba 35oif tveg gen
ISqSaBei. *^6er im erjten
^
^oreg,
beg v^ntg ju 33a6ei, Befahl berfeifce
^nig oreg, bieg ^ait otteg ju Bauen.
14*^enn bie gotbenen unb (ilSernen
efge im ^aufc @otte3, bie OReBucab-
uejar au bem ^em^ei ju Serufaiem
nat;m unb Brte fie in ben 5!em^ei ju
^aBei, na'^m ber ^nig ^ore au^ bem
S^em^ei px 33aBei unb gab
fie @e6Ba*
lax
mit 3^amen, ben er jum Sanb^fle*
3 5 ger fe^te, *unb
^^
ju i^m: iDiefe
efge nimm, jie^e i^in unb Bringe
fie
in ben 3^empel
lu Serufalem, unb
iag ba *au8 otte Bauen an feiner
leettte. *) fam berfelBe eBa=
jar unb legte ben @runb am ^aufe
@otte0 gu Serufaiem. 6eit ber 3cit
Bauet man, unb ijt ni(^t oUenbet.
17*efilt e0 nun bem Knige,
fo iaffe
er fu^en in bem <S^a|^aufe be ^-
nigg, ba gu S3aBeI
ifi, oB e^ bem
Knige Jlore Befo^tcn fei,
ba ^
otteS ju Serufaiem ju Bauen
3
unb
fenbe ju un0 be0 Knige 29ieinung Ber
biefem.
VI. a Befa^i ber ntg iDariuS, bag
man fuc^en foilte in ber ,^anjiei im
c^a|i)aufe beg ^ntgg, bie gu ^aBel tag.
2*
fanb man ju 5l^meti)a im
@,
baS in 9}?ebien liegt, ein
33, unb ftanb
aifo barinnen cine@efite 'gefrieBen:
11. U.L:
aufgeric^t.
16. U.L: (gint ber Seit. A.A.- Bauete.
1. U.L: jtansciet. 2. V.L: Uebcn.
iRg.6,t.
ante hos annos miiltos quodque rex
Israel magnus aedificaverat et exslni-
xerat.
*
Postquam autem ad ira- 12
2i'ar.3;,ifi;
cundiam provocaverunt patres nostri
li^g'Aius.
Deum coeli, tradidit eos in manus Na-
"'''"'
Luchodonosor regis Babylonis Chal-
^"Vv!*'^'tlaei: domum quoque hanc destruxit,
et populum ejus transtulit in Baby-
i,i.?ch.36,
jQj^gjj^^ *Anno autem primo Cyri, 13
Neii.13,6.
j,pg|^ Babylonis, Cyrus rex proposuit
edictum, ut domus Dei haec aedifica-
retur. *Nam et vasa templi Dei 14
,^7j.
aurea et argenlea, quae Nabuchodo-
nosor tulerat de lemplo quod erat
in Jerusalem, et asportaverat ea in
templum Babylonis, protulit Cyrus
rex de templo Babylonis, et data
sunt Sassabasar vocabulo, quem et
principem constituit,
*
dixitque ei: 15
Haec vasa tolle, et vade et pone ea
in lemplo quod est in Jerusalem,
et domus Dei aedificetur in loco
1^8.
suo. *Tunc itaque Sassabasar 16
ille veniet et posuit fundamenta
templi Dei in Jerusalem. Et e^ eo
tempore usque nunc aedificatur, et
necdura completum est.
*
Nunc ergo, 1
7
.1',!'
si videtur regi bonum, recenseat in
bibliolheca regis quae est in Baby-
lone, ulrumnam a Cyro rege jussum
fuerit, ut aedificaretur domus Dei in
Jerusalem; et volunlatem regis super
hac re mittat ad nos.
Tunc Darius rex praecepit, et
V.
*'*^
recensuerunt in bibliolbeca librorum,
qui erant repositi in Ba])ylone. *Et 2
invenlum est in Eebatanis, quod est
caslrum in Medena provincia, Volu-
men unum, lalisque scriptus erat in
eo commenlarius:
13. S* haec.
13. dW: biee otteg^u^. vE: [wicber] aufjui
Bciuen.
14. be& ^aiifed ... bem . : einem m. 9?. .
dW.vE.A:
eraii)e. A: ^rj^en. \E:'^tatt^aUei
einfe|ic.
15. B: bafi ... cjcbauet u^erbe. dW: unb ... n)crbe
oufqeb. vE: feil cjeb. tverben. A: man baue ...
16. 3eitMiib bidie^o. B.dW.vE:
trivbeggebauet.
17. borten in b.Sd). dW: Siilenmcinung. vE.
A: Siiien. B: sroc:^igefar[cn.
1
.
in bem 'Urchiu
, xoo man bie Schale nieberle^te
ju 35. B:fie bie 6)@)vfiegten l^inju*
legen. dW: Sc^rift^aufe. vE: idjei^vuife, toovui
b. @. aufbetaiu-t univben.
2. A: fbatana. dW.vE: 33urg. B.dW.vE.A:
[.
dW.vE.A: JKoU..'. B:einc
ebenffci)rift.
\E:foigenbe2)enfiPin:bigfeit. k-.iux^aajxiaji. dW:
in biefer Urfunbe.
156
(6,310.) SIsdras.
VI.
Aedijlcationis venia Oarii consummatio et inauguratio
"
3 '
aaiXsvg &
' -
'& ^ &-
. & vxpog
., ^
^
Hcu &
^
' -
&.
^

, -
-
y &
&
'-
^&^ &
6
,
'
y
"^
'
^ ^
.
^ '
,
-
^
^
- xat -
&,
^
,
,,
,
,,
'
,
^^
3. (pro pr. re AEFX) .
4. : . &/....,
y.aivov
'.
5. : X(JVGoi ...
'
... &). \*(&
(.2: ,FX: &)).
6. ^-.&(-/5Carat A2Bet cf. 5,3. 6).
7.
*
(pr.) xat. A^* 0^x8
(A2Bt).
8. : -..
&.
9. Al*eAaioj'(A2Bt). *(.),
iiis ^hb'n sniDb 4 nbtrjs
3
; :
< : 1
:^
jt : -

: j :
IT
:
: :
jt :
-
'^
Y'Bt^ h''^^ v-^'i'n
'^.^
p^-'^
rbniD :?^
)'^)^
r^ns
4
mn
?>-^
'ns^Di ^r\hr\ ^br^
"-:
JT
fvT :
: ^ ^
.
:
JT -: (- j TT v: | j" 1
-
:
I I V :
- -.:-!: j :
-
:
/: :
j
: ^v :

jr : "
:
< : " : -
-:r
:!s^"^b^^ rr^ns rnr\^b
IT : J :
-
:

:
-
:
<-
: T-:r^
: . - - . - j -
.-^:
i-
v: : :

: I :jtt: -:
' . : IT
"
'
-: ' h'
- -|-

: < - JT
.:
^
" V
-'
|-
} ) : ;
: - - :
j
:
-
^^'Qb
D2?n> D'^to ^D)2^ : nnn^i-bs?
s
jt : _
: j j
: - -
s^jnpb r|bi<
wvii^^n': \??"? 1^^???:)
'^T iisb/o ^c^Dtj^i
rn s^bi^-rr^n
i
: - j
:
_
'
JT
.:
1"
-:r
/T

K-

JT
~
: .. : VT
-|-
: y.': iv
:nin '^d::'! nn^i :&ibtonb

I j - : I : - JT
-
:
s'^b: r^bsbriibrb 1 rT/2Si
in^s^*!
-
: VT
.
IV ijT -:
r
l j : : j : ;
- :
~
: j- -: j- : :
-^
nbtii ^b-*^^ Di'^s i*^ ahb
"^
JT
. : i .;
V. 4. p'n'ins !i<"3i
V. 5.
1^3
ii"52
V. 6. itia &<;'3i
V. 8. m*i'2 'nhi K13 ':>n "aa
V. 9. i<"3a
3. eine Sttte ... einen td)ttgen &v. ... ^ie ^.
: baS ... Beiangenb,
fo foit b. . gebauet tcrben ju
einer t. ba jie bie @(i)iac^toi)fer oiifern, u. bcffen
rnbe foUen feft
gelegt to. dW: ... anlangenb, fo
^erbeb.^.evBauet oB ... mcn Opfer opfert, u.feine
&^ta. (6,
3-10.) 157
Moxt^ S5efc$l bc S:ennjel3au* ene^migung u* en)$rttgcn bcS ariu.
VI.
3 5m erjlett 5a^r be ^ntgg ^ore
Befahl
ber ^nig ^oreg, ba ^au ot^
te0 ju Serufaicm u fcaucn an ber Statte,
ba man opfert, unb ben runb u legen,
^ir *^t;e
fe{g
(Stlen unb jur SGeite
4fe^jig ^Uen, *nnb brci SBnbe
i)on atterici Steinen, unb eine SGanb
on 'oigj unb bie ^ojl foll i)om ^aufe
Hbe t^nig gegeben n>erben. *iDa5u
bie golbenen unb fbernen
effe
be0
^aufeS otte, bie9ieBucabnear bem
3^em^el u Serufalem genommen unb gen
35aBeI gebraut tjat, \oU man trieberge-
Ben, ba
fie n)iebergeBra(i?t njcrben in
ben 5!em:pei ^u ^erufalem an i:^re Statt
im aufe otte.
G So machet tua) nun ferne ijon i^^nen,
bu X()at^nat, !S^anb!pfleger jenfeit be
5GBaffer, unb St^ar 33ofnat, unb ii)r
diati) ijon
^:^3:^arfa^, bie i^r jenfeit beg
7
2affer3 feib. *^a^t
fie arbeiten am
aufe otteS, b^ ber Suben Janb:^)fl[e*
ger unb i^re Qieltejlen bag @ot:=
8te3 i)amn an feiner Sttte. *5
ifi
ijon mir
Befohlen, ti?a0 man ben Gleite*
ften 3uba t^un
foU,
ju Bauen ba ^an^
otte0, ne^mii^,
baf man aUg bee ,^-
nigg tern on ben Oienten jenfeit be3
3Baffer0 mit i^iei ne'^me unb gebe e
ben Seuten, unb baj man i:^nen nit
9 n.>e:^re.
*
Unb oB fte Bebrften JtlBer,
Lmmer ober S3tfe jum 33ranbo^fer
bem Ott ijom Fimmel, Seiten, Saij,
SBein unb Det, ber 2Beife ber
$riejter u Serufaiem,
foU
man i^nen
geBen tgIi i^reeB^r, unb ba
fol-
10e nit
^^iniffig gefe:^e, *ba5
fle
4. A.A: Sofien foiien. 5. U.L: gebraut
ijatU. A.A:ani^renDrt. 6.A.A: euer3ftat^.
9.
.L:brften...feineBi}v.
cunbiagen
foiien errietet i. vE:
vunbfeflen. ;
an bem Dvte, hjo fte bie O. o^^f. foiien.
4. Sagen o. wabcrftcitten .. Sage ... 5t'often fob
Ictt... B:
Stocftoerfe. vE: Sfiei^en .groen St. A:
unbehauenen. B.A: neuem ^oij. B:
Unfofien.
. ba fie miebetfommen ... unb niebergeicgt wer;
ben im
^. @. dW: u. man fte bringe. B: u. bu
foiii^
f.
^inabbringen. vE: man
fo fie ... fiecn.
6. oon bonnen
... (Strome ... ii)re el^lfen
(5,3.4,7). dW:^iteteu^. vE: e^ci bal^er eg .
bort." A: So weiset nun ioeit v. i^nen.
7. biefe
^, : S.
fte an bei %vm, yE: Sajfet
^'*
Anno primo Cyri regis Cyrus rex 3
decrevit, ut domus Dei aedificarelur
quae est in Jerusalem, in loco ubi
immolent hostias, et ut ponanl funda-
menla, supportantia alliludinem cubi-
iRg.6,2.
tQpyjjj sexaginla et latitudinem cubi-
iRg.6,36.
torum sexaginta,
*
ordines de lapidi- 4
bus impolitis tres, et sie ordines de
lignis novis; sumptus autem de
i,7.5,i4.2Ch.t^omo
regis dabuntur. *Sed et vasa 5
'^"''^
templi Dei aurea et argentea, quae
Nabuchodonosor tulerat de templo
Jerusalem et altulerat ea in Babylo-
nem, reddantur et referantur in tem-
plum in Jerusalem in locum suum
;
quae et posita sunt in templo Dei.
5,3.6.
Nunc ergo Thathanai, dux regionis
6
quae est Irans flumen, Stharbuzanai
et consiliarii veslri Apharsachaei,
qui eslis Irans flumen, procul rece-
dite ab illis,
*
et dimittite fieri tem- 7
plum Dei illud a duce Judaeorum et
a senioribus eorum, ut domum Dei
illam aedificent in loco suo.
*
Sed 8
et a me praeceptum est, quid opor-
teat fieri a presbyteris Judaeorum
illis, ut aedificetur domus Dei, scilicet
7.!>o.mcc.io,^j
jjg gppj^ regis, id est de tributis
quae dantur de regione trans flumen,
studiose sumptus dentur viris illis,
ne impedialur opus.
*
Quod si ne- 9
cesse fuerit, et vitulos et agnos et
lioedos in holocaustum Deo coeli,
frumentum, sal, vinum et oleum se-
cundum ritum sacerdotum qui sunt in
Jerusalem, detur eis per singulos dies,
ne sil in aliquo querimonia. *Et of 10
ba 9er!iene3
...
8. ii)r benfelben ... fotit . unDetsglt^ bie os
ften btefenfi. gebe, bamit fte ntd)t gel^tnbertfeten. B:
on bem Sc^of
... eigfi. dW: ieifien ... jum aue.
\E:S|en... Steuern ... forgfaltig ... aufget;aiien
ierben. A: au6 ber .^offe
... uneriweiit.
9. 9iinber, aSBibber ober .... fo man^. B:tt)o6 fte
nt^^ig ^aben on jungen i^arren. dW.vE:n)agnoti;ig
ijt, (ne^imii^) junge Stiere.
vE: bem Serlani
gen. dW: toie e^ eriancien. B: bem ?bie ...
fagen toerben ... baf
bran fe:^ie. dW: o^ne ju
erfe^ien.
\E.
fo baf
fein Se^iev fei.
158
(6,1118.) K^dra^.
^^i.
Aedijicationis venia Harii consummatio et inauguraiio.
^^)
,
yctl
-
.
^^
&
, & ^,
^ ,&& in
, 6
&.
^-^
6 ^
,
^
^
iv '.
'
/&
,
.
*^
^&'
,&'\
, /6 -
, .
^^
'
"
. -
-
\ /
&^ .
^^
Kai
,
'
/ .
^^
,
-
^
-
.
^^
& ,
, ,
'. ^^
10. : .
). ...
*
.
11. : . .
12. : .EFX: . .
*
(AEFXf).
13. : ^(cf. 5,3. 6.)
'. ... J. (*
)
.
.'.^.-. X^:iv .:;9-
){)).
.
*^:
Jaqia.
16.
*

'. EFX: ^ .
17.
^*
oiy.a
(A^Bf) ... ({^^
-^). fi:
^..
AT
-
: JT
:(.
y ::
-
: 's
'=!.

: VT .
-
)-
-
: '

'

: - ;
^
:
"^
j

:
:-} }- : : : jt :
IS
-
IT : -
-: '.
'
3?i
'nV/-bs
^"^
2rin5
1-
:
-
: st
-
: - :

:
j-
:
: IT
<-;
^v :
^
:
(.-::
: - :

:
-
jt
^rxa ^-^? "
*^Dnn ^^
3
J- : -:|-
: s - :
- - :
'ST :
-
i .-, "
ITT :
-
: \
<
: : :;- : : "Jt :
-^
j- -
- : J .- I j-
,
I :
^

: - : j :
.
"
:
" :

:
V j
*
: "^
: JT
.: "
." ' '
IT
}.'
r: : : - : - :
-
; : :
IT : j-j- : jt :
- :
n^::brib -^si^Nn-^^r n^s ni^b
: s^sb/2
^^
IT ; - ' : IT
"Ti:
: IT
"^
: : j--:j-
^T
: / -j- :-: "
: jt :
^
1 -.-:,-
^
: -
: IT :

: :
I . - I j : : l j : jt
.
^^rj
h^hs^n^!)
ns^n :?^^^ in/ss^
j : :
j- :
- l :
2?-
bv^nt'^-bs'bs? ^i^^r^nb
-;
-
"^
| : : . - : :
V. 12. nsn
'%^
rp2 'sn
<"3
. 15.
'< ^^.
. 16. nnfin i<"3n
. 17. *
"5 ib.
'
<;^5
10. dW: iiebii^cn . vE: barbringen SBol^ige*
xua)t. B.dW.vE: beten ... (@^ne).
11. ift . mir befotjlen, fca w. SOi. ifcfen
(S^rud) ... jum otfi^aufcn gemad)t werben. dW:
@ebot htxtxitt ... reien ... bavan fI(en.
vE:
l^eraucjeriffcn ... anpef^Iagen Uierben. B: ^recfi;aui
fen.
dW.vE; SJlcraftiiaufen.
Q^ta. (6,11-18.)
IS
e ^ttig trafanbro^ung ic SSoffeitbutto w innjet^uitg be ^aufcd
VI.
oipfern gum fjen eru^ bem Ott i)om
^tmmel, xtnb 6itten
fr
bcS ,^nigg Sc=
1
1
ben unb feiner ,itinber.
*
35on mir ifl
feiger S3efe^I gef^e^en. Unb n.^eer
SDienfc^ biefe iSorte ijernbert, ijon
bef
^aufe foll man einen SSalfen nehmen
unb aufri^ten, nnb i^n baran Rngen,
unb fein au foil bem eri^t erfaUen
12 fein um ber %i)at iriUen. *iDer @ott
aber, b^r im Fimmel n^oi^net, bringe um
aHe Knige unb SSoIf, baS feine ^anb
auretft ^u nbern unb ju Bremen ba
otteg in 3erufaiem.
3,
=
riug, :^abe bie^ befohlen, ba e0 mit
f5fiei5 getijan tverbe,
13 traten mit gieig 5:^ati)nai, ber
Sanb:pfieger jenfeit be SafferS,
unb
t^ar SSofnai, mit i^rem S^ati;, ju n?ei=
^en ber ^onig iDariuS gefanbt ^atte-
1 i*Unb bie ^eiteften ber 3uben hamtm,
unb e ging i:on jtatten burc!^ bie 2Beif-
fagung ber ^ro^'^eten *aggai unb (Sa=
c^arja, beg @; 3bbo. Unb baueten
unb riii^teten
auf bem S3efei;I beg
otte Sfraeig unb bem SBefe^i
^oreg, Marina unb ^rt^afaff^a, ber
15 Knige in Werften. *Unb i)oUbrten
bag '^an^ big an ben britten 5!ag be
SDionatg mar, ba n?ar ba
fefle
^af)x
be 5nigrei be ^nigg 3)ariug.
16 Unb bie ^inber Sfrael, bie ^riejier,
bie Seijiien unb bie anbern JtinberbeS e-
fngniffe
l^ietten Sinn.>ei5ung be au=
17fe_ottea mit ^reuben. *Unb opferten
auf
bie (Sintcii)ung beS ^^aufeS otte
^unbert Klber, jn^ei :^unbert ^mmer,
icr ^unbert S3cfe, unb^um Snbo^pfer
fr
bag ganje Sfrael jtriJIf 3i^9^nb(ie,
18 berBai}i ber 8tmme
Sfraei. *Unb
13.U.L:jenfdtbem5ajfev.
15. 19.U.L:aonben.
17. .L:
fv
cianjee
Sfvaei.
Esi5,'i2;
ferant oblationes Deo coeli, orent-
iT.m.!i,is.
qj^^g pj.Q YJj^^ j.ggj^ ^^ filiorum ejus.
*A me ergo positum est decreluiTijll
ut omnis homo, qui hanc mulaverit
'^'^y^^^jusioiiem, tollatur lignum de do-
Est.2,?3.7,io.mo
ipsius, et erigatur et configalur
"^2^viy!"in
eo, domus autem ejus publicetur.
iKg 9,3.
*Deus autem, qui habitare fecit nomen 1
2
suum ibi, dissipet omnia regna el
populum, qui extenderit manum
suam, ut repugnet et dissipet domum
Dei illam, quae est in Jerusalem.
Ego Darius statui decretum, quod
studiose impleri volo.
Igitur Thatbanai dux regionis trans 13
flumen, et Stharbuzanai et consiliarii
ejus, secundum quod praeceperat
Darius rex, sie diligenter execuli sunt.
*
Seniores autem Judaeorum aedifi- 14
cabanl, et prosperabantur juxta pro-
5,t.zach.4,6.pj^g^-gj^
Aggaei prophetae et Zacha-
riae filii Addo. Et aedificaverunt
et construxerunt jubente Deo Israel,
r.3.i2.7,t.
et jui^ente Cyro et Dario etArtaxerxe,
regibus Persarum. *Et compleve-lS
runt domum Dei istam usque ad
Est.3,7.
diem tertium mensi^ Adar, qui est
4^.^4.
annus sextus regni Darii regis.
Fecerunt autem filii Israel, sacer- 16
doles et Levitae et reiiqui filiorum
Nm.7,10.
transmigrationis dedicationem domus
^Jch.iil'
Dei in gaudio. *Et obtulerunt in 17
ir.g.8,1,3.
dedicationem domus Dei vitulos cen-
tum, arietes ducentos, agnos qua-
s,35,
dringentos, bircos caprarum pro
peccato tolius Israel duodecim, juxta
numerum tribuum Israel. *Etsta-18
15. S* regni.
12. betfcinenSiamett&afelbfiwol^ttettlfTct, werfe
niebcr. B:
toile umbringen. dW:
firje ... Golfer.
\E: jeben . u. icbeg 33. dW.vE: (ben S3efc[)I) ju
bertreten, (unb) ^u jerjiren. A: itberjireben. (B:
abermals ^u crberben?) \E: fc^neit foi( ev ^joiijogen
tvevben. B:
eiiigft.
13. tt). alfo ... um bc^toiaen, toad ... vE:bem
gcmdp.
14. bei nig. B: i^neu tooi)i . |. dW: Qitt'
. vE:
fte Rotten gtett Fortgang. A: e3 ge
lang il^nen,
ber 2. B.dW: baueten. ijoUeui
beten.
15. B:5tifon>arbb. ^. oiibra^t. dW:beenbi9t.
\E: ocilenbet.
16. uicfeJ^.
(4,1.)
dW.vE.A: feierten. B.dW.
vE.A: bie (Sint. dW: biefe otte^ufeS.
17. Od)ffn ... SBib&e! ... Smmeir. B: ^avren.
dW.vE: (Stiere.
160 (6,19-7,7.) Ssdras
VI.
JEsrae cum. edicto regio reversio.
,
'&
,
.
^^
\
.
^0
Qj^ ^^
^ &'
.
^^
y ,
6 &&
,
^ '.
^2
^(^
-
]'
,
' -
-^
.
VH
J^oit -
&&
" , ,
,
"^
, ,
, ^ , ,
&,
'^
, ,
',
^
, ,
'<,
'
^
^
,
6 &'.
6 ,
-
'
.
"^
'\
& '
18. : O-t iv'IiQ. ... .:
{ et alias).
20.
*
(alt.) .
21.B*(pr.)oietTOj/.
22.
*
(alt.) .
1-5. Nomina prr. . al.
l.B: "(eliam in sqq.) ... (FX:
XfAxt'a).
2. B: .
AI : 2^/.? (A2B).
3. : ... ... (').
4. Al:OW? OCtot? ('OstA2B).
7. : ... &.
I : :
~
: - : ? :
. :
- -:
- :
Av :

J* KT : >-
-:
.
J- :
-AT
-
VT
-
! : J
-:i

j I I

IT
: j
-
V.T jT :
-
:
jT

VT
V : !>
: - : S'
-: - -:

'^an-biDb
^^^ ^^nint:
IV : vr -: -
r;

-:
r
'
- / . -
"^

: 1" : 1 :
-
l - j- : . :
-
:
bii^iD^ ^ro^ nin^b xn^nb anb^i
AT : : VT f- : ' ) - - s--"r~
-Tib)2
nb nbni nin^ an^b-'^s
I V IV *"
.

: :
^
JT : i*
rDii^b^n h'^n^ p-Tnb
QiT^br
tb^'ito'^ %-ibx a^"b^!-n^3
I V : AT 1 IV : : j- : - :
-
-
:n*'pbn-p
'^'- 2
1 ,>
': :
: ' :
IV : IV :
: ' jt :

:
. -:
1
1
-.^ ; ; : - :
^"?
^"1? ^?^?"!? ^??
bri2n nbs? ^^:^ ^m :ti3Nin
e

JT : <
j- :
<" :
- '^
:
J
'^
.:
: ;-
-:
vbr vnbw^ nin'^-'T^s Tibibn ib
TT
v: <t : - : 1
-
j
-
..
X
: . |.. : .
i-;|
-
'^
.
s : I : ,- :
;!-: -: - I

AT I :
"^
.
V

;
-
: r-:
-
:
V. 18. nnsa ^"an
18. Or&nuitgcn ... ^btl^etlungcn ... ju Serufaicm
ifi. B: if)rer 3Sert^cUung ... Sibt^cilimg. dW.
vE: bcfteitetcn b. . i^ren (D.). B.dW.vE: jum
5)icnfic otteg. A: ber ba^ SBerf. B.vE: Ux
aSorfriftbcgS3.2)f^.
19. vE:
feierten. B.dW.vE.A: baS p.
fS^ta. (6,19-7,7.)
161
er ^ittber bc cfanttiffeS ^ajTa^ ra ber @($tiftgclc$rtc u*
feine feleiter^VI.
jletlten bte ^nejler in i^re Drbnung, unb
bie Seiten in t^re JQut, ^u btenen oit,
bcr in Sfraei ifl, n?ic e gefc^ricbm pe^t
im SSu^e aJiofe.
19 Unb bie Jtinber bea efangniffeg ^iel*
ten
^affa^
am icrje^nten ^^agc bc erften
20 3i)ionatg. *iDenn bie ^rieftet unb Se^
lten Ratten
^
gemniget, ba fle
atte
tetn n?aren tr>ie (Sin 93} unb
-
teten ba
^affa^^ fr
aiie Jtinber be0
efngniffe
unb
fr
i^re 33rber, bie
21 $riefter, unD
fr .
*Unb bie itin^
ber Sfraei,
bie au bem efngnif
tca-
ren tieber gefommen, unb ade, bie
gu i'^nen aBgefonbert Ratten on ber Un-
reinigfeit ber Reiben im Sanbe, ju
fu=
^en ben errn, ben ott Sfraetg, a^en,
22* unb i)ielten ba ^efl ber ungefuerten
33rote fieBen Xage mit ^reuben; benn
ber err i^atU pe
^
gemad^t, unb
ba ^er be nigS ju
5lffur
u t^nen
gcn?anbt, ba fie geftrft wrben im 3Berf
am ^aufe
otteg, ber ott Sfraeig ifl.
VII. 3 biefen efiten im St'u'
nigrei Qlrt:^afa^^a, be0 JtnigS in^er*
fien, gog herauf
on fBaUl d^xa, ber
@o^n eraja, be (Sot)ne3 ^farja, bc3
2 6o^ne0 i^ilfia,
*
be6 So^ne (SaOumS,
beg (So^ne Sabofg, be eo^neg Qii)i=
3tobg, *beg o^ne ^Imarja, beS =
4 neg 5ifaria, be o^ne SWerajot^S, *be0
(So^neg @era^jia, beS @oi>ne0 Ufi, be
5 8o^ne 23ufi, *be o^neg 5i6ifua,
be0 @o:^ne0 $ine^aS, beS @o^neg (Slea*
farg, be0 So^ne 5iarong, be oBer^en
6$riefterg: *n)eer mar ein gefi(er
@riftgeIerter im
efe^ SDiofe, bag ber
jQnx, ber ott SfraeU, gegeben :^atte.
Unb ber ^5nig gab i^m aile, ? er
forberte, ber ^anb beS ^errn, feine
7otte, ber i^m. *Unb eg gogen^^erauf
etie ber -Rinber Sfrael unb ber ^riefter
unb ber ^^"oiUn, ber (Sanger, ber il^or*
^ter unb ber 0iet^inim gen Serufalem,
luerunt sacerdotes in ordinibus suis
et Levitas in vicibus suis super opera
Dei in Jerusalem, sicut scriptum est
Fecerunt autem filii Israel Irans- 19
*^*
migralionis pascha quartadecima die
2Ch.3o,3.i5.mensis primi. *Purificati enim fue 20
Neh.i;i,3o.
j,gjjj sacerdotes etLevitae quasi unus:
2Ch.3o,i7.35,omnes
mundi ad immolandum pascha
*
universis filiis transmigralionis et
fratribus suis sacerdotibus et sibi.
*Et comederunt filii Israel, qui re-2i
versi fuerant de transmigratione, et
omnes qui se separaverant a coin-
quinalione gentium terrae ad eos, ut
quaererent Dominum Deum Israel.
2Ch.3o,2i.
*jij
fecerunt solemnitatem azymorum 22
Septem diebus in laetitia; quoniam
laetificaverat eos Dominus et conver-
terat cor regis Assur ad eos, ut ad-
juvaret manus eorum in opere domus
Domini Dei Israel.
Neh.10,28.
Nin.9,14;
Esr.4,ai.
7,1.
4,7.6,14.
Neh.t2,l;
lCh.6,314
lCh.9,11.
lCh.6,51s.
lCh.6,4.50.
Post haec autem verba in
VI!
regno Artaxerxis, regis Persarum,
Esdras filius Sarajae, filii Azariae,
filii Helciae,
*
filii Sellum, filii Sadoc, 2
filii Achitob,
*
filii Amariae, filii 3
Azariae, filii Marajolh,
*
filii Zarahiae, 4
filii Ozi, filii occi,
*
filii Abisue, 5
filii Phinees, filii Eleazar, filii Aaron
sacerdotis ab initio:
*
ipse Esdras 6
T.tt.Neh.13,
ascendit de Babylone, et ipse scriba
*Ven8,V.''^'velox
in lege Moysis, quam Dominus
Deus dedit Israel. Et dedit ei rex,
^*'*e'6;^'-^'secundum raanum Domini Dei ejus
super eum, omnem petilionem ejus.
*Et ascenderunt de filiis Israel et 7
de filiis sacerdotum et de filiis Levi-
tarum et de cantoribus et de janito-
2,*3
ribus et de Natbinaeis in Jerusalem
20. B: tote ein (Sinjiger,
fie to. . rein. vE: in^gei
fammt. B:
^Jaffa^tamm.
21. dW: Unb es
af
en [bo3 ^affal^] ... toer
|!
abs
gcf.
... aSlfer [u.
|
geteenbet] ju ii)nm.
n. Des ottcft 3fr. dW.A: beS Ungcf. B.dW.
vE.A:
erfreuet. B.vE: ba er t^re ^nbe jiarfte. A:
i^ren ^. ^if.
dW:
fte unterflu^tc.
1. vE: 53egebcn:^eiten. dW: fingen. B.dW: un#
ter ber ^Regierung. vE: J^errf^aft.
5. vE: ^o^en^riefiere.
6. B: fertiger.
B.dW.vE: fein ganje (
f.)
es
gel^ren. dW: ba bie ... waltete. vE: weil ... war.
7. dW:5C9en[miti^m].
vE: gingen. (2,4:^.43.)
11
162 (7,8-17.) Ksdras.
VII
JEsrae cum edicto regio reversio.
iv stei
86
t ^-& a-
aiXet.
^
Kai '
,
.
^
iv /,
&
) }
, )
^
*
^^"
"
'
-
.
^^
-
'^&
,
-
'
^^'^&&
^ .
\ '
*^
^4
& , 6
iv . ^
&
60V ^.
^^
-
\
^ \ ^-
iv
^
*^
,
-
^ -
'
^^
^
^ '-
.
*^
,.,
8. : ... Tro .
9.
**
^'
5 (^).
: &-
.
10. '.'
iv . h\* iv
(A2Bt).
12. |(3.^5) . 22(?): {-
AiffTatAEFX; :
?).
*
.
13. *
(alt.) noQfv&rjvai.
14.
FXf (ab in.) .EFX*
'.
15. Ai*6s.
o(A2t).
1). B: Ti. ,
17. : 7.
.
.
r
: |-

j
- .- : > r
-
.
:

^
IV
-
^
:
:
- j- :
^3 '^D'^tinn ttsnnb '^^n pnr/3
-: |- j
-
:

: vb3? nniran rnbiii-i'^^ abD^in^-bii
IT ji
-
VT .
: - : - j :
!->5 tnib ibnb
-"^
^^^^^
^^
'
bii'ito'^B T/sbb^)
niiDrbi nirr:
f j
"^
: : j- -
:
-" '"
!
:
IT :
inn NnT^^b ^nDn^ Tib^n
iinT3?b ii^^::ih'n ^b^
^
JT : : AT
-
: - '

iv
::-:-:-
.
VT
-
: ST
:

- -; |-
nnDnti-b^ ^n 2?D ^to
^
: d^^jd^i
3
J-- : j
: j IV :
NniDn^i bii'-it'^ kv-rn '^n^iDbtin

j -:
IT
:

; -


: - :
I IT : )
KT

f"

>ST : :

IT

r ' IT
.:
^- : : '
t,*
"
JT : -

AT : I
J- : VT
/

^n bi^'^t'^ nbiib b^3nn N^iiir'^^


-
: Ij- : : r : :
_
w
:
*
r b:3n
DD^^TO bbn
nstbnn
.- j-
: . :
-
: - :
j
:-:
T--: it: *^ *
7
"^" *
7'
-bs :b3^)n'^2
'^i;
Dhnb^. n^nb^''
^
IV : I
> V -: . ;
:
NDDS ^5n wnsDii hD^ bnp
JT
" ': :
-
: :
j:
V. 9.
^"23
. 13. 2> "5: ib. nna '^n ^"Dn
. 14. ^^^u:3 x'sn ib. j^apa t<''33
V. 15. nnsn t<":n v. ic. nnsn '2ii i<"3n
8. er Fant ... biefeS fieb, SflijreS b. .
9. toarb br ilnfong gcmad)t. B: ba^ tuar b. 5.
bap man . 53. ^inaufjog. dW: tturbe angcorbnet
bag ^erauf^iel^cn.
vE.A: |lng eran. dW.-babiegue
tigc ... tualtete. vE: ... war.
mta. (7,8-17.) 163
Sinfunft gcrt Serufaiem c ^ontg Sltt^afaft^a 8nef
TU.
im PeBenten Sa^r ^irt^afafi^a, beg ^-
8 nigS. *Unb
ftc famcn gen 3erufaicm
im
fnften SDionat, ba iji ba fietjente
OSa^r be ^nig. *i)enn am crflen
$age be erften 2)?onat8 marb er 9iat^8
herauf ju jie^en ijon ^SaBet, unb am er-
jien iage be fnften SOionatS fam er
gen Serufalem, ber guten ^anb
IOottc ber i^m. *iDenn SSra fc^ncftc
[ein er, gu
[
ba efe^ be ^errn,
unb ^u t^un unb ju Iet;ren in Sfrael
e6ote unb .
1
1
Unb biej
ifl ber ^ni^alt be 39ricfeg,
ben ber nig 5irt^afafi^a gab (.^xa,
bcm 5iJrie(ler, bem (SriftgeIe:^rten, ber
ein Se^rer n?ar in ben $orten be ^errn
unb feiner ebote 6er Sfraet:
12 5lrt^nfafii)a, ^nig atler^nige, (B^xa,
bem ^riej^er unb @d?riftgeiei)rten im e=
fe^
beS otteS ijom ^immel, triebe unb
1
3
ru^ !
*
93on mir i^ befoi)ien, bag ade,
bte ba freitriUig finb in meinem
),
beS QSolf Sfraei unb ber ^riefier unb
Semiten, gen Serufaiem gu gieen, ba
14fie
mit bir jie^ien, *om Knige unb
ben fielen Olat^^erren gefanbt, u Be=
fu^en 3uba unb Serufaiem, bem
efefe
otteS, baS unter beiner anb
15iji; *unb mitne^mejl ilBer unb olb,
baS ber ^5nig unb feine 9fiat^S^erren
freiwillig geben bem ott SfraeB, be
1 So^nung ju Scrufalem ift,
*
unb aller=
lei Silber unb olb, bag bu finben fannfl
in ber ganjen
Snbfft
ju ^Babel, mit
bem, baS ba 95olf unb bie $riefier frei*
tilltg geben jum aufe otteg ju 3eru=
17falem. *MeS baffelbe nimm, unb faufe
mit glei ijon bemfelben elbe Klber,
8. 9. .L: monhm.
13.U.L:baf biemitbir.
16. A.A: mit bcm, .
anno septimo Arlaxerxis regis. *Et 8
venerum in Jerusalem mense quinlo,
ipse est annus seplimus regis. *Quia 9
in primo die inensis primi coepit
ascendere de Babylone, et in primo
die mensis quinti venit in Jerusalem,
r.6.28.8,i8.j^^j^g
manuffl Dei sui bonam super
se. *Esdras enim paravit cor suum, 10
Mt.5,i9.Act.nt
invesligaret legem Domini, et fa-
**'
ceret et doceret in Israel praeceplura
et Judicium.
Hoc est aulem exemplar epislolae 1
1
edicli, quod dedit rex Arlaxerxes
Sy.'
Esdrae sacerdoti, scribae erudito in
sermonibus et praeceplis Domini et
ceremoniis ejus in Israel:
T'kkS,?'.
Arlaxerxes, rex regum, Esdrae 12
^^^""*'*^sacerdoli, scribae legis Dei coeli do-
clissimo, salutem.
*
me decrelum 13
est, ut cuicumque placuerit in regno
meo de populo Israel et de sacerdo-
tibus ejus et de Levitis ire in Jeru-
salem, tecum vadat. *A facie enim 14
Est. 1,10.14
j.ggjg pj Septem consiliatorum ejus
missus es, ut visiles Judaeam et Jeru-
^'^^"
salem in lege Dei tui, quae est in
8,25.
manu lua;
*
et ut feras argentum et 15
aurum, quod rex et consiliatores
ejus sponle oblulerunt Deo Israel,
^'^"^'
cujus in Jerusalem tabernaculum est,
*
et omne argentum et aurum, quod- 16
cumque inveneris in universa pro-
vincia Babylonis et populus oilerre
voluerit, et de sacerdotibus, quae
sponle oblulerint domui Dei sui, quae
est in Jerusalem. *Libere accipe, et 17
sludiose eme de bac pecuuia vilulos,
15ss. /^mierpg..'tabernaculum est. Et omne ...
Jerusalem, libere acc. ...
10. B: vi(^tefc
f.
^. feji.
dW: l^atte ... barauf e--
rietet ... ju crforfc^en u. gu erfllen, u. ju lel;r(n ...
vE: im ...
forfc^en.
11. 9B. ber cbote ... (Saftiingeit. B.dW.vE.A:
bie
5lbf^nft. dW:
., gelehrt tu ... A: funbtg
ber SBcrte. B: ber ein (Sc^riftg. toat in ... vE: bem
.
12. ber Knige ... bem aSonfornmenett, unb fe
weiter. (B: alle
2ot)lfa^rt, u. auffeile 3eit?)
13. feiner "^v, ... foHen m. b. 8. B: mgen. dW:
tt)er beveittciltig
ifi
...
barf. \E: ...
f.
freien
Silicn 3. gelten toiH ... fann.
14. onermo^en bu ... feinen ... bifi. B: '
iegen ba^ ... wixft. dW: afibipteil ... 5)iat:^en. B:
n5ufuen. vE.A:({n
93etreff)
... ^u unterfuen.
dW: eine Unterfuung anjiifiellen. B.dW.vE.A:
inb. ^.
15. mitjuttci^men. B.A: bol^in ju bringen bai ...
dW.vE: ^injiibr.
16. if)re otte. B.-f.tvirfl. vEcmogfl. Bmebfl
ber freitoill. abc be^ 33. dW.vE: ben
fr. aben,
17. <SintcmoI bu fofort fnufcn follft oon ,.
11*
164 (7,18-26.) Ksdra^.
VII.
JEsrae cum edicto regio reversio.
y ,
- -
&-
&
'.
^^
u im
&^
aal ,
'&8 .
^^
\
&-
& '.
^^
^,
cpavy ,
21
.
'
&-
& &
^, , ,
"6
-
,
-,
'-^^
, ,
, -
,
.
23
-
-
. ^ }
, -
.
^^
,
(^, ,&
&*
,
&.
^^
, ,
-
, -
, tra
, .
^^
Kai
fj
- <
,
17. : im &.
18. :
^.
20.
*
.
^
21. : . '$ ...
*
(AEFXt) ... &.
'
22. (bis): {. 2) ... (alt.)
(2|).
23.
*
(pr.) 5 ... &. *:
^{-
^). : eiq &i.
^.:&.
25. :''
... (ult.) , EFX: tV (
FXetiamv.21).
26.
*
.
^)
Y^m
:
j'^nin nh
: :
-
-
.
sU:

:
:
}7 IV : I
. -:
IT v: r f
bTih^ 3?)
i^y)2h nnmi iiS03
v^ -:
IT
v: j ' ^- : . : -
r : > :
-
fr I j -:|- :

- IT
i :
- |-
^T
v: ^t't;

:
-
AT v: j- I ^- 1 :
> ' :
J
: - -
: . : :
:
- ::<-:-:- -:
_ :
-
nnnD nn3?n ^"i i<hn-T ^bp i D^^to
-:|- J

:r
-:- : : j
-iSDD \:: 3? litDDbiito'^ '^^-pD "^n
<- -: |- :
. I
^
: V -: : j j
: - i
-
;
'^
IT : jr
;
v- : at : v.- :
:
-
:
- -:: -
: jt :
- -

iiinb rDb-'^T <^2 Tk^ rr^nb
.:
IV
< :

AT
~
: jt
v:
v" :
j : : ^T :
-
*. : -
"^ - -:
<T - ^ .
: JT

; iT
j : :
<nb^ rr^s ^nbs'^ ^h^n hy^r\
jT :

: JT
- j :
-
*: - F -: |- : < :
-
at :
333 2? 3: Dir^bs? ^12^12^
^^
-
: : : : : J- :
-; ).:
y . -
: I :
IT

jv f ; < :
j-_.
I_ .< _ . j . .
| i<v:iv
^11
'nnb^i ^m "^iJT-b^b nnnD
$ : AT :
j -
: : -:|-
iiinb i^b-'^^-bsi : i^i^J^inn ^n^^ ^b
26
;.:
IV
: : : -
.
- j* : : jt -
V. 18. bis
'1
^in"
. 19. Vpn it"D3 ib. <^3
<"3
. 22. -3 'it::? . 24. nnsn
<"3
. 25.
' -jirin
17. fammt beren<St)et$o|)fer ... . fit opfettt{6,\ 7).
dW: barbringen.
18. iii>er u. olbe. dW: gul bu^t. vE.A: gul
bnfct.
19. oorbm. B.dW.vE.AiJDienp (be0^.)
B
dW.vE: wbfriiefer?.
ta* (7,1826.) 165
cg otttS 5trt5ttfaft$a 23ricf VII.
Hmmer, 33bcEe, unb @pcigopfer unb
I Xranfo^jfer, ba matt o))ferc auf bem
5iitar iei bem .aufc eure otteg ^u
18
Serufaiem. *iDaju, btr unb beinen
trbem mit bem Brigett eibe ju t^^un
gefllt, baS t:^ut bem Sitten eure
19@otteg. *Unb bie ef^e,
bie bir ge^
geBen flnb jum ^mt im ^aufe beineS
otteg, Berantttorte or Ott ^u Setu*
20 faiem.
*
5 me^r not^ fein h?trb
um aufe beineg otteS, bag bir or=
fttt auugeBen, ba

geBen au ber
21 Kammer be Jtniga. *3 itnig %x^
t^afafl^^a :^aBe bieg Befo'^ien ben @^-
meifiern jenfeit beg SBafferS, bag, >
(SSra i?on forbern trirb, ber ^rtejter
unb c^riftgeie^rtc im efe^
otte om
22 Fimmel, baf
i^r bag fieifig t^ut, *BiS
auf ^unbert Zentner Silber, unb auf
l^unbert or ^^,
unb auf
^unbert
8at^ SScin, unb auf
^unbert Sati) JDei,
23 unb @
o:^ne ^aa^

*atte0, ?
gehret jum
efe^
otte om ^immei,
ba^ man baffeiBe fieigig ti)m jum aufe
otteS om ^immei, baf
ein 3orn
fommc Ber be Jtbnig Jtnigrei unb
24 feine .itinber.
*
Unb tua) fei funb, bag
i^r nit a)^t ^aBt,
3, Sott unb
^
9iente ju legen auf irgenb ei=
nen 5riejler, Seiten, 8nger, S^or^-
ter, Ciiet^inim unb Wiener im i^aufe bie=
25
feg
otteg.
*
5)u aBer, d^xa, ber
SBeig^eit beineg otteg, bie unter bei=
ner *anb ijt,
fefee
Oliter unb
5i5fieger,
bie atteg 23oif riten, bag Jenfeit beg
SCafferg
i^, atte, bie bag
efe^
beineg
otteg niiffen; unb n3ee eg nit
n?if=
26fen, bie lehret eg. *Unb atte, bie nit
mit ^leig t^un iuerben bag cfe^ bei=
neg otteg unb bag
efe^
beg ^nigg,
22. .L: (SilBere
@aljee.
SBein ... Deig
20. fcettt <i)o^i)ufe. dW: bie Brige Siotl^butft
be ^. vE: toag bu cUva
fr
toeiteren S3ebarf
...
ausgeben folitcji.
21. aen (. ...fold^ed fl. getl^an werbe. B: tu
ligfl. vE:
f^ieunig geleijiet.
22. dW.vE.A:
2;aiente. B.dW.vE: oBne aSor^
fft.
23. ffbieuttig ... feiner . B: toa ba tjl au5 SSes
fc^i ... dW:
Befohlen iji om. vE: ber SDtae bee ...
arietes, agnos, et sacrificia et li-
bamina eorum, et oifer ea super
allare lempli Dei vestri, quod est
in Jerusalem.
*
Sed et si quid 18
tibi et fralribus tuis placuerit de
reliquo argento et auro, ut faciatis,
juxta voluntatem Dei vestri facite.
8,26.
*Vasa quoque, quae dantur tibi in
19
ministerium domus Dei lui, trade in
6^8s.
conspectu Dei in Jerusalem.
*
Sed 20
et cetera, quibus opus fuerit in
domum Dei tui, quanlumcumque ne-
cesse est, ut expendas, dabilur de
thesauro et de fisco regis
*
et a21
me. Ego Artaxerxes rex statui al-
que decrevi omnibus eustodibus arcae
publicae qui sunt trans flumen, ut,
quodcumque pelierit a vobis Esdras
"
sacerdos, scriba legis Dei coeli, abs-
que mora detis, *usque ad argenti22
lalenta centuni, et usque ad frumenti
coros centum, et usque ad vini ba-
tos centum, et usque ad batos olei
centum, sal vero absque mensura.
*Orbne, quod ad ritum Dei coeli
23
perlinet, tribualur diligenter in domo
Dei coeli, ne forte irascatur contra
4,22.6,10.
regnum regis et filiorum ejus. *Vo-24
bis quoque notum facimus de uni-
^''
versis sacerdotibus et Levitis et can-
toribus et janitoribus, Nalhinaeis et
4^13,
ministris domus Dei hujus, ut vecti-
gal et Iribulum et annonas non ha-
beatis potestatem imponendi super
eos.
*
Tu autera, Esdra, secundum 25
Jg^n.^fiJ;
sapientiam Dei tui, quae est in manu
tua, constitue judices et praesides, ut
judicent omni populo, qui est trans
flumen, bis videlicet qui noverunt le-
gem Dei lui; sed et imperitos docete
libere. *Et omnis, qui non fecerit26
legem Dei lui et legem regis diligenter,
tfl. dW: ri^tig. vE: genau gcfc^el^en. B.dW: bog
ditia), ben St. u. feine (@f)ne)
24. einen ber... (2,42.43). angeltet attc...
fo fotteg n.ijerfiattet fein ben alten (Sc^of u.S.i^nen
oufjulegen (4,13).
25. B: Regenten u. 9t. vE:0l.u. <Baa)toalkx. A:
aSorfieBer. B.dW.vE.Aiinb.^. dW.vE.A:fennen.
B.vE: bie efe^e.
\E: h>er e6 n. tceip, bem fottt t^rg
Befanntmaci^en!
26. ein Seslidjer, ber n. ti}. wirb ..
166 (7,27-8,11.) Ksclras
.
Msrae cum edicto regio reversio.
70 .i^ avtovy iav
ig &,
V
naidtiavy
, .
^^
xvgwg 6 ^ ^
, ^ -
7,,
,
^^
-
.Kai &
& ^
^ .
^'^ Kou -
-
^^
.
^[
, '
,
/' /,
^^'
3
(
),
,
-
\ '
^
\ &
, ,
-
'
^
, 14,
' ^
!, - &, \
'
'^
,
'
&,
'
^
<, ,
'
^
,
^
,
'
^^
, ,
'
^^
, ,
26. : ... (pro ) .
27. .
6; post ). 28. (pro ^)
1. : TOfc
. (2-14. Nomina prr. . al.)
2. A2: ''
{
A^FX). 3.
Bf (. .)
y.ai (AEFX*). 4.
*
(pr.) y.al ... ^-
). 5. A*FX* (pr.) y.ai (A^Bf). :
(-AFX). 6. : vi.
*
EX: '
{'-; '^-.')).
7.:.
^
-."
(2). 8. : .
^
:
{.2). 9. : . 10. : .
^
:
&. .(bis): JbVt.
3 '^^nh n'ii^^ i^iD'nibc^i
IV:
jT~:i-
>

: ij
: <
:rlD^b1
:IV :
3^^ iiD'^nbiii snbi^ nin*^ :
27
<- -: " -: J / t 1 J
j"
; 1
.'
-
J :
j'
: -: : . - < :
^
^v :
ST : ':
VIT
- -
"^
: < :


j -: |- :
Diun^nni ^.^
'^
nb^n VIH.
AT :
-
: : ,
-: ; vy :
: 1" :
j
: iv

1 vv
-
-
VT):
" *
IT
j
:
i
'
: :
-
: :
-
; : :
-
:
j
;

: -{|- JT

r :
j'-
:
AT : - : -

: :

j

: ^iD-Tn m^i2 tbs i^ri


^^^'^-
I' :
- '
J
'.
:
_
" -;|- '
.
: AT 1 1 V V
V.V
I j
:
r


J :
:
-
r
-:
I :
-
; :

*-
J
at :
- -: "

bi^n^-p
'^ ^2 ^Dni^^i
s
"^
r IT :
-
: :
-
:
j
:
j
: 1 :
-
r :

:
jT :
'j-
:

: '

:
~ '
: : J : :
-
:
-
:

: ;

/
:

:
"
' :
- :
* j
:
V. 26.
' 'lu:^^;^
26. Ott bcm fott (9?cd)t flcbt werben ...
jutn. dW: miti^iei^Oi. fiebttt?. B: eiiiqii ein@ei
96[^.
vE: [ [eruitiieiit ivciren.
: in ben ^-. vE.A: jur 33eii)annuiuv dWr-iBer;
ireifung. B.dW: trfe (.) an tern. vE: be^
iBermgen.
27. i. bcs crrit. B.vE: in baS ^crj bes .^. gegeben.
dW.A: bem . tn J^. dW.vE.A: ;^u cr}errlie.
28. fliwcilt. ^-rficn. B:bte@te. dW: nur juge?
^^ta^ (7,27-8,11.) 167
Sra* oprctfuttg otte ^tc ^au^iter i^rer ftcr VII.
ber foil fein
Urt^cU um ber 3^^at iriUen
^aben, eS fei jum 5^obc ober in bte 51
ober gur Suje am (Bnt, ober e=
fngnif.
27 @eio6et fei ber i^err, unferer 23ter
ott, ber foi^e0 tiat bem Jlntge cingc*
gcfcen,
baf er ba ^auS otte ju 3e-
28 rufaiem ^ierete,
*
unb ^at ^u mir ^arm-
^ergigfcit geneiget toor bem Rntge unb
feinen iat^ijerren unb allen efttalti-
gen be ^nig! Unb irarb getrojt
ber anb bcS errn, meinen ot*
teS, U6er mir, unb erfammelte bie u=
^ter au 3fraei, baf fle
mit mir :^inauf
sgen.
VIII ^tef flnb bie *au^ter i^rer -
ter, bie gerei^net n?urben, bie mit mir
herauf gogen S3a6ei, ju ben Qu'
ten, ba ber ^nig 5irt^afa^^a regierte.
2*3Son ben ^inbern ^Dine^aS, crfomj
on ben ^inbemSt^amar, 5)aniei; ijon
3 ben itinbern iDaijib, 'igau^',
*
ijon ben
Jlinbern (enj, ber ^inber ^areoS,
ri,
unb mit i^m SKannBilber ge-
4renet ^unbert unb
funfjig} *on ben
^inbern $a^at:^ 3)6, (SUoenai, ber
@o^n era^ia, unb mit i^m gtrei^U-
bert )?ann6ilberj *on ben ^inbern
^, ber (So^n 3ei)afieU, unb mit
6ii)m brei ^unbert SDiannbilberj *i)on
ben ,^inbern Qlbin @6ebS, ber o^n
So-
naii:}an^, unb mit i^m
funftig
SDiann-
7 bilber; *t>on ben Jiinbern (SlamS,
Sefaja,
ber ^Qit^alja, unb mit i^m fteben-
Sjig SDianngbilber} *on ben ^inbcrn
<B()i:)atia, ebabja, ber o'^n 3)ieg,
9 unb mit i^m
Jig
SKannbiiberj
*
on
ben Jtinbern 3oabS, Obabja, ber ^
Se^^ielS, unb mit ii)m jn?ei ^unbert unb
10tJe^n 3)Zann0biiber} *on ben ^in-
bern elomit^, ber 6o^n
Softp^ja,
unb mit \f)m ^unbert unb feig aJlann-
11 biiberj *on ben ^inbern S9e6ai, *
,ber ^^thai, unb mit x\^m
3-14. .L: 2annbiibe.
hjanbtb.nabcbeg. vE:aufmi^ geneigt. Brfiarfte
mid). dW:
fllte m. gefirft. vE:
f'afie
SOluift
(0^.6). A:
Surften aug
3fr.
1. unb bie
iu tt)ren <Befd)Ied)tevn ... B:if)udtt<S)i
nung ben . dW: (Stamm^aii^tei* u. ii)r e^
fci)le^iverjeic^ntp. vE:
^^. u. bie e^
6,22.
8,18.22.
Judicium erit de eo, sive in mortem
sive in exilium sive in condemna-
lionem subslantiae ejus, vel certe in
carcerem.
Benediclus Dominus Dens patrum27
nostrorum, qui dedit hoc in corde
regis ut glorificaret domum Domini
quae est in Jerusalem,
*
et in me 28
9,9.Neh.i,ti.jjjgjjjjj^YJj
misericordiam suam coram
rege et consiliatoribus ejus et univer-
sis prineipibus regis potentibus! Et
ego confortatiis manu Domini Dei
mei, quae erat in me, congregavi
de Israel principes, qui ascenderent
mecum.
Hi sunt ergo principes fa-VIII
miliarum et genealogia eorum qui
ascenderunt mecum in regno Arta-
xerxis regis de Babylone.
*
De filiis 2
Phinees, Gersom; de iiliis llhamar,
Daniel; de iiliis David, Haltus; *de 3
iiliis Secheniae (filiis Pharos), Zacha-
rias, et cum eo numerati sunt viri
centum quinquaginta; *de filiis Pha- 4
2,6.Neh.7,ti.j3jjj|^
Moab, Eoeuai filius Zarelie, et
cum eo ducenti viri;
*
de filiis 5
Secheniae, filius Ezechiel, et cum eo
Irecenti viri; *de filiis Adan, Abed 6
filius Jonathan, et cum eo quinqua-
ginta viri;
*
de filiis Alam, Isajas 7
filius Athaliae, et cum eo septuaginta
2,4.
virij *de filiis Saphaliae, Zebedia 8
fihus Michael, et cum eo octoginta
viri;
*
de filiis Joab, Obedia filius 9
Jahiel, et cum eo ducenti decem
et octo viri;
*
de filiis Selomilh, 10
filius Josphiae, et cum eo centum
sexaginta viri; *de filiis Bebai, 11
Zacharias filius Bebai, et cum eo
7,1.7.
lCh.3,22.
2,3.
2,15.
2,7.
2,6.
2,11,
1. S: autein (pro ergo).
3. S: Sech, etdefil. Ph.
f^iec^teoufjel^nung. A: ^. ber ^amitien u. bit
e^
fc^iec^terberjenigen.
214. B.dW.vE.A: (Shnen.
3. B: toai t)on SWann^b. bem cfet(Sregt
fler gcr. turbe. dW: nt. i^m rcurben gejai)lt ... Tl.
vE:enet[letufJenutl9on...3fennlen.
168 (8,12-21.)
Ksdras.
VDI.
Msrae cum edicto regio reversio
avtov '^'^i<al
vimv y^y .,
'
^^
'^
,
-,
,\
'
^^
,
,
.
^^
, -
' \
,
0V1 .
^^ '-
,
'^, \
)
\ ) &
& ,
&'
*^
-
,
-
'^&
,
(^^ ^
.
^^
&
,
&
,
, , ^,
& \
'^^
,
'
'^^
/
,& .
& .
2'
-
'
&
,
2.:.
13. 2: '. :
{^). :
.
14.
*:
{
.'^).
\>..\: .: ... Atvl.
l'fi. : ^Jo)a(Ji.
17. .14&
aqY.
ton.
1 8. EFX: ., 5 Afvi, 5 '/.
19. : .... *(*
) .
20. (bis) : &.
2\.:&8. : .
".
^2? ^DM^i :3
^'
cintoi^
.1
r :
-
VT
IT
-:|-
jT
'
'AT It
- .
Ut
-: |- /t

I
-; j : I :
-
'-
j.. . : ...
^5,.
. v: : V
j
:
r :
- .
: : - :
/22? ^3 '^n^s? ^i^n
^33^^114
.

;
"
: J" y-i
'
y : '
r :
- :
-:|-
"^
JT
- - -
; ;:
TT
-'
IT AT : j
( ^ y: -;r~
IT

JT
'): ' ~:j
-
^2?! bSi'^^^^b S'^b^^b nnbtoi<i
le
n^n'^i^b^ ^^^ bD^bi n^^iDTbi
VT :
iT
.. : : jt
~ ' '
'
< - -: IT '


!
aip/2n ii^BDDn ^ i'r^i-bs'
' ~ : IT : j

"^ -
-b^
lnb '^Sm h^sn hri'^iii'i
"^
V -
;
: V :
IT
Dip^n ii'^D!:^ '^Dinan <in^^
* r
-
JT :
IT :
:
- -
,..
"^
:
r
. : IT : ji
;
^iD^bi? nnit^n 'li^nbi^"'!'^^ ^^b ^ii'^n'^i
18
<T
-
"^
v:
-
:

-
-
'^ib-n ''bn^ ^D2)3 b^stb
'^i
vn^^ ^^
'^'
b^^^i^^*^
JT : KT
'
: JT VT : |
: a"
:
.T : - : j

: :
-
-:
.
:
ntrjS' drr^Dni] ^5<
"^53)2
'^n^)^ ^D'^nD hbn mb5?b
j- V
:

: r
J"
-*
i-
:nintin ^inpD bs '^nton
I

: j i:
VT
.
A : :
^^^n nns3n-b2? bis 5 i^npi^i 21
-:i- JT
-
-
JT
Ti: VIT
"brib^
iiDDb^i ^Db
^^ "^^
^
:
-
: : ) vj.
V. 13. n^nS it"31
-i^p
bX'^5>^
V. 14.
'p
'Tisn
V. 17.
'p
::6< ib. 'p
'^D^nsn
V. 18. ''fi<
12. B.dW.vE: ber (So^n ^afbatani.
13. B: ... beniestem. dW: fpatern. vE: anbern.
A: tcic^c bie legten waren.
@ta* (8,12-21.) 169
SSerfammluit am SSSaffer. cnbung coiteit
haften Bei Sl^etia* VIII
beit inbcrn ^lgabe, So^anan, ber
jngjlc (So^n, unb mit i^m ^unbert
ISunb
i(i)n SOZannSbiibcr; *t)on ben le^*
ten Jtinbern 5ibonifam, unb gieen alfo:
W)i)utt, Se^iel unb cmaja, unb mit
14i^nen fed^gig 3Jianngi)iibcr} *on ben
inbern ^igeijai, Ut^ai unb (SaBub, unb
mit t:^nen ficbenjig SKannBitbcr.
15 Unb crfammelte fie an ba SCBaf*
fer, baS gen ^l^jea fommt; unb Blie*
Ben brei XaQt bafeiBjl. Unb ba 5t
^atte
auf
ba3 SSoif unb bie^riefier, fanb
16 i feine eiten bafelB^.
*
fanbte
i ^in (Stiefer, %, emaja, (Sinat^an,
5ari6, (Sinat^an, 9fiat:^an, unb
SDiefutlam, bie OSerflen, unb SojariB unb
17 (Slnatl^an, bie Jic^rerj *unb fanbte fle
aus
in
3bbo, bem OBerften, gen af^j^ia,
ba fle
uns i^oieten Wiener im J^aufe
unfer otteS. Unb i gab i^^nen ein,
n?a0 fie reben feilten mit 3bbo unb
fei*
nen 93rbern, ben 0let^inim, ju ^afi^j^ia.
18*
Unb
fie
Brten unS, ber guten
^anb unferS ottcS Ber unS, einen
fingen 9J2ann ben inbern iia^eli,
beS (So^ne Sei, be6 @o^neS SfraeiS,
ereBja, mit feinen ^b^^nen unb S5r=
19 bem, tJe^n)
*
unb ^afaBja, unb mit
i^m Sefaja on ben ^inbern SKerari,
mit feinen SSrbcrn unb i^ren (S5^nen,
20gn?anjigj *unb toon ben S^ef^inim, bie
iDaib unb bie f5iurjlen gaben ju bienen
ben Sebiten, jnjei ^unbert unb jtvanjig,
aUe mit 0Zamen genannt.
21 Unb lieg
bafeibfl am SGaffer Bei
5i^ea ein %a^m ausrufen, bag n?ir
uns bemt^igten or unferm Ott, ju
fuen ijon i^m einen ritigen 2Beg,
fr
uns unb unfere inber unb alle unfere
20. U.L: genennet.
^'^^'
viginti octo viri;
*
de filiis Azgad, Jo- 12
hann filius Eccetan, et cum eo cen-
^'*^
tum et decem viri; *de filiis Adoni- 13
cam, qui erant novissimi, et haec no-
mina eorum: Eliphelet et Jehiel et
Samajas, et cum eis sexaginta viri;
*
de filiis Begui, Uthai et Zachur, et
14
cum eis septuaginta viri.
2,14
Congregavi autem eos ad fluviumlS
^^*'
qui decurrit ad Ahava, et mansimus
ibi tribus diebus; quaesivique in po-
pulo et in sacerdotibus de filiis Levi,
et non inveni ibi. *Itaque misil
Eliezer et Ariel et Semejam et Elna-
Ihan et Jarib et alterum Elnathan
et Nathan et Zachariam et Mosollam
principes, et Jojarib et Elnathan
ich.15,22.
sapientes; *et misi eos ad Eddo qui 17
est primus in Chasphiae ioco, et
posui in ore eorum verba, quae
loquerentur ad Eddo et fratres ejus
2>43pp.
Nathinaeos in ioco Chasphiae, ut
adducerent nobis rainistros domus
Dei nostri. *Et adduxerunt nobis, 18
T.22.7,9.28.
pgj.
ujanujjj Dj nostri bonam super
ich.23,21.
uos, virum doctissimum de fiUis Mo-
Ex.6,19.16.
jjQij
||
Lg^ ijj jj.j.3gj^ gj Sarabiam
et fihos ejus et fratres ejus decera
et octo;
*
et Hasabiam, et cum eo 19
Isajam de filiis Merari, fratresque
ejus et filios ejus viginti; *et de 20
''"
Nathinaeis, quos dederat David et
principes ad ministeria Levitarum,
Nathinaeos ducentos viginti. Omnes
hi suis nominibus vocabantur.
2Ch/io^jer.
^ praedicavi ibi jejuniura juxta21
fluvium Ahava, ut affligeremur corara
Domino Deo nostro et peteremus
Ps. 107,7.
gj^ gQ Yjgjj^ rectam nobis et filiis
nostris universaeque substantiae no-
15. ben^Iu^ber ... wir ioflirten. B: geltet. dW.
vE.A:
fiicfct. vE: in ben 3lf|att>a. B.dW.vE: on
ben (Siinen l&evi fcine(n).
16. dW:
f.
... vE: ju ... : bie
^aui^tcr. dW.vE: ben ^aupttxn. dW: ete^rten.
A: SBeifen. vE:
erfianbigen [aJlannernJ.
17. gab i^ttctt gjcfeijl an ... jutn J^.
dW: entbot
fte...bag^auptbeSDrtee(Sap^. vE: beauftragte...
17. S: Casphiae. 21.
.* Domino.
in bem Drte. B.dW.vE.A: iegte bie (i^nen) SBorte
in i^ren (ben) SD^unb.
18. (33gi. 7,9.) vE: ma)UOoUm. A: fel^r ge^
M;rtcn.
20. (aie2,43.) B.dW.vE.A: (ju eigen) gegeben
(batten).
21. ^iuft. B.dW.vE.A: rief au. A: un toebe
tbten! vE:ju erfragen. dW.A:erbaten. vE.A;ben
recn 2Beg. dW: ^)Sleifel
170 (8,22-~31.) XiSdras.
VIII.
Msrae cum edicto regio reversio.
.
^^
Oti
7]& &
& ^ ,
' -
, X^yovtsg' ^ im -
&,
nal & im
,.
^^
\
^ ,
,
^^
, , ^,
,
"^^
\
&
,
6
,

"^^

,
, -
^^
, -
& &
.
"^^
''
-^,
& .^^
,
-
.
^^
& \ \
,
,
3*
\
22. : (:7))... ..
23. : ^f. FX: ..
24.
*
: {^2).
25. FX (pro //.) aqxjiqiotv.
27. A^:
^: ^...
*
.(EFX:
,)).
28.
*
(pr.) &. EFX bis : &{ et
|
(a. .).
29.
*
(pr.) .
31, : .
'^
^iD^Trb
^)
b'^n 'hbian
" : : j-
-
i-TS?'! nnib vDpn'a-bs-bs? ^iDN^ibi^
j ._ : : :
-
:
"^ -
< :
^Db
^'
niiT-b3? ^3%nbiit3
IT
- *. .:
j- : -:
-
y

-r : -
n^ri n'^Dn n'^nitb "^to^?
r.

: :
- -:
jt :
:
hb "ibiPffiiii ini52? rr^niii^/nna
.
JT /; :
.
IT
-:
,
-:
^bsn-Di^i 2mn-nsi ^-
-
. :
-
: vj.
-
F
.
-
. ..
,-
..
-
: ^ J-
:
:D^^:^n3nb^"^-b::'^ i'^nn v:s5?^i
r : -
r : : : jt-: :
r

_
"^ -
-; :
^ 5iD!:-'^bD^) ^^m nitida
<" :
IT

JT
'
(.TT AT:
^bD^] tjb^i D'^Dbm.Nib d^nirji'
"
: ''"AT
,
v: :--:(-
:
.
nin^i^n ^bb hni nns^ 3
) j: - :'-:
JT :
,
-
tiDsni u-^bsni n'in'^b
TT-:
Vi. -
: * -
:
^
|-
j :

IV
-:
r- :
r
:
: . IT
1" :
/:;-:
tnirr^
^3 nirDtbn abt-n^s
IT : r ^
y. : -

Dsn
bP:?
D^bni a^Dnn ^ib^pi
^
I '.jv
- -j-
: :!-: j -:
-
:
>
:
abta^Tb ^^nnb D^bsni
t-

j

- : -
:
"
:
J ;
55? ^MS <^^^ ^nioDI
31
. 25.
' ''^'
. 26. "3 ' "33
. 27. i<"Dn
V. 31. <"33
22. : ^tnema)t. dW: ^vien^m.
vE: eine be
tvaffnctc ^JWannic^aft ... einen ^^cinb. dW: fc^^en
or %. auf ber Steife ... waltet bev Sille ... ju ii)xm
heften ... 30.
vE: jum uien.
23. B: baten um .von ... lief fld^ erbitten.
dW: erbaten.
24. vE. Obcrfien ber ^r.
^^ta. (8,22-31.) 171
<5:ra' @* JDatnjicgunQ
fr ba au ofic* er 5lufaru($,
VIII.
22^aBe. *iDcnn fc^mte , om
Knige eictt unb iftciter gu forbern, un3
njtber bie ^einbe ju 'Reifen auf bem SBcgej
benn rt)ir iiatten bem Jlbnige
gefagt:
5)te ^anb unferS otte i^ gum heften
ber aue, bie i^jn fu^en, imb feine etrfe
unb Qoxn Ser ae, bie i^n
eriaffen.
23
*
m\o fajteten n?ir unb fuc^ten folc^e
unferm ott, unb er :^5rete un.
24 Unb fonberte jtrif aug ben otier*
fien ^rte^ern (SereBia unb ^afaBja unb
25 mit i^nen i^rer SSrber ge^n, *unb
n?og i^nen bar baS @U6erunb oIb, unb
@eff
e jur ebe bem
^aufe unferg @ot-
teg, n3ee ber ^bnig unb feine iitati)^^
Ferren unb i^rjien unb gan^ Sfraei,
baS or^anben n?ar, gur ebe gegeben
26 Ratten. *Unb trog i^nen bar unter
i^re ^anb
fe0
:^unbert unb
funfjig
^"entner @ti6er, unb an fllBernen
@ef*
fen ^unbert dentner, unb am oibe
27 ^unbert entner j
*
gtranjlg golbene
^eer, bie f^aiUn taufenb iben, unb
jn^ei gute eiserne ffiie
effe,
lauter
28 une oIb.
*
Unb
{
ju i^^nen : 3r
feib
l^eilig bem <errn,
fo finb bie @e*
fge i)eiiig, baju ba
frei gegebene
Silber unb oIb bem ^errn, eurer S5-
29 ter ott.
*
(So h?et unb bei^aijret eg,
t)iS ba i^r e barhjget or ben ober*
jtcn ^riefiern unb Seiten unb oberjien
23tern unter Sfraei ^u Serufaiem in ben
30 Mafien be ^aufe be <errn.
*
nai)mm bie ^riejier unb Seiten bag ge*
trogene ber unb Ooib unb
efge,
ba
fle e0 )rten gen 3erufaiem jum
aufe unfer otte.
31 5lIfo bren trir
auf i)on bem
Saffer
^U)t\ia am jtnlften 3:age be erflen Uo^
26. U.L: @tibei*g. A.A: oib.
27. U.L:
guibene.
strae. *Erubui enim pelere a rege 22
Neh.2,9.
auxjjJQjji tjt equites qui defenderent
nos ab inimico in via; quia dixera-
T.3^Ps.37,
jjjyg
j.ggj.
]y|anus Dei nostri est su-
per omnes, qui quaerunt eum in
bonitate; et Imperium ejus et forli-
tudo ejus et furor super omnes, qui
derelinquunt eum.
*
Jejunavimus 23
autem et rogavimus Deum nostrum
per hoc, et evenit nobis prospere.
Et separavi de principibus sacer- 24
dolum duodecim, Sarabiam et Hasa-
biam et cum eis de fratribus eorum
7,t5se.
decem, *appendique eis argentum 25
et aurum, et vasa consecrata domus
Dei nostri, quae obtulerat rex et
consiliatores ejus et prineipes ejus
universusque Israel eorum, qui in-
venti fuerant. *Et appendi in mani 26
bus eorum argenti lalenta sexcenta
quinquaginta, et vasa argenlea cen-
lum, auri centum talenta;
*
et cra-27
teres aureos viginti, qui habebant
'^'^^'
solidos millenos, et vasa aeris ful-
gentis optimi duo, pulchra ut aurum.
*Et dixi eis: Vos sancti Domini, et 28
vasa sancla, et argentum et aurum,
quod sponte oblatum est Domino
Deo palrum nostrorum. *Vigilate29
et custodite, donec appendatis coram
principibus sacerdotum et Levitarum
et ducibus familiarum Israel in Jeru-
N.h.io,3r.
gaij^j jjj ihesaurum domus Domini.
*
Susceperunt autem sacerdotes et 30
Levilae pondus argenti et auri et
vasorum, ut deferrent Jerusalem in
domum Dei nostri.
^.tg.
Promovimus ergo a flumine Abava 31
duodecimo die mensis primi, ut
28. .: vestrorum.
25. tie
tf,, bie ^cbc jum .^. B: ba J^cbo^jfer.
dW.vE:
ef^enf. dW: 0iQii)geber. vE.A^ Sit^e.
dWrbae
orfaub [in ^obei]. vE:ai[e3[raeIiien,
ii3elci)e
f.
oorf.
26. : u i^rer^. dW; in. vE:
auf. dW.vE.A:
Xalente.
27. 35.,t.. tt)erti)...MonFe., fffli*... dW:
anSevt^ t.25arifen. B.vE:
ju t.3)ra^men. B:on
fd;onem ginjeuben rj, [o... dW; Qolbglaujenbem
teffen (B. bem . glei^ gef^i^t.
vE: gutem
gln^. @. fojibaririe .
28. baiu bai (S. u. &. finb ein frciioiigcd es
fdjcnC ... B.dW:
ifl eine
fr.
abe.
29. bie haften, dW: SBciDaaet unb Ofttral^ret.
\E: cib tt)fm u. gebet |borauf]. B: in tie
Kammern. dW: ben Seiten. vE: @emern. A:
@^.
3. : eneijlcn toix.
172 (8,329,3.) S^dras.
VIII.
Separatio peregrinarum uacorum eac Israele
&
.Kai &
7JV ,
& xai
.
^'^
, &
.
^^
&
^ ^]^
], $
-
^
& ,
\
'
,
,
,
^^
&
'
6 .
35
q/
-^
^
,
-
',
,
,
-
, 6-
.
^^
-
'
^ -d^sov.
IX
^t <g ,
,
'
&
,
, &&, 6 ,6 ,
6 '^^, , 6 6
'
2
-
-
, -
&
.
^
,
^
"il.EX* .
^:iQqvaaro. \:>(.
33. EFX* &. : (/(:
S. &).
*: )6{\^).
35. (pro AEFX) . ^:
(.
^).
36. *:
(
2rell.).
1. *:
( .: ^E&L *: ^IfsiTii
(?)
...
Mu)a
{^). : . * 6 MoaiQi viai
^^. (Nomina prr. cett. al. al.)
2. : .FXf (, ^.)
-
.
<- : 1 : .
IT
"
J
-
AT I : \.
-
I IT
-
- :

j
-
IT : r I.T
.')-
-
: TT-: I V . -
"^
L- : * :
DHD'^-p to3?1 \T\':^t\
'^
AT : I .
JT : V *.: -
'
V
)t
'-
I : - y
I V ST I VT:
bb bP^2
\^\
^i)32
34
'^
-
Vt : : : :

: |- .

r
- ; : - ,
-
j.j. . ^ - 1 : :-!
-
-D^Dt D'^'iS) bi^nt^ N^b^b

nibi?
I"
:

"^

: j-
"^
1" j
^^' ^^ bii'ns'^-bs-bs?
::?
j. :
^
j.
..
'^

:
"^ "^
-
^
<T
^n^ss ni?nti D^3?ntb b^tons
; : : : j : : r

:
\\7 nbir
bn
itD2? o^Dt ntitan
IT ^T V
-
AT
j :
-
i : : AT
-
vj *.-:
r
' ' '
-
: d^"Ib^l rr^s-DNi
;:?-

"^
;
IT
j"
.
:
\T
Q'^^ten '^bii ^tu3i3 nb{^ nib^D^i IX.
. -
<-

:
* '
j
-
:
,
bsntu*^ drn ^ib^na
xb
"niitb
'^

: <T
"^
: :
^
'^
'^nnn '^DSJDsb an'^nbr'hi
^- ^hmr\ ^D'^rn ^o^n^^n
V : -
j
- -
IT
:
-
bnb oh'^nbs'n ^istoD-^s pnriiinn
2
VT V

I :

j : IT I
Ji
:' IT :
-
:
-
-jv ; : :

: :
JT :
IT

: - : j
-
s" :
-'
. : : IT
'
w
"
-

V. 32. i<^'21'\
<"3
. 36. p^D fi<V2 fc<"53
31. : bic auf b. 9. auflauerten. dW: be ^^eiui
be u. Sauerere am SB. vE: u. be^lad^fleiicr auf b.
2. A: Slufiaurer.
32. dW: al toir ... ru^eten roh b. au.
33. B: ben S. dW.vE.A: ber <Sol^n ... (bie) Set).
34. B.dW.vE.A: ufgefrie)en.
35. aui bcr cfangenf^aft (4, 1).
dW.vE;
(Stiere. A: halber.
dta. (8,32-9,3.)
173
Slrtfunft in Scrufolem ,
Stbltcfcruit uitb Opfn* SDcr ^rcmbcit Zh^ttx VIII.
ttatS, ba n?ir gen Serufalm jgcn. Unb
bie ^anb unfern ottcS tt>ar Bcr un,
unb errettete un on ber ^anb ber ^einbe
unb bte auf
un hielten auf bem Sege.
32*Unb famen gen ^erufalem, unb Uk^
33 Ben bafeibfl brei ilage.
*
5lBer am toter-
ten %aQi ttjarb gen.>ogen ba6 SitBer unb
@oIb unb
effe
in ba ^an^ unferS
otteg unter bie anb 3)Zeremoi^3, be0
o^ne Urta, be ^riefler, unb mit t^m
(Sleafar, bem ^^ine"^a, unb mit
i'^nen 3ofa6ab, bem ^Sefua
unb
-ijioabia, bem @on 33enui, bem Seiten,
34* ber 3^!
wnb @? eine jeg-
;unb ba etoic^t tarb ju ber
3eit aileS Befi^rieBen.
85 Unb bie ^inber be
efangniffe,
bie
bem efngnig gefommen tt>aren,
opferten SSranbopfer bem ott SfraclS:
jnjif Sarren
fr
bog ganje Sfrael, fe(i^3
unb neunjtg ^ibber, fieBen unb fleBen*
gig Sammer,
gn?5If ^cfe gum (Snb-
Opfer, aUeg jum ranbopfcr bem ^errn.
36 *Unb
fle berantworteten beS nigg 35e-
fe^i ben ^imtleuten be ^ntg unb ben
fianbpfiegern bieSfeit be^ SafferS; unb
fle erhoben ba 3Soif unb baS ^ou0
otteS.
IX.
a bag atteS irar augeri^tet,
traten ju mir bie )6erften unb
fpra-
(iien: SSoif 3fraei unb bie $riefler
unb Seiten finb nic^t abgefonbert toon ben
QSbifern in !^nbern i^ren ruein,
ne^mi ber G^ananiter, ^et^iter, ^e*
refiter, Sebuflter, ^immoniter, SDioabiter,
2 gi^pter unb 5lmoriter.
*
iDenn
fie )=
htn berfelben 5!ter genommen, unb
i^ren (Shnen, unb ben ^eiligen Samen
gemein gemt mit ben 33ifern in Sn=
bem. Unb bie ^anb ber DSerjten unb
9iat"^g^crren n^ar bie orne^mfie in bie=
3fer SJiip^at. *
i
fo^e ^lrete,
l..L: ugert.
2. .L: genommen, unb i^ren @.
36. Sonbpflegern ... fUmtUuUn ... lyohcn ... B.
dW.vE.A:
(bet)9a6en bie efe^ie. B: ^tattf)aU
tcrn. vE:
Dberjiatt^. dW: atrapcn. B:
befrberi
ten. dW.vE:
biefeunterii^ten.
1. dW: fold^eg ollbrad^t. vE.A: biefe. A: ttoffs
jogen. B: bicfe iDinge vo'ilenbet. vE: ^abcn .
abgef. dW: @6 fonbern
|
. B.dW.vE: 35. bev
V.22.
pergeremus Jerusalem. Et manus
Ps.18,18.
Dei nostri fuit super nos, et liberavit
nos de manu inimici et insidiatoris
in via. *Et venimus Jerusalem, et 32
Neh.2,ti.
mansimus ibi tribus diebus.
*
Die 33
autem quarta appensum est argen-
tum et aurum et vasa in domo Dei
Neh.3,4.
nostri per manum Meremolh filii
Uriae sacerdolis, et cum eo Eleazar
iilius Phinees, cumque eis Jozabed
filius Josue et Noadaja iilius Bennoi
Levitae, *juxta numerum et pondus 34
omnium; descriptumque est omne
pondus in tempore illo.
Sed et qui venerant de caplivitate 35
filii transmigrationis, obtulerunt ho-
6^,7_
locaulomata Deo Israel: vitulos duo-
decim pro omni populo Israel, arie-
les nonaginta sex, agnos septuaginta
Septem, hircos pro peccato duodecim,
omnia in holocauslum Domino. *De- 36
7,iiss.
derunt autem edicta regis satrapis,
qui erant de corispectu regis, et du-
E*.9,3.
cibus trans flumen; et elevaverunt
populum et domum Dei.
Poslquam autem haec com-
IX,
pleta sunt, accesserunt ad me prin-
Lev.20,26.
cipes, dicentes: Non est separatus
^
3*'/.}i*f
*
populus Israel, sacerdotes et Levitae
a populis terrarum et abominationi-
Ea.3,8.
jjyg eorum, Chananaei videlicet et
Hethaei et Pherezaei et Jebusaei et
Dt.23,3.7.
Aramonitarum et Moabitarum et Ae-
gyptiorum et Amorrhaeorujn;
*
tule- 2
nt.7,3.Mai.2,
j,^j^j_ enim de filiabus eorum sibi et
in,2.Ex.34,
fiiiis suis, et commiscuerunt semen
i.Neh.i3,
sanclum cum populis terrarum. Ma-
nus eliam principum et magistra-
tuum fuit in transgressione hac
prima.
*
Cumque audissem sermo- 3
35. S: holocaustomata.
Sanbcr. dW: u. on i^ren r. dW.vE: ne^mlid^
(on) ben^an.
2. durften u. Ob. B.dW.vE.A: on i^ren 1io)t
tcrn. dW: [ju Scibern] gen. dW.vE.A:
fr |.
:
fo
bap
|
ber i). <S. ermif^t i)at. dW.vE.A: u.
ben...cvm. B.dW.vE: u. SSorfie^er. X:
OhxiQUU
ten. B.dW.vE: bie erfie.
B: ilreulojtgfeit.
174 (9,4-10.) XiSdras.
IX.
Separatio peregrinarum uacorum eac Israele,
, < -
,
"
, &
.
^
& 6
& im &(^
'
&
.
^
}
,
\ \
,
-, ^'
,&
-
6,
^
, ,
&& -
, -
& .
'^
'
&
&
^.
-
,
.
^
-
, &
^.
^
\
6
&6
,
-
, -
-^
, ,
.\ -
.
^^/
,6 -
,
;
3. F (pro .) (etiam .
5).
*:
{^.,^, cf.v.4).
A^f
(in f.)
'
(y.ai vvvf
4. : .
5. */. Cf.v. 3.
6. :
.
8. FXf (.
) .
*
... .
[) ... *: osXla.
9.
*
(ult.) (ACXt).
10.
C'FXf (ab in.) Kai (: ).
^':>^'^iy^ ^"ly^rr^ ^n5?np ^
nn^'^
'^ ^< 3?12 nb/2^5'^
(. : " > :
<-
: : :
j..
: . :
..
<-
< :
IT

j-,
"
:
i-
:
'^D^i nbisn
b^?^
bs? b^^'^ta'^-Nnbis:
VIT >- : ' : -
:
j-
-: |- . : l-< V V j- :

:
^
-
: : v|T A
" : :
r xU :
IT
/' Jt : V
V-
- ' '.
IT
-
:

: - : : : j
-
"^
.:
:
<-
I -: j I
Av

V- T^ -j-
"^
v: s :
KT :
j- : - : : j- :
:
;
-; j
^
- j-
r^^r\ i%n nr nb'"T3>
nritiiin
. -
J
-
V- : JT : - :
^iD^Snb "^Tbhri kirm^ ^innD ^D'^nbi^n^
s : - - -:
IT
j" :
- j- :
: Di^^ns ^ds ^
-^
IV
-
j
-
: VT
:
j : VT
-
j-

: : IT
-
V
-
:
- :
T^Nnb iuip Diphos w^ ^Db-nnbi
^
: Ij : VT Jt

\
'
\^
: vT :
S"

"^
v:
.
: - : :
; j -: r
r
. :
-
non ^lD^^br-D^^I i)DNnb^^ '^^^HTS? vsb
V V j"
--
" : VTT-: j
rvnn ^iDb-rnb oSb ^bb)3 '^^sb
r :
jT
. -
: -
:
TO2?nb^^ h^h^^
^-
oriinb
vT r

JT V
|T : :
^ .:
,- -
-jt
- '. -
. 9. nns3
'irr ib. -^^ '^n !><"3n
3. mein ldb u. m. SJlantel. dW.A: 9lo(f it. 2)1.
B: M. u. Dberrocf. dW.A: (mir) bic ^aare m.
^au^teo u. S3artcs.
\. ba <i^aar. : meinem
^au^jf^. :
faf
in iiraucr. : ganj befir;^t.
4. um b. aSergr. tu. >et efangenen. dW.vE; bic
3B. B: or benSorten ... ersUterten. dW.vE: we*
gen be 33ergel^cng.
5. u. mit meinem ittti^entn i. . 551. B: tJ.
meiner ^ajlciung. dW: Jirnuer. \E: Slb'^armung!
6. B:u.binfd^amrot^. B.AimeinSlngeftc^t.
dW:
g3iicf! B.dW.vE.A:3Kiffeii)atenjinb. Argej^iegen...
geira^fen. B: gro^ gen^orben.
@ta* (9,4-10.) 175
)ie fltofie
fBcrgteifwttg
'IBcfcnntnif unb WrBittc*
IX.
gerrig meine Jlleiber unb meinen Olocf,
unb raufte mein ^auptf^aat unb 33art
4, un\>
fa einfam. *Unb e er-
fammeiten
|1
ju mir alle, bie bc8 ^errn
2ort, beg otte SfraeiS, frteten, um
ber groen 33ergreifung neiden; unb i
5
fa einfam Bis an ba0 5l6enbo!pfer. *Unb
um ba QlBcnbo^fer ftanb auf
ijon
meinem (SIenb, unb jerri meine Kleiber
unb meinen uio, unb fiel auf
meine
^ntee unb Breitete meine nbe ju
6 bem errn, meinem ott,
*
unb fi^rai^
:
SD?ein ott,
fme
mi unb feue
mi, meine klugen aufju^eBen ju bir,
mein ott} benn unfere 3)iiffetl^at ifl
Ber unfer ^aui^t gen?fen, unb unfere
@uIb ifl gro Bio in ben ^immel.
7*S3on ber ^ut unferer SSter an flnb
h?ir in groer ub gen?efen Big
auf
biefen Xagj unb um unferer 3}Ziffet:i)at
heien ffnb trir unb unfere Knige unb
^rie^er gegeBen in bie ^^anb ber ^bnige
in Subern, in^ @n?ert,
efng-
ni, in 9iauB unb in @m be0 5inge*
8
0,
n?ie e l^eutigeS 3:age0 ge^et. *9iun
aBer i(l ein n?enig unb :^^ nabe
on bem errn, unferm Ott,
gefe'^en,
ba uns ctttaS UeBrigcg
ifl
ent=
rnnen, ba er un geBe einen 3^agel
an feiner ^eiligen (Sttte, ba unfer ott
unfere Olug^n ereute unb geBe un8 ein
9 n?enig SeBen, ba n?ir^nete finb. *i)enn
n>ir ^nb ^nete} unb unfer ott i)at
ung berlajfen, oB n?ir nete finb,
unb i)at 8arm^erjigfeit ju unS geneiget
i)or ben ^5nigen in ^erfien, ba fle ung
ba SeBen
laffen unb erp^en bag ^aug
unfereg otteg unb ufriten feine 33er
ftbrung, unb geBe ung einen Saun in
10 3uba unb Serufalem.
*
^nn n?ag
fol^
len n?ir fagen, unfer Ott, biefem,
Gn.37,29.
Nrn. 14,.
2Rg.22,ll.
Act. 14, 14;
Job.l.vO.Jer.
4S,37jNeh.l,
4.
Es. 66, 5.
IRg.18,29.
Dn.9,21
2Ch.6,l3.Pf
95,6;
Ex.y,a9.
Dn.9,7.
Lc.18,13.
P*.38,5.
2Ch.28,''.Lc
l3,l8.(Gn.
,.
Ef.22,23,
Ps.13,4.
2Ch.l2,7.
Neh.9,36.
7,28.1 Rg.8,
50.
Ps.80,13.
Gn. 44,16.
nem islum, scidi pallium meum et
tunicam, et evelii capiilos capitis mei
et barbae, et sedi moerens.
*
Conve 4
nerunt autem ad me omnes, qui
limebant verbum Dei Israel, pro
Iransgressione eorum, qui de capti-
vilale venerant; et ego sedebam Iri-
slis usque ad sacrificium vesperli-
num.
*
Et in sacrificio vesperlino 5
surrexi de afflictione mea, et scisso
pailio et tunica curvavi genua mea
et expandi manus meas ad Dominum
Deum meum, *et dixi:
6
Deus meus, confundor et erubesco
levare faciem meam ad te; quoniam
iniquitales noslrae mulliplicalae sunt
super Caput noslrum, et delicta no-
slra creverunt usque ad coelum
*
a diebus patrum nostrorum. Sed
7
et nos ipsi peccavimus graviler usque
ad diem haue; et in iniquitatibus
nostris traditi sumus ipsi et reges
nostri et sacerdoles noslri in manum
regum lerrarum et in gladium et in
captivitatem et in rapinam et in con-
fusioneni vullus, sicut et die hac.
*
Et nunc quasi parum et ad momen-
8
tum facta est deprecatio noslra apud
Dominum Deum nostrum, ut dimitte-
rentur nobis reliquiae et daretur no-
bis paxillus in loco sancto ejus, et
illuminaret oculos nostros Deus no-
ster et daret nobis vilam modicam in
Servitute nostra. *Quia servi sumus;
9
et in Servitute nostra non dereliquit
nos Deus noster, sed inclinavit super
nos misericordiam coram rege Per-
sarum, ut daret nobis vitam et sub-
limaret domum Dei noslri et exstrueret
solitudines ejus, et daret nobis sepem
in Juda et Jerusalem.
*
Et nunc quid 10
dicemus, Deus noster, post haec?
4. .L:
furzten.
5. U.L:
fiunb.
8. U.L:
entrunnen.
7. B:
pinbetung. vE: jur S3eute u. jur
rt^eb. 51. dW:
. :
g3efmu9.
8. einen fleinen
Slugenblicf n. ... er ... liee
entrinnen ... in unferer ned)tfd)oft. B:
^
ein tocntg im 5(. eine . ... tiberfa^rcn. vE: faum
einen 5i. bie ... gefommen. B: ^at ntronnene Brig
gclaffeu. vE: einen JHep. dW: un^ einUeBevBldBfl
7. .: pro iniq. .* (sext.) et.
8. .: pax illius. 9. .: spera
6. AK* nostrura.
.* (paenult.) in.
(^pro sepem).
ju eri^alten. B: rquicfung in unf. 2)ienjibar!cit.
dW: 3eU^fio(f an bem Ortj. ^eitigtl^um ... ein to.
aufteBcn lffct.
vE: ^fiocf an bem ... engefgcn.
9. ober u, &, ... in unferer ned)tfoft ... gu
erii. ... geben ... (7,28).
dW: aufjuBauen ...
bcffen
2;rmmcr:erjufieiien.
vE:
uf5uten...uf5wje(
len. dW.vE: eine SJlauer geiiatten.
176 (9,1110,1.) Ksdras.
IX.
Separatio peregrinarum. uacorum eac Israele,
,
^^ -
-
f
yrjj &-
^
& -
,
-
&.
^^
Kai &
, '&
-
&
,
(
&
.
^^
Kai -
xai
,
{ 6 ^
,
xai
^^
'
\
)
&
xai -
.
^^
,6 ^',
'
^,
.
-

, ", \
'
^,
&
,
ai '
6
.
10.
*:
(:.
11. EFXf
(. .) iy.it
^*
(pr.)
(A^BCrell.t).
12. A*C: {^). : (.
13. Ci'iX: tiqiXd^ovTcc. C:
..Ci'iXf (. ^ , 6 &
, ^ -
(.).
14s. : -.
**
--
&{(A^Bf).
15.
EFXf
(. ()
.
\.:'
(ut semper). C'X* (alt.) . CX*
(lert.) mt. A2B:
{A^CEEX).
:
-
jv
-; -
:


^b^s3 an^ nibi^
'^
:
"; * -
^
-:
1
nisnxn
-^^3?
mD3 ^^ wd y^^
-:
IT j-
- -
:
* *.
r:

; : sv
-." ~: :
^
-
:
-
: IT : . : w
: VT
"^
:
s

:

:
anb:)Si ^ O)2h h^y-vj
:
- -:
r > :
. - j-
;
. / : ^v : - : J
iiD'>b3>
iisn-bs
>'
mh^^-n:^^^

jT
-
"^
-;!-:
AT :
-
: - :
' -3 |- :
ht^rib nDton ]^^p^ nn^
^^3
-
: : <- : -"
-
,
J*

! ' - :
-:
r
1 -
: 7 ) V : ' j" :
-:
Kibn nbiin m*n3?nn ^^:pn
< -: VA" .

I
-
j- -
:
:
r :
- - -: ,
bxniis^ %^b^i nin'' :nD^b)^i'j
: < : :
^
IT

:
VT.

: :j- : ' i
-
j
-
: - : / V : < : '' -
J
- :
-
/ i-:r ' y
-*
: : - : J' :
-
:
a^tiDDii nSri-nn brip b^^ito^r) vb.^
-:
T-; :
-
"^
JT '
"^

:

n:sin a3?n ^i^n-^^s a^^b^^i cd'^ddi
VT
J
V
IV
V. 13.
"3
10. dW.vE.Arbcnn toirl^obcn ...
11. bnxa^ t^rer. ...ttoneinemC^nbesum anbern*
B.dW: e (crbitc^) einjune^men. A: in S3efi^ ju
nehmen. vE: bcfi^cn. B: unttig S. toCQen te3 Un^
fliat.
12. dW.A: u. \i)X mU. vE: Sol^i. B: fiatf tt.
B.dW.vE: bae ut(c) be6 S. dW: ererbet.
vE:
in SSefi^ ermattet fr
... B: euien. )hinter*
laffet.
13. u. fca crf*. i>(ift weit urti u. Sl. ... 9?<ft*
@tct* (9,11-10,1.) 17
<g^ra* Sefenntnif unD '^tUttc. SSerfammlutt beS SSolfcS ju i^m
IX.
baf
irlr bctne e^ote ijeriaffen
:^aBen,
11 *t)ie bu bur beine ^ne^te, bie $ro:p^c^
ten, geboten ^afl,
unb gefagt: 0S^anb,
barein il^r fommet ju erBen, tfi ein un^
Kineo )iJanb burc^ bie Unreinigfeit ber
^UUx in Snbern in i^ren rueln,
bamit fle e i)Ux unb ba oil Untetnig-
12 feit gemalt :^a6en.
*
@o foUt i^r nun
eure X^ter geBen i^rcn (S^^nen,
unb tiire
%'6
foUt
tr euren 85nen
nic^t nehmen; unb fuet
i:^ren ^rte=
ben ute etigiic^, auf
ba i^r
mci^tig n^erbet, unb
effet
bae @ut im
anbe, unb beertet eS auf
eure ^inber
ISetiglic^. *Unb bem atiem, ba
ber un gefommen iji um unferer
65=
fen Serfe unb groer 8c^uib tiden,
:^afl bu, unfer @ott, unferer SD^iffet^at
ijerfc^onet unb ^a|l un eine (Errettung
1-4 gegeben, n?ie eS ba fielet.
*Sir aber
i)ahin un umgefe^ret unb bein @ebot
iaffen fahren,
ba njir un3 mit ben
235Ifern biefer ruel befreunbet
')^^'
SiUfl bu benn ber un3 jrnen, bis baf
eg gar fei, ba nichts UebrigeS
15 feine Errettung
fei? *err, ott
Sfrael, bu bip geregt} benn tuir flnb
bergeblieben, eine (Errettung, trie eS
"heutiges XageS fielet, ie'^e, n?ir finb
ijor bir in unferer @^uib3 benn um
be^ttiilen ifl
ni^t gu
fielen
i?or bir.
X.
Unb ba ^Sra
alfo betete un% befannte,
njeinete unb ijor bcm aufe otte lag,
fammeiten u i^m an^ Sftacl
eine
fe^r groe emeine on 3}?nnern unb
Leibern unb Jlinbern; benn ba 33oIf
rtieinete
fe^r.
12. A.A: ba3 uie ... yembet.
14. U.L: bis bap gar .
1. A.A:
fammeite.;
quia dereliquimus mandala tua, *quae 11
praecepisli in manu servorum tuorum,
prophetarum, dicens: Terra, ad
quam vos ingredimini ut possideatis
Lv.is,24i.
gg^^j^ j^j.j,j^ immunda est juita im-
munditiam populorum caeteraruraque
terrarum, abominationibus eorum,
qui repleverunt eam ab ore usque
ad OS in coinquinatione sua.
*
Nunc
1)2
Dt'7,2.
gpgQ ijgg veslras ne detis filiis
eorum, et filias eorum ne accipiatis
filiis vestris; et non quaeratis pacem
Dt.23,6.
eorum et prosperilatem eorum us-
que in aeternum, ut confortemini, et
Ei.1,19.
comedalis quae bona sunt terrae, et
haeredes habeatis filios veslros us-
que in saeculum. *Et post omnia, 13
quae venerum super nos in operibus
nostris pessimis et in delicto nostro
Job. 11,6.
magno (quia tu Deus noster liberasti
nos de iniquilale nostra et dedisti
"^
nobis salutem, sicut est hodie, *utl4
jer.11,10.
jjon convcrteremur et irrita facere-
mus mandata tua neque matrimonia
-
jungeremus cum populis abomina-
lionum istarum), numquid iratus es
nobis usque ad consummationem, ne
dimitteres nobis reliquias ad salu-
Dn.v.14.
t^m?
*
Domine, Deus Israel, ju- 15
ieii^fl;
stus es tu; quoniam derelicU sumus,
qui salvaremur, sicut die hac. Ecce,
coram te sumus in delicto nostro; non
p. 130,3.76,
gjjjj^ stari potest coram te super hoc.
Sic ergo orante Esdra, et im-
X,
plorante eo et flente et jacente
Dn.9,18.
g^jjjg lemplum Dei, collectus est ad
eum de Israel coetus grandis nimis
virorum et mulierum et puerorum;
et flevit populus flelu muilo.
11.
.*
(?//^) in.
14. S: averlerenaur.
1. .: irapl. eum (S: Deum).
tMitg. B:
iietol^i ... bic^ jurcfgel^aiten ). baf toir
n. unkv%zbxaa)t
ftnb tocgen ... dW: bem ... gefo^
net mebr aU u. 2Jl. oerbtcnte. B: tie biefe i^. vE:
xo. bie gegeniartige. dW: auf biefe Seife.
14. foUten toir tviebcr umtei)ten u. beine ctos
te...bcfreunbeten?
SBirfi buntdjt ... werbe ...? B,
vE:
(lieber) breiten. dW: toicbcrum x)erie^en. B.
dW.vE: uns (ju) crf^toagern. dW: biefen grueti
VpUcu 35. B:
aBrbefi. dW.vE: 6 ^u 3Sertiigung.
dW: o'^ne dtijaUunq u. SHetiung. vE:
fo baf fein
Ueberrejl u. f. ^. bleibt.
15. B: aU bie ntronnenen. vE: ereticte.
A:ba iir erl^atten irrben. dW: eriiaUen u. gcret^
tetju biefer Seit. B: mgen toirn.bejiel^en. Arfann
man ... dW.vE: Sliemanb f.
1. B: niebergeworfen l^atte. dW.vE: toeincub
u. tiegcnb. vE: ietenntnif ablegte. B.dW.A: SSer?
fammiung.
yE:
^aufe.
178 (10,2-10.) Ssdras.
. /Separatio peregrinarum tujcorum eac Msraele,
^Kal
&
' -
- '& &
'
' .
^
&&^
&
\
, ]. & -
&
,
6
&. ^^,
' .
.
^
"\ -
,
, .
,
^
* -
'',
- -
, -
&
'
, & &^ -
.
^
'
-
& '.
^
'&]
,
,
^&
,
\
*
^
&
'
'
,
6 6 '
6
&
&
.
^^
'
\ ''
-
2. : '
(et cf. 8,13). Bf
(a. )
(ACX*).
3. Ci'iX (pro -.} iv
akfl
xctl
()6 *
&
";
.
4. :!. ^*
(A2BCt).
6. EFX (pro
&)&. : .
7. A^C'X* -fin.
(A2Bt).
8. CXf (ab in.) Kai
*
(alt.)
(ACEFXt).
9. : ... '{-fiv ... i'vv. AC) ...
(terl.) (a. &oq.).
10. Ci'iX (pro &.) natzf.
.. <: . - .. . : Jv :- : I
lD^n*"D!}n ^iDbr^a btr:^ ^
"^^")
J" :
j- :
; :
.
; j
-
'^
^52r^ nin^D a^^to ntfan
:niiiT-^r b>^'-ito'^b
-'^
nn3?i
^

:

j : : jt
- i
^2^^5
nsrzi htm nbiDm D'^arb^
nniniDi
^)3^b^
nis:!:^
'^''
KT
-
:
: j- : :
-:
|- :
: j
:|- vT
-
'
r: r i ly v |
-: -
-
J-
:
--
: 'TjT-
VI-
-
^T
-
i-r

:
"^
: ":
r
D'^s ^Dsb^ ^r Dp*! :^ 6
pnin'^ rsb'bii *nb'H
^^b^
bn^^-Nb nb ti Tib'^i D'^'^bi^'P
- *.
Jvj.
AT. !v
-bs? ba^in'a '^s -Nb t:^iy^
-
v-
-
: r TT (
j-
m^JT^a
bip
^'i'^is?^'! : nbisn b^i2
7
rDpnb nbian '^ds bbb ^^
F VIT :
- j
: :
-
ntibib iiid'^-Jiib 'ntD^i'bb'i Jbjiii'^
s
V j :
_
-:
'^
: :
V- t:it
':-: -
<--:r

-
iT\hr>n bnpn b'is^ t!<^m is^irDn-bs
IT
- >- h '
'^
yj
'
j i :
I
:

: iv :
-
j :
-
'.'
j .)
- *. j :
-
I :
j : 1"
- V
-
J : V : vr
:
-
.:
IT
<T : V 't
-
:
-
1"
-
nbra hb.^
"^^
inn
-
: JV
- : J
-
^ ~
\ < i

: j
V. 2. ' tJ^'^iJ ib. 'in'isn
K"33
2. fr 5fr. dW: un0 ergangen. vE: crfunbtgi.
B: trcuio gcl^anbelt ...l^eimgef^rt. dW: gcfreiet.
3. dW.vE:93.[c^licpcn. Artoegfd^offcn. vE:tiiegs
f^^ren. dW: entfernen. dW.vE: meineJ^errn[(S6va].
'
dW: bamit ... gefci^e^e.
j
4. B: bir liegt bie oc^e ob. dW: Ste'^e auf, b.
,j
bir fommt biefc @. ju. \E: bic <S. fie^t bei bir. A:
j
bein ift ju entfc^eiben.
B:
firfe bi^. vE.A: feifiarf. ]
dW;
fefi.
5. Briief bie...(Sibf^touri^un. dW.\E:f^toorn.
6. dW: Seile. vE:ema^.B:Uebertretung.dW:
@ta* (10,210.) 179
^:^Stuffotberuitg Sfrticl^ ^ttiur* >tc SSerfammlttttg tiot bem ^aufe otte X-
2 Unb (,ber <So^n Se^ieiS, au0
bcn ^tnbcrn (Elam, antwortete unb
[^
gu (Egra: QSo^Ian, ttir ija^m un^ an
unfctm Ott t)ergriffen, ba \mx frembe
SSciBcr aug bett S3ifcrn beS !(^anbeS ge=
tiommen l^aBen. 0Zun e ifl
^off^
3 nung in
Sfrael 6er bem.
*
@o lajt
unS nun einen S3unb mit un-
ferm ott,
baf
trir aUe ^BeiBer, unb
bic on i^nen gcBoren finb, ^inaug i'^un
bem 9iat^ beS ^crrn unb berer, bic
bie ebote unferg otteS frtcn, ba^
4 man ttim bem
efe^.
*
<So me
b auf,
benn bir geB^ret eSj n?ir ^*
len mit bir fein. @ei getrofl unb t^ue e8.
flanb (Sra
auf
unb na^m einen
(Sib on ben oBerjten $nefiern unb ie-
lten unb bem ganzen Sfrael, ba fie
biefem 2ort t^un foUten. Unb
6
fie fn3uren. *Unb d^xa jlanb auf
ijor bem
aufe
otte6, unb ging in bic
Kammer 3:^, beS @o:^neg (Siia=
fl63.
Unb ba er bafeiSfl ^^infam,
af
er
fein S5rot unb tranf fein
SGafferj benn
er trug Seibe um bie 33ergreifung berer,
7 bie gefangen gen^efen n)aren.
*
Unb
fie
liefen aufrufen bur 3>uba unb 3eru*
faiem ju atlen ilinbern, bie gefangen
u^aren gen^efen, ba fie fi
gen 3erufa:=
8 iem i?erfammelten.
*
Unb n?eIer nit
fdme in breien i$!agen bem utatf^ ber
DBerfien unb Qielte^en,
bef aBe foUte
aUe ermannet fein, unb er a'bgefonbert
von ber emeine ber efangenen.
toerfammetten
f{
alle 9Jianner
3uba unb S3eniamin gen Serufatem in
breien itagen, baS ifl, im jtranigfien
ilage beg neunten SDionatl. Unb ailc
SSoif
fa auf ber Strafe or bem aufe
otteS, unb gitterten um ber @e tril-
10 len unb vom Oiegen. *Unb (S^ra, ber
^riefler, ftanb auf
unb
f^r
gu )^
nen: 3'^r fjaU i)ergriffen, bai i:^r
frembe Seiner genommen ^M,
baf
i:^r
5. U.L:
unb ganjcm
Sft.
6. A.A:
leibe, Seib. 9. U.L: JKonben.
Et respondit Seclienias filius Je- 2
hiel de filiis Aelam, et dixit Esdrae:
Nos praevaricati sumus in Deum no-
2^3^2,?.
slrum et duximus uxores alienigenas
de populis terrae. Et nunc, si est
[Thr.3,2is.
pQg^jjgj^jjj^ jjj isra:el super hoc,
jos.24,25.
*percutiamus foedus cum Domino 3
Deo nostro, ut projiciamus univer-
sas uxores et eos, qui de his nali
sunt, juxta voluntatem Domini et
eorum, qui timent praeceptum Domi-
ni Dei nostri, Secundum legem fiat!
7,25.t4.
*Surge, tuum est decernere; nosque 4
erimus tecum. Confortare et fac!
Nch.5, 12.10,
Surrexit ergo Esdras et adjuravit 5
^^'
principes sacerdolum et Levilarum
et omnem Israel, ut facerent secun-
dum verbum hoc. Et juraverunt.
*Et surrexit Esdras ante domum Dei 6
jer.3a,4.
^j. gjjjjj. g^ cubiculum Johanan tilii
ich.3,24.
Eiiasii)^ ej- ingressus est .illuc; pa-
N'eh*M.*
nem non comedit et aquam non hi-
94.
bit, lugebat enim transgressionem
eorum qui venerant de captivitate.
5^1.
*Et missa est vox in Juda et in 7
Jerusalem omnibus filiis transraigra-
tionis, ut congregarenlur in Jeru-
salem. *Et omnis qui non venerit 8
in tribus diebus juxta consilium
Lv.27,23.
principum et seniorum, auferelur
universa substantia ejus, et ipse ab-
jicietur de coetu transmigrationis.
Convenerunt igilur omnes viri
9
^'''*
Juda et Benjamin in Jerusalem tri-
zch.7,i.
bus diebus; ipse est raensis nonus,
vigesimo die mensis. Et sedit
omnis populus in platea domus Dei,
trementes pro peccato et pliiviis.
*Et surrexit Esdras sacerdos et dixil 10
""liSr^sd
eos: Vos transgressi eslis et
duxislis uxores alienigenas, ut adde-
3. .* Domino. .: tenent (pro timent).
trauerte U6er b. iWiffet^at.
7. . bei efngniffed
(4,1).
B: efnc SSerTn;
bicjung ergei^en. dW:ben0iuf. \E: Mannt maa)m.
8. dW: u. er feiBji au^gef^tcfen oue ... yE: ber
gottcrf^to ornenSSertiigung l^ingegeBen unb er aue .
.
A: f)inaugehJorfenl
9. B.dW.vE.A:
auf bem (freien) |.
10. (2BieS5.2.)
12*
180 (10,1119.) IS^dras.
.
(Separatio peregrinarum uacorum eac Israele,
& '.
^^
&
,
-
,
.
^"^
&
.
^^
6 , 6 -
,
^'
, &
iv .
^^
},
&
,& -
,
&^
.
^^
&
'
&'6 -
.
*
Kai
. '
, iv
.
^"^
&
.
^^
& '
' , -
)
,
^^ -
10. (^.)8.
11.
*
(Ci'iFX: . &.).
12. EFXf (..) ] (^
).
14.
*
et Tri .(ACEFXf). EX:
/.-. Ci'iX: *
. C: ^.A*X*^-i'/ti(A2C-}).
15. : (:'). EFX*7ri()t . :
{^; C: )...
&{.
2; C: &..al.).
16.
*
...". Ci'iX: {)... -
.^:
()A*C'EFX) ...
(
AiCi'.X)
. Ci'iX: .
18. Ci'iX: (7) . . .EFX* (alt.)
{.6.).
2;(-7*; C:Mcta.
).
V.
- I

J
-
" :

:
\. :
- 'jt't
-
s~'r~
:
-
1 j- t
:
j
: ;
"^ -:
I : - : J
-
J -:
r
- y.
iiD'^nnn-^s '^tb w^bn hn^ Di'^b
> :

I
-
: j :
< :

JT
~
|- IV
-
}T
-
- %. : '

: jv -:
"^
j :
"^
-
:
j. . : .
:
-'
.

)' ":
: .
:
-
' < -: : - : :
-^^^Tm^-r^. inDi*^
':

^ : :
-
: -: ' .
' st
'^ibn "^nstbi hinm
n^^rbs?
r\i2v
V
- )-:-'.
VT
. : J : IT
^
:- .
- j
: I -:|-- -:
xra^T\
'^^
'^tsi^
ihn
3?
y IT S"
-; I - :
^ b^i niiii n^nb
: |..
-

: JT \ :
--"
r :
. :
-
:
-:
IT j
-
< ;
'^
tD^tDii
bn
^ibD^^i : imn
17
|-
T-:
"^ -
j
-
:
-
IT
-
V j
-
yt
V j -j-
: j

:
.
: j
-: |- :
-
<

^ :
-
:
-
: : . ^:
V. 12.
'1 ''
. 13. nnsn
'35>
10. dW: bic (^. 3fr.
crme^ret.
11. B:tut...S3efenntjiif. dW.A: leget 93. ab or
...
f.
SBiilcn. B.dW.A: fonbcrt eud^ (aB). vE: trennet.
12. gefd). on un*. B.dW: Sicvfammiung. B:
@ liegt un alfo ot) beinern 2Bort ju ti)un. \E:
i{t nnfre ^flid^t.
13. tnott fann. dW: ba6 33. ifi ja^Irei^. B: um
Beit on iciem JRegen. dW.vE.A: (je^t) bieSlegen?
i^eit. dW: e3 ifl n. mDgti im freien ju bleiben. vE:
)vi ermijge n. brflup^n ji. B: be3 U?bfvtretfni
@ta^ (10,11-19.) 181
c SSolf
SBcreittotfftfctt ^tftttiun^ \)on DCcrftett jut ??orf$Mtt u ^uri($fung. X.
ber @(ijulb 3frael0
mel^r mattet.
11*
(So Befennct nun bem crrn, eurer
mut ott, unb t^ut fein SGoiilefailen,
unb fc^^eibet eu toon bcn Golfern be
lianbe^ unb ijon ben fremben SBetbern.
12*
anttortete bie ganje emetne unb
fpr
mit lauter (Stimme: (SS gef(i^e^e,
13tie bu un gefagt i)a^, *5ikr beS
23oif3 ifl biei unb regnici^t Setter, unb
fann brausen fielen} fo ift
e
nici^t eine0 ober gteier ilage SSerf, benn
iir }( e i)iei gemalt mit
folier
14 UeBertretung. *'aa^t un unfere DBer-
^en fce^etlen in ber ganjen emeine,
bag aile, bie in unfern @tbten frembe
2ei6er genommen ^aBen, ju Be^imm-
Un QuUn fommen, unb bie Qieltejten
einer jeglichen @tabt unb i^re
mit, Bi0 ba ton un9 gehjenbet" terbe
ber 3orn unfern otteS um biefer 6a^e
15 hjiUen.
*
tourben Bepeiiet Sonat^an,
ber 6o:^n ^ifa^eig, unb ^tl^a^ia, ber
(Bc^n XittOa, Ber biefe (Sa^en; unb
SWefuHam unb @aBtai, bie eiten, i)aU
16fen i^nen. *Unb bie inber be e-
fngniffeS traten aifo. Unb ber $riefler
(Era unb bie orne^mflen S3ater unter
i^rer S3ter ^aufe, unb aUe Je^t benannte
fieben fle,
unb
festen am erfien
5^ag be geinten a)?onatg ju
forf(^en
17 biefe (Sen. *Unb
fle riteten e aug
an allen 3}2annern, bie frembe SBeiBer
i)attin, im er^en 5!age be erjien 3)2onat0.
18 Unb e0 irurben gefunben unter ben
jlinbern ber $riejler, bie frembe SeiBer
genommen l^atten: ne^mIi unter ben
Jlinbern
3efua, beS (So^ne Sogabaf,
unb feinen 33rbern 3Kaefeia, feUefer,
19 3ariB unb ebalja, *unb
fle gaBen
13. U.L: ni^t l^aupen ... gemalt folget
UeBertr. 16. U.L:
fAeibeten ... fafeten.
16.17.U.L:aJlonben.
in biefer <8. dW: l^aufig Bertreten in biefem
(Stcfe. vE: iel gefnbigt. A:
f^tuev.
14. B:
Sffet >u. D. on b. g. aerfammiung
unb Siile ...
fic^ barfieiien. vE: (Se mgen
|alfo ...
^inficiten ... ber einjeinen @tbte. B: on^tabt ju
(St. dW: entbrannte 3orn. vE: bieSornglut:^.
15. (B: Silur...
traten um be^lienbl^n?) dW:
... tr.
auf bagegen? vE:
(S flcilten
ft^ aifo ...
baj^u ^in. B.dW.vE:
ber eit. dW.\E: unterpfti
ten
fie.
^
9,i3..2Ch.28,j.gjig
g^pgj. delictum Israel. *Etll
P'-2,i3.
jjyjjg ^jjjjg confessionem Domino Deo
patrum vestrorum et facite placitum
'*
ejus, et separamini a populis terrae
et ab uxoribus alienigenis.
*Et re- 12
spondit universa muIUludo dixitque
voce magna: Juxta verbum tuum ad
nos sie fiat. *Verumtamen quial3
populus raultus est et tempus pluviae
et non sustinemus stare foris, et opus
non est diei unius vel duorum (vehe-
menter quippe peccavimus in ser-
Neh.11,1.
mone isto), *constituantur principes 14
in universa mullitudine, et omnes
in civitatibus nostris, qui duxerunt
uxores alienigenas, veniant in tem-
poribus statutis, et cum bis seniores
per civitatem et civitatem, et judices
ejus, donec avertatur ira Dei nostri
a nobis super peccato hoc.
*
Igitur 1
5
Jonathan filius Azahel, et Jaasia fiiius
Thecue, steterunt super hoc; et
Mesollam et Sebelhai Levites adju-
verunt eos.
*
Feceruntque sie filii 1 6
transmigrationis. Et abierunt Esdras
sacerdos et viri principes fami-
liarum in domos patrum suorum, et
2Ch.3,i9.
omnes per nomina sua, et sederunt
Eit.2,16.
i" ^^ primo mensis decimi, ut
quaererent rem. *Et consummatil?
sunt omnes viri, qui duxerant uxores
alienigenas, usque ad diem primam
mensis primi.
Et inventi sunt de filiis sacer-18
ilSyUs'.
dolum, qui duxerant uxores alieni-
genas: de filiis Josue filii Josedec,
et fratres ejus Maasia et Eliezer
^^^i7"i"*et
Jarib et Godolia, *et dederuntlO
Mal.
16. ttliayt ^otnt1)mftc . nady ifjrer . ^uUtn,
aVit nametttltd), wrben au39efonbert...<Sad)e
(44)
B: einige a)fianncr on bcn Dbevfien ber 33. dW: aug;
gctoal^lt (S. b. ^r., ,tamml^u^tcr ber
tamml^ufer ...l^ieltcn eine (Sijjung. dW.vE: ju
unterfud^en. B: jur Unterfud^ung biefer @.
17. Mdautn... B:t)oi[enbeteneuBeranmitben2)l.
dW.A: famen ju nbe mit 5iilen. vE: tourben fertig.
18. dW.vE: fanben ftc^.
B.dW.vE.A: (on) b.
@^nen.
182 (10,2042.) Edras.
.
Separatio peregrinarum, uacorum eac Israele
egsvtyy.ai -
[isXsiag l/.
^^
,
^
'
"^^
,
\ '
^'^
^^
\ }
23
^io^i ^j^q ^^^ ^
-Tw/ioii
()
\ '
^^
^*
'
','
'^^
j
'
'
'
"^^
^,
&^ ^

'*
^"^
&&, ', ^,
^&'
'
^^
', , ,
"' ^^
,
,^
'' ^^
>
,
',
,&^,
* ^*
^,,,
aaay
^
^'^
, ,
'
^^
,
^^&-
, &-&^
,,,
Mavaaatjt '
34
^^^^ ^^q yl^^p ,
, ,
^^
', -
,,
^6
,&,,
^"^
--, &&'
^^
,
^^ -
& ^
^^
-
,,,^^ -
,
^"^,
,
20. 2: :jvavl (A^FX; C: ").
21.
2:
(*; : ).
/(AFX). 22. : .23. Ci'iX:
, <7) . *: (/'^).
24. Ci'iX (pro .) . : . .
{>. 25. {-k^h) ... {-laq
2). 26. : .: ('^).
: -. 27. : &,'EXiomt ... :.
&. 28. : . * (: . 6 ; C: Zci
). 29. : ... (pro )
^'.
30. : ,:
'^:
BfoeXe^X (-^
;
C: ).31. : 7/, .32. : BiVia-
,. 33. : ,&&,
,./. 3i.B: BavL '^'. B*(aU.)xai.
35. : XfXy.la(C: ).36. : Ovsavia ...
'-
. 37. : :: 39. 2:
...
'^inn nkii '^DStii) :^3-^?
=>
VT-:
j:
IT : -
"^ -
^Dsn^
^^'^ :>^'^
''^^2
:^:''^
rT^tus?^ ^riii'^'iDv^ ^^
J :
-: |- <- : : -
|-

IT
: ,: .

:
-
:

:
J " : : : jt

VI. \'.\\
^T : JT
~
:

: j
-

A : V : :
r
^:)3) bi^nto^^^/Dii t^n^ii^i bt::i Db.^s
j- : - :

: . .
r.
-
^) h^sb^a^
\^^^ n^tin 2?
^ :- <:
:-_
:-
r :
IT : VT

:
-
: :
^hn3?i
'^^'^^
h'^'iDT n^Dn^ b^s?
<-
: ~ :

IT
" :
' f
nibn'ii n'^Dn)^ n'^t'^bii
VT :
"
JT :
-
-

:

VT : :
JT :

:

:|-
hiV/Q bi^ ^^D^
^as^i)
pbns?
^2:29
1 - < .
: : ~,
j"~
^Dinn^) :ninn^ b^l
^*^
^2?
^
r : : JT : *- -:|-
h^m)2 n'^^s bbiD^ Mir "zmi nns

: |- <TT : AT : '^
:
~ ^"^ '~
~
: IV
-
: V

:
-
: jt :
- -
JT
: - : VT
: -
-jt
.$. v:
jT T
- - <-
:
- . :
j-
:
:
- -
J-

:
n^Ds :biii^iii'i
'^^^?
'^'rrn "^ann?
jTT : ' : VT :
-
>

: |-
V
: JT i
~
I :
VT : 1"
n52?HT
h^jq^^
n'^Dnn :n'^^b^37
IT-;,-: V- :
-
jt :
- -
er :
1 VT :
JT : iv : : .

i
'^
j" :
:
IT - j- :
-
:
-
-;|-41
VT
:
; -
IT :
-
: :
-
:
V. 20. 5>^^ i<"3n V, 29.
'
^
V. 35.
'
ini^D . 37.
'
*UJ5>'i1
V. 40. imssa
"33
:4<Tatoe. 40. :.
^:14^8 (2).
41. 2: '. .42
Bf
(ab in.)
(ACEX*). 2::4^?/.
@t* (10,20-42.) 183
f8ergct$tti bcrcr bie frcinbe SSciBcr cnommcn X.
I
if)u ^darauf, ba fie btc Selber
hjoliien auftof
en unb ju i^rem (Sc^ulb-
o^jfer
einen Sibber
fr
i^rc (
20 geben;
*
unter ben ,itinbern SmmerS:
2 1 ^unb @e6abia j
*
unter ben Jim*
bern arim6: SJiaefeja, (Elia, 6emaj:a,
22 5e:^lel unb Ufia;
*
unter ben ^inbern
^ae^ur: (SItoenat, a}Zaefeia, Sfmaei,
23 Sfiet^^aneel, SofaBab unb (Sleafaj
*
unter
ben Seiten: 3ofatab, @tmei unb Sic-
laja (er ifi ber ^lita), ^et^a^ja, Suba
24 unb ^itejerj
*
unter ben @ngern:
^iiaftb; unter ben 5!:^ori>tem: <BaUnm,
25 2!elem unb Uri}
*
on Sfraei unter ben
^inbern $areoS: Olarnja, Sefia, (,
SDZeiamin, ^ieafar, 2)unb 33enaj:aj
26* unter ben tnbern (Slam: 3)?at^anj;a,
a^arja, Se^iei, 5i6bi, Seremot^ unb
27(Slia3
*
unter ben tnbern (Sat^u:
(Slioenai, (Sitap, 3)lat^anj[a, Seremot:^,
28 (SaBab unb
Qififaj
*
unter ben itinbern
S3eSai: 3), i^ananja, (SaBai unb
29 5it^Iai;
*
unter ben ^inbern S3ant:
a^efuilam, ^aUu^, Qlbaja, SafuB, @eal
30 unb Scramot^;
*
unter ben inbern
^a^atf) 3:mna, (S^eiai, Senaja,
SDiaefeja, SDiat^anja, 39ejateel, SSenut
31 unb 3)?anaffe3
*
unter ben Jlinbern
^axim^: Uefer, Sefta, 3)?, 6e:=
32maia, 6imeon, *S3eniamtn, 3)1
33 unb @emariaj
*
unter ben itinbern
^afumS: ^ati^nai, ^au)ati^a, (SaBab,
S^i)elet, Seremal,
a)?anaffe unb <\}
34*
unter ben ^inbern 33: 3}iaebai,
35 %mxam, ^ml, *fBmaia, 35cbia, ^eiui,
l7*^m,
meremot^, ^Itap, *^a^
SSt^ania, ^atf)mi, Saefan, *33,
S9 35enui, irnei, *eiemja, iilaujan,
40maia,
*
SOiac^nabBal,
afat, @a-
41 rai,
*Qiiareei, Seiemja, @amar*
42 ja,
*6aCium, ^(marja unb 3o*
manus suas, ut ejicerent uxores suas
Lv.5,i5.6,6.gj
pj.Q (delicto gyQ de ovibus
2,37.
oiTerrent;
*
et de filiis Emmer: Ha- 20
2,39.
nani et Zebedia; *et de filiis Harim: 21
Maasia et Elia et Semeja et Jehiel et
2^3s.
Ozias;
*
et de filiis Pheshur: Elioe 22
nai, Maasia, Ismael, Nalhanael, Josa-
bed et Elasa;
*
et de filiis Levitarum: 23
Jozabed et Semei et Celaja (ipse est
Nch.8,7.
Calila), Phataja, Juda et Eliezer; *et24
de cantoribus: Eliasib; et de janito-
ribus: Sellum et Telem et Uri; *et25
2,3.
ex Israel de filiis Pharos: Remeja et
Jezia et Melchia et Miamin et Eliezer
et Melchia et Banea;
*
et de filiis
26

^'"^'
Aelam: Mathanja, Zacharias et Jehiel
et Abdi et Jerimoth et Elia;
*
et de 27
^'
filiis Zethua: Elioenai, Eliasib, Ma-
thanja et Jerimulh et Zabad et Aziza;
'^'"
*et de filiis Bebai: Johanan, Ha- 28
nanja, Zabbai, Alhalai;
*
et de 29
v.34.2,10.
jjj--g gjj.
MosoUam et Melluch et
Adaja, Jasub et Saal et Ramolh; *et30
^'^
de filiis Phahath Mpab: Edna et
Chalal, Banajas etMaasias, Mathanjas,
Beseleel, Bennui etManasse;
*
et de 31
^'^^'
filiis Herem: Eliezer, Josue, Melchias,
Semejas, > Simeon,
*
Benjamin, Ma- 32
2,19,
loch, Samarias;
*
et de filiis Hasom: 33
Malhanai, Mathatha, Zabad, Elipheleth,
^.29.
Jermai, Manasse, Semei; *de filiis 34
Bani: Blaaddi, Amram et Uel, *Ba-35
neas et Badajas, Cheliau, *Vania, 36
Marimuth et Eliasib,
*
Mathanjas, 37
Mathanaei et Jasi
*
et Bani et 38
Bennui, Semei *et Salmias et Na- 39
than et Adajas
*
et Mechnedebai,
40
Sisai, Sarai,
*
Ezrel et Selemiau, 41
Semerja,
*
Sellum, Amarja, Jo- 42
19. ibreas
Br^inaut^un. vE: hjegfl^ren. dW:
ju entfernen. A:
ctfiogcn. B: gaben
|!
fc^uibig
mit einem 30. on Ux ^eette ... dW: brauten ...
bar juin <2.
23. S: Josabed. 30. S: Bananias. 31. S: Jesue.
2043. B.dW.vE.A: on ben eignen.
23. dW.vE: (ba ifi ^elita). A:
(ber auc6 ji.
U. dW: Xijoxto'axim. \E.A. Xi)ux^Uxn,
184 (10,43-1,5.) Ksdras
.
De rebus Mierosolymitanis ad JVehemiam nunciatio.
^'
^^
Naovj ,
&-
&&^ ^,
'
.
^^
-
' ^ |
.
V
ITT : V : *-
-
:

jv

:
: J ;
-
2.
''
i
,
^. tyi^
iv
'
^
,
',
&1 &
'.
^
'
} rjj iv
}
iv ,
'-
&, iv'
&iv ,
*
-
ixa&iaa -
y -
-
,
^
'
,
6 ^
,

,
6 6
,
-
&
iv-
43. : ', &.
**
..(2
rell.t).
Inscr. k* {^'.).
1. : XiXaia {!ACEX; F: XaXxls), *:
(^). : (C: anqa).
3. : ,.
A-^Bf (.
.)% .&
(1*).
CXf (.
ywqa) iv
rfi
(*
)
.
Bf (a. ). 4.
Bf
(a. ) 5. 5. *
(FX: V2
).
*
(quart.) 6 ...
t
(.
Uioq) .
*
:
-
AT : : ^ : .
:
;
:
-: - -
J- :
AT r-:|- /
-j- -
" ST
VT

: - s :
- -
:
|
IT
I :
"^
-
: vv
-
I

j
-:
:
-;
IT ,
:
JT
:

:
-
jt

: -

ri'i^bn bbt^'i'i r^/3im ns^inni)
V --: <-
: AT :
*
:

J :
-
J ; :
:
-

^ : -
''
:

. -
)-
: : -..-:. r
'.'\r
^n'b^ hin*^ ^^^ :''^t2Dn
j
"^
: : <TjT
-
IT _
-
<
AT
-
:
'^
.
-
_
-
-
-:
V. 43.
' ^"
V. 44.
'
'^i.m
V. 1. p'iiD "33
V. 3.
"
y52p
44. : einige i^nen l^atten 3. on ioei^en fte
. Bcfommen l^atten. dW.vE: c laren unter biefeit
S. tuei^e (bte)
(.)
geboren :^. A: 2Beiber borunter,
bieauc^ ...
1. dW.vE:ef^i^teS'l. (A: S)ie2Bprte?) dW.;
vE: (in) ber S5urg.
2. B:
fr.
jte um bie % bie entronnen toaren, toel^e'
t* (10,43-1,5.) 185
9^e$cmta ^u @ufan* er SScri^t Bcr Serufalcm 9lc$emta' cib X.
43fe^3:^;
*
unter ben ^inbern 0?eBo: Seiel,
5Jiat:^it^ia,
@aBab, (Scbina, Sabbai,
44 3>oei unb iBenaja. *i)iefe Ratten atte
frembe
SCeiber genommen, unb traren
^ unter benfelBen Seilern, bie
Jiinber getragen :^atten.
2,29.
seph;^*de filiis Nebo: Jehiel, Ma-43
thalhias, Zabad, Zabina, Jcddu et
Joel et Banaja.
*
Omnes hi ac- 44
ccperant uxores alienigenas, et
fuerunt ex eis mulieres quae pe
pererant filios.
a
^
Stte^emia*
. Steg flnb bie efiten 9^e^emia,
beS (So^ne 'iQaajalia. ^ gefc^a^^ im
SD^onat ^ileu be jn^anjigfien Sa'^r,
'i)a^ irar u (Sufan auf bem :
2*fam *, einer meiner trber,
mit etii^en 9}?nnern aug 3uba. Unb
xCt) fragte fie,
toie e ben Suben ginge,
bie errettet unb brig taren i)on bem
efdngnif, unb trie e ju Serufaiem
3 ginge.
*
Unb
fie fvren
^u mir:
il)ie UeSrigen on bem efngnig flnb
bafcIBjl im Sanbe in groem UnglcC
unb (Sm; bie Mamtn SerufalemS
finb gerBro^en, unb i^re il^ore mit
i^cuer erBrannt.
4 aBer
foe 50orte ^rete,
fag
i
unb ireinete unb trug Seibe jtoeen Sage,
unb
faflete
unb Betete ioor bem ott tiom
5 immei.
*
Unb
f^r
: ^
i&err, Ott
i)om immei, groer unb frecier
Ott, ber ba "^lt ben S9unb unb S5arm-
iierjigfeit benen, bie i^n lieben unb
feine
1. U.L: 3Jlonben ... ba i) toar.
2. .L: Sben.
3. A.A: im groen.
4. A.A: leibe, Seit).
Est.2,2.
|>^
Verba Nehemiae, filii Helchiae.
M.
zach.7,1;
Et factum est in mense Casleu, an-
E^i'i!
"0 vigesimo, et ego eram in Susis
7^2,
Castro:
*
et venit Hanani, unus de 2
fratribus meis, ipse et viri ex Juda.
Et interrogavi eos de Judaeis qui
Esr.9,8.i4s.
remanserant et snpererant de capti-
viiate, et Jerusalem. *Et dixernnt 3
mihi: Qui remanserunt et relicti
sunt de caplivilale ibi in provincia,
in afflictione magna sunt et in oppro-
'2Ch.?M9.
Ijrio; et murus Jerusalem dissipa-
jer.39,8.
^^^ gg^^
gj.
poftae cjus combustae
sunt igni.
Cumque audissem verba hujusce- 4
Esr.vs.Dn.j^Q^^
sedi et flevi et luxi diebus
multis, jejunabam et orabam ante
faciem Dei coeli.
*
Et dixi: 5
Esr.5,12;
Quacso, Domine Deus coeli foitis,
^*''9*f;^
magne atque terribilis, qui custodis
Ex.2,6.
pactum et misericordiam cum his
qui le diligunt et custodiunt man-
43. S: Joal.
t)
Vulgo Inscribitur: Liber Nehemiae, qui
et Esdrae secundus dicitur.
2. S* ex.
BergeBUcBen h). . ben efaitgenen, u. um3er. dW:
ber ... eretteten ... ber efaitgenfd^aft. vE:ben
?eft, njeic^cr...
3. B.dW: in ber
Sanbfci^aft. dW: ienbe. A:
Xrbfai. B.dW:
jerriffen. vE: nicbergcrijfen.
4. ctlidje Xoge ... . &e9 ^immei*. B.vE.A:
fc^teid^mic^. vErtrauerte. dW.vEiinte'^rerelilage.
A: i)iele.
5. B: u. Ute. dW: furd^tbarer ... iUU fi^mfii
ret. vE: bie nabe.
186 (1,6-2,2.) IVehemias.
.
Siehemiae cum venia regis Mierosolgmam profectio.
avtov' ^
&
,
,
*
\
.
'^
/
,
^
.
^
&
//, '
&^
'
^
8
,
,& -
,
.
"^^
,
^ ]
^
^ .
^^
,
'
'
-
-
&
.
.
.
^
^&)^
,
'
-
.
^
'/
, ;
, .Kai
6.
Bf
(a. ia'A) ca. EX: i^ayoQevffo). A^B:
(-A*CX). : .( .
ACX). CEFXf (a. .) 5. 7. C'X*
^
ae.
8. : . . 9. Ci'iXf (.
sqavs) 'anQH
TU .
10., : . 11. A^CEX* .
(A2Bt). : aar.
^*
tsxa (2|). : Kai
. C'X:
.^.
1. : Ntaav. Ci'iX: 14^.^ )...
}
(f.) xai
&^, 2. Bf (. ,.)
.
jv
- ' : : JT : :
J-
:
-
J : 1
:
ti'^Db 'b^sn^a '^rDbfr^ nt>^ mn:^
bi^'^t'^
''33-^:5?
nb^Bi ani^ hi'^ti
-
'nb ^iDbnn bin ^:^ "^n^
: AT : j-
t
-:
-
: / :
-
jv
v^ : :
- j: / :
:
jv
-
.
I -
IT
: -
JV
-:
-
"^

-: |-
'
:
r- : :
';
-
:
'^]
biii^n ^nbs h^^s <rn
J
: IT :
- -J J ; : < -; J^. -
t
-3 ^5D % ^l^^^ 5<Dii :
' : : jt j :
-:
jt;t
-:
r
nbsrn-bN'] ^n?? nbarn-bij n^^ji
; ... :
.
jT :
:

-;
r
> -:
^inDni) Di%n Tinnrb NS-nn'^bsni
j
:
-
; : : - : < : - ;
: ^Mb ;3
r : V }- : j : j
-
<T V IT AT : ' 'j-
_
.
w
-
: : ^- : - :
-
:
.
VT I :
. .
-
JT : V IT I - -
' ::?i]TO
Tibon '^b
^^ : r^sb
:'' ^
-
j
-
V V
- V
-
IT ; V.-
r^i nbin "^D^ii hni^i '^b^ 'ti'^d
I
j
V ->i : \"
-
:
/ JV
n'n'^ti !s:n\si nb rn D^^-^3
r :
-
IT

IT " ~
J v
V. 9. 'p -^^
6. unbitt. B.dW.vE:be{nD]^r(aufmerffam)...
fein.
7.
i)abcnmigei)onbeItafcir. B:e3ganjiici&6eibir
^ef^emia* (1,6-2,2.) 187
Sle^emta'd (BcUt unb i^rfiitte !)c MhnxQ^ c^enfe I.
6 c6ote Saiten! *Ia ) betnc D^^rcn
aufmerfen unb bcine Qlugen
offen fein,
ba^ bu Prep: baS e6et beine Stma^t^,
baS nun ijor blr Bete Xag unb 01
fr
bie Jlinber 3frael,
beine ^ne^te,
unD Befenne bie nbe ber ^inber Sfrael,
bie tir an bir getjan ^aBen; unb
unb meinen ^ater^ ^ ^aBen
Tgefnbiget. *2Bir f(nb lerrit njorben,
ba tt)ir ge^^aiten ^aBen bie @e-
Bote, S3efe^Ie unb 9ete, bie bu geBo-
8 Un i)a^ beinern Stnta}U SDiofe.
*
e*
benfe oBer bo beS Sort, baS bu
beinern ,^nete SJlofe geBotep unb
fprp::
SBenn i^r isergreifct,
fo
n)iil unter bie 335ifer flreuenj
9
*
n^o i^r eu aBer Befe^ret u mir unb
galtet meine eBote unb i'^ut
fte,
unb
oB i^r toerfiof en n?ret Big an ber i&im=
mel @nbe,
fo
n?iil eu bo on ban*
nen erfammeln, unb tiil eu Bringen
an ben Ort, ben ern^a^It ^aBe, ba
10 mein 0lame bafeiBjl n)ol;ne.
*
(Sie finb
bo beine Jlnete unb bein SSoif,
bie bu erlfet ^ajt bur beine groe
11 ,Rraft unb mtige *^anb.
*
5
^err,
la beine DBren aufmerfen auf ba e-
Bet beineS net8 unb
auf ba eBet
beiner ^m^U, bie ba Begehren beinen
Siamen ju frtenJ unb la beinern
^nete ^eute gelingen, unb giB i^m
SSarm^erjigfeit ijor biefem 9)Zannc!
3)enn n?ar be0 ^nig @enfe.
H. Sm
3)ionat S'iifan be0 gn?anigflen
Saures ^niga ^irt^
afafit^a, ba Sein
i)or i^m flanb, i)oB ben Sein
auf
unb gaB bem Jtbnigej unb
fa^e
trau-
2rlg i)or i^m. *)
f^r
ber ntg
gu mir: 2arum fte^ep bu
fo
Bel? bu
Bifl Ja
franf?
ift eg ,
fonbern bu Bifi fmermt^g.
3
Ber
10. A.A:
ftnbiabo^.
1 . .L: Slflonben ... unb, luB... traurigii^.
data tua: *fiant aures tuae auscultan- 6
iBg.8,29.
^gg g^
Q^yj-
i^y- apgp^j^ yj^ audias ora-
lionem servi tui, quam ego oro coram
le hodie nocte et die pro filiis Israel
Esr.iOji.u.servis
tuis, et confiteor pro peccatis
filiorum Israel, quibus peccaverunt
tibi; ego et domus patris mei pecca-
vimus.
*
Vanitate seducti sumus, et 7
non custodivimus mandatum tuum
et caeremonias et judicia, quae prae-
cepisti Moysi famulo tuo.
*
Me- 8
mento verbi, quod mandasti Moysi
servo tuo, dicens: Cum transgressi
^t^iitsjfueritis, ego dispergam vos in popu-
iRg^s'/tsl
los; *et si revertamini ad me et cu- 9
stodiatis praecepta mea et faciatis
Dt.30,4.3.
gg^ etiamsi abducti fueritis ad extrema
coeii, inde congregabo vos et redu-
cam in locum, quem elegi ut habita-
Dti?,ii
YQi nomen meum ibi.
*
Et ipsilO
^^^9,zl'^^'
servi lui et populus tuus, quos rede-
misli in fortiludine tua magna et in
manu tua valida.
*
Obsecro, Domine, 1
1
sit auris tua attendens ad orationem
servi tui et ad orationem servorum
tuorum, qui volunt timere nomen
tuum; et dirige servum tuum hodie,
iudlC.u^il'.^^
da ei misericordiam ante vi-
rum hunc!
Ego enim eram pincerna regis.
Factum est autem in mense Ni- H.
Esr.lli.
San, anno vigesimo Artaxerxis regis,
Gn.4(i,i3.2i.et
viuum erat ante eum, et levavi
vinum et dedi regi; et eram quasi
languidus ante faciem ejus. *Dixitque 2
mihi rex: Quare vultus tuus Irislis
est, cum te aegrotum non videam?
Non est hoc fruslra, sed malum,
nescio quod, in corde tuo est. Et
l^aitbelten ti)oxi^t gegen Vi).
8. dW:
ergebet. vE: ctfnbigt. B: Serbet i^r
treuiog ijanbcin. B.dW.vE.A: jerfireuen.
9. B:n)enn bann f^on eureSerjlofenen taren am
5ieuerfien be ipintmeii ... fic
... dW.vE:
jerftreuet.
B.dW: meinen 91. b. to^nen ju iaffen.
10. vE: ba bu eti.
11. B: bie eine Sujl i)aU\u dW; Uxm .
c iji.
7. .* tuum.
\E:mac^e i^n 5ume9enfianbber(lrBarmung! dW.
vE: 2)lunbf(^enfe.
1. war fonfi nidjt tr. B.dW.vE: ba nal^m .
:
niemals tx. gefefen.
2. B.dW.vE.A: ijl bcin 5ingeft^t (fo) tr. B:
ifi anbcr eine S^raungfeit be ^^.
vE: citt)a 33fes
im ^. dW: ni^t, fonbern ba
iii '^ersene^Xraurif
.
'
188 (2,310.) Meliemia^
II
JVehemtae cum venia reqis Mierosolymam profectio.
& ,
^ '
aaiXsvg sig
. /
; /
,
, -
&, &
*
*
6 '
;
^ ^
^

&, &-
& ,
, .
^
6
&
'"
, ;
Kai &-
'
.
'^
-
'
&,
, -
^
,
\
-
.
,
-
&,
^
-
,\
' 6
.
*^
6
,
-
&
&0V ^.
3. (pro Jiori 2) Jia .
. A^:
() ^^), ^:
^^.
5. : 'Ja da.
6. Ci'iXf
(.
/, ^&^;
^ (pro TtoQiia ^) (C: ).
8. Ci'iX:
neu
.Ci'iFXf (.
.)
... : ( .
9.*^.
10.B*(tert.)oett(a.ar^(..)o.
: JT : . - .-
J- IT :
-*'^
^^in ^bs
5?^-<^
r^T/2
^3<
'^^^)
^^
nin^P
1
.
jv
-
"^ -
1 V V
-
j- IT

IT
-
SV
-: }
A'
r \ J : :
- j- :
j f' -r
^ V :
"^
V j :
rv^tv '^nn-'i^? iB:s^ nntDi*^ ^y^r?\
-'^ssb
^^^^^ ^'^ ^^1)25)
nDbnts
r
:
^ <- -
^
j- ./: IT-:
r
n^T ib riDn^i
^^^^
'nbSan
I
IT : <- ^T :

IT

: -
F
. .
-
2? niin-b3> '^b-^^n'^ nin^ii
... _.
^- . . . _.,- ... _;
-
"^ . ..'
: IT :
. j- - - *.-: -
IT )t
-
,- :
-
:
. ..
-
-
j
-; |- *
. IT
nb^i Tib^n ni"i-^ii nb nDsn^^1
-
:
-
I
IT
"^
V-
"
}j J V V
-
-
IT
jv :
-
i-j--:-
h^ I-t)^ nb^s n2?i anb rn^i
TT JT V -: AT : jt r. -r
i b^'^to'^ "^^nb
nniD tbpnb
2. vE: erfd^raf fel^r.
3. <2tabt, ba . dW: ber SSegtabnifott. vE: bic
53egr. ietttc.
4. betete id) gu bem . beft . vE.A: Begc^rcfi.
B: Sorin fuc^jt bu benn ie|t ?dW: Um toag
bittefibu?
5. u. tff beln ned)t in (Knaben t>or bir B: uor
beinern 3ingeft^t ongenel^m. A: tttol^Igefaiiig. dW:
finbet b. ^. SSol^igefailen. vE: Sollwoiicn. B:
fo
fte bauen.
S^el^emia. (2,310.) 189
c ^^tnhn ioittc* @eittc enbung jenfeit be SSaffcrS @aneBaICat u S:oBia II.
"Sfr^tete fafi fc^ir, *unt>
[
gum ntgc: 5)et Jt5nig ie6c ^!
@oiIte ubd fe"^en? iDte @tabi,
ba ba ^au bcg 33cgt6mjfe meiner
Spter t(l, liegt iufte, unb i^re 3^^ore
4 finb
mit %inn i^erje^ret.
*
)
[:
bet Jt5nig"gu mir: 50 forberjl bu benn?
5 tat bcn @ott om ^immei, *unb
fpr
jum Knige: eftit e bem Jtb*
nige unb beinen neten ior bir, ba^
bu mi
fenbefl
in 3uba ju ber @tabt
be aSegrbniffe meiner Leiter, bag
6fie Baue? *Unb ber nig
^) lu
mir, unb bie ,$t5nigin, bie neien i^m
fa:
Sie lange irirb belne (Reife )-
ren unb njenn ivirfl bu n^ieberfom*
men? Unb e8
gefiel bem Knige, ba er
mi ^infenbete. Unb
fe^te i^m eine
Tbe^immte 3eit, *unb fprad^ jum K-
nige: efttt eS bem ,Jtnige,
fo
gcBe er
mir 5Jriefe an bie Sanb^jftcger Jenfeit be0
2ajfer, bag
fle ^inufcer geleiten,
8 Bio fomme in Subaj *unb Briefe
an
^fiapf),
ben
^olgfrflen be nig0,
ba er mir ^olj gefce gu halfen ber
Pforten am
|1, bie im
aufe unb
/ an ber @tabtmauer
finb, unb gum J^aufe,
ba einjie^en
foU. Unb ber ^nig
gab mir ber guten ^anb meinen
otte 6er mir.
9 Unb ba fam gu ben Sanb:pfiegern
jenfeit bcS
5afferS, gab i^nen be
Knigs SSriefe; unb ber itnig fanbte
10 mit mir bie tau)3tieute unb 9leiter.
*
aber ba0 ^jbrete @anebatiat, ber Moronis
ter, unb %oUa, ein mmonitfer ^net,
erbro e^ fle fe'^r,
bag
3)^enf ge=
fommen njare, ber uU^
fute
fr
bie
inber Sfrael.
2. .L:
furzte.
A.A: gar
fe^r.
3. .: bieSaS^au.
timui valde ac nimis,
*
et dixi 3
Dn.2,4.3,9.
j.gg|.
j^g^^ in aetemum vive! Quere
non moereat vultus mens? Quia
civitas domus sepulchrorum patris
j^3.
mei deserla est, et portae ejus com-
pr.21,1.
bustae sunt igni. *Et ait mihi rex: 4
Pro qua re postulas? Et oravi Deum
Est.1,19.
coeli, *et dixi ad regem: Si videlur 5
regi bonum et si placet servus luus
ante faciem tuam, ut mittas me in
Judaeam ad civitatem sepulchri patris
mei, et aedificabo eam. *Dixitque 6
mihi rex et regina, quae sedebat
juxta eum: Usque ad quod tempus
erit iter tuum et quando reverteris?
Et placuit ante vultum regis et misit
5,1*13,6.
jjjg.
gj.
constitui ei tempus.
*
Et 7
dixi regi: Si regi videtur bonum,
Esr.8,36.
cpistolas det mihi ad duces regionis
Irans flumen, ut traducant me, donec
veniam in Judaeam
;
*
et epistolam 8
ad Asaph eustodem saltus regis, ut
ing.5,6.
^g^
jjjjjj
ligna, ut tegere possira por-
7,2.iai.29,i.jj^g
turris domus et muros civitatis,
et domum, quam ingressus fuero.
E.r.7,6.9.28.j^|.
^g^jjj.
jjjjj^j j.gj
jy^j^ manuffi Dei
mei bonam mecum.
Et veni ad duces regionis trans 9
flumn, dedique eis epistolas regis;
miserat autem rex mecum principes
E8r.8,22.
jyiiiitum ct equitcs.
*
Et audierunt 10
Es.15,5.
Sanaballat Horonites, et Tobias ser-
vus Ammanites, et contristati sunt
afflictione magna, quod venisset ho-
mo, qui quaereret prosperitalem fi-
liorum Israel.
8. S: port. templi, turres.
6. dW.vE:
(feine) ema'^iin. dW.vE.Arbauevn.
vE: gob i^m an. B.dW.A: eine 3nt.
7. gebe man ... trom$. vE: ^taiti)alUx. A:
Dberjlen ber
Sanbfc^aft. B:
hinber bringen. dW:
Rieben iaffen. vE: tcitcr bringen?
H
8. ^orflmcifier .. p. bei Kaufes. B.dW.vE.A:
finen33rief.
B:berbcnSBaib
betuabrt, ben ber
.
bat.
dW:
Sluffeber be fonigi. 2B. \E.A: ^ter. B: bie
^4^forten ... ju twlben. dW: jum 33. )^ber
Sure bei b. Xmpu . jur maxm ber (tabt. \E;
um S. ju ntad^en ju ben ... A: um efnbecfen gu
fnnenbie2;f}.am2;burme. dW.-in tvelcbe ^;
iiii. vE: einem ^....einfebre. (S3gi. er. 7,9.)
9. B: (i)atk aber ...Dberfie om ^eer u. CR. ges
fenbet. vErauc^batte... be^. dW:Unb fofam ...
bergab ... Jiriegsoberfte.
10. ter omm. An. dWrtuar eSibnenuberauSmipi
failig, bof ein Tlann fam, ba SSefle ber <B. Sfraeie
in fud^en. vE: ttjurben jie fe^r-bofe ... b. fBoijL A:
bieSPblfabrt.
190 (2,11-19.) STehemias
II.
Nehemtae cum venia vegis Mierosolyniam profeciio
^^
Kai 8 ^^^ y,ai
.
*2
}^(^1
,
& 6 ^
''
\
^
.
*^
&iv
'
'
&,
-
& .
**
&
\4iV
& -
^ &
.
*^
, -
*
, .
^^
-
^
' \
\ -
.
^"^
''
] ,
' -
*
', &
-
.
*^
&
& ,
.
'
'^-
.Kai -
{^ &.
^^
^
6 '^ -
,
^
,
&
12. EFX (pro ') . Ci'iX:
- tjv ( .
2(pro A1CEFX) . : .
13. Ci'iFXt
(.
^.) .EFX* (alt.) nul
(a. nQ. .).
*
(ult.) iv.
15. CEFX: hrjiniXri.
1 ). ex (pro pr! /) .
17.
Bf (. .) (ACX*).
18. Bf (a.
.)
(ACEFX*) et (a. (&.)
,
19. FX: &.
) :IT "AT :
"^
j T-:|-
-;
:
-
'j :
: :j-
^
: - :
AT I I

V. -: |-

V j" -
v:
..
: - ' . j
:
-
|- :
^
: 1" j- ~:
r:
-:
-
, . . j ,
^ j.. ...
"^
...
: :
- :- -
< i "^
vtjT =
~
IT
-
V-
1
^
: :
j . -: - :
^bn
n3?5-b^5
nin2?5^i :5< '^h'z^i^^
- -
J-
:IV
I"
j :
^T , :
-
I"
: ':^\ - - : :
nb'^b bnb nbi? ^: '^nnn ib2?b i-j
:
- .
:IT IT : - ' -:
t"
^ii2!iii n^ia>ii n^ins ^^^
; r IT IT at r y
'
<

: - : IT :^

" }- :
Av j
-:
VT

: - JT : IT
^D^bi
'i^nbn ^bnb^i ^i^in^bi
:
-
: j
r
: -; - : - '.
-
-
^ :
-
J :
b^^ n^ ahbi^ ni^^'^
pms^nir
-
: .-:
: j

;
j. -;
1
.
- :
V'.
:
;
^v : " :
'- : j- : :
Nn'bii
-^
anb ^^ : nrj
is
-
"^
:
J- .
' * - .
;. : 1
-
:
-
r jt
-:
Ux : I- -IT jv -: /v^vv
-
j nniisb
^^ ^-^^
^D^bni
IT
- :.

: > j :
-
:
-
' ^^ ''bhnn DbnDD
^^^ i9
j. :
- - :
-
IT
V V : - j.
. 13. '^
tjion nmna
'
. 16. 'j'^pn
<"3 ]" nna
12. B.dW.vE.A: in J^crj gegeben.
13. : or bem2)r. ^er. dW: gegen He iDrad^ens
queiic^in. vE: anb.S^iangcnBr.ijorbei. :)|?
tigtcb.aw. S.iiefiejevv. vE:\eenei)crger. dW:
bctrtete ...bieba j.
14. dW.vE.A: Duelft^ov. A: Safferieitung
Ui
^cf^emiu^ (2,11-19.) 191
S)er 3ug Bei 01* SSicbcraufna^mc bc S3auc ^et i^cinbc @i)ott
II.
il Unb ba gen Serufolem fani, wnb
12brei itage ba gcttefen tnar,
*
machte
be 01 auf,
unb trentgc
a)inner mit mir; benn fagte feinem
^tn\a^m, > mir mein ott eingege*
Ben ^atte u t:un an Serufalemj unb
n?ar fein %i)Ux mit mir, o^ne ba
13
auf
ritt. *Unb ritt jum ii^ait^or
au3 Bei ber 0toor bem ren=
Brunnen unb an ba 3)iij1:t^orj unb t^at
mir n^e^e,
baf
bie SKauern Serufatem
jerriffen n^aren, unb bie 3;^ore mit i^euer
1 4 ijerjel^ret. *Unb ging ^inBer ju bem
SSrunnentl^or unb gu be8 JlnigS 2ei,
unb trar ba nit 0laum meinem S^^ier,
ba e0 unter mir i)tU ge^en fbnnen.
15*)
jog i Bei 0it ben
33
^inan,
unb t^at mir h?e^e, bie Ttamxn alfo ju
fe:^en} unb te^rete um, unb fam jum
1 6 Xi^alti^ox nneber ^eim.
*
Unb bie OBer*
^en tuften nit, hjo i Einging ober
^ mte; benn i i)atu Big ba*
i)er ben Suben unb ben $rie|iern, ben
Olat:^0^erren unb ben JDBerjten unb ben
. anbern, bie am SCerf arBeiteten, mt
17gefagt. *Unb
ft5r
gu i^nen: S^r
fe^et ba Ungli, barinnen toiv finb,
baf Serufaiem n?jte liegt unb i^re
"J^^ore flnb mit Breuer ^erBranntj fommt,
lagt un bie 3Jiauern Serufalem Bauen,
ba n?ir ^me^r eine mfeien!
18*
Unb
fagte i^nen an bie tanb meines
otte0, bie gut uBer mir h?ar, baju bie
Sorte be Knigs, bie er mir gerebet
^atte. Unb
fie f:^ren: o lagt
auf fein! Unb n?ir Baueten, unb i^re
^nbe n?urben gejlrft jum @uten.
19 aBer ba SaneBaUat, ber ^oroni^
ter, unb ,ber mmonitife ^net,
unb
@ofem, ber ^IraBer, i^reten,
f^ot
teten
fie unfer unb erteten un^, unb
12. A.A: ci^nc bag, barauf (toorauf) titt.
13. 14. .L: S)ra^en6runn ... SSrunntfior.
16. .L:3i)en. 19. U.L: l^rete.
St. B:
fortge'^cn. dWrfortpfommen. ArjumiDurc^^
ge^en. vE:
i)Ux ober Xoax f. ^me^r 5. e^en
fr
)%), u.mir.

15.
.A:anbem53.]^inauf.dW.vE:{m(ba)$;Boi
^. (njieSS. 13).
\
^
j
16. e^c u. &. Ob. B.dW.vE: S5or|!e^cr. A:
tabtoberfien. dW.A.
gegangen ... get^on. vE:
tilte. dW: Woai 2D.
f^afftfn.
A:
traten.
\E
Esr.8,32.Act.
8,17.
7,5.
Et veni Jerusalem, et eram ibi tri- 11
bus diebus. *Et surrexi nocte ego 12
et viri pauci mecum, et non indicavi
cuiquam, quid Deus dedisset in corde
meo, ut facerem in Jerusalem; et
jumeritum non erat mecum, nisi ani-
mal cui sedebam. *Et egressus 13
3,i3.2^ch.26,
gy^ pgj,
portgjjj yaHis nocte, et ante
fontem draconis et ad portam ster-
coris; et considerabam murum Jeru-
salem dissipalum et portas ejus con-
sumptas igni. *Et Iransivi ad por-14
2Rg.i's^,iV.8o,^iim
fontis et ad aquaeductum regis,
et non erat locus jumento cui sede-
bam, ut transiret. *Et ascendi per 15
torrentem nocte, et considerabam mu-
rum
;
et reversus veni ad portam vallis
et redii. *Magistratus autem nescie- 16
baut, quo abiissem aut quid ego fa-
cerem; sed et Judaeis et sacerdotibus
et optimatibus et magistratibus et
reliquis, qui faciebant opus, usque
ad id loci nihil indicaveram. *Etl7
dixi eis: Vos nostis afflictionem, in
qua sumus, quia Jerusalem deserta
est et portae ejus consumptae sunt
igni; venite et aedificemus muros
Jerusalem, et non simus ultra op-
probrium! *Et indicavi eis manum 18
Dei mei, quod esset bona mecum, et
verba regis, quae locutus esset mihi.
Et ajo: Surgamus, et aedificemus!
Et confortatae sunt manus eorum in
bono.
3,13.
1,3.
iO,
T.13.
V.12.
V.3.
6,1.
V.8.
Et.1,6.
T.10.6,1.
Audierunt autem Sanaballat Ho- 19
ronites, et Tobias servus Ammani-
tes, et Gosem Arabs, et subsannave-
4,i.(.iob.i2,
j.yj^j nos et despexerunt, dixerunt-
Serfieuten.
17. A:fennet. dW.vE.A: ba (Slenb. B.dW.vE:
bie SDiauer. dW: jum <Bpi)tU A: jur <S^m. vE: tin
egcnfianb ber @.
18. auf fein 11. bauen! Unb fit Htfttn ... dW:
toie bie gtige. ..gewaltet. vE: tie
qtlfl.. .ge^efen.
A: gut ... mit mir fei.
dW: fapten iSfinti).
19. efem.
192 (2,20-3,8.) Hieliemias.
II.
Aedijicatio portarum et muri urbis.
slnov -
; ;
^^
-
' ^
^
,
&, nal
nal
'.
III.
"^ 6 6 -
, , -
-
-^ ,
.
^
,
xoct
^.
^
\
&

,
'-
& & -
,
^
'-
.
-
,
^ .
^
\
*
-
.
^
,
"
,
'{} &
.
^
6
-
,
- -
,
^
. -
-
19. FX: ilnav.
1. ^. 2. : . ).
*
). *:
(,^). 3. (pro
.)
.4, ^(ter): (pr. loco
AICFX). :
'-
{
'.
ACEFX)
..'.
-
^(CX: ).
\.^*
. ..
. . (^ rell.
f).
5. :
.*:
)[
\.^; FX: 5.
ot
. ). :
.
. A*C: ouXiav.
6. :^.^.
^
*. .-.
(-]-).
7s. A^C* Kai ini -^.
(2|). :^{. B^/Poixd.
<-_ IT
IT
IT r : r:
-
bh^ 'iD'^Dn^l D^pD ^l'^^Di? ilDHDi^l
VT : AT 'J r -T-:
:/
; |-
IT I
I \. .
: -JT : s"
l"
rn^^i ^iSsn ihn h'^xa^^ht^ ph iii.
jT V :
"^
- I . - : V ' -
J
-
- J- : .
-

'
~
!:^-3?
vr\rki w^?*^ ?in^np
<-
: -
: AT :
-
7:
:'
j
'^
-
:

: J" :
-
^
-
:
r : IV
-
TT
AT : -
j
: . - ~ -'
.
"
rbii:p3n vhhbii h^w''^ ^in^Hp n)iir^
(
-
:
- -:
J
')^:^') n'^n^nini]
4
^
< : : r. JTT
"^
-
:
* :
^;"!:?! '^^'^? ^'^^?
-
:

:
-
: '
'
: '; ;
. :
-
: --' |- ! . : jt
(V

-: \- -: |-
-
J

r : IV :
-
- ~
.
"
'
-
J' AT : : ' KT \
: - t
.
i^b3?3)ii
vhhb^
iribri^i ^
VT \
:
-
1
- -;|--
n^tnhi^ <\ Dr-b3?i jvn'^nn^
7
JT : - : * .:
r/
-
:
IT
-
V ;..
V.-
- " : AT : - :
h%nin-p
^'^:
^ iT-b':^
s
-p
n^DDn
'^ 1-^3? o'^feniis
V. 5.
'< "
V. 8. "<"5
19. eud) n>tber ben ^. empren?
20. @ott bed ^. ... unb ... wollen und anfma^cit
vE:'un3
@iM geben ... moc^en utt3 auf.
vE.A: Sin*
bcnfen.
1. ^i)ven. dW.vE: m'U)tHn, A: %i)OXfiviQU .,.
Xi). ber i)unbert (iicn.
2. B.vE^ an feiner (einen) (Seite.
3. Xl^tenein; mit ^u, S*. B: tucibteit.
^e^cmia. (2,20-3,8.) 193
SDie ^cc^d^tiun. (S$aft5or iJif^tSor* aSaltc^Jor II.
f)3ra^en: Sag i^ ba, ba i^r t^ut?
troilt ii)x ttteber on bem ilnige 6
20fatten?
*
anttrortete i^nen unb
:: ^er Ott om ^immei tirb c3
uns gelingen
laffen;
benn vo'ix, feine
Anette, ^aBen un^ aufgemalt unb
Bauen. 3^r aBer )^ feinen il^eii,
0iet, eb^tni^ in Serufalem.
III. Unb (gliafie, ber ^oi>e:|)nefier,
maite auf
mit feinen 33rbern, ben
^riefiern, unb baueten ba @ft^or:
fte
:eiligten eg^ unb
festen feine Spren
ein;
fle
l^eiligten eg aber big an ben
il^urm 9}lea, ne^mli big an ben 5!urm
2^ananeei. *0Zeben i^m baueten bie
^inner on 3; bauete neben
i^m , ber ^Smri.
3 5lber bag
%\)
baueten bie ^in*
ber @enaaj fie
bebten eg, unb
festen
feine S^r ein,
8lffer
unb OliegeL
4*0ieben i^nen hamU 2)ieremot^, ber
(Boi)n Uria, beg o^neg afoj. Ulthm
i^nen bauete SefuUam, ber ^e*
reji, beg (So^neg 3KefefabeeIg. Sieben
i^nen hant Babof, ber o^^n 33aena.
5*
Sieben i^nen baueten bie on Xijttoa;
aber ire enjaitigen brten i^ren
J^aig gum 2)ienjt i^rer Ferren.
6 5)ag <iiU Xtjox bauete Sojaba, ber
<Boi)n
^affea:^,
unb 9J?efuiIam, ber (So^n
S3efobj;aj fie bebten eg, unb
festen
ein
feine Xi^xix unb
<I5ffer
unb Oliegei.
7*
Sieben i^nen bauete 3eIat^ia on i-
beon, unb Sabon on SDierono, Scanner
Don ibeon unb ^on SDiijiJa, am 8tu^(
beg Sanbipjiegerg biegfeit beg Safferg.
8*
Dieben i^^m bauete Ufiet, ber o^n
^ar^^aja, ber oIbfmieb. hieben t^m
bauete ananja, ber ^ber ^^ot^e*
20. .L: njirb ung.
. 1. .L: feine %) ... %i)nm. 3. 6. A.A:
ilpren. 4. 5. .L: hieben fle.
Esr.4,15.
E$r.l,2.
Jos.2V,25.
Act. 8,21. Br.
4,3. (Dt. 32,9.
Eph.2,12;Ex,
20,24.
V. 20. 12, 10.
Joh.5,2.
Dt.20,5.
Jer.31,38.
Zach.l4,U).
2CIi. 33,14.
Zeph.1,10.
Esr.8,33.
2Sin.t4,2.
.Tcr.27,S.ll.
Rrn.16,4.
Zacb. 14,10.
que: Quae est haecres, quam facilis?
numquid contra regem vosrebellatis?
*
Et reddidi eis sermonem dixique 20
ad eos: Deus coeli ipse nos juvat, et
nos servi ejus sumus; surgamus et
aedificemus! Vobis autem non est
pars et justitia et memoria in Jeru-
salem.
Et surrexit Eliasib, sacerdosIU.
magnus, et fratres ejus sacerdoles,
et aedificaverunt portam gregis: ipsi

sanctificaverunt eam, et statuerunt
valvas ejus; et usque ad turrim cen-
tum cubitorum sanctificaverunt eam,
usque ad turrim Hananeel. *Et juxta 2
eum aedificaverunt viri Jericho; et jux-
ta eum aedificavit Zachur filius Amri.
Portam autem piscium aedificave- 3
runt filii Asnaa; ipsi texerunt eam,
et statuerunt valvas ejus et seras et
vectes.
*
Et juxta eos aedificavit 4
Marimuth filius Uriae, filii Accus.
Et juxta eum aedificavit MosoUam
filius Barachiae, filii Mesezebel. Et
juxta eos aedificavit Sadoc filius
Baana.
*
Et juxta eos aedificaverunt 5
Thecueni; optimates autem eorum
non supposuerunt coUa sua in opere
Domini sui.
Et portam veterem aedificaverunt
6
Jojada filius Phasea, et Mosollam
filius Besodia; ipsi texerunt eam, et
statuerunt valvas ejus et seras et
vectes.
*
Et juxta eos aedificaverunt 7
Mellias Gabaonites, et Jadon Merona-
Ihites, viri de Gabaon et Maspha,
pro duce, qui erat in regione trans
flumen. *Ex juxta eum aedificavit 8
Eziel, filius Araja, aurifex. Et juxta
eum aedificavit Ananias, filius pigmen-
4. .: juxta eos (ier).
6. S: (.cxuerunt.
dW: Balften. vE: bedEten eg mit alfen.
4.
B:grif e an? dW: befefiigte. vE: Bauete
lieber on.
5. ornel^men. B.dW.\E:4: 2:^efiter. dW:
9ingffei)enen. vE: gaben i^rcn S^acfen n. ^ev. A:
beugten ... unter ba3 SBerf. dW: entjogen ... tem
). B.dW.vE.Ari^ren.^^cirn.
Spoll}gtoUeuJikl. 51. X. 3,ast3 2.!
6. vE:fieittenh)ieberl^cr!
7. B: bianbeni|? dW: gehrig
jutnevitf;ti
jiu^ie. vE: bie ... gei)orten.
(A:
fr
ben prjlcn, bev
in berSnbfft ... Vi>ar?)
8. vE: ein . B: on ben Ocibf^miebcn. \E: ein
(Satbenbereiter. dW: ber (Saibcnmif^cr;<So^n.
A;
<S.beg<S.
13
194 (3,918.) nfelieiiiias
IIL
Aedificaiio portarum et muri urbis.
'>tal -
.^Kai -
'
,
-
.
^^
\
'/
^,^
. -
^^.-
^^
^
&
,
^-
.
^"^
'
^ -
,
.
*^
\ '
, ^
^
,
,
^^
),
', -
&,

^ ^
& ,
*^
,
'
, ^
. ,
\
& -
, -
/.
*
'
,( &
/) -
& &&.
^"^
' ,
'
.

-
,
.
*^
9.
C* (2|). 10. CX* (alt.) xat (a.
..). k\X: {
'^\\
: ^48&).
:Haaccvia.^ 1 1 . 2:
{
^
C).
*: ^{' -^). : ... -.
.^:CEFX: . 14.A2B:Mf2-
...
&(. al.).
*
. 15. A^CX*
.-. (^ rell.
f).
16. :
>^:/9/ (2: Li^sy.. . al.) ...
-(2:
&. .al.). 17. : ... .
18.Bt(abia.)/Cai(ACX*).
JT
|- - '-: : -| -
IT
JT : * : . <
-
: :
-
: : J:
-:
n:^D1 -^ an''
- t^itan ii'^-bsJi iri^3
1 *. - > . . IV J
'^ -
:

JT
: - t .:
IV

JT

it.:
:
:
n.^it/3 nnss-p nwm dhrrp
: AT j- -
I
V
. - :
' V
'^
iT-b3?i tan^iunn b^-^tn^
ribs ''^^n 5nibn-p fa^bts
IT : *. :
j-_ : I r I j . IV '~.~ ~
~
:
-
-;i--
j -
-
nrt
j
: r : IT
Dbn-p
n^'sb^ nistDi^n

JT
. - * .:
IV :
-
:

J VAT
-
1" ; jv -
'^'^^
vbra^ viinbi
::?'^'
-^3-
l^btp
'^
^
?
nsinrj
:
.
_
: - F JV
j-
_
vbrDti vrhbn
)32?'^'
iiD^bts'^i
VT
. :
-
:
-
-;|- : :
-
nbin niDns nbin vnnn^
-
-
<- .
:
^
-

:

:
"^- '^'^
:
-
1 .
JT : :
.: < -: |-
J,.
: f. ... -
'J.
:-:
^
-
r
- -:

:
- <- :
J : vr
: * >

. -: \-
-
-
^'^
i^^-b^?
^3S-p
-
VT : - -: > : J
"^ - '
^
:i3bBb nb'^rp Tibs-'^isnis
-:|- ":
:
; .
^ -:
V. 13. hUJia^
' "3:3
. 15.
'^
^^
8. fie f)atten obet 3. fteijen gclffett bid ... ;
fo
gelaffen. vE: unb man Uep 3. ieer.
9. Sieben i^nen... halben Sfinid. :6
3. dW.vE: (iorfic^cv) t. ^. iSesivfg.
^cfyemia^ (3,918.) 195
Der S:^utm 6ei bctt Dcfen
ia S:^ali$or )a 9Jiijit$or S5runnent$or*
III.
fcrj unb fle
Baueten au8 ju 3erufalem
9 Si an bte Breite SDiauer.
* 9Reben i^m
bauete Otc^^aja, ber 6o^n ur, ber
Derfic bc3 ^iaiben Siert^eil u 3eru*
lOfaiem.
*
Dieben i^m Bauete Sebaja, ber
Qlo^n ^arumai^^O, gegen feinem aufe
6er. O'ietjen i^m hamU attu3, ber
11 ^^afaBenia. *5l6er 3,
ber
^^arimS, unb ^afuB, ber 8o^n
^a^at:^ ^oaH, hamUn jn>el tcfe
12unb ben i$!^urm bei benDefen. *0ieben
t^m Bauete 6allnm, ber ^^aio'^eS,
> ber Dberjle be falben S3icri^eii0 gu
Serufaiem, er unb feine X^ter.
13 ii)aiti)ot Bauete ^anun unb
bie SSrger on 6^: fle
Baueten
eg unb
festen ein feine Zi)nx, c^Iffer
unb Stieget, unb taufenb ^Uen an ber
14 2Jlauer Bis an baS 9)iifit^or.
*
3}?ijtt:^or aBer Bauete 3)?, ber (So'^n
9ie^aB0, ber DBerfle be3 SSiert^eilS ber
SGeingrtncr: er Bauete eS unb fe^te
ein
feine ^^r, c^Iffer
unb Oliegei.
15
*
5lBer baS SBrunnent^or Bauete @aUum,
ber 6o:^n (S^al
ofe, ber DBerfle bc0
SSiert^eilS gu 2)^^: er Bauete eS unb
becCte eS, unb
fe^te ein feine Xi^ux,
Iffer
unb Oliegei; baju bie SWauer
am
% eioa^ Bei bem arten be0
J^nig, Bis an bie Stufen, bie i)on ber
(Stabt iDabibS i}eraB ge^en.
16 i^m Baue|e 0ie^emia, ber (So^n
2iBufa, ber DBerfie beg ^alBen 93ier==
t:^eiI0
in
SSet^jur Big gegen ben r*
Bern iDai)ib0 Ber unb Big an ben %
Qifuja unb Big an bag ^aug ber ^el=
17 ben. *i^m Baueten bie Seiten,
0le:^um, ber o^n 33ani. Sfieben i^m
Bauete afaBja, ber DBerjte bcg f)aU
Ben 33iert:^eiig
in
,^egiia, in feinem
18 aSiert'^eii. *9 im iiamUn ii)re
9. 12. 14. 15-17. A.: SSiertei. 11. U.L:
il^urn. 13-15. A.A:2;prcn. 15.U.L:S3runn5
t^or. A.A:iioa^. 16. U.L: geg. bie raber.
10. 9i. iljttett
11. ein on&cr (StdP ... ber Ocfett. B: ;t5ie anbete
5t6mepng
griff an ... dW: (Sin ^miU^ t. befe?
llligte. \E: iDie jtrcitc9lbt^eilung fieilten tviebcr
iier.
A:
iDie^o(fte eine
StabitBeiie baute. B:
IBacEofen.
dW.vE.A:
Dfcntiiurm.
i%, (aBieS3.9.)
dW:anbern^.S3f5irf3.
12,38.
Y.12.11,9.
12,33.
V.9.
2,13p.
tarii; et dimiserunt Jerusalem us-
,que ad murum plaleae latioris. *Et 9
juxta eum aedificavit Raphaja filius
Hur, prineeps viel Jerusalem. *EtlO
juxta eum aedificavit Jedaja filius
Haroraaph contra domum suam. Et
juxta eum aedificavit Hallus filius
Haseboniae.
*
Mediam partem vicill
aedificavit Melchias filius Herem, et
Hasub filius Phahath Moab, et turrim
furnorum.
*
Et juxta eum aedifi- 12
cavit Sellum filius Alohes prineeps
mediae partis viel Jerusalem, ipse et
filiae ejus.
Et portam vallis aedificavit HanunlS
et habitatores Zanoe: ipsi aedificave-
runt eam, et staluerunt valvas ejus
et seras et vectes, et mille cubitos
in muro usque ad portam sterquili-
nii. *Et portam sterquilinii aedifi- 14
cavit Melchias filius Rechab, prineeps
viel Belhacharam : ipse aedificavit eam,
et slatuit valvas ejus et seras et ve-
ctes. *Et portam fontis aedificavit 15
Sellum filius Cholhoza, prineeps pagi
Maspha: ipse aedificavit eam et texit,
et statuit valvas ejus et seras et
joh.v.Ei.8,
^.g^,^gg
.
gf muros Piscinae Siloe in
SiVjsil
bortum rgis, et usque ad gradus,
qui descendunt de civitate David.
12,31.
2,14.
2Ch.32,33.
2ng.l8,17.
ii,2.
Post eum aedificavit Nehemias fi- 16
lius Azboc, prineeps dimidiae partis
vici Rethsur, usque contra sepulchrum
David et usque ad piscinam, quae
grandi opere conslructa est, et usque
ad domum forlium. *Post eum ae-17
dificaverunt Levitae, Rehum filius
Benni. Post eum aedificavit Hase-
bias, prineeps dimidiae partis vici
Ceilae, in vico suo. *Post eum aedi- 18
10. .: juxta eos (. aedif. Jed.).
13. B.vE.A: intoo^ncr. dW: eh).
14. beSill^cil S5cti);JpaFercm. B:
ba bie
SBeingarten finb.
15. %i>eii^ 231. (2,14. 3,3). dW: ^erabf^rcn.
16. ^.a;i)ciis. B.vE:bengemten3:e. dW;
angelegten ... ^eiben^^ou^.
17. feinem Xijcti,
13*
196 (3,1929.) UTeliemiaSe
III.
Aedijicatio portarum et muri urbis.
,
'
,
.
*^
iv
(
*
, tov
,
.
"^^
^ .
^^
-
-
^
& &.
'^'^
.
'^^
-
.
.
^^ ^-
^
25
'
^ 6 6
6 ,
6
.
.
^6
^^} ^/ &)
^
, 6 6
,
27
)
.
^^
, .
-^
-
. Kai
IS.Bi/Oaa. \^.^'/At,sq .,.. Al*(alt.)
(A^Bf; FX: dq yowiav). 20.
*
Kai
(AEXf). 21..^:&&^(8.-8&)
&'{&. Bfj&fXiaas .^).
22. *:
IdyyfyXdq {'Eyyfyaq 2; : ^Enyfyaq).
23. : ... . ... ,-
q'iaii. 24. : 614.
^
(plene) iterpgt.
in f.
(B^noninterpg.). 25. : ay. EFX: Oi^Cai
(CX:i'ft). 2^,-.&.
27.| (ab iD.)Kat...
.*
:
(^). 28.
Af
(a. -
)
^'
(*, 2
uncis incl.). 29. 2| (ab in.)
-
AT 1" -
-
V ' -: *
J
: IV

JT
VT : - j- -
i" ^y.'
- ': - > \.v
- *> -:
- 'nins ^<
=
1 J t : IV ST':
. -'.
\-
- - - : . -

-
.; JT
(.--
JT -: |-
- -
:
j
ripn-p
^^^-
tyra^^n
- 1
S

: *
':
IV
-
:

: V j -
V


JT

^
'^^'
:n^'^bii n'^a rr^bnn
22
>:
IV -
r
:
: y : -
nssn ^tl5D^^ D^^Dnn^s

S : IV -: |- IT
- ; :
-
-:
-
r^^n^ Otv^. "TAD n^it^ni iu'^ds
JT -: |- AT
vj. V
-
: I :

VT
:--: iv -JT

-;
r
'

&
:--:
:
.
'^
r
JT
VT
( I V 'J '
} '
'"
I"
"
I"
-i3?Vri2;p^n-n5? 3? jr^n^
'^^
-
^
; - vjv - Iv '^jT IT
-
\^^h^T\ "Tibtin ^^ ki^n ^hv'n^
.
I : V IT V V
- <~

-
"^
:
- :
VT
-:
r
j- -: |-
: I ^
:
-
: :
-
1
nnT52b D'^isn 3? ^DD 15? b^i^ii
:

-
- <- V V
-
"^
V
i"
-
"^
VT :
- :
JT

: - * >.:
IV -: r
iiki*n biir^n b^3>^n i^d^ rr^Di
^b^OTx 5?
I
b3?ri :bsi'n n^in nri
28
- -
J- J-

V IT f V- .
TO 52- piis pnnn
'''")29
VJV V

I V j t * .:
IV ST
-: \-
-p
n'^r^t V^1 irr^a
V. 10. m^s) '">D5) ib. ^^iss i<"3n
V. 20.
'p n^T
V. 23. UJA'13 fi<"3a
19. ein anbet <Zta, gegen bem Aufgang jum^.,
bem 9B. ju (33.11). B: gegenber ba man jumScug;
:^au6 l^inaufgel^ct, an ber @(fe. dW: bem Sluff^tege-jj.
3. bct . vE: to m. j. Siji^aufe an ber (f. i^inaufi
S^el^etttia* (3,19-29.) 197
i&au ijott je aniei @iu(fcit a$ SSaffeti tib ba SHoft^or* lU.
trber 33, ber So^n ^cnabab,
bcr DBcrfte bc :^ai6en SSiert'^eilg ju
19 jtegtla. *0lefcen i^m bauctc
@fer, ber
o^n Sefua,
ber DBerfte gu SD^i^ipa/
gtei @ttfe ben Sinfel ^gegen bem
'rntf^ufe.
20 iljm auf bem ^Serge Bauete 33a*
,ber (Boi)n 6,
gttjei @t(ie om
^infu bis an bic ^augtpr (Sitapg,
21 be8 ^oijenprlefiera. * i^m bauete
^mmotf), ber @on Uria, beS @o^ne0
t^afoj, gnjei 6t(fe on ber J^auti^r
(SiiapS 618 an baS (Snbe beS ^aufe
22 Sitapg.
*
01 t^m baueten bte q3rte*
fier, ble SJlanner au0 ben egenben.
23
*
01 bem Bauete 33eniamin unb a-
fu6,
gegen i^rem ^aufe ber, bem
iauete Olfarja, ber @o^n 3}laefeja, be
6oine8 Olnanja, neBen feinem ^aufe.
24 9^ if)m ^amU 33enut, ber o^n
enabab0, gtcei tcfe om aufe 5ifar-
ia
Bis an ben Sinfel unb Bis an bie
25 cfe. *, ber (Ufai, gegen
bem SBinfei unb bem ^o^en il^urm, ber
om it5nigS^aufe ^erauS
flehet,
Bei bem
^erfer^^ofe. 9^ i^m ^ebaja, ber 6o^n
26$areoS. *^U 0let^intm aBer >^=
neten an Dip^el Big an baS Saffert^or
gegen SQiorgen, ba ber S^^urm ^erauS
fielet.
27 bem Baueten bie on %i)doa
ItOU (Stcfe gegen bem groen $$!^urm,
ber ^erauS fielet, unb Bis an bie 9)?auer
28):p^el. *5lBer on bem uto^ifjox an
haum bie ^rie^'er, ein iegier gegen
29 feinem ^aufe.
*
01 bem Bauete Qaiicf,
ber @o^n SmmerS, gegen feinem aufe.
\i)m Bauete @emaia, ber <Bci)n
18. A.A: aSiertei.
20. U.L: im SBinfei. 24. U.L: @cien.
25. 26. 27. U.L: il^um.
ficaverunt fratres eorum Bavai filius
Enadad, princeps dimidiae parlis
Ce'ilae. *Et aedificavit juxta euml9
Azer filius Josue, princeps Maspha,
mensuram secundam, contra ascen-
If^llii^s;
sum firmissimi anguli.
2Ch.!i6,9.
p^gj gyjjj
-jj
ujQjit aedificavit Ba-
20
ruch filius Zachai mensufam secun-
dam, ab angulo usque ad portam do-
^'^'
mus Eliasib sacerdotis magni.
*
Post 21
^*"
eum aedificavit Merimulh, filius Uriae
filii Haccus, mensuram secundam, a
porta domus Eliasib, donec extende-
retur domus Eliasib. *Et post eum 22
12,28.
aedificaverunt sacerdotes viri de cam-
pestribus Jordanis.
*
Post eum ae-
23
dificavit Benjamin et Hasub contra
domum suam. Et post eum aedifi-
cavit Azarias filius Maasiae filii Ana-
niae contra domum suam.
Post eum aedificavit Bennui filius 24
Henadad mensuram secundam, a do-
mo Azariae usque ad flexuram et
usque ad angulum. *Phalel filius 25
Ozi contra flexuram et turrim, quae
eminet de domo regis excelsa, id est
^^'Sfif^'iu
atrio carceris. Post eum Phadaja
',;.?^^^'
filius Pharos. *Nathinaei autem ha- 26
^cii.aVfs.'
bitabant in Ophel usque contra por-
fich.\2%.
tam aquarum ad orientem, et turrim,
quae prominebat.
Post eum aedificaverunt Thecueni27
mensuram secundam e regione, a
turre magna et eminente usque ad
murum templi. *Sursum autem a28
gchil,'??!
porta equorum aedificaverunt sacer-
jer.31,40.
jjQts^ uuusquisque contra domum
suam. *Post eos aedificavit Sadoc29
filius Emmer contra domum suam.
Et post eum aedificavit Semaja filius
25. AI. (ab in.)
f
Post eum aedificavit.
28. S: ad portam.
20. mtteifer. B.dW:
(fe^r) eifrig. vE: Beeiferte
22. 2. beft reifes. dW: [3orban=]^reife. vE:
ouS bem aue. A: on ber (Sbene beS 3.
24. B: bie (gcfe ... @pi^e. vE:
3Kauerfipi|e.
25. benixi),, b, . obcrn St. B: an b. oBerjien ^.
bee . 1^ er orgeltet. dW: l^erortritt vom ... vE:
au6...^ercrra9t. A: om ^.
;
^erorr. B:Sori
l^f bes @cfngniffeg.
vE: ber -^au^tiua^e? dW:
@efangnif)ofe.
26. dW: eigenen Seute. vE: ilent^eibiener. B.
dW.vE:
auf bem ^gei. B: ba ber Xi). iji ber
l^croorge'^et. dW: l^ervortretenben.
vE: l^croori
ragenben.
27. B.dW.vE: Tl. bee ^gel. .
28. . ber. dW.vE: DBer^atB beS 9t. B: UeBer
bem ^Pferbet^.
198 (3,30-~-38.) IVehemias.
. Aedifieatio portarum et muri urhis.
^sysviUf ^
.
^^
^
^ ^ 6
.
-
-
.
^^
&&,
-
.
^'^
^
oi
.
2^
t)
Kai -
^
, ^ ,
'
34
^q^i ^J^ny ^^(^.
'
^
^
; ;
;\ &
& &;
^^
&,
' -^
; -
^ & .
;
^^
., 6 &, &
,
,
,
^7
^^^^^
^^J
,
'' -
.
^^
)
,
-
.
8-
.
30. ^: ... (...
2).
32.
2*
.(A^Xf; F: ).
33. (pro
'
ACEFX) .
34. FX (pro ...) -
) {s. -), icmv .
ACX* &.-. (ASf).
35. ^: . ilntv ' ^
{ilnav S. tlnov *
;
'^;&.
A1CX).
36. *: '
{. ^).
37s. AB* * .- (FXf),
-: |-
IT :
- - - : !
-
:
IV Ist: : 1.
jj
:--: : .

.:
IV JT -; |- "
JT

:
-
jT
-: 1- : .,
: vj.
.
\
:
: - - J-
'.< : : :
:
-
D'^snin '^
\^kn i^^tb hasn
:
-
J : IV
-
-
J- :
-
: a^br>nni
r : :
:<
: 1^ ;-
J- sv-:r
:-
tV2 ^^
linia B^ni rm '^Db
VT V
-
I : I

: V j
;

:
-|--:
.
VT
I"
-: j :
-
S
-
:
- -
j
-
:
-
:
-: <-
r : iv j
"-:
r
y* -;
ib:s^< "^y^yn rr^niDi : ni^nto
nij
: V
:
r.
rr jt
: :
jv-;|-
j V -: -<
:n^3ni^ ntiin ris^i bi'vo
IV

: - )- 1 \r
j- i j r
v: <- :
V^5^
n-Tnb Dm oxn-bii dnsnn
J vj. : v^T

j
j : V
vT
:
nn^ir^m oiiir-bi? ODn-bv^i
:''37
,
-
: -:
"^
-
- :
-
: :
TOb
'^'^3?
"'S nn^n-b5< "n^^bn
vjv : vr :
r
"'
"^
-
' jv :
r
-
^
j-


-
j- V V :
-
Drb nb n^i'^i
'^::5-^::?
Toinn
nitr)5?b
-;/-
V.30. 31.
' ''
29. B.dW.vE.A: J^ter bcS 2;f)or6 gegen Siufgang.
30. B.vE: Kammer. dW:3ei(e. :^6.
31. 'Zi)ot ssipijfab. vE: J&itbicr. dW: 2Kuei
rung^tl^or. (A: eric^t1)ofe?)
B: Steig i^u
bcr @.
vE: bi ju bev (Steige bei* a^oucrfpi^e. dW; DBerge*
mbcr(5. : (Scifoai.
33. B.dW.vE.A: fOiauer.
34. auf einen . B.vE;u. (or) bem ^eere? A:
ieien amavitern? dW: e i^ncnlapn. B: baf jic
^el^emia. (3,30-38.) 199
SScttcrc ^tnac^ attcBattat u. o6ia' $ 'Sliu iSitantxn bi an bic ^albc o$c* III.
,
ber Si^ori^tcr, gegen 93=
30 gen. *9' i^m bauete ^onanja, ber
@o^n ^eiemja, unb ^anun, ber @o^n
^'^, ber fec^fle, tei @tcfe. ^
i^m fcauete SOiefuam, ber o^n ^Se*
31 rec^Ja, gegen feinem itofien. *01 i^m
bauete
,ber (So^n be oib=
fmeb, 6i3 an baS ^ ber 0let^inim
unb ber .itrmer, gegen bem 9fiat^ti)or
32 unb Bis an ben an ber ^cfe.
*
Unb
Jtifett bem @ an ber de jum
@ftor fcaueten bte oibfc^imiebe unb
bie Jtrmer.
33
1)
a6er anebailat rte, ba tt>ir
bie SKauern Baueten, tuarb er jornig
unb
fe^r
entrjlet unb f^jottete ber 3u=
34 ben, *unb
fpr
or feinen 33rubern
unb bert SJid^tigen ju (Samaria: 2ag
men bie o^nmtigen Suben? ivirb
man fie fo iaffen? n^erben fie oipfern?
n?erben fie e einen %aQ tooUenben?
hjerben fie bie ^Uint ie6enbig men,
bie @tau6:^aufen unb ioerBrannt flnb?
S5*5lBer %ohia, ber ^mmoniter, ne6en
i^m
f^r:
Sog fie nur Bauen
j
ttjenn
fe hinauf j5gen, bie
jerriffen
tro^i
i^re jieinernen 3)Zauern.
36 &5re, unfer ott, irie i)ertet flnb
n)ir! ,ite^re i^re mauf i^^ren
^o^f,
ba bu fie geBejl in 2Sertung im Sanb
37i^reS
efngniffe. *iDe(ie i^^re
3)liffe=
ti^at nit
in,
unb i^re @nbe Vertilge
or bir; benn
fie ^aBen bie ^au=^
Unk gereift.
38 5i6er h?ir Baueten bie SD^auern, unb
fgten fie gan an einanber Bio an bie
:i^alBe *^e. Unb baS 23oIf getoann
ein vi^erj ju arBeiten.
33. 34. U.L: Subcn.
34. A.A: in einem iiag.
35. U.L: i6re jieinerne SJlaurcn.
olpf. !5nnen. dW.vE: au ben (bem) (S^uttl^aufen,
ba fte ... 4:
3.
fie<St. jum ^aue l^abenfonnen au ...
B: bie (St. au bem Staub^. ttieber jum tanbc
bringen.
35. B: 3iuc^ h)ai jle bauen, ioenneinSud3^inaufi
fme,
fo toreer ... dW: SJlgen ftenur ... l^tnauf
fprange, jerriffe ...!
36. B.A: ur SSerad^tung geiotben. dW: -i^ol^n.
dW.vE.A: ^aupt. B.dW: (ber)9ib fie jum Otaub.
Secheniae, custos porlae orientalis.
*
Post eum aedificavit Hanania fi- 30
*)
lius Selemiae, et Hanun filius Selepli
sextus, mensuram secundam. Post
eum aedificavit MosoUam filius Bara-
13,4.
chiae, contra gazophylacium suum.
*
Post eum aedificavit Melchias filius 3 1
aurificis usque ad domum Nalhi-
^'^^'
naeorum, et scruta vendentium con-
tra portam judicialem et usque ad
coenaculum anguli.
*
Et inier coe- 32
^.1.
naculum anguli in porta gregis aedi-
ficaverunt aurifices et negoliatores.
Factum est autem, cum audisset33
i)
Sanaballat, quod aedificaremus mu-
rum, iratus est valde, et motus ni-
^'^^
mis subsannavit Judaeos,
*
et dixit 34
coram fratribus suis et frequentia
Samaritanorum: Quid Judaei faciunt
imbecilles? num dimiltent eos gen-
tes? num sacrificabunt, et comple-
bunt, in una die? numquid aedificare
Psri02,i5.
poterunt lapides de acervis pulveris,
13^4.
qui combusti sunt?
*
Sed et Tobias 35
Ammanites, proximus ejus, ait: Aedi-
Thr.5,18
ficent! si ascenderit vulpes, transiliet
murum eorum lapideum.
^*'^3,6u^^''
Audi, Dens noster, quia facti sumus 36
Ps.7,17.
despectui! converte opprobrium super
Caput eorum, et da eos in despectio
pj 32,1.109,
uem in terra captivitatis. *Ne ope-37
'**?*^^'
rias iniquitatem eorum, et peccatum
eorum coram facie tua non deleatur;
quia irriserunt edificantes.
Itaque aedificavimus murum, et 38
conjunximus totum usque ad partem
dimidiam. Et provocatum est cor
populi ad operandum.
*) Vss.30. 31.vulgo = 30.
31. .: scuta.
32. .: Et usque ad coenac. S: artifices.
t)
3,33-38 et 4,
1-17. vulgo =
4,
1-23.
36. Al.t (in.) Et dixit Nehemias.
vE: ^eute.
37. bid) tm2ingefi<i)tber3S. dW:toerben. getilgt.
B:
iaf n. ou6geiof(^t tt)crben. dW: toeil jte fronten
bie 93. vE: gefranft i^aben. B: in (Segentoart ber 93.
Ua) jum 3orn ger.
38. 5Wauer .. ... dW: gefd^Toffen iarb bie
ganjcSOl. vE: trurbe fertig. B.dW.vE.A:b.;^ur
(i^u
i^rer)
^ifte.
B: befam ein . dW: l^atte ^. vE:
u{l.
200 (4,1-10.) UTehemia^.
IV.
Aedijicatio portarunt et muri urbis.
5V
-Ki iytveto
7cai , '/ ,
]
cpvij toig ',
Ott -,
,
^\
&-
-
^adai '\
.
^
&
-
,
.
^
''
&
6 ,xt ^
.
^
'
oipoviai,
&
.
^
&
'
, ^
*
^
%
,
,
.
^ '^
\ \
-
'
&
-
* ^
,
-
,
, .

-
,
6
- ,
, ]
.
^^
-
1. Ci'iXf (p.^i^/tt.) Hcil otlAt^o'moi. :
.*ort '. 2.
*
(alt.)
(. &.).
A1CEX* . .-.
(A2Bt).
4. C'X: *
....
*
. 6. : . (pro )
&. Ci'i]
(.
.) (FX: S.
). 7, EFX: .
C'f (. .)
(> rjv. : ^.
... . .
8. : ... (. C'X* . ..
*
(penult.) *. EFXf (a. >.) . 9.
* (pro
.^) .

1 : j-
-
:
-
j- j.-;)- j
-

_
*
: -
IT :

~
IT
:
:
-
:
-^3 !)^*^
ninhb hs^ni^ nnbi?
r '-;
j : i -: < :
c.
".'" "
: : \ : - j
. :
-
\
<:!:-
:
:nrin ibnitobi abi^^'^s nbnb
IT \. ^

: |- : j :
J
-
iv
*
: V- JT vv "
:
Ti3.ir\ 5?binn n btas ^

:
~
IT IV :
-
-^
-
j
-
:
.
IT r
. :
"^
-
j : :/-
:

j : :
i"
<
j : I
-
D^iDi^^ni Din-bi< ^inD-tl5^< 1::?
:
--:r
.T

J r

-:
*-
-: |- :-
IT :
- : .- :

:
*~
:
.
:
-
^

:
~
jt
-; , :
-
"^
:
.
jv
ni^Tinnn Th'i^^ nD'^b:? ^
7
s

: -
-:r r
^
D^^nn:s2 n)3inb
'
aip^b
: : TT V "-:
r
IV

I :
'-
: \..

: w

:
-
-biii ^nnn-bii i^^ii a^ip^ii i^^ii^i
s
V :
.
I- ^
V -
IT
> IT vj
^
-bN nn^-bs^^i
'^^'}:\
\. : i' ^ -
TT vjv
"^
V : :
-
-
:
'^
< -
-: Av

:
/
DD^^^is DD^njii-b:^ ^rinbni ^
JV

:
-: . - -:
: :
: DD'^nni] D^^tu: D^^n^n^i
IV

IT
.. :
I :
r
: I < : IT
''
-ii"
.
* i~
"^
: '.- -
J
J-
. <-
AT
-:
J
-
J
:- : - :
'^
V. 1 . J"!:n
'3 <"53
. 7.
S ^in*! . 9.
' '^*'
1. mott ... i^otte. dW: ^^crgefteftt tourben. : bie
Siu^befferuna ber Tl. 3. ju (Staube fam. vE: bcr 2)^.
on 3. ein 93crbanb angeicgt iDorben fei! B: bie i.
anfingen gugema^t ju tvcrben. dW:
Stiffe anf. gc*
[d^ioffen ju l. vE: fic^ ju [. A:bieS. augei
fUt
waren an bcr Tl. 3. u. baf man angefangen bai
3erii{fene jujufcfiiie^en.
;2. B: evba.nben fid; . jugieic^. dW: i?evf^tcren
^c1)cntia^ (4110.) 201
iDcr cgncr SSunb* S)tc ^nt gegcit ftc te 3ilcPfe5r jut 5trBcit IV.
.
aber anebailat unb %oUa
unb bie 5iraBer unb ^mmonitcr unb
Qlbobiter ^5rctcn,
baf
bie SJiauern ^u
Sctufalcm gugcmac^t ti^aren uhb
baf
fle bie Stfen angefangen 'Ratten ju
2 ben, ivurbcn fie fe^r
jornig, *unb
mten ailefammt einen S3unb gu^auf,
ba
fie fmen unb jiritten triber Sera*
faiem unb machten barinnen einen 3rr*
3 t^um.
*
$ir aber beteten ju unferm
Ott, unb fteUeten ut ber fie
S^ag
4 unb Ulaajt gegen
fie.
*
Unb 3uba
f^r
:
i)te straft ber 3^rger ift
gu
fn)
unb beS <^tauh^ ifl ju toiei, wir fnnen
San ber SDiauer bauen. *Unfere
2Biberfer aber gebten: ie fotlen
eS n?iffen fe'^en,
bi mir mit-
ten unter
fle
?ommen unb
fie
ertrrgen
6 unb baS 2erf ^inbern.
*
) aber bie
3uben, bie neben t^^nen hjo^neten, fas=
men, unb fagten e8 un ^je^nmal,
a\i^ atlen Orten, ba fle um ung trenne*
7ten:
*
ba flellete unten an bie
Derter l^inter ber SJiauer in bie raben
baS 33oif i^ren efIetern mit
ii)ren @trertern, @^iefen unb Sogen.
8*
Unb befa^ e unb mte mi
auf,
unb
fpr
gu ben Siat^^erren unb
Dberflen unb bem anbern 93oIf: Sr*
tet \
' i^nen! gebenfet an
ben grofen fre(Uen ^errn, unb flrei*
tu
fr
eure SSriiber, @5^ne, 2^^Jter,
2eiber un^
Kufer!
9 aber unfere i^einbe Preten, bag
e3 un tar funb genjorben, mte ott
i^ren Olat^ Junte. Unb n)ir fe^^reten
atle n?ieber jur Sauer, ein j;egier ju
10 feiner Qlrbeit. *Unb e
gef^ :^inf5r=
l.A.A:
angef. l^atten aujufiien. 2. A.A:
Raufen. 7..L:
@efete.
9.U.L:
baf
uni toax. l.U.L: i^infrber (A.A:
fortbin).
Factum est autem, cum audis-IV
sei Sanaballat et Tobias et Arabes et
Amraanitae et Azolii, quod obdiicta
is^'sVjS'
esset cicatrix muri Jerusalem et
quod coepissent interrupla concludi,
2,19.3,33.
|j,g^ gyj^|. j^iu^is^
*
gf congfcgati
2
sunt omnes pariler, ut venirent et
pugnarent contra Jerusalem et moli-
rentur insidias.
*
Et oravimus Deum 3
iioslrum, et posuimus custodes super
iiiurum die ac nocle contra eos.
*Dixit aulem Judas: Debilitata est
4
3,34.
fortitudo portanlis et humus nimia
est, et nos non poterimus aedificare
murum. *Et dixerunt hosles nostri:
5
Nesciant et ignorenl, donec veniamus
in medium eorum et interficiamus
eos et cessare faciamus opus.
*
Fa-
6
dum est autem venientibus Judaeis,
qui habitabant juxla eos, et dicenti-
Km.i*,22.
l>ns nobis per decem vices, ex omni-
5^17.
bus locis, quibus venerant ad nos:
*
statui in loco post murum per 7
circuitum populum in ordinem cum
gladiis suis et lanceis et arcubus.
*
Et perspe.\i atque surrexi, et ajo 8
ad optimales et magistratus et ad
Dt.i,29s.3i,
reliquam partem vulgi: Nolite timere
',. a facie eorum! Domini magni et ter-
ribilis mementote, et pugnate pro
fratribus ,veslris, filiis vestris et filia-
bus vestris et uxoribus vstris et
domibus vestris.
Factum est autem, cum au- 9
dissent inimici nostri nuncialum
isSsjiJ.esse
nobis, dissipavit Dens con-
siiium eorum. Et reversi sumus
omnes ad muros, unusquisque ad
opus suum. *Et factum est a die 10
f.
aiie unter einanber. vE: aiijumai. B: eine SSer?
njirrung. dW.vE:i^m (i^r) (Stben ju ti)un (jujui
fgen).
3. ^. mibet ... or i^ncn. B: eine 2. dW.
vE.A:
20. dW: [au %ica)t] or i^nen.
4. B:
Sofittger
tfi evfaiten. vE: toanfet. dW.
vE.A: (Schutte.
5. A:
aufhren machen. dW.vE: bem 2B. dn
(fnbe ma^en. B:
5ilfo ioerben toir m.
baf b. SB. auf*
6. ta fie ju un9 f)in unbroic&ev sittgett. dW* to^
i)tx fie
... Famen. (vE: S3on . ). fc^ret eu^ gegen
nn6 ! B: 3^r toerbet getoif iieber ju uns fommen
miijfen!)
7. B: fieiite fie an ben niebrtgflen ll^eiien be3
Drt6 ... auf bie 5oi(it)erfe? dW: unten on bie
tciic ... an fonnige Dertev? vE: an b. tieffie @t. ...
in Xxodtm ... Sonjen.
8. bcinu. O. (2,16).
9. unb ... gcmad)t iyatte, tehttten mit, vE.Arba
ereiteitc. dW.A: an fein SSerf.
10. B.dW.vE.A: ?biefem ilage .
202 (4,11-5,3.) HTeheiiiia^
IV.
Aedijicatio urhis, Jehemiae adversus usuras actio.
, ^
10 ^ ,
&
,
^^
.
-
'
^
/
^ (^
.
^"^
,
TJj
}
.
*^
-
*
, ,
'
^^
-
,
&&^, &
.
*^
Kai
,
-
-
.
^^
*
-
& ,
'
, .
^"^
,

.
""
-^
^.
^
'
^
^
, & -
& &.
^
10. ^(pro .
.^ CEFX) .
*et (pr.) ot. 11. EFX: . (pro -
5) aiirl. 12. ter:
'5.
13. C'Xf (a.
/.)
. 15. A*C(?)X (pro ^) .
1 ),
*":/.-5
(2|). EFX: &.
17. FXf (a. avSq.) nai -
(. : . . FXf ( f.)
(Xf
ante haec verba etiam :
y.ai ov tni ).
1. (pro ^/)...('.) .
r : - j -
: j -:
-
*
IT
~
,
j : IT : i' ' -: \- :
. :
^antohi D'^D'^ntisni nintapm
nnins o'^Disn \r\T\ir^ n^n-b^ii
JT
f-
s
-
IT : y
'iT ^n D'^ini? '^'yb'i ^i<iDm
<
: : I
.' y- , : i
-
:
-
IT
- 'vj.-: |- v-
-
:
^
- jv
pbsii nsits 5?!Pinm d^Din^ r^n^
I* : V yj
-
~
)" -
: I.T :
<-
; : -
"^
:
^
|-
"^ -
IT
AT
; . :
-
jT : - vj.
Iv. : j- - : :

:r
^ntui oipns :v^5n ti^^^iu
. : ,. ,
-
\
: V

:|- IT vjT
.:
a"
"
' -'.
\- : V : : -
^
j
niis 13? nib3?n a^^rD^^n
)"
\r
- - -
j _; ,..
: IT
r I
-
j TT

:
j- - < ^j"
^idV^in^i btn^ %,
"^^"^^
inrsi
ST IT : : F j :
-'.- :
rk^i : to'^x^ iNm nb^'bn
ir
:
IT
: -
-
: : ::;
nrit^/sn "^tbD^ii
n3?Di) '
'^bs
: - <:-: -
:
j
:
' -:
: :
.}
: r
; |- jv
-:
: D^^^/sn inb
'^^

IT
-
^ : :
AT : vv

: VT
!
:
\- '
' ~,
-
-
:j--i : r-T
:

r IV
: I : ^ : ^
': :
V. 11. biion
<"5
10. tttdner nobeit. B.vE: an bcm SBcri arbeitei
tcn. dW: fd^affcten
bie eine . m. Seute ... vE:
.Rne^te.
11. Me bo tr. B: an bcr %. trugen berer, bie ba
auff.
dW.A: bie ba 8. tr. u. aufi. vE: ben ilrern
bieS. aufl.
12. dW: um bie J&ften. dW.vE: in bie
(3:romi
meto i^if^
'5tci)emia^ (411-5,3.) 203
SDic Streit in SBaffcn :c. a Ocf^rei bc 25olB itbet t$rc Srbcr
IV.
ber, bag bte Sngiinge btc i^ifte
traten bie 5lr6eit, bie anbcrc ^ifte hiel-
ten (), 8c^iibc, S3ogen unb *
ger, unb bte DBerften jlanben ^intcr bcm
11 ganzen *5aufe 3iuba, *bie ba Baucten
an ber 23iauer unb trugen
Safl on
bcncn, ble ii)nen aufluben: mit einer
*anb t:^aten
fie
bie 5lrBeit, unb mit ber
12anbern hielten fie
bie
SGaffen. *Unb
ein {egUi^er, ber ba ^arntt, f^atU fein
(B^mxt an feine Senben gegrtet unb
fcauete alfo} unb ber mit ber *
ISfaune BlieS, n^ar nefcen mir. *Unb i
f:prac^ ju ben CRat^S^erren unb DSer*
jien unb jum anbern 93oIf : Serf
ijl gro^ unb treit, unb wir flnb jer*
fireuet auf ber SDiauer, ferne on ein*
14 anber:
*
an hjei^em )rt i^r nun bie
iofaune lauten i)oxt, ba^in erfammeit
eu^ ju ungj unfer Ott irirb
fr
un
ISftreiten. *@o njoUen njir am SerE
arBeiten. Unb i^re ifte
l^iclt bie
(Stiee ijott bem Aufgang ber ^Ulcx^m-
rf^e, Bis bie 6terne ^erioor famen.
16
5fprai
ju ber Seit ^um SSoIf ;
(Sin jegti^er Bleibe mit feinem JlnaBen
Ber ^adit ju Serufalem, bag n.nr beg
Sf^a^ta berut unb beg %aQt^ ber 5irBeit
17tt>arten. *QiBer i unb meine 33rber
unb meine itnaBen unb bie SDianner an
ber ^ut hinter mir, tt)ir gogen unfere
,5lieiber nic^t auj ein jegUc^er iie^ ba0
35aben anfielen.
V.
Unb e0 er^'oB
fl
ein grogeS efrei
unb i^rer SSeiBer njiber il^re
2S3riiber, bie Suben. *Unb n?aren ^,
bie ba f^ren: Unferer @^ne unb %^
ter flnb ieie: la^t un0 etrcibe nehmen
3 unb
effen,
bap tir leBen.
*
^Ber etlid^e
10.A.A:@^Uberl
14. A.A.
[i)oxU
l.U.L:3i?en.
5^16.
illa> media pars juvenum eorum fa
ciebat opus, et media parala erat
ad bellum, et lanceae et scula et
arcus et loricae; et principes post
cos in omni domo Juda. *Aediri-ll
cantium in muro et portantium oncra
et imponentium una manu sua facie-
bat opus, et altera tenebat gladium.
*
Aedificantium enim unusquisque 12
gladio erat accinctus renes; et aedifi-
cabant et clangebant buccina juxta
me. *Et dixi ad optimales et ad 13
magistralus et ad reliquam partem
vulgi: Opus grande est et latum, et
nos separali sumus in muro, procul
alter ab altero: *in loco quocum 14
que audierilis clangorem tubae, illuc
Ex.t4,i4.25.
concurrite ad nos; Deus nosler pu-
Dt.i^s^o.v-i^.
gj^gjjU pto nobis.
*
Et nos ipsil5
faciamus opus, et media pars no-
strum teneat lanceas ab ascensu
aurorae donec egrediantur astra.
In tempore quoque illo dixi po-16
pulo: Unusquisque cum puero suo
maneat in medio Jerusalem, et
sint nobis vices per noctem et diem
5,10.
^^ operandura. *Ego autem etfra-17
Ires mei et pueri raei et custodes,
qui erant post me, non deponebamus
vestimenla noslra; unusquisque tan-
tum nudabalur ad baptismum.
Et factus est clamor populi etV
uxorum ejus magnus adversus fralres
suos Judaeos. *Et erant qui dice- 2
*
eS',7'.^*
rent: Filii nostri et filiae nostrae
multae sunt nimis: accipiamus pro
prelio eorum frumenlum, et come-
damus, et vivamus. *Et erant qui 3
16. S: Yobis.
13. (le 95.8.) dW.vE.A:
hjettlauftig. B.A:
jert^eilt. vE: ficl^en j^erfir.
14. B.dW.A:ber^.
@(. vE:
Slromnieie.
15.
tbeitetinro.nuttoma.
dW:f^afeicn. dW.
vE: l^eroortraten.
16. fie n$ b. 9f. jur ^. ... jur 9i. biencn. B:
.dW:
na^))cnl vE.A: Stm(f)U.
d>Y: .
Sac^e... beimSede.
17. lie untern aseffctt &. 25. ... B:2)l. bcrSBac^t
bie i). m. iaven. dW: Seute ... Sa^e, ttjei^e mtv
foigten. vE: S[teute. A: SBad^ter. B: ^attc fciit
ciel^IvunbSaffei. dW: feine SSaffe [unb] 2. (vE:
legte jxe nur jum 33. ab? A: jog n. j.S3abe?)
1. B.vE: entflanb. dW: ber SBeiber.
2. dW: @etr. f(^affen.
vE: toit
miifiien .l^aBen'
(A: toilen .
fr
i^renSSert^ nel^men.)
204 (5,4-1?.) ISTehemias*
.
JWehemiae adversus usuras actio
'' ^
, -
& &.
^
'&
, nal
y,al
.
^
^,
,
- ,
y.al
& -
,nal
,
.
^
& &
.
"^
, -
,
' '
;^.
,
^
' &
' &
-
, &;
.
^ '
6 '
^
&, &.
^^
&
-
.
*^
,
,
'
.
^'^
,
5. CX* ...
.
.
7. : ... . (* ACX) .
',
(EFX: )]
8. : . CX (pro
) . A^CX* .
7&.-(A^-j-),
9.
*
CX* . &(2|).
11.
Bf
(a. .)y.al. FX: ..
3. aSJir tnffett ... ba tt>ir ... A:h)oficn. dW.vE:
%dUx. B.dW.vE.A: oerpfdnbcn. vE.A: (bii) b.
.^mngernotl^. dW:
fr
ben junger.
4. 5EBir ijoben &. tntUi)nt jur <2>ttuet bcS. vE:
inflfen icl^nen.
5. 3ft fcod) unUt S. wii ... u. unfetre ... unb ficije
ttt muffen ... ju unechten ... tmb ... gehren 5ins
fcerit, vE:
^ieif(^ ... <Bbi)m ... <BtlaO(n. dW: ber
^iD'^nni) ii:3^tiiDi
^i^'^m} tn^-^^^i^ nti^
)
: u"

: j. -:
:nyn3 m nnpDi D'^nni? ^iDnDi^
IT IT KT ^T ': :
^
: : j

:
j-
: I V V.V : I j. -: :
- : " : _
.
: t
-
- , (: " : '
:
- <- :
... : ... : : j
j :
iiD^ms^) iiD7^
pi<b nra52D3
;
: "T
"^j"
: I j
: :
V I r :
-
-;|-
J |-
IT
-
^
1"^
-
jT
-
VT jT :

:
- :
;
IT jv
~
:

ohb >: nbin:^ nbnp dn^br
s
VT JT : IT : JT
i:
\v

-1
dn>i-dD^i ^iDn ''is d'^i-ib d^^nsriDn
r.
- -
:
j
:
^ .
:
-
iiDb-ii'nstiDi diD^ni^-ni^ ^iisnn
AT : : : .. * -
*
J : '

-
IT IT
<- : IT J :
-:!

d^i22? dni<-n3iii nn^n aia-^b


A JV
7
V -:
VT
-

-
: j- -
-: - : :
-n^5
)-2?3 '&D3 dnn
'^:
1.
:
-
|- : j. r
di^ns dhb s:
^-^
: ^^
-
: VT

IV
-
J7
- -
drr^ra^i dn^rr^T drr^^^s dn^nhto
Av IT V.V J: :
- :
:
nn?i]ni
]^\ |
T\m^
n^3D
\2'^
: dii2 d'^SD dn^i
'^5 12

J :
-
IV r
~
r- -i
V. 3. 'inaiSi it"51
V. 7. ty'^va^
^'^' ib.
'< ^'in'i
V. y.
'1
'^'
V. 10. ^^ "ji^n
5<bi
^ne^tfc^aft.
\E: c liegt ni^t in bcr S^lo^t unferer
^anbc, benn ... t)aben Sintere.
6. dW.vE.A:@ef(:^rci... Sieben.
7. bie aJorncIjmett. B: bei mir. dW: in. vE: .
in mir ginq mit
|
ju Statine, u. tabeite. dW.vE:
(Ebeinu. SSrfiel^ier. A: tabtobrigfeit. B: einer mit
b, anb. dW: feinem SBruber. vE: Seber gegen
f.
33r.
B.dW: jieiitee. gr.SSerfammiuug ... an(auf).
vEier*
S^ie^emm* (5,412.) 205
2)et 5iat$
in
tjcrfe^ctt u ju entlegnen ie cmeine miber bcn Su^cr V.
f^prac^en: ^a^t un unfcre Fleier, SScin-
ierge unb Kufer crfe^m, unb etretbe
4 nehmen in bcr S^^curung. *(StU^e ater
fi)ra$en: Saft un eib entlegnen
auf
3infe bem itnige auf unfere ^ecfer
5 unb SBcinbcrge.
*
^mn unferer S3r*
ber Sci6 i^ njie unfer SciB, unb i^re
^inber w'n unfere J^inbet} fonjt n?rben
loir unfere b^ne unb ^(i^ter unter-
terfen bem iDienjt, unb finb fon
un*
ferer
'ctli^e unteriorfen, unb
iji fein Vermgen in unfern ^nben,
n?urben unfere Qtecfer unb Sein*
berge ber anbern.
6 aber i^r @$reien unb fol^e
Sorte i)5rete, tvarb
fe^r
gornig.
7
*
Unb mein *erj njarb lat^ mit mir,
bag i
ft
bie Olat^S^erren unb bie
Dberfien, unb
f:^3r
u i"^nen: Sollt
if)x einer auf
ben anbern Suer trci*
Ben? Unb Brte eine
grofe e=
8 meine ttiber
ffe,
*unb
fvr
gu i^nen:
Sir ia6en unfere ruber, bie Suben,
erfauft, bie ben Reiben erfauft n?aren,
unfcrm 33ermbgen3 unb i^r ttjot
eure 33rber ijerfaufen, bie tt>ir ju
un0 gefauft :^aien? ftiegen fie,
9 unb fanbcn nit
in
anttt?orten.
*
Unb
f^r:
(So i^ nit gut, baS i^r
t^ut3 fotttet i^r nit in ber ^urt^t
@otte0 tanbeln um ber @m n:>li=
lOien ber Reiben, unferer f^einbe? *3
unb meine 33rber unb meine JlnaBen
^aben i^nen @elb getrau unb e*
treibe} ben Suer aber i)aUn Voix
11
ngeffen. *@o gebt i^nen nun :^eu:=
tige Za^^ lieber i^re Qieier, Sein-
berge, Oelgrten unb
Kufer, unb ben
i^unbcrtflen am eibe, am etreibe, am
9)?ofl unb am )el, bag i^r an ii)mn
12genJuert )>.
*(
fpren fie:
Sir njollen e0 nnebergeben, unb wollen
4. A.A:
Sinfen. 10. A.A: (Selb gelicl^en.
dicerent: Agros nosli:os et vineas et
9,37^Gn.47,
^QjjjQg Hostras opponamus, et acci-
piamus frumentum in fame.
*
Et 4
alii dicebant: Mutuo sumamus pecu-
nias in tributa regis, demusque agros
nostros et vineas. *Et nunc sicut 5
carnes fratrura nostrorum, sie carnes
nostrae sunt; et sicut filii eorum,
ila et filii nostri. Ecce, nos subju-
gamus filios nostros et filias noslras
Lev.25,39si.iii
scrvitutem
,
et de filiabus noslris
sunt famulae, nee babemus unde pos-
sint redimi, et agros nostros et vineas
nostras alii possident.
p$.ti9,53.
Et iratus sum nimis, cum audis-
6
sem clamorem eorum secundum verba
haec.
*
Cogitavitque cor meum me- 7
cum et increpavi optimales et magi-
Ex.22,25.Lv.slratus, ct dlxi cis : Usurasne singuli
''^'Siiai^'a
fralribus vestris exigilis? Et con-
gregavi adversum eos concionem ma-
gnam,
*
et dixi eis: Nos, ut scilis, 8
Lv.25,47s.
retieuiimus fratres nostros Judaeos,
ps.44,(3.
qy| venditi fuerant gentibus, secun-
dum possibilitatem nostram; et vos
igitur vendelis fratres veslros, et
redimemus eos? Et siluerunt, nee
invenerunt quid responderent. *Di- 9
xique ad eos: Non est bona res,
quam facitis; quare non in timore
6^13.
Dei nostri ambuiatis, ne exprobretur
nobis a gentibus, inimicis nostris?
*Et ego et fratres mei et pueri meilO
commodavimus plurimis pecuniara et
frumentum. Non repetamus in com-
mune istud; aes alienum conceda-
mus, quod debelur nobis. *Redditell
eis hodie agros suos et vineas suas
et oliveta sua et domos suas; quin
polius et cenlesimam pecuniae, fru-
menli, vini et olei, quam exigere so-
letis ab eis, date pro illis.
*
Et 12
dixerunt: Reddemus, et ab eis nihil
anfialtete. A:
braute jufammcn.
8. nb foUen nun an und berfauft werben? dW.
vE:
lo^gefauft. A: crtji. B: bie fxa) ben ^. erf.
i)aiten? dW: ba^
fte an un3 felbfi erf. feien.
B:
|
an une erfaufen muffen? B.dW: n.jur (feine) %r[U
ort. vE:
ein SBort.
9. unfere* . dW:"9ct^on ... beg ^o'^ne nj. \E:
n. lieber...
ein^egenftanbbcv-Sc^anbefein vcr...
10. QtUefftn ... lafTen wir boA biefe <SebuIb faf^s
ren! dW: Sr. u. !&eute. vE.A: ^. dWrbicfe
arteigen erlajfen.
vE:2uer aufgeben. {B-.^ahm
benn ... auf 2. gegeben? ... 2. naclaffen!)
11. beni()r... B: Saft
unS boc^ ... iu. geben. vE:
^eute ... bunb.
%i)iii. B: ibnen ouf 20
gegeben. dW.vE: vcn i^nen (ale ^in^) gcnomi
men.
206 (5,13-18.) Ifelieiiiias
_L
.
Xehemiae adversus ttsuras actio.
,
.
*
^^
^,^
'
6
,
^/
,
, '
^, .
.
^^'
yy
^,
\ -
-^^^ ^
.
*^
,
, -
* -
,
(
^.
'"
-
,
.
^"^
-
\
& \
.
*^

,
,
.
'
.
13. C'X: .: .
14. Ci'tFXt(abi.)i^cctj'f. *^. FX(pro/9/av
.) sy. ^.
15. FX (pro Kai .) Oi ,
- -/.^* .)
Aaor. C'X: 7t. . .hP- interpgt. tV
/
,.
16.:(%.
V
17.
A2Bt (.
.) (A^CEEX*).
18. : .A*C: '/'.
(: ).
*
.
A^CX:
{^] EFX: ).
^JT
-
V.V
-;
r ,
-;
r
u

: j

: -
IT
-:j - V : v|t a"

:
- j :
-
IV
-
jr f
-
y.
-
: r
: IT
y- : jt :
-
JT
-
-:
n^irD r\^r\^ reiDi ^b'^^'^m 'in^M
. ^v : VT :
j '
: nn-^s a>sn to'^n
^-^^
IV
-
JT t
-
.TT
-) :
^
JT
V -: j
.
-
2hi^irp
v^2
ans ni%"ib
j- : : I
vj. : j :

a^^tb a'^DD Tibisn ^ncnn^b
j
: VT ! V V
-
: : j- : - :
-
:
^h nnsn anb
^ ^D^i nntrjs?
j VT
-
r.

