Вы находитесь на странице: 1из 501

TRATAO RCHO AMINISTRATIVO

TOMO 3
I ACTO AMINISTRATIVO
AGUSTN GORIIIO
1f8l800 00 00f0000
0Mll8lf8ll90
TOMO 3
ll 80l0 80Mll8lf8ll90
QuIntu edIcIn
FUN0A6|0N 0E 0ERE6h0 A0H|N|8TRAT|V0
uenos A|res
2000
Copyright by Agustin Gordillo y Fundacion de Derecho Administrativo
Viamonte 749, piso 10, oI. 8, Buenos Aires (1053), Argentina
Hecho el deposito que marca la ley 11.723
Impreso en la Argentina
Los derechos patrimoniales del autor por la presente edicion pertenecen exclusivamente a la Fundacion
de Derecho Administrativo (Inspeccion General de Justicia n C-7924; Administracion Federal de
Ingresos Publicos, AFIP: CUIT n 30-65856507-5). Este libro puede consultarse gratuitamente en
www.gordillo.com y www.gordillo.com.ar pudiendose utilizar su material con cita del autor y editor,
titulo de la obra, sitio en la www, capitulo y paragraIo o nota utilizado. El autor agradecera cualquier
sugerencia o critica, sea por carta en la direccion arriba indicada, por Iax al (5411) 4322-2169,
o a los e-mails: agustingordillo.com, gordilloelsitio.net, gordilloainfovia.com.ar
I.S.B.N.: 950-9502-24-3
1 edicion, 1963
2 edicion, 1969
3 edicion, 1979
Reimpresiones varias
4 edicion, 1999
1" odIcIon CoIonLInnn, IA y IILIIofocn JurIdIcn Iko,
ModoIIIn, 1999
5 edicion, Buenos Aires, FDA, 2000
2" odIcIon CoIonLInnn, IA y IILIIofocn JurIdIcn Iko,
ModoIIIn, 2001
I!!OCO A !A Q!I1A IICI
Hny quIonos frnbnjnn fnn bIon y con fnnfn rosonsnbIIIunu on norfnr oIo-
monfos nI nufor quo osfo n vocos no un nbnsfo nrn fomnr uobIunmonfo on
cuonfn fouo oI mnforInI. Is Io quo nos nso con Ios norfos quo on un frucfforo
Inso uo fros nnos, nnforIor n In ouIcIon uo l999, nos hIcIorn un uIIocfo gruo uo
ox-uIscuIos. Ahorn quo homos nvnnznuo mns on oso cnuunI soIocfo oro cnsI
InngofnbIo uo rofIoxIon o InformncIon cuIunuosnmonfo soIoccIonnun y oruonn-
un quo nos roorcIonnrnn, corrosonuo objofIvnmonfo quo oxrosomos, con
ronovnuo onfnsIs, nuosfro roIfornuo ngrnuocImIonfo n nquoI nucIoo quo, bnjo In
InsIrncIon y cooruInncIon uo IICO SA!CIA1, frnbnjo on oquIo con fnnfn Infon-
sIunu y uouIcncIon:
CCIIIA MARA AIIONA
UARO IAICON
CIAUIO HOISTACHR
SIIVINA INART
MARA VA MIIJIKR
MIGUI OROZ
JUIIN 1RATO
Con oso mnforInI y noyo uocumonfnI soguImos frnbnjnnuo on osfn ouIcIon.
os nyuunron nhorn con In Iocfurn y rovIsIon uoI IIbro:
ARIN JAVIR GAVGIIO
MARA 1AOIA IOVANNA
MARA GABRIIA SORBIIO
Inrn osfn quInfn ouIcIon ouImos sugoroncIns y crfIcns n ofros nuforos uoI
mIsmo fomn, como Io hIcImos on oI fomo 4. ObfuvImos unn cnIIun y gonorosn
I! AC1O AMIIS1!A1IVO l4
rosuosfn. Mo hnn honrnuo nhorn con sus comonfnrIos, quo ho ufIIIznuo nrn
roonsnr In obrn, mIs uIsfInguIuos nmIgos y coIogns:
CARIOS A. BOTASSI
JUIIO ROOIIO COMAIRA
HCTOR AQUIIS MAIRAI
Sorn nocosnrIo uocIr quo no uouo ImufnrsoIos orror nIguno nuosfro
A fouos oIIos, mIs ofusIvns grncIns.
~,::.- --.tt-
l5 I!!OCO
I!O!OCO A !A C!A!1A IICIO
(l999)
l. Isfnbn nImorznnuo n fInos uo l998 con SIY!IO I!OCA1IS, con quIon mo
uno nnfIguo rosofo y nfocfo, cunnuo mo rogunfo, n mouo uo InfrouuccIon Iuogo
uo cnsI voInfo nnos sIn vornos: Y, como osfnn Ins cosns on In ArgonfInn SIom-
ro sIguon confrnnuo oI uorocho numInIsfrnfIvo on forno nI ncfo numInIsfrnfIvo
!ns nInbrns uo I!OCA1IS mo hIcIoron fomnr concIoncIn uo quo Io quo osfnbn
hncIonuo no orn unn ouIcIon mns uo osfo mIsmo fomo, y quo uobn uo nIgun mouo
ronuIr cuonfns uo In rogunfn, nI monos nnfo m mIsmo: focnbn hncor unn suorfo
uo InfrosoccIon. o os fnmoco Infrnsconuonfo quo In l" y 4" ouIcIon so hnIIon on
oI confoxfo uo un gobIorno consfIfucIonnI y con un cIorfo nmbIfo uo IIborfnu, In 2" y
3" bnjo gobIornos uo fncfo.
2. AI fIn uoI mIIonIo In jusfIcIn ojorco con mnyor IonIfuu su roI fronfo n In
numInIsfrncIon. II uorocho so hnIIn frnnsmufnuo or Ios ncfos y In jusfIcIn surn-
nncIonnIos (ComIsIon InfornmorIcnnn uo orochos Humnnos, Corfo InfornmorI-
cnnn uo orochos Humnnos), In nuovn ConsfIfucIon uo l994 y Ios frnfnuos Infor-
nncIonnIos quo rocofn on su nrfcuIo ?5 Inc. 22; Ios nuovos ncfos InfornncIonnIos
quo so sIguon coIobrnnuo, como In ConvoncIon InfornmorIcnnn Confrn In Corru-
cIon (CICC), quo oxrosnmonfo so onfroInzn con In InoquIunu, In InofIcIoncIn, In
fnIfn uo frnnsnroncIn, ofc., y su ImroscInuIbIo confroI juuIcInI nncIonnI o
oxfrnnncIonnI.
Is foun unn nuovn cosmovIsIon uoI ouor.
1nmbIon nvnnzn In jurIsuIccIon oxfrnnjorn on un crocIonfo uorocho InfornncIo-
nnI quo nbnrcn n Ios sujofos y nI ouor on Ios uoIIfos uo Iosn humnnIunu (Iegino t.
1tone); nI Invnuo uo uInoro oI rnsfro confInuo, ImborrnbIo o ImroscrIfIbIo uo
In corrucIon, soborno frnnsnncIonnI y ofros uoIIfos conoxos so oxfIonuo fnmbIon
In jurIsuIccIon oxfrnnjorn y so Io nsocIn on In formn quo InuIcn oI IronmbuIo uo In
CICC, quo oxIIcnmos on oI cn. XVI uoI f. l. Is oI nuovo uorocho uo gonfos, quo
uosuo nuosfrn ConsfIfucIon uo l853 so numIfo nqu como uo jurIsuIccIon
oxfrnnncIonnI (nrf. ll8).
I! AC1O AMIIS1!A1IVO l6
Isfn cosmovIsIon fnmbIon nnroco on mnforIn uo ncfo numInIsfrnfIvo. Ior oso
os quo n Ios yn Iojnnos uobnfos uo comIonzos uoI `60 hny quo unrIos oI osconnrIo uoI
nuovo mIIonIo, on quo In rosIon socInI so hnco sonfIr n nrfIr uo unn ConsfIfucIon
mns nrfIcInfIvn, nuuIoncIns ubIIcns, onfos roguInforIos InuoonuIonfos uoI Io-
uor IjocufIvo, unn InsorcIon gIobnI uIsfInfn, ofc.
Is nrn osfnbIocor oI noxo uo osfo forcor voIumon con oI osfnuIo ncfunI uo nuos-
frn hIsforIn quo Incorornmos In 1nIroJucci6n, unn suorfo uo rosumon uo robIo-
mns on vns uo oxfIncIon.
3. !oIfornmos nuosfro roconocImIonfo n quIonos nos nyuunron on nnforIoros
ouIcIonos, y ngrnuocomos nuomns on osfn ocnsIon Ins sugoroncIns y norfos uo:
CCIIIA MARA AIIONA
MARA ISABI AZARTTO
CARIOS A. BOTASSI
CIAUIA CA1UTI
SIVA I1ASQUAI
UARO IAICON
CAROIINA GRACIARNA
CIAUIO HOISTACHR
SIIVINA INART
MARA VA MIIJIKR
MARA VAIRIA MOGIIANI
MIGUI OROZ
JUIIN 1RATO
ZQUII RUBINSTIN
IGO SARCIAT
A fouos oIIos y n Ios quo ojnIn vongnn Iuogo, muchns grncIns.
~,::.- --.tt-
l? I!!OCO
JUAN IRANCISCO IINARS:
I!!OCO A !A I!IMI!A IICI
(l963)
Is sIomro Inforosnnfo obsorvnr oI Ingroso uo un jurIsfn jovon y uo fnIonfo
nI cnmo uoI snbor uogmnfIco uoI uorocho. Ior sor oso snbor un conocImIonfo
oIomIco on oI quo oI orror no os frnsfo nrrumbnuo sIno nrfo vIvn uo Io quo so
conoco y uobo conocorso, In IncororncIon uo un nuovo cIonffIco comorfn In
nrfIcIncIon uo un jusfnuor mns quo Iovnnfn, nun con sus oquIvocncIonos, oI
nIvoI uo In cIoncIn JuruIcn. Ingun jurIsfn uouo ns quounr InuIforonfo nnfo
In romocIon uo un InvosfIgnuor quo vIono n frnor su onsnmIonfo y hnsfn su
vIun mIsmn nI uInIogo onfrocruznuo con quo In cIoncIn Iovnnfn Ionfnmonfo In
obrn humnnn uoI snbor sobro un mouo humnno uo obrnr. IfcIImonfo uuo,
uos, subsfrnormo nI Inforos quo forzosnmonfo uobo uosorfnr In obrn cIonffI-
cn uoI uocfor AC!S1 CO!I!!O. IIon uofnuo InfoIocfunImonfo, con unn rofun-
un vocncIon quo Io ImuIsn, no so hn osquIvnuo n Ios fomns fununmonfnIos uoI
uorocho numInIsfrnfIvo. A osos fomns oIsfomoIogIcos quo consfIfuyon In fron-
forn onfro In cIoncIn uoI uorocho numInIsfrnfIvo y In foorn gonornI uoI uorocho.
IubIIco ns nnforIormonfo, nnrfo uo ofrns monogrnfns sobro uIvorsos foIcos,
unn 1nIroJucci6n ol DerecIo AJninieIroIito on In quo nnnIIzn nsunfos como
osfos: concofo uo In orsonnIIunu juruIcn, uorocho subjofIvo, ncfo rogInuo y
ncfo uIscrocIonnI, funcIon numInIsfrnfIvn, fuonfos uo uorocho numInIsfrnfIvo.
Y nhorn, on osfn obrn, frnfn uoI ncfo numInIsfrnfIvo y uo su nuIIunu. Isfos uos
IIbros ournn consfIfuIr un voIumon con Ionn unIunu y nufonomn roforonfo
n cuosfIonos cnIfnIos uo In mnforIn. Ioro vonmos oI quo mofIvn osfo roIogo.
ComIonzn or oI fomn uoI ncfo uo gobIorno. AnnIIzn In cuosfIon uo sI oI ncfo uo
gobIorno uoI Iouor IjocufIvo fIono nIgunn uIforoncIn osoncInI fronfo nI ncfo numI-
nIsfrnfIvo. !Iogn n In concIusIon uo quo no In fIono. Inrn oI nufor oI ncfo uo gobIor-
no, como fIgurn uIforoncInun uoI ncfo numInIsfrnfIvo, os soIo oI Infonfo, fununuo on
rnzonos hIsforIcns cIrcunsfnncInIos roIns uo cIorfos nsos no uoI nuosfro
I! AC1O AMIIS1!A1IVO l8
nrn IIbornr uo confroI jurIsuIccIonnI uoformInnuos ncfos numInIsfrnfIvos. ConcIu-
yo on quo on nuosfro uorocho oI mnI IInmnuo ncfo uo gobIorno uoI Iouor IjocufIvo
os confroInbIo juuIcInImonfo, con cIorfns IImIfncIonos. !n uomosfrncIon uo su fosIs
os uo un vIgor ImrosIonnnfo. !n jurIsruuoncIn uo In Corfo Suromn uo JusfIcIn
uo In ncIon ncorcn uoI osfnuo uo sIfIo y su oxIgoncIn uo rnzonnbIIIunu on oI ncfo
uoI Iouor IjocufIvo Io sIrvo uo soIIuo fununmonfo.
Su concofo rosfrIngIuo uo ncfo numInIsfrnfIvo Io hnco oxcIuIr n Ios ncfos
bIInfornIos y n nIgunos unIInfornIos quo nrfo uo In uocfrInn ncofn como ncfos
numInIsfrnfIvos. In osfn mnforIn In uIscusIon osfn sIomro nbIorfn.
!n foorn uo In InvnIIuoz uoI ncfo numInIsfrnfIvo fomn grnn nrfo uo su IIbro. Is
unn consfruccIon uIgnn uo fouo oncomIo, ofocfunun sobro In bnso uo In jurIsru-
uoncIn juuIcInI nrgonfInn y quo, or su sIsfomn, norfos orsonnIos y cInrIunu uo
oxosIcIon moroco cuIunuosn Iocfurn. II cnfuIo III os un mouoIo uo osfuuIo sobro
nsunfo fnn comIojo, sobro fouo or oI mouo on quo uomuosfrn oI juogo nufonomo
uo Ins nuIIunuos uoI ncfo numInIsfrnfIvo fronfo n Ins uoI couIgo cIvII. Isfn nufono-
mn so funun n mI juIcIo y oI nufor no focn osfo unfo on quo or oI sonfIuo o
or oI subsfrnfo uo In conuucfn on quo oI ncfo numInIsfrnfIvo consIsfo, no numIfo,
sIn uosncIorfo, quo Ins normns cIvIIos sonn nIIcnbIos n Ins nuIIunuos uo fnIos nc-
fos. Ioro uo nIngun mouo so nmnrn on In rnzon uo quo Ins normns cIvIIos osfnn
uosfInnuns n rogIr soIo Ios cnsos onfro nrfIcuInros o soIo Ios cnsos cIvIIos o orquo
oI uorocho numInIsfrnfIvo no fongn nnun quo vor con oI cIvII. Isfo nrgumonfo os o
unn ofIcIon uo rIncIIo o no uIco nnun.
II cnfuIo IV frnfn uo Ios vIcIos uoI ncfo numInIsfrnfIvo como cnusn uo Invn-
IIuoz. 1nI voz osfo unfo uobIo sor oncnrnuo como onuIfImo. o cunIquIor
mnnorn os, on su confonIuo, un nguuo nnnIIsIs uoI fomn, hocho or sogunun voz
on oI ns con fnI uofonImIonfo.
II nufor no mIIIfn on ncnuomIns nI on nnfI-ncnuomIns y no nroco nfocfo n Ir
or Io frIIInuo. AI un on In uocfrInn comnrnun, snbo soIoccIonnrIn sIn rocurrIr
on oruuIcIon bnInu; y snbo fnmbIon vnIorso uo In ronIIunu objofIvn quo Io ofro-
co In jurIsruuoncIn juuIcInI uo nuosfros frIbunnIos. Is conscIonfo uo quo un
fnIIo cInro y jusfo con nuforIunu vnIo mns quo cunIquIor oInIon cIonffIcn, como
unfo nrn In consfruccIon sIsfomnfIcn, sIn uojnr or oIIo uo vnIornr y crIfIcnr In
sonfoncIn cunnuo rocouo, or su cnroncIn uo fuorzn uo convIccIon.
o quIoro formInnr osfo roIogo sIn uocIr nIgo sobro oI rofunuo sonfIuo
oIfIco nrquIfocfonIco oncorrnuo on oI frnbnjo uoI uocfor CO!I!!O. Is oI sonfI-
uo uo jusfo oquIIIbrIo on fouo nquoIIo no rovIsfo or Ioy oxrosn on uonuo
uouon onfrnr on confIIcfo In IIborfnu y In nuforIunu. InuoonuIonfo, uofnuo uo
unn vIgorosn cnncIunu uo nnnIIsIs y uo snfosIs y uo un fIno sonfIuo juruIco,
rofosor uo uorocho numInIsfrnfIvo on uos unIvorsIunuos, nbognuo uo In Irocu-
rncIon uoI 1osoro uo In ncIon, so nuvIorfo on oI unn soronn oquIuIsfnncIn uo Io
quo uuIorn sor nsIon socfnrIn, rojuIcIos oIfIcos, IuooIogn fofnIIfnrIn o In-
l9 I!!OCO
uIvIuunIIsfn. o uouo monos uo coIobrnrso quo oI uorocho ubIIco Io hnyn
nfrnuo con sus vnsfns oxfonsIonos uo fIorrn Ignofn.
J!A I!ACISCO !IA!IS
I! AC1O AMIIS1!A1IVO 20
2l I!!OCO
I!!OCO A !A SIC!A IICI
(l969)
HuoIgn roforIrmo nqu n In orsonnIIunu uoI nufor y uo In quo mo ocuo on oI
roIogo uo In rImorn ouIcIon. II r. CO!I!!O, rofosor uo uorocho numInIs-
frnfIvo on In IncuIfnu uo CIoncIns JuruIcns y SocInIos uo !n IInfn y rofosor
on In IncuIfnu uo orocho y CIoncIns SocInIos uo Iuonos AIros, hn ubIIcnuo
yn, uosuos uo su rImorn ouIcIon uo II Acfo AumInIsfrnfIvo, fnI conjunfo uo
obrns uo grnn vnIor, quo os consIuornuo ncfunImonfo un nufor uo rImorn Inon
on In cIoncIn uoI uorocho numInIsfrnfIvo.
!nn cnrncforsfIcn sonnInun yn or m on In rImorn ouIcIon, so mnnfIono
nconfunun on osfn: In roocuncIon uoI nufor or oscInrocor cuosfIonos uo foo-
rn gonornI uoI uorocho quo vnn ImIcIfns on In foorn uoI ncfo numInIsfrnfIvo.
Irufo uo osn ncfIfuu os fIcnmonfo oI cnfuIo I on oI cunI so ocun uo Ins
uofInIcIonos y cInsIfIcncIonos on In cIoncIn uoI uorocho. II nufor so vnIo uo unn
corrIonfo nsnz Inforosnnfo uoI ncfunI onsnmIonfo juruIco, quo mofIvo onfro
nosofros un muy vnIIoso frnbnjo uo CIA!O !!II CA!!I fIfuInuo orocho y
!ongunjo.
Ico CA!!I on su IIbro, quo Ios hombros so nfnnnn sIn rnzon on buscnr oI
sIgnIfIcnuo osoncInI, Infrnsoco, ronI o vorunuoro uo Ins nInbrns como sI
on oIIns rosIuIorn un vnIor roIo, InuoonuIonfo uo Ins rogIns uo uso quo Ios
nsIgnn fnI funcIon y quo Ios fIIosofos y cIonffIcos uobon oxIIcnr. !ns nInbrns,
or oI confrnrIo, oxrosnn soIo Io convoncIonnImonfo osfnbIocIuo or oI Iongun-
jo comun o oI cIonffIco y no osfnn IIgnuns n oxcIusIvns osoncIns concofunIos
uoformInnuns como vorunuorns y unIcns.
o nII quo oI r. CO!I!!O consIuorn quo oI cIonffIco osfn nuforIznuo nrn
nsIgnnr cIorfo sIgnIfIcnuo mornmonfo osfIuInfIvo nI vocnbIo ncfo numInIsfrn-
fIvo, sIgnIfIcnuo cuyo vnIor no sorn un vnIor uo vorunu sIno uo funcIonnIIunu o
ufIIIunu foorofIcn. !o mIsmo oInn fununuo on In corrIonfo fIIosofIcn roforI-
un con rosocfo n Ins uofInIcIonos, cInsIfIcncIonos y uIvIsIonos on oI uorocho.
Con oso onfoquo roono unn uofInIcIon uo ncfo numInIsfrnfIvo quo no ros-
I! AC1O AMIIS1!A1IVO 22
onuo, sIn uuun, n In nocIon uomInnnfo. Inrn oIIo uosnrroIIn on Ios cnfuIos II,
III y IV, un nnnIIsIs uo Ios unfos quo Infogrnn oI concofo uofInIuo oI quo obouo-
co n un crIforIo yn sonnInuo or ofros nuforos quo roscInuo uoI oIomonfo
orgnnIco. Inrn CO!I!!O no soIo In AumInIsfrncIon uIcfn ncfos numInIsfrnfI-
vos. 1nmbIon Io hncon Ios ofros ouoros o IncIuso cIorfns orsonns quo no son
orgnnos numInIsfrnfIvos. o os, uos, In nuoIo numInIsfrnfIvn uoI orgnno quo
uIcfn oI ncfo Io quo nos un oI oIomonfo uocIsIvo nrn su uofInIcIon.
In osfn mnforIn os uo vIvo Inforos oI uosnrroIIo uo su fosIs uo quo oI ncfo
numInIsfrnfIvo, nrn sor fnI, nocosIfn rouucIr ofocfos uIrocfos o InmouInfos
nunquo oIIos no sonn uofInIfIvos.
II nufor sosfIono quo hny ncfo numInIsfrnfIvo no soIo cunnuo In uocIsIon
fIono ofocfos fuorn uo In AumInIsfrncIon, sIno fnmbIon cunnuo Io fIono uonfro
uoI nmbIfo uo oIIn: or ojomIo Ios quo so rofIoron n sujofos no uIforoncInuos uo
In AumInIsfrncIon, n funcIonnrIos y onfos numInIsfrnfIvos, uonomInnuos or In
foorn uomInnnfo ncfos uo In numInIsfrncIon.
1osIs uoI nufor on osfn mnforIn IImInnr uo su frnbnjo os In uo quo Ios ncfos
rogIuos or oI uorocho rIvnuo, quo uIcfn In numInIsfrncIon, son fnmbIon ncfos
numInIsfrnfIvos. o numIfo In uIsfIncIon onfro ncfos numInIsfrnfIvos uIcfnuos
or In numInIsfrncIon y ncfos rIvnuos uIcfnuos or In numInIsfrncIon. AuvIor-
fo quo fouo ncfo quo uIcfn oI orgnnIsmo numInIsfrnfIvo fIono cIorfos oIomonfos
uo uorocho ubIIco (comofoncIn, voIunfnu y formns) quo Io uIforoncInn
subsfnncInImonfo uoI ncfo rIvnuo uo un nrfIcuInr.
Y vnIo In onn sonnInr fnmbIon quo, n juIcIo uoI nufor, In IIcIfuu n uIfo-
roncIn uo Io quo ocurro con fnI ncfo juruIco rIvnuo no os unfo uoI ncfo numI-
nIsfrnfIvo. Hny ns ncfos numInIsfrnfIvos IcIfos o IIcIfos.
!n nsocfo Imorfnnfo uo In fosIs uoI nufor os In oIImInncIon uo Ios rogIn-
monfos y uo Ios confrnfos uoI nmbIfo concofunI uoI ncfo numInIsfrnfIvo. Isfo
os sIomro un ncfo uo nIcnnco InuIvIuunI. Aqu, on osfo nsocfo, os uonuo oI
nufor nIIcn con mns rIgor su fosIs uo quo Ins uofInIcIonos fIonon quo sor, no
busquoun uo osoncIns vorunuorns sIno uo rosuIfnuos rncfIcos uo ufIIIunu nrn
In comronsIon y sIsfomnfIzncIon uo Ios fonomonos osfuuInuos. II nufor so on-
cnrgn uo sonnInr cunIos son Ins rnzonos rncfIcns or Ins quo convIono oIImInnr
uoI sIgnIfIcnuo uoI vocnbIo ncfo numInIsfrnfIvo Ios rogInmonfos y Ios confrn-
fos.
In snfosIs, In uofInIcIon uo ncfo numInIsfrnfIvo quo susfonfn CO!I!!O os In
sIguIonfo: Acfo numInIsfrnfIvo os unn uocInrncIon unIInfornI ronIIznun on ojor-
cIcIo uo In funcIon numInIsfrnfIvn quo rouuco ofocfos juruIcos InuIvIuunIos on
formn InmouInfn.
Ho roforIuo su fosIs fununmonfnI rosocfo n Io quo os ncfo numInIsfrnfIvo.
o os m roosIfo comonfnr nqu In fofnIIunu uo In obrn. Ioro hny muchos
23 I!!OCO
nsocfos uo oIIn quo son cInrn muosfrn uo In osIcIon sIsfomnfIcn uoI nufor y uo
su mofouo uo consfruccIon juruIcn. Ior ojomIo oI cnfuIo uouIcnuo n In ro-
suncIon uo IogIfImIunu, oxIgIbIIIunu y ojocuforIounu uoI ncfo numInIsfrnfIvo.
II nufor uocInrn quo no so frnfn uo Inungnr nrIorsfIcnmonfo quo nofns
concofunIos croomos quo uobo unrso nI ncfo, sIno uo InvosfIgnr oI uorocho o-
sIfIvo n fIn uo nvorIgunr como osfn roguInuo. Isfo mouo uo onsnr cnmon on
fouo oI IIbro. !o quo nI nufor Io Inforosn os snbor cunIos son Ins nofns quo on oI
uorocho osIfIvo nrgonfIno fIono oI ncfo numInIsfrnfIvo y no cunI os In oInIon
uo fnI o cunI frnfnuIsfn oxfrnnjoro quo hnco su uogmnfIcn nrn oI uorocho uo su
roIo ns. II mouo on quo CO!I!!O osfuuIn oI roforIuo fomn uo rosuncIon uo
In IogIfImIunu, ojocufIvIunu y ojocuforIounu uoI ncfo os cInro ojomIo uo Io quo
un jurIsfn uouo y uobo hncor cunnuo hnco cIoncIn osIfIvn uo buonn Ioy.
In oI uosoo uo quo osfns Inons no oxcounn uo Ins quo un roIogo uobo fonor,
rosIsfo n In fonfncIon uo gIosnr nIgunos cnfuIos quo or su rIquozn son uIgnos
uo oncomIo. Ior ojomIo, Ios cnfuIos sobro IsfnbIIIunu o ImugnnbIIIunu;
!os Acfos AumInIsfrnfIvos como Insfrumonfos IubIIcos; MouIfIcncIon uoI
Acfo AumInIsfrnfIvo. IxfIncIon uo Ios Ifocfos uoI Acfo AumInIsfrnfIvo y ofros
vnrIos.
Inrn formInnr soIo mo rosfn roofIr nIgo quo yn oxroso sobro CO!I!!O on
mI roIogo nnforIor. Su obrn frnsunfn un sonfIuo oIfIco-nrquIfocfonIco uo
rofunuo rosofo or In IIborfnu InuIvIuunI, uo cInro rouuIo or fouo Io quo son
oxcoso nrbIfrnrIo uo nuforIunu, cosnrIsmo y roofoncIn fIscnI. Snbouor uo Ios
vIcIos, fnIIns o InsufIcIoncIns uo nuosfrn orgnnIzncIon numInIsfrnfIvn, sIomro
so hnIIn rosonfo on oI nufor unn vnIorncIon uo osos uofocfos nrn buscnr, onfro
uos o mns soIucIonos osIbIos, In mns jusfn y In mns honosfnmonfo
oIfIco-juruIcn on cunnfo rosofn In IIborfnu InuIvIuunI y uojn n In nuforIunu
numInIsfrnfIvn ouor sufIcIonfo y IogfImo nrn voInr or Ios Inforosos ubII-
cos.
Yn on ofrn obrn nnforIor CO!I!!O, rofIrIonuoso n Ios funcIonnrIos comouos
quo or rufInn o fomor fouo Io rosuoIvon n fnvor uoI Isfnuo uIjo: Mns Inmonfn-
bIo os quo osns ncfIfuuos no suoIon sor uosomboznuns: nnuIo uIco nbIorfnmonfo
quo oI Isfnuo Io os fouo y oI InuIvIuuo nnun; nnuIo osIbIomonfo Io Ionsn on oI
fonuo sorInmonfo. IncIuso os osIbIo quo so oxroso con vohomoncIn ncorcn uo
Ios nbusos uo Ios ouoros ubIIcos y uoI rosofo or Ins gnrnnfns InuIvIuun-
Ios.. . oro uo quo vnIo osn oIocuoncIn, sI cunnuo so frnfn uo unr soIucIon n un
robIomn concrofo n unn oquonn cuosfIon quo no uocIuo In vIun o In muorfo
uo un InuIvIuuo, oro quo onfrnnn un vorunuoro confIIcfo onfro nuforIunu o
InuIvIuuo so oIvIunn Ins uocInmncIonos y so rosuoIvo fncIImonfo quo oso InuI-
vIuuo on oso cnso no fIono rnzon o quo vnIon nquoIIos rIncIIos, sI Iuogo
on cnun mnforIn y cuosfIon uo uofnIIo, so Ios oIvIun, so Ios confrnuIco, so Ios
I! AC1O AMIIS1!A1IVO 24
uosfruyo Isfo os uno uo Ios rIncInIos robIomns oIfIcos quo nfocfnn nI
uorocho numInIsfrnfIvo.
In foun In obrn uoI nufor rosnIfn osn roocuncIon or In roofoncIn fIscnI,
or In uocIsIon fncII, nrbIfrnrIn y uo cnjon, quo fronn foun jusfIcIn on In ncfIvI-
unu numInIsfrnfIvn y In hnco un nrnuIgmn uo sInrnzon y frIvoIIunu.
1nI cunI CO!I!!O nos rosonfn su IIbro, hn Iogrnuo on vIgor osfrucfurnr un
concIso frnfnuo no un moro onsnyo sobro oI ncfo numInIsfrnfIvo, uo nIfo
vnIor foorofIco y rncfIco.
J!A I!ACISCO !IA!IS
1,1+-
IroIogo n In quInfn odIcIon .............................................................................................. l3
IroIogo n In cunrfn odIcIon .............................................................................................. l5
J!A I!ACISCO IIA!IS: roIogo n In rInorn odIcIon ................................................... l?
J!A I!ACISCO IIA!IS: roIogo n In sogundn odIcIon .................................................. 2l
1ntroduccin
l. Ins soudo nocIonos fundnnfos doI dorocho ndnInIsfrnfIvo .................................... l
2. II nodoIo nuforIfnrIo do ncfo ndnInIsfrnfIvo ........................................................ 3
3. In rovnIoncIn do un Inforos o bIon sobro oI ofro.................................................... 4
4. II ojo do In fufoIn judIcInI ofocfIvn o In jurIsdIccIon rovIsorn doI ncfo ................. 6
5. II confroI do Ios hochos. ConfusIon do jurIsdIccIon ordInnrIn y oxfrnordInnrIn .... 8
6. II IncunIInIonfo do Ins gnrnnfns doI cIudndnno y In IognIIdnd.......................... 9
?. !nn rosuosfn cohoronfononfo nuforIfnrIn ......................................................... 9
8. II sIsfonfIco IncunIInIonfo do In ConsfIfucIon................................................ l0
8.l. In gonornI ........................................................................................................ l0
8.2. In nodIfIcncIon o susfIfucIon do ofIcIo doI ncfo ndnInIsfrnfIvo .................... ll
9. Invocnr In sogurIdnd jurdIcn n fnvor doI Isfndo .................................................. l3
l0. IrovonIr o condyuvnr n In corrucIon .................................................................. l4
ll. Quo toJis ............................................................................................................. l5
Cupitulo 1
EL ACTO ADM1A1STRAT1VO COMO PARTE DE
LA F!AC1OA ADM1A1STRAT1VA
l. !ocnIfuIncIon. II objofIvo doI nnIIsIs no os dofInIr oI ncfo ndnInIsfrnfIvo
sIno sIsfonnfIznr In ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn ...................................................... I-l
2. Acfo jurdIco y ncfo ndnInIsfrnfIvo ....................................................................... I-2
3. In nocIon do ncfo ndnInIsfrnfIvo no doondo doI rogInon do rovIsIon do Ios
ncfos ........................................................................................................................ I-3
4. ConfInuncIon. II concofo subjofIvo do ncfo ndnInIsfrnfIvo ............................... I-5
5. Ios concofos subjofIvo y objofIvo do funcIon ndnInIsfrnfIvn............................. I-6
6. In oosIcIon do Ios crIforIos do funcIon ndnInIsfrnfIvn y ncfo ndnInIsfrnfIvo .. I-6
8
EL ACTO ADMI NI STRATI VO
?. CrfIcn doI concofo orgnIco o subjofIvo .............................................................. I-?
8. ConfInuncIon .......................................................................................................... I-9
9. In osIbIo ordIdn do conoxIdnd onfro Ins nocIonos do funcIon ndnInIsfrnfIvn
y ncfo ndnInIsfrnfIvo ........................................................................................... I-l0
l0. II ncfo ndnInIsfrnfIvo cono nnnIfosfncIon doI ojorcIcIo do In funcIon ndnI-
nIsfrnfIvn ............................................................................................................ I-l0
ll. II ncfo ndnInIsfrnfIvo y no Ios confrnfos ndnInIsfrnfIvos do onfos no
osfnfnIos ............................................................................................................. I-ll
l2. IsfInfos ojonIos do ncfos ndnInIsfrnfIvos do orsonns no osfnfnIos........... I-l6
l2.l. Ins cororncIonos rofosIonnIos ............................................................... I-l6
l2.2. Ins nsocIncIonos dIrIgIdns ........................................................................ I-l?
l2.3. Ios concosIonnrIos y IIconcInfnrIos .......................................................... I-l8
l2.4. SocIodndos doI Isfndo............................................................................... I-2l
l2.5. ModIos do frnnsorfo ubIIco ................................................................... I-22
l2.6. Ofros cnsos. In ofosfnd n nodIo cnnIno onfro dorocho ubIIco y rIvn-
do ............................................................................................................... I-23
l3. CIubos do cnno y bnrrIos corrndos.................................................................. I-25
l4. ConcIusIonos....................................................................................................... I-29
Cupitulo 11
EL ACTO ADM1A1STRAT1VO COMO PROD!CTOR
DE EFECTOS J!R1D1COS
I. 1nIroJucci6n ............................................................................................................... II-l
l. In ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn roducforn o no roducforn do ofocfos jurdIcos .. II-l
2. obo frnfnrso do ofocfos jurdIcos dIrocfos, no do cunIquIor ofocfo jurdIco ...... II-2
2.l. Ifocfos jurdIcos InnodInfos ......................................................................... II-2
2.2. So oxcIuyon Ios ofocfos jurdIcos nodInfos ................................................... II-4
2.3. In cuosfIon do In nofIfIcncIon........................................................................ II-5
II. DisIinIos oIconces Je Ios efecIos juriJicos ................................................................ II-8
3. Ios ofocfos jurdIcos no nocosIfnn sor dofInIfIvos ................................................ II-8
3.l. Ifocfos rovIsIonnIos y dofInIfIvos ................................................................ II-8
3.2. Ifocfos dofInIfIvos on sodo ndnInIsfrnfIvn .................................................. II-9
3.3. Acfos InforIocuforIos y dofInIfIvos .............................................................. II-l0
3.4. Acfos o nodIdns ronrnforIns y ncfos InforIocuforIos o do noro frnIfo II-l2
3.5. Acfos ndnInIsfrnfIvos InforIocuforIos y ncfos ndnInIsfrnfIvos dofInIfIvosII-l2
3.5.l. IforoncIns on cunnfo n Ios rocursos nIIcnbIos ............................... II-l3
3.5.l.l. !ocursos ndnInIsfrnfIvos ..................................................... II-l3
3.5.l.2. !onodIos judIcInIos .............................................................. II-l3
3.5.2. IforoncIn on cunnfo n Ins sIfuncIonos quo orIgInnn Ins cnIIfIcncIo-
nos ...................................................................................................... II-l3
3.5.3. ConcIusIonos ....................................................................................... II-l5
3.6. Acfo ndnInIsfrnfIvo dofInIfIvo y ncfo ndnInIsfrnfIvo nsInIInbIo n oI ....... II-l5
4. Ios ofocfos jurdIcos uodon sor roInfIvos n nrfIcuInros, n funcIonnrIos o on-
fos ndnInIsfrnfIvos.............................................................................................. II-l6
5. Quodnn conrondIdos Ios ncfos do confrnIor .................................................... II-l8
6. CrIforIo subjofIvo u objofIvo do In roduccIon do ofocfos jurdIcos ................... II-l8
6.l. In voIunfnd squIcn doI ngonfo ................................................................. II-l8
6.2. CorfIfIcncIonos y oInIonos roducforns do ofocfos jurdIcos dIrocfos. !o-
9
I NDI CE
gIsfros o InscrIcIonos .................................................................................. II-22
6.3. ConcIusIonos ................................................................................................ II-25
?. Ios ofocfos jurdIcos uodon sor IcIfos o IIcIfos ............................................... II-25
8. Io nfInonfo n In nornI ........................................................................................ II-26
9. Ios ofocfos jurdIcos sogun sonn unIInfornIos o bIInfornIos, IndIvIdunIos o go-
nornIos.................................................................................................................. II-2?
III. IfecIos pIIicos o pritoJos JeI ocIo ..................................................................... II-2?
l0. IsfIncIon onfro Ios ofocfos ubIIcos y rIvndos do In ncfIvIdnd ndnInIsfrnfI-
vn ....................................................................................................................... II-2?
ll. In dIsfIncIon onfro ncfo cIvII do In ndnInIsfrncIon y ncfo ndnInIsfrnfIvo os
unn nIIcncIon do In foorn do In dobIo orsonnIIdnd doI Isfndo .................... II-28
l2. II dorocho rIvndo no so nIIcn n fodos Ios oIononfos doI ncfo ndnInIsfrnfI-
vo........................................................................................................................ II-29
l3. In nIIcncIon doI dorocho ubIIco on Ios suuosfos ncfos cIvIIos do In ndnI-
nIsfrncIon........................................................................................................... II-3l
l4. o oxIsfon consocuoncIns jurdIcns dIvorsns do InorfnncIn sogun quo n un
ncfo so Io cnIIfIquo do cIvII on su objofo ........................................................... II-32
l5. ConcIusIon ......................................................................................................... II-33
IV. IfecIos en reIoci6n oI Iienpo ................................................................................. II-34
l6. In rofroncfIvIdnd .............................................................................................. II-34
l?. Ifocfos nrn oI fufuro ....................................................................................... II-35
l8. ConnrncIon ..................................................................................................... II-35
Cupitulo 111
LA D1ST1AC1A EATRE ACTO Y HECHO ADM1A1STRAT1VO
I. IunJonenIo Je Io JisIinci6n enIre ocIo , IecIo ...................................................... III-l
l. !ocnIfuIncIon rovIn .......................................................................................... III-l
2. In dIsfIncIon onfro ncfos y hochos roducIdos on oI ojorcIcIo do In funcIon
ndnInIsfrnfIvn ...................................................................................................... III-l
3. ObjocIonos n In dIsfIncIon onfro ncfos y hochos. II sIIoncIo do In ndnInIsfrn-
cIon: InfroduccIon ................................................................................................. III-3
4. Ior quo so dIsfInguon Ios ncfos do Ios hochos..................................................... III-6
4.l. Corfozn jurdIcn: In fundnnonfncIon doI ncfo ............................................. III-?
4.2. IndoIo do Ios ofocfos jurdIcos ....................................................................... III-8
4.3. IrosuncIon do IogIfInIdnd. 1ornInos do InugnncIon. ConsonfInIonfo .. III-9
4.4. In snncIon do nuIIdnd ................................................................................ III-l0
4.5. II dorocho osIfIvo...................................................................................... III-l0
4.6. ConcIusIon................................................................................................... III-ll
II. AIconce Je Io JisIinci6n enIre ocIo , IecIo........................................................... III-l2
5. II ncfo ndnInIsfrnfIvo cono nnnIfosfncIon do voIunfnd ................................. III-l2
6. II ncfo ndnInIsfrnfIvo cono voIunfnd, conocInIonfo u oInIon ...................... III-l2
?. II ncfo ndnInIsfrnfIvo cono docInrncIon .......................................................... III-l4
8. IforoncIn onfro docInrncIon y ojocucIon nnforInI ........................................... III-l5
9. ConcIusIon ncorcn do In dIsfIncIon onfro ncfos y hochos ndnInIsfrnfIvos ...... III-l6
l0. AIgo ns ncorcn do cnrfoIos, sIIbnfos, bnrrorns, ofc. ...................................... III-l8
l0
EL ACTO ADMI NI STRATI VO
Cupitulo 1V
ACTOS, RECLAMEATOS Y COATRATOS ADM1A1STRAT1VOS
l. Ios ncfos jurdIcos do In ndnInIsfrncIon y su cInsIfIcncIon................................ IV-l
2. IscronncIns fornInoIogIcns, no do fondo ......................................................... IV-2
3. CrIforIo nrn soIoccIonnr In dononInncIon ......................................................... IV-3
4. Asocfos conunos doI rogInon ndnInIsfrnfIvo .................................................. IV-3
5. IforoncIns on oI rogInon ndnInIsfrnfIvo do Ios rogInnonfos y ncfos concro-
fos .......................................................................................................................... IV-4
5.l. ofIfIcncIon y ubIIcncIon ............................................................................ IV-5
5.2. Jornrqun nornnfIvn doI rogInnonfo sobro oI ncfo ndnInIsfrnfIvo ........... IV-6
5.3. IsfnbIIIdnd doI ncfo roguInr ......................................................................... IV-6
5.4. MofIvncIon doI ncfo ndnInIsfrnfIvo y oI rogInnonfo................................... IV-6
5.5. AudIoncIn rovIn on oI rogInnonfo y on oI ncfo ndnInIsfrnfIvo ................. IV-?
5.6. II ncfo ndnInIsfrnfIvo roducIdo or sIIoncIo do In ndnInIsfrncIon ubII-
cn.................................................................................................................... IV-?
5.?. Iofosfnd do onIfIrIos .................................................................................... IV-8
5.8. Ifocfos do In InforosIcIon do rocursos ........................................................ IV-8
5.9. !ofroncfIvIdnd o IrrofroncfIvIdnd doI snnonnIonfo .................................... IV-9
5.l0. !ofroncfIvIdnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo susfIfufIvo o fnvornbIo nI Inforo-
sndo ............................................................................................................. IV-9
5.ll. II rogInnonfo cono fuonfo do conofoncIn ............................................ IV-l0
5.l2. InugnncIon ............................................................................................. IV-l0
5.l2.l. Cnsos do InugnncIon .................................................................. IV-l0
5.l2.2. AuforIdnd conofonfo nrn onfondor on oI rocurso ................... IV-ll
5.l2.3. 1ornIno nrn In InforosIcIon doI rocurso .................................. IV-l2
5.l2.4. Ifocfos doI rocurso do nIzndn confrn rogInnonfos ...................... IV-l2
5.l2.5. ConcIusIon..................................................................................... IV-l3
5.l3. IrocodInIonfo do oInborncIon .................................................................. IV-l3
5.l4. 1ornInncIon doI rocodInIonfo ............................................................... IV-l3
5.l5. InugnncIon judIcInI ................................................................................ IV-l4
5.l6. IrInorns concIusIonos .............................................................................. IV-l5
6. In ruobn rcfIcn do In convonIoncIn do unn u ofrn fornInoIogn ................ IV-l6
?. In dIsfIncIon onfro oI rogInnonfo y oI ncfo ndnInIsfrnfIvo gonornI ............... IV-l?
8. Acfos y confrnfos ndnInIsfrnfIvos..................................................................... IV-l9
9. In dIsfIncIon onfro ncfo unIInfornI y bIInfornI ................................................. IV-24
l0. II ncfo unIInfornI on su fornncIon, do ofocfos bIInfornIos ............................. IV-24
ll. Ios ncfos quo roquIoron soIIcIfud o ncofncIon .............................................. IV-26
ll.l. Ifocfos doI ncfo: uodon sor bIInfornIos ................................................. IV-26
ll.2. In fornncIon doI ncfo.............................................................................. IV-2?
l2. ConcIusIon ........................................................................................................ IV-29
l3. ocIon do ncfo ndnInIsfrnfIvo......................................................................... IV-30
Cupitulo V
PRES!AC1OA DE LEC1T1M1DAD, EX1C1B1L1DAD Y EJEC!TOR1EDAD
I. 1nIroJucci6n ............................................................................................................... V-l
l. Cnrncforos y nuIIdndos doI ncfo ndnInIsfrnfIvo .................................................. V-l
l.l. !onIsIon nofodoIogIcn .................................................................................. V-l
ll
I NDI CE
l.2. uIIdndos doI ncfo ndnInIsfrnfIvo ................................................................ V-2
l.3. IncIdoncIn doI docrofo-Ioy l9.549/?2 y su ofIcncIn........................................ V-2
II. Iresunci6n Je IegiIiniJoJ........................................................................................ V-4
2. In rosuncIon do IogIfInIdnd. CrfIcn ................................................................. V-4
3. In rosuncIon do IogIfInIdnd on In jurIsrudoncIn ............................................ V-5
3.l. JurIsrudoncIn frndIcIonnI ............................................................................ V-5
3.2. II cnso IusIeInil (IoIIos, 293: l33) .............................................................. V-?
3.3. II ncfo oIIcInI nuIo o vn do hocho y su dosobodIoncIn ............................... V-9
4. Iundnnonfos do In rosuncIon do IogIfInIdnd. ................................................ V-l0
4.l. Iundnnonfo foorIco y rcfIco. Sus nIcnncos ............................................ V-l0
4.2. Iundnnonfo osIfIvo do In rosuncIon do IogIfInIdnd .............................. V-l2
4.3. ConsocuoncIn do ndnIfIr In rosuncIon do IogIfInIdnd soInnonfo nrn oI
ncfo roguInr .................................................................................................. V-l4
5. Ifocfos do In rosuncIon do IogIfInIdnd ............................................................ V-l9
5.l. IgunIncIon rovIsIonnI do Ios ncfos IogfInos o IIogfInos ......................... V-l9
5.2. ocosIdnd do odIr In IIogIfInIdnd ............................................................. V-20
5.3. ocosIdnd do robnr In IIogIfInIdnd ........................................................ V-2l
5.4. IxIgIbIIIdnd doI ncfo IIogfIno .................................................................... V-23
6. IrosuncIon do IogIfInIdnd y osfnbIIIdnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo .................... V-23
III. IxigiIiIiJoJ u oIIigoIorieJoJ. IjecuIorieJoJ...................................................... V-24
?. In oxIgIbIIIdnd y ojocuforIodnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo. IsfIncIon ................ V-24
?.l. CrIforIo frndIcIonnI. Iundnnonfo y nIcnncos ............................................. V-25
?.2. orocho nncIonnI y connrndo ................................................................... V-2?
?.3. IjorcIcIo do In fuorzn y ofosfnd do dIsonorIo .......................................... V-33
?.4. InIIcnncIn oIfIcn doI fonn ...................................................................... V-33
?.5. Ofro dorocho connrndo ............................................................................. V-34
?.6. ConcIusIonos ................................................................................................ V-36
8. In ojocuforIodnd. AIcnncos y nodIos ................................................................. V-36
9. In ojocuforIodnd on oI docrofo-Ioy l9.549/?2 y on In rcfIcn .......................... V-38
9.l. In ojocuforIodnd on oI docrofo-Ioy l9.549/?2 ............................................. V-38
9.l.l. o conrondo In coorcIon IndIrocfn (nIIcncIon do snncIonos) ........ V-38
9.l.2. In ojocucIon or Ios roIos nodIos do In ndnInIsfrncIon............... V-39
9.l.2.l. IjocucIon on Iugnr doI nrfIcuInr. In roIodnd................. V-39
9.l.2.2. In ojocucIon vIoIonfnndo nI nrfIcuInr. In IIborfnd............ V-40
9.l.3. ConcIusIonos sobro In ojocuforIodnd on oI nrf. l2 ............................ V-4l
9.2. In ojocuforIodnd on In rcfIcn ................................................................... V-4l
l0. In susonsIon ndnInIsfrnfIvn do In ojocucIon doI ncfo ................................... V-42
l0.l. In soIucIon frndIcIonnI y su nufncIon .................................................... V-42
l0.2. In fosIs do IIA!IS ................................................................................... V-43
l0.3. II docrofo-Ioy l9.549/?2 .......................................................................... V-44
l0.3.l. IjocuforIodnd y ofocfo no susonsIvo do Ios rocursos ................. V-45
l0.3.2. In fncuIfnd dIscrocIonnI do susondor oI ncfo nnfo In InforosI-
cIon doI rocurso ............................................................................ V-45
l0.3.3. II cnso do In susonsIon quo orjudIcn n un forcoro .................. V-4?
l0.3.4. In obIIgncIon do susondor oI ncfo Inugnndo cunndo hny unn
nuIIdnd nbsoIufn .......................................................................... V-4?
l0.3.4.l. In obIIgncIon do rovocnr oI ncfo nuIo............................ V-48
l0.3.4.2. In fuonfo do In dIsosIcIon............................................ V-48
l0.3.4.3. Ins obIIgncIonos doI cnrgo ............................................. V-49
l0.3.4.4. II dobor do obodIoncIn................................................... V-49
l2
EL ACTO ADMI NI STRATI VO
l0.3.4.5. II robIonn sonnfIco .................................................. V-50
l0.3.4.6. ConcIusIonos .................................................................. V-50
ll. In susonsIon judIcInI do In ojocucIon doI ncfo ndnInIsfrnfIvo ...................... V-5l
ll.l. In gonornI ................................................................................................ V-5l
ll.2. !ocursos oforgndos or Ioyos osocInIos .............................................. V-52
ll.2.l. Cnso on quo In Ioy no rosuoIvo sobro oI ofocfo do In InforosI-
cIon................................................................................................ V-52
ll.2.2. Cnsos on quo In Ioy oforgn ofocfo dovoIufIvo nI rocurso ............. V-53
ll.2.3. ConcIusIonos ncorcn do Ios rocursos oforgndos or Ioyos oso-
cInIos ............................................................................................. V-54
Cupitulo V1
ESTAB1L1DAD E 1MP!CAAB1L1DAD
I. IsIoIiIiJoJ ................................................................................................................ VI-l
l. In osfnbIIIdnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo quo roconoco dorochos ......................... VI-l
2. Cnrncforos. IforoncIns onfro cosn juzgndn judIcInI y cosn juzgndn ndnInIs-
frnfIvn ................................................................................................................... VI-3
3. !oquIsIfos do In osfnbIIIdnd................................................................................. VI-4
4. Acfo ndnInIsfrnfIvo ............................................................................................. VI-4
4.l. !nIInfornIIdnd .............................................................................................. VI-4
4.2. IndIvIdunIIdnd .............................................................................................. VI-5
5. Quo do oI hnynn nncIdo dorochos subjofIvos ...................................................... VI-6
5.l. o hny osfnbIIIdnd do Ios Inforosos ............................................................. VI-6
5.2. o hny osfnbIIIdnd do Ios doboros ................................................................ VI-6
5.3. IuncIonn n fnvor, no on confrn, doI ndnInIsfrndo ...................................... VI-?
6. Quo son nofIfIcndo nI Inforosndo ......................................................................... VI-9
?. Quo son roguInr .................................................................................................. VI-l0
?.l. II ncfo nnuInbIo fIono osfnbIIIdnd ............................................................. VI-l0
?.2. In rovocnbIIIdnd doI ncfo nuIo ................................................................... VI-ll
?.2.l. IxcocIonos n In rovocnbIIIdnd doI ncfo nuIo................................... VI-ll
?.2.l.l. IrosfncIonos o dorochos subjofIvos ............................... VI-ll
?.2.l.2. Acfo fIrno y consonfIdo ....................................................... VI-l2
?.2.2. In susonsIon doI ncfo y In osfnbIIIdnd: no rocodo In susonsIon
on sodo ndnInIsfrnfIvn doI ncfo osfnbIo .......................................... VI-l3
?.2.3. ConsocuoncIns do In IndobIdn ojocucIon do un ncfo nuIo o In IndobI-
dn dosobodIoncIn n un ncfo roguInr ................................................ VI-l4
?.3. In rofoccIon confrn In rovocncIon doI ncfo osfnbIo .................................. VI-l4
8. Quo so frnfo do un ncfo do In ndnInIsfrncIon ncfIvn........................................ VI-l6
9. Icfndo on ojorcIcIo do fncuIfndos rogIndns o dIscrocIonnIos ........................... VI-l6
l0. IxcocIonos n In osfnbIIIdnd............................................................................ VI-l?
l0.l. Ins oxcocIonos nornnfIvns ......................................................................... VI-l?
l0.l.l. ConnIvoncIn doIosn .............................................................................. VI-l8
l0.l.2. !ovocncIon n fnvor doI Inforosndo ....................................................... VI-l8
l0.l.3. In rovocncIon do Ios ncfos rocnrIos ................................................... VI-20
l0.l.3.l. Cnrgos sIn osfnbIIIdnd ....................................................... VI-22
l0.l.3.2. In rovocncIon do ornIsos do osfncIonnnIonfo ............... VI-22
l0.l.4. In rovocncIon do Ios confrnfos............................................................. VI-23
l0.l.5. II cnso do Ios ornIsos do consfruccIon.............................................. VI-23
l3
I NDI CE
l0.2. In oxcocIon cunndo hny unn Ioy quo nuforIco In rovocncIon. In
rovocncIon or oorfunIdnd sogun oI nrf. l8 ........................................................ VI-25
l0.2.l. InuncIncIon gonornI ............................................................................ VI-25
l0.2.2. !ovocncIon y roIodnd ....................................................................... VI-26
l0.2.3. !ovocncIon y osfnbIIIdnd...................................................................... VI-29
l0.2.4. !ovocncIon y oxroIncIon ................................................................... VI-3l
l0.2.5. In osfnbIIIdnd on In funcIon ubIIcn ................................................... VI-32
l0.2.6. In rovocncIon do In nuforIzncIon nrn funcIonnr ............................... VI-33
l0.2.?. ConcIusIonos ncorcn do In rovocncIon or norIfo ............................... VI-33
II. 1npugnoIiIiJoJ ..................................................................................................... VI-34
ll. Iundnnonfo do In InugnnbIIIdnd ................................................................. VI-34
ll.l. In sodo ndnInIsfrnfIvn .......................................................................... VI-34
ll.2. In sodo judIcInI ....................................................................................... VI-35
ll.3. In sodo nrbIfrnI InfornncIonnI ............................................................... VI-36
ll.4. ConnrncIon ........................................................................................... VI-36
Cupitulo V11
LOS ACTOS ADM1A1STRAT1VOS COMO 1ASTR!MEATOS P!BL1COS
l. In rosuncIon do IogIfInIdnd y oI cnrcfor do Insfrunonfos ubIIcos do Ios
ncfos ndnInIsfrnfIvos ......................................................................................... VII-l
2. AcfuncIonos judIcInIos y ncfuncIonos ndnInIsfrnfIvns ..................................... VII-2
3. Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos cono Insfrunonfos ubIIcos .................................. VII-3
3.l. Acfo jurdIco o Insfrunonfo doI ncfo jurdIco ............................................ VII-3
3.2. Acfo jurdIco o Insfrunonfo ubIIco ........................................................... VII-3
3.3. Acfo ndnInIsfrnfIvo o Insfrunonfo ubIIco ............................................... VII-4
4. In Ionn fo doI Insfrunonfo ubIIco y oI ncfo ndnInIsfrnfIvo ...................... VII-5
5. Ios ofocfos robnforIos fronfo n forcoros doI ncfo ndnInIsfrnfIvoInsfrunon-
fo ubIIco............................................................................................................. VII-6
5.l. In consfnfncIon doI ngonfo ubIIco ............................................................ VII-6
5.2. Ios cnsos do voIunfnrIo ncnfnnIonfo ......................................................... VII-8
5.3. In cuosfIon onnI ........................................................................................ VII-9
5.4. In consfnfncIon con ofros nodIos do ruobn ........................................... VII-l0
6. Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos-Insfrunonfos ubIIcos no fIonon fuorzn ojocufIvn
on sodo judIcInI ................................................................................................. VII-l0
?. Ios docunonfos ndnInIsfrnfIvos, son Insfrunonfos ubIIcos ocosIdnd do
nornn IognI oxrosn ......................................................................................... VII-ll
8. II nrf. 9?9 doI CodIgo CIvII no IncIuyo n Ios ncfos nI n Ins ncfuncIonos ndnI-
nIsfrnfIvns ......................................................................................................... VII-l4
9. Ios Insfrunonfos ubIIcos on In orn dIgIfnI ................................................... VII-l5
l0. ConcIusIonos................................................................................................... VII-l5
Cupitulo V111
OBJETO Y COMPETEAC1A DEL ACTO ADM1A1STRAT1VO
I. IIenenIos , ticios JeI ocIo oJninisIroIito ........................................................... VIII-l
l. IIononfos doI ncfo ndnInIsfrnfIvo .................................................................. VIII-l
2. Ios vIcIos on roIncIon n Ios oIononfos. CrIforIo do nIIcncIon ........................ VIII-3
l4
EL ACTO ADMI NI STRATI VO
3. VIcIos y nuIIdndos ............................................................................................. VIII-4
II. Vicios JeI oIjeIo..................................................................................................... VIII-5
4. Objofo rohIbIdo ................................................................................................ VIII-5
4.l. In gonornI .................................................................................................. VIII-5
4.2. IsfInfos vIcIos doI objofo .......................................................................... VIII-6
4.3. Objofo rohIbIdo or rovocnr IndofonsIon .............................................. VIII-8
4.4. Irocodonfos. ocfrInn do Ios ncfos roIos .............................................. VIII-8
5. Objofo vIoInforIo do fncuIfndos rogIndns .......................................................... VIII-9
6. InrocIsIon u oscurIdnd ................................................................................. VIII-ll
?. InosIbIIIdnd do hocho ................................................................................... VIII-l2
8. IrrnzonnbIIIdnd ............................................................................................... VIII-l4
8.l. In confrndIccIon doI ncfo ......................................................................... VIII-l4
8.2. In fnIfn do roorcIonnIIdnd ................................................................... VIII-l5
8.3. In nbsurdIdnd doI objofo ......................................................................... VIII-l?
9. InnornIIdnd. In ofIcn ubIIcn ........................................................................ VIII-l8
9.l. In Ioy InnornI .......................................................................................... VIII-20
9.2. II ncfo InnornI ........................................................................................ VIII-2l
9.3. II ncfo InnornI or corrucIon o InofIcIoncIn grosorn ........................... VIII-22
9.4. In dogrndncIon do In nornI y In ofIcn ..................................................... VIII-24
III. ConpeIencio....................................................................................................... VIII-25
l0. Concofo y nIcnncos ...................................................................................... VIII-25
ll. ConofoncIn on rnzon doI grndo .................................................................. VIII-25
l2. ConofoncIn on rnzon do In nnforIn ........................................................... VIII-30
l2.l. InconofoncIn rosocfo n nnforIns judIcInIos .................................... VIII-30
l2.2. InconofoncIn rosocfo n nnforIns IogIsInfIvns ................................. VIII-30
l2.3. InconofoncIn rosocfo n nnforIns ndnInIsfrnfIvns do ofros orgnnos ...... VIII-32
l3. ConofoncIn on rnzon doI forrIforIo ............................................................ VIII-32
l4. ConofoncIn on rnzon doI fIono ................................................................ VIII-33
Cupitulo 1X
V1C1OS DE LA VOL!ATAD
I. Vicios Je Iipo oIjeIito ................................................................................................ IX-l
l. Concofo do voIunfnd .......................................................................................... IX-l
2. InunorncIon do Ios vIcIos do In voIunfnd........................................................... IX-2
3. VIcIos on oI orIgon do In voIunfnd ....................................................................... IX-2
4. VIcIos do In voIunfnd, rovIos n In onIsIon doI ncfo ........................................... IX-5
4.l. In gnrnnfn do dofonsn. II sunnrIo rovIo ................................................. IX-6
4.l.l. o vIcfInnrIo n vcfInn. In dIfcII sIfuncIon doI sunnrInnfo ........... IX-8
4.l.2. In donogncIon InnofIvndn do ruobn ................................................ IX-9
4.2. InfInncIon rovIn. Sorrosn, confrnnnrchns, confInnzn IogfInn ............. IX-9
4.3. AudIoncIn ubIIcn, IIcIfncIon ubIIcn; ubIIcIdnd y frnnsnroncIn........... IX-l0
4.4. ConuIsn y concurroncIn do Inforosndos: concurso y IIcIfncIon............... IX-ll
4.5. OInIon, dIcfnnon o Inforno susfnncInI .................................................... IX-ll
4.5.l. In gonornI ......................................................................................... IX-ll
4.5.2. In InoxIIcnbIo oxcocIon doI dIcfnnon jurdIco rovIo .................. IX-l2
4.6. Ofros vIcIos do rocodInIonfo .................................................................... IX-l4
4.?. Ifocfo sInorgIco do Ios vIcIos ...................................................................... IX-l5
l5
I NDI CE
4.8. CIrcunsfnncIns nIfIgnnfos ......................................................................... IX-l6
5. VIcIos on In onIsIon do In voIunfnd................................................................... IX-l?
5.l. Acfos sInIos dIcfndos or orgnnos coIogIndos ......................................... IX-l?
5.2. Acfos conIojos ........................................................................................... IX-l8
5.3. Acfos quo roquIoron nuforIzncIon .............................................................. IX-l9
5.4. Acfos quo roquIoron nrobncIon................................................................. IX-20
5.4.l. In gonornI ......................................................................................... IX-20
5.4.2. Acfo y royocfo do ncfo ..................................................................... IX-20
5.4.3. AfrIbucIonos doI orgnno do confroI .................................................. IX-2l
5.4.4. Ifocfos do In nrobncIon ................................................................... IX-2l
5.4.5. !ovocncIon......................................................................................... IX-22
5.4.6. ConofoncIn orIgInnrIn .................................................................... IX-22
5.5. Acfos quo roquIoron rogIsfro, IncrIcIon, ofc. ............................................ IX-23
II. Vicios Je Iipo suIjeIito .......................................................................................... IX-23
6. osvIncIon do odor ........................................................................................... IX-23
6.l. ocIon y fundnnonfo.................................................................................. IX-23
6.2. Iundnnonfo IognI y nnfocodonfos ............................................................. IX-24
6.3. Cnsos do dosvIncIon do odor ..................................................................... IX-25
6.4. Asocfos robnforIos ................................................................................... IX-2?
?. ArbIfrnrIodnd ..................................................................................................... IX-28
8. IsfInfos cnsos do nrbIfrnrIodnd ....................................................................... IX-30
8.l. Acfos quo onIfon docIdIr ............................................................................ IX-30
8.2. ocIsIonos quo roscIndon do Ios hochos ................................................... IX-3l
8.3. In fundnnonfncIon nornnfIvn sorIn y su susfonfo fcfIco. ...................... IX-35
8.4. Acfos IIogIcnnonfo nofIvndos .................................................................... IX-3?
8.4.l. InIncIns no fornnIos ......................................................................... IX-3?
8.4.l.l. II nnquIIosndo nrndIgnn do In rovnIoncIn do un Inforos
sobro ofro.............................................................................. IX-3?
8.4.l.2. In fnIncIn do concIusIon InnfInonfo .................................... IX-38
8.4.l.3. II nrgunonfo oJ Ioninen ................................................. IX-39
8.4.l.4. Ofrns fnIncIns no fornnIos .................................................. IX-39
8.4.2. InIncIns fornnIos .............................................................................. IX-42
8.5. Ofrns hIofosIs ............................................................................................ IX-44
9. IforoncIn onfro In nrbIfrnrIodnd y oI vIcIo frndIcIonnI do vIoIncIon do In Ioy IX-45
l0. Irror ................................................................................................................. IX-46
l0.l. II orror cono cnusnI do nuIIdnd............................................................. IX-46
l0.2. Irroros do nonor grnvodnd .................................................................... IX-4?
l0.3. Acorcn doI IInnndo orror do dorocho ...................................................... IX-4?
l0.4. II orror no InvnIIdnnfo ........................................................................... IX-48
ll. oIo, vIoIoncIn, sInuIncIon .............................................................................. IX-49
ll.l. oIo .......................................................................................................... IX-49
ll.l.l. oIo doI ndnInIsfrndo ................................................................. IX-49
ll.l.2. oIo doI funcIonnrIo..................................................................... IX-50
ll.l.3. oIo doI ndnInIsfrndo y doI funcIonnrIo .................................... IX-50
ll.2. VIoIoncIn o InfInIdncIon ......................................................................... IX-5l
ll.2.l. VIoIoncIn sobro oI ndnInIsfrndo.................................................. IX-5l
ll.2.2. VIoIoncIn sobro oI funcIonnrIo ..................................................... IX-5l
ll.2.3. ObsorvncIonos conunos .............................................................. IX-5l
ll.3. SInuIncIon............................................................................................... IX-52
ll.3.l. SInuIncIon y ofIcncIn doI ncfo. Anfodnfndo y rofroncfIvIdnd .... IX-55
l6
EL ACTO ADMI NI STRATI VO
ll.3.2. Asocfos robnforIos. !oIncIon con ofros vIcIos ......................... IX-56
ll.3.3. In sInuIncIon do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos y su rofondIdo cnrc-
for do Insfrunonfos ubIIcos ...................................................... IX-5?
ll.3.4. MorosIdnd y sInuIncIon ndnInIsfrnfIvn..................................... IX-5?
Cupitulo X
FORMAL1DADES
I. Iornos Je insIrunenIoci6n , puIIiciJoJ ................................................................. X-l
l. InfroduccIon .......................................................................................................... X-l
l.l. IInnIIdnd......................................................................................................... X-l
l.2. InuncIncIon .................................................................................................... X-2
l.2.l. IrocodInIonfo rovIo nI ncfo ............................................................... X-3
l.2.2. InsfrunonfncIon. IundnnonfncIon o nofIvncIon .............................. X-5
l.2.3. ofIfIcncIon........................................................................................... X-5
2. In fornn oscrIfn .................................................................................................... X-?
2.l. Su oxIgIbIIIdnd ............................................................................................... X-?
2.2. Su rogIsfro fsIco: oI noI, o oI soorfo oIocfronIco ..................................... X-8
3. Iugnr y fochn ...................................................................................................... X-l0
3.l. In fochn ........................................................................................................ X-l0
3.2. II Iugnr ......................................................................................................... X-ll
4. II nunoro ............................................................................................................ X-ll
5. II orgnno y onfIdnd do quo onnnn oI ncfo ......................................................... X-l2
6. In fundnnonfncIon o nofIvncIon ....................................................................... X-l3
6.l. 1ornInoIogn y nIcnncos .............................................................................. X-l3
6.2. Iundnnonfos ............................................................................................... X-l6
6.3. ConsocuoncIns do su onIsIon ...................................................................... X-l?
6.4. !oquIsIfos do unn fundnnonfncIon sufIcIonfo ........................................... X-l8
6.5. In fundnnonfncIon rovIn, conconIfnnfo y uIforIor ................................. X-l9
6.6. In fundnnonfncIon dofocfuosn cono oxcusn do In nnuIncIon judIcInI ...... X-22
?. Inrfo dIsosIfIvn o rosoIufIvn ............................................................................. X-23
8. In fIrnn doI ncfo ................................................................................................. X-24
8.l. IsfInfos fIos do fIrnn ............................................................................... X-24
8.2. II ncfo sIn fIrnn nIgunn .............................................................................. X-24
8.3. VnrInnfos do fIrnn n ruogo on In funcIon ubIIcn ...................................... X-25
8.4. AIgunns fornns nnonnIns do corfIfIcncIon ................................................. X-25
8.5. In fIrnn or soIIo......................................................................................... X-26
8.6. II corroo oIocfronIco sIn fIrnn .................................................................... X-26
8.?. In fIrnn oIocfronIcn o dIgIfnI ...................................................................... X-2?
9. Ofrns fornns do InsfrunonfncIon ...................................................................... X-28
9.l. Iornn ornI ................................................................................................... X-28
9.2. SIgnos ........................................................................................................... X-28
9.3. Acfos fcIfos ................................................................................................. X-29
9.4. II sIIoncIo ..................................................................................................... X-30
9.5. II vofo onIfIdo or sIgnos o fnnbIon or sIIoncIo .................................. X-32
l0. Iornns do ubIIcIdnd ....................................................................................... X-32
ll. IsocIos do fornns do ubIIcIdnd: ubIIcncIon y nofIfIcncIon......................... X-34
ll.l. In ubIIcIdnd no Infogrn oI ncfo........................................................... X-34
ll.2. IubIIcncIon ............................................................................................... X-35
l?
I NDI CE
ll.3. ofIfIcncIon .............................................................................................. X-35
ll.3.l. !oquIsIfos do vnIIdoz .................................................................... X-36
ll.3.l.l. 1rnnscrIcIon Infogrn doI ncfo ...................................... X-36
ll.3.l.2. !ocursos, Inzos y ofocfos ............................................. X-3?
ll.3.l.3. VIsfn do Ins ncfuncIonos ................................................ X-3?
ll.3.l.4. IInzo do In nofIfIcncIon vIIdn ...................................... X-3?
ll.3.l.5. Ofros ............................................................................... X-38
ll.4. In nofIfIcncIon vorbnI .............................................................................. X-38
ll.5. In nofIfIcncIon osonfnon ...................................................................... X-39
ll.6. o cnbo In nofIfIcncIon osonfnon do un rogInnonfo ........................... X-39
II. OIros criIerios reIoIitos o Io forno. CriIico........................................................... X-39
l2. In fornn y In oxrosIon do In voIunfnd ........................................................... X-39
l3. In dIsfIncIon onfro fornns oJ suIsIonIion y oJ proIoIionen ...................... X-40
l4. In dIsfIncIon onfro fornns osoncInIos y no osoncInIos .................................... X-4l
l4.l. II crIforIo docfrInnrIo y IognI .................................................................. X-4l
l4.2 Cnsos do nuIIdnd or vIoIncIon do fornns ............................................... X-42
l5. CrIfIcn do In dIsfIncIon onfro fornn y fornnIIdnd ........................................... X-43
l6. ConfInuncIon. osnjusfo do In dIsfIncIon con oI dorocho osIfIvo .................. X-44
l?. Argundo: quId sI hnbInnos do fornns osoncInIos ....................................... X-44
l8. II ofocfo sInorgIco do Ios vIcIos do fornn y ofros............................................. X-45
Cupitulo X1
S1STEMA DE A!L1DADES DEL ACTO ADM1A1STRAT1VO
I. IinoIiJoJ Je Io Ieorio o sisIeno ............................................................................... XI-l
l. Ins nuIIdndos son soIo roIncIonos onfro ofros concofos ................................... XI-l
2. Quo dobo oxIIcnr un sIsfonn do Ins nuIIdndos ................................................. XI-2
3. obo nnnIIznrso oI rogInon, no Ins dononInncIonos .......................................... XI-3
II. 1nopIicoIiIiJoJ IiIeroI Je Ios nuIiJoJes JeI C6Jigo CitiI ..................................... XI-3
4. IforoncIns gonornIos onfro oI sIsfonn do Ins nuIIdndos cIvIIos y oI sIsfonn do
Ins nuIIdndos ndnInIsfrnfIvns ............................................................................. XI-3
5. IsfInfos cnsos o osocIos do nuIIdndos. CrIforIo do connrncIon .................... XI-9
6. uIIdndos nbsoIufns y roInfIvns doI CodIgo CIvII ............................................. XI-l0
?. ConnrncIon con oI dorocho ndnInIsfrnfIvo .................................................... XI-l0
8. Acfos nuIos y nnuInbIos ..................................................................................... XI-l2
8.l. In soIucIon frndIcIonnI ............................................................................... XI-l3
8.2. In soIucIon dosuos doI docrofo-Ioy l9.549/?2 .......................................... XI-l3
8.3. ConcIusIonos ............................................................................................... XI-l5
III. AuIiJoJes oJninisIroIitos en porIicuIor ........................................................... XI-l5
9. IsocIos do nuIIdndos ndnInIsfrnfIvns ............................................................ XI-l5
9.l. II suuosfo do nnyor grnvodnd do Ins consocuoncIns jurdIcns .............. XI-l5
9.2. II suuosfo do Ins snncIonos do nonor grnvodnd ..................................... XI-l9
9.3. II suuosfo do In InnIIcncIon do snncIonos or oI vIcIo ........................... XI-20
l0. Su dononInncIon. In nfIrnncIon do quo hny nuIIdnd nbsoIufn on oI ncfo
ndnInIsfrnfIvo .................................................................................................. XI-2l
ll. In InoxIsfoncIn do ncfo ndnInIsfrnfIvo; vns do hocho do In ndnInIsfrn-
cIon. Ios ncfos cnronfos do vIrfunIIdnd jurdIcn nrn nodIfIcnr In sIfuncIon
jurdIcn do Ins nrfos ....................................................................................... XI-22
l8
EL ACTO ADMI NI STRATI VO
ll.l. ConnrncIon con In nuIIdnd ................................................................... XI-24
ll.l.l. In roscrIcIon y In cnducIdnd do In nccIon ............................... XI-24
ll.l.2. In osfnbIIIdnd doI ncfo ................................................................ XI-25
ll.l.3. In docInrncIon do ofIcIo ............................................................... XI-25
ll.l.4. In conofoncIn judIcInI ............................................................... XI-26
ll.l.5. In rosuncIon do IogIfInIdnd doI ncfo nuIo ............................... XI-26
ll.l.6. In nudIoncIn do In ndnInIsfrncIon ............................................. XI-2?
ll.l.?. In oIoccIon do vns ....................................................................... XI-2?
ll.2. IjonIos do InoxIsfoncIn do ncfo ndnInIsfrnfIvo .................................. XI-2?
ll.3. ConcIusIonos sobro oI rogInon jurdIco do In InoxIsfoncIn, vns do ho-
cho o noros ronuncInnIonfos sIn vIrfunIIdnd jurdIcn ....................... XI-28
l2. Iundnnonfo doI sIsfonn do nuIIdndos doI ncfo ndnInIsfrnfIvo .................... XI-29
l2.l. InroIodnd do ronIfIrso nI CodIgo CIvII nrn consfruIr oI sIsfonn do
Ins nuIIdndos do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos............................................ XI-29
l2.2. Iundnnonfo IogIco-jurdIco .................................................................... XI-30
l2.3. Ins nuIIdndos cono snncIonos InIcIfns doI ordon jurdIco ................ XI-32
l3. ConcIusIon. InuncIncIon y dononInncIon do Ins nuIIdndos ndnInIsfrnfIvns XI-32
l3.l. Acfos roguInros........................................................................................ XI-33
l3.l.l. Acfos vIIdos ................................................................................ XI-33
l3.l.2. Acfos nnuInbIos ............................................................................ XI-33
l3.2. Acfos IrroguInros ..................................................................................... XI-34
l3.2.l. Acfos nuIos ................................................................................... XI-34
l3.2.2. InoxIsfoncIn do ncfo; vns do hocho; o noro ronuncInnIonfo do
In ndnInIsfrncIon ........................................................................ XI-34
l3.3. ConcordnncIns y ronIsIonos ................................................................... XI-35
l4. In no nIIcnbIIIdnd doI ncfo, cono cnso osocInI do nuIIdnd ......................... XI-35
IV. Vicios que JeIerninon Ios nuIiJoJes JeI ocIo oJninisIroIito ........................... XI-38
l5. In rofondIdn soIucIon doI docrofo-Ioy ........................................................... XI-38
l6. CrIforIo do nrocIncIon .................................................................................... XI-39
l?. CrfIcn do In vnIorncIon usunI do Ios vIcIos doI ncfo ndnInIsfrnfIvo ............. XI-40
l8. In oIfIcn jurdIcn do In jurIsrudoncIn......................................................... XI-42
Cupitulo X11
MOD1F1CAC1OA DEL ACTO ADM1A1STRAT1VO
l. InfroduccIon. So dobon nnnIIznr Ios ncfos n nodIfIcnrso o oxfInguIrso, no Ios
IInnndos nodIos do oxfIncIon ............................................................................ XII-l
2. IxfIncIon y nodIfIcncIon.................................................................................... XII-2
3. ModIfIcncIon do ncfos vIIdos y nuIos o nnuInbIos ........................................... XII-3
4. ModIfIcncIon do ncfos vIIdos. !ocfIfIcncIon o corroccIon nnforInI ................. XII-4
5. AcInrncIon........................................................................................................... XII-6
6. !ofornn .............................................................................................................. XII-8
?. ModIfIcncIon do ncfos nuIos o nnuInbIos. SnnonnIonfo ................................... XII-9
?.l. SnnonnIonfo ndnInIsfrnfIvo y judIcInI ................................................... XII-l0
?.2. IxIIcnr nI ofro ......................................................................................... XII-ll
8. !nfIfIcncIon....................................................................................................... XII-ll
9. ConfIrnncIon .................................................................................................... XII-l3
9.l. In confIrnncIon on dorocho rIvndo y on dorocho ndnInIsfrnfIvo ........ XII-l3
9.2. Io nfInonfo n In roscrIcIon.................................................................... XII-l4
l9
I NDI CE
9.3. In confIrnncIon on oI docrofo-Ioy l9.549/?2 ........................................... XII-l4
l0. ConnrncIon onfro snnonnIonfo, confIrnncIon y rnfIfIcncIon .................... XII-l5
ll. ConvorsIon...................................................................................................... XII-l6
ll.l. ConvorsIon or cIrcunsfnncIn sobrovInIonfo ....................................... XII-20
l2. SusfIfucIon y rofornn .................................................................................... XII-2l
l3. InrocodoncIn do In susfIfucIon.................................................................... XII-23
l4. In ordon judIcInI do susfIfucIon .................................................................... XII-25
l5. In susfIfucIon judIcInI n In ojocuforIodnd ndnInIsfrnfIvn ........................... XII-25
l6. In rooInborncIon doI ncfo ............................................................................... XII-26
Cupitulo X111
EXT1AC1A
I. 1nIroJucci6n ........................................................................................................... XIII-l
l. Concofo do oxfIncIon ....................................................................................... XIII-l
II. IxIinci6n Je ocIos iIegiIinos ................................................................................ XIII-2
2. IsfInfos suuosfos ........................................................................................... XIII-2
3. AnuIncIon y rovocncIon or IIogIfInIdnd.......................................................... XIII-3
3.l. 1ornInoIogn .............................................................................................. XIII-3
3.2. In susonsIon cono oxfIncIon................................................................... XIII-5
4. In IIogIfInIdnd sobrovInIonfo .......................................................................... XIII-6
4.l. Ior cnnbIo on oI ordonnnIonfo................................................................. XIII-6
4.l.l. InIfos do In IIogIfInIdnd sobrovInIonfo ........................................ XIII-?
4.2. Ior un cnnbIo on In ronIIdnd ..................................................................... XIII-?
4.3. ocosIdnd do ronuncInnIonfo oxroso .................................................... XIII-8
4.4. ConnrncIon con In rovocncIon or InoorfunIdnd .................................. XIII-9
4.4.l. AuforIdnd conofonfo.................................................................... XIII-l0
4.4.2. CnducIdnd y roscrIcIon............................................................... XIII-l0
4.4.3. IndonnIzncIon ................................................................................ XIII-l0
4.5. Ifocfos on roIncIon nI fIono .................................................................. XIII-ll
4.6. II cnso do Ios ncfos rocnrIos .................................................................. XIII-ll
4.6.l. CnnbIo nornnfIvo ................................................................................ XIII-ll
4.6.2. CnnbIo fcfIco....................................................................................... XIII-l2
4.?. II cnso do Ios ncfos do conocInIonfo ....................................................... XIII-l2
III. IxIinci6n Je ocIos IegiIinos .............................................................................. XIII-l3
5. IsfInfos suuosfos ......................................................................................... XIII-l3
6. IxfIncIon do Iono dorocho do ncfos IIogfInos ............................................. XIII-l3
6.l. CunIInIonfo .......................................................................................... XIII-l3
6.l.l. CunIInIonfo doI fornIno ............................................................ XIII-l3
6.l.2. CunIInIonfo doI objofo................................................................ XIII-l4
6.l.3. CunIInIonfo do In condIcIon ....................................................... XIII-l4
6.2. InosIbIIIdnd do hocho ............................................................................ XIII-l6
6.2.l. InIfn do susfrnfo orsonnI ............................................................ XIII-l6
6.2.2. InIfn do susfrnfo nnforInI ............................................................ XIII-l?
6.2.3. InIfn do susfrnfo jurdIco .............................................................. XIII-l?
?. IxfIncIon do ncfos IogfInos dIsuosfn or ncfo ndnInIsfrnfIvo .................. XIII-l8
?.l. CnducIdnd ................................................................................................ XIII-l8
?.2. osuso ...................................................................................................... XIII-20
20
EL ACTO ADMI NI STRATI VO
?.3. !ovocncIon or rnzonos do oorfunIdnd ................................................. XIII-22
?.4. !oscnfo ..................................................................................................... XIII-23
8. IxfIncIon or oI nrfIcuInr do ncfos IogfInos ............................................... XIII-25
8.l. !onuncIn .................................................................................................. XIII-25
8.2. !ochnzo .................................................................................................... XIII-26
8.3. Acfos confrncfunIos.................................................................................. XIII-2?
Introduccin
1. Loe eeuJo nocionee funJonIee Jel JerecIo oJninieIroIito
Ivorsos fonns hnn fonIdo n frnvos doI fIono un cnrcfor osfoInr o fundnnfo
on oI dorocho ndnInIsfrnfIvo: odor do oIIcIn,
1
sorvIcIo LIIco,
2
confrnfo nd-
nInIsfrnfIvo.
3
AIgo nrocIdo ocurro con oI ncfo ndnInIsfrnfIvo, on nuosfro nIs.
1.1
uosfrn osIcIon crIfIcn sIguIondo n ATOIOIII vIono dosdo In crIsIs do In nocIon do
odor do oIIcIn, IetieIo ArgenIino Je Ciencio PoliIico, n 2, Iuonos AIros, onInn, 1960, . 22?
y ss. y 1eIuJioe Je JerecIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, Iorrof, 1963, quo nnnfononos on oI cn.
V doI f. 2 y connrfo MAI!AI, HICTO! AQ!IIIS, ConIrol juJiciol Je lo oJninieIroci6n pIlico, Iuo-
nos AIros, onInn, 1984, f. II, . 835 y nofn 23?. !onnrocon on osfo fonn nIgunns do Ins Idons
nodIovnIos doI PoliceirecII .
1.2
Cono on Ins dofInIcIonos frnncosns quo sIguIorn IIIISA, !AIAII, DerecIo oJninieIroIito, f. I,
Iuonos AIros, In Ioy, 1964, 6" od., . 3?. Supro, f. 1, cn. V, 6.3.

Honos frnnsIfndo or: o) In
nocIon rosfrIcfIvn on !oosfrucfurncIon doI concofo y rogInon jurIdIco do Ios sorvIcIos LIIcos,
LL, 106: 118? y ss., roroducIdo on 1eIuJioe Je JerecIo oJninieIroIito, op. ciI.; I) In nogncIon
fofnI (dosdo DerecIo oJninieIroIito Je lo econonio, Iuonos AIros, MncchI, 1966, hnsfn Teorio
generol Jel JerecIo oJninieIroIito, MndrId, IIAI, 1984), nrn c) voIvor n In nocIon IInIfndn
(osfo TroIoJo, f. 2, 2000, 4" od., cn. VI, ronnuncIndn on oI roIogo n In 2" od. doI f. 1); In docfrInn
confInn doLnfIondo on forno nI Iugnr doI fonn on In nnforIn, con nuovos norfos: MAI!AI, In
IdooIogIn doI sorvIcIo LIIco, IDA, 14: 359, Iuonos AIros, onInn, 1993; CASSAOI, J!A CA!-
IOS, DerecIo oJninieIroIito, f. II, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1998, 6" od., . 419 y ss.; IA!!A,
!OOIIO, HncIn unn InforrofncIon rosfrIcfIvn doI concofo jurIdIco do sorvIcIo LIIco, LL, 1982-
I, 363 y In dons docfrInn (MAIO!AO, IIA!IS, ofc.) quo rocordnnos on oI f. 2, cn. VI, nofns 1.1
y ss. y sus roforoncIns.
1.3
CASSAOI, J!A CA!IOS, In forno n In cnfogorIn doI confrnfo ndnInIsfrnfIvo (!nn oIonIcn
ncfunI), on !IVI!SIA A!ST!AI, ConIroIoe oJninieIroIitoe, Iuonos AIros, CIoncIns do In AdnI-
nIsfrncIon, 2000, . 1?-64; In susfnnfIvIdnd doI confrnfo ndnInIsfrnfIvo y sus rIncInIos conso-
cuoncIns jurIdIcns, IDA, 15/16: 165; MAI!AI, o In oIIgrosIdnd o InufIIIdnd do unn foorIn gono-
rnI doI confrnfo ndnInIsfrnfIvo, 1D, 1?9: 655;

CASSAOI, !n Infonfo docfrInnrIo Infrucfuoso: oI
rochnzo do In fIgurn doI confrnfo ndnInIsfrnfIvo, 1D, 180: ??3; MAI!AI, II norfo do In crIfIcn n
In ovonfunI ovoIucIon doI dorocho ndnInIsfrnfIvo, 1D, 180: 849; CASSAOI, In doIInIfncIon do
In cnfogorIn doI confrnfo ndnInIsfrnfIvo. (!oIIcn n un onsnyo crIfIco), 1D, 181: 942; MAI!AI, In
foorIn doI confrnfo ndnInIsfrnfIvo, on !IVI!SIA A!ST!AI, op. ciI., . 209-214. CuosfIonnnIonfos
cono oI do MAI!AI on sorvIcIo LIIco y confrnfo ndnInIsfrnfIvo fIonon nnnIogIn nofodoIogIcn con
nuosfro roIo Infonfo do oIInInnr In foorIn doI odor do oIIcIn: eupro, nofn 1.2.
II ACTO AMIIST!ATIVO 2
In nocIon do ncfo ndnInIsfrnfIvo nnco on In rovoIucIon frnncosn
4
y nos IIogn
frnsvnsndn con oI oso do hnLor nncIdo cono rIvIIogIo doI funcIonnrIo
5
o con-
ronIso con oI odor
6
y no cono unn fornn do confroI;
?
or oIIo njonn nI connon
lou.
8
o dosconoconos oI vnIor do In rovoIucIon frnncosn
9
on oI rogroso hncIn
Ios dorochos hunnnos,
10
oro nIgunns do sus nrfIcuInrIdndos hoy cnrocon do
jusfIfIcncIon y so vnn dosnnnfoInndo.
11
Tnnoco In fIonon yn In docfrInn do
fncfo y In ndnIsIon do In usurncIon doI odor, Ios ncfos o cuosfIonos do goLIor-
no (oIIfIcns, InsfIfucIonnIos, no jusfIcInLIos, ofc.), In oxfonsIon do In dIscrocIo-
nnIIdnd, ofc. II nsocfo nognforIo o IInIfndor doI confroI judIcInI do In ndnInIs-
frncIon or vIn doI nodo on quo so ronIIzn In consfruccIon doI ncfo ndnInIsfrn-
fIvo,
12
consfIfuyo un dIsvnIor nrn Ios nIsos quo soguInos oI nodoIo norfo-
nnorIcnno do dIvIsIon do odoros, fronos y confrnosos, o frncfurn doI odor.
Hnn gnnndo ncofncIon InsfIfucIonos nuovns cono In nrfIcIncIon, nudIoncIns
LIIcns, In IogIfInncIon on Ios dorochos do IncIdoncIn coIocfIvn, Ios ofocfos
ergo onnee do In sonfoncIn, Ins cnufoInros nufononns y nnfIcInforIns, ofc.
13
1.4
Is In Ioy doI 22 IrInnrIo doI nno VII, quo oxIno do In oLIIgncIon do rogIsfro o Inuosfo
rosocfIvo n unn grnn nrfo do Ios ncfos do ndnInIsfrncIon LIIcn: VIAI, !OOI!, 1IuJe
generole Je l' enregieIrenenI Jee ocIee oJninieIroIife, InrIs, nIIoz, 1942, . 9-12, or oosI-
cIon n Ios ncfos do gosfIon LIIcn, quo doLon frILufnr y sor rogIsfrndos (op. ciI., . 13).
1.5
TnI fuo In orcocIon do ICIY, sogn rocuordn OA!I!, JAMIS W., In concofIon nngIo-
nnorIcnIno du droIf ndnInIsfrnfIf, on Melongee Mourice Houriou, InrIs, 1929, . 33? y ss.,
359, 342, quIon In norIgorn, . 344 y ss.
1.6
AnIInr on SCHMIT-I CAI!WI, !IIM!, Der VeruolIungeolI in Jer LeIre OIIo Mo,ere,
TuLIngon, Mohr SIoLock, 1999, . 4?-8, 49 y ss.: unn IognIIzncIon doI Isfndo do IoIIcIn.
1.?
!nn oInIon dIforonfo on OOZIIZ II!IZ, JIS!S, ConenIorioe o lo le, Je lo jurieJicci6n
conIencioeo-oJninieIroIito (Le, 29/199S, Jel 13 Je Julio), f. I, MndrId, CIvIfns, 1998, 3" od.,
. 632, AI nonos dosdo In orsocfIvn do Ins gnrnnfIns doI ndnInIsfrndo. SoIo sI oxIsfo un
ncfo ndnInIsfrnfIvo rovIo os osILIo ronIIznr unn ncfIvIdnd nnforInI quo IInIfo Ios dorochos
do Ios nrfIcuInros.
1.8
Vor fnnLIon SCHWA!TZ, II!A!, IrencI AJninieIroIite Lou onJ IIe Connon-Lou WorlJ,
ov York !nIvorsIfy Iross, 1954; IIOOATIS, SIY!IO, AJninieIroIite Lou eI DroiI
AJninieIroIif, rofncIo do JIA !IVI!O, InrIs, I.O..J., 1986; VIIIZ OA!CA, JO!OI, Loe Joe
eieIenoe Jel JerecIo oJninieIroIito. 1neo,o Je JerecIo pIlico conporoJo, InsfIfucIon !nI-
vorsIfnrIn SorgIo ArLoIodn, Snnfn Io do Iogof, 1994.
1.9
Supro, f. 1, cn. II, 2.1, In ovoIucIon InconcIusn.
1.10
Vor Ios cIsIcos IILros do OA!CA I ITI!!A, I!A!O, Ietoluci6n fronceeo , oJninieIro-
ci6n conIenporneo, MndrId, 19?2, 1981, ofc.; vor fnnLIon, on su ofIcn hunnnIsfn y IILorfnrIn
quo connrfInos Ionnnonfo, Lo lucIo conIro loe innuniJoJee Jel poJer en el JerecIo oJninieIro-
Iito, MndrId, 19?4, 19?9; Lo IoIollo por loe neJiJoe couIeloree, MndrId, CIvIfns, 1995, 2" od.; Deno-
crocio, juecee , conIrol Je lo oJninieIroci6n, MndrId, CIvIfns, 199?, 3" od.; Ieflexionee eoIre lo Le, , loe
principioe generolee Jel DerecIo, MndrId, CIvIfns, 1986, ofc.
1.11
Inrn fodo nos ronIfInos n Io oxuosfo on oI f. 1, 2000, roInrosIon do In 5" od., cns. II, III,
VII, VIII; f. 2, 2000, 4" od., cns. V n VIII, XIII n XVI, ofc.
1.12
IIIo no sIgnIfIcn quo so doLn n surInIr In nocIon, sIno rooncnuznrIn cono focnIcn do con-
froI. Con. on sonfIdo sInIInr, nunquo crIfIco, IOIAOS, MA!CIIO, Iundnnonfos do In rosonsnLI-
IIdnd doI Isfndo on oI nnrco do In rofornn ndnInIsfrnfIvn, 1D, 18?: 951, 9??.
1.13
Ios grnndos fnIIos do In ncfunIIdnd on Deepuee Je lo reforno Jel 1eIoJo, Iuonos AIros,
IA, 1998, 2" od., cn. XI; f. 2 doI TroIoJo, cns. II, III, XI, ofc.
3 IT!O!CCI
Tnnfo oI dorocho osnnoI consfIfucIonnIIzndo, cono oI nrgonfIno y ofros, fodos
con fondoncIn crocIonfo hncIn In gIoLnIIzncIon, no odInn nonos quo hnLor conon-
zndo n cnnLInr. AsI or do ronfo so ncofn quo oI fundnnonfo do In jusfIcIn ndnI-
nIsfrnfIvn no os hoy In funcIon rovIsorn doI ncfo ndnInIsfrnfIvo; quo In fufoIn judI-
cInI rocodo confrn cunIquIor fIo do conorfnnIonfo u onIsIon ndnInIsfrnfIvn;
quo Io confrnI os In rofonsIon rocosnI, no oI ncfo Inugnndo.
14
II dorocho doI
IndIvIduo, no In ofosfnd do In ndnInIsfrncIon. 1n JuIio pro liIerIoIie, no in JuIio
pro oJninieIroIione. o os fnron fcII, uos fIono unn fnIIn fnn orIgInnrIn cono oI
ocndo nIsno, on oI sonfIdo quo SATO TOMS onfnfIzo In nusoncIn do jusfIcIn orIgI-
nnI o nnfurnI: PeccoIun originole noIerioliIer quiJen eeI concupiecenIio; fornoliIer
tero, JefecIue originolee iueIiIi (Sunno TIeologi, I-II qu. 82, 3).
ndo quo oso dofocfo orIgInnI sIguo vIvIonfo onfro nosofros, fodnvIn rosuIfn
nocosnrIo InsIsfIr on Io nIsno. Is quo, cono dIjo on ofro fIono y Iugnr
STASSIOIO!IOS: ndn hnco nI honLro ns dosgrncIndo quo In rIvncIon do
sus dorochos. II rocuordo doI nnLIonfo frIsfo on oI cunI so onconfrnLn OrocIn
nn rocIonfononfo, durnnfo oI orIodo on quo osfLnnos rIvndos do nuosfrns
IILorfndos, osf nn on nosofros vIvo y doIoroso. Todo osfuozo quo nyudo nI
IndIvIduo n consorvnr sus dorochos n In vIdn nsI cono su goco IILro y rnzonnLIo
doLo uos sor consIdorndo fII y LondIfo |...] Is on oso osfuorzo quo so InscrILo
In rosonfo oLrn. IIIn osf dodIcndn nI honLro quo Iuchn or sus dorochos y
or su IILorfnd.
15
Isfo os oI cnrcfor fundnnonfnI quo doLo fonor oI dorocho
ndnInIsfrnfIvo. Isfo os oI unfo quo dIvIdo Ins nguns, onfro Ios cuIforos doI
odor y Ios quo rIvIIogInn In IILorfnd.
2. 1l noJelo ouIoriIorio Je ocIo oJninieIroIito
In nnforIn do ncfo ndnInIsfrnfIvo fodo vuoIvo n Io nIsno

y cono dIjorn !IAI,
Ios InfInonnorIcnnos no nocosIfnnos nodoIos nLsoIufIsfns nI LonnnrfIsfns.
Ior oI confrnrIo, con fodn ovIdoncIn nos soLrn roduccIon roIn, oxorfnLIo,
do fnIos nodoIos.
1
o oLsfnnfo, so Inorfo do In ConsfIfucIon do I OA!III do
1958 In docfrInn do In zonn do rosorvn do In ndnInIsfrncIon; do In dIcfndurn
LrnsIIonn, In foorIn do Ios ncfos InsfIfucIonnIos, ofc.: sIofo o nII cnLozns do
1.14
AnIInr on AA. VV., 1l nueto proceeo conIencioeo oJnineIroIito Je lo Protincio Je Buenoe
Airee, In IInfn, IILrorIn IdIforn IInfonso, 2000, onfro ofros Ios frnLnjos do IOTASSI, CA!IOS A.,
Ins IogIfInncIonos ncfIvn y nsIvn on oI nuovo confoncIoso ndnInIsfrnfIvo, . 215 y ss.; 'A!OIIO,
IIS A., In nnforIn dofornInnnfo do In conofoncIn on oI rocoso ndnInIsfrnfIvo rovIncInI, .
5? y ss.; O!TIZ, !ICA!O M., II nuovo fuoro confoncIoso ndnInIsfrnfIvo, . 3? y ss.; SO!IA, AIII
I., Aunfos soLro oI rogInon do Ins rofonsIonos on oI CodIgo IrocosnI AdnInIsfrnfIvo do In
IrovIncIn do Iuonos AIros, . 113 y ss.
1.15
STASSIOIO!IOS, MICHII, Le JroiI Je lo Jefenee JetonI lee ouIoriIee oJninieIroIitee, InrIs,
IOJ, 19?6, roIogo, . 14 y 15, rocordndo or !IAI, AIII!TO !AM, In fundnnonfncIon doI ncfo
ndnInIsfrnfIvo, on AA.VV., Lo proIecci6n juriJico Je loe oJninieIroJoe, Iogof, IdIcIonos
!osnrInns, 1980, . 433 y ss., . 451.
2.1
!IAI, op. loc. ciI.
II ACTO AMIIST!ATIVO 4
HiJro, nuovns y ns foorIns quo osfuInn o rocofnn quo In ndnInIsfrncIon
ncfo oI lege eoluIo.
2
In oI ncfo ndnInIsfrnfIvo In HiJro nsonn fodns sus cnLo-
zns y os fnron do nIfIIos HI!C!IIS frnfnr do corfnrIns: n oIIos, on In JusfIcIn,
noInnos.
In nuosfro nIs so rodujo unn InvoIucIon oIIfIcn quo nhorn osf fornInnndo. Iuo-
go doI onsnnIonfo IILornI do jurIsfns cono IIIISA, IIO!II, IIZ, nos nrocIo oI cnnIno
nnfurnI nunquo MA!IIHOII hnLIn frnfndo oI donInIo LIIco on unn ofIcn pro
oJninieIroIione (1960) y Io soguInos dosdo Ios nnos 58, on quo Io fuvInos do nnosfro
n IIIISA, on oI onfnsIs consfIfucIonnI do osfo, su onsnnIonfo oIIfIco IILornI, rngnnfIsno
con Lsquodn do jusfIcIn, ofc. (nnguor InovIfnLIos dIforoncIns InsfrunonfnIos, quo so
Incrononfnn or oI cnnLIo uIforIor doI dorocho oLjofIvo y doI nundo).
3
3. Lo pretolencio Je un inIeree o Iien eoIre el oIro
Is IncroILIononfo frocuonfo In ufIIIzncIon doI nnquIIosndo nrndIgnn do In
rovnIoncIn do un Inforos soLro ofro.
1
VonInos Iuchnndo confrn oI dosdo 1963,
oro nI nrocor con oscnso oco vorncuIo.
2
IIIo InIIcn on nuosfro nIs hncor funcIonnr crIforIos nrIorIsfIcos n fnvor
doI funcIonnrIo o ngonfo LIIco y su ncfo y osfnr or rIncIIo on confrn doI
2.2
Tonnnos In oxrosIvn donofncIon quo onIon TOMS !AMII!IZ, Lo orIiIrorieJoJ Je
lo oJninieIroci6n, MndrId, CIvIfns, 1998.
2.3
In osn IInon y fIono roforIfo uLIIcnnos onfro ofros In crIsIs do In nocIon do odor do
oIIcIn (1960), IsfrucfurncIon dognfIcn doI Isfndo do dorocho (1960), 1nIroJucci6n ol Jere-
cIo oJninieIroIito (1962), 1l ocIo oJninieIroIito (1963), 1eIuJioe Je JerecIo oJninieIroIito (1963),
ProceJinienIo , recureoe oJninieIroIitoe (1964) y un Pro,ecIo Je C6Jigo AJninieIroIito (1964).
In oso orIodo, connrfIondo cono ndjunfo do MA!IIHOII su cfodrn do orocho AdnInIsfrnfIvo
I on In !II, soguInos pori poeu on nuosfrns convorsncIonos y nosns oxnnInndorns In oInLorn-
cIon durnnfo oI nno 1963 do su rInor fono, fornInndo on 1964 y nnrocIdo on 1965 y doI f. II,
oscrIfo on 1964/5 y nnrocIdo on 1966, IncIuyondo oI fonn doI ncfo.
MA!IIHOII fuvo unn nocIon do oLrn fInnIIzndn nrn su frnfndo y no ronjusfo oI confonIdo nI
Ins fuonfos osforIoros n Io quo oscrILIo on osos nnos, snIvo ngrogndos fIogrfIcos cIfnndo Ioyos
osforIoros oro sIn rohncor oI foxfo; fuvo ndons on osos nnos do oInLorncIon doI f. I y II In
gonorosIdnd y nnIIfud do osIrIfu do rocordnr, n fnvor o on confrn, nquoIIns cIfndns pretioe
oLrns nuosfrns cono In 1nIroJucci6n (1962), 1l ocIo oJninieIroIito (1963), 1eIuJioe Je JerecIo
oJninieIroIito (1963) y ProceJinienIo , recureoe oJninieIroIitoe (1964) y nn ofrns confonor-
nons n osn ofnn do su oLrn, oro or Io oxuosfo no yn Ins poeIerioree, nuosfrns nI njonns. (IA!!A,
CASSAOI, COMAI!A, IIA!IS, MAI!AI, ofc.) Ior nuosfrn nrfo oscrILInos nuovns odIcIonos do 1l
ocIo oJninieIroIito, on 1969 y Iuogo on 19?9 yn cono nrfo do osfo TroIoJo Je JerecIo oJninie-
IroIito onozndo n uLIIcnr on 19?4. In In sIfuncIon quo doscrILInos on Lo oJninieIroci6n poro-
lelo (1982), orn do osornr quo cIrcuInrnn nojor Ins fosIs pro oJninieIroIione. !ocIon con In
donocrncIn, In ConsfIfucIon do 1994, Ios frnfndos do dorochos hunnnos, In gIoLnIIzncIon doI doro-
cho y In jusfIcIn, so ndvIorfo un frono judIcInI crocIonfo n osn ndnInIsfrncIon oI lege eoluIo, cono
nrfo ncfunI do In Iuchn confrn In corrucIon.
3.1
OOZIIZ AVA!!O, I!ACISCO, DerecIo oJninieIroIito eepool, f. 3, 1l ocIo , el proceJi-
nienIo oJninieIroIitoe, InnIonn, I!SA, 199?, . 1263 (quIon ngrogn o In osILIIIdnd do
oLfonor on su dIn unn IndonnIzncIon susfIfuforIn do unn sonfoncIn quo rosuIfn InojocufnLIo).
3.2
SIguo nuosfrn consfruccIon do 1963, ncfunInonfo on oI f. 2, 4" od., VI, 5, ISCOIA, HICTO!
JO!OI, II Inforos LIIco: su concofo y confonIdo, IAP, 129: ?, Iuonos AIros, CIoncIns do In
AdnInIsfrncIon, 1989, vorsIon nLrovIndn do su IILro 1l inIeree pIlico cono funJonenIo Jel Jere-
cIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, onInn, 1989.
5 IT!O!CCI
nrfIcuInr n quIon nfocfn. A fnvor doI odor, on confrn doI IndIvIduo. A confrn-
nnno do In hIsforIn ncfunI. o so Io ufIIIzn cono unn oxIgoncIn cnso or cnso do
In IndIvIdunIIzncIon concrofn doI Inforos LIIco, nI nucho nonos cono un II-
nIfo InIIcIfo, quo os, do In nornn n In dIscrocIonnIIdnd ndnInIsfrnfIvn.
3
So
confundo, cono sIonro, rofondIondo quo In ndnInIsfrncIon LIIcn, hngn Io
quo hngn, os sIonro fIoI fuforn doI Inforos LIIco y oI nrfIcuInr su ononIgo,
confrnnrfo, confrncnrn. So croo quo ndnInIsfrncIon y socIodnd son Io nIsno y
quo nndn dIforoncIn oI Inforos do In ndnInIsfrncIon doI Inforos LIIco.
4
Is unn
vnrInnfo sofIsfIcndn oro no susfnncInInonfo dIsfInfn do nquoIIns frnsos quo so
vIoron on oI dorocho ndnInIsfrnfIvo nLsoIufIsfn: quoJ regie plocuiI legie eeI,
IIe King con Jo no urong, le Ioi ne peuI nol foire.
5
AIII hnLIn nI nonos unn
foorIn soLro oI orIgon dIvIno doI odor nonrquIco, nc hny unn sInIo con-
InconcIn nI odoroso do furno oro n Ios nIvoIos ns IndocILIononfo oquo-
nos.
Isn grnn fnIncIn Inorfn fnnLIon no ndvorfIr quo Ins nrLIfrnrIodndos ndnI-
nIsfrnfIvns no confroIndns judIcInInonfo on fIono oorfuno, son oI cnIdo do
cuIfIvo do In corrucIon quo In ConvoncIon InfornnorIcnnn Confrn In Corru-
cIon nnndn rovonIr y no consunnr y doI dofIcIf fIscnI, quo In conunIdnd Infor-
nncIonnI oxIgo confroInr.
6
II uso do nquoI sofIsnn rosonfndo cono soudo nrndIgnn rovIono do In
oocn doI Isfndo do oIIcIn nodIovnI
?
y so Io vIsfo do dIvorsns nnnorns IgunIos:
os sosfonor, sIn nrgunonfncIon, quo on oI cnso do un ncfo IndIvIdunI y concrofo
(no hnLInnos nquI do unn nornn gonornI) rovnIoco sIonro oI doI funcIonnrIo
dIsfrnzndo do ndnInIsfrncIon y no oI doI IndIvIduo.
Is nfIrnnr nodIcfIcnnonfo y or ondo no donosfrnr quo oI odor roroson-
fn sIonro y nocosnrInnonfo nrn oI cnso concrofo, cono rIncIIo nnfurnI do-
rIvndo do In nnfurnIozn y In osoncIn do Ins cosns, fodo Io LoIIo Io Luono y Io
vordndoro, oI Inforos LIIco, oI LIon conn, oI Luon ordon do In conunIdnd, o
In frnso quo so quIorn oIogIr.
Iuosfo quo no so Io dorIvn do Ios sIno do un funcIonnrIo o onIondo LIIco
nufocfono,
8
os oI ns IIogIco nrgunonfo do nuforIdnd.
9
Inrn quIonos rnzonnn
nsI, nrocorIn quo oI funcIonnrIo nuncn doscIondo n In cnfogorIn do honLro,
3.3
Io sonnIn IAZIO, OI!SIIII, SinJocoIiliIo e noIitocione Jegli oIIi onninieIroIiti
Jiecrecionoli, MIIn, OIuffro, 1966, 3, . ?-9.
3.4
Honos oxIIcndo oI fonn eupro, f. 2, cn. VI, 5.1, 5.2, 5.3, 5.4, . VI-28-32.
3.5
Supro, f.1, cn. II, 1, II dorocho ndnInIsfrnfIvo on oI Isfndo do oIIcIn.
3.6
Vor f.1, cns. IV, VII, XI, 8.3, . XI-52; Deepuee Je lo reforno Jel 1eIoJo, 1998, 2" od.,
cn. IV, II confrnfo do crodIfo oxforno.
3.?
A osnr do quo osfo osf Inrgnnonfo donosfrndo, hny nuforos quo Io nIognn. Inrn un dosn-
rroIIo vor eupro, f. 2, 4" od., 2000, cn. V.
3.8
AI cunI so ondIosn con oI nnnfo doI LIon conn cono roIo do su osoncIn.
3.9
TnnLIon Io sonnIn IIACHI, AIII!TO, In nccIon do nnnro y Ios IInIfos do In ofosfnd
rovocnforIn do In ndnInIsfrncIon LIIcn, 1D, 108: 593.
II ACTO AMIIST!ATIVO 6
osf sIonro on unn osoncIn soLronnfurnI.
10
In AdnInIsfrncIon, nsI con nn-
yscuIn, os yn ns, su OIIMIO. Son sonIdIosos o onvIndos do Ios quIonos nos
goLIornnn o ndnInIsfrnn. SI osfnnos on oI odor, oIIos sonos nosofros.
11
In un cnso o) concrofo, nrfIcuInr, IndIvIdunI, quo onfronfn un funcIonnrIo n
un IndIvIduo, I) Innfondo on un osquonn ocononIco y oIIfIco IILornI, no
osfnfIsfn nI InforvoncIonIsfn y c) con vIgoncIn do nIfIIos frnfndos InfornncIo-
nnIos nrn In fufoIn do Ios dorochos hunnnos, J) ndons gIoLnIIzndo, IncIusIvo
con fuorfo fufoIn do Ios dorochos doI Invorsor oxfrnnjoro,
12
oso nrgunonfo do
nuforIdnd os oxncfnnonfo n In Invorsn: os In nuforIdnd nornI doI JerecIo y In
jueIicio Io quo doLo rovnIocor, no In doI uro y dosnudo poJer dosIIgndo do In
Ioy, oI lege eoluIo.
So ndofn nsI unn osIcIon do nrfIdn n fnvor doI funcIonnrIo o onIondo
LIIco quo so dosononn on unn AdnInIsfrncIon frnnsnufndn on OIIno, o
on cnnLIo InnrcInI o IndoondIonfo: on Iugnr do in fotoren liIerIoIie,
13
in
JuIio pro oJninieIroIione, gonornInonfo Lnjo oI nnnfo do quo oIIo sIrvo nI
Inforos LIIco o nI LIon conn, cono sI nI LIon conn no Inforosnrn In fufoIn
do In IILorfnd IndIvIdunI.
4. 1l eje Je lo IuIelo juJiciol efecIito o lo jurieJicci6n retieoro Jel ocIo
os vIno doI orIgon frnncos doI dorocho ndnInIsfrnfIvo ILoronnorIcnno quo oI
confrnIor do In ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn fuvIorn cono ojo oI confroI doI ncfo
ndnInIsfrnfIvo: cono osfroIIn doI rocoso. Irn oI IInnndo cnrcfor rovIsor doI
ncfo ndnInIsfrnfIvo quo fonIn In jusfIcIn rocosnI ndnInIsfrnfIvn,
1


hoy on vIns
3.10
Is osfo un rosIduo oxIIcnLIo hIsforIcnnonfo, nunquo no confonornonnonfo, or oI
orIgon doI dorocho LIIco. Vor STA!CI, CH!ISTIA, Tho !oIIgIous OrIgIns of IuLIIc Inv, 1uropeon
Ietieu of PuIlic Lou, voI. 10, n 3, Iondros, IsorIn IuLIIcnfIons Ifd., 1998, . 621 y ss.; ns
ChrIsfonfun und dIo IIrchon In Ihror Iodoufung fur dIo IdonfIfnf dor IuronIschon !nIon und
Ihror MIfgIIodsfnnfon, 199?, 31, 1eeener GeeprocIe, 5 n 30; Io chrIsfInnIsno of Ios IgIIsos dnns
Iour sIgnIfIcnfIon our I'!nIon Iurooonno of sos Ifnfs nonLros, on JO!OI MI!AA, odIfor, Pere-
pecIitoe coneIiIucionoie, voI. 1, CoInLrn, CoInLrn IdIforn, 1996, . ?3?-68.
3.11
!n nrocIdo juogo do nInLrns, on 1962 (1nIroJucci6n ol JerecIo oJninieIroIito, 1" od.,
. ?3), nos vnIIo In InconronsIon do MA!IIHOII, f. II, 1965, roofIdn hnsfn su 4" od.,1993, .
430, nofn 504, quo sIn onLnrgo connrfo Iuogo In confInuncIon InInforrunIdn do nuosfro
rnzonnnIonfo do nuosfrn nIsnn gInn ?3 do nquoI onfoncos on su gInn 450 y nofn 54?
do In 4" od. AsI son con frocuoncIn Ins dIscusIonos on nuosfro dorocho ndnInIsfrnfIvo, juogos
do nInLrns InconrondIdns or Ios InforIocuforos, o InconronsILIos nrn Ios Iocforos.
3.12
Supro, f. 2, 4" od., 2000, cn. XVII.
3.13
IrIncIIo hnrfo conocIdo, oro orrfIcnnonfo nIIcndo. Infro quIonos Io hncon honor on
fornn sIsfonfIcn vor

MAI!AI, ConIrol juJiciol Je lo oJninieIroci6n pIlico, f. II, op. ciI. , .
?0?.
4.1
MAI!AI, ConIrol juJiciol Je lo oJninieIroci6n pIlico, f. I, 211, . 345 y ss.; TAWII, Ios
grnndos nIfos doI dorocho ndnInIsfrnfIvo, oI cnrcfor rovIsor do In jurIsdIccIon confoncIosond-
nInIsfrnfIvn, In InncfIvIdnd do In ndnInIsfrncIon y su fIscnIIzncIon judIcInI, 1D, 128: 958; doI
nIsno nufor, II nrf. 25 do In Ioy 19.549 on In rocIonfo jurIsrudoncIn do nuosfrn Corfo Suronn,
LL, 1995-I, 4?3; Ios Inzos nrn nccIonnr on In InsfnncIn confoncIoso-ndnInIsfrnfIvn: rInorn
nroxInncIon, on IAP, 133: 11, Iuonos AIros, Id. CIoncIns do In AdnInIsfrncIon.
? IT!O!CCI
do suorncIon.
2
AI dojnrso fronfnInonfo do Indo oI cnrcfor rofondIdnnonfo
rovIsor do In jusfIcIn ndnInIsfrnfIvn,
3
cnnLInn nuchns soIucIonos: oI ngofn-
nIonfo do In vIn, do sor unn rogIn, nsn n sor unn oxcocIon. II rIncIIo, on oI
CCAIIA, os nhorn oI no ngofnnIonfo.
4
In Ios sIsfonns consfIfucIonnIos con-
fonornoos cono oI nuosfro y on oI sIsfonn InfornnorIcnno o InfornncIonnI
do dorochos hunnnos, oI ojo doI sIsfonn do confroI os oI nccoso n In fufoIn
judIcInI ofocfIvn. onfro do osfn, oI confro do nnIIsIs son Ins rofonsIonos ro-
cosnIos doI IndIvIduo, no oI ncfo Inugnndo. Isfo IfIno nsn nsI n un Iugnr do
cInroscuros, nIojndo do In osconn rIncInI.

1n el nueto eieIeno, ee lo preIen-
ei6n proceeol, con eue torioIlee oJniIiJoe , no el ocIo oJninieIroIito Jene-
goIorio Je JerecIoe, el oIjeIo Jel proceeo, oxrosn con ncIorfo oI nonsnjo do
oIovncIon doI nuovo codIgo confoncIoso Lonnoronso.
5
oI osquonn frndIcIonnI, nunquo yn onIozn n nosfrnr fIsurns, quodn fodn-
vIn nucho on Io, . oj. nIIcnr Ios Inzos do cnducIdnd nI nrfIcuInr quo quIoro
Inugnnr un ncfo nuIo do nuIIdnd nLsoIufn y nnnIfIosfn, nIonfrns quo n In
ndnInIsfrncIon so Io ornIfo eine Jie rocurnr corrogIr su roIo ncfo on sodo
judIcInI. AI IndIvIduo 90 dIns, n In ndnInIsfrncIon, In ofornIdnd.
Inrn oI nrfIcuInr oI ncfo nuIo so oquInrn nI ncfo nnuInLIo, oIInInndoso on
In rcfIcn In cnfogorIn IognI doI ncfo nLsoIufnnonfo nuIo.
6
In ndnInIsfrncIon
no fIono oso roLIonn y nnnfuvo on In jurIsrudoncIn nnfIgun oI rIvIIogIo do
Invocnr eine Jie su roIn forozn. Hny nIgunns ronccIonos, con fodo, quo uo-
don osfnr rosngInndo un cnnLIo. !osfn osornr.
?
4.2
IOTASSI, II nuovo rocoso confoncIoso ndnInIsfrnfIvo rovIncInI. Su IncIdoncIn soLro In Ioy
do rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo, on !IVI!SIA A!ST!AI, ProceJinienIo oJninieIroIito, Iuo-
nos AIros, IdIforInI CIoncIns do In AdnInIsfrncIon, 1998, . 433-4; OAVIOIIO, A!I J., Aunfos
ncorcn doI sIsfonn do rofonsIonos on oI codIgo ConfoncIoso AdnInIsfrnfIvo do In IrovIncIn do
Iuonos AIros, JA, 23-VIII-2000, 3?, 39 in fine; ns roforoncIns infro, cn. I, . I-4, nofn 3.3.
4.3
OAVIOIIO, op. ciI., . 39.
4.4
OAVIOIIO, op. loc. ciI.
4.5
Io rocuordn II!!IO, IAIIO ISTIIA, Ins rofonsIonos rocosnIos on oI nuovo CodIgo
ConfoncIoso AdnInIsfrnfIvo Lonnoronso, 1D, 180: 8?8; on sonfIdo sInIInr CorrIonfos, Iornosn.
In In nIsnn orIonfncIon nnIInforIn doI confroI judIcInI, quo no onfnfIzn oI confroI rovIsor doI
ncfo sIno In rofonsIon rocosnI, vor fnnLIon ViceconIe (CIod. CA, SnIn IV, LL, 1998-I,
102), LoIoIon (SnIn V, LL, 1998-I, 345), ofc., cn. II, f. 2, 2000, 4" od. y Ios grnndos fnIIos do
In ncfunIIdnd on nuosfro IILro Deepuee Je lo reforno Jel 1eIoJo, op. ciI., 2" od., cn. XI.
4.6
CSJ, AlcnIoro Dioc ColoJrero, LL, 199?-A, ?0, con nofn do CAI!TI, MA!A CIA!IA y SA-
C!IST, ISTIIA I., In cnducIdnd doI nrf. 25 do In Ioy 19.549, In rosuncIon do IogIfInIdnd do Ios
ncfos ndnInIsfrnfIvos y In sogurIdnd jurIdIcn, LL, 199?-A, ?1, 80; CSJ, G,poIroe, LL, 1995-I,
4?3, con nofn do TAWII, O!IO, II nrf. 25 do In Ioy 19.549 on In rocIonfo jurIsrudoncIn do nuosfrn
Corfo Suronn; CASSAOI, II Inzo do cnducIdnd doI nrf. 25 do In Ioy 19.549 y su InnIIcnLIIIdnd
n Ios ncfos unIInfornIos vIncuIndos n confrnfos ndnInIsfrnfIvos, 1D, 118: 3??; JIAI!IT I II!IZ
CO!TIS, MA!A, !ofIoxIonos soLro In ndnIsILIIIdnd do In nccIon or coLro do osos o IndonnIzncIon
do dnnos sIn Inugnnr, donfro doI Inzo doI nrf. 25 do In Ioy 19.549, In IogIfInIdnd doI ncfo ndnI-
nIsfrnfIvo quo hn dososfInndo In nIsnn rofonsIon o cuyo confonIdo oxcIuyo oI ngo do Io rocIn-
nndo, IDA, n 3, Iuonos AIros, 1990 y sus roforoncIns.
4.?
Vor oI 4.? doI cn. XI, sus nofns y ronIsIonos.
II ACTO AMIIST!ATIVO 8
CIorfnnonfo, fnnLIon hny consfnnfos rofrocosos, cono oI roforno n nIIcnr do
ofIcIo Ios Inzos do cnducIdnd do In nccIon oro sIn nLnndonnr In no nIIcncIon
nornnI, nI nonos do ofIcIo, do Ins nornns do rnngo suorIor.
8
Ioyos y ncfos Incons-
fIfucIonnIos no fIonon roLIonns nrn sor nIIcndos or juocos quo nsI dosconocon
oI dorocho consfIfucIonnI y do Ios frnfndos no or IgnornncIn cuIosn, sIno or ncfo
conscIonfo, voIunfnrIo y doIILorndo do InnIIcncIon.
9
Iso IIovn un nonLro on Ios
codIgos do fondo y hnsfn fIono rovIsIon y condonn consfIfucIonnI oxrosn. Ioro
hnco fnIfn oI osfuorzo coIocfIvo nrn sosfonor In ConsfIfucIon, con oI uro foxfo
oscrIfo no Lnsfn sI soIo Io nnnojnn Ios honLros doI odor.
5. 1l conIrol Je loe IecIoe. Confuei6n Je jurieJicci6n orJinorio ,
exIroorJinorio
Is docIsIvo sI so ofocfn un confroI judIcInI nornnI do Ios hochos dofornInnn-
fos do In dIscrocIonnIIdnd ndnInIsfrnfIvn, quo uodnn IIovnrIn n In dIscrocIo-
nnIIdnd coro,
1
o quo oI confroI judIcInI so ojorzn soIo nnfo Io nnnIfIosfnnonfo
nrLIfrnrIo, cono sI fuorn sIonro nIgo oxcocIonnI, InvndIondo forrono njono
on Iugnr do ojorcIondo jurIsdIccIon roIn. AdnInIsfrnr o juzgnr, ho nquI In
cuosfIon. AIgunos Ionsnn quo onnondnrIo In Innn jurIdIcnnonfo n In ndnI-
nIsfrncIon os ndnInIsfrnr y no juzgnr: nrocIorn, nI nonos on oI nIs do dondo
oI doLnfo rocodo, quo In cuosfIon hn quodndo znnjndn dofInIfIvnnonfo on quo
oIIo os rocIsnnonfo juzgnr.
In osfo os IndIsonsnLIo ovIfnr In confusIon quo n vocos so rosonfn onfro oI
nIcnnco do In rovIsIon judIcInI ordInnrIn y oxfrnordInnrIn. Cunndo In rovIsIon
judIcInI os oxfrnordInnrIn fIono nIgn sonfIdo nfIrnnr quo oI confroI os fnn-
LIon oxcocIonnI y so ojorco soIo nnfo Io nnnIfIosfnnonfo nrLIfrnrIo, Io nLsurdo
cnsI, oI vordndoro sInsonfIdo; oro os IgunInonfo un sInsonfIdo, unn nrLIfrn-
rIodnd judIcInI nnnIfIosfn, oxfondor oI Iongunjo y In focnIcn doI confroI oxfrnor-
dInnrIo nI confroI ordInnrIo. IxIsfon on ofocfo dIvorsos suuosfos do jurIsdIc-
cIon IInnndn exIroorJinorio, or ondo IInIfndn, on quo fnnfo n nIvoI nncIonnI
cono rovIncInI
2
oI frILunnI consIdorn quo soInnonfo doLo confroInr suuosfos
do nrLIfrnrIodnd, IIognIIdnd o InconsfIfucIonnIIdnd nonifieeIoe (cono so hnco
4.8
1nfro, nofn 8.2. in fine, cnso GororJo y sus InIIcnncIns.
4.9
Vor infro, 8; SAO!IS, ISTO! II!O, II confroI do consfIfucIonnIIdnd do ofIcIo. AIfornnfI-
vns nornnfIvns on ArgonfInn: IrohILIcIon, fncuIfnd o doLor, 1D, 181: 1092 y sus roforoncIns.
5.1
1nfro, cn. IX, 8; CIod. Mnr doI IInfn, Cipriono, LL, 1998-I, 338, cononfndo on OO!IIIO,
Cien noIoe Je AgueIin, 100, ConfroI do rnzonnLIIIdnd, . 202. Is In soIucIon quo nos vIono doI
dorocho osnnoI cunndo oxIsfo unn nIcn soIucIon jusfn, t. gr. II!IZ, TOMS !AM, op. ciI. ,
De lo orIiIrorieJoJ Jel legieloJor, MndrId, 1998; OA!CA I ITI!!A, I!A!O Y II!IZ, TOMS
!AM, Cureo Je JerecIo oJninieIroIito, f. I, MndrId, CIvIfns, 1993, 6" od., . 452 y ss.; MA!T
MATIO, !AM, Monuol Je JerecIo oJninieIroIito, MndrId, TrIvIun, 1998, 19" od., . 316; OOZ-
IIZ AVA!!O, op. ciI., . 438, ofc.; onfro nosofros CASSAOI, DerecIo oJninieIroIito, f. II, op. ciI., .
116 y nofn ?4.
5.2
V.gr., SC Mondozn, SnIn I, CoIonoro, LL, 1998-, 83.
9 IT!O!CCI
fnnLIon on oI nnnro, n guIsn do consIdornrIo IgunInonfo oxcocIonnI y no
nornnI cono nnndnn Ios ncfos InfornncIonnIos). Ioro rosuIfn oLvIo quo no
uodo confundIrso unn nccIon do nnnro o un rocurso oxfrnordInnrIo con Ios
cnsos do jurIsdIccIon orJinorio o nornnI, son do Ios frILunnIos fodornIos o Iocn-
Ios on nnforIn rocosnI ndnInIsfrnfIvn, son do In roIn Corfo Suronn do
JusfIcIn do In ncIon on jurIsdIccIon orIgInnrIn: on osfos suuosfos consfIfuyo
unn vIoIncIon do In jurIsdIccIon, quo os do ordon LIIco, no ojorcor on fornn
pleno oI confroI do rnzonnLIIIdnd do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos, eeo ello o no
nonifieeIo.
Cunndo onconfrnnos ronuncInnIonfos quo rochnznn In InugnncIon ordI-
nnrIn do un ncfo ndnInIsfrnfIvo fundndoso on quo oI no ndoIoco do nrLIfrnrIo-
dnd nnnIfIosfn, nIII so confundo In jurIsdIccIon ordInnrIn quo so doLo ojorcor
sIonro con In oxfrnordInnrIn quo ofros frILunnIos ojorcon on ofros suuos-
fos. OLvInnonfo quo In roforoncIn n fnIIos o rocodonfos do jurIsdIccIon ox-
frnordInnrIn (nnnro, rocurso oxfrnordInnrIo) cunndo so doLo hncor rovIsIon
ordInnrIn doI ncfo, os InnfInonfo.
6. 1l incunplinienIo Je loe goronIioe Jel ciuJoJono , lo legoliJoJ
Ins gnrnnfIns y dorochos fronfo nI ncfo ndnInIsfrnfIvo son IncunIIdos or In
ndnInIsfrncIon y oso IncunIInIonfo os cohonosfndo or In jusfIcIn. IIIo so
ndvIorfo or doquIor:
o) nudIoncIn rovIn cono roquIsIfo do IndIsonsnLIo cunIInIonfo, o In or-
nIsIon do suLsnnncIon judIcInI uIforIor;
1
I) nocosIdnd no snnonLIo do fundnnonfnr rnzonnLIononfo oI ncfo, o no;
2
c) dIcfnnon jurIdIco do Ios sorvIcIos ornnnonfos do nsosornnIonfo jurIdIco,
rovIo o InoIudILIo, o nusoncIn no InvnIIdnnfo do oI.
3
?. Uno reepueeIo coIerenIenenIe ouIoriIorio
Ixrosn MAI!AI quo oI nrf. 12 doI docrofo-Ioy 19.549/?2 dn n fodos Ios Inforro-
gnnfos nnnIIzndos on osfo cnIfuIo unn rosuosfn cohoronfononfo nuforIfn-
rIn:
1
6.1
1nfro, cn.IX; eupro, f. 2, 2000, 4" od., cn. X, 10 y cn. XI. Con fodo, hny cnsos on quo In
nusoncIn do sunnrIo rovIo sunndn n In no oxrosIon do cnusn o nofIvo sufIcIonfo conforno n In
Ioy y n In nnfurnIozn confroInnfo doI cnrgo, dIo Iugnr n In nnuIncIon judIcInI doI ncfo: CSJ, CeJole,
1998, Iolloe, 321-2: 19?0, 1D, 15-XII-98; Sol, 199?, DJ, 1998-2, 231. Isfos dos cnsos do In CSJ
nrocon rofonnr unn IInon quo hnLIn InforrunIdo: Do,orcIol, 295: 344; Honecler, 303: ??9;
VilcIe, 304: 1891; Orocco Je Muoc, 305: 115; Loco, 305: 628; Polnucci, 306: 2009; Quirogo, 30?:
20? y ofros IgunInonfo rocordndos on CeJole. In IgunI sonfIdo STCorrIonfos, BeniIec Je MocIoJo,
DJ, 1998-2, 61, nno 199?. SoLro In cuosfIon do In nuIfIIIcIdnd do vIcIos vor fnnLIon infro, cn. X,
nofn 1?.3.
6.2
1nfro, on osfo f. 3, cn. X, 6.
6.3
1nfro, on osfo f. 3, cn. V, ?; cn. X, 6.
?.1
MAI!AI, ConIrol juJiciol..., op. ciI., f. II, . ??3.
II ACTO AMIIST!ATIVO 10
o) rosuncIon do IogIfInIdnd nnIIn, on Iugnr do rosfrIngIdn;
2
I) roconocInIonfo o no do ofocfos susonsIvos n Ios rocursos confrn Ios ncfos
ndnInIsfrnfIvos;
3
c) ojocuforIodnd forzosn on fodo cnso o soIo con Ioy rnzonnLIo on oI cnso
nrfIcuInr.
4
Isn sIsfonnfIcIdnd quo ncorfndnnonfo sonnIn MAI!AI, n vocos so oxfIondo n
ofros cnnos, cono nhorn voronos.
8. 1l eieIenIico incunplinienIo Je lo ConeIiIuci6n
8.1. 1n generol
In ConsfIfucIon os sIsfonfIcnnonfo vIoIndn on nuchns nnforIn y onfro oIIns
sIgnIfIcnfIvnnonfo on Io quo hnco nI rogInon doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, no soIn-
nonfo or In ndnInIsfrncIon sIno fnnLIon or In jusfIcIn. AsI o) so osfuIn quo
In InconsfIfucIonnIIdnd so docInrn soIo cono lIino roIio, no cono nIIcncIon
nornnI doI ordonnnIonfo;
1
I) so nIIcnn Ioyos InconsfIfucIonnIos, sI Ins nrfos
no Io Innfonn n In jurIsdIccIon.
2
So nrgunonfn, on dofonsn do osfns conducfns,
quo oI juoz ncfunrIn on vIoIncIon doI rIncIIo do congruoncIn, uos no uodo
cnnLInr Ins rofonsIonos Inforuosfns or Ins nrfos nI nodIfIcnr Ios fornInos
on quo hn quodndo frnLndn In IIfIs, uos Io confrnrIo InorfnrIn concuIcnr In
gnrnnfIn do dofonsn on juIcIo y Ins rogIns doI doLIdo rocoso.
SIn onLnrgo cunndo In ndnInIsfrncIon Inono unn oxonorncIon y oI ox ngonfo
In nfncn, nI oI nI In ndnInIsfrncIon roonon cono nIfornnfIvn unn cosnnfIn. In
jusfIcIn In rosuoIvo sIn onLnrgo,
3
or rnzonos do ocononIn rocosnI, sIn quo on
nIngn nononfo sIonfn Ios rurIfos quo dIco fonor cunndo ovIfn docInrnr In
InconsfIfucIonnIIdnd do unn Ioy o ojorco osn oxfronn rudoncIn do quo hnco
gnIn nrn nIIcnr oI ordon jurIdIco suorIor; soIo connrnLIo n su nrrojo on
nIIcnr oI ordon InforIor nornnfIvo inconeIiIucionol, Invocnndo nrndojnInonfo
oI doLIdo rocoso.
?.2
1nfro, cn. V. In ofocfo, sI LIon In docfrInn nIogn rosuncIon do IogIfInIdnd nI ncfo nuIo, In
jurIsrudoncIn Io oquInrn nI nnuInLIo on nnforIn do Inzo nrn InugnnrIo judIcInInonfo, no
nnuIncIon do ofIcIo, ofc.
?.3
1nfro, on osfo f. 3, cn. VI, 10.
?.4
1nfro, on osfo f. 3, cn. V, ? y docfrInn quo nIII so cIfn.
8.1
1nfro, cn.V; OO!IIIO, Cien noIoe Je AgueIin, Iuonos AIros, 1999, 91, !nn hIsforIn quo no
cIorrn: ronrncIon hIsforIcn vs. ulIino roIio, . 189-91. So sosfIono unIfornononfo quo In cndu-
cIdnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo or IncunIInIonfo doI nrfIcuInr os unn ulIino roIio doI ordon
jurIdIco (infro, cn. XIII, ?.1); oro osn soIucIon os dIscordnnfo con In nquI nonfndn.
8.2
Con oIIo so Incurro on nufoconfrndIccIon: nfIrnnr quo oI juoz conoco y nIIcn oI dorocho,
eolto lo ConeIiIuci6n! Vor IIA!T CAMIOS, Monuol Je lo ConeIiIuci6n refornoJo, f. III, Iuonos
AIros, IdInr, 199?, . 336; SAO!IS, II confroI do consfIfucIonnIIdnd do ofIcIo. AIfornnfIvns nornn-
fIvns on In ArgonfInn: IrohILIcIon, fncuIfnd o doLor, 1D, 181: 1092.
8.3
Vor CSJ, Molinelli, nno 196?, Iolloe, 26?: ??, JA, 196?-III, 186, quo roIforn In soIucIon do
Aoeeiff, 259: 268 (nno 1964).
11 IT!O!CCI
Isn docfrInn, cono rocuordn SAO!IS, os InconsfIfucIonnI, hnco frIunfnr In
rogIn InforIor soLro In suorIor. In nIgn cnso so ncuso or rovnrIcnfo n un
nngIsfrndo fodornI quo dosconocIo unn oxrosn cIusuIn consfIfucIonnI; no so
ndvIorfo cuI os In dIforoncIn cunIIfnfIvn nI cunnfIfnfIvn do oso cnso con osfn
ofrn sIsfonfIcn InnIIcncIon do In ConsfIfucIon quo fnnLIon hncon nIgunos
frILunnIos.
o dosconoconos nI nognnos on nodo nIguno Ios grnndos rogrosos quo
nuosfrn nngIsfrnfurn hn hocho on Ios IfInos fIonos; nnfos LIon, Ios honos
oIogIndo oxrosnnonfo.
4
Ioro oIIo no quIfn quo rosfo nn nucho cnnIno or
rocorror y quo Ios cIudndnnos no fongnnos ofrn InsfnncIn quo rocIsnnonfo In
judIcInI nrn Inofrnr jusfIcIn.
Ios onfos roguIndoros, on ofrn oxorIoncIn, doLon soorfnr osfoIcos Ios ro-
cInnos cIudndnnos or Ins fnIoncIns do Ios sorvIcIos rIvnfIzndos (quo son ns
InufnLIos nI concodonfo quo nI onfo roguIndor) y frnfnr do corrogIr Ins dIsfuncIonos
doI sIsfonn. AsI fnnLIon doLon Ios juocos do hoy y nnnnnn soguIr frnfnndo do
dournr un sIsfonn nuforIfnrIo o InconsfIfucIonnI cono oI quo honos rocILIdo
n frnvos do goIos do Isfndo, goLIornos nuforIfnrIos, dosconocInIonfos y vIoIn-
cIonos do In ConsfIfucIon fnn frocuonfos cono nrn nrocor fInnInonfo nornn-
Ios. In jurIsrudoncIn do nnfnno no udo oscnnr nI confngIo do Ios goLIornos
InconsfIfucIonnIos. In ncfunI doLo confInunr on oI rooxnnon do Io rocILIdo do
ofrorn quo no so njusfn nI Isfndo do orocho quo doLIornnos fonor: uno do
fnIos unfos os oI nIIcnr o InnIIcnr In ConsfIfucIon. Croonos quo no oxIsfo
oxIIcncIon nIgunn quo uodn jusfIfIcnr, on un nngIsfrndo judIcInI, oI voIunfn-
rIo IncunIInIonfo do In ConsfIfucIon nndn nonos quo dosdo oI sIfInI do In
jusfIcIn.
In nusoncIn do InvocncIon do In nornn or Ins nrfos no uodo rIvnr nI
ordon jurIdIco do su nIIcncIon or oI juoz on Ios rocosos ordInnrIos. o hn do
confundIrso Io quo os roquIsIfo doI rocurso oxfrnordInnrIo, nrn quo In cuosfIon
hnyn fonIdo ns doLnfo rovIo n In InsfnncIn oxcocIonnI, con oI doLor nornnI
do fodo juoz do nIIcnr In ConsfIfucIon, In Invoquon o no Ins nrfos on In cnusn
quo sonofon n sus osfrndos. Io hncon n vocos, cunndo so frnfn do nognr vnIIdoz
n docrofos do nocosIdnd y urgoncIn quo roLnjnn snInrIos on sIfuncIon cnIIfIcndn
cono do onorgoncIn o nocosIdnd LIIcn.
8.2. Lo noJificoci6n o eueIiIuci6n Je oficio Jel ocIo oJninieIroIito
5
o IgunI nodo, sI In ndnInIsfrncIon nIIco unn nuIfn y nI oIIn nI In nrfo snn-
cIonndn Idon quo so In cnnLIo or unn snncIon nonor, oIIo no InIdo n In
8.4
JurIsrudoncIn do 199?: IIogIo n In jusfIcIn, LL, 199?-I, 1318, ncfunIIzndo Lnjo oI fIfuIo
Ios grnndos fnIIos do In ncfunIIdnd, on Deepuee Je lo reforno Jel 1eIoJo, 1998, 2" od., cn. XI.
8.5
VoIvonos soLro oI fonn infro, cn. XII, 12, SusfIfucIon y rofornn.
II ACTO AMIIST!ATIVO 12
jusfIcIn or IgunIos rnzonos do ocononIn rocosnI, dIsnInuIrIn,
6
o IncIuso cnn-
LInr In nuIfn or norcILInIonfo;
?
n unn susonsIon on In nnfrIcuIn, susfIfuIr-
In or ndvorfoncIn doInnfo doI Consojo IrocfIvo doI CoIogIo ILIIco do ALogn-
dos do CnIfnI IodornI; n unn oxcIusIon do In nnfrIcuIn, cnnLInrIn or unn
susonsIon, quo nInguno IdIo.
8
IgunInonfo, sI un ncfo ndnInIsfrnfIvo oforgn
un suLsIdIo quo oI frILunnI consIdorn no so ndocun n In Ioy, rofornn oI ncfo
ndnInIsfrnfIvo on oI sonfIdo corrosondIonfo;
9
oIIo ocurro n dInrIo on nnforIn
do juLIIncIonos, onsIonos, rofIros, hnLoros, ofc.
10
Ios ojonIos sIguon oJ infiniIun
11
y Io quo donuosfrnn no os quo osfo nnI
susfIfuIr unn snncIon nnyor or unn nonor y dIsfInfn, sIno quo os foleo quo oI
rIncIIo do congruoncIn, Ins rofonsIonos do In nrfos on In frnLn do In IIfIs, In
dofonsn on juIcIo o oI doLIdo rocoso sonn oxcusns vIIdns nrn dosnIIcnr In
ConsfIfucIon nIIcnndo unn nornn consfIfucIonnI; os nI rovos, Io oxIgon.
12
SI so uodo do ofIcIo nodIfIcnr o susfIfuIr un ncfo ndnInIsfrnfIvo or ofro
quo nIngunn nrfo IdIo y LIon osf quo so Io hngn on Ios cnsos nonfndos,
onfoncos fnnLIon so uodo dosnIIcnr In nornn InconsfIfucIonnI quo nIngunn
nrfo IdIo fuorn dosnIIcndn: el juec conoce el JerecIo , lo oplico, o lo Jeecono-
ce en el JoIle eenIiJo Je lo poloIro. In un nIs quo hn sufrIdo fnnfns rufurns
doI ordon consfIfucIonnI no so doLIorn nnnfonor cono docfrInn nncIonnI, nI
jurIsrudoncIn, oI vordndoro rovnrIcnfo quo oI nsndo Infrodujo on nuosfro
8.6
Is oI cnso ns frocuonfo, quo fuvo oxrosIon on MA!IIHOII, MIO!II S., II oxcoso do unI-
cIon cono vIcIo doI ncfo jurIdIco do dorocho LIIco, LL, 1989-I, 963; COMAI!A, J!IIO !OOIIO,
DerecIo oJninieIroIito, ALoIodo-Iorrof, Iuonos AIros, 1996, cn. II, . ?3 y ?? y sus roforoncIns.
AsI . oj. nIgunns snIns hnn docInrndo In InconsfIfucIonnIIdnd doI nrf. 4 do In Ioy 24.393 quo
Inono unn nuIfn IgunI nI frIIo do In fnrIfn doI nodIo do frnnsorfo ufIIIzndo (SnIn IV, LufIIoneo,
21-VIII-9? y 23-IX-9?) y nIIcnron on su Iugnr, on sodo judIcInI, In nuIfn doI nInIno IognI (SnIn II,
LufIIoneo, 5-V-98 y 12-VI-98). Con fodo, In CSJ, ronIfIondoso nI dIcfnnon doI Irocurndor Oono-
rnI do In ncIon, rochnzo oI rocurso oxfrnordInnrIo confrn In sonfoncIn do In SnIn V quo consIdoro
quo In dosIgunIdnd no orn on In osocIo InconsfIfucIonnI: LufIIoneo, LL, 2000-I, 401.
8.?
Vor CIod. CA, SnIn II, LotoJero Je Aorno I. Gonclec, LL, 1998-I, 533, nno 199?.
8.8
Vor CIod. CA, SnIn III (MO!IOIIA, M!OZ, A!OITO: or orror nnforInI In uLIIcncIon quo
Iuogo noncIonnnos consIgnn snIn II), C., O. O., nno 199?, LL, 1998-A, 298; GriIIini, nno 199?,
LL, 1998-C, 338.
8.9
Is oI cnso doI suLsIdIo rovIsfo or In Ioy 22.6?4, SnIn III, Le,ee, 21-VIII-98 y do Ins
cnusns fundndns on In Ioy 24.043 y sus nodIfIcnforIns, cononznndo or oI sIonro rocordndo
cnso BirI do In CSJ.
8.10
An on Ios vIojos codIgos. II rnzonnnIonfo os oxIIcndo on 'A!OIIO, op. ciI., . 6?-8, 19.
8.11
Vor MAI!AI, ConIrol..., op. ciI., f. II, . 659, nofn 281 y jurIsrudoncIn quo cIfn; . 909: oI
Iodor JudIcInI quo uodo nnuInr dIcho ncfo uodo, o forIiori, nodIfIcnrIo oIInInnndo oI vIcIo do
quo ndoIocIn. In oI cnso do snncIonos oIIo InIIcnr roducIr su nonfo o nodIfIcnr su fIo. AnIInr
infro, cn. XII, ModIfIcncIon doI ncfo ndnInIsfrnfIvo do osfo nIsno voI. 3. Ofros ojonIos do
susfIfucIon judIcInI doI ncfo ndnInIsfrnfIvo on II!IO, MICHIII M.O., Oeeertocioni eull' occerIonenIo
coeIiIuIito nel JiriIIo onninieIroIito, Indun, Codnn, 1953, . 59.
8.12
AsI Io dIco oI TrILunnI Surono osnnoI: In fnIos cnsos In susfIfucIon no soIo sor osILIo
sIno inpreecinJiIle por exigencio Jel principio Je efecIitiJoJ Je lo IuIelo juJiciol quo quodnrIn
cInrnnonfo LurIndo sI Ios frILunnIos no docIdIornn rosocfo do nquoIIo quo In AdnInIsfrncIon
udo y doLIo rosoIvor, cono rocuordn OOZIIZ AVA!!O, op. ciI., f. 3, . 438.
13 IT!O!CCI
sIsfonn. o so uodo oncundrnrIo on oI jusfo fornIno nodIo nrIsfofoIIco: no
hny un nIIcnr nucho o donnsIndo In ConsfIfucIon y nIIcnrIn oco.
o hny un nIIcnrIn on un jusfo nodIo: n vocos sI, n vocos no nIgunns
nornns sI, ofrns no In ConsfIfucIon y oI ordon jurIdIco surnnncIonnI so cun-
Ion o so IncunIon, oso os fodo.
13
o so uodo fundnr on rnzonos rocosnIos In
conscIonfo no nIIcncIon doI ordon consfIfucIonnI, on In doIILorndn nIIcncIon
Je uno norno inconeIiIucionol. Ofros frILunnIos ndvIorfon, con rnzon, quo In
ofosfnd judIcInI do suIIr oI dorocho no Invocndo o orrononnonfo Invocndo or
Ins nrfos, inclu,e el JeIer Je nonIener lo euprenocio Je lo ConeIiIuci6n.
14
9. 1ntocor lo eeguriJoJ juriJico o fotor Jel 1eIoJo
Is Infrocuonfo Invocnr In sogurIdnd jurIdIcn n fnvor do Ios dorochos y gnrnnfIns
do Ios IndIvIduos; os ns conn quo so Io hngn n fnvor doI ncfo ndnInIsfrnfIvo.
In sogurIdnd os nrn oI funcIonnrIo, nrn oI Isfndo, cono rnzon do Isfndo.
IIIo ocurro on nnforIn do ornIfIr o no In InugnncIon do ncfos nuIos Iuogo
doI orIodo do cnducIdnd do In nccIon judIcInI,
1
on quo In sogurIdnd so Invocn
nrn oI ncfo doI ocnsIonnI funcIonnrIo LIIco do furno y no nrn oI cIudndnno;
Io nIsno on cunnfo n susonsIon o no doI ncfo,
2
su osfnLIIIdnd,
3
InconsfIfucIo-
nnIIdnd do In rovocncIon or rnzonos do oorfunIdnd do dorochos ndquIrIdos.
ofc. In rovocnLIIIdnd o IrrovocnLIIIdnd on sodo ndnInIsfrnfIvn doI ncfo quo
confIoro o roconoco dorochos suLjofIvos hn sIdo Innfondn cono cuosfIon nxIo-
IogIcn y oIIfIcn, dosdo nguIos ouosfos. Inrn nIgunos nuforos so frnfn do un
onsnnIonfo nofnnonfo IILornI, quo |...] hn dndo ndons In ndocundn rofoc-
cIon do Ios dorochos consfIfucIonnIos on juogo; un jusfo vnIIndnr n In dIscro-
cIonnIIdnd do In AdnInIsfrncIon ILIIcn.
4
Inrn ofros nuforos, nI confrnrIo, orn on su nononfo un osquonn InjusfIfI-
cndnnonfo IndIvIdunIIsfn.
5
In sogundn oInIon, uLIIcndn or rInorn voz on
1981, fnI voz norozcn roovnIuncIon nI hnLor cnnLIndo osforIornonfo Ios n-
rnofros onfoncos oxIsfonfos on In socIodnd. Iuos cnLo rocordnr, on ofocfo, quo
8.13
O cono dIco S!III, CA!IOS A!I, AIo oJninieIroIito intliJo, Snn InLIo, !ovIsfn dos
TrILunnIs, 1990, . 23, !nn nornn so confornn, o no so confornn, n In jorrquIcnnonfo suo-
rIor.
8.14
TOrnI CrInInnI IodornI n" 3, MirolJi, LL, 31-VIII-2000, SI, . 22.
9.1
CAI!TI y SAC!IST, op. loc. ciI.
9.2
1nfro, cn. VI, 10.4.2. y 10.4.3 y cn. XIII, ?.3; In rovocncIon or rnzonos do oorfunIdnd
rocodo soInnonfo sI oI ncfo fuo oforgndo oxrosn y vIIdnnonfo n fIfuIo rocnrIo: cn. VI, 10.3
y 10.3.1.
9.3
Vor infro, cn. VI, dondo so cIfn In sogurIdnd jurIdIcn cono fundnnonfo do In osfnLIIIdnd doI
ncfo n fnvor doI ndnInIsfrndo, no do In rohILIcIon do quo osfo Io Inugno.
9.4
IIACHI, In nccIon do nnnro y Ios IInIfos do In ofosfnd rovocnforIn do In ndnInIsfrncIon
LIIcn, 1D, 108: 593, nofn nI fnIIo HernnJec, rosuoIfo coIncIdonfononfo on fros InsfnncIns.
9.5
COMAI!A, Lo onuloci6n Je oficio Jel ocIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, Asfron, 1981, . 1?6
y 192; 2" od., 1998.
II ACTO AMIIST!ATIVO 14
on In ncfunIIdnd so hnn roducIdo y roofoncIndo rocIrocnnonfo vnrIos fono-
nonos dIvorsos: In IILornIIzncIon do In ocononIn, In norfurn do Ios norcndos y
on gonornI oI nodoIo IILornI vIgonfo dosdo In rofornn doI Isfndo,
6
con ns In
consngrncIon do Ios dorochos hunnnos onfnfIzndn dosdo In ConsfIfucIon do
1994.
?
In osfo nuovo sIsfonn jurIdIco no nroco oxcosIvo o InjusfIfIcndo IndIvIdun-
IIsno In rofoccIon do Ios IndIvIduos y In sogurIdnd jurIdIcn do sus dorochos
fronfo nI odor,
8
ns nII do quo nnhoIonos un roforno nI Isfndo do IIonosfnr
cunndo oIIo son nnforInInonfo osILIo, Io cunI os cuosfIon dIvorsn.
Ofrn nnnIfosfncIon doI nIsno crIforIo gonornI os In roforoncIn or Ins soIu-
cIonos nonos grnvosns nrn In InvnIIdoz doI ncfo, o nI confrnrIo In sInIo In-
nrcInIIdnd do forcoro dosInforosndo doI rocoso.
9
10. Pretenir o cooJ,utor o lo corrupci6n
AsI cono hny nIsos grnvononfo nnonnzndos or oI nnrcofrfIco, ofros Io osfn
or In corrucIon. In fornn do rovonIr o rosondor n osfns nnonnzns n In
socIodnd no doondo soInnonfo do In oIIfIcn IogIsInfIvn o guLornnfIvn,doondo
fnnLIon do quo Ios juocos nIIquon Ins dIrocfrIcos pretenIitoe quo Ios nnndn
cInrnnonfo, cono rIncIIos jurIdIcos InornfIvos, In ConvoncIon InfornnorI-
cnnn Confrn In CorrucIon.
1
o so frnfn do sosfonor, or cIorfo, quo cndn voz quo no so hnn cunIIdo Ins
nodIdns rovonfIvns hny nocosnrInnonfo corrucIon (Io cunI sorIn un fnIncIn
fornnI do rnzonnnIonfo y or InIIcnncIn fnnLIon InfornnI): uodo hnLor sIn-
Iononfo nogIIgoncIn, InofIfud, dosIIfnrro do fondos LIIcos, sIn corrucIon.
Ioro sI In corrucIon so doscuLrIorn on oso cnso, ns fnrdo y oI juoz no huLIorn
confroIndo oporIunonenIe In osfrIcfn nIIcncIon do Ins nodIdns pretenIitoe quo
In ConvoncIon Inono cono rIncIIos jurIdIcos gonornIos, su InnIIcncIon ro-
vonfIvn doI dorocho confrn In corrucIon consfIfuIrIn cnsI unn hIofosIs do nolo
proxie dIgnn nI nonos prino focie do nfoncIon or Ios orgnnIsnos consfIfucIo-
9.6
AIgunos confundon In criIico nI sIsfonn con su exieIencio o vIgoncIn, o sus efecIoe. o hnco
fnIfn sor noo-IILornI, cono so dIco nhorn, nrn conrondor quo Ins soIucIonos jurIdIcns dIfIcII-
nonfo uodon oscnnr n osfn nuovn ronIIdnd.
9.?
Supro, f. 1, cns. IV y VII; Deepuee Je lo reforno Jel 1eIoJo, op. ciI., cn. I.
9.8
Vor fnnLIon cn. V, ?.2 y nofn ?.11, dondo nuovnnonfo so vIncuIn ofrn InsfIfucIon (In
ojocuforIodnd), con In sogurIdnd jurIdIcn, oro n fnvor doI ncfo y no fnvor do Ios dorochos do Ios
IndIvIduos.
9.9
1nfro, on osfo f. 3, cn. XI, 1?.
10.1
Supro, f. 1, cn. XVI. Isfn ConvoncIon osf nsnndo or nhorn or In ruoLn do fuogo doI
sIIoncIo y In onIsIon, cono fnnLIon Io foco on su nononfo nsnr n In ConvoncIon AnorIcnnn do
orochos Hunnnos y Iuogo n Ios frnfndos InfornncIonnIos do dorochos hunnnos, or fIn n In Cons-
fIfucIon do 1994. Is unn focnIcn conocIdn on dorocho, cono rocuordn AITI!II, ATIIIO AIAI,
Cono dosLnrnfnr In rofoccIon doI consunIdor, LL, 1999-A, ?83. In rofoccIon nI consunIdor so
dosLnrnfn doI nIsno nodo quo In fufoIn consfIfucIonnI.
15 IT!O!CCI
nnIos do confrnIor doI Iodor JudIcInI. In fnI cnso In sonfoncIn quo dIcfo no sor
fnI voz corrufn, oro fuo unn sonfoncIn quo sIn ndvorfIrIo, con InorIcIn, no
suo nIIcnr oI dorocho oncnnInndo n rovonIr In corrucIon. Iso os, Io docI-
nos rosofuosnnonfo, nolo proxie judIcInI. ConsIdornr o no vIcIo doI ncfo nd-
nInIsfrnfIvo In vIoIncIon do Ins nodIdns rovonfIvns rovIsfns on In Convon-
cIon InfornnorIcnnn confrn In CorrucIon,

os unn ocIon quo no doLIorn jusfIfI-
cnr In dudn do nndIo y sIn onLnrgo In fIono do cnsI fodos.
11. Quo vndIs
Cono so ndvIorfo, In HiJro fIono ns do sIofo cnLozns y hnrn fnIfn vnrIos
HI!C!IIS on oI nLIfo judIcInI nrn corfnrIns. Ioro os fnnLIon nocosnrIo un
osfuorzo socInI concorfndo on oI cunI In docfrInn fIono rosonsnLIIIdnd nornI
rInnrIn, fnI cono Io oxIIcnnos on oI rInor cnIfuIo do DerecIoe Hunonoe y
on oI roIogo n In Teorio Generol Jel DerecIo AJninieIroIito.
Todo oso consfruyo oI Isfndo do orocho, o no quo fononos.
CopiIulo 1
EL ACTO ADMINISTRATIVO COMO PARTE DE LA FUNCION
ADMINISTRATIVA
1. IecopiIuloci6n. 1l oIjeIito Jel onlieie no ee Jefinir el ocIo
oJninieIroIito eino eieIenoIicor lo ocIitiJoJ oJninieIroIito
Yn honos ndoInnfndo on oI cn. I doI f. 1 quo Ins nInLrns y cInsIfIcncIonos y Ins
consocuonfos dofInIcIonos, cnrocon do un vnIor dognfIco do vordnd o fnIsodnd
quo uodn dofornInnrso nrIorIsfIcnnonfo. Honos oxrosndo fnnLIon quo In-
forosn on rInor Iugnr nnnIIznr In ronIIdnd quo oI nundo nos rosonfn, nrn
dofornInnr Iuogo, on funcIon do sus cnrncforIsfIcns, cono os ns convonIonfo
IInnnrIn, cInsIfIcnrIn y dofInIrIn.
1
In Lsquodn do In dofInIcIon do ncfo ndnI-
nIsfrnfIvo no os unn Lsquodn do osoncIns:
2
doLo osfudInrso oI fononono ndnI-
nIsfrnfIvo Luscnndo uno cloeificoci6n quo Io sIsfonnfIco y oxIIquo ndocundn-
nonfo. IIIo uodo IIovnrnos n dnr unn nocIon do ncfo ndnInIsfrnfIvo, oro osfn
no os oI oLjofIvo IfIno doI nnIIsIs. uosfrn InvosfIgncIon uos, fIono or con-
fonIdo oI osfudIo doI fofnI do In ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn.
Isfo fuo oI crIforIo con quo oncnrnnos Ins nnforIoros odIcIonos do 1l ocIo
oJninieIroIito y doLonos confosnr unn suorfo do oxIfo, uos In dofInIcIon quo
rousInos dosdo 1963 hn gonorndo rnzonnLIo ncofncIon.
3
1.1
In nIIcncIon do osfos rIncIIos do foorIn gonornI os Inorfnnfo on nnforIn do ncfo ndnInIs-
frnfIvo, uos nuchos onfIondon hnIInr In vordnd nLsoIufn nI roonor dofInIcIonos o cInsIfIcncIo-
nos. Ofros on cnnLIo, nn osfuInndo nIgunos rosuuosfos nrIsfofoIIcos ndnIfon In IncIdoncIn do
In ufIIIdnd cIonfIfIcn cono oIononfo do vnIorncIon do fnIos dofInIcIonos y cInsIfIcncIonos: nsI IIA!IS,
IunJonenIoe Je JerecIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, Asfron, 19?5, 193, . 233: In ufIIIdnd
do unn foorIn, nrn snLor n quo nfonorso, os un Luon IndIcIo do su vordnd. Iorquo In vordnd os
fnnLIon fII, nunquo Io fII do or sI no son In vordnd cIonfIfIcn, oro sI un fuorfo IndIcIo do quo
oIIn osf rosonfo y dovoIndn on fodo o on nrfo n frnvos do su nIIcncIon foorIcn y focnIcn.
1.2
Vor IgunI roLIonfIcn on nnforIn do sorvIcIos LIIcos on oI f. 2, Lo Jefeneo Jel ueuorio ,
Jel oJninieIroJo, 2000, 4" od., cn. VI. II InnfonnIonfo nofodoIogIco gonornI so Io onconfrnr on
oI f. 1, PorIe generol, 2000, roInrosIon do In 5" od, cn. I.
1.3
Vor I!J MOTI!O, MICA, II ncfo ndnInIsfrnfIvo, on IA!!AO (H.), ISMAII y MA!TIZ,
IAT!ICIA !. (Ir.), Monuol Je DerecIo AJninieIroIito, Iuonos AIros, onInn, 1996, . 159.
II ACTO AMIIST!ATIVO I-2
2. AcIo juriJico , ocIo oJninieIroIito
In Lsquodn do unn sIsfonnfIzncIon ndocundn doI fofnI do ncfIvIdndos rogIdns
or oI dorocho ndnInIsfrnfIvo so fornn fundnnonfnI on osfn nnforIn, orquo
no oxIsfo nIngn nnrco IognI do roforoncIn quo ornIfn ufIIIznr cInsIfIcncIonos
o dofInIcIonos roosfnLIocIdns. o oxIsfo unn dofInIcIon IognI do funcIon ndnI-
nIsfrnfIvn,
1
nI fnnoco do ncfo ndnInIsfrnfIvo;
2
on oI dorocho cIvII, on cnnLIo,
nI oxIsfIr unn dofInIcIon IognI doI ncfo jurIdIco, so hnco on nrfo InnocosnrIn
osfn roLIonfIcn, uos nI osfnr dndo IognInonfo un ordonnnIonfo nofodoIo-
gIco dofornInndo, oI so fornn nufonfIcnnonfo do uso convoncIonnI y consfIfu-
yo unn Lnso soncIIIn do frnLnjo, con roscIndoncIn do quo su sIsfonnfIzncIon
son ns o nonos convonIonfo. Isn cIrcunsfnncIn hn fonfndo sIonro n ns do
un jurIsfn onfronfndo con Ios roLIonns doI dorocho ndnInIsfrnfIvo, sugIrIon-
doIo ndofnr In cInsIfIcncIon y dofInIcIon roIn doI ncfo jurIdIco doI dorocho
rIvndo, soIo quo frnsIndndoIn nI dorocho LIIco.
Isfn hn sIdo, ns do unn voz, In ncfIfud do nrfo do In jurIsrudoncIn; os
fnnLIon, cnsI InfuIfIvnnonfo, In quo ndofnn Ios nLogndos no osocInIIzndos
on oI dorocho ndnInIsfrnfIvo: oIIo so doLo n unn fornncIon nuy dofnIIndn on
dorocho rIvndo, roducfo do Ios rogrnnns do osfudIo cIsIcos do Ins dIsfInfns
unIvorsIdndos, y n unn oscnsn fornncIon on dorocho ndnInIsfrnfIvo.
3
Ioro doLo
fonorso rosonfo quo osn fondoncIn, con fodo do nrocor fcII, IIovn n orroros,
orquo Io quo hny quo sIsfonnfIznr y oxIIcnr on dorocho ndnInIsfrnfIvo (n
frnvos do In nocIon do ncfo ndnInIsfrnfIvo) os nuy dIsfInfo do Io quo hny quo
sIsfonnfIznr on dorocho cIvII (n frnvos do In nocIon do ncfo jurIdIco);
4
n oIIo
doLo ngrognrso quo oI nnrgon do nIIcncIon doI dorocho cIvII n In ndnInIsfrn-
cIon LIIcn os cndn voz ns roducIdo on oI nundo nodorno, n unfo fnI quo
uodo sosfonorso quo on oI rosonfo oI dorocho cIvII no os nIIcnLIo, on rIncI-
2.1
Vor eupro, f. 1, cn. IX, Ins funcIonos doI odor, 22.3, IuncIonos ndnInIsfrnfIvns do
orgnnos no osfnfnIos.
2.2
AIgunns IogIsIncIonos rovIncInIos do rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo hnn ndofndo oxrosn-
nonfo In dofInIcIon quo rousIornnos dosdo In rInorn odIcIon (1963) do osfo IILro.
2.3
Insfn connrnr quo nIonfrns oI dorocho ndnInIsfrnfIvo fIono fnnLIon unn nrfo gonornI, unn
nrfo do oLIIgncIonos, unn nrfo do confrnfos, unn nrfo do dorochos ronIos, n ns do ofros grnndos
socforos roIos, In IncuIfnd Io dodIcn unn soIn nnforIn oLIIgnforIn doI cIcIo LsIco conn, cunndo oI
dorocho cIvII Io dodIcn unn nnforIn nrn In nrfo gonornI, ofrn nnforIn nrn Ins oLIIgncIonos, ofrn
nnforIn nrn Ios confrnfos, ofrn nnforIn nrn Ios dorochos ronIos, ofc. Inrn un nnornnn connrnfIvo
gonornI, vor eupro, f. 1, 2000, roInrosIon do In 5" od., cn. VIII, 2, !oIncIonos con oI dorocho cIvII y
3, IvoIucIon y osfndo ncfunI do In nIIcncIon doI dorocho cIvII n In ndnInIsfrncIon LIIcn.
2.4
Yn docIn quo sI LIon on cunnfo n su osfrucfurn gonornI hny unn cIorfn IdonfIdnd concofunI onfro
ncfo jurIdIco y ncfo ndnInIsfrnfIvo, no uodo onsnrso quo oxIsfn IdonfIdnd conIofn, uos IIovndn
osfn n sus IfInns consocuoncIns sorIn unn nnonnIIn, dndns Ins dIforoncIns socInIos onfro oI dorocho
LIIco y oI dorocho rIvndo (IIIISA, !AIAII, DerecIo oJninieIroIito, f. II, Iuonos AIros, In Ioy,
1955, 5" od., . 2, nofn y . 3; 6" od., . 1?, nofn 2). !n dosnrroIIo oxhnusfIvo do Ins dIforoncIns onfro ncfo
jurIdIco y ncfo ndnInIsfrnfIvo quo oLIIgnn n In dIforoncIncIon nofodoIogIcn uodo vorso on AIISSI,
!IATO, SieIeno ineIiIucionole Jel JiriIIo onninieIroIito iIoliono, MIIn, 1953, . 218 y ss.
II ACTO AMIIST!ATIVO COMO IA!TI I IA I!CI AMIIST!ATIVA I-3
Io, n nIngn cnno do In ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn.
5
Isfn nfIrnncIon uodo
sor dIscufILIo,
6
oro In fondoncIn os cInrn hncIn In rosfrIccIon do In nIIcncIon
doI dorocho cIvII on oI Inno ndnInIsfrnfIvo.
?
IundnnonfnInonfo, In sIsfonnfIzncIon roIn doI dorocho cIvII
8
no oxIIcn
nI ordonn nInguno do Ios grnndos roLIonns quo roocunn nI dorocho ndnI-
nIsfrnfIvo: no fonn on cuonfn cono no uodo sor do ofro nodo In dIvIsIon
do odoros y funcIonos, In osfrucfurn do In ndnInIsfrncIon LIIcn, In nnfurnIo-
zn doI orgnno y su ncfIvIdnd, ofc.; fodo osfo doLo nnnIIznrIo y sIsfonnfIznrIo oI
dorocho ndnInIsfrnfIvo. Ior Io fnnfo, on oI rosfo doI cn. cononznronos n osfu-
dInr Ios roLIonns doI ordonnnIonfo do In ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn y sonnIn-
ronos Ios oIononfos n fonnr on cuonfn nrn unn nocIon do ncfo ndnInIsfrnfI-
vo.
3. Lo noci6n Je ocIo oJninieIroIito no JepenJe
Jel reginen Je retiei6n Je loe ocIoe
InrfIr, cono Io honos hocho yn dosdo nnforIoros odIcIonos do osfn oLrn
1
doI
concofo do funcIon ndnInIsfrnfIvn, oIInInn dIsfInfns vnrInnfos quo so hnn
dndo nrn confIgurnr nI ncfo ndnInIsfrnfIvo y quo or fundnrso on oIononfos
nccIdonfnIos nnfos quo on un nnIIsIs gIoLnI do In ronIIdnd ndnInIsfrnfIvn, soIo
uodon sor Inorfocfns o InconIofns.
2.5
Vor eupro, f. 1, cn. VIII, 3. Honos dIcho on rIncIIo on oI sonfIdo do cono rogIn gono-
rnI; oro nn nsI os unn nfIrnncIon quo noroco sor nnfIzndn. In CSJ in re MeIolnecnico S.A.,
19?6, 1D, ?1: 463, hn roIforndo, . oj., quo oI dorocho cIvII so nIIcn n In ndnInIsfrncIon on fornn
euIeiJiorio nI dorocho ndnInIsfrnfIvo (con cIfn do 183: 234; 190: 142; 191: 490; 205: 200; 23?:
452). IIIo ocurro nrfIcuInrnonfo on nnforIn do dnnos. o fodns nnnorns, convIono osfnr ndvorfI-
do quo so frnfn do un forrono nInndo on oI quo os IndIsonsnLIo consuIfnr In jurIsrudoncIn soLro
oI fonn unfunI. VnIo on osfo sonfIdo rocordnr, or su oxquIsIfn nnLIguodnd, nrfo doI cons. 8 do
MeIolnecnico: convIono rocordnr Io quo dIjo In Corfo on ofrn oorfunIdnd, quo Ins rogIns doI
CodIgo CIvII, sI LIon no hnn sIdo osfnLIocIdns nrn nIIcnrIns nI dorocho ndnInIsfrnfIvo, sIno nI
dorocho rIvndo nndn oLsfn nrn quo rorosonfnndo nquoIIns unn consfruccIon jurIdIcn Lnsndn on
In jusfIcIn, su nIIcncIon so oxfIondn nI dorocho ndnInIsfrnfIvo, cuyns nornns y soIucIonos fnn-
LIon doLon fondor n ronIIznr nquoIIn, con Ins dIscrInInncIonos Inuosfns or In nnfurnIozn roIn
do Io quo consfIfuyo In susfnncIn do osfn IfInn dIscIIInn (InIIos, 190-142). II IfIno fnIIo
cIfndo os Loe Logoe S.A. A su voz, In CIod. CA, SnIn III, In ro In HuoIIn S.!.I., II, SAd. 6-X-
2000, . 56, cons. VIII, hn dIcho quo Ins rogIns fIjndns or oI CodIgo CIvII, soIo concornIonfos n Ins
roIncIonos rIvndns, no rIgon on dorocho ndnInIsfrnfIvo do nodo dIrocfo nI suIoforIo |.], sIno
quo uodon IIognr n sor nIIcndns fnn soIo or rnzon do nnnIogIn, os docIr: con Ins dIscrInInncIonos
Inuosfns or In nnfurnIozn roIn do osfn IfInn dIscIIInn |.].
2.6
Vor In roforoncIn do In nofn nnforIor. So frnfn do unn confrovorsIn cnsI ornnnonfo, cono
uodo vorso on oI fnIIo nnofndo y In nofn do IAIIII IVAS, O!IIII!MO I., nnos n forcoros on
sorvIcIos LIIcos rIvnfIzndos, LL, 1998-I, 146.
2.?
Vor f. 1, cn. VIII, 3.
2.8
Hochos jurIdIcos y no jurIdIcos; hochos jurIdIcos nnfurnIos y hunnnos, hochos jurIdIcos hu-
nnnos InvoIunfnrIos y voIunfnrIos, hochos jurIdIcos hunnnos voIunfnrIos IIcIfos o IIIcIfos, nrn
rocordnr In ns conocIdn.
3.1
os roforInos n 1l ocIo oJninieIroIito, 1963 y 1969, quo dosdo 19?9 consfIfuyo oI rosonfo
f. 3 doI TroIoJo.
II ACTO AMIIST!ATIVO I-4
In fnI sonfIdo, os cInro quo doLo sor dosochndo on rInor fornIno oI crIforIo
quo fonn on cuonfn, nrn dnr In nocIon do ncfo ndnInIsfrnfIvo, In jurIsdIccIon
quo doLor onfondor do In rovIsIon doI ncfo. In osfo crIforIo so oxcIuyo doI
concofo doI ncfo ndnInIsfrnfIvo n cIorfos ncfos onnnndos do ofros orgnnos
osfnfnIos quo Ios ndnInIsfrnfIvos, on vIrfud do quo oIIos on nIgunos nIsos
no son InugnnLIos nnfo oI juoz on Io confoncIoso ndnInIsfrnfIvo.
2
Is osfo un
rIncIIo fornnIIsfn, cnronfo do fundnnonfncIon cIonfIfIcn y suodIfndo no soIo
nI cnnLIo do unn Ioy do Io confoncIoso ndnInIsfrnfIvo sIno IncIuso nI cnnLIo
do In jurIsrudoncIn on In nnforIn: nI quoror Luscnr In nocIon do ncfo ndnInIs-
frnfIvo, onfoncos, no doLonos osfnr frnfnndo do hnIInr unn nocIon quo roson-
dn oxcIusIvnnonfo n Ios ncfos quo uodon sor IIovndos nnfo oI TrILunnI do In
nnforIn. II frILunnI quo doLor onfondor, o oI orgnno osfnfnI quo Io hnr on su
Iugnr, son nsocfos sIn dudn Inorfnnfos on In vIdn rofosIonnI, oro do nIn-
gn nodo uodo oxcIusIvnnonfo on Lnso n oIIos dnrso unn nocIon do nIcnnco
sIsfonfIco. Tnnoco oI ncfo os Io quo dofornInn In jurIsdIccIon, sIno In nnfo-
rIn quo hnLr do rogIr In rofonsIon o dorocho quo so Invocn.
3
Ior Io dons, on
oI dorocho nrgonfIno no odrIn nfIrnnrso quo In ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn do
Ios ofros odoros no fuoro InugnnLIo nnfo In jusfIcIn con conofoncIn on nn-
forIn ndnInIsfrnfIvn, rInoro orquo nIngunn nornn concrofn Io InIdo, y so-
gundo orquo In IogIsIncIon rocosnI vIgonfo ndnIfo cInrnnonfo In osILIIIdnd
do donnndnr n In ncIon nnfo Ios osfrndos judIcInIos, son or ncfos, hochos o
confrnfos ndnInIsfrnfIvos.
4
Yn os nornnI on nuosfrn jurIsrudoncIn quo Ios
ncfos ndnInIsfrnfIvos doI Congroso do In ncIon y doI Iodor JudIcInI sonn In-
ugnnLIos or In nIsnn vIn judIcInI quo Ios ncfos onnnndos do In ndnInIsfrn-
cIon.
In soIucIon no vnrIn, n nuosfro onfondor, nunquo oxIsfn unn nornn quo con-
sngro In soIucIon crIfIcndn, or cunnfo In rovIsIon judIcInI os soIo unn nrfo do
3.2
Isfo os nsI, on nIgunos nIsos, . oj. on !ruguny, nunquo cono LIon Io sonnIn SAYAO!IS IASO,
I!IQ!I, oIIo no os nrgunonfo sufIcIonfo nrn oLfonor In concIusIon do quo Ios ncfos dIcfndos or
Ios odoros IogIsInfIvo y judIcInI no consfIfuyon ncfos ndnInIsfrnfIvos: TroIoJo Je JerecIo oJni-
nieIroIito, f. I, MonfovIdoo, 1953; 4" od., uosfn nI dIn or AIII H. MA!TIS, MonfovIdoo, 19?4, .
391.
3.3
Isfo os yn ncIfIco on In jurIsrudoncIn (nsI, CIod. CA, SnIn IV, Lo 1nIernocionol S.A., 19-
VI-98, cons. II, rrnfo sogundo; Moncioni, 10-IX-92; Lo Prinero Je Son 1eiJro S.A., 24-VIII-93, y
ofros) y hn sIdo IgunInonfo rocogIdo or oI CodIgo ConfoncIoso AdnInIsfrnfIvo do In IrovIncIn do
Iuonos AIros, nunquo do voz on cunndo nnrocon fnIIos quo onfnfIznn orrononnonfo Io quo on In
nnfIguodnd so IInnnLn In cnIIdnd rovIsorn doI ncfo ndnInIsfrnfIvo cono fIIfIcnnfo y n In voz
IInIfnnfo do In jurIsdIccIon rocosnI ndnInIsfrnfIvn. AsI, nn oxIsfIondo un ncfo ndnInIsfrnfIvo
quo so Inugnn, uodo no corrosondor In jurIsdIccIon rocosnI ndnInIsfrnfIvn (CSJ, Motinien-
Io ScouI ArgenIino, 1980, Iolloe, 302: 545, cons. ?, rocordndo on Lo 1nIernocionol S.A., 19-VI-98,
cons. V), sI Io rIncInI do In InugnncIon so rofIoro nI dorocho conorcInI, IncIuso nunquo hnynn do
juzgnrso fnnLIon nsocfos rogIdos or oI docrofo-Ioy 19.549/?2 (Lo 1nIernocionol S.A., 19-VI-98,
cons. IV y VI).
3.4
Vor eupro, f. 2, 3" od., cn. XIII.
II ACTO AMIIST!ATIVO COMO IA!TI I IA I!CI AMIIST!ATIVA I-5
In rovIsIon do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos: yn hnco nucho quo fIono nconfundn
InorfnncIn, or dIvorsos nofIvos,
5
In InugnncIon y rovIsIon doI ncfo on In
roIn sodo ndnInIsfrnfIvn; IogIco os onfoncos quo sI so hn do fonnr on cuonfn
In osILIIIdnd do nfncnr nI ncfo, so fono un crIforIo quo on Io osILIo oxIIquo
nnLos fIos do confroI doI ncfo y no soIo oI judIcInI, on nfoncIon n In Inorfnn-
cIn jurIdIcn y rcfIcn quo hn nsunIdo In rovIsIon ndnInIsfrnfIvn.
6
Ior Io dons, hn do quodnr on cInro quo on nuosfro sIsfonn consfIfucIonnI,
or InorIo do Ios nrfs. 18, 109 y 116 do In ConsfIfucIon, no uodo on cnso
nIguno oxcIuIrso In rovIsIon judIcInI Ionn do cunIquIor ncfo osfnfnI.
?
Monos nn odr consIdornrso, or Io fnnfo, un rocurso osocIfIco nIIcnLIo
nrn nfncnr oI ncfo: nognr oI cnrcfor do ncfo ndnInIsfrnfIvo n un dofornInndo
ncfo, on vIrfud do quo In jurIsrudoncIn hnyn docIdIdo quo no Io os nIIcnLIo oI
rocurso or oxcoso do odor
8
os un crIforIo oLjofnLIo.
A In Invorsn, fnnoco so jusfIfIcn n nuosfro onfondor oI nfIrnnr quo In InsfI-
fucIon nnfrIz roducforn doI ncfo ndnInIsfrnfIvo os oI rocurso o In nccIon con-
foncIoso ndnInIsfrnfIvn,
9
uos osfos no son sIno nsocfos doI rogInon jurIdIco
n nnnIIznr. A fIfuIo do ojonIo, Ins confrovorsIns or Ios ncfos do Ios concosIo-
nnrIos y IIconcInfnrIos do nncIonnIos suoIon dIIucIdnrso on In conofoncIn con-
foncIoso ndnInIsfrnfIvn fodornI sIn quo sonn nocosnrInnonfo ncfos ndnInIs-
frnfIvos.
Ior fodo oIIo, In InsfIfucIon roducforn sI os quo uodo usnrso osn fornI-
noIogIn doI ncfo ndnInIsfrnfIvo os on nuosfro concofo In funcIon ndnInIs-
frnfIvn.
4. ConIinuoci6n. 1l concepIo euIjeIito Je ocIo oJninieIroIito
Infondonos on consocuoncIn quo Ios rIncIIos jurIdIcos n consIdornrso nrn
oLfonor unn nocIon do ncfo ndnInIsfrnfIvo quo oxIIquo y nIIquo oI nnyor
nnoro osILIo do nquoIIos, no uodon IInIfnrso n Ios ronodIos rocosnIos y
vIgonfos, fnnfo on Io quo so rofIoro n frILunnI conofonfo cono rocursos oxIs-
fonfos confrn oI ncfo, o nI rocodInIonfo n soguIrso on su frnnIfncIon. Con oIIo
3.5
Io oxIIcnnos eupro, f. 2, cns. IX, XIV y XV.
3.6
o sIgnIfIcn osfo dosconocor In InorfnncIn quo doLo fonor In rovIsIon judIcInI doI ncfo, In
cunI os un IInr fundnnonfnI doI dorocho ndnInIsfrnfIvo (fnI cono yn Io oxusInos on osfo TroIo-
Jo Je JerecIo oJninieIroIito, f. 1, cn. V, 2 y 3; f. 2, cn. XIV), oro sI dnr unn vIsIon ns
nnornIcn do Ios dIsfInfos nsocfos doI rogInon doI ncfo ndnInIsfrnfIvo doI cunI In nocIon orfI-
nonfo doLo sor sufIcIonfononfo oxIIcnfIvn y no InnocosnrInnonfo IInIfnfIvn.
3.?
AnIInr eupro, f. 2, cn. VIII, Ios ncfos do goLIorno.
3.8
Cono Io hnco onfro ofros STASSIOIO!IOS, MICHII, TroiIe Jee ocIee oJninieIroIife, Afonns,
SIroy, 1954, . 45.
3.9
AsI II!IZ I VIIAZCO, !ICA!IO, 1l ocIo oJninieIroIito, MndrId, !ovIsfn do orocho
IrIvndo, 1929, . ?0, n quIon sIguo MA!IIHOII, MIO!II S., TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, f.
II, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1966, . 220-1; on ofrns odIcIonos o roInrosIonos so frnfn do
Ins . 224-5.
II ACTO AMIIST!ATIVO I-6
fonnnos osIcIon on sonfIdo dIvorso n Ins docfrInns quo, nrfIondo oxrosn o
InIIcIfnnonfo doI concofo sonnIndo, conIonznn or dnr un concofo do ncfo
ndnInIsfrnfIvo rosfrIngIdo nI unfo do vIsfn orgnIco o suLjofIvo.
In ofocfo, oI hocho do quo Ins nccIonos o Ios rocursos confoncIoso ndnInIs-
frnfIvos so don on rIncIIo y on nIgunns IogIsIncIonos soIo confrn docIsIo-
nos do orgnnos ndnInIsfrnfIvos, hnco quo In docfrInn ndofo fundnnonfnInon-
fo oI concofo do quo ncfo ndnInIsfrnfIvo os oI onnnndo do un orgnno ndnInIs-
frnfIvo. A osfo rInor oIononfo ngrognn, dosdo Iuogo, ofros, con oI rosuIfndo do
quo In nocIon do ncfo ndnInIsfrnfIvo so rofIoro n unn osocIo do ncfos reolico-
Joe por 6rgonoe oJninieIroIitoe.
5. Loe concepIoe euIjeIito , oIjeIito Je funci6n oJninieIroIito
Isfo concofo do ncfo ndnInIsfrnfIvo ndoIoco do Ios nIsnos roLIonns IogIcos
y nofodoIogIcos quo oI do In funcIon ndnInIsfrnfIvn.
1
Inrn concofunr n In fun-
cIon ndnInIsfrnfIvn so dnn osoncInInonfo dos nocIonos:
o) In orgnIcn, suLjofIvn o fornnI: funcIon ndnInIsfrnfIvn os fodn In ncfIvI-
dnd quo ronIIznn orgnnos ndnInIsfrnfIvos;
I) In nnforInI, susfnncInI u oLjofIvn: funcIon ndnInIsfrnfIvn os In ncfuncIon
concrofn, rcfIcn, ofc., doI Isfndo, ronIIzndn or cunIquIorn do sus orgnnos.
Isfn os In nocIon roforIdn or In docfrInn.
Honos dIcho yn quo nnLos concofos son Inndocundos, y quo nocosnrInnon-
fo doLo ndofnrso un fIo do dofInIcIon nIxfn quo InvoIucro n In voz oIononfos
do fIo orgnIco nnforInI; o son, quo nno dnfos oLjofIvos y orgnIcos nrn
nrrILnr n In nocIon fInnI.
2
6. Lo opoeici6n Je loe criIerioe Je funci6n oJninieIroIito , ocIo
oJninieIroIito
Io nIsno ocurro con oI ncfo ndnInIsfrnfIvo; nrn concofunrIo so dnn osoncInI-
nonfo dos nocIonos:
o) In orgnIcn, suLjofIvn o fornnI: ncfo ndnInIsfrnfIvo os oI quo dIcfnn orgn-
nos ndnInIsfrnfIvos, y no ofros orgnnos;
I) In nnforInI, oLjofIvn o susfnncInI: ncfo ndnInIsfrnfIvo os fodo ncfo, cunI-
quIorn son oI orgnno quo Io dIcfo, quo fongn susfnncIn ndnInIsfrnfIvn.
AquI In nIsnn docfrInn rofIoro, nI rovos doI cnso do In funcIon ndnInIsfrn-
fIvn, oI concofo orgnIco y no oI nnforInI.
5.1
Quo frnfnnos eupro, f. 1, cn. IX, Ins funcIonos doI odor.
5.2
AsI honos rouosfo cono dofInIcIon: Todn In ncfIvIdnd quo ronIIznn Ios orgnnos ndnInIs-
frnfIvos, y In ncfIvIdnd quo ronIIznn Ios orgnnos IogIsInfIvo y jurIsdIccIonnIos, oxcIuIdos rosocfI-
vnnonfo Ios hochos y ncfos nnforInInonfo IogIsInfIvos y jurIsdIccIonnIos: f. 1, cn. IX, 21. In
ofrn vnrInnfo, so fonn oI concofo nnforInI do funcIon y do ncfo ndnInIsfrnfIvo, con nI nIcnnco do
IncIuIr Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos IndIvIdunIos do Ios fros odoros: CASSAOI, J!A CA!IOS, DerecIo
oJninieIroIito, f. II, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1998, 6" od., . 54 y nofn 45.
II ACTO AMIIST!ATIVO COMO IA!TI I IA I!CI AMIIST!ATIVA I-?
Isfn soIn dIforoncIn do crIforIo sonnIn yn oI orror IogIco do In docfrInn frndI-
cIonnI; uos, dosdo Iuogo, os unn confrndIccIon dofInIr In funcIon ndnInIsfrnfI-
vn on sonfIdo nnforInI y oI ncfo ndnInIsfrnfIvo on sonfIdo orgnIco, nrn con
oIIo nrrILnr n In concIusIon do quo cIorfns nnforIns ndnInIsfrnfIvns quo on
nndn dIfIoron do Ins dons, jnns dnrn Iugnr n ncfos ndnInIsfrnfIvos.
1
SI In
nusoncIn do un orgnno ndnInIsfrnfIvo os fnn docIsIvn cono nrn oIInInnr In
osILIIIdnd do quo su ncfuncIon do Iugnr n un ncfo ndnInIsfrnfIvo, oI rnzonn-
nIonfo os IgunInonfo vIIdo nrn nognr fnnLIon quo osfonos nnfo unn fun-
cIon ndnInIsfrnfIvn.
?. CriIico Jel concepIo orgnico o euIjeIito
Ioro, roofInos, oI cnnIno no doLo Luscnrso or crIforIos oLjofIvos o suLjofIvos
nIsIndos; soIo un concofo nIxfo uodo fonor osILIIIdndos do oxIfo.
In confrndIccIon do Ins nocIonos rodonInnnfos do funcIon ndnInIsfrnfIvn
(nnforInI, susfnncInI), y ncfo ndnInIsfrnfIvo (orgnIco, suLjofIvo) so ndvIorfo
on un ojonIo: oI nonLrnnIonfo y ronocIon or nrfo do Ins nuforIdndos judI-
cInIos do un onIondo do frILunnIos (.oj., un ordonnnzn) os, on osfns docfrI-
nns, funcIon ndnInIsfrnfIvn, oro no ncfo ndnInIsfrnfIvo. II nonLrnnIonfo o
ronocIon or nrfo do Ins nuforIdndos ndnInIsfrnfIvns do un onIondo do In
ndnInIsfrncIon (.oj., un ordonnnzn), os funcIon ndnInIsfrnfIvn y fnnLIon ncfo
ndnInIsfrnfIvo. Ior quo oI rInor ncfo do nonLrnnIonfo no os ncfo ndnInIs-
frnfIvo y osfo sI OLvInnonfo, orquo on oI rInor cnso no Io dIcfn un orgnno
ndnInIsfrnfIvo y on oI sogundo sI.
Ioro onfoncos or quo os oI rInor nonLrnnIonfo funcIon ndnInIsfrnfIvn y
oI sogundo fnnLIon Iorquo os susfnncInInonfo IgunI, so dIr, oro os vnrInr oI
fundnnonfo: uos oI quo sonn susfnncInInonfo IgunIos, cono on ofocfo Io son,
uodo nI nIsno fIono fundnr quo Ios dos ncfos sonn consIdorndos cono ncfos
ndnInIsfrnfIvos, cosn quo osfn docfrInn no hnco.
In ofros fornInos: no hny un nIsno fundnnonfo quo uodn docIdIr on nn-
Los cnsos oI or quo consIdornr on un nsocfo IgunIos y on ofros dosIgunIos n
ncfos IdonfIcos.
Isn confrndIccIon doLo soIucIonnrso on uno do Ios sIguIonfos sonfIdos:
o) consIdornr quo Ios dos cnsos son funcIon ndnInIsfrnfIvn y uodon dnr
Iugnr n ncfos ndnInIsfrnfIvos (crIforIo on rIncIIo susfnncInI), o
I) consIdornr quo on oI sogundo cnso, y nIcnnonfo on oI, hny funcIon ndnI-
nIsfrnfIvn y ncfo ndnInIsfrnfIvo y quo on oI rInoro no hny nI funcIon nI ncfo
ndnInIsfrnfIvo.
6.1
Infro ofros, IISSOA, SIIVIO, 1nIroJucione ol JiriIIo onninieIroIito e eue eIruIIure
fonJonenIoli, IIronzo, 1964, . 80-90: II roquIsIfo suLjofIvo do In nnfurnIozn doI orgnno quo
ronIIzn oI ncfo oxcIuyo do In cnfogorIn do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos |...] nquoIIos ncfos quo son fnIos
soIo oIjeIitonenIe, oro no euIjeIitonenIe (op. ciI., . 90).
II ACTO AMIIST!ATIVO I-8
Ioro, sogn yn honos vIsfo, oI sogundo crIforIo os cuosfIonndo on cunnfo
nrn oIIo so Lnsn urnnonfo on In osILIIIdnd do quo oxIsfn o no un rocurso
nnfo oI frILunnI do Io confoncIoso ndnInIsfrnfIvo; or Io dons, os ovIdonfo quo
oI rogInon jurIdIco quo rogIr oI nonLrnnIonfo y ronocIon doI onIondo do
frILunnIos os nofnnonfo oI doI dorocho ndnInIsfrnfIvo. Iodr vnrInr In nIIcn-
cIon do Ins nornns concrofns, y oxIsfIr un osfnfufo dIsfInfo nrn oI orsonnI;
oro oIIo no quIfn quo on fodos Ios cnsos so frnfn InoquIvocnnonfo do unn fun-
cIon LIIcn rogIdn or oI dorocho ndnInIsfrnfIvo. Io nIsno ocurro, dosdo Iuo-
go, con Ios confrnfos ndnInIsfrnfIvos doI Iodor JudIcInI. A su voz, on oI curso
do su ojocucIon, Ios ncfos or Ios cunIos oI Iodor JudIcInI nIIcn snncIonos nI
confrnfIsfn, Inono doLoros, ofc., fnnLIon so rIgon or Ios rIncIIos conunos
doI dorocho ndnInIsfrnfIvo.
In consocuoncIn, nos nroco cInro quo on nnLos cnsos hny funci6n ndnInIs-
frnfIvn y ocIo ndnInIsfrnfIvo; ncInrnndo quo n Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos dIcfn-
dos or orgnnos judIcInIos so nIIcnr oI dorocho ndnInIsfrnfIvo, snIvo, on nI-
gunos nIsos, on Io quo rosocfn nI rocurso nrn nfncnrIo.
1
onfro do In orIonfn-
cIon oLjofIvn doI concofo do funcIon ndnInIsfrnfIvn, yn Ios nuforos so ronun-
cInn or oI crIforIo oLjofIvo do ncfo ndnInIsfrnfIvo, onfondIondoIo on conso-
cuoncIn nIIcnLIo no soIo n In ncfIvIdnd do Ios orgnnos oJninieIroIitoe sIno
fnnLIon n In ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn do Ios orgnnos legieloIito y jurieJiccio-
nolee.
2
In nuosfro nIs nI sIquIorn oxIsfo roLIonn rocosnI, orquo cono yn
vInos un ncfo ndnInIsfrnfIvo uodo Inugnnrso nnfo unn jurIsdIccIon dIsfInfn
sI Io rIncInI on dIscusIon no os oI dorocho ndnInIsfrnfIvo. Adons orquo yn
os hoy ncIfIco
3
quo Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos do Ios ofros odoros doI Isfndo so
?.1
Isfo roLIonn so Innfon con Ios ncfos fnnfo IndIvIdunIos cono gonornIos do In CSJ.
?.2
Is Io quo roononos dosdo 1963. Conf. IOTASSI, CA!IOS A., ProceJinienIo oJninieIroIito en
lo Protincio Je Buenoe Airee, In IInfn, IInfonso, 1988, . 8.
?.3
!no do Ios rocodonfos do osfn soIucIon fuo SCIA, Villor Je Puenco, LL, 1984-, 145, con
nofn do O!ICCO, CA!IOS MA!II, InugnncIon judIcInI confrn ncfos ndnInIsfrnfIvos doI Iodor
JudIcInI,LL, 1984-, 141; soIucIon quo so nnnfIono on AnIroeio, 1eIIer M. c. PoJer JuJiciol Je
lo Protincio Je Buenoe Airee, LLBA, 1998: 16? y quo rocogo oI CodIgo ConfoncIosondnInIsfrnfIvo
do osfn y ofrns IrovIncIns. In oI ordon nncIonnI frnnIfnn fnnLIon nornnInonfo juIcIos confrn oI
Isfndo on cnLozn doI Iodor JudIcInI o doI H. Congroso do In ncIon. Iuogo do nIgunns hosIfncIonos,
. oj. CIod. CA, SnIn III, A., H.I., LL, 1984-I, 60, con dIsIdoncIn do OA!A y nofn on IgunI
sonfIdo do IIMIIJIA, MIO!II OII, !n cnso do confusIon onfro In funcIon ndnInIsfrnfIvn y In
funcIon jurIsdIccIonnI doI orgnno judIcInI, fInnInonfo In jurIsrudoncIn so orIonfn on fornn un-
nIno: SnIn V, LoIoIon, 1eIelo A. c. PoJer JuJiciol Je lo Aoci6n, (1994), DJ, 1998-3, 628; CoeIo,
Morio G. , oIroe c. C.S.J.A., LL, 1996-I, 116, con nofn II confroI judIcInI do In ncfIvIdnd ndnInIs-
frnfIvn doI Iodor JudIcInI y In InfnngILIIIdnd do Ins ronunorncIonos do Ios juocos; SnIn I, Ioto,
MorIo 1. c. 1eIoJo nocionol (Iiecolio Je 1nteeIigocionee AJninieIroIitoe), LL, 1996-C, 45?, con
nofn; SnIn IV, Ioeeo, Corloe J. c. 1eIoJo nocionol HonoroIle Cnoro Je DipuIoJoe, LL, 1996-A,
643, con nofn; Vor fnnLIon, on IgunI sonfIdo, IIACHI, AIII!TO I., JusfIcInLIIIdnd do Ins ncordn-
dns do In Corfo Suronn, 1D, 119: 181; TIono fundnnonfo consfIfucIonnI In nccIon do IosIvIdnd,
1D, 132: 808, 809, quIon sonnIn: Sus docIsIonos son suscofILIos do IgunIos InugnncIonos nnfo
Ios juocos InforIoros nI IgunI quo sI so frnfnrn do un ncfo ndnInIsfrnfIvo ordInnrIo.
II ACTO AMIIST!ATIVO COMO IA!TI I IA I!CI AMIIST!ATIVA I-9
Inugnnn fnnLIon nnfo In jusfIcIn con conofoncIn on nnforIn confoncIoso
ndnInIsfrnfIvn, sI In InugnncIon vorsn soLro oI dorocho ndnInIsfrnfIvo.