: -I-: a

-; . : -
r
ahn '^
arn-bs? ^i'^san '^Dsb
. :-
TT-
j: -t:
a^bptu5)03 'inis
Y'^1
isnbs
j It : I V
." I
-
^
v*; :
arn-b5? ^iDb an'^'irD a!\ a^rsnaii
-
j : IT vv

: |-
>- :
-
>- :
: '
j '-ir
^iD^Dp ^b
mtoi
'^'
^-
: roiibnn-bs? at3 ^'X^np ^ns'D-bil
IT :
-
"^
-
VT
':
- : :
a'^tt^m ^)2 a^:>Dni am^^Nn^i^
-tl^5 a'^ir^n-ro ^J^b^^ '^^'Zim nn'^k
n^n ntD5<i :'^Dnbt2:-b2?
^D'^nb'^nDis
TT V -:|- r : .. - :
:^i im ^iti ^ ai^b
'
ntbrD
I TV j V J :
-:
i-
I
.
. -:
r

t:

: < . :
r
-a3?i nnnnb
r'^-b^s
a'^^'^ nntar
"^^
Titpm Nb hnSDii anb
:
as^n-b^? nnbrn mna
IV
-
JT
"^ -
VT
-:
IT
Jt :
V. 14. 'Oia nna
12. B:
iief fie einen (Sibfc^tur ti}\xn. dW.vE:.^
jtef(^wrcn.
'
13. fei aifo ... B:
|?
... . iivb Befialigcn.
dW: erfiit, oug ...
f.
dxmxU. vE: biefeSufage
n.
14. i^rSanb^if!. ...eines fi.oft. B:be g.SSrct.
^c^emia^ (5,13-^18.) 207
^ex ib u. bie fpmiJoU ^uf(|tielun er Sanbpfegcriioftu, bc2SolB?8cf($nJcrurtg V.
-
t>on i^nen forbern, unb troUen
t:^un, trie bu gefagt ^a^. Unb rief
bte ^rieflcr, unb na'^m einen ^ib toon
13 i^nen, bag
fle aifo t^un fotiten.
*
ftteIte meinen 33ufen au unb
f^r
: ^ilfo ftte
ott au3 Jebermann
uon feinem ^aufe unb on feiner %xbat,
ber bieg 2Bort nit :^anb^aBt, ba^ er
fei ugeftteIt unb leer! Unb bie gange
emeine
f^)r:
Qimen! unb toBten ben
^errn. Unb ba 33oif t^at alfo.
1 4 51 on ber 3^it an, ba mir Befohlen
trarb, ein Sanbijjfieger gu fein im Sanbe
Suba, ne^mIi om jwangigften Sa'^r an
'6i0 in baS jrt>ei unb brei^igfle 3a^r be
JlbnigS Qlrt^afa^^a, baS finb gtrif
Sa^re, n^rete mi unb meine r-
1
5
ber nit on berSanb^fieger,^oft. *ir)enn
bie ijorigen ^anb^ffeger, bie toor mir ge=
n?efen twaren, Ratten ba0 23oIf befieret
unb i)atUn on i^nen genommen 8rot
unb SBein, bagu ierjig @efel eii=
ierj i)atUn i^ire itnaBen mit @e*
n^ait
gefahren Ber baS a3oIf.
3
t^at
a"6er nit
aifo, um ber ^urt otted
In^iHen. *^ arbeitete an ber
Stauern ^irbeit, unb faufte feinen ^cfer;
unb alle meine ^naBen muten bafelBfi
i7an bie ^rBeit gu^auf fommen. *i)aju
n^aren ber 3uben unb DBerjien i^unbert
unb funfjig an meinem
Xf,
bie gu
mir gefommen iraren an^ ben Reiben,
18 bie um un :^er flnb.
*
Unb man mte
mir bea 3:age3 einen
Dfen, unb
fed^
ermpc
6fe,
unb SSbgel, unb
Je
inner^^alB ge^in ilagen allerlei 3Betn bie
aWenge.
^ forberte ber Sanb*
:j3fleger Sto^; ^enn beriDienfi h?ar
fn)er
auf bem 33olf.
qiiaeremus, sicque faciemus, ut lo-
queris. Et vocavi sacerdotes et ad-^
OBg!8,'3i.
juravi eos, ut facerent juxta quod
dixeram.
*
Insuper excussi sinum 13
meuni et dixi: Sic excutiat Deus
omnem virum, qui non compleverit
verl)um istud, de domo sua et de
job.38,i3.Ei.laboribus suis! sie exculiatur, et
'^*'^
vacuus fiat! Et dixit universa multi-
^'Nmi^Iii^'tudo:
Amen; et laudaverunt Deum.
Feeit ergo populus, sicut erat dictum.
die autem illa, qua praeceperat 14
rex mihi, ut essem dux in terra
2,1.6.13,6.
jmi3^ ab anno vigesimo usque ad
annum trigesimum secundum Arta-
xerxis regis per annos duodecim,
ego et fratres mei annonas, quae
^.18.
ducibus debehantur, non comedimus.
*
Duces autem primi, qui fuerantl5
ante me, gravaverunt populum et
2Co.u*"s.
acceperunt ab eis in pane et vino et
pecunia quotidie siclos quadraginta;
sed et ministri eorum depresserunt
populum. Ego autem non feci ita,
pr.16,6.
pi'opier timorem Del. *Quin potius 16
in opere muri aedificavi, et agrum
4^to.
non emi; et omnes pueri mei con-
gregati ad opus erant.
*
Judaei quo- 17
que et magistralus centum quinqua-
6^16.
ginta viri, et qui veniebant ad nos de
gentibus, quae in circuitu nostro
ig.4,22.
sunt, in mensa mea erant. *Para-18
batur autem mihi per dies singulos
bos unus, arietes sex electi, exceplis
volatihbus, et inter dies decera vina
diversa et alia multa tribuebam. In-
^^*
super et annonas ducalus mei non
quaesivi; valde enim attenualus erat
populus.
12.U.L:ben$nefiern. 14..A: Sanb^jfiei
gerfji. 15..L: (Silbers. A.A: njarcn.
16. A.A:
SKaucrarbeit ... ^u^aufe (.!gaufen).
18.U.L:
imeuDig je^^nii;. A.A:2)ennod^
forb.
{E:
(Statthalter.
15. ftenebft. vE: frl^cren ... gebrit. B: ge^err?
fd^et. dW: aud ifjre Seute l;errfte ... vE:
fogar
iiattcn i^re Stm^U ... A: tglich 40 <B. u. ii)re
iDienerbrtftcnb.
SS.
16. fii^r ich fort ... ir tauften. B: (So l^abe
)2erf biefer Sffl.
angegriffen. dW: . am ...
griff
i mit . \E:
Sa felbfi ... baucte .
:
ftnb
^. Ui b. 2Berf verfammelt gewefen. dW: Seilte.
15. .: fuerunt.
vE: ^nete.
17. unb b. ju uni famcn aui l, &* timl^er.
dW:
[].
vE: (Sote, ...
18. B.vE:
fr
einen S^ag (ju)berc{tet turbc,
tuax ein ... dW: mir j. tt). auf ..> B.vE.A: aueiiei
fene. dW: gemattete? (A: SSibber?) dW.A:ep5
gel. dW: in Ueberfiuf . vE:
fr
10 iiage. B:beibie5
fem oKen ... (. 14). vE: tro^ bem. dW: ftu. las
fiete
... vE: lag.
208 (5,196,9.) Hiehemias
.
Siehemiae insidiarum hostium evitatio.
*9
&, 6 ^^ &
.
VI
^at &&
--
<^ "AqaL
, f &,
&
{ ^
)* ^-
^\
.
.
^
,
, ,
,
.
^
Tovto,
.
^
8
, -
.
^
}' &&
&-
'
,
'^
\
,if -
{} ' .
^
. &

^
-
&
'
.
^ ^rai'Tg
(^
1.* .
*
(pr.) (2|; FX: iv 5).
*y.cuya (ACi'iFXf ;
EX: *
).
2. : .
4.
*^*
Kcti .-
(A^Bf). Ff (. )-
CaQCt &(: <()-<;).
5. EXf (. .) (Ci'iFX:
TTor S. ).: .
. Ci'iFXf
(. &) s.
.
**
('|)
... ( ^).
CEFX: (: '^).
7.*(\.){:).
b.Ci'iFX.-gauAe/. EFX* ^y.
-:
'^
J AT : ,-
"^:
r :
IV
-
Jt
-
VT
t:bn3ob rtiDD ^n n^t'^i Vi
j- -
:
-
:
j- : jv -:
r j :
-
iiD^i'^ji nn^bi ^h'^TTi
'
n^ntoi'

: I vjv :
^
:
-
IT

:
IT
-
J I : j- V . .
-i
I V : - j - -<
1 VAX
VT :
-
;t-:it
: : j-
.
:

: I

:
j-':
: vr

:
-
;.
-r : : . j -: \-
j

; : < : " '


^ : -
n^b m^b b^^i^
^bi :?
<-
: jT ./;.
TV- :
'^mi'^i 3 HDiib^n
: -IT :
.
:
-
JV
-: -
^:
-
3 ''h^ m'^i^'^^ :DD'^b!s:
4
w
-
JT
- y-
y
"^:
:
-
iv
-:
nms aniii ^^ ^)2^^i rsn^
^T
-
IT
j
IT A : j- :
-
JT
- - -
:
- - -
: -
-
ni-isi in;:?D-ni^
'^^
d5?
: - J : \. :
Danton bn^n*m ^^ ^bk ^^^^
j :

:
-
: <t -
j :
-
:
ntiinn hdId < p-b:s?
"lintib
AT
r w .
7T
-
'v
-
:
'^!)
^bbb bnb n^h ^
V :
-
: VT
' -
:
/: :
j- : : - :
f
.< - '
nbiin anm2 "nbb
5?^ '
. " V V :
- .'.
J-
-
:
nnbtDi^n : iw^ nsr^iDi nbb
s
< : : IT fT
:
-
VT
-:
IT
*
:
J
jt
-
:
tiVi^T\ ^^) HNnD N^b ^b Vbi^
V j :
-
: <

nn^ 'ninbn
^^3
)i^ ^
^T
- vj
: . . y
"
JT
-
vv
-;
V. s. nna
'
19. .: eb. meiner... in (na$)ai[em. B.dW.
vE: an b. 33.
1. (Bcfem ... unfere ... eingefe^t. dW: ti \)on ...
geijort iruibe. vE: vernommen. B: bem ... ju D^rert
fam. vE: Sli^. dW.A: barin. B: baran brig.
2. stif. treten. vE; einem ber iDorfer.
B.d>V.\E:
). : (Sbene.
0iel^emta (5,19-"6,9.) 209
eregtter^ttffotberutt lum^at^i^la^tn. 2Sctbd(fttgung be5lBfaltS u. i^rcSlbnic^t.
V
19 ebenfe mir, mein ott,
lum S3c-
flen aUe; baS tiefem S3oIf getrau
^afce!
VI. Unb ba anefcaliat, XoBia unb
ofem, ber QiraBer, unb anbere un-
ferer ^einbe erfuhren, baf
i bic SDZau*
ern gebauet ^atte unb feine Sie me^r
baran tvare, TOienjo^l bie Zi)uxtn
ber Seit gelngt ^atte in ben
2 31'^oren: *fanbte (Sanebattat unb o*
fem ju mir unb liefen mir fagen : omm,
unb gufammen fommen in ben
Drfern in ber ^5e Dno. 6ie ge*
3 bten mir aber
335feg
ju ti)un.
*
3
aber fanbte 33oten ju i^jnen unb Iie i^nen
fagen:
3
^abe ein
grofeg @efftu0-
Surten, i fann ^inab fommenj
e baS SBerf n>leiben, to
bie anb abtrte unb ju ^inab
4 jbge.
*
@ie fanbten aber ?'^ viermal
gu mir
auf biefe SGeife, unb antoor*
5tete i^nen
auf biefe SBeife. *5)a fanbte
anebailat um fnften SDial u mir
feinen Knaben mit einem offenen 33riefe
6 in feiner anb.
*
darinnen tr>ar ge
freben: ( ifi ijor bie Reiben ge=
fommen unb ofem ^at eS gefagt, ba
bu unb bie Suben gebenfet abjufailen:
barum bu bie SDiauern fcauefl, unb bu
njoUefl i^r nig
fein in biefen @en,
7*
unb bu ^abefi bie ^roip^eten befietlet,
bie on bir u0freien foHen ju Sern*
faiem unb fagen: ^r ijl ber J?:nig 3>u*
ba! ^nn foIe n?irb bor ben Jlnig
fommen. 6o fomm nun unb Ia un
8 mit einanber rt^ftgen. *3 aber
fanbte ju i^m unb lief ii;m fagen: (BoU
e
ifl niajt gefe;en, ba0 i)u fagejl}
bu ^aji eS beinern erjen erbt.
9*^enn
fie atte ironten
furtfm
1%*.1'7,' Memento mei, Dens mens, in bo-19
i7.Ebr.6,io.j^m^^
secundum omnia, quae feci
populo huic!
Factum est autem, cum audis-
"
3,33.35.4,1.
set Sauaballat et Tobias et Gossem
Arabs et caeteri inimici nostri, quod
aedificassem ego murum et non esset
in ipso residua Interruptio (usque
7,1.3,1.3.6,
^^ tempus autem illud valvas non
posueram in portis):
*
miserunt Sa- 2
naballat et Gossem ad me dicentes:
Veni, et percutiamus foedus pariter
11,35.
in viculis in campo Ono. Ipsi au-
Gn.o,!eo.
^gj^ cogitabant ut facerent mihi ma-
lum. *Misi ergo ad eos nuncios,
3
dicens: Opus grande ego facio, et
non possum descendere; ne forte
negligatur, cum venero et descendero
ad vos.
*
Miserunt autem ad me 4
secundum verbum hoc per quatuor
vices, et respondi eis juxta sermo-
nem priorem. *Et misit ad me 5
Sanaballat juxta verbum prius quinla
vice puerum suum, et epistolam ha-
bebat in manu sua
*
scriptam hoc 6
modo: In gentibus auditum est,
^^
et Gossem dixit, quod tu et Judaei
^'*^
cogitelis rebellare, et propterea aedi-
fices murum, et levare te vehs super
eos regem; propter quam causam
*et prophetas posueris, qui praedi- 7
cent de te in Jerusalem dicentes:
Rex in Judaea est. Auditurus est
rex verba haec. Idcirco nunc veni,
ut ineamus consiUum pariter. *Et 8
misi ad eos dicens: Non est factum
secundum verba haec, quae tu loque-
ris; de corde enim tuo tu componis
haec. _
*
Omnes enim hi lerrebant 9
l.U.L:5trai)iier. A.A: in bie X^orc.
7.U.L:bir^roi)^eten.
3. B: atbeite an einem gr. SBeri. vE: bin mit ...
befc^ftigt. dW:
f^affe
ein ... B:
foUte b.
SB.
aufhren, tcenn baffelbe tt)vbe
fahren lajfen . .
.
ime? d\V: liegen bleiben, .bonbepe. vE:
ruben.
4. dW:
ertoicberte i^nen
auf biefeibcS. vE: gab
if)ncnb. Slntinort.
5. flieidjerroeife jum .. dW: itna^^jen. vE:
^.
6. fein,mUcii}ei^t. B: 3:^at unter ben^.ge?
2. S: io vitulis in Campoono.
l^rt. dW.vE: U. b. ^ifern verlautet (eg) A: (BS
gebt bas . B.dW.vE: agmu. B.A: fagtei.
dW: [.
dW.vE: ju empren. B.vE:
b. @eficn. dW: Dieben.
7. oud) ^t, ... es tfl ein . B.dW.vE.A: (ber
bi) ausrufen. dW:fpreen: ^.onSuba! B:bcm
^. ju Dbren fommen, biefen cfien. dW:
toirb ber M. Igoren von b. leben. dW.vE: bamit tt).
uns beratbcn (jufammen).
8. B: erbtet. vE: erfonnen.
14
210 (6,10-17.) Arehemias.
VI
Nehemiae insldiarum hostium evitatio.
'&
na\ &.
,
^^
/
.
-
^4' oliiov
& iv aal
^ '
.
**
6
, &; ,
ohov
;
^^
^
ibov ^
y
*^
in
,
& -
,
,
'6:>
. ^^,6 ^^
^
,
,

^^
Kai &
.
*
^& , ]&
,
&,
-
&-
.
^^
'-
,
9.B*at.
10. : .Ci'iFX: ort iqy'. ,
(s. ).
11. : ...
*
)- (ACi'iEFXf
parum inter se diversi). A*X (pro alt. A^Ci'iE
FX) avTjq.
Ci'iFXf (in f.)
'
.
14.
A2Xf (. &) . AifiFXf (a. .)
.
*
(.)6.
15.
| (. .) .2|(..) *(^
FX*).
16. : .
CEFXf (. .).
J ; . : - .
: $ :

ITT ; - -
:
VT : ST : - :
j" * j--:r
-
J : : -
r :^
'

Tiin-bi^ DN^'^sn
'^-&
5?^3
*^3
Vb^r^n ninbT hnr^DDi bi'^nn
:'^nb o'^iis nb'^bi Tiinnb D'^iis
/. :
:^
>
, :.- : ' .
: j
"^m n^n^ '^Dibs xa^t^
n^m^^i
r :
' -^
:
^
"^
r
/ : -: ' i
.
"^
.; ) - -
IT IT
jT/ I : - jv

:
- ' :
1
- <- ":
I : - -
:
-
:
pnb s?! tib bnb n^ni
1
-
V- : j- : VT <T :
jr
i :
-j- v: st ;
: :
n'^^riub Dil rk^ 'i'^iorns tobnaob^
<T :
-
I : -
: _
.
jt
-: |- :
-
:
-
:
. j: :
-
vj. :

:
~

r : :
nt^)am '^ntos?? bbt^nn
vj
^"!
:Di''
D'^Dsi) D'^s^nb b^biibie
"bs
^^^ ilD^h'^i-bs
^^
<3
^
:
-
; 1 :
"-;
_
j
-
j-
I
-
^T : - ! IV
n^niDb n^niD-bi' ni^bin
V. 1 1 . nnsn
<"23 ib. "2
^
. 16. lin'^K
"33
ib. im33D '^-uS
V. 17. ^-i<":2
9. ba^ es unttbletbe. iUbet nun ftrfe m.>nbe!
B: fagten: 3f)rc ^anbc terbcn bag 2crf fa'^rcn
laffen, b. c ma)t QtU}an tcrbe. dW: abiajfen om ...
cHferac^t tt). vE: ^^ur^t einjagen.
10. innen im 3;. vE.A: ging. dW.vE: (ttjar) ein*
gefi^ioffen. dW: gelten in ... Snnere be X.
...
bcnn eg f. Seutc ... biefc 9^ f. fic.
vE.A: tobten.
11. ein iSSt. wie bin, fiiefyen? unb n>er, tote iaf
bin, ntog ... dW: tu. ifi toit ia), bcr ... ginge unb am
Seben bliebe. (vE: njirb ... um am . ju bleiben?)
S5fci)emia> (6,10-17.) 211
@cmaja' 2ivat$ ui elb ic SSottenbung bet SDlaucr tc 25rtcfc ju . tion SoSia VI.
machen, wnb gebauten: ie foUcn bic
^, a'6ti;ittt toom efc^ftc, ba ftc
arbeiten. Qlber jtrfte bejio
me^r meine anb.
10 Unb i tarn '^an^ (Semaja, bc0
o^ncS ^ciaja, be o^neS SD^e^eta-
beelS. Unb er i)atte { t)erfoffen,
unb
[:
Sa un3 jufammen fommen
im <aufe @otte0 mitten im 5^em:^ci,
unb bie 2i;re beS ilem^etS 5ufIie5en3
benn
fie
tverben fommen bi ju ertr-
gen, unb tr>erben bei ber 9fommen,
1
1
ia^
fie
bi ertrrgen.
*
3
ater
[^
:
(SoUte ein foer SDiann fiiet;en? foHte
ein foer 3Jiann, tt>ie ^in, in ben
Xem^el geilen, bog er lebenbig bleibe?
12 3 n^iU nit i;inein ge^en. *iDenn
merfte, baf in Ott gefanbt
'
i)atU') benn er fagte trot)! QBciffagung
auf mi; aber %ohia unb anebaUat
13 Ratten i^m eib gegeben. *iDarum
na^m er elb, auf baf i mi frten
fottte.unb aifo t^un unb fnbigen, ba^
fie
ein bfeS cfrci i)ttm, bamit ftc
14mi ifiern mten. *ebenfe,
mein ott, be 3^obia unb (SancbaUata
biefen feinen $Bcrfen! ber^ro
^^etin 0ioab}a unb ber anbern ^ro^^e*
ten, bie troUten bfre(en!
15 Unb bie SRaucr iarb fertig am
fi'mf
unb jn?anjigfien Sage beg 3)ionat0 (-M,
16 in tt?ei unb
funfjig
Ziagen. *Unb ba
aUe unfere ^einbe ba0 tj'oxm, frte*
ten aUe Reiben, bie um un8 i^er
taren, unb ber 93:^ entfiel i'^nenj
benn
fie merften,
baf
bie 3Berf ^on
17 Ott ttjar. *ju berfdben 3eit
haaren ijieie ber jDberjien Suba, beren
33riefe gingen ju S^obia, unb i)on ilobia
ll.U.Lt iebenbig Hiebe. 14. A.A: ii^ven
SBetfen. U.L: beg ^vop^eten m. ib.V.L.
im
fnf
... SJlcnbcn. 16. U.L:
furzten.
nos, cogilanles, quod cessarent ma-
nus iioslrae ab opere et quiescere-
mus. Quam ob causam magis con-
ism.23,ie.
fortayi nianus meas.
Et ingressus sum domum Semajae, 10
filii Dalajae, fiiii Melabeel, secrelo.
Qui alt: Tractemus nobiscum in
domo Dei in medio templi, et clau-
damus portas aedis; quia venluri
sunt ut interficianl te, et nocte ven-
luri sunt ad occidendura te. *Etll
.8,16.
jjj^j.
p^m^ quisquam similis mei fu-
git? et quls, ut ego, ingredietur tem-
Nm.18,7.
pi^jjj gj Y-ygj2 Non ingrediar. *Etl2
jer.23,21.
intcUexi, quod Deus non misisset
eum, sed quasi valicinans loculus
esset ad me, et Tobias et Sanaballat
Es.4,5.
conduxissent eum.
*
Acceperat enim 13
pretium, ut terrilus facerem et pec-
carem, et haberent malum, quod
^s;iK3',?*.^exprobrarent mihi.
*
Memenlo 14
z4iLXii.
i"6i, Domine, pro Tobia et Sana-
ballat, juxta opera eorum talia!
sed et Noadiae prophelae et cae-
terorum prophetarum, qui lerre-
bant me!
Corapletus est autem mur\is vige- 15
simo quinto die mensis Elul, quin-
quaginta duobus diebus.
*
Factum 16
est ergo, cum audissent omnes ini-
raici nostri, ut limerent universae
^'*^
genles, quae erant in circuitu nostro,
ism*iv?2.
^^ conciderent inlra semetipsos et
ASMS.scirent, quod a Deo faclura esset
i'Si8,.opus
hoc. *Sed et in diebus illis 17
mullae oplimalum Judaeorum epislo-
lae mitlebanlur ad Tobiam, et a Tobia
12. fott&crn er
f. tie ... tocti ... il^ti gebtiQen fyaU
tctt. B: Unb ba id^g erfannte, fte^e ba Ijat ... dW:
fa^ in, u. fie^e, ott ... vE:
befa^ [ii}n] ... ba^
er eine 2. ju mir
f.
foitte, fonbern ...
13. . ober war er eebungcn. B: ba eS bei il^ncn
ju einem
bfen Sfiamen gcirorben ivre. dW: ibnen
bientcn jum b.er^te, um m, erlflern fonnen.
vE: mic^ erfnbigen
fcHte, bamit fte [mir] e. b. 9.
ma)tn ...
U. B.\E:
eb. e bem ... B:furdjtfam ma^en.
dW: in %iix)t fe^en. vE: mir %. einjagen.
15. dW.A:n2;.
16. i^nen fcl^r ... unfcrm . gct^nn or. B:
flf
tnarcn fel^v niebergefgcu in i^ren 5iiuien. vE: ba
fanfen fie...! A:u.muti;lo3 lurben in
|
felbji. B.
dW:
gcfeben (fei).
17. B: mten in benfetben itagcn bie (Sblen in 3>.
ibrer S3r. iei, bie ju X. binginc^en, u. bie ... fa
men. dW; liefen
... ieie93r. an
'$:.
ge^en, u. foe
vcn...
14*
212 (6,18-7,6.)
JVehemias*
VI.
Nehemiae custodia urbis popuUque recensio.
.
^^"
ivOQAOi ,
-^
^ 'Icora&av
-
.
^^
^
\
'
,
VII
--
, &, xat -
^.
-
.
^ '
^Avavic^.
'( &
),
^
' '-
,
ai &
&* -
',
,
^
\
^
6 /,
,
^
6 ^
xa(>iW ,
,
1
,
\ '
^
-
,
\ - ' ,
18.:).
%, : iQO, ...
*
. A^Bf (a.
)
.
3. : ... (* ,A*C'Xf)
.
... .... .
'5.
4.
FXf (, .)^.
6.
*
et (alt.) ...
f
(a. )6 ...
.
^^ ^s^-'^s ;Dn^b^ r.i>^:ni8

J
-
r
^
-: J
JT <: |-
npb ii^ pni.Ti ^^ n-^D^tDb
J- IT . IV r\ IT .. :
-
vr 1 j r -t: -t: : <
1" :iT : VT
I *-
i
:
'
nbinn hnDna nti^s
'^
Vli.
r
: : *.-;,- . :-
3? ^'ipB'^i nin^irn ^^'
>-: I ^-
!*
IT
-
:
-
-: |-
--: r
:
'
: : |- :
VT
~
.
J- VT :

:
:
-jt
-:
'^
r^b^5 ^) h'^rr^'n hta'^'^^'b^
)
: vv: j : :
J- IT
1 -
\" :
"^
:
J
- '-
: <-; |- :
J
rt
)
: s"
-
:
-
: : : : < --
: j
:
JT
: :
- <- -:
r
:
: : ^ r : : .- :
-^ nkspiii
'^ib-b^^ ^"^b^^
iri^n
: /:
IT
- : !<
-
: tr : - : s
|-
< ~
:
^ VT :
IT
j IT
J
.
jv V- V :
-
1 : : jv -:
.
ni^n'^bi
abtiin'^b ^^ b?:n
-
V. 18. r\ti^
<"33 ib. t]pa fci^n biio
V. 3.
'^
^^
18. :
|
mit f^m evfd^tt). l^attctt. dW: taven
i^mmitcrfdjh). Atjugcfc^tx. vE: feine aJlitverf^tOi
renen. B: ibam. vE.A: ber i^o^termann.
19. Sieben. B: ijon beffen uttl^aten. dWrjufei;
ncm 93e|ien ... l^interra^ten jte ii;m. vE: J^interBr.
i^m toieber nt. SBorte (33. 14).
1. nun... ar ... X^. cttt. dW.vE: fe^tc.
B:
|leneie...auf. dW: ^^ortrarter. \E.A: 2:^ri)uier.
%, t>ir 3. B: )&friien bes3 .
dW.vE:
^c^ctnia^ (6,187,6.) 213
^in$ttrt9U^^ii^5orcuttbSSorft(5ima^tC9clrt. 5Cic Sflc^nung bc folB VI.
18 ju innert. *iDcnn l^rer traten lete in
3uba, bie i^m gefc^hjoren irarenj benn
er tvax ein Sc^n^ager 6]:, be
o^neS ^ixaf), unb fein @o^n 3>
iiatte
bie ilo^ter SJ^efuflamS, be 8ot)=
19ne 33ereJ.
*Unb fagten uteS on
ii)m i3or mir, unb Brauten meine Oiebe
aus ju ii)m. (So fanbte benn 3^oi)ia
S3riefe, mi(^ aBjufc^retfen.
VII
S)a n)ir nun bie 33iauern geSauet
l^atten, i^ngte bie ii:^ren, unb mur*
ben 6ejieilet bie i^or^ter, lnger unb
2 Sei)iten.
*
Unb geSot meinem 33ru=
ber ^anani, unb ananja, bem $aiafi=
toogt Serufalem (benn er tvax ein
treuer 30 unb gottefrtig or
3ielen anbcrn), *unb
frr
jui:nen:
^an fotl
bie $^ore Serufatem nit
auft^un, 6t0 ba^ bie Sonne
'^cif
ixurb;
unb n?enn man arbeitet,
foH
man bie
it^r
Jufgen
unb i?errtegein. Unb e
irurben ter BejteCit an^ ben SSrgern
Serufaiemg, ein iegier auf feine '^nt
unb um fein
J^au0.
4 i)ie @tabt aBer n?ar treit ijon Oilaum
unb gro, aber n?entg 23oif barinnen, unb
bie Kufer
n? aren gefcauet.
*
Unb
mein ott gaS mir in ba8 ^erj, ba
ijerfammeite bie 9iati)g:^errcn unb bie
jDBerften unb ba S3oif,
fie
gu renen.
Unb fanb ein Siegtfier i'^rer 0ie'
nung, bie tor^in
herauf gefommentcaren
6*aug bem
efngnif, bie DZeBucabnejar,
ber itbntg ju ^(ad, ijatU n?eggefrt,
unb
lu Serufaiem rto^neten unb in Suba,
18. U.L: ii)x ioarett iei in.
1. .L: %i)ux. A.A: i^l^uren ein.
3. U.L:
]eif mxU.
veniebant ad eos.
*
Multi enim 18
eranf in Judaea habentes juramen-
tum ejus; quia gener erat Secheniae
filii Area, et Johanan iilius ejus acce-
perat filiam Mosollam filii Barachiae.
*
Sed et laudabant eum coram me, 19
et verba mea nunciabant ei; et To-
bias mittebat epistolas, ut terreret
me.
Postquam aulem aedificalus
VTI.
6,i.sir.49,i5.ggj
muFus et posui valvas et recen-
sui janitores et cantores et Levitas,
1,8.
*
praecepi Hanani fratri meo, et 2
2,B.
Hananiae principi domus de Jerusa-
.18,21.
lern (ipse enim quasi vir verax et
timens Deum plus caeteris videbalur)
i3,i9.E$.60,*
gj
^
gjg. j^Qjj aperiantur portae
3
ism.11,9.
Jerusalem usque ad calorem solis.
Cumque adhuc assisterent, clausae
portae sunt et oppilatae; et posui
custodes de habitatoribus Jerusalem,
singulos per vices suas, et unum-
quemque contra domum suam.
%
Civitas autem erat lata nimis et 4
grandis, et populus parvus in medio
ejus, et non erant domus aedificatae.
2 12,
* Dens autem dedit in corde meo, et 5
11^1;
congregavi optimates et magistralus
^ichr'M',1'.
6t vulgus, ut recenserem eos. Et in-
veni librum census eorum, qui ascen-
derant primum, et invenlum est scri-
ptum in eo:
Isti filii provinciae, qui ascen- 6
derunt de caplivitate migrantium,
quos transtulerat Nabuchodonosor
rex Babyloriis, et reversi sunt in
Jerusalem et in Judaeam, unus-
Esr.2.
(Siufffl^er) ber 55urg. B: toie ... fein muf ,
u.
fr^?
tcte ott or 35. vE: ioar:^aftiger.
3. ju 3er. ... tofjrenb, bie babei Yte1)en, fie ers
fcblte^en
, fo fijlet tftr batnad), Unb befteUet ... cb
nett ieglidjen ... dW.A: l^eig fc^einet. B: 6 baf
3ene bafie^en, foHen fie b. Xi). jufi^iieen? dW:
iijrenb jte b.
fl., foii man. vE: man ... tu. ii)t baBci
fielet, toiebcr jutna^en. B: unb Befhlet jte bann.
(dW: erf^Ue^et fie? vE: t^r foilt fte erricgein?)
B: mon [oil bie 56fcefleiten on ben ^
nern ...
... gegen
f.
^aufe 6er. dW.vE:
Sa^en au6 b. S3ch).
4. dW: gerumig. \E: Beiben eiten Yotit,
A: 6erau6 to. dW.vE: feine ^. (auf)geBauet.
5. bie 5otnei)men ... 9leg. berer, bie...n>aren, .
fanb barin flefdjriebcn. A: ju ja^fen. B: ben
efi^ted^igregicrn ju rennen. dW: jur@ef(^iec^tgi
evjieici^nung. vE: efciiiec^taufj.
B: ein ber
ef^led^t^rc^nung. dW:
efet6erJenif.
vE: bae 93. ber @efetufJ.
6. te ftnb bie inber be Sonbe*, bit 1^. geP.
ftnb ... ffnb jurticfgeFel^ret gen 5. B: ber
nbff.
dW.vE.A: @o^ne (ber 8nbfften).
B:
von ben
gefn9i SBeggefl^rten. vE: efongcnen. dW:
ber 3Begf^rung.
A:
@efngcnfft ber Siu^ges
tanberten.
214 (7,7-32.) nrehemia^.
VII.
Xehemiae custodia urhis populique recensio.
,
"^
^ ,
'-
,
,,,-
&^
", Bayoviaiy Nctovy
.
" '' ^
,
^
,
*^
vio\ ,
**
& ^
,
'
*^
/
'
*3
^IqI
&,
^^
, '^^
Bavovij '^^
,
'^^
' ^^
, '^^ -
'
^^
^
'
^l
^IqI ^^
^,
'^-
,
''^^
^ /-
''^^^
* ^^
^'
26
^ '
*, '
^"^ ''^&,
'^^
;
-
'
^^
Kaaa^J
&,
'
^^
,
-
'
^^
^ '
^^
, '
6. : .. 7. Ci'iFXf (ab in.) tXO-.
:
'.
... .
^:
{-). : -, ", ,
. [7ss. Nomina prr. .
al.J 10. : e$. ntv-
.11.
Bf (p. .) (CFX:
).13.:. \6.:. .^:
{^2). 19. : . 20. : li.
.22. : ^.
23. : Bfait.
24. :
4, . \{/. et
f
,
.26. : &... ). 27. :
&. 28. : &:29. :
&,
^. 30. : .
^iD^n^ <Tum rf)arn n^^vS rv^um
i- : :
-;|- :
-
j- :
: :

:
-:|- j : \-
:
vjv : ' -n :

:
- j
: 1" : - :
-
,
' *
: D^Di^i D^:s?n5 nisn tisbs r^z^xa
IT
: r : ' - j : :
-
:
IT : j -; V
; - j :
niii'^i
::?^.^
"^inb ^ nns-^D^n
AT : - V.
r : 'J^ j- ~
i" :
:3' nDbtis ni^"/0 nDbtii^i D'^b^
IT J7
: V
;. :
_
-
:
-
2^'
D'^n^in ^iba nb^^s? ^^im^
r
-: <.-
^
1 V V

j- :
V

_ jv :
- j-
: IT :
-
:
^- :
- j" : IT

--"r
r :
-
n^^t] tnta
^)32
'^DS
:'^: ni^nvJ
^

j- j
:
1 * : V.

nii^rj
^22
''DS :
'
D^rsni^
16
^
..
y
^
I
j"
: IT
: :
-

-
:
-
:
-
-1" ; IT :
)
:
.
: : : V .

i :
IT :

: j
.

;
^
'
j
-;
IT
:

: r
.-:- :
j-
;
r

-; V

.
' j
:
j
:

vt' : :
^
- j
:

:|-
^^ tibt iDn ^32 :ro*/c^^22
V

_
^ : .. j
: IT :
./ :
j
: : r :
.
I -!.
IT :
~
: j :
.
,
D'^rtiin lirnD. ''d:^ : nbs? ^Dti: ns/o
md
v: : I : j- :
>'
:

ni:bDi) bnb'rr^n
''3>5
::26
:
. .
" <- :
-
(
-
|-
-: J :
-
:
>
:

-^ -^^
:nDia3T
'^::?
!?28

J :
-
: r :
.
^

''tD^ tD^DUi^l 0^2?255 7:32?29
<- :' :
-
;
: r :
-
. :
-

^- :

: JT :

:
-
TT IT
<.:-
IT : r ;
-
''tDDii nn^^ D'^^tisi? T\i^)2
3
j
:
-
IT
.
: r :
.
v.

^
r
''3^ :'^st25i) ^^'
rjs:n Dtensa
<
:
-
: r :.:,
VT

:
IT : r :
.*
:
V. 16. pl^na
"53
. 24. '' !<"33
1
'Sfte^cmia^ (7,7-32.) 2J5
0 Silcgtfter bet ^craufoefommettctt VII.
7 ein jegit^er in feij^cr tabt, *unb tt?a*
ren gefommcn mit eruBaBei, Sefua,
S7ei;emia, ^farja, Olaamja, 9Rai)emant,
2)?arba^ai, 3Biifan, 2)?i)3erct^, SSige^jai,
9^ci;um unb S3acna. iDieJ ifi bi^ 3;
Sber mnmx om 23oif Sfrael: *bcr
^inber^arco n^aren gtt>ei taufenb, ^un*
Obert unb gtrei unb fleBcnjigj *ber
^tnber @e:^^atja brei '^unbcrt unb jtvet
10 unb fieBenjig;
*
ber ^inber ^xai)
(
^unbert unb tei unb
fnfzig 3
11*
ber ^inber ^a^at^ 2) unter
ben ^inbern Sefua
unb 3 jn)ci
taufenb a^t ^junbert unb ^'^;
12*
ber ^inber (Slamg taufenb
gttiei t)un=
ISbert unb ier unb
fnfzig;
*ber J^in
ber (Sat^u t ^unbert unb
fnf
unb
14ijier5tg;
*
ber ilinber @acal fielen
15i)unbert unb fe^jigj *ber ^inber
23enui
fe
l^unbert unb aa)t unb ier*
16ig}
*
ber i^inber S3e6ai fec^S
^un*
17bert unb unb jttianjig; *ber
inber 5iggab jtrei taufenb, brei ^un*
ISbcrt unb pvt'i unb jlranjigj *ber
^inber 5ibonifam
feg
i^unbert fielen
19 unb
feJig}
*
ber itinber S3igeai jn?ei
20 taufenb unb fieBen unb
feJtg3
*ber
itinber Qibin
fc
^unbert unb
fnf
21 unb
funfjig; *ber ^tnber Qlter i^on
22^ifta ad^t unb neunjigj
*
ber in*
ber afum brei l^unbert unb t unb
23jn.^anjig;
*
ber ^inber *-8e^ai brei
24i)unbert unb ier unb s^angig} *ber
t^inber ^ari^j^g i)unbert unb gtoif;
25
*
ber ,^inber iSeonS
fnf
unb neun*
26tg; *ber 3)?cinner on Set^Ie^em unb
3iieto^^a l^unbert unb t unb tig3
27*
ber 3}?nner on ^lnat^ot^ ^unbert
28 unb t unb jn^anjig; *ber SJinner
i)on S3et^ Qigmaet^ gn?ei unb ijierjigj
29*
ber Scanner on itiriat^ Searim, a*
)^'ixa unb S3cerot^ fieSen ^unbert unb
30 brei unb toierig;
*
ber SD^nner on
iKmxa unb aha
fe
^unbert unb
31 ein unb jh^anjig; *ber 9)inner on
2) :^unbert unb jtuei unb jnjan*
32jig) *bcr Scanner ^on 95et^ m unb
%i ^unbert unb brei unb jtranjig)
6. UlneZt,
7. finb ecF. dW.vE.A: bieba famen.
86;>. dW.vE.A: bie <So^ne.
quisque in civitatem suam. *Quive- 7
nerunt cum Zorobabel: Josue, Ne-
hemias, Azarias, Raamias, Nahamani,
Mardochaeus, Belsam, Mespharalli,
Begoai, Nahunij Baana. Numerus viro-
rum populi Israel: *filii Pharos, duo 8
miilia cenlum sepluaginla duo; *filii 9
Saphatia, trecenli sepluaginla duo;
*filii Area, sexcenti quinquaginta duo; 10
*
filii Phahath Moab filiorum Josue 1
1
et Joabj duo miilia octingenli decem
et octo;
*
filii Aelam, mille ducentil2
quinquaginta qualuor;
*
filii Zelhua, 13
octingenli quadraginta quinque; *fi-14
lii Zacliai, scplingenli sexaginla; *fi- 15
lii Bannui, sexcenli quadraginla octo;
*
filii Bebai, sexcenli viginli oclo;16
*
filii Azgadj duo miilia trecenti vi 17
ginti duo;
*
filii Adonicam, sexcenti 18
sexaginta seplem;
*
filii Beguai, duo 19
miilia sexaginta seplem;
*
filii Adin, 20
sexcenti quinguaginla quinque; *fi-2l
lii Ater, filii Hezeciae, nonaginla
octo;
*
filii Hasem, trecenti viginti22
octo;
*
filii Besai, trecenti viginti23
qualuor;
*
filii Hareph, centumduo-24
decim;
*
filii Gabaon, nonaginla 25
quinque;
*
filii Bethlehem et Ne-26
tupha, cenlum octoginla octo; *viri27
Analholh, cenlum viginli octo; *viri28
Bethazmolh, quadraginta duo; *viri29
Carialhiarim^ Cephira et Beroth, sc-
plingenli quadraginta tres;
*
viri 30
Rama et Geba, sexcenli viginli unus;
*viri Machmas, cenlum viginli duo; 31
*viriBetheletHai, cenlum viginli tres; 32
7. .: venerant. 12. S: octingenti (pro duc).
21. .: nongenti (pj'o nonag.).
11. t)Ott&en... vE: mit^
21. dW:[bcmeetebe]^. A:i)ecBne3?
2632. dW: bie Seute.
216 (7,33^58.) Hieheiiiiai^.
VII.
Nehemiae custodia urhis populique recensio.
^^
, '
vioi , '
^^
-
, -
^
3
vloi
' ^^
, ^
^'
^"^
,
'^^
,-
.
39
/ ^'
, -
*
^^
,
-
" ^^
,
-
'
^"^
'
,
-
.
^3
^
-
,-
,
^*
^* Ldfaccgp,
.
^^
' -
)
^ ^ , *,
^ , ,
4
^' , ,
,
^"^
^ ,
,
^^
^vloVAyyaa,
, , ^ ,
,
^^
, ,
-,
^^\ ', ', -
,
^^
,
^,
,
^'^
, , ^,
^^
, , /,
^^ &, , ,
^^
, ,
^
^^
, .
^"^
, ;
-
,
^^
, /, ,
33.
* .-^. (ACEXf). 34. : -
.^Q.Bi'IfQt/o). 37.:'/2. 43. :
.
*: OiiSsi'f 45. : .../. ... .
&.''.& ... ... ... &. 47. :
.,.. 48.:^/^ et* vloVAy.ed-
(ACEX parum diverse, A^ inter uncos). 49. B:
. 50. : 'Pctaoo)v. 51. : ^. 52. :
... ... ). 54. : . 56. :
...^. 57.h: ... .58. :
*... (^: ).
^^)
'^snn ^ inD '^D^33
IT : r
' -: -
; :
j
:
-
^'^^
tib^i ob'^i? ^^:i'2u
) ' -: -
-
JT
- :
\^^2 ^ hn
''^
: n5?n^51
5
-
J '
J" : IT :
-
:
^'
bti inn*^ ^'Ds :D^ntoi36
.

j " i
j
: : V :
hb ''iJin :nt^nm '^3?n^^37
j <
: IT
-; |- > } '.
-
IT V : ) : V : \.
j-
j
:
ni.r/3 :?n^hh^ rtibti: snkDD
"^32 38
V
' )- : -: V j : : j
:
rr^nb h:iT '^Dn D^snn ;^ti5b5^39
j"
: :
-
:
^
: -: -
' .
:n3bt^
^^^ ni^^ti ::? ^^''iki^
IT : r : '

'"."

IT : r
-: ' ; v.v ^
j
:
r :
- - i .
: - j-
:
/TT JT '
"
c.
j-
: IT :
:
^Dnb b^^^mb S'^tJD'^-^DS ^^b^^^^s
A : I : |- IT :
-
: > :

: J :
-
1
j
:
" : " : <\
-
" :
-
j- : VT
-: : > -
r
: 1 j
.
-
D^^^nsn jniDbtDii ^^ ^^ ''n5
45

;
~
IT : j :
at
I
- j : VT
.. -:
i"
: jt

l"
:
I I
j- : VT

1" : j
'
r :
VT
-:
bnr'^DB iDn-^Dn^^
VT I :
-
IT 1" :
1" : IT
:
j
: ' : r : jt :
'-'^
: '^is ^::?-^D2 -n32
^-
i" :
-
I j- : VT \ }i-
: : " :
: D^DtiiisD '^D:n
1- : :
- j
: -:
r : * t
-
i"
: IT :
-
J- :

: r : > :
-
^- :
-
IT y : vT : I i
:
:
-
: j :
-
:
-; j
: -
:
IT

: J : vv I : j-
r :
\\ny ''DB 'lip^-^DB
iibs^'^-^'DBss*
V. 43.
'p
JT^^inb
V. 48. hsn^ i<"an
V. 02.
'p
fi'^'r'iEi
(7,33-58.)
217
VII.
33
*
ber SDinner om anbern 0ie6o jn?ei
34 unb
fnfzig;
*t)er ^inber beS anbern
(SiamS taufenb jtrei i)unbert unb ijier
35 unb funfjtg;
*
bcr ^inber ^arimS brct
36^unbcrtunb ^tranjig;
*
ber ,itinbcr 3e=
rei)o brei i)unbert unb
fnf
unb mcrjigj
37
*
ber ^tnber Sob
,
^abibg unb )no
fleBen ^unbcrt unb ein unb gtranjigj
38*
ber ^inber enaa brei taufenb, neun
39'^unbert unb brcigtg. *iDie ^rtejter: ber
inber Sebaja, \)om ^aufe Sefua, neun
40:^unbert unb brei unb fieBenjtgj *ber
kinbcr Snimer taufenb unb gtrei unb
41
fnfzig j
*ber ,^inber ^ag^urS taufenb
jn?ei ^unbert unb fielen unb ijierjigj
42
*
ber ^inber arim0 taufenb unb fte^
43i>ene:^n.
*
ie Scijiten: ber ^inber
Sefua i)on ^abmtel unter ben Jtinbern
44 ^obua ier unb fteBenjig.
*
2)ie *
ger: ber ,^inber
5iffa:p^8
i)unbert unb
45 unb ierjig.
*
iDie Si^or^ter
tvaren: bte ^tnber atiumS, bie .^inber
5iterg, bie ^inber il^aimonS, bie .^inber
Qifub, bie ^inber ^atita, bie ^inber
(SoBai, aUefamntt i)unbert unb un&
46brei5ig.
*
3)ie CRetijinim: bie ^inber
3i^a, bie ^inber ^afu:^?'^a, bie inber
47 S^aBaof^S,
*
bie ^inber ^ero0, bie in=
48 ber <Sia, bie Jlinber 5abong,
*
bie ^in-
ber Sibana, bie ^inber i^agaba, bie ^in=
49 bcr (Salmai,
*
bie itinber ^,bie
ilinber ibbeiS, bie ^inber at)ar3,
50*
bie jtinber 3ttaia, bie Jtinber Oiejing,
51 bte ,^inber S^lefoba, *bie^inber
afamg,
bie ,^inber Ufa, bie Jltnber
^affea^,
52*
bie ^inber 33ejfai, bie Jtinber 3Jiegu-
53nimg, bie ^inber 0ie:^^uffim ,
*bie
^inber SSafbufS, bie .^inber ^afu^fja,
54 bie ^inber J^ar^urS,
*
bie inber *
Uti)3, bie ,^inber 3Jie"^iba, bie Jtinber
55 ^^arfa,
*
bie ^inber S5arfo3, bie inber
56
6iffera,
bie inbcr ^^, *bie ,^in*
57 ber
^),
bie ^inber 1^:^. *iDie
^inberber,^ne^te@aiomon3 it>aren: bie
^inber @otai, bie ^inber
@o^^ereti>,
58 bie itinber ^Jriba, *bie ^inber '^,
bie ^inber 3)arfone, bie Jlinber ibbeia,
*viri Nebo alterius, quinquaginla 33
duo;
*
viri Aelam alterius, mil- 34
le ducenti quinquaginla quatuor;
*
filii Harem, trecenli viginli;35
*filii Jericho, trecenli quadraginla 36
quinque;
*
filii Lod Hadid el Ono, 37
seplingenti viginli unus
;
*filii Senaa, 38
Iria millia nongenli triginla.
*
Sacer- 39
dotes: filii Idaja in domo Josue,
nongenli sepluaginla Ires;
*
filii 40
Emmer, mille quinquaginla duo;
.
* filii Phashur, mille ducenli quadra-41
gmla seplem;
*
filii Arem, mille 42
decom et seplem.
*
Levilae: filii 43
Josue et Cedmihel filiorum Odujae,
sepluaginla qualuor. *Cantores: fi- 44
lii Asaph, cenlum quadraginla oclo.
*Janilores: filii Sellum, filii Aler, 45
filii Telmon, filii Accub, filii Haiita,
filii Sobai, cenlum triginla oclo.
*Nalhinaei: filii Soha, filii Hasupha, 46
filii Tebbaolh,
*
filii Geros, filii Siaa, 47
filii Phadon,
*
filii Lebana, filii Ha- 48
gaba, filii Seimai,
*
filii Hanan, filii 49
Geddel, filii Gaher,
*
filii Raaja, filii 50
Rasin, filii Necoda,
*
filii Gezem, 51
filii Aza, filii Phasea,
*
filii Besai, 52
filii Munim, filii Nephussim,
*
filii 53
Bacbuc, filii Hacupha, filii Harbur,
*
filii Beslolh, filii Mahida, filii Har-54
sa,
*
filii Bercos, filii Sisara, filii 55
Thema,
*
filii Nasia, filii Halipha. 56
11,3.
*
Filii servorum Salomonis: filii So- 57
thai, filii Sopherelh, filii Pharida,
*
filii Jahala, filii Darcon, filii Jeddel, 58
33. dW: bie Seute.
43. t>oti ben ...
45. dW: %i)ox\uaxUT. vE.A: ilprpter.
46. dW: eigenen Seute. vE; ilemvelbiener.
218 (7,59-71.) IVehemias.
VII.
Nehemiae custodia urbis populique recensio.
^^viol (^ , &,
, .
^^
&. -
.
^*
Kai
^
,,,
,
&^^
-
y
''
^^
^ , ,
^, '
^^
^ ,
'
', -
',
.
^*
, '
aal .
^^
'^&& aoy ha
, 6
.
^^
-
,
^"^
,
'
^ -
"
-
, ,
^^
,
.
'"
'^4&(^'
- ,(-
- .
'7*
Kcii
- ,
59. : ... ... ". 60. :
.61. : -,,XuQs ...
.
62.
*' na. 63. : ^... lAxok ...
jf ^CfAAt (bis). A^FX: tkaiv ... yvvav/.a. B: -
... in . A^* (A^ cum
Bf)
64. :
yq.
... ^. 65. : IdStqoaa&a et
*
av-
... avaarfi et
*
o. 66. B: .*()
'^ . 68s. */-).
..(CEEXf parum diverse) ... -
pfiAiofc et
*
. 70. (&.,
^&EFX) et
*
(alt.)
(
|).
71 . :
^ .
59

:
- "^
y : : -

J : : J

:
-
:
: ) :

:
r
:- : -:
r
- -
:
AT > : j :
vT
I I" : JT : r
: 1"
I
*iT : r :
-
* ".
-'""
^32
vipn ^32 n^in
^33
D'^bnsn
\bn? ni3?p HjpH >^
'^^nn
nbs^ Dr35-b2? ^^^^ r^k^ '^n^r^n
64
V

IT :
-
ytx
'-
:
-
AT : j : :
-
: ' - -jt : s
':

TT : - V <
-
IT
. : - l v. -:
:
-
):
-
>j \. : 1
j. . .
iiiiii r:z'^5 ^ri^^ b?ipn-b3
ee
_- :
-
AT : VT
-
"^

VT
: j :

: I :
.
:
j- : V "1
IT

-:r
j :
-
:
V
:

AT

: j : <- "
^'^ :nt2Jnrn *^;:?nn5i D'^niii69
-
: IT
-: |- > :
-
i-
'^
n^bt nii<t3 r^"l^
-: AT
-:
I-
j : . /-
- *" -
"
r : V : ^.
j- :

:
. j
ii3n3 nii3^n '^uD^
n:sp/i) :s)
V : IT IT
j
^
, ,
n5ii^b
in3
^n^i-^b^sb
TT it'j-t tt:- at t:-
-; Ij :
I V V
^
r : :
-
: nii^n
'
D^tib3 D^bn ni3n2)
I
- j" -:|- v: :
-; i :
n:si5<b ^3n3 mh^n
^^^
j- : IT IT
j" 1
V. 63. \i3in ''^rri nina 'nn !i<"33
V. 68. D^:)a"ii^i
vjy
V.70. nns2 'i^sn fc<"5a
^cl^ctnia^ (7,5971.)
219
JDie c$ttc eBurt^tcgiftcr ie efammtaa^l iOie SBciftcuern jum SScrf*
VII.
59
*
bte Jlinber Se^'^atja, bte Jtinber ^atiU,
bie tnber ^o^erct^S toon 3e6alm, bie
60 jttnber Kimono.
*
Mcr CRet^inim unb
Jtinbcr ber Stnta)U @aiomon3 waten
brci ^^unbcrt jtt>ei unb neunzig.
61 Unb biefe gegen mit 'herauf:
5lbbon imb Smmerj aber
fie
fonnten
anzeigen t^rer SSater ^au0,
i^ren Samen, ob fie Sfrael irren.
62*^ie itinber ^elaja, bie ^Inber ilobia
>^
unb bie Jtinber 9iefoba njaren fcc^
l^un*
63bert unb gmei unb iergig. *llnb ^on
ben ^rtefiern n^aren bie ilinber '^aiiaia,
bie Jlinber afoj, bie ^inber 33arftilai,
ber ben Xc^tern 33arftilai, be
iieabiterS, ein Seib na^m, unb hjarb
64 berfelben 9^amen genannt.
*
2)iefe
\^Un ) eburtgregiflerj unb ba fieeg
fanben, hjurben fie om ^rie*
65 jlert^^um. *Unb at^irfati;a f:prad? gu
i^nen:
fie foUten nic^t
effen
oni 5iller=
i)eiiigften, big 'aa^ ein ^riefter auffme
mit bem unb Oet.
66 )er ganzen emeine njie (Sin 3)
nar jnjei unb iiiergig taufenb brei i)mu
67bert unb
feJig,
*
aufgenommen i^re
^nete unb igbe, berer hjaren fleben
taufenb brei ^unbert unb fieben unb
breigigj unb f^atUn jn?ei l^unbert unb
fnf
unb bierjig Snger unb Snge*
68 rinnen,
*
fieben ^nnbcrt unb
fe
unb
breiig
Stoffe,
gn^ei ^unbert unb
fnf
69 unb ijiergig 3Wauit^iere,
*
ier ^unbert
unb
fnf
unb brei^igJtameete,
fei^ tau:=
fenb fieben ^unbert unb gn^anjig
fei.
70 Unb etliche ber oberfien 93ter gaben
gum Serie. at^irfat:^a gab gum S^
taufenb lben, funfjig Secfen,
fnf
71 :^unbert unb breif ig ^riejterrcfe.
*
Unb
etie oberjte SSter gaben gum S|
an ba -Serf jnjanjig taufenb lben,
63. .L: genennet. 64. .L:
funben.
67. U.L:
ber ioaren.
68. .L: Snduier.
Esr.8,20.
*filii Saphatia, filii Hatil, filii Pho- 59
cherelh, qui erat orlus ex Sabaiin,
filio Amon.
*
Omnes Nalhinaei et 60
filii servorum Salomonis Irecenti no-
naginta duo.
Hi sunt autem, qui ascenderunt61
de Thelmela, Tlielharsa, Cherub,
Addon et Emmer, et non potuerunt
indicare domiim palrum suorum et
semen suiim, ulrum ex Israel essent:
*filii Dalaja, filii Tobia, filii Necoda, 62
Er.2,6i.
sexcenti quadraginta duoj
*
el de 63
sacerdolibus: filii Habia, filii Accos,
2Sm.i7,27.
^i Berzellai, qui accepit de filiabus
Berzellai Galaadilis uxorem, et vocalus
est nomine eorum.
*
Ili quaesierunt64
Esr.2,62.
scrjpturam suam in censu, et non
invenerunt; et ejecli sunt de sacer-
8,9.Er.2,63.
iiotio.
*
Dixilque Alhersatha eis, ut65
non manducarent de sanclis sanclo-
.8,3.
pyj^^ donec slaret sacerdos doclus
et erudilus.
8,i.Efr.2,64.
Omnis multitudo quasi vir unus 66
quadraginta duo millia Irecenti sexa-
ginta,
*
absque servis et ancillis 67
eorum, qui erant septem millia Ire-
centi triginta septem; et inter eos
cantores et cantalrices, ducenti qua-
draginta quinque.
*
Equi eorum 68
septingenli Iriginta sex; muH eorum
ducenti quadraginta quinque; *ca-69
raeli eorum quadringenti triginta
quinque, asini sex millia septingenli
viginti.
5.2,8.
Nonnulli autem de principibus 70
familiarum dederunt in opus. Alher-
^
satba dedit in thesaurum auri drach-
mas mille, phialas quinquaginta, tu-
nicas sacerdolales quingentas tri-
ginta. *Et de principibus familia-7l
rum dederunt in thesaurum ope-
ris auri drachmas viginti millia,
61. i.\)tvauft>oni:i)ei','m, dW: Sfaintn^au3 ...
angeben. vE:
tjtcrlic^e ^. : u. i^reSlHunft.
63. B.dW;
genommen (l^atte).
\E:tmUxXb)s
Ux ...gumSB.
6167.
Sie @0r. 2,
6:2-65.
66. .* vir. S: sexcenti (pro trec).
70. (S>etZiyivfatf)a, B:ijon benomel^mfien^u^ii
tern ber 33. vE: (Einige . b. Steri. . dW: . ber
ganjen5lnja^iber@tamTn]^aupterg.[a)ian(i^e]eitog.
B.vE: 3)rad^men. dW: Tarifen. B:
S^jrengOetfen.
dW.vE.A: . vE.A:
^riefierfieiber.
71. . bcdS. an@oI&.
220 (7,72-^8,6.) KTehemias.
VII.
Xicgis praelectio festique tabemaculorum celehratio.
rtt
.
^"^Kai
,
, &
-
.
"^^
^
\ &\
.
)&6 6
,
VlII.
' ,
*
6
-
,
'.
^
Kai "6
6
/.
,
^
.
,
.
^
"6
)^,
^ \
\
,
', \
^ .
^
^
'
-
,
'
\ , ^
,
^
,
,
,
71.
*
... : .TQtay.oalaq. 72.
**
.-'(2 [iter uncos]BCi'iEFXt, FX sine
.). FXf (. .) (). 73.
*
(alt.)
... &... 7. ,
1. : ft^av '. ^(pro A*CX) .
2. : "(ut semper). A^* .(A^Bf).
*
(alt.) xai
(ACf).
3. (pro
^)
(Ci'iE
FX: ). 4. FXf (. . .) -eh
(Xf
etiam ). ^: &-
-^-
{&. ^; : &&.). :
. ... (pro fvojv. AEFX) .
2: MeX/taq ...4 (A^C^EX). A^ (pro
4.'^)4. : .6.
Bf
(a.
)
.
jv -:
r

IT

i-
-
VT I V V :

: :
-
TT TT j
: :
a'^DP^ 3'^5n tiDiDi i^inn
^
:
-
j 1 Vi :
j
:
jnrn:^ '^tam D^Dn ni5n::i
IT : : )' '
V
-: I y : :
-:
1 - : :!-: j -: -
j :
i-
-pDi D'^D^ni:?!^ Drn
-]
a'^n^itiinn'i
,
: r -
: ST
I
: : (- :
:
-
j
- -- ^v "IT :
"^
.

IV
"IT : : ) :
'
i
ih^ ^^^ rn-^D
^'-
viil.
TV j : < : IT
"
-
AT
-
- |- j" : V.V -;
: JT
-
^^hrro nbbn ^^i^h h)2u^^

: " -
^
JT : V : :
-
-!
inrf
ii"iT5? i<^n^i : b^to'^-n^5:
2
V I " - JT : V j
-
I :
-
: j
"
Jt
-
<- :
-
(.T

^
: - j

:

'
'^hn'J>1: ^nsb
^ninnn
I - |-
j
; JV -:
:
r
-:
IT
VW
-
j -:
r
-
VT y :

: " ? :
-
:
JT :
-:(--
IT
- '.
r
^^ nn^b liD;-^^ vr'-bw/2-b3?
j -:r-
-
j
-: ! "
"^
-
:

ST

I : TT-;r
-
: : - :
j: : VT
:
- "^
s"
:
nris^^i lhnnm n^^iar ^
^^
-
:
-
IT . JT '
- i " : - :
br^-'^s iri-b::) '^5'^2?b
htbti iiiT2?
y IT V : : _ at i
D^"Ib^nnin''-^^^r'n"Q^'^:D5?n
6
: : IT jy
: : 1 vjt
.-
]i2^
->
^ 3n-b:D
^32?^
bi^^n
< ~~
AT
-
nin'^b
)^^^
djt^t b^^rin
r
!?-;- :
-
s:-
-i -
j ;
V. 72. msMi it"3a
71. dW.vE.A: Seinen.
73. ti. bie ttom olf. B: io^neten in il^ren
<
dW: Unb
fo to. ... vE: m. alfo.
1. B: ein einiger SW. B.dW.vE.A: auf
bem
(freien) ^e. dW: l^erbeiBrc^te. B: foUte
^erbvins
-4
fitc^emia^ (7,72-8,6.) 221
Sie ^^ctfammlttttg jut Sefung be efe^eS ^@ta*
Vlff.
gincl taufent) unb i\mx
^unbert ^funb
72(SiIBer. *Unb ba^ anbere SSolf gab
ghjanjig taufenb ulbcn unb jtrei tau-
fenb ^funb (Sit6er, unb fieBen unb [e(^-
73^13 $rieflen(fe. *Unb bie ^riejier
unb bie Setten, bie 2!i;or^ter, bic @n=
ger unb etitc^c beS 93oif unb bie 3^e*
t^tnim unb gan Sfrael festen
in
il^re (Stabte.
t)S)a nun :erju fam ber jieBcnte
aJionat, unb bie inber Sfraei in i^ren
.@tabten laren, *i)crfammeUe
ba ganje 23oIf tie (Sin SDiann auf
bie
Breite
af[e
or bem 3Baffert^or, unb
fpra$en ju (SSra bem @riftgee:^rten,
bag er bag efe^bu a)?ofe
:^oiete, baS
2 ber ^err Sfracl geboten ^at.
*
Unb (Sra,
ber ^riejter, Brte ba0 efe toor bie
emeine, BeibeS SDinner unb SSeiber
unb ae, bie eS toerne^men fonnten, am
3 erjien iiage beS f!e6enten SD?onat0,
*
unb
barinnen auf ber Breiten
ffe,
bie
5oor bem SBaffert^or i% toon SOior-
gen an 6i0 auf ben 9J?ittag, tior 3)
unb 2Bei6 unb ter eS ijerne^men fonnte.
Unb beS ganjen SSoIfg D^ren n?aren ju
4 bem ee^t)u gefe^ret. *Unb (B^xa,
ber riftgee~^rte, ^anb auf einem ^5i-
gernen :^o^en 6tu:^i, ben fie gemt
i^atten, ^u iprebigenj unb jianb neBen
\i)m SDiat^it^ja, ema, QlnaJ, Uria,
i^ilfia unb 3}iaefeja u feiner eten,
aBer ju feiner Sinfen $ebaia, a)2ifaei,
2)1, afum, ^aBabana, (Sri
5 unb 3)Zefuilam. *Unb (Sgra t^at bag
auf ijor bem ganjen 23oIf, benn er
ragte Ber atte 33
j
unb ba er eS auf=
6 t^at, jianb solf. *Unb Sra ioBtc
ben ti^errn, ben groen ott; unb aUe0
SSoIf antn?ortete: 5imen! 5imen! mit
i^ren dnben emi^jor, unb neigeten
-
71.72.U.L:@iiBer3.
1.2. .L:2onb...3onben.
2.U.L: BetbeSOi. S.A.Aaic^temaHorgen.
Esr.3,1.
et argenti ranas duo millia du-
centas.
*
Et quod dedit reliquus 72
populus, auri drachmas viginti mil-
lia et argenti mnas duo millia,
et tunicas sacerdotales sexaginla Se-
ptem.
*
Habitaverunt autem sacer- 73
dotes et Levitae et janitores et can-
tores et reliquum vulgus et Nalhinaei
et omnis Israel in civitalibus suis.
t)Et venerat raensis septimus; filii
autem Israel erant in civitalibus suis.
*
Gongregalusque est omnis
VIIE.
3,26.2Ch.29,populus quasi vir unus ad plateam,
*
quae est ante portam aquarum, et
Esr.7,6.11.
(jj^grunt Esdrae scribae, ut afferret
iibrum legis Moysi, quam praecepe-
rat Dominus Israeli. *Altulit ergo 2
Dt.3i,9ss.
Esdras sacerdos legem coram multi-
Acta3,2i.
^ujjine virorum et mulierum cunctis-
^,9,
que, qui poterant intelligere, in die
prima mensis septimi,
*
et legit in 3
eo aperte in platea, quae erat ante
portam aquarum, de mane usque ad
mediam diem, in conspectu virorum
et mulierum et sapientium. Et aures
omnis populi erant erectae ad Ii-
brum.
*
Stetit autem Esdras scriba
9,4.Mt.23,2.gypgj.
gra(juuj ligneum, quem fecerat
ad loquendum; et stelerunt juxta
eum Malhatias et Semeja et Ania et
ria et Heicia et Maasia ad dexteram
ejus, et ad sinislram Phadaja, Misael
et Melchia et Hasum et Ilasbadana,
Zacharia et Mosollam.
*
Et aperuit
Esdras Iibrum coram omni populo,
super Universum quippe populum
eminebat; et cum aperuisset eum,
stetit omnis populus. *Et benedi-
xit Esdras Domino Deo magno; et re-
5,t3.ici..t7,spondit
omnis populus: Amen, Amen!
Ps.?3i,2.
elevans manus suas, et incurvali
4
gen iaffen. vE: Bringen foiie.
2. B.dW.vE:
Sirfammiung
B: on SJinnern u. ) ju ben
B:
erfianbig twaren juju^ren.
3. dW: om SlnBru^ bc3 m
B:
Ui
auf bie J^atfte bes iloge. dW.vEA:
auf baS
. gerietet.
A: ber 50Z. u. 3.
;. vE.A:
erfie'^en.
\E: ^lageanBrud^.
t)
Vulgo hie initium capitis 8.
73. Al.f (p.
seplim.) scenopegiae sub Esdra et Ne-
heraia.

6. S: voce magna (pro magno).
4. fcaju gemacht. B:'i)oi)tnDxt. dW: erjle on
Jpoij. vE: ^oijger. A: l^ij. Siniriite! dW: ju bem
^e^ufe.
vE: jum Sieben? A: barouf jureben?
5. ben ^ugett bes g. 9J. B: fJanb l^^^er ba
g.
S3. dW: njar er^ben Ber ...
6. mit(5mpori)el>ettii)rer^. vE:banfte. :^)
Bung. vE: ^uf^eBung. dW:.@pfeieel
222 (8,7-15.) Sieheiiiias
VIII.
Ziegis praelectio festique iabernaculorum celebratio.
xal inl im
.
"^

^ &
)
^rav \ -

} ,
^ -
^,
6
^ .
^
\
\ -
, -
^
& . 6
, ; .
^^
'
&, q)
,
-
,
-
^ .
**
-
' ^ ' -
.
^"^
& 6 (
,
,
-
.
^^
] (^
,
"
-
^
.
^*
Kai
^} ) ,
),
*^
7. : ^. AB* .
"
- .
(Ff,
Sira. ). 8.
*
.
*
(alt.) tV(A2Bt). 9. 2:
y.vfjifi) '
(C: xvq. .). : /..
1). : . .
... Kvfjioq /
(~) (EFX:
^
miQiu ). 12. :
). 13.
Bf
(a. .) (ACEFX*).
15. CEFXf (a .).
JT : " :
-
: :

h\V^)
iDn
nati^ h'^iTS? i^ro^^bp
: :--: jt

AT
-
IT
V r
: . '
:
\- i
vv;
-
j ::
-
IT : X
-
:
^
V V j : AT : "^v: j-
'-
: -
-
:
-
J JT : : j
-
: - :!-: - - 1 j -
jt : :
<
-
;
"biiii i)b3N^nn-bv^ DD'^nb^i nirr^b
^
-
; ^. : - :
"^
-
: jt |-
(, : : ^
: *
hh ahb
^'^^
:nninn '^nm-n.^
"^
: J
-
- ) : '
vn 5i^p-^3 ib liisD r^^b hiD^
V
-
j'j I j j"
:
VT
)- : V j -
; a"
~'~
-b^b
D^tiinri a'^ibm iyiy)2
^^ll
: -
: - :!-:. iv : . r
'^
-
: a't
V-
f
-
. j
'
TT
^
^
<.:,..
^
"^
T
'r
-
r I"
nibi?bi niin nbb^i hinib^
V
-.1- : j- -
: : :

:
-
-
AT : JT :
r. y;

:
nins^n
'^
?iSDi^D '^'in nvn"^ :
IT

_ : IV
... -
j
-
ST2?-b^^ ahbrn '^Dnn arn-brib
\j
:.
'^
'.' :!-: -:
-
'^
7
'^nnn-b^i b'^stonb'i "issn
IT
- j
:
"^
V
"^
v: : - ":
a"
<T -: AT
-
, J V : :
-
-^Dn
"^
^ ^-m hin''
1.
: : "
-
J
-
: :

: - J
-
.^ i -
"^S" :

-b:33
bip
^"i'^ir'^'i iir^bt*^ nJSIlsa
^
:
'^
h

-:r :
:
- j.
-;r
V. 10. n:5>3 'K V. 12. t<iira "an
7. B: unterliefen b. S. in Um . dW: lecjten
bem . ba3 . au. vE: crflrten. B: Moat auf fei
nem tanb. dW.vE: blieb (an)
f.
teile.
8. unt ^aben ben (Sinn on ... ei eelcf^n
toarb*
dW: ou b. . B.dW.vE.A: beutli^. vE: festen
b.
<S. einanber. B: man fe^te ... i^inju. dW: Uim
'^e^cmia*. (8,7-15.) 223
er ^eilic Sag* >te tofc ^reube SDtc SSetfammlung ^nm Utticrtt^t im
efcfe.
VIII.
unb Beteten ben *errn an m{t bem ^ntit|
7 gur rbe.
*
Unb Sefua,
33ani, ercbja,
Samin, QifuB^ abt^ai, ^^obaja, 9)iae[eia,
Stlitaf 5ifaria, 3ofa6ob, ,^laja
unb bie S^eijiten matten, ba^ baS 33
auf
bag efe
mcrfte; unb ba8 25oif
8 fianb auf feiner tdtte.
*
Unb
fle lafen
im @efe^bu(i^ otte unb er=
flnbll^, baf
man e oerjianb, ba man
e0 .
9 Unb 9fiei;emta, ber ba ijt ^ot^irfat~^a,
unb (SSra, ber $rtefier, ber (Brftge=
Ie"^rte, unb bie Jieitcnv bie ba 23oif
aufmerfen matten, f)3rac&en u aUem
23oif: iDiefer %^ tfl
l^etlig bem ^errn,
eurem ottj barum feib nid^t traurig
unb treinet . iDenn aCie 33oif tt?ei-
nete, ba fie
bie 3Borte beg @efe|e0 'ij'ox-
1 ten.
*
2)arum f^jrac^ er ju ifjnen : e^et
^in, unb
effet
ba j^U unb trinfet baS
fe,
unb fenbet benen S^eii, bie
ntc^t3
fr
Bereitet :^a6en; benn bie*
fer 5!ag i|l
i)
eilig unferm ^errn. iDarum
Befmmert eu^ nit; benn bie ^rreube
1
1
am vi^errn ijt eure @trfe.
*
Unb bie
Sei)tten fliUeten alleS 33oIf unb f^)ren:
@eib fiiUe, benn ber 5'ag ijl ^eiiig} Be*
12fmmert mt. *Unb aUe 33oIf
ging ^in, bag e8
fe,
trnfe, unb il^eil
fenbete, unb eine grofe i^reube mtej
benn
fle Ratten bie Sorte erflanben,
bie man i^ncn :^atte funb getrau.
13 Unb beS anbern 3!ageg tierfammetten
bie oBerflen 33ter unter bem gan*
Jen
33oif, unb bie ^riefler unb Jiebiten
ju a^xa, bem (Sriftgeterten, ba er
fte bie SCorte be8 efe^e unterritete.
14*
Unb flc fanben gefrie6en im
efe^,
ba8 ber *err bur
9)Zofe geboten :^attc,
baf bie inber ^fraei in Jaub^^tten
tDo^nen foUten auf ba
%
im fleBen*
lten SDionat. *Unb
fie liejien eS laut
njerben unb ausrufen in allen i^ren
7. .L;
matten ba SSoi!, ba
auf . m.
9,3.
sunt et adoraverunt Deum proni
in terrani. *Porro Josue et ani
et Serebia, Jamin, Accub, Sepihai,
Esr.10,23.
Qjj^^^ Maasia, Celita, Azarias, Joza-
bed, Hanan, Phalaja, Levilae, silen-
lium faciebant in populo ad audien-
dam legem; populus autem stabat in
gradu suo. *Et legerunt in libro legis
Bei distincle et aperle ad inlelligen-
dum; et intellexerunt, cum legeretur.
Dixit autem Nehemias (ipse est
''Ksr"2,63.'*'Athersalha), et Esdras sacerdos et
scriba, et Levilae inlerprelantes uni-
Lv.la'.ii.
verso populo: Dies sanctificalus est
TTiffilNeh-'^^"^'"^
^^^ noslro; nolile lugere
Flebat enim omnis
8
9
9,1.
legis.
V.12.
Dt.l2,t2.16,
14.
v.10.Kst.9,
l'.).2V.
Lev.23,34si.
42.Dt.16,
13.
et nolile flere.
populus, cum audiret verba
*Et dixit eis: Ite, comedile pinguia
10
et bibile mulsum, et mitlile partes
bis qui non praeparaverunt sibi;
quia sanctus dies Domini est. Et
nolile conlrislari; gaudium elenim
Domini est forlitudo nostra. *Levi-ll
tae aulem silenlium faciebant in
omni populo, dicentes: Tacete, quia
dies sanctus est; et nolile dolere.
*Abiit ilaque omnis populus, ull2
comederet et biberet, et milleret
partes, et faceret laeliliam magnam;
quia inlellexerant verba, quae do-
ruerat eos.
Et in die secundo congregali sunt 13
principes familiarum univ^rsi populi,
sacerdoles et Levilae ad Esdram
scribam, ut interprelarelur eis verba
legis. *Et invenerunt scriptum in 14
lege, praecepisse Dominum in manu
Moysi, ut habilenl filii Israel in
labernaculis in die solemni mense
seplimo,
*
et ut praedicent et di- 15
vulgent vcem in universis urbibus
9. .: vestro.
10. .: ei qui non praeparavit. .: vestra.
oviefen. vE:
fte ba eiefene oerflanben. B: tca . dW: berul^igten.
gelefen wrbe. 12. dW: einen gv. ^^reubentag ju feiern. vE: dn
9. crXiiirfotijo. B: Sanb^ficger (33. 7). gr. grcubenfejt.
10. dW.vE: %tths ... (Sfe.
B.vE.A: ^^eiie 13. ber bie 2B. B:fte33erjianb Befamen in ben ...
[tjotn
Sffcn]. dW:cri^te. B: bereitete. vErbem, dW: um aufjumerfen auf
... vE: ju a^ten.
toel^em n. jubereitet
ifi.
B.A: (Sr^lic^fett) im
Jj. 14. \E.A: i^tUn.
U. B: matten fc^toeigen. vE: ermal^nten jum 15. unb baft fie miifiten e I. to. loffen ...
224 (8,16-9,5.) nrehemias
VIII.
Populi poenitentia foederisque inslauraiio*
,Kai "'
^
\
<^
"
,
'.
^^
^& 6
,
-
,
"^,
.
*^
, -
, , .
' .
.
*Q
&
'^. -
' -
, (]^
] .
IX,
}
^
.
^
({ &
' ,
.
^
,
,
' -
^ .
^
'
, ,
-
,
^
^
,,,
15. : ^&...
*
.
16. ; . .. C: 5... .
Bf
(etiain a. alt. ).
*
EX (pro
^) 3.
17. FXf (in f.) .
1. C: '. .
^*
. )-du.
(A2Bt).
3. *;(2). C (bis): /.
4.
Bf
(a. pr. vloi) ol ... vloq ^...
Xo)vevL A^* (A^Bf). C: &. (.
5. :
(EFX: ). AB* ,-.
(F-J-, sim.
),
TT J :
-j-
I

V
"IT
I V V J j
'7 * ~ "~ :
yy
''bsJ'i '^T/nn '^bi^i hnn '^b^n
j :
1*-
I
-
*. '. j -:\-
AT
in^^ nisD Dnb w:^''^
''^^^2^^
>
.
^
~~ - TT
: j- :

:
IT
' - "^
J ~


:
- ,-
J :
"-
^ :
-
-
-
,
J
.,
-
-
J
- .- '^
:
J :
1 j
: :nbii-\
^
: ; : : * -r
-
h^Ti^^Ti niin "isb^ ^^^^
is
. ^
.:_ IT
<-
: :
-
j- : -;| I -:
I-
j
-
IT : - V
k:-'.
1' '
~
S
~
^
5inb nr:^'^ ta^ntur hvn^ IX.
V j
-
:
-
:
:
j :

: - : < : ^
-
iib^s'! Jn^br nmiii D'^ptonv^
: IT
-
IV
-:
VT T-;|- -
:
:
-
1 '\
j
: V

: "jv
ni3i?ii Dh'^nistn
b?
wri'^i
: :
-
:
-

-
-:
^3?3 Dnsnbiii nin*^ n^iin nsbm
j
: V.

I : -JT : s-
' :
nb3?^/:i-b^ p'^i ton^nbi^ nin'^b
4-
j-;
,- - TT- IV

I
.:
r
mt:
-
: '^s-
:'-
-

:
r
bip3
^p2?T^i ^DDD ^D3 ^
"^3:1
'j : *-;:- -at : j :
r
\
woiii^'i :n%nbi^ nin^-bi^ bi^:^
-^
j : I
-
IV
:
VT :
'^ "^
: :
- -; .
^ . . :'- : - j

:
-
. 17. p^
{^"33
V. 3. n'i^'is'n "33
15. 3r!]^orjjtt)efge. dW.vE: bcn 53erg. : Oai
cbirge. B: ifc^e on DHcn;S3aunien u. .
^.dW: mit) ^)Deljttj, ... Mcf&eioubtcn
i. vE: bt bei.
IG. B.A: a3orf)afen (33.
1).
^c^emia. (8,169,5.) 225
ie dub^tfettfeier iDic Sufammeitfuitft jum unbenicfcnntntf
"VIII-
(Stabten unb gu Serufalem, unb fagen:
@et?et ^inaug
auf
bie 33erge unb i)oIct
Deljtueige, 8atfamti>ctge, SDii^rtenjiretge,
^aimcnjix'^eige xmb 3^^9^ ^^ bieten
Rumen, ba man Sauti^tten
,
16 tte eS gef^rieien ^e^ct. *Unb bag
3SoIf ging ; unb ^oleten, unb
matten i^nm Saub^ttcn, ein jeg^er
auf feinem unb in i^ren ^5fcn,
unb in ben ^fen am ^aufe otte,
unb
auf ber breiten
ffe
am 2affer-
t^or, unb
auf ber Breiten
affe
am %)
17 S^^raim. *Unb bie ganje emeine
berer, bie anQ bem efngnig n?aren
n)iebergefommen, matten Saufc^^tten
unb n?oi^ncten barinnen. ^Denn bie ^in*
ber Sfrael :^atten feit ber ^ui
Sofua, be
o'^negSilun^big
auf biefenilag aifo
get^^an. Unb War eine
fe^r groe i^^^ube.
18 Unb tvarb im efe|Bu^ otteS geie=
fen aile ^age, om erjten 5!age an bia
auf ben legten; unb ^ieiten baS
%
fielen $age, unb am ai^ten itage bie
SSerfammlung, it>ie
fi^ gebhret.
BX 3im toicr unb sii^anjigjieni^age biefeS
3)ionat3 famen bie ^inber Sfrael
in-
fammen mit i^a^tm unb 8cfen, unb
2 (Srbe auf i^nen, *unb fonberten ben
amen Sfraei ijon atten fremben ^in=
bem, unb traten i)in unb befannten
ii}re tibe unb tl^rer 33ater SDitffet^at.
3*
Unb fianben auf
an i:^re (Sttte, unb
man im efe^6u be ^errn, it;re
otteS, ijiermai beg ilageS^ unb
fle
be-
fannten, unb beteten an ben -^errn, t^ren
4 Ott, ijiermai beS 5!ageS.
*
Unb bie ^cou
Un fianben auf
in bie ^e, ne;mi
Se-
fua,
8ani, .Rabmiei, ebanja, 33uni, c=
rcbja, 33ani unb Gi)enani, unb frieen
5 laut ju bem errn, i^rem Ott. *Unb bie
SeijitenSefua, ^abmiel, S3ani,afabenia,
15. U.L: Del^iD., ^aribaumiteige.
17.U.L:ftntber3eii.
18. B.dW.-manIa. ^^^. dW.vE:
itag
fv %. ...
(hielten fte) bie gefterfammi.
B: iuar
ein ^eiettog
bem iiitu)t. dW.vE.A: it. b. e*
brauche.
1. dW: jum %. u. in <Batn^ u. (f. auf
ii^rcn
^au^tern. YErBet^.u. in^rauerfieibern, u.mit @.
aufri. A: (Staub!
2. <2ttbcn. B: ti fonb. |
bie om (S. 3fr.
al.
dW.vE: (Sfincn ber ^vembe(n). vE: flcUten
|;
suis et in Jerusalem, dicentes: Egre-
dimini in montem et afferte frondes
olivae et frondes ligni pulcherrirai,
frondes myrli et ramos palmarum
et frondes ligni nemorosi, ut fiant
tabernacula, sicut scriptum est. *Etl6
egressus est populus et allulerunt,
fecerunlque sibi tabernacula, unns-
Dt22,8.
quisqug in doniate suo et in atriis
suis, et in atriis domus Dei, et in
^,1;
platea portae aquarum, et in platea
S.'ao.S
portae Ephraim. *Fecit ergo uni- 17
jos.a4,;ji.
vgj.ga ecclesia eorum, qui redierant
de caplivitale, tabernacula, et habi-
taverunt in labernaculis. Non enim
fecerant a diebus Josue filii Nun
taliter filii Israel usque ad dieni
illum. Et fuit laetilia magna nimis.
Dt.3i,it-i3.
j^ggji^ autem in libro legis Dei per 18
dies singulos a die primo usque ad
diem novissimum; et fecerunt so-
lemnilatem septem diebus, et in die
^cS^*
octavo coUectam juxla ritum.
In die autem vigesimo quarto

8,1.14
Dt.30,jj^gj^gjg
hujus convcncrunt filii Israel
Est.4,ipp.
jjj jejunio et in saccis, et humus
Est.9,i.io,3.super
eos. *Et separalum est se- 2
men filiorum Israel ab omni filio
alienigena. Et steterunt et confite-
bantur peccala sua et iniquitates
patrura suorum. *Et consurrexerunt 3
ad standum, et legerunt in volumine
legis Doraini Dei sui quater in die;
et quater confitebantur et adorabant
Dominum Deum suum. *Surrexerunt 4
^' *
autem super gradum Levitarum Josue
et Bani et Cedmihel, Sabania, Bonni,
Sarebias, Bani et Chanani, et clama-
verunt voce magna ad Dominum
Deum suum.
*
Et dixerunt Levitae 5
Josue et Cedmihel, Bonni, Hasebnia,
. legten 53effnntnif ab ber ... A: jlanbcn.
3. iijrcrSt. ... cinSSiert^eti be 3:.u. abermni eilt
25. bcf. ftc. vE: erhoben |.
: auf t^rem Staub.
A: erf^.
|
jieben?
dW: ben tierten 3:^eii ... u. b.
anbern ... fieien nieber or ... vE: n?arfeu |
.
4. CS traten empor oitf bie Siiijne. B: bcn er^a^
benen Drt. dW: bie (Srl^obung. vE: fitegcn auf ba
crft.. A: ben iniritt.
B.dW.vE.A: ber Se. B.
dW.vE.A:
(f^r.)
riefen mit iautci: Stimme.
15
226 (9,6-13.)
IVeheiiiias
IX.
Populi poenitentia foederisque instauratio.
,, ^
'
14,
dsov
mg '
, -
IV .
6 "'
y
^\
y
amjj, -
'
, -
,
"^
6 &, "
,
''
^
,
xi
^
\ -
\
-
. ,
-
^ '
,
&,
*^
,
'
.
^^
'
,
,
&
& .
^"^
-
].
^^
Kai
,
-
& &,
5. CEXf (a. .)nai. :
(^/^ etiam EFX).
**
. Taatov. (A^Bf).
:
)... -. 6.
**
* aq.
(A2Bt). 7. EFX: y.vQU. FX* h. CEX: . eV
/. 9. : . 10.
*: eo)yifq ((;>2).
CEX* . (2|).
1 1 .
: iV^Miaw. :
.'). '\: &. 13.A^CX:
-
^('^2).
"^mp n-^nns
'^^
h^^in
^^
:
-
:
_
JT :
-
:
< : -
tDbirn-V2 absn^ii nin^^-rii bin
j- : V :
j" : IT

AT
IT
'
: :

JT
- ;.-: : J
-
: : - - :
-
-
'^
:
. - -
V
*.-:
"^
:
.. V J.
-
:
-
:
" jv .
JT
- -: |- : -)' : .-
-
jt
:
- * -: : jt :
^
:
-
J

1 : : - :
JT |
: - . : : ;- :
: ; .
;
J jt 'iv
.
''D^D'^ni '^nsDnn nbi^n ^^nnr^
r :
-
: -r : - S' : '
r
-n^ dprn 3?^ nnb
^5r^n-^ni
IT
:
- > / :
. : :
-: >:
-
: n^,D-d^-pr ))2
3?-!
-
f'
- . ,- ^'-;|-
:^
-^5?^ !^?1??
d^r?'?^ ^^^
]^^^
'
}- ; -
J
:
-
J- :
-:
^2^^ drr^DSib n3?p2 ^
:
dh^enn-n^i r^i^i^'^^
di^n-Tiinn
.
: : AT
- - -
'

d^r):n pii-i):J3 nbi^sirin ndbt^n
d/uv dn^nD.n pr to??^!
:d'^-T?ii
-m dhb n^iiinb nb'^b
'^
T^iisym
VT j : :

J
~
'^D-^D-in b:s?^
u^n-'^db'^ nt!>^ Ti^nnis
- -
'^
<- : IT :
." JV
-'
'
'.
v;
~
I
.. .-
-AT .^
.VT
. ,.-: :-.
r\t^ ninini d^s^ '^tpstp dnb
V. 5. ii'iss V. 6.
'p
5. crijobctt ifi ber <iUc Sob u. ^reis. dW.vE:
beinen ^-3.
6. coUc.
dW.vE:2)ui)i|ie3,3el^a,buaUcin.
vE:betebftbic[eg5t(ice. dWrertjiifi olfciefee.
B:
^c^cmiu* (9,6-13.) 227
SoB (Bottt^ aU
$pfcr, (Bma^n^ mt> (Bxutttx^, IX.
fpraci^en: '^Stc^ct auf, Io6et ben ^errn,
euren ott,
' feigfeit ju feigfeit!
unb man lobe ben S^amen beiner
errii^feit, bcr er^^et ijl, mit allem
@egen unb SoBe!
6 ^err, bu bift e0 aUeitt, bu ^ajl ge-
mut ben ^immel unb aUer J^immei
Fimmel mit aUem i'^rem eer, bie ^rbe
unb a(^, tuag barauf i^, bie Speere
unb aQeS, trag barinnen ifij bu
mfl
aUe ieBenbig, unb ba ^immlif^e i^eer
7 UUt bic^ an.
*
i)u fcijl ber ^err Ott,
ber bu Q(6ram ertrtjlet
^afl
unb i^n
on Ur in ^aiba auggef^rt unb
8 ^bra'^am genannt, *unb fein er
treu i)or bir gefunben, unb einen 33unb
mit i^jm gemt, feinem @amen ju ge-
ben ba Sanb- ber (Sananiter, eti)tter,
^moriter, ^:^eref{ter, SeBuflter unb ir=
goflterj unb :^afl bein 2ort ge:aiten,
benn bu 6i|t geregt.
9 Unb bu
)^ angefe^en baS fenb nn-
ferer SSter in (Sg^pten, unb i^r (freien
10 erhret am iIfmcer, *unb 3eifltmb
SBunber get~i)an an 5i)arao unb allen fei^
nen neten unb an allem 3SoIf feineS
J^anbe, benn bu erfanntejl, bag fie ftolj
iiber
fie
n^arenj unb ^a^ bir einen *
11 men gemt, n?ie eS ^eute ge^et. *Unb
l^aji ba 2)leer or i^nen
jcrriffen, baj fte
mitten im 9)?eer troien bur^in gingen,
unb i^re 33erfolger in bie iiiefe ijernjorfen,
12trie teinc in mtigen
SBaffern; *unb
fte gefl;ret be S^ageS in einer SBolfen-
faule,
unb be 0t in einer treuer-
faule, i^nen ju leuten
auf bem 5[ege,
13 ben
fie
ogen. *Unb bifi ^erat>gejtiegen
^
auf
ben S3erg inai unb
:^afl
mit il)nen
ijom Fimmel gerebet, unlD gegeben ein
iva'^r'^aftigcS 9flet unb ein reteg
efe^,
10. U.L: i^nen einen S^lamen.
13. U.L:
hja^r^aft
(
A.A:
ta^ir^afie) tec^t.
cr^. fte aiicfammt im Sebcn. A:
gibfi 8. allem btefem.
B.dW.vE: bog . be ^immcU.
7. B: Ur (A: bem geuer) ber (S^albaer.
8. B: 6ejinbig. B.vE: beine SBortc. dW.A:
erfUt. B: bejiatigt.
10. B.A: jlolj gc^onbett. dW: gefrevelt. vE:
bermtiiigtoaren. dW:ertt)arb|lbtr... juienerSeit?
11.
3ofTcr. B:
gef^Jaltet. vE:fpaUeteji.
6
24.14,15;
lRR.8,.i7.
iiCo.lZ,2.

Serebia, Odaja, Sebnia, Phathahia:


Surgite, benedicile Domino Deo ve-
stro ab aeterno usque in aeternum!
et benedicant nomini gloriae luae
excelso in omni benediclione et
laude!
%^,
Tu ipse, Domine, solus, tu fe-
ii^ftjie.Art.ijCisti
coelum et coelum coelorum et
oranem exercitum eorura, terram et
universa quae in ea sunt, maria et
omnia quae in eis sunt; et tu
vivificas omnia haec, et exercilus
if.w?,-ul'
coeli te adorat.
*
Tu ipse, Domine 7
Deus, qui elegisti Abram et eduxisli
la.T-tVjsl'
eum de igne Chaldaeorum et po-
suisti noraen ejus Abraham; *et 8
invenisti cor ejus fidele coram te,
2",S.lfr."
et percussisti cum eo foedus ut
,4.
^args gi terram Chananaei, Helhaei
et Amorrhaei et Pherezaei et Jebu-
saei et Gergesaei, ut dares semini
ejus. Et implesti verba tua, quon-
iam justus es.
Et vidisti afflictionem patrum no- 9
strorum in Aegyplo, clamoremque
Er.14,10;
eorum audisli super mare rubrum,
*
et dedisti signa alque portenta in 10
Pharaone et in universis servis ejus
et in omni populo terrae iilius, co-
gnovisti enim, quia sperbe egerant
i;sm.7,23.Ei.<^onlra cos; et fecisti tibi nomen,
''^'^^(/"sicut et in liac die. *Et mare di-11
^"",."'
visisti ante eos, et transierunt per
medium maris in sicco; persecutores
autem eorum projecisti in profun-
dum, quasi lapidem in aquas validas.
^''^68?s.'^''
*
Et in columna nubis ductor eorum 12
fuisli per diem, et in columna ignis
per noctem, ut appareret eis via,
per quam ingrediebantur. *Ad mon- 13
tem quoque Sinai descendisti et lo-
cutus es cum eis de coelo, et dedisti
eis judicia recta et legem veritalis^
8. Al-t (p.
Hethaei) Hevaei.
Ex.3,7.
7,-^ss.
Ex. 18,11.
Ex.l9,lS.
Ex.20,1.
5. .: Dostro.
dW: jert^cllteji. Arget^eilet. B.dW.vE.Araufbem
(im) 2:r(fcnen. dW: bie tnen na^jagten. dW.vE:
iorfeil bu in bie (lut^en). B: l^ingetrorfen. dW.
vE.A: ite einen iein.
12. dW: burd^ bie SS. vE: ju erleu^ten ben 2D.
13. il^nen geg. ein grofred 9. u. e. toa^vi)aftiaie^
. B:
richtige 9flete u. ioai^r^. efe^e. A: ba .
ber 2Baireit.
15*
228 (9,14-22.)
IVelieniia^.
JPopuli poenitentia foederisque instauratio.
>&.
^^
^,\
-
^
.
^^
?| )
, in -
; ,
^
' .
*^
.
-
^
-
^ ,
^^
^
"
,
. &6
'^^ jto-
, .
^^
. -
.
*^
.
^
,
ij .
20
&
'
,
.
-^*
'
&
,
'
&\ -
.
"^"^
,
14.B*T5(ACi'iEFXt).
15. : (: )... .
"
-.
17.EFX (pro ( )iv .:
.
... &;. EFXf (. ) -
,(Ci'i sine aQ.).
19. *
(pro iv) (pro ^.) .
20.AiCX*V(A2Bt).
21. A*C:
(. EX: s/ .:^-
. ... (pro .).
2-^ :D^ni rS^m n^pnu
: '7\n'2'j /3 ^: chb n'^^is nninn
' IV :
-
y: - : j

:^
!

VT <- -
.
:
7^rn^ ntinb ^inb hb ^
J

J. J
-
: tsnb nnb '^'^-n^ n^to-^i
-
wp^^
'
lD^nb^n cm
' , : '.
i^ J : :
; : : < : IT ' .
~ ' * J
-: :-
feir-nii \mp^^ Dh^3? n'^tor ^5
: :


J jv
-:
: : VT \ : - : ^ ) :
-
Dinii i^iDn nin^^bo nib>i hn^n
^
-
: s
-

: - : -
:
IT :
:
J : V vv
- /- -
/ V IV
'iibon
b-^2?
bnb TO3?-^3 ?^
i
: j
-
- - vj- VT <
-
AT : vJ^
IV r:
~: ' :
'^
:':
jv
J jv -:
r :
-
: :
_
-:|

^^^^- nsTOB 2?
5<b
'^
J
-
AT :
-
IT :

: j -
DnhDnb
^:
on^^bri rife-^b p2?n
jT :
-
: :
*v
-:i 1
:
-
:
<
-
:
-
:
-iiDb'^
Ti'-nn-n^1
Dhb '^^inb
:r r:
-; J ^
-
,
: j :
AT
:
-
: - ,
-
; -: :
- -j- : J- 1 ; :
-
JT :
-
: IT
:
w
^ ^b 2^3 iDnb^bs
J
.
^ :
-
} :
-
:
'
i<h an^br^n'i
'^'^
xb bn^n'^bt
j^
%

:
-
: j

:
-
D^tia5?i hiDbti^ Dnb ]hr\^
'^:2,'2
-:|- : - .
-
f "
V. 17.
'
'nini
13. B.dW.vE: (Sa^ungcn u. eB. (: (Scremci
ntcnu. g. ebote!)
14. dW: iul^ctog. B: ju erfenncn gcgcBen.
15. B:
fr
t^^rcn junger ... l^erauigebrad&t fr
i!^rcn S)urft. dW.vE: lie^cfi t^nen ftiefen.
vE: bei
i^rcm^. B: hjcfnjcgenbub. ^. aufgehoben.
16. B.dW.vE.A:
fxe (unb) u. 33. dW.vE: beii
mti^ig. B.A: i^anbelten (ubernt.). B.vE.A: u. er?
ijaxUUn ii;itn 9lacfen.
^e^cmia^ (9,14-22.) 229
oB ctte cfe|9cBcr0 cr SJdter ^QBftornfifcit n. (BotM SSereBuit IX.
14unb gute ebote unb bitten
^
*unb beU
nen^^eiiigen aBBat^ i^ncn funb gct^att,
'
unb ebote, Uten unb efe^e i^ncn ge*
15 boten burc^ beinen Jtne^t 3)Zofej *unb
ii)ncn S3rot om ^tmmel gegeben, ba fle
l^ungerte, unb SBaffer
bem
Reifen
iaffen ge^en, ba jie burfletej unb i^nen
gerebet, fie fottten ^tnein ge^en unb ba8
Sanb einnehmen, barber bu betne anb
:^obejl, i^nen ju geben.
16 ^ber unfere QSter trurben poi unb
i)aU^axUQ, bag fie
beinen eboten niajt
ITge'^orci^ten. *Unb n?eigerten u ^o*
ren, unb gebten an beine
SGunber, bie bu an i^nen t^ateflj fon*
bern fie
irurben ^aisftarrig unb ivarfen
ein au!pt auf, ba^ fie
n?enbeten ju
t^rer ienfibarfeit in i^rer Ungebulb.
5lberbu, mein ott, ijergabjl:, unb njareft
gnbtg, bavm^erjig, gebuibtg unb on
groer Sarm'^erjigfeit, unb ijerlieeft fie
18. *Unb ob fl,e tOOfjl ein gegoffene
,^alb mten unb f^jra^en: ift
bein ott, ber bt (Sgi^^Jtenlanb ge*
f^^ret f)at\ unb f^aten groe Sfterun-
19 gen} * erlieeji bu
fie
in
ber Sfle, beiner groen 35arm-
'^er^igfeit, unb bie QSoIfenfuie
^on i^nen be ^age, fie ju f'^ren
auf bem Sege, bie ^feuerfule be
9^, i:^nen ju euten
auf bem 28ege,
20bcn
fie
jogen. *Unb bu gabft i^nen bei-
nen guten eifl, fte
ju unteriueifenj unb
bein ^an tvanbteft bu ntt on i:^rem
?!)?unbe, unb gabfl i^nen
^Gaffer, ba
fie
21 brflete. *S3ierig Sa^re crforgteft bu
fte
in ber ifte, ba i^ncn nt man-
gelte,; i1)re Kleiber veralteten ,unb
22 i^re
i^e 5erfn30lcn nit.
*
Unb
gabfl ii)ncn nigree unb 33ifer, unb
15. A.A.: eg i^nen ju geben.
19. A.A: benno^eri.
Dt-4,8.
ceremonias et praecepta bona.
^w^vlu^
*
Et sabbalum sanciificatum tuum 14
oslendisti eis, et mandala et cere-
monias et legem praecepisti eis
Ex.16,4.14.
iu manu Moysi servi tui. *Paneml5
^';6;.>*;^*Pquoque de coelo dedisti eis in fame
Ex.17,6.
eorum, et aquam de petra eduxisli
eis sitienlibus. Et dixisti eis ut in-
Nin.t3,2s.
grederentur et possiderent terram,
super quam levasli manum tuam ut
traderes eis.
Ipsi vero et patres noslri su-16
Es.e!?,^o.r.P6i"^
egerunt et induraverunt cer-
7,2H.i7,23.
YJgg suas, et non audierunt raan-
data tua.
*
Et noluerunt audire, 17
ps. 106,7.
gj jjQjj gy^j recordati mirabilium
luorum quae feceras eis; et indura-
verunt cervices suas et dederunt
Nm.14,*.
Caput, ut converterenlur ad servitu-
tem suam, quasi per contenlionem.
Ex.34,6.
"^^
autem, Deus propitius, Clemens
et misericors, longaniniis et multae
miserationis, non dereliquisti eos,
*et quidem cum fecissent sibi vitu-18
Ex.32,4.
|yj^ conflatilem et dixissent: Iste est
Deus tuus, qui eduxit le de Aegypto!
Feceruntque blasphemias magnas.
*
Tu aulem in misericordiis tuisl9
multis non dimisisli eos in deserto.
Y.i2.i^co.io,QQ|m^^jj3
nubis non recessit ab eis
per diem, ut duceret eos in viam,
et columna ignis per noctem, ut
ostenderet eis iter, per quod ingre-
25^^/I^*n.derenlur.
*
Et spiritum tuum bo- 20
(i'5.143,10.
j^^i^^ dedisti qui doceret eos; et
^*'
manna tuum non prohibuisti ab ore
eorum, et aquam dedisti eis in siti.
"^'i/ir**
*
Quadraginta annis pavisti eos in.21
deserto, nihilque eis defuit; vesli-
menta eorum non inveteraverunt, et
pedes eorum non sunt altrili. *Et22
dedisti eis regna et populos, et
17. fie voictetVeifttUn .. ober biff ein . bet
aSergcbung, gnbig ... J^ulb. B.dW:
JU
gebord^cn.
\E. A: toltten "^ren. B:
festen e. ^. an in i^rer
3Biberfpen|ii(ifeit, bag ... dW:
f.
|e^. Obcrl^ain^t,
um 5uixicf^ufei)ren in i^re netfft, bei t^r. 2.
B: ein . t)on ieier 33. B.dW.vE: lanamtbia ...
Ute.
'
18. B.A: begingen, vE: trieben. dW:9r.m5
bung
bten.
19. tennod) t>crl. (33. 12).
20. fr i^rcn ^urft. B.vE: toernbig ju men.
dW: ju ibrer Untevtoeifung.
B.vE: entgogc|^ bu n.
(i^on) ibrem 2Jl. dW: erfagteft. A: nabnte^.
21. B: unter^ieitcft.
vE: erbieitejt. B:
fie feinen
Snangcl batten.
dW.vE: UtUn f. (an
) S.
B.dW.vE: [tt)oUenn. (an).
230 (9,2328.) UTehemias.
IX.
Populipoenitentia foederisque instauratio
'
-
2^
'
yijv
'^
,
"^^
-
,aal
,
'^^
. -
,
,
,
-

^^
\
,
, -
,
&. ,
&
-
,
tjj

^^
Kai ^\ ,
\
,\ ' ,
-
'
.
^^
^, &.
,
,
&
-
.
^^
,
-
&,
.
'
.
22. : . .
^*
(pr.) (2|). EFX:
. 23. FXf (in f.) r &y.ai -
.24. FX (init.): (s. )
. 25. FX: -
. . (s. )
. :
.26. : (: -).
'
27.
Bf (. .) . A2: (-^' A^CX;
EX:
),
*
'
1 vjv :

-
AT

: : :
j: "
: I IT
-
.
iv j 1 :
vv
b.^'^nni ^ ^mDbs n^nn

:
-

-
v^ : :
:
Dn^rs'b nn)o^^-Tj3s^ vnkn-bi^
.
-;
r : j- r
-: .
^^
^3:nn
'^^'^
:ntinb si^b^d
J :
-

-
<
-
IT J
<.
:

: -
: _ J
.
j -: * TT j" :
-
:

: -
: j : :

-
:

vv
-a^i^b/^ a'^n^
^^^ ^/2 ^'^^
: J :
-
: jt
-.
s :
-;
"^
^ibiDi^^i nhb )^^^' wi D^n^^Ti
< : I- ^ (.T-: r ^
I
j
: -r :
'nni'iDS iiDnsin'^i ^D^bi^i rJii^^^
ji
: I : V :
-
_:

-
, . _- . . . ._
I
-
1
:

J : :
-
:

JT
-'.{-
VT
) ' -: TT
DDnm :npTO ni2^^D ^t3?^i Tr^b^^^sy
:
-
"i : t IV
-:i
J *
bnn^ n>"3^ anb
^11:2^^1 ahn^s n^2
IT
<
: '"
VT-

IT j- :
2?b1bn D^ntD)^ h\^^
'^^ ^pr:^^
: j-
-
: J j -: :
a^r'^ta anb inn a^nn 'n^nn-iD^
I V i<

-
IT
J jv
-; |- :
ahb ni^a^ :an^ns n^t) a^'.r'^ii^i
2s
VT -
j ; IV "IT f-
'
V.
'
.
' =
-
:
-
r
-
/^ Av :
\-

-:
r
b^i^i ahn ^i^n^i ar^n\\^ m
-
VT j :

-
V
: I
^
<-
:
y- :
'S-
-
: / J :
-
:a^n5? nisi
^^)
ab^isni
V. 26. 27.
P"T5
y^p
22. B: cttTjciitej! fie an ba Sicu^irfie. vE: (n
bie ^infcl ! dW: alien (Seiten f)in.
23. B.dW.vE.A: be^ ^immel^. : jugefagt.
dW: crtjei^en. vE.A: non bcm ... gefagt.
24. dW: kugtefl.
dW.vE: efaiien. B: ?Boi)U
gcf
alten.
25. dW: eroBerten. vE: nai)mcn. B: (^iflernen.
vE: SSafergvuben. (A: Sifi. bie 5inbrc gegraben.)
dW: epbare Saumel vE: ijrud;ii)aume. A: mh
^tj^^emm^ (9,2328.) 231
S>c 23oIfc @iee (Butex. SSieUcr^olier Ungc^otfam, febrangni^ u SUcftun*

^fle
l^ie* unb ba^er, ba^ fle cin^
nahmen baS !ianb Si^ona, bc3 5i5nig
ju ^eSSon, itnb ba Sanb DgS, bcg Jl*
23 nig in SSafan. *Unb ioerme:^rtcji i^re
^tnber trie bic Sterne am ^lmmei,
unb fcrac^tcjl fie
in ba Sanb, bag bu
i^ren 93tetn gerebet l^attefl, ba fte etn=
24jie^cn unb cS einnehmen foKten. *Unb
bte ,^inbcr ^ogen hinein unb nahmen
ba !ianb ein. Unb bu bemti)igtejl or
i^nen bie intro^ner beS Sanbe, bie
diananiter, unb ga6fl fie
in i^re nbe,
unb ii)re
Jlnigc unb S35Ifer im ^anbe,
baf fie
mit i^nen tijaten ii}rem
25 Stilen.
*
Unb fie
getranncn fefte
(Stbte
unb ein fette Sanb, unb nahmen Ku-
fer ein, oil atleriei (BhUx, aufgehauene
Srunnen, 3Bein6erge, Deigrten, unb
S3ume, bai^on man
iffet,
bie Sienge.
Unb a^tn, unb tuurben fatt unb fett,
unb legten in Soilujt, burc^ beine groe
@te.
26 %hcx fie
trurben unge^orfam unb
n?iber^rc6ten bir, unb n.^arfen beine e*
fe^e i>inter
f
jurcf, unb ertrrgten
beine ^ro:p^eten, bie fie Bezeugten, "s^a^
fie feilten ju bir befe^^ren^ unb
27 traten groe Sjlerungen. *i)arum
gabji bu fie
in bie anb i'^rer ^^-einbe,
bie
fle ngfieten. Unb jur ^it ii)rer
5lngfl frieen fie
ju bir: unb bu er-
^rteji fle om i^immei, unb bur
beine groe 33armi)er^igfeit ga6jl bu
i^nen ^eitanbe, bie i^nen
Ralfen
28 i(;rer ^einbe anb.
*
2Benn fle aBer
^ir Olu^e famen, ijerfehrten fle |
bel
gu t^un ioor bir:
fo
ijerliee^ bu
fle
in i^rer i5einbe ^anb, ba fie ber fie
^errften. @o befe^rten fie fi
bann
unb frieen gu bir: unb bu erprtefi
fie
i)om t^immel unb errettctefl fie
beiner groen 33 armierjigfeit ijielmal,
23. .L: unb einnel^men.
24. U.L: mit ii;nen trten.
parlitus es eis sortes: et possederunt
Nm.2^2t-
jejppam Sehon et terram regis Hese-
bon et terram Og regis Basan. *Et23
Gn.15,5.22,
multlplicasll filios eorum sicut Stellas
i7.jer,a3,22.^Qglj^
et adcluxisti eos ad terram, de
qua dixeras palribus eorum ut ingre-
derenlur et possiderent. *Et vene-24
Km.i4,3!ss.
pyjjj jj^ gj possederuiit terram. Et
humiliasti coram eis habilatores ter-
rae Cbananaeosj et dedisli eos in
manu eorum, et reges eorum et po-
pulos terrae, ut facerent eis sicut
placebat Ulis.
*
Ceperurit itaque 25
Dt.6,ios.8,7s.urbes
munitas et bumum pinguem,
32,14.
g^ possederunt domos pienas cunclis
bonis, cisternas ab abis fabricatas,
vineas et obvela et ligna pomifera
'
multa. Et comederuiil, et salurati
sunt et impinguati sunt, et abun-
daverunt deliciis, in bonitate lua
magna.
Provocaverunt autem le ad ira- 26
Dt.28,2r.iBg.cundiam et recesserunt a te, et
Vs.^'*
projecerunt legem luam post terga
sua, et propbetas luos occiderunt,
^'^^'
qui contestabanlur eos ut reverteren-
tur ad te; feceruntque blaspbemias
jud.2,14.
grandes. *Et dedisti eos in manu 27
hostium suorum, et afflixerunt eos.
Et in tempore tribulalionis suae
clamaverunt ad te: et tu de coelo
audisti et secundum miseraliones
jua.3,9.t5.2,tuas
multas dedisli eis salvatores,
i6.2Rg.i3 5.
qy
saivarent eos de manu hostium
suorum.
*
Cumque requievissent, 28
iRg.13,33.
pgversi sunt ut facerent malum in
conspectu tuo: et derebquisti eos
in manu inimicorum suorum, et
lt.26,17.
possederunt eos. Conversique sunt
ps.22,17.
gj_ clamaverunt ad te: tu autem de
coelo exaudisli et bberasli eos in mi-
sericordiis tuis, multis temporibus.
fruchtbare 53. dW: liefen e ivol^lfein. vE: 511
fie
nun ... troi^Uebten.
26. bein efc^ >. ilircn Slcfen ... Sftevung. B:
toibcrfi^enig u. abtrnnig onbir. dW.vE: u. em?
Porten fidb
gegen bic^. B: unter i^nen jeugien? dW:
fie
warneten. vE.A: ermol^nten (33. 18).
^7. B: SiHmavtien. dW; iDran^er, bap
ft
...
dW.vE: jte bebrangten ... 93tbrangni. A:
ii:rbfai.
B.dW: ^rteji . ^. (^erab). dW.vE: 9ietier, bie fte
(er)retteten.
28. B.dW.vE.A: .
batten.
B: febrtcn ftcwiebcr
um S3fe6 ju tf). dW: tbaten
f.
to. 8. \E: wag bfe
\V)ax. dW.vE.A: beriieeji fie ber ^. B.vE: u
vielen (dW: Vfrfc^iebenen) Seiten.
232 (9,29-36.) Veliemtas.
IX.
JPopulipoeniientia foederisque tnstauratio.
2^
y,ai <;

. ,
'
-
, -
' ^
, -
.
30
,
.
.
^^
-
\
'
.
32
' 6
,
6
,
6
,
- ,
-
6 &
7] -
"
.
^^
' &, -
.
^*
Kai
\ &
,,
.
^^
^
^
/
^ ,
,
.
^^'
'
29. FXf
(a. .) ... (pro Kai &)
. . *(CFX:iV
).
^*
tV (rell.f). : ..
30. : .
31.
Bf
(a. .).
.A1FX* (quint.) (ASfif).
Bf (. &.)
(*), FX: '.
33. B*(rell.t).
34. EFX: S. ^.
35.
*
(tert.) Tri (A2Bt).
^:
{.2).
^*
(ult.) -^(AZf).
36. ; .
): -:\- -: : IT
/ j.
: :
nnnio nD ^iDn'^i ann ^

< : - ' f JT : ^T
^^
3 2? nisn ts^^D an^bs?
))-: : ST
- - - j
.-:
.
: .
-
'*:
iv j : '
c.

: - :
r
-
rr
' sv -; |- : -: jt
j ~
\r :
^ IT V
-
: ^
-
j
. - <-
^
_ -
., ..
"^v: JT
-
:
-
:
J
: -
J
-
:
-;
JT : -
J
; : j- :
iirDnbb^i ^iD^^ntb ^D^bbtib ^iDn^jiri
-:
: s"
:

: : - :
^r-b^b'i ^D^nn^ibi ^iD^^iii^nDbi
: tDvv '^Dbti
^'^
IV
-
J
- ^.-
-
J
- ...
r

JT
-
t-
-
JT
- :
Nb iiD^hbii ^iD^Dns h^\\^ ^iD^^Dbri
j
.. _;,- j-:
I
.. <
:
-b^^
'i]n^5pn i^bi ^rrnin wr
Tl. - r:
-: :j
: :
nSn ^^tan^^b^i am : ans
n^
TT / : : : - : j
:
.
vnsn^^ ohb
3-
ST : IT : j- -:
j V.V
.
: ^- -:
-Jt

: - :

IT
.
-
:
-
r

: 7
/,
-:
^^^ ^nns? i^n ^iDnDii nanse
: -;
-
:>-
:

< : IV
' -;
r J-
-:
V. 32. piDS it"aS
29. tirb it babutd) icbctt. B:
jcugteflunfcril^nfn,
ba bu fie ... m^tefl (33. 26). dW.vE: um fie ju^
tcfjufijren ... (33. 16). dW: toiber bcine St.toei^e
bcr ^M. ti)nn foH, ba^ er baburc^i icBe. B: gogcn bie
(Sc^uitcr gurcf. vE: matten Wiberf^jenftig i^rc @.
dW: festen bir entgegen eine njiberfj). .u. einen
garten Slacien.
30. ctjogft. dW; mit il^ncn. B: ijerj. e gegen
jie. vE: tvcirjl iangmtfiig. dW.vE: bur^ bcine $r.
^c^cmiu* (9,29-36.) 233
)ic i)crcBli$c cgcugwnij bur($ btc ^ro^j^cfcrt* otfc nabc u* ere($ttfeit.
IX
29*uttb liefcft
i^ncn itejeugen, bag fie
Bcfc^rcn foten ju beincm efe|. 5l6er
fie
tr>arcn jlcij unb Qti^oxdjUn beincn
e6oten ,unb fnbigten an beincn
Sichten, ttee
fo
ein 3)?6[ t^ut, lebet
er barinnen; unb roanbten i:^re utern
n?eg, unb umrben i^alSparrig unb ge*
30^ortm . *Unb bu ^ieitejt ioiele
Sa^re ber i^nen, unb iie^eft t^^nen be*
geugen bur betnen eijl in beinen $ro=
^i)etenj aber fie nahmen egnitJuDtren.
^arum ^afl
bu
fie gegeben in bic ^anb
31 ber 9S5Ifer in finbern.
*
5lber bei-
ner groen arm^erjigfeit ^aft bu eS
gar au mit it)nen gemt,
fie i)eriaffenj benn bu bifl ein gnbiger
unb barmherziger ott.
32 , unfer Ott, bu groger @ott,
mtig unb fre(li, ber bu ^itjlS3unb
unb SSarm^erjigfeit, te nit gering
alle bie 3??^e, bie un getroffen i)at
unb unfere ^5nige, ^^rfien, ^riefier,
i^Jro^J^eten, 33ter unb bein ganje S3olf,
on ber B^it an ber Knige ju
^ffur
33 Vi^
auf biefen iag.
*
bifl geret on
allem, bag bu ber un3 gebrt
i^afi;
benn bu
:^afl
ret get^^an, irir aber finb
34 gottlos genjefen.
*
Unb unfere ^bnige,
i^rflen, ^riefier unb 33ter l^aben
betnem
efe^ get^^an, unb nit Qlt
gehabt auf beine ebote unb
3^U9niffe,
35 bie bu i:^nen
^afl laffen jeugen. *llnb
fie i^ahm bir nit gebienet in i^rem
^5nigrei unb in beinen groen @-
tern, bic bu i^nen gabp, unb in beut
njeiten unb fetten Sanbe, baS bu i^^ncn
bargelegt
:^aft, unb tja^^n nitbefe^rt
36 on i^rem bfen Sefen. *@ie5e, njir finb
t)eutige0 ^'ageS ^nete3 unb im Sanbe,
baS bu unfern Ttern gegeben
^afi, gu
29. 30. U.L:t.jte bezeugen.
33. A.A: in altem.
34. U.L: bu i)aft i^nen laffen j.
v.26.30.
*^j
contestatus es eos, ut reverte-29
renlur ad legem tuam. Ipsi vero
sperbe egcrunt et non audierunt
mandata tua, et in judieiis tuis pec-
Jo/if.L^Mo.caverunt,
quae faciet homo et vivet
^"'/^',^.'''
in eis; et dederunt humerum rece-
zach.7,11.
jejitgju^ t cervicem suam indurave-
runt nee audierunt. *Et prolra 30
xisti super eos annos multos, et
T.26.2Ch.2i,
contestatus es eos in spiritu tuo per
marium prophetarum luorum
;
et non
audierunt. Et tradtdisti eos in manu
populorum terrarum.
*
In miseri-3!
^lliPiir.l^'coras
autem tuis pluriniis non fc-
^^
cisti eos in consumptionem nee
dereiiquisli eos; quoniam Deus mi-
seralionum et clemens es tu.
i5.Dt.7 9.i2.
Nunc itaque, Deus nosler magne, 32
i;n.y,4.
frmig et terribiliSj custodiens pacluni
et misericordiam, ne avertas a facie
lua omnem laborem, qui invenit nos,
reges noslros et principes noslros
et sacerdotes noslros et prophetas
noslros et patres noslros et omnem
'^"^irff'*
populum tuum a diebus regis Assur
Esr.9,i5.Ps.usque
lu diem hanc. *Et tu juslusSS
^*vfu?"'
t-'s in Omnibus, quae venerunt super
dos; quia veritatem fecisti, nos au-
Dii.9,6.8.
iem impie egimus.
*
Reges noslri,
34
- principes noslri, sacerdotes noslri
et patres noslri non fecerunt legem
zfciuiX
luam, et non atlenderunt mandala
lua et teslimonia tua, quae testifica
tus es in eis. *Et ipsi in regnisSo
^'^'TI!'"''
suis et in bonitate lua muita quam
dederas eis, et in terra latissima et
pingui quam tradideras in conspectu
eorum, non servierunt tibi, nee re-
versi sunt a studiis suis pessimis.
Fsr.o.Ps.
*
Ecce, nos ipsi hodie servi sumus; et 36
terra, quam dedisti patribus nostris, ut
dW: merften n. barauf. vE:A: prten n.
31. vE.A:
fte n. (ganj) oertilijt.
32. dW: bu (Starlet u. ^.vE:
gr., jl.
u. fiir^tb. . B: ben 33. u. bie te. dW: ber 33.
u. Siebe U)COai)ut. dW.vE:
^ . g. gelten
(fein)
\)0 bir (alle) bie SWtifciigfeit.
33. in 3i. b. ber uni gefommen |. : benn bu
l^.Xveueben?iefen.
A:5abrbeitgciibt. \E:
gefrevelt.
29. S* (fert.) et.
35. Al.f (/>. suis) bonis.
dW: ftnb f^ulbig.
34. dW: bie Sarnungen
,
tucmii bu fte gettjornef .
vE: iBerorbnungen, bie bu i^nen gegeben.
35. B: beinern gr.ut. dW: ^nigtl^um u. in ber
glie beiner tcr. vE: bei ... beiner gr. Ute, bie
bu il^nen crtoicfen. dW: bergeben. vE: gegeben.
A: eingerumt. B.vE: i^ren bfen SBerfen. dW.
Xi)Qim. A: i^ren bofen ^Infc^iagen.
234 (9,37-10,28.) KieE&emias
IX.
JPopulipoenitentia foederisque instauratio.

&avzrjq,
in '
^"^
-
trjg )
^
inl
]^
, ^ ,
Xt),
\ &
&
, -
, ,
.
2
\
^-^
,
^
, ,\
,
*
,'^4, ,^14,
-
, ,^, , ,
^
,,
,
^
,
,,
^
,,,
'
^"
4, ,,
**
,,
,,,
*2
,
',
,
^^
, , ,
**
^, '
^^
,
^
,,
-
&,
^^
/,',
^"^-
, ,, ^^, ^,
,
^^,
,,^^, ,
,
21
}], ,
,
'^'^
,,,
"^^
,
, , ^^, ,
,
'^^,
,
,
^^', -
, ,
^7
.^(^
'^Iq^^ ,,
'^^
,,
,
3Gs. A*CEX* * .-.
(A2Bt).
1.
*
(ACEXf). C'Xj (bis) *(a. , et
Uq.).
2-28. Nomina prr. AI. al.
2. AlCX* .(A2-j-). 3. B: liqaia ...
f Qi {KVX'/IfQi
). 4. : Mi;//. 7. A2B:
&{.^^). 8. : 32ia//tV. l.A*E
: {-
). 1 1 .... -
. 12.2::^?/9/('.). 14. : '/2Js/*
... Bavsat^BavuvaiA'^EX; }: Bavsaiat). 15. A^
2interpg.:
,). : . 16. *:
-:
:
)
:
>

: :

j
:
-
;
-
jt :
: IT-: ^"^
,.' ^T :
T\ii)2^ D^nn iiDHDx n^5rb::3nl X.
(.TT-:
) : I :
y--
:
K
'
: rt iv
-
: a* : i :
r-:
I
JT :
-
ST : :
-:
r v.- :
\j
:--'
: > :

: \. : : '

:ni'3b^ '^ ^
^'^'^ 4
IT

: -
KT
t : . j : - : :

ntan^
n^bt]
n^Dnti t^itan
'^
nbt^o ; ^)3 :in!3^ bi<'"3^ rr^ini?
J
JT \ : 7 I I V. :

"^
r

IT :
-
^'
''^bn
:nn^ti ^^^
y
AT :
- : -
jt:
-
r

-:
1. - :
. r
: r-:
-
^
-
tbi^'^^^p
^'^ ''D^i^ ''iib n'^D^i
-|..
. :-
vTT r r : :--:
s^'^bp
ns'iin ^^ nn^nsin
VT
': -^T
ST :
-
: "
-:!-
:'^
nirrn M^t) :
JT^^ibsi^
IT : - -: : jt

; :
'^Dn rr^iin :n^D35
'^
^3}?
VT JT

IT :
-
: :
r ^
- - *
J-
-
:
-
AT
*
:
17
'

:
) - :

^
-: ^ c)
ti^'-.n :^2 n^^in :Ti-T:s?^
r IT

JT
-
-
"
VT
. : JT

:
- -:
n'^Dbs :rw pii::: b^^rt?::;:;
Kt JT
: - :
-
t-
^
j
:
- :
-tJ
rbnibn :^^ 3?sin jrr^^i^i^
1-
~
I
-
IT
:
:
~
J" iTT-:iO
:n^ton n:^2i3iin a^nn :pnitb ^b2(>
IT
-:
r VT
:
: > : r :

iT-:r vr i j
-
jt

-;r
-
V. 20.
' -^^
:4^(
C
-^. 2). 1 7. : i4araa (^iJav/a 2;
UavlEX). : BayoVHiv. lS.X'^B:'S10sia(0d.
*
).
: . 21. :^:,,/(>.
22.
: 'JiddH (7(() 2). 25. ^: 4
{>)'2). :
'.
26. ^:'^ ('Pfe>
2). .*: 2/('
2). 27. : ^. 28. ^: '
(
2).
^fi^f^emia^ (9,3710,28.) 235
er fcflc SSttttb 5Dic SJetitelcr, ^rieftcc uiib eitctt unl om SSolf*
IX.
effen feine ^xuCtjU utu> iitcr, fie^e,
37 ba finb
irtr ^ue^te inncnj
*
unb
fein infommen mc'ijvet ben ,-
nigen, bie bu Bcr gefe|et i)ajt,
um unferer @nben triCien, unb
fie )=
fc^en 6er unfeve Seifccr unb 23ie^
ii)rem Sitten, unb tr>ir
finb in groger
Xt)
IJnb in biefem attcm toir
einen fejlcn S3unb unb fdjreien, unb
iaffcn e unfere ^^rjten, Seioitcn unb
$ric|ler ^erfiegeln.
2 5Die SSerfiegier a6er ivaren: 0lci)emia
'^ati)ix\i\ti)a, ber @o^n <iQa^alia, unb
3 3ii'efia, *(Seraia, Qifaria, Seremia,
t
*
^aBi)nx, 5imaria, aKal^ja,
*
gattuS,
6 6eBanj;a,
9}?, *^artm, SDiere=
7mot^, D6abia,
*
Daniel, inti;on,
8 ^,
*
aJlcfuttam,
%Ha, ^meiamin,
9*33, S3iigai unb emaja, bag
10n?arcn bie $riejter. *i)ie Sei^iten a6er
u^aren:
Sefua, ber 6^ Olfanja,
^inui, unter ben .Jlinbern ^enababg
11 abmiei, *unb i^re trber:-
@eni,
12^obia, mUa, ^laja, ^, *3}?,
ISSie^ob, gafaBja, *@ur, erebja,
14@6|,
*
<^)\, SSani unb S3eninu.
15*2)ie ^u^ter im !n?aren: ^areog,
^a^ail ^oah, ^iam, at^u, S3ani,
l?*unt, 5igab, q3ei)ai, *monia,
18S3igai, Qibin, *5iter, gigfia,
^fur,
J;i*^obia, gafum, 33eat, *^ari^^,
21-^^, 5neu6ai, *3J?ag^iag, m^^
22futtam, ^eflr,
*
^Kcfefabeei, 3abof,
23 3abua, *^latia, ^anan, ^inaja,
^-*'&ofea, ^ananja, ^afufe, *tgaIof)eS, v;5
26^, (Sobef, *me^um, ^afafcna,
27a}?aefeia, *^, , ,
28*3)2, garim unb ^aena.
36. .: bartnncn ftnb iuir ^n.
37. A.A:
(Snbe tiiien.
l.U.L: einen (*fefien)a3unb.
comederent panem ejus, et quae bo-
na sunt ejus, et nos ipsi servi su-
mus in ea; *et fruges ejus muUipli- 37
cantur regibus, quos posuisti super
nos propter peccata nostra, et cor-
"*?6?3l^"ponbus nostris dominantur et jumen-
lis noslris secundum voluntalem
suam, et in tribulatione magna sumus.
Super Omnibus ergo bis nos
Xf),
v.30..To,.24
ipsi percutimus foedus et scribimus,
^'^
et signant principes nostri, Levitae
noslri et sacerdotes nostri.
Signatores autem fuerunt: Nebe- 2
^'^'hls^^'
mias Aihersatha, filius Hachelai, et
Sedecias, *Sarajas, Azarias, Jere-
mies, *Pheshur, Amarias, Melcbias,
*
Hattus, Sebenia, Mellucb,
*
Harem,
Merimuth, Obdias,
*
Daniel, Genthon,
Baruch, *Msoilam, Abia, Miamim,
*Maazia, Belgai, Semeja, hi sacer-
dotes; *porro Levitae: Josue filius 10
Azaniae, Bennui de filiis Henadad,
Cedmihel,
*
et fratres eorum: Se-11
benia, Odaja, Celita, Pbalaja, Hanau,
2,63.
*
Micha, Rohob, Hasebia, *Zachur,
13
Serebeja, Sabania,
*
Odaja, Bani, 14
'''^'3^^"^'
Baninu ;
*
capila popuH: Pharos, 15
Phahalhmoab, Aelam, Zelhu, Bani,
*
Bonni, Azgad, Bebai,
*
Adonia,
J?
Begoai, Adin, *Ater, Hezecia, 18
Azur,
*
Odaja, Hasum, Besai, 19
*Hareph, Anatholh, Nebai, *Meg-
fl
phias, Mosoliam, Hazir, *Mesizabel,22
Sadoc, Jeddua,
*
Pheltia, Hanan, 23
Anaja,
*
Osee, Hanania, Hasub,24
*Alohes, Phalea, Sohec, *Rehum,
Hasebna, Maasia,
an, *Melluch,
*
Echaja, Hanan, 27
Haran, Baana; 28
t)
10,1-40. vulgo
9, 38. 10,1-39.
2. S: Sedechias.
36. dW.vE:
oeniefen. vE:
f.
^ru*t u. fein
uteg.
37. dW:
feinen (Ertrag mc^^rct e
fr
bie^. \E:
fein reiciier (S. fic^rt ben ^. : Singfl. dW.vE: Joe*
brangni^. A: Xxh^aL
1. B: 2)o^mttb. St. erfpre^entircstrcuii^...
u. ju ber ierRegeiung
flnb . . . dW: bei rt. bem
fc^iofi cn
ii.fc^rieBcnit).c.f.a5., u.mitUnteritegciun, unfre...
vE: u. jiuar unter ^erfieg. von ...
2. ber 3:^irfrttf>o. B: Siifo haaren ju ben erffegci
tungen: 91. b. Sanbpfieger.
dW: Unb Bei ben Untere
flegelten iraren. \E: unter b. SSerfiegiern.
10. onben. B.dW.vE.A: (gij^inen.
15. dW.vE.A: be S5ifc^.
236 (10,29-35.) Meliemfas.
. Populi poenitentia foederisque instauratio
29
Kai Ol ,
yai oi Aevhai,
f
^,
^? 6
?. ,
, ,9
-
, ; ^^
-
.
^
-,
^, -
,
2*
,
^
& .
^2
/^^^
&,
.
'
.
^^
,
-
^
,
^*
, ,
, ?|-
^
,

.
^^
^-
,, 6 ,
^
,
29.
* (alt.) ... &. FX (pro 6
.) (Xf ) )()&. A*CEX:
( ^; FX: .), h*
. ^: }(^^).
30. : ..CEFX: &. Bf {..)
TCC. A^C'EX* . .ocwt
(A^Bf).
32. C\^\EX:o^(v. {:0 v.)va-
P^otv.
34.
*
(alt.) 5 (2|).
35. ^:
{A^CEFX) natQ.
: r
j -: I
-
jt :
j- V T-; IT c-
- ! "^^
:
-
:
jv -: .:
IT
j- :

j :
'^
: :
jv .-:
- -: JT : : -: |- :
fr- vv -:r
.. : :
"
j : : '.'
J
-
:
1 V j" -
: " 1
- ' 7
riiQ 3D-^b
"nibrib :tiv^
" >- ' : - - < :
i
' : vi/, j :
-
-
:T-b:3
?^^^ n^r'^nsn 3
( JT
- '
: -
;
-
iiD'^b^? nnb ^^iD^bis? ii3TO3?ni33
j
r : - : <-:
:
n'^s mnrb hdss bptsn rr^s^bi
j-
v-
.-:
r AT
- V .. -
r
' :
r\r^^m ^anbb nDNnbi<34
j- : . V .:
I
vjv : |" v:
nih^tsn n^^nn nbi^^b^i ^
T--
- j- : j*T-
b^tipbi ^i5?i^b
^^

tIt:- :
11-
-
^

: r:
bbi bj?^to''"b?
'^&?b r^i^nb1
. .
IT
Ij- :.
-
" *

I - :
V. 32. ns^ fc<"33 ib.
'^'
'j'^Ja '^^ds
V. 34. fc<152
6<"33
V. 35. V':3
29. etfannun uttb crrtanben. B.dW: Briqe
S5. vE: bcr Slefl be^ . : bic Uebrigen au bcm 93.
dW: Xi)oxwxUx. vE.A: 2;i)r'^ter. dW: eigenen
gcuie. vE:2!empcibtenei. B.dW.vE.Arabgefonbcrt.
dW: [unb] Jum..[gelenbct]. B.vE: (Srfenntni^
u. S5erflanb Ratten.
30. fdjloffcn ff*
an tijre 35r. ,
bre 33orncl^inen
unter ii)nen, unb treten in 6ib u. <Za}mut. dW:
(.
an it)re angefel^enen 33r. an. B: bie fiieiten l'ei
ivenS3r., beti aorneijmflen yon i^ncn, u.|tctr. in
Qic^cmia* (10,29-35.) 237
SDcr <^^toux auf 3cfc^ SDie Stufiafie fr la^ au (Sotten* X.
29 Unb ba anbere 33oif, ^rlcjier, Sc^
lten, ^^orl^ter, @nger, 3^etinim
unb atlc, bie i)on ben 3Sifern in
Snbcrn gefonbert i)atUn jum
efe^
ot-
tc3,
fammt ii^ren 2ei6ern, ^nen unb
X'i^Uxn, atle, bic eS erjie'^en fonnten,
SO* unb ii)re 3)ctgen nahmen cS an
fr
i^re S3rbcr. Unb fic
tarnen, baf fie
f^njuren unb
^
mit einem (Sibe er-
i)pid^teten, ju iranbeln im
cfe^
Dt=
teS, ba0 bur^ aofe,
ben ^nec^t oi-
U^, gegeBen ijl, ba^
fie
i)aiUn unb t^un
toilten aClen eboten, 0le(i^tcn
unb (Sitten be *errn, unfern ^nx-
31
\^}
*unb baf n?ir ben 33lfern im
anbe unfere geben,
i^re X'o^Ux unfern ^'oi)nm nehmen
32it>oilten3
*
n?enn bie 3SIfer im
Sanbe am atjfcat^^tage bringen SGaarc
unb aUerlei Ftterung u erfaufen,
bav tt)ir
e nit on i^nen nehmen
njoUten
auf ben abbat:^ unb :^eiligen
^agen3 unb ba trir ba fiebente 3a^r
aUer^anb 33efn?erung frei laffen
Otiten.
33*
Unb legten ein ebot
auf
un^, ba
mir ^rli einen britten i^^eil eineS
(Sefel gaben um iDienfl im ^aufe urx'^
34[er3 otteS, *ne>mi ju 8ubrot,
gu tgiem S^eio^pfer, u tvgliem
iBranbopfer be eabbat:^3, ber S^eu*
monben unb i^efltage, unb gu bcm e=
l^jeiligten unb um nboipfer, bamit
Sfracl terfb^net werbe, unb ^u attem
@efdft im .^aufe unfer otteS.
35 Unb irir trarfen baS unter ben
$riefiern, Seiten unb bem SSoif, um
ba
D^fer beS oie, baS man jum
aufe unfer0 otte bringen fote
29. U.L: in Sanben. 30.U.L: mit (Sibe ...
fte ^ictten. 32. A.A: unb an ijciiigen %.
33. U.L: legen. ,34.A.A:(Sci^au6roien. U.L:
ju ben ei;eii. u. ju nbopfer. 35. U.L:
toorfen.
ben ^u. in b. ib.
31. dW.vE.A:
(bem SoHe) be anbei.
32. btd^utt ... an i)cil. Z, ... fommt otterl). B.
dW.vE: (ae 5lrtcn on) etreibe. dW: am ifiiii)C'
tao^t obet anbern i). X. B.\E: an einem i). iiage. A:
unb am geheiligten %. dW: unb alier^. @^ulb. vE:
bie (2. icbec ^anb. B: S^ulben on allen J&anb^
f^riften.
33. einx>timf>ctr.
B:tvirtiociienebpte bfv uns
Esr.2,70.
*g^
reliqui de populo, sacerdotes, 29
3,26.Esr.2,43;Levilae, janltores et cantores, Nathi-
*'''^'
naei, et omnes qui se separaverunt
de populis terrarum ad legem Del,
uxores eorum, filii eorum et filiae
eorum, omnes qui poterant sapere,
*spondentes pro fralribus suis; opli- 30
mates eorum, et qui veniebant ad
"'sjD^^VS!^
poliicendura et jurandum, ut ambu-
i5fifps.n9,i3irent
in lege Dei, quam dederat in
*"*
manu Moysi servi Dei, ut facereni et
'
cuslodirent universa mandata Domini
Dei nostri et judicia ejus et cere-
13^27
Ei.34,monias ejus, *et ut non daremusSl
jos'.^a'Sf,
iili^s noslras populo terrae, et filias
eorum non acciperemus filiis nostris.
*
Populi quoque terrae, qui impor- 32
i3,t5.(Am.8,^gj.jj_
veualia et omnia ad usum'per
diem sabbali, ut vendant, non acci-
piemus ab eis in sabbato et in die
E^c.ss.it.Lv.S'iwctifieato. Et dirnittemus annum
^xs^liciiiVe^seplimum
et exaetionem universae
"'^HJf^Vini'^"
manus. *Et staluemus super nos 33
''iRgti,*.
praecepla, ut demus tertiam partem
sicli per annum ad opus domus Dei
'^avixev^
nostri,
*
ad panes proposilionis et 34
Kx/i.asss.
<^d sacrificium sempiternum et in
^/!'
holocaustum sempiternum in sabba-
tis, in calendis, insolemnitalibus et in
sanctificatis, et pro peccato, ut exore-
lur pro Israel, et in oranem usum
domus Dei nostri.
*Sorles ergo misimus super obla- 35
^3.3,.
tionem lignorum, inter sacerdotes
et Levitas et populum, ut inferrentur
in domum Dei nostri per domos
29. AI. (bis): et omnes.
34. AI.*(;>r.)et.
fiellcn, b. itjir hu un g. tootien. dW: fe^en uni ein
. feji, uns oufjulegenben ...
34. aSr., ju &cmber(Saibotf>e...bcni)ciIigcu!r'itt;
gen. B: jum ^vot fo
ba jugeri^tet toirb u.
j. fielen
(Bp. dW.vE: befidnbtgen. A: etigcn. dW:
fr
oUc
S3crri(^tung. vE: ju jebem 2erfe.
3o. B.dW: (bie) Soofe. B: ber bem darbringen
beg . vE: bie iDarbvingung. dW.A: bie aben
an .
238 (10,3611,2.) IVehemias.
.
Populi poenitentia foederisque
inittauratio*
,
8tg -
ixxavaai ^-
^
,
' ^^
^
,
^'
^ ;),
^
.
^
t,vXov^ ,
'
,
*\
.
^^
^
Ttj ,\
^
^.
^^
-
'
,
\
&
.

^ &
'
& '
^; ^
.
'^

'.
SO. (bis):
.
37. ^ (bis): /.... }.
38.
*
.-(2 relLf). CEFX: Jim-
. A*C: .
39. FX: ... twv
(:
'). : . .FX: -
.Ci'iX (pro alt. ^ia) ^.
40.
Bf (.
ItQ.) (cell.*) ... (pro xvq.) t5.
1. B: .2. t^\ (pro )^.
VT.: r

: r
-:
i"
: S" v:
jT :
-
:

-

: : . Jt
ii'^Dnbi :niin3 n^inio ^liNnpi^se

: rr
-
V
- .;
'^-^ ''^^
^iinmii '^n^ss-nii
\7\^
D'^nb : ^ w-b^
IT :
.
^" *
AT : JT
\.
- :.: " < : :
: " : :

:
V :
i"
"^
v: j-
: v: : : r
:
1 : j
1-: j
-; - *
:

: j

,- - ..
"^
: 1
J :

"^
j
r
.
: r
:
-
: " -: ff <- : :
- : r
niiDibn-bv^
^3
J nsi\Hn n'^nb
-^
: - V j
IT IT
; :
-^
'^'^bn ^^Dn^i b^nto-^-^an ^^''i'^
T_ : : -
: j
- - j- :

: JT :
1- -:!-: :
-
J
:
.-;r f i
A : I : : -;
- :
JT :

<. " J :
-
^n^ lii^nnb rib^iiD. ^ib^fen a3?K
JT j ;
TT
j
-
I
'.
TT-."
IT
'
^din^i : D^nr^ ni^^n 3?!
2
. :
:-
^
IV * "
~
-'" '
-
nntib '^riiTDn&n D^Dsin bbb
>'
vv
:-!- -;
IT :
ubuii^in-^s
. 38. ^S'IS
<"3
35. dW: unfern (Stamnii^aufern. vE: bater
. dW.vE: (um) c ju erh-ennen. A: bape
Brenne.
36.'
B.vE: bon aiien 33. A: ieti^en
93aume.
dW: S3aumfrci}ie.
37. 3u bringen jMtnJgi. B.vE:(5rji0Cbcrnen. dW:
^. (10,3611,2.) 239
ie ^ritlittge nnt> Sc^ittcn ic. SSert^etluitg bc SSolB. X.
^
ben Kufern imferer SSter
auf
Bc^immte Qui, ju brennen auf
bem
Qiitar beS ^errn, unferS otteS, h?ie e0 im
36efe^ gefc^riebcn fielet}
*unb
^
ju bringen bie (Srfilinge unfcr ^anbeS
unb bie (SrfiUnge aller ^r(^te auf
allen
37 Rumen jum ^aufe
beS ^errn, *unb
bie (Srjilinge unferer @5^ne unb unfer
QSie^ea, n?ie eS im efe
gef(i^rieben jie]J>et,
unb bie Srjllinge unferer JJlinber unb un-
ferer (Sfe, baf
n?ir ba aUeS jum aufe
unferS otte Bringen follen ben ^rie^
flern, bie im
^aufe unfern otteS bie-
38 nen. *^ follen wir bringen bie
^rfl-
linge unfers i$^eige8 unb unferer ebe,
unb bie i5t(^te allerlei 33ume, 3)?oft
unb Del, ben 5riefiern in bie Mafien am
^aufe unfer otte, unb ben ^tfjnttn
unferg Sanbeg ben Seiten, ba bie 8ei:i=
ten ben c^nten ^aben in allen 6tbten
39 unferg 5ltfern?erf3.
*
Unb ber ^riejter,
ber '^
QlaronS,
foU
mit ben Seiten
an bem (1^nUn ber Seiten ^aben,
)^ bie !iei)iten ben ii)ntm i^rer 3^^^-
ten
herauf bringen jum ^aufc unfer
otte in bie ajien im c^a^^aufe.
40*2)enn bie ^inber Sfrael unb bie ^in-
ber Sei follen bie ^ebe beS etreibe,
5Diofi unb Del herauf in bic^aflen brin-
gen. )afelbjl finb bie efe beS ei=
ligt^umS unb bie 3l3riefter, bie ba bienen,
unb bie 5^t;ort)ter unb (Sanger, baf
tinr
baS unferS otte nit erlaffen.
XI.
Unb bie Dberften SSolfg tro^-
neten gu Serufalemj baS anbere 3Soif
aber n>arfen ba barum, baf
unter
3e^n ein 2^^eil gen Serufalem in bie
"i^eilige tabt jbgen, ba ju rtto^nen, unb
2 neun %i:)uU in ben (Stbten. *Unb baS
Solf fegnetc aUe bie Scanner, bie fret=.
iriUig waren ju Serufalem ju n?o"^nen.
40. A.A: ben Mafien.
1. U.L:
sgen, ju too^nen.
ba rjlgebornc ... 91. u. J^eerben. B:
fr
bie .
vE: ben^ienfil^aben.
38. unfere J&cbcn ... ben 3.nf)mcn. dW: unferer
r|c? A:
(Si>eifen.
B.dW.vE:
J^eBovfer.
B.vE:
in bie Kammern. dW: Selten. B: ben 3. lieben. A:
ennjfangen. (dW: benn bie . muffen [wieber] ben 3.
geben?) B: Sanbbau. dW.vE: voo h)ir Sltfevbau
(Sanbb.) treiben (nf&rben).
39. B: i b. . fein, ienn bie . ben 3. lieben.
patrum noslrorum per tempora, a
lemporibus anni usque ad annum,
Lv.6,12.
nt arderent super allare Domini Dei
noslri, sicut scriptum est in lege
i2,4i.Ex.23,Moysi;
*
et ut afferremus primoge- 36
i9.Dt.2(i,2.
j^jjg terrae nostrae et primitiva uni-
versi fructus omnis ligni ab anno
in annum in domo Doraini, *et37
Ex.i3,2.i2s.pj,|jj^^JYg
filiorum nostrorum et pe-
corum nostrorum, sicut scriptum est
in lege, et primiva boum nostrorum
et ovium noslrarum, ut offerrentur
in domo Dei nostri sacerdolibus, qui
ministrant in domo Dei nostri. *EtS8
^i5^2ol'iih!primitias ciborum nostrorum et liba-
*"'*"*'^'**
minum noslrorum, et poma omnis
^]|;i^
*ligni, vindemiae quoque et olei, affe-
2Chr.3i,ii.
remus sacerdotibus ad gazopbylacium
i3,i2.Nm.ts
Dei nostri, et decimam partem terrae
^^
nostrae Levitis. Ipsi Levitae deci-
mas accipient ex omnibus civitalibus
operura nostrorum.
*
Erit autem 39
sacerdos filius Aaron cum Levitis in
decimis Levitarum, et Levitae Offerent
Nm.i8,26.28.^gpjjjjgp^
partcm decimae suae in
domo Dei nostri ad gazopbylacium
in domum Ihesauri.
*
Ad gazopby- 40
lacium enim deportabunt filii Israel
et filii Levi primitias frumenti, vini
i3,9.irhr.23,et
olci j ct ibi crunt vasa sancliticata
NehiS.ios.
Gt sacerdotes et cantores et janitores
et minislri, et non dimittemus do-
mum Dei nostri.
7 5.Esr.to,
Habitaverunt autem principes
**
populi in Jerusalem; reliqua vero
plebs misit sortem, ut toUerent unam
partem de decem. qui habitaturi essent
''^M^i*5^'^*in
Jerusalem civitate sancta, novem
vero partes in civiiatibus. *Bene-
dixit autem populus omnibus viris,
qui se sponte obtulerant, ut habita-
rent in Jerusalem.
vE: ... nebmen (dW: geben?)
40. bieef. ...unb iir joliten baS... dW:
unb
f
toiten tir.
1. unter 3el)n &imv ... jgc. vE.A: rfien.
B.dW: (bie) Soofe. B:
baf fie^inen on 3. f)^xii\'
brauten. vE.A: um ... ju nebnun. dW: [brigen]
@ibten.
2. B.dW:
| fr.
(er)jeigten. vE: jlellten. A:
erboten batten.
240 (11,3-13.) niieheiiiias
XI.
Incolae urMs et agrorum coloni*
^
Kai ovtoc Ol trjg
?)
. &
^,
\ &
.
^
.
''
& ,
^ ^ ,
'
^
'
, ,
^, ^ , -
oy . ^
& '
^
J
.
"^
-
*
,
, ^ ',
^ &,
'
^
,,
' ^
-
,
.
^^^
, ,
^^
, Mqo,
, &,
<^6,
*2
-
y
-
'
^,
, ,
,
^^
-
, ' -
'
, &,
,
4ss. Nomina prr. .al.
4. : .
*
EX:
"&
(&k-H).
h'.yi'Cla...
t
(a. quart. ).
5. \^: (AdcttaA.'^n) ...)(.'2).
7. : ... "&{.'^'-) ... .
8. :
,.
9s.B:7aoa. Al*(alt.)
(2|).
22
interpg.
TToXfoyc, ix'iTfQoq .
10.
AI
: '>(7;>//9 ^). : .
\.:&.
12.
Bf
(a. .) .
*
(alt.) 5
(A^Bf).
;
.
^*
(ult.)
(A^Bf).
13. ^*
.
(A'^Bf). :
vlixi 'EoQiijX. X^* via . .(A^Bf).
*. : IT r.
-;
: - j
:
^
; IT ^ J :

^Dnsn bii^nt'^ ^^^ 'ir-Tns':n


-: -
"^
<
:
^
"JT : . -:
r
: y : - :
^
:
-
: j : r
J
j
: : r :
- --
.
-: : J
: ' :
n'^DSt-p )^^- ^::
JT : - :
:
: st :
"
: '
''
JT
-:
VIT
j- : ' : ; r '
*
- ^- -^3-
w^s-p
1
.
-: J "^ 1 J
.
- n^niDT-p
'^'^'^-
n^rj
(. :
~
' ;' -'t ' ST
-:
:
-

:
'^
f
"^

-
^;
nis)3 :^2^^
biin'^::
r
'
i

>- '.
-
' I

' :
j
: :
:
- ^''"
*
'^-
nri^-p 3^^- ^pD
b^^'^n'^^^-p
n^^iD^'^-p n'^bip-p

-JT

-:
r
' SIT
>-
:. AT
- j-
-
. -
IT :
-
:
'
J "^ )
:
IT
: r : ..

- ^-^ tirvh>v Tps ^^dt
ST
* --
:

IV :
-
: -
^ :
-
: -: ~
- ^3- n^pbn-p
'^
JT
.
:_ }
: ' :
rr^s i:^D 2lb^n^^-p hin^/o-p pir^
: - <
-;r
''['
IT
D'^DtDi) ^
nii^)^ HDb: n^b
AT : j : V V

y: :

'^r/:l^-p h^bbs-p cnh^-p ^^^
j : - I V :
-
: '
< -: .
T-;r
j n^sbn-p ^- nhiDT-p
-^niin niri>^b
ts'^ts^n rn^^m

V-
^ j V :
:52^- ninbtisn-p nn^^-p
V. 4. ttJ'ia !i<"3n
3. B: in feiner Scft^ung. vE: 93efi^t^uinc. dW;
A: (Eincnti)ume.
431. dW.vE.A: SHinen ... o'^ne.
6. B.\E.A: tapfere 3)inncr. dW: waifeve.
^e^emia^ (11,313.) 241
5Die u Serufatem SSo^ttcnbctt au Suba u. 25cniamitt u* tjon bcn spriefterit XI.
3
5)ief flnb bie u^)ter in ber Jt^anb-
f^aft,
bie ju Serufaicm tro^neten. Stt
ben tabtm Suba ater tro^ncte ein
Jegtic^er in feinem @ut, baS in i^ren
tobten tr>ar, ne"^mli^ Sfraei, ^riefier,
Seilten, 0iet:^inim unb bic tnber ber
4^nec^te @aiomonS. *tlnb ju 3erufa=
iem n?o^neten etii^e ber inber 3uba
unb S3en|amin. 93on ben Jtinbern 3u=
ba: ^It^aja, ber ^Ufia, bea o^=
neg , ^^imarja, bcg
o^neS (Se!p^atj:a, beS 6o^ne aj?a^e=
ialeei, an^ ben inbern ^are; *unb
a}iaffej;a, ber (Boi)n ,beg ^-
neg () ^ofe, beS @o^neS
^\\,
be
o^ne ^lbaja, be8 o^ne Soiaribg,
be o^neg (Sac^arja, bc @o^ne0
6 @iioni. *OTer ^inber ^are, bie ju
Serufaiem tuo^neten, traten toier i>un-
bert unb unb
fe^jtg,
rcbli^e !^eute.
7*i)ief flnb bie^inber Benjamin : ,
,ber @) SJiefuilam^, bea @o:^ne0 3o^
eba, beS (So^neS ^ebaja, beS @o^ne
^oiaja, be^ o'^neg 93Zaefej;a, bcg
'^-
ne St^ielS, be 6oi;neg Sefaja; *unb
i^m a6ai, atlai, neun l^unbert
9unb aajt unb stranjigj *unb 3oel, ber
(So^n , ttjar i^r SSorfle'^er, unb
3uba, ber '^
^, ber ba8 an*
lObere il^eil ber (Stabt. *
ben $rie:=
jtern iro^neten Sebaja, ber <Boi)n Soja-
ll ribg, 3. *@eraia, ber @o^n '^>iU
tia, beS (So^ne0 SJiefuamS, beS *
ncg S^boB, be o^ne^ SDierajottjg,
beS o^neS QlijitoBS, n^ar ^rjl im
120aufe otteg. *Unb feine SSrber, bie
im 'i^aufe fi^afften,
berec n?aren
^unbert uni? jtrei unb gtoanjig. Unb
5ibaja, ber 8o^n Soro^am, be 6o^=
neg
,be o^ne 5imji, be
o^ne @ac^arj;a, beS @o^ne0 }-
13:^urg, beS (So^neS 3)2. *Unb feine
SSruber, DBerflen unter ben SStern,
traren jtoei ^unbert unb gVrei unb
ijierjig. Unb
^imaffai, ber So^n
5lfa=
recU, be o'^neg ^it^^ufai, be3 6o^ne3
SDicfiaemot^g, beg o^ne Smmer^.
HI sunt itaque principes provin- 3
ich.9,2..
ciae, qui habilaverunt in Jerusalem
et in civilatibus Juda. Habitavit
autem unusquisque in possessione
sua, in urbibus suis; Israel, sacer-
t.stI'S^,
(iotes, Levitae, Natbinaei et filii ser-
"
vorum Salomonis. *Et in Jerusa- 4
lern habitaverunt de filiis Juda et
de filiis Benjamin. De filiis Juda:
Atbajas filius Aziam, filii Zacha-
riae, filii Amariae, filii Sapbatiae,
''^''*'*
filii Malaleel, de filiis Phares; *Maa- 5
sia filius Baruch, filius Cliolhoza,
filius Hazia, filius Adaja, filius Jo-
jarib, filius Zachariae, filius Siloni-
tis.
*
Omnes hi filii Phares, qui
6
babitaverunt in Jerusalem, quadriu-
genli sexaginta octo, viri fortes.
ichr.9,7M.
*
Hi sunt autem filii Benjamin:
7
Sellum filius Mosollam, filius Joed,
filius Phadaja, filius Colaja, filius
Masia, filius Elbeel, filius Isaja;
*
et post eum Gebbai, Sellai, non- 8
genti viginli octo;
*
et Joel filius
9
Zechri praepositus eorum, et Judas
3,9.2Rg.22,
filius Seuua super civilatem secun-
**
dus.
*
Et de sacerdotibus: Idaja 10
ichr.9,ti.
fibus Joarib, Jachin,
*
Saraja filius 11
Helciae, fibus Mosollam, filius Sa-
docb, filius Merajoth, filius Acbitob,
2Chr.3i,i3.
pj.-j^ggpg (jomus Dei,
*
et fralres 12
eorum facientes opera templi, octin-
genli viginli duo; et Adaja filius
Jerobam, filius Pbelelia, filius Amsi,
filius Zachariae, filius Pbeshur, filius
Melcbiae, *et fratres ejus principes 13
patrum, ducenti quadraginta duo;
et Amassai filius Azreel, filius Ahazi,
filius Mosollamolh, filius Enimer,
9. B.dW.vE: (ber)
5luffe:^er ber fte.
B.A: uBet
%k <Bt. ber anberc. dW.vE: jnjeite.
11. dW.vE: (ber) Borftc^cr beg ^. .
12. ibre r. B: ba3
@[[ verrichteten. dW.
Soltjglottcn'Sibet. 31.3:. 3. 58^8 2.51).
6. .: novem (^pro octo).
vE: bie
ef^fte.
vE: be3 ^. [oite]. A: ben
iDienji im ^iem^el oerfa^en.
13. B:
^auvtcr. dW: <. ber tamm^ufer. vE:
ijteriice |>.
16
242 (11,14-25.) KTeheinias
XI.
Incolae urbis et agrorum coloni.
**xat ^
'
-2</;, .
^^
^ , -
^ ^
'
^^
-
- ^
^ , -
^"^
, , ,
y
'
,
-
,
, ,
-
^^
] ^
.
^^
'
,,
-
, .
'^^
,
, ',
^ ,
^^
-
&, ^*
\ &.
^^
, ^,
, .
^ &.
23
,

.
'^^
&
,
',
,
^^
.
14.
*
.Ci'iFX: (: ).
^*
. (A^Bf). 15.
*
^.
*
(pfO pr. in' A2FX) . k\: ^'{
A2BFX). AB* vli .vl^ .
(Ff,
et fere item
Ci'iX). 16. AB* tot. vs. (FXf, sim. Ci'i).^ 17s. B*
(pr.) . AB (pro Zfyqii-noXfi ] .Ut FX
[sim. Ci'i]) yiaViwii ,19. : .
Ci'iFXf
(.
) .
20s.* AB
(FXf;
: ... ' (',
NaQ. Ci'i : ... ^laqatjX, ... '/aJ.
rji ^
;5' &. ....
]\&). 22. Ci'iFXf (.
.) -
.
*
(alt.) ;(2|). 23. (pro ).
AB*
- (FXf; Ci'i sitU.).
U.
AB* -
(Ci'iFXt parum div.).
^'^
n^t) b^ri ns^
^^
-p b^^nni h^h^ TpZi'^ nDbsi
ST : - :
: r

:
-
IV
VT : - -:

!>

:
-
' ^
-
n:D>ib^n-i:3?
'^'
'^hsi pd^i^io
" :
IT J" :
-
''?-
s^^wn
'^'
J*>ibrii7
:-!.
JT :
- - ^ -
AT V " jv :
IT
':': -
:
-
-
b^rp
:pi]i2t25-p
snn:?i
I V
^
VT
T I V - -
1 V :
-
:
vi- j. : .
7 r
I I :

: I
-
: IT :
-
: r :

v-
IT : r :

:
-
I -;
r : :
j
"^
:
^'^:2n beips D'^ntiD^ D'^a^^nanm
^T

:

j : %::-:
b^^ibn TpS3i : '^^run-bs?
^22
: r
1^
: i
:
-
"^
-
^
: :
: - -1 I V -C
i
.-
J

Dii '^DBD iiD'^u-p rr^Dni^-p
I <" : IV
IT .:
~ -
'
*
1" j:
: v(v :

: j : r
Av
-: J V
vv
-
)- :
"^
:
di^

d^^ntb^n
b^?
nD)35<i
j
-
: V : I : r
-
jt -;r
"b^b
Tibisn Th hn^irr^-p
'^
1 V V
- j-
: : !
-<.
: d2?b
nnii
IT VT
. 15. p^n^ '^n^^ Ji^i
. 17.
'
jim'T"
. 21. ns->
"32
14. B.vE: tapfere gelben. dW: iacfere SJlanner.
Arfc^rmd^tigcC-. 9).
16. B:uf)ert)aeoufcreefc^. dW.vE:Heaufeien.
A: ailc. vE.A: be . .
17. B: ber jum Slnfong 2). fogtc in bem . dW.
vE;guer^benSobgefangan|limmtcBeim@. dW.vE.
A: bcr Vcite. B.dW.vE: \?on
f.
93r. A: ou.
^ef^emia^ (11,14-25.) 243
^ie
SU
^ecufalem ^Djnenben ilti^iUn* ^ie 9tet$inim. ^xt lnger* XI.
14*Unb feine 93rbcr, getrattigc ^mU,
Waxtn ^unbert unb unb gnjanjig.
Unb i^r 33orfle'^er irar eaBbiel, ber
15^ eboUm. *33on ben Gelten:
(Btmaia, ber <afuB3, bc o^-
neg ^SrifamS, be @o5ne8 ^afabja,
16be3 @o^nc3 33umj
*
unb @61
unb SofaSab, ber JiJetotten DBer-
jlen, an ben uferiic^en @[
17 im
^aufe ottej *unb aJiat^anja,
ber (So^n 3), be0 o'^ne aBbi,
beS @o5ne0
5i|f^'^^/
^^^^ ^^ "^u^^
h?ar anju^eben jum eBet, unb
^athutia, ber anbere unter feinen
93rs
bern, unb 5I6ba, ber o^n (Sammua,
beg o^neg , be o^neS 3ebU
ISt^ung. *W^x Setten in ber i^eiiigen
@tabt njaren gnjei i^unbert unb ier unb
199. *Unb bie S^or^ter, Qlfub
^^aimon unb i^re SSruber, bte in ben
S^^oren hteten, traren ^unbert unb
iwu
20 unb fleten^ig.
*
anberc ^\xad a6er,
^riefier unb eiten, taren in atlen
tbten 3>uba, ein }egier in feinem
21rBtieii. *Unb bie 0let^inim njo^ne*
'
Un an D^^el; unb 3i^a unb (Bi^pa
22 gei)iJrten ju ben 9^et:^inim.
*
i)er S3or-
pe^er a6er ^er bie Jiebiten ju Serufa-
lern war Ufl, ber '^ 95ani, beS @o^-
neS ofaBJa, be0 o'^neS SOZat^anja,
be ^oi)m^ 2)1. *2iu0 ben .Jlinbern
^ffa^^g
n^aren lnger um baS
efft
23 im
*aufe otte. *i)enn e tr>ar beS
Knigs eBot 6er fle, ba bie nger
treui "Baubeiten, einen iegien %aQ
24 feine eB^r. *Unb
^^,
ber <Boi)n
SDiefefaBeeiS, au0 ben .^inbern Sera^,
beS @o^ne0 3uba, tar SefeHSi;aBer beS
^5nig0 ju atlen
efft(m
an ba0 SSoIf.
*et fratres eorum potentes nimis, 14
centum viginli octo; et praeposilus
eorum Zabdiel, filius potenlium. *Et 15
de Levitis: Semeja filius Hasub,
filius Azaricam, filius Ilasabia, filius
Boni; *et Sabalhai et Jozabed, super 16
omnia opera, quae erant forinsecus
in domo Dei, a prineipibus Levita-
rum; *et Mathanja filius Micha, filius 17
i2,8.tchr.6,Zebedei,
filius Asaph, princeps ad
^^'
laudandum et ad confitendum in
oratione, et Becbecia secundus de
fratribus ejus, et Abda filius Samua,
filius Galal, filius Idithum: *omnesl8
'*
Levitae in civitate sancta ducenti
octoginla quatuor.
*
Et janilores:19
Aceub, Telmon et fratres eorum,
qui custodiebant ostia, centum se-
ptuaginta duo. *Et reliqui ex Israel 20
sacerdotes et Levitae in universis
civitatibus Juda, unusquisque in pos-
^.3-
sessione sua.
*
Et Nathinaei, qui 21
3,26.2Chr.27,j^gjjjjgjj3jj^
In Ophei; et Siaha et
Gaspha de Nalhinaeis.
*
Et episco- 22
pus Levitarum in Jerusalem Azzi
filius Bani, filius Hasabiae, filius
Malhaniae, filius Michae. De filiis
Asaph cantores in ministerio domus
Esr.7,2*.
j)gj *Praeceptum quippe regis su-23
per eos erat, et ordo in cantoribus
per dies singulos. *Et Phalhahia 24
filius Mesezebel, de filiis Zara filii
Juda, in manu regis juxla omne ver-
bum populi,
*
et in domibus per 25
omnes reciones eorum.
24. S: Judae.
19. B:h)a$ten. dW:bie1fjotept. A:Bett)a^ten.
vE: bie Sc^ter an ben ).
20. dW:
S3eft^ung. A: (Sigent^um. \E: du^U
Qtnti)nm.
21.
B,dW.vE:aufbem^gei. B.dW:iarenBer
bie ... vE:
[5(uffe^cr] ber. A: [J^u^tcr] ber 91.
22. B.dW.vE:
Stuffe^er. B: gegen bcm...ber?
dW: Bei ben
ef^ften bes . . vE: S3on ben ...
ben angern, jlanben (Einige ben erfe ... i)cr. A:
Waren . im 2)ien|5e ...
23. unb ein cfei^teS f&t bie (5. B: nel^mli^ We?
gen bc3 Unterl^alte. dW: u. ein fejier Sof;n toar ...
ba6 S^Sglic^e
fr feinen X. \E: in S3ejug auf fie Be*
fianb ein . be3 ., bap b. (S. tgi. eine Beflimmte
eB. ^aBen foiiten. (A: u. tint Drbnung unter ben
(S.2;agfr5:ag?)
24. war abfeiten be A. B: bem St. jur ^anb in
aiiem @. dW; ju J&anben bei ^. in . toai boi 93.
Betraf. vE: an ber ^. ...
fr
aite 5lngeiegeni;eiten
be 83,
16*
244 (11,2512,9.) IVehemias.
.
Incolae urbis et agrorum coloni, Sacerdotee et ievitae.
Kai ano &iv -
iv &,
/^ {^ ^ \
^
^^
iv ^ &,
27
^^
-
^
'^'^
Mavfj &,
29
^
\ -
&,
^^
Zavvoq^
^ ^
, ^^ &-
. Kai -
.
3*
-
^
\ ^ -
J
^"^
ivyiva&oax^-,
,^
^^, ',
&,
'^'^,
-
, ^
^^
,
}
.
36
.
.
J^al
&
*'
,,
"^
'^-
, ,, ^, ',
", ^, ,
,
^, ,,
^
,
,,
"^
,,^
'^.

^
''//, ,-
/, ,,&,
,
' ^
*
: j" : ^ AT : -: |- :
^) rr^hiin!) i?:nniin n'^nps
^^
j- -:
r

rr

: :
;:
: IV :
- :
.-: -<T I
:-
: , : :
i

-
-
vv

:
i -:i
:
I

-
: j- : - : j- :
IT
:
; V J 1-: 17 :
^
: r

^"^
\
>
^*
tr -: j" K. ; J
IT
-
:
m^irr^ nipbn^ dhbh^
36
V.T f Uli-
:
- I

^
r :
n^i Di^bni D'^Dnn hV^'y XII.
3?TO'ii
b^^''^b^^-
b^^ir-DS? ^ibs?
ri^b^ n^^i2i< :2?
'^^^'^
n^'is
2
I - -
^T :

:
IT : :

^ :
i
'

: c. :
jT
:
-
:
-
*
: mbs iT^ii?)^ r^^^iD :
^^^
''ina^

jT .
VT :
-
r V

-: :

pibi? ^ibo :sr^3?T n'^^'^i'^i
'^^^

J
-
IT :
-
: : ^ :
- '
ir* -
s"
VJ AT :
-
: ks*'
'
" j" ,

-:r
nin^n-b3? n^Dn^ m^n^
^
V : \
-
AT :
-
-
JT :
* :
i"
V. 33. p^DS i<"53
25. B: &.AB* (pr.) xat iv &.
V. 8. p^W2
''25>
. 9.
'
'^i:S)^
-fio. (Ci'iFX"]*; Ci'i: ... . Jio)v xat ^^-
() ... [pro ] [: ^'/']). .(Ci'iFX-j- parum diverse). 31-35.B:Bfvta^tv
26. AB* nai iv M.-n. (Ci'iFXf paruiii div.). ... .AB* xaiyBA'ia-yji (Ci'iFXf
27-30. AB* X. ivAafqa. (FX; Ci'i: . ^) parum diverse). 36. B: .
... {pro .-.X. uiFy 1. : {; FX: ).
cui fere assenliunt Ci'iX) xai 2. AB*
".
(Ci'iFXf). 3-7. AB* "^-
,
(: )xai (* ot) --
(Ff;
Ci'iXsim.).
7.|(.^/.) .... 8s.B:
75 et
*
xai .. iv . &, et

^,AB* (pr.) , oi ,-{\} sim. Ci'iX).
^e^cmia^ (11,2512,9.) 245
te au^er ^exuialtm bott ^u^a u. fenlamin S)ic ^ttcfter u Seditcn mit cruBaBel XI.
25 Unb ber ^inbcr 3uba, bte augen auf
ben
Drfern auf
ii^rcm Sanbe traren, tno^ne*
ten etU^e gu ^iriat^ 5irBa unb in i^ren
', unb gu unb in i^ren
i$!b^tern, unb u iiai>gcct unb in i^ren
26 Drfern, *unb ju Sefua, a)?olaba, 33et^=
27:|3alet, *aarfual, etfeSa unb i^rcn
28 il^tern, *unb ju 39 unb 3)
29 unb ii)rcn 5;tern, *unb ju ^nrim-
SOmon, Bftt^ega, Seremut^, ^fBanoat),
5ibuiiam unb i^ren Drfern, gu Sa(i^i
unb auf i^rern i^etbe, ju 5ifefa unb in
i^rcn X'o^ttxn. Unb lagerten on
S3erfe6a an bi0 ^*innom.
31 i)ic inber 93eniam{n0 aBer )*
6 tvo^neten gu aJiic^maS, 5ij;a, 33eii>
32 (SI unb i^ren Softem, *unb ju 5^
33t^ot^, CRoB, Qlnanja, *^ajor, Olama,
34tt:^aim, *abib, iBoim, ^ftaaat,
35*ob, Dno unb im immert^ai.
36 Unb Se\?iten, bie X^eil in 3uba
Ratten, tto^neten unter enjamin.
XII.
ieg flnb bie ^riefter unb Sebi*
ten, bie mit SerubaBei, bem o'^n e*
ait^iei, unb
Sefua i>erauf gogen: e-
2raja, Seremja, (Sgra, *5imarla, 5mai=
3, attu, *(Senj;, Cfte^um,
4 3)?eremot^, *3bbo, int^oi, ^lBja,
|*2)?eiamin, a)?aabj;a, S3ilga, *Semaia,
7 3oiariB, Sebaja, *ailu, 5imof, ^ilfia
unb Sebaja. 5Dieg n?aren bie baui^ter
unter ben $rieflern unb i^ren Srbern
in
ben Seiten Sefua.
8 i)ie ^(Oitm aBer itjaren biefe: Sefua,
33enui, Jtabmiei, @ereBj[a, Suba unbaWa*
t^anja, Ber baS iDanfamt, er unb feine
9 33rber; *a3afBufia unb Unni, i^re 33r*
De tiliis Juda habitaverunt in Ca-
^"u''^''
rialharbe et in filiabus ejus, et in
jos.15,21.
Dibon et in filiabus ejus, et in Cab-
seel et in viculis ejus, *et in Jesue26
et in Molada et in Belhphalelh, *et27
in Hasersual, et in Bersabee et in
filiabus ejus,
*
et in Siceleg, et in 28
Mochona et in filiabus ejus, *et in
29
Remmon et in Saraa et in Jerimuth,
*
Zanoa, Odollam et in villis earum, SO
Lachis et regionibus ejus, et Azeca
et filiabus ejus. Et manserunt in
Bersabee usque ad vallem Ennom.
Jos. 15,31.
lSin.a7,6.
Jos. 15,8.
Esr.2,2628
ISm.21,1.
2Sm.4,3.
6,2;
lChr.4,14.
T.20.
Filii aulem Benjamin a Geba, 31
Mechmas et Hai et Belhel et filiabus
ejus,
*
Analhoth, Nob, Anania, 32
*
Asor, Rama, Gethaim,
*
Hadid,
gj
Seboim et Neballat, *Lod et Ono, 35
valle artificum.
Et de Levilis portiones Judae et 36
Benjamin.
Hi sunt autem sacerdotes et
XII
Esr.2,2.
Levitae, qui ascenderunt cum Zo-
robabel filio Salatbiel, et Josue:
v.26.Er.7,i.ggj,gjg^
Jeremies, Esdras, *Amaria,
Melluch, Hattus, *Sebenias, Rheum,
Merimuth,
*
Addo, Genthon, Abia,
*
Miamim, Madia, Belga,
*
Semeja et
Jojarib, Idaja,
*
Sellum, Amoc,
Helcias, Idaja. Isti principes sacer-
dotum et fratres eorum in diebus
Josue.
Lei, 5.
11,12.
11,17.
11,17.
Porro Levitae: Jesua, Bennui, Ced-
mihel, Sarebia, Juda, Malhanias, su-
per hymnos, ipsi et fratres eorum;
*
et Becbecia atque Banni et fratres
8
25. S: Judae. 30. S (bis)
f
in (. Lach, et z.).
35. Al.t(a6m.)et. 36. S: Juda.
4. S: GcDthom.
25. bfe eufb. .bei fl^tettSiecfcrtt. dW: 5(
genb bie . mit il^ren Weibern, fo
tool^nten. vE: Unb
toa ... betrifft ... iEo^terfidbten.
30. B.dW.vE:
f^ren Leibern. A: giuren. dW.
vE: j!e liefen fi) nteber. A: tool^nten.
36. B: on ben S. itjaiTn . b. ^iBtl^eiiungen in 3.
dW: w. ert'^eilt. vE: [tuol^nten] SlBtl^. A: tt5aren
einige.
7. dW.vE: ber ^x. u. i^rer 93r. A:
DBerften ber
^r., u. i^re Sr. B.dW.vE.A: in ben i^agen.
8. B: bie JDanffagung. dW: [verorbnet] ber bie
SoBgefnge. vE: [aefe^t].
246 (12,10-26.) lireheiiiias.
XII.
Sacerdotes et X,evitae
.
^^
Kai
'
<,
^ ,
,
**
&,
& ,
*2
'
'^
^
,
^^
, ',
^^
&, ^,
*^
'^48
, &^
*^
'
y
&-
,
*^
(, ,
,
,
^^
, ^,
&,
*^
&^
^
20
^ ,
'^,
21
(^ ^
&.
22
^
'/

.
23
'/
-
-
.
24 /i^^^
-
\ \
,
-
\
/ &
.
^^
&
,
,Mooy , -
-
^^
'
9. AB* .
(Ff,
Ci'i: ,:
avfHQBOVTO ..). lOs. (bis): ^)...
(bis) ^... (bis) ^.
12. : ... 'le-
(cf. VS. 1). 13. : "Eodqa, 14ss. :
^-
Xk/.' X^C* &-&. 21 (2|,
eliam relLf, sed hie illic diverse). 22. -.^.
A2Bt (a. uQ.) ol (AIEFX*). 23. Bf (p.
vlol)
(ACX*). ^Ci'iEFX: ini . 24.
Bf
(a. aqy.)
OL ... tiq aivitv
(^
. ACEX
;
F: alvtvv , &). ^: -
'. . {. . A^EFX). 25. AB*
&&.-.
(Ci'iFXf; Ci'i: ... "...
... ,.). 26. Ci'iFXf (ab in.)
.B:'Immx{/4.
j '
I :
ITT I V ,
c : V : :
' I Jat j
:
-- ... ,.
J'
-;
J
J r
...
IT :
:
,
"^
JT :
"^
KT :

: r
^
.. : jt : : :
- -:
KT
:-
: ' I
j
^
: | i :
ppbn ni'^'itib i^h^? annb :1^3
'IT : V V : :
-
j : 1 1
:b3n
linD^ n'^'nrDT ii'i?r::?bi6
\j
'-
I - I : : : \j
' .
Ti'^^iriixnh ^J^iiitb mbnb
pabis
VT : - :
.
-
-
JT :

: :

KT-.-r
-
:
-
j*T I : J :
nn5? pit]5?b ^bp 'bob
5? a
vr > ^ : v.->-
j' - '. I..
:b^^:3nD rr^i^rb
'^^
rr^pbnbxi
'^
r
:
- i
vt:
-
i* : : jtI : :
I I : <
1 '".
-:j
-
: AT
j V : - - :
nsD-bs:'
D^'iiiins ni^i^
''>
... -
"^
-
: IT
j
1 V
'JT
I V.
-
: -
J* :
:
:
' ' j" :

:
.
J.
-:!- :- -
*
*
: :

r
Ti^ m^^n niiinb bbnb ob^b
j .- : : : J"
-
:
:. :
IT : j- . : VT : :

\ : JT :
- : ; ':
-
st :
-
-
nbn a^nsjitu D^^^trj n^ipr linbts
..... ,. ^
. _ ^.. ., _.
,_
r I
-
. 14.
'
la'^bab
. 16.
'
K1^3)b
9. : gegen i^nen ber ju benSDSa^ten? vE:
auf
bcrfac^e. dW: bei i^nen j. S.
12. (33. 7.) : waren on b. 5r. bie J^du^er ber
35. dW: u. b. ^r. <BtammYau)ttv. vE: [folgenbe]
.iterii^e .
: i^r. unb f^amitien^auvter.
22. B: iDae jinb bic Se.in ben klagen. ..bie ...
^e^emia* (12,10-26.) 247
Site DDcrflctt unter bcit ^ricftern unb Scbitcit* XII.
lObcr, tvaun um fle jur ^ut.
*3efua
jeugete Soiafim, Sojafim ^eugcte (Slia*
llfl6, (SitaftS jeugete 3oiaba, *3oiaba
jcugctc 3onatt)an, Sonat^an jeugcte
Sabbua.
12 Unb gu bcn. Briten Soiaftm traten
biefe oBcr^e 33ter unter ben ^ricjlcrn:
ne^m on ^eraja n?ar Seraja, oon
13 3ieremia n?ar ananj;a, *^on ra
ttjar SDiefuIiam, ijon ^marja n?ar 3o-
14>,
*i)on irar Sonat^an,
15 i)on ebanja tar
3ofe^^,
* i)on ^arim
njar 5ibna, on Serajot:^ trar ^tltai,
16*on 3bbo tar @ac^arj;a, i)on int^on
17 h?ar SDicfutlam,
*
on Olbja n?ar ei^ri,
1 8 tion 3)lej:amin 3)?oabja tioax ^iitai,
*
on
SSiiga n?ar ammua, i)on (Semaja irar
19 3onat:^an, *
SoiariB n>ar 3)
20 , on 3ebaj;a n?ar Ufl,
*
ijon ^aUai
21 h?ar ^aUat, i^on Qimof n?ar @6er,
*
on
Jgiltia tax ^afaBja, i>on Sebaia n?ar
0iet:^aneei.
22 Unb ^u ben Seiten ^liaflSg, Sojaba,
3^unb Sabbua hjurben bte o6er-
jien SSater unter ben eitcn unb bie
5|}rtefler 6efc^rie6en unter bem ^ntg-
2' Marino, bc0 ^erfer.
*3
n)ur*
ben aBer bic ^Inber ^i^i, bie oBerjten
SSter, 6efrte6en in bie G^^rontca 6ig
jur Qdt So^anan, beS o^nc (Elia-
24fi60.
*Unb bie njaren bte 06erjten
unter ben Seiten: ^afabja^ @ere6j;a
unb Sofua, ber JtabmietS, unb
i^re S3rbern neBen t^nen, ioBen
unb gu banfen, n)ie cd 2)a^)tb, ber
SDiann otte0, geboten ^atte, eine ^nt
25neBen ber anbern. *3)lat5anj:a, iaf*
Bufja, OSabja; 3)iefuilam, S^aimon unb
5iM n^aren S^^^or^ter an ber *ut, an
26 ben 6^n?ellen in ben 3!^oren.
*i)iefe
njaren ju ben Seiten 3ioiafim0, be0 o^-
24. U.L: ^ut um bie anbve.
aufgef^ricBen fxnb, u. bic ^x. Ui in ba ... dW:
aSon ben S. tourben...bic (Stammiiau^ter
[9^6
net, u. on ben $r. unter ber S^egicrung ... dW:
J^errf^aft.
23. B:inbem93ube3:^r9cfite. dW:3eiti
gef^.
vE: in ba . b. Xa^tiqtia^i^hn.
24. B.vE: il^re S9r. gegen i^nen ber? dW: [nas
len] neben i^nen erorbnet. B: m) bem ebot iD.
8Ch.35,2.
eorum unusquisque in officio suo.
ich.23,3a.
*
j^g^g autem genuit Joacim, ell
Joacim genuit Eliasib, et Eiiasib
genuit Jojada,
*
et Jojada genuit 11
Jonathan, et Jonathan genuit Jed-
doa.
In diebus autem Joacim erant 12
sacerdolcs et principes familiarum:
Sarajae Maraja, Jeremiae Hanania,
*
Esdrae Mosollam, Amariae Joha- 13
nan,
*
Milicho Jonathan, Sebeniael4
Joseph, *Haram Edna, Marajoth 15
Eir.5,1.
jjgici^
*
Adajae Zacharia, Genthon 16
Mosollam,
*
Abiae Zechri, Miamin 17
et Moadiae Phelti, *Belgae Sammua, 18
Semajae Jonathan,
*
Jojarib Matha 19
nai, Jodajae Azzi,
*
Sellai Celai, 20
Amoc Heber,
*
Helciae Hasebia, 21
Idajae Nathanael.
^.los.
Levilae in diebus Eliasib et Jojada 22
et Johanan et Jeddoa scripti prin-
cipes familiarum et sacerdotes in
Esr.4,5.
j.gg^Q j)gj.|
persae,
*
Filii Levi 23
principes familiarum scripti in libro
verborum dierum et usque ad dies
[E,r.io,6.
Jonathan, filii Eliasib. *Et princi-24
pes Levitarum: Hasebia, Serebia et
Josue filius Cedmihel, et fratres
eorum per vices suas, ut laudarent
et confiterentur juxta praeceptum
^2Ch.slu;'
I^vid viri Dei, et observarent aeque
Neh.ii'.if:
per ordinem. *Mathania et Becbecia,
25
ich.9,15.
obedia, Mosollam, Telmon, Accub
tch.26,i5.i7.custodes portarum et vestibulorum
T.10.12.
ante portas.
*
Hi in diebus Joacim 26
10. 12. 26. S: Joachim.
12.
.* et.
bee ... ^... dW: bei 3B. vE: eine 2B.
ber anb. gegenber. A: n. ber 23erorbnung.
25. Ui ^iupitn in b. ). : l^ielten aU Xf). bie
.dW: waren 2ter, ill^ortoarter
auf b.
2. vE: Xi)mi)Ux. B: Ui ben <S^fmmcrn.
dW: aSorrat^Kufern
ber 3:^orc. vE: gSorrat^s
fammcrn. (A: ^uter ber %ii. u. ber aSorlfiofe an
ben Xi}.)
248 (12,27-37.)
KTehemias.
XII.
Oedicatio murorum.
, ^ iv
6 6
-
.
27
'
'
^ /
iv &&^ iv
, " -
.
28
,
-
'
29
,^^^ ^^^
^. iv '.
^^
-
^ ^\ ia&-
.
^*
'
^
. & ^
.
^2
^^^}
',
^^
'^, "
^^^
\ -
'
^^
&,
, ^,
,
^ ,
^^
\
,,
,
, ^ ', '^,
/&
&'
6
&
^7
.
/
26. -,^^ ... *^(alt.)^ 6. EFX: (s.
-/*t) ra nai
".

).
27. .1: &&{&&^2
;
C: iv &
[?],
iv ).
^*
xai .(A^Bf). (pro
..) iv .
^. -
. 28s. Ci'iFXf (..)5 )
'
iv
-
... .
**
.-fin. (2 rell.
f).
FXf (a. .) . 32. : inogtv&^-
cav
{-&ACFX). [33ss. Nomina prr. .al.]
33. A2Bt
(. ^C)
xctt. ^'."
. .
34.
Bf
(ab in.) (ACEX*). : .\.
(. 2). : '. 3.
Bf
(a.
).
*
iv
(2|). : &. (2 inter
uncos)
t
(a. quart. 6) 6 (*). 36. A^C* -
AjA-^imWiA2Bt).
*(.)5(2|). Ci'iF:
iv
..
JT : :
...
AT
-
nsten inn ^:^^ nnssn
.
-:
r >j :
"^

: r
: : < -;
-: ,- .^

r : '
yr^: :

: j :
: 1 : r y : : jt- I

:
niTO^i)
bih^n
^^
pns:bD -^nsn
29
j i . :
- r I : : -
, V <
-: j VAX :
-
:
- .
2*:^
nin^no ^^^
_
-: JT -
IT 1 : .
:
: j ; r
Di?^-!^ ^^^ di^ibm D'^Dnn
-; - : r : -:
-
IT : : - .
:
- '
: J
-
: r
rpi'TSi min ^n^^^^i^i
"^S'^*^^
7
.-
: r j-

I -
<
\
-:
r
:
: r
. -;
r
r .<- -
:
-
ix
:*
JT :--:r :
> --
(. : - : : : :
: -: r : -: - ;
:
( : : :
jt]D5i-n ^^- n'^^D^n-n mT\)2
IT
-
!
J :
- -
^bb^ ^bb^ y^'im rfrnt n^n^^iso

: I
:

^
:

:r :
-
:
.
:
r

:
: r
<
:
-
: -
r
-
JT : : -:
j
vr
?ib2? nD3i ?5?'bri : arr^^b
37
: :
- - - -
: . :
'^
n^inb nbr/33
^'^ '^::?
nib^^^a-bs?
AT r
. -; j
'^-:
r
-
V. 31. ^'^: '^
^<"3a . 35. uj^^n K"aa
26. vE: tattJ^aitcrg. :
Surften.
27. B.dW.vE.A: bei b. (B. b. 2)iauer(n). A:
fu^te... jufamtnen. B: bie(.unb ^reube. dW.vE:
um (bic) (E. ju fetern (mit) ^r. A: ba6 ^^rcubenfefi
ber@. dW:So6iiebernu.cfangen. vErSoB^jreifung
lt. efang. A: iDanffagung u. SoMiebern. B.dW:
e^mb., Sauten u. . vE.A:
. u. it^ern.
28. dW: bem Greife ring um 3. vE: aue
um 3. A:benrunben. B.dW.vEtiDcrfernberOles
to^jl^attter.
^c^emia,. (12,27-37.) 249
JDic ^ctixttn gcn ^crufalcm gur innjct^ung tc atoci anfrre* XII.
benScitenS'Ze^cmia, beS ^anb^^fiegerS, unb
be8 ^rieficro (Sra, be c^riftgcle^rten.
27 Unb in ber @inn?eii)ung ber 3Jiaucrn
ju Serufaiem fu^tc man bic Scuiten
au3 aCicn i^rcn DxUn, ba man fie
gcn
Serufalem hx^U, ^u galten Sinn?eU
^ung in f^reuben, mit iDanfen, mit (Sin-
gen, (^i^mbein, ^faltern unb Warfen.
28*
Unb cg ijerfammeitcn
|
bie jlinber
ber nger, unb on ber egenb um
Serufalem ^er, unb on ben bfen O^e*
29 to^^ati, *unb ijom ^aufe iigal, unb
iion ben 5ie(fern gu @i6ea unb QiSma*
ijet^j bcnn bte nger l^atten i^nen
30
fe
ge^auet um Serufalem i^tx.
*
Unb
bte $nejier unb Sciten reinigten
[,
unb reinigten ba ,bie 5^^ore unb
bie SJiaucr.
31 Unb i^ lieg bie
i^rfien 3uba oBen
auf
bie a)?auer fieigen, unb 6efieilte jttei groge
iDanf^re. iDie gingen :^in jur Siechten
oBen
auf bie 3}?auer jum Wi^ti^ox trt.
32*
Unb i^nen ging
^ofaja unb bie
33 ^ifte ber ?irflen 3uba,
*
unb ^farja,
34 (ggra, ^efuttam, *3uba, Benjamin, @e*
35 maja unb 3ieremia, *unb etli^e ber ^rie*
fter inber mit 3^rom^eten : ne^^mti^ @a-
c^arja, ber 63;,be 6o:^ne0
emaja, beS o^neS a^at^anja, beS
@oi)ned SOii, be 6o:^ne @ad^ur,
36be3 o^ineg
%\iapi)^}
*
unb feine
ruber: (Semaja, ^ifareel, 93,
iiaiai, ^aa'i, 0leti)aneei unb Suba,
^anani, mit ben Saitenf^ielen iDaoibS,
beS aJianne otte^; (Sra aber, ber
37(S^rifigeIei)rte, or i^nen :^er, *5um
33runnent^or njrtg. Unb gingen neben
i^nen
auf ben stufen jur 6tabt iDaibS,
27. A.A: Bei ber^tnttjei^ung. 29. A.A.-
l^atten
|?. 30. A.A: iKaucrn. 35. U.L:
Drommeten. 37. U.L: S3iunni^r.
S,14;
.7,1-
11.
Eir.6,1fi.Dt.
3,22.
Esr.2,22;
ich.fi,
14.
ijj josue, filii Josedec, et in diebus
Nehemiae ducis, et Esdrae sacerdolis
scribaeque.
In dedicatione aulem muri Jeru- 27
ao.s.mg.,
sjjgjjj requisierunt Levitas de omni-
Neh.7,r3.
jj^g jQpjg g^jjg^
yj.
adducerent eos
in Jerusalem et facerent dedicationem
et laetitiam in actione gratiarum et
canlico et in cymbalis, psalteriis et
citharis.
*
Congregati sunt autem 28
filii cantorum de campestribus circa
Jerusalem et de villis Nethuphati
Dt.iM(i.jos.*pj
jjg ^Jqj^q Qgiggjj gj jg regionibus29
jos.-.ii,i7.
Qgi^jj
g|.
Azmaveth; quoniam villas
aedificaverunt sibi cantores in cir-
6,2o.Gn.35,2.cuitu Jerusalcm. *Et mundati sunt SO
.9,.
sacerdotes etLevitae, et mundaverunt
populum et porlas et murum.
Ascendere autem feci principes 31
Juda super murum, et Statut duos
magnos choros laudantium. Etierunt
ad dexteram super murum ad por-
^'^^'
tam sterquilinii. *Et ivit post eos 32
Osajas et media pars principum Juda,
*
et Azarias, Esdras et Mosollam,
33
*
Judas et Benjamin et Semeja et 34
f)
Jeremias;
*
et de filiis sacerdotum
35
in tubis: Zacharias filius Jonathan,
filius Semejae, filius Malhaniae, filius
Michajae, filius Zechur, filius Asaph;
*et fratres ejus: Semeja et Azareel,
36
Malalai, Galalai, Maai, Nathanaei et
T.2t.2Ch.29,
Judas et Hanani in vasis cantici David
Neh^ri,26.
viri Dei
;
et Esdras scriba ante eos
in porta fontis.
*
Et contra eos 37
ascenderunt in gradibus civitatis David
t)
Vs. 33 et 34. vulgo unus versus, unde 33-47.
vulgo 33-46.
29. dW.vE: au3 (on) S3et^i . ...
Leibern. B.
dW.vE.A:
() Drfer (erbauet).
31. !X>. unb 3ge, [einet ging]... bev^. B.vE.A:
Mete ... (an,
auf). B: 2). u. Umgnge. dW: 5iufi
jge. vE: (S^rc Sobfanger. A: Sob^re. B.dW.
vE.A: bem m. (i)in).
32. dW.vE.A:
leintet i^nen (gingen). dW: bie
eine ^. : ber i)alht Xi)iii.
35. B.dW.vE.A: Unb ttott ben Sl^nen b. . :
^ofaunen.
36. :
InuffUfen Snfirumenten! : (Singin*
ftrumenten!
37. Unb beim 35r.
, fo gegen ifinen ber war, fiict
genfteauf bie^t. ... B: ^^erner gegen bae33r. l^in ...
gingen
f.
l^inanf auf ben ... dW.vE: beim (am)
Oueiit^ore.
250 (12,38--45.) UTehemia^.
IUI.
Oedicatio murorum, JEmendationes variae
&
^avid y^al -
,
^^
,\
j
)
^
-
&^
,
^^
^
-
^
\
oaJ
.
^^
' -,
,
**
\
,,,^
^,
f
^.,
^"^
'
. & (^,
\ .
^^
&
^^
& \
&^
&6 '
&, &
' &.
^*
iv
^^
,
^-
,
f
\ -
'
o^rf
-
,
^^ -^
&
-
, /
37-39. BFXt (. )^. AB*
.-
()7rvA?/q(Ci'iFXf parum div.). 39-42. :
-. .AB* Ttjv . . . (Ci'i
FXf; Ci'i: 4).707..(|; Ci'i :
)
et (pr.) y.ai .-^(Ci'iFXt
parum
div.; sim.E. :. .']; F vs.42.a tertio
quinquies
*
). 42. Ci'iEX-f (p.
ad.) ^Ittgiaq
(F: . ).EX: &
*
.43. Ci'i : (
(FX:
), Bf
(a. .)
(Ci'i:
.). EFX* . .\^\[ (l^.
.) .
*
^ et (sq.) . 45. : &e5 .Al*(alt.)xat
(A2Brell.t).

V-
-
- j- vi
j
:
-

IT :

b^ib rrD^inn ^
38
*. : vjv r
-j " -
ST
-
'
b^^n rn -"am ^ ^dsi
j-

^

-:r
-J r j*--"i~
^- :

^
j- :

: -

r :
-
r : j-

IT : IT jt r
-j- -:
tt:-
--
-t
-:.
rikn
bn^p^ biiiDDn bj.^^^i
D'^l^nn
5?2 rm:^^ vA'^n nr5
-
V- : : JT : '
"
~
-i" v- :
V
-
y : X '..)-:
-
IT
- -
^^% ^Di^n ^nb^n rr^nn
VT : - } -'.
-:r
: IT J"
rft5?n D'^pb^.
^^^ ^5?41
-:
r

:
-;
j
-
:

} :
-
t
-j-
7 ST
:

:
-
:
-1
r : -:
r :

:
JT

: IT

: j~
*.:
st : :
n^n^v^
'^'
^r^i^t'^i 3?
:
~
:
:

: j ; r

:
--
v^t
:
-
J-
j::- -
-
: .:
IT
*
:
-

:
V :
-
:
-j
f
-
s- : : jt :
-12?
bs^in^ nnrito r^sm ^nt)t
-
.- I : j- : -j-
-

-bs?
D'^DD^ ii^ihn oi'^n Wo*!
44
'^ -

T-:
-
-
j ';
IT
-
nta^iinb niSi^b nibDn
: -
J :
-
ohs DiDDb hi"ito::?)2bi n'^tn.^nb
V r : :
-
I
: j
"IT
D^DHb nninn
\\^3 fc'^^rn '^TOb
v:
-; I
- -
J :
iv
<
:
D^Dnn-b^? Tih^ti^ nnnt
^3 D^^ibbi
r
-; I
-
- : j- :
<
: r
:
: :
-
: 1
'
:
-
t
nnntsn
^)^^] bnsnb^
'
:
IT
-
.VJV : : *.
:
VT j- : ' :
-: - : : : r :
V. 38.
'& ''
. 44. d^5>L3
'
37. tmbbi... : ba man auf b.SDI.l^.geljet, fccr
b.^.iD. dW: benSlufftieg berSJl. 1^. oberhalb bc0 ...
vE: auf bcr (Stiege auf ber SO?, ber ba ... (A: b.
b. J&.S). ^inaug?)
38. auf ber 3. B:fo auf b. 3. iat. dWtaufbet
cntgegcngefe^ten @eite ... ncbfi bcr anbcrn .
:
. wb^v bcm SSflcfofent^unn. dW:i?bfr^albbee)fent^.
9?e]^emi* (12,3845.) 251
SS)ie@dngcr* )tc groen
Dpfer SDtc SJlannet Bcr bic
@^aftcrt
XII.
bic 3)iouer hinauf gu bem aufe iDaib
), 6 an ba Sajfcrt^or gegen
iiorgen.
38 anbere5Danf^or ging gegen i^nen
uUx, nnb i^m
, unb bie
Hlfte
be 93olf0 bie SD^auer ^gum fen*
ti)uxm
hinauf Big an bie Brette SJianer,
39
*
unb jum i^or :|)^raim i^inan unb
^um alUn ') unb jum ^ifc^t^or
unb jum 5!^urm ^ananeei unb jum
X^urm SD^ea 6i3 an ba c^aftl^or,
40 unb BUeBen fielen im ^erfert^or.
*
Unb
ftanben [bie guni iDanf^bre im
^aufe
otte, unb unb bie
Hlfte ber Ber*
41 jlen mit mir, *unb bie $riefter, ne^mUc^
(Siiafim, aJiaefeja, SDiinjamin, ^i^aya,
^iioenai, a^arja, J^ananja, mit ilrom*
42 :|3eten, *unb SOZaefeja, @emaj;a, leafar,
Ufi, 3:^, 5, dlam unb
5ifar.
Unb bie nger fangen taut, unb3efrai)ia
43 n^ar ber SSorjle'^er. *Unb eS njurben
bef*
feI6en ilage^ groge )pfer geopfert, unb
toaren
(5);
benn ott f^atU i^nen
eine groge ^reube gemt, ba^
[
Beibe^
2ei6er unb ilinber freucten, unb man
Prete bie Sreube Serufaiem ferne.
44
3
'^^^
S^it turben erorbnet aWn*
ner 6er bie @|fften, ba bie ^eBen,
(Srfliinge unb S^^uten innen njaren, ba^
fie fammeln fottten on ben ^lecfern unb
um bie 6tbte, auSjuf^eiien bem
efe^ fr
bie ^riefter unb Sei)iten; benn
3uba f^attt eine i^^^eube an ben ^riejlern
45 unb Seiten, bag
fie jianben
*
unb tvarte-
im ber ut i^red otteS unb beri^ut ber
Oieinigung. Unb bie (Snger unb il^or*
^ter ftanben, bem eBot iDaib
38.U.L:S)er anbete. ..Dfent^urn. 39.U.L:
X\)\ixn. 40. U.L:
2)anfov^fer^rc. 41..L:
^Drommeten. 44. A.A: barinnen bie ... tcaren.
39. am etiferti). B: Ber bem Xi). d. l^er. dW.
vE: bet ba3 ... A:
auf bem
(3, 1). B: efangeni
Xi). dW:
cfngnift^. vE: Xi). bet ^aitVtiacfie?
A: 2adi)tt^ote?
40. B:
4etna^Biie6en...jle!^en. vE: Unb e jleffi
tcnjic^ ... inbag^.
42. B.vE:
liefen
^ Youn. dW: fpieieten. A:
fanc^en ijeiie. B.vE:
Stuffe^et.
43. B.vE.A:
fie mit (einet) ... ctfteuet. vE:
fettt;i
. : toeit^in. B.dW: in bie ^etne (i;in).
^''^
in ascensu muri super domum David
3^86.
et usque ad porlam aquarum ad
orienlem.
'''^^'
Et Chorus secundus gratias re- 38
ferentium ibat ex adverso, et ego
post eum, et media pars populi
3^it.
super murum et super turrim fur-
3^8.
norum et usque ad murum latissi-
8,16;
mum,
*
et super portam Ephraim 39
3,0.3.1.25.
gj.
gjjpgp porlam antiquam et super
porlam piscium et turrim Hananeel
et turrim Emalh et usque ad porlam
gregis, et sleterunt in porta custo-
diae.
*
Stelerunlque duo chori lau- 40
danlium in domo Dei, et ego et
dimidia pars magislratuum mecum,
*
et sacerdoles Eliachim, Maasia, 41
Miamim, Michaea, Elioenai, Zacharia,
Hanania in lubis, *et Maasia et Se-42
meja et Eleazr et Azzi et Johanan
et Melchia et Aelam et Ezer. Et
clare cecinerunt cantores et Jezraja
praeposilus.
*
Et immolaverunt in 43
8,17.
die illa victimas magnas et laetali
sunt, Dens enim laetificaverat eos
laetilia magna; sed et uxores eorum
et liberi gavisi sunt, et audita est
Esr-3,13.
laejiiia Jerusalem procul.
Recensuerunt quoque in die illa 44
10,38.13,5.
viros super gazophybcia thesauri
ad libamina et ad primitias et ad
decimas, ut introferrent per eos
principes civitatis in decore gratiarum
actionis, sacerdotes et Levitas; quia
laetificalus est Juda in sacerdolibus
et Levitis astanlibus. *Et custodie- 45
runt Observationen! Dei sui et obser-
30.
vaiionem expiationis, et canlores
^'^*'
et janitores juxla praeceplum David
44. bartn fammIn ... ^eF. um b. <Bt. bie ^tfe^iu
d)en3ittti)eile. B.vE: (ju3iuffe^etn)Be|ieni. dW.A:
@(^a|fammetn. vE:^ottat^6f. B:ammetn
juben
@|,
ju ben ^eBo^fetn.
dW.vE:
ft bie ^ebi
Vfet
(A: 2;tanfo!pfet).
B.vE: bie baflanben. A: bav
bei? dW: befieilt toaten.
45. B: nol^men tva^^t b. fBa^t. dW;
befotgteu
ju befotgen ft
ifjten . vE: beoba^teteu .
gegen ... .: ti^aten genau io. fie jii
bef. l^atten.
dW: u. bie ba ... toaten. vE:
fo \oU bie ...
252 (12,4613,7.)
Wehemias.
XII.
Mmendationes cum sacrae tum dom.esticae.
xal
viov avtov. ^^'On iv
^
/lavid
^
&.
^"^
-
, iv
,
,
.
}
&iv
iv
,
& iv
,
,&
' ^
-
iv iv
^
&iri
&'
6
.
^
iyiv8T0
, &-
cav
iv ',
^
6
iv
.
, i
,
,ivov
cv-
,
.
^
iv
iv
.
"
&&
-
&
,
}
,
'^
.
^
fj
}
1. Ci'iX: .
2. :iv
.
*
(alt.) iv. CX: .
4. : "
...
*
5.
EFXf (a.
.).
5. : in.
. ... {A.C, FX:
^-
ciav). C;
,
7. : ".
\D'^ani n^^n^ ^^^n^i bs^r
. j : : : j . .
:
irii^s i;;"i?'T
D'^n^Sni '^'^lt/ari
V..
-
..J-.
,,.|_
..J.
_
n3n isD3 ii^pD ^^i]hn
i^':n xiii.
'^T\^,'2
''n^il ^Dt/25?
"
i^in^^-Nb
^%'
^gn^i anb?
bi^^^toi
^i:?'t\k
^. ibbpb ^s-ns^' i^bs?
%^5 ^^?'??^^ nbbpn ^:i^ti^^
3
-b?
^b'^nn^i nin-n^ Drtis)
r :

AT
-
jT :
:n;nit:b :2inp
^DNn'Vi^-n^s nspb?
]"
nbii3i nstb ib
'
^?'^^
^
V JT : : jt :
nSinbn ^^- '^:
D'^Vsb
:
-
: - .
:

^
. : r :
\- -
: ,..._.
n352 ^3
nbt^^^n ^n^s^r Nb
~
:
J
^)2'>
ypb^
Tib^^n-bii "^niis bns
DbD^in'^b ^
:'nb^n-in '^nbs^tiD
7
AT I

V
IT 7 V IV
- I

:>-:'
^''^^^
T\w nSs ^^^

: < -;
IT
j
. 46.
'
iUJi<^
46. njcilottb gefiiftet obcrfte ... : on STfter l^er
tarcn J^u^ter bcr <B. u. bie Sobi. u. iDonffagungcn.
dW: or 5i. gab e aSorljtel^er ... ?obi u. iDanfliebcr
5U (Sl^rcn otte. vE: in ber frl^eren Stit toaxtn
^apttx bercr, mi)t o ...
fangen. A: aorfle^er
gefegt ber b. <S. bei bcn ...
47. Uttb. dW: bejiimmte. B: bte H^eite ber ...
auf ... befc^ieben mx. dW: eb^ren
fr
bie...
^iel^emta^ (12,46-13,7.) 253
SOlop itxbt geoen ^mmon unb ^a^
D))fet S^obia*
xn.
46 unb feines
o^neS .*i)enn ju
t)en 3eitm i)a\)ib unb
^lffa^p
lurben
gcfliftet bie obcrjtm langer imb Sob*
47 lieber unb ju ott. *5i6er ganj
Sfracl gab ben (Sngern unb 2^or:^tern
%t)al
lu
ben 3^^^^" <ScruBabeIg unb
0Ze:^emia, einen ieglic^en ^^ag fein ^l^eil,
unb fle
ga6cn e:^eiligtea
fr
bie $^etii*
tenj bie toiten aier gaben e^eiligteS
fr
bie itinber ^aronS.
XIII.
Unb c0 tarb ju ber 3eit ge*
lefen baa 33 3)iofe or ben D'i^ren beS
93oIf8, unb marb gefunben barinnen ge-
frieben, baf
bie ^mmoniter unb 3)*
iiter foUen nimmermehr in bie emeine
2otteg fommen: *barum, bag fie
ben
^inbern Sfrael ni^t guorfamen mit33rot
unb SBajfer, unb bingeten n?iber
fie
S3i*
leam, bag er fle ijerflu^en fotttej aber
unfer ott n?anbte ben ^
in einen
3 ^egen. *
fte
nun bieg efe^
:^rten,
f^ieben fle
atle ^rembUnge ijon Sfraei.
4 Unb bem ijatit ber ^riefler (Sita-
fiS
in ben ^ajlen am ^aufe unfern otte
5 gelegt baS oi^fer
%oUa. *iDenn er ^^atte
i^m einen groen Mafien gemalt, unb
ba^in i>atten fle
guijor getegt e^eiSo^fer,
Sei^rauc^, ert'^e, unb bie 3f'^nten
i)om (betreibe, 3)2o^ unb Del, bcm
ebot ber Seijiten, Snger unb ^-
QiiuUXt
baju bie ^ebe ber ^riefter. *^ber
in biefem oUem rtar nii^t ju 3eru-
falem.
5)enn im jtrei unb breifigflen
3a^r 5irt^afafi^a, be ^5nigg ju
^^
bei, fam id^ um bnige, unb
Xagen ertr>arb bom Knige,
7*bag gen Serufaiem gog. Unb
merfte, baf gut tar, ba (Sliafib
I
46. .L: Sobliebe.
5. A.A: l^atte
|.
et Salomonis filii ejus,
*
Quia in 46
sir!4?fu.
diebus David et Asaph ab exordio
erant principes constituti cantorum
in carmine laudantium et confiten-
10,38.
lium Deo.
*
Et omnis Israel in 47
diebus Zorobabel et in diebus Nehe-
miae dabant partes cantoribus et
janitoribus per dies singulos, et san-
Nm.is,24.
ciificabant Levitas
;
et Levitae sancti-
ficabant filios Aaron.
8,3.Dt.3i,ti.
In die autem illo lectum est XIII.
in volumine Moysi audiente populo,
et inventum est scriptum in eo, quod
Dt.23,3i..
^^Qjj debeant introire Ammonites et
Moabites in ecclesiam Dei usque in
aeternum:
*
eo quod non occur- 2
rerint filiis Israel cum pane et aqua,
Nm.22,5.f.
g|_ conduxerint adversum eos Balaam
ad maledicendum eis; et convertit
Dens noster maledictionem in bene-
dictionem. *Factum est autem, cum 3
9^2.
audissent legem, separaverunt omnem
alienigenam ab Israel.
Et super hoc erat Eliasib sacer- 4
dos, qui fuerat praeposilus in gazo-
^ie^Nehiii'
pbylacio domus Dei nostri et pro
^u,u.'
ximus Tobiae.
*
Fecit ergo sibi 5
gazophylacium grande, et ibi erant
ante eum reponentes munera et thus
et vasa, et deeimam frumenti, vini et
Nm.18,24.
qJ^j^ partcs Levitarum et cantorum et
janitorum, et primilias sacerdolales.
*In Omnibus autem bis non fui in 6
5^14
Jerusalem. Quia anno trigesimo se-
^r'usiii'^cuiido
Artaxerxis regis Babylonis veni
ad regem, et in fine dierum rogavi
regem,
*
et veni in Jerusalem. Et in- 7
tellexi malum, quod fecerat Eliasib
bae
%)^fr feinen %. vE: bie togiic^ett eb. A:
@. XaQ
fr
%. B: jie i^eiiigten e. vE: u. ben S. roai
biefcn gezeitigt ar. dW: u. bie S. g. ton bem e^.
an bie @o^ne St.
1. im 25. 351. B.dW: Sin bcmfelBen (felbigem)
2;age? vE.A: jenem? B.dW.A: fein ... (S^erfammi
lung) ... ()) in (Swigfeit. vE:nie u. nimmer ein ...
btfe.
2. vE.A: entgegen (ge!ommenn?aren). dWitoan
beite. A: vem.
3. B.-aiienermif^ten Raufen .Sfr.
ab. dW.A:
fonberten fie ab. vE: fc^icbcn ... aug.
4. ber gef^* et ict einen . ... fi* mit . be*
frcn&et. B: ber bie Kammer. dW: l^attc ... eine
Seite ... SSermanbter bc S".
5.
Unbi)atte..,bai)lnfieittett...baefc$ber...
B:
fo fr
bie ... befoi^len toaren. dW: bie @ebi;r
ber...
vE:
.fr
bie ...
6. etli*er Seit. B.dW.vE: erbat mir.
7. merfte bad eblc .., dW."vE: S3pfe.
254 (13,8-16.) Hieheiiiias
XIII.
JEmendationes cum sacrae tum dom.estiea
, '
avly &' ^
.
^ ,
^
, ^ '
^,
.
^^
&,
-
, \
^,
.
**
\ / &6
^; Kai ,\
.
^"^
^
^^
-
'^
,
&
y
'
&
-
,
^^
&, 6 &6, ,
^& 6
' ^.
^^ '
,
-
,
'
. ^,
.
*^
Kai & amfj
7. *(2|).
9. : (^,FX: &).
10. CEFX:
/.
;5.
11. A^C'X* .(A^Bf). : ...
Tri .
2. 1*(.)(2]).
13. Ci'iFXf (ab in.) Kai .CEX (pr.
Xoco): im /ilqaq. B: Motri9^. Ci'iX: ctd. .
14. *:
oTiS. .{
in.M^H). |(3.^).
Ci'iFXf (in f.) y.ai
'.
15. : ... .EFXf (i f.) ort -
.
16. EFXf
(.
Kai) ,
VT
-1
r s" : V ^
:
-
\^
v-:i-;- t:jt :- v~
n^n '^bs t nn^^'^ nirDibn
:nDtabm 3)2- %^b^in
IT
. -
: IT : -
. :
IT
i^b ciibn ni^Dn-^3 wii^i
-^
r
'
: :
s
*
~

IT IT : - )
: : r :
-n'^s 3TS?3 5?/!2 ^o'^bn-nii
" j-v:i:
--
t;jt
:-
"b:?
inr^^i akspiii Nnb^^n
V. -:
r
: l--;iT
*=
s-
-:
r


:
"^
: :
IT IT ^~ ' - i l'JT
-
I
; - : V r:
-
jt :
dhbn-it) h;7^ '^^ton
pi^^l
AT :
- - I
V
*.- Iv
bT
TT
-:
pbnb iT^bsJi )3 b''Dn^D
' 7 -;r V. -:r :
:
: rt^niiib
. -:
r
n^ns 'Ti'^to liii '^ncn nnn
j,. :

jv -: - -; -
jv
IT : : V-
:
m^rr^n *'n'^^ n^hn
^!^2
it^
JT
j
J
-
J :
- - J J
,. '
: -
:
:
" -:
-
j :

IT AT
- - J :
'^- .
: JT
'^nsini
'
IT
dn^n
16
. 10. ;!ii"m
!}<'53
. 15. p-^D !i<b '''JSi
I
7. ft
it. ... gemalt. B: mit X. angci'idjtct. B.
dW.A: in ben 3Bor^ofen (be ^). .). vE: ^cfen.
8. B.dW.vE: c mifiel mir fe|r.
fA: ba Ucbel
'
bnfte mir grof.)
vE.A: ^oiiigcratl^cf
10. 3Iud) etf,ia}.., u..^te ant9Berf f*affctcn...
B:bag9B. verrieten foiiten. dW:efc^ftt^un.
vE:
ben 2)ienjl il^un. A: bicnen. dW.vE: entn^ic^en.
11. tft ... crleffen?
\E: tabeUf. dW.vE: S3cr^
^ei^cmia^ (13,816.) 255
)et kernten ^lut au^ SO^angel an ^la^tung. S)te ^rBeit am <SaBBat$. XIII
XoVia Qi^an fjatt^, bag er i^m einen
Mafien mte im
ofe
am -^aufe ot*
SteSj *unb erbrof mici> fe^r.
Unb n?arf
atle ert^e tiom ^aufe
ioBta ^inau0
9t)or ben .Jtafien, *unb i^ief, bag fie
bie
Jtajten reinigten; unb Brte tvieber
bafeibfl ^in bag ert^e beg ^aufe
otteg, baS <B)d^opUv unb SSei^rau^.
10 Unb
erfuhr,
ba^ ber Seiten '^
t^nen gegeben irar, ber^ai^ben bie
!tictten unb (Snger geflogen taren, ein
iegier ju feinem 5l(ier, ju arbeiten.
1*) bie DBer^en unb
f^r:
3Barum erlaffen tt>ir ba ^otte?
5i6er erfammelte fle
unb flettete fie
12 an i^re (Sttte.
*
fcrte ganj Suba
bie 3inten om (betreibe, SDiojl unb Dei
13um
@^. *Unb fe^te
6er bie
(^e (Selemja, ben ^rieflcr, unb3(ibof,
ben (Sriftgee^rten, unb aug ben Sei)iten
^ebaja, unb unter i^re ^anb , ben
(So^ (ur, be @o^nea a)iat^anja;
benn fie
n?urben
fr
treu ge:^aiten, unb
t^nen njarb Befol^ien, i^ren trbem au^
gut^eilen.
14 ebenfe, mein ott, mir baran, unb
tilge ntt an^ meine S3arm^erigfeit, bie
an meines otte ^aufe unb an feiner
tut getrau i)aUl
13 3u berfeiben 3fit
fa^e
in 3>uba
Jteiter treten
auf ben abBat^, unb
OarBen l^erein bringen, unb (Sfel be-
laben mit SSein, itrauben, ijeigen, unb
allerlei ^a^ gu Serufalem bringen
auf
ben (Sabbat^tag. Unb bezeugte fie
be S^age, ba
fie
bie Ftterung Der-
Ifauften.
*
@3 mo^nten 3!^rer
10. A.A: gegeben toarb.
15. U.L:
auf bem (Sabbat^. A.A.- 3e;
rufalem.-
T.17.25
10,40.
Tobiae, ut faceret ei thesaurum in
veslibulis domus Dei;
*
et malum 8
mihi Visum est valde. Et projeci
vasa domus Tobiae foras de gazo-
C2Ch.29,5.
pbylacio, *praecepique, et emunda- 9
verunt gazophylacia; et reluli ibi
10,40.
Yggjj domus Dei, sacrificium et Ihus.
10,39.12,47.
Et cognovi, quod partes Levitarum 10
non fuissent datae, et fugisset unus-
quisque in regionem suam de Levitis
et cantoribus et de bis qui ministra-
bant.
*
El egi causam adversusll
magistralus et dixi: Quare dereliqui-
mus domum Dei? Et congregavi eos
et feci Stare in stationibus suis.
^'"tV<!""**Et
omnis Juda apportabat decimaml2
fruraenli, vini et olei in horrea.
ich.26,20.
*Et constituimus super horrea Sele 13
Es.T,6.
miam sacerdotem, et Sadoc scribani,
et Phadajam de Levitis, et juxta eos
Hanan filium Zachur, filium Matha-
niae; quoniam fideles comprobati
sunt, et ipsis creditae sunt partes
fratrum suorum.
p^s.av'.iM'.
Memento mei, Deus raeus, pro 14
hoc, et ne deleas miserationes meas,
quas feci in domo Dei mei et in
ceremoniis ejus!
In diebus ilHs vidi in Juda cal- 15
cantes torcularia in sabbato, por-
tantes acervos, et onerantes super
asinos vinum et uvas et ficus et
jer.ir,2i8s.
Qj^jjg GUUS, ct infcreiites in Je-
T.2i.Am.8,5.
rusalem die sabbali. Et contesta-
tus sum, Ut in die, qua vendere
E,r.3,r^jos.
liceret, venderent. *Et Tyrii habita- 1
6
9. S: gazophylacium.
10,32.
ftc^et. dW: (Steife. vE: an i^ven ^^. Braufil^ren
(Stanb.
13.
:jue($a^meifternuberb. @. dW.vErbe?
ftciiete ju
5(uffc^ern (aU 5t.) ber ben (^
... .
i^nen ^ur ^anb. B: an ibrer (Seite. A: neben ibnen.
B.dW:ibnen tag ob (bieSSertbeiiung unter tbre53r.).
vE: c n^urbe ibnen aufgelegt. A: bie Sertb er^
trauet.
14. B: . meiner ... bierinnen. dW.vE.A: Up
i^alh. B: nt. uttbatcn ... feinen SSac^en benjiefen.
dW: lap n. ertfc^en m. ^Jrmmigfeit ... u. feiner
S3eforc(ung. vE: lofc^e n. aui m. iBo^t'i)atm, \ula)t
bem ... feinem 5)ien|i ertt)iefen.
(A: in feinen e^
remonien!)
1 5. aud> mit 2. ... unb gen 5. B.A: 3n benfelben
itogen. vE: jenen. B: bie . traten ... bie .(jereins
brten u. bie jie auf bie (B. luben,
fo
an) 9. dW:
bie b. .keltern ir. am 0lubeiage...u.(l.beluben mit...
vE: belaben battcn fogar mit ... B: jeugte bagegen.
dW: njarnte jte? vE: (.
: eftoaaren. dW:
Sebenmittel. vE: baf jte anbemiiage@^eifenerf.
16. B:
von ben il^r.
256 (13,17-25.) UTehenfias
XIII.
Mmendationes cum sacrae tum domesticae.
&
'-
.
*7
roig
& ' 6
-
y -
;
*S
,
6 6 icp
\
;
& \ '
-
;
^^
'
, ,
.
, '
.
^^
& ^
' .
21
/^^^^ -
'z/m
& ;
,
. &
.
^^
^^^ ^J^(^^ ^Qig ^^,
& -
y -
. &//, 6
{}, '&
.
23
7 & ,
'^-
,,
^^
^,
.
^^
-
,
16. Ci'iFt(a. ).
18. C'EX: ^.. (pauci)
f
(.
'
)
.
19. *
C'X* et ex . (2|).
21. :
^^{. ACEFX}. EFX*
(pr.) tV.
*
.
23. : .
24. 2:
^^{^^), k^'.Uto)-
... .
Ci'iFXf (f.) -
*.
S : . ^ : > :

IT 1

: )" : ' -
-
JT : J'

IT
-:
-
< -
^

,
V
I
-: < -:
IT
- -
JT IT
< "
"^
:
"-
Drisi n^5n
'^^ '^:^^ ,^'
-
:
-
J
- :

; r : IT JV
-:
r
:- - -
^
^^ h^i2'^^ 'isb a^^n^
j : IT
-
: I '' ~
", J"
'
'
*~
^ '
: j V -:
: j :
~

:
-: 1.
- ;
- -
^
j
-
J : \.
-
J :-
"^
s :

:
-
IT
- -

IT : - ^-
"IT

J ' VT : '
r^iTO h^b^ ^^ ahn 2/\^^2
-_ - V -; <T : I
V j
IT
iiDfn-a^i nbinn w a^Db* an>5
r^^rrrn a:)3 bt3^5
j ' - j F

.
J" : ' VT
^
^
hbh ri^m^ :3^>
< : -;
: r jt :
^
- -

:
-
J :
'-:

AT
- -
. J V- :
nns '^bi? na^im
%^b^^
^b-nn^T
/ : -
> :
-'.:
J
:
,*
-
''n'^^n ann a'^^/i'^ a-\
23
^ "
J
-
J-
nih1t5^5 a^tdD ^G^ton an^^^n

: : -
"
:
-

-: V

: I
-: I V ;
-
' -
jT
'- t : - j - :
jan a3? li^biDi n^i^rr^ ns'rb
IT
>- . :

: :
j -
:
an^ nsiii abbpiii a)23? n'^niiiina
. 16.
'
i'in'i . 20. tp"i< Vi)3'2
^2
. 21. *^:3 'bn V. 23. bis ^'^n'i
16. utibittScr. vE: icrfaufiic^ei. B: ilaufwaa?
rcn. dW: anbre 3B.
17. B.dW.vE: ...
fr eine b. <Sa^e, bie ... bap i^t
b. (Oliii;etacj) entheiligt.
9^e]|^emt.
(13,17-25.) 257
cr SScrfauf am ^aUat^, S)tc SScicr tJon 5lbob, Simmon mib XIII.
barinnen: bie Bra$ten
^^
wnb aCier-
lei 2aare, unb erfauften e auf ben
8aB6at^ ben ^inbern Suba unb 3eni*
17faiem.
*
[
bie D6erjten in
Suba unb
\
ju ii;ncn: 2iji ba3
fcfe ^ing, ba i^r f^ut, unb tretet
18bcn @a'6bat^tag? *5::^atm
unfere
Spter aifo, unb unfer ott f^rete atle
bie^ Ungltf ber un unb ber biefe
tabt? Unb ibr macijet be 3orn ber
Sfrael me^r, ia^ ii^x ben (Sabbati;
19breet. *Unb ba bte Xfjorc ju 3erufa=
lern aufgewogen u^aren or bem @ab^
bat, ^ie^ bie S^^rcn
JufUeen, unb
befahl, man foUte fie auft^un, big
bem abbat^. Unb befieiite
meiner ^nahm ete an bie il^ore, ba
man feine J^afi 'herein brte am 6ab=
20bat^tage. *
blieben bie Krmer unb
23erfufer mit aUertei Saare ber
brausen ijor Serufaiem, einmal ober ^mi.
2.1
*
jeugte i^nen unb
f^r
u
i^nen: SGBarum bleibet i:^r ber 9'
unt bie 9Kauer? SSerbet i:^r eS eing
t^un,
fo
till bie ^anb an eu legen.
S3on ber ^it an famen
fie be^ (Sabbat:^^
22 .
*
Unb
f^r
ju ben Seijiten,
bie rein ttjaren, ba^
fie
fmen unb i)U=
ten ber 3::^ore, ju '^eiligen ben ()}:'=
tag. 3Jiein @ott, gebenfe mir be
,
unb fone meiner beiner gro-
en 33arm^erjtgfeit.
23
3
fa^e ju ber Seit Suben,
bie Seiber nahmen 5lSbob, ^-
24mon unb SWoab. *Unb i^^re Jlinbcr
rebeten bie ^ifte Qlbobif, unb fonn*
Un nt 3bif reben, fonbern
ber ^re eines jegien 3SoIf.
25*
Unb
fie unb
fute i^nen,
16. A.A: ijerfauften fte. 17. .L: (Sab-
Bat^ertag. 19. .L:
(Sabbat^cvtage. 21.A.A:
einmai. 22. U.L:
mein . 23. .L:
Sben.
18. eures. dW.vE.A:
mehret
()benB. dW.
vE: bur(^
(Entheiligung ...
19. bo e unfcl morb in ben Si). 5cr. (B:bie^^.
niebcrgelajfenmttben?
A:ru^en foliten?) dW:Unb
on . Seilten jieiite an ... vE.A:
.tneten.
20. B: blieben ... u. bie .^aufnjaaren erfauf^
ten, bent. vE:
bernteten b. ^nblet Ui 33.
on ...
21. B.dW.vE.A:\)orber2)l.
(33.15).
iUoltjglotten * Stiel. ?l. il. 3. S3i)S 2. mtl).
verunl in ea inferentes pisces et
omnia venalia, et vendebant in sab-
batis filiis Juda in Jerusalem. *Etl7
v.11.25.
Q[jjurgavi optimales Juda et dixi eis:
Quae est haec res mala, quam vos
facitis, et profanatis diem sabbati?
jer.17,27.
*
^umquid haec fecerunt patres 18
nostri, et adduxit Deus noster super
nos omne raalum hoc et super civi-
latem hanc? Et vos additis iracun-
Ei.2o,i3.
^^'^^ super Israel violando sabbatum.
Lv.23,32.
*Factum est autem, cum quievissent 19
portae Jerusalem in die sabbati, dixi,
''^
et clauserunt januas; et praecepi,
ut non aperirent eas usque post
4.^3.
sabbatum. Et de pueris meis con-
stitui super portas, ut nuUus inferret
onus in die sabbati.
*
Et manse 20
runt negotiatores et vendentes uni-
versa venalia foris~ Jerusalem semel
'''^^'
et bis.
*
Et contestatus sum eos21
et dixi eis: Quare nianelis ex ad-
verso muri? Si secundo hoc feceritis,
manum mittam in vos. Itaque ex
tempore illo non venerunt in sab-
,2,30.
l>3ito.
*
Dixi quoque Levitis, ut 22
mundarentur et venirent ad custo-
diendas portas et sanctificandam
diem sabbati. Et pro hoc ergo
4
niemenlo mei, Deus meus, et parce
mihi secundum multiludinem raisera-
tionum tuarum
Sed et in diebus Ulis vidi Judaeos
23
*"2^io/"'^'ducenles uxores Azotidas, Ammoni
tidas et Moabitidas. *Et fihi eorum
24
ex media parte loquebantur Azotice,
et nesciebant loqui Judaice, et loque-
bantur juxta linguam populi et po-
'
puh. *Et objurgavi eos et maledixi, 25
18. .:
. vestri.
22. fagte ben ig. ba^ fie fidy tetnidtett, unb fmett.
B: ju nja(|en an ben Xi). dW: juv S;ortt3e fmen.
vE: bie %i).
in
beiac^en. .dW: @ie. A: glle
beiner (Srbarmungen.
23. B:
lbobfe ... SS. heimgefhrt. dW: ges
freiet. vE: bie Suben ... nehmen.
24. B: i:^rer ^. rebete eine ^. ...
erfianben ... ju r.
dW: njuften ... eineu.be^ anbernS3.
yE:u.fo war
e^ mit b. <B)()X. e. leben
33.
17
258 (13,26-31.) nrehemias
.
Mmendationes cum sacrae tum domesticae.
xal inata^ct iv , -
Qcoaa avtovg, iv &'
'^Av tag ^^
, -
.
^^
';
&
,nal ^
,
^
-
''
.
^^
&
,
&-
^
,
&
.
^^
,\ .
^^
&,6 ^,
^
&
.
^^
\ &
-
, -
, ,
^*
,
\
.
-
,
6 -
,
&,
25. A*CX* . . (A^f).
: * wq-
(: *
^.) ...
^
. Ci'iFXf (in f.)
.
26. Ci'iX: .
**
(2|).
27. : &... *. Ci'iXf (a.rai'riyv)
.
28. : 7. Ci'iFX: .AC'X*t5 -
(. (^-};
:
'/2)*).
29. FX: .,6 ",
... . &
(: . ^^ . .
31. FX: . ^... (:
-
).
'
Subscr. '', .-.''.
d%n*'iDK2 s^'^ati^'i D'nnii'i
'^^
"
.
J"

:
- " : : vjt -:
-sst'] h^Dnb h'y^tyn ^iDnn-is:
fv I. j
"^
: TT vj"
'^ -
2 ~l
n^n-xb ^rnnn n'^rsy^ bS^nb'^
TT -
IT
j
- "^

:
TT
I"
< : F
biint'^-bs-bs? ihn
^Vb^5
'^nan'^i
:nin:DDn D'^toan ^iii^^bnn inii^-DS
I

:
-
-
. :
j
*T
IT
j -;
r
-
: -: jv :
A" I"
"^
\. : -
"t :
-
I
: VT V
Ij" -
: V I
V
< I

:
1- j--:-":
Utt
"^
T-
AT
.:
y.' ^T :
,
IT r*
*
: -|
nansn rr^in!) riEnsn ''b>i
b^?
VT -. : -
y i ..
: - j*
;
"^
-<
: ibrn
r
1 r ;
m'^nriii nDD-bs^ d'Ti^ni
"^
s
-:
r AT

: ;
- :
r :

: r : r
- \
-
y :
^nrs d^srn pnpb^ jindiib^33i
^b-nnDT d'^niissbn niD)2Tti
>
: * "

h
^
. :
:nnib "^Th^
IT ^ V.-
v:
V. 31. VSS
25. \E.A:
raufte x^nenbie^aare au. B.dW.vE:
iie^ftef^toren. A:i>cfc^n3orjie. B:2oi^r)erbet...!
26. B.dW.vE.A: unter (bcn)ieien(a3olfern). B:
^^tliili Bei
f.
@. dW: geiiebt von ... vE: ein SicBs
itng feine . dW: Unb bo^ erf^rten tl^n jur
@nbe. vE: 9(u^ biefcn ... A: verleiteten. B.dW.
vE: fremben-S.
27. (SoUten toit eudi) nun gel^ot<^en unb .*. tl^nn,
nnd ... unb audi* 3B. junei^imen? B: an ... treulo
^c^cmia. (13,26-31.) 259
JDie fBetjagung be mit attcBaltat Bcfrcunbciett o$enpttcftcrfo$tt
XIII.
wnb fc^iug
et(i^e 3)?nner unb taufte
Pc,
unb na^m einen 6ib i)on i^nen l)ei
Ott: Si?r foUt eure Xb^ter ni^t geben
i^ren ^nen, i^re 5!te^: nehmen
26 euren ^nen ober eu feibjl.
*
'iQat
nt ,ber ,^mg Sfraeig, baran
'gefnbtget? Unb war 'in ijicien Rei-
ben fein ^5nig i^m gieii^, unb er njar
feinem @ott lieb, unb Ott fe^te i^n gum
.Knige ber ganj Sfrael; matten
i^n bie auginbifi^en Seiber ju fnbtgen.
27 *^abt t^r bag gehret, bag i^r
foi$e3 gro^e UiUl ti)ut, eu^ an un*
ferm Ott gu i) ergreifen mit aulnbis
f^em
Seiberne^men?
28 Unb einer au^ ben inbern Sojaba,
be0 @o:^neg liapg, beS o^en^rie^er,
^atte befreunbet mit (Sanebaliat, bem
^oronitenj aber jagte i^n ijon mir.
29*ebenfe an fie,
mein Ott, bie beg
^rieftert^um^ lo ftnb getorben, unb
beS S3unbe0 be0 $riefiertumg, unb ber
Seiiiten!
30 Qiifo
reinigte
fte on aUen 5iu0*
nbifen, unb jieilete bie '^ut ber $rie*
per unb Seiten, einen }cgicn ju
fei=
31 nem
effte,
*
unb ju opfern baS
*oi befiimmten Seiten, unb bie
^rjilinge. ebenfe meiner, mein
Ott, im efien!
26. A.A: benno^ matten ... SBeiBer
fn?
bigen.
27. A.A:
foid^ grofe^.
5,12;
Dt.7,3.
lBg.3,13.
et cecidi ex eis viros et decalvavi
eos, et adjuravi in Deo, ut non da-
rent filias suas filiis eorum, et non
acciperent de filiabus eorum filiis
suis et sibimet ipsis, dicens: *Num-26
quid non in hujuscemodi re peccavit
Salomon rex Israel? Et certe in
ach.i,i2.
ge,jm3Qs multis non erat rex similis
2Sin.i2,24.
g
gj.
(jectus Deo suo erat, et
posuit eum Dens regem super
iRg.ii,3i.
omnem Israel; et ipsum ergo duxe-
runl ad peccatum mulieres alienige-
nae.
*
Numquid et nos inobedien- 27
tes faciemus orane malum grande
Esr.io,2,io.|^Qg^
ut praevaricemuF in Deo nostro
et ducamus uxores peregrinas?
De filiis aulem Jojada filii Eliasib 28
sacerdolis magni gener erat Sana
ballat Horonites, quem fugavi a me.
6,i4Mi.2,8.*
Recordare, Domine Deus meus, 29
adversum eos, qui polluunt sacer-
dolium jusque sacerdotale et Levi-
ticum.
12,10s.
T.4;
2,19.
Esr.l0,16ss.
10,358S.
T.14pp.
Igitur mundavi eos ab omnibus 30
alienigenis, et constitui ordines sa-
cerdolum et Levitarum unumquem
que in rainisterio suo,
*
et in obla-31
lione lignorum in temporibus consti-
tutis, et in primitivis. Memento
mei, Deus meus, in bonum. Amen.
ju l^anbeln. dW.A: yerge'^en. vE: erfnbigcn.
28. B: Unb on ... einer ein fibam on .
\E.A:
(ber) i^o^tcrmann. dW: i)atU ft^ er[ctDa;
9evt...ben jagte ...
29. & Vt, bcficcft f)ahen u. bcn aSuttb. B.dW.
vE.A:
@. c t^nen. B: legen ber iBerunreinicjungen
bee ... dW.vE: um ber S3eiieifung(en) ... ttjiiten.
30. oHett 2iu8i. B.dW.vE: ^rembett. B: 2
ten unter ben $r. dW: bejieiite bieierri^tungen
fr
bie ... vE: orbnete bie 2a^en ber ...
f.
. A:
ju
f.
^ienjie.
31. gum Oi)f. bes
^,
... ju ben (S, B: arbringen,
vE:bielBarbringung. dW:bieabenan^. dW.vE:
@. e3 mir. B.A: (im) uten.
k
17
260 (1,116.) Cliromcoruin .
.
Crenealogia ab Adamo usque ad Abrahamum,
^ r^^^^^ .^n-j
2lOYAA A.
^

'-^
^
. ^^ ^&> , ^Kaivavy -
);,
'/, ^, ,
^,
^. '
,^
'&,
^ ^&'
^, ^
,
^lcovavf ,QotXf .
^
''
'-
.
^
,,'. ^
'
,
.
^
'
& ' &.
'' /,
^^
'
.
**
)
^\ uiaelv &-
^-^
)
(& & & -
) ,
*^
^
**
* ^\
*^
^
*^
^^4 \
^^.
Inscr. : .
Cap. Iss. Nomina propria Alii aliter.
Vs.2.
Bf
(ab in.) *(AEFX*). 4. EFX* .
5. : ){
BEFX). : {
AEFX) ... . 6.
Bf
(a. )oi ...,.
: 'Piqxxk (-2). : .7.
Bf
...
,. xaVP. 8. : ({et
Avs.ll). : . 10.B*T5(AEFXt) FX^KWiyy.
ll-16.*Bi(B2[interuncos]rell.t).
11.
-
: ... ... ... "
11"
-
f
IT
-
w : 1 t-'. VIT 4
VIT ]7
JjT : VT V j
V V j"
:
V V : IT

: ' V V.. AT :
Utt
)'
IT
:-
I : v-

: >- :
-
:
~
JT ;
I -
IT
:
\

V- : J
.
at v :
^ nb'^ini -Jino
^ '^Dnii 9
^t : - :
-:r : j
:
jT : :
"" j
: at : :
-
: :
-
:
"^


j
" V j-T V : Mt :
-T
-
: ! VIT

> : r
a^nnb"r<n u^^^DSJ-n^^n D^'''^lb"n^
vr 7 :
'j
T-: : s
"^
D^ntb
iiiiiS'^ nibx D'^nbos
VT

/ : IT
-: . :
-
-:']
inbn liTS-nN: ib; 'j???^!
13
: :
IT
V : :
-
: (
:
-
IT : r
' :
:

-
r
-;
r
: :
-
V. 1. 'inia'n
'
. 6. n^'ni
"53
. 7. tD'^a^lll
<"52
. 11.
'
^-"
. 12.
^}
(ab in.) &...
... (... ^^...) ...
. 13. ^: .",
.5, . ...
15.2:^^ ...^. 16. (*. .^
. . .). .&.
!l^toittco* (1,1-16.) 261
ef^Ie(|treifter ijott Slbam, ie inbcr ^api^et^g ic. Slimrob*
I.
Sa^ etifle 85 iet^ ^^tcniea.
. 2ii)am, (Bff,
(Bnci, ^Stman, 9)2*
S^alalcel, Sarcb,
*
^, 3)?eti;ufa*
5 inber 3aip:et^3
flnb biefc: o^
mer, SD^agog, aKabai, 3>, il^uBal,
6 3)^efe,
^.
*
i)U ^inber aUx
omerS flnb: 5iffena0, mii3:^at,
7gatma.
*
iDie ^tnbet 3aban6 flnb:
^lifa, %i)ax^\a, ^itim, iDobanim.
8*i)ie Jlmber am0 flnb: ^ug, 3tj*
9 raim, $ut, .*iDie inber aber
6^uS flnb: (, ^ebila, @abta, *
gema, abt^cc^a. iDie Jlinber aberOia*
10 gema finb: @^eba unb iDeban. *^u8
aber geugeteS'iimrob: ber fing an genial*
11 ttg
in
fein auf Srben. *2D'iijraim jeu*
getc Subim, Qlnamim, Se^abim, SRa^j^*
12t^ut)im,
*
^atruflm, (SaSlu^im (i)on
iel(^en flnb auSgefommen bie $^-
jtim) unb (Sa^^^t^orim.
13 (aber jeugete 3ibon, feinen
14er(len (Boi^n, unb ^et^,
*
Sebufl,
15 5imori, irgofl, *^ei)i, 5irfi,
,
16*5irn?abi, 3^inari unb ^emat^t.
13. U.L:
erfien @o:n, ^tti).
Gn.9,18.
Gn.l0,2as.
n.lO,6ss.
*^"^
Adam, Seih, Enos, *Cainan,
1.
Malaleel, Jared, *Henoch, Malhu- 3
sale, Lamech, *Noe, Sem, Cham et 4
Japhet.
Filii Japhet: Gomer et Magog et 5
Madai et Javan, Thubal, Mosoch,
Thiras. *Porro iiUi Gomer: Ascenez 6
et Riphath et Thogorma.
*
Fihi 7
autem Javan: Ehsa et Tharsis,
Cethim et Dodanim.
*
Fihi Cham: 8
Chus et Mesraim et Phut et Cha-
naan. *Fini autem Chus: Saba et 9
Hevila, Sabalha et Regma et Saba-
thacha. Porro fihi Regma: Saba et
Dadan. *Chus autem genuit Nem- 10
rod: iste coepit esse potens in terra.
Gn.io,i3si.
*
|^ggj.j^jjjj ^gj.^ geuuit Ludim etil
Anamim et Laabim et Nephlhuim,
*
Phetrusim quoque et Casluim (de 12
quibus egressi sunt Phihsthiim) et
Caphlhorim.
Chanaan vero genuit Sidonem 13
primogenitum suum, Helhaeum quo-
que *et Jebusaeum et Amorrhaeum 14
.et Gergesaeum, *Hevaeumque et 15
Aracaeum et Sinaeum,
*
Aradium 16
quoque et Samaraeum et Hama-
thaeum.
5. B.dW.vE.A:
(Seltne.

Unb
fo ferner ftet. tjorgefommcn. B.vE: bte ^l^ilificr.
10. :9. B.dW: ju ttjerbcn. vE:imanbe? 13. .B.dW.vE.A: feinen rfigebornen.
11. : bie Subim(A:bctt ...!). 13-16. X: an) ben ^et^iter u.
f.
to. B: J^et^,
12. dW.A: ausgegangen. \E: ausgingen. B: i^er^ nb bie Sebufiter .
f.
to.
262 (1,17-36.) Chronicornm .
.
Genealogia ab Adamo usque ad Ahrahamum,
*7
Tioi '
^. 8
.
'
'!
& .
*^
^ ,
KaVvav 2^, ^-
'.
^^
\ '
&
' ^
& '
.
20
/^^^
-

^1
^^
/
^^
23
^. .
2*
*
,
,
^^', ,',
"^^
,,,
^"^',
'.
28
'' \ ^.
^^
''
'\ ,,
3^
,,,
^^
, .
',
^2
^f^\ ^IqI
,
,
,,.
^' /.
/' \-
.
^^
'
.
.
^*
'.
Kai
''
'-
.
^^'
,
'
'
. ^^'
17. EFXf (ab in.) Kai.
17-24.
i*
ncclAisd .-14(B2 [inter
UDcos] rell.t).
17. B2 (')
Oif.
k^: Ot (A2B2). :
&. 18. B2: 4nai 4()'
,
.
(?)
19.
2:
. 20.
2*
Kai '...
:
-et
f
^. 21.
2
: . . ^
. . ^. . JinXa. 22.
2: ... .
23.
2:
... ... '). 24. FX* .
2^..,, 26.:^. 27.B*'J^/9fa^
TODsniii ^
h^:^ ata '^db
17
- : - :
-
:
-
: jt
j
:
: Titam ^T\y\ b^ni ^^^ anj^^i i^ibi
I V . vr; :
"^
: j : -.- :
nD.bsD r^^^n
^^3
iNb imn t
JT : : :
*
^
j
^5^
^:^
^'^
w y^kr\
^
- JT : : (
: ; :
:
- -: :
.
/, : ^
:
-
bt^l^^Tiil D^tiWmi
^'^-^
IT
;
JT
-:
: -|
:
bi^^'^Di^-niii b^'^i^-niii :nbpm!iii22
nb^nn-niiii n^siVn^i :-^23
-: " : r

: : :
' ': >
:
-
:
Db nnr tnbti todsi^^
H
^ <:^inD Di^into
^^^?
IT :
-
^
1 : :
( : : -
:
r :
: < ; at :
JT : IT : : :
-
:
^
jt' :
f i IT

j

:
y-T
-
:
r : j" :
. ;
: '^
rm^^ Dhn^^ ^
nS^op
^^5^^132
: : - vj.
: .
:
JT : : :

'; : ' -' ': : ' sr :

'^ : ^ ^dd^i
mt^ss
j" : :
^
JT : ' : ; -' -
:
r'T^niii tii^m 5? ns'^r i'^to
^

-:r -:r

<
( :

'.
^-
^ IT ': I :
VT at :
. ;
*
:
J : : :
-
^
: :
::?^
bv^^5?n '^b^
ito5? "^Din
Mb
j
: -JT
.:
AT
:
rn^T\
TS3^b^^
""^^
m^p^ bb5?'^i36
I <T
AT
^
.: : -Ji : jt :
-
:
V. 17. t]"Da blD
.29.B: yiVcViiQ ^',
Na. ...
*
(alt.) yiai ... .30.
*
(pr.) *...
. 31. : \., (* ) ...
*
.
32.
*
... :
,
'^,
,,
, (* ter *). Kai vi. '/*
^.
Ji'a/9at et
*
JCat //aecJav-fin. 33. : ...
. 34.
At (.
alt. 7)
( .*).
:
^-
. . 35.
Bf (.
^.) nai.
!@^]^tonicci (l,17--36.)
263
SDic ^tnber @em ^Bra$am* SftnaeB ef^lci^t iCte inber ber ctura I.
17 inber 6cm3' finb biefe: ^lam,
Qiffur, 5ir^5adifab, ^ub, 5iram, Uj,
18 ^ui, et^er unb
Safe^. *%xi(>U^-
fab
a6er geugcte
@^,
'^ jeugete
19 (SScr. *6er abn tuutben jtecn (S5^ne
ge6oren: ber eine l&ief ^eieg, barum,
bag ju feiner 3it baS Sanb gert^eilet
trb} unb fein
S3rUber ^ieg Saftan.
20 *3aftan a6er jeugete 5iimobab, @aie^^,
21 ^ajarmaDet:^, Sa^ra^,
*
i^aboram,
22Ufai, , *@6, 5i6imaei, ,
23*Di):^ir, ^eiia unb 3obab. 0finb
alle ^inber Saftang.
24
25
em, 5(r^^ac^fab, ^, *6er,
26 $eieg, 0legu,
*
6erug, 0lat)or, ^),
27*ai6ram, ba ip: 5l6ra^am.
28 iDie ^inber aBer ^ISra'^amS finb:
29 Sfaaf unb Sfmaei.
*
iDicJ ifi
i^r @e^
fct: ber erfte ^Sfmaei
^
SOiotf), ^ebar, 5ibBeei, aiibfam, *3)2ifma;
31 iDuma, 3J?afa, abab, it^ema, *3et^ur,
0ia^^i8, ^ebma. finb bie ^inber
32 3fmaeU.
*
3)ie inber a6er Jtetura,
beS eBteiBeg ^Ibra^amS: bie gc6ar
8imram, Saffan, 9)2eban, a)libian, 3e6*
Ut, (Bmi). 5i6er bie ^inber Saffang
33 finb:
eB unb iDeban. *Unb bie
inber SWtbiang finb: ^)i)a, dpi^n,
^eno, QlSiba, (Sibaa. iDieg finb aUe
34 ^inber ber Jtetura.
*
5ibra^am eu*
gete Sfaaf. iDie inber a^er 3faaf6
finb: fau unb Sfrael.
I
35 iDie ^inber
^fau finb: (Sii^:^a0,
36 0ieguci, 3eu6, Saeiam, ^). *^k
^inber iip:^a6
finb: X^eman,
V.24.
Gn.lll,22.11,
10.
Filii Sem: Aelam et Assur et 17
Arphaxad et Lud et Aram et Hus et
Gn.io,a4.ii
Hui ct GetheF et Mosoch.
*
Arpha- 18
12.
xad autem genuit Sle, qui et ipse
Gn.io.sss.
genuit Heber.
*
Porro Heber nati 19
' '
sunt duo filii: nonien uni Phaleg,
quia in diebus ejus divisa est ter-
ra; et nomen fratris ejus Jeclan.
*
Jectan autem genuit Elmodad et 20
Saleph et Asarmolh et Jare, *Ado-21
ram quoque et Huzal et Decla,
*
Hebal etiam et Abimael et Saba, 22
*uec non et Ophir et Hevila et 23
^17.
Jobab. Omnes isti filii Jectan.
Gn.11,10.
ggjjj^ Arphaxad, Saie,
*
Heber,
^t
Phaleg, Ragau, *Serug, Nachor,
26
Gn.irj5.li,
xhare, *Abram, iste est Abraham. 27
Gn.2M.t6,
pjjji gutem Abraham: Isaac et 28
Ismael.
*
Et hae generationes
29
Gn.25,i3s.
eorum: primogenilus Ismaelis Na-
bajoth, et Cedar et Adbeel et Mab-
sara
*
et Masma et Duma, Massa, 30
Hadad et Thema, *Jelur, Napliis, 31
Cedma. Hi sunt fihi Ismaelis.
Gn.25,isj.
*
pjj|
gutem Ceturae concubinae 32
Abraham quos genuit: Zamram,
Jecsan, Madan, Madian, Jesboc et
Sue. Porro filii Jecsan: Saba et
Dadan. Filii autem Dadan: Assurim
Gn.25,4.
et Latussim et Laomim. *Filii autem 33
Madian: Epha et Epher et Henoch et
Abida et Eldaa. Omnes hi fihi Cetu-
^i9.Mft,2f'rae.
*
Genuit autem Abraham Isaac: 34
^^"^*"' cujus fuerunt filii Esau et Israel.
Gn.36,10.
pim jgg^u: Eliphaz, Rahuel, Jehus, 35
Ihelom et Gore.
*
Filii Eliphaz: The- 36
31. S: Jachur (pro Jet.).
32.
.* Fil. aut. Dad. -Laomim.
, 19. B.vE.A:
in feinen 2;agen bie @rbe getT^eiit. 29. vE.A:|tnbi^reef^ie^ter. :9.
dW: crt^ciit. B.dW.vE.A: ber (SrjigeBorne.
23. B: mt biefe toaren bie So^ne 3. dW.vE.A: 32. vE: 9ileBcntoei6e. A bie fie ge6ar.
rtnb<. 33. Sie 33. 23.
264 (1,37-^52.) dironicomin .
.
Cfenealogia ab Adamo usque ad Abrahamum,
, & .
avty
'^.
^"^
Kai '' -
&, , .
^^
* , , ^
Avay '.
^^
^
.
^^ '
"
^,.
\ ,.
^*
'
^
. /
& .
^'^
^' -
. /
'^
'.
^^
-
-
''
,
tq /.
^*
\
&,
, .
*^
\
&
,
'^46
.
^^ &-
,
^,
.6
Mcoaj &-
&
^"^
&^ -
.
^^&
,
'-
.
^^
&,
, '^.
^^
&,
,
, Tjj
,
&.
^^
&.
(6'
, ,-
'&&,
^^ ,
36. : )&. ^ .
37. : ... . . 38.
*
Kai. A^:
&((
A2EFX et A^ alibi ; :
)
... -
){)'^et A^ vs.40). : (* )
'
xai Jiaav. 39. : ^. 40. : , .
(* bis ), ,)...- . ). 41. :
)' Jaiauv. Yioi Jaiao'iv'
(y.
. ^& . Xaq^dv. 42. : Kai vtoi
'*
. ^.,. Yloi /iiadv ^Sl^
.. 43.
*
.-... : Bio)Q. 44. :
Zaqa.
45.
*
. 46. : &'(FX: &,:
"Eid-). 47.
{^.) .48. : Kai &.
.- : : j-'i :
-
: j : :
jT
~
~. -)-
:

: 1" T-:r
VT : '^T
j" : IT

\\^\
'^
li^ii nDi?i ^^'^
IT
: . : \ J
: -; 1 j : :
pi^D niniii ^^rm
pib
'^sn^i
39
> -:r
^
: j '
j :
-j-
'ST :
- j : :
^T
-
\. : j" '.
AT : j : VT

:
'
j
: I
er-;
)'
: iT-:r
n:sk-^52i ^^ ^^'^
^^?!
;3^^^^
7^i5> ^ '^DS
ips?*^
ii^^n inbn
vjv : : IT
* -: : -
vj
:^
^A-
: j
:
'^
)'.'
V.
J :
, r :
:
IT :

.
^
)'
i : I V - .<
-p
nni> n'^nnn
;''5^>
rbs nn*'i.44
I
V JT : - Ij :
-
-AT VT-
/ j : -
AT VT- IT :
^ "w
VT-
1"
-
1 VJV "IT :
-
^^n-p i^n rnnn
''')2'
nti-in
-
: ' V
^
j--: : - I
"^
:
-
at
^..
; j : I :
V i:
- -
J

:
-
AT
-:
VT
-
P-:
,
*-

VT- IT

: -
^ VT :
- :
-
/ : 1" VT : - I j :
-
at :
~
i'^nnn Tib^^'i b^>it nn^n nnDn49
.
: - j :
-
AT VT- IT
r
-
J r
"^ - j-
TT-
_
I :
- I V ivT
'^
- >-
^^^
in^s? 5i nin Vnnn Tib'n^i

AT V
}
:
: - j < :
-
:
-
-;
VT- ITT
,)
y
trhv >^ rDnn ri^ibiii aii^i ^^ibx
VT :
-
\
-
vt : I- v: j
\ j
.-
VT I r; IT
'
s
"
l"
: I j
-
V. 46.
'p
nil5 V. 51.
'p
^^5
...'): 49. : .).
50s. : et
*
i4;f. (AXf ,
A^ inter
uucos) ... |.(.^(()'((*) ...
*
*
.^ ^/.-^ (AEFXf admodum div. EFX
f
pro /]).
': {^'^).
: ...^liQio.
! &^tonica. (1,37-52.) 265
SDic ittber @fou* iDtc Rntge unb ^rftett im Sattbc @bom*
I.
Omar,
2^p^,
aet^am, ^enaS, il^imna,
37 5(moref. *^ie ^inber OiegueiS finb:
^aiiatff, 6era, arnma unb 3iJ2tfa.
38* ^inber enrg finb: i^ot^an, o^
Bai, 3i^^on, ^na, i)ifon, (S^er, iDifan.
S9*il)ic ^inber i^ot^anS finb: ^on, *o^
mamj unb ^If^imna n?ar eine (i^trefier
40Sot^an8.
*
iDie ^inber flnb:
,SJianal^at^, @), e^i)i, Onam.
i)ie i^iner Bii'eon ftnb: ^ja unb
41 5. *iDie inber ^na: iDifon. 3)te
.^Inber )ifong finb: ^amram, (SsBan,
42 Set^ran, ^aran.
*
^ie ^inber (Sjer
finb:
'^'), @aett?an, Saefan. iDie
^inber [finb: Uj unb Qiran.
43 5)ie finb bie ^5ntge, bte regiert
i^ahm im Sanbe Sbom, et)e benn ein
^5nig regierete unter ben i^inbern
3f*
raei: 33eia, ber @o^n 33eor0j unb feine
44etabt ^ief )6. *Unb ba S3eia
flarB, n.>arb ^nig an feiner 6tatt
5o6aB, ber 6ot;n @era^, on
35asra.
45*
Unb ba SoSab ftarB, trarb J^nig an
feiner (Statt ^ufam, ber i^^emani
46ter Sanbe.
*
^ufam fiarB, irarb
.^nig an feiner (Statt abab, ber <Boi)n
33ebabg, ber bie 9)2tbianiter
f^Iug in ber
3)ioaBiter i5ieibe} unb feine (Stabt f)k^
47 5ln)it^. *2)a ^abab ^arb, ivarb ^5*
ig an feiner ^tatt @amia on 3Kafref.
48*
amia flarfc, iDarb ^5nig an fei*
ner tatt @ t)on Oie^oBot^ am
49
SGaffer.
*
jtarB, n?arb ^nig
an feiner (Statt '^aal ,ber ^
50M}Borg.
*
33 ^ ttarb,
n?arb ^5nig an feiner (Statt abab, unb
feine @tabt i)u^ ^aQx, unb fein 2eib
^ieg 9)ie:^eta6eei, eine iloc^ter SD^atrebg,
51 bie ^^ai)aU ito^ter n^ar.
*
aBer abab fiaxh, mrben i^rften gu
bom: Srji Z^imna,
grfl OTa^),
52 Surft Set^et^, *Sr^^^aii6ama, ^rjt
44-50. U.L: an feine (Statt.
50. U.L: unb (ber) lobtet SO^efa^Bg.
man, Omar, Sephi, Galhan, Ce-
uez, Thamna, Amalec.
*
Filii Ra- 37
liuel: Nahalh, Zara, Samma, Meza.
Ga.36,2o.s.
*p|j
se-ir: Lotan, Sobal, Sebeon, 38
Ana, Dison, Eser, Disan.
*
Filii 39
Lotan: Hori, Homan. Soror autem
Lotan fuit Thamna. *Fim Sobal: 40
Alian et Manahath et Ebal, Sephi
et Onam. Filii Sebeon: Aja et Ana.
*
Filii Ana: Dison. Filii Dison: 41
Hamram et Eseban et Jethran et
Charan.
*
Filii Eser: Balaan et 42
Zavan et Jacan. Filii Disan: Hus et
Aran.
Gn.36,3iss.
jg^j g^jj^ reges, qui imperaverunt 43
in terra Edom, antequam esset rex
super fihos Israel: Bale, filius Beor;
et nomen civitatis ejus Denaba.
*Mortuus est autem Bale, et regna-44
vit pro eo Jobab, fihus Zare, de
Bosra.
*
Cumque et Jobab fuisset 45
mortuus, regnavit pro eo Husam de
terra Themanorum.
*
Obiit quoque 46
et Husam, et regnavit pro eo Adad,
filius Badad, qui percussit Madian
in terra Moab; et nomen civitatis
ejus Avith.
*
Cumque et Adad 47
fuisset mortuus, regnavit pro eo
'
Semla de Masreca. *Sed et Semla48
mortuus est, et regnavit pro eo
Saul de Rohobolh, quae juxta amnem
gb.36,38.
sila est. *Mortuo quoque Saul re-40
gnavit pro eo Balanan, filius Acho-
bor. *Sed et hie mortuus est, et 50
regnavit pro eo Adad, cujus urbis
nomen fuit Phau, et appellata est
uxor ejus Meetabel, filia Matred, fi-
liae Mezaab. *Adad autem mor-51
tuo duces pro regibus in Edom esse
Gii.36,40ss.
coeperunt: dux Thamna, dux Alva,
dux Jelheth,
*
dux Oolibama, dux 52
38. S: Ava.
41. S: Hamran.
39. B.dW.vE.A:
(5t6cr) bie (Sc^t. S. (njar) Xi^.
43. dW.A:
ge~^errft. vE: ^errfc^ten. vE.A: ein
^oni Cmat). dW.vE.A: ber tic S^ne
3fr.
4451. B.dW.vE.A: Unb 33. jiarb, (ba) tourbe
^. u.
f.
it).
46. vE: 2?libian fi^iug. dW.vE:
auf Hm efilbe
(on) 3Jl. A: im $anbe?
48. B.A:
(\) om ^tuf.
dW.vE: (Strome.
50. dW: ber 2;. a^iefa^ab.
vE.A: einer.
51. dW: c tarenbic J&aui)iiingeon (Sbom: ber
^ui^tiing Xi^imna ... vE: ein g. on ... B.A:
ber . (von) ...
266 (1,53-2,17.) Chronicorum .
. Crenealogia Jfacohi et trihus Jfudae,
*^ ,^^,"
, ,
, .
,
. tavra t
*', ,, ',
,,
^
Jav,
,
-
,-,,.
^ ^'
", ,'
& &6
, ",
,
,
-
. ^
,
'
.
^' \ .
^
' &
\ \ /' ,
'^
'
,
^& &.

&.
^ -
' 6
.
^^
'
,
'.
^^
,
,
^"^
, ,
*3
-
'
,
-
6 ,
**
& ,
'
,
^^
,
6 ,
^^
, '
,.
*^
-
'
&6 .
53. : Baadq. 54. (pro'H^aV) .
Is.
*
... :
^
... ,&,'.
3. : .*
(pro alt. *Hq 2rell.) -^.
6. : &. ... /. 8. : &'
.9. : ,. 6 ...
*
. 6
.10.*5. ]\.\8):. 12.B(bis):
'Slijd:
13. :^^. U.B: Zaato . 15. :
. 16.
Bf
(a. .)
(EFX: )...
:
' . ^.
EFXf (in f.) .
17. EFX
(pro .) hexiv. (bis): ...
ti'^h^
TDj^
^^
^^
tfk^
sibsiss
:Dii^i ^l^^^ ^nn^r
5l^b^
: ;..
-
1
J
-
iirtitD ^^ b^'tJ'^ '^ds nbi^i .
tmni'^ nDtrji}'^ ^^^ ^^h
^
< .. :

^
j

" : }^ :
-
:

Ij

: IT ; <"
:
j
:
-:
r : - - .
- -
j :
r

:
)-
: j :
j :-
rrh^ ihbs ^.'am nnn'^^'^i nin*^
4
:>T
-
:
r
:- :
^32-^:3
-< '^-
ib
i -AT : VJV'
IT
-:
IT
^\ bbDi r^tr\ ^^
^1121
- "^
J :
-
:

: ST

: :
-
j
TT :
- , : IT

-:^ ;
*.
ib-nbi3
'^^
linsn "^i^n^ ^^?
9
-
jv - ' V. : J

: IT
:

:
IT
"^
: : ^T : r : :
-
:
TT -
: AT -
J :
IT : j- : v: : I :
- j
VT : - :
- j I
, '
"

... j.
- -
I
... ,.
^tD^^v:'''^-)^ rbin ini5>i nniyi3
V-

: IT
I V. :
rnrniii n^^'^bs-ni^ ib^-n^5 rbin
TT r-;r AT
.:
V \. : ^r
. . - ... < ,. . -: r V-
- ' : IT
jT : vv

I :
-
:

:
-
niii'^1 *'n^ tv^i:i ''Dn^i b'^^'^^i^i
^T :
-j- : - : j" :

-:i-
mb*^ b'^'i^'^n^1 :ntb^ bi*"n?i55?i
ir
vt7|t
"^
-
-:r IT
"^
: v,- -:r
VW TT-: -I -:r at
-:
V. 13. V'S3 ib. ljbin
<"5
!l^tontca* (1,53-2,17.) 267
SDic .^tttber 5fracl* ^it irtber '^uha^ SlBigaiU
I.
53 ma, ^rft ,*^ux^ JlenaS, ^ux^
gu (Sbom.
II.
icg flnb bie ^inber Sfraei:
Olu-
Ben, eimeon, Sei, Suba, 3,
2 6c6uton, *^an, ^o\t)i), 33enj;amm,
mapi)ti)ali, ab, Ziffer.
3 i)te ^inber Suba flnb: er, Dnan,
ela) bie brei hjnrben i^m geboren i)on
ber ananltln, ber 'Xc^Ux @ua^. er
aBer, ber erfte 3uba, njar Bfe
i)or bem ^errn, barum tbbtete er :^.
A*Xi)amax aUx, feine @^nur, geBar i^m
^erej unb era"^, bag aer ^inber
3uba n?aren
fnf.
5 inber ^erej flnb: JQtixon unb
6i^amul. *iDie Jlinber aBer ^nai) flnb:
6imri; (St^an, ^emon, ^aicol, iDara.
7 iDerer aller jinb
fnf.
*
5Die Jlinber
^armi flnb 5l^ar, n^el^er BetrBete
Sfrael, ba er am 93erBanneten er-
8
griff.
*^ie inber ^t^anS flnb: 5lfaria.
9*iDie ^inber aBer *ejron, bie ii)m
ge^
Boren flnb: Sera^^meel, Olam, (E^aluBai.
10*9iam aBer jeugete ^mminabaB. 5im-
minabaB geugete S'ia^effon, ben i^rjlen
11 ber Jtinber 3uba.
*
ORa^effon
geugete
12 alma. @alma eugete 33. *
13 jeugete OBeb. DBeb geugete 3fai. *3fai
geugete feinen erjien (^ dliab, QiBi=
nabaB ben anbern, 6imea ben britten,
14*
S^et^aneei ben vierten, Olobbai ben
15
fnften, *)jem ben fefien,
iDaib ben
lfleBenten. *Unb i^re @ttefiern nja-
ren:
S^^wia
unb QlBigail. i)ie Jlinber
geruja flnb: ^Bifai, SoaB, ^Ifa^el, bie
17 brei. *QiBigail aBer geBar 5imafa3 ber
33ater aBer
5imafa hjar Setter,
ein
Sfmaeliter.
6. U.L:
S)er oller.
7..:51.
Ela, dux Phinon, *duxCenez, dux53
Theman, dux Mahsar,
*
dux Mag- 54
diel, dux Hiram. Hl duces Edora.
S"
Filii autem Israel: Rben, Si-
II.
*'^"
raeon, Levi, Juda, Issacliar et Zabu-
lon, *Dan, Joseph, Benjamin, Neph- 2
Ihali, Gad et ser.
Gn.33,17.
46,12.
Filii Juda: Her, Onan et Sela;
hi Ires nali sunt ei de filia Sue
Chananitide. Fuit autem Her, pri-
mogenitus Juda, malus coram Do-
Gn.38,29s.46,uiino ,
et occidit eum.
*
Thamar
i2.Mt.t,3.
j^ujeuj nurus ejus peperit ei Phares
et Zara. Omnes ergo filii Juda
quinque.
Gn.4e,12.
lBg.4,31.
Jos.r,1.25.
Rth.4,19s3.
IVIt.l,3ss;
lSm.27,10.
v.18.42.
Filii autem Phares: Hesron et 5
Hamul.
*
Filii quoque Zarae: Zamri 6
et Elhan et Eman, Chalchal quoque
et Dara; simul quinque.
*
Filii 7
Charmi: Achar, qui lurbavit Israel
et peceavit in furto anathemalis.
*
Filii Ethan: Azarias.
*
Filii aulem |
Hesron qui nati sunt ei: Jerameel
et Kam et Calubi.
*
Porro Rani 10
genuit Aminadab. Aminadab aulem
Nm.1,.7.2,3.
ggjjy-j Ng^asson, principem filiorum
Juda.
*
Nahasson quoque genuit 11
Salma, de quo orlus est Booz.
*Booz vero genuit Obed, qui et ipsel2
ism.iG,6.8s.ggjj^jt
jg^j^
jgg-
^^^^^^ geuuit ppi- 13
mogenitum Eliab, secundum Abina-
2Sm.i3,3.
dab, tertium Simmaa, *quartumNa- 14
thanael, quintum Raddai, *sexlural5
iMOi^.'ivi.Assom,
septimum David.
*
Quorum l
sorores fuerunt Sarvia et Abigail.
Filii Sarviae: Abisai, Joab et Asael,
Ires.
*
Abigail autem genuit Amasa, 17
2Sm.2,18.
2Sm.17,25.
cujus paler fuit Jelher Ismaelites.
3. S: Suae Chananitidis.
6. S: Darda.
13. S: Aminadab.
54. B:S){eitoaren...{n@.
1. B: tooren.
3. B.dW.vE. in ben Slugeit (be3 ^errn).
4. B: 5lller ... toaren. d\Y: Sllle ... jinb. vE: ^ie
fnmmtli^en.
7. dW.vE: ing Unglci Braute. B: freulod l^atti
belte. vE: an ben goitoevf(^tt)ornen SSertilgunga^
fa^en!
9. dW.A: get). torbcn. vE: tourben.
17. B.dW.vE.A:ber3fm.
268 (2,18-33.) Chronicoruin
II.
fenealogia Jiacohi et tribus Judae,
*8
Kai XccXe
. ^,
' aal ^.
^^
&
,
aal
&, .
20
'
,
.
^^
&
, ,
^
,
22
^,
iv
.
^^
^ , &
,
.
-
^^
.
2*
&
&'
^^,
,
25
,
'6
^,
'^^, .
26
\
*,
' .
^"^
\
'
'
.
28
' \ .
' .
^^
'^,
.
^^
' ^' &
.
^*
Kai
*
(' .
'/
.
''u4aat.
^2
'
'<^ &
&' -
&& .
^^
18. : ... '/ . -. jiqSo)V.
19. AB: {:. et . 18). : ^
: 21. : '... ... . .
. . ... .
22. : ...
*'
...
. 23. : .
*:
{^; : ,). : .
24.B^(bis): "
....)(?).
25. :
Kai
vtol
.
: ^.
{.
.rell.). : )... .
*^
n^bn r^h^^
^^^'^-
!<
j'
-'^1
nn^iTr nin^ii^i
-!-
AT
-:
IT-
;- :
-<
ib ibm nnsDUi-n^^ bbs ib
I : V < -
7 : " :
- : y
nnpb ^
ii?b3 ''^i^ n^Dn-nm-bii
' : j : :
j -: - "^ .
-
ib nbni nst '^tt-p 5<^ni
\. V j- -
V j. I V ^ :
-
:r A
V j. V : :
^2
'^?
Dibii ^ix^'si
ib
T-:r : h-
'"
:
-
'
: JT'-

-JT " S
j
: : J-
-
: :

ibm iibii iin:sn r^^1 &
j" - -: ! :
<
: AT :
:2?
^ -.^
ib
L : ^ :
'^
u : -
: r
:
s
*"
2>ii piii D^QT ^
I
niDsrr
V \. I V .; ; J : -
: :
-
VW
-
JT
'
:
-
-:
^ : I"
-
IT
j- AT -: JT :
I V :
- ^-
^
"
~
: J

:
ATT : j- -
" : :
'-
'vr
;.. -j'
:
^
-;-
J :
-ib "ibni b^n^'^^
^^^
Ut : - . vj.- -: -:
D'^iii ibo mD '^an^) n^bi^-rsi
^
AT
-
: V jv yr r : I :
D^^Bi^ ''Dn^i jD'^Dn Nb ibo
ntii^isi
TJT-
Itt ^Dn^i itit ''Jit'^ ^DD'i
'^;:?'^
I
(,
"
:


: < : :
nn*^ ''is "^n^ ir '^Dn*) pbnii32
j -: TT
<
:
IT :
-
)'
i I i vv. TjT- ' :
33
. . 26. : ... ... .
^. 2'7.:'^ ...^. 2S.B: ^'
(bis) ...
*
. 29. :14,. .
'. .
". . Mojt/A (/' 2, ;,FX:
(). 30.
^* Kai (2|). : ;.
31. (bis): (
ter). :
(bis) ... ^adat. 32. : Jadal et
*
(bis)
y.at.
!Q:^tvnica* (2,18-33.) 269
^aUH ^inbcr* ic @iabic im anbc ilcab^ ic ^inber Sera^meeB*
II
18 (iaUl, ber @o^n ^ejron^, geugete
mit 5lfuia, feiner i^rau, unb Serigot:^,
unb bieg
finb berfelBen ,itinber: Sefer,
19@o6aB wnb 5irbon. *iDa oBer 5ifuBa
flarB, na^m (5aie6 (S^j^rat:^: bie geiar
20i^m Jqux.
*^ux geBar Urij Uri ge-
21 Bar SSegaleei. *rn Bef(!^lief
^ej*
ron bie ilo^ter 3)^rg, beg SSaterS
tleab, unb er na^m fie,
ba er tar
fei^jig Sa^re alt} unb
fie
geBar i^m
22@egub. *6egub aBer geugete Sair, ber
^atte brei unb jwanjig @tbte im Sanbe
23 ileab. *Unb er friegte aug benfelfcen
efur unb 5iram, bie %Udm 3air0,
baju ^enat^ mit i^rcn 3;btern, feig
etbte.
finb ade inber 3)Zirg,
24beg aaterg iieabg. *9 bem 5:obe
*erong in (Saleb (S^l^rat^a
lief ^ejron
55, fein eib: bie gebar ii)m %^i)ux,
ben SSater S^^efoa.
25 Sera'^meel, ber erjte @o^n ^ejrong,
i)atU Jlinber: ben erjlen 0lam, ,
26 Dren unb Dem unb Ql:^ja.
*
Unb
Sera'^meel ^atte ein anbereg 2ei6,
bie
:^ief ^tara, bie
ifi bie 3J?utter
27Dnamg. *2)te ^inber aber Siamg, beg
erjten @o^neg Sera'^meeig, finb: ^aai,
28 5amin unb @fer. *^6er Onam l^atte
,^inber: amai unb 3aba. il)ie ,ilinber
aber @amai
finb: 0iabab unb Qibifur.
29*8 Oeib aber ^ibifurg i)k^ ^Ibi^aii,
bie i^m gebar ^bn unb SDZolib.
30
*
iDie ^inber aber S^ababg finb: eieb
unb Qi^^aim; unb 8eleb fiarb o:^ne
Sl^inber.
*
i)ie ^inber Qlp^^^aimg finb
Sefei. i)ie .^inber
Sefei finb 6efan.
32i)ie ^inber (Sefang finb %) *5Die
inber aUx Saba, bcg 33ruberg amai,
finb: Setter unb Sonat^^^an; Setter aber
33 ftarb o^ne Jlinber. *5)ie ilinber aber
18. U.L:
jeugete Sifuba. A.A: unb mit Seris
got^.
U.L:ftnb5lfuba^inber. 22.U.L: gebar.
18. B: on bem Seibe . unb ber 3. dW.vE:mit
(feinem) 2. 5t. u. mit 3.
19. B.dW.vE:
na^m
|.
20. jeugcte.
21. B.vE: ging
^. ju ber ... (ein). dW: to^nic
^. fcer ... Ui ...
[60. : erm^ite
| mit ...
!
23. 5ibcr fcie efutet . (Syrer nol^mcn bie ;
fec
3. tfjnett weg, ^enati> ... vE: .l^ivtenbrfer ...
.9.42.
V.50.
Ex.3l,.i;
35,30.
Nin.32,39.
C.36.
Caleb vero, filius Hesron, accepitlS
uxorem nomine Azuba, de qua ge-
nuit Jeriolh, fueruntque filii ejus:
Jaser et Sobab et Ardon. *Cumque 19
morlua fuisset Azuba, accepit uxo-
rem Caleb Ephrata, quae peperit ei
Hur. *Porro Hur genuit Uri, et 20
Uri genuit Bezeleel. *Post haec in- 21
gressus est Hesron ad filiam Madiir,
patris Galaad, et accepit eam, cum
esset annorum sexaginta; quae pe-
perit ei Segub. *Sed et Segub ge-22
jJd'.ioissV.
nnit Jair, et possedit viginti Ires ei-
Nm.32,42.
lRg.4,13.
T.19.
4,5.
v.9.1Sm.30,
2a.
vitates in terra Galaad.
*
Cepitque 23
Gessur et Aram oppida Jair, et
Canath et viculos ejus, sexaginta ci-
vitatum. Omnes isti filii Machir,
patris Galaad.
*
Cum autem mor-24
tuus esset Hesron, ingressus est
Caleb ad Ephrata. Habuit quoque
Hesron uxorem Abia, quae peperit
ei Ashur, patrem Thecuae.
Nati sunt autem filii Jerameel 25
primogeniti Hesron: Rani primogeni-
tus ejus, et Buna et Aram et Asom et
Achia. *Duxit quoque uxorem alte-
26
ram Jerameel, nomine Atara, quae
fuit mater Onam. *Sed et filii Ram,
27
primogeniti Jerameel, fuerunt: Moos,
Jamin et Achar.
*
Onam autem ha- 28
buit filios Semei et Jada. Filii autem
Semei: Nadab et Abisur.
*
Nomen
29
vero uxoris Abisur: Abihail, quae
peperit ei Ahobban et Molid. *FiIii
80
autem Nadab fuerunt Saled et Ap-
phaim. Mortuus est autem Saled
absque liberis.
*
Filius vero Ap-31
phaim: Jesi, qui Jesi genuit Sesan.
Porro Sesan genuit Oholai.
*
Filii 32
autem Jada fratris Semei: Jether et
Jonathan. Sed et Jelher mortuus
est absque liberis.
*
Porro Jona- 33
fammt i^ren ii^o^terpdbten. A:bictbie ... u.il^ve
iDorfcr. (B: Unb er na^m |te on ben efuritern . .
bie...?)
24. B: ba gebar ^ejron SD3. 51. i^m ... dW:
nad^bcm ^. gejiorben toax ... geb. il^m
fein SB.
25. B: Unb eg toaren bie <S^ne 3. be^ @rjlgeb.
dW.vE: bie ... hjoren.
28. B.dW.vE: Unb bie ^. Curaven.
V.34.
270 (2,3451.) Chronicorum .
II. Cfenealogta Jiacobi et tribus Jfudae.
^& & b
'
.
^^
2^
,
'
.
^aal ,
^^
^
&^. ^^\ &^ ^,
, & ,
^^
-
, -
^,
^^
\
, ,
^^
,
,
^^
,\ -
,
^^
,\
.
^^
, '
,
'
.
^^
\
'
^\ .
^^
'
, -
/ .
^^
.
^^
'/ ' -
.
^"^
''
&
.
*^
,
^^
\
,
, , -
, , -
.
^^
'
. &,
-
&,
^^
, &,
33. : .xaV0L...fQaf1J. 35.| (a. 7w/.)
...:&. ^.:&. 37s. (bis): ^-
... 'Jl (bis). 40s. (bis): ... /-
,. ^^...
f
(in f.) nal
(rell. *). 42. : ( et
Avs.46s. 49). :(' 6 .... .
43. : . '. . 44.
**
:-^... (bis)
^,... .
2-
'. 45. : &. 46. : . . .
. . et
*
. !-. 47. : . ^
''.
'/. . . /..
. .^. 48. : . . .49. : .'^
(: ,F: )... ()... -
... ... 14. 50. : &,
51. FX*
&.: &,
-^33
l^n nbx nb iriDi''
" : VT
:
J- : j,
j V 1 7T

: ST :
"^
: : - :
J : : vr. 1 jt

:
^T
:- : i

ST
- :-
'''^'
:
^\'$'\^
ib ^bni ^^b i^ny
36
:
IT
-
J"~^ AT

: . :
-
-
T^bin inDi liiD-n^i rbh
IT
V }' '
VT
: ' j
rbin bb^i^ bbs:^-n^^ i^bin
37
i
"^
VT
: V :
"^
: j :
hnT^i :'^3?-
rbh ^<^n'^139
:--:i- IT
:
: .
r

:
-
i^bh rbni
vbn
-
rhin
^
V ,. ...
vv : I V V j
"^riDO-nx rbh hto5?biii jntorb^i

: V j TT : V : :
wbi :dlb-n^ rbh
''bDDi4i
I
-
:
-
V -
VT : :
rbh rr^iyp^^ r''^p'^-n^ rbin
7
VT :
'-
r :
<-
: j.
; ;:?''b^-n^
IT
rv:
rti^n bii^nn*^
'^
nbD
^') 4^
VT

IT j- : I * -
J ^ :
^rbin 3?5 t::?^^^ pni44
- - - jv : - IT
\.'): :
IT
-
y
tv
vv
'
AT
I : : j -:

j -:
_
-
- '

-

-jt : IT
"
JV

:
: : :
itb'^r^i Dni^^i mn '^nn*^
'^ani) :47
^

: -JT : SV AT : V : r'T
hbs tiD^'^D
:5i3?ii ns'^:?i
cbsi^s
Vi.

I -
IT }t
'
. V
V.
^bni : 3-nnt nb*^ nb5?n
49
-:
jT :
-
:
- j -: - -<
IT : - VT
-
AT : j
:i~ " :
~
ni:D3 ]-
DbD ''^s ^1%^ nbii*
3
j : V ' V j
: V <:
:
)-'.*'
,
^
~'
AT :

,. -; I
^,.
X
... j ..
j.
_.
:
-
V. 39. p"n r^p V. ^iO. nnsn !i<"3a
V. 49. 035> N"33
V. 51. p"n ^'ap
&(: &),/. .,
1 S^tontca^ (2,34-51.) 271
te iitnbcr Q^altH unb feine gniei iiebgnjeiBer II.
Sonat'^ang finb: ^elef^ unb [.
34
finb
bte ^lnber Sera^meeB.
*
(Sefan
aUx l^atte (S5^ne, fonbern 53*
ter. Unb 6efan ^atte einen egi^^tifc^en
35 itne^t, ber i)U^ ^axtja^ *Unb Sefan
gab Sar^a, feinem ^ne^te, feine '
tcr jum Seibe, bie geBar t^m %).
36
*
5it:^ai jeugete Ulat1)an. 0iat^an jeu*
37gete 6aBab. *@a6ab geugete (^).
38 d^^iai geugete Ofceb. * )6eb jeugete
39 3e5u. 3e:^u geugete ^faria *5ifaria
geugete ^aiej. i^alej jeugete Keafa.
40*(Siieafa jeugete @ijfemai. @iffemai
41 jeugete 6aitum. *@ailum geugete 3e-
'
famia. Sefamia jeugete TOfama.
42 ^ie ilinber (iaUU, be SSruberS 3e*
ra^meelS, finb: 3}?cfa, fein erjter o^n,
ber ijl ber 33ater @i^^3 unb ber ^in=
43 ber SDiarefa, be8 ^aterg eBronS. *iDie
^inber aBer ^eBrong flnb: ^ora^, 2!:a-
44:pua^, Olefem unb @ama. *@ama aBer
gengete Ola'^am, ben SSater Satfaamg.
45 SRefem geugete @amai.
*
3)er o^^n
aBer (Samai ^ief 3)Zaon, unb SJiaort
46 mar ber SSater iet^jurS. *@^ aber,
baS eBgteib (SalefcS, geBar ^aran,
^cia.
unb afe.
aran aber geugete
47@afe0.
*i)ie inber aber Sa^bai ftnb:
mtm, Sot^am, efan, ^elet^, ()(>^
48 unb 8^^. *mn mata)a,U^ ^a^-
n?ei6 ^aUH, geBar 6eber unb S^^ir*
49:^ena, *unb geBar <)), ben
23ater 3)Zabmanna, unb 8ett)a, ben 95a=
ter 9)Zac^6ena, unb ben SSater iBea.
50 mer
^*fa
mx ^aUU ito^ter. *iDie^
traren bie inber (iaUH: <^ur, ber
erjle o^n on @^^ratt;a} , ber
51 SSater iriat^ SearimSj
*
8aima, ber
SSater SSet'^ie'^emSj ^are^p^^, ber SSater
42. dW.vE.A:unbMe@^eS?l.
46. yE: Sflebentoei.
than genuit Phaleth et Ziza. Ist!
.31.
fuerunt filii Jerameel.
*
Sesan au- 34
lern non habuit filios, sed filias, et
servum Aegyptiuin nomine Jeraa.
*
Deditque ei filiam suam uxorem, 35
quae peperit ei Eiiie'i. *Elhei au 36
tem genuit Nathan, et Nathan genuit
Zabad, *Zabad quoque genuit Oph- 37
lal, et Ophlal genuit Obed, *bed38
genuit Jehu, Jehu genuit Azariam,
*
Azarias genuit Helles, et Helles 39
genuit Elasa,
*
Elasa genuit Sisa-40
moi, Sisamoi genuit Sellum,
*
Sei- 41
lum genuit Icamiam, Icamia autem
genuit Elisama.
v.9.18.
Filii autem Caleb fratris Jerameel: 42
Mesa primogenilus ejus, ipse est
ismS,"*.
pater Ziph; et filii Maresa, patris
Hebron. *Porro filii Hebron: Gore 43
et Taphua et Recem et Samma.
*
Samma autem genuit Raham, pa-44
trem Jercaam; et Recem genuit
Samai.
*
Filius Samai: Maon, et 45
Maon paler Belhsur. *Epha autem 46
concubina Caleb peperit Haran etMo-
sa et Gezez. Porro Haran genuit Ge-
zez. *Filii autem Jahaddai: Regom 47
et Joalhan et Gesan et Phalet et
Epha et Saaph.
*
Concubina Caleb 48
Maacha peperit Saber et Tharana.
*
Genuit autem Saaph, pater Mad-49
mena, Sue, patrem Machbena et
joi.i5,iR.
patrem Gabaa. Fiha vero Caleb
^"
'''^
'
fuit Achsa.
*
Hi erant filii Caleb, 50
""^
filii Hur primogeniti: Ephrata, So-
bal, pater Cariathiarim, *Salma, 51
pater Bethlehem, Hariph, pater
45. Al.f
(P'
Fil.) autem.
272 (2,52-3,9.)
Chronicornm .
II
Genealogialiorum, Oavidis.
.
^^
Kai ^^^ ^hitu^ b^DH '^Vi^l '^T^'t^''^
''>^
t t f ^ -w-m y J /.
&',,14&,
^3
,
&, &
nai
&nal &*
&
&
&.
^^
&, &
&,,
^^
-
,
&
,
&.
-
& ^&,
'.
"UJi,
Kai
/
-
&
6
^] ,6
-
/ . ,
"^
'^4 &6
-
,
6
&,
^6 ,6
&
.
^
,
-
-
-
(.
^
&
-
^,
,,
',
^
^
^\
aal
,. ^
/^
\
*
51. : (). 52. : -'IAq. xat
. 53. : ,
',
&. &. ()
... 2"^. y.al
'&. 54. : 9?.6
,
". '
7/9 .
.
. &,.
'
^
.
oA^at ... ... &.
3. :
...
55. : ,&. &. -
'je^^a/. 5. : JV. *. 6. : ".
'^
^'>
.&' 7 .Ti: ... Nakyi.
8.:
1. :
^^(.
AEFX), 6 . /.
.'. 9.
*
^.
:r,inD^n
'^^ ^'^ ^?^ ^
. : -
r
-:
w
: j-
:
'

'" ^'^:^^
\^^ hin^^nv^s
J
: r : IT : IT
:

r : jt
-
:
\. :
-
j : V V y :
-
I :
-
: :
-
IT
-
r
~
j
I
-
:
- j : I
: I
< : :
^/2 ^nDTO a^ront^ a'^n^-nn
<
I : : J* .
-'^
^< )2^) a^ksn a'^D'^pn
IT

-^bi3
'^ ^^32
% n^^^n HI.
- ): -: j" :
<
a:^3^^?b ]Sm "liD^n
'?^?
ib
-l^
aibn^b
''^tbbtisn jn^^b^nsn
2
V

: IT : '

Jv - :
-
-
-. r
n^DSDt
''^ :'^^- >-3
nb:^:pb
Di^jnrr^
^: bts'^ni^b
JT
:

: vT : : )' at -:
t: jt

: VT
- ^v
,
" '
ab^n^s ^bi3 nbti sibtiSi a^tbbtii^
IT I

K- TT :
^
-nnb
2?! hibts^ in:n. nniii
-: tt:-
i<TT.
JT
: .
;.
:.' VT . '
.
.
.
i
:-
: aniniii roni
IT
-: ' :
V. 53. nnsn i<"3s
. 55.
' lauji
. 5. p^w
<
!IltPtttca* (2,523,9.) 273
te i^rcunbfMafien au
^iriat^ % bec ^teiBcr* aibS ^tnbet ju ^eton Seruf
II.
52 23etiigaberS. *Unb (BoUl, ber SSater
itiriati; SearimS, ^atte <Si>ne, ber fal^c
53bie
^ifte 3)?anu^oti). * ^reunb*
fc^aften aber gu ^inat^ Scarim traten
bte Set^ntcr, Iut^itcr, @umat^iter unb
JDiifraitcr. biefen finb auSgefom^
men bie 3flt^gt^iter unb (St^aoliter.
54
*
5)ie inber @aima ftnb S3et^Ie^cm
unb bie 0ieto:|)^atiter, bie ^rone beS
Kaufes 3oa6, unb bie
Hlfte ber 9a^
55 nat^iter i)on bem S^teit^er.
*
Unb bie
i5reunbf(5^aften ber (Streiter, bie ju
3a6e n^o^neten, flnb bie i5;^ireati)iter,
imeat^iter, <Su(^at^iter. finb
bie
Jliniter, bie ba gefommen finb on a=
mat^, bea SSaterS 33et^re^a6S.
HI. ieg
finb bie ^inber 2)ai)ib, bie
i^m ju Hebron geboren finb: ber erjle
5imnon, on 5i^inoam, ber Sefreeiitin;
ber anbere Daniel, on 5l6igaii, ber
2 (Sarmelitinj *ber britte 5ibfaiom, ber
6o^n ^, ber Xa^Ux Xi)aimai,
beS ^5nig8 ju efurj ber vierte 5lbo-
3nia, ber <Boi)n Jga^'ui^^', *ber fnfte
<Ba)pi)atia, i)on 5lbitai; ber fei^fie
Set^ream, toon feinem SBeiBe ^gla.
4*i)iefe fe$8 finb i^jm geboren ju He-
bron} benn er regierte bafcIBfl fielen
3a"^re unb
fe^g SD^onatc 5l6er ju Se^
rufalem regierte er bret unb breifig
Sa^re.
5 Unb biefe finb i^m geboren u Sern*
falem: (Simea, ,^Zat^an, @
iomo, bie ier on ber S^oc^ter <,
ober Softer ^mmiel} *baju SeBe^ar,
7@iifama, TO^:^aIet:^, *9ioga, 0le^^eg,
8 5a^ia, *(Siifama, (Eiiabo, (Sii^:^alet^,
9 bie neun. *
finb aUe^ ^inber
2)ai)ibg, o'^ne ber JieBn?ei6er
jtinber n^arenj unb iJ^^amar trar i^re
6c^n?efler.
_4. U.L:
aWonben.
Belhgader. *Fuerunt autem filii52
Sobal patris Cariathiarim, qui vi-
debat dimidium requietionum. *Et53
de cognatione Cariathiarim: Jethrei
et Aphulhei et Semalhei et Ma-
4,2.jud.i3,
serei. Ex his egressi sunt Sarai-
''^
tae et Eslhaolitae.
*
Filii Salma:54
"'^^
Bethlehem et Netophati, coronae do-
mus Joab, et dimidium requietionis
Sarai,
*
cognaliones quoque scri-
55
barum habitantium in Jabes, canen-
tes alque resonantes et in taberna-
jud.i.te.
culis commorantes. Hi sunt Cinaei,
qui venerunt de calore patris do-
jer.35,2ss.
^^^ Rechab.
2Sm.2,2.3,2s.
D^vid vero hos habuit
filios,III.
qui ei nati sunt in Hebron: prirao-
genitum Amnon ex Achinoam Jezrae-
litide, secundum Daniel de Abigail
Carmelilide,
*
tertium Absalom fi-
2
lium Maacha filiae Tholmai regis Ges-
sur, quartum Adoniam filium Agilh,
*quinlum Saphatiam ex Abital, sex 3
tum Jethraham de Egla uxore sua.
*
Sex ergo nati sunt ei in Hebron, 4
iR-2,ii
ui)i regnavit septem annis et sex
mensibus. Triginta autem et Iribus
annis regnavit in Jerusalem.
i4,4sf.2Sin.5,
Porfo in Jerusalem nati sunt ei 5
filii: Simmaa et Sobab et Nathan et
2Sra.ii,3.
Salomon, quatuor de Bethsabee filia
Ammiel;
*
Jebaar quoque et Eli-
6
sama et Eliphalelh
*
et Noge et 7
Nepheg et Japhia,
*
nee non Eli- 8
sama et Eliada et Eliphelet, novem.
*
Omnes hi filii David absque filiis
9
coneubinarum; habueruntque soro
2sm.i3,i.
j.gm Thamar.
5. .: Bersabee (.: Bethsua).
52. Siitte: ^aroe^, u. bie^.?!. B: J^., ^^ajf?
^ammenu^oi^. dW.vE: Sgaii, ^ammenu^ot^.
53. B.dW.vE:
bie efc^ic*tcr (on) ^. : ijon
beriemanbtfc^afi.tarcn be'rSetijr. B:^ergefom;
tnen. dW.vE.A: ausgegangen.
54. roneti ... &er 331., bie Sargitl^cr. B: ^.,
5oll59iotten^S3ikI. 21.3:. 3.?8bS 2.2lfct.
Sitrotl^, S3ei^i3oaB, unb bie S^ajii^amntanaii;iier.
dW.vE: 5t., ba ^aus 3- u. bie ^alftc ...
55. bema5.&eJ^aufcicd)ab. B.dW.vE.A: es
fc^ie^tcr. A: ber <S^viftgeIe:^rieu?
vE:
oV^erim.
dVV: (So^'^erUer, ber eio'^ner on 3.
9. B.dW.vE.A: aufer ben ^nen ber (SfieBens
^veiBer).
18
274 (3,10-4 3.) Clironicorum .
m.
Crenealogiajilioruni Damdis.
^^Tiol ', 14 b
avroVf
^
, vlog avrov,
^^'
,
'
,
( ,
^'^14
,
,
'&
,
^^ ,^ ,
-
, ^^ ,
/-
.
^^
* ^, 6
',6 ,6 -
.
^^
''
-
, .
^"^
,& ,
^^
.
^^
'
\
' ,
\ & ,
^0
^(^ ^^
-
,,
^i
^} yigi '
,' ,
, ,-
.
^"^
'-
. Kai '
,.
^^
''
'-
, .
24
^} ^IqI '
'
/\ ,,
* ^ '
,
,
^
^^^
'
. ,^
& ^ '
'
&.
^
'
10.
*
. 11. : /^. 12. :
')&.
14. : ... /. 15s. : ^) (bis) ...
. 17. : ^'
. 18. : ^/., .
"-.
19. (pro <;A^F) -
. : .20. : "Aask ... .
21. : ... ... '. 2'2.
:
.

.
^*
(a. Bf
.)
y.al (2 rell.
f).
:
^^ ... &. 23s. : (bis) ...
.24. ^: ". 25. : '.
i
: jt
-:
: - : . .
<) : Jt I : JT r I . : ^
iin^isriws :iD2
^
i3n ln'^n^l2
ST :
--:
I : - . : )t i

iD2 m^ n^n anv iDn rr^nrr


i3ni3
.; : Jt : jt \. :
:
: 4
'<
in lin^5 :iDn ^in
''
V : I j I : jv
-
: : jt' :
'
:in ^in^'DN';
I : Jt
'
\
V
- - 1 I
^
:
- :
^^i'nin "^xvpn
^^;>>\ ^'p^in^
iDn rx^'y^^ a^p^in*^ ^^n^i
:D^b5i6
V : JT : : I :

:
~
-
JT : : : : jt' :

\j t JT
:
-
I :

:
-
:
IT :
- : jt :
-
.
- -
:
*
:
..
: : : ^ .

^ ^

'
\Tf\n^ ^^^ h'^ddhi abt^
IT
-:
"^
:
:

:r ^jt -, :
JT : :r st: vi.
"^
. .. -'.
JT :
- : :
- -:
'

1"
'
w
"
'
j- : I :
- j
: ; < : at : -
VT :
-
: j- : | :
-
:
>". :
-
bii^^'f rhiyo
'^') ^'^'
:

:
-
:
- :
j : : - :
-^
:nDtb nnya^i n^nn^i^s
.
IT

: -JT :
-
: - s
02? '''D^J'i^bi^ .Sn3?D
\
:- : jil : :
s"
" ^ :-
:
:
- - :
. j
: :
pni^'i
2i]p3?<
rfb^i n'^ii'ibiii
Ist : \
- '.
: :
:
IT - \T-:r 'JT ;
vir- ' ; :
*
'
' s. AT : :
^
rbh bnit-p n^^sn^i :b::ii3i n^ini
jJ;
j I V <-t :
"^
IT :
,
j :
I :
-
j : : ^
.(.
-at

:
VT
:

:
'^
jv : : j -: .
:
V. 15. ij^jn <"33 V. 24.
'p
in^inin
V. 2. p^112J3 <"33
. . i4x/9 .^n.JaXactta
,14:
1.
Bf
(ab in.) Kai (AEFX*) ...
*
(ult.) .
2. (pro 'Pa)
'
... ... t !&. 3. :
. ^.
1. @:|itotttca (3,10-4,3.) 275
(^atomon^ S^adjfommen .tinbcr ^nta* SDtc ?^reuttbf($aficn bcr Saregatltter*
III.
10 alomon o^n tuar Ole'^aBeam, be
llbep ^trar Sofa^^at, *bef Soi^n
trar Soram, bef ^ njar
^^];,
12beg (So^n trar 3,
*
bcg >
njar ^Imajia, bc^ @o^n trat ^ifarja,
ISbeg @o^n trat 3ot:^am, *bcg o^n
irar
5;3, bej @o^n trar ^^, bej
14 8o^n Var 3anaffc,
*beg (So^^n njar
^mon, bcg (So^n n?ar Sofia.
15
Sofia (Sb^ne a6er tvarcn: ber erfie
3'>, ber anbete Sojafim, ber briite
16 3ibefia, ber i?terte ailum. *^Ber bie
ilinber Sojafimg iraren Se^anja, bcf
'^ h?ar Bibefta. *$)ie ^inber a6er
3),
ber gefangen n?arb, traren:
1 8 eatt^iel, *9}ial^iram, ^^^abaja, e*
neajar, Sefamja, ofama, Diebafcja.
19*
i)ie ^tnber ^^jabafa tt?aren: 3eru=
fcaSei unb Simei. .^ie ^inber 3^^"*
Bateis traren: SJZefuUam unb |,
20 unb i^re c^n^efler elomtt^} *baju
^afuBa, O^el, SBerec^ja, ^afabja, 3u=
21fafe ^efeb, bie
fnf.
*2)te .^inber aBer
t^ananja tcaren: $iatj;a unb Sefajaj
bcg <Boi}n war uie)i)aia, be tcar
5lrnan,
bef
<) trar IDBabJa, bef
22 @o^n irar @}.
*^inber aBer
^ traren: emaja. 3)ie Stin-
ber Semaja n?aren: attuS, Segeai,
SSaria'^, 0iearja, a^:^at,
efa,
bie
23fe.
*^ic ^inber aBer OZearja toa-
ren: (Slioenai, , Qlfrifam, bie brei.
24*^ie inber aBer (SUoenai traren: ^^o-
baja, ^liafiB, ,
^lfuB, So^anan,
^uaia, %, bie fieBen.
3)ie ^inber Suba vraren: ^m^,
^ejron, (iaxmi, ^nv unb .
2*0ieaja aBer, ber ^, jeugcte
Sa^at^, '^ai^ati) lai^ttt Qi^umai unb
J^a^ab: ba finb bie f^reunbf^aften ber
3 Baregat^iter. *Unb bie ifi ber tamm
beS SSaterS tamS: Sefreei, Sffma,
f5!?Mi*
Filius autem Salomonis Roboam, 10
15,8.24.
^yjyg ^j^j^ ^jjjjg genuit Asa. De
hoc quoque natus est Josaphat,
2Rgf8?2a'i,*
pater Joram, qui Joram genuilll
**
Ochoziam, ex quo ortus est Joas.
,-.'.
*Et hujus Amasias filius genuit Aza 12
riam. Porro Azariae filius Joalhan
^^*2?vi!.'^"**procreavit Achaz, patrem Ezechiae, 13
de quo nalus est Manasses. *Sed et 14
2Rs.2,i8
Manasses genuit Anion, palrem Josiae.
"'*
Filii aulem Josiae fuerunt: primo 15
^3^'dT,r!!'
genitus Johanan, secundus Joakim,
(jer.22,11.
^ptius Sedecias, quartus Sellum.
2Rg.24,6.i3.*
e Joakira natus est Jechonias et IG
jer.22,24.
gejeciag, *Y[\n Jechoniae fuerunt: 17
Esr.a,2.Mt.i,^gij,^
Salathiel,
*
Melchirara, Pha- 18
daja, Senneser et Jecemia, Sama et
Nadabia.
*
De Phadaja orli sunt 19
Eir.5,2.
2orobabel et Seme'i. Zorobabel ge-
nuit Mosollam, Hananiam, et Salo-
' niilh sororem eorum;
*
Hasaban 20
quoque et Chol et Barachian et Ha
sadian, Josabhesed, quinque. *Fi-2l
lius autem Hananiae: Phaltias, pa-
ter Jesejae, cujus filius Raphaja;
hujus quoque filius Aman, de quo
natus est Obdia, cujus filius fuit
Sechenias.
*
Filius Secheniae: Se- 22
Er-8,2.
ij^gja^ cujus fil Hattus et Jegaai et
Baria et Naaria et Saphat, sex nu-
mero.
*
Filius Naariae: Elioenai et 23
Ezechias et Ezricam, tres.
*
Filii 24
Elioenai: Oduja et Eliasub et Pheleja
et Accub et Johanan et Dalaja et
Anani, septem.
2.4.5.7.^9.50.
Filii juaa: Phares, Hesron etIT.
Charuii et Hur et Sobal.
*
Raja 2
vero, fihus Sobal, genuit Jahalh, de
quo nati sunt Ahumai et Laad: hae
2,53.
cognationes Saralhi.
*
Isla quoque 3
stirps Etam: Jezrael et Jesema et
15. 16. S: Sedechias.
n.
.* et Saph. (S: et Sesa).
17. dW.vE:
Srffir, be^ <B. @eaU^. (A: Siftr,
3. B: tiefe finb om 93. tam. dW: ... Vcn (i.
^alaiijkl). vE: ble6 Mebee 33. .
2. B.dW.vE.A:
efc^ie^ie.
18^
276 (4,417.) Cliroilicorum .
IV.
WamiliaeJilioruni Jfudae etjilioruni /Simeonis
'lyaqg, ^ai ^-
q)c6v.
^
Kai
, nai
^ ,
,
-
&, &.
^
^ '
'
.
^
'^

'^&.
.
'^
'-
E&vadL
^
,
2 -
', ,
^
\ ^ -
^
^^
,
'
.
^^
^',
'
& ,
,aal
?)
. 6 ^
.
^^
' &.
^^
"&
^
'
'.
*^
' &
.\ &'&,
^^\
&
.
,
.
*^
.
',
14 .
^'
' ^^
'
.
^"^
'
&,
. &
3. : ... .4. : ".
'.
... 5 .... .5. :148 . )
... .' . .6. : . .
'^)
^Sl/ata ...-.... 7. : Kai vloi -
dc
'
SiQk& ... ^&. 8. : ^). . ^/9
...^laqiv. A^: yfvtaaq. 9. (alt. \6)^
{^).
\:' iv .10. :
.
.* (pro
^
A^BEFX) . : .
EXf
(. .)
'.
11. : ... .
12.
*
.
... : Ba&qaiav . . . .
... avoo.'Prjyd. 14. : .: .Taoiot
":
: -
yr -:, r : :
:
nxnm
"^^
3? yiy 'n^ Bii^iDB^i
4
AT j -: v^ : j-: "

*
- I : j -: : - r-
-
iT-:r : :
'' j
: .
:
. ... : JT
.
-:
-!- <
)
: v^" : - -: '
: ^r : "
-
\. :
V
r: AT : v : -:
V : VT V
r F 'j : :
:
:
-
bnnnii nnstin^i nnnsn
i. 1
;
/ : : ~
im^ ^2 13^3 yiis?'^ ^^
9
: 1". \ : ' J :
-
j :
-

: V.-
- !:- "c
: :
''
.
:
'^
i" I
:-
jt':
-
vi :
n^snni ^abnnn :-^ yn^h
r : / : IT
< : jt :

D%nbii ii^n^i
''2^3?
"^nbnb TOn)2
c
'^.:
;- : j :
:
^
IT
^v
-:
J VT
-:
:
: -
: TT
'.*
^cD^i nbii
3-3? '^
nann
r :
- - AT r j
-:-
^

:
^Dn^ ]bii^'^ris? '^dd*) : nsn
13
r : AT : -
: -; j
:

-
rbin
'^nbirni) ; bi^^iJri:^
14
j ^r : r-:
"^ :
'^3x niii^-nii rbin nnt^i nnsr

-: . -^ '' "^ .' AT :


" : IT VT-:
/
_ -: j
"^Dn^i D^Di nbi<
^^3? nb^'-n ^bs
r.: -AT VT
< ' . <
'
J"
nsni '^T biibbn'^
'^ani)
nSp^i nbii^i

: j
"^" :.-:
: r>:

*^
3?-^ :b5ii"itii'i
^^
dn^-riii lib'^i
^^ nn^^i
JT :
'. - -~
' : .J : .
^(0(
V. 7.
' '
V. 13. 15. q"D3 nns
{)
. : )/?/? ..1 5 . : (),
^(Ja ....:4(. 16.2:7 (B:yi/lf7/2).
: /5 . . ^,^. 17. :^.
"... ,
!&^tonica^ (4,4-17.) 277
SDie inbcr ^uu SaeBej* tc Sldttner oit 5ile($a IV
3eb6a9, unb i^^re 6$ti?e^er :teg ajiei*
4^oni; *iinb $nuel, ber 93ater ebor,
unb (Sfcr, ber 23ater
^ufa. ftnb bie
^tnber ur, be erflen^o'^nc ^!p:&rat:^a,
5 be6 aSatcrS SSet^ie^cmg.
*
5ig^ur aBer,
ber 3Sater X^efoa, l^attc jtei SQ3ei6er:
G'eiiea unb 0iacra. *Unb 0iaera geBar
ti^m
^l^ufam, ^e^^er, X^emni, Qi^ajtari.
7
ftnb bie ^tnber Cilaera.
*
5i6er bie
Jlinber ^ettea n?aren:
3^^^^^^ Sejo^ar
8 unb (Et^nan. *Jlo aBer ^eugete 5inuB
unb aoBe6a, unb bie
^^^eunbf^aft
%)1)^, beS So'^ne ^arum.
9 SaeBej aBer tt)ar ^errit(^er benn feine
33rber, unb feine SDiutter l^ieg i^n 3ae*
Bej, benn fie f:pra^:
3
iiaBe i^n mit
10 itummcr geBoren. *Unb 3aeBe rief ben
Ott SfraeU an unb
fpr:
SGo bu
mi(i^ fegnen iuir^ unb meine renje
mehren,
unb beine anb mit mir fein
n)irb, unb n?irfl mit bem UeBei
f^afjfen,
ba^ e mi(i^ Befmmere! Unb @ott
lieg fommen, ba er Bat.
11 6!aiuB aBer, ber 93ruber
^,
geu
gete SDie^ir: ber ifl ber S3ater afi:^onS.
12*jl^on aBer ^eugete 95et^
01^>, ^af*
fea"^
unb il^e^inna, ben SSater ber (Stabt
9^j
ba ftnb bie 9Wnner on Siec^a.
13 *i)ie Jtinber ,it.ena0 n?aren: ^tijniu unb
@eraja. 5)ie ^inber aBer 5it:^niei nja^
14ren at^att;. *Unb 3}?eonat^ai geugete
^)i)xaj unb Seraja jeugete SoaB, ben
SSater beS ^ber 3in^nterieute, benn
15 fie
n^aren Stwmerleute. *iDie itinber
aBer (EaleB, beS o^nea Sc^^unne,
taren: ^xn, dla unb 0iaam. 3)ie in*
16 ber (la taren ,Jlena0. *i)ie .Jtinber
aBer SeT^aleleeB h?aren: <Siip^, i^j^^a,
ITX^irja unb Qlfareei. *iDie ,kinber aBer
(Sra maren: Set^^er, 3)Zereb, (Si^'^er
unb 3aIott, unb $^a^ar mit 33iiriam,
10. U.L: ba^ 6ni^t.
2,19.50.
2,24,
(Gn.35,17.
Gn.28,20.
.Ios.t5,t7.
Jud.l,t3.
Neh.11,35.
Nm.13,7.
Jedebos; nomen quoque sororis
eorum Asalelphuni. *Phanuel au- 4
tem, pater Gedor, et Ezer, pater
Hosa, isti sunt filii Hur, primogeniti
Ephrata, patris Bethlehem. *Assur 5
vero patriThecuae erantduaeuxores:
Halaa et Naara. *Peperit autem ei 6
Naara Oozam et Hepher et Themani
et Ahasthari. Isti sunt filii Naara.
*
Porro filii Halaa: Sereth, Isaar et 7
Ethnan.
*
Cos autem genuit Anob 8
et Soboba et cognationem Aharehel,
filii Arum.
Puit autem Jabes inclytus prae 9
fralribus suis, et mater ejus vocavit
nomen iUius Jabes, dicens: Quia
peperi eum in dolore. *InvocavitlO
vero Jabes Deum Israel, dicens: Si
benedicens benedixeris mihi et dila-
taveris terminos meos, et fuerit ma-
nus tua mecum, et feceris me a ma-
litia non opprimi! Et praestitit Deus,
quae precatus est.
Caleb autem, frater Sua, genuit 11
Mahir, qui fuit pater Esthon. *Porro 12
Eslhon genuit Belhrapha et Phesse
et Tehinna, patrem urbis Naas; hi
sunt viri Recha.
*
Filii autem Cenez: 13
Olhoniel et Saraja. Porro filii Otho-
niel: Hathat et Maonathi.
*
Mao- 14
nathi genuit Ophra; Saraja autem
genuit Joab, patrem vallis artificum:
ibi quippe artifices erant.
*
Filii 15
vero Caleb filii Jephone: Hir et
Filii quoque Ela:
quoque Jaleleel:16
Thiria et Asrael.
Jether et Mered et 17
Ela et Naham.
Cenez.
*
Filii
Ziph et Zipha
*Et fihi Ezra:
Epher et Jalon; genuitque Mariam
7. S: et Sahar (pro Isaar).
8. B.dW.vE: bie
efetet. A: ba3
.
9. mit Sdbmctjen. vE: geeierter. dW:
geeiert ber
oKe
f.
33r. A:
2e im ^a^rmx^ ii)n geB.
10. lt. fdjmerje. B: SBenn bu ^
ret ... dW: m. fegiteji ... erteitcrfi ...
|,
bap fein Ungici
[treffe], bof feine <
i)aU. vE: Betoal^refl or U., alfo bofl ...
B:
f
toirji bu mit bem Uebei ... (A: meji, bafl
bem 33fen unteriiege.)
12. B.vE: iater 39^.dW: ba^^auS 01.
14. vE: 33. on e^rfm [b. t.2;al
...J.
A:
ber J^njlier, benn t>a i. bie .
278 (4,18-31.) Chronleorum .
.
Genealagia tribus Sitneonis,
tov ^' xhv ,
&.
^^
Kai , ,
*
^
^ ^,
^
& .
^^
''
^
\ /Java ,
.
'
&, &,
^^
',
, .
'
' -
&,
\ &.
2*
,
8* '
^, ^
&,
^,
'^'^
'
,
\
^
'
&
^^
-
\ -
' ty
.
^^
,
-
, ^
'
^^
^
, ^
"^^[
, ,
f
' .
27
' -
'
, ,
.
^^

,
^^
^^^
,
,
^^

'
/.
.:..(...&'). 18. :
... .... &. 19. . al. : ...
^
(:
^, FX: ")
' ^&),
-(cetera *). * (pro ) (2 :
). 20. : .
'
.. ,
. '/>. ' }, . ).
21. : .
^... ... ...
.
&. 22. : ^
...
&. F: . tlq '
(
(. al.). 23. : ^. .
24. : Yioi
'
... ^,^laqi, .25. :
:
IT
. :
-
j ; :
JT : : : - j -;
V
:
'''Dn^i /D npb
-9
"
:
IT V- y:

:
- -
nb'^rp
'^
dnb nin^i nWin ^
VT
' : r -: j -: j
j .
P -;
i-
-
^
-
\ : : V : a .
:
libini ^
\)
)i^)2^ ]ih^i:D
:nnirpi)
nniT '^bi^^ '^Dn!)
1^ I V v-
-
: j" :
j. -; ..<
: I V JT

i : : AT

IT j -: :
-
:

nii tn^v^ N^ntb "^Diii ^pi'ii??
i-JT : ST : T I
j :
-
:

:
tsnb ''n^i
2i<i)Qb ^bys-^^
.A.T
j'. :
VT jiiT
V -:
nb^n-D:? ) a^2?D5 '>nx'^^^
1 V y:
-
AT

: : r : :
IT :^T ^ : - :

: JT : ; : j..
- -y.
y

AT : : : > :

: : I : r

:
-
- ; :
rn^bi)
niDn^i nt^? d^3
V
:^

j TT <T
^^b
onnsDiD bbi
0*^31
d^D3 rii
* : - : : -
j
-^33 ii3t'i
:ni^in^
'^33-13? ^13^^28

: .; : | -
: y
'
- <. :

nnb33ii
ib3?^3
n:sni mbto
3?329
:
: IT j

:r
-
jv
/3 b^i"n33ii : ibin3ii nS2?3^

VT : : : : :
23^ 33
'^331
nbp:S3^
31
J-
-: - r
-
< : ' .
;
:
0^2?3!) '^^3
51^33^1
D^bo
AT-: r : :
y
.
V. 20.
'p
'jib'^ni
V. 22. n^b^uj "jiu^n '^i::>
.
^
27. B* iCai ... ^;^
. 28.
*. .2"^.
...
t
(a. ^.). 29. (pro .) .
30. : . &.
'
. 31 . : . &-
&. {} ''/
. ^: ^'^. ^
(. )^; F:
'
).
!l^tontca (4,18-31.)
279
tc ^rcuttbf^aft ber SciithieBcr te alte 5flebc T)it Xhpftx,
IV.
amai, 3e6Bai>, bem SSater ji^emoa.
18
*
Unb fein 2ei6 Subija geSar Sereb, ben
33ater ebor0, e"6er, ben SSater
,
Sefut^iei, ben 23ater (Banoaf), flnb
bie ^inber 33it:^ia, ber ^o^ter
^,
10 bie ber 3}iareb na^m. *il)ie ^inber be
SeilJe obiia, ber tefter ^ai^am^,
beS 33ater0 egiia, traten: armi unb
20 (Sfi^emoa, ber 3)lat(i}iti)iUx. *iDte ^in*
ber imonS haaren : 5immon, utinna
unb Q3en^anan, it^ibn. iDie inber 3e*
fei
traren: oi;et^ unb ber 55en @oi>et^.
21 ,^inber aber eia, be @o^ne8
3tuba, n?aren: dx, ber 33ater ^e(^a, Sae*
ba, ber 23ater 9Jiarefa, unb bie ^reunb*
fcijaft ber Seinn^eber unter bem
^aufe
22 5l6ea,
*
bagu Sofim unb bie aJZnner
i?on (Sofeia, 3, ara^j:^/ bie ^*
ijter n?urben in 9)2oab unb 3afubi gu
23a5em, tck bie alte Oicbe lautet. *(Sie
laren i^^^fer unb irol^neten unter
^ftanjen unb 3toen Bei bem Knige
ju feinem efc^fte, unb famen unb
Blieben bafelSjl.
24 (V.) ie inber (SimeonS luaren:
0lemuel, Samin, ^axih, 6era^, @aulj
25*be5 @o^n ivar aClum, beg 8
tt>ar 3}iii)fam, bef @on trar SJiifma.
26*i)ie ,Rinber aBer SDiifma tnaren: a*
ttiuel, be 8o^n tnar Sat^^ur, be @o^n
27 trar @imci. *imei aBer ^atte
fe$cW
(S^ne unb
fe
%'i>^Ux, unb feine 33r*
ber :^atten ma)t iele .^inberj aBer aUe
il)re reunbfften me^reten
^fo
nit,
28 als bie inber 3uba.
*
@ie n?o:^neten
aBer u erfeBa, SDiolaba, ^ajar @ual,
ll*mH
jem, 3:^olab, *8et^uel, ar*
31 ma, 3iiia9/ *33et:^ SDrBot:^, -^ajar
@uf
im, 33el^ 33irei, aaraim. ibief ttja
ren ire tbte Big
auf ben ,ilnig iDaib.
27. .L: tnel^reten fic^ .
18. iubifd)c5aB. dW: 2., bie Subin.
19.
ibfenaBebc?
21. t>om ^. 31. : bie Oef^le^tcr be ^aufe^
bcrer,
fo
ba fcineSinnen arbeiteten im .. dW.A:
be ^. ber S3i)ffui5(rBeiter. vE: ber ierfertigung
bc6 Seinroanbcd!
22. 5ofubisi8af>em.
B.dW.vE:uBer3yi.l^crrf^ten.
B:
iefe efc^ic^ten aber fmb oit. dW: Sibcr b.
2)inge ... vE: biep finb aiU Sagen. A: alU iD.
jos.15,50.
et Sammai et Jesba, patrem Eslhamo.
*Uxor quoquc ejus, Judaja, peperitlS
Jaret, patrem Gedor, et Heber, patrem
Socho, et Iculhiel, patrem Zanoe;
hi autem iilii Belhiae filiae Pharaonis,
quam accepit Mered. *Et filii uxoris 19
ism,23,i.
Odajae, sororis Naham, palris Ceila:
Garmi et Estharao, qui fuit de Ma-
chali. *FiIii quoque Simon: Amnon20
et Rinna, filius Hanau, et Thilon.
Et filii Jesi: Zohelh et Benzohelh.
2,3.Gn,38,5.
pj^
ggi^, fii Juda :
, pater2l
Lecha, et Laada, pater Maresa, et
cognationes domus operantium bys-
sum in domo juramenli,
*
et qui 22
Stare fecit solem, virique mendacii,
et Securus et Incendens, qui prin-
cipes fuerunt in Moab, et qui reversi
sunt in Lahem. Haec aulem verba
(Ps.81,7.
velera.
*
Hi sunt figuli habitantes 23
in planlationibus et in sepibus apud
regem in operibus ejus, commora-
tique sunt ibi.
Km^M.
-^^^" Simeon: Namuel et Jamin, 24
Jarib, Zara, Sa'ul;
*
Sellum filius 2,')
ejus, Mapsam filius ejus, Masma
'filius ejus.
*
Filii Masma: Hamuel26
filius ejus, Zachur filius ejus, Semei
filius ejus.
*
Filii Semei sedecim 27
et filiae sex; fralres autem ejus non
habuerunt filios multos, et universa
cognalio non potuit adaequare sum-
mam filiorum Juda.
*
Habitaveruni
28
jos.19,2.
ayteiu in Bersabee et Molada et Ha
sarsuhal *et.in Bala et in Asom et29
in Tholad
*
et in Balhuel et in 30
Ilorma et in Siceleg
*
et in Belh-31
marchabolh et in Hasarsusim et in
Bethberai et in Saarim: hae civita-
tcs eorum usque ad regem David.
20. S: Ammon. 22. .: quae reversae. Al.:Lehem.
23. itt<Pfi<ittjungen...ttig, u. woi^tnitenbaUlb
in
i. efd). dW.A: bie X. B: bei
^ff.
vE: in
$fi.
mit einem 3oume. dW: ummauerten 5inp|ianj. A:
ben umjunten
|.
27. uttbune... dW.vE: cfc^le^ter. Bril^rgans
ge ef^ie(l)t erme^rte ...
31. B.vE: m (bap) 2). St. tourbe. dW: :
ieriina 2)aib. gierwng 2)aib.
280 (4,32-^43.) Chronicorum .
IV.
CfenetUogia tribus Simeonis.
32
Ahav xat "Hvj
* ,noXeig .
^^
Kai
.
6 .
^^
,
^',
^^
,
, , ,
^^
^
*
^^
\
, , ^
^,
, .
^^
& -
,
'
&& &.
^^
^-
-
,
.
^^
&, ,
,
, ^.
^*
Kai
&
,
', -
^
, &
,
-
,
^^
i^
-
, ai '
, , *
^^
-
& '^4

32. : '. . . 33.


*
et
(pr.) et 34. .'^.'..
(: ).
: '. 35. : ! JS'a^avr 36. : .
^), .^... ^... .37. :
,./,/,.. 39.FX*(pr.)
(: ). : .. 40. FX:
{s. niovcKi) . -. 41.
Bf (a. yfyQ.)
... .. '(FX: ). 42. FX*
. :
^... (EFX: )...
7*. 43.
*
. .tx (AEFXf).
- : " CT 'AT :
'^:^
tr:>^Ti ans^n nin^no
r
.
) ' :
S.
-:
1.
VT :
~
: : : <
"^
-^
IT : : '
::-:
jt :
tI -;|-: -
iT V :
'^
r

-: !.
v^
" 1 -j
;|- ST
-:|-
.;
-
S : '

: IT
:
-<
IT : - : :
jj :
aninstins n'^^^m nibtis ^i^sn
AT : : :
: _

: j
-
'^Db^i :niib ^:s^s ah^nin^i n^n^iso
:|..-
IT V : IT V

j -:
; -
: :at
-
j-
:

: vr : j :
^
Ij. V :
* : :
.-
: *

k :
-
j

:
|- I
V :
KT
: i
-

J AT

:
: - .....
f-

:
, : ;
jt :
: j :
ar3^r^n-n^^ rI'^bn^^-n
'^^
; IT
-''S an^nnn
^^ aiNn
: at5 aD^^sb m^^n
IT (, : r: :

^nb ^sbn lirnt ^^^^ ann^i
42
j- : : IT
' : j- : i

jv

^
n^Db^i nix^ ^ '^tn^^ Tito
:
- :

j -: -;
M253''
'^iin bi<^-T3?i
^) nnrDi)
c : j- '. '
: ST :
:~
nbsDn n^^n^itia-nii
^^^
:ato^n2
43
er

: - r

:
.
:
: wn aiN^i
':?
ato ^ntoi^i
pb^orb
V. 36.
'2'
"p^ijs i<"3
V. 41.
'p
'i5l5>n
32. rfer: (gti^nm. B.dW: Unb i^re 25. (?
rcn). A: gietfen. vE: ^ofe.
33. dW: rtngg um b. (St. Ivarcn . il^re . vE:
ncbjl: aiten tt^xtn ^ofen um b. <Bt. B: toarcn ii)U
9Bol^nungcnu.i:^reef^ie(^t6regij^cr. dWiJDaSt^re
2o:^n^i|e u. ii)r \))^,
vE: 3)ie3
ftnb... u. %. i|i:
38. uwb bie Kufer iijrer 23. breiteten fia) aui in
l^Q:f^tonita^ (4,32--43.) 281
ic fette Setbe berer on ^am te @ieger auf ba eBirge @etr.
IV.
32*3)aju i^re Drfer Bei (Bti)an, mn,
Olimmon, i$!^o^en, ^iifan, bie
fnf
33@tbte.
*
Unb e iD5rfer, btc um
biefe @tabtc :^er Ovaren, gen .
5Dad ip: t^re So^nung unb i^re 61^:^)*
unter i^nen.
34 Unb aJiefobaB, Samle^, Sofa,
ber
35 (So^n ^imajia,
*
3oei, Se^u, ber ^
3oft6Ja, be0 6o:^ne @craia, beS (So'^neg
S6 5lfiei8,
*
^iioenai, SaccoBa, Scfo^aja,
37
^faja, miei, Sfmeel
unb enaja, *@ifa,
ber (Sol^n (St^^ei, beS <So^ne TOong, beg
o^neg Sebaja, be o^neS trnri, beS
38(So^ncS (Semaja. *it)iefe trurben nam-
:i)aftige i^rflen in t^ren efetern beS
^aufe t^rer 33ter unb t:^etlcten
39 ber ^Zenge. *Unb
fle
jogen ^in, ba^
fic
gen ebor fmen, t>i gegen 9Jiorgen be
%f)aU, ba fie Seibe fugten fr
i^re
40
fc.
*
Unb fanben fette unb gute
SBeibe, unb ein Sanb 'cout on iRaum,
fiill unb rei^; benn or^^in lo^nten
41 bafelfcfl bte on am. *Unb bie
Je^t
mit Flamen Bef^rieBen flnb, famen jur
Seit ^tSfta, beS JtnigS Suba, unb
fu
gen jener Btten unb SQo^nungen, bie
bafelBfl gefunben trurben, unb erBan
neten
fle
"bi
auf biefen ilag, unb iro"^-
neten an i^rer }benn e0 trar SCeibe
bafeiSfl
fr efe.
42 5
gingen au3 i^nen, au8 ben ^in*
bern @imeonS,
fnf
l^unbert a)2nner
gu bem e6irge (Seir, mit i^ren )Ber-
flen, $iatj;a, S'iearia, tep^aja unb Ufiei,
43 ben ^inbern
Sefei, *unb fIugen bie
Brigen Entronnenen ber 5imalefiter, unb
to^nten bafeiBji 6i0
auf biefen Xag.
38. A.A:
nom^afte. U.L: ef^ie^ten.
40. U.L:
funben. 43. .L: utrunnenen.
bie 551. B:
Berhmt ^. dW: S)iefe mit ben ^Sla^
tnen Eingefhrten taren %. vE: 2)ie ba m^. 91. auf
einanber foliicn. B: i^rer 33. ^au3 bxa) . dW:
iijre tammpufcr br.
f.
au in SW. vE: terii^c
. toerntcl^rten fel^r.
39. bo man g. @. fommt. B: ge^t. A: um
. ju ge^en. dW: gingen g. . vE: iDavum
jogen
f.
@. dW.vE: an bie SiZorgenfeite b. il^.
A: beerben.
40. ftio u. ru^ig. dW: h). aifen leiten. B:
eitee S. ju Reiben . A: bencett. \E; b. .
*
Villae quoque eorum: Elam et 32
Aen, Remmon et Thochen et Asan,
civitates quinque. *Et universi vi 33
culi eorum per circuitum civitatum
istarura usque ad Baal. Haec est ha-
bitatio eorum et sedium distributio.
Mosobab quoque et Jemlecb, et 34
Josa filius Amasiae,
*
et Joel, et 35
Jehu filius Josabiae, filii Sarajae, filii
Asiel,
*
et Elioenai et Jacoba et 36
Isuhaja et Asaja et Adiel et Ismiel
et Banaja, *Ziza quoque, filius Se- 37
phei, filii Alton, filii Idaja, filii Semri,
filii Samaja.
*
Isti sunt nominati 38
principes in cognationibus suis, et
in domo affinitatum suarum mullipli-
cati sunt vehementer. *Et profecli39
Jos. 15,58.
sunt, ut ingrederentur in Gador us-
que ad orientem vallis, et ut quaere-
rent pascua gregibus suis. *Invene-40
runlque pascuas uberes et valde bo-
jud.i8,y.
"3s, et lerram latissimam et quietam
et fertilem, in qua ante habitaverant
*'
de stirpe Cham. *Hi ergo venerunt, 41
quos supra descripsimus nominalim,
ach'la,'!!
in diebus Ezechiae, regis Juda, et
percusserunt tabernacula eorum et
habitatores, qni inventi fuerant ibi,
jos.6,17.
gj deleverunt eos usque in praesen-
^'**
tem diem, habitaveruntque pro eis;
quoniam uberrimas pascuas ibidem
repererunt.
De filiis quoque Simeon abierunt42
Gn.14,6.
Ijj montem Se'ir viri quingenti, ha-
bentes principes Phaltiam et Naariam
et Raphajam et Oziel filios Jesi, *et43
Ex.i7,i4.
percusserunt reliquias, quae evadere
^^ib^^.e.^'
potuerant, Amalecitarum, et habita-
verunt ibi pro eis usque ad diem
hanc.
ijin gerumige u. rul^ige u. frtebe S.
41. tijre (Sdbofc. dW:
fo
famen bie m. ben 9.
3tufgei^rieBenen. vE: biefe, bie m. 91.
ufgefr.
n)orben...Jerfugen... gaben fie ber gottgeftt)ornen
Sertiigung ^rei. dW.A: ertiigten fie. dW.vE:
fr
ifjr 33iellj.
42. B: Unb ^iatja ... bie (Seltne 3- gingen or
t^nen l^er. dW.vE: (iaren) an i^rer <S^i^e. A: u.
l^attcn ju ^rfien ...
43. dW: entr. Ue6erbieibfei on StmoieF. vE: ben
Ueberreji . 5i. ber
|
gerettet iiatte.
282 (5,1-14.) Chronicorum .
.
Crenealogia trlbuum. Hben, fad et Jflanasse,
"W
Kai ' '
(oTL 6 ,
,
y
///, ',
,
^ *
8(^
| ,
)
^
' '*
, .
^Tiol '
.
'^
,
', , ^
,
-
'' '.
"^
,
-
6 ,
\
^
, , , .
\
,
^* -
yg
.
^^
,
.
**

^"^
6 -
<, 6 ,
6 .
^^
-
^
,
.
^*
' ,
I. :"Pslv.
* (pr.) 5.
EXf ( .)
.
Bf
(a (.) ...
*
(tert.) .
3.
*
(pr.) (AFXf) .... .
4. (bis): .

5. (pro ).
6. : ... .
7.
*... :
^
(:ivjoTq
).
^:
.
8. : .^... .
10. : . FX (pro . .)
4(.*). AVX* (alt.)
(BFXj). *(|;
FX: im
).
II. *?: .: .
12.
*
(pr.)o'...7ctWi/.
13. **
(. .) ... : .,. ... '.
J : : h- : " :
33 'T^^ ^^^:^
ib^nn^i ^
:
J : : -
: : -
1 1"
xr : - i "

: :
.
-
F j
-: " :
j :

: j
:
j7
. -
: " : r :
-
: 1 ^ :
iDn
'^
: iDa
''^
iDn ^i^ iDn
jv -:
: JT

: I :
- )-
v. : jt r
<]
Tib^ noii^Db
nb^n
: : :
.
:

bii^r*^ >antibhb ton-^nna
c
: j
^
AT : : *.-::
-
^v 1 TT V
-
IT
:
-
:
: - :
-: ,- j <
"^a
j:
-
-T t:-: 1 i :
'^- 1-
jv ': s AT : \T
-
1 '
: :

3?
b^J^t
''''^)
:^\
V'^iiia
^
*'
<
"^
-i"
\
IT :

vr: :
Dm ^ibss^i D\>i^^nn-Dr hnnb^
ATT : :
- * :
~
:
^T :
:
"^ -

: jt : :
-
nrb-^b
IT :
-
vnii:^
'^
D^^b
5>-'^:3! ii
' IT
- vjv :
_ ^
; IT : : jt

:
VT :
"^j
IT 7
-
;-:- '.TT- ,TT^:
.-:-:
av : -
.
: " -: j"

: wnt 3? 5? pr'^i '^ni'^i
3?'
IT :
-
: ivT :
-
: s" : - :
- ]-
b^n'^^i^ 'Da nbiiU;
V. 6. 5A13
'
1i< 'brt $"Dn
1
.
erfi^Beboretten ... ti n>. n. ger. nad) bev@. dW|
vE: Sager. dW.vE.A:cniivei^ei(c). B: entheiligt.!
aberntet, baf fte im ef^Iec^tiegifler jiir (5. ger?
ttrben. dW: )o^ne im efc^iec^tScrjeic^nig
b. @. geja^it ju iuerben. vE: jebod^ nic^t
fo,
bap er
aU (Srfigeborner aufgejei^net tourbe. (A: unb er tu.
n. ger. @.)
2. toat bet md)ttgfte ... uu$ bem fote bev ^tfi
fein, ober Sofeplj* bie @. : iourbe tnoc^tig ... u.
jum Srfien t)or jenem? dW: unb au3 i:^m loar b. ^.
7. if)rer . ... worcn: baS .^>aut>t ... dW:
b. 33erjeic^nip i^ver ii)il:ammung. \E: \vU jie
!Iiiiottica* (5,1-14.) 283
SluIJctt^ rftgeBurt f^tflcnt^um an Sofc^j^ u* 3btt S)er iitie gegen bie ^agartfer* V.
"V. (VI.)
ie ^inber Dlu6eng, bc crjien
So^neS SfraeB (benn er irar bcr erjle
'^, aBer bamit, ba er feine 93ater3
S3ette verunreinigte, tt.>arb feine ^rfige*
Burt gegeben ben Jlinbern 3ofcpi;g, beS
@o^n3 Sfraei, unb er tarb ge*
2 rcnet gur (SrflgeBurt)
*
benn Snba,
ber mctig voax unter feinen S3rbern,
bem ttarb ba0 i^rjlentium ijor i^m ge
3 geben, unb Sofeip:^
bie ^rjigeburt)

*fo
ftnb nun bie .^inber ?fiuUn^, beS erficn
(So^neS SfraelS: ,
^nUa,
4
4ron unb ^^armi. *iDie .Kinber aber
3oeig inaren: (Semaja} be o^n tar
5 og, beg '^ h^ar @imet, *be5
irar
3), beg ^ot)n n?ar Oleaja, be
6 So^n n?ar ,
*
beg (So^n n?ar
S3eera, n?el^en f^rete njeg gefangen
5:^tglat^ $ilnefer, ber Jtnig ijon
5lff^-
rien} er aber n?ar ein ^rfl unter bcn
7 Oiubenitern. *5iber feine 35rber unter
feinen @efetern, ba
fle
unter i^re
eburt gerenet n?urben, i)atUn u
8ciui3tern Sejel unb
ri.
*Unb
eltt; ber (So^n ^tfan, beS (So^n
ema, be0 (So^ng 3oel0, ber n?oi)netc
gu Qlroer unb big gen 0iebo unb
9 COZeon, *unb tro^nete gegen bem Qiuf=
gang, big man fommt an bie Sfie
ana
Saffer ^i)X(it1t); benn i^re SSie^eg
lOtPar iel im Sanbe iieab. *Unb jur
Seit @f^reten fle rieg n?iber bie
.^agariter, bag Jene fieicn bur ii)re
i^anb uno njo^neten in jener Btten
gegen bem gangen 3)Zorgenort iieab.
11 iDie ^inber @ab aber njo^neten ge-
gen i^nen im Sanbe S3afan big gen
12:
*
3oel ber orne^^mfie, unb
8:^:^ ber anbere, Saenai unb (Ba)piiat
13 ju 33afan. *Unb il&re SSrber beg ^au
feg iijrer SSater h?aren: 3), 3)2e-
futtam, ^tba, Sorai, Saefan, unb
14Sber, bie fleben. *iDieg ftnb bie ^in*
ber 5lbi^aiig, beg o^ng .uri, beg
2.A.A: bem
Sofei)^.
7.U.L: c\)Ua)h\u
Filii quoque Rben primogeniliV
Israel (ipsi quippe fuit primogenitus
^"^\!^"' ejus, sed cum violasset Ihorum pa-
Gn.48,5.
tris sui, data sunt primogenita ejus
filiis Joseph filii Israel, et non est ilie
reputatus in primogenitum; *porro 2
28,4.Gn.49,8.jyjj^g^
qui erat forlissimus inter fra-
tres suos, de slirpe ejus prineipes
germinati sunt, primogenita autem
Gn.46,9.Er.
leputata sunt Joseph)
*
filii ergo 3
6,t4.Nm.26,
ji^ijgjj primogeniti Israel: Enoch et
Phallu, Esron et Carmi. *FiliiJoel: 4
Samia filius ejus, Gog filius ejus,
Seme'i filius ejus,
*
Micha filius ejus, 5
Reja filius ejus, Baal filius ejus,
*Beera filius ejus, quem caplivum 6
^'^^"aJ^'*^'
duxit Thelgalhphalnasar, rex Assy-
riorum, et fuit princeps in Iribu
Rben.
*
Fralres autem ejus et 7
universa cognatio ejus, quando nu-
inerabantur per familias suas, ha-
buerunt prineipes Jehiel et Zacha
riam. *Porro Bala filius Azaz, filii 8
Samma, filii Joel, ipse habitavit in
Aroer usque ad Nebo et Beelmeon.
*
Contra orientalem quoque plagam 9
habitavit usque ad introitum eremi
et flumen Euphraten. Mullum quippe
Nm.32,i.i.
jumentorum numerum possidebant in
terra Galaad. *In diebus autem Saul 10
v.i9s.Gn.25,pi'oeliati
sunt contra Agareos et in-
i2ss.Ps.b3,7.
terfecerunt illos, habitaverunlque pro
4,4i.Pi.78,
gjg jjj tabernaculis eorum in omni
plaga, quae respicit ad orientem Ga-
laad.
Filii vero Gad e regione eorum 1
1
habilaverunt in terra Basan usque
Selcha: *Joel in capite, et Saphan 12
secundus, Janai autem et Saphat in
Basan. *Fratres vero eorum secun-13
dum domos cognationum suarum :
Michael et Mosollam et Sehe et Jorai
et Jachan et Zie et Heber, septem.
*Hi filii Abihail, filii Huri, fiHii4
Jos. 13, 16;
Nm.3i,3.
Gn.15,18.
55.
Joe.l3,3lss.
10. S: Agarenos.
n. i'^rer 56|1. aufgcjei^net hjurben. A: gejtjiet n. dW: Dfifeite.
i^ren gamilien. B:
bie^aui^ter. 11. g. i^nenber
9. in bie SB. B.dW.vEroom
(l^iuf^l^r.) Strome 12. dW.vE: ba J^au^jt. A: anber ^i^e.
(Su^^rat (an). dW.vE:
i^re beerben meiirten fic&.
13. :.dW.A:na^ i]^miiamnildufeni.
i. auf ber 9 SiJloreenfeite, UW.vE.A: ^Hiu vE: tevii^eu Kufern.
284 (5,15-24) Chronicorum .
.
fnealogia tribuum Hben, rad et Manasse,
u48aif ,vlov
,
',
, '^,
*^
'^,
, .
^^
-
,
,xoct
.
^^
-
&
'.
*
'nal nal
<^
,
,

.
^^
,
^,^^^ ^(^^^
. &
\
^
,
.
^*
-
, ,
,
,\
.
22
Qj^
^
6 . -

'^'^
yy
\ ^
&.
'^'^
^
'
, ,
,
.
14. :
^'
... ^liffat ... Bbt^.
15.
Bf
(ab in.) 5(AFX*).
16. FX (pro . ..) .
. du^odoyv .
17. :^&.
^ 18. : ... ...
. ...
f
(.
.).
19. :!7]).
'. **. .^:4(^//.2 etAivs.l9).
2.
*
. FX: .
23. *
YJl
(AEFXf) ... .
24. EX:
.
. : * 2tX ...
*
*.
'^'^^-
^:)'^^-
nr^D-^-p nii^'
j- : :

: a"* : ' '
-
^
~
:
-
: ., :
"^
-
JT : IT

AT / IV JT
.*

'^
( : IV
D'^i'Siii nnnb^ ^n^iiDb^^ {5 '^rj'n'Ti

:
-
AT : :
* ' ; j :
-Di' n^nb^ W5?*i u^ns
'i&^s'mo
(.T : j
-:(--
IT
j
:
:niiDi ti^BDi n^iD'^i \^5'^n^nn
iiDnsj'^i h^bi?
)5?*> ^
: < : IT

"
-:
^
j
:-
-''3
onb nin::?Dn nrinb^ii
'^2?
r . j :
-
: : ' - > -:
^tsnrn is'^nv^ 'l^ik1 bk n^^tnxan
. . :,- .<-
: 1,. .. )' ' -:
vjv :

:
-
-:|-
'
^ibD b'^inn d'^bbn-'^s :t]bii ^^22
TT
- " -:
IT J
J : \"-
AT : - : :
>
'^srn
'^bni)
:nb3n-i2? arr^nnri^s
... j.. . _. ...
,^
_ _ ^.. ,. j
_
b:?'3-i5?
its^ vniis
^'^
niD^
^
-
s-
-
ITT J VAT r <- : IT
. -
:
j
k :
-
:
j : ^ :
^-'^ ^^'
nbfcii nni24
AT
-; " j
C :
btiDDii b^^'^^n'^n
n^nini n^ti'T'i
:

J :
-
"^
. -
J

. 21. nnss 5i
15. dW: ii)X <Btammi)aupt. vE: ba^ ^aupt i^rer
ydteri. ^.
16. vE: 3:o^ietfiabten. dW.vE: Triften . A:
Sejirfcn. B: il^rcn 5iu3iiangen. dW.vE.-bigon
tijrcn Sluggang. A: ju bcn ranjen.
17. B:inb. ef^le^tregifin-ger. dW:@ieaiie
!Q:^tonica^ (5,1524.) 285
ie ftwiBaren Sldttuer ^nUn^, bet at^itcr u, bc ^alBcit @tamme fOlanaffc, V.
^ imtc^ael, beS @^ Sefifai,
be
15 ^ Sa^bo, be ^S3ug.
*
W,
bcr ^QlibteB, be ^ uni,
tvar ein Dberfler im ^aufc i^^rcr 23dter.
16*Unb to^ntett ju ileab in IBafan
unb in i:^rcn ^, unb in oUcn
SSorjlabten 6arong fciS an ) (Snbe.
17*iDiefe turben aile gerechnet jur 3^it
3ot:^am0, bca ^bnig 3uba, unb Sero*
Beamg, bc3 nig Sfraeig.
18 3)er inber OiuBcng, ber abtter
unb beS ^alBm @tammS SDlanaffe, tt>a8
jlrcitBare SJlnner tcaren, bie (Sc^tlb
unb @) fhren
unb 8ogen
ftjan*
ncn fonnten unb fireitfunbig toaxm,
Uxn tviaxm ier unb iergig taufenb
unb fieBen ^unbert unb [ec^jig, bie
19ing 'igux gogen. *Unb ba fic flritten
mit ben ^agaritcrn, ^dfcn i:^ncn Setur,
20mapl)tQ unb 9iloba6.
*
Unb bie ^a
gariter tuurbcn gegeben in i^^re nbe,
unb aUeg, ba3 mit i^nen ttjar. iDenn
fie [(i^tieen gu (Sott im Streit, unb er
Iie ertittenj benn fie
ertraueten
21 i^m. *Unb
fie fu^^reten tt>eg i^r Sie^,
fnf
taufenb ^ameele, jn?ei ^unbert unb
funfjig taufenb
8(iafe,
girei taufenb
fei, unb ^unbert taufenb SD^enfc^en*
22feeien. *i)enn eg fielen ijieie iern?un=
bete} benn ber Streit tt?ar ijon @ott.
Unb
fie tt?oi)neten an i^rer (Btatt bi0
23 ^ur 3eit, ba
fie gefangen irurben. *iDie
.itinber aber be6 ^ai6en 6tamm0 CDia-
naffe
Uio^neten im l^anbe toon 33afan
an Bi0 gen ^aal Sermon unb Senir
unb ben 23erg Sermon, unb i^rer hjar
24 i)iel.
*
Unb biefe iraren bie ^njJter
beS
aufe i(;rer 33dter: ^pi)tx, Sefei,
(Sliel, ^friel, Seremia, ^oban^la, 3-
biet, gen?aitige, rebli^e SDinner, unb Be*
r:^mte ^uipter im ^aufe t^rer SSter.
18. U.L: ber toar. 23. A.A: toaren ieie.
fittb i^ren efc^ied^tern \jerjcicnet. vErtourben
Qufgejei^net. A: ^eja^let.
18. B: ijon ben
3:apfcrften, ber 3Jlnncr ...
fhrten
u. ben ... im^rieg
erfahren.
dW: tva ta^fereSDi. ...
be6 ^r. funbig. A: in ben Streit j. B.vE: in (bem)
J^.
au6jogen. dWrtnitb.^.
19. Un& fte ... unb Setur. B.dW.vE:
fhrten
Jlricg. B: ncbfl. dW.vE: (unb) mit.
20. c toarb tijnen geI)oIfen mibcv fte, u* bie ...
Jara, filii Galaad, filii Michael, filii Je-
sesi, filii Jeddo, filii Buz. *Fratresl5
quoque filii Abdiel, filii Guni, princeps
domus in familiis suis. *Et habi- 16
taverunt in Galaad et in Basan et in
^Nm'.ss'J;'
viculis ejus, et in cunctis suburbanis
^""aa;};^''
Saron usque ad terminos. *0mnesl7
2Rg.i5,7.32.
hi nuraerali sunt in diebus Joathan,
2Kg.i4,i6.
regis Juda, et in diebus Jeroj^oani,
regis Israel.
Filii Buben et Gad et dimidiaelS
7,40.8,40.
tribus Manasse, viri.bellatores, scuta
porlantes et gladios, et tendentes
arcum, eruditique ad proelia, qua-
draginta quatuor millia et septingenti
sexaginta, procedentes ad pugnam,
Gn'MS.
*
dimicaverunt contra Agareos
;
Itu- 1
9
raei vero et Naphis et Nodab *prae- 20
buerunt eis auxilium. Traditique sunt
in manus eorum Agarei et universi,
qui fuerant cum eis; quia Deum in-
vocaverunt, cum proeliarentur, et
^"layjiJl
exaudivit eos, eo quod credidissent
in eum.
*
Ceperuntque omnia quae2l
possederant, camelorum quinquaginta
millia, et ovium ducenta quinquaginta
millia, et asinos duo millia, et ani-
mas hominum cenlum millia. *Vul-22
nerati autem mulli corruerunt; fuit
ism.17,47.
^^^^ bellum Domini. Habitaverunt-
2Rg.i5,89.
que pro eis usque ad transmigra-
"'^'
tionem.
*
Filii quoque dimidiae tri- 23
bus Manasse possederunt terram a
finibus Basan usque Baalhermon et
Dt.3,9.
Sanir et montem Hermon; ingens
quippe numerus erat. *Et hi fuerunt24
principes domus cognationis eorum:
Epher et Jesi et Eliel et Ezriel et
Jeremia et Odoja et Jediel, viri for-
lissimi et potentes, et nominati duces
in familiis suis.
15. .: principes. 20. S: Agareni.
vE: fte bertoottigten fte.
dW.vE: riefen. dW: erl^o;
rete fte.
22. gur cfangcnfdjaft. dW: (Srf^iagenc. A: e3
to. ein .iirieg vom ^crrn. dW.vE.A: aegfubrung.
23. . n)d)fen oon 25. Ott. B: ermei^rten
fid;.
dW: fie ttjarcn jaijireid^.
24. tapfere gjitttter (toie . 15). dW.vE:
(.^rieg^i^elben) SDlnner on Flamen, ^au^Jter ii^rer
(Stamm^uufer).
286 (5,25-41.) Chronicorum .
.
lrenealogia et urhes tribus Xeri.
^^
Kai &
&
,
6 -^ .
^^
6 &6 '
-
,nal
'
(,
'
.
27f)Y/ot ^' , & )
.
^S
f^^d ^Iq\

7, \ ,
^^
^'
.
^
\
,
'-
&.
^^^
, ,
^^
,
,
32
'^
,
-
-,
^^
-
& ,\
^
^^ '-
,
^^,
^^\ -
, ,
^^
) -
',
^^
-
,
^^^
^^
, ,
^^
,
,
^^ -
,
.
^^ -
& ^
'
.
%&. : (EFX: S. ) ... ^-
... . 27. FX: )s. ')s.
7();>(. 6,1). 289.:14. 31. (bis):
BoxxL 32s. *: , (,
-
^; : ,). (bis):
...
,
. 14. 35. :*Jo)vav.
36. : (EFX: '/^). 37. : .14,
.. ^. 38s. (bis): . 40. :
-
,. ... ). 41. : '/...
.' .
Xf (.
h
^
*.)
^. EFX: ^ (s.
'Jdav) y.ai ...
f
( f.) -
.
-
T- v:
"
: ' V v: > :
V I.
"^
j
-
j
.
"^

:
"^v:
ninni nbnb D^^^n'^n 3
< :
-
:
- .. . .- ^... -
:
... j
r:
-
J ~ \- 1 j- : :
:nnti!i nnp life^a *^ib
^'^^ 27
' V : V : :
^
jt :
-
at
':
:
nunm ^ D^tis? "^Dn^ tbii'^-TS^i^o
-:
r TT -: r j : at :

j : V
IT : ^T :
-
I
-: V
^
r xT : r :

: - : V j . : i ..
: I : r : - :

:
- -:
r :

: . j
j
-:r 1 -;
_
.
: y^^^ni^-ns: n^hin piisi pi^s
VT :--:r
:--: . j f
- - -;r
-rsrbin ]mv^ imi^^-r.^ n'^bin^
I :
.
r
-'
rr^inn ins ^ ^ln
^^^?
-:

J..
-; < :
:
:nbin Jbn^a ^53
37
:
:
'.'
J-

: ^
>
:

;~ AT :

:
J
-:- -:
tebti :D^bt5-ns Tbin pii:si39.
-
: '
~
'"
'*
' :
rbin n^'pbm ni^pbn-n^ rbin

:

j.
:

;r
:

:
pnsin'^i : pn^Lin^-r^i T^bin ^
4i
> JT I
' IT I : r ''" "^ ."
VT
:

: j :
-
:
-
-
. 41. <3-"33 < 33
l^Q:^tonica^ (5,25-41.)
287
)
ml X$ilat$ pilncfcr )ie Minln Seu V.
25 Unb ba fie
an bem Ott i^rerSS
Ux erfnbigtcn unb i^ureten ben ^cn
ber S35lfer im Sanbe, bie Ott
26 t()nen ertUgt ^atte,
*
crttjeite ber Ott
Sfraeia bcn eijl
,
beS ^nig i)on
aiff55)ricn, unb ben eijl %)') *
neferg, be0 nigS on 5lff^nen,
unb
f^rete n?eg bie OluBeniter, abiter unb
ben ^aiBen (Stamm SHanaffe, unb Brtc
fie gen 1^ unb a6or unb ^ara unb
an ba Sajfer ofan
Bis auf biefen Xag.
27 t)ie ^inber Seiji njaren: erfom,
28 Jta^att; unb ^naxl *S)ie itinber aUx
^dijat^^ tt)aren: 5lmram, 3ejei?ar, ^e-
29fcron unb Ufiel. *i)ie ^inber 5lmram0
njaren: 5iaron, SWofe unb 3)?iriam.
^ie
Jtinber 5iaron0 n^aren: S^abaB, 5lBi:^u,
30 ieafar unb St^amar.
*
(Sieafar jeu*
gete ^ine^aS, ^ine^ag jeugete 5l6ifua,
31 *5iBifua seugetc 33ufi, fButi jeugete Ufi,
32*Ufl
geugete eraja, fB^xaia geugete
33 3Jieraj:ot, *^naioif) jeugete ^imaria,
34 5imaria jeugete Qi^^itoB, *5l^itoB geu*
gete S^bof, abof g^ugete 5l^imaaj,
35*5i^imaaj geugete 5lfarja, ^Ifarja jeu=
36 gete So^anan, *3^jeugete ^ifarja,
ben, bcr iPnejier trar im ^aufe, ba (Sa^
37iomo ijamU gu Serufalem; *5ifaria
jeu*
gete 5imar}a, 5imaria jeugete Ql^itoB,
38
*
^^itoB geugete Sabof, S^ibof geugete
S9 6aCium, *6atlum jeugete ilfiia, ^iU
AOtiia jeugete Qifarja, *Qifaria
geugete@e*
Alxaia, Seraja jeugete Sojabaf. *3oas
baf aBer ttarb mit n?eggef^ret, ba ber
^txx 3uba unb Setufaiem bur ulau'^
cabnesar lie gefangen tregf^rcn
2Rg.t7,7.
Ex.34,16.
Reliquerunt autem Deum patrum25
suorum et fornicali sunt post deos
populorum terrae, quos abstulit Deus
*
Et suscitavit Deus Is- 26 2Ch.2i,i6.
coram eis.
*
rael spiritum Phul, regis Assyriorum,
aKg.15,19
9.
T.ft.
2Rg.l7,6.
(!,1.c.2327.
Gn.4e,ll.Ex.
.',.
Merari.
Nm.26,58.
Er.2,1.6,20.
Hebron
et spiritum Thelgathphalnasar, regis
Assur, et transtulit Rben et Gad et
dimidiam tribum Manasse et adduxit
eos in Lahela et in Habor et ra
et fluvium Gozan usque ad diem
hanc.
f)
Filii Levi: Gerson, Caalh et 27
*Filii Caath: Amram, Isaar, 28
et Oziel.
*
Filii Amram: 29
^^^2^
'''''^ Aaron, Moyses et Maria. Filii Aaron:
Nadab et Abiu et Eleazar et Ithamar.
Ex.fi,25.
*
Eleazar genuit Phinees, et Phinees 30
genuit Abisue; *Abisue vero genuit 31
Esr.7,4.
^j^j^i^ gj Q^,jji ggj,-j Ozi; *0zi32
genuit Zarajam, et Zarajas genuit
Merajoth; *porro Merajoth genuit 33
Amariam, et Amarias genuit Acbitob;
^^"Lf.3j;^^'*Acliitob genuit Sadoc, et Sadoc ge 34
nuit Achimaas;
*
Achimaas genuit 35
Azariam, Azarias genuit Johanan,
*
Johanan genuit Azariam (ipse est, 36
qui sacerdotio functus est in domo,
quam aedificavit Salomon in Jeru-
salem);
*
genuit autem Azarias Ama
riam, et Amarias genuit Achitob
*
Acbitob genuit Sadoc, et Sadoc ge
puit Sellum; *Sellum genuit Hei
ciam, et Helcias genuit Azariam
ElffiifNeh.
*
Azarias genuit Sarajam, et Sara
lHg.4,a.
2Ch.26,i7.
6,17.
2Rg.22,4.
37
38
39
^^
2Rg.2^5.
jas genuit Josedec. *Porro Josedec41
egressus est, quando transtulit Domi-
nus Judam et Jerusalem per maniis
Nabuchodonosor.
25. B: jic l^anbeiten untreu. dW: fielen ab on . .
.
26. B:
gefangen teo. dW.vE: bie (unb jie) f^ii
tcn jxe tcg. B.vE.A:
Iu^ (on) . dW: %l [
SanbeeiJ. .
t)
5,27-41 et 6,66. \ulgo 6,
1-81.
36. B: ba ^rieficramt
erioitete. A:
^
t^um.
41. B: ging mit.
\E:njanbevtemit. dWrjogn^eg.
A: . au. vE: in bie efangenfc^aft fi^rte.
288 (6,1-21.) Chronicornm .
VI.
fenealogia et urbes tribus X,evi,
VI
Asvl
,
Kaa& aal Mb-
.
^
Kai
aal '. ^'
, .
^
' 6 .
^
,
Aof.vl ,
& , ^
^'
, .
-
, & .
"^
' ^-
, ,
^
,
^'
, -
, ,
^
, ,
, .
*^
Kca
*'
^',
**
, ,&
, ^^ ,
, .
^^
-
' 6 .
**
',
-
, '
, ,
^^
, ,
'
.
*6
Aavid
TJj
-
.
^^
-
,
'
.
*^
.
^
'
, , ,
*^
) ,
, ,
,
^^
,),
&, ,
"^^
,
1. 2. ^: (\ (Cf.
5, 27>. 3. :
.
4. EFX: ctvtai .5. : ') ...
: 6. : ^) (:
'/;, F: '/oja).
7. ^(^..'^) (EFXf
[.
&]"loaaq '5). : . 8. : -
.,.. 9.B:OC/a. 10. .:^/(. 11. :
-(2: &, EFX: ).
**
(ult.)
(2|). 13. EFXf (a. A.)
(Ef
5). 14. : OC. 15. : J"// ... .
17. : 5 .(FX:
. . : /. . . .).
EFX (pro iv
.)
iv
wifj. A^: 18.
*
(alt.) . EFX* .
.'^-..
19.:.:. . ^.:&,
)
Dti '^ib "^an vi.
: : JT :
-
AT : :
:
,

:
ijn inr i'D3 n^i^ :i3n ^ iDS
: : I : ^- : : : -r:
r
-
: <. : l
^t : : ^ : ^' :

^2?
ij2 bii^^^^ii 'i33 nnn :iD:n
9

.
:
j 1 :
- <-
I :
V- T-: ^
' : V
: : ^ : . :
j- TT :
. - : atIt :
. -.'|-
DHh^ iD3 n^i^bii 5i:)3 rmi iD^i^
j : -
V" : S" : : jt't : \. :
*^3nb '^bnt) nnti ^as : 3 ^3
i^
: : - : : ;
:
' -; ~ :
-
5? :i3n wr i^n '^rnt iDnrj
:iDn n'^tos? iDn
^-^
i^n
I I IT
-
\. : AT : J" v:
-bnk '^3Db
'^ %'^7
: : ^ :
-|
:
Av

: V : I r :
-;
-
anh'^-p hDpb^- :b^V/3t23-pl9
...
:
..
:
. J
.
- : J
.
nbpbiii-p ^::- : nin-n b^^^^bi^
=
-
hDpb^i'P
Pbri::J-p
^-^
V. 4. ns!
"2
. 11.
'
"laa
. 20. '
f]12[
4. dW.vE: il^ven 95. : Familien.
16. oid feie S. r. B: ^um 2)ien|l beg efangei.
dW.vE: 5um efang befleitete. A: auffieitte ber bie
anger. B: von i>em an ba ... vE: na^bem. dW:
!Q:^tonicu^
(6,1-21.) 289
iDic Minlcx crfottt, Ma^at^ u* flcratt ic anger im ^aufe bc ^nxn, VI.
VI. (VII.) @o flnb nun bte ^inbcr Sei
2biefe: erfom, ^a^at^, aJierari. *o
)(' aBcr bie ^inber erfom: ^'ani
3 unb (Simei. *^ber bic ^inber
^))^
i^u^m: 5imram, Seje^ar, Hebron unb
4Ufiel. *iDie^mber3crari :^eifen: ma-
) unb 3Kufi. flnb bte -
tcr ber Seitcn unter t^ren SStern:
5
*
(SerfomS @o^n njar Sibni,
bef o^
war Sa^at:^, beg o^n tar ,
6*be^ @o^n trar 3oa^, be @o^n njar
Sbbo, bep 6o^n tt>ar @cra^, be o:^n
7 n?ar Scat^rat. *Stai)ati)^ o^n aber trar
^mminabaB, bef
o^n n?ar ^ora^, beg
8 (So^n n^ar
^fftr,
*
beg ^n?ar (Si=
fana, bc ^ir>ar ^ISiaffa^"^, bc
9 @o^tt irar
^ffir,
*be @o^n tcar X^a^
^at^, be^ @o^n n?ar Uriel,
bef o'^n irar
10
Ufiia, beg o'^n n^ar aul. *i)ie tnber
(Sifana tt>aren: 5imafai unb 5i:^imot^j
11 *be o^tt n?ar (Slfana, bc ^h?ar
TOana ijon 3o^^, beg o^n trar 0*
12^at^, *bcg oi)n n?ar ^^, beg oim
ttjar Sero'^am, beg ol^n iar ^Ifana,
13*bcg o^n tar amuei, beg (Srfigc*
14 6orner tcar 25afni,
unb ^Bija. *2)(*
tari o^n xoax ^aWi', bc o'^n tvar
Siiini, be o^n tar imei, beg o"^n
ISiar Ufa,
*beg o'^n n.^ar imea, bef
o^n njar ^aggtja, beg n?ar ^Ifaja.
16 iDleg flnb aber, bie ^aib ftetlete ju
fingen im ^aufe beS ^errn, ba bte Sabc
1 7 ru^ete. *Unb biencten or ber So'^nung
ber ^tte beg tift mit Ingen, big bag
aiomo ba au3 be ^errn bauete ju
Serufaiem, unb ftanben i^rer 2eife
18 an i^rem Qlmt. *Unb bieg finb fie, bte
ba ftanben, unb i^re ^inber. SSon ben
^inbern ^ai^at^^ n^ar ^eman ber an*
ger, ber o'^n 3pei0, beg o"^n0 -
19 muei, *beg obnS Ifana, be0 o^ng
3ero"^amg, be ^^ WtU, beS ^^
20 3:^, *be ^Bup^g, beS
'^
,beS '^
3^1^, be ^
21 Qlmafai, *beg
^(,be ^^
4. U.L:
efc^ied^te. 18. .L: jlunben.
Nm.3,t8.
Ex.6,24.
'''''fP
Filii ergo Levi: Gerson, CaalhVI.
et Merari. *Et haec nomina fiUorum 2
^''''^'
Gerson: Lobni et Semei.
*
Filii 3
5,!i8pp.23,i2.Qjjg^j^.
Aiiiram et Isaar et Hebron
23,21. Ei.6,
et Oziel.
*
Filii Merari: Moholi et 4
**
Musi. Hae autem cognationes Levi
secundum familias eorum:
*
Ger- 5
som, Lobni filius ejus, Jahalh filius
ejus, Zarama filius ejus, *Joah filius
6
ejus, Addo filius ejus, Zara filius
ejus, Jelhrai filius ejus.
*
Filii Caath: 7
Aminadab filius ejus, Gore filius ejus,
Asir filius ejus, *Elcana filius ejus, 8
Abiasaph filius ejus, Asir filius ejus,
*
Thahath filius ejus, riel filius
9
ejus, Ozias filius ejus, Saul filius
ejus.
*
Filii Elcana: Amasai et Achi- 10
moth
*
et Elcana. Filii Elcana: So- 11
phai filius ejus, Nahalh filius ejus,
*
Eliab filius ejus, Jeroham filius 12
ism. 1,1.8,2.
ejus, Elcaua filius ejus. *Filii Sa- 13
muel: primogenitus Vasseni, et Abia.
*
Filii autem Merari: Moholi; Lobni 14
filius ejus, Semei filius ejus, Oza fi-
lius ejus, *Sammaa filius ejus, Hag- 15
gia filius ejus, Asaja filius ejus.
tSm.I,l.
2Rg.6.
Isti sunt, quos consliluit David 16
super cantores domus Domini, ex
2Sm.6,i7.
qno coUocata est arca. *Et mini- 17
strabant coram tabernaculo testimo-
nii canentes, donec aedificaret Salo-
mon domum Domini in Jerusalem;
stabant autem juxta ordinem suum
in ministerio.
*
Hi vero sunt, qui 18
assistebant cum filiis suis. De filiis
Caath: Hemam cantor, filius Johel,
filii Samuel, *filii Elcana, filii Je- 19
roham, filii Eliel, filii Thohu,
*
filii Suph, filii Elcana, filii Mahalh, 20
fihi Amasai,
*
filii Elcana, filii21
15,17;
lSm.8,^
13. S: etAhaja.
feit b. S. jur 9lu"^e gefommen. A: an i^ven Dxt gc;
)torben.
17. it.ifjrcrOrbttung. B: ^.ber 3ufammenfunft.
dW.vE: be6 SSerfatnminng^jelte. A: vor b. Seite
$i}l^ijiotten ' iQiUl 21. %. 3. 33^8 2. 5lt)t^.
bc3 Beugniffe.
B.vE.A: mit (bem) efani^. dW:
im . B: n. i^ircm ^) an il^vem ibienjl. dW.vE.
A: in i'^rem (im) 2).
18. vE: ie u. ive H;ne irarm e3, bie ba jJ.
19
290 (6,22-40.) Chronicorum
VI.
Crenealogia et urhes tribus JLevi
, ,vlov ,'^'^viov
&, , '^4,
,
"^^
'/, Kaad^,
A8v(y ^.
"^^
6
. '^
^
-
^
25
^/qjj
y
,
,
^^ '&\
^
^
27
yiQy Oygi^ yiQy j
,
^^
&, ,
.
29
\
& , ,
^
^^
, ^
,^^ ^^ ^
,
^"^
, ^
,
.
3^
-
, , n-
^.
3*
[
^im -
'^ &-
& '
,
-^.
^^
'
, , ,
^^
, ,
,
^^
- ,
, ,
^^
, .
^^
-
,
, '
]
^
^'
6 -
.
^^
21. :"AtaQia ... -. 22. .23. :
^. 24. : ncti 6 . 25.
^:
.
26. :&,vi. ,vt. jiSdi. 27. (pro
)
... .28 : {<'). 29. : .
. ... &.,nt.lAat. 30.B*iu'a
..
( rell.
f
sed al.al.). 31. : ^>t.
yififooia, vt. Bavi, vi. . 32. : MacfL 33.
(bis)
t
oi (a. .et ..). EFX(pro .)(.
FX* . 34.
*
ot ... . (.
.;FX: .).
EFX: .
5 .
36. : Bozm ... . 37. (pro
.)
.^.\^
{^. .). H:
)
&. EFX (pro .) ^...
oi
.
-
:)5
^5??"1?
^*"^^'!?^^
1" : : jt :

JT
*
J* :
^r-T
1
( : .
er:
vi'.
-
^DriK-p trr^sbiD-p
'^^--^
1 ) : , IT

:
-
: r
'

- )2- ^- : 3?-
27
1
"jT
" ' (
-: -.
: ''ib-p Dtnn-p
'^-
: '^rut
28
,. .. 1 ... ^^ :,.. 1 ... -,- ...
r :

:^^b)?-p ''^??"p
'^o^fp-p
^'n\s:
Nn'^pbn-p
'^^- ^-^
IT
' ' '
( :
-
-: 1.
jj : : .
'"^bn^-p
-'^as-p 's^i^-p^i
''ib-p
'^- ''^-

:

'^
:
:
: -
c/ -"^/.r
IT
<-:
"^
-
,
. I: -
bvsnto^-bs? nsDDb^
'^
^
.
: -
'
". ':
-
vjj
: IT
'
JT

:
:
i
: ^T : ' ~; r
j
:
) : h
\ I :
-
7
-: \. : jt : i*
.) : 7 : : jt : - i : r
\
t j I : i -! . : jt t

:
: I V

: \ : I - )- '
.
*. :
i'nniii "^Dnb ab^Qi^n onin'^Db
1 -: r
<
: at :
' -
n'^n nb
^^3
'^innpn nnB5nb
JT V.
j >: - - j- . :
2-onb ^^
:b'^to

vjv : 1 \. : V V yv j :
-
IT
~
24. dW.vE.A: bcr (teld^er) ... ilanb.
33. dW:ju eichen gegeben. B.dW:(ai[eni)iDienji.
vE: jum ganjen 2). in ... befiimmt.
34. opferten ... toaren ju .. ^e^^. Brraud^ers
ton. vE: jnbeten ) Stu^emerf an. A:
?fcuevung. dW.vE: be^ (im) ^o^c{gen. vE: jur
^erfcl^nung Sfraei.
dW: ycrf^ineten 3ft^.
39. finb iijre 9Boi)nungcn ii. i^e. B: ttJaicn ...
i^ren ^! dW: e|ften.
vE: Drfern
A: Oertern. B: ouf fte tarn b. S. vE:
fte traf.
(A;
i^nen ttaven jie bur<| S. jugefaHen.)
1@]^tontca< (6,2240.)
291
SlfTap^
Sic etiiten ju alletlci Slntt 5latott feine o^ne VI.
:^, be0 6; ^a^at^g, be0
24 Unb fein SSruber
^lffap:^
fianb ju fei*
ner Oiec^ten. Unb er, ber
5lffa:pi>,
n?ar
ein 6o^n ^nto^ia, be @^ @imea,
25*be ^ mi^atU, be @^S3ae=
26 feja, be <3)^i, *be @^
Qit^ni, be ^ ^), be (^^
27 mala, *be ^^^, be ^
28 (Bima, be ^imei, *be ^
3^, be ^^ erfom, be
@Sei)i.
29 S^re 95rber aBer, bie ^inber ^txaxi,
flanben jur Sinfen: ne;mi ^t^an/ ber
@Di)n J^ufl, be 8)^6bi, be ^
30 3), *be0 6^
^,
be
31 @5imaia, be ^^ilfia, *be
^ ^imji, be @:^ 33, be
32) ,*be ^^),
be ^a)iufi,
be 3)ieran,
bed )toi.
33 S^re SSrber a6er, bie Seiten, taren
gegeben gu atterlei 5imt an ber Soi;-
34nung be ^aufe be ^errn.
*
klaren
aber unb feine <Sb^ne hJaren im 5imt,
anjujnben auf
bem SSranbo^feraitar
unb auf bem Oluc^aar, unb ju aem
efc^fte
im Mer^eiligficn, unb u
ijerfi3i>nen Sfrael
n)ie
3ofe, ber Jtne^t
@otte, geboten i)atU,
35
)ief finb aber bie ilinber Qiaron:
leafar, fein o^n} be o^n tar ^i=
Snel^a, beg > n?ar %U\ua, *be
o"^n ttiar S3ufi, be o^n n^ar Ufi,
37be o^n tar era^Ja, *beg o^n
njar ^Jl^xaictf) , be > ttar 5lmar*
38
ia^f
be o'^n n?ar ^i^itob,
*
beg o'^n
niar 3bof, be o^n h?ar 5i^imaag.
39* Unb bieg ijl i^re SCo^nung unb i^
in i^ren renken, ne'^mi ber Jlinber
. Sarong, be efete ber ^a^jat^i-
40 terj benn ba fiel ii^mn- *Unb
fie
gaben i^nen
Hebron im Sanbe 3uba,
34. U.L:
SStanbo^ferSaltar.
39. A.A: jinb i^^ve SBo^nungen unb i^^e.
Johel, filii Azariae, filii Sophoniae,
'^
*
filii Thahalh, filii Asir, filii Abia.22
saph, filii Gore,
*
filii Isaar, filii 23
Caath, filii Levi, filii Israel.
i5,i7.ps.3o,
gj fraler ejus Asaph, qui stabat a24
dexlris ejus. Asaph filius Barachiae, fi-
lii Saraaa,
*
filii Michael, filii Basajae, 25
filii Melchiae,
*
filii Alhanai, filii 26
Zara, filii Adaja,
*
filii Ethan, filii 27
Zauima, filii Semei,
*
filii Jelh, filii 28
Gersom, filii Levi.
Filii aulem Merari, fratres eorum, 29
*'^'^^
ad sinistram: Ethan, filius Gusi, filii
Abdt, filii Maloch,
*
filii Hasabiae, 30
filii Amasiae, filii Helciae,
*
filii 31
Amasai, filii Boni, filii Somer,
*
filii 32
Moholi, filii Musi, filii Merari, filii
Levi.
Fratres quoque eorum Levitae, 33
23,4ss.
qyj ordinati sunt in cunclum mini-
sterium labernaculi domus Domini.
*
Aaron vero et filii ejus adole- 34
Ex.27,i.3o,i.l>ant
incensum super altare holocau
stj et super altare thymiamatis in
omne opus Sancli Sanctorum, et ut
precarentur pro Israel, juxta orania,
quae praeceperat Moyses, servus Dei.
5^3y.
Hi sunt autem filii Aaron: Eleazar35
filius ejus, Phinees fihus ejus, Abi-
sue filius ejus, *Bocci filius ejus, 36
Ozi filius ejus, Zarahia filius ejus,
*Merajolh filius ejus, Amarias filius 37
ejus, Achilob filius ejus, *Sadoc38
T.34.2Sam.
^^"8 ejus, Achimaas filius ejus. *Et39
'
'
haec habitacula eorum per vicos at-
jos.2i,ioss.
que confinia, filiorum scilicet Aaron,
juxta cognaliones Caathitaruni; ipsis
enim sorte contigerant.
*
Dederunt 40
igitur eis Hebron in terra Juda,
19*
292 (6,41-52.) Chronicorum
VI.
Crenealogia et urbes tribus JLevi,
^, -
'
^^
nal
/.
^"^
'^
,
,
,
&
,
^^
& ,
/ ,
^*
,
&
-
, ^
,
^^
\
,
"
,
\
,
^^&'
,
'^4
,
-
.
^^
&
-
.
^"^
, ^,
&,
.
*
'^
,
.
^^
'
^^
'
-
,
^^
&,
.
^^
, \ -
^,
41.EFX: . r.lnavXuq ... 42. (pro
).:"
(&). 43. :
&^... 44.*/.
.&-^.(AEXf,
scaB. al. al. scr.). 45. : . . .-
ai. *
(alt.) (2 rell.
t)^.
: &...
. . . . . et . .. . . -
(AXf). EFX (pro
.) -
(iiem VS. 46 et 47). 47. : ...
.:... 7. .50. EFXf
(.
)/..)
,*
.
'
...{relKf). (*?): -
{/,?. 2; :,;^).
: 15. :

: ;
hm "^anbn
:)'^-
nbsb^^
: IT ' -: j
: :
^
iv .. : >'
:
V : r- V : :

: ^ :

% : :

_ : - \. : :
: : .
.
;
:
:

:
.
: :

IV :
:
. ,.
r

:
V :

: vjv
-
'.
:

:

j.
"IT Av :
: .-: .
:
IV

: : : ; : :
- j-
:

I
-
':

:

:
DitiDi ^iinbi nto:? '^iv
b'^is3
47
:i"
:

:
.
j
-
nts^tii] niDtuto'^' nra^n Dnintinb
hunm Tir^i^m ^bnsD nts^n^i nbii

:

I*'
: V j :
-
1
.
: J!
-
: :
:
-'^Dn ^iDn^n' :2? ^ uns?
49
" : j :
'-
1" :
>
:
: IV
: r :

T1W2112
b^to
'^3^'" '^
< -
^
-
J : - IV
: :

: 1"
:
j.. - . : ,.. :
"
J IV
<
:

J : ^. - .
j-T
:- AT : j" : : : ^
VT :
-
IT :
'
y
- .
;
- DDt-ni< ubPian
''^^-
S"I
V : '- V : : V j- : . :

V. 42. t:^pttii
"5> "
. 45. nsi 'bm 2
'sn
^"32
51
.
EFX: Kai , . (* y.ai) iy.
52. EFX: ;
.
l^&^tonica^ (G,/il-52.) 293
iS5te i^rctflabtc an lxt Minttt 5(aron, , te Sebttenftabfe.
VI.
41 unb berfeiBen SSorjlbte um^cr; *aBer
baS % ber @tabt unb i^re Drfer
gaten fie
SateB, bem <Boi)m ^eJp^unne.
42*@o gaben fie nun ben Jtinbern
bte i5fretflabte: Hebron unb Sibna fammt
i^ren 5orflbten, Satter unb (Sfi^^emoa
43 mit i^ren 3Sorftbten, *^iUn, ibcbir,
44*5lfan unb S5et^femeS mit i^ren SSor-
45fibten,
^
*
unb au0 bem tamm 33en*
jamin ^cba, ^liemet^ unb ^inaf^oti;
mit t^ren SSorftabten, ba aUer etbte
in i^^rem efc^Ie^t n?oren breije^^n.
46 Qiber ben anbern ^tnbern a^af^g
i^reS efIet bem falben (Stamm
Sianaffe
n?urben bur^g je'^n
47@tbte. *i)en ^inbern crfoma il^reS
6
turben au3 bem @tamm
3
unb an^ bem <Stamm
Ziffer
unb an^ bem @tamm Oia^^t^ati unb
aug bem @tamm SDianaffe in 33afan
48breiei>n (Stbte. *iDen ^inbern ^t^
rari i^re efc^ie(i?t3 irurben bur^S
SooS au bem @tamm Oiuben unb au3
bem Stamm ab unb au3 bem Stamm
49 (Sebuion jtrtf @tbte. *Unb bie ,^in*
ber Sftael gaBen ben Se^Jiten Stabte
50 mit i^ren 23orftabten: *ne^mli^ burc^g
!ioo au^ bem Stamm ber Jlinber 3uba
unb aus bem Stamm ber ^inber Simeon
unb an^ bem Stamm ber Jlinber SSen
jamin bie Stbte, bie fie mit 0iamen
beftimmten.
51 ^ber ben efetern ber ,^inber
^a^at^ n?urben Stbte i^rer @rene
52 bem Stamm ij^raim. *So ga*
hm fie
nun i^nen, bem @efete ber
anbern inber^a^at^, bte freien Stbte:
Siem
auf bem ebirge ^^^raim, e^
51.U.L:efreen.
Nm.35,2s.
^j suburbana ejus per circuilum;
*agros autem civitatis et villas Ca- 41
leb, filio Jephone.
*
Porro filiis42
Nm.35,r,.ti.Aaron
dederunt civitates ad confu-
\)t.u/4.
giendum: Hebron et Lobna et sub-
urbana ejus, Jelher quoque et
Esthemo cum suburbanis suis, *sed43
et Helon et Dabir cu-m suburbanis
suis, *Asan quoque et Belhsemes44
et suburbana earum, *de tribu au- 45
tera Benjamin Gabee et suburbana
ejus, et Almalh cum suburbanis suis,
Anatholii quoque cum suburbanis
suis. Omnes civitates tredecim per
cognationes suas.
Fiiiis autem Caath residuis de 46
cognatione sua dederunt ex dimidia
tribu Manasse in possessionem urbes
decem.
*
Porro filiis Gersom per 47
cognationes suas de tribu Issacbar
et de tribu ser et de tribu Neph-
thali et de tribu Manasse in Basan
urbes tredecim.
*
Filiis autem Me-48
rari per cognationes suas de tribu
Rben et de tribu Gad et de tribu
Zabulon dederunt sorte civitates duo-
decim.
*
Dederunt quoque filii Is-49
rael Levilis civitates et suburbana
earum : * dederuntque per sortem
50
ex tribu filiorum Juda et ex tribu
filiorum Simeon et ex tribu filiorum
Benjamin urbes has, quas vocaverunt
norainibus suis.
Et bis
,
qui erant de cognatione 5
1
^*"^''''*"
filiorum Caath, fuerunlque civitates
in terminis eorum de tribu Ephraim.
*
Dederunt ergo eis urbes ad confu-52
giendum: Sichern cum suburbanis
suis in monte Ephraim, et Gazer
J3.21,5ss.
ass.
Jos.21,27.
Jos.21,34.
47. S: Asser. .: quatuordeeim.
40. vE.A:
93e^{rfe. dW: i^rcn 33ejirf. 47. iijren efdjicdjter. A: ^famiiien.
42. dW.vE:
Sufluc&iftai'te.
45. ihren &tia)Ud>Uvn.
50. B.dW.vE.A: tiefe
... mit (i^ven) 91. (be^
46. brtecn. B.dW: om ef^i. be Stamm,
nannten.
om i). St. (Der J&alfte toon) 3). vE: toei^e 51. Unfc wrben ... B:biefonfl.b.@.bevSol^ne
bri(] om ... gab man on bem f). St., . b.
^. tuarcn, ba tuvben ... dW: [bie brigen] i?on ..,
^. St. ^.
if;reSi. laven...
294 (6,53-66.) Chronicorum .
VI.
Cfenealogia et urbes tribus Iievh
tcc
^
^^
-

,
^
,
^'^
\
,
\
'
^^
^
,

.
^^
-
,
'
' ^^
,
,
,
'^'^
', ^
'
^^
,
,
^^
,
'
^^
&
(^ -
,
-
^ &
avr^g.
^2
to
-
,
-
^ ' -
,
-
,
^^

'
^
,
,
^^
"
,
-
'
^^
'-
,
\ ta ,
^^
,
.
54. : , 55. ^-.uivaQ ... ^...
, 56. : ). * (pro ^ .
'-
) (EFX:
). :
)... (bis) ... (pro '.) "
(EFX:
&). 57.
. Knhi (Ktfc; 2).
h{\)rorao.)JffQi ... (proi^/tok) /. EFX* .
.
-
fin. 58. *.. ')&
(
rell.
f
,* EF
:

: :
':
: :

: . :

; : ' j- -.
:
. - : :

:
"^ -
.Tut) n^rsn^tiT
;^3>-5<' ins
. - . _. _ . . :
.
''
'
: :

: - . -
:
^ ^3nb :D^^niDn
rnpso
:
^
'
:
-
\*:
-SIN: ni^yn nti^
^^
)2
j -
:
: :
-
'.
: . : . .

: :

^
: - :
IV :
:
: :

: IV :

,
'-' '
'
~
"
:
*.
:
-
J
- 1.
:

: .
-
: :
.
:

-
IV :

: .- :

: . :

\- . :

: <.
^^
ri'i'^h ^^^im : n^.^-n^^1
es
"
:
J

:
-
:
...
. :
.
:
-^ ^^!
nti^n m^n
n^T^b
: . :
'
: :
' -
jv
:
:
1.
:

: : .-
:
-
^^- ..
^
...
: :
-.
:
nitDii'i-rw^i TrrnrD^i:^! tn'^i^^tino
--: -
: / :

: :
-
. : : IV :

.
:
.
.
: \"~ij~ ; :

etiam add. nfQinolia
). : ..
59. : .
^
60. h.Ay.ayi. 61. : &...
: 62. B*'Jfxo/ia'/'-(alt.)
(a. '.)
(AXf). EX* (ult.) . .. (FX: .
.). 63. : .
.'^-.'.
64. : -... ^. 65.
*
(pr.) y.al
"...
',
!iS^tcnicu^ (6,53-66.) 295
tc ^tahtt ber ^tttbcr ctfotnS unl iSlnaxU VI.
unb ab Olimmon mif xf)xm 95orftbten;
55
*
baju aug bem i^aiBen 6tamm SOia-
naffe:
Qiner wnb S3iieam ntit ii;ren 95or*
56ftbten. *Qi6er bcn ^tnbern erfomg
gaBen fHe aug bem efd^ie^tc be '^aiBen
@tamm0
3)?anaffe:
in 33afatt, unb
57 ^lfi^arot:^ mit i^ren QSorfiabten^ *aug
bem etamm
3: .^cbe, ^dhxatf),
58*Olamot^ unb 5inem mit i^ren 2Sor=
59jtabtcn; *au0 bcm 6tamm
Ziffer: ma^
60\ai, 5i6bon,
*
^ufof unb Oie^^ob mit
61 i^rett SSorjibtenj *au0 bem tarnm
OZa^^t^ali: ^ebe0 in alila, Mam-
mon unb ^irtat^^aim mit t^ren 33or*
(labten.
62 ir)en anbern Jtinbern 3)?cran gaBen
fle
au0 bem @tamm (SeBuion: 9limm0'
no unb X^afcor mit i(;ren QSorjibten;
63 *unb jenfeit be Sorban gegen Seri^o,
gegen ber 6onne 5iufgang am Sorban,
au6 bem Stamm S^uBen: S3ejer in ber
64 5Bitfle, ?5ai)ia, *^ebemot^ unb SWe^
65^aat^ mit i:^t:en QSorjlbtenj
*
auS
bem 6tamm ab: (Ramot^ in iieab,
66 SDla'^anaim;
*
^eSBon unb Saefer mit
i^ren 23orftbten.
63. .L:
ienfeit bem Sorban.
cum suburbanis suis, *Jecmaam53
quoque cum suburbanis suis, etBelh-
oron similiter, *nec non et HeIon54
cum suburbanis suis, et Gelhremmon
in eumdem modum; *porro ex di-55
midia tribu Manasse Aner et subur-
bana ejus, Baalam et suburbana ejus:
bis videlicet, qui de cognatione filio-
rum Caath reliqui erant.
*
Filiis 56
autem Gersom de cognatione dimi-
diae tribus Manasse: Gauion in Ba-
san et suburbana ejus, et Astharolh
cum suburbanis suis;
*
de tribu 57
Issachar: Cedes et suburbana ejus,
et Daberelh cum suburbanis suis,
*Ramoth quoque et suburbana ejus, 58
et Anem cum suburbanis suis; *de59
jos.3i,3s.
[\^^ vgro ser: Masal cum suburba-
nis suis, et Abdon similiter,
*
Hucac 60
quoque et suburbana ejus, et Rocbob
cum suburbanis suis; *porro de tri- 61
bu Nephthali: Cedes in Galilaea et sub-
urbana ejus, Hamon cum suburbanis
suis, et Cariathaim et suburbana ejus.
Filiis autem Merari residuis de 62
tribu Zabulon: Remmono et subur-
bana ejus, et Thabor cum suburbanis
suis;
*
Irans Jordanem quoque ex 63
adverso Jericho contra orientem Jor-
danis de tribu Rben: Bosor in soli-
tudine cum suburbanis suis, et Jassa
cum suburbanis suis, *GademolhG4
quoque et suburbana ejus, et Me-
phaat cum suburbanis suis; *nec non 65
et de tribu Gad: Ramoth in Galaad
et suburbana ejus, et Manaim cum
suburbanis suis; *sed et Hesebon
66
cum suburbanis suis, et Jezer cum
suburbanis suis.
60. S: Asach (.: Hacoe) quoque.
63. B: fgen bem
(ufg.
be 3. \E:
auf bev Djlfeite. dW: ?{
i>cm 3.
296 (7,112.) Chronicorum
"mfH^Gfenealogia tribuumIsaschar, Benjamin IVaphthaliflftanassefMphraim, Asser,
VMM
J^cu *,
2^, .
'^ ' '
,-
,
6
&
/Javld
.
^ '
^. ^'
,, .
^
\ .,
, -
,
& .
^
,
6 &
.
^
,
.
"^
' '
" , ,
,
6 &
.
^
'
-
'
' & \4
& \ &'
.
^\
&
,
,
' .
^^
' .
"\ -
^&
\ \ ^.
^^
",
, -
,
.
*^
'^,
146,
^.
1, : \^Jau. ... '). 2.
*
(a. '.) ... ^. ^...
.
ol'xoji' .
3. : "... '.,
{* y.ai) '. . :
. ...
'. . 5.
*
...
f (.
*/.) . EFX:
'/.
... (pro
&.)
'
(tdim VS.7et9) ...
*
(* . .).
6. : Ytoi (EFX: .). : -
ei* (2 rell.
f,
B^: ^oci BaXht). :
.^. 7.B:'Eaeo)V. 8.:' ~
... (jVo'EXio)f]v.) ^&... (8.
... ^... '. 10. : ^... .
, -
. . , ,
)
^^ nbtrjto'' *^Dnbi VMM.
ji ST

: :
,: (:- :: j
'^ hrin'^i
bii'^'i'^'i rfsni "^h
: :
-
:
-
:
^
:
.
-:
: : :
.-: - .
nti '^^
n^nbti ^^n^s ^niina
.

:
)-
: :
jt :

:
^b^n '^^is^ nbtuto-i
rins5^y bbb
-;

> : :
:
I
-
VT :
-
: I V V : :
-^
:
IT
"^
-
"^o-: I
v-r.-T -V.
I :
^b^ b^iitii ta^^toDn^nrn'^b'^n
-
:
^
: :
-
: : -:

:

: :
-
:
'^
:

: : <- ' : : .: .
:
-b^)
nyub:pi nini3?i '^
nin^^n^ii
AT : T-J
- -: -
J

: : jt :
-
: :
,
>' :
'

-:
:

"^

-J r : :
.
,~
IT
-: -
: :
-
:

: -: -
:
ni3^n
^^^b
bv^i^'^^'^
"^^^
nbs-b^
11
IT
*
T^ -;
: <
;

'^
; : -i

',:
IT
: -
VT
: -
. 1.
'
niji
. 10.
'
)^s^
. 12. ns^
5<"33
11. : '4^
CMi^Xvs. 10, : e1j).
*
.
12. : .
. ... "Slo, ]Aaom (4
;2::^,
^
l^&l^tonicu. (7,1-12.) 297
Ibxt Minhn Sfaf($at tc MinUt fettjaminS* VII.
VII.CVIII.)
ie ^inber
Sfaf^arS
tvaren: ^^^, ^m, Safub unb im*
2rott, bte ter. *i)ie ^inber abn %i)oU
iuaren:
Ufi, 9ie!p^aja, Scrici, Sa^emai,
Sebfam
unb Samuel, v^u^ter im
^aufe
i^rer 33tcr ijon 3!^ unb genjalttge
Seute in )(
(,
an ber
3i>i
ju iDaioibS Briten jtrei unb jnjanjtg
Staufenb unb
fec^0
^unbett. *5Die ^in^
berUfi tvaren: Sefraja. ^Ux bie ^in-
ber Sefraja haaren: 9)ii^ael, Dbabja,^
5oeI unb Sefia,
btc
fnf,
unb h?arcn
4 atle ^u^ter.
*
Unb mit i:^nen unter
it)xtm ef^Ie$te im
aufe
i^rer SSter
"
traten gerjicteecri)oif
jum@treitfe(i0
^unb breiig taufenbj benn fie l^attentiieie
5 2Bei6er unb ^inber.
*
Unb ii)re S3r=
>er in atlen efetetn
Sfaf^arg,
ge*
nmitige Seute, traten (Heben uni) a^tjig
taufenb, unb txmtben atle gete^net.
6 ie ^inbet Senjamin traten : 33eia,
T^e^et unb 3ebiaei, bie btei. *5i6et bie
Jttnbet 35ela traten: dibon, Uff, Ufiei,
Setimot:^ unb Sti, bie
fnf,
^u^tet im
^aufe bet SStet, gen?aitige l^eute, unb
trutben getec^net jtrei unb gtimnjig tau^
8fenb
unb iet unb bteigig. *2)te ,^-
bet 35e(^etg traten: emita,
3, (Slie-
fet, (Slioenai, ^mti, Setimof^, ^6ia,
Qinat"^ot^ unb 5ilamet^; bie traten atte
9v^inbet beS 35eet. *Unb trutben ge-
tec^net in i^^ten ef^iec^tetn ben
^u^tern im
aufe i^tet ^Ux, ge*
traitigc Seute, ^tr angig taufenb unb
lOgU-^ei :^unbett. *iDie ^inbet aBet 3e-
biaeie traten: S3ii^an. 33^ ^in=
bet aBet traten: SeuS, ^Senjamin, di^uO,
Snaena, et^an,
5!^atf{g unb Qi:^ifa:^at.
11 *3)ie traten atle ^inbet Sebiael, ^u:^=
tet bet SStet, getraltige ^^uU, fte6en=
ge"^n taufenb jtrei ^unbett, bie ing eet
12 augjogen ju ftteiten. *Unb @u^im unb
^u^im traten ^inbet
St} ^ufim ahn
'
traten ^inbet Ql^et.
4. .L: gerji ^. 5. 9. U.L:
ef^iec^ten.
2. itt ifjrett terijaufern ... ij^rett
ia)Ud>Utn,
B.dW.vE.A: tapfere (Reiben) Scanner.
3. Scfia, jufammctt 5 J^.
dW: fie aUe OkrBub?
ter. A: ^rfien.
4. bei ihnen. B: bte ilru^^en be^ MtQ^txi.
dW: <eerfe[caaven jum (Stveite. vE:
^eetiiaufen.
Gn.46,13si
Porro fiiii Issachar: TlioIaVO.
et Phua, Jasub et Simeron, quatuor.
*
Filii Thola: Ozi et Raphaja et Je- 2
riel et .Jemai et Jebsem et Samuel,
principes per domus cognationum sua-
rum. De stirpe Thola viri fortissimi
2Sin.24,i.
nuuierati sunt in diebus David viginli
duo millia sexcenti.
*
Filii Ozi: Izra- 3
hia, de quo nali sunt Michael et
Obadia et Joel et Jesia, quinque
omnes principes.
*
Cumque eis per 4
familias et populos suos accincti ad
proelium, viri fortissimi, triginta sex
millia; multas enim habuerunt uxores
et filios. *Fratres quoque eorum
5
per omnem cognationem Issachar,
robustissimi ad pugnandum, oclo-
ginta Septem miUia numerati sunt.
8,1.Gii.4fi,21.
Nm.-^6,3S.
8
9
Filii Benjamin: Bela et Bechor et 6
Jadiel, tres.
*
Filii Bela: Esbon 7
et Ozi et Oziel et Jerimolh et Urai,
quinque principes familiarum et ad
pugnandum robustissimi, numerus
aulem eorum viginli duo miUia et
Iriginta quatuor.
*
Porro filii Be-
chor: Zamira et Joas et Eliezer et
Elioenai et Amri et Jerimoth et Abia
et Analhot et Almalh; omnes hi filii
Bechor.
*
Numerati sunt aulem per
famihas suas, principes cognationum
suarum ad bella fortissimi, viginli
millia et ducenli.
*
Porro filii Jadi-10
hei: Balan. Filii aulem Balan: Je-
hus et Benjamin et Aod et Chanana
et Zelhan et Tarsis et Ahisahar.
*
Omnes hi filii Jadihel, principes 11
cognationum suarum, viri fortissimi,
decem et seplem millia et ducenli
ad proehum procedentes. *Sepham 12
Nm.-.i6,a9.
quoque et Hapham filii Hir, et Hasim
filii Aber.
Gn.46,21.
6,
.*Filii.
5. ffreitbare ... aWe jnfammen gcr. B: bie .
bem efc^ie(i)tgregijier
ger. tourben. dW: im es
f(i)ie^tyerjei(^nif
... vE: ber ^lufjei^nung
mux.
11. dW.\E: mit bem ^. aue. jum ixuk.
298 (7,13-27.) Cliroiilcorum .
^H^Genealogia tribuumMsasehar, Benjamin,Hiaphthali, Hfanasse, Ephraim, Asser,
*3
&' nai
, ,
*^ '
, stshsv
avtov ,tv
.
^^
-
'/ '
,
-
, &
-
&.
^^
,
y
' .
^^
',
y
, .
^^
&
^ 7.
^^
'[
^,
'^^
'&
, ,
^
, ,
^^
,& ,^ ,
.
& &

yfj,
oti
.
^^
&
, -
- -
.
^^
-
' '
,
'
.
"^^
-
-
, ,
&
.
,
^5^^^^ '
, '
^
.
"^^
^
-
& , ,
,
^"^
,
13. : <., (* ) )vi.lotjQ . . avrs,
ai'ra. 14. :
,
.\5.:. ^\.4
(^
'^',
1&.4). ......(bis)*
iyfvvijd: . 1 6. : )(*
)
... ' '5 '. 17. : -
... . 18. :
"
... . 19. :
'
. . . . .20. : &-
, . ... ... (pro 1\.)
: 21. : ... yiU^
*
(sq.)
...:
,.&... . .
Xf
TAT JV-:
\- '
' -
: J*
:
7 : IT
: IT
:
-
j . :
,
<-
IT :
i
-:
:
- ; : -: - :<: ,
:2: in&bsb
3%" iribs
IT
_
V.T : : xy: r
-
: ;
<: - .
-
VI"
<
:
|- . -
rDriT 5 r^ um tjonk) ^raxn
V
) :
-<
: ^
)
'.
.
ITT }
V
-.{-
.
I.
-
:
'
VT IV r
' j" :
V : ; j V 1 1T
V *
j"
: *. :
-
' ." ''
'
''*" ~
IT
'-':\~ ': : JT : - :
' *. -
V- : ^
- :
: iD2 i3n mrbi^i iia
:
- )' : : ^
: : :
- j-
:
: :
^
VJ. : :
-
y: :
i
:
jt :
j. j ... j
-
-

:
-
-:r
"^v"
-
: - 17 !: -
V- :
^^ d^si
-^^
dn'^niii d'^isi^
j -
~
j .
-: '^-
:
_ ^__ . . - .,. -
-:r :

j.
: : <:
-
U-
j
-
: 1; j '
: jt : :
:
-
jv : IT.: h" \ : ' ^
'
iD3 wb ;iD3 mm iDS nbm ^
V : Ot
-
1 : I - ^- : . :
-
vv : sv :
1*33
liD :iD3 iP^tD^'bii i33 n^in^^isr^r
. : I ^ I : JT
v: V. :
-
V. 18. wn^ia bl5
V. 23. u;i"ia i<"3a
(p.
yij) &6 . EX: .
22.
Bf
(a. .) ...
*
. 23. : (. EFX: ;
'
)5. 24. : -'...
}
(a. &.) .
FX* . . . . 25. : (* alt. ) .
.* .
(Bf ;
EFX: *
. ). 26s. : ^aac^ar ?' ,
^, Nsv (EFX:
,.[: ] ...),
l@1^tpntca (7,13-27.) 299
ie ^tnbcr Sla^^t^ali rtb SDftattajTe )hinter ^p$rattiL
VII.
13 i)ie ^inbcr ^a^^t^ali toaren: 3a^*
^el, uni, Sejer unb alium, Jtinbcr
14 inbcr 3)2 an
ffe
flnb btefc:
f*
riei, hjeic^eit gebar ^Iramja, fein ^cbg*
treib
}
er jeugete aber 3or, ben S3ater
15 iieab6. *Unb SWa^-ir gab ^u^Jim unb
u^im Selber, unb feine <)>( ^ief
. (Sein anberer @) :^ieg 3e-
ia^^e^iab, unb 3)^^)' i^atU .
16 *Unb 3)iae$a, ba Seib 3)^irg, gebar
einen @o^n, ben ^ieg fle ^ere; unb fein
33ruber l^ief are, unb beffelben (Sb^ne
17 maren Ulam unb UiaUm. *Uiam @o^n
aber n?ar 33eban. flnb bie inber
iieab, be0 )^aCtjix^, be )
18
9}lanafie.
*Unb feine @^n?ejler Mo-
le^et gebar S^ub, ^Ibiefer unb SDZa-
19ieia. *Unb @emiba i)atU biefe inber:
%i)ian, @i$em, if^i unb Qiniam.
20 )ie tJlinber @^^raim tnaren biefe:
ut^eia, be 6o^n tvar S3ereb, be
n?ar Xi)ai^atii, be @o^n n?ar
21 (Sieaba, be (So^n n?ar S^^a^at^, *be
@; n?ar (Sabab, beg n?ar @u*
t^eia^,
bef
6o^n tt?ar
fer
unb leab.
Unb bie Scanner ju af^, bie ^in^ei^
mifii^en im Sanbe, ern?rgten fle, bar^
um, ba fie ^inabgejogen n?aren, i^r
22 33ie^ gu nehmen.
*
Unb i^r CBater
(S:p^raim trug lange Qat Selbe, unb
feine trber famcn, i^n ju trjien.
23*
Unb er bef^lief fein 2eib, bie n?arb
\\^ unb gebar einen @o^n, ben
t;ie er S3ria, barum, baf e in feinem
24
^aufe bel guging.
*
(Seine loter
aber War @eera, bie bauete ba niebere
unb obere 33et5 ^oron, unb Ufen (Secra.
25
*
^eg (So:^n hjar Uttpi^ai) unb
Oiefe^i),
be (Sol^n n?ar X^ela^, be ^n?ar
26%)), *be @oi>n
tttar J^aeban, beg
(So'^n n?ar *2immi^ub, beg 6on tt>ar
27 (giifama, *beg @o^n h?ar 3flun, be^
16. .L: ^tie einen (S. 22. A.A: Seit.
14. fcittSBcib gcbat; fein ft)rif<i)cS cbSroeib gcs
bar 3!. B: jie geboren fiatte;
f.
. aber, bie @i)i
rerin... \E:
aramifc^e Siebenireib.
15. naf)m jum eibe eine ^>. bott ^. u. (S*, bte
l^icft Sjr. Der 9lame beS 3n>eitcn ... B: eine on
ben ... ^beren <)\.
21. : bie in b. . geboren toareu. dW.vE: (mcr?
Cn. 46,21.
Filii aulem Nephlhali: Jasiel et 13
Cn.30,7.
Guni et Jeser el Seiliim, filii ala.
Nm.2fi,29.
Jos. 17,1.
Jos.17,2.
Nm.26,35.
Porro fiiius Manasse: Esriel; con- 14
cubinaque ejus Syra peperit Machir,
patrem Galaad.
*
Machir aulem ac- 15
cepit uxores filiis suis Happhim et
Saplian, el habuit sororem nomine
Maacha. Nomen aulem secundi Sal-
Nm.26^,33.27,j^j^ggj^
nataeque sunt Salphaad filiae.
*
Et peperit Maacha uxor Machir 16
fihum vocavitque nomen ejus Pha-
res; porro nomen fralris ejus Sares,
et filii ejus Ulam et Recen. *Fihusl7
*^'"*^"
aulem Ulam: Badan. Hi sunt fihi
Galaad, filii Machir, filii Manasse.
*
Soror aulem ejus Regina pepenllS
virum decorum et Abiezer et Mo-
hola.
*
Erant autem filii Semida: 19
Ahin et Sechem et Leci et Aniam.
Filii aulem Ephraim: Sulhala, 20
Bared fiiius ejus, Thahath fiiius ejus,
Elada fiiius ejus, Thahalh fiiius ejus,
*hujus fihus Zabad, et hujus fiiius 21
Sulhala, et hujus fiiius Ezer et Elad.
Occiderunt aulem eos viri Geth in-
digenae, quia descenderant ut inva-
derent possessiones eorum. *Luxit22
igitur Ephraim paler eorum mullis
diebus, et venerunt fralres ejus ut
consolarenlur eum.
*
Ingressusque 23
est ad uxorem suam, quae concepit
et peperit filium, et vocavit nomen
ejus Beria, eo quod in malis domus
ejus orlus esset. *Filia autem ejus 24
fuit Sara, quae aedificavit Bethoron
inferiorem et superiorem, et Ozen-
sara.
*
Porro fihus ejus Rapha et 25
,
Reseph et Thale, de quo nalus est
Thaan,
*
qui genuit Laadan; hujus 26
Nni.Mo.io,
q^QqQg
fiiius Ammiud, qui genuit
Nni
ii,28.i3,Elisama, *de quo orlus est Nun, 27
9.17..los.l,l.'
Job.2,11.
Jos. 16,3.5.
14. .: filii. 15. S: uxorem.
beten) ... (Singebornen be . ... i^re 'beerben (toe)
ju nebmcn.
22. B.dW.vE.A: trauerte.
B.vE.A: tcte 2;a9e.
23. (Sgi. 2,21.) B: benn fte tuar ungicflt^ ...?
dW: iweii Unglii getroffen fein ^.
vE: ergangen
njar ber ...
24. dVV.vE: 33., ba untere u. b. ob. A: Unter; u.
Dberi23.
300 (7,28-8,3.) Chronicorum .
l^f
Cfenealogia tribuum Mphraim et Asser Genealogia JBenjaminis efSaulis,
*8 .
^^
Kai -
\ &
-
,
-
,
,
,
^^
&-
,
,
, ,/
.
^
.
^^
'
'
,\ .
^^
'
,
-
.
^^
Kai
&
.
^^
'
,
'-.
.
^4
]^(^ ^[qI ' ,
^,
^^
,
*
,
.
'^^
*,
'
^^ '^
-
& .
^^
'&'
.
^^
' '.
^^
,
,, ,
'&
, .
"WlitM.
, ,
,
'^
-
, ' .
^
' 'y^iov
27. : ^, . 28. :
...
'
^. FX: y.ai .
29.
2
ponit post ,comma. : ^
... ...
*
. . . (AXf)
...
...
*
. 30. : ^. ^. "lasi .
BfrQia, . oQh .. 31. : ... .
Bf^&at&. 32. : . . . . &.
33. : ^(bis)* .. 4&,
34s. : . . '
'. ^.
. ,f3 )

... 36. :
)(; . ,.. .. ".
^
: J
. .[-
:
-
j\ :
T-:r JT :
- : /,-. :
"^
y
>'
: JV : :
.<. -:
:
-'^^
''T^-bi^i :rT^ni)n^
-^-^'
: Lt : - : '< : -

: Av : J . : ,*
*
"^
: 1 >
: :
^'^^ '^1 ns^'i
"^^ h
r^ : : -jt : : st : j
:
: j" : IT
-: -
r: :
w
:
IT :

r -:
^ \. ^ ^ :
-
w
j
: IT -:
}7 : at
w.
'*'
*
JT \ : VT : , -: :
| :
-
rD%3^i nsi^s rni^
bn-pi) :Q'n^iiri^
VT

:
j- V -;-
:
-
: -
s
AT

: :
j
:
JV : :
^
jt :
: IT
*
:
VT :

: : : sr
-
:
AT
- : |T-:r VT : r: \
i
'.''
,.. : vj
"^
IT : :
"^
-
: >-
i <
IT l" .

-

:
-
^
VT
-: j
jtt: tt:- tt-
<:-::
:)b^
^
D^^^to ^'fe^i
I V
IT VT

: > :
' -:
inbn
^-^
^^bin ib'^Dn^i viil.
: - - :
-
: . .. -
"^
..
;
-
J ;
- -; ' : :
-: - : JT
- - :
V. 31.
' n'ini
. 34.
'
^ ib.
'
ram
37. : . .
'
. . ^aAtffa .'&
. . 38. : ^7/. 39. : ...
*
(sq.) .
40. FX* (alt.) .EFXf (a. .)
oUn .
: &....
f
(. ).) &
(EFX:
>.
'.).
1. : ...
*
(pr. et iilt.) . 2.
* (pr.)
... '. 3. (prol4^j())yidt^.
l^&^tottica^ (7,28-8,3.) 301
ie tabtc ber @o$rtc Sofcpp^ 5Dic ^inbcr Slffci:* feitiamitt^ @$ne VII.
28 (So^tt njar Sofua.
*
Unb t^re ^aBe
itnb So^ung tvar ^Sef^el unb i^re
il^ter, unb gegen bem 5lufgang 0laci
ran, unb gegen ^Benb efer unb i^re
^^bc^ter, (ac^em unb i^re ,Bi0
29 gen ^ijja unb i^re ,*unb an
ben inbern SJianaffe 33et^fean unb i^re
%'o(i)Ux, %i)ama^ nnb i^re ilbc^ter,
aWegibbo unb ii>re ^5?; iDor unb
i^re Softer. 3 biefen tt>o^neten bie
itinber
Sofe^^,
beg ^ SfraelS.
30 iDie ,iiinbe,r^f['erg n?aren biefe: Semna,
Sefnja, 3eftti, ,unb @era^, i^re
31 ^. *iDie inber 33 iraren:
'^tUx unb SWai^tei, baS
ifl
ber S3ater
32 irfattjitl^.
*
^an aUx jeugete Sal^p^iet,
@omer, <^oti)am, unb ua^, t^re @>*
33 fler. *iDie inber Sa^p^let traten:
^af:=
\},
^imti)(d unb ^fttjat^. traren
34 bie inber ^)^. *^ie Jtinber (So*
merS tt?aren: 5:^, Sia^ga, Secuta unb
35Qiram. *Unb bie ^inbet feinen S5ru*
ber0 elem taren: 3o^^a^, Scmna,
36@ete8 unb Qlmai. *iDle inber
So-
:|^
n?aren: <Bai), ^arne^^er, @,
37 33cn, 3emra,
*
^qn, ob, <Sama,
38
Ufa, Set^ran unb 33eera. *3)tc ^ins
ber 3et^er0 tvaten: Se^J^unne, ^^ifpa
39 unb 5ira. *2)U ^inber UUa njaren:
40 %xai), i^aniei unb SHljja. *^iefe njaren
aUe ^inber
^jfer,
'^u^Ux im ^aiife
i^rer SSter, aueriefene gen^altige Seute
unb ^u!pter Ber ^irflen, unb trurben
geregnet in ba0 eer jum @treit, an
i^rer
3^! ^0
wnb jtvanjig taufenb
3.
VID. (IX.) SJenjamin aber geugete
33eia, feinen erfien <Boi)n, 5ben
2anbern, ^^ra^ ben britten, *0iol^a ben
3 vierten,
^^ben
fnften.
*Unb S3eia
:^atte Jlinber: ^bar, era, ^tbi^ub,
28.U.L:M3gen3ia.
5,16.2,23.
Jos.l6,1ss.
Gn.46,17.
Nm.ii6,4*
8,40.
7,6s.Gn.46,
21.
qui habuit filium Josue. *Possessio 28
aulem eorum et habitatio Bethel cum
filiabus suis, et contra orienlem No-
ran, ad occidentalem plagam Gazer
et filiae ejus. Sichern quoque cum
filiabus suis, usque ad Aza cum filia-
bus ejus, *juxta filios quoque Ma- 29
nasse Bethsan et filias ejus, Thanach
et filias ejus, Mageddo et filias ejus,
Dor et filias ejus. In bis babitave-
runt filii Josepb, filii Israel.
Filii ser: Jemna et Jesua et Jes-30
sui et Baria, et Sara soror eorum.
*
Filii autem Baria: Heber et Mel-31
chiel; ipse est pater Barsaith. *He-32
ber autem genuit Jephlat et Somer
et Hotham, et Suaa sororem eorum.
*
Filii Jephlat: Phosech et CbamaalSS
et Asoth. Hi filii Jephlath. *Porro34
filii Somer: Abi et Roaga et Haha et
Aram.
*
Filii autem Helem fratris 35
ejus: Supha et Jemna et Seiles et
Amal. *Filii Supha: Sue, Harnapher36
et Sual et Beri et Jamra, *Bosor37
et Hod et Samma et Salusa et Jelb-
ran et Bera.
*
Filii Jelber: Je- 38
pbone et Phaspha et ra.
*
Filii 39
autem 011a: Aree et Haniel et Resia.
*
Omnes hi filii Azer, principes40
cognationum, electi atque fortissimi
duces ducum; numerus autem eo-
rum aelatis, quae apta esset ad
bellum, viginti sex millia.
Benjamin autem genuit Bale
VIH.
primogenitum suum, Asbel secun-
dum, Ahara tertium, *Nohaa quar- 2
tum, etRapha quintum. *Fueruntque 3
filii Bale: Addar et Gera et Abiud,
^8. S: Asa.
28. B: Seft^ung u. i^te SBo^nungcn toaun. vE: 40. B: bie 93ornei^mfien on ben %, dW: unb ifjr
2o^iH)i^e. dW.A:
igent^um. Serjeic^ni^ jum -.,
jum <Btx., t^re 3 )coav ...
^
29. B.dW.vE: an bei* (ur) Seite bev... A: neben. vE:{^re5iufsei^nungfurben5iuiiug inbenStr.
302 (8,4-28.) Chronicorum .
Till.
Genealogia Benjaminis et Saulis,
*
^
^
.
^ * -
,
-'
^
\
. , -
.

-
-
J
^
^^
\ ' '

^^
,
.
^"^
''^ ,'
.
^^
\ '
^
.
^^
&
^^
^^ ^
) ,
^^
"
^^\
'/-
\
, ,
^^ ^^
' ,
^^
\ "^
.
^"^
23
\
^*
\
\ &&
"^^
& ,
'
.
^^
^
2^
,
.
^^
-
, '
'.
.'....*.4;/.
( al.f ; :
.).
5.':
>.( ...
^
:
.
&.'.>. : /9
(/92
;
EFX:
).
: &(EFX: Mavsa&). 7. :
(22 initialibus minusculis: . et
.,FX: )... " 8. :
...
^
... .9. : ... ...
. 10. : ^^. . .EFXf
(a.
.)
. 1 1 . :
^
... . 1 2.
^
:
(:4226.).
*
(sq.) ^al ...' ... .
13. : .
*: "{;
2: !).
14. : Kai ...: 15. : .
-,^ .'. 16. : . .
.'. ),
. 18. : ... .19. :
-
... . 20.
* ".
^. ".
1 ST
-:
i~ :
-
IT

i~~
~
)
: , :
'
J VT
Jt
-:r
- -:
r : r-,

_-:

:
>inbti5-p 'nkru rntos rbin
AT x. : I
: .
"
\
' V \,-
(T
\j-:~ V ; r
.. . :
^:^?''">
:D3bt)-n>^i N^D^)2-niii
"^
1 J t : IT :
-
:

:
rDD nbx ^- n^tc-nsi
(
;
:

: : :
f . |
IT r
--:.
:
- : : .
-:
-m nD3 ^"^ti 02? ^?
JT
< : ;
-
JT
* : : : \. :
-
: : /
j <
mri
'
r^nn';'^ r\^^'^^
p35vj
' ,-:~ ; :
-
:
>
IT

:
j- :
\T
: : :
"^
s"
'"
, _,
"^"^^
nnm
'^
abDn^i ^^^
\l
'T : -
IT :

y : :

:

:
V- : : ^- : r :
-
: : :
\^^ n'''!^?^ :b^5''b^12l
VT
:
: -^T : sr
-.'- - :.
1"
.:!.
:
: :
j :
vT

; JT
:

:\- l|T : :

: ' j :
~
:
<**
j
: V* :
;t : :

:
-
:
:n^bn2?i
'^ '^
:p3trj26
IT : ;(-
VT :
-
: >-::-:
IT : j
: : : -Jt

: sr : .-:,- :
^
ani'ibhb niniii
^^^
nb.>i
28
"
I : ; ^" j
bjiii'iii '^
nb^^
i

VT
IT I V : IT V r
V. 10. nisuj
i<"3:2
V. 24. )^': i<"^:i
Y. 25.
'p
^<13&
21.
AI;
::4 (yiJaia A2B). B* . ^f^tya ... -
&. 22. :7{. 23.B:Zi/()t. 24.:^/*
,.-. 25.:'/ ...'/^'. 26.:-2'(-
l^^l^tmticu* (8,4-28.) 303
5Die Mintin jub* Dno, oD, ^tjalott, iSat% VIII.
4 *
5
'
QlHfua,
iila^man, ^i^oaf), *era,
6@e^^u:)3^an unb uram. *^icg finb
bte ^tnber (S^ubS, bte ba ^u^^ter
iToarm ber 33ter unter ben brgern ju
@e^a, unb gogen ireg gen Sana^at"^:
7
*
ne'^mi laema, 5^ unb era,
berfciSe f^rete fie
treg, unb er jeugete
8
Ufa unb ^l^ii^ub.
*
Unb @a^araim
geugete im !iianbe ^oal, ba er jene i)on
getaffenl^atte, i)on i^ufim unb 93aera,
9 feinen SCeiBern, *unb er ^eugete ijon
t^obe, feinem Seite: Sotab,
3^^/
10 9)Zefa, 9), *3euj,
unb
SOiirma. finb feine itinber, ^u^j*
1
1
ter ber QSter.
*
9Son
^uftm aber jeu*
12gete er5l6itu6 unb ^^^^. *5)ie,ilinber
aber ^ n^aren: (Sber, 3)Zifeam
unb @ameb5 berfelBe Bauete Duo unb
13 iiob' unb i^re il^ter. *Unb S3ria unb
@ama traren ^u^ter ber SSter unter
ben ^Brgern gu ^idonj fte
i^erjagten
14bie gu at:^. *5^ afcer, <Ba\af, 3e-
J^remot:^, *ebabia, ^rab, 5iber, *mu
el/
Sef:^a
unb ^oi)a, bag finb ^inber
17 33ria. *@ei)abia, 3Jiefuiam, ^igfi, J^e-
18 ber, *3efmerai, Setia, SoSaB, baS finb
19 inber (Sl^aaU. *5afim, i^ri, (SaBbi,
;i';*(Siioenai, Siit^ai, liei, *%Uia, QSraja
unb @imrat^, ba0 finb
bie ^inber @imei.
''*3ef:pan, (Sber, dM, *56&, <^,
24^, **ananj;a, (Slam, 5int:^ot^ia,
25*3e^'^beia unb 5nuci, ba finb bie
26 inber @afafS.
*
amferai, @e*
27"^aria, Olt^alja, *3aeregia, ^lia unb
6i^ri, ^ finb bie ^inber 3ero(;amS.
28
*
finb bie ^u^ter ber SSter i^rer
ef^ie^ter, bie iro^neten gu Serufalem.
14. U.L: ein 53ruber aUx <&afai.
28. U.L:
ef^lec^te.
*Abisue quoque et Naaman et Alioe, 4
*secl et Gera et Sephuphan et 5
fluram. *Hi sunt filii Ahod, prin- 6
cipes cognationum habilantium in
ism.11,4.
Qaijga, qui translati sunt in Mana-
hath.
*
Naaman aulem et Achia et 7
Gera ipse translulit eos, et genuit
Oza et Ahiud.
*
Porro Saliaraim 8
genuit in regione Moab, postquam
dimisit Husin et Bara uxores suas,
*
genuit autem de Kodes uxore sua 9
Jobab et Sebia et Mosa et Molchom,
*
Jehus quoque et Sechia et Marnia. 10
V.6.
Hi sunt] filii ejus, prineipes in fami
liis- suis.
*
Mehusim vero genuit 1
1
Ahitob et Elphaal.
*
Porro filii El- 12
pbaal: Heber et Misaam et Samad;
NeT.iMS;
bic aedificavit Ono et Lod et filias
ich.7,2.
gjyg^ *Baria autem et Sama prin- 13
cipes cognationum habilantium in
Ajalon; hi fugaverunt habitatores
Gelb. *Et Ahio et Sesac et Jeri 14
moth
*
et Zabadia et Arpd et He- 1
5
der,
*
Michael quoque et Jespha et 16
Joha filii Baria.
*
Et Zabadia et 17
Mosollam et Hezeci et Heber *etl8
Jesamari et Jezlia et Jobab filii El-
phaal.
*
Et Jacim et Zechri et 1
9
Zabdi *et EUoenai et Seielhai el20
Eliel
*
et Adaja et Baraja et Sama- 21
ralh filii Semei.
*
Et Jespham et 22
Heber et Eliel *et Abdon et Zechri 23
et Hanan *et Hanania et Aelam et 24
Analhothia
*
et Jephdaja et Phanuel 25
filii Sesac. *Et Samsari et Sohoria 26
et Olholia
*
et Jersia et Elia et 27
Zechri fihi Jeroham. *Hi palriar- 28
chae et cognationum prineipes, qui
habitaverunt in Jerusalem.
6. B: dtnhJoT^nern. dW.vE: tamm^uipter (^

terl. .) ber (Sinn?. B: man fhrte fie teg. dW.vE:


fie fhrten.
... ^... .27.B (.)" 8. dW: feit er fie entiaffen.
(vE.A: nac^bem er<.
... . 28. (pro
).A^ u. 33. feine 9. enti. i}attt^)
iiQv^^.:
. hoi.
'
13. .dW.vE: (SimtJP^ner ... bie (SinhJ.
304
(8,299,2.) Chronicomm .
^HI
Genealogia Benjaminis et Saulis Jncolae JBEierosolymorum,
^^
Kai ^
-
, ry .
^^
^ '^ ,
aal Kslg -
3*
,
.
^^
&
,
'
.
^^
,
. 2Jaov}
,
&
.
^*
Kai vibg
&
,,
\ -
.
^^
' &
"
.
^^
^
- &\
,
.
^^
''
, ,
.
^^
| ,
6
, \
^.
.
^^
'
, 6 ,
6 .
^^
, ,
&
-
.
-
. 1
IX
J^ou 6
-
, )
&
,
-^
-
, ,
-
I
, :
- : - j : -: |- . :
^'^n^^ niTO :3
b^^n^i t-'pi n^isisi
ij- : AT : V j I:
v|tt
i-
^ : IT jv -:
vs.

:
-:
"^
:
"^
,,
: , -: : - :
-
:
~
J : 1 ( :
"^
-
:
:
*
)' - - ) :
^") ^'
Tib^ai
lin^s
^
nhrin'^i n^rin^-rii^ rbin 3>>
-
-
:
J :
: ,, :
-
: ^.
-r
r : : :

; : ; AT : j
bsiib^ n'Ds
bs^ i3:n ntobii
38
JT

: :
. :
jt :
: ijT ' -
^
:
j
:
-bs n'^inipn nnr^ii
b>i:s?^^i
"^
AT : v^T :
-
I : - :
-
:
"^

: :
Db^sii vn^ pi;^'
'i^n^i
:b2Sii '^dh nb^i
39
JT A
V ,
v :
,
-
: .
pt^btn b'^bii^i '^bffijn
m^^i
inib?
\-
I
T-: -
: j : r-
D^bn ''Dn^i
0*132
n^'2'i)2^
^ni^
I 1-T : ' j.
V '
'^

-:r ^

o-irn TOH'^nn b^^ii^^ b^i IX
JT

: :
-
:
:
"^
:
^ :
:
-
^ -
. .
;b5?tin b::inb ^ib:\n ^^
IT-: r : w :
^
y : r
'.. -; -
,
'. -:
j
:
-
:
: - -: -

;
-IT
:
29.
*
... . 30. : . 6 6
7. . . ... . DJada /..
.
31. :
).
*
(tert.) y.al (A2Bt). Bf
(in f.) ^
iV/
A2Bt
33.B(bis)/a.
(pro^.^O^r^'^.
34.B(bis)j
,,,,,. : E..ea^eV.
.35. : . . . .,.
36. :4;/... 'JaJ^ot (bis) ... ... 1. EFX: .&
-
(bis). 37.
:
';. 38.
*
. 2|
(.
i4mv) ^. ?. EFXf
(.
'.) .
l^iS^tonica^ (8,29-9,2)
305
S^cr SSater teott filtx^ fila^tommtn, a njeggcfu^ttc Sftacl.
VIII
30
29 5iBer gu ibeon to^nete Ux SSater
tbeon^, xinb fein 5ei6 i^te ^ataja-
*
Unb fein erftcr ^ irar ^tbon,
3l3ur, ^ig, ^aal, 9]aba6,
*
ebor,
32 5li)j,o unb (Se^er. *3Kifiot^ ater eu*
gete 6imea, unb
fie
to^netcn gegen
i:^ren trbem ju ^erufalem mit i:^nen.
33 eugete Jlig, Jti0 jeugete 6,
SauIjeugeteSonat^an, 9}iai(^ifua, ^bU
34naba'6 unb ^. *)er <So^n aBer
3onat:^ang njar 3Jiei:ifiaaIj 9Jieri6aaI
35eugete 9).
*
5Die ^inbcr ^
tuaren: ^it^on, SAelec^, X^aerea nnb
36^>. *5^ aBer ^eugete Soabbaj
Soabba jeugete ^lemetB, ^^mauet^ unb
37@imri} @imn jeugete 3). *33^
jeugete 53ineaj beg ^tar ^,
beg ttar
ieafa, beg @) tar
38 ^tjei.
*
^jel aber ^atte
fe^
^ne,
bie :^ieen:
(Sfrifam, 33, Sefmaei/
earja, DBabja, ^. i)ie njaren alle
39 (Sb^ne ^ijeig. *2)ie ^inber
(gfefg, feineg
33ruberg, traren: Uiam, fein erjter ^^,
SeuS ber anbere, (SUp'^elet ber britte.
40*i)ie ^inber aber Ulam n?aren getrai^
tige ^iuU unb
gef^icft mit SSogen, nnb
:^jatten ijieie
(S^ne unb (So^neg*(Si)ne,
:^unbert unb
funftig.
iDie
finb aUe ijon
ben ^inbern S3eniaming.
IX. (X.) Unb ba0 ganje Sfrael n?arb
geregnet, unb fie^^e, fte ftnb ngefrte6en
im
33 ber Knige
Sfrael unb Suba,
unb nun n?eggefi;ret gen ^aUl um
'
2ii;rer ^'^tf^dt U)iaen, *bie juijor n?o:^=
neten
auf i^ren tern unb tbten,
ne^miic^
Sfrael, ^riefter, Seijiten unb
^iet^inim.
10,38.
9,39.1Sm.9,
1.14,61.
2Sm.2,8.
2Sm.4,4:
9,12.
9,44.
'^^
In Gabaon autem habitaverunt 29
Abigabaon, et nomen uxoris ejus
Maacha. *Filiusque ejus primoge SO
nilus Abdon, et Sur et Cis et Baal
et Nadab,
*
Gedor quoque et AhioSl
et Zacber et Macelloth, *et Macelloth32
genuit Samaa. Habitaveruntque ex
adverso fratrum suorum in Jerusa-
lem cum fralribus suis.
Ner autem genuit Cis, et Cis ge- 33
ism.14,49.
nuit Saul; porro Saul genuit Jona-
than et Melchisua et Abinadad et
Esbaal.
*
Filius autem Jonathan: 34
Meribaal, et Meribaal genuit Micha.
*
Filii Micha: Phithon et Melech et 35
Tharaa et Ahaz. *Et Ahaz genuit 36
Joada; et Joada genuit Alamalh et
Azmolh et Zamri; porro Zamri ge-
nuit Mosa. *Et Mosa genuit Banaa, 37
cujus filius fuit Rapha, de quo ortus
est Elasa, qui genuit Asel.
*
Porro 38
Asel sex filii fuerunt his nominibus:
Ezricam, Bocru, Ismael, Saria, Ob-
dia et Hanan. Omnes hi filii Asel.
*Filii autem Esec fratris ejus: Ulam 39
primogenilus, et Jehus secundus, et
Eliphalet tertius. *Fueruntque filii 40
iSud.'^Siie.Ulam
viri robustissimi et magno ro-
bore tendentes arcum, et multos
habentes filios ac nepotes, usque ad
centum quinquaginta. Omnes hi filii
Benjamin.
'
'
Universus ergo Israel dinume-
IX
ratus est, et summa eorum scripta
est in libro regum Israel et Juda,
^^;5*'f
*"'
translatique sunt in Babylonem pro-
pter dehctum suum,
*
qui autem 2
habitaverunt primi in possessionibus
et in urbibus suis, Israel et sacer-
E.2,43.jo.
^^j^gg gj Levitae et Nalhinaei.
40..L:ei;neeie^ne1
32. nuii) fie . mhtn ...
40. B.vE: bie ben 99. f^attnten. A: bie mit groer
^raft ... dW:
93cgeni(Sc&ut^en. dW.vE.A: unb
(Snfei.
1. . TOur&cn toeggcf. vE; gefc^ricben. dW.A:
fingefc^r. B: Untreue. dW.vE: iergei^ungen.
40.
Sf (p.
quioq.) millia.
2. in ii)tcn <St. B.vE: S)ie erjieren (Bintoofjntt
aber, wei^e in x^rer 53e{i^ung ... warm (wohnten),
bie toaren ... dW: Unb b. alten (Sini. in il^rem
(Sigent^um. dW: bie eigenen Seutc bey^etiigti^ume.
vE: iem:|)eibienev.
20
306 (9,3-16.) Chronicoriiiii .
.
Ineolae Mierosolymorum variarum tribuum et officiorum
3
Kai iv '
^' '
^
& ^,
^
,
^lovda.
^
tov
' 6
. *
-
,
^
^ ,
'
^
,
, '
^ '^ '
^
.
-
.
^^
\ '
'/-
}
^^
' ,
^ , ;
!/4,
-'
^^
, ,
' '^,
, , ;
'
^^
, ,
&.
*^
*^
^ 14,
'
^^
& , ,
'
^^
,
^
&
3. : .4. : - -
...
f
(. 4)
vts ', (*).
5. : . ,' 4<(*
) ....
f
(a. vloi) .
6. : Ivviv. 7. : ... 4.
8.
*:
. ^. .
')'
(,\:
..)^,
'
.... ^.
10. : }. . 1 1
.
:,. ...
-... 8(FX: ). 12. : .
V : -
JT -:
'^
, - I
IT :
vT 1
^
I : : j
-
i
VT :
-
I
J
'. .
: 1 V
"^
- I
A :

,
JT' :
I
V : : : '. : - '
j
:
-
:
..
: : ' .. '

J
-: -
; }- : J :
ninx
'''
n^^L^ nb^s-^s
r
< -3 ,' ^
C

:
IV
" -:
y :
^:

:
- -: -
'

JT
\
: Iv I : I V
:

:|- i : 1
t:^':' n^ib^nii-p hinn-p pfe-p
V. : _
-: I
V
:
' * l

-p '^-
h^iri rN^bi^n n^si
IV
: Iv
-.(- : IT J-
bi!?'^7?"p "^&m^ n^^!pbri-p
n^)abti3^-p abtb^-p -
V
: I
V
JT
. : ' V Tj- ;- I
A

: V

f- I . . -:
D%^bs'n
-p n^itan-p
'^5?'
'^ibn-mi) i
' V .;-...
ST
:
-
:
A

1
r
I

: J :
. : - -:
^
:
-
-
iT^Drin^i bbsi
: "^
: . (--:
-
^'^
:5 nDT-p iib^'niel
:
-
:
n^rjnDi) ^^^-
bb:^-p
'^^^-
<! : 1
^ : IV "^
:
-
: .
V. 4. '
1
"
. 13. ^^ISlD
<"3
'
. ^... ,. ... ^,...
-,13.B*ot ... . .*.
. 14. :4 'JVif^.
1 5
. : :4()7 . . 1 6. : . ^ySd/a .
2"/</
|
. ,'&,. .
I^
&^wnic0* (9,316.) 307
^ic gu Scruftttem au^ ^utia,
^,^p^xam u, SJlanajTe, ^ricficr u gctJttcn IX.
3 ^lBet: ju Serufaiem ico^neten elU^e
ber ^inbcr 3uba, etc^e ber ^inber i8en==
ianiin, ber ^inber (S:p"^raim unb
4
3)Zanaffe.
*
3^ an^ ben ^lnbcrn
^erej, be o^^ng 3uba, h?ar Ut^ai, bcr
@of)n Slmmt^ubg, be @) 5imn, be
5 ^Smri, be @) . *33
<aber Qifaja, bcr erfle @o"^n, unb
6 feine anbern ^^ne. *S3ort ben itinbern
(Bixai): Seguei unb feine rber,
fe^
7:^unbert unb neunzig. *S3on ben
^inbern enjaming: 6aEu, ber o^n
9)iefuilam, be^ 0i^obanjja, be
8@) 3
*
wnb SeBneja, ber
^Sero^amg, unb (Sla, ber
'^
Uf{,
beg 6) SJZic^rij unb Tiefuilam,
ber 6o^n ^eip^atja, be ^
OleguelS,
9beS Sefcnejaj *baju t:^re r=
ber in t^ren @efIetern, neun ^unbert
unb
fc^0
unb
funfjig. ^ile biefe SDinner
tt>aren Hupter ber QSter im ^aufe
i^rer 33ter.
10 SSon ben ^riefiern aBer: Sebaja,
11 Solaris, 3, *unb Qifarja, ber
iifia, beS ^^ Siiefuilam,
beg
'^ 3bof, beg ^9)Zera=
iot^g,
be0 ^^ito6g, ein ^rft
12 im aufe otteg}
*
unb ^baja^, ber
(So'^n Sero^amg, beS @) ^ag:^urg,
beg (Sot)ng 3)|; unb SDiaefat, ber
(Boi)n 5ibiel, beg @o^ng Sa^fera, beg
(So^ng m^Um^, beg @oi;ng mefiae=
ISmitl^g, beg <So^ng Smmerg} *boju
i^re 33rber, u:pter im ^aufe i^rer
33ter, taufenb fieben ^unbert unb
fe'
gtg,
fleiige
iieute am
efft
im *aufe
otteg.
14 5on ben Sebiten a6er aug ben in*
bern SJlerari: emaja, ber ^
=
fubg, beg (Sot)ng ^frifamg, beg o^ng
15afa6ia}
*unb S5af6afar, ber 3nn*
mermann, unb (Balal, unb 3}?at^ania,
ber o^n 3}, beg (So^ng @ri,
16 beg 6o^ng
Qiffaip^^g}
*unb DBabja,
ber 'Bo^n emaja, beg iSo'^ng aiaig,
beg o^ng Sebut^ung} unb ere,
Neh.11,4.
Commorali sunt in Jerusalem de 3
filiis Juda et de filiis Benjamin, de
filiis quoque Ephraim et Manasse:
12,7
*
Oihei filius Ammiud, filii Amri, 4
filii Omrai, filii Bonni, de filiis Pha-
res, filii Juda. *Et de Siloni: Asaja 5
primogenitus, et filii ejus. *De filiis 6
^'^'^'
autem Zara: Jehuel et fratres eorum,
sexcenti nonaginla.
*
Porro de 7
Neh. 1 1,7-9.
iiig Benjamin: Sle filius Mosollam,
filii Oduja, filii Asana;
*
et Jobania 8
filius Jeroham, et Ela filius Ozi, filii
Mochori; et Mosollam filius Sapha-
tiae, filii Rahuel, filii Jebaniae;
*
et 9
fratres eorum per familias suas, non-
genli quinquaginla sex. Omnes hi
principes cognationum per domos
patrum suorum.
De sacerdolibus autem: Jedaja, 10
Jojarib et Jachin, *Azarias quoque 11
6,i3.Neh.ii,
|iyg Helciae, filii Mosollam, filii Sa-
doc, filii Marajolh, filii Achilob, pon-
Nm.3,32.
^ifg^ doffius Del;
*
porro Adajas 12
filius Jeroham, filii Phassur, filii Mel-
chiae; et Maasai filius Adiel, filii
Jezra, filii Mosollam, filii Mosolla-
mith, filii Emmer;
*
fratres quoque 13
eorum principes per familias suas,
mille septingenti sexaginta, forlissimi
robore ad faciendum opus ministerii
in domo Dei.
De Levilis autem: Semeja filius 14
Hassub, filii Ezricam, filii Hasebia,
de filiis Merari; *Bacbacar quoque 15
carpentarius, et Galal, et Malhania
filius Micha, filii Zechri, filii Asaph;
*
et Obdia filius Semejae, filii Ga- 16
lal, filii Idilhun; et Barachia filius
4. .: filius Amri.
3. B.dW.vE.A:
lol^netcn on ben ... t^tig jum ... vE: tchtige 2). jum. B.dW.vE: .
5. feine t)ne. be 2)ienfieg.
11. dW: ber
Surften im... vE: Sorftcl^er be^. 15. B.dW.vE: ^ereg u. alaU A: ber SBag?
13. B:
tapfere gelben. dW: twacEere Scanner, ner.
20*
308 (9,17-27.) Chronicorum .
IX.
Incolae JKierosolymorum variarum tribuum et officiorum
, viov 'EXnaraf 6 iv taig
^. ^"^ Kai oi '-
y>al 'y^xov
, 6 ,
^^
iv ,
'
.
*^
(
,
^ ,
,
, -
'
,
'.
'^^
Kai '-
&,\
.
"^^
-
.
^"^
' iv
,6 .
/ -
] .
^^
i
,iv
.
^*
,
,-,
,
.
^
/^^^
-
&
^^
-
.
,, il ^
-
^'^
, iii -
'
16. : ... .17.
*
...
(bis), (* y.cu) ^^, (*
)^ . /.
\ 8. FX: wjf. : .
'
*at . EFX: arot
(FX: ) ) .1 9. :
..EFX: ...
711 .FX: . &(s. -
). 20. EFX: , . ^1. : -
.22. : . . . (EFX:
S. )!iv -
^) ...
}
(. .) . EFX: .
&
... 6
^
. 23.
Bf
(a. nloi) et
(.
.). EFXf (In f.) .2i. *: -
.EFX: * 7). 26.EFX: . .-
. : Kai . (EFX: . ). 27. ;
.EFX (pro
.) -
&.
,:-: - : .
t -
:
-
-: -
:
:
^^
n'^^1
'^^^ li/o^toi
niDrrjb D^na^'n /2 nmr/2
:
.. ' ' - :
y :
:
-
J r : ST

: -
'

,
vr
- ^
:
-:
IT
j. :
-<
: JT :

-

:
: i^r nirr^ D^Dsb n'^b:^ nsn Th
I

;t : : w
-:
st

'.'
j : -
V.V j
: IV : jv :
- :
j._.
,
7 . : - < . .
^ ntor ^^^ '^^ ^fen
-;
:
^
. .
-
riT iD*^ t^'BTi dn^nn bn'^isnn

: IT I .""ijv vv IT y
'
JT :
i"
: s
:
-
"^ -
. :
j-
:
-
I : :
"^
V .
.
''

TV.T )T
'. -:
~
\. :

. : -
:
. ~;
-
:. j
n3?-bii ro^
d'in^n
ronb ^i2b
r V

-r
-
s'
' ' '
- -
:
-
: IV
^
J

:
: -
;
-

<.: "^-r
:--
: IT "
^
J

:
.:
-
j : : j. -:
V. 21.
]
<^2 ]31D
:^
16. B.dW.vE:S). berOl. : ^\m^dopi)(iti.
17. . aber war bcr Ob. dW.A: ill^oiJX>arier.
vE: Xl)\ixi}ViUx. dW.vE: tar ba Jpaujjt.
18. Unfc Ijaben uod) bi^ijer ... bUfc Pfrtner bei
Sager bcr ^. S. geftattbcn. B: bil^ei: toaren bicfc
...
bie X'i)i)xi)Ux
,
na) ben Sagern ... dW: big je^t
ftnb ftc.
19. ora^iter ftattbctt (33. 13). B: J^ter ber
@6b. ^. dW: X[)urpter be^ Selten. vE: ii.
fte hitua)tm bie(S^n>. B.dW: (ba) i^ve ... itjaren
^tn bc^ (Singangg geivefcn.
! l^tOtttCd* (9,17-27.) 309
te ^frirtcr unl btc ut S)te ebitcn uBcr bte ^aftcit nb @$a^e.
IX.
ber @oi)n
5iffa,
bc8 6^ ifana, ber
in ben iDrfcrn tvo'^nete, bcr 9iet^o!p^a-
17 titer. *
Pfrtner aBer traten: @*
ium, %tub, ^^aimon, il^iman mit i^ren
trbem, unb @oilum, ber )6erfle.
18*2)enn Bisher i)atkn am %i^ox be
^'-
titgg gegen *bem 5(ufgang geUmrtet bte
19^inbcr Sei mit liJagern. *Unb (BaU
lum, ber o^n ,^ore, beg @o"^n0 ^U-
affa^^S,
be ^ ora^, unb feine
trber au0 bem ^aufe feinen QSater,
bie ^ori}iter am
ef^ft
be Qimt, bag
fic
trarteten an ber @c^tretle ber <^uik',
unb i^re 35ter im Sager be^ ^errn, ba
20f{e
trarteten be6 ^ingangg. *$ine'^a
aBer, ber @o^n (Sieafar, irar
i^rft
6er
fie,
barum,
baf ber ^err juor mit
21 i^m geti>efen n,>ar. *<aBer, ber
(Bofin SJiefeiemja, ttar Ritter am ^^or
22 ber ^tte beS tiftg.
*
%U^ bicfe n?aren
auerlefen ju Gtern an ber 6tree,
jtrei ^unbert unb jtrif, bie iraren ge*
rejnet in i:^ren ^Drfern. Unb iDaijib
unb (Samuel, ber (Se^er, ftifteten fte
2.5bur i:^ren iau6en, *ba^
fte
unb
i^re .^inber ^ten foUten am ^aufe
be errn, ne^mlici^ an bem i^aufe ber
24 ^tte, baji fte feiner n^arteten.
*
(So
iraren aBer foIe 5!^orn>rter gegen bie
ier SBinbe gejletlt, gegen 9)iorgen, ge*
gen QiBenb, gegen ^itterna^t, gegen
25 9J?ittag. *S^re trber aBcr iraren auf
i^ren Drfern, ba fie ^^jerein fmen,
je beg fieBenten 5!ageg, aUegeit Bei ii)nen
26 ju fein.
*
2)enn bie Seiten tvaren bie-
fen
ijiereriei oBerflen 5'^or'^iitern er*
trauet, unb
fte n^aren Ber bie haften
27 unb @^e im ^aufe otteg. *5(
BUeBen
fie
Ber 0lt um bag ^ot=
U^'y benn e geB^rete i^nen bie
^,
19. A.A: ^oral^iter. 23. U.L:
fein io.
20. toav otbem ... b. ^. mat m. i^m. dW.\E:
ijor Seiten. (vE:
fei m. iijm!)
21. B:ii:^or"^ter anber^fi. dW.vE: raorit)r
ter) be ... (gi. 7,32).
22. festen fte ein in ii)te mmnpfiiayU B: S5iefe
Xjatte ... angeorbnet in i()rem 5imt. dW.A: um il^rer
itrcue iiiien? vE:
tegen ...?
23. foUtcn bev ilijore ... mit Sadjett. B.dW:
(!Darum tarcn)
fie...(jaren) an ben Xij, B: an ben
56. dW:iur3Bad6c. vE: i^ieiten 303.
24. dW.vE.A: m) ben \). Sl. jlanben bie ...
2,51.
Asa, filii Elcana, qui habitavit in alriis
Nelophati. *Janitores autem: Sei- 17
X. lum et Accub et Telmon et Ahimam,
et frater eorum Sellum princeps.
iRg.10,5.
*
Usque ad illud tempus in porta 18
SmL^.";
regis ad orientem observahant per
UmVlIa!"
^'ices suas de filiis Levi.
*
Sellum 19
vero filius Gore filii Abiasaph, filii
Gore, cum fratribus suis et domo
2Ch.2o,i9.
patris sui, hi sunt Goritae super
2Rg!ivlk.
opera niinisterii, custodes veslibulo-
81,11.1.
j.m^ tabernaculi
;
et familiae eorum
per vices castrorum Domini custo-
dientes introitum.
*
Phinees autem, 20
Km.2.5,7.ii.fil'us
Eleazari, erat dux eorum
coram Domino. *Porro Zacharias, 21
iiiius Mosollamia, janitor portae ta-
bernaculi testimonii.
*
Omnes hi 22
V.19.2RS.22,
gjgcti in ostiarios per portas, ducenti
duodecim, et descripti in villis pro-
23,5s.
prus, quos conslituerunt David et
ism.9,9.11.
ggjj^ygl yifjens in fide sua,
*
tarn 23
ipsos quam filios eorum in osliis
domus Domini et in tabernaculo, vi-
cibus suis.
*
Per quatuor ventos 24
erant osliarii, id est ad orientem et
ad occidentem et ad aquilonem et
ad austrum. *Fratres autem eorum 25
in viculis morabanlur et veniebant
2Ch;23,'4.'
ii^ sabbatis suis de tempore usque
ad tempus.
*
His quatuor Levilis 26
v.17.24
creditus erat omnis numerus janito-
v.33.,i3,28.
rQn^^ et erant super exedras et Ihe-
sauros domus Domini. *Per gyrum 27
quoque templi Domini morabantur in
Ps.134,1.
cuslodiis suis, ut, cum tempus fuis-
25.
t)0tt3citju3cit. B:ntiti^nen. dW: . ^fiegi
ten ju fommcn ben fteb. Xao, ... toie jene. vE: famen
jeaufTilage... ^ui^nen.
26. in ^fiidjtcn fianben ienc kvQl. let^)t),f
icne Set). B: @ taren aber biefe an bcm?(mt, \ui)mi
4 oBere %i)., bie S. twaren. dW:
5tuf %xm u.
lauBen .bie 4 DB. b. %i). [angeftcitt], feibigeS.
(vE: Segen il^rer ilreue wrben biefe ... fte hjaren S.)
B: Kammern. dW.vE.A: Seiien.
27. B: ifinen ivar b. . aufgeiegt. dW: iag bie
2aci)e ob. vE: toax b. 20. aiierhaiit.
310 (9,28-42.) Chroicorum .
IX.
Incolae Mierosolyntorum, Hepetitio genealogiae Saulis,
avolyuv -^
.
2S
Kai i^ -
' ^
&
.
"^^
\
^'
, im ^
, ,
.
'^"
.
3*
- ylv, 6
,
-
-
).
^^ 6 &
.
^^
\) -
, '
071
.
^^
^ -
'.
3^
-
,
'
.
^^
6 6
^, )
^
^^
&,
^^
-
.
.
^^
,
,
.
^^ ^-
-
,
\
.
"^^
' &
.
^^
Kai
28.
*
(bis)
'
(cett.
f).
29.
*
(alt.) .
\.^'. MctT&a&iac;.
EFXf (. ;}'.) .
33. EFX: . /
,
Ott . ... 34.
'^
interpg.: (cf. 8, 28). 35. : ..
36. B*(pr.) ... .2').. 37.: .:
^<^^ (^;^> et aliis II.). * (eti. vs. 38):
May,fdo}&(May.a)d-A^B
;
EFX* .). 38. :
.2'/<
...(. iv ) .
*
. ..
39. :
/(bis) ... ()14. 40.:-
(bis). 41. : . .4,2.:^;/^.
-b?
tinm n;p2b
^j5?^i
nri?^/2n28

: JT : ;
<
at
-: j :
: V ..
I
I
VT : ' :
nDinbn'1 inni r%ni hbon
''
bib niD^n ^^r\ a^bn
1 -: |- j- ~:
K-
: iv
vj.
'^
-
v.
' ~: I -j'
1: -
S" :
IT
-
f
I V : V AT-: |-
-
nin^i "^isn ^^^
nb^^i
33
ST
; I : - vj :
tii^'-'^s an?L) nbtsbs a^^bb
JT f A : V :
- -j- :
,-
hh^ :roi^V/22 air^b::? rjb'^bi34
aniibhb a^bb nin^^n ^t^^n
IT : I : tf : (-
s

Db^i'T'n
'^
nbx a^^t^^i
IT I
i : IT V V
V. : - j
:^
IT -J
r
. : j
:
:mDi iDn
b3?::i^
-^^
^^i^ linns?
ITT : :
-j- t'
\
j : I :
-
I 1: :
- .* : - : j :
ah-&iii a^^'t23-n^< rbin nibpn^3s

I
-
: AT : V j. Li:
-a5? abin'^n ^mt'^ an^ni^ ^:^D
V- I

J i ir V.
-:
vsv
: a?i^n.^
T^bin ^pi ^-
rbin nDi
39
1 I :
.t
"^
:
: VT
-: : - :
-
:
^
-AT j : VT : 1
-
:
: IT
' r - :
:;:?
nbni ih'^
na^^/a42
:
-
" : - : ) j

V. 32. nsnS33
'
. 33.
'
tD^iiiia
v.35.i^ini<"3a ib. 'p^i<^5)i ib. inni<
<"3
27. : u. fic mupicn on Sil. u SU. au^ijiin.
dW: u.
f.
ivaren gefegt ber bteDeffnung jebem
iSfl. vE: u.
f.
l^atien ben
^iffei [um aufjumac^cn]
jeben ^M.
?3. B.dW.vEA:
(ef^e) b. ^.
.:
'1
! &^tonica^ (9,28-42.) 311
T>it fBeftcfftctt Ut ba &txt^t tc* ^n^tonf u ^c^awBrote er SSatct ifieonS :c* IX
28ba fie
alle SDiorgen auftraten. *Unb
etU^e an^ i^nen ttmrcn 6er baS @e*
rt^c bcg ^mt; benn fie
trugen e ge-
29 )1
unb ein.
*
Unb xi)xn etU^e
njaren fcejteHet ufcer bie ef^e unb
ber aUe0 ^elige erf^e, fcer em-
meime^i, bet Sein, fcer Dei, Ber
30 2ei^ru, ueer 9iu(i^n>erf. *5l6cr
ber ^riefier ^Ubcr matten etii^e ba0
SlOlu^terf. *Biat:^it^ia au0 ben !ie=
ijiten, bem erfiea 6o^n ,bc0
^or^tter, mareni^ertrauct bie Pfannen.
32
*
5ben ila^ati)'tern aBet, t^ren S3r*
bem, nmren uUx m c^auBrote gugu-
xi^tm, ba fie fie atl6aB6at^e Bereiteten.
33 finb
bie (Stnger, bie ^u^ter
unter ben 95tern be: !iei)iten, Ber bie
Mafien auggefonbert benn 3!ag unb
^aait
nmren fie baroB im
ef^fte.
34
*
6finb bie <^ii)tx ber 3Ster unter
ben !i^eiten in i^ien ef^Ie^tern.
i iDiefe
n^o^neten ju Semfalem.
35 3u iBeon tro^netn Sejel, ber 33a=
^
ter iBeong; fein SGeB i)k^ 2De,
36*
unb fein erjier <)\ QlBbon, Qux,
37 ^i0, 35, S^er, OlcbaB, *ebor,
38 5i^aio, ^,mimi)', *9ifiot^
aBer jeugete imeam. Inb
fie
to^neten
um i^re 33rber i Serufalem un-
ter ben S^ren.
39 0Zer aBer jeugete .^, ^ia jeugete
(Baul, <Baul jeugete Soiat^^an, aWal*
40ifu,
5lBinabaB, @0. *i)er <Boi)n
aBer Sonat^^an tt?ar 5)?tiBaai} 9Jie*
41 riB aBer jeugete . *iDie
^inber 9)?i taren: ^it^on, 9Jle*
42 ^
unb ilf^a'^erea.
*
^'^
jeugete
27. U.L: auftl^ten. 31. .: ora^iter.
32.U.L:aae@aBBat^. 34..Lef^ie^ien.
set, ipsi mane aperirent fores. *De 28
horum genere erant et super vasa
ministerii; ad numerum enim et in-
ferebantur vasa et efferebantur. *De29
ipsis et qui credita habebant utensi-
IIa sanctuarii, praeerant similae et
vino et oleo et Ihuri et aromatibus.
Ex.3o,34ss.
*Fdii autem sacerdotum unguenta ex 30
aromatibus conficiebant.
*
Et Ma 31
Ihathias Levites, primogenitus Sellum
Lv.2,5.
Coritae, praefectus erat eorum, quae
in sartagine frigebantur. *Porro de
32
filiis Gathj fratribus eorum, super
Lvii,'?!*.
panes erant praeposilionis, ut sem-
per novos per singula sabbata prae-
pararent.
Hi sunt principes cantorum per 33
^26.
familias Levitarum, qui in exedris
morabantur, ut die ac noete jugiter
suo rainislerio deservirent.
*
Capita
34
Levitarum, per familias suas princi-
pes, manserunt in Jerusalem.
'^^
In Gabaon autem commorati sunt 35
pater Gabaon, Jehiel, et nomen
uxoris ejus Maacha. *Filius primo- 36
genitus ejus Abdon, et Sur et Cis
et Baal et Ner et Nadab, *Gedor37
quoque et Ahio et Zacbarias et Ma-
cellolh;
*
porro Macellolh genuit38
Samaan. Isti habilaverunt e regione
fratrum suorum in Jerusalem cum
fratribus suis.
8,33.
jygj. autem genuit Cis, et Cis ge- 39
nuit Saul, et Saul genuit Jonathan
et Melchisua et Abinadab et Esbaal.
*
Filius autem Jonathan: Menbaal;40
et Meribaal genuit Micha.
*
Porro 41
filii Micha: Philhon et Melech et
Tharaa et Ahaz.
*
Ahaz autem ge- 42
(hta)kn) fte ber 3' hinein, u Br. ... l^erau^.
dW: o^ja^lt Br. ... tl^aten ...
29. ber SiptctttUn. vE: er. feg ^eiiigtBum6.
dW.A: Sei^mel^i. vE: mti)l ...
eorje.
30. was aui <^p, bereitet mitb, B: on ben ...
toarcn bie bie (SalBen mengten onben @^. dW:
[
@aibi au6 ... \E: Bereitetet bie@aiBe ou^
b. ettjrjen.
31. B: war im 5(mt uBer
'^
^ben
^f.
ge^
28. S: horum grege.
Bacien ioar. dW: onevtraut ba3 ^f.iSSacftoerf.
(vE.iiea3.26,)
32. B: Oai SBrot bog jugerid^tet ttJurbe ... on
<SaBB. ju <S. dW: 9lu:etag
fr
ut.
33. bei en . freigegeben. B: bie in b. Kammern
frei waren. dW:
fr.
om 2)ienfte ber 3eiien ... liegt
i:nen baS . oB. B: tag i:^nen oB in b. . ju fein.
38. B.vE.: gegen i^ren 53r.
Ber. dW: neBen.
B.dW.vE.A: Bei (mit) ilpren ^r.
312 (9,43-10,9.) Chronicorum .
IX.
Saulis et JTonathanis mors
*, "
'
'
.
^^
Bavay ' ,
(, .
^^
vioiy xai -
, '
^.
^.
, alXocfivXoi ^
7-

\
.
2
\
\
* -
&
^ .
^
ia-
&
, -
iv ,\
. ^\
'

-
^
&
.
'
, .
.
^
Kai
'
6 '
^&,
, &.
^
&
iv ], 6
\ &.
"^
'
' '
&
,
nai & \
.
^
&'
,
^ -
.
^
-
,\
r :
-
:
:
- j
j
V.T IT
>'
V : jT : V
^ : jt : at :

nbiii D^Dn ntiD b2^b' :iD2
b2:^44
vj :
JT

: I : y
j" :
: :
'<
:
-
:
1" J- : V - Tat :
"
: :
-
:
T<T-
^-
. : * : j ~: :
~
^ :
- ; :
j
:

:
r

:
"^
: 'j : : - i
- :
-:
^13^1 ^3 ^^^n b^i^ti ^^n^
j
~~
AT
j-: |- f r. j-: |-
VTT I-: V : J
iT I

: :
isnni :b^ii ^D3 ;:?l5-'^sb-^1
3
<-
:
-
'^
irr;
-
-
:
^n^^rs'ai'i
b^iiti-b^ h^anb^n
j-.t
-
^ -
1 -
-
^-
- -
5|b3
i'^b:: ^wy^
'b5^
)^ 4
^
:
^
;
: ->
: :
-
m^ hn^ ^h^ n-iibb^^nn'i hhhti
j"
TT < : :
-
: :
.
<--
: VT r
.
vbD-ii5D i^n^^TtiT^bi? bs^'i :nnnn
^
- I :> IV
- -
; -
~
AT j"

nb5^ b^iitu nn^i :nb*^i nnnn
V j : T<T- IT- V
v;.
-
I
^
:
-
i" JT :
-
V
"^
;
j
-; <" :

"IT
< ~
; ATT j c ^r :
:^nDi'iiD^i^tbs '':*''!
IV : 1"
-^
: : j
-
\
-

: : ^~
*
; IT

:-
< : :
-: ,- -
-
:
j~ : : TT :
. 44. &,.^ it"aa . 4. i5<iai <"33
42. : &... 3/(eti. vs. 43). 43. :
,*
'.
...
^. 44. : -.
^"}"
(.') nai'Aaa (AlEFX*), cf. 8,38.
1 . Bf (a. '/(>.) . EFX: /^<. (AFXf). 6. JjFX: . &
2.
Bf (a. pr. .)ot et (a. i'twv) . 3.* (FX: &). 7.':2(. A^FX: 7>.
... (F: )07^7). 4. : r.
^^<.
(* ')
Bf
(a.
.^, S. FX
{^ (.)
.;
. .5. : fiJiv ... '...
*
. &. /..
!^tonica* (9,43-^10,9.) 313
T)tx ^^Hiftct leg uttb <BauU S^ob
IX.
Saera, Sacra jeugete Oilcmct"^^ ^oma*
i)et^ unb imri; Simri eugcte 2Roa.
43*a}ioja seugete 33tnea; fce
^^ trar
S^a^^aja, beg (^ tvax lcafa, be^
44> tcix Qijel.
*
^ljci aber i)atte
fec^S @^nc, bic ^le|cn: Qifrifam,
33o^ru, SiStnaei, @earia, OBabja, ^a*
. jinb bU ^lnbcr ^jcl^.
X.(XI.) ie ^iiiifier (iritten irtber
Sfraci. bic i)on Sfracl flogen i;or
ben ^^ilijtcrn, unb fielen btc (Srfgenen
2 ouf bem erge ilboa.
*
5l6er bic
^i)ilijter fingen [
an @aul unb feine
65^ne :^inier i^nen ^er, unb fIugen
3onati;au, ^Binabab wnb 3)[,
3 bic <Sne aul. *Unb ber trcit
rcarb ^art nnbcr <, unb bie ^Sogen-
f^en famen an iijti, ba er oon ben
4 @^en ijertuubct ir>arb.
*
f^3r
@aui u feinem SCBaffentrgcr: 3ic^^
bein d^njcrt au9 unb erfii ba=
mit, ba biefe Unefntte9en fom
men unb fnbi mit mir umgeben.
5l6er fein Waffentrger trottte nit,
benn er frtete fe^r.
na^m
@aul fein ttJert unb
fiel barein.
5*
aier fein Waffentrger fa'^e, ba^
(Saui tobt trar, fiel er ^ajtvnt,
6 unb fiarb.
*
5lIfo jiarb unb feine
brci @5^nc, unb fein ganjeS aug gu-
7 gIei.
*
aber bic SD^nner Sfraet,
bie im runbe n?aren, fa^en, bag fie
geflo'^en n?aren unb
baf
@aul unb feine
@5i)ne tobt traren, ertiejen
fle
ii^re
<Stbte unb fio^en, unb bie 5i5^iiijler
famen unb iro^neten barinnen.
8 e3 anbern 3}?orgenS famen bie :^1*
lijler, bie (Srfgenen auSjujie"^en, unb
fanben unb feine @5^ne liegen
9 auf bem 35erge Boa.
*
Unb jogen i^n
au9, unb :^o6en auf fein ^au^t unb
4. .L: 3eu^ ...
furzte
... brein.
null Jara, et Jara genuit Alamalh et
*^'^'
Azmoth et Zamri; Zamri autem ge-
nuit Mosa.
*
Mosa vero genuit 43
Banaa, cujus filius Raphaja genuit
Elasa, de quo ortus est Asel. *Porro44
'^"
Asel sex filios liabuit bis nominibus:
Ezricam, Bocru, Ismael, Saria, Ob-
dia, Hanan. Hi sunt filii Asel.
ism.3i.
Philisthiim autem pugnabantcon-X.
tra Israel. Fugeruntque viri Israel
Palaestliinos, et ceciderunt vulnerati
ism.28,*.
Ijj lyionte Gelboe. *Cumque appro- 2
pinquassent Philistbaei persequentes
Saul et filios ejus, percusserunt Jo-
nalban et Abinadab et Melchisua,
filios Saul.
*
Et aggravatum est 3
proelium contra Saul, inveneruntque
eum sagittarii et vulneraverunt jacu-
lis.
*
Et dixit Saul ad armigerura 4
jud!v4*'
suum: Evagina gladium tuum et in-
terfice me! ne forte veniant incir-
cumcisi isti et illudant mihi. Noluit
autem armiger ejus hoc facere, ti-
more perterritus. Arripuit ergo Saul
ensem et irruit in eura.
*
Quod 5
cum vidisset armiger ejus, videlicet
mortuum esse Saul, irruit etiam ipse
in gladium suum, et mortuus est.
*
Interiit ergo Saul et tres filii ejus, 6
et omnis domus illius pariter conci-
dit.
*
Quod cum vidissent viri Is- 7
rael, qui habilabant in campeslribus,
fugerunt, et Saul ac filiis ejus mor-
tuis dereliquerunt urbes suas et huc
illucque dispersi sunt; veneruntque
Philisthiim et habilaverunt in eis.
Die igilur altero delrahentes Phi- 8
lislhiim spolia caesorum invenerunt
Saul et filios ejus jacentes in mon-
te Gelboe.
*
Cumque spoliassent
9
cum et amputassent caput armis-
^a)). 10. SScrgi.l am. 31.
1. B.dW.vE.A:
mamn (oon)
3fr. dW.vE: u.
fielen erfc^Iagen. dW.vE.A: (Gebirge.
2. unb an ... B: !^(nten an.
4. B: bur^jii^ ... treiben einen <S)?ott mit mir.
vE: il^ren Bp.
6. dW.A: (frei)
aiijumai.
7. B.dW.vE: oiie aWnner.
8. B: XaQte. dW.vE.A: am (fcigenben) Xa^t.
9. B.dW.vE: nahmen.
314 (10,10-11,4.) Chronleorum .
.
Davides reac unctus eocpugnat Mierosolymam.
aal toi ac
-
,
^^
&
-deov ^ \
& /.
**
-
',
^^
&
to
^ ,
, &
,
.
^^
&
, -
& -
, 6 -
,
**
' , &
,
-
/ .
.
' /
,
'
.
^
&
& 6
',, 6
-& '
'
'
.
^
&
'
,
^ /&
,
/

.
^
Kai &6
' ', ,
^
.
10. EFX: . . FX (pro alt. &.) .
1 1 . : . ..* ^Igq. EFXf
(.
) . 12. EFX:
-
.: .FFXf (a. . .)&.
: . ... (bis). 13. : .
.
EFXf (. .) . 14. : ^...
*{. FX: ii^. ). cM.* &-.
EFXf (. /9^.) 5.
'
. EFX: &&
'/.
2. EF
: .. .: '/., .
^
'
...
*
(A2Bf). 3. : . .
4. : '.

:
^
: : :
- :-
IT : C

7~
'*
"^" ~
'
.
:
-
IT
} :
IT i : :
.
:
... -; ;- AT : t'^y. : :
-
"bs Sw^'^^ tb'^^tiib ^ntiib ^to3?i2
- .:: j
nt^n^
^'^
i^DH nsD^ia ^^
" L

:
-
TT j

:

IT
" <- ' :
-
: :
-
:
G'^n'i
nrntb
^'^'^ -^^

J- :
-
" :
b5?^-n.>i 'ib^^n^ b^^^tii
^ 3
J-
-: -: |- : tjt-
AT JV
: i >- i
~
|-
tim-^bi i5i"iib nisi^n bi>^^b"a3ii
14
j-T : t:"^ vt'^^:
-:
: -
'-
"
~
VT
/-
IT
I V V :
Ti^rb^i b^^to^^'b^J ^:sn)>^i xi.
VT
"^ V :
s IT
'
-
/ : IT :
jJ
: :
- "
j : .
-<
:
- "^,
j :
-
: -:
ii^^si^n r\v\^
"rhxi
b^^tii nis^in
j - } - 1'.' :
"^
j j :
: V
- " : . ""
:
'^^52?-^^: 5?'
^
ijb '^^^.b^
bs? rh":! r\^T\T\ bi^'^to'i-nx
'^
-
JV :
-
:
"^
. :
b^i^^to^ ''DpT-bs)
'^
: bi^^'^to'^ '^^i?
3
nhb nnD!]5
"Jj'i^iO
'^^^"!?"^?
AT :
j : \. : V : -r :
j-
I" : - vT
>- :

dbti'Ti'^ b5ii'^trj''-b:3i ^
"nb^
4
^
''Di'^
'^biQN^
btii
^'^ "
IT
^. :

:
-
:
9. : Beii^ren ...
10. :
feine ^trnfd^aie 16. fte an im ^. 3). dW.
vE: pncicten fie auf.
vE.A: tmli^em^ei.
12. dW: ^r^jev. dW.vE: ilereMni^c.
13. ratijfcagte B: um f.UntvfU^njUien, JtJomiter
l^ei^totttca* (10,1011,4) 315
^anU u. feinet ^o^ne et^name eit SaieS* atiib fSunb mit SftaeU
X.
feine 3Baffen
unb fanbten e3 in0 Sanb
ber ^^iilfter nm^er, unb liefen es er*
fnbtgen i)or i^ren ^en unb bem S3oif
j
10
*
unb legten feine SSaffen
il^reS
otte0, unb feinen 6d)bei hefteten fie
11 an baS au3 iDagong.
*
aber aUe
bie ju SaBe in iieab ^breten aUeS,
12 bie $^ilijier @get^^an Ratten,
*==
ten fie auf,
atte ftreitbare 9)?nner,
unb na'^men ben )ieid)nam @unb
feiner (S5^ne unb >rten fie gen 3a-
ie, unb i)egruBen i^re eieine unter
ber (S{e SaBeS^ unb fafieten fieBen
^age.
13 5iifo ftarB in feiner D^iffet^at,
bie er n?iber ben ^errn getrau ^atte an
bem iCort beS ^errn, bag er ni^t i^ielt,
bag er bie Sa'^rfagerin fragte,
14*
unb fragte ben errn : barum
ti3btete er i^n unb n^anbte bag ^iJmg=
ret^ 5u )ai)ib^ bem 6o^ne..5fai.
XI. (XII.) Unb gans Sfraei fammee
f
ju ^ai)ib gen ^eBron unb fpra(^:
@ie^e, tvix finb bein 33ein unb bein ^leif^.
2
*
5toor'^in, ba 6^bnig n>ar,
f^r*
teft bu Sfrael aug unb ein. @o i^at ber
.err, bein @ott, bir gerebet: i)u
fotlft
mein 25oIf Sfraei
n^eiben unb bu
foUft
3 Siirfl fein Ber mein 33oif Sftaei.
*
5
famen atle ^eiteften Sfraei jum Jtnige
gen ^eBron, unb iDaijib mte einen
S3unb mit i^^nen ju ^eBron or bem
,!^errn. Unb fie falBeten iDaijib jum
Knige Ber Sfraei bem 5ort
be6 ^errn bur^ @amuei.
4 Unb iDatiib jbg ) unb baS ganje
Sfract gen Serufalem, baa ifl SeBug;
benn bie SeBufiter tro^neten im ^anbe.
2. U.L:
f^teli bu.
que nudassent, miserunt in tcrram
suam, ut circumferrelur et ostendere-
lur idolorum templis etpopulis; *ar- 10
ma aulem ejus consecraveruntin fano
ism.5,2.
<i6i sui, et Caput affixeruiit in lemplo
Dagon.
*
Hoc cum audissent virill
Jabes Galaad, omnia scilicet quae
Philislhiim fecerant super Saul, *con-
12
surrexerunt singuli virorum forlium
^asm^ais^^'t
tulerunt cadavera Saul et filiorum
ejus, attuleruntque ea in Jabes et
sepelierunt ossa eorum subter quer-
cum quae erat in Jabes, et jejuna-
verunt septem diebus.
Mortuus est ergo Saul propter 13
iniquitates suas, eo quod praevari-
catus sit mandatum Domini quod
praeceperat, et non custodierit illud,
sed insuper etiam pylhonissam con-
suluerit, *nec speraverit in Domino:
14
propter quod interfecit eum et trans-
tulit regnum ejus ad David filium
Isa'i.
Congregatus est igitur omnis
XI.
Israel ad David in Hebron dicens:
Os tuum sumus et caro tua. *Heri
2
quoque et nudiustertius, cum adbuc
regnaret Saul, tu eras qui educebas
et introducebas Israel; tibi enira
dixit Dominus Dens tuus: Tu pasces
populum meum Israel et tu eris
princeps super eum.
*
Venerunt
3
ergo omnes majores natu Israel ad
regem in Hebron et iniit David cum
eis foedus coram Domino. Unxerunt-
que eum regem super Israel juxta
sermonem Domini, quem locutus est
in manu Samuel.
Abiit quoque David et omnis Is-
4
rael in Jerusalem, haec est Jebus,
ubi erant Jebusaei habitatores terrae.
lSm.t3,13.
lSm.28,7ss.
2Sm.l2,7.
lSm.16,13.
2Sm.5.
Gn.29,14.
lSm.18,5.
19,8.
Ps.78,71.
12,23.
lSm.16,13.
ISm. 16,1.3,
on b. ^. untreu geK^anbett 1^. iiber ba6 ... Beiatjvet
:^atte. dW: 93erge^eng ...
^ ergangen ... tegen
be^...Bcoba^tete. vE:bag er Begangen. B:bie3aui
Bever gefragt ii. gefugt. dW: i^obienbefc^irer Bes
fragte.
vE: Bei ber ^^obtenBefc^ireiin fragten, ft^
crfunbtgte.
14. dW; tiep er ii;n j^erBen.
a^. 12,
19. SSergL 2 am. 5.
1. dW.A: cBein. B: beine eB.u.b.^Teif(i^eg.
3. mio Urnen, dW.vE.A: fd^iop einen i. B:
bur^ ben ienjl antuet^.
4. ba tmS. B: iarcn bafeiBfi bie inioT^ner be
1^. dW:baf.oBeriT?.bie3., bieS3en)c^ner...
vE:uor
3er. ...bieimS. tvp^neten.
316 (11,515.) Chronicorum .
XI.
Mocpugnatio Mierosolymae, Catalogus heroum Oavidis,
^
^ '
}.
, /.
^
\
/'
,
yov. Kai
^
, .
"^
/ '
4.
^
-

,
^
/ ,
.
^^
/,
^
,
^ ^
\
&
/' ^
'
(
ivL
^'^
Kai
' / '
\ .
*^
/ , -
& ,
, 6
oqvv.
^*
Kai
,
^ , -
.
^^
/ -
, -
.
5. : et
*
-.FX-f (..)
.
6. FX* * (a. .). : . 7.
* -
Ai>.-Gn.(AEXtparum diverse; -./.&
, * )-
< ). 10. FX (pro .)
.
*
. 11. : ^
, . r^. FX: .

j
-
r
. : jv : j
: <
-
-
:
- I

^
-
-

VT : j- :

' ~ i
.
:

;
- j- : vv :
1 :
>'^iii^^rDn-p s^ntc'^ ^nb t^
< : - JT : IT '^
\
'
'''
~
in^^DH-riv^ ;:?-^^ '^bibsn
i
-;
S
JT
-
: 5?sn bbn nii^^-tobi-bs?
IT
- - : ( : J
'
:
"^ -
-;
IT JTT : -JT-:
r
:
n^"I-!ln :D^^3.nn
n5ib3n
^^t\n
TT I I -
^T : .
npbn N^ni nrmb^sb
-^^
0- : V )
:
-
: -
jt : vi-.
VT JT t
A JT

: vv
-
: : .
-- ' : |-
IT : ^T
. :
'^'''
V
~ "
AT
,-:
VT
V
^
V ._
-
:d\^n p)3::?2 nih d^ntbs r\mm
1
: * V

: VT

: : -:(-
V.U.
'p
'^J'ibln
V. 14. J^s i<"5a
12. A* : (A^B). 13. : -
. 14. *:
.15.
*
et ... *.
(AEFXt).
!Q:1)tonica. (11,5-15.)
317
^ieii
cr bie 23ur nnl bie frgcr
au Se6u* ic gelten aib
XL
5
*
Unb bie Brger gu SeBuS fi^ita^en ju
iDaijib: [oUjl :^erein fommen.
^ aBcr gcti?ann bie 33urg 3, baS
6 ift
iDatbg 6tabt.
*
Unb a^)ib
^
:
Sier bte Sebufitcr am erfien ^,
ber
foll ein au:^3t unb DBerfier fein.
crftteg fie am erfien SoaB, ber oftn
7 3^i^uia, unb trarb ^auiptmann. *2)ai)ib
a^er n^o'^nete aufber33urg} ba^er ^eit
8 man
fie
^ai^ibg @tabt.
*
Unb er 6auete
bie @tabt untrer, ijon a}Zitto an Bis gar
um'^er. 3oa6 a^er ile^ leben bie 6ri-
9 gen in ber @tabt.
*
Unb ^ai)ib
fu'^r fort
unb na^m
lu,
unb ber C>err ebaot^
irar mit i^m.
1 2)ie
finb bie DBerjlen unter ben ^U
ben iDaijib, bie
^
rebli^ mit i^m i)iel-
Utt in feinem ^nigrei^e bei bem gan-
gen
Sfraet, ba^ man i^n gum Knige
ma(^te
bem 5[ort be ^errn ber
llSfraei. *Unb bie ijl bie ^
>?
Reiben iDaijibS: Safabeam, ber <Bof)n
ac^moni, ber QSorne^mfte unter breif
i*
gen) er ^ob feinen 6:pie auf
unb f^iug
12brei ^unbert
auf einmal. *i^m
iar leafar, ber @o:^n iDobo, ber ^^o-
^iter, unb er tar unter ben breien ei==
13 ben.
*
tiefer ttar mit i)aib, ba fie
^o^n fipra^en unb bie $i)Uifler
bafelbjl ^erfammeU !^atten jum Streit.
Unb War ein <BtM Qtcfer otl erfie,
unb bag 33oIf fio^e or ben ^^^iliftern.
14*
Unb
fie traten mitten auf
ba (BtM
unb erretteten eg unb fIugen bie 5i}i)i-
iijter, unb ber ^err gab ein groes ^eii.
15 Unb bie brei aug ben brei^lg 33or-
ne'^mjten ogcn "^tnab jum i^ieifen,
ju
iDaib in bie *5^ie ^ibuttamj aber ber
^^iiijier Sager lag im runbe 3fle^^aim.
10. U.L: bei ganiem
3fr.
ll..L:^ub.
13.U.L:(St(i5{cfer.
14. .L:grop^eii.
[Zach.9,7.
8
9
*
Dixeruntque qui habitabant in
Jebus ad David: Non ingredieris
huc. Porro David cepit arcem Sion,
quae est civitas David, *dixitque:
Omnis qui percusserit Jebusaeum in
primis, erit princeps et dux. Ascen-
dit igitur primus Joab, filius Sar-
viae, et faclus est princeps. *Habi-
lavit autem David in arce; et idcirco
appellata est civitas David. *Aedi-
ficavitqiie urbem in circuilu a Melio
usque ad gyrum; Joab autem i:eliqua
urbis exslruxit. *Proficiebalque Da-
vid vadens et crescens, et Dominus
excercituum erat cum eo.
isin.23,8ss.
JJ principes virorum fortium Da- 10
vid, qui adjuverunt eum ut rex fieret
super omnemr Israel juxta verbum
Domini, quod locutus est ad Israel.
*Et iste numerus robustorum David: 11
Jesbaam filius Hachamoni, .princeps
inter triginta; iste levavit hastam
suam super trecentos vulneratos
iina vice. *Et post eum Eleazar, 12
filius patrui ejus, Ahobites, qui erat
inter tres potentes. *Iste fuit cum Da- 1 3
vid in Phesdomim, quando Philislbiim
congregati sunt ad locum illum in
proelium; et erat ager regionis illius
plenus hordeo, fugeratque populus
a facie Philislhinorum. *Hi stete- 14
runt in medio agri et defenderunt
eum; cumque percussissent Phi-
lislhaeos, dedit Dominus salutera
magnam populo suo.
Descenderunt autem tres de tri- 15
ginta principibus ad petram in qua^
erat David, ad speluncam Odol-
lam, quando Philislbiim fuerant
.2,'.' castrametati in valle Raphaim.^
27,2.
27,t.
lSiTi.17,1.
ISni.22,1.
2Sm.23,13
Ps.57,1.
t
14. .: Hiestetitetc.
5. B: (Bm\os)i)mx. dW.vE: 33et. B.dW.vE.A;
itrfln. l^ier ^erein f .
6. vE: Seber ber ... jum ^. u. j. ^ecrfl^rer tev;
ben. dW.vE.A:
e3 flieg juerfi Mnauf. B.dW.vE:
iparb jum (ein) ^aupt A:
5. drften.
7. dW.vE.A: nannte.
8. dW: erneuerte bag Uebrigc ber Stftbt. \E:
fteilte ... n^icber '^er. A: baute.
33. 1041. S5gi. 2 am. 23, 8
ff.
10. B.vE: ^u^ter ber ^. dW: otne^mflen
^.
B.vE:
tapfer bei i^m. dW: feji.
vE:
fr feindenig.-
ti^um.
13. mit . ju ^e ammim, aU bie ..
14. B: erifete fte
bur^ e. gr.^&eii. A: jicilten
jie
|
... fd^^tene^.
15. dW.vE: [biefe] ^Srei . b. 30 ^u^tern.
318 (11,16-25.) Clironicoriim
XI.
Catqlogus heroum Oavidis.
^^
Kai /Javid iv rrj
,
iv ] -
,
^"^
&/
&-
^ ;
^'^
Kai
^
"-
, ,
& /, &/
,
^^
"
&6
, -
,
. .
,
^^
,
SV .
,
21
^^q ;^
J ,
.
^"^
, ,
^ -
. ^
,
.
^^
,
,
.
Kai
,
.
^^
-
,
^5
yjigg <
, .
.
16. ^:
(^; : ,
F:
7]).
*
(alt.)
^. 19.
*
(pr.)
(
FXf;
: ?). 2! : "^ {*
6) . :
(). : ^*(|.).
...
6. 21. (pro '). 22. :
.
23. : (FX:
-)
...
*
.
24. C: 5. 25. CFX*?'.
: : J : :
- jt :
^^
**
lunh n'^na
5<7
:33 ^^i^pn*^ :;:?38
J-: |- :
"^
: - ': : - -
-
-b^
"^^
'^bnS
-:-
'.
^
:
^
hb^bn rnin'^b
ariNia

-
|-
-:
(
j--:
j -s'i
-
: 1"
j :
-
: iv :

^ Kbi D^ik^^nn DniiSDn
VT
/ :
^
: jt :
-
:
nibti iL nbx anintb
'.'
\. '. V j
AT :
I

-
"^ ^ K^in
5>-'^<
^^^ a
j TT < -: j- : - :
Dti-iibi bbn niN^n ibtb-bs?
I : AT V

i
'. ^
-
bitsn ntiiibtiDn-i^ : ntiDibtes
'^i
-
:
- -CT '^
: - I

IT ^
:
-
n3b5n-i3?i nib onb
%"'
niDD
'
: - - : AT : *.v ; :
-
:
: s^n iiib
IT i
-
'^
' .j- > .
ST 1 : I V :
j -
J
"^ " : :
'~
'
v: :
nsrn
^-^ DwNiia b^i'^nii ^dd
ST
: -T :
: < :
:Di''^ "ii2n "^. ''^n-^
IT
-
j : . - 1 j : ).
IT
> : -
r

j :
'^^TT\ 3) ir\m2.
'
tni2
':- -
:
_
-
IT J" JT

''
12 rl'^Dnn-n^ bTi^^i ^^

: -
J-
-:
r
'" < :
-

-
: TT vj I
: |- :
-(--
:D''i2-\n nibtiDS a ibi rT^irr^-n
I -
.;t : ' : AT I : ) V
.:
t:
< : I
^
-br
''^'
xn-^ib ntub^n
v:
;:-
AT \j :
~
V. 17. Vxjpn
<"33
V. 20.
'
1^1
l^&^tonica^ (11,16-25.) 319
SSaffcr au Ut ^SUifter Saget 5l6ifai* SJcttaja ber 5ctmli(5c 2ilat5 XI
16*i)attib aBer ti^ar in ber S3urg, unb ber
iPitiijier olf irar bajumai ^u 33et^=
1 Tiefem. *Unb iDaijib irar iu^ern unb
f^ra^: 2er till mir u trtnfen gefcen be6
Saffer au3 bem runnen ju 33et^ie5em
18 unter bem it:^or? *
riffen bte brei in
ber iP^ilifier Sager unb
[
5:pften beS
2af=
ferS auS bem S5runnen ju Set^te^em un*
ter bem il^or, unb trugen eS unb rten
e3 u 5)aijib. (Sr oBcr njottte eS ntc^t
19trinfen, fonbern goj e0 bem^^errn *unb
fpr: laffe
ott ferne on mir
fein, baf [
t^ue unb trtnfe ba0
33lut biefer 3Jinner in i^re Seben0 e*
fa^r,
benn
f(e
^aben eg mit l^rer SeBen^*
gefal^r l^ergert! iDarum iroUte er eg
trtnfen. )8 f^aten bie brei gelben.
20 Qlbifai, ber 33ruber ^oaH, ber lar
ber 23orne^mfie unter breien, unb er ^oB
feinen :pie
auf unb fIug brei i)un'
bert. Unb er h?ar unter breien Berhmt,
21*
unb er, ber britte, 5errIer benn bie
gteen, unb n?ar i^r DBerjier; a^er Bio
an bie brei fam er nit.
22 SSenaja, ber <Boi)n Soiaba, be o^ng
SS^ailg, groen i:^aten, on ^ab-
jeel. @r
fug
jnjeen abtuen ber 9)*
6iter, unb ging ^inaB unb fIug einen
5n)en mitten im 93runnen gur @nee*
23 jeit.
*
(Er
fIug
einen egi^^ti^en
^ann, ber n?ar
fnf
SUen gro unb
i)(itU einen (S^jieg in ber anb n?ie ein
3BeBerBaum. ^ber er ging gu i^m ^ina6
mit umm ^Um unb na^m i^m ben
e^ieg au0 ber <^anb, unb ernjrgete ii^n
24 mit
feinem eigenen @^ief.
*)8 ti)at
Senala, ber 6o"^n Sojaba, unb h?ar ie-
25r^mt unter breien Reiben, *unb trar
ber ^errifte unter breijigen; aBer an
bie brei fam er nit. iDaib aBer mte
i^n gum ^eimIien utati).
17. 18. 22. U.L: fQxnnn,
18. U.L:
oog bem.
19. U.L:
SeBen %ai)x, 20. U.L: l^uB.
17. dWtaBer^oitmir.
19. mein Ott. dW: itte {... auf il^reSebcn^i
jefa^r? 3)enn mit Se&enigef.^Ben ... vE: mittlerem
ieben?
21. unb war t)on ben dreien ... dW: l^ervli^et
*Porro David erat in praesidio, et 16
stalio Philisthinorum in Bethlehem.
^^'"'^^'^^"*Desideravit igitur David et dixit: 17
si quis daret mihi aquam de cisterna
Belhlehem, quae est in porta! *Tres 18
ergo isti per media castra Phihsthi-
norum perrexerunt et hauserunt
aquam de cisterna Bethlehem quae
erat in porta, et atlulerunt ad David
ut biberet. Qui noluit, sed magis
libavit illam Domino, *dicens: Absit, 19
ut in conspectu Dei mei hoc faciam
et sanguinem istorum virorum li-
bam, quia in periculo animarum
suarum attulerunt mihi aquam! Et
ob hanc causam noluit bibere. Haec
fecerunt tres robustissimi.
Abisai quoque, fraler Joab, ipse 20
erat princeps trium, et ipse levavit
haslam suam contra trecentos vulne-
ratos. Et ipse erat inter tres nomi-
natissimus,
*
et inter tres secundos21
inclytus et princeps eorum; verum-
^.19.
tarnen usque ad tres primos non
pervenerat.
Banajas, filius Jojadae, viri robu- 22
stissimi, qui multa opera perpetrarat,
de Cabseei. Ipse percussit duos Ariel
Moab, et ipse descendit et interfecit
leonem in media cisterna tempore
nivis. *Et ipse percussit virum Ae-23
gyptium, cujus statura erat quinque
cubitorum, et habebat lanceam ut
..
liciatorium texentium. Descendit igi-
tur ad eum cum virga et rapuit
^^'"si!'*^*
hastam, quam tenebat manu, et in-
terfecit eum hasta sua. *Haec fecit 24
Banajas filius Jojadae, qui erat inter
tres robustos nominatissimus, *inter25
triginta primus; verumtamen ad tres
usque non pervenerat. Posuit au-
tem eum David ad auriculam suam.
27,7.
v.19.21.
17. Al.f (p.
Dav.) aquam.
21. S: secundus.
22.
.: vir robustlssimus.
aU bie !Drei ber jteiten Drbnung ... iDrei [ber erfien
Drbnung].
23. B: einen fcKjr
langen 2)Zann on 5 @. dW.
vE: m. on 5 @. Snge.
25. : gee:^rt unter beniDr. dW: i^evrii^er aU bie
iDr. vE: geeierter.
320 (11,26-47.) Clironicorum .
XI
Catalogus heroum Damdis,
^^
Kai Ol
^lf
^ /
&,
^"^
&., 6 '
>'/, ^^ 6 ,*^4
6 ,
29
^q^I 6 &,
^^ ^^ 6 ^,
6 &,
^*
&
'
, 6
&, ^^
,
6 ^&, ^^& 6
,
^
34
^Iq^ ^ ', -
^
6
,
^^
6
, ^^ 6
&,
'^4 6 ,
^"^
6
, uitif
38
'/^;, -
, ,
39
6
, 6
&.,
,^^ 6 &,
6 ,
^^
&,
,
^"^
'
t ,
^3 '^
, &&,
^^OJict , \ '
&
,
^^
,
,
^^
6 , '\
^
,, &6 -
,
*^
^ 6
.
26.
*
... /)(. 27. : )6 14) ...
. 28. : ". '/. 29. : (* )
-
6 &... ). 30. : ... &
v.NooU. ^1.:/.... 32. :
... ,'. 33. : 6 .
34. : Yioilia. (^.).
^ interpg.: -
). '6 . ; ,{..
6
)... (pro
)
?. 35. :
.,.,.^ . .36. : &.
37. : ^Maiqt ', . id^octL
38. : 7. (?. rell.) ., .
. 39.