Is
unn soIucIon quo fIondo n nfIrnnrso on oI dorocho connrndo.
4
8. ConIinuoci6n
Ofros nuforos no Incurron on In confrndIccIon sonnIndn, oro on cnnLIo so do-
cIdon oxrosnnonfo or concofunr n In funcIon ndnInIsfrnfIvn y nI ncfo ndnI-
nIsfrnfIvo on sonfIdo orgnIco.
1
So fundnn nrn oIIo on quo Ios ncfos do IndoIo ndnInIsfrnfIvn quo ronIIznn
Ios juocos y oI odor IogIsInfIvo, no so rIgon or oI dorocho ndnInIsfrnfIvo. Isn
nfIrnncIon, sIn onLnrgo, no os nIIcnLIo on cunnfo so rofIoro n In orgnnIzncIon
Infornn y nI orsonnI doI Iodor JudIcInI y Iodor IogIsInfIvo. In ofocfo, sI LIon
on nIgunos sIsfonns no hnLr fnI voz rocurso o nccIon nnfo oI juoz on Io confon-
cIoso ndnInIsfrnfIvo confrn fnIos ncfos,
2
os ovIdonfo quo fodn In fonfIcn n
nIIcnrso sor In doI dorocho ndnInIsfrnfIvo: conofoncIn, jornrquIn, doscon-
confrncIon, doIogncIon, ofc. In cunIquIor cnso, on nuosfro sIsfonn os cono-
fonfo In jusfIcIn fodornI confoncIoso ndnInIsfrnfIvn.
Io nIsno uodo docIrso do ofrns nornns: quo unn Ioy do onIondos LIIcos
no Ios son nIIcnLIo n osos funcIonnrIos, . oj., no quIfn quo sus dorochos y
doLoros doLnn oncundrnrso on Ios rIncIIos gonornIos doI dorocho ndnInIs-
frnfIvo. II doLor do oLodIoncIn do Ios onIondos judIcInIos sor oI doLor do
oLodIoncIn doI dorocho ndnInIsfrnfIvo; oI rocurso jorrquIco quo Inforongnn
nnfo In Cnnrn confrn unn snncIon doI juoz sor un rocurso jorrquIco n frnnI-
fnrso sogn rocodInIonfos do dorocho ndnInIsfrnfIvo y no doI dorocho roco-
snI; In rocodoncIn do In snncIon dIscIIInnrIn quo so nIIquo nI onIondo so
rogIr or Ios rIncIIos quo hncon n Ins snncIonos dIscIIInnrIns ndnInIsfrnfI-
vns, y no or Ios doI dorocho onnI, ofc.
3
?.4
Infro ofros, IAO!AZIO, MIO!II OII, DerecIo oJninieIroIito, f. I, AsuncIon, InforconfInon-
fnI IdIforn, 199?, . 63.
8.1
OA!!IO IAIIA, II!AO, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, f. I, MndrId, 1966, 4" od., .
354 y ss., . 409 y ss.; IIZ, MA!II MA!A, DerecIo oJninieIroIito, f. II, Iuonos AIros, 1965, .
20?; OA!!IO IAIIA nnnfIono su osIcIon on In 10" od., 198?, . 3?3. Isn osIcIon frndIcIonnI do In
docfrInn osnnoIn hn rovocndo roIIcns: OOZIIZ AVA!!O, I!ACISCO, DerecIo oJninieIroIito
eepool, f. 3, 1l ocIo , el proceJinienIo oJninieIroIitoe, InnIonn, I!SA, 199?, . 411.
8.2
Argunonfo osfo InnIIcnLIo on nuosfro dorocho. In In IrovIncIn do Iuonos AIros oxIsfIo
doLnfo rosocfo do Ios ncfos doI TrILunnI do Cuonfns. IrovnIoco In soIucIon quo IndIcn su cnrcfor
ndnInIsfrnfIvo y In consocuonfo conofoncIn rocosnI ndnInIsfrnfIvn: O!TIZ, !ICA!O MIO!II, II
nuovo fuoro confoncIoso ndnInIsfrnfIvo, on AA.VV., 1l nueto proceeo conIencioeo oJninieIroIito
Je lo Protincio Je Buenoe Airee, In IInfn, IILrorIn IdIforn IInfonso, 2000, . 3?, 52-56 y Ins
roforoncIns do su nofn 19 on . 52. Cono unn nrfIcuInrIdnd IocnI, nrn suornr In rosIsfoncIn doI
TrILunnI do Cuonfns n osfn jurIsdIccIon, In rovIsIon do sus ncfos corrosondo n Ins cnnrns, Io cunI
nofIvn In crIfIcn do IOTASSI, CA!IOS AII!IO, Ins IogIfInncIonos ncfIvn y nsIvn on oI nuovo
confoncIoso ndnInIsfrnfIvo, on AA.VV., 1l nueto proceeo., op. ciI., . 215 y ss., 246-?.
8.3
Io nIsno ocurro on Io roforonfo nI nnnojo do fondos or nrfo do Ins Cnnrns nrInnonfn-
rIns o In jusfIcIn. Vor Ioy 24.156, nrf. 9.
II ACTO AMIIST!ATIVO I-10
SI unn Ioy os Inforrofndn on oI sonfIdo do quo soIo so nIIcn n In ndnInIsfrn-
cIon, oIIo no sIgnIfIcn quo In roguIncIon jurIdIcn do Ios ncfos do confonIdo ndnI-
nIsfrnfIvo ronIIzndos or ofros orgnnos oscno nI dorocho ndnInIsfrnfIvo y so
rIjn or oI dorocho rocosnI o oI dorocho nrInnonfnrIo.
4
Ior ns dudns quo
suscIfon cIorfns ncfIvIdndos no osocIfIcnnonfo jurIsdIccIonnIos o IogIsInfIvns
do Ios orgnnos jurIsdIccIonnI y IogIsInfIvo, oIIns no uodon IIovnr n sosfonor quo
Ios ncfos quo osfos orgnnos ronIIznn on Io quo so rofIoro n su orgnnIzncIon Infor-
nn, nodIos nnforInIos, ofc., no so rIjnn or Ios rIncIIos doI dorocho ndnInIs-
frnfIvo. II quo so Ios nIIquon fnIos rIncIIos (roquIsIfos, vIcIos, nuIIdndos,
oxfIncIon, ofc.), nunquo nIgunn quo ofrn Ioy ndnInIsfrnfIvn no son do nIIcn-
cIon on sus fornInos oxrosos, hnco quo no odnnos rnzonnLIononfo oxcIuIr-
Ios doI concofo do ncfo ndnInIsfrnfIvo.
5
9. Lo poeiIle perJiJo Je conexiJoJ enIre loe nocionee Je funci6n
oJninieIroIito , ocIo oJninieIroIito
AI frnfnr do Ins funcIonos doI Isfndo dIjInos quo convonIn cInsIfIcnr do nIgn
nodo fII y cInro Ins dIsfInfns ncfIvIdndos do Ios orgnnos doI Isfndo, dosdo un
unfo do vIsfn jurIdIco: no nos nroco fII In nocIon do quo Ios fros odoros
ronIIznn sInuIfnonnonfo Ins fros funcIonos, orquo oIIn no oxIIcn nndn do
In ronIIdnd quo so oncuonfrn dofrs do In frnso. IIIo y docIr quo fodo os unn
grnn confusIon y quodnrso nIII, os oco ns o nonos Io nIsno. IroforInos
onfoncos frnfnr do nrnonIznr Ins nocIonos do funcIon ndnInIsfrnfIvn y ncfo
ndnInIsfrnfIvo, nrn quo nojor cunInn, on nuosfro onfondor, su funcIon ox-
IIcnfIvn do osfn nrfo doI sIsfonn jurIdIco ndnInIsfrnfIvo.
10. 1l ocIo oJninieIroIito cono nonifeeIoci6n Jel ejercicio Je lo funci6n
oJninieIroIito
Ior oIIo nrfInos do In Lnso do quo In rnIz doI ncfo ndnInIsfrnfIvo no so hnIIn
suLjofIvnnonfo on Ios orgnnos ndnInIsfrnfIvos, sIno oLjofIvnnonfo on oI ojor-
cIcIo do In funcIon ndnInIsfrnfIvn. AdhorInos uos nI concofo do quo ncfo
ndnInIsfrnfIvo os oI dIcfndo on ojorcIcIo do In funcIon ndnInIsfrnfIvn, sIn Info-
rosnr quo orgnno In ojorco.
1
Is fnnLIon oI crIforIo doI ncfunI CICA do In Iro-
8.4
Iscnnn nI nLIfo do osn Ioy o docrofo-Ioy, oro no nI do Ios rIncIIos gonornIos doI dorocho
ndnInIsfrnfIvo y LIIco on gonornI.
8.5
In IgunI sonfIdo CASSAOI, J!A CA!IOS, 1l ocIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, ALoIodo-
Iorrof, 19?4, . 86. In confrn IO!STHOII, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, MndrId, 1958, . 2?6
y ss.; STASSIOIO!IOS, op. ciI., . 41 y ss.; II!IZ I VIIAZCO, 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., .
15; IISSOA, op. loc. ciI.; ofc.
10.1
I!AOOIA, !MII!TO, Monuole Ji JiriIIo onninieIroIito, oIos, 1948, . 149; IITI!S,
LeIrIucI Jer VeruolIung, IorIIn, 1949, . 152; IIIISA, DerecIo oJninieIroIito, f. II, 5" od., . 5; 6"
od., . 18; SAYAO!IS IASO, op. ciI., f. I, . 390; IIA!IS, IunJonenIoe..., op. ciI., . 201; !OMI, JOSI
!OII!TO, 1neIiIucionee Je JerecIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, Asfron, 19?3, . 89-90.
II ACTO AMIIST!ATIVO COMO IA!TI I IA I!CI AMIIST!ATIVA I-11
vIncIn do Iuonos AIros.
2
A osfo oIononfo so Io ngrognn Iuogo ofros, con oI rosuI-
fndo fInnI do quo In nocIon do ncfo ndnInIsfrnfIvo so rofIoro n unn osocIo do
ncfos ronIIzndos on ojorcIcIo do In funcIon ndnInIsfrnfIvn. !fIIIznnos oso crIfo-
rIo, sogn Io dIcho, orquo: o) doLo oIInInnrso In confrndIccIon IogIcn onfro Ins
nocIonos do ncfo y funcIon ndnInIsfrnfIvn; I) dIchn oIInInncIon doLo hncorso
sIn fonnr on cuonfn dnfos nccIdonfnIos cono oI doI rocurso rocosnI rocodonfo
y consIdornndo on cnnLIo Io osoncInI do In roguIncIon jurIdIcn do fondo nIIcn-
LIo nI cnso; c) Ios ncfos doI Iodor JudIcInI y doI Iodor IogIsInfIvo roforIdos n su
orgnnIzncIon Infornn, nodIos nnforInIos, onIondos LIIcos, ofc., so rIgon or
Ios rIncIIos doI dorocho ndnInIsfrnfIvo; J) fnnoco os fII roonor unn dos-
vIncuIncIon fofnI do Ins nocIonos do funcIon y ncfo ndnInIsfrnfIvo, or InducIr
n ovIdonfo confusIon fornInoIogIcn o InnocosnrIn conIojIdnd concofunI.
11. 1l ocIo oJninieIroIito , no loe conIroIoe oJninieIroIitoe Je enIee no
eeIoIolee
In nnforIn do onfos no osfnfnIos In rInorn y grnn confrovorsIn os sI ojorcon o
no funcIon ndnInIsfrnfIvn n In quo nIcnncon Ios rIncIIos doI dorocho ndnI-
nIsfrnfIvo. Isn cuosfIon fnnLIon so rosuoIvo on ofro oncundro fonInoIogIco:
1
Ios ncfos, nn rIvndos, do orsonns rIvndns quo ojorcon odor, fIonon on oI
nLIfo doI dorocho rIvndo y or frILunnIos conunos Ins nIsnns IInIfncIonos
do rosofnr In nudIoncIn rovIn, oI doLIdo rocoso, In rnzonnLIIIdnd, roorcIo-
nnIIdnd, no dIscrInInncIon, ofc.
2
Son osfos, nsI, rIncIIos gonornIos doI doro-
cho fnnfo LIIco cono rIvndo.
3
Cono dorIvncIon unfunI do osfo fonn nIgu-
nos nuforos no ndnIfon quo un ncfo ndnInIsfrnfIvo son onIfIdo or unn onfI-
dnd no osfnfnI,
4
oro nrocIorn quo oIIo ocurro rocIsnnonfo or su propio con-
cocIon do ocIo ndnInIsfrnfIvo, quo hncon IncIuIr donfro do oso vocnLIo fnn-
LIon nI conIroIo ndnInIsfrnfIvo.
5
Con Io cunI os n vocos dIfIcII snLor sI In dIscro-
10.2
'A!OIIO, IIS A., In nnforIn dofornInnnfo do In conofoncIn on oI rocoso ndnInIsfrnfI-
vo rovIncInI, on AA.VV., 1l nueto proceeo conIencioeo oJninieIroIito Je lo Protincio Je Buenoe
Airee, op. ciI., . 5?-8, 100-101.
11.1
IOIAOS, MA!CIIO, Iundnnonfos do In rosonsnLIIIdnd doI Isfndo on oI nnrco do In rofor-
nn ndnInIsfrnfIvn, 1D, 18? (2000): 950, 9?8. Su crIfIcn nos IIovn n rofornuInr In oxIIcncIon doI
fonn cono nquI Io hnconos. Croonos, con fodo, no hnLor cnnLIndo oI fondo, sIno dosnrroIIndo oI
Inforrognnfo quo nos fornuIn.
11.2
Vor Ins roforoncIns quo hnconos infro, nofns 12.3? n 12. 45 y foxfo; 13 y nofn 13.9.
11.3
Iuos oI dorocho rIvndo fnnLIon so rosonfn cono confroI doI odor: IO!IZITTI, !ICA!O
I!IS, Loe noIoe funJonenIolee Je JerecIo pritoJo, Snnfn Io, !uLInznI-CuIzonI, 1995, Cn. III, II
dorocho rIvndo cono IInIfo doI odor.
11.4
IIIISA, op. ciI., 6" od., . 18; IIZ, op. ciI., . 208; MA!IIHOII, op. ciI., f. II, . 251; 4" od.,
1993, . 255; IO!STHOII, op. ciI., . 281; CASSAOI, op. ciI., . 108 y f. II, . 55; !OMI, op. ciI., . 190.
11.5
Hny ofrns vnrInnfos do Inforos, t.gr. CAA, IAII OMA!, II oIononfo suLjofIvo on In con-
frnfncIon ndnInIsfrnfIvn. ocosnrInnonfo unn do Ins nrfos doLo sor oI Isfndo, on !IVI!SIA
A!ST!AI, ConIroIoe oJninieIroIitoe, Iuonos AIros, CIoncIns do In AdnInIsfrncIon, 2000, . 65 y
ss., . ?4-?9, 4 y 5.2, quIon oncuonfrn un quIoLro IogIco on oI rnzonnnIonfo do In Corfo.
II ACTO AMIIST!ATIVO I-12
nncIn so roduco rosocfo n nIgunos do Ios unfos quo onuncInnos n confI-
nuncIon:
o) SI uodon ojorcor funcIon ndnInIsfrnfIvn: In jurIsrudoncIn nncIonnI
6
os
cInrn y unIforno on sonfIdo nfIrnnfIvo, on Ios cnsos quo In IogIsIncIon Ios nfrI-
Luyo ofosfnd LIIcn n orsonns no osfnfnIos, sonn LIIcns o rIvndns.
I) SI Ins orsonns no osfnfnIos uodon coIoLrnr conIroIoe oJninieIroIitoe
con sus rovoodoros. In rosuosfn os on gonornI nognfIvn,
?
oro roconoco ox-
cocIonos.
8
A su voz, Ios concosIonnrIos y IIconcInfnrIos do sorvIcIos LIIcos
doLon coIoLrnr IIcIfncIon LIIcn
9
nrn ornIfIr oI confroI do In rnzonnLIIIdnd
do sus cosfos n Ios ofocfos do In dofornInncIon do In fnrIfn, no confrnfnr con su
roIo gruo ocononIco, ofc.).
10
TnnLIon uodo hnLor confrnfos ndnInIsfrnfI-
vos onfro vocInos y un confrnfIsfn do oLrn LIIcn.
11
c) !n forcor Inforrognnfo os sI uodon dIcfnr ocIoe oJninieIroIitoe uniloIe-
rolee e inJitiJuolee. In rosuosfn nfIrnnfIvn os cInrn, sogn voronos.
J) In cunnfo n sI fIonon ofosfnd rogInnonfnrIn, Ios concosIonnrIos y IIcon-
cInfnrIos cnrocon do osn nfrILucIon, uos oIIo Io conofo soInnonfo n Ios onfos
roguIndoros rovIsfos on oI nrf. 42 do In ConsfIfucIon, donfro doI nnrco roguIn-
dor quo osfnLIozcn oI Congroso, rosocfo doI cunI no oxIsfo nIngunn rofondIdn
11.6
Y fnnLIon, crocIonfononfo, In rovIncInI.
11.?
Isfn os In soIucIon do rIncIIo: CSJ, Iornocio Ioco S.C.S. c/ 1neIiIuIo Aocionol Je Segu-
riJoJ Sociol poro JuIiloJoe , PeneionoJoe e/ conIencioeo-oJninieIroIito, 28-II-1989, IAP, 13?:
329 (Iuonos AIros, 1990), dondo so sIguIo oI crIforIo dIsfInfIvo sogn In roIodnd, quo osfuIrn-
nos on In 1" od. doI f. 1, 19?4 y nnforIornonfo on 1npreeoe Jel 1eIoJo, Iuonos AIros, MncchI,
1966, cn. I; on IgunI sonfIdo IIACHI AIII!TO I., II nfrInonIo osfnfnI cono IInIfo donnrcnforIo
do In ndnInIsfrncIon LIIcn, on IAP, 13?: 50 (Iuonos AIros, 1990). OA!CA I ITI!!A, I!A!O
y II!IZ, TOMS !AM, Cureo Je JerecIo oJninieIroIito, f. I, MndrId, CIvIfns, 1993, 6" od., .
66?; ndnIfo In cnfogorIn IA!!A, ConIroIo Je oIro pIlico, f. I, . 116 y ss.
11.8
Hny cnsos on quo so hnn nIIcndo nIgunns soIucIonos doI confrnfo ndnInIsfrnfIvo n roIncIo-
nos confrncfunIos onfro orsonns no osfnfnIos: CSJ, ScIiroIo, Iolloe, 304-1: 490, 1982; Dufour,
306: 2040, 1984, quo rocuordn CAA, op. ciI., . ?5-6; IOTASSI, CA!IOS, ConIroIoe Je lo oJninie-
Iroci6n protinciol, In IInfn, ScoffI, 1996, . 32; ProceJinienIo oJninieIroIito en lo Protincio Je
Buenoe Airee, In IInfn, IILrorIn IdIforInI IInfonso, 1988, . 46, Ins IogIfInncIonos ncfIvn y nsI-
vn on oI nuovo confoncIoso ndnInIsfrnfIvo, on AA.VV., 1l nueto proceeo., op. ciI., . 215 y ss.,
244-5. Io nIsno uodo docIrso do Ios dons nuforos quo ndnIfon oxrosnnonfo oI cnrcfor ndnI-
nIsfrnfIvo do Ios ncfos unIInfornIos o IndIvIdunIos do Ins orsonns LIIcns no osfnfnIos, cono
H!TCHISO, TOMS, Loe corporocionee profeeionolee, Iuonos AIros, IundncIon do orocho AdnI-
nIsfrnfIvo, 1982, . 40 y ss., 96 y ss., 99; COMAI!A, AcIo oJninieIroIito nunicipol, Iuonos AIros,
onInn, 1992, . 9 y 10.
11.9
Is unn hIofosIs do ncfIvIdnd quo no os funcIon ndnInIsfrnfIvn oro so hnIIn rogIdn or oI
dorocho ndnInIsfrnfIvo, Io cunI on In Irov. do Iuonos AIros hnco rocodonfo In conofoncIn roco-
snI ndnInIsfrnfIvn. Vor IOTASSI, Ins IogIfInncIonos., op. ciI., . 245-6.
11.10
Ioro oIIo no IIovn n nIIcnrIos oI rogInon do Ios confrnfos, nI consfIfuyo fundnnonfo sufI-
cIonfo nrn rogunfnr sI ncnso no son do nnfurnIozn jurIdIco ndnInIsfrnfIvn: CAA, op. ciI., nofn
49. Is unn cuosfIon quo roquIoro sor vIsfn n nIvoI gonornI: eupro, f.1, cn. I.
11.11
In fnIos cnsos, on In IrovIncIn do Iuonos AIros In SCJ hn onfondIdo quo osfo fIo do
ncuordos so hnIIn rogIdo or nornns ndnInIsfrnfIvns y gonorn roIncIonos jurIdIcns do IgunI IndoIo
onfro Ios usunrIos y In nuforIdnd, cIfndo or 'A!OIIO, In nnforIn., op. ciI., 2?, . ?4-5 y
?2, . 10?.
II ACTO AMIIST!ATIVO COMO IA!TI I IA I!CI AMIIST!ATIVA I-13
rosorvn do In ndnInIsfrncIon.
12
In cnnLIo, Ios coIogIos rofosIonnIos fIonon
ofosfnd rogInnonfnrIn on cunnfo n Ins nornns do ofIcn rofosIonnI; oro no
croonos quo n fnIos rogInnonfos so Io nIIquo In consfruccIon roIn do Ios
rogInnonfos do In ndnInIsfrncIon, quo oxusInos on oI f. 1. In jurIsrudoncIn
roconoco ofosfnd rogInnonfnrIn n SAAIC
13
y onfIdndos sInIInros nrn sus
nrnncoIos y quo Ios ncfos dIscIIInnrIos doI C.I.A.C.I. rovIsfon oI cnrcfor do
ncfos ndnInIsfrnfIvos.
14
Io oquIvoco os frnfnr fodos Ios suuosfos confrnfos,
rogInnonfos, ncfos IndIvIdunIos cono sI fuornn uno soIo. SI nos IInIfnnos n
Ios ncfos unIInfornIos o IndIvIdunIos, nroco InduLIfnLIo quo oxIsfon orsonns
jurIdIcns pIlicoe no osfnfnIos fncuIfndns n hncorIo.
15
Hny nuchos ojonIos do
onfIdndos crondns or Ioyos quo orgnnIznn Ins rofosIonos IILornIos dnndo n Ios
coIogIndos oI confroI do In nnfrIcuIn, oI odor dIscIIInnrIo soLro oI ojorcIcIo do
In rofosIon, rogInonos do juLIIncIonos y onsIonos, ofc.
Ins rovIncIns fIonon osfo sIsfonn: nodIcos, nLogndos, voforInnrIos, oscrI-
Lnnos, ofc. y In jurIsrudoncIn on fodos Ios cnsos hn roconocIdo su cnrcfor
LIIco no osfnfnI. Is ncfo ndnInIsfrnfIvo y nLro In vIn rocosnI ndnInIsfrnfI-
vn
16
oI condIcIonnnIonfo, or unn do osfns cnjns, do In juLIIncIon, oI rochnzo do
un odIdo do dovoIucIon do norfos, In InosIcIon do un rocnrgo or norn, In
donognforIn n un odIdo do oxoncIon do In oLIIgncIon do ronIIznr norfos, ofc.
1?
y dosdo Iuogo Ins snncIonos n Ios rofosIonnIos.
Ins oLrns socInIos hnn sIdo cnIIfIcndns or oI IogIsIndor cono onfIdndos no
osfnfnIos do dorocho LIIco,
18
cuyns roIncIonos con sus nfIIIndos son do doro-
11.12
Supro, f. 1, cn. VII, ?, nLIfo do In Ioy fronfo n In ndnInIsfrncIon.
11.13
ocrofo 5146/69, CCIv., SnIn I, LL, 1991-I, 311, SADA1C c. Puig Mojor DiecoIIeque, con
nofn do VIIIAIIA, CA!IOS A., Ins fncuIfndos do Ins socIodndos do nuforos; CAoI CIvII y Conor-
cInI do !osnrIo, DiterIinenIo S.I.L., 10-III-93; doI nIsno nufor, AcfunIIdnd on In jurIsrudoncIn
soLro dorochos do nufor y ofros dorochos do In orsonnIIdnd, LL, 199?-, 9??.
11.14
CIod. CA, SnIn III (MO!IOIIA, M!OZ, A!OITO; In uLIIcncIon IndIcn orrononnonfo SnIn
II), C., O. O., LL, 1998-A, 299; GriIIini y D., J.A., LL, 1998-C, 338.
11.15
Supro, f. 1, cn. XIV, 4, 12.1 (8) y 12.2 (9); H!TCHISO, Loe corporocionee profeeionolee,
. 40 y ss., 96 y ss.; COMAI!A, AcIo oJninieIroIito nunicipol, . 9-10; IOTASSI, ProceJinienIo
oJninieIroIito., op. ciI., . 45, ndnIfo In nIIcncIon suIoforIn do In Ioy do rocodInIonfo, rocono-
cIondo su cnrcfor LIIco, Io quo so confIrnn con su oInIon rosocfo nI ncfunI dorocho osIfIvo n
nrfIr do II nuovo rocoso confoncIoso ndnInIsfrnfIvo rovIncInI. Su IncIdoncIn soLro In Ioy do
rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo, on !IVI!SIA A!ST!AI, ProceJinienIo oJninieIroIito, Iuonos
AIros, CIoncIns do In AdnInIsfrncIon, 1998, . 433 y ss.; CAA, op. ciI., . ?9.
11.16
Aunquo yn no os IndIsonsnLIo dIcho ncfo: OAVIOIIO, A!I J., Aunfos ncorcn doI sIsfonn
do rofonsIonos on oI codIgo confoncIoso ndnInIsfrnfIvo do In IrovIncIn do Iuonos AIros, JA, 23-
VIII-2000, 3?.
11.1?
Todos osfos ojonIos on In jurIsrudoncIn Lonnoronso: VAIIIII, CA!IOS A., Proceeo oJni-
nieIroIito , IoIiliIoci6n Je ineIoncio, In IInfn, IInfonso, 1994, . 61.
11.18
Ioy 23.660, nrf. 2, con oLIIgncIonos InornfIvns nrn oIIns y sus nsocIndos: Ioy 22.269,
nrfs. 9 y 12. CSJ, Iolloe, 295: 143, Cojo Je SuIeiJioe Ionilioree poro el Pereonol Je lo 1nJue-
Irio; 300: 895 (Cojo Je SuIeiJioe Ionilioree poro 1npleoJoe Je Conercio, C.A.S.I.1.C.); vor
fnnLIon Iolloe, 315: 1830, C.P.A.C.I. II CCA Lonnoronso Ios roconoco fnI cnrcfor y In conofon-
cIn rocosnI ndnInIsfrnfIvn nrn Ios ncfos quo dIcfon on ojorcIcIo do funcIonos ndnInIsfrnfIvns.
II ACTO AMIIST!ATIVO I-14
cho LIIco.
19
In CSJ hn roconocIdo oI cnrcfor do onfIdnd do dorocho LII-
co no osfnfnI nI InsfIfufo ncIonnI do SorvIcIos SocInIos nrn JuLIIndos y Ion-
sIonndos.
20
So rIgon on Io osocIfIco or oI dorocho ndnInIsfrnfIvo oI CoIogIo ILIIco do
ALogndos do In CnIfnI IodornI y Ios do Ins dIsfInfns rovIncIns quo fIonon
rogInon nnIogo cunndo nIIcn snncIonos n Ios nLogndos nnfrIcuIndos;
21
In
Cnjn do IrovIsIon SocInI nrn ALogndos do In IrovIncIn do Iuonos AIros, In
Cnjn do SogurIdnd SocInI nrn IrofosIonnIos on CIoncIns IcononIcns do In Iro-
vIncIn do Iuonos AIros y nuchns ofrns IgunIos, on gonornI Ios CoIogIos o
Consojos rofosIonnIos crondos or Ioy, ofc. IIIo hn sIdo ndnIfIdo, sIno or In
nnyorIn do In docfrInn nrgonfInn, nI nonos or unn nrfo sIgnIfIcnfIvn y cnIIfI-
cndn do oIIn.
22
o os In oInIon donInnnfo, oro oxIgo nI nonos fonorIn on
cuonfn. Io nIsno ocurro, con vnrIncIonos cunIIfnfIvns y cunnfIfnfIvns, on oI
dorocho connrndo.
23
SIn orjuIcIo do ndnIfIr quo on rIncIIo In funcIon ndnI-
nIsfrnfIvn os ronIIzndn or orgnnos osfnfnIos, y quo on consocuoncIn nrn quo oxIs-
fn ncfo ndnInIsfrnfIvo doLo frnfnrso do ncfIvIdnd ronIIzndn or fnI fIo do orgnnos,
croonos onfoncos quo oIIo no uodo orIgIrso on nornn nLsoIufn y gonornI. Ior oI
confrnrIo, oxIsfon on oI Isfndo nodorno nunorosns onfIdndos quo hnn sIdo cron-
dns or oI IogIsIndor nrn ojorcor cIorfo fIo do funcIonos ndnInIsfrnfIvns, n Ins
cunIos so Ios confIoro IognInonfo un cIorfo odor LIIco nrn ncfunr, on nonLro
doI Isfndo y con su ofosfnd.
11.19
CCIv., SnIn A, Peccoleei, 1998-I, 283.
11.20
CSJ, Dioc CItee, Iolloe, 321: 22?8, 1998; CeIolloe, LL, 1998-I, 52?; eupro, nofn 11.3.
11.21
CAA, op. loc. ciI.
11.22
IIA!IS, IunJonenIoe..., op. ciI., . 201, 165; COMAI!A, op. loc. ciI., H!TCHISO, op. loc.
ciI.; IA!!A, !OOIIO CA!IOS, Principioe Je JerecIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, Lnco,1980, cn.
VII, . 24? y ss.; ConIroIo Je oIro pIlico, f. 1, 1984, cns. V, VI y VII; f. 2, . 116 y ss.; HncIn unn
InforrofncIon rosfrIcfIvn doI concofo jurIdIco do sorvIcIo LIIco, LL, 1982-I, 363; ConofIdos
ndnInIsfrnfIvos on In ncfIvIdnd nofnrInI y rosonsnLIIIdnd doI Isfndo, 1D, 11?: 925; CAOSA,
A!MAO A., AIgunns rofIoxIonos ncorcn do Ins dononInndns orsonns LIIcns no osfnfnIos, 1D,
152: 232, nofn nI fnIIo CPACI c. M.1.B., CSJ, 1992 y Loe recureoe oJninieIroIitoe, Lnco, Iuo-
nos AIros, 1996, . 95; vor IOTASSI, op. loc. ciI.; con. COVIIIIO, op. ciI., . 21 y ss., . 46, nofn 50.
11.23
OA!CA I ITI!!A y II!IZ, Cureo Je JerecIo oJninieIroIito, f. II, MndrId, CIvIfns,
1998, 5" od., . 580 y ss.; IAIA II AICZA!, Loe colegioe profeeionolee en el JerecIo oJninieIroIito
eepool, MndrId, 1968, . 110; VIAI II!OMO, JAIMI, DerecIo oJninieIroIito, Iogof, TonIs, 199?,
11" od., . 150; TIMSIT, Le rle Je lo noIion Je foncIion oJninieIroIite en JroiI oJninieIroIif fronoie,
InrIs, 1963, . 25?-63; C!ITIIIA J!IO!, TroIoJo Je JireiIo oJninieIroIito, f. II, !Io do JnnoIro,
1966, . 33-4; CAMMIO, Coreo Ji JiriIIo onninieIroIito, Indun, 1960, . 550; I!AOOIA, Gli oIIi
onninieIroIiti, oIos, 1964, 2" od., . 12; ZAOIII, O!IO, Coreo Ji JiriIIo onninieIroIito, f. I,
MIIn, OIuffro, 1955, 8" od., . 245; I`osorcIzIo rIvnfo doIIo uLLIIcho funzIonI o 1`orgnnIznzIono
dogII onfI uLLIIcI, on ScriIIi tori Ji JiriIIo puIIlico, MIIn, 1955, . 8? y ss.; IO!TI, Lecioni Ji
JiriIIo onninieIroIito, f. II, oIos, 1950, . 58-9; VITTA, CIO, DiriIIo onninieIroIito, f. I, TurIn,
!TIT, 1962, . 314-5; TISA!!O, 1neIiIucioni Ji JiriIIo puIIlico, f. II, 1l JiriIIo onninieIroIito,
TurIn, 1961, . 112; I IA!IAI!I, TroiIe elenenIoire Je JroiI oJninieIroIif, f. I, InrIs, 1963, . 18?;
WAIII, DroiI oJninieIroIif, InrIs, 1963, 9" od, . 436; MO!IA!, Coure Je JroiI oJninieIroIif, IIogo,
1935, . 143; IACHA!MI, Lo IierorcIie Jee ocIee oJninieIroIife execuIoiree en JroiI puIlic fronoie,
InrIs, 1966, . 44 y ss.
II ACTO AMIIST!ATIVO COMO IA!TI I IA I!CI AMIIST!ATIVA I-15
In fnIos cnsos nrocorIn confrndocIrso n In ronIIdnd sI so Ios nognrn n osos ncfos
oI cnrcfor do ndnInIsfrnfIvos, n Ios ofocfos do In nIIcncIon doI rogInon IognI
corrosondIonfo on cunnfo hnco n In fufoIn doI nrfIcuInr fronfo nI ojorcIcIo doI
odor LIIco: IInIfncIonos, nuIIdndos, vIcIos, nccIonos, ofc.
24
In oI ojonIo nnfo-
rIor, sI Ios ncfos dIcfndos or Ios orgnnIsnos rovIsIonnIos nncIonnIos hnn sIdo
hnsfn nhorn consIdorndos ncfos ndnInIsfrnfIvos, o InugnnLIos cono fnIos, no
uodo cohoronfononfo nognrso oI cnrcfor do ndnInIsfrnfIvos n IgunIos ncfos
dIcfndos or IdonfIcos orgnnIsnos n nIvoI rovIncInI. II oforgnnIonfo o dono-
gncIon do un dorocho juLIInforIo ronIIzndo or In Cnjn ncIonnI do IrovIsIon
SocInI nrn TrnLnjndoros Aufononos, . oj., nroco fnn ncfo ndnInIsfrnfIvo
cono IgunI ncfo ronIIzndo or In Cnjn do IrovIsIon SocInI nrn ALogndos do In
IrovIncIn do Iuonos AIros; oI confonIdo os IdonfIco, In ofosfnd ojorcIdn os
oquIvnIonfo, or Io fnnfo oI ncfo quo do oIIo rosuIfn os sInIInr, on sus nsocfos
jurIdIcos gonornIos. Ioro osn connrncIon hn do sorvIrnos, no nrn oxfondor n
fnIos orsonns nIgunns do Ins consfruccIonos ns nuforIfnrIns doI nnfIguo do-
rocho ndnInIsfrnfIvo, sIno nrn ronoznr n osfo con nIgunos vIojos rofroscnnfos
rIncIIos do sonsnfo dorocho conn.
Ior Io dons, on osfo unfo fnnoco os ndnIsILIo IncurrIr on In confrndIc-
cIon quo hn cnrncforIzndo n nuchns docfrInns on Io quo hnco n In cohoroncIn
onfro funcIon ndnInIsfrnfIvn y ncfo ndnInIsfrnfIvo. In fnI sonfIdo, onfondo-
nos quo no uodo sosfonorso quo no doLon sor consIdorndos ncfos ndnInIsfrn-
fIvos Ios dIcfndos or un nrfIcuInr, nI sIquIorn cunndo so oncuonfro InvosfIdo
do funcIonos LIIcns.
25
os nroco quo oI rnzonnnIonfo os Inconsocuonfo, uos
do dos cosns unn: o son nnLos funcIon ndnInIsfrnfIvn y ncfo ndnInIsfrnfIvo
uos rocILon oI nIsno frnfnnIonfo, o nInguno do oIIos rocILo frnfnnIonfo do
dorocho LIIco ndnInIsfrnfIvo nI uodo or ondo cnIIfIcnrso do fnI.
26
Ionsnnos, uos, quo doLo nLnndonnrso In InconsocuoncIn do ndnIfIr on for-
nn nnIIn In oxfonsIon doI concofo do funcIon ndnInIsfrnfIvn y on cnnLIo
rosfrIngIr oI concofo do ncfo ndnInIsfrnfIvo, quo no os sIno unn nrfo, conso-
cuoncIn o nIIcncIon do nquoIIn. In sunn, onfondonos quo no uodo nognrso
oI iniIio In osILIIIdnd do quo unn orsonn no osfnfnI dIcfo ncfos ndnInIsfrnfI-
vos, sI os quo ronIIzn funcIon ndnInIsfrnfIvn.
2?
11.24
In cnnLIo nroco oxcosIvo ndnIfIr In InforvoncIon ndnInIsfrnfIvn do un coIogIo rofosIo-
nnI, cono on cnnLIo ndnIfIo In SCIA, Scionnorello, JA, 1982-III, 442-5.
11.25
Cono dIco

SA!III, Monuole Ji JiriIIo onninieIroIito, oIos, 195?, 2" od., . 262, quo so
nnrfn nsI doI gruoso do In docfrInn IfnIInnn. AdvIorfo TISA!!O quo no so frnfn doI ojorcIcIo rIvndo
do unn funcIon LIIcn sIno doI ojorcIcIo, do nrfo do un nrfIcuInr, do unn funcIon LIIcn (op.
ciI., . 110).
11.26
ZAOIII, I`osorcIzIo rIvnfo doIIo uLLIIcho funzIonI o I`orgnnIzznzIono dogII onfI uLLIIcI,
on oI IILro ScriIIi tori Ji JiriIIo puIIlico, op. ciI., . 112.
11.2?
AIgunos nuforos IIognn nI unfo do Inufnr rosonsnLIIIdnd nI Isfndo or fnIos ncfos, Io
quo nos nroco yn no njusfndo n In ronIIdnd confonornon: eupro, f. 2, 4" od., cn. XX. Vor fnn-
LIon IOIAOS, op. ciI., . 9?6 y 9?8.
II ACTO AMIIST!ATIVO I-16
12. DieIinIoe ejenploe Je ocIoe oJninieIroIitoe Je pereonoe no eeIoIolee
12.1. Loe corporocionee profeeionolee
1
So oncuonfrnn nquI conrondIdos Ios dIvorsos coIogIos rofosIonnIos (do nr-
quIfocfos, ngrInonsoros, voforInnrIos, oscrILnnos, confndoros, nLogndos, ofc.)
crondos or Ioy on oI nIs, con ngronIncIon oLIIgnforIn y quo fIonon oI confroI
do In nnfrIcuIn, odor dIscIIInnrIo do In rofosIon, ofc., fodo Io quo consfIfuyo
IncuosfIonnLIononfo oI ojorcIcIo do ofosfndos LIIcns. ndo quo fnIos ofos-
fndos Ios hnn sIdo conforIdns IognInonfo, y son ojorcIdns con cnrcfor do Ino-
rIo or fnIos onfIdndos, no vonos or quo no hnLrn do sor Ios ncfos rosuIfnn-
fos doI ojorcIcIo do fnI ncfIvIdnd, ncfos ndnInIsfrnfIvos. TnI os In soIucIon on
IrnncIn.
2
So frnfn, cono os fcII ndvorfIrIo, do orsonns jurIdIcns LIIcns,
3
oro no do orgnnos ndnInIsfrnfIvos eIricIo eeneu:
4
son, uos, orsonns LIIcns
no osfnfnIos quo ovonfunInonfo uodon IIognr n dIcfnr ncfos ndnInIsfrnfIvos.
IgunI soIucIon onconfrnnos on oI dorocho osnnoI; cono dIco IAIA II AIC-
ZA!: Ios ncfos do Ios CoIogIos rofosIonnIos, on Ins nnforIns quo ncnLnn do sonn-
Inrso, quo son Ins noncIonndns on sus dIsosIcIonos osocIfIcns, fIonon cnrcfor do
ncfos ndnInIsfrnfIvos.
5
TnI sorIn oI cnso do quo Ios coIogIos rofosIonnIos nrgonfInos crondos or Ioy
nsunnn In ofosfnd do ndnIfIr n In nnfrIcuIn y ronovnrIn roguInrnonfo, pre-
tio exonen do conofoncIn do Ios dIIonndos unIvorsIfnrIos. Ins Ioyos quo
nuforIznn n Ins !nIvorsIdndos osfnfnIos o no, dn Io nIsno n onIfIr dIIo-
nns hnLIIIfnnfos in eIernun osfn yn dosncfunIIzndns. Ios conocInIonfos nd-
quIrIdos nI oLfonor oI dIIonn osfn oLsoIofos n Ios ocos nnos y so roquIoro
onfoncos unn roncfunIIzncIon InInforrunIdn do InfornncIon y nfIfudos, sujo-
fn n confroI LIIco, quo no In nrrogInn noros cursos do osocInIIzncIon. Hny
quo vnIIdnr Ios fIfuIos do nnnorn fornnI, con oxnonos, onfrovIsfns, jurndos,
osfgrndos oLIIgnforIos, ofc. CInro osf, no nroco quo son conforno n dorocho
roonor In rovocncIon do fnIos dIIonns on sodo ndnInIsfrnfIvn, or rnzonos
do oorfunIdnd, norIfo convonIoncIn, dojnndo nrn un juIcIo uIforIor In dofor-
nInncIon do cuI os on su cnso In IndonnIzncIon quo Io udIorn corrosondor nI
ox nLogndo, confndor, ofc.
6
12.1
Is oI cnso ns frnLnjndo on nuosfro dorocho. Vor ns nrrILn Ios frnLnjos yn cIfndos do
IOTASSI, 'A!OIIO, H!TCHISO, O!TIZ, SO!IA, ofc.
12.2
I IA!IAI!I, op. ciI., . 18?, quIon oxrosn quo In fondoncIn InIcIndn con oI cnso MonpeurI
hn sIdo confInundn Iuogo or In jurIsrudoncIn; WAIII, op. ciI., . 436; TIMSIT, op. ciI., . 262-3;
IACHA!MI, op. ciI., . 45 y ss.
12.3
SIIIIOTOIO!IOS, IIAMIOAS, Lo JieIincIion Jee ineIiIuIione puIliquee eI Jee ineIiIuIione
priteee en JroiI oJninieIroIif fronoie, InrIs, IOJ, 1959, . 86.
12.4
TIMSIT, op. ciI., . 263.
12.5
IAIA II AICZA!, Loe colegioe profeeionolee en el JerecIo oJninieIroIito eepool, op. ciI.,
. 110.
12.6
Io oxIIcnnos on oI cn. VI, 10.2, 10.2.1, 10.2.2, 10.2.3, 10.2.4, . 25-32.
II ACTO AMIIST!ATIVO COMO IA!TI I IA I!CI AMIIST!ATIVA I-1?
Inrfo do osfn funcIon, cunIIdn or Ios coIogIos rofosIonnIos or sI o Info-
grnndo jurndos nIxfos, IncIuyondo rorosonfncIon ncndonIcn, ofc., so con-
crofnrIn fnnLIon on ncfos ndnInIsfrnfIvos, sInIInros n Ios quo on su oorfunI-
dnd dIcfo oI onfo ndnInIsfrnfIvo o no osfnfnI, cunndo onfondIo hnLIIIfnrIo nrn
oI ojorcIcIo do In rofosIon (fonornInonfo, sogn In soIucIon quo so roono
do lege ferenJo), oro quo In vIdn InIononfn or sI soIn.
ConsfIfuyon ncfos ndnInIsfrnfIvos do osfos coIogIos rofosIonnIos In ndnI-
sIon n In nnfrIcuIn cono coIogIndo; In nIIcncIon do snncIonos dIscIIInnrIns n
un nnfrIcuIndo; In nIIcncIon do nuIfns or In fnIfn do ngo on fornIno do In
cuofn rofosIonnI quo In Ioy Io nuforIzn n orcILIr; In dofornInncIon frILufnrIn
do dIchn cuofn rofosIonnI, ofc. TnIos ncfos osfn sonofIdos oxrosnnonfo nI
confroI do In Cnnrn nncIonnI do noIncIonos on Io confoncIoso ndnInIsfrnfIvo
fodornI. Hny unn consfnnfo jurIsrudoncIn roforIdn n Ins snncIonos doI CoIogIo
ILIIco do ALogndos do In CIudnd do Iuonos AIros, InduLIfnLIo orsonn LII-
cn no osfnfnI.
?
!oIfornnos quo oI quo sonn ncfos ndnInIsfrnfIvos no sIgnIfIcn no-
cosnrInnonfo quo so Ios nIIquo on fornn dIrocfn, . oj., oI docrofo-Ioy do rocodI-
nIonfo ndnInIsfrnfIvo;
8
oro sI quo Ios confIIcfos quo su onIsIon Innfoo doLon sor
rosuoIfos n In Iuz do Ios rIncIIos doI dorocho ndnInIsfrnfIvo y nIIcnndo on fodo
cnso suIoforIn o nnnIogIcnnonfo, on In nodIdn quo fuoro orfInonfo, Ins Ioyos
dIcfndns nrn In ndnInIsfrncIon LIIcn, on cnso do fnIfn do soIucIon cInrn on In Ioy
osocIfIcn do In cororncIon rofosIonnI do quo so frnfn. IncIuso so uodon oncon-
frnr rnsgos ns fuorfos do confroI, . oj. In susfIfucIon o nodIfIcncIon do sus ncfos
snncIonnforIos.
Io nfInonfo n Ios rogInonos do confrnfncIon do Ios coIogIos, on cnnLIo, no
fIono In nIIcncIon dIrocfn do In IogIsIncIon ndnInIsfrnfIvn n nonos quo oxIsfn
voIunfnrIo y oxroso sonofInIonfo doI coIogIo y Ios oforonfos on oI IIogo do In
IIcIfncIon; nroco unn oxngorncIon nquI hnLInr . oj. do rogInon oxorLIfnnfo
InIIcIfo, cono fodnvIn doLnfo In docfrInn y jurIsrudoncIn on nnforIn do con-
frnfos do In ndnInIsfrncIon LIIcn. In nIsnn soIucIon so nnnfIono cunndo oI
coIogIo ncfn cono onfo cooorndor on vIrfud do convonIos do coInLorncIon con
In ndnInIsfrncIon LIIcn.
12.2. Loe oeociocionee JirigiJoe
Yn honos nnnIIzndo on ofro Iugnr oI cnso do Ins onfIdndos crondns or oI IogIs-
Indor do nnnorn sInIInr n Ins nnforIoros (ngronIncIon oLIIgnforIn, confroI do
In nnfrIcuIn, ngo conuIsIvo do unn cuofn, ofc.), oro dIforoncIndns on quo In
12.?
!no do Ios rInoros nnfocodonfos fuo CSJ, Iolloe, 315: 1830, Colegio PIlico Je AIogoJoe
Je lo CopiIol IeJerol c/ MorIinec 1cIenique, Benjonin e/ coIro Je eunoe Je Jinero - eunorio
(1992), on quo In Corfo so ronIfIo nI dIcfnnon do IAIIIAO.
12.8
Io quo ncInro In CSJ on oI rocodonfo nonfndo on In nofn 11.3.
II ACTO AMIIST!ATIVO I-18
dIroccIon doI onfo, on Iugnr do sorIo confIndn n Ios nsocIndos, osf o osfuvo fofnI
o nrcInInonfo on nnnos doI roIo Isfndo.
Is oI cnso do Ins oLrns socInIos, cnjns rovIsIonnIos, ofc., quo IncIuso on nIgu-
nos cnsos son confundIdns con onfIdndos nufrquIcns,
9
hnLIondoso roconocIdo
quo dIcfnn ncfos ndnInIsfrnfIvos.
10
TnnLIon hn sIdo cnIIfIcndo oxrosnnonfo
do orsonn LIIcn no osfnfnI oI IOMA, InsfIfufo do OLrn ModIco AsIsfoncInI
do In IrovIncIn do Iuonos AIros, ndnIfIondoso In InugnncIon do sus ncfos
nnfo In IInnndn jurIsdIccIon confoncIoso ndnInIsfrnfIvn do dIchn IrovIncIn.
11
In oI ordon nncIonnI hny unn ornnnonfo fIucfuncIon on cnIIfIcnr n osfos onfos
cono orsonn jurIdIcn LIIcn no osfnfnI, o frnfnrIos cono sI fuornn unn onfI-
dnd nufrquIcn.
12.3. Loe conceeionorioe , licencioIorioe
SI LIon nIgunos nuforos nrgonfInos
12
nIognn In osILIIIdnd do quo oI concosIo-
nnrIo o IIconcInfnrIo do sorvIcIos LIIcos uodn dIcfnr ncfos ndnInIsfrnfIvos,
oIIo hn sIdo frocuonfononfo ndnIfIdo on oI dorocho connrndo.
13
Ios nrgunonfos or Ios cunIos so nIogn osn osILIIIdnd dorIvnn doI rIncI-
Io, quo fnIos nuforos onuncInn, do quo soIo uodo hnLor ncfo ndnInIsfrnfIvo
onnnndo do orgnnos ndnInIsfrnfIvos; oro yn vInos quo no so njusfn n In ron-
IIdnd doI dorocho osIfIvo.
Tnnoco so frnfn do quo so roconozcnn n fnIos rosfnfnrIos do sorvIcIos -
LIIcos Ins rorrognfIvns hnLIfunIos do In ndnInIsfrncIon LIIcn (rocInno nd-
nInIsfrnfIvo rovIo, rosuncIon nnIIn do IogIfInIdnd do sus ncfos, crIforIo
rosfrIcfIvo nrn dIcfnr nodIdns cnufoInros confrn sus ncfos, ofc.); uos sI LIon
fIonon n fIfuIo oxroso nIgunns ofosfndos oforgndns or oI concodonfo soLro
Ios usunrIos, Ios os do ns dIrocfn nIIcncIon oI rogInon do In Ioy 24.240 do
dofonsn doI usunrIo y doI consunIdor, quo osfnLIoco unn rosuncIon IognI n
12.9
AnIInr eupro, f. 1, cn. XIV, 12.1, n. 8).
12.10
IIIo hn ocurrIdo, InIcInInonfo, n rosuIfns do In oquIvocncIon do croor quo so frnfnLn do
onfIdndos osfnfnIos, oro no nIforn oI hocho do quo so hnyn nfrILuIdo y so nnnfongn In nfrILucIon
doI cnrcfor do ncfos ndnInIsfrnfIvos n ncfos onnnndos do fnIos orsonns no osfnfnIos, .oj. Ins
oLrns socInIos, coIogIos rofosIonnIos, ofc.
12.11
SC do Iuonos AIros, Cojo Je Pretiei6n , Seguro MeJico Je Be.Ae. t. 1neIiIuIo MeJico AeieIenciol,
19?2, os. cons. 13 y 15, JA, 16 (Soc. Irov.): 60?, 609, con cIfn doI crIforIo nquI oxuosfo nnforIornonfo,
quo nnnfononos. 'A!OIIO, IIS A., In nnforIn dofornInnnfo do In conofoncIn on oI rocoso ndnI-
nIsfrnfIvo rovIncInI, on AA. VV., 1l nueto proceeo conIencioeo oJninieIroIito Je lo Protincio Je
Buenoe Airee, op. ciI., . 5? y ss. consIdorn quo In ncfunI ConsfIfucIon rovIncInI vn hoy nucho
ns nII.
12.12
IIZ, op. ciI., f. II, . 208; MA!IIHOII, op. ciI., f. II, . 251-2; on ofrns odIcIonos o roInro-
sIonos corrosondo n In . 256.
12.13
ZAOIII, op. ciI., f. I, . 245; CAMMIO, op. ciI., loc. ciI.; I!AOOIA, op. ciI., y dons nuforos
noncIonndos. TnnLIon Io nIognn nIgunos nuforos osnnoIos, oro no os un crIforIo unIforno. In-
fro Ios quo sIguon oI crIforIo quo oxrosnnos OOZIIZ AVA!!O, I!ACISCO, DerecIo oJninieIroIi-
to eepool, f. 3, 1l ocIo , el proceJinienIo oJninieIroIitoe, InnIonn, I!SA, 199?, . 410.
II ACTO AMIIST!ATIVO COMO IA!TI I IA I!CI AMIIST!ATIVA I-19
fnvor doI usunrIo y on confrn doI rosfndor, soIIdnrIdnd IognI or Ios dnnos
ocnsIonndos (Ioy 24.999), ofc.
A su voz, oI crIforIo on Lnso nI cunI so rougnn In cnIIfIcncIon cono ncfos
ndnInIsfrnfIvos n cIorfos ncfos no fodos doI concosIonnrIo, onorgo doI hocho
do quo so Io hn conforIdo on oI fIfuIo or oI cunI rosfn oI sorvIcIo In fncuIfnd
doI ojorcIcIo do odoros roIos do In ndnInIsfrncIon LIIcn, Io cunI, so nd-
vIorfo, osf on In osoncIn do fodns Ins concosIonos,
14
nunquo so Inforrofn
sIonro rosfrIcfIvnnonfo. II socorrIdo nrgunonfo do quo nI concosIonnrIo so Io
oforgn oI ojorcIcIo y no In fIfuInrIdnd do In fncuIfnd ndnInIsfrnfIvn
15
y quo oI
ojorco osn fncuIfnd n nonLro roIo y no on nonLro do In ndnInIsfrncIon,
16
no
nsn do sor un noro juogo do nInLrns;
1?
Io cIorfo os quo oI doIogndo nnroco
InvosfIdo do un odor quo Io confIoro In nuforIdnd ndnInIsfrnfIvn y on cunnfo
fnI, oso odor no uodo sIn ns consIdornrso do nnfurnIozn rIvndn,
18
sIno quo
doLo fonor confroIos ns osfrIcfos do nnfurnIozn LIIcn, or ojonIo doI o-
fonsor doI IuoLIo do In ncIon conforno n Ios nrfs. 43 y 86 do In ConsfIfucIon
nncIonnI. !n cInro ojonIo do doIogncIon Io fononos on Ios concosIonnrIos vIn-
Ios, n Ios quo oI docrofo 1446/90 fncuIfn n dofonor o InnovIIIznr oI vohIcuIo,
IncIusIvo or nodIos nocnIcos, n quIon nso or In osfncIon do onjo sIn nLo-
nnr In fnrIfn. IIIo, hnsfn fnnfo oI IncunIIdor nLono oI frIIo doI onjo ndoudn-
do, on concofo do nuIfn.
19
Ior Io dons, In nfIrnncIon do quo oI concosIonnrIo o IIconcInfnrIo do un
sorvIcIo LIIco no onIfo ncfos ndnInIsfrnfIvos os unn confrndIccIon. Yn vInos
quo sorvIcIo LIIco no os sIno unn ncfIvIdnd nonooIIcn rogIdn susfnncInI-
nonfo or oI dorocho LIIco.
20
SI oI Isfndo dIsono quo oI dorocho LIIco quo
rIgo n unn dofornInndn ncfIvIdnd so confIorn on su nIIcncIon concfIvn soLro
forcoros n ofrn orsonn jurIdIcn dIsfInfn do In ndnInIsfrncIon, onfoncos on
osn nodIdn so Io hn doIogndo odor ndnInIsfrnfIvo y funcIon ndnInIsfrnfIvn
quo, IogIcnnonfo, so oxrosn nI nundo jurIdIco or nodIo do ncfos ndnInIsfrn-
12.14
IO!TI, Lecioni Ji JiriIIo onninieIroIito, op. ciI., . 58. In CSJ in re ColotiIo, 2000, LL,
2000-I, ?5?, roconocIo In doIogncIon do funcIonos roIns do In concosIon y nnfos In consfIfucIo-
nnIIdnd do unn do sus nnnIfosfncIonos, oI onjo: Arenero 1l LiIerIoJor S.I.L., 1991, LL, 1991-,
404; JA, 1991-III, 90; 1D, 144: 168; DJ, 1992-I, 82.
12.15
I VAIIIS, 1lenenIi Ji JiriIIo onninieIroIito, Indun, 1956, . 151.
12.16
IIIISA, op. ciI., f. II, . 218; rofufn osfn nfIrnncIon TISA!!O, op. ciI., . 110.
12.1?
I!ACHII, Lo Jelegocione onninieIroIito, MIIn, 1950, hnco unn crIfIcn n In dIsfIncIon
onfro fIfuInrIdnd y ojorcIcIo do In conofoncIn, nosfrnndo In InosILIIIdnd IogIcn do ronIIznr
fnI dIforoncIncIon on unn fncuIfnd IognI (op. ciI., . 52 y ss.); concIuyo quo In conofoncIn os conn
nI doIognnfo y nI doIogndo.
12.18
VITTA, op. ciI., . 315; TISA!!O, op. ciI., . 110: os InconfosfnLIo quo so concrofn on oI ojor-
cIcIo do un odor LIIco y, or ondo, so oxforIorIzn on unn ncfIvIdnd quo fIono In nIsnn nnfurnIo-
zn In nIsnn funcIon y In nIsnn ofIcncIn do In ncfIvIdnd quo, or oI ojorcIcIo doI nIsno odor
jurIdIco, os ronIIzndn or Ios orgnnos doI Isfndo do un onfo LIIco.
12.19
CIod. CA, SnIn III, Dioc, 1999, LL, 2000-I, 466, cons. 6 y ?.
12.20
Supro, f. 2, cn. VI.
II ACTO AMIIST!ATIVO I-20
fIvos.
21
SI, on cnnLIo, no so Io doIogn odor ndnInIsfrnfIvo soLro forcoros, no
hnLr Iugnr n ojorcIcIo do funcIon ndnInIsfrnfIvn. Con fodo, osfo no sIgnIfIcn
quo fodos Ios ncfos doI concosIonnrIo sonn ncfos ndnInIsfrnfIvos (yn vInos quo
no son cIorfnnonfo confrnfos ndnInIsfrnfIvos, nunquo fongnn nIgunns nofns
LIIcns nrn nsogurnr In frnnsnroncIn y ronIIdnd do Ios cosfos on roIncIon n
Ins fnrIfns) nI Io sonn con IgunI nIcnnco quo Ios onnnndos do orgnnos o orso-
nns osfnfnIos.
In ronIIdnd, su confroI vIono n dnr n vocos oI ojonIo do Io quo doLIorn sor oI
confroI do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos, on cunnfo Ios juocos so sIonfon nonos
nfndos or InngInnrIns rosfrIccIonos n sus InoIudILIos ofosfndos y doLoros
jurIsdIccIonnIos do confroI do IogIfInIdnd y rnzonnLIIIdnd do quIon ojorco oI
odor LIIco, n cunIquIor fIfuIo quo son.
In docfrInn so ocun do doIInIfnr oI nIcnnco do nquoI rIncIIo:
22
soIo uo-
don consIdornrso ncfos ndnInIsfrnfIvos doI concosIonnrIo o IIconcInfnrIo nquo-
IIos quo nnrozcnn cInrnnonfo cono unn dorIvncIon oxrosn do In ofosfnd
LIIcn, fnIos cono Ios ncfos quo corfIfIcnn In doudn doI usunrIo or In ufIIIzncIon doI
sorvIcIo.
23
Inroco un oco ns conIojo, on cnnLIo, dofornInnr sI fnIos concosIonnrIos
dIcfnn fnnLIon ncfos ndnInIsfrnfIvos cunndo, .oj., consfnfnn unn confrnvon-
cIon.
24
!n cnso do ofosfnd LIIcn doIogndn oxrosnnonfo on In IogIsIncIon
nrgonfInn, os oI do In oxroIncIon or cnusn do ufIIIdnd LIIcn, or nrfo doI
concosIonnrIo o IIconcInfnrIos do sorvIcIos LIIcos. II docrofo-Ioy 21.499/??
dIco on su nrf. 2, 2" nrfo: Ios nrfIcuInros, sonn orsonns do oxIsfoncIn vIsI-
LIo o jurIdIcns, odrn ncfunr cono oxroInnfos cunndo osfuvIoron nuforIzn-
dos or In Ioy o or ncfo ndnInIsfrnfIvo fundndo on Ioy; no oxcIuyo nsI do In
doIogncIon n In cnIIfIcncIon nIsnn do In ufIIIdnd LIIcn, nunquo osfo uodo
sor dIscufILIo, oro Io quo hnco n In IndIvIdunIIzncIon doI LIon, . oj., oncundrn
on Ins fncuIfndos nfrILuIdns nI concosIonnrIo
25
y consfIfuyo onfoncos ncfo ndnI-
nIsfrnfIvo. Io nIsno uodo docIrso do In ofosfnd quo so nfrILuyo n Ios conco-
sIonnrIos o IIconcInfnrIos, rovIn nuforIzncIon doI onfo do confrnIor, do Ino-
12.21
IsfInfn os In soIucIon cunndo oso odor onorgo on roIncIonos onfro nrfIcuInros: cIuLos,
nsocIncIonos, fodorncIonos, cIuLos do cnno, LnrrIos corrndos, ofc. Vor eupro, cn. I.
12.22
ZAOIII, op. ciI., . 245; IO!TI, op. ciI., . 58; IAI, O!IO y IOTIZA, OI!SIIII, Monuole Ji
JiriIIo onninieIroIito, MIIn, OIuffro, 1960, . ?? y 194.
12.23
ZAOIII, op. ciI., loc. ciI. Is, sIn onLnrgo, In cuosfIon quo roduco rosuIfndos nonos snfIs-
fncforIos on oI rogInon concrofo. In nIgunos cnsos, In gonornIIzndn fnIfn do orcocIon do crodIfos
do osfn nnfurnIozn fuo nsunIdn or oI concodonfo on Iugnr doI concosIonnrIo (nsI on nnforIn do
ngun y dosnguos cIoncnIos); on ofros sIguon consfnnfos Ios cuosfIonnnIonfos or soLrofncfurncIon
(foIofonos).
12.24
ZAOIII, op. ciI., . 245; IAI y IOTIZA, op. ciI., . ??. In nuosfro nIs oxIsfon nIgunns
ofosfndos do osfn IndoIo, . oj. oI confroI do In nnfrIcuIn do Ios gnsIsfns or Ins onrosns
concosIonnrIns; oI confroI doI frnsIfo (oxcoso do voIocIdnd, vIoIncIon do Iuz rojn), ofc.
12.25
VIIIIOAS IASAVIIIASO, IIJAM, DerecIo oJninieIroIito, f. VI, Iuonos AIros, TIA, 1956, .
388.
II ACTO AMIIST!ATIVO COMO IA!TI I IA I!CI AMIIST!ATIVA I-21
12.26
In oI CodIgo ConfoncIoso AdnInIsfrnfIvo do In IrovIncIn do Iuonos AIros, In oxroIncIon
y sorvIdunLros osfn oxcIuIdns do In nnforIn rocosnI ndnInIsfrnfIvn, Io quo nofIvn In ncorfndn
crIfIcn do 'A!OIIO, op. ciI., 3?, . 21-2.
12.2?
AsI Io onfIondo In docfrInn IfnIInnn, . oj. IO!TI, op. ciI., . 59; CAMMIO, op. ciI., . 550; VITTA,
op. ciI., . 315, nunquo fnnfo In IogIsIncIon cono In jurIsrudoncIn do oso nIs hnn ofndo or
roconocorIos, fnnLIon n fnIos ncfos, oI cnrcfor do ndnInIsfrnfIvos.
12.28
IO!TI, op. ciI., . 58.
12.29
I CO!AII, JIA-IO!IS, Lo criee Je lo noIion juriJique Je eertice puIlic en JroiI oJninieIroIif
fronoie, InrIs, 1954; eupro, f. 2, cn. VI. Is un fonn on oI cunI honos fonIdo unn oInIon fIuc-
funnfo, cono sonnInnos on In InfroduccIon, nofn 1.1.
12.30
IOTOTSCHIO, 1 puIIlici eertici, Indun, 1964, . 439-43.
nor sorvIdunLros n Ios nrfIcuInros or cuyns roIodndos nsnr In frnzn do
un ducfo, ofc.
26
Ins nodIdns ndofndns on roIncIon n sus onIondos, on cnnLIo, no osfnrInn
conrondIdns on osfn cnfogorIn,
2?
nI fnnoco Ins roIncIonos doI concosIonnrIo o
IIconcInfnrIo con forcoros (rovoodoros, ofc.), orquo, cInro osf, oI ofocfo do In
concosIon no os frnnsfornnr nI concosIonnrIo on ndnInIsfrncIon LIIcn.
28
Con-
vIono fnnLIon rocordnr quo In oxfonsIon doI concofo do concosIonnrIo o IIcon-
cInfnrIo do sorvIcIo LIIco no uodo nIcnnznr oxfronos fnIos cono Ios do roco-
nocor fnI cnIIdnd n nnndorIns, IochorIns, ofc., uos os cInro quo nIII no hny
ofosfnd LIIcn o ndnInIsfrnfIvn nIgunn quo oI nrfIcuInr ojorzn. SI LIon oI
concofo do sorvIcIo LIIco so hn hnIIndo on crIsIs,
29
oIIo no InIIcn odor
nfrILuIr nenIolnenIe un rogInon do dorocho LIIco n cunIquIor ncfIvIdnd, or
unn urn osfIuIncIon docfrInnrIn.
oLo frnfnrso do fncuIfndos oforgndns oxrosnnonfo or unn nornn IognI n
In ndnInIsfrncIon
30
y quo osfn or nuforIzncIon IognI dn Iuogo n un nrfIcuInr
on concosIon, ornIso o IIconcIn. TnnLIon uodo frnfnrso dIrocfnnonfo do unn
nfrILucIon IognI cono on Ios CoIogIos IrofosIonnIos. Is on osfos cnsos, onfon-
cos, on quo rosuIfo cInro oI oforgnnIonfo do ofosfndos LIIcns nI concosIonn-
rIo o IIconcInfnrIo, quo nnco In osILIIIdnd do quo uodn dIcfnr ncfos ndnInIs-
frnfIvos. In concIusIon, osfInnnos quo on Ios cnsos rosonndos y on nquoIIos
ofros on quo nnrozcn cInro oI ojorcIcIo do unn ofosfnd ndnInIsfrnfIvn or oI
concosIonnrIo o IIconcInfnrIo, nos onconfrnnos nnfo un ncfo ndnInIsfrnfIvo.
Inroco nocosnrIo InsIsfIr quo no os In IogIsIncIon nI In jurIsrudoncIn quo doLo
nconodnrso on Ios fnIIos n Ios concofos do In docfrInn, sIno quo osfn doLo oIn-
Lornrso n nrfIr do Ins soIucIonos do nquoIIn.
Hny or fIn, sIfuncIonos on quo oI confrnfIsfn rogIsfrn on fornn fofogrfIcn
Ins InfrnccIonos do frnsIfo y osfncIonnnIonfo y frnnsnIfo In InfornncIon, on
soorfo dIgIfnI, n In ndnInIsfrncIon. Ins ncfns Ins InLrn, onIfo y nofIfIcn In
ndnInIsfrncIon con fIrnn dIgIfnIIzndn doI dIrocfor do frnsIfo. In ofrn vnrInn-
fo, oI vohIcuIo quo ofocfn Ins fonns fofogrfIcns y cnrgn In InfornncIon on In
conufndorn do n Lordo, IIovn fnnLIon un funcIonnrIo oIIcInI con In doLIo
funcIon do o) rofogor In sogurIdnd do Ios oorndoros doI vohIcuIo, cnnrn y
II ACTO AMIIST!ATIVO I-22
conufndorn y I) corfIfIcnr In nufonfIcIdnd doI Iugnr y fochn do Ins fonns fofo-
grfIcns.
12.4. SocieJoJee Jel 1eIoJo
Ins socIodndos doI Isfndo fnnLIon uodon onIfIr ncfos ndnInIsfrnfIvos, o co-
IoLrnr confrnfos ndnInIsfrnfIvos. Is IndIscufILIo In nIIcncIon doI rogInon nd-
nInIsfrnfIvo nn n osnr do In nnronfo rohILIcIon oxrosn quo consngrn In
Ioy 20.?05. AIgo do oso roconocIo oI docrofo 3?00/?? nI ndnIfIr oI rocurso do
nIzndn confrn Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos do Ins socIodndos doI Isfndo. In fodo
cnso, In fIgurn do In socIodnd doI Isfndo so hnIIn on frnnco rofrocoso fronfo nI
nvnnco do In rIvnfIzncIon y In rofornn doI Isfndo, con Io cunI oI doLnfo cnroco
do Inforos ncfunI.
IncIuInos nc osfn consIdorncIon, no orquo Ins socIodndos doI Isfndo sonn
orsonns no osfnfnIos uos oLvInnonfo son osfnfnIos,
31
sIno nrn nosfrnr cono
fnnLIon on oI nsndo hn sIdo sIonro oI ojorcIcIo do unn ofosfnd LIIcn,
cunIquIorn fuoro In IndoIo doI sujofo, oI quo IIovo n In nIIcncIon doI dorocho
LIIco.
12.5. MeJioe Je IroneporIe pIlico
o oxIsfo dudn quo oI connndnnfo do unn noronnvo fIono Ins fncuIfndos do
nuforIdnd LIIcn conforno nI nrf. 81 doI CodIgo AoronufIco, rosfrIngIdn on
rIncIIo nI rIncInI y cnsI nIco oLjofo do hncor cunIIr Ins nornns osocIfI-
cns quo Ios nsnjoros doLon rosofnr on nfoncIon nI vuoIo, . oj. In rohILIcIon
doI nrf. ?9. Isos ncfos fIonon on Io sufnncInI oI rogInon jurIdIco roIo do Ios
ncfos ndnInIsfrnfIvos.
Ms nn, In dosoLodIoncIn uodo confIgurnr un IIIcIfo onnI n fonor do Ios nrfs.
190 y 184 doI CodIgo IonnI. SI oI nsnjoro Incurro on grnvos ncfos do Inconducfn
uodo ordonrsoIo cosnr on oIIns y on cnso do dosoLodIoncIn rocurrIr n In coorcIon
dIrocfn, hncorIo doscondor do In noronnvo y onfrognrIo n In nuforIdnd IocnI.
32
Son
cnsos oxfronos, quo hnn do nnnIIznrso con osocInI rudoncIn, oro on cunI-
quIor cnso no cnLo doscnrfnr do Inno In oxIsfoncIn nunquo son nrcInI do un
rogInon jurIdIco ndnInIsfrnfIvo nrn Ins ordonos doI connndnnfo do unn noro-
nnvo on vuoIo,
33
o IncIuso dosdo quo so InIcIn oI nccoso n In noronnvo y fInnI-
nonfo so ofocfn oI ogroso do oIIn.
12.31
Sogn Io oxIIcnnos eupro, f. 1, cn. XIV, 5.
12.32
CInro osf, quIon so nrosfo n ojorcor In coorcIon dIrocfn soLro ofros nojor quo fongn ro-
sonfo Ins condIcIonos do jurIdIcIdnd do su ojorcIcIo. AIgo docInos nI nsnr on oI cn. V.
12.33
Aunquo uodo no osfnr on sIfuncIon nnforInI do ojorcorIn. CnLo rocordnr, or su oxcocIonnII-
dnd, oI IncIdonfo ocurrIdo n nodIndos doI 2000 on II.!!., on quo un nsnjoro nfnco n Ios IIofos
durnnfo In oorncIon do dosconso doI nvIon. Iuo nuorfo on ocnsIon do sor confroIndo or ocho
nsnjoros. II Isfndo no rosonfo cnrgos.
II ACTO AMIIST!ATIVO COMO IA!TI I IA I!CI AMIIST!ATIVA I-23
12.34
Vor eupro In snIvodnd do In nofn 12.32.
12.35
Quo, or suuosfo, fIono unn Inorfnnfo cuofn do confroI doI odor, cono oxIIcn IO!IZITTI,
op. loc. ciI. Vor Ios Inorfnnfos fnIIos quo rosonnnos infro, nofns 12.38 n 12.46.
12.36
Io ncofnn fcIfnnonfo IAI y IOTIZA, op. ciI., . ??, nI oxrosnr quo so Ios roconoco In
nIsnn ofIcncIn n In onsonnnzn osfnfnI y no osfnfnI; on IgunI sonfIdo TISA!!O, op. ciI., . 112.
12.3?
O rorrognfIvns do odor LIIco, cono dIco n osfo rosocfo In jurIsrudoncIn frnncosn:
vor IACHA!MI, op. ciI., . 48.
In sIfuncIon os sIn dudn In nIsnn on nnforIn do nnvogncIon do uIfrnnnr.
CnLrIn rogunfnrso sI no os fnnLIon oxfonsILIo n nodIos urLnnos do frnns-
orfo coIocfIvo In ronIIdnd yn rosuIfn unn oxngorncIon. Infondonos quo soIo
cnLo ndnIfIr In hIofosIs doI nrfIcuInr quo dofIono n unn orsonn quo so on-
cuonfro on fIngrnnfo doIIfo, hnsfn onorIn n dIsosIcIon do In nuforIdnd con In
nnyor coIorIdnd rnzonnLIo y osILIo.
34
Ioro on oso, cInro osf, no hny dIforon-
cIn con In nIsnn sIfuncIon on cunIquIor nLIfo LIIco o rIvndo y or cunI-
quIor orsonn. Is on fodo cnso un ojorcIcIo fnn fugnz do In funcIon LIIcn quo
no fornn rnzonnLIo ofocfunr unn consfruccIon n roosIfo do oIIn. o nroco
quo uodn osfuInrso unn suorfo do ofosfnd ndnInIsfrnfIvn doI conducfor do
un onnILus o oI cnIfn do un Luquo fIuvInI. Corrosondo, nos nroco, dojnrIo
on oI nLIfo rIvndo.
35
12.6. OIroe coeoe. Lo poIeeIoJ o neJio conino enIre JerecIo pIlico , pritoJo
IxIsfon on In socIodnd nuchos suuosfos do orsonns no osfnfnIos, n vocos
urn y oxcIusIvnnonfo rIvndns, quo do fodos nodos ojorcon nIgunn suorfo do
ofosfnd, n vocos rogInnonfnrIn (Ins cuofns do un cIuL socInI), n vocos do nnfu-
rnIozn ndnInIsfrnfIvn (In susonsIon o oxuIsIon do un socIo). Is InosILIo
sonfnr rogIns gonornIos y no quodn ofro ronodIo quo nnnIIznrIns unn or unn.
AsI . oj. os dIfIcII dofornInnr sI Ins unIvorsIdndos rIvndns (y on gonornI Ios
osfnLIocInIonfos rIvndos do onsonnnzn) quo osfn fncuIfndos or oI ordonn-
nIonfo jurIdIco nrn onIfIr dIIonns, fIfuIos, ofc., fIonon unn ofosfnd LIIcn
do cnrcfor ndnInIsfrnfIvo quo so ojorco onfoncos n frnvos do ncfos ndnInIsfrn-
fIvos.
36
o IgunI nodo uodo dIscufIrso do nIfIIos ofros orgnnIsnos rIvndos
o LIIcos no osfnfnIos, n quo Ioyos nrfIcuInros hnn dndo on dIvorsos cnsos
unn ofosfnd concrofn.
II crIforIo con oI cunI doLon consIdornrso fodns osfns sIfuncIonos, n nuosfro
nodo do vor, os oI sIguIonfo: doLo nnnIIznrso sI In Ioy o on nIgunos cnsos Ios
osfnfufos socInIos hnn oforgndo o no n In onfIdnd oI ojorcIcIo do unn ofosfnd
LIIcn, frnducIdn on odoros do InorIo o nnndo quo Ios nrfIcuInros no fIo-
non hnLIfunInonfo soLro ofros nrfIcuInros: sI so dn osn cIrcunsfnncIn on for-
nn cInrn, onfoncos no nrocIorn odor dIscufIrso quo oI ojorcIcIo do osn ofos-
fnd
3?
uodn nnnIfosfnrso n frnvos do ncfos do nnfurnIozn ndnInIsfrnfIvn, so-
nofIdos on gonornI n un rogInon do nnyor confroI or nrfo do In jusfIcIn,
nunquo no nocosnrInnonfo n unn ofosfnd oquInrnLIo n In do In ndnInIsfrn-
II ACTO AMIIST!ATIVO I-24
cIon.
38
o fodns nnnorns, cnLo dosfncnr quo rIncIIos quo fuornn oInLorndos
or oI dorocho LIIco nrn sIfuncIonos do nLuso do odor or nrfo doI Isfndo
y quo cono vonos son oxfonsILIos nI ojorcIcIo do odor or nrfIcuInros, no
nocosnrInnonfo suonon oI oncundro doI ncfo Inugnndo cono ncfo ndnInIs-
frnfIvo, dIcfndo on oI ojorcIcIo do funcIonos ndnInIsfrnfIvns on nnnos rIvn-
dns, nrn dnr Iugnr n In InugnncIon. II onfrocruznnIonfo y ncorcnnIonfo
jurIdIco os InosILIo do ovIfnr.
AsI hn sIdo roconocIdo dosdo oI cnno doI dorocho rIvndo quo In nIIcncIon
do snncIonos n uno do sus nIonLros or unn onfIdnd do dorocho rIvndo, doLo
fnnLIon rosofnr oI rIncIIo do In rovIn nudIoncIn y oorfunIdnd do dofon-
sn,
39
sIn quo or oIIo nndIo hnyn sonfIdo In nocosIdnd o convonIoncIn do rogun-
fnrso sI odrIn ncnso sor un ncfo ndnInIsfrnfIvo o do ofro nodo Inorfnr oI
ojorcIcIo do unn ofosfnd LIIcn.
InrocIorn quo In susonsIon o oxuIsIon do unn orsonn do cunIquIor onfI-
dnd LIIcn no osfnfnI o rIvndn roquIoro cono nInIno oI rosofo nI dorocho do
dofonsn rovIn,
40
n quo In docIsIon son fonndn or un orgnno InnrcInI, do nodo
fnI quo nndIo son juoz y nrfo nI rosoIvor,
41
In no vIoIncIon do In gnrnnfIn do rnzo-
nnLIIIdnd y roorcIonnIIdnd,
42
ondorncIon ndocundn do Ios hochos y In ruo-
Ln, ndocuncIon do nodIo n fIn, no dIscrInInncIon,
43
ofc.
12.38
II dorocho LIIco rovIncInI nrgonfIno so vIono ronuncInndo rogrosIvnnonfo on oI son-
fIdo doI foxfo. AsI oI docrofo-Ioy do rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo do In IrovIncIn do SnIfn, 5348/
?8, nrf. 1; docrofo-Ioy do rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo do In IrovIncIn do CorrIonfos, 3460/?8,
nrfs. 1 y 2; CodIgo IrocosnI AdnInIsfrnfIvo do In IrovIncIn do Iornosn, docrofo-Ioy 584/?8, nrf.
53, Inc. c); CodIgo ConfoncIoso AdnInIsfrnfIvo do In IrovIncIn do Iuonos AIros, nrf. 1: Corros-
ondo n Ios frILunnIos confoncIoso ndnInIsfrnfIvos oI conocInIonfo y docIsIon do Ins rofonsIonos
quo so doduzcnn do Ios cnsos orIgInndos or In ncfuncIon o onIsIon, on oI ojorcIcIo do funcIonos
ndnInIsfrnfIvns, do Ios orgnnos do In IrovIncIn, Ios MunIcIIos, Ios onfos dosconfrnIIzndos , oIroe
pereonoe, con nrrogIo n Ins roscrIcIonos doI rosonfo CodIgo; oI nrf. 2", n su voz, onfnfIzn on sus
Incs. 2 y 3 Io yn oxuosfo on oI foxfo, on oI sonfIdo quo In conofoncIn confoncIoso-ndnInIsfrn-
fIvn conrondo Ins sIguIonfos confrovorsIns: |.] 2.- Ins quo so suscIfon onfro rosfndoros do
sorvIcIos LIIcos o concosIonnrIos do oLrns LIIcns y usunrIos, on cunnfo so oncuonfrnn rogIdns
or oI dorocho ndnInIsfrnfIvo. 3.- AquoIIns on Ins quo son nrfo unn orsonn LIIcn no osfnfnI,
cunndo ncfo on oI ojorcIcIo do rorrognfIvns rogIdns or oI dorocho ndnInIsfrnfIvo.
12.39
LL, 99: ?39, ?53, Gonclec Lorenco, 1960, quo frnnscrILIornnos eupro, f. 2, cn. IX, 10.1.
Is unn gnrnnfIn consfIfucIonnI LsIcn, quo oxIIcnnos on oI f. 1, cn. VI, 8 n 16.
12.40
Y fnnLIon osforIor, . oj. ornIfIondosoIo ojorcor oI dorocho inpliciIo do rocurrIr unn
snncIon nnfo In nsnnLIon do In nsocIncIon, cono rosoIvIo In CCIv., SnIn I, Cornon IoIerIo A. c.
Jocle, CluI, nno 19??, JA, 19?9-I, 612; CCIv., SnIn , Bloueeon 1JuorJo I. , oIroe c. Jocle,
CluI Je Buenoe Airee, 196?, LL, 12?: 1068; CAHIA, AOIIO, II rogInon dIscIIInnrIo on Ins onfI-
dndos cIvIIos. 1D, 100: 1022.
12.41
Isfn gnrnnfIn LsIcn os dosdo Iuogo nIIcnLIo n Ins nsocIncIonos. In fnI sonfIdo IIZ, J!A
I., II odor dIscIIInnrIo do Ins nsocIncIonos cIvIIos, LL, 10?: 450, 454; CCIv., SnIn C, WIiIe
Pue,rreJ6n, Morcelo C. c. Jocle, CluI ArgenIino, LL, 2000-I, 640, 643, nno 1999.
12.42
CCIv., SnIn C, WIiIe Pue,rreJ6n Morcelo C. c. Jocle, CluI ArgenIino, 1999, LL, 2000-I,
640. Isfo rIncIIo, nnfIguo on oI dorocho nrgonfIno y sus fuonfos, hn cononzndo n rogrosnr on
dorocho consfIfucIonnI ourooo or InuIso doI dorocho nIonn. o nIII hn nsndo n ofros doro-
chos doI confInonfo, nunquo no sIonro so conoco su fuonfo rInIgonIn.
12.43
CCIv., SnIn , Bello, 1998-I, 626.
II ACTO AMIIST!ATIVO COMO IA!TI I IA I!CI AMIIST!ATIVA I-25
Cono fodo rIncIIo jurIdIco no os nLsoIufo y ndnIfo nnfIcos o oxcocIonos.
AsI, on un cnso on quo In snncIon orn nufonfIcn oxuIsIon do unn nsocIncIon
fodorndn, or rovIn oxuIsIon do In fodorncIon quo dIchn onfIdnd InfogrnLn, so
ndnIfIo quo sIondo In rInorn consocuoncIn do Iono dorocho do In sogundn,
odIn vIIdnnonfo ndofnrso sIn nudIoncIn rovIn.
!no do Ios cnsos ns Inforosnnfos do nIIcncIon nI dorocho rIvndo do osfns
consfruccIonos orIgInnrIns doI dorocho LIIco, os In dIscrInInncIon Irrnzonn-
LIo quo rncfIcnrn In IodorncIon ArgonfInn do TIro confrn unn nujor quo sncn-
rn nojor unfnjo quo Ios honLros on In cnfogorIn Mnusor, n quIon In Iodorn-
cIon nognLn oI fIfuIo.
44
In rohILIcIon do In dIscrInInncIon osf on nugo on oI
dorocho connrndo y no cnLo on nodo nIguno rosfrIngIrIn nI soIo nLIfo doI
dorocho LIIco: os hoy on dIn ofro ns do Ios rIncIIos unIvorsnIos do doro-
cho,
45
cono yn Io dIjo In Corfo InfornncIonnI do JusfIcIn on su fnnoso JicIun on
oI cnso Borcelono TrocIion.
46
Con fodo, cnLo fonor rosonfo quo n vocos so IIovnn nI nLIfo do nsocIncIo-
nos rIvndns fnnLIon ofros crIforIos, nhorn dosnforfunndos, doI dorocho LII-
co, Io quo no dojn do sor roocunnfo.
4?
uovnnonfo, In InforonofrncIon do Io
LIIco y rIvndo os sIgnIfIcnfIvn
48
y doLo sor dosfncndn y rofundIzndn.
13. CluIee Je conpo , Iorrioe cerroJoe
SI LIon osfo fIo do urLnnIzncIonos oxIsfo on dIsfInfns rovIncIns, In do Iuonos
AIros os In quo fIono nnyor nnoro,
1
oLIncIon on oIIos y rofusIon nornnfIvn.
12.44
Is oI cnso Bello, CCIv., SnIn , LL, 1998-I, 626. II nrgunonfo dosoIInnfo ufIIIzndo or
In IodorncIon IIovo nI frILunnI n nfIrnnr quo II sInsonfIdo do osfn nrgunonfncIon, oxIno n osfo
frILunnI do ofocfunr nnyoros cononfnrIos; oI frILunnI nnnIIzn nIcnnonfo oI rosuIfndo doorfI-
vo dosdo unn ofIcn consfIfucIonnI, os docIr sI oI nIsno so frndujo on unn vIoIncIon do un dorocho
consfIfucIonnI.
12.45
Ior Io dons, os oI rInor y ns cnrdInnI do Ios dorochos IndIvIdunIos, conforno n In Con-
voncIon AnorIcnnn do orochos Hunnnos.
12.46
Vor !AOAZZI, MA!!IZIO, TIe ConcepI of 1nIernoIionol OIligoIione Irgn Onnos,Oxford,
CInrondon Iross, 199?. Vor fnnLIon, or Ios rocodonfos, IIAC AITIMI!, ATOIO, Lo tioloci6n Je
loe JerecIoe Iunonoe funJonenIolee cono crinen inIernocionol, InrcoIonn, Iosch, 1990, . 261 y
ss. AnIInr infro, cn. V, 4, nofn 4.19.
12.4?
A vocos, on ofocfo, Ios frILunnIos cIvIIos ufIIIznn nxIonfIcnnonfo nnquIIosndos nrndIgnns
quo oI dorocho LIIco fuvo on sus orIgonos oro hnco yn fIono suoro. QuIon dIrIn quo In sI-
guIonfo frnso orfonoco n un oIiIer doI cnso MonIeforIe, PoIlo V. c. CluI ArgenIino Je CrioJoree
Jel Perro Otejero Alenn: nn In fnIfn do rovIsIon rogInnonfnrIn soLro su rocodoncIn no os
oLIco nrn nIIcnrIns cunndo Ins cIrcunsfnncIns doI cnso nsI Io oxIgon, fodn voz quo oI odor do
rorosIon quo IncunLo nI onfo os unn ofosfnd, un dorocho vIfnI quo osoo or oI soIo hocho do
oxIsfIr cono sor socInI orgnnIzndo, Io quo suono unn jornrquIzncIon quo hnco osILIo In vIdn
roguInr y nufrquIcn doI orgnnIsno (CCIv., SnIn I, LL, 1998-, 542).
12.48
Ofro cnso do docIsIon dIscrInInnforIn fonndn or oI IrocforIo do un cIuL do cnno, rosuoI-
fn or un frILunnI conorcInI, on CCon., SnIn , C., I.V. c. AlIoe Je loe Poltorinee S.A., LL, 14-
VII-2000, con nofn do IIIIIII, IA!!A, In dIscrInInncIon nI nccoso do Ios cIuLos do cnno dosdo In
ofIcn do un ojonInr fnIIo, LL, 26-VII-2000.
13.1
In oI rInor y sogundo cordon doI grnn Iuonos AIros suornn Inrgnnonfo oI confonnr.
II ACTO AMIIST!ATIVO I-26
Isfn IfInn, con fodo, os nn IncIIonfo.
2
In osfn IrovIncIn Ins nornns dIforon-
cInn o) Ios cIuLos do cnno,
3
nrn rocroncIon y uso frnnsIforIo, on quo Ins rons
conunos son nnyoros y son do roIodnd conn do Ios coroIofnrIos, I) Ios
LnrrIos corrndos, concoLIdos nrn vIvIondn ornnnonfo, on quo Ios osncIos
vordos y IILros LIIcos y rosorvns nrn oquInnIonfo conunIfnrIo, quo son
nonoros, doLon codorso nI Isfndo: fIIcnnonfo, In frnnn cIrcuInforIn Infornn.
4
Isfos sIsfonns nornnfIvos ndoIocon do unn rInorn fnchn do consfIfucIonn-
IIdnd y os quo, on su dIsfIncIon onfro vIvIondn ornnnonfo o cnsn do fIn do
sonnnn, no fIonon susfonfo fcfIco uos no rofIojnn nrn nndn In sIfuncIon
ronI: In gonfo vIvo o dojn do vIvIr on oIIos, Ios usn on fornn frnnsIforIn o ornn-
nonfo, sIn rosfnr nfoncIon nIgunn n In cnIIfIcncIon nornnfIvn doI IogIsIndor
IocnI.
Ofro roLIonn os sI osfns nornns IocnIos uodon nvnnznr soLro Io quo os
nnforIn do dorocho conn, cono In Ioy do roIodnd horIzonfnI; In rosuosfn
ndvorsn nroco InovIfnLIo, nunquo on oI nodIo rovIncInI so suoIo crIfIcnr cono
rInIfIvo nIIcnr In IogIsIncIon nncIonnI do roIodnd horIzonfnI, In ns nro-
cIdn nunquo forzndn. Ior oIIo so hn oIogIdo In fIgurn do In socIodnd nnonInn
conorcInI, o unn socIodnd nnonInn do oLjofo cIvII, nrn rogIr ncfIvIdndos fII-
cnnonfo cIvIIos cono In ndnInIsfrncIon doI onrondInIonfo conn. o nIII so
sIguo quo nIgunos do Ios confIIcfos fornInnn rosoIvIondoso on frILunnIos co-
norcInIos
5
o cIvIIos.
AI nnrgon do cuIos sonn Ins nornns nIIcnLIos, cunndo In frnnn cIrcuInfo-
rIn Infornn osf codIdn nI Isfndo, nnroco, nI nonos on nrfo, un cIorfo cnrc-
for LIIco.
6
Ins nornns quo ndons so osfnLIocon on Ios rogInnonfos Infornos
on nnforIn do urLnnIsno, ocuncIon doI suoIo, frnsIfo, urLnnIdnd, ofc., nro-
cIornn fonor ns cnrcfor LIIco quo rIvndo; uodo hnLor nIII fnnLIon fnnfo
choquo o confronfncIon con In nunIcInIIdnd Iugnronn,
?
cono confIIcfos con Ios
coroIofnrIos. AIgunos cnsos son InduLIfnLIos on su sonojnnzn nnforInI, cono
In cIrcuIncIon vohIcuInr, ronocIon do un vohIcuIo do In vIn LIIcn Infornn,
13.2
Vor CA!SSI, JO!OI !A!I, UrIonicocionee pritoJoe. Iorrioe cerroJoe. Ieginen legol en lo
Protincio Je Buenoe Airee, Iuonos AIros, Ad-Hoc, 1998; SCOTTI, IOA!O, !ogInon do Ios LnrrIos
rIvndos on In IrovIncIn do Iuonos AIros, IAP, nno XXI, suIononfo osocInI n 6, AdnInIs-
frncIon IocnI y orocho, . 1 y ss. (Iuonos AIros, 1998).
13.3
In oI Iongunjo conn nnrocon fnnLIon IdonfIfIcndos cono counIriee, norinoe, ofc.
13.4
O son quo hnLrIn donInIo osfnfnI (LIIco) donfro do unn zonn prino focie rIvndn.
13.5
Cono oI quo rosonnnos on In nofn 12.46.
13.6
I quo docIr do In orInofrnI, fnnLIon codIdn oLIIgnforInnonfo nI MunIcIIo cono condIcIon
do nuforIzncIon doI onrondInIonfo.
13.?
AsI oI cnso CluI UnitereiIorio Je Buenoe Airee c. MunicipoliJoJ Je Moltinoe ArgenIinoe,
CSJ, Iolloe, 322: 1416, nno 1999. Ioro In MunIcInIIdnd donnndndn so IInIfo n In norn nIogn-
cIon do quo In susonsIon doI ncfo conronofo oI Inforos LIIco, Io cunI os oLvInnonfo InsufIcIon-
fo. In oso cnso oI confIIcfo so Innfon onfro rIvIIogInr In osfnLIIIdnd do Ins sIfuncIonos jurIdIcns
osfnLIocIdns, o oI nojor frnsIfo conunnI, cono hnco dos sIgIos on oI !oIno !nIdo. Son onfronfn-
nIonfos fuorfos, orquo nfocfnn oI osfIIo do vIdn do Ins orsonns.
II ACTO AMIIST!ATIVO COMO IA!TI I IA I!CI AMIIST!ATIVA I-2?
odnr, oro In fondoncIn uodo sor oxnnsIvn: nuIfns or nnI osfncIonnnIon-
fo, or oxcoso doI IInIfo do voIocIdnd, or orros suoIfos.
8
Hnsfn dondo uodo
IIognrso Ior quo vIn So uodo IIognr n oxuIsnr n nIguIon doI cIuL y or
ondo do hocho InodIrIo oI uso y ojorcIcIo do su dorocho do roIodnd, vIrfunI-
nonfo oLIIgndoIo n vondor
9
So d frnsIndo nI TrILunnI do Honor
10
Is oI fIo
do roLIonns quo osfn nojor uLIcndos on oI dorocho cIvII, nnfo Ios juocos cIvI-
Ios, uos no son sIno unn vnrInnfo do Ins nornns do vocIndnd do quo oI CodIgo
CIvII so ocun.
A osnr do In cosIon forzndn nI Isfndo do In frnnn cIrcuInforIn Infornn y
ofros osncIos conunos, os nojor In soIucIon nnnIogIcn o suIoforIn con oI rogI-
non do In roIodnd horIzonfnI hnsfn fnnfo so dIcfo IogIsIncIon osocIfIcn
nncIonnI, uos no so frnfn do nnforIn IocnI on nnforIn do dorocho y jurIsdIc-
cIon nIIcnLIos. So frnfn do uno do Ios nodos do ojorcIcIo doI dorocho rIvndo do
roIodnd, Io cunI os nnforIn susfnnfIvn do dorocho nncIonnI conn, vnIo docIr
cIvII; sorIn un dosroosIfo sonoforIo nI dorocho ndnInIsfrnfIvo IocnI, cono
nvnnznn nIgunns nornns rovIncInIos IncIuso or vIn do docrofo! In nIIcn-
cIon doI dorocho ndnInIsfrnfIvo n osfos onrondInIonfos, su orgnnIzncIon y
nIgunos do sus ncfos, no os unn soIucIon jusfn, convonIonfo, rnzonnLIo, nI con
Iono susfonfo fcfIco.
Ios nrfIcuInros quo, LIon o nnI dosdo un unfo do vIsfn socIoIogIco, ncudon
n oIIos, osfn Luscnndo nIojnrso do In vIdn urLnnn y su fuorfo conononfo -
LIIco. InfronfnrIos do vuoIfn con In oxcosIvn roguIncIon fornn nIIcnLIos Ios
rIncIIos do In rofoccIon do In confInnzn IogIfInn o doLor nIIonnrIo do Luonn
fo.
11
TnnLIon nfonfn confrn uno do Ios vnIoros quo sIonro so osfuInn nrn oI
dorocho, In fufoIn y rofoccIon do In sogurIdnd jurIdIcn.
12
In sogurIdnd jurIdIcn
os un rIncIIo consfruIdo on fufoIn do Ios dorochos IndIvIdunIos, dosdo Iuogo,
nunquo con frocuoncIn so Io ufIIIzn nI rovos, on rofuorzo do In ofosfnd LIIcn
y on confrn do Ios dorochos IndIvIdunIos. Io nIsno ocurro con In docfrInn do Ios
ncfos roIos, nornnI on oI dorocho rIvndo oro quo ns do unn voz so nogo on
13.8
AsI, oI ndnInIsfrndor fornInn croyondoso funcIonnrIo LIIco y ncfunndo cono fnI: con nufo-
rIdnd y sIn rosonsnLIIIdnd.
13.9
Is In nIsnn ugnn onfro nuforIdnd y IILorfnd, roIn fnnfo doI dorocho LIIco cono rIvn-
do, cono Io rocuordn !AO!OI, IIOO IMIIIO, uIIdnd nLsoIufn do Ins rosoIucIonos nsnnLIonrIns,
LL, 1998-I, 693.
13.10
Io fIonon nIgunos do osfos nsonfnnIonfos orgnnIzndos no cono socIodnd nnonInn sIno cono
nsocIncIon cIvII.
13.11
Con. MOIII OCOO!, on In cnusn CUBA, cons. ? in fine. Vor, onfro ofros, COMAI!A,
DerecIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, onInn, 199?, . 126 y nofn 3?; COVIIIIO, In confInnzn
IogIfInn, 1D, 1??: 894; WIII!, AII!ICHT, II rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo on oI dorocho conu-
nIfnrIo, on IA!IS VZQ!IZ, JAVII! (CoordInndor), 1l proceJinienIo oJninieIroIito en el JerecIo
conporoJo, MndrId, CIvIfns, 1993, . 5? y ss., .??.
13.12
Cono ngudnnonfo sugIoron CAI!TI, MA!A CIA!IA, y SAC!IST, ISTIIA I., In cnducIdnd
doI nrf. 25 do In Ioy 19.549, In rosuncIon do IogIfInIdnd do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos y In sogurI-
dnd jurIdIcn, LL, 199?-A, ?0.
II ACTO AMIIST!ATIVO I-28
oI dorocho ndnInIsfrnfIvo. Infro Ios quo nIIcnn In docfrInn do Ios ncfos ro-
Ios n In ndnInIsfrncIon, vIncuIndoIn or Io dons con In confInnzn IogIfInn,
In Luonn fo, ofc.
13
So rocuordn quo doLon rochnznrso Ins rofonsIonos confrn-
dIcforIns con In conducfn nsndn doI rofonsor, cunndo oIIns confrnrInn In Luo-
nn fo o vuInornn In confInnzn quo forcoros doosIfnron soLro dIchn conducfn
rovIn.
14
Cono fIono dIcho In CSJ, !nn do Ins dorIvncIonos doI rIncIIo
cnrdInnI do In Luonn fo os In quo uodo fornuInrso cono oI dorocho do fodo
cIudndnno n In vorncIdnd njonn y nI conorfnnIonfo IonI y cohoronfo do Ios
ofros, eeon eeIoe loe porIiculoree o el propio 1eIoJo; II ncfunr confrndIcforIo
quo frnsunfn dosIonIfnd rosuIfn doscnIIfIcndo or oI dorocho, Io quo hn quodndo
Insnndo on Lrocnrdos cono oI quo oxrosn vonIro confrn fncfun roIun
non vnIof quo sInfofIznn nsocfos do donsn dInonsIon ofIcn doI rIncIIo do
Luonn fo.
15
!osuIfn nocosnrIo oxIgIr n Ins nrfos un conorfnnIonfo cohoron-
fo, njono n Ios cnnLIos do conducfn orjudIcInIos y dososfInnr fodn ncfuncIon
quo InIIquo un oLrnr InconnfILIo con In confInnzn quo so hn suscIfndo on oI
ofro.
16
Inrfo doI roLIonn, dosdo Iuogo, os quo Ios rogInnonfos do coroIodnd suo-
Ion conforIr fncuIfndos oxnnsIvns n Ios orgnnos do ndnInIsfrncIon doI consor-
cIo. IIIo fIono oscnsos suuosfos do nIIcncIon on un odIfIcIo do roIodnd horI-
zonfnI on quo so ofoncIn In rIvncIdnd y In InfInIdnd, oro uodo fonor nu-
chos on un cIuL do cnno o on un LnrrIo corrndo con su nnyor grndo do vIdn o
InfornccIon socInI.
oLonos sor oxfronndnnonfo rocnvIdos on osfn nnforIn y, or do ronfo,
nnnfonor su juzgnnIonfo on oI nLIfo do In jurIsdIccIon cIvII o on su cnso co-
norcInI cono fnnLIon so hn dndo:
1?
no son cuosfIon quo so roIfn In oIIgrosI-
dnd quo cIfnnos on In 1nIroJucci6n y confrn In quo on ofros fonns ndvIorfo
MAI!AI, rononornndo on cIorfo nodo n ICIY.
18
II quiJ do In cuosfIon, on dofInIfIvn, os sI so rIvIIogIn oI nLIfo doI dorocho
rIvndo y In rIvncIdnd, o oI nLIfo do Io LIIco. Aunquo so fongn ofrn osI-
cIon on oI cnso doI Isfndo, os InoscnnLIo ndvorfIr su ronI oIIgrosIdnd
19
on oI
nLIfo do cIuLos do LnrrIos corrndos. SIguIondo su IInon do onsnnIonfo, sorIn
13.13
STTIorrn doI Iuogo, AnfrfIdn o IsIns doI AfInfIco Sur, MironJo, LL, 1998-I, 198, 202.
13.14
Vofo rooInnnfo do H!TCHISO on oI fnIIo cIfndo on In nofn rocodonfo, quIon cIfn n In
CSJ, Iolloe, ?: 138; 305: 1402; CIod. CA, SnIn III, Coeil, 26-XI-85. Vor fnnLIon MAI!AI, Lo
JocIrino Je loe ocIoe propioe , lo oJninieIroci6n pIlico, Iuonos AIros, onInn, 1988.
13.15
Cio. Acucorero Tucunono S.A. c. GoIierno Aocionol, JA, 1989-IV, 429.
13.16
YocinienIoe PeIroliferoe Iiecolee c. Protincio Je CorrienIee , oIro, LL, 1992-I, 216, cons. 4
in fine.
13.1?
Vor eupro, nofn 12.3?.
13.18
Con., n su voz, un dIsfInfo LnInnco on IOIAOS, op. ciI, . 9?8.
13.19
ConnrfInos nsI, ns nII doI doLnfo concrofo, In roocuncIon quo nnInn n MAI!AI on su
nrf. o In oIIgrosIdnd o InufIIIdnd do unn foorIn gonornI doI confrnfo ndnInIsfrnfIvo, 1D, 1?9:
655.
II ACTO AMIIST!ATIVO COMO IA!TI I IA I!CI AMIIST!ATIVA I-29
donnsIndo oIIgroso roconocor ofosfndos oxorLIfnnfos InIIcIfns nI consojo
do ndnInIsfrncIon do un cIuL do cnno, o n In ndnInIsfrncIon do un LnrrIo
corrndo, ofc.: In rogIn do conofoncIn doLo sor nIII nIcn y oxcIusIvnnonfo Io
expreeo, ni eiquiero lo roconoIlenenIe inpliciIo, uos so Io oono oI rIncIIo
onplio do In cnncIdnd, In IILorfnd, In roIodnd y In InfInIdnd. IIon osf quo
codnn on nIgn cnso nnfo In coIocfIvIdnd on gonornI, oro no porece opropioJo
que ceJon onIe lo oJninieIroci6n Je un Iorrio cerroJo. Monos nIIcnLIo nn
nos nroco oI dorocho LIIco cunndo so frnfn do cIuLos do cnno on quo, con-
forno osfns dIsosIcIonos rovIncInIos, Ios osncIos conunos no hnn sIdo codI-
dos nI Isfndo.
AIgo nrocIdo, oro nonos Infonso, ocurro on Ios consorcIos do odIfIcIos do
roIodnd horIzonfnI, dondo or nhorn no nnrocon sInfonns do uLIIcIzncIon.
14. Conclueionee
IInnInonfo, no doLo oIvIdnrso quo In fondoncIn ncfunI on oI nundo so IncIInn
on fornn crocIonfo or oI oforgnnIonfo do fncuIfndos o rorrognfIvns do odor
LIIco n orgnnos o onfIdndos no osfrIcfnnonfo ndnInIsfrnfIvns (oI fononono
do Ins orsonns jurIdIcns LIIcns no osfnfnIos), Io quo hnco suonor quo do
nfIrnnrso osn fondoncIn fnnLIon uodo Incrononfnr corroInfIvnnonfo oI n-
noro y In vnrIodnd do ncfos ndnInIsfrnfIvos quo uodon rosonfnrso. Cono so
ndvIorfo, on nodo nIguno uodo sonfnrso on fornn nLsoIufnnonfo cnfogorIcn
oI rIncIIo do quo oI ncfo ndnInIsfrnfIvo doLo rovonIr do orgnnos osfnfnIos.
Iuodon rocILIr su rogInon jurIdIco, on cunnfo hnco nI confroI judIcInI nnIIo y
no n In oxngorncIon nuforIfnrIn do In ofosfnd, Ios ncfos do odor onnnndos do
quIonos no Infogrnn oI nnrnfo doI Isfndo.
Ior cIorfo, fnnoco hnLr quo conofor oI orror Invorso do sonfnr con nuchn
Inrguozn In oxIsfoncIn do ncfos ndnInIsfrnfIvos do orgnnos no osfnfnIos, nI
roconocorsoIos n oIIos Ios nIsnos cnrncforos quo n Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos do
Ins nuforIdndos ndnInIsfrnfIvns, uos oxIsfon fodnvIn dIforoncIns do Inor-
fnncIn onfro un docrofo doI Iodor IjocufIvo y un ncfo do Ios oxrosndos.
1
In fnI
sonfIdo, doLor nrocInrso con nnyor rIgor sI fIonon o no y on quo nodIdn,
rosuncIon do IogIfInIdnd, oxIgILIIIdnd, ofc. y oI confrnIor judIcInI do oIIos do-
Lor sor ns oxIgonfo nn quo oI do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos onnnndos do
orgnnos osfnfnIos.
2
Son conocIdns Ins IogIsIncIonos rovIncInIos (CorrIonfos, Mondozn, SnIfn,
Iornosn, ofc.) quo ndnIfon In InugnncIon do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos do
orsonns LIIcns no osfnfnIos or oI rogInon roIo do Ios ncfos ndnInIsfrnfI-
14.1
IACHA!MI, op. ciI., . 48.
14.2
Tnnoco so onfondorIn IncurrIr on fnIos cnsos on In confusIon dorIvndn doI IInnndo orIgon
roIIgIoso doI dorocho LIIco: eupro, InfroduccIon, . 5, nofn 3.10.
II ACTO AMIIST!ATIVO I-30
vos, Io cunI do nIgn nodo hn InIIcndo roconocorIos oI cnrcfor y oI rogInon
do fondo y do fornn do fnIos ncfos.
II CodIgo ConfoncIoso ndnInIsfrnfIvo do In IrovIncIn do Iuonos AIros (199?)
os nn ns nnIIo, conrondIondo n fodn orsonn quo ojorzn funcIonos ndnI-
nIsfrnfIvns, o IncIuso fodn cuosfIon IndonnIznforIn, con oI ngrogndo doI nrfIcu-
Io 2 in fine do quo In onuncIncIon nnforIor os nornnonfo ojonIIfIcnfIvn. o
InIIcn In oxcIusIon doI conocInIonfo or Ios frILunnIos confoncIoso-ndnInIs-
frnfIvo do ofros cnsos rogIdos or oI dorocho ndnInIsfrnfIvo. SIn dudn quo In
soIn nfrILucIon do conofoncIn n osfos frILunnIos no os un nrgunonfo dofInIfo-
rIo, oro cono so ndvIorfo do In IfInn nornn cIfndn, os n su voz In nIIcncIon
doI dorocho ndnInIsfrnfIvo, quo In nornn consIdorn osILIo, Io quo dofornInn
In jurIsdIccIon ndnInIsfrnfIvn y no n In Invorsn, In jurIsdIccIon quo frnnsforno
on ndnInIsfrnfIvos n Ios ncfos.
Isfn fondoncIn doI dorocho LIIco rovIncInI nrgonfIno vIono nsI n confIr-
nnr In fosIs quo oxusInos yn on In odIcIon do 1969 do osfo voI. y nrocIorn
dosfInndn n nsonfnrso on nnforIn do un confroI ns osfrIcfo do Ios ncfos do
IIconcInfnrIos y concosIonnrIos.
CopiIulo 11
EL ACTO ADMINISTRATIVO COMO PRODUCTOR DE EFECTOS
JURIDICOS
I. Introduccin
1. Lo ocIitiJoJ oJninieIroIito proJucIoro o no proJucIoro Je efecIoe
juriJicoe
!nn do Ins rInorns cInsIfIcncIonos quo cnsI fodos Ios nuforos osfn dIsuosfos
n ofocfunr donfro doI fofnI do In ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn, os In quo dIsfInguo
sogn quo osn ncfIvIdnd roduzcn o no ofocfos jurIdIcos.
SIn onLnrgo, no fodos oLfIonon do osfn ronIsn IgunIos concIusIonos nrn In
sIsfonnfIzncIon do In funcIon ndnInIsfrnfIvn, yn quo frocuonfononfo hncon In
ncInrncIon on oI sonfIdo do excluir do su nnIIsIs n In ncfIvIdnd no jurIdIcn,
1
on
Iugnr do IncorornrIn fnnLIon donfro do In cInsIfIcncIon, n Ios ofocfos do In
sIsfonnfIzncIon fofnI.
In ofros cnsos no so hnco fornnInonfo In dIsfIncIon y so Luscn susfIfuIrIn
nfIrnnndo quo In ncfIvIdnd y Ios ncfos n osfudInrso rovIonon do In ndnInIsfrn-
cIon ncfIvn. IIIo no rosuIfn sufIcIonfo, uos dIchn fornuIncIon, sI LIon oxcIuIrIn
cono corrosondo Ios ncfos do In ndnInIsfrncIon consuIfIvn (dIcfnonos, nro-
coros, orIcIns, ofc. quo no roducon ofocfos jurIdIcos InnodInfos y no fIonon
or ondo oI rogInon jurIdIco do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos on sonfIdo osfrIcfo),
2
no oxcIuyo on cnnLIo n ofros ncfos quo onnnnn do In ndnInIsfrncIon ncfIvn, sIn
rocILIr or oIIo, dosdo oI unfo do vIsfn do su rogInon jurIdIco, oI frnfnnIonfo
1.1
AsI SAYAO!IS IASO, I!IQ!I, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, f. 1, MonfovIdoo, 1953; uosfn
nI dIn or AIII H. MA!TIS, MonfovIdoo, 19?4, 4" od., . 381. !fIIIznnos In frnso no jurIdIcn
cono nocoo do no roducforn do ofocfos jurIdIcos dIrocfos.
1.2
I sIquIorn sI so Ios nofIfIcn or unn rovIdoncIn InforIocuforIn: CoroIollo, ST Infro !Ios,
SnIn I IonnI, LL LiIorol, 2000-911. In cnnLIo, sI In nuforIdnd conofonfo Io ngrogn Conforno y
Io nofIfIcn fornnInonfo, . oj. or cnrfn docunonfo, so Io hn consIdorndo ncfo ndnInIsfrnfIvo:
CIod. CA, SnIn II, Bronco S.A. c. Bonco CenIrol, nno 2000, LL, SAd., 6-X-2000, . 50.
II - 2 II ACTO AMIIST!ATIVO
roIo do Ios donns ncfos IInnndos ncfos ndnInIsfrnfIvos;
3
foIIcIfncIonos, InvI-
fncIonos n concurrIr n ncfos LIIcos, rovoncIonos sIn nnonnzn concrofn do
snncIonos, ofc.
4
In concIusIon, os fundnnonfnI In cInsIfIcncIon do In ncfIvIdnd
ndnInIsfrnfIvn sogn quo oIIn son o no roducforn do ofocfos jurIdIcos, sI LIon
rosonfn nIgunns dIfIcuIfndos do concrofnr oI nIcnnco do osfn doIInIfncIon; n
oIIo nos roforIronos on Io quo sIguo.
2. DeIe IroIoree Je efecIoe juriJicoe JirecIoe, no Je cuolquier efecIo juriJico
2.1. 1fecIoe juriJicoe inneJioIoe
A vocos In docfrInn ofocfn In cInsIfIcncIon do quo hnLInnos, rofIrIondoso sIn-
Iononfo n quo In ncfIvIdnd o oI ncfo ndnInIsfrnfIvo sonn roducforos do ofoc-
fos jurIdIcos.
1
Ioro, cono yn Io donosfro nnIInnonfo In docfrInn nIonnnn
2
y
Io dIjInos nnforIornonfo,
3
oIIo os InsufIcIonfo cono crIforIo do sIsfonnfIzncIon,
uos no fonn on cuonfn In dIforoncIn LsIcn onfro Ios ncfos quo fIonon sIn dudn
ofocfos jurIdIcos, oro no JirecIoe; osfos IfInos no son jurIdIcnnonfo IrroIo-
vnnfos, sIn sor fnnoco ncfos quo nrfIcIon do Ios nIsnos frnzos fundnnonfn-
Ios doI gruoso do In ncfIvIdnd roducforn do ofocfos jurIdIcos InnodInfos.
oLonos onIonr nuovnnonfo nquI oI crIforIo on Lnso
4
nI cunI doLo nnnII-
znrso fodo oI concofo do ncfo ndnInIsfrnfIvo: nrn quo In nocIon son rcfIcn y
frucfIforn y IIono doLIdnnonfo su funcIon nofodIzndorn y ordonndorn do Ios
rIncIIos do nIIcncIon doI dorocho ndnInIsfrnfIvo, doLo osfnr roforIdn on nr-
fIcuInr n Ios roLIonns do vnIIdoz y confrnIor do In ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn.
5
1.3
Is oI crIforIo quo ndofnnos on In rInorn odIcIon do 1l ocIo oJninieIroIito, Iuonos AIros,
ALoIodo-Iorrof, 1963, sIguIondo n IO!STHOII, I!ST, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, MndrId,
1958, . 282 y ss.; on IgunI sonfIdo IIZ, MA!II MA!A, DerecIo oJninieIroIito, f. II, Iuonos
AIros, IIus !Ifrn, 1965, . 210.
1.4
Confr. IO!STHOII, op. ciI., . 282.
2.1
IIZ, op. ciI., f. II, . 210-1; SAYAO!IS IASO, op. ciI., . 381; MA!IIHOII, MIO!II S., TroIoJo
Je JerecIo oJninieIroIito, f. II, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1966, . 260, nunquo no oxrosn
quo Ios ofocfos jurIdIcos doLon sor dIrocfos; on odIcIonos y roInrosIonos osforIoros In cIfn corros-
ondo n In . 264. Isn fnIfn do rocIsIon, fnnLIon rosonfo on nrfo do In docfrInn osnnoIn,
fInnInonfo hn vonIdo n sor cuosfIonndn nIII: OOZIIZ AVA!!O, I!ACISCO, DerecIo oJninieIro-
Iito eepool, f. 3, 1l ocIo , el proceJinienIo oJninieIroIitoe, InnIonn, I!SA, 199?, . 412
y ss., con cIfn do AIIJA!O IITO, onfro ofros.
2.2
IO!STHOII, op. ciI., . 282; WOIII, HAS J., VeruolIungerecII 1, f. I, MnIch, Iock, 1968, ?"
od., . 303; OII!MAYI!, IIA!S, GrunJcuge Jee VeruolIungerecIIe unJ VeruolIungeproceeerecIIe,
Sfuffgnrf, 1964, . 63; IITI!S, HAS, LeIrIucI Jer VeruolIung, IorIIn, 1949, . 152; III!, II!,
Allgeneinee VeruolIungerecII, 2" od., IroILurg In Irosgnu, 1956, . 95, ofc. Io nIsno ocurro on
In docfrInn suIzn: OIACOMITTI, ZACCHA!IA, Allgeneine LeIren Jee recIIeeIooIlicIen
VeruolIungerecIIe, f. I, ZurIch, IoIygrnhIschor VorIng, 1960, . 340-1 y ofros.
2.3
1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., 1" od., . ?4 y ss.
2.4
Muchns do Ins dIscusIonos on dorocho ndnInIsfrnfIvo son unn InconrosIon do Ios rIncIIos
do foorIn gonornI doI dorocho, o IncIuso doI Iongunjo, quo sus cuIfIvndoros no sIonro ncInrnn. Ior
nuosfrn nrfo Io hIcInos on f. 1, PorIe generol, cn. I, roroducIondo y nnIInndo Io yn oxuosfo on
In sogundn odIcIon do 1l ocIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1969, cn. I.
2.5
III!, op. ciI., . 95.
II - 3 II ACTO AMIIST!ATIVO COMO I!O!CTO! I IIICTOS J!!ICOS
Iuos LIon, Ios roLIonns do vnIIdoz o InugnncIon do In ncfIvIdnd ndnInIsfrn-
fIvn gIrnn on forno n un rIncIIo: oI do quo uodo nfncnrso nodInnfo un rocur-
so ndnInIsfrnfIvo o nccIon judIcInI nquoI ncfo
6
do In ndnInIsfrncIon quo ro-
duzcn ofocfos jurIdIcos InnodInfos rosocfo doI Inugnnnfo; fodo ncfo do In
ndnInIsfrncIon (o no) quo do suyo no roduzcn ofocfos jurIdIcos, no os fodnvIn
dIrocfnnonfo InugnnLIo on cunnfo n su vnIIdoz: In nocIon do ncfo ndnInIsfrn-
fIvo doLo onfoncos rocogor oso rIncIIo y rosfrIngIrso n nquoIIos ncfos quo
roducon ofocfos jurIdIcos dIrocfos,
?
on fornn InnodInfn.
8
SI dIjornnos sInIononfo quo os unn docInrncIon quo roduco ofocfos jurI-
dIcos, osfnrInnos nLnrcnndo Ios cnsos on quo oI ofocfo jurIdIco surgo IndIrocfn-
nonfo doI ncfo. AsI oI dIcfnnon vIncuInnfo quo In ndnInIsfrncIon osfo oLIIgndn
n soguIr os un ncfo roducfor do ofocfos jurIdIcos, on cunnfo oI ordon jurIdIco
osfnLIoco un noxo onfro su onIsIon y dofornInndos ofocfos jurIdIcos. Ioro no os
un ncfo ndnInIsfrnfIvo on oI sonfIdo roIo doI fornIno, orquo Ios ofocfos jurI-
dIcos no surgon dIrocfnnonfo doI ncfo, sIno IndIrocfnnonfo. Is, uos, un ncfo
do In ndnInIsfrncIon o ronrnforIo, no un ncfo ndnInIsfrnfIvo,
9
n osnr do sor
un dIcfnnon vIncuInnfo.
10
Is osoncInI, uos, nI concofo do ncfo ndnInIsfrnfIvo, quo Ios ofocfos jurIdI-
cos sonn InnodInfos,
11
os docIr, quo surjnn doI ncfo nIsno. Cunndo oI oLrnr do
In ndnInIsfrncIon soIo consfIfuyo oI rofoxfo do un oLrnr con ofocfos jurIdIcos
dIrocfos, cono oI Inforno do un Insocfor do IndusfrIns soLro Ios InconvonIon-
fos do unn fLrIcn, Io cunI uodo dnr Iugnr n unn docIsIon do cInusurn, osfo
oLrnr oI onIfIr oI Inforno no consfIfuyo un ncfo ndnInIsfrnfIvo, uosfo
quo do suyo no roduco ofocfos jurIdIcos. Ioro os jurIdIcnnonfo roIovnnfo or-
quo rovocn, o son, orIgInn dIrocfnnonfo, unn ncfuncIon do In oIIcIn y, or
consIguIonfo, ofocfos jurIdIcos.
12
In ofrns nInLrns, Ios ofocfos jurIdIcos hnn
2.6
Aunquo cnLo osfnr rovonIdos confrn oxngorncIonos, cono Io ndoInnfnnos on In Infroduc-
cIon do osfo voI. 3, dosdo In cunrfn odIcIon, 1999.
2.?
Voronos Iuogo on oI cn. X, 8, quo nI nuforIznr In fIrnn oIocfronIcn do docunonfos, oI
docrofo 42?/98 onIon on oI nrf. 1" osfn fornInoIogIn, nI rosfrIngIr su nIIcncIon n loe ocIoe inIer-
noe |...] que no proJuccon efecIoe juriJicoe inJitiJuolee en forno JirecIo, o son oxcIuyondo Ios
ncfos ndnInIsfrnfIvos eIricIo eeneu on oI sonfIdo quo nquI dofInInos.
2.8
Conf. IIA!IS, J!A I!ACISCO, IunJonenIoe Je JerecIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, Asfron,
19?5, . 20?; !OMI, JOSI !OII!TO, 1neIiIucionee Je JerecIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, Asfron,
19?3, . 190 y 305; CASSAOI, J!A CA!IOS, 1l ocIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof,
19?4, . 99 y 100, nunquo ncInrn quo Ios ofocfos jurIdIcos doLon sor con roIncIon n forcoros (.
108); DerecIo oJninieIroIito, f. II, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1998, 6" od., . 42.
2.9
In IgunI sonfIdo MAI!AI, HICTO! A., ConIrol juJiciol Je lo oJninieIroci6n pIlico, f. I, Iuo-
nos AIros, onInn, 1984, . 282, 1?9; OA!CA T!IVIJAO, JOSI ATOIO, Loe ocIoe oJninieIroIi-
toe, MndrId, CIvIfns, 1986, . 321, nunquo crIfIcn nuosfrn IgunI osIcIon on In . 3?.
2.10
COMAI!A, J!IIO !OOIIO, AcIo oJninieIroIito nunicipol, Iuonos AIros, onInn, 1992, .
13 y nofn 26, con sus roforoncIns.
2.11
WOIII, op. ciI., . 303 y 304; III!, op. ciI., . 95; IITI!S, op. ciI., . 152; OII!MAYI!, op.
ciI., . 63; OIACOMITTI, op. ciI., . 340, ofc.
2.12
IO!STHOII, op. ciI., . 282.
II - 4 II ACTO AMIIST!ATIVO
do onnnnr dIrocfnnonfo doI ncfo nIsno: soIo onfoncos son InnodInfos;
13
no
Lnsfn con docIr quo In ncfIvIdnd os jurIdIcnnonfo roIovnnfo, o quo roduco ofoc-
fos jurIdIcos yn quo sIonro os osILIo quo surjn, on fornn IndIrocfn o nodInfn,
nIgn ofocfo jurIdIco: doLo rocIsnrso quo oI ofocfo doLo sor dIrocfo o InnodIn-
fo, surgIr doI ncfo nIsno y or sI soIo, nrn quo In cInsIfIcncIon fongn onfoncos
un ndocundo sonfIdo jurIdIco rocIso.
2.2. Se exclu,en loe efecIoe juriJicoe neJioIoe
Quodnn nquI oxcIuIdos doI concofo fodos Ios ncfos ronrnforIos (Infornos,
dIcfnonos, royocfos, ofc.) y on gonornI cunIquIor ncfo quo or sI nIsno no
son sufIcIonfo nrn dnr Iugnr n un ofocfo jurIdIco InnodInfo on roIncIon n un
sujofo do dorocho; osos ncfos no son InugnnLIos ndnInIsfrnfIvn nI judIcInI-
nonfo. Con ofrn fornInoIogIn n vocos so IndIcn ncfos no ofIcncos nI nfos or
ondo nrn roducIr ofocfos jurIdIcos, n Ios royocfos do ncfo sonofIdos oxrosn-
nonfo nI roforondo o nroLncIon do unn nuforIdnd suorIor: oI ncfo os do Ios
quo cnIIfIcnrInnos cono no jurIdIcos, nocoo do ncfos no roducforos do ofoc-
fos jurIdIcos dIrocfos o InnodInfos. CnLo dosfncnr quo In soIucIon no os fIrno
on nnforIn do ncfos sujofos n nroLncIon o roforondo, uos fnnfo oxIsfon roco-
donfos quo no Ios consIdornn ncfos roducforos do ofocfos jurIdIcos,
14
cono son-
foncIns quo fufoInn oI dorocho o In oLIIgncIon onorgonfo doI ncfo y snncIonnn
con In nuIIdnd In nognfIvn n LrIndnr oI roforondo,
15
o consIdornn oLIIgndo nI
nrfIcuInr quo rofIrn su oforfn Iuogo do hnLorsoIo dIcfndo unn ndjudIcncIon
sujofn n nroLncIon, nnfos do roducIrso osfn.
16
So hnIInn IgunInonfo oxcIuIdos Ios ncfos o ncfIvIdndos quo fondrn osILIo-
nonfo un ofocfo jurIdIco, on unIon con ofros oIononfos, oro quo on no Io
fIonon: un dIcfnnon vIncuInnfo o sonIvIncuInnfo,
1?
un ncfo quo hn sIdo fIrnn-
do oro nn no hn sIdo nofIfIcndo y on consocuoncIn fodnvIn no hn crondo Ios
2.13
IO!STHOII, op. ciI., . 282; OIACOMITTI, op. ciI., . 340.
2.14
Hn dIcho In CSJ on Herpocono SIL, Iolloe, 320-3: 2808, nno 199?, cons. 9 y 10, quo un
ncfo oJ referenJun o sujofo n nroLncIon do unn nuforIdnd suorIor cnroco do nfIfud nrn gono-
rnr or sI nIsno ofocfos jurIdIcos nrn nIngunn do Ins nrfos |.] uos |.] su ofIcncIn osfnLn
sonofIdn n un hocho fufuro o IncIorfo (docfrInn do InIIos: 314: 491). In IgunI sonfIdo MoruIo
S.C.A., (199?), CIod. CIvII y Con., SnIn III, LL, 1998-A, 151, 152: A Io suno odrIn hnLorso
consIdorndo cono un ncfo ronrnforIo, suodIfndo n quo In nuforIdnd conofonfo Io rofrondnrn.
Con. CIod. CA, SnIn I, Herpocono SIL (1995), 1D, 168: 414; H!TCHISO, TOMS, Ieginen Je
proceJinienIoe oJninieIroIitoe, Iuonos AIros, Asfron, 1998, 4" od., 1" roInrosIon, . 84.
2.15
In un cnso so hn consIdorndo quo no oxIsfo dIscrocIonnIIdnd nIgunn on oI orgnno quo doLo
dIcfnr oI rofrondo, y quo uodo frnfnrso on sunn do un suuosfo do ncfIvIdnd rogIndn on In quo In
funcIon doI suorIor osf IInIfndn n unn suorvIsIon do IognIIdnd quo no IncIuyo ofosfndos dIs-
crocIonnIos: CSJ, IoJlolo Je Ierre,ro, Iolloe, 306: 126, nno 1984, 1D, 108: 460, cons. 6, soLro
fodo sI oI ncfo cnroco do fundnnonfncIon rnzonnLIo; o n In Invorsn, ofocfn unn IrrnzonnLIononfo
gonorIcn: cons. ?, o infro, cn. X, 6, IundnnonfncIon o nofIvncIon.
2.16
Vor Herpocono SIL, cIfndo on In nofn 2.14.
2.1?
Ior oIIo Ios dIcfnonos nuncn son InugnnLIos nodInnfo rocursos ndnInIsfrnfIvos, cono Io
oxrosn oI dorocho nncIonnI y connrndo: vor MAI!AI, op. ciI., f. I, . 282, 1?9, nofn 151.
II - 5 II ACTO AMIIST!ATIVO COMO I!O!CTO! I IIICTOS J!!ICOS
dorochos o doLoros do quo so frnfn y no os or fnnfo oLIIgnforIo,
18
ofc. In cnn-
LIo, quodnn conrondIdos on oI concofo nquoIIns ncfIvIdndos quo roducon
or sI nIsnns un ofocfo jurIdIco, nunquo oI no son InnodInfo on oI fIono:
ncfos quo so dIcfnn nrn roducIr ofocfos n nrfIr do unn fochn fufurn dofornI-
nndn, sujofos n fornIno o condIcIon, ofc.
19
2.3. Lo cueeIi6n Je lo noIificoci6n
In oI suuosfo nnnIIzndo on rInor Iugnr so dIscufo n su voz oI roI concofunI
y jurIdIco quo juogn In nofIfIcncIon doI ncfo. Is un Luon ojonIo do Ins dIvor-
goncIns InnocosnrIns quo roduco Luscnr osoncIns o concofos uros
20
o on cnn-
LIo cnrncforIsfIcns jurIdIcns. SI uno quIsIorn nvorIgunr In osoncIn ofornn o In-
nnnonfo doI ncfo y su nofIfIcncIon, odrIn con corfozn docIr quo son cosns dIs-
fInfns, uos or do ronfo so roducon on dos nononfos dIsfInfos on oI fIono:
rInoro oI ncfo oscrIfo, Iuogo In nofIfIcncIon; so uodo ngrognr quo oI sogundo
os InsfrunonfnI nI rInoro. SI oI ncfo os vorLnI, cnroco on cnnLIo do sonfIdo
ronuncInrIo n soIns: nIcnnonfo fIono sonfIdo sI In ordon so dn nI dosfInnfn-
rIo; nIII fondronos onIsIon y nofIfIcncIon InsonrnLIos, sInuIfnons.
SI os oscrIfo, so suoIo oscrILIr y fIrnnr rInoro In ordon y Iuogo onvInrIn o do ofro
nodo conunIcnrIn nI dosfInnfnrIo. Isn os In socuoncIn hnLIfunI. Cono uro ojorcIcIo
InfoIocfunI so uodo concoLIr ofro osconnrIo: oI funcIonnrIo nuosfrn nI fufuro dosfInn-
fnrIo doI ncfo un foxfo oscrIfo quo confIono un royocfo do ncfo, nn sIn fIrnn; unn voz
IoIdo y nnfo su nIrndn, Io fIrnn y so Io onfrogn. A nonos quo oI noI hnyn osfndo on oso
nononfo on Ins nnnos doI dosfInnfnrIo, hny fodnvIn unn oquonIsInn frnccIon fono-
rnI onfro In fIrnn doI foxfo y su nofIfIcncIon. SI so nodIfIcn oI juogo y oI funcIonnrIo
fIrnn oI noI oro on Iugnr do onfrognrIo Io gunrdn on oI LoIsIIIo hnLrIn nIII un ncfo
ndnInIsfrnfIvo oxIsfonfo, orfocfo, vIIdo, ofc., oro no ofIcnz os nroco un nLuso do
Iongunjo. II foxfo quo osf on oI LoIsIIIo sIguo sIondo un royocfo do ncfo hnsfn quo
snIgn n In Iuz con In nofIfIcncIon. Hnsfn quo osfo IfIno no ocurrn no os nn un ncfo,
uodo sor dosfruIdo (no rovocndo, sIno rofo, nrrnncndo, ofc.), no gonorn rosonsnLIII-
dnd, no cron dorochos nI doLoros, ofc. InsIsfInos quo osfn os nueeIro fornn do vor In
cuosfIon, quo no os In gonornInonfo ncofndn.
SI LIon nndn so uodo oLjofnr socInInonfo n nquoIIn dIsfIncIon osoncInI y
fonornI, sorIn orronoo oLfonor do oIIn consocuoncIns jurIdIcns. Ioro oI doro-
cho ndnInIsfrnfIvo so doLnfo sIonro on dIscufIr nnLns cosns, In osoncIn In-
nnnonfo y oI rogInon jurIdIco, onfronozcIndnnonfo, con In consocuoncIn do
ofrocornos un doLnfo quo jnns fornInn y quo frocuonfononfo nfIrnn con cor-
fozn nodIcfIcn quo nIgo ee nsI, o IncIuso fornuIn rnzonnnIonfos nufoconfrn-
2.18
CASSAOI, f. II, op. ciI., . 154, SI In uLIIcIdnd nnroco oxIgIdn or oI ordonnnIonfo jurIdIco
y no so cunIo con fnI roquIsIfo, os ovIdonfo quo oI ncfo cono fnI, no hnLr nncIdo; I!J MOTI!O,
MICA, II ncfo ndnInIsfrnfIvo: IIononfos, on ISMAII IA!!AO (H.) y IAT!ICIA !. MA!TIZ, I-
rocforos, Monuol Je DerecIo AJninieIroIito, Iuonos AIros, onInn, 1996, . 199.
2.19
In Io quo so rofIoro In condIcIon susonsIvn, vor con fodo infro, nofn 3.2.
2.20
Io oxIIcnnos eupro, f. 1, cn. I, soccIon I.
II - 6 II ACTO AMIIST!ATIVO
dIcforIos. !nn fornn do dIscusIon Lnjo In cunI so rosonfn oI fonn os sI oI rI-
nor ncfo, oI quo doLo sor nofIfIcndo Iuogo, os on oI Inno concofunI o osoncInI
or sI soIo oxIsfonfo, oro ndquIoro orfoccIon y ofIcncIn (nhorn on oI Inno
jurIdIco) con In nofIfIcncIon;
21
o sI oxIsfo y os orfocfo, oro no ofIcnz, nnfos do In
nofIfIcncIon, ndquIrIondo ofIcncIn dosuos do osfn.
22
Ofrn fornn do doLnfIr Io nIsno os rogunfnrso sI fodos Ios ncfos doLon sor
nodIfIcndos, o soIo nIgunos. uosfrn osIcIon os sInIo: fodos Ios quo so quIorn
quo roduzcnn ofocfos jurIdIcos doLon sor nofIfIcndos; sI no Io hnn sIdo nn, no
roducon fodnvIn ofocfos jurIdIcos. Cunndo Io sonn, Io fondrn y Ios IInnnro-
nos onfoncos ncfos ndnInIsfrnfIvos.
Ioro vonnos nhorn Ins vnrInnfos, nrn ndvorfIr nI Iocfor cunndo consuIfo
ofros IILros. o nrocIorn fonor sonfIdo, n nuosfro juIcIo, rogunfnrso or In
vnIIdoz do un ncfo no nofIfIcndo, uos nn no roduco ofocfos jurIdIcos. Is cono
rogunfnrso or In vnIIdoz do un royocfo do ncfo, o do un ncfo sIn fIrnn. o
son InvIIdos, cInro osf, oro no roducon fnnoco ofocfo jurIdIco nIguno.
23
O
fnnLIon so uodo docIr quo no fIonon ofIcncIn.
24
II juogo do nInLrns ornIfo
fodn cInso do conLInncIonos sIn cnnLInr In fundnnonfncIon nI oI rosuIfndo,
sIno soIo oI sonfIdo do Ins nInLrns. II ncfo fIrnndo y nofIfIcndo uodo onfon-
cos sor dosIgnndo cono: o) nn no oxIsfonfo, royocfo do ncfo, ncfo no roducfor
do ofocfos jurIdIcos, ofc.; I) oxIsfonfo oro no orfocfo nI ofIcnz; c) oxIsfonfo,
orfocfo y vIIdo, oro nn no ofIcnz; J) oxIsfonfo, orfocfo, vIIdo y ofIcnz;
25
soIo quo oI dosfInnfnrIo no Io snLo fodnvIn y or oIIo so Io uodo dIscuInr oI
IncunIInIonfo (eic). os nroco do nrfIcuInr Inforos or su nnrIoncIn ncn-
donIcn, oro fnIfn do IogIcn Infornn, oI roIogo o Preneeeo do OTTAVIAO:
AI dofornInnr Ins roIncIonos onfro ncfo ndnInIsfrnfIvo y conunIcncIon son nrfIcu-
Inrnonfo ovIdonfos Ios fornInos doI confIIcfo onfro IILorfnd y nuforIdnd quo Infornn
or fnnfns nrfos oI dorocho ndnInIsfrnfIvo. In fufoIn doI Inforos LIIco
26
con Ins oxI-
goncIns do oLjofIvIdnd quo Io son conoxns, rocInnn quo oI ncfo son yn orfocfo con In
2.21
Is In fornuIncIon do CAMMIO. In IgunI sonfIdo VITTA, CIO, DiriIIo onninieIroIito, voI. I,
TurIn, 1948, 3" od., . 391.
2.22
!OMAO, SAIVATO!I, Coreo Ji JiriIIo onninieIroIito, Indun, 1932, . 244 y 280; IOA,
Lecione Ji JiriIIo onninieIroIito, TurIn, 194?, . 108. Cono so ndvIorfo, osfo suono onfronoz-
cInr unn dIscusIon nrIsfofoIIcn, fonononIcn, ofc., soLro osoncIns, con unn oxIIcncIon do Io quo oI
dorocho dIsono nI ofocfo. II rosuIfndo sor InovIfnLIononfo unn forro do InLoI.
2.23
AsI JIZI, OAST, InfIuonco do I'nLsonco do uLIIcnfIon sur In vnIIdIfo d'un rogIononf,
IDP, InrIs, 1911; JIIIIII, WAITI!, Der IeIlerIofIe SIooIeolI unJ eeine Wirlungen, TuLIngon,
1908, . 68.
2.24
IO!MA, S,eIen Jer recIIegeecIofIlicIen SIooIeolIe, IorIIn, 1910.
2.25
Ofrn vorsIon do osfns nIsnns nIfornnfIvns so rosonfn on nnforIn do rofornn do osfnfufos
do socIodndos nnonInns y su InscrIcIon on oI !ogIsfro ILIIco do ConorcIo. Vor infro, 6.2,
CorfIfIcncIonos y oInIonos roducforns do ofocfos jurIdIcos. !ogIsfros o InscrIcIonos y nofn 6.
23, . 24. II nIsno fIo do roLIonn so rosonfo on un fonn dIvorso quo cononfnnos infro, nofn
2.35.
2.26
II sIonro rosonfo nnquIIosndo nrndIgnn: InfroduccIon, 3 y eupro, f. 2, cn. VI, 5.1
n 5.4.
II - ? II ACTO AMIIST!ATIVO COMO I!O!CTO! I IIICTOS J!!ICOS
dofornInncIon y In voIIcIon quo ocurron n fnI fIn. In fufoIn doI dosfInnfnrIo doI ncfo
rocInnn on cnnLIo quo nquoI no so orfoccIono sIn In nofIfIcncIon. In concIIIncIon onfro
Ins dos oxIgoncIns ouosfns odrIn IIovnr n consIdornr nI ncfo quo IncIdo on In osforn do
IILorfnd do sus dosfInnfnrIos orfocfo con In onIsIon y ofIcnz con oI conocInIonfo o In
conunIcncIon. MofIvos do dorocho osIfIvo IIovnn on cnnLIo n consIdornr nI ncfo orfoc-
fo y ofIcnz yn con In onIsIon.
2?
Cono so ndvIorfo, son consIdorncIonos nodIcfIcns quo nndn fundnn y cuyos
oIononfos son InforcnnLInLIos sIn nocosIdnd do vnrInr In suuosfn fundnnon-
fncIon. II nufor cIfndo oscIIn onfro Io quo IInnn In nnforInIIdnd sIco-fIsIcn doI
ncfo y su roconocInIonfo or oI ordon jurIdIco. AsI uodo fonorso un dorocho o
unn oLIIgncIon |on unn osforn nLsfrncfn urnnonfo IdonI] nnfos IncIuso quo
oI fIfuInr fongn conocInIonfo do oIIn.
28
In nIgunos suuosfos QuIon dn unn
ordon fIono soIo In InfoncIon do hncorIo hnsfn quo no hnyn conunIcndo su vo-
Iunfnd nI dosfInnfnrIo.
29
HnLrIn nsI ncfos on Ios cunIos In conunIcncIon os
oIononfo consfIfufIvo do In docInrncIon
30
y ofros on quo no.
SI In docInrncIon no conunIcndn roduco ofocfos jurIdIcos nunquo IInIfndos
on oI ojonIo nI sujofo nIsno quo In onIfo,
31
oIIn oxIsfo yn jurIdIcnnonfo y In
conunIcncIon no uodo sor fornn sIno condIcIon do ofIcncIn.
32
In confrndIc-
cIon do sosfonor cosns dIsfInfns fnn soIo or oI nodo o socuoncIn fonornI on
quo so roduco In nofIfIcncIon, nos nroco nnnIfIosfn. IIIo donuosfrn, n nuos-
fro nodo do vor, quo so frnfn do un onfoquo orrndo.
Isfo consfnnfo nsnr do un Inno nI ofro, on un nIvoI IdonI o nLsfrncfo, on
ofro Inno nnforInI y sIcofIsIco y or fIn, on un forcor Inno jurIdIco, IIovn
InovIfnLIononfo, nI nonos on oI Inno vorLnI, n confrndIccIonos y fnIncIns, cono
osfnnos vIondo. II nufor on cuosfIon so IncIInn or In orfoccIon doI ncfo Indo-
ondIonfononfo do su nofIfIcncIon
33
y IIogn n nfIrnncIonos fnIos cono quo In
fnIfn do conunIcncIon hnr quo or su InoLsorvnncIn oI forcoro no odr Incu-
rrIr on snncIonos.
34
osofros dIrInnos Io nIsno oro con ofrns nInLrns: oL-
vInnonfo quo oI nrfIcuInr no conoco nI osf or ondo oLIIgndo or un ncfo quo
no Io hn sIdo nofIfIcndo y or oIIo no fIono sIquIorn osILIIIdnd nnforInI, nucho
2.2?
OTTAVIAO, op. ciI., . 1.
2.28
OTTAVIAO, op. ciI., . 11.
2.29
OTTAVIAO, op. ciI., . 13.
2.30
OTTAVIAO, op. ciI., . 15. In osfn hIofosIs In conunIcncIon os fornn doI ncfo, onfrn on oI
confonIdo doI ncfo nocosnrIo nrn Iogrnr In InfoncIon doI docInrnnfo (. 16). In osfos cnsos oI ncfo,
IndoondIonfononfo do In conunIcncIon, no fIono jurIdIcnnonfo vnIor nIguno (. 1?).
2.31
o os oIIo nsI. Hnsfn unn sonfoncIn fIrnndn y no nofIfIcndn uodo oIInInnrso sIn ofro rocur-
so quo nrrnncnrIn, sI no osf nofIfIcndn. Cono so snLo, oI ojonIo no os focnIco sIno frufo do In
proxie do nuosfrn CSJ.
2.32
OTTAVIAO, op. ciI., . 1?.
2.33
Op. ciI., . 48, 15.
2.34
Op. ciI., . ?6. II nufor vn vnrInndo do suuosfos, oro Io quo nos Inforosn sonnInr os In
confrndIccIon, ofIcIon do rIncIIos y hnsfn nLsurdIdnd do sus rnzonnnIonfos, rocIsnnonfo or
nozcInr Innos dIvorsos.
II - 8 II ACTO AMIIST!ATIVO
nonos oLIIgncIon, do cunIIrIo. Ior ondo no uodo roufnrso quo IncunIo Io
quo no conoco, nI quo so Io dIsonsnn o ordonnn snncIonos. Iso ncfo quo no
conoco, nunquo fongn oxIsfoncIn IdonI y fnnLIon nnforInI, nunquo hnyn sIdo
onIfIdo con nIcnnco sIcofIsIco y fIrnndo, no onfro IoJotio nI nundo juriJico.
Iso ocurrIr cunndo son nofIfIcndo. InsIsfInos quo no os osfo oI onfoquo usunI,
35
nn on nuosfros dIns. Cono sIonro, no os unn norn dIscusIon ncndonIcn.
ofrs do oIIn so oscondo In dIscusIon ncorcn do sI os osILIo ufIIIznr unn fochn
sInuIndn nrn hncor nnrocor quo oI ncfo fuo dIcfndo on ofrn fochn quo In ronI
y nofIfIcnrIo fnrdInnonfo sIn roLIonn, con In rofonsIon do quo oI ncfo orn
orfocfo oro no ofIcnz.
36
Ior osn vIn so IIogn n cnsos on quo so nofIfIcn un ncfo
onIfIdo vnrIos nnos nfrs y or ofrn gosfIon do goLIorno.
3?
II. Distintos alcances de los efectos jurdicos
3. Loe efecIoe juriJicoe no neceeiIon eer JefiniIitoe
3.1. 1fecIoe protieionolee , JefiniIitoe
CunIIdn In condIcIon IndIcndn rocodonfononfo quo oI ncfo roduzcn ofoc-
fos jurIdIcos dIrocfos, InnodInfos oco Inorfn quo oIIos sonn do nnfurnIozn
rovIsIonnI o dofInIfIvn. Isfo os nocosnrIo ncInrnrIo orquo n vocos so hn croIdo
Inforrofnndo orrononnonfo nIgunns nornns quo osfnLIocon quo oI rocurso
rocodo confrn ncfos ndnInIsfrnfIvos dofInIfIvos quo no sorInn ncfos ndnI-
nIsfrnfIvos inpugnoIlee, nquoIIos cuyos ofocfos no osfn dosfInndos n sor dofI-
nIfIvos.
IIIo rovIono do un uso fornInoIogIco nuy dIfundIdo on In docfrInn y on In
IogIsIncIon, quo hnLIn do ncfo dofInIfIvo cono sInonIno do ncfo ndnInIsfrnfIvo
InugnnLIo. II fornIno dofInIfIvo os orrndo on osfos cnsos y so hnn roducIdo
Lnsfnnfos confusIonos rcfIcns. II roLIonn no os docfrInnrIo ocns vocos
Ios nuforos nsIgnnn consocuoncIns Inndocundns nI fornIno
1
sIno rcfIco, cunn-
do Ios funcIonnrIos doLon nIIcnr osos rIncIIos, uos onfoncos os osILIonon-
fo nuy fcII quo so dojon IIovnr or In nInLrn dofInIfIvo, quo on oI Iongunjo
conn os nuy oxrosIvn y fornInnnfo y oIvIdon In cnrncforIzncIon docfrInnrIn.
2.35
IgunI fosIfurn oxIsfIo rosocfo n Ins oLsorvncIonos o vIsfo Luonos doI TrILunnI do Cuonfns do
In ncIon. In osn ocnsIon so onfnfIzo quo oI ncfo so orfoccIonnLn sIn In InforvoncIon doI TrILunnI
do Cuonfns (CSJ, Alnogro, Luie A., 1982, Iolloe, 304-2: 191; LL, 1982-, 468, con nofn do JOSI
!AIAII !IOOISIIIS on . 46?). IIIo IIovn n In IT on DicInenee, 206:141, 14? (1993) n rocIsnr
quo In rovocnLIIIdnd doI ncfo oLsorvndo so doLIn n In cnroncIn do ofIcncIn doI ncfo, y no |...] In
rosunfn cnIIdnd InfogrnfIvn do In voIunfnd ndnInIsfrnfIvn. SIn onLnrgo, oI cnso so rosuoIvo
IgunI nrgunonfnndo n In Invorsn. In dIscusIon os nsI, on osfo cnso, osforII.
2.36
1nfro, cn. VIII, 14; cn. IX, 11.3, 11.3.1 n 11.3.4; cn. X, 11.1 y 11.3.1.4.
2.3?
C1" CA, CordoLn, CeloIIi, 1999, LLC6rJoIo, 2000-843.
3.1
Io ndvIorfo OOZIIZ II!IZ, JIS!S, 1l proceJinienIo oJninieIroIito, MndrId, 1964, . 302,
nofn 11.
II - 9 II ACTO AMIIST!ATIVO COMO I!O!CTO! I IIICTOS J!!ICOS
o hny dudn quo In cnrncforIzncIon foorIcn uodo sor fornuIndn sIn quo quo-
nn ofrns oLjocIonos quo fornInoIogIcns; nsI O!TIZ ncofnndo In dononInn-
cIon hnco unn InocnLIo doscrIcIon do Io quo doLo onfondorso or ncfo In-
ugnnLIo on cunnfo ncfo dofInIfIvo: II ncfo dofInIfIvo os oI quo rosuoIvo soLro
oI fondo doI roLIonn Innfondo or In nocosIdnd ndnInIsfrnfIvn o In ofIcIon
doI nrfIcuInr, y roduco ofocfo oxforno cronndo unn roIncIon onfro In ndnInIs-
frncIon y Ins dons cosns o orsonns. Su nofn fundnnonfnI osf on su nufono-
nIn funcIonnI, quo Io ornIfo roducIr dorochos y oLIIgncIonos y IosIonnr o
fnvorocor or sI nIsno nI nrfIcuInr. So frnfn sIonro do nnnIfosfncIonos do
voIunfnd, quo on fornn dofInIfIvn dofInon oI nogocIo Innfondo n In ndnInIs-
frncIon, sIn suodIfnr su ofocfo n condIcIonos o Inzos susonsIvos.
2
II ncfo
dofInIfIvo os oI nIco nornnInonfo InugnnLIo or sI nIsno, orquo os oI nI-
co cnnz or sI nrn roducIr oI ngrnvIo nI dorocho suLjofIvo y nI Inforos doI
ndnInIsfrndo.
3
3.2. 1fecIoe JefiniIitoe en eeJe oJninieIroIito
SI, on ofro sonfIdo, so quIoro dnr n In nInLrn ncfo dofInIfIvo oI nIcnnco do quo
sorIn dofInIfIvo en eeJe oJninieIroIito,
4
onfoncos rosuIfnrIn quo quodnrIn
Lorrndo doI dorocho ndnInIsfrnfIvo fodo oI cn. do Ios rocursos on sodo ndnI-
nIsfrnfIvn; so hnLrInn osfunndo oI rocurso do roconsIdorncIon u oosIcIon, oI
rocurso do nIzndn, oI rocurso jorrquIco, oI rocurso do rovIsIon, ofc.; orquo
fodos oIIos so Inforonon confrn ncfos ndnInIsfrnfIvos quo no eon JefiniIitoe en
tio oJninieIroIito. o ofro nodo, unn voz ns, so osfnrIn IdIondo un nso
InosILIo: nfncnr on sodo ndnInIsfrnfIvn nquoIIo quo os dofInIfIvo (Iuogo, In-
nfncnLIo) on sodo ndnInIsfrnfIvn...
3.2
O!TIZ, I!A!O, MnforIn y oLjofo doI confoncIoso-ndnInIsfrnfIvo, on In IetieIo Je Ciencioe
JuriJicoe, 5: 4?, 89 (Snn Joso, 1965). STASSIOIO!IOS (TroiIe Jee ocIee oJninieIroIife, Afonns, SIroy,
1954, . 90 y 92) y MA!IIHOII (op. ciI., f. II, . 442; on ofrns odIcIonos y roInrosIonos so frnfn do
Ins . 446-?) consIdornn quo no uodo vIIdnnonfo dIcfnrso un ncfo Lnjo condIcIon susonsIvn, oro
so sIguo do su crIforIo quo oI ncfo quo confrnvIono osfn rogIn no dojn do sor ncfo ndnInIsfrnfIvo or
oIIo, y uodo onfoncos, n osnr do osfnr condIcIonndo, sor consIdorndo ncfo InugnnLIo; oro hny
fnnLIon cnsos on quo uodo cnor, no fodo oI ncfo, sIno soInnonfo In condIcIon IIognI sI os quo uodo
osfInrsoIn sonrnLIo: STASSIOIO!IOS, op. ciI., . 96, quIon ndnIfo oI Inzo susonsIvo on Ins fncuI-
fndos dIscrocIonnIos, dIsfInguIondoIo do In onfrndn on vIgoncIn on Ios ncfos do durncIon dofornInn-
dn, t. gr. unn susonsIon do froInfn dIns n nrfIr doI dIn fnI (op. ciI., . 95).
3.3
O!TIZ, op. ciI., . 90. Conf. MAI!AI, f. I, op. ciI., 153, . 238.
3.4
In osfo sonfIdo In oxrosIon os onconfrndn on Ins Ioyos ns vIojns do Io conIencioeo oJninie-
IroIito do Ins rovIncIns nrgonfInns (A!OAA!S, MA!II J., TroIoJo Je lo conIencioeo-oJninieIro-
Iito, Iuonos AIros, TIA, 1955, . 45). In fnI cnso In nornn os onfondILIo nunquo nIgo oLsoIofn,
uos so frnfn do un roquIsIfo nrn ncudIr n In jusfIcIn; oro cono os oLvIo ello noJo Iiene que ter
con lo inpugnoci6n oJninieIroIito do un ncfo ndnInIsfrnfIvo nI, or Io fnnfo, os crIforIo sufIcIon-
fo nrn dnr unn nocIon do ncfo ndnInIsfrnfIvo quo fongn rofonsIonos do vnIIdoz gonornI. Is Info-
rosnnfo nnofnr quo on Isnnn, nrn roforIrso nI ncfo quo uodo yn sor nfncndo judIcInInonfo, so
hnLIn doI ncfo quo ngofn In vIn ndnInIsfrnfIvn, dIsfInguIondo osfo concofo doI do ncfo dofInIfI-
vo. Vor OOZAIIZ II!IZ, op. loc. ciI.
II - 10 II ACTO AMIIST!ATIVO
AnLns osIcIonos son dIfIcIInonfo sosfonILIos: Io osoncInI doI ncfo ndnInIs-
frnfIvo quo sor nsILIo do InugnncIon, no uodo osfnr on roducIr ofocfos
jurIdIcos dofInIfIvos nLsoIufos, nI dofInIfIvos on sodo ndnInIsfrnfIvn; or oIIo
roIfornnos, cono yn Io dIjornnos nnfos, quo Lnsfn con oxrosnr quo oI ncfo
ndnInIsfrnfIvo doLo sor roducfor do ofocfos jurIdIcos dIrocfos, sIn quo quo-
n ngrognr quo fnIos ofocfos sonn dofInIfIvos nrn ndnIfIr su InugnncIon.
5
Ms nn, sonnInnos quo In fondoncIn doI dorocho connrndo os dojnr In vIn
ndnInIsfrnfIvn cono ofnfIvn nrn oI Inforosndo.
6
Ins oInIonos quo hnn Infonfndo nIIcnr on sodo ndnInIsfrnfIvn osfo roquI-
sIfo, osfuInndo quo oI ncfo n rocurrIr doLo roducIr ofocfos dofInIfIvos, no soIo
rougnnn nIgo quo os InosILIo, sIno quo ndons frnsIndnn orrononnonfo nI
rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo un rIncIIo quo soIo os vIIdo y n nodIns, nrn
oI rocoso juJiciol InIcIndo confrn ncfos ndnInIsfrnfIvos.
3.3. AcIoe inIerlocuIorioe , JefiniIitoe
Io fIIco doI concofo os In roduccIon dIrocfn, sIn condIcIon o Inzo susonsI-
vo, do ofocfos jurIdIcos roIos fronfo n forcoros; dndn osn cnrncforIzncIon, oco
Inorfn IInnnrIo dofInIfIvo, uos oIIo nndn ngrogn nI concofo. Ofroco, on cnn-
LIo, nnrgon nrn In confusIon on su nIIcncIon rcfIcn.
So hn consIdorndo on oI nsndo, . oj., quo un frnsIndo dIsuosfo on fornn
rovonfIvn or In nuforIdnd ndnInIsfrnfIvn no os un ncfo suscofILIo do In-
ugnncIon
?
o quo Ins nodIdns ndofndns durnnfo oI frnIfo rovIo n In docI-
sIon do fondo, no son dofInIfIvns, consfIfuyon nodIdns ronrnforIns, fnnoco
nsILIos do sor nfncndns or rocursos, ofc. Con oso crIforIo so odrIn IIognr n In
concIusIon oxfronn do quo fodo ncfo sunnrInI, fodn nodIdn quo InIIquo In
conroLncIon do In oxIsfoncIn do dofornInndos hochos quo n su voz uodon
sorvIr do Lnso n unn docIsIon concrofn, sorInn nodIdns ronrnforIns, no nfn-
cnLIos or rocursos.
IIIo, oLvInnonfo, InIIcnrIn confundIr y dosvIrfunr fofnInonfo oI sonfIdo
do In foorIn doI ncfo ndnInIsfrnfIvo. Con fnI crIforIo, cunIquIor ncfo do Ios orgn-
nos doI Isfndo odrIn sor ronrnforIo, uos sIonro, on IfInn InsfnncIn, uodo
sorvIr do Lnso nrn ofro ncfo uIforIor y nuncn, on vordnd, fIono cnrcfor dofInI-
fIvo: Lnsfo fonor rosonfo quo on oI nundo doI dorocho Io nIco JefiniIito, on
3.5
Ior oIIo no connrfInos In crIfIcn quo ofocfnn quIonos consIdornn quo nrn quo uodn
nfncnrso unn nodIdn, oIIn doLo sor dofInIfIvn. Ior Io dons, oI ojonIo quo so hn ofrocIdo nrn
donosfrnr quo no LnsfnrIn con oxrosnr quo oI ncfo InugnnLIo doLo roducIr ofocfos jurIdIcos
InnodInfos, os oI do Ios Infornos; so hn dIcho do oIIos quo roducon ofocfos jurIdIcos InnodInfos, Io
quo sIn onLnrgo no os oxncfo: quo Ios Infornos no roducon ofocfos jurIdIcos inneJioIoe, sIno
nodInfos, yn Io ncInrnron nuchos nuforos. Vor . oj. SAYAO!IS IASO, op. ciI., . 431; IO!STHOII, op.
ciI., . 282, cuyns nInLrns honos roroducIdo nnforIornonfo on osfo cn. Conf. IIA!IS, IunJo-
nenIoe., op. ciI., . 208.
3.6
1nfro, f. 4, 1l proceJinienIo oJninieIroIito, cn. III, 1.2 y 2.2; cn. XI, 2.3.
3.?
IT, DicInenee, 86: 252.
II - 11 II ACTO AMIIST!ATIVO COMO I!O!CTO! I IIICTOS J!!ICOS
osfrIcfo sonfIdo jurIdIco, son Ins eenIencioe juJiciolee con ouIoriJoJ Je coeo
jucgoJo. Quoror nIIcnr oI fornIno dofInIfIvo n un ncfo, nrn ndnIfIr In Inug-
nncIon, os roonor unn confrndIccIon vorLnI: quo so uodo oIocor Io dofInIfI-
vo, ergo InncnfnLIo. In nInLrn dofInIfIvo no uodo fonor oI nIcnnco IIfornI quo
oI fornIno donofn
8
o, ns LIon, os orrndo osfuInr quo oxIsfnn ncfos ndnInIs-
frnfIvos do ofocfos jurIdIcos dofInIfIvos.
Ior Io dons y on Io quo rosocfn n Ins nodIdns quo In ndnInIsfrncIon dIcfn
on oI curso do un sunnrIo, o on ronrncIon do ofros ncfos quo Iuogo hn do
dIcfnr, doLo ndvorfIrso quo oIIns uodon sor ronrnforIns con roforoncIn n
ofrn dIsosIcIon quo uIforIornonfo so ndofnr, oro quo en ei nienoe eon Je-
finiIitoe on oI sonfIdo do quo lo que elloe eeIoIlecen quodn yn docIdIdo.
9
In fnI
sonfIdo, sI yo roongo unn ruoLn y In ndnInIsfrncIon rochnzn nI odIdo, oso
rochnzo os fnI voz ronrnforIo on Io quo rosocfn n nquoIIo quo consfIfuyo nI
Innfoo do fondo, o oI do In ndnInIsfrncIon: oro on Io quo rosocfn n In nodIdn
do ruoLn quo yo ho rouosfo nhorn y no hnn donogndo os dofInIfIvo, uos no
hny dudn do quo no so hn ronrndo sIno docIdIdo Io quo In ndnInIsfrncIon
Ionsn hncor on In cuosfIon: no roducIr osn ruoLn. ConsIdorncIonos sInIInros
hnn hocho quo In docfrInn roconozcn oxIIcIfnnonfo oI cnrcfor do ncfo Inug-
nnLIo n fnIos nodIdns do rocodInIonfo
10
y on nIgunos cnsos fnnLIon In rcfI-
cn ndnInIsfrnfIvn nsI Io hn ndnIfIdo.
11
Con fodo, no dojn do sor un orror Lnsfnnfo dIfundIdo oI croor quo oI rocurso
jorrquIco o Ios dons rocursos ndnInIsfrnfIvos no sonn rocodonfos sIno con-
frn ncfos dofInIfIvos. AcInronosIo or oIIo; oI docrofo 1?59/?2, . oj., oxcIuyo doI
rocurso Ins nodIdns ronrnforIns, pero no exige que JeIo IoIer un ocIo Jefini-
Iito; nI confrnrIo, ndnIfo oxrosnnonfo In rocodoncIn doI rocurso confrn Ios
ncfos quo dononInn InforIocuforIos o do noro frnIfo. In consocuoncIn, soIo
quodnn oxcIuIdos doI concofo do ncfo ndnInIsfrnfIvo (y doI rocurso ndnInIs-
frnfIvo) nquoIIos ncfos quo no roducon un ofocfo jurIdIco dIrocfo: Infornos,
dIcfnonos, ofc., quo sorn Ios nIcos ncfos cnIIfIcnLIos cono ronrnforIos.
Ios ncfos quo roducon fnIos ofocfos dIrocfos o InnodInfos son sIonro ncfos
ndnInIsfrnfIvos y or Io fnnfo rocurrILIos Ionnnonfo.
12
A su voz no uodo
3.8
Ior oIIo OOZIIZ II!IZ, op. loc. ciI., Io ufIIIzn cono sInonIno do rosoIucIon ndnInIsfrnfIvn.
3.9
O, on ofrns nInLrns, cnusnn orjuIcIo o grnvnnon: IIO!II, IA!TOIOMI, Monuol Je JerecIo
oJninieIroIito, f. I, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1968, . 288; O!TIZ, op. loc. ciI.
3.10
IIIZ-IITO Y MAIIO, I!ACISCO, 1l proceJinienIo oJninieIroIito, InrcoIonn, 1960, . 288.
3.11
AsI, unn docIsIon do frnIfo quo docInrn In cuosfIon do uro dorocho, os InugnnLIo (IT,
DicInenee, 98: 184).
3.12
Vor OOZIIZ II!IZ, JIS!S, y OOZIIZ AVA!!O, I!ACISCO, ConenIorioe o lo le, Je Ieginen
JuriJico Je loe AJninieIrocionee PIlicoe , ProceJinienIo AJninieIroIito Conn (Le, 30/1992,
Je 26 Je notienIre), MndrId, CIvIfns, 199?. In oI rogInnonfo do 1981 nrn Ins rocInnncIonos
ocononIco-ndnInIsfrnfIvns so oxrosn ncorfndnnonfo, n nuosfro juIcIo, quo son nfncnLIos Ios
ncfos quo rovIsIonnI o dofInIfIvnnonfo roconozcnn o donIoguon un dorocho o docInron unn oLII-
gncIon (nrf. 3?, Inc. o).
II - 12 II ACTO AMIIST!ATIVO
fnnoco concoLIrso un ncfo roducfor do ofocfos jurIdIcos quo unn nornn rou-
fo IrrocurrILIo.
13
3.4. AcIoe o neJiJoe preporoIorioe , ocIoe inIerlocuIorioe o Je nero IrniIe
In oI dorocho nncIonnI, oI docrofo 1?59/?2 ncInro unn do Ins dIscusIonos quo
nnfocodon, nI sonnInr oxrosnnonfo quo oI ncfo dononInndo InforIocuforIo o
do noro frnIfo fnnLIon os suscofILIo do sor Inugnndo or rocursos ndnI-
nIsfrnfIvos, oro Infroduco unn osfIuIncIon quo uodo rovocnr nIgunns con-
fusIonos.
In In fornInoIogIn doI docrofo, so nsIgnn In dononInncIon do ncfos o nodI-
dns preporoIorioe n nquoIIns quo no roducon ofocfo jurIdIco dIrocfo nIguno y
no son on consocuoncIn InugnnLIos or rocursos: Infornos, dIcfnonos, ofc.
(nrf. 80). In cnnLIo Ios ncfos roducforos do ofocfos jurIdIcos dIrocfos, nunquo
roInfIvos nI rocodInIonfo quo so frnnIfn, rocILon oI nonLro do ncfos inIerlo-
cuIorioe o Je nero IrniIe.
!osuIfn nsI quo doLonos dIsfInguIr, on osfn osfIuIncIon, oI ncfo ronrnfo-
rIo on cunnfo ncfo no roducfor do ofocfo jurIdIco dIrocfo, doI ncfo InforIocufo-
rIo o do noro frnIfo, quo, n osnr do su dononInncIon, sorIn un ncfo proJuc-
Ior do ofocfos jurIdIcos dIrocfos, nunquo no on cunnfo nI fondo do In cuosfIon
doLnfIdn, sIno on cunnfo nI frnIfo. Ins oxrosIonos ncfo ronrnforIo y ncfo
do noro frnIfo no son on consocuoncIn, on osfns nornns, oquIvnIonfos, n o-
snr do su sInIIIfud IInguIsfIcn; or oI confrnrIo, In rInorn so rosorvn nrn oI
ncfo quo no nIcnnzn n sor ncfo ndnInIsfrnfIvo y so quodn on ncfo no roducfor
do ofocfo jurIdIco dIrocfo nIguno y In sogundn so ufIIIzn on oI cnso doI ncfo
ndnInIsfrnfIvo roducfor do ofocfos jurIdIcos do frnIfo.
3.5. AcIoe oJninieIroIitoe inIerlocuIorioe , ocIoe oJninieIroIitoe JefiniIitoe
Ior ofrn nrfo, sI LIon consIdornnos quo Ins cIfndns nornns son InusILIos on
ncInrnr quo oI ncfo InforIocuforIo os fnnLIon InugnnLIo, no Ins consIdornnos
on cnnLIo ncorfndns on In nodIdn on quo Infonfnn InfroducIr unn cInsIfIcncIon
do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos, sogn Ios ofocfos jurIdIcos quo roducon, n fIn do
dofornInnr oI rocurso nIIcnLIo.
AcInrnnos dosdo yn quo nsI cono no nos nroco un crIforIo ncofnLIo nrn In
concofunIIzncIon doI ncfo ndnInIsfrnfIvo cuI son In jurIsdIccIon nIIcnLIo,
14
nsI fnnoco croonos quo oI docrofo rogInnonfnrIo doI rocodInIonfo ndnInIs-
frnfIvo, con su dIforoncIncIon do cuIos son Ios rocursos ndnInIsfrnfIvos roco-
donfos, son or sI soIo sufIcIonfo nrn InfroducIr unn osocIfIcncIon on In dofI-
nIcIon.
3.13
Io oxIIcnnos infro, cn. VI, 11.
3.14
Supro, cn. I, 3.
II - 13 II ACTO AMIIST!ATIVO COMO I!O!CTO! I IIICTOS J!!ICOS
Con fodo, unn cosn os quo In dIsfIncIon no jusfIfIquo unn dofInIcIon ns
rosfrIngIdn do ncfo ndnInIsfrnfIvo y ofrn os quo, nn sIondo crIfIcnLIo, consfI-
fuyo do fodos nodos un dnfo doI dorocho osIfIvo quo os nocosnrIo oxIIcnr.
3.5.1. Diferencioe en cuonIo o loe recureoe oplicoIlee
Cono ocurro con frocuoncIn on osfn nnforIn, osfn ns o nonos cInrns cuIos
son Ins dIforonfos consocuoncIns jurIdIcns quo corrosondor nIIcnr sogn cuI
fIo do ncfo so consIdoro: In cuosfIon so rosonfn cunndo so frnfn do dofornInnr
cuIos son Ios ncfos consIdorndos.
In cunnfo nI rInor unfo, o son Ins consocuoncIns jurIdIcns quo oI ordonn-
nIonfo nsIgnn n uno u ofro ncfo, cnLo sonnInr Ios sIguIonfos nsocfos.
3.5.1.1. Iecureoe oJninieIroIitoe
Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos dofInIfIvos o nsInIInLIos n oIIos Iuogo voronos
cuIos son osfos IfInos son rocurrILIos or rocurso do roconsIdorncIon (nrf.
84) y rocurso jorrquIco (nrf. 89).
Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos InforIocuforIos o do noro frnIfo son Inugnn-
LIos or oI rocurso do roconsIdorncIon (nrf. 84); no son InugnnLIos or rocurso
jorrquIco (nrf. 89, o conIrorio eeneu).
3.5.1.2. IeneJioe juJiciolee
Ior su nrfo, oI docrofo-Ioy 19.549/?9 Infonfn dIforoncInr fnnLIon Ins vIns judI-
cInIos oxIsfonfos confrn Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos y oxrosn quo rocodo In In-
ugnncIon judIcInI doI ncfo ndnInIsfrnfIvo cunndo son dofInIfIvo (nrf. 23, Inc.
o), o cunndo son nsInIInLIo n fnI, or InodIr fofnInonfo In frnnIfncIon doI
rocInno Inforuosfo (nrf. 23, Inc. I). A conIrorio eeneu, In rovIsIon judIcInI n-
rocorIn no sor rocodonfo on nnforIn do ncfos InforIocuforIos.
15
3.5.2. Diferencio en cuonIo o loe eiIuocionee que originon loe colificocionee
So hn rouosfo quo oI ncfo ndnInIsfrnfIvo dofInIfIvo sorIn oI quo docIdo oI
fonJo Je lo cueeIi6n y ncfo ndnInIsfrnfIvo InforIocuforIo o do noro frnIfo oI
quo no rosuoIvo oI fondo do In cuosfIon. In nIgunos cnsos osfo uodo sor IIgorn-
nonfo fcII do osfnLIocor; on nnforIn do sunnrIos ndnInIsfrnfIvos, . oj., nro-
co cInro quo In InfoncIon doI docrofo os quo fodns Ins nodIdns quo so dIcfnn
durnnfo oI nIsno, con In oxcocIon do In rosoIucIon fInnI quo nIIcn nIgunn
snncIon,
16
sonn consIdorndos ncfos InforIocuforIos rosocfo doI sunnrIndo: InI-
cIncIon doI sunnrIo, dosIgnncIon doI sunnrInnfo, norfurn n ruoLn, docIsIon
3.15
Con fodo, cnLo sonnInr quo oI dorocho connrndo conoco do cnsos oxcocIonnIos do rovIsIon
judIcInI do ncfos InforIocuforIos, cono oxIIcn MAI!AI, f. I, op. ciI., . 244.
3.16
Y, dosdo Iuogo, In oxcocIon do nIgn ncfo quo InIdn fofnInonfo In frnnIfncIon.
II - 14 II ACTO AMIIST!ATIVO
do docrofnr oI socrofo doI sunnrIo, do ordonnr o no In roduccIon do nIgunn
ruoLn, frnsIndo n In nrfo nrn su dofonsn, InfInncIonos do rocodInIonfo,
cIfncIon n docInrnr cono Inufndo, frnsIndo n In Junfn do IscIIInn, ofc.
TnnLIon uodo sor cInrn In sIfuncIon on Ios sunnrIos ndnInIsfrnfIvos on
gonornI, rosocfo doI Inufndo on oI sunnrIo: . oj. on Ios rocodInIonfos
confrnvoncIonnIos, rosocfo doI rosunfo confrnvonfor. IgunInonfo, on un ro-
curso jorrquIco o rocInno ndnInIsfrnfIvo on oI cunI so dIscufn nIgunn cuosfIon
susfnnfIvn, fnIos cono orcocIon do hnLoros, IndonnIzncIonos, cunIInIonfo
do oLIIgncIonos do In ndnInIsfrncIon fronfo nI nrfIcuInr, ofc., sorn sIonro
ncfos InforIocuforIos Ios do norfurn n ruoLn, nsos, frnsIndos, rovIdoncIns
do ruoLn, ofc.
SIn onLnrgo, osfo quo uodo nrocor cInro on roIncIon nI Inforosndo rIncI-
nI on oI rocodInIonfo, uodo no sorIo on nLsoIufo rosocfo do ofros sujofos do
dorocho quo nrfIcIon on oI. SI oI Iofrndo doI rocurronfo os snncIonndo durnn-
fo oI frnIfo doI rocurso or nfonfnr confrn oI docoro y oI ordon rocosnI (nrf.
1, n. I), doI docrofo-Ioy 19.549/?2 y nrf. 6 do In rogInnonfncIon), oso ncfo
snncIonnforIo nI Iofrndo sor un ncfo InforIocuforIo o do noro frnIfo on Io quo
hnco n su clienIe on oI rocurso jorrquIco. Ioro os un ncfo dofInIfIvo on cunnfo n
sus dorochos cono profeeionol y sujofo do dorocho y on consocuoncIn oI uodo
InugnnrIo nodInnfo Ios rocursos oxIsfonfos confrn Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos
dofInIfIvos. Ior oIIo y sIn orjuIcIo do In confInuncIon nornnI doI frnIfo doI
rocurso jorrquIco, oI Iofrndo uodo on un oxodIonfo dIsfInfo Inforonor un
rocurso jorrquIco on vIrfud do su roIo dorocho cono rofosIonnI, confrn In
snncIon. Iuodo fnnLIon sIn Iugnr n dudns nfncnrIn judIcInInonfo.
o dondo so dosrondo quo oI nIsno ncfo In snncIon rocosnIos un ncfo
ronrnforIo on oI oxodIonfo doI rocurso jorrquIco nfrocInndo or oI nLogn-
do, on Io quo hnco n su cIIonfo; oro os un ncfo dofInIfIvo, o InugnnLIo cono
fnI on Io quo so rofIoro n Ios dorochos doI Iofrndo nIsno, on Ios oxodIonfos do
rocursos quo oI or su nrfo InIcIo. oI nIsno nodo, In dosIgnncIon do un
sunnrInnfo Y con In ordon do frnnIfnr un sunnrIo n In orsonn X, os un ncfo
ndnInIsfrnfIvo InforIocuforIo nrn oI sunnrIndo X, oro os un ncfo ndnInIsfrn-
fIvo dofInIfIvo nrn oI funcIonnrIo Y. In cIfncIon do un funcIonnrIo LIIco cono
fosfIgo, IgunInonfo, os un ncfo ndnInIsfrnfIvo dofInIfIvo on cunnfo n su roIn
orsonn do funcIonnrIo LIIco IInnndo n fosfInonInr, oro os un ncfo ndnInIs-
frnfIvo InforIocuforIo on Io nfInonfo n In cuosfIon quo so frnnIfn on oI rocodI-
nIonfo on vIrfud doI cunI hn sIdo IInnndo n docInrnr.
In oI rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo no hny dIforoncIncIon fornnI nIgunn onfro
oI ncfo dofInIfIvo y oI InforIocuforIo; un ncfo quo uodo consIdornrso InforIocu-
forIo on un rocodInIonfo rosocfo do unn orsonn, uodo rosuIfnr dofInIfIvo
rosocfo do ofrn orsonn nIcnnzndn or oI y uodn InIcInr un rocodInIonfo
dIsfInfo confrn oI nIsno ncfo.
II - 15 II ACTO AMIIST!ATIVO COMO I!O!CTO! I IIICTOS J!!ICOS
3.5.3. Conclueionee
Ior oIIo sonos do In oInIon quo sI LIon os ncorfndo osfnLIocor quo oI ncfo
uodo sor Inugnndo fnnfo sI sus ofocfos son rosocfo nI frnIfo cono nI fondo
do In cuosfIon, no Io os on cnnLIo cronr un sIsfonn do rocursos dIforoncIndos
nrn nnLos cnsos. Ior Io dons, rosuIfn ovIdonfo quo no sor nuncn fcII dIs-
fInguIr on un cnso concrofo y nonos con crIforIo gonornI, quo hn do onfondorso
or un ncfo ndnInIsfrnfIvo dofInIfIvo o uno do noro frnIfo.
3.6. AcIo oJninieIroIito JefiniIito , ocIo oJninieIroIito oeiniloIle o el
Ofrn dIsfIncIon quo oI docrofo-Ioy y su rogInnonfncIon osfnLIocon os In doI ncfo
quo, sIn rosoIvor oI fondo do In cuosfIon, InIdo fofnInonfo In frnnIfncIon doI
rocInno Inforuosfo. In fnI sIfuncIon oI ncfo rocILo oI nIsno frnfnnIonfo quo
oI ncfo IInnndo dofInIfIvo.
!n rInor ojonIo cInro os In rosoIucIon quo ordono oI nrchIvo do Ins ncfun-
cIonos on Ins cunIos frnnIfn oI rocInno o rofonsIon doI ndnInIsfrndo: nunquo
no rosuoIvo oI fondo do In cuosfIon, InIdo fofnInonfo In frnnIfncIon doI roLIo-
nn do fondo y or oIIo In rofoccIon quo so oforgn nI nfocfndo or oI ncfo os In
corrosondIonfo n Ios ncfos dofInIfIvos.
1?
Con nnyor rnzon os InugnnLIo y osocIfIcnnonfo nuIo, sI oI nrchIvo fIono oI
nIcnnco do donognr Io ofIcIonndo, sIn nofIvncIon o fundnnonfncIon rnzonnLIo,
Io quo dofornInn su nuIIdnd InsnnnLIo.
18
TnnLIon consfIfuyo un ncfo dofInIfIvo, o on fodo cnso os unn InfrnccIon nI
ordonnnIonfo quo hnLIIIfn In nccIon judIcInI do nnnro, unn docIsIon quo no
ornIfo nI Inforosndo oI nccoso Iono n Ins ncfuncIonos, fundndoso on oI su-
uosfo cnrcfor rosorvndo o socrofo do nrfo do oIIns.
19
!n sogundo cnso odrIn sor oI do unn rosoIucIon quo coIocnrn nI nrfIcuInr
on fofnI y nLsoIufn IndofonsIon, no ornIfIondoIo nccoso nI oxodIonfo on oI
cunI so fornuInn Ins nrocIncIonos o cnrgos on roIncIon n Ios cunIos doLo fornu-
Inr su dofonsn: sI LIon oI rocodInIonfo uodo nnforInInonfo confInunr, no os
unn confInuncIon Iil, orquo no hny on fnI sIfuncIon InforvoncIon susfnncInI
doI Inforosndo.
!nn forcorn hIofosIs odrIn sor In do un frnsIndo fnn nLsoIufnnonfo fuorn
do Iugnr cono nrn hncor noforIo su cnrcfor dosvInforIo doI frnIfo: un roco-
3.1?
In fnI sonfIdo IT, DicInenee, 196: 116 (1991). In fnIos suuosfos corrosondo uos
docInrnr In nuIIdnd y ordonnr n In ndnInIsfrncIon quo rosuoIvn: CIod. CA, SnIn I, Corni, 12-II-
98.
3.18
CIod. CA, SnIn IV, Aegocioe , PorIicipocionee S.A., 16-III-98.
3.19
CIod. CA, SnIn I, 1neourrolJi, 2?-II-98. In oI cnso so frnfnLn do Ios dnfos y ovnIuncIonos
roInfIvos n su dosonono orsonnI, quo In ndnInIsfrncIon rofondIn ornn soInnonfo nrn Infor-
nnr n In nuforIdnd suorIor nrn rosoIvor: so docIdIo on cnnLIo quo In confIdoncInIIdnd y rosorvn
doLo sor Inforrofndn cono fondIonfo n rosgunrdnr In InfInIdnd doI ncfor, ns no ufIIIzndn on su
roIo orjuIcIo (cons. ?, forcor rrnfo).
II - 16 II ACTO AMIIST!ATIVO
dInIonfo or InfrnccIon n In Ioy do vInos, onvIndo n In IroccIon do InnIgrncIo-
nos nrn InquIrIr soLro cuI os In sIfuncIon on oI nIs doI rosunfo Infrncfor; un
rocodInIonfo or InfrnccIon n dIsosIcIonos do frnsIfo, on oI cunI oI oxo-
dIonfo son onvIndo n In AdnInIsfrncIon IodornI do Ingrosos ILIIcos nrn quo
nnnIIco Ins docInrncIonos do gnnnncIns, IVA y LIonos orsonnIos doI Inforosndo
on Ios IfInos dIoz nnos; unn IIcIfncIon LIIcn on In cunI so Ido Infornos n In
IroccIon doI !ogIsfro CIvII soLro oI nojor oforonfo, ofc. Isfos ojonIos son
oLvIos oro In oxorIoncIn no suoIo sor fnn dIfnnn. Ios cnsos ronIos do dosvIn-
cIon doI rocodInIonfo rosonfnn unn grnn dIfIcuIfnd do cnrncforIzncIon on
cndn sIfuncIon nrfIcuInr, uos odrIn rosuIfnr quo In IndofonsIon no son fnn
nLsoIufn y conIofn, o quo hnyn nIgunn rnzon on oI rocodInIonfo nrn jusfIfI-
cnr oI roquorInIonfo do unn InfornncIon nnronfononfo oxfrnnn nI rocoso
quo so doLnfo.
20
Ior oIIo, sI LIon os IonLIo In soIucIon do nsInIInr nI ncfo dofInI-
fIvo, oI quo nrnIIzn oI rocodInIonfo, croonos quo Io orronoo os dIsfInguIr oI
ncfo do frnIfo y oI do fondo. Isfo orIgIno InnunornLIos dudns on In rcfIcn,
orjudIcnndo Ios dorochos doI IndIvIduo: oI nfocfndo or un ncfo nsInIInLIo n
dofInIfIvo, nI cunI so Io don Iuogo or ordIdos Ios dorochos do InugnncIon
judIcInI, or rosoIvorso quo orn un ncfo dofInIfIvo y hnLor oI consIdorndo quo no
Io orn; oI nfocfndo or un ncfo quo croIn nsInIInLIo n dofInIfIvo, n quIon so Io
rochnzn In InugnncIon or rosoIvor In ndnInIsfrncIon o oI juoz quo no Io orn.
Todns osfns dIforoncIncIonos no jusfIfIcnn In IncIusIon do nIgn oIononfo
roIo n oIIns on In dofInIcIon fornnI do ncfo ndnInIsfrnfIvo.
4. Loe efecIoe juriJicoe pueJen eer reloIitoe o porIiculoree, o funcionorioe o
enIee oJninieIroIitoe
Sogn vInos, os InroIo oxfondor In cInsIfIcncIon do ncfIvIdnd roducforn do
ofocfos jurIdIcos n nquoIIos ncfos quo soIo fIonon ofocfos jurIdIcos IndIrocfos;
on fnI nsocfo, dIjInos quo In osIcIon ndofndn or nrfo do In docfrInn orn
donnsIndo nnIIn y doLIn sor cIrcunscrIfn. A In Invorsn nIgunos nuforos IInI-
fnn on donnsIn oI concofo y oxrosnn quo soIo consIdornrn nquoIIos ncfos
quo roducon ofocfos jurIdIcos fuero doI nLIfo do In ndnInIsfrncIon, no consI-
dornndo Ios quo roduzcnn ofocfos jurIdIcos JenIro Jel nIiIo Je lo oJninie-
Iroci6n.
1
3.20
TnnLIon oxIsfo In dosvIncIon do odor on oI rocodInIonfo, o JeIournenenI Je proceJure,
quo oxIIcnn I IA!IAI!I A!I, VIIZIA, JIA-CIA!I y OA!IMIT, YVIS, TroiIe Je JroiI
oJninieIroIif, f. 1, DroiI oJninieIroIif generol, InrIs, I.O..J., 1999, 15" od., ?2?, . 583.
4.1
MA!IIHOII, op. ciI., f. II, . 261; on ofrns odIcIonos corrosondo n In . 265; CASSAOI, Dere-
cIo oJninieIroIito, f. II, op. ciI., . 42; 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., 19?8, 2" od., . 11 y ss.
IIA!IS, J!A I!ACISCO, DerecIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, Asfron, 1986, . 30?-13, hnco
unn cInsIfIcncIon do In ocIitiJoJ ndnInIsfrnfIvn quo IncIuyo fIos do ncfIvIdnd Infornn; on cunnfo
n Ios ocIoe su oInIon so nsonojn n In oxuosfn on oI foxfo: IunJonenIoe Je JerecIo oJninieIroIi-
to, Iuonos AIros, Asfron, 19?5, 192, . 231-2 y on DerecIo..., op. ciI., 229, . 258, 66, . 83.
II - 1? II ACTO AMIIST!ATIVO COMO I!O!CTO! I IIICTOS J!!ICOS
Iso fIo do cInsIfIcncIon nrocIorn no njusfnrso n In ronIIdnd doI rogInon
jurIdIco, uos nIngunn dIforoncIn oxIsfo, son on cunnfo n In vnIIdoz, Inugnn-
cIon, oxfIncIon, ofc., onfro oI ncfo do ofocfos jurIdIcos roInfIvos n Ios funcIonn-
rIos LIIcos, . oj. y oI ncfo do ofocfos jurIdIcos rosocfo do Ios nrfIcuInros.
Cono docIn dosdo nnfnno CAMMIO, fodos Ios ncfos IndIcndos or Ios nuforos
cono Infornos roducon ofocfos jurIdIcos onfro sujofos dIvorsos y son onfoncos
oxfornos, uos fIonon sIonro ofocfo jurIdIco onfro In ndnInIsfrncIon y oI
funcIonnrIo, ndons do quo oI ofocfo do osfos ncfos fnnLIon uodo hncorso
sonfIr nrn Ios forcoros.
2
Iodr ocurrIr, os cIorfo, quo nIgunos ncfos no roduzcnn ofocfo jurIdIco nI on
roIncIon n Ios funcIonnrIos, nI n forcoros, nI n orgnnos ndnInIsfrnfIvos; oro on
fnI cnso In soIucIon os sInIo: no son ncfos ndnInIsfrnfIvos orquo no fIonon
nIngn ofocfo jurIdIco dIrocfo. A In Invorsn, sI dos ncfos fIonon ofocfos jurIdIcos
dIrocfos, so rIgon or Ins nIsnns dIsosIcIonos y Ios nIsnos rIncIIos, Ios os
nIIcnLIo oI nIsno rogInon jurIdIco, no vonos quo rnzon uodo oxIsfIr nrn
cInsIfIcnrIos y dofInIrIos sonrndnnonfo, soIo orquo unos roduzcnn ofocfos
hncIn nfuorn y ofros hncIn ndonfro. Ios ncfos roducforos do ofocfos jurIdIcos
quo so rofIoron n sujofos dIforoncIndos do In ndnInIsfrncIon LIIcn, o quo so
rofIoron n funcIonnrIos o onfos ndnInIsfrnfIvos, jurIdIcnnonfo son nnIogos.
o uodo hncorso dIforoncIncIon on Lnso n osns cIrcunsfnncIns; doLo fonnrso
on cuonfn soIo sI oI ncfo fIono o no ofocfos jurIdIcos dIrocfos, roscIndIondo do
quIonos son nIcnnzndos or fnIos ofocfos. Ior oIIo cnroco do ufIIIdnd Infonfnr
dIsfInguIr Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos do ofocfos fronfo n forcoros, do Ios ncfos
ndnInIsfrnfIvos do ofocfos onfro dIsfInfos orgnnos o dIsfInfos onfos ndnInIs-
frnfIvos. ndo quo no oxIsfo nIngunn dIforoncIn Inorfnnfo do rogInon jurIdI-
co, croonos quo no os convonIonfo dIsfInguIr onfro ncfos ndnInIsfrnfIvos, ncfos
Infor-orgnIcos y ncfos Infor-ndnInIsfrnfIvos.
3
Ins osILIos dIforoncIns do ro-
gInon jurIdIco son roducIdns y no jusfIfIcnn donfro doI sIsfonn doI docrofo-Ioy
19.549/?2 no nIIcnrIos Ios rIncIIos quo dIcho cuoro nornnfIvo dofornInn
nrn fodos Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos.
4
4.2
CAMMIO, III!ICO, Coreo Ji JiriIIo onninieIroIito, Indun, 1960, . 551; IIA!IS, IunJo-
nenIoe..., op. ciI., . 231-2, 192; doI nIsno nufor, DerecIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, Asfron,
1986, . 258, 229; . 83, 66; VIAI II!OMO, JAIMI, DerecIo oJninieIroIito, Iogof, TonIs,
199?, 11" od., . 149; OA!CA T!IVIJAO, op. ciI., . 98: dIsfIncIon InncofnLIo, uos Ins nornns
Infornns son fnnLIon jurIdIcns.
4.3
AsI CASSAOI, 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., . 112-21, quIon sIguo on oI unfo n MA!IIHOII,
op. ciI., f. I, . 120 y ss., f. II, . 203 (206 on ofrns odIcIonos). SIguIoron nuosfro crIforIo IIA!IS,
IunJonenIoe., op. ciI., . 231; AITAMI!A, II!O O!IIII!MO, Cureo Je JerecIo oJninieIroIito,
Iuonos AIros, 19?1, . 308; !OMI, 1neIiIucionee., op. ciI., . 191.
4.4
Vor on cnnLIo CASSAOI, 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., . 114 y ss. IIA!IS, on su uIforIor
IunJonenIoe., op. ciI., . 30?-13, nLrnzn In cInsIfIcncIon onfro ncfIvIdnd InfororgnIcn,
InforndnInIsfrnfIvn, ofc., do MA!IIHOII y CASSAOI, oro no oI concofo do ncfo ndnInIsfrnfIvo yn
oxIIcndo, quo oncuonfrn fnnLIon on In ncfIvIdnd quo nhorn dononInn InfororgnIcn (. 309,
2?3).
II - 18 II ACTO AMIIST!ATIVO
5. QueJon conprenJiJoe loe ocIoe Je conIrolor
IncIdonfnInonfo, corrosondo fnnLIon ncInrnr quo Ios ncfos do confrnIor quo
so ronIIznn on In ndnInIsfrncIon LIIcn fnnLIon consfIfuyon ncfos ndnInIs-
frnfIvos cunndo roducon ofocfos InnodInfos: oIIo os nsI orquo on nuosfro sIs-
fonn consfIfucIonnI no os dnLIo ndnIfIr quo In ndnInIsfrncIon ojorzn funcIon
jurIsdIccIonnI on sonfIdo osfrIcfo
1
y or Io fnnfo Ios ncfos do orgnnos ndnInIs-
frnfIvos quo or su confonIdo uodnn sor sInIInros n Ios ncfos do In funcIon
jurIsdIccIonnI, so rIgon n osnr do fodo or Ios rIncIIos nfInonfos n Ios ncfos
ndnInIsfrnfIvos y cono fnIos doLon or ondo sor concofundos.
IIIo conrondo oI cnso do orgnnos fnIos cono oI TrILunnI IIscnI do In ncIon
y orgnnIsnos sInIInros quo uodnn oxIsfIr donfro do In ndnInIsfrncIon LII-
cn. Con nnyor rnzon nn, fnnLIon son ncfos ndnInIsfrnfIvos Ios quo onnnnn
do orgnnos quo no fIonon, cono Ios nnforIoros, cIorfns gnrnnfIns do InnrcInII-
dnd o IndoondoncIn, sIno quo rorosonfnn dIrocfnnonfo n In ndnInIsfrncIon
ncfIvn: fnI oI cnso do In AIII, AdnInIsfrncIon IodornI do Ingrosos ILIIcos, n
In quo or ns quo In Ioy do on nIgn cnso oI nonLro do juoz ndnInIsfrnfIvo, Io
cIorfo os quo dIcfn ncfos ndnInIsfrnfIvos y no, or suuosfo, sonfoncIns nI ncfos
jurIsdIccIonnIos. In ofrns nInLrns, oI ncfo or oI cunI In AIII dofornInn unn
oLIIgncIon frILufnrIn, . oj., consfIfuyo un fIIco ncfo ndnInIsfrnfIvo.
2
osdo Iuogo, Ios ncfos do confroI no son nocosnrInnonfo ncfos ndnInIsfrnfI-
vos, sIno soIo cunndo roducon un ofocfo jurIdIco dIrocfo; nsI onfoncos oI con-
froI so nnnIfIosfn n vocos or ncfos ndnInIsfrnfIvos do nuforIzncIon, nroLn-
cIon, snncIon, ronro u oLsorvncIon IognI,
3
nIonfrns quo on ofros cnsos oI con-
froI so oxrosn n frnvos do ncfos do In ndnInIsfrncIon no roducforos do ofocfos
jurIdIcos dIrocfos, fnIos cono In consuIfn, In vIsn, oI Inforno, In InsoccIon, ofc.
4
6. CriIerio euIjeIito u oIjeIito Je lo proJucci6n Je efecIoe juriJicoe
6.1. Lo tolunIoJ peiquico Jel ogenIe
AI roforIrso n osfo roquIsIfo do quo In ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn son roducforn
do ofocfos jurIdIcos cono rInorn cInsIfIcncIon nrn IIognr Iuogo n un concofo
do ncfo ndnInIsfrnfIvo, nIgunos nuforos oxrosnn quo hn do frnfnrso do unn
5.1
Io oxIIcnnos on osfo TroIoJo, f. 1, cn.VII,
.
8 n 19. Vor fnnLIon CSJ, Iolloe, 284: 150,
DuniI, 19?2.
5.2
Vor JA!ACH, IO, Cureo euperior Je JerecIo IriIuIorio, f. I, Iuonos AIros, 195?, . 303,
quIon Io consIdorn ncfo jurIsdIccIonnI, oro nrn rodonrIo do nnyoros gnrnnfIns. Yn honos oxII-
cndo quo nrn osfo fIn no os nocosnrIo dnr cnrcfor jurIsdIccIonnI nI ncfo, y quo oso roconocInIon-
fo roduco oI ofocfo confrnrIo doI Luscndo, uos do hocho IInIfn su rovIsIon judIcInI y dn nnyor
nfrILucIon quo In quo corrosondo nI orgnno ndnInIsfrnfIvo. Vor on osfo TroIoJo Je JerecIo oJni-
nieIroIito, f. 1, PorIe generol, cn, IX, 8 n 19.
5.3
AnIInr on SIIVA CIMMA, I!IQ!I, 1l conIrol pIlico, Cnrncns, 19?6, . ?6 y ss., quIon oxIIcn
Ios dIsfInfos cnsos on roIncIon nI dorocho vonozoInno.
5.4
Vor y nnIInr on SIIVA CIMMA, op. ciI., . 81-3, 86-?, 90.
II - 19 II ACTO AMIIST!ATIVO COMO I!O!CTO! I IIICTOS J!!ICOS
docInrncIon o nnnIfosfncIon do voIunfnd JeeIinoJo n roducIr ofocfos jurIdI-
cos.
1
osofros, on cnnLIo, onfondonos quo no corrosondo hnLInr do unn do-
cInrncIon |.] dosfInndn n roducIr ofocfos jurIdIcos, cono on oI ncfo jurIdIco
doI dorocho rIvndo, uos fnI fornuIncIon confIono unn ovIdonfo roforoncIn n In
voIunfnd sIquIcn do un IndIvIduo ncfunnfo, Io quo no os fofnInonfo oxncfo on
oI cnso doI ncfo ndnInIsfrnfIvo. Io quo corrosondo dosfncnr os sI oI ncfo pro-
Juce o no, oLjofIvnnonfo, oI ofocfo jurIdIco do quo so frnfn; ei creo o no roIncIo-
nos jurIdIcns; sI so refiere, frnfn o vorsn eoIre dorochos, doLoros o Inforosos,
2
ofc. o doLo, or fnnfo, hncorso onfnsIs on oI nsocfo euIjeIito. Isfo os nsI
orquo oI ncfo ndnInIsfrnfIvo no os sIonro In oxrosIon do In voIunfnd sIquI-
cn doI funcIonnrIo ncfunnfo: oI rosuIfndo jurIdIco so roduco cunndo so dnn Ins
condIcIonos rovIsfns or In Ioy
3
y no soIo orquo oI funcIonnrIo Io hnyn quorI-
do.
4
In IgunI sonfIdo oxrosn H!II!
5
quo In fuorzn consfIfufIvn no In fIono on
oI dorocho LIIco In tolunIoJ doI orgnno quo ncfn or oI Isfndo, sIno In Je-
cloroci6n n In quo In ConsfIfucIon y Ins Ioyos dnn fuorzn jurIdIcnnonfo vIncu-
Innfo. In vnIIdoz doI ncfo osfnfnI no so roIncIonn onfoncos con In ronI voIunfnd
sIquIcn do Ins orsonns, sIno con oI dorocho oLjofIvo. Iuodo ocurrIr quo oI
ngonfo hnyn fonIdo suLjofIvnnonfo cIorfos oLjofIvos, oro quo oI ncfo con-
crofo rosuIfo nfondor vIIdnnonfo n ofros; quo In voIunfnd do uno do Ios funcIo-
nnrIos quo InforvIono on oI ncfo no coIncIdn on cunnfo n su fInnIIdnd con Ins do
ofros funcIonnrIos quo nrfIcIon on oI, sIn quo osn fnIfn do coIncIdoncIn so
frnduzcn on oI confonIdo doI ncfo; quo oI ncfo roduzcn ofocfos confrnrIos n Ios
quorIdos or oI ngonfo, or IncnncIdnd nrn oxrosnr ndocundnnonfo su vo-
Iunfnd, sIn quo or osn dIsfuncIon oI ncfo rosuIfo InvIIdo; quo In voIunfnd doI
ngonfo dIcfo oI ncfo con oI dosfIno do roducIr cIorfo ofocfo, oro quo oI ncfo
dIcfndo son oLjofIvnnonfo Innfo nrn roducIr oso ofocfo o cunIquIor ofro, ofc.
A vocos oI vIcIo do In voIunfnd sIquIcn doI ngonfo consfIfuyo un vIcIo doI ncfo,
or orror, dosvIncIon do odor, ofc., oro no oorn In voIunfnd sIquIcn on oI
ncfo ndnInIsfrnfIvo Io nIsno quo on oI ncfo jurIdIco rIvndo. Is quo, on dofInI-
fIvn, Ios ofocfos jurIdIcos quo doLn roducIr In docInrncIon so nrocInn on grnn
nodIdn con nrrogIo nI sonfIdo oLjofIvo doI oLrnr doI ngonfo
6
y oIIo nuosfrn In
InconvonIoncIn do nquoI nodo do osfIuInr unn dofInIcIon.
6.1
SAYAO!IS IASO, op. ciI., f. I, 381; I!IWI! CA!AS, Loe ineIiIucionee funJonenIolee Jel Jere-
cIo oJninieIroIito , lo juriepruJencio tenecolono, Cnrncns, 1964, . 101; C!ITIIIA J!IO!, op.
ciI., . 34.
6.2
IIIISA, !AIAII, DerecIo oJninieIroIito, f. II, Iuonos AIros, In Ioy, 1955, 5" od., . 18.
6.3
!!Z!A !AM!IZ, CA!IOS II!AO, IequieiIoe Jel ocIo oJninieIroIito, SnnfIngo do ChIIo,
IdIforInI JurIdIcn do ChIIo, 19?1, . 36-42.
6.4
In ofrns nInLrns, oI dorocho nfIondo rIncInInonfo n In tolunIoJ docInrndn, no n In inIen-
ci6n doI ngonfo: STASSIOIO!IOS, op. ciI., . 39 y 40 y sus roforoncIns. Conf. IIA!IS, IunJonen-
Ioe., op. ciI., . 208.
6.5
H!II!, I!ST !!OII, WirIecIofIeteruolIungerecII, f. II, TuLIngon, 1954, 2" od., . ?3?.
6.6
IO!STHOII, op. ciI., . 291; IIA!IS, IunJonenIoe., op. ciI., . 208.
II - 20 II ACTO AMIIST!ATIVO
Aunquo In voIunfnd doI ngonfo uodo fonor frnscondoncIn rosocfo doI ncfo
ndnInIsfrnfIvo (cnsos do vIcIo or orror, doIo, vIoIoncIn,
?
dosvIncIon doI odor,
sInuIncIon),
8
nn onfoncos uodo ocurrIr quo oI vIcIo rosunfnnonfo sIcoIogI-
co son nnnIIzndo y ovnIundo con roIncIon nI ncfunr oIjeIito do In ndnInIsfrn-
cIon y no n In voIunfnd reol do funcIonnrIos.
9
o son oxfrnnos Ios cnsos on quo
oI vIcIo do voIunfnd quo hnyn fonIdo oI ngonfo ndnInIsfrnfIvo y quo huLIorn
vIcIndo oI ncfo do frnfnrso do un ncfo jurIdIco do dorocho rIvndo, dojn IncoIu-
no oI ncfo ndnInIsfrnfIvo, orquo Io ns Inorfnnfo on oI no os osn voIunfnd
sIcoIogIcn doI funcIonnrIo sIno In ndocuncIon do Ios hochos n su doscrIcIon
nornnfIvn.
Hn dosorfndo Inforos on In docfrInn nncIonnI In rouosfn do consIdornr
quo os vIIdo y corrocfo, sI os IognI y oLjofIvnnonfo jusfo, oI ncfo ndnInIsfrnfIvo
ronIIzndo or un funcIonnrIo onforno nonfnI;
10
nuosfrn docfrInn so hn nnnIfos-
fndo nIgunn voz on confrn,
11
oro rofIoro InfroducIr dIsfIngos ns unfun-
Ios,
12
sIguIondo n unn nrfo do In docfrInn osnnoIn.
13
6.?
In cunIquIor cnso, no cnLo dudn quo oI ncfo ndnInIsfrnfIvo oLfonIdo or vIoIoncIn