... 6 . ^:
&
j.
_. .. -; T-; (-

:
V
IT
; .
V V I;t t : V
5?^^
^ripnn 5p3?-p ^:?28

' "f. >''.


~
r : r :
~
IT
-p
ibn ^risiDsn : '^niniiin
^
I V V
;
j :
-
- -
(- -;
-
I
V
j- I :
-
yr-:
-
r
IT
:
-
IT : >
^:
j
: ,- :
r :
-
IT
"^
- -: -
r
-:j-

5^- ^nDi^ ^biT-^n
^Brsi
'
1 ^T

J
-
"
:
'
nDi-p
'^ pinnnnb
^v

: |- IV
ST
;
-: |-
TJ : -
<
' ^
:
^b^/nsn 'i-i:sn :^Dbsn
n^^n^isr
^5 ]h "^n^ ^^v : ^2^-p nr^
38
(, : ' j-:
IT :
' '
\..r
'^hhiin ^'^^m '^Di^ss^n pb^
pn:^n-p39
iin^r ^^^- 2iii'^ ^bs ij^triD
's

IT : I V
jj y ;
'^nnn hn^ii "! nir^ nn'n4i

i-

I :

-
VT

:
-
- i^Dnr b^-p
^2

1

:
IT : - VT
VT
: T-: |- :
TT : :
-
IT
*
i
r : -
-
VT >
^
:
:!.
n'^rosi'^i
^^^^^
d^in^/nn
b^^^b^^^6
:
-
1 : ^-
'--
-
' '-"
bii^b^
pn^ii^n nnrr^i D2?Db^5
"^3247
r-j.. ;...
,.
^ ,
_
^T
:

: -v^ j :
IT I : - "^ -:\-:
:
V. 31. '^DinSJ'nSil fct"33
V. 35. nn53
!"33
V. 44. ' ^'^
()&^). : .{*))(. 40.:
'/(> ... ^&(bis). 41. : 6 Xitri, Zakt
. 42. (pro ^) ... .
43. : )... &', 44. : ,&.
7*/}. 2:";(^). 45.:2'-
/Uf()* . 7^ 46. : ^6 Mcton . ...
^
. ^&. 47. : .
'-
ic ftrettBatctt gelben iDat>tb
(11,26-47.)
321
XI.
26 iDie fireit6arcn gelben ftnb bUfe:
^Ifa^ci, berS3ruber3oatg; (EI^anan,bcr
ber ^aroriterj cie, ber ^cioniter}
28*3ra, ber ^dm, Ux %i)doiUx',
29 -^^iefer, ber ^ntt;ottter}
*
@6, ber
30 ^ufot^iter
;
^Ui, ber 5i^ot)iter
}
*
9}?a^eroi,
berSieto^^atiter} ^eieb, beriSo^n33aena,
31 ber DZeto^^ati^tterj *3t^at, ber So^n
OliSai, on itjea ber ^inber 53eniamin}
32 33enaia, ber$lrgat^Duiter} *urai, ijon
ben35ci)en (^aa^-, ^lbiet, ber 5ir6at^tter5
33
*
5igmaijeti;, ber Sa^erunter; mia^a,
34 ber Saaiboniter; *bie ,^inber ^afem,
beS ifonUerg} 3onati)an, ber @^
35 Sage, beS^arariter; *Qi^iam, ber@oi)n
(^, be0 ^arariterg; (!:^, ber
36 (So^n Ur0}
*
<ei3i;er, ber ^'',
7%)\, ber ^eloniter} *e5ro, ber (Ear^
38 meiiter} CRaerat, ber ^56; *3oei,
berSSruberOiat^anj 3)Zi6ei;ar, ber@o^u
39 ^agri} *3^/ ber^mmoniter} Dia^erai,
ber 33erot^iter, iaffentrger '^oaH, be
40@ 3eruia} *:^ra, ber Set^riter;
41 ar^b, berSet^riter; *Uria, ber^ct:^iter3
42 eaBab, ber
"^ ^f^eiai;
*
Wim, ber
tfa,
ber 9ftu6cniier, ein au!pt^
mann ber OluBeniter, unb breijig t^aren
43 unter i^m; **, ber ^SDlae^a;
44
3ofa^i)at, ber 9Jiattjoniter} *Ufia, ber
5lft^rat^tter} unb Sajel, bie(Si;ne
45 t^ot^am, be0 ^iroertter;
*
Sebiael, ber
o'^n (Simri; So'^a, fein S3ruber, ber
46 5:^isiter5 *^aei,ber 3)ia^ei)iter3 Seribai
unb
Sofatrja, bie @^ne (Sinaam;
47 3et^ma, ber 3)?oabiier3 *(SUei, D6eb,
Saefiei ijon SD^e^o^ala.
2Sin.2,18.
27,8.10.
27,9.12.
27,11.
27,13.15.
27,14.
2Sm.23,2isj.
fortissimi viri in exercilu:26
Asael frater Joab, et Elclianan filius
patrui ejus de Bethlehem,
*
Sam- 27
moth Aroriles, Helles Phalonites,
*Ira filius Acces Thecuiles, Abiezer28
Analhotites, *Sobbochai Husalhiles,
29
Hai Ahohites,
*
Maharai Nelophali- 30
les, Heied filius Baana Netophatites,
*Ethai filius Bihai de Gabaalh fi.31
lioruni Benjamin, Banaja Pharatoni
tes,
*
Hurai de lorrcnle Gaas, 32
Abiel Arbalhiles, *Azmolh Baura 33
mites, Eliaba Salaboniles,
*
filii 34
Assem Gezoniles, Jonathan filius
Sage Ararites,
*
Ahiam filius Sa- 35
char Ararites, Eliphal filius Ur,
*
Hepher Mecheralhites, Ahia Phe- 36
lonites,
*
Hesro Carmelites, Naarai 37
filius Asbai, *Joel frater Nathan, 38
Mibahar filius Agarai,
*
Selec Am- 39
monites, Naarai Berothiles armiger
Joab filii Sarviae, *Ira Jelhraeus, 40
Gareb Jethraeus, *Urias Helhaeus, 41
Zabad filius Oholi,
*
Adina filius 42
Siza Bubenites princeps Bubenitarum
et cum eo triginta,
*
Hanau filius 43
Maacha et Josaphat3Iathanites, *0zia44
Astorothites, Samma et Jediel filii Ho-
Iham Arorites, *Jedihel filius Samri 45
et Joha frater ejus Thosaites, *Eliel46
Mahumites, et Jeribai et Josaja filii
Elnaem, et Jethma Moabites, *Eliel 47
et Obed et Jasiel de Masobia.
2,16.
2Sin.tl,3.
12,4.
26. B: 2)ie ^. oBer unter bcn beeren taren bicfc.
vE: ber ^eere. dW: beg ^eere^. (: flrfftcn )in;
ner im|)eeve!)
42. B: ein^vu^^tunter ben Dhibenitcrn. dW.vE:
^.beri.
21
322 (12,1-15.) Chronicorum .
.
Mecensus ad Itavidem in Xiklag transgressorum.
XII
^at ^ Javld
2^, ^
2^ ^
-
& ,
^
xwt , -
.
cpv
^
^
-,
^ ^&, -
,
^6 &&,
* ''
6
,
j
\ '
\
,
^
&
-
(:^ ,
^
,
'^
\
, ,
^
/1\ ,,
, -^
f
,
' ^6
, ,
6 ,
^^
6 ,
'-
6 ,
^^^
6 ,
^
,
^'^
6 ,

, ^^ ,'6 -
.
**
,
, ,
,
*^
),
,\
.
1. : (AC al.) 2. : .3.
*
(\^.)6...).^:(..'^).
: . ^. '])... . 4. : (* *)'/-
{... ^-6 &. 5. tiiLi^ai .
^&.
^: {'). : '
. ^.6. : . ^Jtjasvi
.
^'. ^). * . 7. :
Ji.
.,.^ {^.,AC^F\)t5 . 8. :
(; tQ. {. .AEFX ; : ] )
... 6.
^Dp^^sb T^n-b^ '^iisn rkk^
'^-
b^^it23 '^Dsn ^:^ nir
IT : - :

-
:
b^iii ^HwS^n 53^^sn^^i '^bss
'''DU ^^ ^^^ ^n^'^DS^
3

: :
. -: :

j
: V
c.
j" '
r
:
-
jt :
-
pnrD::?n fi'^n'^i nbnn^ nintr
I :
-
IT \.

: : /, :
-
:
-
/ -r : '
-
ST :
~
:
<- : V 1 : :
-
^ : J j :
{.r : - : :
-
: jt :
-
:

bi<"iT:^i
^^'^
nbpb^i t'^siinn
^s
:

.r
: :
. *

-: r
nbiiri^i t'^nnpn Drntis'^i nT^^i^^i
7
ST

I : I :1t
-
: :
'j: :
1 :
-
I
VT
: > : :
-
:
iTuh
T1^-b^
^b^DD
^%^-^]
-
: -
j : :
-
1

sn^ ^35<
b'^nn
'^"121^
nnsTO
TT -c" :
- >- . _ _ j" :

:-<: -
,
> : : -
nnnb D'^r;rb::!' D\sn:s3'i oh^DS
n^i'^bi^ '^btn r^nni? ^ ntr
9
VT
:
.

~
:
-
I
^^/2^^
^b^n^^r^ ^^^ :*^tD^b3n
-^
: :
: IT
_
-
: r

:
-
,. .
: - '' ^.. . : - -
-
-:
r
^'
inTbii
^^ pni^i^

:
-
7
.
' ' '
~
5? ^Tiw '^Ds^'D '^Tbrn ^in^^n^^
13
IT y : -
\r~ : - -: : :

<t V
AT
-
j" VT ,
"
'
r
vj I V
IT
: VT
-
:' t/t
-

:
j
-
: < : IT
-:
AT :
"^
J^
- -
: ^ :
VT :
-
* *:
IT
"^
:
--
: n"i3?52bi
. 3.
' ^-^ . 5.
'
lE-^nnn
. 8.
^
<"3 . 15. '
mii^
.9.:!'. .: ...,
1 1 .
:"
7^t ... . 12. : '/ojarar ... .
13. : '... .\ 5.
FXf (.
)
|
-^ ... .
F
JDtc gelben btc ju JDatiib gen Siflag Umctu
(12,1-15.) 323
XII.
,(.) 3iu(i) famen biefe ju
)) gm 33, b ^t (
Wax i?or @aui, bem @) ^, imb
fte
uiarcn unter ben Reiben, bic jiim
2 (Streit l^alfen
*
unb mit ^ogen ge=
[ Waxm haUn Rauben, auf
8teine, Pfeile unb S3ogen. 5on ben 33r=
bern 8, bie an^ SSenjamin toarcn:
3*ber 93orne^mpe ^ii^iefer unb 3,
bie
^inber @, be tbeat^iterj Sefiel
unb ^elet^, bie ^tnber Qifmaet^^j
33r unb 3e^u, ber 5intt;otiter)
Sefmaja,
ber iSeoniter, getraliig unter
/i
*
brei^igen unb 6er brei^igj i^erentia,
Sa^eftel, So^anan, SofaOai), ber ebe-
5rati;iterj *^ieufat, Serimot^, SScaija,
(Samarja, aip^atja, ber ^aroi^^^tter}
6*@ifana, Sefa, 5lfareel, 3oefer, 3afa=
7 Beam, bte or^iterj *3oei unb SaBabja,
bie ^inber Scro^amg i)on ebor.
8 93on ben abitern fonberten [
au8 ju
^a^ib in bie 33urg in ber Sjlie jiarfe
gelben unb ^riegSieute, bie (Sd^ilb unb
(Spie fhrten, unb ii;r 59
tine ber
Ji^btrcn, unb ^^mU une bie S^e^eauf
ben
9 33ergen:
*
ber erfte (Sfer, ber anbere
lOObabja, ber britte (Sitab, *ber vierte
11 SDiafmanna, ber
fnfte
^eremja, *ber
12fe|e
Qltijai, ber fieBente (Sliei, *ber
13 ^^,ber neunte (Slfabab, *ber
je^nte Seremja, ber elfte .
14*^iefe iraren bon ben inbern ab,
upter im i^eer, ber ^ieinfie ber
^unbert, unb ber rfefte
ber tau=
15fenb. *iDte ftnb cg, bie ber ben
Sorban gingen im erpen 90?onat, ba er
vjoil voav an beiben Ufern, baf aUe
rnbe ti^tn it^aren, Beibe gegen 3)iur=
gen unb gegen Qibcnb.
1. U.L:t)utfen. 4.U.L:imt) ber bveif igen.
15. U.L: 3)lonbeu ... bcibe geg.
1. dW:
flchtig? :| eingef^iofifcn ^icit.
: fiof). dW: i[)m f|aifen. vE: ^elfev im <Biv. B:bie
bee Str. epifen ivaren.
2. waren mit as. bcroaffitet, u. gefc^icft ... B: gcs
taffnet, u. twarfen redit u. UnU mit ben (St. dW:
33[^,mit ber 9iect)ten u. Sinfen <Bt. trerfenb,
u.
$f.
fc^iepenb oom 33. vE: @ie f:pannten ben 93.,
mit ... tarfen fte ...
4. B.dW.vE:ein^eib. A: ber (Strfjle.
8. in bie
IBci'flfefte. B.vE: fflcftung. dW: Jlir
ievgf)i}e bei- S[B. dW.vE: gcvftct mit <B), u.
8,40.
Jud.20,16.
9,42.
ii,U.
Hi quoque venerunt ad David
ism.27,6.32,jj^
Siceleg, cum adhuc fugeret Saul

filium eis, qui erant forlissimi et
egregii pugnalores, *tendenles ar
2
cum et utraque manu fundis saxa
jacientes et dirigenles sagitlas. De
iratribus Saul ex Benjamin: *prin- 3
ceps Ahiezer et Joas filii Samaa,
Gabaatliites, et Jaziel et Phallet filii
Azmoth, et Baraclia, et Jehu Anato-
Ihiles; *Saraajas quoque Gabaonites, 4
forlissimus inter triginta el super
triginla; Jeremias et Jelieziel et
Johanan et Jezabad Gaderolhiles;
*
et Eluzai et Jcrimulh et Baalia 5
et Samaria et Saphalia Haruphites;
*Elcana et Jesia et Azareel et Joe- 6
zer et Jesbaam de Carehim; *Joela 7
quoque et Zabadia filii Jeroham de
Gedor.
Sed et de Gaddi transfugerunt ad
David cum lateret in deserto, viri
robustissimi et pugnatores oplimi,
lenentes clypeum et hastam, facies
eorum quasi facies leonis et velo-
ces quasi capreae in "montibus:
*
Ezer princeps, Obdias secundus,
Eliab lertius, *Masmana quartus, 10
Jeremias quintus,
*
Elhi sextus, 1
1
Elicl septimus,
*
Johanan oclavus, 12
Elzebad nonus,
*
Jeremias decimus, 13
Machbanai undecimus. *Hi de filiis 14
Gad principes exercilus; novissi-
mus centum mililibus praeerat, et
maximus mille.
*
Isli sunt qui 15
Iransierunt Jordanem niense primo,
quando inundare consuevit super
25,18.
[lSm.22,4.
Pr. 30,30;
2Sm.2,I8.
Pr.6,5.
8
9
Jof.3,13.
CSir.';4,28.
ripas suas, et omnes fugaverunt
qui morabantur in vallibus ad orien-
talem plagam et occidcntalem.
(<B\?ttx). dW: on Sinfe^en irie ^. u. irie ofeij
len ... an Sc^ncile. vE: bas Sintti^ eine C. \ocix iljx
2t. ... ivnren fte an (Sc^ncltigfeit.
14. \E:bc6^ecrc6. dW:^eeve^aui)ier. Ar^ccs
re$<frfien. B: einer on ben ^teinflen iwar ... \E:
ber erin^jic ... ^odjfte
ber t. 2).
15. unb fchlugen in bic %luaft Sle in ben rn
ben. B: an ailen feinen U.
dW.vE:
fein ganzes Ufer
(an)fnte. (A: feine U. ju uber|^eigen i^fieget.)
B:
erianten -5ii(e in b. 2;^iern. dW.vE: jagten in b.
gl. alte ^43en)oi;ncr ((S1nw.) ber Xi).
21*
324 (12,16-23.) Chroiiieorum .
XII.
Hecensus ad Oavidem in SBiklag transgressorum.
*
Kai
nal & /.
*^
//^&
'
,
"
'
&,

&
,
' ^
^.
*^
^
,
/ , b
. ,
&
, & 6 &.
' /, \ -
.
*9
/ &
,
-
.
"
-
^
.
^^
'
^
' \
&' -
.
^*
/
' ^
^.
"^"^'
f| /
.
23
-
, & /
'
16.^: .17.: ..: fl
{). CX: .: . . eXiy^airo.
18. : . ...
*
(alt.) .,..^.
^'/.
^... *Io)Laa& n. ')... )9.
&. &. 21. : . ....
rfi
.
] (FX: tv ). 22. FX:
.J.
& .Bf
(a.
^) . 23. : .
'1'^
^^^
r/3'^Dn
"^^^-
'^uh^^
le
c. :
J
-
VT

vv
-:
s vre
: 'r
-
< :
-
: j- -
:
: - :
-;
r
"^
-:
vy

:
j
~
: V JT : IT
-
j : :
^ii Ti^Tibb bibi Tib ibt dibt
; ' V : j "-^
"^
: / ^
(:- j
:
>-;-
; '" *: ^' -:
:
- j-
:

"^
-
J : IT
.-:
: -
^
-
s
- :
Dibp^^^-bii innbn :b^vS5 r:ii^
=
<T
1 : "^
V -
: JT j : IT
iiiiin^b^i'1 'inri'^i h^^^m bK:i?^Tn
.
:']:
TT I : j -:

:nDt5b D^sbi^n ^^^^ ^nbsi
IV
~
:
,
j: -: : -: y : :

:
-
"^
-
< :

:
:iiin2s:n antn
^^'^
abs
b^n m^
IT
-
VT y :
:-
AT i - '
j
'
-
^ : j V : <
^)
b
nDHtib-i::? iiTrb
: a^"lb^^
f
"^
iv
<
: : V .
Donb nDinnn "T^nii-bi? ^^^2 Nri2sb

: TA' V
- JT
-
IT : r :

; ^ :
-
V. 17. nnen i<"Dn
V. 18.
'p ^;ri^u:n
16. ju b. 35ergfcfic ju .
17. mit oevetitet fein ... ju ewaihen an
meine ^einbe. B.A: t^nen entgegen. B.vE:
fing .
dW: ^ob an ... jum ^. vE: jum uten. Acfvicbi
. dW: | m. ^. gegen geneigt jur 93eveini?
gung. B:
ifl e aber, bap ii)v meinen ?^. betrg^
berliefern toiit. vE: m. ju betrgen fr
meine
(5-
A: U)r mir njleet um m. %. tiUen. dW.A:
fe^e e6 ...
richte.
>'E: ujirb eS ... fcen.
1. ^^tonica,. (12,16-23.)
325
et etfl bur($ 5lmafau ic i^urftcit ber Wliftct '^a^Qto^t^Hx. XII.
16 (Sa tarnen aSer \)on ben ^tnbern
^Benjamin unb 3uba ju bcr 55urg iDaib.
17*iDai)ib aBer ging i)nan^ gu i^ncn unb
anttortcte unb
i)pxa^
gu i:^nen: (So if^x
fommt im i^riebcn ju mir unb mir gu
l^eifcn^
fo foU mein ^erj mit eu^ fein}
fo
i^r aBer fommt auf Sifi unb mir gu*
uber ju fein,
fo
bo fein t^rei^ei an
mir ijl,
fo fe:^e ber Ott unferer 3Ster
18 barein unb ^rafe eg. *%Ux ber eifl
jog an Qimafai, ben ^au^ptmann unter
breifigen: ^m finb n?ir, iDaib, unb
mit bir i)alUn mix e, bu 6o^n
5fai.
i^riebe, f^riebc fei mit bir! %xk'i)^
fei
mit beinen geifern, benn bein @ott ^iift
bir! na^m
fie
2)ai)ib an unb
feilte
fie gu ^u:|3tern ber bie riegieute.
19 Unb on SD^anaffc fielen ju iDaib,
ba er fam mit ben ^^^iliflern tuiber 6aui
jum etreit unb ^aif i^nen ni^t. ii)enn
bie i^furjien ber ^}^ilijter lieen ii)n mit
uiaii) i)on unb f^ijra^en: 2enn er
u feinem ^errn ^aul fiele,
fo
m^te
20 e uns unfern foflen.
*
) er
nun gegen Q'itla^ gog, fielen gu il^m
i)on a)ianaife: ^na,
Sofabab, Sebiaei,
ani^aei, SofaBab, (Sii^u, 3iiti)at, ^u=
21^ter ber taufenb in
2)?anaffe. *Unb
fte ^aifcn ^aijib triber bie ,^rieg0leute}
benn fie taren aiie rebii^e Reiben, unb
tturben ^au^tieute ber baS ^eer.
22
*
famen atle Xage ete ^u )=
i)ib, i^m ju Reifen,
big bag ein gro
eer n?arb, h)ie ein eer otteS.
23 Unb bieg ijl bie
Ml ber ^u^ter, ge-
rflet jum ^eer, bie ju iDaib gen Hebron
famen, ba ,^nigrei u i^m
^u tuenben, bem Sort be ^errn:
17. U.L: mir toiber ju fein.
21. .L: l^ulfen. 23. U.L: gerji. I
18. ber b. ^eerl^aufcn. vE: fam ber 2. : ge^
rtct^.dW:2)aevgnif...ba^au^tber2agenfam^fer.
dW.vEr^eii, ^eiibir! B:^atbirgei)oifen...^ne9gi
tru^i^en. vE: ma^te ... (Staaten. dW: ^^aaxf
ijapUxn.
19. dW: gingen ber. Arp^tetenl^erber. dW:
burc^ 23erat^fd)iagung cntepen xiin. vE: mit S3ci
bac^t f^icften l^n ... fort. A:
gehaltenem iftatf)
fanbten ... jurcf. B: une bie c^jfe f. dW:5iuiei
Venerum autem et de Benjamin 16
et de Jurta ad praesidium, in quo
morabalur David. *Egressusquc est 17
David obviam eis et ait: Si pacifice
venistis ad me ut auxiliemini mihi,
cor meum jungatur vobis; si autem
insidiamini mihi pro adversariis meis,
job.16,17.
^yj^ pgQ
iniquitatem in manibus non
habeam, videat Deus patrum no-
jud.6,34.
strorum et judicet.
*
Spiritus vero 18
induit Amasai principem inter Iri-
ginta et ait: Tui sumus, David, et
CLc.24,36.
tecum, fili Isai. Pax, pax tibi, et
pax adjutoribus tuis! te enim adju-
vat Deus luus. Suscepit ergo eos
David et constituit principes turmae.
Porro de Manasse transfugerunt
19
ad David, quando veniebat cum Phi-
listhiim adversus Saul ut pugnaret,
et non dimicavit cum eis. Quia inito
ism.29,4.
consilio remiserunt eum principes
Philisthinorum dicentes: Periculo ca-
pitis nostri revertetur ad dominum
suuni Saul!
*
Quando igilur rever-20
^'*'
sus est in Siceleg, transfugerunt ad
eum de Manasse: Ednas et Jozabad.
et Jedihel et Michael et Ednas et
Jozabad et Eliu et Salalhi, principes
millium in Manasse. *Hi praebue-21
runt auxilium David adversus lalrun-
culos; omnes enim erant viri for-
lissimi, et facti sunt principes in
exercitu.
*
Sed et per singulos dies 22
veniebant ad David ad auxiliandum
ei, usque dum fieret grandis nu-
merus, quasi exercitus Dei.
Iste quoque est numerus principum 23
exercitus, qui venerunt ad David, cum
**'*'
esset inHebron, uttransferrentregnum
11^3..
Saul ad eum juxta verbum Domini:
20.
.* et Ednas. Srmilitum.
fa^r unferer ^. mchte er bergel^en ... vE.A:2)Zit...
iirb er ... jufaiien (ju ... jurdfeiiren).
21. ^eeriioufen. dW: treiff^aaren. vE: Slus
berfci^aaren. A: 9luber.
B.vE: tapfere . dW:
Jlricgg^elben.
22. B.dW.vE.A: (ju ber Seit) on $:age ju 3:.
dW: famen meistere. vE: gr. Sager.
23. B:
fmb bie Sa^ien. dW: ifi bie Stop^i^a%
vE: ^. ber jum ^. gerjieten iWannf^aft.
326 (12,24-37.) Chronieoruin .
xai.
Hecensus ad Havidem in Xiklag transgressorum.
^^&vQSoq)6Qot, > -
'Aoaioty '
"^^
-
y -
"^^
-
,
^"^
6
'^
y
^8
^^^^
,
,
'
^^
-
] (^) y
'
^
'
^^
'
, ,
3*
-
,
/'
^'^
'ay
y
'
, aoly
(
'
^^

'
/ '
^^
,
& ,-
'
35
^^^ ^^q ^^ Javi-
'
**"
1(4
-
^^
' '
]
- .
24. *:
&(. : x>VQ. v.ai (FX:
'^)- ). 26. : (pro ).
27.:}.... 28.* (ult.) 29.*;<
......
'. 31. : y.ai .(:
*
.; FX: &). 32.
* .
/. (AEFX-f). EX: *. 33. C:
.
EXf (in f.) de .
S"
- ; : :
j
:
jss^n::: '^is^bn Digiti timi:a^ '^Db^^
IT
)
; \.

r. : -r
:
AT
-
V-
'
j
' I : j : I

'^nbn '^Dn-i^ tti^m ^^t^h^ rrntD26
... - .. ; I
.
^J
..
v: -: j- :
(.TT I
I
.-*
V -r
-j- :-
v:
-
:
:'
j : : I "
i~ : j
-
AT j
-\.- t j t : I

f :
Q^DD^i D'^^to ^nto i^n^-n^n^i
IT : r : y
'

j : . j

: .; :

s"
: ' *
'^'
h^BT/u hsh-iri ^t)h^
/
' i

:
- - :
-:
'
'^Dn-p^
:b^^^
n'^s nitJiii
h
-:. j" : I
"^
IT j .
vv :

j
*
jv : '
:. r : ^
:nini^ n^n^ nir)5 ^D^5 b'^H
IT -: -'
. ^ " j
:
~
"^

-
(.TT JT ,
: V
-
:
j - -: \
^iinb nibis ^opD ^ b^!
V.

: < :
*. -: 1

\
j :
r :
~
:
JV -:
r ~ ~ '".
'^ IT < : I
n^ni^-b^'i d'^hiii^ ^>5
bi^'^t'^
c.
-: : - j. :
^rDni? ^:^ ^iiiisi'^ ^: an^^iD-b^?
33
s : TT j : 1 I
"^
\ :

iv

"^ -
^nnnb)2 '^bs-b:^:^ n^/^nb^
j -:
VT : ; : : -jt :
'^bnsDn^ : nbi nb^sbs ^^ t\h^
34
vr
j
:
-
| >
: .-:
r :

^3 n3:^3 ,T/35?i t]bii D'^^ib

-;i- JT

:
.
:
. j t
- I

I
V IT V.T : : r :
Iv
vv JT
:
: V : j" : I
^^n^ *'ii::^i'^ "liii^m :m*N^ itiiisej
JT
j
: I

1" I

y :
inr/^i job.^ D'^^JS'nv^ n^onVo nh^^bsy
vj"
Iv
IT
j :
-
VT : 1
j-:r
nrinb^ isn^ '''bs bb^ nDn Dntii
: jt : " '
>,
* ~ ' j"
i V IT V : V : jj
-
V. 33.
)^2 i<"aa
34.:7"2. 35.B: .FX: ItaxotfiOt^
36. A^C: .37. FXf (p.
.) iv
(EX: fts ).
!^totttca* (12,24-37.) 327
5Iu Swfett, imeott, SetJt, SScniamtn, tJ^raim, 50lanajTe, Sfafc^ar,
etuloit ic*
XII.
24*ber ^inber 3uba, bie @ib unb
(Spteg trugen, ti^aren fec^S taufeub unb
25 i^unbert, gerufiet ^um ^eerj *ber
jlinber imcon, tcbUc^e *eibcn ^um
26fer, fieiscn taufenb unb ^unbcrt; *ber
.^inbcr Sewi icr taufenb unb
fe^S
27 ^unbert, *unb Sojaba, ber t^urft
un:=
tcr bcnen \)on *2iaron, mit bret taufenb
28 unb fieBen ^iunbert, *3abof, ber ^nabe,
ein tebier ^eib, mit feine 23aterg
^aufe,
jtr>ci unb jmanjig D6erften;
29
*
ber ,^inber 33enj;amin, @trber,
brei taufenb, benn auf bic uti}\dtm
i^i'er ijicic an bem ^aufe ;
30
*
ber ^inber ^^raim Stranjig taufenb
unb aajt i;unbert, rebIie gelben unb
Berijmte 9Jinner im ^aufe i^rer 33=
31 tcr;
*
beS :^ai6en Stammt 9)ianaffe
tJe}n taufenb, bie mit S'Zamen genannt
trurben, bag fie fmen unb mten
32 iDaib unt Knige;
*
ber Jtinber
3ffr,
bie erflnbig iraren unb
riet^en, ? u jeber Qdt Sfraei t^un
foHte, jn)ei ^unbert ^au^tieute, unb
alle i^re S3rber folgten ii^reni Sort;
33*on @ebuion, bie eer jogen
inm
Streit, gerflet mit aUeriei SSaffen
jum Streit,
fnfzig
taufenb, in
bie Drbnung u ficfen eintrtigi3
34*i)on S'ia^^t^aU taufenb ^aul^tteute,
unb mit il^nen, bie SiIb xmb S^ie
f^reten, fielen unb breifig taufenb;
35
*
i)on ^an jum Streit gerftet t
unb jti?anig taufenb
fe
^unbert;
36*i^on
Ziffer,
bie in ^eer jogen, ge-
rjtet jum Streit, ierjig taufenb;
37*on jenfeit be Sorban, i)on ben 0lu*
fcenitern, abitern unb :^al6en Stamm
9)?anaffe,
mit aUeriei SBaffen jum Streit,
:^unbert unb ^^anjig taufenb.
24.33.35f.U.L: gerfi.
29.U.L: i^r intl
37. .L: bem Sorban. A.A: bem l^aiben.
*
filii Juda portantes clypeum et ha- 24
Slam, sex millia octingcnti expeiliti
ad proelium;
*
de filiis Simeon25
virorum fortissimorum ad pugnan-
dum Septem millia cenlum; *de26
filiis Levi quatuor millia sexcenli,
27,1.
*Jojada quoque princeps de slirpe27
Aaron et cum eo tria millia se-
^^""ly'.^^-^'ptingenti, *Sadoc etiam puer egre- 28
giae indolis et domus patris ejus,
2Sm.3,i9.
principes viginti duo;
*
de filiis au- 29
lern Benjamin, fralribus Saul, tria
2Sm.2,ss.
millia, magna enim pars eorum ad-
huc sequebatur domum Saul; *porro 30
de filiis Ephraim viginti millia oclin-
genli, fortissimi robore, viri nominali
in cognationibus suis; *et ex dimidia 31
tribu Manasse decem et oeto millia,
2Ch.3i,i9.
singuii pei- nomina sua venerunt, ut
constituerent regem David; *de filiis 32
quoque Issachar viri erudili, qui no-
verant singula tempora ad praeci
piendum, quid facere deberet Israel,
principes ducenli, omnis autem re-
liqua tribus eorum consilium seque-
batur;
*
porro de Zabulon qui 33
egrediebantur ad proelium et stabant
in acie instrucli armis bellicis, quin-
quaginla millia venerunt in auxihura,
non in /corde dupiici;
*
et de 34
Nephthali principes mille, et cum eis
instrucli clypeo et hasla Iriginla et
Septem millia; *de Dan etiam prae-
35
parati ad proelium viginti oclo millia
sexcenli;
*
et de ser egredientes
36
ad pugnam et in acie provocantes,
quadraginta millia;
*
Irans Jordanera 37
autem de filiis Ruhen et de Gad et
dimidia parte tribus Manasse instrucli
armis bellicis, centum viginli millia.
24. dW.A: f^renb S^. u S^
27. dW.vE: (Dtr) ^. on 2i.
28. B.vE:
ein Sngttng. dW: ta^jfererS., u.fein
Siammi)aug.
29. : fud^te ber mclfie %i}di on l^nen ba ^. S.
i^u
bcnja^ren. dW:i)ieit ber grte. ..... vE:
i). ti b. grpcre ... mit bem ...
31. dW.vErbeftimmttouvben (waten) :^mjugei;cn
unb ...
SU
ma^en.
32. cfff. waren bct Seiten u.merftcn, a^Sfr. ...
B: aSerj^anD i)atkii on ben 3- bag fte louften, dW:
fia) auf bieS.evjlanben um ju h)iifen
... mupte.. vE:
\)erji. auf b.
3. aa)tm, u.erfi.ttja ... arteten auf
ii;ien33efe^i.
33. fid) 8 otbncn. B: u. bie bie D. l^ielten mit
einem untieranberten SWut^. dW: orbncnb [bie
] ctnmtl^igeg ^erjen. vE:
mit un^iei-
beutigem ^erjen? A; ufvgem.
328 (12,3813,6.) Chronicorum .
JUl.
Arcae dei reductio
^^
ovtoi ^-
^
\pvyji ,
^ tbv /Javl
^. 6
.
^^
^
'
&aal , /
.
^^
^-
& ^; im
-
, j &^,
oh'ov ,
&'
^
*
\ /
\ -
.
2
/1\ /
^' aya&ov \ -
&,
(
,
,\
& '
^
-
,
.
*
\
' &
-
.
^
/
'
& .
^
/' '
^,
', -
&
^
38. EXf
(in f) &(eti.B:) t
Jav'id. 39. EFXf (. )^Javl$.
*'.
40. : \&. EFX: ... '). : -
.
1. EFXf (. )
. FX: *
. 2.
*
... .5
-
3. :
^. 4. .?): ^^. 5. A2Bt (. )
(.1*). ..
: JT - < .
: -:
r
^

:
'^ -
.
? 7 : - :
^n^ nb bii^ito'^ n^'i-bi) tDy\
r :
s
-
:
-Di? utia-iiN^i^i
:n^-n5< 'Ti'^brinb39
^niii ^brDk nib^ ^r)*^ "i^i^
A : c : I
_
: j

:
-
: I : : r
- -:
j.
-
:
-
j.
_. ,- ... ...
_,.
. .
-
1... -
-:
r '
-
j :
-
J^
: $-
: J .. . :

:
: b^ii^^tu^n nnnt ''S nnb is^^'i
1" : : : r . :
^ab!>in ^^^t-s? \^ w^i^n .
/ -;
IT S

J-

-

-
:
-
:
db^b5?-Di5: b^^'^to'^ bsnp bbb
nnbiD h^^isD '^ii^H^^ nirr^-iti^)
: : : :
"^
: jt : '

j :
-
: : - j.. -
f _
^ibm
'
D^Dnn )25? bi^'^t^
l"

i. : IT

:

: :

j :
-^3
^iD^biii
^D^^b^ 'ii^-n^^
niscDi
3
"
" ':
' J-: TV :
^)2^^^
:b^i5<3
^)2^: ^'
vvb
^
. :
-
IT } r. : - : j
VT
-
>-
'
j -:
r '
-
<>:
--
IT y
:
DNnbi^n ^-k^nnb trn li^inb

'^v. IT
'
J-:

^ AT
-:
J :

: : ^;
: - :

AT
j.-: : .- : -:
r
s "^v:
IT
1 -;

L-: r :
Y. 38. V'S5
38. B: iofen Ar. bic | orbentHc^ in einer
(S(i)ia(^torbnun(} l^idien ... mit tionfornmencm ^.
dW: orbncnb bie mit aufrichtigem
Jp. fa^
mcn ... vE: gerfiet , @(^iacf)torbnung, f.m.ercjci
Benem ^. dW: aife Uebricjen in 3fr. njaren etntroc^iig.
A: (SineSinneg. vE:ber ganjelejiSfrael toareip
mt^icj.
39. vE.A: jugcric^tet. dW: ridjtetcn i^nen ju.
! I^tptttca^
(12,38-13,6.) 329
?5rcubc tnSfrael. $Dak>iD 5flaf$ mit bctt^au^tlcufen btcSai>cotte ^craufjuBrtrtgen XII.
38 Me blefe ^rieggicute, bm 3cug u
orbnen, famen i^on ganjem ^er^eu gen
^cBron, iDalb jum Knige ju tnac^en
6er ganj
Sfraei. trar aUeg an*
bere Sfrael inc v^erjcnS, baj man *
39tb jum .Knige machte. *Unb warm
bafeibfl Bei iDaib brei Sage, a^m unb
tranfen; benn i^re trber Ratten
fr fte
40 juBereitet. *5 \bie nci^flen
um
ffe
itaren, an
3,
SeBuIon unb ^a)()i)tl)ai'i
,
bie Brachten
33rot auf (Sfein, ^ameeien, 3)?auit^ieren
unb Olinbern, ju
effen, 9)?e^i, i^eigen,
9lofinen, 2ein, Del, Oiinber, c^afc bie
3Jiengc3 benn e tuar eine i^reube in
Sfraei.
XIII. (XIV.) Unb iDaijib ^ielt einen
diatl) mit ben ^au^tleuten Ber taufenb
unb Ber i)unbert, unb mit aUtn ^^rjien,
2*
unb fipra^ u ber ganzen emetne
3fraei: efUt e eu^ unb i|i e^ i)on
bem errn, unferm ott,
fo laft unS
aiient"^aIBen auSf^icfen ju ben anbcrn
unfern 35rbern in am Sanben Sfraei,
unb mit i^nen bie ^riefier unb Seiten
in ben Stbten, ba
fie SSorfibte ^aBen,
bog
ffe lu
uns erfammelt tverben;
3*
unb iaft un bie Sabe unfern otte
in
ung n?ieber '^oien, benn Bei ben 3ei=
ten <BauU fragten tir ni^t ii)r.
4*
f:pr
bie gange emeine, man
foflte alfo t^un; benn
foe gefiel aUem
5 aSoIf u^o^I.
*
m\o ijerfammeite 2)ai)ib
ba0 ganje Sfraci, 'oon @i^or ^gi^pten
an Bis man fommt gen ^emat^, bie $^a*
be otte gu Idolen on ^iriat^ Searim.
6
*
Unb 2)ai)ib gog hinauf mit bem ganjen
Sfraei ju ^iriat^ Searim, t^ee Hegt
in Suba, bag er bannen i^erauf*
Brte bie Siabe otte, beS ^errn, ber
38. A.A: ba6 ^eer ju orbnen. U.L: S)aib
^nig ju ma^en. 40. U.L: SOluiern.
5. A.A: in %V)^ten. 6. U.L: mit ganzem.
40. 5!5?ci)ifpeife. dW: bie na^e Bei il^nen 2)
nenben. vE:bieinbcr9laf|ebeiil^neniol^nten. dW:
vE: aile^lfpeifen. B: Alumnen geigen. vE: getrocfi
nctci^rauben.
^ap. 13.93crgi. 2(Sam. 6.
1. dW:i)enei'^ft(i^. B.dW.vE.A:m.benD6crfien.
2. an fcie^r, B.dW.vE:S3erfammiung. B: in alte
Omnes isli viri bellatores expcdili 38
ad pugnandum corde perfeclo vcne-
riint in Hebron, ut constilucrent
regem David super Universum Israel.
(Act.4,32.
Sed et omnes reliqui ex Israel uno
corde erant, ut rex fieret David.
*
Fueruntque ibi apud David tribus 39
diebus comedentes et bibenles; prae-
paraverant enim eis fratres sui.
*
Sed et qui juxla eos erant, usque40
ad Issachar et Zabulon et Nepblhali,
afferebant panes in asinis et camelis
et mulis et bobus ad vescendum, fa-
rinam, palalhas, uvam passam, vinum,
oleum, boves, arietes ad omnem co-
piam; gaudium quippe erat in Israel.
2Sm.6.
I"iit autem consilium David
XIII.
cum tribunis et centurionibus et
universis principibus,
*
et ait ad
3
omnem coetum Israel: Si placet vo-
bis et a Domino Deo nostro egre-
ditur sermo quem loquor, mitlamus
ad fratres nostros reliquos in uni-
versas regiones Israel, et ad sacer-
dotes et Levitas, qui habitant in
Nm.3o,2s.
suburbanis urbium, ut congregentur
ad nos;
*
et reducamus arcam Dei
3
noslri ad nos, non enim requisivinius
ism.14,19.
^g,j^ jj^ diebus Saul. *Et respondit
4
universa mullitudo, ut ita fieret;
placuerat enim sermo omni populo.
*
Congregavit ergo David cunclum
5
Israel a Sihor Aegypli usque dum
ingrediaris Emath
, ut adduceret
arcam Dei de Cariathiarim.
*
Et 6
ascendit David et omnis vir Israel
"7%\'' ^^ collem Cariathiarim qui est in
Juda, ut aiferret inde arcam Domini
15,3.
Jos. 13,
3
2. S* (fl/i.) et.
6. .* vir (.: omnes viri).
Sanber. A: Sanbf^afien. B: nebft if)ren S3e5irfen.
vE: ^rer 33eirfe. dW: in t^ren S3ejivf6 * (5t.
3. A: fiaben fir un n. um fie befmmert.
4. dW: bie <Baa)t tuar ua)t bem gcmjen 23. B.
vE: ... in ben Stucien be g. 93.
5. dW: om 9(SgijiJtcn an big ^. 1.
6. gen ,gen ^iviat^ 3
330 (13,7-14,3.) Chronicorum .
XIII.
Arcae reductio, Mirami dona et Oavidisfilii.
&im , &
.
^
- ^
' f| ^'
,
^
/ ' -
[,
\
-^^.
^
&
^
-
'
^ 6
.
*^
&&
^
*0(^ ^
-
&
^.
**
-
/
,,
/-
, .
^^
(&
/ ^ Trj
^.
^
-
&;
^^
/
/
J
-
-.
**
-
& '^
.
^ '^
.
XIV
/
^;
.
^
jQ^tX
^
/ -
^ &
.
^ '
-
6. : (2: ,CX: XfQiv).
7. :
'
. 8.
*
(a. .). 9.
*
.(AFXf sed diverse scr.). 11. EFX: JiaM-
Tcrjv. 12. pon. . in fioe. 13.
FXf (p.
m.) TS ^c. B* (alt.) . A^EX: Xirrata (-
^aiA^B; FX: &,). li.X^ :
{
^; :
).
*
{VX: /.).
\.h*
(AEFXf). :i.A.^X*tk .(2|).
1" ;':

-: . ._ : - j :
Tihy^''^:^ ^n'^^n lin^^-niii ^n^sn^n
_JT -:
'^
-
"^v: IT ' <-:
:

: - : JT : :

:
-:

: .
"^
: j : -:
r c
-:
.
:
"^
: IT r- :
h- -:
r :
D'^knn^ ^bnDn^ ninbDD^ Dn^^ia^
: 1 -: - ' .-
:
.. -:-.'
'
- -
VT-
\. _: IT
) 1 JT
- .:
mzi^^
3?3 hin^ -^ i^p2r\
^^
'
.. : <-
- -
/|
-
nti^i li-iiin-bs' ir nbtb-ntni* bi?
T;t- '^ A
T IT
-
VT - -: J-
ip^/sb
iinpi'i wS-trs vis nirr^ rns:
IV
-
i
-
\r .. I vjv
V
-
i
-
v:
IT
V <T
.-
^ IT
'*
s

1 :
.:
<nb^^n lin^i
hti^i ,-^ ^ini?
14
JT : V.

: i.'
r VT : ' VST
:~
;
: ib""^-b3-n^^1
it<
-:
"^
.::
D^D5?iV/3ni-nb)a'h^nnbt^i'' XIV.

:
- t :
-
:
-
|.
J.. :
-:
j"-:r

-j
<- i :

i^T :
^ -
V vv : JT : s
.: 1 .
ih^^bi: nb5?bb
^^3-^3
b^*'^to'^
:
-
: - :
<-
" :

"^
" : J -
. -:
r
AT

: :> J
)-
-
V. 6. d^si^sn
<"3
. 1. '
D"nn
6. vE: ber ttjeid^er b. 91. aitg. tourbe.
7. Ufa aber utib 5).
8. B:mitaiUr3?l. dW.vE.A: aue oiien Grften.
1
j
! ^ifvonica^ (13,7-14,3.) 331
iDie Sabc ojt Mixiat^ ^earim ^an^ DBeb bom
Ufa* S:ob.
XIII.
auf
bcn.(S()eruHm
f(|t,
ba bcr S^amc
7 angerufen tiurb.
*
Unb fie liefen bie
ii^abe otteg
auf einem neuen SSagen
fhren
au0 beni ^aufe %hi 3Raba6g}
Ufo
aBcr unb
fein
ruber trieben ben
8 2Bagen. *5)aib aber unb ba ganje
Sfrael f^ieiten iior Ott :^er aua ganzer
3),
mit iiebern, mit Warfen,
mit
^faitern, mit Raufen, mit (ii^mUln unb
mit $ofaunen.
9
fie
a6er famen auf ben
^
(E^ibon, reifte Ufa feine ^anb an^, bie
!iabe u galten 3
benn bie Siinber fcijritten
10 beifeit au0. *) erjrnete ber rimm
be^ ^errn ber Ufa
unb fd;iug
i^n,
baf
er feine anb ^atte auSgerecft an bie
Jabe, ba| er bafelbfl flarb or ott.
11
*
tarb i)aib traurig, baj ber ^err
einen folgen 9ii ti;at an Ufa,
unb i)ieg
bie Sttte ^erej
Ufa, U^
auf biefen 2^ag.
12*
Unb iDaib fritete fi^
i^or ott beS
i^ageg unb f^^raii^: -Sie
foU
ic^ bie !iabe
13 otteS
in
mir bringen? *i)arum Ueg
er bie Sabe otte^ nit gu bringen
in bie tabt iDaib, fonbern ienfte
fie
^in in ba ^au6 Dbeb bom6, be0
14it^iter. *mfo
blieb bie Jabe ot=
te bei Dbeb (Eboni in feinem <aufe
brei SJionate. Unb ber ^err fegnete
bae Dbeb (Sbom unb atle, ?
er ^atte.
XIV. (.)
Unb Girant, ber ^nig
in
X'i^xnQ, fanbte 33oten
in
iDaioib, unb
lebern^oij, 2}iaurer unb 3intmerieute,
2ba
f!e
i^m m au baueten. *Unb
iDaoib merfte, baf ii)n ber err jum
Knige ber Sfraei
bejitigt ^attej benn
fein nigreic^
fUeg auf um feineS 33
3fr
et tiilen.
3 Unb iDai^ib ; mei)r Seiber
9. A.A:
beifeit. 12. U.L: fuvd^ie.
14. U.L: S^lcnben.

1. U.L: 2Jlaurer.
2Rs?ii,'i5.
Dei sedentis super Cherubim, ubi
invocalum est nomen ejus.
*
Im- 7
posueruntque arcam Dei super plau-
strum novum de domo Abinadab;
Oza autem et fraler ejus minabant
plauslrum. *Porro David et univer- 8
sus Israel ludebant coram Deo omni
virtute in canticis et in citharis et
psalteriis et tympanis et cymbalis
et lubis.
Cum autem pervenissent ad aream
9
Chidon, tetendit Oza manum suam,
ut sustentaret arcam; hos quippe
lasciviens paululum inclinaverat eam.
*Iralus est ilaque Dominus contra 10
Ozam et percussit eum, eo quod
tetigisset arcam; et mortuus est ibi
coram Domino.
*
Conlristalusque 11
13^13.
est David, eo quod divisisset Domi-
nus Ozam, vocavitque locum illum
Divisio Ozae, usque in praesentem
diem. *Et timuit Deum tunc tem- 12
poris, dicens: Quomodo possum ad
me introducere arcam Dei? *Etl3
ob hanc causam non adduxit eam
ad se, hoc est in civitalem David,
sed avertit in domum Obededom
Gelhaei. *Mansit ergo arca Dei in 14
domo Obededom Iribus mensibus.
Et benedixit Dominus domui ejus
et Omnibus, quae habebat.
2Sm.5,lls
5iCli.-^,3.
lUg.5,1.
2Ch.26,S.
Misit quoque Hiram rex Tyri
XIV
nuncios ad David, et ligna cedrina,
et artifices parietum lignorumque, ut
aedificarent ei domum.
*
Cognovit-
2
que David, quod confirmasset eum
Dominus in regem super Israel et
sublevalura esset regnum suum super
populum ejus Israel.
Accepit quoque David alias uxores 3
2. S: eo quod ... subl. est.
vE: bei !?iebetn. dW: mit efang. A:
efangen.
B.dW.vE.A: Sirompetcn.
9- jur Xcnne 6i)ifcou.
10. B.dW.vE: entbrannte b.Sorn.
11. Brnion^iep. vE: m. nannte.
12.
dW:foi(te. vE:fommenlafcn. A:fanni^ju
mivijerein'^oien.
14. B:beib. ^aufeD., inf. ^. dW.vE.-imJo...,
xoai fein toax.
^a^. 14. i^crgi. 1 am. 5, 11
ff.
1. vE: (Steinme^en.
2. B: warb ))
ergaben. dW.vE: erl^oben.
332 (14,4-17.) Chronicorum .
XIV.
OavidisJiiit. Bellum cum IPhilistaeis,
' & vioX -
,
*
(
'
,
2^,
&7<
^
'Aca
^
'laqiis
'
.
^
.
&
/ im ', -
/.
^&/, ,
.
'^
&
-
ty .
^^
/ &
-
;
Kai
'&,
^
.
^^
/.
/' /^ 6 ^
&
./
-
.
^^
& , /-
.
^^
-
] .
**
/ ,
6 ' -
, ]
.
*^
,
, ^&
.
*^
6
&,
^
.
^^
/
,
3. 2(pro A^EFX) JavlS. 4. : ^
et
*
(sq.) y-cil. 5. : ... ?.... .
6. : . 7. : ^... ^...
^-
. 8. : ^ Javid, &
.Q.B: .10.C:"iiava-
j.
AI*
.(A2Bt; EX: ). 1 1. : -
(bis). : ^. 12. *:
{--^). CX* .
Bf (.
) -
(FXf post )...
* '. 13. C: &
'
.FX* (alt.) hi (2|; ^.).
15. A^C: {EFX: ).
^:
.
: IT J t
-j V
s
-
AT

. r:
~:
"^
: -
j :
j7 : : : ' :
-
j
-
- : v^v :
-
j :
.
:
.
: -
^ -:!.
: Dbs'^biii r'T^bi^n^ ::?^^^
7
V
IT
v:|.
V.TT :
'
: ji
.:.
m nitir^s D-^ntbb
^^^^ s
^ -
: : : j : :
-
j- :
- V j -
: vr : :
AT V : : IV

: ^. ..- .
j
Tiii
biii^i : ^^
pr)2?3 iit:5D*i
^
D^^ntbb-b? nb2?iin 'i'mh
b^^b^^3
nbs? hin*^ ib ^i2^h ^i^n onriD^

:
: < V - :
-
:

: -
r : j -:i

'ivr :
-
:
J
-
j
-

jT j
D-^^ 7*103
''^^
'^n''i^-n^ d%"ibsin
AT 7 vjv
: VT : j- t V
s
'
IT
b5?3
ii^inn Dip^n-Dt25 '^^^p
-'^
->- "- - h
-
r .) : /(T
1 .
'^ -
driN^ibii^Tiii 3.-i)nT3?^i jd'^sni^
Av

I v: V :
-
^
:
;
: IT

-

j
-
dNnbiii^ \^
ni5?
b^^^^i
:p/ar:nu
nb3?n Nb d^nb^n
'ib
^^^
.-:
r J
^
' :
IT
<-
dnb ^) dh^bi^n ion dn'^^
. TT ji
V -:
1" .. -:!-
^^ d\^D:Dn '^tii^iis ms^ssn
bip
VT

: - j : : - i<
dN^b^^n
^^''-'^3
ntjnb^n ^

"^v:
IT
<TT I AT :
- j-
.
: IT
.
^T

jv
-:
r
-j

} y_
. . ....
j-;
r
-b:33
Tin-d :^* :7
: :
"
J..
..-
J :,
-
;
V. 10.
'
^^^
( ^; :
;F: ).
: ''>|
(^. AFX). 16. FXf (. .)
JavlS. 17.
*
. \:&....'-
.
! i^totttea* (14,417.) 333
SDatJtb @5nc ju^etuf icg bet tixt^^iU a5ilaufcpctt auf bertSOlauticcrBaumett^XIV.
5 * cv^
6
SU Serufatcm, unb geugctc met)r
4 (S5i;nc unb 56^
*
Unb bte i^m
lu
3crufaiem geboren untrben, ^te^en
aifo:
ammua, 8oSai), ), @aIomo,
Sebe^ar, lifua, ii)atet, *0loga,
7 9^e:j3^eg,
3^:^,
*
(Slifamma, S5aeliaba,
Sa^^aiet.
8 Unb ba btc $i;Uijler :^5rcten, ba
iDaijib jum Knige gefaiBet mar ber
ganj Sfrael, jogen fte
aUe l^erauf, ^ainb
ju fuen. baS 5)ai3ib~"^rete,
50g
9 er au^ gegen
fie.
*
Unb bte 5i}^ilifier
famen unb iteen
|
nteber im runbe
10
0ie!pi)aim.
*
iDaib aber fragte Ott
unb
f^r:
6ott i)inaufie^en iriber
bie ^^ilifter, unb wijl bu jte in meine
anb geben? 3)er err
f^r
u i^^m:
Sie'^e ^^inauf, i i^aht fieinbeinenbe
11 gegeben. *Unb ba fie ^inauf jogen gen
^aal ^ragim,
fug fie
)ai?tb bafeibfl.
Unb iDaijib
f3r:
@ott ^at meine
^einbe bur meine i^anb gertrennet, trie
baS SGaffer trennet. iDa^er Riefen
12
fie
bie ttte ^xaiim. *Unb fie
liefen it;re 5tter bafeibfl; ba i)U^ fie
iDai^ib mit treuer ijerbrennen.
13 Qlber bie ^^itifier matten trie*
ber baran unb ti)atm nieber im
14runbe. *Unb ^fragte abermai
Ott, unb Ott
f^r
ju i^m: i)u
foiljt ntt :^inauf iei>en i)inter i^nen
l)er, fonbern lenfe bi ioon i^neu, ba
bu an
fie fommeft gegen ben 9)Zauibeer=
15 bumen. *2enn bu bann trirjl pren
ba 9lufen oben
auf
ben 3)lauibeer*
bumen ein^erge^en,
fo
fa^re l^erau
jum treit; benn Ott i|i ba or bir
auggejogen, ju fIgen ber $^ili|ier
16^eer. *Unb iDaijib t^at, tie i^m
Ott geboten ^attej unb fie fIugen
bag eer ber 5^ili^er i)on ibcon an
17bi0 gen afer, *Unb iDa^ib 9^ame
br au^ in allen Sanben, unb ber
in Jerusalem, genuilque filios et
filias.
*
Et haec nomina eorum, 4
3,5.2Sm.5,
g^
^^^^ ^^^^^
^
-^
Jerusaleiii : Sa-
Lc.3,31.
niua et Sobad, Nathan et Salomon,
*
Jebahar et Elisua et Eliphalet, 5
*
Noga quoque et Napheg et Japhia, 6
*
Eiisama et Baaliada et Eliphalet. 7
2Sm.5,i7ss.
Audientes autem Philisthiim, eo 8
quod unctus esset David in regem
super Universum Israel, ascenderunt
onines, ut quaererent eum. Quod
cum audisset David, egressus est
obviam eis. *Porro Philisthiim ve- 9
nientes diffusi sunt in valle Rapha'im.
2Sm.5,'^3.
*
Consuluitque David Dominum, di- 10
cens: Si ascendam ad Philisthaeos
et si trades eos in manu mea? Et
dixit ei Dominus: Ascende, et Iradam
eos in manu lua.
*
Cumque illi ascen- 1
1
'^^'"vi'.'^'dissent in Baalpharasim, percussit eos
ibi David, et dixit: Divisit Dens inimi-
cos meos per manum meam, sicut
dividuntur aquae. Et idcirco voca-
lum est nomen illius loci Baalpha-
rasim.
*
Dereliqueruntque ibi deos 12
Dt.7,5.2D.
suos, quos David jussit exuri.
Alia etiam vice Philisthiim ir- 13
ruerunt et diffusi sunt in valle.
*
Consuluitque rursum David Deum, 14
et dixit ei Dens: Non ascendas post
eos, recede ab eis, et venies contra
illos ex adverso pyrorum.
*
Cum- 15
que audieris sonitum gradientis in
cacumine pyrorum, tunc egredieris
ad bellum; egressus est enim Dens
ante le, ut percutiat eastra Phi-
listhiim. *Fecit ergo David, sicut 16
praeceperat ei Dens, et percussit ea-
stra Philisthinorum de Gabaon usque
^(,^27.i[iz"i6''^3zera. *Divulgatumque est nomen 17
**
David in universis regionibus, et
8. B.vE.A: i:^nen entgegen.
9. B:
jcrfircuetenfic^.
10. in beute s^ant), B.vE.A: tiii ... geben. dW:
gebe.
1 1
.
jetrifTen, wie bie 9EB. reiffctt.
12. B.vE.A: Hegen ... iiixiid. B:
^pxaj .
bap
fie m. g. foUten verbrannt tvei'ben. dW.vE: ge^
bot ... ()
i5)
irben.
13. B: fii(;ren fevuev fort. dW: famen n){eierum.
5.
Al.fC/?.
Elis.)etEli.
vE: breiteten
fi^
abermals au.
14. dW: trenbe ... u. fomme on fie.
\E:
umgebe
fieoon oben ber.
15. auf ben aSBipfelu ber SiJl. B.dW.vE: ge^e l^er?
or. B.vE.A: )Sager b. ;.
16. dW.A: mib f^iug.
17. B: fam au in aile bie Snbcr. vE: oerbreitcte
|.
: warb funbbar. dW: ea ging ber ])^.
au.
334 (15,113.) Cliroiiicorum .
XV.
Arcae dei Mierosolymam translatio et tentorium.
HVQtoQ qioov \
&.
XV
/iavldf
&
^,
2
/'
'^ '
,
^' '
\ .
^
/Javl '
&
].
^
/
'
.
^ '-
6
f
-
.
^
'
'
f
\

-^
6
,
\ -
,
^
y
), .
^
,
.
*^
' 6
,
.
^*
Kai
/ '^4&
, ,
\
,
^^ ''
,-' q)oi
,
^
' .
*^
^
., .
1 . : .. 3. : ilfy.ulrjaiaof . ...
^lfQsa. .
- (pro ) .
4.B*(alt.)mt(AFXt). 5.CX: . . Q.h.'A-
caia. : .BCEX* (alt.) y.al. A^CEX:
('^). 7. : ...
*
(alt.)
y-ai. CX: . .8. : ^'
.
: .9. : '). 11. :
{*; ^: ^, : )..
12. 2}
(a. des) hvqih. |^(
f.) * -
//
^, IS.EFXf (.
ftvat) /^. : -
(.
^ -
*. : - ^- -JT -:
^^
m i'^s^n d'^nn iVm^^i XV.
^
.
- /.:
j-;r

J

;
" <
J-
<
j- JT
"
: r

:
r
.:
IT '
S
~: '
:
r
)>:--
IT
-
- : IT :
hibrnb bD^in^-bx b^^'it'^'bs
'^-:
r : -at :
^ :
"^
:
"^
.
: I *.
-.
r y : '* f

\ t v.iv-
- ^j-
AT f: :

: r
: :
:
: -
:
: : .
J- ^

:
-
jt

:
)3 n''^51 bsj^i^ ^Dnb
7
j7
'
Kj :
-
J : " :
JT : - : AT r
:
- : ' r
"^
:
I
/j : V
V- :
"IT jr
''
-
(.T

; :
-
JTT
-
" .
> ^ :

jt':
-
IT
; :
b^5'^^i^^b D^'ibbn a^Dnn nn^^^v^b^
^
< 1 :
:!-:
a
-:
-
<, :
.
:
b^^b^'^
""prota b^5i''1 n^^r
V
..
IV :
- :
j
:
-;
)
-
J
-

-
:
Voinpnn n^Vbb ni2xn
jv
-
:
-
:

: r \.
hin*^ lins
^5 Dn^b^^ni ab'^nNi
: < -; j -;
r :
: r
j-
I
.
t
-;
"^
V
"^

: J"
"^
v:
nin*^ rns . Nb
nDi^iinsbb
<T : I
- '
-
J VT
,
I
-
:
V. 11. nns 3
<"33
. 13. '^^ tibi nrsn
'
17. : icgtc eine %. vor t^m auf
. bie ^.
dW:
iie^ bie %. yor i^m auf . Scifcr faiien. vE: iegte
@(^recfen...
1. B: iiep il^m ^. .vE: mad^te |.
dW:
\'E: (ric^titc) einen Drt (jii). A: erbauete. B: fpons
netefrftee.^. auf. dW.\'E.A:fci;iugi^rein3eUauf.
!fitpntca*
(15,113.)
335
atJibS ttufer, te tie fr
bic Sobe Oottc^* ie Seitcn gum ^etaufDtingctt
XV.
^crr lief feine %x^t tjer aHe Reiben
fommcn.
XV. (XVI.) Unb er Bauete i^m ^u^
fer
in ber Stabt i)ai)tbg, unb Bereitete
ber Sabe otteS eine Sttte unb Brei*
UU eine <^tte Ber fie.
2 5)aumai f:prac^
iDaib: iDie Sabe
otteg
foU
niemanb tragen, oi)m bie
^^eiten, benn biefelBigen i)at ber *err
ern^^Iet, bo fie
bie Sabe beg ^errn
3 tragen unb i^m bienen cn)igi. *3)ar=
um crfammeite iDaib ba gane
Sf-
rael gen Serufalem, ba fie
bie Sabe beg
^errn ^inauf Brchten an bie Sttte,
4 bie er guBereitet "^atte. *Unb 5Daib
Brachte ju auf
bie ,^inber ^laron unb
5 bie Seiiiten :
*
an^ ben ^inbern ^ai)ati)g
Uriel, ben DBerflen, fammt feinen 33r-
6bern, ^^unbert unb s^>anigj
*au0 ben
^inbern SKerari ^ifaja, ben OBerfien,
fammt feinen 93rbern, gn?ci ^unbert unb
7jft>anjigj
*
au^ ben Jlinbern erfomg
3oel, ben DBerfien, fammt feinen S3r=
Sbern, ^unbert unb breifigj
*au3 ben
Jtinbern (Siija^pl^ang Semaja, ben OBer-
flen, fommt feinen S3rbern, jirei t)uni=
9bert;
*
ben ^inbern ^eBrong
(Sliet, ben DBerflen, fammt feinen 33r=
lObern, a^tjigj
*ben ^inbern Ufielg
QlmminabaB, ben DBerjlen, fammt feinen
llSrbern, "^unbert unb ^n^bif. *Unb
JDa^jib rief
2<'^ unb QlBJ;at:^ar, bie
^riejler, unb bie Seijiten, ne^mii^ Uriei,
^faja,
3oei, Semaja, (SUei, 5imminabaB,
12* unb fprad^ gu t^nen: 3^r feib bie
Hupter ber ^ter unter ben Jieiten,
fo
^eiiiget nun euc unb eure SSrber,
ba i^r bie !i^abe be ^errn, beg otte
3frael0, herauf
Bringet, ba^in i^ iBr
13 Bereitet ^aBe;
*
benn toor'^in, ba i^r
ni^t ba n?aret, t^at ber ^err, unfer
Ott, einen Oli unter un8, barum,
baf
tiur i^n ni^t
fugten, n?ie ]
geB^ret.
1. A.A: Bauetc
|.
4. .: ju ^aiifc,
ju^aufen. 6..L: bcrDberj^e. ll.U.Lrben
^^viefiernu. benS.
Dominus dedit pavorem ejus super
omnes gentes.
^^uXl^'
Fecit quoque sihi domos in
XV
civilate David, et aedificavit locum ar-
cae Dei tetendilque ei labernaculum.
Tunc dixit David: Illicitum est, ul 2
a quocumque porletur arca Dei, nisi
a Leviiis, quos elegit Dominus ad
portandum eam et ad ministrandum
sibi usque in aeternum.
*
Congre- 3
gavilque Universum Israel in Jerusa-
lem, ut aflerretur arca Dei in locum
..
i;{,5s.
v.l.
suum quem praeparaverat ei, *nec
6
non et filios Aaron et Levitas. *De
filiis Caath Uriel princeps fuit, et
fratres ejus centum viginti.
*
De
filiis Merari Asaja princeps, et fratres
ejus ducenti viginti. *De filiis Ger- 7
som Joel princeps, et fratres ejus
^^^""
centum triginta. *De filiis Elisaphan 8
Semejas princeps, et fratres ejus
ducenti. *De filiis Hebron Eliel 9
princeps, et fratres ejus octoginla,
*De filiis Oziel Aminadab princeps, 10
et fratres ejus centum duodecim.
2Sm.i5,29.
*Vocavitque David Sadoc et Abiathar 11
sacerdotes, et Levitas Uriel, Asajam,
Joel, Semejam, Eliel et Aminadab,
*
et dixit ad eos: Vos, qui es(isl2
principe familiarum levilicarum, san-
jos.3,5..
(jiificamini cum fralribus veslris et
afferle arcam Domini Dei Israel ad lo-
23,19 Ex.6,
l.
6,18.
cum, qui ei praeparalus est, ne, Uta 13
principio (quia non eralis praesenles,
t3,ios^2Sm.
pgj.(,yggj|.
jjQg Dominus), sie et nunc
fiat illicitum quid nobis agentibus.
5. .: ducenti vig.
6. .: duc. triginta.
7. .: Cent, viginti.
3. iinc <Zt, bh et ifjr ... (33. 1.)
~
13. B: tueit ii;r ti ttor^ero tvotet. dW.vE:
4. dW.vE: crfammeitc. ba oorige (eife) . ^e tijat. dW:
9.
12. dW:b{c(Stammi)auptcrbetS. vE:i?atevlicl^en
vE: an un. dW.vE: (ber) ebu^r. : bem
.
A: <5rj!en ber ef^lec^ter. 9let.
336 (15,14-24.) Chronicorum
3lV.
Arcae dei Hierosolymam translatio et tentorium
^*
& jisvizai
tov
.
^^
^
&,
iv Xoycp ^
yga^fi^Vy
.
*^
/ ;
,
\ ^
.
*^
^' -
,
\
&
.
^^
-
, ,
"
'
-
, .
^^
'
, -
'
"^^
\ ,;
'
,
"
^^
&
& '
22
nal
, .
^^
^
.
^4
/^^^^
-
'
. '-
& &. '
.
14. : ...
*
xvgis (AEFXf ,
FX sine
tS).
15. :
'
(FX: iv ;ai'rwr).
16. FX (pro ).
*
(A-EFXf) et
(sq.) .
18. 2(pro ")
"OUn^.
(pro A^FX)
^) (A^: Idvavi) ...
', &&.
^. .
20.
*
(ab alt. ter) y.ai ... (pro 4.) "Slvl ... Maa-
... &(EX: /^"). F: nfqi kqv-
).
21. y..MaHivia ... &{\:7(
).
22. FX-j-
(.
. S. . .)
iv
rfi
^S.
UQaf.atv.
23. : .
24. : ... , <,,. ^liict.
ni^^^nb a^ibni D^Dnn
^l^pn^nu
v: -:
r
.:
IT ' j -: <
: r l"
:
DsnDS nin^ "ims n^is
^T
" : AT : j- '

V.V }-
*
:Dn^b2? ni!a2
Tri5?nb
'^^^
'^lsb tl^
i
n'^j-'^bD? 2^)2 bn^n^5-nJ
52^^
: r\nmh bip:ii""'^'^rib
17
j
-:i

IT : : :

:
vv : IT 1
VT
'
-:
'^^'^^
^'^^
D^D3"/2n tSH^Hv^i
: - - -1
r :
t3i5^ nnipi )^: ]nb''b^1
.;.:
J : t---/c

: v:i.
ra^n anntiani TD'^^iritijn b^^^^^^^i^
I^T

: : r : v~: \
- \
3 ^nb^n:n inNsi >^
:
}-.''.
:
Ut
< :
"^
-:!- :-
: -
: - :
\j
:
r
{;
j .
:
.. . i
^
: ninbsj-bs? a'^bnDS ^in^^Dn^
21
^JT : -
IT:
-
V :

at :
D'^x ^ni?^ ^) ^inbs^b^^n
: j
: :
: r :
,
n^D^)aDn-b:^ niibDS ^^^^
^^^'^'^
:

: - - J '.
AT
:

:r V
'
AT
-
: V
: r r jt :
-
:
-
i
-
:
:
.
r
-
-
:
-
: >
IT
-: :
.
:
^^2^ bS^^riDi) tOSDtDi'^V
:
-
:
-
;~
:
-
: :
D'^i^snti D'^bnn '^i?^b^^ ^in^^Dn^i
<
:
':
IT J -: :
^
: -.
: lin^^b
'^5?
'^'^
biii
' IT -1
. 24. 11S
^irii
15. B.dW.vE: ^nc ber Seiten. B.dW.vE.A:
$. : m.b.^t.auf if)nen. dW:[biefteJ auf
|
[iegten]. -vE: Srogjiongcn
auf benfeiben.
16. B.dW.vE: bie (Snger. vE: beflcUcn.
dW:
U^^lUUw. B.A:jnufifalifc^en3niiyumfntfnl h-Mt
!|>i?otca* (15,14-24.) 337
ie dttgcr unb i$rc \>tx^^itlntn %xttn. XV.
14
*
5iifo ^^eiUgten
[
bie $riefler unb SeU
ten,
baf fle
bie Sabe be enn, be ot=
15te3 Sfrael, ^^crauf brauten. *Unb
bie Jlinber Ji^eiji trugen bie iiabe ottc
(beS errn)
auf
i^ren 5i(i&fcin, mit bett
Stangen boran, \vk 9Jiofe geboten ^atte
bem $ort be ^errn.
16 Unb iDa^tb
^
ju ben IDBerjlen
ber Semiten, baf fie
i^re S3rber
Sngern fietten foHten mit aitenfipie-
len, mit ^[altern
,
Warfen unb feilen
(S;5^mBeIn, ba
fie
laut fangen unb mit
17i^reuben.
*
befteileten bie Setiiten
eman, ben @o^n Soel, unb au0 [einen
IBrbern
^ffaip^,
ben @o:^n SSere^ja,
unb au0 ben ^inbern 3)ierari, i^ren
S3rbern, (.), ben @o^n ^ufaja;
18*
unb mit i^nen i^re 33rber beS anbern
Zt)aU, ne^mlic^ Sa^arja, 33en, Saefiei,
Semiramoti), Se^iei, Unni, (^Xiab, S3e*
, 3Jlaefej;a, 3)iat^it:^ia, (Sii:p^eieia,
mitmia, Obeb ^bom, Se^iei, bie S^or=
19^ter. *2)enn ^eman,
Qiffa^^
unb
(,ti)an n?aren Snger mit e^jernen
20i9m6eln, ^ette u fngenj *Sri
aber, ^ftel, Semiramot^, 3ei}iei, Unni,
(SliaB, 3}?aefej;a unb 33enaj;a mit
^l^fai-
21 tern nufngen5
*
9}lati)it^ja aber,
Sli^^eleja, 3)Zifneia, D6eb (Sbom, Seiei,
unb ^ifafta
mit Warfen on tSaiten
22i^nen ijorjufingenj *(5i)enania aber,
ber Seiten berfler, ber Sangmeijier,
bag er fte untern?iefe ju fingen, benn er
23 rtar erflnbig.
*
Unb 33ere unb
(Slfana haaren 5!^or^ter ber S:abe.
24*aiber Sebania, 3ofa:p()at, Cet^aneel,
^imafai, Sri, S3enaj,a, (Stiefer, bie
^riefter, biiefen mit Srom^eten or ber
Sabe Dtte, unb Dbeb (Sbom unb 3e:^ia
iraren ii)or"^ter ber ii^abe.
22. U.L:
itntertoeifete.
24. U.L: Stber Sac^anja ... Drommeten.
V.12,
Ex.25,t4.
*Sanclificali sunt ergo sacerdotes el 14
Levitae, ut porlarent arcara Domini
Dei Israel. *Et tulerunl filii Levi 15
Nm.4,i5.7,9.g|,^gjjj
Dcl, slcut praeceperat Moyses
juxta verbum Domini, humeris suis
in veclibus.
Dixilque David principibus Levi- 16
tarum, ut constiluerent de fratribus
suis cantores in organis musicorum,
nablis videlicet et lyris et cymbalis,
ut resonaret in excelsis sonilus lae-
titiae.
*
Conslitueruntque Levilas:17
v.i9.6,33.39.pjg^3jj
filiuiii Joel, et de fratribus
ejus Asaph filium Baracbiae; de fibis
vero Merari, fratribus eorum, Elhan
tibum Casajae;
*
et cum eis fralres
18
eorum, in secundo ordine Zachariani
et Ben et Jaziel et Semiramolh et
Jabiel el Ani, Ebab et Banajam et
Maasiara et Matbathiam et Ebphalu
et Maceniam et Obededom et Jebiel
^.t7.
janitores;
*
porro cantores Heman, 19
Asapb et Elhan, in cymbabs aeneis
concrepantes. *Zacbarias autem et
20
Oziel et Semiramolh et Jabiel et Ani
et Eiiab et j^taasias et Banajas in
Ps.4G,i.
jjaijijs arcana cantabant.
*
Porro
21
Malbalhias et Eliphalu et Macenias
et Obededom et Jehiel et Ozaziu in
Ps.6,i.t2,i.gjj_l^j^j.jg
pro octava canebant epini-
cion.
*
Chonenias autem, princeps22
Levilarum, propbeliae praeerat ad
praecinendam melodiam; erat quippe
valde sapiens. *Et arachias et
23
Elcana janitores arcae.
*
Porro Se- 24
benias et Josapbat el Nalhanael et
Amasai et Zacharias et Banajas et
Eliezer sacerdotes clangebant tubis
coram arca Dei. Et Obededom et
Jehias erant janitores arcae.
2Sin.(;,tO.
24. .: Achimaas (^pro Jehias).
ia tnetcn tnit er'^abener Stimme jur %x. dW: ba^
f.
:^eil fangen u. bie St. cvi)ben in %t. vE: um
f.
tv-
tonen ju laffen bei lautem ^rcubengefancj.
18. ber onb. Crbnung. vE.A: jtueiten. (dW:
lungeren trber?)
19. B: Unb bie S. ... tnetcn mit ... \E: iie^en
ertnen ... dW: l^eli ju fingen mit ... A: tnten
berlaut auf...
20. mit
^f. niif 5iIamoti>. vE: . : ouf
Spol^aiiJttm^SBfbel. 21.3;. S.Sfc 2,Wii),
Sauten mit reiner Stimme? dW: Sungfrauens
aeife.
21. B: auf<!&. mit grober Stimme, auijul^alten!
dW: ber runbireife, aU iorfanger. vE:
Seminit), jum a3orfpieien.
22. B: ber mu^e ani)eben, er tr orgefc|it ber
ba6 2tni)cben. dW: ber )i elfter b. S. im efange,
foUte unterlefen im . vE: ... beim . leitete ben .
24. dW.vE: trompeteten mit ben Xx,
22
338 (15,25-16,5.) Chronicorum .
XV.
Arcae dei Hierosolymam translatio et tentorium.
^^Kal / '
&
^
.
^^
-
&,
&
.
^^
//
,
-
&
, "
, /
.
^^
'
& iv .
\
^ -
, .
^^
\ /'
&
&'
, /1\
, ,
^
,
^
,
avTjj /, -
-
,
^
,
.
^
',
,
\
.
^
&
-
,
-
&
& '' ^6
,
,
6 ,
25.2|(3.).)(*). *. 26.B(bis)
t
(a. ) (celt. *). 27. ASfif (a. ]) iv
{.^\*;\:).B:X)Viviaq. 28. A^
*
(penult.) (2|).
29.EFX(pro
.) &
...
*
(sq.) *&. Bf
(a. y.i.) ... (pr.) ... .
1. ^:
).
^(pro xi'^ta) &fa. 2s. F (pro
.)^S. . 3. FXf (. .)Javl$.
CX* (pr.) avQi. EX: ^. : ct^TtxoTrtxov.
4. : . y.i'Q. &. 5. : ). ...
*
(bq.)
(AEXt).
'^ntl "^^im^ ''5pT1
%"^1 f^a
m^'Til^ ni^rsnb '^bVnn D'^sbssn
I
s
~"
-: |- :
: I
-
-:
aii^inj?
^
in
nin^nns
. ( J v:i. :-
^:
:
nin^^3
linjs: ^)m:i hbn
AT :
: j -; :
: r


; : : : : t :
-
1
^
j : JT :
-
: :
I
IT

j : I
- ' : \- :
KT
- -
> VT
--
:

: j : r
:
-b:)i :i3 lisi^ Tin-b5?i
'^^ntrjtin^s
'
: IT t
'
VT-: : : r
:
: I j
-: -: |- "^
;
\. : I -;
r 'j : ;
:ninbDi D'^bnDS n^'biyinn '^nbsnn^i
1 : V ;

; - at : :
j
-
er
:
; I -; :
-
j-
: JT : :
_ <- _ .
^ ^
: ^:^ ib nsni ^)
^nb^5
liniiin^
^^'^^'
.
: J-:
.
' ^"
IT y: -:
^
J : j
'^Db
D'^/obii nibi?
'^'^
i^i^ ib
;
: V :
j
^
V':
--
a .
nbi?n nibs^niD rhi b^^^'i tDN^ib^^n
-
VT IT
j "i \-
j- :- 1 .:
IT
>
: VT
.
F '.VT
:-
i " :
bknD'' \s-b:3b pbn'^i tnin^^s
^
.
:
j :
-:- :
V V
- . : AT
-
:

li^iii
'^ib in^i
jn3'^t!i5'i n&tiii
4
'i'^stnb^
^'i?^^'?
'=^v1tv?"'l^ ^P'^
^^^
nin^b
"
"bbnb^ ni'iinb^
AT :
-
:
j- : v. ^ r :
V. 2G. fc<1^n "3:3
V. 27. nrsn 'lyn
93. 2529. crgl. 2 am. 6, 1216.
25. dW: l^craufjubvingen. A: toegjubr.
26. vE:i)eifianb...Q3unbe3labe. A:gefioifen l^atte.
dW.vE.A: tiere.
27. untec &..; i)..cinUinenf#35rftfiei&
! Q^tonka. (15,25-16,5.)
339
9)^nM
<S)atb ui)fctt tior ber abc* )at)tb Dpfct rntb (Segnung XV.
25 Qilfo
gingen i)[n iDa^ib unb bie ^iel-
tefien 3fraci, unb bie Ooerflen ber bie
ilaufenbe, i^erauf u "^oien bie Sabe be
S3unbeg be ^evrn au bem
^aufe Obeb
26(EDom mit ^reuben. *Unb ba ott
ben iiieiten
^aif,
bie bie Sabe beg 33un*
be0 be erm trugen, opferte man fieben
27 Darren unb fieben SBibber.
*
Unb *
ib ^atte einen leinenen SftccE an, bagu
alle Seiten, bie bie ii^abe trugen, uub
bie (Snger, unb (S^enanja, ber @ang=
meijier, mit ben (Sngern; u ^atte
28 iDaib einen leinenen l&cibroi an. *5iIfo
brte baS ganje Sfrael bie Sabe bcS
33unbe0 be i^errn l^inauf mit Sau^jen,
^ofaunen, S^romipeten unb f^cUm i^m*
2i)bein, mit ^faitern unb Warfen.
*
nun bie S^abe be S5unbeg be ^errn in
bie @tabt iDatoibS fam, fai;e 2),
bie Softer (Saui, jum ^^enjier oug.
Unb ba
fle
ben ^5nig i)ai)ib
fa^e ^=
pfen unb fipieten, erachtete fie
ii;n in
i^rem bergen.
XI.(XVII.) Unb ba fte
bie Sabe
otteg hinein brauten, festen fie fte
in
bie ^tte, bie i^r iDaib aufgerichtet
l^atte, unb opferten S3ranbopfer unb
2 2)anfopfer tor ott. *Unb ba iDa^ib
bie SSranbopfer unb 2)anfopfer auge-
rietet l^atte, fegnete er ba0 93oIf im
SS^iamen be ^errn. *Unb t^eiiete an^
jebermann in Sfraei, beibe 9i)?nnern
unb 2ei6ern, ein ^aih 33rot unb ein
tcE gieif^ unb ein 0ii)fel Sein.
4*
Unb er ftetiete i?or bie Sabe be^ ^errn
etli^e iiieijiten gu Wienern, ba^
fie prie=
fen,
banfeten unb lobcten ben errn,
5 ben ott Sfraelg: *ne^mii0
5lffap^,
ben erfien, a^aria, ben anbern;
3,
28. U.L: iDromnteten. 29. A.A:
Senf^er
^erau^.
3. U.L: 3Jlann u. SeiBeni ... Srote ...
i^leifc^e^ ... 9Bein6. A.A: einen Saib.
4. U.L:
preifcten.
an. B: irar befieibet mit e. Cberroci on feinem ;
nen. dW.vE.A: onget^n m. e. Oberflcibe (.bleibe)
y.S^ffug
(f.
Seintoonb). B: ber iorf;efe|te ber ba
5lni)eben on ben (S. dW: SO^eifier be (S)cfange6 ...
Icinene @ci)uiterfieib. vE: (Spl^ob . Seiinnanb.
28. flingenfe m.
^f. dW: m. Subeigefd^iei il. m.
^ofaunenfiang. Bru.toneten. vE; fie tiefen ertnen.
B.dW: Sauten ii. >. \E.A:
. u. (5tii;ein.
2Sin.6,t2s,.
jgitur David et omnes majores 25
natu Israel et tribuni ienint ad de-
porlandam arcam foederis Domini
de domo Obededom cum laetitia.
*
Cumque adjuvisset Deus Levilas, 26
qui porlabant arcam foederis Domini,
immolabanlur Septem tauri et seplem
arietes. *Porro David erat indulus 27
ism.2,18.
g^^jjj byssina, et universi Levilae,
qui porlabant arcam, cantoresque
et Chonenias princeps propheliae
inier cantores; David aulem etiam
indulus erat ephod lineo.
*
Uni- 28
versusque Israel deducebant arcam
foederis Domini in jubilo et sonilu
buccinae et tubis et cymbalis et nablis
et cilharis concrepanles.
*
Cumque 29
pervenisset arca foederis Domini us-
2Sm.G,i6.2i.que
ad civilalem David, Michol filia
Saul, prospicens per feneslram, vidit
regem David saltantem atque luden-
tem, et despexit eum in corde suo.
15,1. 2Sm.
6,
17ss.
Nm.6,23s,
lRg.8,55.
Jer, 37,21,
AtUilerunt igilur arcam Dei
XWEe
et constiluerunt eam in medio laber
naculi, quod lelenderat ei David,
et oblulerunt holocausla et paciiica
coram Deo.
*
Cumque complesset 2
David offerens liolocausla et pacifica,
benedixit populo in nomine Domini.
*
Et divisit universis per singulos, a 3
viro usque ad mulierem, lortam pa-
nis et parlem assae carnis bubalae
et frixam oleo similam. *Consliluit- 4
que coram arca Domini de Levilis,
qui ministrarent et recordarenlur
operum ejus, et glorificarent atque
laudarent Dominum Deum Israel:
*Asaph principem, et secundum 5
ejus Zachariam; porro Jahiel et
25. .* oranes.
26.
.* foederis.
29. B:gucfte...bur^. dW.A:fpringen. dW.
vE: u. tanjen.
93. 13. ergt. 2 ^am. 6,
1719.
1. B: fieiiten fte
mitten ... fr fie aufgef^tagcn.
4. : ^u bienen ... in ba6 @cbci)tnip -u.
tob. u.
vr.
dW.A: jum 3)ienfie. vE: lee ben .
t^un foUien.
5. dW: aU ^aui^t. vE: "^a^ ^. :
benDberften.
22*
340 (16,6-24.) Chroiiicorum .
XVI.
Arcae dei nierosolyniam translatio et tentortum.
2^&, 'lad-ujXj &,
^^' '/^ iv
,
^ -
'
^
'\ ^
&
&.
'^
, /
^
.
^
/. '
,
-
& ,
.
^"
<, &
'
.
*^
,&-
.
^^
,-
.
^^-
- ,
,
^^
' ,
'
.^^ ^
,
' . ^^-
&,
,
^^
&
,
',
^"^
'
,
' &,
^^
-
^^
&
& &,
.
^^
&-
& &,
.
^^
,
-
.
^2
jyj^ &
, -
&.
^^'
,
,
. '^^& &-
5. A2Bt (. .)
nal. (pro .) ...
*
(alt.) et (sq.) ,. 6s. interpg.: 8. &
tji .
... 8. CEFX* SIAH. :.
. 9.CEX: ,.CFX: .
. 12. : .13. FX (pro .)
(. 14. CX* ^. 15. : .
17. EFX: (7)^. &. 19. ^: -
{ytvia&ai
2';
:.
^:'
(3 2).
-
.. . |. : " : TT :
.:
Ot :
:

:
<
:
,- -:!-:
-TT :
-
1- : - - : :
-
'li^^
''DDb Tun nin^isns '^Dran
t J-: y : '
^

j : I
-;
r
-:
~
1 <-
JT
-
j
-
1- *'. f :
c\D^i-i^3 nin^'b niihb ^^
-
:
r
^ :

IT

:
ib
-
^ib
'^^^^
^^rh^ov
^^/21^2 9
j
:
^
:
-
: i' ir 1 : . :
^
v:
:nin'^ ^tnpni^ nb nibb^ iinp
IT : j- I:
-
: y
^
-
:
:1

VT j t:
-
\ : : < :

^
VT
: I TT jv -: *:
:
: JT
<
IT

: K-i|- r :
< :
IT : .''TT :
I I
V ^v : VT

JT

: :
V. I : :
- - *
-:
p'nb njpiJ^^b 2?' 4pns'^bi''
t :
-.|- ; *.
-:|

: :
Tib "yn^b :dbi5? n^'in bi^'^t'^bis
/ :

IT
r :
"^
V. : :
:3s;ibni b^n iris-ynij
]}_^
3^31 ^)2'2 ^^
MDisn^
19
; : - :
^
: j
: : ;

nDb^^n^] ^i2^-bii '^is^^ bbnn*'i :3
^
VT : -
"^
J
:-;!-
pt255?b t'^iib n^Dn-^b n^ r-bi^^i
: : . ; - ^
.
7 -
-
>-
l:?n-b^ :D^Dbn arr^br nDi^s^
.
'^
: 'liinn-bi^ ^^i^^nDni
'^'^^
23
-
-bi^-uiiin )
V"i^i^"b3 hirr^b

y : -
|-
- < :
-
: *.
V. 5. "! '
^<"3n
. 10. UJ"73 i<"33
V. 18.22. p"tn
l'XDp
F: . .21. : -^. TTf^t ^'.
22. A1C: &(id. q.
-&'). 23. :
7. . 24. A^CX* tot. vs. (A2Bf).
!Ql^tonica, (16,6-24.) 341
IC fcjtcHttttg bcm ^crrtt gu banfctt* att^ ttnb oBltcb*
XVI.
(Semiramot:^, Se^tei, ^atf^iti^ia, (^liab,
SSenaja, DBeb (Sbom unb Sejet mit
$fat-
tern unb Warfen,
QiffaVi
aBcr mit )='
len ^mBeln;
*
33enaia aber unb 3e*
i)at{ei,
bie ^rie^cr, mit f$!rom^eten, alle*
gcit i)or ber Ji^abe be Sunbcg otteg.
7*3u ber 3^^ tefieilete iDaib jum erjien
bem ^errn ju banfen bur^
^Iffapi?
unb
feine 33rber:
8 ^anUt bem ^etrn, ^rebiget feinen
O^amen, t^ut funb unter ben 3S5ifern
9 fein 3^^un! *@tnget, f^ieiet unb biegtet
10 i^m on atlen feinen Sunbern! *Oi^-
met feinen :eiligen 0iamen! (S freue
fl^
ba *ers
berer, bie ben ^errn fu^en!
1
1
*
fraget bem ^errn unb
fei-
ner ^aait, fuet fein Qlngefic^t aUejeit!
12*ebenfet feiner Siunber, bie er getrau
t)at, feiner SGunber unb feineg SBort,
13*i:^r, ber @ame ^fraei, feinen ^netg,
ii)x ^inber ^atoU, feine Qiuertrpen!
14*(Sr ijl ber *err, unfer @ott, er ritet
15 in aUer SCeit. *ebenfet en3igIi
feine 93unbe, er er^eifen ijat in
16taufenb efleter, *ben er gemt
i^at mit %hxaf)avn, unb feinen (Sibe mit
ITSfaaf, *unb fieUete baffelBe SafoB ^um
9flet, unb Sfraei um etigen S3unbe,
18*
unb
f:pr:
iDir tritt ba^ Sanb
(Sanaan geben, ba Soo3 eure0 ^rBt:^eil8;
19*ba fie
tenig unb gering h?arcn, unb
20 i^rembtinge barinnen. *Unb
fie jogen
\ion einem SSolf jum anbern, unb an^
2 1 einem ^5nigrei jum anbern 23oif.
*
(5r
lieg niemanb i:^nen (Sben f^un, unb
22 jirafte Knige um i^rer tritten.
*
Saftet
meine efalBten nit an, unb t^ut mei*
23 neu ^roV'^eten fein Seib.
*
finget
bem ^errn, aUe Jianbe, toerfnbtget tag*
24 fein ^eil!
*
(Srl)iet unter ben
6. U.L: S)romtneten. 13. U.L: feine
5iuertt). 15. U.L: ef^iec^te.
5. B: tonete mit 6^m6. A: ju tnen. dW:
genb.
7. B.dW.vE.A: %n bemfelben 2;age. B: bergab
ba S). j. e., ben . ju ioBcn. dW: lie^ 2). i^uevfi
banfen. vE:
g. e. ^aU :preifen. (A:
fe^te 2). 5.
Dberjien5lffa^^...?)
JB. 8-22. SSergl.
^f.
105.
8. machet tunb*
9. . u. f^.
il)m, b. t>on ... B: @. {!m, iobjtnget
im, betrachtet aiie
f.
3.
Semiramolh et Jehiel et Mathalhiam
et Eliab etBanajam etObededom; Je-
hiel super Organa psalterii et lyras,
i5^t9.
Asaph autem iit cymbalis personaret;
*Banajam vero et Jaziel sacerdoles 6
canere tuba jugiter coram arca foe-
sir.47,ii.
deris Domini.
*
In illo die fecit 7
David principem ad confitendum Do-
mino Asaph et fratres ejus.
(EJ.*i2,4!
Confitemini Domino et invocate 8
nomen ejus, notas facile in popuhs
adinventiones ejus!
*
Cantate ei et 9
psalhte ei, et narrate omnia mira-
Ps.69,33.
i)iiia ejus! *Laudate nomen sanclum 10
ejus! Laetetur cor quaerenlium Do-
minum!
*
Quaerite Dominum etil
virtutem ejus! quaerite faciem ejus
semper!
*
Becordamini mirabihum 12
ejus quae fecit, signorum iliius et
judiciorum oris ejus,
*
semen Is-13
rael servi ejus, fiUi Jacob electi ejus !
*Ipse Dominus Dens noster; in uni- 14
versa terra judicia ejus. *Becor- 15
damini in sempiternum pacti ejus,
sermonis quem praecepit in mille
generationes,
*
quem pepigit cum 16
Abraham, et juramenti iliius cum
Isaac;
*
et constituit illud Jacob in 17
praeceptum, et Israel in pactum
sempiternum, *dicens: Tibi dabo 18
lerram Chanaan, funiculum haeredi-
tatis veslrae;
*
cum essent paucil9
numero, parvi et coloni ejus. *Et20
transierunt de genle in genteni, et
de regno ad populum alterum.
*Non dimisit quemquam calumniari21
eos, sed increpavit pro eis re-
ges. *NoIite lngere christos meos, 22
et in prophetis meis nolite mali-
gnari.
*
Cantate Domino, oranis 23
terra! annnnciate ex die in die sa-
lutare ejus!
*
Narrate in gentibus 24
11. B:(Etar!c. A: ^raft.
dW.vE: ^erriid^feit.
12.
f.
3cid)cn u, ber 3ied)te feine ajlMttbeS. B.
dW.vE.A: ertte.
15. B: beScrtS ba ... taufenbjleefc^ied^t.
dW.vE: auf ba6 ... A: auf t. @efl.
l^in..
16. dW.A: tcaergefc^irorenbemS.
19. dWtx^rnoc^eineg. Sinja:^th)aret.
20. B: njanbeiten.
dW.vE.A: on 33. ju 25.
S5.23aS.iBergi. .
96.
23. B:@inge...bu9anse^Sanb? dW.vE:^uifei
Ps.96.
342 (16,25-^39.) Chronicornm
XVf.
Arcae dei JBlerosolymant translatio et tentorium,
civ ,
.
^^'
ahsTog
^ im
70 ^.
-^^
^
y
aal 6
.
^7
^o^ct yai -
, xat
.
2
/
,
, ,
29
.
^
,
.
^0
^
,
&
-.
^^
&
6
,
& .
^"^
] ,
Kcd
iv .
^^
,
.
34
' ,
&, .
3^
'
,
, &
,

&,
, &
.
^^
6
,
6 *
.

^^
'Aaacp -
(^ ,
- .
^^
( ^-
, ^ -
^
.
^^

26. : sQavyq (FX: .).


27.
2*
(41|). EFXf (.
).
28. CX (pro .).
29. : ...
*
(alt.) .
31.
*
. &. : ).
32. :
.k^* (2|).
35. :)'. ACX* &.
. (2|).
37. : (* : )... '.
FXf
(. .) et (in f.) .
38. Alex
(bis): {^Jdid. A2B et
AI
alibi). AI
:7(yti:7t(-ij/ A2B). : t? .
IT ,* V
-
IT : :
^^in :nto
^'-
nin'^n
^^^^b^^
27
:
<
IT
j-
vT |-
f.
"^ .:
< \ i :
: :
KT \- J f
-
J : :
|-
t/ ^iDS nin^b ^^nn ;3? ^insso
: j:^a r
- iT j t
^nnntun vbsb ^n::i^ hnra ^.i^t
^ -; (- :

^ j :
< :
:
^ ^
-
:
-
:
^
\-
'^
vnkn b:^ni hnyur: ^/^ 3
i :
J : - -
< : :
ikib/3^
h^t\
12^^-^
xrhu \^ D^i:a32
:
-
<- :

JT :
-
iiDDi'^ 5^ : i2-ntii-bDi nnbn
vb^?^
33
. :
-
:
^
-:
"^
: .
-
^-'\-
VT

:
j*
: - - j-;
<
IT .; :
"
^^ tDbirb
"^3
3ib
'^snb
iinnpi ^DruD*^
^nb^5 W'^tin
j^:
'-
:

: j
v:
Db hiiinb Q'^ir^n-i^a ^iDb-^sm
-
: VT IT

: j
"^
: :
bbni ^^"^
3?n-bD
iinns^^'i abipn
: -
:
"^ < :
-
: nin^b
^-
''Dsb tD-nT3?'i
37
:
: J
-: : -.|--
linsin '^Dsb nn^b 'i'^nsb^ s:)C^b
' ; IT s" :
:

: :
.;.:
y i : j
-
:

ans: inipl roi)uti3i tD-'iD an'^n.^i
sv:

: AT : j

w
-.1-
1
^ :Dn2??Db rvzrr\ r.n^T-p39
j-
:
^
I-: I : ' :!.
''b D'^bnn Vn^ii ihn piix
V. 38. '
"Jim^^
<"32
24. inttet nlien S3.
25. unb erijoben ber . . : eifdjredEii^. dW.
vE.A: furc^tBar.
25. oUc e>. fect SBIFet.
27. ^rod)t u. J^errlidjfeit ifi b. if)m, 95iad)t m.
SSoMttc ftnb ... B: tarfc u. gr^iic^fdt. dW.vE:
^ u. ^r. ... ((S^i'c) u. Sreubc. A: ) u.
^nx\. ... ^raft . gr. an
f.
SoW^.
1* Q:^tvnic0. (16,25-^39.) 343
SoB= Mttb attflieb cr iettft bor bcc Sabe*
XVI.
Reiben feine ^crrUc^feit, unb unter bcn
25 5ifern feine Sunber! *iDcnn .ber
^err ifl gro unb
fe^r ,unb ^err-
26 6er atte 5tter. *iDenn aUer
Reiben @5tter f(nb ^en, bcr ^err
27 aber fjat ben Fimmel 9.
*
(SS
{iei;et l^errIi unb :9^or i^m, unb
ge^et gen^altigii^ unb fr^lic^ ju an fei-
28 nem Drt. *33ringet i)n bem ^errn,
ii)r 33ifer, bringet ^cr bem ^errn (S^re
29 unb 3)! *S3ringet :^er be ^errn
Oiamen bie (S^re! bringet efc^enfe unb
fommet or ), unb >ben ^errn an
30 im i)eiiigcn ! *(S frte )
aile Seit! r :^at ben (SrbBoben bereitet,
31 bap er nit betegt nnrb.
*
(So freue
ber ^immei unb bie (Srbe fei fr5^'.
,
unb man fage unter ben Reiben,
32ba5 ^^^ '^^^^ regieret. *) 9}ieer
Braufe, unb \0 barinnen ijtj unb ba
i^eib fei fr5^i, unb atleS, tOa^ barauf
33ifl. *Unb
iaffet iuen aUe 23ume
im 2aIbe bem errn; benn er fommt
34 u riten bie (Srbe.
*
kaufet bem
t^errn, benn er ijl freunbi unb feine
35 Ute t^ret enjigii^. *Unb f^reet:
i^ilf ung, Ott, unfer ^eitanb, unb
fammie un, unb errette un au ben
Reiben, ba itir beinem ^eiligen Flamen
36 bauten unb bir io6fagen.
*
eioBt
fei
ber ^err, ber Ott 3frael0, on @ii>ig*
feit
lu
^n?igfeit, unb aileS ^o\t
fage
5imen, unb Io6e ben ^errn.
37 5lifo iief er bafelbjl or ber Sabebe
8unbe0 beS ^errn
^ffaip^
unb feine
S3rber, ju bienen or ber ^abe allejeit,
38 einen j;egUen 5!ag fein 5!agn)erf
3
*
aber
Dbeb ^bom unb ii;re S3rber, t unb
feig, unb )6eb ^bom, ben @o()n
3ebitf)uuS, unb
^offa
3^i;or()tern.
39*
Unb 3abof, ben $riejier, unb feine
33rber, bie ^riefier, lieg er i)or ber
25. U.L:
fall
... aife anbere 6iUx.
29. U.L:
efc^enf ... in l^eiiigem @.
35. A.A: Sob fagen.
30. B: %) irirb bei* (frbboben Befejliget werben,
bap er n. janfeu i\)irb. dW.vE: bie Seit bej^et)ct u.
lonfet n.
31. B.dW.vE: xjl^onig (torben). A: Berrfaet.
32. B: mit bejfen giie.
33. bie SB.
34. B.vE.A:
Sobei ... gut. dW.vE: gtig ...
gloriam ejus, in cunctis populis
mirabilia ejus! *Quia magnus Do- 25
minus et laudabis nirais, et liorri-
bilis super onines deos.
*
Omnes 26
enim dii populorum idola, Dominus
autem coelos fecit.
*
Confes-sio et 27
magnificentia coram eo, fortitudo et
gaudium in loco ejus.
*
Afferte 28
Domino, familiae populorum, afferte
Domino gloriam et Imperium! *Date29
Domino gloriam nomini ejus, levate
sacrificium et venite in conspeclu
ejus, et adorate Dominum in decore
sancto! *Commovealur a faeie ejus 30
omnis terra; ipse enim fundavit orbem
immobilem. *Laetenlur coeli et exul- 31
tet terra, et dicant in nationibus:
Dominus regnavit.
*
Tonet mare et
32
plenitudo ejus, exultenl agri et omnia,
quae in eis sunt.
*
Tunc laudabunt 33
ligna saltus coram Domino; quia
venit judicare terram.
*
Gonfite- 34
mini Domino, quoniam bonus, quo-
niam in aeternum misericordia ejus.
P5.io6,4r.48.*
j;j j|^.^
.
galva nos, Dens salvalor35
noster! et congrega nos et erue de
gentibus, ut confiteamur nomini sancto
tuo et exullemus in carminibus tuis.
^*^'g*'"'*Benedictus Dominus Deus Israel ab 36
aeterno usque in aeternum, et dicat
rieSe.*
omnis populus Amen et hymuum
(lCor.14,16.
DomiUO.
Reliquit itaque ibi coram arca 37
foederis Domini Asaph et fralres
ejus, ut ministrarent in conspecln
arcae jugiter per singulos dies et
vices suas.
*
Porro Obededom et 38
fratres ejus sexaginta octo, et Obed-
edom, fiiium Iditlmn, et Hosa consli
tuit janitores.
*
Sadoc autem sacerdo 39
tem et fratres ejus sacerdo tes coram
Ps. 106,1.
15,24.
27,10.
29.
.* Domino.
36. S: h. Deo.
nabe. A: ^arml^erjtgieit.
35. 36. S3gi.
$f.
106, 47. 48.
35. B:
@rife ung, bu . unfre ^U. dW.
vE; unfrer ^ife!
36. ipvad} 9i. u. lohte
37. B: in bent t^ai auf einen ieben X, bef^ieben
ijl. dW.vE: beftanbig,
%.
fr
X.
344 (16,40-17,70 Chronicorum .
XVI.
Vempli aedificandi consilium.
iv jy
-
,
^^
avacptqsiv
im -
,
)tai
,
icp
- .
^^
\ &
,
- '
^"^
&, .
^^
& 6
, / -
.
1
J^al /Jav\8
, / &
'
,

.
^
&
^' iv ] ]
, 6
.
^
iv zrj
iv &,
^
/
' -
iv .
^ iv
' -
,
iv }
iv .
^'
&iv
,
( (,
'
^
ivv -
,
"
-
;
'^
) '
'
ip&v
39.
Bf
(a. .).
40.
*
(pr.) . : .
41. CFX: . ^: '& (-& 2
et Aialibi).
42. FX: . ... ^...
}. (pro . ) de.
2.
*.
3.
*
).
4. : . 8.
5. EFXf
(.
(.) (. : ,.
6.
Bf (. .)5 ...
*
. ."laq.
(AXf,
2
in-
ter uncos) ... .
7. AiCX*';yo)(A2Bt).
1 : :
r:
-'. -
: 'j- :
"b^D^^ n^5?bi "^psb )2\ nbipn
V/.T t
. .1 -
VT VT u
-b5>
nii:2
nS'n*^ niinn h'insn
-
KT

^
j. -: : j- :
-
: I I
JT
VT?
7
1" :

:

: . :
j. -:
: -
on^sri tinon bi3?b
^3
riin^b42
VT: I : -
IT : r \-
^:^^
%^b^n i^
^b^i)
o'^i'^^tnb
j- : A v:
IT j :
: -
:
j
VT
"^
j :\"- -
\j
~
1 K. :
I
' V !>
: VT /
-

: : r j- . -; |- :
-
-
I JT
"^
V
V
-

T-; IT
jT^nn
*'
IT
V
<-
I
: - }-
.
er : r
^to^i Tinnbn ^xn^
b '''n^-b^^ ]n
- -: '^' : IT :

r. -i ;

"^
1
- :j- -
V
:-
. MT

V "^v:
i^mh
in^-bi^ Nnb^^
":
%n'^i
I

1 VT
V . "^v: j- : :-
it)i?i n ^hnr i^n-b^ n^tjiii Ttb
^
j- . :
- j V :
-
IT :
><'
n^sn ^b-ninn nni^ i^b nin^

V.-
-
^
r V : VT
-
j AT :
I

-
:

: - < j V
IT
vr

: V ...:
iv
*. -;
-
^nDbnnn
-
bb^i ^^^)
6
: : V -;
"^
j : J :
^ :
. .^ .
jv -:
^
..
: j
:
^b ri'^Dn->ib trub -rn^h "^^a^J-n^i
V r.
: I VT

v
-
j : - : -
-
: -: j
^D^ nikn:s nin'^ h)2^ n Tnb
'-:
t: jt:^ -t < 1
]iin *''^.^?'
i^l?^?"!^
T^'^i?^
40. B:
fief. dW.vE: Bc|l.anbt(i. A:
fr
u.
fr.
41. bcitnf. . B.dW.vE.A:
Siuericfenen.
42. B: Snilcumcntcn ben qbttUa)m ^^iebern.
43. B.dW: ivanbte \i). vE:
f^^rte jurfirf. dW.
vE: ju becjv^cn.
^a^ ir. S3fr9i. 2 (Sam. 7.
1* l^tontea* (16,40-17,7.)
345
iCie SSo^ttun bc errtt gtt iBeoit Stat^an an abib a ebern^au*
XVI.
SBo^ung be ^errn auf
bcr i;e ju
40i6eon, *baf fic bem i&crrn tglich
33ranbo:^3fer tf^Un
auf
bcm 33ranbo)3fcr-
aitar, bc3 3)iorgcn0 unb be Qi6enb0,
tie 96fielet
im cfe^
be ^errn,
41 ba6 er an Sftael
geboten ^jat} *unb
mit ii)nen i^eman unb 3ebit^un unb bie
anbern (Exwi^lUn, btc mit S^amen 6c*
nannt nmren, u banfen bcm errn, bag
42 feine te n?rct etuigUi^j *unb mit
i^nen ^eman unb Seblt^un, mit ilrom-
)pum unb (i'^rtibun ju Hingen, unb mit
(Saitenf^ieten otte. i)ie Jtinber aber
Sebit^un^ mte er ju Zf)oxi)ninn.
43*5iifo jog aile0 3SoIf ^in, ein iegiic^er
in fein ^, unb iDatib ie^rete
^in, fein *au ju fegnen.
XVII. (XVIII.) @g Begab
f{,
ba
iDa^ib in feinem ^aufe tno^nete, f:prac^
er
in
bem ^ro^^etenS^at^an: 6ie^e, i^
Vro^ne in einem (Sebern^aufe, unb bie
abe be ^unbc^ be ^errn ifl unter
2ben S^e^^ic^en. *0Zat^an
f^3r
ju
5)ai)ib: Me, in beinern erjen
ifi, ba t:i)ue3 benn @ott ifi mit bir.
3
*
016er in berfeiBcn ^ tarn ba6
-Sort ottcg
in
^iat^an unb
f^r:
4*e^e t)in unb
fage 3)aib, meinem
Stwt^U: f^jri^t bcr *err:
foHfl
mir ni^t ein ^Bauen ur SSo^nung.
5*5)enn i^ i?aBe in feinem ^aufe gc*
to^net i)on bem Xage an, ba i bie
^inber Sfrael au^f^rete, aufbicfen
^ag, fonbern Bin genjcfen, bie
^ttc genjcfen ifi unb bie So'^nung.
6*So gen?anbeit :^aBe im ganzen
3f-
rael, "^aBe i ju bcr 3fliter einem
in
Sfraei je gefagt, bem i geBot ju
n?eiben mein Coif, unb gef)roen:
SKarum Bauet i^r mir nit ein (Sebern*
7'^aug? *(So
fpri nun aifo ju meinem
^ncte iDa^ib: 6o f^3rit ber ^err
3eBaot^:
3
:^aBe bi(^ genommen ^on
ber 2eibe hinter ben
@fen^ ba bu
40. U.L:
S3ranbo)3fergaUar.
2i,29.iRg.3,
tbernaculo Domini in excelso,
**
quod erat in Gabaon, *ut oirerrent40
holocausta Domino super allare ho-
Lv.eSSi.
locautoraatis jugiter, mane et ve-
^^'^*'
spere, juxta omnia quae scripta sunt
in lege Domini, quam praecepit Is-
raeli; *et post eum Heman et Idi- 41
thun et reliquos electos, unum-
v.3t.
quemque vocabulo suo, ad confilen-
dum Domino, quoniam in aeternum
misericordia ejus; *Heman quoque42
et Idilhun canentes tuba et quatientes
2Ch.29,27.
cymbala et omnia musicorum Organa
ad canendum Deo. Filios autem Idi-
thun fecit esse porlarios. *Rever-43
2Sm.6,i9s.
gugqug ggt omnis populus in domum
suam, et David, ut benediceret etiam
doniui suae.
8!f7'?i''ciM|.
Cum autem habilaret Da-
XVII.
vid in domo sua, dixit ad Nathan
Prophetam: Ecce, ego habito in
domo cedrina, arca autem foederis
Domini sub pellibus est. *Et ait 2
Nathan ad David: Omnia, quae in
corde tuo sunt, fac; Deus enim
tecura est.
*
Igitur noete illa factus 3
est sermo Del ad Nathan, dicens:
*Vade et loquere David servo meo: 4
Haec dieit Dominus: Non aedifica-
bis tu mihi domum ad habilandum.
Ef.66,1.
*
]>(gque enim mansi in domo ex eo 5
tempore, quo eduxi Israel, usque ad
diem hanc, sed fui semper mutans
loca tabernaculi et in tentorio *ma. 6
nens cum omni Israel. Numquid
locutus sum saltem uni judicum Is-
rael, quibus praeceperam ut pasce-
rent populura meum, et dixi: Quare
non aedificastis mihi domum cedri-
nam? *Nunc itaque sie loqueris ad 7
servum meum David: Haec dieit Do-
ism.t6,ti.
minus exerciluum: Ego tuli te, cum in
pascuis sequereris gregem, ut esses
lBg.8,19.
40. S: vesperi. 42. S: can. Domino.
3. S: Domini. 5. Al.f (p
Isr.) de terra Aegypti.
1. untevXepp, vE: Seitt^etn. 2. Begeben? dW.vE: ging . Seit ju3. . 2.
4. B:ba6^au6.
[ju2.].
5. 8eogcnt)oj^. 5u j^. u.o.einet as.jur ottbetn. 6. B: mit ganj
3fr.
^ingetvanbeit. dW: Sol^in
iB: l^aiie au6 ber ^, in bie &. unb
fo
einer ia) tranbeite ...
346 (17,8-18.) Clironicorum .
XVII.
Vempli aedf,candi consilium.
im ',
^

' oQ&y
8& tovg
&
cov
, .
im
.
^
& -
(,
^
, &
& -
^^
,
&, ,
.
**
& \
&^
,
,
, .
^"^
, -
& .
^^
',
)
, '.
*^
' -
^ , 6 --
.
^^
,
^
/.
^^
6 /:
^-
,
6 ^,
;
^^
ivv&
, 6 &,
-
,
&,
,
-
6 .
*^
&
'
Javid
; ,
7. EXf (a. 7.) . 8. : )6&! (ut
semper). 9. ^(pro '.) /.. *
;\
lO.EXf (.7.).
^*otxor
(2|). 11.
*
. *
(a. &.) (2|). CFX:
'.
13.
A2Bt (a.
.)
oVrojv. 14. FX (pro .)
). 16. *(?): 6 &. 17. ^: &;
{A1CF). 18.
FXf (.
.) 5ca.
EX: i (pro Kai )).
n^"^^i'^
:^^"'^
^'/2iv'^^ ^3 nvnb
s
jv : iv 1" : r
~ ^
y

j : r
-n^ n'^iDiiii nrD^Dn ^^ Bbri ri^r
V
I : - IT r :
'^
jv -: : J :
Uta tib ^n^tri TT^DS^o ^^^-^3
j : - : IT y:
-'.
:
- ; :
.
^3?::3)
b^^to^ ^^itj^ ipri"
ij- :

:
-
:
^<
:
- ":
iiSD^Di^-^^bi ii3? ^^
Nb'^ r^hnr^.
IT
I* V.V -: |-
-
: :
-
i" :
<- -

: I
. - . -:. :
Ja'. I
"^
V
: - :

:
"^

: j
-
IT : Ji '. V : . .
V- i'i j -
-d:p nDbb h'^h^ iiiibti-'^S) riNnm
vjv / . < : IT

:
-;|- ' "

:

r-
-:
:-
: : j
": -
j :
1. -:
IT
-
:
^
-^5b
''^
pb '^b-nsn^ .^^ini n^b
I

: - :

: j :
^
^. : :
^'^nin'^on ^53 ^^ ^^
}: -: " -: JV -: |- j
'^npii iin'^nTOrii'}
:^^3?b
^C^^^'
}: :

: : at
-
c 1
-
D'^nnirn bb3 :bi2?-i5? liDirj
j :
-
: IT
-
' <-
3 r\^sr\ lirnn bbD^i nbi<n
y:
.
Iv Av
- I
J I.
"^
V :

:'^1-b^^
\n
vt
'^
V I
^^b
^
^^^
Tib^an iin^i
i6
j
: V
V.-
V JV
-
T-
-: -
,
i^-
* -: >
' j
na^sni
%nb.ii
V?.''??
^^1
i^ij^niir
'^^^]
pin"))2b 'n^n3?-n'^3-b:j?
I "^v:
jT : XJ-:
|-
-
VT IT s
!
^iDDb T^iii ni5? ^'^Dii'-.TO
18
j : / V.V

-y -c j I

:
IT
jJ : :
- .
^
-
:
W'
:
~
7. dW: jum ^rfien.
8. oUe b. ^. : tie bcr iJZamc ber r. bic auf bcr
(Srbe finb. vE: giei^ bem 01. dW:9i.bcn@r.ouf @.
9. B.dW:
auf (an) feiner @ieiie ttol^nt. B:
ien. dW.\E:
Ziagen.
10. B.dW:
fo
i^aU ... gebemt^tgt ... (anges
jeigt). vE: unb nun erf. bir.
!^l^tontca^ (17,818.) 347
Btattt fur^SfracI. abtbS Stntnjort an ^lat^ait. XVII.
foUtcli fein ein %x^t ha mein 25oif
8 3fraei, *unb 6in mit bir getrefen, n?o
bu Eingegangen Bifl, unb i)a6e beine
f^einbe ausgerottet or bir, unb ^aBc bir
einen ^amen gemacht, n^ie bie roen
9 auf (Erben 9]amen i)a6en. *3 tiM
aber meinem 33olf Sfraei eine @ttte
fe|en unb n^iil e0 :pfianjen, bag eS ba*
felbjt njo^nen
foU
unb ni^t me^r Be=
n>egt terbej unb bie 6ijfen ^tnU foflen
eS me^r ftt?en, njte ort;in
10*
unb 5u ben ^it^n, ba ben 9i*
tern gebot ber mein 33oif Sfrael; unb
\m atte beine i^feinbe bemti^igen,
unb oerfnbige bir, ba ber err bir
Hein J^an^ Bauen n?iil. *2enn aber
beine 2^agc au^ ftnb, ba bu Eingei;ejl
ju beinen 33tern,
fo
tviU beinen
Samen bir ermetfen, ber beiner
(Boi^m einer fein fotl, bem tritt fein
12^nigrei befttigen. *^tx fott mir
ein i^au bauen, unb n?ill feinen
13@tuEi beptigen en?igi. *3 h?ia
fein S3ater
fein, unb er fott mein So^n
fein. Unb toitt meine 33armEerig-
feit nit on i^m n>enben, n?ie fie
on bem gen?anbt abe, ber i)or bir tar;
14*fonbern nntt t^n fe^en
in mein
^unb in mein ^nigre etrigi,
ba fein Stu^I befinbig fei
etrigU.
15 Unb ba &(atiian atten biefen
2orten unb (^ mit 3)atb rebete,
16*fam ber ^nig i)ai)ib unb blieb or
bem ^errn unb
fpr:
3er i)'m
,
^err Ott, unb na0
ifl mein ^an^,
ba bu m big :^ie:^er gebrt
:^aft?
17*
Unb ba i)at bic^ ju mcntg ge-
but, Ott, fonbern ^aji ber ba
i^auS beineS ^net i)on fernem
Bufnftigen gcrebet, unb bu i)afi ange=
fe^en m al in ber e^alt eine
2)enfen, ber in ber ^^t Ott ber
18 <err i^
*
28 fott ^a^tb mc^r
fagen
ju bir, ba bu beinen ^net Eerrl
meji? erfcnnejt beinen ^net.
(lux populi mei Israel, *et fui lecum 8
quocumque perrexisli, et interfeci
omnes inimicos luos coram le, feci-
que tibi nomen quasi unius magno-
rum qui celebrantur in terra.
*
Et 9
dedi locum populo meo Israel: plan-
labilur et habitabit in eo, et ultra
non commovebitur, nee filii iniqui-
tatis atterent eos, sicut a principio,
*
ex diebusj quibus dedi judices po-10
pulo meo Israel, et humiliavi uni-
versos inimicos tuos. Annuncio ergo
tibi, quod aedificaturus sit tibi Do-
2Sm.7,i2s.
Hiinus domum. *Gumque impleveris 11
ich.28,G.io.^lgg
luos, ut vuds ad patres tuos,
suscitabo semen tuum post te, quod
erit de filiis tuis; et stabiliam regnum
ejus. *lpse aedificabit mihi domum, 12
22,10.28,6..
gj.
firmabo solium ejus usque in ae-
2Sm.7,i4.pg.ternum.
*
Ego ero ei in patrem et 13
89,27^Ebr.i,jpgg
gj,||^ jj^jj^^ jj^ filium, et miseri-
cordiam meam non auferam ab eo,
sicut abstuli ab eo, qui ante te fuit.
*Et staluam eum in domo mea et in 14
regno meo usque in sempiternum,
et thronus ejus erit firmissimus in
perpeluum. *Juxta omniaverbalS
haec et juxta universam visionem
istam sie locutus est Nathan ad
David.
(Gn.32,10.
2Sw.7,19.
Cumque venisset rex David et se- 16
disset coram Domino, dixit: ()uis
ego sum, Domine Dens, et quae
domus mea, ut praestares mihi
talia?
*
Sed et hoc parum visum 17
est in conspeclu tuo, ideoque lo-
cutus es super domum servi tui
etiam in futurum, et fecisli nie
speclabilem -super omnes homines,
Doraine Dens.
*
Quid ultra adderelS
polest David, cum ila glorificaveris
servum tuum et cognoveris eum?
11. B:l^ingegangen mitb. 35.
13. B: Ute. dW.A:
absieben. vE: i^^m n. enti
jiel)fn.
U. Brbefianbtg bleiben lajfcn in meinem^. d\V.
vE:fcjiflci(en...fefl(fie:^en).
15. gerebet l^attc
17. dW: Unb nun iuar tief ju hJ. in beinen 5fu gen.
vE:
fehlen b. wenig ... B: in ber Drbnung bes
m. (dW: SRenfenv, bu in b. ^. otiSe.-
l^oo. vE: \vu einen l^cl^en ., Sel^oa ott?)
18. B: !jon ber (S^re gegen b. ^n. dW.vE: beineS
^n. B: ba bu b. ^n. erfannt ;|.
348 (17,19-18,3.) Chronicorum .
Xl^H
Tempil aedijicandi consilium, Victoriae Oavide reportatae
^^
,^^8,
,
\
.
2*
\ 6 ^
&
^
6
^
& ,
-
&
,
-
J
&.
22
^ ^^
'
, , ,
&.
23
2^(^ yy^^ , 6
\
^ , -
.
"^^
&
& ,
-
* , {^
, 6 /
.
^5
Q^i fjy^ ,
-
6
' .
^^
, , 6 &,
&.
^"^
^
,
, , ,
.
.
/
, xat &
-
,
^
^ ,
/
.
^ /
19. :KvQif, (. . .
.
., )(
( (sira. FX). 20. A^CX* &6 (2|).
21. **
(2|). : ')...
f
(a.
&ia&.)
&. : '... .
22. : .X^QX* &.(A.^B'i; ).
23s. A*CX* . -.(A^Bf). 24.
*
^^ ^^) 5? ^^^^ nin^o
-
:
-
:
-
J
']\> TiiiDS)
^^ Hin'' :1^^-^3 ^
1 J- : J : . :
-
: - T^ -:
"^
j :
'
:
.:
j

: -;:-:
i
: :
ni>)^3i ^b a^itob b
ib ninsb
j : :
<
; : < j ^ s
:
- ^' '^Dsn nDib ni^i31
.;; : -
s :
: :
jT
- r AT
-
KT ' )' S" :
nn2?i :DNnV^b tih n^Nn niiT^23
jT
-
:
1"
I"
^v r :
ri^n^'-bs? nnn^ ntix niin iiirr^
J : : -
"^
- :<- . -:
-
:
v-:|-
-
U

-
:

bwi rn^'*'^ tn^s-i


"324
< J :
'^
-
:

:
i
:
.
:
r
*
r-
-:
r
j
"^
v:

: :
^
-
r i"
"^-
: : :
'^
.:
"^

:
-
'^
:: JT
- j
_
/ iv : j V J : :
-
rr^B ib niDnb ^i^nr
-n^^ba
AT V ^ :
' ^ ','
~ '
J
'*
: ^^Ds^ bbsnnb
^? ^^^
^s-b?
:
IT
V.
-
: JT
-
:
I-
-
J::-^-
.. -;-
^5?
'^-
'ninb ribJiin :^^
27
; : : - j V >

: : - -
:
hin^ nn^-^3 tr^Dsb bi3?b nisnb
: < -
r
J
Av : : -','
IT : Kt : :
-
^
Ti^^l
-^ '^ XVIII.
r J^
-;
r
:-
V "K

I : : I-

V.V :
Tinb ^ins' h^ii^o ^i^n^^i nsi^

: j
-: * :
-
.'j: : : f --
) :

:
. . 3"i2 'bn
<"32 ib. sJiin^ 'iias)
. 23. i]"Di nsns
(pr.) 6. EXf (a. (.) ^. FX (pro .)
.25. : , (4
*
, .
*
(pr.) 5 (2|).
:5 ( ... .
26.
*
. 27. : ^(^at. FX: 5 ^ <.
2. EXf (.
'.) ^. : ,
3. 2:^()^ (etiam in sqq.).
1. @]^tpntca^ (17,1918,3.) 349
at)ib 5cftanbtc au eine @iee itter bic !P5tlifler xc. XVII
19*tcrr, um beine ^triUcn,
beinern bergen :^a^ bu aUeS fole
groe iDing gef^an, ba bu funb t^tefl
20 alle ^errlic^feit. *^err, e ifl beineg
gleiten , unb ifl
fein ott benn
bu, ijon tt)eic^em trir mit unfern JD^ren
21 gehret ^aBen. *Unb n>o ift
ein
auf (Erben h?ic bein SSoif Sfrael, ba
ein Ott Eingegangen fei,
i^m ein SSoif
u erlbfen unb i^m felbjl einen 0iamen
gu ma^en ijon groen unb fretfien
fingen, Reiben auSjufloen ijor beinern
33oif ^er, ba8 bu au gi^^ten erifet
22Eafi?
*Unb ^a^ bir bein 3Soif Sfraei
jum 93oif gemai^t eigi, unb bu,
23err, fcijl i^r ott gert)orben. *0lun,
^err, baS 2Bort, ba bu gerebet ^aji
i>er beinen Jnet unb Ber fein
aug,
irerbe tra^r etigi, unb f^ue, trie bu
24 gerebet i)a^\ *Unb bein (iiame trerbe
la^r unb gro ett>igi, ba man fage:
er err Se^flot^, ber ott SfraeiS,
ifl Ott in Sfraet. Unb baS ^au^
beineS ^net iDatiib fei
Bejinbig ijor
25b.ir. *5)enn bu, ^err, i)a^ baS D^r
beine Jnet3 geffnet,
ba bu i^m ein
^an^ Bauen tviUfij barum ^at bein
net gefunben, ba er x>ox bir Betet.
26*$un, ^err, bu bifl @ott, unb ^afl
foI
ute^ beinem nete gerebet.
27 *0iun EeBe an ju fegnen ba3
beineS ^net, ba e0 en?igi
fei tjor
bir; benn ? bu, ^err,
fegneft,
ba
ift
gefegnet etigi.
XVIII. (XIX.) 5) biefem
fug
iDaib bie ^^ilifier unb bemt^igte
fte,
unb na'^m at^ unb i^re ^5ter au3 ber-
2 ^^iiijier ^anb.
*
^fIug er bie
9)ioaBiter, ba bie 9)ioaBiter i)a^'ir) un-
tert^nig trurben unb efenfe Br=
3ten. *Sr
fug
^abab fer,
26. A.A:
foi^e ute (ute3).
2Sm.7,23ss.
Dt.4,7.
*Domine, propterfamulumluumjuxta 19
cor luum fecisli omnem magnificen-
tiam hanc, et nota esse voluisU uni-
versa magnalia.
*
Domine, non est 20
similis tui, et non est alius Deus abs-
que te, ex Omnibus, quos audivimus
auribus nostris. *Quis enim est alius 21
ut populus luus Israel, gens una in
terra, ad quam perrexit Deus, ut
liberaret et faceret populum sibi, et
magniludine sua atque terroribus
ejiceret nationes a facie ejus, quem
de Aegypto liberaral?
*
Et posuisli
22
populum tuum Israel tibi in populum
usque in aeternum, et tu, Domine,
faclus es Deus ejus. *Nunc igilur,
23
Domine, sermo, quem loculus es
famulo tuo et super domum ejus,
confirmetur in perpetuum, et fac
sicut locutus es ! *
Permanealque 24
et magnificetur nomen tuum usque
in sempiternum, et dicalur: Dominus
exercituum Deus Israel, et domus
David servi ejus permanens coram
eo. *Tu enim. Domine Deus mens, 25
'^^'"soA'^'revelasti auriculam servi tui, ut ae-
dificares ei domum; et idcirco inve-
nit servus tuus fiduciam, ut oret
coram te. *Nunc ergo. Domine, tu 26
es Deus, et locutus es ad servum tuum
Nm.22,6.
tanta beneficia.
*
Et coepisti bene- 27
dicere domui servi tui, ut sit semper
coram te; te enim, Domine, benedi-
cente benedicta erit in perpetuum.
Factum est autem post
XVIII
haec, ut percAiteret David Philis-
thiim et humiliaret eos, et tolleret
Geth et filias ejus de manu Philis-
thiim,
*
percuteretque Moab et fie- 2
rent Moabilae servi David, offeren-
tes ei munera. *Eo tempore 3
percussit David etiam Adarezer re-
2Sin.8(
7,28.
19. oUe r#c. B: aife bie gr. iDinge. dW: aU
bie roe gct^. u. funb gegeben . b. r.
20. nad} aUem bad tote ...
22. dWtju beinern 33.
23. vE: cr^eien
)^ beinem An. ... fiel^e feji.
24. B: 3a es tnffe ft)., u. b. 9^1. gr. n^erben. dW:
ioerbc to., u. eS er^errii(|e
fi^
... \E:
fej^ foil e^en
. gr. fein b. 91. A: (SS bieibe and) ...
21 . AI. : Quis' autem est.
25. mein ott. dW:
faffet
b. ^n. [bag ^erj]. vE:
:^at es b. ^n. ermo^t. A: iBevtrauen gefunben.
27. B:llnb nun bu i)a^ bir vorgenommen ... \(i bu,
^., )|1 es gefegnet u. e n)irb
gef. fein in @w. vE:
benn tenn bu 3. e6 fegnefi, fo
...
^a^. 18. a3erg(. 2 <S>am. 8.
1. vE: 5:od^terilabie.
2. B.YE:S)aib Anette h).
350 (18,4-13.) Chronicorum .
.
Victoriae Oavide reportatae.
aikhft J^ovk 9^
.
^
/
. /
J
.
^
& /-
&^ .
/
.
^'&
/(-
]
/,
(.
/\ -
.
"^
/
-
, .
^

/1\
'
.
^
&
,
^^
/
{
-
),
.
^^
6
/
^,
\ |
.
^"^
!}
, ,
^^
& '
/.
/
' -
.
4. : /, (: J.; F:
*
^/.).
CX* 3Tf CwV.
5. EX: 14
(non'AQaauuo ut A^B).
6. EFX: .: '...
*
.
8. : :
9. : (eti. VS. 10). EFX: -.
10. A^:JilQ{:Aioli, k'^-ZAi).). (fer)t(n.
yg.
et
^.
et .)
(AFX*). A^CX* . .
(A2BFXt).
lt.AiCX*o/9af7t/.
(A2Bt).
n.B.jiiaa. CEFXt(a.xoi;.)T^.
13. EFX:
^. A*(?)X; .
n'^ssnb iMbs nn-nn nnis-'nbti
^15^/2)0
T1T ib'^1 :iras iT
4
^
h^th^ 3?5 nsS vh\<

IT
-: <- : : 1
.
jv
h^r\
2?'^
^hy^ t\^ tib^i anirj^^i
<-:-
:
-
j ';. )
:
t:^)2 ^D^n ^ni^i n:Dr^-bs-^
)
v.\

'" -
-: - :
-
J-
-:
-
T-;r
i<-- AT ' V
JV vv.
:--:,!
^
<-
r ,. ;- :
:
hin*^ ::?3in ^ \^5d d^^di?
: - <- AT : j
: I
V '"'h'
^ np'^i j'nbn <
bis ^^iib
7

ij-
. -
^
'
IT
j. -:
"^
v. : :
'^^n^^-bs? '^^Ti "ttii "^tkxa nw^
: - - J.-:
- j :
<
<-
: :
:- ^
:
ntHD
^'^
npb
"^ nr r^^m
... ^^
; . f {,_ ... ... . ;
J
V :
^
JT JT : JT
-
) : :
-
IT : :
- <f
AT
-
: 7 JV t. ~
* * ~
.
vi:-
'}:
:
- -: VT

JT
<
j :
IT
-: ' j- : -
'

iv
aibti3b ib-bi^^trib Tib^y^n-bi^
: : J JV
-
"^
JT j ~l

-r

:3^ triDD! ^bs bS^
"^^^
^
: 1 .. . ^ y : : vat :
- -;
nin'^b ^ Tib^an
^? Dn^-aan
7 .:

_

^ JV
-: -
:

~
liia;:? ^r:^iT\ hv^ir/s^^i am^^/3 D'^inn
I - j : .

< : 1"
J- :
- : " -: | : :
bi^Siii
'
:b^5 ^ n^irjrais
. IV
v<T-
^j JT :
mb
0*^1:22?
m-bi)
^%"*
d^d'^sd
: J T-:
^
<-.:
"^
^ :
- :
bbs
^^^-
hin^
::?'^
^-: :
:
-
<
-
: Tibn
. 10. 1
'^^
!l^totttca*
(18,4-13.) 351
atitb @iege er a^abifcr, bic @^rcr iDamaffu^ xc. Mnxq Si^ogu XVIII.
ben itbnig ju 3o6a in ^cmat^, ba er
^injog, fein Seiten [6 am
4Saffer ^)). *Unb iDa^ib geu^ann
i^m ah taufenb 2agen, fielen taufenb
unb gtcanjig taufenb 9)
in
^uj unb iDaib ert'^mete atle
SGagen, unb Behielt ^unbert 2agen
5 brig. *Unb bie Jprcr on -
maffug famen, bem ^abab (Sfer, bem
^5nig gu oha, ju :^eifen. Qlber i)aib
f^Iug berfeibigen 6i^rer jtrei unb jn^an-
6ig taufenb 2)?ann, *unb iegte S3oif gen
iDamaffug in ^S^rien, bag bie <B^xtx
iDaib untert^anig njurben unb brauten
i^mefenfe. i)enn bercrr l^aifi)aib,
7n)o er l^injog. *Unb iDaijib na^m bie
golbenen tIbe, bie ^abab (Sfer0 ^nete
Ratten, unb 6rte
fie
gen Serufaiem.
8*5 na^m iDaib au0 ben (Stbten
abab (SferS Xibe:^at:^ unb ^) fe^r
toiel (Srj, bat>on baS e'^erne
2Jieer unb ulen unb eherne efe
9 mte.
*
Unb 'ca i5:i;ogu, ber ^5=
nig ju emat:^, Prete, baf
aijib aUe
^abab ^ferg, beS ,^ntg0 gu Bo-
10 ba, gefgen i)atUf *fanbte er feinen
<5o"^n ^aboram gum ^nig iDaijib unb
lieg i:^n grben unb fegnen, bag er
mit abab (Efer gejtritten unb i^ ge*
fgen t;aite^ benn il^ogu :^atte
einen Streit mit abab (Sfer. 5
alle golbene, filberne unb eherne
eff
e
11*
"heiligte ber it5nig 5)ai)ib bem ^errn,
mit bem Silber unb olbe, ba er ben
Reiben genommen ^atte, ne^mU ben
^bomitern, 9)loabitern, 5lmmonitern,
12^^iiijlern unb 5imalefitern. *Unb
5lbifai, ber <Boi)n Qtxuia,
fug
ber
(Ebomiter im Saljt^ai a^titiin taufenb,
13 *unb legte SSoif iniSboma, bog aile (Ebo-
miter iDaib untert:^nig tvaren. iDenn
ber err
^aif i)ai)ib, n?o er ^injog.
6.U.L:(S^na. T.UXtbiegibeneiS^.
8. U.L: (Erje^. 10. U.L: glbene.
gern Soba regionis Hemath., quando
perrexit, ut dilalaret imperiuiu suum
usque ad flumen Euphraten.
*
Ce- 4
pit ergo David niille quadrigas ejus
et Septem millia equilum ac viginli
2Sm.8,4
jos.millia virorum peditum, subnervavit-
11,6-9
q,ie omnes equos curruum, exceplis
centum quadrigis, quas reservavit
sibi.
*
Supervenit autem et 5
Syrus Damascenus, ut auxiliiim prae-
beret Adarezer regi Soba. Sed et
hujus percussit David viginli duo
millia virorum,
*
et posuit milites 6
in Damasco, ut Syria quoque ser-
viret sibl et offerret munera. Adjii-
vitque eum Dominus in eunctis, ad
quae perrexerat.
*
Tulit quoque 7
David pharetras aureas, quas ha
buerant servi Adarezer, et allulit
eas in Jerusalem;
*
nee non de 8
Thebalh et Chun, urbibus Adarezer,
iBg.7,t5.'>3.
aeris plurimum, de quo feeit Salo-
;i7.38.4.
j^Qjj mare aeneum et columnas et
vasa aenea. *Quod cum audisset 9
2Sm.8,9.
Thou rex Hemath, percussisse vide-
licet David omnem exercilum Adar-
ezer regis Soba, *misit Adoram fi- 10
lium suum ad regem David, ut
postularet ab eo pacem, et congra-
lularelur ei, quod pereussisset et
expugnasset Adarezer; adversarius
quippe erat Thou Adarezer. Sed
et omnia vasa aurea et argentea et
aenea *consecravit David rex Domi- 11
no, cum argento et auro, quod tulerat
ex universis gentibus, tarn de Idumaea
et Moab et filiis Ammon, quam de
Philisthiim et Amalec. *Abisail2
(^',!* vero fihus Sarviae percussit Edom
in valie salinarum decem et oclo
milHa, *et constituit in Edom prae- 13
sidium, ut serviret Idumaea David.
Salvavitque Dominus David in eun-
ctis, ad quae perrexerat.
3. B:
. ju. vE: ijon Sobas^. B: feine
10. i)atu e. (Str. ... eu* aUctlei ... dW: i!^n ^u
3) ju jieilen ben %I^ 5ij. dW: gvnben am frogen bem S'^ifem u. ii;m icf ju tonfc^en.
^tvmc. vE: begrnbeu bi jum. vE: feinem SBol^lbefinben.
C. B. Ijefe^te ba bamafcenif^e <S.
r
^
f
^
8. tie . u. tie ci)ernen . ... 12. dW.vE: bie CE. ... MX ber 3^ (3?}.
352 (18,1419,6.) Chronicorum .
XVIII.
Missi Davide ad Manonem nuncii male aecepti.
^^
Kai /Javid
,
, -
.
^^
,
,
^^
'^
.
y ^
*^
&&.
'
/
'.
XIX ,
&
^
,
\ ^
'u4vav .
^
/'
,
6 .
Kai /\ -
.
& / 14
.
^
'
^/
;
,\ -
& ;
^
/\
,
,
-
.
^
&
/ .
( -
^, 6 '
^ .
^
&
/4,
-
&
14. 2:
. 16.
Bf
(a. IfQ.) . 17. CEFX:
.: XfQi&i . ^.
2. A1CEX* 6<;^ (2|). 3.
*
. A^C
X*(A2Bt). BEXra/tiEXtaAr^). A^BCEX:
^(' ^). A^: (: '-
,:{_)). A*CX*(uIt.)xoit(A2B]).
5.
EXf (. ,) &) (FX: ).
6.
Bf (. .) .
^
: \ {. S. -
A^CX; : . ).
:
-
"^
" :
-
7 7.:

-
t:Dtin^i s^ns^n-b^? n^^^n::^-^
i
-:
S
: :
-
-:
(
' -
t -;j : }:
-;r

: - - j : : -
Tb
D'^Dt^n m-'^Dn^i ^nbsni
t- : :

y
| :

: - :
3 ' -
''''!
XIX.
(.TT
-
-:
r
:
-
. IT : - V : 1 / :
'- I ~
I"
= J
jv
I
j

JV V v: iv
V
-
ncn '^'B^f
rn^ ni'-^s sriD-p
V V
-: | V
-
j -:r : :
-
-r ^- :
-
r : ! vsv
"^
V
:
-
-
^it \im^'] ntinDb i^Dn-bx li'/sr
3
'^^ vib nb5-^3 Ti^b'^ra
^^
b.^lb'^
'Tisfrb'i npnb ')^2?i ^^n
'-
-
_/ l.
"
KT T-: jf I V r
;
-
~
.
y
-
y.,. ..
:
-
"b? ^^
'
bb,5
nb':5
"
j r
I
: j- :
-
-:
;
. V
-
V < -
: j -:
IT
.
-;
IT : r ' - j- : :
-
!
rjbii ^ti?
^53^1 'j^DH nbt^jn
^^
-'/
nnb "i3trjb 3-53
V. 3. i<ii!;n
>"3
14. :
erfc^affte.
vE: fc^ope.
17. B.dW.vE.A:Unb bie <B. 2). ioaren bie ^rfien
lux ^. (leiten) be .
ap.l9. SSergi.;^. am. 10.
i
! Sl^tontca. (18,14-19,6.) 353
S5at)tb feamte. icS3otettai)il)tiOttattOtt9ef($dnbct XVHI.
14
2ilfo
regierte i)alb Ber ba^ ganje
Sfraei, unb 'l^anb^ abte 5 unb e-
lre^tigfett aUem fernem 3Solf. *5oaB,
ber <Boi)n
3eruia, it?ar ber ba ^eerj
Sofa^iit, ber ^ Qi^ilubS, ivar
16 Rangier} *3abof, ber @o^n 5i^ito6g,
xmb QiBlmeie^, ber ^ ^lBjaf^arg,
iaren $riejier; 6aufa tvar ^Sc^reiScr;
17*S3enaja, ber o^n Sojaba, tvai ber
bte ret^i unb ^let^i. Unb bie erflen
<S^ne i)aijib0 n?aren bem ,Jl5nige gur
^anb.
XIX. (XX) Unb biefem fiarb
^af)a&, ber ^nig ber .^inber Qlmmon,
unb [ein (Boi)n irarb ,^5nig an feiner
2@tatt. *)
gebaute iDalb:
3
titt
'^arm^erjigfeit t^un an ^anon, bem
@o^ne ulai)a^') benn fein ater ) an
mir S3arm^er^igfeit get^art. Unb fanbte
^oten ^in, i^n gu trften ber feinen
SSater. Unb ba bie ^nete iDaib
ins I^anb ber ^inbcr 5lmmon famen ju
3^anon, i^n gu trfien, *fprac^en bie
^rjien ber ^inber Qimmon ju ^^anon:
3)'ieine^ bu,
baf
iDaijib beinen 25ater
e'^re ijor beinen klugen, 'i^a^ er Xrfter
ju bir gefanbt ^at? 3a, feine ^ne^te
flnb gefommen gu bir, gu
forfen
unb
umjufe^ren unb gu i)erfunbfften bag
4Sanb. *) nai()m ^ancn bie ^nete
^
5)ai)ibg unb befor fte, unb fnitt i^re
Kleiber l^alb ab bi0 an bie Senben, unb
5 lie
fle ge^en. *Unb
fte
gingen ir>eg
unb Hefen eS ^atb anfagen bur
3)inner. (Sr aber fanbte i^nen entgegen
(benn bie SDZnner n^aren
fe^r gefn=
bet), unb ber ^nig
f:r:
^Bleibet gu
3ero, )[^ euer ^art tfe; fo
fommt bann tvieber.
6 aber bie Jtinber 5lmmon fa^jen,
baf fie jianfen iior iDaib, fanbten fie
^in,
beibe ^anon unb bie inber 5immon,
laufenb Zentner @iiber, Sagen unb Glei-
ter gu bingen
9)Zefopotamia, au^
14. U.L: aiie feinem 33.

1. U.L: feine
<BtatU 6. .L: jiunfen ... ilberg.
2Sm.8,i5.
Regnavit ergo David super uni- 14
versum Israel, et laciebal Judicium
atque jusliam cuncto populo suo.
*Porro Joab filius Sarviae erat su-15
per exercilum, et Josaphal fiiius
Ahilud a commenlariisj *Sadocau-16
24^0.
lern fiiius Achitob et Achimelech
filius Abiathar sacerdoles, el Susa
scriba; *anajas quoque filius Jo- 17
2Sm.8,i8.t5,
jdae super legiones Cerethi et Phe-
^^'
lelhi. Porro filii David primi ad
manum regis.
2Sm.i().
Accidit aulem, ut morere-
XIX,
lur Naas, rex filiorum Ammon, et
regnaret filius ejus pro eo.
*
Di- 2
xitque David: Faciam misericordiam
cum Hanon filio Naas; praestilit
enim mibi pater ejus gratiam. Mi-
silque David nuncios ad Consolan
dum cum super morte palris sui.
Qui cum pervenissent in terram li-
liorum Amnion, ut consolarentur Ha-
non,
*
dixerunt principes filiorum 3
Aramon ad Hanon: Tu forsitan pu-
las, quod David honoris causa in
patrem tuum miserit, qui consolen-
lur te; nee animadvertis, quod, ut
explorent et invesligent et scrutentur
terram tuam, venerint ad le servi
ejus.
*
Igilur Hanon pueros David 4
decaivavit et rasit, et praecidit luni-
cas eorum a natibus usque ad pedes,
et dimisit eos.
*
Qui cum abiissent 5
et hoc mandassent David, misit in
occursum eorum (grandem enim con-
lumeliam suslinuerant) et praecepit,
ut manerent in Jericho, donec cre-
sceret barba eorum, et tunc rever-
terentur.
Videnles autem filii Ammon, quod 6
cKMiiEi.iwJuriam fecissent David, tam Hanon
^''^^*
quam reliquus populus, miserunt
mille talenta argenti, ut conducerent
sibi de Mesopotamia et de Syria
3. e^tentooe, ba^ .,
4. B:
iiefi jte befeueren ... in ber ^aifte an bie
^. abfd^neiben. B.dW:
anbie^fie(n). vE:^en
^intern! (: i?on ben S. bi bie ^^^e.)
16. .: Ahimelech (.: Abimel.).
5. AI.: amandassent.
5. man fogtc . an oott bcn 9i3lannertt. dW.vE:
getfen (ifi). B: njirb gew. fein.
6. fict) fyatten ftinfcub gciitd^t ... fanfetc i)inS^, ...
dW.vE.A: ^latente.
23
354 (19,717.) Clironicorum .
XIX.
Oavidis vindicta ah Amnionitis sumta.
.
'^
), &
.
-
' -
'
.
&
-
.
^
/,
.
^
^
'
&
^
.
^^
\ -
-
\ ^\ ^,,
'
^^
iv ^
'
.
^"^
orj
^ 6
j
\
^
, . ^^4-
'
& .
^^
' 6
,
/ .
^^
,
-
. -
.
^^
'
, '
'
-
,
-.
^"^
, \
,
' ' -
6. *: (eti.VS.
7) (^). :
(FX: .). EFX: ^,. 7.
*
...
t
(a. ) . 9.
Bf
(a. ) . 10. ^: ya-
{^). FXf (. .) .
: .2| (a. 7,.) (A^FX*). :
(- ,cf. VS. ). 11. :
^. 2: 7'(-*
, cf. VS. 10).
12. FXf (.
.) '). ^: .' (:
^),: ')]). Bf
(a vioi) ot.

-J r
<
; I

.[-
-
: VT j : :
-
i

w
^m^t] '^DS^ )3^ ^.,^
t/22?-n.^'i
AT : I j^
: -.-
- - -
:
.
-
"jT

: vi?
-
J :
-
jv (. :
^
/ :
-
1

- j :
:
- -
. -: j* : - :
V- :
-
" : ST : IT

:j

"^
-
:
-
: j-^T

:
-j
J- : - - : ' - vjv
-DN1 n3?iitnb '^b n^^s^n on^i ^rar)
: : ^ : -

: ^'" ^pjm,:;
ita?
'^ds
^5? i2?nii iirkisJ-i^JB 33
j"T .- :
-
- : :
-
: :
<-~:
>'.'
.)
- -:
:
-
-
:
IT

.
*-^~
AT : '
-
\j-:
<^ ^^^iw^n'^n vns*
"^ ^D'a
/- -~
J- : -
:
abt^i*^ 2^i^
IT :
..
: j
:
:
j^
-; rj--
>- iiK'^isi^i D^b^^bn inbD^i
T-; V j - : - : :
-
Nn^-it TiSin
nnrri n5w>i
/T : - I -j- : AT
- V j-

V.
-:
I <.:!.-
T :
j-..- 'V

: v.v
:--:
j T- I
: < -

"
:
tSi
;*'^*'^
anbv^ 'n'"i5?*'n hk^
l^X: 4. )&. 14. ; ?),
*
.
15. : .
-".
... .. .
^)
(FX: ., 3^). C: ^.
). (). ()... ,(&,
AFX). 16. : 6 . EFX: ^
/yaj/i. : ^
... ): 2:
^. 17. :^.
FX* . ..

(: . .
'
).
l.&^tonica. (19,717.) 355
SoaD iuibcr Stmmoit, Stbifat njtbcr hh ^\)xn. ^
XIX.
7 2)2 unb 3>. *Unb bingeten
jii>ei iinb brei^tg taufcnb 2Bageu unb
ben ^nig 3) mit feinem 23oif.
iDie fameu unb lagerten fid}
i^or 9}Zeb6a.
Unb bic ,^inber Timmen fammelten ftd}
i^rcn 6tbten unb famen jum
8ireit. *2)a ba 3)ai:ib i;rete, fanbte
er ^in 3oab mit bem ganjen ^eer ber
9 gelben. *i)ie ^inber ^mmon aber
taren augejogen unb rfteten
[
jum (Streit ijor ber (Stabt i^^or; bie
Knige aber, bie gefommen it>aren, t;iel-
ten im ^eibe befonberS.
10 . nun 3oab fai^e, bag i)orne unb
:^inter it}m treit tviber ; ivar, er-
trblete er au3 oUer jungen 9Jiannf(i)aft
in ^ unb rftete
[
gegen bie
llSi^rer; *ba brige SSoIf aber ti;at
er unter bie .!ganb Qlbifai, feineg 33ru*
ber, bag
fic [
rjleten wiber bie Jlin=
12 ber Timmen. *Unb
[:
SBenn mir
bic 6t)rer u fiarf
tverben,
fo
fomm mir
gu *lfe} wo aber bie ^inber Timmen
bir u ftarf irerben, tinU i bir i)eifen.
13*@ei getroft, unb ^ un3 gctroft ^an*
betn
fr
unfer SSoif unb
fr
bie tte
unfern otteS! 2)cr err t^ue, \ra
14ii)m geftlt!
*
Unb 3oab mte
^cr^u mit bem 25olf, ba bei ii}m tnar,
gegen bie <B^xn u jireiten; unb fie
15 flogen toor i^m.
*
aber bie ^inber
5lmmon fat;en, baf
bie iprer fioi)en,
flogen fie Qibifai, feinem S3ru*
iDer, unb jogen in bie Stabt. 3oab aber
fam gen Serufaiem.
16 aber bie i^rer fa^en,
"
fte l^or
Sfraei gefgcn n^aren, fanbten fte ^Boten
i;in unb brten ^^erau bie.(SV)rer jen*
feit beS
Safferg;
unb
@),
ber j^dl^
Hauptmann gabab (Sferg, og ijor i^nen
17:^er. *
baS i)a\)ib angefagt trarb,
fammeite er ju
gauf ba ganje '^\
unb jog ber ben Vorbau; unb ba er an
fie
fam, rftete er
fi
an
fie.
Unb ^am
16..L:bem9afTer.
17.A.:uJ^aufe(^aufen)...fic^n)iberiie.
9. \E: or UxXim b. (St. B.dW: ioarcn aifcin
im %. A: ftanben gcfonbeit auf b. %.
\i, dW.YEn'iberieflenfinb. A:@iegenubermic^...
Maacha et de Sola currus et equi-
les.
*
Conduxerunlque triginta duo 7
millia curruum et regem Maacha
cum populo ejus. Qui cum venis
senl, caslramelali sunt e regione
Nm.2!,80.
j^jcdaba. Fll quoque Ammon con
gregali de urbibus suis venerunt ad
bellum. *Quod cum audisset David, 8
misit Joab et omnem exercilum vi-
rorum forlium.
*
Egressique lilii 9
Ammon direxerunt aciem juxla por-
lam civitatis; reges autem, qui ad
auxilium ejus venerant, separatim in
agro steterunt.
Igitur Joab intelligens bellum ex 10
adverso et post lergum conlra se
fieri, elegit viros fortissimos de uni-
verso Israel, et ]f)errexit contra
Syrum;
*
reliquam autem partemll
populi dedit sub manu Abisai fralris
sui, et perrexerunt contra filios
Ammon. *Dixitque: Si viceril me 12
Syrus, auxilio eris mihi; si autem
superaverint te filii Ammon, ero
tibi in praesidium.
*
Conforlare, 13
et agamus virililer pro populo no-
slro et pro urbibus Dei nostri; Do-
^sm.VIi'i^inus
autem quod in conspectu suo
iMcc.3,>..
jjoijum est, faciet. *Perrexit ergo 14
Joab et populus, qui cum eo erat,
conlra Syrum ad proelium, et fuga-
vit eos. *Porro filii Amnion vi 15
denies, quod fugisset Syrus, ipsi
quoque fugerunt Abisai fratrem ejus,
et ingressi sunt civitalem. Rever-
susque est eliam Joab in Jerusalem.
Videns autem Syrus, quod ceci-16
disset coram Israel, misit nuncios
et adduxit Syrum, qui erat trans flu-
vium; Sophach aulem princeps mi-
liliae Adarezer erat dux eorum.
*Quod cum nunciatum esset David, 17
congregavit Universum Israel et Irans-
ivit Jordunem, irruitque in eos et di-
17. S: annunciatum.
16. dW.vE: liefen ouSsicl^en. A: fommen.
17. dW: fteiite .
.dW: tiber fie.
vE: ba et
ju iijncn gcfommen xoax, ji. er eine (S^ta^torbnung
gegen fie auf.
23*
356 (19,18-20,5.) Chronicorum .
XIX.
Oavidis hella cum Amnionitis et Philisthaeis,
stai /lavid tov Zvqov -
,
neu .
^^
Kai
,
-
/
nal
,
.
^^
4
,
& /\ .
OVH & &(!
^
'.
XX.
^, \ ^
,
^-
, &
& ''
/-
& '.
'
.
^
'/
, &
() & \
&,
/.
.
^
-
.
/
.
'.
^
.
6 &
-
.
^
\ -
.^ .\
-
&,
"
17. A1CX* .(2|).
2:
(- A1CEFX). 18. ^ (pro 7.
2al.)
Aavid (: ^^). EFXf (a. mt.) avQoiv.
AI
: ){)
2 et A^ vs. 10 ; : &).
*
(alt.) . EXf (.
dvv.) .^: aniy-Tfivav
i-Hvtv
2rell.). 19. 2:
:.FX: ora
&&...
-J*
(.
J.)
.
1. FX: -(EX: &). : 9]X&e .
neQitud&iai ... '(bis) ... J. h.a&iatv. 2. FX*
.
Bf (a. .). 3. (pro
.) .
^*
. .(A2Bf ; FX: -
).
*:
{Tischend/.
CODJ. ;
-
<- -:
-
: -: <-;
rh\
:^^
''^
^^th^ h^^ dd^i
is

:r~
: j" : -: tjt-
'^:^3
nD^ h^th^ ::? ani^^D
> :
-
: -: <- : -:
5in2sn-nto 'ni ^^hy^ '^ii xh^
VT
- -
ij- -j" : :
-
j' .
i^n-D^' ^in^^btu^i b^^'i^^'^ '^asb vj-j:
VT

.
'*

- : j :
"^
:

- -: JT : . :
-

n2?b ntsn ^
^*!
XX.
J :
- -
: " :
:
-
-
..
J-
:
-

:
-
J"
J :
- . -JT-
-
; :
-1'.-
-
1)


t-
- ..
7
- '..*-;
J L--
TT
- 'j-
: JT :
-
AT J
-
V :
-
I r : I V
j.
nm i^^^sin
''5?
bbt^
-
-
-; TT :
li^j'-^Dn
'''
bbb Thn ntes?'^ isi
: obt^ii'^ Drn-b^i
*!
IT :
VT
: st"
nnnbr) TOrni
-''^
wi
4
VT :
s
-:
r
-
'
-:
r
' i~
j- : r

JT : : vv.. :
VT IT
) ' r v-
' V .
r
IT 7 j
' :
-
I"
-
' JjT :

-
-
: :
-: j" : . -
JT :
-s :
-
V. 5.
' ^1351
2). B:J. (:
). 4. : )- . 5.
*:
(A2FX; :
71). : (:
). : :...
*
et .
l^ (Sf^tonica^ (19,18-20,5.)
357
@$Xfil^ 3tjor SflaBBa* freite mit beit ^^iliftcrn
ULTK.
rfiete
gegen bie @55rer um 6treit,
18unb fte
jiritten mit i^m. *^ber bte
(Sinter flogen
i)or
Sfrael,
unb iDaijib
ertrgete ber ^i^rer fieben taufenb
Sagen nnb ijierjig taufenb SDlann ju
%^}
bagu tbtete er ^'^, ben
19?^eib^au^tmann. *Unb ba bie nete
t^abab (Sfer fa^en, baj
fie
or Sfraei
gefc^iagen traren, ma^Un
fle i^riebe mit
iDaijib nnb feinen ^neci^ten. Unb bie
(Si^rcr njoilten ben ^inbern Timmen
ni^t meiir Reifen.
XX. (XXI.)
Unb ba bag Sa^r ttm
tt>ar, jur ^ut, mnn bie Knige auSjie-
i)zn, f^rete 3oaB bie ^eermac^t unb
erberBete ber inber ^mmon li^anb,
tarn unb belagerte uta^ha} 3)abib aber
Hieb ju Serufalem. Unb 3oa6 fc^Iug
2 9iabba unb jerbrac^ fie. *Unb ibamb
nat)nt bie Jtrone i^re Knigs on feinem
au^t, unb fanb baran einen Zentner
olbe f^njer, unb belgefleine} unb fie
ti^arb iDai)ib
auf fein ^au^t gefegt.
5f^rete er au ber tabt
fe^r
iel
3 ^au^.
*
5iber ba 93 barinnen
fu^*
rete er ^eraug unb t^eiiete
fie
mit <S*
gen unb cifernen *afen unb Jieiien.
5iifo
t^at iDa^ib aden (Stbten ber ^in^
ber Qimmon. Unb iDa^ib gog fammt
bem 3Soif tvieber gen Serufalem.
4 iDarna^ er^ob ein @treit ^u *
fer
mit ben $^ili^ern. iDajumai
fIug
@ibei, ber i^ufatijiter, ben @ibai, ber
aug ben Jlinbern ber Oliefen tar, unb be*
5mti)igte i^n. *Unb e er^ob
ein Streit mit ben ^^ilijiern.
fug
^, ber (So^n Sair, ben
Sa^emi, ben 33ruber oHat^g, ben a*
t^iter, n?eer i)aiU eine @:|3iejtange
1. A.A: ^cere6ma^t. 2. U.L: (Sbeige^
jiein ... Staub. 4. 5. U.L: er^ub.
rexit ex adverso aciem, illis contra
pugnantibus.
*
Fugit autem Syrus 18
Israel, et interfecit David de Syris
Septem millia currimm et quadraginla
inillia peditum et Sophach exercitus
princlpem. *Videnles autem servilO
Adarezer se ab Israel esse superatos,
transfugerunt ad David et servierunt
ei. Noluitque ultra Syria auxilium
praebere filiis Ammon.
2Sm.ii,i.
Factum est autem post anniXX,
circulum, eo tempore, quo solent
reges ad bella procedere, congrega-
vit Joab exercitum et robur militiae,
et vastavit terram filiorum Ammon,
perrexitque et obsedit Rabba. Porro
David manebat in Jerusalem, quando
2Sm.i2,26ss.
jqjjIj percussit Rabba et destruxit
2Sm.i2,3o.
^^^^
*
^^^ autem David coronam 2
Melchom de capite ejus, et invenit
in ea auri pondo talenlum et pre-
tiosissimas gemmas, fecitque sibi
inde diadema. Manubias quoque ur-
bis plurimas tulit. *Populum autem, 3
qui erat in ea, eduxit, et fecit super eos
tribulas et trahas et ferrata carpenla
transire, ita ut dissecarenlur et con-
tererentur. Sic fecit David cunctis ur-
bibus filiorumAnimon. Et reversus est
cum omni populo suo in Jerusalem.
2Sm.2i,i8s5.
p^g^
j^^g^ initum cst bellum in 4
Gazer adversum Philislhaeos, in quo
11,29.27,11.
pgj.^^ggj|. Sobochai Husalhites Sapbai
de genere Raphaim et humiliavit
2Sm.2i,i9ss.gjjg
*
AUud quoque bellum 5
geslum est adversus Philislhaeos, in
quo percussit Adeodatus iilius Sal-
tus Belhlehemites i'ralrem Goliath
Gelhaei, cujus hastae lignum erat
19. unb iDutben i^m bUttfibar. dW: untert^an.
B.vE.A: bieneten i^m. dW: icieber. vE: n.
ferner ju ^tfc fommen.
33. 1-3. Sgi. 2 am. 11, 1. 12,
26-^31.
1. B: l^erumfam. dW.vE: fl^rte ... au6 (an) u.
er^eerte. vE: rdfte or 9fi. u. bei. ea. A: jog ^in.
B: rip fte nieber. dW.vE.A: ^ctjiorte e6.
2. B: am ettjt^t. vE:
fanb fie an . dW: vom
5. .: Lehemitem.
@. einea llalentc. dW.vE.A: S3eute.
3. eii ii)rcf*tt)agett u. Seilen ... oUem 33. dW:
gerfc^nitt. B: jerfagte fte mit ber (Sage ... Sacfen u.
m. Vierten. vE: i)refci^toaljen u. m. ageit.
33. 48. SSergt. 2 ^am. 21, 1822.
4. fte wrben eebemt^iat. B.dW.vE.A:enifianb.
dW:e..b.(Srjeu(}ten9la^^a'6.B:inbernbea9iiefen.
5. Smi
358 (20,6-21,8.) Cliroilicorum
XX.
Hecensio populi peste punita.
avTov ,
^
Kai
in iv Ftd-f
^^ ^
'^nal
^ -
.
"^
Kai ',
' &
/.
^
'Paqjcf &
{ ),
/ iv .
5 J^(U "TJ7 iv "
iv /^ &
,
"^
/1)
'-
-, &
^, ,
&.
^
7/9
, ^
'
. 6
,
^;
^
& ,
.
&
^
&
/.
-
,
-
iavv .
^
^
&
iv ,
-
.
'^
^
,
.
/

-
*
,
1" <f : : :
^

j j :
- - :
- .
-
:
-
:
-
: j : -

J
-:
: '

' j :
VT IT : J : \
ht^^
)^^^^''^^
IDto nb^'*>'i .
V
-
" : - ' j -:\
.
-
.
" : :
: TT J" :_
*
-
:
-
C. J

:
'^

: . :
IT :

, : " :

j :
*
rv-'^y^ riin*^ Di^ nJ^i^ in.sn
s
< - '^ -
: I
"^
V j
-
? V V
-
j ; -; : jt

ri5<T 3^ n'/2b d^ins?b '^Divsb abs
j -
: JT A
-:
r v: r , >7
'.
^^^'^
n/aD>5b M^"I'^ n^b '^bii?^
^
1" : :
VT : - ^ r: :
jt
-:
j AT '^
-
j- >.
V.
-
- :
|T I : V. -
'^

:
'^
:
)-:-
(.TT
-
: j~ : V VT I )
-
^Db^itlbs'bi<"it'^"b:3 ^"I'^1
n^-b^
-: I
.
jv
^

:
^
j. :
-
r
"^
^-^^^
t5^^5 ^^bi^i nJ^^^
&b3 \^ tk^ ^:;?
nis/ i?::I^
-^sDDir::npD!s^brb^3n^'^-ibi:n'nn
c

AT : '.- ^

:


:
.
- .. -
^J
... )... ^.^.
- _ .
J-
:
'^
n-tn i'2'nrr'^:i^ D\nb^^n
^^:?
.
-
-
"^ -

"^
:
J
:
:
b^^-^5
^
^
"^
" ;
JT ; IT
'*".
" "_ JT
-
: jv
:
:
j J : : -
J-:
-;
r
-
:
V. . ^
'
s'i
. 3. piDS
"3
6. :&. 7. .^:
(
.'^)
.
AXf (
-2"^) ' (.2 inter uncos; rell. *).
8.
AI *
(A2Bt).
: '.
1. :.FX: r. 2.
Bf
(a. J.) 6 -
. EFXf (. .)
y.ai et
*
y.al
(. .).
3. FX: lioiv . A^Bf (a. ') ra. *:
^ 5. : i'iot'/aJa. A^Bif/JJo^tTyKorra (oytT. A'FX).
A<?
('>/ /ta A^B rell.). EFX (pro
.) &. G. : ... {;). ; F:
*
...
*
(A[A2inter uncosjEXf). .:- -,: ,)
*
6. 7.
*
...
*
'
( [2 ialer uncos]
Xf).
(AEFXt).
!e^l^tontca^ (20,621,8.) 359
@treii 3U (Sat^. Die Oott mi^faaic 3afjlUtt9 Sfracl
XX.
6 h)ic ein SGBc6er6aum.
*
5i6ermat
tuarb ein Streit ju .at^. tvax t'\n
groer 2), ber fjatU je fed^ S'inger
unb fcc^g Se^^n, bie 5i)ier unb
gn.>anjtg, unb er ar ) ben
7 3tiefen geBoren, *unb '^o^ncte Sfracl.
*2i!6cr Sonat^an, ber @oi;n (Simea, be0
8i8rubera ^a^M, f^iug
i^n. *i)ieie
iaren geBoren ijon ben Oiiefen u at^,
unb ftelcn bur^ bie i^anb iDaijtb unb
feiner ^nei^te.
XXI. (XXII.) Unb ber Satan fianb
n>iber Sfraei unb gaB iDaijib ein, ba
2 er Sfrael glten lief. *Unb aijib
fpra$ lu
3oab unb gu be 3SoIB
)6erfien: e^et
;,
j^Iet Sfrael on
S3erfe6a an Big gen ,unb Bringet eg
ju mir, baf i n^iffe,
n?ie ijiel tijrer iji.
3*3oab f^jrac^: i)er err t^ue u feinem
SSoIf, iuie
fte
je^t finb, ^unbertmai
fo
i^iel! 5i6er, mein ^err bnig, finb fie
ni^t alle meinen ^errn ^ned}te? n?ar-
um fragt benn mein *err barnac^?
n?arum
fotl eine c^utb auf Sfrael
4fommen? *5iBer be ^nig Sort
ging
fort triber 3oa6, unb 3oa6 gog
aus unb tranbeite buri^ bag ganje
3f-
raei. Unb fam gen Serufaiem *unb
gab bie beS gejpen SSoIfg *
i)ib. Unb e0 trar be0 ganzen SfraeiS
eif ^unbert mai taufenb SJlann, bie ba0
c^wert augjogen, unb Suba ier^un*
bcrt mal unb fieBenjig taufenb 33,
6 bie ba tert aussogen.
*
Sebi aber
unb Benjamin g^lete er nici)t unter
biefe, benn e tvar bem SoaB be ^*
7 nig 2Bort ein ruel. *5i6erfol^eg
gefiel Ott bel, benn er flug Sfrael.
8 Unb iDaib
f3r
gu ott:
3
^aU
fc^njerlic^ gefnbigt, baf
i bag ge-
t"^an i;a6e} nun aber nimm n^eg bie
3}?iffet^at bcineS ^net, benn i)aU
6. U.L: c^xo^iSRann.
l.U.L:f}unt). 2. .L:{^riii.
quasi liciatorium lexcnlium. *Sed 6
et aliud bellum accidit in Gclh, in
quo fuil homo longissimus, senos
habens digitos, id est simul viginti
qualuor, qui et ipse de Rapha fuerat
ism.17,10.
slirpe generalus. *Ilic blasphcma- 7
vit Israel; et percussit eum Jonathan
filius Samaa fralris David.
*
Ili sunt 8
filii Rapha in Gelh, qui ceciderunt
in manu David et servorum ejus.
2Sm.24..iob.
CoHsurrexit autera Satan
XXI
lOiohS/l'
contra Israel et concilavit David, ut
numeraret Israel. *Dixilque David
2
ad Joab et ad principes populi: Ite
et numerate Israel a Bersabee usque
Dan, et afferte mihi numerum, ut
sciam. *Responditque Joab: Augeat 3
Dominus populum suum centuplum
quam sunt! Nonne domine, ml rex,
omnes servi tui sunt? quare hoc
Ex.30,t2.
quaerit dominus meus, quod in pec-
catum reputetur Israeli? *Sed ser- 4
mo regis magis praevaluit, egressus-
que est Joab et circuivit Universum
Israel. Et reversus est Jerusalem
*deditque Davidi numerum eorum
5
quos cireuierat. Et inventus est
2Chi*i7.*
omnis numerus Israel mille millia et
cenlum millia virorum educentium
gladium, de Juda autem quadringenta
septuaginta millia bellatorum. *Nam 6
Levi et Benjamin non numeravit, eo
quod Joab invitus exequeretur regis
Imperium. *Displicuit autem
7
Deo quod jussum erat, et percussit
Israel.
2Sm.24,to.
Dixitque David ad Deum: Peccavi
8
nimis, ut hoc facerem; obsecro au-
fer iniquitatem servi tui, quia insi
27,24.
1. S: incitavit.
5. .: trecenta sept.
^oi). 21.93er9l. 2.24.
1. dW.vE.A:
fionb
auf.
B.dW.A:
reifte (an).
2. dW.vE.A: br. mir i^ve (t)ie).3a^l, b. ia) jte
tiffe.
B: b. ia)ii)xt2> .
3. B.vE: SQSavum
fuci)t biefeg. dW.A:
Begehret.
B.dW: (e^) ) (rem)
3fr.
jur^c^. Qmia)a\. vE;
g. (Snbenf(^.
fr
3. werben.
5. gcmuficrten.
6. mufierte ... iijttcn. vE: l^atie cr n. gemujierf.
7. 3iu* gef. foId)c. B.vE: Unb 6 biefc
bfe in b. Siucjen ottc, barum
..."
dW.A:
(5'3
miffiel. (A: wa^^iiefo^ien warb.)
300 (21,9-17.) dirouicorum
.
Mecensio populi pestepunita.
&.
^
Kai nv-
/^
*^
/
'
' ,
,
.
^*
Kai ^ / -
' '
^^/}
,
( &
^^ '&,
-
yfj^
^
.
& .
*^
\
/
'
' ] -
i,
, &
i .
**
- ^,
'
.
^^
6 -
.
&,
, -
'&,
. 6
'.
*^
/
&
,
avtov -
. /
.
^^"^
/
-
; 6
,
,
; 6 ,
9.:.et*//ai'/i(FX:Tt5^.) 10. :
-
). (1?): (F: ).
*
(alt.) xat.
**
t^|
(2 rell.f). \% FX* (pr.)
.
: (-
AEFX) ... &'(: -
, FX: ) ... &.(ut sem-
per).
AI*
(alt.) iv (A2Brell.
f).
B* ^f (AEFXf^).
13. 61.*; (A^ uncis incl.). 14. : .
15.B(ter):-2oi^fl. 16. : iie ...* (aU.)
(AEFXt).
EXf ( .).EFX:
^.
0(.
iE-bii hin^ 121^1
\^m '^nb^D!}
9
: <-:-
:

: .- :
: _- <

TV j-
-
; : - : ' av j. -:
/
-
\y
-
IT
: .
:
IT
'-
: J- ^ \
'^
ntbt25-Dv^i d'^b sibti

: *^: :
"^
J
jv : '.jv : ) :
jv :
< : . jv^

j :
: . ; -

: JT
-
:
"^
:
"^
j :
"^
:
r
. -
; : ,
-
: JT :
.
: J
^^
-
: : -;
r
^ -
:
:bs^i-b^
'iii
"^
-
VT
" : : c/ 'Jt :
I
s"

~
-
I

:
-

'^v:iT
-
:
-
: < :-: :-:
1< : .
-
IT ,
-
vjt-
'l^5Vo^
"^
tr\Ti nnr nn
^^^/^
'<-
:
- '.
JV
-
-
_
: - -
1 :
-
IjT : I Vi.

.,
j<-^ :
- V :

.
-
- - j < :
^-
VT : :
*^:
<:-:
.. : .><:-:
s
"^
-
:
^
V j V j- I.

:
"^ -
Iv
nir/b ''n'r)^
'^iNi
Nbn Dsnbiin
j :
:
- -;
"^
-;
"^
*:
-j
:
TT
. -:
< '-
^
JT : AT JV I V.
- V > - * -:
V. 10. *"35
9. dW.vE.A: (Sc^er.
12. B: ob ... ^ungernoti) fein foif ... bu ...
|1 aufgerieben irerben ... ba
bi(ii
... erreiche.
dW: umfommenb or ... unb ... treffenb ... ben (5.
Se^oag erberbenb ... vE: auf berSiui^t fein. dW.
1* fitOtttCit* (21,917.) 361
S>tc SSSaiil 3hiif(5ett SDmcrleu ^eftilens in SfracL Senne SttttanS XXI.
bete mit @ab, bem 6(^auer iDaiiib, unb
lOfipra^: *@e^e ^in, tebe mit iDaib
unb
(^:
f^ri^t ber ^err: iDrei*
erlei lege bir orj ertr^ie bir berer
11 eing, baS i bir t^ue. *Unb ba ab
ju 5)a^ib fanXf [^
er gu i^m: 6o
12fpri^t ber ^err: (Srtr^^ie bir! *ent*
njeber brei Sa'^re X^eurung, ober brei
3}ionate ^or beinen Siberfac^ern
unb bem @^n?ert beiner ^einbe,
ba bi3 ergreife, ober brei 2!age baS
@tt3ert beS errn unb ^ejiilenj im
Sanbe, bag ber (Engel be0 errn i3ers=
berfce in allen @renjen
Sfrael. <So fie'^e
nun ju, ) i antnjorten
fo
bem,
13 ber mi gefanbt i)at. *5)aioib
fvr
u ab: Wix ifl fe^r
angjtj boc^
itill in bie <anb be ^errn fallen, benn
feine 35armi)erigfeit ijt
fe^r gro, unb
tritt nit in 3enfen*<nbe fallen.
14 lieg ber *err $efiilen in Sfrael
fommen, ba ftetenjig taufenb SWann
15 fielen aug Sfrael. *Unb Ott fanbte
ben Sngel gen Serufalem, fie ju berber=
Ben. Unb im SSerberBen
fa^e ber ^err
barein unb reuete i^n baS Uebel, unb
f:pr
jum ngel, bem SSerberBer: (So
ifl genug, la beine ^anb ab! er
Sngel ai>er be ^errn jlanb Bei ber
16 5:enne Qlrnan0, beS SeBuftterg. *Unb
i)ai)ib :^oB feine klugen
auf unb fa^e
ben ngel beg errn flei}en itfen
Fimmel unb (Erbe, unb ein Biofeg
@tert in feiner i^anb auggereit Ber
Serufalem. fiel iDattib unb bie Qlel==
teflen mit (Stfen Bebest
auf
i^r tli^
17 *Unb iDaib
f^3r
ju ott: S3in
eg nit, ber bag SSolf jaulen ^ie?
3
Bin eg, ber gefnbiget unb bag UeBel
getrau i)at', biefe
6fe
aBer, trag
^aBen fle getrau? ^err, mein Ott,
8. U.L:
faji ii)oxli). 10. U.L: ber ein (A.A:
beffenein). 12. U.L: 3?lonben. 13. U.Lrfajl
angfi. 15. U.L:
fiunb. 16. U.L: i)\xl.
pienler egi! *Et locutus est Dominus 9
ism.9,9.
gj Q^j Videntem Davidis, dicens:
*Vade et loquere ad David et die ei: 10
Haec dicit Dominus: Trium tibi optio-
nem do; unura quod volueris elige,
et faciam tibi. *Cumque venisset Gad i 1
ad David, dixit ei: Haec dicit Domi-
nus: Elige, quod volueris! *auli2
tribus annis famem, aut tribus men-
sibus te fugere hostes tuos et gla-
dium eorum non posse evadere, aut
tribus diebus gladium Domini et
pestilentiam versari in terra et an-
gelura Domini interficere in universis
finibus Israel. Nunc igitur vide,
quid respondeam* ei qui misit me.
*Et dixit David ad Gad: Ex omni
13
parle me angustiae premunt; sed
melius mihi est, ut incidam in raanus
Thr.3,22.sir.Doiiui5
Qnia multae sunt miseralio-
^,18(20).
jjgg
gj^g^
quam in manus hominum.
Misit ergo Dominus pestilentiam
14
in Israel, et ceciderunt de Israel
septuaginta millia virorum.
*
Misit 15
quoque angelum in Jerusalem ut
percuteret eam. Cumque percutere-
tur, vidit Dominus et misertus est
super magniludine mali, et impera-
vit angelo qui percutiebat: Sufficit,
jam cesset manus tua! Porro ange-
lus Domini stabat juxta aream Oman
Jebusaei. *Levansque David oculos
16
suos vidit angelum Domini stantem
inter coelum et terram, et evagina-
Nmi22',23.'
^^^^ gladium in manu ejus et ver-
sum contra Jerusalem. Et ceci-
derunt tarn ipse, quam majores natu,
2vi'.Gi?37,v^^^^^^
ciliciis, proni in terram. *Di.
17
^*
xitque David ad Deum: Nonne ego
sum, qui jussi, ut numeraretur
populus? Ego qui peccavi, ego
qui malum feci; isle grex quid
commeruit? Domine Dens meus.
10.
.* ei. 12. AL (pro famem): pestilentiam
(Al.:pestil. famis).
vE: jur Slntwort Bringe (br. folQ. B: h)a6
fr
31.
tteberbringen.
13. dW.vE: a^ boc^ ... vE: bie ^anb
eine Tl.
14. B: gab. A: fonbte.
15. B.vE:
einen (5. B.dW.vE: ftlg er (aBer) m^
berBctc.
16. B: mit feinem
aua^cjogenen ...
fo
... njar.
dW: ba @. gejcft. vE: unb fein... augcjirecft.
A: ein gejogeneg ... getenbet gegen 3. dyV: (Sacfi
. vE:umpl(tm.^rauerfteibevn. A:m.ii:vauev
getnbern anget^an.
362 (21,18-28.) Chronicorum .
XXI.
Itavidis erga Oeutn punientem animus demissus.
& iv
/> , iv
,.
^^
ydavid, Iva
&
.
"^^
' /
Paf .
^^
^ -
y
* .
2*
^/
,
& \
/
.
22
/^^,^
/ '
/
,
&-
'
^
avToVj .
23
/'
, 6 6 -
'
,\
\ ' ,
viaVj .
24
( ^Jji^p
^ ,'
/, -
|/,
j
.
25
^^^
/
^
.
26
^_^^
/ ^
,
,
.
, -
,
^"^
, & (:(
.
2S
/1\
18. : lins . *: . ( . ^).
*
(alt.) . 20. : ... (pro .
XEb'X)
&'
. 21. EXf (. .)
".
22.FX*ffa(EXpon.p.a;w). (pro ))?
A^Bf (. )
. 23. : .* ...
*
.
(AEf ,
^
inter uncos, FX pro
)... )(bis). 24. A-^: )
(-aCtiJ ^). *
(^ uncis incl.). 25. : iv
(.AEFX). 26. : ;? Javi.
EX: 6}. *
(.^).)...]
(.
t/9o /-
Cfv)Javid...* . . 6. ^: )-
.
27.:&.
?^
(\f.) (,^*).
28. EXf (ab in.) Kai. : tnijxsaev.
i

j" : '< 1 : <


:
-
"^:
IT
-
: J ' : - :
- "
:
' '"
:
jv-:r j
,
:
-< .
:
-
hl w :
^ r
:nin^ 3^ ^^ lE-nm^
IT : y' : v.v

y:
-: -
:

'
Tikb^n-nii
<* p-is ntiSi^i ^
-$-:-:
7t:-- v :

: jt
-

JT ' : : : - : . vi
^*'-
pi^ D3^i pniii-'is?
3*^
'^^
:j
:
<-
:
-
j t-
s-
: -
-
-

-
: IT '\r
-
:
:
-
IJ : : :
'^
3i^b^ &DD2 nin'^b n'im in
j :
I -:.
: r
- :

\
IT
j-
VT
- -
t- r 1" :
^)^ to'ii
^-
-bi^
'^^
/ -: -:;-
: / t~ 1< :
-
: AT

: j
-
/ .
-
r
"
yx s*

1 - : I r
-
-

IT I -^ KT ' '
~
r
' '.
^b-iiiii Nto^-Nb ^i i^bri ^dds
\\^ :!3 nbi3? nibrni nin^^b^:
I )
-
IT

yj J-: i |-
bp/
^bpt aip^/23 pniib
^
k- : j ^ -
Ut : :
'^ D^nbt!] nibi? b^^^'i n^n^b
':
-
: -J

^ r
. - -
" <"-.(

:
hin*^
^^*'
:nbiprT
3^/3
b^^^^^
:
<-
- '
\
.-
IT
:
"^
.
-
vjT-
'
jT r
< :

-
j"
17. B.dW.vE:jurPiagc.
18. G* bc$ err.
21. fal)c 91. auf. B.A: bciie
|
or S). vE:
Beugte. dW: neigte.
22. ^cn 31. i>er S. B.dW.vE.A: ^pio^. B: frba;
ijliige .
23. dW.A: Sli(eg (gerne) geben.
24. fr fcen J&. fca foHte 35r. tiif. 1^. B: ein
l^ &^tonica^ (21,1828.)
363
5[rnatt bc Se6ufttcr SltterBtcfcn abtb Stlfatbau unb Dpfcr
XXI.
beine $atib iviber unb mcineS
^atero au0, unb nic^t tinber bein
33 fein, gu :piagcn.
18 Unb ber ^ngel
^
gu @ab, ba^
er iDai^ib follte fagen, ba iDaib l^inauf
gc^en unb bem ^nxn einen %Uax auf-
rieten fnte in ber 3^enne 5lrnan0, beS
19 3ebufiter0.
*^ifo
ging iDaiiib t;tnauf
bem Sorte abS, baS er gerebet
20:^atte in be^ ^errn 0iamen. *5lrnan
aBer, ba er ftc^
tanbte unb
fai}e ben
ngel, unb feine ijier ^ne mit ii;m,
ijerftetften fie
;
benn ^rnan
btf
21 Seijen. *%U nun iDaib u 5irnan
ging,
fa^e
5lrnan unb ttarb iDaoib ge*
ira^r, unb ging ^erau an^ ber ilenne
unb huiU )aib an mit feinem Qlntli^
22jur (Erbe. *llnb iDaib
f)r
ju
Qirnan: i6 mir Oiaum in ber ilenne,
ba einen 5lltar bem t^.errn barauf
'bam-j um ijotteg @eib foCiji bu mir i^n
ge^en, auf bag bie ^iage om SSoif
23 aufhre.
*
5irnan a&er
f)r
ju 2)a=
ijib: 0iimm bir unb ma(^e, mein ^err
nig, tttie bir0 gefllt; fte'^e, i geiie
baS iJlinb juni SSranbo^fer, unb "oa^
efirr ju ^oij; unb Seiten um
24 @:peio:pfer, ae gebe i. *^6er ber
^nig i)ai)ib
f:pr
ju 5irnan: 0^it
alfo, fonbern um otle elb anU e
faufenj benn tiU ,ba0 bein ift,
nei;men
'
bem errn, unb nnU e
umfonji ^a6en jum SSranbo^fer.
25
*
^ifo
gab 5)aib -^Irnan um ben Oiaum
@oIb, am can($t
fe
i^unbert <Se!ei.
26*
Unb i)ai)ib Bauete bafeibft bem ^errn
einen Qiltar, unb oipferte SSranboipfer unb
iDanfo:j3fer. Unb ba er ben errn an-
rief, er^rete er t^n bur ^^ieuer om
immei auf bem Elitr beS SSranbopfer.
27*
Unb ber '^nx
fpr
jum (Sngel, ba
er fein @tt>ert in feine (Seibe fe^rete.
28 3u berfelBigen 3eit, ba iDaib
fa^e,
baf
i^n ber ^)err erhret i;atte
auf
bem
20. A.A: brofi^. 21. A.A: S)aib geia^v.
23. U.L: aiUi gebe . 28. .L:3iir felb.
vertatur, obsecro, manus tua in
me et in domum palris niei, po-
pulus autem luus non perculiulur.
2Sra.24,i8.
Angelus autem Domini praccepitlS
Gad, ut diceret Davidi ut ascenderet
2Ch.3,i.
exstrueretque altare Domino Deo in
area Oman Jebusaei.
*
Ascendit ergo 19
David juxta sermonem Gad, quem
loculus ei fuerat ex nomine Domini.
*
Porro Oman cum suspexisset et 20
vidisset angelum, quatuorque filii
ejus cum eo, absconderunt se; nam
60 tempore terebat in area Iriticum.
*
Igilur cum veniret David ad Oman, 21
conspexit eum Oman, et processit
ei obvLam de area et adoravit eum
2Sin.i4,4,
pronus in terram. *Dixitque ei Da- 22
vid: Da mihi locum areae tuae ut
aedificem in ea altare Domino, ila ut
Nm.25,8.
quantum valet argenti accipias, et
cesset plaga a populo. *Dixit au-'23
(Gn.23,11.
^^^^ Oman ad David: Tolle, et faciat

dominus meus rex, quodcumque ei
placet; sed et boves do in holocau-
stura, et tribulas in ligna, et Iriti-
cum in sacriticium, omnia libens
praebebo. *Dixitque ei rex David: 24
Nequaquam ita fiet, sed argentum
dabo, quantum valet; neque enim
tibi auferre debeo et sie offerre Do-
2Sm.24
24.
mino holocausta gratuita. *Dedit25
ergo David Oman pro loco sjclos
auri justissimi ponderis sexcenlos.
*Et aedificavit ibi allare Domino,
26
obtulilque holocausta et pacifica, et
iRi?.i8,2t.
invocavit Dominum. Et exaudivit eum
38.Lev.9,24.jj^
jgnc de coelo super altare holo-
causli.
*
Praecepilque Dominus an- 27
gelo, et converlit giadium suum in
vairinam.
r.26.
Prolinus ergo David, videns quod 28
exaudisset eum Dominus in area
i3x. u. oijfcrte. dW: Se^oa briucjen u. Sr.
o^jf. un#
iYit^tUlia). vE:
opfern u. Sr. hx. bie i)
umf. i)ahe.
25. B: an golbcnen (S. t)a eiv. on 600. d\V:
. oibevon.,.
26. ontwottetc er it)m ... auf ben 21. B.dVf.A:
mit (bfm) Scuer.
27. B.vEMleber ... fiecftc. dW: jur^jca.
28. i^m b, .
gcantrouctct.
364 (21,2922,8.) Chronicornm .
XXI.
Oavidis apparatus ad aedljlcandum templum.
'leovealovj &.
^^
Kai
Tjj
}
'- -
iv
^
.
'^^
/
&&

.
*
/' 6
^^ \ ^
'.
2
/
iv '
j
&
-
&.
^
&
/\
* &.
^
, &'
.
^
/' 6
, 6
,
\ .
/ &&
.
^
,
&'.
'^
/ ,
^
.

\
, &^,
' -
29. EXf (. ^) .
*
^
(AEXf): h
-
.
30. : $. 2| (a. .)
(A1EFX*).
Bf
(a. ^ci.) .
1. *'^.
(2|).
2. A2Bt (a. h
^)
(A^FX*).
3. FX: ilq
.
6. : ''/.
7.FXt(inf.')/*a.'
8. :
.(: . .).
nsT*! ''D^iDsn pn^ pb,n riin^
v^- :
-
!
~
'jT : I vv. : :
bv -; : ij-
:
^^nri 3?2 nbisn ^^^ nnTOn
-
j"
VT IT
j- :

JT :

-
vj:
^
* J I : 1 : : """
'"'
~
''DSU ri^nD
"^3
snbi^ i'^nb n^^sb
'
:ni.T Tii^b
nnnxxii.
; IT JT : V. jv

:b^"1to^b nbrb nsT^-nn
'^
I
: : ^T
^
:
-j"
:

:
... - -,. . . .
y V J
-
'^hsh
TOriti
b^^"^to^ vni^n nt5^^
-
: I j"-:i

"^

: 1 vjv : v.-:
r,^3 ni3nb r\^n ^:^^^ hisnb

: : -
'jv :
-
l
"^
v:
:: ninan^bi ^3?
ninbib
tbptfn r^i nhb 3^ m
IT : ' j' V. j t A
... |.
AT : I j" : V T-: r--:r
nnb
'^
'^sr ^^)im '^Vt^sh
*. y T-: s"-.
- : i
-
- j-
: j
"^
:
V j
-
r 1
I
b^'^^nb ^in^b nisnb T\^im
^
:-':
r
j:
--:
"b^b
rl^Dnb^ Db T:hmb
: V V : :
<
: : - :
T1T
**!
ib iiD n^^iDii nikii^n
r I VST
-
vr j -: jt
: inin ^Db nhb
I r :
^
VT
: .. -:-
^: j
f'
:
'^
.':
-
,
j
-
r
: J"
Vi
IT r
-a:^ n%n '^D^i ib nribtab m
JT
-:
: ,

.
^'
^^b^
nirr^ Dtob rr^ ni^nb
"innb
IT "^v: Ji : :

-
J : :
bhb
Dir
-rn^h hin^-nn^ ''bi? %n^i
s
<T , : - : <- ,'
'~
-i<b n^to nib'-ra ninnb^^
n?sti
I A
V. 7.
' 1
28. B.dW.vE: Offerte er.
30. or biefeibe. B.dW.vE: benn er toar erfi^r.
1. dW: jiel^cn. B.dW: unb i;iev ... vE.A: 2)iefi
ijl...
2. ebene (2t. B.dW: Steinmauer, Duaberfieine.
A: au6 i^nen (St. vE: jie ju <St.
3. nb 5u lammern. B: ben S3ftnben. dW:
!&f^tonicu^ (21,29-22,8.) 365
ter H^ au l>e ^nxnl !aib f8ortat$
awm S5au XXI.
OJia^ %xmn^, be SetuflterS, pflegte er
29bafeibjl ju o:|3fern. *5)enn bie SGo^-
nung bc0 ^errn, bic SWofe
in ber 5Cfic
gemalt i)atU, unb ber S3ranbo;|3feraItar
irar ju ber S^it wf
ber i^b^e gu ibeon-
30*iE)aijib aber fonnte i^mge^en
benfeiten, @ott gu futi^en:
fo
n?ar er
erf^rocfen tor bem c^tvert be0 ^ngetg
XXH. (XXIII.) m ^errn.
*
Unb
i)ai)tb [^ra^: ier
foU
ba8 ^au ot^
teS, beg ^errn, fein, unb bie^ ber 5lltar
um 33ranboi)fer Sfraei^.
2 Unb iDaijib l^ieg ijerfammeln bie
^remblinge, bie im Sanbe
Sfrael traren,
unb fceflellete etcinme^en, Steine gu
^auen, ba otte ju Bauen.
3*
Unb 2)aib Bereitete iel Sifen gu
S^gein an bie S^^uren in ben X^oren,
unb ju nageln trre, unb
fo
iei
4 Srj, ba e ni^t u tragen trar. *5
ebern^olj o^ne ^i^l, benn bie on
3ibon unb %t)xn^ Brachten iei Gebern-
5
^
l
iDa^jib.
*
iDenn iDaijib gebaute:
SDiein o^n alomo ift ein ^na6e
unb gart} bag aier, ba bem
errn fott geBauet n?erben,
foU gro
fein, bag fein S^iame unb Oiu^m er^oBen
h)erbc in aUen ii^anben: barum ic^
i^m SSorratt)
f^affen. Qlifo f*affte
5)aib i)iel SSorrat:^ ijor feinem Xobe.
6 Unb er rief feinen o^n aiomo
unb geBot i^m ju Bauen ba ^an^ be
7^errn, be0 otte
Sfrael, *unb
f:|3r
in
i^^m: 3Jiein o^n, i^ ^atte e im
6inn, bem Flamen beg errn, meinen
8otte, ein gu Bauen. *^Bcr
ba SGort be0 ^errn fam ju mir unb
f^jra^: )\
ijiel 33iut i^ergoffen
unb groe Kriege
gefhrt: barum
foUft
29. U.L:
SBvanbo^fergaitar ... in ber <^e.
3. U.L:
(Sifeng ... (Srje,
baf
(A.A:
ba ). 5. U.L: ergaben tcerbe ... 33<
vati)^. 6. U.L:
feinem. 8. U.L: SBUita.
fc^affte (I. an in 2enge ... ^igel ber Xpren ...
u^fer.
vE:
%l b. il^ore.
4. eb. t>u SOlcnge. dW: ba^
JU
jS'^ien.
vE: GebernBaume.
5. B.dW.vE.A:
fijrac^.
B.\E:
ijliung u. 3. dW:
krau gr. gemalt \v. .: jum Siamen u. jur
22,1.
16,39.
V.16.
Oman Jebusaei, immolavit ibi victi-
nias.
*
Tabernaculum autem Domini, 29
quod fecerat Moyses in deserto, et
altare holocaustorum ea lempestale
erat in excelso Gabaon. *Et non 30
praevaluit David ire ad altare, ut ibi
obsecraret Deum; nimio enim fuerat
in limore perlerritus, videns gladium
angeli Domini.
*
Dixitque
XXII,
2Ch.3,t.Dt.
Dayij. uaec ggj domus Dei et hoc
allare in holocauslum Israel.
iit praecepit, ut congregarentur 2
2Ch,2,irs.
Q^jjgs proselyti de terra Israel, et
constiluit ex eis latomos ad caeden-
ig.5,i7.
jQg lapides et poliendos, ut aedifi-
caretur domus Dei.
*
Ferrum quo- 3
2cii.4,9.
Que plurimuni ad clavos januarum
et ad commissuras atque juncluras
iBg.7,47.
praeparavit David, et aeris pondus
iRg.10,27.
innumerabile.
*
Ligna quoque ce- 4
drina non poterant aesliraari, quae
Sidonii et Tyrii deportaverant ad
David. *Et dixit David: Salomon 5
filius meus puer parvulus est et de-
licatus; domus autem, quam aedifi-
cari volo Domino, talis esse debet,
ut in cunctis regionibus nominetur:
praeparabo ergo ei necessaria. Et
ob hanc causam ante mortem suam
omnes praeparavit impensas.
Vocavitque Salomonem fdium suum 6
et praecepit ei, ut aedificaret domum
Domino Deo Israel.
*
Dixitque Da 7
vid ad Salomonem: Fili mi, volun-
2Sm.7Viss.
^^'s meae fuit, ut aedificarem domum
nomini Domini Dei mei.
*
Sed fa- 8
clus est sermo Domini ad me, dicens:
28,3.i^sm.5,
j^ju^um sanguiucm effudisti et plu-
rima bella bellasti: non poteris
29,1.
Bierbe (^errlic^feit). dW: 9ll)tn u. ^x$. B: (So
tofite i) bod^
fr
bajfeiBe tttoa^ jubereiten.
6. B.dW.vE.A:bem^.
7. B: anlangt, fo
War e in meinem ^eri
gen. A:aJlein2ii(eto.e.
8. dW.vE: S3i. in 2)ienge. ^
366 (22,9-16.) Clironicorum I.
xxii.
Oavidis apparatus ad aedificandufn templum
oixov
,
.
^
', -
,y.al
& y.v6v'
,
' iv ,
^^
,
-
,
\ &^
'
.
^^
, ,
,
-
,
-
. ^^'u4XX
,
&
- .
*^
-, ^] -
^ .' ',
&^.
^^
\
. ^,
,
, -
\ , &,
&-
'
&.
*^
& ^
' & -
, iv
,
16
iv
, ,
iv \
, ,^\
, .
8. :
.
^.X:u4Xa' ^. Al(pr.
.)*(.)55. :
) ^.
10. *'^*(|).
11. FX (pro .) s. )... (pro evod.) -
(v&vvnc; (.: ivod. Of).
13. : . ^-&'^', *: (-
^&).
14. A*F: )<.
15. :. {5 '
(Ef /) :
16. : iv
. .,
{^UannX'^1;llOC
tv) .
A^Xf (. .)
.
nbiD p-ns3n pDsb ^^^ ^
9
JT

IT : : .- : ^-
s
-;!" : j :
<
: -

VT : "^
>
^
- ' j '. . y : : jv :

: - }:.'
^
IT :
"^
:
nsb ib-'^Dsn pb '^b-n%n'^
^^-
: . -:-
: j :

:
-b^
in^^V/
^03-
^niD^bm
.; :
-
S"
. -:-
y
'.
: JT
-
IT
-
V :
<
:
- : : 5 AT

riSii :^:^
*^2^ ^"^^"^
T^h^
\^
ij- \: y: y: -:
"^
: - :
JT : V-
V
_
: : :
: - : -
JT ; IV
"^
..
^bst/sn-mi ^pnn
-
hito^^b
-b::?
/- nin^ n^is nirj.^
V.V
*
;Jt
ST
-:
-bi^'i ii"i^n-bvs rm^ pm bs'^to^
r
: j
-: : :

:

I V V : I . .
.
"^'
^
"^ ^ f
*
.:--: .<:-; * :
. *
^:^::!
'^
nnb
^3
bpi^/
rs^
s

: AT VT ) ' > : ' j-
:tl'^Din DH^b^n
^3^:: D'^5n^'^
D^ZiSn nbv^b'
^i^:f
nhb ^^^^

; I ;
j < / : :
^
: VT :

' , r :
n5nDbi iiDsb nn-tb :nDsbr)i6
j :
- .
-
ST
-
IT :
,. . "--. h : J . :

:
/ IT

VT :
V. 12. ^iioa
<"3
. 13. p"n
]^
9. in feinen Xrtflcn. dW:tiir ijl cin(^.f|eb.: fcIM*
ger tO. e. 29^ ber 9) fein. vE: ein . lOirb ... B.
dW.vE.A: ;.
(mOf^affeu.
dW: ber 3. htinf
gen bei feinem ?eben.
lU. dW.vE.A: mir <S. ... i^m 95. B: ben t.
f.
^niqrei(f). dVV.vE.A: S^ron
f.
ilnigil^umi
(Oloic()e). B.dW.vE.A: befeftigen.
11. B:0lun, m.<B., bec^. tvciie... dV/.vE.A:
!Q:f)itonic0^ (22,9-16.)
367
alontO; ier tu^tgc SJiatttt, fott bc ^nxn Stamen ein au crBaitctt XXII.
bu meinem 0?amcn ein ^au Bauen,
treii bu
fo
i)iet S3iut
auf
bie (Srbe
9i^ergojfen ^ajl ijor mir. *8ie:^e, ber
(Boi)n, ber bir geboren foU
njerben, ber
n?irb ein ruhiger 2) feinj benn
? i^n ru^en
iaffen on aUen feinen
i^einben um^cr, benn er fott
alomo
^ei^enj benn ic^ n?itt ^-rieben unb Slu^e
10 gei)en ber Sfrael fein Meniang. *2)er
fott meinem Dramen an ^^au^ Bauen.
(x fott
mein @o^n fein unb untt
fein SSater fein, unb rtitt feinen f-
nigIien <Btni)i uUx Sfrael Bettigen
11 etigi. *@o tt>irb nun, man
^,
ber *err mit bir fein unb tirji glci-
feiig fein, baf bu bem *&errn, beinem
Ott, ein !^au0 Bauefl, njie er ijon bir
12gerebet ^at. *5 njirb ber *err bir
geben Jtiug^eit unb 93erjlanb, unb tirb
bir Sftaei Bcfe'^ien, ba^ bu i^altejl baS
13 efe^
beg ^errn, beineS otte. *2)ann
aber tvirjl bu gitffelig fein, tnenn bu
bu bi l^ltft, baf bu t^ufl ben
eSoten unb 0leten, bie ber ^err 2[)Zofe
geboten :^at an Sfraet ei getrofl unb
unerjagt, frte bi nit unb gage
14! *@ie^e, i^aiit in meiner 5lr-
mut:^
i)erffft
gum t^aufe beS ^errn
l^unbert taufenb Zentner oib unb tau-
fenb mal taufenb .(Zentner ilberj baju
(Sr unb (Sifen o^ne
3^^/
>^ e8 iji
fein in
toiel; oij unb (Steine )3^
geficftJ bef magfi bu me^r
15.
*
^ajl bu toiele ^lrbeiter,
teinme^en unb nitmerieute an (Stein
unb i^olj, unb atterlei Seifen auf atter*
16iei 5irbeit, *an @oib, Silber, @rj unb
@ifen o^ne 5). (So me bi auf
unb rite e au0j ber err txnrb mit
bir fein.
14. U.L: olbe ... (Silbei*^.
aedificare domum iioraini meo, tanlo
cffaso sanguine coram me. *Fiiius, 9
qui nascelur tibi, erit vir quielissi-
nius; faciam enim eum requiescere
ab Omnibus inimicis suis per cir-
2Sm.i2,24.
cuiluffl, et ob hanc causam Pacificus
vocabilur, et pacem et olium dabo
i8,t2f.28,6.
in Israel cunctis diebus ejus. *Ipse 10
'^^,'?' sedificabit domum nomini meo, et
Ebr.1,5.
ipse erit mihi in fiiium et ego ero
Uli in palrem, firmaboque solium
regni ejus super Israel in aeternum.
*Nunc ergo, fili mi, sit Dominus 11
tecum et prosperare, et aedifica
domum Domino Deo tuo, sicut lo
2.2,7
cu^"s est de te. *Det quoque tibi 12
Dominus prudentiam et sensum, ut
regere possis Israel et custodire
legem Domini Dei tui.
*
Tunc enim 13
proficere poteris, si custodieris man-
data et judicia, quae praecepit Domi-
nus Moysi ut doceret Israel. Con-
3i,tt.jo/.i*7.forlare et viriliter age, ne timeas
neque paveas! *Ecce, ego in pau 14
^ch^|'J".'pertate mea praeparavi impensas
domus Domini, auri talenta cenlum
millia et argenti mille millia talenlo-
rum; aeris vero et ferri non est
'
pondus, vincitur enim numerus ma-
gnitudine; ligna et lapides praepa-
ravi ad universa impendia. *Habesl5
quoque plurimos artifices, latomos
et caementarios, artificesque ligno-
Ex.3i,3s.
rum et omnium artium ad faciendum
2cii.2,7.
Qpyg prudenlissimos, *in auro et 16
argento et aere et ferro, cujus non
est numerus. Surge igitur et fac,
et erit Dominus tecum.
fei.
A:
fei u. baue. dW.vE: ba^ e bir ge?
iinge.
12. bet 3fr. B: Silur oKein iootte ... dW.vE:
ober (nur) ntqc ... SBei^^eit. vE: bir gebieten in
ietreft 3fr.
dW: [wie bu
benfejiJ ber 3.
13. dW:baraufa^teftjutf)un. \E::^altfiu.tr)Uj!.
B: <Btaxh bic^ u. fei tapfer ... erf^recfcn. dW.vE:
(Seifeflu.'flarf.
14. B:inm. !i;rubfat jubereitet. dW:inm.3Jlf)i
feligfeit augef^afft.
vE: in in.(Sienbe33cvrat^ bcrei?
t. B:
ifl bag ... eh)i^t.
dW.vE.A: u. b. (^lu
i)fer)
... ju toagen. B: in berSWenge
or^anben.
dW.vE: in 2). | e ba. B: jubereitet, u. bu fannft
u bemfetben ^injut^un. dW: baju m. bu b.
15. ft (Stein. B: bever bie am SQ3erf arbeiten hd
bir in ber SD^enge. dW: SBerfieute, teiubauer u.
Sirbeiter in ... ierpnbige.
vE: t. u. SD^aurer u.
Simmerl. u. .^unfiverfl.
aller 5trt fr
atte ?lvbeiien.
16. B: be^ olbe ... ifl feine 3a^l. dW: ba
olb ... | SU Jaulen.
vE: 5iuf alfo u. mee.
368 (22,17-23,10.) Chronicorum .
XXII.
Salomo rex constitutus. X,evitarum ministeria.
^^
Kot / olq'/ov
civ &
.
*
^ ;
-
&,
, \ -
.
^^
" &
, &
-
'
, ^
&
.
2
-/ -
,
'.
^
\
\ . ^
&-
:
, &
.
^
-
,
\ ,
^
,
.
^
/
, , .
'^
\ . ^-
6 &\
,
.
^ '
,.
.
^^
-
' & .
17. ^{
'^
rell.). 18. FXf (ab
in.) (EX: ). : tv yfqalv (A^FX: Iv
^).
*5. 19.
*
(alt.) ').
1. EFX: .: ctr"' (F;
^
lai/rS). 2. : . ;
. 4. : !6
)>({\.etiamEFX). **
/
(2
Bf).
5.
*
... {-). 6. :
(eliamvs.7). AiX*(alt.)xat(A2Bt). T.A^EXrx.
., . . (.- alt. et tert. uncis incl.
: Kai . .".).
8. *: ^
{^). :
^(*
) .
... &.
9.
*
... )&, (* ) . Jav ...
.
(* Twr) .
^. 10. FX: .
.^*
/; . .
(A^Bf;
: ,etiam vs. 11).
V-; r

: j
"^
'r
<- :-
DDNn'bii nin^
^b'n :iDn nb'V^^is
J j- j
A T^

v.
->-: VT
) : : : J
j :
< :
nnr :i^3? ^3>bi nin^^ ^Db
7!9
-
\
-
- : ' : t
)
: 1 vjt
: ' .J
-: '

"^
:
n'^^b DNnb^^n tip '^bs^i
*:

-
-
^
:
IT
vlj ..
: :
IT : 1" . jv :
-
^"^
:?nirji ^'^m
.
AT
j- : I ) :
^ '
:
j
'^
:!:-
'^
r
:
hbn nD*>i :d'ibm ^Dnn^i
3

: r : IT

-
i
: r : -: -
:
< : :- : AT IT
<
: '

nDbt^i D'^tb D-^nn^b bnbr^b^
-n^2 nDiib)3-b2^ nk^b nbJir):t]b!i^
4
I"
V jv :
"^ - - ..-
: V
.. ..
J
V
iT
j
: I : "VAT I.T :
-
:
j :
.
:
-
j- :
-
:
-; .
y : :
a^^bs^ ^2< ^s^ ^t^^
-: -<-:-:
^
-:
-:
: r. -: ... -
|- J : - :
^Dnb nipbn^o m opbn'^i :bbnb
j
: : - VT r'.'.iT- r
"
_^:
'^Dton-o !^2^
nnp ^^ib
7
; .
:i
-
: jti: 1 y.
:r
:
tiinn nrb '^DS P3?nt:"i wb
s
ST
! ;
- j
: r : : ' tj
-
^Dn tntb bi^i^'i nn
b^^^'^
9
j : IT
"^
:
'^
:
^
- : '
:
AT
'^
: Ut : "^v
-;!-
s
"^
: '
:
*
^3D^ :n3?bb ni3sn *'t^ nb^
'^
,"V I
IT :
-
* .^
'""^
AT
: V -j- :
Y. 9.
'p
n'ibuj
18. meine ^, ... unterworfen, dW.A: unterjod^t
B; Untertan getorben.
19. B: gebet.. .l^in. dW.vE: rietet ... barauf.
1 . Unb aU . olt .. maayte er ... \E: iiejiimmie!
3. B.dW.\E.A: Unb cS wrben b. . gejault on
(benen an, bie) 30 3. (alt toaren) u. br. B:
ii)rcn
kpfen an SJlnnern. dW: ^op^
fr
^-,
bUSil.
.:i
l^ei^tonica
(22,
1723, 10.) 369
ai)ib^c6otattl5ie)BerjlettSfracl (Salomo ^oitig Dcbnung ber cttctt* XXII.
17 Unb iDaib geBot aUen DOerften
Sf^
raeiS, ba fie feinem @D^ne
18 :^ifcn. *3fi
'
ber ^err, euer ott,
mit eu^ unb ^at euc^ 9iu(;e gegeben
um^er? )enn er f)at bie (Shmoi^ner be
Sanbe in eure nbe gegeben, unb bag
iiianb
ift untergebracht or bem ^errn
19 unb i)or feinem 33oif.
*@ gebet nun
euer ^er unb eure @eeie, ben errn,
euren @ott, ju fuc^en, unb met eu(^
auf unb bauet ott, bem errn, ein
eiligt:^um, bag man bie ^al^ be
^unbeS beS <errn unb bie ^eiligen
@efcie otteS in ba ^au bringe,
ba bem 9^amen be ^errn gebauet foil
ni
erben.
XXIII. (XXIV.) 2iifo machte ^aib
feinen o^n aiomo jum ^5nig ber
Sfraei, ba er ait unb be SebenS fatt
2 mar. *Unb 5)ai)ib i^erfammelte alle
Dberflen in Sfrael, unb bie ^riejier unb
3 bie ^eiten, *ba man bie !^eiten :^iete
Don breifig Sa^^ren unb brberi Unb
i^re Qaljl tvax on ^axipt ju au:|3t,
ba jiarfe SJinner n^aren, a^t unb
breif
ig
taufenb.
*
^u3 treiben trurben
i;ier unb jtanjig taufenb ijerorbnet, bie
ba SCerf am ^aufe beS ^errn trieben,
unb
fe(^S taufenb Amtleute unb 3fii(^ter,
5*
unb ijier taufenb %i)oxi)\iUx
,
unb i>ier
taufenb Ji^obfnger be3 errn, mit (BaU
tenf))ieien, bie gemacht t;abe, Sob ju
6 fingen.
*
Unb ^atiib ma^te bie Drb^
nung unter ben .^inbern ei, nc^miid)
unter erfon, ^aljatf) unb ^nax'u
7*i)ie
erfoniter iuaren: aeban unb
8 (Simei. *^ie Jtinber Saeban: ber
erfte 3e^iei, @et:^am unb 3oei, bie brei.
9*5Die ^inber aber @imei tvaren: -
miti), Raffet unb ^aran, bie brei. iDiefe
Vikaren bie 3Sornei)mfien unter ben 33tern
lOon S^aeban. *5 n?aren biefe imei
inber: 3a"^at^, ina, 3eu0 unb S3ria.
3. .L:fiarfe3?lann.
4. B: am 9. be6 ... an'^alten foiiten. dW: waren
Sorgefej^te ber ba^ ... vE: beftimmt bie Stufftc^t ^u
fuhren xiber b. Slrbeit am ... dW.vE.A: aSorfteiier
.u. 9i.
5. B: bie ben . lobten m. Snftrumenten ...
in
ioben.
28,1.
V. 9. 23,2.1.
Jos.ai,44,
Jos.18,1.
Praecepit quoque David cunclisl7
principibus Israel, ut adjuvarent Sa-
lomonem filium suum:
*
Cernilis, 18
inquiens, quod Dominus Deus vesler
vobiscum sit, et dederil vobis requiera
per circuilum, et Iradiderit omnes
iuimicos veslros in manus veslras,
et subjecta sit terra coram Doinino
et coram populo ejus. *Praebelel9
igitur corda veslra et animas veslras
ut quaeralis Dominum Deum ve-
slrum, et consurgile et aedificale
sanetuarium Domino Deo, ut inlro-
ducalur arca foederis Domini et
Neh.10,39.
Yjjgg Domino consecrata in doijium,
quae aedificalur nomini Domini.
2f,8:io^b^4"i,
Igitur Oavid senex et
,
*^
plenus dierum regem consliluit
Salomonem filium suum super Is-
rael. . *Et congregavit omnes
principes Israel et sacerdotes atque
Levitas. *Numeratique sunt Levitae
Nm.4,3.8,24.j^
triginta annis et supra, et invenla
sunt triginta octo millia virorum.
*
Ex bis elecli sunt et dislribuli in
ministeriura domus Domini viginli
quatuor millia, praepositorum autem
et judicum sex millia; *porro qua-
tuor millia janitores, et tolidem
2Ch!S*25.
psallae canenles Domino in organis,
c.24-26.6,i.
(]uae fecerat ad canendum. *Et
distribuit eos David per vices iilio-
rum Levi, Gerson videlicet et Caalb
et Merari.
*
Filii Gerson: Leedan
et Seme'i.
*
Filii Leedan: princeps
Jahiel, et Zethan et Joel, ires.
*
Filii Seme'i: Salomilb et Hosiel ot
Aran, Ires. Isti principes faniilia-
rum Leedan.
*
Porro filii Semei: 10
Lehelh et Ziza et Jaus et aria.
Dt. IG, 18.
9,22.
Gn. 46,11.
,17..6,17.
26,21,
,5
6
18. .* vestros (.* inim. vestr.).
3. S: Yiginti annis.
5. S: psaltes.
6. machte Orbnungcn. B: tief ftc t^eiien ^u ?cvi
ibeiiungen b. c'^neu ... dW.vE. t^ciite jie in
5ibt^eil'. A: ti).
f.
ob ben mti). ber ...
.^uiJter fccr 25. vE: ytert. <. dW: 6iamm:
;^u^ter [yum e[d;ied;te] S.
24
370 (23,11-25.) Chronteorum .
XXIII.
Iieviiae ad ministerium templi constituti.
viol '
.
^^
Kai '/fi>
(,
6 SsvzsQog' y*al
ovn &., iytvovto
.
^2
&'
'\
,-
^.
*^
'
.
,
,
, &
' .
^^
-
^ ,
-
(
.
*^
'^

\ .
^^
'
-
6 .
^"^
'
'6
^
viol , &
.
^^
'-6
.
^^\ 6
,
^
, 6
,
-
.
^^
' 6
,
-
.
2*/
' .
'' .
"^'^
&
', ,
&'
.
^^
\ '
&,.
^^
. '
,
, ^
-
, ,
-
.
'^^
/' -
6 ^ ,
.'./(etiam vs. 1 3),7()
...* (bis) .
17. : '(bis). 18. : 7^ ))&.
19. : Yloiv. : . 20. : . 21. : .
. : (.
^et VS. 22). :
(etiam vs. 22). 24. Bf (. .) .
2">. ^: '/.
(^.
. ^).
'^-^
:::?3>
'^^^-'^
nb^^n
-J-

:|- IT :
-
. :
:
>"
:5''^) ^^^'^ '^
^ isnn
::^ rr^nb ^^n*^ d^^dd ii:iin->ib
j
: :
-
j :

: nnpsb
jT KT':
'
'
linnn
^\'^
Dinr r\hp
"^33 u
1 j : V VT :
ST :
-
:
j
:
j -; |-
VT : ~ )- t :
- '. :
mp 'ii-^npnb i'ir^^ b^:n^n
r\inm
n^Dpnb bi^^-i:j? r^nn^^n ^^
':-:
-
TT I
^-'
13 'n^nb^ inntiib nin*^ '^Dsb
V : 1) : .; : IT : st : :

: IT j .
IT
j : f
. - ..') ^ -
\. :
/|T

,
(.
:r y vi. :. .
:r
nrr^bi^-^Dn ^'^n*'i :b^^^3tl7
vv.
v:
I.
: ^ : I- ^ :
. V ,:
iv <T I : JT : - :
IT
>
: \j : ' r- : : ;
n'^T/3^5 tisnn
^'^
linnn ^DSi
^^ '^iiD^btsn "^'^"^m^ ^^btn
tishn n!D^^ b^^-T5?
^D:n P3?^nnn
^
JT

" . v : 1 : IT
,. .. -
VT
:
^bnri ^DS
'^ir/^il
'^bnn ^DS 21
: - j : j : ~
: < :
^iN^i-iiibi bb^^
^'^
:^ nT:r'bwV22
^T I : : V - '
jt t
*
7
-
^

j VT ^
^^ ^bn^ ^u3r/2 ^53 :an'^n.^ ^-^
vv : j : - j
: iv
-: '<
: n5ibti3 ninn^i
IT
'^
: V. .. 1
V
.. 1 -: .. ... 1" : vj
<-
: : V . 1 :
^
j S"
: - : :
. :
V.T
; : ]. : j - -: ~
-
t;*

J-
<
:
>-
i)2rb b<"i5^"^'^b^
""^
V. 10. ujii2 5 33
l^&^tonica^ (23,11-25.)
371
tammpufct wnb <^tammH^ptn bcr Sebitcn
XXIIf.
ii)icfe i)ier traten 8imet ^inbcr.
\\*'^ai)ati) aBer tvar ber erflc, bcr
anbere; ahn 3eu0 imb 93tia i}atten
majt toieie ^tnbcr, barum trurben fie
fr
(SincS SSatcr au0 geregnet.
12 3)ie ^tnber jtai)ati)0 traten: ^imtant,
Seje^at, ^eOton unb Uftei, bie let.
13*iDie ^inbet ^mtam^ traten: ^aton
xinb
3)Zofe. ^laton abet n^atb aBgefonbett,
baf et ge^eiitget n^rbe um OTet^ei=
Itgften, et unb feine ^ne ctrtgiic^, u
tu^etn i)ot bem ^ettn, unb ju bleuen
unb
in fegnen in bem 0iamen be *ettn
14etrigii(i>.
*
Unb
9)?ofe,
be 9)?anneg
otte, jtinbet trutben genannt untet
)5bet ^etjiten tamm. *i)ie ^inbet aBet
16 3)iofe n^aten: etfom unb (SHefet. *2)ie
inbet etfomS: bet etjte trat @e'6uei.
17*i)ie Jlinbet (Sliefetg: bet etftc trat
1)>1. Unb (Sliefet ^atte feine
')
.^inbet; aBet bet .Rinbet )^tvaxm
18i)teie bt6et.
*
iDie ^inbet 3ee^at0
19 traten: @aiomit^ bet etfie.
*
5)ie ^in-
bet ^eSton traten: '^nia bet etjle,
Qimatia bet anbete, Se'^afiei bet btitte,
20 unb Safmeam bet i^iette. *le ^inbet
Ufiel traten: 3) bet etjie, unb
Sefta bet anbete.
21 Oie Jlinbet 9)Zetati traten: SKatjeU
unb 3Jlup. ^ie .Kinbet aJiaijeU hjaten:
22 SIeafat unb ^ig.
*
(Sieafat a^et ^axh
unb l^atte feine 65^ne, fonbetn ilc^tet}
unb bie inbet ^iS, ii)te 33tbet, nahmen
23
fie.
*5Die ^inbet 3)iufi traten: ma^^
i)di, (Sbet unb Setemot^, bie btei.
24 0finb bie ^inbet i^'oi untet t^tet
33tet ufetn, unb SSotne^mj^e bet 93=
Ux^ bie getenet trutbennac^bet^iamen
Qai)l Bei ben ^uiptetn, treibe traten baS
@efft
be^ %n\U im ^aufe be ^^ettn,
25 ton jnjanjig Sagten unb btSet. *i)enn
5Dai)ib
f^tac^: iDet ^ett, bet ott
3f-
tael, ^at feinem 23oif 9iu^e gegeben, unb
11. U.L:
@ifa ber anbete.
11. dW: (Ein (Stamm^u. vE: atcrl. ^.
:
tuaxm fte bem teri. ^. in (Einer .
13. dW:
ijo^^eiiig? B: ^eiiigte bas mini).
\E: ^u ijeiliqen.
14. B: 5aber 3. ben m, . Betrifft, fo
Xo. ...
Bei ... dW.vE: na) bem ... A: bem ... jugc^ii^ict.
17. bcrous Diel. B: Bet bie S)Zaapen. dW.vE:
Nm.6,23ss.
Dt.lO,H.
Dt.33,1.
Isti filii Semei qualuor.
*
Erat au- 1
1
tem Lehelh prior, Ziza secundus;
porro Jaus et Baria non habuerunt
plurimos filios, et idcirco in una fa
milia iinaque domo computali sunt.
6,25s.Ex.6,
pijij
(.gg^,^.
Amram et Isaar, Heb 12
ron et Oziel, qualuor.
*
Filii Am- 13
6,3.Ex.6,2o.j,gjj^.
j^jjron Qi Moyses. Separatus-
Ebr^M.Ex.
qyg gg^ Aaron, ut minislraret in
Sanclo Sanctorum, ipse et filii ejus
in sempiternum, et adoleret incensum
Domino secundum rilum suum ac be-
nediceret nomini ejus in perpeluum.
*
Moysi quoque, hominis Dei, filii 14
annumerati sunt in tribu Levi. *Fi- 15
Ex.2,22s.
jji ]yioysi. Gersom et Eliezer. *Filii 10
26,24.
Gersom: Subael primus. *Fueruntl7
autem filii Eliezer: Rohobia primus;
et non erant Eliezer filii alii. Porro
filii Rohobia multiplicali sunt ni-
mis. *Filii Isaar: Salomilh primus. 18
*
Filii Hebron: Jeriau primus, Ama-19
rias secundus, Jahaziel tertius, Jec-
maam quartus.
*
Filii Oziel: Micha 20
primus, Jesia secundus.
6,ii).E..6,t9.
Filii Merari: Moholi et Musi. Filii 21
Moholi: Eleazar et Cis. *Mortuus22
est autem Eleazar et non habuit
filios, sed tilias; acceperuntque eas
filii Cis, fralres earum. *Filii Musi: 23
Moholi et Eder et Jerimolh, Ires.
24,23.
Nm.27,8.
24,30.
Hi filii Levi in cognationibus et 24
familiis suis, principes per vices et
numerum capitum singulorum, qui
faciebant opera ministerii domus
Nm.8,24.i,3.j)Qj^ijji
^ vigiuti auuis et supra.
*Dixit enim David: Requiem dedit25
22,18.
Dominus Dens Israel populo suo, et
ga!^irei^.
22. (B:i:^reg Vettern?)
24. nad) ,. Spuput ,,,bciS:6pUn. Brnad^tBren
cjaBiten, in b. 3 b. 9., i^ren . dW: tie ^c
ciemufiert iurben ben cinjeinen 9.,
.^o^f fr
'M. \E:...ber3aBi... tBren^. B.A:S)iene^.
dW:
im 2). vE: OU 5lrBeit frri^teten Beim ,
24*
372 (23,26-24,4.) Cliroiiicorum .
XXIII.
Xievitarutn ministeria, Sacerdotum consiitutio.
iv ' .
26
Kai '
'
^7
q^^ jQig
/ 6
&
yhvl .
^^"
^4 -
'
im -
)
tifov,
^^
&
-
,
30
-
^,&
, '
^*
-
\ , ,
^-^
(^
iv .
XXIV
J^ cii)
^
.
T'ioV ,
-.
"^
& '^
,
, '
&
.
^
/,
', ^
i
,
-
, ,
-
. ^ Kai
26. : . .
27.
Af (. &.) (^ inter uncos,
rcll. ). Ai*mwv(A2Bt).
28. : iniyjiql (EX: Iv yjiQi).
29.
*
(pr. et alt.) y.al (2|).
30.
*
(alt.) y.ai (A2Bt). B: rw.
32. A2* (pr.) . AML* a. . 5 .(2|).
1. : . { ; FX: )
14. {iaiqiofiq AFX)
*
]. ...
f
y.ai (a.
.). EX: Kai al , .
3. X^ : FX*
'.
..
4.
Bf (a. vioi) .
" : r
- : :
- .-

{.
" : 1J7 : ' -
s"
-: j- <::: j -;
r
^^ V : V ..-
" : j- :
' -
r 1" : J- : TT -:
r
j : it :
- -:
r
- :
j - -:
r
t5^p-b:Db
-^^^
nibtbn-b^^i
vl^
"^
r : i- t; IT
'^
-
: :
- '^ -
:
V V : I v: iT
) y- -: ; -:
r
'^p'^pnbi hnTuh nbbb^
:32?
-bi^b^ n:D:nn^/2bi nnn^/abi nik^zsn
^
: -. : \
-
: V

: I

:
-
-
ipiis npsn V^^^bi : nTO^i rn^t)^
jni^ pi nin^b bbnb^ niYnb
VIT
:^ AT r
-
: j :
nihssb nin^b nibi? nib^-n bSb^si
- -
r
<-;
r
:
t:SDt2:r)3 0^)3 ^)^ ^tD^nb
ST : : : : -:
- : .
: IT
: IT : j- : yv

:
Av

-: 'v-:r r :
. '
:
... -
IT :
j*
V-
-:
r
'^Ds nipbnn ';i^^ '^inbi xxiv.
:/'^>
nT3?b^i ^^^n^^ ri^D 1^n^i
IT : :
"":!- -;
r
'. . -; j :
-;r
^'T TT-
VT :
...
-: |- :
-
av j
t :
i..
:
... -
^
r :

J..
:
1
... :.
-:
r :
'. j.
:
IT
-:
r
25. dW: et tro^^net. vE: i;at Sol^nung genomi
men. A: 20. ju3. ci.
26. ii)arum aud) &ie S. nid)t gu fr f)aben fotctt
Mc ... B: (So l^atten ... nte^r ... dW. l^aben nun.
27. ... rourbeit olfo fcic ?. fi. gcj. ... B.dW.vE:
3)cnn. dW: bcn legten S3efci)ien . Q(\)af}
bicfe Sal^iung ber ... vE: h?ar bie b. Sci'^i.
28. in Den ^fcu ... 3. aUc ^eiltgtl^um$. B:
ii)rc (Steife fein foitte jur Seite ...? dW: benn xijre
33ej^ci[ung toax unter ben ... vE:
fic fuiiten ben ...
beim iDienfie ... jur <S. flel^en? B.A: in b. SSorl^ofcn.
dW: 6er bie 33. dW.vE.A: Seiten. dW: dt. aiie
J^eiiigcn. B: a\Ux l^cii. ^inge. (: om Dxk ber Ut.
u. im ^eiiigt:^.)
29. jum 'Sofien. B: 93rot
f
jubereitet wrbe ...
erjieten ... SJlaap u. ^bmeiTimgen.
dW: eif-'
!iS^wnica*
iOtenft bcr fietittcit* fcftcttung ber ^ittbcv StaronS gu spricjtcrrt
(23,2624, /i.) 373
XXIII.
txrb
lu
Serufaiem io'^nen etigU^.
26*5 unter ben Setten turben gc*
^i)Ut ber inbcr tot on
^^^
Salren unb brScr, bag fie
bie
3Bo!^nuug tragen burften mit
attem t^rem ert:^e t^reg Qimt^,
27*fonbern ben legten SBorten -
28 bibg, *bag
fie ftci)en foCitcn unter ber
<anb ber ^inber Qlaron, ju bleuen
im ^aufe beg errn im
ofe
unb gu
ben Mafien unb jur Steinigung unb ju
alleriei *eiligti}um unb ^u aUem 3erf
29beS 5imtg im ^aufe otteg,
*
unb
gum @c^au6rot, gum eemmeime'^i, jum
(S^jeiSo^fer, ju ungefuerten f^Iaben, jur
Pfanne, u rfien, unb gu atiem @en)i(^t
30 unb ^aa^, *unb ju ^ei;en be QJlor^
gen0, banfen unb ju loben ben errn,
Slbeg itbenbS
aifo,
*
unb alle
^ranbo^jfer bem ^errn ju opfern auf
bie (SabSat^e, S'Zeumonben unb i^ejte,
ber Qai)l unb @eb^r, aUetege
32i)or bem ^errn, *bag
fie iarten ber
^ut an ber ^^tte be0 (Stiftg unb be
^eiiigtt)umg, unb ber ,^inber ^aron,
i^rer 33rber, u bienen im
^aufe be
erru.
XXIV. (XXV.) 2i6er bieg n^ar bie
Drbnung ber ^inber ^aron0. 3)ie
^inber aron iwaren: 0iabab, 5ibi^u,
2 (Sleafar unb 3tt;amar.
*
Qlber OiabaB
unb 5lbi^u ftarBen or i(;rem 33ater
unb t)attm feine ^tnber, unb Sleafar
3 unb St^amar twurben ^riefter.
*
Unb
2)ai)ib orbnete
fie alfo: 3abof au6 ben
^inbern (Sleafar, unb ^l)imele
ben ^inbern ^tljamax^, i^rer '^
4 unb Qlmt.
*
Unb n?urben ber ^inber
29. A.A: ju Pfannen.
31. .L: ^aihatijm.
2. U.L: jiutben or ti^ren aSatcrn.
.32,3.
iiabitationem Jerusalem usque in ae-
lernuni. *Nec erit officii Levilarura, 26
^^'Isjlf''*
ut ultra portent tabernaculum et
omnia vasa ejus ad ministrandum.
*
Juxta praecepla quoque David no- 27
vissima supputabilur numerus filio-
v.2t.
j.^^^ jg^ ^
viginti annis et supra.
Nm.3,6-9,
*Et erunt sub raanu filiorum Aaron 28
in cultum domus Domini, in vestibu-
" 2Ch.3i,ti.
jjg
gj.
jjj exedris et in loco purifica-
lionis et in sancluario et in universis
operibus minislerii templi Domini;
*sacerdotes autem super panes pro- 29
posilionis et ad similae sacrificium
et ad lagana azyma et sarlaginem et
ad torrendum et super omne pondus
atque mensuram
;
*
Levitae vero, 30
ps.92,2s.
yj.
gjgj^^.
jj^ane ad contilendum et
canendura Domino, similiterque ad
2Ch.8,i3.
vesperam,
*
tam in oblatione bo-3l
locaustorum Domini, quam in sab-
batis et Calendis et solemnitalibus
reliquis juxta numerum et ceremo-
nias uniuscujusque rei, jugiter coram
Nm.3,7.28.
Domino, *et custodiant observationes 32
tabernaculi foederis et ritum san-
ctuarii et observationem filiorum
Aaron fratrum suorum, ut ministrent
in domo Domini.
Porro filiis Aaron hae
XXIV.
6,3S'ti,23.partitiones erant. Filii Aaron: Na-
dab et Abiu et Eleazar et llbamar.
'^.'.'**''^" *
Mortui sunt aulem Nadab et Abiu 2
ante patrem suum absque liberis,
sacerdotioque funclus est Eleazar
2Ch.8,i4.
Gl llbamar. *Et divisit eos David, 3
18,16.
ic^ 6st Sadoc de filiis Eleazari, et
Abimelecb de filiis Itbamar, secun-
dum vices suas et minislerium.
*Inventique sunt multo plures filii
4
29. S: et azyma. .: ferventem similam (pro tor-
reo dum).
3. .: et Sadoc.
ntci)le ... alter :i;icilung u. 3)1. vE:
fr
bag feine
3e^l jum p.
30. iebc m, B: alfe m. dW: SW.
fr m.
31. B:
gefegte Seiten, in bei 3. bem if;nen
ftet obltegenben Oie^t. vE:tl)ver5lnh)eifung
gemdf.
: u. ben cbruc^en bei jegUd^er (Sac^e.
32. mavteuti. B:
beital^rten bie ... u. bie ^. be6
<^eil. dW.vE: beforgten tcag u bef. (tvar).
1. atcttbicOrbmutgett. B:33ert!^eilungen. dW.
vE:A: Stbt^eii.
2. BrbeDientenba^viefieri^um.
vE: erwAltetcn
b. ^rielievamt.
3. B: liep
f.
abt^eilen. dWr eg ifieitte
f.
ab 2).
unb 3 B:n.i^rem anbefobinenSlmtini^remiDicnft.
dW: if)rere^ci(ung, ju ... vE:Orbnung in ...
i^ren 5lbtl)eilungen unb ...
374 (24,5-19.) Chronlcorum .
XXIV.
Sacerdotum ordines.
/&.
-
' -
,
". .
^
$
,
'
&.
^
\
'
&
\
\ \ '^-
^^-,
,
'
&.
'^
&6
-
,
6 , ^ 6
, \6 ,
^
6 , 6 ,
^^
^
, ^ ,
**
^
', ,
^"^
^ , -
,
^^
^
6 ,
^^
^
6 , 6 ,
^^
6 ,
,^^
,6 -
, 6 ,
^^
-
6 , 6 -
,
*^
/
,
.
^^
, -
, -
6 -
.
4.:
.
. (0). EFXf (a. alt.
aqx)
.
B*(ult.)xat(AEFXt). ^.-.....
'^
y-.jA/. !. FX (pro ) )...
. 7. : ( ). :
^), ^.
8. : ... ). 9. :
. \.:). 11.:. 12.:
... "/..
13. : ;... .15. :
'^-
nn-^
^'5.^b d^zii ^bb
)
:

:> :
-
s" :
- :
.
JT
s" : ^ : jt
|" :
/ : :
--
IT
: -: j :
IT <
*", '*-'" ^ :
,
VT :

y :
"^
v: jt j" : >
-p
h'^r/tD onnD*'^ :i/2n^ii '^Dnn^
6
IV : - :
::-
j
:
Tjb^ri '^)^ ^^.lJ"!^
^k^^^
V<^ri3
'^Dnb niniiin
'^.^ '^^-
-: 1
-
IT

: : . '

bb^b m^ im
^-^
D'^ibbi
;
.
: '.^ jt
'
:
'
: \ j\
htb^bn
^nb
:'^5
n'^^^rb
s
: -
:
1 .. -
^^
. - |.
^r^tn yipnb :'^?tn
1^;^?
""
: - - : I

: -
\j
-
r
j- :
-
: V :
-; :
"
*
hsnb nbr '^i: ^p'^b
'. : IT
j
:
' :
IT ^T :
-
VT : : jt :
TT JT
^^siSDnb itbs? 2? "n^Tnb nb2?rj
I
- : TT JT :
TT JT : : - : jt
JT V I
: :
r :
.
:^'ntiJ2?i '^Dtis
b^mb
^nt3?i
I : V :
'j-
:
"^
:
:.:
i]n'^T:s?nb '^ntoi ntbt
^in^b^bis
VT :
-
|- :
:.:
- jt : :

ampSD nbs t'^ntoi nr^^^^^io
'', :
j : : jt :
-
:33hin'^-n'^nb ^ii::b sriYn^^b
: : : | : < -;
nin^ ^in^s 3t3n'^n^ Vin^i ^^:
VT
: jv
-; |- .
-:
J -:
r
- :
: b^^'^t'^ %nbw^
^' ...yicpfo^ 16. : . 17. : .^;/^^ ...
. 18. :^... .
! &f^tonica> (24,519.) 375
^it Minhet icafar nnl St$amar nnl t^rc ttxtx unb stoanjig oofe*
XXIV.
(gieafara
me^r gefunben ju toonte^^mficn
ftaifen
3J?nner benn ber ^inber '^ti)a'
mar. Unb er orbnete fie aifo : ne^m
feJe5n
au ben ^mbcrtt ^teafar ^u
DBerficn unter i^rcr S5ter -^, unb
au ben ^inbern St^amar unter
5 t^^rer 33ter <^an^. *@r orbnete
fte a6er
bur SooS, barumbaf Beibe (Slea*
farS
unb St^amar ^inbern Ofcerflen
maren im ^^eiligt^um unb D6erflen \)or
6 Ott.
*
Unb ber @re6er emaja,
ber 6o^n 9^et:()aneei0, au ben Sebiten,
6cfrte6 fte
i)or bem Jlnige unb or
ben Oierjien unb 3ftbof, bem $rie-
fter,
unb or 5^mee, bem 6o^n 516*
jatl^arS, unb ijor ben oierjien SStern
unter ben 5i5riejlern unb ebiten, ne^ml
ein 93atert;au3
fr
^leafar unb baS
anbere
fr
St^amar.
7 Unb ba0 erfle SooS fiel auf Sojari^,
8 baS anbere auf Sebaja,
*
bag britte auf
9^arim, ba vierte
auf eorlm, *ba0
fnfte auf 931, ba fefie auf
10 3)?eiamin,
*
baS fie6ente auf ^afoj,
llba te auf
^6la,, *baS neunte auf
12 3efua, baS je^^nte
auf
6en, *ba
eifte auf ^liafib, ba jtrlfte auf
^aftm,
13*baS bretje^nte auf
^n)()a, ba ter*
14je~^nte auf Sefefceab, *ba funf^e^nte
auf
fB'Qa, baS fe5e^nte auf Smmer,
15*ba0 fiebenje'^nte auf ^eftr, ba t*
16 geinte auf
^a^ji^ej, *ba neunje^nte
auf
^et^a'^ja, bag jn?anigfle auf Se
17t)egfei,
*
baS ein unb jn?antgfle auf
3in, ba jnjei unb gn^an^gfie auf
18amui, *ba0 brei unb rtangigfle auf
^daia, bag ier unb jnjangigjie
auf
19 aJZaafia.
*
ifl i^re Drbnung
i^rem ^mt, ju gei)en in baS ^au
beS crrn t^rer 2Betfe unter i^rem
SSater 5iaron, tie i^nen ber err, ber
Ott
Sfraelg, geboten i)at
Eleazar in principibus viris quam
filii Ilhamar. Divisit autem eis, hoc
est filiis Eleazar, principes per fami-
lias sedeeim, et filiis Ilhamar per fa-
milias et domos suas oclo. *Porro 5
divisit ulrasque inier se familias sor-
libus; erant enim principes san-
cluarii et principes Dei lam de fi-
liis Eleazar quam de filiis Ilhamar.
*
Descripsitque eos Semejas, filius
6
Nalhanael, scriba Leviles, coram
ll'^li
rege et principibus et Sadoc sacer-
dole et Ahimelech filio Abialhar,
principibus quoque familiarum sacer-
dolalium et Levilicarum, unam do-
mum, quae caeteris praeerat, Elea-
zar, et alleram domum, quae sub
se habebat caeteros, Ilhamar.
9,10.
Exivit autem sors prima Jojarib, 7
Esr-2,32.39.secunda Jedei, *terlia Harim, quarla 8
Seorim, *quinta Melchia, sexta Mai-
9
^Lc*.i',5!'
3"> *septima Accos, oclava Abia, 10
*
nona Jesua, decima Sechcnia, 11
*
undeeima Eliasib, duodecima Ja- 12
cim,
*
lerlia decima Hoppha, de- 13
eima quarla Isbaab,
*
decima quinlal4
Belga, decima sexta Emmer, *de-15
cima seplima Hezir, decima oclava
Aphses,
*
decima nona Pheleja, vi- 16
gesima Hezechiel, *vigesima prima 17
Jachim,' vigesima secunda Gamul,
*vigesima terlia Dalajau, vigesima 18
quarla Maaziau. *Hae vices 19
eorum secundum minisleria sua, ut
ingredianlur domum Domini et juxla
rilum suum sub manu Aaron palris
2Ch.29,25.
gorujn^ sicQt praeccperat Dominus
Deus Israel.
4. Ott s^uptetn bott fi. 951. B: naA b. ^. bcr \E..A: f^ricB fxe auf.
dW: gejogen. vE: gcncm;
Wanmv ... ba fte biefetiien aBt^eiUen, vE: m ^.
5. S.ooi, einen mit bem anbern. B.dW:
biefe mit
jenen. vE: fotro^t biefe aU jene. (: Beibe es
6. wnb warb gegviffen ein ...
ie eins ... B.dW.
men. (B: toai
}\ gegriffen hjurbe, .
fr S.
19. wie ii)m (iie 35. 3).
dW: ;^u fomnten. vE:
in ber fte ... fommen. B: n. i^vem 9tec^t, jum iDienfi
i^reg ...? dW: t^rerDrbnung, [BejitmmtJ burc^ S(.
ii^ren 33. yE: ^(ntveifnng bur.
376 (24,20-25,3.) Chronicorum *
XXIV.
Heliquorum Xievitarunt ordo Cantores et musici.
^^
Kai ,
' .
'.
21
''
'.
^'^
Kai ' &.
&' &.
^3
f^Q^ ^[qI
'hiov' 6 , 6 ,
^. 6 ,
^^
',
'
.
'^^ '.
'
,
"^^
'
. , ,
^^
' y^al
' ,
"^^
',
.
29
jy^
'
'/^^^. ^^^^^
ylgi ^gy ]\Jovui'
aal ^
:

^^
'
&
-
-
,
'^4,
.
XXV
J^cu
/ 6
\
{^
' 6
&()
,
"^
'
\ ^
'
^ .
^
&.
&,
' ^\ &,
20. :'')(bis).
*
.
(Bf).
: (AEFX). \-fL4(jadna
(
rell. *). 21,
*
(: ', : '//).
22. : 'Icaa(jl..:ia&.
23.
*
Kai... 5

"'
... .24. :
'0C. 25. .:
(). -..
.26.:.
...
*
ovvt(AEXt).
27.':
5.(.
FX) ... . . . 28.
Bf (. .)
& & (AEFX*).
*
y.aisK-vioi
( rell.f
;
FX [pro ']
',).
29. : (bis) ... .31. : .:
IT : :
.
j-
:
'^

j
^-
:
-
:
j :
AT : - :
ni'/a'bt '^Dnb nin''b3 '^^n^^'b :n^tD^
22
:
.^ \
'V
'
''
=
VT
:
.- ,T .
- :
- -: AT
:
:
-

: IT KT :
- i '
,
'

~ " ' ~'


I (
' j
:
\
<
:
nnnDT
^^^
'^snb n'^s'^ h^^n'^n^^na
IT :
-
: KT
' j- : ' -= -:
^ti^-i^^ ^DS ^/^
^bni2 ^n^ ^ds2g
VT*
-."
.r
: j : - V : y :
-
j . : JT

:|- :
: <
: :
-N^bl
"^
'^bn^b 3?1 ]3128
: :
: - : : : ,
-
:
ts'^p-^Ds ffi^b :a^5:n ib n'^n^o
I)
: ._: .
JT
^ ^bnn "^^iti
''^]
:bi^'/3n'n'^
'^
n^nb ^ibn
^^33
nb^^ ntan^i
j
: V
: j- : vv ^
.
r
nibSi.^ ch-DDi '^ib'^ss'i jan^nbiiisi
j
: r : : -:
-
jt
^
vn^
n^;?b
iiri2sn
^'
'h'^i^ b^n^i xxv.
- " :
J :

'^nbr/Dn^i D^bn^n ni^biDin
^^^^^
AT : : V :
* '. :
-
IT
-: |- , : ; :
-
: :
-
n'^DSiD^
'^ ^^
5:lb^
'^Dinb
2
J :
~
: :
s
~ j
:
^'
bi^ ':^^^
'^::!
nbsn^'^
-
"^
-<
J : . : ;r
'^in l^n^irb :'nb^n '^T-bi? i^ssn sf
i
: -
'''iSi) i]rfbn:^
]'^\^)
V. 24.
' '
. 1.
'1
^"^
. ....
(
.).
^
l.A:'J(y<^e^(7it^rBetAvs.3et6). EFX:xig).1
. 2. : /. et
*
(pr.) *...^
(:,-.).^ EFXf (a. t>o>.) /
-j
5 .:
{^ ).]
3. (bis): 'Jf^tsV (-&r et terlio loco et vs. ).
B: .aal , ... J)Z.
!&^tonxca* (24,2025,3.) 377
iDic arigen ^tnber SetJi unl t$r oo Sinti bcr ^ttiber
Slffap^
XXIV.
20 %bcx unter bcn anbern ^inbern ^co'i
trat, unter ben ^inbern ^mramS: u-
6aei; unter ben ^tnbern (SuBaei trar
21 Se^bea;
*
unter ben ^inbern Sfie^abja
22n?ar ber
erfie Sefta;
*ater unter ben
Sese^^jaritern n?ar iomot^; unter ben
23^mbern (Slomot^sS tvax
Sa^ati). *3)te
^inber ^ebron^ tvaren: Serja ber erfie,
Oimarja ber anbere, Sa'^efiei ber britte,
24 Safmeam ber vierte. *iDte ^inber Uftei
n?aren 9)3 unter ben ^tnbern 9)2
25ttar @amtr; *ber S3ruber 9) n?ar
^efla; unter ben ^inbern Sefta war
26 ^. *5Die ^tnber 9)Zerari tuaren:
3Jiai;eii unb 3)?uftj beg o^n tt?ar 3ae*
27fia.
*i)ie ^inber ^hxaxi on 3ae*
fia, feinem (So^n, n?aren: o^am, (Sa-
28 cur unb Sbri.
*
3)?aeU aber ^atte (Slea-
29far; benn er i)atU feine @^ne. *3Son
^i: bie ^inber ^ tuaren Sera^meeL
30*i)ie^inber3)?ufi nmren: 'mai)^li, (Sber
unb Seremot"^. finb bie ,ilinber ber
31 Seiten unter i^^rer 33ter ^^aufe. *Unb
man tarf fr fte ba neben
i^ren 33rbern, ben ^inbern 5larong, i)or
bem Knige iDatiib unb 3aboi unb
5i^imeie(5^ unb tor ben oberjten 33tern
unter ben 3riejtern unb ^eiten: bem
iieinjien 33ruber eben
fo ^aU bem
jDBerften unter ben Ttern.
XXV. (XXVI.) Unb i)aib fammt
ben ^elb^auptieuten fonberte ab u 5iem=
tern unter ben ^inbern
5iffap^
eman
unb Sebit^un, bie ^ro!p^eten, mit *ar-
fen, ^f
altern unb i^mbein^ unb
fle
njurben gej^Iet jum 2erf t^rem
2 5imt.
*
Unter ben ^inbern
5lffap:^a
tt>ar: @acur,
3ofei>5,
ulcti^anya, 5ifareia,
^inber
^ffap^g,
unter
Qiffaipi),
ber ba
Stveiffagete bei bem Knige. *2on 3e-
bit^un. iDie ^inberSebit^ung n?aren: @e-
batja, ori,
Sefaja, ^afabja, ^ati)iii)\a,
30. A.A: il^rer 35. i^aufern.
30. )iiirer 25. ^uUvn
31. B: e toarfen biefeSoofe gegen i^ren ...
ber. dW.vE:aud|biefctD.ba I^.ebenfo XOUiijxt...
B: tem Db. ... gegen bejfen lungern 58r. ber. dW:
ba3 (Stamm^aupt eben
fo
\vk fein geringfier 93r.
vE: b. crfte tert. ^aug.
1. fcie fca toeiffaflten mit ^* B.dW.vE.A: Dbm
Porro filiorum Levi, qui reliqui 20
23,16.
fuerant: de filiis Amram erat Subael,
et de filiis Subael Jehedeja; *de21
23,1's
jijg quoque Roliobiae princeps Je-
sias; *Isaari vero filius Salem Ih, 22
filiusque Salemoth Jahalh,
*
filius- 23
^^'*^'
que ejus Jeriau primus, Amarias
secundus, Jahaziel tertius, Jecmaaa
quarlus.
*
Filius Oziel: Micha; fi- 24
lius Micha: Samir; *fraler Micha: 25
Jesia; filiusque Jesiae: Zacharias.
*
Filii Merari: Moholi et Musi. Fi- 2
lius Oziau: Benno.
*
Filius quoque 27
Merari: Oziau et Soam et Zachur et
Hebri.
*
Porro Moholi filius: Elea- 28
23.22.
2ar, qui non habebat liberos. *Fi-29
lius vero Cis: Jerameel.
*
Filii Musi: 30
23.23.
]y[ohoh, Eder et Jerimoth. Isli
filii Levi secundum domos fami-
liarum suarum.
*
Miseruntque et 31
ipsi sorles contra fratres suos filios
^*
Aaron coram David rege et Sadoc et
Ahimelech et principibus familiarum
25,8.26,13.
sacerdotalium et Leviticarura, tarn
majores quam minores: omnes sors
aequaliter dividebat.
ich*2Vft.'
Igitur David et magistratus
XXV.
16,7.41.
exercilus segregaverunt in minisle-
2ch.5,i2.
j,^^
ijjj^g Asaph et Heman et Idi-
ism.10,5.
^i^yj^^ qyj prophetarent in citharis et
psalteriis et cymbalis secundum nu-
merum suum dedicato sibi officio
servientes.
*
De filiis Asaph: Za- 2
chur et Joseph et Nathania et Asa-
rela, filii Asaph, sub manu Asaph
prophetanlis juxta regem.
*
Porro 3
Idithun. Filii Idilhun: Godolias, Sori,
Jcsejas et Hasabias et Mathathias,
33.
.* primus.
3. S: prophetantes.
fteu be^ ^eere ... jum S)icnji. \E: hjeid^c Sieber
fingen foUten bei Siti^crn ...! dW: f^teleten. dW:
e trat i^re 3^,
bie efc^afte tl^otcn in ii)rem
2). \E: bie 3. ber aetfieute on tiinen jum 2).
war.
2. B: ;^it ben Seiten be . dW: unter Scitung.
vE: Sinieitung.
378 (25,4-17.) Chronicorum .
XXV.
Cantores et musici.
&
(^
'
.
^
^. *
^
- \&
&1 '^
-
&
.
^
>
* 6 ^
-.
^
'
&
<,
14 ,
'^
6 & ^
^,
,-

^
'
,
&-
.
^
-6 6
^
i
' ,-
'
^^6
,
*
^^6
,
' ^^6
&,
'
^^
,
'
**
6
,
-
'
*^
6 ,
'
*^
-
&,
'
*"
',
-^? ^hri 33 j^n^ii^
D''?^
j
: 'AT
-
: IT r
y ,- : j
bi^^ntD b^-^-tr
'^
^rfpn m'^ri
: '.
:
-
-

.
< -.': -: JT :
- -:
'jT : :

:
J-
: : -
- -; |-
:
:
IT
}
: : fwv
-
r

:

.
"^
:
IT
.. .-
1
^ J :
IT ^ VT JT :
- -^
}'. V-
j
:
'^
-< v: IT
j
V-
-:
r
:
-^ -
IT

: '
^

^
AT r

: : :
-:
^^)
D'^sit^ra ^\)<)2
i^ri'sn
IT : )
:
-
... -
ibp>3 52 \2nibiia '^b'^s^'i
s
)'
: VT . -JT
".
: I
- .. - :
-
:
y : VT
V : JT
-
j : -
VT
'
: . ^T

: -
j
:
JT :
- : j
-; |- r :
iin^^pn
'^
ntDij?
^5 "r^nsiiiis
> . j -
IT
;' :
'' "
^5? :ito2? ^ 1^^1 i'^dhh
j
: -
IT
) : VT
'
.
JT
ntor ^^Dti vni^i t^ds nb.^'nt^
IT
; :
VT
V : . JT

:
-
:
j-
: VT

: , -T :
-
: j ; -
v^'^ VD2 wDn^
'^^^'^
nt2?i
VT

:
^
/
: j
: -
;t

: -;
JT IT )" i
V. 4. mi^-itnr) 5<"Di v. i4. n^^^a^ j'^t i<"5
4. B: ... ...! (^rolivavi) ... . 8.EX: ./'^(). FX: fnia-
,&. ')(,^ . . - . 9. :
(
rell., cf. 24,7).
(^: )&1) . '1&() . MtakoiO. 5. : :,vloi . ('^. 10.
'
.hW: 6.(0
(eliam in sqq. VSS. hujus cap.). 11.
,)-5. AX*fKr.J2.ol'xT5^.(Bt). 7.:* "IfQai 12. ; JVct^av. 13. : ^. 14.
^(^w. ^AEFX). :(JiJ. aJ. (. 15. : '//. 16. : . 17.
(* ^.) 7. . .: .(,1 .
1
!Q:^tonica, (25,4-17.) 379
Sie @drtgcr ic ^crrn unb t^te oofc*
XXV.
bie (
unter i^rcm 3Sater 3ebU
ti)un, mit i^arfen, bie ba treiffagetcu
ju banfen unb u ii)6cn ben ^^errn.
4
*
33on eman. ^te ^tnber ^gemang
ivaren: SSufja, 9}?at^anj;a, Uftei, cbuei,
Serimoti;, t^ananja, ^^anani, ^ixati)a,
ibalt^i, 9iomamti;i fer, Sa^Befafa,
maUoii)i, ^ot^ir unb SDia^eftoti).
5*il)iefe traren aile ^inbcr cman0, be
d)auerS be ,^nig in ben SiBorten
otte, ba orn ju cri;et>en3 benn ott
l^atte ^eman i^ierje^n @Di)ne unb brei
6 'gegeben.
*
iDiefe traren atte
unter itjren SStern
^ffa^^,
Sebit^un
unb <iQtman, fingen im i^aufe beg
errn mit (S^mBein, ^faltern unb ^ar*
fen,
bem 5lmt im aufe otteg
7 Bei bem Knige. *Unb e h?ar i^re
3>1,
fammt iijrett S5rbern, bie im
efang be ^errn gelehrt n?aren, ae*
fammt SD^eifier, imi
^unbert unb
8 a^tgig.
*
Unb fie tarfen Soo0 Ber i:^r
5imt gugei, bem ^ieinjien irie bem
r5eften, bem Se^rer une bem @^ier.
9 Unb baa erfte SooS fiei unter
^Iffa^^
ftuf 3ofe^3^} ba anbere auf ebalja
fammt feinen 33rubern unb (Shnen,
lOberer iraren jrt>5if} *ba0 britte auf
@acur fammt feinen (B^mn unb 33r-
llberu, berer traren jtbif) *bag ijierte
auf Sejri fammt feinen 6t)nen unb
12S3rbern, berer ii^aren
i'nM^', *bag
fnfte auf Oiet^^anja fammt feinen 65^=
neu unb 35rbern, berer n?aren
gt^lfj
13*ba fec^jie auf SSufja fammt feinen
6^nen unb Q3rbern, berer iuaren
strlf;
14*ba fleBente auf Sefreela fammt fei
neu @bi)nen unb SSrbern, berer traren
lgVoif; *ba0 a^te auf ^efaja fammt
feinen b^nen unb S3rbern, berer
16n?aren
jn?lf; *ba3 neunte
auf 3}2e=
ttjanja
fammt feinen @5^nett unb 33r=
17 bem, berer traren jirlfj *ba3 je^nte
auf 6imei
fammt feinen 65i;nen unb
9-17. .L: ber iaren.
3. dW: ber mit ber
^arfe fpieiete jum ^anfe ...
B: Bei bem Scben u. greifen be
.
5. dW: (Se^er ... ber mit 2. . iob^rie^.
6. B: gu ben (Seiten i^re3 23aterg in bem
cfang...
jum2)ienfiim^..,jub.(S.be^nig6,
Silfa^i}...
dW: unter Leitung i^rer SS. Beim ... bee . ivcir
21,9..
sex, sub manu patris sui Idilhun,
qui in cilhara prophelabat super
confilenles et laudanles Dominum.
*Heman quoque. Filii Heman: Boc- 4
ciau, Malhaniau, Oziel, Subael et
Jerimoih, Hananias, Hanaui, Elialha,
Geddellhi et Romemthiezer et Jes
bacassa, Meliolhi, Olhir, Mahaziolh.
*
Omnes isli filii Heman Videntis 5
regis in sermonibus Dei, ut exaltaret
^'^i'e^l'^^'cornu;
deditque Dens Heman filios
quatuordecim et filias tres. *Uni-
6
versi sub manu patris sui ad cantan-
dum in lemplo Domini distributi
erant, in cymbalis et psalteriis et
citbaris, in ministeria domus Domini
juxta regem: Asaph videiicet et Idi-
lhun et Heman. *Fuit autem nu- 7
merus eorum cum fralribus suis,
qui erudiebant canticum Doniini,
cuncti doctores, ducenti octoginta
octo. *Miseruntque sortes per vi- 8
24^31.
ces suas, ex aequo tarn major quam
minor, doctus pariler et indoclus.
Egressaque est sors prima Joseph, 9
qui erat de Asaph; seeunda Godo-
liae, ipsi et fihis ejus et fratribus
ejus duodecim;
*
tertia Zachur, fihis 10
et fratribus ejus duodepim;
*
quartall
Isari, filiis et fratribus ejus duode-
cim;
*
quinta Nalhaniae, filiis et fra-12
tribus ejus duodecim;
*
sexta Boc- 13
ciau, filiis et fralribus ejus duodecim;
*septima Isreela, filiis et fralribus 14
ejus duodecim; *octava Jesajae, filiis 1.5
et fralribus ejus duodecim; *nonalO
Malhaniae, filiis et fratribus ejus duo-
decim; *decima Semejae, filiis et 17
5. S: Videntes.
5(ffa:|?B
'vE: fianben u. b. Stnieititttg.
7. B: aiiebiee erfianben. dW:neBft ... ben e#
bten ... fimbig. vE: bie ... unterrtetioren, aifc
^unbige.
8. dW.vE: bercnnge ebenf \rieb. ro^e, ber
unbige mit bem Sel^riing.
380 (25,1826,4.) Chronicornm .
XXV.
Cantores et musici, Jianitores,
adeXcfoi
'
*^
', viol avtov -
'
^^
^^
'
^^6
-
^
-
'
^1
-
,
'
22
&,
'
'
23
q
^, ' -
' 24
Q 8,
'
25
q
, -
'
26
q
&^
'
27
q ,
\ '
28
q ^
&^
'
29
q
,
'
30
&,
-
'
^^6
-
'&,
.
XXVI
Kcii .
'
.
^ ''
6 , 6 , 6
J
& , ^
6 , 6
y
6 -
.
^ ' -
, 6 , ^
6 ^ 6 ,
18. : . 21. : &&. 23. :
lAvavia. 24.: 7/9. 2^.^:lAvavia<;. 26. :
&.27.:&. 2S.h* (^.)...'&.
29. : &. 30. : Mea-
ti. 31. : fUoGToq '&({\.hic
')&., 56')&. VS. 4)
...
*
.
1. : (FX* *) (:
dtai^e-
,: oicQfOiv) . -
.2. :
(i'cot AEFX) ... ... '/fVjjA(EX: ^
JT :-
IT
j
:
^
' :
nb5? n'^D5
^'^^'^
i'^DS 'ik'^i^
'
IT r- :
^
V :
jt
:--:
vT
"
-TT :
- - |-
TT
<
: -
-
I TT <T :
IT
j
:
nrnnsb ntoi? D'^DtS ^^ rD3
2i
<T
:
-
: IT '" ' . ^^
''
" ^
y (
: '.
JT ;
-
;

TT < -:
IT
TT
< :
IT
.':
:
nto ^3
r^'^ VDn ^in'^DDnb
IT
)
:
_
*
: JT :--:r

: JT ' : : r : < : :
-;
t" TT < : (TT
j '
TOsnb nto '^Dt
'^
vD:i26
<T
: : IT
;
:
''" '*' '
'^
^"
j
: IT

: JT
-
:
^^
1*^33
nni'bsiib bitob : 'ito
27
VT V : JT TT v: iv
:.:
:
:.: < :
j :
D'^Dtb nto ^ra '
1*^33 29
<-
:
IT
1" :
^
V : jt
j
: IT
V : JT

:
-
:

:
.
:
-: j- :
:.: <
^
:
nr^ni^b J'itr ta'^itu i^^n^^i i'^Drisi
<T :
-
:
IT
j
: \j : jt
V : JT

:
j-
:

:
:
:nt2?D^3
i
IT
j
: ^
D'^nnipb D'^n^itb nipbn^b XXVI.