no uodo
sor vIIdo: CASSAOI, DerecIo oJninieIroIito, op. ciI., . 193, quIon so nnrfn nsI do MA!IIHOII,
op. ciI., f. II, . 511-2. oI nIsno nodo, un ncfo on oI cunI huLIoro oxIsfIdo corrucIon doI ngonfo,
fIono ns quo dosvIncIon do odor, fnnLIon doIo o InnornIIdnd y os InsnnnLIononfo nuIo.
6.8
SIn onLnrgo CASSAOI, op. ciI., . 194-5, consIdorn quo In sInuIncIon no sIonro roduco In
InvnIIdoz doI ncfo, . oj. cunndo so nIforn oI Iugnr o In fochn.

uosfrn oInIon so IncIInn or In
InvnIIdoz, no nsI In jurIsrudoncIn: OO!IIIO, Cien noIoe Je AgueIin, op. ciI., 5?, Anfodnfnr sIn
cosfns, . 135, nofn nI fnIIo Bonfiglio, 1996, CIod. CA, SnIn III, LL, 199?-I, 405.
6.9
!n cInro ojonIo on oI fnIIo De lo Torre, 1961, do In SnIn CA, Cnnrn IodornI do In CnIfnI,
uLIIcndo on In IetieIo Je AJninieIroci6n PIlico, 2: 96 (Iuonos AIros, IAI, 1961), con nuosfro
cononfnrIo In dosvIncIon on oI odor doI dorocho nrgonfIno.
6.10
IO!STHOII, op. ciI., . 291; H!II!, op. ciI., . ?3?; IITI!S, op. ciI., . 16?; II!IZ I
VIIASCO, !OCA!IO, 1l ocIo oJnineiIroIito, MndrId, !ovIsfn do orocho IrIvndo, 1929, . 185-?;
STASSIOIO!IOS, op. ciI., . 38 y 39, oxfIondo In soIucIon n cunIquIor cnso do IncnncIdnd citil doI
ngonfo quo dIcfn oI ncfo ndnInIsfrnfIvo.
6.11
MA!IIHOII, op. ciI., . 284 (288 on ofrns odIcIonos y roInrosIonos).
6.12
COMAI!A, AcIo oJninieIroIito nunicipol, op. ciI., . 5-6; I IIMMITI!, AIIJA!O IAIIO, In
voIunfnd sIcoIogIcn doI ngonfo cono oIononfo doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, IAP, 224: 20, 22-3, (Iuonos
AIros, 199?), . 20: frnfndoso do ncfIvIdndos rIncInInonfo rogIndns, so nIIcnrIn unn foorIn oLjofI-
vn; sI dIscrocIonnIos, In suLjofIvn; connrnr H!TCHISO, Ieginen., op. ciI., . 129. In In foorIn oLjo-
fIvn so onroIn n IIO!II, IA!TOIOMI A., Teorio juriJico Jel ocIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, ALoIodo-
Iorrof, 1969, . 18 y ss.; on In suLjofIvn, ndons do MA!IIHOII, op. ciI., f. III, . 2?8, n CASSAOI, 1l
ocIo oJninieIroIito, op. ciI., . 2?0, nunquo osfn IfInn fosIs fnnoco os nLsoIufn, yn quo osfo nufor
sosfIono quo oI ncfo vIcIndo do fnIsodnd on In oxrosIon do In fochn doIo o sInuIncIon os do fodos
nodos vIIdo; DerecIo oJninieIroIito, f. II, op. ciI., . 18? y ss. Con Io cunI oI LnInnco no uodo osfnLIo-
corso on foorIns oLjofIvns, suLjofIvns o nIxfns, sIno ns LIon on dondo so ondr oI nconfo. IsfInguIr
dorochos sogn su nnfurnIozn dIscrocIonnI o rogIndn os unn fornn nuy frndIcIonnI do vor In cuosfIon,
quo so uodo rononfnr nI confoncIoso ndnInIsfrnfIvo frnncos (quo so sIguIo on AnorIcn InfInn dosdo
oI sIgIo XIX, . oj. IA!IS, TIOOSIO, Leccionee Je JerecIo oJninieIroIito, MoxIco, !AM, 19?8, roro-
duccIon fncsInIInr do In rInorn odIcIon do 1852, . 60 y 61), quo MA!IIHOII nLnndono nI roforIrso n
In IrrovocnLIIIdnd o osfnLIIIdnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo.
6.13
In nrfIcuInr, OA!CA I ITI!!A, I!A!O y II!IZ, TOMS !AM, Cureo Je JerecIo
oJninieIroIito, f. I, MndrId, CIvIfns, 1993, 6" od., . 532, quIonos dIsfInguon onfro oI ncfo dIcfndo on
vIrfud do fncuIfnd rogIndn (In voIunfnd sorIn Infrnscondonfo), o oI roducfo do fncuIfnd dIscrocIonnI.
II - 21 II ACTO AMIIST!ATIVO COMO I!O!CTO! I IIICTOS J!!ICOS
In cunIquIor cnso, cnLo rocordnr In fondoncIn doI dorocho rIvndo nodorno
hncIn nnIInr, no rosfrIngIr, In cnncIdnd jurIdIcn doI onforno nonfnI; no so
ndvIorfo or quo oIIo no hnLrIn do sor fonIdo on cuonfn or oI dorocho LIIco.
14