:)t- a-: I . k : : - :
:! ^3?^
5^'p-^n ^in^^btiDti
:
-
<T :
-
:
. *
' '
" '
.
:
-
:
-
: ... - j
:

-: |- < '
: IT y

:
-
. : - -
: :
- Lt :
:
-
<T : - : , ^
''=
. =
'i
:
- <T
... -
JT I :
-; |- :
-
: : jt :
V. 25. ^-^i)^
'11:2)
V. 31. "3
^^
S. &,F: '/-^) 6 . 3. :^(:
'J2Aa/M, FX: )... 'Jo)va&av ... )...
f
(in
{.)4 6 (AFX*). 4. ^
.-
^/... &6., 2!...
l*i>tptttca* (25,1826,4.) 381
oofc titt @dttcr Dtbnuit tn S^^orpfer. XXV.
18 33nibcrn, bcrer traten gtbif} *ba
elfte auf ^farecl fammt feinen 6^nen
19unb trbem, berer n^aren jn?5ifj
*ba
jn^lfte auf ^afaBja fammt feinen eig-
nen unb S3rbern, berer n?aren jn?5If}
2O*ba0 breije^nte
auf
(Su6aet fammt
feinen <B'oi)nm unb Srbern, berer
21 traren jn^if; *bag ierje^nte auf
^liat^it^ia fammt feinen b^nen unb
22 33rbern, berer n^aren jtnif; *baS
funfje^nte auf Seremot:^ fammt feinen
^nen unb 33rbern, berer n>aren jn^if}
23*ba0 fe^gei)nte auf
^nanja fammt
feinen 5^nen unb S3rbern, berer
24ntaren jn?5ifj *ba fieBenje^nte auf
3a36efafa fammt feinen 5nen unb
25 33rbern, berer n^aren ^n?5if} *ba
a^tje^nte auf ^ fammt feinen
6^nen unb 33rbern, berer n?aren jn^blf
j
26*ba0 neunje^nte
auf
SD^allot^i fammt
feinen (Shnen unb 35rbern, berer
27n?aren
gnjlf} *ba3 ^n?anjigjle auf
Siiat^a fammt feinen ^nen unb
28S3rbern, berer n?aren gtrlfj *ba3
ein unb jtranjigfte auf
ot:^ir fammt
feinen ^^nen unb 33rubern, berer
29niaren
j^blf} *bag jn?ei unb gnjan*
jigfie auf
ibait^i fammt feinen -
nen unb rbern, berer n^aren jtoolfj
30*ba3 brei unb trantgfle auf ilia'^e*
fiot^ fammt feinen @5^nen unb S3r-
31 bern, berer n^aren jn^bif; *bag i)ier
unb jn?anjtgfle auf
Dflomamt^i
Sfer
fammt feinen 5^nen unb S3rbern,
berer n^aren jn^bif.
XXVI. (XXVII.) S5on ber jDrb^
nung ber Xf)or{)ter. Unter ben ^or=
^itern n?ar 3)?efeiemia, ber ^^ore,
2 ben ^inbern
Qiffap^^S.
*3)ie ^inber
aber Sefeiemja 'voaxm biefe: ber erftge-
Borne (Sri, ber anbere 3ebiael, ber
Sbritte (SeBabja, ber ijierte Sat^niel, *ber
fnfte @iam, ber fec^fle So^anan, ber fie*
4 Beute Slioenai.
*
i)k ^inber aBer DBeb
(SbomS njaren biefe: ber erftgeBorne e-
maja, ber onbere SofaBab, ber britte 3oa^,
ber vierte ac^ar, ber
fnfte 3flett)aneei,
18-31. U.L: ber iaren.
1. B.dW: (ffiag aniangt) bie Slbti^eiiungen. A:
mn b. 5(. tuaren. \E:
ben 5i. dW: %}\)'^
12,6.
23,20.
2Ch.,14.35,
14.
15,24.
fralribus ejus duodecim; *undecimal8
Azareel, filiis et fralribus ejus duode-
cim; *duodecima Hasabiac, filiis et 19
fratribus ejus duodecim; *terlia deci- 20
ma Subael, filiis et fralribus ejus duo-
decim;
*
quarla decima Malhalbiae,
21
filiis et fralribus ejus duodecim;
*quinla decima Jerimolb, filiis el22
fralribus ejus duodecim; *sexlade-23
cima Hananiae, filiis et fralribus ejus
duodecim
;
* seplima decima Jesba- 24
cassae, filiis et fralribus ejus duo-
decim; *octava decima Hanani, filiis 25
et fratribus ejus duodecim; *iiona26
decima Mellothi, filiis et fratribus
ejus duodecim;
*
vigesima Eliatha, 27
filiis et fralribus ejus duodecim;
*
vigesima prima Olhir, filiis et fra- 28
Iribus ejus duodecim;
*
vigesima 29
secunda Gedeltbi, filiis et fralribus
ejus duodecim;
*
vigesima terlia 30
Mahaziolh, filiis et fratribus ejus
duodecim;
*
vigesima quarla Ro-31
memtbiezer, filiis et fralribus ejus
duodecim.
Divisiones autem janito-XXVE.
rum. De Corilis Meselemia, filius Gore,
de filiis Asaph.
*
Filii Meselemiae: 2
Zacharias primogenilus, Jadihel se-
cundus, Zabadias tertius, Jalhanael
quarlus,
'
*Aelam quintus, Johanan 3
sexlus, Elioenai seplimus. *Filii au- 4
lern Obededom: Semejas primogeni-
lus, Jozabad secundus, Joaba tertius,
Sachar quartus, Nathanael quinlus,
tev. vE.A: 2;f;v^ter.
382 (26,5-17.) Chronicorum
XXVI.
Jfanitores
^'^4 6 ,'6
,
-
, 6
.
^
-
, '
,
/,
7
' & 'Paqiarjl
,
-
, -
.
S
'^,
^)
} ^,
^ '^.
^
-
.
^^
^ {
, 6
),
^^
, 6
,
6 .
Oac^, .
^2
,
,&
.
^3
.
*^
6
^'
^ , -
, &6 '
*^
^
^^
, ^
,
.
*'
|
, ,
5. : . 6. : ... 5 -
(FX: &). 7. : ,'
(: ;
:,VS. 6. ,vs. 4. )
'
&...
'Sltj . ^-. (FX: ') ...
* '... .'/9/ . -. 8. : vioi .
. .... (1)^. EFX* ;.
9. : ... (* ).(FX:
/. ,:6).).
10.
*
et .: .FX*
^
.. . .'.... ...
'
.12.1: .14. (pro 5)
6. : .. '^
. :6
.
15. : ^^. EXf
y.al 6 (a. ). : ^, 16. (pro
.) (FX: :. &').
(*?) : ..
*
5.
FXf (a. .)
: -
JT
. - <.. . -
:
-
j- : < : - : :
s- :
"^
:

: :
-
:
j :
.:
j j : V

IT
: - :
b''-:'^^
^ bn^Dn^ n^an
^3i?b
'^) a'iDD nin^ nsn
j- : -
: ^ AT
-;
r - <-
-
- -
: S : : : :
.
I
JT : IT r JT : ,

j -^
: _ : :
VT r
:- : JT
jt":
-
:
... - < : ^ :
n^3:n-b3 "^rnin ^lir^niDT ^b'^btsn
s
-

: IT
^'^
"
" 1,
' * '
: 37 nbti nonb
^
IT ^T : : v"
~
''tii^b dnriiin nipbnt) nbi^b
12
Av
" -J j- .
: V : :
-
nibniDi ^ib^s^i J nin*^ n^^ns nntib
13
f-
.
--
IT : r : :
nr5b dnin^ n'^nb bi^^s
pps
- ^- : ^T -:
-
:
-
s
'
"
^n^nbtb b*^i^\nbs*n
n:^to^
14
AT : . 1: 7 Kj:

'^
-jz
-
s
* ~
^
~
IT
^ : I
j
-
;-:
IT
>
VT
: * ^

n/srb
/3^/ nbirn nbo^/s nsb:
^- .. :
VT
: AT IT

: r
*
roiss^bhDt a^^ibnnnT^b
ntits^
ir
<
- j
: r
. - IT :
V. 9. ^"^ i<^n
y^p
6. dW: DBcrl^auiJter in ... loaciere 2>lnner. A:
aSorjie^er i^^rer ^^amilicn.
7. feine 35t., fi.S. B:ta)3fcve. vE: jiarfeSDlanncr.
dW.A: (fe^t) iacfere.
8. B: mit ^Maa)t in bem iDienfl. vE: fraftig
jum
2). dW: iacf. u. td^tigc 3)1.
s.
.
10. er ... uid)t, aber eS ... B.dW.vE;ba3 ^avit>t.
(A: ber ^in^, benn er l^atte feinen (Sr|lgel6ornen,
baritm ...)
12. B: ... Slfianner, ju bcn Sagten geaen
,i^<
1. &i)tonic0^ (26,5-17.) 383
T>ie X^otf^tet unb iiprc oofe*
XXVI.
5*bcr fc^pc 5immiei, ber fu6enie
3fa^
f^ar, ber ac^te ^cguU^al; benn Ott
6 i)atte i^n gefegnet.
*
Unb feinem (Bot)n
(Semaja trurben 65^ne geboren,
bie im ^aufe i'^rer 25ter ^errfc^eten;
7benn e traren fiarfe Reiben. *@o
iraren nun bie ^inber Semaja: Qit^ni,
Ole^^ael, DB^b unb (Sifabab, bej r-
ber fleiige Seute inaren, Sti^u unb
8]. *iDiefe n?aren alle au0 ben
^inbern D6eb (Sbom:
fle fammt i^^ren
^inbern unb 33rbern, fleiige Seute,
gef(^icft
in
^lemtern, traren jtrei unb
Ofed^jig ^on D6eb (Sbom. *2efelemia
platte ^inber unb 33rber, fleiige 3)=
lOner,
tJe)n.
*^offa
aber au3 ben
^inbern aJJerari :^atte ilinber: ben i)or*
ne'^mflen imri (benn e trar ber rfi-
geborne nit ba, barum fe|te il)n fein
11 93ater jum ijorne^^mflen), *ben anbern
t^ilfia, ben britten ilebalja, ben vierten
ri.
^uer ^inber unb ruber
^offa
n?aren breie:^n.
12 i5)ie
ift bie Drbnung ber ii^or^ter
unter ben ^u^tcrn ber gelben am 5lmt
neben il)ren SSrbern, u bienen im ^aufe
13beg v^errn. *Unb ba SooS n?arb ge=
n?orfen, bem kleinen tt>ie bem roen
unter i^rer 3Ster i^aufe, ju einem jeg-
14 U^en X^or. *
!8 gegen a)Zor=
gen
fiel auf 3)?efeiemia3 aber feinem
@o^n (Ba^axya, ber m\ fluger diati)
voav, trarf man baS Soo, unb fiel
ISi^m gegen a3ttternt} *Dbeb bom
aber gegen TOttag, unb feinen @:^nen
lobet bem
^aufe (Sfu^imSj *unb uipim
unb
<offa
gegen Qlbenb hu bem %i)ox,
ba man ge^et
auf ber (Strae ber S3ranb=
o:|3fer, ba bie '^nt neben anbern fte'^et.
17*egen bem 3orgen ^aren ber Seiten
/
g^g^n 3)itternt beg Xage ioier,
14. .L:
n^arf man bag Soog.
16. A.A:
neben einanber. U.L: jie^en.
17.A.A:ben3norgen.
v.7.9.30.
16,38.
5,1.
*Ammiel sexlus, Issachar septimus, 5
riiollallii oclavus; quia benedixit
^^'**
illi Dominus.
*
Semei autem filio 6
ejus nali sunt filii, praefecli fami-
liarum suarum; erant enim viri for-
lissimi.
*
Filii ergo Semejae: Olhni 7
el Raphael et Obed, Elzabad, fra-
Ires ejus, viri fortissimi, Eliu quoque
et Samachias.
*
Omnes hi de filiis 8
Obededom, ipsi el filii et fralres
eorum fortissimi ad ministrandum,
sexaginta duo de Obededom. *Porro 9
Meselemiae filii et fratres eorum ro-
buslissimi, decem et octo. *DelO
Hosa autem, id est de filiis Merari:
Semri princeps (non enim habuerat
primogenitum, et idcirco posuerat
eum pater ejus in principem), *Hel- 11
cias secundus, Tabelias terlius, Za-
charias quartus. Omnes hi filii et
fratres Hosa, tredecim.
Hi divisi sunt in janitores, ut sem- 12
per principes custodiarum, sicut et
fralres eorum, minislrarent in domo
Domini. *Missae sunt ergo sorles 13
ex aequo, et parvis et magnis per
familias suas, in unamquamque por-
taruni. *Cecidit ergo sors orientalis 14
Selemiae; porro Zacbariae filio ejus,
viro prudentissimo et erudito, sorlito
obtigit plaga seplentrionalis; *Obed- 15
edom vero et filiis ejus ad austrum,
[v.i7.Neh.
i" qna parte domus erat seniorum con-
cilium; *Sephim etHosa ad occiden-16
tem juxta porlam, quae ducit ad viam
ascensionis, custodia contra cuslo-
diam. *Ad orientem vero Levitae sex, i 7
et ad aquilonem quataor per diem,
25,8.
15>,25.
7. S: et fratres.
13. .: sunt autem.
iijun aSr. ber. dW: maa) bicfen 5(Bi^eiiungen ... 35orrai^g^aug
^^^)fen b. m. [iiietten ftej SSacfee. vE: 2tu tiefen
'"
^
hjurbcn ... gcbilbet ...
baf fte 3. :^.
13. (a3gl.26,8.) B: von Xb. ju Xibor. dW: ber
Xi). unb Xf).
14. dW.vE: einen fingen iRattjc^an
15. aifttpim.
B:ba^^.ber33erfammlungen. vE:
16. Xi). (djaueceti), ba bie 3tr, ijcraufocfjct,
^.
gcgen^ut. B:%ula^'Xi)ux, an bem ^inaufgel^enben
gcpfiajlerien SBeg. dW.A: 2(neben) 3. vE:
foba2. auf
2.
folgte. B:ba eine Sa^t gegen ber
anb. ber irar.
17. dW.vE: tgtic^.
384 (26,18-30.) Chronieorum .
XXVI.
Vhesaurorum custodes.
vorov ,
'^
^^
,
' -
-
, ,,
,\ ,
\ ,
.
^^
.
^^
--
&.
21
XIq\ ^^,
'
-
, .
22
/^^^
& , 6 -
, .
"^^
.
2*
6
^.
25
j^^^
^
'^
^
.
26
-
, /\ 6
,
-
'
27^
,
- &
-
'
'^^
-
, ,\
,
\ , '
-
.
29
\ .
30
-
XtQcovl
'^ , ,
17.
*
.-..
( rell.f). : (
AEF; FX: )^ (* alt. ,AFXf).
18. : . (:)nqoq .FX*
-{\.).:^. 19. :
-
.
Bf
(a. )
5. 21. (ler): ...
t
(
pr. .) . . (pro tert. Af.) (itaFX
ter). 22.
*
... -. BFX: .
*
5. 23.: .'. 2.*-8.
(AEFXf). 25.
*
(alt.) et (alt.)
'5
... 7.
26. :. .^: -rjy.t 27. FX: .
BF*
(pr.)Twv(AEXt). ':){()).
AT :
- -
:r:- :
-
(.
;
_
: <-
: : . -: :
^Dta nbo^b h5?:nn&i n^j'Bh
-
;
: r :
-
-:

: j
-
> : :
-
.
IT
:
: )
:
'^
: :' - ) :
"^
J :
"^
-
-:
-^ r
:
'^DS :D'^Dipn i'2:^b^ D^^b<^2l
j
: ': -
*. : :
"^
:
S : - :
. .""
-

: : -
:
r
\ : -
\ :r
-
jt : - : ;
'^Dinnnb ^^n:i^h '^)2n)as?b : nin'^ r^m
23
v.^ : V
r
: - :
-
IT
: r*
1 ...
j :
|. 1 ...
^ .. ..
:
|. .. |
IT
.y: : iv VT

:
"^ -
: JT : : < :
-
: :
- :
ni2^5-b^ bs? vm^ ni/b
< : I
"^j-
: j
"^
:
-
J
>: -:
/:
-
-:
IT

: :> S" :
j : ' -
1
IT
- j" : .
- :
n^db p-mb
'^^^
bbt^n-r/^^
r :
-
: '
-
'

h^'^tl
b^^^^
'^
bBi : nin^
28
IT
<
: :
r
"^
:
n.si^i
:-
^^
^^^-
b^>i:i
n^/btii-'T'
b^?
^^'
bs
^^^-
^.
-
.
-
f^^-
/: - -
"^
<
AT : '

IT :
m^ib^b vb^ iirr^DDS ''^n^s^^b
29
<t :-
TT jt:-:
:-
D^ntiibb
b^^^^D^bi^
hDirs'^nn
V : ( 7
"^

: '^- '
-
V : : - -; : r
: :
mps
b^
-;:?^
sibi^ b'^n-'^^s
V. 23. nnSn !!<"3n
V. 25.
'p
n'i;c'il3i
28.
Bf (p. )) T
^.
FX: .
6 6q<7)v ... 6 TS (eliam
)
... 6 5 -...
TS Saqsia (.'/ etiam ) * .
29. : ( et alias). :
(2: ^^^?) ...
*
5
(|). FXf
(a.
iY) .
!(S^wnica^ (26,18-30.) 385
ie utcr Der (S($tt^c iic ^aufc otte itnb beS c^ciltgten XXVI.
gegen SDitttag beg 5!age3 ijier; Bei
(Sfu=
18:pim ater
ie
jn?een unb jteen; *an
^artar aber gegen ^2i6enb, ier an ber
19 (Strae unb gteen an $ar6ar. *i)ief
finb bie Drbnungen ber 5^^ori}ter un=
ter ben Rinbern ber ^or^iter unb ben
^inbern 9)?erari.
20 SSon ben ei^iten atjer tar ^Ber
bie
|6 be aufe otteS unb ber
bie @a)^e, bie ge^^eiliget turben.
21*2Son ben ,^inbern SaebanS, ber .^in-
ber ber erfpniten: ijon !&aeban nmren
t^uipter ber 33ter ^bip 3ei)ie=
22 Uten.
*
2)ie ^inber ber Se^ieten
iraren: et^am unb fein S3ruber Soel
ber bie @| be ^^aufe be errn.
23*
Unter ben ^^mramiten, Seje^ariten,
24 ^ebroniten unb Ufieliten
*
wax @e=
buel, ber @oi)n erfom0, be0 (So^n
25 3)Zofe, Srji ber bie c^^e.
*
5lber
fein ruber (Sitefer ^atte einen ^
Sle^abja, be 6o^n ftiar
Sefaja,
beg
oi;n n?ar Soram, beg <Bof)n trar
(St^ri, be (So^n n>ar (Selomit^.
26*^erfeibe elomit^ unb feine 33rber
njaren ber atte @c^e ber ei;eiiigten,
treibe ber ^5nig iDatnb ^eiiigte, unb
bie oberften SSter unter ben Dbcrj^en
ber taufenb unb ber ^unbert, unb bie
27 Dbcrflen im ^eer.
*
SSon (Streiten unb
Oiauben i)atten fie e ge'^eiligct, ju
28 beffern ba0 au3 be ^errn.
*
5
aeS, ?(Samuel, ber (Se^er, unb <Baul,
ber ^i, unb Qibner,-ber 6o^n
0ier0, unb Soab, ber (So^n Bf^ui^i/
ge"^ei=
liget l^atten, atleS e^eiligte wav unter
ber anb etomit^g unb feiner 33rber.
29 Unter ben 3ejei;ariten tvar (Etjenanja
mit feinen 6^nen gum Serf brausen
SOberSfraei, Qimtleute unb 3fitcr. *Un=
ter ben i^ebroniten aber n?ar afabj:a
unb feine 33rber, fleiige Seute, taufenb
unb fieben i;unbert, ber baS ^mt
3f*
alque ad meridiem similiter in die
^.15.
quatuor, et ubi erat concilium,
[2Bg.23,ii.
liini et bini; *in cellulis quoquelS
janitorum ad occidenterHj qualuor in
via binique per celiulas. *Hael9
sunt divisiones janilorum filiorum
Gore et Merari.
iRg,7,5i.
Porro Ahias erat super thesauros 20
domus Dei et vasa sanctorum. *Fi-21
''^^'^'
l Ledan, iiiii Gersonni: de Ledan
principes familiarum, Ledan et Ger-
iRg.29,8.
jj^jj^j^ Jehieli. *Filii Jehieli: Za- 22
than et Joel fralres ejus super the-
sauros domus Domini. *Amramitis23
,.3,27.
g|_ isaariiis et Hebronilis et Oziheli-
^^'^^
lis... *Subael autem filius Gersom, 24
filii Moysi, praepositus Ibesauris.
23,17.
*Fratres quoque ejus Eliezer, cujus 25
filius Rahabia, et bujus filius Isajas,
et bujus filius Joram, liujus quoque
filius Zechri, et bujus filius Selemilb.
*Ipse Selemith et fratres ejus super
26
T,2o.2s.
tjiesauros sanctorum, quae sanctifi
cavit David rex, et principes fami-
liarum et tribuni et centuriones et
duces exercilus *de bellis et manu- 27
2Sin.9,ii.
l^iis proeliorum, quae consecraverant
ad instauralionem et supelleclilem
templi Domini. *Haec aulem uni-28
9,22.ism.9,
vcrsa sauctificavit Samuel Videns, et
^*
Saul filius Cis, et Abner filius Ner,
et Joab filius Sarviae, omnes qui
sanctificaverant ea per manum Sele-
mith et fratrum eju^.
Isaaritis vero praeerat Chonenias 29
et filii ejus ad opera forinsecus
23,4.
super Israel ad docendum et judi-
23,t9.
candum eos. *Porro de Hebronitis 30
^.g.
Hasabias et fratres ejus, viri forlis-
simi, mille seplingenli praeerant
ter
21. S:Fil. quoque Led. 22.A1.: frater. 25.S:Fra-
r. 28. S: oranesque sanol. 29. S: filiis.
17. BtbelbenSerfammiunaS^id^en.
18. B: an ber auj^ern ^BuW^, (ygl. 33. 16). dW:
gegen bieSBorjlabt?
20.
Br
bergefjeiiigteniDinge. dW.vE:
(Sachen.
24. dW.vE: Oberaufie^er.
26. be^ Gcf). ... be J^cer.
iPolSjgiotten.aSiOci. 21.3:. 3. b 2.21&.
27. tr. unt> SSeutctt.
29. B: augern 5. A:$Dienfie. dW: ber bie aup.
efc^fte. \E: ju ben ... dW.vE: SJorfie^er u. dt.
30.
(35. 7.)
B: in bem anbefo^iucn 5i. dW; ber
3. gefegt. vE.A: vevcrbnet
(fr)
3.
25
386 (26,3127,6.) Chronicorum .
^SJS^\T.*Operum praefecti et judices, JPrincipes familiarum, tribuni centuriones
,
(
.
^*
6 -
, -
, ^
.
^^
,
, ,
/ '
(
\
.
XXVII
^t ^
, ,
-
, -
-
, ,
,
^
6
,
^>
-
.
^ '
-
.
^
/6 ^,
6
, ^
, .
^'0
6
, ,
.
^
,
30. (pro .) . 31 . : T XfQ. -
>/. XfQ. -: .: h^IuttjQ-
32. '.. ^.^.
*:^^
: . fiq y.vQis .
1. (pro ).FX: . (bis).
A2BFX*
(. 8.) (AlEXf). :
( . AEFX). 2. : 'laoaL, ...
*
(alt.) .
3.
-j
(a. ))et
'''
^). 4. *: //-
^Dbb ^n^'^h 3? ^iiit^
TAT-:r U-
:--
. vr

'^

IV
- - -:
r :
jv :
) : |- JT

:
: r
J
-
:
< :
- :
n3?ba
'''^
b'^n
'^^izi^32
JT : IT :

r
.-
:
'
i

'^ :pnt23ii
n^^b^ b'^n-'^^s
j
^
.

j- : .^- -j -
-
. - ..
:
-
Jv
-
j.
:

IT
'^iD^an Dnt25 -^sni ^nani ^Dn^i^inn
' -
:
j -; |-
-
: "

IT
1 IV
- ,- :
'^
:
J-
:
'^
:
DnD):]b ' b^'^to'^ ^^^^ .
: : J : j :
J
-:
J : J
j

; IT : r
'
: :
s
" ~ *
rivvnn nipbn^sn ^nn

bbb
'nbon
'^
bbb
tijYnn n^^^^"I'^
D'^ntos? n^5n hp'bn)2n
^^^
) : V
- -
IT
iv
"^
-:
I

AT
-
Iv
IT
' - i
t^hh hiiii^n rpbn^n bi?
^
V j
-
IT
'' < -:
I
.
-
:
"^
:
-
'

VT : IT '.

-rn th^ 3?3 D^nb:? iripbn'n
3
I

I V IT T :
-
: r : :
. -:
r
V : -
r : - :
j : . : . -:
r
-
: at
- .
"^
: - <T
-
j-
^
I V IT
.--
VTT I : I V STT : : - j
-
j
VT : s
I
V IT :-:
inpbn^^ D^tbb^rrb^^'i '^tbbsn
':
:
j" :
~ -
: :
V. 31. V'liD
V. 1. y::D
(? (^^' A2B; EFX: Jo)at). B: //.
'/
Xwx
(:^. '/;^). A*X*x.iWa/.-Jtat(>.ar'T5(A2Bt)
5. : '..(etiam vs.7. 10. 11.13.14.15).
6.
Bf
(a. .)6. *
(pr. ra.) EX* . . *.
l*6:^t*ptttca^ (26,3127,6.) 387
ic %mtUntc u Slt^ter* Rauptet ber ^tn u Ber Sioufcnb u. ec unbett
XXVI.
xad bie^feit be 5otban0 gegen Ql6enb,
gu aUeriei efc^ftcn be3 Gerrit unb
31 gu bienen bcm Knige.
*
Stern, unter
ben .^eBroniten n?ar ^txia, ber 9Sor*
ne'^m^c unter ben ^ebroniten feinen
cfc^Ie^tS unter ben Stern. (So n?ur*
ben aber unter i^nen gefugt unb ge-
funben im ijicrjigfien Sa^r beS ^-
ntgrei^a 5Dat)ib0 fiet^ige Scanner ju
32 3aefer in iieab, *unb i:^re trber,
fleiige 9Jinner, gtrei taufenb unb
ffeben ^unbcrt oBerjte SSter. Unb
iDaib fe^te ffe fcer bie luBeniter, a-
bitcr unb ben falben <Stamm 9)ianaffe
u allen ^nbeln otte unb beS ^nig.
XXVn. (XXVIII.) 2)te ilinber
Sfroel aber ii>rer ai^l n^aren
.u^ter ber 33ter unb ber taufenb
unb ber :^unbert unb Qimtieute, bie
auf ben ,Rnig n^arteten, ii)rcr
Drbnung ah- unb jugusie^en, einen |eg=
3J?onat einer, in atlen 9)?onaten
be Sal^r. ^ine jiegii^eDrbnung aber
i)att^ ijier unb gtirnnjig taufenb.
2 Ueber bie erjie Drbnung beS erfien
9)?onat n?ar Safabcam, ber (So^n
<Sabbieid, unb unter feiner Drbnung
3 waren ier unb ^njanjig taufenb. *Qiug
ben ^inbern aber ^erej tt?ar ber Dberfte
ber alle ^auiptleute ber eere im erften
4 3).
*
Ueber bte Drbnung beS an*
bern SJionatg irar iDobai, ber 5i^o:^iter,
unb )tvax
^rfl ber feine Drb*
nung, unb unter feiner Drbnung Varen
5 ijier unb gtranjig
taufenb. *)er britte
^eib^au^tmann bc3 britten 9)ionatg, ber
Dberfte, n?ar S3enaj;a, ber <) Sojaba,
be0 ^rieftcr, unb unter feiner Drbnung
6 waren ijier unb
Siranjig taufenb. *iDa
ijl ber SSenaja, ber elb unter brcif igen
unb ber breigig, unb feine Orbnung'
31. A.A*
Stern.
1-6. U.L:
anonben.
29,27.
Km.32,t.
2Ch.l9,5.
Nm.3i,33.
Israeli Irans Jordanem contra occi-
dentera in cunclis operibus Domini
et in ministerium regis. *Hebroni-31
tarum autem princeps fuit Jeria
secundum familias et cognaliones
eorum. Quadragesimo anno regni
David recensiti sunt, et inventi sunt
viri forlissimi in Jazer Galaad, *fra-32
tresque ejus robuslioris aetatis, duo
millia septingenti principes familia-
rum. Praeposuit autem eos David
rex Rubenilis et Gaditis et dimidiae
Iribui Manasse in omne ministerium
Dei et regis.
Filii autem Israel se-
XXVII.
cundum numerum suum principes
familiarum, tribuni et centuriones
et praefecti, qui minislrabant regi
juxta lurmas suas, ingredientes et
egredientes per singulos menses in
anno. Viginti quatuor millibus sin
guli praeerant.
Primae lurmae in primo mense 2
'^'Vs,!!'
Jesboam praeerat filius Zabdiel, et
sub eo viginti quatuor millia. *De 3
filiis Phares princeps cunctorum
principum in exercitu mense primo.
*
Secundi mensis habebat lurmam 4
"'JJ^g^"
Dudia Ahohites, et post se aller
nomine Macelloth, qui regebat par-
lem exercitus viginti quatuor millium.
*
Dux quoque turmae lertiae in 5
ii,22ss.2Sm.
Ixense terlio erat Banajas filius Jo-
23,20si.
JQ(]ae
sacerdos, et in divisione sua
viginti quatuor millia.
*
Ipse est 6
Banajas forlissimus inter triginla et
super Iriginta; praeerat autem tur-
24,1.
4. .: millia.
5. .: sacerdolis.
31. ferner. B: 3m ... hjurben jxe aufc^efu^t u.
unter i^ncn
gcf.
dW:
ntcrfu^t. A:
gcmuftert.
32. feine SBr.
...ancm^ienftc. :
(Sachen. dW:
Singciegen^eitcn. vE:
i(a)^tm.
1. . 3. if)vet
3., ^. b. . u. O&erftcn
betr ... ii)te 3imti. ... aUcm &eia)fte ifyvev
Orbnnngen,
fo ab? w. gujog^n Sonb fr m. B.
dW: Uni) baa jini ... B.dW.vE.A: tem . dienten.
vE: in aifcn fingen, in 5lBt:^eiimt9en. dW.vE: an?
ivaien (cintr.) u. abtr. B: toai ta antam u. toag
abging.
2. dW.vE: Ui
f.
Stbt^eiiung.
3. . ^. bet Ob. B.vE: Derfien (be ^eeieg),
dW: -J^eere^oberflen.
4. in feiner O. dW: ijon
f.
%bti). toax Tl. %n\f)i
rcr [unter i^mj. vE; eienfait?
25*
388 (27,7-20.) Cbronicorum
XXVII.
Ministri aulae, JPrincipes tribuum
avtmv ^- avtov.
'
sig *^4?]
*,
6 , -
,
'
.
^'0
&6 ,
-
.
^
^6 ,
.
^^'0
?
,
im
-
.
**
}
-
^
6 ', -
.
^2
il,
&
,
-
.
^^'0
,\ -
.
*"*
& ',
-
.
*^
'6 &
,
.
^^
' '

6 '
^"^
\-
6 ' '
^^ ^^ '
^6 '
^^
-
& '
'^^
',
6. : ' 6 ^. 7. : -
(*
) . 8. : . 9.
Bf
.
t/.T0)'Oniag^ 6 ra
^.
1 1 .
*: *
6 .
.
(Bf,
eliam cett.
f,
sed al. al.). 12. B: -
,....]Av.6 ..13. : Mftj(ja
6 ). 14. : (puQ. h . 15. : -

: IT
'.
J
-
: IT :
-
AT
-;
|- : ^T :
-
: j -: -:
:ribii
>'3'
o'^niS' ihpbnri B3?n
- -
_ -: |- J
- . -:
r
)
:
':.-;
r - : :
-
j : -
'
tihb
'^
\th)!^ wun^^i
9
. . - ..
j
- . . -
IT VT
;
-
:
inpbm3 2? '^ripnn
i)::?-p
i^n^^s?
*i V -: |-
-
: A * :
- ' '
jt

: - I V IT VT T_ :
-
t > :

ni'Siiin '^nii? ihpbnn b3?i
ans^s
vT :
-
: 1 : V :
\
-:
r
-
: :

)- : ' ' .'
~
'
j
-
: - I
V IT
V j
- : - I V IT ^
VT :
-
:

: : j

:
-
IT
'..
^
-:
\''
~
lv.T :-: , :
^
/; ,-:
r
-:
f- ~ir
.
*
-'-
IT
V j
-

-; IT
r : V h\-:
r
' :-"
c :
-
j :
- :
TT
<.
:
- l .
_
:
-
:
j" : J
V IT
t -
^T :
'
~
jt
n'^'^ o'^^br inpbn^ b5?i
ta'^nsii
JT
j : TT
<
: -
^"

: : CT :
- '"' '"
\th^ nrsnsi '^ntr ihpbnti b^^i
I V
IT vr
:
-
: r : ': . -;
r
- :
j
.
IT
"^
:
j :
- :
^in'jpst ''bir/^b
^"ipri?
^-^
b>iir/ap-p
'^
'^ibb : ns?^-p
i7
^
K : iv
JT : - -: 'f ? -;
r
.
j.._. j..
V

v:
^'
.
* ^ -;
r
:
'^
1. I
I V V : r
:

:
-
: AT :
-
I '
.
:
-
: ' *., :
*
V. 8. nnsn 'irn
V. 12. 313 'nn
"33 ib.
'p ^s'ia^ pb
V. 13. Kiira
<"3
('
... )&1. 18. EFX:
':. : i^A'M
19. -.':
!&1)tonica*
(27,720.) 389
iOie 5lmtleufe ben gtolf Slonaten te drften bct fantmc* XXVII
war unter feinem o^ne Qimmi @at)ab.
7*iDer iJierte im vierten SDionat n?ar
5lfa:^ei, 3ruber, unb i^m
^aSabja, fein @o^n, unb unter feiner
Drbnung n?aren tier unb stcan^ig tan-
8fenb.
*i)er fnfte
im fnften
3Jionat
war 6ame:^ut^, ber Sefra^iter, unb
unter feiner Drbnung u>aren ier unb
9 Jttjanjig taufenb-
*
i)er fejie im
fe^*
jien ^onat n?or 3ra, ber Sffeg,
ber X^efoiter, unb unter feiner JDrbnung
10n?aren i)ier unb
si^>ftS^9
taufenb. *3)er
fteSente im fleBenten 3J?onat n?ar elej,
ber ^eloniter, an^ ben ^inbern (S^i)*
raim, unb unter feiner Drbnung h?aren
ier unb gh?anig taufenb. *5Der a^U
11 im a^ten Tlonat tvax <BiUa)cii, ber
*ufat:^iter, ben @ore^itern, unb
unter feiner Drbnung n?aren ier unb
12gn)ansig taufenb.
*
iDer neunte im
neunten ^omt rtjar ^6iefer, ber -
t^ot^iter, aug ben ^inbern Semini, unb
unter feiner Drbnung traren ijier unb
ISjnjanjig taufenb.
*
5)er geinte im
je^nten 3Konat tt>ar aJia^erai, ber S'le*
top:at^iter, au8 ben (Sera^itern, unb
unter feiner Drbnung traren t)ier unb
14jroanjig taufenb. *iDer elfte im elften
SRonat irar enaja, ber ^irgat^oniter,
ben ,Jlinbern (S^p^raim, unb unter
feiner Orbnung waren t)ier unb tt?anjig
15 taufenb. *i)er gwlfte im jtlften
9}Zonat war elbai, ber 0?eto:|3iat^iter,
an^ 5lt^niel, unb unter femer Drbnung'
waren ioier unb ^ttanjig taufenb.
16 Heber bie @tmme Sfrael aber waren
biefe: unter ben Siubenitern war %nx\t
Sliefer, ber ;
unter ben
6imeonitern war <Se^)i)atia, ber ()
17 3)iae^aj *unter ben Seiten War ^a*
fabja, ber <So^n ,^emuelg5 unter ben
18 Qiaronitern War 3bofj
*
unter 3uba
War li^u, aug ben SSrbern iDai?ib03
unter
3faf(^ar
war 5lmri, ber (
19ai*aelgj
*
unter eBulon War
3ef*
maja, ber @o^n JDBabjaj unter ^^-
t^ali war Seremot:^, ber ^^lfrieB}
20
*
unter ben inbern (S^:^raim War
^ofea,
7-15..L:2onben.
1?. ^enlamtnit(t:n.
mae ipsius Amizabad filius ejus.
2Sm.23%4.
*
Quartus,
quarto
,
Asahel 7
frater Joab, et Zabadias filius ejus
post eum, et in turma ejus viginti
quatuor millia.
*
Quinlus, mense 8
11,27.
quinto, princeps Samaoth Jezeriles,
et in turma ejus viginti quatuor
11^28.
millia. *Sextus, mense sexto, Hira
9
filius Acces Thecuites, et in turma
ejus viginti quatuor millia. *Sepli-
10
11^27.
nius, mense septimo, Helles Phallo-
nites de filiis Ephraim, et in turma
ejus viginti quatuor millia. *Ocla-ll
2i,4.wsm.2i,yyg^
mensc octavo, Sobochai Husa-
thites de stirpe Zarahi, et in lurma
ejus viginti quatuor millia. *Nonus, 12
jli.'ifi'.
niense nono
,
Abiezer Anatholhites
de filiis Jemini, et in lurma ejus
viginti quatuor millia. *Decimus5l3
*''^^
mense decimo, Marai, et ipse Ne-
tophathiles de stirpe Zarai, et in
lurma ejus viginti quatuor millia.
*ndecimus, mense undeeimo, Ba-14
^lijio.tu.'
"ajas Pharatlionites de filiis Ephraim,
et in turma ejus viginti quatuor
millia. *Duodecimus, mense duode 15
11,30.
cimo, Holdai Netophalhites, de stirpe
Golhoniel, et in turma ejus viginti
quatuor millia.
Porro Iribubus praeerant Israel: 16
Nm.34,18.
Rubenilis dux Eliezer, filius Zechri;
Simeonilis dux Saphatias, filius Maa-
^^'^^'
cha; *Levitis Hasabias, fihus Ca 17
zf/afi'smiie,
ni"6l
;
Aaronilis Sadoc; *Juda Eliu, 18
frater David; Issachar Amri, filius
Michael;
*
Zabulonitis Jesmajas, fi-19
lius Abdiae; Nephthalitibus Jerimolh,
filius Ozriel;
*
filiis Ephraim Osee, 20
6.
16. S: in Isr.
390 (27,21-32.) Chronicorum .
XXVII.
Jfoahi recensio non perfecta, Davidis minisiri.
h
'/) 6 '
"^^
^
' -
6 -
'
^"^
/Jav 6
.
'.
'^^
/
-
aal ,
'
^
.
"^^
6
' ,
-
h
"
J
&6 &
/.
"^^
&
,
\ &
.
'^^
" 6 .
"^^
6
'&'
im
.
28
^^^ ^^
} '
^ .
"^^
\
'\
". ^^
6 '
&.
^^
^6 ^.
-
/ -
.
^"^
"& 6 /
,
^ -
20. ; ^: ) .
*
:
(2
; FX: ). 21 .
^
: :
IV yfj .^6 t ZaOais ... .
22.:":()6(. 2^.1: nna . 24. :
5
....
*
. 25. 2: -... .:
OC/. 26. : Kai &. ... 27. :
. 6 '. 28. : 6 ).
^9.::{14; ^). ZO.Bi'Jiaq
... &. 31. : (: 7). 32.
*
.
^,
.
'
:
: :
-
:

:

-
^^:?
-Ab
3^- bv^^b3?'^22
"^ :--; 't 1" : -
'-:r
b^'i^ "^Dritb nb nb^5 cnh^
j-
<
AT :
VT ; :
'^riDiD^ bw^"^t^-r^ nisnnb nin^

: : :
j :
-
r :
ni3i3b bnn n^^ins-n ni^i^ : ^ntDn
u
:<
:
-
bi^nb^-b^? tp
%''
nbD isbi
; : - : : : - < :
Tib^
D'^^'^n
F y:
- -
-
nroTr Tib'/sn nin^si^
'^^ ^^
^2?: miau nins^n-b^?! h^'^i^
-
IV - "^ -
:
:

VT
: : - :
-
-
JV : - :

:
|
: : -: - -: ~
<-
: IT : :
-
- :
:
-
J : 1 :
-
^
-
:

:
- - ^-
: - jv -:
^
-b3?n
^2inDn 3'^i^'hn
-
:
IT
-
: '
,
- j
^
-
: IT
:
-
'
-:
r

-
-
: -
( : : -:
JT
J

"^
:
-
r
-' '
.
*-
~
^Tib^sb
tD^bnn
J.
-
-:
.

1 <

V. 29.
' Vj^l ib.
722
'nil
<"52
23. B.vE: )... auf. dW: i}at . aufnci;mcn
iaffen.
B.dW.vE.A: @t. bc? ^immdiJ.
24. B:(5r^^iun9bci-3af)rgefd)ic^te. vE: JOgeii
gef^.
dW: gtcc^nung b. 3ciigef4. A: in bleSa^r*
25. B.dW.A: bie ^^^e bes M.
\E: jomt^e.
l^ &^ti>nica^ (27,21-32.) 391
fammfurftett SoaB^untJoffcnbctcSa^lun tc)erftcttuBbfetabib* XXVII.
bcr (So'^n Qifaja; unter bem f^alhm
(Stamm 93ianaffe war 3oel, ber 6o^n
21 ^ebaja
3
*
unter bem l^artcn (Stamm
SUZanaffe
in iieab n?ar Sbbo, ber
a^arja) unter SSenjamin ii>ar Saeftd,
22ber () ^lbnerg}
*
unter n?ar
^fareel, ber (So'^n Sero^am.
finb bie f^rfien ber (Stmme Sfraei.
23 Qiber iDaib na^m bte 3)
berer, bie on jn?anig Sauren unb
barunter iiiaren; benn ber err !^atte
gerebet, Sfraei gu meieren h?ie bie (Sterne
24 am immei. *3 aBer, ber (Boi^n
3eruia, ber ^atte angefangen gu ji)ien
unb ijotlenbete e ,
benn e fam
barum ein 3orn 6er Sfraelj barum
fam bie 3^"^^ nic^t in bie (S^ronica be
nig iDai)ib.
25 UeBer ben
@
be Jlnig0 n?ar
5ifmat)eti;, ber @o^n 5ibieig, unb 6er
bie ^^e auf bem JJanbe in (Stbten,
Drfern unb (S^iffern trar Sonat^^an,
26 ber @o^n Ufia.
*
UeBer bie 5icferleute,
ba Sanb gu Bauen, tuar (Sfri, ber
27(So^n e^eiuBS. *UeBer bie SSeinBerge
tar (Simei, ber Olamat^iterj 6er bie
SeinfeUer unb
(Sti^fee be 2ein8 n?ar
28<SaBbi, ber Siip^imiter.
*
UeBer bie
etgrten unb SWautBeerBume in ben
^iuen trar ^aal , ber aberiterj
2i}Ber ben Delfc^a^ trar 3. *UeBer
bie 3Beiberinber ju (Saron tar (Sitrai,
ber Saroniter; aBer Ber bie Olinber in
rnben trar )), ber (So^n 5ibiai.
SO* UeBer bie ^ameeie trar DBti, ber
Sf-
maciitcr. UeBer bie @fel tt>ar Se^ebja,
31 ber a)ieronot:^iter.
*
UeBer bie (Sd&afe
mar
Saft, ber ^agariter. i)iefe n?aren
alle DBerjten Ber bie ter beS ,^5nigS
3)aib.
32 Sonat^an aBer, iDa^ibS 33etter, trar
ber ) unb ^ofmeifier unb anjier;
dW:35orr.
auf b. Weibe. B.dW.vE.A: unb (auf, in
ben) Xijiitmm.
26. B: bie
fo
bie Weibarbeit traten. dW.vE:Weibi
arBeiter beim S3au be S.
27. ber bie Sd). b. 2. bie bartnnett waren. B:
bae ia^ oon ben 2einb. fam ju ben ... dW: SSeins
oorrat^e in ben SBeinb.
28. B: Deibaume u. bie tviiben Weigenb. ttjei^e
filius Ozaziu; dimidiae Iribui Ma-
nasse Joel, filius Phadajac; *et21
dimidiae Iribui Manasse in Galaad
Jaddo, filius Zachariae; Benjamin
autem Jasiel, filius Abner;
*
Dan 22
vero Ezrihel, filius Jeroham. Hi
principes filiorum Israel.
Noluit autem David numerare eos 23
Nm.1,3.
g viginti annis inferius; quia dixerat
Dominus, ut multiplicaret Israel
nitchih
quasi siellas coeli.
*
Joab filius 24
2Sm.a4.
Sarviae coeperat numerare nee com-
plevil, quia super hoc ira irruerat
in Israel; et ideirco numerus eoruni,
qui fuerant recensili, non est relatus
in fastos regis David.
26,20.26.
Super thesauros autem regis fuit25
Azraolh filius Adiel, his autem Ihe-
sauris, qui erant in urbibus et in
vices et in turribus, praesidebat Jo-
nathan filius Oziae.
*
Opere autem 26
rustico et agricolis, qui exercebant
lerram, praeerat Ezri filius Chelub;
*
vinearumque cultoribus Semejas 27
Romathites, cellis autem vinariis
Zabdias Aphonites.
*
Nam super 28
olivela et ficeta, quae erant in cam-
pestribusj Balanan Gederiles; super
apothecas autem olei Joas. *Porro 29
Es.33,9.35,2.armentis, quae pascebantur in Saron,
praepositus fuit Setrai Saronites; et
ipg.10,27.
super boves in vallibus Saphat, filius
Adli;
*
super camelos vero Ubil 30
Ismaheliles; et super asinos Jadias
Meronathiles;
*
super oves quoque31
^'^^'
Jaziz Agareus. Omnes hi principes
substantiae regis David.
2Sm.2i,2i.
Jonathan autem, patruus David,
32
consiliarius, vir prudens et litleratus;
27. .: Ramathites. 31. S: Agarenus.
in b. rnben taren. dW: (St)fomoren. dW.vE
in ber 9iitbcrung. B: (Sc^^e be DcU. dW.vE:
Deiorratbe.
29. B.dW.vE.A:9(linberbie{n (auf)(S.teibeten.
30. B.dW.vE: (Sfelinncn.
31. B.dW.vE.A: bie ^abe.
32. toav ^ati), ein tjerffnbiger . geleierter SJlann.
B:
erfl. SR. . (Sc^rcibev. vE: Olat^^geber.
392 (27,33-^28,6.) Chronicornm .
XXVII.
Davidis praecepta eactrema ad populum convocatum
revg ' 6 '^
aaiXmg.
^^
'^4
,nal
.
^*
\ ^-
^&' -
.
XXVIII
--ai ^/-
, -
, -
,
,
,
-
-
,
\ ,\
',
-^
\
/6
'^4
,
.
&
-
^
\-
.
^
Kai &
,
'.
^
6
^
,. im ' '
7} , |
.
,
\
--
&
.
^
,
,
&
&
.
^
^' ' -
,
32. : ^6 .
33.
*
...
f
(a. .)6.
34. : ( ... ^.
1. **
. . .-.
(A^Bf).
2.
*
/9. (AEFXt). ^.AlX*(alt.)
{^[). ;(..).
"^:
.
3. FXf (. .). : (\).
4.
*
(pr.) T. FX: (pro
.
.).
A2f
(a. alt.
)liq (A^FX*).
*
,
5. B-j-
(. .) ... ).
Xf
(a. .).
FX* .
Bf (a. ^.)
.
-05?
'^i^iDH-n
^'^'^
^
J
-: |- : 1 IV
-
- )
:
- <-
:
: : : 1 < : -:
'b^-r^ m"
^\^^^
XXVIII.
J" : J : -
J
'^
: j
TiV^'n-nsii
'^'/
nipbn^/an
j" :
- j" : j -:
J" :
-^ vbnbi)
Tibisb hDp^ri^,DvbD
: F
-
vi: :
"^
b'^n li^rrb^b^i a^^ii^r^sni
^'^
.- 7
"^
:
- : s

-
"b^?
"nb^n m ph : bl"^-b^
2
r-
_ j
.
. ,.
_
^.

-
: J


:
-
:
-
:

: :
j-:
^b.^ ^nbi nin^-rr^is linsb
j" :
- -:
r : :
: '
.
-
~=
i'
NnS^n^ {niDrib ^niD^Drn ^iDNnbx
3
.
-
v:|T : : . V.

-:r
^3 mxnh n^n iiDnn-s^b ^b ^12^
j ;
V.- Jv : I
-
JT
: IT r :
- ; :
s*
bat)
'^
bw^'it'^ ''^r^^ nin*^ nnn^^i
4
"^
j

"^

: " : JT t -
: -
bi^nt'^-bs?
^bt:b nvnb ^nsi^-n'^ri
r*

:
.
-
f
'
: : f
r :

: j- *
:
TT j j
: j"
VT
:
'^bn-b^^ :b^"^to'^-b3-b5? Ti'^b/anb
-TT ":
l^-
1 : -
-
: -
: -JT \
j - <
n^i^V^ !i^03-b5? nnib ^b n'nbin
''
'^b
To.s'^n :b>i"itr5^-b::? nin*^
e
j :
V j
-
I"
: -
i^
'
1
-:r *
"
-
' ' '
'
-n^l^ ^Dsi pb '^b in
'^
.
: ; V-;
-
:

^
: -
V. 1. y^pn
!}<"
33. mta)ittv.
34. dW: ^ccvoBcrjler. : bcr Dl. uBer ba ^.
\E: <eerfl^rer. A: ^cereefrji.
1. uitb&ie^cI&ctt,w.one... (28,1.31). dW.vE:
^abe u. beerben. dW: fammt ben ^dmiingen ...
\E: ^^'mc^m. A: itmmerUngcn. B: ja einen leben
to^f. ^elb.
2. fccir^ufd). &erS6e...angefci)id't. dW: ei'^oB
!(S^tonica^ (27,3328,6.)
393
SJicrtcr atb SSerfammluttg SftacB u* iOabibS lc^tc Stttorbttuneit
XXVII.
27,1.
29,6.
27,25.
22,7ss.1B.
8,l7ss.
33 bei ben ^inbern bcg ^ontgg.
*
5(^)1*
top^^ei mar D^iat^ beS nigSj
^ufai; ber 5rtcr, tvar t>c8 ^ontgg
34 greunb. *
5ii)iioi)ieI irar Sojaba,
ber @o^n 35enaj:a, unb 5iBiati;ar. 3
aber tr>ar ^u^au>ptmann be^ ^onigg.
XXVIII. (XXIX.) Unb 5)ai)ib
erfammclie gen Serufalcm aiie D6er=
flen SfraeiS, net^mii^ bte ^^rflen ber
tmme, bie i^rjien ber Drbnungcn,
bte
auf ben nig trarteten, bie
t^rften
ber taufenb unb ber :^unbert, bie
drften ber bie ter unb 33ie^ beg
Jtnigg unb fetner ^ne, mit ben
,^mmerern, bie .Krieggmnner unb alle
2tai)fere a}?nner. *Unb 5)aib, ber
^nig, fianb auf feinen laufen
unb
\)): ret mir gu, meine S3rber
unb mein 33oIf!
3
i)atU mir iJorge=
nommen ein .^auS gu bauen, ba rui)en
foUte bie Sabe be S3unbeg beS ^errn,
unb ein
i5fufc^emel ben %n^m unfer
otteS3 unb :^atte gef^idft u bauen.
3*Qiber Ott lieg mir fagen: 3)u
foUfi
meinem Flamen ein ^au^ bauen,
benn bu bift ein ^rieggmann unb t)a^
4 35iut ijergoffen. *9iiun ^at ber ^err,
ber Ott Sfrael, mi^ ertim^Iet au
meineg 93ater ganjem <aufe, bag i
^5nig ber Sfraci fein foUte en?igt5
benn er :^at 3uba ert^iet jum i^rften=
t^um, unb im
aufe 3uba meinen S3a^
terg *, unb unter meines 33aterg
^inbern :^at er efatten gehabt an mir,
ba er mi ber ganj Sfrael um ^5=
Snige mote. *Unb unter aUen meinen
enen (benn ber ^err i)at mir ieie
@5:^ne gegeben) :^at er meinen (So^n
aiomo errt)^iet, bag er fl|en foU auf
bem tu^i be0 ,^nigreig be0 ^errn
6 ber Sfract. *Unb i)at mir gerebet:
iDein o^^n aiomo fott mein aug
unb
^of
bauen} benn i i)abi i^n
mir ert:^iet jum (So^ne, unb tm
1. A.A: unb bag S3ie^. 2. U.L:
jlunb.
fi^.
vE: fieiite
. B.dW.vE:
auf feine
gfe.
B: fci^affte
5liieg gerbet.
l^atte in meinem ^erjcn ein . ber Olu^e ^u b.
fr
... 4. B.dW.vE: jum ^rfien.
dW.vE: im inn. A:
geborte. vE: jur Cft. Brl^attc 5. dW: 2;^rcne be ^nigt^um. \E.A: 0lei^e^,
pbereiret. vE: bereitete SSorrat^ jum iau. A: 6. ^fe. B.dW.\E: Sor^ofe.
ipse et Jahiel filius Hachamoni erant
2Siti. 13,12.
cum iiliis regis. *Achilophel eliam 33
^'^*
consiliarius regis, et Chusai Arachi-
iMcc.7,8.
^gg amicus regis. *Post Achilophel 34
"^^
fiiit Jojada filius Banajae, et Abialhar.
Princeps autem exercitus regis erat
2Sm.8^16.20,
j^^^,^
(jos.24,1. Convoeavit igitur David
XXVIII
27,i6.22,i7omnes principes IsraM, duces Iri-
buum et praeposilos lurmarum, qui
minislrabant regi; Iribunos quoque
et centuriones et qui praeerant sub-
slantiae et possessionibus regis,
filiosque suos cum eunuchis, et
iBg.laV
poleutes et robustissimos quosque
^sm.a,e.
jj^ exercilu Jerusalem.
*
Cumque 2
surrexisset rex et stelisset, ait:
Audile me, fralres mei et populus
meus! Cogitavi, ut aedificarem do-
miim, in qua requiesceret arca foe-
SsSf?*.'
i'Gi'is Doraini et scabellum pedum
z.43,7.
j)g
nostri; et ad aedificandum
omnia praeparavi.
*
Deus autem 3
^^'"sjal^^^^^-dixit
mihi: Non aedificabis domum
nomini meo, eo quod sis vir bel-
lalor et sanguinem fuderis.
*
Sed 4
elegit Dominus Deus Israel me
de universa domo patris mei, ut
essem rex super Israel in sempi-
'^''^'^!*^'^ternum; de Jiula enim elegit princi-
pes, porro de domo Juda doraum
tsm.i6i.i2.P^ti''s
mei, et de filiis patris mei
placuit ei ut me eligeret regem su-
per cunclum Israel.
*
Sed et de 5
iiliis meis (filios enim mihi multos
dedit Dominus) elegit Salomonem
filium meum, ut sederet in Ibrono
regni Domini super Israel. *Dixit
*'''7^'33^,f'"'que
mihi: Salomon filius tuus aedi-
ficabit domum meam et atria mea;
ipsum enim elegi mihi in filium, et
Sap.9,7.
6. .: altaria mea.
6
394 (28,7-15.) Chronicorum .
3[11^
Havidis praecepta eactrema adpopulum convocatum.
.
'^
&
avtov ,
('
., .
^
& (&
,
&
-
^
.
^
,
,&
^
xpv/^y ^' -
\
&
. ,&
'
*
.
^^'7
, {
'
.
^^
/dav\8
avtov
\
&
,
^"^
,
&
-
&
,
^^
,
.
^"^ -
&6 -
,
^^
8. : ^&...
f
(a. &) . *: -
'FXf (.
.). 9.
*
... ,(: iy.t^f]Tii). *:
^
(?).
10. :
'
? 1 1 . : * .12. FX (pro
/ .'.) ncivxoiv o)v iv . *.
13.
Bf (..)
* (AEFX*). 14-16. FX:
& ^
'
sXfiaq *
GKivtai T &
, &
, , &
) ) )-
, ,
& ..
. :
- ; -:- : j
"^ ^^-^
Dbirb-ir?
'^^
: ai^^s ''stti^
s
:
-
: IV
-
t
- - :

"^
: j
: : : - :
'^<"
:
jt: : :: j:
J vjT V :
!-<-': "
.

:
Dnns DD'^Dnb DnbnDm nnfen
V -
: I : JT
-
:
bbt nbn '=innni?i ^ snbi^
<
: : : J :
j" :
"^
^
-: vjv :

VT -: |- :)
:
. :
-
-
:

JT
: :

JT : - J : \- f J } - '
'.-
5np)2b n'^m-niDnb
^
2 !
*
-
:

-
''-
\
'. ' ')
-
ST
: nto;ri
J.
: -
: J : j j
-
JT
-; |- ST
-
:
-
; TT

:
- - j
: -
JT -;r
ik^? m^n
'b
n'^inni
12
< -;
"^

:
-
:
m'Dtbbn-b^b^ nin^^-rr^s ninsnb
: -
"^
: JT
: "
s
:
~
:
'^.:
J : ^
hipbnnb^i :
'^ ninis^ibi
13
: : -
:
:
-
: :
m32? rD.^b^-b^b^ hbni '^Dnn
-n^n T\i2^ '^bs-b^b^
niir^-n^n
" )- -."
c : 1 AT : "
-b:Db
nmb 5533 nmb :iiin^u
'^t: TT-
"^':-
<^
-
:
|
^bs
bSb
^T^?,}-
*"^'^5
^).^
tminri minr ^bs-bDb bi?5i3n
IT -ij- ^T -: : : : :
pn^nhDi Dh
- nininb bpD^'^*'=3
^^

1

:
-
J : * :
7. B.dW.vE.A: befcfiiiien.
:
(
h)irb jiarFcn.
dW: fefi barauf .
vE: Ui)axxtt. dW.vE: tcic
(an)ie|t.
8. B.dW.vE: (ba Co) or ben 5iu9en bcs , (ifi)
B: bmal^rct u. fuc^et. dW.vE: cS vererbet. B.A;
(crbit^) i^interloffet.
9. B.A: voUfommcncm ^. dW.vE: crgcBencm.
B: untcrfu^et.
B.dW.A: crforfc^ct. vE: unb erfen;
nct. B: irb er on bir gcfimbcn iterben. dW.vE:
fia) 0. b. {inben iaffen.
B.dW.vE: erjiopen.
l.&^tonicu* (28,7-15.) 395
abtb Ic^te Stttorbttuttett* eine (Sa^tn fr ttn XtmptL
XXVIII
ego ero ei in palrem. *Et firmabo 7
regnum ejus usque in aclernum, si
perseveraverit facere praecepta mea
et judicia, sicut et hodie. *Nunc 8
ergo coram universo coelu Israel
andiente Deo nostro: custodite et
perquirite cuneta mandata Domini
Dei nostri, ut possidealis lerram bo-
nam et relinquatis eani filiis vestris
post vos usque in sempiternum.
*Tu aulem, Salomon, fili mi, scito 9
Deum palris tui et servilo ei corde
perfecto et animo voluntario; omnia
tBg.8,39.Ps.
gjjjj^ corda scrutatur Dominus, et
universas mentium cogitationes in-
2vis!S5;ielligit.
Si quaesieris eum, invenies
;
''
si autem dereliqueris eum, projiciet
le in aeternum. *Nunc ergo quialO
elegit te Dominus, ut aedificares
domum sanctuarii, confortare et
perfice!
Dedit autem David Salomoni filioll
^'4;?6*,'3o.'^'suo
descriptionem porticus et templi
Ex.3,8.
lBg.2,3.
1Sm.t6,7.
.8,39.1
7,10.
2Ch,3,9.
et cellariorum et coenaculi et cubi
7 fein
SSatcr fein. *UnD fein ^b*
^
fcefltigen ?9, fo
er trirb
ani)aiUn, bag er t^ue meinen
eioten unb Olete, ifie eg l^eute
8|ie:^et. *toor bem ganzen Sfrael,
ber emeine be errn, unb or ben
Diiren unfern otte:
fo
galtet unb
fuii^et alle et>ote be0 ^nxn, eureS
otteS, auf
bag i^r befi^et ba gute
Sanb unb beerbet auf eure inber
9eu etgt. *Unb bu, mein 6o^n
@aIomo, erfenne ben ott beineS SSa=
ter0 unb biene i^m mit ganjem ^erjen
unb mit ltiliger ^eeiej benn ber err
fut atle *eren, unb er^e^et atler
ebanfen iten. SClrji bu i^n fuen,
fo
iDlrji bu i^^n finbenj tir^ bu i:^n
aber berlaffcn,
fo
h?irb er bertrerfen
10iig *o fie^e nun
in,
benn ber
err t)ai bi ertr^iet,
baf bu ein.au
bauefi jum <^eiUgti;ura;
fei
getrojt unb
me eS!
1 1 Unb iDatb gab feinem o^ne 6aiomo
ein SSorbiib ber ^oCie unb fetne au*
feg,
unb ber emer unb @le unb
Kammern inn^enbig, unb be ^aufe
12beg nabenilup, *baju 33orbilber
aeS, ?3 Ui i^m tu feinem emti)
lar, nemli be
of3
am aufe be
^errn, unb ailer emer um^^er, beS
(S^eg im S^auit otte. unb beg
13@|e0 ber e^^eiiigten, *bie Drb-
nung ber ^rlejler unb Semiten, unb ailer
effte
beg 5imtg im ^aufe be ^errn^
14*@oib bem obgeit ju aGer^
let efgen etneS iegIien 5imtg, unb
aUerlei fllberneS 3^"g
bem etui^t
gu aCieriei
effen
eine iegen5mt3;
15*
unb olb ju golbenen !eutern unb
golbenen Sampen, einem egien Seu*
8. 4.A: unb e^ ererbet. 12. .L: ?
bilbc. 14. .L: ejcug. A.A ; jiibcrnem es
jeug! 15.U.L: glbenen.
10. B.Arfiarfu. t^ue(oi(bnnge)eei.
dW:fefiu. 3eiien. B.A:
^.
vE: (Sca|fammern. dW:
. c^a^^aufern.
11. feinr ufcr ... innere . B.dW.vE:ba35. 13. ber Orbttungen ... . u. ertine. B: cn
A:ben5ibrif. B:
beeSSorgebu u.bcffenaSe^aufuni aKcm SBerf be !Dicnii3 ... ef^en jum . dW:
gen,
u.feinerS^a^fammernu.f.Dberfic. dW.vE: efc^aftc ... evtfien tcg .
Dbergcmac^er. dW: .>. ber ^-unbelabe. vE.A: ber 14. . n. b.cw. j 9>" B:jubemtoa6
iBerf^nung. B: beg aScrf^nbeieB! on olb fein foiitc, ju ... dW: on ben goibcnen,
12. ber^fe...i>escf).
dW.vE:n3aerimeific b. eto. be olbe6.
l^otte. A: in ebanfen. B: Kammern. dW.vE.A: 15. unb fcct.i^rettg Smigem
^.19.
culorum in adytis et doraus propitia-
tionis, *nec non et omnium, quae 12
cogitaverat, atriorum et exedrarum
per circuitum in Ihesauros domus
^^'^^|f
2'''
Domini et in thesauros sanctorum,
*
divisionumque sacerdotalium et 13
Levitarum, in omnia opera domus
Domini et in universa vasa ministerii
lempli Domini; *aurura in pondercl4
per singula vasa ministerii, argenli
quoque pondus pro vasorum et
operuni diversitate.
*
Sed et in 15
iBg.7,49.
eandelabra aurea et ad lucernas
eorum aurum pro mensura unius-
8. .: D.D. vestri.
14. S: ad opera (pro et operum).
396 (28,16-29,1) Chronlcorum .
XXVIII.
WLunera in templum.
aal . ^^"Eco'asv tov
& -&8, -
nal -
,
^"^
)
, &
,
-
&.
*^

-
, -
.
^^
^
^
&
.
"^^
/-
'
, q)ool '
6 ,
'
-
.
'
, .
2*
'
,
,
,
6
.
XXIX. /6 -
^
* 6
,
/, '
, ,
'
15s.
*: ... (pro a(>y.)
TivQf'ioyv.
1 7.
*
: ).:
.
'
.
18. (pro ) (: &).
^: Xe-
(: ).
20. : .at //]. ^:
.(. 5 2). F* idi-fin. *
('pro ls 2)
liov.
21. : otx xvQie. A^: .
1
.
*
^ (AEXf ; : ).
.
r t^T : JT : "^l- : :
:nniD'n;) niiD^ mtos n^hnsi
IT
:
jj :
-:
r " :
st:-: IT
-
-: : .
:
DHT Ditopnn nip'iT^-im
AT jTT vtJ;-: ';:-:
j : : : < -
. *
*
^
^T : :
-
;::
:
n^bpn 23^'= niDS^i ni^bis
J : -
S-
: : : j :
nhii'ii-^'n rr^Dnnb^ bPtb^:n :
:
-
J : - : : * - ' '\ :
jt
"^ -
: : : J :
"
: -
j-

VT : ^
-
IT
: 1* : I j-i
ni5iib^/3
b
b^3ton ^bs? nin^^
:
j'^:'
V
-
r:--
-biii ii'i'^n-bii n&3?i ym^ pm
I
-
"^
v:
^-
[
: :
-
-b^
nib:Db-i3? "ihi^^^ tih^
"^
5<b
^T
: -:-|- j: J:?- <

: IT : 1" f-
-: V
vv :
-b^b
Hbnn s'^Dnn hipbn^^
^
: J :

:
'"= j- .- -:
-b^b
hnDns n^n3-b!Db nivsb^
^t: t:ti-
^'^:
_:
"b^b
D5?n-b3i '^'itenn n^ins?
^
: er
: r
-
:
-:
IV :
-b^b 'Tibian
'^ ^^ .
"^
:
-
-'
'",.
j - VT S : :
"^ -
nbii:^
ns^ib^im
'^
ns?^
^"!b^
'
: JT :
- : Fat
-j-
:
nin^b '^s nn'^sn b^i^b >ib
^3
JT
I-

15. feinen Samten ... )&. ew. iebeS Seu^t.
17. unb annen. B: ju b. abeln u. b. Vrcng*
Becfen u. b. S3e^crn, ba feinfte . dW: [ba aSov^
bilb] bcr . u. @6u. ^. on reinem . (B: ju
ben g. <&anbbecfen?)
18. ju fccm 25. B.dW.vE: geidutcrtc . B: bic
|
auebreiten u. ber ber ... e6 beberfm. dW: bie
!^totttca* (28,16-29,1.) 397
atJib aBett
fr
ben Stempel uttb le^te Ola^ttUttge* XXVIII.
Ut unb feiner San^e fein eti(^t}
aifo
gu fiiBernen Seu^tern gab er
ba (Silber, jum Seuter unb feiner
Samijje, bem %mt eineS jegii^en
1 6 Seu^terg.
*
gab er gu Sif^en ber
(S^auSrote oib, ju jeglichem i$;if(^
fein ert)it,
aifo
6iI6er gu filber^
17nen Sifen} *unb lauteren oIb ju
Greueln, S3e{fen unb ^anbeln, unb ju
goibenen 58eern, einem iegien S3eer
fein en?it, unb ju fBernen 33eern,
einem j:egien S3eer fein etitJ
18*unb jum Oiutr bag aUeriauterfie
oIb, fein
en)it} ein S3ori>iib
beS SGagen ber gelbenen (S^eruBim,
baf fie
ausbreiteten unb bebecften
oben bie Sabe bcg Sunbe be0 errn.
19*5lile0 ifl mir befrie6en gegeben ijon
ber anb beS errn,
baf
mi0 unter-
20n?iefe aile SGerfe be 35orbiibeg. *Unb
iDaib
f:pr
ju feinem @o^ne @atomo:
(Bd getrofl unb unijer^agt, unb me
eg} frte bi nit unb jage mt!
Ott, ber ^err, mein ott, n?irb mit
bir fein,
unb njirb bie *anb nit ah^
ih^tn,
bi
ijerlaffen, bi bu aUe
SSerfe gum 5imt im
aufe bcS ^errn
21 oUenbejl. *<Bki)t ba, bie Orbnung
ber ^riefier unb Seiten, u aUen 5iem-
tern im aufe OotteS, flnb mit bir ju
allem effte,
unb
finb tvitlig unb
tueife
in
allen ^lemtern, baju bie %nX'
ften unb aUeS SSolf ju allen beinen
^nbeln.
XXIX. (XXX.) Unb ber ^nig *
lb
fpr
ju ber ganjen emeine: Ott
^at ealomo, meiner <S5^ne einen, er-
trnkt, ber jung unb gart ifl}
bag 3Berf aber ijl gro, benn eS ifi
nit eineg 9)?enfen So^nung, fonbern
17. IS.U.Lrgibencn.
19. .L: untertoeifete.
cujusque candelabri et lucernarum,
similiter et in cande-Iabra argentea
et in lucernas eorum, pro diversilale
mensurae, pondus argenti iradidit.
*
Aurum quoque dedit in niensasl
proposilionis pro diversitate mensa-
rum, similiter et argentum in alias
Bx.27,3.25,
mensas argenteas. *Ad fuscinulas 17
'**
quoque et phialas et Ihuribula ex
auro purissimOj et leunculos aureos
pro qualitate mensurae pondus dis-
Iribuit in leunculum et leunculum;
similiter et in leones argenteos di-
versum argenti pondus separavit.
iBg.7,48.
*Aiiari autera, in quo adoletur in- 18
censum, aurum purissimum dedit,
iRg.6,27.
ut ex ipso fieret similitudo quadrigae
E2.i,4ss.
cheriiijina extendenlium alas et ve-
lanlium arcam foederis Domini.
v.ii.sap.9,8.
*
Omnia, inquit, venerunt scripta 19
manu Domini ad me, ut intelligerem
universa opera exeraplaris. *Dixit20
quoque David Salomoni filio suo:
22,i3^Dt.3i,

pjj-jgj.
ggg
g|.
confortare et fac!
ne timeas et ne paveas! Dominus
enim Deus meus tecum erit, et non
Ebr.i3,5.
dimittet te nee derelinquet, donec
perficias omne opus ministerii do-
mus Domini. *Ecce, divisiones sa-21
cerdotum et Levitarum in orane
ministerium domus Domini assistunt
tibi et parati sunt, et noverunt tarn
principes quam populus facere omnia
praeeepta lua.
Locutusque est David rexXXlX.
ad omnem ecclesiam: Salomonem
*''^
filium meum unum elegit Deus,
22^5.
adhuc puerum et tenellum; opus
namque grande est, neque enim
homini praeparatur habilalio, sed
16. .: in mensam. .: div. mensurae.
m.
.: opus ministerii (pro ministerium).
ausgebreitet bie ... becien.
19. oaer3B. dW: i|l in (S^rift [oerfaft] ... mir
jur Unterioeifung ber ... vE: 51. biefcg, bie gan^e
Sivbeit ber aSorbilbet, i)at Se'^otta burc^ eine
@[ on
f.
. geleistet.
20. (33. 10.)
B: toirb bic^ n.
fahren laifen b.
erl. dW: n. laffen bie^anb . bir jiei;en. A:
cnjic^ t., au^n. evi.
21. Orbmingcn ... . beuten aScrricf)tuttgcn, B:
unb ba jinb bir ju .. . allevlei i^reitillige mit SiBei?
Ijeit. dW: bu tjaji ... %x., verfinbig ^u aiteil. Slr^
beii...2lltemn)abuor:^aji. vE:a.betncnS3efe^icn?
1. . mein <SoI)n, fcer einige, ben . erw. i)at,
iff ... palaft. B: @ ifl m. @.<S.aiiein ... ber ...ifl.
dW: ein Jtnak u. j. dW.vE: fr3?l.foi( biefer
^. (eeeiu^i^aue) fein.
398 (29,29.) Chronicorum .
XXIX.
Munera in templum.
.
"^
,
ohov
^-
,,,, &
, & )
, & \
.^ /
&
,
^
,
^
2^} -
&
,
^
,
,
. 6 -
;
^
\ &
-
,
-
-
,
'^
,
, -
^ ^xaroV.
^
Kai
&
'
&,
&
^
.
^
&
6
^' -
&& . /6
.
2. FX {\\.): . F: .
>-
,.
. , . ,
. . ,xai . liq , X'i&sq
. (
fere item). : (: ).
*
(alt.) (A^uncis incl.). 3.
Bf
(a.alt.otxor)TOv.
i'X: .F (pro .) . 4. :
tsiQ ... .5.
^*
.-
.(A^Bf). Bf
(a. .). 6.^: &-
{-. ^et A^ infra pluries).
*
(pr.)
Twv ... (,AEFX). 8. FX: iv-
-... &. : . 9. (bis): iv-
&.
-n'^nb '^niD'^Dn ^n-biDn^i
:"'^^
^
I
... ... _
I
,....._ . -
JT
- -
:
!:n?b
!? r?n!?b ^
JT^T ; I V SV : tI: ; I j

: -
'^ni^ns 'r\b^ :nhb
'^-^^^ 3
:

: IT

V.-

: - :
&Di)i r'h)':sO '^b
-'^
'^h'Vi^ n'^ns
I '.-
JT VT
*
: ) V
-
: j
:
^

: - :
-
"^
.: |..
^
j-
ntib : tupfen
n^nb '^nirrDn
4
^^^^
^nss ^sb^:
^
j- :
VT
j
: )
:
TT- <TT- pt- .''* -VT
1*^3
n!Diib^-b:Dbi) tpbh Dsbi
^
j
-
:
..-
: . j-
IT
:nin^b i^^n
IT r V
-
j" :
IT
" :-
:
-
- - :
-:
IT
<
: : j
;
min^ ^5n^i tTib^an ^^b'D ^nteb^
^
j- -: r :
-
'
\" - ' y- : :
... |.. _; j
TT
.:
IT I"

:

J
:^--;- -:
rDit]5^ 3 ^] D^SDbi^ '
,- :
i
' : -;
jv-:
b^i-n^in btin^i '^^ss O^i^h^
^.
_
"^.
:
-

-;
:
IT

T-:

< : -
:

bii^^n^-T b^
nirT'-n'^s nsiiii^b
^
v-

: - )-
AT : 1" j- :
:
-
: p
"^ -
TT < : : - i .. : i-
-
hy\ nin^b ^in^Dnn obt nbn "^s
-
:
r
^. :
-
: I " ^ j" :
<
tnbiiDi nnnt n^tis rib^^n m
IT : }t
' - J V V - j
. 5.
' ^
2. gcfammclt ... Ott. . Stcittc juttt ^affc, 3iub.
dW: m. 35ermcgen. B:
angefc^afft.
dW.
vE: SSorratl^
^
(bereitet). B: baS @. ju bem
toag on . dW.vE: @. jutn otbenen. vE: ins
faffung^ilcine. dW.A: )n. u. (ein)9efafite.
B:
giujcnbe @t. u. on aiierici Sarben. dW: (St. jur
^erjierung u.
'.
bunten ?^.
vE: (Sd&ntucf u. bunte
(St. B.dW.A: u. aileri. |(St. \E: foParc.
3. 35>citcr ... ba gebe j. Jpaufe tneitieotte$,
i&er ... n^finelt ijnbc fr fca ijciiige ^ (aU0 33.
l^Ql^tonica* (29,2-9.) 399
abib wttb bc fSolfe0 aeit fr
beit ZtmpeU XILX.

^ otte, beg ^errn. *3 aBer ^aBe au


allen meinen Grften gefd^itft um
^aufe
otteS, oib ju goibenem, (Silber ju
fiibernem, @rj ju eisernem, ifen gu
eifernem, ^ u pijernem ertt;e,
DniJjleine, eingefate 9iu6inen unb
Ounte (Steine unb atieriei (Sbeigejleine
unb a)iarmelfieine bie SDienge.
*
Ueter
ba, aug 2oi;igefaUen am ^aufe
mei=
ne otteg, i)aU eigenen (Bnt^,
:*oib unb (Silber: brei taufenb ent=
ner @oib toon D^^j^ir, unb fteben tau^
fenb ientner lauteren (Silber, ba gebe
jum ^eiligen ^aufe otteg, ber
alle, ba i gefift )^(, bie 3Cnbe
ber
Kufer ju berjie^en, *bag golben
irerbe, golben, unb filbern, taS
jllbern fein fcU,
unb ju aUerlei 2erf
bur bie ^anb ber Serfmeifier. Unb
irer ifl nun freitriUig, feine *anb :^eute
bem ^errn ju fllen?
6 traren bie
i^rflen ber SSter, bie
drften ber (Stmme
Sfrael, bie t^rfien
ber taufenb unb ber ^unbert, unb bie
drften ber be ^5nigg
effte,
7frein?itlig, *unb gaben gum Qlmt im
*aufe otteS
fnf
taufenb (Sentner
olb unb je^n taufenb lben unb
je^n taufenb Zentner (Silber, te^n
taufenb Zentner (Sr unb ^unbert tau#
8 fenb (Sentner (Sifen.
*
Unb bei n)elem
Steine gefunben n?urben, bie gaben fie
jum
^be ^^aufe beg errn un=
ter bie ^anb 3ei)iel, be erfoniten.
9*
Unb baS SSolf nmrb
frp, ba fle
freitriUig traren; benn
fie
gaben e on
ganjem bergen bem^i^errn frein^illtg. Unb
iDaib, ber nig, freuete
),
2. A.A:
gefammelt jum^. U.L: gulbenem
... pl^ernem. A.A:
Marmorfieine.
3. A.A: ut.
4. U.L: @)... (Silber. A.A: gefammelt.
7. A.A: ulben! U.L:
olbe ... (Silber
... (Srje ... (Sifen.
4). :n3eili^ein...l^abe,foi)a6ei^ einen eic^entpmi
ti^cn
@^
an ... ben ber ba6 ... gebe ... dW:
h)!(i mein (Sigentbum...
geben, cbenbareinber...
4. dW.vE.A: ilalente.
5. (gl. i.
2.) dW.vE: . ber ^unftler. dW:
tnU vpller ^. gu fcmmen ju 3ef;pva. vE: entbietet
^^'^*'
Deo. *Ego aulem lolis virihus meis 2
praeparavi iinpensas domus Dei mei,
auruui ad vasa aurea, et argenlum
in argenlea, aes in aenea, ferrum in
ferrea, ligna ad lignea, et lapides
Ex.35,27.
onychinos et quasi slibinos et diver-
sorum colorum, omnemque pretio-
sum lapidem et marmor Parium
abundanlissime.
*
Et super liaec, 3
quae obtuli iu donmm Dei mei de
[Ps.26,8.
pecuiio ixieo aurum et argenlum, do
in templum Dei mei, exceptis his,
quae praeparavi in aedem sanetam:
*
tria millia lalenla auri de auro 4
iRg.9,28.
Ophir, et seplem millia talenlorum
argenti probalissimi, ad deaurandos
parietes templi;
*
et ubicumque 5
opus est aurum, de auro, et ubicum-
que opus est argenlum, de argenlo
opera iiant per manus artificum. Et
Ex.35,5.25,2.g
^^j^ gponte offert, impleat manum
suam hodie et oiferat quod voluerit,
Domino.
Pollicili sunt itaque principes fa- 6
miliarum et proceres Iribuum Israel,
^^''*-'
Iribuni quoque et cenluriones et
principes possessionum regis, *de- 7
derunlque in opera domus Dei auri
Esr.2,69.
talenta quinque millia et solidos de-
cem millia, argenti talenta decem
millia, et aeris talenta decem et
oclo millia, ferri quoque cenlum
millia talentorum. *Et apud quem- 8
Er.35,2r;
cumque inventi sunt lapides, dede-
ich.27,,>opp.j,jjj^j.
jj^
ihesauros domus Domini
23,8.26,21.
pgj. u^anum Jahiel Gersonitis. *Lae- 9
2Cor.9,7.
taiusque est populus, cum vota
sponte promitterent; quia corde toto
ofTerebant ea Domino. Sed et Da-
2ch.3i,s.
y|^ j.g^ laetatus est gaudio magno.
1. .: Domino Deo.
2. .: Domini Dei.
5. .: utubic.
6. .: princ. principum.
8. .: Ihesaurum (Al.*^.
9. .: sua sponte.
^
nun
fr.
...
fr
3. ju
f.
6. vE: Unb e entboten |fr.
B: crjeigtcn ...
7. B.vE:rmen. dW: Tarifen. A:
olbftcfe.
8. B: ta bei Sebem on @t.
gef.
n^iube.
9. dW.vE: freuete |
ber il^re freiw. (^aUn
(28, 9). .: mit einer gropen (grcper) ^Jreube.
400 (29,1019.) Chronicorum .
XXIX.
Oavidis in Deumgratiarum actio
^^Kal 6 / -
^
7, &6 ', 6
.
^^
,
-
, ?)
nal -
.
"
'
.
^"^
6
,
,
6
i
\ ,
,,-
.
*^
,
, \
.
^^
6 -
& ;
" -
, .
^^
\ -
, .
^ ,
-
.
'^^
,
^& &
-
,
.
^^
,
-
, 6 -
. &-
^ ,\
& &-
-^
. ^^, 6 \}6 '
,
-
^
,
-
.
*^
&
ll.FX(pro ) (: -
* ).
12. FXf (. ) ^').
^
: .
*Uioc (AKXt).
14. ^: - (. 2). FX: .
15. FX: .h*
.
\(}.^*
(A2Bt). FXf (./^())
j
/).
17. FX: ^/.-... .
18.Ai*(ult.)/.a<(A2Bt).
TV: : ; < :-
hir^
ri^n^
^12^^^^
b'!^'^'^
: < -
1
_

J
-
"^
AT
-
-3?
b'^Tu iiD'^riiii
h^^^^
\'!:<
<t :
-
:
^ \
:
-
: j J :
^b-'^s ^ihni nssni ^
nbbn^/an hin*'
^
^^'^ a^^ntsn
5? :^^nb
i:bb
i^iiDD^^nni^
V < : I : j : v
-
: - :
<-
_ <-
j.. -
: ' V :
-
:
y-
: / :jt : at :
-
j ' : :
r

"^
v: jT
-
: i
-
\ - -
:
.' :iT
- jJ : I
AT v- :
j
"^
s"
-
" -; : VT 1 :
: -; jv -; - <
'^
j
nb^i ^^/ 'ntDip D3b
'^
"nb
iJ : ^/ :

;av :r j :
- ^' :
Ij"
- " -
"^
: : j-T
:
J
~
V < : -'
.
*
i"

-
: V
: J-- : :
VT : .
r : : -
; :
-
:
-
"^
.:
^
: *J|T v- : i
j :
-;
: : > < :
|)25? nnb /^T^h bi3?b
^"
nbptiibi tri^bi^^ onnb 9

: j
'^
: : / iv _ : :
TT^hir/D niritiib abti nnb
in
j ...
: :
JT
I <
\. 16.
'p
!i<in
10. ^ett Gerrit.
11. eitt, Jgerr, ift... B: bic ^o^^cit il. b. 3??
u. b. ^. ... aJiaicftat. dW: ma\. u. iW. u. ^. u.
S3cftnbigfeit u. ^rei. vE: bie lpc ... ber Oiul^m
u. b. (S^re. B: ^ntgrcid;, u. bu b. ber, ber
[
ber
jum ^(ivi)()i crf^ebet. dW: onigtl^um ... erl^a;
ben b. 21. ^. vE: ^. b. 2.
12. 3. u. G. ifi . btr, unb ... B.dW.vE: fommt
cn bir (^er). dW.vE: biji ^errf^cr. B: %m
! @^^totttca (29,1019.) 401
)at)tb le|tc SJanfcbcf* XXIX.
10*unb loBete ott un't)
[i^ra^ i^or ber
gangen emclne:
cIoBet
feifl
bu, <^m, Ott 3fraci0,
11
unfer 33aterg, etrtgii(i^! *i)tr get^ret
bie aJiaicjit unb etuatt, ^errUc^feit,
Sieg unb . enn atleg, ? im
^immet unb auf (Erben ift, baS ijl beinj
bein
ifl:
ba0 0?, unb bu 6ifl ert)bi)et
12 Ber atie gum DBerflen.
*
iDein ijt
Uiiiaiti)nm unb @:^re i:or blr, bu i)err-
fejl 6er aUe, in betner i^anb
fielet
.ilraft unb 9), in beincr ^anb
fielet
eS, Jebermann gro unb flarf ju machen.
13 *0iun,
unfer ott, ttr banfen bir unb
rhmen ben 9^amen beiner ^errc^feit.
14*i)enn Bin ? ifl mein
3Soif, ba irir foHtcn Vermgen ^raft,
freihJitlig ju geBen, trie bieg ge^et?
i)on bir ijl c atle gefommen, unb t>on
beiner *anb ^^en n?ir bir^ gegeben.
15*i)entt inir finb iS'rembUnge unb jte
or bir, tnie unfere 33ter atle. Unfer
^e6en
auf @rben
ifi tvie ein @tten
16 unb
ifl
fein 5iuf^altcn. *^err, unfer
Ott, aller biefer aufe, ben n?ir ge?
fi(t :^a6en, bir ein ^au ju Bauen,
beinern ^eiligen S^amen,
ifl ijon beiner
^anb gcfommen unb
ifl atie bein.
17*
3
treif, mein Ott, bag bu bae
^er ^rfep, unb Qufritgfeit ijl bir
angenehm. iDarum i)aBe i bieg attea
aug ufritigem ^erjen freitiilig ge=
geben, unb ^aBe je^t mit ^reuben
gefe*
i)en bein 23oIf, ba ^ier ori;anbeu ifl, bag
18 e bir frcin^iaig gegeBen f)at *>^txx, ott
unferer 33ter, ^Bra^^am,
3faa!0 unb
3fraelg, Betua^re en)igi
fotogen Sinn
unb ebanfen im ^eren beine 93!,
unb
fie i^re ^erjen u bir.
*
Unb
19 meinem o^ne Salomo giB ein retffs
feneg erj, bag er i)dt^ beine eBote,
11. U.L: im J^immei unb (Erben.
16. U.L: aiie biefer -Raufen. A.A: Bereitet
.
l^aBen.
Ap.4,11.5,t3
Mt.6,13.
Pr.SjtS.
2Ch.20,6.
Job.35,7.
lCor.4,7.
Lev.25,23.
Ps.39,13.
libr.lljlS.
Job.14,2.Ps.
114,4. Sap.2,
5.
28,9.Ps.r,lO.
Ex.3,6.t5.16
4,5.1Rg.lS,
3b.Act.3,l3.
*et benedixil Domino coram uni- 10
versa multiludine et eil:
Benedictus es, Domiiie Deus Israel,
palris nostri, ab aeterno in aeternum!
*Tua est, Domine, magnificentia et po- 1
1
tenlia et gloria alque victoria, et tibi
laus. Cuncta enim, quae in coelo sunt
et in terra, tua sunt; tuum. Domine,
regnuni, et tu es super omnes prin-
cipes.
*
Tuae diviliae et tua est 12
gloria, tu dominaris omnium, in
rnanu tua virlus et potentia, in
manu tua magniludo et Imperium
omnium. *Nunc igilur, Deus no-13
sler, confilemur libi et laudamus
nomen tuum inclytum.
*
Quis ego 14
et quis populus mens, ut possimus
baec tibi universa promittere? Tua
sunt omnia, et quae de manu tua
accepimus, dedimus tibi.
*
Pere- 15
grini enim sumus coram te et adve-
nac, sicut omnes patres nostri.
Dies nostri quasi umbra super ter-
ram, et nuUa est mora.
*
Domine, 16
Deus noster! omnis baec copia,
quam paravimus, ut aediticaretur
domus nomini sancto tuo, de manu
tua est et tua sunt omnia.
*
Scio, 17
Deus meus, quod probes corda et
simplicilatem diligas. nde et ego in
simplicitate cordis mei laetus obtuli
universa baec, et populum tuum,
qui bic repertus est, vidi cum in-
genti gaudio tibi offerre donaria.
*
Domine, Deus Abrabam et Isaac 18
et Israel, patrum nostrorum, custodi
in aeternum banc volunlatem cordis
eorum, et semper in venerationem
tui mens ista permaneati *Salo-19
moni quoque, filio meo, da cor per-
fectum, ut custodia! mandata tua,
grof ju m. u. ju jirfen. dW: ju erl^eBen u. ju
erfjaiten.
14. dW.vE:
vermochten foic^e a6en u
g.
15. B.dW.vE: unb
eifaffen.
A:
9infmmiingc!
B.dW.vE.A:
Unfcrei^age. vE.A: feiniieiBen (bar^
auf). dW: fine S3efianb.
16. bereitet. B: aJienge. dVV:
UeBerfluf .
17. dW: u. bie Olec^tfc^affen^eit lieBcIl.
3
BaBe
in 91. meinen ^erjenS ... vE: u. evabi^eit I. ^it
gerabcm ^. nun ... A: bie (Sinfaii
... in ber d. ineis
ne3^.
18. B: Bett, biefeg in wigfeit in bcm 2)i(i^ten ber
eb. bee
Jp.
vE: biefe^ 2)id;ten ... B.dW.vE: unb
',
26
402 (29,2028.) Chronicorum
XXMX
Sacrificia in alteram Salomonis unctionem, Bavidis oMtus,
aoVf im
.
'^^
// } ^
'
.
-
-
, -
,
^^
&/ ).,
'
\}
,
,
,
f
-
, & ,
^^
.
,
'
.
^3
j^^^^i ixa^iasv -
- ,
mal ^'
.
24
Ql
/
.
'^^
&
,
'
^
&
.
^^
/
^
^"^
,
'
,\ ' .
'^^
^, -
, '
-
19. FXf (. .)
rs et (f.)
.20. FXf (.
.) .
^(pro
)
.: .. &. ...
*
(.)
. Jil.EX:
. 2*.
Bf
(a. .) . ^: .
23. FXf (. &8) .EFX:
/. : '&.
?^: vntjxsaav {-^\
; FX: ^, : ). 2. FX:
. : J. . .... 25.
*
(EFX* )&). EFX: . .FX: >
iy. ...
f
(in f.) ) . 26s. FX:
.Kai iaaUeviifv {X.^
)^, . ... 27. *:
.
EFXf
(. .).28. :
.
I
-; V -:
IT
-
: >
- "^
1 <-
-b:3
'^iD^D'^n DDNn'biii nin^
-
j :
:- =
JT :
^arr^nbii
^rh^ nin^'b bhpn
^2*
JTib^bi nin^b
iiinn6*"i2i
j : :

-
J V I.
-
: r
^
-i

r : i
-
nin^b nibi? ^b^^^i
^ nin^b
r
-.1

: JT r
t\b^ n^'^i Si^inn ni^n nnntib
I V V
-
j
- -
t: IT :
Av

: : Ivvv
r : 'w s

lb^^''^ :b^^'^^^b:5b
nhb
^^^^^
: I
- "^
I"
: : r :
^mn nv^. nin^ '^Dsb
^*!
V
-
j
-
VT : s" : :
-

:
--
/, : JT : :
nirT'b ^^^
n'^n^-p nbbtab
Vj
-
I
i"
: ) j : :
r
-
r
1 V vv ST :
.. . -^
-
-b^
vbs
]3?
nbs'^i
^''3^^
y,
^T

j : :
-
A- :
--
Dil
'^.^
^ni22}rTb:3i :b^^"i^''24
-
: ' -
: -
"^
:
"^
- :
^^ ^iDnD i^i^ Tib^n ^as-bs
-
V- : JT jv
-
:
-n^ nin^
bw^
^b^n nbbtt.i^^
biii'nt'^-bs
^3^
nb^^bb hb'bt
n%n-i^b n^bbiD nin
rb^?
^
ST I V -: :
-
j
<
-
:b^"'^"b3?
n^h Tibti-bs-b^?
"^ " :
"^
- - . :
bklt'^-bs? ^bl3 D^i%"n27
-
JV F
- < : : c
_
:
-
D^tibt Tib^
obtn^ni) a^ii
r
"^
:
^
K- V-
I

wt nniD nn'^m n^'^i :5ibti28


I- : JT

: TT- I :
nb'bt 'nb^^i T^i
'^3?
^'^
y : 7^:-
at:
vj VT
V. 21. '-^ha. i<"33
V.23. nsnxn nn
V. 20. p"T3
-jr^p
19. ^cn iJoioft, fccn id) bcftimmt ijnbe (28,9).
dW: bereitet. vE: ju bem 33orrat^ ber. B: ivoju
ancjcf^ap l^abe.
20. B: bcften fid^ or bem . dW: beugten. A:
or Ott, unb bann or bem jlcnige.
!i^tpittca* (29,20-28.) 403
ic ^iu
alomo'g mieber^oltcr Haltung, SDatJtb Xot>, XXIX.
3eugniffe
unb utta}U, ba er eg atlcg
ti)m, unb Baue biefc
SBo^nung, bie
gefc^icft ^a6e.
20 Unb iDaib
[^
jur ganzen e*
meine: Sofcet ben errn, euren @ott!
Unb bie ganje emeine lobte ben ^errn,
Om Ott i^rer SSter, unb netgeten
(
unb Beteten an ben errn unb ben
-
21 nig. *Unb o))ferten bem J^errn Dipfer,
unb beS anbern 9)?orgcn0 o^jferten fie
SSranbo^fer, taufenb liarren, taufenb
Stbber, taufenb Lmmer mit t^ren
ilranf0^3 fern, unb opferten bie SWenge
22 unter bem ganzen Sfraei,
*unb a^en
unb tranfen beffelBen iag or bem
t^errn mit groen ^^reuben. Unb m*
ten ba anbere 3aiomo, ben ^
iDaijibg, jum Knige, unb faibeten
i^n
bem ^errn jum gurren, unb 3abof
23
sum
^rieper.
*
5iifo fag
alomo auf
bem (Bti)l be i^errn, ein ^5nig an
feinen 3Sater (Statt, unb trarb giu(f=
feiig; unb ganj Sfrael mar ii)m
ge^or=
24
fam.
*
Unb alle Oberfien unb emai*
tige, aUe ^inber beS ^5nig^ *
bib, traten unter ben ^nig *
25iomo. *Unb ber err mt,e
immer grfer or bem ganjen Sfraei,
unb gaB ii^m ein I5blie nigrci,
baS feiner i)or i^m Ber Sfrael gehabt
l^atte.
26 @o ifl
nun iDabib, ber
'^
5fai,
27 Jlnig gemefen Ber ganj Sfrael.
*i)ie
3eit aBer, bie er ,5t5nig Ber Sfrael ge*
mefen ifl,
ijl ^ierjig Sa'^re: ju ^eBron
regierete er f(eBen Sa^re, unb ju Serufa*
28 lern brei unb brei^ig Sa^re. *Unb flarB
in gutem TOer, oU SeBenS, 9eit)umg
unb ^re; unb fein 6o^n (Saiomo
19. A.A: bie bejiimmt ^aiie.
22. .L: trunfen.
testimonia lua el ceremonias luas, et
faciat universa, et aedificet aedem,
cujus impensas paravi.
Praecepit aulem David universae20
ecclesiae: Benedicile Domino Deo
noslro! Et benedixil omnis ecclesia
Domino Deo palrum suorum, et in-
Tr.'i*,2\.
clinaverunt se el adoraverunt Deum
et deinde regem. *Immolaverunt-2l
que victimas Domino, et oblulerunt
liolocausta die sequenti, tauros mille,
LeT.23,13.
arletes mille, agnos mille cum liba-
minibus suis et universo rilu abun-
dantissime in omnem Israel,
*
el 22
i2,39^mg.4,
comederunt et biberunt coram Do-
mino in die illo cum grandi laelilia.
1
Bg. 1,33.39.
j^j.
unxerunl secundo Salomonem
lium David, unxerunt aulem eura
Domino in principem, et Sadoc in
3^5^39.lch:l3,pontificem.
*
Seditque Salomon su- 23
**
per solium Domini in regem pro
David patre suo, et cunclis placuil;
et paiuit illi omnis Israel. *Sed24
et universi principes et potentes et
cuncli filii regis David dederunt
manum et subjecli fuerunt Salomoni
2Ch.i,t.
pggj^
*
Magnificavit ergo Dominus 25
Salomonem super omnem Israel, et
dedit illi gloriam regni, qualem nul-
iRg 3,13.
jyg habuit ante eum rex Israel.
Igilur David filius Isai regnavit26
iBg.2,11.
super Universum Israel. *Et dies, 27
quibus regnavit super Israel, fuerunt
2Sm.5,5.
quadraginta anni: in Hebron regna-
vit Septem annis, et in Jerusalem
annis Iriginta tribus. *Et mortuus 28
CGn.25,8.
ggj
-jj
seneclule bona, plenus dierura
et divitiis et gloria; et regnavit Sa
20. .: D. D. vestro.
21. B.A: <B)lad)to^^tx. vE:
fd^Ia^tetcn D. B:
be3 anb. ilageg biefcm Xa^t. dW: am onb. 3)i.
[elbige XaQ^^. vE.A: am folgenben X. dW.vE.A:
(Stiere. dW: u. anbreOpfcr in 2)^.
fr ganjSfr.
B.vE:
c^lac^tovfcr in (ber) m.
23. B:
fe^te | . auf ben ... jum ^. dW.vE:
auf ben 3:^ron ^ti). aU . dW: voax Qldli). vE:
^atte icf. B: e6 geiang i^m \)1.
24. .dW.vE: u. (bie) gelben. dW:unttrhJorfen
<B.
A: gaben i6m bie ^anb u. unterh). B.vE:
legten (i^re) , unter ben ...
!
25. aUUinev, B: ber bie SOiapcn grof.
dW.vE:
beraus. dW: einen Dlu^m bce .^onigt^umg. vE:
umgab il^n mit einem lanje von ber fnigl. 3rbe.
B: legte einefonigt.SDIajejiai ouf i^n, bergeien
auf
feinem ^nig ... gewefen.
28. B.vE:bcr2;age,gi.u,@.fatt. dW:gm{cm
St., fatt on ^tUn ...
26*
404 (29,29-1,5.) Clironicorum .
XXIX.
Salomonis sacrijicia et preces in Gibeon,
vlog .
^9
Q[
tov /'^
,
&
^^^
, ?
^
.
'

-
J
"
: :
IT
: -
:
: - :
IT
j :
..:.-_
) \" r ^T : - :
-
jt
V -:
IT : I : . :
-
"^
"^T
"^
\r
'^:'^-:
<:
T-: IT
-
^,^,^
,^--
2 .
-^

'^
<"
-^
'
, \ /
, 6 ^ -
.
^
^, -
'
.
^
& -
-
,
^
.
^
&
/
&,
/, /
.
^
&
, ,
30. FX: . (> {&).
Subscr. :<^()
^
.
Inscr.
*
: .
'/.
(. -
). 2hie et 1 Chr. in.). : -
}.
2. EFXf (a. alt. .).
3. *^ '5(|).
4. : &{- AEFX).
*
//.
. avryi (.2|).
*
(alt.) ^avi
(AXf).
in^Dbn-bi? i^ii-p nb'bi
* l.
irh^xh ^nb^r^^^i iiss? rnbi< nin^n
: IT : V
:-
:r
: ^ r
''ntb bS^^is^-b^b nbbt
^2

^

"^
.
:
"^
j
'^
: V j
-
bbb^ D'^bsDtbi nii5y2m D^^sbi^n
i :
: I
-
:
-
:
-:
I iT^
j"
: : r
n^3b :> biipn-b^i hbbt ^bb^'i
^
^TT- .'^jtIt-t: :
.j"-
iri^ b^i< tr^n d5-^3 :i3?n::n D^
"^
V <
TT JT

' :
.
-~
nin^-nn::? :/ :) ^DNnb^^n
VT : V 1.
r: -Jt r:
-: '" IT
nbS?n b^nb^n ';i^ Vn^
/23
4
<: '^.- <-:
"^
-; : * -
ib T'Dt^^i
Dn'5?''
nsrn'i :Dbti3^i'^ii bnk ib-nr:D
^3
j- :

[
^
\. ) S
j '.
"^
" :
-
: TT
" -:
:
-
y. 4. KW3
<"53
29. in bcn ef*. dW.vE: JDie efte
... tn
30. ber iiin.,unb ber S.u. oUc ... :9)...
bei ii|m unb bei ... vorbeigegangen jinb. dW: ncbft
f.
Oiegietuug u. ben tapfern %^aU\\, vE: mit
f.
1, Sl^tontca (29,291,5.) 405
iDtc cf^i^fett abib* alomo' ang OiBeon XXIX
29marb ^ntg an feiner <Bta. *iDie
@eften aBer t)c0 nig iDatoib,
Beibe bte erficn unb legten, fic^c, bie finb
gefc^rieBen unter ben efc^i(^ten @a=
muel, beS @e^er0, unb unter ben
ef(i^i^ten be ^ro^t)eten 0iat^an
unb unter ben t\^\^Un ab, be
30 Stauers, *mit aCicm feinem ^bnig*
rei, etttait unb Briten, bie unter i^m
ergangen ftnb, 6cibe0 6er Sfrael unb
ailen ilnigrei^en in Jt^anben.
lomon filius ejus pro eo. *Gesla29
autem David regis, priora et novis-
sima, scripta sunt in libro Samuelis
Videntis et in libro Nathan Prophe-
21,9,
tae atque in volumine Gad Videntis,
*universique regni ejus et fortilu- 30
dinis et temporum, quae transierunt
sub eo, sive in Israel sive in cunctis
regnis terrarum.
^S* ^
itt ^^tmka.
I,
Unb (Saiomo, ber So^n ^aijibS, n?arb
in feinem 9 fcefrftiget, unb ber err,
fein ott, war mit i^m unb mte i^n
2 immer grer.
*
Unb @aiomo rebete mit
bem ganjen Sfraei,
mit ben Dberjien i)er
taufenb unb ^unbert, mit ben Olic^tern
unb mit aUm grten
in
Sfraet, mit
3 ben o^crfien Satern,
*
ba jie 'Eingin-
gen, eaiomo unb bie gange gemeine
mit i^m, ju ber ^'6i)t, bie ju iSeon
trarj benn bafeiSji irar bie tte be
etiftg otte0, bie 9Jiofe, ber ne*t bee
^errn, gemalt i)atU in ber SCujie.
4*i)enn bie Sabe otteS ^atte iDaioib
herauf getraut i)on ^irtat^ Searim,
bai)in er i^r Bereitet ^attej benn er
i)atte t^r eine i^tte
ufgefgen ^u
5 Serufatem.
*
QiBer ber eherne TOar,
ben S3eaieei, ber 6o^n Uri, be
28, U,L: an feine (Statt.
ganjen crrf(iaft u. aiien
f.
rcptijatcn. A: bie un
ter i:^m crliefcn. dW.vE.A:
)()bev @rbe.
1. Brflrfteftd^. dW.vE:
Befefitgte.
2. B: ^u^tern ber mUx. :
efc^ie^ter. vE
terli^en <. dW: @tammuHftn.
iBg.2,12.46.
Conforlatus est ergo Salomon,
filius David, in regno suo, et Domi-
nus Deus ejus erat cum eo et magni-
\!^^,'37!* ficavit eum in excelsum. *Praece-
pilque Salomon universo Israeli, tri-
ich.28,t.
jj^jjjjg gj cenlurionibus et ducibus et
judicibus omnis Israel et principibus
familiarum. *Et abiit cum universa
^iRg.af/.'
multitudine in excelsum Gabaon, ubi
Ex.40,2.
erat tabernaculum foederis Dei, quod
fecit Moyses famulus Dei in solitu-
dine. *Arcam autem Dei adduxerat
David de Cariathiarim in locum, quem
2Sm.6,i7.
praeparaverat ei et ubi fixerat illi ta-
tch.i,!.
bernaculum, hoc est in Jerusalem.
Ex.38,is.
*
Altre quoque aeneum, quod fa-
3,2.
ijricatus fuerat Beseleel, filius Uri,
1. S* Deus ejus.
3. S: foed. Domini.
3. B: Unb fie g.
l^in ... . ber 3ufamntenfunft.
dW.vE:ba33erfammiunggjeit. A:3eUbeS3unbe.
4. B:
fr fte jubereitet. dW: au [ben Ort] ben i^r
2). ugeri(^tet.
5. B: Unb ben.
406 (1,6-14.) Chronicorum II.
.
Salomonis sacrificia et preces in Gibeon,
,^
ixEi '
/,
.
^
,

,
"^'
^
6 ^ -
' .
^
{^
/
,
.
^
, &, &
/Javld
.
*^
,
'
;
^^
6 '& 'u4v0^
^ ,
^
, -
^
\
,
^"^
\
.
'\ , -
- -
, .
^'^
'&
,
',
^^
, . -
-
5.
*
(AEXf). 6. : . tyviyxi .hn.
A2*T'j. EFXf
(. ?;')|) /^)'(). :,(
.A^FX: iii ( 5^\). 7.
*
.
9.
Bf (.
&.) (AFX*). FX (pro
.) ^.
: J. . 11.
^*
(2|). :fa-
{iaaiXfvaa ^). 12. : .
. '.
*|
(. ) (*,
^
uncis
11
nin*^ ^DB^ diu n^ih-p
J : :
-
<- :

"^
-
:
vb2?
^''-
^bri5<b nin^
: tjbii nibi?
IT .
D^nb^ ^^'5
^mn nb^bn
\: : ^T : - :j-
-
-
b^
6 n^*'V nb'bb
-
"
"^
:
<-

JV VT > /
nirr^ hn:i? :rnnn ^Dn^b^ni
JT :
-
^
IT : - '
\r : ~^ : ' :
A
j v J
IT
: I
1" :
'^b-in b^m ^ .nro :v^n
j V <T :
-
IT
tat: c.
-
IT
j" :
^
-Jt :
r
:
"^
I
-
KV
~ ji :
- V : j
p^ n^b^b DNnbii )3^*
nbi^^t'
^5b1
"ninb-d^? mi%"i
t
-
u : / V : : IT
/ V : I vjv

: :
"
:
j
"b^tnn nbi^ti b^b
d-i^n d'^^'^-dDii
-:-^ j ^ k:
- ) r
-:
-n^^ bitn ^xn^ ^Hm ntidn ^b
:
*.: -
JT :
_
' :
n'/dnn : i^bs? vi^ndb^n ntii ^^^ar
^T : r IT
' :
- : ' y:
-:
-
^inDi
d^DdDi) 3?
tib i^nD ^'TOHi
:
"-
: : > ' J /
- -
:
b^dbisb n'^n-^b ':?'\^

:
-
JT JV
-: " .
:-%^
^b
'^'
T^^bb
1" :
. -: |- : / : jv
-:
: ;
- < -
:
,
-
nbrin ^5?t/3 bn^<
^::sb53 db^n^
J V. :
'-
A
"^
.
J :
--
:
:b!ii"^^'^-b3?
-N^^T bii^i n^i n:bt tib^i^i
:,- IT
.
J : '
-I
=1-
V. 5. in'^i^'^ "piiss i<"3n
V. 11. nnsn i<"32
V. 12. ^V-l !!<b3
<"3
incl.). 13. (pro AFX) ^. 14.EFX: eV'-
vf.
*
: (^^).
13
14
2.&^tonica. (1,6-14.) 407
Ott erf(ietrtt alomo gu iBeott 'SSagen unb ^txttt*
I.
^^ur, gemt i)atU, ti^ax bafcibjl
t)or bcrSo^nung beS cnn, imb alomo
unb bie emeine pflegten il^n ju fuc^cn.
6
*
Unb oipferte auf bem ehernen
Elitr i)or bem *enn, bcr toor ber tte
be (Stifts flattb, taufenb SSranbo^jfcr.
7 3n berfeI6en 0Zt afccr erfc^ten ott
(Saiomo unb
\
jut^m: 33itte, ?
8 foll bir geben?
*
Unb (Saiomo
gu ott:
:aft
gro^e SSarml^ersigfeit
an meinem SSater ^aib getrau, unb
l^ajl mi an feiner ^tatt jum itnige
9gemt. *6o ta nun, <J^err ott,
beine SGorte irerbcn an meinem
SSater ^aib; benn bu ^afl mi gum
Knige gemt tjer ein SSoif, beg
fo
iOiei ijl (StauB auf
(Srben.
*
gib mir nun SeiS^eit unb ^rfenntni,
baj i or biefem 33olf au^ unb ein-
ge^ej benn rt)er fann bieg bein grofcS
aSoIf riten?
11
fpr
ott gu @aiomo: Seil
bu ba im @inn ^ajl, unb
^afi
nit um
0teit5um, um ut, um ^^re,
um beiner f^reinbe 6eeien, um
langes Seien gebeten, fonbern l^aft um
SeiS^eit unb (Srfenntni gebeten, ba^
bu mein SSoIf riten mgejt, barber
bi jum .Kijnige gemt ijahi:
12*fo fei
bir 2Bei3^ett unb (Erfenntni^ ge*
geben. iDaju n?iil i bir 9leit^um unb
@ut unb (S|re geben, ba beineS gIeien
unter ben Knigen or bir nit gen^efen
13ifl, tverben fott bir.
*Qiifo
fam @aiomo i?on ber ^^e, bie gu U
beon n?ar, gen Serufatem, on ber '^ntU
beg (Stifts, unb regierete ber
Sfraei.
14 Unb (Salomo fammelte i^m Sagen unb
Oleiter, baj er juwege brte taufenb
unb tier i^unbert Sagen unb jn^bif tau*
5. .: ju befud^en. 8. U.L:
feine Statt.
14. .A: fammcUeftc^.
5. ju bcfu*en. B: i^atte man or bie ... gefieitt.
dW: i)atiz er.
6. bafelbft auf ...
. 713. 939t. 1 ^n. 3,
515.
7. B.vE: h). bir g. fof(.
8. B: utt^tigf. betciefen. vE: nabe ertoiefen.
dW: Siebe getWn.
9. B.dW.vE.A: bein SBort. dW: nun bewhre
filii Hur, ibi erat coram tabernaculo
Domini, quod et requisivitSalomon et
ig.3,4i.
omnis ecclesia. *Ascenditque Salo- 6
iiion ad allare aeneum corara taber-
naculo foederis Domini, et obtulit in
eo milie hostias.
iBg.3,5.
Ecce autem in ipsa nocte apparuit 7
ei Dens, dicens: Postula quod vis,
ut dem tibi.
*
Dixitque Salomon 8
Deo: Tu fecisti cum David palre
meo misericordiam magnam, et con-
stiluisti me regem pro eo. *Nunc 9
iRg.8,26.
ergo. Domine Dens, impleatur sermo
tuus, quem pollicitus es David patri
iBs,3,7s.sap.i^eo ;
tu enim me fecisti regem super
^'"
populum tuum multum, qui tarn in-
Gn.13,16.
nuraerabilis est quam pulvis terrae.
sap.9,4.
*j)g
jj^jj^j sapientiam et intelligentiam, 10
''.!* ^t ingrediar et egrediar coram po-
pulo luo; quis enim polest hunc
populum tuum digne, qui tarn gran-
dis est, judicare?
Dixit autem Deus ad Salomonemrll
iRg.3,tis.
Qyjg jjQ(j magis placuit cordi tuo, et
non poslulasti divitias et substantiam
et gloriam neque animas eorum qui
te oderant, sed nee dies vitae plu-
rimos, petisti aulem sapientiam et
scienliam, ut judicare possis popu-
lum meum, super quem constitui te
regem:
*
sapientia et scienlia data 12
sunt tibi. Divitias autem et substan-
tiam et gloriam dabo tibi, ita ut
^'^^IJf'-^^'nullus
in regibus nee ante te nee
post te fuerit similis tui. *Venitl3
ergo Salomon ab excels'o Gabaon in
Jerusalem coram tabernaculo foede-
ris, et regnavit super Israel.
Congregavilque sibi currus et 14
equites, et facti sunt ei mille qua-
dringenli currus et duodecim millia
(. A:terbeerfi(et. dW:
fo ^^^^.
Aiunj^ii
bav. dW.vE.A: iie ber <Bt. ber (B.
10. dW: ausielje ... u. einjtel^e.
11. B.vE:bie in beinern |cr;^en geirefcn
(J^.
ifi).
dW: bu aifo geftnnet bifi.
B: @ter. dW: an
i
tern. vE:
(^.
: ^ahc.
1 2. d W.vE: bergcen gcbabt (l^aben) bie^.
93. 1417. gi. 1 ^n. 10,
2629.
14. B: Braute ju-^auf... bap eri^atte...
lRg.4,26.tO
k!6.
408 (1,15-^2,5.) Chronicorum II
.
Salomonis equi et currus, Wissio ad Miiramum de eacstruendo templo.
' -
^aal 6
'-
>
^^
&6
' &,
^lovdaiq,
^ &.
^^
,
&,
.
^^
,
.
-

.
^^f)Kal 7.
rrj -
11. (j^
.
*
\
^
-
,
"^
/
,
^
&
-) -
&
-
,
-
,
-
,
'.
^
6
' 6 &
&.
^
; 6
14.
*
(alt.) (2|). 15. :
^.
.
.FXf (.
niq.) ado)x{v.
A^Bf (.
.) .
16. : 7).
*
(alt.) (FX: ) ...
f
(a.
'.)
iiai. 17. : . iviaivov. EX (pro ^.) -
. : ... a^yi'^>t(hoC
.
*
AFX). . . *
: (&&) (2).
Bj- (a. alt. .). FX: ^.
1. EX (a. .) 6 ... (pro
)H 2. :
... / .. 3.
Bf
(a. )6.
T\{proiU.) .:......&.
2*
5. 4.
Bf (.
6 &.) y.vo (*). 5. 2:
. <?. otx. : . .
'. ^*
.
n::nn
'''2?3
bn'^ii^i
'^
th^
J :
--
IT
.
bt^in^n nn-tn-nsi
tiosn-n^i
) : - 1
-j- -;
IT : -:
VT
nii^t) 5t253 hnsT/ ons^n ^^i^ki^^i
:

:
j -:
r :

JTT : .-1
}
: -
-r
'
r S"
~
I
D5b h'^ nianb ^
^' is
,

'- I - - ,:
-
:
bio
'^^
i]b.^ ^M nib3
^ -
j 1 V r :
"^
:
nnn n:sn \^ tibi^
'^Dtatii
ti^th^ ntibti h^bi? ^nSDn^i
"b^
rrchxn nbt^i :ni^^^ 35i
2
: j- :
-
I

y :
h^w <3 ^n^h niir-tibt) ^
' -: |-

' JT
'^
ib-nbm '^n^ r^n-n^s
-; j
-
: - j
HDn :i2 nntb \^3.
ib niDnb
3
...
I
...
--VT -
i
I :
'^
: jT : j" : - -;
-nibp VDsb i^Dpnb
ib'
ti'^npnb
V
I /: JT
":
j- i: -
1
^
j': -
:
np'nb hib3?i 2\ ^'
cj-^^ao
^'Tj'inb^ ^inbi hinntab n^rbi
V: I :

t:j. :
- - ..
:
"^
1" :
-
y. ji .
A
.:
jt :
^r I AT V..
)-: V -: '-j- -
i
-:r
-^
"^
: IT
"^
'^
:
'^^
D^^tan
'^3
n^n ib-niDnb h
r :
-^- -
s
-
j I : -
'^Dii ^n^i '^nbsb:^'^ ^b ^
j.-; *-: -^*
,s. : :
~
: j
-
-
V. 16. bis
'
dip^i
'<
. 3. nai <"32 ib.
C]"i< i<bn
v^p
'v. 5. KliUn K"3^
15. totiben Feigenbume.
17. dW:(Sefei(Sii6cr3.
18. B: ba ^. ...
fr fein
^. dW.vE: ju feinem
2^ Sfitoittcci^ (1,152,5.) 409
2)ic SiofTe u SSaarc au^ (Sgij^jictt* tc SScrflcufc fr bcit S^cm^cL cnbung att ^uram* I.
fenb 9ter, unb He
fie
in ben Sagen-
flbtcn unb bei bem Knige gu Setu*
15faiem. *Unb ber ^nig ma^te be0
(Silber unb olbe ju Serufaiem
fo
i)iel h)ie bie (Steine, unb ber Gebern
rt)ie bie 9)ZauiBeerBume in ben vn-
lben. *Unb man hxa^U Sioffe
au^ (Sgi^^ten unb aEerlei QBaare, unb
bie ^aufieute bcg Knigs fauften biefel-
17bigc 3Baare. *llnb rten e
Sgi^^ten ^erau, je einen SBagen um
(0
l^unbert ilBerlinge, ein 9 um
^unbert unb
funfjig. ^Ifo brauten fie
rau^
atlen Knigen ber .^et^iter unb
ben Knigen ju Serien.
18 t)Unb 8aiomo gebaute ju Bauen ein
<^au^ bem Oiamen beS ^errn unb ein
II. ^aug feines ^nigrei^S. *Unb j^Iete
ah fiebenjig taufenb 9) gur iaft,
unb ac^tjig taufenb 3iinitterieute
auf
bem 33erge, unb brei taufenb unb
fec^
2l^unbert 5imtieute Ser fie. *Unb @a:=
lomo fanbte u ^uram, bem .Knige ju
3^t)rug, unb Heg i^m fagen: 2ie du mit
meinem SSater 5)ai)ib t^^atejt unb i^m
fanbtefi Gebern, ba er i^m ein ^au0
3 bauete, barinnen er io^nete,
*fie'^e,
i tt?iil bem Spanien beS errn, meines
otteS, ein^^auS bauen, baS ii^m
geheiligt
n?erbe, gut Oiun3er or i^m ju ru-
ern, unb 6u6rote atten^ege
^^-
ten, unb Sranbo^fer beS 3)iorgeng unb beS
5i6enb0,
auf
bie 6a6Bat^e unb 9ieu-
monben unb
auf
bie ^ejte be0 i^errn,
unferS otteS, eigIi
fr Sfrael.
4*
Unb ba auS, ba i Bauen njiil,
fotl grog fein; benn unfer ott ifl gr=
5 fer benn aUe tter.
*
^lber n?er iier=
mag eS, bag er i^m ein ^aug ham"^,
iDenn ber Fimmel unb aer Fimmel
*^immel mgen i^n nit ijerforgen; tt?er
foUte i benn
fein, ba i i^m ein ^auS
2. A.A: ba^ er |.
3. U.L: (Sc|aubrot ... abbat^en.
5. U.L: bap ein ^au.
equilum, et fecit eos esse in urbibus
quadrigarum et cum rege in Jerusa-
9,!7.iRg.io,
lern. *Praebuilque rex argenlum ello
^"
aurum in Jerusalem quasi lapides, et
cedros quasi sycomoros quae nascun-
tur in campeslribus multitudine ma-
iRg.io,28ss.
?3
*
Adducebantur aulem ei equil6
de Aegypto et de Goa a negotiatori-
bus regis, qui ibant et emebant
pretio
*
quadrigam equorum sex- 17
cenlis argenteis et equum cenlum
quinquaginla. Sirailiter de universis
regnis Helhaeorum et a regibus Sy-
riae emptio celebrabatur.
,..
lBg.7,1;
5,15.
lKg.5,2.
|-)Decrevit aulem Salomon aedifi-
18
care domum nomini Domini et pala-
tium sibi. *Et numeravit septua-
II,
ginta millia virorum portanlium hu-
meris et octoginta milba qui caederent
lapides in montibus, praeposilosque
eorum tria millia sexeentos. *Misit
2
quoque ad Hiram regem Tyri, dicens:
OCh'.i4,i'.
Sicut egisti cum David patre meo et
misisti ei ligna cedrina, ut aedificaret
sibi domum, in qua et babitavit, sie
fac mecum: *ut aedificem domum
3
nomini Domini Dei mei, ut consecrem
eam ad adolendum incensum coram
Ex.30,7.36.
ijiq g(_ fui]fiigan(]a aromata et ad pro-
ex.2d,3o.
positionem panum sempiternam, et
icii.i6,4.
jj^ holocaulomata mane et vespere,
s^i3.
sabbalis quoque et neomeniis et so-
lemnitalibus Domini Dei nostri in sem-
piternum, quae mandala sunt Israeli.
*Domus enim, quam aedificare cupio,
Er.18,11. Dt.
magna est; magnus est enim Deus
i,t7^Ps.86,jjQg^gj,
supgr omnes deos. *Quis ergo
poterit praevalere, ut aedificet ei di-
6,i8.iRg.8,
gnam domum, si coelum et coeli coe-
27.Es.66,i.
iQfmi^ capere eum nequeunt? Quanlus
ego sum, ut possim aedificare ei
17. S: Cethaeorum.
t)
Cap. 2,
1-18 vulgo cap. 1, 18-2, 17.
(fv |
jum) ^ntgfi^c. 2. dW.vE:
[fo
t^ue au) (an) mir].
1. ^uffcijer, B.dW.vE:
l^afitrager.
A:bieaufbcn
3. aU e& etoigi. 3fr.
obliegt B: .on
utern trugen. dW.vE:
,^ u. @tein^aiicr
auf
epecereien. dW.vE: tt)ot)rcenbeg.
b.@ebirgc. B: bercr bie jie anhalten foHten. dW.A:
5. tiiditfaffen. dW.vE: ^at bie .: foifte
S3orjicf)er.
^raft bcfommen fiaben. A: toirb bal^in bringen. B:
33. 215. 93gl. 1 jln. 5, 1525. in faffen.
410 (2,613.) Chronicorum II.
II. Woedus cum Hiramo,
ohov; oti &
.
^
iv
)
xai iv
)^
/ iv &, \
iv '
/
.
"^
-
&
in
i
-
. -

^
&'
.
^
-
-
'
,
,
'
-
^ .
^^
^
*
.
^^
' 6 -
,
i , -
^
-
..
*2
^(( ^yy
,
^^
(
-
, -
),
iv -
iv iv
,
iv
-
& iv '
,
iv & iv
5. EFX* . 6. *(pr.) 5.
*
(alt.) 5.
(pro ,. AEFX)
. 7. FX: ot
/U TTOQfvaovTcn ( 5. 8.
*
.
9. : yiOQO)V ... ). 10. :
-
...
t
(. 2.) ...
*
(AEFX). 11. :
... .. 12. : ...
*
(.)
... (pro AEFX) . 13. FX (pro
.
')
(;. A^Bf (. ))
*
(A1FX*).
IT : j : -
: -
j
.:.
-:
I-
TT I j- -
i:
-
:
bh^in'^ ntnDn^i tiDon^i nmn
nnsb 'nbbn^i
b'^^'^^^'i
-^^^
-j" -
:
- :
-
:
"^
j :
-
: 1 : :
-
^^1^ rsn ^ Dbtiin'^ni)
^^^
r
"
r:-i
-
jt e
j' t -: -: -
:
: - j-: **
J
:
- 1"
:
-
:
^:S3? niniDb n^bii^^ ^nnr "itui
r^nb^i :tinnr-Dr
"^^?
nsni liDnb
s
' > : / IV
-; ,- -: j : :
^^^-
^^3
n'-ib d''S5? '^b
j : I
- j
: 1 : - :
"^
j r \y
: I V V j : V

J ...
-;
r
i V
IT
j
; V V
-
' V V : 1 V V
: iv <t
: <--:r :
,
:
.
- :
-
1 .
V.V

-: j) :
bsnto*^ %n'b^i nirr^
'^"^^ ^^
J VAT : ~ '*
TT j.-:
' J
-
.
. '
-
J.
-:
':?-5?': nb/n^)
b55
?''
nnri :in^Db!b
'^)
rji'n^bw
-
: :
-
: .-
r
^^ niDS-p
^- PDb^is
j. : I j ;
I
V
-
JT
-
J -i r
"
>
D'^ksin^i D'^Dn^^3 bnss ntiriDs
. .
IT
j -:
r
V ;

b'^iiisni V^sn'i ^?^?


I^^l^i?
V. 7. J'in 'in K"a3 ib. p'nij nni Ji'i
5. vE:
aufer baju. dW: e fei
bcnn, um. ii)m
ju rauhem. I
6. tn^olb... ^ur|)Ut, earmeftn u.331<iu*..33tlfci
n>crf audjusr. ... befuct i)au B: ^armcfinril^ ii.
|
^immeibiau. dW.vE: in (occug) u. blauem
^uti
|
^ur. dW: funbig, eingefc^nittene Slrbcit j^u .;
B.vE.:(Sc^ni^ttjerf (ju f^neiben). dW.vE: (unjis)
i
2. l^tontca^ (2,6-13.) 411
er meifc fSSlann ju arBettcit mit (Solb :c uram 5tbtf.
II.
Baucte? fonbcrn ba man or i^m
6 ruchere.
*
fenbc mir nun einen
teifen 3)?ann u arbeiten mit @oib,
(Silber, (Srj, (Sifen, fi^ariac^en, roftn*
rot^, gelber @eibe, unb ber ba h?iffe
augjugraben mit ben Seifen, bie bei
mir finb in 3uba unb Serufalem, n?el^e
7 mein S3atrr iDaib gef^iit ^at. *Unb
fenbe mir Gebern, itannen unb (^Un=
i^oij i)om Libanon} benn n^eig, baj
beine ^m(i)U baS olj gu :^auen triffen
auf bem Libanon. Unb fie^e, meine
Jtnete foUen mit beinen ^ne^ten fein,
8 *bag man mir iei
^
jubereite} benn
bag 'igan^, ba i bauen titt,
foU
gro
9 unb fonberU fein. *Unb fie^^e,
n>ia ben 3iinin^iifiiten, beinen ^neten,
bie baS i^oI ^auen, jtvanjig taufenb
Gor geflogenen Seijen unb stt>antg
taufenb Gor erfle unb gtanjig tau-
fenb ^aii) Sein unb gttanjig taufenb
S3at^ Dei geben.
10
f^r
^uram, ber ^ntg ju
ilt)ru3, "
rift unb fanbte ju
aiomo: iDarum, ba ber <err fein
S3oif liebet, i)at er bici ber fie
um
ILnigc gemt. *Unb ^uram
f:pr
n?eiter: elobet fei ber err, ber ott
Sfraeig, ber ^immel unb Grbe gemt
i)at, ba er bem ^5nige 5)aib :^at
einen n?eifen, fingen unb ijerjinbigen
^gegeben, ber bem ^errn ein '^au^
baue unb ein feinen ^nigrei.
12*
(So fenbe nun einen n^eifen 9)?ann,
13ber 33er|lanb t;at, uram ^bif, *ber
ein 8o^n
ifl eine SeibeS an^ ben
ltern ^an unb fein 3Sater ein 3^^-
rer geh?efen i|i, ber n?eig ju arbeiten
am oib, 6iiber, Grj, Gifen, steinen,
oijy frIen, gelber (Seibe, Seinen,
6.A.A: <B)axlaUn, . .A: qt:
grabene Slrbeit ju erfertigcn ... 2). angccrbnct
^at 9. U.L: Sein ... Oeleg. 13. .L;
(Stein (gt. 33. 6).
ierjinbigcn. A: SBerfmeiflern.
B.dWrangef^afft.
7. ail9ummimi)oij. dW: Gi)pref|eni u.2t. B: baS
^. be^ S.
8. dW: Unb ^abe mir .
ni5ufffcn.
B.dW.
vE:tn(ber)SWenge. dW:ugerorbentl. ^E:a[^^^:
lii)mt.
B: lunberbar!
9. auigefd^rageneu SB. B: an gcnta^ienem. dW.
vE:
fr
bie ^oij^uer (ben
^.) bie bae ^. filen.
6
V.13.
8
domum? sed ad hoc tantum, ut ado-
leatur incensuni coram illo. *Mille
ergo mihi virum eruditum, qui noverit
operari in auro et argenlo, aere et
ferro, purpura, coccino et hyacinlho,
et qui sciat sculpere caelaluras cum
ich.22,t5.
liis artificihus quos mecum li^beo in
Judaea et Jerusalem, quos praeparavit
David pater meus. *Sed et hgna ce-
iRg.10,11.
drina mitte mihi, et arceuthina et pi-
nea de Lihano; scio enim, quod servi
Uli noverint caedere ligna de Libano.
Et erunt servi mei cum servis tuis,
*
ut parenlur mihi hgna plurima;
domus enim, quam cupio aedificare,
magna est nimis et inclyta. *Prae-
9
terea operariis, qui caesuri sunt
ligna, servis tuis dabo in cibaria
^^^'^^y^'lTuici coros viginti miUia, et hordei
coros totidem, et vini viginti milha
metrelas, olei quoque sata viginli
milha.
Dixit autem Hiram rex Tyri per 10
litteras, quas miserat Salomoni: Quia
dilexit Dominus populum suum, id-
circo te regnare fecit super eum.
*Et addidit dicens: Benedictus Do- 11
minus Dens Israel, qui fecit coelum
et terram, qui dedit David regi fi-
lium sapientem et eruditum et sen-
satum atque prudenlem, ut aedificaret
domum Domino et palatium sibi.
*Misi ergo tibi virum prudentem et 12
iMct'.n'aa.
scienlissimum, Hiram, patrem meum,
iRg.V4!'
*
filium mulieris de filiabus Dan, 13
jud.i8,28s.
^.yjyg paler fuit Tyrius, qui novit
v.6.Ex.3i,3s.Qpgj,gj.
jj^ gyj.Q gj argento, aere et
ferro et marmore et lignis, in pur-
pura quoque et hyacinlho et bysso
9,S.
lBg.5,7.
v.l.
9. S* et vini -metrelas.
12. S: ut patrem.
vE. ugebrofenen.
10. dW: Unb e antitortete ...
fr^ft.
vE: in
einem Srei)en, ba er S. fanbte. A: bur einen
58rief.
11. 3Biea)).l,18.
12. ^. meinett aSater.
13. (SSergl. 33. 6.) asyffus. B: feinem Seinen.
vE: feiner Seintt?anb.
412 (2,14-3,4.) Chronieorum II.
II.
JFoedus cum JXframo, Templi eacstructio.
iv , , yXvcpugy nai -
&naav ,
jdavld -
.
^^
\
&
^
.
^^
COV, -
,\
.
^^
'
& ^6
,
& -
,
^"^
-
y
\
, '
.
III
. -
fv '
, /-
,iv /
.
2
^^^
.
^
&'
^
^
,
.^
,
-
, '
&.
13.*5.
14. (pro ) .
15. ?): .
*:
^(
2).
16. A^Bf (. .)
.
*
(ult.) .
17. EFXt
(. .) .
*
(AEXf).
1 . :^).
3. EFX* (pr.)
. FX:
'.
4. (pro )*.^: '(
^).
^.:Hte .
-^3
ntiinbi n^h-bs nnsb^i
/ -:
"^
IT
* -; AT -:
r
-
: / j -:
: - :
jT
-
\. : -
^
; :
; : / :
IT I : KT r:-: >
-
:
h^^^^t^ D^Ds^n-b3 nrib
'^ i6
'^
bi^it'^ y^s ^
<

: IT
-
AT j
^
: r:
-:
j" : V T-:
V J : l
-:r
obx D^^s^ntii Dhn to^i :nis'ni7
nibti] 2nsn tjbii ^Dbi^i b^D
IT
-'^-
niDnb ^bn^i
in.
r:-:

J
-
-
: -
j

:
^Dn ls ^in^^n^i T'iib
^^"^^
I
<. -:
A -"'. ^
'
rc^a'^n piii pis \ iptis
I :
-
';t : I vv :
j :
^bB '^Dsn 3 niSnb bn^'i'
2
...
-
... -
V <
-
:

V
T-
j- V
: I :
-
: v- :
- j- :
".:
IT
^
J-
V v:^.
/2 ^1^n htob m^l^ 'n'^sn
j
-
< - - J
.
b^iini : '^nto^? nt/2ii
'^j: 4
IT : I : V j
-
^
-
y:
^

-nnh '^D-bs?
^^ '^DSD-bi?
^^
- < :
"^
-
F

: -
-,
JT
-
V
-
:
: V j
-
. -
-
niHD nn^ist) ^ns^^i ^niari
IT ^TT
V ; j - :-
a* :
'
:
13. u. firmefitt ... aufgibt. B: . fnjliic^e
2)inge ju bebcnfen, i. i^m wirb orgeiegt teiben.
dW: J^unjliDcrfc gu crfinncn.
15. bir ot^ ... in ^I. br. ouf bcm 5!3l. ... ffjrcn.
Btnac^aiicrbeincrCilot^burft.
dW.vE: beinern (gan*
jcn) 93ebrfnip. dW: aU %\aufbog
2).
16. b. Si^iung. B.A: frembe iWnner.
vE:
nac^bem fte [
... gej. l^atte.
17. (SieS3. 1.) B: on^ielten, baf
b. 33. arbeiten
2. ^fitontca. (2,143,4.) 413
^olj jum XtmptL 5Die i^rembUnge in 3fraci 5tnfan te ^cmpel6auc II.
rofinrot^, unb ju graBen allerlei unb
aileriei (1ju maci^en, n?a0 man i^m
orgiSt, mit beinen Seifen unb mit ben
SBeifen meinen ^errn .^bnig ^>,
14beine3 SSater^.
*
<Bo fenbc nun mein
err SSeijen,
erfle, Dei unb Sein
feinen ^ne^ten, nne er gerebet ^at.
15*@o trotten ttir baS oij ^auen auf
bem Sibanon, n?ie tiet e^ not^ ifl,
unb
trollen eS auf j^l^m Bringen im 9??eer
gen Sa^^oj
tjon bannen magjl bu eS
^inauf gen Serufalem Bringen.
\
16 Unb @alomo ga^Iete aUe i^remblinge
im Sanbe Sfrael ber 2ai)l, ba fle
iDatjib,
fein 93ater, i<ii)UU, unb n?urben
gefunben l^unbert unb
fnfzig
taufenb,
ITbrei taufenb unb
fe^g
^^unbert. *Unb
er ma^te auS benfelBen fleBenjig tau-
fenb S^rger unb a^tgig taufenb ^auer
auf bem 33erge, unb brei taufenb fec^S
i)unbert ^luffe^er, bie ba0 Colf gum
^ienfi anhielten.
HI. Unb 8alomo fing
an gu lamn
baS au be ^errn gu Serufalem auf
bem 33erge SHorija, ber i)at)ib, feinem
SSater, gejeiget n^ar, n?elc^en iDaib u-
Bereitet ^atte jum Oiaum auf bem
^
2 Qlrnan, be8 SeBufiterg. *(5r fing
aBer
an
lu
Bauen int anbern 9)ionat be0 an-
bem ilage, im t^ierten 3a^r fcineS
3 Knigreichs.
*
Unb alfo legte 6alomo
ben runb ju Bauen ba au otteS:
am erflen bie Snge
feig
Uen, bie
4 Seite jtranjig (SHen. *Unb bie ^aUe
ror ber Seite be aufe i^tx txmr
jtranjig ^llen lang, bie i^^e aBer n^ar
i^unbert unb s^anjig (EHen^ unb Ber-
gog e3 innjenbig mit lauterm olbe.
1. U.L: erjeigct tuar.
JJ. U.L: SJioncen.
14
14,5.
lRg.9,20.
lCJi.22,3.
.2..Tos.9,2:
lRg.5,15.
et coccino, et qui seit caelare
omnem sculpluram et adinvenire
prudenter quodeumque in opere
V.7.
necessarium est, cum arlificibus tuis
et cum arlificibus domini mei David
palris tui.
*
Triticum ergo et hor-
deum et oleum et vinum, quae pol-
licitus es, domine mi, mitte servis
luis. *Nos autem caedemus ligna 15
de Libano, quot necessaria habueris,
et applicabimus ea ratibus per mare
'^iVfiMcc
"
iii Joppe; tuum aulem erit Iransferre
ea in Jerusalem.
Numeravit igitur Salomon omnes 16
viros proselytos, qui erant in terra
Israel, post dinumerationem quam
dinumeravit David pater ejus^ Et
invenli . sunt centuni quinquaginla
millia et tria millia sexcenti. *Fe-17
citque ex eis septuaginla* millia qui
humeris onera portarent, et octo-
ginta millia qui lapides in montibus
caederent, tria aulem millia et sex-
cenlos praeposilos operum populi.
Et coepit Salomon aedificare
III,
domum Domini in Jerusalem in
monle Moria, qui demonslralus fue-
rat David palri ejus, in loco, quem
5chif;i'ls";paraverat
David in area Oman Je-
busaei.
*
Coepit aulem aedificare 2
mense secundo, anno quarto regni
sui.
*
Et haec sunt fundamenla, 3
quae jecit Salomon, ut aedificaret
domum Dei: longitudinis cubilos in
mensura prima sexaginta, latitudinis
cubilos viginli. *Porlicum vero ante 4
fronlem, quae lendebalur in longum
juxta mensuram latitudinis domus, cu-
bitorum viginli; porro altiludo cen-
lum viginti cubitorum erat. El deaura
Vit eam inlrinsecus auro mundissimo.
Gn.22,2.
IKg.Gjlss.
16. S: Cent, quinq. tria mill. et sexc.
17. S: de mont.
mu^te. dW.vE: i>. 95. jur 5lrbeit anjuljalten.
1. auf ber itenne 21. (B: tvofelbji er ... crfc^ieneu
tiar?)
a. 214. S^gl. 1 ^n. 6.
3. bie , bem oitctt 9!5lan. dW.vE: bag tvar
tevr. ^en(S. legte. A: ijlt>ie@vimUage. (B;n?av
ber nmb-<Sa^ oon <S. ba er ... Bauete.) vE: aiteit
(SlTenmaaf. dW: (Sdcn be^ otteii 2R. B: n. i>.
erj^en m.
4. i^, an bem 95orbcrti)eil ber Snge, oor ... B:
dornen an l. . dW.vE: ber ^.
,()
b. breite
be^Jp.
414 (3,5-14.) Chronicorum II.
.
^ornatus
^
Kai oJaov
^
)&
( .
^
Kai
&
o^aVf
.
'^
^
,
.
^
,
,
, -
, .
^
Kai } -
, -
.

^^
Kai ^ )
}, ,^
.
^*
,
'
, ' -
-
.
^^
' -
,
.
^^
\
,
,\ .
**
&
\ \ ,
.
5.(^)..:)
(*
^.
AFX) .
*
(?) \:_
(FX: ). 7. *. . .
Bf (.
.)
(AFXf). A^ (eli. in sqq.):
(
Semper: ^).
8. : , {-
iuTtov 7*^; FX: . 5 ).
**5
'(2). (pro AFX) ... . )-
<rfv(x.xaTi/().AEFX). ^): . 9.|(.
)... >). FX: .A^f (^ y.Q^~
) .^(..)).
..'^.-
{-iivk\ VS. 7s. 10. 13S. : ).
: 5
.12. B*tot. VS. (A*Xt). 13. Bt(a.
.) .
2
(eti. VS. 14): {-tiv *, :
^, cf. VS. 7. 11).
^*
(2|).
14. *
il (AEFXt).
11
: j-:

- j-
-
j" :

yr -s

JT y
- :-
vt't : ' V jv
'j- - V Is-
:-
I : :
-
:
I :- :
- j- :
-
: vat : :
V : )-
AT VT
~ :
I
) -
:

:
- . >J
|
'^
-JT : ' 1 )
VT:
J
-: :

j : '.
IT JT
'
- -:
IT :
j : ';
- vJ< " :
^
\j j
- :-
A-.

-:
r
v-; |- - :
j
-
KT
' f - : -

:
-
:

j
-
^ IT I
-
: : V
ODsni ^^ n^b hn-a
V V -
IT
l<T - : _
.
-J'
*
n^insn
5iD:)b
5?^'i)3 5bn T\ii2^
ni)2^ ^^ WD^i ^
j
-
V
IT
< : - I
-
: 1" ^- IT
Dsni rr^sn n^^pb
'^-^
tbn
l<T -
:
-
'j : :
-

t]D::b ripn^ ^ r\^i2^
- : >

:
-
J
- -
- j : - :
-
1"
-
IT j : -
r : I ;

J
-
:
r^i :n^3b an^DS^ arr^bDin-bs?

IT
-
r.
:
V. ,"
'
~
j :- : I
VT :
-
: vr : .
-
:a^3^n3 ^i^hv b^^^i
V^^'^
5. dW: beficibetcerm.^i}i:>reffen:^. B:fcinem.
dW.vE: gutem. vE: ^airnjireige. dW: Letten. i
6. B.dW: ffili^cn. \E: foftbaren. dW.vE: jiit
3ierbe.
|
7. bevi. ba^^aui, bU^., bic ^ZdymcUen ,
^te
9nbe ... B: bcbedte an bem . bie 33. von ben
^fofien unb beffcn 3. dW: glgcit^rcn. B: Hep
eingraben! dW: [ein. A: grub.
8. dW.vE.A: itaiente.
9. Otcrfle. B.dW.vE: ba ei. (be .) JU
b.
12
13
14
%@^tonica^ (3,514.) 415
to^c au u.
tcffen ** )a 5lltct$ctligfle ic jnjcen ^ctuBtm. III
5
*
gro^e JQau^
(an f:piinbete er
mit Xannmi)ol^ unb Bcrjog e mit
bem fccfien oibe, unb ma^te barauf
6 Taimen unb ettenn?eri.
*
Unb xUer-
jog baS mit ebien steinen jum
(Sc^muij ba0 oib afcer h)ar ^arn?aim=
7oib. *Unb
berwog bic Saifen oBen
an unb bie 2nbe unb bie S^^ren
mit oibc, unb Ik^ ^i)ixui)'m f^ni^en
an bie 2nbe.
8 (Sr moci&te baS aua bcg Mcr*
^ciliglten, be^ lnge rtiar jtranjig SUen
ber Seite beS ^aufea, unb feine
SBeite tvar Jtranjig (Stlen, unb
Berjog e3 mit bem iejien olbe, bei
9
fec^
^unbert Zentner. *Unb gab
^u OZdgein
fnfzig
efcl @oib am e=
tt>i^t, unb berjog bie <BU mit olbe.
10 (Bx machte im aufe beg %UiX^
^eiiigflen gtveen ^eruBim ber
SSiibner Stun^, unb berwog fte mit
11 olbe. *Unb bie Snge am ^Ivlqu
an ben ^erubim n?ar jn^anjig (Eilen,
baf ein i^igel
fnf
(Sllen '^atte unb
r^rete an bie 2anb beS ^aufe, unb
ber anbere i^Igel
fnf
^en ^atte
unb r^rete an ben ^^iget be anbern
12 e^eruB.
*
5iifo i^atU beg anbern
(S^eruBg ein f^ilgei
fnf
^Uen unb
rstete an bie 2anb be ^aufeg, unb
fein anberer Flgel
fnf
SUen unb
i^ing am i^igel beg anbern (S^erubg,
13*bag bie ?5Igel ber (S^erubim iraren
auggeBreitet jn^anjig (SUen treit; unb fie
jlanben
auf i^ren i5en, unb i^r 5int-
li^ trar gen?anbt jum ^anfe tt?rtg.
14*
(Sr mte einen Sor^ang toon
eifcnjerf, (Sren, Oiofinrot^ unb
eintrerf, unb mte ^eruiim barauf.
9. U.L: oibee.
12. A.A: einer ^lgel.
13. U.L:
biefe Slgel ... jiunben.
14. .LrStnnterf.
91. toax (betrug) ... dW.vE: DBergema^er. A:
Dbcrjimmer.
10. dW.vE:
(ein Sierf) oon S3ii^aucvs5ivieii.
(B: bie aU
fortfc^reitenbe gemalt iuaren?)
11. ber^Igei.
12. Brfiebtel dW.vE:
fiiepanben ...
*
Domum quoque majorem lexit la- 5
iRg.6,15.18.
jjyijg ligneis abiegnis et laminas auri
obrizi affixit per totum, sculpsitque
in ea palmas et quasi catenulas se
invicem complectenles. *Stravit quo 6
que pavimentum templi preliosissimo
marmore, decore multo. Porro au-
rura erat probalissimum, *de cujus 7
laminis texit domum et trabes ejus
et postes et parietes et ostia, et
caelavit Cherubim in parielibus.
Feeit quoque domum Sancti San- 8
Ctorum, longitudinem juxta lalitudi-
nem domus cubitorum viginti, et
lalitudinem similiter viginti cubito-
rum, et laminis aureis texit eam,
quasi talentis sexcentis.
*
Sed et 9
clavos fecit aureos, ita ut singuli
clavi siclos quinquagenos appende-
iRg.6,9.
rent; caenacula quoque texit auro.
Fecit etiam in domo Sancti San- 10
^.25\.'
Ctorum Cherubim duos opere sta-
luario, et texit eos auro. *Alaell
Cherubim viginti cubitis extendeban-
tur, ita ut una ala haberet cubitos
quinque et langeret parietem domus,
et altera quinque cubitos habens alam
tangeret alterius Cherub.
*
Similiter 12
Cherub alterius ala quinque habebat
cubitos et tangebat parietem, et ala
ejus altera quinque cubitorum alam
Cherub alterius contingebat. *Igi-13
tur alae utriusque Cherubim expan-
sae erant et extendebantur per
cubitos viginti; ipsi autera stabant
erectis pedibus, et facies eorum
erant versae ad exteriorem domum.
(miS'IVi.
*
Fecit quoque velum ex hyacintho, 14
Mr.i5,3.
purpura, cocco et bysso, et intexuit
ei Cherubim.
13. B: i^re Stngeftd^ter.
dW.vE.A: eft(^tfr. B:
bem . ju. dW: gegen ba
Sq, vE: Snnrn.
14. 35iau, >uri)ur,a;armefinutt&35t)ffMS. B.dW.
A: ben 93. B: l^immeibiauer SCoile, purpurn.,
(Savm.iSB., feinem Sinnen. dW: biauem u. rot^em
.
vE: u. occu^ u. feiner Seinwanb.
416 (3,15-46.) Chronicorum 11.
III.
'Xempli interiora.
*^
Kai & ^-
SvOy vipOQy
.
^^
& )
\ &
& -
.
^^
,
,
&,
.
IV
^-
, ,
, .
^
/ ,-
,
-
&, ',
.^
&
./
,
'^y
'
,
'
& .
^
-
,
, -
, ' -
.
^
,
'
'
,
'\ -
&
.
15. EFX: .1. *:
&(.
2; : ). :
(
AFX).
A2B(pro .&
.'^).:).
FX: . &.). 17.Bf(a.aIt.tVa)
rdv (AEX*).
J.
*
(pr.) ...
f
(a.
.)
. *:
. (pro .. ..
.
. -.
^).
".
:
.
. . FXf {^..)

-tiq .: .
.
EFXf (in f.) 3(F: )) .
3. : ). : ^'(.: ).
: ^(-ffat ,FX: ).*-
.
4.'*
(sec, tert. et quart.) .(AEFXf).
^'
i^i-br-:^l6
-<

" J
- -
-;
r
- - -<

. ~
IT
-
IT
(.<-
_
1 : :
-
-
jT : CT JT V

i-
j
:
-
1 v: : - I- i
h)2^
^'tltp?
?^?1
IV.
isnn ^> D^ni3?i iini^
: innip r\i'/ii^
n^xi nbr psr/3 'n-n^ to^^'^i
2
-
IT
-
jv
I
VT
-
' -)--

j
_
r : V ;
D'^bt ^ ihnip hi2i<^i
j :
-
IT
<" :
j: *. ^T
-
IT
VT
-
V r l
-
-
IT
' v<
D^P^^r*^ np^n b^^n^i iD'^Dt n^no
np3 5? D'^D-bs? rbi:? : inp^nn
4
TT JT s" : - I
I: - . :
: TT j JT
: : j -^
^
:
j
AT :
V.
-;
IT
~
: : j
-
V j : : :
IT
.. -: t :
- .. -
:
,
j-: - :
=
: : y :
- j
: r
~
.. .-

:

~j-~

. . < :(- J -:
nbirn nton-niii ahn nsnnb
V.T IT V-.' (-
.
VT JT : :
nsa'^Dnsb nsnnb aw an
^^^
I : -: 1
-
; : :
-
: j
V. 17.
'"1
'
. 6. bl5<72U:nD '^-^s
FXf ()(.
.).
*(:
', FX: 7)
... (a. ) (FX:
).
5. FX
(pro pr.
'^) .: )
(-5 AEFX).
6. : . .
%Q:^tvnicai (3,15-4,6.) 417
S)ie ttulcn 3unb 23, SDcr c$ernc 5lltar ^ioficne 33?eer, III.
15 Unb er ma^te ^jor bem ^aufe jtro
<BnUn,
fnf
unb breifig SQen tang,
iinb ber J^nauf oben barauf
fnf
(Sen.
16*
Unb machte ,^eitenn)erf jum Gijor,
unb ) fie oBen an bte <BanUn', unb
machte t;unbert ranatiifei, unb tt;at
17 fie an baS ^cttennjerf. *Unb richtete
bie (Sulen
auf ijor bem 5!em:pei, eine
lux
Oiec^ten unb bte anbere jur Sinfen,
unb ^ie bte gur ^iec^ten
3, unb
bie jur Sinfen S3oa.
SV. ^r machte einen ehernen %U
tax, jft'anjig (Sllen lang unb Breit, unb
je^n (Silen
;.
2 Unb er machte ein
gegoffeneS 3)teer,
jeijn ^ilen n^eit on einem Oianbe an
ben anbern runb um^er, unb
fnf
(EUen
), unb ein 9)laaf on breijig (SUen
3 e0 um^er Begreifen.
*
Unb
)fenBiber ft)aren unter i^m um^er,
unb c tnaren jn.>D Diei^en ,^notcn um
ba 3)Zeer :^er (baS ei;n (SQen tt?eit tt?ar),
4 bie mit
angegoffen n^aren.
*
(So fianb
aber auf ben gft^lf Dfen, baf brei
gctranbt tvaren gegen 9}itternt, brei
gegen Qlbenb, brei gegen 5??ittag unb
brei gegen SD^orgen, unb bag SJieer oBen
auf i^nen, unb aUeg i(}r ^interfte ti^ar
5 inwcnbig.
*
(Seine iDicfe u^ar einer
anb Breit, unb fein Oianb n?ar une
eineg eer Oianb unb eine aufgegan*
gene Oiofe, unb eg fa^te brei taufenb
6 33at^. *Unb er mad^te jei)n
^effei,
berer fe^te er
fnf
jur 0leten unb
fnf
jur Jinfen, barinnen n?fen, nia
gum 35ranbo^fer gci)5ret, ba
fie
e
i;incin fliegen; ba 5Jieer aBer, ba
bie Sriefter barinnen n?fen.
3. U.L:
Dc^fenBiibe. 4. A.A: alier i^r ^.
aS.
15
17.S3gt. ln.7,
15ff.
15. B:^nopf. dW:(S^mucf.
16. im^pvaafovt, u^iyat^ ,dW: am^^inter;
rume. vE: au ba^liicrfieiiigfte.
1. nb 20 ^. breit. dW: fupferneu.
23. 26. !Cgl. 1 ^n. 7, 23-38.
2. unb ringsum ... eine e>d)nnr.
3. B: ieic^utffe ou linteru. vE: Sfliubergeflali
ten. dW: Jilber v. (Stieren. B: bie bajftHje ganj
$flii)3lttcn . 23i6el. 21. Z. 3. i8H 2. 2lbtf;.
luf.h]i".
Ante fores eliam lempU duas 15
columnas, quae Iriginla et quinque
cubitos habebant allitudinis; porro
capita earum quinque cubilorum.
iBg.7,t7;
*
Nee non et quasi calenulas in 16
*''*'*
oraculo, et superposuit eas capili-
iHg.7,'io.
1*'5 columnarum; malogranata eliam
centum, quae catenulis inlerposuit.
iRg.7,2t.
*lpsas quoque columnas posuit in 17
veslibulo templi, unam a dexlris et
aiteram a sinistris; eam, quae a
dextris erat, vocavit Jachim, et quae
ad laevam, Booz.
7,7.i,5.iRg.
Fecit quoque altare aeneum vi
IV
^'^*'
ginti cubilorum longitudinis et vi-
ginli cubilorum lalitudinis et decem
cubilorum altitudinis.
iRg.7,23s..
^jjjj,g
eliam fusile decem cubilis a 2
labio usque ad labium, rolundum per
circuitum: quinque cubilos habebat
altitudinis, et funiculus triginta cubi-
lorum ambiebat gyrum ejus. *Simili- 3
tudo quoque boum erat subler illud,
et decem cubilis quaedam exlrinsecus
caelaturae quasi duobus versibus al-
vum maris circuibant; boves aulem
erant fusiles. *El ipsum mare super 4
duodecim boves impositum erat, quo-
rum Ires respiciebant ad aquilonem
et alii tres ad occidentem, porro Ires
alii meridiem et tres, qui reliqui
erant, orientem, habentes mare su-
perpositum; posleriora aulem boum
erant inlrinsecus sub mari.
*
Porro 5
vaslilas ejus habebat mensuram pal-
mi, et labium illius erat quasi labium
calicis vel repandi lilii-, capiebalque
Iria millia melretas. *Fecil quoque 6
iBg.7,38.
conchas decem, et posuit quinque a
dexlris et quinque a sinislris, ut
lavarent in eis omnia, quae in holo-
causlum oblaluri erant; porro in
mari sacerdoles lavabanlur.
ringg um'^er umgaBen. dW: x. um baff,
l^erumi^e
l^cni), lOJS. tu. ba SJleer umfangenb rinqSum, j^too
. 0. linbern, gegoffen
(Einem uffemit bem?
felben. (vE: je 10 im 9laum einer Ue, um b. 3R.
vinn^iier?) B: bie in bef[en iefiung geg. tvaven.
4. B: bag aiie ire ^intert^eile intrrtS tOaxcn.
6. ne^mli* roa ... barin obiuf<)Icn. :2...
ba iDufcBen fic barin ab. dW: reinigten. vE: ba
S3ranbopferti?erf.
27
418 (4,718.) Cbronicorum II.
IV. Tempil supelleac et vasa.
'^
Kai
tag
, natu
, &
, -
.
^
-
,
(fiaXag
.
'
^
, '& avXfi,
&
.
^^
^ '-
.
^^\
.-
-
.
Kai
6
' -'
^"^
& && -
^\
- -
&^
'
^^
\ ^ -
^ -
)
- &-
.
^^
-
^ \
-,
^^
^
^^
\
'
.,
&.
^"^
'
6 ,

-
&.
^^
j
-
.
8. FX* ... .9.
*
.
1.*)(:). 1 1..\/. (bis). ^:
.^:
in. . {tjv .6
. A^EFX; : . ).
12. FX* tn et (pro .-
.):
y.al
-&. :. (pro -
)) . 13. FX (pro xw'J.) ^. 14. :
.
(: .) ...
.
16.^: .-^
(-^2, :
-{)). 17. FX (pro
) , (pro ) .
:
^^'
{a^7Ja& 2). 18. : iiaimv
(FX:
.).
iV
-
,
S
5
'*
^xnrm '^b^T\':i
'^
DSi/OS
f : j- "^
r
" -
AT : :
: .
-J--
_
: ) t
.
^^ %] '^b^r\':i
^'^
^?

JT
-:
|- -:
IT

-; IT :
-: - j- -:
an^ninb^n rnT2?b ninb^^ r\hr\ln
vv

I :
-
: VTT-: r st: at :
-
1 vsv
I -T
-
V : vi:
jt

tiJi'i'i insDiD \j^W2 n'^Dio'^nii
-j

:r. i
^ :K'
!/
;
-
nipnr/2n
nbi^b^n-riii hitorb oS^n
b^^^i
:
- -:
-
'^j- :-
S
;-:-
: j - I
.:
u^v\xa ^^\ -^2? ninnm
AT :
\
-
IT ^^
-
?
- :

:
- : ' "
J :
~
:
tii'Tbs? ^ ninnn nibsi
^
-
V.V
-:
-
J
.
\
)- i
-
)'
IT : " -
-
: : - J" :
nibs^ntiD-ni^i niDr^b nnsn nrsnbb
j .
: V
-
: | jt :
-
-
IT y :
'^ -
w
-:
-
f
' -
AT \ :
-
:
AT V {j
-
V : -
"^ -
yr
: IT : -
VT
{
: (
"
'
,
:
- : -:
-
:
-
'^
01 Ti&^f nh'^bs-bs'r^i
3 riin*^ n^nb nnbt 'nbiab
v^ V : AT : J : . : 1 r:
~
T[bi3n
p^:|';
;^!^
nsaa ^'p^^^^
IT

: ' y V. .. >
)
AT -:
: -:
r
nnb nbi^n '^bsn-bs
'^ :^^^
is
j V VT r
" -
"^
V
:
"S
:2
bpi^/2
ipnD N^b "^s ^to
V. 1 1 .
-
'Tin la'^rD ^in i<"3a
'i'ip
2 &^tonicu. (4,718.) 419
S5ie ge^tt golbttcn Seuc^tct u. je^tt S:tf($c i5erofbcr^rtciter* iCic ^^eiligcn erdf^e IV.
7 ^r ma^k je'^n goibenc $^eu^*
Uv, ft>ie
fie fein foUten, unb fe^te fic
in
i?en item^ei,
fnf
jur Oieckten unb
fnf
8
lux
Sinfen.
*
Unb ma^k jet^n Sifc^e,
unb ii)at jle in ben item^ei,
fnf
gur
Oledjten unb
fnf
jur Ji^infenj unb
ma^te ^unbert golbcne S3etfen.
9 (Sr machte einen
.of fr
bie
^rieflet unb einen groen (S^ranfen,
unb i^^ren in bie (B^xantm, unb
lOBerjog bie ili)ren mit (Sr. *llnb
fe^te
ba 93ieer
auf ber redeten (Scfe
11 gegen 9)?orgen ju iD^ittag trrt. *Unb
^uram machte i5!pfe, @^aufeln unb
^ecfen.
*2iIfo oHenbete i^uram bie Arbeit, bie
er bem ^5nige alomo ti)at am ^aufe
12 otteS: *ne'^mli(i^ bie ^ uten mit
ben S3uc^en unb itnufen oBen auf Rei-
ben <BanUn, unb Beibe getrunbene Steife,
u Bebecfen 6eibe33uc^e ber Knufe o6en
13 auf ben auienj *unb bie ier i^unbert
ranat^fel an ben beiben gen^unbenen
Oieifen, jn?o Oieiiien ranatpfel an {eg*
iic^cmOleife, ju 6ebe(fen Beibe33u^e ber
Knufe,
fo
oben
auf
ben uten traren.
14*51 machte er bie efti)Ie unb bie
1 5 ^effel auf ben efi^Ien, *unb ein SD^eer
16 unb
s^if D^fen barunter. *iDagu
^5:pfe, @ci^aufeln, Greuel unb aUe ii;re
efge
ma^te i^uram
5lMf bem K-
nige alomo ^um aufe be ^errn au3
17 lauterem @r. *3n ber egenb beS Sor^
bang Heg fie ber ^5nig gieen in bicfer
(Srbe, jnnf^en (Bncoti) unb ^cbatija.
18*
Unb @aiomo mac&te aUer biefer e*
fge fe^r
ieie, bag be @re3 etri^t
nic^t
in forfen .
7. U.Lrgibene. 9.A.A: unb gro6e@d)r.
11.16.U.L:5;cVfen.
iBs.7,49.
Fecit autem et candelabra aurea 7
decem secundum speciem qua jussa
erant fieri, et posuit ea in templo,
quinque a dextris et quinque a sini
iRg.7,48.
slris. *Nec non et mensas decem, 8
ich.s.ie.
g|^ posuit eas in templo, quinque a
dextris et quinque a sinislris; phialas
quoque aureas centum.
iRg.6,36.
Fecit eliam atrium sacerdotum et 9
'^^
l)asilicam grandem, et Ostia in basi-
lica, quae lexit aere. *P()rro mare 10
posuit in latere dexlro contra orien-
tem ad meridiem.
*
Fecit auterall
iRg.7,45.
fjirani lebetes et creagras et phia-
las.
iBg.7,4.
j^i^ complevit omne opus regis in
domo Dei: *hoc est coiumnas duas 12
^'^^"
et epistylia et capila, et quasi quae-
dam retiacula, quae capita tegerent
3,16..
super epistylia; *malogranala quo- 13
que quadringenla et retiacula duo, ita
ut bini ordines malogranatorura sin-
gulis retiaculis jungerentur, quae pro-
legerent epistylia et capita columna-
iRg.7,27.
rum. *Bases etiam fecit, et conchas, 14
^,2.
quas superposuit basibus; *marel5
unura, boves quoque duodecim sub
tch.28,t7.
mari; *et lebetes et creagras etphia- 16
2,13.
las. Omnia vasa fecit Salomoni Hiram
pater'ejus in domo Domini ex aere
iRg.7,4G.
mundissimo. *In regione Jordanisl?
fudit ea rex in argillosa terra inter
Sochot et Saredalha. *Erat autem 18
iRg.7,47s.
ijjuitiiudo vasoTum innumerabilis, ita
ut ignorarelur pondus aeris.
7. S: qua jusserat.
13. .: quadraginta.
16. S*pater ejus.
7. dW: bie
g. ., ^ei)n. B: i^rem 9le^t.
dW: eb^v. vE:
iorseic^nung.
8. B.dW.vE:
^tUU, A:
fe^te. B: renobecfcn.
dW.vE.A:
(Spten.
9. ^. ber '^v, ... in tien (Sd)r. B.dW.A: (ben)
iBor^of. B.dW.vE:
unb ben groen
(irO'^'of.
dW:
ii;reigel. A: ben gr. ?
10. B.dW.\E.A:bierc^tc (Seite. dW: be ^au*
feg Tnorgentrtg gegen 3Jliitag. vE:
g. bofi.
11. (2Bie 33. 8.) B: oU. ba Sevf ju machen.
vE: . u. machte. dW.A: im^. vE:furba3^.
12. beibi ^ied)twcrfe. B: unb bie Knaufe u. b.
fronen ...
^. dW: ^iigcin ... Knaufe ... ittcv
gur S3ebe(iung. vE: ug. ber (Sulen^upter.
14. S3gl. 1 n. 7, 27. 38.
16. ^, fein aSater ... bott blanPem @. B.dW.vE:
abein. B. i^jolirtem. dW.vE: gegiattetem.
17. (gl. 1 mn. 7, 46.)
A: ^e^merbe.
18. B: )enn e iruvbe...ni^tna(i^igefcr[^t. dW:
erforfcbt. yE: untevfu^t.
27*
420 (4,19-^5,7.) Clironicoruni II.
IV.
Consummatio et inauguratio templi
^^
,
, in -'
'&86'
"^^
-
, &,
^*
^"^
&, ^
,
^-
.
V
^
'
.
/
, \ -
^
.
2
-
'
,
^'
f
'
&
/,
.
^
^&
'
,
6 .
^
&
'^ \
.
^
'
\
,
.
^
-
-
,
-
& -
^.
"^
19. EFX: . 20.
:^ (
AFX).
22. FX: . . /.. ^: 7tv()ia.
*: &. (y.ai . &. -^; FX: ^).
Al*(alt.)T5?(A2t).
1. FXf (a.
.)
.et (a. S. . .) .
Bf
(a. UoyA.) y.ai.
EXf (.
t.) . 2.
Bf (
-n^5n mi
^*"!:.^?!
n^s
V :
- j- :

:
y:
j
ST-: r : .
: :
- . :
IT ^T r V :
- j
: : -
y AT
,- / :
-
: .; "
~
:
-
sv
-
:
'.; : - :
s
:
-
:
r
'
j : '
-
jv AT JT
(.:--:
t
- -
vlj :
1 : - :
-
IT VT

r ^
'}- - >:-, t't;
-
2^^-
nbiiV/2n-b3 abtni V.
,>t V
-:
: - -
;
-
n'^bt
'
niiT^ rr^nb nb"b
:
--
AT :
j
: l :
I Vi. - .
:
j j
:'t
I
-
r
..._-
f
... :
-
:
I
"^
v:
IT
j- V : I :
bs'ito'^ '^Dprnii nibt b'^np'^
ts
2
t/ IT s

:
- -
'^
. :
nibi^^rrb abi^in^^-bii ^)!\\^ '^Dnb
-: - 7 AT :
"^
"^
: . :
r : ; JT :
" : '
s
~
ti5\>i-b3 Tib^n-b^i
nv2
3
r )
. j: -
"^
S
-:

:
- -
J
~
\. :
a^ibn ^^to'^i bi^'it'^
'^^
b
^Nri*'^
^'
V.
|- y :
- : j">: "^ -
V : I
IT

<-:i

'^bs^bs'riiii irta bn>i
j.-:
vk
-
i :
"^
T_
.
:
^ .
j
:anbn a^Dnn ah^i ^b^^n b"Jii:3
r
-^
: r
-: -
.: iv

b^5t'^ mr-b^i
n&bti: 'nb):)ni
6
'^.^..
:
s

' : : ' j, -
:
a^nsT^ 'Ii^n '^^sb rbs? a^^iriDn
:
-
: '
IT j- :
,
r
-
\.

^ : IT
I SV
-: TT I J
I -: V -: I
-
j
-
I

.) {kX*). FXf (.^^.).


*(alt.)
'(FX: . ). EFXf (a. /9.) .
3.
*
(AEFXf). 5.
*
.
..
(AEFXf, EX* y.i.). 6. EXf (a. '.)
.
: dl (FX:
&^-
) (ade AFX) .(FX: &).
2 Q:^tf>nica. (4,195,7.) 421
5(ffc tjotttg olb* ^ittjU bcr Sabe in ben Scm^jeL IV.
19 Unb aiomo ma^te aCic^ ert^e
jum ^aufe otte: ^
ben goi=
bcnen TOar, unb 6(^au6rote
20 barauf,
*
bic Seu^ter mit i:^rcn Sam*
pen i;on lauterem olbe, ba ftc
6ren#
neten or bem ^or, tU [{
ge6^rt3
21*
unb bie 33iumen an ben Samten unb
bie (Snu3en iaren goit>en: ba tvax
226 \)5aig oib) *basu
bie a^effer,
S3ecfen,
Sffel
unb
0ii)fe
hjaren lauter
oib. Unb ber (Eingang unb feine
it^r inn?enbtg ju bem 5iilerl^eiiig|len,
unb bie Xi)nx am ^aufe be 5!empeU
njaren golben.
. Qllfo n?arb atle Qlrbelt ijoUSrac^t, bie
@aiomo ttjat am ^aufc beS errn. Unb
(Salomo Braute hinein aUe, Vt>a fein
93ater iDaib ge^eiliget ^atte, ne5mi
(Silber unb otb unb allerlei ert^e,
unb legte eS in ben
@|
im aufe
DtteS.
2 erfammelte alomo alle Sleltejten
in Sfrael, aUe ^auijjtleute ber @tmme,
?5irflen ber 23ter unter ben inbern
Sfrael
gen Serufalem, bag fte
bie !i^abe
be Sunbe beS errn t;inauf brten
ber tabt aibS, ba ifl Bio
3*Unb e erfammelten inm
^5ntge
alle aJinner SfracB aufS ^eft, ba0 ift
4 im fteBenten SOZonat,
*
unb famen aUe
^eltejien Sfraele. Unb bie Seiten i)oUn
5 bie Sabe auf *unb 6rten
fle hinauf,
fammt ber ^^utU be0 Stifts unb aUem
:^eiligen ert^e, ba in ber <^uiU voax]
unb brten fle mit ^inauf bie ^riefler,
6 bie et>iten. *5l6er ber ^5nig Salomo,
unb bie ganje emeine Sfrael
ju i^m
ioerfammelt ijor ber Sabe, opferten fe
unb
, fo
iel, ba niemanb j^len
7 rechnen fonnte.
*
Qllfo 6rten
bie $riefler bie Sabe beS ^unbeS be
19. .L: c^auBrot. 21.22. U.L: golben.
3. U.L:aiie3)fiann...SD^onben.
lBg.7,49.
Nin.H,4.
lRg.7,50.
lBg.6,32.
Fecitque Salomon omnia vasa do 19
iRg.6,20.
jjjyg j)gj^
gj.
gijgj.g aureum et mensas
et super eas panes propositionis,
*
candelabra quoque cum lucernis 20
suis, ut lucerent ante oraculum juxla
ritum, ex auro purissimo, *et flo-2l
renlia quaedam et lucernas et for-
cipes aureos: omnia de auro mundis-
simo facta sunt;
*
thymialeria quo- 22
que et ihuribula et phiaias et mor-
tariola ex auro purissimo. Et oslia
caelavit templi inlerioris, id est in
Sancta Sanctorum, et oslia templi
forinsecus aurea.
Sicque completum est omne opus,
V
quod lecit Salomon in domo Doraini.
i5,i8^.tRg.r,
1^
intulit igilur Salomon omnia quae
voverat David pater suus, argentum
et aurum, et universa vasa posuit
in thesauris domus Dei.
iRg.8.
Post quae congregavit majores
2
natu Israel et cunclos principes Iri-
buum et capita familiarum de filiis
Israel in Jerusalem, ut adducercnt
arcam foederis Domini de civitale
iRg.8,2.65.
Diivid quae est Sion. *Venerunt ila-
3
que ad regem omnes viri Israel in die
solemni mensis septimi.
*
Cumque 4
venissent cuncli seniorum Israel,
portaverunt Levitae arcam *et in-
5
tulerunt eam et omnem paraturam
tabernaculi. Porro vasa sancluarii,
quae erant in tabernaculo, portave-
runt sacerdotes cum Levitis. *Rex
6
autem Salomon et universus coetus
Israel et omnes qui fuerunt congre-
gali ante arcam, immolabant arieles
et boves absque ullo numero: lanla
enim erat multiludo victimarum. *Et 7
intulerunt sacerdotes arcam foederis
Dt.31,9.25.
lCh.15,2.
2Sin.6,l3.
19. u. bU 1,iidfe, barauf bie . lagen.
20. oor bem (2prod)ort. dW: . vE:
5l((er^ciitg|len. B:
baf man ftc bem Sle^t an^
jnbetc. : jte leuchteten ... n. aSorfiiirifi. dW.vE:
b. ebrauc^. dW: fofiti(^em . vE: gebiege;
nem.
21. unb bie S. dW:
Si^tf^neujen. vE: St^t;
fc^eeren. B.A: Si^i^u|en.
22. S: in Sancto S.

1. AI.: in domum D.
t)
Vulgo hie initium capitis V.
22. (gl. 1 ^. 7, 50.) dW: bie^lelt^ven,
bie inneren. vE: bas %) be ^.
1. dW: fertig.
B.dW.A; Sierf, ba3 @. machen
lie^ (me). \E: ^U nun bie ganjeSl. K. tcar.
3?. 2-14. Sgl.ln. 8,1-11/
2. tWiUit,
4. fol^cS bt, ijinauf ..
422 (5,8-14.) Chronieorum II.
.
Xnauguratio templi.
&
eig ,
, ,
.
^
,
-
&^
^
vacfo,

, ,
.
*^
&
^
&
&
.
**'
^&
(otc /
^'
,
)
*2
^( qI ^euizai
, ,
^ -
, -
-
,
^-
,
^.
*^
( -
\ ^
(^ .

& .
\
^ -
'-
, &^
, 6
& ,
^^
'
.
7. :
(,etiam VS.
9)
...
(ut semper, A^: ). 8. EX: .
FXf (.
alt. -Xf().) y.ai ,
.9. ^: vntQtlyov (7rf(>t- *^).
FXf
(. .) y.ions. 10. rell.: i^iXO:
. ll.EXf (a. sx
.)
. 12. FX: .
4., .
*
(.)
. EFX (pro
awT) . (pro AEFX) .FX:
.(pro ctvar.) ...
*
(ult.)
etf (a.ffaATTty^.) .
.*
. 14.Al(alt.
manu)
f (. ,) (*,
2
UDCJs incl.).
B*^(AEXt).
mn-b^ r/ipy-^Dbi ^in^-n^ia
nnn-bii^
'^
-^^ n^^sn
- - ':
-
vlj
"^

t.
:
- < ;
-

:
- j
:
-
m^ti ipya-^3? a^^sss ^tons
v^TH-b^^i 'ii'^^5^-^:JJ ^n^i^sn ^lorD^^i
VT
-
- : 1 j IT
"^
-
-r : -
s
~
:
~
'^^
h^n'2T\
:3^*
:nbr/Db^/
9
Ti-
- - -.'1

: IT :

: |- ^
-
. " i :
-
J :
-<
IT ' <
IV
-
^
-
*.-
"^^
2\\^^ ninbn
an^iisii
'^k^i^^ ^Dn-as? hirr^ nns
VT

:

: j- :

: <-

IT :
^pn a-^Dnn niii:sn %S'^i
n
v)^ - I
.
V.-: I
-
J-
'. ' '~
^
-
:
: :
-
" -: -
'^
j
;
i-
: : : - : j :
ra^rh th^h ab^b a^^nnt^on
jT : : : j : : (-
^33b/3 an^n^bn air^^nbi ^^
: j :
-;:
J
a'^Dnb an/22?i ninr^sb mm a^roi?

: I i.:
:
-"
: -
jt :

:
I : I

: i-
: : -
: : jt

:
a^Snnbi a^'i^snnb Wi<a n^i^iis
: I : |- :

: - : \- : j
:-
niihb^ bbnb wii-bip :^'^^5nb
nin^Sins bip
a'^ina'i hin'^b
: I
-:
r
' j : r
bbnn^
'^
'^ban^ a^nbroni)
i^on abii^b
^^.
^^^
\?
^^ji^^b
: IT
: r r
- -
:
^DSyQ mtib ii533?b
a'^ann ^iba*^
j : J -:\- -j . \
-
S :
," VT : :
)'
^

\\
-
: aN-ibii^n
^
:
V. 12.
'^ ^'
V. 13.
':4 ''^'
11. ..: ^eiiigtl^um. dW: bie
|
orfanbcn.
vE: ju finbcn taren. A: man bafelbft
f.
fonnte. B.
dW.vE: fiatten
[
gc^eilit. A: tourbcn. B: ol^nc
bie Slbt^diungen gu ^Uen. dW: e^ touvb? nic^t b.
2^ Q:^ti>nica* (5,8-14.) 423
<^tatte nb Stt^alt ber abc* cfatt "b ^til ^^^ ebtten iic SBolfe V.
^errti an i^re (Sttte, in ben ^or be
^aufcg,
in bag ^Ucr^eiligjie, unter bie
8i5rigel ber (E^erubim, *ba^ bie (Sije*
rubim i^re ?5igel ausbreiteten 6er bie
(Sttte ber Sabe, unb bie (S^erubim fce*
becften bie Sabe unb i^re (Stangen i)on
9 oben i;er. *iDie taugen aber n^aren
fo
iang, ba man it^re Knufe fa^e
on
ber Sabe or bem (), aber ugen
fa^e
man
fte
ni^t. Unb fie war ba=
lOfeibji bis auf btefen ilag. *Unb njar
ni(i^tS in ber Sabe, o^ne bie jwo %a=^
fein, bie Sofe
in ^oreb barein getrau
tatte, ba ber -^nx einen 33unb machte
mit ben ^inbern Sfrael, ba fie au^
gi^^ten jogen.
11 Unb ba bie ^riefter '^erauS gingen
aus bem ^i^eiiigen

benn aEe ^rtefter,


bie ijor'^anben tcaren, iiciiigten fic&,
ba
bie Drbnungen gehalten tur^
12ben} *unb bie Seiten mit aen, bie
unter
^ffapi),
^eman, 3ebiti;un unb
i^ren ^inbern unb S5rbern traren, an-
gebogen mit Seinn^anb, fangen mit (E^m^
bein, ^faitern unb Warfen,
unb fianben
gegen SJiorgen beS QlitarS, unb bei i^nen
i)unbert unb jtcanjig ^rieftcr, bie mit
13^rom^eten bliefen, *unb eS trar, aU
n?re cS ^iner, ber tromipetete unb fange,
oiS Prete man (Sine (Stimme, ju loben
unb ju banfen bem ^errn. Unb ba bie
(Stimme er^ob i)on ben ilrom^eten,
(S^mbein unb anbern (Sattenf^ieien, unb
i)on bem Soben beS ^errn, ba er gtig
ifl unb feine 33arm^erigfeit etig :-
ret, ba marb baS ^au^ beS ^errn er=
14filet mit einer Sotfe, *ba bie $rie-
jier nid^t
fielen fonnten u bienen
ber 3Boifej benn bie ^^errli^feit bcS
^errn erfllete baS ^au^ otteS.
9. .L: l^aupen (A.A: braufeu).
12. U.L: fangen ... jiunben ... Drommeten.
13. U.L: brommctete u. fngc ... erlaub ...
2)rommeten ... mit einem Sflebei.
14. U.L: or bem S^ebei.
3,lOss,
Ex.25,l.21.
4,20.1Rg.8,

a.fc;br.9,4
"i=>'
Domini in locum suum, id est ad ora-
culum templi, in Sancla Sanctorum
subter alas Cherubim, *ila ut Cheru- 8
bim expanderent alas suas super lo-
cum in quo posita erat arca, et ipsara
arcam tegerent cum veclibus suis.
*
Vectium autem, quibus porlabalur 9
arca, quia paululum longiores erant,
capita parebant ante oraculum; si
vcro quis paululum fuisset extrinse-
cus, eos videre non poterat. Fuit
itaque arca ibi usque in praesentem
diem.
*
Nihilque erat aliud in arca 10
duae tabulae, quas posuerat
Moyses in Horeb, quando legem de-
dit Dominus fiiiis Israel egredientibus
ex Aegypto.
Egressis autem sacerdotibus de 1
1
Sanctuario (omnes enim sacerdotes,
qui ibi potuerant inveniri, sanclifi-
cati sunt, nee adhuc in illo tempore
vices, et ministeriorum ordo inter eos
divisus erat) *tam Levitae quam can 12
lores, id est et qui sub Asaph erant
et qui sub Eman et qui sub Idithun,
fdii et fratres eorum vestiti byssinis,
cymbalis et psalteriis et citharis con-
crepabant, stanles ad orientalem pla-
gam altaris, et cum eis sacerdotes
cenlum viginti canentes lubis. *Igi 13
tur cunctis pariter et tubis et voce
et cymbalis et organis et diversi
generis musicorum concinentibus et
vocem in sublime toUentibus longe
sonitus audiebatur, ita ut, cum Do-
minum laudare coepissent et dicere:
Confitemini Domino, quoniam bonus,
'toM.'ti8;i!
quoniara in aeternum misericordia
^^^'i-2^'"'"^'ejus, impleretur domus Dei nube,
*
nee possent sacerdotes stare et 14
ministrare propter caliginem; cora-
Bx^o
k^'
pleverat enim gloria Domini domum
iBg.8:n:
Dgj^
29,15.
lCh.24.
lCh.25,1.
13. S: impl. ita doraus.
14. S: De poss.
$i. beobtet. vE: foiiten feine 5t. b. toerben.
12. tu Snger, at ... feiner S.
,
ftanben mit ...
^. gegen ... B: (S.on i^ncu aitjumal, on 5(. dW.
vE: aU: Sl. dW:
S3i)ffu3.
B: ju 120. dW: .
13. ^pieljeugen. :
baf fte mit (Siner @i. tcne?
ten. dW: tt)ie tenn c3 (Einer i., fpieitcn bie Xtomi
veter u. b. (Sanger mit @. St. vE: aU iU, tec ...
( nur ^ine St. ertnen liefen. B: mii?
fifaiifc^en Snfirumentcn. vE: ba3 Sobtieb fongen:
iDenn gtig ijt er
..."
424 (6,1-13.) Chronicornm II.
VI.
Inauguratio templi.
VI
Tots
yvocpi^.
^
Kai -
ayiv y,a\
.
"^
^ -
.
^
Kai 6
,
/javl ;7
^ '
^,
^iv
,
,
]
'
^
\ ''
,
iv jdavl 0} )
.
"^
/
& '.
^
/ / ' /
, ,
^
, 6
, -
.
^^
\
-
,
& /
,
&
^&
,
'.,
^^
&
?;
& ',
^'^
,
.
*3
'.
-
&
1. 2. : -(bis pro /..). 4. ^
();. 5.
|
(a. Vo^a) . 6.: .
'IfQ.
A^t
(.
&.) 5 tlvai (*,
2 uncis
incl.).
: J. T3 int (FX: )
T 5
, : 5 Xa )). 7. *
Javid.
8.*6.
9.EFXt(p.;i otxo().)Atofc. 10.FX*cci't5
(: Tyrov).
12. :
/.
'
S. .
listab
^t^ nin^ n'^'i^ti: /:^5 ^ VI.
. : - JT : : j- ^
' .; : 1" )' -\'
^ \. -.|-
" :
"^
j-': '^ :-
bsito'^ "^rh^ run^ wis /^^ 4
"TT : j : jv
-;
'^nnnn-iiib h^'rxn r^^^^a ^/Sii'-nii
rr^ii ni3nb b>i^t'^ ^Dnt b^/ ^^b^
-
j :
: j :
:

:

: j-
: : j :

^tb^^'^t'^ '^^SJ-bs? :^D ni%nb
-
: IT
: *
-
-
_
^ :

j- : VIT AT V : j f
-
j

:
-
'^
j" : -
"^
-
: f

:
j
:
-
j :
A
j V.- :
:
<-
"^
1" :
^
j :
^ :
'DV h^r\ \T^ ^h^ '^^
TT
'-: I

- j^
nih'^Dn ^yib r^s ninb ^nnb
: : - J : : jt :
5<b nm pn t'ninnb'D:^ n^n ^:^
9
/
-
* j ;

VT
)
'^
-; 1"
J
- '. ' ^'

- .. :

: JvjT- : - -
JV ;
- - IT "
JV
-: . :
bs'nb'^ sD3-b2? n^'^ '^ns
r :

JV : : jv
-;
"
tu D^trjsi
:b^">5'' ^"^'b^^
nin^u
r r IT i : j ;: :
AT : J : \j r:
-: ' jt
1" : j- :

V- jv

:
"b^
Ti^ nin*' ram '^Dsb lr^n 12
5?-^3
JVSD3 tis''! bN'itrj'^ bnpis^
TT r IT
-
V. : - " :
j
-:
25.
1
40. aSgt. ^.8,
12ff.
5. B.vE:S3onbem2:ai3ean. dW.A: @eit b. .
9. : l^erovfommi.
i
2, ^^tonica^
(6,1-~13.) 425
alomo'd Sflcbe an hie cmctrtc Sftael
VI.
VI. \
@atomo: iDer err i^ai
2 gerebet ju to^ncn im iDunfeln.
*
3
t;a6e gtuar ein geBawct btr gur
So^nuug, unb einen i^, ba bu ett)ig*
3 to'^neji. *Unb ber ^nig njanbte
fein ^ntli^ unb fegnete bie ganjc e*
meine
Sfraeij benn bie ganje emeine
Sfrael jianb.
4 Unb er
[:
eioBet fei ber ^err,
ber Ott SfraeiS, ber bur feinen SKunb
meinem 3Sater i)atiib gerebet unb mit
feiner anb erfllet )^ ba er fagtc:
5*@eit ber 3eit mein 33olf (Sgl)-
:ptenlanb gef^ret ^abe, i)a6e i feine
@tabt erwhlet in allen Stmmen
3f*
raelS, ein au ju Bauen, ba mein
Siame
bafelBfi njre; unb t;ate
feinen 20 enra^let, bag er ^^rfi
6n?re 6er mein SSolf
Sfrael:
*
aber
Serufalem :^aBe ern?i)let, bag mein
9iame bafelSfl fei, unb 2)aib i)a6e i
ernj^let, bag ^r 6er mein 23olf Sfrael
7 fei. *Unb ba e mein SSater iDaioib
im Sinne tjatte, ein ^^aug u bauen
bem 0iamen beS errn, be otteS
3f*
8rael3,
*
fpr
ber ^err ^u meinem
33ater iDaib: 2)u ^ajt ti^o^l get^an,
bafi
bu im einn i;a|t, meinem 9Ramen
9 ein ^auQ gu fcauenj
*
bo bu
foUft
ba t^auS nit bauen, fonbern bein
(Boi^tt, ber au beinen Senben fommen
iirb,
foll meinem Flamen ba ^^an^
10 Bauen. *8o i^at nun ber ^err fein
SSort Befitiget, ba er gerebet i)aV, benn
[
Bin aufgefommen an meinen SSater
iDaibg (Statt, unb
fi^e auf
bem @tu^l
SfraelS, n)ie ber ^^err gerebet ^at, unb
ijaU ein 'iQan^ geBauet bem CRamen beg
ll^mn, be otteg SfraelS, *unb i;aBe
barein getrau bie Sabe, barinnen ber
S3unb be errn iji, ben er mit ben
Jlinbern
Sfraei gemt i)at.
12 Unb ^r trat or ben 5lltar be ^errn
i)or ber ganzen emeine
5fraei, unb brei
1 Stete feine ^nbe aug. *5)enn @alomo
i)(itU eine
eherne itangel gemt unb ge*
5. U.L: (Sint.
13. U.L: einen eisernen jtejfel.
11. B:
bafel6|i l^ingejiait. vE: aufgejl. dW.A: 13. dW.vE:eine|ieli ottJtujjfcrCto). A: eBers
fc^e (bafelbji) hinein. ne ejleii.
iB.y,i2,8.
Tunc Salomon all: Dominus
VI
CEx.20,21.
poUfcitus est, ut habitaret in cali-
gine.
*
Ego autem aedificavi do- 2
mum nomini ejus, ut habitaret ibi
in
_
perpetuuni.
*
Et convertit rex 3
2Sm.6,i8.
faciem suam et benedixit universae
iRg.8,i4.53.
jj^^IjUjjJIjjj Israel; nam omnis turba
stabat intenta.
Et ait: Benedietus Dominus Dens 4
Israel, qui quod loculus est David
patri meo, opere complevit, dicens;
2Sm.7,6.
*^
(jjg^ qyj^ eduxi populum meum de 5
terra Aegypti, non elegi civitatem
de cunclis tribubus Israel, ut aedi-
iicaretur in ea domus nomini meo;
neque elegi quemquam alium virum,
ut esset dux in populo meo Israel;
(.Ps.122,3.
*sg^ e[egi Jerusalem, ut sit nomen 6
meum in ea, et elegi David, ut con-
stituerem eum super populum meum
^^"i^i/
^''Israel.
*
Cumque fuisset voluntatis 7
David patris mei, ut aedificaret do-
mum nomini Domini Dei Israel,
*dixit Dominus ad eum: Quia baec 8
fuit voluntas tua, ut aedificares do-
mura nomini meo, bene quidem fe-
cisti hujuscemodi habere voluntatem;
*
sed non tu aedificabis domum, ve- 9
iRgief.'e
^""^ ^^''"^ ^""^'
^"^
egredielur de
sap.9,8.
}mnj)is juis, ipsc aedificabit domum
nomini meo.
*
Complevit ergo Do- 10
minus sermonem suum quem loculus
fuerat, et ego surrexi pro David
patre meo et sedi super ihronum
Israel, sicut locutus est Dominus, et
aedificavi domum nomini Domini Dei
Israel, *et posui in ea arcam, in 11
qua est pactum Domini, quod pepi-
git cum filiis Israel.
iRg.8,22.
Stellt ergo coram altari Domini
12
ex adverso universae raullitudinis
^',^!" Israel, et exlendit manus suas.
.,.
*
Siquidem feceral Salomon basim
13
aeneam et posuerat eam in medio
3. .* rex.
426 (6,14-21.) Clironicornm II.
VI.
Inauguratio templi.
iv
,
^,
\
',
^^
6
,
,
^,
^^
/
,
^,
.
^^
vvvy 6
^
/ -
%
&
, (^^
&
&
*^
,
6 ^ ', &
.
*
& 6
'
&\
;
-
-
, 6 -
;
^^
\
]]
,
^,
-
,
^^
&
,
& ,
6
.
^1
j^^,^ ] -
'
'
-
(6 ,
13.
:
).
*
(pr.)
'5
(AFXf).
15.
*.'
. y.ai (2 rell.
f).
FX*
,
*
(ult.) .
16. *:
as J.t EX: inl ^qove
18. FX: otxifffa. B* (pr.) o.
19. FX: .
20. :
7jq '. .
21. EFX (pro .) ix .:-
).
tnm 3 ^ tD^n rnvjti
<
: :
-
" -: IT
irTip 3ibi ni>2v^ii iiin-n hi'/2^
..'< :
"^
-
<\:
-
TT
j-:|--
IT
-
j :
'-
"^

:
"^
j-l: "^
%n"ip nin*^ ^^ imi'^'ni^nu
<
"^
v: :
- -
: IT
-
'VT-

"^
v: ' j i

:
"Ti^hn^fh lhm n^^an n)3t ^^'2^
I V r -;
r
V -
: : - < I
JV-:
IT \
r : /.,. 1 :
-
-: y - j / : :
-
: :
-
n^ibiD
'^
'n'^ss
ib
rrn^ir

W:it: ' '''


^
; -
:
-
: .-

^np^5
'
nin^ 3> : ni^^sie
J
"^
: JT :
-
: IV
-
'
-
' '.:-'.
:

:
nb n^s'^-Nb ^-h^h 'i^ nns^ t:3^
< j 1

/

:<- -:
b^'^tJ'^ i^DS)-b5?
^
'^bsb^D
'^
V V :
- J ::*-
nroi rDSDb niDbn nt^is ^h^insir
-
: IT : : vr jv -:
r
j :
kn^n m)!^^ b^"it'^
^"^b^5
nirr^
^
J :jt : 1

Ti"
: j- ^
,-
'.
^3
:mb "TTin^^b ^ ^^8
< : jiii-% : .-

r: ~t
-b:^
'iiiin-n^^
^"^b^5
^
!<
^ -
VT
IT V y*
:
s"

: ..
r
^b
^in "^i^m a'^ot \ r^^t\
). -:
-
>- -
r
-
; : :
-
:
^
: .; J : :
-
s" :

nDnn-b^i ^'itb ^\^^ rnn^ insnn

IT V
- < : : Jt : r
:
bb&nin :? nt^^ nbr^n-b^'^
j -
: J : :
-
r:~i

: - ' :
"bi?
Jnimns tj^D'^? nis^b
:^^??b
^^
i{:'^-b^
nb'^bi c^i'' n"^"! ri'^sn

-
"^
V :'^T jT
'. - <
i'ibtDb
"^ibb n"^^^ "itiD^s:
: .
AT
vJ : ^* : - j.-:
"bi?
^?
bbsri: >5
n^sj;in-bij
"^D^iDnn-bii
'^ - oip^n^i
_; _
f
:
-
: IV
-
'
-
:
-
: r.
-:
"^

: -* :
-
: ; : :
-
rbDn
^"
oip^n-b^^
-
: .
-
:
-
J
-
:
-
IT :
. - - I ; : : < .
V. 16. ;;^2 '"''JSi
. 19.
<"33
2 &^tonica^ (6,1421.) 427
alomo'S S35ci5c5et
VI.
fe^t
mitten in bte (B^xanfm,
fnf
Uen
iang unb Breit, unb brei (SHen
).
Qluf biefeiSe trat er unb fiel uicber
auf feine ^niee
' ber ganzen @e*
meine Sfrael, unb Breitete feine ^nbe
14 au gen ^immei *unb
f:pr:
err,
Ott
3fraelg, eS ifi fein ott bir qUI^,
njeber im immei auf (Srben; ber
bu
^ltfl ben 33unb unb QSarm'^erjigfcit
beinen ^ne^ten, bie or bir iranbetn
15 au^ ganzem er^en.
*
)\
gel^ai=
ten beinem Jlne^te il)a^ib, meinem 33a-
ter, bu i'^m gerebet
)^: mit bei-
nem 9)iunbe "^ajl bu eS gerebet, unb
mit beiner anb
^afi bu e erfllet,
16iie eS 'i^eutigea itageS
fielet. *0iun,
t^err, ott Sfraelg, i)alU beinem ^nec^te
ibaib, meinem SSater, ?0 bu i^m ge-
rebet ^afl unb gefagt: ^g foU
bir ni^t
geBreen an einem 9)ianne or mir,
ber-
auf bem @tui SfraeiS ft^e,
bo
fo fern
beine ^inber i^ren Seg 6cn?a^-
reu,
baf fie tranbeln in meinem
efe|,
ITiie bu toor mir gen?anbeit ^a|t. *9iun,
^err, ott SfraeB, ^ bein Sort n?a^r
njerben, ba bu beinem ^nete iDa^ib
18 gerebet
)%
*Senn meineft bu
,
ba Ott 6ei ben 2)enfen auf ^rben
n?o^ne? 6ie^e, ber Fimmel unb aUer
^immel i^immei fann bi ijer-
forgen^ n?ie fotite e benn baS au3
19tiun, ba0 i geBauet i}aBe? *3Benbe
b{ aber, ^err, mein ott, u bcm @e-
Bet beineg ^net unb ^u feinem gie-
en,
baf bu er^5rejt ba 33itten unb
SBcten, baS bein ^net ijor bir tt)ut,
20*ba beine ^ugen
offen feien 6er bieji
^au 2ag unb 0t, u6er bie Sttte,
ba^in bu beinen Sf^amen u fieCien gerc=
bet :^aft, ba^ bu t)5refl 'i)a> eBet, ba
bein net an biefer tatte t^un trirb.
21 *(So ^5re nun bag i^ie^^en beinea ^netg
unb beineS ^olU Sfraet, ba
fie Bitten
iterben an biefer (Stttej :^re e0 aBer
ioon ber Sttte beiner 2Bo^nung, ijom
i&immel, unb ivenn bu c3 :^5reji, njottcjt
13.U.L:5tnbiefeiBe.
13. in ben <Zct>t. B.\E:
^of. dW:
Sov^of. (A:
grofienSau?)
18. bt^ tiidjt umfafTen,
*'*'
hasilicae, habentem quinque cubitos
longiludinis et quinque cubitos lali-
tudinis et Ires cubitos allitudinis,
slelitque super eam, et deinceps
Eph.3,14.
flexis genibus contra universam mul-
titudinem Israel et plmis in coelum
levalis *ait: Domine Deus Israel, 14
non est similis tui deus in coclo et
in terra, qui custodis pactum et mi-
sericordiam cum servis tuis, qui
ambulant coram te in toto corde
suo;
*
qui praestitisti servo tuo 15
David patri meo quaecumque locutus
fueras ei, et quae ore promiseras
opere compiesti, sicut et praesens
tempus proba'l. *Nunc ergo, Do- 16
mine Deus Israel, imple servo tuo
2Sm.7,i5.
patri meo David quaecumque locutus
es dicens: Non deficiet ex te vir
coram me qui sedeat super thro-
num Israel, ita tamen si custodie-
rint filii tui vias suas et ambulave-
rint in lege mea, sicut et tu ambu-
1^3
lasti coram me. *Et nunc. Domine 17
Deus Israel, firmetur sermo tuus,
quem locutus es servo tuo Da-
vid.
*
Ergone credibile est, utl8
liabilet Deus cum hominibus super
V'.lM^89^l6l'am?
Si coelum et coeli coelo-
Act;7,48/i7,'
rum non te capiunt, quanto magis
'^*
domus isla quam aedificavi! *Sedl9
ad hoc tanlum facta est, ut respi-
cias oralionem servi tui et obsecra-
lionem ejus. Domine Deus mens, et
audias preces quas fundit famulus
iRg.8,29.
tuus coram te,
*
ut aperias oculos 20
Ex.2o,24.Dt.tuos
super domum islam diebus ac
*^'^
noctibuSj super locum, in quo polli-
citus es ut invocaretur nomen luum,
*et exaudires orationem quam servus 21
tuus orat in eo, et exaudias* preces
famuli tui et populi tui Israel. Qui-
cumque oraverit in loco islo, exaudi
de habilaculo tuo
,
kl est de coelis,
16. S: v. meas (.: viam siiam).
19. .: fudit.
19. cfdjrci u. 35.
20. dW.vE: bap bu b. , \>) legen tvoiieji
(tuoitteji).
428 (6,22-30.) Chronlcorum II.
VI.
Inauguratio templi.
].
^^
hav
}
}in rov
, &
,
"^^
]
y
]
,
.
^^
& "
, ,
-
, &
,
"^^
-
,
-
.
^6 '
^ '^&
\ '&
{ -
),
\
,
-
*
"^"^
\
,
iv ij
,
.
28
^^qq ^ ^
"^ )^
,
, ,
^
&
,
'^^
,
^-
-
,
^^
)
,
, {
22. EFX: &. FX (pro () .
23.
*
(ult.) y.al
(A2Bt).
2(pro ^
)
. 24. ^:
) ^,-
rai ..^ ). 25.
*
(alt.) 5. 27. *:
,^ (.
^ rell.). *
(pr.) crs.
28. FX* (pr. et alt.) . BFX: y.ai tav &. FX:
'\)
. & ]
.. .
&. *:
(^). 29. FX:
. . .
nbii ]
inbi^nb nb^ i3->5tDi
JT ~: ~ j
JT : -
IT :
:
:
- -
^
j- :
isn^ rnb ^^tbnb n'^tinb '^^D3?-n^
\. :
-
r : j : /
-:
ib nnb p^hs p'^^snb^ itbi^^s
j : : :
'-".
j .
^
r :
n'^Dsb ^Dsnnni ^bbsnm
^-^
-
::?)2 hmn : n^^s^in^
j- : -
:
^
: - )
b^^ito^
TI1D3? nv^tsnb f^inbon '^i^tiDn
^
:-/:- .~ t:-jt:
--
nnnD
-
ntii^n-bi^ bnin'^ni
;- V -; -: jt r
~:\-
nrsrnn : Dn^nb^^b1 cnb
20
s
1 : " " -:
r
.
: VI. J ? J: :
: -^-
-
^rtim
cip/sn-bi^ ^i^Db^nrin Tib
j :
-
l<
- "^
:
-
: : 7
: *' ' ^ JT
- " ' :
nnbbi ^riDH rotn
nns^i^r
,. '^
: jJ :
-
: ) -: <- -
:
-^^b'^
nnitan 'nnnr-b?^i '^in
:
.
JV-: VT
- -
"^

:;
-: ) : :
- - < -
:
-^3
nin : nbnDb
"rm^ nnnD
^s
TT \j
~:\- : *<t :
-
: >- r
'^s nS"!'' '^s b^oni ^
lip^^i
s
.
:
j
:
*.:-
1 | :
:p3rb3
^^5? 2vn^i^ ib-nis'^
-vv AT : 1 vj. : , : ;
-
nbnn-biD nbsn-bs : nbn)-b::)l
29
: JT

:
~.
r
.
"71)25?
bbb^
D'Tiin-brib ^;
")<
J > : -
'^
. : JT
'^
:
.
:
*-:
u'^^m nr^3
*^^
w^ ^
b^^"'^
:
- :
-
:|" jv -: " :
-
:
.
-
')- -

IT
-
>-
rin^biDS i^i^b nnnii nnboi
:
'^
I :
< -
IT
: : - jt :
; :
-
: < - :
.-

r
-
EX* . EX (pro otxoi/) . 30. A^EX:
tacrij
(] A^X).
2^f^tontcd (6,2230.) 429
'Sci^gcBct. VI.
22 bu gnbig fein.
*
SCcnn Jemanb tvtber
feinen ^l^jlen fnbigen n?irb unb tt)irb
i^m ein ^ib aufgelegt, ben er fci^wren
foU,
unb ber (Sib fommt iior beinen %U
23 tat in biefem ^aufe, *fo
trotlefl bu
i)5ren toom immel unb beinern ^nete
uttajt
,
ba bu bem ottlofen 1
ijergeitejl unb geie^ feinen 2Beg auf
I
feinen ^op\, unb rec^tfertigefl ben e-
|
regten unb getejl ihm feiner e*
j
24 re^tigfeit.
*
SGBenn bein SSoIf 3frael
{
feinen ^^einben gefIgen itirb, n?eit
fte an bir gefnbiget :^a6en, unb befe^*
ren unb Befennen beinen 0iamen,
Bitten unb
fielen or bir in biefem i^aufe,
25*fo
njoUejl bu "^bren toom ^immei unb
gnbig fein ber (Snbe beine S3oIf
Sfrael, unb
fie wieber in baS Sanb
Bringen, ba bu i^nen unb i^^ren 33tern
26 gegeben ^ajt. *2enn ber Fimmel
JugefDffen
hjirb, baf c8 nit regnet,
iveii
fie an bir gefnbiget :^aBen, unb
Bitten an biefer ttte unb Befennen
beinen 9iamen unb Befe^ren
^
tion
i^ren @nben, n^eil bu fie gebemt^^iget
27^aji:
*fo
iroUefi bu ^ren im ^im^
mel unb gnbig fein ber (Snbe beiner
^nete unb beincg SSoif Sfraei, baf
bu
fie
ben guten 2eg ie^rejl, barinnen
fie roanbein fotlen, unb regnen iaffejl
auf
bein ^anb, ba bu beinem S3oIf
28 gegeBcn l^afi u Befi^en.
*
3Benn
eine i^^eurung int Sanbe lirb, ober ^e=
jiiienj, ober iDurre, S3ranb, ^eufretfen,
Olau^en, ober ix>enn
fein i^einb im iiJanbe
feine ^^ore Belagert, ober irgenb eine
29 5lage ober ranf^cit: *ter bann Bittet
ober fielet unter aUeriei SOenfen unb
unter aUem beinem 33oif Sfraet, fo
jemanb feine 5i5iage unb mer5en f^^It
unb feine ^nbe auSBreitct ju biefem
SO
kaufet
*
f
n^oUefi bu ^5ren om
i&immei, i)om (Si^ beiner SBo^nung,
unb gnbig fein unb jebermann geBcn
allem feinem 3ege, bem bu
fein erj erfennejt (benn bu allein
25. U.L:
toiefi. 26. U.L: bap .
27. U.L: ten (Snben.
et propiliare!
*
Si peccaverit22
quispiam in proximum suum, et
Ex.22,11.
jurare contra eum paratus venerit
seque maledicto consirinxerit coram
allari in domo isla,
*
tu audies de 23
coelo et facies Judicium servorum
tuorum, ita ut reddas iniquo viam
suam in caput proprium, et ulcisca-
ris justura, retribuens ei secundum
juslitiam suam.
*
Si superalus 24
Dt.28,25.
fuerit populus tuus Israel ab inimicis
(peccabunt enim tibi), et conversi
egerint poenitenliara et obsecraverint
nomen tuum et fuerint deprecali in
loco isto,
*
tu exaudies de coelo et 25
propitiare peccato populi tui Israel
et reduc eos in terram, quam de-
disti eis et palribus eorum. *Si 26
isi'.m.iM?!
clauso coelo pluvia non fluxerit pro-
28,23.
p^gj. pet^cala populi, et deprecali te
fuerinl in loco isto et confessi no-
mini luo et conversi a peccalis suis,
cum eos afflixeris: *exaudi de coelo, 27
Domine, et dimilte peccata servis tuis
et populi tui Israel, et doce eos viam
bonam per quam ingrediantur, et da
pluviam terrae quam dedisti populo
2o,9.ing.8,
tuo ad possidendum.
*
Farnes 28
si orta fuerit in terra et peslilenlia,
aerugo et aurugo et locusta et bru-
chus, et hostes vastatis regionibus
porlas obsederint civitatis, omnis-
que plaga et infirmitas presserit:
*si quis de populo tuo Israel fuerit 29
deprecatus, cognoscens plagam et in-
^.12..
firmitatem suam, et expanderit manus
suas in domo hac:
*
tu exaudies de 30
coelo, de sublimi scilicet habitaculo
luo, et propitiare et redde unicui-
que secundum vias suas, quas nosli
eum habere in corde suo (tu enim so-
24. Al.fCp.
depr.)te.
23. ^c^nctt ttcd)tcti. B:
augma(^en, bap bu
... bem . dita)t f^re^ejl.
24. t>ur tcm^einbe.
430 (6,3138.) Chronicorum II.
VI.
Inauguratio templi.
-
&),
^*
-

.
^^
'
9 ' ,
^ '
^
,
,
^^
,
6 '
.,
6
,
.
^^^
&6
rj ,
^
avzfj,
'
^^
, ,
.
^^
( & ),
&, -
&, ,
^^
^
,
^
-
'
,,-
,
^^
,
-
,
,
,
30. : (.FX). 31. *
: ^
(.^). : 6. {6. ), FX:
.? & .:
.
3^. : .
^.
-
: -
('.^). 33.
**{'^\).
: y.cti . /./.. inl. 34. EX:
ji
.^: 7TQoqf.vio)VTai (cf. vs. 32).
: .35. : ... '... {).
3G. : ax '*
&. :^.
.
^*
(tert. et quarl.) {.^;).
37. (bis): '(alt. loco eti. A^). FXf
(.
pr.
.) . EX (pro )(:
- j- : IT IT
j
: .- :

:
-
J-'. -:
IT
j :
- - j -:

:
- V j-
: 1" -;
r \r r
^^^n^ rr^^Dsn ^^ ^
:
-
.
'
jT'i
'
:-:!'' :
s^?!^! "^^^.
51^??? ^r^if
^ST^^
J.-:
- .,.-''-
': -7 :

:-</: -
r
^

: JV-; 1
.- : j
"^ -
. -
; .-
-
: : J- jv
-;
'^-^
5? :3b '^n''D^^'
- -
'
: -
IT : ; : ' >
:

: : :
1 <
J
) ' : VI.
J
:
JT :
-
IT : :!. ( jv -;
>:
st:
- j
: \j
-
:
b^nn : nninp iii npini
V^-b^
37
AT :
JV
-: 7 .
VT
:
b^nj 7ns:n ^^ ^iDDnnm
^^nti
jt : :
IT
: .

I'- ;t
J
-:
VT :
'|H
-; |- j- ':
~'
:
-
'
*.
-5 n'^abi ntb5< n-^rni
-: - -
: : -
JV -: :
\
V. 38. niaiib &^"sn
.). :
,.38.
-: -
(;}(-). *(.)'.
^*8
. (A^Bf). fXf (.
))
.
2@^totitca^ (6,3138.) 431
alomo'd ^ti^^tUt
VI.
crfcnnejl ba erj ber 9)?enfc^enfinber),
31*auf baf fie ) frchten unb iranbein
itt betnm SBegen aUe 5^age,
fo
lange
file leBen auf bem ii^anbe, ba8 bu unfern
32 93atern gegeBen i)afi. *Senn
ein i^r^niber, ber nl^t on beinern 93oif
Sfraei \% fommt aug fernen Stauben um
beineS groen 0iamen0 unb mchtiger
^anb unb auggerecften ^rm n?tilen,
33 unb Betet gu biefem aufe, *fo
iroUeft
bu i)bren t)om ^immci, om i^ beiner
So^nung, unb t^un aUe, tvarum er
bic^ anrufet: auf bag aUe SS5Ifer auf
rben beinen 0iamen erfennen unb bic^
furzten, n^ie bein 93oif Sfrael,
unb
inne njerben, ba bie
,ba0
geBauet l^aBe, beinern Flamen ge*
34 nannt
fei.
*
Senn bein 35oIf aus-
gieet in (Streit triber feine i^einbe, bc
2ege0, ben bu
fie fenben %unb ju
bir Bitten gegen bem SGege ju biefer
@tabt, bie bu ernjlet i)a^, unb um
^aufe, ba beinem OZamen geBauet
35aBe:
*fo
irotlefl bu ir eBet unb
^iei>en t;5ren ijom Fimmel, unb inen
36 ju i:rem 0et i^eifen.
*
9Benn fie
an
bir fnbigen irerben (flntemai fein
9)^enf
ijl, ber fnbige), unb bu
Ber
fie erjrne^ unb giBft fie
or
iren f^einben, ba
fie fie gefangen
iregfren in ein fernen ober nat)e0
37 Sanb, *unb
fie in irem erjen
Beferen im Sanbe, ba
fie gefangen
innen flnb, unb Beferen unb
fie*
i)m
in
bir im !ianbe ire
efngniffe
unb f:^3reen: Sir :^aBen gefnbiget,
migetan unb flnb gottio getefenl
38*
unb .alfo on ganzem eren unb
toon ganger @eeie gu bir Befei;ren im
Sanbe i:re
@efngniffea, ba man fie
. gefangen i)ait, unb fie Beten gegen bem
2ege gu irem Jianbe, ba0 bu i"ren
S3tern gegeben i)a^, unb jur (Stabt,
bie bu ertiet i)a\t, unb gum aufe,
32. U.L: unb on mchtiger.
34. U.L: augjeud^t.
37. A.A: bavinneu jte
gef.
jiub. U.L: jie'^en
bir ...
ntiffegeti;an.
35. dW.vE:f^affei^nengile^t.
IRg.8,39.
lSm.l6,7.Pi.
7,10.
lRg.8,21.Es.
56,6s.
Ex.6,6.
(Mt.23,2y.
Act.-,4i>.
lBg.8,t6.Pr.
20,9.Eocl.7,
20.Bm.3,23.
lJo.1,0.
IRg.8,48.
Nrn. 14,40.
lSm.7,6.Ps.
106,0.Dn.9,5
Dn.6,10s.
lus nosli corda filiorum liomi-
num), *ut timeant le et ambulentSl
in viis tuis cunctis diebus, quibus
vivunt super faciem terrae quam
dedisti patribus nostris. *Exter- 32
num quoque, qui non est de populo
tuo Israel, si venerit de terra lon-
ginqua propter noraen tuum magnum
et propter raanura tuam robuslam et
brachium tuum extentum et adorave-
rit in loco isto,
*
tu exaudies de 33
coelo, firmissimo habitaculo tuo, et
facies cuncla pro quibus invocaverit
le ille peregrinus: ut sciant omnes
populi terrae nomen tuum et timeant
te sicut populus luus Israel, et co-
gnoscant, quia nomen tuum invoca-
tum est super domum hanc quam
aedificavi. *Si egressus fuerit34
populus tuus ad bellum contra ad-
versarios suos per viam, in qua
miseris eos, adorabunt te contra
viara, in qua civitas haec est quam
elegisti, et domus quam aedificavi
nomini tuo: *tu exaudies de coelo 35
preces eorum et obsecrationem, et
ulciscaris.
*
Si autem peccaverinl 36
tibi (neque enim est homo qui non
peccet), et iratus fueris eis et tra-
dideris hostibus et captivos duxerint
eos in terram longinquam vel certe
quae juxta est,
*
et conversi in 37
corde suo in terra, ad quam captivi
ducti fuerant, egerint poenitentiam
et deprecati te fuerint in terra capti-
vitalis suae dicentes: Peccavimus, ini-
que feciraus, injuste egimus! *et38
reversi fuerint. ad te in loto corde
suo et in tota anima sua in terra
captivitatis suae, ad quam ducti
sunt, adorabunt te contra viam terrae
suae quam dedisti patribus eorum,
et urbis quam elegisti, et domus
432 (6,39-^7,6.) Chronieorum II.
VI.
Inauguratio templi.
ov '
^^
'ix ovqccvov -
\
,nal
] . ^^,
, & ,-
.
^*
Kai ,
, ,
.
, 6 , ,
&.
^'^
^ -
,
/ .
VII
, ' -
&, '
"^
-
^
,
'
| .
^
'
,
\
'
\
&, ), tJvovv
, &,
.
^
Kai 6 6
^ .
^
}0 ,, -
,
-
& 6
6 .
^
,
/ ,
,
,
38.
^
: /.(.^).
39. :. {. : ^'.
40. : ,/.
*
.
41.*0. \.EFX(pro i;tot)offiOi.
FX: .
42.
*
yjyLais.
\.'.. (2'2. BetAalibi).
2. EFXf (in f.) y.vij'is.
3. Bf (a. viol) ov ... enfGov. EFX: ^.
5. A^X* .(2|). : .{. et
Aalibi). *
*(a. /9.).
6. : .avT(7)V. : y.v^'is Javi . (FX:
v.vq. o)V J. 6 ).
n^iyuTrr ^:tb '^n^Dnso
nnbDi DSstin ^^^
h^rbnn
; :
~
IT : : : :
^

:
- '"
JT
-
mt^ : IT jv
-: ; : -
:
ninip ^DT^^1
'^^'
^':'r^r\^
riri^ nroi : dip'sn nb^nb^i
nns: tj^d!: h^T\%._ nirr;
-
: : 1
~\
:
^v . . ... :
-
-:
.J
:
/ : -
r : - : :
b^nnb nb'b nibD^^i .
nb3?n b:)^n1
^bnti ^^
VT IT
-
'
~
- - " :
- i^bn ir\rv
"^
'--
)'
'
- : :
- :
VT
-:
-
: IT
< :
.
-
VT : 1-
AT J
-b^'
\\^ ^inD^i min
^^
"^
-
VT : ^ : " ...j. :
t- _
:
<- ' ~
~
: :
-

-
1" < : -; |- :
-
;
IT
Tib/ann : inon abirb "^s nib
"^3
4

.
V..
-
: I : -
vT
'>
r J"
IT :
}''.'
-vv J. : I .
: hb'bt T;b^n
^
ri

-
-jv
.
"^
: 7 j. - -
:
-
n^^ri i^iiki r]ba
b^bti) ntrj::?
-; -
: IT : F
~
*


-^b^n D^biin onr::? Dnin^t/-b:^
nbn m ht5? t5^ nin*^
^
bbnn i^on Dbi^-'^s hin^b ni^hb
'^r
-
: : -
JT : I ,- , < :
V. 41.
^'^
40. B.dW.vE.A: aufmcrffamfein.
41. (iBgi.
Pf.
13;i,8. 9.) dW: bcinc frommen.
|
42. n. gegen . bcitten An. B: ^
JU*
rcffe^ren. dW.vE: ieife n. ab (jurcf) beinen.
B:
fei cingebenf ber uit^akn. A: (Srbavmungcn
2. @^|itDntca. (6,39-7,6.) 433
@alomo'0 SS^ctigeBct unb Dpfev. VI.
ba beinern 0Zamen gefcauet :^aBe:
39*fo
ttJoUefl bu ii;r eiet unb %Ulnn
lyxm om ^immei, om @i| betner
SBo^nung, unb i^nen u i^rem 9ete
Reifen, unb beinern SSoif gnbig fein,
40i)a an bir gefnbigt :at. *@o iaj
nun, mein ott, beine fingen
offen
fein
unb beine D^ren aufmerfen auf
ba
41 eet an biefer ttte.
*
(So mac^e
bi nun
auf,
*en: ott, u beiner
9iu:^e, bu unb bie ii^abe beiner .
^a^ beine ^riefler, err ott, mit ^eil
anget^an n^erben, unb beine ^eiligen
42
fi
freuen ber bem uten.
*
i)u,
err ott, n?enbe nit n?eg ba Qintii|
beineS efalStcn, gebenfe an bie nabe,
beinern ^nete 2)aib er^^eijen!
VII. Unb ba @aIomo augebetet t)atte,
fiei ein %tmx i)om Fimmel unb t^erjei;-
rete ba Sranbo^Dfer unb anbere D^fer,
unb bie errifet be ^^errn erfUete
t2baS
'au0,
*
bo bie ^riefier nit
m fonnten hinein ge'^en in ba0 '^an^ beg
^errn, iveii bie errIifeit be^ ^errn
I Sfilete beS t^errn . *5 \ai)m
alle ^inber Sfrael bag i^^uer ^era6=
fallen, unb bie errIifeit be0 errn
j
6er bem ^aufe, unb fieten auf i^re
niee mit bem Qintii^ gur (Erbe auf
bag
$fiafier unb fceteten an, unb banf=
Un bem ^errn, ba er gtig
ifl unb
feine S5arm^crigfeit en?igi n^^ret.
4*2)er 5nig aBer unb aUe 23oIf o^fer^
5ten i)or bem *errn. *iDenn ber nig
aiomo opferte jtt>ei unb j^anjig tau=
fenb Ofen unb l^unbert unb gtvanjig
taufenb
@fe,
unb tnei^eten
aifo baS
i^t
'^anQ otteS ein, fcelbe ber ^nig unb
6 atlee Solf.
*
^6er bie $riefter ftanben
in i^rer ut, unb bie Seiten mit ben
@aitenf^ieien <errn, bie ber \itnig
^a^ib i^atte
iaffen men, bem errn
ju bonfen, ba
feine S3arm^erigfeit
en?igi t^ret, mit ben $falmen
*
6. .L: jlunben.
,
iDaib.
1. B:
bag euer. dW.A:
fraf.
B.vE: u. bie
3. :
faf|ene3...baba6i5-^era'6fiei...toar. dW:
loie b.
%. unb ... ^ernteberfam
auf
ba
JQ.
vE:
fasert
^evunterfommen ...
(5, 13).
ipoltjlottcn'Sibel. 31.5;. Z.iQH 2.%Ui).
v.30.33.
V.20.
quam aedificavi uomini tuo:
*
tu 39
exaudies de coelo, hoc est de firmo
habilaculo tuo, preces eorum, et fa
cias Judicium et diniitlas populo lue
quamvis peccatori; *tu es enim Deus40
meus. Aperianlur, quaeso, oculi
lui et aures tuae intentae sint ad
oralionem quae fit in leco isto.
pT.mfIf.'
*
Nunc igitur consurge, Domine 41
Dens, in requiem tuam, tu et arca
forlitudinis tuae. Sacerdotes tui.
Domine Deus, induantur salutem, et
sancti tui laetentur in bonis.
*
Do- 42
*^ii2,\^o.^^iineDeus, ne averteris faciera Christi
2Sm.7,i3.Es.tui,
memento misericordiarum David
servi tuil
33,3.
Lev.9,24.
21Vlcc.2,l.
Jud.6,21;
Ex.4(>,3t
Cumque complesset Salomon
WII.
fundens preces, ignis descendit de
coelo et devoravit holocausta et vi-
ctimas, et majestas Domini implevit
*5'.V,8!*<lomum; *nec poterant sacerdotes 2
ingredi templum Domini, eo quod
implesset majestas Domini templum
Domini.
*
Sed et omnes fiiii Israel 3
videbant descendenlem ignem et glo-
riam Domini super domum, et cor-
ruentes proni in terram super pavi-
mentum Stratum lapide adoraverunt
et laudaverunt Dominum: Quoniam
bonus, quoniam in saeculum miseri-
iRg.8,62s.
cordia ejus.
*
Rex autem et oninis 4
populus immolabant victimas coram
Domino. *Mactavit igitur rex Salo- 5
mon hostias, boum viginti duo mil-
lia, arietum centum viginti roillia, et
dedicavit domum Dei rex et univer
sus populus.
*
Sacerdotes aulem
6
stabant in officiis suis, et Levitae in
organis carminum Domini quae fecit
David rex ad laudandum Dominum,
quoniam in aeternum misericor-
dia ejus, hymnos David canentes
5,13.
lCh.23,32;
23,5.
Nm.10,10.
Sir.SOjir.
42. S: avertaris.
33. 410. S3gt. 1. ^n. 8,
6266.
4. dW: opf, OpUt,
6. B:
auf ii)ren SCoc^ten. dW: in il^rcn SScrri($i
tungen. A: 5temtern. vE: h iijxtm $Dien|ie. B: ba
aib burc^ i:^ren S)ien|i UhU. dW.vE: ivenn (in?
bem) S). burdb fie (icfcfang).
28
434 (7,714.) Clironicorum II
VII.
Mnauguratio templi, Oei promissio.
oi
^ xat nag 'laqar^X
,
'^
Kai
ztjg '
,
'
\
..,
^
-
iv
,
,
,
\ -
.
^
?/
\ ,
^^
\
-
-
/\ \ ^
.
^^
,
& "
' -
&.
^^
&
^
)'
,
.
^^'
,
|-
,
,
^^
^
,
\ -
\
-
.
^^^-^ *
7. ^: ioe (^. ^). FX (pro .)
...
f
(in f.) /.. 9. : .
.
. . 10. (pro )^
... .1 1 .
*
: )&. 12. 2(pro
^) Y.VQ10C.
(pro )/.. ^:
(>/2; : &), 14. : ^
:
J.
: : - -:
\
-
i :
--^
^"^th
'^^
nsnn
riin-^
j
: IT < :
'^
3
2)3-^3
^nbtsn
-;
:
-
<-
:
^
:
-
^ -r :
^
j
"^
: jt
-: |- : \
' -
''
: jt
jTiT
j- : :
<-
:
a^^-ito^? Dib^ J'^)^'^ ^ynm
'^
V ,- ' : - V j
-

j : : /; " t; it : i
Tnh hirr^ 3? nti^ nDirirrb:^'
j : : < -;
-

: : : :
V

: VT : I
:
s
-:
i"
:
n'nbt-bi^ nin^
^^^^ :n^b2ni2
. :
'^
V VT : ST-
-
l :
-n^i '^wri5 ib nb-^bs

: -
j
-
: AT
-
^b dip523 '^n^na^ TihbDn
I : . - - < : ij - r-
biDsbn^n-b3?
^!-nbn
%"^
^
j :
IV VT
'^
-
jv
---
'

: jv :

: IT
: -
: w
j- ;
: J v^t t

IT JV ".
~ * '*:
'
~ ' -:-!
-:.: - - j- : ^
;j-
. 6. 'S
'"i'ir.'i
. 13. ^lD ?]3
<"33
. . 3 . ^: -(-GUffiV
*)
: ... ^ .
2^@]^t0tttCil^ (7,7-14) 435
@ic5ett uttb iteBcrt Sage rf^einung unl SScrBcifung bc ^errn VII.
ijibg )ti;re anb; unb bie ^riefier
^liefen 5!rom:^etcn gegen i^^nen, unb ba0
7 gane Sftaei jianb. *Unb (Salomo ^eiiigte
ben 3)itttei^of, ber i)or bem aufe beS
errn irar, benn eri)attebafei6ft33ranb*
o^fer unb baS ett ber iDanfofer -
gcrttet} benn ber e'^erne 5iitar, ben
Saiomo i;atte n^en iaffcn,
fonnte
nl(^t aUe S3ranbo:pfer, :|3etgo^fer unb
S.bag ^ett
faffcn.
*Unb @aiomo ijtelt
ju berfelBen 2^it ein
i^-efl fielen 2!age
lang, unb baS gange Sfracl mit ii;ni,
eine fe'^r groe emetne, ijon ^ematC)
9 an Big an ben 93 (Sgi^ipteng/ *Unb
^ieit am achten ilage eine S3erfanim#
iung; benn bie (Sinnjei^ung be Vitara
hielten fie fieBcn iiage, unb baS
f^eft
fielen i$^age. *5lBer am brci unb
gtranjtgflcn S^age be8 fieBenten 9)ionat3
lie^ er ba SSoIf in i^re Btten fri^i)*
unb gutes 2)iuti;8 Ber attem u=
ten, baS ber ^err an iDatb, @aIomo
unb feinem Q3oIf Sfraei gct^an IjatU.
11 2iifo oUenbete ba ^an^
bcS errtt unb ba *au3 beS 5nigS
unb aile, tva in
fein ^erj gcfommen
n?ar u machen im
aufe be errn
12 unb in feinem aufe, giiiic^. *Unb
ber err erfien (Saiomo beS 0
unb f^Drac^ ju ii}m:
3
i>aBe bein e-
Bet eri;ret unb biefe ttte mir ern?ci^*
13Iet jum D^fer^aufe. *@ie^e, trenn
ben ^immei gufd^Iie^e, bag e nit
regnet, ober l^eife bie ^eufretfen baS
S^anb
freffen,
ober
laffe eine $ejiiienj
14 unter mein ^olt fommen,
*
ba fie
mein 93oif bemtt;igen, baS mei*
nem Diamen genannt
ifl, unb fie Beten
unb mein 5ngeft fucn unb
f
on
i^ren Bofen SSegen Befe^ren n?erben:
fo
till om Fimmel ii>5ren unb i^re
@nbe ijergeBen unb ii;r Sanb feilen.
10. U.L:2onbcn...i^ve^tie.
ll.U.L:lcffeUgii^. 13.U.L: ba^i .
7. fccn mitten '.s^fof, dW: iHaum bes 93or^of,
benn man Brte bafel&j^ bie ^v. u. bie Seitfitife b.
S). bar.
8. B.dW.vE: Scrfammiung.
9. B: einen Feiertag. dW.vE:
^ej^ierfammi.
10. dW.vE.-entiiep... Seite.
4,1.
1Rg.8,65ss.
per manus suas; porro sacerdotes
canebanl lubis ante eos, cun-
clusque Israel slabat. *Sanctiricavit 7
quoque Salomon medium alrii ante
templum Domini; obtulerat enim ibi
holocausla et adipes pacificorum,
quia altare aeneum, quod fecerat,
non polerat sustinere bolocausta et
sacrificia et adipes.
*
Fecit ergo 8
Salomon solemnilatem in tempore
illo Septem diebus, et omnis Israel
cum eo, ecclesia magna valde, ab
jm.Vv^'
introitu Ematb usque ad torrentem
Lv.23,36.
Aegypti. *Fecitque die octavo col- 9
Nin.7,io.Esr.lectara ,
eo quod dedicasset altare
6,i6.mcc.4,
gepjgni diebus et solemnitatem cele-
brasset diebus Septem.
*
Igitur in 10
die vigesimo tertio mensis septimi
dimisit populos ad labernacula sua,
laetantes atque gaudentes super bono,
quod fecerat Dominus Davidi et Sa-
lomoni et Israeli populo suo.
iRg.9,if.
Complevilque Salomon domum 1
1
Domini et domum regis et omnia,
quae disposuerat in corde suo, ut
faceret in domo Domini et in domo
iBg.3,5.
sua, et prosperalus est. *Apparuitl2
aulem ei Dominus nocte et ait: Au-
6>i9"
(jivi oralionem tuam et elegi locum
islum mibi in domum sacrificii. *Sil3
6,26.28.
ciynsero coeliim et pluvia non fluxe-
rit, et mandavero et praecepero locu-
stae ut devoret terram, et misero pe-
stilentiam in popuium meum, *con 14
versus aulem populus meus, super
fix ou .
iAmXu.
quos invocalum est nomen meum,
6,38.
(Pf.60,4.
deprecalus me fuerit et exquisierit
faciem meam et egerit poenitenliam
a viis suis pessimis: et ego exaudiam
de coelo et j)ropitius ero peccatis
eorum et sanabo terram eorum.
93. II-22.959I. 1^.9,1-9.
11. gclong iijm tooi)!. B: richtete Cr QiMl. au3.
dW: in (Sinn gef. vE; )\) aiomo ... gl. ju
tanbe gebracht l^atte.
13. d'w.vE.A: ben ^. gebiete ...
(absufreffen).
14. unb mein ... bemti^idctftd), fca ... B: i^rer
(B. gnbig fein.
28*
436
(7,15-8,2.) Clironicoriim II
VII.
Oei promissiones et minae Salomoni factae
^^
Nvv OL &
^ai rrj
]
-
.
^^
^^
,
mg , ^
.
^"^
&
/Javid ,
, -
(},
^^
-^
, &/Javid -
&
.
^^
\
,
& ^
,
^'^
,
,
-
&-
,
"^^
,
' Tg
7^
;
^"^
Kai
/ & -
,
, ^
,
.
VIII
^
,
^
,
,
15.:6&. 16. (A^Brell.)V.
17.
.^*
, . (A^Bf). : ^.
18. :
..
*
(pr. manu) : '.
?0. FX:
'
. : Tjyiaaa ... ix. .
21.EFX(pro -.) -{\'
)&-
). \:7(.*7).
EXf (. ^.)
). 22. A^FX: (-. '-^).
Bf
(a.
) (AFX*). *: (pro 5^).
1.: . . 2. : .
^*
.
.
(A2Bt).
ninsp '^dtni ninns ^in^i*^ '^D'^^? nn::?
iia
^nriri : aip^n rbsnbi
:
<- -
: IV
-
tj - .-
:
niN^b Tim n^i^n-nij
'^'^|
'^sbT ^i'^r iisn'i bi3?-i2?
'^

: s-

: AT
-
Kj
-r :
U
-
: -
"^
^T

: :
'
s j
- *
:
~ -
:
/
: -
J
'j
-:r :
^t^h ^^ 1'^1'rb "^nns ^3
:bi^^to'^3 bti"/2 t^a 'nb nis^^-^b
:
;r av

:
/
- jv -: - :
^^v
-:
r : :


-: j
':
. :--;r
-^ '^
b^^ti
'^:)^ 5 cnb ^
!

:
-
'^<-
: - : iv
\

:
-
<-
-
:

J-
AT
j-

V :
-
:
:
j-i:
:D^^/35?n-b53 iiD'^Dsbi btinb ^iSDrisi
I'
-
IT
_
: ^T
: : jt : yv : :
-br^b li^br
-^ h-tn
n^3ni2i
ntur nisn nbii^'i
*^
vbr nni?
<
-
- :
*
'
)
n'^nbi - r^^^b wi) hin^
'f-
-
: .
-
'-vy TT :
-< ]2? tb^
'b^
r^iz^^ jmn^?
:
-: - .
IT :
-

JV-:
.. -: j
"^
: jt
:
D^"^b^:^
'^'*^
bns^
^^^
-bs?
^'^^
dnb
'^5
-
IT
"^
r
-:
J*
" '
"
'^
t\m Dnb3?
>7^
^"1'^'^
VIII.
-; TT j : J l
:-
V : :
;

i
i st
bi^in ins
D^S2?ni :in'^2
^
<- -:
IV ; . " "
^ani^i nbb^
nDn niobtob
j-
AT
\.
"^
: JTT
"^
:
15. B.dW.vE.A: ufmcrffam.
16. dW:ane3eit. B.vE:A: aiie(Mc) i:agc.
18. B: mit ... einen JBunb gemad^t. dW.A: .
beinern 25. erl^eipen. vE; bem S3unbe gemf,
ben ...
efofen.
2^Q:^tonica^ (7,15-^8,2.) 437
fBeftdtigctt o^er ^u^iunt^tln* tc tabtc ijott ^uram* VH.
15*@o foilen nun meine klugen offen
fein
unb meine )^ren aufmerfen anf
16ba3 eBet an btefer <BttU. *o l^aBe
nun bieg ouS ertva^iet unb ge*
l^eiltget, bag mein 0?ame bafelBfl fein
fotl
ettglt$, unb meine Qiugen unb
17 mein '^n^ fett ba fein aUetrege. *Unb
fo
bu n?irft or mir iranbeln, h?ie bein
^aUx iDaib genjanbelt ijat, bog bu
t^ujt alle, n?ag bi :^eie, unb
IS^ltjl meine eBote unb Olec^te,
*fo
njitt i ben (Stu^I beineg ^nigrei
befitigen,
tie mi beinem 3Satet
iDaib i?erBunben ^at)e unb gefagt: (Sg
fofl
bir nit geBreen an einem 9?Zanne,
19ber u6er Sfrael ^err fei. *SBerbet i^r
eu aBer umfe^ren unb meine Olete
unb e6ote, bie eu i^orgelegt ^aBe,
erlaffen, unb ^inge^en unb anbern (BU
20tern bienen unb
fie anbeten,
*fo
h?erbe
fle
auiuurjein au^ meinem Sanbe,
ba i^nen gegeBen ^aBe, unb bieg
<^an^, ba meinem Flamen gel^eiliget
i^aBe, n?erbe on meinem 5ngef{t
trerfen, unb it>erbe e gum ^^
geBen unb gur ^ahu unter allen 33l-
21 fern. *Unb 5oor biefem aufe, bo ba
^b^e getvorben ijl, n?erbcn
fi
ent*
fc^en aUe, bte vorBerge^en, unb fagen:
3Barum i)at ber err mit biefem Sanbe
22 unb biefem ^aufe alfo erfahren? *(So
n?irb man fagen: 5Darum, bag
fle ben
^errn, i'^rer QSter ott, eriaffen^aBen,
ber fie
au gi^^tenlanb gef^ret i^at,
unb ^aBen an anbere ijtter ge*
^ngt unb
fie
angeBetet unb i^nen
gcbienet, barum i)at er aUe bieg Xln-
glcf Ber
fie
geBt.
"Will.
Unb gtuangig
Sauren, in
>elen ^alomo beg errn '^au^ unb
fein
2^au8 Bauete, *Bauete er bie <Stbte,
bie i&uram 6aiomo gaB, unb lieg bie ^in=
21. .L: ber ^ert biefem^.. mitgefa'^ren
(A.A: mit biefem ...
mitgef,)
22..L:ailebieg.
6,40.
*Oculi quoque mei erunt aperli et 15
aures meae erectae ad orationem
ejus, qui in loco isto oraverit.
iRg.9,3ss.
*
Eiegi eniuj gt sanctificavi locum 16
istura, ut sit nomen meum ibi in
sempiternum, t permaneant oculi
mei et cor meum ibi cunclis diebus
*
Tu quoque si ambulaveris coram 17
me, sicut ambulavit David paler luus,
et feceris juxta omnia quae praecepi
tibi, et justitias meas judiciaque ser-
vaveris,
*
suscilabo thronum regnilS
tui, sicut pollicitus sum David palri
2Sm.7,i2.i6.jyQ
diccHs : auferelur de stirpe
tua vir, qui sit princeps in Israel.
*Si aulem aversi fueritis et dereli-
19
queritis justitias meas et praecepta
mea quae proposui vobis, et abeun-
tes servieritis diis alienis' et adora-
^^2Q,i8*.'*'veritis eos, *evellam vos de terra
20
mea quam dedi vobis, et domum
hanc quam sanctificavi nomini meo,
projiciam a facie mea et tradam
eam in parabolam et in exempluni
cunclis populis.
*
Et domus isla
21
erit in proverbium universis Irans-
iRg.9,8.Dt.
euntibus, et dicent stupentes: Quare
29,24 .jer.
22,
i-g^jjj.
DomiHus SIC tcrrac buic et
domui liuic?
*
Respondebuntque:
22
Quia dereliquerunt Dominum Deum
palrum suorum, qui eduxit eos de
terra Aegypti, et apprehenderunt
deos alienos et adoraverunt eos et
coluerunt, idcirco venerunt super
eos universa haec mala.
iRg.9,ios..
Explelis autem viginti
an-VIH.
nis, postquam aedificavit Salomon
domum Domini et domum suam,
iRg.9,t3.
*civitates, quas dederat Hiram Sa-
2
lomoni, aedificavit, et habitare ibi
Jer.7,t5.
2i,'J.
18. S: qui non sit.
20. .: quam aedificavi.
19. dW.vE.A: SBentt ... oBtvenbet.
20. B.dW:
ausreifen. vE.A:
ausrotten. dW:
erhjerfen . m. Si.
21. gewcfen ift, dW:
fo
cr^aBen ttiar. vE: Unb
fo
ni). b. . ijl ... B.dW.vE:
aifo get^an biefem ...
A: an biefem.
at3.8. SBgi. l^n. 9, lOff.
1. dW.vE.A:n33erlufon203. BrjuiEnbe.
2. B.dW.vE.A:gegeBen(^atte). dW: $bofeiBji
o^nung ben ...
438 (8,3-13.) Chronicorum II.
VIII.
Salonionis munitiones et subjugationes.
'/(7?/.
^
Kai r^Xd^av sig
'
,
^
^
^Q^it^^
><*
^
&. ^Kai
& ,
',, '
^
nal
,
aal -
, nal
& -
iv
]
^
-
.
^
6 6 }
'^4

, ', ^
&
yy,
^&
,
( .
^
'
'
-
.
^^
-
, \ -
.
^^
-
/
.
'
/ -
''
&
,
^'^
, -
,
^^\
, (
3. : ).FX: .in . 4. :
(: .
).:&. 6. :
-...
*
(tert.) . 8.
Bf (ab in.)
'
(*, : 0%). : ^-.
^
9. FXf (.
,
F: ) '.
(pro
FX)
... (FX* et nai et ) , 10.
^?)
t.
^
;
1'.)'
'^
r
: j- :
o"
-nvs: ]n^') n'^br ^nni:s n^an
4
: : - j-T
"^
: :
-
. :
-
<

-
IT
-:
VT
j. -:
;-
: V j"T :
~
-
<" I
'^

:
-:r
V :
- :
hi^i nnhxnb
%^-"!
hiDSD^ysn

: :
j V -: : : -
IT
-
J : J-T
) - '*". : J
'^
J
:
> 'r: : :-
--
<:
- -
:
-
:
.
^bim%ni "^ '^^- ^^^^
:
-
: J

r :
: - :
- : :
...... j .
^
1"
:

J
. -:
r: -: J TT -;
r
< :
* -:
'^ bsji'i
b^^'^irj'^ -^ds ^ibD-^b

: I

IV
-
j
-
y-
^
-
:
^^n'^a'bt inD-Nb "^t5^ Vkix;:^^
: <
:
-
r : - :
IT IT V. :
j
:

J" :
} :
y:
-
V -; -y -
S"
:
D'iihn ^^/3^ '^/
nbbt
IT
j -: :
'^
: :tv:
IV
:
- - ^v :
'^i) nb-nD3 n'^inb rhi
"^
j AT IT JV-; .
j.
..
...
-: f
..
vlj i
"^
: J V iv
nin^b nibi? nbbs
nb}?n ^ 12
AT r
- ; .:
ST
.
IV JT
'^Dsb snD2 nin*' '
b^?
i :
~
VT ^
r. -; : j- :
"^
-<
^-l : : j
-
:

V. 6. nnS3 'bn i<"5n v. 10. ^ '^
X: )(^A^B). (pro
.))(EFX: /9.). 1 1. : vify.
^. ...
t V
(a.
y"i"f)
FX: .EX* ?. 12.
*
>'V(AFXt)...t(p.wxod.) xi'OiV (AFX*). 13.
*
(pr.) mi (AFXt).
2. @]^totttca< (8,313.) 439
te Befeftttctt @tdbfe, ba sinSBarc SJolf unb oBcrftc Slnttleufc @iiromo* VHI.
Sber 3fi^aei barinnen meinen. *llnb
jog gen ^emat^ 3^ unb iie*
4fefligte fic,
*unb Bauete X^abmor in
ber Spe unb aUc ,^ornftbte, bie er
bhamk in ^emat^ *@r bauete
Dber* unb ^ieber=33ett;=oron, ba fejte
(Stbtc tvaren mit SWauern, $^ren unb
6 9itegeinj *33aeiati; unb alle Jlorn-
^bte, bie @alomo ^atte, unb alle 2Ba=
genjlbte unb Oieiter-, unb aUeg, n^o^u
(Salomo Suji ^atte ju bauen, beibe u
Serufaiem unb auf bem SiBanon unb im
7ganjen ^anl^ feiner errfft. *Wt^
brige 95oIf Don ben ett)itern, ^mo-
ritern, $i;eref{tern, ^e^jitern unb 3ebu-
fitem, bie nic^t on ben ^inbern Sfraet
8 njaren, *unb i^re ^tnber, bie
fie hinter
geiaffen
^^atten im Sanbe, bie bie ^in*
ber Sfraet
ni^t ijertilget Ratten, machte
(Saiomo jin0bar 6i0
auf biefen 3^ag.
9*5it>er ' ben ^inbern Sfrael mte
@aiomo nit ,^nete ju feiner ^irbeit;
fonbern fie
traren .^riegieute unb ber
feine i^rflen unb ber feine SBagen
10 unb Oieiter. *Unb ber oberfien Qimt=
leute beS ^nigg @aIomo n.>aren jn^ei
l^unbert unb funfjig, bie ber bag
1
1
:^rrfeten. *Unb bie ^oter $^arao
iie aiomo herauf :^oien aug ber <Stabt
3)aib8 in ^au^, ba er
fr fie ge-
bauet ^atte. enn-er
f^r:
23?ein
2eib foil mir nit to^nen im
^aufe
iDa^ibS, beg ^nig
Sfrael; benn eg
iji ge^eiiiget, n?eii bie Sabe ^nxn
barein gefommen ijl.
12 35on bem an oijjferte^alomo bem errn
SSranbo^fer auf bem Qiltar beS ^errn,
ben er gebauet i)atU t)or ber ^atle,
13*ein iegieg auf feinen %aQ u o^^fern
5. U.L: 3Kauren.
6..L: beibe ju.
fecit filios Israel.
Emath Suba et
Abiit quoque
ism".i4l47!
in Emath Suba et obtinuit eam,
ig.9,i7si.
*
Gl aedificavit Palmirara in deserto,
et alias civitales niunitissimas aedifi-
cavit in Emath.
*
Exstruxitque Belh-
oron superiorem et Bethoron in-
feriorem, civitales muralas habentes
portas et vectes et seras; *Balaalh
etiam et omnes urbes iirmissimas
quae fuerunt Salomonis, cunctasqiie
urbes quadrigarum et urbes equitum;
omnia, quaecumque voluit Salomon
atque disposuit, aedificavit in Jeru-
salem et in Libano et in universa
terra potestalis suae. *Omnem po-
pulum, qui derelictus fuerat de He-
Ihaeis et Amorrhaeis et Pherezaeis
et Hevaeis et Jebusaeis, qui non
*
de filiis erant de stirpe Israel,
eorum et de posteris,
iRg.9,2i.jos.'"'^^*^'^'^^**"'
""' Israel,
i6,i.jd.i,
Salomon in
diem hanc.
non posuit,
8
Si8.
quos non
subjugavit
usque in
filiis Israel
lRg.5,16.
interfecerant filii
Iributarios
*Porro de
ut servirent operibus
regis; ipsi enim erant viri bellatores
et duces primi et principes quadri-
garum et equitum ejus.
*
Omnes 10
autem principes exercitus regis Salo-
monis fuerunt ducenti quinquaginla,
3,1.7,8.9 24.
^ui erudiebant populum. *FiIiamll
vero Pharaonis Iranstulit de civilate
David in domum, quam aedificaverat
ei. Dixit enim rex: Non habitabit
uxor raea in domo David regis Israel,
eo quod sanctificata sit; quia in-
gressa est in eam arca Domini.
Tunc obtulit Salomon holocaustal2
Domino super altare Domini, quod
exstruxeral ante porticum, *ut per 13
singulos dies offerretur in eo juxla
15,8.3,4.
. .: quae voluit.
11. .* rex.
3. bcf. ft* batin, B.dW.vE:
ubertoltiqie (e6).
5. dW.vE: 2;^oren.
0. . SWciterftbte.
8. froI)nbbar.
9. unb ^. ber
f. ^auptUttte,
10. B: Unb biefe njarenDbevflcniier bieSSorfiei
:^er, bie ber St. @. i)atU ... ju gebieten ijatten. dW:
Unb ba3 ftnb bieDberiiuffe^er [ber bie 5trbeit]
be^.
11. bicfdbigett Orte fittb eeije. dW.vE: (B& foH
mirfeinSeib. dW: e ifi
^eiiig. vEiba jtnbi;eiiige
)rte.
12. B: !Da5mai. dW: 2)amaB. vE: JDarna^.
A: .: aur^ebau.
13. : tt)a cn icbem on Xa^ \. ju o^f.toar.
dW: bas ilgiic^e
fr
ben %, \E: %,
fr
X,
440 (8,14-9,2). Chronieoruin II
'^m,
Salomonis circa res divinas instituta. JVaves in Ophiram missae
tag iv toig
aal ,
f
^
^

^^
.
/
(
\
'

'
/&
^.
^^
^
\ ^.
^^
&
&
-
.
^"^
-
jilad- &
{(^.
^^
,
,
&
,
-
,
IX.
ovo-
ua , &
-
-
,
&,
&
. Kai -
.
"^
Kai
,ai -
14.
*
5 . (2|). BFXf
(.
Uq.)
y.ai (*). FX* (alt.) . : . . ...
^.
16.
*:
(... ')&
(^&...
&-^).
17. : (1& 2)...
^
.
(
'ii.A^Bal.).
18. : .
^;
). Bf
(a. .).
1. EFX(pro ..). . &
post
.A2Bt (. )
(*).

r.jv : -
-
_
j- : :
ynz HDss '^nra ibti niiJ'i^bi
$ : AT
-
V : j t -:
j
-
:

j- : : j
:i
j-
:
r
; I
-:
"^
- -; I
-
:
-
Vi.

: ^
r
.. _
r.
^
. . .
I- _
j-:
1 - : : j
-
:

-;
i
-
'

j -
AT
- j- : ^T
' ^ :
-
:
U : I
"^
v:
IT r r t- :

r -
: s -: 1 -
-
I V V
- -
:

"bs
pni :nin:siibi nn^r-bisbi
-
: '^:
IT : )
VT : - : :
V : vsv I : V :
"^
: 1
-

t; TT-:-:
"^
-
:
-
-
:
-
j :
-
'^
:
- AT J-
b
^*
*
~"
'" * "
-
J : IT :
-
'^:
-
tin^XDT,^ niDDb i^inni hrib
: j j- : -
1
:
nhb nnn a^'atos d\stD a^b^si
\. VT : s :

:
- :
j -
:
-
"^
:
"^
V
-
': '
j.
:
IT :
VT
j: -'
-Nbi rr^nnn-b^'rii nbb3 nb-i.n^i
5i
I : Av : : jt

V. 18. 1
'n'in'i
v.l. biiom i<"3n
13. dW.\E:anben(9iu^eia9en)...Mcn. dW.
\E.A: am ^. bei Ungef.
14. in tI)ten^r^nunJ)en ... an il^tXf). B:nac^ber
93crorbnung feines? 33. 2). bie SiM^ieiiungcn ber^r.
aiti^ren^ienfl. dW.vE:befieiiien.b. (Drbnung)...
ju i^rem 5). A: 9lnorbnung ... bic Sietnter b. $r.
ii)ren S)ien|len
(7, 6). B: gegen ben ^r. ber,
bem
ef^ft
eine jeben age auf feine Z
2 &^tonica^ (8,14-^9,2.) 441
@alomo' ottebtenftU Sirtorbnungett*
$ifffa$rt D^^it Knigin u* SttaBieit. VHI
bcm cBot
3)2ofe auf
bte @
Bat^e, 0ieumoubeu unb bejtimmtcn 3^i*
tcn, be Sa'^r brcimai, ^auf
baS
%
ber ungefucrten 93rotc,
auf
baS i^eji ber unb auf baS ^efi
14 ber ^au6i)utten. *Unb er jtetletc bte
5|}riefler in i^rer Orbnung ju i^rem
%mt, iine eS i)ai)ib, fein 23ater, gefegt
i)atU, unb bie Sei^iten
auf
t^re '^ut, ju
loBen unb ju bienen iior ben ^riejiern,
iegltc^e auf i^ren %aQ, unb bie ')=
i)uUx in i^jrer Drbnung, jeglt^e auf
i^r %i)OX) benn
alfo ^atte e6 iDaijib,
15 ber 3ann otte,
befohlen. *Unb e^
irarb geticn om eBot beS
bnigg Ber bie ^riefler unb ii^eiten
an allerlei (Sachen unb an ben ^.
16*QlIfo tt>arb bereitet atleg
effte
@a*
iomo on bem 5!age an, ba beS ^crrn
* gegrnbet tcarb, Bi0 ereboHenbete,
bag be0 ^errn . gan^ Bereitet rtiarb.
17 jog @aiomo gen (Seon eBer
unb gen dloti) an bcm Ufer bcg SDieereS
18 im Sanbe @boma. *Unb *uram fanbte
iBm
@{ffe
bur feine ,Knete, bie be
SJieereg funbig haaren, unb fu'^rcn mit
ben ^neten (SaiomoS in D^^ir unb
polten on bannen toier ^unbert unb
funfgig
(Sentner @oib, unb Brten e
bem Knige (Saiomo.
IX.
Unb ba bie Knigin i)om Olei
QlraBien ba0 @ert @aiomo0 t)5rcte,
fam fic mit
fe^r grofem 3^"9 9^ 3e*
^
rufalem, mit ^ameeien, bie 2Bure unb
W
oib bie 3)?enge trugen unb (Sbelfteine;
@aiomo mit Oit^fcln gu i)erfuen. Unb
H
ba
fie in
8aiomo fam, rebete fle mit
"
i^m atleS, ^
fie im 8inne ^atte or=
2 genommen. *Unb ber nig fagte i^r
aUeS, tra
fie fragte, unb trar @alomo
18.U.L:olbeg.
l..L:giiei^araMa...@oibg.
^""ff;^^
praeceptum Moysi in sabbalis et in
calendis et in festis diebus, ter per
Ex.23,i4.i7.gjjjjyj^^
id est in solemnitate azy-
morum et in solemnitate hebdoma-
darum et in solemnitate tabernacu-
ich.24ss.
lorum. *Et constituit juxta dispo- 14
sitionem David patris sui ofcia
sacerdolum in ministeriis suis, et
Levilas in ordine suo, ut laudarent
et ministrarent coram sacerdotibus
juxla ritura uniuscujusque diei, et
janitores in divisionibus suis per
porlam et portam; sie enim praece-
(j11S,6.'
perat David homo Dei. *Nec prae- 15
tergressi sunt de mandatis regis tam
sacerdotes quam Levitae ex omnibus
quae praeceperat, et in custodiis the-
saurorum.
*
Omnes impensas prae- 16
paralas habuit Salomon ex eo die
quo fundavit domum Domini, usque
in diem quo perfecit eam.
Tunc abiit Salomon in Asiongaber 17
2ns.i4,2!i.
g|_ jjj j^w^i]^ ad oram maris rubri,
quae est in terra Edom. *Misitl8
autem ei Hiram per manus servo-
rum suorum naves et nautas gnaros
maris, et abierunt cum servis Salo-
monis in Ophir, tuleruntque inde qua-
dringenta quinquaginta talenta auri,
et atlulerunt ad regem Salomonem.
Regina quoque Saba, cum au-
IX,
disset famam Salomonis, venit, ut
tentaret cum in aenigmatibus, in
Jerusalem cum magnis opibus et
camelis, qui porlabant aroraata et
auri plurimum gemmasque pretiosas.
Cumque venisset ad Salomonem, lo-
cuta est ei quaecumque erant in
corde suo. *Et exposuit ei Salo-
2
raon omnia quae proposuerat, nee
lRg.9,26ss
Dt.2,28;
9,10.
IBg.lO.
15. S: etiam (^pro et).
dW: ba %)^ fr
f.
X, B.dW.vE: alfo tar ba
eBotS).
15. dW: in Stnfe^ung jegli^er @. u. in 5. bet
. vE: in 93etreff einer jebcn (Sod^e.
16. gonj fertig war. B.dW.vE: (baganje)2Bctf.
B: fertig. vE: (So fam nun ju tanbe ... B: big ju
bem 2^age ju ... u. Big ju bem ju, ba c3 oU. tourbe:
ba toar ... olliommcn. dW: big jumil. ber^rn
bung be6 ... bii ju bejTen Soiienbung
,
Bi ...fertig
iav.
17. 2BieS3.12.
18. B.dW.vE: burci^ feine (bie ^anb feiner) Mn.
(Ba). u. An. A: unb (Sceieute. B:
auf bem Tl. tu
faiiren.
B.dW.vE: (bie) unb fie fomen.
^op. 9. 33. 128. aSgi. 1 ^n.lO.
1. uonreid) Slrabien ... tm inn l^atte. B: @eba.
dW.vE.A: @. B.dW.A: fijjiii^e (Steine. vE:
iopare.
442 (9,3-11.) Chronicornm II
IX.
Hegina Sabae
'&v ov
avt^. ^Kal idsv
qv ^
^
&
-
avtovj
^
,
'
, -
^ '^^4&6
6
^
\]
.
^
^
&, -
& ,
&\ .
"^
,
,
.

& \
\ -
.
, -
.
^ -
&
-
.
^^
-
&
.
^^
6
' '
, &
'
& &
3. : . 4. *:
{>
-^).
5.
FXf (.
pr.
)
. 6.
*
(ult.) y.ai.
7.
AI *
(pr.) (2|).
*
(alt.) (AEFXf).
*:
{^). 8. : .
**
(pr.) h> (A^Bf). : /r* .^: )&
( AEFX). FX: 55.
*
(alt.) ...
{AEFX).
9. EFX (pro ).
10. :
... ,
j- :

:
-
1
- -
J--: r r-~:
- -
t
'
'^
r^m Vinr^ ntiiiD^ iSn^t
: IT :
.
r

:
j-
: ..
... ..
j :
-
:
- .
^
:
-
: AT : j
v:-:\- r:-: --ir
^
V V
-
-
I V.T ; jT
'^nMtD nts T\iy^

: y: -:
-
.:
j
-
: ^nijipn
-b?l
Tjnn^-b?
''^'??
-: <- .
: 7 : J-
: \ :
-
._ j

: -
jv : -

"^
-
: -T /av : j :
-
:
-:
j" : - : IT
JV -J yt ^
t
-
Dnni?n nbii ^^? ^^^^ -^
-
: VA" JV
-: : - : /
-:
}n^-n^ o'^r'ati Tun rpDb
; IV : : : ' :
nin-'b T]bbb
'i>iD3-b?
jj^nb
?
b>^itr>'^-nii "HNnbi^ nhn^is ^"^rh^
.
: V ;
<"''
--;r: '
*:
^
^'^ birb in'^)3?r;b
; npi^^ DSDtn nito5?b 'nbi
IT : ^T : j -:
r
j- j : '.
:
'
t V V
-
1
...
-
nip^ psi ^to nnb
^^^

: Ivjv: : -r :
nDn: ^ ^5lhn tbs^
^
Nb^
VI : IT y:
-:
"
j
-
< :
^ :n'yptD 'nbi^b i^ns-n^b^/
^^
-
:
"^
: ; JV
-
:
-
:
-
-^
nb3
^5? bn^in '^'in^
j :
-
:
<
;
-

-
"
):'
-
-J ' : // : : :
-
-n^nb
nibD^ '^ii-ibsn ''k5?-nii
" 1 < : ^ :
-
IT
-:
D^bna^i niibsi 'nbian n^nb^i hin*^
V : j

: J V V
-
j : :
vn^is ^Dsb or>:3 ^lii^s-i^bi '^^^b
I vjv : v: : / :

:
-
V. 10. U. p^ltJ ^Jli^UJil
4. B.dW.vE: bie 33ef}ellung feiner 2).
6. : bu l^aft i^u
bem ... l^injugetl^an. dW.vE.
ubertrip. : i^a^ i>ertvofen.
2^&^tonica* (9,3-11.)
443
SSetiunberung ber .tottigitt on STraiicit bn btc ^ra^t '
S$te ef^cnfe* IX
erBorgen, baS er i^r
gefagt
Sl^attc. *Unb ba bte Knigin om 9
OlraBien fa^c bie SCeU^eit ,
unb ba i^au, ba0 er gcBauct ijatte,
4*bic @^eifc fr feinen
3;f,
bie So^*
nung
fr feine ^ne^te, bie 5iemter
fei-
ner Wiener unb i^re Kleiber, feine @^ett-
fen mit i^jren Jlieibern, unb feinen (Baal,
ba man i;inauf ging ing ^au^ beS errn,
fonnte
fie
me^r ent^^aiten *unb
fie fr
gum Knige: (SS ijitratjr,
gehret f)aU in meinem Ji^anbe on
beinem -Sefen unb ' beiner SCeiSieit
6*3 toUte ater i^ren Sorten
glauben,. Bio gefommen bin unb
^aie e0 mit meinen fingen gefe'^en.
nb fie^e,
eg
ifi mir nit bie ^^lfte
gefagt on beiner groen eig^eitj e
ijl mel&r an bir benn bag @ert, bag
7 i gepret t^aU.
*
@elig flnb beine
SDianner unb feiig biefe beine nete,
bie aUetege bir
flehen unb beine
8 SCeig^^eit ^ren. *5)er ^err, bein Ott,
fei
gelofct, ber bi Ihl i)at, ba^ er bi
. auf feinen ^tui)l jum Rntge gefegt i)at
bem ^errn, beinem Ott. g mad^t,
bag bein Ott Sfrael lieB ^at, bag er
i:^n etig'ufrite: barum :^at er
bi ber
fie
jum Knige
gefegt, bag
bu Cflet unb Olebifeit ^anb^aBcji.
9 Unb fie gab bem Knige ^unbert unb
gn?anjtg (Zentner oib, unb
fe'^r iele
SCrje unb (Sbelgefieine. (Sg hjaren
feine SGrje alg biefe, bie bie Knigin
ijom 9ei -2ira6ien bem ,Jt5nige (Sa*
lOIomo gab.
*
iDaju bie Jnete ^u*
tamg unb bie nete 6aIomog, bie
olb aug ):>3^ir 6rten, bie )rten
(SBen^oij unb ^beigefieine. *Unb
alomo lieg aug bem S6en:^ol i^re^)*
^en im
.^aufe beg ^errn unb im ^aufe
beg ,K5nigg
6, unb Warfen unb
^falter fr
bie nger. (Sg maren bor*
:^in nie gefe:^en
foe ^ijer im JiJanbe
3. 9.U.L:gieid}aroB!a.
8. U.L: @. i}at 3fr. lieb ...
gefaxt.
quidquam fuit quod^non perspicuum
ei fecerit.
*
Quae poslquam vidit, 3
sapientiam scilicet Saloraoiiis et do-
mum quam aedificaverat, *nec non 4
et cibaria mensae ejus, et habitacula
servorum, et officia ministrorum ejus
et veslimenta erum, pincernas quo-
que et vestes eorum, et vicliraas
quas immolabat in domo Domini,
non erat prae stupore ultra in ea
Spiritus,
*
dixilque ad regem: Ve- 5
rus est sermo, quem audieram in
terra mea de virlulibus et sapientia
tua.
*
Non credebam narranlibus,
6
donec ipsa venissem et vidissent
oculi mei, et probassem vix medie-
talem sapienliae tuae milii fuisse
narratam; vicisli famam virlulibus
^^^a-^^'^uis.
*Beali viri lui et beati servi
7
tui, qui assistunt coram te omni
tempore et audiunt sapientiam luam.
*Sit Dominus Dens tuus benediclus,
8
qui voluit te ordinre super Ihro-
num suum regem Domini Dei lui.
^^*
Quia diligit Dens Israel et vult ser-
vare -eum in aeternum, ideirco po-
suit te super eum regem, ut facias
judicia atque jusliliam.
Dedit autem regi centum viginti ta-
9
lenta auri, et aromala mulla nimis et
gemmas preliosissimas. Non fuerunt
aromala lalia ut haec, quae dedit
regina Saba regi Salomoni. *SedlO
et servi Hirara cum servis Salomonis
e^ie.
allulerunt aurum de Opbir, et ligna
^'"
Ihyina et gcnimas preliosissimas:
*
de quibus feeit rex, de lignis sei- 11
iRg.io,5.i2.jjpgj
thyinis, gradus in domo Do-
mini et in domo regia, cilharas quo-
que et psalteria cantoribus. Num-
quam visa sunt in terra Juda ligna
8. Tiitmeil bein ott ... eS ... B: C3 Bcfiatiqe.
dW: um ti ju erhalten. vE: u. lb^ e auf ehjigc
3eitcn
befiele. B.dW.vE.A: SU. . ercc^tigf.
(auO
beji.
9. SBieSS. 1.
11. B:erl;abencange. dW:eS ttuvbeteegleiilcn
Seiten.
444 (9,1221.) Chronieoriim II
IX.
Salomonis aurum.
iv
yj
.
^"^
Kai 6
ry } -
{^
.
.
^^
6
-
,
^^
-
^
-
), '
-
.
^^
6 -
^ ,-
^
^^
,
6
'
.
^"^
Kai
6 -
,
.
^^
& '&6(
,
&
& -,
,
^^
\
& &.
&
^.
"^^
,
^
' -
&.
21'
'
-
&.
12. : -.: . . 13. (pro
.). 14.
^*
(tert.) (2|). FX:
. . ... .Bf
(a. alt. '.) . 15. *| (. ..)
& &((A^BEFX*). 16.
*
.FX: . .*
(pr.) 5. 17. (?):
.:. 18. EFX: .
FXf (. ) &
-
:
-
: j- : J
-
: :
JV

:
"^
:
F /,
-
'^
J
-; - :
.-;- :- : j
-
)
i
-: r~
JX
:.
-
"^
J-
: :-
)
AT
'
jT : : .
inb : nss ttoi
^^
A

: v:
-: I
-
: , -r -
s" :
-
l"

: I V j
-
:
<~ ": -
"^
:
Tib^n to'n :nr!"bt2b tiODi
nnTvj
J V SV
-
I
"^
: I V V.V ^T
<
AT JT VT
\
' }-
i
:
' -
^ ~ .-:- JT
^-
K.'-'.r,
TT

* :
'^^
'nbkn usrr^n nnsn mn
: V V
- j
:
.-
AT V
IT u"
-
I . I V yv
-
-S"~
' I : -
-}-
j" : IT JT
-
:
-
SDsb
tinii i^Dsb nibrti
j :
"^
-
vv

^
jv

^ :

;
bss u^nm nin^i
^^^)
} -: .j-
:
.
AT
-
i : I T-: JT s" :
-
T^m
nibran s-bs? ata
Av
j. ^-:
r
-
r-
-
bb< :nDbn^/2-bDb ntoD-^b
^
:
IT
: - :

jT-:r
b5i hbb ^b)2^ ^bs
r^i
i^3D liDnbn nr^-rr^s '^bs
j"
AT JT :
- -^- " J" -
:nt)i]iinb nnptb '^n^s 3t\oh
: . : j VT .
.
. :
-
j :
- <
:
ibb
nnisi
^ '^'rns? d3?
'^
ni'^aii
AT J" :
D^Dt
;
;-:. 1 V -."
JT :
:
V. 21.
P115
-intim'i
-. 19. :
^]^
/9. ^O.FXf
(.
oxfvtj) (AFXf).
^: ... {...
yc/io*
'. *
(sq.) y.ai ^.*. *). ] (ini.) ..
2* Q:l}tonica. (9,12-21.) 445
@cgettgcf($enfe* alomo' oIb wnb golbeitc crai$c IX.
12 3uba. *Unb ber ,^mg <SaIomo gaB
ber Knigin toom ^irabien aUe,
0 fie bege^rctc unb Bat, o^ne trag
fle gum Knige geBra^t ^atte. Unb fle
luanbte unb og in \i)t anb mit
i^ren ^ne^ten.
13 S)e0 olbe aBer, ba0 (Salomo in
(Einem 3a^r geBrac^t n?arb, irar fec^
:^unbert unb
fe^0
unb
fec()sig
Zentner,
14*o^ne n)a bie Krmer unb ^auficute
Brachten. Unb aUe 5nigc ber QlraBer
unb bie Ferren in Sanben Brauten olb
15 unb @iiBer u (Salomo. *i)a^er machte
ber ^ntg (Salomo
imi
^unbert @c^ilbe
om Bejten oibe, ba
[
^unbert
tcf oib auf
einen @c^ilb famen}
16*unb brei ^unbert ilartf^en t)om Beften
olbe, ba brei ^unbert <BtM oib ju
einer
5^artf(^e famen; unb ber ^nig
t:^at
fle
ins au0 i?om Salbe SiBanon.
17*Unb ber nig ma^te einen groen
eifenBeinernen tu'^l unb uBerjog i^n
18 mit iauterm olbe. *Unb ber @tu^i
:^atte
fed^g Stufen unb einen goibenen
^u^fci^emel am (Btui)l, unb ^atte ghjo
ei>nen auf Beiben 0eiten um ba e*
ffe,
unb gtceen Sbwen |lanben neBen
19ben Seinen, *unb gtt>5lf bmen jian=
ben bafelBfi auf ben
fec^S tufen ju
Betben Seiten. (Sin foic^eS ifl
nic^t ge-
20ma(^t in atlen Jtnigrei^en. *Unb aUe
Xrinfgeffe beS Jtnig (Salomo hjaren
goiben, unb ade
efge be ^aufeS
i)om 2albe iBanon waren lauter olbj
benn ba0 iiBer n>arb geregnet
21 jur 3cit alomo. *3)enn bie
<'
be Knigs fuhren auf bem 9J?eere mit
ben ^nec^ten ^uram0, unb famen in
brei Sauren einmal unb Brauten olb,
iiBer, (SifenBein,
^ffen
unb $fauen.
12. U.L: gflei^araBia. 15. 16.U.L: StcE
(A.A: tcie) @oibe6 ... fam. 18. U.L: gi^
be.ncn (. 20) ... fiunben (35. 19). A.A: um
ben (Si^.
talia. *Rex autem Salomon deditl2
reginae Saba cuncta quae voluit et
quae postulavit, et mullo plura
quam attulerat ad eum. Quae re-
versa abiil in terram suam cum ser-
vis suis.
iRg.io,i4si.
Erat autem pondus auri, quod 13
afferebalur Salomoni per singulos
annos, sexcenta sexaginta sex ta-
lenta auri,
*
excepta ea summa, 14
quam legali diversarum gentium et
negotiatores afferre consueverant,
omnesque reges Arabiae et satrapae
terrarum, qui comportabant aurum
et argentum Salomoni. *Fecit igi-
15
tur rex Salomon ducentas hastas
aureas de summa sexcentorum au-
reorum, qui in singulis haslis expen-
debantur;
*
trecenta quoque scutalG
aurea trecentorum aureorum, quibus
tegebantur singula scula; posuitque
ea rex in armamentario, quod erat
^'^
consitum nemore.
*
Fecit quoque 17
iRg. 10,18.
j.gj solium eburneum grande, et ve-
stivit illud auro mundissimo.
*
Sex 18
quoque gradus, quibus ascendebatur
ad solium, et scabellum aureum, et
brachiola duo altrinsecus, et duos
leones stantes juxla brachiola, *sed 19
et alios duodecim leunculos stantes
super sex gradus ex utraque parte;
non fuit tale solium in universis
regnis.
*
Omnia quoque vasa con- 20
vivii regis erant aurea, et vasa do-
mus saltus Libani ex auro purissimo;
argentum enim in diebus illis pro
nihilo reputabatur.
*
Siquidem na- 21
ves regis ibant in Tharsis cum ser-
vis Hiram semel in annis tribus, et
deferebant inde aurum et argentum
et ebur et siraias et pavos.
T.16.
20,36;
8,18.
12. B: ifem i:^rem 9Bo:^igefaifen to. fte hat.
dW: . tuoxan fte efaiien i)atU, tu. jte erlangte.
i:j. B:
besetic^teoomcit)e... einfam. dW.
vE.A: bag @elo. be^ . <B. ... (befam).
15. eefel .
18. bie om t. befeftigt mavitt ... um fcen (Ziii* 21. 9cn XarfiS.
B: an bem^^ron,
fo
jufammengefagt toarcn. dW:
f^uptritt toax an b. Xhv. fejlgemo^t. dW.vE.A:
Slrmle^nen. B:
auf biejfeit u. auf jenfeit an bem Dxt
babcr @i^tar.
19. dW; bieStoinnen!
446
(9,2210,2.) Chronicorum II
IX.
Salomonis
magnijicentia et mors.
^^ Kai
& navtag
\
^"^"^"/^
^'Q
H/btl
^^/2! Bwi
*^^
V^ RnmlfTc \tr/) ] niirm v/vi rtr\cf\!r* 23 ^/v) s" s^^
' '*'
"^" ~
.
~'~
tovg
,
^^
-
6 & .
'^^
,
,
-
,
,
.
"^^
&
,
&
^.
'^^
\
\
.
'^'^
6
,
&,
'^^
'
.
'^^
\
,
,
.
^^
^
,
^^
&, &-
'
Javid -
.
'
.
. ?dsv '
,
' -
.
2
ji^^^
-
( -
22. FXf (. .) .
*
(penult.) y.al
24. EX* (alt.) .
FXf (a. .
.) .
*
(penult.) xat(AEt). k^*{ui.)hiavTOv{SP-h aLj).
2. : .(&. /.
\* '.
(: iv
"). 2&.*
... (). 28. :
U^iojv ...
*
(alt.) . 29. A2Bt (.
ls) sTOi (FX:
). 30. *
.
^:
^. 31.
FXf
(.
.) .
J"
~
: IT : : ..:
f vat
trudln ''is-niii ^tispnti v^kr^
V. v:
IT 1 j- r
-:
:
- :
^
: " j j
:
j :
:
3 hi/ubi>!)
'^iiD^ odd
^b^
'

jv : ; ^ : 1
. j
:
^- '^) '^^
a^^^to^i
n^hh^ n3?:n^ rmbxnh w^i :53
-:
:
-
^
: . . :- :
ITT : :
-

< : *.
DD^n 3?3 n'^a^'i
'^
tibii
j-T :
^
J
:-

.
-

1 JV
-:
- :-'^:
1
...
-

IT
:
'^
j : K- : : :
^Dns3 btiii^'^n tiDsn-nii ^
-:
IT
\- -
J S.
-

-. ;':- -;
J :
^iD^iD D\v5'^si)aii
:n^b
nbs^taa^s
s
I I > VT

:
-
I T-:
IT
"^
j

V
'^
:
'i j-
:
'^DiKnn
nr)bti3 ''^m
^^ 29
: r
"^
:
j
: :
^
: j" -: -- :
JT

-:_ - :
"^
-
:
-
Ijr

:
bs? nVnn
^^^^ji
niTnn^) 'iiib^^^n
j- .
r j :
.
-;
r
. <-
,. -
s
: :
-
IT : I V :
a'^ipsn.^i
b2ii"i5^-b3-bi^
dbtiiii^^n
; :
-
V. ;
"^
- --j-
i^hi25i-D3?
nnbti
^^^' :nDt3i
nbrii^i ^
m n'^r:^ ^innsp**!
:>:-
AT J ;
;:!:-
IT : - V. : ;t : - :
^liis aiDti) ^) .T/23t ::?
TTb*^ .
IT V. : r TA (.T
-
J J
j-
:-
I I r : - 7
'^
i," :
'^
^hr/n ii^ini bnD-p
^*! 5?*/33-
-
: : J : :
< :
-
:

V. 29.
'
::)
24. oniljrUcb. : Satjr ju Sal^ir.
>'.: 3.
frs. dW:i)ag3a^riic^cfurbag3.
2. <Zte fr i>fcr&c u. SSogen ... Bei ^enn.
vE:
.trii)^en? dW: <Bt.
fr
4000
9iofff.
B.dW.vE;
leiier.
2^@]^tontca^ (9,22-10,2.)
447
@alomo' xhU SOla^t ein Sob* SUc^aBeam u.
aJ Sfrael gu @i$em. IX
22 5iifo hjarb ber ^bnig alomo grb*
fer bcnn attc Knige
auf
rbcn mit
23 0ieici)t^um unb 2ei^cit. *Unb alle
Knige auf Arbeit fcege^reten baS 5ln*
geftt , feine Sei^ett u :^5*
ten, bie i^m ott in fein .erj gegeben
24 ^atte.
*
Unb
f{e Brauten im ein jeg*
lieber fein efc^enf, filBerne unb golbene
eff
e, Kleiber, arnifc^e, SGrje,
Oloffe
25 unb SJiault^iere
^. *Unb @a*
lomo i)atk oUx taufenb 2agen:|pferbe
unb
jtlf taufenb Oieiflge, unb man
ti)at
ffe in bie Sagenflbte unb bei
26bem jtnige ju Scrufalem. *Unb er
n^ar ein ^err Ber aUe Knige i)om
2Baffer an Bio an ber ^^ilijier J^anb
27 unb Bie an bie renje ^i^^ten. *Unb
ber 5nig mte be (BilBerg
fo
toiel
in Serufaiem h^ie ber (Steine, unb ber
Gebern
fo
iel n^ie ber 9Jiaul6eerBume
28 in ben rnben. *Unb man Brte
i^m
Oloffe au0 (Sgip^ten unb aug allen
!(lnbern.
26.
lRg.4,2t.
29 SCag aBer me^r toon alomo gu fagen
ifl, Beibeg
fein (SrjieS unb fein I^e^teg, fte^^c,
ba ifl gefreBen in ber ^f)ronica beg
^ro^^eten CRati;an unb in ben ^ro)3l)e=
jeiungcn Ql^ia ijon eilo unb in ben e=
fiten Sebbi, be @uer, ftjiber Sero*
30 Beam, ben ^^
OfleBatg. *Unb @alomo
regierte ju Serufalem Ber ganj Sfrael
31ierig Sa^re. *Unb @alomo entfdjlief
mit feinen 93tern, unb man Begrub iljn
in ber@tabt2)ai)ib,
feineg 33ater8. Unb
Oie^aBeam,
fein ^, hjarb bnig an
feiner (Btait
X. c/ve^aBcam^og
gen(SicmJbenngnJ
Sfrael n?ar gen (iem gefommen, i^n
2um ^nig ju men. *Unb ba ba
SeroBeam :^5rete, ber ^S^eBatg, ber in
24.U.L:9Utbcne...2)iauicr. 29.U.L:Beibe
fein
... ^'rop^eceien. 31. .L:
feine .
l..L: i^n ntg ju m.
26. (Strom. B.dW.vE:
^errfcte. A: uBte ^errs
27. wilben $ei()enl>ume.
29. B: Uebrige aber on ben ef(i)i(i)ten .,
bie erjlen ... finb biefelben gef^r.? dW: i)ic
ioeitereef^i^te. vE:bri9e. B:inbenef^ic^ten.
Magnificatus est igilur Salonion 22
super omnes reges terrae prae divi
tiis et gloria.
*
Omnesque reges 23
terrarum desiderabant videre faciem
Salomonis, ut audirent sapienliam,
quam dederal Deus in corde ejus.
*Et deferebant ei munera, vasa ar-24
gentea et aurea, et vestes et arma
et aromata, equos et mulos, per
i,i4.iRg.4,
singulos annos.
*
Habuit quoque 25
Salomon quadraginla millia equorum
in Stabulis, et curruum equitunique
duodecini millia, constituilque eos-
in urbibus quadrigarum et ubi erat
rex in Jerusalem.
*
Exercuit etiam 26
potestatem super cunctos reges a
flumine Euphrate usque ad lerram
Philislhinorum et usque ad lermi-
i,t5.s;r.47,
i^os Aegypti.
*
Tantamque copiam
27
praebuit argenti in Jerusalem quasi
lapidum, et cedrorum tantam multi
ludinem velut sycomororum quae
gignuntur in campestribus. *Addu- 28
cebantur autem ei equi de Aegypto
cunctisque regionibus.
Reliqua autem operum Salomonis., 29
priorum et novissimorum, scripta
sunt in verbis Nalban prophetae et
iRg.ii,29.
jjj libris Ahiae Silonitis, in visione
12, 15.13,22.
quoque Addo Videntis contra Jero-
iRg.ii,42s.
l^am, filium Nabat. *Regnavit au- 30
tem Salomon in Jerusalem super
omnem Israel quadraginta annis.
*Dormivitque cum palribus suis, et 31
sepelierunt eum in civilale David.
Regnavitque Roboam filius ejus
pro eo.
2U.
lRg.11,4!.
1Rg.l2.
Gn.12,6.
Profectus est autem Roboam in
X,
Sichern; illuc enim cunclus Israel
convenerat, ut constituerent eum
*
Quod cum audisset Je-
2
filius Nabat, qui erat in
regem,
roboam
: Sorten. dW.vE: ber efc^i^te. B: ijt berSSeifi
[ogung. dW.vE: ^Prov^cjeiung.
31. \E: tie feine
ater. dW.A: (legte
)
^u
feinen 35.
^a^l0.a3gl.lcn. 12,1-19.
448 (10,3-11.) Chronicorum II.
.
Hehabeamus reac.
,
'
:<
^), -
.
^
nal .
&
''
*
,
,
.
^
' &
, & .
6 .
^
6 '
-
& &
;
'^
-
'
, -
&,
.
^
-
? -
,
-
,
^
'
& &
,ot '
^4 6
'
;
^^
Kai -
'-
'
,
' -
.
**
6 -
, &
,
-
.
3.
*
7(). (AEFXt) et .(AEXf). FXf (a.
7)) .
4. FX (pro .) .
C.
Bf
(a. .) TS.
AI
(eti. vs. 9): &
s. &(2).
7. FXf (.
.) ot
^.
8.
*
: .
9. Cf. vs. 6. ... .
10.
*
(2|; EFX: ).EFX
(pro ?.iyo)v) .
11. FX: & aqvv. (bis):
.
^Tib^an nbpts ^"itm vH^
^
TJT- '. -
J :
-
: - jv -:
-^
sinb^n :D^n:i^)3 D^^nn^
3
JT *: ' /CT

: - : '
^D'^br ^-'insn ibi?^^
\
J- ^ -; -
S
. "
-
ntbti ii3? dhb^5 t)^^^1 :^nn5?Di
7 :
i
-:
J- T)iv : -r:
1
- '
J :
b'^Djp-Tn-ns:
^^ni 'ijb'gn
y?^'!^
^

j
'^ - :
: I j
V -:

:
- i- IT w
~
IT
:
3?nb nitb
^- l^ib
D^nto D^^n! Dnb^i ^
^^^]

J :

'.
}
' - '
'
:
^
'^'^-^)
onnr Tib ^iN^n
s
i-u

- "^
VT-:.;': ^ :
/ -
-
^; : JV
:
" :
-
/

'.
n^rvr\ in^i ^ibi^ ^il^ h^^h^rrr^
V : I

j :iT
j- -:
:
-
^ \2 urh^
* :rDsb
9
JV
-
<
-:
j
-
IT
:
".
-
JT
:
^irr^ bpn n'oi^b '^b^ "^^ ^
..
J :
- :
-
J"
/ ;- ,

:
3 H^h ~iniii ^ibi-i ntrjii bnbsn
j
. j : iT V -: :
-
;

: -;
-
L VT
-
:
,
"
t
'*
j .

VT
j ' .-; j- < " "
.. .: -
-
: . '*
'^ ^ :

,,. : \
'^ -
J v-:r
"
"^
J
-:
<-

v-:r
- :
<-

%. dW: er toar aber in (S.


\E:
berfeiBe w. nc^^m?
.
3. vE: 2)enn man l^atte gefonbt u. ii)n gerufen.
6. vE: l^ieit einen Siat^ mit ben Otiten.
dW:
jlanben.
2.6]^tontca. (10,3-11.) 449
9ile5aBeam, SeroBecm. ?ber ^Icltcften unb Sflat^ bet Sungcn. X.
(S9V)))ten n^ar, ba^in er or bem
lge geflogen tar, fam er njieber
3 (Sgi^Vtfii
*
li"^
P^
fanbten ^iii unb
\) rufen. Unb SeroBeam fam
mit bem ganjen Sfrael,
unb rcbeten mit
4 0fie5obeam unb f^jrac^en: *i)em SSatcr
f)at unfer
3
ju '^art gemalt, fo
Ici^tere nun bu bcn :^arten 2)ienjt beineS
93ater unb ba ftt3ere 3,
ba er auf
un gelegt i)at')
fo
troUeu n)ir bir unter-
5 tranig fein. *^r
f:^3r
ju t^nen: Ue6er
^brei S^age fommet n^ieber ju mir. Unb
)0 SSoli ging '^in.
6 Unb ber ,K5nig 9lei;aBeam rat^fragte
bie 5ieite(len, bie or feinem 93ater *
lomo geftanben n^aren, ba er beim Seben
h?ar, unb f^ra^:
5ie ratzet ii;r, baf
7 biefem 93oIf 5lntn>ort gebe? *6ie
rebeten mit i^m unb f:pren: QBirfl bu
j
biefem 33oif freunbi fein
unb n?ir(i
fte
^anbein gtigi unb i^nen gute QBorte
-
geben,
fo
trerben
fie
bir untert:^nig fein
\
8 aemcge.
*
(Sr aber erlieg ben Olati;
\
ber Qielteflen, ben fte
i^m gegeben trotten,
unb rt^fgte mit ben Sungen, bie mit
j
i^m ufgen?fen traren unb ijor )
9jionben. *Unb
f3r
ju'i'^nen: $000
|
ratzet i^r, ba tinr biefem 33oif antiror*
|
ten, bie mit mir gerebet ^aben unb
fa=
gen: !eitere ba0
3,
ba^ bein 33ater
10 auf un gelegt t)at? *^ie jungen aber,
bie mit i^m ufgetfen tt)aren, rebeten
mit i^m unb fpren: @o foUfl
bu
fa*
gen ju bem ^olf, ba6 mit bir gerebet
i)at unb
fvrit:
2)ein S3ater ^at unfer
3
fd^njer gemt, me bu unfer
3Ieiter! unb
f^ri
ju i^juen: SKein
fieinfler }^^ foH
bitfer fein benn
11 meinen SSater Senben. *JQat nun mein
93ater
auf eu ju fn?ere 3
getaben,
fo
tia eureg 38
me^r men:
mein QSater ^at mit eitfen ge-
Jtiget, aber mit cori^-ionen.
3. U.L: i^m rufen.
7. A.A: bei)an^cin.
8. U.L:rati}fci)Iiig...jimiben.
iRg.11,40.
Aegyplo (fugerat quippe iliuc ante
Salomonem), slalim reversus est.
*
Vocaveruntque eum. Et venit cum 3
universo Israel et loculi sunt ad
Roboam, dicentes:
*
Pater tuus du- 4
rissimo jugo nos pressit, tu leviora
impera palre tuo, qui nobis imposuit
gravem servitutem, et paululum de
onere subleva, ut serviamus tibi.
*
Qui alt: Post Ires dies reverli 5
mini ad me.
Cumque abiisset populus, *iniit
6
consilium cum scnibus, qui sleterant
coram palre ejus Salomone dum ad-
huc viveretj dicens: Quid dalis con-
silii, ut respondeam popuio?
*
Qui 7
dixerunt ei: Si placueris popuio liuic
et leniveris eos verbis clemenlibus,
servient tibi omni tempore.
*
At 8
nie r-eliquil consilium senum et cum
juvenibus tractare coepil, qui cum
60 nulrili fueraiit et eranl in comi-
talu iliius. *Dixilque ad eos; Quid
9
vobis videlur, vel respondere quid
debeo popuio huic, qui dixit mibi:
Subleva jugum, quod imposuit nobis
pater tuus?
*
At illi responderurit 10
ut juvenes et nulriti cum eo in deli-
ciis, alque dixerunt: Sic loqueris
popuio qui dixit tibi: Pater tuus
aggravavit jugum noslrum, tu sub-
leva! et sie respondebis ei: Minimus
digilus meus grossior est lumbis pa-
iris mei.
*
Pater meus imposuit 11
vobis gr^ve jugum, et ego majus
pondus apponam: pater meus ceci-
dit vos flagellis, ego vero caedam
vos scorpionibus.
10. Al.*ut.
7. be^ottbeltt. B: il^nen ju efartcn fein. dW: fein.
2Denn bu giitig biji ... i^nen gefailig bi. vE: bic^ 10.
gtig cmeifcf} ... 20(( hift. B.vE:beineJlne(i}ie il.
madft bu c$ uni I.
ein fd)tt>. S.
29
450 (10,12-11,1) Chronicorum II.
^
Oecem tribuum Rehabeamo defectio.
^^Kai & y,al 6
ry rjf^tQfj^ ^ , ^ -
,
ry
]^ y.
^^
&6
j
,
^^
\
, & 6
,
.
*^
^ -
& ^
^^
',
/Jxoy-
6 .
&6
-
; -
, ''
, /.
& '
.
*^
'
'.
^^
6 ' -
&
'
&, &.
-
.
^^
- /
,
XI.
-' ',
-
\
,
12. 2| (a. alt. r^
.)
(A^FX*). 13. A^:
...). A^Bf {\. .).
15. : jjdfi 6 . '{* ). :
(*
)) ]y.v^. 16. :
. (. . AEFX) ...
*
.(AEFXf).
17.
Bf (. 7().) y.cci (AFX*). A^Bf
(a.
^.)
(AlEFX*).
'..^'. '^.
^ : - : -'TT : st :
-
rh^/iiti ^ 'nb^n
dDri^ns
i^bs? ^ ^'Diiii bb3?-rx n'^sDn
AT j-_
-;
r
:
. :
v-;r
-
:
<-
:
IT j

: < : IT r at
^- ^ ^ 2^
*-:
: : - - :
VT :
"^
-
jt
-: - :

: DnD-p
IT
:
r^t-^b ^'S) b^^"1to'^-b^1
i
-
D3?n
'^'
bnb tib^/sn
JT
J
-
VT 1
'
-
'^
pbh bb-n^ ^mh

rki2n

: V
-
jv
~
J ^
^' - : _ JT -:
;
:
Tib^n m ^ ninr Vi^ix^"^
l.-r- AT ' : 1" J" :
-
"^

:
dn'^bs?
Tib^^i
'^^'^
^"i5?3 '^nt^'n
V.
-: > V : -
AT :
j
: :
-
-
3?nnn ^b^n ri^nn^^ : ;:?nnn
is
s
: :

- _ - <-
-
j., -: -:
: - : J JV
-
:
- ' . :
r
:
o^Db
3^/2
nib^
'\\
\. :
. -
J ~ 1'
/-:
IT .1
:
:
i^n 'rr
^'-^
. -
J
-
\r
'bnpi^n btii^*^ omni iin^^n .
-
.. j. __
.-
, ; :
-
: j
-
D'^Dr/^ffiii nk' iti^^Dn^i
''
rr^-n^i
,. :

' :
:
anbnb ntinb^ nt^? , b^5

: :
J
^
1
^J
: - -
r :

:
V. 15. ^2 'hn
Vjs;
18. : . .in avrk (AFX* .)
'.
6 . .EXf (.
ult. )
.et
(a. .) .
1. EFX: '/.. : .EXf (.
^Igq.)
76(;.
% (S^tOuica^ (10,12-11,1.) 451
Sile$aBcam arte SftaeB 5l6faK.
X.
12 ^ig nun Serobeam unb aUeg 93oif ju
Oie^aieam fam am britten Sage, tvU
bemi ber ^onig
gefagt
ijatte: kommet
13n?ieber gu mir am brttteu 5!age! , *ant-
tortete ii;nen ber ^5nig "^art. Unb ber
,^5nig 9flei;a6eam erllc ben ;ber
14 5icitefien, *unb rcbcte mit i^nen
bem. )ber Sungen unb \):
at
mein 33ater euer
3
ju [gemalt,
fo
tToiil e me^r bau ma^en: mein
33oter i>at eu^ mit ^eitf^en gej^tiget,
1 5 ic^ aber mit tScor:^ioncn.
*
^llfo
ge^or^te
ber ^onig bem S3oif nic^tj benn e6 n>or
atfo onott getranbt, auf ba bererr
fein 5Bort Beftatigte, ba0 er gerebet l^atte
bur^ 5l^ia ijon @iIo ju Serobeam, bcm
;3^eSatg.
16 aber bag ganje Sfrael fa^e, bof
i^hen ber^5nig nic^t ge^or^te, anttuor-
UU ba 23oif bem ilnige unb f^rac^:
2i)aUn n^ir Xi^aU an iDaib ober
(Bxht am o^n Sfai? Sebermann ijon
Sfrael ju feiner ^^tte!
fo fte^e nun bu
in
beinem ^aufe, 2)aib! Hnb ba ganje
17 3frael ging in feine Btten, *bag UU-
i)aUam nur ber bie ^inber Sfrael re*
gierte, bie in ben tbten 3uba n?o^n-
18ten. *%la ber ^onig Sie^abeam
fanbte ^aboram, ben Oientmeijierj aber
bie ^inber
Sfrael jieinigten i^n ju S^obe.
Unb ber ^nig ?iiti)aUam flieg frif^
auf feinen SCagen, ba er p^ie
gen 3e-
19rufalem. *5iifo fiel Sfrael ab ijom
^aufe iDaib big
auf biefen il'ag.
XI. Unb ba Oie^abeam gen Serufatem
fam, erfammeite er baS * Suba
unb 33eniamin, :^unbert unb a(^tig tau=
fenb junger 3)?annf^aft, bie flreitbar
n?aren, n:iber Sfrael flreiten, baf fte
. baS ^nigreid) n?ieber an Ole^abeam
Venit ergo Jeroboam et universus 12
populus ad Roboam die lertio, sicut
praeceperat eis. *Respondilque rexl3
dura, dereliclo consilio seniorum,
sir.47,27i.
*ioculusque est juxla juvenum vo 14
luntatera: Paler meus grave vobis
imposuit jugum, quod ego gravius
faciam: pater meus cecidit vos fla
gellis, ego vero caedam vos scor-
pionibus. *El non acquievit populi 15
precibus; erat enim volunlalis Dei,
ut compleretur sermo ejus, quem
iRgM^i,29.
JqcuIus fiierat per manum Abiae Si-
lonitis ad Jeroboam filium Nabat.
Populus autem universus re^elG
duriora dicente sie loculus est ad
28m.3o,i.
gyj^j p^Qjj ggf nobis pars in David
neque haereditas in iilio Isai. Re-
verlere in tabernacula lua, Israeli
tu aulem pasce domum tuam, David!
Et abiit Israel in tabernacula sua.
*
Super filios autem Israel, qui ha- 17
bilabant in civilatibus Juda, regnavit
Roboam. *Misitque rex Roboam Adu 1
8
ram qui praeerat tributis; et lapi-
daverunt eum iilii Israel, et morluus
est. Porro rex Roboam currum fe-
stinavit ascendere, et fugit in Jeru-
salem. *Recessitque Israel a domo 19
David usque ad diem hanc.
iRg.i2,2i.s.
Ygj^jj. gutgjjj Roboam in Jeru-.
salem et convocavit universam do-
mum Juda et Renjamin, cenlum
octoginta millia electorum atque
bellantium, ut dimicaret contra
Israel et converteret ad se regnum
13. vE: <^^^\i iiinen eine ^arte 2inttt)ovt. eteinen.
18. Unb ... B.dW.vE:
u?arfcn (auf) i^n mit ^ap. 11. 93.
1
4. SSi. 1 iln. 12, 21-^4.
29*
452 (11,215.) Chronicorum II.
XI
Oecem tribuum Hehaheamo defectio.
, ^Kal -
& ^ ^'
^
'
^
^
'
(
-
j
-
/
.
,
'
.
^. ' ',
iv -
(]^.
^
&
\
'^
&-
-

9
^\ \
^^

, .
**
,xat
,~
,
^^
,
-
^'
.
^^
^ iv
^
&
.
** "
^ -
'-
' ^
.
^^
\\) \
.
: - :
:-
: - :

AT : 1 JV .
^
: 1 ^ : - :
.
:

}y

:
"^
.
:
-; - . : J- j

j < " -; -; IT \
:
. -
JT
- - :
-r
'
" *

:
ri^b^
'
riin'^
^->5 ]:''^
''}: '
V:
- : J : : :
-
: DSinn'^-bv^
IT :
r t Ivs-

VT : - :
: y-
VW

V I vs-
IT
I \. :
- V :
IT
.-: V : \. V : j
rons-mi ::-< t'^Db-r.^i
-^
: :
';
:
y. -: ' : :
-
. :
-
:-^ :
^ :
- :
"
: 1 ;. y: :
"^
^
-:
r
"im nsnnb dp-th'^i
'^^)
ni32
:
j
:
-
:
-
i-
: j

.
:.
.T^ :
:,-
'^
: :.-: 1 |- : -;)-:
jdb^nr;-b3^ yh^ ^inss'^nn
b^^'^
IT ;
'^

^ :
-
: r
"^ " :
... ..... ...
:
|-
j jiT
I
bti^'n^bi ni'in^b ^iDb^i Dh^'^
I

:^
r j
:r-
..-;!-
insi] rb^i bi^ni'^
^3-^3 ^j
- .
TT : < . : -.
nirisb D'^bn nb-TO3?si Nnin^^biwl
-
-;
'^
.'.{
|-
IT
-;|-
1. 2(pro A1EFX) '. 3. EF
Xf (. .)
^'7'Ja. B*(alL) .TiK)g(AEFXt)
^^
^
.,
...... .. H: Ovx &y.al 10. : ... . 11. ^:
-... /^(: )) (//< A*EFX) ...
f
(a. ') iv (^*).
... iTifjy.aav. 5.
AI:
int ( A'-B; EFX: tv). 12. 2|
(p. .) x.at (AEX*). EXf
6. A*: &(.
A^B).
*
(alt. et terl.) (a. ^i'^.) y.ai B: (ut semper). 14. A*:
. :.{Jkav A^B). 7.
*
(pr.) .A2B: 7Jqt (7dav A^EFX). B"^ 5
...
^. 8. : Ztrp. 9. : ^... . et .
2,Q:^ti>nica^
(11,2-15.) 453
@cmaia'
SSort tjom crrtt Sfle^aBeant fefte @tdbtc. ^lic^ntn^h^tmc. XI
2 Bruten.
*
5iBcr be ^mn Sort fam
ju @emaj;a, bem SDiaune otteS, unb
3^:
*6agc Ole^aBeam, bcm @o^ne
(Saiomo0, bem Knige 3uba, unb bem
ganjcm Sfraet, ba unter 3uba unb
4 33eniamin ifl, unb
[
:
*
ber crr: 3^r fotlt hinauf ^e^^en,
n?iber eure 33rber flreiten! ein
ieg=
Itcr ge^^e n^icber i>eim, benn ba ift
on mir gcfeen.
ie ge:^orten bcn
SBorten be^ i^errn unb lieen ab on
bem 3119
^^i^^^ SeroBeam.
5 Stti)abtam aber njo'^nete ju Serufa-
iem unb fcauete bie Stbteife^ in 3uba:
6*ne'^mt 33et:^ie^em, dtam, it^efoa/
?*S9eti)jur, @,
mbuUam, *(3atii,
9a)?arefa,
Si^Ji), *5lboraim, ,
lO^lfefa,
*
QaxtQa, 51} unb t^ebron,
tt3ee ft>aren bie feftefien
@tbte in 3u*
11 ba unb S3eniamin. *Unb mte fie
fejl unb fe^te Srfien barein, unb
3Sorrat^ on (Sipeife, Del unb Sein.
12 *Unb in aen tbten
fffte
er @iIbe
unt) (S)3iefe, unb mad^te fie fe^jr fefl.
Unb 3uba unb ^Benjamin waren unter
i^m.
13 5
mten ^u t^m bie $riejter
unb Seijiten auS bem ganjen Sfrael unb
14ailen t^ren renken. *Unb jie erlie*
gen i^re SSorflbte unb <^ab^, unb ta-
men gu Suba gen Serufalemj benn
SeroBeam unb feine b^ne verfliegen fie,
bag fie
bem errn nit ^riefteramt
li^flegen mugten. *(5r fliftete i^m aBer
^riefier ju ben *i^5^en unb gu ben Selb
teufein unb ^aibern, bie er men lie.
13. U.L: aui ganzem 3fr.
15. A.Arjiifteteitc^.
T.12.
suum. *Factusque est sermo Do- 2
"iil
mini ad Semejam hominem Dci, di-
cens: *Loqiiere ad Roboam, filium 3
Salomonis, regem Juda, et ad Uni-
versum Israel, qui est in Juda et
Benjamin: *Haec dielt Dominus: Non'
4
ascendetis neque piignabitis contra
fralres veslros! revertatur unusquis-
que in domum suam, quia mea hoc
10,15.
gestum est volunlate. Qui cum au-
dissent sermoneni Domini, reversi
sunt, nee perrexerunt contra Jero-
boam.
Habitavit autem Roboam in Jcru-
5
**'^"
salera et aedificavit civitates mura-
Gn.35,19.
l^^s Juda.
*
Exstruxilquc Jielhle-
6
2Sm.i*,2.
hem et Etam et Thecue, *Belhsur 7
Am.i,t.
quoque et Socho et Odollam, *nec 8
non et Geth et Maresa et Ziph, *sed 9
et Aduram et Lachis et Azeca, *Sa-
10
i3m.i4,3i.
^^^ quoque et Ajalon et Hebron,
quae erant in Juda et Benjamin,
civitates munilissimas.
*
Cumque 1
1
clausisset eas muris, posuit in eis
principes ciborumque horrea, hoc
est olei et vini.
*
Sed et in singu- 12
lis urbibus fecit armamentarium scu-
torum et hastarum, firmaviique eas
10,17.
summa dihgentia, et imperavit super
Judam et Benjamin.
Sacerdoles autem et Levitae, qui 13
erant in universo Israel, venerunt ad
eum de cunctis sedibus suis, *relin- 14
Nin.35,2s.
quen^gs suburbana et possessiones
suas, et transeuntes ad Judam et
Jerusalem, eo quod abjecisset eos Je-
*^''
roboam et posteri ejus, ne sacerdolio
Domini fungerentur. *Qui consliluit 15
iRg.i2,2{$s.gj|^
sacerdotes excelsorum et daenio-
^^i^i"*
niorum vitulorumque quos fecerat.
3. B.dW.vEtSfr.inS.
5. B.dVV.vE: bauete <Bt, ju ^efiungcn. A: utUi
inauevte (St.
10. fcfte t. vE: tie
feften.
dW: Unb ... ju Befe^
jligten St. A: 5... ju gar
f.
St.
11. ftrfte bie ^fcfiungett. B: er|larfic. dW:
mad)H fiarf. vE: fl^rte f^arfe Sejiungwerfe auf.
dW.vE: 58efc:^l3f)aber ... SSorrat^e. B:
@^.
12. dW.vE: e^jecre. B:
5iifc ijatH er 3. u. S).
4. .* revertatur- voluntate.
dW.vE:Unb ii)m geljrte...
*
13. im g. 3fr., ou ... B: fleliien
{
Bei ii;m bar.
dW.vE: traten if)m ber. A: famen ju i^m ...
Soi^nii^cn. dW: aus b. ganjen Sanbe.
14. dW: i^re 33cgirfe u. ii;r (Eigenil^iim. vE:
^c^
fi^tfium. B.A:S5cfi^uu9(en). d\V.vE:om?Priefieri
tum Seijca.
15. B.dW.vE.A: befteiite. vE:
^. ber
-^^en.
dW:
ftU
ben iccfcn? \E: ber icEe? A:
ileufel!
454 (11,16-12,2.) Cliroiiieoram 11.
XI.
Rehabeam. reac J'udae,
\
*^Kai E^todev '
-
&', '
'& .
^"^
Kai '
, & / -
.
^^
'
-^^
'
/^
'/4 ^ .
^^
-
^, . -
y^cil .
^^
-
,
'^
&
&.
2*
' --
'
'
,
^
,
^^
' '^
-
,
^^
. '& -
, &
, -.
XII &
-
'
&,-
^ '
. ^
',
16. : y.aQd. ...
*
et . 17. ^:
( ^; F: )...
t
(a. 6.) iv (AlEFX*).
EXf (.
alt. .) xs .
*
().
18. : .2: "... (:
2:
yiiaia
{:!). 19. A2B:criXiv (-^).
1*'/
(2|). : .^:
(2). 20. : ^& ... :. 21. EFX*
(alt.) '/. 2: '. kai ). (pro
.)
'.
22. * '.
(AEFXf). EFXf (. .) aal.
23. EX (pro /) ... (pro
6q.) ... .
.: Bfviauiv
1. : .2. : ...
-
(etiam infra).
^T : V
^
I
-
: :

:
-
V :
- :-
I.
"
I -:
^
," "^v:
yr
|-
:?nn-n^^
^^^^'^
ni^ir^ si^idV/
: IT
j
AT
j ^ V
"^
: 1
.
jib: D^Dtb nbb^^i >Ti^^ns
IT ^'
.^
. : -r ) VC.
:
nbn/-nii b3?nnn ib-np^i
is
: j- V
: - : < -
-
0*^32.
ib .^bni
'^-
n^^^b^^io
AT
*- )'
-
IT
I V
,
.:
-
IT V : IT :
~ :
''
'
.
-'
Dib^nii^-ns iiiii'^yo-n^ npb n'^^;^5*1
^
: - - IT-: r

- j.-;
r :
: - : --:i.-

"^
: V : ^

TT

"^
: - - jT
-:
r

:
.
I. : -c
:
-
S : V V
-

V. :
-
r TT
rbr^i :niDn
^d^ds nDi/55i22

:)-- IT y

: VT J^ :
1.T
-: |- ' V
JT
-: ' -JT : - : st
I
. -
I
: - : V at
.
: j :
JT ; 5:7 t: TTT-f
:-
anb
^^
nin:s)2n "^"^v bbb
ib'^Dnii
r. .
I ;
-
.
~
J" : I :

: D^53
linn
b^5^1
nhb lit^sn
I j -: \-
-
AT ItT-
b5?nnn n^i^b^^ ^^"53 ''^'^'i XII"
: - : < :
- i
: _:-
: AT J-
*
V-
f :
'
;
-;
i-
<T -

!~
.
' V :

-ribti
^^
nbr :?3 Tib^/ab
;
.
i.
* ^- VT : - )
. j.
-
V. 18. '
16. \: i'^nctt folgten. : uBeroBcn. dW: f^iva
gaben. vE:
barauf ri^tcten. B.dVV.\E.A: ju fuil
^en.
'ii
17. B: lt. fceirdftigten. dW.vE.A: befefiigten.
IS.B.dW.vE: na^m
j. So. (nei)ji) 2)i.
21. \E. 0lebentt)ei&er. ,
2. &^wnicu. (11,16-12,2.) 455
Sfle^aBcam eftdtigt eincSKeiCer, ^cBhJeiBetu.tnbct. 51(, @tfaf* XI.
16*Unb ii;nen famen a\x^ atten
Stmmen SfraeB, bie i^r ^erj gaBen,
bag fie bcm ^crrn, bem ott
Sfrael, fragten, gen Serufaiem, baf fte
oiJfcrten bem ^errn, bem Ott i'^rer
1 7 mux.
*
Unb flrften alfo ba ^nig-
reic^ Suba unb Bettigten Oic^aBeam,
ben ^(Salomo, brct Sa'^re langj
benn fie tranbelten in bem 5ege *
i)ibS unb aiomo0 brei Sa^re-
18 Unb Oie^aBeam na^m 2D?a^eIat^, bie
Softer Serimot^g, beg @o^n 5)atiib,
jum 5Sei6e, unb OiBi^^ail, bie ^oc^ter
IQmiaU, beS ^o^n 3fat. *^ie geBar
i^m biefe @5t)ne: Seu, emarja unb
20@ai>am.
*( ber na'^m er a}e,
bie Xo^Ut 5iBfaIomS} bie geBar t:^m
QiBia, %tf^ai, <Sifa unb @eiomitB.
21*5iBer Ole^aBeam ^^atte mat^a, bie
itoc^tcr 5iBfaIom0, lieBer benn alle feine
SBeiBer unb ,iteB0n?eiBer; benn er ^atte
^^^^ SeiBer unb fec^jig iteB0n?ei*
Ber, unb jeugete tunb h?anig @5^ne
22 unb
felsig
ilijc^ter. *Unb Sfte'^aBeam
fe^te
5iBia, itn (Boi)n
3), jum
v^au^t unb ^^nr^en unter feinen 33ru-
bem} benn er gebaute i^n jum ,^5nig
23 ju ma^en.
*
Unb er na^m
in
unb
Br au^ br allen feinen Shnen im
!&anbe 3uba unb S^enjamin in aUen fejten
@tbten, unb er gaB i^nen f^itterung
bie SDienge unb na^m ieie SBeiBer.
XII.
aBer ba 5nigre Ole^a*
Beam0 Bettiget unb Befrftiget n^arb,
. terlie er ba
@efe^ be errn, unb
2 ganj Sfrael mit i^m.
*
QlBer im
fnf-
ten ^ai)x be Knigs Ole^aBeam jog
herauf (Sifaf, ber nig in ^gi^^ten,
22. .L: il^nonig jum.
l.U.LrgonjeeSfr.
15^9.
*
Sed et de cunclis tribubus Israel 16
ich.22,19.
qiiicumque dederant cor suum, ut
quaererent Dominum Deum Israel,
venerum in Jerusalem ad immolan-
dum victimas suas corara Domino
Deo patrum suorum. *Et robora- 17
verunt regnum Juda et confirma-
verunt Roboam filium Salomonis per
tres annos; ambulaverunt enim in
viis David et Salomonis annis tan-
lum Iribus.
Duxit autem Roboam uxorem Ma-18
halath, filiam Jerimolb, filii David;
iSm.t6,6.t7,Abihail
quoque filiam Eliab filii Isai,
*^
*
quae peperit ei filios Jehus et So- 19
moriam et Zoom. *Post hanc quo- 20
2Sm.ii,27.
^^^^ accepit Maacha filiam Absalom,
quae peperit ei Abia et Elhai et Ziza
et Salomilh.
*
Amavit aulem Ro-21
boa-m Maacha filiam Absalom super
omnes uxores suas et concubinas;
iiam uxores decem et octo duxerat,
concubinas autem sexaginta, et ge-
nuit vigin'ti octo filios et sexaginta
filias.
*
Constituit vero in capite
22
Abiam, filium Maacha, ducem super
omnes fratres suos; ipsum enim
regem facere cogitabat, *quia sa-
23
pienlior fuit et polenlior super omnes
filios ejus et in cunclis finibus Juda
et Renjamin et in universis civitalibus
muratis, praebuitque eis escas pluri-
mas et mullas petivit uxores.
12,16.
13,1.
21,3.
Cumque roboralum fuisset re-
XII,
*ivis?5*
gnum Roboam et conforlatum, dere-
liquit legem Domini, et omnis Israel
cum eo. *Anno aulem quinto regni 2
Roboam ascendit Sesac rex Aegypti
22. dW:Bcfierite...h)oITte...nta^en.
23. tijat fiqlia), u, t>crtl)ei[ete t>on ... in aUt
fianbe ... aUe fefie (Stbte ... liebte .955. B:;^anbeiie
. dW: verflanbig. B:
jerftveute! vE: ioar
fo
fing,
ba^ er aite
f.
anbern <S. ... jerfir. B.vE:
Unteri^att
(in Ueberjiu^). dW:(S|3eife. B:5(ifo njar er Begierig
einer Silenge 2. dW: unb leriangte
[fr ftej
eine ...? vE:
|
einer ...
[fr
jie] umt^at? A:
fu^te. SS.
1. mar. B: 9. ba . Befefi. ijaitt u. nad^bem
er jiarf gctoorben. dW:
|
ein ^onigti;um ...
%
mx, vE; ba Sieic^ Bcf.
u.
|fi. gemacht ^otte.
456 (12,3-12.) hroiiieorum II.
XII.
Mehabeami fata.
'( ivav-
tiov )
^
-
, ^
& &
AiyvmoVy ,
nal .
^ -
'Iovd(f,
^ .
^
&
'
'
''
,
-
^ .
^
6 -
, /6 .
'^
,
-
, ,
,
'
^ ^,
^
,4<
.
^
' -
'
&
,
.
^^
-
'- .
-
,
.
**
&
,
-
-
.
^'^
2. :'
(
2rell.) 3. EX
(pro .) .FXj .: )-
(FX: ). 4. : &. 5. : /.-
, . 6. *:^
{^-^).
7. : iv'IfQ. (.^). 8.
(bis): sXiav.
9. *
^.(2|).
*(tert.) Uaiv.
10. AI *
.(A2Bt). EXf (. .)
. 1 1 . FX
(. .) havl.
IT |- *. -;
IT
} :
"^
- ' -

. -: TT :
J" :
AT r jv
-:
i ; - j
i
:
'-
I :
~
V.
-
: - : jt
*
^
~
.
<T : - :
t : vi;
.
-r :
j
:
^
V V -
' AT
j
: 'K- r i :
JV :

:
V
-
; j-
IT
- : .'
' '
:
j- -r-; -
:
. :
-
> AV
-
:
"^
^ :

-
j : < :

IT '
.
*'
~
ST : - :

: - : :

-
:
:
-
J . : :
^
C'
'-
nb^bb br'ns) onb
>
s-

:

: :
*
)'
IT
- : (.- -r -:

j -J
:r
: T-: r
- :

: ^^^ niDbti^ mi25?i
I : IT j : "
\r

;i~
-bs?
D'^^is^/-Tibya
'^
b^^^'i
9
-
^
V.
-
'\ 1 V V
-
J" : I

:
< Dh-n '^D3^/-r!^^
^'^
npb
r. -f TT
-
j
IT
V '- -
AT
:
- : J V
< -
1 : IT
- _
|. : :
^
V : c/

-
j' -
c.

: j - IT J"
j
; V
w
-
j
' ' -r :- V 1.
-
DiQtbnn D^i^toD^i a^snn ^isn nin*^
V.
.:!. :

IT
<T AT :
. < : IT
:

jt
2. totii fie f. t). ), an..
dW: ergangen. B: beni
f.
hjaren untreu gctoovbcn.
3. Sibtjet, @u*iter . 2. dW.A: Sietl^io^iieiS
vE: .
4. dW.vE: na^m b. tefejligten <St. ein (Me 3.
g
leerten).
2^Q:i)tonicu^ (12,312.) 457
@ifaf an^ gtjiJtcn* cmaja' SBort an 5ic$aBeanK SDtc ehernen $tlbe. XII.
njtber Serufalem (benn
fte
i^aiUn
!
3 tierfnbigt an bem Oerrn)
*
mit tau*
fenb unb jvnci l^unbert 2Bagen unb mit
fcd^jig taufcnb Oicitern, unb bog 33oif
n?ar ju j^Ien, baS mit i^m fam
aus (Sgipipten, SiSi^en, @uc^im unb
: 4a)2o^rcn. *Unb er gctann bie feften
@tbte, bie in 3uba n?aren, unb Um
Big gen Scrufalem.
5 fam emaja, ber ^roip^et, ju
JHeijaBeam unb ju bcn DBcrjien 3uba,
bie
[
gen Serufaiem erfammeit lat=
ten or ifaf, unb
^
ju i^nen: 6o
fVn^t
ber ^err: 3i)r ^aBt er*
laffen,
barum ^aBe eu^ er-
6 laffen
in
eifafS ^anb.
*
iDa bemtBig*
Un
(
bie DBerfien in Sfrael mit bem
Knige unb
fpren: ^er^^evr ifi geret!
7*5 aBcr ber err
fa^e, ba fie [
bemt^^igten, fam ba 2Bort be0 errn
in
emaja unb
f^3r:
@ie ^aBen
gebemf^iget; barum ? i
fle
nit
erberBen, fonbern i titt i^nen ein
inenig Errettung geBen, bog mein rirnm
triefe auf Serufaiem bur 6ifaf.
8* fotlen fie
i:^m untertijan fein, ba
fle
inne trerben, ? e fei, mir bienen
unb ben nigreien in Sanben bienen.
9 5lifo gog <Sifaf, ber Jlnig in (Sgi^-
)Un, i)ixanf gen Serufaiem unb nat)m
bie 6^e im *aufe be ^errn unb bie
j
@e im ^aufe be ,K5nig0, unb na^m
e aUe njeg, unb nal^m bie gol*
benen 6ibe, bie @aiomo men lief.
10*
^n n?eer @tatt lieg ber ^nig Ole*
l^aBeam e:^erne (Silbe men, unb Be-
fat fie ben JDBerfien ber 3^raBanten, bie
an ber %) beg ^niggs^aufeS p*
1
1
teteti.
*
Unb
fo oft ber ^nig in beg
*errrt ging, famen bie S^raBan*
ten unb trugen
fie, unb Brten
fie
12 ttjieber in ber itraBanten Kammer. "^Unb
ftjeil er bemt^^igte, n?anbte
fi
be0
3. .L: m\)a. A.A: SWo^renlanb.
. vE: toegen . dW: aus ^ur^t er . dW.
vE:
berlaffen ber
i^.
.
7. : einige h^enige, bie entrinnen fofien. dW.vE:
in urjem (Errettung (Slettung)
fc^affcn. A: ein .
i>ife, B:
| ergiefie. dW.vE.A: u. m. r. feil
f.
16,8.
11,5.
11,2.
in Jerusalem (quia peccaverant Do-
mino) *cum milie ducenlis curribus
et sexaginla millibus equitum, nee
erat numerus vulgi quod venerat
cum eo ex Aegyplo, Libyes scilicet
et Troglodytae et Aelhiopes.
*
Ce-
pilque civitates munilissimas in Juda,
et venit usque in Jerusalem.
Semejas autem propheta ingres-
sus est ad Roboam et principes Ju-
da, qui congregali fuerant in Jeru-
salem fugientes Sesac, dixilque ad
eos: Ilaec dicit Dominus: Vos reli-
quisfis me, et ego reliqui vos in
manu Sesac.
*
Conslernalique prin-
cipes Israel et rex dixerunt: Justus
^"^^^3*3^*'**
est Dominus! *Cumque vidisset Do-
iBg.21,29.
minus, quod' humiliali essent, faclus
est sermo Domini ad Semejam, di-
cens: Quia humiliali sunt, non dis-
perdam eos, daboquc eis pauxillum
auxilii, et pon stillabit furor meus
super Jerusalem per manum Sesac.
*
Verumtamen servient ei, ut sciant
et servi-
15,2.24,20.
6
Ps.I1,-5.
Jer.18,8.
Dt.2S,4r.
''%i',uf''
dislanliam servilulis meae
tulis regni terrarum.
8
9,15.
Recessit itaque Sesac rex Aegypli
9
m-.UyiGs.^^
Jerusalem, sublalis Ihesauris do-
mus Domini et domus regis, omnia-
que secum lulit et clypeos aureos,
quos fecerat Salomon. *Pro quibuslO
fecit rex aeneos et tradidit illos
principibus scutariorum, qui custo
diebant veslibulum palatii.
*
Cum- 1
1
que inlroiret rex domum Domini,
veniebant scularii et lollebant eos,
iterumque referebant eos ad arnia-
mentarium suum. *Verumtamen quia
12
humiliali sunt, aversa est ab eis
.7.
ergtefen.
8. dW.A: bienen. B.vE: feine Anette fein (toers
ben). B: erfenncn meinen 5)ienfiu. ben iD. ber ^. ber
fianber. vE: ber (Erbe?
S3.
9
11. g3gi. 1 j^n. 14,
2628.
458 (12,1313,4.) Chronicornm II.
XII.
Hehaheami mors, Ahia reac Jfudae,
, &eig
'
(^
& iv .
*^
6 '
' . -
'
, ]
, ^
^'.
^.
^^
.
& -
.
^^
',
,
'^4
-
, ;
'-
.
*
&'
/.
.
XIII,
.
2
^
'-
, \
,
-
.
.
^
Kcu
-
-
-
.
^ -
, ,
12.
*
et et . . 13.
**
.(A2Bt).

: rfGotq. EFXf (a. alt. 'Pa.)
.
Bf (. .) vi(7)v (FX: x>v vi. A* X*) et (a. or.)
(AFX*). 14. B: .j'tS. 2| (a. .)
(AiEFX*).
15. EFXt
(a ^oV) ^
* (alt) o
KFX: Ida iiaiv
. FXf (p.
^.)
yfvfa^o-
.
*
... :
'.
^. 16. :
. . .,. ...

r : KT

TT J

: J :
- IV
^ :
-
HD niia^? ^hi^^ ibb)2S drnrn
j- j
:
. -
: : : : - :
- -; 'j-
j- : .
"^

j :
inib ib ^iib '^s 5?^ to^i
u
:
. . .. < j. ^T
-^

IT :
-: j- : V : - :
j
: :
ST
~
:
.
: : :
-:
in^nnb i^i^i ii^^nsn
-
: : v: r j
' :
>
-
"bs
G2?nn'ii arnn'n rrcunhm
^^
VT : T|T : VT : - : s
-: :

-; : - : <- :
-

-
iDn
^
Tib^*''^
Tri
'::?^
^
: ^
-: 1 )
'-
J : >
-
IT
: -
'nV/sb n^to3? riDint tdds xiii.
:miin'^-b5? ^ ^b^^.i
ornn^
IT :
- -1
^ :
-
:
!
Dbtb^n^s "hb^ d^it tiiib
^
j. :
-
J
- J
AT : 1
'^
i.
I
-
^T
r
1 r
-i ' >" "^f IT ST :
TT:- V -: : V -
IT :
i
. - :
- ": j" - :

l<-T : T|T : j;

w
f.
Ivvv J ' ' ' :
:b'^n
nisa ^
'^
IT -> VT
D'^niS nnb b3?)D nbui ^^
4
. -
:
-^"
|.
~
'* T -: TJT-
3.
*
(AEFXf). FX: iv .
|
iv .. ..: ,
|
.(: .
[s. ],FX: . .
i
, ).
!
2* l^WttiC* (12,1313,4) 459
Sliei)alJeam ^te^inm^^^eit Xt>l* StBia ^ontg. cffcit trcit mit SeroBeam^
XU.
I
erberbet trarb} benn c0 n?ar in Suba
@uteS.
13 5lifo trarb Oiei)a6eam, ber ^5nig,
fcefrftiget in Serufatem unb regierte.
(Sin unb bierjtg Sa^jre alt trar Oie^a*
beam, ba er knig tnarb, unb regierte
fieBenge^n Sa^re gu Serufalem, in ber
(Stabt, bie ber ^err ertijlet :^atte au^
aUm @tmmen 3fraei0, ba er feinen
Flamen bai^in fieete. <Seine 3)iutter
14i;ieg 0laema, eine 5immonitin. *llnb
er :^anbeite bel, unb fc^itfte fein erg
,bag er ben errn fuc^te.
1 5 2)ie efiten aber 9lei>abeam^ beibe
bie erjien unb bie legten, finb gefc^rie-
Un in ben ef(^ic^ten @emaia be
$ro^^eten unb 3bbo beg saauer,
unb aufgejei^net} baju bie Jlriege Die*
^abeam unb SerobeamS i^r ^ebenlang.
16* Unb le^abeam entfc^ief mit feinen
SStern unb n^arb begraben in ber tabt
iDai)ib8. Unb fein o^n 5ibia trarb
^rUQ an feiner @tatt.
XIII Sm ac^tsc^nten 3a:^r beS ^*
nig0 Serobeam trarb 5ibia ,^5nig in
2 3uba, *unb regierte brei Sa^re ju 3e*
rufaiem. Seine 3?Zutter i^it^ 3)ii^aia,
eine i^o^ter UrieiS on ibea. Unb e
er^ob
|1
ein treit gtinf^en Qibia unb
3 3erobeam. *Unb 5ibia rjtete ju
bem Streit mit i)ier ^unbert taufenb
junger 2Dnnfft, jiarfe Seute ^um
Jitriege} Serobeam aber rjiete
fi^
mit
ii;m ju ftreiten mit ^unbert taufenb
Junger 2)^nnfft,
jtarfe Ji^eute.
4 Unb Qlbia mte au] oben
auf ben 33erg 3finaraim, teer liegt
auf bem ebirge S^^^raim, unb
f^r:
15. A.A:eefcf)te.
16. U.L:aij
feine (Statt.
12. audjinSufea. B.dW.vE: ba er il^n n. iiig
{jum arau) erbcrcte. dW: an Suba.
13. dW.vE:
f.
^. ba^in ju iegen.
14. befdjiffte. B: t^at S3fe tor. dW.vE.A:
SSofeS. B.A: bereitete. dW: rictjteie. vE: i)atk n.
feft barauf gerichtet.
15. in ben uerieicbnuugen. Unb bie ... toiireten
iht 8. dW:
ef^iedjtguer^eicfiniffen. vE: ba cv bie
ef^ie^ter Vfrjei^net. dW.vE: e wax Stieit
18/24,
IBg.14,21
6,50.
ira Domini nee deleli sunt penitus,
EfhSK.Gn.
siquidem et in Juda iuventa sunt
opera bona.
Conforlatus est ergo rex Roboam 13
in Jerusalem atque regnavit. Qua-
draginta aulem et uuius anni erat,
cum regnare coepisset, et decem et
Septem annis regnavit in Jerusalem,
urbe, quam elegit Dominus ut con-
firmaret nomen suum ibi de cunclis
Iribubus Israel. Nomen autem ma-
Iris ejus Naama Ammanitis.
*
Fecit 14
aulem malum et non praeparavit cor
suum ut quaereret Dominum.
Opera vero Roboam, prima et no- 15
vissima, scripta sunt in libris Semejae
prophetae et Addo Videnlis, et dili-
genter exposita. Pugnaveruntque ad-
versum se Roboam et Jeroboam cun-
ctis diebus. *Et dormivit Roboam 16
cum palribus suis sepultusque est in
V.5;
9,23.
11,22.
civitate David. Et regnavit Abia filius
ejus pro eo.
Anno octavo decime re
.
iRg.15.
gis Jeroboam regnavit Abia super
Judam. *Tribus annis regnavit in
2
Jerusalem, nomenque matris ejus
11,20.
Miehaja, filia Uriel de Gabaa. Et erat
bellum inter Abiam et Jeroboam.
*
Cumque iniisset Abia cerlamen et
3
baberet bellicosissimos viros et ele-
ctorum quadringenta millia, Jero-
boam inslruxit econlra aciem oclin-
genta millia virorum, qui et ipsi
electi erant et ad bella fortissimi.
Stelit ergo Abia super montem
4
jos.18,22.
Semeron, qui erat in Ephraim, et ait:
3. S: quadraginta ... octoginta.
S^ifc^en
... bie gon^e Seit (atfe Xa^t).
1. aBie^a^?. 9,31. (Unb
fo ferner.)
2. dW.vE.A:iarir.(^rieg). B:eniflanbe{n.t?r.
3. dW: ti)at ben Eingriff
m. einem J^eere fireit^arcr
Silanner ... augertefener Si'launf^aft ... fieiiete fic^
gegen il^n in ^lad^torbnung. \E:
fing b. ^ricg
an ... tapferer Krieger ...
fl. g. i^tn eine @. ciii].
4. B: ijon bem 53. 3- ^erab? vE: fieiite oben
auf...
dW: jiieg auf...
460 (13,5--12.) Chronicorum II.
.
AMa reoD Judae,
'A'AOvaatfy
,
^.
^
'-
'
^^ };
6
,6
^^ /^
, ^
^
&
f
j
aal
' nal
' ,
,

/, \
& \/
.
^'
^ ,
^
, ,
;
6
.
*^
,
,
, ,
**
, -
&, &
&,
'
^
,
.
*- -'
}
)
. : ). ^\:
&(&'.^]
:
&).
(pro ).
6.
*: //, (
/:/. ^). : ;>. .
7. : ()
.'. (
AEFX) 2.
8. : .
*:
. {. \^).
9. FXf (. )
& .;
; ; .
*:
( )
2).
10.JB: *(...
f
(a. )...,.
1
1
. : , ^.
VT
^
< -; 1" :
: ^ :
^
> -
: j
'
: jt ;
- -
AT
": "^ >.
: - -r : st : -
D3?3'T^ h^^ : nbn n^'in VDnbi
ib
^
JT : TiT

-
-
17 j :
<^ : j
V :
-
A
I V j
"^
: V
v. : i .
D'^:D^5 vb3?
nnpi^i
n^yi^^-bs?
7
^ -:
TT j : IT

-
IT
-J
-
-b? ^r4)s:r^.i b?'i[bn
^?n b^^pn
<T :
- : : jt : - t
:Dn'^Dsb i^^bi nhb-Ti")^

: ^ >-::
: jv
-
jt
-
:
nisn
^33
nin^ nDbi^n
-
: .

J" : - : :
^
vj. : -
''b^s? dr/23?i ;i^n
. -: TT j- :
: j
< -:
J 1" ^T : TIT w ^
>
: ; J

;
.
:
-

b^Dnb Db ]: '^ibn'i i'^ri^
-:
< ~ }-"
: r : ' ^. -: r
iT ^ibnb Nsn-bs niki^^n '^^^rs
" ~.
-
T-; IT J"
~
:
^?
h^^^
nps-n nss
^T : ; j
: '
<- :
nin^ ]DD^5'^ ;%"i'bi< ^^bb ]T:b
'^
'^
D'^bnb'i ^inDDTr
^b^
)rnb^^
:nDiibr):3 a^ibir
'
'^Dn hin^b
IT
: - :
: 1- : ' -: r
j : \-
32-22 nibi? nirr^b d^idp^^iu
vj
-
VI- j r j ':
-
V V-: j-
- V I >: vjv
nniro^) ninran 'inbtDn-bs!' anb
-
:
-
' JT : .. -
-
V V
nn^2 ' ni'nb h^hhD'i

vjv

: " :

-
JT : . : : --S j : "
: J: :

:
c
~
: " '
VT-: : S'
'"

5. ber 5fr. :
2)1^ i^ir . erfenncn. dW: 3jl
. 5U iiffcn.
: mit einem @. dW.vE.A: bur^
einen.
6. : f)at |aufgemalt .
f.
empret itiber
f.
.
dW: erijob
f.
u. em^jrete (.
vE: iei^nte
f.
auf.
7. B: erfammeit.
dW.vE.A: (vcr)fammeitcn.
0ii(^igtt)urbic}e. dW: fdjlec^ie, \. Seute.
:.,[.
dW.vE: u.tberfe^tenf^.
:
urbcn berlegen. B:javten. dW:evfl9i^"
^
2, Q^tonica. (13,5-12.) 461
51'
^ttt an SetcBcam unb ^an^ Sftacl,
XIII.
^oret mir ju, SeroBeam unb ganj Sfracl!
*Stffet ii;r ,bog ber ^err, ber ott
Sfracig,
^at baS ^1596 ju Sfraet
iDatiib gegctcn ,i^m unb feinen
6 ^ncn einen Satgbunb? *5iSer Sero-
vteam, ber @o^n 9ie6atg, ber Stntajt
(SalomoS, iDauib^ 6ot;ne3, n^arf
auf
unb trarb feinem ^errn abtrnnig,
7*unb i)a^m ftci^ ju t:^m gefl9en lofc
Scute unb Jtlnber 33eital3, unb ^aBen
gejirft nnber Ole:i)a6eam, ben
(SatomoS; benn 9fie:^a6eam trar Jung
unb eineg fciben J^erjenS, bog er
ft
8Dor t^nen toe^rete. *0iun benfet
t^r eu u fe^en n)iber baS Olei beS
!&errn unter ben binnen i)aib0, h?cii
euer ein groer ^aufe ijl, unb i)aht qoU
bene ^lBer, bie 3ero6eam
fr
5t*
9 tcr gemt :^at. *abt ii;r nit bie
$riefter beg ^crrn, bie inber 5iarong,
unb bie Set>iten ausgeflogen unb ^abt
eu eigene ^riejler gemt, trie bie
235ifer in Sanben? 2er ba fommt feine
*anb ju fllen mit einem jungen Darren
unb fieBen Sibbern, ber lirb ^riefter
lOberer, bie nit tter finb. *Wu ung
ober ifl ber ^ert, unfer Ott, ben njir
^erlaffen, unb bie 5i}riefier, bie bem
i^errn bienen, bie inber Qlorong, unb
11 bie Seiten in i^rem
efft,
*unb on=
jnben bem errn oUe SWorgen 33ronb*
o^fer unb aUe 5l6enbe, boju bo gute
0lun3erf unb bereitete S3rote auf bem
reinen
3:if,
unb ber golbene !t^euter
mit feinen Som^jen, bog fie oUe ^benbe
angejnbet trerben. 2)enn iioir behalten
bie 4^t beg errn, unfern otteS, i^r
12 ober "^obt i^n
erioffen. *(Sie^e, mitun
iji on ber @:pi|e Ott unb feine $riejler,
I
4. U.L: ganjee
3fr.
5. A.A:
unertcfentii^en 33unb.
11. U.L: alle Slbenb ... bereiteJr. ... golb.
11,14.
Audi, Jeroboam et omnis Israel!
*Num ignoralis, quod Dominus Deus 5
Israel dederit regnum David super
Israel in sempiternum, ipsi et fils
iRg!u}il
i'ju in pactum salis? *Et surrexit 6
Jeroboam fiiius Nabat, servus Salo-
^
monis filii David, et rebellavit contra
dominum suum, *congregatique sunt 7
jud.l'"'
'^d 6um viri vanissimi et filii Belial,
et praevaluerunt contra Roboam fi-
lium Salomonis; porro Roboam erat
rudis et corde pavido, nee poluit
resistere eis. *Nunc ergo vos dici- 8
ich.29,23.
^isj quod resistere possitis regno Do-
mini, quod pojssidet per filios David,
habetisque grandem populi multilu-
iRg.t2,28.
Einern atque vitulos aureos, quos
fecit vobis Jeroboam in deos. *Et 9
ejecistis sacerdotes Domini, filios
Aaron, atque Levitas, et fecislis vobis
sacerdotes, sicut omnes populi ter-
rarum; quicumque venerit et inilia-
iRg.13,33,
Ygj.jj manum suam in tauro de bo-
bus et in arietibus septem, fit sa-
Dt.32,21.
cerfios eorum, qui non sunt dii.
i5,2^.Pi.46,
*
j^Qgjgj. aujgj^i Dominus Deus est, 10
quem non relinquimus, sacerdotes-
que ministrant Domino de fils Aaron,
et Levitae sunt in ordine suo; *ho-ll
2,4.Nra.28,6,jQpyygjj^
quoque oiFerunt Domino per
singulos dies mane et vespere, et
tbymiama juxta legis praecepta con
Lev.24,4ss.
factum
,
cl propouuntur panes in
mensa mundissima, estque apud nos
^*2yf/"^'^'candelabrum aureum et lucernae
ejus, ut accendantur semper ad ve-
speram. Nos quippecustodimus prae-
cepta Domini Dei noslri, quem vos
reliquislis. *Ergo in exercilu noslro 12
Dt-20,9.
^jyj
Dgyg
ggj.
gj.
sacerdotes ejus,
jag^aften. vE; fur^tfamen. dW; unb tibeifanb
i^iien n. vE: itjiberfc^te |.
8. : euc^ gu erjlarfen. vE:
wibevfe^en. dW:
Jiberjle^en. dW.vE: eine gr. SDZengc.
9. cud) <pr. B:
f.
. ftien \ Iaf[cn? dW: einen
j. (Stier ... hta.a)ti jum (Sinn)eii)unc|govfei, b. iwarb
^r. ber 9ii^t*@iier. vE; eurer Slftergtterl A:
f.
J^nb einiueii}etmit ...
10. ^Ibet wttfer ift . bct ^err. dW.vE: Irir
l^aben Se^oa ju unf. . B: ftnb on bem efc^.
vE:
im Slmie. A: in i^rer Drbnung.
11. B: 01. on iol^irieci^enben (S^^ecereieii. dW.
vE: n)oi)irie^enbeg. dW: u. [t^un] c^aubroteauf
ben %. on reinem oibe ... gum brennen 51b. fr
Slb. vE: bap er Brenne jeben 5. : Italien bie
SSac^t. dW.vE: beobachten, n?a ju beob. (iii) fr
(gegen)...
462 (13,13-22.) Chroiiieoruiii II.
XIII.
AMa reac Jfudae, Jferoheami ohiius.
neu
.
'
^
-
,
&
*3
-
,
&
&,
**
,
&
.
',
^^
.
,
.
^^
^
,
-
.
*^
'
6 -
,
'
, .
^^
& ' Ty ^'
,
,
- -
.
^^
^ -
,
& ^
\
,
&.
"^^
.,
' -

^^
\
,
\ ^.
'^'^
-
12.
Bf
(a. .) ...
''
' . ^:
sine
{
^). : '-
. (EFX: &&sine ).
13. (pr. loco): &. 14. : 6
(: 6 .).
^*
. . (A^Bf).
15. FX: * ^, . i/. OTf -
, .: . 17. : .
16. : .^.
19.Bf
(.7.). A^Xri^rct
{^). ^ (pro &. *) /.
20.
?)(pro 2). 21.
^
: -
. : . &.
-:
r
-
: :
^^^
^3sb tiNn^i rr^nniit)
:
j
: :
- ". -:
r
"
: j :
- - -: |-
xj-: r
- '
: j
^
: - *
:

:
-
: j
^
-
: -:
r
1<- :
IT :^ : j
- :
VT
-: y : '
: * : :
J : : 1" : ,- \
/ : :
,'.'-
:
^ibsDi^i nun ns/O i52::>i ^\
< '~ AT

JT
-
\
~
}7
'
-i
^ J
..
" -: : -;
;:?^ bii"ii^-^Dn ^liiDSi^i :^'^ns
^>8
^j : " : * :
- >
-: : j :
j
; :
. iv
-
a
-
^ nb^'i
&3?* ^< h^n^
... <:
:
-
:
j-; |- "^
',
~'
: :
.. .
2?- ^3;- nDti^-rs^n
- : :

: : : . :
:
-
S
~
: :
IT- VT :
j
:
-
AT
-; -

VT
- -: j"
-
: .
-
d'^Mi)
dnt::? nbi^'i nnto
3?^"1^5
I : y :

r^nn^i n'^di'i^i nb^i ^3^7 nn^^i
2;^
AT : VT
: -: j
: .
:
V. 14. ':s ^-^n^
V. 19.
'p
"p'nsiJ
12. bie J^aattOmmctctt...firmbiiifc. B: iicilfiills
C|cnbcnXr.,t>a^ fie itj.cuc^erfiingen. dW:Srmiif. ...
S. ju blafen. vE: Xx. bf viegti-m^.
13. B:
fhrte
ben ^. i)erum. dVV: Iie e. .
]^cvumgc:^en,in ii;renSlcfcn ju fommcn, u. [o j^anbm
jie orne or 3.
14. tr. tpifccr fie. dW: jt^ umfa^.
^
2^&^tonicai (13,1322.) 463
cmtiiung bev MinUt Sftael tior bcn ^tnbettt 'Svi^a u, Scto6cttm S:ob
XIII.
unb bie 3!rom^etcn gu tron^eten, ba
man tiber eu^ tromipcte. S^r ^Inbcr
Sfrael, ftreitet nt^t tiber ben errn,
eurer SSter ott, benn e Vtrb eu(i^
gelingen!
13 QlBer SeroBeam ma^te einen hinter
^ait um'^er, ba er on 'hinten an fle
fme, ba^ fle or Suba h?aren unb ber
14inter'^att t;inter ijnen. *) nun
3uba umitanbte, flel^e, ba h?ar toorne
unb fluten treit.. f$r{een fle jum
terrn unb bie ^riefter tromljjeteten mit
l^rom^eten, *unb iebermann in Suba
tiJnete. Unb ba Jebermann in 3uba t=
nete, !|3iagte (Bett SeroBeam unb ba
16 ganje Sfraei or Qibia unb 3uba. *linb
bie ^inber Sfraei flogen or 3uba, unb
17 Ott Qal
fle
in i^re ^anbe, *ba 5lbia
mit feinem 35oIf eine groe (Sc^^iac^t an
i^nen t^at, unb fielen au8 Sfraei (Sr*
fdjiagene
fnf
"^unbert taufenb Junger
18 2)iannf(i^aft. *5iifo n?urben bie ^inbcr
Sfraet gebemt^^iget ju ber Seit, ater
bie ^inber Suba n^urben getrofl, benn
fie verlieen
|{ auf ben .errn, i^rer
19 3Ster ott. *Unb Qltiia jagte Sero-
Beam unb getrann i^m @tbte at,
SBet^ dl jnit i^ren l5tern, Sefana mit
i^ren 5;tern, unb (S^^ron mit i^rcn
20 5^c&tern, *ba Scro'beam frber
gu Grften fam, teii ^bia lebte. Unb
ber ^err ^UqU ii>n, ba er parb.
21 nun 5lbia gefirfet tvar, na^m er
ier^e^n 5Beiber unb jeugete jivei unb
jtvanjig ij^ne unb feen 5:iJter.
22 $ aber me'^r on 561 ju fagen
ifl, unb feine 2ege unb
fein il^un, baS
12. 14. U.L: Drommeten u.
f.
.
19. tJ.L: (jetvann i^m @tbte an.
20. U.L:
frber (A.A:
ferner).
15. f<i>iug. B: bie iWanner 3. matten ein Selb*
gefc^rei. dW.vE: eri^oben ein ^rie^gef^r.
17. dW.\E: xia)UU e. gr. S^ieberlage unier
ifjrten an.
18. B: flrften
|,
benn
f.
l^atten
|auf... ge*
fi^t. dW: ttjurben ,toeii
f.
jiu^ten. vE:
to. arf.
Nm.10,9.
qyj
clangunt tubis et resonant contra
(Act.5,39.23,vos.
Fil IsFacl, Holite pugnnre con-
^
Ira Dominum Deum patrum veslro-
Nm.14,41.
Y^^^ qyjg jjQjj vobis expedit.
^"'zoji'^^^'
moliebalur insidias.
Haec illo loquente Jeroboam re-13
Cumque ex
adverso hoslium staret, ignorantem
Judam suo ambiebat exercilu. *Re-14
spiciensque Judas vidit instare bel-
2Sm.io,9{
jyj^ gj adverso et post tergum. Et
^,12.
clamavit ad Dominum, ac sacerdotes
tubis canere coeperunt, *omnesquel5
viri Juda vociferati sunt. Et ecce,
ism.4,3.
jjjjg clamantibus perterruit Deus Je-
roboam et omnem Israel, qui stabat
ex adverso Abia et Juda.
*
Fuge-
16
runtque filii Israel Judam, et tradi-
dit eo!5 Deus in manu eorum. *Per- 17
cussit ergo eos Abia et populus ejus
plaga magna, et corruerunt vulnerati
ex Israel quingenta millia virorum for-
^'^'VJ^i'^^Hium.
*Humiliatique sunt filii Israelis
in tempore illo, et vehemenlissime
confortati filii Juda, eo quod speras-
sent in Domino Deo patrum suorum.
*Persecutus est autem Abia fugien- 19
tem Jeroboam, et cepit civitates ejus,
Bethel et filias ejus, et Jesana cum
filiabus suis, Ephron quoque et filias
ejus;
*
nee valuit ultra resistere 20
Jeroboam in diebus Abia. Quem
ism.25,38.
p^cussit Dominus, et morluus est.
Igilur Abia conforlato imperio suo 21
accepit uxores quatuordecim, pro-
creavilque viginti duos filios et se-
decim filias.
*'
Reliqua autem sermonum Abia, 22
iRg.15,3.
viarumque et operum ejus, scripta
17. S: quioquaginta.
19. vE: ycrfcigte. dW.vE: na^m ii)m (bie) t.
(toeg).
20. dW.vE.A:
[.
21. nb 21. warb ftavt nb ... dW.vE: Befeigte
fitrh
22. (3Bie 9, 29.)
B.vE: u.
f.
Sieben. dW:
f.
Zl}atm .
f.
ef(i)i^ten.
464 (13,2314,9.) Chronicorum II.
XIII.
AMae mors Asa reac Judae
\
^.
23
-j)
^^^
&^,
^,
iOaxfJccv /' -
'u4aa .
'^4,
[.
XIV
J^cu \
tv&eg & .
^
-
,
^ ^
^
^ ^
^
.
^
\
, ^
-, yrj' \
,
,
.
^
^<^'
,
]
\
,
^
,
-
,
&
.
'^
^^
,
-
,

.
^
&
.
, .
^ ^
,
^
23. : .
.-^
(^.
):^.
:^5'3. 2. FX:
.3. ^: .
{}. {/.vq. . &. *^
). ..\ {..).
4.B*Twr.
5. : y.vQ, . 6. :
{ . ^AEFX) ... . &. *:
').
. : ! ... .
^*
(iilt.) (-
Bf):
.{.
2). 8. EFX: ^2| (a. &.) .
^^^
: riip
^^^
^^^n^ins
23
-
: -
r f
-
1- : :

:
VT : AT : - : jt '
i i
-
r jv v^ ^*:
TT-: j
-
TT
-<

-vj- IT

^T

:
- - :- -
: KT-
-
j : :

- - -; IT
.
v^
:-
.
* ~
~
:ni2^m nninn nito3?bi an^ninii
IT : - : v-T .
~ j
~:
r :

i
-:
V
-
: j-T
-
-
, : - - tj : - -
|- :
: .J- :
: < 1" :
^
jt ' :
7 (
i
-
y
..
I V

J-T
-
j IV

JV : * r
-.
-
j- :
"^
:
^T
- :

*'3
iiD^'iib
V^n
^is^i:? b^n^in'i
: - * : jt :

: -
r :
--
\. : -
.

^ -jr~
^^' nrj: m^ b^n ^bsb
^
^
"
JT j -
h'^
'^
-I'
'~
I
:

J
-
J :

,-

: J : <" :
:b^n
'^iin.n nb^-b3
^b^i D^^Dta^i)
^

IT

j

V V. -.' :

J : V :
- -; '
. j.
AT VT
;-
. IT

IT
- VT- i
: )" :
^iDnr*'!
. 7. i<U33
Vj5)
22. : in ber cfc^ic^igbcfc^veibung. dW: *.
leguncr. \: iflrung.
23. dW.vE: i^atte t. . W'i^m (0lu:^e). A: ru*
t;etc.
1. B.dW.vE:tra6 gut unb r.toar infeenSiugen...
A: II. n)oi)Iqcfai[{g.
;
2. dW.vE: fd;ape {nh). vE: $iit. bev fr. 0
2^@1^tontca (13,23-14,9.) 465
StDta'Sob. 5lffa'ftiire0ttt9rei(5
cra$ ber 9Jlo$r. XIII.
ijt gefirie'bcit in ber i^iflorie beS 5*
23 )(>i)dcn S'obo. *t)Unb Qi6ia entfd)Uef mit
feinen 33tern, nnb fte
begruben ii)n in
ber tabt 3)a^ibg. Unb
^iffa, fein 6,
njarb ntg an feiner tatt; ju be
Seiten n?ar ba0 !(^anb fiitte ge^n Sa^re.
XIV. Unb
^ffa
t^at, m^ re*t icar
unb bem errn, feinem @ott, ?^ ge=
2 fiei. *Unb t^at hjeg bie fremben QlUre
unb bie -^^en, unb gerbrac^ bie @u=
3ien unb ^ie6 bie i^aine ah, *unb lief
3uba fagcn, ba fie ben i^errn, ben ott
i^rer 93ter, futen unb trten
4 bem efe^
unb ebot. *Unb er t^at
njcg an^ aen Stbten 3uba bie i3^en
unb bie i^en; benn ba ^nigrei^
5 h?ar jliie i)or i^m. *Unb er bauete
fepe
tbte in 3uba, njeil ba li^anb fiiile
unb fein Streit ivibcr i^n n^ar in ben*
feiben Sa'^ren^ benn ber err gab i^m
6 0iui)e. *Unb er f^ra^ ju 3uba: Saffet
uns biefe (Stbte bauen unb SDiauern bar*
um i;erf^ren, unb it^rme, il^ren unb
Spiegel, h^eil ba0 Sanb t)or un tjl;
benn n?ir i^aben ben ^errn, unfern ott,
gefugt, unb er ^at un Olu^e gegeben
um^er.
Qllfo baueten
fie, unb ging
giIi i?on flatten.
7 Unb
5lf[a
^atte eine ^eereSfraft, bie
<ib unb
@i)ie trugen, 3uba brei
l^unbert taufenb, unb 33eniamin, bie
iIbe trugen unb mit ben^ogen fonn*
ten, gtei :^unbert unb
tJtg taufenb,
8 unb biefe tuaren atte ftarie Reiben.
*
@
gog aber njiber fie au @era^ ber SD^oljr
mit einer eerefraft, taufenb mal tau=
fenb, baju brei ^unbert ffiagen, unb
9famen U^ gen 9J?arefa. *Unb
Qiffa
gog gegen i^n, unb fie rfieten
jum (Streit im %i)ai 2^^i)ati)a bei
22. .L: ^i^otia.
23. .L: an feine (St. ... iorb ba^Sanb.
6. U.L: ablauten ... Xprne, 2;pr u. .
7. A.A: (S^iiber ... unb ben SSogen ^i)Xf
ten (A.A: fpannten).
12,15.
(lCh.3,l.
lRg.15,11.
11,5.
13,15.
sunt diligentissime in libro Addo pro
phetae. *t)Dormivii autem Abia cum 23
palribus suis, et sepelierunt eum in
iRg.t5,8ss.
civilate David. Regnavilque Asa fi-
iius ejus pro eo, in cujus diebus
quievit terra annis decem.
Feeit autem Asa, quod bo-XIV
num et placitum erat in conspeclu
Dei sui. *Et subvertit altaria pere- 2
3i^i.Dt.7,5.
grini cultus et excelsa, et confregit
statuas lucosque succidit, *et prae 3
cepit Judae, ut quaereret Dominum
31,21.
jo3.22,Deum patrum suorum et faceret le-
*
gern et universa mandata. *Et abs- 4
lullt de cunclis urbibus Juda aras
et fana, et regnavit in pace. *Acdi- 5
ficavit quoque urbes munitas in Juda,
quia quielus erat et nuila temporibus
ejus bella surrexerant, pacem Do-
mino largiente.
*
Dixit autem Ju- 6
dae: Aedificemus civitates istas et
vallemus muris et roboremus lurri-
bus et portis et seris, donec a bellis
quieta sunt omnia, eo quod quaesieri-
mus Dominum Deum patrum nostro
rum, et dederit nobis pacem per
gyrum. Aedificaverunt igitur, et nul-
lum in exstruendo impedimenlum fuil.
Habuit aulem Asa in exercilu 7
suo portantium scuta et haslas
de Juda trecenta millia, de Ben-
17,17.25,5.
jsntiiu vero scutariorum et sagit-
tariorum ducenta octoginta miliia,
omnes isti viri fortissimi. *Egres- 8
sus est autem contra eos Zara Ae-
thiops cum exercilu suo, decies cen-
tena millia et curribus Irecentis, et
venit usque Maresa.
*
Porro Asa 9
perrexit obviam ei et inslruxit aciem
ad bellum in valle Sephata, quae est
12,3.
t)
13,23-14, 1-14 vulgo 14,1-15.
1. .: DomiDi Dei.
7. Ai.: duc. septuaginta ra.
, (A: bee auglnbif^en 2)ienile). B: ofeentoaiber?
^
dW: 5tflortcn.
3. ijanbciten. dW.vE.A:
befat.
4. B: u. bie Sonnenbiiber. dW.vE:
(Sonnen^
: faulen.
6. dW.vE:
in b. 2. unfer. B.dW: geiang
5oiJ)9lptteU'a3ii)fi. %.%. 3. J&g 2.^&t.
7. B.dW.vE: ein ^cer (tai) .u. ^cer (trug)
tragcnb. B.vE: ben ^8. fpannten. dW:
fvannenb.
8. dW.A: 5teti)to^ier. vE: uf^iter.
9. dW: j^eKeten |
in St^?rbnng. A;
)rbnung. :ft. eine . auf.
30
460 (14,10-15,5.) Chronicorum II
XIV.
Asae regis Judae res bene gestae
.
^^
Kai '^
-dsov
,
.
^
6
,
&,\ \
& & .
6 ^
,
&,
^^
\}
, &.
^"^
^
. &
, -
, .
^^
^ ,
&
in .
,
&
.
**
, ,,
,
.
XV
,
.
^
&
^
^(^ -
, ,
^ .
' -
, &
, ,
^
' &
.
^
^, .
^
10. *^ dvvatilt EFXf (ante s.posto &6
.
ult.) fi.
Il.B*ot.
.*'(2|). (pro alt. eW^r. AEFX)
.
14. (pro .).BEXf(p. .)y.a,l.
: .{.!1^-; F*).
1. J^^EX-.HoaS (7>(/ 2).
2. : (ut semper) ... . .
3. : .
Xf
(in f.) y.ai ind&iGtv iv
.
4* FXf (a. vioi ivQtO^.) .
JT :
"^
V TT :
-
" -
nti^b 2?-^5 nin*' ^^ rn"'bi*
:
-
< J : 1" :
-
-
"^
:
.. v: <T :

:
-
^
' j :
- t r
- "'^
v: : av
- i
iv
I : J :
j :-
'^ -
'^iDsb '^iisn-rii hin*' w^^i
n
r- :
-
V : l<
-
'^tiisn iiDD^i ^''
'^^sbn ^
f - \- : j : :
- -;
jT : TT
::-
:

: 1
r
' .
f
< . -
:

-:
r J :

: :
r
: 7 : :

< : J :
-
vr j :
'-
;
: J

:
IV
"^
-b3-n^
\^^ on'^br nin'^-in
"^
- .
"-:
CT :
^
-
W Jt i
V.T
-
JT
jv
<
:
-
.*:

y ;
^
-
:
:
Db^n'i '
'^bm^ nb
IT :
- - :
vbs? :\^ I7i3?-p
^' XV.
JT :

:

:r
< ^Dsb
^^ :D%nb!ii mn
2
TT
j" :
^ .. ..-
^
|. ..: -
,
m^in'^-b::)'!
^,^ '^3^?^5
ib ^^
^JT : : V.T
: /
j
-
ii23? sni^^ns b::^:? nin*^ i^^dd^i
JV : 1:1 -
<T : I
A :

-Di^i'i bb
^''^
'-

: VT j

\
: :
:
.
-
: IV : ^-: \\
:~ ~
Nbb^ nrijii
^nb^
'
% b^^'it'^b
-:^3 hinh : nnin Kbb^i nnin in
-
TT- IT
J : IV 'r
^intpn^i bi^'^t'^ '^nbiinin'^-b^' ib
v;
I: - :- " : j : : -
'C I j j
IT
IV j-
'-
V. 10. nms t|"jra t<"33
10. ^ubifiu.. B:t)eibir iflc nii)tSp]^.bcm,
ber f. itr. i^at, gegen ben, ber ieie l^at? dW: f. U.,
bem ro^en ju ^. ober bem Dl^nmdittgcn.
vE:
,ju 1^. u. 33. ober u. Di;nm. A: cB bu mit Sei
nigeu ^elfel^ oberm. 33. (13, 18).
IJ. fcbiiig.
12. B:ba Feine (Sr^oiung fr|ie\var...entfvafteU
vE: big fte |
ma)t mef;v retten konnten.
dW.vE:
aufgerieben. dW: i&eere. vE: Sager.
dW.vE.A:
93eute.
13. B: ein (S^reien om ^. dW.vE: ber @.
2.<^^tonicu. (14,10-15,5.) 467
S(fTa*
ic nftn bic SJlo^ren Slfaria'^ SBott Dom Gerrit XIV.
10 3i)iarefa.
*Unb
5iffa rief an ben Gerrit,
[einen Ott, unb
[^: err, e ifi
6ct
iir fein Unterficb, 'Reifen
unter fielen
ober ba feine
^raft ift. ilf ,err,
unfer ott! benn n?ir ijerlaffen un auf
), unb in beinern Diamen ftnb n^ir ge*
fommen ttnber biefe SD^enge. i^err, un-
fer Ott, n?iber bi^ vermag fein 3}Zenf(^
etn?a0.
11 Unb ber err n^iagte bie SKol^rcn or
12
5lffa
unb or Suba, baj fle fl:o^en.
*Unb
Qiffa, fammt bem 93oif ba Bei i^m n?ar,
iagte i^nen bi gen erar. Unb bie
3J?o^ren fielen, ba i^rcr feiner ieBen*
big hlkh] fonbern fle tvurben gef^Iagen
or bem ^^errn unb ijor feinem ^eer*
lager. Unb
fie trugen
fe^r ml 9^au6
ISbation. *Unb er
fug
aUe tbte um
erar ^er; benn bie ^5furt be errn
fam ber fie.
Unb
fie beraubten atle
<Stbte; benn c3 n?ar iei Oiaub bar*
14 innen.
*
5 fugen fie
bie ^uiUn
beg 23ie^eS, unb brten
@fe
bie
3}2enge unb ameete, unb famen trieber
gen 3crufalem.
XV.
Unb
auf ^ifarja, ben @o^n Dbcbg,
2 fam ber
eift otteS. *2)er ging ^in=
au3
^ffa
entgegen unb
fpr
gu i'^m:
5ret mir
in, ^ffa
unb gan Suba unb
^Benjamin. 3)er ^err ijl mit eu, h?ett
i^r mit i^m feib: unb trenn i^r \i)n
fuet, trirb er
fi
ron eu finben laffenj
hjerbet i^r aber ii^n eriaffen,
fo
tirb er
toeriaffen. *(S3 n?erben ober
ieie 5!age fein in
Sfraei, bag fein reter
Ott, fein $riefler, ber ba lehret, unb
4 fein
efe| fein n?irb. *Unb trenn
fie
f{
befe'&ren in ii)rer 0iot^ ju bem ^crrn,
bem Ott
Sfraei, unb hjerben ii?n
fu=
'
5en,
fo
trirb er
fi finben laffcn.
*3u
ber 3^it trirb e nit tro^t ge^en bem,
12. .L:
baf ifjr f. 12. 13. U.L: ^aub^.
2. .L: ganje Suba.
Se'^oog toat
auf ftc flefafien. B.vE.A: iplnberten.
14. beuteten. dW.vE: Seite. A:
j^erfirten
f.
b.
^af^rben. B.dW.vE.A:
fhrten teg.
^
2. dW: tarmit ... toorct.
\_ 3. B: (5 toren ... ba fie ben Ira^ren .
l^atten, ... dW: Snge 3eit ift in
3fr. ergangen
fi^iie wahren ... iei)i'enben ^r. vE:
5Biele:i.n.^arfr.
lSm.t4,fi.
lMcc.3,10.
Ebr.11,34.
20,6.
Gn.26,1.
20,21.
13
juxta Maresa.
*
Et invocavit Dorai- 10
num Deum et alt: Domine, non est
apud le ulla distanlia, utrum in pau
eis auxilieris, an in pluribus. Adjuva
nos, Domine Deus nosterl in le
eriim et in tuo nomine habentes
fiduciam venimus contra hanc mul-
liludinem. Domine, Deus noster tu
es, non praevaleat contra te homo.
Exterruit itaque Dominus Aelliio-11
pes coram Asa et Juda, fugeruntque
Aelhiopes.
*
Et persecutus est cos 12
Asa et populus qui cum eo erat us-
que Gerara. Et ruerunt Aelhiopes
usque ad internecionem, quia Do-
mino caedente contrili sunt et exer-
citu illins proelianle. Tulerunt ergo
spolia multa. *Et percusserunt ci-
vilales omnes per circuilum Gerarae,
's.'IslJlf^^/.
grandis quippe cunctos terror inva-
serat. Et diripuerunt urbes, et mul-
lam praedan^ asportaverunt. *Sedl4
et caulas ovium destruenles tulerunt
pecorum infinitam mullitudinem et
camelorum, reversique sunt in Je-
rusalem.
Nin.24,2.
Azarias autem filius Oded facto
XV
ism.10,10.
jjj gg spirilu Dei
*
egressus est in 2
occursum Asa et dixit ei: Audile
11,12.
jjjg^ ^g^
gj.
Qj^pjg jmjj^ et Benjamin!
riiosiiafil'
Dominus vobiscum, quia fuislis cum
v.4.12,5.
eo: si quaesieris cum, invenietis;
ich.28,9.
g^ autem dereliquerilis eum, derelin-
Hos.3,4.Ps.
^I^et
vos.
*
Transibunt autem multi 3
'*'^
dies in Israel absque Deo vero et
absque sacerdote doctore et absque
lege.
*
Cumque reversi fuerint in 4
anguslia sua ad Dominum^ Deum
Israel et quaesierint eum, reperient
eum.
*
In tempore illo non eritpax 5
Jer.29,13.
lKg.8,4.
v.t5.
Dt.4,29.
Zach. 8,10.
l.S:Obed.
4. Al.t (p,
sua) et clamaverint.
o^ne ...
4. :5jxefid^Qber{nil^rcr5inc3Jl)efe:^rten. vE:
fe^rten ftc .
dW.vE: in ber QScbrangnif.
5. B: Unb in benfelben Saiiren njor fein triebe
fr
ben. dW: 3n felbigen 3eiien to. f. <Bi)ni)zit
au^juge'^cn u. einjugef;en. vE: fonnte S^temanb in
S^x.
au^i u. eing.
30*
468 (15,6-15.) Chronieorum 11.
XV.
Asae regis Judae res hene gestae.
To5
'
.
^
&
e'&vog ,6t 6 &6 -
^ -.
'^
\
^
^&
^,
^
,
^
^,
^
^
,
^
-
-
, 6
.
^^
&
)
,
**
&
(^
,
-
.
*2
/^^^
^ - &
"'
^^
-
(^
^, ,
.
^*
-
,
^^
&
"
-
& ,
5.
**
hnoQ. (^
al.f). : .... .
8. (''. )
'
(FX: ', .:
). *(a. .).
Bf {^..)-
.
10. : iv .
11. : '&.,.
] ./.. W:
,,
(..
^rell.). :
.
-
.
12. ^-.&.
A2Bt(in .)(^\*).
13. ^: 6 {. ^). A^Bf (,. &.)
(AiXt).
Bf (a. .) 5 ...
*
(ult.) y.ai
14. *
: (^). *
.
15. :
(. ...
*
aiitllj/ (AFXf).
j-
-
j : < AT
-
: j -
^. : : \ t I T-: c :
:
VT
-; r : 1 : J* :
DD'^r
^-^
'^hm 3n^'^ :2
7
.
: *. :

"^
-
: :

jv
~
:
IV
:--:
(.TT J -r
V
4 :
-
TT
-
: ' :
5?^
h^-in n^i?
^i]nD^1
<-: : - j" :
-
:
'^
nnt) 'irDb
^^^^
AT : j-
.
'>- r:
-: ' JV

'^^sb nin^
)2-> unrr^i
: -;
: _- :
- :-
r]n'^-b3-rl^ ip''^ :nin^
b^^

: J ';
-
:
,
.;
''^
'
*^^
]h^:i2'^

,- : j"

-
:

:

: IT
_

'
;
*
~
'
nirT^-'iS) Dih^n3 nnb V^^tD^^o
^T :

:

:

V j
-
.- I : ^ :
/|- I

:
isis
hirr^b ^insr^i
jN^o.>iii
j- <::-
ITT
.
j- : )t

VT
-

:
-
j
-
-: }- : '
\.
^
'
dn^^nii^ ^nb^^ nin^-n^^ tinib
. -: J' : :

^
bSn
: aDSDD-br^n^) annb"b:::i2
13
SV
-:
"^
: IT :
-
: :
"^
:
AT
"^
v T : 1"
"^
v: jT r y : _^i
bi^r^ bip^i riin^b
']2?^
:!4
. '/ : : -

: niisitn^) niiisisnn^ w^iinn^
: . : -: |- :
ni^^ntn-b^? nS^in^^-b^)
siTOb^^iiw
r-*^- ^T
:'^ ::-
Di:sn-b:3n^) ^is^itD bnnb-b^n '^s
jT :
"^
: : :
"^
;^
^
nin^ HD^i nb
:2)2* ^
-ST~
r
V. 8. nnsa < sn
. 12. ^
<"33
5. : QX. freien Bei aiien (Siniol^nern ber ?
ber. dW: V)ieie Unruhen ber . S3ctoo^ncr b. San?
be^. \E: c^ famen gr. U.
6. B: Unb e ^erfiie^ |
ein S. bem anb. dW:!
jiiep
f.
SS. an 33. dW.vE: hmmiujiQk (criirrte)
2.@1^tontc<i (15,6-^15.) 469
Stffa* Uttb 3uba* )pftt uitb ernewctcr SBunb mit bem ^nxn. XV.
bcr an^^ unb cinget)et; beim cS irerben
groe etmmel fein 6er aUt, bie
auf
6 (Erben n?o^nen.
*
3)enn m SSif tirb
bag anbere gerfc^meigen, unb eine tabt
bie anbere
}
benn ott n^irb
fie erfre(fen
'
7 mit aileriei 5ingjl. *3^r aBer fcib ge*
trofl unb ti)ut eure nbe ni^t ahl
benn euer 3Berf '^^at feinen Sol^n.
8 aBer
^ffa
^5rete biefe SKorte unb
bte ^etffagung
IDbeb, bc ^roijj^eten,
njarb er getrofl unb tf)at n^eg bie ruel
bem gaijcn Sanbe 3uba unb 33en=
jamin, unb ben tbten, bie er ge=
iuonnen i;atte
auf
bem eBirge (S^^^aim,
unb erneuerte ben ^itar be errn, ber
9 or bcr aUe be errn flanb.
*
Unb
erfammelte baS ganje 5uba unb S9en-
jamin unb bie f^rembiinge Bei ii)nen
@vi)iaim, 9}?anaffe
unb (Simeonj
benn eS fielen ju i:^m Sftaei
bie
Scnge, fie faijen, ba ber ^err, fein
10 Ott, mit ii)m ti?ar. *Unb
fie i?erfam*
meiten
^
gen Serufaiem beS britten
9}?onat im funf5e:^nten Sa^r be ^^
llnigre{
^ffa,
*unb opferten beffelBen
5!ag3 bem J^errn on bem OiauB, ben
fie geBrad)t Ratten, fieBen :^unbert Dc^fen
12 unb fieBen taufenb (S^afe. *Unb fie
traten in ben 33unb, baj fie fugten ben
^errn, i^rer 3Ster ott, ijon ganzem
. IS^erjen unb ijon ganjer Seeiej *unb
mx niajt trrbe ben i^errn, ben ott
"
Sfrael, fuen, foEte jlerBen, Beibe fiein
14 unb gro, Beibe SJiann unb 2eiB. *Unb
fie f^turen bem ^i&errn mit lauter @tim=
me, mit %'omn, mit i^rom^eten unb =
ISfaunen. *Unb baS ganje 3uba n^ar
fri
Ber bem (Sibe: benn
fie Ratten
gefd^tvoren ijon ganzem ^erjen, unb
fie
futen i^n ijon ganzem Sitten} unb er
lie
fl
i)on i^en flnben, unb ber *^err
8. U.L: jiunb. 10. U.L: SKonben.
14. U.L: Drommeten.
6
.3,.
v.l.
IRk.15,12.
8
8,12.
9
egredienli et ingredienti, sed ter-
Mt.2i,6.
pQj.gg undique in cunctis habilatori-
Lo.21,10.26.
l^us. .*Pugnabit enim gens
contra gentem, et civilas contra ci-
vitatem, quia Dominus conlurbabit
Lc.2i,i8j.28.eos
Omni angustia.
*
Vos ergo
iq^oV-isS'.
confortamini, et non dissolvanlur
manus vestrae! erit enim merces
operi vestro.
Quod cum audisset Asa, verba
sciiicet et prophotiam Azariae fiUi
Oded prophelae, confortatus est et
abstulit idola de omni terra Juda et
de Benjamin et ex urbibus quas ce-
perat montis Ephraim, et dedicavit
allare Domini, quod erat ante porli-
cum Domini. *Congregavitque uni-
11 16.30
1.
versum Judam et Benjamin et ad-
venas cum eis de Ephraim et de
Manasse et de Simeon
;
plures enim
ad cum confugerant ex Israel, viden-
tes, quod Dominus Deus illius esset
cum eo. *Cnmque venissent in Je 10
rusalem mense tertio, anno decimo
quinto regni Asa,
*
immolaverunt ll
Domino in die illa de manubiis et
1M3
praeda quam adduxerant, boves se-
plingentos et arietes septem miliia.
iRg'Sa'
*Et intravit ex more ad corroboran- 12
dum foedus, ut quaererent Dominum
Deum patrum suorum in lolo corde
Dt.i7,2M.
et in tota anima sua;
*
si quislS
autem, inquit, non quaesierit Domi-
num Deum Israel, moriatur, a mi-
nimo usque ad maximum, a viro
usque ad mulierem.
*
Juraverunt- 14
que Domino voce magna in jubilo
et in clangore tubae et in sonitu
buccinarum
*
omnes qui erant in 15
Juda cum execratione: in omni enim
corde suo juraverunt, et in tota vo-
lunlate quaesierunt eum; et invene-
i4,5ii.2o,3o.r"iit,
pracstilitque eis Dominus re-
jtem. 0. Sebrangnip.
7. dW.vE:
fefi.
B.A: firfet eu^. dW.vE.A:
laffet e. -^. . ftnfen. : trerbcn. dW.vE:
e^
toirb eud^ (fommt ber) S.
fr eure SBerfe.
8. vEi^ro^^etif^eOlebe! dW.vE: fate crSDiut:^.
dW: 8c^eufate. A: trei^^te. B: or bem ScrgcBau.
8. S:Obed.
9. dW: toaren Sieie ju t^m u6crgegangen. vE:
aBgcfaiien.
A: folgen ju i^m.
12. tt, in 35. vE: in einen 53. sufammen.
13. B.dW.vE: gelobtet ierben.
14. Br^aud^jen. dW.vE: (SuBeiO efrei.
15. B: mit i^vem g. Soi;igefai(en.
470 (15,J6-16,7.) Chronicornm II
xv.
$reac Jiudae et JBaesa reac Israelis,
&
^^
Kai
,
^] j
nal \
' ,
^^
() '.
!/^'
-
.
*^
ayia /
, .
^^
\4.
XVI
^'^ ^
-
,,
'
!/^<^

^
-
-
-
,
" .
/
'^
/
\ ,
\
'
,
',
.
^
,\
',
^
\
-.
^
,
', .^
^
6 !,
& '
^ , -
.
"^
\ )& 6
',
,
-
15. : '. '/. 16.
**
(A^Bf).
17. (pro
)
(EFX:
).
(pro )ort. *(^). \S.B* kvqI^j.
^
l,B*jBaaffci(AEFXt). : y.. '. 2.:
..
. 3.
*
(alt.) .(AFXt). :
... . 5,
*
; .:
.
5. 6.
*
... (pro
.)Uaiv.
EXf
(a.
r.
.). 1 .EX: !dv.:614.
.
JT
j
T-: r
-
: i
w
>T : | V -;
:

: )
-
-^
i<Dii nhD'^n r\iht))2 n^xa^h
TT < :
-
:
, yr
-:
r
:' -)-
: 1 : - >
-
: -
:
.
^' ^ino-Nb ntb^hnr
s-
'
" :

-
:
IT C JT
-
:
j
KT ': -r j" :Jt
. -'-
IT :


: :
\ j. :
:
)' 1
-
: -
j
: li^c^i
n^Db^/b
IT j :
-
^
n'iiDbtib iiitii ts^tibti: rhtn^. XVI.
^ -

: VI. <T :
-
^
^
<
:

: IT .-^ :
-
IT
i I V IV VT : TT j
nin*^ n^3 niniSii/O '2h';^ 3 ^^b^
VT : y
):*' :
I vj.
rib/ iirrn-bN nb5*'i Tib^sr: n^n^]

: I
I V
V. :
-
: r^
-
-:
-'n^n^i rn^i
'^ ^^ ^'^ ^d^^
... J ' j
: 1 )
J

^b ^ ^h '^nnbtb
j
'
: VJ. ; :

:
<-
'^
"
:
'
J. :
-
J : :
"bi^
-vhta'^^ pbr/2 nbr'^i
4
--:
'
"
:
~
IT
" -:-:
D^b'^nn nb-^i rhnn'^^ i^c^i Tib^/^n
'^- -: "
^
-
:
-
J j.
-
-rs
iiS'^n Vi^^tu'^
''2?-b^
'ib""i:i<

"^

: j"
^
V
'^
'. -:
;
^n D^)a b^n^^ ih-niiii li^:?
,
: j" y : ; j

:- I :
-
^
r
^
v. : :
-n^ niDsn bw^i
:^'^ rri5s)
JT : 1 : - :
".*
:

at
^ikt'^i n^iiiT^-bsTii npb Tibfein
:
-
: J-
-
j:
-: ._ : <- :
-
-
.
'
J VJ
-
AT :
-
,
: - :
IT 'JT-: T<
- j"
"t
V j
-
AT : ) V JV VT
2. l^tOttiCit* (15,1616,7.) 471
^at^a. SifTii te^ff^affen fein SeBenlaitij facftt' Swg cgctt Suba XV.
16 Qob i^nen Oiut;e xtm^cr. *5 fe|te
-2iffa
ber ig ab 9)?ac^a, feine
a)iuiter, iom ^imt, bag fie gefliftet t;atte
im ^ain 3J?i))ieeit); unb
5iffa
rottete
i^rcn SD^i^ieseti; au unb jerfile^ i^n
unb erbrannte i^n im 33 ^ibron.
17*5i6er bie ^^^ett in Sfraei
hjurben
aBget^an; bo ivar ba8 er
18
5lffa re^tf^affen
[ein Sebcniang. *Unb
er Sra^te ein, n?a8 fein 95ater ge^eiiiget
unb n3a0 er ge^^eiiiget i;atte, ing *i&au0
19otteg, @iI6er, oib unb ef^e.
*Unb
eg n?ar fein streit in baS
fnf
unb
brcif igjie Sa^ir be ^bntgrei^
^iffa.
XVI. 3nx
fe^8
unb breiigfien '^afjx
be itnigrei
5iffa
jog l^erauf QSaefa,
ber ^nig
Sfraei0, tiber Suba unb
fcauete S^oma, ba er
^ffa,
bem',Jl5nige
5uba, tr>et)retc ou* unb einjujiei^en.
2
*
QiBer
^ffa
na^m bcm
@^
im
^aufe beg errn unb im
^aufc be
^nigg @iIBer unb oib, unb fanbte
ju S3en ^abab, bem Knige ^u @t)rien,
ber gu iDamaffu tvoi^ncU, unb lieg i^m
3fagen:
*(5
ifi
ein S3unb Jtrifen mir
unb bir, gn?ifen meinem unb beinern
33ater: barum t)aU bir 6iiber unb
oib gefanbt, bag bu ben 33unb mit
33aefa, bem itnige Sfrael, fahren laffeft,
4ba er on mir aBjie'^e. *23en <abab
gc^orte bem ^5nige
^Iffa
unb fanbte
feine ^ecrfrften n^ier bie tabte
3f=
raeiS: bie fc^iugen jon, ^an unb
^6elmaim unb atle ornjibte
^
St^ali.
*
33aefa baS "^rete, iief er
ab Oiama ju bauen, unb prete
auf on
6 feinem 3erf.
*
^ber ber ^5nig
5iffa
na^m ju
f
baS ganje 5uba, unb
fie
trugen bie Steine unb ba ^^oij i)on
Oiama, bamit
33aefa bauete; unb er
bauete bamit (^tiia unb SJii^^a.
7 Bu ber ^dt tarn ^anani, ber e'^er,
in
%]\a, bem Knige 3ba, unb
f^r
iBg.15,13.
qujpjn per circuitum. *Sed et Maa-16
Cham malrem Asa regis ex auguslo
deposuit imperio, eo quod fecisset in
luco simulacrum Priapi: quod omne
contrivit et in frusla comminuens cora-
iRg.1.5,14.
l>ussit in torrenle Cedron. *Excelsal7
^^'12^3^^'
autem derelicta sunt in Israel; alta-
men cor Asa erat perfectum cunctis
5^t.
diebus ejus. *Eaqne, quae voveratlS
pater suus et ipse, intulit in domum
Domini, argentum et aurum vasorum-
que diversam supellectilem.
*
Bei- 19
iRg.15,16.
|y^ ygj.Q jjQjj fyjj usque ad trigesi-
mum quintum annum regni Asa.
Anno autem trigesimo sexto XVI
iBg.i5,i7ss.
regni ejus ascendit Baasa rex Israel
in Judam et muro circumdabat Rama,
ut nullus tule posset egredi et in-
2Rg.t2,is.
^^^^^ ^^ regno Asa. *Protlit ergo 2
Asa argentum et aurum de Ihesau-
ris domus Domini et de thesauris
regis, misitque ad Benadad regem
Syriae, qui habitabat in Damasco,
dicens:
*
Foedus inter me et te: 3
est, pater quoque mens et pater
Inus habuere concordiara: quamob-
rem niisi tibi argentum et aurum,
ut rupto foedere, quod liabes cum
Baasa rege Israel, facias eum a me
recedere.
*
Quo comperto Benadad 4
misit principes exercituum suorum ad
urbes Israel: qui percusserunt Ahion
et Dan et Abelmaim et universas ur-
bes Nephthali muratas. *Quod cum 5
audisset Baasa, desiit aedificare Rama
et intermisit opus suum.
*
Porro
Asa ' rex assumpsit Universum Ju-
dam, et tulerunt lapides de Rama et
ligna, quae aedificationi praeparave-
jos.18,24;
^at Baasa; aedificavitque ex eis Ga-
jud.ii;ii:
jjgg gj Maspha.
In tempore illo venit Hanani pro-
pheta ad Asa regem Juda et dixit
6
1!,2;
[lSm.9,9.
16. (Sgi. 1 ^n. 15, U.) roeil
fie ein (Sdbcufal
flcftiftct i). in einem
^. B.dW: j^crmaimte. vE: jcr^
|ieb in tcfe. vE.A: om S. dW: im Xaie ii.
17. Sgi. l^n. 15, 14.
18. B: 'Die get)eii. ij)ingc
f.
33atfr3.
Map, 16. 35. 1-6.
S5gi. 1 SUn. 15,
17
?2.
19.
.* quintum.
7. S: AsaiD.
3. fief)e fiabe ... beinen .
4. : ^roianf^aufer in ben tabuen . dW:
aSvraf^g^. vE: a3orrtf)e ber i.
5. B:
iief fein 2B. anfte^^en. dW.vE: ma^tc feiner
^ixUH ein @nbe. A: unteriieg
f.
2.
6. B.dW.vE:gei)aiici(:^atte).
472 (16,8-17,2.) liroiiicorum II.
XVI.
Asae mors, Josaphat reoc Jiudae,
' ^as
& ^
, &
.
-
, &,
^ &,
-
&
; ^Oti &
(
.
' '
.
^^\
&&
^
,
-
&
&
.
.
^^
\ , \
,
^ '.
*2
&
, '
,
.
*^
&
,
.
^^
&\ -
) /,
, -
,
.
XVM
-
, \
,
^
,
7.
*
(alt.)
(2|). 8.
EXf (. )
et
{. ). *(2|). EFX-f (^..)
. 9.
*
(AEXf) et disting. //.,
... 12. :! ' .
. (* ) . avrs ... ^.
'
.
2| (a.
.) (^*). 13. : . .
*:
.
*
(EFX: .
).
14. :
.
Ff (. ..)
(: .
).
Vri ob^D -^3? \^^&
nin^-^3?
^^^ nm n:nnnb '^tanb^
^ ' : V
IT

: :
j
:
- 'r
: j /. : ji : : -
p-Tnnnb
'V'"1^^s"b:2S
niDDtisO i'^a^^r
>-::
f : < : :

ni<T-b2? nbsDD vbi^^ ob onnb-as?
-
: j- :

JJ
r :
: : . y
-
j
j" .. . .-
( TT-:-
-
. i-j-
:
:
* - '" ^
.
^

1 J'
- :-
^DiD.^^in i^bii ^^nm hann
n
: TT
j : :
... j. - .
: <T -:
r r :
{bi^'itrj'ii n^^in^b D'^bb^n
- <

:
~
' '
,
TT jv
:'{':-
i>bn nb5>^/3b-^5> vb^'ns 'in^iDb^b
: : V.- : - :
-
: : - :
^) *1'->
tbni-iib rbs-d:^'^
: : J- 1 : :
-
:
AT -:
V.T
)- : . -
:
: : - -
: :
- - : -
^
IT
JV -: :
>
:
j'
: :
-
- 'j-
:
: vr T .. :
:
j :
^T IT

: - : :
-
a*
"*
r
'
:nNt3b
at:- v: ^tt i:
,:-
-b:3:n b^H-in"*'i :bii"i!J'^-b^
-^") %>:
: !<-
. :
~
: j"T
'
V. 8.
p'i
^n"32 ib. piDS i<":::
8. dW: fjr. SJla^t. B.vE: J^cer.
9. ber . . ... ijierin tIjrL ... ricgc. B: QC^lC^
um^cr auf bcr ganjcii (S'rbe, baf er
^
fiovf Bcweife
gegen ... dW: burlufe bie g. @. um benen beijui
jlei^cn. vE: ... bamit bic aJiut^
faffm
fijnncn. A:
!6[... u. geben Stta^ benen.
lU. dW:untt)i((ig.B:efangen:au3.dW:Stoci^.
2Q^tonica^ (16,8-17,2.) 473
^ananV^ SSort an StfTa wnb Stffa'B Sern baruBcr
5lfTa' s:ob 3ofaii$at
XVI.
lu
xi)m: iDaf bu ^ auf ben Jtnig ju
(^ criaffm ^afl unb
^afl ^ni^t
auf
ben enn, beinen ott, tcrlaffcn,
barum ifl bie Wlaajt beg ^bnigS ^u
8 i^rien bciner anb entronnen. *S}aren
bie SDioi^ren unb SiBi^er eine grofe
3J?enge mit
fe^r
inel 3Bagen unb 0lei*
tern? gab fle
ber err in beine
anb, ba bu bic^ auf i^n erliejefl.
9*i)enn be0 errn 5lugen flauen
aU^
anbe, baf
er flrfe
bie,
fo
on ganjcm
erjen an i^m flnb. ^afl t^brii^
gct:^an, barum trirjl bu on nun
10 an rieg :^aben.
*
^6er ^ilffa
n^arb
gorntg 6er ben e^er unb legte i^n
efngni^j benn er murrete mit
t^m ber biefem @t(f. Unb
5lffa
un
tcrbrcEte etie be ^olU
in
ber Seit.
11 iDie efiten aber *3ljfa,
beibe bie
erflen unb legten, fieije, bie finb gefrie*
ben im ijon ben ijnigen 3uba
unb
3fr
eis.
12 Unb
ilffa
rtiarb franf an feinen
fjfen
im neun unb breifigjien 3a^r
feines ^bnigrei3 unb feine 5tranfeit
na^m
fe^ir in,
unb fute in
fei-
ner ^ranf^eit ben ^errn nit, fonbern
13 bie Qlerjte.
*
Qilfo entfief 5iffa
mit
feinen 33tern unb fiar'b im ein unb ier*
14jig^en 3a^r feineS bnigrei. *Unb
man begrub i^n in feinem rabe, baS
er i^m f)atU laffen graben in ber
(Stabt iDatiibS, unb
fie legten i^n
auf
fein Sager, nJee man gefflet ^atte
I
mit gutem 3lutt>erf unb allerlei epe=
I
cerei Ql^ot^eferfunjl gemt, unb
mten ein
fe^r grof
eS S3rennen.
XVII.
Unb fein o^n Sofa^^at n?arb
^nig an feiner @tatt, unb n?arb m*
2tig n?iber Sfrael. *Unb er legte itriegS-
i)olf in alle fepe
6tcibte 3uba, unb fe^te
7. U.L: cntrunnen.
14. A.A: bog er |.
1. U,L: an [eine (Statt.
14,9.12.
Job.34,21.
jer.17,3.
^j
.
Q^j^ habuisU fiduciam in rege
Syriae et non in Domino Deo tuo,
idcirco evasit Syriae regis exercilus,
de manu tua.
*
Nonne Aelhiopes et 8
Libyes multo plures crant quadrigis
et equilibus et multitudine nimia,
quos, cum Domino credidisses, Ira-
didit in manu tua?
*
Oculi enim
9
%^i&,\9.
Domini contemplantur universam
pr.5,iii.
^gpram et praebent fortitudinem his,
qui corde perfeclo credunt in eum.
2Sm.24,io.
^^^\iq jgiiur egis, et propter hoc
ex praesenti tempore adversum te
bella consurgenl.
*
Iratusque Asa
10
i8,56.iRg.
adversus Videntem jussit eum milli
22,27..Jer.2u,jjj
nervuffl ; valde quippe super hoc
fiierat indignalus. Et inlerfecit de
populo in tempore illo plurimos.
Opera autem Asa, prima et novis-11
sima, scripta sunt in libro regum
Juda et Israel.
iBg.i5,23ss.
Aegrotavit etiam Asa anno tri-
12
gesimo nono regni sui dolore pe
dum vehementissimo, et nee in
intirmitate sua quaesivit Dominum,
sed magis in medicorum arte con-
Usus est.
*
Dormivitque cum pa- 13
tribus suis et mortuus est anno
quadragesimo primo regni sui. *Et 14
2g.22,20.
sepelierunt eum in sepulchro suo,
quod fderal sibi in civitate David,
posueruntque eum super lectum
suum, plenura aromatibus et un-
guentis meretriciis, quae erant pig-
2i,i9.ism.
mentariorum arte confecta, et com-
3i,i2.Jer.34,|jygggj.yjjj
supcr eum ambitione nimia.
iRg.15,24.
Regnavit autem Josaphat
XVII.
i,.
Qs ejus pro eo, et invaluit contra
Israel.
*
Conslituitque militum riu- 2
meros in cunctis urbibus Juda, quae
erant vallalae muris, praesidiaque
B: er fam in cineSut^ gegen il^n l^terber. dW: ioar
entr|ict...2)arum.
Arfe^rentr. dW.vE: bebvciic.
12, dW: erfranfte. B: Um hii jum ^o^^m ju.
IvE: fiicg febr . dW:
fo
fca er beraus franf war.
14. ein 8. ... Brien u. <Zp. ... machten ti)m ...
dW.vE:
SScgrbnif
, Oai er
|
(aug)gebaucn. B:
tntt
8iJ. u. ba3 on aKerl, attungen. dW: ..
8. S: cum in Dom.
13. Al.*prirao.
5lrt. vE: ehjrjen u. . Un^\i)m @aiben. B:
5^. gemenget. dW: bu aibeui
InfcreSrbet. B.vE: jnbeten i^m e.
f.
gr. S3ranb
an. dW: (man) brannte ... S3r.
1. B: fiarfte .
vE: mte
f.
fiar!.
2. B:cncJ^eermt ... u.legteS3efa^ung. dW.
vE.A: S3efaungen.
474 (17,313.) Chronieorum II.
XVII.
Jfosaphat reac Jfudae,
iv ^
^
. ^ 7-
'
)
, ^
,
^
-&6
^
\
&,
.
^
&
,
,\
.
^
Kai
,
tct
'.
"^
-
,
'^^
& ,
.
^
Kai -
.1 &\
\ -\
7-
& -
,
.
^
^(^, ,
-
-
.
^^
,
^.
* *
-

'
,
.
^"^

,
^ ^
.
^^
]
^^, \
.
3.EFXt(p.oiorq)^aTU(y. : . avtl. 4. (bis):
7t. ^. BFX: ; (FX* ).{
'/. *
;
^: '..
.).
5. :
>.&. 6.
|
(a.
.)
... *
(AEEXf)
7. : . . )...
.
'
...
*
(alt. et
tert.) . 2| (a! .)5 (**). 8. : -
{^,?: )..^:!/1
(77).
.^\::){-.'^).
^*
. )(A2Bt). : ))!.
*. ).
ett(a. .) . 10.
* (alt.) . ll.Ft(a.
.).
*
.
..(AEFXf). 12. : .
['lad. . 13.
^
; ..
}: -: -
: J-T : : vj. :
-ay nin^
%'^
:rnii i^b

"'
:
-
: }
- j
^
:
(. :

: TT
<~
"^

et :
I .
T- 1" : ;
; |- : . :
VT : s
* ~
r : : -
-
.'
J
i

' AT I

\r
i

^Diin iiib n^i^^^i inhb "linrDi
j :
-
: <- )- :
-
\. t
: j j
- V

: AT :
IT

:
-:
intob nbtD ibbnp nDtn^)
tt: <-t :t:
-:
bii^riDbi nnDtbi n'^'7n3?b^ b^n-pb
'^
:
-
:

: :
-
: : jt :
-
1 - .
:
jv
: IT
: )
i
.-; :
^] ^in'^DnD'i '^:^)2 nhbt:
:-: :-: :-: '
:
:
"^
-;-
^T
-: J
' -'
: ST
-:
1-
^^ iintD'^bii tV2^^ a^^b^
h)2b^ ni^n'^n siTOb'^i :D*^:)n:)n
VT: f :
-
:
-
i -:
-
n3?-b:3:ii
'^20^1
nin*^ n^iin &
j :
-
AT : j-
,

ins
I ^'^
:3>3 ^iTOb^") m^n*:
- j- j :-
IT V :
- :- :
T-; IT
j : : -
-< .
. -:
j t AT : j

: v.
-:
s
: :
"^
: I :
m ^tat) tiDDi nnD^ DStoiri'^b
j-
AT
-
.
I JV : VT :
' JT I

D^u5';n^ nito
^^ h^pb^
?
Nn'^i :m\sD
5?3tDi]
D^b^ 3?
s :
-
I
j- : K- T-: }- '
: AT ^
-
Vt : Jr -jt t :
I : : ; r : y
' .
s
-
m^Ti^ nrn ib n%n nr^i^bn^
: J
: . ^T JT
-
JT :


"^
\-
-
f -Ji : S :
- :
V. /i. p"t:2 r^ap
. 8.
' ^"51
11
12
13
^.
2* @:]^toittea (17,3-13.) 475
SofttiJ5at Sanbel iit beit SSegcn at)ib* a Schreit bem efcpu^
XVII.
5imtieuie im Sanbe Suba
imb in ben
@tbtm %i}raim0, bie fein SSater
5iffa
3 getronnen ^atte- *Unb ber *err tvar
mit Sofa^^at^ benn er tranbeitc in ben
i^origen SBegen fctnc S3ater iDaijtb,
4unb
[ ^aallm, *fonbcrn ben
Ott feineg 33ater0, unb tranbeite in
feinen eboten unb nit ben SCer*
5 fen
Sfrael.
*
Saturn fcefttigte i^m
ber ^nx baS
^,
unb gan 3uba
gaS
SofaV^at @efenfe, unb er ^
6 0iei(^ti;um unb (E^re bie 5J)?enge. *Unb
ba fein
ver mut^^ig trarb in ben Segen
be errn, t:^at er frber ab bie *^en
xinb aine au^ Suba.
7 Sm britten Sai^r feine ^nigrti^g
fanbte er feine ^^irj^en SSenljaii, DSabja,
a^arja, 0iei^aneel unb
,bag
fie ie^^ren foUten in ben 6tcibten Suba;
8*
unb mit i^nen bie Sei)iten emaja,
^let^anja, ebabja, 5lfaei, emiramot^,
Sonat^an, 5ibonia, 3^oBia unb Xol 5ibo*
nia, unb mit i^nen bie ^riejier Slifama
9 unb Soram. *Unb
fie ie^ireten in 3uba,
unb Ratten baS efepu(^ beg ^^errn
mit
,
unb jogen um^er in ailen tb-
loten Suba unb le^reten baS 25oIf. *Unb
e0 tarn bie ^^wr^t beS crrn Ber aUe
,R5nigrei^e in ben Sanben, bie um 3uba
;^er lagen,
baf fle
nit firitten liber
1 1 Sofa^i
at.
*
Unb bie P^iiijler Brten
3ofapi}at efenfe; eine Safl^ilSer} unb
bie Qirater >rten i^m fielen taufenb
unb fte6en ^unbert Sibber, unb fieben
12 taufenb unb fieben ^unbert(ie. *5iifo
aia^m S'ofai^^^at unb trarb immer gr5:=
^er, unb er bauete in Suba
ffer
ISunbitornflbte, *unb :^atte tiiei25orrat^
in ben 6tbten Suba, unb flreitbare Scan-
ner unb gett^aitige lijeute ju 3erufaiem.
6. U.L:
frbcr (A.A: ferner).
ll..L:(Silberg.
13.U.L:33orrat^g.
3. dW: in ben 3. ... ben alten. A: erficn.
5. B.dW.vE.A:
befefiigte ba6 (Oiei^) in feiner
^anb. B: . u. ^^ervii^feit.
6. dW: fein SKutl^ i)ol
| auf ben ... vE: ^en
er^ob (14,3).
7. B: man i. flite.
9. B.dW.vE: unter bem 23.
10. 2ie^a^. U, 14.
15,8.
disposuit in terra Juda et in civiia-
libus Ephraim, quas ceperat Asa pa-
ter ejus, *Et fuit Dominus cum Jo- 3
saphat; quia ambulavit in viis David
iRg.18,18.
palris sui primis, et non speravit
in aalim,
*
sed in Deo patris sui, 4
et perrexit in praeceplis ilHus et
non juxta peccala Israel.
*
Confir- 5
mavitque Dominus regnum in manu
O^mlffh.ejus,
et dedit omnis Juda munera
18^1,
Josaphat, factaeque sunt ei infinitae
diviliae et mulla gloria.
*
Cumque 6
sumpsisset cor ejus audaciam pro-
iBs.22,44.
pter vias Doniini, eliam excelsa et
lucos de Juda ahsluht.
Terlio aulem anno regni sui mi- 7
sit de prineipibus suis Benhail et
Obdiam et Zachariam et Nathanael
et Michaeam, ul docerent in civilali-
hus Juda; *et cum eis Levitas 8
Semejam et Nalhaniam et Zabadiam,
Asael quoque et Semiramolh et Jo-
nathan Adoniamque et Thobiam et
Thobadoniam, Levitas, et cum eis
Eiisama et Joram sacerdoles. *Doce- 9
hantque populum in Juda, habentes
2Rg.22,8.
ii[,ruiii j^gis Domiui, et circuibant
Dt.33,10.
Gunctas nrbes Juda atque erudiebant
iM4.Gn.33,
populum.
*
Itaquc faclus est pavor 10
^
Domini super omnia regna terrarum,
quae erant per gyrum Juda, nee
audebant bellare contra Josaphat.
2,8.2Sm.8,
*Sed et Philislhaei Josaphat munera 11
2.iRg.4,2i.
(jgfgj.gjjgj^j.
g|-
vectigal argenti; Ara-
bes quoque adducebant pecora, arie-
Ei.27,2i.
^jjjjj Septem miliia septingenta, et
hircorum totidem.
*
Crevit ergo 12
Josaphat et magniiicatus est usque
in subhme, atque aedificavit in Juda
8^4.
domos ad instar turrium, urbesque
muratas, *et muha opera paravitlS
in urbibus Juda.
Viri quoque bellatores et robusti
11. unb Steuern ilbcr ... ii^m icinoicl^, B:
fammt bem aufgelegten (Selbe? dW.A: u. (S. ^tm
() Tribut. vE: @eib aU 5ibgabe. B.dW: (an)
c^afie^. vE: (Schafe.
12. B: si?roianii(St. dW:^t.miiiBoxxat1)ti)ui
fern. vE: 33orratii^;@i.
13. B:cingvope^ eiwerbe! vE: iei SSermogen.
B: bie .^rieqmonner aber, b. ta^jfere Reiben ivaren
SU 3.
476
(17,
14-
18, 6.) Chronicornm II
XVII.
Jiosaphat reac Jiudae et Achdb reac Israelis contra Syros,
^^
Kai ovtoq
&
. '
'
"6 (',
*
*^
^
6
^
'
*6
^q^} ^
'^ 6 6 -
,
.
*^
,
-
' *xat
,
.
*^
-
6 ^
-
^
.
XVIII
,
h '^^.
^
^^^ ?'^}^
^ , &
7()^ ,
,
''
.
^
^ '' -
]
'" -
; '
,
'
6 ,
,
^
''
.
^
6 '
' & '
; ,
6 &
.
^
\ '/'
-
14.
Bf
(a. &.) 6. :
{2).
16. *:
(!^; : ).
H: ^{,\:). .: .\:-
.
Bf
(a. '.) Kai (AEFX*). 18. A^*
(A2Bt). 19.A2Bt (..) ol (^*). : ').
1. EX* . 2. *:
.: '&(eti.
infra).
3. 2: El
]
(* El). FX: 72
,. iyui. : (ut alibi). 5. *(
A2B)Vfv?
-
JT :
- -: j" r
:cibii nixts tbbto b'Ti niina 'ii2ri
' >- :
-
iJT : .
-
:
JT :
:
-
:
^
:
i

AT
- . : * -
:

ib^Dn-^^i :
b'^n nta^ bi^ u^T\Ka
ir
1
:

IT J ' 1 V
w
' )-
V 'r:
I : I
i
' '.
:
"^
- i
'
AT I : \.
-
: I V
IT
,-
-
'

A
~ '*
j : IT : r
, : -
J :
- ^- -; - :
: m^irr^-bi^s
IT :
"^
:
nin^i
"3?
DSin'^b
'^
xvm.
. : J -JT

S
:-
ib"niiT*i linnib
i^^-b^
^d3
-
:
-
! : j : : - "
-d5?bi nnb ^
li^s
-: . : _
<
: -
IT
: -
"^
. -:
r
.... -
^
.

: IV JT :
-
-
:
1)" " -: : J
J.
TT :
J
< "^
J
-
:

J
7-
IT
: - ^; : : --</:-:
-?
b^"1to'^ 'nbn-bi!^ toDtiin^
:
" : }
J:
"^
^ :
-
: y- : ^v
>-
jt
j- :
- . . :
- ... ^ .. : . .
^bDii hbs
^^^''^
d'^n m\s^/3
b^^-^
n^nb^b i^b^ tin^'W
^
: V

VT : - j
m dN^i'b^^n
'^
nb2? ^inn^in
I

-
j :
. - Jv IV
-
14. 3i)hing ... Kufern. 33. worcn Ob.
ber Xaufcttb : 21. bcr Ob. dW.vE: 3)iujierung.
16. B: bcr
|
frciiiiiig bem . ergeben i^atte.
dW.vE:
fr. bienete.
17. B: ber ^rieggl^eib. vE:
tapfere ^eib.
19. B.dW: jtnb biebem J?. bieneten, oi^nebie...
2 Q^tQtxUa* (17,14-18,6.) 477
2)ie DBerjlctt Sofap^at Sofa^^at unb 2l$a6 Bcftcunbet ectt Sflamot^ XVII.
14 Unb bieg voax bie JDrbnung unter i^rer
33ter 'iQau^, bie in 3uba ber bie tau=
fenb Dberfien tt>aren: 5ibna, ein Ober-
jier, unb mit i^m n^aren brei ^unbcrt
15 taufenb getaitige Seute;
*
neben ii>m
n?ar
3^, ber Dberfle, unb mit i:^m
taren jtvei ^unbert unb
^^ taufenb
}
16*
neben i:^m hjar ^maj, ber @o^n
@iri, ber ^^^einjiCiige beg ^errn, unb
mit i^m njaren jn?ei i^unbert taufenb ge-
17 tvaitige i^mU' *25on ben .^inbcrn ^Sen-
jamin hjar @iiaba, ein getraltiger 3ann,
unb mit t^m iraren grtiei ^unbert taufenb,
Vii mit S3ogen unb (Sc^iiben gerjtet
IStrarcnj *neben i^m trar Sofabab, unb
mit i^m n?aren ^unbert unb tJig tau-
19 fenb erntete jum eer. *i)iefe n?ar*
UUn oHe
ouf ben nig, o^ne tcaS ber
Jtnig gelegt l^atte in bie
fefien
(Stbte im gangen 3uba.
XVIII. Unb Sofaip^at f)atU groen
3icic^tium unb ^re, unb befreunbete
2
f{^
mit ^)>. *Unb gweien 3>=
ren gog er iinab gu %i^al gen (Samaria;
unb Ql^ab lieg
fr
ii}n unb frba SSoif,
bag bei i^m njar, ijieie 8c^afe unb )fen
fIten, unb er berebete i'^n, bag er l^in*
3 auf gen Otamot^ in ileab gge. *Unb
Ql^ab, ber nig Sfraelg, f^r
ju 3o=
faip^at, bem Knige Suba: iti)t mit
mir gen 9lamot^ in ileab. r
f^)r
gu i^m:
3
bin njie bu, unb mein SSoIf
tuie bein S3oIf, trir n?oUen mit bir in ben
4 Streit.
*
^ber 3ofa:|3:^at f:pr
gum
Knige Sfrael: Sieber, frage ij^nk beS
^errn ort. *Unb ber Jtbnig Sfraetg
fammelte ber $ro^^eten icr :^unbert
3) unb
f:pr
gu i^nen: 6oUen n?ir
gen 9iamot^ in iieab jie'^en in ben
(Streit, ober fott eg iaffen anfiei;en?
8ie
f:pren: 3^^ hinauf, @ott trirb
6fie
in beg ^5nigg iganO geben. *3ofai
:i3i;at aber
f?r:
3ji nit irgenb
ein $rop{)et beg ^errn i^ier, bag tvir
17. U.L:
gcrflt.
19. U.L: in ben fejlen (Stbtcn.
3. 5. U.L:
3. 5. U.L: in tmt.
' vE: :^atten ben 2)icnjl h bem ^., auper beneu. A:
I tarenbcm . jur >5anb.
^ai). 18. aSgl. l.fin.22.
1. B.dW.YE.A:verf^n>agevte.
erant in Jerusalem,
*quorum islel4
numerus per domos alque familias
singulorum. In Juda principes exer-
citus: Ednas dux, et cum eo robu-
slissirai viri trecenla millia; *postl5
hunc Johanan princeps, et cum eo
durenta octoginta millia; *postl6
istum quoque Amasias filius Zechri,
^"'^e/^.^'^'consecralus Domino, et cum eo du-
centa millia virorum forlium; *huncl7
sequebalur robuslus ad proelia Eliada,
et cum eo tenentium arcum et cly
peum ducenta millia; *post istum 18
eliam Jozabad, et cum eo centum
octoginta millia expeditorum mili-
ich.27,1.
tum. *Hi omnes erant ad manum 19
regis, exceptis aliis, quos posuerat
in urbibus muratis in universo
Juda.
14,8.
V.2.
18.2.
iRg.22.
Fuit ergo Josaphat dives
XVIII.
zi,r,/jRg.B,
Gt inclylus multum, et affinitate con-
junctus est Achab.
*
Descenditque
2
post annos ad eum in Samariam, ad
cujus adventum mactavit Achab arie-
tes et boves plurimos ipsi et populo
qui venerat cum eo, persuasilque
illi, ut ascenderet in Ramoth Galaad.
*Dixitque Achab rex Israel ad Josa- 3
phat regem Juda : Veni mecum in
Ramoth Galaad! Cui ille respondit:
^iifgX^*'
Ut ego, et tu; sicut populus tuus,
sie et populus mens; tecunique eri-
mus in hello.
*
Dixitque Josaphat
4
ism.23,2.
3tl regem Israel: Consule, obsecro,
impraesentiarum sermonem Domini.
*
Congregavit igitur rex Israel pro- 5
phetarum quadringentos viros et
dixit ad eos: In Ramoth Galaad ad
bellandum Ire debemus, an quie-
scere? At illi: Ascende, inquiunl, et
Dt.4,43.
2Sm.2,l
lKg.3,11
tradet Deus in manu regis.
*
Dixit-
que Josaphat: Numquid non est hie
prophetes Domini, ut ab illo eliam
6
14. S: princeps exerc.
3. S*sic.
2. etiia^en 3. vE: berrebete. B.dW: retjte i^n
(an).
3. aBift t)u m, m. iu\}m ...? B;
3
toiii fein.
dW.vE:3^iviebu...
478 (18,7-16.) Chronicorum II
XHnil
Jfosaphat reac Jiudae et Achab reac Msraelis contra Syros,
avrov;
"^
Kai
' .-
, ,
&,
*
. '
6 .
^
'-
'.
^
^'
& -
,
- ,
-
.
*
-
'
.
**
/
'^
'&
, &,
.
^^
6 6
^
,
, .
^^
'
,
, .
^'^
, 6
', &
;
', ,
.
^^
6 '
.
^^
^
'
7. EFX: ". : (eli. iofra) ... -
). 8. *'/().
\: . 9.
^:
.: 7()(eti. V. 11). 10. : -
...
f
(. ). 13.
* ... (pro )tto.
14. *: dcTtoQtv&)
{ ^&;
^:
.).
:)-. ^^'
&.l.EFXf
(. .) . :^)(FX: ). :
. 16. EFXf
(.
pr. untv)
:
..
j
: <-
.._ . . ... ..
AT : '

:jt

V : jt
1
1"
. ~
f-, :
: "^
: 1 :
: :
-
IT
' ur ' - - -
AT
: ! IV JT

'^

: F j.
^
.. : *
.
* :
2?
p53 D'^nti'^i d^i^s
- j- -
. ' ' ' j- : :
:
:
-
: :
-
'^
: ' : '
- m^pi^ ib to^'^i ;n^Dsb
^^
j- I V -
Av
:-
J"
:'-
KT.r:
^iy
^'\
n-^Dn nbiiis nin'^
^'NS.D D'^k'^nDn-bbi tanib^ii

''. '
:
-
:
IT
^nb2;ni
"^ '
nBs? "imh
1
i- :
-
: - : : <
:
: Tib^n 2 nin^
}
. -
J- : :
.
-
*. JT
* '
:
-
2^ )
"
^3-^"^n
if-
:
C.-
- /- -
: 'JJ : IT : st
'*
r : - :

,-
I.T : -
VT :
j
.- :
'in^bsim ^ibi?
^^^
b^ns-d>^
: - : j -;
-
at :
J V
'.
-

<
-
iv : : *. : IT

:
-: Ja
: - j -: : r:
-
: nin'^ nns^
p^ '^bi^^ ns^n-N^b
IT :
j
: V..: ' }- -j-

s"
-
:
iD^2:iDD biiiittj^-bs-nii '^n\^") ^^
i6
j : : . TV ^
I
S.V
1 1" jv -: I
-

IV
V. 8.
' '\^'^^*^^
V. 10. ^5^1!J3 x"D3
. 12. ns3"i
"2
2 Q:^tf>nica^ (18,716.) 479
Sofup^at uMH^ au
amaria Befragen btc ^top^eteit nm ben Sug cgen Slamot^^XVIII.
7on t^m fragten? *$Dcr ^nig 3fraei
[
ju 3oia^t)at: (Sg iji (Sin
3[)?ann, ba man ben ^errn ijon i^^m i
frage; ahn Bin ti)m gram, benn er
ireiffagt Ber mfein uU^, fonbern
aUen^ege
335feS:
ne^mU 9), ber
@o^n Semia. 3ofa:pi>at
f^r:
iDer
^ntg rebe aifo!
8 Unb ber 5nig Sfrael rief feiner
Kmmerer einen unb
f:^3r:
93ringe
eiienb ^er 9, ben @oW Semta.
9*
Unb ber StUiQ Sfraei unb Sofa^j^at
ber .^nig Suba fafen
ein iegier auf
feinem 6tu^I, mit .^ielbern angezogen;
fie fafen
aBer
auf
bem
^ or ber
. Xi^ux, am %i)ox ju (Samaria, unb alle
lO^ro^^eten ireiffagten toor i^nen. *Unb
3ibefia, ber @o^n (Snaena, mte i^m
eiferne Krner unb
f:pr:
o fprit
ber err: ^iemit irirfi bu bte (Bt)xn
11 jiofen, m bu fle aufrcifcejl. *Unb alle
^xo)(>i}dm treiffagten alfo unb f:^ra-
en: 2k1)t hinauf, eS txnrbbir gelingen,
ber err n?irb
fic geBen in be ljnigS
*anb.
12 Unb ber Sote, ber ^Eingegangen tar,
9) u rufen, rebete mit i^m unb
f^r:
ie^e, ber ^ro^^^eten Dieben flnb
eintrtig gut
fr
ben Jlnig} SieBer,
lag bein 2ort fein tie berer eineS,
13 unb rebe nU^. *3) aier
fvr:
<Bo ta^r ber ^err leBet, Xa^ mein ott
14fagen trirb, ba h)ill i reben. *Unb
ba er jum Knige fam,
f^r
ber M=
nig
in
i^m: 3)i,
foen
n?ir gen 0ia=
mot^ in ileab in ben 8treit jie^en, ober
foll e laffen anjle^en? (Sr
fpr:
3a, jie^et l^inauf, e trirb eu gelingen!
eS trirb eud^ in eure nbe gegeben trer*
loben. *^6er be"? 5nig
f:pr
ju i^m:
3 Beft5re bi einmal, bag bu
mir nit fagejl benn bie 2a^ri)eit, im
16 9^amen beS ^errn! *
\) er:
3
fat)e bag ganje
Sfrael jerfireuet auf
ben
Sergen tvie
fe,
bie feinen Wirten
8. .L: einem. 10. A.A: ma^tc
|.
11. .L: 3eu^. 12. U.L:
bever einen.
14. .L: in (Streit.
requiramus? *Et ait rex Israel ad 7
Josaphat: Est vir unus, a quo pos-
siimus quaerere Domini volunlalem;
sed ego odi eiira, qiiia non prophe- f
tat mihi bonum, sed malum omni
tempore: est autem Michaeas, filius
Jemla. Dixilque Josaphat: Ne lo-
quaris, rex, hoc modo!
Voeavit ergo rex Israel unum de 8
eunuchis, et dixit ei: Voca cito Mi-
chaeam filium Jemla!
*
Porro rex 9
Israel et Josaphat rex Juda uterque
sedehant in solio suo, vestiti cultu
regio; sedehant autem in area juxta
portam Samariae, omnesque prophe
tae vaticiuabantur coram eis.
*
Se- 10
decias vero filius Chanaana fecit sihi
cornua ferrea et ait: Haec dicit Do-
minus: His ventilabis Syriam, donec
conleras eam.
*
Omnesque prophe- 11
tae similiter prophetahant atque di-
cebanl: Ascende in Ramolh Galaad,
et piosperaberis, et Iradet eos Do-
minus in manu regis.
Nuncius autem, qui ierat ad vo- 12
candum Michaeam, ait illi: En
verha omnium prophelarum uno ore
bona regi annunciant; quaeso ergo
te, ut et sermo luus ab eis non dis-
sentiat loquarisque prospera. *Cuil3
respondit Michaeas: Vivit Dominus,
quia, quodcumque dixerit mihi Deus
meus, hoc loquar.
*
Venit ergo 14
ad regem. Cui rex ait: Michaea,
Ire debemus in Eamoth Galaad ad
bellandum an quiescere? Cui ille
respondit: Ascendite! cuncta enim
prospera evenient, et tradentur ho-
stes in manus vestras.
*
Dixilque 1.5
iRg.22,16.
6 Iterum atque iterum te adjuro,
Im.&fis.
utmihi non loquaris, nisi quod ve-
rum est, in nomini Domini! *All6
ille ait: Vidi Universum Israel dis-
riifStV.*
persum in montibus sicul oves abs-
Mt'.9,36.'
11. B:^aiie...
gemalt.
12. bereit eines.
14. fte toerben in ... merken.
480 (18,1727.) Chronlcorum II.
]S^^J[I
Jfosaphat reac Jfudae et Achah reac Israelis contra Syros,
.
Kai
'
, 4'
].
*7
f^^^i gji^p q
' '
&
'
;
^^
.^
\ ^
y -
.
^^
'
'^
'-
;
, ^',
^^
& \
.
' ;
^l
/^^,,^ ' -
\
-
^ .
'
}, &
,
^"^
-
,
,
^^
^
' ^
;
^'^
Kai '
^
"
rj
}
-
.
^^
-
'' -
,
^^
'
6 '-
^&
,
\ &
(/. ^ '
.
27
y^^^ -
'
'
,
.
',
.
16. A^Bf
ip.JlY^l''.)
sTOt (* *): )-
. (pro )To;ror.
.'^:
.: ort
. 18. EFXf (.
flmv) .2|(a.
y.vfj.) . 19. : (* ) iimv ; /.
21.
*:
vvijafil : . 22.
*
)
(|). 23.
^
(pro ^) -.
^
: /(^, cf. VS. 10 ;
: ).
A^Bf (p.iTot'a)
Tfj
(AI
EX*, FX: ^^). 24. :
CK . 25. *:
^('
^,
:
).
*
(sq.) . 26. \^:&
{^&). 27. AlX*(alt.)JCat dmv (A2Bt).
... .. j -:
I : V
<
-

^- ^l3?^tD pb
^
18
:
-
: J : '
.:"^-
:
.-- <: :
-
: -: : j
-
:
J
< -
AT : J : -
_;,
J....- XIX
^
y
.
ii^ss^ ^^ xrm^ vbs
nin^^i
.. .. ... -
,x
-
vr

VT
AT
:
"^
:
-
J :
.
-
J :
<- - : "
n^bi? IST nin'^i nbs^ Ti'^ii^nD
"^
' J.
(- " ' -! ^'

''
nb33-p ^in^pi^s fe^^i :n2?n23
F,-
- -:
r
: '
' JT
:
- * -
nmb
''^
nin'^-mn nns?
'
vv
J/ :
: V j
-
IT
"2 mn ^inn ntii N^inn Di'^s
V
V.
: .
' >: ) r; -i
~
J
-5
litis-bi^
^iin^b'^ri-rN^
-
I j V .

-;r :

^ib|n rr^a
'^
Tjbisn n^iss n
yni
^^ y-ni
anb ^^^']
^in^b^n :aib3n
^^^^
t:^?^:
:
V j
-
1 : r v-
^31-Nb
cibtB 3^
-^
: obs D^^/s::? ^irot n^is^^i '^s mn^
V. 21. p"T3
i
17. B.dW.vE.A:^aBci^(ju)Ht ein. gefat? j<
19. iencrfo. A: Einigen.
2* Q^^tonica. (18,1727.) 481
'SBcifTaUttg Ser falf^c etf!: 3ibefia ber @o5n ttaena'S XVIII.
l^aBen. Unb bcr err
[:
<a6ctt
blefe
feinen gerrn? (E3 fe^re ein jegit*
17^er irieber ^eim mit ^^n^^ifn.
*
[
ber Jlnig Sfracig
u Sofa^p'^at:
@agte bir , er treiffagete 6er
fein uteS, fonbern S3fe?
18 (Bt a6er f:pra^:
^arum i)ha beS
gcrrn SGort:
3
fa^e
ben ^errn fl^en
auf feinem 1), nnb atte :^immiifc^e
eer fianb ju feiner ^etett unb ju fei*
19nerinfen. *Unb ber^^err
f^r:
3Ser
tiii 5l^a6, ben Ji5nig Sfrael, 6er*
reben, baf er hinauf jie^e unb faCie ju
Oiamot^' in ileab? Unb ba biefer
fo
20 unb jener
fonfl fagte, *fam ein eifi
:^erioor unb trat ^or ben errn unb
f^r: 3
tOi ifjn berreben, ^er
21 err aSer
f^5r
^u if^m: 2omit? *r
f^r: 3
n?itt ausfahren unb
fai-
fer eift fein in aQer feiner ^rop^eten
9)iunbe. Unb er
f^r:
2)u irir^ i^n
6erreben unb n?irfi e^ uriten}
fa^re
22:^in unb t^ue alfo!
*9f?un
ftei;e, ber
t^err i)at einen
ffen eifl gegefcen in
biefer beiner ^ropl^cten Sunb, unb ber
23 ^err i)at
S35fe0
n^iber bi gerebet.
*
trat i)eru Sibefia, ber @o^n naena,
unb
fug
Wia)a auf
ben CBacfen unb
f:pr:
Dur teen 2Beg ifl ber eift
beS ^i^errn t)on mir gegangen, ba er
24bur bi rebe? *3)?
f^r:
ie^e,
bu ftiirfl e fe^^en, trenn bu in bie inncrjte
Jlammer fommfl, bag bu bi(^ ^erjiecfefl.
25*Qi6er ber ^5nig Sfraeia f^r:
3iZe:^=
met 9) unb iaft i^n Bleiben Bei
5imon, bem tabt^ogt, unb Bei
3,
26bem @o^n beS ^nig, *unb faget: <Bo
fprit ber 5nig: Seget biefen inS e-
fngni unb f^jeifet
i^n mit S3rot unb
SBaffer ber Xr6fat, Bio n?ieberfomme
27 mit ^rieben. *3}
f^)r: ^ommfi
bu mit ^rieben trieber,
fo
^at ber err
nit bur mi gerebet. Unb er
f:^3r:
^5ret, i^r 3S5Ifer aUe!
16. U.L: feine J^cnn. 18. U.L:
fiunb.
19. A.A: jenei* anbcr. 23. U.L: bur*
tebet. 26. U.L: bcg 2:rbfai3.
iRg.22,21.
Job.l,e.Ap-
16,13s.
(Joh.8,44.
lJoh.4,6.
Job.12,16.
Es.li,l4.Ez
l*,t9.
v.lO.
Mr. 14,65.
Joh. 18,22.
Act.23,2.
lBg.22,25.
;i0,3.
16,10.
que paslore. Et dixit Dominus:
Non habent isti dominos, revertatur
unusquisque in domum suam in
pace. *Et alt rex Israel ad Josa- 1
phal: Nonne dixi tibi, quod non
prophelarel iste mihi quidquam boni,
sed ea quae mala sunt?
At ille : Idcirco, ait, audite ver- 18
bum Domini: Vidi Dominum seden-
tem in solio suo, et omnem exer-
cilum coeli assistentem ei a dextris
et a sinistris. *Et dixit Dominus:
19
Quis decipiet Achab regem Israel,
ut ascendat et corruat in Ramolh
Galaad? Cumque diceret unus hoc
modo et alter alio, *processit20
Spiritus et stetit coram Donpino et
ait: Ego decipiam eum. Cui Domi-
nus: In quo, inquit, decipies? *At21
ille respondit: Egrediar et ero Spiri-
tus mendax jn ore omnium pro-
phetarum ejus. Dixitque Dominus:
Decipies et praevalebis; egredere
et fac ila!
*
Nunc igitur, ecce22
Dominus dedit spiritum mendacii in
ore omnium prophetarum tuorum,
et Dominus locutus est de te mala.
*
Accessit autem Sedecias, filius 23
Chanaana, et percussit Michaeae
maxillam et ail: Per quam viam
transivit spiritus Domini a me, ut
loqueretur tibi?
*
Dixitque Michaeas: 24
Tu ipse videbis in die illo, quando
ingressus fueris cubiculum de cubi-
culo, ut abscondaris. *Praecepil25
autem rex Israel dicens: Tollile Mi-
chaeam et ducile eum ad Amon prin-
cipem civitatis et ad Joas filium
Amelech,
*
et dicetis: Haec dicit26
rex: Mitlite hunc in carcerem et
date ei panis modicum et aquae
pauxillum, donec revertar in pace.
*
Dixitque Michaeas: Si reversus 27
fueris in pace, non est locutus Do-
minus in me. Et ait: Audite, ombes
populi!
23. S: Sedechias.
21. B.dW.vE.A:
ausgeben. ammer in bie antve (fiie'^en). dW.A: ijon ^. ju.
24. bei XogcS ... eefjett wirft. B.vE:
auS einer
(in) St,
482 (18,28-19,3.) Clironlcorum II.
^SikL^SSI
Jfosaphat reac Jfudae etAchab reac Israelis contra Syros, Achabi ohitus.
2S
Kal
^
-
cpoiT . '" .
^^ '
, aal
, .
6 yal
& .
^^
aal
,
.
^*
\
,
(, .
, .,
-
6 ^ .
^-^
,
-
.
^3
^ '
-.
'
,
-
.
^*
\ &
^^.
, ' -
2^, & .
.
.
2
j^^it
^&
6
'
,
& ;
/ '
^ '
& ^
' ,\ -
&
.
28. FXf (. )
". 29. FX: KotTciyiaXv-
'...{^().)&.
*
. 30. :
. ^Q. . . 31. EXf (.
alt.
).)6.
^2.: ...-\(..) 33.:... *(ult.)
xai (AFX-j). 34. :
.., .
1. EFX; ^. : . nvrl et
*
er .
(AFXf). 2. : '.
EXf (. ^)Kai
fircfv
...
f
(a. .) . 3.
Bf
(ab i.)
fAFX*) ...
&.(fvn, AEFX). A2B: .&
(:A^EFX).
'
-
I. jT I
)
: ) iv
'^
-s

-:- -
: j- :
-
: : -
f jv
IT
: -
. -
: . J jv

: '.
. - -:
: . >
-
:jT <
n^3b b^^^i^^
"^12^1^-0^ ^3
h^n^^
- *: "^
: 1 '.'
r:
.
rf
"^
-
TT I : V .
V - :
:-
j - j
: * . : IT
<
:
JT i~ TT I
:<-:
-
:
.
^
^h^n n3^i:i Dsnbi^
'^'^
inT5?32
:- 1.
V.
'^:^
y
:-
T-:
'
jv vT
I
r
V V j :

1
<- :
IT-: r

.- - :

bi^'iD'^ TibT-nii "Ti^i
iianb

: / JV 1

.. :
-
j
-
'AT : - j" :
-
'
}'
-1t) '^iriiiSini ^^
Tibn nsib
1

-j- '
\
-j'
.'IT 'S-:
"IT
hrinb^nb3?ni rn'^bnn'^S) nmi^ti^^
:--<--
1" : IT _
J V
-:
r
-
rr'n 'bk^'^'' Tib^^i ^ ni^^s
TT
"^
: F V j.
-
j
-
"IV n^b 3)2 T^^rri
(T~:
-
j VT : V -_ s s r
:i^^is nn'h ^
V
IT
~ f V." : TT- VAT
rn^n'^-'nb'D Dsin'^ ntn^^ XIX.
ST : f V I. TT I :
-
j -IT I

V : .; "
- "
: J

TT
iT5?b :ptDnbn btoin'^ 'nV/an-bii
: r JT IT
-:
: '
jv ~
'*
tT^b3? ^nnJin mn^ ^^Dt5b^
'
JV AT : I. VT
r . I
._
,. :
"^
-:
IT : : '

:<-

r 'AT

j : :
"nnnb niD^Dni
rnsn-in hit3^n
y)
: : t j

-:r J I
-:
"^v: IT
f
:''
y. 30. nx N"3a
V. 31. viapn
<"33
V. 33.
'1 ''^
V. 2. fctara x"53
ib. i>i5b ri'jnn
!"33
ib. nB*l 6t"33
2^ @]^rpittca. (18,28-19,3.) 483
^u3U9 ttt bcrt @trcit Sofap^at fommt baiion, 5l^a6 fltrt ^e^u bcr @($auer XVIII.
28 Qllfo sog
:^inauf ber ^nig Sfvael
unb Sofaptjat
ber ^uig 5uba gen 9=
29 mot^ in ileab. *Unb ber ^nig SfraeU
[
gu Sofaip^at: 3
iia er*
fieiben iinb in bcn treit fommen, bu
aber i^ahc bein'e Kleiber an. Unb ber
^nig Sfraei erfieibete
(,
unb fle
30 famen in ben Streit. *^i>er ber ^5nig
gu <Bt)xUn i)atU feinen oberjien 3fieitern
geboten: 3^r foUt fireiten treber
gegen fiein gegen gro, fonbern
31 gegen ben ^nig Sfraei
aUetn.
*
nun bie oBerjien Sieiter Sofa^^^at fairen,
bten fte, e ijt ber ^nig 3fraeig, unb
^ogen uminr, auf if)n u (breiten. %hn
3ofaVi)at frte, unb ber ^err
^alf
i^m,
32 unb Ott lanbte
fie
on i(}m. *iDenn
ba bie oOerften iJteiter fa^en, bag er nit
ber ,^5nig Sfrael n^ar, tranbten fle
33 i-ion i^m ab.
*
@ f^^annete aber ein
SDiann feinen 33ogen o:^ngef()r, unb
fof
ben nig Sfraei Jn?lfen
ben ^anjer
unb Menget. 3)a
f)r
er ju feinem
guijrmann : Senbe beine ^anb unb f:^re
betii ^eer, benn i Hn n?unb.
34*
Unb ber (Streit na^m u be 3!ageS.
Unb ber ^ijnig 3frael fianb auf feinem
SBagen gegen bie S^ver bi an ben^lbenb,
uni) fiarb, ba bie Sonne unterging.
XIX. SofaV^at ober, ber nig Suba,
fam trieber i)eim mit i^^i^ben gen 3eru=
2 faiem. *Unb eS ging i^m entgegen i)in'
Sci^u, ber Soi^n^anani, berSuer,
unb
fpr
um Knige 3ofapi)at: (Soflfi
bu
fo
bem ottlofen :^elfen, unb lieben,
bie ben ^errn i;affen?
Unb um begn^iilen
3 ifi ber bir ber 3orn toom errn; *aber
bo ifl maS ute an bir gefunben, baj
bu bie ^aine i)afl aufgefegt aug bem
it^anbe, unb
^aft
bein^erj geritet, ott
in fue.
29. U.L: in (Streit.
33. A.A: Rnget. 34. .L:
fiunb.
lRg.22,29ii
2Bg.9,23.
35,23.
1S,27.
16,7.1Rg.l6,
Igilur asccnderunt rex Israel et 28
Josaphat rex Juda in Ramolh Galaad.
*
Dixilque rex Israel ad Josaphat: 29
Mulabo habilum et sie ad pugnam
vadam, tu autem induere veslibus
tuis. Mulaloque rex Israel habilu
venit ad bellum. *Rex aulem Sy- 30
riae praeceperat ducibus equitatus
sui dicens: Ne pugnetis contra mi-
nimum aut contra maximum, nisi
contra solum regem Israel. *Ilaque31
cum vidissent prineipes equitatus
Josaphat, dixerunt: Rex Israel est
iste! et circumdederunt eum dimi-
-
cantes. At ilie clamavit ad Domi-
num, et auxiliatus est ei atque aver-
tit eos ab illo. *Cum enim vidissent 32
duces equilatus, quod non esset rex
Israel, reliquerunt eum. *Accidit33
aulem, ut unus e populo sagillam in
incerlum jaceret, et percuteret regem
Israel inter cervicem et scapulas.
At ilie aurigae suo ail: Converte
manum luam et educ me de acie,
quia vulneratus sum. *Et finita 34
est pugna in die illo. Porro rex
Israel stabat in curru suo contra
Syros usque ad vesperam, et mor-
luus est occidenle sole.
Reversus est autem Josaphat
XIX.
rex Juda in domum suam pacifice
in Jerusalem.
*
Cui occurrit Jehu
2
^'
filius Hanani Videns, et ait ad eum;
.39,^
praebes auxilium, et bis qui
'^^'
oderunt Dominum amicitia jungeris,
et idcirco iram quidem Domini me-
12.12.17,3.6.
rebaris;
*
sed bona opera invenla 3
iRg.14,13.
gyjjj ji^ ^^^ gQ quod absluleris lucos
de terra Juda et praeparaveris cor
tuum, ul requireres Dominum Deum
palrum luorum.
3. .* Dominum. .* patrum tuorum.
1. dW:
.vE:friebii(i^.
2. dW:io(t nmn bem Brevier betfen, u.bio^einbe
30. bctt Ob. feiner SBageit.
31. Bagcnoberftcn ... toanbtcn fteb auf il)ti^ ju ^. _.._^
^
- ,- ,
I flr. ... lenPte... B: lodte ... ab. dW.vE.A: tuanbte. Sefiova Hebefl bu? \E: iDem ottt. ijilfft bu ...
32. B.dW: feilten ... (Ijintm um). vE: f.
f.
v. liebi^bu!
t^m uivcf. 3. B; i^integget^an. dW: ireggefc^ajrt. vE.A:
34. ijieltouff. 355. B: muptc Stanb Ratten. ausgerottet.
31*
484 (19,411.) Clironieorum II.
XIX.
Fosaphati regis Wudae res pie gestae.
^
Kai
.
-
ss
,
&s6v .
^
, ,
*
' "
'
&
'
,
^ -
.
'
&
,
'

.
^
' -
\
'/
'.
^
j &
^
^^'
-
-
\
y
\ \ ,
&'
/,
.
^.
^^
'^^ 6
, '
'
,
-
,
&.
4. : fiq'hg. {Iv'JeQ. AFX).
5.
Bf
(a. .) (AFX*).
7. AH?)EFXt (a. .)
6. EX: .A^X:
{A^B; FX: ^.
8. A^X: Kai {A2B). EFX: .
1{).
9. : .FX: .\:
( ,
^
; FX: cV
).
10. : . '
.A^Bj (a. .). *:
otV (at/ict <;^; FX: *
,).
Bf
(a. .)
. ^; &( (pro
^rell.). : ... '. :'-
11. *
(bis): {2). ASf (a.
^.) 6 (AFX*). AI*
(penult.) *
(2|).
TT- 'AT I

\j I : V)-
j- - - ... ) :
TT
j..
..
Vniis ^bDirj to^^i :D?^^ni3^
^
J
V :

:i

1. -:
) :
.
: -
VT : S" :
IT
:
:
-
"^
j^-
^^ ^i^b i^b
^^ D'^or ^
-
:
IT

;- :

V..