Todo ncfo quo uodo roducIrso oIocfronIcnnonfo nocosIfnr In rncIonnII-
dnd doI rosuIfndo quo so roduzcn, ns quo In rncIonnIIdnd doI nufor o doI
onIondo quo Io suscrILo; Io nIsno vnIo nrn corfIfIcndos, consfnncIns, ofc. Yn
hoy on dIn uodon vIsIunLrnrso nIgunns docInrncIonos roducforns do ofocfos
jurIdIcos, on Ins cunIos In voIunfnd do In ndnInIsfrncIon no osf on vordnd
dofrs doI ncfo cono voIunfnd sIquIcn do unn orsonn, sIno cono voIunfnd
loIo eeneu doI nnrnfo ndnInIsfrnfIvo. Cunndo un ngonfo do frnsIfo oorn
unn IInvo nrn cnnLInr unn Iuz do frnsIfo, su voIunfnd osf rosonfo on for-
nn InnodInfn on oI ncfo, doI cunI In sonnI IunInIcn os oxforIorIzncIon; oro
cunndo or un nocnnIsno oIocfronocnIco o oIocfronIco, on sunn nufonfIco,
uosfo or In nnno doI honLro, In Iuz so oncIondo n InforvnIos conforno un
rogrnnn, fnnLIon Ios nrfIcuInros osfn oLIIgndos or Ins sonnIos IunInIcns,
doI nIsno nodo y con IgunIos nIcnncos quo sI oI roIo ngonfo do frnsIfo osfu-
vIorn nIII rosonfo oornndo In IInvo quo oncIondo In Iuz.
15
o so ndvIorfo on-
foncos oI or quo do Ins rosIsfoncIns, on nuosfro nodIo, n In ufIIIzncIon do oo-
rncIonos on Lnso n un eofIuore oncrIfndo o InvIoInLIo, nrn rogIsfrnr fofogr-
fIcnnonfo Ins InfrnccIonos do frnsIfo.
16
SI nIguIon ncudo n In Cnjn do VnIoros n orcILIr In ronfn do Lonos LIIcos o
ronIIzn cunIquIor ofrn oorncIon on no Inorfn quo onfIdnd LIIcn o rIvndn,
oI nocnnIsno os sIonro oI nIsno. II onIondo do In vonfnnIIIn Io ns quo
hnco os consfnfnr su IdonfIdnd o Ingrosnr sus dnfos on In conufndorn. SI Ios
dnfos do osfn Io IndIcnn quo doLo ngnr nIgo, orIno oI orfInonfo 1nIer y In
Inrosorn onIfIr un docunonfo, quo oI onIondo do vonfnnIIIn fIrnnr, so-
IInr y ngnr, sIn rosfnr nfoncIon n In nrfo Jecieorio do In frnnsnccIon, soIo
n su corrocfn operoci6n noIeriol on In onfrogn do In cnnfIdnd do dInoro oxro-
sndn or Ios docunonfos quo In nquInn Io rosonfo. So uodo ncnso hnLInr
do In voIunfnd sIquIcn doI ngonfo on rosoIvor ronIIznr oI ngo OLvInnonfo su
6.14
In oI dorocho rIvndo vor I IO!IZO, MIO!II III!ICO, AuforIn o InufncIon on oI nLIfo
confrncfunI (n roosIfo doI nrfIcuIo 4?3 doI CodIgo CIvII), LL, 1998-C,1215 y sus roforoncIns, on
osocInI IIMIIMAJI! I CA!I!CCI, AA, In dononcIn cono Lnso do Ins nuIIdndos on oI CodIgo
CIvII, on In IetieIo Je DerecIo PritoJo, Snnfn Io, 1996, . 9 y ss.
6.15
Conf. IIZ, f. II, op. ciI., 1" od., . 2?0; MA!IIHOII, op. ciI., . 310; on ofrns odIcIonos y
roInrosIonos corrosondo n In . 314, infro, cn. X, 92. A sInIInros dIsquIsIcIonos uodo IIovnr
oI vIojo CodIgo CIvII dIsfInguIondo In roscrIcIon do Ins sorvIdunLros sogn osfo o no rosonfo In
voIunfnd hunnnn, cono honos oLsorvndo on nuosfro nrfIcuIo IxcocIon sIn roconvoncIon do
usucnIon do sorvIdunLro do oIocfroducfo on un juIcIo do dosnIojo, LL, 1996-I, 4??; roroducIdo
on Deepuee Je lo Ieforno Jel 1eIoJo, Iuonos AIros, IA, 1996, 1" od., cn. X y Iuogo on Conpen-
Jio Je coeoe , proIlenoe Je JerecIo, on ronrncIon.
6.16
Icho do ofrn nnnorn, onfondonos Ios nfnvIsnos quo oI nufonovII dosIorfn on In nonfo
hunnnn, oro no ncofnnos quo son rncIonnI frnsIndnrIo n In fornuIncIon jurIdIcn doI roLIonn.
Vor infro, f.4, cn. VI, 29, In fofogrnfIn y fIrnn dIgIfnIIzndns; cn. VII doI nIsno voI., 21.
II - 22 II ACTO AMIIST!ATIVO
voIunfnd orsonnI soIo InforvIono nrn hncor funcIonnr In nquInn y cunIIr
Io quo osfn IndIcn. II no rosuoIvo nndn quo no osfo rovInnonfo rosuoIfo on In
conufndorn. SIn onLnrgo, su frnnsnccIon sIguo consfIfuyondo un ncfo jurIdI-
co, nos gusfo o no In dononInncIon. AIII oI sor hunnno nnroco un oco ns
dovnIundo, cnsI nI nIvoI do unn Iuz do frnsIfo quo so oorn nufonfIcnnonfo.
Io nIsno uodo docIrso do Ins oorncIonos ronIIzndns con un cnjoro nufonfI-
co o Ieller nocIine. SI hny fondos, In nquInn ngnr; sI uno quIoro rocILo, so
Io InrInIr, nunornr y fochnr. o hn InforvonIdo sor hunnno nIguno on In
oorncIon concrofn, oro oIIn no dojn do sor un Iono nogocIo jurIdIco. o Io
ono unn fIrnn dIgIfnIIzndn, oro focnIcnnonfo so odrIn snfIsfncor osfn ocu-
IInr ofIcIon sI nIguIon Io dosonrn. Ios Lnncos coLrnn un rocnrgo nI cIIonfo quo
quIoro In nfoncIon do unn orsonn fIsIcn quo Io fIrno oI rocILo (un cnjoro vordn-
doro, do cnrno y huoso, no nufonfIco) y so Io soIIo n In usnnzn nnfIgun, nrn
unIr In orogncIon quo ocnsIonn. o sInIInr nnnorn, on Ios sIsfonns rovIsIo-
nnIos ncfunIos cndn voz so ndvIorfo ns In rogrosIvn nocnnIzncIon do su fun-
cIonnnIonfo: Ios oxodIonfos son rosuoIfos con rufInn y ocn osILIIIdnd do
cronfIvIdnd orsonnI. IIIo hnco n su voz onsnr on In osILIIIdnd do InfroducIr
In conufncIon, cono nocnnIsno fnn Idonoo o nojor quo Ios onIondos doI
sIsfonn, nrn roducIr fnIos docIsIonos do rufInn on Ios cnsos conunos;
1?
sus
osILIos nIIcncIonos son vordndornnonfo oxononcInIos on Ios nnos vonIdo-
ros, fnnfo on oI socfor rIvndo cono LIIco. AIII so ndvIorfo ofrn voz quo, ns
quo onconfrnrnos nnfo unn docIsIon do un ngonfo LIIco, nos hnIInnos sIn-
Iononfo nnfo unn docInrncIon oLjofIvnnonfo roducforn do ofocfos jurIdIcos
dIrocfos, ronIIzndn on ojorcIcIo do In funcIon ndnInIsfrnfIvn, quo rocILIr oI
nIsno frnfnnIonfo or oI ordon jurIdIco nunquo no rovongn do In voIunfnd
IndIvIdunIIzndn y concrofn do un funcIonnrIo.
6.2. CerIificocionee , opinionee proJucIoroe Je efecIoe juriJicoe JirecIoe.
IegieIroe e inecripcionee
A fodo Io hnsfn nquI oxuosfo cnLo ngrognr quo In ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn y oI
ncfo ndnInIsfrnfIvo no so rofIoron nIcnnonfo n sIfuncIonos on quo uodo nI
nonos oxIsfIr unn tolunIoJ JeeIinoJo o oIIener un fin, sIno quo fnnLIon nLnr-
cnn sIfuncIonos on Ins cunIos oI fIn doI ncfo so ngofn con su nIsnn onIsIon, o on
6.1?
Ico on ofocfo SII!OS SIMITIS, II rocosnnIonfo oIocfronIco do dnfos y oI dorocho, on Ietie-
Io JuriJico Pononeo, 2: 23 (Innnn, 19?5), . 23 y ss., frnducIdo do In rovIsfn Lou onJ SIoIe,
TuLIngon, 19?2, n" 6, quo Ins consocuoncIns do In InorfnncIn crocIonfo do unn ndnInIsfrncIon
do LIonosfnr socInI son oLvIns; oI nnoro do cIudndnnos quo osfnLIocon unn roIncIon ornnnonfo
con In ndnInIsfrncIon nunonfn consfnnfononfo, y nI nIsno fIono Ios rogrnnns quo hnn do
cunIIrso doondon do cIcuIos oxfronndnnonfo conIIcndos. In IInnndn onsIon novII os soIn-
nonfo un ojonIo do In ncfunI sIfuncIon. osdo oI soguro socInI hnsfn Ins onsIonos nIInonfIcIns y
Ins dIvorsns fornns do onsIon, oI rocosnnIonfo oIocfronIco do dnfos os on In ncfunIIdnd unn
nrfo do In InLor ndnInIsfrnfIvn cofIdInnn.
II - 23 II ACTO AMIIST!ATIVO COMO I!O!CTO! I IIICTOS J!!ICOS
Ins cunIos no oxIsfo ni pueJe exieIir fInnIIdnd nIgunn quo unn voIunfnd uodn
orsoguIr: os oI cnso do Ins corfIfIcncIonos o consfnfncIonos
18
y oI do Ins nnnI-
fosfncIonos do juIcIo u oInIon on quo In ndnInIsfrncIon, n odIdo do un Inforo-
sndo, docInrn conocor cIorfo hocho, corfIfIcn cIorfn donuncIn, ofc, sIn orsoguIr
fInnIIdnd uIforIor nIgunn, quo In docfrInn ndnIfo uodnn consfIfuIr oxrosIo-
nos do In ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn, dofndns do ofocfos jurIdIcos Ionos, n osnr
do cnrocor do nquoI oIononfo fooIogIco o fInnIIsfn.
19
Con oI rocoso do vorIfIcn-
cIon do nnfocodonfos onnIos ocurrIr ronfo Io nIsno: oI sIsfonn y no unn
orsonn fIsIcn roorcIonnr oI dnfo vIIdo y ofIcIonfo nrn roducIr Ios ofocfos
jurIdIcos corrosondIonfos. Ior fodo Io oxuosfo, con docIr docInrncIon os sufI-
cIonfo, conrondIondo fnnfo oI cnso do voIIcIon (voIunfnd dIrIgIdn n un fIn)
cono oI do cognIcIon (conocInIonfo nfosfncIon o corfIfIcncIon)
20
y oInIon o
juIcIo.
21
Hny or fIn sIfuncIonos nIxfns on quo In InscrIcIon on un rogIsfro LIIco
no os norn consfnfncIon ndnInIsfrnfIvn, sIno quo suono oI ojorcIcIo or oI
ngonfo do unn funcIon do confroI do IognIIdnd. AsI ocurro con In InscrIcIon on
6.18
Infro ofros, oxrosnn quo Ins corfIfIcncIonos no son nnnIfosfncIonos do voIunfnd, VITTA,
CIO, DiriIIo onninieIroIito, f. I, TurIn, 1962, . 345; ZAOIII, O!IO, Coreo Ji JiriIIo onninieIroIito,
f. I, MIIn, OIuffro, 1958, 8" od., . 242 y ss.; !AIIIITTI, O!ISTI, Teorio Jegli oIIi onninieIroIiti
epecioli, MIIn, 1945, . 3. Su cnrcfor do ncfos ndnInIsfrnfIvos os gonornInonfo ncofndo, cono
ncfos rogIsfrnIos; nsI . oj. AITAMI!A, op. ciI., . 329, sIguIondo n IO!STHOII, oxrosn no confIonon
nIngunn dIsosIcIon soLro unn sIfuncIon jurIdIcn, nndn fundnn y nndn nodIfIcnn. !nIcnnonfo
fIonon In nIsIon do consfIfuIr nodIos roLnforIos, on oso rndIcn oI ofocfo jurIdIco quo onnnn do
oIIos. In oI dorocho nrgonfIno, un ojonIo fIIco son Ins InscrIcIonos on oI rogIsfro do In roIo-
dnd, quo no soIo gonornn In rosonsnLIIIdnd do In ndnInIsfrncIon on cnso do sor orronons eupro,
f. 2, cn. XX, os. fnIIos cIfndos on In nofn 9. 2, sIno quo fnnLIon dnn Iugnr n rocursos ndnInIs-
frnfIvos osocInIos, cono uodo sor oI cnso doI docrofo-Ioy 1?.414/6?, nrf. 14 y ss. In nnforIn do
nufonoforos uodo vorso II donInIo do nufonoforos y su InscrIcIon on rogIsfros ndnInIsfrnfI-
vos, 1D, 6: 291. Vonso fnnLIon, con sonfIdo ns gonornI, OOZIIZ II!IO!I! !!!!TIA, SoLro In
ncfIvIdnd corfIfIcnnfo do In AdnInIsfrncIon, on IetieIo Je AJninieIroci6n PIlico, 38: 225 (Mn-
drId, 1962); I!THY, WOII!AM, Ins InscrIcIonos consfIfufIvns do dorochos, on IetieIo AoIoriol,
In IInfn, 1963, . ?48 y ss.
6.19
Cono dIco CAMMIO, op. ciI., . 558: osfos ncfos roducon ofocfos jurIdIcos IndoondIonfo-
nonfo do In voIunfnd do roducIr oI ofocfo rcfIco corrosondIonfo; cuyos ofocfos jurIdIcos son
IndoondIonfos do In voIunfnd doI ngonfo (op. ciI., . 559). In IgunI sonfIdo MA!IIHOII, op. ciI., .
403; on ofrns odIcIonos o roInrosIonos os In . 40?: TnIos ofocfos no dorIvnn |.] do In voIunfnd
do In AdnInIsfrncIon ILIIcn, sIno do In Ioy; fnnLIon hn soguIdo osfo crIforIo II!AIS I OIIVII!A,
!IOIS, AIo oJninieIroIito, Snn InLIo, !ovIsfn dos TrILunnIs,19?8, . 34.
6.20
VIOOCCHI, O!STAVO, Gli occerIonenIi coeIiIuIiti nel JiriIIo onninieIroIito, MIIn, OIuffro,
1950, . 26-28, dIsfInguo n su voz onfro ncfos corfIfIcnnfos y occerIonenIi: InscrIcIon on oI rogIs-
fro do In roIodnd, on oI !ogIsfro CIvII, !ogIsfro do In IroIodnd Aufonofor, on Ins IIsfns oIocfo-
rnIos, on In ofIcInn rocnudndorn do Inuosfos, rogIsfros o InscrIcIonos cnfnsfrnIos, rogIsfro do
IndusfrIns, fInLros y osfnnIIIns do confroI soLro oLjofos dofornInndos (osns y nodIdns, ofc.)
Cono so ndvIorfo, os un cnno Lnsfnnfo nnIIo. Iuodo n su voz fonnr nuovns dInonsIonos con oI
cnnLIo focnoIogIco: nsI cono Ins IIns fIonon un IndIcndor vIsunI do cnrgn, Ios roducfos orocodo-
ros fondrn un IndIcndor do sI so hn rofo In cndonn do frIo. In osos suuosfos In dIscusIon sor
cono con Ios sonforos: os un ncfo ndnInIsfrnfIvo o un hocho nI cunI oI dorocho nsIgnn conso-
cuoncIns jurIdIcos VoIvonos, sIonro, n In foorIn gonornI, f.1, cn. I.
6.21
In IgunI sonfIdo II!AIS I OIIVII!A, op. ciI., . 32.
II - 24 II ACTO AMIIST!ATIVO
Ios rogIsfros do nfonfos
22
y nnrcns, on oI !ogIsfro ILIIco do ConorcIo do Ins
rofornns y nodIfIcncIonos do osfnfufos do socIodndos nnonInns,
23
ofc. So dIs-
cufo sI oI ncfo no InscrIfo oLIIgn n Ins nrfos nnfos do In InscrIcIon,
24
Io quo
rocuordn oI nnIogo doLnfo on nnforIn do nofIfIcncIon.
25
o osfo nodo vonos dos concocIonos soLro oI ncfo rogIsfrnI: quIonos Io nroxI-
nnn n unn consfnfncIon o on fodo cnso unn ncfIvIdnd rogIndn do In ndnInIsfrn-
cIon y quIonos consIdornn quo In ndnInIsfrncIon fIono nIgn nnrgon do ondo-
rncIon dIscrocIonnI. Io sogundo hn roLndo sor fuonfo do nLusos, cono hn ocu-
rrIdo con oI rogIsfro do onfIdndos do consunIdoros rovIsfo or oI nrf. 42 do In
ConsfIfucIon. IrInoro fuo crondo or rosoIucIon y dIo Iugnr n nccIonos judIcIn-
Ios or nrLIfrnrIn donogncIon do InscrIcIon;
26
Iuogo so rosoIvIo quo orn sufI-
cIonfo con In InscrIcIon cono orsonn jurIdIcn,
2?
docIsIon quo fnnLIon ndofo
In CSJ consfnfnndo do nso quo oI Congroso no hnLIn dIcfndo In Ioy rovIsfn
on oI nrf. 42.
28
!nn sIfuncIon nrocIdn, con ofros nIvoIos nornnfIvos, so dn con roforoncIn n
In InscrIcIon on oI !ogIsfro ncIonnI do ConunIdndos IndIgonns quo nnndo
cronr In Ioy 23.302 do 1995 y quo hnsfn oI conIonzo doI nIIonIo fodnvIn no
osfnLn InIononfndo. Ioro on fodo cnso, In ConsfIfucIon do 1994 roconoco In-
IIcIfnnonfo In rooxIsfoncIn ofnIcn y cuIfurnI do Ins conunIdndos IndIgonns
29
y su dorocho n In orsonnIIdnd jurIdIcn. In Ins cIrcunsfnncIns y dndo oI fIono
frnnscurrIdo doLorIn roconocorsoIos orsonnIIdnd jurIdIcn per ee, cono n Ins
orsonns fIsIcns, sIn suodIfnr su oxIsfoncIn jurIdIcn n In croncIon do un rogIs-
fro quo In ndnInIsfrncIon donorn fnnfo on cronr. MIonfrns oI rogIsfro no so
croo, no uodo rIvnrso doI dorocho n In orsonnIIdnd or oI IncunIInIonfo do
un roquIsIfo quo In ndnInIsfrncIon IIognInonfo onIfo rosofnr. o hnrIn fnIfn
inIer IonIun, n nuosfro juIcIo, nocosIdnd do ncfo ndnInIsfrnfIvo rogIsfrnI.
30
6.22
Ioy 24.481, nodIfIcndn or In Ioy 24.5?2; rovIsfn AnIeceJenIee PorlonenIorioe, In Ioy,
1996-I, 2345. In OfIcInn y oI !ogIsfro do TrnnforoncIn do TocnoIogIn nsn doI ITI nI III.
6.23
ocrofo-Ioy 19.550/?2, nrf. 16?.
6.24
Vor Cnc. Con., SnIn I, Iiello, nno 1980, LL, 1980-I, 651, 1D, 88: 250; HAIII!, I., Socie-
JoJee on6ninoe, Iuonos AIros, 19?8, 2" od., . 121; ISSI, !ICA!O M., Lo le, Je eocieJoJee
conerciolee, f. 3, Iuonos AIros, 1985, . 32-3; A!OO!I, MA!II I. y OA!CA C!I!VA, HICTO! M.,
In uLIIcIdnd rogIsfrnI do In consfIfucIon y dIsoIucIon do Ins socIodndos conorcInIos y do Ins
nodIfIcncIonos nI confrnfo socInI, LL, 19?8-, 1032; IA!OOSI, HO!ACIO I., SoLro In rofornn no
InscrIfn doI osfnfufo do socIodndos nnonInns, LL, 28-VIII-2000. In nnforIn do nfonfos y nnr-
cns nrocorIn ns cInro quo oI ncfo nnco rocIon con In uLIIcncIon doI rogIsfro. Ioro so uodo
roroducIr In dIscusIon quo dIsfInguo oI ncfo do su uLIIcIdnd. Vor fnnLIon eupro, nofn 6.20.
6.25
Supro, on osfo cn. II, 2; infro, cn. X, 11.1.
6.26
ConeuniJoree LiIree, CIod. CA, SnIn I.
6.2?
AJecuo c/ 1norgoe, nno 1998, CIod. CA, SnIn IV, LL, 1998-I, 339, cons. III.
6.28
CSJ, Aeocioci6n BengIoleneie, 2-VI-2000.
6.29
CIod. CA, SnIn II, Aeocioci6n 1nJigeno ArgenIino, nno 2000, LL, 2000-I, ?00.
6.30
Isfo crIforIo fIono un cIorfo nrnIoIIsno, ndnfndo n Ins conunIdndos IndIgonns, con Io
rosuoIfo or In SnIn IV on AJecuo c/ 1norgoe y nnnfonIdo or In CSJ in re Aeocioci6n
BengIoleneie, quo cIfnnos eupro, nofn 6.28.
II - 25 II ACTO AMIIST!ATIVO COMO I!O!CTO! I IIICTOS J!!ICOS
6.3. Conclueionee
Ior nnLos fIos do rnzonos: o) quo In fInnIIdnd do In voIunfnd doI ngonfo uodo
no coIncIdIr con Ios ofocfos quo oI ncfo roduco, sIn quo osfo nfocfo sIonro su
vnIIdoz; I) quo cIorfos ncfos cnrocon fofnInonfo do fInnIIdnd uIforIor (corfIfIcn-
dos, ofc.), Io quo no Ios InIdo roducIr dIrocfnnonfo ofocfos jurIdIcos roIos,
Io corrocfo os hnLInr do unn ncfIvIdnd que proJuce |.] ofocfos jurIdIcos dIroc-
fos; nnfos quo do unn ncfIvIdnd JeeIinoJo n roducIr ofocfos jurIdIcos dIroc-
fos.
o soguInos, or Io fnnfo, In dIsfIncIon quo onfro ncfo ndnInIsfrnfIvo y ncfo
nnforInI rougnnn nIgunos nuforos, onfondIondo quo Ios rInoros son Ios dos-
fInndos n roducIr ofocfos y Ios sogundos docInrncIonos do voIunfnd ronIIzn-
dns or In ndnInIsfrncIon oro sIn oI roosIfo do roducIr un ofocfo jurIdIco
dofornInndo,
31
uos sI osfos IfInos uodon roducIr y roducon, consocuon-
cIns jurIdIcns,
32
no oxIsfo fundnnonfo do dorocho quo ornIfn oxcIuIrIos doI
nIsno concofo. SI or In dIsfIncIon, on cnnLIo, so quIoron sonrnr Ios ofocfos
liciIoe do Ios iliciIoe, oIIo os fnnLIon Inndocundo, sogn so vor on oI nnoro
sIguIonfo.
?. Loe efecIoe juriJicoe pueJen eer liciIoe o iliciIoe
o ncuordo n unn socorrIdn concocIon doI dorocho rIvndo, nIgunos nuforos
hnn quorIdo onconfrnr fnnLIon on oI dorocho ndnInIsfrnfIvo, quo oI ncfo doLo
osfnr dosfInndo n roducIr ofocfos jurIdIcos IIcIfos,
1
oxcIuyondoso do In nocIon n
nquoIIos quo roducon, o osfn dosfInndos n roducIr, ofocfos IIIcIfos. o osfo
corfo son Ins concocIonos quo dIsfInguon onfro ncfo jurIdIco y ncfo nnforInI y
nquoIIns quo uLIcnn n In foorIn doI ncfo ndnInIsfrnfIvo donfro do In foorIn doI
ncfo jurIdIco IIcIfo,
2
cono hnco oI dorocho rIvndo.
Isfo crIforIo no os consocuonfo con oI rosfo do In foorIn doI dorocho ndnInIs-
frnfIvo yn quo osfn so hnIIn consusfnncIndn con In rosoncIn do ncfos ndnInIs-
frnfIvos quo, sIn ordor su cnIIdnd do fnIos, fIonon vIcIos quo Ios fornnn IIogIfI-
nos o InvIIdos, os docIr IIIcIfos o nnfIjurIdIcos. Quo In ndnInIsfrncIon hnyn
fonIdo on nIrn rocIsnnonfo osos ofocfos, o quo or un orror hnyn dIcfndo un
ncfo dosfInndo n roducIr ofocfos confrnrIos n dorocho, no hn do rIvnr n su
6.31
I!IWI! CA!AS, Loe ineIiIucionee..., op. ciI., . 118; I!TTOIIACH, A!I, Monuel Je JroiI
oJninieIroIif, IrusoIns, 1959, . 325, nofn 3; osfn dIsfIncIon os usunI on In docfrInn frnncosn.
6.32
I!IWI! CA!AS, op. ciI., . 101, nofn 4: InfIondnso LIon, quo hnLInnos do ncfos nnforInIos
orquo osos ncfos no fIonon or fInnIIdnd nI or oLjofo roducIr unn consocuoncIn jurIdIcn dofor-
nInndn. Ior fnnfo, no quoronos docIr quo no roduzcnn consocuoncIns do dorocho.
?.1
O IogIfInos; no croonos quo doLn onsnynrso unn dIsfIncIon onfro IIcIfud o vnIIdoz y IogIfInI-
dnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, cono Io hnco I!AOOIA, op. ciI., . 29 y ss.
?.2
Connrnr IO!TI, !OO, Lecione Ji JiriIIo onninieIroIito, f. II, oIos, 1950, . 49 y 50,
quIon oxrosn quo on oI ncfo IIIcIfo oI ofocfo jurIdIco os sIonro confrnrIo n In voIunfnd Infornn on
oI sujofo.
II - 26 II ACTO AMIIST!ATIVO
ncfo do In condIcIon do ncfo ndnInIsfrnfIvo. IIIo osf consngrndo on nuchns
InsfIfucIonos do dorocho ndnInIsfrnfIvo: o) so hn dIcho nsI quo un ncfo ndnI-
nIsfrnfIvo roguInr, nunquo vIcIndo on grndo do nnuInLIIIdnd, fIono rosuncIon
do IogIfInIdnd y doLo cunIIrso nIonfrns su vIcIo no son docInrndo or nuforI-
dnd conofonfo;
3
so osfuIn on cnnLIo quo osn cnrncforIsfIcn no os donofnLIo
doI ncfo nuIo o nuIo do nuIIdnd nLsoIufn on ofrn fornInoIogIn; I) cono conso-
cuoncIn do Io nnforIor, cunndo oI dorocho nrgonfIno osfnLIoco quo Ios ncfos
ndnInIsfrnfIvos vIcIndos doLon Inugnnrso nnfo Ios frILunnIos judIcInIos In-
roInnonfo IInnndos do Io confoncIoso-ndnInIsfrnfIvo
4
on un juIcIo confrn
oI Isfndo, osf ndnIfIondo fnnLIon quo oI ncfo vIcIndo os o uodo sor oI Isfn-
do; c) cunndo so nfIrnn quo Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos quo roconocon dorochos
suLjofIvos son IrrovocnLIos on sodo ndnInIsfrnfIvn nunquo ndoIozcnn do un
vIcIo Iovo,
5
fnnLIon so roconoco quo oI ncfo no hn ordIdo su cnIIdnd do fnI n
osnr doI vIcIo quo fIono; J) on nnforIn do funcIonnrIos do hocho nquoIIos
quo fIonon un nonLrnnIonfo IrroguInr so ndnIfo fnnLIon quo sus ncfos son
ndnInIsfrnfIvos, vIIdos o nnuInLIos sogn oI cnso, oro ndnInIsfrnfIvos nI fIn.
6
Ms nn: nuncn odrIn hnLInrso do nuIIdnd do un ncfo ndnInIsfrnfIvo sI so
nIIcnrn dIcho crIforIo, orquo fodo vIcIo dofornInnnfo do nuIIdnd InIIcnrIn unn
oxfrnIInIfncIon IognI y or Io fnnfo un ncfo nnforInI. In fnI crIforIo, soIo sorInn
ncfos ndnInIsfrnfIvos Ios ncfos tliJoe onnnndos do unn nuforIdnd LIIcn, Io
cunI nroco dIfIcII quo In jurIsrudoncIn ncofo or nhorn y no os on fodo cnso In
soIucIon doI nrf. 12 doI docrofo-Ioy 19.549/?2. SIn onLnrgo, hn do fonorso rosonfo
oI cnrcfor sIsfonfIcnnonfo nuforIfnrIo do In nornn, cono hn sonnIndo MAI!AI;
?
quIzs doLn consIdornrso conLInr oI runLo y nroxInnrso n In soIucIon doI doro-
cho rIvndo on oI quo soIo os ncfo jurIdIco oI ncfo vIIdo, no nsI oI InvIIdo. II uso
doI dorocho rIvndo so dosrondo do nsIgnnrIo nI fornIno jurIdIco no In cnIIfIcncIon
do crondor do ofocfos juriJicoe, sIno In do tliJo. o cunIquIor nnnorn, os cInro
quo hnsfn oI rosonfo oIIo no ocurro on roIncIon nI fornIno oJninieIroIito. In
sunn, oI ncfo ndnInIsfrnfIvo fnnLIon uodo roducIr ofocfos nnfIjurIdIcos, sIn
dojnr do sor ncfo ndnInIsfrnfIvo or osn cIrcunsfnncIn,
8
snIvo oI cnso do InoxIsfon-
cIn.
8. Lo oIinenIe o lo norol
o Io oxuosfo so sIguo quo sI Ios ofocfos doI ncfo son IIIcIfos o nnfIjurIdIcos oI
ncfo osfnr vIcIndo do nuIIdnd o nnuInLIIIdnd, sogn Ios cnsos, oro no or oIIo
?.3
AnIInr infro, cn. V,
.
2 n 5.
?.4
SoLro oI oquIvoco do In fornInoIogIn vor eupro, f. 2, cn. XIII, 1 n 5.
?.5
Vor infro, cn. VI, ?.
?.6
Vor infro, cn. VIII, 11.1, . VIII-23.
?.?
Supro, InfroduccIon, ?, . 9-10; MAI!AI, ConIrol..., f. II, op. ciI., . ??3.
?.8
Vor OIACOMITTI, op. ciI., . 395. Conf. IIA!IS, IunJonenIoe..., op. ciI., . 209.
II - 2? II ACTO AMIIST!ATIVO COMO I!O!CTO! I IIICTOS J!!ICOS
dojn do sor concofunInonfo un ncfo ndnInIsfrnfIvo. Io nIsno cundrn docIr do
In nornI: os cInro quo un ncfo confrnrIo n In nornI os IIogIfIno y doLo sor nnu-
Indo, oro no or oIIo odrIn docIrso quo In nornI son un oIononfo doI ncfo
ndnInIsfrnfIvo,
1
uos osfn no os sIno un nsocfo ns do In IIcIfud o vnIIdoz doI
ordon jurIdIco: un ncfo confrnrIo nI ordon jurIdIco os nuIo, rIncIIo osfo quo
cuLro oI cnso do un ncfo InnornI, quo fnnLIon sor nuIo or confrnrIo n doro-
cho. In consocuoncIn, sI LIon In vIoIncIon do In nornI uodo sor un vIcIo on Io
quo rosocfn nI oLjofo doI ncfo, In nornI on sI no uodo consIdornrso oIononfo
doI ncfo, cono In IIcIfud fnnoco os oIononfo doI ncfo, snIvo on un sonfIdo nuy
Info. VoIvoronos soLro osfo unfo on oI cn. VIII, 9, nI roforIrnos n In Innorn-
IIdnd cono vIcIo doI oLjofo doI ncfo.
9. Loe efecIoe juriJicoe eegn eeon uniloIerolee o IiloIerolee, inJitiJuolee o
generolee
Ofrn dIsfIncIon quo hn sIdo rouosfn donfro do Ios ofocfos jurIdIcos quo ro-
duco In ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn, os In quo osfudIn sI doLon IncIuIrso on oI
concofo Ios ncfos do ofocfos LIInfornIos (confrnfos ndnInIsfrnfIvos) y Ios ncfos
unIInfornIos do ofocfos gonornIos (rogInnonfos ndnInIsfrnfIvos). II fonn Io
consIdornronos on oI cn. IV, 5 n 12, nunquo odonos ndoInnfnr nquI quo on
un concofo onplio do ncfo ndnInIsfrnfIvo osfnrInn conrondIdns Ins fros hI-
ofosIs (ncfo LIInfornI, ncfo unIInfornI gonornI, ncfo unIInfornI IndIvIdunI), oro
quo on un concofo ns rosfrIngIdo, quo os oI quo ndofnronos or Ins rnzonos
quo so vorn, soIo so fonnrn on cuonfn Ios ncfos uniloIerolee e inJitiJuolee.
Isfo crIforIo so ndofn con In ncInrncIon do quo no or oIIo dojnn do sorIos
nIIcnLIos n Ios ofros ncfos cIorfos rIncIIos jurIdIcos conunos n fodos Ios nc-
fos jurIdIcos do In ndnInIsfrncIon.
III. Efectos pblicos o privados del acto
10. DieIinci6n enIre loe efecIoe pIlicoe , pritoJoe Je lo ocIitiJoJ
oJninieIroIito
o Io hnsfn nquI oxuosfo concIuInos quo oI ncfo ndnInIsfrnfIvo os unn docIn-
rncIon ronIIzndn on oI ojorcIcIo do In funcIon ndnInIsfrnfIvn; oro uosfo quo
or funcIon ndnInIsfrnfIvn honos onfondIdo, onfro ofrns cosns, fodn In ncfIvI-
8.1
In fInnIIdnd, nuy onconInLIo, do ronIznr oI vnIor do In nornI donfro doI ncfo ndnInIsfrnfIvo,
no nIcnnzn n nuosfro juIcIo nrn fundnr nofodoIogIcnnonfo osn osIcIon. Ionsnnos, cono Io docI-
nos on oI foxfo, quo In fornn corrocfn do ofocfIvIznr on dorocho In vIgoncIn do In nornI, os snncIo-
nnr con In nuliJoJ su vIoIncIon, oro no on dnrIo un cnrcfor osfrucfurnI, quo no fIono, donfro do
Ios oIononfos doI ncfo ndnInIsfrnfIvo. Conf. IIA!IS, IunJonenIoe.... op. ciI., . 26?. In In nIsnn
dIscusIon so hn Innfondo on IrnncIn nnfos quo nquI y In rosuosfn nrocIorn sor In nIsnn: I
IA!IAI!I, VIIZIA y OA!IMIT, DroiI oJninieIroIif generol, op. ciI., 15" od., ?21, . 539 y sus
roforoncIns.
II - 28 II ACTO AMIIST!ATIVO
dnd ronIIzndn or orgnnos ndnInIsfrnfIvos,
1
corrosondo quo nos rofIrnnos
nhorn n unn vIojn dIsfIncIon on oI dorocho ndnInIsfrnfIvo: In osILIIIdnd do quo
un orgnno ndnInIsfrnfIvo ncfo Lnjo nornns do dorocho rIvndo. Hny nuforos
nrn Ios cunIos unn nrfo do In ncfuncIon do Ios orgnnos ndnInIsfrnfIvos so
rIgo or oI dorocho rIvndo; consIdornn or oIIo nocosnrIo ncInrnr quo oI ncfo
ndnInIsfrnfIvo os nquoI ronIIzndo on oI ojorcIcIo do unn ofosfnd LIIcn.
2
Isfn docfrInn, on consocuoncIn, osfnLIoco unn dIsfIncIon onfro Ios ncfos nd-
nInIsfrnfIvos (dIcfndos on ojorcIcIo do unn ofosfnd LIIcn) y Ios ncfos cIvIIos
do In ndnInIsfrncIon (dIcfndos on ojorcIcIo do In ncfIvIdnd do In ndnInIsfrncIon
quo do ncuordo n fnI docfrInn os rogIdn or oI dorocho rIvndo).
11. Lo JieIinci6n enIre ocIo citil Je lo oJninieIroci6n , ocIo oJninieIroIito
ee uno oplicoci6n Je lo Ieorio Je lo JoIle pereonoliJoJ Jel 1eIoJo
Isn dIsfIncIon ovIdonfononfo Infonfn rovIvIr unn do Ins consocuoncIns concro-
fns do In suorndn docfrInn do In doLIo orsonnIIdnd doI Isfndo (cono orsonn
do dorocho LIIco y cono orsonn do dorocho rIvndo)
1
do In quo In docfrInn
nrgonfInn so hn nnrfndo con unIfornIdnd;
2
no vonos on consocuoncIn cono
uodo osfuInrso In oxIsfoncIn do dos cnfogorIns do ncfos dIsfInfos, cunndo no
so ndnIfo In oxIsfoncIn do dos orsonnIIdndos dIsfInfns.
o croonos quo uodn sosInynrso In cuosfIon nfIrnnndo quo oI Isfndo fIono
unn soIn orsonnIIdnd, oro quo ncfn sogn Ios cnsos on oI cnno doI dorocho
LIIco o doI dorocho rIvndo,
3
uos sI so osfInn quo oIIo os nsI on nnforIn do
orsonnIIdnd, os IogIco quo Io nIsno doLo ocurrIr on nnforIn do ncfos: odr
hnLor, onfoncos, ncfos ndnInIsfrnfIvos do nIIcncIon on oI dorocho LIIco y
ocIoe oJninieIroIitoe cu,o oIjeIo o conpo Je oplicoci6n eer el JerecIo prito-
Jo.
4
10.1
osdo Iuogo, oxIsfon docfrInns quo roconocon n In ndnInIsfrncIon rosorvns do Ioy y do
jurIsdIccIon, on confrn doI sIsfonn consfIfucIonnI quo nos rIgo, sogn honos oxIIcndo on oI f. 1,
cn. IX.
10.2
VO T!!IOO, I!!T IOO, LeIrIucI Jee teruolIungerecIIe, IorIIn, 1956, 3" od., . 112; III!,
op. ciI., . 94; ATOIOIII, op. ciI., . 195. IIIISA, DerecIo oJninieIroIito, op. ciI., 6" od., . 159,
oxcIuyo Ios ncfos do gosfIon rIvndn do In ndnInIsfrncIon; MA!IIHOII, f. II, op. ciI., . 255-8 (on
osforIoros odIcIonos os In . 260); CASSAOI, 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., . 121-4. In dorocho
InfornncIonnI so dIsfInguo n vocos, n Ios ofocfos do sonofor n ofro Isfndo n unn jurIsdIccIon dIsfIn-
fn do In roIn, sI hn ncfundo iure inperii o iure geeIionie (or ojonIo CSJ, Cereolero Aeunci6n
SIL, 1998, Iolloe, 321-2: 2594 on quo so roconocIo In jurieJicci6n inIernocionol Jel juec orgenIi-
no). Isos dIsfIngos IIognn n sufIIozns nncnLrns, t.gr. sI uodo osfnr Lnjo InnunIdnd soLornnn In
conIsIon do doIIfos do Iosn hunnnIdnd, cono so osfuIn on nIgunos vofos do In Cnnrn do Ios
Ioros on Iegino t. 1tone, LL, 1999-A, 431, nno 1998. InrfIcInn do In fosIs ouosfn IIZ, f. I, op.
ciI., . 368; IIA!IS, IunJonenIoe Je JerecIo oJninieIroIito, op. ciI., . 210; !OMI, 1neIiIucio-
nee., op. ciI., . 191.
11.1
Confr. IIO!II, op. ciI., . 2??; SAYAO!IS IASO, f. I, op. ciI., . 38?.
11.2
Supro, f. 1, cn. III, 16 y 1?.
11.3
CASSAOI, 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., . 124.
11.4
Conf. IIA!IS, IunJonenIoe..., op. ciI., . 210.
II - 29 II ACTO AMIIST!ATIVO COMO I!O!CTO! I IIICTOS J!!ICOS
A nnyor nLundnnIonfo, os do hncor nofnr quo sI so hnLIn do un ncfo cIvII do
In ndnInIsfrncIon, dIsfInfo doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, doLo suonorso quo oI rI-
noro no so dIcfn on ojorcIcIo do In funcIon ndnInIsfrnfIvn; sIn onLnrgo, no
fodos Ios nuforos quo nIognn In docfrInn do In doLIo orsonnIIdnd osfnrInn dIs-
uosfos n ncofnr dos fIos dIvorsos do funcIonos on oI sujofo ncfunnfo.
Is ns, son rocIsnnonfo Ios nuforos quo ndnIfon In foorIn do In doLIo or-
sonnIIdnd Ios quo, consocuonfos con sI nIsnos, ndnIfon dos funcIonos dIforon-
cIndns unn LIIcn o ndnInIsfrnfIvn y ofrn rIvndn y dos cInsos do ncfos
dIforoncIndos: ncfos cIvIIos do In ndnInIsfrncIon y ncfos ndnInIsfrnfIvos.
Ior fodo oIIo, Ios nuforos quo no ncofnn In foorIn do In doLIo orsonnIIdnd
Io quo nrocIorn sor corrIonfo donInnnfo, nI nonos on nuosfro nIs no uo-
don, sIn IncurrIr on confrndIccIon, ncofnr In dIsfIncIon onfro ncfo cIvII do In
ndnInIsfrncIon y ncfo ndnInIsfrnfIvo.
12. 1l JerecIo pritoJo no ee oplico o IoJoe loe elenenIoe Jel ocIo
oJninieIroIito
Adons do Io oxuosfo, quo hnco n In fnIfn do unIdnd concofunI doI crIforIo
onuncIndo, doLo ngrognrso quo no os oxncfo, on oI dorocho nrgonfIno, quo oxIs-
fnn nrfos do In ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn quo so oncuonfron roguIndns or oI
dorocho cIvII on fornn InfogrnI o sIquIorn rIncInI.
o nognnos fofnInonfo In osILIIIdnd do quo oI dorocho rIvndo son on cIor-
fos cnsos nIIcnLIo n In ncfuncIon do Ios orgnnos ndnInIsfrnfIvos,
1
oro sosfo-
nonos quo oIIo no jusfIfIcn quo so dIgn quo on fnIos cnsos Ios ncfos do Ios orgn-
nos ndnInIsfrnfIvos sonn ncfos jurIdIcos do dorocho rIvndo y osfon oxcIuIdos
doI concofo do ncfo ndnInIsfrnfIvo.
2
CnLo sonnInr nI ofocfo quo on Ins hIofosIs quo nrfo do In docfrInn IndIcn, oI
dorocho rIvndo so nIIcn soIo con roforoncIn nI oLjofo doI ncfo dIcfndo or In
ndnInIsfrncIon; y quo on fodos Ios cnsos os InvnrInLIo In nIIcncIon doI dorocho
LIIco on cunnfo n In conofoncIn, voIunfnd y fornn.
3
In nfIrnncIon rocodonfo hn sIdo ncofndn fnnLIon or quIonos rougnnn
In oxIsfoncIn do ncfos cIvIIos do In ndnInIsfrncIon; oro unn nfIrnncIon fnI voz
oxcIuyo In ofrn: sI Io rIncInI doI rogInon nIIcnLIo nI ncfo os oI dorocho LII-
co, no uodo juriJiconenIe IInnrsoIo ocIo Je JerecIo pritoJo. Isfn rInorn
oLsorvncIon Lnsfn nrn sonnInr In InrocodoncIn do consIdornr quo oxIsfnn ncfos
12.1
Aunquo os Lnsfnnfo oxcocIonnI on oI dorocho nrgonfIno: eupro, f. 1, cn. VIII, 3, IvoIu-
cIon y osfndo ncfunI do In nIIcncIon doI dorocho cIvII n In ndnInIsfrncIon LIIcn.
12.2
Conf. IIA!IS, IunJonenIoe..., op. ciI., . 210; connrnr IIO!II, op. ciI., 1" od., . 2??;
SAYAO!IS IASO, op. loc. ciI.
12.3
SonnIn MA!IIHOII quo oI ncfo quo onIfn In ndnInIsfrncIon LIIcn, yn so frnfo do un ncfo
ndnInIsfrnfIvo o do un ncfo cIvII, osf sIonro sonofIdo n IgunIos o IdonfIcns rogIns cono cono-
foncIn, voIunfnd, fornn, ofcoforn (f. II, op. ciI., . 256, nofn 10?; on osforIoros odIcIonos y roIn-
rosIonos os In . 260). Conf. MAI!AI, f. I, op. ciI., 185, . 294.
II - 30 II ACTO AMIIST!ATIVO
do dorocho rIvndo ronIIzndos or In ndnInIsfrncIon. A Io suno, odrIn sonnInrso
quo cIorfos ncfos sorn nIxfos, rogIdos on nrfo or oI dorocho LIIco (conofon-
cIn, voIunfnd, fornn) y on nrfo or oI dorocho rIvndo (oLjofo). SI fnIfn In cono-
foncIn, cno fodo oI ncfo quo oI dorocho rIvndo uodn hnLor cohonosfndo. IIIo
sonnIn sIn Iugnr n dudns In rovnIoncIn quo on osfos cnsos fIono oI dorocho
LIIco soLro oI dorocho rIvndo on In roguIncIon doI ncfo. In conofoncIn so
rosonfn cono unn condIcIon rovIn y nocosnrIn nrn odor hnLInr do ncfo; In
conofoncIn hnco uos n In oxIsfoncIn nIsnn doI ncfo. Is osILIo ndvorfIr f-
cIInonfo quo sI oI dorocho rIvndo no IIognrn n sosfonor jurIdIcnnonfo nI oLjofo
do un ncfo dIcfndo or un orgnno LIIco, In jurIdIcIdnd doI nIsno uodo fodn-
vIn surgIr doI dorocho LIIco; oro quo sI oI dorocho LIIco no sosfIono In
confornIdnd n dorocho do In conofoncIn ojorcIdn, no uodo oI dorocho rIvndo
socorror In vnIIdoz doI ncfo.
IIIo vnIo fnnLIon nrn oI oLjofo doI ncfo. SI un ncfo os IrrnzonnLIo, InoquIfn-
fIvo, Injusfo, ofc., on Ios suuosfos confonIndos or In ConvoncIon Infornno-
rIcnnn confrn In CorrucIon y In Ioy 25.188 do ofIcn LIIcn, sor InvIIdo nn
cunndo osfo nnronfononfo corrocfo on oI nLIfo rIvndo.
4
In nuIIdnd nLsoIu-
fn quo rocInnn oI nrf. 1? do In Ioy 25.188 do ofIcn LIIcn, on Ios suuosfos do
su nrf. 15, oLvInnonfo so nIIcn fnnLIon n cunIquIor ncfIvIdnd do In ndnInIs-
frncIon quo so rofondn rogIdn or oI dorocho rIvndo.
SI n oIIo so ngrogn quo fnnLIon Ins fornnIIdndos y In voIunfnd (on Io quo
hnco n su orIgon, ronrncIon y fornncIon) on In ncfuncIon do Ios orgnnos nd-
nInIsfrnfIvos, so rIgon or oI dorocho LIIco, rosuIfn quo os InroIo nognr n
osfos ncfos oI cnrcfor do roondornnfononfo ndnInIsfrnfIvos. In fornn con-
cordnnfo so hn ronuncIndo In IrocurncIon doI Tosoro do In ncIon;
5
fnnLIon
IIZ, quo orIgInnrInnonfo ndnIfIo In oxIsfoncIn do ncfos cIvIIos do In ndnInIs-
frncIon,
6
no Io hIzo osforIornonfo
?
y oxroso on cnnLIo quo In InforforoncIn
doI dorocho rIvndo on oI dorocho ndnInIsfrnfIvo os |.] quo, on doondoncIn
do In nnfurnIozn uLIIcIsfIcn doI onfo, fodo oI rocoso do fornncIon y do nnnI-
fosfncIon do In voIunfnd y do In ncfIvIdnd doI nIsno onfo quodn rogIndo or oI
dorocho ndnInIsfrnfIvo, nun cunndo oI oLjofo doI ncfo |.] osf |.] rogIdo or
oI dorocho rIvndo.
8
In soIucIon quo dnnos hn sIdo rocogIdn or oI docrofo-Ioy 19.549/?2, uos
osfo, on su nrf. 1, osfnLIoco quo su nLIfo do nIIcncIon os In AdnInIsfrncIon
12.4
In oquIdnd y In jusfIcIn fIonon cnrcfor suLIognI on oI CodIgo CIvII, oro surnIognI on oI
dorocho ndnInIsfrnfIvo, cono so dosrondo do In sonnIndn ConvoncIon.
12.5
IT, DicInenee, 92: ?4; 98: 68; 101: 11?; 102: 226; 103: 155, ofc.
12.6
1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., . 115 y 116.
12.?
DerecIo oJninieIroIito, f. 2, 1" od., . 213, nunquo In surosIon no rosuIfn on fornn oxrosn
doI foxfo, sIno fcIfn y or connrncIon con In oLrn cIfndn on In nofn rocodonfo, con. 2" od., .
368. In IgunI sonfIdo IIA!IS, IunJonenIoe..., op. ciI., . 210; !OMI, 1neIiIucionee..., op. ciI., .
191 y oLrns osforIoros.
12.8
IIZ, DerecIo oJninieIroIito, 1" od., . 368; con. 2" od., . 286-?.
II - 31 II ACTO AMIIST!ATIVO COMO I!O!CTO! I IIICTOS J!!ICOS
LIIcn nncIonnI, confrnIIzndn y dosconfrnIIzndn y no oxcIuyo do su rogInon
ncfIvIdnd nIgunn quo udIorn suonorso rogIdn or oI dorocho rIvndo. IncIuso
os do dosfncnr quo cIorfos rocodInIonfos osocInIos, quo quodnn oxcIuIdos on
unn rInorn ofnn do In nIIcncIon doI docrofo-Ioy (nrf. 2), Ios os do nIIcncIon
suIoforIn oI rogInon quo osfo osfnLIoco y so doLo do cunIquIor nodo ndnfnr-
Ios rogrosIvnnonfo nI rogInon gonornI (nrf. 2, Inc. I).
Con oIIo rosuIfn quo Ios roquIsIfos quo doLo snfIsfncor oI ncfo ndnInIsfrnfIvo
do ncuordo nI docrofo-Ioy 19.549/?2, fnnfo on nnforIn do conofoncIn, cnusn,
oLjofo, rocodInIonfo rovIo n In onnnncIon, voIunfnd, fornn o fornnIIdndos
conconIfnnfos o osforIoros (nrfs. ?, 8 y concordnnfos), son nIIcnLIos n fodos
Ios ncfos onnnndos do In ndnInIsfrncIon LIIcn, IncIuso nunquo so rofIornn n
nnforIns do dorocho rIvndo.
Ior vIrfud do osfns nornns, on consocuoncIn, so nconfn nn ns In rodo-
nInnncIn doI dorocho ndnInIsfrnfIvo on In roguIncIon do Ios ncfos onnnndos
do In ndnInIsfrncIon LIIcn y so nIojn conconIfnnfononfo In osILIIIdnd do
sosfonor, on oI dorocho osIfIvo nrgonfIno, In oxIsfoncIn do ncfos rIvndos do In
ndnInIsfrncIon.
13. Lo oplicoci6n Jel JerecIo pIlico en loe eupueeIoe ocIoe citilee Je lo
oJninieIroci6n
Isfos rIncIIos uodon sor oLsorvndos on cunIquIor fIo do ncfIvIdnd osfnfnI,
IncIuso on Ios confrnfos do In ndnInIsfrncIon. CunIquIor vIcIo on oI orIgon do In
voIunfnd ndnInIsfrnfIvn quo so frnfo do un funcIonnrIo do hocho o do un
usurndor so frnsIndn nI ncfo rosocfIvo, IndoondIonfononfo do su oLjofo;
un vIcIo on In ronrncIon o onIsIon do osn voIunfnd . oj., fnIfn do nuforIzn-
cIon o nroLncIon, cunndo os nocosnrIn, o un dofornInndo vIcIo on un ncfo con-
Iojo, ofc., nfocfn fnnLIon In vnIIdoz doI ncfo fInnI.
In InoLsorvnncIn do In fornn oscrIfn quo odrIn sor jusfIfIcndn on cIorfos
cnsos or oI dorocho rIvndo no os ndnIsILIo on oI cnso doI Isfndo; sIn orjuI-
cIo do oIIo, cnLo ndvorfIr quo In docfrInn do Ios ncfos roIos so osf hncIondo
oxfonsIvn fnnLIon nI Isfndo o IncIuso on su ncfunr onIsIvo.
1
Son do nIIcncIon on fodo nononfo Ins ModIdns IrovonfIvns doI nrf. III do
In CICC (uLIIcIdnd o frnnsnroncIn, oquIdnd o jusfIcIn, ofIcIoncIn)
2
y Ins nor-
nns do In Ioy do ndnInIsfrncIon fInnncIorn doI Isfndo, cono nsI fnnLIon Ins do
In Ioy 25.188 do ofIcn LIIcn,
3
fodo oIIo nnforIn do dorocho LIIco, nunquo oI
13.1
CnLo rocordnr unn voz ns oI sonoro IILro do MAI!AI, HICTO! A., Lo JocIrino Je loe ocIoe
propioe , lo oJninieIroci6n pIlico, Iuonos AIros, onInn, 1988.
13.2
Vor eupro, f. 1, cn. XVI.
13.3
In cunI on nIngunn do sus dIsosIcIonos osLozn dIsfIncIon nIgunn: IoJo In ncfIvIdnd ndnI-
nIsfrnfIvn doI Isfndo so rIgo or oIIn. o nsI In jurIsdIccIonnI y IogIsInfIvn, on quo odrInn fornu-
Inrso ofrns dIsfIncIonos, nunquo no cIorfnnonfo or unn hIofofIcn nIIcncIon doI dorocho rIvndo.
II - 32 II ACTO AMIIST!ATIVO
oLjofo doI ncfo son nrcInInonfo rogIdo or oI dorocho rIvndo. oI nIsno nodo,
In ncfuncIon doI ngonfo ncnrron In rosonsnLIIIdnd doI funcIonnrIo LIIco y n
vocos fnnLIon In do un nrfIcuInr.
4
14. Ao exieIen coneecuencioe juriJicoe Jitereoe Je inporIoncio eegn que o
un ocIo ee lo colifique Je citil en eu oIjeIo
Ior Io dons, osn dIsfIncIon concofunI cnrocorIn do consocuoncIns rcfIcns
on vnrIos nsocfos:
o) II rocurso jorrquIco hn sIdo roIforndnnonfo ndnIfIdo no soIo confrn Ios
ncfos ndnInIsfrnfIvos, sIno fnnLIon confrn Ios ncfos quo osfn nrfo do In doc-
frInn hn dononInndo cIvIIos. AsI Io honos sosfonIdo rosocfo do In ndnInIsfrn-
cIon confrnI, on nnforIn do rocurso jorrquIco
1
y nsI fnnLIon Io hn ndnIfIdo In
IrocurncIon doI Tosoro do In ncIon on oI rocurso do nIzndn.
2
In consocuoncIn
y do ncuordo nI crIforIo vIgonfo, fodos Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos, nunquo fon-
gnn su oLjofo rogIdo nrcInInonfo or oI dorocho rIvndo, son InugnnLIos.
3
I) o so fonn on cuonfn sI oI ncfo os ndnInIsfrnfIvo o cIvII do In ndnInIs-
frncIon nrn dofornInnr sI corrosondo In conofoncIn confoncIoso-ndnInIs-
frnfIvn o In cIvII, sIno cuI os oI dorocho quo sor nIIcnLIo nrn rosoIvor In
confIondn,
4
o In nnfurnIozn do osfn: . oj., sI so frnfn o no do unn cnusn cIvII.
Ior oIIo, osfnLIocor unn dIsfIncIon onfro dos fIos do ocIoe do In ndnInIsfrn-
cIon, cIvIIos y ndnInIsfrnfIvos, no sIrvo nrn dofornInnr In conofoncIn nII-
cnLIo.
5
c) A osnr do quo oI oLjofo doI ncfo so hnIIo sonofIdo nI dorocho rIvndo, In
IrocurncIon doI Tosoro do In ncIon hn onfondIdo quo Io son do fodos nodos
nIIcnLIos Ios rIncIIos y IInIfos doI dorocho LIIco, or ojonIo on Io nfInon-
fo nI rIncIIo do In rnzonnLIIIdnd, gnrnnfIn do In dofonsn, ofc.
6
o odIn sor
nonos, cunndo oI confroI do rnzonnLIIIdnd so hn oxfondIdo fnnLIon nI dorocho
rIvndo.
?
Ios grnndos rIncIIos doI ordon jurIdIco son hoy conunos n Ins dIs-
fInfns dIscIIInns doI dorocho, o IncIuso suornn Ins Lnrrorns nncIonnIos.
13.4
Vor eupro, f. 2, cn. XIX y XX.
14.1
Vor infro, f. 4, 1l proceJinienIo oJninieIroIito, 2000, 4" od., cn. X, 5.3.
14.2
Iso crIforIo Io oxusInos on In 1" od., 1964, do ProceJinienIo , recureoe oJninieIroIitoe,
IdIforInI Ivnroz, . 193, 33 y 2" od., 19?1, . 465-? y Io hn dosnrroIIndo In IrocurncIon doI
Tosoro do In ncIon, DicInenee, 92: ?4; 98: 66; 102: 226, ofc.
14.3
In oInIon confrnrIn do nIgunos nuforos on osfo unfo, no so njusfn nI dorocho vIvIonfo.
14.4
II nIsno crIforIo sIguon nIgunos royocfos do Ioy on In nnforIn: IIZ-AVIIA-OO!IIIO, nrf.
2; MA!IIHOI-IIA!T CAMIOS-IOSCH-COZZI-IIA!IS, nrfs. 1 y 2.
14.5
o cunIquIor nnnorn, os cInro quo on nuosfro nIs In jurIsdIccIon os unn y quo Io quo vnrIn
os In conpeIencio, n dIforoncIn doI sIsfonn frnncos do jurIsdIccIon confoncIoso- ndnInIsfrnfIvn y
jurIsdIccIon cIvII.
14.6
DicInenee, 98: 66: In nIIcncIon doI dorocho rIvndo on |.] oI oLjofo |.] (os) |.] no
oxcIuyonfo do nornns do dorocho LIIco; on IgunI sonfIdo, 102: 226, on quo so hIzo confroI do
rnzonnLIIIdnd soLro un ncfo cuyo oLjofo osfnLn sonofIdo nI dorocho rIvndo.
14.?
Supro, cn. I.
II - 33 II ACTO AMIIST!ATIVO COMO I!O!CTO! I IIICTOS J!!ICOS
J) In Io roforonfo n In osILIIIdnd do sonofor unn cuosfIon n In docIsIon
nrLIfrnI, nrfo do In docfrInn roIcIo on su oorfunIdnd oI crIforIo do quo Ins
cuosfIonos cIvIIos odrInn sor sonofIdns n nrLIfrnjo, no nsI Ins ndnInIsfrnfI-
vns; oro ncfunInonfo osn nocIon no rosondo nI dorocho osIfIvo, uos yn In
Ioy do oLrns LIIcns 13.064, . oj., ndnIfo on su nrf. 55 quo oI confrnfIsfn
odr convonIr con In nuforIdnd ndnInIsfrnfIvn un frILunnI nrLIfrnI quo docI-
dn on nIcn InsfnncIn, os docIr, quo fnnLIon un ncfo o confrnfo ndnInIsfrnfIvo
sonofIdo onfornnonfo nI dorocho LIIco uodo sor nnforIn do docIsIon nrLI-
frnI. Ms do cunronfn frnfndos LIInfornIos do InvorsIonos oxfrnnjorns ndnIfon
IgunInonfo In jurIsdIccIon nrLIfrnI InfornncIonnI sIn hncor dIsfIncIon nIgunn
on cunnfo n In IndoIo doI dorocho Invocndo, nI do In ofosfnd ojorcIdn.
8
So ndnI-
fo on Ios frnfndos In fncuIfnd do oxroIncIon or rnzonos do ufIIIdnd LIIcn,
oro so nIogn In fncuIfnd do nncIonnIIzncIon o osfnfIzncIon, o son oI roscnfo on
Ins concosIonos do sorvIcIos LIIcos. Cono so ndvIorfo, no oxIsfo on In osocIo
unn dIsfIncIon quo so fornuIo or In nnfurnIozn LIIcn o rIvndn doI ncfo
osfnfnI on cuosfIon.
In Io quo hnco n In nIIcncIon doI dorocho rIvndo nI oLjofo do nIgunos con-
frnfos do In ndnInIsfrncIon, corrosondo ronIfIrso n su Iugnr or consfIfuIr
unn fonfIcn osocIfIcn.
9
15. Concluei6n
o Io oxuosfo so sIguo quo cIorfos ncfos ndnInIsfrnfIvos uodon on nIgunos
cnsos osfnr rogIdos on unfo n su oLjofo, or oI dorocho rIvndo, oro quo no
or oIIo dojnn osfos ncfos do sor ncfos ndnInIsfrnfIvos nrn frnnsfornnrso on
ncfos do dorocho rIvndo do In ndnInIsfrncIon.
1
Ior fodo oIIo, consIdornnos InnocosnrIn y orronon In ncInrncIon quo ofocfn
Luonn nrfo do In docfrInn, on oI sonfIdo do quo oI ncfo ndnInIsfrnfIvo os dIcfn-
14.8
Supro, f. 2, cn. XVIII, II nrLIfrnjo ndnInIsfrnfIvo InfornncIonnI. Vor fnnLIon II!IZ !AOOI,
AIVA!O J. ., Iundnnonfos y nodIos do rofoccIon n In ocIon doI Invorsor or In jurIsdIccIon
nrLIfrnI InfornncIonnI on oI nnrco do un IIT (BiloIerol 1nteeInenI TreoIiee TroIoJoe BiloIerolee
Je 1nterei6n), 1D, 10-X-2000.
14.9
Vor oI f. 1, cn. XI, CInsIfIcncIon do Ios confrnfos ndnInIsfrnfIvos; cfr. CASSAOI, In sus-
fnnfIvIdnd doI confrnfo ndnInIsfrnfIvo y sus rIncInIos consocuoncIns jurIdIcns, IDA, 15/16:
165; MAI!AI, o In oIIgrosIdnd o InufIIIdnd do unn foorIn gonornI doI confrnfo ndnInIsfrnfIvo,
1D, 1?9: 655; CASSAOI, !n Infonfo docfrInnrIo Infrucfuoso: oI rochnzo do In fIgurn doI confrnfo
ndnInIsfrnfIvo, 1D, 180: ??3; MAI!AI, II norfo do In crIfIcn n In ovoIucIon doI dorocho ndnInIs-
frnfIvo, 1D, 180: 849 y Ins uLIIcncIonos uIforIoros.
15.1
In dIsfIncIon quo so fornuIn on dorocho InfornncIonnI LIIco onfro ncfos iure inperii y iure
geeIionie (eupro, nofn 10.2) no so rofIoro nI dorocho Inforno. Vor CSJ, DuIolJe, 1D, 29-VI-2000;
II CASTIIIO, IIIIA, Ios ngonfos InfornncIonnIos nnfo Ios frILunnIos nncIonnIos, 1D, 11-VII-
2000; CSJ, Cereolee Aeunci6n, 1D, 26-VI-2000, con nofn do O!AII, A!IA, In ncfIvIdnd co-
norcInI doI Isfndo cono oxcocIon n In rocodoncIn do In InnunIdnd soLornnn, fnnoco so nIIcn
nI dorocho ndnInIsfrnfIvo do Ios orgnnIsnos InfornncIonnIos, cono Io hn rosuoIfo ncorfndnnonfo
nuosfrn CSJ.
II - 34 II ACTO AMIIST!ATIVO
do on ojorcIcIo do unn ofosfnd LIIcn; soInnonfo doLo osocIfIcnrso, on In
nIIcncIon rngnfIcn doI rogInon jurIdIco rosocfIvo, quo on cIorfos cnsos oI
oLjofo y soInnonfo oI oLjofo doI ncfo ndnInIsfrnfIvo uodo osfnr roguIndo
or nornns oxfrnnns nI dorocho LIIco.
Ior rIncIIo gonornI, uos, fodo ncfo roducfor do ofocfos jurIdIcos dIrocfos,
dIcfndo on ojorcIcIo do In funcIon ndnInIsfrnfIvn y onfro osfos, fodos Ios ncfos
onnnndos do orgnnos ndnInIsfrnfIvos, os sIonro ncfo ndnInIsfrnfIvo y doLo
rochnznrso In osILIIIdnd do quo un orgnno ndnInIsfrnfIvo u ofro orgnno osfn-
fnI, quo ncfo on ojorcIcIo do In funcIon ndnInIsfrnfIvn, uodn ronIIznr ncfos do
dorocho rIvndo (sIonro con In snIvodnd do quo oI oLjofo do sus ncfos ndnInIs-
frnfIvos uodo rogIrso, nrcInInonfo, or oI dorocho rIvndo).
2
In ofrns nInLrns, oI ncfo sor LsIcnnonfo ndnInIsfrnfIvo, nunquo sus ofoc-
fos uodnn on nIgunn nodIdn osfnr conrondIdos on oI nnrco doI dorocho rI-
vndo,
3
do In nIsnn nnnorn quo In orsonnIIdnd doI Isfndo os LIIcn nunquo
on nrfo uodn sorIo do nIIcncIon oI dorocho rIvndo.
IV. Efectos en relacin al tiempo
16. Lo reIroocIitiJoJ
1
II ofocfo nornnI do un ncfo ndnInIsfrnfIvo nnco nrn oI fufuro
2
n nrfIr do su nofI-
fIcncIon vIIdn.
3
Ioro hny dIvorsos suuosfos on quo uodo vIIdnnonfo roducIr ofocfos ro-
froncfIvos. IIIo uodo ocurrIr or foxfo oxroso doI ncfo, cunndo hny ncuordo con
oI nrfIcuInr, no so IosIonnn dorochos do forcoros y hny susfonfo fcfIco sufI-
cIonfo nrn dnr vnIIdoz on oI nsndo n Io quo oI ncfo rosuoIvo.
4
TnnLIon uodo
ocurrIr quo oI ncfo sInuIo unn fochn nnforIor, on In rcfIcn ndnInIsfrnfIvn do
nnfodnfnr nIgunos ncfos.
5
SI LIon so nLro unn vIn oIIgrosn, sI In nIcn fIccIon
15.2
Isfn os unn soIucIon confIngonfo doI dorocho LIIco ncfunI, quo ndnIfo or suuosfo IogIs-
IncIon on confrnrIo. !n ojonIo IInnnfIvo on fnI sonfIdo ouosfo os In rofornn ndnInIsfrnfIvn
IfnIInnn doI IfIno doconIo doI sIgIo XX, quo IIovo In roIncIon do onIoo LIIco nI nnrco doI
dorocho rIvndo. An nsI, suLsIsfon nsocfos rogIdos or oI dorocho LIIco, cono oI odor dIscIII-
nnrIo.
15.3
OIACOMITTI, op. ciI., . 341.
16.1
II!!OI CAIAO, !IATO, Lo reIrooIIitiIo Jegli oIIi onninieIroIiti, oIos, Jovono, 1963,
2" od.; I IA VAIIIA VIIA!I, J!A, Lo reIroocIitiJoJ Jel ocIo oJninieIroIito, MndrId, 1964.
16.2
Is un rIncIIo gonornI doI dorocho. Vor !IIY!O!X, O., Lo regle Je lo non reIroocIitiIe Jee
ocIee oJninieIroIife, InrIs, IOJ, 1954; JIAIA!, IIOIT, Lee principee generoux Ju DroiI Jone
lo juriepruJence oJninieIroIite, InrIs, IdIfIons du !ocuoII SIroy, 1954, . 92-99; I IA VAIIIA
VIIA!I, op. ciI., . 23.
16.3
I IA VAIIIA VIIA!I, op. ciI., . 41-2; eupro, f. 4, 2000, 4" od., cn. V, ofIfIcncIon y
uLIIcncIon; infro, cn. X, 10 y 11. IsfInfos ofocfos jurIdIcos uodon roquorIr dIsfInfos rocnu-
dos do vnIIdoz do In nofIfIcncIon: f. 4, cn. V, 10.3, II cnso osocIfIco do In nofIfIcncIon nfn nrn
corrnr In vIn judIcInI.
16.4
InIIcIfnnonfo, CIod. CA, SnIn V, Gonclec Soeeo, 2-VI-1999, cnusn 12/95.
16.5
1nfro, cn. IX, 11 y 11.3.1.
II - 35 II ACTO AMIIST!ATIVO COMO I!O!CTO! I IIICTOS J!!ICOS
os In fochn, oI ncfo uodo on nIgunos suuosfos roducIr vIIdnnonfo ofocfos
con roIncIon n In fochn osfIuIndn, nnforIor n In fochn ronI. Isn os hnsfn nhorn
In soIucIon do nuosfro dorocho osIfIvo.
TIonon ofocfo rofroncfIvo nIgunns fornns do nodIfIcncIon doI ncfo, cono In
ncInrncIon
6
y In corroccIon nnforInI o nofIfIcncIon;
?
oI snnonnIonfo,
8
In rnfIfIcn-
cIon.
9
Trnfndoso do In oxfIncIon fofnI o nrcInI do un ncfo, sus ofocfos uodon
sor rofroncfIvos on Ios suuosfos do nuIIdnd,
10
fnnLIon on nIgunns hIofosIs do
convorsIon o susfIfucIon doI ncfo.
11
1?. 1fecIoe poro el fuIuro
TIono ofocfo consfIfufIvo In nroLncIon eIricIo eeneu,
1
nunquo on ocnsIonos oI
dIcfndo do un ncfo oJ referenJun, sujofo n In nroLncIon do unn nuforIdnd
suorIor, hn sIdo consIdorndo un ndnInIsfrnfIvo oxIsfonfo, no un royocfo doI
ncfo, con Io cunI Ios ofocfos do oso roforondo son rofroncfIvos.
2
18.Conporoci6n
In cnnfIdnd do suuosfos on quo oI ncfo uodo roducIr ofocfos rofroncfIvos
uodo dnr In rIdn InrosIon do quo son fnnfo o ns Inorfnnfos quo Ios
cnsos do ofocfos consfIfufIvos. o os oIIo nsI: oI ofocfo ex nunc, nrn oI fufuro, os
In nIcn rogIn gonornI. Todo Io dons son oxcocIonos quo doLorn fundnnon-
fnrso unfunInonfo cndn voz quo so rosonfon. In rofroncfIvIdnd no so suo-
no, uos, nuncn. oLo sIonro donosfrnrso.
16.6
1nfro, cn. XII, 5. In rogIn fIono oxcocIonos, quo nIII oxIIcnnos.
16.?
1nfro, cn. XII, 4.
16.8
1nfro, cn. XII, ?.
16.9
1nfro, cn. XII, 8.
16.10
Cn. XI, 9.1.1.
16.11
1nfro, cn. XII, 11 y 12.
1?.1
1nfro, cn. XII, 8.
1?.2
Supro, cn. II, 2, nofns 2.12 y 2.13.
CopiIulo 111
LA DISTINCION ENTRE ACTO Y HECHO ADMINISTRATIVO
I. Fundamento de la distincin entre acto y hecho
1. IecopiIuloci6n pretio
1n el cop. preceJenIe ,o Ienoe inJicoJo que lo noci6n Je ocIo oJninieIroIito,
ol Iuecor eieIenoIicor el IoIol Je lo ocIitiJoJ oJninieIroIito, ee uIico prine-
ronenIe en reloci6n o oquello ocIitiJoJ oJninieIroIito proJucIoro Je efecIoe
juriJicoe JirecIoe. Henoe JeeecIoJo en coneecuencio loe criIerioe que ee refie-
ren genericonenIe o lo proJucci6n Je efecIoe juriJicoe, ein precieor eu olconce,
o que inclueo preecinJen Je eeIoIlecer un principio Je eeo inJole, Ienoe inclui-
Jo en lo Jitiei6n oei efecIuoJo IonIo o loe ocIoe Je loe 6rgonoe legieloIitoe cono
juJiciolee , Ienoe onolicoJo loe JieIinIoe olIernoIitoe en que IonIien uno
pereono no eeIoIol pueJe reolicor funcionee oJninieIroIitoe , en coneecuencio
proJucir ocIoe oJninieIroIitoe. IinolnenIe, Ienoe JeeIocoJo que no pueJe
Ioceree uno JieIinci6n eegn que loe efecIoe juriJicoe to,on Iocio ofuero o
Iocio oJenIro Je lo oJninieIroci6n porque en onIoe coeoe Iienen loe nienoe
principioe juriJicoe, ein toriocionee Je inporIoncio que coneiJeror, , Ienoe
precieoJo que no Io Je IroIoree Je efecIoe juriJicoe que uno tolunIoJ Io,o
JeeIinoJo proJucir, eino einplenenIe Je efecIoe juriJicoe que oIjeIitonenIe,
Je ocuerJo ol orJen nornoIito, ee proJuccon o reeulIoe Jel ocIo.
Con IoJo ello oporIonoe Joe elenenIoe poro lo noci6n. por un loJo, queJo ,o
eeIoIleciJo el olconce Jel reginen juriJico oJninieIroIito, por referencio ol
ejercicio Je lo funci6n oJninieIroIito, por el oIro, Ienoe JieIinguiJo eeo fun-
ci6n en Ioee o eu coliJoJ Je proJucir o no efecIoe juriJicoe.
2. Lo JieIinci6n enIre ocIoe , IecIoe proJuciJoe en el ejercicio Je lo funci6n
oJninieIroIito
CorreeponJe oIoro recorJor uno eegunJo gron cloeificoci6n Je lo ocIitiJoJ
oJninieIroIito, que noe lletor coei JirecIonenIe ol neollo Je lo Jefinici6n Je
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO 111-2
ocIo oJninieIroIito. lo JieIinci6n enIre ocIoe , IecIoe reolicoJoe en ejercicio
Je lo funci6n oJninieIroIito. Se oJterIir JeeJe ,o que eeIonoe refirienJonoe
o ocIoe , IecIoe reolicoJoe en ejercicio Je lo funci6n oJninieIroIito, poro
etiIor oei nonenIneonenIe el enpleo Je loe Ierninoe ocIoe Je lo oJninie-
Iroci6n o ocIoe oJninieIroIitoe, que eon loe expreeionee oporenIenenIe ne
oJecuoJoe poro IroIor el Ieno, pero que Ion eiJo euniJoe en un nor Je confu-
eionee terIolee por JiepuIoe eennIicoe enIre JieIinIoe ouIoree.
Seonoe perniIiJo por un ineIonIe preecinJir Je ocloror con preciei6n que
IoIrenoe Je enIenJer por ocIoe , IecIoe, en el conIexIo que onoliconoe ,
uIilicor protieorionenIe el inIuiIito que IoJo lecIor IenJr, eiquiero oproxi-
noJonenIe, eoIre onIoe concepIoe. Je Iol noJo, enIrecruconJo lo prinero
gron cloeificoci6n (ocIitiJoJ proJucIoro , no proJucIoro, Je efecIoe juriJicoe
JirecIoe) en forno Ironetereol con lo eegunJo (ocIoe , IecIoe reolicoJoe en
ejercicio Je lo funci6n oJninieIroIito), IenJrionoe oei cuoIro gronJee eecIoree
Je lo ocIitiJoJ oJninieIroIito. loe ocIoe proJucIoree Je efecIoe juriJicoe Jirec-
Ioe , loe ocIoe no proJucIoree Je efecIoe juriJicoe JirecIoe, loe IecIoe proJucIo-
ree Je efecIoe juriJicoe JirecIoe , loe IecIoe no proJucIoree Je efecIoe juriJicoe
JirecIoe. Poro eeguir preecinJienJo Jel enpleo Je lo poloIro IoI (ocIoe Je lo
oJninieIroci6n, ocIoe oJninieIroIitoe), poJrionoe Jecir que Ienoe eieIenoIi-
coJo oquello funci6n eegn que ello ee nonifieeIe en ocIoe juriJicoe ( loIo eeneu),
ocIoe no juriJicoe, IecIoe no juriJicoe, IecIoe juriJicoe.
1
2.1. AcIoe no juriJicoe. eon Jecieionee Je lo oJninieIroci6n que no proJucen
efecIo juriJico olguno. 1l profeeor JeciJe explicor un Ieno onIee que oIro , oei
lo conunico o loe olunnoe, JeciJe tolter eoIre un Ieno onIerior que no queJ6
cloronenIe expueeIo, el funcionorio oeeeor JeciJe eniIir JeIerninoJo opini6n
en un inforne o JicIonen,
2
eIc.
2.2. AcIoe juriJicoe. eon loe Jecieionee o Jeclorocionee que proJucen un efec-
Io juriJico, eeIo ee, que proJucen el nocinienIo, noJificoci6n o exIinci6n Je un
JerecIo o un JeIer. 1eIor oc lo Jeciei6n Je Jeeignor o uno pereono en un
corgo, Je pogor uno inJennicoci6n, lo Jeciei6n Je un IriIunol exoninoJor Je
Jor por oproIoJo uno noIerio, eIc.
2.3. HecIoe no juriJicoe. eon IoJoe loe ocIuocionee noIeriolee Je lo oJninie-
Iroci6n que no proJucen un efecIo juriJico JirecIo, el profeeor Jo eu cloee poro-
Jo o eenIoJo, o conino JuronIe lo nieno, el ogenIe Je policio lleto un expe-
JienIe Je lo conieorio ol jucgoJo, el orJenonco Iorre el oulo o Iroe cofe.
2.4. HecIoe juriJicoe. lo poeeei6n Je uno coeo JeIerninoJo Iienpo, ee un
IecIo que proJuce el efecIo juriJico Je que eeo coeo eeo oJquiriJo por preecrip-
2.1
Poro un no,or Jeeorrollo Jel punIo, ter en eeIe TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, I. 1,
PorIe generol, 2000, reinpreei6n Je lo " eJ., cop. X, 4.
2.2
1n iguol eenIiJo MA1IAL, ConIrol juJiciol Je lo oJninieIroci6n pIlico, I. 1, Buenoe Airee,
Depolno, 19S4, p. 2S2, 17S.
LA D1ST1AC1OA 1ATI1 ACTO Y H1CHO ADM1A1STIAT1VO 111-3
ci6n, el ogenIe Je policio que ne JeIiene ein uno Jeciei6n pretio, proJuce o
Irotee Je eeIe IecIo JieIinIoe efecIoe juriJicoe. Ioce nocer uno reeponeoIili-
JoJ poro el , poro lo oJninieIroci6n , ne Jo el JerecIo Je reclonor inJenni-
coci6n, el ogenIe policiol que ee lleto un cocIe nol eeIocionoJo, pero lo Ioce
con negligencio Iol que le proJuce un Joo, coneIe un IecIo que proJuce Ion-
Iien el efecIo juriJico Je Iocer nocer un JerecIo o inJennicoci6n Jel propieIo-
rio Jel teIiculo, eIc.
3
3. OIjecionee o lo JieIinci6n enIre ocIoe , IecIoe. 1l eilencio Je lo
oJninieIroci6n. inIroJucci6n
1
1xieIe olguno roc6n poro JieIinguir enIre ocIoe , IecIoe Je Iipo oJninieIroIi-
to: Lo reepueeIo ero nu, coIeg6rico en el poeoJo, pero Io, ee neceeorio noIi-
corlo, cono terenoe en el cop. X, 9.4. 1n el poeoJo ero corrienIe ofirnor que
loe ocIoe Jifieren Je loe IecIoe en lo que Ioce o eu IroIonienIo juriJico. e6lo loe
ocIoe eron cono reglo inpugnoIlee neJionIe recureoe oJninieIroIitoe , occio-
nee juJiciolee, en cuonIo Jecloron inequitoco , expreeonenIe uno JeIernino-
Jo tolunIoJ oJninieIroIito, nienIroe que loe IecIoe cono Iolee o tecee no
eron euecepIiIlee Je Iol inpugnoci6n, en oIenci6n o no IroJucir expliciIonen-
Ie lo tolunIoJ Jel 1eIoJo, ounque pueJen JeeJe luego conproneIer lo reepon-
eoIiliJoJ Jel 1eIoJo.
1l eilencio IroJicionolnenIe ee en poloIroe Je M AI11AHOII conJucIo
inexpreeito Je lo oJninieIroci6n, o un no ocIo cono IonIien ee Jice.
2
ello
Ienio inporIonIe eignificoJo en un poeoJo no nu, lejono. De Iol noJo, lo oper-
Iuro Je lo ineIoncio juJiciol requerio lo exieIencio Je un ocIo , en eu JefecIo
uIilicor el neconieno Jel eilencio oJninieIroIito. Aei ero el eieIeno Je lo ju-
rieJicci6n proceeol oJninieIroIito Je lo protincio Je Buenoe Airee onIee Je lo
reforno coneIiIucionol , el ocIuol C6Jigo.
3
1l eilencio, puee, no ee noJo en ei, noIeriolnenIe ee inocIitiJoJ, tocio en el
oIror, pero eeIo oueencio ee coloreoJo por el orJenonienIo, JnJole uno eigni-
ficoci6n JeIerninoJo. 1eIo eignificoci6n pueJe eer poeiIito o negoIito. 1eIo
euponJrio que ei el orJenonienIo no coloreo el eilencio Je olgn eignificoJo, ee
un nero IecIo oJninieIroIito no proJucIor Je efecIoe juriJicoe JirecIoe, ein
perjuicio Je ouIoricor el onporo por noro Je lo oJninieIroci6n poro oIligorlo
2.3
S1IIA IOJAS, AADI1S, DerecIo oJninieIroIito, I. 1, Mexico, 1974, 6" eJ., pp. 2-6.
3.1
1l coeo eepecifico Jel ocIo o nonifeeIoci6n Je tolunIoJ JeritoJo Jel eilencio lo IroIonoe con
ne JeIolle en el cop. X, 9.4.
3.2
Aei M1DAUAI, OD1T1, DireiIo oJninieIroIito noJerno, Son PoIlo, 1JiIoro IetieIo Joe
TriIunoie, 199S, 2" eJ., p. 16, BACACOIZO, GUSTAVO, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, I. 11 (AJje-
Iito), Lino, GoceIo JuriJico 1JiIoro, 1997, 2" eJ., p. 4.
3.3
Ver p. ej. TI1B1AO, CAILOS I., Lo JenonJo en el proceeo conIencioeo oJninieIroIito Ionoe-
renee, LL, 1993-1, 7S2, 7S6, GAV1GL1O, ADI1AA J., ApunIee ocerco Jel eieIeno Je preIeneionee en
el C6Jigo ConIencioeo AJninieIroIito Je lo Protincio Je Buenoe Airee, JA, 23-V111-2000,37.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO 111-4
o Jor un pronuncionienIo expreeo,
4
, Je que pueJo Jor lugor o reeponeoIili-
JoJ oJninieIroIito, conIrocIuol o exIroconIrocIuol.
Se Io poJiJo IonIien Jecir que ee el einIolo Je uno oJninieIroci6n que no
funciono,

puee oIligo o conporIonienIoe pritoJoe JonJe JeIi6 IoIer conJuc-
Io o expreei6n Je tolunIoJ oJninieIroIito por eecriIo. 1n coneecuencio, ee Ioce
neceeorio inIerponer reclonocionee pretioe, peJiJoe Je pronIo JeepocIo, on-
poro por noro Je lo oJninieIroci6n, occionee Je reeponeoIiliJoJ, eIc., juicioe
poro que lo oJninieIroci6n cunplo con eue oIligocionee (coeo Iipico, ViceconIe
, eue oJterIencioe o loe funcionorioe).
6
Uno olIernoIito ne ee intocor , onpororee en lo nornoe que confieren o
Iolee peJiJoe , reclonoe eeo efecIoe oJnieitoe o poeiIitoe (lo nenoe conn,
IroJicionolnenIe, ounque ee propugno lo exIenei6n nornoIito Jel criIerio) o
negoIitoe (lo orJinorio). 1n el eegunJo coeo el efecIo ee que, IronecurriJo Je-
IerninoJo lopeo ein que lo oJninieIroci6n ee pronuncie, el inIereeoJo Iiene el
JerecIo Je coneiJeror proJuciJo uno Jenegoci6n IciIo o Jecloroci6n Je tolun-
IoJ euficienIe poro inIerponer loe recureoe o occionee oJninieIroIitoe , juJi-
ciolee perIinenIee, equipornJoee enIoncee o loe ocIoe Je lo funci6n oJninie-
IroIito.
7
3.4
MAIT1A MAT1O, IAMOA, Monuol Je JerecIo oJninieIroIito, MoJriJ, Tritiun, 199S, 19" eJ., p.
330.
3.
MOI1LLO-V1LAID1 P1I1Z, JOS1 1GAAC1O, 1l eilencio oJninieIroIito, en B AIA1S VAZQU1Z, JA-
V11I (CoorJinoJor), 1l proceJinienIo oJninieIroIito en el JerecIo conporoJo, MoJriJ, CitiIoe,
1993, p. 19 , ee., p. 162, Hocio uno nueto configuroci6n Jel eilencio oJninieIroIito, I1DA, 49.
74 (MoJriJ, CitiIoe, 19S6), A11TO, AL1JAADIO, Lo inocIitiJoJ noIeriol Je lo AJninieIroci6n.
teinIicinco ooe Jeepuee, DocunenIoci6n AJninieIroIito, n 20S, MoJriJ, 19S6. A eu tec, ter
IonIien en 1eIuJioe en Honenoje ol Profeeor Jeee Gonclec Perec. Lo proIecci6n juriJico Jel
ciuJoJono, I. 1, MoJriJ, CitiIoe, 1993, loe IroIojoe Je PAI1JO ALIOASO, 1l eilencio oJninieIroIito
en lo le, Je reginen juriJico Je loe oJninieIrocionee pIlicoe , Jel proceJinienIo oJninieIroIito
conn, p. 9 , ee., BOQU1IA OL1V1I, Lo noIuroleco Je lo Jenegoci6n , Jel oIorgonienIo preeun-
Io, p. 99 , ee., SA1AZ D1 IOBL1S IODI1GU1Z, 1l llonoJo eilencio oJninieIroIito. un eecnJolo
en el eeIoJo Je JerecIo, p. 617 , ee.
3.6
Anplior eupro, I. 2, 2000, 4" eJ, cop. 11 (DerecIoe Je inciJencio colecIito) , Loe gronJee
folloe Je lo ocIuoliJoJ, en nueeIro liIro Deepuee Je lo reforno Jel 1eIoJo, 199S, 2" eJ, cop. X1.
3.7
DecreIo-le, 19.49/72, orI. 10 , concorJonIee, orI. 23, inc. c), orI. 24, inc. o), orI. 26), orI. 31.
1e ne euperoJoro lo IeeiIuro Je perniIir JenonJor IonIo onIe el ocIo, el IecIo, lo oniei6n, o el
einple eilencio, pritnJole enIoncee Je un reginen eepeciol eolto el JerecIo Jel porIiculor o oIIe-
ner un ocIo expreeo ei oei lo Jeeeo, o, cono en nueeIro eieIeno, nerceJ ol onporo por noro Je lo
oJninieIroci6n que lo oIligo o pronuncioree , Jor eue funJonenIoe, o noeIroree ein elloe. 1llo ee
oei por cuonIo, cono Iien Jice MOI1LLO-V1LAID1 P1I1Z, op. ciI., p. 162. De oIi que, Iol tec, lo coueo
ne inporIonIe Jel frocoeo Je lo ineIiIuci6n que ee onolico eeo, precieonenIe, lo enorne conIiJoJ
Je tecee en que ee neceeorio ocuJir o ello. 1eIe fen6neno etiJencio un nol funciononienIo Je loe
AJninieIrocionee pIlicoe, cu,o IeropeuIico no pueJe eeIrucIuroree e6lo con neJiJoe reocIitoe,
Jel eeIilo Je lo que eeIonoe eeIuJionJo[...] el eilencio oJninieIroIito oporece inetiIoIlenenIe
cono el enIleno Je lo ineficocio , Je lo orrogoncio oJninieIroIitoe. Se ter Je loe noIoe eiguien-
Iee que eoIre cien pequeoe noIoe Je un nieno conenIorieIo o folloe en noIerio oJninieIroIito,
ne Je un Jiec por cienIo reco,eron eoIre eeIe Ieno Jel onporo por noro eilenIe Je lo oJninie-
Iroci6n, JonJo oei enpiriconenIe lo roc6n ol ouIor ciIoJo.
LA D1ST1AC1OA 1ATI1 ACTO Y H1CHO ADM1A1STIAT1VO 111-
CoIe JeeIocor que ee IroIo Je un JerecIo Jel porIiculor,
S
quien pueJe o eu
liIre orIiIrio exigir uno Jeciei6n expreeo, o Irotee Jel onporo por noro Je lo
oJninieIroci6n, que eolto olguno excepci6n en el poeoJo
9
Iiene un ocepIoIle
funciononienIo enIre noeoIroe,
10
ounque generolnenIe lo oJninieIroci6n con-
IeeIo con un ocIo onIeJoIoJo JonJo reepueeIo ol requerinienIo Jel porIicu-
lor,
11
, exieIen olgunoe JificulIoJee no eienpre reeuelIoe.
12
Cono ee oJtierIe, lo JieIinci6n o ne Je tenir propueeIo por lo JocIrino
Io eiJo coneogroJo en olguno neJiJo por el JerecIo poeiIito, pero ello ee poeiIle
Je Joe oIeertocionee.
3.1. Por uno Jeficiencio ocoeionol Jel JerecIo poeiIito,
13
no ee Io pretieIo en
IoJoe loe coeoe que eerio neceeorio un proceJinienIo Je euperoci6n Jel eilen-
cio, con el reeulIoJo Je que en olguno Iip6Ieeie ee proJuce uno eiIuoci6n Je
inJefenei6n Jel oJninieIroJo, inpoeiIiliIoJo cono eeI Je inIerponer un re-
cureo (puee no Io, ocIo) o Je protocor conpuleitonenIe lo enonoci6n Je un
ocIo que pueJo recurrir. el eilencio, en Iolee coeoe, coueo un ogrotio ol porIicu-
lor, ein que el orJen juriJico lo foculIe ope jurie poro proeeguir un IrniIe
3.S
Ver GOID1LLO, Anporo por noro , JerecIo o uno Jeciei6n funJoJo, noIo ol follo DonoIi,
AeeIor D. c. MunicipoliJoJ Je Buenoe Airee, Je lo CACit., Solo B, LL, 199-D, 306, reproJuciJo en
Cien noIoe Je AgueIin, Buenoe Airee, IDA, 1999, pp. 42-4.
3.9
Aei el coeo que conenIo B AIIA, Un nueto reIroceeo, 1D, 117. 23, oo 19S, preceJenIe que
no coIe coneiJeror tigenIe.
3.10
Aoe reniIinoe o nueeIroe Jitereoe noIoe Iretee o folloe, Iolee cono 1l inIeree legiIino en
el onporo por noro, noIo ol follo Luie G6nec S.I.L. c. 1eIoJo nocionol MinieIerio Je SoluJ ,
Acci6n Sociol, CAIeJ. CA, Solo 11, LL, 1996-A, 637 , en Cien noIoe..., op. ciI., 23, pp. S0-2,
1nfornolieno , onporo por noro, noIo ol follo IoJriguec IucIe, Corloe A. c. 1neIiIuIo Je Serti-
cioe Sociolee Boncorioe, CAIeJ. CA, Solo 11, LL, 1997-A, S1 , en Cien noIoe..., op. ciI., 49, pp.
129-30, Anporo por noro conIro el PoJer 1jecuIito nocionol, noIo ol follo Wolclen, CAIeJ. CA,
Solo V, LL, 199S-1, 39, reproJuciJo en Cien noIoe..., op. ciI., 97, pp. 19S-9, Lo noro oJninie-
IroIito ee noIerio proceeol oJninieIroIito, noIo ol coeo IernnJec, Oecor O. c. S1AASA, CAIeJ.
CA, Solo 11, DJ, 1997-2, 93S , en Cien noIoe..., op. ciI., 70, pp. 14-, Lo eenIencio en el onporo
por noro. olconcee, recureoe, noIo ol follo BueIoe, AnIonio M. c. 1eIoJo nocionol Jefe Jel 1eIo-
Jo Mo,or Grol. Jel 1jerciIo, CAIeJ. CA, eolo 11, LL, 199-D, 311 , en Cien noIoe..., op. ciI., 7,
pp. 44-7.
3.11
GOID1LLO, AnIeJoIor ein coeIoe, noIo ol follo Bonfiglio, CAIeJ. CA, Solo 111, LL, 1997-B,
40, reproJuciJo en Cien noIoe..., op. ciI., 7, p. 13.
3.12
GOID1LLO, CunIo tole un onporo por noro:, noIo ol follo Gorin, Juon c. MinieIerio Je
Defeneo - 1eIoJo Mo,or Grol. Jel 1jerciIo, CAIeJ. CA, eolo 111, LL, 1997-A, S4, Cien noIoe..., op.
ciI., 1, p. 131, 1l 6rgono ineIiIuci6n , no lo pereono 1eIoJo cono porIe JenonJoJo en el onpo-
ro por noro, noIo ol follo IernnJec ViIol, Hip6liIo c. 1eIoJo Mo,or Generol Jel 1jerciIo, CAIeJ.
CA, eolo V, LL, 1997-I, 2SS, Cien noIoe..., op. ciI., 74, pp. 163-4, 1l JeJolo oJninieIroIito en el
onporo por noro Je lo oJninieIroci6n, noIo ol follo Aiere Je Pere,ro, CAIeJ. CA, eolo 1, LL,
199S-A, 29, Cien noIoe..., op. ciI., 7S, pp. 172-3, Lo oJninieIroci6n pIlico cono JoIle ogenIe
Je pritoci6n Je jueIicio, noIo ol follo Ojeo QuinIono, Julio M. , oIro c. SecreIorio Je 1Jucoci6n ,
JueIicio, CAIeJ. CA, eolo V, LL, 1997-I, 2S9, Cien noIoe..., op. ciI., 7, pp.164-, 1l 1eIoJo ,
eue 6rgonoe cono JenonJoJoe en loe juicioe en generol , en el onporo por noro, LL, 199S-D,
207, noIo ol follo Moeil, S.A., CAIeJ. CA, eolo V, LL, 1997-D,72, Cien noIoe..., op. ciI., S7, pp.
1S4-.
3.13
1llo no ocurre IonIo en el JerecIo orgenIino, o porIir Jel JecreIo-le, 19.49/72, cu,oe nor-
noe eeolonoe en lo noIo preceJenIe. Loe Protincioe Ion oJopIoJo iguolee recouJoe proceeolee.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO 111-6
ulIerior Je recureoe, o inIerponer JirecIonenIe lo occi6n juJiciol con lo preIen-
ei6n o que ee coneiJere con JerecIo.
14
3.2. Ho, pocoe coeoe en loe cuolee pueJe Je cuolquier nonero inIerponeree
recureo o occi6n juJiciol, on no exieIienJo Jeciei6n expreeo Je lo oJninieIro-
ci6n , ein Joree Ionpoco el coeo Je Jenegoci6n IciIo , por Ironecureo Je JeIer-
ninoJoe lopeoe legolee.
1
1llo protoco incerIiJunIre eoIre lo tigencio , conteniencio Je lo JieIinci6n
enIre ocIo , IecIo Je noIuroleco oJninieIroIito , Ioce que ne Je un ouIor
quiero Jor uno exIenei6n nu, onplio o lo noci6n Je ocIo poro oIorgor Je eee
noJo uno Ioee no,or Je Jefeneoe ol oJninieIroJo, cuonIoe ne eeon loe coeoe
en que pueJo eeIinoree que exieIe un ocIo, IonIoe ne eern loe coeoe en que
poJrn enpleoree loe recureoe exieIenIee , ticetereo. Por eeIo roc6n, poeiIle-
nenIe, olgunoe ouIoree oJniIen con nucIo onpliIuJ que pueJo IoIer ocIoe
IciIoe Je lo oJninieIroci6n, on ein norno expreeo que lo eeIoIlecco,
16
o neroe
ocIuocionee noIeriolee que reciIon Je IoJoe noJoe lo colificoci6n Je ocIoe oJ-
ninieIroIitoe,
17
o que, lieo , llononenIe, ofirnon que ocIoe , IecIoe oJninie-
IroIitoe eon lo nieno coeo.
1S
4. Por que ee JieIinguen loe ocIoe Je loe IecIoe
A peeor Je que lo orienIoci6n no Jejo Je eer looIle no ee ojueIo plenonenIe ol
JerecIo poeiIito. SoIre IoJo, JoJo el eeIoJo ocIuol Je lo legieloci6n , juriepru-
3.14
Anplior , conporor MUIATOI1O, JOIG1 1., Loe ocIoe oJninieIroIitoe IciIoe e inpliciIoe, en
CASSAGA1 (DirecIor), DerecIo oJninieIroIito, Buenoe Airee, AIeleJo-PerroI, 199S, p. 663 , ee. 1n
el JecreIo-le, 19.49/72, orI. 2S, ee prete un onporo por noro Je lo oJninieIroci6n, cuonJo IuIie-
re JejoJo tencer loe plocoe fijoJoe, o exceJiere un ploco roconoIle, ein eniIir el JicIonen o lo
reeoluci6n Je nero IrniIe o Je fonJo que requiere el inIereeoJo. Lo jueIicio fijo un ploco poro
que ee inforne eoIre lo coueo Je lo Jenoro , luego reeolter lo perIinenIe ocerco Je lo noro, lo
cuol no eupone o nueeIro juicio lo oIriIuci6n Je Jorlo por JenegoJo, puee el inIereeoJo Iiene Jere-
cIo o uno Jeciei6n expreeo Je lo oJninieIroci6n. Sin enIorgo poJrio Joree el eupueeIo Je que el
nieno juec Iogo lugor o lo preIenei6n, IronefornonJo lo tio en onporo einple. KreuIcer c. Muni-
cipoliJoJ Je Buenoe Airee, CACit, Solo M, LL, 1997-I, 244, con noIo Je GAMB11I, B1LTIAA, AuJo-
cio ei, pero no IonIo. un follo que confirno uno neJiJo couIelor JicIoJo en uno occi6n Je onporo
por noro. Ver , conporor GOAZAL1Z, ILOI1AC1A, Anporo por noro, en D11Z, MAAU1L MAI1A ,
oIroe, AcIo , proceJinienIo oJninieIroIito, Buenoe Airee, 197, p. 190 , ee., B AIIA, IODOLIO CAI-
LOS, 1l onporo por noro Je lo AJninieIroci6n , en AA.VV., 1eIuJioe Je DerecIo AJninieIroIito,
Buenoe Airee, 197, p. 9 , ee.
3.1
1n nueeIro poie pueJe recorJoree el coeo Jel recureo o occi6n Je onporo, que proceJe IonIo
conIro ocIoe cono IecIoe oJninieIroIitoe. L AZZAI1A1, JOS1 LU1S, 1l juicio Je onporo, Buenoe Airee,
1967, pp. 161 , 371.
3.16
D11Z, MAAU1L MAI1A, DerecIo oJninieIroIito, I. 11, Buenoe Airee, Plue UlIro, 196, 2" eJ.,
pp. 232-4, MAI11AHOII, M1GU1L S., TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, I. 11, Buenoe Airee, AIeleJo-
PerroI, 1966, p. 310.
3.17
IOISTHOII, 1IAST, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, MoJriJ, 19S, p. 2S3, IIAGOLA, UMB1ITO,
Gli oIIi onninieIroIiti, Apolee, 1964, 2" eJ., p. 46, MAI11AHOII, op. ciI., I. 11, pp. 20-1.
3.1S
D1 VALL1S, AIAALDO, 1lenenIi Ji JiriIIo onninieIroIito, PoJuo, 196, p. 11. 1n el concep-
Io Je ocIo oJninieIroIito eeIn conprenJiJoe IonIien loe IecIoe.
LA D1ST1AC1OA 1ATI1 ACTO Y H1CHO ADM1A1STIAT1VO 111-7
Jencio, porece Jificil oIonJonor IoIolnenIe lo JieIinci6n. A ello ee opone oIro
Iipo Je coneiJerocionee, que ei Iien Iienen uno nenor inporIoncio reloIito ,
toloroIito, no pueJen Ionpoco eer JejoJoe Je loJo.
4.1. CerIeco juriJico. lo funJonenIoci6n Jel ocIo
1n priner lugor, ee poeIulo uno roc6n Je cerIeco juriJico que Iorio Jeeoconee-
joIle oIorgorle o uno nero ocIuoci6n noIeriol el corcIer Je expreei6n Je to-
lunIoJ que pueJo eer conIroterIiJo neJionIe un recureo o IeniJo cono ocepIo-
ci6n Je lo peIicionoJo. 1eo roc6n eerio toleJero ei loe IriIunolee fueron exigen-
Iee en eoncionor con lo nuliJoJ ineonoIle o IoJo ocIo que no eeIutiere euficien-
Ie , roconoIlenenIe funJonenIoJo, cono en JerecIo correeponJe.
1
1n Iol coeo
o,uJorio o lo eeguriJoJ juriJico Iener ocIoe en lugor Je eilencioe coneIruiJoe
en eenIiJo poeiIito o negoIito, pero cono lo terJoJ ee que lo jueIicio Iolero
inpoeiIle que el ocIo eeIe IoIolnenIe infunJoJo, o funJoJo Je nonero no ee-
rio, o que ee lo eupongo noIitoJo por olgn JicIonen pretio o olguno explico-
ci6n poeIerior, enIoncee lo eeguriJoJ juriJico no niliIo JenoeioJo en pro Je
eeIo IeeiIuro.
DeeJe oIro ngulo, exieIe Ioce Iienpo uno IenJencio o no Iocer inperioeo
poro el porIiculor oIIener IoJoe loe ouIoricocionee , pernieoe oJninieIroIitoe
que euelen requeriree poro ejercer un conercio o inJueIrio liciIo , conferir
enIoncee ol eilencio Je lo oJninieIroci6n el eenIiJo Je oeenIinienIo IciIo, por
tio Je nornoe generolee que oei lo eeIoIleccon,
2
pero por lo generol eeIn ne
en el conpo Je loe inIencionee que Je lo reoliJoJ Jel JerecIo poeiIito tigenIe.
TonIien exieIe en el JerecIo urIonieIico norIeonericono el concepIo Je cone-
Iruir o cuenIo , rieego Jel propio profeeionol, en el eenIiJo que ejecuIo lo oIro
conforne o loe regulocionee eJilicioe , urIonieIicoe perIinenIee, Iojo peno Je Je-
nolici6n o eu corgo Je lo nol coneIruiJo. 1npero, eeo eoluci6n no porece nu,
oplicoIle o nueeIro neJio con eu pernonenIe incerIiJunIre nornoIito en noIe-
rio urIonieIico , eJilicio. PlonIeoJo en Iolee Ierninoe el proIleno, Iien pueJe
ofirnoree que 1l eilencio oJninieIroIito, IonIo en eu terei6n poeiIito cono nego-
Iito, e6lo ee reneJio opropioJo cuonJo lo inocIitiJoJ ee conJucIo excepcionol.
Puee el prinero reiIeroJo intiIo o lo onorquio , ee nueeIro Je JeegoIierno , el
oIueo Jel eegunJo oIoco o loe oJninieIroJoe o lo Jeeeeperoci6n.
3
Si Iien ee cierIo que en nucIoe coeoe pueJe inferiree cloronenIe cul ee lo
tolunIoJ o el criIerio o que un IecIo reeponJe, exieIen nucIoe oIroe coeoe en
loe cuolee no poJrio Jeciree concreIonenIe que lo inIenci6n o el Jel 1eIoJo Io
4.1
Aoe reniIinoe ol Jeeorrollo Jel cop. X, IornoliJoJee, 6. Lo funJonenIoci6n o noIito-
ci6n.
4.2
Anplior en MAIT1A MAT1O, IAMOA, AcIoe IciIoe , ocIitiJoJ ouIoriconIe, I1DA, 4. 2 (Mo-
JriJ, CitiIoe, 197), MUIATOI1O, Loe ocIoe oJninieIroIitoe IciIoe e inpliciIoe, op. loc. ciI.
4.3
MOI1LLO-V1LAID1 P1I1Z, op. ciI., p. 162.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO 111-S
eiJo uno JeIerninoJo. ee que, en lo reoliJoJ oJninieIroIito, lo folIo Je un
pronuncionienIo expreeo generolnenIe inJico precieonenIe uno folIo o co-
rencio Je tolunIoJ Je lo oJninieIroci6n, puee no pueJe oltiJoree que lo oJni-
nieIroci6n ee conpone Je uno nulIipliciJoJ Je 6rgonoe que oIienJen coJo uno
uno nulIipliciJoJ Je cueeIionee. Si un 6rgono no Iono fornolnenIe uno Jeci-
ei6n o no fornulo expreeonenIe uno Jecloroci6n, ello ee inJice proIoIle Je que
no Iiene tolunIoJ olguno eoIre el proIleno, o inclueo que ni eiquiero lo conoce,
IonIien pueJe eer inJice Je que eeI eeperonJo uno propueeIo Jel inIereeoJo
que eeo conIrorio o lo Contenci6n 1nIeronericono ConIro lo Corrupci6n.
4
Ao poJrio en Iolee coeoe ofirnoree con cerIeco que lo oJninieIroci6n Iiene
uno tolunIoJ JoJo, por ello, ol no IoIer un pronuncionienIo Jel 6rgono, lo
nero ocIuoci6n noIeriol frecuenIenenIe ee ineuficienIe poro eeIoIlecer cul
ee lo opini6n o lo tolunIoJ Je lo oJninieIroci6n en el coeo concreIo.
1n principio, puee, lo tolunIoJ oJninieIroIito e6lo eeIor cloronenIe eepecifi-
coJo o Irotee Je loe ocIoe, ei Iien eeo tolunIoJ IonIien pueJe eer inferiJo Je
cierIoe conporIonienIoe noIeriolee Je lo oJninieIroci6n, Iol inIerpreIoci6n no
Iiene lo cerIeco que confiere lo expreeo nonifeeIoci6n Je tolunIoJ. en coneecuen-
cio, el principio o lo reglo generol JeIe fornuloree en reloci6n o oquelloe ocIitiJo-
Jee que confieren eeo cerIeco, o eeo loe ocIoe oJninieIroIitoe, ein perjuicio Je que,
por excepci6n, ee opliquen IonIien eue principioe o olgunoe conporIonienIoe
noIeriolee euecepIiIlee Je uno inIerpreIoci6n cloro , precieo en cuonIo o lo tolun-
IoJ que loe origino , enono.
4.2. 1nJole Je loe efecIoe juriJicoe
Uno eegunJo Jiferencio ee lo que o tecee Io eiJo expreeoJo inpropionenIe en
loe Jefinicionee que Jicen que el ocIo oJninieIroIito eeI JeeIinoJo o proJu-
cir efecIoe juriJicoe, nienIroe que el IecIo oJninieIroIito no eeI JeeIinoJo
o proJucirloe, ein perjuicio Je que Je IoJoe noJoe loe proJucco.

Vinoe ,o que
no ee IroIo Je que Io,o uno tolunIoJ oJninieIroIito pereiguienJo el fin Je
que cierIoe efecIoe eurjon Jel ocIo (puee no eienpre Io, Iol fin, ni el correepon-
Je eienpre o uno tolunIoJ peiquico), eino Je que oIjeIitonenIe cierIoe Jere-
cIoe o JeIeree enerjon Jel ocIo.
Puee Iien, exieIe uno Jiferencio en lo inJole e inporIoncio Je loe efecIoe
juriJicoe que enonon Je un ocIo , Je un IecIo oJninieIroIito. 1n el coeo Jel
ocIo, eu efecIo juriJico principol , funJonenIol ee operor uno noJificoci6n en
el orJen juriJico,
6
creonJo JerecIoe o JeIeree Je oIroe eujeIoe Je JerecIo, el
IecIo, en conIio, nornolnenIe no proJuce Iolee coneecuencioe juriJicoe. Sue
4.4
Ver eupro, cop. XV1 Jel tol. 1, 2000, reinpreei6n Je lo " eJ.
4.
Ver eupro, cop. 11 Je eeIe nieno tol. 3, 6 , 7.
4.6
I1V1IO, J1AA, DroiI oJninieIroIif, Porie, Dolloc, 1962, 2" eJ., p. SS , eJicionee poeIerioree.
LA D1ST1AC1OA 1ATI1 ACTO Y H1CHO ADM1A1STIAT1VO 111-9
efecIoe juriJicoe, cuonJo loe Iiene, eon ne JeIilee, Iolee cono conIriIuir o
creor JerecIoe por tio coneueIuJinorio (ei ello ee oJniIiJo cono fuenIe),
7
o,u-
Jor o lo inIerpreIoci6n Je un conIroIo o Irotee Je eu ejecuci6n o inejecuci6n, o
generor reeponeoIiliJoJ oJninieIroIito ei Io ocoeionoJo un Joo.
S
1n conIio, o nueeIro noJo Je ter, el IecIo ee inoperonIe poro generor JeIeree
Je loe oJninieIroJoe frenIe o lo oJninieIroci6n, en cuonIo ee IroIo Je uno nero
operoci6n noIeriol que no expliciIo fornolnenIe uno JeIerninoJo Jeciei6n o Je-
cloroci6n oJninieIroIito. DieIinIo ee el coeo, JeeJe luego, en que el ocIo oJninie-
IroIito ee nonifieeIo por eignoe, eeolee, eIc., o en que reeulIo Je ocIoe eecriIoe en
forno IciIo o preeunIo. pero olli toltenoe ol conpo Jel ocIo oJninieIroIito ,
eolinoe Je lo Iip6Ieeie Jel IecIo oJninieIroIito.
4.3. Preeunci6n Je legiIiniJoJ. Terninoe Je inpugnoci6n. ConeenIinienIo
1n Iercer lugor, JeIe oJterIiree que uno Je loe coneecuencioe Je reconocerle o
cierIo ocIitiJoJ oJninieIroIito el corcIer Je ocIo oJninieIroIito eer eu
preeunci6n Je legiIiniJoJ , lo coneiguienIe oIligoci6n Jel porIiculor Je cun-
plirlo, cono oei IonIien el nocinienIo Je loe Ierninoe poro inpugnorlo (poeo-
Joe loe cuolee, en olgunoe coeoe el ocIo ee repuIor coneenIiJo). 1eIonoe ein
JuJo en JeeocuerJo con lo exIenei6n que ee IrinJo o eeIe eupueeIo, cono tere-
noe o lo lorgo Je eeIe liIro, pero nueeIro JeeocuerJo o JiegueIo no pueJe lle-
tornoe o explicor Je cierIo noJo lo que en lo reoliJoJ ee Je un noJo JieIinIo.
1llo no ocurre con el nero IecIo oJninieIroIito, puee no exieIen nornoe
poeiIitoe que le oIorguen Iol preeunci6n, no le eon oplicoIlee Ionpoco loe orgu-
nenIoe que funJonenIon o eeIo en el coeo Je loe ocIoe oJninieIroIitoe, ni
Ionpoco lo juriepruJencio ee lo Io reconociJo. Por oIro porIe, oei cono no pro-
ceJen recureoe conIro elloe (por reglo generol), oei Ionpoco enpiecon o correr
loe Ierninoe Je inpugnoci6n por olgn recureo oJninieIroIito o juJiciol, o
porIir Jel conocinienIo Jel IecIo (eolto que lo norno lo Jigo expreeonenIe, lo
que no ee conn). loe Ierninoe e6lo nocen con lo noIificoci6n fornol Je un ocIo
, en oueencio Je eeIe no pueJe IoIer coneenIinienIo o lo conJucIo oJninieIro-
4.7
Ver eupro, I. 1, 2000, reinpreei6n Je lo " eJ., cop. V111, 19. Loe folloe que oJniIen el
preceJenIe oJninieIroIito cono fuenIe o elenenIo cooJ,utonIe en lo eoluci6n Jel coeo ee refieren
o ocIoe oJninieIroIitoe fornolee. 1n Iol eenIiJo ter loe coeoe Je lo CAIeJ. CA, Solo 1, Aeocioci6n
Je BolonceoJoree, Buffono, Ioto, LL, 1996-C, 47, con noIo en GOID1LLO, Cien noIoe Je AgueIin,
op. ciI., 3S, Lo prcIico oJninieIroIito, pp. 104-6, Solo 1V, Pelueo, 19S9. Anplior en COMAD1IA,
JUL1O IODOLIO, DerecIo oJninieIroIito, Buenoe Airee, Depolno, 1997, p. 126, IexIo , noIo 37.
4.S
I1V1IO, op. ciI., p. S3. cuolquiero que eeo eu inporIoncio prcIico, eu rol juriJico ee nonIie-
ne eecunJorio. ei elloe pueJen Jor nocinienIo o oIligocionee, ee Je nonero inJirecIo p. ej.
coueonJo un Joo que oIre un JerecIo o reporoci6n en fotor Je lo ticIino. A peeor Je lo inJuIi-
IoIle fornoci6n JenocrIico , o fotor Je loe JerecIoe inJitiJuolee Jel gron IolenIo, onigo , noee-
Iro, que ee I1V1IO, pueJe oprecioree o Irotee Je el lo fuerco que el peneonienIo Jel ocIo oJninie-
IroIito Iroe JeeJe Ironcio. Je olli, uno tec ne, lo oJterIencio que Ienoe fornuloJo en lo 1nIro-
Jucci6n.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO 111-10
Iito.
9
IinolnenIe, el IecIo no Iiene fecIo cierIo, o Jiferencio Jel ocIo, que ei lo
Iiene.
1eIo reglo Ionpoco ee oIeoluIo poro lo proIecci6n Je loe JerecIoe Je loe
inJitiJuoe, puee ei el IecIo coneIiIu,e un IecIo Jooeo, ee o porIir Jel conien-
co Je eu proJucci6n que lo juriepruJencio cuenIo el eecoeieino ploco Je lo pree-
cripci6n Je lo occi6n Je Jooe. Me Je uno Io perJiJo eue JerecIoe por eeIo
circuneIoncio , el eeIor JenoeioJo oIenIo o loe ocIoe Je lo oJninieIroci6n, que
no o eue conporIonienIoe Jooeoe ein expreeoree en el popel, ee Io JeecuiJoJo
en loe plocoe. 1eIe orgunenIo, cono Iien ee oJtierIe, niliIo en conIro Je lo
IenJencio o JieIinguir enIre ocIoe , IecIoe o loe efecIoe Je poJer ocuJir o lo
jueIicio.
4.4. Lo eonci6n Je nuliJoJ
Uno cuorIo Jiferencio que pueJe recogeree enIre ocIoe , IecIoe ee que loe
prineroe reciIen cono prinero eonci6n lo nuliJoJ o onuloci6n, nienIroe que
loe eegunJoe no ee onulon eino que generon en IoJo coeo reeponeoIiliJoJ Je lo
oJninieIroci6n
10
o, con euerIe, uno eenIencio Je conJeno o reolicor occionee o
preeIocionee JeIerninoJoe. 1n noIerio Je ocIoe, enIoncee, oJene Je lo poei-
Ile coneecuencio Je lo reeponeoIiliJoJ, lo prinero , elenenIol eonci6n ee lo Je
lo nuliJoJ o en eu coeo eueIiIuci6n Jel ocIo.
Loe orJenonienIoe juriJicoe locolee Je uno eIopo inIerneJio Je etoluci6n
conocen Je un recureo, el Je onuloci6n, cu,o oIjeIo principol ee logror Je un
IriIunol lo Jecloroci6n Je nuliJoJ Jel ocIo oJninieIroIito. Cono Iien ee con-
prenJe, eeIe recureo no pueJe eer oplicoIle o loe IecIoe oJninieIroIitoe. Ao
quiere eeIo Jecir, Ionpoco, que lo eoluci6n legol eeo enconioIle,
11
pero ee o eu
tec oIro reoliJoJ que JeIe Ionoree en cuenIo.
4.. 1l JerecIo poeiIito
Por lIino, JeIe recorJoree que ei Iien el orJenonienIo poeiIito no eienpre
Ioce uno JieIinci6n fornol enIre onIoe eiIuocionee, ni lo Ioce eienpre Je lo
nieno nonero, Jejo Je IoJoe noJoe eenIoJo que loe ocIoe no reciIen el nieno
IroIonienIo que loe IecIoe. 1l JecreIo 179/72, t. gr., eeIoIlece que el recureo
jerrquico proceJe conIro IoJo ocIo oJninieIroIito (orI. S9), Jel nieno noJo,
4.9
Lo JicIo ee refiere o loe Ierninoe poro inIerponer recureoe oJninieIroIitoe o juJiciolee, que
ueuolnenIe eon corIoe, en conIio, el Iernino Je preecripci6n Je loe occionee, Je ocuerJo ol Jere-
cIo Je fonJo, ei ee cuenIo inJieIinIonenIe o porIir Je loe ocIoe o Je loe IecIoe. Con IoJo, JoJo que
eeIoe Ierninoe eon ueuolnenIe lorgoe, no preeenIon JificulIoJ en lo prcIico porque eu c6npuIo
ee inicie con lo coniei6n Jel IecIo.
4.10
V1TTA, C1AO, DiriIIo onninieIroIito, I. 1, Turin, UT1T, 1962, p. 31S. Por cierIo, ello ee ein
perjuicio Je que IonIien ee orJene reponer loe coeoe ol eeIoJo onIerior o lo coniei6n Jel IecIo, o
ee corrijon Je oIro noJo eue efecIoe noIeriolee.
4.11
Yo eeolonoe olgunoe Je eue JificulIoJee eupro, I. 2, 2000, 4" eJ., cop. X111, 1 , ee.
LA D1ST1AC1OA 1ATI1 ACTO Y H1CHO ADM1A1STIAT1VO 111-11
IoJo lo legieloci6n eepeciol que en el orJen nocionol conIenplo recureoe juJi-
ciolee JirecIoe, lo Ioce conIro loe reeolucionee, loe Jecieionee o loe ocIoe
Je lo oJninieIroci6n.
12
Lo nieno coIe Jecir Je loe IroJicionolee c6Jigoe con-
Iencioeo-oJninieIroIito protinciolee
13
, Je loe pro,ecIoe ne onIiguoe eoIre
lo noIerio.
14
1n el ocIuol C6Jigo ConIencioeo AJninieIroIito Je lo Protincio Je Buenoe
Airee loe neconienoe eon JiferenIee eegn que lo preIenei6n oIoque un ocIo,
un IecIo o uno oniei6n Je lo oJninieIroci6n, ounque jueIo ee eeolor que lo
norno pritilegio lo preIenei6n proceeol Jel inJitiJuo por eoIre lo conJucIo
oJninieIroIito que Jo origen o lo preIenei6n. Del nieno noJo lo ConeIiIuci6n
pritilegio el JerecIo Je inciJencio colecIito en lo occi6n Je onporo, ounque
e6lo con lenIiIuJ ee to IronefornonJo en JerecIo titienIe.
Por el nonenIo, no exieIe uniforniJoJ legieloIito ni juriepruJenciol que
perniIo unificor en eu IroIonienIo juriJico ol ocIo , ol IecIo, puee loe neco-
nienoe Je noro , eilencio eiguen tigenIee eolto poro lo occi6n Je onporo, no
JenoeioJo ogrocioJo con el exiIo,
1
IoJo ello noe nueeIro c6no eeI reflejoJo ,
reciIiJo en lo reoliJoJ uno JieIinci6n enIre loe ocIoe (eeon Jecieionee, reeolu-
cionee, cerIificocionee, eIc.) , loe IecIoe (en cuonIo operocionee noIeriolee que
no ee IroJucen en lo onIerior) oJninieIroIitoe.
4.6. Concluei6n
1n concluei6n, enIenJenoe que en lo ocIuoliJoJ no queJo ne reneJio que
nonIener uno JieIinci6n enIre loe ocIoe oJninieIroIitoe, loe conporIonienIoe
noIeriolee , loe onieionee, ein que ello eignifique que el porIiculor JeIo que-
Jor JeeguorneciJo frenIe o loe IecIoe, o que el concepIo Je ocIo JeIo inIerpre-
Ioree en forno nu, reeIringiJo, por el conIrorio, JeIe IroIoree einulIneo-
nenIe Je exIenJer lo proIecci6n juJiciol pleno , efecIito o lo no,or porIe Je
eiIuocionee que eeo poeiIle , Je creor proceJinienIoe que proIejon ol inJiti-
Juo frenIe o lo ocIuoci6n noIeriol u onieito Je lo oJninieIroci6n, cuonJo ello
no oporece ploenoJo en Jecieionee o Jeclorocionee oJninieIroIitoe fornolee,
16
4.12
Ver DAA11L1AA, M1GU1L, Iecureoe juJiciolee conIro Jecieionee oJninieIroIitoe, Buenoe Ai-
ree, 1964, p. , ee.
4.13
Ver AIGAAAIAS, MAAU1L, TroIoJo Je lo conIencioeo oJninieIroIito, Buenoe Airee, 19, p. 41
, ee., JonJe reproJuce , conporo loe nornoe Je loe JieIinIoe c6Jigoe tigenIee o lo epoco. 1l Jeeo-
rrollo ulIerior, nu, nejoroJo, nonIiene Je IoJoe noJoe lo JieIinci6n enIre ocIoe, IecIoe o conpor-
IonienIoe , onieionee.
4.14
DAAA MOATAAO, orI. 17 , ee., D11Z-AV1LA-GOID1LLO, orIe. 1, 1 , 16.
4.1
GOID1LLO, Cien noIoe Je AgueIin, op. ciI., , Coneejo poro onporieIoe. MeJio onIienIe ,
pp. 39-41, 33, IecIoco in linine liIie Jel onporo, pp. 96-9, 4, 1xcepci6n Je JefecIo legol ,
recIoco Je onporo in linine liIie, pp. 124-, 0, Anporo. nunco, jone, pp. 130-1, 6, 1l
noriIunJo onporo, pp. 14-9, SS, IecIoco in linine Je lo occi6n Je onporo. que eeo excepcio-
nol, no nornol, pp. 1S-7.
4.16
Conf. MA1IAL, I. 1, op. ciI., 17, p. 276.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO 111-12
cono IonIien forIolecer el Jeeorrollo Je loe occionee Je cloee conIro lo oJni-
nieIroci6n.
II. Alcance de la distincin entre acto y hecho
. 1l ocIo oJninieIroIito cono nonifeeIoci6n Je tolunIoJ
Llego oIoro el nonenIo Je eeIoIlecer c6no ee expreeor el concepIo Je ocIo
por opoeici6n o IecIo. Lo priner eoluci6n que ocuJe ol peneonienIo ee Jecir
que ee IroIo Je uno nonifeeIoci6n Je tolunIoJ o Je uno Jecloroci6n Je tolun-
IoJ IroeloJonJo oei ol JerecIo pIlico lo noci6n einil Je ocIo juriJico Jel Jere-
cIo pritoJo. 1e eeIo lo noci6n que ofrecen loe ouIoree IroJicionolee
1
, olgunoe
noJernoe.
2
Por Je pronIo ,o eeol6 I OISTHOII que IoIlor Je tolunIoJ Jel 6rgo-
no oJninieIroIito no ee ne que uno figuro Je lenguoje, uno foon Je porler,
que no reeponJe terJoJeronenIe o lo reoliJoJ, ei por tolunIoJ ee quiere en-
IenJer lo tolunIoJ peiquico Jel funcionorio ocIuonIe,
3
,o Ienoe explicoJo que
el ocIo no ee oquel JeeIinoJo o proJucir efecIoe juriJicoe eino einplenenIe
oquel que oIjeIitonenIe loe proJuce.
4
6. 1l ocIo oJninieIroIito cono tolunIoJ, conocinienIo u opini6n
Pero o ne Je lo ,o expreeoJo coIe ogregor que el concepIo ee Je IoJoe noJoe
ineuficienIe, JoJo que lo tolunIoJ ee coneiJero generolnenIe con eenIiJo Ieo-
l6gico, con uno inJicoci6n Je fin, por lo que no Iono en coneiJeroci6n oIroe
ocIoe Je lo oJninieIroci6n que proJucen efecIoe juriJicoe frenIe o loe oJninie-
IroJoree Je tolunIoJ, ein eeIor o peeor Je ello incluiJoe en JicIo concepIo (o
eeo, ein coneIiIuir Jecieionee con un fin IroecenJenIe).
Si Iien olgunoe ouIoree Ion negoJo inporIoncio o lo JieIinci6n enIre noni-
feeIocionee Je tolunIoJ , Jeclorocionee Je conocinienIo, oIroe en conIio Je-
fienJen lo JieIinci6n,
1
pero, ocepIonJo lo Jiferencioci6n, JeIe JeeprenJeree Je
ello lo coneecuencio Je que Iolee Jeclorocionee coneIiIu,en ocIoe oJninieIroIi-
.1
HAUI1OU, M., Precie Je JroiI oJninieIroIif eI Je JroiI puIlic, Porie, 1927, p. 36, GASCOA Y
MAI1A, TroIoJo Je DerecIo AJninieIroIito, I. 1, MoJriJ, 1941, 7" eJ., p. 177 , ee., GAIC1A OV11DO,
CAILOS, DerecIo AJninieIroIito, I. 1, MoJriJ, 19, 9" eJ., p. 167.
.2
STASS1AOPOULOS, M1CH1L, TroiIe Jee ocIee oJninieIroIife, AIenoe, Sire,, 194, p. 37 , ee.,
SAYAGU1S LASO, 1AI1QU1, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, I. 1, MonIetiJeo, 193, 4" eJ., pueeIo
ol Jio por DAA11L H. MAIT1AS, MonIetiJeo, 1974 , p. 3SS, BI1W1I CAI1AS, Loe ineIiIucionee funJo-
nenIolee Jel JerecIo oJninieIroIito , lo juriepruJencio tenecolono, Corocoe, 1964, p. 120, CA1TAAO,
MAIC1LLO, Monuol Je JireiIo oJninieIroIito, LieIoo, 196S, S" eJ., 179, VOA TUI1GG, KUIT 1GOA,
LeIrIucI Jee VeruolIungerecIIe, Berlin, 196, 3" eJ., p. 112.
.3
IOISTHOII, op. ciI., p. 2S9, BI1W1I CAI1AS, Loe ineIiIucionee..., op. ciI., p. 100, K1LS1A, HAAS,
Teorio generol Jel 1eIoJo, Mexico, 197, p. 34S.
.4
1n el cop. preceJenIe, 6.
6.1
Ver V1GAOCCH1, GUSTAVO, Gli occerIonenIi coeIiIuIiti nel JiriIIo onninieIroIito, Miln, Giuffre,
190, p. 49 , ee. 1n eeIe criIerio, loe Jecieionee Iienen por fin creor relocionee juriJicoe , loe
cerIificocionee e6lo IenJrion el fin generico Je IuIelor lo fe pIlico , lo cerIeco Je loe relocionee
juriJicoe (op. ciI., p. 3), no pereiguen un fin ulIerior inneJioIo.
LA D1ST1AC1OA 1ATI1 ACTO Y H1CHO ADM1A1STIAT1VO 111-13
toe, eujeIoe en generol o eue nienoe principioe. 1n Iol eenIiJo, el ocIo por el
cuol lo UnitereiJoJ expiJe un Jiplono no ee eeIricIonenIe uno Jeciei6n o no-
nifeeIoci6n Je tolunIoJ, eino ne Iien lo Jecloroci6n oJninieIroIito Je que le
coneIo que un olunno Io IerninoJo lo correro. 1e puee uno cerIificoci6n o
oIeeIoci6n, que coneIo en un Jiplono o cerIificoJo , ee un ocIo oJninieIroIito
en pleno eenIiJo Jel Iernino. Si uno pereono ee reciIe Je oIogoJo , le Jon un
Jiplono Je procuroJor, pueJe inpugnor JicIo cerIificoci6n, cono ei ee IroIoro
Je uno Jeciei6n.
1l ocIo oJninieIroIito pueJe oei, en priner lugor, eer un ocIo Je regieIro o
regieIrol, en el cuol lo oJninieIroci6n onoIo cierIoe IecIoe o loe que ee quiere
conferir ouIenIiciJoJ.
2
nocinienIo, Jefunci6n, eIc., o inecriIe en un regieIro
pIlico cierIoe ocIoe poeoJoe enIre porIiculoree. inecripci6n Je uno IipoIeco,
eIc.
3
Cono coneecuencio JirecIo, lo oJninieIroci6n pueJe luego (, o tecee ei-
nulIneonenIe) oIorgor ocIoe que Jon cuenIo Je eu conocinienIo o regieIro Je
Iolee IecIoe o ocIoe, loe que coneIiIu,en enIoncee uno oIeeIoci6n, ee Jecir, lo
cerIificoci6n Je un IecIo llegoJo o conocinienIo Je lo oJninieIroci6n. Tol el
coeo Je un cerIificoJo Je nocinienIo, Je Jefunci6n, Je Jonicilio, un JocunenIo
Je iJenIiJoJ, un Jiplono que cerIifico loe eeIuJioe cureoJoe , oproIoJoe, eIc.
4
Me no e6lo eeo, el ocIo oJninieIroIito IonIien pueJe eer lo expreei6n Je
uno opini6n o juicio eoIre uno JeIerninoJo eiIuoci6n o IecIo. cerIificoJo Je
eoluJ, Je Iigiene, Je eeIonqueiJoJ o notegoIiliJoJ, eIc.