: i-
]^
'
/ D^br nin'^-^nD ^n^^
VT :
-
:
JT :
. j .. .
-
I J-
VT / -
! : : . '-
J- :
<
'^^)^
D'^bnm a^nbsn-iti
^
n^nbi nin^ tosmnb bi^'^tn^b

- : : )- : :

: :
<
w
-:
^-
:~ :
IT

: (
'"
iv : j- :

:
-:
i-
V -: . -;
;
"^
; 1"
1
n-^s oh'^nra
'^^'
^^^
, JT
' "

IT : j :
- jv
-:
i"
^pnh rnr/b nnin-rs dib
Ij . :
^
: : jt > |" :
iibn
*
ohii bDS^^b^
< : JV :
-
:

:^

: :
vv

:
I V
b: : r : :
.
: TOkn 5<b"i ]^^:^) ns DD^n!i<-b3?l
IT :

j : 1 y -: t

:
~ !
... .. -; !
JT :
:

:
biii^ntJD'^-p ^in^^nt^ riin*^ in-^ ibbb
^
: I V :
-
: :
j-
: J :
Tibfein-nniT
bbb
h^^in^^-n^nb
^^3
) V V
- - :
"^
j : " :
"-
-
: DiD'^Dsb D^^ibn
anDii
-:- Ij
:
:
'
- ; :
:
. 10. "in
4. vE.A: ino^nte. dW.\E.A:
(fhrte)
jic jurdi.
5. (2tafct fr (itobt. B: 5@t. ju @t.
6. dW.vE:
fr
3Jl. (rietet i^r) ... B.dW.
vE: bei .
7. : ben S^rccfcn ... ber cu^ ... Ungered^tigi
fett. (A:
^?)
8. u.ber9ied)!)nbci. : ju bcn<Stre{t^nbcIn.
dW.vE: jum 3.: fie n)iebcr gen 3.
gcfommen n?arfn, dW: )0
f.
jurcf
gff. vE:
2* &^tonica* (19,4-11.) 485
3ofa)J$at Bejlcttt Sflic^icr im Sanbc unb ^Priefter su Sctufalcm XIX.
4 Qiifo
tiic6 3ofa^i)at
ju Serufalem.
Unb er
J03
txneberum au0 unter ba0
SSoif ijon S3erfe6a an 6i
auf
ba0 c-
Birgc (S^p^raim, unb Braute fie
trieber
5 5u bem crrn, i^rer SStcr Ott. *Unb
er befteUete iHi^ter im J^anbe in aUen
feften tbtcn 3uba, in einer jegli^en
6 @tabt etUci^e, *unb
fi^ra^
^u ben 3=
tern: <Se^et gu, tva i^r ti)ut; benn i^r
:^aitet ba eri(^t ben 23ienfc^en,
fonbcrn bem 'iQcxxn, unb er ift
mit
7irii ericljt. *2)arum la^t bie ^urcijt
be errn fcei eu0 fein, unb )eu
unb t'^ut e3 benn Bei bem v^errn,
unferm
Ott, iji fein Unrecht, Qlnfe^en ber
$erfon, ^nne^men beS efenfg.
8 ^eeficilete Sofap^at ju Serufaiem
au ben Seiten unb ^riefiern unb an^
ben oBerften 33tern unter Sfraei ber
baS erit be ^errn unb ber bie
en, unb lieg
fle ju ^erufatem tro^*
9nen.
*
Unb getot \i)nm unb
\:
%i)nt aifo in ber ^urt beg .errn treu*
unb mit retem bergen. *3n allen
@en, bie ju eu fommcn on euren
S3rbern, bie in i^ren (Stbten iro^nen,
Jn.fen
8iut unb SSIut,
Jtrfen efe^
unb ei)ot, ^?[ (Sitten unb Oeten,
fnt
i^r fie untcrriten,
baf flc nit
i)erfuben am ^errn unb ein 3otn ber
unb eure 33rber fomme. il^ut i^m
alfo,
fo
trerbet i^r nit
erfuen.
ll*@ie^e, ^Imarja, ber ^l^rie^er, ijl ber
Dberfie ber eu in aUm en be
errn;
fo
ijl ^ababja, ber ^
3f*
maeU, ^rfl im
Oauf^ Suba, in allen
@ be0 Knigs
}
fo
)i^r Qlmt*
leute, bie Semiten, ^ox eu. Seii) getrofl
unb t^ut eS, unb ber err irirb mit bem
Uten
fein.
10. U.L:
erfc^ulbigen. A.A: %i)i bem
olfo.
17,7.
Dt. 16,18,
lCh.-46,32.
Am.5, 15.
Dt.l,17.Ps.
Habitavit ergo Josaphat in Jeru- 4
salem. Rursumque egressus est ad
populum de Bersabee usque ad mor-
tem Ephraim, et revocavit eos ad
Dominum Deum palrum suorum.
*Constiluitque judices terrae in cun- 5
clis civilalibus Juda munitis per sin-
gula loca,
*
et praecipiens judici- 6
bus: Videle, alt, quid facialis! non
enim hominis exercelis Judicium, sed
8z,i.pr.s,i5.jQQjjjjjjj^
et quodcumque jiidicaveritis,
.9.Ex.i8,2i.in
vos redundabil.
*
Sit limor Do- 7
mini vobiscum et cum diligentia
cuncta facite! non est enim apud
Dt.32,4.job.
Dominum Deum nostrum iniquitas
i4;Dt.?M7'.uec
personarum acceplio nee cupido
sil'.e't'S.munerum.
^k^Rm'lln.
I Jerusalem quoque consliluit 8
Josaphat Levilas et sacerdotes et
principes familiarum ex Israel, ut
%V.'i9,V7;'
Judicium et causam Domini judica-
p..i<;^,5.
j,gjj|.
habilatoribus ejus.
*
Praece- 9
pilque eis dicens: Sic agetis in
iRg.8,61.
timore Domini fideliter et corde per-
Ez.44,y4.
fecto. *Omnem causam, quae vene 10
rit ad vos, fralrum vestrorum qui
habilant in urbibus suis, inier cogna-
I^V/g^/.^^lionem et cognalionem, ubicumque
quaestio est de lege, de mandato,
de ceremoniis, de juslificationibus,
ostendite eis, ut non peccent in Do-
minum et ne veniat ira super vos
et super fralres veslros. Sic ergo
agentes non peccabitis. *Amariasll
aulem sacerdos et ponlifex vesler, in
his quae a.d Deum perlinent, prae-
sidebit; porro Zabadias filius Is-
mael, qui est dux in domo^uda,
super ea opera erit quae ad regis
officium perlinent; habetisque ma-
Dt-16,18.
gisiros Levilas coram vobis. Con-
fortamini et agile diligenter, et erit
Dominus vobiscum in bonis.
11. .: cum (pro vobisc. in).
u.
f.
fe'^rten 3. jurdP. ^anbcl, ber an eucfi f. dW: c fei Bev 931. dW.vE:
9. B.dW.vE: mit ilrcue. B.vE.A: oKfornmenem bele()rct fxe.
A: ge&et if)nen SBcifung.
B:
fllt i^r
f.
. dW: veblici)em. tuavncn.
10. B:SBa fr(Stvcitf)anbel cgne^mti(^ijl, ber 11. B.vE: ^o^e^rieficr.
dWrDBer^jr. dWr^ni
... ivirb. dW: Unb njenn irgenb ein iRta)ti\lxnt Ocx beln. dW.vE: @eib
fefl
(in eurem %i)n) u. Se^cioa
euc^ fommt. vE: S5ei icbem . ber ... A: 2Sn iegl. feim. b. .
486 (20,1-11.)
Chronicorum II
XX
Jiosaphati regis Jfudae res contra ]foah cet, gestae.
XX,
Kai &
'^-
.
^
^ '
-
-
,
, .
^
^,
^
^
^(^. ^
&
,
& .
^
^
,
^
6
-
,
6 &6
iv , -
&,
,
;
^
6 - h &
.
;
8
amij
iv
^'
&
*V
^i^osg , ,
-
, &,
,&
(
)
'&, .
^^
\
,
& ,
,
'
&,
^^
1. : vlot (* ) .EFX
(pro .) 4). 2.
*

(AEFXf).
*:
(.'^). -.(: iv ).
3. EFX .'/post .
*
(AFXf).
:
{^
.'^).
4.
EXf (a. '/.)
.: . 5. (pro ). 6. :
Ttar.
(. 'AFX).
*
(all.) ...
|
(.
squvco)
)(AFX*). 7. : (*
''
(^ 6 -
&. ...
t
(a. (5) t5. 9.
EFXf (.
. )-
rcti.
10.
Bf (a.r-tot) ot. EX: .&.: -
&.
U.EX*vvv.
" : JT

-:
r j :
-
>-
- .j. -
IT

SV

: I
- -
:
^
T-
IT
: -
I :
JT /
:
/ JT

^
^'''^
^ r:p s%"i nbri
3
IS"-
-
' r V
AT r j :

.TT V 91 I :
j :
-
IT :
"^ "^ -
V. ft:
-
^n3?-b3^ S nin''^ tpnb
^'
j"T
"^ -<
AT : 1" V- : ,
:
j
-.'i

IT
:
';- : VT
:
.-

VT : s-
* :

:
:^:snn ^Dsb r-nn^ rr^nn
IT
-: ) .
. : :
j" :
iti^ti rnn^
^^_
nin^
"^^^ 6
JT
-
: - - '^v: <
-
'^]
D'^ir^n ni^bt)^ bis b^in
7 :iT : A
-
j : : -
^
v. :
r
-
: : v)
: r : :
-
J
-
^iDN^bi^i Nbn
7
: -
"^v: JT
-
J
-:
^/^
^Dsbn -
V'^^^i^
'^^^'^
v/ : - I ;t : -
-vv: : -
a" :
vT
s
' : :
"
AT V : i-
:
i<iin-nii :T/3>ib riti^b !2
9

ji : ' : ,':

ns'ni nmi bisii nnn ni^i 'iD^bi?
: jv : :
-
"n^Dsb^^ \^ '^Dsb hto^^
j ...
:
-
<-
-

:

:
-
r
^^bii^ ::?3 - n'^nn rati
^3
) vv
> y- :

: Av
-
j- - v; : r
nnn :2?^5ini rntini '^D'^rrns^
'^
-
:
-
: j- : i v."

liiinb b.N^nU'^b nnriD-vS^b "^trji^


j

: :
<- -:
]0 '^s
-^^^ 7ns) vsnn dhn
JT -r : ' 'jv "vT :

_,
. ^... .. _. ,..
V. 3.
'"y
'non
V. 10. Di<l22 '1D3>
1. Ott &. aslfern. B: benen bic auf |enfeit ber
5immcniter i^aven? vE: Simmonitern? (dW: ein
^^iieilbcr (Ebomiter?)
2. (dW:on@bom?)
3. vE:
richtete
f.
5t. barauf, dW: \^\k |.
2^fitontca (20,111.) 487
@trett ^ofa^SatS mit ben ^inbern iSStoal, Slmmon xc* XX.
XX. ^bicfem famen bieinber3)ioaB,
tie ^inber ^mmon, unb mit i^neii on
ben 5lmunim, triber Sofap^at
u jirciten.
2*Unb man fam unb fagte e Sofa^^at
an unb [:
@g fommt triDei: b
eine grof
e 9}Zenge on jenfeit be 3Jieer,
i)on (S5;)rien, unb fte^e, fte finb u ^a*
S^ejon 5:i}amar, ba ij! ngcbbi. ,*3io*
fa^^at aber frtete unb fleete fein
^WQtiiaji u [ben ^errn, unb lief
ein %a\Un auerufen unter gan^ 3uba.
4
*
Unb ^nX)a tarn jufammen, ben ^errn
u fuen}
famen au aUtn @tbten
5 3uba, Den ^^errn ju fuen. *Unb So*
fa^iijat trat unter bie emcine 3uba unb
Serufalem im ^aufe
be ^errn Soor
{)bem neuen -^ofe
*unb
f^r:
^err,
unferer 33ter @ott, hift bu nit Ott
im ^immei unb ^errfer in aQen M~
nigreen ber Reiben? Unb in beincr
^anb iji ^raft unb 50,
unb ifl
nie-
7 manb, ber n^iber bi jiei^en mge. **ajl
bu, unfer ott, bie inmo^ner bie=
fe
iianbe i^ertrieben ijor beinem SSoIf
Sfrael unb l^afi e gegeben bem 8amen
5lbrat)am, betne Sieb^afcer, etriglici)?
8*ba^ fte barinnen geti^o^net unb bir
ein ^eigt^um ^u beinem Flamen brin=
9nen gebauet '^aben unb gefagt: *2enn
an Unglcf, n>ert, trfe, ^ejiilenj
ober ii^eurung ber un^ fommt, fotten
mx pct)en or biefem ^aufe ijor bir
(benn bein 9f?ame
ift in biefem ^aufe)
unb freien ju bir in unferer 3^ot^,
fo
lOtroUtejt bu i;5ren unb Reifen? *0?un
fieije, bie ^inber ^Immon, 5Dioab unb
bie om ebirge @eir, ber tt:*ee bu
bie ^inber Sfraei
nit jie^en liefep,
ba fie aug (ggV)ptenianb ogen, fonbern
muten ijon i^nen nJeen unb fic
11 i)ertiigen,

*unb fiei;e, flc lajfen un0
2. U.L:
jenfeit bem SiJieer.
3. U.L:
furchte |
... eine gafien.
9. A.A:
fo
tciteji.
4. B: tion bem ^. e ju fu^en. dW: [^ipife] ju
f.
5. dW: trat auf in ber SSerfammlunv]. vE: jleiite
.biei. A:|ianbinbetaJlittei)eciB. B.dW.A:
iorl^ofe.
6. B:
ft
ttber bflelten.
7. dW.vE: ber bi liebte. A: beineS i^rcunbe6.
8. B.dW.vE:
fr beinen Sil.
9. B: ba (). u. fonft eric^te. dW: SBenn
Post haec congregati sunt filiiXX.
Moab et filii Ammon et cum eis de
Ammonilis ad Josaphat, ut pugnarent
contra eum. *Venerunlque nuncii 2
et indicaverunt Josaphat, dicenles:
Venit contra te mullitudo magna de
his locis quae Irans mare sunt et
de Syria, et ecce consistunt in Asa-
*^"i'5*a?''sonlhiimar, quae est Engaddi. *Jo- 3
saphat autem timore perterritus tolum
L32,2.
Ps.34,5:
lRg.21,9.
Esr.8,21.
15,15.
15,8.4,9.
se conluUt ad rogandum Dominum,
et praedicavit jejunium universo Juda.
*
Congregalusque est Judas ad de-
precandum Dominum; sed et omnes
de urbibus suis venerunt ad obse-
crandum eum.
*
Cunique stelisset
Josaphat in medio coetu Juda et Je-
rusalem in domo Domini ante atrium
novum, "^ait: Domine Deus palrum
noslrorum, tu es Deus in coelo et
Ps.8,1.47,8.
(iominaris cunctis regnis gentium, in
lCh.29,12.
Sap. 11,21.
6
14,11.
manu tua est forliludo et potenlia,
nee quisquam tibi potest resistere.
*
Nonne tu, Deus noster, interfecisti
omnes habitatores terrae hujus coram
populo luo Israel et dedisti eam se-
^'2,21^"''
mini Abraham amici tui in sempiter-
num?
*
Habitaverunlque in ea et
exslruxerunt in illa sancluariura no-
mini tuo, dicenles:
*
Si irruerint
super nos mala, gladius judicii, pe-
slilentia et fames, slabimus coram
domo hac in conspeclu tuo, in qua
invocatum est nomen tuum, et cla-
mabimus ad te in tribulationibus
noslris, et exaudies salvosque fa
6,2S.ing.8,
33ss.
9
Dt.2,9.19.29.
cies. *Nunc igilur ecce filii Ammon 10
et Moab et mons Seir, per quos
non concessisti Israel ut Iransirent,
quando egrediebanlur de Aegypto,
sed declinaverunt ab eis et non inter-
fecerunt illos,

*e contrario agunt
11,
10. Al.:filiislsr.
93ofeg ber ung f., ., trfger u. $c u.
junger. vE.A: ba0 .be 6. B.dW.A:
treten cor biefem ^. u. or (bein ^uQ(fia)t). vE: un^
fieilcn. dW.vE: aug (ob) unferer ^Sebrngnif. B;
10. B.A:
bur i. bu
3fr. j. n. erfiottet l^ajl.
dW: unter . ... ju fommen. vE: gegen ic. ju
5.
11. (A: bie t^im nun ba^ Oegent^eii.)
488 (20,12-19.) Chronlcorum II.
XX.
Josaphati regis Sudae res contra Moab cet, gestae.
&
Jk .
^^ 6 ^
, ;
& &
,
,
'
&,
^^
Kai -
.
^^
,
, , &-
'^, iy
-
^ -
/^,
*^
,
\ 6 -
. -
'
& &
'
) -.
*^
' -
,
-
.
^^
.
'
^
, . -
& & &
,
&'
.
^^
,
'
-
,.
^^

&
^
.
11.
*2. (pro ) . *: ."!
12 : . 13. : . evavTt .
**
(ult.) (A2Bt). FXf (in f.) * vtoi
. 14. : {';FX: ).
15.Bt(a.7f()8a.)V. *5.
16.Xt(p.ra/9.)
.
^:
(!^). (pro
'
)iv
/
^^*
5(A^Bf ; EX: rs ,,
FX: 5
^). 17. :
&{{&
AFX). *(2|; :). ^.'..
...
*
iv ...
. 19,
*.
^^iDtDn^b i^inb ^iD^br a^bn
^i : IT
.
:
:jt : " :
J -J
^
"
'^
v:
IT : - I r: -l
''Dsb' ni \ ^ ^^
Dn-Dss3n

:
- ; j :
^D5^'^ ^D^br ^isn mn lii^nn
J

:|-
JT -
^v
""
-JT ' -
\"
-
AT : j : V : I : :
I V : 1 :
-
:
'^ . --
:
J :
' -
:
- - "^
s"

:
^-
l: :-j TT <:
j
: I : :
"^
^ I:
-
nbii-n smin^ iihi^m
^^^*^
-
AT : J -
:
--
:
-bxi ^i^^i^n-bi^ obb nin^
'^
-
: < : r
'^ - -
:
J
-
< .
:

:d%^biib
^^
n^nb^n D^b i<b
p
"^
1"
>
_
vT : -
vv J
D'^bi? Dn tzhh^f ^^ 6
: ;
-:
J :
j :
i : ;
-
J'
~'
17

DiDb N^b ib^^"^"" "nsTO '^D bnbrjiT
V.
"^
: j- : '
y :
j: : j:-:i at j"t:
m^n^ Db532? riin'^
^^^^-^
JT ; VT, :
-
:
:DD^r nin^i ah^Dsb '^^2 hn^n
IV

r
V
: j : IT
: :at

v.-
-
jt t :
h
'~
j :
^
: IT
-
I :
j
: :
:
^)2p^^ tnin'^b ninntnb
n^n^^i
's-T- IT r . -:
r : I' : :
''D^-in^ ^nnpii ^DS-p a^^ibn
j- : I

V I:
-
r : '

y

: r
bii^ito^
^"^b^^
nin'^b bbnb D^nnpn
"
..
X : . j..
f..:
|- < -
: :>
-
:nb?^b,bTO bip?
^
11. dW: ju \)crtrei6en au^ unfrem S3cfi^e, worciii
tu un6 gefe^et. vE: beinern . ben bu un gegeben
12. dW.\E:
h)irfl bu n. r. Ber jie? B.dW.vEr
finb aufbi (gerichtet).
2. &^tonica^ (20,12-19.) 489
Sofap$at cBet jum Gerrit SDcr ctft bc ^crrtt auf 3e$aitcl XX.
be^ entgettett unb fommen auju
ftocn au beinern (Erbe, baS bu ung
12'^ajt eingegeben. *Un[er Ott, triilji
bu fte nicijt rieten? i)enn in unS ift
ni^t Jtvaft gegen biefen groen <aufcn,
bcr miber uns fommt. 2Bir rt>ijfen ni^t,
\n?ir t^un feilen, fonbcrn unfere
%=
13 gen fielen bir. *Unb ba ganje
3uba ftanb ijor bem ^errn mit i^ren
^inbern, SBeibern unb ^nfu.
14 5ler auf Se^afiei,
ben 3*
,
bcg ^33enaia, bcS o^^ng
3ei)ieig, be otjn SDZat^anja, ben Se^
ijiten, aus ben ^inbern
Qlffa^^S,
fam ber
@eifl beS ^errn mitten in ber emeine,
15*
unb fi)rac^: SDierfet auf, ganj 3uba
unb i^r (Sinn^o^ner ju Serufalem unb ber
Jtnig Sofa^^at! @o fpri^t ber ^err
ju eu^: 3^r foUt ni^t fr^ten,
sagen or bicfcm groen Raufen;
benn i^r fireitet nic^t, fonbern Ott.
16*9}iorgen feilt i^^r u Kjnen ^^inab jic=
:^enj unb fiei;e, f(c
jie"^en an ij ^etauf,
unb i^r h?erbet an
fie treffen am (S^ilf
17 im or ber SSfte Seruel. *2)enn
t^r trerbet nit fireiten in biefer @e.
tretet nur ^in unb jie^et, unb fe^et ba
eii bc errn, ber mit ift, Suba
unb Serufaiem! ^5rtet euc^ nit unb
gaget nit! morgen gieet auS n)tber
18
Pe,
ber i^err
ift
mit .
*
Beugte
3ofa:|3^at mit feinem ^ntli^ ur (Erbe,
unb ganj 3uba unb bie (Sintvo^ner ju
Scrufaiem fielen ijor bem errn unb 6e-
19 teten ben ^errn an. *Unb bie Seijiten
au8 ben ^inbern ber .^a^at^iter unb
auS ben ^inbern ber ^or^iter mten
| auf, ju loUxl ben i^errn, ben Ott
SfraeiS, mit groem efrei gen &im-
mei.
13, .L: jiunb.
et nitunlur ejicere nos de posses
sione, quam Iradidisli nobis.
*
Deus iZ
noster, ergo non judicabis eos? In
nobis quidem non est tanta fortitudo,
ut possimus huic ^multiludini resi-
stere, quae irruit super nos. Sed
cum ignoremus, quid agere debeamus,
iRg.i,2o.Ps.
lio^i solum habemus residui, ut oeu-
"'Wi^Q^/'^'los
noslros dirigamus ad le. *Omnis IS
vero Juda slabat coram Domino cum
parvulis et uxoribus et liberis suis.
Erat aulem Jabaziel filius Zacba-14
riae, filii Banajae, filii Jehiel, filii
Malhaniae, Leviles de filiis Asapb,
super quem factus est spiritus Do-
mini in medio turbae,
*
et ait: 15
Allendite, omnis Juda et qui habila-
tis Jerusalem et tu rex Josaphat!
Haec dicit Dominus vobis: Nolile li-
mere nee pavealis hanc multitudinem!
non est enim veslra pugna, sed Dei.
*
Gras descendetis contra eos; ascen
16
suri enim sunt per clivum nomine
Sis, et invenielis illos in' summilale
torrentis, qui est contra soliludinem
Jeruel. *Non eritis vos qui dimi-
17
cabitis, sedlantummodo confidenter
State, et videbitis auxiliura Domini
super vos, Juda et Jerusalem! No-
g.V^s.^^/igMite
limere nee paveatis! cras egre-
diemini contra eos, et Dominus erit
vobiscum.
*
Josaphat ergo et Juda 18
et omnes habitatores Jerusalem ce-
ciderunt proni in terram 'coram Do-
mino et adoraverunt cum. *Porro
19
Levitae de filiis Caalh et de filiis Gore
laudabant Dominum Deum Israel voce
magna in excelsum.
1S,1.
24,20.
Jud.ll,.i9.
Ex.14,13.
Jos. 11, 6.
V. 12. 17.29.
lCh.9,19.
16. AL: ascendetis.
13. vE: fogar. B: ^inblein.
15. : ber streit tvirb n. euer,
f.
otte fein.
dW.vE.A: n. euer ift ...
16. Ott bcr ^i)e 3ij ,,. om @nbe bc it^oB.
dW.vE.A: trerbm (Ber) bie Sin'^^e 3. ^erauffom=
tnen.
17. <Si ift n. on cucf) }u ftt, ... &a4 ^. fce S^, mit ^c^jien.
eu*. B.vE:fierretcu^(^in). dW.vE: (unb) Heibet
jlc^en. B: an eu. vE: bie ^lfe,.. bei euc^. dW:
bie . otUi, bie er nid) ertoeifet.
18. fitlenffin. B.dW.vE.A: nteber.
19. mit laut tvlyobemv Stimme. dW.vE: ber*
aug lauter. A:
]
mit t. et. B: m. l. <Bt, jum
490 (20,20-27.)
dironicoruni II.
XX.
Wosaphati regis J^udae res contra Moab cet.
gestae.
20/iCafc ^
&8
&

^
,
'. ,
&'
-
J
&&.
^^
-
xpalzq)-
&
&
-
j
^ ,
.
^"^
& (
^
im
^\ , &.
^^
-
'
,
&&,
"^^
'-im
,
&'
im
,
.
^^
&loj-
. 6
, \
&,
iavvav '\ iytvovo
,
.
26
^^^
7^ |"^
"^V
^(>^??
&
-
,
^
-
-
.
27
/^^ i\pv
20.
*
. *'(2|). .'^^
{,)
iv (A^FX*). : &. {&. ).
21. EFX: . . . (* )
. Al*xafcaiVirv-':^o^oA.(A2Brell.t). |(.
) &.
22. : iv &
. et
*

(* et
f
AFX). **
(a. .)
nai
(2|).
23.
*
. : &....
f
(. .)
(*).
'. : . ^&'loja. ...
'. (.
AFX).
26.
Bf (.) eVtViTo(AEFX*). FX (pro .)
j- : : . :
- '. - j :

V -
TT i : j- ..
: - :
^^ ^^ ^^
''D^is^titD
-:
J : : :
< :
; -
-
i : - : \t
t
^
r-: r
r
: I : <~-;i
"^
r r J
: I :
"^
1?
HDin ^ibnn nrn^i ^dbii^b^^
. : : I ; -
\t
:
"
:
-
: IT : jt ' j-

:
- -r ' - : ST
'
~
I
s
~
: ! ~i

r
-
VT
'
D^nnnb n'^sib-nn '^n^-b^?
nsta^i
V
.
^
-
,r : . - VT
' j" : I :
-
; : " :
) : { r : st
: ' jv
'
-
*"
JT I :
-
IT

: ^ : : .-
ahn ^iisn^vbbb^-rii nb ''i)D5?T
. : : -
: j
-
:
niinn ''bD^i 3:^
^^'^ nnb
\
-: j" :
: < :
^'^'
)%^* iiteti
^^
onb ^ibssi':'!
s :
-
AT
- j
: V.V j
'
~
-~
-
"^vT
-
):
nb'in p)a3?b ^bnpD
^5?^nnn tai^n^^
: '-J : -:':

t J
: "
'^
-
AT :
.
J "
^
'
nrin^ p/03? ^aip^n
'\^
< :
'.
~
'
~
V. 25. Ji'ia
'
'"D
20. : bcfianbig BleiBen ... fahren. dW;
eib getrofi im aSerivauen auf... brft x'^r gc?
trgen ... iirb c6 euc^geiingen. vE: Sertrauct ...
aSeflanb
^aben.
21. faffete einen 9) mit bcm 25.
22. Singen u. S. ,
lie b.
J?. einen ^.
fommett
ber ... bie to, 3. gef. waren, n. wrben gcfc^Iagen*
B.dW.vE:ficncie...liber...
23. Unb c ff. B.dW: gum aScvbevBcn.
24. jnr SSergwarte. vE.A: Bavt^ dW: auf
bif
2. e^tPittca^ (20,20-27.) 491
er @tcg bom ^ertit )cr to^c ^aul. ite fatie SoBet^al* XX.
20 Unb ftc
matten bcg 9Jiorgen6 fru^e
auf
unb jogen au^ jur 2Bfie S^efoa;
unb ba fie auSjogen, fianb 3ofapi)at
unb [:
<ret mir
in,
3uba wnb
t^r Sintro^ncr gu Serufaiem! iauet
ben ^errn, euren @ott,
fo
trerbet
i^r flc^er feinj unb glauBet feinen ^ro-
21 ^i)eten,
fo
n.Hrbetii;r i}aSen! *Unb
er uutenric ba Q3oIf unb fleete bie
nger bem errn, bag
f(e
ioBeten im
^eiligen unb or ben erfte^
ten l^erjgen unb fvr^.cn.
S)anfet bem
terrn, benn feine ^armt^erjigfett nm^)ret
'
S2ertgi!
*
Unb ba fie anfingen mit
iDanfen unb'SoBen, lieg ber <!^err ben
^inter^alt, ber n?iber 3uba gcfommen
irar, ber bie ^inber -^mmon, Woal
unb bie ^om ebirgc @eir fommen, unb
23f^iugen fie. *3)a ftanben bie inber
^-Ummon unb 2}Zoab unber bie om e=
Birge @eir,
fie
u erfcannen unb ju er-
iiigenj unb ba
fie
bie om ebirge
@eir platten aUe aufgerieben, ^alf
einer
I
bem anbern, ba -fie derber
f
Beten.
24 aber 3uba gen 9i)Zijipa fam an ber
2Bjie, n^anbten
fie gegpn ben ^au^
fenj
unb fie^e, ba lagen bie tobten Seis
name auf ber (Erbe, baf feiner entronnen
25 n?ar.
*
Unb Sofa^^at fam mit feinem
aoif, i'^ren Uianh auSjut^eiten, unb
fant)en unter i^nen
fo
Okk ter unb
^ieiber unb ffite ert^, unb ent*
tranbten e^ i:^nen, baf ee nit ju
tragen tvav, unb tt;eiieten brei ^age ben
9laub an&, benn cS n?ar fein t)iei.
26*^m vierten 5^age aber famen fie ju*
fammen im Sobct^al, benn bafeibfl iob=
len
fie
ben *errn: bat)er '^eit bie
(Sttte Sobet^ai bi auf biefen 3^ag.
I 27*Qiifo fe^rete iebermann on 3uba unb
20. .L: jlunb (356.23) ... iaubt ...o,Va\iU.
21.U.L: untemeifete. 24. U.L: entrunnen.
25. U.L: funben ... iet @. ... tbfta) . ...
baf .
.:
fe^r iei.
Curaque mane surrexissent, egrcssi 20
2Sin.i4,2.
sunt deserlum Tliecue: profeclis-
que eis stans Josaphat iu medio eorum
dixit: Audile me, viri Juda et omnes
Es.28,1.
hbitatores Jerusalem! Credite in Do-
sap.U'jJe'.
mino Deo veslro, et securi erilis;
credite prophetis ejus, et cuncta eve-
nient prospera, *Dedilque consilium21
populo et slatuit cantores Domini, ut
laudarent eum in turmis suis et an-
lecederent exercitum ac voce consona
Pe.io6^i.i36,jjpgj.gi^j.
(^onfitemini Domino, quon-
iam in aeternum niisericordia ejus!
*
Cumque coepissent laudes canere, 22
verlit Dominus insidias eorum in
semetipsos, filiorum scilicet Ammon
et Moab et monlis Se'ir, qui egressi
fuerant ut pugnarent contra Judam,
jud.r,22.
et percussi sunt. *Namque filii Am 23
mon et Moab consurrexerunt ad-
versum habilalores montis Se'ir, ut
interficerent et delerent eos; cumque
hoc opere perpetrassent, etiam in
^,^^.'
semetipsos versi muluis concidere
a,-^i.
vulneribus.
Porro Juda cum venisset ad spe 24
culam quae respicit solitudinem,
vidit procul omiiem late regionem
joeli^J^vl
plenam cadaveribus nee superesse
14,13.
quemquam qui necem poluisset eva-
dere. *Venit ergo Josaphat et omnis 25
populus cum eo ad delrahenda spoHa
mortuorum, inveneruntque inier ca-
davera variam supelleclilem, vestes
quoque et vasa pretiosissima, et di-
ripuerunt, ita ut omnia porlare non
possent nee per tres dies spoha
auferre prae praedae magnitudine.
*
Die aulem quarto congregati sunt 26
in Valle Benediclionis; elenim quon-
iam ibi benedixerant Domino, voca-
verunt locum illum Valhs Benedi-
clionis usque in praesentem diem.
*
Reversusque est omnis vir Juda et 27
20.
.*viri. 24. .: ad speluncam.
ergfvi^en.
B:
i^ii b. Sac^til^urm? dW: tro man Be{i6nenS3.u ntad^en. B:tn ber2)'lengebeibe3,.!^aBe
ber 9Bfie flauet.
A:
fo gcqcn bie SB. fief^et. Bei ben tobten Seicfcnanien u. fftl. . dW: ",
vE: u. fte |
b. JDienge umfafjen. dW.vE: . fte
33ie^ u. ?. unb ... vE: ^abe ... fie raubten
|,
bii
<i(6 .dW: \X). entr.
fie e mefir tr.fonntcn.
23. ju beuten ... bei iijnen ... beuteten 3 X. an bem 26. d\V: ^reit^l. vE: iH^ate be3 ?13mfe3
(A:
", B: ju^jinbern. dW: ii^reSeuiejurouben. vE: (Segen).
492 (20,28-37.)
Chromcorum II.
^l^]^!^
Jfosaphati regis JTudae res hette gestae Amicitia ejus cum Achasia rege Isr,
(
aal -
}
}*
-
&

'^^
'
^ .
^^
-

', ^^
-
, 6 ^
&,
^^ ^-
, -
,
',
]
,^
.
^"^
\
&
^,
\
.,
^^
,
hl 6 &
& .
^^
', -
,
, -
',
^^
'
',
^^
^
& '
,
^^
-
6 /
,
'
.
&
-
& .
27. : iv(fqaivtv (EFX: ^). 29. : kvq.
. 31. *
et (42|). 2|
(.
.). :2. 32.
^*
tV
(2|).
^*
(alt.) nai
(A2BFXt). 33. Bf (.)accL
A2Bt
(. .) (^^),
Bf (.
xv(j.) ... : .
.'.^:)()\'2).
35.
*:
"
(2). 36.
^*
n(j6q -
7ioQiv&.
(2
al.f).
^: .'
^^?
n^ib ^^^ DSuiirr^i ^^^
J : JT .
}j
: f AT : : -
:
-: - :
:

, :
.
: -:
r

: :

^
.-

:
-J-
:-
IT :
< : : --
IT
^
J : : -
"^
^
I"
:

r : I vr : j- :

ib HD^i SDsin^ n^^b)^ t:p5ni
> -ST"
AT I : j : - >*.:-
I

VT
'^v:
-p
m^in^-bs' roDtin'^ 'nbn'^^
3i
I
V
:
'^ -
\T I : ) 7 :
-
*:.:_ : :

:

:
j" : -- 'j- TT <^ :
-:

JT : >
^
> V.
- Ij-
jT : r
: -
nnb *)3'^Dn-Nb hyn nis'i
^
: j
TT < :
iv

1 -: "
V TT : j" :

:

: : : jt

_ -:
r :
n&D-b^? nb2?h
ntDi^ '^Dbn-p
^^"^
.
-
^-; JV -: -:
J

: biiitis'i ^'nb^/
-Ttb^
*^
nsnns
-^^^ nv
1 IV JT : -
-
: )

-:
r
" :

JT :
- : : :
ifer iinisn^i :nitr>rb ^i^^^tisnnae
j
: - :-
I
-|- -
r :

?ito3?ii^ ^Mbb ni^Dv^ nitob
j
-:i

:
-
vjv *. ; j -:r
nT3?^biii iiSDn^i nna ^i^isrs ni^D>i37
VT
:
"^ -
JT

TT I
<- ; :
J ; :
-
: ;
^
ni^o^^
^''^r/-n^^ hin''
J : IT
-
/
V-:
r

r
t^Dnn-bi^ r^bb ^^:^' ^b'^
r :
-
vjv : IT J
V. 37. im^^
&<"32 ib. 'rri2
"3
37.B:^()Of?.J7Tfvair. A^X:
'/2'
(JojJ. A2b). FXr
Tct e()ya (EX: &au). : &(
&,FX: ^''^^, .: ).
*
,
(AFXt).
2* (Sl^totttcir* (20,28-37.) 493
i^reubcncittjug in Scrufaleim Sofaij:^at
Silcgtcruit^jctt ic
(griffe auf ba SWecr XX.
Scrufalem
ttJteber um, unb Sofa^^at an
ber
:|)i^e, bag fie
gen Serufalem j'ogen
mit 2;-reubcn; benn ber <err '^atte ti;nen
'
eine ^x^nU gegeben an i^ren ^einben.
28 *Unb jogen genSerufatem ein mit^fai=
tern, Warfen
unb ^rom^eten um ^aufe
29be3^errn. *Unb bie i^urc^t ottcg fam
6er aUe ^bntgreidje in Sanben, ba fie
^reten, bag ber err unber bte ^'einbe
SOSfraei geflvitten ijattt. *QiIfo n-arb t)a^
nigrei 3ofa:pt)at0 ftt.e, unb Ott
gab i^m Olu^e umt)er.
31 Unb 3ofapi)at
regierte ber Suba, unb
n?ar
fnf
unb breijig Sa^re alt, ba er
jtbnig n?arb, unb regierte
fnf
unb ^wan-
jig 3at)re ju Scrufalem. %ine SJiutter
32 \u^ 5ifu6a, eine 3:oter ^')\.
*
Unb
er n?anbeite in bem 2Bege feinen 33aterS
^ffa
unb iie nic^t ba^on,
baf
er t^at,
33 bem i^errn ?^ geftet. *Oi)m bie
^5^en turben ni(^t obget^an; benn ba3
^atte fein ^^erj ni^t gefc^iit
ju bem Ott i^rer }ter.
34 2a aber mc^^r on Sofa^^at ju
fa=
gen ijl, BeibeS ba (Srfte unb ba e^te,
fle^e, ba ifl gefc^riebcn in ben efiten
3et)u, be (So'^n ^^, bie er aufge-
Jeinct ^at inS 53u'ber Knige Sfrael.
35 ,rn \3ereinigte Sofa^^at, ber
5nig 3uba, mit ^i)a^ia, bem Knige
SfraeU, n^eer trar gottlo mit feinem
S6 2;^un. *Unb er \)ereinigte mit i^m,
@iffe
ju men, baf fie auf
baS SDicer
fhren 3
unb
fie
moten bie
(Sffe
37@jeon aber. *5iber ^tiefer, ber o^n
iDobaa on SJlarefa, n?eiffagete tinber
Sofa^^at unb
fpr:
iDarum baf
bu
bi mit ^^aja tiereiniget
^ofl, :^at ber
ti^err beine 2Berfe jerriffen. Unb bie
@iffe
trurben Jerbroen unb moten nit
auf
ba 9)?eer fa'^ren.
28. U.L: Drommeten. 34. U.L: beibe.
Y.15.
14,6.15,15.
lBg.22,42iS
habitalores Jerusalem, et Josaphat
ante eos, in Jerusalem cum laetilia
Ps.i4,!).ii8,magna,
eo quod dedisset eis Domi-
'
nus gaudium de inimicis suis. *In-28
gressique sunt in Jerusalem cum psal-
leriis et cilharis et tubis in domum
i4,i4.i7,io.Domini
*Irruit autem pavor Domini
29
super universa regna terrarum, cum
audissent, quod ^pugnasset Dominus
contra inimicos Israel.
*
Quievitque 30
regnum Josaphat, et praebuit ei Dens
pacem per circuilum.
Regnavit igilur Josaphat super Ju- 31
dam, et erat triginla quinque anno-
rum cum regnare coepisset, viginti
autem et quinque annis regnavit in
Jerusalem. Et nomen matris ejus
Azuba, filia Selahi. *Et ambulavit32
in via palris sui Asa nee declinavit
ab ea, faciens quae placita eranl coram
Domino. *Verumlamen excelsa non 33
abstulit, et adhuc populus non dire-
xerat cor suum ad Dominum Deum
patrum suorum.
Reliqua autem gestorum Josaphat, 34
priorum etnovissimorum, scripta sunt
in verbis Jehu fihi Hanani, quae diges-
sit in.libros regum Israel.
lS,17.lRg
22,44.
19,2.
9,21.
n>,2.iRg.22,
Post haec iniit amicitias Josaphat 35
^^
rex Juda cum Ochozia rege Israel,
cujus opera fuerunt impiissima. *Et3
particeps fuit, ut facerent naves quae
irent in Tharsis; fecernntque clas-
sem in Asiongaber.
*
Prophetavit 37
autem Eliezer filius Dodau de Maresa
ad Josaphat, dicens: Quia habuisli
foedus cum Ochozia, percussit Do-
minus opera tua. Contritaeque sunt
naves nee potuerunt ire in Tharsis.
lRg.22,49.
36. S: faceret.
27. dW.vE.4:beri^re^.
30. B: njar ... ru^tg. dW: ^aitc ^rieben. vE:
SHu^e. A: blieb in Ol.
3J. dW: Unb
fo
ttjar 3. nig.
32. B.dW.vE.A:
).
33. dW: Silur ... vE: 9lbcr ...
abgcfiJ^p. B:
^famcnb. <. n.tveg.
34. bie ba ciiiectrogcn fittb
(9,
29). dW.vE:
t\^i)tt ... eingercft ift.
35. dW.vE: mbanb ... frevelte in
f.
Xi).
36. gen Xorfi. dW.vE: tterbanb i^in mit
fi(i.
B:
gefettete
|
^u iljm, :))baran. d W.vE.
:
JU
Bauen.
37. A: jcrfd)iagen.
dW:bcin il^un jerjlret. \E:
ttjurben zertrmmert.
B: ba^ jien. i;iciten ...
/
494 (21,110.) Chroniconim II.
XXI.
Jiosaphaii mors Jioram reac ^udae.
XXI.
Kai
iavroVf -
/'
.
^
. %'
y.al '^
'
. ^ -
6 ,
-
(^'
,
6 .
'*
&,
(.
.
^,
J
\ iv -
,
6
JQ^I &
Iarj,
,
^-
'^4

.
'^
(
& /
& /,
^
,
^'
^
.,
,
^
,
&,
-
, 6
.
*^
.
,
"
& .
1 . : . ...
*
. .. (AEXf
;
FX: ( ') ... ^)
{- AFX).
2.
*
:
{
^) ... {.
AFX). 3.
Bf
(a. .) . 5. : "t'-r
. ("
. )... .
'.
.
*
.
7. : . (semper). 8. ^: iaoUivaav
vhh^'y b^tin*^ nstn XXI.
-:
: <- : -
IT : -
: jj :
< ;--:
TT :
j
;
- 7 :
^^^"^m 3? ^^^
Hvs^n'^i
:

;-
JT :
-
:
.. . j.
}7 :
-
-
"^
: - :
...^ . -:
J...
ij. .-
'^
" : ' IV
niD^.^b^ nriTb^ tp'D^ nin
: : : i . ^ ^
- -
- .'^
nii^,ro '^ni^-oi?

: AT

: j-

} I VT
f I j- VT : - -
nDbn)a-b> Sirr^ ph tni^sn
4
(T
.
V
j-.i
I : -
r : 1 V
I"
: ; ,- : /J
jv : : : jt :
-j- .
^
' vjv : J V
-
'IT I

k-

: - j <: -: |-
: j :
-
-f- AT

: .
"
: JT : - -
<
7 : JT I
:_ IT
; : *-
: - - j- :

r j .
: - :
nhb i:^ nts^iDi T^'ih )<
-
JV
-;
r : : <.- r.-
~:
tD^riN^-b^ vDinb^
'^''3
ib
- ": ) J
-^
^ Di^^ :)
'^2
- - -

: J- :
'3?'
:Tib)3
nn'^b::? iid^Vo'^i m^n"^
9
<
-:i

/ .
vv
" ~5
.
r :
--
at :
i/23? DDnn-b:3i int-a::? bnir^

vv : TT

:
nnion biii^-n^i
'^
nb^b np 'n^t^i
j - .:
V I

:
-
'jT
*."
Dm ::?3^ :2Dnn '^it
^<'^
vbi^
"^
.: -
: - .
IT
j- t y :

JT V
-
j
- -< : -
- j-

\\ ^^ !;:?3 nDnb :rt25SDn
- j-

V
-
r VT :
f- : '
JT
-: J"' v:
''
- j
AT
V. 6. 2?<
<'
33
(-fVfffv ). 10. : . )
... {AEFX) ... eyx. .
dtov
. . (.
2* ^f^tontca (21,110.) 495
Sofap$at
^ob Soram ein ^onig nie 5l^a6. 5t6fal[ tn bomitcr u ' .
XXI.
Unb Sofaipl^at entf(i^iief mit [eU
ncn 23tern, unb traib begraben bei feine
23ter in ber tabt ii)aib8j unb fein
^3oram warb ^ntg an feiner <Btatt.
2 Unb er l^atU S3ruber, Sofap^atg
<Bui)m: ^ifarja, Seijiei, ac^arja, 5ijar=
ja, 3)?td)aei unb ep^atja: biefe n^aren
alle jlinber 3ofapi)atg, be nig 3uba.
3*llnb ii)r 3Sater gab if)nen ijteie aben
bon iiber, @uib unb Jlieinobien, mit
feften tbten in Suba; aber bag ^-
nigreic^ gab er Soram, benn ber tt?ar
4 ber (Srpgeborne. *
aber Soram auf*
fam ber ba ^nigreic^ feine SSater
unb fein mtig n^arb, ern^rgete er
feine 33rber ade mit bem 6(^n:ert, baju
5 ctiid)e Dberften in Sfraei. *3tvei
unb brei^ig
Sahire alt n?ar Soram, ba
er ^nlg trarb, unb regierte Sa^re
6 Serufaiem. *Unb n^anbeite in bcm
2ege ber Knige
3fraeU, trie bag i^aii
5l^abe get^on ^atte, benn ^i^ah^ =
ter n>ar fein Seib} unb t^at, ba bem
7 ^errn bel gefiel.
*
^lber ber ^err
hJoUtc bag '^auQ 3)abibS ni^t erbcr*
ben um bc Sunbe n^iUen, ben er mit
iDabib gemaust i)atte, unb n?ie er gere=
bet ^atte, ii^m ein Sic^t gu geben unb
feinen ^inbern immerbar.
8 3" i^'^^nx
3it fielen bie Sbomiter al
on 3uba, unb matten ber
^
einen
9^nig.
*
iDenn Soram n?ar f)inbcr
gebogen mit
feinen Oberjten unb ae
SBagcn mit i^m, unb :^atte be Ulaa)t^
oufgemt unb bie (Sbomiter um i^
'6er unb bie Dberften ber SBagcn ge^^
10 fgen.
*
.^arum fteien bie (Sbomiter
bon 3uba bi
auf biefen %aQ. 3u
berfeibigen 3^it fiel iiibna bon it)m
a^. iDenn er tierlie ben ^^errn, feiner
SSter ott.
1. A.A:
feinen Katern. U.L:
feine (Statt.
10.U.L:3urielben3.
iKg.'v/i'.
Dormivit autem Josaphat cumXXI
patribus suis, et sepullus est cum eis
iB(?.22,5i.
in civilate David; regnavilque Joram
ich.y?:
filius ejus pro eo.
Qui habiiit fratres filios Josaphat: 2
Azariam et Jahiel et Zachariam et
Azariam et Michael et Saphatiam:
omnes hi fihi Josaphat regis Juda.
*'!b.^"*
*Dedilque eis paler suiis mulla nui- 3
nera argenli et auri et pensilalior.es
cum civilatibus munitissimis in Juda;
regnum autem tradidit Joram, eo
quod esset primogenilus. *Surrexit 4
ergo Joram super regnum patris
sui. Cumque se conftrmasset, occi-
dit omnes fratres suos gladio, et
quosdam de principibus Israel. *Tri' 5
'^'^i'
-^,^^'^'
ginta duorum annorum erat Joram,
cum regnare coepisset, et octo annis
2g.l6,3.
regnavit in Jerusalem. *Ambulavit-
que in viis regum Israel, sicut ege-
rat domus Achab, iilia quippe Achab
erat uxor ejus; et fecit malum in
conspectu Domini.
*
Noluit autem 7
Dominus disperdere domum David
2Sn,.7,i2.
propler pactum, quod inierat cum
pKl'n.*
eo, et quia promiserat ut daret ei
lucernam et filiis ejus omni tempore.
Gn.27,40.
In diebus illis rebellavit Edora, ne 8
2Kg.8,2.
ggggj subditus Judae, et conslituit
sibi regem.
*
Cumque transisset 9
Joram cum principibus suis et cun-
cto equitatu qui erat secum, surre-
2Rg.8,2i.
xit nocle et percussit Edom, qui se
circumdederat, et omnes duces equila-
tus ejus.
*
Altamen rebellavit Edom, 10
ne esset sub dilione Juda usque ad
jos.21,13.
hanc diem. Eo tempore et Lobna
recessit, ne esset sub manu illius.
Dereliquerat enim Dominum Deum
patrum suorum.
3. .: pensationes.
3. dW.vE: (^attc) i^nen . efenfe (gegeben) ...
ofibarfciten. A: dienten.
4. B: in bem . ...
|
gefiarft ^atte. dW.vE:
i%um .nnigt^um (utcia})
f.
33. gelangt (war; u.
|
befeftUjt i). dW.A:
tx>UU.
. 510. Sgl. 2 ^. 8,
1722.
7. eine ficute*
9. og 3. ... maa}U ftd) &. 91, auf, .
10. Xod) ...
496 (21,
11-20.) CIiFoiiicorum .
.
Jforaml regis J^udae imperium pravum.
^^Kc iv -
<siv
j
-
^. -
.
^^
^
-
6 / '^r&'
& 6
-
iv "^
^^
&iv
i^6va -
', i^vv6v 6
^<, ,
, ,
-
>'
^^
-
iv
iv .
.
*^
\ iv ,/^,
,
&^]
.
*^
im
- -
.
*7
/^^^
^
, \
, \ -
,
.
*
,
,
*^
-
. 6
^ '
, &
.
6
& ,
"^^^
-
,
11.
Bf
(a. 72.) (: )et (a.
.)iv.
12. *
.
*14&"-
(2 relLf).
13.
Bf
(a.'hQsa.) iv (AEFX*) ...
*
.
15. EX-j-
(. .) y.at.
17. EFX:7o;(o)a;/ciC.
18. A^* (A^-j). : (^/
[FX: iv
]iv AEFX).
19. *
(AEFXf).* rXf (p.roVa) 5iv a^^oj-
/'.
20.
EXf (ab in.) Kai (FX: ).
Ai* , or.To)
'iaa.
(A2B-J-).
AT : j- : v
jT X .)
>T
1"

:

<
-
IT
:
" v:
:
j-
j ; :
-
ri::prrNt>
'^
'^n^ ^
TT
;:-: ?
jT :
;
-
:
^"3^)2
rinns 'nbni
:'^
'nb^^n
j" : - F : 1: '-
IT
:
^
t V y:
-
:
: - j
V. :
-
: -
:
KT : )
-
Iv : j"

:
trjtp^irD^-biDniirc^^Dn^irj^Dnnii
^??
:
^2^
r
-
< V : _
-
:
- -
T-b2?
'^hnr'ni a^nbsn
/-
^
-
V..
-
:
-
JT :

; :
-
)t :
-
<-:i

l"
1 JT :
-
: IT
<
.-
*""
-^tbD xbi rtDDi n^D:i-D:^i "Tibisn
-
; < : AT
:
-
: F_v .
-
;vD3 ^"^ ^^- '^s \3. 'ib
IT
y : KT
f :
r '

i^rr)ir nin*^ Kt>y: n^^r-b3,^"l^'^
is
vT

: ST : : -; r :
j : j :
-
1" :
- I ; : v. :
D^ti^b VPi^
l^^^ ^^^^ a'^ri^'n
j
'
F
1
-
:


nt)^i i^bn-o::? rrri ?i>iS'' a^^bti:
CT-
:

< :
-
:
i^3? ib ^iti'-s^bi
''^'
D^i^bnnin
.;
-
^ I : j .. -:
r :
isbtb-n :rnriii nsDnts nsnto
s
^
^
: j V
IT
-: j-
:
^

:

jv : : : jt
- :
V. 18. ns*n 'sm p'ica i<b3 !it"3:2
V. 19. p^cs 6<ba ti"3a
11. dW.vE: verleitete bie SBctnol^ncr on 3. jur
^uierei. B: u. trieb 3. baju an.
12. vE: einS3itef von ... an ifin, incrfn er fagic.
13. B.dW.vE:
(fo)
toie bag ^. . (^urcrei ans
richtete) iiuret.
14. dW: einegr. .ve^^angcn ber ,.. \E: mit
2* &^t0nica^ (21,11-20.) 497
SoramS
SSanbcl in bem Scge bcr Knige SftaeB eine trfe u. fein Xol* XXf.
1 1 51 machte er ijen auf
ben S3er
gen in Suba, unb machte bie ju Sern*
12falem teuren unb i^erf^rete 3uba.
*
fani aber ('^ gu i^m iion bem 5i5ro*
;p:^eten Sita, bie lautete atfo: o f:pric^t
ber terr, ber Ott beineS 93aterS 3i)ai)ib:
iDarum, ba^ bu getranbclt ^afl
in
ben Segen beine ^ater 3ofa^:^at,
in ben Segen
^Iffa,
beS ^bnig^
13 3uba, *fonbern nanbeljt in bem 3ege
ber Knige Sfraei unb
|1, baf
3uba unb bie ju Serufatem ^uren
ber Hurerei be ^aufeg ^, unb ^a^
baju beine S3rber beineS 33ater Kau-
fes
ertrget, bie Beffcr traren benn bu:
14*fie^e, fo
nnrb bic^ ber i^err mit einer
groen ^lage f^Iagen an beinern 33oIf,
an beinen ^tnbern, an beinen 2Beibern
15 unb an aUer beiner ate.
*
a6er
iinrfl iJteie ,^ranf^eit ^a6en in beinern
(Singetreibe, Bio bag bein ^ingeletbe or
^ranf^eit i>erau ge^e ijon 5!age ju ilage.
16 5iifo ertvecfte ber ^err nnber Soram
ben eifi ber ^i^^iiifler unb QlraBer, bie
17ne6en ben 3)ioi>rcn liegen. *llnb jogen
ijerauf in 3uba unb gerriffen fie,
unb
f^reten n?eg ade '^ai)e, bie ijor^anben
njar im i^aufe be ^bnigS} baju feine
(Si)ne unb feine 5Kci6er, ba i^m fein
(So^n i'iberfelicS, o^ne Soa^a, fein in=
gerer ^.
18 Unb bem allem )()\ac^tt i^n ber
J^err in feinem (Singenteite mit foer
9 ranf^eit, bie nit ju feilen rt>ar. *Unb
ba ba iv^rete on Xage u S^age, aU
bie 3eit sn?eier 3a^re um njar, ging fein
(Eingen?eibe t)on i^m mit feiner ^ranf^eit,
unb er flarb an i>5{en ^ranf()eiten. Unb
fie mten nit ber i^n einen 3Sranb,
n>ie fte feinen 33tern getijan Ratten.
20
*
2t^vu unb breif
ig
Sa^re alt trar er,
ba er ^nig n^arb, unb regierte t
17. .L: junger ^.
V.6.
v.u.
Insuper et excelsa fabricalus est 11
in urbibus Juda, et fornicari fecit
ich.6,25.Lv.habilatores Jerusalem et praevaricari
17,7.20,3.
ju(jajjj^ *Allatae sunt autem ei lit- 12
wRg.3,11.
iQY^Q g]j Eijj^ prophela, in quibus
scriptum erat: Haec dielt Dominus
Dens David patris tui: Quoniam non
17,3.14,2,
ambulasti in viis Josaphat patris tui
t in viis Asa regis Juda,
*
sed 13
incessisli per iter regum Israel et
fornicari fecisti Judam et habilatores
Jerusalem, imitatus fornicationem do-
mus Achab, insuper et fratres tuos,
iRg.2,32.
doraum patris tui, meliores le, occi-
disti: *ecce, Dominus percutiet te 14
v.15.18.19.
piaga magna cum populo tuo et
filiis et uxoribus tuis universaque
substantia tua. *Tu autem aegro- 15
labis pessimo languore uteri tui, do-
nec cgrediantur vitalia tua paulatim
per singulos dies.
3fi,22.jch.5,
Suscitavit ergo Dominus contra 16
17,11.
Joram spiritum Philistinorum et Ara-
bum, qui confines sunf Aethiopibus.
*Et ascenderunt in terram Juda et 17
vastaverunt eam, diripueruntque cun-
ctam substantiam quae inventa est
in domo regis, insuper et filios ejus
et uxores; nee remansit ei filius,
nisi Joachaz, qui minimus natu erat.
Et super haec omnia percussitlS
eum Dominus alvi languore insana-
bili.
*
Cumque diei succederet dies
19
et temporum spatia volverentur, duo-
rum annorum expletus est circulus,
et sie longa consumptus tabe, ita ut
egereret eliam viscera sua, languore
pariter et vita caruit, mortuusque est
in infirmitate pessima. Et non fecit
ei populus secundum morem combu-
i6,i4.Jer.34,g^Qjjjg
exeg^jas, sicut fecciat majori-
bus ejus. *Triginta duorum annorum 20
fuit, cum regnare coepisset, et octo
12,3.
22,1.6s.
15.
{jt. ^)\^ fd^iagen. Brachen in boffelBe ein. A: ertofieten e6. dW: er?
}.' 15. B: tia) fclbfl aber mit gr. ran!l^eiten, m. Brachen bie (Stabt.
^iner.tr. dW: in jtrei 3a{)ren? 18. dW.vE.A:
fc^tug.
dW: o'^ne Teilung.
16. B: ben SOi. i^ur Seite. dW.vE: on ber (S. ber 19. anb. ^djmcrjcn ... fcinSSoif mod)tc.... dW:
Slet^io^ier {^\)iUx) .A:angrenjen an bie Unt ^wav einSaiir umba6 anbere,u. Verlauf
Stctb. \)on jw. 3. vE: jnbete iijm f. ^r. an. dW: toi&
17. iungfter. dW: iiber 3. vE:
gegen. B.vE: feinem SSater,
498 (22,1-8.)
Chronicorum II.
XXII.
Achasia reac Jfudae, Jiorani reac Israelis.
^ (7^ &
. /Javidy

XXH,
' ,
,
' -
'
, "\ .
-
.'-'
.
^'^
,
^.
-
^.
^
&
^'
.
^\
6
^'
&
,&
,
^
\ &.
^ *^4 -
^ ^-
'"' -
.
^
& ^
^
^-
^
'^ -
. ^ -
^&
, ,
'^
& ^
& '
^
^-&
), '
.
^
'
^,
20. : iv inalvo) ( .AEFX).
1.
* (alt.) ... . :
?.^. : ^^8.ol!Aai^ovfq{: tv ,-
'). ^: ().^).
2':2
f
'.
/, ., . .tva ... EX: .
. .*:
(^^,
:
MaQi). 4.
*
... ponit .post .
5. (pro pr. ) . FXf (.
alt- &)
". k^: 14(14
'^). ^*
.
'1().(2|). ):')&. 6. Al(bis):7C(>aa
(7>. 2). :'&('). :{*
)
^^. 7. : ,
*(pro alt.
&.'^)&. *'(2|), B:7Va-
.
FXf (. )
&.*: . /. . (A^Bf).
. *'0;^^.
. (A2Bt).
ninnp3 ^bi
^'^
^3?3 ^^^
: -
-
^
'^';
b'^bipi .
"
: - '
-
< : :

;
:
-
IT JT
-
'. - j-

r
d'iin''-p iirr^THii 'n'bi'i n^n^b
IT : ' V
}T.--:
)).'- .-:
c^ntb^i ^3?3>-3
xm^rr^ *nbti
2
;
<-
: :
-
' V : y:
-
jTi: "t: t:

:
vT
:
^
j" :

-
j" :
-
:
-
j - :
*. :
~
JT : IT i
r at :
-
\j : ; - :
-j-
-s
- 1 :
-
:
-: I j IT
j AT : -
J
:
^ :ib n^ntnb
'^'^^5
ni^
r^
j-
\ r : - VT J )"-'. |-
-p ''^-^
Tibi'i ^bn \1^^
Iv :
.- - -:|-
-
VT :
-
: >
.
jv : -
j

AT :

j :
VT-:
' '
r
^;
j
-
: : TT- IT
-
nbn
b^^nrn-nii ibnbns nb^n
F V jv V -: V

:jt

:
Th\xr^ Tib^ oSin'^-p 3?D^i^
: /vjv :
::- -:
):'.-
ST : :
-
'\>^ iiinb ^nopain hriN^i
'^
\. :
- -:
J-
: . :
^
:
**
.
^
: J :
-: : j

'''^
:! r!'^n-n^^ rr^isnb

:-
IT :
- y
''
:
~
i
i<^t3*n !>5 n^n-D^?
^*^
tiSDtsnn
; -
AT :
- j
.

>
:
yr :
-
-; s"
-; : :
-
20. unb ^ittg baf)in unt>ermtffct ... nicibt in **i
vE: f^ieb bafiin. B:
fuijr bafjin, fo
ba^ er ancje*
nc^im (0[. d W: giiif^
l^in o^ne 33ebaiiern.
1. ber riegSijaufe, bcr mit b. 2. Sger fam^
i^atte. d W: alie bie oUften l^atte bie
getobtet.
:9iui>erf^aar.
2* Sl^tQtttea^ (22,1-8.) 499
^^'wnb Sorant0 nn^lMli^ex 3ug niiber i^tten unb Se^w
XXII.
Sa^re gu Semfaiem, unb njanbelte, baf
cS fein irar. Unb
fle Begruben
i^n in ber Stabt iDaib, a6er
unter ber Jtntge r6cr.
XXII. Unb bie ju Serufatem matten
gum itntge %i)a^ia, feinen jngjien
'^, an feiner Statt; benn bie Jlrieg*
leute, bie au ben Qlraiern mit bem ^eer
famen, :^atten bie erften aUe ernrget.
iDarum n>arb ,Knig %i)a^ia, ber o^n
2 ^oxam^, be nig 3uba. *3^fi nb
terjia Sfl^r^ att ar
5^, ba er
^'oniQ irarb, unb regierte ein Sa^r ju
Scrufaiem. (Seine 2J?utter i;ie ^t^oija,
3 bie ito(i;ter Qimri. *Unb er n?anbelte
in ben Segen be0 ^aufeS 51^;
benn feine 2)Zutter iielt it}n baju, ba
4 er gottio0 timr. *i3Darum t^at er, ba
bem i!^errn uhd gefiei, wie ba 'iQam
^ii^ah^; benn
fie
ivaren
feine Siat'^geber
feinen 93ater0 ^^ob, bag
fte
i^n
ijerberbeten,
*
unb er njanbeitc
i^rem Oiat^. Unb er jog i)in mit Soram,
bem So^ne %), bem Rntge Sfraei,
in ben (Streit gen Olamot^ in ileab
n?iber ^afael, ben ^nig ju (Si)rien.
6 5i6er bie i^rer fIugen Soram, *bag
er umfe{)rete
^
feilen ju
laffen
gu
Sefreelj benn er :^atte SBunben, bie i^m
gefgen n^aren gu 9, ba er firitt
mit ^afael, bem Knige ju <B'()xkn.
Unb
^),
ber (Sd^u SoroLmS, beru=
nig 3.uba, gog i;inaB gu Befe^en Sorom,
ben <Soi)n
^, ju
Sefreei, ber franf
7 iag. *iDenn e n?ar on ott %i)a^ia ber
Unfall zugefgt, ba er u Soram fme
unb alfo mit Soram qu^jge iviber Se^u,
ben 8o^n O^imfi, nel^en ber ^err gefai=
Bet fiattc, augjuroiten ba8 ^au %i)aU
8
*
nun Sc^u trfe bte am ^aufe
51^6, fanb er etiic^e Dberjten 3uba
unb bie ^inber ber trber 5:^, bie
20. U.L:
baf .
1. U.L: an feine (Bta. 5. 6.U.L: ijria.
6. runbtert: Unb Slfarja.
33. 2-6. a3gr. 2 Jln. 8, 2629.
3. B: n?ar feine Oiat^geberin ... l^anbelie. dW.
vE: t. gum i^reei.
4. n.\E: jum JBevberBen. dW: ju feinem S3. A:
Unteriinnge.
5. dW.vE:
( auf i^ven 31. jog er ; (ging er).
[Jer.22,18.
24,25.
21,17.25,23
2Rg.,24s.
21,16s.
2Ri5.9,26.11
1.
21,6.
Mich .6, 16.
Ps.1,1.
2Bg. 9,1*38,
25,20.1Rg.
12,15.
IRg.19,16.
2Kg.9,2ss.
[24,24.
2Rg.lO,13.
annis regnavit in Jerusalem, ambu-
lavilque non rede. Et sepelierunt
eum in civitale David, verumlamen
non in sepulchro regum.
Constituerunl aulem hahi-XXH,
.tatores Jerusalem Ochoziam, iilium
ejus minimum, regem pro eo; omnes
enim majores natu, qui ante eum
fuerant, interfecerant latrones Ara-
Lum, qui irruerant in castra. Regna-
vitque Ochozias, filius Joram, regis
Juda.
*
Quadraginta duorum anno- 2
rum erat Ochozias, cum regnare coe-
pisset, et uno anno regnavit in Jeru-
^salem. Et nomen matris ejus Alba-
lia, filia Amri, *Sed et ipse in- 3
gressus est per vias domus Achab;
maier enim ejus impulit eum, ut
impie ageret. *Fecit igilur malura 4
in conspectu Domini, sicut domus
Achab; ipsi enim fuerunt ei consi-
liarii post mortem palris sui, in in-
teritum ejus, *ambulavitque in con- 5
siliis eorum. Et perrexit cum Joram,
filio Achab, rege Israel, in bellum
contra Hazael, regem Syriae, in Ba-
molh Galaad; vulneraverunlque Syri
Joram.
*
Qui reversus est, ut cura- 6
retur in Jezrael; multas enim piagas
acceperat in supradiclo certamine.
Igilur Ochozias, filius Joram, rex
Juda, descendit, ut inviseret Joram
filium Achab in Jezrael aegrotantem.
*Volunlatis quippe fuit Dei adversus 7
Ochoziam, ut venirel ad Joram, et
cum venisset et egrederelur cum eo
adversum Jehu filium Namsi, quem
unxit Dominus, ut deleret domum
Achab.
*
Cum ergo everteret Jehu 8
domum Achab, invenit principes Ju-
da et filios fratrum Ochoziac, qui
7. Al.:utegred. (Al.*et),
dW.A: ertunbeten.
7. B: (So \v, aber bie Xlntcrtretung 51. . . dW:
ti gefc^a^ . . jum Untergange 21. vE; h)ar ...
aSeiberben. dW.vE: unb (benn) erl^ingefommen
(njar), jog crm. 3. .
8. &iebi>. B: ba6@cri^taufiibrien?iberba3^.
32*
500 (22,9-23,3.) Chronieorum II.
XXII.
Athalja regina Judae
^
aal . ^Kal
^
\
, .
f&a\pav , ^^
y
oXrj
-
.
lOTat
&
^ 6 ^
&

.
^^
&-
,
-
^
. &
, -
^ .,
,
.
^"^
,
.
XXIII. -
,
, '
,
],
)
, -
,
.
"^
.,
-
. &
.
^
&
/ &
.
8. Ef (in f.) xccl ^nixTiiva '/?/ ') -
(8\\\.).
Q.EXf (. 27(). ^:
^^()/. :.: ilmv. A^: -
{^ A2BFX).
Bf (a. Kaq.)
.
10. 2:
:3(-Cta ^, cf. vs. 1 1). U:
.*
&
(cf. VS. 11
; FX: . )
et . *
. 11. EXf (ab in.) Kai
&
(cf. vs.
10). A2B (bis): -
(-&^).
^*. A2B:
r>lovV/otts(vi. //^,cf. VS. 10).
*
(pr.) '
(AEFXf). EFX:
.: (*)
...
y_.
)...
f
(a. &.) (AFX*).
12. FXj
(.
lyv)
). : s
{. ^^;
Dpn'^n tiDDiini'i iiiT^TPiiib ^^ 9
jT : :
*
\
: ) :
-
innb-b^n niir^-r^i tn^T-ntis^
- - :
;
j : ~ ;
IT : - :
yj-i IT :

:
j
:
--'.\-
-): -
:
-
TT- AT : j-
-
-
-
IT
: r : : - -
-
si^-n^ rtb-^n-nin ri?nrain^
1
.
JT
):'.- - -
: -
:
inpD^ri
- in^i inni D^ra^^sn
j- : - I : " ' '
~ - J

-r
I
-
I :

: j.
-
y : -Jt :

: s
-: :
j
bn^
%"^
nnnn^^n
^b'^
^n'^bnn^
.e :-
: IT
.:
1 \ :

:
D'^D
3'/
D^hb^^ rr^n^
j- -
: : J :
:V^n-b5?
riDbri n'^bn^'i
J ITT
-
r: IT : : r
p-mrin n^^-^ntan nin'^ XXiil.
- bii^^^D'^b'^ Dnh^-p n'^iTrb
I ...
"^
j : : I V jt ;
: r
.
:
. I V :
:
- : :
^T
. : J^ -: '

st
-: \-
^'^ ]30^ : n'^isn t/22? '^nrDT-n 2
r
- :
-
/ . :
^^
^^3?-b2^
^ibn-n^i
ii^r.sp^'i
: j "^ *
:
-
< : :
-
- " : : y :
^
bripn-bs
nSiD^n :bti:^n'^
3
r :
JT

-
:
~
:
)2^ 'nb^n-D5? n^b^^ n'^ns
2:
^.
'). FX* ).
1. :
{.
AEFX) ... /..|
(a. !.) y.ai et
(.^.)
ror. : J2y9i7(3
2: '(
*
;
:!}2
: ^(' (yiJaia )... ^{- AFX)j
2: ^
{
)A*FX; :
&'
5)1
FX: &.^. ;j.
*
(alt.) . FX: ^-l^ivJ
3.Al*iy(A2Bt).
2 (Sf^tonica* (22,9^23,3.) 501
Sl$aia'S:ob*
2tt5alia*l8lutt$at SoaSSflettung. Solaba'fSunbC9cn5ti$alia. XXII.
^l^agja bienctcn, unb ern^rgete fie-
9 *Unb er \najU ^i)a^ia, unb gctrann i^n,
ha er [
i:erfle(it i^aiU gu @amarla.
Unb er warb gu 3c^u geSra^t, ber
tbiete itjxi. Unb man Begrub ^} benn
fle fprac^en: (Er ifi Sofa^'^atg ),
ber bcm^^errn tra^tete ijon ganjem
'
t^crjen. Unb eS n?ar niemanb niet}r au
bem i^aufe ^^aSja, ber ^ntg n?rbe.
10 S)a aBer 5it^aija, bie 3)2utter
^^,
^), baf
i^r @o^n tobt tvar, ma^te
fte [ auf
unb )rte um aden fnig*
liiien amen im ^aufe Suba.
*
^Ber
SofaBeat^,
be0 ^5ntg n>cjier, na^m
3oa, ben o^n 5^;, unb fta"^i
i^n
unter ben ilinbern be ^5nig0, bie ge-
tiJbtet tpurben, unb t^at ii;n mit feiner
5imme in eine @ffmmer. 5iIfo er-
Barg i^n SofaBeat^, bie 5^otcr beg K-
nigs Soram, be ^riejier^ Sojaba SeiB
(benn
fic
n^ar %f)a^i(\ n)ejier), or
^it^aija, ba er nit getbtet irarb.
12 *Unb er n^arb mit i^nen im ^aufe ot-
. teg ijerjiecft
fe
Sa^jre, tceit Qit^aija
JliJnigin tvar im Sanbe.
XXIII.
^Ber im fleBenten 3a^r na^m
Sojaba einen ^ntf^ unb na^m bie JDBer=
jien Ber ^unbert, ne^mi 5ifarj:a, ben
@o^n Sero^am, Sfmoel, ben @o^n
So^anan, ^lfarja, ben <Bof)n JDBeb,
,
ben Soi)n ^baja, unb (SUfa-
:^^at, ben
'^ @irt, mit i^m gum
2 33unbe. *i)ie jogen um^er in 3uba unb
Brten bie Jeiten ju^auf au0 aUtn
(Stbten 5uba, unb bie oBerftcn 3ter
unter Sfraei, baf fte fmen genSerufatem.
3*
Unb bie ganje emcine mte einen
S3unb im ^aufe otte6 mit bem ^5nige.
2. A.A: ju ^aufe, Raufen.
9
ministrabant ei, et inlerfecit illos.
2Rg.9,27.
*ipsujn quoque perquirens Ochoziam
comprehendit lalitanlem in Samaria,
adductumque ad se occidit. Et sepe-
^''*^''
lierunt eum, eo quod esset filius
17,3s.
Josaphat, qui quaesierat Dominum in
tolo corde suo.
IVec erat ultra spes aliqua, ut
de slirpe quis regnaret Ochoziae,
2Rg.ii,iss.
*
siquidem Alhalia mater ejus, vi- 10
dens quod mortuus esset filius suus,
surrexit et inlerfecit omnem slirpem
regiam domus Joram.
*
Porro Jo-11
sabelh, filia regis, lulil Joas filium
Ochoziae et furata est eum de medio
filiorum regis, cum interficerentur,
abscondilque eum cum nulrice sua
in cubiculo leclulorum. Josabelh au-
tem, quae absconderat eum, erat
filia regis Joram, uxor Jojadae pon-
tiiicis, soror Ochoziae, et idcirco
Alhalia non inlerfecit eum. *Fuitl2
ergo cum eis in domo Dei abscondi-
tus sex annis, quibus regnavit Alhalia
super lerram.
2Bg.ii,4ss.
Anno autem seplimo con-
XXIH
fortatus Jojada assumpsit cenluriones,
Azariam videlicet filium Jeroham, et
Ismael filium Johanan, Azariam quo-
que filium Obed, et Maasiam filium
Adajae, et Elisaphat filium Zechri,
et iniit cum eis foedus.
*
Qui cir- 2
cumeunles Judam congregaverunt Le-
vilas de cunclis urbibus Juda, et prin-
cipes familiarum Israel. Veneruntque
in Jerusalem. *lniil ergo omnis mul- 3
tiludo pactum in domo Dei cum rege.
10. R: doraus Juda.
8. dW: morbete.
9. boS nigreicb bei)atn>tcn Fonttte. A:
finq.
B:
jie fingen ifin. dW.vE:
griffen. B.dW.\E: unb ibha
UUn ii)n. B.dW.vE: (ben
^.) gefacht i)at. B: lifo
l^atte bag ^. 5. S^iemanb, ber hn .Grften getefen
Wre jumnxgr. dW.vE: tchtig
() j. ^cnig*
l^um.
33.
10
I2.a39i.2^n. 11,1-3.
10. (Sienn ba ... dW.vE: ertitgete. B.dW: ijom
. 3. vE: beg^ipaufe^.
11. bie nigtodjtcr. dW.vE : baf fte i^n .
tbtete. B: fonnte tobten lajfen.
12. B:
5tifo h). er Bei il^nen ... ba er cr}?. tourbc.
ap.23.a3c^i. 2Jin. ll,4|f.
1. Bifirfteftc^. A:irarbBe^erjt. B.dW.vE:(ju)
fid^ in ben -iunb.
502 (23,4-11.)
Clironicorum II
XXIII.
Jioas Jojada reac Judae factus.
Kai edsi^ev viov
' 6 -
^&
/.
^
6 -
* ^
\ ,
,
^
j ^
rfj
jMcVi/, 6
,
^\
& ,
\ -

\,
6 (^
.
"^
,
-
,
(
-),
.
^
),
6 ,
y.al
-
'
6
.
^Kai
-
/ ^,
^^
,
,
&-
.
**
-
,
' \
,
6
4. EFXt (ab in.) Kai.
EXf (a. .)
et
(a. .) )et (a. .) vloi.
FXf (.
.)nai 7CvXo)Q(7)v.
6. EX: flqfX&tTO)aav. *: tfQfyq (ot u^iZq A^B
rell.). EXf (a. A.) vloi. FX (pro A.)
.: ).
7. EX: avQfq tv
.
-
.FX: y.al .'.:
.
iv ... :
(EXf
') * .
(FX: . . .). 2|(in f.) '5(*).
8.
Bf (.
.) (AFX*). FX: Uaiv.
: .**
(alt.) IfQsvq (^}).
9. AlX*7ojJaf(A2B rell.f; EFX:'/oji.o ).
EFXf (a.
.) ey.arovTccQ/nq
nai. FX}
(.
&VQ.) xai ( '.
10. : ... .
'5.
EFXf
(.
.
.)
'.
11. FX: ... . (*).
Bf (.
).) 6
(*).
vv -: |- t : I V V
-
I
V
<
V
j"

.
: - -:
r
j. -s
nrtb hbbi b^Dnsb r^iii^n
V-: I : :!-: -:
-
- -
TT : :- -J-:
:-:
" J
"^ -
IT :
^*
*. : - :
j- IT : (- -; - *
,
:
^ 'Tp-'^S) iusn*^ ^/3
ahbb

'U

V '^ "
.


:
"
IT : VI.: ; :
"^
:

-

: |-
:
n'^sn-bii i^sni Irs i^bi^i
^^
\r
-
J7
-
: : jt

:
<
I

: i : f V \y
-
V j : i at
-
bis n^iin^-biD*! d^^hn ^^^
s
V -:
"^
j : : :
: r -:i

j I: -
I "^
-
JTT I : ,

AT
- - j" : I
- - j TT-:
I
-
JT
I : V- s
V :
-:
r .
- -
J" :
Tib)2b
tD^ a'^bbn-niiii hisr^^an
F
. j.
-
vv-
-: : - V :
-
5?'
:a'^nb^in n^:n ^xa^ ^^

!i

'
IT r vv
-:
: J 1 j :
"^
Tib^/^in-b^?
n'^sbi nsr^/sb n^bsji'ator:
I V vv
-
- -AT
-
: - :

-

:
-
< :
- I V V
-
I V V j
-
1
vT :

^

JT

: V
-
V "t
: - TT jTTi:
-.:-
1. -
r :
. 4. '^'^^
it"3S
. 5. bis n^u;ibu:ni tt"33
3. dW.vE.A: bcr Jlonigfoi)n.
4. antreten unter ... foden dtl). fein.
5. tnfcen.^ofcn. dW.vE:3:ore3efob. B.dW.A:
6. B.dW.vErftnbl^cmg.
7. i^r fnt bei b. . fein.
8. entlie bie Crbnungen nidjt. B: i)attc b. 56*
t^eiiungfn n. beurlaubt. (dW: nm^te feinen Unter
2* <S:^tonica^ (23,4-11.) 503
3ittfe^uttg jum ^onie ton Su^a bur(| Sojaba
xxni.
Unb er
[
gu i^nen: Sie^e, be
Knigs o^it
fott
bnig fein,
tinc
ber err gcrebet ^at 6er ble ^inber
4 3)ai)tb0. *o foilt i^r nun alfo
t^un:
(Euer ber britte 3^^eil, bie beS ab-
Batt)g antreten,
foll fein unter ben 5[Jrie=
jlern uub Sei^iten, bie S^or^ter finb an
5 ber (2c^n?eiie, *unf ber britte ^^eii
im
^aufe beS ^iJnigS, unb ber britte
5:i)eil cm runbt^or, aBer aeg 23oIf
foU fein im ofe
am ^aufe beS ^errnj
G
*
unb bag niemanb in baS ^an^ beS
^errn ge^e, o^ne bie ^riefier imb Se=
iten, bie ba bienen: bie foQen ^inein
get;en, benn
fte finb ^eiiigti^um^ unb
atle 33oIf n?arte ber ^ut be errn.
7*
Unb bie Seijiten foUen
fi(i>
ringg um
ben ^nig ^er ,ein jegIier mit
feiner 2Be^re in ber anb (unb ti^er
'^an^ g^^^t, ber fei be i^obe), unb
fte foUen bei bem Knige fein, trenn er
Sau* unb eingebet. *Unb bie Seijiten
unb ganj Suba t^^aten, n^ie ^er ^riej^er
Soiaba geboten ^atte, unb na^m ein
jeglicher feine ^mU, bie be 'Babhatf)^
antraten, mit bencn, bie beS abbat^
abtraten} benn Sojaba, ber $riefter,
lief bie jrceen Raufen nit ijon einan*
9 ber fommen. *Unb Sojaba, ber ^rie*
jler, gab ben JDberflen ber ^unbert
@ipiee unb (Sibe unb SCajfen be
^nig^ iDainb, bie im aufe otte
lOiraren, *unb fteete aiieg Soif, einen
j:egIien mit feinen SKaffen in ber anb,
on bem reten SGinfel be ^aufe
big um iinfen SCinfei, jum QiUar unb
jum aufe tvrtg, um ben ^onig ^er.
11*
Unb
fte
brten be Knigs @oi;n
^erxor unb
festen i^m bie ,^rone auf
unb baS B^ugnig, unb mten i^n
^um Knige} unb Sojaba fammt fei-
nen Shnen faibeten i^n unb f^ren:
@li ju bem Jlnige!
4. 5.U.L:ba6bnite2:^.
9. A.A: S^iiber.
Dixilque ad eos Jojada: Ecce, filius
2l,7.2Sm.7,
^.ggjg Q^f^y^[y[i ^ gjcut loCUlUS CSt Do-
rainus super iilios David.
*
Iste est 4
ergo sermo, quem facietis: Tertia
v.8.ich.v5.pars
vestrum, qui veniunt ad sabba-
lum, sacerdolum et Levitarum et ja-
nitorum, erit in porLis, *lertia vero 5
pars ad domum regis, et terlia ad
porlam, quae appellatur Fundamenli,
omne vero reliquum vulgus sit in
atriis domus Domini. *Nec quis-
6
piam alius ingredialur domum Domi-
< nij nisi sacerdotes et qui ministrant
de Levilis: ipsi tantummodo ingre-
^*"
JJ'^^g.'^^diantur,
"
quia sanclificati sunt; et
omne reliquum vulgus observet cu-
stodias Domini. *Levitae autem cir-
7
cumdent regem, habenies singuli ar-
ma sua (et si quis alius ingressus
fuerit templum, interficialur), sint-
que cum rege et inlrante et egre-
diente.
*
Fecerunt ergo Levitae et
8
universus Juda juxta omnia quae
praeceperat Jojada ponlifex, et as-
sumpserunt singuli viros, qui sub se
erant, et veniebant per ordinera sab-
^,4.(,.,23.1>3
cum bis qui impleverant sab-
hatum et egressuri erant, siquidem
Jojada pontifex non dimiserat abire
turmas, quae sibi per singulas he-
bdomadas succedere consueverant.
2Rg.n,iss.*j)gjj|^qyg
Jojada sacerdos centurio-
9
nibus lanceas clypeosque et pellas
regis David, quas consecraverat in
domo Domini, *constiluitque omnera 10
populum tenenlium pugiones a parte
templi dextra usque ad partem templi
sinislram coram altari^ et templo per
circuilum regis. *Et eduxerunt fi- II
lium regis et imposuerunt ei diade-
ma et lestimonium, dederuntque in
Dti7,t9.
manu ejus tenendam legem, et con-
stituerunt eum regem; unxit quoque
illum Jojada ponlifex et filii ejus,
imprecatique sunt ei atque dixerunt:
lSm.10,24.
VJvTt rPf'
iRg. 1, 25.39.
ivai rex.
8. S: egressi.
11. .* et teslimonium. AI.*dedenintque-Iegem.
fc^icb i^tDifc^en ben 5tBi^.) A: 1^. b. ^oarcn n. jie;
l^en lajfen, bie
|1 abjutofeu Plegien.
9. bie ... u. 3:artfff)en. B.dW.vE.A: X. u.
@,
11. l>VQai>etti^m b,2*
504 (23;
12-20.) Cliroiiicoriim II.
XXIII.
mJoas reac Fudae Jiojada sacerdos
^"^
Kai &
^
7,
^ -
ohov .
^^
Kai ,
6 ,
,
, 6
&
-
, ^
. &
,
"-&.
^^
-&
-
6 , 6

'
^
,
&
.
6 '
.
^^
-
,
,
-
.
^
& &
.
^'^
& 6
\ -
, &
, &
& &
.
^^
,
.,
,
^
,
]]
/.
^^
,
.
"^^

12.
*
(AEFXf). 13. : . fcdf.
|(.
6
.) (FX: ). Bf (a. alt. .)
xai
(*), **^/^(2|). ..
(EFX: . iv .) ... . ...
*
{^^):&,.(FIL: ,-
). 14. FX* (alt.) ). .
*.
... :
'.
: &(FX: &;
:i^tX&^fTf) 6. 17. EFX: .
^:
. . . &(. (^*'),
xoti... *
(alt.)
(AEFXf) et
*
^(AXt ;
EFX:
h^r\
bip
-^
^in^bnr r^/Onn
TT
'^ /< V :
--;
j- :
-
-
1 : .
~
vr :
r
: :

nam sj^nni i^rr^ n^s
^^-^^
j"
: V
-
IT : y
u
,-V i,V>
'^
: Jv V
-
"^ -
: I -:
r

j -
:
y
- j" : : I : r :
VT : V
:
--: *-*:
- ^
^- -
:
: .. - / h.
-
. - - j" : j - j -
j.. .
-^
... ( ...
:
... <
-
AT V j- '..
JT
~
i
'
: -
n^3
'^,'^
^^b
]^^^
"^^^
"^s
; . : I - j- <
.;
-
. - -'
-
IT :
) V -.
-
J" V
-
-
|- J
IT . :-
I ;. : I :
< :
-
ni%nb rh^ti
v^^
D5?n-b3
^T : ^ : I )
. . - I j
VT
b:pn-n^3 Dyn-b:^ ^i^i^i :nin^bi7
l"
<T
-
IT
|-
?:^ b^sri in ]r\)2 ^^
. : IT
'j
I
-

: "

h : I :
-
\ : : - y : '
jv -:
r
j -:
1 - - : :
j
nib^^^nb hin'^ n^a-bs? ^ pbn
-:
r : :
j '^ - j-
vv
)- : ;
-
: j
-:i

I
j
:
"^
V-
: JT : :
I : AT :
j
V-: |-
-
: j
-
. 'j- -
IT :
,
^" '^
'
"^
... : -
IT
:
- j
V. 19. ^5>: !"32 ib. <^ <"33
). 18. 2: (-^tjcfv ^).
*
()
f|
(EFX: Uq. . .). A*(sec. manu)
*
(A^Bf ; FX: ^). A^ : .-{(y.avaviyxat
^
;
EX: ).
*.
2. ei^totttca^
(23,
1220.) 505
Slt^alja gctbtct Sojaba jcrftrt bcit faalSbtcnjl unl orbnet be^ ct:rn S^icnft*
XXIII.
12 aBcr ^if^atja "^brete ba efcf)rci
bc0 33oifS, baS juiief unb bcu ^5nig
loBte, ging
fie
gum 33oif im ^aufe bc3
13*crrn. *Unb
fte fa'^e,
unb fle^e,
ber
^nig fianb an feiner Statte im (Ein-
gang, unb ble Dbcrjten unb ^rom^eten
um ben nig, unb aUe Sanbolf
tOax
5^
unb Biie 3^rom^eten, unb
bic enger mit aUeriei Saitenf^jici ge-
fc^itft ju ioben. jerri^ fle
i^re ^iei^
ber unb f^jrac^: Qlufrui;r! ^iufru^r!
14*Qi6cr Sojaba, ber ^riefler, rnadjte
^
heraus mit ben DBerflen ber ^unbert,
bie Ber ba ^eer traren, unb
^
t^nen: 5) fle
i?om ^aufe ber
ben
^of
i)inau, unb n?er *
nachfolgt,
ben
fo
man mit bem ^trert tobten.
iDenn ber ^riefier l^atte Befohlen, man
fnte fte
ni^t t5bten imt^aufebe ^errn.
15*
Unb
fte
legten bie .^nbe an fiej unb
ba fle fam jum Eingang beS^iogt^org am
^aufe be ^nig, t5bteten
fte fte bafelBjt.
16 Unb Sojaba machte einen S3unb groi*
f^en
i^m unb atlem 33oif unb pcm.
3'^
nige, ba^
fie
be errn SSoIf fein foUten.
17*
ging aUeS Solf inS ^^aaU
unb Braci^en i^n aB, unb feine Elitre
unb 33iiber jerBra^en fte,
unb ertrrge*
Un 201), ben ^riefter 93, or
18 ben Qiitaren.
*
Unb Sojaba Befleiiete
bie 5iemter im ^^aufe be0 errn unter
ben ^rieftern unb iieiten, bie 5Datiib
ijerorbnet :^atte um *aufe beS ^errn,
SSranbopfer ju tijun bem errn, ttie eS
gefrieBen fte'^et im
efe^ 93iofe,
mit
^reuben unb l^iebern, bur^ iDaijib ge=
19bi(i^tet. *Unb fteete 3:^or^ter in bie
5i^ore am ^aufe be ^errn, bag ni^t
Unreinen 'hinein fme an irgenb einem
20$Dinge.
*
Unb er na^m bie DBerflen
Ber ^unbert, unb bie 2D?(^tigcn unb
13. U.L: jlunb. A.A: unb iDrommeter.
17. U.L:58ilbe.
iRg.1,41.
Quod cum audisset Alhalia, vocem 12
scilicet currenlium atque laudanlium
regem, ingressa est ad populum in
lemplum Domini.
*
Cumque vidissetlS
regem stanlem super gradum in in-
troilu, et principes lurraasque circa
cum, oranemque populum terrae
7,6.Nm.io,
gaudentem atque clangentem lubis
*^'
et divcrsi generis organis concinen-
Gn.37,29.34.tGni, voccnique laudanlium, scidit
^"Im5.^*'
veslinienla sua et ait: Insidiae! in-
sidiae! *Egressus aulem Jojada pon- 14
lifex ad centuriones et principes exer-
cilus dixit eis: Educite illam extra
septa templi, et inlerficiatur foris
gladio! Praecepitqiie sacerdos, ne
occideretur in domo Domini. *Etl5
imposuerunt cervicibus ejus manus;
Neh.3,28.
cumque intrasset porlam equorum
domus regis, interfecerunl eam ibi.
Pepigit autem Jojada foedus inier 16
se universumque populum et regem,
ut esset populus Domini. *Itaquel7
ingressus est omnis populus domum
Baal et destruxerunt eam, et altaria
ac simulacra illius confregerunt;
Malhan quoque sacerdolem Baal in-
terfecerunl ante aras. *Consliluit IS
aulem Jojada praeposilos in domo
Domini sub manibus sacerdolum et
Levilarum, quos distribuit David in
domo Domini, ut offerrent holocau-
sla Domino, sicut scriptum est in
Eir.3,10.
lege Moysi, in gaudio et canlicis,
juxla dispositionem David. *Consli-19
luit quoque janitores in porlis domus
Doinini, ut non ingrederctur eam
uv.*5/ii^"
immundus in omni re. *Assumpsit 20
que centuriones et fortissimos viros
31,1.
[Dt. 13,9.
29,25.
18. Al.:inIibroM.
13. 33oIf be^ anbc$ ... bie ba oerFnbigtcn unb
lobten. B. bei feiner uuie ... u. gaben ju eifenncn
ba^ man loben foKte? vE: jiimmten
Sobgefange an.
14. If'e^ Ijeroorfommen bie Qb. ... ber . bes
foi)I.
17. br. e ab. B.dW: rijfeu e3 um (nieber). vE.
A: jerflrtcn.
. 18. ber 2BeifeX. B.dW.vE: buv^ bie(J&onb
ber) ^. : S3orfie^er ... unter ben ^Snben. B: eins
getleilt i)atU. A: crt^eiU. dW.vE: gugctfieiit bem
%. dW.\E.A;
efdngen.
B.A: 5tnorbnung . vE;
3ercrbnung.
19. ein Unreiner an... B: iregen irg. einer (Sad^e.
dW.A:
auf irg. eine Sttt. vE: ber
(
buvc^ irg.
ttWiai verunreinigt ).
20, B:bieS3ornci>mfien. dW: S3ornelmen.
506 (23,2124,9.) Clironicorum II.
XXIII.
J^oas reac Jiudae, Jiojada, sacerdos.
"^fJQ 7^'sf
^*^*
, &
-
,
--
\ } .
2*
&
6
,
\
&&-
}.
XXIV
, -
,
' -
^. \
.
^
Kai
^
&
.
^ -
,
^.
^
,
,
^
\ '
"
'
-
, .
,^
6
'/
-
,
;
'^
&
7JV ,
&,
.
^
'& &
,
^
20. : tmiaaav (EX: avfiaae) ... ra
21 .
*
///^.
l.B: ( ... .*:
). (ut
saepe). ^-.
{
'^).
3. . post . FX: ... .
4. *(alt.) *.
5.
FXf (,
.
.) . *(?): -
(^; FX: ).
6. : .). EFX* ). : ort .
( AFX).
FXf (in f.) ^
7. FX*^. : aal (.'^\,'^*
.
:
(. AFX).
7 J-
"^
, : :
-
^^
nin^ ^
'hbisn-rii ^ni^n
;
- :
J

- <-
I v^T
-
"^
j : :
'- :
AT J :
.: 1
iDP^rn
'^'^
^'^ 3?- XXIV.
: : jt
- ' %
j
: 'AT I
I j ;
-
:
r^^w
^'^-^
nin*'
''3'^:p3 ^'
jTT : :
"^
at : /:
-
D^nt D^tdD ^Tin^
^-^
]^
3

AT : j
VT :
-
r
-
IT r
\.-
j" TT " -:
r
'^' ~
fc
1
': -
IT :
} V i-
-
:
)^:s dnb "im^^ D^ibsni D^Dnn
j : V V j
-

*
: i- : j -:
-
: :: :
:
<"
7 :
J J
-
: 1
AT
-
J
-; |- :
~
: :.
J
-
jt:
-
r

: r \. -; r 7 :
i^iTO ib
^^^ 3xnn r'r^in'^b
- - V j -^ JT I
^
m^n^^ ii^2nb nhbn-bi? n^nTiib
JT I
:
: |-
-
: j-
... , j.. -
: -
V
-
I

:nin3?nbn5<b bii^^it^b bnprn riin*:


I

IT
V \. :
'^AV
: :
-
: :
: IT iv
_ - ; . _
^
. _ _. ^.
^t2:^p-b3
bl^'l Nnb^^n
'^-
j :
"^
-
:
:
IT ^
j"
V j
-
> : - V.
.
"
y. :
-
AT
V ' J-: -:i
''
-
^
:
-
VT : r
- ^- :
20. bei SanbeS ... fie famen ... ini S^au9,
B: Oiecjenten im . vE. ^errfc^er. dW.vE.A:
cberc Xf}. B.vE;
festen
b. . auf fc. it^ron be
^nig^rei^e. dW: ^onig^t^ron.
33. 112.
ni.
2 n. 12,
1-12.
2. B.vE.A: aite (bic) 2:a3e 3. bcS Pc.
3. B.dW: na^m il^m. \E:
fr
ii>n.
4. B. Unb ei gefd}a^ bicfem, bo i^atte 3. im
2* &^tvnic0^ (23,2124,9;) 507
^ erneuert t>a ^au^ bc errn u er^cBt ba^i bie t) SJlofe erorbnefc Steuer
XXIII.
Ferren im 23oif iinb alle anbviolf,
unb f^rete beu ^onig ^inaS ijom aufe
be ^, unb trotten i^n burc^ ba
:^o^e ^tjox am ^aufe
be3 j^ntgg, unb
liegen ben ^nig auf ben fnigUc^en
21 <Stut)i fe^en. *Unb ae ^^anbolf iuar
^,
unb bie (Stabt trar flitte; aBcr
^t()aiia iarb mit bem
tSc^u?ert ernjrget.
XXIV. Soa ti^ar fteben Sa^re alt,
ba er ^nig n?arb, unb regierte ierjig
3a^re ju Serufaiem. (Seine SDZutter
2i)ie^ Sibja i)on 33erfe6a.
*Unb 3
t^at, n?a bem ^errn n^o^i
^P^i/ fo
3 lange ber ^riejler Sojaba lebte. *Unb
Sojaba gab iljm jtrei $3ei6er, unb er
geugete <B^m unb ^^ter.
4 iDarnac^ na^m 3oa8 or, ba *aue
5beS errn gu erneuern, *unb ^erfam*
melte bie 5[5riefier unb Seijiten unb
f^3r
ju i^nen: 3t^i)^t au ju alten 6tbten
3uba unb fammeit elb bem gan*
im
Sfraei, ba eureS @otte3 gu
:beffern
jii^rlic^, unb eilet [
ju
t^un. Qlber bie S:eiten eileten nit.
6*
rief ber nig Soiaba, ben 3Sor*
ne^mjlen, unb
f^r
ju i^m: 2arum
^aft
bu Ql^t
auf
bie Semiten, bag
jie einbringen on 3uba unb 3ierufalem
bie (Steuer, bie SDiofe, ber ^net beg
t^errn, gefegt ^at, bie man fammelte
unter Sfrael
ju ber tte be ^tift?
7*3)enn bie gottlofe Qiti;alia unb i(}re
(S5ne ^aben ba au0 otteS jerrif-
fen,
unb aUe, tra jum ^aufe beS
^errn ge^eiliget n?ar, ^aBen fte an
8 Saalim ^ermt.
*
Befa^^^l ber
^nig, ^ man eine abe me, unb
fe^te fle
aupen ing X'ijor am aufe
'
9be0 errn, *unb lief aufrufen in
20. A.A: Braute i^n.
5. U.L: au ganjcm (A.A: ganj)
3fr.
6.U.L: bem33ornei|mt^en. 8. U.L: i^aufen.
^crjen. dW: l^ernac^mal bap e 3. in Sinn tarn.
\E: ^erj.
5. : oujuBcffern on Sa'^r ju 3. dW: jur S3efi
ferung be
^.
3. 3. ein. vE.A:
5iu6befferiing.
B:i^r.foilt ciien in berSac^e. dW.vE: eilet mitb. S.
6. gef. i)at ber cmeine 3fr. dW: 3. ben Obers
I5ciefterJ.
vE: ba ^aupt. dW.vE: 91 geijabt.
A: njar bir n. angelegen. B: i). bu n. bei ben 2.
iia^gefovf^et ... (St. on SO^ofe ... ne^mli v. ber
ac principes populi et omne vulgus
terrae, et fecerunt descendere regem
de domo Domini et introire per me-
dium portae superioris in domum
regis, et collocaverunt eum in solio
regali. *Laetatusque est omnis po- 21
pulus terrae, et urbs quievit; porro
Alhalia interfecta est gladio.
2Rg.i2.
Septem annorum erat
XXIV
Joas, cum regnare coepisset, et qua-
draginla annis regnavit in Jerusalem.
Nomen malris ejus Sebia de Bersa-
^^'^'
bee. *Fecitque, quod bonum est 2
coram Domino, cunctis diebus Joja-
dae sacerdolis. *Accepit autem ei 3
Jojada uxores duas, e quibus genuit
iilios et filias.
Post quae placuit Joas, ut in- 4
stauraret domum Domini,
*
congre- 5
gavitque sacerdoles et Levitas et
dixit eis: Egredimini ad civitates
Juda et clbgite de universo Israel
pecuniam ad sarta tecta templi Dei
vestri per singulos annos, feslinato-
que hoc facile. Porro Levilae egere
negligenlius.
*
Vocavilque rex Joja- 6
dam principem et dixit ei: Quare
tibi non fuit curae, ut cogeres Levi-
tas inferre de Juda et de Jerusalem
iilhAfll'.
pecuniam, quae conslilula est a
Moyse servo Domini, ut inferret eara
omnis mullitudo Israel in tabernacu-
lum leslimonii? *Alhab'a euim im- 7
^'"^'^*
piissima et filii ejus destruxerunt do-
mum Dei, et de universis, quae san-
clificata fuerant in tempio Domini,
ornaverunt fanum Baalim. *Praecepit 8
ergo rex, et fecerunt aream posue-
runtque eam juxla porlam domus
Domini forinsecus,
*
et praedicalum 9
5. S: nostri.
8. .* domus.
SSerfammlung. dW.vE: (St. (Sibgabe) SR, ...u. ber
95. Bt^.beeSeugniffeg. dWiBeUDe^efe^e. vE:
ber Scrorbnung.
7. dW: 51. bie ^^relcrin, i^ce <S. \E. ber ^r. @.
B: l^atien. dW.vE: jerfirt.
A: en{iet. B: an bie
93. angetenbet. vE:
frb. 93. ernjenbet. d\V:
ou3 bem 9e'^ieiiigtn)ar...iiabenfteb. 93. gemacht.
8. dW: in ba3 Xi). bee ... i)imui, B.vE.A: an
b. ).
508 (24,1016.)
Clironicorum II.
XXIV.
Jioas reac Jiudae, J^ojada sacerdos.
iv
nal iv '
',
^ &
' rj
.
^^
6 , ^)-
&
**
^
, &6
6
,
.
,
-
,
^^
Kai 6
6
* &
,
-
.
^^
,
,
iv ,
-
.
^^
,
*
,
.
'
.
*^
, -
.
^^
/
,
9. : (* ).
10. FX (pro .) &.EFX:
.
2: /9{-.
).
11. : ^iQOV. *: . (.'^))-
.
12. h*rijv. 4*/2.-. (2 al.
f).
14. ^:
(-^; FX: -
). W: ()(-'^rell.).
15, A^ : {^). ; . . ..
|-
^
:
'-
JT

-^r
^"^V^-^nr > / ^
-
/
"^
:
1.
SV
-
: -
-
/ : :
-
: - ^ - : -
' *. IT r :
--
VT- AT
"^
:
-^^
';i^5-n^5
^'^*^
hm ^h'^^^
n
^
V !
IT
V
:
:-
n i'QM-biii
^^ iinis^iD'^i
IT I V
c J : -i

: J :
<-
...
I

f
'
V
- ....
-
< :
-
, : " j- -:
' :
t^nb D'^i'nm D'^n^in cmDto
-
IT : j :

:
'^tnnb y] nin^ rr^n
:
-
<
IT :
-
: AT :
.
j
-;,

^y
. y. ... j y.
-
: ... :
VT : - VT -:
"^
-
s-
-
: - j"
-b3?
D^np^n
^-^ ^^'^
t^3
'^
ohfeiD^ nn^'^i^'^n inDsn^i^
j
-
: . : - :-
: : -
-! ^^^in^1 Tibn '^3sb
JT : 1 '

~

:
hin^-n^nb a^br:
^^^
: . ;
.: .. _;,
^
-
'^b^i]
ri&::i nibrni nntii ^bs
r :
-
: J
-: |- :
" j- :
-^3:
nibi:? D^b:!?r3 ^^"l^^ ncDi
r : <
-;
i- : j- ' 'AT
IT I : r : :
AT- VT
^- :
- '^TT ( : is-:
-
I : VT
}
'^
'.
ST

'

CT

. 1 1 . ' '1135
9. : on2)iofc...u6cr3fr.
10. : fteei voitenretl^atten?
11. ju &c . aScrorbttctctt, ttcbmlid) ... oon ag
jus;. B: bemFIgl.5lm? vE: 51[|
bee
Ji. B: trer i)om ^oi)envriefler befleiit tor. dW: betr
aScrorbnetebcgDbeiVi*.
vE: Sifegcoibnetebe-^to^cni
Vv.
B.dW.vE: leerten b. S. (au^).
13. in eifcn. B: bcnen bie am erf
arBciicteit
jum 2)ien{l be ^. dW: ba S. ber %xMi
f^ff?
2* Q:^tonica^ (24,10-16.) 509
^it t>oKt Sabe* Sojaba' Xoh^
XXIV.
V.6.
lCIi.29,9.
Suba unb gu Scrufatem, baj man bcm
^nxn einbringen fote bie teuer, i)on
mo\c, bem ^nec^te otteg, auf Sfrael
.10 gelegt in ber SBfie. *iDa freuetcn
[
alle DBerften unb aUee 33oif, unb Brau-
ten e unb tvarfen e in bie Sabe, Bio
fie
ijoil n?arb.
il Unb trenn cg Seit n?ar, bag man bie
Sabe '^erbringen foUte burc^ bie Seiten
be0 ,^5nig 33efei;i O^enn fie
fallen, bag ijtei elb barinnen trar),
fo
fam ber (Srei6er be Knige unb n?er
t)om i)0rne^mflen ^riefier 33efei>l
^atte,
unb fteten bie Sabe an^, unb trugen
fie tieber ^in an i^ren Ort. 6o tra-
ten
fte aUe i^age, ba^ fie elb bie 9Jienge
12 ju'^auf 13rten.
*
Unb ber ^nig unb
Sojaba gaf)en e3 ben 5ir6eitern, bie ba
fffen
am ^aufe be0 ^errn: biefelBen
bingeten (Stelnme^en unb immerteute,
in
erneuern ba ^be0 ^errn;
ben
3}ieiftern an (Sifen unb ^'r, ju bef-
13 fern ba ^aue beg .errn. *Unb bie
5ir6eiier arbeiteten, ba^ bie 33ejferung
im 2erf juna^m bur i^re ^anb, unb
ba ^^an^ otteS ganj fertig
unb ? gugeritet, unb mten e
14feji. *Unb ba
fte e tooUenbet :atten,
6rten
fie
bag brige elb toor ben
5nig unb Sojaba. iDaiJcn mte man
efe jum
aufe beg errn,
effe
jum 5Dienft unb u 33ranbo^fern, ^ijffei
unb goibene unb fiiberne ert:^e. Unb
fie opferten 33ranboi?fer bei bem ^aufe
beg .errn atten^ege,
fo
lange Sojaba
lebte.
15 Unb Sojaba n?arb alt unb beS
Sebeng
fatt, unb fiarb} unb ttar
:^unbert unb breiig Sa^re alt, ha er
16ftarb. *Unb
fie begruben ii}n in ber
@tabt ^aijibg unter bie ^"^onige,
ll..L:eIbgi)ie2Ji.
.A:ju^auf,^aufe,
Raufen. 13. .L.* unb
matten e feji.
icn. vE: Strbeitent be Saue^. dW.vE.: u. au) dW.A:|ieirten... (trieber l^ct) in feinen (benorigen)
(^miebe in (5.
(Stanb. vE: feinem aer|aitniffe iu. ^er.
13. festen b.
^. . in feinen bcijrigcn i^tanb. 14. gum Opfer ... itt b.
s?>, B: u. Scalen
JU
B: Stlfoarb. bie am
aerfgef(i)aftigii3aren. dWrba opfern, u. gotb. dW: jumD))fern, u. . u. Lans
2.
fpen. B:
33eff.
bcs 2. d\V: c6irarb ba Wi^. bete] ... vE:
Pfannen?
auggetJcffeiL \E:
bie 5iubeff. ging
v. Statten. B. l. B: bei bie ^. dW.vE.A: bei ben.
est in Juda et Jerusalem, ut defer-
rent singuli pretium Domino, quod
conslituit Moyses servus Dei super
omnem Israel in deserto. *Laetati-10
que sunt euncti principes et omnis
populus, et ingressi conlulerunt in
arcam Domini alque miserunt, ila ut
implerelur. >
Cumque tempus esset, ut defer-ll
rent arcam coram rege per manus
Levitarum (videbant enim multam
pecuniam), ingrediebatur scriba re-
gis et quem primus sacerdos con-
stituerat, eJGfundebanlque pecuniam,
quae erat in arca; porro arcam re-
portabant ad locum suum. Sicque
faciebant per singulos dies, et con-
gregata est infinila pecunia. *Quaml2
dederunt rex et Jojada bis qui prae-
^^2,4'/^'
erant operibus domus Domini. At
illi conducebant ex ea caesores lapi-
dum et artifices operum singulorum,
ut instaurarent domum Domini; fa-
bros quoque ferri et aeris, ut, quod
cadere coeperat, fulciretur. *Egerunt-
13
que hi qui operabantur Industrie, et
obducebalur parietum cicatrix per
manus eorum, ac suscilaverunt do-
mum Domini in stalum pristinum, et
firmiter eam stare fecerunt.
*
Cum- 14
que complessent omnia opera, detu-
lerunt coram rege et Jojada reli-
quam partem pecuniae: de qua facta
sunt vasa templi in minislerium et
ad holocausta, pbialae quoque et
caetera vasa aurea et argenlea. Et
oflerebantur holocausla in domo Do-
mini jugiter cunctis diebus Jojadae.
Senuit autem Jojada planus die- 15
rum, et morluus est, cum esset cen-
tum triginla annorum. *SepeIierunt-
16
que cum in civilate David cum regibus,
Gn.25,8.
10. Al.^Domioi.
510 (24,17-25.) CIiroitieoFiim 11.
XXIV.
JFoas reoD Judae,
oti & -
tov .
^^
-
,
& -
'
6 .
^^
- -
avVf (6
^^4.. \
]
im
'(^ .
^^
,\ -
, .
20
Kai ^
.
'
& ,
&&;
"
, \.
^l
jCal -
,
-
-

^^
}
6
-
, & . \
&, \
.
2^
,
\ & \
,
&
,
/.
^^'^
,
6 ^
.
,
^ .
.
^^
IS.h: .
.^'.:
&6(6
*. --
A.'^h). : ^.. fio. FX:
^^^. 19. : .FX* * -
(.-^. ^'... 20.EFXf (..;)
.: ,22. .
.
. ... ,. 23. ^: &(...
(((&... \^). :
iv {\: ?.8). 2i.B: ,
^:
.: ..
^
* :
: : <
TT J : r-:
r :
.

'^v:
'vAv
-
V -:
r : I- : j <

:r
--:
IT
"
:
-:
nn^tisiis ^'^
hniin'^-b^? ?isp
: - : -
j

:
'^
-
D^tonb D\^'^nD ans nbts'i : <
(.
-:
r
: <-
:

-
:
3^<
N*bi
^^
nirr^-b^^
.:
J : ,. -
AT :
"^
:
-
: < :
,
: -
j :
Drb
b^?^
'Tbr'^1
ihsn rrin'^-p
AT j-
.-:r~ '

- JT I
'
'
D^nb^ i)2t^
n nhb ^
:
IT j- j V
-
: < :
V
: I
.
'' " "^ "^
nin^-riii ^-^3
^in^b^in iib'i
VT, : V ,J. :

: I
: - :
iinmii^n
n'^b::? ^intp^i jMn^i nb^^isi
rr^si 23 Tib^n nisins p^
V V
-
> V V
-
JT
-
I : IT
:
v-:i

< : TT
. -:
VT : vj" -
J :
: :
vh:^ Tih^ 3ns^iprib n"^'^'^
^^
TT JT
,
- j- : j :-
btb^]^^i
^ln^-b^^ ^s^5*^i b^s
b^n

j
:
"^
V T- T-:
"^ j
yn D2?n 'int-bs'nx
^^*"!
AT

VT
j'
r V )
:

T-: j" JT
-; -
: :

i
^3
i'^)2 nhb b^n nm iriD
'^
j : j
-
jTT : ! -T
_
|-
^^ri^^ nin'^
-
^5?
Av

-i J v: VT :
'
:
V. 22. imazi i<"53
V. 24. piDB H,b2. i<"3n
16. B.dW.vE.A:@utc3nei^an.
18. B: @o^en\t>aibcrn. dW: %fiaxtm u. b. anbei
. B.dW: ein (groer) 3.
19. B,A:
fie (le^er)
^
^. ;^u Bef. dW.vE: ju^
rficfjufl^ren. d\V: iatncten fie.
vE: bct^eiierien.
A: gaben 3cugnip. dW: merften n. borauf.
vE:
l^rten n.
20. dW:
erariff.
vE: fam fikr. A: nmiUiHUl
2* @fitoiue<i. (2417-25.) 511
5t5faII tiom ^crrn* Sac^arja eftcinigt tetetc^er infaff bcr e^ter.
XXIV.
batum,baf er ^atte tro^t gettjan anSfrael
17unb an ott unb feinem aufc. *Unb
bem 5!obe Sojaba famen bie D6erften
in Suba unb beteten ben StbnxQ an} ba
18 0et)or(^te i^nen ber ^5nig. *Unb
fie
ijerltcf en ba be ^errn, beS otteg
i^rer 93ter, wnb bleneten ben Rainen
unb 5|en. fom ber 3orn ber
Suba unb Serufaiem um btefer i^rer
19 8^uib tvltn, *(Er fanbte aber q}ro=
^i)tUn
lu
i^nen, bag
fie
(
u bem
i^errn fcefe^ren foUten, unb bie beeug=
Un fte}
aber
fie nat?men eg ju
D^ren.
20 Unb ber eifl otteS ^og an
^,
ben Sojaba, bog ^riejierg. iDer
trat oben ber baS 23oIf unb
f^jra^
gu
i^nen: o fpric^t ott: QBarum ber^
tretet i^r bie ebote be ^errn, ba
eu ntc^t gelingen irirb? ^tnn \f)x
t)abt ben errn
erlaffen,
fo
n.v,rb er
21 euc^ n?ieber
erloffen. *Qiber
.fie mac^^
Un einen SSunb ft>iber ii)n unb ftetnig^
tcn i^n bem ebot beS ^i3nigg
22 im
^ofe am aufe be ^errn.
*
Unb
ber .knig 3 gebaute nici^t an bie
S3arm^eirigfeit, bie Sojaba, fein SSater,
an *if;m get^an f^atU, fonbern ern?rgtc
feinen ^oi)n. er aber flarb,
f^3r
er: er ^err tvirb eS fe^en unb
fachen!
23 Unb ba baS Sa'^r um irar, gog her-
auf ^ eer ber @i)rer unb famen in
Subo unb Scrufalem unb ijerberbeten
aUe Dberflen im 33oIf, unb aUm i^ren
Olaub fanbtcn fie bem ,iinige ju *
24maffu3. ^^mn ber ^rer SUia^t fam
mit n?enigen a??nnernj gab ber
^err in i^^re anb eine fet)r groe
5!Dt, barum baj fie ben JQnxn, xi)xn
SSter Ott, i)eriaffen 'Ratten. 51
25 bten
fie
an 3oa3 trfe. *Unb ba
I
quod fecisset bonum cum Israel
et cum domo ejus.
*
Postquam 17
^.2.
autem obiit Jojada, ingressi sunt
principes Juda et adoraverunt re-
gem, qui delinitus obsequiis eoruni
acquievit eis. *Et dereliquerunt 18
templum Domini Dei palrum suorum,
jud.3,7.
servieruntque lucis et sculplilibus.
28,13.
gj^
f^p^g gjjj.
-j,^
contra Judam et
Jerusalem propter hoc peccatum.
*Miltebalque eis prophetas, ut re- 19
verterentur ad Dominum, quos pro-
33,io.|Rg.i7,jgg^gjj^gj.
uij audire nolebant.
jud.6,34.
Spiritus itaque Dei induit Zacha- 20
riara filium Jojadae sacerdotem. Et
stetit in conspectu populi et dixit
eis: Haec dicit Dominus Dens: Quare
transgredimini praeceplum Domini,
13,12.
quQ(] vobis non proderit? et dereli-
v.24.12,3.15,
qyjgj-jg Dominum, ut derelinqueret
Mt.23,35.Es.'vos?
*Qui cougrcgati adversus eum 21
Acir^iis.
miserunt lapides juxta regis impe-
Kbr.ii,;i7.
j^jyjjj jjj gjj,JQ domus Domini. *Ei22
non est recordatus Joas rex mise-
23,iss.
ricordiae, quam fecerat Jojada pater
illius secum, sed interfecit fium
ejus. Qui cum morerelur, ait: Vi-
^^"!"" deat Dominus et requirat!
2Rg.i2,i7M.
Cumque evolutus esset annus, 2S
ascendit contra eum exercitus Sy-
riae venitque in Judam et Jerusalem
et interfecit cunclos principes populi,
atque universam praedam miserunt
regi in Damascum. *Et cerle cum 24
permodicus venisset numerus Syro-
rum, tradidit Dominus in manibus
eorum infinitam muUiludinem, eo
quod dereliquissent Dominum Deum
palrum suorum. In Joas quoque igno-
Y.22.22,8.
miniosa exercuere judicia. *Etabeun-25
dW: trat em^or. vE.A: ficilte
|
(or) b. 93. B:
ft)epwegen ii)t n. Qllia) fein erbet. dW: if>r ter*
bet ... vE:
fo baf i^r fein lcf i)ahH. (A: ba e
I t) nid)tn^eifl.)
21. B:crbanbcnfi(i^. A: cvfamTtieiten. dW.vE:
I (etliche) erfit)oren {. B.dW.A: iBorl^ofe.
22. dW.vE: geb. n. ber Siebe. dW:
fielet e u.
I to. e r^en. A: mag ei fe^en u. r. \E:
fc^e u.
23. S: in Juda.
forbcre e.
23. f)tauf toiber ti>n ... gen . dW.vE.A: ein
^eer. dW: brte um. dW.vE.A: Scute.
24. B: Dbfon ba ^ecr ... fam, fo
gab b ...
ein
f.
grope ^eer. dW: 9c:^m in yeringer Sinja^i
fam ... u.
3ef
. ^ab ... vE: 2)enn mit g. St. 3Jlcnffn
... B; @eritc. vE: (Sie bten alfo 3. bie .
. ; ein fmUe
@crit.
512 (24,26-25,5.)
Chronicorum II.
XXIV.
Amaeia reac Jiudae
to ^ iv -
,
,
&
, &' s&a\pav
-
, s&axpav
iv .
^6
^(^ qI ^jh.
^in &6 -
4
6 ^" 6
"^^
\ ,
& .
.
^
.
XXV
^^ \ -
,
.
.
^
& ,
'
.
^
,
, &
.
^
-
, &
^
,
-
&
, -
,
'
Tjj
&.
^
14
(, , ^
\ ,!
20.
^: ^. ; -... .
117.
EXf (.
ntVTf) -) et
(.
) )
'. *: (iJa -
.).
:
.
1 . : ... . itnoaifwia ... '^.
3. : (. '.
4.
Bf
(a.roV<) .
Tl^-f (. .)
iv .>. : . ^:
^{A^FX). 5. FX (pro
IfQsa.)
(EX: iv .). .
post TrdAfwor. : ...
- j
\
-:
r
: j : IT
1

:

: TT-: '.*-'.
VT -
.
~
I
' " " JT I :
j :
j :
.::-
^
~
nb^n td'^sb^an niinp^ 326
: IV TT AT
j :
-
:
-
: >
*
- IT
JT
- -
s^

-
I ) :
'-
:
- vj- - :
( : ~ vi JT :
:
Tibn
hDti3 xn'um '^niSJ-p XXV.
Jj-
7
" <
:
:
.- r
.
~ "
^
-=:.:
:

:
Ut
-
:
j
^


^D^5?3
^ b5?^i :'^b^^n'^^
^
j
: -
-,-- .

^n'^1 :db^ nnbs so nin^^
3
:- 1" JT
"
: \. - AT
ihn^i vb:? riDb^a^n
'5^^
-:i

\j t
-
-
iiT : ir^ w -;
r
r 1 V r:
- - - ~:
J
-
j

J V.V

:
^

:
:
-: . vj :
-

"^
-
^
<

r
-
j

IT . : :
: :

:
!<:-
b'^sbi^n ^nbb nini^-n^nb
Dmrii
-;
IT
< :
r :
j
-'i
I
: ; \j :
'^
7
- J"
nb:pbi hD3 ont^? p)3b
dnposin
:
-
TT
^
: .
:
!:
;
-
5:]b^ niJ^^/o-tiibt w^r/us'n
1*.
:

:
"
V. 26. nnsn
<"3
. 27.
'
25. ^gogcn (ftc . i^n aber ...) inadjtcn ...
: nbem fie
... cerlic^en. dW: mit ieien Sun
ben. B: erbonbenfi^. dW.vE: i?er[^tt)oven.
2&^vot\ica*
(24,2625,5.) 513
Soad rmotbutt 5imata, bcm ^errn jugct^ait, bO($ tjon iitsem i^erjctt, XXIV
fie Ott i'^m gogm, iie^en fie i^n in
groen ^raut^eiien. madjten aScr
feine ,Knete einen 3Bunt> tvibcr i^n, wm
tie 33iutg n^iUen ber ^inber Sojaba,
beS $rieper, unb ertrrgeten i^n
auf
feinem S3ette, unb er jiarBj unb man
6egruB i^ in bcr tabt il)a^ib3, aiser
2(5 unter ber Knige rSer. *iDie
aBer ben 33unb wiber if)n machten, n?a=
ren biefe: 8a6ab, ber (So^n eimeaf^,
ber 5lmmonitin, unb Sofabab, ber )
27Simrit^, ber aKoaBitin. *Qiber feine
@5^ne, unb bie (Summe, bie unter i:^m
erfammeit n^ar, unb ber 35au be au=
feS
otteg,
fte'^e, bie finb fcefc^rieben in
ber i|iorte, im 33ue ber .Knige. Unb
fein @oi)n ^maia n?arb ^5nig an
'fei-
ner 6tatt.
XXV
S^nf
unb J^^anjig Sa^re alt
iimr 5ima5ia, ba er ,^nig n.>arb, unb
regierte neun unb sn:>anig '^ai)xe ju
Serufalem. @einc 3Jiutter i)k^ Soaoan,
2on
Scrufalem. *Unb er t^at,
bem v^errn n?o^t gefiel, bo ni^t ijon
3 ganjem ^erjen. *) nun fein
^-
nigrei(i^ Bekrftiget n?ar, ern?rgte er
feine J^ne^te, bie ben ^nig, feinen
4 33ater, gefd^iagen ijatten. *5iBer i^re
^inber tbbtete er nic^tj benn alfo fie^t
eg
gefrieBen im
efe^, im 33ud)e 3Jiofe,
ba ber ^nx gebietet unb fpric^t: 5)ie
33ter fotlen jlerBen
fr
bie ^in=
ber, bie ^inber
fr
bie S3ter, fon
bem ein Jcgli^er fott um feiner n^
be lien jierBen.
5 Unb Qimajia
Braute jut;auf Suba
unb fleilete
fie ber S3ter Kufern,
ben DBerflen uBer taufenb unb
Ber ^unbert, unter gan 3uba unb
SSenjamin, unb g^Iete fie ijon jtran=
Sig Satiren unb brBer, unb fanb i^rer
brei ijunbert
taufenb auerlefen, bie
27. U.L:
(Summa ... ^ifioria.
4. U.L:
gebeut. 5. U.L:
fonb ii)X bv.
2Bg.l2,20
V.22.
21,20.23,2:
T.9ss.
tes dimiserunt eum in languoribus
magnis. Surrexerunt aulem contra
cum servi sui in ullionem sanguinis
filii Jojadae sacerdolis et occiderunt
eum in lectulo suo, et morluus est;
sepelierunlque eum in civitate David,
sed non in sepulchris regum.
*
In-
26
sidiali vero sunt ei Zabad filius
Semmaath Ammanitidis, et Jozabad
filius Samarilh Moabitidis.
*
Porro 27
filii ejus ac summa pecuniae, quae
adunata fuerat sub eo, et instauratio
domus Dei scripta sunt diligentius in
libro regum. Regnavit aulem Ama-
2Rg.l2,21.
g-j^g
j-jjg
gjjjg pj,Q ^Q^
2Kg.i4.
Viginti quinque annorum
XXV.
erat Amasias, cum regnare coepis-
set, et viginli novem annis regnavit
in Jerusalem. Nomen malris ejus
Joadan

de Jerusalem.
*
Fecilque
bonum in conspectu Domini, verum-
tamen non in corde perfeclo. *Cum-
que roboratum sibi videret imperium,
jugulavit servos, qui occiderant re-
gem palrem suum.
*
Sed filios eo-
rum non interfecit, sicut scriptum
3i'3*!Et'i"*est
in libro legis Moysi, ubi praece-
pit Dominus dicens: Non occidenlur
patres pro filiis neque filii pro pa-
Iribus suis, sed unusquisque in suo
peccato morielur.
26,1.
T.14s.
21,25.
i.Z.
2
Nm.1,3.
Congregavit igilur Amasias Ju-
dam et consliluit eos per familias
Iribunosque et centuriones in uni-
verso Juda et Benjamin, et recensuita
viginli annis et supra, invenitque tre-
cenla millia juvenum, qui egrederen-
1. .: Jojadan.
5. S: Juda. S: sursum ... triginta.
27. gefammelt wart ... &c$ 95. : bie gro^e 4. B.dW.vE: fonbcrn (wie) gcfc^r.
f^.
B.dVV.
teuer, bie bei i^m gcfc^a:^. vE: 2)fiengcber5ibgaben vE.A: um ber (S^nc) njiHen.
^. (dW:
Seiffagungennjiberi'^n?) B: runb?
5. SiuScrlefcne. dW:iiepfiesufammcntreien
legung. vE: runbung. A: Stusbefferung. (Stamml^u^jtern. dW.vE:mufierte. vE:ijcm3tyn?
33.
14r.
SSgl. 2 ^n. 14,
26.
Sigiijvtgen . dW: au^evi. SHonnff a[t.
514 (25,613.)
hroiiicorum II.
XXV.
Amasia reac Jiudae,

noVy -.
^ ' -
.
"^
&
).' ,
''
''.
^
,
&.
^
^ -
&'
} ';
6 &
&' "
.
^^
-
} &
'(
. &^ ,
.
* *
\
,\ -
, '
} .
^"^
',
\
,
,
-
.
^^
-
-
&
,
&-
,
.
5. FX: 8). 7. : a noQivfxai
(
naQ-
.AEX; FX: )). 8. FX (pro
) .
^*
(A-Bf). :
... 7C. ,(* fV .) xat ^-
&. 9. FX: ;oiq '^.
:7rAftova(FX: )). 10. FX:
&5. (bis): . . *:

{^^; : ;: -
). 11. : . 12.
*:
iy.afxv^(:ov 2). 13.
*
(AEFXf). 2|
(a. &) (A^FX*). *:
,
^t^i : nm ^vVds v^^si^
j :
-
IT

:
-
J
TT j
ns^n
b'^n nisr^ t]bi^ ^^12 ^^^^
-
- <T . :
IT
j :
^.
1
,

:

:
<: j
:
-
j
.<
IT :
".
r :
"^
<.
'nb'^tbD'^ nnnb^ab :?
< / : :
-
AT : - j--: -:
n
-^ 13
''Db b^"^b^5rI
hitob-nn^i D^^b^n t^^^b ^,n^sti5<
-:
r
- v:
IT
.
-i'
'
:

:
^^^r^b ^rnD itb.>i 33 ni^^^b
j
. . . ^. r:
-: -
-J" ;
'
<
"^v: rr j V -
"^a; :
nsnn
^b
nnb Kin^b
^n-'^^ n^nr^nb ^n*^2)3^ ab'^nn'^i
^
<T V -: :
-
:
--: j-
:
--
^D)2ip/ab n:Dbb ansi^ti Vbi^
-
AT > :
.
^
- ,^

,.*:' J
- :
<-
IT

:

" :

-
"
_
-
' 'V-
11
-
a^^n ^st:^i nntiDri
:'^^ nntr5:?i2
._

:
.' :!- : ;.-:
t2}^'b
J : , \.

:
-
: J :
bDi tiD^inn ^iD^b^^i ^^bon
^T .. : - V.V
-
'

y :

-AT
-
- V -: :
- j
: :
nbnb^b r/35? r^bt) in^si^iii
^
-
.
Vi; :
- -;
-
: . :

:
j
: : :
-
" -: j :

<
- -
' J
: r^2i
2
*
IT
-
JT

.
-
V. 6. t]"i< 5<b3 yup
V. y. ^
V. 12. ^^b-Q
6. ^^ngetecr. B: to\)fere^>ciben. vE:flarife. dW.
jireit6arc SJZanner. : ^a^fcre.
7. dW.vE.A: m. bir jie^en.
8. (Jonbern fo bu iiti^en toiflft, fo tl^uc c5, fei
tapUt im <2tr. ! Ott mte b,
f.
I. or bcn ^.
:
2@:|^ontca^ (25,613.) 515
5lmata'0 o$tte Sftael ottBrac^tcr ftcgrct($cr 3u luibcr bic ^inbct ton @ctr XXVe
^ccr jie'^cn mo(^ien unb @vi^
wnb
6 c^iib fhren
fonnten. *i)aju na^m
er Sfraei ^unbert taufenb ftarfe
jtriegieute um l^unbert dentner (SUBer.
7*@ tarn aber ein @otte8 ju
i^m unb
[^:
nig, tag ba
^ecr Sfraci mit bir fommen! benn ber
^err ifl
ni^t mit Sfrael, mit aUen
8 inbern (S^^raim. *^enn
fo
bu fommfi,
ba bu eine ^n^eit benjeifeji im (Streit,
iirb Ott faden laffen
ijor beinen
Seinben; benn Bei ott fielet
bie raft
9 u Reifen
unb fallen u
laffen. *5lmajta
fi)ra^
ju bem Spanne otte: Sa foll
man benn t^un mit ben '^unbert (Sent*
nern, bie ben riegfne^ten i)on
3frael
gegeBen ^abe? iDer 9)? ot*
te f^prac^:
iDer err ^at me^r
benn ba iji, bad er bir geben fann.
10*
fonberte ^ma^ia bie ^rieg0fnete
ab, bie ju t^m p^raim gefommen
n^aren, ba
fie an i^ren Dxt ^^ingingen.
ergrimmte i^rSorn n^iber^uba
fe^r,
unb jogen trieber an ii;ren Ort mit grim*
migem 3orn.
11 Unb Qlma^ia trarb getrofi unb fhrte
fein 33olf unb og alj*
t^al, unb flu5 ber inber ^on @eir
12 5e^n taufenb. *Unb bie inber 3uba
fingen ti)rer je^ntaufenb lebenbig: bie
fhrten fle auf bie <Spi^e eineS ^elfeng
unb flrjten/fle on ber @:pi|e be ^^U
13 fen, baf fle aUe jerborflen.
*
5iber bie
^riegfnec^te, bie ^ma^ia ^atte njieber=
um laffen
gieen, ba fle nit mit fei-
nem 93olf jum etrelt
s5gen,
t:aten
nieber in ben (Stabten 3uba i^on @a=
maria an hi^ gen 39et^ <oron, unb
flugen
i^rer brei taufenb unb na^=
men iel S^laub.
. 6. .L: @iiBerS.
9. U.L: bemi be^ iji.
n.u.L:{f)rje:^nt. ...^elfea.
13. U.L:i^rbm...9laui)e3.
"''
tur ad pugnam et tenerent hastam
et clypeum. *Mercede quoque con- 6
duxit de Israel centum millia ro-
bustorum centum lalentis argenli.
ism.a!^?:
*Venit autem homo Del ad illum et 7
ait: rex, ne egrediatur tecum
exercitus Israel! non est enira Do-
(Es.17,3.28,
minus cum Israel et cunctis filiis
*
Ephraim. *Quod si putas in robore
8
exercitus bella consistere, superari te
20,6.15,
faciet Dens ab hostibus; Dei quippe
ich.:i9,i2.
ggj gj adjuvare et in fugam conver-
tere.
*
Dixitque Amasias ad homi- 9
^,6,
nem Dei: Quid ergo fiel de centum
talenlis, quae dedi militibus Israel?
Et respondit ei homo Dei: Habet Do-
2Sm.i2,8.
minus, unde libiidare possit, multo
his plura.
*
Separavit itaque Ama- 10
Sias exercitum, qui venerat ad eum
ex Ephraim, ut reverteretur in locum
suum. At Uli, contra Judam vehe-
menter irati, reversi sunt in regio-
nem suam.
2Hg.l9,7.
2Sm.8,13.
.4,29.
v.lO.
Porro Amasias confidenter eduxit 11
populum suum et abiit in Vallem Sa-
linarum, percussitque filios Seir de-
cem millia. *Et alia decera millia 12
virorura ceperunt filii Juda et adduxe-
runt ad praeruplum cujusdam petrae
praecipitaveruntque eos de summo
in praeceps, qui universi crepuerunt.
*At ille exercitus, quem remiserat 13
Amasias ne secum iret ad proehum,
diffusus est in civitatibus Juda a
Samaria usque ad Bethoron, et
interfectis Iribus millibus diripuit
praedam magnani.
10. S: contra Juda.
flarfe bi^ jum Str. dW: (Sonb. jie^ebu, fl^ue ei,
fei fefl.
B.vE: it)irb b. (fonfi)
f.
l. dW.vE: . ijat
bleSo^t.
.
9, B.dW.vE: ^e jie^ei bei ... (bir me^^r ju ge;
l&cn).
10. Br^riegitru^ijen. dW.vE: Sii^aar. A:^cer.
12. B: jel^ntaufcnb Sebenbtge fhrten
... gefangen
toeg.
13. fielen ein in bie <Zt, B: Seute ijon b. ^rieg?
iru^iJen. dW: SD^nnev ber <).
33*
516 (25,14-21.)
Chronicornni II.
XXV.
Amasia reac ^udae, J^oas reac Israelis,
**
Kai rb &^
' ,

^
y.ai
,aal
, .
^^
^
'^^ -
,
'
-^ -
;
^^
,
'
;
?)
.
6
"
-
^
Sf
Ott
.
^"^
^
'[ -
'

/,
& .
*^
' 4(
^
' 6 -
' / { '
,,
.
& .
*^
-
' ^
,
.
& , -
7. ,
'
;
20
,
-
,
> ^ -
.
^1
^^,^^ ',
\ ,
'
14. : (-AEFX) ... nqoq
{. , FX: . )... ^(
AFX) ... '(EFX* )^. \^.^:(-
ciav {^
^rell. et
*
alibi]. ^:
-
tvv ... ilmv
{... S. ^).
*
5 . : (-AFX). : .
16. FX (pro pr. ).
A^Bf (.
pr. )
(?**) et (a. /^.) (**).
EX*"Ort.
17.*/9.7^(21.|). Bt(a.
b-^ -I- 1" J- : jv V.-: |- : f
j v: V : - <

j
-
\J
-
V
"^
|.
1
-j:
-i TT
n^^>^
rb^^
ininn %"i^i
:'^'^l6
<-
"^ j : - : j
:-
^ivt

liVbin
"^^^^, 'Tjbisb
Yl^^\yi
'ib
\^^ ^'^5!ln
b^n^^
tt^is^ n^nb
- j- : V- J ^- TJT
^^"^^?
7?
''^^^
_
r -:
r
: v^- j j r
-
THv^in^-p tDsi^-b^ nbi^^i"
ST :
.' -
:
-
^^^ Tib "^tj^ib bi^'it'^ rib^ s^^in^

: . J \:
JT
^
:
-

hmb rn^rr^-rib^ iirr^rosi-bii
: IV JT : :
"^
-biii nb' liDriba nt>i ninn
"^
-
:
-
J.
-: -
.) :
ST :

1 :
- *.- -:
mtan
^ 3? nt^b ^Dnb
- <


:

AT

: :
- -
:
-
:
-
jv
-:
I_.
i^
: ..... ... . . <
:
-
^ inbsDi ni!?i:n nir^nn n^b
^'
JT
-
: -JT : r : vr : < ,
J IT

VT
. ''y:
,T

- :
- -; j- l : .
:
IT j : JT '"-
v.- :
^^
/ V IV <T "^ -_ |v: j .: .
JT : : r <- ' r j : -
:
.
ntbii n^nn m^n^^-Tib^
J
j: -i
V
V.' r t AT '
'* l"
^1

V. 16. fc<"53 V. 17.


' "
"'^'
^.) . 18.
* (pr. I0C0): /(
^ et
*
infra
;
bis : ,
:
).
: ^(FX: lyl-
i)fr). 19. : eWral (-).
^*
(pr.)
(2|). : . 20. EFXf (. /..)
'iwa'i.
21 . (pro .)^').
2^ &1)tvnica*
(25,
14-21.) 517
e0 etvrt Sern ber 5tmaia iCcffcn unglcflt^cr .tampfmit 3oa. XXV.
14 Unb ba ^ticber fam ioon bet
(gbomtter ,^er btc Ot-
ter ber ^inber ijort 6eir unb fieUete fie
i^m ju 5ttern, unb betete sjor i^nen
15 unb i()nen.
*
ergrimmte
ber 3orn be ^errn ber ^Imajia unb
fanbte einen ^roipijeten gu i^m, ber
f^ra^ ju i^m: 5Barum fuc^cfi
bu bie
Otter beg SolU, bie i^r 3SoIf nic^t
fonnten erretten on beiner anb?
16*
Unb ba er mit i^m rebete, f^rac^ er
lu
ii)m: ^at man bic() ju beg nig
O^at^ gema^j? re auf!
n?arum njiUjt
bu gef^Iagen fein? 5)a (}5rete ber $ro*
:^t)et auf unb \)(>: 3
mer!e ,
ba Ott ierat"en i}at bi(^ gu er*
ber6en, bag bu foi(^e get:^an ^afl unb
gei)or(^efl meinem 0lat ni^t.
17 Unb 5imajia, ber nig 3uba, inarb
Olat"^a unb fanbte ^in gu 3, bera
o'^ne Soa'^ag, be o'^ng Se^u, bcm
Knige SfraeiS, unb lie i^m fagen:
,^omm, lag un mit einanber Befe^^en!
18*5i6er 3oa0, ber nig SfroeU, fanbte
gu ^iimajia, bem ^i)nige Suba, unb lieg
i^m fagen: iDer i)ornfirau(^ im iBa
non fanbte gu ber ebcr im SlBanon
unD Heg i^r fagen: it> beine Softer
meinem @o^ne um QBeiSe. 5ii)er ba^
SBilb im Libanon lief ber ben iDorn-
19flru unb gertrat ii;n. *iDu geben
fefl:
@ie^e, i)ah^ bie (Sbomiter ge^^
fc^iagen: beg ergebt
^
bein *er unb
fuc^efl Oiu^m. 0 bleibe ba^^eim!
SBarum ringefi bu Ungicf,
baf
bu fatlefi, unb 3b mit bir?
20 Qiber ^majia ge^orte ni^t; benn eS
gefc&a:^ on Ott, bag
fie
gegeben tinlrben
in bie ^anb, barum bag fie bie tter
21 ber bomiter gefuc^t Ratten.
*
jog
3, ber ,$tnig SfraelS, herauf, unb
Befa^en
^
mit einanber, er unb Qtma-
'
i'ia,
ber ^nig 3uba, ju S3et: 6emeS, bie
14. A.A: jiericie
fxe ft^.
, 14. dW.vE: gfiieberiage. dW.\E.A: ji. jie ftc^
auf.
\E: aU Otter.
15. B.dW.vE: entbrannte.
16. dW.vE:um9iat]^geberb..(Bencrict). dW;
Saf al. B.dW.vE: 2.
foU man bic^ \)\aQtn. dW:
'
3
fe'^e.
vE: erfenne. A: IRun n^eip . dW.\E:
ief^loffen
i)at. A: im Sinne
i^. dW.vE: tijujt.
Amasias vero post caedem Idu- 14
maeorum et allatos deos fiiioium
Se'ir slatuit illos in deos sibi et
adorabat eos, et Ulis adolebat ineen-
sum. *Ouam ob rem iralus Domi- 15
nus/ contra Amasiam misit ad ilium
prophelam, qui diceret ei: Cur ado-
rasli deos, qui non liberaverunt po-
pulum suum de manu lua? *Cumqne 16
haec ilie loqueretur, respondit ei:
Num consiliarius regis es? Quiesee,
ne inlerficiam le. Discedensque pro-
phela: Scio, inquit, quod cogitaverit
ism.2,25.
jjgyg occidere le, quia lecisli hoc
malum et insuper non acquievisli
consilio meo.
Dt.32,3rs.
Jud.ljU.
Jud.9,14.
2Hg.i4,8M.
igitur Amasias rex Juda inito pes- 17
simo consilio misit ad Joas filium
Joachaz filii Jehu, regem Israel, di-
cens: Veni, videamus nos mutuo!
*At ille remisit nuncios dicens: Car- 18
duus, qui est in Libano, misit ad
cedrum Libani dicens: Da filiam
luam filio meo uxorem. Et ecce,
bestiae, quae erant in silva Libani,
Iransierunt et conculcaverunt car-
duum.
*
Dixisti: Percussi Edom,
19
et idcirco erigilur cor tuum in su-
perbiam. Sede in domo tua! Cur
Pt.i7,\9.
mai^jjj adversum te provocas, ut ca-
das et lu et Juda lecum?
26,16.
T.16.22,7.
Noluit andire Amasias, eo quod 20
iRg.12,15.
jjQi^ini egggf volunlas, ut traderelur
y.i4.
in manushoslium propler deos Edom.
*Ascendit igitur Joas rex Israel, et 21
mutuos sibi praebuere conspectus;
Amasias autem rex Juda erat in Beth-
17. SrJoahaz.
20. .: Noluit autem aud.
S. 1724. 93gt. 2 ^n. 14,
814.
17. W:lnUt)f^. vE: bcrt]^f9tef. (A:
nal^m einen fei;r bfen 3lat^ an.)
19. B: erl^.
f.
b. ., ^errIiere ju ii)nn,
vE: b. Jp.-er!^. b, n. bu i'i)^
grof
.
;20. dW: aufbaper|ie5Prei^9obe.
518 (25,22-26,4)
Chronicorum II
XXV.
J^oas reac Israelis. Amasiae ohitus, JJsia reac Jfudae,
.
^'"^
Kai &
'
-
'/?;,
.
^^
\ ^-
-
' &,
yal
^
-
^'
'
.
-^*
-
\
-
'
,
-
.
^^
'^ 6 -
-
' .
^^
,
,
;
^"^
,
&. &,
'
-
, &
.
-^^
\
, ^
/.
XXVI.
, ,
".
"^
-,
^
&
.
^
^
",
-
iv . -
7 .
^
&
6 .
22. : .23. **vty ^Joiayat .
(A^Bal.f). *: ^'? .^\:(-
).2).
2i.FXf(^.^>.)an^. 27. (bis):
.1(?): &(&2).
\. : .A2Bt (a. dUa) 16 (**, cf.
27,1). : in/.aioir.a. 3. : .
:
--:
: 7
'^
, \-
TT : JT IV : )
.
^
b^nt5''-'b ti^ii^ ton
"
AT j" : : F ^ -j-
rm'ns
vn^i^i
btii^n^ iinJi^^n'^'i
j- : 1 :
- --: .. . .-
nr-ir ^ ^^2 dBmn^
- j- - -
: % - <-
:
"b^i :n52N ni^t) rnii^ nbisn^i
: IT
-
.

j- i
-
V
-
- j" : I V V
-
: JT
-
j
^
v: IT
r
: ::-,
} jv < : :

:
-
: 1
jr
j-:
r :
:nD nntor b^^nta'^ "rhi^
IT
. : ^
j- -:
"^
: Jvj.
;
; : J : :
: JT

'^
-: -:
r
:
" : : IT : - : - vj'
riin^ ^ !)n^:sn.^i
-
:
j-: |-

:
; < . -:
TJT-^
- ): JT : :
-
ntD^bb iinb^''',
nn'^Db
-;
J-
< : : -
tat
-
- ;
- >::-
IT : r : -:
; j :
'-
-n^ rn^in^
D2?-b3 ^np^i XXVI.
AT
. : J ^ :
.
nn^^s^ii
'^
ih;^ ^iD^^b^^i
IT
:
:
} -
\r
j :
--
V.V

:
-
"^
.*
JT
Iv
V.
-
- : y
'
r
AT
^n^^-TS? hD?23 nni}3? ts-p n'^nbii
3
JT
. TT
<
: V
I V
_
IT
-:
<.- TT ' ~ ,'
"'

~'r
: :
'
VT
: :

_ :

nin'' ^D^rs
"
to*i
:abt2iin'^
4
AT :
j
: IT
- -;--
:
n^Dii iin'^isti^i nii5:?itN bis
p ^T : --: .TT
V -: j :
V. 24. m"i2i5< s< :n
y. 3.
'"1
^"
2, @]^totuca
(25,22-26,4.) 519
Sott fiegm($
ttt Serufalem Stmttjta' s:ob* Ufta^Onig an ^ma5ta*d@iatt XXV.
22 in 5uba itegt.
*
%hn Suba trarb
9[9
'
^fraet,
unb flogen ein
23 jegiic^cr in feine ^tte.
*
QlBer ^majia,
ben nig Suba, ben 8o^n 3oa,
griff
3, ber ; 3^, ber ^onig
SfraeU,
ju 35eii} 6emeg unb i^n
gen Seiufaicm, unb ri ein bic SDiauern
^u Serufatem i^om J^or (E))^raim an
fcig an bag (Sit^or i^ter ^unbcrt Clen
24 lang.
*
Unb oIb unb (SiiBer unb
ae efe,
bie i^or^^janben traren im
^aufe ottea, Bei )6eb (Sbom unb in
bem |
im ^aufe be ,^5nigg, unb
bie ^inber ju $fanbe na^m er mit
gen amaria.
25 Unb ^imajia, ber o'^n 3, ber
^nig 3uba, lebte bem ^obe Soa,
be @o^ng Soa^ag, beg ^nigS
3f=
26 rael, funfjei)n 3ai)re.
*
5a0 aSer me^r
iion Oima^ia ^u fagen ift, beibe ba
(Srjie unb ba Se^te, ftei)e, ba ijl ge*
fre)en im 33 ber j^nige Suba unb
27 3fraei. *Unb von ber S^it an, ba
^mata ijon bem ^errn bn?i, *
teil
fie
einen ^unb n.ut)er ii)n u 3eru*
falem
', er aber floi)
^en !^^i. 2)a fanb-
ten fle
t^m gen !i unb tbte-
28 ten i^n bafeibfi.
*Unb
fie
brten i^n
auf Oioffen
unb begruben xi)n bei feine
33ttter in ber Stabt Suba.
.
S)a na:^m ba ganje 35oif
3uba Ufta,
ber trar fee^n Sa^re ait,
unb mte i^n gum Knige an feine
2 aSater ^imajia 6tatt.
*
3)erfelbe ^amti
ioti) unb brte fie n?ieber an 3uba,
nbem ber ^nig entffen n?ar mit
3 feinen 33tern. *ee^n Sa^re alt tnar
Ufia, ba er ,il5nlg trarb, unb regierte
jwei unb
funfjig Sa^re. ju Serufalem.
6eine 3)Zuiter
^ief 3]; i)on Serufa
4 lern. *Unb t^at, ba bem-^errn ;ge-
fiel,
inie fein 33ater ^lmajia getrau ^atte.
23. .L: aJlauren.
26. U.L: beibebag.
sames Juda.
*
Corriiitque Juda co-22
2Sm.i8,i7.
^^^^^ Israel et fugit in tabernacula
sua.
*
Porro Amasiam regem Juda, 23
21,17.22,1.
iiijyj^ Joas, filii Joachaz, cepit Joas
rex Israel in Belhsames et adduxit
in Jerusalem, dcslruxilque murum
ejus a porta Ephraim usque ad por
tarn anguli quadringenlis cubitis.
*
Omne quoque aurum et argentum
24
et universa vasa, quae repererat in
*^'"?5:*~^'domo Dei et apud Obededom, in Ihe-
sauris etiam domus regiae, nee non
et filios obsidum reduxil in Sama-
riam.
2Bg.l4,irs
24,25.
2Rg.t4,20.
Vixit autem Amasias filius Joas 25
rex Juda, poslquam morluus est
Joas filius Joachaz rex Israel, quin-
decim annis.
*
Reliqua autem ser-
26
nionum Amasiae, priorum et novis-
simorum, scripta sunt in libro regum
Juda et Israel.
*
Qui postquam re- 27
cessit a Domino, tetenderunt ei insi-
dias in Jerusalem. Cumque fugisset
in Lachis, miserunt et interfecerunt
eum ibi.
*
Reportantesque super 28
equos sepelierunt eum cum patribus
suis in civitate David.
2Rs.i4,2i.s.
Omnis autem populus Ju-
XXVI,
da filium ejus Oziam annorum sede-
eim constiluit regem pro Amasia pa-
tre suo. *Ipse aedificavit Ailalh et 2
restituit eam ditioni Juda, postquam
dormivit rex cum patribus suis. *Se-
3
2Rg.io,iss.
jjg^jj^ annorum erat Ozias, cum
regnare coepisset, et quinquaginta
duobus annis regnavit in Jerusalem.
Nomen matris ejus Jechelia de Je-
rusalem. *Fecitque quod erat re- 4
ctum in oculis Domini juxta omnia,
quae fecerat Amasias pater ejus.
25,2.
25. S: Joahaz.
23. bctt (2. 5., bei !2of)ne*
3., griff 3.,
ber . man rt). il^n eine Serf^iotung. A:
maxien fie i^m
24. unb bic ... unb (^cifeinttaijm ... 9iac^jieiiungen.
27. B:yeri)anbeniteiici) ). dW.vE. fliftete
520 (26,5-14.)
Chroiiicorum II.
XXVI.
WTsia reac J^udae,
^
Kai
;
/?
^ nai
iv ,nal
.
^
&
-
, -
"
,
'^4
.
'^
'
-
.
^
,
'
.
^
iv '
y
.
^^
^
,
-
'
\ \
,
-
.
**
^ -
-
^, & 6 &
' -
,
.
*2
jj^ig
&
,
^^
-
\ '
--
.
^^
5. :.EFX: .^: .
6. : (()
2
; : ').
9. *:
(
.'^).
(pro alt. -
)
).
10. : vnJjqxiv ... (EFX: -
)).
11. :;/(/).: 5
... (.AFX) ...
f
(.
^)(
, ,(AFX*).
FX* &.Bf
(a.
.)
(AFX*). 2:
Mctao'iH (/
*
).
13. (pro .),
14. 2:
(-aCivA^FX).
J :

: IT J :
. :
-
J

j
.
~
: : - V JT

-
sn^ain iibn*^ min nsiii ni,
j-
V.'
:.:- j- ..
:
-
^iTii5^:n :^5?
nsn'^'i liTOi^
'^ : - :
jv :
-
: -
r : I
-
f :
-
IT
"^ -
: s : :
r -
IT s :
-
i : - :
"^
-
V.- :
n;:?-br
'^
h^h'^yn ^in^-T^?
-
s"
-
j

: *^
.
~
' - - ' iv
-
-
J- ^
-
l VT -
:

: -
:
-
" :
-
t-
JT
- .>: ' -
j

: : j
.
~
(
'
:
-
jHNn )2^ nns-^3 b^n^ni] b^^nna
IT V.T T-: r r
"^ . : i-
:
^
- : j :-
t'. : - : : :

jt s" : I
" -
^
-:
r
" - j ; -
:
j
... ,.. _
V
:

: -
"^
-<
.
j
. : IT
<" -
:
nrnti t\hk r\^^i2 sbta nds
<- : ; I . V
.
-^
"
S
'
TT
nnrtbt] '^bi;:? nix^o b^sb^^
\^T : j
J

:r
-i
:n^i!iin-b3? 'nb^b b'^n
nbs
I IT
"^ -
>
.
V.
- . :
- AT
~
-^
'
'^s^'D ^:^n-b3b
^in^-Tr ahb ]'d^^
u
. .
IT
-
'^
: .
VT
-
V. 5. TUl^'lb
'iD5> ib. mx^3
<"33
V. 7.
'^
^^
V. 11.
'
bs<'^5>"
V. 12. p"n
yp
5. B: ber eranbig Moax in b. . dW.vE; funbij
tt). im el^en ottcg ! A: ^^u. ein eijcr .
7. 9lr. t>ic ju . 25. rooijnctcn.
8. fein 9iame langte bii gegen <g. >. : faitt
ou3. dW: gelangte b. @. vE: breitete fid) au.
B: flrfte jum i)o^ilcn ju. vE: yerj^arfte
f.
Hxf-
ttui. dW: iarb fei;rm^ttg.
2^@]^tonicit*
(26,5-14.) 521
Ufta' Ott njopgcfalCte unb lutfU^c Silctcruit XXVI.
5*
Unb er \\i^U Dtt,
fo
lange (^
UW, ber Setter in ben eftc^ten @ot-
teg; unb
fo
lange er ben errn fucijte,
6 lie i'^m Ott gelingen. *S)enn er
gog au0 unb jirttt irlber bic ^}t)ilifier,
unb jerrig bie SD^auern ju at^ unb
bie SOZauern ju SaBne unb bie 3)Zauern
u ^Sbob, unb hamU (Stbte um ^*
7bob unb unter ben ^^iUficrn. *3)enn
Ott iiaif
f^m miber bie ^^ilifter,
tri=
bcr bie %xahn, iriber bie u ur 33
8 unb hjiber bie 3Jieuniier. *Unb bie Qlm-
moniter gaten Ufta efci^cnfe, unb er
n?arb berhmt, bis man fommt in ^gi^*
)Un') benn er tt?arb immer tlrfer unb
9 jirfer. *Unb Ufia fcauete X^rme gu 5e*
rufatem am (Scft^or unb am %f)aU^ox
unb an anbern (Scfen, unb befefligte fle.
10*(gr ^auete (S^iffer
in ber 2fie
unb grub ieie 33runnen; benn er ^otte
i)iei 93ie^, beibe in ben ^uen unb
auf
ben (SSenenj Qiierieute unb 2Bein*
grtner an ben ^Sergen unb am (Sarmel,
benn er i^atU Sufi ju Qi(fertt>erf.
11 Unb Ufia ^atte eine ^jum treit,
bie in ^eer ogcn, on ^riegfne^ten,
in ber ^gerechnet, unter ber i^anb
Sejel, beg @c^reiber6, unb 3)iaefej;a,
bcS Qimtmann, unter ber vanb *-
12 ja au ben JOberfien beS Knigs. *Unb
bie Sa^^l ber ^orne^mflen SSter unter
ben jiarfen Kriegern n?ar jtrei taufenb
13 unb
fe^
^^unbert, *unb unter i^rer
^anb bie ^eermt brei i;unbert taufenb
unb fieBen taufenb unb
fnf
:^)unbert, um
streit gefc^itft in ^eergfraft, ju ^^eifen
14bem Knige iriber bie ^cinbe.
*
Unb
Ufia fc^iifte i^nen
fr
baS ganje eer
8. A.A:
neru:^mt. 9. U.L: %i)xm.
10. U.L: iiei^e^, beibe. 13. U.L: ^eermad^t.
9. an &em 9EBittiel. B.dW.vE.A:
auf (bai) bem
mit).
10. Xi)vme ...ttnbim9?ie&erlanbu. aufber^beite
9irferl. ... ju armcl ... am ^elbbau. vE: SSajfcri
gruben. B: i)icb X). (Sijlernen . dW.vE.A:
grofe
(oieie) beerben. dW.vE: iJlieberung ... SBinjer ...
liebte ben Sanbbau. (B: tar ein SiebBaber be Sans
be!)
11 iogen in iZ^aattn, , buta} bie ^. :
24,2.
*Et exquisivit Dominum in diebus Za- 5
Esr.7,11.
chariae inlelligenlis et videntis Deum;
cumque requireret Dominum, direxit
eum in omnibus. *Denique egres-"6
sus est et pugnavit contra Philisthiim,
jos.11,22.
et deslruxit murum Gelh et murum
ism"5',i".
Jabniae murumque Azoti; aediiicavit
quoque oppida in Azolo et in Phi-
listhiim.
*
Et adjuvit eum Deus 7
contra Philisthiim et contra Arabes,
qui habitabant in Gurbaal, et contra
t*'"^*"'^'^
Ammonitas. *Appendebantque Am- S
32,23.
luonitae munera Oziae, et divulgalum
est nomen ejus usque ad introitum
ich.t3,2.
Aegypti propter crebras victorias.
*Aedificavitque Ozias turres in Jeru-
9
25,23..Ter.
salem super porlam anguli et super
i^s'^flivesiportam
vallis, et reliquas in eodem
^*
muri lalere, firmavitque eas. *10
^^'*'
struxit etiam turres in solitudine, et
efTodit cisternas plurimas, eo quod
haberet mulla pecora, tam in cam-
pestribus, quam in eremi vaslitate;
vineas quoque habuil et vinitores in
ism.25,2.
montibus et in Carmelo, erat quippe
homo agriculturae deditus.
Fuit autem exercitus bellatorumll
ejus, qui procedebant ad proelia,
2"25,79.
sub manu Jehiel scribae Maasiaeque
jcr.3i>,52.
^octoris, et sub manu Hananiae, qui
erat de ducibus regis. *0mnisquel2
numerus principum per familias viro-
rum fortium, duorum millium sex-
centorum,
*
et sub eis universuslS
exercitus trecentorum et septem mil-
lium quingentorum, qui erant apti ad
bella et pro rege contra adversarios
dimicabant.
*
Praeparavit quoque 14
eis Ozias, id est cuncto exercitui,
^eer^mac^t. dW: itricgemad^t. B.dW: bie (ben)
^rieg
fhrte.
B.vE: (tiu^^enweife) n. b. 3 i^rcr
50lu|tcrung. dW: gej^Iet in ber iSJl. ... unter 9iufi
^a)t ^. eineg ber Ob. \E: ber Leitung <. eine^ on
bm ^eerfl^rern.
12. ganjc 3
13. B.dW:
fo
(ben) ilrieg fhrten (mit) ^.
14. bereitete...
dW.A: f^affte
ii;nen, (bas i|i)bm
g.^.
vE: jielite!
522 (26,15-21.) Cliromcorum II.
XXVI.
I7.vfa reao J^udae,
^
nal /
- ,
' &.
^^
' -
'
j
&.
-
,
&^
.
^^
^&
&'
&, &
^
.
^^
&
6 ,
, ,
*^
,
'
, , ^
,
'
,
,&. ^ -
,
'
,
'&.
^^
&&,
fj
-
&
^
^. &
, -
oixq)
-
,
^^ "-
6 ,
^
-
&.
', .
"^^
6
.,
')
&'
,
.
.''..&.. 16.: ^5. 17.:
.18. : (AEFX) ...*(3.)
(AEFXf) ... S^vaai {&AEFX). 19.
^*
Kai
(.
,A^Bf). 20. (pro ).
^*
^,.
(2|; :).
(pro .)
^,. 21. : . . . . ...
*
(pr.)
//
...
^
{-& AEFX).
14. (^cblcubern. dW.A: (S^jecrc vE: Sanjcn.
15. ftinftl. crfunbcnc IWftjcttge. B:
9Berfe,
fo
on b. ^nfiicrn erf. waren. dW: fnftl.
Otfij. \>m) ilunfi ber ^. (: oiicrlei 2)[.)
vE:auf bie^^fj.u.SD'laucrf^i^en geftent njerbenfoUten.
B.dW.A: Silamc (cjin^) (big) inbie ^^erne. vE:
verbvcUcte
[
h?eui;in. B.dW: n)unbvbav(Iic[;) gci
: . : ;
j :


-J
: : - :
:-^3 7^
iTrnb ^'^bn'^3 pinn^b
' IT )~
r : r
'. r * tj :
b^DN^rbi^ N3'"i vn'biii nin^m b^^^a^i
j-
V T- '^v: jT r "^v-, :
-
:mb)>n niiT)3-b5? "T^Dpnb nin^
VI':- )- ' - <!'. - :
iisri inn
'^'
^^^
^^^'
' ' ~
JT :
: -:- j
-

IT

: V : VT \- s -:
nin^b n^Dpnb ^^^
"Tib-i^b
ib
r
/: - :
\
-'J :
"^
: /: : ; -; |- ( : $ -: - j
Tbb)2
^)
t5!7p52n-V/u :^ ^'^pnb
:
-
J
': - <~
/: - :
:'^nb^5 nin^'D linDb ''b-^5b1
.:
JT : " y.
- : J i :
i'^Dpnb nnDpn i^^n^i "^tv^^^ &rT*^i
19
'
:
- : V
e.
: ' : . 1
-
:

-
_ :|T
- - -
:
-: - .
j :
-
:
:
j
:
-: -
< : : :
i'^biii ISD^i :nnbpn nntrib "^^n
^
'
1 vj- vi':- ,-'.'-.
"^v-

-: I
-
: ' :

:
V.

:

: : : < .. . ; ,
) - j- : - : AT

V V
-
r
. .. . :
-
IT : - :

< ...... j . _
jT :
j t.- :

; : : r
I V V
- j..
f
_ . rr : AT :
: r^n ar-nx t:SDitD
/ V (T
-
V

. 15. J^^i:: 'iun . so. imbnn^^i
"53
. 21.
'
nirsnrr
l^olfcn.
16. dWtfobof eribeitfiat. :ju crfc^rtet
^anbiung. dW: erging |.
\E: werfnbigte. B:
l^anbcUc treuioi. dW; Sittar mit 0iau(^iverf. vE:
auf b. 3i. .anjupnben.
|
17. B.dW: fam. B.vE: ^inter {^m l^cr. dW.Arj
ioaciere (SD^nner). B:
tapfere. vE: jiarfe.
2. (S^tvnica. (26,
1521.) 523
Ufta'S SJctreifun an bem ctrtt XXVI.
(S(i^iibe, ^icfc, ^elme, ^anjer, ogcn
15unb c^teuberfleinc. *Unb machte ju
Serufaiem ruflti^e'^ren, funftll^, bte
auf
ben X^rmm unb (Stfcn fein fotltcn,
gu flieen
mit Pfeilen unb groen Stei-
nen. Unb fein
erc^t fam treit
,
barum ba i^m fonberitci^ geholfen n?arb,
Big er mchtig trarb.
16 Unb ba er mchtig getrorben tvax,
er^ob fein ^er^ ju feinem SSerber-
'benj benn er vergriff an bem
terrn, feinem ott, unb ging in ben
Stemmet be ^errn, gu rubern auf bem
17 Utn^altax. *5i6er ^(farja, ber ^riefler,
ging i^m
,unb t5ig $ricfler be
18 t^errn mit ii)m, rebIie ^eutc, *unb
flanben n^iber Ufia, ben ^5nig, unb
f:|3ren ju ti)m: (So gebhret bir, Ufta,
,
ju ruern bem ^errn, fonbern
ben $riefiern, *2iaronS ^inbern, bte ju
ruern ge^ciliget finb. @e:^e :^erau
aug bem ^eiligt:^um, benn bu ijergreifejt
bi, unb e tvirb bir feine (Sl^re fein
19 or ott, beiti ^errn.
*
5ler Ufta irarb
^ornig, unb ^atte ein
9uf
in ber
*!^anb. Unb ba er mit ben Srieflern
murrete, fu^r ber ^ugfa^
an feiner
(Stirn ijon ben ^rieflern, im ^aufe be8
20 ^errn or bem Oiu(i^aitar. *Unb
^far*
ja, ber oBerjte ^ricfier, n^anbte ba
t^au^t ju ii^m, unb aUe 5i>riefter, unb
fle^e, ba n?ar er augf^ig an feiner (Stirn,
unl fie ^itjn on bannen. (Sr eiiete
feibft
:^eraug ju ge^en, benn feine
21 ^lage n?ar omerrn. **2IIfo trarUfta,
ber ^5nig, auSf^ig big an feinen Xob,
unb n^o^nete in einem fcefonbern J^aufe
auef^igj benn er n?arb erfiofen om
^^ufe beg errn. Sot^am aber,
fein
(So^n, fianb be ^ijnig
aufe
unb ri^tete bag 33cif im Jianbe.
15. U.L: Xprnen. 16. U.L: ev:^ub.
18. U.L: flunben.
21. U.L: einem fonbern ... fiunb.
25,19.32,25.
Ex.30,7.
lCli.6,10.
clypeos et haslas et galeas el loricas
arcusque et fundas ad jaciendos
lapides.
*
Et fecit in Jerusalem di- 15
versi generis machinas, quas in lur-
ribus collocavit et in angulis muro-
rum, ut mitlerent sagitlas et saxa
grandia. Egressuraque est nomen
ejus procul, eo quod auxiliaretur ei
Dominus et corroborasset illum.
Sed cum roboratus esset, eleva- 16
tum est cor ejus in interitum suum,
et neglexit Dominum Deum suum,
ingressusque templum Domini ad-
olere voluit incensum super altare
thymiamatis.
*
Stalinique ingressuslT
post eum Azarias sacerdos, et cum
eo sacerdoles Domini octoginta, viri
forlissimi,
*
restiterunt regi atquelS
dixerunt: Non est tui officii, Ozia,
ut adoleas incensum Domino, sed
Nm.18,7.
sacerdotum, hoc est filiorum Aaron,
qui consecrati sunt ad hujuscemodi
ministerium. Egredere de sanctuario,
ne contempseris; quia non reputabi-
Ebr.5,4.
^yj,
i^UjI jjj gloriam hoc a Domino
Deo. *Iratusque Ozias, tenens in 19
manu thuribulum, ut adoleret incen-
sum, minabatur sacerdotibus. Sta-
2Rg. 5,^27.1
5,
tin^qyg Qi-ta est lepra in fronte ejus
coram sacerdotibus, in domo Domini
super altare thymiamatis.
*
Cumque 20
respexisset eum Azarias pontifex et
omnes reliqui sacerdotes, viderunt
lepram in fronte ejus, et festinato
expulerunt eum. Sed et ipse per-
lerritus acceleravit egredi, eo quod
2Rg.i5,5.
sensissel illico plagam Domini. *Fuit21
igitur Ozias rex leprosus usque ad
diem mortis suae, et habitavit in
if'L^^lia^ie.domo
separala plenus lepra, ob
quam ejectus fuerat de domo Do-
mini. Porro Joalham filius ejus
rexit domum regis el judicabat po-
pulum terrae.
18. vE: jleitten
|
entgegen. dW: tibcrfionben.
B.vE.A: jur (t. gerei^en (gevenet). dW:
gcrei(i)t bir n.
19. B: unmut^ig ... gegen bie ^v. unm. itjurbe.
dW.vE: u. (aU) er jrnete mit b. ^r. B: ging b. 5(.
auf.
dW.A: hxaa) auS. vE: fam ^eryor.
17. .: septuaginta.
20. nitbtc fid)...;n)cil ili^nber^. gcfd^Iagctiijatte.
dW.A: trieben. vE:
fd^afften ifin ciligf}. B: ixjarb
fclbfi getrieben. vE: trieb
{
on.
21. worocrft. B:an beniiag f.Slbe^. dW.vE.A:
jum !lage. dW: (Siecn'^ufe.
vE: ^ranfenl^. dW: aU
Stufa^igcr. vE: auegeficpen. dW:
ugefffen.
524 (26,22-27,9.)
lironicoriim II.
XXVI.
WJsia et Jfotham reges Judae
22
/C^ m Xomol ^ol
na\ Ol ,
.
^^
&
tmv
,nai -aipav
f
"
. \
&6 .
XXVM
' ,-
^ ,
.
,
^.
^
&
*6 ,
'
- ,
6 &.
^
--
^
,
^
, .
^
,
& .
.
&,
&.
'^
^^
,
-
'.
^
,
nai -
.
^
&
, .
.
22. (alt. manu)
A2f (. OC.)
5 () et
(a. yfYQ-)
.,\:'5^). 23. :
..
EXf (a. &.) .
Af
(a. .)
(2 inter uncos, rell. *). EFX* (alt.) .
*
: ^&
()&-^).
1. 2: (. {* ^, ^cf. 20,1. FX:
.). : /. 2. : (AEFX).
3.
Af (. ) (^ inier uncos, *).
*
rs
(AFXf). BrOnkX (F: '0?a). EX (pro . .)
&. 4.
*
./..
(
FXt). 5.
EXf (ab in.) Kai
Bf
(a. )y.al (AFX*).
A^Bf (a. diVT.) . 7. : . ot .. .
-:
.. -
:
-

-
<- : IT r

: - j.- -; >:
-
IT : - \. :
jT
}.)'.'-
^ JT :
h:}xn tai2m a^-ito-p XXTII.
i\r TT
:. < : : : jt
VT :

j : I

nirr^ '^D^;^^ ^ ^^^^


^
2
: _
j- :
- IT
-
JT
.
TT -:
"^
< :
3? ^i>n nin*^'
b?^'^"b
VT
J AT : J-

1 - j-
VT

:
-
nDn bs33?n nninn'^ li^^bisJn
*^
^
/- : :
''
.
^*^
nD3 ^iri : nnb
4
AT : j- :
VT
. :
:
\.
TT J ; .
JT
- -
1" : :
- -;
'^biin'iirinDS-nirs h^i2 ^"^hn
^ -: -;,- ... - . -
-:
jv
-:
:
^T
- - j
:
-i-
\
-^-
:n'^ti5bDni
\'^:\
AT
y- -
:
'-
_:
- : :
-
J vnb^^ nin*^ '^Dsb
'^^
r^n
^3
IT
:
JT
: : : j <
rnbnb)::-b3i tDni^ ^nn^
'^ 7
VT
-: :
"^
:
j
: :
j
:
- V y -

: JT

AT J
^
:, s : V 1 V
IT i' :
TT j : " : : : jt
<-
:
- |
,'^"
^:2 ^^^ vta^a
AT J : ^- i : :
-
-:
IT : - : ; 7 -; :
-
V. 5. ^liD tl'jns
<"32
TT, EX:
^
7(>. : (-ivoi ^
FX: ).
'^:
)(
*
; FX: im ,cf. 28,26).
*
8.
*
tot. \s. (AE.J
FXf parum diverse). 9. : ..
2,Q^xvnic0*
(26,22-27,9.) 525
Ufta*0 S:ob Sot$am fromm unb m^ti^^ XXVI.
22 28 aBcr me'^r i)on Ufla ju fagcn
ifl, fcelbc baS
unb baS Se^tc, "^at
6cfreBe ber ^ro:pV^ Sefaja, ber
23 5imoj. *Unb Ufta m\<i)lu^ mit feinen
SStern, unb
fie
Begruben i^n Bei feine
SaUx im ^cfer Bei bem 53egrBni ber
Knige, benn
fle fpra^en: (Sr tfl au8=
fa^ig.
Unb Sot'i^am, fein ,
trarb
,^5nig an feiner ^tatt.
XXVII. Sot^am n^ar
fnf
unb ?-
jig Sa^re alt, ba er ^nig trarb, unb
regierte fei^je'^n 3ai;re gu S^rufaiem.
(Seine 9)?utter
^ief Serufa, eine %ou)kx
2aOoU. *Unb t^at, ba bem errn
itto^I gefiet, tie fein SSatcr Ujla getrau
^atte, oi)m bag er in bcn ^em:^el
beg ^errn ging unb baS 33oif
3 ijerberBete.
*
Sr Bauete ba ^o^e ^i)or
am ^aufe bcg ^^errn, unb an ber 3)lauer
4)i3^ei Bauete er ijiel. *Unb Bauete bie
(Stabte auf bem eBirge 3uba, unb in
ben Sibern Bauete er
@5ffer
unb
5 X^rme.
*
Unb er flritt
mit bem K-
nige ber Jlinber Qlmmon, unb er iuarb
i^rer mtig, bag i^m bie ,^inber ^m*
mon baffeiBe 3ai}r gaBen ^unbert ^ent*
ner SilBer, e^ taufenb 6or Setzen
unb je^n taufenb or erjie. viel
gaBen i^m bie ^inber ^mmon im
6 anbern unb im britten 3a^r.
*
5lIfo
itarb 3ot:^am mtigJ benn er ritete
feine Sege or bem errn, feinem Ott.
7 2aBer me^r ijon Sot^am ju fagen
ijt, unb aUe feine Streite unb feine SCege,
fic^^e, ba
ifl gefreBen im 33 ber ^-
Snige 3fracl0 unb 3uba.
*i5nf
unb
jtanig Sa^re ait ir>ar er, ba er ^nig
trarb, unb regierte
feJe^n Sa'^re ^u
9 Serufalem.
*
Unb Sot^am entfief mit
feinen 33tern, unb fie BegruBen iBn in
ber tabt )atiib. Unb fein (Boi)n 51^
tt>arb ^5nig an feiner tatt.
23. A.A:
feinen Stern. U.L: on feine <BU
5. U.L: (Silbern ... ge^n taufenb erfien.
Es. 1,1,
Reliqua autem sermonum Oziae, 22
priorum et novissimorum, scripsit
Isaias filius Arnos, propheta. *Dor-23
mivitque Ozias cum palribus suis,
et sepelierunt eum in agro regaliura
sepulchrorum, eo quod esset lepro-
sus. Regnavitque Joalham, filius
ejus, pro eo.
iginti quinque anno-
XXVII
2Rg.i5,32ss.j.yjjj
gj.g|.
Joalham, cum regnare
coepisset, et sedecim annis regnavit
in Jerusalem. Nomen malris ejus
Jerusa, filia Sadoc. *Fecilque quod
2
rectum erat coram Domino, juxla
omnia quae fecerat Ozias pater suus,
26,16.
exceplo quod non est ingressus tem-
plum Domini et adhuc populus de-
linquebat. *Ipse aedificavit portam
3
domus Domini excelsam, et in muro
Bl*u^2if
'Ophel multa construxit.
*
Urbes 4
quoque aedificavit in monlibus Juda,
et in salbus castella et turres.
*Ipse pugnavit contra regem filiorum 5
Ammon et vicit eos, dederuntque ei
filii Ammon in tempore illo centum
lalenta argenti et decem millia co-
ros Iritici ac totidem coros hordei.
Haec ei praebuerunt filii Ammon in
anno secundo et lerlio.
*
Corrobo- 6
ralusque est Joalham, eo quod di-
rexisset vias suas coram Domino
Deo suo.
Reliqua autem sermonum Joalham 7
et omnes pugnae ejus et opera scri-
pta sunt in libro regum Israel et
Juda.
*
Viginli quinque annorum
8
erat, cum regnare coepisset, et se-
33
26s
26,8.2,10,
decim annis regnavit in Jerusalem.
*Dormivitque Joalham cum palribus
iiig.2,10.
suis, et sepelierunt eum in civilate
28,i.2Rg.i5,
David. Et regnavit Achaz, filius ejus,
^'*
pro eo.
23. dW: auf bem SSegrBni^aiec ber ^. vE:
tcl^er ben . geleerte.
2. ober b. 25. etb.'f. nod). dW: u. t^atb.
SB. bel. vE: ^anbeite n. OixUijxt. A: fnbigte.
3. dW.vE: p&ere %i}!>x ... SW. bes ^geie.
5. dW.A: Berttjanb fte.
vE: Bcritjalttgte. dWr
iDiee jinfeten f^m. B: ftrac^tcn iBm ttjieber.
6. B:xia)Utt^.^.dn. vE: tdt er ... re^t

dW: ben xt)Un Sieg ging. A: bie v. SBege,


7. B.vE: Kriege. dW.A: ^Baten,
526 (28,1-9.) Chronicorum II.
XXVIII.
Ahas reac J^udeie.
XXVHX "Afut, iv
, dsxaa^ -
'. to
& /6 -
,
2
<
&
'.
^
& -
,
-
.
^
&
.
^
6
^ ,
^
-
/-
. '
,, \ ^
.
^
6
' '
^
-
,
-^
.
^
6
-
.
^
'^ ' -
' ,,
,
-
'
,
.
^
,
), & -
-
' '
^ \ ,
,
'
,
1.x* (.26,1. 27, 1)_.
: .
(. 7. *AFX) (*
.
,* .h\* (A^-j). 2. EX
(pro pr. )
'.
*3. '^{^ .).
3.
*
&(AXf; EX: e&vatv, FX: xai &).
A*EX: yij
[
A^B; FX: ).
A^ :
(A2BF; EX: ). :
(:
).
*
). : (* ..
&) ).
Af (. &) {)
-
(^ inter uncos, rell.*). :
l&q.
(FX: llTiqi).
*
(iilt.) . 5.
*
. BFX: naq-
Tns:
5?
''''^^?"1? XXVIII.
- TT j : 1. :
: :
}' " : 'f
-
ST 7 :

'^Di'is Tib^i : ms nin*^
2
\j t - -
s- :
'^
: j ': -
jS

J : : i i r :
-
-
j -:
I :

TT V <-
:

biii^trjh ^y^. '^DBt) riin*^ ^
l" : J : : : j -:
ni3?n-\n-b:^i nins^ -itsp^i nsT'^i
4
:
-
"^
-
: .
-
\- -
-
S"
- :
-
nin*^ iinsn'^'i :p5?n
r^^-bs
jT :
.. . .-
,-: 1-
r
-
- :
tistisi^i in-i]3'^i b^5 rha
3vnb^5
< . ._
__
^_j Jvjv j-
:
"^:
pb-ann il^^n*1
nbii^ n^nt ^sis^o
V AT :
-
^ vr
-
: jt :
:
-
: ' V -
-.

: jt
-
i : Ivw >::

nirT^-n>5 tDnrrs b^n-'^sa bn
^^^
^T : V :t :

: j
~ '-'
-lis^ ! ''"IDT :^ :3 N^ib^^
^
riDpbi^-niii
'^
rr^i Dp'^nTr
IT
' : V V :
-
j : Kr
' i~
biintD^-'^Dn
2^
nb^an nD5^
s
^Ds ^^tD ^bJ^ is'^r^ti Dh'^ni^n
j
J-
-: "
'^ii^'a^i 12 3 bbt-ai niin^i
j - *"

J : IT VT ;
- :
:
li'n^ib bbt^n-rN:
j
r
r TT :
i<2n hniin '^iDb i^k^i "ititd
JT
- - <- : ....-
^
:
nbns nan nnb nnsn linntrib
-
_;
,- .. . ... V j
-
I : I :
m^rr^-b:!?
oD^^nin^i-N^ibii nin^^
Kj :
'^ -
-r.
"
I
-:
I"
v: ST :
13? p3?b an-iiD,nnni ddtb ^n
Y. 5. p"n ' V. 6. n3i< &t"Dn
V. 9. p'ibi: !i<ba
<"52
iSoiKfv
(FXf ). 6. : '{- AEX).
EX* ,. : iv . lAvq. &(
..7..^1:^({(.'^).
^:
(: ). FX: ^. 8. :
^//*)(-'). FX: (:
).
Bf
(a. ') xai. *: (eti,
\s. 9). 9. FX* . EX: ..
*
(AFXf).
^* (S^tonicu^
(28,19.) 527
31$ trt bct ^anb bcr Knige tjon ^rteit u, ton Sftacl, SCer ^top^et Dbcb* XXVIII.
XXVIII. %a war jtranjig Sa^re
ait, ba er ^ontg n?arb, unb regierte
fec^je^n 3at)re gu Serufatem.
Unb ti)at
,
ba3 bem errn ?gefiei, irie
2fein SSater $5)ai)ib, *fonbern tranbeite
in ben Segen ber Knige SfraeiS.
*
ju ma^te er gegojfene Silber 93aaiim,
3*unb rucherte im Ztiai bcr ,^inber
^innom, unb ijert^rantitc feine 6^ne
mit treuer, bem ruel ber i^eiben,
bie ber ^err tior ben ,itinbern Sfraet
4ertrie6en :^atte. *Unb ci^ferie unb
ruberte auf
ben ^en unb
auf
ben
gein unb unter aUm grnen 33u-
5 men.
*
iDarum gaB i^n ber ^err, fein
Ott, in bie .anb beg ^nigS u (B^-
rien, ba
fie
i^n fugen unb einen
groen Raufen tion ben deinen gefan=
gen n?egf^reten unb gen 2)amaffuS
Brauten. 5trarb er gegeben unter
bie *anb be ^onigS 3fraei3, bag er
6 eine groge ^a)Ua}t an i^m t^at. *^enn
^efa^, ber 8o^n Oiematia, ftug
in
3uba ^unbert unb stt^anjig taufenb auf
inen ilag, bie ae reblic^e Seute ivaren,
barum ba^ fie
ben errn, i^rer QSter
7 Ott, i)eriieen. *Unb Sic^ri, ein e=
njaitiger in (S:p^raim, ertrrgete SDiacfeja,
ben @o^n be iliJnigS, unb ^ilfrifam, ben
au6frflen,
unb (Altana, ben n^jten
8 bem Jlbnige.
*
Unb bie .^inber
Sfraei f^reten gefangen
n^eg ^on i^ren
rbern juni f^unbert taufenb 3Bei6er,
(S^ne unb S^bi^ter, unb nahmen baju
groen bon i^nen, unb fcrten
ben 0?au6 gen Samaria.
9 (So tvar aBer bafeibjt ein ^ro^^et bea
^errn, ber ^ie Oloeb, ber ging ^erau
bem eer entgegen, ba gen (Samaria
fam, unb
f^r
u i^nen: ie^e, n^eiiber
J^err, eurer Spter Ott, Ber^ubajornig
ift, ^at er fie
in eure ^nbe gegeBen}
i^r aBer ^aBt
fie
ertvrget,
fo
grui,
6. A.A: jiarfeSeute.
2Bg.l6.
21,6.
17,3.
Jos. 15,8.
2Bg.l6,3sj.
r.9.
Viginti annorum erat
XXVIII.
Achazj cum regnare coepisset, et
sedecim annis regnavit in Jerusalem.
Non fecit rectum in conspeclu Do-
mini, sicut David pater ejus, *sed
2
ambulavit in viis regum Israel; in-
super et statuas fudit aalim. *lpse
3
est, qui adolevit incensum in valle
Benennom et lustravit fiiios suos in
33,2.Dt,i8,9s.igne,
juxta ritum gentium quas in-
iBg.i4,.i4.
jepfgcit Dominus in advenlu filiorum
Israel.
*
Sacrificabat quoque et Ihy-
4
Dt.12,2,
miama succendebat in excelsis et in
iBg.14,23.
collibus et sub omni ligno frondoso.
*Tradiditque eum Dominus Dens ejus
5
in manu regis Syriae, qui percussit
eum magnamque praedam cepit de
ejus imperio et adduxit in Damascum.
Manibus quoque regis Israel traditus
est, et percussus plaga grandi. *0c-
6
ciditque Phacee, filius Romeliae, de
Juda centum viginli millia in die
uno, omnes viros bellalores, eo quod
reliquissent Dominum Deum patrum
suorum. *Eodem tempore occidit 7
Zecbri, vir polens ex Ephraim, Maa-
siam filium regis, et Ezricam ducem
domus ejus, Elcanam quoque secun-
dum a rege.
*
Ceperuntque filii
8
Israel de fratribus suis ducenta mil-
lia mulierum, puerorum et puella-
rum, et infinitam praedam, perlule-
runtque eam in Samariam,
Ea tempestate erat ibi propheta 9
*^'^
Domini, nomine Oded, qui egressus
obviam exercilui venienli in Sama-
zach.1,15.
rismi dixit eis: Ecce, iralus Dominus
Dens patrum vestrorum contra Juda
tradidit eos in manibus veslris, et
occidislis eos atrociter, ita ut ad
9. S: Obed.
25.
1
4. 23gt.2^n. 16,
1
4.
2. btn aalim.
3. n. bin &tueln, B.vE: be3 pl^ne^
<ip.
5. dW: unb [bie i)rer]
f^i. () u. fingen . if)m
teie efangene. vE: nafjmen . i^m . gefangen.
dW: u. erri^tete \\)m e. gr. Sfiiebedage . \E: U^i
fcr fc^Iug il^n mit gr. (Sd^iage.
6. erwrgte ... lauter flreitbare S.
7. dW.vE: ^cib on (. vE: @^^^.
: 5inbern . b. ^. dW.vE: Stweiten (ttom) ^.
9. fo graufdfm. B: im 3orn unter it^nen gewurget,
dW: im vimme. vE: mit einem r.
528 (28,10-17.)
Chronieorum II.
XXVIII.
Ahas rex Jfudae
evQavaop &,
^^
Kai vvv
yal '
&
ftV
'
^
;
^^ \
^ .
^^
,
'^4 6
6
&
6
nal '^ 6 , -
^^ '
,
'
& -
\
-
'.
**
-
.
*^
1
-
,\
,
-
,
-
,
&,
^, -
,
.
^^
-
"
.
^^"
-
10. |(3.;). : ;9^. *
* .^: a/ Idn. *
. 11. ^:
(* *
;
: Iv). A^:
lri
/.
2reil.). 12. : {'taQ. AEFX)
... '/ojav ('/,FX: 'Jojrctv) ... ))-
... C-Ai A^FX; 2:
). 13. Al -
&nvcti {&.,^; FX: &).
.^ .*
(. ., A2Bt).
*
&^. 15. *: rcfqdaXkov'i
FX: . '
. . .
Bf (.
alt. .) (AEFX*) ... '(F: -
.). :.16.
^*
.(2+).
i7.t(a.7().)oi.
m^in^-'^ss
3?'
:r'^-^n '^'asb
^
<
: " : .
-
:
-
.-
-
y : : 1 jv
- -
- DDb ninstib^ d^^n'b
-
,*-
^'' ''
: . :
>-:|-
IV " l^ : VT r ^
~
.
-" ''
*
'**
~
tI:^^ rhx^Ti b'^irn ^D^rotn. nro^
n
r.
-: : -
: : jt
-
:
(T :
\- 1 j -: >' -:
i vv

:
-^Dn ^/ D'^Dii
iitjpi'n
:Dr)^b5'i2
I"
:
j
r

T-: '"-.T- iv

:
JT : V IV I :
.
< :
--: -
; ;
obt-p ^^ nirib:)-p
:- : .. . ; 1
...
D\s3n-b3^ ^bnn-p Nto^arn

:
-
-
:
-
'
.
\j
f-:\-
-
^^'^nn-iib hb ^^ j^^nssnis
^
VT j : 1
-
IT
-
nin*^ nribsb
'^3
nah
^
< :
-
: - :

:
~
"bs? ti'^Dhb ^"'^t]^ ans b^b:j>
r-
_
I
V

: I JV
-
< - " :
- -
:
^
-r!^1
^-^
7?ibnn
ntr'^^u
: : -
) J-:|
:bnpn-b::ji
^itan '^Dsb
"
^
IT
)
-
"^
:
-
y
-
...
): . ... _; . -:
IT li\T-
bn'^52n5?^-b:3'i ^^^
D^b:^^^'"^' D^itsb^^ bbt^n-in ^tb'^i^bn
;--
) :-- - j:
D^bna^.i D^io'ii a^tc^i
D^b?^?,!l?
ini^ Diiii'^n'^i
bis-b^b b'^ibns
.
- . "
-' '
J" . V. : - ,
-b3?
^'nb^sn
':5
3?3
le
'^
-
-JT > SV
- - -
J"
D'^niiii ii:j7i ;
ib
"ibb ^.^ '^abti
ir
V. 13. "< &i^3 ^^up
9. dW:
baf e3 ^immelf^rcienb |. vE: bcr
10. 3fi &en ... cud) fcibft. dW.A: unteqo^cn.
vE: flauen u. flainncn! : inb felbfi
6ei
nur c^ulben an bem ...? dW: Slbcr ... auf
cuc^
f.
@. gegen ...? (vE: 33erf^uibei ba n.
i^teuc^ an ...?)
11. dW.vE.: [Riefet jurcf.
12. dW: Unb eS iianben2)ianncr auf
i?pnb. ^au^^
I
2* &^tvnica^
(28, 10-17.) 529
Dbcb 5ilcbc
fr
Me efaitgcncn inbcr ^nta^ XXVIII.
lObaJ e in bcn ^immel reichet. *0iun
gebenfet i^r bie ^inber 3uba unb 3eru*
faiem
ju unterwerfen u ^nec^*
ten unb djigben: ifl ba bcnn
(S^uib i)cl euc^ iiber ben errn, euren
S 1 Ott?
*
8o ge^orc^et mir nun unb
Bringet bie (befangenen h?ieber ^in, bie if)x
i)aU njeggef'^ret au0 euren SSrbernj
benn be errn ^oxn ijt ber er*
12 grimmet.
*
mtcn auf
etIe
unter ben 23orne^mfien ber ^inber
(S)iivam: -^farja, ber (Boi)n 3)0,
58erei, ber @o^n SOiefiilemot^^S, Se-
}, ber ^aUumS, unb 5imafa,
ber Qo^n ablai, njlber bie,
fo
au8 bem
13^eer famen, *unb fpren u i^nen:
3()r foUt bie efangenen herein
bringen, benn i^r gebenfet nur @ub
or bem ^crrn ber unS^, auf bag it;r
unferer nbe unb @ub bejlo me^^r
met} benn eS ip guor ber (ub ju
t)iei, unb ber 3orn ber Sfrael ergrim*
14met.
*)
liefen bie e)rniften bie
befangenen unb ben uiauh t)or ben
Dberften unb or ber ganjcn emeine.
15*
fianben auf bie SOZnner, bie je^t
mit 9iamen genannt flnb, unb nahmen
bie (befangenen unb alle, bie bio unter
i^nen tt>aren, jogcn fle an on bem e=
raubten unb fleibeten fle unb jogen
ii)nen (Su}e an, unb gaben i^nen ju
effen
unb ju trinfen unb falbeten fle,
unb fi)reten fle auf (Efein, aUe bie
(
traren, unb brten fie gen 3e-
jur 5i5aimenfiabt bei i(;re 23rber,
unb famen n?ieber gen (Samaria.
16 3u berfeiben B^it fanbte ber 5nig
5 ju ben Knigen
^ffur,
ba
17 fle
i^m hlfen.
*Unb e famen aber-
9. U.L:batn.
15. .L: j^unben ... genennet ... on ben
(55eraui)ten.
*Er.9'6*!*
coelum perlingeret vestra crudelitas.
*
Insuper filios Juda et Jerusalem 10
lt.25,42.
^l^ig vobis subjicere in servos et
ancillas, quod nequaquam facto
opus est; peccaslis enim super hoc
Domino Deo veslro.
*
Sed audite 11
consilium meum et reducite caplivos,
quos adduxistis de fralribus vesiris;
quia magnus furor Domini imminet
vobis.
*
Stet^runt itaque viri de 12
principibus iiiiorum Ephraim, Azarias
filius Johanan, Barachias fiiius Mo-
sollamolh, Ezechias fihus Sellum, et
Amasa fihus Adah, contra eos qui
veniebant de proeho,
*
et dixeruntlS
eis: Non introducetis huc captivos,
ne peccemus Domino. Quare vullis
adjicere super peccala noslra et ve-
Esr.10,10.
^g^^ cumulare delicta? Grande quippe
'^*'*V!''^^'peccatam est, et ira furoris Domini
imminet super Israel.
*
Dimiserunt- 14
que viri bellatores praedam et uni-
yersa, quae ceperant, coram princi-
pibus et omni multiludine. *Slete-15
^.12.
runlque viri, quos supra memora-
vimus, et apprehendentes captivos
omnesque, qui nudi erant, vestierunt
de spoliis; cumque veslissent eos et
Pr.25,2ie.;
calccassent et refecissent cibo ac
Ps.23,o.Rth.pQj^
unxissentque propler laborem
et adhibuissent eis curam, quicum-
que ambulare non polerant et erant
imbecillo corpore, imposuerunt eos
jumentis et adduxerunt Jericho civi-
*-^j*f.^"'^*tatem palmarum ad fralres eorum,
ipsique reversi sunt in Samariam.
Tempore illo misit rex Achaz ad 16
'^*' regem Assyriorum, postulans auxi-
2Rg.i6,7.
liun^^

Veneruntque Idumaei et 1
7
12. .: Amasias. S: Hadali.
15. .: addui. eos.
tern. vE: traten einige 3Jl. on ... or bie ...
13. foId)cnur5ur!Sd)ulb. B.dW.vE:l^ie^er(fl^i
ren). B:
j. <2. an bem ^. ber un ereiet.
dW: ju unfrer SSerfciuiiung gegen Sel^. geb. ii>r
imfve (Snben u. u. 35. ju meiiren. vE: bei ber 33.
an 3., bie auf
un3 iji, benfei i^r ijinjujufcien
in...
B: iOietoo^I nur eine grofe^. l^abcn. dW
\E; benn gr. ifi unfvc (S3crf^.).
14. B: ertiepen.'vE: enti. dW.vE: (Ser|!eten.
15. vE.A: nacEt. dW: bie Sfiatften. B.dW.vE.A:
(i)e)fieibeien. dW.vE.A: on (mit) ber 39eute. B.
vE: u. gaben ii)nen .tieiber. dW: befc^u^eten fte, u.
fpeifeten u. ttnfeten
fie.
vE: jirauc^elten. dW: er
ermattet n>ar.
17. B: Smn es tvaven ... gefommcn. dW: ^
famen .\E: Unb e f. .
34
530 (28,18-26.) Chronicoruin II.
XXVIII.
Ahas reac Jfudae
& iv , -
.
*^
aXXoqjvXoi
&im
, ^
^
nal "
} ,
,
'
^ \ .
*^
^
'
-
,
.
20
/( &

(
\ -
.
^^
)
iv -
'^4

,
"^"^
&
.
&
-
, * ^^-
/
,
" -
,
^
''
.
^4
( ^^.
'
, &
, -
iv
^
^^
-
^^
,
-
.
262
, , -
17. : (cf.V.8). IS.EXfip.eVe^.)
et* .
Bf (.
-)
'
iv * -
), (AFX*) ... :
(: ).A^Bf (. ) ... : )
(Xrfa^iCat S.i^a/iCai). 20.: 7()
'. ^:
&(^&
*
; :
.Al.al.). : &-(.
). ;Jl.Bt(iaf.)ir(AlX*). ;2^. FX: 5 /?.
JT

: - .
:
^
: IT j : :

: JT : V
:
.
: <
". ;
: . :
:
. :
-n^ hin^ r'^^Dn-^s
^''^^
. -
^: .
.. , . :r-
" : F IV JT -. -: 1" :
~ -
j t
-
:
^

vv : : ;- : j
-
|-
^bi ib ^:s:^i ^
nb?:]
: :
j"
TT
<-
jv :
...
-
AT-: 1
vv
-
,
r-
ib nnT:?b N^bi ^
_
VT
:

: j :
bi2?tib ^ ib n:sn n3?n^
22
^ :^ ^b)2n N^n nin'^s^s
-
:
-
IT J V }. -
V. AT i-
i/us^i **i2 tD'^sian ptoiT
^^b^^b
j : :
- '<
-: - ^
-
< '^v:
,

-^1%^
'^D^nTSJ^i nsT^< nb tsnii
IT : : :
~ - : >
?<^ J bi^^is^-br^bi] ib^tiiiDnb ib^^
)-*-:-
"^
: IT 1"
J" : TT
<. :
- .
^
:
IT "
J :
nininTt) ib trjr'^i nin^-n^s ninb^
; : :

s
at :
i" j :
-
^; n^i^-b^^^ J abtii^s nD^-b^s
^^
-=
: '^

:
D%nbs'b ntDpb nirin rmv rn^ir^b
j
I" V
-
: JT
^"^b^
nin^^-ni^
'^^
'^nni^
IT
-:
V
!
.^ ^ T :
viv :
V
-
: JT

A
-: |- :
V. 20. nsn
'
;ri";n 'bn i<"53
AX*!:4;^at (A2Bt). 23. FX: .FX; -
.A^BFf (.
.) (*EX*).
24! : . &.
^*
(alt.) (2|).
25. 2:
(
* [alt. man.] FX).
EXf (. .)iv -. Bf (a. &6)
2. I^tontca
(28,1826.) 531
SDcmut^fung
3>' um 2$ lutffcn* 2t$a hjcitcre SScrgreifuit XXVIII.
tnal bie (Sbomiter unb fc^lugcn 3uba
ISunt) ft;reten etliche trcg.
*
5ti)a=
Un bie ^i;ilifter niebcr in ben tb*
ten, in ber ^ue unb gegen aJiittag 3uba,
unb gett?annen 23et^ eme, ^jalon,
eberot^ unb 6mit i^ren Tua^Uxn,
unb 2:i)imna mit it)ren %'a^Uxn, unb
imfo mit i^ren i^^tern, unb n?oi)nten
19 barinnen. *i)enn ber ^err bemt^igte
Suba um %i)a^ Vitten, beg ^nig 3u=
ba, barum ba er 3uba
Hof machte
20 unb vergriff ft^
an bem ^errn. *Unb
eg Um njiber } iligiat^ ^llnefer, ber
t^nig on^ffur,
ber belagerte ii;nj aber
;^1 er fonnte i^n nit gennnen. *S)enn
^^ t^eiiete ba ^be -^errn unb
ba ^au be^ Knigs unb ber Dberflen,
ba er bcm Knige ju
Qlffur
gab; ai>er
e :^alf
i^m nt.
22 i)ain
in feiner 5^ot^ mte ber ^1)-
nig 01) be Vergreifend am errn
23 me^r, *unb opferte ben Ottern
in
iDamaffu, bie i^n gefgen Ratten,
unb
f?r:
iDie otter ber Knige ju
@V)rien i)elfen i^nen, barum n?itl i i^nen
oipfern, bag fte
mir Reifen
j fo
bo
biefelben i^m unb bem ganjen 3fraei ein
24 ^aU n^aren.
*
Unb ^)^ )rte 5ut)auf
bie
eff
e be ^aufeS otte, unb
fam=
melte bie
effe
im ^aufe
otte0, unb
fof
bie
^^ftren ju am ^aufe be
errn, unb mte im Elitre in aen
25 Sinfein ju Serufaiem.
*
Unb in ben
Sttten 3uba ^in unb ^er mte er
t5^en, u ruern anbern bitern,
unb reijte ben ^errn, feiner 93citer Ott.
26 3 aBer me:^r bon t^m gu fagen
ijl, unb ae feine 2Bege, ieibe bie er-
fien unb legten,
fle^e, ba ifl gefrieBen
24. A.A: gu -i^auf, v^>aufe, Raufen.
A.A.-
machte |. 26. .L: beibe bie.
18. fielen b. <^). ein ... be ^licberianbeS. B: ioaven
eingefaen. vE: erbreitetcn
ft^
ber bie @t. A: brci?
tcten
f.
au. dW.vE: ber ^licberunij. A: be^3 flauen
SanbeS. B: im lunbe. vE: ber *Srgegenb on 3.
19. Iodmad)te. dW.vE: jgello (gemalt). B;
entblopt^attc? (A:bev^ife cnibi.)iBcii.ai426,16.
20. ngftigte if>n, ober ftrFte tijn nidjt. dW:
brangte i'n u. j^onb ii)m n. bei. vE: bebt, i^n u.
imterft^te ii;n n.
21. unb gnbs bem . B: na'^m ein Xijtil Oom
^.
yE: einen Xi). [ber (Sci)a^e] bc
J?.
dW: vlunberte
percusserunt mullos ex Juda et ce-
perunt praedam magnam.
*
Philis- 18
2Rg.t8,8.
Ihiim quoque diffusi sunt per urbes
campeslres et ad meridiem Juda,
ceperuntque Belhsaraes et Ajalon et
Gaderolh, Socho quoque et Thamnan
et Gamzo cum viculis suis, et habi-
laverunt in eis. *Humiliaverat enim 19
fjer.15,4.
Dominus Judani propter Achaz regem
Ex.32,25.
JujIjj^ gQ quod nudasset eum auxilio
26,16.18.
gj.
contemplui habuisset Dominum.
*Adduxitque contra eum Thelgalh- 20
phalnasar regem Assyriorura, qui et
afflixit eum et nullo resistente vasta-
2Rg.i6,8.
vit.
*
Igilur Achaz spoliata domo 21
tJtr.2,36.
Dqjjjijjj g^ domo regum ac principum
dedit regi Assyriorum munera, et
tarnen nihil ei profuit.'
Insuper et tempore angusliae suae22
T.i9.(Esr.i,gyj^lj^
contemplum in Dominum, ipse
2Rs.t6,io P^^
^^ ^^^ Achaz. * Immolavit diis 23
tt.i2,3.
Danjasci viclinias, percussoribus suis,
et dixit: Dii regum Syriae auxihan
tur eis, quos ego placabo hosliis, et
aderunt mihi; cum e contrario ipsi
fuerint ruinae ei et universo Israel.
*
Direplis itaque Achaz omnibus va-
24
^'^'*^
sis domus Dei atque confractis clau-
^"^'^'
sit januas templi Dei et fecit sibi
allaria in universis angulis Jerusalem.
*ln omnibus quoque urbibus Juda 25
exstruxit aras ad cremandum thus,
2b|."23,26.'
atque ad iracundiam provocavit Do-
minum Deum palrum suorum.
27,7.
Beliqua autfm sermonum ejus et 26
omnium operum suorum, priorum
et novissimorum, scripta sunt in
24. .* omnibus.
ba6 &. A: beraubte. dW.vE: er l^alf i^m ni(it. B;
wax i^m n. ^ur ^tfe.
22. biefcr. B: jur Seit ba er il^n an^jiigte. :
bebrdngie. dW: 3. ber 53ebrangnif-
23. dW.vE: Slber fie
gereii^ten. A:bafteimei
gent^eii... B.dW.vE.A: jum .
24. unbjcrftcfeltc. B: bcfci^nitt! dW: crfc^nitt?
vE: 5erf(i)iug. B.dW.vE: cfen.
25. B: in einer jcben @tabt beralT. dW.\E:ai(en
@t. B.A:
r. ju(ni)3crn.
26. dW:il.^aten. A: Serfe.
34*
532
(28,
2729, 10.) ClironicoMim II.
.
Ahas et Miskia reges JTudae.
im ^lovda ^.
27
&
"/^
y
/' '
-
'. viog
.

*
iTixtVy
^, \
]
/, &.
"^
&
/6 .
^
, ^ ^
.
^
^\
^ ',
*
&\
^ ^},
- ,
^
& \
,
,
'^
& ,
, &
&-
^\
^'. , ^
^
&
,
\
\
,
&.
^
,
&
'
, .
^^
^-
& &, &
26. : im )(: ,cf.
27,7).
27. : ..^: '/..
1. fi\'.:Aa&i& (Jia 2). 3. :
. 5.
Bf
(a. ^.)
. 6. '
*
-f
/}/tt5r
(A-^Bf). : .(-A^EFX ; A^:
-).
*
(A^Bf). 7. *EX* iv (2|).
8.x* -//(|; : oqyr^).
*
(alt.) '(FX*
)...: .9s. EFX (quater): ,
A^Bf (a.
.) (^*). (pro aal --
'^^)
. &ia&f
&&(F: "(
Tara
^'
&.). : a/. . 10.
*
(alt. nian.) EFX*
(ABf).
j
:
-
:
:
:
j
<
IT : - : ^t' :
: 1
i
:
'- "^"
:
^;?-^
r[?i2
''^
XXIX.
fi
: -
f JT '

: :
TT ~.
" *:.:
TT

:
IT
-:

j- :

'
'^D'^^?^ n^^
53?i^n
nn^^^iDT-ns
^
j"
: VT
-
-J-- rr :
-
: -
r j
CT V -:
"^
^ : at :
:: TT- J
J :
-
y-
IT j
-
...
r
-
r
:
- :-
: "
j :

:
-
1

: r

: -:
-
'"ibn ^^D^ir^r^t anb n^^1 in^mn

:
r

j : .
.
J- IT
: -
:
<
'"

.
:-
:

jt
-
nn^l-n^: ^ii^^^sinvcb^nin^i %nb^i
VT
-
)' :
-: j :
j :
-: j -: vi -

,S. :
-
1

: :
j ' :
-j-
'^nD^i cbiiiin ninb^ ^^yo n^ :t]ni?
7
-
:
-
IT j :
-
: IT .j- I ''
t
hbi?i iin-'Dpii
^ib
^^ ni^Dn-pi^
'
bN'nirj'^ h-i'b^ib mpn ^ibs^n-is^b
Dbiiin'^i
rn^n'^-b:^? Jiin^ t\ip ^n'^1
s
AT I
^T : - :
I
Lv :-
^^ npntobi n^ib n/irb
^^
vv -:
:
: jt
-
: -:|- :
<:-
i : IT
.' : \'t
' | : vr r.
~
S"
: -T VAT
. -:
- -
e : - - :
^Ti^^ nirr^b n^n^ niiDb ^nnb
V. 5. ts^-^rni* &<"Di
V. 8.
'p
m^tb
27. aber ... in fcic r. dW.vE: benn man Brad^i
... (93c9tabnifTe).
3. dW:
befferte fte.
vE: ficifte
f.
ioieber ^er.
4. bcm br. . dW.vE: liep ... fommcn. vl
fi-eien . : .
5. Mub ijeiligct. dW.vE:
f^affct
bif Unveinigfcit
'.>tis
2* &i)toxtica* (28,2729,10.) 533
515 Xl. Bfta (Sott njo^lgefattig mic 5Dat)tb XXVIII.
im 23u^ ber Knige Sxiba wnb Sfraei.
27*Uiib 5^ entfc^ilef mit feinen
33:=
Uvn, unb fie begruben i'^n in ber etabt
gu Sevufalem) benn fie Brauten i^n
nic^t unter bie r6er ber Knige
Sf-
raet. Unb fein (So^n Se^i^fia tarb
^nig an feiner (Statt.
XXIX. xSe^ifia trar
fnf
unb jn?an*
ig 3ai)re alt, ba er Jlonig n?arb, unb
regierte neun unb jtanjig Sa^re u
Serufalem. (Seine 5iutter ^ieg ^iBja,
2 eine %o^Ux (Sa^arja. *Unb er t^at,
baS beni t^errn ?)
^f^^^^
^i^ ^^^^
SSater iDaib.
3 (Sr t^at auf
bie ^^ren om ^aufe
beg errn im erfien 2!}ionat be erjien
Sa^re feinen ,^uigrei, unb Befefligte
4
f(e.
*Unb fcrte i)inein bie ^riefter unb
fieijiten, unb erfammelte fie auf
ber6rei=
5 ten
ffe
gegen 3}iorgen *unb f^rai^
ju i^nen: ^ret mir
in,
it)X iieiten!
. heiliget tua) nun, baf ir heiliget baS
vau0 be errn, eurer 53tcr otteg,
unb ti)ut i^erau ben Unfiat^ bem
6 v^eiiigt^um! *iDenn unfre 33ter l^a6en
toergrifen unb geti^an, baS bem
errn, unferm @ott, xiSei gefUt, unb
i^aben i^n
erlaffen., 5Denn fie at>en
i^r ^ngefid^t ijon ber SBo^nung beS
^errn genjanbt unb ben ^lucfen guge=
7feret, *unb ^at)en bie
5;^r an ber
^aile ^ugefc^ioffen unb bie Samten =
gelfc^t, unb fein Olu-^n^erf geruchert
unb fein S3ranbo:pfer getrau im heilig-
8 t^um bem Ott Sfrael. *i)a^er i^ ber
3orn be0 ^errn 6er 3uba unb Serufalem
gefommen, unb f)at
fie gegeben in a-
flreuung unb 33ertrfiung, ba man
fte
anpfeifet; toie i^r mit euren ^ugen fe^et.
9*i)enn
ftefee, um beffelten toiHen finb
unfere 93ter gefatlen burc^g (Sc^n?ert,
unfere <S:^ne, 3:^ter unb 2ei6er finb
10 teggef^ret. *9iun :^aBe \^ im 6inn,
einenSunb ju machen mit bem errn, bem
27. U.L: aber fie Brten ... an feine t.
3. U.L:2Jlonben.^
... (^inau^). : tegaifeU.
6. il)rb. SH. dW. [if)m].
8. B: jum 5invfoifen. dW: ma^U e6 jur
'
i^anblung,
j. (Sntfe^enu. j. pctt. \E: @egen|lanb
.17.
r.28,4.
2Kg.i6,t.
JIJJJ.Q regunj jujja ej Israel.
*
Dor- 27
mivilque Achaz cum patribus suis,
et sepelierunt eum in civitale Jeru-
2i,20.24,25.
ggjgj^
.
ngq^g gjjjm receperunt eum
in sepulchra regum Israel. Regna-
Yitque Ezechias filius ejus pro eo.
2Rg.is,t.
Igitur Ezechias regnare
XXIX.
coepit, cum viginti quinque esset
annorum, et viginti novera annis
regnavit in Jerusalem. Nomen ma-
tris ejus Abia, filia Zachariae. *Fe- 2
citque quod erat placitura in con-
spectu Domini, juxta omnia quae
fecerat David pater ejus.
Ipse anno et mense primo regni 3
sui aperuit valvas domus Domini et
^"*'^'^*
instauravit eas. *Adduxitque sacer- 4
dotes atque Levitas et congregavit
32^6.
eos in plateam orientalem
*
dixit-
5
que ad eos: Audite rae, Levitae, et
*^'"'**^'**
sanctificamini! mundate domum Do-
mini Dei palrum vestrorufti et auferte
omnem immunditiam de sanctuario!
*Peccaverunt patres nostri et fece-
runt malum in conspectu Domini Dei
noStri, derelinquentes eum. Averte-
runt facies suas a tabernaculo Domini
2,27.3,',a3.
gj.
praebuerunt dorsum; *clauserunt
^'^*
Ostia, quae erant in porticu, et ex-
*^''*
stinxerunt lucernas, incensumque non
adoleverunt, et holocausta non ob-
35,5.Nm.28,jjjjgj.mj|. -^
sauctuario Deo Israel.
*
Concitatus est itaque furor Domini
eo,7.Dt.28,
super Judam et Jerusalem, tradidit-
^^
que eos in commotionem et in
ifiliifeSiii^teritum
et in sibilum, sicut ipsi
cernilis oculis vestris. *En, cor- 9
ruerunt palres nostri gladiis, filii
noslri et filiae nostrae et conjuges
captivae ductae sunt propter hoc sce-
lus.
*
Nunc ergo placet mihi, utlO
E.30,22
lRg.8,48.
Ea.S.lb.Jcr
6
8
37.
23,6.8.17.
%2.23,6.
jjjggjjjyg foedus cum Domino Deo
3. .: Ipso.
4. .: in partem er.
Ui Staunens u. be3 @?.
9. dW.vE: jtnb in (ber) efangenf^aft.
B: im
efangnip geitjefen?
10. dW:
ifi m r im . B.e3 tnmeinem^erjen...
534 (29,11-19.)
Clironicorum II
.
Miskia reac Jfudae,
^', aai ^ tot &
.
^^
fvv '
iv {[
-
nal &.
*2
^&6
^ 6
Kaa&t ><c* f>< '^^y v/c5i'
6 ,
7 -
6 ,
*^
"
^
&)
^^
\
,
^ \
^
^^
\ -
^ &
. -
& .
^^
ayviaaij
-
^
-
.
17
'
} (^
)^
-
,
^
-
& j
iv ,
.
^^
&
-
\

iv
, ^ -
,
& ,
^^
.6
iv ^.,
11. 1:(-.
'^).
12. :&{&
.'^
, cf. 31,13; EX:
). : {^i^aq. 2). : Kk ...
^... )6 (&
'/-
,
'/;/6.
13. 2:
14. ^:
(^
*
;
:-
16. : |/9/.
17. : (-arro AEFX) ... 5 .
:
&{-& ^; EFX: -&).
* 5
(a. y.vqiis) ... ^(AFX; :
ei ^]).
18. : fk'rXaav (-&ov AEFX).
19. : 6 .",... ..
^
liin
]52 ^ bi^nto^
"ins !:n-^3 l!55n-b^^ nr^r '^bn
J- r^
. -
VT
-
-
ni^nbi ihntib vDsb nbi?b nin*^
>:r: :jt: tt: <~i|- :
: ^2)3 '^n^tsri ib
I ; - j ; IT : V
-
-: I V - j-
1 r *j-..T
-
VT
:--;|- :-)'. >< :
j : J

-p
h^i^ ^h^^mm bi^bbiT^-p
'jDS'^b.^^
^^^,']^
tnsii'^-p "ji^^
\
i3
VT :
-
:
I j.
: I
'^"
"
c :
ri'^yOtn \^ ^:i'2']m ^;:?
.
-
-
: : J
-
:
>-
:

-
:nin^ rr^s intib nin^ '^nma
IT :
y
-
: :
j
: :
nin'^-n^n ii^a^^D^b '^Dnn
^^^^
: 1" j : -: -
j
-
*. -: : . - <- - -
:
nin*^ ^^:snb n'in^ bi^N^is ^s':2i3
AT : j"
V.-
-:
r : j-
: :
snnb ^ih^'n i]bn*'i
: :^
ir
I

IT
V j
-
: "
-
3 Ynb nDt/^
di'^ni)
ipb
< . -
JT : :
.--
:
VT : 1"
j :i- 1-
: JT :
nt2? n5t25 CDi'^n^ tiDi^ti: D^^^^b
^T }7
'
: AT : j :
h^^iiSD ^i^in^i : ^ibs li^i^nn unnhh
is
^ .^^
ttbisn iin^^ptn-bj^
IT
<-
:
...
: AT :
^
j-
jv -: ... -
"^
j" : IT
V :
ibr^s in^iDb^/^m m^ ^b^/2n mm
\. -;
i- : ^ : - : st
}::- -
: .
V. 11. 5^?2 V. 13.
'p^i<i5Ji1
V. 14.
' bxin'i
10. B:grimmi9cr3. dW: entbrannter. vE:fcine5
3. iuti). dW: on mir.
11. B;
iaifet eg je^t on eud^ n. fei}ien.
vE.A:
fumet n.
15. dW.vE: (bcn fficrtcn). B: buv^ bUS.
2@:|^tpnica. (29,1119.) 533
Sflcintung beS XtmptU tuta) ^x^fia* XXIX.
Ott Sftaelg, ba fein 3orn unb
11 rimm on unS trenbc. *9'iun,
meine 6^ne, feib nic^t :^inlff{g!
benn

^at ber err ertr^iet, ba^ il)r tor


i^m ftet;en foUet, nnb ba i^r feine iDie=
Tter unb feib.
12 matten fic^ auf
bie !i^eiten:
SDiat^at^, ber @o^n ^mafai, unb 3oei,
ber ^oi)n ^farja,
ben Jlinbern ber
^a^at:^iter; au ben Jlinbern atcr
SJierari: ^i, ber (Boi)n Qt6bt, unb
Qlfarja, ber ^ Setjateieelj aber
auei ben .^inbern ber erfonitcr: Soab,
ber <Boi)n @imma, unb (Sben, ber
13 3^5
*unb ben tnbern (Siia=
:^: @imri unb Sejeij unb aug
ben t^inbern
5iffa:p^S: ^aa^aria unb
14 2)iat^ania3 *unb ben ^inbern
i^eman: Se^iei unb Semeij unb
ben ^inbern Sebut^unS: emaja unb
15 lifiel.
*
Unb fie toerfammeiten i^re 33r=
ber unb ^^eiligten
fufj,
unb gingen i)inein
bem e6ot be .^nigg bem
2Bort be ^errn, ^u reinigen ba ^au0
16be0 *errn. *5)ie ^riefter aber gingen
^^inein inn^enbig in ba ^be ^errn,
lu
reinigen, unb ti)aUn aUe Unreinigfeit,
bie im S^em^el be ^errn gefunben n?arb,
auf
ben
of
am <aufe be .^errnj unb
bie Seiiiten na~^mcn fie auf unb trugen
fie
17 l^inau in ben ^ibron. *ie fingen
aber an am erften Xage be0 erjten 3}?o-
natg ^u :^eiligen, unb am ten
ilage be 9}?onatS gingen
fie
in bie ^atie
be ^errn unb i)eiligten baS auS be
errn ^age, unb ijottenbeten c0 im
fejge^nten $age be erften 2)ionai.
18*
Unb
fie
gingen l^inein jum Knige
unb
fvren:
2Bir "^aben ge*
reiniget ba gange ^be *errn, ben
93ranbo^ferahar unb atle feine ert^e,
ben
$f
ber ubrote unb atle feine
19erti)e,
*
unb e
efe, bie ber
^nig
5^, ba er ^nig mar, n)egge=
n^orfen :^atie, ba er
fi erfnbigte, bie
17. .LrJionben.
18. U.L: 33raut)opfergaltar.
Israel, et avertet a nobis furorem
irae suae.
*
Filii mei, nolite negli- 11
Dt.10,8.
gere! vos elegit Dominus, ut stetis
coram eo et ministrelis illi, colatis-
que eum et cremetis ei incensum.
Surrexerunt ergo Levitae: Mahathl2
filius Amasai et Joel filius Azariae
de filiis Caalh; porro de filiis Me-
rari: Cis filius Abdi et Azarias filius
Jalaleel; de filiis autem Gersom: Joah
filius Zemma et Edem filius Joah;
ichr.15,8.
*g^j ^gj,Q
jg ijjg Eiisaphan: SamrilS
ichr.25,2.
"t Jahiel; de filiis quoque Asaph:
Zacharias et Malhanias; *nec non 14
ichr.23,4.3.^g
filiis Heman: Jahiel et Seme'i; sed
et de filiis Idithun: Semejas et Oziel.
*
Congregaveruntque fratres suos et 15
''^iv.^^sanctificali sunt, et ingressi sunt
juxta mandatum regis et Imperium
Domini, ut expiarent domum Dei.
*
Sacerdotes quoque ingressi lem-16
plum Domini; ut sanclificarent illud,
'^
extulerunt omnem iramundiliam,
quam inlro repererant in vestibulo
domus Domini, quam tulerunt Levi-
tae et asportaverunt ad torrentem
5',3.']|.' Cedron foras.
*
Goeperunt autem 17
prima die mensis primi mundare, et
in die octavo ejusdem mensis in-
gressi sunt porticum templi Domini,
expiaveruntque templum diebus octo,
et in die sexta deeima mensis ejus-
dem, quod coeperant, impleverunt.
*
Ingressi quoque sunt ad EzechiamlS
regem et dixerunt ei: Sanclificavimus
omnem domum Domini et altare ho-
locausti vasaque ejus, necnonetmen-
sam propositionis cum omnibus vasis
suis, *cunctamque templi supellecti- 19
lem, quam polluerat rex Achaz in re-
gno suo, poslquam praevaricatus est.
23, la.
28,24.
16. fie ... fatiben. B: in^ Sntocubtge be ^.
17. 2Ronat ju ijcii, dW.vE: fanten jte (an) b.
^. : bog 33orgebau.
18. B: Xi^a) ba man ^urid^tet.
19. B.dW.A: in feiner Siec^icrung. vE: toalrenb-
f.
^evrf^aft.
d\V.\E: entweihet (f)at).
536 (29,2028.) Chronicoruiii II.
XXIX.
Miskia reac mWudae
^ '

-}(.
^^
6 aaiXevg
^
^
.
^^
^ ^ ,
/
^
y
^
&
-
.
22
^( fi^yaav
,
^
,
^' '
, '
^.
23
[^^
, -
, ,
24
j^^j
& ,
,) ^-
'
", ,
.
^'^
\
/
& '
/<
.
26
^^j^}
/
.
^^
, -
(.'-
&
7;
,
/1\
.
28
/^^
,
{
.
19. : .
^:
^^(
-B
rell.; cf. vs. 23). 22.
"
(bis): (sed
infra ). 23. A*EX: yiaq^sq
(
A2B, cf. vs. 21). 24. B: flntv 6 aadnk'
Jlfqi .'. . 25..B: . 27.
*:
'. * (alt.) et * (|). 28. *7
(A2B-J-). :().
^*
mt (2 rell.t).
JB* . EX: ors.
n'zm ^^Db DHi ?)D3?ipni ^iDrin
:nin^ n^^s ^:^^^ n^rn ^^ls
r^^
ni?3tn a^B^5*ii hrnua-a-^io
'^'2
: : :
s
-
:
^ ; : ->;''
VT:
-
-:
jtt:--"^-
-:
-: - <
: -
:
"^
-
:
tnir.*^ -^3?
nibs^nb n^bnbn
IT
)- ' '
- \.-:
r :
-;j
-
j -: :
-
r

: ~
: :
- -

: - -
_><::-
-
yT
-
h : :
-
: - -: :
-
- |-
J

: .

:-
n^"!^
^iDnci^i
'^npt^^ Tib^sn ^^D^b
V,

: j :: '-

-
: 1
.
^v
"
r'.'
'^^x^n^') d'^bnn
^:*''
in^br24
< : - :- -: 1
-
:
-
iv
-:
"^ -
-
:

: - TT
nb^n
b^iJ'^-bsb ^'S bi^'it'^

: i-
.
:i

IT
-
1" :
j :
-;:
:
_
j
)
^
jT :
' j- : :
:
JT : - : s
-
JT :
..
-
b'^ibn
::?^
:r^^3D nir^n^o

: r
< :
~


: j-
\
yj : -
: -:
r
. -: -
:
^
j
:
nbi?n nib:j?nb ^^
T/ai^iiiisT
(, IT j
-: : :
-
bnn nbirn bnn nrn^i nsT^snb
^
<- .
_ IT
j

:
-
: ~
:
^bs ^'T-bi^i nin^^i^nni hirr^-Tt
r : .. :
'^
-
: j -;
r : : r
bnpn-b::i :b^^*^t25'^ Tibti T112&
"^
>T
-
: _ I'
: j.
: nbipn nibnb "ir b^'n
D'^nssnn
IT IT
j : ' \r
-
A : :
-
V. 19. nmsn 'pn ii";a v. 28. 's'n^n"'
19. vE:tieber jurec^t gemalt. dW:an i^rcnDvt
gefieiit.
22. B: nahmen b. m. ouf.
vE: ber b. Sl.
23. dW.vE: ^. be <S.
24. B.vE: mit i^rcn 58i. dW: f^^rengeten i^r^Bi,
2* @1^tontca< (29,20-28.) 537
^idfia* Sranbo^fcr unb nboiJfer
fr
ta^ gatt^e SfracL
XXIX.
l^aBen trir JU3etet unb ge^^eiiigetj
|ie:^e, ffe flnb or bem Elitr beS i^errn.
20 ma^te ber ^5nig i3f
fr^e
auf
uub erfammcitc bie Oberfien ber
(Stabt, unb ging :^inauf jum aufe beg
21 crrn. *llnb brauten ^ergu jietien
f^arrcn, fielen 2ibber, jtcBen Jmmcr
unb fleBen
^'jum nbopfer
fr
bag Jlnigrcici^,
fr
bag ^eiUgt^um
unb
fr Suba, unb er fpra(i& ju ben
rejtern; ben ^Inbern 5iaron, ba fie
o!pfern feilten auf
bem %\tax beS ^errn.
22*
f^ia^teten fte bie Olinber, unb bie
iprielier na'^men ba S9iut unb f^reng*
im eS
auf
ben QlUar, unb fteten
bie 3ibber unb fprengten ba Slut
auf ben Qittar, unb fteten bie Scim=
mer unb fprengetcn baS 93iut
auf ben
23 5litar. *Unb fcrten bie mt jum
(Snbo^fer ijcr ben ^nig unb bie e-
meine unb legten bie ^anbe
auf fle,
24*
unb bie ^riefier fteen fle
unb
entfnbigten t^r S3Iut auf
bem 5iltar,
IM
i)er[5f)nen ba0 gane Sfraet.
iDenn
ber ^bnig :^atte Befo'^Ien, S3ranbo:pfer
unb @nbo)3fer ju t^jun
fr
baS ganje
25 3fraei. *Unb er fieUe'te bie Seitcn im
^aufe beg ^errn mit i)mfcein, ^faltern
unb Warfen, trie e i)ai)ib Befohlen '^atte,
unb ab, ber @uer be Knigs, unb
ber ^roi^j^et 0?att)an5 benn e n?ar beS
26 ^errn ei)Ot bur feine ^ro^'^eten. *Unb
bie eijiten ftanben mit ben 6aitenf:piei
ien iDaibS, unb bie ^ricfier mit ben
27 iirom^eten. *Unb ^iSfia
)4 fle 33ranb=:
o^fer t^un
auf bem Oiltarj unb um bie
Seit, ba man anfing 'baS S3ranbo^fer,
fing
an ber efang beg ^errn, unb
bie $rom:(peten unb auf mnctei <SaU
tenf^ieien iDaibg, beS ^5niga Sfraei.
28
*
Unb bie ganje emetne Betete an, unb
ber efang ber anger unb baS irom-
:peten ber 2!rom^eter n?f)rete atteS; i)iS
baS Sranbo^fer ugeritet n^ar.
19. U.L: gugcric^tunb.
24.A.A:ntiiif|remSiuiel
26. A.A: (Saitcnfpteiern.
26-28. U.L: iBrommeten u.
f.
h).
jur ntfnbigung.
25. dW.vE.A:
Befieiite.
e&ot^.
Lt.4.
35,tl.Lr.4,
et ecce, exposila sunt omnia coram
altari Domini.
Consurgensque diluculo Ezechias 20
rex adunavit omnes principes civi-
tatis et ascendit in domum Domini,
*Oblulerun(que simul tauros Septem 21
et arietes septem, agnos septem et
hircos Septem pro peccato pro
regnOj pro sanctuario, pro Juda, di-
xitque sacerdotibus filiis Aaron, ut
offerrent super altare Domini. *Ma- 22
claverunt igitur tauros et susceperunt
^uinem sacerdotes, et fuderunt
^^%*^2"ui""
illum super allare; mactaverunt etiam
arietes et illorum sanguinem super
altare fuderunt; immolaveruntque
agnos et fuderunt super altare san-
guinem.
*
Applicuerunt hircos pro2S
peccato coram rege et universa mul-
Ex.29,io.Lv.t'lndine, imposueruntque manus suas
i,4.M5.8,
gupgj. gQg^
*
gj immolaverunt illos24
sacerdotes et asperserunt sanguinem
eorum coram altari pro piaculo uni-
versi Israelis. Pro omni quippe
Israel, praeceperat rex, ut holocau-
stum fieret et pro peccato.
*
ton- 25
stituit quoque Levitas in domo Do-
mini cum cymbalis et psalteriis et ci-
'^
tharis secundum dispositionem David
28^24,;
j.ggjg ^j q^^ Vidcntis ct Nathan pro-
ichr.24,19.
plietae; siquidem Domini praeceplum
fuit per manum prophetarum ejus.
*
Steteruntque Levitae tenentes or- 26
?'<' gana David, et sacerdotes tubas. *Et 27
^"^"''^
jussil Ezechias, ut offerrent hoiocau-
sta super altare; cumque offerrentur
tchr.i6,4ts.
holocausta, coeperunt laudes canere
Domino et clangere tubis atque in di-
versis organis, quae David rex Israel
praeparaverat, concrepare.
*
Omni 28
autem turha adorante cantores et
ii qui tenebant tubas erant in officio
suo, donec compleretur holocaustum.
T.25s.Nm.
10, 10. Sir.
50,18.
B.dW.vE:
na) bem
24.
.*
coram.
25.
.* regis. Al.-f regis
(p.
Videntis).
27. .: repererat.
27. bie SSr. ... fammt ben . dW:
JU
ben <3.
28. dW: ber . erfc^ofi u. bie Xx. trompeteten,
aile bie jur S3oiienbung bei S3r.
538 (29,29-30,2.)
Clironieorum II.
XXIX.
Miskia reac Jfudae,
29
Kai ., nal
6 &
.
^^
6
/lavid \ ^
. ,
.
^^
&
(
'
{
.
-
y &Tjj
^,
.
^^
6 &
,
-
, , -
, .
^^
^ ,-
.
34 '
-
, -
&
& ' -
& .
3^
-
. &
'
.
^^
&
-
^ *
6 ,
XXX ^
' ,
\
'
&'.
'^
-
6
29.
*
(a. .) (EXf, A^ inter uncos).
EXf (in f.) . 30. : .6 ,....
*
-
... '.
EXf (in f.) ;>. 31.:^
(* ).
^^*
.- /. (^
al.f). EX (bis): ^. 32. EX: dywroi -
. EFX: .y.vfjie. 34. : .... indfv-
Qai (ift^at AEFX) ...
& (EX: nq.
'-,:
.'.&). 36.:{;>.
1. 2:
(7Jav ^,cf. YS.
6).
1
'j:

' ~ " : .
-
:
-
: IV
.
-
: :
. -
^, - B^rfp hbb
J : : -
* - *
:
I-
: :
-
:
- :- '
r
Ijt :
^ niiini
'^
l^<'^nn1 .^
J : : r : -r :
s
rrh\rr\ CD^nnT
'^'^
nirr^
\^ :nib!p nb n'^iD-b3'i32
j- : :
- j : :
3 b^n
'^-
hbi?n
'jT
-
J

-: IT
AT J :
'
r
-
*
. "
:
-
: " |- JT
lu^^h^ i^is^
nira-Dt npa
r
-;
^ : 1 :
j
^bD^ i<bi tii^'^b
^^"
^DniDii 34
: IT J : t : j
-; - <-
^-'^
nibi^rrbsTiii '^tdSDnb
:
-
:
-
IT
: - :
hns^b'an nibs-^^? D*^ibn r^^^
: - <
:^
-

: r JV
' -

: |- -i -:
-
J
:'-
:
-
:
1-: - ;\- '. ^
"n
J" :
^yob^n ^nbns nnb nbr-miri^
/ : -
s"
; :
-
:
-rr^s min^? lisnn nbis?b ^Dcsni)
r
j" -: <^
-
AT IT : :
-
TT :
: :
<-
: .- :
Di<nsn '^s erb ^"lp^n r^nn bs?
<. : : : : ' ) -
r
-'"
IT
-
-bs"b?
^i"'*;!?^"': 3^,5
XXX
- : ~.^
*
J"T.*
Nnb^i nin'^b ncs niir>3?b bD^n'^s
r '^v: VT r
- '. -J -:|-

"br^n vitDi ^b^an rr^i^i Jb^^"l:'^
2
^
: VT : ;
SV
-
J
-
-
|
:
. 34. p"n
v^p
V. 36. tilNnsn i<"3a
30. mit ebidjtitt B.dW.vE:A: (ben) Sortcn.
31. \>t. d)Iod)topfcr u. S. ... ber fr. . war,
dW:euer@intt)ei^ung^oi)ferge6radf)t...^anfoi)fer...
oMt Sreitiitigcn. vE: Seber ten fein ^erj trieb.
33. wrben gel^etligt
34. barum ntcrft^ten ... ronrcn rebli Aer ft*
ju
^cil. B: von aufrichtigem ^erjen ... tne^r b. ^r.
2^ Qf^vonica*
(29,
29-30, 2.) 539
fammt allem SSolf Bereit mit ott XXIX.
29 nun baS 33ranbo^fer augcrlc^tet
trat, beugte ber ^nig unb 5lile,
btc tei i^m ijor^anben traten, unb bete-
30 ten an. *Unb ber ^nig ^igfla fantmt
ben D6erflen ^ief
bie Seiten ben i^errn
loben mit bem ebic^t 3)a^ib8 unb
Qlffa^ija,
be ^auer^. Unb fie lobe*
Un mit i^reuben unb neigeten
[
unb
31 beteten an.
*
Unb ^ifia antn?ortete
unb [::
O^un ^abt ii)x eure a'nbe
gefUet bem errn: tretet i)tnju unb
bringet ^er bie D^^fer
unb Sobo^fer jum
iaufe be i^crrn. Unb bie emeine
brte ^eru )^fer
unb l^obo^fer, unb
jebermann frein.niltge ^erjeng S9ranb*
32
ovfer.
*Unb bie 3) ber SSranbo^fer,
fo
bie emeine ^erju brte, n?ar fie-
ben^ig Oiinber, ^unbert Sibber unb
i;unbert Smmer; unb
foe
aUeS
33 ju Sranboipfer bem ^errn.
*
Unb fie
i^eiiigten
[
^unbert Oltnber unb brei
34taufenb (Sfe.
*
^er ber ^riejier
tuaren ju trenig unb fonnten
aUcn SBranbo^fern bie ^aut abjie^en:
barum nahmen fte i:^re 33rber, bie Se-
iten, big ba Serf ugeritet n?arb
unb big bie ^riefier heiligten; benn
bte l^eiten finb eiter ju "^eiligen n.^e-
35 ber bie Sriejter.
*
war ber 33ranb=
o:|3fer
toiei mit bem %tu ber iDanfopfer
unb ilranfo^fer ju ben 39ranbo^fern.
5itfo vrarb ba ^mt am ^aufe beS ^errn
36 fertig.
*Unb JQi^tia freuete fammt
aUem 23oIf, ba man mit @ott bereit
trar geu^orben; benn e
gef^
eilenb.
XXX.
Unb igfia fanbte i)in um gan-
gen Sfraei unb 3uba, unb frteb ^Briefe
an (S^p^raim unb SDianaffe, ba fie f-
um aufe beg ^errn gen Serufa*
iem,
^affa^
ju "Ratten bem ^errn, bem
2 Ott Sfraelg.
*Unb ber ^nig ^ieit
einen Olat^ mit feinen Dberfien unb ber
30. A.A:mitbencbt^ten.
34. V.L'.m
fte bie^r. A.A: aU He^riefier.
35. A.A: waren ber Sr. tele.
23,18.
Ex.34,8.
Lt.7,12.
Cumque finita esset oblalio, incur- 29
vatus est rex et omnes, qui erant
cum eo, et adoraverunt. *Praece-30
pitque Ezecliias et principes Levitis,
ut laudarent Dominum sermonibus
David et Asaph Videntis, qui lauda-
verunt eum magna laelilia et incur-
vato genu adoraverunt. *Ezechias31
Ex.28,41.
autem eliam haec addidit: Implestis
manus veslras Domino: accedite et
Offerte viclimas et laudes in domo
Domini. Oblulit ergo universa multi-
tudo hostias et laudes et holocausla
mente devota. *Porro numerus ho- 32
locaustorum, quae obtulit mullitudo,
hie fuit: tauros septuaginla, arietes
centum, agnos ducentos. *Sancti-83
fieaveruntque Domino boves sexcen-
30,3.17.35,
tos et oves Iria millia. *Sacerdotes34
vero pauci erant nee poterant suffi-
cere, ut pelles holocaustorum de-
Iraherent: unde et Levitae fratres
eorum adjuverunt eos, donec im-
plerelur opus et sanetificarentur
antistiles; Levitae quippe faciUori
rilQ sanclificantur quam sacerdotes.
*
Fuerunt ergo holocausta plurima, 35
adipes paeificorum et libamina holo-
caustorum. Et completus est cullus
domus Domini.
*
Laetatusque est 36
Ezechias et omnis populus, eo quod
ministerium Domini esset expletum;
.
derepente quippe hoc fieri placuerat.
Misit quoque Ezechias ad
XXX
omnem Israel et Judam
,
scripsitque
epistolas ad Ephraim et Manassen,
ut venirent ad domum Domini in
35,1. Er. 12,
Jerusalem et facerent phase Domino
siaigiaiili'
i^eo Israel.
*
Inilo ergo consilio 2
regis et principum et universi coe-
11.
Nin.18,2.
Lr.3,3;
Kin.2,7.
lChr.3n,9
18.
30. Al.*eum(AI.:Deum).
dW.vE: vraren reblid^er
(re^tf^affenern ^erjen)
getoefen.
35. bttiTtanfopUtn. dW.vE:mitben?5ettj!u(fcn.
A: griebo^fcr. B: ber iDicnft im ... Befcftigt! dW:
). bee ... befci)t(ft. vE: tieber fiergefteiit.
36. . bem 35. bereitet ijatte. B: ber bem
ba ... dW.vE:
baf . bc6 95. (auf ba 95.) QCda^kt
l^atte. B.dW.vE: bie <) (fIe) icar
^
gef^e^en.
1. oud) Sr. vE: ba ^. iu feiern.
2. B: tuavb mnji. vE: bcrat^fd^iagte fid^. dW:
ber . unb feine ... wrben 9t.
540 (30,3-10.)
CSironicorum II.
XXX
niskia rex Jiudae,
iv qia-
aL .
^ -
& ,
.01 ' ^^ 6
.
^
-
6
-
.
^
& ^
-
/Jav &
'' -

.
^
Kai
^
' -
' ',
-^
'
'
'
f
\ -
& -
.
'^
\
-
& ^
&
.
^
,
^
^ r
,
^
-
.
^
-
.,
^
,
/
, .
*
-
-
C. : 80. : 01 /.(* 01 AEFX). 2|
^(a. -ior) '( (^*) ... (pro '/)/9 ^)
.: kmaTqi^paTf { AEFX).
7. :
. 8.
*. (pro
-: |-
i
: IT
s
j r
- V
-
j :
I- : I
. -; I
- ^ ^. - j..
IT

. : VI. jT :
'^D^^JD^l
TiV/2n '^D^^^n
'^^ 4

:
~
J
: ,
-
J-
-
n'^nr'nb nhi ^iT^^DS^i^i
:bnpn-b3
^

-: : TT
j-."!
IT
-
-
:
- j.
: "^ : :
[<
-^tib^ rin^b no ribrb i^iibb ]h
i]t2?
nhb
^^b
"^^
btis^in^s b^'^to^
VT .; j j
c :
s-
:

IT

IT : I"
-
-

: : : F
.
jv
-

: J :

'

. -
J- : :
jT : . : - < .: : v^
<
nisDsn nt:^bn-b^5 hxo^^ bi^'ito'^i
jv : -
; - :

: :
^
-biii'i :Ti55< '^Dbti 33 obb
7
-:
IT JV
-: . -;j-
:

i
-:
i~
n'x^b DDrr^iDn^ninii ^nb^ nin'^s
-
;
j
:
-
I -: j '=
\. r
|-
JT :
I -: V.V : !
: _ j: * JV
-:
':
:
<
j :
: JT
.
: :
'b^
Dbn^tn
"^2
nsDi^ mn Dsn

: : J.
-
J -: /

b'^tinnb D^"?.?^ =b^^5 nin;
7"i^b n^3bi nh^nitD
''Db
~
' 'JT \. :
.! j :
bN"ib5< nin^ tenni i^idh-'^s
.!.:
''. ~
*
< -
imii5n-i3S^ Db/2 bDS n^D'^-Nb'i
VT
'. ' :
n^b^^
IT

^ ^^:! '^nni? D^knr ^^

f s

:

IT !
'""
;:
-
:
. - :
i- : . : :
V. 7. dsinisso
"3:3
>/ AEFX) .
**
( ./,
(2al.). EXf (. .).
: (^.
9.
Bf (.
.) . EFX: .
(pro .) ^(EXf
S.
,
: ). EFX: '^^Jr. 10. : .
2* Q:f^tvnica^ (30,3-10.) 541
S[utufttrt9 bc spafTtt^. XXX.
ganzen
cmctne juSerufatem, bag^offa'^
3 ju galten im anbern SKonat.
*
iDenn fie
fonnten e ni^t Ratten gu berfelfeen
Seit, barum ba^ ber ^rlejler ge*
nug gc'^ciliget hjarcn unb baS SSoIf
ni^t gu^oiif gefommcn trar gen
4 Serufaicm.
*
Unb c8 gefiel bem Knige
5 ?) unb bcr ganzen emeine.
*
Unb
^efleileten, bag [
aufgerufen h?rbe
bur(i^ gnnj Sfraei toon S3er @eBa an
fci gen ^an, ba
fie
fmen,
^affai)
gu
l^alten bem i^errn, bem Ott Sftael,
gu 3ierufaiem} benn c rt?ar lange ni^t
ge^iaiten, trie e6 gef^rieSen jte^et.
6*
Unb bie Saufet gingen ) mit ben
riefen on ber ^anb beS Jtnig unb
feiner DBerften burc^ gan Sfraei unb
Suba au^ bem 58efe^l be8 ^5nigS, unb
fprac^en: S^r inber
Sfraei,
tiefe:^ret
m^ ju bem t^erm, bemott5i6ra^am0,
Sfaafg unb SfraeU! fo
n?irb er tcp
ren ju ben 6rigen, bie Brig un*
ter cu^
finb au ber anb ber Knige
7u
Qiffur. *Unb feib ni^t n?ie eure
Ster unb 33rber, bie am ^errn,
i^rer 23ter @oit, t>ergriffen, unb er
fie
ga6 tu eine 33ertrfiung, tvie i^ir felb^r
8 fe^et.
*
0 feib nun nit ^aifiarrig,
ime eure 33ter, fonbern gefcet eure ^anb
bem errn unb fommet gu feinem ^ci*
iigt^um, ba er geheiligt ^ot enJigi,
unb bienet bem errn, eurem ott!
fo
nnrb ber rimm feineS QoxnQ on
9 eu tenben.
*
iDenn
fo
i^r eu Be-
fe^ret gu bem ^crrn,
fo
tr erben eure
39ruber unb inber arm^erjigfeit ija-
fcen OCX benen, bie fie gefangen galten,
ba
fre njieber in bieg Sanb fommenj
benn ber err, euer Ott, ifi gnbig
unb 6arm^erjig, unb ttirb
fein Qngcft
von
reetiben,
fo
^ eu ju
i^m fcefc^Tct.
10 Unb bie
Sufer gingen ijon einer
etabt inx anbern im Sanbe (S^^raim
unb 2J?ana(fe unb Bis gen efcuion;
T-li-Nm.),
14.
29,34.
T.I3.
2Sin.3,in.
lRg.4,a5.
Ex.l2,3es.
T.l.Eith.3,
13.
Er.3,6.15f.4.
5.lRg.l8,36.
28,16pp.
29,8.
Er.32,9.33,
3.-4Bg. 17,14.
2Rg.in,13.
Esr.l(i,19.
2Kg.l5,29.
Ex.34,6.Pi.
1U3,8.
V.6.
tus Jerusalem decreverunt, ut face-
rent phase mense secundo. *Non 3
enim potuerant facere in tempore
suo, quia sacerdotes, qui possent
sufficere, sanclificali non fuerant et
populus nondum congregalus fuerat
in Jerusalem.
*
Placuitque sermo 4
regi et omni multitudini. *Et de- 5
creverunt, ut milterent nuncios in
Universum Israel de Bersabee usque
Dan, ut venirent et facerent phase
Domino Deo Israel in Jerusalem;
mul enim non fecerant, sicut lege
praescriptum est.
*
Perrexeruntque
6
cursores cum epistolis ex regis im-
perio et principum ejus in Universum
Israel et Judam, juxta id quod rex
jusserat praedicantes: Filii Israel,
revertiraini ad Dominum Deum Abra-
ham et Isaac et Israel! et revertelur
ad reliquias, quae effugerunt manum
regis Assyriorum. *Nolite fieri sie- 7
ut patres vestri et fralres, qui re-
cesserunt a Domino Deo palrum
suorum, qui tradidit eos in interi-
tum, ut ipsi cernilis. *NoIile indu 8
rare cervices veslras, sicut patres
vestri! Iradite manus Domino et
venile ad sanetuarium ejus, quod
sanctificavit in aeternum! servile
Domino Deo patrura vestrorum! et
avertelur a vobis ira furoris ejus.
*Si enim vos reversi fueritis ad Do-
9
minum, fratres vestri et filii habe-
bunt misericordiam coram dominis
suis, qui illos duxerunt caplivos, et
revertenlur in terram hanc; pius
enim et clemens est Dominus Deus
vester, et non avertet faciem suam
a vobis, si reversi fueritis ad eum.
Igitur cursores pergebant velociler
10
de civitate in civitatem per terram
Ephraim et Manasse usque adZabulon,
2. U.L: aWonben. 3. U.L: gur felsigen 3-
5. B:
Befi. bie <Scia)t, baf man eine SSerfunbigung
foUte ergeben taffen. dW:
bef^iojfen ou^rufen ju l.
,vE: festen fefi
... ben
Stuf erg. ju i.
6. t>on eud) bergeblieben ftnb. B.dW:
JU
bCU
(Entronnenen. vE: bem entfcmmenen Stefi.
3. S: oecurrerant fac. .: sanct. non erant.
7. dW: bem 25erberBen $rei gegeben.
^
8. vE: l^artnciig. B.A: erl^artet n. cure(n)
0lacfcn(29, 10).
9. B:S9. erlangen. dW.A: d'rB armen finb en. vE;
(SrBarmung. dW: iseii^^ren iegevnl
542 (30,1121.)
Clironicorum II.
XXX.
XEiskia reoc J^udae
sytvovto avtmv xal -
.
^^'^
&'^
,
& '
^"^
.
&
/.
*3
\ & '
, ,
*^
& -
J
^
-
' .
^^
&
' -
\ '^&j -
.
^^
ovJ
.
^"^'
&,
,
.
*^
' -
\
-
&,
. ' -
&
'^^
,
.
^^

^,
.
21
/i^cci
12.
**
( (2|). FX: 7eJ >. :
.
\'5.
: . 15.h:
{&; FX: &)...
'
(.;FX: orx.). 16. (bis): '.
17.|(.^.)
'. 18.B*(pr.) ...
{&\', '.)
...'
.
... {* 5AEFX) /. ....
*
6. :
&(FX: .). 19. : .
(^: ,
J
:;. '). A.^:ayviav.
:

: - -;
Li

: - : i*~
'^ ntii.x^ ^:^ '^5 :d2ii
^. -
: j-
r
-r - F
s"

.
-
: :

'
\
'
'
> :
J- : IT
j-
^b^n :^^ nii3?b
'^^
nb onb
IT : j- :

VT-:
nis^ nn-D:3? bbt^in^ ^iSDiii^i
) ~:
r
- --
: < :
"-
brip -"DDn 2nis^^n D-n^
VT
' " - '-'", V
-
- J-
-5<
\^b'^^ ruh'^^ nm
nnbn

T- 1. T- I :_
i
"bs ruii Dbs^in'^::! nin^T^n
<
: -AT I

_ vv
-: : : -
bn^b ^D^bt^i
i)i^tn
hintsp^yan
->-
: y :
-- :
'-
:
r
^T :
-
:
-
V
-
j -: :
- ' i
:*
^
r :
-; I
-
: . -
j
-
^
rr^in Tibi? ^iii^n^^i ^ibnpn^n V/^bn^
y
. r
- :/- :
-
: :
: : :
-
< :
~
:
-; - :
^ J.
.- :
'^ibm ^^-i^b ^
b^ip^
; : r : '- : r jv -:
'
-
ninD 5ib bbb a^ncsn nD^nt-b^?
j'^: :- j-:
-
arn n^sT/ -'S :nin^b i^^pnbis
TT j
- j
IT |-
': -
:
]'^b'2i^
nDtisto^ n^D/Oii nns^i^/
2"
Nbs
^-^b-ii"'^^ ^
^b
j :
-
vv
-
V : IT

J
bn^br ^'^ bbsnn ''^s D^insn
"bs n5?n
*^
nfen nin^ ni^bi
r :
j -
:
-
Jt.
'
nin*' C2%^b^n fmb ^ innb
:^) s^bi i^niDS ^
^- : IT :
,.
^T :
- :

:
"^
:
<-
:
-
^
: " : J
-;
IT
V. 19. ^'i^b
<"3 ib. ^i<b2 'las'
12. dW.A: auf Suba. vE: ber. dW: inen
@inn.
13. dW.vE.A: ieia3. dW:
^.
be^ tlngef.
14. Opferaltte ... ^JluayaUre.
15. dW.vE: fc^amten [.
: tt5aren befc^amt
tovten.
2^ @^rpntca. (30,1121.) 543
Wn be
^affa:^
XXX.
36,i6.Gn.i9,jj||g
irndeiilibus et subsannanlibus
eos.
*
Altamen quidam viri ex ser 11
et Manasse et Zabulon, acquiescenles
consilio, venerunt Jerusalem. *Inl2
Aet.u,2i.
jy^g^ Ygj,^j fggj^ gg^ manus Domini,
ActAyil'
ut daret eis cor unum, ut facerent
juxta praeceptum regis et prineipum
verbum Domini.
Congregaiique sunt in Jerusalem 13
populi mulli, ut facerent solemnila-
tem azymorum in mense secundo.
*Et surgenles deslruxerunt altaria, 14
quae erarit in Jerusalem, alque uni-
versa, in quibus idolis adolebalur
incensum, subvertentes projecerunt
in torrentem Cedron. *Immolave-15
i'.2.Nm.9,ii.rtint autem phase quarta decima die
mensis secundi; sacerdotes quoque
alque Levilae tandem sanclificali
oblulerunt holocausla in domo Do-
mini.
*
Stelerunlque in ordine suo 16
juxta disposilionem et legem Moysi,
hominis Dei; sacerdoles vero susci-
piebant effundendum sauguinem de
Esr.6,20j,
manibus Levitarum, *eo quod mulla 17
turba sancUficala non esset, et id-
circo immolarent Levilae phase bis
qui non occurrerant sanctificari Do-
mino.
*
Magna etiam pars populi 18
de Ephraim et Manasse et Issaehar
et Zabulon, quae sanclificala non
fuerat, coraedit phase non juxta
Ex.i2,3ss.
quQd scriptum est. Et oravil pro eis
Ezechias dicens: Dominus bonus
12,14.
propiliabitur *cunclis, qui in lolo 19
corde requirunt Dominum Deum pa-
trum suorum, et non impulabil eis,
quod minus sanclificali sunt. *Quem 20
[p,4i,5.i03,Gxaudivit Dominus, et piaealus est
^*
populo.
*
Fecerunique fihi Israel, 21
Joh.11,55.
29,24.
29,16.
29,15.
35,10.6.
afcer
fle erlabten fle unb fJpotteten i^rer.
11 *etliche on^ffcr
unb 3)?anaffe
unb
ebuioii bemt^igten
[
unb famen
12 gen Serufaiem. *5 tarn otte ^anb
in 5uba, ba er i^nen gat> einerlei
<^ni,
gu ti)un be ^nigg unb ber D6er=
ften ebot auS bem SSort bc ^errn.
13 Unb eS fam ju^auf gen Serufalem
ein groen SSolf, ju galten baS
^
ber
ungefuerten S3rote im anberu 2)2onat,
14 eine fe^r
groe emeine. *Unb fte
mten [ auf unb iijaUn ah bie %U
tte, bie ju Serufaiem ftiaren, unb aUe
0ulerfe traten (te ireg unb u^arfen
15 fie in ben ^ibron. *llnb
[=
ieten ba
^affa"^
am ijierje'^nten 5!agc
be anbern 2)ionat0) unb bie ^riefter
unb Seiten 6efannten i^re 8nbe unb
heiligten
f
-,
unb bie 33ranb-
16 o^jfcr jum ^aufe be0 ^erru. *Unb fian-
ben in i^rer)rbnung, n?ic gebhrt,
bem efe| 9}iofe, be SJZanne
otte, unb bie ^riefter f^rengeten baS
ITSBiut toon ber ^anb ber Semiten. *iDenn
i^rer haaren ieie in ber emeine, bie
nit gezeitigt "Ratten; brumf'
UUn bie Seijiten ba
^affa^ fr
^Ue,
bie rein tr>aren, ba fie bem <crrn
18 geheiligt irrben.
*
51 u^ar beS
33 toiel ijon ^ip^raim, SWanaffe,
3ffr
unb @et)uion, bie retn
traren, fonbern a^m baS Djlerlamm
jtt>ar, aier bo ni^t trie gefreen
fiet^et. iE)enn ^ifia Bat
fr f(e
unb
, f^3r:
iDer ^err, ber gtig
ifi, h?irb
19gnbig fein *Wm, bie i^r erj \a)im
Ott
lu fuen, ben -^errn, ben ott
i^rer S3ter, unb nit um ber ^eiligen
20 Cielnigfeit trien. *Unb ber err er*
i)5rete ^mia unb ^eiiete ba SSoif.
21
*
Olifo :^ieiten bie ^inber Sfraei,
10. U.L: eriad^ten unb fpctteten i:^r.
13. 15.U.L:9Jionben.
18. U.L: Djicriamm \) wie gef^r. ...
16. B: auf i^rer teile, i^rem Siecht. dW: 18. es ... eine SWenge ... fi*
tt. gereinigt
an .... bem ebrue. vE: ... ijetten ... ^lbcr ... woOe ergeben. B: toixh bafr
17. e fc. J&. gei). wrbe. B: lOoren b. S. jum S3erfnung t^un.
@)6|6eflelit. dW.vE:ber; 19. &) niAt ... dW: mit. B: 9. be
nal^men b. S. ba ... B: ba jte fie b. ^. l^ciligen Jpeiiii3tf)iim^.
mochten. vE: um
f.
ju ij. dW: u. beUigten fie.
;20. dW: erjie^ bem 33. A: waxO gnbig.
Nm.9,6.
544 (30,2231,1.) Cliromcorum U.
XXX.
Miskia reac Jffudae
Ol &iv '
}
} nql
'
-
,
iv
.
^^
-
& ' -
'& -
^ ,
23
'
.
'^^"^
-
^
^
-
,
&.
^^
&
-
,
|
&
^ ^^.
-
'-
*
^
',
^7
/^^,^
& , &
^
,
&
,& '
",
'
22. *..: ).Ti:&vaiav(&v-
<AFX).
A^Bf (a. .&.) . : nur. .
23.EFXt(ante s.post .
.)
.24.
t
(a. .) (FX: [). : .
25.EFX: '. (pro pr. 7(). AFX) '(>77^...
.'.
26. (pro 'IfQsa) '. *
etT5. 27.
*
(. .) y.al (AEXf). : ivXoy. EX
{pro )&eov S. .
1. : ty.oi}.'av (f^t'^.AEFX) ... .'...
y
- -
s-
'-
: :
-
AT : JT : : >- :
s

: r : J r j
-
:
: :nin^b ? ''b^n D'^Dnni^^
D^bnb^ nbb^? ^in^pTm
!]b:DN^i nin^b nto-b^b Q'^b'^st^rr
:
-: y
^
:':
2? nitrb bHpn-p3
^^^^^ 23
>-
: -;|- "^
/
-
"^
-;-
nm^ nr^tiD ^iton ^ w^iy^
: >- : -:



-:
: IV JT' :
"
J IT :
j- : :

jv
"^
'
-
bnpb
^'
^^ is^:s d^sbi^
>
- - -
: ^ J
-:
D^bs n^t3? is^si thk
^
/w
-: vj.-: . : l.
.
j
^
j : :
-
IT V -: I ^ :'- : r-
D^Sr^ni b^^'^s^n D^^^n br^pn-bnji
-
: " :

j - "^

-
:
D^ntiiN^i bw^'it'^ ^^ h^^^^rx
: :
-
i
"^

: vj.
-
V.T : ^T : -j-
:
-

.
<
"^
:
-^

jobs^n^s nisTr) ^b '^k^t^^ Tib-n
IT 1 VT j

: '
.
jv
-
'^Dnn*^^ ^^\ n^Dnrr
'^
j .'IT
:-
: r
-^ -; - '.'"
anban sunrcbips rnts^^i ci^n
: ST- AT*:
--
: n^iy^h itioip lir^ob

IT
-
. MT ' -/ :
-br: ^^S'^ nii^rbs nib^D^i XXXI.:
^T :/T "^T J-:
: j" : :
-
"^
j
:
. -:
IT
j
:- :-
J -^ j ; -
:-
: :
:
-
j :
-
:

vv
-
: ^- : V :
/
:

sr :
"^
21. dW: mii . bc SoBcg. vE: ten ^ielwer!
jeugcn [bie] jum S. Sei), [bcfiimmt iraten].
22. io&tcn &cn ^. : ^crj aller. dW: allej
S.freunbltc^ ju, biefunbigtt)aveninberf^cncnv^unb|
[be^ 2)ienileg] Se^ovag. vE.A: gute (Sinfic^t i^aftcr
von 3. (in
|.bf .)
I^- 0^^^^ ^^^^^ (^^0
^^^'
2* Q^f)tonicu* (30,2231,1.) 545
Slttbcrc itcBctt Sage ^|$>
3erilotuttg bcr ctuleit, atrte, Jp^ctt u 5tltarc.
XXX
bie gu Seiufaiem gefunden hiurben, ba
^cjl ber imgefduerten 93rote f!e6cn 2^age
mit groer i^rcubc, nb bic Seiten unb
^ricflcr loBten bcn crrn ac ilage mit
22 jiarfcn (SaitcnfvicUn beS errn.
*
Unb
^ifia rebctc t)erU(i^ mit aUcu Sct>iten,
bic einen guten SSerfianb Ratten am
^errnj unb
fte a^m ba %t^ U6er,
fieen
iiage, unb o^^ferten ^anfo:pfer
unb banften bem ^errn, i^rer 33ier
Ott.
23 Unb bie ganje cmeine tuarb Utaii)^,
anbere ficben Xagc ju l^aitenj unb
^ieiten bie ftefcenXage mit^^reuben.
24*iDentt ^igfia, ber ,Jlnig Suba, gab
eine *eBe
fr
bie emeine, taufenb ^ax"
xtn unb ftefcen taufenb (S^afe, bie
Oberlten atcr gaben eine J&eBe
fr
bie
emeine, taufenb f^arren unb je^n tau*
fenb @fe. ^Ifo
heiligten ber $rie*
25 fler bieie. *Unb e8 freuete bie ganje
emeine 3uba, bie ^riefter unb Scbiten
unb bie ganje emeine, bie au Sfraei
gefommen n?aren, unb bie i^remblinge,
bie axi^ bem Sanbe Sfrael gefommen
26 tvaren unb bie in Suba tro^nten. *Unb
n?ar eine groe i^t^ube ju Scrufaiemj
benn feit ber 3fit alomo, beS o^neS
iDabibS, bcg nigg SfraeU, \vax \oU
27e ju Serufaiem nit getefen. *Unb
bie ^rieper unb bie ^cbitcn Rauben auf
unb fegneten ba SSoIf
;
unb i^re Stimme
irarb er'^ret unb i^r ebet fam t)inetn
^or feine ^eilige SBo^nung im immel.
XXXI. Unb ba bie aile0 tt>ar au-
geritet, jogen l^inaug aUe Sfraeliten,
bic unter ben etabten Su^a gefunben
iurben, unb Jerbrcn bie uien unb
Rieben bic i^aine ab, unb bren ah bie
J^^en unb QUtre au bem ganzen 3u-
ba, S3eniamin, ^:p^raim unb 3}Zanaffe,
25. U.L: freueten.
26. U.L:
fmt.
Esr.e,22.
29,27.
32,6.
qui inventi sunt in Jerusalem, so-
lemnitatem azymorum septem diebus
in laetilia magna, laudanles Domi-
num per singulos dies, Levitae quo-
que et sacerdoles per Organa, quae
suo officio congruebant.
*
Et lo- 22
cutus est Ezechias ad cor omniura
Levitarum, qui habebant inlelligen-
tiam bonam super Domino; et com-
ederunt septem diebus solemnilatis,
immolanles viclimas paeificorum et
laudantes Dominum Deum patrura
suorum.
Placuilque universae mullitudini, 23
ut celebrarent etiam alios dies Se-
ptem; quod et fecerunt cum in-
genti gaudio.
*
Ezechias enim rex 24
Juda praebuerat multitudini mille tau-
ros et Septem millia ovium, principes
vero dederant populo tauros mille
et oves decem millia. Sancliticata
est ergo sacerdotum plurima multi-
tudo. *Et hilarilate perfusa omnis
25
lurba Juda, tarn sacerdotum et Le-
vitarum, quam universae frequentiae
11, 16.31, t.
iiuae venerat ex Israel, proselytorum
quoque de terra Israel et habitan-
lium in Juda. *Factaque est gran-26
iRg.8,65.
jjjg celebritas in Jerusalem, qualis a
diebus Salomonis, filii David, regis
Israel, in ea urbe non fuerat.
*
Surrexerunt autem sacerdoles at- 27
Nin.6,23f.
qyg Levitae benedicentes populo; et
exaudila est vox eorum pervenit- .
iRg.8,30.
que oratio in babitaculum sanctum
coeli.
lBg.8,65,
35,7.
T.3.
Cumque haec fuissent riteXXXF.
celebrata, egressus est omnis Israel,
qui inventus fuerat in urbibus Juda,
Dt!?,5'.jud.'6,
et fregerunt simulacra succiderunt-
que lucos, demoliti sunt excelsa et
altaria destruxerunt, non solum de
universo Juda et Benjamin, sed et
de Ephraim quoque et Manasse,
30,25
25.2Rg.ll,
Id.
24. .: Ez. -eutem.
o^fer. 27. ju feiner f)ciU 9B.
23. vE: befc^iog ... feiern. 1. tu Hdf eingcfunfccn i^atten, ju bcn <St. ... 3. n.
24. Unb ei ijeiiigtcn. B: liep ber SScrfammluHcj 25., u. in ... B.dW.vE: oiienbet. B: or^anben
jur . geben. dW.vE:
fpcnbcte. A: gab. iaren. dW.vE: ging (ba3 ganjc erfammelteSfracI)
26. B.vE: bcrgici^en. dW: bcgl. n. gef^cf;en. l^tmueg (gl. 14,
3)^.
54
(31,210.) Clironleorum II
XXXI.
Miskia rex Judae,
',
tU t^Xog' ng ',
'iavtov nal
.
2
^ tag
,
, -
&
,
^
\ ,
\
-
.
^
'
,
.
^
,
^
,
nv
)
&
^
.
-
,
) ^ &-
.
"^
' -^
.
^
&
"'
,
'.
^
-
.
^^
-
'
6 ^ 6
'
&
1.2: i{r^'av {-rifiv X^EFX). FX* /..
: . ... . (/. .;FX: .
)5).
2.
Bf (. )tV .:
(F: . .).
: .
3.
^*
(. )y.ai (^ rell.
f).
:
.(FX: )).
4. : (itTiivAFX;
FXf 'jBCfxtaq). ^:
{-asaiv *
).
. : .(/ ^.
AEFX). .'^:
(
^, cf. 32,28).
EFX* y.ai ..: .
.
6. : ^ffp .