Con IoJo, JeIe JeeIocoree que ee ne Iien excepcionol que uno opini6n pro-
Jucco efecIoe juriJicoe JirecIoe, oun en loe coeoe expreeoJoe poJrio eoeIeneree
que ne que uno opini6n proJucIoro Je efecIoe juriJicoe, noe enconIronoe onIe
uno cerIificoci6n o oIeeIoci6n. Por lo Jene, el einple JicIonen o inforne, oun
en loe coeoe en que eeI exigiJo por uno norno expreeo, no ee un ocIo oJninie-
IroIito proJucIor Je efecIoe juriJicoe JirecIoe, ounque pueJo ticior un ocIo
poeIerior ei JicIo JicIonen no ee proJuce en JeIiJo forno.
6
Ho, IonIien coeoe conplejoe, en que el ocIo porIicipo Je loe corocIeree Ion-
Io Je lo Jeciei6n, cono Je lo cerIificoci6n , el juicio, cono ocurre con lo Jenoni-
6.2
SAYAGU1S LASO, op. ciI., I. 1, p. 429.
6.3
Aei el JecreIo-le, 17.417/67, que inclueo prete recureoe regieIrolee (orI. 14) conIro loe ocIoe
Je inecripci6n, onoIoci6n, eIc.
6.4
IAA1LL1TT1, OI1ST1, Teorio Jegli oIIi onnieIroIiti epecioli, Miln, Giuffre, 194, 7" eJ., p. 3,
ZAAOB1A1, GU1DO, Coreo Ji JiriIIo onninieIroIito, I. 1, PoJuo, 19S, p. 242 , ee., SAAT1 IOMAAO,
Coreo Je JiriIIo onninieIroIito, I. 1, PoJuo, 1930, S" eJ., p. 197, WOLII, HAAS J., VeruolIungerecII
1, I. 1, MunicI, Becl, 196S, 7" eJ., p. 342, B 1AD1I, B1IAD, Allgeneinee VeruolIungerecII, IreiIurg
in Breegou, 196, 2" eJ., p. 100, P1T1IS, HAAS, LeIrIucI Jer VeruolIung, Berlin, 1949, p. 11,
AATOA1OLL1, WALT1I, Allgeneinee VeruolIungerecII, Vieno, MoncecIe, 194, p. 19S, P1TI1A, L1OD1GAI,
OeIerreicIiecIee VeruolIungerecII, Vieno, 191, p. 33.
6.
IAA1LL1TT1, op. ciI., p. 3, ZAAOB1A1, op. ciI., p. 243, SAAT1 IOMAAO, op. ciI., p. 197, GASPAII1, P.,
Lecioni Ji JiriIIo onninieIroIito, I. 1, Miln, 194S, p. 273.
6.6
Ver SAYAGU1S LASO, op. ciI., p. 431.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO 111-14
noJo Decloroci6n Je 1npocIo AnIienIol, que oprueIo el 1nforne Je 1npocIo
AnIienIol, pretieIo en el C6Jigo Je Minerio.
7
Por ello JeIe JeeecIoree, en euno, IonIo lo equiporoci6n Jel ocIo oJninie-
IroIito o lo nonifeeIoci6n Je tolunIoJ
S
o o lo eeIricIo Jeciei6n.
9
AIoro Iien, expreeor en eu lugor que ocIo oJninieIroIito ee uno Jecloro-
ci6n [...] Je tolunIoJ, Je opini6n, Je juicio, Je conocinienIo
10
o uno Jecloro-
ci6n Je tolunIoJ, Je Jeeeo, Je conocinienIo, Je juicio,
11
noe porece lletor uno
JificulIoJ Ierninol6gico JenoeioJo lejoe, JonJo un corcIer reiIeroIito ol con-
cepIo, lo que lo Iorno peeoJo o foIigoeo, ein ninguno neceeiJoJ Je orJen concep-
Iuol que oIligue o eeo enuneroci6n.
12
7. 1l ocIo oJninieIroIito cono Jecloroci6n
Creenoe que con Jecir Jecloroci6n ee euficienIe, ei ee Iono ol Iernino en el
eenIiJo Je exIerioricoci6n Jel peneonienIo, Je exIrineecoci6n
1
Je un proceeo
inIelecIuol,
2
conprenJienJo IonIo el coeo Je tolici6n (tolunIoJ JirigiJo o un
fin) cono el Je cognici6n (conocinienIo oIeeIoci6n o cerIificoci6n) , opini6n o
juicio.
3
1n efecIo, ol IoIlor Je Jecloroci6n ee inJico cloronenIe que ee IroIo Je uno
exIerioricoci6n inIelecIito por opoeici6n o noIeriol, con lo que ee Jo lo noIo
corocIerieIico Jel ocIo , eu Jiferencioci6n con el IecIo , ee oIorco IonIo el coeo
en que eee inIelecIo pereigue un efecIo juriJico Je cuolquier Iipo cono oquel en
que el fin ee ogoIo en lo eniei6n Jel nieno. 1e inneceeorio ocloror que uno
Jecloroci6n pueJe eerlo IonIo Je tolunIoJ, cono Je conocinienIo, opini6n o
juicio. 1e IonIien inneceeorio ocloror que uno Jecloroci6n pueJe eer uno Jeci-
6.7
Ver SAIAV1A, LU1S ADOLIO, Lo ninerio, loe exIernoliJoJee , el DocIor Cooee, LL, 199S-1,
1093,1101/.
6.S
Lo JeeIoco con no,or enfoeie I OISTHOII, op. ciI., p. 2S9.
6.9
Cono lo Ioce B11LSA, IAIA1L, DerecIo oJninieIroIito, I. 11, Buenoe Airee, 19, " eJ., 1964,
6" eJ., pp. 3-4.
6.10
IAA1LL1TT1, op. ciI., p. 3, 3.
6.11
ZAAOB1A1, op. ciI., p. 243, GAII1DO IALLA, I1IAAADO, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, I. 1,
MoJriJ, 1966, 4" eJ., p. 366, LAAD1, GU1DO , POT1AZA, G1US1PP1, Monuole Ji JiriIIo onninieIroIito,
Miln, 1960, 197S, 6" eJ., p. 19.
6.12
Lo nieno oIeertoci6n ee oplicoIle o oIroe Jefinicionee que IoIlon Je Jecloroci6n, Jiepoei-
ci6n, Jeciei6n, eIc., lo que loe Ioce repeIiIitoe.
7.1
1l Iernino euele oporecer en loe oIroe iIolionoe, p. ej., A L1SS1, I1AATO, Lo retoco Jegli oIIi
onninieIroIiti, Miln, Giuffre, 196, pp. 64 , 79, IAA1LL1TT1, op. ciI., p. 3. Segn BAIIAGU1II1,
JOIG1 A., DerecIo oJninieIroIito. Viei6n juriepruJenciol, Ioeorio, Jurie, 1993, p. 94, ee un Ierni-
no que ei Iien [...] poJrio orruinor cuolquier pgino, ee ilueIroIito, puee tole cono exIeriorico-
ci6n Jel peneonienIo opueeIo ol Je un conporIonienIo noIeriol, IexIo , noIo 7.
7.2
Cono Jice IAA1LL1TT1, op. ciI., p. 3, 4, Decloroci6n ee lo exIrineecoci6n, eeIo ee lo IroJuc-
ci6n en el nunJo exIerno Jel peneonienIo o Je lo tolunIoJ Je un eujeIo.
7.3
COMAD1IA, JUL1O IODOLIO, AcIo oJninieIroIito nunicipol, Buenoe Airee, Depolno, 1992, p. 7,
conp. SAAT1 IOMAAO, que en eenIiJo einilor IoIlo Je pronuncionienIo o Jecloroci6n, op. ciI., p.
173, I1IAAAD1Z D1 V1LASCO, I1CAI1DO, 1l ocIo oJninieIroIito, MoJriJ, 1927, p. 1, CASSAGA1,
DerecIo oJninieIroIito, I. 11, op. ciI., pp. 43 , 141.
LA D1ST1AC1OA 1ATI1 ACTO Y H1CHO ADM1A1STIAT1VO 111-1
7.4
Y Ionpoco ee jueIifico reeIringir el Iernino Jeciei6n o loe ocIoe concreIoe , uIilicor Jiepoei-
cionee poro loe ocIoe generolee puee con no,or conoJiJoJ , cloriJoJ pueJen ueoree , ee ueon, loe
Iree tocoIloe IonIo poro referiree o loe ocIoe generolee cono porIiculoree.
7.
1n el nieno eenIiJo M A1IAL, I. 1, op. ciI, 179, p. 2S2.
S.1
IAA1LL1TT1, op. loc. ciI.
S.2
1eIo no eignifico que lo ejecuci6n Je un ocIo JeIo eienpre eer noIeriol, puee IonIien pueJe
un ocIo ejecuIoree, en IoJo o en porIe, o Irotee Je oIro ocIo. Ver eupro, I. 1, cop. X11, 4.
S.3
1n el ejenplo, por eupueeIo, no eeIonoe euponienJo lo liciIuJ Jel conporIonienIo.
ei6n, puee ello ee oItio.
4
Por oIro porIe, Ionpoco ee corre el rieego Je que por eu
onpliIuJ oIorque Iip6Ieeie que no JeIo, eienpre que ee Iengo cuiJoJo Je oclo-
ror, cono ,o lo Iicinoe, que el concepIo Je ocIo oJninieIroIito queJo reeIrin-
giJo o loe Jeclorocionee proJucIoroe Je efecIoe juriJicoe inneJioIoe. Por ello,
puee, Jecloroci6n en nueeIro concepIo eignifico e intolucro IonIo o lo Jeciei6n
(o pronuncionienIo, o nonifeeIoci6n Je tolunIoJ) cono o lo cerIificoci6n (o
oIeeIoci6n, o conocinienIo) , ol juicio (u opini6n proJucIoro Je efecIoe juriJicoe
JirecIoe. no, puee, ol JicIonen).

S. Diferencio enIre Jecloroci6n , ejecuci6n noIeriol
1n lo prcIico pueJe IoIer JificulIoJee poro JieIinguir el ocIo oJninieIroIito
(ee Jecir, lo Jecloroci6n, en porIiculor lo Jecloroci6n Je tolunIoJ) Jel IecIo
oJninieIroIito.
1n efecIo, lo Jecloroci6n JeIe enconIror uno IroJucci6n ol nunJo exIerno
poro poJer eer IonoJo en coneiJeroci6n por el orJen juriJico. 1eo forno exIe-
rior pueJe eer expreeo o IciIo, poeiIito o negoIito,
1
pero coIe eeolor que lo
ejecuci6n noIeriol Jel ocIo oJninieIroIito conporIo un IecIo oJninieIroIito,
2
por lo que uno Jeciei6n que ee infiero Jel conocinienIo noIeriol Je eu ejecu-
ci6n euperpone el concepIo Je ocIo , IecIo.
C6no eoIer ei noe enconIronoe en preeencio Je un ocIo o un IecIo en eeIoe
coeoe en que lo tolunIoJ ee Jo o conocer ol nunJo exIerior JirecIonenIe en lo
ejecuci6n Je JicIo tolunIoJ: Supongonoe que lo Jeciei6n Je un ogenIe Je poli-
cio Je JeIener o uno pereono que perIurIo el orJen ee oprecio ee Jecir, ee Jo
o conocer recien en el IecIo Je que el ogenIe Iono o lo pereono Je un Iroco
, lo lleto o lo conieorio,
3
que lo Jeciei6n Je loe IonIeroe Je JeeIruir uno coeo
poro etiIor lo propogoci6n Je un incenJio ee conocco o oJtierIo recien ol ter
que lo eeIn JeeIru,enJo, que lo tolunIoJ Je lo oJninieIroci6n Je ofecIor uno
colle ol ueo pIlico ee conocco o Irotee Jel IecIo Je que ee quiIon loe oIeIcu-
loe que lo cerroIon ol IrneiIo. 1n eeIoe coeoe Io, uno tolunIoJ Je lo oJninie-
Iroci6n que ee exIeriorico, que ee IroJuce ol nunJo exIerior. Sin enIorgo, ee
un poco Jificil Jecir que en IoJoe loe coeoe Io, un ocIo oJninieIroIito. A nuee-
Iro juicio, el Iernino Jecloroci6n ee IoeIonIe cercono o lo correcci6n, en cuonIo
no Jo iJeo Je nonifeeIoci6n ejecuIoJo Je olgo, eino Ion e6lo Je expreei6n inIe-
lecIuol Ie6rico, oIeIrocIo Je uno iJeo.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO 111-16
Su roic eIinol6gico oei lo inJico. MonifeeIoci6n tiene Je nonue fenJere,
golpeor con lo nono, e inJico uno JenoeIroci6n Je olgo con IecIoe oIjeIitoe
que Iocen eolIor o lo tieIo Je loe Jene inJitiJuoe oquello que ee quiere eeo-
lor, que lo inJico, por oei Jecirlo, groeeronenIe.
4
Decloroci6n, en conIio, pro-
tiene Je Je-clorue, poner en cloro, ocloror , preeupone uno expreei6n ne fino,
ne euIil. ergo, uno expreei6n inIelecIuol, iJeol, que Iono poro eu expreei6n ,
conprenei6n IecIoe einI6licoe, con uno eignificoci6n figuroJo que ee Ioce oc-
ceeiIle ol inIelecIo e6lo neJionIe un proceeo Je onlieie , Je conterei6n Je loe
JoIoe einI6licoe o nocionee o JoIoe reolee.

Aei, lo Jeciei6n ejecuIoJo ee Jo o conocer o loe Jene inJitiJuoe o Irotee Je
loe IecIoe reolee que IroneniIen lo iJeo reepecIito. lo Jeciei6n Je liIror lo
colle ol IrneiIo ee JeJuce Je que noJo ni noJie inpiJe IroneiIor, lo Jeciei6n Je
JeeIruir ee infiere Je que lo coeo eeI eienJo JeeIruiJo, eIc.
1n conIio, lo Jeciei6n JecloroJo ee Jo o conocer o loe Jene inJitiJuoe o
Irotee Je IecIoe o JoIoe que Iienen un eignificoJo einI6lico, figuroJo. lo Jeci-
ei6n Je perniIir poeor eurgir Je uno expreei6n terIol o eecriIo, o Je un eigno
contencionol Je IrneiIo, lo Jeciei6n Je JeeIruir eurgir Je un corIel, eIc.
9. Concluei6n ocerco Je lo JieIinci6n enIre ocIoe , IecIoe oJninieIroIitoe
De lo expueeIo reeulIo que loe ocIoe eon loe Jecieionee, Jeclorocionee o noni-
feeIocionee Je tolunIoJ o Je juicio, que loe IecIoe eon loe ocIuocionee noIerio-
lee, loe operocionee Iecnicoe reolicoJoe en ejercicio Je lo funci6n oJninieIroIi-
to. Si Iien generolnenIe loe IecIoe eon ejecuci6n Je ocIoe (en cuonIo Jon cun-
plinienIo o ejecuci6n noIeriol o lo Jeciei6n que el ocIo inplico), ello no eien-
pre ee oei , pueJen preeenIoree ocIoe que no eeon ejecuIoJoe o IecIoe reolico-
Joe ein uno Jeciei6n pretio fornol. Lo JieIinci6n enIre ocIo , IecIo no eienpre
ee fcil, en lo prcIico, por cuonIo el IecIo IonIien en olguno neJiJo ee expre-
ei6n Je tolunIoJ oJninieIroIito, pero en lineoe generolee pueJe ofirnoree,
enIoncee, que el ocIo ee corocIerico porque ee nonifieeIo o Irotee Je Jecloro-
cionee protenienIee Je lo tolunIoJ oJninieIroIito , JirigiJoe JirecIonenIe ol
inIelecIo Je loe oJninieIroJoe o Irotee Je lo poloIro orol o eecriIo, o Je eignoe
con un conIeniJo contencionol o iJeogrfico (el geeIo Jel ogenIe Je IrneiIo ol
eletor el Iroco poro JeIener el IrneiIo, loe eeolee ueuolee Je IrneiIo, Iolee
S.4
Lo JieIinci6n que Iicinoe ,o en lo prinero eJici6n Je 1l ocIo oJninieIroIito, 1963, Jecloro-
ci6n , nonifeeIoci6n Je tolunIoJ, con funJonenIo en eu JiferenIe roic eIinol6gico, que reproJuci-
noe oqui IexIuolnenIe, Io eiJo eeguiJo por D 11Z, DerecIo oJninieIroIito, op. ciI., 1" eJ., pp. 204-
, pero eeIe ouIor ee quien prinero opunI6 lo exieIencio Je Jiferencioe enIre onIoe concepIoe.
D11Z, 1l ocIo oJninieIroIito, Buenoe Airee, 1961, 2" eJ., p. 109. 1n iguol eenIiJo C ASSAGA1, Dere-
cIo oJninieIroIito, I. 11, op. ciI., p. 141.
S.
Ver lo noIo preceJenIe. D 11Z, DerecIo oJninieIroIito, op. loc. ciI., 1l ocIo oJninieIroIito, op.
loc. ciI.. Decloror el peneonienIo quiere Jecir IroJucir en eignoe percepIiIlee poro loe eenIiJoe Je
loe Jene, loe que poJrn en eu propio nenIe inIerpreIorlo, lo Jecloroci6n eienpre ee fornol ,
preceJe o lo ejecuci6n Jel ocIo.
LA D1ST1AC1OA 1ATI1 ACTO Y H1CHO ADM1A1STIAT1VO 111-17
cono flecIoe, circuloe, eIc.), el IecIo, en conIio, corece Je eee eenIiJo nenIol ,
coneIiIu,e noJo ne que uno ocIuoci6n fieico o noIeriol.
Si Iien Je olgunoe IecIoe o ocIuocionee noIeriolee Je lo oJninieIroci6n
poJenoe JeJucir cul Io eiJo lo tolunIoJ que loe Io preceJiJo (Jel IecIo Je
que ee Io,o colocoJo uno Iorrero en uno colle, poJenoe JeJucir que ee lo Io
queriJo cerror ol IrneiIo, Jel IecIo Je que ee quiIe lo Iorrero JeJucinoe que
ee Io JeciJiJo oIrirlo nuetonenIe), no por ello IoIr olli un ocIo. Poro que
exieIo ocIo ee neceeorio que enconIrenoe eeo Jecloroci6n Je tolunIoJ o conoci-
nienIo que ee nonifieeIo inIelecIitonenIe , no o Irotee Je eu JirecIo ejecu-
ci6n. Aporece olli lo forno Jel ocIo oJninieIroIito, generolnenIe eecriIo o por
eeolee o eignoe ouIonIicoe, o tecee orolnenIe.
1
Aunque euIjeIitonenIe pueJe exieIir uno Jeciei6n Jel funcionorio ocIuonIe
IonIo ei JicIo un ocIo cono ei reolico un IecIo, e6lo ee llonor ocIo o oquello
Jeciei6n que ee exIeriorico fornolnenIe cono Iol , no reiIeronoe, o Irotee Je
eu JirecIo ejecuci6n.
De olli ee JeeprenJe que el ocIo oJninieIroIito ee uno Jecloroci6n que ee
expreeo, pero que queJo olli none, cono JeIerninoci6n, opini6n, o conocinienIo.
que no ee ejecuIo ol exIerioricoree.
2
Ao oIeIo o eeIe concepIo el que lo iJeo conIe-
niJo en lo Jecloroci6n ee ejecuIe inneJioIonenIe Jeepuee Je exIerioricoree.
Lo eeenciol ee que ee pueJo oprecior oIjeIitonenIe uno eeciei6n, uno eeporo-
ci6n concepIuol , reol enIre o) lo Jeciei6n, opini6n, conocinienIo, eIc., por un
loJo , I) lo ejecuci6n Je eeo Jeciei6n por el oIro, , eeo eeporoci6n eurge Je que
lo Jecloroci6n eeo conociJo o Irotee Je JoIoe einI6licoe (poloIro orol o eecriIo,
eignoe contencionolee, eIc.) , no Je JoIoe reolee.
CuonJo lo exIerioricoci6n Je lo Jeciei6n ee Ioce recien o Irotee Je lo ejecu-
ci6n nieno, o eeo, Je loe JoIoe reolee (lo JeeIrucci6n Je lo coeo, el reIiro Je loe
oIeIculoe que cerroIon lo colle, eIc.), no eeIonoe onIe un ocIo, eino onIe un
IecIo oJninieIroIito. Lo ejecuci6n noIeriol, en IoJoe loe coeoe, ee un IecIo.
IonIo cuonIo ejecuIo un ocIo, cono cuonJo en oueencio Je ocIo IroneniIe Jirec-
IonenIe en lo ocIuoci6n n oIeriol lo tolunIoJ o que reeponJe.
3
1l ocIo, puee, nunco conIiene lo ejecuci6n Je lo iJeo que expreeo (ello ee
refiere, oItionenIe, o loe coeoe en que el ocIo coneieIe en uno Jeciei6n, eeIo ee,
uno Jecloroci6n Je tolunIoJ, puee ei lo oJninieIroci6n ee liniIo o Ionor noIo
9.1
1nfro, cop. X. 1e el coeo Je loe 6rJenee Je loe ogenIee Je IrneiIo, Je loe euperioree en lo
oJninieIroci6n pIlico, loe JocenIee en lo eneeonco, loe guorJiocrcelee en loe ineIiIuIoe Je
JeIenci6n, eIc. PorIe Je lo JocIrino llono o eeIoe lIinoe reginenee relocionee eepeciolee Je
eujeci6n. Ver P AI1JO ALIOASO, LUC1AAO, Lo coIegorio Je loe relocionee eepeciolee Je eujeci6n, en
GU1LL1IMO A. MUAOZ , JOIG1 L. SALOMOA1, JirecIoree, ProIlenIico Je lo oJninieIroci6n conIen-
porneo, Buenoe Airee, AJ-Hoc , UnitereiJoJ AoIoriol ArgenIino, 1997, p. 131 , ee., , S ALOMOA1,
JOIG1 LU1S, Lo cueeIi6n Je loe relocionee Je eujeci6n eepeciol en el DerecIo pIlico orgenIino, en
el nieno liIro, p. 11 , ee.
9.2
1n eenIiJo einilor D11Z, 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., p. 109.
9.3
Poro ejenploe Je lo JieIinci6n ter I. 1, cop. X11, 4 , ee.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO 111-1S
Je olgo, o o eniIir olguno opini6n o juicio, no Io, ejecuci6n concepIuolnenIe
poeiIle Je JicIo ocIo).
10. Algo ne ocerco Je corIelee, eilIoIoe, Iorreroe, eIc.
En l os ejempl os del ep gr afe es cl ar o, confor me a l o que veni mos exponi endo, que
hay mani festaci n i nequ voca de vol untad admi ni str ati va. No hay en l os
car tel es de pr ohi bi ci n de estaci onar una deci si n i mpl ci ta que pueda consi de-
r ar se no despl egada for mal mente; no hay l i ber tad de for ma, ni es un acto de
for ma cr pti ca.
1
Tampoco presentan duda al guna de i nterpretaci n al conductor
de un automvi l . Di r amos pues que si hay cartel hay acto o regl amento
admi ni strati vo; en el caso de l as normas de estaci onami ento el cartel es l a
expresi n mi sma de l a vol untad admi ni strati va.
Sin enIorgo, loe Juecee Je IolIoe Je lo CiuJoJ Je Buenoe Airee oIeuelten
loe infroccionee Je eeIociononienIo en loe coeoe en que el goIierno Je lo Ciu-
JoJ pueo loe corIelee pero no Io JicIoJo nunco un ocIo en eoporIe popel Jiepo-
nienJo lo nieno que Jir grficonenIe el corIel. 1e un coeo Je ocIo que exieIe,
pero que loe IriIunolee coneiJeron inexieIenIe conforne o lo juriepruJencio
locol por no IoIeree uIilicoJo uno forno tliJo Je expreei6n Je lo tolunIoJ
oJninieIroIito. 1n conIio no ee poJrio Jeeoir el eoniJo Je un eilIoIo Jel poli-
cio Je IrneiIo, o lo eeol Je olorno Je que loe Iorreroe eeIn pr6xinoe o
JeecenJer, ni preIenJer noter loe Iorreroe fieicoe, eeon elloe tiolee, ferrotio-
rioe, eIc.
2
A lo intereo, lo eecuencio pueJe interIiree ein que conIie lo eoluci6n. 1llo
ocurre cuonJo lo norno exieIe en eoporIe popel , ee puIlicoJo en el B.O. Je lo
CiuJoJ, pero no ee ineIolon en loe lugoree perIinenIee loe corIelee Je ProIiIi-
Jo eeIocionor. Lo inexieIencio Je corIel, on IoIienJo norno que proIiIe ee-
Iocionor, lleto o lo no oplicoci6n Je eoncionee por nol eeIociononienIo,
3
con
JieIinIoe excepcionee. 1nIre eeIoe coIe conpuIor loe nornoe que ee repuIon
conociJoe u oItioe on ein corIel. eeIocionor en oteniJo, eoIre lo nono ic-
quierJo, en eequino, eoIre eenJo peoIonol, oIeIru,enJo uno enIroJo Je ron-
po, en JoIle filo, eIc.
10.1
ToJoe eeIoe corocIericocionee en B AIIAGU1II1, op. ciI., p. 97, noIo, poro referiree ol ocIo
inpliciIo. Por eu porIe 1 LDAIIAZ, B1A1GAO, ZAIZA M1ASACQU1, ALB1ITO I. , V1AL1, CLAUD1O, DerecIo
coneIiIucionol , oJninieIroIito, C6rJoIo, 1UD1COI, 1999, 2" eJ., p. 376, eeolon que loe eignoe
Je unitereol enIenJinienIo, eeolee luninoeoe en loe eenforoe, eIc., cunplen lo nieno fun-
ci6n , oun neJionIe lo conpuIoci6n [ee] poJrio regieIror loe infroccionee.
10.2
Conp. 1LDAIIAZ, ZAIZA M1ASACQU1 , V1AL1, op. ciI., pp. 37-6.
10.3
Alli conflu,en lo tolunIoJ ciuJoJono Je no cunplir loe nornoe , ejercer eeorio oIeoluIo
eoIre eu teIiculo, en JeeneJro Je lo eocieJoJ , el JerecIo. Loe ejenploe eon nlIiplee. M AIT1A-
I1TOIT1LLO BAQU1I, S1BAST1AA, IrognenIoe Je JerecIo oJninieIroIito, MoJriJ, Morciol Pone, 2000,
pp.77-9, DerecIo pIlico Jel IroneporIe Je correIero. Ver IonIien infro, I. 4, 2000, 4" eJ., cop.
V11, 21, pp. 30-31.
LA D1ST1AC1OA 1ATI1 ACTO Y H1CHO ADM1A1STIAT1VO 111-19
10.4
SoIre el cuol olgo Jijinoe en el I. 2, 2000, 4" eJ., cop. V, , pp. 7-9.
10.
PueJe teree, en cuonIo ol fonJo, M 1L1T1LLO, S1IG1O A., C6Jigo conIrotencionol, Buenoe Ai-
ree, AIeleJo-PerroI, 1999, por lo que Ioce o loe criIerioe Je JeIerninoci6n Je lo infrocci6n ter
BAGAAID1, HOIAC1O , DOAATO, P1DIO 1IA1STO, C6Jigo Je proceJinienIoe en noIerio Je folIoe nuni-
cipolee, Buenoe Airee, AeIreo, 19S7, pp. 14-17.
TonIo loe nornoe Je IrneiIo , eeIociononienIo cono el c6Jigo conIrotencionol
4
en generol Jon lugor o uno rico coeuieIico en cuonIo o loe nlIiplee torionIee
que preeenIo lo exIerioricoci6n Je lo tolunIoJ oJninieIroIito, enIre oIroe
torioJieinoe proIlenoe.

CopiIulo 1V
ACTOS, REGLAMENTOS
Y CONTRATOS ADMINISTRATIVOS
1. Loe ocIoe juriJicoe Je lo oJninieIroci6n , eu cloeificoci6n
In Ios cns. rocodonfos so hn vIsfo cono oI fofnI do In funcIon ndnInIsfrnfIvn
uodo cInsIfIcnrso: o) on rInor Iugnr, sogn roduzcn o no ofocfos jurIdIcos
dIrocfos (sonn rovIsIonnIos o dofInIfIvos, hncIn nfuorn o hncIn ndonfro do In
ndnInIsfrncIon, do confrnIor o no, hnynn sIdo quorIdos o no, sonn IIcIfos o IIIcIfos);
I) on sogundo Iugnr, sogn so nnnIfIosfo n frnvos do ncfos (docInrncIonos, son
do voIunfnd, conocInIonfo u oInIon) o do hochos (oorncIonos nnforInIos quo
fnnLIon rosondon n unn voIunfnd, oro no In docInrnn sIno quo In ojocufnn
dIrocfnnonfo). IjInos quo suoronIondo frnnsvorsnInonfo nnLns cInsIfIcn-
cIonos, oLfonInnos cunfro grnndos socforos do In ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn: Ios
ncfos roducforos do ofocfos jurIdIcos dIrocfos, Ios ncfos no roducforos do ofoc-
fos jurIdIcos dIrocfos, Ios hochos roducforos do ofocfos jurIdIcos dIrocfos y Ios
hochos no roducforos do ofocfos jurIdIcos dIrocfos.
OLvInnonfo, oI socfor ns Inorfnnfo os oI do Ios ncfos roducforos do ofoc-
fos jurIdIcos dIrocfos; nIgunos nuforos, con nnyoros o nonoros dIforoncIns, IIn-
nnn n osfos ncfos ndnInIsfrnfIvos, dojnndo nrn Ios dons (Ios no roducforos
do ofocfos jurIdIcos dIrocfos), In dononInncIon do ncfos do In ndnInIsfrncIon,
ncfos Infornos, ofc. Ofros nuforos, dojnndo cunIquIorn do osfns IfInns dono-
nInncIonos nrn Ios ncfos no roducforos do ofocfos jurIdIcos, IInnnn ncfos
ndnInIsfrnfIvos n Ios ncfos unIInfornIos (porIiculoree o generolee), oxcIuyondo
n Ios confrnfos ndnInIsfrnfIvos quo rocILon or fnnfo soIo fnI dononInncIon.
Ofros nuforos, fInnInonfo, IInnnn ncfos ndnInIsfrnfIvos nIcnnonfo n Ios nc-
fos uniloIerolee o inJitiJuolee o nrfIcuInros, rofIrIondo dononInnr rogInnon-
fos ndnInIsfrnfIvos n Ios ncfos unIInfornIos gonornIos y confrnfos ndnInIsfrn-
fIvos n Ios ncfos Ii o pluriloIerolee. SI LIon nrocon oInIonos dIsfnncIndns, no
Io osfn fnnfo.
II ACTO AMIIST!ATIVO IV-2
Ins rIncInIos dIforoncIns, on rosunon, rosIdon on dofornInnr sI In oxro-
sIon ncfo ndnInIsfrnfIvo so nIIcn fnnLIon n Ios rogInnonfos y confrnfos ndnI-
nIsfrnfIvos, o no. o oxIsfo dIscronncIn on nIIcnr oI fornIno rogInnonfo n Ios
ncfos unIInfornIos gonornIos y confrnfo ndnInIsfrnfIvo n Ios ncfos LI o
IurIInfornIos: In dIforoncIn rosIdo on osfnLIocor sI oJene do fnI nonLro, so
Ios IInnn IonIien ncfos ndnInIsfrnfIvos.
2. Diecreponcioe Ierninol6gicoe, no Je fonJo
Ior cIorfo, In cuosfIon os urnnonfo do nonLros, sIn InIIcnr on fodos Ios cn-
sos roLIonns do fondo. Todo os cuosfIon do ncInrnr quo so onfIondo or Ios
fornInos, uos sI so fonn In oxrosIon ncfo ndnInIsfrnfIvo on un sonfIdo nn-
IIo, conronsIvo do fodos Ios ncfos jurIdIcos do In ndnInIsfrncIon, onfoncos os
cInro quo hny ncfos ndnInIsfrnfIvos gonornIos y LI o IurIInfornIos; sI, n In
Invorsn, so fonn In oxrosIon on sonfIdo rosfrIngIdo, conrondIondo n unn
nrfo fnn soIo do Ios ncfos jurIdIco-ndnInIsfrnfIvos, rosuIfnr quo no oxIsfon
ncfos ndnInIsfrnfIvos gonornIos y nsI sucosIvnnonfo.
o doLo croorso fnnoco quo hnyn nIgn uso oLIIgndo, nocosnrIo o IogIco do
ufIIIznr oI fornIno, orquo fodos Ios nuforos onIonn dIsfInfn fornInoIogIn y
orquo fnn dIscrocIonnI os IInnnr ncfo ndnInIsfrnfIvo n soIo unn nrfo do Ios
ncfos jurIdIco-ndnInIsfrnfIvos, cono IInnnr ncfo do In ndnInIsfrncIon n Ios nc-
fos no roducforos do ofocfos jurIdIcos. SI so quIoro Innfonr In cuosfIon cono
roLIonn do ufIIIzncIon IogIcn do Ios vocnLIos, doLo ndvorfIrso quo Ins oxro-
sIonos ncfo do In ndnInIsfrncIon y ncfo ndnInIsfrnfIvo, . oj., son IdonfIcns y
quo soIo on fornn contencionol os quo uodo IInIfnrso In rInorn oxrosIon nI
cnno do Ios ncfos no juriJicoe y In sogundn nI do Ios juriJicoe; no vonos on-
foncos quo oxfrnnozn odr cnusnr quo In oxrosIon ncfo ndnInIsfrnfIvo yn
rosfrIngIdn contencionolnenIe nI cnno do Ios ncfos juriJicoe, son nuovnnon-
fo rosfrIngIdn, on fornn fnn dIscrocIonnI
1
cono In nnforIor n un nuovo socfor do
ncfos.
TnI voz Io IdonI sorIn confnr con un IoxIco ns nnIIo, quo nos rovoyorn con
un nonLro gonorIco (t. gr., ncfo ndnInIsfrnfIvo) nrn fodos Ios ncfos roducfo-
ros do ofocfos jurIdIcos (1, Ios unIInfornIos IndIvIdunIos; 2, Ios unIInfornIos
gonornIos; 3, Ios confrncfunIos) y con un nonLro osocIfIco o socforInI nrn
cndn unn do Ins osocIos. SI fnI fuorn oI cnso, no hnLrIn dIsfIncIon nIgunn: fodos
sorInn IInnndos ncfo ndnInIsfrnfIvo on fornn gonorIcn y cndn uno fondrIn Iuo-
go su roIn dononInncIon nrfIcuInr, donfro doI gonoro do Ios ncfos ndnInIs-
frnfIvos. II roLIonn os quo oI Iongunjo hn rosuIfndo InsufIcIonfo on osfo un-
fo y sI LIon confIrIo nonLro roIo n Ios rogInnonfos y confrnfos ndnInIsfrnfI-
2.1
O osfIuInfIvn; o nrLIfrnrIn, sI so rofIoro. IIA!IS, J!A I!ACISCO, IunJonenIoe Je JerecIo
oJninieIroIito, Iuonos AIros, Asfron, 19?5, . 201, nofn 13, In consIdorn ncInrnforIn.Vor eupro, f.
1, cn. I.
ACTOS, !IOIAMITOS Y COT!ATOS AMIIST!ATIVOS IV-3
vos, no oforgo un nonLro osocIfIco nrn Ios ncfos unIInfornIos o IndIvIdunIos:
consocuonfononfo, nIgunn docfrInn Ios dononInn ncfos ndnInIsfrnfIvos oso-
cInIos y ofrn soncIIInnonfo Ios IInnn ncfos ndnInIsfrnfIvos, nIIcnndo n Ios
ofros soIo sus nonLros osocIfIcos, sIn roofIrIos oI dononInndor conn ncfo
ndnInIsfrnfIvo n fodos.
2
3. CriIerio poro eeleccionor lo Jenoninoci6n
Yn vInos nI conIonzo do osfn oLrn
1
quo ngrunr o dIforoncInr cIorfos oLjofos
doondo do quo consIdoronos ns Inorfnnfo, Ins sonojnnzns o Ins dIforon-
cIns; do quo rosuIfn ns conodo, In ufIIIzncIon do unn soIn nInLrn do cInso o In
cInsIfIcncIon on socforos; quo sIonro hny on cunIquIor gruo do oLjofos, cnrnc-
foros quo Ios nsonojnn y cnrncforos quo Ios dIsfInguon. Quodn IILrndo n nuos-
frn oIoccIon oscogor sus cnrncforos sonojnnfos y ngrunrIos on unn soIn cInso,
o fonnr sus cnrncforos dIforoncInIos y sonrnrIos on cInsos dIsfInfns donfro do
unn cInso nnyor.
2
In vordnd, osfo hnco quo In dIscusIon son nonos Inorfnnfo nn, n In Iuz doI
nnIIsIs fIIosofIco yn quo no ee JiecuIe eiquiero lo conteniencio Je JieIinguir
Iree cloeee Je ocIoe juriJico-oJninieIroIitoe (unIInfornIos gonornIos, unIInfo-
rnIos nrfIcuInros, confrncfunIos) eino e6lo el nonIre que ee lee Jor.
Ioro Io cIorfo os quo nos conunIcnnos con oI Iongunjo quo fononos y quo
osfo so rosfn n confusIonos rocIrocns, or Io quo no quodn ns ronodIo quo
Infonfnr suornrIns. Is cono In dIscusIon quo yn vInos on nnforIn do ncfos do
onfos LIIcos no osfnfnIos (oxIsfon ncfos ndnInIsfrnfIvos unIInfornIos o IndI-
vIdunIos onnnndos do osfos onfos, oro no confrnfos ndnInIsfrnfIvos rogIdos
or In IogIsIncIon ndnInIsfrnfIvn, sIn orjuIcIo do quo so nIIquon nIgunos rIn-
cIIos do dorocho LIIco).
o quodn uos ofro ronodIo quo onfrnr fnnLIon on In dIscusIon, uos nI fIn
do cuonfns nIguno hny quo oIogIr y Ios nuforos nrgunonfnn soLro In Londnd do
In oIoccIon ronIIzndn. In nfoncIon n quo In oIoccIon hn do ofocfunrso soLro In
Lnso do quo nconfunronos, Ins sonojnnzns o Ins dIforoncIns, In oxosIcIon hn-
Lr do sorvIrnos nI nonos nrn nnnIIznr n grnndos rnsgos oI rogInon jurIdIco
vIgonfo do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos do fodo fIo. Son osfo IfIno, uos, nuos-
frn jusfIfIcncIon nrn nhondnr on oI fonn.
4. AepecIoe conunee Jel reginen oJninieIroIito
Son quo so ofo or unn dofInIcIon nnIIn o rosfrIngIdn, on fodo cnso sIonro
hny fnnfo rnsgos conunos cono dIforoncInIos. In oI cnso do Ios rInoros, cnLo
2.2
Quo, or ofrn nrfo, fnnLIon odrIn hncorso oxfonsIvo n Ios ncfos no roducforos do ofocfos
jurIdIcos dIcfndos or In ndnInIsfrncIon, sogn vInos.
3.1
Supro, f. 1, cn. I.
3.2
Supro, f. 1, 2000, roInrosIon do In 5" od., cn. I.
II ACTO AMIIST!ATIVO IV-4
sonnInr quo fodos osfn sonofIdos n Ios dos rIncIIos fundnnonfnIos doI ro-
gInon jurIdIco-ndnInIsfrnfIvo: sunIsIon n In Ioy y n Ins nornns jorrquIcn-
nonfo suorIoros y osILIIIdnd do unn fIscnIIzncIon jurIsdIccIonnI nrn hncor
ofocfIvn dIchn sunIsIon.
1
Adons do oIIo oxIsfon ofros rIncIIos conunee n rogInnonfos y ncfos nd-
nInIsfrnfIvos, nrfIcuInrnonfo on nnforIn do nuliJoJee y ticioe doI ncfo, do
Ins rogIns quo doLo soguIr y rosofnr In ndnInIsfrncIon on su onIsIon, ofc.,
oro oIIo no oLsfn n quo oxIsfon fodnvIn nIgunns dIforoncIns onfro nnLos, quo n
nuosfro nodo do vor jusfIfIcnn In dIsfIncIon fornInoIogIcn.
ConvIono ndoInnfnr, orquo os unn cuosfIon Inorfnnfo on unn nuosfrn do-
LII vIgoncIn doI Isfndo do orocho, quo In cuosfIon no nsn or roconocor o-
fosfndos IogIsInfIvns roIns o doIogndns nI Iodor IjocufIvo, nIgo quo rohILo
oI nrf. ?6 do In ConsfIfucIon do 1994, sIn orjuIcIo do quo sI fIonon ofosfndos
roguInforIns suL IognIos Ins nuforIdndos ndnInIsfrnfIvns IndoondIonfos cron-
dns nrn oI confrnIor do Ios sorvIcIos LIIcos rIvnfIzndos.
o os uos or osfuInr cnrncforIsfIcns IogIsInfIvns nI rogInnonfo, Io quo on
nodo nIguno hnconos,quo onfondonos quo corrosondo dIforoncInrIo sonnfI-
cnnonfo doI ncfo ndnInIsfrnfIvo unIInfornI o IndIvIdunI.
5. Diferencioe en el reginen oJninieIroIito Je loe reglonenIoe , ocIoe
concreIoe
osdo oI docrofo-Ioy 19.549/?2 nIgunos nuforos hnn onfondIdo onconfrnr unn
consngrncIon nornnfIvn do In soIucIon quo osfuIn In nsInIIncIon concofunI
do nnLos fornInos,
1
oro doLo fonorso rosonfo In ndvorfoncIn do IIA!IS, on
4.1
OA!!IO IAIIA, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, voI. III, MndrId, 1963, 10" od., . 380. II
rInor unfo do sonojnnzn fuo sIonro corrocfo; oI sogundo onfondInos on su nononfo quo no so
njusfnLn nI dorocho nrgonfIno, cono Io oxIIcnnos on osfn nIsnn oLrn y Iugnr, 3" od., 4 doI cn.
IV. SIn onLnrgo, In ConsfIfucIon do 1994 nI InfroducIr oxrosnnonfo Ios dorochos do IncIdoncIn
coIocfIvn hn dndo Iugnr n un dosnrroIIo on oI cunI so ndnIfon Ios ofocfos ergo onnee do In sonfon-
cIn, Io cunI hn nodIfIcndo osIfIvnnonfo nuosfro dorocho. Vor eupro, f. 2, 2000, 4" od., cn. II y oI
cn. XI, Ios grnndos fnIIos do In ncfunIIdnd on nuosfro IILro Deepuee Je lo reforno Jel 1eIoJo,
1998, 2" od. Vor fnnLIon H!TCHISO, TOMS, In InugnncIon judIcInI do Ios rogInnonfos, on
IADA, 9: 31 (Iuonos AIros, 19?6), quIon nnnIIzn oI roLIonn n In Iuz doI docrofo-Ioy 19.549/?2;
O!ICCO, CA!IOS MA!II, InugnncIon do rogInnonfos, on oI IILro do In !IVI!SIA A!ST!AI,
ProceJinienIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, CIoncIns do In AdnInIsfrncIon, 1999, . 69 y ss.;
SAMA!TIO, IAT!ICIO MA!CIIO I., InugnncIon do ncfos do nIcnnco gonornI: In dIsonsn doI rocIn-
no InroIo cono rocnudo hnLIIIfnnfo do nccoso n In jurIsdIccIon, on oI IILro cIfndo, . ?? y ss.;
IIZ, HO!ACIO II!O, VIns do InugnncIon do Ios rogInnonfos, or rocInno y rocursos, on oI ro-
codInIonfo ndnInIsfrnfIvo nncIonnI, IgunI IILro, . 90 y ss.
5.1
Son nrn coIncIdIr, cono MA!IIHOII, MIO!II S., TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, f. I,
Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1965, . 23?, o nrn dIscronr, cono CASSAOI, J!A CA!IOS, Dere-
cIo oJninieIroIito, f. II, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1998, 6" od., . 55. In oI dorocho connrn-
do fIondo n rovnIocor In oInIon quo rosfrIngo oI uso do In frnso n Ios ncfos unIInfornIos o IndIvI-
dunIos, oro fnnLIon hny nuforos y nIsos on Ios cunIos so rofIoro IInnnr ncfo ndnInIsfrnfIvo
fnnfo nI gonornI cono nI nrfIcuInr, . oj. IAO!AZIO, MIO!II OII, DerecIo oJninieIroIito, f. I,
AsuncIon, InforconfInonfnI IdIforn, 199?, . 64.
ACTOS, !IOIAMITOS Y COT!ATOS AMIIST!ATIVOS IV-5
oI sonfIdo do quo no Lnsfn In norn oxrosIon onIondn on nIgunn dIsosIcIon
IognI, uos: o oLsfnnfo oIIo, sI so conufn In IonIfud doI sIsfonn do osn Ioy,
Ins dIforoncIns quo rosuIfnn doI frnfo soLro dIvorsos nsocfos fnIos cono ron-
rncIon doI ncfo, donognforIn or sIIoncIo, fundnnonfncIon, jornrquIn nornnfI-
vn, osfnLIIIdnd, rofroncfIvIdnd y ofros, hncon quo, on dofInIfIvn, In fornncIon
do un gonoro nIco nrn rogInnonfos y ncfos IndIvIdunIos rosuIfo nornnonfo
vorLnI.
2
Ior oIIo yn nnfos doI dIcfndo doI docrofo-Ioy 19.549/?2 hnLInnos nnnIIzndo
oI rogInon concrofo do ncfos y rogInnonfos nrn osfnLIocor In convonIoncIn o
InconvonIoncIn do unn u ofrn fornInoIogIn,
3
nnIIsIs quo osforIornonfo nc-
funIIznnos on roIncIon nI roforIdo cuoro nornnfIvo
4
y quo fnnLIon hn rocILIdo
ofrns confrILucIonos sInIInros.
5
A fodo oIIo nos roforInos n confInuncIon.
5.1. AoIificoci6n , puIlicoci6n
II ncfo ndnInIsfrnfIvo nrfIcuInr ndquIoro ofocfos jurIdIcos o ofIcncIn n nrfIr
do su noIificoci6n (nrf. 11), Io quo InIIcn un conocInIonfo cierIo doI ncfo (nrf.
41 doI docrofo 1?59/?2, InIIcIfnnonfo), snIvo oI cnso do In cIfncIon or odIcfos,
frnfndoso do orsonns cuyo donIcIIIo so Ignorn (nrf. 42). In cnnLIo, oI rogIn-
nonfo ndquIoro ofIcncIn n nrfIr do Ios ocho dIns cunIIdos dosuos do su pu-
Ilicoci6n (nrf. 11 doI docrofo-Ioy 19.549/?2; nrf. 108 do In rogInnonfncIon), Io
quo InIIcn un conocInIonfo fIcfo o rosunfo doI ncfo.
6
Is ns, oI conocInIonfo cIorfo te. oI rosunfo doI rogInnonfo so hn vIsfo
noforInnonfo ngrnvndo or unn rcfIcn crocIonfo doI BoleIin Oficiol do In n-
cIon: uLIIcnr on In 1" soccIon (IogIsIncIon y nvIsos ofIcInIos) rInoro Ins Ioyos,
Iuogo Ios docrofos (nuchns vocos sInfofIzndos), Iuogo docIsIonos ndnInIsfrnfI-
vns (Idon), Iuogo rosoIucIonos sInfonfIzndns, concursos ofIcInIos, ronnfos ofI-
cInIos y nvIsos ofIcInIos.
In osfn IfInn soccIon do nvIsos ofIcInIos, quo nndIo rnzonnLIononfo IoorIn
n dInrIo on fornn sIsfonfIcn, nnrocon rosoIucIonos ndnInIsfrnfIvns con ofoc-
5.2
IIA!IS, IunJonenIoe., op. ciI., . 205 y 206.
5.3
1l ocIo oJninieIroIito, 1" od., . 68 y cn. V, 5, 2" od., . 101 n 104.
5.4
Acfo, rogInnonfo y confrnfo ndnInIsfrnfIvo on In Ioy 19.549, IetieIo ArgenIino Je DerecIo
AJninieIroIito, 3: 13 (Iuonos AIros, 19?2).
5.5
Inrn un dosnrroIIo nnyor do nIgunns do Ins dIsfIncIonos quo oxIIcnnos on oI foxfo, nnIInr
on !AIA!, JIA MA!II, Lo JieIincIion Je l`ocIe reglenenIoire eI Je l`ocIe inJitiJuol, InrIs, 1966;
OOZIIZ II!IZ, JIS!S, 1l proceJinienIo oJninieIroIito, MndrId, 1964, . 298 y ss.; OA!CA I
ITI!!A, I!A!O, !ocurso confoncIoso dIrocfo confrn dIsosIcIonos rogInnonfnrIns y rocurso
rovIo do roosIcIon, IAP, 29: 164, (MndrId); MIII OII, JOSI I!IS, Lo JieIinci6n enIre norno ,
ocIo oJninieIroIito, MndrId, 196? y sus roforoncIns; VIIIA! IAIAS, JOSI I!IS, Cureo Je JerecIo
oJninieIroIito, f. I, MndrId, 19?2, . 196-215.
5.6
In IgunI sonfIdo CASSSAOI, DerecIo oJninieIroIito, f. II, op. ciI., . 155; H!TCHISO, TOMS,
Ieginen Je proceJinienIoe oJninieIroIitoe, Iuonos AIros, Asfron, 199?, 4" od. (1" roInrosIon),
. 8? y 88, 104 y ss.
II ACTO AMIIST!ATIVO IV-6
fos jurIdIcos gonornIos Inorfnnfos, cono do In OI, oI I.C.!.A., IInnndos o
osforgncIonos do nudIoncIns LIIcns, ofc., IncIuso ncordndns do In JusfIcIn.
Is un rogroso quo nnrocon fnIIos quo oI Iodor JudIcInI do In ncIon nnn-
dn uLIIcnr on oI BoleIin Oficiol or sor do ofocfos ergo onnee,
?
. oj. doI Juoz
MA!IIIII docInrnndo no ronuIgndn, on In nrfo orfInonfo, unn Ioy vofndn
nrcInInonfo or oI Iodor IjocufIvo. Ioro In ndnInIsfrncIon so Ins nrrogIn nrn
snLofonr oI rosuIfndo: snIIo no yn on In soccIon nvIsos do In 1" sIno do In 2"
soccIon, n In cunI vIrfunInonfo nndIo so suscrILo nI fnnoco so ofroco on Infornof.
Con osfns y ofrns uLIIcncIonos InsufIcIonfos, quo vIoInn oI rIncIIo do uLII-
cIdnd do Luonn fo do Ios ncfos osfnfnIos, rosuIfn InosILIo onsnr on unn oquI-
nrncIon ronIIsfn, on oI dorocho nrgonfIno vIvIonfo, do rogInnonfos y ncfos nd-
nInIsfrnfIvos.
5.2. Jerorquio nornoIito Jel reglonenIo eoIre el ocIo oJninieIroIito
SI LIon Ins nornns doI docrofo-Ioy 19.549/?2 no so rofIoron nI unfo, onsnnos
quo so nnnfIono IncoIuno oI rIncIIo do quo fodn docIsIon IndIvIdunI doLo
sor conforno n In rogIn gonornI roosfnLIocIdn, o son, quo oxIsfo unn jornrquIn
nornnfIvn onfro oI rogInnonfo y oI ncfo ndnInIsfrnfIvo nrfIcuInr.
8
Ior Io dons, fnnfo oI rocodInIonfo gonornI cono Ios rocodInIonfos oso-
cInIos osfn rogIdos or rogInnonfos (oI roIo docrofo 1?59/?2 y Ins nornns
rogInnonfnrIns quo so dIcfnn on vIrfud doI nrf. 2, Inc. o), os docIr, or nornns
gonornIos quo sorn Iuogo fuonfo do Ios ncfos nrfIcuInros do nIIcncIon quo so
dIcfon on cndn cnso.
5.3. 1eIoIiliJoJ Jel ocIo regulor
II ncfo concrofo doI quo huLIornn nncIdo dorochos suLjofIvos n fnvor doI ndnI-
nIsfrndo, no uodo sor rovocndo or rnzonos do IIogIfInIdnd on sodo ndnInIs-
frnfIvn (nrf. 18); oI rogInnonfo, on cnnLIo, uodo sor rovocndo or rnzonos do
IIogIfInIdnd on sodo ndnInIsfrnfIvn.
9
5.4. MoIitoci6n Jel ocIo oJninieIroIito , el reglonenIo
II nrf. ?", Inc. e) doI docrofo-Ioy, oxIgo cono roquIsIfo osoncInI cuyn vIoIncIon
roduco nuIIdnd nLsoIufn doI ncfo (nrf.14, Inc. I), In ndocundn nofIvncIon doI
nIsno, o son quo so oxroson on fornn concrofn Ins rnzonos quo Inducon n
onIfIr oI ncfo. Isfn oxIgoncIn IognI no os nIIcnLIo con IgunI rIgor nrn oI ro-
gInnonfo quo nrn oI ncfo ndnInIsfrnfIvo.
5.?
IxIIcnnos osfn roLIonfIcn eupro, f. 2, cns. II y III.
5.8
AnIInr eupro, f. 1, 2000, roInrosIon do In 5" od., cn. VII, 11 y sus roforoncIns, . 42 y ss.;
CASSAOI, DerecIo oJninieIroIito, f. II, op. ciI., . 5?.
5.9
AnIInr infro, cn. VI, 4.
ACTOS, !IOIAMITOS Y COT!ATOS AMIIST!ATIVOS IV-?
Is on oI ncfo IndIvIdunI dondo con nnyor sovorIdnd cnLo rocInnnr In doLIdn
nofIvncIon, udIondoso ndnIfIr on cnnLIo nnyor InfIfud on Ios ncfos do nIcnn-
co gonornI, do suyo ns dIfIcIIos, or su nIsnn gonornIIdnd, do sor concrofn-
nonfo fundndos on cndn unn do sus dIsosIcIonos.
In oLIIgncIon do quo oI ncfo hngn oxrosn consIdorncIon do Ios rIncInIos
nrgunonfos (nrf. 1, Inc. f), n. 3), . oj., nos nroco osocInInonfo nIIcnLIo
nI ncfo ndnInIsfrnfIvo, con oxcIusIon doI rogInnonfo, snIvo on oI cnso do grnn-
dos royocfos quo roquIornn nudIoncIn LIIcn rovIn do In cunI oI ncfo hnLr
do dnr cuonfn.
5.5. AuJiencio pretio en el reglonenIo , en el ocIo oJninieIroIito
II ncfo ndnInIsfrnfIvo uodo docIdIr cuosfIonos no rouosfns or oI Inforosn-
do, sIonro quo Io oforguo rovIn nudIoncIn (nrf. ?, Inc. c); doI nIsno nodo, oI
nrf.1, Inc.f), n.1, fncuIfn nI nrfIcuInr n oxonor Ins rnzonos do sus rofon-
sIonos y dofonsns nnfos do In onIsIon do ncfos quo so rofIornn n sus dorochos
suLjofIvos o Inforosos IogIfInos.
10
In oxIgoncIn do In rovIn nudIoncIn on nnforIn rogInnonfnrIn funcIonn no-
dInnfo oI rocodInIonfo do nudIoncIn LIIcn.
11
5.6. 1l ocIo oJninieIroIito proJuciJo por eilencio Je lo oJninieIroci6n
pIlico
o ncuordo nI rocodInIonfo do rocInno y odIdo do ronfo dosncho quo rogu-
In oI nrf. 10 doI docrofo-Ioy 19.549/?2, os osILIo roducIr un ncfo donognforIo
fcIfo
12
do In ndnInIsfrncIon LIIcn, n frnvos doI sIIoncIo do osfn. os nroco
cInro quo dIchn nornn osf concoLIdn nrn oI cnso do sIIoncIo on ncfos ndnInIs-
frnfIvos on sonfIdo osfrIcfo y quo no cnLrIn InforrofnrIn cono ndnIfIondo In
osILIIIdnd do quo so roduzcn unn nornn gonornI or donogncIon fcIfn.
o os dIsfInfn In sIfuncIon confonIndn on oI nrf. 32 Inc. o) doI docrofo-Ioy,
dondo so ndnIfo roscIndIr doI rocInno rovIo cunndo uodn rosunIrso In
InofIcncIn cIorfn do osfo, on vIrfud do unn cInrn conducfn ndnInIsfrnfIvn, on
sonfIdo confrnrIo n In rofonsIon quo so Infonfn fornuInr. In ofrns nInLrns, sI
In ndnInIsfrncIon hn fIjndo unn osIcIon on ofros cnsos on fornn oxrosn o
fcIfn, no so oxIgo nI nrfIcuInr quo Io Idn on rocInno rovIo quo so In roIforo
5.10
In fuonfo do In nornn osf n su voz, cnsI foxfunInonfo, on oI nrf. 236, Inc. 2) do nuosfro
Iroyocfo do 1964: oxrosnr sus rnzonos nnfos do In onIsIon doI ncfo ndnInIsfrnfIvo quo so rofIoro
n sus dorochos suLjofIvos o Inforosos IogIfInos; honos uLIIcndo oI royocfo on nuosfro IILro
1nIroJucci6n ol JerecIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1966, 2" od., . 258.
5.11
os ronIfInos n su oxosIcIon on oI f. 2, 2000, 4" od., cn. XI.
5.12
!n nnyor dosnrroIIo infro, cn. X. AnIInr y connrnr on M!!ATO!IO, JO!OI I., Ios ncfos
ndnInIsfrnfIvos fcIfos o InIIcIfos, on AA. VV., DerecIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, ALoIodo-
Iorrof, 1998, . 663 y ss.
II ACTO AMIIST!ATIVO IV-8
n oI orsonnInonfo, nrn hnLIIIfnrIo n ncudIr n In InsfnncIn judIcInI. Ioro osfo
no os, cono so vo, un cnso do nornn gonornI fcIfn donognforIn, quo fongn
vIdn on oI nundo jurIdIco on cunnfo nornn gonornI, sIno do unn rosuncIon
(quo doLor donosfrnrso n nrfIr do hochos o ncfIvIdndos concrofns) quo fncuI-
fn nI Inforosndo n InIcInr In nccIon judIcInI on su cnso nrfIcuInr, roscIndIondo
doI rocInno rovIo.
o nIII so doduco, . oj., quo no odrIn ndnIfIrso unn InugnncIon ndnInIs-
frnfIvn o judIcInI do In suuosfn nornn gonornI fcIfn, rocIsnnonfo orquo
oIIn no oxIsfo on cunnfo fnI on oI ordonnnIonfo jurIdIco.
5.?. PoIeeIoJ Je eniIirloe
Ofrn dIforoncIn os fnnLIon, nrn nosofros, quo In fncuIfnd nrn dIcfnr unos y
ofros uodo sor onfondIdn do nnnorn dIvorsn.
In nuosfro concofo y or Io quo so rofIoro nI dorocho nrgonfIno, In fncuIfnd
do dIcfnr ncfos ndnInIsfrnfIvos os do In roIn nnfurnIozn do In funcIon ndnI-
nIsfrnfIvn y or Io fnnfo onplio. In fncuIfnd do dIcfnr rogInnonfos, or dIvor-
sns rnzonos os on cnnLIo, connrnfIvnnonfo, reeIringiJo.
13
CInro osf quo osfn dIscusIon so uLIcn confrnInonfo cono unn cInvo do Lovo-
dn do Ins foorIns quo consfruyon un sIsfonn quo rIvIIogIn In nuforIdnd confrn
In IILorfnd, no oLsfnnfo fodns nuosfrns nnIns oxorIoncIns con oI odor nLsoIu-
fo do nuosfros goLornnnfos. Todns, sIn onLnrgo, nsndo su orIodo orufIvo
14
IIognn n In nnduroz do rIvIIogInr In IILorfnd confrn In nuforIdnd.
5.8. 1fecIoe Je lo inIerpoeici6n Je recureoe
TnnLIon oxIsfon dIforoncIns onfro nnLos on cunnfo n Ios ofocfos do In Inforo-
sIcIon do Ios rocursos ndnInIsfrnfIvos confrn oIIos. MIonfrns quo, sogn unn
nrfo do In docfrInn, Ios rocursos ndnInIsfrnfIvos o judIcInIos fIonon on cIorfos
cnsos ofocfos susonsIvos do Iono dorocho rosocfo do Ios ncfos ndnInIsfrnfI-
vos Inugnndos (fIIcnnonfo, cunndo so frnfn do ncfos quo nvnnznn soLro In
roIodnd o In IILorfnd do Ios cIudndnnos: infro, cn. V), oso ofocfo no nIcnnzn n
Ios rogInnonfos.
5.13
Isfo, quo yn sosfuvInos nnforIornonfo, hn sIdo oLjofndo or un nufor quo onfondIo, nr-
fIondo do un sIsfonn consfIfucIonnI fnn dIvorso nI nuosfro cono oI frnncos do 1958, quo oxIsfIn
unn ofosfnd rogInnonfnrIn rosorvndn do In ndnInIsfrncIon: MA!IIHOII, op. ciI., f. II, . 224-5,
cuyn rosuosfn dosnrroIInnos on oI f. 1, cn. VII, ?, . 21-31; uodo vorso su ovoIucIon on
COVIIIIO, II!O JOSI JO!OI, In zonn do rosorvn do In ndnInIsfrncIon y oI rocodInIonfo ndnI-
nIsfrnfIvo, on !IVI!SIA A!ST!AI, ProceJinienIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, CIoncIns do In
AdnInIsfrncIon, 1999, . 501 y ss. Inrn oI oncundro oIIfIco, vor In InfroduccIon, on osfo nIsno
voI.; nrn oI jurIdIco y oIIfIco ns gonornI vor eupro, PorIe generol, f. 1, 2000, roInrosIon do In 5"
od., cn. VII, ? y ss. y I!AOIS VICIT, Le poutoir Je Jecieion uniloIerole Jee ouIoriIee
oJninieIroIitee, InrIs, 1966, . 44.
5.14
I!IWI!-CA!AS dIco quo os unn suorfo do snrnnIon do Ios ndnInIsfrnfIvIsfns.
ACTOS, !IOIAMITOS Y COT!ATOS AMIIST!ATIVOS IV-9
In ofrns nInLrns, Inforuosfo un rocurso, oI uodo fonor or ofocfo suson-
dor In ojocucIon doI ncfo Inugnndo, sI dIcho ncfo os IndIvIdunI o nrfIcuInr y
ndoIoco do nuIIdnd. SI so frnfn do un ncfo gonornI, In InforosIcIon doI rocurso
no fIono per ee ofocfo susonsIvo rosocfo do oI. Is sIonro IndIsonsnLIo unn
docIsIon oxrosn, ndnInIsfrnfIvn o judIcInI, susondIondoIo.
5.9. IeIroocIitiJoJ e irreIroocIitiJoJ Jel eoneonienIo
In rogIn gonornI os In IrrofroncfIvIdnd fnnfo doI rogInnonfo cono doI ncfo nd-
nInIsfrnfIvo;
15
on nnLos cnsos oxIsfon nIgunns oxcocIonos, oro oIIns dIvorgon
sogn In nnforIn.
AsI . oj., on nnforIn do snnonnIonfo do ncfos ndnInIsfrnfIvos sInguInros, Ins
oxcocIonos n In IrrofroncfIvIdnd vIonon dndns or oI roIo docrofo-Ioy 19.549/?2,
quo on su nrf. 19 oforgn ofocfo rofroncfIvo nI snnonnIonfo or rnfIfIcncIon o confIr-
nncIon.
16
In nnforIn do ncfos gonornIos, on cnnLIo, In rogIn do In IrrofroncfIvIdnd do
In nornn fIono fnnfo su fornuIncIon cono sus oxcocIonos on In jurIsrudon-
cIn,
1?
y no nroco osILIo concoLIr suuosfos do snnonnIonfo rofroncfIvo.
5.10. IeIroocIitiJoJ Jel ocIo oJninieIroIito eueIiIuIito o fotoroIle ol
inIereeoJo
Con nIcnnco ns gonornI, oI nrf. 13 nuforIzn In rofroncfIvIdnd doI ncfo ndnInIs-
frnfIvo dIcfndo: o) on susfIfucIon do ofro ncfo rovocndo, o I) quo fnvorocIoro nI
ndnInIsfrndo.
In In rInorn hIofosIs, susfIfucIon do un ncfo or ofro, oI docrofo-Ioy frnfn
do un ncfo nrfIcuInr yn quo sorIn InndnIsILIo sonfnr or rIncIIo In
rofroncfIvIdnd do un nuovo rogInnonfo quo susfIfuyn ofro rovocndo, on confrn
doI sonnIndo rIncIIo do IrrofroncfIvIdnd do Ins nornns gonornIos.
In oI sogundo cnso, In nIsnn oxrosIon do In nornn cunndo fnvorocIoro
nI ndnInIsfrndo IndIcn fnnLIon InoquIvocnnonfo quo so frnfn do un ncfo
5.15
!ofornuInnos nsI Io oxuosfo on nnforIoros odIcIonos, sIguIondo nhorn on osfo unfo n H!TCHISO,
Ieginen., op. ciI., . 11?; IA!!A, !OOIIO C., In nuIIdnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo y Ios ofocfos do su
docInrncIon, 1D, 108: 586; MAI!AI, HICTO! AQ!IIIS, ConIrol juJiciol Je lo oJninieIroci6n pIlico, f.
II, Iuonos AIros, onInn, 1984, 440 y ss., . ??3 y ss. SoLro In cuosfIon do Ios ofocfos ex nunc o ex
Iunc do In rovocncIon o nnuIncIon doI ncfo ndnInIsfrnfIvo sInguInr, nos ronIfInos nI doLnfo quo oxII-
cnnos ns nLnjo, cn. XI, 9, IsocIos do nuIIdndos ndnInIsfrnfIvns.
5.16
H!TCHISO, op. ulI. ciI., . 146-? y Ios dons cnsos quo noncIonn on In . 120 y ss. Ofros
suuosfos do rofroncfIvIdnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo nrfIcuInr, rovIsfos on Ioyos rovIncInIos, on
MOTI, IA!!A, ConsIdorncIonos soLro In rofroncfIvIdnd on oI nLIfo doI dorocho ndnInIsfrnfIvo,
1D, 1?6: ?39, ?44 y ss.
5.1?
Cfr. MA!IIHOII, f. I, op. ciI., . 261; CASSAOI, DerecIo oJninieIroIito, f. II, op. ciI., . 215,
foxfo y nofn 14; MOTI, op. ulI. ciI. In rogIn no so nIIcn on nnforIn do oxoncIonos InosIfIvns, quo
so Inforrofnn rosfrIcfIvnnonfo: CIod. CA, SnIn IV, Su SupernercoJo S.A., LL, 1998-I, 53?.
Vor fnnLIon infro, cn. VI, 4.2 in fine, nI connrnr In osfnLIIIdnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo con In
doI rogInnonfo.
II ACTO AMIIST!ATIVO IV-10
roforIdo n orsonn dofornInndn, or fnnfo ncfo ndnInIsfrnfIvo on sonfIdo os-
frIcfo.
II nrf. 13, uos, so rofIoro soInnonfo n Ios ncfos nrfIcuInros, con oxcIusIon
do Ios ncfos rogInnonfnrIos.
18
5.11. 1l reglonenIo cono fuenIe Je conpeIencio
In su nrf. 3 oI docrofo-Ioy osfnLIoco quo In conofoncIn do Ios orgnnos ndnI-
nIsfrnfIvos sor In quo rosuIfo do In ConsfIfucIon, do Ins Ioyos y do Ios rogIn-
nonfos dIcfndos on su consocuoncIn, con Io cunI dofornInn quo oI orIgon do In
conofoncIn uodo sor rogInnonfnrIo, oro no quo oIIn no uodo nncor n frnvos
do ncfos concrofos. SIn onLnrgo, oI sIsfonn consfIfucIonnI do 1994 IInIfn sovo-
rnnonfo In ofosfnd doI Iodor IjocufIvo do dIcfnr rogInnonfos,
19
snIvo on oI
cnso do Ios onfos roguIndoros IndoondIonfos.
20
5.12. 1npugnoci6n
In cnrgn o grnvnnon nrn oI Inforosndo, do Inugnnr on fornIno Ios ncfos,
rIgo soInnonfo nrn Ios ncfos unIInfornIos do confonIdo nrfIcuInr.
21
5.12.1. Coeoe Je inpugnoci6n
II docrofo 1?59/?2 Infroduco on osfo nsocfo unn dIsfIncIon quo no os n nuosfro
juIcIo ncorfndn y quo onsnnos doLor nodIfIcnrso o nI nonos norIgornrso or
vIn InforrofnfIvn. Ico oI nrf. ?3, rInorn nrfo, quo oI ncfo do nIcnnco gono-
rnI uodo sor Inugnndo nodInnfo rocursos ndnInIsfrnfIvos cunndo In ndnI-
nIsfrncIon Io huLIorn dndo o cononzndo n dnr nIIcncIon.
22
IIIo dnrIn n onfondor, nnronfononfo, quo In InugnncIon doI ncfo gonornI
soInnonfo uodo hncorso n frnvos do Ios ncfos o hochos concrofos do nIIcncIon.
Ahorn LIon, oso rIncIIo no so conndoco con oI quo confIono oI nrf. 24, Inc. o) doI
docrofo-Ioy 19.549/?2, quo rovo oxrosnnonfo In InugnncIon judIcInI doI ncfo
gonornI, cunndo osfo nfocfo o uodn nfocfnr on fornn cIorfn o InnInonfo on sus
dorochos suLjofIvos n un nrfIcuInr y so hnyn fornuIndo rocInno rovIo con
donognforIn oxrosn o fcIfn do ncuordo nI nrf. 10.
5.18
Vor H!TCHISO, op. ulI. ciI., . 116 y ss.; O!ICCO, CA!IOS M., 1npugnoci6n Je Jiepoeicionee
reglonenIorioe, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1988; MOTI, op. ulI. ciI., . ?43.
3.19
Aunquo osf nnIInnonfo fncuIfndo nrn Jelegor sus nfrILucIonos, or In Ioy 22.520: infro,
cn. VIII, 11, ConofoncIn on rnzon doI grndo, nofn 11.3.
5.20
os ronIfInos nI f. 2, 2000, 4" od., cn. VII (In roguIncIon ocononIcn y socInI); f. 1, cn.
VII, Iuonfos nncIonnIos doI dorocho ndnInIsfrnfIvo y XV, Ios onfos roguIndoros.
5.21
CIod. CA, SnIn V, Tello, LL, 2000-C, 1?1 (nno 1999).
5.22
SoLro oI fonn nnIInr y connrnr O!II, O!ACIIIA, InugnncIon do rogInnonfos, on IIZ
y ofros, AcIo , proceJinienIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, IIus !Ifrn, 19?5, . 124 y ss.;
H!TCHISO, In InugnncIon judIcInI do Ios rogInnonfos, op. loc. ciI.
ACTOS, !IOIAMITOS Y COT!ATOS AMIIST!ATIVOS IV-11
Conjugnndo In nornn IognI y In rogInnonfnrIn, rosuIfnrIn quo os dIsfInfn In
soIucIon sI oI ncfo gonornI nfocfn dorochos suLjofIvos (so nIIcn oI docrofo-Ioy
19.549) o Inforosos IogIfInos (no so nIIcn oI nrf. 24).
o) In oI rInor cnso, nI sor do nIIcncIon oI rIncIIo doI nrf. 24, Inc. o) os or
Io fnnfo ndnIsILIo In InugnncIon ndnInIsfrnfIvn (con nIrns n In uIforIor In-
ugnncIon judIcInI) cunndo oI ncfo nornnonfo uodo nfocfnr on fornn cIorfn o
InnInonfo Ios dorochos suLjofIvos doI Inugnnnfo; o, or cIorfo, cunndo Ios
nfocfo on fornn dIrocfn.
I) In oI sogundo cnso, cunndo oI rogInnonfo no nfocfn on fornn InnInonfo y
cIorfn n dorochos suLjofIvos y nfocfn onfoncos ofoncInInonfo n dorochos suL-
jofIvos, o ncfunI o ofoncInInonfo n Inforosos IogIfInos, nnronfononfo roco-
LrnrIn vIgor In rogIn doI nrf. ?3 doI docrofo 1?59/?2 y onfoncos oI rogInnonfo no
sorIn InugnnLIo ndnInIsfrnfIvnnonfo sIno cunndo so Io huLIoro dndo nIIcn-
cIon o cononzndo n dnr nIIcncIon; o son, no sorIn InugnnLIo dIrocfnnonfo,
con In snIvodnd onuncIndn on oI nrf. ?5, 2" nrfo.
23
o onconfrnnos prino focie unn oxIIcncIon nrn In dIsfInfn soIucIon
IognI-rogInnonfnrIn quo nsI rosuIfnrIn on oI frnfnnIonfo do In InugnncIon do
ncfos gonornIos. In dIforoncIn doLorIn sor nIInnndn, ndnIfIondoso cono rIncI-
Io In osILIIIdnd do Inugnnr oI rogInnonfo or quIonos so vonn nfocfndos or
oI, ncfunI o ofoncInInonfo, on sus dorochos suLjofIvos o Inforosos IogIfInos,
sogn oI crIforIo ns gonorIco doI nrf. ?4.
24
!n osILIo fundnnonfo nrn unn
unIfIcncIon InforrofnfIvn rosIdIrIn on sonnInr quo oI hnLor cononzndo n dnr
nIIcncIon, n quo so rofIoro oI nrf. ?5, conrondo fnnfo In nIIcncIon nI roIo
Inforosndo cono n cunIquIor ofrn orsonn, o IncIuso cunIquIor ncfIfud oxrosn
o fcIfn do In ndnInIsfrncIon quo Inorfo unn suorfo do ronrncIon nrn In
ojocucIon quo hngn nsI ofoncInInonfo InnInonfo (loIo eeneu) su nIIcncIon.
In osfn vnrInnfo, so dnrIn un sonfIdo fInnI honogonoo nI docrofo-Ioy.
5.12.2. AuIoriJoJ conpeIenIe poro enIenJer en el recureo
TnnLIon on osfo nsocfo oI rogInnonfo Infonfn InfroducIr unn dIsfIncIon onfro
ncfo nrfIcuInr y gonornI, on oI nrf. ?5: Sorn conofonfos nrn rosoIvor Ios
rocursos ndnInIsfrnfIvos confrn ncfos do nIcnnco IndIvIdunI Ios orgnnIsnos quo
so IndIcnn nI roguInrso on nrfIcuInr cndn uno do nquoIIos. SI so frnfnro do
ncfos dIcfndos on cunIInIonfo do ofros do nIcnnco gonornI sor conofonfo oI
5.23
SI so frnfnro do ncfos dIcfndos on cunIInIonfo do ofros do nIcnnco gonornI, sor conofon-
fo oI orgnnIsno quo dIcfo In nornn gonornI sIn orjuIcIo do In rosonfncIon doI rocurso nnfo In
nuforIdnd do nIIcncIon.
5.24
CASSAOI ndnIfo quo Ios fIfuInros do Inforosos IogIfInos Inforongnn rocursos ndnInIsfrn-
fIvos confrn Ios ncfos do nIcnnco gonornI. Vor SoLro In InugnncIon do rogInnonfos y dons
ncfos do nIcnnco gonornI (on In IIA y on oI !II), on AA. VV., Iecureoe juJiciolee, Iuonos
AIros, IdInr, 1993, cn. XVII, . 311 y ss., . 318; nnfos on 1D, 131: 911.
II ACTO AMIIST!ATIVO IV-12
orgnnIsno quo dIcfo In nornn gonornI,
25
sIn orjuIcIo do In rosonfncIon doI
rocurso nnfo In nuforIdnd do nIIcncIon. Cono so vo, no so dIco cuIos son Ios
rocursos nIIcnLIos on oI sogundo cnso, oro uodo osfInnrso quo sorn Ios quo
corrosondnn do ncuordo nI ordonnnIonfo ordInnrIo do Ios rocursos, con In soIn
dIforoncIn do vnrInr oI orgnno do docIsIon nnfo oI rInor rocurso (confrn oI ncfo
nrfIcuInr do nIIcncIon do ofro gonornI) y sIn orjuIcIo do Ios rocursos uIforIo-
ros quo corrosondnn confrn In docIsIon quo ndofo on osfo cnso In nuforIdnd
quo dIcfn oI ncfo gonornI y rosoIvIo ndons In InugnncIon confrn oI ncfo nr-
fIcuInr do nIIcncIon.
5.12.3. Ternino poro lo inIerpoeici6n Jel recureo
Ios fornInos nrn rocurrIr corron soInnonfo n nrfIr do Ios ncfos do nIIcncIon;
oI rogInnonfo uodo sor Inugnndo eine Jie,
26
on fornn dIrocfn o confrn nquo-
IIos,
2?
IncIuyondo su nrfIcuIncIon cono dofonsn o oxcocIon.
28
IroducIdn In ro-
fornn consfIfucIonnI y con su fufoIn do Ios dorochos do IncIdoncIn coIocfIvn,
29
In
soIucIon rouosfn so nfInnzn.
5.12.4. 1fecIoe Jel recureo Je olcoJo conIro reglonenIoe
In rogIn quo fIjn oI nrf. 9? in fine nrn oI rocurso do nIzndn sor dIfIcII nnnfo-
norIn nrn oI ncfo concrofo,
30
oro uodo funcIonnr nrn oI ncfo gonornI, on
cunnfo IInIfncIon ndIcIonnI do In rovIsIon or oI Iodor IjocufIvo. In fodo cnso
cnLo unfunIIznr quo no nroco consfIfucIonnI, dosdo 1994, ndnIfIr oI rocurso
do nIzndn nnfo oI Iodor IjocufIvo confrn Ios ncfos, sonn nrfIcuInros o gonorn-
Ios, do Ios onfos roguIndoros IndoondIonfos.
31
5.25
o osf cInro sI oI rocurso doLo sor rosuoIfo or dIchn nuforIdnd soInnonfo cunndo Io quo so
cuosfIonn os osocIfIcnnonfo oI ncfo gonornI nI cunI so confornn oI ncfo do nIIcncIon Inugnndo,
o fnnLIon cunndo In InugnncIon so rofIoro n vIcIos doI ncfo nrfIcuInr, sIn cuosfIonnrso In IogIfI-
nIdnd doI rogInnonfo on oI cunI so Io oncundrn. Con fodo quo sonojnnfo dIsfIncIon odrIn sor
IogIcn, onsnnos quo sI so Infrodujorn, roducIrIn cnsI sIonro IncorfIdunLro rosocfo do In nufo-
rIdnd conofonfo, con orjuIcIo nrn Ios dorochos doI rocurronfo, quo no snLrIn nsI n cIoncIn cIorfn
nnfo quo nuforIdnd Inforonor quo rocursos. IsfInnnos quo nIonfrns In nornn suLsIsfn, doLorIn
nIIcrsoIn sIn ofocfunr dIsfIncIonos.
5.26
Vor nuosfro ProceJinienIo , recureoe oJninieIroIitoe, 2" od., op. ciI., . 364-5. Conf. O!ICCO,
op. ciI., . 8? y ss.; MAI!AI, ConIrol juJiciol Je lo oJninieIroci6n pIlico, f. II, Iuonos AIros,
onInn, 1984, . 3?8 y ss.; H!TCHISO, op. ciI., . 41 y Le, nocionol Je proceJinienIoe oJninie-
IroIitoe, f. II, Iuonos AIros, Asfron, 1985, . 49? y ss.; CASSAOI, SoLro., op. loc. ciI. y Acorcn
do In cnducIdnd y roscrIcIon do Ios Inzos nrn donnndnr nI Isfndo ncIonnI, 1D, 45: 829.
5.2?
CASSAOI, SoLro..., op. loc. ciI.; MAI!AI, op. ciI., f. II, . 398 y ss.
5.28
MAI!AI, f. II, op. ciI., . 398 y ss.; CASSAOI, op. ciI., . 322.
5.29
Supro, f. 2, 2000, 4" od., cns. II y III.
5.30
Ior Io quo honos oxuosfo on ProceJinienIo , recureoe oJninieIroIitoe dosdo In 2" od., op. ciI.,
. 4?1-2, hoy f. 4, 4" od., cn. XI. MxIno on In ncfunIIdnd, on quo In jusfIcIn nodIfIcn, convIorfo y
susfIfuyo ncfos ndnInIsfrnfIvos, cono oxIIcnnos on In InfroduccIon y on oI 12 doI cn. XII do
osfo voI. 3.
5.31
1nfro, f. 4, 4" od., cn. XI, 3.4, . XI-8.
ACTOS, !IOIAMITOS Y COT!ATOS AMIIST!ATIVOS IV-13
5.12.5. Concluei6n
Aunquo con dudns o InrocIsIonos, oxIsfon dIforoncIns onfro In InugnncIon
do ncfos gonornIos y nrfIcuInros IncIuso on sodo ndnInIsfrnfIvn.
5.13. ProceJinienIo Je eloIoroci6n
II rocodInIonfo do oInLorncIon doI ncfo nrfIcuInr y gonornI os dIsfInfo. In
osocInI, cnLo dosfncnr quo nI rogInnonfo y n Ios grnndos royocfos Ios son do
nIIcncIon Ios rIncIIos do In nudIoncIn LIIcn quo oxIIcnnos on oI cn. XI
doI f. 2. Iso rocodInIonfo no os do nIIcncIon nrn In nnyor nrfo do Ios ncfos
sInguInros, oxcofo nrn Ios grnndos royocfos sogn dIjInos: fIIcnnonfo, oI
nnIIsIs do Inncfo nnLIonfnI. In fnIos cnsos nroco cInro quo no osfnnos on
rosoncIn do un rogInnonfo, uos nndn so Incororn cono nornn ornnnonfo
nI ordonnnIonfo jurIdIco, oro oI hocho do fonnr unn docIsIon quo nfocfo oI
nodIo nnLIonfo Io dn un cnrcfor do nfocfncIon do dorochos do IncIdoncIn co-
IocfIvn quo surgo do In roIn ConsfIfucIon on sus nrfs. 41 y 43 y fornn IndIs-
onsnLIo In rovIn nudIoncIn LIIcn.
5.14. Terninoci6n Jel proceJinienIo
II rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo fornInn or voIunfnd doI Inforosndo,
32
o do In
ndnInIsfrncIon. In osfo IfIno cnso Io nornnI os unn rosoIucIon concrofn o
nrfIcuInr,
33
on In cunI so rnfIfIcn o confIrnn oI ncfo Inugnndo, o so Io rovocn,
susfIfuyo o nodIfIcn.
34
In cnnLIo, os ns LIon oxcocIonnI In fornInncIon do
un rocodInIonfo on sodo ndnInIsfrnfIvn or In dorogncIon fofnI o nrcInI do
un rogInnonfo n frnvos do ofro ncfo rogInnonfnrIo, o or In onIsIon do un
nuovo ncfo rogInnonfnrIo o susfIfufIvo doI nnforIor (nrf. 83). In sodo judIcInI,
con fodo, hn cononzndo unn snIudnLIo fondoncIn n dojnr sIn ofocfo ncfos rogIn-
nonfnrIos con cnrcfor ergo onnee.
35
In nnyor nrfo do Ins nornns doI docrofo 1?59/?2 so rofIoron nsI n IndIvIduos
concrofos quo Inugnnn ncfos nrfIcuInros y oIIo os unn rnzon ns quo IndIcn In
convonIoncIn do dIsfInguIr concofunInonfo Ios rogInnonfos do Ios ncfos ndnInIs-
frnfIvos eIricIo eeneu.
5.32
osIsfInIonfo doI rocurso; o doI dorocho; o cnducIdnd, nrf. 1, Inc. e), n. 9 doI docrofo-Ioy y
nrfs. 66 n ?0 do In rogInnonfncIon.
5.33
Ixrosn: nrf. 64; o fcIfn, nrf. 65 do In rogInnonfncIon y 10 doI docrofo-Ioy.
5.34
Arf. 81 do In rogInnonfncIon y 19 y 20 doI docrofo-Ioy.
5.35
Vor Ios cnsos Bloe y BoreonIi do In SnIn I quo cononfnnos eupro, f. 2, 4" od., cn. II y Ios
grnndos fnIIos do In ncfunIIdnd, on Deepuee Je lo reforno Jel 1eIoJo, 1998, 2" od., cn. XI. Iso
rIncIIo yn hnLIn sIdo osfuIndo or CASSAOI, SoLro In InugnncIon do rogInnonfos y dons
ncfos do nIcnnco gonornI (on In IIA y on oI !II), op. ciI., . 322, quIon ngrogo quo oI ncfo do
nIIcncIon quo huLIoso sIdo consonfIdo, unn voz quo In sonfoncIn docInrn In nuIIdnd ergo onnee,
uodo roInnfonr In cuosfIon, rocordnndo n SATAMA!A IASTO!, J!A A., Loe nuliJoJee Je pleno
JerecIo Je loe ocIoe oJninieIroIitoe, MndrId, 19?2, . 298-9.
II ACTO AMIIST!ATIVO IV-14
5.15. 1npugnoci6n juJiciol
36
In osfn cuosfIon os nocosnrIo consIdornr dos nsocfos: In oorfunIdnd do In
InugnncIon y Ios ofocfos do su ncogInIonfo judIcInI. In oI rInor nsocfo, oI
ncfo ndnInIsfrnfIvo nrfIcuInr so Inugnn dIrocfnnonfo on sodo judIcInI (nrf.
23 doI docrofo-Ioy); oI rogInnonfo on rIncIIo no so Inugnn dIrocfnnonfo,
sIno IndIrocfnnonfo, cunndo so roduco su nIIcncIon ncfunI (nrf. 24, Inc. I) y
25, Inc. c), o InnInonfo, rovIo rocInno y sIIoncIo do In ndnInIsfrncIon (nrf. 24,
Inc. o) y nrf. 25, Inc. I).
3?
IIIo, cInro osf, sIn orjuIcIo do In InnIIcncIon doI
ncfo rogInnonfnrIo nuIo do nuIIdnd nLsoIufn, or ofros frILunnIos.
38
Cono dos-
fncn In docfrInn, no oxIsfo Inzo nrn In InforosIcIon doI rocInno InroIo doI
nrf. 24,
39
Io quo fnnLIon nLonn In fosIs do quo no oxIsfo Inzo nrn In Inugnn-
cIon judIcInI do Ios rogInnonfos, or nccIon, dofonsn o oxcocIon.
In cunnfo n Ios ofocfos, In docfrInn
40
hnLIn sugorIdo hnco fIono Io quo fI-
nnInonfo In jurIsrudoncIn hn cononzndo n ndnIfIr: Ios ofocfos ergo onnee do
In sonfoncIn condonnforIn do In ndnInIsfrncIon o nnuInforIn do un ncfo do cn-
rcfor gonornI, nLnndonnndo nsI In vIojn soIucIon quo on cnso do consIdornrIo
IIogIfIno so IInIfnLn n su no nIIcncIon nI cnso nrfIcuInr. Is sIn dudn un nvnnco
do nuosfro dorocho vIvIonfo, sugorIdo hnco fIono or In docfrInn. os honos
ncorcndo uos nI osfuIndo do H!TCHISO,
41
nrn quIon Ios rogInnonfos con-
frnrIos n dorocho son nuIos do Iono dorocho
42
y cnrocon do rosuncIon do IogI-
5.36
AnIInr on O!ICCO, 1npugnoci6n Je Jiepoeicionee reglonenIorioe, op. ciI., . ?? y ss.;
CASSAOI, op. ulI. ciI.; MAI!AI, op. loc. ciI.; O!ICCO, InugnncIon do rogInnonfos, on !IVI!SIA
A!ST!AI, ProceJinienIo oJninieIroIito, op. ciI., . 69 y ss.; on oI nIsno IILro, SAMA!TIO, IAT!ICIO
MA!CIIO I., InugnncIon do ncfos do nIcnnco gonornI, . ?? y ss. y IIZ, VIns do InugnncIon do
Ios rogInnonfos, or rocInno y rocursos, . 90 y ss.
5.3?
Vor In oxcocIon do nuosfrn docfrInn eupro, 5.12.3 y nofns.
5.38
AnIInr infro, cn. XI, 14, In no nIIcnLIIIdnd doI ncfo, cono cnso osocInI do nuIIdnd.
5.39
O!ICCO, op. loc. ciI.; CAOSA, A!MAO ., II concofo do rocurso ndnInIsfrnfIvo, on AA.
VV., DerecIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1998, . 585 y ss., . 588/9.
5.40
Anfos do In rofornn consfIfucIonnI hnLIn osfuIndo osn soIucIon CASSAOI, SoLro In Inug-
nncIon do rogInnonfos y dons ncfos do nIcnnco gonornI (on In IIA y on oI !II), op. ciI. , .
322, rocordnndo n IOSCH, JO!OI T!IST, TriIunolee juJiciolee o IriIunolee oJninieIroIitoe poro
jucgor o lo AJninieIroci6n PIlico:, Iuonos AIros, 1951, . 133 y ss.; H!TCHISO, op. ciI., . 3?.
Con. !OMI, 1neIiIucionee Je JerecIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, Asfron, 19?3, . 348-9; hn-
LIn nnnIfosfndo In osIcIon confrnrIn on cunnfo dorocho osIfIvo MAI!AI, op. ciI., . 8?9 y ss. y on
su frnLnjo Ios ofocfos do In sonfoncIn quo ncogo In InugnncIon do un rogInnonfo, IADA, 2: 223
(Iuonos AIros, 1989).
5.41
H!TCHISO, op. ciI., . 3?. In oI dorocho connrndo OA!CA I ITI!!A, I!A!O, Legielo-
ci6n JelegoJo, poIeeIoJ reglonenIorio , conIrol juJiciol, MndrId, 19?0, . 8-9. Monos fornInnnfo
!OMI, 1neIiIucionee Je JerecIo oJninieIroIito, op. ciI., . 348-9.
5.42
H!TCHISO, op. ciI. . 3?: Ios rogInnonfos IIognIos son nuIos do Iono dorocho y no odrIn
ocurrIr do ofrn nnnorn, or cunnfo sI oIIos fuornn soInnonfo nnuInLIos, sIgnIfIcnrIn quo dIchn
nnuInLIIIdnd odrIn hncorso vnIor donfro do un Inzo, Io quo dofornInnrIn quo or oI noro frnns-
curso doI fIono so hnrIn InnfncnLIo, suuosfo fofnInonfo InndnIsILIo uos oIIo InfroducIrIn unn
nuovn cnusnI do dorogncIon do Ins Ioyos: In roducIdn or un rogInnonfo quo n oIIn so oono, or oI
soIo hocho do hnLor dojndo frnnscurrIr Ios Inzos sIn InugnnrIo.
ACTOS, !IOIAMITOS Y COT!ATOS AMIIST!ATIVOS IV-15
fInIdnd,
43
fodo Io cunI fornn nsIsfonfIcn su vIgoncIn gonorIcn n osnr do do-
cInrnrso su nuIIdnd; n Io cunI ngrogo cInrns rnzonos do ocononIn rocosnI.
44
TnnLIon hnn cononzndo n nnrocor dIvorsos suuosfos do docIsIonos judI-
cInIos do ofocfos ergo onnee. Agueero, BoreonIi, Bloe, 1lnelJjion, GonIier,
LoIoIon, Mongee, Torello, ViceconIe, Youeeefion, ofc.
45
5.16. Prineroe conclueionee
o Io oxuosfo so dosrondo n nuosfro nodo do vor quo Ins rIncInIos dIforon-
cIns do rogInon jurIdIco onfro ncfos, rogInnonfos y confrnfos ndnInIsfrnfIvos
so hnn nconfundo on oI docrofo-Ioy; or oIIo, onfondonos quo corrosondo ufIII-
znr unn dofInIcIon osfrIcfn do ncfo ndnInIsfrnfIvo, quo no Io confundn con Ios
rogInnonfos ndnInIsfrnfIvos, nrn quo In dofInIcIon ronInonfo so corrosondn
nrnonIcnnonfo con oI dorocho osIfIvo y nyudo n oxIIcnrIo o InforrofnrIo
ndocundnnonfo. Ior nuosfrn nrfo, onfoncos, nnnfononos on osfo nsocfo In
dofInIcIon quo dIornnos oorfunnnonfo.
46
Icho on ofrns nInLrns, oI docrofo-Ioy y su docrofo rogInnonfnrIo no so ro-
fIoron on fornn IndIforoncIndn y unIvocn, on fodns sus nornns or IgunI, n Ios
ncfos ndnInIsfrnfIvos eIricIo eeneu, n Ios rogInnonfos y n Ios confrnfos ndnI-
nIsfrnfIvos. Todn rofonsIon do gonornIIzncIon sorIn on osfo nsocfo oquIvocn,
sogn ncnLnnos do vor do Ins dIforoncIns do rogInon oxIsfonfos; corrosondo-
r onfoncos on cndn sIfuncIon Inforrofnr y dofornInnr sI oI nrf. orfInonfo quo
so osf nnnIIznndo osf dosfInndo n rogIr n unn u ofrn do Ins osocIos do ncfIvI-
dnd jurIdIcn do In ndnInIsfrncIon LIIcn (ncfo ndnInIsfrnfIvo; rogInnonfo nd-
nInIsfrnfIvo; confrnfo ndnInIsfrnfIvo; hocho ndnInIsfrnfIvo), n fIn do odor
nIIcnrIo corrocfnnonfo.
Isfns nfIrnncIonos no uodon IIovnrso nI oxfrono do sosfonor, oxncfnnonfo
n In Invorsn, quo nIngunn sInIIIfud y nIngunn coIncIdoncIn do rogInon jurIdIco
ndnInIsfrnfIvo oxIsfo onfro oIIos, dosdo Iuogo. SnLIdo os quo nuncn dos oLjofos
son fnn dIsInIIos quo no so uodnn onconfrnr oIononfos conunos, nI fnn Idon-
fIcos quo no so uodnn onconfrnr dIforoncIns. So frnfn soIo do rosoIvor, or
5.43
H!TCHISO, op. ciI., . 41.
5.44
Ior ofrn nrfo, In InugnncIon dIrocfn do un rogInnonfo IIognI y cono consocuoncIn su
oIInInncIon, fIono fnnLIon un ofocfo dIrocfo do ocononIn rocosnI, nI ovIfnr oI InnfonnIonfo do
nuIfIfud do IIfIgIos con ocnsIon do In nIIcncIon do dIcho rogInnonfo IIognI, fncIIIfnndo n su voz In
unIdnd do cnIIfIcncIon do fnI IIognIIdnd: H!TCHISO, op. ciI., . 38.
5.45
AnIInr eupro, f. 2, Lo Jefeneo Jel ueuorio , Jel oJninieIroJo, 2000, 4" od., cn. II (oro-
chos do IncIdoncIn coIocfIvn) y oI cn. XI, Ios grnndos fnIIos do In ncfunIIdnd, on nuosfro IILro
Deepuee Je lo reforno Jel 1eIoJo, 1998, 2" od.
5.46
1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., 1969, 2" od., cn. V. Conf. on osfo nsocfo IIA!IS, IunJonen-
Ioe..., op. ciI., . 203-4; !OMI, 1neIiIucionee., op. ciI., . 192-3; CASSAOI, 1l ocIo oJninieIroIito,
Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 19?5, . 101 y ss. y DerecIo oJninieIroIito, f. II, op. ciI., . 56-60; IIZ,
MA!II MA!A, 1l ocIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, 1961, 2" od., . 111; DerecIo oJninieIroIito, f. II,
op. ciI., . 208; I!J MOTI!O, MICA, II ncfo ndnInIsfrnfIvo, on IA!!AO (H.), ISMAII y MA!TIZ,
IAT!ICIA !. (Irocforos), Monuol Je DerecIo AJninieIroIito, Iuonos AIros, onInn, 1996, . 159.
II ACTO AMIIST!ATIVO IV-16
osfIuIncIon, quo rosuIfn ns conodo nrn oI uso: sI dononInnr Ios oLjofos on
Lnso n sus dIforoncIns o on Lnso n sus sonojnnzns.
4?
In oI cnso do Ios rogInnonfos, ncfos y confrnfos ndnInIsfrnfIvos, . oj., oxIs-
fon nuchns sInIIIfudos on nnforIn do vIcIos y nuIIdndos y nuchns vocos Ins
soIucIonos son Ins nIsnns.
48
Y n su voz, donfro do cndn osocIo, uodo confInunrso
con In suLdIvIsIon. Yn honos vIsfo quo no hny fnnoco unn nIcn cnfogorIn do
confrnfo ndnInIsfrnfIvo, sIno unn InfInIfn vnrIodnd quo n Io suno uodo ngru-
nrso on fros cnfogorIns n Ios fInos dIdcfIcos;
49
quo Ios rogInnonfos so suoIon
dIvIdIr n su voz on cunfro cnfogorIns dIforonfos;
50
quo donfro doI ncfo ndnInIs-
frnfIvo so dIscufon sIfuncIonos nrfIcuInros cono In rofondIdn no jusfIcInLIIIdnd
do nIgunos ncfos.
51
oI nIsno nodo so uodon onconfrnr sonojnnzns onfro oI rogInnonfo y In
Ioy, on cunnfo n su nnIogn sunIsIon nI rIncIIo consfIfucIonnI do rnzonnLIIIdnd
y dIforoncIns on cunnfo n su IrrofroncfIvIdnd.
Ioro fodo osfo yn uodo sor unn dIscusIon ofornn y soLro fodo no frucfIforn.
52
6. Lo prueIo prcIico Je lo conteniencio Je uno u oIro Ierninologio
In dIscusIon ncorcn do sI hnLInr do rogInnonfos y do ncfos ndnInIsfrnfIvos
cono cnfogorIns dIforonfos, o ongIoLnr on In soIn frnso ncfos ndnInIsfrnfIvos
fnnfo n Ios do confonIdo gonornI cono n Ios do confonIdo nrfIcuInr, sufro unn
ruoLn do fuogo cunndo so frnfn do ufIIIznr sIsfonfIcnnonfo osos concofos.
Iuos do nndn vnIo quo unn orsonn dIgn: IrofIoro oI sIsfonn do nodIcIon do
Ios IngIosos, sI Iuogo, nI rogunfnrIo or su nIfurn, rosondo: MIdo un nofro
con sofonfn confInofros; on fnI cnso, osf rofIrIondo oI sIsfonn nofrIco docI-
nnI.
1
AIgo sInIInr ocurro con Ios nuforos quo oxrosnn quo os fII dofInIr oI
ncfo ndnInIsfrnfIvo on fornn nnIIn, conrondIondo Ios rogInnonfos y, Iuogo
IncIuyon on un rInor IILro, JenIro Je loe fuenIee Jel JerecIo oJninieIroIito, n
Ios rogInnonfos y on ofrn nrfo, donfro doI fonn ncfo ndnInIsfrnfIvo, no in-
5.4?
Is Io quo oxIIcnnos on oI cn. I doI f. 1, n cuyn LILIIogrnfIn nos ronIfInos.
5.48
In soIucIon quo rovIono do Ios frnfndos do InvorsIonos oxfrnnjorns quo roforInos on oI f. 2.
4" od., cn. XVIII, . oj. on nnforIn do rohILIcIon do nncIonnIIzncIon do InvorsIonos oxfrnnjorns,
Inorfn In dorogncIon do In ornIsIon doI roscnfo on Ins concosIonos do sorvIcIos LIIcos, o In
rovocncIon or rnzonos do oorfunIdnd o norIfo doI ncfo ndnInIsfrnfIvo IndIvIdunI. o nroco on
cnnLIo quo uodn nIIcnrso nI ncfo rogInnonfnrIo. In cnducIdnd or IncunIInIonfo doI nrfIcu-
Inr, doI nIsno nodo, os nIIcnLIo fnnfo nI ncfo IndIvIdunI cono nI confrncfunI, no nsI nI rogInnon-
fnrIo. II IIsfndo fnnfo do IgunIdndos cono do dIforoncIns uodo oxfondorso nI InfInIfo.
5.49
Is Io quo oxIIcnnos on oI cn. XI doI f. 1, n roosIfo do Io cunI oxIsfo unn nuovn osILIo
dIscusIon, quo roforoncInnos eupro, InfroduccIon, nofn 1.3.
5.50
TnI cono Io oxIIcnnos on oI f. 1, 2000, roInrosIon do In 5" od., cn. VII, 9 n 1?.
5.51
Supro, f. 2, cn. VIII, Ios ncfos do goLIorno.
5.52
Is ofrn voz In nofodoIogIn roforIdn on In rInorn nrfo doI cn. I doI f. 1 y In rofusn
LILIIogrnfIn nIII oxIsfonfo, quo n su voz IIovn n ns.
6.1
Vor fnnLIon eupro, f. 1, cn. I, 8.2 y nofn 8.22.
ACTOS, !IOIAMITOS Y COT!ATOS AMIIST!ATIVOS IV-1?
clu,en loe proIlenoe preeenIoJoe por lo poIeeIoJ reglonenIorio, quo dosnrro-
IInron on In rInorn.
2
SI fuorn conodo IncIuIr n Ios rogInnonfos donfro do Ios ncfos ndnInIsfrnfI-
vos no oxIsfIrIn rnzon nrn rocodor nsI y con fodn nnfurnIIdnd so hnLrInn
IncIuIdo osos roLIonns donfro doI fono roforonfo nI ncfo ndnInIsfrnfIvo; sI no
so Io hnco, sI so oxIIcn In roLIonfIcn do Ios rogInnonfos on unn nrfo y In do
Ios dons ncfos ndnInIsfrnfIvos on ofrn, no corrosondo oxrosnr quo Ios ro-
gInnonfos son JefiniJoe cono ncfos ndnInIsfrnfIvos, uos no son uIilicoJoe
con osn orIonfncIon concofunI. Isfo ruoLn quo nrn Ios nuforos os ns cono-
do dIforoncInr, cono do hocho Io hncon, onfro rogInnonfo y ncfo ndnInIsfrnfI-
vo.
Io nIsno ocurro con Ios fnIIos quo onIonn on sus consIdornndos nrgunon-
fos quo rosuIfnn IndIsfInfos nrn oI ncfo y oI confrnfo ndnInIsfrnfIvo, o oI ncfo
y oI rogInnonfo (t. gr. Oco S.A. c. S1D1),
3
oro oI uso IndIforoncIndo quo nsI
ocnsIonnInonfo so oncuonfrn no InIIcn quo In nnyor nrfo do Ios roLIonns
do oLrn LIIcn, sunInIsfros, ofc., so rosuoIvnn ncudIondo nI docrofo-Ioy 19.549/
?2, o n unn oLrn cuyo fIfuIo son 1l ocIo oJninieIroIito: soIo nIgunos uodon
sorIo. Corrosondo uos rocogor osn dIsfIncIon quo vIono Inuosfn or In ronII-
dnd do su uso, on unn corrosondIonfo dIsfIncIon fornInoIogIcn.
?. Lo JieIinci6n enIre el reglonenIo , el ocIo oJninieIroIito generol
o ncuordo n Io quo vonInos oxonIondo, Ios rogInnonfos son do confonIdo
gonornI y Ios ncfos do confonIdo nrfIcuInr uodon sor dononInndos ncfos nd-
nInIsfrnfIvos. o consIdornnos, nrn oI dorocho ndnInIsfrnfIvo nrgonfIno nI
nonos, quo corrosondn hncor unn dIsfIncIon cono In quo so oncuonfrn on In
docfrInn connrndn, onfro rogInnonfo, ncfo ndnInIsfrnfIvo gonornI y ncfo nd-
nInIsfrnfIvo nrfIcuInr.
So hn dIcho, . oj., quo II ncfo gonornI fIono do conn con oI !ogInnonfo oI
sujofo IndofornInndo n quo so dIrIgo, uos vn dosfInndo n fodo nquoI quo so on-
6.2
Insfn consuIfnr ns do unn oLrn gonornI soLro In nnforIn nrn conroLnr osfo unfo.
6.3
CSJ, S.A. Orgonicoci6n CoorJinoJoro ArgenIino c. SecreIorio Je 1nIeligencio Je 1eIoJo,
1D, 1??: ?49 (nno 1998), con nofn do COMAI!A, J!IIO !OOIIO, In oLsorvnncIn do In cnusn y oI fIn
on In confrnfncIon ndnInIsfrnfIvn rosorvndn. In rovocncIon or IIogIfInIdnd doI confrnfo ndnInIs-
frnfIvo on cunIInIonfo. In cnnfIdnd do fnIIos on nnforIn confrncfunI quo IIognn n In CSJ os
roducIdn on roIncIon nI fofnI do roLIonns ronIos y quo oI uso nnyorIfnrIo jurIsrudoncInI so ro-
suoIvo on consocuoncIn n nIvoIos nonoros y on oI dorocho LIIco rovIncInI. In soIucIon do In
CSJ n un dofornInndo roLIonn uodo IIognr n nfIrnnrso, oro no fnnLIon su soIoccIon do vocn-
LIos nrn fundnrIo: nos ronIfInos nrn oIIo nI f. 1, 2000, roInrosIon do In 5" od., cn. VII, 18.4,
. VII-?1-2. Vor COVIIIIO, II!O JOSI JO!OI, In foorIn gonornI doI confrnfo ndnInIsfrnfIvo n
frnvos do In JurIsrudoncIn do In Corfo Suronn do JusfIcIn do In ncIon, on oI IILro 130 ooe Je
lo Procuroci6n Jel Teeoro Je lo Aoci6n, Iuonos AIros, 1994, . 98 y ss., nofn 5? in fine; II crIforIo
do confrnfo ndnInIsfrnfIvo on In jurIsrudoncIn do In Corfo Suronn do JusfIcIn do In ncIon,
1D, 111: 845; II concofo do confrnfo ndnInIsfrnfIvo, on !IVI!SIA A!ST!AI, 1l JerecIo oJni-
nieIroIito orgenIino, Io,, Iuonos AIros, CIoncIns do In AdnInIsfrncIon, 1996, . 166 y ss.
II ACTO AMIIST!ATIVO IV-18
cuonfro on unn dofornInndn sIfuncIon do hocho. Ioro, n dIforoncIn doI !ogInnon-
fo, fIono su nofIvo on un hocho concrofo yn ocurrIdo y su fIn os snfIsfncor unn
nocosIdnd LIIcn donfro do osn cIrcunsfnncIn, Iogrnndo un rosuIfndo nIco o Irro-
ofILIo y no nornnonfo roguInr In conducfn.
1
In sonfIdo sInIInr so hn oxrosndo
quo oI crIforIo LsIco os sIonro y n nuosfro juIcIo, oI ordInnnonfnIIsfn: oI !ogIn-
nonfo fornn nrfo doI OrdonnnIonfo, son su confonIdo gonornI o nrfIcuInr y oI
ncfo ndnInIsfrnfIvo, nunquo su confonIdo son gonornI o so rofIorn n unn IurnIIdnd
IndofornInndn do sujofos, no fornn nrfo doI OrdonnnIonfo jurIdIco, os un ncfo
ordonndo y no ordInnnonfnI;
2
o In ncfuncIon ndnInIsfrnfIvn sor un !ogInnonfo
on cunnfo so Incrusfo on oI ordonnnIonfo jurIdIco y no on ofro cnso. In ruoLn do
In consuncIon sor su sIgno ns sIgnIfIcnfIvo: sI In ncfuncIon ndnInIsfrnfIvn so
consuno or sI nIsnn, osfnronos nnfo un ncfo ndnInIsfrnfIvo; sI, or oI confrnrIo,
nnnfIono y oxfIondo su vnIor rocofIvo nrn sucosIvos cunIInIonfos, osfnronos
nnfo unn nornn, nnfo un !ogInnonfo.
3
Ior nuosfrn nrfo, consIdornnos quo on oI dorocho nrgonfIno Ios rIncIIos
jurIdIcos nIIcnLIos n Ios ncfos do confonIdo gonornI son Ios nIsnos fnnfo sI oI
ncfo gonornI os dIcfndo nrn sIfuncIonos do hocho IndofornInndns y roofILIos
cono sI os dIcfndo nrn unn sIfuncIon do hocho nIcn o IndIvIdunIIzndn; fnnfo
sI oI ncfo gonornI so ngofn y consuno or osfnr dosfInndo n unn soIn sIfuncIon,
nunquo nrn un nnoro IndofornInndo do orsonns, cono sI so nnnfIono on
vIgoncIn cono nrfo doI ordonnnIonfo jurIdIco ns o nonos ornnnonfo. Tnn-
oco oI ncfo Iordo oI cnrcfor do gonornI orquo oI nnoro do sus dosfInnfn-
rIos son roducIdo.
4
II rogInon do InugnncIon, Ios rocursos rocodonfos, oI fIo do rofoccIon ju-
rIsdIccIonnI, In uLIIcIdnd, In IrrofroncfIvIdnd, son n nuosfro onfondor nIIcnLIos
or IgunI n Ios ncfos gonornIos do fIo ornnnonfo o do fIo Insfnnfnoo nunquo
IndofornInnLIo on cunnfo n Ios sujofos quo nIcnnzn; or oIIo onfondonos quo no
corrosondo hncor In dIsfIncIon oxuosfn y quo donfro doI concofo do rogInnonfo
cnLo IncIuIr, sIn dIsfIncIonos, fodos Ios ncfos do confonIdo gonornI dIcfndos on ojor-
cIcIo do In ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn.
In oI dorocho osnnoI, on cnnLIo, so sonnInn nIgunns dIforoncIns on cunnfo
n Ins nuforIdndos quo Ios uodon dIcfnr, su oLIIgnforIodnd rosocfo do Ios nd-
nInIsfrndos, Ins oxcocIonos oonILIos n unos y ofros, ofc.
5
Isns dIforoncIns no
oxIsfon on oI dorocho nrgonfIno frndIcIonnI.
?.1
O!TIZ, I!A!O, MoIerio , oIjeIo Jel conIencioeo-oJninieIroIito, Snn Joso, 1965, . 128.
?.2
OA!CA I ITI!!A, !ocurso confoncIoso dIrocfo confrn dIsosIcIonos rogInnonfnrIns y ro-
curso rovIo do roosIcIon, on IetieIo Je AJninieIroci6n PIlico, 29: 164 (MndrId).
?.3
MA!T !ITO!TIIIO, IO!IZO, Acfos ndnInIsfrnfIvos gonornIos y rogInnonfos, on IetieIo Je
AJninieIroci6n PIlico, 40: 225, 249 (MndrId).
?.4
AsI Io hn rosuoIfo . oj. In CCon., SnIn I, CoorJinoJoro Color c. 1nepecci6n Generol Je
JueIicio, nno 1983, 1D, 104: 598, cons. 10, f), Inforosnnfo fnIIo.
?.5
OA!CA I ITI!!A, op. ulI. ciI.; OOZIIZ II!IZ, 1l proceJinienIo oJninieIroIito, op. ciI.,
. 229-300.
ACTOS, !IOIAMITOS Y COT!ATOS AMIIST!ATIVOS IV-19
Ahorn LIon, con oI dIcfndo doI docrofo-Ioy 19.549/?2 so hn sosfonIdo quo oI
dorocho nrgonfIno hn rocofndo In sonnIndn dIsfIncIon,
6
oro onsnnos quo os
un oco ronnfuro nunfnr dIchn concIusIon. II docrofo-Ioy ufIIIzn In fornIno-
IogIn do ncfo ndnInIsfrnfIvo do nIcnnco gonornI, os cIorfo, oro fodo nroco
IndIcnr quo Io hnco on roforoncIn nI rogInnonfo y no on oI sonfIdo do In dIsfIn-
cIon osnnoIn. Is dnLIo onsnr quo In jurIsrudoncIn uodn onconfrnr on osfn
foorIn unn ncofnLIo soIucIon InfornodIn nrn In fosIs frndIcIonnI rosfrIcfIvn
do In InugnncIon judIcInI do Ios rogInnonfos.
IodrIn nsI sosfonorso quo Ios ncfos quo, nn nIcnnznndo n unn IurnIIdnd do
orsonns o do sIfuncIonos, no so Incorornn con vocncIon do ornnnoncIn nI
ordonnnIonfo jurIdIco, sIno quo so ngofnn on su cunIInIonfo ns o nonos
InnodInfo, uodon sor consIdorndos ncfos ndnInIsfrnfIvos on Iugnr do ro-
gInnonfos, con In consocuoncIn do quo uodon sor Inugnndos judIcInInonfo
on fornn dIrocfn.
?
o fodns nnnorns cnLo nunfnr quo n nrfIr do In IncororncIon consfIfucIo-
nnI do In cnfogorIn do Ios dorochos do IncIdoncIn coIocfIvn hn cononzndo n
nnIInrso no soInnonfo In IogIfInncIon confrn Ios ncfos gonornIos,
8
sIno fnn-
LIon y on su consocuoncIn Ios ofocfos do In sonfoncIn, quo nhorn uodon sor
ergo onnee.
9
8. AcIoe , conIroIoe oJninieIroIitoe
o nroco osILIo oxonor on un soIo Iugnr Io roforonfo n Ios ncfos unIInfornIos
y fnnLIon n Ios dIvorsos conIroIoe oJninieIroIitoe: oLrn LIIcn, sunInIsfro,
concosIon do sorvIcIos LIIcos, concosIon do oLrn LIIcn, uso doI donInIo -
LIIco, ofc.
1
In fonfIcn roIn do Ios confrnfos ndnInIsfrnfIvos rosonfn ro-
LIonns fundnnonfnIos quo nndn fIonon quo vor con oI ncfo unIInfornI.
2
AsI so
?.6
H!TCHISO, In InugnncIon judIcInI do Ios rogInnonfos, on IADA, 9: 31, 34.
?.?
Vor fnnLIon H!TCHISO, Ieginen Je proceJinienIoe oJninieIroIitoe, Iuonos AIros, Asfron,
1998, 4" od., . 83.
?.8
os ronIfInos n Io oxuosfo on oI f. 2, 2000, 4" od., cns. II y III.
?.9
Vor Ios grnndos fnIIos do In ncfunIIdnd on Deepuee Je lo reforno Jel 1eIoJo, 1998, 2" od. y
Io oxuosfo on oI cIfndo cn. II doI f. 2.
8.1
Conf. H!TCHISO, Ieginen..., . 13?; Lo Le, Aocionol Je ProceJinienIoe oJninieIroIitoe, f.
I, Iuonos AIros, Asfron, 1985, .163, quIon consIdorn cnfogorIcn In oxcIusIon do Ios confrnfos on
oI docrofo-Ioy. Iuodon suLdIsfInguIrso gruos o nnfIcos cono Io hnconos on oI f. 1, roInrosIon do
In 5" od., cn. XI, CInsIfIcncIon do Ios confrnfos ndnInIsfrnfIvos: no so frnfn do gonornIIznr fodo
Io confrncfunI on unn nIcn cnfogorIn jurIdIcn. In oI nIsno sonfIdo vor IIOOATIS, SIY!IO, Lee
conIroIe oJninieIroIife, Iondros, IsorIn IuLIIcnfIons Ifd., 1998; I IA!IAI!I, A!I; MOI!I,
I!AI; IIVOIVI, I., TroiIe Jee conIroIe oJninieIroIife, f. I, InrIs, IOJ, 1983 y sus rosocfIvns
roforoncIns.
8.2
Isfn cuosfIon rosuIfn cInrn on O!AIIIO OCAMIO, !A!I I!IQ!I, DieIriIuci6n Je loe rieegoe en
lo conIroIoci6n oJninieIroIito, Iuonos AIros, Asfron, 1990. In oI cn. I, 11 y 12, nI roforIrnos n
Ios ncfos do Ios onfos LIIcos no osfnfnIos, concosIonnrIos y IIconcInfnrIos do sorvIcIos LIIcos,
ofc., sonnInnos quo Ios unIInfornIos o IndIvIdunIos fIonon oIononfos do dorocho LIIco, oro no
sus confrnfos, on rIncIIo.
II ACTO AMIIST!ATIVO IV-20
Inforrofn gonornInonfo, or Io dons, Io dIsuosfo on oI rogInon doI docrofo-
Ioy 19.549/?2.
3
A vocos so Invocnn oIiIer JicIo do In CSJ nrn InufnrIo unn
concocIon quo oncundrnrIn nI conIroIo ndnInIsfrnfIvo donfro doI ocIo ndnI-
nIsfrnfIvo.
4
Ioro no os osfn cuosfIon quo rosuoIvn o uodn rosoIvor In docfrInn
do un fnIIo. A nuosfro nodo do vor, fnnfo on oI nIs cono on oI dorocho conn-
rndo os conodn y ns oxrosIvn doI dorocho vIgonfo In cInsIfIcncIon frInrfIfn
quo dIsfInguo, or do ronfo, Ios ncfos unIInfornIos y LI o IurIInfornIos cono
cnfogorIns dIforoncIndns y rosorvn In nocIon do ncfo ndnInIsfrnfIvo nrn oI
ncfo ndnInIsfrnfIvo IndIvIdunI.
5
Ios nuforos on gonornI Io hnn onfondIdo onIrIcnnonfo nsI, nI consfruIr sus
oLrns con nrfos dIsfInfns nrn oI osfudIo do Ios confrnfos y do Ios ncfos ndnI-
nIsfrnfIvos.
6
Ins oLrns soLro confrnfos ndnInIsfrnfIvos, on osfn IInon onIrIcn
oro no or oIIo nonos cIonfIfIcn, so roocunn do dIforoncInrIos do Ios confrn-
fos rIvndos, oro no suoIon Innfonrso unn connrncIon con oI ncfo ndnInIs-
frnfIvo, do fnn oLvIn quo os In dIforoncIn.
?
Hny unfos conunos, cIorfo os, oro
Ins dIforoncIns jusfIfIcnn unn oxIIcncIon sonrndn nrn o InducIr n confusIo-
nos onfro dos rogInonos quo do hocho fIonon fodnvIn ns dIforoncIns quo so-
nojnnzns.
A nIvoI foorIco Ins osIcIonos sIguon dIvorgonfos, IncIuyondo quIonos cono
MAI!AI confrovIorfon IncIuso In foorIn doI confrnfo ndnInIsfrnfIvo.
8
In ofros
8.3
AsI Io sonnInn IOTASSI, CA!IOS AII!IO, ConIroIoe Je lo oJninieIroci6n protinciol, In IInfn,
ScoffI, 1996, . 24 y

O!ICCO, CA!IOS MA!II, IrocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo y confrnfos ndnInIs-
frnfIvos. (VnrIncIonos soLro oI nrf. ?", rrnfo fInnI do In Ioy " 19.549), on !IVI!SIA A!ST!AI,
ConIroIoe AJninieIroIitoe, Iuonos AIros, CIoncIns do In AdnInIsfrncIon, 2000, . 133 y ss., .
136: AdvorfInos, onfoncos, quo nrn In Ioy oI ncfo ndnInIsfrnfIvo, oI confrnfo doI Isfndo y Ios
rogInnonfos o, sI so rofIoro, ncfos ndnInIsfrnfIvos do nIcnnco gonornI, condonsnn dIsInIIos cnfo-
gorIns.
8.4
CnLo dosfncnr nI ofocfo Ios vnIIosos y nunorosos frnLnjos do COVIIIIO, II!O J. J., rocIonfo-
nonfo II confrnfo ndnInIsfrnfIvo on In jurIsrudoncIn do In Corfo Suronn do JusfIcIn do In
ncIon, on !IVI!SIA A!ST!AI, ConIroIoe oJninieIroIitoe, Iuonos AIros, CIoncIns do In AdnI-
nIsfrncIon, 2000, . 83 y ss., . 89, dondo consIdorn quo do osfo nodo quodn znnjndo oI dIforondo
docfrInnrIo; doI nIsno nufor, II crIforIo do confrnfo ndnInIsfrnfIvo on In jurIsrudoncIn do In
Corfo Suronn do JusfIcIn do In ncIon, 1D, 111: 845.
8.5
Vor IIOOATIS, SIY!IO, Lee conIroIe oJninieIroIife, Iondros, IsorIn, 1998, . 35;
IA!!AO!I!!I, JO!OI A., DerecIo oJninieIroIito, Snnfn Io, JurIs, 1993, . 101-105.
8.6
IncIuso un nufor quo hnLIn do In unIInfornIIdnd doI confrnfo ndnInIsfrnfIvo nocIon yn
oxngorndn o oxfronIsfn cono sonnIn IIOOATIS, op. ulI. ciI., . 39, no uodo nonos quo hncorIo
donfro do un IILro roforIdo, rocIsn o InovIfnLIononfo, n Ios confrnfos ndnInIsfrnfIvos: IIQ!IOOT,
O., TIeorie generole Ju conIroI oJninieIroIif, InrIs, Iodono, 1945, . 265.
8.?
CHASI IIATI, I!IS I!IQ!I, Loe conIroIoe pIlicoe, AsuncIon, InforconfInonfnI IdIforn, 1998,
. 51 y sus roforoncIns.
8.8
MAI!AI, o In oIIgrosIdnd o InufIIIdnd do unn foorIn gonornI doI confrnfo ndnInIsfrnfIvo,
1D, 1?9: 655, quo nunfn n Ins rorrognfIvns InIIcIfns do concosIon do sorvIcIos LIIcos; os un
hocho quo fnnLIon rocuordn IIOOATIS, op. ulI. ciI., . 39, rosocfo do IIQ!IOOT, op. ulI. ciI. So Io
hn oLjofndo quo gonornIIzn donnsIndo nI cuosfIonnr nnronfononfo In IoIoliJoJ do Ios confrnfos
ndnInIsfrnfIvos: CASSAOI, !n Infonfo docfrInnrIo Infrucfuoso: oI rochnzo do In fIgurn doI confrn-
fo ndnInIsfrnfIvo, 1D, 180: ??3; oro oI doLnfo confInn: MAI!AI, II norfo do In crIfIcn n In
ovoIucIon doI dorocho ndnInIsfrnfIvo, 1D, 180: 849 y ofros.
ACTOS, !IOIAMITOS Y COT!ATOS AMIIST!ATIVOS IV-21
fonns do In nnforIn honos ronIIzndo Infonfos nrocIdos nI do osfo ngudo nufor,
cono nuosfrn crIfIcn nI odor do oIIcIn, quo onoznnos on 1960 sIguIondo
on oIIo n WAITI! ATOIOIII y nnnfononos on oI cn. V doI f. 2, 2000, 4" od.
Hnco oco un jovon osfudIoso so InnonfnLn do Io oco quo so oscrILo soLro osn
nnforIn y osn consfnfncIon do onIsIon do nIgn nodo Io consIdornnos oI fru-
fo oxIfoso do unn Inrgn LnfnIIn. Iuos do oso so frnfnLn on In osocIo, do quo so
rosuoIvnn Ios roLIonns do dorocho ndnInIsfrnfIvo sIn nocosIdnd do rocurrIr n
consfruccIonos dognfIcns o do oxcosIvn gonornIIdnd. Infondonos uos, dosdo
osfn ofIcn nofodoIogIcn y voIvIondo nI fonn do Ios confrnfos ndnInIsfrnfIvos,
quo oso os oI nIcnnco do In crIfIcn do MAI!AI, osocInInonfo cuosfIonnr Ins o-
fosfndos InIIcIfns doI conIfonfo.
9
In fodo cnso, oI juogo nrgunonfnI sIonro doLo nnnIIznr oI rogInon y no Ins
osoncIns, nrn ovIfnr dIscusIonos ffIIos cono In nnforIornonfo nnnIIzndn rofo-
rIdn n sI Ins orsonns LIIcns no osfnfnIos uodon o no dIcfnr ncfos ndnInIs-
frnfIvos: on sonfIdo do ncfos unIInfornIos, sI;
10
on sonfIdo do confrnfos ndnInIs-
frnfIvos, no.
11
In cunnfo n sus roIncIonos confrncfunIos con Ios usunrIos, hny
oIononfos do dorocho LIIco cono In fnrIfn, rohILIcIon do gnnnncIns sIn II-
nIfo oLjofIvo nIguno,
12
condIcIonos doI sorvIcIo, ofc., quo son InduLIfnLIos on
cunnfo fnIos; fnnLIon hny dIforoncIns on cunnfo n In rosonsnLIIIdnd doI con-
cosIonnrIo o IIconcInfnrIo y doI Isfndo, or In rosfncIon doI sorvIcIo LIIco.
13
o uodo hncorso unn soIn cnfogorIn con osfn nuIfIIIcIdnd do sIfuncIonos.
TnnLIon oxIsfo nIgn grndo do dIscusIon ncorcn doI rogInon quo corrosondo ro-
conocor n Ios ncfos quo In ndnInIsfrncIon dIcfn on In ojocucIon do un confrnfo, quo
suoIon sor unIInfornIos oro fnnLIon uodon Inorfnr ncuordos soLro In ojocucIon
doI confrnfo. AquoIIos quo son unIInfornIos n su voz rosuIfnn nIcnnzndos or In
rogIn do quo In conducfn do Ins nrfos nnLns nrfos, dosdo Iuogo os In nojor
guIn nrn Inforrofnr su voIunfnd on oI confrnfo; con oIIo nncon dudns ncorcn do sI
cndn uno do oIIos doLo sor Inugnndo IndIvIdunInonfo, o sI uodo osornrso n In
concIusIon doI confrnfo nrn ronIIznr un osfudIo gIoLnI do fodn In roIncIon jurIdIcn
onfro Ins nrfos, cono osfuInn Ios IIogos InfornncIonnIos do In IIIC; no croo-
nos quo osfo rosuoIfn ncIfIcn y cnfogorIcnnonfo.
8.9
In Io quo, cono dIco nI fInnI do In confrovorsIn, nnLos coIncIdon.
8.10
os ronIfInos nI cn. I do osfo voI., 12.
8.11
SnIvo IA!!A, LIon odrIn nfIrnnrso quo In hIofosIs os fodnvIn InonsnLIo nrn In nnyor
nrfo do Ios nuforos, cono so ndvIorfo on O!AIIIO OCAMIO, op. ciI., cn. II, . 65 y ss. SIn onLnrgo,
Ios confrnfos do concosIon o IIconcIn suoIon oxIgIr In IIcIfncIon LIIcn nrn fnIos confrnfncIonos
con rovoodoros y ofros nodIos nrn nsogurnr In frnnsnroncIn do oIIns y quo no oncuLrnn cosfos
nrfIfIcInIos quo so rofondn Iuogo frnsIndnr n In fnrIfn. Ior oso so rohILon fnnLIon Ins nufocon-
frnfncIonos con oI nIsno gruo ocononIco, Ios suLsIdIos cruzndos, ofc.
8.12
Vor f. 1, cn. XI, 6.2. y 6.4., . 31-2 y 34 y Ios fnIIos quo nIII so cIfnn, . oj. quo oI dorocho
do Ios usunrIos n In oIoccIon do In fnrIfn ns Lnjn |...] doLorIn rovnIocor or soLro oI dorocho do In
IIconcInfnrIn do oLfonor nnyor gnnnncIn.
8.13
Inrn oI fonn do In rosonsnLIIIdnd nos ronIfInos nI cn. XIX doI f. 2, 2000, 4" od. y sus
roforoncIns.
II ACTO AMIIST!ATIVO IV-22
In rInorn fuo In soIucIon doI IonnrIo PeIrocco e Hijoe S.A.,
14
In sogundn do In
CSJ on Metopol S.A.
15
y OKS, quo Iuogo osfn nroco nLnndonnr on G,poIroe
S.A.
16
In oI dorocho frnncos so rocurrIn n In oxrosIon ncfo sonrnLIo, nrn
dosfncnr quo uodon sor Inugnndos on fornn nufononn doI rocodInIonfo
confrncfunI nI cunI so rofIoron; onfro nosofros hn hocho nvnncos In dononInn-
cIon do ncfos coIIgndos o sInIononfo IIgndos. Ior su osocIfIcIdnd, corroson-
do ronIfIrso n Ios frnLnjos dodIcndos nI nnIIsIs doI fonn.
1?
Ins dIforoncIns onfro oI confrnfo (ncfo LIInfornI) y oI ncfo ndnInIsfrnfIvo
(ncfo unIInfornI) son nnyoros quo Ins sInIIIfudos y nnrcnn dos InsfIfucIonos
LIon dIvorsns doI dorocho ndnInIsfrnfIvo. CunIquIor IILro do In nnforIn con
uno o ns ncIfos osocInIos soLro Ios confrnfos ndnInIsfrnfIvos, nuosfrn do
hocho cono no os osILIo nnnIIznr conjunfnnonfo Ios confrnfos y Ios ncfos unI-
InfornIos do In ndnInIsfrncIon. o nIII so sIguo, nrn nosofros, quo fnnoco
convIono concofunrIos conjunfnnonfo.
II docrofo-Ioy 19.549/?2 os cnfogorIco on oxcIuIr n Ios confrnfos ndnInIsfrn-
fIvos, nI dIsonor on su nrf. ? in fine quo Ios confrnfos quo coIoLrnro oI Isfn-
do, Ios ornIsos y Ins concosIonos ndnInIsfrnfIvns so rogIrn or sus rosocfI-
vns Ioyos osocInIos, sIn orjuIcIo do In nIIcncIon nnnIogIcn do In nornns doI
rosonfo TIfuIo, sI oIIo fuorn rocodonfo. Adons y cono dIco IIA!IS,
18
SI so
oxnnInn oI confrnfo ndnInIsfrnfIvo, so ndvIorfo quo, dosdo oI unfo do vIsfn
orgnico, no os urnnonfo osfnfnI yn quo Ios sujofos crondoros son un orgnno
osfnfnI y un sujofo no osfnfnI, con Inforosos confrnuosfos, quo consfIfuyon,
cono cIrcunsfnncIn oxIsfoncInI nnfocodonfo y fuonfo, unn conn docInrncIon
jurIdIcn.
Isfn dIforoncIn onfro oI ncfo ndnInIsfrnfIvo cono ncfo rIncInI osfnfnI o nI
nonos dIcfndo on ojorcIcIo do funcIonos doI Isfndo y oI confrnfo ndnInIsfrnfIvo
cono unn docInrncIon do voIunfnd conn n In cunI concurro un sujofo do dorocho
njono nI Isfndo y on ojorcIcIo gonornInonfo do conofoncIn rIvndn, os do sufI-
cIonfo InorfnncIn cono nrn rocogorIn n nIvoI concofunI. Ins rogIns do Inforro-
fncIon nocosnrInnonfo vnrInrn, sor nocosnrIo consIdornr In cnncIdnd y oI con-
8.14
LL, 1986-, 10, nno 1986.
8.15
1D, 118: 3??, con nofn do CASSAOI, II Inzo do cnducIdnd doI nrfIcuIo do In Ioy 19.549 y su
InnIIcnLIIIdnd n Ios ncfos unIInfornIos vIncuIndos n confrnfos ndnInIsfrnfIvos.
8.16
Vor TAWII, O!IO SATIAOO, II nrf. 25 do In Ioy 19.549 on In rocIonfo jurIsrudoncIn do
nuosfrn Corfo Suronn, LL, 1995-I, 4?3.
8.1?
os ronIfInos on rInor Iugnr nI IILro do IA!!A, !OOIIO CA!IOS, Loe ocIoe oJninieIroIitoe
conIrocIuolee. Teorio Jel ocIo coligoJo, Iuonos AIros, Lnco, 1989; COVIIIIO, II!O J.J., IsfudIo
roIInInnr, on MI!TIHIIIA, 1eIuJioe eoIre conIroIoci6n pIlico, Id. CIoncIns do In AdnInIsfrn-
cIon, . 54 y ss. y sus roforoncIns. Vor fnnLIon CASSAOI, J!A CA!IOS, 1l conIroIo oJninieIroIito,
Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1999. CSJ, Serro, LL, 1995-A, 401; CIod. CA, SnIn V, Conpo-
io Mieionero Je ConeIruccionee S.A., 2?-IV-98, cn. IV, rrnfo soxfo.
8.18
IIA!IS, IunJonenIoe..., op. ciI., . 202.
ACTOS, !IOIAMITOS Y COT!ATOS AMIIST!ATIVOS IV-23
sonfInIonfo doI nrfIcuInr cono oIononfos doI ncfo,
19
o IncIuIr Ios vIcIos do In vo-
Iunfnd doI nrfIcuInr cono nsocfos quo dofornInnrn fnnLIon In vnIIdoz doI con-
frnfo ndnInIsfrnfIvo, ofc. Ior Io dons y cono rocuordn IACACO!ZO, nnI so odrIn
osfuInr In rosuncIon do IogIfInIdnd y In ojocufIvIdnd nofns cIsIcns doI ncfo
ndnInIsfrnfIvo nrn un confrnfo do In ndnInIsfrncIon con un nrfIcuInr.
20
TnnLIon In rosonsnLIIIdnd doI Isfndo, cono os oLvIo, os dIforonfo sogn
oIIn son confrncfunI (confrnfo ndnInIsfrnfIvo) o oxfrnconfrncfunI (ncfo, hocho u
onIsIon ndnInIsfrnfIvn, rogInnonfo).
21
II confrnfo os unn consfruccIon donn-
sIndo osocIfIcn cono nrn suLsunIrIn fcII y fofnInonfo donfro do In cnfogorIn
gonorIcn do Ios ncfos jurIdIco ndnInIsfrnfIvos. Quodn con oIIo dIcho quo Ios
confrnfos so rIgon or sus nornns y rIncIIos osocInIos y quo soIo suLsIdIn-
rInnonfo, o nnnIogIcnnonfo cono dIco oI docrofo-Ioy,
22
so rocurrIr n Ins nor-
nns y rIncIIos do Ios ncfos unIInfornIos; nI fInnI do cuonfns, fnnLIon so rocu-
rro on ocnsIonos nI CodIgo CIvII y no or oIIo so osfuIn quo Ios ncfos o confrn-
fos ndnInIsfrnfIvos dojon do sorIo o corrosondn nLnndonnr In nocIon (snIvo In
dudn quo sonnInnos on In 1nIroJucci6n).
23
In dIsfIncIon doI dorocho osIfIvo,
fnnfo nrgonfIno cono connrndo, sIguo sIondo n nuosfro nodo do vor fnn nIfI-
dn cono nnfos on osfn nnforIn.
In dIscusIon nnronfn sor InngofnLIo y ns rcfIco os ronIfIrso nI nodo on
quo Ios nuforos frnfnn oI fonn on sus oLrns. II quo no oxIIcn fodo junfo, os quo
rofIoro dIforoncInr.
24
In nIgunos fonns unfunIos os frocuonfo y cnsI InovIfn-
LIo quo so nozcIon fonns do ncfo y do confrnfo. AsI on nnforIn do oxfIncIon do
ncfos or rovocncIon, roscnfo, cnducIdnd, quo frnfnnos do oso nodo infro, cn.
8.19
IIZ, DerecIo oJninieIroIito, f. II, 2" od., . 205; CASSAOI, 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI.,
. 109: In Ioy nncIonnI do rocodInIonfos ndnInIsfrnfIvos so IncIInn vIrfunInonfo or In fosIs
rosfrIngIdn, on vIrfud n quo |...] nI roforIrso n Ios oIononfos doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, soIo frnfn oI
oIononfo conofoncIn, do Io cunI so dosrondo quo hny un nIco sujofo onIsor doI ncfo ndnInIs-
frnfIvo: In AdnInIsfrncIon ILIIcn; CAI!AI, J!IIO I., II ncfo ndnInIsfrnfIvo y sus oIononfos
osoncInIos, 1D, 42: 84?; CASSAOI, DerecIo oJninieIroIito, f. II, op. ciI., . 48-50.
8.20
IACACO!ZO, O!STAVO, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, f. I, (SuIeIonIito), IInn, Oncofn
JurIdIcn IdIforos, 199?, 2" od., . 2?5.
8.21
Vor MAI!OMATA, I!IQ!I O., II Iucro cosnnfo on In rovocncIon do Ios confrnfos ndnInIsfrn-
fIvos, LL, 1994-I, 352, nofn nI fnIIo Iuic Orrico, CSJA, 1993 y sus roforoncIns, onfro oIIns
MA!IIHOII, LL, 1991-C, 1080; 1D, 114: 949.
8.22
Ionsnnos quo Ios nuforos doI docrofo-Ioy hnn IncurrIdo on un sInIo orror nnforInI, nnfos quo
on In ufIIIzncIon fornnI do un dofornInndo concofo, nI oxrosnr quo In nIIcncIon do dIcho docrofo-Ioy
sor nnnIogIcn nrn Ios confrnfos ndnInIsfrnfIvos y no suLsIdInrIn o suIoforIn. II fonn foorIco
hn sIdo yn ncInrndo sufIcIonfononfo or IIA!IS, J!A I!ACISCO, Coeo oJninieIroIito no pretieIo,
Iuonos AIros, Asfron, 19?6, . 91 y ss., . 104 y ss., . 110, 111, 113, 125.
8.23
Supro, InfroduccIon, nofn 1.3 in fine.
8.24
Is Io nIsno quo sonnIo CA!!I, ofnr onfro oI sIsfonn nofrIco docInnI o oI sIsfonn do nodIcIon
do Ios IngIosos (eupro, f. 1, cn. I, 8.2, ofInIcIon y cInsIfIcncIon, nofn 8.22). Cono yn rocordnnos on
osfo cn IV, 6, . IV-16, sI so dIco ofnr or uno, IogIco os usnrIo. Ioro sI nIguIon dIco quo rofIoro oI
sIsfonn do nodIcIon do Ios IngIosos y rogunfndo or su nIfurn confosfn un nofro sofonfn confIno-
fros, onfoncos su rInorn nfIrnncIon os fnIsn.
II ACTO AMIIST!ATIVO IV-24
XIII.
25
IIIo nrn InsIsfIr on quo nIngunn do osfns cuosfIonos do concofos y
dofInIcIonos uodo sor Innfondn nI rosuoIfn on fornInos donnsIndo cnfogorI-
cos, cono oxIIcnnos on In rInorn nrfo doI cn. I doI f. 1. CunIquIorn do Ins
dofInIcIonos y cInsIfIcncIonos quo so oIIjn fondr sIonro sus vIrfudos y sus
dofocfos, uos nuncn so onconfrnr unn orfocfn.
In fnI sonfIdo, Ios nuforos quo Infonfnn In nsInIIncIon fornInoIogIcn so von
oLIIgndos n osnr do fodo n oIogIr fornuIns cono ncfo confrnfo,
26
donos-
frnndo n nuosfro juIcIo In InconodIdnd sonnfIcn do fnI oIoccIon.
9. Lo JieIinci6n enIre ocIo uniloIerol , IiloIerol
AI cnrncforIznr nI ncfo ndnInIsfrnfIvo cono unIInfornI y nI confrnfo ndnInIs-
frnfIvo cono LI o IurIInfornI, so hnco nocosnrIo consIdornr oI nIcnnco do In unI
o LIInfornIIdnd.
In osfo sonfIdo, uodo dIsfInguIrso In unI o LIInfornIIdnd fnnfo on In forno-
ci6n doI ncfo (sI concurro n oI In voIunfnd do un soIo sujofo do dorocho, o In
voIunfnd do ns do un sujofo do dorocho) cono on sus efecIoe (sI oI ncfo cron
dorochos y doLoros nrn un soIo sujofo o nrn ns do uno). II confrnfo ndnI-
nIsfrnfIvo sorIn In oxrosIon fIIcn doI ncfo LIInfornI fnnfo on su fornncIon
cono on sus ofocfos,
1
quodnndo nrn oI ncfo ndnInIsfrnfIvo In osILIIIdnd do un
frIIo Innfoo: o) quo oI ncfo son unIInfornI on su fornncIon y on sus ofocfos: on
osfo no hny dIscusIon nIgunn; I) quo oI ncfo son unIInfornI on su fornncIon y
LIInfornI on sus ofocfos. o fodos Ios nuforos ndnIfon osfn cnfogorIn; c) quo oI
ncfo son LIInfornI on su fornncIon y unIInfornI on sus ofocfos; ofros nuforos
onfIondon quo on osfos cnsos no hny on ronIIdnd ncfo LIInfornI, sIno dos voIun-
fndos quo concurron sIn Infogrnrso on un soIo ncfo.
10. 1l ocIo uniloIerol en eu fornoci6n, Je efecIoe IiloIerolee
SI LIon hny quIon onfIondo quo hnLInr do un ncfo unIInfornI roducfor do con-
socuoncIns LIInfornIos sorIn unn consfruccIon nrfIfIcInI o cnrIchosn, n nuosfro
nodo do vor In nnyor nrfo do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos so oncuonfrnn on osn
condIcIon:
1
cunndo In ndnInIsfrncIon ojorco Ins dIvorsns fncuIfndos quo oI ordo-
8.25
ondo, rocIsnnonfo, hnronos roforoncIn n nuforos quo hnn oscrIfo soLro oI fonn dosdo In
orsocfIvn sInuIfnon do Ios ncfos unIInfornIos y confrncfunIos do In ndnInIsfrncIon.
8.26
II uso do oxrosIonos fnIos cono oI ncfo confrnfo ndnInIsfrnfIvo o Ios confrnfos ndnInIs-
frnfIvos on fnnfo ncfos ndnInIsfrnfIvos, on ofocfo, no nroco rosuIfnr conodo, Io quo so ndvIorfo
on oI Inforosnnfo frnLnjo do M!!ATO!IO, JO!OI I., Ios confrnfos ndnInIsfrnfIvos vIcIndos do nuIIdnd
nLsoIufn, LL, 1995-, 1205, 1218, quIon n osnr do nfIrnnr quo fonn nrfIdo or In fosIs vorLnI do In
IdonfIdnd, . 1208, no oLsfnnfo onIon on su fIfuIo In fornn vorLnI dunI: doLo sor nojor.
9.1
In Corfo Suronn, con fodo, on unn ocnsIon consIdoro quo oI ncogInIonfo n un rogInon do
ronocIon IndusfrInI orn LIInfornI on su fornncIon y ofocfos, sIn sor confrnfo: MeIolnecnico,
S.A., 1D, ?1: 463; on IgunI sonfIdo CASSAOI, DerecIo oJninieIroIito, f. II, op. ciI., . 50; nnLos
sIguon nsI n MA!IIHOII.
10.1
Confr. IIZ, op. ciI., f. III . 19.
ACTOS, !IOIAMITOS Y COT!ATOS AMIIST!ATIVOS IV-25
nnnIonfo jurIdIco Io ncuordn, o Inono unn nuIfn, dofornInn unn oLIIgncIon
frILufnrIn, cInusurn un nogocIo, snncIonn n un funcIonnrIo, concodo unn juLIIn-
cIon do ofIcIo, ofc., on fodos osfos cnsos on quo oI Isfndo ojorco unn ofosfnd
IognI nrn Inonor un doLor jurIdIco, In voIunfnd doI IndIvIduo no nrfIcIn on
In fornncIon doI ncfo, quo os onfoncos on oso nsocfo osfrIcfnnonfo unIInfornI.
SIn onLnrgo, doI hocho do quo oI oLjofo rIncInI doI ncfo son ovonfunInonfo
Inonor un doLor nI ndnInIsfrndo, . oj., no so dosrondo In concIusIon do quo
soIo nrn oI onorjnn consocuoncIns jurIdIcns. Ior oI confrnrIo, In ndnInIsfrn-
cIon fnnLIon osf oLIIgndn or oI ncfo quo hn dIcfndo: no uodo ngrnvnr In
snncIon quo hn nIIcndo, unn voz quo osfn hn sIdo rocurrIdn.
2
o uodo dosco-
nocor Ios hochos on quo so hn fundndo nrn dIcfnr In rosoIucIon, sI oI ndnInIs-
frndo ncofn quo son ronIos oro nduco quo no jusfIfIcnn In docIsIon, or dos-
roorcIonndn, IrrnzonnLIo, ofc.
3
SI oI ncfo os IIogIfIno y cnusn un dnno, In
ndnInIsfrncIon osf oLIIgndn n IndonnIznrIo. Aunquo oI ncfo IIogIfIno no ocn-
sIono un orjuIcIo, In ndnInIsfrncIon fIono oI doLor do rovocnrIo on vIrfud doI
rIncIIo do In IognIIdnd oLjofIvn y do In InuIsIon do ofIcIo y oI nrfIcuInr
fIono oI dorocho do nfncnrIo, ofc. In ofrns nInLrns, cunndo In ndnInIsfrncIon
Inono un doLor nI ndnInIsfrndo, oI ncfo os LIInfornI on sus ofocfos uos no
soIo oLIIgn nI nrfIcuInr sIno quo fnnLIon oLIIgn n In ndnInIsfrncIon on In
nodIdn quo so ncnLn do oxIIcnr. SIn onLnrgo, os un ncfo fIIcnnonfo unIInfo-
rnI on su fornncIon. Io nIsno uodo docIrso y con nnyor rnzon nn, do Ios
ncfos quo on Iugnr do Inonor un doLor oforgnn un dorocho, cono uodo sor
unn juLIIncIon do ofIcIo, un LonofIcIo nsIsfoncInI, ofc., on Ios cnsos on quo uodo
dIcfnrso oI ncfo nn confrn In voIunfnd doI Inforosndo. In fnIos hIofosIs In
ndnInIsfrncIon no soIo concodo un dorocho nI IndIvIduo, sIno quo fnnLIon Io
Inono doLoros corroInfIvos: no ojorcor ofro frnLnjo ronunorndo, o no hncorIo
sIn rovIn nuforIzncIon, rosIdIr on oI nIs, ofc.; In ndnInIsfrncIon fIono nsI co-
rroInfIvnnonfo, fnnLIon dorochos y doLoros quo onorgon doI ncfo. Iuogo, oI
ncfo os on fnIos cnsos fnnLIon LIInfornI on sus ofocfos. Con Io oxuosfo nrrILn-
nos n In concIusIon do quo doLo rosorvnrso In oxrosIon confrnfo ndnInIsfrn-
fIvo nrn oI quo roduco ofocfos LIInfornIos y os ndons roducfo do unn do-
cInrncIon do voIunfnd conn.
4
10.2
O IncIuso nnfos, or ofocfo doI rIncIIo do In cosn juzgndn ndnInIsfrnfIvn quo ns ndo-
Innfo on osfn nIsnn oLrn so nnnIIzn; n su voz, Inforuosfo un rocurso, no os ndnIsILIo In refornoIio
in pejue y or oIIo no uodo ngrnvnrso In snncIon.
10.3
Vor, on osfn nIsnn oLrn, Io roforonfo n In rnzonnLIIIdnd doI ncfo, infro, cn. IX, 8 y cn.
X, 9; un dosnrroIIo ns gonornI on oI f. 1, 2000, roInrosIon do In 5" od., cn. VI, 8 y ss.
10.4
IIA!IS IIogn n In nIsnn concIusIon, oro Io fundnnonfn on quo on osfos cnsos nnroco
cono Io rIncInI y dIrocfo Io quo osfnLIoco oI Isfndo cono oLIIgncIon n su cnrgo, on In juLIIncIon;
o cono oLIIgncIon n cnrgo doI IndIvIduo on In ordon ndnInIsfrnfIvn. In oI cnso doI confrnfo ndnI-
nIsfrnfIvo |...] Ios dorochos y oLIIgncIonos do Ins nrfos son on cnnLIo IgunInonfo dIrocfns y rIn-
cInIos. Vor IIA!IS, IunJonenIoe..., op. ciI., . 203. SIguo oI nIsno crIforIo AITAMI!A, II!O
O!IIII!MO, Cureo Je JerecIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, 19?1, . 308.
II ACTO AMIIST!ATIVO IV-26
Ior ofrn nrfo, In cIrcunsfnncIn do quo oI ncfo son unIInfornI no sIgnIfIcn quo
fnIfn fundnnonfo IognI do Ios dorochos y oLIIgncIonos quo do oso ncfo onorgon:
dIcho fundnnonfo hnLr do onconfrnrso on Ins nornns quo, on fornn rogIndn o
dIscrocIonnI, oforguon nI orgnno In ofosfnd do quo so frnfo.
5
CInro osf, sI so frnfn do un ncfo quo no pueJe JicIoree eino o peIici6n Jel
inIereeoJo, nI quo nos roforIronos con ns dofoncIon on oI nnoro sIguIonfo,
onfoncos os corrocfn In nfIrnncIon do quo In ndnInIsfrncIon no fondrIn In fncuI-
fnd do dIcfnr oI ncfo InonIondo su confonIdo nI nrfIcuInr; oro oIIo ocurro
soIo on osos cnsos. In Ios dons cnsos oI fundnnonfo do In InosIcIon quo
cunIquIor ncfo ndnInIsfrnfIvo unIInfornI hnco, os sIonro unn nornn IognI quo
oxrosnnonfo fncuIfn n In ndnInIsfrncIon n nIIcnr In snncIon, coLrnr oI In-
uosfo, cronr In oLIIgncIon, ofc. In fodns osfns sIfuncIonos, os IndIscufILIo oI
fundnnonfo IognI do In ncfuncIon ndnInIsfrnfIvn y nndn hn do oxfrnnnr on
consocuoncIn quo on vIrfud do fnIos fncuIfndos oI Isfndo uniloIerolnenIe In-
ongn un doLor n un nrfIcuInr, sIn orjuIcIo do rosuIfnr fnnLIon oI oLIIgndo n
rosuIfns do oso ncfo, sogn yn so oxIIco.
11. Loe ocIoe que requieren eoliciIuJ o ocepIoci6n
11.1. 1fecIoe Jel ocIo. pueJen eer IiloIerolee
Hny unn sorIo do ncfos quo soIo uodon dIcfnrso con In confornIdnd doI Inforo-
sndo, nnnIfosfndn gonornInonfo cono un peJiJo o eoliciIuJ: nsI, unn soIIcIfud
do InscrIcIon on In IncuIfnd, unn soIIcIfud do rofIro voIunfnrIo, In InscrIcIon
on un concurso nrn un ronIo, nrn unn Locn, ofc. In docfrInn nIonnnn oxro-
sn quo osfos ncfos nocosIfnn unn voIunfnd concurronfo o condyuvnnfo, quo os
In nnnIfosfncIon doI Inforosndo;
1
ofros nuforos osfInnn quo on fnIos hIofosIs
In voIunfnd doI ndnInIsfrndo os In cnusn doI ncfo
2
y nIgunos oInnn quo so
frnfn do un ncfo LIInfornI on su fornncIon nunquo unIInfornI on sus ofocfos.
o connrfInos oI crIforIo do quo osfos ncfos uodnn sor LIInfornIos on su
fornncIon, oro quo no uodon sor LIInfornIos on sus ofocfos, uos sI oI ofocfo
doI ncfo os conforIr un dorocho nI ndnInIsfrndo, oso dorocho sIonro InIIcn
10.5
TnI cono Io oxIIcnnos eupro, f. 1, 2000, roInrosIon do In 5" od., cn. XII, 6, nI sonnInr oI
nIcnnco do In conofoncIn doI orgnno. ConvIono roIfornr nquI quo Ins fncuIfndos doI orgnno surgI-
rn on fornn oxrosn o rnzonnLIononfo InIIcIfn do Ins nornoe orfInonfos, sIondo nofnjurIdIco
rofondor roconocorIo n sus ncfos vIrfunIIdndos quo no onorjnn doI ordon jurIdIco, cono odrIn sor
unn suuosfn ofosfnd oxfrnnornnfIvn do nnndo y ofrn sonojnnfo. In oI rosonfo voI. so oncon-
frnr In nIsnn fornn do oncnrnr osfo roLIonn, on nnforIn do ojocuforIodnd doI ncfo ndnInIsfrn-
fIvo, infro, cn.VII.
11.1
Condyuvnnfo on In frnduccIon osnnoIn n IO!STHOII, or IIOAZ IACAMI!A, OA!!IO IAIIA y
OMIZ I O!TIOA Y J!OI, op. ciI., . 294. In oxrosIon nIonnnn os niIuirlungeIeJurfIige
VeruolIungeolI. HuLIornnos roforIdo frnducIr osfn oxrosIon cono ncfo quo nocosIfn unn vo-
Iunfnd concurronfo, uos oI sIgnIfIcndo do osfn IfInn nInLrn, concurronfo, no soIo os ns
cInro on nuosfro IdIonn, sIno quo corrosondo nojor nI vocnLIo niIuirlung doI nIonn.
11.2
OA!!IO IAIIA, f. I, op. ciI., 4" od., . 443 y 445; 10" od., . 440 y nofn 92.
ACTOS, !IOIAMITOS Y COT!ATOS AMIIST!ATIVOS IV-2?
nIgunos doLoros quo oI doLor cunIIr y oorn fnnLIon sInuIfnonnonfo cono
un doLor do In ndnInIsfrncIon.
Ios ofocfos jurIdIcos nIcnnznn onfoncos or IgunI n nnLns nrfos. II oforgn-
nIonfo do unn Locn oLIIgn fnnfo n In ndnInIsfrncIon cono nI Locndo; In InscrI-
cIon on In IncuIfnd oLIIgn fnnfo n In IncuIfnd cono nI osfudInnfo, ofc.
Isfo unfo yn Io ncInro sufIcIonfononfo In docfrInn nIonnnn
3
on oI sonfIdo
do quo do ncfos do osfn IndoIo no soIo uodon surgIr dorochos nrn Ios ndnInIs-
frndos, sIno fnnLIon doLoros; no nos nroco dIscufILIo quo Ios ofocfos doI ncfo
sonn LIInfornIos. o consIdornnos or oIIo quo uodn hnLInrso do ncfos LIInfo-
rnIos do ofocfos uniloIerolee on Ios cnsos oxrosndos.
11.2. Lo fornoci6n Jel ocIo
Ahorn LIon, on Io quo hnco n In fornncIon doI ncfo, no os nuovn In osIcIon quo
osfInn quo so frnfn on osfos cnsos do un ncfo LIInfornI. Isfo crIforIo fuo sosfo-
nIdo or WAITI! JIIIIII,
4
quIon rocILIo or oIIo In crIfIcn unnIno do In doc-
frInn nIonnnn, quo consIdoro so frnfnLn do unn oxrosIon confusn y quo IIovn-
Ln n orror.
5
Ixrosn SCHIOCHA!I!, on fnI sonfIdo, quo osfn dononInncIon os
oquIvocn, uos IIovn n unn confusIon con oI confrnfo do dorocho LIIco,
6
nsoc-
fo osfo soLro oI quo fnnLIon InsIsfo IO!STHOII.
?
osofros fnnLIon consIdornnos quo Induco n oquIvocos InnocosnrIos hnLInr
do un ncfo LIInfornI on Io quo hnco n su fornoci6n sI suuosfnnonfo no osfn-
nos on oI suuosfo concrofo doI confrnfo ndnInIsfrnfIvo. o so frnfn do nognr
InorfnncIn n In voIunfnd doI ndnInIsfrndo
8
nI do nfIrnnr quo uodn roscIn-
dIrso do su nsonfInIonfo nrn oI dIcfndo do unn docIsIon ofIcnz, on osfo fIo do
ncfos, sIno do onor on su jusfo Iugnr In osIcIon quo osn voIunfnd ocun on In
osfrucfurn doI ncfo. AfIrnnr, . oj., quo on osfos cnsos In oxrosIon do voIunfnd
doI ndnInIsfrndo inIegro oI rosocfIvo ncfo ndnInIsfrnfIvo, ornIfIondo su for-
nncIon y oxIsfoncIn, IIovnrIn n In concIusIon do quo un ncfo dIcfndo sIn In ofI-
cIon doI nrfIcuInr no fondrIn oxIsfoncIn jurIdIcn, Io fnIfnrIn un oIononfo oson-
11.3
SCHIOCHA!I!, HAS-J!!OI, OffenIlicIee IecII, InrIsruho, 195?, . 182; IO!STHOII, I!ST,
LeIrIucI Jee VeruolIungerecIIe, f. I, MunIch y IorIIn, 1961, 8" od., . 194 y ss. In oI fonn do osfo
ncIfo nos soguIronos rofIrIondo n In ocfnvn odIcIon olenono do osfn oLrn y no n In frnduccIon osn-
noIn do In quInfn odIcIon nIonnnn. Vor fnnLIon, on oI sonfIdo quo IndIcnnos, IIZ, MA!II MA!A,
DerecIo oJninieIroIito, f. III, Iuonos AIros, IIus !Ifrn, 1965, . 21.
11.4
VeruolIungerecII, f. II, 1924, 3" od., . 149-51.
11.5
IO!STHOII, LeIrIucI Jee VeruolIungerecIIe, op. ciI., . 195: SCHIOCHA!I!, OffenIlicIee IecII,
op. ciI., 182 y ofros.
11.6
SCHIOCHA!I!, op. loc. ciI.
11.?
Op. ciI., . 196.
11.8
Tnnoco sorIn jusfo hncor osn crIfIcn n In docfrInn nIonnnn, on In cunI In foorIn doI ncfo
nocosIfndo do condyuvnnfo jusfnnonfo vIono n ronIznr oI sIgnIfIcndo do osn voIunfnd, InsIsfIondo
on quo su nusoncIn vIcIn oI ncfo y nLnndonndoso nsI In vIojn concocIon InorInI do quo oI Isfndo
odIn . oj. oLIIgnr n un nrfIcuInr n sor funcIonnrIo LIIco. Vor T!!IOO, op. ciI., . 120-21.
II ACTO AMIIST!ATIVO IV-28
cInI. o soguIrso fnI crIforIo, un ncfo do osfo fIo, dIcfndo sIn In ofIcIon doI
Inforosndo, rosuIfnrIn sor fofnInonfo nuIo y no odrIn snnonrso con In osfo-
rIor nnnIfosfncIon do voIunfnd doI Inforosndo, ncofnndo oI LonofIcIo.
9
In con-
cIusIon nos nroco Inndocundn, uos os cInro quo oI nsonfInIonfo fnnLIon uo-
do oxrosnrso dosuos.
10
Isn concIusIon donuosfrn quo oI crIforIo n quo rosondo no os ncofnLIo: no
so onsnr quo sI In ndnInIsfrncIon hn quorIdo concodornos nIgo quo udIorn-
nos hnLor odIdo oro no odInos, no odronos fnnoco ncofnrIo, orquo hn
fnIfndo nuosfrn voIunfnd on In onnnncIon doI ncfo... Ior oIIo connrfInos In
oInIon do In docfrInn quo osfInn quo oI ncfo ndnInIsfrnfIvo no dojn do sor
unIInfornI on su fornncIon, nrn frnnsfornnrso on LIInfornI, orquo son nocosn-
rIn su ncofncIon o soIIcIfud or nrfo doI Inforosndo.
o ofro nodo odrIn rosuIfnr quo sI un nrfIcuInr coneienIe un ncfo quo Io
Inono un doLor jurIdIco y hn sIdo dIcfndo unIInfornInonfo or In ndnInIsfrn-
cIon, dIcho consonfInIonfo Io frnnsfornn do unIInfornI on LIInfornI, Io quo no
sorIn corrocfo.
11
Adons, con nquoI crIforIo rosuIfnrIn do hocho quo cunIquIor ofIcIon doI
Inforosndo quo fuoso nfondIdn or In ndnInIsfrncIon, fornnrIn un ncfo LIInfo-
rnI. !n rocurso jorrquIco Inforuosfo or un ndnInIsfrndo confrn un ncfo, nI
sor ncofndo no consfIfuyo ncfo LIInfornI; un odIdo do ronfo dosncho, nI sor
rovoIdo donogndoso oI rocInno do fondo oro rosoIvIondo ronfnnonfo cono
so odIn, no dn Iugnr n un ncfo LIInfornI, ofc.
o croonos fnnoco quo uodn dIsfInguIrso, donfro do Ins ofIcIonos do Ios
IndIvIduos, nquoIIns quo so rofIoron soInnonfo nI frnIfo con fundnnonfo on
quo Ins rovIdoncIns rocnIdns on oI frnIfo uodon sor confrnrIns n In ofIcIon;
osfo no nnrcn dIforoncIns con oI rosfo do Ins ofIcIonos, quo fnnLIon uodon
sor donogndns.
Tnnoco odrIn hncorso In dIforoncIn oxrosnndo quo Ins nodIdns do frnI-
fo uodon dIcfnrso do ofIcIo, sIn In ofIcIon doI Inforosndo, uos sI LIon osfo os
vIIdo on nIgunos cnsos no Io os on fodos: oI rocurso ndnInIsfrnfIvo, t. gr., no
uodo consIdornrso Inforuosfo do ofIcIo, sIno quo roquIoro In nnnIfosfncIon do
voIunfnd doI Inforosndo, n osnr do Io cunI no odr consIdornrso quo In nco-
fncIon doI rocurso conorfn un ncfo LIInfornI do In ndnInIsfrncIon y oI rocu-
rronfo.
11.9
Ior nuosfrn nrfo, onsnnos quo os ndnIsILIo unn ncofncIon ulIerior nI ncfo y quo so
roduco frocuonfononfo; on In ronIIdnd ocurro quo soIo on cnsos oxcocIonnIos uodo consIdornrso
InoIudILIo In nnnIfosfncIon do voIunfnd onIee do In onIsIon doI ncfo, fnIos cono Ios quo frno
IO!STHOII, op. ciI. (od. nIonnnn), . 19?.
11.10
IO!STHOII, op. ciI. (od. nIonnnn), . 196.
11.11
Vor SCHIOCHA!I!, op. ciI., . 182-3, dondo dIsfInguo oI ncfo nocosIfndo do condyuvnnfo, doI
ncfo nI cunI oI nrfIcuInr so sonofo; fnnLIon IO!STHOII, op. ciI. (od. nIonnnn), . 196.
ACTOS, !IOIAMITOS Y COT!ATOS AMIIST!ATIVOS IV-29
In concIusIon: nI In soIIcIfud doI Inforosndo, ncofndn or In ndnInIsfrn-
cIon,
12
nI oI ncfo do In ndnInIsfrncIon, consonfIdo or oI nrfIcuInr, dnn Iugnr
do or sI n In fornncIon do ncfos LIInfornIos;
13
sIn quo oIIo sIgnIfIquo, or cIorfo,
quo uodn roscIndIrso on oI rInor cnso do In voIunfnd doI Inforosndo, nI quo
oIIn cnrozcn do roIovnncIn on oI sogundo.
Io quo sI quIoro docIr os quo no os ndnIsILIo quo oxIsfn un ncfo LIInfornI on
su fornncIon (sogn osfo crIforIo) y LIInfornI on sus ofocfos (sogn yn vInos, In
LIInfornIIdnd do Ios ofocfos os conn) quo no son confrnfo ndnInIsfrnfIvo. In
consocuoncIn, no connrfInos In nnrIcIon do cnfogorIns concofunIos Infor-
nodIns y onfondonos quo sI hny ncuordo do voIunfndos on In fornncIon y LIIn-
fornIIdnd on Ios ofocfos, osfnnos nnfo un confrnfo ndnInIsfrnfIvo; quo, n In
Invorsn, ei no ee Jo eeo IiloIeroliJoJ einulIneonenIe en onIoe Iip6Ieeie, ee
IroIo Je un ocIo oJninieIroIito uniloIerol. AdnIfInos, or fIn, quo un ncfo
ndnInIsfrnfIvo unIInfornI uodn roducIr ofocfos jurIdIcos LIInfornIos (oLIIgnr
nI ndnInIsfrndo y n In ndnInIsfrncIon), oro nognnos quo uodnn dnrso ncfos
ndnInIsfrnfIvos LIInfornIos quo roduzcnn ofocfos jurIdIcos unIInfornIos (ncuor-
dos do voIunfndos quo oLIIguon n unn soIn do Ins nrfos).
12. Concluei6n
In sonfIdo Info, uos, fodo ncfo dIcfndo on ojorcIcIo do In funcIon ndnInIsfrnfI-
vn os un ncfo do In ndnInIsfrncIon; o IgunInonfo on sonfIdo Info uodo docIrso
quo ncfo ndnInIsfrnfIvo os fodn docInrncIon ronIIzndn on ojorcIcIo do In funcIon
ndnInIsfrnfIvn, quo roduco ofocfos jurIdIcos. Ioro donfro do osfos ncfos no so
nIIcnn Ios nIsnos rIncIIos nrn Ios confrncfunIos quo nrn Ios unIInfornIos,
nI n su voz donfro do Ios unIInfornIos, nrn Ios gonornIos quo nrn Ios IndIvI-
dunIos.
ndo quo Ios confrnfos fIonon un rogInon jurIdIco osocIfIco cInrnnonfo dofInI-
do y quo Ios ncfos gonornIos (rogInnonfos) fnnLIon fIonon un rogInon jurIdIco do
cIorfns nrfIcuInrIdndos, no nroco sIno IogIco sonrnrIos cono cnfogorIns roIns
y rosorvnr oI nonLro do ncfos ndnInIsfrnfIvos nhorn on sonfIdo rosfrIngIdo y
focnIco nrn Ios ncfos unIInfornIos o IndIvIdunIos: so frnfn do unn rnzon onIrI-
cn, quo no rofondo fonor Lnso dognfIcn o priori nIgunn, oro quo os rcfIcn y
confrILuyo n oscInrocor Ios concofos.
1
Ms nn, or un cnrIcho doI Iongunjo, os
11.12
IIZ, op. ciI., f. III, . 19-20.
11.13
In CSJ in re MeIolnecnico S.A. (1D, ?1: 463) ufIIIzn nInLrns quo nrocon IndIcnr Io
confrnrIo, oro so frnfnLn on In osocIo doI ncogInIonfo n un Inn do ronocIon IndusfrInI quo or
cIorfo gonoro oLIIgncIonos y dorochos, oro no jusfIfIcn n nuosfro juIcIo In fornInoIogIn on cuos-
fIon. Vor on cnnLIo CASSAOI, DerecIo oJninieIroIito, f. II, op. ciI., . 50.
12.1
Ior oso cnroco fnnLIon do roIncIon con oI fonn docIr quo Ios confrnfos y Ios rogInnonfos
fnnLIon son ndnInIsfrnfIvos, o quo no fodos Ios ncfos do In ndnInIsfrncIon son unIInfornIos, yn
quo oso os oLvIo o InnognLIo; Io quo ocurro os ofrn cosn: quo oI concofo do ncfo ndnInIsfrnfIvo os
on ndoInnfo onIondo cono fornIno focnIco do nIcnnco rosfrIngIdo y no cono nnIIo concofo
InfornnI. Confr. ATOIOIII, WAITI!, Allgeneinee VeruolIungerecII, VIonn, 1954, . 195.
II ACTO AMIIST!ATIVO IV-30
frocuonfo quo Ios nuforos ufIIIconos oI soLrnnfo ncfo do In ndnInIsfrncIon nrn
roforIrnos n Ios ncfos no roducforos do ofocfos jurIdIcos dIrocfos quo In ndnInIs-
frncIon roduco. IIIo nuosfrn ns quo n Ins cInrns quo osfnnos nornnonfo on
Lsquodn do convoncIonos vorLnIos con Ins cunIos onfondornos rocIrocnnonfo,
no on In dofornInncIon do nIngunn vordnd nLsoIufn.
Is Inorfnnfo dosfncnr onfoncos quo oI fundnnonfo do osfn rosfrIccIon on oI
concofo no os foorIco, sIno rcfIco. II quo so dosIgno cono ncfo ndnInIsfrn-
fIvo soIo n unn orcIon IInIfndn do Ios ncfos jurIdIcos ronIIzndos on ojorcIcIo do
In funcIon ndnInIsfrnfIvn, no sIgnIfIcn quo Ios dons ncfos (confrnfos y rogIn-
nonfos) dojon do orfonocor n dIchn funcIon; no os quo no sonn ndnInIsfrnfI-
vos on su susfnncIn, nI quo dojon do fonor oI rogInon gonornI quo corrosondo
n In funcIon ndnInIsfrnfIvn or oosIcIon n Ins funcIonos IogIsInfIvn y jurIsdIc-
cIonnI; so hnco In dIsfIncIon fnn soIo frnfnndo do osfnLIocor, JenIro Jel reginen
juriJico Je lo funci6n oJninieIroIito, nIgunns dIforoncIns osocIfIcns quo no
vnrInn oI rogInon gonornI sIno quo Io nrfIcuInrIznn on dIsfInfos sonfIdos y
hncor Iuogo unn oIoccIon sonnfIcn quo ornIfn In conronsIon rocIrocn.
Ior fnI rnzon, dofInIr nI ncfo ndnInIsfrnfIvo cono unn docIsIon gonornI o
osocInI no os orronoo, oro InIIcn nIojnrso do In ronIIdnd doI Iongunjo cofI-
dInno, on cunnfo or su oxcosIvn nnIIfud no ornIfo oLfonor consocuoncIn
nIgunn do oIIo nI nIIcnr dIrocfnnonfo Ins dIforoncIns osocIfIcns noncIonndns.
II uso do In frnso o dononInncIon so nIIcn ns convonIonfononfo, on sunn y
do ncuordo n Io oxuosfo, nI ncfo jurIdIco
2
unIInfornI o IndIvIdunI (o concrofo,
nrfIcuInr, ofc.) ronIIzndo on ojorcIcIo do In funcIon ndnInIsfrnfIvn.
13. Aoci6n Je ocIo oJninieIroIito
Ior fodo Io oxuosfo honos osfIuIndo, dosdo 1963, IInnnr ncfo ndnInIsfrnfIvo
n uno Jecloroci6n uniloIerol reolicoJo en ejercicio Je lo funci6n oJninieIroIi-
to que proJuce efecIoe juriJicoe inJitiJuolee en forno inneJioIo.
1
o) Jecloroci6n (cn. III, 5 n 9); o son quo os unn oxforIorIzncIon InfoIocfunI,
quo fonn nrn su oxrosIon y conronsIon dnfos sInLoIIcos (Iongunjo hnLIndo
o oscrIfo; sIgnos convoncIonnIos, ofc.), do sIgnIfIcncIon fIgurndn, quo so hncon
nccosILIos nI InfoIocfo do Ios dons IndIvIduos soIo nodInnfo un rocoso do
nnIIsIs y convorsIon.
Adons, or frnfnrso do unn docInrncIon, so rofIoro soIo nI nononfo oxforno
doI rocoso InfoIocfunI; n In onIsIon o oxforIorIzncIon doI nIsno; or Io quo
12.2
1J eeI, ncfo roducfor, on fornn dIrocfn o InnodInfn, do ofocfos jurIdIcos.
13.1
IsfIuIncIon quo nos nroco fonor un nrocInLIo grndo do soguInIonfo, .oj. on Ins Ioyos do
Cnfnnnrcn, CorrIonfos, In !Iojn, Mondozn, ouquon, SnIfn. In docfrInn onfIondo quo os In Idon
rodonInnnfo, t.gr., IOTASSI, CA!IOS A., ProceJinienIo oJninieIroIito en lo Protincio Je Buenoe
Airee, In IInfn, IInfonso, 1988, . 3?1 y nofn 4?2; I!J MOTI!O, op. ciI., . 159. !n LnInnco dIsfIn-
fo on IIA!IS, J!A I!ACISCO, II concofo do ncfo ndnInIsfrnfIvo y su dofInIcIon, on AAA,
ProceJinienIo oJninieIroIito, In IInfn, CoIogIo do ALogndos y AAA, 1981, . 5-10.
ACTOS, !IOIAMITOS Y COT!ATOS AMIIST!ATIVOS IV-31
conrondo In onIsIon do cunIquIor roducfo do In sIquIs: voIIcIon, cognIcIon,
oInIon;
I) uniloIerol (cn. IV, 8 n 11): os docIr, so oxcIuyon doI concofo do ncfo
ndnInIsfrnfIvo n Ios confrnfos, or cunnfo Ios nIsnos fIonon un rogInon jurI-
dIco nrfIcuInr, donfro doI gonorIco corrosondIonfo n In funcIon ndnInIsfrnfI-
vn:
c) reolicoJo en ejercicio Je lo funci6n oJninieIroIito (cn. I): no docInos
docInrncIon do In ndnInIsfrncIon uos oI concofo do osfn so nrfIcuInrIzn n
orgnnos ndnInIsfrnfIvos y yn honos vIsfo quo fnnLIon Ios juocos y oI Congro-
so, quo no son orgnnos ndnInIsfrnfIvos, ronIIznn on cIorfos cnsos funcIonos
ndnInIsfrnfIvns rogIdns or oI dorocho ndnInIsfrnfIvo. oLo rocordnrso quo
nIgunos ncfos quo frndIcIonnInonfo so consIdornn funcIon ndnInIsfrnfIvn do
Ios juocos y IogIsIndoros (jurIsdIccIon voIunfnrIn y Ioyos concrofns, rosocfIvn-
nonfo) doLon sor nsInIIndos roforonfononfo n In funcIon osocIfIcn doI orgn-
no (jurIsdIccIonnI o IogIsInfIvn) or su nnyor noxo concofunI y fornnI con In
nIsnn, quo con In funcIon ndnInIsfrnfIvn.
2
Ios ncfos roducIdos on fnIos ncfI-
vIdndos, uos, no hnLrn do consIdornrso cono ncfos ndnInIsfrnfIvos, sIno cono
ncfos roInfIvos n In funcIon osocIfIcn doI orgnno. Ioro, on cnnLIo, ofros ncfos
do funcIon ndnInIsfrnfIvos ronIIzndos or osos orgnnos jurIsdIccIonnIos y IogIs-
InfIvos (. oj., on Io roInfIvo n orgnnIzncIon, nodIos y orsonnI) sI sorn ncfos
ndnInIsfrnfIvos;
J) que proJuce efecIoe (cn. 2, 6): no so hnLIn do dosfInndn n roducIr on
vIrfud do quo Ios ofocfos jurIdIcos no so nrocInn oxcIusIvnnonfo con roIncIon n
In voIunfnd doI ngonfo, sIno quo uodon IIognr n roducIrso con IndoondoncIn
do oIIn;
e) juriJicoe (cn. 2, 3 n 15): In ncInrncIon do quo Ios ofocfos quo surgon doI
ncfo son jurIdIcos os InroscIndILIo y no so ovIfn dIcIondo quo In docInrncIon
rovIono do In ndnInIsfrncIon ncfIvn, uos no fodos Ios ncfos do In ndnInIsfrn-
cIon ncfIvn roducon ofocfos jurIdIcos (conunIcncIonos, foIIcIfncIonos, InvIfn-
cIonos, ofc.).
f) inJitiJuolee (cn. 4,