7. :
.
8. *:
(itrTov ^rell.).
10.
A^Bf (.
2) * (AlEFX*).
Wii^i^ '^Din-bs nb^-n:?
: S": r -
" -
:
IV

IT VT ;-: |-
j : : -
: : j -:
j : : -
"^
- -:,-'
j -:
-
nbbb '^^bbi b'^Dnsb imbr ^S3
VT :
' '
:
r
' -: -
-t j :
bbnb^) niihb^) hitib o^^btbbi
-
: j :

: : :
J V
-
:
IT : j -:
r v--* r :
npsn
hibi?b nibi?b ifc^:Dn-r/
iv j
-
: IT : I

''^b1 ninsib nibrni nn3?nn
j t: IV : \.
- -
jT :
. .
:
imn"^ nnin:n n^inss D-^n^Jty^bn
IT
: I- : V
-
- -
'- 1 : j : :
. -
' : '. 1
- )- :
: -:
-
^ :
^3 ninn v^sidi :nin'^ rininn
< :

j
-
J j : : : f- :
< I j
^

:
r
:
j-
:
"^
V :
-
: : :
'^
i'^^^nn nhb
bn
^x^^m
6
S"
: r
"
VT ; - j- : -
j-T :
: I
-
r
j
:

^^k^ n)pn nt:^ri h-a? 'mn)
nin^b -^: ^ ntor^^i
JT r '.. : r
.
* '^ j- :
~
j
'-:
_
V ;
-
Av

I
'=
j.. .. . . . _ ...
,
.._.

: -
^
: t
-
V
-:
IT
^'
d'^ntem '^^
^^i^1 nbs

v:-^ T-: jt':: t- i
: :
:- "~
^ -
T*
: : J :
-
"^
r
: /
-
nniii'i:ni^'i5?r-b2?D'^ibmD'^Dn^n
-^
.
j
-
1 -;
IT
-
: r : i'-: ~
n^nb ifi}^^n
inn
^^^
1'^b^5
j
: VT Iv
-
ST
:

j. : -
"^

r

- *
V. 5. '^ <"5 . 7. ''cn
. 10.
'2? "53
1. gu ifjrcm (Stgentl^um. dW: evtifgct
(: jer]lri) njar. : ? ciienbet tu. vE: jte c^ .
l^attcn. B.vE: ein Scgiic^cr ju (in)
f.
^eft^ung.
2. Orbitungen. B.dW.vE: bcficiiete bie Slbtl^eii
iungcn bcr ... i^rcn SScrt^eilungcn (Sibtl^.). A:
bic paaren. B: rl^eifd&ung feine iDicnjie.
dW.vE: feinem 2).
2(^iftonica^ (31,210) 547
^'^ctftcffwit bcr gefc^lic^eit D^fcr.
XXXI
Big fie fle gar aufrumten 3
unb bie
^inbcr Sfraet
^ogcn alle ucbcr ju i^rcm
ut in if;re 6tbte.
2 a6er fieiletc bic Sricjlcr unb
Seilten in i'^re Drbnimg, einen ie9e
feinem 5lmt, BeibeS ber 5rieflcr unb
etiiten, ju 93ranbo:pfern unb 2)anfo^fern,
baj
f{e
bicneten, banfeten unb lobetcn
in ben 5^:^oren beg SagcrS be errn.
3
*
Unb ber Jlnig ga6 fein
il^eii ijon fci=
ner a6e u 33ranbo)3fern be 3J2orgen
unb be ^itJenbS, unb 5U Sranbo^fern
be8 (Bahhail)^ unb O^eumonben unb
i^efien, h?ie e gefi^rieben flehet im e=
4fe^
be ^errn. *Unb er
fpr
ju bem
SSoIf, baS
lu
Serufalem
nio^nete, ba
fie
)' gBen ben ^riefiern unb Sei=
ten,
auf )^ fie
fnnten befto :^rter
5 anhatten am
efe^
be ^errn.
*
Unb
ba ba 2Bort auSfam, gaben bie Jllnber
Sfrael ieie (Srfliingc om ctreibe, SD^ofl,
Du, <onig unb aerlei infommen
bom ^^eiej unb aUeriei Sehnten Brac^=
6 tm
fie
Oid hinein.
*
Unb bie Jlinber
Sfrael unb 5uba, bic in ben tbten
Suba tvotjmUn, hxaajUn u S^^nten
Ott 9iinbern unb
fen,
unb ii^nUn
on bem et;eiiigten, baS
fie
bem ^errn,
ii}rem ott, get)eiiiget t)attcn, unb m*
ten ^ier einen Raufen unb ba einen
7 Raufen. *3m britten 5iJ?onat fingen fie
an Raufen ju legen, unb im fiebenten
8 9)?onat ritetett fie e0 an^.
*
Unb ba
ifia mit ben )6erfien ^inein ging
unb
fa^en bie Raufen, ioBten
fle
ben
9^errn unb fein ^olt Sfraei. *Unb
^iWia fragte bie ^riefler unb Seiten
10 um bie Raufen. *Unb ^farja, bcr ^rie=
fter, ber S5ornci)mfte im ^aufe ,
f:^3r
gu i^^m: (Seit ber Seit man an*
gefangen ^at bie ^c6e ju bringen in ba
2. U.L: Beibe ber. 3. A.A: feinen $;f)cii.
4. A.A: befto eifriger. 5. U.L: oiel dx^l.
7. U.L: SDionben. 10. U.L: (Sint.
8,14. IChr.
donec penitus everlerenl; reversique
sunt omnes filii Israel ia posses
siones et civilales suas.
Ezechias aulem constituit turmas 2
sacerdotales et Leviticas per divisio-
nes suas, unumquemque in officio
proprio, tam sacerdotum videiicet
quam Levitarum, ad holocausta et
pacifica, ut minislrarent et confite-
ichr.i,i8s.
renlur canerenlque in portis castro-
rum Domini.
*
Pars autem regis 3
erat, ut de propria ejus subslanlia
offerrelur holocauslum mane semper
et vespere, sabbatis quoque et calen-
dis et solemnitatibus caeteris, sicut
scriptum est in lege Moysi. *Prae- 4
cepit eliam populo liabilantium Jeru-
salem, ut darent partes sacerdolibus
et Levitis, ut possent vacare legi
Domini.
*
Quod cum percrebruisset 5
in auribus multitudinis, plurimas ob-
tulere primitias filii Israel frumenli,
vini et olei, mellis quoque; et
omnium, quae gignit humus, deci-
mas obtulerunt. *Sed et filii Israel
6
et Juda, qui habitabant in urbibus
Lv.27
soss.Juda,
obtulerunt decimas boum et
ovium, decimasque sanctorum quae
voverant Domino Deo suo, atque
?Nm.3i,28.
universa portantes fecerunt acervos
plurimos. *Mense terlio coeperunt
7
acervorum jacere fundamenta, et
mense septimo compleverunt eos.
*
Cumque ingressi fuissent Ezechias
8
et principes ejus, viderunt acervos, et
benedixerunt Domino ac populo Israel.
*Interrogavitque Ezechias sacerdotes
9
et Levitas, cur ila jacerent acervi.
*Respondit illi Azarias sacerdos pri-
10
mus de slirpe Sadoc, dicens: Ex
quo coeperunt olTerri primitiae in
Nm.28,3.27
Sir. 38, 25s.S
Gal.b,6.
Ex.23,19.
Dt.l4,22.
26,17.
Nm.5,9.
3. .: in lege Domioi.
3. bet^abbati)t ... dW:beiiimmtc einen 2;f;. vE:
Unb [er be^.] ben %i). beg M. B:
51 ba ...
4. B: gaben ba
Xff. ber ... vE: i:^ren Slntfjeii.
B;
motten gef^rft loerben in ... dW: am ... ^iei;
Un. vE:
fefibem...anl^ingen. A:ftoibme Fnnten.
. 5. dW.vE:
() biefer 93cfet}i (erbreitete). B:
augbra*. dW.vE: (Scjeugnip be3 ^.
6. : i)k u. ba . vE: . an ^. dW: legten ,
bei .
7. ittbigtctt fie. B.vE: 9on (ju) bcn ^.ben runb
ju legen. A:ber^. r. dW: bteJ^.
uf5uften.
8. dW.vE: ))rtefen . u. fegneten ...
10. ^olKPtiefter 00m ^. 3. dW.vE: bic *
: (Erfllinge.
35*
548 (31,1118.) Chronicornm 11.
XXXI.
Miskia reoD Jfudae.
tig ohov , nal
&' -
,
^.
* *
-
. /
^^
rag
.
6
,
'6
,
^^ ^
\ -
&
-
- &
\ &
'
,
6
6 .
^^
^, 6
,
,
^^
\
' ^\
,
,
,
,
^^
^
\ ,
, -
,
.
^"^
, -
,
^^
-
'
10. (bis); ..*.
**
tiq &(A^Bf). : .. . .: ini
'.
(ert .AEFX).
1 1 .
*.
12. : (/. AEFX). *:
{Xo)viv. ^).
13. : (: '/). 2: ^.

: '{"^).
Bf {^^..) 6 (AFX*).
*
: Xw/fVLH (^Xfovfv. ^). : 'KCfx. 6 .
14. :
^(
AFX) ... .
15. (pro ^) ). : ...
^-
^ ().
^:
{^. 2).
*
(ult.) (AFXf).
:... ... .
16. FX:
-.
18. -^:
( *;
FX: '
).
*
(pr.) ... : .

: - < : :
:

litinn-nii
: -
i

niDtob rnnb
^^'^
^^
i
: i
: : : j
-
- -
: r- :
nD^in^is D'^tD^n'^ ^'^n^^iinn
AT
:!.
^ V |- :

; |-
r
st : -
r : :
... -
jt
:- *" ':[-
':?'!'
Vi^^n^^
^
^^!3
:

:|-
^ .. . f IV :
: <
_
-; 1"

:
iin'^DDi)
nnti^i iinbnD'^i
b^^^b^1
:
-
.- :
-
:
:
j-
.:\.
j : :
:- <- >* :
VT
:--:|-
-
jt : :
'-
: :
.- :
-
J
- - < :
^ hnb D^-lb^ nimD
j-
:
" :
IT .-^
'
ra iT-b2?i tD'^t'ipn ^tonpi nin^vj
vj
-
: :
- . : :
:
ST :

; :
-
:
-
:

:

hnb HD^itJiiB D^DHsn ^nr^


^^^^^)

/jr : IV ~: -
J : : :
:pp3 bi^2^3
nipbnnrn orr^niib
IT
-
-
-
: : - :
-: |-
<

:
^.
JT :
-
:
- t

-rr^nb iian-bnib nbs^bb^ b'^Dt
" : JT
-
: : - :
j
-:
r
: J
-
:

:

: IV

li 7 : -
: : : :
... ..
I
_. j..<-. .
-;
I
-
<.
.-
:
: AT :
fc
^T
y : V
'w

: - :
17 1 : : - : v.
-
} : : - :
j... .
: vv
..
: ST
-
'^
:

:
oriD^iDiin
^3
bnp-b^b
Dn^niDD^i
VT I : ,. r at 'r : \\
:
V. 12. 13.
'^''^
. u. ^^ 6<"ds
. 16.
'"32
10. bicfcr groRc J^aufe. B.dW.vE: l^aBcn brig
gelaffen in {hii jiir) aJiengc.
11. B.vE: jtammcrn. A: JBorrati)!. dW: 3eiifn
iujurid^ten.
"
12. vE:mit2;reue. dW.vE.A:(D6cvi)33or|lcicr.
13. iuv ^onb ... nb 31. beS ^rfien. B.dW'
toaien 5iii[fei|cr (unter b.) &. vE: unier (5;.
2. Q:^tonica* (31,1118.) 549
tc ilaftctt fr
Mc frcihiittten aBeit* XXXI.
i^au beS ^erru, ^aben tinr gegeffcn
unb ftnb fatt getrorben, unb ifl
iel
lUergcBIicbeu; benn ber *crr ^at fein
S3oif gefcgnct, barum ifl biefer *aufe
utergcBIieben.
11 Befahl ber ^nig, ba man Sta=
ficn gubereiten follte am ^aufe be ^errn.
12 Unb
fie
Bereiteten fte u *unb traten
hinein bic JQtl^, bie 3e"^nten unb ba
e^eiiigte . Unb ber baffelbe
tvar %ux^. 6;^|, ber Je^jit, unb
13@imei, fein 33rubcr, ber anberc, *unb
Se^iei, ^fogja,
Siagat^, ^fa^el, 3eri=
mott;, Sofabab, (Sliel, 3efma^ia,3)iai^at^
unb S3enaj;a crorbnet ijon ber ^anb
(Si^ananja unb 6imei, feineS 33ruber0,
SSefefyi be ^nig ; aBer
^Ifarja n^ar %m^ im au[e otteS.
14*Unb ^ore, ber @Semna, ber Seint,
ber 5!i)or^ter gegen 9)2orgen, war ber
bie freitriigen aben otte, bie bem
t^errn gnr ebe gegeben n?urbcn, unb
15 ber bie aer^eiligflen. *Unb unter fei=
ner anb ivaren: @ben, 9)?injamin, Se^
fua, (Semaia, Qimarjta unb ,
tu bcn 6tbten ber ^riefier, auf
@=
Ben, bag fte geben foUten i^ren 95rbern
t^rer Drbnung, bem fleinflen wk
16 bem groen: *ba5u benen, bie gere=
nct trurbcn fr 3JiannSbiiber Don brei
Sa'^ren alt unb brber, unrcr allen, bic
in ba be ^errn gingen, ein jcg^
lier an feinem $age ^u it)rem ^mt in
17i^rcr ^ut it;rcr Drbnungj
*
bie
fr
$riefi:er gerenet n^urben im
^aufe
i^rer QSter, unb bic i^^eiten on
jtranjig 5a(}ren unb brber, in ii;rer
18 ^ut ii^rer Drbnungj *bau bie ge-
rcnet n^urben unter i^re Jtinber, 2ei=
ber, 65^ne unb ter unter ber gan=
gen emeine; benn
fie
i;eiiigten treui
domo Domini, comedimus et satu-
i^.Kg.4*,43'.
rati sumus, et remanserunt plunma,
eo quod benedixerit Dominus populo
suo; reliquiarum autem copia est
isla quam cernis.
Praecepit igilur Ezechias, ut prae- 1
1
t4eh!i',37'.
pararent horrea in domo Domini.
Quod cum fecissent,
*
intulerunt 12
T.i.6.5.
jgj^ primilias quam decimas et quac-
cumque voverant, fideliler. Fuit au-
^^'
lern praefecius eorura Chonenias Lc-
vita, et Seme*], frater ejus, seeundus,
*
post quem Jahiel et Azarias et Na 13
halh et Asael et Jerimolh, Jozabad
quoque et Eliel et Jesmachias et Ma-
hath et Banajas praepositi sub ma-
nibus Choneniae et Semei fratris
ejus ex imperio Ezechiae regis et
v.io;Nen.ii,^2;ariae
ponlificis domus Dei, ad quos
omnia periinebant.
*
Gore vero fi- 14
lius Jemna, Levites et janilor orien-
lalis porlae, praepositus erat iis
quae sponle offerebanlur Domino,
primitiis et consecralis in sancta san-
clorum.
*
Et sub cura ejus Eden 15
et Benjamin, Jesue et Seraejas, Ama-
rias quoque et Sechenias in civitati-
iKg.'lv-
^^"^ sacerdolum, ut fideliler distri-
Dt.18,8.
buerent fralribus suis partes, mino-
ribus alque majoribus, *exceplisl6
maribus ab annis tribus et supra,
cunclis qui ingrediebantur lemplum
Domini; et quidquid per singulos
dies conducebat in ministerio atque
^'^*
observationibus juxla divisiones suas,
*saccrdolibus per familias, et Levi- 17
ichr.23,24.
^jg g vigesimo anno et supra per
ordines et turmas suas,
*
universae- 1
8
que mullitudini, tarn uxoribus quam
liberis eorum ulriusque sexus, fide-
liler cibi de bis quae sanclificata
14. U.L: abeu ., ii)m evtrauct. 15. U.L.
*
auf tauben. lG.U.L:2Jlann3biibc...3ar;v.
14. . bo Oiacrijeiligffe. B: baji er ba ^cbopfcr
b. ^. u. bie aUcri). !Dinge ausgeben foHtc. dW: um
bic ). ... baS ^a)i)uiic\c iierau^ju^cbcn. vE: ber
ba6, ia man ott frcinjiitig braute, um e^ ai6
abc unt) ^ocbi^eiligc^ ju i-\cbeii.
15. iijrctt Orfcmmgcn. B.vE: an
f.
^. dW.A: u.
f.
91. dW:
auf Xxm u. 1. B: an bem ?lmt?
10. neben iijrcn t9cfd)Icd)tgcbi)rcn, fr bic'23f.
B: oi;ue bicicuigcn,
fo
in ben efc^le^ievegifiein ju
13. .* ad quos omnia perlinebaDt.
bcn 3). ger. iin vE: au^cr if;rer cf^icd^tgaufjcic^i
nung ber 2)11. dW: . bcn on ibncn 33cvi
aU fflamuh.
17. bcibe tic &cidfUd}tiQcbl)t ttt f5r. bcn
Kufern ... tcr .
18. baju bie . fr alie ... ijcii. fiA) tt. in tfircin
mmte^ B:
Ratten ... in Jpeiligfeit gc^ciltgi. dW:
reblid) i). fte ftd) iDicnfle. vfe;
auf iijvt Xxnu ^ah
man [ii;nenj bie gc^cil. il)ingc.
550 (31,19-32,6.) Chronicorum II
XXXI.
MisKla reac Jiudae
.
^^
'uQarsvov-
aiVj }
TtoXsi &
,
.^^
^,
&.
^^
/ y
\
-
'
&.
.
),
\ & &^)
'^4, >&
,
.
^
-
',
3
, -
.
^
vq}av \
-
,
} 6 ^
\ .
^
-
-
^
,
/, \ .
^
& ^
(,
18. : '.
( . 2). 19.
*.
20, Bt^(a. ,)
5. 21.
*
(alt.) (AEFXf) ...
& ,..
*
... -^ (a. )y.al (AEXf).
1. : (etiam in seqq,). 2. ^:
/.
.(xat .-). 3. : {).
y.ai , 4.
*
. 5.
-: ^,
(/^),\(.)
--
at.
Bf
(a. .). 6. : .FX (pro
ffaqayy,) .
;
-; -
' -: - .
: t vJi
:- :
-^^^^
-l^r-b^3 \^^ ?.)3 ^TO3

J :
.
IT
<-
: ; :
j
/ : vi: r. -: T-:
t:
-:j-
TT t:
^^^^
3t^^^i :D^ib3 iisn^nn
3
(.T' :

: i
t
-?


: |- v- :
TT-:
<-
AT :^ t:
: IT
:
;t : :
".:
jt :
tannb nnsnn^i hninn^i DNnbi^n
V :

:
- - :
IT
: n^bsini 5? innb-b:5:n rn'bi^b
-
r : : ^ j s : : at i
hnsni D'^nann
^^^^
XXXII.
, vv:
IT
:
^
:
- -:
r
j
- - IV j
:
-
IT
V
^''^ ^
:vb^5 n2?pnb ^^ %
: :
:-- *
jt ': :
''
--
"br
trcmVh i^DD^i nnnDD 5in-'^3
^
-
VT
: - TT

:
-
,
T: TT

1 -
'~
| :
. -: T-: IT J-



j
:-
. :
-
1

AT 7 J
;
V : : - - : : -
^^im "tL^ "^Db^
'^^^13'
n^b
V : IT
- j :
- <
"^
1 - ) ; - - '-
- -'^ -nninn hs^nbi
\ ) - :- -
JT
-
:
nhb nbt
3?^ ^3? Nib)2n
.
- ~>
J

AT
'^
-
\. : r
i
-
f
^5? 3'
ninn-bx 1'^b^5
Dsspn
.
- j- :
'^
V 't

J- : :
-
19. oactt ibrcn (2t. ... aUtn ^ippfdjaften m. fccn
fi. dW: auf bem 33csirffcibc
i^rer <Si., @iabt fr
t. vE: beit i8c.sivfifeibcrn ... in jeber i. B: aKcu
bie on b. S. im i\ajUa^i?>xi%i^zx gcr. w. dW: icr;
jcic^ncten ber S. vE: ber ganjen [[
uuncj unter b. S.
20. dW: tf). gut u. r. u. rebUd^. A: l^anbelte ...
a'^rl^aft.
21. unb in bcm . B.dW: unb e6 gelang i^m
(ti;i). vE: er fijrte c3 0(au.
1. freuen. B: ber Xreue. dW: 2:i;ateit u. bicfer
Siebiic^feit. vE: fingen u. biefer %x, B.vE.A:
^-
2 &^tonica^ (31,1932,6.) 551
$i^fia fromm unb gl(flt($ an$eriBd Einfall in '^nta* XXXI.
19ba0 el^eiligte. *^ njaren Scanner
mit Siamen benannt unter ben ^inbern
%axon^, ben ^rieftern, auf ben Leibern
ber 23orfibte in aUen <Sibten, ba fie
%) gaben atlen 3)iann6iibern unter
ben ^rieftern, unb aen, bie unter bie
20Sciten geregnet n?urben. *5iifo t^at
^ifta im ganjen 3uba, unb t^af, n^a
gut, unb a^r^aftig tt?ar ^or bem
21 errn, feinem Ott. *Unb in aUem
%i)nn, bag er anfing am 5)ien|te beS
aufe
otte3 bem
efe^
unb e=
fcot, gu fu(^en feinen Ott, ba jat er
ijon ganzem ^erjenj barum :^attc er
icf.
XXXO. 5) biefen efc^ic^ten unb
5^reue fam San^erib, ber MniQ ju
^ffur,
unb gog in 3uba unb lagerte or
bie fejien 8tbte, unb gebaute fie ju
2
reiben. *Unb ba ^tgfia
fa^e,
ba (San'^crib fam unb
fein 5ngefit
3 jtanb ju ftreiten n^iber Serufaiem, *n?arb
er 0iati) mit feinen )6erjien unb e=
traltigen, ^ijubecfen bie
2affer
ijon ben
33runnen, bie brauen or ber @tabt
4n)aren, unb
fie i;alfen i:^m. *Unb e
erfammelte ein groe S3oif unb
bciten ju atte SSrunnen unb flie^enbe
5affer
mitten im ii^anbe, unb f^)rcn:
)^ bie ,^5nige '
^ffur
nit tote!
5 9
ff
er finbcn, n^enn
fte
fommen. *Unb
er trarb getrofl unb Bauete aUe SD^auern,
wo fie lt n?aren, unb mte X^rme
barauf, unb Bauete brausen eine
anbere 3Jiauer, unb befeftigte SJiitlo an
ber (Stabt a^ib, unb mtc oUU
6 Saffen unb (ibe.
*
Unb jleliete bie
au^tleute jum Streit neben ba3 33oIf,
unb fammeite fie ju
uf
bie breite
ffe
am %) ber tabt, unb rcbete
fueranlj praebebanlur.
*
Sed et fi- 19
liorum Aaron per agros et suhur-
[ichr!il,3i.bana
urbium singularum disposili
Esr.10,16.
j-ant Yjpj^
qyj
partes dislribuerent
universo sexui mascuiino de sacer-
dolibus et Levilis.
*
Fecit ergo 20
Ezechias universa quae diximus in
2Rg.i8,3.5.
omni Juda, operatusque est bonum
et rectum et verum coram Domino
Deo suo, *in universa cullura mi-21
2Kg.i8,6.
nisterii domus Domini juxta legem
et caeremonias, volens requirerc
Deura suum in lolo corde suo; fe-
^Sm,3.''
citque et prosperalus est.
31,20;
Ee.36, I.Sir
48, 2(.
19. l],L: 2ann3biibcn.
1. A.A: unb biefer Xrcuc.
3. 4. .L:
qSrnncn. 4. U.L:
2affero.
5. U.L:
2auren ... %).
lcherte.
vE: an |. dW:
fte ju exhxta^cn.
2. jum streit fiaut). vE:
feinen 33U(f g. (Btx.
[richtete]. dW: feine 9ibfid)t war ju fir.
3. iu crftopfctt t>ic 2. ber 2ir. dW.vE: bie
SSvifferqucIlen. A: 23runnqu.
4. B: ben , ber ... crgo^. dW.vE: in.
b^r ba6 S. filefet. A: m. im ?.
fiof. B.dW.vE:
2Barum fotitcu ...f. unb V). 2B. finbcn?
2Rg.is,i3.
Po3j qygg gt hujusce-
XXXn.
modi veritalem venit Sennacherib
rex Assyriorum, et ingressus Judam
obsedit civitates raunitas, volens eas
capere.
*
Quod cum vidisset Eze- 2
cbias, venisse scilicet Sennacberib
2Rg.i2,i7.
et totum belli impelum verli contra
Jerusalem,
*
inilo cum principibus
3
consilio virisque forlissimis, ut ob-
turarent capita fontium qui erant
extra urbem, et hoc omnium decer
nenle sententia
*
congregavit plu
rimam multiludinem. Et obturave
runt cunctos fontes et rivum qu
fluebat in medio terrae, dicenles
Ne veniant reges Assyriorum et in
veniant aquarum abundantiam. *Ae
dificavit quoque agens Industrie
25,23. Es.22,
omncm murum qui fuerat dissipalus,
et exstruxit lurres desuper et forin-
secus alterum murum, inslauravitque
Mello in civitate David et fecit uni
versi generis armaturam et clypeos.
*
Constituitqne principes bellatorum
in exercitu, et convocavit universos
4.Neh.8,
jjj piaiea porlae civitatis ac locutus
28,16.
9s.
lChr.11,8.
2
l.S: Juda.
'
5. fcie Xi). ij^it. dW.vE: faptc Wlnti). B: bie
jerrijfen h}aren. dW: . niebcrgerilfenen SJi. vE: bie
gan,^c 9)laucr, trec9iffe l)attt. A: t)erfalien \oax.
vE: cr^i|cte. dW: bejfertc ? : fui)rtc fte auf
bi^ i^u
b. Xprmcn ... terjirftc bie ^cfiung. dW.
vE: (circbre) in SRcngc u. @.
6. bcrbos. B.dW.vE: fe^tericgeberjicn ...
ben (freien) ^.
552 (32,7-15.) Cbronicorum II.
XXXII.
Miskia reac Jfudae*
>
HUQi'av
' ^
um
&,
^
(^ ^y.ai -
&
'
^ .
^
^{/
-
6 ^ -
.
?
?-,' .
^
^
^
^( \ \
^,
-
*^
-
6
&
';
*^
-^ -
\ &
^^;
^'^
,
-
-
;
^^
&
;
& &
;
^^
^ ^
^
;
,
-
6 ^
;
^^
'
& ,
-
6.
*
(alt.) ,
7. |(3./^).
**
& (.)5
(A2Bt).
8.
*
'5
(2|; FX: ).
9. : .
*
. : ^{/
AFX).
10.
*
... (^ AEFX) ... .*
.&&(^: . ,&&).
11.
*
(alt.) (A2Bt)
...^
(
"^
).
'^:
.
(. . . *).
12.
Bt (a. >.) (^*) ... &-
.
13. : yv. , ... .
14. : ^&..,. .... .
15. A2Bt (. ) (*).
: : 'j :


:
"^
-
r
- :-
-: ' j
.
:
5? 'te::? : to3?a ^iD^si-^^s

-
j :
^

1" - ^7

:

: :

"^
: < :

:
-'nb)2 nnnDD nbto' ^5 9
I V iv
. .. . _
^
_ ^ ... _
j_
-
: t:^tj: tt-: < -

b^? i^2? inbsnt)


bi^
s^bb
JT :
"^
-
: : fv jv : :
-
j \ " -
I

JV -:
bs^iT^ nisnn
'^'^
D'^nD'n
IT I
\. : j : I :
: i
rnb bbnii rr^^n
^^^*' ^bmi
j
V : V j
-
T :

: < -i
nb^ib ^iCiyi'i^ 2?3 n^irib tsbr^^
F V JV '<".'
... - .. .j,.
j^
.
Tcn wpTn^ ^i^n-i^bn n^.tisiiu
r

:
: I
-:
i
-
-
AT : :

V :
^Dsb n^ib bbt^^n'^bi m^iiT^b
I I: -
jt
t : V -:
r r .
-s :

-.- j-:
*.
: r j
-:
^D^ bii^'^n nis'niin
'^^2?
bbb
: IT
"^
j
-: T-: IT
j" -
*- :
V
"^
r
-
^
-:
IT J"
v:
jv -; -
-: j v: IV jv -:
'
.
nn5?n J'^i^t) ^b'^snb b^"b^^*l^
-
: r
. :
'^ j -
:
^
..
n'^D^-bi^i
^abn^i ^'^s'i-bi^i
-'^s
ib
^D'^'Qsn-bii'i 3^
J
'^
J
-:
r
-
: jv :
.
V. 12. 1^2
<"33
6. : i^nen ^crj. dW: freunbli^ i^u.
7. : <BtxUt tna) u. feib tapfer.
dW.vE: ^eib
fcfiu.jiarf. B:bciun3. dW.\E.A:m.une|tnb(\)ici)
2. (S^tonica^ (32,7-15.) 553
'Sottc uttb ^an^ttiH SSortc ju 3wba nb Serufalem
XXXII.
y^crjiic^ mit i^nen unb f^ra^:
*@ei!D
getrojl unb
frifc^, frchtet eud)
unb gagct or bem Jlnige on
^-^ffur,
aUcm bem ^anfcn, bcr
bei i^nt iji} bcnn c
ifl
ein riJferei:
8 mit iinS ircber mit i^m. *2)2it i^m ijl
ein fleiIicr Qirm, mit un aber ifl
ber ^ert, unfcr ott, ba^ er un0 ^eife
unb
f^re unfern Streit. Unb ba 33oif
toerlieg
auf bie Sorte i0fia, be
^ntg 3uba.
9 rnfanbte @an"^eriB, ber ^nig
gu
Qiffur, feine ^nete gen Serufaiem
(benn er lag i)or unb aile feine
^errfft
mit ii)m) ju ^ifia, bem Jt*
nige 3nba, unb jum ganzen 3uba, ba0
ju Serufaiem n>ar, unb Iie i^m fagen:
10*@o fprit @an^eri6, ber ^nig gu
^ffur: 3Sef ertrflet i^r eu, bie it)r
tvo^net in bem belagerten Serufaiem?
11*^^\ berebet
,
ba er eud^ gebe
in ben 3^ob, junger unb 2)urfl, unb
f^3rit: 2)er ^crr, unfer ott, n.nrb un
erretten on ber ^anb beS ^iJnig ju
12
5lffur.
*3ji er nit ber *iSfia, ber
feine ^ij^en unb Elitre ttjegget^an i)at,
unb gefagt ju 3uba unb ju Serufatem:
S3or (Einem Qiltar fotlt i^r anbeten unb
13 barauf ruern?
*2iffet
i^r nit, n?a9
unb meine S3ater getrau ^aben aUen
SSifern in iianbern? i^a^m bie
Otter ber Reiben in Subern mgen
i^re Snber erretten \jon meiner *anb?
14*2Ber ijl unter allen ttern bicfer
vi^ei*
ben, bie meine 33ter ijerbannet ^aben,
ber fein 33ol! f^aiit miJgen erretten ^on
meiner anb, ba euer Ott follte
15 mgen erretten metner ^anb?
*@
laft nun ^iSfia ^auffegen unb
U^t eu fole8 nit bereben, unb glaubet
7. A.A:
bcnn mit i^m. 15. .L: glaubt.
^^'^^'
est ad cor eorum dicens: *Viriliter 7
agile et confortamini, nolile liraerc
nee paveatis regem Assyriorum et
universam mulliludinera quae est
2Rg.6,i6.
cum eo; multo cnim plures no-
ijoh.4,4.
ijjscum sunt quam cum ilio.
*
Cum 8
.,^'.
ilio enim est brachium carneum, no-
'^'^*
biscum Dominus Deus noster, qui
auxiliator est noster pugnatque pro
nobis. Confortatusque est populus
hujuscemodi verbis Ezechiae regis
Juda.
Quae postquam gesta sunt, raisit 9
^"^^^'^""Sennaclierib, rex Assyriorum, servos
suos in Jerusalem (ipse enim cum
Mich. 1,13.
universo exercilu obsidebat Laebis)
ad Ezerhiam regem Juda et ad omnem
populum qui erant in urbe, dicens:
*Haec dicit Sennacherib rex Assy-10
riorum: In quo habentes fiduciam
sedetis obsessi in Jerusalem? *Numll
Ezechias decipit vos, ut tradat morti
in farae et siti, affirmans, quod Do-
minus Deus vester liberet vos de
manu regis Assyriorum? *Numquidl2
non iste est Ezechias, qui deslruxit
excelsa illius et altaria, et praecepit
Juda et Jerusalem, dicens: Coram
altari uno adorabitis et in ipso com-
buretis incensum?
*
An ignoratis, 13
quae ego fecerim et patres mei cun-
2Bg.i8,33.
ctis terrarum populis? numquid prae-
,--
valuerunt du gentium omniumque
terrarum liberare regionem suam de
manu mea?
*
Quis est de universisl4
[Dt.2,34.
diis gentium quas vastaverunt patres
mei, qui potuerit eruere populum
suum de manu mea, ut possit etiam
Deus vester eruere vos de hac manu?
*Non vos ergo decipiat Ezechias nee 15
vana persuasione deludat, neque cre-
12. S: altare.
8. B.vE:
unfcvc ricc^c. dW: ber uns l^ilft u.
unfern tr. ftreitct. B.vJE:
fi|ie .
: prftc
f\a)
txa) ...
9. dVV: jlanb ivibcr S. vE: belagerte. dW.vE:
f.
g.aJlac^t.
10. B: SGorauf crlaffct i^r
, ba i^r in b.
Mimg ju 3. bleibet? dVV.vE:
crtiauct ii;r ... A:
Sluf wen ... i^r ju 3 bl. belagert.
11. fcur*^. B: 33er. ...?
vE: aScrfub^
rct.
\:%uii).
B: ba^ingebe ju sterben. vE:
l;injngebcn bem Xlobe. dW: u. ba^ ;fieibct.
12. dWrSiiijn.^. ...bgeffft.
. etrgett. dVV.vE: tufcn ... tjcrff)ven auf
feiere (bicfc) SKeife.
554 (32,1623.) Chronlcornm .
XXXD.
Miskia reac Jiudae
. -
&nal
:( -
^
^
.
^^
^ ^ .
*^
& ay
^2 &
,
.
^^
&
\
^ -
^^
-
-
.
20
'*6
' '^4 6 ,
.
21
-
^
-
(
'
. & &
, &
.
^2
/^^^^
'-
-
,
&.
^^
-
(^ ,
&
&
.
15. : ... &(6. :.
16. Bf (a. .)
.
17. BFXt (a. -) . : .(*
)
-
... .
18.
-^:
. {.. . .
*
; : ^. ' . ).
19.B*TOr(AEFXt).
'
21. : .
Bf (.
.) (AEFX*)
.... ... &
/. -5.
22. A2Bt (a. 'ECfx.) TOr
(AI
*).
|
(.'.)
tv (AEX*). '^{4)
*
).
23. : (5() {)
...
&
...
: -
J
"^
-
:
'^ ^ -
-<
^T -; j- .
.)
-
'^
) -
j : I : -
^t' :

: "^v. : ;
biinb'^ N^"bii nirr^b tinnb nhs
- "^
-: .
I V -:
T-:
VT : : S"
V" -
I
"j

: * : rl:
-

\.
-
nbinn-b3? ^ nbs^^^ D3?-bi?
r
-
jv -J
-
I : <-
-
^nsb*^ ]Tub Dbrinb^i csi'^b
V j : :
* I -
K- : at

;_r : : :
^
-
: AT I :
- v^ : - :- r
IT IT y
'
K
-: 1 V j- -
:
-
:

? : - : <- :
-
-
rimrn'^ & t:^di ^^h niz-^-bs
-: '
: J-T : J
'
33 hxn'^^ l^ ^bti

r
''
.
- ~
'
-"
lii^S'^nii
rkb^^ n^n kn^n ik^b
j > :
J
- :
-
:
binv^ :^nb'^fen rr/3
22
...
l^
...
J..
. .
^T
-
J : J : ' : : :
-
1 \: ):- - '- ;
-
:
-:- :- ~
'
DbD^n^b nin'^b nnDn
^'^
^^ 'nb^a
i^.n^ptn^^b 3
AT :

JV KT'' :
:

V. 21.
' <3' ib. in^sri i<"3:i
15. : 2)enn C3 i)ot fein ... n)ic iel hjcnigcr eure]
. bie ... tcrben. dW.vE: tic . to. ttrb cucroii
(tcrbcn eure @.). vE: gegen meine 2).
17. roiberibnjurcbcn. B: l^oni^miiiifagen?
dW;
ix)oriner...'^o^neteu.w.i^nrcbetc.
vE: einen
iBncfJ
um ... gu ljiern.
18. dW: ju fc^vccfcn ii. fccPrjt
ju m. vE; u. jl
ijern?incn.
2^Q^tonica^ (32,1623.) 555
Ban^ttiH
$uttb ^ttlt. <tfta'S ^ulfe tjom ^ttxn.
XXXII.
il^m . iDcnn
fo
fein Ott ailcr ei=
ben unb Jtonigrei^c ^at fein 93oif m-
gen ijon meiner unb meiner 33ter ^anb
erretten, fo trerben eu eure Ot-
ter nic^t erretten on meiner anb.
16 rebeten feine ^nec^te me^^r
ttjiber ben ^errn, ben ott, unb toiber
17 feinen ^net ^ifia. *51 frieb er
33riefe, ^^ ^n f3reen bem errn,
bem Ott Sfiaeis, unb rebete ijon i^m
unb
f^3r:
2ic bie tter ber Reiben
in Snbern i^r S3oIf nit ^aben errettet
von meiner ^anb,
fo
n?irb ber Ott
'^'Ma fein 3^oif nit erretten ioon mei-
18ner anb. *Unb
fie riefen mit lauter
timme
auf ibif
jum 93oif ju 3eru=
falem, ba auf ber SJiauer u^ar,
fte furt-
fam gu men unb ju erfrccfen, bag
IQjte bie @tabt gett?nnenj *unb rebeten
n^iber ben ott Serufaiem, n?ie ixnber
bie tter ber 33lfer auf (Srben, bie
a)enfen:^nbe^2erf iroren.
20 5i6er ber ^nig ^isfia unb ber ^ro=
^p^et
Scfaja, ber (Sol^n 5imo, Beteten
21 ba\i?iber unb frieen gen^^immei. *Unb
ber t^err fanbte einen (Engel, ber ijer
tilgte aile etimltigen bc cer unb
S'rjien unb D6erflen im ^ager beg =
nigg ju
^ffur, baf
er mit 6nben
lieber in
fein ;ianb jog. Unb ba er in
feinen otte ging, feten ii}n
bafclbfl bur3 ncrt, bie i)on feinem
22 eigenen !^ei6e gefommen trarcn. *5[
Ijaif ber <err.^igfia unb benen u Sern-
faiem an^ ber ^anb @an^erii)g, be
Knigs u
5Iffur, unb oder anberer,
23 unb ent:^ielt
fie or atlen um^cr, *t>og
i)ieie bem errn e[enfe brachten gen
Serufaiem, unb ^leinobien ifia, bem
5tnige 3uba. Unb er n?arb brn
eri)aben or atien Reiben.
1 9. A.A: bie ber SD^enf^enl^nbc
23. V.L. jlieinobe.
datis ei. Si enim nullus poluit deus
cunclarum gentium atque regnorum
liberare populum suum de manu mca
et de manu patrum meorum, conse-
quenter nee Deus vester poterit
eruere vos de manu mea.
Sed et alia raulta loculi sunt 16
servi ejus contra Dominum Deum et
contra Ezechiam servum ejus. *Epi- 17
Effr'ilii.slolas
quoque scripsit plenas blas-
phemiae in Dominum Deum Israel,
et loculus est adversus eum: Sicut
dii gentium caeterarum non potue-
runt liberare populum suum de
manu mea, sie et Deus Ezechiae
eruere non poterit populum suum
de manu ista. *Insuper et clamorelS
magno lingua Judaica contra popu-
lum, qui sedebat iu muris Jerusalem,
personabat, ut terreret eos et rape-
ret civitatem; *loculusque est con- 19
tra Deum Jerusalem, sicut adversum
deos populorum terrae, opera ma-
nuum hominum.
Ps.135,15.
2Kg.t9,lss
Oraverunt igitur Ezechias rex et 20
Isaias filius Arnos prophetes adver-
sum hanc blasphemiam ac vociferali
2Bg.i9.35ss.sunt
usque in coelum. *Et misit Do- 21
E3.37,36si.
minus angelum, qui percussit omnem
virum robuslum et bellatorem et
principem exercitus regis Assyrio-
rum; reversusque est cum ignominia
in terram suam. Cumque ingressus
esset domum dei sui, filii, qui egressi
fuerant de utero ejus, interfecerunt
eum gladio.
*
Salvavitque Dominus 22
Ezechiam et habitatores Jerusalem de
manu Sennacherib regis Assyriorum
et de manu omnium, et praesliliL
eis quielem per circuitum.
*
Slulli 23
etiam deferebant hostias et sacrificia
Domino in Jerusalem et munera
Ezechiae regi Juda, qui exallalus est
post haec coram cunctis genlibus.
[17,11.
15. .: gent. atque regionum.
19. A!.: Deum Israel.
19. dW: \?om Ott. dW.vE.A: jiub. 22. ijtctc fie nmb mljcr. B: erlofetc. aE.A:
20. B.dW:
umbefwiiien. vE: barob. rettete. dW.vE: .[^fie. :aiienScitea
21. B: mit befmtem Singcftciit. dW.vE: mit f)in. (B: ^tUikW^.)
(ber) @^amrcii)e (feines 5.) ... feinen Scnbcn 23. oor ben Singen eUcr ^. B.dW.vE: JtcPavi
l^enjorgegangcn.
feiten.
556 (32,24-33.) Ctaronicorum II
xxxxi.
Miskia reac mFudae,
Kai
^^
&, y.al -
. '
\ .
^^
Kai
^ ^- .
.
"^^
&
,
'
-
.
^^
'
j {
&
J
6&-
&^
"^^
,
^ -
,
"^^
-
,
,

'^^
'^ ^
, &
/'
&
.
^^
&&
,
,
zg .
^'^
(} -
'
'
^.
^^
&
23s. :idvi7)v (*
) . .{&.
Kai . *; ^:
(
.
^
.). 24. EXf (.
'Cf>{.) ,
: . 25. : . 26. : .
.**
(^). 27. : .
28. ^: (cf. 31,5). :
. .
otVa . ,, . /^ .(FX* et et -
). 29. : .. 30. *:
S.
{
-^; : ', :). EFX:
/.9^. : {). . 31. :
(:
. TZQfaUT.; F: cv ).
*
(alt.)
. *;
.32. ^:
.
- ' i '
}
} f "
J
-
TT
,
* ' '
.
' -^T
-^ :- - J

:

: j
:Dbt5!]n^i m^irr^-b^'i vb Vbs?
IT
J

VT :
"^
-
: I iv
^^ inb nn^s
^^*^ 5?Di)i'i2c.
\. -
j : :

:
<-
-
hr\^h:f
^n-^b'^ bto^n^ '^nti'^n
^' ^^ "^12^3.
mn^
27
: j
:
-
*. :

' : r
nhTbn 5]obb i5-nt2i2? nii^ii^i
: :
"^
IT J :
D'^bnb^ b'^ntonb'i n^p^ p^^bi

jT : : : ' : ' : j. ;
nii'innb nibob^i :nTOn '^bs bbb^iss
/-
: : : : r : <- :
"br^b
^^n nns^i ^
: .: AT :
:^
J
: 'er
:nin1^b D'^mn ni^nn^ n^nn
|.._;,- ^. -|-
.
^
" JT

:
^) liiS-nDpn^ ib nto::?
bn3?i2o
\T
I
"j:
'
jt
:
3 ^^ D'^hbii
'ib'l^^^
''3
nhb
^-
V :
- '^v:
"^
'
-IT
-'
AT
-
: : J : :
-nt2)3b
Dnta^^i^i
ii'-^b^^n
:^
'^'^
r :
)'
: ' :
<
^*^ nbsi'i n^rb nnnr^
:

:
>-
:
~-
j : -: r
^!} 'i^^bns
nntDrn-b::^
31
J J
:
: 1" -: -
:
hi^n thnb 'i^b:? D^^nbit^n bin
- : IT . -: "
.
J"
~
tinrib^'bs n5?ib ihiobb
ir:'T -.- -;
JT

AT -:r
' : : -
'" ' ''r. :
m^rp^Db'/

b^?
^'^nDn
VT :
"
-
r
"^ -
t
-
-; i' : : - :
-
"^
r
: :
V. 30. :
':
24. B.dW: franf (bi) jum Sterben. vE: tobt*
.
:
auf
tenii!ob. B:[agte c3 il^m . dW.vE:
[
jii i^m? dW.vE.A: (Sunbcti) Seiten.
25. B: ber 2^)gegen i^n. dW: bte OB.
an i^m. A: bic er empfangen. :toU t^m gelohnt]
ivorben.
26. fo lange ^.i. B.dW.vE.iregen ber i-^cbung]
feinen ^.
27. B.dW: u. errIi!et. vE: giiui;m. dW.vE^
2 @:]i^totttca (32,2433.) 557
t6f
'
^ranf^ctt w bed ^crrtt SBunber. @ctn SHct^t^um, SScrfc u Sob XXXII.
24 3u ber 3elt trb i&tgfia tobtfranf
unb er fcat ben ^crrn. 5)cr gerebete i^m
25 unb gab i^m ein 3Bunber. *5l6er^igfia
vergalt ni^t, trie i^m gegeben trarj
benn feiti ^txi
er^ob .
2)arum fam
ber 3orn ber t^u unb ber '^uOa unb
26 3erufaiem.
*Qiber ^Ufia bemti)igte
,
ba fein
^erj
[
erhoben i>atte,
fammt benen Serufalem: barum fam
ber 3orn beS i^errn ber fte, ireii
27^iSfia lebte. *Unb ^iafia i)aite fe^r
grof
eu 3fletum unb ^^re, unb mte
i^^m @^e ^on 8iiber, olb, (Sbel=
fiemen, SBrje, ben unb aUerlei
286 ert^e, *unb ^orn^^ufer
ju bem (Sinfommen beS etreibeS, 2)ioftg
unb Dcieg, unb @ttle
fr
aUeriei SSie^,
29 unb <rben
fr
bie
6fe.
*Unb bauete
i^m tbte, unb i)atte 93te^ an =
fen
unb Diiubcrn bie SJienge, benn @ott
30 gab Ujni
fe^r
groe @ut. *(5r ij^ ber
^iSfia, ber bie )) Safferquelle in
[) jubetfte unb leitete
fie
t)inuntcr
i)on abenbn?rtS urtabtS)aib; benn
^iSfta n^ar glcffelig in am feinen
31 Serfen.
*
aber bie 33otfften ber
f^rjien i)on 33abel gu i^m gefanbt traren,
ju fragen bcm SSunber, ba im
Sanbe gefe^en trar, tieriie^ xf^n ott
aifo, ba er i^n iJerfute, auf ba^ funb
tprbe ae, in feinem jperjen
tvar.
32 2aber me^r toon ^igfia ju fagen
ift, unb feine Sarm^erjigfeit, fte^e, ba
iji gefrieben in bem ^ beS ^ro=
:p'^eten
Sefaja,
be ^^-Hmoj, im
33 ber Knige 3uba unb 3fraei.
33*
Unb ^igfia enflief mit feinen
33-
i
24. A.A:
fagtc e3 i^m j^u (A.A: fprad^ ju
il^m). 26. A.A:
fo
lange ^. lebte. 27. A.A:
ina^te {. 29. A.A: bauete |.
^
fr
... (foflbare) teine u.
@i)ececeien.
28. B.dW.vE: S3orrail^S^aufer. dW.vE:
fr
bie
rjcugniffe an ... ^.
fr
(bie) beerben. B: beerten
in ben ^injtn.
29. dW.vE.A:
(fpc )
.- u. Jinber^-
beerben.
30. ^erfelbe ^, i)erfto)>fte ben obern ^udflu^ bcv
2Rg.20.Es.
38.
E.7,ll.
26,16.2Rg.20,
2R(C.20,13.
(.iCh.lS.t.
In diebus Ulis aegrotavit Ezecliias24
usque ad mortem et oravit Domi-
num. Exaudivilque eum et dedit ei
Signum.
*
Sed non juxta beneficia, 25
quae acceperat, relribuit, quia eleva-
tum est cor ejus. Et facta est contra
eum ira et contra Judam et Jerusa-
C^cS/iz!
lem.
*
Humiliatusque est postea, eo 26
quod exaltatum fuisset cor ejus, lam
ipse quam habitatores Jerusalem: et
idcirco non venit super eos ira Do-
mini in diebus Ezechiae. *Fuit au- 27
tem Ezechias dives et inclytus valde,
et Ihesauros sibi plurimos congrega-
vit argenti et auri et lapidis pretiosi,
aromatum et armorum universi ge-
neris, et vasorum magni prelii,
*
apolhecas quoque frumenti, vini 28
et olei, et praesepia omnium jumen-
torum, caulasque pecorum. *Et29
urbes aedificavit sibi; habebat quippe
greges ovium et armentorum innu-
merabiles, eo quod dedisset ei Do-
minus substantiam multam nimis.
*
Ipse est Ezechias, qui obturavitSO
superiorem fontem aquarum Gihon
et avertit eas subter ad occidentem
urbis David. In omnibus operibus
suis fecit prospere, quae voluit.
^"|;^S^^J"
*
Attamen in legatione principumSl
Babylonis, qui missi fuerant ad eum,
v.24.2Rg.2o,
ut interrogarent de portento, quod
^"'
acciderat super terram, dereliquit eum
Dt.8,2.13,3.
r^eus, ut tentaretur et nola fierent
omnia quae erant in corde ejus.
Rehqua autem sermonum Ezechiae 32
^^'13',?;*^*
et misericordiarum ejus scripta sunt
Es.36si.
jjj vjsione Isaiae filii Amos prophetae
2Rg.i8,iss.
g|.
1^ jjjjj.^^ regum Juda et Israel.
2Rg.2o,2i.
*Dormivitque Ezechias cum patribus 33
T.4.1s.7,3.
lRg.1,38.
25. S: Juda.
29. S: urbes sex.
SBofTer te . u. I. it)tt 1) abcnbro. ber ... \E: untcrj
i}aib [Der (Stbe]?
31. 35otfii)ofter. B: 33et ben 3lbgcfanbten aber ...
bie ju itjmgef.l^atien. dWrUnb benno bei b.33
itaren. \E: 3fiur ... B: bafi er erf!ve? dW: um bie
eitnnung
f. ^erjenS ,^u erfennen.
32. B:
utt^tigfeit. dW.vE: frommen ili;aten
(ffierfe).
558 (33,18.)
Chronicoruiti II
xxxm.
WLanasse reac Judae,
savrovt E&axpav iv
/Javi'S'
-
iv
iv '.
*
XXXHM,
S2v
-
, -
^.
2
&
ot); ^&
'.
^
-
-
,
,
^ .
^ )/
'
.
^
Kai
^
.
^ -
iv -
, \
, ia&o,
, -
.
^
,
'
'
/ \
,
^ ',
70 .
^
-
'
tj^
,
-
, -
\
33. : pro iavt. EX* (alt.) iv.
l.B: .h\*
(A^Bf) et
(A^Bf; EFX: xal ). 2. : . :
Sq &. (EX: ; &.\ : t^iJQi).
3. : ,( ;
:
]F: )..,: &.
6. : diijyayf
{
AFX). ^:
y^
{yk 2).
X^: {6^^'^^\ ^).B|(p.
7rocotJ.)xat(AiX*). ^(pro ^.)-
D-vvf. (pro .) /.ai .
7.
*
(. .) (AEFXf).
2(pro
A^FX) . : &sine (EFX: sine ).
*:
}&) (-^). 8. A^Bf (a. -
.) (^*).
*
.
:vnnn
IT : -
n3t ::? '^nta-p xxxm.
IT : r :
TT

:
'
-:r
- : jv
-
:
j
: V- '~~ -
j -: - -: : AT :
I V

TT- 1" : y :
:^
:
jT :

: J .- JV -:
-
-: -j-~
: < : : l. j

;i
' - -
jt: ;
-:

AT :
j
: V : : jt
-n^rr^ bt^iTS nir^ ^
: -

j- -;
: : :
).>-
: :
" J : - :
-
jt :
< .:
IV : :
ntoi
:?
iim ')Di5?'i oDn-p
"?
3? nii2?b '^Di3?n'^i ni!^^
j- t -: \- :

:

*
-
V
-

: - : I.T : r

:
'^
ntu3? ^ b^n bos
j : AT JV -:
.
V.
' '
-V
^''1'^-b^
h^nb^
^12^ "itb^^ a%^b^n
TV
v: <-
^
-: .:
IT
^^^^n-tn n^^s ibn nbb^-b^^i
-
1 V
-

- -
: j
"^
: V :
^
-
: j : : - <: -:
I

n^ : I

: v: : r
^^brtj bii^i*^ b:^^"n^i
n'^onb
T-: IT
-..''..
j : . ''...JV V :
-D^i
I
:D'^ni3^b
'^riTOrn ntssii

JV
-:
"^
< -:
r j : :
v: : - : y \ r
-
"^
:
33. in Ut J^i)e fccr (^r. B.A: im oBem %l)Z\i\
dW: in bem ^c^fien ber S3egrbntjfc.
vE: an einer
cri;of)etenDrie.
aS. 19. 3331.2 ^. 21,
111,
2^ ^tonica* (33,1-8.) 559
SJlanaffc' X^un ai^ htn rde(n bcr Reiben*
XXXIII.
Uxn, unb fie
begruBcn i^n ber bie r*
ter bcr ^inber iDainbS} unb ganj Suba
imb bie ju 3crufaiem traten ii}m (E^rc
in feinem i^obe. Unb fein o^n 3)
naffe
trarb ^onig an feiner tatt.
XXXIII. SJfanaffe n?ar itvUf Sahire
alt, ba er jlnig h.>arb, unb regierete
fnf
wnb
fnfzig
3ai;re gu Serufaiem.
2*Unb U^at, ba0 bem ^&errn bel gepel,
ben raueln ber Reiben, bie ber
err tior ben ^tnbern Sfraet vertrieben
3i)atte. *Unb fe^rete um unb t)au.ete
bie ^i;en, bie fein 93ater *! abge-
fcrodjen i)aiU', unb jttftete S3aalim Elitre
unb mte v^aine, unb hdtU an atleriei
eer am *immei unb bicnete i^nen.
4*(Sr bauete TOre im aufe
bes
^crrn, baon ber i^err gerebet ^at: 3"
Serufaiem foU
mein 0iame fein en?igi.
5*
Unb bauete Elitre aOerlei i^eer am
immel in beiben ^fen am ^aufe beg
6 ^errn. *Unb er liej feine ^ne bur6
geuer ge^en im %i)al be (So^ne ^in=
nom, unb nj^Iete 3^age unb tete
auf 93ogegefrei unb jauberte unb
jiiftete 2Bai)rfager unb 3icnbeuter, unb
ti)at toiei, ba0 bem errn xibei gefiel,
i^n
7 ju erzrnen. *@r fe^te 33ilber unb
^en, bie er men lief, in ba <^an^
otte3, baon ber err iDaib gerebet
fjatU unb aiomo, feinem @o~^nc: 3n
biefem ^aufe gu Serufalem, bie er=
wi^Ut fjob^ vor aUen (Stmmen Sfraei,
tritt i meinen S^amen fe|en en3igi.
8
*
Unb tiU nit me^r ben ^u SfraeiS
laffen
teien tiom J^anbe, ba i i:^ren
Stern bejtetlet i^abe,
fo
fern fte
Saiten, ba^ fte tf)Vin atleS, i i^nen
geboten )), in attem efe|e, eboten
33. U.L: an feine ^tatt.
5. A.A: ^cere, beeren.
Nch.3,t6.
2Rg.21.
28,3.Dt.l8,9.
2Rg.l8,4.
2Rg.21,3.
Dt.12,5.11.
21.28m.7,l(,
lBg.8,2.9,
3.
2Rk.2I,6.Lt.
18,21,20,2.
Jer.7,31.
Dt.tS.tO.
2Rg.21,7.
Ei.2,4.
7,l0.2Sm.7,
l.
suis, et sepelierunt eum super se-
pulchra filiorum David; et celebravit
ejus exequias universus Juda et
omnes habitatores Jerusalem. Be-
gnavitque Manasses filius ejus pro eo.
Duodecim annorum
XXXIII.
erat Manasses, cum regnare coepis-
set, et quinquaginta quinque annis
regnavit in Jerusalem. *Fecit au- 2
tem malum coram Domino juxla
abominationes gentium, quas sub-
vertit Dominus coram iiliis Israel.
*
Et conversus instauravit excelsa, 3
quae demolilus fuerat Ezechias pater
ejus; construxitque aras Baalim et
fecit iucos, et adoravit omnem mili-
tiam coeli et coluit eam. *Aedifi- 4
cavit quoque altaria in domo Do-
mini, de qua dixerat Dominus: In
Jerusalem erit nomen meum in ae-
ternum. *Aedificavit autem ea cun- 5
cto exercitui coeli in duobus alriis
domus Domini. *Transireque fecit
6
filios suos per ignera in valle Denen
nom, observabat somnia, sectabatur
auguria, maleficis artibus inserviebat,
habebat secum magos et incantato-
res, multaque mala operatus est
coram Domino, ut irritaret eum.
*
Sculptile quoque et conflatile si- 7
gnum posuit in domo Dei, de qua
locutus est Dens ad David et ad
Salomonem filium ejus, dicens: In
domo hac et in Jerusalem, quam
elegi de cunctis tribubus Israel, po-
nam nomen meum in sempiternum.
*Et moveri non faciam pedem Israel 8
de terra quam tradidi patribus eorum,
ita dumtaxat, si custodierint facere,
quae praecepi eis, cunctamque legem
et caeremonias atque judicia per
7. S: Domini ... Dominus.
8. Al.f (p.
judic.) quae mandavi.
3. dW: niebergcriffcn.
6. u. jeubctte u. roaijrfagtc u. trieb fdjroarse
Stund u. ft. &eift<tvbattiiet. vE: trieb Solfenbeuterei
u.
^tangcnbefc^tOrung?
7. B:ba3 gef(^ni^ic33iii>, baS er l^attem. toffen.
vE:^. be6 ^en. dW: bieSouie bed. dW.vE:
3n biefe ^. u. 3. ... legen.
8. dW: t^vcn S3. befiimmt.
560 (33,9-18.)
Ctironicoriim II.
XXXIII.
Manasse reac fudae.
. ^ Kai
aal -
&
^.
*^
] ,aal
.
**
-
,
.
^'^
&'^
-
-
, &
,
^^
. -
,
-
.
6 ^.
^^
7] ^
/
&,
-
& , -
,
.
^^
'& -
/
.
^^
-
, & ^-
,
-
.
^^
, 6 {^
-
.
^^
\
7] \
9.*'()6(26.|). *
. .: ^
y.saav. 1 1 . A^: e^r' ... // ) .
... 7/? . 12. : &f5 ....
*
(alt.)
... .. 13. (pr. loco): .A^*
y.ai .-.5(2 al.
f).
*
6. 14.
FXf
(.
roT.) ...
*
aal .-&.
*
./.. .nai (AEX^i"): txnoQivo-
... . (* )/(: y.ai
^
; ^
-
: -J. IV
-
;
-
'

^ J -:r
:
j : :
r:
-
:
"^
-jt : s"
-
:
-
'^
:

"
: ;

'^ritiDnDs ^^ D'^ninn ^
nbn ib
n:sn:Dii
:nbnn ^niD'^bi*'^
^^
^\kn iJDSi'i
^ nin^'
^3-

j-
~
.~
\
-'
y ''
:
r ;
:- : j- : -
"^
v<T"-
r
-
:
-j
:
-
: .-
:
:n^^b^^
^-. nirp

"^:
IT J :
JT JT jT '

'
: |- :
bnb lifr^r^b hn^Ta
'^^-'^
,
- - - : -: r

:
bei;b :: ^^^ 3? iiiibn
VT j-
:
-
- <-
: :
:
'
-j-
"IT VST- J ^ vv
:--

-
IT I
. : - > IV
r :
j

V V
-
V : <T..
-
..
'^v:
-n'^s nr>3 nD3 ninsT'^n-b^i
1" I- : MT jv
-: : :
- :
n-^rb ns^in ribto'^i obuan^^n^i nin'^
_
r * iv\ i
--

VT :
IT j- :
-
: j- :
1
-
nn^n'^b n^^''n mim D^nb
'^
r V -
: vi: r* :
:biins'^
^"^b^<
ninmiii n^h:^h
l" : ; : : .. -; |-
m'risn D^^nnT ^ ni3?
bn^n

-
V : J
-:
. : JT
<-
...
J
: _
-
: J : :
'^
D^T'nn '^nmi
Vnb^5:
. 16.
^"^,
", n'ins "js^i < :2
'nnXci). EFXf (.
';.) . .
^'
(alt.) iv (2-}-). * * tV 7(;. : riw^fvJ
16. FX: tu ^// &). 17. : |
A^Bf (.
-.) iO-vaiattv {XML*; F: (&]
... (pro /'^
^..) '/ -. 18.
*
. A^Bjj
(a. .) (**).
2* Sl^vontca (33,918.) 561
SDlanafTc'g (Strafe unb IBefc^rung. .
9 unb Olc^ten burd) mo\t.
*
%Ux 9)=
naffc
erf^rcte 3uba unb bie gu 5cru=
faiem, ba fie rger t(;aten bcnn bie
Reiben, bie ber ^crr ijor ben ^inbern
lOSf^aei i^ertUget i^atte. *llnb ircnn ber
err mit
5Jianaffe unb feinem 33olf re-
ben liefj, mcrften fie barauf.
11 2)aruni Ue^ ber ^^err ber fie fommcn
bie
i^irfien be i^eer beS ^nig ju
5lffur: bie na(;men 3)ianaffe gefangen
mit
i^effein
unb banben i:^n mit Letten
12 unb ira^ten i^n gen 33aBeI. *UnD ba
er in ber 5ingfl n?ar, fic1)eie er i^or bem
*errn, feinem ott, unb bemti}igte
ftdj
13fei)r l^or bem ott feiner 3ter, *unD
tat unb fle^ete i()n. er^orete er
fein Sieben unb Braute i^n uneber gen
Serufaiem u feinem ,^nigreidj. iDa er=
fannte SDianaffe, baf ber ^err Ott
ifl.
1 4 }er bie au^erfien han-
tln an ber tabt ^awibe Don a6enb=
tvxt^ an i^on im 33 unb ba man
gum (5ift^or eingebet unb umi)er an
)V^ei, unb mte fie fe^r ),
unb legte
v^au^tieute in bie
fefien (Bt^U Suba.
15*Unb t^at hjeg bie fremben 5tter unb
bie @en au bem ^aufe beg errn
unb aUe Elitre, bie er gebauet :^atte
ouf bem Serge be ^aufeS be errn
unb gu Serufalem, unb trarf fie t^lnau
'bie tabt. *Unb ritete ju ben
Qlltar be ^errn unb o):ferte barauf
iDanfoipfer unb Sobo:pfer, unb 6efat}l
Suba, ba
fte
bem J^errn, bem @oit
ITSfrael, bienen foUten. *opferte
ba SSolf auf ben ^en, ivieino^i bem
^errn, i^rem ott.
18 2 aber mei)r
2)ianaffe ju
fa=
gen ifl unb fein ebet ju feinem Ott
unb bie iebe ber (Stauer, bie mit ifjm
10. U.L:ni(^tdbrauf. 11. U.L: Bimben.
13. U.L:
erfennete. 18. .A: bie Steten.
3fi,13.2Rg.
V!l,l()is.
24.1'J.
Ilf5.
Ps.107,12.
manum Moysi.
*
Igilur Manasses se- 9
2ng.2i,9.ii.
jjjx^ Judam et habilalores Jerusa-
lem, ut facerent iiialuui super onines
gejites, quas suhverterat Dominus a
faeie filiorum Israel. *Loculusque 10
est Dominus ad eum et ad populum
illius; et allendere noluerunt.
Idcirco supcrinduxit eis principes 1
1
exercilus regis Assyriorum: ceperunt-
36,ii.Ps.i07,que
Mdnassen et vinclum catenis al-'
que compedibus duxerunl in Baby-
loneui.
*
Qui poslquam coangusla- 12
tus est, oravit Dominum Deum suum,
et egit poenitenliam valde coram Deo
.le.palrum suorum,
*
deprecatusque est 13
eum et obsecravit inlente. Et exau
divit oralionem ejus reduxitque eum
Jerusalem in regnum suum. Et co-
gnovit Manasses, quod Dominus ipse
esset Dens.
Post haec aedificavit murum extra 14
civilalem David ad occidenlem Gihon
in convalle ab inlroitu porlae pi-
27,3.Neh.3,
sclum pef circuilum usque ad Opliel,
et exaltavit illum vehementer, con-
stiluilque principes exercilus in cun-
ctis civitatibus Juda munilis. *Ell5
abstulit deos alienos et simulacruni
de domo Domini, aras quoque quas
lecerat in monle domus Domini et
in Jerusalem, et projecit omnia ex-
tra urbem. *Porro instauravit al- 16
tare Domini et immolavit super illud
viciimas et pacifica et laudem, prae-
cepitque Judae, ut serviret Domino
Deo Israel. *Allamen adhuc popu- 17
lus immolabat in excelsis Domino
Deo suo.
Reliqua aulem gestorum ManasselS
et obsecratio ejus ad Deum suum,
verba quoque Videnlium, qui loque-
32,30.
Neh.3,S.
3.N(
26.
lKg.3,2s.
V.12.
9. S: Juda.
10. dW.vE: UnbSetjova rebcte ^u ... aber fte
...
11. B: fingen UR. iit ben ornjecien? vE: mit
^afcn. B.vE: ^wd (eisernen) Letten.
13. uttb betete ju iOm. Ucn tt
fi* ott ifjtn
erbitten u. ert)rete ...
14. uere Suer ... ouf ber 2Ibcnbfcite be &.
aotl?gIotten.a3ibcl. ?l. , 3. ug 2.%H\).
im ... eile fefte !2t. vE.A: (eine) 3). augev^olb
ber (St. !D. B.dW.vE: fbrie jte um ben ^^el.
15. B.dW.A: u. ba6 33>. vE: o^enbilfc.
16. B: bauete. dW.vE.A: jlcilte (iieber) ^er.
17. Mod) ouf b. &,
18. ificben, vE.A: 2Brte. dW.vE.A: Se^cr.
36
562 (33,19-34,4.) Chronicorum II
XXXIII.
Manasset Atnon, Jiosia reges Judae
iri 'laQaijX,
^^
,
aal
^, 61 joig -
nal
,
.
'^^
'&
,
& .
^^
.
2*
S2v '^
^
.
^'^
-
6
' '
,
'& '^
^.
^^
&
6
, &-
.
^^
&
,
.
^**
& ^ \
,6
.
XXXIV
*
>^ ' ^
^ -
'.
^
^
/ ,
^ .
^
, ,
& /1\
,xwt
' ^
^
-
\ .
^
-
&-
18.B*xi;(.ta
(AEFXf). 19.* etai(AEFXt).
:.A^B-j-
(. ^.)
(*).
Bf
(a. alt. .) .
'
20. : ..
^(eliam vs. 21. 22. 23. 25): 14 (:^.^;
F: ). 22. : . .6 ...
idsXivaiv (^ioaXeviv AFX). 25. : &.
1. : (^ AEFX) ...
* '.
2. : .-(pro
^
^) .
DDn ^i^^ix^'^
"^Th^ nin*' 3r!:^
3 Dnn niin nibp^ann
* TT -; : - :
^Db '^Bosrn D^^n h^)2Ttr\
: : -
: j -: : \: :
IT j :
^
V-

: JT

: IT

, : I:
-
-: . -
: <- :
-
it:-
*.: 1 t t }
i
:
'-
a"
IT 1 "'.-
j- : ^ : :
KT jv
-.[-
J-

: -
-<

*.-:
: -
"^
: jv
-
:
r
:
"1
VT ,- JV
-
:
ntD'D :j?D3ni) riin"^ '^dsV/d ^ddd ^bn23
JV
-
: V-
: t j- : - : < :
IT
:
~
^T
' *-
ta-.Z
TT-: TT
<
: 'i
-
y I
- --
IT : - V. : jt
I
^''
^:ti5 nDi'/2tD-n XXXIV.
JT
I
,
VT JV : ! V
nbn
nbt n^'^
^5b3i) iDb^n
K-
TT
-^ -
:
-:
-^
: : :
nin^
'^'^'^
"! 3?^ : obto^in^s
2
AT : J

: ^T^T
- -,

^^
-IT

} }' :

J

:
-
:

: :
: ^ :
^^b^b
lin^b bnn
"5?3
^iJ^i^? ^
^1.
:

"^
-
-
JV :
TT j" : s :
.
^
,
-J" ^
dbtsin'^n rn^n'^-nii
nhab pnn
. -
j

^
:
-
:

'^b'^DSsni D''^n1 ntoan-TD
V
: -
:
-; JT :
-


< : :
- :- - - .
3.
*: )(So)3nc. ^).
^* *
.
(^
al. f).
4. : ^(
; : ,FX: '). po.
ante .
2^@l^tontca# (33,
19-34,
4)
563
SDlanaffe' S:ob 5lmott o^cnbiencr hJtc fein SSatcr. Soita fromm mic aibXXXID.
rebeten im 0?amcit be ^errn, be @ot*
te SfraeB, fiei)e, bic finb unter bcn c-
19^ bcr Knige Sfracl.
*Unb fein
@c6et unb Sieben, unb aUe feine nbc
unb 9)Ziffett)at,
xinb bic Sttte, barauf
er bie J^ijen fcauete unb ^a'im unb
|en ftiftete, e^e benn er gcbemt^igt
njarb, fiei)e, bie finb gef^rieben unter
20bcn @efiten ber @^auer. *Unb ^a^
naffe entflief
mit feinen 33tern, unb fie
begruben if)n in feinem aufe. Unb fein
(Botin Qimon trarb ^Ijnig an feiner tatt.
21 ^tvd unb j^anjig Sa^re alt trar
5imon, ba er ^nig n?arb, unb regierte
22 jtrei Sa^re ju Sc^ufalem.
*
Unb t^at,
ba bem ^errn bel gefiel, trie fein 93a=
tcr 3)?anaffe getrau l^atte; unb Qlmon
o:|3ferte allen ^en, bie fein 3Sater -
naffe gemacht t)atte, unb bienere i^^nen.
,23*Qlber er bemt^igte
fii}
nic^t or beut
errn, trie
fid) fein 93ater SDianaffe ge=
bemt^igt :^atte; benn er, Qlmon, ma(i?te
24 berulD ijiel. *Unb feine ^ned^te ma(^=
Un einen 93unb ntiber ibn unb tbteten
25 i^n in feinem ^aufe.
*
iDa f^Iug ba
S3olf im Sanbe alle, bie ben ^unb nnber
ben ^nig ^mon gemt Ratten
;
unb
ba 3Solf im ^anbe mte Sofia, feinen
o^n, jum .Knige an feiner <Statt.
XXXIV.
3t Sa^re alt ii>ar
Softa,
ba er ^i3nig u>arb, unb regierete ein
2 unb breif ig 3al? u Serufalem.
*
Unb
t^at, bag bem ^errn tuo^l gefiel, unb
tranbelte in ben Segen feine SSater
iDa\jib, unb u>i n?eber jur Oieten,
3
lux
Sinfen.
*
iDenn im achten
Sa^r fcinc Jt5nigrei, ba er ein
titnabe trar,
fing er an gu fucn ben
Ott feinc 93ater iDai^ib, unb im
zwlften Sa'^r fing er an u reinigen
3uba unb Serufalem ^on ben :^^en
unb i^ainen unb ^en unb
gegoffenen
4 Silbern, *unb lieg i^m bbreen
20.25. .L: an feine (Statt.
2Rg.21,l.
2Rg.5il,18.
banlur ad eum in nomine Domini
Dei Israel, conlinenlur in sermoni-
bus regum Israel. *Oralio quoquelQ
ejus et exaudilio, et cuncla peccata
alque contcmptus, loca eliam, in
quibus aedificavit excelsa et fecit lu-
cos et slatuas, antequam ageret poe-
nitentiam, scripta sunt in sermonibus
Hozai.
*
Dorroivit ergo Manasses 20
cum palribus suis, et sepelierunt
eum in domo sua. Regnavitque pro
eo filius ejus Amon.
Viginli duorum annorum erat 21
2Rg.2i,i9sa.^j^Qjj^
cuui FeguaFe coepisset, et
duobus annis regnavit in Jerusalem.
*Fecitque malum in conspeclu Do- 22
mini, sicul fecerat Manasses pater
ejus; et cunclis idolis, quae Manas-
ses fuerat fabricatus, immolavit al-
que servivit.
*
Et non est reverilus 23
iaciem Domini, sicut reverilus est
Manasses paler ejus; et mullo ma-
jora deliquit.
*
Cumque conjuras- 24
2Rs.i2,2o.
ggjjj advcrsus eum servi sui, inler-
fecerunt eum in domo sua. *Porro 25
2Rg.n,5.
roliqua populi mullitudo caesis iis,
qui Amon percusserant, consliluit
regem Josiam filium ejus pro eo.
2Rg.22.jer.i,
Octo annoFum erat Jo-
XXXIV.
2.zeph.i,i.
g|gg^ cum regnare coepisset, et tri
ginla et uno anno regnavit in Jeru-
salem. *Fecilque quod erat rectum 2
in conspectu Doraini et ambulavit in
viis David palris sui, non declinavil
neque ad dexteram neque ad sini-
slram. *Octavo autem anno regni sui, 3
cum adlmc esset puer, coepil quaerere
Deum palris sui David, et duodecimo
anno postquam regnare coeperal,
mundavit Judam et Jerusalem ab ex-
.37.
T.t2.
29,2.
Dt.5,32.
^ s'iv!"^'
celsis et lucis simulacrisque et scul-
plilibus. *Destruxerunlque coram eo 4
19. Sttten. B: . Yok er
|
on iim ijat erbiti
ten loffen. dW.A: erhret tDovben. vE:
feine (Sr--
l^rung.
33. 2025. gl. 2 on. 21,
1824.
23. dW: l^aiifte bie Sevf^utbung. vE:
mehrte
3. S* regnare. S: Juda.
24. B: eine Sufammenaevfc^tronmc}. dW.vE:
ei-fc^tDoren
fi|.
33. 129. iBgi. 2^011.22.
3. gcfd)nii$tcn ii. geg. 23.
^
4. dW: or feinen Singen ntebcrveifen. vE: fic
jevfivtcn or
f.
5ingejici;te.
36*
564 (34,5-11.) Chronicorum II
XXXIV.
J^osia reac Jiudae,
Qia ,
,
-
'
^
&6, &
^
,
^
iv ^
^
.
"^
-
\ , \
,
',
.
^
iv ) -
&
-
^'-
' -
.^
,
,h
-
'
^\ iv
^^
&iv ,
'
iv ' ia \
^^
\
^
4. : .A^Bf (a. ). EXf
(.
/'.) .5. EFXf (.
^.) .
*
: ixa&t(Jiaev. 6. : . .
^
: &-
(-X^EFX; '.). 7.: &.
. ...
*
(tert.) ... -. (
AFX).
*
(A^Bf). 8. : h
/./..
. ...
*
(.
(A^Xf; FX: ,
: ...
*
(.) ,{\^).
2:
"(
(^). : (/AFX;
:14). ^\: ^^).
*
: )(7/ 2). EFX* (pr.) 5(: ^).
-
'^i^nm '^B^'sn ninsT^
\- D^hnpn ^^ds-^:?
'^
V : I
-
' /: - j
:
"^
-
:
-
^
- I ^- -: ' ~ '
.
"
: (. : J
- :- : :

-j-
: : y:
-
:

r : :
.

:
-
: ;
-
- : . :
:
b^n'^ yn^i-b^s r^ia '^D^nn-b^i
" : vjv
"^
: -

r
-
:
bsin'^b 2ti3^i
IT

.-
ib^^ip h-]tp2? nDi733 Tn^

-
-
: VT
)' -
:
jt

; r
: :

:

n^br/2n
^'-
^
^"
5?
:
- - <

:

!^
:rnb^^
^^*^ ^- p-Tnb
9
-
IT
: JT :

-
:
^iDnn bi^
-^^ psn 1 ^n^pbn-bi^
jv
-:
"^
: " JT
-
-
JV
-
: S-.
' " '
.

: r
^
:
'h^m b^"t2S'^
^^^
b^^i
nnsi^i

:

J- :
-:.
iiiin'^n tab^'n'^ ^nt^i rn^:i2'^ m^n^'
-^
i
'-
IT
j
: Vi T- I :

:
D'^'7ps'an nb>ib^n nr T-bi?
v'r : ;
- :
-
J
~
^^:;^
im
^3n^i nin*^ rr^ns
j :
-
AT :
^
J ;
nV^ n'^ns h^i^::^ n^^ nb^^b^n
:
j
:
' ~ s
-
b^innb ^3n^i tn^^sn p-Tnb^i piinb
n
a^s?n 2: '^Dnx niDj?b
Q^'^^bi
V. 5.
'"1
^^.^ . 6.
' dii'inn'nnn
. 7. ]3!;-^ i<"Dn . .
' ^
:
. 9. Al .
^: aToJxav (fJoiXfvi
*
EX) ... (pro ')&fs. EX (pro )
.k^ ('^)3?..
|(.|
"Isda) -(A^ inler uncos, *). : {.\
10. : .&(FX: Twr ^^).!
*
(ult.) Aal (2
t).
1 1 . AXj (a. .)
y.aif
(A2iQter uncos, B*) ... {.).
2 ^l^tontca^ (34,5-11.) 565
Sofia
reinigt la^ gattb tom @o|enbicttft u. teffcrt au bc^ ^ctrn^XXXIV.
bte Elitre 33aaUm, unb bic 33iiber oten
barauf i^icB er oben l^erab, unb bic
^ainc unb ^cn unb 33itbcr jertrad?
er unb mte
fie ju <Staul3 unb ftreuete
fie auf bie rber berer, bie i^nen gc-
5 opfert Ratten; *unb Verbrannte bie e*
beine ber 5i}riefler auf
ben Elitren, unb
6 reinigte
alfo 3uba unb Serufalem, *ba-
gu in ben tbtcn
3)ianaffe,
(S^^raim,
imeong unb bi0 an S'ia^j'^tbaii in i^ren
7 2flen um^er. *Unb ba er bie Elitre
unb vi^aine abgcbro^en unb bie |en
fiein germaimet unb aUe 33iiber ^=
)\ tjattc im ganzen Sanbe Sfraei,
fam er nneber gen Serufalem.
8 3nt ac:^tei;nten Sa^r feine bnig=
reic[), ba er ba Sanb unb ba ^
gereiniget tjatte, fanbte er @:^, ben
<Bof)n ^saija, unb
3)?aefeia, ben (Stabt=
ogt, unb 3oa^, ben (Boi)n
3^, ben
anjter, u beffern ba <au0 be ^errn,
9 feinen otteS.
*
Unb
fie
famen bcm
^etKn^riefler ^iifia, unb man gab
il;ncn ba elb, ba jum ^aufe otte0
gebracht n^ar, njelc^e bie Sei?iten, bie
an ber @^tx>eiie lauteten, gefammeit ^at^
Un 9)ianaf[e, (E))i;raim unb on
allen brigen in Sfrael, unb om gan=
Jen
3uba unb 33enj;amin, unb i^on benen,
10 bie ju Serufatem n.'^o^neteU; *unb ga-
ben e3 unter bie vanbe ben Arbeitern,
bie befleilet n?acen am aufe be errn,
unb fte gaben e benen, bie ba arbei
teten am
^aufe beg ^errn unb n?o e0
baufUig voax, ba
fie ba0 ^^
beffer-
1
1
ten.
*
^iefeiben gaben e0 fort ben
intmerteutcn unb Sauieuten, gei^aucne
(Steine unb
ge^ofeite ^otj gu faufen,
gu ben S3ai!en an ben Kufern, n^eic^e
1 i . A.A: gei^obelte (U.L:
gel^feit).
iRf^At%%3,3iY3iS
Baalim, et simulucra, quae su-
*"
perposita fuerant, deniolili sunt; lu-
cos eliani et sculptilia succidit atque
comminuit, et super lumulos eoruni,
qui eis immolare consueverant, fra-
iRg.13,2.
gmenta dispersit.
*
Ossa praeterea
5
2Hg.,i.i,vio.
sacerdolum combussit in altaribus
idolorum, mundavitque Judam et Jeru-
salem.
*
Sed et in urbibus Manasse
6
et Ephraim et Simeon usque Nephthali
cuncta subvertit.
*
Cumque altaria 7
dissipasset et lucos et sculptilia con
Lv.36,30.
Irivisset in frusta, cunctaque delubra
2Bg.23,2o.
(jeujoiitus esset de universa terra
Israel, reversus est in Jerusalem.
2Bg.22,3ss.
igiiur anno octavo decimo regni 8
sui, mundata jara terra et templo
Domini, misit Saphan filium Eseliae
et Maasiam principem civitatis et
Joha filium Joachaz a commentariis,
ut instaurarent domum Domini Dei
sui.
*
Qui venerunt ad Helciam 9
sacerdolem magnum, acceptamque
ab eo pecuniam, quae lala fuerat
in domum Domini et quam congre-
gaverant Levitae et janitores de Ma-
nasse et Ephraim et universis reU-
quiis Israel, ab omni quoque Juda
et Benjamin et habitatoribus Jerusa-
lem, *tradiderunt in manibus eorum, 10
qui praeerant operariis in domo Do-
mini, ut instaurarent templum et
infirma quaeque sarcirent. *Atil!ill
dederunt eam artificibus et caemen-
tariis, ut emerent lapides de lapicidi-
nis et ligna ad commissuras aedificii
et ad contignalionem domorum, quas
4. .: cumulos.
4. B: u. bie Sonncnbiiber. dW.vE: (Soitneufus
icn. dW: fireuete [ben @taub baon]. A: jevfir. btc
^itcflcin.
5. iljrctt %,
6. B: erirfictcn Dertern. dW:2;rximmern. vE:
Unb [fie jcrftorten fie] in ben ... mit iijrett Sicrtcii?
7. B: hxaa) er ... ah ... u. fe^rte alfo ... dW:
Unb er ri^ nicbec ... ;5erf(i)iug u. jermalmtc er.
8. B.dW.vE.A:
Dberftcn ber (Stabt.
9. B: u. fte bergaben? dW.vE.A: (unb) bic
;i^iivi)uter. (B: ba fic n)tebcr gen 3. ge!cl^ret iarett.)
10. 9EBcrFmciffcrn.. .Unb feie 5., btc. ..bof?, wo...
fic b. ^..bcff. B: in bie ^panb berer, bie am 2erf ge?
fc^ftig tvaren. dW: ba 3B. fdjapen. vE:
auf bie
i^.
ber Serfteute, \vud)c bte ^iiiffid^t fiatten ber ...
B: ba^
f.
b. ^. evganjtcn u. aubefierten. dW.vE:
um b. . l^erjufieiien u. (au)juBfffern.
11. .^oij ju <2>pavvcn ... mm cbtFe. B: ben
Duerbalfen ... u.bie<.ju ivlbcn. dW.vE:ju(ben)
33inbebalfen. A:3ufftmmenfgungcn. vE:jubatfeu.
566 (34,1221.) CJbroiiicoram II.
XXXIV.
Josia reac Judae
^& ^lovda.
^^
/^^^ ^/ ^jy.
ml
.
Kai in
^-
14 ^
,
aal y,a\
&,
.
^^
,-
Gic^
^ -
.
^^
^ &
6 -
.
^^
& (^
'
-
.
^.
^^
, -
&
.
*^
, -
\
'^^3']'1 nitT^TT^Il!!! ^i^S^Dil
^?!?
-
.
*^
\ ' 6
-

-
.
.
^^
, .
^^
*
(^
^^
-
&, , \
&
(^ -
-:
IT : ', : r- 1
-
: '
Dn^bri nb^b^ r^xn^'n
'^^?

: r
< :
-
: -j-^ '
: .
''DS-it^ tDbtiJ'nii ^^ ^nn^ ^'Dn
i- : '
-Jt :, : ST :
-
:

:
j
:
I vr


:
- : - " -
: :
-

:
-
:

/
j- :
- :
nninipi rnin3?b nbs^b' ntbr bbb
AT
-;r VT
-;
r
: j;
^
:
:''2:1
n^^iDti
^^D'^'ibnb^
j
^T .
-

-

JT I :
V j
VI
-
JT : TT AT i
iJ : I -j
^
I.-
-
: IT :
nninn nso nbion
is^-bi^
^"im^^
JT
- V
s"
" - I JT V

~
^iH'^pbn in'^n nin*^ n^ns '^ms'a
'
: J
s"
-
AT : j" :

vT
- ^^
nsi-bw^
nsorr-ni^i
1<
--
,
' ^"
~
jj
... _ J
... ... - ... .. -
iriD-ntiDx
b
"ib^^b nm Tib^n
1 j- V r-:
^
^

VT
1
.
vv
-
1 )' I
vv
-; -
:
>'
V-
-
:
T
: .
~
-
<
' -JT
. '<
t^b^an ''D^? iii"i^n|?^5
J
: . >..-
- J
:-
^
-:-
-
-
p^^^-n^51 iin^pbn-n^^ Tib^an
Jv JT
-: ' :

: '
-
f V
V.
- I- JT
-: J"
-; (- :

:
'.
^'^]
b^i'^^''^
^^^ ^rn^i
r
j : : : - -
:
AT : J
~ ~ ^
:
-
V. 12. KiTn
^i-j?
W.'R'.iho&q. 12.AiX*(pr.)iV(A2Bt).
Bf (.
)
mt (*). 14. **
(pr.) (2|).
15.
*:
'... (^).
16. : ini (m ;
2
: ). FXf (. .) .
*
T
%. (AFXf; EX: i'(>ya). 17.
^*
(2). IS.Bf (. )(*)... ,. '^^.'^-.
{^;.:4). 21.
^:
( v6/t) itdojxe.
19.A2Bt(a.
Jtc^^.)xai(AiFX*). .
*
(alt.) Iv.
2@l^tontca (34,12-21.) 567
S3eim 5luBau bc Zm^tU fmbct ^ilfia ba& cfc^u(5 bc
cttnXXXIV.
12 bic Jtnige 3uba crbertet i;atten. *Unb
bie SO^nncr arBeitctcn am 2Bcrf trculic^.
Unb e u^aren Ber
fie
i^crorbnct 3a"^at^
unb DBabja, bic Seiteu aii0 ben ^in^
bern 3J2erari, wnb 9)icfuUam
au ben Jlinberu bcr Jta^at^itcn, ba
^erf ju treiben, unb hj'aren ae !ileiten,
liJbie auf aitenfpiei fonnten.
*
Qlber
ber bie Sajltrager unb S^reiber ju ailer=
lei. 5irbeit in aUm 5Umtern traren
ben iieijitcn bie 6(^reiber, Qimtleute unb
14 5:^ori;ter.
*
Unb t>a
fle
bag @elb
:^eraug nat;men, bag jum ^aufe be
errn eingelegt n^ar, fanb ^iifia, ber
^riejler, baS 33 beS efe^eg beg ^errn,
15bur 3)?ofe
gegeben. *Unb ^ilfia ant=
njortete unb
fpr
u Qa)()i)a\\, bem
(reiber:
3
^abe ba8 @efe|bu ge=
funben im i^aufe be ^ewn. ) 'igiU
lfia gab bag 33 ^^^. *63;-
ater t)rte e jum Knige, unb fagte
bem Knige tt?ieber unb
f^3r:
^Ue,
, unter bie ^anbe beiner jtnete gc=
17 geben ijl, ba men
fte.
*Unb
fte
iidhtn bag elb gu^jauf gefttet, ba
im ^aufe beS ^errn gefunben ift, unb
^aben eg gegeben benen, bie ijerorbnet
ISpnb, unb ben Qirbeitern. *Unb (Sap^an
ber 8reiber fagte eg bem ,itnige an
unb
f:pr:
^ilfia, ber ^riejler, '^at
mir ein gegeben. Unb ^^
lag barinnen uor bem .Knige.
19 Unb ba ber .Knig bie 2orte beg e=
fe^eg prete, gerrif er feine .Kleiber.
20
*
Unb ber Jlnig gebot v^iifia unb ^t)U
fam, bem o"i)ne ap'^ang, unb *2ibbon,
bem (^o^^ne aJiica, unb :^, bem
@reiber, unb
5ifaia, bem Jlnete beg
21 .Knigg, unb
f:pr:
*
e^ct :^in,
fra=
get ben ^errn
fr
unb
fr
bie
brigen in Sfraei unb
fr
3uba ber
ben SBorten beg S3ug, bag gefunben
destruxerant reges Juda. *Qui fide 12
Hg.i2,t5.
ij^gj, cuncta faciebant. Erant au
tem praeposili operantium Jahalh et
Abdias de filiis Merari, Zacharias et
Mosollam de filiis Caalb, qui urge-
bant opus; onines Levitae scientes
organis canere.
*
Super eos vero, 13
qui ad diversos usus onera porla-
'^'*'
baut, erant scribae et magislri de
2Bg.22,8ft.
Levilis janitores.
*
Cumque effer- 14
. rent pecuniam, quae illata fuerat in
templum Domini, reperit Helcias sa-
cerdos librum legis Domini per ma-
num Moysi.
*
Et ait ad Saphan 15
scribam : Librum legis inveni in
domo Domini. Et Iradidit ei,
*
AI 1(5
ille intulit volumen ad regem et
nunciavit ei dicens: Omnia, quae
dedisti in manu servorum luorum,
ecce complenlur. *Argenlum, quod 17
reperlum est in domo Domini, con-
flaverunt, dalumque est praefectis
arlificum et diversa opera fabrican-
tium. *Praeterea Iradidit mihi Hei 18
das sacerdos hunc librum.
Quem cum rege praesente reci-
tasset *audissetque ille verba legis, 19
Vsffs^E.^.o.scidit
vestimenta sua,
*
et praecepil20
Helciae et Ahicam filio Saphan et
Abdon filio Micha, Saphan quoque
scribae et Asaae servo regis, dicens:
*Iie et orale Dominum pro me et pro 21
rehqiiiis Israel et Juda super universis
sermonibus libri istius qui reperlus
3;aRg.av;,i2
12. unb (lUt . dW: l^anbeltcn auf ilrcu unb
tauben ber 5trbeit. vE: Seute "trcut.
bie (. li: ba^ fic antreiben foKten. dW: jur ituf;
jic^t ... funbig ber attcnfptele.
13. in icgiid)cm:Siciift.B: lt. ber ai(c,fo amevf
arbeiteten, tarenberer,f ba antrieben ju einem ieben
. dW: njaren fie ... iwaren
9luffe:^er bero.
bic bag 2.
f^afften iegtic^er Strbeit. >E: bie 5i. aHcr
crfieutc ber ^erf^icbenen iDienfiicifiung. dW: unb
on b. ?. toaren [Slnberc] ^). u. iorfiei;er u.
14. B.dW.A:cingebrad^i.
15. B:
fing an. dW.vE: f>cb an.
16. bem . introort. dW.vE: braute (^^h)
bem Jt.9'iacf)vic^t...beinen^n. aufgetragen (torbcn).
17. dW.vE: auigefc^iittet.
568 (34,22-28.)
Chronicoruin II.
XXXIV.
mWosia reoc Jiudae.
hvrog' ^
6 ^ iy^'Ataavrai
iv
,
'
.
iv ,
22/iCat
^
'
"
&vloif -
,\
,
,
"^^
'
6 -'' -
'
"^^
'
, -
^
,
25 ^^^'
^^
,
6
&.
"^^
'
, '
6 -
"
,
^^
-
, &6
-
, &
, -
?-
,
, .
2S
,
^
-
,
-
&
-
.
.
22. ; XfXy.laq.
\^*
y.ai (., 2|). :
(-; : /.) :^. EFXf
(.
.) S. r . : /(^uf *
; :(). 24. : (etiam vs. 20) ...
.
.
. . 25. *:
(.:
&.^)... '/hq. .27. (bis):
. 28. *:
.
JT : jv -;
: : < :
-^
^D''hin^ lt)-^b 5< 'bis?
-: < : IT I . -:
'^ -
V
-
"^
: -;
r : j- :
:
-b^5
"nbibn ^ "^H^phn tiV^i
22
I V j. - V j" .
:
-
: .
: -
!.- I

r: -r '.
'
V j
-
IT TV" 1 : - \-
j :
: j .: ^-
<
IT

. : >- -;
"bis? ri:pi
^'inn
'^bn riin*^ "ini^
-
-^T
)
:

7 : -i-
"bs
^ rnt5i^-b3?i
nip^/sn
^
<-
AT : I
"^
-
:
V.
-
h f -
jv
-:
V - "^
-
j : -
.
^ '
jv -:
- j-
IT
: F V jv :

:
an^? n'^nbsb '^n^rpp'ii
'^^?'
i : V.V
~
*> -(
-
-r :
1 - '
-
- <- - :
_
I V JV
. : 1: :
! ra n'in'^n tinnb sni^
V : I j r j :
.:.

: j .:
:
<-
at

J : IT : 1
- J
: IT j:
~:
:
-
-r.s Tis^titB av;b^5 '^Dsb^ y^^n^
<)-: : :
"^:
j : j-
-
vhtb^^-bs^i htn dip^n-b^? Vnn^r
:'
: j / vvr :
. }-t:
- -
: j-

-
IT :
j\
:
: V- r-; - : at :
JT : - VI: : ' . -:
"^
^ : i* '
:

ro\snn-N^bi oib^n '^nin-b^^


.y ..
f.
-: ... -: JT : ' .
^
i^n:'^-b:s?'i
oip^/sn-bs'
> -
AT ;
-
: w
- h
-
: Tibisrrrii
IT
. .
-
V. 22. 1
*'
. 25.
'1 '^'
2, i:f^tonica. (34,2228.) 569
^ilfia'g fcfragun icr ^top^ctin ^ulba unb bcrcn 5lufpru$ XXXIV.
tflj bcnn bcr rimm bc6 ^errn ifl
groj,
bet bet un0 entbrannt ifl, bag unfcrc
'
33ater nic^t gei}aiten ijafim ba 5Bort
beS errn, ba fie trten, tine gef^ne=
bcn jiei)et in btefem 33.
22 ging *iifla tjin, fammt ben an*
bern om ilnigc gefanbt, ju ber ^ro=
^^tin ^nlba, bem 333eibe (SaUmn, be
@ot)neg Xafei>att)g, be @o(;ncg ^afra,
be .itieiber(;ter, btc Serufaiem
ivo^netc im anbern %)\, unb tebeten
23
mit ii;r. *Unb
fie [^
ju
ii)nen: f^ri^t ber ^err, ber Ott
SfraeU:
^a^ bem Spanne, ber eud)
24 u mir gcfanbt i)ai:
*
@o f^ri^t ber
t^err: 6ie^e, i njiil Ungli bringen
ber biefen Drt unb bie (Sintro^ner, aUe
bic
^,
bie gefc^rieben flehen im ,
ba mon ^^or bem Knige 3uba geiefen
251)at,
*
barunx
baf fie mic^ ijertaffen
:^aben unb anbern bttern gerubert,
ba^ fie mi erjrneten mit aUeriei 3Ser-
fen i^rer ^nbe; unb mein rimm fott
angejnbet trerben ber biefen Drt unb
26nit uggeIoft trerben. *Unb jum
Knige 3uba, ber tn gefattbt f)at, ben
^errn ju fragen, foUt i^r
alfo fagen:
(So frit ber *err, ber Ott 3frael8,
toon t}tn 2orten, bie bu get)5ret '^afl:
27*iDarum baji bein ^erj tei getvor=
ben ijl unb i)aji bi gebemt^igt i^or
Ott, ba bu feine 5Borte i^rteft n:iber
biefen Drt unb h,nber bie ^inn>o^ner,
unb t}a\t bi or mir gebemt^igt unb
beinc Kleiber gerriffen unb ijor mir ge=
n>einet,
fo
^abe ic^ bi eri)ret,
28fprt ber err. *(Sie^e, bi
fammein ju beinen 95tcrn, '^ bu in
bein rab mit i^rieben gefammelt n?cr*
befl, ba beine Qlugen nit fef^en atie
ba3 Ungitf, ba^ i ber biefen Drt
unb bie (Sinnjo^ner bringen nnQ. Unb
fie fagten c bem Knige n.neber.
28. U.L: aik bog lt.
Neh.11,9.
Lv.26,l4ss.
lt.2H,153s.
-45.29,-^.
est; magnus enim fiiror omini slil-
lavit super nos, co quod non custo-
dierint patres nostri verba Domini,
ut facerent orania quae scripta sunt
in isto volumine.
Abiit ergo Heicias et hi, qui si- 22
mul a rege missi fuerant, ad Oldani
prophetidem, uxorem Seilum filii
Thecualh, filii Ilasra custodis ve-
stium, quae habitabat in Jerusalem
in secunda, et loculi sunt ei verba
quae supra narravimus. *At ille 23
respondit eis: Haec dieit Dominus
Deus Israel: Dicite viro qui misit
vos ad me: *Haec dieit Dominus: 24
Eece, ego inducam mala super locum
istum et super habitalores ejus, cun-
ctaque maledicta, quae scripta sunt
in libro hoc, quem legerunt coram
rege Juda. *Quia dereliquerunt me 25
et sacrificaverunt diis alienis, ut me
/ad iracundiam provocarent in cun-
ctis operibus manuum suarum, id-
Circo stillabit furor mens super lo-
cum istum, et non exlinguetur. *Ad
2G
regem autem Juda, qui misit vos pro
Domino deprecando, sie loquimini:
Haec dieit Dominus Deus Israel:
Quoniam audisli verba voluminis,
*
atque emollitum est cor luum et 27
humiliatus es in conspectu Dei su-
per bis quae dicla sunt contra lo-
cum hunc et babitatores Jerusalem,
reveritusque faciem meam 'scidisti
vestimenta tua et flevisli coram me,
ego quoque exaudivi te, dieit Domi-
nus.
*
Jam enim colligam te ad 28
patres tuos, et infereris in sepul-
chrum tuum in pace, nee videbunt
2Rg,22/<>.
Q(.^l[ lui omne malum quod ego in-
ducturus sum super locum islum et
super babitatores ejus. Retulerunt
itaque regi cuncla quae dixerat.
33,t2.
T.t9.
27. S: consp. Domini.
21. ousgcgofTcn ifi. B.vE:
| ber un ergof|cn
l)at. d\V: erciicfjet.
24. ber feine (Sittto. dW:
%l.
25. iftaugcfci)ttct...foii it.cvIfdjdM. dW.vE:
fo
trivb
|
m. v. cviiiepcn.
21). B:tt3aganianotbici. vE: iti 33e{icffbcr S.
dW: \re{|cn.
570 (34,29-35,3.) Ctaronicornm II.
XXXIV.
Jiosia reac mWudae,
^^
Kai -
,
^^
6 -
,
*
'-
6 ,
- & .
^^
6 ^
&& -
{yqvai ,
ta -
] }
^,
&
\ .
^"^
'-
, -
'&
'
^
.
^^
-
,
\
& '
^
-
'
&
& .
XXXV
^ , & qa
.
'^
, '
.
^
&
'
-
30. B*'JJa(AEXf) ... . A^Bf
(a. dioc&.)
. : tv()i&tvxotq ( .AEFX).
31. ^: '/ (*).
EXf (. &.)
iv . A^Bf (a. ) ('*).
*
(.^.)
et.
^*
7roiftv(A2Bt).
:
.
32. EFXf (.
iv '/^.) iv 'iida.
: ... *(
(AXf ;
EFX: iv) ... ..
33. ^:
( A*EFX),
**
(^]). :& ...
.
... &... .
.
l.FX(etiam infra): ..
^
... &
^'Dpr^s-ni^ t]0^''^ ^b^/2n nb^i
.29
r>:

'^
v:i:- I-.-av
- .-:-
l" J V jv
- -j
i

VT
:
j- : I : : '
"^
: :
V
; :
_
jt':
- -
: j

\
' -
: -
J

:
iTOj'-bi? 'nbian ^\r\\r\^ n-'ssi
:
-
F
-
-:

:
;
nD% hirr^ '^Dsb n'^nsn-rii nhD^^i
V V : j" :

:
- . j :

-
:
< :
:
^
:
j
; r
: *. : *. jt : " :
:

'.- ^ JT :
-
D%nbii ST^nns
absiin^ ^nt25i' to::?*^
c : } : '- X I : j" : I -.

- -
IV
-: y
*:
5 fii^siiin-bs^ niirnn-bs
JV -: -:
IT
"^
-
"^
: -
'^
;(-- :
/
J :
Dn^nb^ nin^'-m ibr'b bi^^^ts^^s
.
: JT : -'.
: :
Hin'' nnwr/3 Ho
^b
vri^'-bs
VT
:
..-:,-..
J
IV
- 1 -;
y
^
v:
dbtoiin'^n
^^'^'^
ty^'i XXXV.
'^^ ^^nin^b nosD
^T
:
-
: - -
J -: :
- -
V -: I
-
j

.|-~
.
' I

IT
V
j
-
VT
, - -:
r
h- ~
:-^ at
"bi^b
D'^'bbnn
Diiibb /^-
:.
3
f
:
: -
:
- j
-
< : r
j ':
-
.
< : TT V -: V > - I -.
T. 33. ^5?
'"33
. 3.
'
d'^a'^nun
(e&vaav )...
f
(.
?.)^//^
(AFX*).
2. : .. 3. EFXf (.
pr. /^/)
*
Jvatr
^
ev otxo) .FX:
2@]&tPtltCCI^ (34,29-35,3.)
571
fSovlcfutt be efc^6u(5 tjor bcm SSolfe. Soita'S SBunb or ott Paffa^
XXXIV.
29 fanbte bcr St'on'iQ t)in unb lief
ju"^auf
fommeu ae 5leUcfien in Suba
30 unb Serufalem.
*
Unb bcr ^5nig ging
:^inauf ins ^bc8 errn, unb atte
2)inner 3uba unb (Stnn?ot)ner gu 3eru=
faiem, bie ^riejtcr, bie beulten unb aUeg
93oif, BeibcS flein unb gro, unb tvur-
Om ^ox ti;rcn )i)ren geiefen ciUc Sorte
im 33 be SunbeS, ba im ^aufc
SlbeS '^txxn gefunben n?ar. *Unb ber
^nig trat an feinen Ort unb machte
einen 33unb or bem ^errn,
baf man
bem errn nac^n^anbeln
foUte, ju galten
feine eBote,
S^ugniffe unb 0ietc on
ganjem erjcn unb ijon ganger 6eeie,
ju t^un allen orten beS 33unbe,
bie gcfc^riefcen jlanben in biefem 35.
32*
Unb ftanben ba ade, bie Serufaiem
unb in 33eniamin or^anben waren,
unb bie ^innjo^^ner ju Serufaiem traten
bem S3unb otteg, t'^rer 93ter
Unb Sofia t^at n?eg aUe ruel
aug ailen Sanben, bie ber jlinber Sfrael
u^aren, unb
fffte,
bog aUe, bie in
Sfrael gefunben iurben, bem ^errn,
i^rem Ott, biencten. o lange Sofia
lebte, tien
fie nit on bem v^errn,
i^rer 33ter Ott.
33 Ott.
*
25.
2Hg.23.
^j
jiig convocalis universis ina 29
joribus natu Juda et Jerusalem,
*ascenclit in domum Domini, una- 30
que omnes viri Juda et habitatores
Jerusalem, sacerdotes et Levitae et
cunctus populus a minimo usque ad
maximum. Quibus audientibus in ^
domo Domini legit rex omnia verba
^"^J5;^"'voluminis,
*
et stans in tribunali31
i5,i2.joi.24,suo
percussit foedus coram Domino,
ut ambularet post eum et custodi-
ret praecepta et testimonia et justi-
iicaliones ejus in toto corde suo et
in tola anima sua, faceretque quae
scripta sunt in volumine iilo quod
legerat.
*
Adjuravit quoque super 32
hoc omnes qui reperti fuerant in Je-
rusalem et Benjamin: et fecerunt
habitatores Jerusalem juxta pactum
Domini Dei patrum suorum.
*
Abs- 33
lulit ergo Josias cunctas abomina-
liones de universis regionibus filio-
rum Israel, et fecit omnes, qui resi-
dui erant in Israel, servire Domino
Deo suo. Cunctis diebus ejus non
recesserunt a Domino Deo patrum
suorum.
XXXV.
Unb
Sofia
^ielt bem ^errn
2i}affai)
ju Serufalem, unb ftete ba
^affa^
am ierje^^nten Xage beS erfien
2 2}?onatS. *Unb er fieUete bie $riejier
in ii}re *!^ut, unb jlrfte fie ju i^rem
3 %mt im ^^aufe beg ^crrn. *Unb
f^r
gu ben !iet)iten, bie ganj Sfraet leT^reten
unb bem ^errn ge^eiliget maren: Xi^nt
bie l^eiiige Sabe in ba 'i^au^, ba a=
30.U.L:arre2)iann...Beibefi.
31.32.U.L:jiunben. 32.A.A a3terotieg.
j
1. U.L: im ierjel^nten ... 3Jlonben.
'
-93. 2931 . S3gt. 2 ^. 23, 1-3.
29. B.dW.vE:
erfammelte. A:
rief sufammen.
30. dW.vE: unb . : ber ^nig . : man
.
31. Brflanb auf feiner teile. vE: (Sttk. dW:
feinem taube. A: feiner ilribune! B.dW.vE.A:
(fd)icf )
ben 33.
32. i)ie^ in felbtgett ttettn aUe .. be . il^ret 95.
B: er tna^tc bap fie iidtraten. vE:
lief [bemfelben]
beitreten.
30,1^.2Rg.23.
pg^it ^^^^^ j^^^jgg

j^.
^.
ei.i2,3m.
rjisaiem phase Domino, quod immo-
. latum est quarta decima die mensis
8^14.
primi. *Et conslituit sacerdotes in 2
officiis suis, hortatusque est eos, ut
ministrarent in domo Domini. *Le 3
17,8.
Yj^is quoque, ad quorum eruditionem
omnis Israel sanctificabatur Domino,
loculus est: Ponite arcam in san-
iRg.6,1.
ctuario templi, quod aedificavit Sa-
33. dW.vE: \vu)t ben o^ncn
Sfr.
(ju 3fr.) ge^
l^orten. B.vE: alle feine itage. A: %. feine6 Sebcn^.
1. fie f*iod)teten. dW.vE.Arman f^lac^tete. B:
ba ^ajfal^iamm.
2. m 3imt. B:
auf i^re SBac^ten. dW:
te ... ju i^ren SSerrid^tungen. vE: fc^tc ... in i^re
Stemter ein. dW: ermunterte. vE: ermut^igte. A:
erma'^nte. B.dW.vE.A: jum 5)ien|ie.
3. vE:unterr{^tttcn. B.dW.A:i^et. vE:teii
iet.
572 (35,4-12.)
XXXV.
Chronicorum IL
Fosia reac Jiudae
/
6 ' in
> &
-
^
^xai -
"
, /
-
.
^
'
^
}
' ^'
^
&
^ ayia
.
"^
-
( ,
, &
& ,
' ^ -
.
^
.
'
,\
-
.
^
&6
14
'
-
.
^^\
&& , -
.
^^
& -
,
, .
^'^
-
3. : . ) .^(bis)
]
(a. alt.
>. et a. ).
.
*
(alt.*) (AXf).
5.
*
(alt.) .
6.*^(AEFXf).
8. : nai (*^
'
3) . ...
(). IfQtvaiv (*
) -S-es.
9. *:
()(Xojvfv. ^). * ... Idact-
'.
10. *; . : .
KT
-
r: "

: j.

: JT : :
-
1
-
"

r :

: j
-
-
:

> ^
i
'
: : - : /
-:
IT J . : > -
J : :
^^
^^-
:i^ibb
ni.T^-nms nii3?b Db'n^5b ^iD^i^m
^T : - :
j -: \- -:
r
j :
: JT
vjT- IV
-
:

: -
"^
j
-
^
1" : j- :
tnbx ^u^tD nssonb li^ktJDn-biDb
I V V j :
-
: : : -
:
^:3^ nbis ^zh^ ntb "^pn^
j : 1" V -:
J :
D'^Dnb rb nm^b njntrj-i t^b^sn
s
>-:
I
-
VT JT
* : >. .'
-
^nnDT^i rfpbn
/^'^
i^ibbi
: -.:
_

:
: |- :
^Dnb a\hb^^n
^ n'^^D bN^n^^n
.
-: - :
IT j
:
'^
"
j
:
- :
- ' : - j :
lnV/3i)]n^DDD^ni^bpn^
:
-
: :
-
:

j '(.
b^'^2?^n
iirr^ntom vh^ bi^^ria^
^v
ST : :|- TV "^
:
-
:
D^^'ibb
'-^
i^nbn '^nt iniv^
-'
:
i-

A

:
r
-i'" :
-: '
-:
J"
-: :
-
-
a^Dnn iiTOr^^i rni^rn lisni
s
-;
-
:
-
1

-:
IT *.
-
onipbnn-bs? a'^'ibm DTOs^-bs?
( ' : ' - -
r : r : vi :
-AT
-
V -: :
- V IV
- j- : ' :

: |- : TT
-: I
- !<::-
annb nbi^n ^n^b^^i : D'^'^tis^a
12
V. 4.
'p i5i^m V. 9.
'1 -^
3. dW.vE.A: (Tiinfvo) me^v. dW:i)ai)tfic
. m. 5U tv.
4. fd)irfct cud> itad) eurer Stcr^ufetn in euren
Orbnungen, wie c ... B.vE: bereitet cud^ (or).
dW.A: feit) bereit. B.vE:
(cmf)
bcr ^or;
[(^rift .
5. n. ben Zweigen b. terl^ufcr eurer aSr. ,
bcr
^inbcr bed 2$., u. nod) ber (Sintijeiiung bc aSater*
i)aufc bcr S. B: aSert^ciiiiuaen. vE: Slbti^eit. dW:
fr
eure 33r., tag 33., <^9]
Wbf^ciiung eine
i
2^@^l^tontca. (35,412.) 573
i^cicr bc
^afTaft bur^ Sofia
XXXV.
SfracB,
gcBauct i)cit, iijx foHt fie nid)t
auf
ben S^uttern tragen. <So bienet
nun bem crrn, eurem @ott, unb feinem
4 9Soif Sfraei,
*unb fcfet bo0 ^
eurer Spter in eurer Drbnung, n?ie
fie
Bef(!^rie6en ijt i^on 2)atb, bem Knige
Sfraei,
unb feinem e^ne Saiomo.
5*
Unb flet)et im ^eiiigti}um' ber
Drbnung ber 23ter Kufer
nntcr euren
trbem, i)om 33oif getoren," bie
Drbnung ber 33ter
Kufer
unter ben
Gi^citen; *unb f^iad)tet ba
^affa^
unb l^eiiiget euc^, unb fc^itfet eure 33r=
ber, ba^ fie ti)un bem 2ort be
7 ^errn burd) SDiofe.
*
Unb Sofia
gab
gur eBe
fr
ben gemeinen SDiann I^m=
mer unb junge 3^9^^ (aUe gu bem
^affa'^ fr alle, bie ijori)anben tvaren)
an ber ^ai:)! breifig taufenb, unb brei
taufenb Olinber, unb atle on bem @ut
8beg Knigs.
*
eine drften aber ga-
ben gur ^ebe frein^idig fr
ba0 Solf
unb
fr
bie ^riefler unb Se\;iten (ne^m-
^ilfia, (unb ei;iei, bie
i^rjlen im^aufeotte^ unter ben ^rie-
ern) jum
^affa^
jn.iei taufenb unb
fe(
"^unbert (Lmmer unb
Bi^g^^O/
baju
9 brei ^unbert Otintier.
*
Qlber ^ananja,
(Semaja, 3^eti;aneei unb feine trber,
i^afabja,
3unb 3ofa6ab, ber Seiten
Dberften, gaben jur ^^ebe bm Seiiiten
^Daffa^ fnf
taufenb (Lmmer unb
Siegen), unb baju
fnf
:^unbert Olinber.
10 ^Ifo
Varb ber otteSbienfl befi(t,
unb bie ^riefter ftanben an i^rer Sttte
unb bie Seiten in i^rer Drbnung
1
1
bem ebot bc ^nigg. *Unb fte fI=
teten ba
^affa^,
un'i) bie ^riefter na'ijmen
ijon i^^ren Rauben unb f^^rengten, unb
bie Seiten j^ogen i^nen bie aut ab-
12*Unb traten bie S3ranbopfcr bai^on, ba
3. U.L:
2)ay{b6, bc3 ^onig6
3fr.
11. A.A;
jogenbie^. ah.
lomon filius David rex Israel; nequa-
ich.3,5.
qygji^. enijj^ ^^^ ^j^p^ porlabilis.
Nunc aulem ministrale Domino Dco
vcstro et populo ejus Israel,
*
el 4
praeparale vos per domos et cogna-
liones veslras in divisionibus singu-
lorum, sicut praecepit David rex
Israel et descripsit Salomon filius
ejus. *Et ministrale in sancluario 5
per familias turmasque Levilicas,
*et sanclificali immolate phase; fra-
6
[v.5.7.ii-t5.jj,gg
eliam vestros, ut possinl juxla
verba quae locutus est Dominus in
Er.i2,3ss.
jj^anu Moysi facere, praeparate. *De- 7
^"'^*
dit praelerea Josias omni populo,
qui ibi fuerat invenlus in solemni-
tale pbase, agnos et boedos de gre-
gibus el reliqui pecoris triginla mil-
lia, boum quoque tria millia; haec
de regis universa subslanlia. *Da- 8
ces quoque ejus sponle quod vove-
rant oblulerunt, tarn populo quam
sacerdolibus et LeviTis. Porro Hel-
cias et Zacbarias et Jabiel, principes
domus Domini, dederunt sacerdoli-
bus ad faciendum phase pecora com-
niixlim duo millia sexcenla et boves
31,12s.
irecentos. *Cbonenias aulem et Se- 9
mejas, eliam Naihanael, fratres ejus,
nee non Hasabias et Jebiel et Joza-
bad, principes Levilarum, dederunt
caeleris Levilis ad celebrandum phase
quinque millia pecorum et boves
quingentos.
Praeparatumque est ministerium, 10
et slelerunt sacerdotes in officio suo,
Levitae quoque in lurmas, juxta re-
gis iraperium. *Et immolatum est 1 1
3o,i6s.29,3i.pjjggg^
asperseruntque "sacerdotes
manu sua sanguinem, et Levitae
detraxerunt pelles holocaustorum.
lt.3,9ss.
*jgj.
separaverunt ea, ut darenll2
7. .* ibi. 8. .* quod voverant (.: quod vo-
lebant). 9. S: et fratres. S: Josabad.
(Stamm'^oufe ber ^. ber ^abe.
6. rid)tet gu fr eure a3r.
, ba man ti)e. dW: 8. "gaben ben ^Jriefiern gu ^affa]^oi>fern. B:
Uuittt e euren S3v.
,
iia^ jut. vE: UuiUt eure $;. dW.vE: (Obcri) SSorflefier be .
33r. vor,
auf bapfte t^un. 10. .dW:2)ienfl(jubereiiei). vE.A:yorBereitei.
7. fr bie inber be ;86 ... ju ^Joffaliopfcrn. 11. 5. bie ^. ab, dW.vE;
fpr.
[baS ^tut] au3
B: juin ^ebo^ifer. dW.vE:
fucnbetc. dW: bem 33. iren ^.
: an fieincm Sie^, an Lmmern. B.dW.vE.A: vcn 12. dW: fonberten ab. vE: entfernten bie 53r.
574 (35,1319.) Chronicoram II.
XXXV.
Jfosia reo: ^udae
,. avtoig -
,
,
'
'. ^^
(
,
-
^
.
^^
\
(
^

-
qo , ,
*^
-
^
^ \
^&
,
\
,
&
-
.
^^\
&
] ^^.
\ -
^
.
^"^
-
' &
-
.
^^
' -
,
'
\
'
' & -
'
.
*^
6
&
*
12.
Af (./?/) ^?'inter uncos. *; EX:
).
13. A^: ;^. *:fiJoJ.
14. ^: .
(. ... 6. *
).
15. : '(EFX: ^)...
*
(alt.) <; ...
)
(a. ) et (a. ,)ot.
16.
*Kai &.(FX* .
).
:.
. :
.
'/;.
18. : );{/?AEFX)
...*
(AXf)
...
f
{..). EFX: {.
19s. : .'Zwaia. *
*
-^.
'
(A2Bt).
IT j :
I" : <
-
: :
02 n^insii nin^b h^'^prh
t^53 nsn
^^'^
J^^P^b P'i*^
-.
-
j
- }- "^
U :
nii'^os ^bD3 D^^pni Dssts^as
< -
: j It:
-
: at .:
-
j" : : V
- j -
:
-
D^bnsbi bnb ^iD^^iDn ^^ :Drnu
. -;j
-
: y.'
X
., - -
: IT
b*ibm nb^b-13? D'^nbnni nbi3?n

: |- : :at
-
VT -;
r
: }^
'
*^3n D'^^nbi hb ^D^rsn
I I -: |-
:
v: -: I
-
: vi j
-
-: |-
-
I
i"
:
: : |- :
\ro-^ni t|b^1 ri^ rrn^s
I
.
r 1 <T
: l :
<- : :
^:;^^ nrtdb D^-nruim 'nb^n
-AT ^
- j-
: V-:
-
:
- j
-^3
hin:^ bs?^ ^^ob hb r^5
r I-:
"^j-
-
. VT
j
: nb ^D'^^ii '^nbn nn'-^n^
Di;? riin;
nito-b? lisrii"
ig
nibi? nibrnn nitr)3?b ^i^nn
j -:
I-
: - V -
j -:
r
Trb^n nn:sn3 nirr^ 2
b^?

r.
-
.-:: : j- : .-
D\^isn!)nbiiit5^-^3ni]:s?'i
''^7
r : : * -
"^
s" : : -;
J- : ~
J
-
\.
-
T-:r .
I .' j- : '
-
-
i)tD:?-Nb
bi^'^to'^ ''sbn-bsi ^^nm
I
j
:
j- :
-
:
-

;
-
: JT

;
-
jv

^xnm
b^^"t'l'^ hi^n'^-bsi d^ibm
:
- "^j
: : :
-^- '
:
r
^
hnto:? 32 obt^ii'' '^nti'^iio
.
:
*
:
: .
^" ^
.
'

ntor!) m'^tnu'^ n^iDbnb nbt5
-r:-
-; r at

. l v. : - :

.
-
12. ^<tt ^btlFietlungen ber 95o'teri>ufer unter
bett i?in&ern bei SSoIW. vE: baf
man eSSel^otta bati
bringe.
13. brieten ... Unb fonfJt ... brauten* ei lenb
oaemSBoiF. B: Umdl(a)t. dW.vE: ei)rau^.
B: Itepen gef(i^hjinb oncjcl^cn unter aiien inbcrn bei,
aSolfg? vE: liepen es eiienb jufommen alien ...
2.6:]^tontca. (35,1319.) 575
^ein bcd ^affa^ huxa) Sofia*
XXXV.
flc e gben unter bie X^elle ber 35ter
Kufer
in it^rem gemeinen Raufen,
bcm
^errn ju opfern, nne e gefc^rieben
fielet im 33 ^Hofe. @o t^^aten fie
13 mit ben iinbern . *Unb
fie ^
tcn ba
$affa^
am Breuer, tine
[
ge^
fc^rt; aber ? ge^jeUiget h?ar, foch-
ten
ft
in ^^fen, ^effein unb ^fan^
nen, unb
fie matten c eiienb
fr
bcn
14 gemeinen Raufen.
*) aber 6e=
teiteten fie fr
unb
fr
bie
^rieflerj benn bie ^riefter, bie .^inber
Qiarong,
ffften
an bem S3ranbo^fer
unb i^etten bi in bie 91. 3)arum
muten bie S:ei)iten
fr
unb
fr
bie
^riejler, bie ^inber Qlaron, guBereiten.
15* Unb bie nger, bie ^inber
^Iffa^^,
ftanben an i()rer Sttte bem @e*
t)Ot iDa^ibS unb
5iffa!p^g
unb ^cmang
unb Sebit^un, be (uer be M=>
nig0^ unb bie 5^^ori)ter an aUen 3!;-
ren, unb
fie
tiett nit iion i^rem
5imt; benn bie li^eijiten, i:^re ruber,
Bereiteten ju
fr fie.
16 5iifo n^arb 13cfit aller otteSbienfl
beg i^errn be iiageS, "^ man
^affa^
l^ieit unb ranbopfer t^at auf bem
5iitar be i^crrn bem ebot be
IT^iJnigg Sofia. *Qlifo l)iclten bie Jtin*
ber Sfraei, bie i)or"^anben toaren,
^iJaffa^
ju ber ^t', unb baS j^t^, ber ungefuer=
18ten 33robe fieBen iiage. *(S irar aber
fein
^affa^
gei)aiten in Sfraci,
n?ie ba,
on ber Seit an SamueiS, be ^^ro^J^^e-
ten, unb fein ,5tnig in Sfraet ^atte
foi-
e ^a^ai) gei)alten, hjie Sopa ^affai;
l^ielt, unb bie ^riejler, Seijiten, ganj
Suba unb tion Sfraei ^or^anben
trar unb bie innjo^ner gu Serufalem.
19*
3m otJe5nten 5a^r be Jtnigrei3
Sofia njarb bie
^affa^
ge"^aiten.
15. .L: fiunben. 18. U.L: (B^ xoat fein.
Ex.12,Sj.
T.12.
lCh.25.
lCh.26.
per domos et familias singulorum, et
offerrentur Domino, sicut scriptum
est in libro Moysi; de bobus quoque
fecerunt similiter. *Et assaveruntlS
phase super ignem juxta quod in lege
scriptum est; pacificas vero hoslias
coxerunt in lebetibus et cacabis et
Ollis, et festinato distribuerunt uni-
versae plebi. *Sibi autem et sacer- 14
dotibus poslea paraverunt; nam in
oblatione holocaustorum et adipum
usque ad noctem sacerdotes fuerunt
occupali, unde Levitae sibi et sacer-
dotibus filiis Aaron paraverunt no-
vissimis. *Porro cantores filii Asaph 15
stabant in ordine suo juxta praece-
ptum David et Asaph et Heman et
Idilhun prophelarum regis, janitores
vero per portas singulas observa-
bant, ila ut nee puncto quidem dis-
cederent a ministerio; quam ob
rem et fratres eorum Levitae para-
verunt eis cibos.
Omnis igilur cultura Domini rite 16
completa est in die illa, ut facerent
phase et offerrent holocausta super
altare Domini juxta praeceplum regis
Josiae. *Fecerunlque filii Israel, qui 17
reperti fuerant ibi, phase in tempore
Er.t2,i5;
i^io, et solemnitatcm azymorum se-
iBg'S'lrl
ptem diebus. *Non fuit phase simile 18
huic in Israel a diebus Samuelis pro-
phetae, sed nee quisquam de cunctis
regibus Israel fecit phase sicut Jo-
sias sacerdotibus et Levilis et omni
Judae et Israel qui repertus fuerat, et
habitanlibus in Jerusalem. *Octavol9
decimo anno regni Josiae hoc phase
celebratum est.
lSin.3,20.
3i,8.
15. .: Id. prophetae. .: regis David.
18. S: Juda.
14. Ott bcm Opfern ber a5r. u. Brette. B: toarm im ni^t notl^ig V. i^rem 3)ien|ie ju Jpei(^en. vE:
burf
\ D. bee 93r. u. be^ '^ttUi begriffen. dW: [irareit Bes ten ... gei;cn.
fc^ftigt] mit ... ber gettjicfe. vE: mit ber 3)arBrin? 16. 2Bie 93. 10.
gung. 18, B.dW.vE: alU i^onige in
3fr. Ratten (e0 .
15. dW: waren in i^rcrSeileliung. B.dW:l^aiten ge:^.).
576 (35,2025.) Chronicoruin II.
XXXV.
Jiosia reue ^udae.
20
,
^^'
',
&
*
^ y^
' ,
/-
.
-& & ^
] ^.
or^ ]
,
\
-
' -
]
^

.Kai '
,
& '^
'.-^ \
'" .
-
, &6 -
,
^1
/^^^ -
, ; -
^ 6
' &
, .
^^
y
^
&,
-
-) ^ iv
.
23
/^^^^ ^, -
,
'
'
^
' -
.
^^
'^ -
,
.
-
&, ,
'
&
.
25
j^(^l ^^'\
'
,
^
'
^
''
.
20, F*
.- ty.iZ^SP imcis
incl.). B:iOf()aqptr ... ...*T^(a.y^, AEX"}-).
A*X* iv
(.7., A^B-f). A^Xf (a. '.) xal
r"- AT :
^
-
v: : :
-
: ; :
JT
j- :
-
IT

I \. T:

1 V jv J
-
j
-
"^
< - < - J
:
" -:
r : J- :
-
: j-
"bii^i ''/2r-n5^i
D^"^b^^^
'^b"b'^
TT

: ;
:
-
11 imxi mpnn urkr^
uh^^r^
I

: j-h
'
: r
-
^b^n
^' ^^'^
rib^ab
'^^^n
1 *
- -
AT

' -
-
-
:
: IT r

-: -: r
:
-
-:
,
\
-;

-
TT-
-
j :
._!-

j

:
"^
: at
-; j : I :
L
) :
-
IT

I
"^ -
v: : - :
"bs
^n^a^i^i
wDiii'^-bs?
^'''^
"^T j: I- 1- ::
I-
_ *,
l :
-
: j
-
"bs? pnb
^Dn^^i ai^^-^s' ^^ri^^u^
(*). Bf
(a. )
Ta ... . ...'. i.i
.auT ...
*
(.
alt. ) ...
f
(.
74
.)
5...
*
(. ^.) et (sq.)_o. 21.
|
{). A^Bf (.
dn.) 3
(|
*). 22. : >ir? ^: )(JSlayM
; : ). 23.
*: .: ^
aiv oh't. 24. EFX: .: . avrn
25. A2Bt (a. )(1*).
2^&^tonicu* (35,20-25.)
577
^'S:ob im ttcttc mit Stc^o tjoit g^^fcn.
XXXV.
20 bicfem, ba Softa baS ^au ju*
gerietet ^attc, jog Siie^o, ber ^ntg in
(Sgi^^ten, l^crauf, ju flrciten tiber 6ar=
(^cmi am ^^rat^3 unb
Sofia jog auS
21 il^m entgegen.
*
^iBer er fanbte S3oten
5u i^m unb lieg i^m fagen: $:^alje
mit bir gu t^un, .Jtnig Suba?
3
fomme je^t ni(^t h?iber bic^, fonbern
fireite triber ein *, unb @oit :^at
gefagt, i
foU eilen. .5re auf on ott,
ber mit mir iji,
baf? er bic^ nici^t i)er=
22ber6e. *mer Sofia iranbte fein -5ln=
gcfl^t ni$t on i^m, fonbern (leUete
mit i^m ju jirciten, unb ge'^orc^te
ben 2orten Ocec^o an^ bem SJiunbe
otteS, unb fam mit i^m ju jiretten
23 auf ber (S6ene bei 3Jiegibbo. *%Ux bie
c^^en
f^ offen
ben ^nig Sofia, unb
ber ^nig
\^
gu feinen ^ne^ten:
Surret mid^ :^in6er, benn fcin
fe^r
24niunb. *Unb feine ^nete traten i^n
i)on bem 2agen unb
fhrten
i:^n
auf
feinen anbern 2agen, unb )rten
it)n gen Scrufaiem. Unb er ftarB, unb
ttarb begraben unter ben r6ern feiner
S3ater, unb ganj Suba unb Serufaiem
25 trugen Scibe um Sofia. *Unb Seremia
fiagte
Sofia, unb ade lnger unb =
gerinnen rebeten ii)re ^lagelieber ber
Sofia
bis
auf biefen ilag, unb mten
eine eti^o^n^eitbarauS in Sfraei: (Bie^e,
e ifi gereben unter ben laglie'
bem.
20. U.Lrjugert^t l^atte.
24. A.A:
Seib, leibe.
Poslquam inslauraverat Josias tem- 20
^!fv^jer!4*'pium,
asceudlt Nechao rex Aegypli ad
2.
Esr.i(),9.
pugnandum in Charcamis juxta Eu-
phraten, et processit in occursum
ejus Josias. *At ille, missis ad eum21
nunciis, ait: Quid mihi et tibi est,
rex Juda? Non adversum te hodie
venio, sed contra aliam pugno do-
mum, ad quam me Dens feslinato
ire praecepit. Desine adversum Deum
facere qui mecum est, ne ihterficiat
te. *Noluit Josias reverti, sed prae- 22
paravit contra eum bellum, nee ac-
quievit sermonibus Nechao ex orc
Dei, verum perrexit ut dimicaret in
S'.i?',ii'
campo Mageddo.
*
Ibique vulnera- 23
iBg.22,:i4.
|^^^ ^ sagittars dixit pueris suis:
Educite me de proelio, quia oppido
vulneratus sum.
*
Qui transtulerunt 24
eum de curru in alterum currum,
qui sequebalur eum more regio, et
asportaverunt eum in Jerusalem. Mor-
^*'^^2?*"^^'''Uusque est, et sepullus in mausoleo
patrum suorum, et universus Juda
et Jerusalem luxerunt eum; *Jere-25
jer,2i,tos.
jjjj^g maxime, cujus omnes cantores
EccSfl.'
atque cantalrices usque in praesen-
zach.12,11.
tem diem lamentaliones super Jo-
Mt.9,23.
s^^*" replicant, et quasi lex oblinuit
in Israel: Ecce, scriptum fertur in
lamenlationibus.
20. 91. fe. aa<m. dW.vE.A: (toieber) l^crgejlent.
vE: um ...
ju erobern.
21. eilt nnber J^. B:
fonb. Uubev ein ^. ba mit
inirvie9ft)rct. vEibaJp.b.^r.m.mtr
fiat. dW:
gegen ben Du mcine (Streiten. B.A: l^ap ab. dW.
vE:
(Stelle ab . bem .
22. famjufir. B.dW: erjleUete. vEr^erfleibete.
.dVV.vE: in ba (bem) Xi)ai m.
^oltglottfn. 330)61. %%. 3.9363 2.5li)t^.
23. B: ireg. dW.vE: 33ringct mid^ l^inircg.
B.dW.vE.A:
(fc^iijer) enmmbet.
24. auf feinem ... in b. r. B:
festen ii)n
auf ben
anb. . ben er l^atte. dW.vE: feinen jtetten ...
trauerten.
25. fic finb gcf*r. B: machte ein .^iaglieb ber 3.
dW:
bietete ^iagiicber auf 5. \E: fang jli. B.dW.
\E: fpraci)cn in iijren^i. 3. : m. e3 gur @as
^ung. dW.vE:
fte jur (Sitte.
37
578 (35,26-36,7.) Cbroiiicoruiii II.
XXXV.
mWosia, JioaAas, J^ojakim reges ^udae.
^^
Kai ]
f
^"^
^ ,
'.
XXXVI.
6
'-
.
'^ -
,
',
'^,
^
'
.
.
.
/-
{]
^&
.
^
Kai -
,\
(776
,
^ -
-
,
'
),
&,
. '
&
'
.
^
,
,
,-
'.
.
*
&
,
-
, .
-
^
) -
,
.
-
, &
vicm
'^''
^^ ^ 26
AT -:|-
^
):
vnDi^ :mn'^ niir.s n^iras^r
J
:
IT : j- i .
-
: JT

-:
r : vr i
-n^ y^kn-D?
^nfp'^i
xxxvi.
~
r j\
'
:

I i V
VT :
/
: V : ST '
*
'IT

^'
^^ iDV/33
'^
^
; JT : : : jt
IV
)'.-


-
1
.
-;

\.- :
V. : V j
-
j

:
I
: IT : :-
>j :
^
TT
<
: :
.
Tibt) nbtb hnt3? 5< ibb^s
ly- TT
;. <
: : :
nin*^ ^'D^^jis ; tr35?^i ^^^
} :

: - ^ -J

F V jv i.- V ." I : TT JT IT v:
V

I : ,
-:..: |-

: -|
r
'
: j
: iv
*. r : r- :
- * : -
=
- :
Jb5=i?
. 2. u:'ib
'^-j^
^, &
&.
^ -
,
-
.
"^
,
.
26. 2| (a. .) (A^FX*). : 7/.
27.
*
.
1 , : . t/Q. , / 5
. '. 4. (pro .
.) (; . . .).
: '.
2| (. ) (*). FXf
2^i&^tonic0^ (35,20-36,7.) 579
)tt anb Suba in bcr ctualt bcr ^nte 9?ecpo u. SleBucabncsar XXXV.
26 2 aBer me^r on Sofia ju fagcn
ifi
unb feine Sarm^erjiijfeit ber
27@^rift im @efe|
^nxn, *unb feine
efi^i^te^ treibe bie erflen unb legten,
fie^e, ba i^ gefc^rieBen im 29 ber
Jtbnige Sfraela
unb Suba.
XXXVI.
linb baS 23oif im Sanbe
na^^m Soa'^aS, ben @o^ Sofia, unb
matten ii;n jum Knige an fcine 3}a*
2ter3 6iatt ju Serufatem. *i)rei unb
gnjanjig Sa^re alt tar 3"^, ba er
^nig n?arb, unb regierte brei SD^onate
3ju Serufalem. *iDenn ber nig in
gipVten fe^te i^n ah ju Serufalem, unb
Bfte ba um ^unbert (Zentner
4 Silber unb einen (S^entner olb. *Unb
ber ^5nig in (Sgip^tcn nta^te (SUafim,
feinen S3ruber, ^unt Knige ber Suba
unb Serufaiem, unb ttanbeite feinen
9=
men Sojafim; aBer feinen Vorber Soa^^
i)a^ na'^m ^t^o unb Braute i^n in
g^^ten.
5
^nf
unb jttanjig 3ai;rc alt iuar
Sojafim, ba er bnig trarb, unb re-
gierte eif Sa'^re ju Serufalem, unb t'^at,
ba bem crrn, feinem ott, 6el ge-
6 fiel.
*Unb SieBucabnejar, ber nig
gu S3aBeI, gog n?iber i^n :crauf unb
banb i^n mit Letten,
baf er i^n gen
7 33aBeI f^retc.
*5
Braute S^eBucab*
nejar etliche
effe
be6 ^oufeg beS
^errn gen 29aBei unb ti)at
fle
in feinen
3!em^el ju SBaBel.
27. A. A:
efc^i^tcn. .L: beibe erfien.
1. A.A: ntad^te.
3.U.L:(Sii6er... clbe.
4. A.A: in Sojafim.
(p.
'JyJa) y.ai ^-. : ^. F* xat -
t&avtv ix(Z-O. ii: ()XE\).
^*-
)(.'^\),
*'
(AXf ; EX: ').
5. : ^) (bis) ... .F*
'-.
Bf (.
Nas'/od.) 6. : 5
{
^) ...
* -/.
.())
(A2B-J-) ... -
. : (7^6;.: -
?.) ... ) ... &. 6. *
tv. :
(: ). 7. : ^5.
Reliqua aulem sermonum Josiae26
^''^^
et raisericordiarum ejus, quae lege
praecepla sunt Domini,
*
opera27
quoque iliius, priraa et novissima,
aRg.22,1.
scripta sunt in libro regum Juda et
Israel.
Tulit ergo populus ter-
XXXVI
2Bg.23,30ss.
j,gg Joachaz filium Josiae et consti-
luit regem pro palre suo in Jeru-
salem. *Viginti trium annorum erat 2
Joachaz, cum regnare coepisset, et
Iribus mensibus regnavit in Jerusa-
lem. *Amovit aulem eum rex Ae- 3
gypli, cum venisset in Jerusalem, et
condemnavit terram centum talentis
argenti et talento auri.
*
Conslituit- 4
Mt.1,13.
que pro eo regem Eiiakim, fralrem
ejus, super Judam et Jerusalem, et
verlit nomen ejus Joakim; ipsum
vero Joachaz lulit secum et abduxit
in Aegyptum.
Viginti quinque annorum erat 5
jcr.1,3.
Joakim, cum regnare coepisset, et
undecim annis regnavit in Jerusalem,
fecilque maliim coram Domino Deo
2Rg.24.
suo.
*
Contra hunc ascendit Nabu- 6
chodonosor rex Chaldaeorum^et vin-
33,ti.Ez.i9,
^jjjjjj^ catenis duxit in Babylonem.
Esr.^T^Dan.
*
j^^ quam ct vasa Domini transtulit 7
et posuit ea in lemplo suo.
4. S: Juda.
2>. : utt^tigfcit. dW.vE: frommen Xi)aUn
(SBerfe). vE: n. b. SSrfc^vifi. B.dW: tie (e) gci
fcibrieben fiel^et.
25.15. S5gi. 2 ^on. 23, 30
ff.
i. dW.vE.A:a3. beSanbea.
3. B: iegte bem ^. eine eibbupe auf on ... vE:
(S^a^ung. A: jirafte.
4. in^, vE: ertwanbeite. B: n?anbte.
6. B.vE: jUJti (ehernen) Letten.
7. B.dW.vE:
51 on bcn (ertl^en).
37*
580 (36,8-16.) Chronicorum II
XXXVI.
Wojakim, J^ojachin, Xedekia reges Jfudae.
^
Kai
, -
-
;
^ ^
'
; ,
^
iv
, -
'^
.
^^
-

-
'
\
'.
^'
-
J
\
'.
^-^
'
^
^'^
&
^ovy
\ -
.
^^ ^
&& &,
iv -

*^
^
,&-
'
.
*
-
&
-
y
-
8.
*. : ^)(bis) ... .(bis) ...
^{, : ,: ^).
9.
*
(AEFXf) et y.al h.a
(AEXf). l.':
{.AEX) ... iicTJvfyxfv (flq-
lyVayfvAFX) ...
(AEXf). II. A2X-j-(ab init.)
.
'.^
iXxoaivloqyai '. 12. EF
Xf
(a. a/.) . l^.H: .airy. li.X'^: -
{-& A^X). 15.
Bf
(a.
.)
.
A-^Bf (. .)
aiiTs (A^FX*). :
.
...
55. 2| (f.) ai'Ts (**). 16.
Bf
(a.
ctyy.)
et (a. .)
6. *
(pr.) .
JT
TT jT :
-
: TT
.
;
; vnnn i^n rD^in'^
^'^ ^^
IT : - . : 1 : ; :
-
: J : .
; 1
tibn ^b^ >3?
'^
r\xn\>m
-
vjv-:i-

: <
"^
:
IT : y

: - -}--


I
V jv
- - - j- : :
^.. . . j" :- -
:
-
:
IT

V.T : -
JT
I
:
^
, j
:
S" :
Tibn nbt hnb^? ^^ iiDb^::
K- TT
:. <- -
: : :
nirr^ '^rrs 3? to^^i :Dbii3^in'^ni2
JT ;

:
-
-J--

^''
'^Dsbn rbDD xb rnb
) :
'
: . -
: j
.

: }: -: TT
-.:-!:
^'^
'in3?-n^ ^ D%nbi<3
:
"
-: 1 - T^
-
r
:
nton bb3 b^^ri-bir^b ^isnn
^v
-: :
j
: - :-
~
:
-
:
-
I
*^:
: - - :
.
-: sv
-: " :
-b3?n t/33?-b3? b^n-'^s nibtDT dston
: : - : j :
\.
-
: 77 : ; %
-' ~
at
:

V. 8. i-innsJim < i^nn^ni s<"2n
V. 13. p"t3 VJ2p
V. 14.
'1
-i'in'i
8. nn iijm gef. wrbe,
f.
tai ... dW: ioeffen
er fc^ulbig bef.
uiarb.
10. fanbtc nig 9f. dW.vE: Umlauf bcS 3.
2^Q:i^tvitica^ (36,8-16.) 581
Ste6ucabncsar ^errf^aft in '3ula. er Mmx^t u. bc9 olB ottlojigfein3i.XXVI.
8 2 aber mc^r ijou Sojafim ju
fa=
gen ijl, unb feine ruel, bie er t^at
unb bie an i^m gefimben n>urben, ftei^e,
bie finb gefc^rieben im 33 ber Knige
Sfraei unb 3uba. Unb fein (Boljn 3o*
jactjin tuarb Jtnig an feiner (Statt
9 2t Sa^re alt tvax
3, ba er
^5nig n^arb, unb regierte brei SDionate
nnb ef)n S^age ju Serufalem, unb tf)at,
lOba bem ^errn bel gefiel.
*
3)a aber
ba6 3at;r umfam, fanbte i)in 9i(cbucab=
nejar unb iie i^n gen ^ahu i;len
mit ben ffiii(^en
effen
im
^aufe
beg i^errn; unb maii^te ibefia, feinen
S3ruber, jum ,^5nige ber 3uba unb
Serufaiem.
11 Qin unb stranjig Sa^rc alt
3ibefta, ba er jinig tuarb, unb regierte
12 elf
3at;re u Serufatem. *linb it)at,
baS bem ^crrn, feinem @ott, bei gefiei,
unb bemt^igte nid^t ^ox bem =
pijeten 3eremia, ber ba rebete an^ bem
13 3)?unbe be ^errn. *) ttiarb er
abtrnnig ijon Diebucabnejar, bem ^=
nigc ju ^abci, ber einen @ib Ott
Don i^m genommen i)atte, unb nuarb
t;alSflarrig un terpoite fein !^er, ba^
er nit befe(;rete ju bem h^xn,
14 bem Ott Sfraelg.
*
5 ae Dber=^
ften unter ben ^rieflern, fammt Dem
^olt, mten be nbigen iel
acriei ruei ber i^eiben, unb i)erun=
reinigten ba ^au be^ ^errn, ba er
15 ge^eiliget l^atte
Serufalem. *Unb ber
<i&err, i^rer 23ter Ott, fanbte u ii;nen
bur feine S3oten frfjej benn er
fo=
nete feinen SSoif unb feiner So^nung.
l()*5iber
fie fpotteten ber Soten otte
unb crteten feine 2orte unb ffeten
feine ^ro^^eten, hi^ ber rimm be
^errn ber fein 33olf ^, bag fein
feilen me^r ba u^ar.
2Rg.24,5.9.
lCh.3,16.
Jer.2;a,^4.
2g.24,(>ss.
Sm.tljl.
8. U.L: an feine (Statt. O.U.LtgKonben.
14. .A: ruein.
Reliqua autem verboruni Joakim 8
et abominalionum ejus, qiias opera-
tus est et quae invenla sunt in eo,
continenlur in libro regum Juda et
Israel. Regnavit autem Joachin fi-
lius ejus pro eo.
Oclo annorum erat Joachin, cum 9
regnare coepisset, et tribus nien$i-
Lus ac deceni diebus regnavit in Je-
rusalem, fecitque malum in conspectu
Domini. *Cumque anni circulus vol- 10
j{Bg.24,ioe.
verelur, misit Nabuchodonosor qui
adduxerunt eum in Babylonem, aspor-
tatis simul pretiosissimis vasis domus
j.r.37,1.52,
Dowini; regem vero consliluit Sede-
*
ciam palruum ejus super Judam et
Jerusalem.
Viginti et unius anni erat Sede- 1
1
das, cum regnare coepisset, et un-
decim annis regnavit in Jerusalem.
*Fecilque malum in oculis Domini 12
Dei sui, nee erubuit faciem Jeremiae
prophetae loqnentis ad se ex ore Do-
mini. *A rege quoque Nabuchodo-13
nosor recessit, qui adjuraverat eum
per Deum, et induravit cervicera
suam et cor, ut non reverlerelur ad
Dominum Deum Israel.
*
Sed et 14
universi principes sacerdolum et po-
28,3pp.
pulus praevaricati sunt inique juxta
universas abominationes gentium et
"'*"'8,'9s'."^'polluerunt domum Domini, quam san-
clificaverat sibi in Jerusalem. *Mil 15
lebat autem Dominus Dens patrum
24,i9..Ter.25,
suorum ad illos per raanum nun-
^"*
ciorum suorum de nocte consurgens
et quotidie commonens, eo quod
parceret populo et habilaculo suo.
'^lS;?"'*At
Uli subsannabant nuncios Dei 16
et parvi pendebant sermones ejus
illudebantque prophetis, doncc ascen-
deret furor Domini in populum ejus
Jer.30,t2.
^^
gg^.gj_ j^]]^ cuialio.
8. AI.:inventae. 10. 11. S: Sedech.
10. .: fratrem (pro patruum).
12. B: bem 5iu6f^:int^e3c^oa. gen an fanbte er. vE: be2)lovgcn
fr.
u.iiebcrl^oU;
13. B.dW.vE.A: i^n bei . i;atte frf^ivven iaf|cn. benn er battc iDlttieib m.
f.
33.
B.vE:
cvf)iiete feinen Sfiarfcn. IG. vE:yeifpctteicubie5i. dW.Arerij^ncten...
14. un&b. . BiberiimiiofigfeUfe^i'ici. dW. {f)re 2B. B: bctvcocn flet? dW: .vE;
nE:
i)aufienbieiBen^^ungen.
trieben Sdjerj iit'f. $r. ... ubro. B:
auffuhr.
15.
fr. unb oft. B: fteti. dW: Vcm frr^en
-- dW: feine J^lfe mc^r. A. ^leil.
582 (36,1723.) Cliroiiicoruiii .
XXXVI
SBedekia reoc Jfudae. Mocilium Babylonicum, Hex Cyrus.
^"^
Kai 7]
-
^
]^,
oixqt
t
y.al
\ &-
Tovg -
,
.
^^
&, ,
,
.
^^
,
,
-
.
^^
,
,
"^^
-
', &
'
.
22
-
, &
', -
, -
]
,
2^3
-
-
,
-
} ^,.
;
'
- ,\ .
17. EFX:
.
18. A2Bt (a. 5) 5 (A^FX*).
^*oXy.s 3
(A2Bt). A2Bt (a. /9) 5 (*; :
).B"j" (a.
.}.
19. : . ...
f
(. )&.
21.
*
/] (AFXt). (pro AEFX)
.
22.
*
5 et .
23. : ; '
^
( ..)... ot-
'.
EFXf {^/.) ^.
*
(alt.) .
Subscr. :
'/&
Ja
'
(2| .: ).
IT: J :
- <.: .'
-
_:,

"-
KT /
"^ -
"^
-^-
t t
.: 1.-T
^.
-
n^DDpm D'^b-rr^n aViP^^n rr^s
V
V.
-
j : \ : :
j
: i :
iianta^^n
:bnn
'^
bn
rntuiio
j-
:
- -
:
IT
j-
"
J : IT TV : :
-
"^
: :
b:^^*!
:n'^nt2nb rvTxr ^bs-bi^i
^
-vvv- I : - :
- -:
r y : :
-'%'"
b:33-bv^
ninn-in n^nstsn
n^Db/2 Tibn-is? a^'insjb VDnb'^ ib
j: : -: <-:
.
^ ^T : IT
-
: :

h"/2tsn ^'tj'^-b^ n^ninn
- <' : "
IT
: -
:
-
J :
'.'
:
J-
:
^j

: :
j : : - : > :
-

1
.''-'
~ **
: : - : :
-
: f
.
-:

rk^a ni3 n5:ii-n3 : ^'^h


23
-
J. J
-
hirr; '^b "jn: "jrnJjri
ni^b^^o-bs)
'^n m^irr^n ntiJN bro^i^'^ii n^^h ib
AT | \ JV
-: -- r -
J
t/2::? vn'b^^ nin*^ ir-bs^/
:Dn
V

'Jt v:
ST :
-
JV
V. 17.
'1
'^'^
17. nod) ter reife. dW.vE.A: tfire Snglinge.
19. d W.vE.A:
riffen ... nicbev. dW: alle $. bar^
in. A: 2^i;tmc?
20. dW.vE: tt)a3 brig h>ar (HieB) ... gefangen
33. dW: [bafelBj!] bieneten fie
tl^m. vE: (Sfias
yen. dW.vE: bi jur ^errf^aft ber ^.
21. ooU wiiricn. B: iijm feine @. ^at gefaiten
iaffen.
dW.vE: feine (Scierjal^re) abgetragen '^aite.
2^ @|itonte<i* (36,17-23.) 583
Seruftticm jerflort SaSegf^tuitg beS 25olf S5a5cr e6 tjrud StuSrwf.XXXVI.
17 iDenn er f^rete ii6er
fie
bcn nig
bcr ^^albec unb Iie erhJtcn i^re
junge 9)?annfc^aft mit bcm (Sc^tcert im
aufe
i'^re vgelUgt^um, unb Derfc^o=
nete treber ber SngUnge 3ung=
frauen, n.ieber ber ^Iten bcr rof=
terj aUe gab er jle in feine ^anb.
18*
Unb alle efe
im ^aufe ottc6,
grofe unb fleine, bie @^e im ^aufe
be i^crrn unb bie
@^
be Jtnig
unb feiner f^rjten, atleS Ite er gen
19a6ei fhren. *Unb fle
ijer6ranuten
ba au otte unb 6ren ab bie
3)iaucrn ju Serufaiem, unb alle i:^re
^atfte brannten
fte
mit eucr au8,
ba^ aile i^re ffiien erttje i^erber*
20 Set irurbeu. *Unb f^rete n?eg gen
33at)ei, Wtx i)om Stert bergeblieben
njar, unD n?urben feine unb feiner @^ne
nete, bi ba Jtnigreic^ ber Werfer
21 regierte, *ba5 erfllet irbe ba6 2Bort
beS ^errn bur ben 2)hinb 3eremia,
ii0 ba Sanb an feinen abbaf^en ge-
nug Ijttr, benn bie ganje 3^il ber
ber 23erftrung n?ar (Sabbat^, bi3 ba
flebenjig 3al)re i^oH tvaren.
22 2iber im erflen 5a^r ^ore, be Sil-
nig in ^i^erften, ba erfUet u^rbe ba
2ort beS errn, bur ben SD? unb 3e*
remia gerebet, erwecfte ber <^cxx ben
eifl Stoxt^, be0 nigg in Werften,
bag er lie ufreicn bur fein ganjeS
Jtutgrei, bur @rift, unb
fa-
23 gen:
*
o frit Stoxc^, ber Jtnig in
Werften: iDer ^crr, ber @ott i^om ^tm^
mel, ijat mir alle Jtnigree in Sanben
gegeben, unb t^at mir ,befoi;len, lijm ein
^au^
in
bauen ju Serufalem in 3uba.
5er nun unter cnaj feine 93 ijl,
mit bem fei ber err, fein ott, unb
jie'^e l^inauf.
17. U.L: bes ?(itcn. 18. U.L: grop unb
flein. 1>9.
U.L:3}kurcn.
A: unb b. .
f,
(S. gefeiert l^atte. B: 3U[e bie Xac^c,
bae^ ci'ftcrettar, rut)eiec3. dW:bie q.S.berifrs
tuftung feierte e3. A: ^ielt eS bcn (Sabbatl).
22. B: erfnbigen. vE: i)efannt men. dW:
ben
3luf ergei;en. A: auvufen. (B: bie
fo
lautete.)
2Bg.25.
Adduxit enim super eos regem 17
Dt.28,5.
Jer.27,.
2Bg.25,t3.
2Rg.25,9.
Clialdaeorum et interfecit juvenes
corum gladio in domo sancluarii
sui; non est miserlus adolescenlis
et virginis et senis, nee decrepili
quidem, sed omnes Iradidit in roani- .
bus ejus. *Universaque vasa domus 18
Doraini, tam majora quam mluora,
et Ihesauros templi et regis et prin-
cipum transtulit in Babylonem. *In- 19
cenderunt hostes doraum Dei deslru-
xeruntque raurum Jerusalem, univer-
sas lurres combusserunt, et quidquid
preliosum fuerat demobli sunt. *Si20
quis evaserat gladium, ductus in Ba-
bylonem servivit regi et filiis ejus,
iT^^^ch.Ve.donec
imperaret rex Persarum *et21
jer.2"'iii.
complereluF sermo Domini ex ore Je-
"'^^^^,^!*' remiae et celebraret terra sabbata
sua; cunctis enim diebus desolalio-
nis egit sabbalum, usque dum com-
plerentur septuaginta anni.
2Rg.25,27.
Dan.1,21.6,
aulcffl pfifflo Cyri regis 22
^*^^^'*''
Persarum, ad explendum sermonem
Domini quem locutus fuerat per es
^*'*5f""^'Jeremiae, suscitavit Dominus spiri-
tum Cyri regis Persarum, qui jussit
praedicari in universo regno suo,
etiam per scripturam, dicens: *Haec23
Es.44,28.45,dicit Cyrus rex Persarum: Omnia
V.D^an^.'S
regna terrae dedit mihi Dominus
Deus coeli, et ipse praeeepit mihi,
ut aedificarem ei doraum in Jeru-
salem quae est in Judaea. Quis ex
vobis est in omni populo ejus? Sit
Dominus Deus suus cum eo, et
ascendat.
17. .* sui.
21. S:ut comp].
23. . bei i^immeld ... ganjcn 9SoIfd ... er 3.
ijinnuf. B.dW.vE.A: (nigr.) ^ber (Srbe.
vE: aufgegeben. B.dW: on (allem) feinem Solfe.
vE: aer unt. fu ijt au6
f.
ganjenSSolfe? Se^oa
f.
. feim. il^m ...I
.
AD TERTII PARTEM SECINDAM.
.
EPICRISES MASORETHARUM
SINGIILIS LIBRIS SUBJECTAE.
Thy'l '^p.'lw ^5p Summa versuum libri
P^il
Ketherae

2?5 iD'^lS^'l n^ttl centum et sexaginta et septem,


+ 100 +7=] '^Jpl
T55
^^5
'^?'^?5 to'^p'i et symbolum*) ejus: Honora me quaeso
P>i35? [167=10 +
50
^^^^^ Senioribus populi mei
(1
Sam.
15,30).
:^^ "irjDiJ l^ni % Et medium ejus: Et respondit Esther et
dixit (Eslh.
5,7).
*ltD^n
''^^^
Et ordines^) ejus sunt quinque,
552 [5=2+3=] Dil \) i^tl^'pl et symbolum ejus: Et hoc est doreum
fl//flm (Ez.
43,13).
^'jP^DS Ci'^lDp pTH Fortis eslo!^) Summa versuum libri
b^^^^
Banielis
'
3? D'^tD^ni
^'
tptjp trecenti et quinquaginta et septem,
+300+50=] HDi!/^
'"^"^
' "'S
to^^PI
^^ symbolum ejus: quando Spiritus Domini
^
'^
13 [357=5+2
spi"**^** ^'^ *^^''^ 0^*'^0,7).
:n2S!>itbl b'^tSp ^i'^b^'bs nS i^^Sm Et medium ejus: Ea ipsa nocte occisus est
Belschazzar (Dan. 5,30).
'
'^'^
Et ordines ejus septem,
DiDtl^l HD'^bpn 2^:
*'5'^:^'1
ta^pl et symbolum ejus: 'i oculi improborum
nnipni VnSt) [7=4+2 +
1=1
"IDN
^^*"'''^^^"'''
'^'
refugium periit fl^ 5,
' - :

L J
-
ei iei eorum est exspiratio animae (Job.
?|3
11,20).
*) Explicalionem hujus rei vide infra in Appendice I. lit. sab voce
]D^D
2) Vide infra Append. I. lit. sab voce
"ITD
3) Forraula excitandi leclorem. Cf. Append. I. lit. sub hac voce.
EPICRISES MASORETHARUM SINGULIS LIBRIS SUBJECTAE. 585
'^p/'iwS ^ip
Fortis esto! Summa versuum
TDDJI ^^
Esrae et JITehemiae

^') D^r/25^) ^)2 sexcenU et ocloginta et oeto,


+80+200+8=] nS^n
'^^
^i^? iD/J'^pi
et symbolum ejus: Memento, Domine,
* Vl'i^D^?
[686=400
PP^'oiiJrii servorum tuorum (Ps.
98,51).
!] r^b^! rn^ i^'lSni Et medium ejus: Et inter cubiculum
superius (Neh.
3,32).
rrnta:?
''^^
Et ordines ejus decem,
tt-:tt:
'
'^^r [10=5+2+3=] nb-1
*^n
b?
iD)3"'p'] et symbolum ejus: In montem altum
*
li^S n*lil!5Dy 'nb
^*^^'^^^ ^^^^) ^
laeta nuntians Zion! (Jes.
*
'
-
:
')-
40,9).
'P'lr^^l PIlI
Fortis esto et fortes nos geramus!^^
p3
b^
D'^p^DSri D^Dp Summa versuum lolius libri
D^D^n
^ Chroiiicorum


:
' '^'
niK^
*)
tlbij mille et sexcenti et quinquaginla et sex: Et
+ 200 +
10*00
+
400=1*
1^n-^ ^iini^n
^^^^^^^^ rcam <? g-ai;/5Z ^w/ z^iV/ere
,
T^
=-
(iSam.
6,13)
est symbolum.
'j/Jl'^p
nii^np ^nrittJ^jn
[1656
=50 + 6
"J^
riV/JT? Tjbt) ?p?n i'^^n'! Et medium ejus: Et super thesauros regis
* L^j^^fc. fuit Jsmaveth filius Adielis
(1
Chron. 27, 25).

D'^^t^l ilDlOn l^inpi)


Et ordines ejus quinque et viginti: Adeo ut
h^^^rj
25-54.90=1
TkTS
"?
HtlS 13?
buc wa^?/^ bencdixerit mihi Dominus (Jos.
" ''-'
"
17,14) est symbolum.
I
*) Excitatio lectoris ex 2Sam. 10,12 sumta, item apposita ad libros Regum, ad Jesaiam et
Jeremiam.
.
CONSPECTUS
NOTARUM MASORETHICARUM.
'ii
1)
lilera t\h^
{Aleph), v. c. ntp^lD.^
'
Aleph dagessatum Est.
8, IS',
*''^'^^?
5^
Aleph praeter exspectalionem cum Tzere
Dan.
1,13;
'^^'^'1
supervacaneum est
Aleph Dan.2j39.
4,16,
seil vid. consp. lit. C
liis locis et infra vocem
'^!'^.
Cum artic.
'^r\ (^bi^n), v. c. 3 '^r\ Aieph
quiescens est Neh. 6,8. 2)
numerus:
unus s. primus.
3)
== *1!
s.
0''5<
,
ut in scriplionis compendiis
3, DD,
quae vide suo loco.
"i^i
{^^)
sive Dan. 7,5. 1 Chr. 5,6.
^n^ (") praep. post, ut nPlSS:
SJ^
p^/luD Dagesch praeter morem post
Schurek Neh. ll,15al.
X^'^ s. SD''5<=:p^]CS iD roriiS: Jth-
nach (et) Soph-Pasuk, v. c. i^pS
V^P
5]D ^ Kametz positum est sine Aihnach
(et) Soph-Pasuk i. e. praeter pausam ma-
ximam Esth. 8,15. Neh. 13,20. 2Chr. 2,3.
Cum
?
praefixo |0 13 Patach
praeter exspectalionem positum est in s.
rww Athnach (sive) Soph-Pasuk Dan. 2,42.
Vide etiam
5)
D.
^^
(^??^^)
accenlus distinctivus Ath-
nach, cum 3 praefixo 312, . c.
515^:!1 Patach praeter morem pro Ka-
metz cum Athnach Dan. 2,17. 4,28. 1 Chr.
7,18
al.
2
1)
litera fT^S {B^th), cum articulo 2*1,
ut y)3pn '3n ^''3n e ///i Hbris Bah
scriptum est cum Kametz Dan. 5,17;
cum
art. et praecendente
*1
^D^^ i< DD
nnen '3m w /i i/bris
b^^^^
^^
/?e/ cww Patach i. e. ^pro p2^^
Dan.
8,3;
cf. 2Clir. 21,18. 2)
numerus:
a) duo, ut '^)22?tD 3 rfo accentus in
una voce Dan. 9,4. Neh. 12,44;
b) -
dus.
3)
praep ositio: Vi, cw?, v. c.
mr\^n vid. nDrivV, x^yin vid. tisDi^,
ab'inn vid. D^in,
-^ vid. pn'^n,
pmtDn vid. pnitD, "j^tDa vid., ^'^d cet.
T2 vid.
p
T.
D'^nn vid.
i.
p'^nn vid. 3.
(iS^3, coropos. ex praef. 3, et negatione
i>ib) i^'w^, V. c.
''<
w^bii
y^p
Esih.
8,15,
vid. \'^ supra; 5]pri ^2 bl3>0
Esth.
2,5,
vid.
3;
tUr^T ^2 U^'^D fl///
/zr/ sine Dagesch sc. "jS scribunt i. e. "jD
2 Chr. 1,12.
Dlp/On (aip/Q?, compos. ex ip^ et
2)
/oco, ;ro, ut 1p)2!!2 Aleph pro He
Dan. /i, 15. 16 al.;
'^
Dlp/::^ He pro
Aleph Dan. 4,32 al.
^':i'2 vid.
^"2.
''02
vid. ".
()
praep. post Dan. 5, 11,
vid.
y
1)
litera
P/J?'^?'
{Gimel), cum artic. 3,
ut tDi*!!} 'yr\
''33
fl/i ///rw Gimei
CONSPECTS
NOTARUM MASOIiETIIICARUM. 587
cum Dagesch 2 Chr. 2,7;
cum artic. et con-
junct. : nsn 'ytr\ ^
'bn
i^"Dn
in
aliis libris Lamed cum Dagesch et
Gimel lene i. e. sine Dagesch 2 Chr. 28,20,
cf. 1 Chr. 5,6. 2)
numerus: a) tres, tria;
b) tertius.
n^lDi O^aia a rOSi s. ^m perfedt, ab-
solvit)
complementum : cum 1 praef.
31,
plerumque per compendium W
et complementum i. e. et cetera^ et reli-
qua. (Rabbini scribunt etiam, praesertim
ubi sententiara doctoris allegatam, non
biblicam, abrumpunt,
*0 i. e. ''5?1
et omni'a.^
1 1)
litera T'l (Daleth), cum artic
'^,
ut SDiT!}
'^^
^^'2.
m alUs libris
Daleth sCribitur cum Dagesch Dan. 3,3.
2Chr. 20,25. 2)
numerus: quatuor s.
quartus,
3)
prae Fixum 1 s.
^,
nota
genitivi aramaica, pro ^'T (=
t sequente
Dagesch i. e. >?),
ut "^jP^O ^^O
^?*! summa versuum libri Esrae (in
epicrisi ad librum Esrae).
tDW (^^^
masc.) et ^
{\^^
fem.),
Parlicipium ex substantivo D^T formalum:
dagessatus, puncto /^^'e^c inslructus, v. c.
masc. Dan. 2, 32 ad vocem
^'^'^
tlSID^I i^ D2 m aliis libris (D est) dagessa-
tum (Dan. 3,2
ab); fem. nS1:^^
'
Jleph
praeter morem dagessatum Esr.
8,18;
'\>r\ Esth.
6,13;
'SH Neh.
3,13; '^H
2 Chr. 32,30 (sed vide hunc locum in App.
I. litera C). Cf. D^7.
^y\
C^?"^))
punctum grammalicum Dagesch,
ut "1/ ^niS:
l^y^
Dagesch praeter mo-
rem post vocalem longam Schurek Neh.
11,15 al. Cum
?
praefixo Esth.
5,2
ad
vocem nikn : hya.
^'-.
in alUs li-
bris litera stellul signata (!D) est scripta
cum Dagesch; Dan. 3,3: DDil^
'^",
in al, IL Daleth cum Dag. Saepc.
'n 1)
litera {He), v. c.
'
lp^n
He pro Aleph Dan. 4,32 (vice versa Dan.
4,15. 16);
cum artic. Esr. 5,4:
'\\
U^^DD
y^p3
in aliis libris He scribilur cum
Kametz.
2)
praefixus articulus, ut
Aleph Neh.
6,8,
'3
Beth^ 'DiH Gimel cet.
3)
= 11'], . c. in epicrisi ad Chron.
4)
numerus: quinque s. quintus,
1)
litera {Fau), v. c. ^. 'l
Fau
majusculum Esth.
9,9;
de
"1
'^'^
vid.
''^\
Cum artic. Esr. 6,2:
' ^^
y)3pn in aliis libris Fau scribitur cum
Kametz.
2)
praefixa copula: et, v. c.
'. '\ et Beth cum Dagesch Esr.
6,8,
'^
vid.
'\
iiibi vid.
Kb, b'^^ib^^l
vid.
\>^^'^12,
npl vid. ^np cet. 3)
nu-
merus: sex s. sextus,
')D1 vid. ^3.
::! vid. 12^.
"31
vid. ^''D.
'
1)
litera {Sajiji), . c.
'^
'
iScr/V minusculum Esth.
9,9;
cum artic.
.
2)
numerus: Septem s. septimus.
^:, ^^^5? (^5? s.
'^^'
masc,
^^^^
'
\. ... ,
fem.) joarvi/i, minusculus, ut Eslh.
9,9;
's Dan.
6,20;
'
Eslh.
9,9;
'D ib.;
'\
9,7. Conlrarium est
'^^'
quod vide.
De causa quae conjici potest, cur hie illic
cerlae literae minuscule vel majuscule
scribantur, vide idera ^.
p
= "jiCOp tjpT accenlus Sakeph partum
(
),
ut saepissime p"T3
"J^^p
Kametz
cum Sakeph parvo (Eslh. 3,12. 4,12. Dan.
11,4. 5al.), i. e. propter hunc accenium
Kametz scriptum est pro Patach, quamquam
hoc accentu non effici solet pausa.
'n 1)
litera ^ {Cheth), ut
'
Cheth majusculum Esth.
1,6;
cum arlic.
r\T\.
2)
numerus: octo s. octavus.
588 C S C S
^in (d--in) vocalis Cholem, . c. Dan.
4,27 ad vocem
^Jp^nn
: ^.
'^^
Athias cum Ckolem scribil, i. e.
?|!!1.
()
fortis esto^ quo yerbo ad calcem
librorum adscripto (vid. App. I. lit. A) lector
cxcitalur ad argumenlum perpendendum. Ad
calcem librorum Regum,Jes.,Jerem. et Ghron.
habetur (e 2 Sam.
10,12) ^
rmus esto et
firmos
nos geramus.
vid. yrip.
5]2 (t|Dn) rapienSf i. e. raplim s. brevi-
ter pronuntiandum, conjunctum
1)
cum
^to =bto ?
Chateph-Segol (^),
cum 3 praef. 2 Chron. 7,13. 19,2. 10:
piD^D tltOnS i^'^DD in aliis libris lilera
vi,
^ ^
stellul nolata (2? s. S) scribilur cum Cfia-
teph-Segol; per compendium D Dan.
7,5
ad vocem nb'^pn : 15<
''2 ^'y2
p
in . IL ( scribilur) cum Chateph-
Segol sive Chateph-Kamelz i. e. iD'^pn
s. rb^pn.
2)
cum nn
=nns
C/iatepk-Patachj cum D praef. Dan.
3,6
ad vocem ^ni? : nns
^^"33
Z fl/. //. (3? scribilur) cum Ch.-P. i. e.
^C^?^
3)
cum
y)9p
= yrip
^,
per compendium
p
,
vid. sub
1
; cum !2
praef. Eslb. 2,14 ad vocem ^^^pDI :
'
i<1tiU3 ii 31 ! Resc/i praeter exspe-
ctationem scriptum est cum Chateph-Ka"
metz et alii libri habent Schwa i. e.
jt : : :
''
(1}'')
vocalis Chirek^ cum D praef.
lCbron.'l.5, 13 ad vocem 3!253^:
'^
i^bl i. e. quod vix ex-
speclavcris (
scriptum esl) cum Patach et
non cum Chirek (non
35<2^3).
Praeterea Esr. 6,4. 7,22. Neb.
7,16.
D"n=^i3D vid. tpn i.
0?)
deciens^
deficit^ v. c. Neb.
3,5
ad vocem 2
7^^?
'^^
^deficit Aleph
i. e. pro
<^?; 2 Chron.
25, 17 ad
Tjb : rfe/?ci7 /^e i. e. pro H^b
;
2
Chron.
20,3. Contraria sunt ^'^V\^_
et ^b q.
v.
*
"jSn 0!Sn) medium, cum 1 praef. et pron.
suffixo i'^ISni et medium ejus (sc. libri)
in epicrisibus, vid. App. I. lit. A.
p''n =
fup
vid.
:.
1)
litera D'^D
(7'eO. 2)
numerus:
novem s. nonus,
^'-^
(D'^^rp plur. a sing.
^)
accen-
tus (quasi sapores et sensus cum pronun-
liationis tum sententiae), v. c.
'^^^
3
duo accenlus sc. praeter morem in una
voce Dan. 9,4. Neh. 12,44.
'*'
1)
litera Ti'^ {Jod), ut
'^
'^^ super-
vacaneum est Jorf (saepissime), de cujus
nolae senlenlia vide sub "T^n*^; cum arlic.
Dan. 10,18: tTl^n
'"^
^""^.
in aliis libris
Jod scribilur cum Dagesch; cum 1 praef.
et artic. Esr. 6,12: '%ni 7"/3pn '3n ^''^Z
2 fl/. //. ISun scribilur cum Kametz
et Jod est lene (sine Dagesch), cf. Neh.
7,63. 2) numerus: decem s. decimtis.
*^
(?1|^),
vox mnemonica s. symbolum
('j'50'^p) quatuor literarum quiescentium
\ \
V. c. Dan. 5,11: tlDD^lIl 'DH
iSI TX^ Cuf/?^ praeter morem scri-
ptum est cum Dagesch post lilerani
e quiescentibus. Pronuntiare nunc solenl
Grammatici literis transposilis et accora-
modatiore serie hanc vocem: "^inS!.
n^VlT^ ('^^'; fem. a masc. '^3^';) dextra,
vid. s,''b.
'^'^
(^n^ fem.
'^'^
s. \^\^) abun-
</fli s. supervacaneum: ^ Dan. 10,4.
Neh. 5,7. 12,38. 13,16;
Dan. 2,29. 31.
37.38; 'l Esth.9,19. Dan. 2,33. 41. 42 al.;
'^'
Eslh. 4,4. 7. 8,1. 9,15. 18. Dan. 2,4.
3, 5. 7 al.;
'b
Dan. 4, 4 al.; '^^S 1 Gbron.
15,24 al. Sunt autem hae literae, si textum
originalem spectas, non vere, sed tanlum
secundum sentenliam Masorelharum super-
NOTARUM MASORETHICARM. 589
vacaneae, qui leclionem tcxlus originalis
(Il'^niD qiiod vide) non ralam habueruiU et
huic proplerca aliam subslituerunt, cujus
eliara solius punclationem in lexlu adscri-
pserunt. Saepe etiam liacc nota raere est
orlhographica, ut Dan. 2,4. Neli.
13,
16al.
Punclationem leclionis H'^D!] vide suis locis
infra in Consp. C.

Conlrarium notae
1^'\^
est quod vide.
D 1)
litcra ?]1D (Cap/i), cum artic. Dan.
5,11,
vide >i1
*^.
2)
numerus: viginti
s. vigesimus.
3)
= H'^nD quod vide.
4)
==
^5
V.
V'2D.
"jD
05)
3<lv. /c, V. c. Nch. 5,10 ad vocem
i^iian : n^V/Oto ^ t<bi
sie
scribendum est, et non eum tU sinistra
(l^irj),
non
^^\,
:'2==\\^'1
15
sie debet
(rp")2
Adj. s. Part, necessarius, cf. Tj'^.lS neces-
sitas) esse^ i. e. de induslria, non temere
ita scriptum est, ut Esr. 4,7 ad vocem
^^23, quod hoc loco non falso
scriptum esse significatur pro vulgari
iirn:3nnnwSl. er. Esr. 7,9. Neh. 10,35.
n'^riD (H'^nS Pan. Peil a DSI? serips) Kthib
s. scriptum sc. in texlu originali, opposilum
''Ip legendo s. emendationi. Plura vide
sub '^np.
'P
1)
litera (Lamed), ut
'^ ^'^,
!2 in aliis libris Lamed scriptum est
cum Patach Dan.
7,6;
cum arlic.
'
ntl^T Lamed praeter morem dagessatum
Esih.
6,13; cum praef. et artic. 3? 3
1 'bni y'Opn 2 /. //. Jjin cum
Kamelz scriptum est et Lamed lene.
2)
numerus: triginta s. trigesimus.
3)
praefixa nota Dativi.
Nb
(<b)
non, ut
p^p? ^
^^2? Jthias
non habet Pz^ Neh.
13,15; cum praef.
n^V/2t23
I^Sn S^bl Neh.
5,10, vid.
p.
Vide etiam N^^.
1)
litera )3 (J/^;w), ut Neh. 2,13:
\!^\ 5]1D:Q nrrinS)
'
Mem apertum
(non finale) praeter morem in ne vocis,
sub quo fortasse alia leclio {TVl^y^ pro
an) latet; cum artic. Dan. 7,7:
'"
'^^V
2) Athias scribit Mem cum Patach.
^s^^u (5^b^) plenum, nolat voces praeter
morem plene, non defective, scriplas, ut
Dan.
11,6 ad vocem XTOl 'l SpTD plenum
est Vau. Cf. IChron. 7,34. Conlrarium
est .
b''^?^^ (b'^^l'bt))
^^'^^'^
s supra, nolat voces
accenlum in syllaba penultima habenies,
v. c. 1 Chron. 25,25
ad vocem ''DDIlb
b^'^b^
'^"^
Athias accenlum habet su-
pra, i. e. ^'Dbnb, ut vulgo Esr.
10,20;
cum praef. Eslh.
9,14 ad vocem ^*
b'^^b^^
bi:^p3
'"iror Alhias cumSegol
et Milel, i. e. ^^, ut alibi ante vocem
monosyllabam scribilur; Dan. 5,13 ad vocem
^5^ b'^^J'b^^
Milel i. e. praeter exspecla-
tionem ita pronunlialur. Conlrarium est
rnb'/.
5?/2 (2?'lb''/p infra) Milra, i. e. vox lonum
in syllaba ultima habens, v. c. Esr.
10,20
ad vocem '^DDH : 3?nb/2 K^DH in aliis
vT-:
libris haec vox est Milra, ut vulgo 1 Chron.
25,25. Eslh. 8, 6. 2 Chron. 6,41: :Pnb^
Milra i. e. praeter exspectalionem voces
slellul notatae ita pronuntianlur. Con-
lrarium est
b'^^b^^
'-llOri = nniO):i s. (a tra-
TT V
- ^ -
didit, quasi de manu in manum) Masora
i. e. traditio, praesertim priscorum docto-
runi Judaicorum (seculis circiter
4
8
p.
Chr. vivenlium et Masoretharum dictorum)
doctrina critica circa textum sacrum,
quae tamquam ?
y^'O sepes legis ex
anliquissima traditione derivari solet, liinc
Eslh. 9,7 ad vocem lS:n^3&nS :
'''
)!^'
,
,, : -
:
-
^^^/
t3 alii libri Masorae Schin ha-
bent minusculum,
lpri (Dip^D) locus. lpy^n vide sub 3.
590 CONSPECTUS
p^
(P\^!^
amplecte?is, conjungens^ a
?)jPD conjunxit) linea Makkeph, plures vo-
ces ita conjungens, ut accenlu sublato tonus
e prioribus in posteriores transferatur. Eslh.
2,5. Neil. 6,18: t\^)2 ^\>,
"^^
Segol
praeter consuetudinem positum est sine M.
(pro Tzere).
'3
1)
litera ^^ID (^Nun), cum artic/DH
^"21
nS3*1 in aliis libris Nun est lene (sine
Dagesch) Dan. 3,3. 7,10. Neh. 4,1. 2)
nu-
merus: quinquaginta s. quinquagesimus,
''3
=
'^"
(s.'^) niiinoiD (s. Od)
(pluralis a
^'^'^
1<013) exemplaria
S.
/^'
(HCD evulsit^ eruit,
transtulit^ i^HwlD tra7isscriptum), cum
praef. !^ 3D / exemplaribus s. //7;r/i
fl/iw; i^
3"1
et libri alii. Notare attinet
mullas lectiones varianles, quae hoc com-
pendio indicantur, nonnisi esse plenas sive
defectivas scriptiones a textus lectione
discrepantes.
13 (3,
fem. Part. Kai a ^3 quiescere)
quiescens^ v. c. Neh. 6,8 ad vocem 5^ nD
3 Aleph quiescens est. Oppo-
situm est 2?3
q.
v.
n3?D (H^D, fem. Part. Kai a ?13 wovirrz')
^wfle movetur litera, mobilis^ v. c. Neh.
8,10 ad vocem ^iD^^^lfib : ^3 \^ Jleph
viobilis est (pro quiescente, quod exspecta-
veris, i. e. ^D'^DTiiib). Oppositum est 3
q.
V.
1)
litera TOD {Samech), ut ttSIH
< 3 Sameck est dagessatum, in
alits libris lene (sine Dagesch) Esr.
8, 31;
cum artic. DlDillQ 0 Samech praeter ex-
spectalionem scriptum est cum Dagesch
2Chron. 31,7. 2)
numerus: sexaginta
s. sexagesimus,
^'
=^^ nso s. piur. D^ns nsD
ber alius, libri alii Eslh. 9,7. 9. "Cf. ii'^D.
^ISO
(bi:>0
s.
bi:^?) vocalis Segol, V. c.
t] 03 pi^O iSe^o/ praeter morem in ne
versus
1 Chr.
1,17; cum 12 praef. Dan.
10,16
ad vocem ^/32:
^^^ '^X^V Jthias
(scribit i<) cum Segol, i. e. '^.
Cf. Estii.2,5.
6,18. 9,14. Dan.
6,15. Neh.
4,11. 1 Chr.
9,21. De ^513*0 vid.
:.
'^''
(plur. a ^'TOj
i^^'lp
series, ordo)
sectiones, capita singulorum librorum anli-
quiora, in Epicrisibus notata (v. pag. 584s.),
in quorum locum nunc successerunt '^jp'nS
(ruptiones^ sectio?ies, a p*] rupii) ca-
pita apud nos recepta.
5]1D (5]iD, a
^ deficercy desinere, niri)
nisy cum 3 praef. Neh. 2,13: 2
nH'^n ?11D3, vid. supra sub 12. Huc
pertinet eliam compendium s. t|
=p'^DSD *^nis versus, cum 3 praef.
& 03 nr Patack praeter morem in ne
versus i. e. in pausa, ubi vocalis produci
solet Neh. 2,18. 5,14. IChron. 4,13. 15.
(1,17.);
cf. S'OX.
j^^O
CJ^^^O
vox graeca
,
plur. '[''D'Q'^O
et ni^D'^'^D) symbolum^ vox mnemonica^
quae quidem voces plerumque e libris
biblicis desumtae in Epicrisibus certos nu-
meros repraesentant, v. c. ad Danielem
vox literis majuseulis scripta r>3tlp3
D ==
50, t =
300, 3 =
2,
=
5,
quorum numerorum summa = 357. Vide
supra Append. I. lit. pag. 584s.
D100 (0^30 s. i3p a 030 numeravit,
computavii) numerus i. e. summa numerata,
vox in Epicrisibus usurpata, vid. supra
Append. I. lit. pag. 584s.
D'O s. t|"0 vid.
5)10.
(*1?0, plur.
^^)
liber., cum
praef. '^SDO^ genit. sing, libri {in Epicrisi
ad Danielem).
V 1)
litera
^^^
{Ajin^, cum artic. Esr. 6,8
ad vocem ^^^??n : lii1tD3 ^ i<''D3
NOTARUM MASORETHICAnUM. 591
SDi'lD
3*1 in aliis libris Jjin scribilur
cum Schwa et Beth cum Dagesch, i. e.
J^lill^ri. 1 Chron. 6,45. 2)
numerus:
septuaginta s. septuagegimus,
^r:3? =D^'^r::? {}osQ^\ms)Jtkias, Bibliorum
Hebraicorum editor, cujus praestantissimas
ediliones a 1661 et 1667 (a se tarnen
dissidentes) seculi sunt Job. Leus den et
Everardiis van der Hooght. Dan. 4,27 ad
^thias
(p
scribit) cum Cholem, in al.
libris est cum Patach^ i. e. v]pri!Il s. |!2.
Eslb. 1,20. 9,14. Dan.
3,
6. 7. 5, 7 ah
's
1)
litera 55Sp (Pe), v. c. Dan.
6,20
^2? Pe praeter morern boc loco
minusculum^ ^\ S Pe majusculum;
cum artic. Esr.
4,9
'SH
^'^2
in
al. libris Pe scribilur cum Patach.
2)
nu-
merus: octoginta s. oclogesimus.
^^,
plur. '^pICS
(pi]D,
^^^^, a
pD cessavit, desiit) versus, hinc
5]10
p^iDs, vid.
.
p'^D (p'^OS cessatio, a pOS cessavit, de-
siit) Pesik s. Pi/A:, virgula exiguae pausae
nota inter duas voces media collocata s.
accentus, v. c. p'^DD DU iji aliis libris
(quo loco stellula posita est) est Psik
Estb. 10,1. Dan. 3,27 al.

2Cbron. 21,18
Jft

: ST :
25 31 in> al. libris sine Psik et Beth
est lene (sine Dagescb) i. e.
'^^^'
XT\T\\
Neb. 13,15. 2 Cbron. 21,18. 24,24. 28,9.
(^fem. a masc. ^Part,
verbi aperuit) aperta, v. c. Neb.
2,3: Mem praeter exspectatio-
nem apertum (oppositum est
''^
''/2
Mem clausum i. e.
),
vid. 12.
nnD (?) vocalis Patach, ut )?
5^?
Pdtach praeter consuetudinem
positum est cmi Athnach (pro Kamelz)
Dan. 2,17. 4,28, sive "
HnS Pffiec
cum Athnach (sive) Soph-Pasuk Dan.
2,42;
cum praef.
^'^2
in al. libris
litera stellula notala scripta est cum Patach
Dan. 2,32. 4,30 al. De
tpn vid.
2.
's
1)
litera ^'TIS (Tzade), ut ':S
'^'^
supervacaneum est Tzade 2 Cbr.
5, 13.
7,6. 13,14. 29,8, de cujus nolae sententia
V.
'^^;
cum artic.
^/
'iSH ^"Dn /
/. //Am Tzade scriptum est cum Kametz
Dan.
7,19 (Neb.
7,70);
plene "^IS
'^'^
1 Cbron. 15,24. 2) numerus: nonaginta
s. nonagesimus,
^^S V. 's.
n'^S s.
''^
(n'^S,
'''^,
'^nS) vocabs
Tzere, cum D praef. Eslb. 2,9 ad vocem
rnb : '^n'^sn ^^"Dn ? ai. ubris
(
siei-
VJT
^
lul notatum scribilur) cum Tzere i. e.
(accentu simul in ullimam syllabam pro-
moto) rnb, cf. Estb.
5, 3. 6. 8,13.

Neb. 13,21:
^^12 Lamed praeter ex-
spectationem scriptum est cum Tzere.
^"IS vid. n'^S.
p
1)
litera
5]*)p (Koph), cum artic. ii"D!3
^'^^
pn in al. libris Koph scribilur
cum Tzere, cf. Esr. 8,26. 2)
numerus:
centum s. centesimus.
3)
saepe =''^p
q.
v.
I^IDp
(y^Sp) vocalis Kibbutz, cum D praef.
2 Cbron.
18,31 ad vocem ^IS'^I : ^''DD
"j^lDpD in al. libris
(0
scribilur) cum
Kibbutz i. e.
^^.
j\
-
y)2p
(y^p)
vocalis Kametz, v. c. ^^/Qp
5]" Np!2 Kametz (pro Palacb) praater
morem in Pausa minore scriptum est sine
Athnach (et) Soph-Pasuk Eslb.
8, 15;
cum D praef. Eslb. 2,12
ad vocem ^3
V/pD 5< Dl in al. libris (TT scriptum esl)
cum Kametz (cf. 3,12.
Dan.
2,25). De
P"t:2
ynp vid. p"T. De
ti^t:n y^/2p vid.
vocem sequentem.
y^p
(tJ^DIl
^J^^Jp)
vocabs Kametz-
Chatuph (diversa'a ^/Op
^.3),
592 CONSPECTUS
cum praef. 2Chron. 31,14 ad vocem
a^^tnln
: :
ynpn
<"3
in ai,
libris
(p
scribitur) cum Kametz-Ch.^ i. c.
1
T'iT
-
,
" saepissime scriptum per compendium
p
-
p^p
lectum s. legendum^ Part. Peil a
Nip legit) Kri. Indicat haec Masoretharum
nola lectionis emendationem, quam quo-
minus in ipsum textum reciperent, pro-
hibuit religio ejus quod acceperant scri'
ptum (D'^nS, quod conferas). Leclio
autem "^Ip sislitur vocalibus, quae,
quamquam consonaritibus in lextu scripiis
appositae, conjungendae tarnen sunt cum
consonantibus in m argine positis, ita qui-
dem, ut lectoris judicio relinquatur, quibus
vocalibus consonantes lextus (D'^nD) pro-
nuntiet, v. c. Esth. 9,27 in texlu videmus
blpl, quas consonantes,
iD!2p1
punclan-
das, ut sunt non probant Masoretbae, qua
ex causa in margine adscripserunt liDDpI,
quibus consonantibus conveniunt vocales
";
\ \
7"
(Kibbutz, quoniam fulcrum deest,
pro Schurek). (Ut vero lectori intelligen-
lia rei sublevetur, tota baec lectionis varie-
las, consonantes quidem lam lectionis Ktliib
quam Kri cum suis quaeque propriis voca-
libus instructae, in seq. Gonspectu C addita
est, ad quam, quia ad idem redeunt, acce-
dunt etiam lectiones plurimae quae notam
'''
habent.) Sunt vero eliara vocabula,
quoruniKri, quia ob frequentissimum eorum
usum juslo saepius repetendum fuisset,
diserte notare plane supersederunt Masore-
tbae, ut DlDt^T^ = secundum vocales
'^btiS^l*', secundum consonantes Dj^n*^
;
^5tlUtS'^ =secundum vocales IDS'', se-
T
TT'
eundum consonantes ^iDttS*^ :
*^
,

'
:
nirr^j cet. quae vocales sunt nominis
'^DIX, quemadmodum in *^, in promptu
sunt vocales nominis D'^HiS!; item plerum-
que non notanlur n^t2I, P1><yO!) (pro
nis^^n s, nis^t^n,
H^-/?t),cet. ce-
terum notarum exempla baec adbuc expli-
care libel: Eslb.
10,1 '^'Ip tD1'^^5
tnitHii n'^niD ^^"di i. e. -
S" '

est Kri et alii libri Klhih babent


^^5;
Dan.
2,39 ^^V^h^ D'^nD
1^"3
Hiin^br ^\ i. e. al. libri Kthib ha-
bent iij^^ri*^^n et Kri
^^Jn''^)
(i. e.. vice
versa); Dan. 5,7. 16. 29 ^^DlD^ni '"^D^
np ^^'^r/3n1 n^DD jthias )f0^iyrv,
habet Kthib, i^D^r/p^l Kri; Esr.
8,13
::
"31
'^np'Vi^^r'^ i. c.
h^^^,^,
est
Kri et libri alii habent hoc Kthib;
2Chron.
4,11
^'".
'
np Wr^n n^PD i. e. ^est AW, iji
ul. libris ^est Kthib et
'^
Kri
(i. e. vice versa); 2 Chron. 33, 16 S 33
'' p^^l p-^nD ^ i. e. in al. IL
p'^l
Kthib, yy^^ Kri. Plura cLiam de Kri et
Kthib vide in App. II. ad priorem hujus
Tomi partem sub '^"Ip.
S
1)
litera
^^
{Resch), v. c. ^^^^J1 S
Resch praeter morem minusculum Esth.
9,9
(Dan.
4, 15..
2
Chron.
5,10);
cum arlic.
Esth. 2,14 ad vocem H.WDI :
'
'
i^l^in ^5 31 eic' scriptum est cum Cha-
teph'Kametz et libri al, scribunt cum
Schwa i. e. Hv^^pDI. Esth. 1,3. 16.
2)
numerus: ducenti s, ducentesimus.
^\'\ ('^^'
fem. cum Jod paragogico a
D"!) magna, majuscula, v. c. 1 Chr.
1,1
;
'n Esth.
9,9;
'
Esth.
1,6;
'S Dan. 6,20;
'n Esth. 9,20. Cohtrarium est
'^^
quod
vide. Cur Masoretbae certas literas modo
majuscule modo minuscule scripserinl,
fuerunt qui id consilio critieo inservirc
opinarentur, sed potius theologiae sivc
rcligioni judaicae tribuendum videtur.
(HD^, etiam ^5 et
''^;
fem. nSD^)
'
" "
'
le?iis, lene
,
i. e. sine Dagesch, ut Eslii.
7,8
ad vocem tiZlDb : 5) Si^'^DD in al.
libris (12 est) sine Dagesch, Eslb. 8,9.
10,2. Dan. 2,5
al.
i
NOTARUM MASORETHICARUM. 593
to 1)
lilera 'j^'t et {Schin cl Sin:
'^':
'tr5 =t2D' dexlrum et n''b^tlto
'5
s.
ni5t)i =w sinislrum), ut )!\^^ 'tD
5c2 praeter morem minusculum Esth.
9,7.9;
cum arlic. praeter
exspectationem scriptum est cum Patach
Dan. 12,1. Plene Neh. 5,7 ad vocem i^lJ^ :
Sl'^^'Q^
l'^SD
i. e. recte haec vox scripta
est cum 3 dexlro (non ^it^), cf.
10,32;
1 Chron.4,22 ad vocem
'^^'] : ^'"'Dr
'^'
Athias scribit cw/w tD sinistro^
i. e. ^iptojT Neh. 5,10
(vid.
p). 2)
nu-
merus: trecenti s. trecentesimus,
N15
(liiltp) Signum Schwa, cum 3 praef.
Esth. 2,7 ad vocem 3^15 ^^"^n
/. Z^'^m ( scriptum est) cum Schwa.
Esth. 2,14. 5,8. 8,2. 7. Dan. 3,7. Neh. 8,12.
pnW ('^) vocalis Schurek, ut tJiT
p^'li Dagesck praeter morem po-
situm est post Schurek^eh. 11,15. IChron.
3,5 al.; cum D praef. 1 Chron. 4,2 ad vocem
Brntb: pnraD ii'Dn m 0/. uhris scri-
7 ,
ptum est cum Schurek^ i. e. j!2^t. Neh.
12,8.
I'^D
vid. supra 3.
pt
(^)
nota genitivi (a relativo ^
profecta), v. c. U^^^jn
'^'^'
^ ^t^'
(in Epicrisi ad Chronica) totius libri
Chronicorum.
n^V/3trj s. n'^b^tJ (ri'^V^to, ri^l^ii^uto,
fem. a raasc. ^'b^U s. ''bliitito sini'sier),
vide supra D.
'n 1)
litera in (Tau), v. c. l^^'^DD
''T^SD 2w fl/. h'bri's Tau scriptum est cum.
Tzere Dan. 3,5. (Estli. 9,7. 20.);
cum
artic. IChron. 27, 12: tDTl2
'
^"'22
in al. libris Tau cum Dagesch.
2)
nu-
merus: quadringenti s. quadringentesi-
mus.
'^
("D'^ln s. inDri) vox, vocahulum,.
V. c. Neil.
2*,
13: ^\
'
Mem aperluvt in
fine
vocis, v. .
aolortlotten Bibel, IIZ. 3.3BbS 2.Qli>tIJ.
38
c.
CONSPECTUS)
LECTIONUM MASORETHICARUM KARJAN ET KETHIBAN^).
Kthib. Esther Kri, KtUh. Krl
1,5.
nv^ib^n^i 3) s. rvsiii^'an^i 8,13. an^in? ....
^"^T^t
s. niii^ib^pn^i s. ni^^^ipni) 9,15.
(is.)
^^^^^^ ) . .
^^^^^"!
(s.niiiVr)^^!?) . . . nii^b^n^i
19.
aniisn s. ^wsn . o'^nsn
16.
\yqra ....... 15^1^)3
^r.
^spp'] 7)
]^51
3,4. ^ 0^12^53 10,1. (8.). ^
4,4.
!5\^15
.... njXnni
Bamel.
7.
D'^H'^T?^)
. . .
D'^^iin':? 1,4. tmn
'
um
8,1.13. d'^niin^n 5) . . . p'^^tin^n

2,4.
^^
s)
"^^^
7. ^^^35) ....
'^^'^^ 5. jii'^iTbDb 9) .... ''OTtoDb
*) Omissae hie sunt plerumque notationes a) scriptionis plenae pro defeciiva et vice versa (ut
I^DI
et
VJZ})
Dan. 11,10 (quamquam sunt, ut Frstius in HhrorumF. T. cowcori/anii,qui Kthib
TT TT
horum suffixorum interdum non pro suffixis nominum pluralium sed pro sufxis nominum singularium
haberi volunt, ut hoc loco Kthib esse possit
'j^Dl),
formae
TIHZIV^
^'
^*^?^'^
Hau. ii,4 analogae (quam-
quam etiam hie sunt, utHitzigius in comm. suo ad huncloc., qui ejusmodi formasnon ad scriplionem
plenam vel defectivam referunt, sed Kthib aliter pronuntiari volunt, allatam quidem vocemT|il3j;7)
et alia; b) scriptionis vulgaris pro rariore, ut Dan. 11,10
niV?^
^t
VIJ^D
(has quoque formas Kthib
I
.
IT
'..
IT
Frstius noo pro suffixis masclinis, sed pro feminiois haberi vult, ita ut Kthib nostro loco pronun-
tiandum sit
'r]))J7i) ;
c) varietatis per se apertae, v. c. Dan. 4,15. 16. 5,8
^
(ut quidem
nonnulli
IT
" ' '
.
Kthib legunt, quod pro nomie cum suffixo terliae personae generis masc. haberi idemque cum Kri esse
volunt, quamquam melius legitur
i^^t^D) ttTil^l/B;
Esr. 4,2 et 1 Chron. 11,20
^h^
et
l'^l
al.

:
: :
2) De Kthib et Kri plura v. in Consp. sub 2">^ et
^.

3^ Prima pronuntialio vulgaris est, et
conferuntur propterea a quibusdam exempla sine 'p Jer.
25,12mi<t'pD>
Dan. 9,2 et 2
Chron. 36,21
mX'^D?,
sed in bis exemplis
i<
est collocatumante"), unde ea nonnisi illustrantleetionemKri:
hinc
auctor hujus indicis voeem
Pi^l^DDI
pro substantivo expletio sumit aut a
nXIT'Q
ut multae ejusmodi
formae extant, v. c.
rW)^"*^ TO^b
cet., autapi^SD s.
^
collatis locis Ex. 28,17. 20. 39,13;
: :
. .

extrema pronuntiatio est Frstii, ad quam tamen exempla analoga frustra quaeras.
*) Cf. 8,1.
7. 13. 9,15.18; addeNeh.4,7. lChron.1,11. 14,10. 2Chron.26,7. Ez. 23,14.
5) Cf. 4,7.

6) Cf.4,7.

7) Cf.vs.23.

8) Cf.vs.26.29. 3,12. 18.4,16.22.24. 29. 5,10. 14. 16.23.6,17.21
et not. 1.
9) Cf. (ad 2,5. 10) 4,4. 5,7.
-^
CONSPECTUS LECTIONUM MASORETIIICARUM KARJAN ET KETHIBAN. 595
Kthib,
Kri.
2,9. ' . . .
^^
10. ii'iTOD 9)
^^^^'
22.
^^nD} ^i^^inD^
: :
29.31.37.38.
?3>*0) . . . JD^i
33 (bis). 41 (bis). 42 (bis).
^inS^
11) .
^^
38.
^ynn
12) ^y^n
39.
<5?^| ^^i
:
-
:
40. ^^^^"y^
s.
''^ 13) . , n^^5?^nn
-: TT
-^
TT:
43.
^n
''IT
3.3.
'^^)?!
14)
r^'lEl
5.7.10.15.
Dhfl'^jPS.Dhn'^J?
. .
03|?
10. nna^^is)
IT :
- ^
: : r
ib.
iiH^SD'^OI S. ii'^D^OI . ^i^DiSD^^On
t:
: :: : : ;
19.
5)35 '^sntpij
21.
'jin'^t'^tp .... lin^^tsstps
25.
i^'^sj'^nn s. iii'S?' 16) . . 5?^
:
-.-'
:
26. 32.
ii'^bs? S. i^i'bi? 17) . . . n^^^^r
TT
-^
TT
28.
p'n^XDtj
*"?^;
'29.
nb ^
TT
"^
31.
^)
^y^^
4.4.
j'^bipj^
19)
\$
ib. ii'^'^tosaO)
^iiTOi!
5. '^ s. ^. . .

. 'l^

:
:
;
9.
^
^^
13.14.
^tiD^ ^^
: -:
14.21.22.29.31.
ii^b:i?S.iii'b3?21) . ^:?
-
-^
ib.
in^b5(s.,^^b??)22) . . .
nb?
15.19.
nriDSlI etnn5ii23) .
^^
etn^J^
30)
4,15.16.
^.24)
:
:
^
16.21. \ ...

: IT
19. '^
....
:
-
:
32. ''et '^:'! 25)
.

:
'^
5,5. 3 ....
' IT ;
7.
ii'^iTilSS 26) . .
7.16.29.
^iD^lD^ni .
: - :
8.
i^bbs?
27) . . .
ib.
^s.^S'^28)
:

:
-^
10.
nbb5'29)
. . .
13.18.22.23.
nnD^^etnnD^'^
IT :
-
IT :
-
:
16 (bis).
b?^n
. .
18.21.
ii'^b:? s.
li^i^brai)
TT
-
^
19.
'J'^5?i^T
32) . . .
21.
n''b5?(s.n'^br?)33)
30.
^^'^TODs.^^TOr)34)
IT :
- -
:
-
^
6,1.
Sii'^TO S. vSi^TO 35)
-
-'
17.21.
^nD^36) . .
IT :
-
-^
26.
i'^niiTs?) . .
27.
'j'^:!?^T
38) . , .
29. ^'^)
S.
si^onsss)
IT :
-
IT
-
:
-
-^
7,4.6.
n'')D(s.n'^SD5?)39)
5.19.
n'^3(s.?I'^M?)39)
7.23.
ii^^r^nns.ii^s^^^nn^o)
^
:
-
:
-^
7.19.
n^b^is (s. n^bn2?)39)
7. 8. '^^^ (s.
'^
?)
39)
" (;
^
IT /: '
^
8. )W5''5**)

ib.
):5?
-: :
.
'
^^ et
^
"
: IT

? IT
:
'
IT
:
.. ;

: - :
. nbr

b'^sn
. n5<b?

ih
nb?^
IT : -

m
IT
:
-
. 3
r
*
TT
:
. nb^ng
IT
';
IT-: :
10) Cf.3,10.4,15.
19. 5,13. 18.,22. 23. 6,17.21.
~
H)
Cf. 7,8.19.
12) Cf. 3,31. 4,32. 6,26;
1,3. 5,19. 13) Cf. 3,25. 7,7. 23.

*) Cf. 2,38.
15) Cf. 2,29.
16) Cf. 2,40.

") Cf.
^1.29. 9Q .11
r,
i oi -r ox
18) Cf. 2,38.

19) Cf. 5,8; adde5,10.

20) Cf. 2,5.

ry / \ y-<i Ort >4\ /^f c _. . _ '
596 C S C S
- :

.
7.10. '-^zi^^ S. D^sb^i . . .
>^^
ib.
.
19.
liniis
41)
ib. '^
(s. n'^nBDV?)39)
20. il^S^^l
ib.
n'')3np(s.n'^mp?)39) .
1" ';
^
|- 'r;
^
^
25. i<i>b3?
S. ii^br 42) . . .
- X

-^
8.11. Dnn
9i5. iiDri'in';. ....
12.
mm .....
:
18.
nnpSD
24.
onob*] nnb^
11,10.
-^'^
nnarr^i
; : : :
12. 3
:
18. ^ Dto'^n
39. ^3 ^?:
.
2,1. nisrDl^iQD . . .
?51?)3
46.
^h^ta
^'^
.
D'^p^SD Q'^D^SD
3.3.
inbiD^/ s. irsiiDi: . . vniiD^i
: : :
ib.
b?p
^b??5
4.4. D%nbntiii .... a'^bnnpii
9. ^^^
^?.';?^^?
ib.
jiiim ^
5,12. ii'^^DSs.iii'iTDS) . ^703
;- -:- '^ :-
15.
nb^i
biii
0,15. ^^:^'^^')
'^S'^til
17.
ii^^nb s. ^i^rsnb . . nst^nb
-: --: -:
7,25.1^35^^7 44) ....
Kthib.
7,26.
^i5nmb . .
8,13.
bN:^:?*:
45) .
14.
i^isTi s. n^rnn
-
: :
i7:niisiiii . .
I
ib.
^D^in!;n . .
25.
nbipsiiii
li : V
10,2.
abi3? . .
12. ^"346) .
J
IV :
-
-^
29. ^'] . .
35.
Nn^bss.N^i^ibs
i :
IT :
37. itS!:^is.iitr55::i
43.
in*^ ...
I

44.
^Hp:i . .
STeliemia
1,9.
'^niN'Dn'i
4?)
3,15. ]'1^^355'1
f : IT
20. "^21 . . .
30.31. '^? B. ^?
4,7. '^inn??48)
9.
n^iSDi . .
I T-
5,7. '^^IID^ . .
9.7,3.
1^X^549) .
7,43.
nninb
:
52.
D'^ptp^lSD . .
9,6.
riii s. n^
^o)
:
r
IT
-
^
17. inDn5i)s.iD'm
I : - -' V IV :
10,20. ^n^iD .
IT
11,17.
.
^'^)

12,9.
iDri
'
. .
14.
^^D^ibtib
. .
16. N'^iTIPb . .
Kri.
'^tpntb
IV

;
nbpDSi^
IT n: :
.
nb'^S'
:
IT
-: -
:
'^nk'^nm
r
:- :
. mns;
T-:
-
IT-
n'^ninb
: :
IT
-
V IV
IT

iiD'^bti'b
iii^::?b
12) Cf. 3,26.

) Cf. Dan. 5,30.
**) Cf. Dan. 5, 19.
^) Cf. IChron. "J,35. 11,44.
2Chron. 20,11. 29,13.
46) cf. Jud. 13,
17.
47) auctore Frst io.
8) Cf. Eslh. 4,7.

4'J)
Cf.2Sam.l,8.
50) Cf. ISam. 2i,19.

^^ auctore Uillero.
^2) Cf.Ps.39,1.

LECTIONUM MASORETHICARUM KAUJAN ET KETllIIiAN. 597
KtMb.
Kn. KtJiib. Kri.
12,40.
'^ ri,io. D'ii^ntb?
") . . . ta'^nJ^Si
13,23. ni^i^iTOi?! . . . ini^iTOi<
15,24. ^in^npss)
. . . ansra
ib.
'^? )
. . . ( ni^D^?
18,10.
-^is^t^b "b^i^b
I. Cbronicorum.
20,5.
^^^^^ ^2?;
1,11.
d^^n^liD^S) ..... U^y^
22,7.
iD5
h35
46. n^s^
?.
23,9.
niri'^ts.n'^n'bm59) . .\^^
51.
n'^b^?
nib::?
24,24.
/2
'^^
- :-
2,55.
"^
.
'
'''^
25,.
d^'N'^nDn .... ^^i^ssn
3,24. iini'^nin . -. . .
'^ 26,25. nr^biis.n^n'bsiieo)
rr^^^btis^
IT :
-
IT :
-
: :
-^
:
4,7. ^'^
\\
27,12. 'iD^ri'^Dsb ....
^12^
pb
20.
'jib'ini I'^b'^rii
29. ^^
41.
'^D'^ran a^^D^ir^n 29,5.
nii^V/?^
^*) ... rxb^ab
6,11.
iD5 ....... . ''D?
16.
^i%n
........ ^^ln
20. *^?
tl^S II. Cbronicorum.
7,1.
'^''
n^tiD*^
3,17.
^D'^nN" ^ry^^
:
-
:

10. '^::?'^
^^ 4,. '^62) -^

: :
-'
7,31.
ninn
5,2. ^::^63) . . . ^^/
34.
n^nini . . . .
.^
. -^ 3.
D'^'nisisnnbs. '^abe*)
. d'^^^nnb
-:: ::
:-:-:
-'
:-:-
ib.
^*! S.
|?
.... ']
7,6.
'^n-iinri
64) . . . ^^n^TO
8,24.
bi^i^??^ bN^3?^
8,10. D'^n'^^Dn .... '^nsDn
9,4.
i'^ti'^as
in
''Ds 18.
ni'^^iii ni'^^^
I r :
I ;
33.
^n^rp? D^^n^iDB 9,29.
^^i:?; to;;
35.
bi^^i;:?':
53)
bisj'^?';
H'^
1?
^?
11,11.
'^tib^n
54) . . . D'^t'^btjDri 13,14.
'^ni^i^nia^^) . . . an?
44.
bis!^5?^
53) .... .
b&?'^?'''1
19
li'^?? lll??
12,3.
\:)^^
b??^n
1^'^ '^) .... niti'i'^riDii
5.
''snnn
''
i8,8.
^inD^^n s. ^ro^n . . '^n'^iD'^^a
. -: -
-:
-
vi" IT
: IT

15. Ti^Tr^ s. m^^'T.n . . . . r'rrrty
33. ti'i^^es)
^^
:
: : / . ^ / :
18.
D'itibtiDn 55) ... '^tis'^bn
24,27.
nhi
*^
: - '

: VI
14,1. ^56)
. . . . . 3] 25,9.
niii'nb ni^nb
5'^)
Cf. Esr.8,13. 54) cf. 12,18.

55) cf. 11,11.
56) cf. 2Chron. 4,11.
57) cf.
.4,7.
58) Cf. 2Chr. 5,13.7,6. 13,14.29,28; adde5,12.
59) Cf. 26,25.
>) Cf. 23,9.

:f. Job.
22,22 et Esth. 1,5.
-- 62) Cf. 1 Chr. 14,1.
~ G3)
Cf. vs. 13.
-
64^
cf. 1 Chr. 15,24.

Esth
6) Cf
65) Cf.lRg.
22,34.

598 CONSPECTUS LECTIONUM MASORETHICARUM KARJAN ET KETHIBAN.
KtUh.
Kri. Kthib. Kri,
26,3. HD^^'D';
^?^?*!
34,5.
'TiinsTtj s. '^n' . . 12
; : |- : :
7. d^'^nnrnee) . ,
... -
X
>
:
-
6.
DJT^n^ . .
"IT
-
. '^
11.
^iji^iiJ-io^) . . ,
'
^^^^)
9. "^^
. .
. -
21.
^. . .
^
~
22.
nn)5in . . .

29,8.
n5?1Tb67)
. ,
;
:
2.
iin'^Dj^iii .
^:5
13. biiil5?'^1 ^3) . .

^^''?' 35,3.
'^^ir/pn . . D'^rn^ri
14.
bii^n'js.bi^^n':
. '
^&?''': 4.
^iDisn^i . .

:
28.
a'^nsin^
*) . D'^^^Lria
9.
^in'^SDiDi
69) .
IT
~
^
IT
:
-
:
31,12.13. iin'^Daises)
IT
:-
-^
(
:-
36,14.
bi3?^b
. .
"^
:

32,21. niJ'iS'^Oi) . . '^N'^S'^^il 17.
d'i^TO? 70) .

a''^^??
30.
ontiii
s. ;;
1
. . ^
66) Cf. Esth. 4,7.
67) cf. Jer. 15,4.
68) cf. 35,9.
69) cf. 31, 12. 13.

'^^)
Cf. Ez.
23,14;
addeEsth. 4,7.

APPDlliDIX H.
.
ORO LIBRORIM VETERIS TESTAMENTI JUXTA LXX iNTERPRETES
IN ElTIONIBUS VILGARIBUS.
(Genesis).
"(Exodus).
AeviTixov (Leviticus).
-(Numeri).
/(Deuteronomium).
' (Josua).
(Judicum liber).
&(Ruth).
(Samuelis I.).
'
(Samuelis IL).
(Regum .).
'
(Regum IL).
(Chronicorum
.).
(Chronicorum II.).
' (Esra . s. Esra graecus).
" (Esra II. s. Esra ex Hebraeo).
(Nehemias).
(Tobias).
^(Judith).
&
(Esther et Additamenta Esther).
^(lobus).
(Psalmi).
(Proverbia).
(Ecclesiastes s. Coheleth).
(Canticum Canticorum).
^^(Sapientia Salomonis).
-
/fif .^/oa/(Siracides s. Ecclesiasticus).
(Hoseas).
(Amos).
(Micha).
(Joel).
(Obadia).
(Jonas).
(Nahum).
(Habacuc).
^
(Zephania).
(Haggaeus).
(Zacharias).
(Malachias).
(Esaias).
'(Jeremias).
(Baruch).
'(Threni).
^'(Epistola Jeremiae).
^(Ezechiel).
/(Daniel).
(Susanna).
(Asariae et trium puerorum canticum).
(Bei et Draco).
(Maccabaeorum I.).
(Maccabaeorum IL).
(Maccabaeorum IIL).
.
ORDO LIBRORIM VETERIS TESTAMNTI IN VERSIONE
LATINA VULGATA.
Genesis.
Exodus.
Leviticus.
Numeri.
Deuteronomium.
Josue.
Liber Judicum.
Ruth.
Regum liber I. (Samuelis I.).
Regum liber If. (Samuelis IL).
Regum liber III. (Regum l.j
Regum liber I^. (Regum
Paralipomenon s. Chronicorum I.
Paralipomenon s. Chronicorum II.
Esdras I. (Esra hebraeus).
Nehemias (eliam Esdras II. dictus).
Tobias.
Judith,
Esther (cum Additamentis).
Job.
Psalmi.
Proverbia Salomonis.
Ecclesiastes.
'jjj
alias).
Canticum Canticorum.
Liber Sapientiae.
Ecclesiasticus s. Siracides.
Isaias.
Jeremias.
Threni.
Raruch.

Ezechiel.
Daniel.
Osee.
Joel.
Arnos.
Abdias.
Jonas.
Michaeas.
Nahum.
Habacuc.
Sophonias.
Aggaeus.
Zacharias.
Malachias.
Machabaeorum liber I.
Machabaeorum liber IL
Officm
Oll aSerntjarb .^ in Sci^y^.
BRIGHAM YOUNG
UNIVERSITY
3 1197
21024
2738

Вам также может понравиться