8 n 12): o son, so oxcIuyon doI concofo do ncfo ndnI-
nIsfrnfIvo n Ios ncfos gonornIos rogInnonfos or cunnfo osfos fIonon un
rogInon jurIdIco osocInI, donfro doI gonoro do Ios ncfos do In funcIon ndnInIs-
frnfIvn;
g) en forno inneJioIo (cn. 2, 2): os osoncInI nI concofo do ncfo ndnInIs-
frnfIvo quo Ios ofocfos jurIdIcos sonn dIrocfos, os docIr, quo surjnn doI ncfo nIs-
no, sIn osfnr suodIfndos n In onnnncIon do un ncfo osforIor; cono sonnIn
IO!STHOII, oI ncfo doLo do suyo roducIr ofocfos jurIdIcos rosocfo nI ndnI-
nIsfrndo. Ior oIIo Ios dIcfnonos, orIcIns, Infornos, royocfos, ofc., no consfI-
fuyon ncfos ndnInIsfrnfIvos.
13.2
AnIInr eupro, f. 1, 2000, roInrosIon do In 5" od., cn. IX, Ins funcIonos doI odor.
CopiIulo V
PRESUNCION DE LEGITIMIDAD, EXIGIBILIDAD Y EJECUTORIEDAD
I. Introduccin
1. CorocIeree , nuliJoJee Jel ocIo oJninieIroIito
1
1.1. Ieniei6n neIoJol6gico
Hny nuchn dIsorsIon on docfrInn ncorcn do cuIos sorInn Ios cnrncforos doI
ncfo ndnInIsfrnfIvo, gonornInonfo onuncIndos cono rosuncIon do IogIfInI-
dnd (o ojocufIvIdnd) y ojocuforIodnd (o ojocucIon do ofIcIo or In ndnInIsfrn-
cIon): nnLos n su voz nuy cuosfIonndos.
2
In cunIquIor cnso, corrosondo consI-
dornr dos cnrncforos ns, fundnnonfnIos nrn oI Isfndo do dorocho: osfnLIII-
dnd o InugnnLIIIdnd.
!nn ndvorfoncIn InIcInI so Inono on unfo n Ios cnrncforos doI ncfo ndnI-
nIsfrnfIvo: no so frnfn do Indngnr nrIorIsfIcnnonfo quo nofns concofunIos
croonos quo doLon dnrso nI ncfo, sIno do InvosfIgnr oI dorocho osIfIvo n fIn do
nvorIgunr cono osf roguIndo. Isfn ndvorfoncIn, quo os frndIcIonnI y honos
oxuosfo yn on ofro Indo,
3
ndquIoro nuovn dInonsIon fronfo n un docrofo-Ioy
quo roquIoro unn InforrofncIon quo Io do sonfIdo consfIfucIonnI oIIfIco on un
Isfndo do dorocho y on un nundo do dorochos hunnnos do rnngo surnnncIo-
nnI o InfornncIonnI.
In ofrns nInLrns, Ios cnrncforos jurIdIcos doI ncfo ndnInIsfrnfIvo doLon sor
un rofIojo do fodo oI sIsfonn jurIdIco nIIcnLIo y or oIIo no uodon rosoIvorso n
1.1.
Inrn grfIcos connrnfIvos, nuosfro IILro ConpenJio Je coeoe , proIlenoe Je JerecIo, on
ronrncIon, cn. III.
1.2
MAI!AI, HICTO! AQ!IIIS, ConIrol juJiciol Je lo oJninieIroci6n pIlico, f. II, 1984, . ??3 y
ss., 440 y ss.; IA!!A, !OOIIO, IjocuforIodnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, IetieIo Je JerecIo oJni-
nieIroIito, 1/2: 65, onInn, Iuonos AIros, 1989.
1.3
Yn ndvorfInos on oI cn. I doI f. 1 do osfo TroIoJo y nnforIornonfo on oI cn. I do In 2" odIcIon
(1969) do 1l ocIo oJninieIroIito, In frnscondoncIn quo fIono on Ins InsfIfucIonos concrofns oI un-
fo do nrfIdn nofodoIogIco quo so ndofo y cuI os oI quo nosofros ufIIIznnos. os ronIfInos uos
n dIcho cn.
II ACTO AMIIST!ATIVO V-2
nIvoI urnnonfo docfrInnrIo sIno quo so hnco nocosnrIo noInr n fundnnonfos
sIsfonfIcos y no unfunIos do ordon jurIdIco. o uodo prinero nfIrnnrso quo
Ios cnrncforos son fnIos y Jeepuee rogunfnrso cuI os su fundnnonfo, uos
rInoro hny quo onconfrnr y donosfrnr quo oso rIncIIo vordndornnonfo oxIsfo
y no so oncuonfrn soInnonfo on Ins oLrns do In nnforIn.
4
1.2. AuliJoJee Jel ocIo oJninieIroIito
!n roLIonn nofodoIogIco dIfIcII do soIucIonnr ndocundnnonfo, on ofro sonfI-
do, os oI do In vIncuIncIon do Ios cnrncforos doI ncfo ndnInIsfrnfIvo con oI sIsfo-
nn do nuIIdndos. In rIgor, nnLos doLon sor nnnIIzndos conjunfnnonfo y oI
Iocfor hnr LIon on ronIfIrso dosdo yn nI cn. do nuIIdndos (cn. XI).
o fodns nnnorns, doLonos ndoInnfnr nquI quo Ios cnrncforos doI ncfo nd-
nInIsfrnfIvo no son Ios nIsnos sogn quo oI ncfo ndoIozcn do unn u ofrn cInso
do nuIIdnd: osocIfIcnnonfo, dIsfInguInos fros cnfogorIns do nuIIdnd doI ncfo
ndnInIsfrnfIvo, dononInndns osfIuInfIvnnonfo nnuInLIIIdnd (o nuIIdnd roIn-
fIvn), nuIIdnd (o nuIIdnd nLsoIufn, o ncfos nuIos do nuIIdnd nLsoIufn) o InoxIs-
foncIn (o ncfos ndnInIsfrnfIvos InoxIsfonfos, o vIns do hocho ndnInIsfrnfIvns, o
InoxIsfoncIn do ncfo ndnInIsfrnfIvo). A dIforoncIn doI dorocho cIvII, on quo so
dIsfInguo onfro oI ncfo nuIo y nnuInLIo, cono dos cnfogorIns y In nuIIdnd nLso-
Iufn y roInfIvn, cono ofrns dos cnfogorIns dIsfInfns, on oI dorocho ndnInIsfrnfI-
vo so hncon soInnonfo dos o n Io suno fros (sI so IncIuyo In InoxIsfoncIn) cnfo-
gorIns. In ufIIIzncIon do Ios fornInos nnuInLIo y nuIo no fIono unn nocosnrIn
corroIncIon con Ios vocnLIos nnIogos doI dorocho rIvndo, uos oI sIsfonn do
nuIIdndos ndnInIsfrnfIvns fIono sus roIos rIncIIos, dorIvndos do In docfrI-
nn, In jurIsrudoncIn y oI docrofo-Ioy 19.549/?2.
AdoInnfnndo nquI rovIsIonnInonfo Ins concIusIonos quo Ironos dosnrro-
IInndo on Ios cns. quo sIguon, odrInnos doIInonr cono cnrncforIsfIcns gono-
rnIos doI sIsfonn Ins sIguIonfos: oI ncfo ndnInIsfrnfIvo vIIdo y oI ncfo ndnI-
nIsfrnfIvo nnuInLIo, quo son Ios quo fIonon vIcIos Infrnscondonfos o no donn-
sIndo grnvos, son consIdorndos ncfos roguInros; oI ncfo ndnInIsfrnfIvo nuIo,
quo os oI quo fIono vIcIos grnvos o nuy grnvos, os un ncfo IrroguInr. In cnso do
vIcIos grosoros, oI ncfo so dononInn InoxIsfonfo.
1.3. 1nciJencio Jel JecreIo-le, 19.49/72 , eu eficocio
Ins nornns doI docrofo-Ioy 19.549/?2, con fodo quo hnn sIgnIfIcndo un nvnnco
on In nnforIn y jusfIfIcnn InfrInsocnnonfo unn rosuncIon do IogIfInIdnd IInI-
fndn, on nrfIcuInr nI ncfo ndnInIsfrnfIvo nnuInLIo o no nuy grnvononfo vI-
1.4
O son, no hny quo nrfIr do unn suuosfn nnfurnIozn o osoncIn do unn InsfIfucIon,
rofondIdnnonfo doscuLIorfn or cndn docfrInnrIo: vor eupro, f. 1, 2000, roInrosIon do In 5" od.,
cn. I, ?; !OSS, AII, SoIre el JerecIo , lo jueIicio, Iuonos AIros, I!IIA, 1963, . 111 y sus
roforoncIns.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-3
cIndo, no son sufIcIonfos nrn jusfIfIcnr unn rosuncIon do IogIfInIdnd nnIIn,
quo conrondIorn fnnLIon oI ncfo nuIo, on fnnfo no roduzcnn ofocfIvnnonfo
unn nufncIon do Ios conorfnnIonfos ndnInIsfrnfIvos.
In ofocfo, no sIonro In ndnInIsfrncIon rosofn Ins gnrnnfIns doI rocodI-
nIonfo osfnLIocIdns on dofonsn do Ios nrfIcuInros nudIoncIn rovIn, fcII
nccoso y fofocoIn do Ins ncfuncIonos, roduccIon do In ruoLn soIIcIfndn, nIo-
gnfo, dIcfnnon jurIdIco rovIo, ofc., fodo oIIo onIee do In onIsIon do un ncfo quo
funJoJonenIe uodn nfocfnr Ios dorochos o Inforosos do Ios ndnInIsfrndos.
o sIonro fundnnonfn do fornn sufIcIonfononfo nnIIn, on Ios hochos
5
y
on oI dorocho nIIcnLIo nI cnso, In rosoIucIon quo ndofn, ofc. In jusfIcIn, n su
voz, consIdorn quo fodos osfos vIcIos son suLsnnnLIos, son or un dIcfnnon
osforIor, unn oxIIcncIon fnrdIn, In oorfunIdnd do dofondorso judIcInInonfo
sI no so udo hncorIo on sodo ndnInIsfrnfIvn, ofc. A su voz oI crIforIo do nro-
cIncIon do In grnvodnd do Ios vIcIos doI ncfo ndnInIsfrnfIvo (quo sor dofornI-
nnnfo nrn ofnr onfro nnuInLIIIdnd o nuIIdnd, . oj.) so hnco sIonro n fnvor
doI ncfo (infro, cn. XI, 1?), con Io cunI Ios cnsos do nuIIdnd doI ncfo ndnInIs-
frnfIvo sorn nonos y n su voz nonos dofondILIos. Todo osfo doLo vorso rofIojn-
do on In fornn quo oI Inforrofo oxIIcn oI rosfo doI sIsfonn jurIdIco. Ior oIIo, sI
LIon so uodo ndnIfIr on Lnso nI docrofo-Ioy 19.549/?2 unn rosuncIon do IogI-
fInIdnd IInIfndn, no uodo hncorsoIo con oI nIcnnco do cuLrIr fnnLIon oI ncfo
nuIo.
6
Ior Io dons, on oI ncfo nuIo so dn cnsI or hIofosIs unn vIoIncIon grnvo
jusfnnonfo do Ins nornns quo so hnn dIcfndo nrn gnrnnfIznr nI ndnInIsfrndo,
con Io cunI sorIn confrndIcforIo nrgunonfnr, on Lnso concrofnnonfo n In oxIs-
foncIn do Ins nornns vIoIndns o frnnsgrodIdns on oI cnso, quo oI ncfo doLo ro-
sunIrso IogIfIno. In rnzon do sor do In rosuncIon do IogIfInIdnd hnLr do
osfnr, onfoncos, on oI cunIInIonfo do fnIos gnrnnfIns, oro no rocIsnnonfo
on su IncunIInIonfo. In oxorIoncIn nrgonfInn, cono on fnnfns ofrns cosns
cononznndo con In ConsfIfucIon, os oI IncunIInIonfo sIsfonfIco doI ordon
jurIdIco surono y fnnLIon doI docrofo-Ioy do rocodInIonfo y ncfos ndnInIs-
frnfIvos, sIn quo In jusfIcIn Io snncIono con In nuIIdnd InsnnnLIo doI ncfo, nI In
docfrInn Io rorocho unnInononfo or oIIo. II nsndo nLsoIufIsfn os fodnvIn
1.5
Io cunI os docIr, or suuosfo, In prueIo, no Ins nfIrnncIonos dognfIcns doI nufor doI ncfo:
CSJ, CoIrero, Iolloe, 305: 193?, nno 1983, cons. 6".
1.6
AsI Io ndoInnfnnos on 1963 y 1969, nnfos doI docrofo-Ioy 19.549/?2 (1l ocIo oJninieIroIito,
Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1963, 1
n
od., . 98, nofn 33; Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1969, 2"
od., . 126-9). MnnfuvIoron y dosnrroIInron oI crIforIo, sInuIfnonnonfo, CASSAOI, J!A CA!IOS,
Lo ejecuIorieJoJ Jel ocIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 19?3 y !OMI, JOSI !O-
II!TO, AcIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, MncchI, 19?3, . 44. Honos hocho Io roIo on 19?9, 3"
od. y Io nnnfononos. In oI InforIn hnn soguIdo y dosnrroIIndo fodnvIn ns oI crIforIo MAI!AI, f. II,
op. ciI., . ??? y ss., 443, con oxcoIonfos nrgunonfos n Ios quo nos ronIfInos; IA!!A, op. loc. ciI.
, Ins roforoncIns quo Iuogo hnronos n IIACHI, TAWII, ofc.
II ACTO AMIIST!ATIVO V-4
donnsIndo fuorfo onfro nosofros y cono hn dIcho con ncIorfo MAI!AI, oI docro-
fo-Ioy 19.549/?2 dn unn rosuosfn cohoronfononfo nuforIfnrIn.
?
II. Presuncin de legitimidad
2. Lo preeunci6n Je legiIiniJoJ. CriIico
II CodIgo CIvII osfnLIoco nrn Ios ncfos rIvndos unn rosuncIon do vnIIdoz
quo nIcnnzn n Ios ncfos do vIcIos no nnnIfIosfos, o son nnuInLIos;
1
oro oxrosn-
nonfo oxcIuyo n Ios ncfos do vIcIos nnnIfIosfos, o son nuIos.
2
o Ios rInoros
dIco oI nrf. 1046 Io sIguIonfo: Ios ncfos nnuInLIos so roufnn vIIdos nIonfrns
no sonn nnuIndos y soIo so fondrn or nuIos dosdo oI dIn do In sonfoncIn quo
Ios nnuInso.
Ingunn nornn do dorocho ndnInIsfrnfIvo osfnLIocIn nnfos do 19?2 nrn Ios
ncfos ndnInIsfrnfIvos unn rosuncIon sonojnnfo, oro fnnoco unn dIsfInfn;
on consocuoncIn, nIIcnndo or nnnIogIn In nornn cIvII, odIn concIuIrso quo
Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos nnuInLIos so rosunon IogIfInos o vIIdos, no oei loe
ocIoe oJninieIroIitoe nuloe (Acfos fnIos so roufnn nuIos nunquo su nuIIdnd
no hnyn sIdo juzgndn).
3
A oso nrgunonfo nornnfIvo cIvIIIsfn cnLIn ngrognr ofro do IndoIo IogIcn: sI
un ncfo fIono un vIcIo quo no os nnnIfIosfo o nnronfo, os InusILIo quo doLn
consIdorrsoIo, on rIncIIo y rovIsorInnonfo (hnsfn quo unn nuforIdnd con-
ofonfo rosuoIvn Io confrnrIo), IogIfIno; sI, on cnnLIo, oI vIcIo os cInro y ovIdon-
fo, no odrIn rosunIrso quo oI ncfo os n osnr do oso vIcIo nnnIfIosfo
vIIdo;
4
oIIo oquIvnIdrIn fnnfo cono corrnr Ios ojos nnfo In ronIIdnd, cono docIr
oI soI LrIIIn, oro rosuno quo no LrIIIn.
In ofrns nInLrns, os InsnIvnLIononfo confrndIcforIo nfIrnnr quo un ncfo
doLn o uodn rosunIrso IogIfIno sI In orsonn quo so onfronfn con oI ndvIorfo
InnodInfnnonfo quo no os IogIfIno. IodrIn InngInnrso sI osn confrndIccIon
IogIcn soIo odrIn sor suorndn or unn nornn IognI oxrosn quo nsI Io dIjorn,
5
con Io cunI fondrInnos unn rosuncIon legol, Inuosfn or oI IogIsIndor or
rnzonos do suuosfn convonIoncIn cuyn rnzonnLIIIdnd doLorIn ondornrso. In
fnI sonfIdo cnLrIn InngInnr unn nornn quo Invocnndo oI LIon conn o oI Info-
ros LIIco dIjorn quo Aunquo oncuonfros un ncfo nnnIfIosfnnonfo IIogIfIno,
doLos conorfnrfo cono sI fuorn IogIfIno, uos In Ioy nsI Io Inono. Ioro os
cInro quo oIIo rosuIfn IrrnzonnLIo, or ondo InconsfIfucIonnI.
1.?
MAI!AI, f. II, op. ciI., . ??3.
2.1
Arf. 1046.
2.2
Arf. 1038: Acfos fnIos so roufnn nuIos nunquo su nuIIdnd no hnyn sIdo juzgndn.
2.3
Vor fnnLIon eupro, nofn 1.5 y sus roforoncIns.
2.4
WIIII!, O!THI!, Die oIeoluIe AicIIigleiI ton VertolIungeolIen, TuLIngon, 1960, . 15.
Vor fnnLIon eupro, nofn 1.5 y sus roforoncIns, osocInInonfo MAI!AI, op. ciI., . ???.
2.5
WIIII!, op. ciI., . 29.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-5
o odrIn nI sIquIorn on oso cnso, osfuInrso quo sI oncuonfrns un ncfo
nnnIfIosfnnonfo IIogIfIno, preeune o peeor Je ello que ee legiIino, uos oIIo
os cono ordonnr quo so Ionso on cIorfo nodo, Io quo os unn InosILIIIdnd
nnforInI y nornI y or ondo unn InosILIIIdnd jurIdIcn. II docrofo-Ioy no cnn-
LIn nI uodo cnnLInr, uos, In rnzon. I fnnoco In Ioy do In grnvodnd.
o Io oxuosfo surgIn do nnfnno n nuosfro nodo do vor quo In rosuncIon do
IogIfInIdnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo odIn oxIsfIr, or vIn nnnIogIcn, rosocfo
do Ios ncfos nnuInLIos cuyo vIcIo no orn ovIdonfo o nnnIfIosfo; quo, on nusoncIn
do nornn oxrosn, no odIn on cnnLIo jurIdIcnnonfo hnLInrso do unn suuosfn
rosuncIon do IogIfInIdnd nIIcnLIo n IoJoe Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos sIn dIs-
fIncIon nIgunn. Is quo, cono dIco IMIOI, In nuIIdnd do un ncfo oxcIuyo noco-
snrInnonfo su oxIgILIIIdnd, or In IogIcn Innnnonfo nI ordonnnIonfo jurIdIco.
6
Ior fnIos rnzonos yn on In rInorn odIcIon (1963) do 1l ocIo oJninieIroIito
sosfuvInos quo oI vIcIo nnnIfIosfo dosfruyo rocIsnnonfo In rosuncIon do
IogIfInIdnd |.] II ncfo ndnInIsfrnfIvo nuIo no doLo fonor rosuncIon do IogI-
fInIdnd y ngrogLnnos quo oI crIforIo confrnrIo rorosonfn un onsnnIonfo
oIIfIco osfnfIsfn y nuforIfnrIo;
?
fnI crIforIo Io roIfornnos on ofrn oLrn, un nno
ns fnrdo, dosfncnndo onfoncos quo: IIIo, ovIdonfononfo, cnroco do fodn rn-
zonnLIIIdnd yn quo nIngunn nrgunonfncIon docfrInnrIn uodo dosfruIr oI ho-
cho do quo uodnn oxIsfIr ncfos nnnIfIosfnnonfo vIcIndos; y oIIo, n su voz,
InIIcnr nocosnrInnonfo quo on fnIos cnsos oI ncfo no odr fonor rosuncIon
do IogIfInIdnd.
8
Isfo nIsno crIforIo hn sIdo fnnLIon ndofndo crocIonfononfo
or In docfrInn nrgonfInn.
9
3. Lo preeunci6n Je legiIiniJoJ en lo juriepruJencio
3.1. JuriepruJencio IroJicionol
!n nsunfo dIvorso orn dofornInnr quo osIcIon hnLIn nsunIdo In jurIsrudon-
cIn on In cuosfIon. In gonornIIdnd do Ios nuforos quo hnn nnnIIzndo oI fonn,
2.6
CIfndo or WIIII!, op. ciI., . 15, quIon so ronuncIn on IgunI sonfIdo.
2.?
1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., 1963, 1
n
od., . 98, nofn 33; 1969, 2
n
od., . 121. CnLo dosfncnr
quo sI LIon CASSAOI dIscron hIsforIcnnonfo con osfo juIcIo do vnIor soLro In rofondIdn rosun-
cIon do IogIfInIdnd doI ncfo nnnIfIosfnnonfo nuIo, or consIdornr quo so fornuIo on oocns IILorn-
Ios y no nuforIfnrIns (DerecIo oJninieIroIito, f. II, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1998, 6" od., .
232, nofn 1?), do fodos nodos coIncIdo on quo In rosuncIon do IogIfInIdnd |.] codo fronfo n In
nnrIcIon do vIcIos nnnIfIosfos on oI ncfo ndnInIsfrnfIvo. In fnIos cnsos, oI ncfo ndnInIsfrnfIvo
quo no osoo rosuncIon do IogIfInIdnd cnroco do ojocuforIodnd (op. ciI., . 233).
2.8
ProceJinienIo , recureoe oJninieIroIitoe, Iuonos AIros, Jorgo Ivnroz, 1964, 1
n
od., . 105,
nofn 48.
2.9
MA!IIHOII, MIguoI S., TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, f. II, Iuonos AIros, ALoIodo-
Iorrof, 1966, . 468, 4?? y 4?8. SI LIon osfo nufor, osforIornonfo n nuosfrn oLrn, nos nfrILuyo In
oInIon confrnrIn (op. ciI., . 500) nuosfro crIforIo fuo y os oI quo honos roroducIdo on oI foxfo. In
IgunI sonfIdo, IIO!II, IA!TOIOMI, Teorio juriJico Jel ocIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, ALoIodo-
Iorrof, 1969, . 295 y dons nuforos cIfndos on In nofn 1.5.
II ACTO AMIIST!ATIVO V-6
cononznndo or Ios frnLnjos Ionoros y nn hoy fundnnonfnIos do IOSCH
1
y
IIA!IS,
2
confInunndo or Ins oLrns do IIIISA,
3
IIZ
4
y ofros,
5
hn onfondIdo quo
n nrfIr doI nno 1941 nno osfo hnsfn oI cunI so nIIcnLn ncIfIcnnonfo oI
CodIgo CIvII n Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos, sIn dIforoncIns susfnncInIos In Cor-
fo Suronn do JusfIcIn do In ncIon hnLIn ndofndo un crIforIo dIvorso.
6
So-
gn In InforrofncIon quo osn docfrInn on su nononfo oforgnrn n In cIfndn
jurIsrudoncIn, oIIn consngrnLn oI crIforIo do quo on oI dorocho ndnInIsfrnfIvo
Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos doLon rosunIrso IogIfInos n osnr do fonor un vIcIo
nnnIfIosfo.
Ofros nuforos, on cnnLIo, onfIondon quo eee nieno follo do 1941 consngrn
un crIforIo dIsfInfo, sonojnnfo nI doI CodIgo CIvII, Io quo no dojn do fonor frns-
condoncIn hnLIdn cuonfn quo on 19?5, Iuogo do In vIgoncIn doI docrofo-Ioy 19.549/
?2, In CSJ on PueIelnil vIono n docIr rocIsnnonfo Io confrnrIo quo In
InforofncIon docfrInnrIn do Loe Logoe: quo oI ncfo nnnIfIosfnnonfo nuIo no
uodo rosunIrso IogIfIno. In ronIIdnd do PueIelnil, onfoncos, vIono n dnr
nIgunn fornn do rnzon n Ios quo onsnLnn quo Loe Logoe no ornIfIn InforIr
fnI concIusIon
?
o quo osn sonfoncIn ocnLn fnn soIo do gonornIIdnd, no vnrInndo
In jurIsrudoncIn nnforIor,
8
o nI nonos, quo hn sIdo nLnndonndn uIforIornonfo
on PueIelnil.
ndn nos gusfnrIn ns quo consfnfnr quo oI dorocho hn rogrosndo, o no orn
fnn nnfIcundo cono Io croIn fodo oI nundo. Ioro vonos quo sIguon ronnro-
cIondo fnIIos y docfrInn quo InsIsfon on oI vIojo crIforIo, fonnndo nuy nI Io do
In Iofrn Ins vIojns nInLrns doI frILunnI: Isos ncfos ndnInIsfrnfIvos or sorIo
fIonon on su fnvor In rosuncIon do consfIfuIr oI ojorcIcIo IogIfIno do In ncfIvI-
dnd ndnInIsfrnfIvn y or consIguIonfo fodn InvocncIon do nuIIdnd confrn oIIos
3.1
IOSCH, JO!OI T!IST, In oxfIncIon do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos on In jurIsrudoncIn do In
Suronn Corfo ncIonnI do JusfIcIn, on In IetieIo ArgenIino Je 1eIuJioe PoliIicoe, Iuonos AIros,
1946 (nnrzo), . 192 y ss., . 195.
3.2
IIA!IS, J!A I!ACISCO, Coeo jucgoJo oJninieIroIito, Iuonos AIros, Irnff, 1946, . 26 y
ss.; IunJonenIoe Je JerecIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, Asfron, 19?5, 191, . 229; DerecIo
oJninieIroIito, Iuonos AIros, Asfron, 1986, . 362.
3.3
IIIISA, !AIAII, DerecIo oJninieIroIito, f. II, Iuonos AIros, In Ioy, 1955, 5" od., . 116-?.
3.4
IIZ, MA!II MA!A, 1l ocIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, 1961, . 431-2; doI nIsno nufor,
DerecIo oJninieIroIito, f. II, Iuonos AIros, IIus !Ifrn, 1965, 1
n
od., . 298.
3.5
uosfrn 1" od. do 1l ocIo oJninieIroIito, . 83 y ss. y rovInnonfo ToorIn do Ins nuIIdndos
doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, 1D, 2: 1091.
3.6
In oso nIsno fnIIo In CSJ onsnyo su crIforIo do quo In InconsfIfucIonnIIdnd do un ncfo no
uodo docInrnrso do ofIcIo, confrn oI quo so hnn Iovnnfndo rInoro vofos cono Ios do IAYT y
IIII!SCIO: Iolloe, 306: 303, LL, 1984-I, 426; Iolloe, 310: 1401, LL, 198?-I, 126; n Ios quo so sunn
IOOOIAO, Iicci, LL, 1998-I, 233. Is do osornr quo fInnInonfo Inoro oI JerecIo. VoIvonos
soLro osfo on oI cn. XI.
3.?
SIOTA, AIII!TO O., uIIdnd y nnuInLIIIdnd do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos. AIIcncIon doI o-
rocho CIvII, JA, ?5: 918; II!AITZ, MIO!II OII, Io dn n onfondor on su nrfIcuIo Ios confrnfos do
ofroIoo, LL, 111: 1050 y ss., nofns ?3 Iie y ?4.
3.8
MA!IIHOII, op. ciI., . 4??.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-?
doLo nocosnrInnonfo sor nIogndn y roLndn on juIcIo.
9
Isfo os un orror, oro
so roIfo. In jurIsrudoncIn on nnforIn do rocurso do nnnro, sI LIon ufIIIzo
fornInoIogIn quo Indujo n onsnr on unn soIucIon dIsfInfn, do hocho IIogo n
consngrnr Ios nIsnos rIncIIos. Isn jurIsrudoncIn, on ofocfo, sI LIon oxro-
snLn quo oI rocurso do nnnro os rocodonfo confrn Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos
vIcIndos do IIogIfInIdnd nnnIfIosfn, on In rcfIcn soIo consIdoro quo un ncfo
so oncuonfrn on osns condIcIonos cunndo fIono un vIcIo do fnI nnnorn grosoro y
oxfrnordInnrIo cono nrn sor doscnIIfIcndo cono ncfo ndnInIsfrnfIvo; os docIr,
quo soIo frnfndoso do vIcIos grosoros quo do ncuordo n In docfrInn consfIfuyon
vIns do hochos,
10
o ncfos InoxIsfonfos, oro no ncfos ndnInIsfrnfIvos nuIos o
nnuInLIos, dojnn nLIorfn In vIn doI nnnro. In consocuoncIn, InnonfnLIonon-
fo, osn jurIsrudoncIn no InIIco un nnrfnnIonfo cnfogorIco doI rIncIIo con-
sngrndo n nrfIr doI cnso Loe Logoe.
11
Con fodo, nvnnzn In Idon do quo corros-
ondo docInrnr In nuIIdnd cunndo oxIsfon vnrIos vIcIos quo, nIsIndos, fnI voz no
huLIornn IIovndo n In nIsnn concIusIon.
12
o fodns nnnorns, cnLo roconocor quo fnnfo In ndnInIsfrncIon cono In jusfI-
cIn hnLInn cononzndo n ndnIfIr, on nIgunos cnsos, In no oxIgILIIIdnd do ncfos
nuIos: In Corfo Suronn, . oj., hn dIcho on oI cnso Acuo Hnoe , Cio. SIL
13
quo oI dorocho do In ncforn do nIngn nodo hn do osfInnrso dIsnInuIdo nI
oxcIuIdo or In cIrcunsfnncIn do quo oIIn no hnyn oLsorvndo Ins roscrIcIonos
do unn cIusuIn nnnIfIosfnnonfo InvIIdn; nIgo nrocIdo hn sosfonIdo fnn-
LIon In IrocurncIon doI Tosoro do In ncIon.
14
3.2. 1l coeo IusfoInIk (InIIos, 293. 133)
In fosIs do nognr rosuncIon do IogIfInIdnd n Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos nuIos,
quo so vonIn nLrIondo Ionfnnonfo nso on In jurIsrudoncIn IfInn, rocILo un
nuovo oIononfo do susfonfncIon on oI docrofo-Ioy 19.549/?2, cuyn Inforrofn-
cIon sIsfonfIcn IIovn n In nIsnn concIusIon (infro, 4 y 5 y cn. XI, 9.2.).
SIn onLnrgo, ns Inorfnnfo os dosfncnr quo In roIn dIscusIon foorIcn hn
sIdo rofornuIndn, on fornInos cnfogorIcos, or In Corfo Suronn do JusfIcIn
do In ncIon on oI cnso PueIelnil, do 19?5.
15
Ixrosn nhorn In Corfo quo In
3.9
CSJ, Iolloe, 190: 142, Loe Logoe, 1941. osdo Iuogo, osfo no oxcIuyo quo fnnLIon so In
nIoguo y ruoLo nnfo In ndnInIsfrncIon.
3.10
MA!IIHOII, op. ciI., f. II, . 213.
3.11
Connrnr IIA!IS, IunJonenIoe., op. ciI., 191, . 230. In In InforrofncIon confrnrIn
CASSAOI, Lo ejecuIorieJoJ Jel ocIo oJninieIroIito, op. ciI., . 8?-9 y 1l ocIo oJninieIroIito,
Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 19?5, . 329; !OMI, on oI IILro do IIZ y ofros, AcIo , proceJinienIo
oJninieIroIito, op. ciI., . 84.
3.12
1nfro, cn. IX, 4.?, Ifocfo sInorgIco do Ios vIcIos; cn. X, 18, II ofocfo sInorgIco do Ios
vIcIos do fornn y ofros.
3.13
Iolloe, 252: 39, 50, nno 1962.
3.14
DicInenee, 91: 364.
3.15
Iolloe, 293: 133, PueIelnil, 19?5
II ACTO AMIIST!ATIVO V-8
InvnIIdoz nonifieeIo do Ios ncfos cuyn IIogIfInIdnd o IrroguInrIdnd nnroco
poIenIe on Ios nIsnos sIn quo son nocosnrIo InvosfIgnr vIcIo ocuIfo nIgunos,
consfIfuyo un concofo gonornI doI ordon jurIdIco (cons. 3); o son, In Corfo
ndofn oI crIforIo do quo os un rIncIIo o concofo gonornI doI dorocho, InovI-
fnLIononfo nIIcnLIo on cunIquIor dIscIIInn, oI quo un ncfo nnnIfIosfnnonfo
vIcIndo no uodo sor rosunIdo IogIfIno; or oIIo ncInrn oI frILunnI Quo JicIo
preeunci6n Je legiIiniJoJ do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos no pueJe eiquiero cone-
IiIuiree frenIe o eupueeIoe Je ocIoe que oJolecen Je uno intoliJec etiJenIe ,
nonifieeIo (cons. 2).
Isfo fIo do ncfo con InvnIIdoz ovIdonfo, nfonfo o nnnIfIosfn, os IInnndo
or oI docrofo-Ioy 19.549/?2 y or In nIsnn Corfo, IrroguInr: Icho ncfo Irro-
guInr no osfonfn nnrIoncIn do vnIIdoz o IogIfInIdnd on vIrfud do su fIfuIo y hn
do sor cnIIfIcndo cono ncfo InvIIdo or In groteJoJ y etiJencio doI vIcIo quo
confIono (cons. 5). Y roIforn In Corfo quo roguInr no os sInonIno do vIIdo,
or cunnfo un ncfo InvIIdo uodo sor roguInr sI su vIcIo no os nnnIfIosfo, su-
uosfo on oI cunI goznr do rosuncIon do IogIfInIdnd hnsfn quo unn nuforIdnd
ndnInIsfrnfIvn o judIcInI Io nnuIo.
IrocIsnnonfo on fnI sonfIdo oI frILunnI crIfIcn oI fnIIo noIndo, nI cunI dojn
sIn ofocfo, or hnLor hocho oI rnzonnnIonfo vIcIndo do quo oI ncfo on cuosfIon
orn IrroguInr nn fonIondo un vIcIo no nnronfo; on ofocfo, oxrosn In Corfo
quo on cunnfo In sonfoncIn noIndn nfIrnn sInuIfnonnonfo quo In nuforIzn-
cIon nrn odIfIcnr nnronfo sor un ncfo roguInr
16
cunndo on vordnd consfIfuIn
un ncfo IrroguInr,
1?
rosuIfn nufoconfrndIcforIn on Ios fornInos do In docfrInn
do dorocho ndnInIsfrnfIvo cIfndn |...] y rosnIdndn or In jurIsrudoncIn |...]
sogn In cunI no prito Je eu corcIer regulor ol ocIo oJninieIroIito uno coueo
Je intoliJec no nonifieeIo (cons. 15); on ofocfo, confInn In Corfo, no Io os
dnLIo nI odor jurIsdIccIonnI cnIIfIcnr rofroncfIvnnonfo cono IrroguInr un ncfo
quo nunquo Ios juocos vnIoron InvIIdo on sus sonfoncIns orn nnronfononfo
vIIdo y roguInr nI nononfo do dIcfnrso (cons. 16).
Ofros rrnfos doI fnIIo PueIelnil InsIsfon on quo In rosuncIon do IogIfInI-
dnd oxIsfo soIo on fnnfo y on cunnfo oI ncfo no fuo nnnIfIosfn nI ovIdonfonon-
fo InvIIdo (cons. 1?) y quo nn nrn oI suuosfo do unn osILIo dosvIncIon do
odor, doLorIn nodInr etiJenIe dosvIncIon do odor nrn IrroguInrIznr oI ncfo
on su fInnIIdnd (cons. 1?, in fine); quo on oI cnso euI exonine nquoIIn nuforI-
zncIon no osfuvo vIcIndn, on su orIgon, do IIogIfInIdnd etiJenIe (cons. ?).
Ior roforIrso n un cnso do dorocho IocnI, on oI cunI no rosuIfn do nIIcncIon
dIrocfn oI docrofo-Ioy 19.549/?2 (n cuyns nornns no hnco onfoncos roforoncIn oI
fnIIo), In docfrInn do In Corfo so uLIcn on Ios rIncIIos gonornIos doI dorocho
ndnInIsfrnfIvo.
3.16
!oguInr, cInro osf, on oI sonfIdo do ncfo vIIdo o onuloIle.
3.1?
O son, nuIo.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-9
3.3. 1l ocIo policiol nulo o tio Je IecIo , eu JeeoIeJiencio
II dorocho onnI y consfIfucIonnI ronIIznn fnnLIon un norfo susfnncInI nI
fonn on nnforIn do ordonos do orsonnI do sogurIdnd. In ofocfo, onfro Ins
nodIfIcncIonos do nuosfro ordon jurIdIco no os nonor nquoIIn quo nIogn n In
nuforIdnd oIIcInI In fncuIfnd do dofonor o do ofro nodo nIIcnr In coorcIon,
ronIIznr roquIsn, roquorIr IdonfIfIcncIon, ofc., sIn cnusn roLnLIo o IndIcIos vo-
hononfos do cuInLIIIdnd. Isfn soIucIon, or Io dons, rovIono do osfnLIocor
oI rIncIIo do quo fodn rIvncIon do IILorfnd dIsuosfn on roIncIon con In
InvosfIgncIon do un doIIfo, no Inorfn su durncIon, doLo osfnr rocodIdn or
ordon judIcInI.
18
Is n nrfIr do oso rIncIIo quo so ndnIfo In vnIIdoz do cIorfns
Ioyos quo confIoron, con cnrcfor do oxcocIon n In rogIn, In fncuIfnd n Ins
fuorzns do sogurIdnd o IncIuso n Ios nrfIcuInros do ofocfunr nrohonsIonos sIn
In rovIn ordon doI orgnno judIcInI conofonfo.
19
Tonnndo dIchn fncuIfnd cono oxcocIon, so sIguo onfoncos quo sI oI ncfo
cnroco do cnusn roLnLIo o no hny IndIcIos vohononfos do cuInLIIIdnd, cnroco
do rosuncIon do IogIfInIdnd y do ojocuforIodnd,
20
no oxIsfo doLor nIguno do
oLodIoncIn nI ncfo y so uodo rosIsfIr su cunIInIonfo.
21
Is nsI nLsoIufnnonfo
nuIo, on oI ns Iono sonfIdo do In nInLrn. In oI cnso do In nuforIzncIon u
ordon nrn In ufIIIzncIon InjusfIfIcndn do nrnns do fuogo, In vIn do hocho quodn
confIgurndn. I quo docIr doI ncfo quo ordonn o ornIfo Ins forfurns y ofros
vojnonos: no uodo rocILIr oI nonLro do ncfo ndnInIsfrnfIvo.
Cono yn dIjornn fros vofos do In nnyorIn on CSJ, Doro,, oIIo fnnLIon orn
nIIcnLIo con In dorogndn Ioy quo ornIfIn n sus ngonfos dofonor con fInos do
IdonfIfIcncIon on cIrcunsfnncIns quo Io jusfIfIquon y or un Inso no nnyor do
24 hs., n fodn orsonn do In cunI son nocosnrIo conocor sus nnfocodonfos. Isfn
3.18
CA!!I, AIIJA!O, JueIicio crininol, Iuonos AIros, 1986, . 2?; GoronIioe coneIiIucionolee
en el proceeo penol, Iuonos AIros, HnnnurnLI, 1994, . 130 y ss. Y no so frnfn fnnoco do quo oI
Juoz fongn dIscrocIonnIIdnd nrn osfo: In coorcIon osf sIonro suLordInndn, fnnLIon nrn oI
Juoz, nI rIncIIo do In IognIIdnd, doI cunI soIo uodo roscIndIr cunndo nIIcn unn coorcIon Inno-
nInndn nonor quo In nuforIzndn or In Ioy, or oI rIncIIo do nInInn InforvoncIon, oro nn nsI
con nuforIzncIon IognI: SOIIMII, MA!CIIO A., IrIncIIos gonornIos do Ins nodIdns do coorcIon,
LL, 1998-I, 1213, 1222.
3.19
TrILunnI OrnI CrInInnI n 23, HereJio, LL, 1998-I, 311, 316.
3.20
Vor, on ofrns nInLrns oro IgunI crIforIo, TrILunnI OrnI CrInInnI n 23, HereJio, LL, 1998-
I, 311, con nofn on IgunI sonfIdo do SA!O, JO!OI AIII!TO, SIndrono doI nnIonnfo o Inforvon-
cIon oIIcInI drsfIcn, frns In rofornn IognI no oxIsfo In fncuIfnd oIIcIncn do IdonfIfIcncIon urn
o dIrocfn fronfo nI cIudndnno quo rocorro o so dofIono on Ins cnIIos o Iugnros LIIcos y In donorn
do unn orsonn con oso roosIfo quodn nhorn suodIfndn, rIgurosnnonfo, nI rosuuosfo gonorI-
co doI nrrosfo sIn ordon judIcInI (IndIcIos vohononfos do cuInLIIIdnd) o, on oI vocnLuInrIo do In
jurIsrudoncIn osfndounIdonso, cnusn roLnLIo), . 311.
3.21
TOrnI CrInInnI, HereJio, op. loc. ciI.; SA!O, op. loc. ciI.: Ins consocuoncIns quo gonorn oI
nrrosfo IIIcIfo nrn oI dorocho onnI nnforInI rosuIfnn cnsI nufonfIcns. o hny Iipo do rosIsfoncIn
n In nuforIdnd, or fnIfn doI oIononfo nornnfIvo cnrncforIsfIco, sI oI ronIfonfo so oono n un fun-
cIonnrIo LIIco quo ojorco ilegiIinonenIe sus funcIonos nunquo In nuforIdnd cron, or orror, quo
oLrn donfro do sus fncuIfndos.
II ACTO AMIIST!ATIVO V-10
nornn no consfIfuyo unn nuforIzncIon on LInnco nrn dofornor n Ios cIudndn-
nos sogn oI nnfojo do Ins nuforIdndos ofIcInIos, oIIn roquIoro quo osfon rounI-
dns cIrcunsfnncIns quo jusfIfIquon In rnzonnLIIIdnd do In dofoncIon. Isfn oxI-
goncIn do quo In dofoncIon so susfonfo on unn cnusn rnzonnLIo ornIfo fundn-
nonfnr or quo os IIcIfo quo un hnLIfnnfo do In ncIon doLn foIornr In dofon-
cIon y nI nIsno fIono roscrILIr quo cunIquIor hnLIfnnfo osfo oxuosfo on
cunIquIor cIrcunsfnncIn y nononfo do su vIdn sIn rnzon oxIIcIfn nIgunn n In
osILIIIdnd do sor dofonIdo or In nuforIdnd.
22
SI oIIo osf osfuIndo nsI on nnforIn do fuorzns do sogurIdnd, nroco ns
rnzonnLIo quo so Io nIIquo n Ios ncfos do Ins nuforIdndos cIvIIos. CInro osf,
sIonro so uodo nrgunonfnr quo In soIucIon onnI confonornon conn-
rndn y fInnInonfo nuosfrn dorIvn on ronIIdnd doI dosoo do fufoInr on nnyor
nodIdn In IILorfnd orsonnI; oro dndo quo osn soIucIon so hn fornuIndo fronfo
nI oquIIILrIo onfro In sogurIdnd LIIcn y In IILorfnd orsonnI, dos oIononfos
cIsIcos do confronfncIon hIsforIcn, nrocIorn quo oI nIsno fIo do rnzonnnIonfo
os nIIcnLIo con nnyor rnzon cunndo Io quo osf on juogo no os In sogurIdnd
LIIcn, sIno nIogndos Inforosos LIIcos do nonor onfIdnd, o un LIon conn
nonos Infonso quo dIchn sogurIdnd LIIcn.
Ior Io dons, un cIcuIo do roLnLIIIdndos nrocIorn nfIrnnr quo os osILIo
quo so IIoguo n dIchn soIucIon nrn Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos yn quo cnLo nun-
fnr on dIsfInfos nsocfos do osfo rnzonnnIonfo vofos Lnsfnnfo cnfogorIcos, nuncn
rounIdos on unn nIsnn soIucIon oro sI soLrovoIndoIn: AZA!IO, MOIII
OCOO! y IIVII in re Doro,; IIT!ACCHI;
23
IAYT, IIII!SCIO y IOOOIAO on
cunnfo n In docInrncIon do ofIcIo do In InconsfIfucIonnIIdnd y no cono lIino
roIio doI ordon jurIdIco.
24
Isf fodo ronrndo nrn un cnnLIo do osconnrIo.
4. IunJonenIoe Je lo preeunci6n Je legiIiniJoJ.
4.1. IunJonenIo Ie6rico , prcIico. Sue olconcee
Is nsI nnnIfIosfn In doLIIIdnd o InoxIsfoncIn doI fundnnonfo on quo so hnco
roosnr osn rosuncIon do IogIfInIdnd: nun dojnndo do Indo In vIojn nfIrnncIon
do In Corfo, quo Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos or sorIo so rosunon IogIfInos y
nfondIondo n In quo ofroco nIgunn docfrInn,
1
so ndvIorfon sus IInIfncIonos. So
3.22
Vofo do AZA!IO, MOIII OCOO! y IIVII in re Doro,, quo oI TrILunnI OrnI CrInInnI
hnco roIo, HereJio, op. ciI., . 31?.
3.23
Cons. 25 do su vofo on Iolloe, 308: 1392; LL, 1986-, 550, 582, BocIerrico; infro, 4, nofn
4.4.
3.24
IAYT, IIII!SCIO: Iolloe, 306: 303, LL, 1984-I, 426; Iolloe, 310: 1401, LL, 198?-I, 126; n Ios
quo so sunn IOOOIAO on Iicci, LL, 1998-I, 233. Ios rocordnnos fnnLIon infro, cn. IX.
4.1
TIVA!OI, CA!IO, Teorio Jegli oIIi onninieIroIiti, TurIn, 1939, . 54; !IVAITA, MA!A, Lo
noIitocione Jegli oIIi onninieIroIiti, MIIn, 1960, . 195-6; MA!IIHOII, op. ciI., f. II, . 3?0;
H!TCHISO, TOMS, Ieginen Je proceJinienIoe oJninieIroIitoe, Iuonos AIros, Asfron, 1998, 4"
od., . 109-10.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-11
nfIrnn on In jurIsrudoncIn quo oI fundnnonfo rndIcn on Ins gnrnnfIns suLjofI-
vns y oLjofIvns quo rocodon n In onnnncIon do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos, Io
quo donuosfrn In fosIs confrnrIn.
In ronIIdnd os oI IncunIInIonfo do Ins rogIns doI rocodInIonfo, In dIfIcuI-
fnd rcfIcn do fonor vIsfn do Ins ncfuncIonos, In nrLIfrnrIodnd con quo oI fr-
nIfo so dosonvuoIvo, In fnIfn do cunIInIonfo do Ins nornns quo fIjnn Ios ro-
quIsIfos nInInos doI ncfo, do nudIoncIn rovIn, dIcfnnon IognI, soIIdn fundn-
nonfncIon, ofc. In nusoncIn do nIguno do oIIos nIsIndo y n vocos nI sIquIorn
sunndos, no IIovn n In nuIIdnd judIcInI sIno n su nnuInLIIIdnd, snnonLIo per
ee. CnLo uos concIuIr, Je lege loIo, quo no osfn dndns on oI dorocho vIvIonfo
Ins condIcIonos quo so osfuInn nrn In rosuncIon do IogIfInIdnd nnIIn doI
ncfo ndnInIsfrnfIvo. TIono rnzon AVA IO!ITI cunndo sosfIono quo osfn sI-
funcIon so nnfojn cono hncorso jusfIcIn or roIn nnno, Io quo oxrosnnonfo
rohILo In ConsfIfucIon n fodn orsonn.
2
Io grnvo os quo In jusfIcIn dojn quo In
ndnInIsfrncIon so hngn jusfIcIn or su roIn nnno, cono sI osfuvIornnos on
oI Ancien Iegine.
In oI dorocho nrgonfIno no oxIsfon fodnvIn gnrnnfIns ofocfIvns, suLjofIvns y
oLjofIvns, nrn In onnnncIon do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos, or oI oxIguo cun-
IInIonfo do In Ioy do rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo y In InofIcncIn do Ios ro-
codInIonfos judIcInIos oxIsfonfos nrn fufoInr on fornn Ionn, ofIcnz y oorfu-
nn Ios dorochos IndIvIdunIos;
3
n Io quo cnLo ngrognr In nusoncIn do onfos rogu-
Indoros nufononos o IndoondIonfos, no confroInLIos or oI Iodor IjocufIvo.
4
Tnnoco odrIn onconfrnrso un fundnnonfo foorIco do nnnorn sInIInr quo
nrn Ins Ioyos, on quo or rnzonos rcfIcns so osfnLIoco quo oI dorocho so
suono conocIdo or fodos, nunquo do hocho oIIo no son nsI. Is quo on oocns
nornnIos, nrn Ins cunIos fnIos rIncIIos son osfnLIocIdos In Ioy osf rodon-
dn do gnrnnfIns ronIos y no foorIcns quo norIgornn In conIsIon do nrLIfrnrIodn-
dos: In dIscusIon o doLnfo nrInnonfnrIo, dIsfInfos socforos oIIfIcos, In osILI-
IIdnd do un vofo o do su ronuIgncIon or oI Iodor IjocufIvo, un nnyor confroI
socInI, ofc. In cnnLIo, oI ncfo ndnInIsfrnfIvo uodo sor roducfo do In soIn
voIunfnd do un soIo IndIvIduo onLrIngndo or oI odor y In onnIofoncIn do
croorso sonIdIos, onvIndo rovIdoncInI. !oconocorIo n su cnrIcho IgunI ro-
suncIon quo In do In Ioy, cono nrn oxIgIr su InnodInfo cunIInIonfo, sIn In-
fornncIon nI dIcfnnon jurIdIco, sIn consuIfn, sIn dIscusIon nI doLnfo, sIn nu-
4.2
AVA IO!ITI, AIIOSO, DerecIo AJninieIroIito Mexicono, MoxIco, ICI, 1996, . 306.
4.3
AnIInr eupro, f. 2, 2000, 4" od., cns. XII, In IIcIfncIon LIIcn y XIV, IroLIonns doI
nccoso n In jusfIcIn. In confrn IIZ, DerecIo oJninieIroIito, f. II, 2
n
od., . 290-1; !OMI, Iro-
suncIon do IogIfInIdnd, on oI IILro do IIZ y ofros, AcIo , proceJinienIo oJninieIroIito, op. ciI., .
81.
4.4
Supro, f. 1, cn. XV, Ios onfos roguIndoros y f. 2, cn. VII, In roguIncIon ocononIcn y
socInI. AIgo so vn rogrosnndo, con In InrocodoncIn doI rocurso do nIzndn confrn sus docIsIonos:
infro, f. 4, 2000, cn. XI.
II ACTO AMIIST!ATIVO V-12
dIoncIn rovIn, sIn fundnnonfncIon nornnfIvn y fcfIcn rnzonnLIo y sufIcIonfo,
osfo os oI suIcIdIo do In donocrncIn.
II dIn quo so cunIn oI rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo do nnnorn InfogrnI,
do nodo quo un ncfo ndnInIsfrnfIvo nIcnnonfo so dIcfo dosuos doI cunII-
nIonfo do unn sorIo do frnIfos fornnIos, con doLIdn nudIoncIn y ruoLn doI
Inforosndo, con dIcfnnon jurIdIco rovIo, con fundnnonfos rnzonndos do hocho
y do dorocho, on condIcIonos do InnrcInIIdnd, ofc., onfoncos odr con nIgn
dojo do rnzonnLIIIdnd rocononznrso In dIscusIon do sI nI ncfo uodo roconocor-
soIo on fnI cIrcunsfnncIn unn rosuncIon nnIIn do IogIfInIdnd. Y do fodos
nodos oIIo no uodo nuncn nnnrnr oI ncfo nonifieeIonenIe ticioJo, or In
InoxcusnLIo rnzon do quo os InosILIo rosunIr quo cIorfo ncfo os Io quo noni-
fieeIonenIe no ee. II ncfo nuIo, on consocuoncIn, no uodo on nIngn cnso fonor
rosuncIon do IogIfInIdnd.
4.2. IunJonenIo poeiIito Je lo preeunci6n Je legiIiniJoJ
II docrofo-Ioy 19.549/?2 consngrn oxrosnnonfo In rosuncIon do IogIfInIdnd
cono cnrncforIsfIcn doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, cunndo dIco, on oI nrf. 12, rInorn
nrfo, quo: II ncfo ndnInIsfrnfIvo gozn do rosuncIon do IogIfInIdnd. Ahorn
LIon, cono In nornn no rocIsn sI osfn cnrncforIsfIcn so nIIcn nI ncfo ndnInIs-
frnfIvo vIIdo, nI nnuInLIo, nI nuIo y nI InoxIsfonfo, cnLo nnnIIznr oI nIcnnco do
In oxfonsIon doI rIncIIo on oI docrofo-Ioy. A nuosfro juIcIo, nrn osfo so fornn
do InorfnncIn In fuonfo quo oI docrofo-Ioy hn ufIIIzndo nI frnfnr on sus nrfs.
1? y 18 In osfnLIIIdnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo. AIII oxrosn, do confornIdnd con
Io quo sosfuvIornnos on oI royocfo do 1964 y on oI royocfo do IIA!IS y nuos-
fro, quo cono rogIn gonornI oI ncfo ndnInIsfrnfIvo roguInr fIono osfnLIIIdnd y
oI ncfo ndnInIsfrnfIvo IrroguInr no In fIono, onfondIondoso or ncfo ndnInIs-
frnfIvo IrroguInr osocIfIcnnonfo oI ncfo nuIo.
Tnnfo oI ncfo ndnInIsfrnfIvo vIIdo cono oI ncfo ndnInIsfrnfIvo nnuInLIo
fIonon cnrcfor do ncfos roguInros, no nsI oI ncfo ndnInIsfrnfIvo nuIo, quo so
consIdorn IrroguInr. In Ios royocfos IndIcndos so osfnLIocIn quo In rosuncIon
do IogIfInIdnd soInnonfo nIcnnznLn nI ncfo ndnInIsfrnfIvo roguInr,
5
no nsI nI
IrroguInr. In nIsnn soIucIon osf rocofndn on oI docrofo-Ioy rnzonnLIononfo
Inforrofndo, uos sorIn Incongruonfo consfruIrIo on oI sonfIdo do quo oI ncfo
nuIo sorIn un ncfo IrroguInr, oro do fodns nnnorns hnLrIn do rosunIrsoIo
IogIfIno.
IIIo nfonfn confrn In nrnonIn doI sIsfonn y no hny nIngn nofIvo quo uodn
IIovnr n osn nfIrnncIon. IIovn n In nIsnn concIusIon oI hocho do quo oI nrf. 1?
dosfncn oxrosnnonfo In oIligoci6n do In ndnInIsfrncIon LIIcn do rovocnr oI
ncfo nuIo, or rnzonos do IIogIfInIdnd. Isfn oLIIgncIon no os oxfonsIvn nI ncfo
4.5
II fundnnonfo os In nonor InorfnncIn doI vIcIo, no Inforosnndo quo son ns o nonos ovI-
donfo. CnLo suonor, dosdo Iuogo, quo gonornInonfo no sor nnnIfIosfo.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-13
nnuInLIo, rosocfo doI cunI In ndnInIsfrncIon uodo ofnr or snnonrIo, on Iu-
gnr do rovocnrIo. SI In ndnInIsfrncIon doLo, uos, rovocnr oI ncfo nuIo, no ro-
suIfnrIn fnnoco nrnonIco Inforrofnr quo n osnr do oIIo uodo rosunIrIo
IogIfIno. In rosuncIon do IogIfInIdnd os nsI unn foIornncIn nI funcIonnnIonfo
doI ncfo nnuInLIo, In quo so Lnsn on In osILIIIdnd do quo oI ncfo son fInnInonfo
snnondo, con Io cunI oI cunIInIonfo rovIo doI nIsno, dorIvndo do su rosun-
cIon do IogIfInIdnd, quodn cohonosfndo.
In cnnLIo, on oI cnso doI ncfo nuIo no sorIn osILIo IIognr n In nIsnn Idon,
rocIsnnonfo orquo os un ncfo InsnnnLIononfo vIcIndo y onfoncos no fIono
sonfIdo jurIdIco nI rcfIco cunIIr o oxIgIr oI cunIInIonfo do un ncfo quo
doLor fInnInonfo sor oxfInguIdo or rnzonos do IIogIfInIdnd.
6
o cunIquIor nnnorn, no uodo rnzonnLIononfo n unn nornn fnn vngn,
InrocIsn o IndofornInndn cono oI roforIdo nrf. 12 nfrILuIrsoIo vIIdnnonfo
In gonornIIdnd quo nroco osfonfnr. Cono dIjorn oI nIsno TrILunnI OrnI CrI-
nInnI in re HereJio yn cIfndo, rocordnndo un vofo do IIT!ACCHI.
?
o os oIIo ncnso soIo un nIfo nsonfndo on oI rosnLIo do In Inrgn hIsforIn do nuforI-
fnrIsno quo nuosfro nIs hn ndocIdo, durnnfo cuyo InorIo surgIn cono unn do sus
cnrncforIsfIcns ns vIsILIos In roIIforncIon do rohILIcIonos cono nIco rocurso nrn oI
confroI do Ins roIncIonos socInIos, rosuIfnndo nsI quo so hnIInLn rohILIdo dosdo In cIr-
cuIncIon do cIorfos IILros, oI nccoso n In oxhILIcIon do cIorfns vIsfns cInonnfogrfIcns, oI
uso do fnIdns corfns o oIos Inrgos, oI snIIr doI donIcIIIo sIn docunonfo do IdonfIdnd y
fodn unn nnIIn rIsfrn do rohILIcIonos quo dofornInnron, nI cnLo, quo nndIo fuvIoro
nuy cInro on quo consIsfIn, do oxIsfIr, oI nnrco do su IILorfnd IndIvIdunI
CuI os In Ioy quo nos rohILo n Ios hnLIfnnfos do In ncIon oI docIdIr snIIr do
nuosfros donIcIIIos sIn docunonfos do IdonfIdnd, Lnjo oI rIosgo do fonor quo soorfnr
sor dofonIdos y conducIdos, or osn soIn cIrcunsfnncIn n unn conIsnrIn
Quo nornn osfnLIoco In fncuIfnd IogIfInn do Ins nuforIdndos oIIcInIos nrn dofo-
nor n unn orsonn, oxIgIrIo In oxhILIcIon do docunonfos do IdonfIdnd, nInrIn on sus
rons, InfroducIrIo n un nfruIIoro,ofc., sI osn orsonn no hn ronIIzndo con cnrcfor
rovIo conducfn nIgunn quo IndIquo hn conofIdo o osf or conofor un hocho IIIcIfo
A quo quodnrIn roducIdn In oornfIvIdnd do In gnrnnfIn quo consngrn In ConsfIfu-
cIon ncIonnI y rogInnonfnn Ins nornns IognIos nrrILn noncIonndns, sI Ios juocos do In
ncIon nfIrnrnnos quo on dofInIfIvn fodo hnLIfnnfo do osfo nIs uodo sor IogIfInn-
nonfo dofonIdo y oLIIgndo n oxhILIr su docunonfo do IdonfIdnd |.] nIonfrns so on-
cuonfrn on In fIIn do Ingroso n un IocnI LnIInLIo o on In fIIn do un Lnnco o do un cIno, o
LIon, nIonfrns convorsn con ofrns orsonns on In vIn LIIcn, o on un Lnr, ofc.
OLvInnonfo, oI frILunnI no Ionsn quo oI nrf. 12 doI docrofo-Ioy 19.549/?2
son unn do osns nornns: su oxfronn gonornIIdnd, dosdo un goLIorno Je focIo,
4.6
Conf. CASSAOI, 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., . 330: In rosuncIon do IogIfInIdnd no
rovIsfo un cnrcfor nLsoIufo uos codo fronfo n In nnrIcIon do vIcIos nnnIfIosfos on oI ncfo ndnI-
nIsfrnfIvo; IIO!II, DerecIo oJninieIroIito, f. I, Iuonos AIros, 19?6, 2
n
od., . 452; IIA!IS, Dere-
cIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, Asfron, 1986, . 362, quIon cnnLIn nsI In oInIon confrnrIn quo
oxrosnrn on IunJonenIoe., op. ciI., . 230; !OMI, op. ciI., . 83-85.
4.?
TrILunnI OrnI CrInInnI n 23, HereJio, LL, 1998-I, 311, 31?.
II ACTO AMIIST!ATIVO V-14
no uodo sor un Iill Je inJenniJoJ nrn Ins nuforIdndos do goLIornos Je jure.
Iso nIcnnco os oI quo surgo fnnLIon do Ios ronuncInnIonfos do In CSJ on
IgunIos nnforIns oIIcInIos y do sogurIdnd LIIcn y IILorfnd orsonnI. InIfn
gonornIIznrIo n Ins nuforIdndos cIvIIos. Is on ofocfo oI vIojo dIIonn onfro nufo-
rIdnd y IILorfnd, quo IoJo In jurIsrudoncIn doLIorn nhorn docIdIr in fotoren
liIerIoIie. o so nos ocuIfn quo osfo ronuovo nuchns cosns doI InconscIonfo
coIocfIvo, cono Io donuosfrn In nnsIonndn dIscusIon con Ins dIforonfos vorsIo-
nos doI CodIgo do ConvIvoncIn !rLnnn do In CIudnd do Iuonos AIros, In nufo-
consurn quo fodnvIn dosIorfn fodo Io roInfIvo nI IfIno orIodo do fncfo, Ins
gosfIonos quo so hnn ofocfundo on ocnsIon do Ios cnsos Iegino t. 1tone y con-
IononfnrIos, Ins dIscusIonos soLro Ios IInIfos do In IILorfnd do oxrosIon doI
onsnnIonfo y In cronfIvIdnd nrfIsfIcn, ofc. Son fIonos do consoIIdncIon do-
nocrfIcn quo vnn n roducIr un nuovo oquIIILrIo socInI.
4.3. Coneecuencio Je oJniIir lo preeunci6n Je legiIiniJoJ eolonenIe poro el
ocIo regulor
AdnIfIr In rosuncIon do IogIfInIdnd on fornn nnIIn, cono Io hIzo In Corfo
Suronn on oI nsndo, IIovn n In consocuoncIn do rofogor In nrLIfrnrIodnd
ndnInIsfrnfIvn, fncIIIfnr oI oxcoso, dIfIcuIfnr In ofocfIvn vIgoncIn do Ios doro-
chos do Ios IndIvIduos.
8
Ahorn LIon, cnLo rogunfnrso, cono sogurnnonfo nu-
chos Io hnrn, sI roducIr In rosuncIon do IogIfInIdnd soIo n Ios ncfos vIIdos y
nnuInLIos, no oxfondIondoIn n Ios ncfos nuIos,
9
no uodo fonor ofocfos nognfI-
vos soLro In ofIcIoncIn y confInuIdnd do In ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn, quo so
vorIn nsI confInunnonfo nnonnzndn or In dosoLodIoncIn. AIgo do oso nrocIo-
rn hnLor fonIdo In Corfo, cunndo on nIgunn oorfunIdnd IIogo n docIr quo In
soIn voIunfnd doI Inforosndo os InsufIcIonfo nrn quIfnrIo rosuncIon do IogI-
fInIdnd y ofIcncIn nI ncfo ndnInIsfrnfIvo.
10
A osfo Inforrognnfo so dn In sIguIonfo
rosuosfn: Ios ofocfos uIforIoros do unn suosIcIon dosnfInndn |.] no nIfornn
oI unfo do vIsfn doI ordon jurIdIco |.] yn quo Ios IInIfos do Io IognI o IIognI son
osfnLIocIdos or oI dorocho con IndoondoncIn do Ins rorosonfncIonos do Ios
sLdIfos doI ordon jurIdIco.
11
TrndIcIonnI os fnnLIon In rosuosfn do SOII!: no
so frnfn do quo Ios ncfos do In nuforIdnd osfon onfrogndos n In IILro nrocIn-
cIon do Ios nrfIcuInros nI quo so snncIono In nnnrquIn. II roLIonn no os orI-
gIr n Ios nrfIcuInros on juocos do Ios ncfos do In nuforIdnd y fnnoco os on quo
4.8
Ior oIIo dIco WIIII!, op. ciI., . 35, quo on oI Isfndo do dorocho In nuIIdnd nLsoIufn, quo no
so rosuno IogIfInn, os un LnIunrfo doI IndIvIduo fronfo n In ncfIvIdnd nnfIjurIdIcn doI Isfndo.
4.9
CnLo In nIsnn ncInrncIon quo nnfos: nunquo gonornInonfo In nuIIdnd sor nnnIfIosfn, uo-
do no sorIo. In oI rInor cnso os InduLIfnLIo quo no uodo oxIsfIr rosuncIon do IogIfInIdnd. In oI
sogundo uodo sor unn cuosfIon doLnfILIo.
4.10
IgunI crIforIo on OIACOMITTI, Z., Allgeneine LeIren Jee recIIeeIooIlicIen teuolIungerecIIe,
f. 1, ZurIch, 1960, . 429.
4.11
SA!O, op. ciI., . 311.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-15
cIrcunsfnncIns doLo un cIudndnno rochnznr un ncfo IIogIfIno do nuforIdnd |.]
o so frnfn do oforgnr un ronIo nI ronIfonfo sIno do vor quo condIcIonos do-
Lon nodInr nrn InonorIo o no unn onn. Y In InosIcIon do unn onn no
uodo Lnsnrso on oI roosIfo do rondIr un Ionenoje perpeIuo o lo ouIoriJoJ,
inclueo lo oIueito.
12
Is cInro quo nquoIIn dudn os un orror do nrocIncIon roducfo doI nsndo:
nIngunn dudn cnLo do quo In soIn voIunfnd doI nfocfndo no uodo rIvnr do
ofIcncIn nI ncfo, oro os quo nndIo rofondo sonojnnfo concIusIon; Io quo so
roono os quo, do rosuIfnr ncrodIfndo on un cnso quo un ncfo nonifieeIonenIe
vIcIndo fuo dosoLodocIdo, no uodo ndons do oIIo cnsfIgnrso n In orsonn quo
Io dosoLodocIo; n In Invorsn, quo sI unn orsonn dosoLodoco un ncfo y no ruoLn
quo oI ncfo osfnLn grnvononfo vIcIndo, rocILIr Ins snncIonos orfInonfos.
13
Ior oIIo, Ins consocuoncIns quo so dorIvnn do roconocor nI ncfo ndnInIsfrnfI-
vo rosuncIon do IogIfInIdnd soIo cunndo cnroco do vIcIos nnnIfIosfos, on nIn-
gn nodo InIIcnn IncIfnr n In dosoLodIoncIn do Ios ncfos do Ins nuforIdndos
LIIcns. SI unn orsonn no oLodocIorn un ncfo or consIdornrIo grnvononfo
vIcIndo, In ndnInIsfrncIon uodo n su voz snncIonnrIn or oI IncunIInIonfo sI
oIIn osfInn quo oI ncfo no fIono fnI fIo do vIcIo o IncIuso os vIIdo. Y focnr nI
fIn n In jusfIcIn ronuncInrso ncorcn do sI oI IndIvIduo fuvo o no rnzon on consI-
dornr nI ncfo cono nuIo.
14
In cnso do rosoIvorso on dofInIfIvn quo oI ncfo fonIn
un vIcIo grnvo, so dojnr sIn ofocfo In snncIon quo so huLIorn Inuosfo or oI
IncunIInIonfo y oI IndIvIduo hnLr fonIdo rnzon Ionnnonfo;
15
sI on cnnLIo
so rosuoIvo quo oI ncfo no fonIn un vIcIo grnvo sIno Iovo, onfoncos so docIdIr
quo doLIo hnLorIo oLodocIdo y quo In snncIon nIIcndn or In dosoLodIoncIn os
fofnInonfo vIIdn.
16
4.12
DerecIo penol orgenIino, f. IV, 4" od. do In nrfo osocInI, Iuonos AIros, TIA, 1988, . 139;
In LnsfnrdIIIn os nuosfrn. o os In rnzon In Lnso do nquoIIos fonoros: os oI fonor nIsno o, nI docIr
do CA!!A!A, In nsIon.
4.13
!II, cIfndo or WIIII!, op. ciI., . 32; WOIII, HAS J., VeruolIungerecII 1, MunIch, Iock,
1968, ?" od., . 341; H!II!, I!ST !!OII, WirIecIofIeteruolIungerecII, f. II, TuLIngon, 1954, 2"
od., . 681.
4.14
H!II!, op. ciI., . 681.
4.15
Y or suuosfo, oI nrfIcuInr quo fuo snncIonndo IIognInonfo or hnLor dosoLodocIdo un
ncfo nuIo, doLor Iuogo sor IndonnIzndo doI dnno nnforInI y doI ngrnvIo nornI ocnsIonndo n oI or
In ndnInIsfrncIon y sus funcIonnrIos. In rosonsnLIIIdnd quo Io cnLon nI Isfndo, sus concosIonn-
rIos o IIconcInfnrIos y nI funcIonnrIo (eupro, f. 2, op. ciI., 4" od, cns. XIX y XX) hn do sor nsI un
frono ndIcIonnI n In fonfncIon (infro, nofn 5.5 in fine) on quo uodo cnor In nuforIdnd, do oxIgIr do
fodns nnnorns In ojocucIon do un ncfo suyo quo oI nrfIcuInr Inugno con rnzonnLIos fundnnon-
fos cono nnnIfIosfnnonfo nuIo.
4.16
Cono dIco IIISI, HAS, Teorio puro Jel JerecIo, Iuonos AIros, 1960, . 159, In osfns
ordonos, oI IndIvIduo uodo, n Io suno osfInnrso nuforIzndo or su cuonfn y rIosgo n consIdornr
nuIn unn nornn. o odrIn, uos, oscnnr n unn snncIon sI oI orgnno conofonfo no nrfIcIn do
su nnnorn do vor y fIono In nornn or vIIdn. Isfo nsocfo do In dosoLodIoncIn or cuonfn y
rIosgo doI Inforosndo os noncIonndn or In nnyor nrfo do In docfrInn nIonnnn. Vor fnnLIon
infro, nofn 4.15.
II ACTO AMIIST!ATIVO V-16
ocIn CA!!A!A on oI sIgIo XIX quo cunndo In oIIfIcn so nozcIn on Ins cuosfIonos
jurIdIcns, suoIon oscuchnrso ns Ins vocos do In nsIon quo Ins do In IogIcn. In ofocfo,
vonos quo nquI Ios crInInnIIsfns so dIvIdon on dos Lnndos ouosfos. !nos, soguIdoros
do In oLodIoncIn nsIvn o IdoInfrn doI rodonInIo doI Isfndo, nn on nonoscnLo do In
soLornnIn doI dorocho, no ndnIfon dIsfIncIonos y nfIrnnn: Ios ngonfos doI goLIorno
fIonon dorocho n nnndnr y Ios sLdIfos fIonon oI doLor do oLodocor cIognnonfo n fodns
sus ordonos. A Ios sLdIfos no uodo drsoIos In ofosfnd do nnnIIznr Ins ordonos y Ios
ncfos do In nuforIdnd LIIcn, uos osfn on In socIodnd nIcnnonfo nrn oLodocor. SI
In ordon o oI ncfo son Injusfos, quo rocurrnn n In jusfIcIn, rosonfnndo quoroIIn confrn oI
funcIonnrIo doIIcfuoso, oro oLodozcnn nnfo fodo. In cnnLIo sI rofondon nnfoonor In
fuorzn y oI juIcIo roIo nrn InodIr Ins ordonos o Ios ncfos do Ios suorIoros, InfIIjnsoIos
In onn do In rosIsfoncIn, nunquo dosuos so Ios cnsfIguo fnnLIon or Ios nLusos cono-
fIdos. In cnnLIo, Ios |.] quo rosofnn oI sngrndo dorocho do In IILorfnd IndIvIdunI,quo
no von on In socIodnd cIvII sIno un nodIo dosfInndo n rofogor Ios dorochos do In hunn-
nIdnd y on In nuforIdnd socInI un Insfrunonfo nocosnrIo nrn nnnfonor In soLornnIn
doI dorocho, rochnznn In docfrInn fIrnIcn do In oLodIoncIn nsIvn y rougnnn oI doro-
cho do IILro rosIsfoncIn confrn Ios ncfos Injusfos do Ios funcIonnrIos LIIcos. AsI cono
oI uoLIo fIono dorocho do ronccIonnr confrn oI soLornno cunndo so vuoIvo fIrnno, nsI
fnnLIon fodo cIudndnno fIono oI dorocho do ronccIonnr confrn Ios funcIonnrIos suLnIfor-
nos cunndo ronIIznn ncfos fIrnIcos. II odor Ios fuo dndo n osfos nrn nnnfonor oI
dorocho; oro, sI nrn sorvIr n nsIonos IndIvIdunIos, quIoron nLusnr do oso odor nrn
concuIcnr oI dorocho yn no son ngonfos do In jusfIcIn, sIno IndIvIduos y nndn ns quo
IndIvIduos doIIcfuosos.
1?
In nIngn nodo so nfocfn In confInuIdnd do In nccIon ndnInIsfrnfIvn, nI oI
ofocfIvo cunIInIonfo do Ins docIsIonos vIIdns o no nuy grnvononfo vIcIndns,
nI so suodIfn oI cunIInIonfo do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos n In soIn voIun-
fnd do Ios ndnInIsfrndos; nI confrnrIo, so confrILuyo n dofonor nuosfros nnIos
ondonIcos do corrucIon sIsfonfIcn, ocnsIonos do forrorIsno do Isfndo, Inso-
gurIdnd gonornIIzndn. In ofrns nInLrns, ndnIfIr In no rosuncIon do IogIfInI-
dnd doI ncfo nuIo nfocfn n In fofnIIdnd do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos y sI unn
orsonn dosoLodoco un ncfo tliJo o un ncfo onuloIle, oIIn cnrgnr con Ins
consocuoncIns y Ins snncIonos corrosondIonfos.
18
Is nrocIdo nI dIIonn quo so
Io rosonfn n In orsonn quo donfro do In funcIon LIIcn rocILo ordonos IIogn-
4.1?
CA!!A!A, I!ACISCO, Progrono Je JerecIo crininol, Iogof y Iuonos AIros, TonIs-onInn,
199?, f. ?, . 338-400.
4.18
In osfo sonfIdo IndIcn WOIII quo on oI dorocho nIonn, on quo oI ncfo nuIo os InofIcnz do
nnfonnno, no nocosIfn sor oLodocIdo or nndIo, nI sIquIorn or oI nfocfndo o or In nuforIdnd quo
Io onnno. SIn onLnrgo oI nfocfndo soorfn oI rIosgo do nsunIr orrononnonfo nuIIdnd; oI no
uodo ronIfIrso n su Luonn fo. In Ios cnsos do dudn doLo uos ncudIrso nI frILunnI ndnInIsfrnfI-
vo (op. ciI., . 341). S!III, CA!IOS A!I, AcIo oJninieIroIito intliJo, Snn InLIo, !ovIsfn dos
TrILunnIs, 1990, . 26, dosfncn osfo rIosgo doI nrfIcuInr y sonnIn fnnLIon quo oI ncfo no oxIsfIr
cunndo fuoro dosconocIdo cono fnI or Ios dosfInnfnrIos (. 22) onfnfIznndo, nrn nosofros ncor-
fndnnonfo, oI ofocfo do Io quo odrIn IInnnrso In rosIsfoncIn cIvII nI ncfo. Ivocn rofIoxIonos cono
In do HA!T quo cononfnnos infro on oI cn. VIII, 9.1, . 19. In IgunI sonfIdo ncorcn do In rosIs-
foncIn do Ios cIudndnnos y In no ojocucIon or oI funcIonnrIo, VIOOCCHI, O!STAVO, Lo noIuro giuriJico
Jell' ouIoriccocione onninieIroIito, Indun, CIAM, 1944, . 130.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-1?
Ios do sus suorIoros, o IncIuso confrnrIns nI ordon LIIco InfornncIonnI (for-
furn, gonocIdIo, IrnforIn, oscInvIfud y sus sucodnoos do roduccIon n In sorvI-
dunLro y frnfn do LInncns; o Ios doIIfos fnnLIon do Iosn hunnnIdnd quo osfn
in eIoIu noecenJi: nnrcofrfIco, crInon orgnnIzndo, corrucIon).
19
!osuIfn oL-
vIo quo nndIo uodo dnr nI oLodocor Inunononfo osns ordonos, uos sI Io hnco
sorn suscofILIos, fnnfo oI nufor cono oI ojocufor, do rorocho onnI Infornn-
cIonnI y oxfrnnjoro InroscrIfILIo, nunquo no Io sufrnn Inforno.
20
A In Invorsn,
In dosoLodIoncIn uodo ncnrronr snncIonos Infornns, quo Iuogo doLor Infonfnr
rovorfIr on oI ordon InfornncIonnI
21
sI no Iogrn su nnuIncIon Infornn: os oI ro-
cIo quo hn quo ngnr or In IILorfnd y or no odor onfro fodos snLor nrnr In
fIrnnIn on cIornos, cono corrosondo.
Hny on osfo no soInnonfo un JerecIo n In oLjocIon do concIoncIn, cono Io
hnn dIcho on nnforIn do IILorfnd do cuIfos Ios vofos do IOOOIAO y CAVAOA
MA!TIZ on BoIononJec,
22
sIno fnnLIon un JeIer n In oLjocIon do concIoncIn,
cunndo In ordon confrnvIono oI ordon LIIco InfornncIonnI o Ins nornns LsI-
cns do convIvoncIn on unn socIodnd cIvIIIzndn.
Is oI nIsno doLor do rosIsfoncIn n In nuforIdnd, fnnfo on oI Inno nnyor do
In fIrnnIn, cono on oI concrofo do In ordon IndIvIdunI IIogIfInn: Ins conducfns
|.] fuoron ronIIzndns con In fInnIIdnd do InodIr quo In nuforIdnd oIIcInI
concrofnrn unn nodIdn IIogIfInn, quo, or ondo, nIngn cIudndnno doLo soor-
fnr.
23
4.19
os ronIfInos n In oxIIcncIon do Ios cns. VI (Iuonfos surnnncIonnIos doI dorocho ndnI-
nIsfrnfIvo) y XVI (In ConvoncIon InfornnorIcnnn Confrn In CorruccIon) doI f. 1, 2000, roIn-
rosIon do In 5" od.; fnnLIon nI cn. V, 5. Vor fnnLIon nuosfrn conforoncIn In confrnfncIon
ndnInIsfrnfIvn on In ConvoncIon InfornnorIcnnn confrn In CorrucIon, on V 1ncuenIro Je Aeeeo-
ree LeIroJoe Bonoereneee, AsosorIn OonornI do OoLIorno, In IInfn, 1998, . 101-19.
4.20
Is oI cnso Iegino t. 1tone (Lo Ieino c. 1tone , oI.) dIscufIdo or Ios Lou LorJe do In
Cnnrn do Ios Ioros, LL, 1999-A, 432; vor fnnLIon WIIIIAM, SYIVIA MA!!II, II dorocho LrIfnI-
co y In InnunIdnd soLornnn, LL, 1998-I, 1233. Ofros fnIIos on LL, SuConsf, 11-IX-2000.
4.21
II quo no oLodoco ordonos IIognIos y os snncIonndo oLfIono Iuogo In ronrncIon InfornncIo-
nnI, nunquo oI preIiun Jolorie dosdo Iuogo no os nonsurnLIo. Ios nnfocodonfos uodon onconfrnr-
so n frnvos do dIvorsos ronuncInnIonfos IocnIos quo nIIcnn In condonn InfornncIonnI, ojocufndn
or Ins Ioyos 24.043 y 24.096: CSJ, BirI, IfIno vofo, LL, 1995-, 292; CSJ, Aoro, LL, 199?-I,
?00; CIod. CA, SnIn III, LL, IinouJo, 1995-I, 504; CIod. CA, SnIn V, CeIolloe, LL,1998-,
216. Vor fnnLIon nofns n nIgunos do osfos fnIIos on OO!IIIO, Cien noIoe Je AgueIin, Iuonos
AIros, IA, 1999, 2, !nn oxcocIon n In Ioy 24.44?, . 33-6; 16, In InIncnLIo fnsn do
jusfIcIn, . 63-6; 91, !nn hIsforIn quo no cIorrn: ronrncIon hIsforIcn vs. ulIino roIio, . 189-
91. Vor fnnLIon nuosfro nrf. II nofodo on un cnso do dorocho: hochos, vnIorncIon, nornns, IAP,
234: 91 (Iuonos AIros, 1998), roroducIdo on oI IILro ConpenJio Je coeoe , proIlenoe Je JerecIo,
on ronrncIon. So frnfn doI cnso do Ios TosfIgos do Johov, quo In CSJ rosoIvIo fnvornLIononfo,
on cunnfo n In fufoIn do In IILorfnd roIIgIosn, on BoIononJec, LL, 1993-, 130, oro no In Cnnrn
on oI cnso cononfndo on In IAP, 234: 91.
4.22
II vofo do CAVAOA MA!TIZ y IOOOIAO on BoIononJec, LL, 1993-, 130, oxrosn quo In
IILorfnd roIIgIosn IncIuyo In osILIIIdnd do ojorcor In IInnndn oLjocIon do concIoncIn, onfondIdn
cono el JerecIo o no cunplir uno norno u orJen Je lo ouIoriJoJ que tiolenIe loe conticcionee
inIinoe Je uno pereono. II dosfncndo os nuosfro.
4.23
TrILunnI OrnI CrInInnI n 23, HereJio, LL, 1998-I, 311, 321.
II ACTO AMIIST!ATIVO V-18
Quodo LIon on cInro quo In fIrnnIn, quo ndons do norocor condonn ofIcn, do
jusfIcIn y oIIfIcn, fIono fnnLIon rorocho consfIfucIonnI oxroso on Ios nrfs.
29 y 36 do nuosfrn ConsfIfucIon y on oI sIsfonn do frnfndos InfornncIonnIos do
dorochos hunnnos, or Io quo un Inforrofo doI dorocho, nngIsfrndo, funcIonn-
rIo, ofc., no uodo nsI nons dosonfondorso doI roLIonn on oI dorocho osIfIvo
or In norn InvocncIon do In nornn do un docrofo-Ioy do un goLIorno do fncfo.
24
In sus nnnIfosfncIonos ns oxfronns, oquIvnIo n docIr quo no hny Ios, nI
jusfIcIn, nI socIodnd unIvorsnI.
Monos nn cunndo so hn odIdo sonnInr quo oI dorocho n quo no so ojocufo
or In fuorzn un ncfo nuIo fornn nrfo do Ios rIncIIos quo hncon n unn nncIon
cIvIIIzndn, cono hn dIcho VIII. Iuos os LIon snLIdo quo son rocIsnnonfo Ios
rIncIIos jurIdIcos gonornInonfo ncofndos or Ins nncIonos cIvIIIzndns Ios
quo ndquIoron cnrcfor ergo onnee, IncIuso nunquo nIguno do Ios Isfndos o
nncIonos con eIonJorJe nonos oIovndo do conducfn jurIdIcn no Ios rocofon
cono fnIos.
IxIsfon con IndoondoncIn do In voIunfnd do Ios Isfndos IndIvIdunIos, cono
nrfo doI sIsfonn ergo onnee do dorochos hunnnos rooxIsfonfos n In voIunfnd
do Isfndo nIguno; suorIoros, IncIuso, nI rIncIIo doI iue cogene InfornncIo-
nnI.
25
Isn fIrnnIn onIozn n nsonnr su cnLozn cndn voz quo In docfrInn o In jurIs-
rudoncIn roconocon nI ncfo ndnInIsfrnfIvo grotenenIe ticioJo nIgunn ro-
suncIon do IogIfInIdnd o nIgunn ojocuforIodnd (o, Io quo os Io nIsno, so nIognn
4.24
Ior cIorfo, In rosIsfoncIn nI odor do furno fIono sIonro un cosfo, quo doLonos soorfnr
fodos, oro In nIcn cInvo do sor IILros os no fonor nIodo n In nuorfo nI n Ios InforfunIos. Is
sIonro nocosnrIo roIoor n SIICA, 1pieIoloe norolee o Lucilio, InrcoIonn, IdIforInI IInnofn-o
AgosfInI, 199?, IILro IX, oIsfoIns ?6 y ss., . 3?3, quIon n su voz rocuordn n Inons on VI!OIIIO, VI
103-105, dIcIondo n In SILIIn do Cunns, Iuogo quo Io hn vnfIcInndo oI fufuro: Ingn nsocfo doI
sufrInIonfo so rosonfn |.] nuovo o Inosorndo nrn nI; fodo Io fongo rovIsfo y orsonnInonfo Io
ho rovIvIdo on nI nIno; n Io quo ngrogn SIICA T no nnuncIns hoy fnIos sufrInIonfos; yo no
Ios ho nnuncIndo sIonro y, cono honLro, no ho ronrndo nrn Ios rovosos hunnnos; Ior oIIo
oI snLIo so ncosfunLrn n Ios nnIos vonIdoros; Ios sufrInIonfos quo ofros hncon Iovos con unn Inrgn
ncIoncIn, oI Ios hnco Iovos con unn Inrgn rofIoxIon; II snLIo snLo quo Io ngunrdn fodn cInso do
InforfunIos. Anfo cunIquIor nccIdonfo oxcInnn: Io snLIn (op. ciI., . 3?3); fnnLIon os Inforosnnfo
vor Ins oIsfoIns sIguIonfos.
4.25
Vor !AOAZZI, MA!!IZIO, TIe ConcepI of 1nIernoIionol OIligoIione Irgn Onnos, Oxford,
CInrondon Iross, 199?, . 130 y nofn 30, quIon nuosfrn cono n nrfIr do vofos snIvndos (nuosfro
sogn su vofo, oI Juoz TAAIA on oI cnso SouII WeeI Africo do In CIJ), oI JicIun on Borcelono
TrocIion y ofrns docIsIonos do In ICJ (cono In quo fIgurn on 1.C.J. IeporIe 1951, . 23, rIncIIos
quo son roconocIdos or Ins nncIonos cIvIIIzndns cono oLIIgnforIns nrn Ios Isfndos, nn sIn nIn-
gunn oLIIgncIon convoncIonnI: !AOAZZI, op. ciI., . 100 y nofn 34, 102 y nofns) so vn fornnndo un
nuovo dorocho quo yn no cnLo IInnnr InfornncIonnI, sIno nundInI y quo cuLro rocIsnnonfo y
onfro ofros, oI sIsfonn do dorochos hunnnos, IncIuso confrn rcfIcns osfnLIocIdns on confrnrIo y
nn sIn In voIunfnd do Ins nncIonos IndIvIdunIos (op. ciI., . 116 y nofn 4?, quIon fnnLIon so
ronIfo, on In . 130 y nofn 52 n TAAIA, u droIf InfornnfIonnI nu droIf nondInI, 1IuJee juriJiquee
offerIee o Leon JullioI Je lo MoronJiere, InrIs, 1964, . 563-?). SIn dudn quo fodo osfo vn dosn-
rroIIndoso Ionfnnonfo y nrn oI fufuro, oro un nLogndo doLo osfnr ronrndo nrn In nIIcncIon
doI dorocho fnnLIon on oI fufuro.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-19
n roconocorIo cono fnI): oso os oI conIonzo do In nrLIfrnrIodnd y In IrrncIonnII-
dnd orIgIdns nI nIvoI do sIsfonn.
Yn hnLInnos on dIvorsos Iugnros do In rosonsnLIIIdnd nornI quo Io cnLo on
osfo n In docfrInn jurIdIcn.
26
Io quo dosuos sIgn no doLIorn yn sorrondor, cunndo In docfrInn connrn-
dn, IncIuso frnncosn y nncIonnI nos hnn ndvorfIdo quo osos rocofos son In
Lnso do unn socIodnd nornnonfo cIvIIIzndn;
2?
do dondo so sIguo, sIn nnyor
dIfIcuIfnd, quo nnrfnrso do oIIos os cononznr n nLrnznr In LnrLnrIo quo condo-
nnLnn nuosfros rocoros y oI jue cogene
28
y condonn fodnvIn, cndn voz quo uo-
do, In hunnnIdnd. AsIgnnr fnnfo odor nI ncfo grnvononfo vIcIndo os ronun-
cInr n vIvIr on unn socIodnd cIvIIIzndn, rocIo quo hnLronos do ngnr fodos or
foIornr In fornncIon do unn fIrnnIn on cIornos.
29
Quodnr soIo In nnonnzn do In snncIon InfornncIonnI, cono on Iegino t.
1tone. Y In cuosfIon no so rosuoIvo dIcIondo quo oxngornnos, orquo In fon-
doncIn unIvorsnIIsfn os InconfundILIo. IIIo, n nonos quo oI dorocho nfrIo vI-
vIonfo so docIdn nIgn dIn n nIIcnr Ios nuovos rIncIIos doI nrf. 36.
5. 1fecIoe Je lo preeunci6n Je legiIiniJoJ
5.1. 1guoloci6n protieionol Je loe ocIoe legiIinoe e ilegiIinoe
In rIncInI consocuoncIn do In rosuncIon do IogIfInIdnd doI ncfo ndnInIsfrn-
fIvo roguInr (vIIdo o nnuInLIo, no oI nuIo cuyo vIcIo os grnvo y n vocos nnnI-
fIosfo) os sIn dudn Inorfnnfo: cono dIco IIZ, or oIIo oI ncfo IogIfIno y oI
ncfo InvIIdo no so dIforoncInn yn quo nnLos Io vIncuInn IgunInonfo. o nIII,
onfoncos, quo In sIfuncIon jurIdIcn do Ios ncfos quo so rosunon IogIfInos, hns-
fn quo no so donuosfro Io confrnrIo, os conn n Ios ncfos IogIfInos y n Ios
4.26
Io hIcInos on oI Pr6logo n nuosfrn Teorio generol Jel JerecIo oJninieIroIito, MndrId, IIAI,
1984; Io hnconos on oI cn. I do DerecIoe Hunonoe, 1999, 4" od.
4.2?
Isfn os In docfrInn frnncosn fnI cono In vo osfo nufor y fnnLIon IA!!A, IjocuforIodnd doI
ncfo ndnInIsfrnfIvo, op. ciI., . 69, rocordnndo n VIII, DerecIo oJninieIroIito, MndrId, AguIInr,
1980. AnIInr nrn oI dorocho osfndounIdonso y ourooo on MAI!AI, ConIrol..., f. II, op. ciI., . ?61
y ss.
4.28
II hnLInr do conunIdnd o nIs cIvIIIzndo ovocn dIrocfnnonfo, or suuosfo, oI ordon LIIco
InfornncIonnI o iue cogene, con fodns sus InIIcnncIns: juzgnnIonfo or In conunIdnd InfornncIo-
nnI, sonn nIsos oxfrnnjoros o frILunnIos InfornncIonnIos, InosILIIIdnd do nIognr oI dorocho In-
forno, ofc. Io honos ndvorfIdo roIfornnonfo, dosdo oI cn. VII, Iuonfos nncIonnIos doI dorocho
ndnInIsfrnfIvo, doI f. 1, 2000, roInrosIon do In 5" od., nsnndo or DerecIoe Hunonoe, op. ciI. y
IIognndo nI nIvoI do sInIo rocordnforIo, cono In rInorn nofIcuIn on OO!IIIO, Cien noIoe Je
AgueIin, Iuonos AIros, IA, 1999, 1, In crocIonfo InfornncIonnIIzncIon doI dorocho y sus ofoc-
fos, . 31-3.
4.29
Io rocordnnos on oI cn. III doI f. 1, con cIfn do MAHIIM, IA!I, LiIerIoJ, poJer , plonifico-
ci6n JenocrIico, MoxIco, 1960, . 168: unn voz quo In fIrnnIn so hn nduonndo fIrnononfo doI
odor, In rosIsfoncIn cIvIcn dIsono do LIon oscnsos rocursos. II nononfo nojor nrn In nccIon do
In rosIsfoncIn os In ofnn fornnfIvn do In dIcfndurn; WAI, H. W. !, TouorJe AJninieIroIite
JueIice, Ann ArLor, 1963, . 85-6.
II ACTO AMIIST!ATIVO V-20
InvIIdos.
1
In IgunI sonfIdo oxrosn IIA!IS quo Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos vI-
cIndos uodon fonor sI no vnIIdoz, or suLsuncIon osocIfIcn nornnI, vnIIdoz
or hnLIIIfncIon; y on osfo sonfIdo goznn do unn vIgoncIn rocnrIn nIonfrns no
so Ios rovoquo or oI roIo nufor o or Ios juocos.
2
In ofrns nInLrns, do In
rosuncIon do IogIfInIdnd so dorIvn In oLIIgnforIodnd o oxIgILIIIdnd doI ncfo, Io
quo hnco quo Ios dosfInnfnrIos doI nIsno fongnn oI doLor jurIdIco do cunIIrIo.
Isfn IgunIncIon no os nrn IoJoe Ios ncfos IIogIfInos, sIno soIo nrn Ios quo
fIonon oI cnrcfor do reguloree, or cnrocor do vIcIos grnvos. Io quo so IgunInn
son Ios ncfos roguInros, vIIdos o nnuInLIos, on cunnfo n Ios ofocfos quo rovI-
sIonnInonfo roducon hnsfn fnnfo su InvnIIdoz son docInrndn or unn nuforI-
dnd conofonfo. Ios ncfos IrroguInros no so IgunInn, nI sIquIorn rovIsIonnI-
nonfo, n Ios ncfos vIIdos.
5.2. AeceeiJoJ Je peJir lo ilegiIiniJoJ
o Io oxuosfo so doduco un sogundo nsocfo do In rosuncIon do IogIfInIdnd:
quo nrn dosvIrfunrIn n vocos os nocosnrIo odIrIn,
3
son nnfo In ndnInIsfrncIon
o nnfo In jusfIcIn. In ndnInIsfrncIon uodo do ofIcIo rovocnr oI ncfo, snIvo Ios
cnsos quo ns ndoInnfo so oxIIcnr.
4
Isn os In docfrInn usunI nrn Ios ncfos
roguInros, conforno In rouosfn rInIgonIn do nuosfro Iroyocfo do CodIgo
AdnInIsfrnfIvo do 1964.
In jusfIcIn no uodo, sogn hnLIfunInonfo so onfIondo, docInrnr do ofIcIo In
InvnIIdoz do un ncfo, oro sI oIIn Io os roquorIdn, nunquo no Io son nIogndn o
fundnnonfndn on dorocho, do fodos nodos In jusfIcIn osf oLIIgndn n docIr oI
dorocho, iuro curio notiI y nnuInr Io quo son confrnrIo n dorocho; IncIuyondo
Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos quo IosIonon oI dorocho consfIfucIonnI y do Ios frnfn-
dos InfornncIonnIos y Ios rIncIIos quo hncon n In conunIdnd cIvIIIzndn do
nncIonos. Y or suuosfo oI juoz no uodo, sIn nLdIcnr do Io ns oIononfnI do
su funcIon quo os Jecir el JerecIo, nrfIr n In Invorsn do unn nnI onfondIdn
soIIdnrIdnd con oI odor o In ndnInIsfrncIon, nI fonor unn osfurn do conro-
nIso InIcInI con oI ncfo, Ins Ioyos, sonfoncIns, ofc.: su conronIso InIcInI y fnn-
LIon IfIno os con In jusfIcIn y oI ordon jurIdIco, on cuyn csIdo so hnIIn oI
ordon LIIco InfornncIonnI, Ios frnfndos InfornncIonnIos y surnnncIonnIos y
In ConsfIfucIon nncIonnI.
5.1
IIZ, op. ciI., f. II, . 296.
5.2
IIA!IS, J!A I!ACISCO, Coeo jucgoJo oJninieIroIito, Iuonos AIros, Irnff, 1946, . 29. In
ofrn fornInoIogIn so hn dIcho fnnLIon quo fIono unn vnIIdoz rovIsorIn, Io cunI os unn cIorfn
IIconcIn IIfornrIn. Ior oIIo dIco S!III, AIo oJninieIroIito intliJo, op. ciI., . 25: o oxIsfo
unn vnIIdoz rovIsorIn doI ncfo. O unn nornn so confornn, o no so confornn, n In jorrquIcnnonfo
suorIor. o os osILIo IogIcnnonfo quo on un nononfo hnyn confornIdnd y, on ofro osforIor,
dIsconfornIdnd.
5.3
MA!IIHOII, op. ciI., f. II, . 3?2.
5.4
1nfro, cn.VI, IsfnLIIIdnd o InugnnLIIIdnd.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-21
Iso os oI conronIso do un juoz quo ojorzn su jurieJicIio. Iuos no sor docIr
oI dorocho, sIno nonfIrIo, roforIr n Ios ncfos do nonor rnngo on In oscnIn nor-
nnfIvn, quo son doI odor do furno y roforIr n Ins nornns suronns doI ordo-
nnnIonfo, quo son Ins ornnnonfos do un ordon jurIdIco rosofuoso doI LIon
conn. InnonfnLIononfo, or un doLor do frnnsnroncIn nI Iocfor on In Infor-
nncIon doI dorocho ofocfIvnnonfo vIgonfo, doLonos docIrIo quo no ocurro nsI
on In ronIIdnd y hny nuchos y cnIIfIcndos oxosIforos doI unfo do vIsfn ouos-
fo y vIrfunInonfo In fofnIIdnd do In jurIsrudoncIn. Quo, ndons, Io roconocon
fnnLIon n In ndnInIsfrncIon un cofo do cnzn rosorvndo soLro Ios ndnInIsfrn-
dos, unn zonn IILorndn nrn In InconsfIfucIonnIIdnd y oI dosconfroI: In frIsfo-
nonfo coIoLro, onfro nosofros, zonn do rosorvn do In ndnInIsfrncIon. AIgunos
so consIdornn sogurnnonfo nnIfrnfndos con InnorocIdn durozn o InjusfIcIn or
osfns connrncIonos, uos nI fInnI do cuonfns soIo oxonon unn foorIn jurIdIcn,
con hnrfo fundnnonfo docfrInnrIo. Ior quo hnLrIn do nsIgnrsoIo unn IdooIo-
gIn oIIfIcn quo no rofosnn Iorquo, InnonfnLIononfo, dnn oso rosuIfndo rc-
fIco, no Inorfn cun Luonns sonn sus InfoncIonos y cun onInndos sus IILros
jurIdIcos do cnLocorn. Isfo os uno do Ios cnsos on quo oI dorocho LIIco vIvIon-
fo frnIcIonn su conronIso con oI orIgon roIIgIoso quo nIgunos nuforos Io nsIg-
nnn.
5
II ndnInIsfrndo no uodo susfIfuIrso n In nuforIdnd conofonfo, n Ios
ofocfos do osfnLIocor In IogIfInIdnd doI ncfo;
6
oI doLo odIr In docInrncIon do
su IIogIfInIdnd y nIonfrns fnnfo conorfnrso cono sI oI ncfo fuorn vIIdo, nun-
quo on vordnd no Io son. II doLo sonoforso; osf sonofIdo.
5.3. AeceeiJoJ Je proIor lo ilegiIiniJoJ:
SI LIon nIgunos fnIIos y nuforos oxrosnn quo In rosuncIon do IogIfInIdnd
ncnrron In nocosIdnd sInuIfnon do olegor y proIor In IIogIfInIdnd doI ncfo,
?
5.5
STA!CI, CH!ISTIA, Tho !oIIgIous OrIgIns of IuLIIc Inv, 1uropeon Ietieu of PuIlic Lou,
voI. 10, n 3, Iondros, IsorIn IuLIIcnfIons Ifd., 1998, . 621 y ss., vorsIon nLrovIndn do ns
ChrIsfonfun und dIo IIrchon In Ihror Iodoufung fur dIo IdonfIfnf dor IuronIschon !nIon und
Ihror MIfgIIodsfnnfon, 199?, 31, 1eeener GeeprocIe, 5 n 30 y fnnLIon Io chrIsfInnIsno of Ios
IgIIsos dnns Iour sIgnIfIcnfIon our I'!nIon Iurooonno of sos Ifnfs nonLros, on JO!OI MI!A-
A, odIfor, PerepecIitoe coneIiIucionoie, voI. 1, CoInLrn, 1996, . ?3?-68. o In corrupIio noIuroe
quo on SA AO!ST orn In Lnso doI ocndo orIgInnI (De citiIoIe Dei, XIII 14, 23; XXI 12), SATO
TOMS onfnfIzo In nusoncIn do jusfIcIn orIgInnI o nnfurnI: PeccoIun originole noIerioliIer quiJen
eeI concupiecenIio, fornoliIer tero, JefecIue originolee iueIiIi. Sunno TIeologi I-II qu. 82, 3;
or oso In fonfncIon n donognr nccoso n In jusfIcIn (In sonnIn MAI!AI, ConIrol juJiciol Je lo oJni-
nieIroci6n pIlico, f. 1, op. ciI., . 141) hn do sor vIsfn cono oIIo, unn fonfncIon nI ocndo. Sogn
STA!CI, op. ciI., . 633, oI dorocho LIIco Io doLo n Ins IgIosIns nrfo do sus orIgonos. II dosnfIo
confonornoo os quo so ncfo conforno n In jusfIcIn nnfurnI, . oj. oI iue genIiun. II ordon eIerno
no uodo nIInrso cono rIncIIo nI odor nornnonfo Ienporol do Ios goLIornos do furno; do
dondo no uodo dosdo osfn orsocfIvn osfuInrso un conronIso, InIcInI nI fInnI, con oI odor
oIIfIco do cndn fIono.
5.6
IIZ, op. ciI., f. II, . 296.
5.?
Vor Ios fnIIos quo cIfn H!TCHISO, Ieginen., op. ciI., . 110.
II ACTO AMIIST!ATIVO V-22
onsnnos quo osn doLIo consocuoncIn os Inoxncfn. Ior do ronfo, nroco ovI-
donfo quo In ruoLn nn ndnIfIondo osfn orIonfncIon soIo uodo rosuIfnr
nocosnrIn cunndo In IIogIfInIdnd doI ncfo doondn do sIfuncIonos do hocho quo
osfo hn dosconocIdo; on cnnLIo, sI In IIogIfInIdnd surgo do su norn confronfn-
cIon con oI ordon jurIdIco osIfIvo, nroco Infundndo quo oIIo doLn do nIgunn
nnnorn roLnrso: os oLvIo n su rosocfo quo In IIogIfInIdnd soIo so olego, on
rInorn InsfnncIn. SI oI vIcIo os nnnIfIosfo, on vordnd, doLo sor sufIcIonfo con
peJirlo.
In In noIncIon cnLo nrgunonfnrIn oxrosnndo Ios ngrnvIos confrn In son-
foncIn do rInorn InsfnncIn, nrn cunIIr con oI rocnudo rocosnI, so onn do
dojnr dosIorfo oI rocurso (roLndoIn, sI ncnso, on sonfIdo nrgunonfnI o
IogIco-jurIdIco, oro no fcfIco), oro nIngunn ruoLn concrofn os nocosnrIo ofro-
cor o roducIr sI In cuosfIon os do uro dorocho o oI vIcIo nnnIfIosfo. Io nIsno
uodo docIrso doI cnso doI hocho noforIo y doI hocho ovIdonfo on dorocho roco-
snI.
TIIcos do osfn sIfuncIon son Ios cnsos on quo oI vIcIo doI ncfo no rosuIfn do
sIfuncIonos do hocho suscofILIos do ruoLn (dosvIncIon do odor, dosconocI-
nIonfo do Ios hochos doI cnso, ofc.), sIno do In InforrofncIon doI dorocho nII-
cnLIo.
Iuodo un ncfo sor nuIo or fonor nnnIfIosfnnonfo un grnvo orror do doro-
cho quo suorn Io nornnonfo oInnLIo on nnforIn do InforrofncIon do In Ioy
(PueIelnil, cons. 4), o uodo on cnnLIo sor nnuInLIo or osfInnr oI orgnno quo
docInrn oI vIcIo, quo oI ncfo on cuosfIon no Inforrofo rocfnnonfo oI ordon jurI-
dIco nIIcnLIo. In osfo cnso no so hnLr do roLnr In IIogIfInIdnd doI ncfo,
sIno do nIIognr n In cnusn nrgunonfos do dorocho sufIcIonfos nrn donosfrnr
quo oI ncfo Inugnndo no nIIco corrocfnnonfo oI ordon jurIdIco vIgonfo. Ioro
nn ncInrndo oso oLvIo oquIvoco doI rIncIIo, os do fodos nodos Inoxncfo quo
In rosuncIon do IogIfInIdnd InIIquo In nocosnrIn roLnnzn do Ios hochos dos-
conocIdos or In ndnInIsfrncIon. Yn honos rocordndo quo, cono dIco T!IVIS, In
rosuncIon do IogIfInIdnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo Inorfn unn reletoIio oJ
onere ogenJi, oro nuncn unn reletoIio oJ onere proIonJi;
8
do nIII so sIguo, on
nInLrns do MICHIII, quo do or sI In rosuncIon do IogIfInIdnd no os sufIcIon-
fo nrn fornnr In convIccIon doI juoz on cnso do fnIfn do oIononfos Insfrucfo-
rIos y quo no uodo sonfnrso un rIncIIo do on In dudn n fnvor doI Isfndo,
9
sIno on un osfndo donocrfIco in JuIio pro liIerIoIe,
10
on ofrns nInLrns, quo
In rosuncIon do IogIfInIdnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo no InvIorfo, uos, In cnr-
5.8
T!IVIS, OI!SIIIIO, Lo preeuncione Ji legiIiniIo Jegli oIIi onninieIroIiti, Indun, 1936, .
84 y ss., 161 y ss.; eupro, f. 2, cn. I; MAI!AI, ConIrol..., op. ciI., f. II, 440 y ss., . ??3 y ss.
5.9
MICHIII, OIA ATOIO, Lo corgo Je lo prueIo, Iuonos AIros, 1961, . 2?8, nofn 110; eupro, f.
2, op. loc. ciI.
5.10
AnIInr on SCHIII!, IITI!, 1n JuIio pro liIerIoIe, InrIsruho, 1960.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-23
gn do In ruoLn,
11
nI IILorn nI ndnInIsfrndor do norfnr Ins ruoLns quo sus-
fonfon su nccIon.
12
5.4. 1xigiIiliJoJ Jel ocIo ilegiIino
Adons do osfns consocuoncIns quo rosuIfnn on unn IgunIncIon rcfIcn do Ios
ncfos vIIdos y nIgunos do Ios InvIIdos, so roduco ofro ofocfo frnscondonfo: os
In oxIgILIIIdnd u oLIIgnforIodnd quo oI ncfo rosunIdo IogIfIno fIono y quo
nIgunos nuforos oxfIondon hnsfn roconocorIo Io quo so dononInn ojocuforIo-
dnd. A oIIn nos roforIronos ns nLnjo.
SIn onLnrgo, no doLo onsnrso quo cunIquIor dIsosIcIon onnnndn do In
ndnInIsfrncIon rono InoxornLIononfo osns condIcIonos do rosuncIon do IogI-
fInIdnd y oxIgILIIIdnd: fnnfo sI so ndnIfo In foorIn do In InoxIsfoncIn do Ios
ncfos ndnInIsfrnfIvos, cono sI on su Iugnr so hnLIn do Ins vIns do hocho do In
ndnInIsfrncIon, o do Ios sInIos hochos ndnInIsfrnfIvos, on fodos osos cnsos os
ovIdonfo quo In ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn no fIono eienpre rosuncIon do IogIfI-
nIdnd nI os or Io fnnfo Lnso sufIcIonfo nrn gonornr oLIIgncIonos oxIgILIos n
Ios ndnInIsfrndos. Con fodo quo oI rIncIIo hn sIdo fornuIndo con InfIfud,
uos no nIcnnzn n cuolquier nnnIfosfncIon do In ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn, sIno
soIo n Ios ncfos vIIdos y nnuInLIos (ncfos roguInros); no nIcnnzn, uos, n Ios
ncfos IrroguInros (nuIos o InoxIsfonfos).
6. Preeunci6n Je legiIiniJoJ , eeIoIiliJoJ Jel ocIo oJninieIroIito
In In jurIsrudoncIn frndIcIonnI oxIsfIn unn InconsocuoncIn, quo oorfunnnonfo
crIfIcnnos,
1
on cunnfo so sosfonIn quo oI ncfo nuIo no fonIn osfnLIIIdnd, oro sI
rosuncIon do IogIfInIdnd. Isn fnIfn do sIsfonnfIcIdnd so corrIgo nI nonos nor-
nnfIvnnonfo on 19?2, uos on oI docrofo-Ioy y su InforrofncIon oI ncfo nuIo so
consIdorn IrroguInr y no fIono rosuncIon do IogIfInIdnd nI osfnLIIIdnd.
SoInnonfo or oxcocIon, oI nrf. 1? doI docrofo-Ioy 19.549/?2 osfnLIoco quo
on dofornInndos cnsos oI ncfo nuIo fIono osfnLIIIdnd on sodo ndnInIsfrnfIvn y
soIo uodo sor oxfInguIdo on sodo judIcInI.
2
Ico dIchn nornn: II ncfo ndnInIsfrnfIvo nfocfndo do nuIIdnd nLsoIufn so
consIdorn IrroguInr y doLo sor rovocndo o susfIfuIdo or rnzonos do IIogIfInI-
dnd nn on sodo ndnInIsfrnfIvn. o oLsfnnfo, sI oI ncfo osfuvIoro fIrno y con-
5.11
MICHIII, op. ciI., . 282, nofn 119, in fine. AnfIguos y suorndos ronuncInnIonfos docInn Io
confrnrIo: Cnnrn IodornI do In CnIfnI, SnIn CA, JA, 196?-I, 205, IenouJ, 1966.
5.12
MICHIII, op. ciI., . 281, nofn 118. Isfo, quo doLo sor nsI on sodo judIcInI on cunnfo nI onue
proIonJi, oro no sIonro ronInonfo Io os (AJecuo c. 1AAIGAS, In nofn 1.21 doI cn. I doI f. 2,
2000, 4" od.); on cnnLIo so fornuIn corrocfnnonfo on oI rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo, dondo so
osfuIn oI InorIo oI rIncIIo do In vordnd nnforInI, do In InsfruccIon y do In InuIsIon do ofIcIo.
Vor eupro, f. 2, 4" od., cn. IX, 11.1 n 11.6.
6.1
1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., od. 1969, . 130.
6.2
1nfro, cn. VI, ?.2.1., IxcocIonos n In rovocnLIIIdnd doI ncfo nuIo.
II ACTO AMIIST!ATIVO V-24
sonfIdo y huLIoro gonorndo dorochos suLjofIvos quo so osfon cunIIondo, soIo
so odr InodIr su suLsIsfoncIn y In do Ios ofocfos nn ondIonfos nodInnfo
docInrncIon judIcInI do nuIIdnd. Voronos do nquI on ns Ins consocuoncIns
oIononfnIos do oso rnzonnnIonfo nornnfIvo: sI oI ncfo so consIdorn IrroguInr y
doLo sor rovocndo on sodo ndnInIsfrnfIvn o odIdn su nuIIdnd on sodo judIcInI,
con nnyor rnzon oI ncfo cnroco do Ins cnrncforIsfIcns doI ncfo roguInr, onfro
oIIns In rosuncIon do IogIfInIdnd u ofrns quo so sIguon do oIIn.
III. Exigibilidad u obligatoriedad. Ejecutoriedad
?. Lo exigiIiliJoJ , ejecuIorieJoJ Jel ocIo oJninieIroIito. DieIinci6n
1
Ms do unn voz on nuosfro dorocho ndnInIsfrnfIvo so hn fonndo cono fuonfo
oI dorocho frnncos, sIn ronrnr on In dIvorsIdnd do sIsfonns consfIfucIonnIos.
2
AsI ocurro on nnforIn rocosnI ndnInIsfrnfIvn,
3
In IInnndn zonn do rosorvn do
In ndnInIsfrncIon,
4
ofc. Ioro n vocos so hn fonndo nnI, ndons, In nIsnn fuon-
fo doI dorocho frnncos. Is oI cnso doI confoncIoso ndnInIsfrnfIvo, doI quo no so
fonnn Ins vIrfudos quo oI sIsfonn frnncos fIono.
5
In ofros suuosfos so noz-
cInn InforforoncIns LIon curIosns quo nrn nnyoros dofornnn oI nodoIo frnn-
cos, nn sIondo oI InnIIcnLIo.
6
II cnso ns IInnnfIvo, con fodo, os oI rosonfo.
AcudInos consfnnfononfo n Ios nnfocodonfos frnncosos sIn Iogrnr nIIcnr oI
nodoIo orIgInnI, cronndo on cnnLIo uno quo fornInn sIondo, on nInLrns do
I!AIIAT, unn cnrIcnfurn.
?
?.1
Ofros nuforos rofIoron hnLInr do ojocufIvIdnd: CASSAOI, cIfndo fnnLIon or H!TCHISO,
Ieginen Je proceJinienIoe oJninieIroIitoe, 4" od., . 108-9; osfo IfIno nufor, con fodo, oquIn-
rn fInnInonfo Ios vocnLIos: oxIgILIIIdnd, oLIIgnforIodnd, ojocufIvIdnd (op. ciI., . 110-1).
?.2
In ocnsIonos y sogn Ins oocns, hncIondo InufncIonos oIIfIcns n dIosfrn y sInIosfrn, Io quo
hn nofIvndo In ncorfndn roIIcn do !IIA, ICIO CA!IOS, ConcepIo , corocIeree Jel ocIo oJninieIro-
Iito, Tucunn, !STA, 1982, . 22, sonrnfn doI IILro do AA.VV., AcIo oJninieIroIito, Tucunn,
!STA, 1982. Cfr. MAI!AI, ConIrol..., f. I, op. ciI., ?1, . 90.
?.3
Vor eupro, f. 2, 2000, 4" od., cn. XIII, 3, 4, 5; IOSCH, JO!OI T!IST, TriIunolee juJiciolee
o IriIunolee oJninieIroIitoe poro jucgor o lo AJninieIroci6n pIlico:, Iuonos AIros, 1951; doI
nIsno nufor, Io confoncIosondnInIsfrnfIvo y In ConsfIfucIon nncIonnI, LL, 81: 830, 832; II
orIgon do In jurIsdIccIon confoncIosondnInIsfrnfIvn on IrnncIn y In docfrInn do In sonrncIon do
Ios odoros, on IetieIo ArgenIino Je 1eIuJioe PoliIicoe, Iuonos AIros, 1945, s. 91 y ss.; IIA!IS,
J!A I!ACISCO, Io confoncIosondnInIsfrnfIvo on In jusfIcIn nncIonnI fodornI, LL, 94: 919; Io
confoncIoso ndnInIsfrnfIvo on In IrovIncIn do Iuonos AIros (In dofornncIon jurIsrudoncInI do un
codIgo), LL, 96: 852; IIO!II, IA!TOIOMI A., In crIsIs doI confoncIoso ndnInIsfrnfIvo, LL, 10?:
1168; Que ee el conIencioeo, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1965.
?.4
Supro, f. 1, cn. VII, ?, nLIfo do In Ioy fronfo n In ndnInIsfrncIon.
?.5
I. oj. In sugorIdn or JIA !IVI!O y ndofndn or oI Consojo do Isfndo, quo nquoI roInfn on
!no crIso sous In V
o
!ouLIIquo: do I'nrrof CnnnI n I'nffnIro CnnnI, on COSIII 'ITAT, Le Coneeil
J'1IoI Je l'on V111 o noe joure, In SozIn, IfnIIn, Adnn IIro, 1999, . 32-6.
?.6
AsI, on nnforIn do ncfos do goLIorno, In dorIvncIon n Ios ncfos InsfIfucIonnIos LrnsIIonos;
eupro, f. 2, cn. VIII, os. nofn 24.1.
?.?
Ior suuosfo, consfIfuyo unn nnnIfosfncIon hochn consfrucfIvnnonfo nI suscrIfo y soIo do
nnnorn vorLnI. o or oIIo nonos cIorfn.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-25
Inrn no ordornos do onfrndn on Ins Iocfurns frnncosns do nuosfrn roIn
docfrInn o do nosofros nIsnos, uodo sor fII rocordnr n CASSISI cunndo oxII-
cn, dosdo IfnIIn oro fnnLIon on IrnncIn,
8
cono os oI sIsfonn. In ndnInIsfrn-
cIon frnncosn fIono dos rIvIIogIos: Ju preoloIle y Je locIion Joffice (execuIion
forcee, execuIion Joffice). !no os oI odor do fonnr unIInfornInonfo docIsIonos
oLIIgnforIns. In oI dorocho rIvndo hnco fnIfn In InforvoncIon rovIn doI juoz,
In ndnInIsfrncIon on cnnLIo uodo docIdIr unIInfornInonfo y ovIfnr odIrIo nI
juoz In nuforIzncIon do ncfunr.
9
So InvIorfo nsI In roIncIon y Io focn onfoncos n
In confrnnrfo rIvndn rosonfnrso nI frILunnI y donnndnr In susonsIon do
Ios ofocfos doI ncfo.
10
II ofro os unn oxcocIon n In rohILIcIon do hncorso jusfIcIn or nnno ro-
In, oro so nIIcn, cono excepci6n que ee, soInnonfo on cIorfos coeoe y donfro
do cIorfos liniIee.
11
Isos coeoe oxcocIonnIos son fros: cunndo In Ioy Io nuforIzn
unfunInonfo on un cnso concrofo; cunndo hny urgoncIn,
12
cunndo no hny vIn
judIcInI y nIngn nodIo, nI sIquIorn IndIrocfo, nrn cunIIr oI ncfo. Ios liniIee
son ns sovoros nn, uos no exieIe pritilegio olguno nrn ojocufnr oI ncfo per
ee sI so frnfn do IInIfncIonos n In IILorfnd orsonnI
13
o nI dorocho do roIodnd.
In oI sogundo cnso, rosfrIccIonos n In roIodnd, no so roconoco sogn CASSISI
ningn rIvIIogIo do ojocucIon ndnInIsfrnfIvn, nIIcnndo con cnrcfor exIenei-
to (uos cosn In oxcocIon y rofonn vIgoncIn In rogIn gonornI) oI rIncIIo do In
Ioy do 1910 poe JexproprioIion por neeure oJninieIroIite.
14
Todo oso vIono
onfro nosofros nnI cIfndo, nnI IogIsIndo, nnI nIIcndo. CIorfnnonfo unn cnrI-
cnfurn doI orIgInnI.
?.1. CriIerio IroJicionol. IunJonenIo , olconcee
In docfrInn nrgonfInn frndIcIonnI roconocIn nI ncfo ndnInIsfrnfIvo, con vnrInn-
fos fornInoIogIcns y do nnnorn InLrIcndn rocIrocnnonfo, unn doLIo cnrncfo-
rIsfIcn rovonIonfo oI iniIio doI dorocho frnncos: o) quo doLo cunIIrso
(preoloIle) y I) quo In ndnInIsfrncIon fonIn n su dIsosIcIon Ios nodIos nocosn-
rIos nrn hncorIo cunIIr or nodIo do In coorcIon dIrocfn o IndIrocfn (ocIion
?.8
CASSISI, SAIIO, Lo coneIrucIion Ju JroiI oJninieIroIif. Ironce eI Io,oune-Uni, InrIs,
MonfchrosfIon, 2000, . 101-2.
?.9
CASSISI, op. ciI., . 101. o sIonro os nsI on nuosfro dorocho. Vor 1nopro c. PuerIo Je
Ioeorio S.A., nno 2000, Juzg. CIvII y Con. n 1, !osnrIo, fIrno, LL, 2000-C, ?66, . 20, con nofn do
O!I!IIIA IA!OSA, JAVII! ., In oxfIncIon concosIonnI con fundnnonfo on In ronIIdnd socInI.
?.10
CASSISI, op. loc. ciI.
?.11
CASSISI, op. loc. ciI. y nofn 44, dondo rocuordn n IAVIAIII, C., LetoluIion Je lo concepIion Je
lo Jecieion execuIoire en JroiI oJninieIroIif fronoie, InrIs, IOJ, 19?4. II dosfncndo os nuosfro.
?.12
So sIguo cIfnndo Ins rIsuonns concIusIonos do !OMII! (1902), Cunndo so quonn In cnsn, no
so vn n odIr nI juoz nuforIzncIon nrn onvInr Ios LonLoros.
?.13
Iuos oIIo conofo, on IrnncIn, n In jusfIcIn ordInnrIn: CASSISI, op. ciI., . 102.
?.14
CASSISI, op. ciI., . 102, quIon rocuordn on nofn 4? n HA!!IO!, MA!!ICI, Precie Je JroiI
oJninieIroIif, InrIs, Inroso, 1929, 3" od., . 39.
II ACTO AMIIST!ATIVO V-26
Joffice, execuIion forcee, execuIion Joffice.
15
In ojocuforIodnd so dIvIdIn onfon-
cos on roIn o InroIn, sogn quo In ndnInIsfrncIon fuvIorn oIIn nIsnn Ios
nodIos do coorcIon, o doLIorn soIIcIfnrIos n In jusfIcIn: on oI sogundo cnso In
ojocuforIodnd sorIn InroIn (. oj., oI coLro do unn nuIfn). An ncofnndo oso
unfo do nrfIdn yn nroco ns roIo, on cnnLIo, sonnInr quo on oI sogundo
cnso no oxIsfo ojocuforIodnd nIgunn, uos on nndn so dIforoncIn onfoncos oI
ncfo ndnInIsfrnfIvo doI ncfo do un nrfIcuInr.
16
In oI dorocho frnncos frndIcIonnI Ios nuforos dIsfInguon dos fIos do suuos-
fos: o) cunndo In Ioy dn n In ndnInIsfrncIon oI odor do ncfunr do ofIcIo, In
ndnInIsfrncIon no Io osoo sIno on In nodIdn osfrIcfn on quo In Ioy so Io rocono-
co
1?
y I) cunndo no hny Ioy rogInnonfnndo oI unfo, In ndnInIsfrncIon no
uodo nsogurnr oIIn nIsnn In ojocucIon do su ordon o do su rohILIcIon sIno
cunndo no hny snncIon onnI, nI snncIon cIvII, o IncIuso nI snncIon ndnInIsfrn-
fIvn y nn on osfo cnso oIIn no doLo Ir ns nII do Io quo son nocosnrIo nrn In
ronIIzncIon InnodInfn do In Ioy o doI ncfo ndnInIsfrnfIvo. An on oI dorocho
frnncos cIsIco, uos, so roquorIr In InoxIsfoncIn do fodn snncIon son oIIn
onnI, cIvII o ndnInIsfrnfIvn or oI IncunIInIonfo nrn quo rocodn In ojo-
cucIon do ofIcIo.

CnLo rocordnr fnnLIon n VIII, quIon oxrosn quo II roLIo-
nn do In ojocucIon forzndn do docIsIonos ojocuforIns os uos un roLIonn IInI-
fo; no nIcnnzn n fodn fuorzn ojocuforIn do Ins docIsIonos y no os or oIIo confrn-
dIcforIo docIr quo unn docIsIon ojocuforIn no os nocosnrInnonfo suscofILIo do
ojocucIon forzndn.
18
O son quo on In docfrInn frnncosn docIr quo unn docIsIon
os ojocuforIn no sIgnIfIcn nfIrnnr quo rocodn In ojocucIon forzosn. Ior oIIo
croonos ns ndocundo hnLInr do In oxIgILIIIdnd u oLIIgnforIodnd doI ncfo, cono
un concofo dIforonfo do In ojocuforIodnd; nuchos nuforos hnn confundIdo yn,
?.15
!OCCO, II!IAO, ScriIIi e Jiecorei Ji JiriIIo puIIlico, MIIn, 1961, . 15 y ss.; Io crIfIcn
AVA IO!ITI, op. loc. ciI. Hn oxIsfIdo sIn onLnrgo unn orronon orcocIon doI dorocho frnncos o
IfnIInno, cono Io dosfncnron OOZIIZ II!IZ, O!TIZ, IA!!A y ofros. Ico O!TIZ, I!A!O, Loe priti-
legioe Je lo oJninieIroci6n pIlico, Snn Joso, Cosfn !Icn, 19?3, . 8?: II rIvIIogIo do preoloIle
o do In docIsIon ojocuforIn, cono quIorn IInnrsoIo, consIsfo on In ofosfnd do dIcfnr ncfos ndnI-
nIsfrnfIvos, InnodInfnnonfo ofIcncos nrn nIfornr In sIfuncIon jurIdIcn do ofros sujofos, sIn nocosI-
dnd do su consonfInIonfo; y sI oI rosuIfndo jurIdIco no os InnodInfo (orquo fnIfnn roquIsIfos do
ofIcncIn) os sIonro unIInfornI, sIn In voIunfnd concurronfo doI dosfInnfnrIo. In ojocuforIodnd
doI ncfo os fofnInonfo ofrn cosn. Is oI rogInon jurIdIco do ojocucIon do sus ofocfos, quo, do consI-
guIonfo, soIo os roIn do nquoIIos quo In roquIoron, orquo oxIgon un rosuIfndo ronI o hIsforIco,
quo snIo doI nundo doI dorocho. In ojocucIon doI ncfo os In confornncIon do In ronIIdnd nrn su
ndnfncIon n Ios ofocfos doI nIsno (op. loc. ciI.). Isn dIsforsIonndn orcocIon doI dorocho frnn-
cos, . oj. on Ins cunfro odIcIonos do MA!IIHOII, f. II, . 3?8 (4" od., 1993) IIovn n Ins soIucIonos quo
hnn dndo Iugnr n Ins rofIoxIonos do !IAI quo rocordnnos on In 1nIroJucci6n; oI roLIonn os In
oscuoIn in JuIio pro oJninieIroIione quo so InsfnIo on nuosfrn socIodnd y In donInn hnsfn oI
rosonfo.
?.16
H!TCHISO, Ieginen., op. ciI., . 113.
?.1?
CHIOT, !., Le pritilege J`execuIion J`office Je l`oJninieIroIion, InrIs, 1945, . 52, cIfndo or
IIIII!!I, MA!COS, Le poutoir J`ocIion uniloIerole Je l`oJninieIroIion en JroiI ongloie eI fronoie,
InrIs, 1961, . 156.
?.18
VIII, OIO!OIS, DroiI oJninieIroIif, InrIs, 1961, . 161.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-2?
do In docfrInn frnncosn, In ojocuforIodnd con In ojocucIon forzosn, cono nrn
quo convongn on cnsfoIInno soguIr con dIchn fornInoIogIn. o fodns nnnorns,
vnIgn In onn roIfornr quo oI nIsno VIII oxrosn con ncIorfo quo In ojocucIon
forzosn conIIovn frocuonfononfo un nfnquo n dorochos fundnnonfnIos (IILor-
fnd IndIvIdunI, roIodnd, InvIoInLIIIdnd doI donIcIIIo, ofc.); y os un rIncIIo
do unn socIodnd cIvIIIzndn quo fnIos nfnquos no uodnn sor ronIIznLIos sIno
Lnjo oI confroI y con In nuforIzncIon do un juoz.
19
In rogIn gonornI os quo Ins InforvoncIonos soLro In roIodnd o In IILorfnd
do Ios ndnInIsfrndos no Ins uodo dIsonor nI nonos ncfunr In ndnInIsfrncIon,
sIno quo doLo hncorIo In jusfIcIn. Hny y hnLr oxcocIonos n osfn rogIn, quo
dudn uodo oxIsfIr: oro no so uodo ordor oI unfo do nrfIdn do quo son
oxcocIonos on dorocho ndnInIsfrnfIvo. In sIfuncIon cnnLIn on nnforIn do nI-
gunos confrnfos, .oj. In concosIon do sorvIcIos LIIcos, oro oIIo no os nnforIn
do frnfnnIonfo on osfo voI. or oI nIcnnco quo do su confonIdo honos dofInIdo
on Ios cns. rocodonfos, osocInInonfo oI IV.
?.2. DerecIo nocionol , conporoJo
Ior nuosfrn nrfo, sIguIondo n un socfor do In docfrInn nodornn, roforInos
cnrncforIznr nI ncfo ndnInIsfrnfIvo cono oxIgILIo u oLIIgnforIo (ojocufIvo, cono
dIrInn nuforos fnIos cono CASSAOI y H!TCHISO, nunquo osfo vocnLIo os ro-
cIIvo n confusIon con oI fIfuIo ojocufIvo on oI rocoso ojocufIvo judIcInI, Io cunI
or cIorfo oIIos no osfuInn), sonnInndo con oIIo oI quo JeIe cunpliree y fonnr
cono cnrncforIsfIcn nnrfo In do su ovonfunI ojocuforIodnd, on cunnfo osILIII-
dnd do uso do In fuorzn or In ndnInIsfrncIon.
20
So dIr quo os ejecuIorio cunndo In ndnInIsfrncIon fongn oforgndos or oI
ordon jurIdIco, on fornn oxrosn o rnzonnLIononfo InIIcIfn, Ios nodIos nrn
hncorIo cunIIr or In coorcIon dIrocfn o IndIrocfn (t.gr., snncIonos) y quo no Io
os cunndo doLn rocurrIr n In jusfIcIn nrn Iogrnr su cunIInIonfo. Vn do suyo
quo oI nodo nornnI do ojocucIon forzosn do un ncfo ndnInIsfrnfIvo, cunndo
nvnnzn soLro In IILorfnd do Ios IndIvIduos o In roIodnd loIo eeneu do Ins or-
sonns fIsIcns o jurIdIcns, os con In doLIdn InforvoncIon judIcInI quo confroIo quo
oI ncfo os nI nonos roguInr, osfo os, vIIdo o nnuInLIo oro jnns nuIo o InoxIs-
fonfo.
Iso nodo do ojocucIon forzosn, or InfornodIo do In jusfIcIn, os oI nornnI on
un Isfndo do orocho; no uodo IInnnrso InroIn: os In roIn o nornnI en
JerecIo. Sor InroIn on un Isfndo do orocho, on fodo cnso, cunndo In ndnI-
nIsfrncIon uodn hncorIo oIIn nIsnn on vIrfud do unn nornn quo In nuforIzn
osocInInonfo nrn oI fIo do cnsos do quo so frnfn, quo no doLorn vorsnr
?.19
VIII, DroiI oJninieIroIif, op. loc. ciI.
?.20
SnIvo oI nIcnnco quo uodon dnr n cndn fornInoIogIn, os In nIsnn dIsfIncIon quo fornuInn
onfro ofros CASSAOI y H!TCHISO, Ieginen..., op. ciI., . 108-9.
II ACTO AMIIST!ATIVO V-28
soLro In IILorfnd o roIodnd do forcoros. Quo In fornInoIogIn osfo nI rosocfo
InvorfIdn no os sIno unn nuosfrn ns doI rofundo dIsvnIor oIIfIco con oI cunI
n vocos so consfruyo oI dorocho ndnInIsfrnfIvo.
In dIforoncIn, n ns do fornInoIogIcn, rndIcn on quo on In docfrInn frndIcIo-
nnI so nfIrnnLn, sIn fundnnonfo osIfIvo oxroso y unfunI, no gonorIco, quo
In ndnInIsfrncIon fIono or rIncIIo oI uso do In coorcIon n su dIsosIcIon. Ior
oI confrnrIo, vnrIos nuforos onfondonos quo dIcho rIncIIo no oxIsfo y quo soIo
cunndo oI ordon jurIdIco In nuforIco oxrosnnonfo o on fornn rnzonnLIononfo
InIIcIfn y nrn Ios cnsos concrofos y osocIfIcos on quo oIIo ocurrn, o cnfogo-
rIns nuy unfunIos do cnsos, fondr In ndnInIsfrncIon oI uso do In coorcIon
nrn Iogrnr oIIn nIsnn y or sI soIn oI cunIInIonfo do sus ncfos, doLIondo on
Ios dons cnsos soIIcIfnr judIcInInonfo In ojocucIon concfIvn doI ncfo. Ixrosn
on IgunI crIforIo IIA!IS quo uodo onfoncos sosfonorso In rogIn do quo In
ojocuforIodnd roIn roquIoro, on nuosfro nIs, un foxfo IognI |cnso or cnso]
fundnnfo,
21
Io quo hnco oxfonsIvo nI docrofo-Ioy do rocodInIonfo on oI sonfIdo
do quo oI no os sufIcIonfo foxfo oxroso, or su InsuornLIo gonornIIdnd, nrn
fundnr fnI ojocuforIodnd roIn.
22
Is coIncIdonfo In oInIon osforIor do IA!!A,
quo n osnr doI foxfo doI nrf. 12 doI docrofo-Ioy 19.549/?2, In ndnInIsfrncIon
no gozn do nIngn rIvIIogIo osocInI quo Io ornIfn InvndIr In osforn do IILor-
fnd o do roIodnd do Ios ndnInIsfrndos. II ordonnnIonfo Io hn rosorvndo osfo
rIvIIogIo nI Iodor JudIcInI.
23
Ior oso os crIfIcnLIo oI nrf. 12, I.I.A., oI cunI, on unn rodnccIon no donnsIn-
do nforfunndn, nuovo n confusIon rosonfnndo cono rogIn Io quo os unn ovI-
donfo oxcocIon.
24
So ndvIorfo unn ofnn do InfIoxIon on In quo so ono on foIn
do juIcIo oI dorocho ndnInIsfrnfIvo nrgonfIno.
25
In osfo sonfIdo, Io quo fuo nor-
nnI on oI nsndo, ndnIfIrIo n In ndnInIsfrncIon Invocnr su roIn forozn y
voIvor soLro sus roIos ncfos,
26
nroco cndn voz nonos ndnIsILIo on oI Isfndo
confonornoo. Muosfrn do osfn nuovn fondoncIn os In ndnIsIon crocIonfo doI
rocodonfo ndnInIsfrnfIvo y do In confInnzn doLIdn.
2?
In sogurIdnd jurIdIcn os
?.21
IIA!IS, IunJonenIoe..., op. ciI., 326, . 366.
?.22
IIA!IS, IunJonenIoe..., op. ciI., 32?, . 36?. IosforIornonfo on su oLrn DerecIo oJninie-
IroIito, op. ciI., . 362, sosfIono quo In rosuncIon do IogIfInIdnd no nIcnnzn nI ncfo nuIo, IncIuso
on oI sIsfonn doI docrofo Ioy 19.549/?2. o nIII so sIguo quo fnnoco In ojocuforIodnd.
?.23
IA!!A, IjocuforIodnd..., op. ciI., . 90.
?.24
IA!!A, IjocuforIodnd..., op. ciI., . 91.
?.25
TnI cono fuorn oxuosfn or ojonIo or O!ICCO,AufofufoIn ndnInIsfrnfIvn y rocoso judI-
cInI. A roosIfo do In Ioy 1?.091, LL, 1980-I, 906 (y quo In nnfIznrn oI nIsno n nuosfro juI-
cIo nI cononznr n ndnIfIr Ios rocodonfos y In rcfIcn ndnInIsfrnfIvn, sogn voronos ns
nLnjo); COMAI!A, Lo onuloci6n Je oficio Jel ocIo oJninieIroIito, 1998, 2" od., . 55 y ss. y DerecIo
oJninieIroIito, Iuonos AIros, onInn, 199?, . 126 y nofn 3?.
?.26
COMAI!A, Lo onuloci6n., op. ciI., . 53 y ss.
?.2?
Quo sugorInos on oI cn. VIII, 4, nofn 4.5. y sus roforoncIns, n nrfIr do Io fnnLIon oxuos-
fo or COMAI!A y COVIIIIO, oI rInoro on DerecIo oJninieIroIito, op. ciI., . 126 y nofn 3? y oI
sogundo on In confInnzn IogIfInn, 1D, 1??: 894.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-29
un rIncIIo consfruIdo on fufoIn do Ios dorochos IndIvIdunIos, nunquo con fro-
cuoncIn so Io ufIIIzn nI rovos, on rofuorzo do In ofosfnd LIIcn y on confrn do
Ios dorochos IndIvIdunIos.
28
Hny Inorfnnfos rocodonfos n consIdornr.
29
o
osfn nnnorn, In rogIn so InvIorfo: In ndnInIsfrncIon odr ojocufnr oI ncfo, soIo
cunndo unn nornn do jornrquIn sufIcIonfo Io nuforIzn,
30
Io cunI no os cIorfn-
nonfo oI cnso doI nrf. 12 on cunnfo so rofIoro n In ojocucIon forzndn soLro Ins
orsonns o Ins cosns o LIonos do forcoros. In nufofufoIn os unn roIodnd
quo no osoo In ndnInIsfrncIon,
31
y cunndo In fIono or unn nornn oxrosn
y concrofn nrn un fIo do ncfos, sogn vInos, no nrn fodos y cunIquIor ncfo
cono odrIn Ioorso orrononnonfo oI nrf. 12 , no os un rIvIIogIo sIno unn
conofoncIn, quo |...] os |...] do InforrofncIon rosfrIcfIvn, uos soIo uodo nn-
cor doI ordonnnIonfo y no do In nnfurnIozn doI ncfo, cono oquIvocndnnonfo
nroco osfnLIocorIo oI nrf. 12, I.I.A.
32
Ior fodo oIIo os rorosonfnfIvo doI dorocho unIvorsnI VIII cunndo nfIrnn
quo sorIn un orror croor quo, or dofInIcIon, unn docIsIon ojocuforIn uodo sor
ojocufndn or In fuorzn. II roconocInIonfo do su fuorzn ojocuforIn no oquIvn-
Io on nLsoIufo n nfIrnnr quo uodo, on cunIquIor cnso, sor oLjofo do ojocucIon
forzosn.
33
Is Io nIsno quo sonnIn IIOIT cunndo dIco quo nIngunn ojocucIon
forzosn (on sodo ndnInIsfrnfIvn) os osILIo sIn un foxfo oxroso quo In ro-
von
34
on oI cnso nrfIcuInr, o gruo do cnsos concrofos dofornInndos. AIgunos
ncfos ndnInIsfrnfIvos so onon on rcfIcn sIn rocurrIr n In fuorzn orquo no In
roquIoron nnforInInonfo: sI un funcIonnrIo os sonrndo doI cnrgo so Io dojn do
ngnr oI suoIdo y quodn dososoIdo doI cnrgo; In dosIgnncIon do un funcIonnrIo
y uosfn on funcIonos no roquIoro fnnoco do In fuorzn;
35
In rovocncIon do unn
Locn, suLsIdIo, ofc., Inorfn In nufonfIcn susonsIon doI ngo ndnInIsfrnfI-
vo; In rovocncIon do unn IIconcIn Inorfn In oLIIgncIon do rofonnr oI cnrgo o
onfronfnr Ins snncIonos or no hncorIo; unn dofornInncIon frILufnrIn gonorn In

?.28
Cono ngudnnonfo sugIoron CAI!TI, MA!A CIA!IA y SAC!IST, ISTIIA I., In cnducIdnd
doI nrfIcuIo 25 do In Ioy 19.549, In rosuncIon do IogIfInIdnd do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos y In
sogurIdnd jurIdIcn, LL, 199?-A, ?0.
?.29
STTIorrn doI Iuogo, AnfrfIdn o IsIns doI AfInfIco Sur, MironJo, LL, 1998-I,198, 202;
CIod. CA, SnIn III, Coeil, 26-XI-85; CSJ, Cio. Acucorero Tucunono, S.A. c. GoIierno Aocio-
nol, J.A., 1989-IV, 429; YocinienIoe PeIroliferoe Iiecolee c. Protincio Je CorrienIee , oIro, LL,
1992-I, 216, cons. 4 in fine. Vor fnnLIon MAI!AI, HICTO! A., Lo JocIrino Je loe ocIoe propioe , lo
oJninieIroci6n pIlico, Iuonos AIros, onInn, 1988.
?.30
IA!!A, IjocuforIodnd..., op. ciI., . 92.
?.31
IA!!A, IjocuforIodnd..., op. loc. ciI..
?.32
IA!!A, IjocuforIodnd..., op. loc. ciI.
?.33
VIII, DerecIo oJninieIroIito, op. ciI., . 16?, cIfndo or IA!!A, IjocuforIodnd..., op. ciI.,
. 68.
?.34
IIOIT, I!ACIS IA!I, 1l JerecIo oJninieIroIito froncee, MndrId, InsfIfufo do IsfudIos Ad-
nInIsfrnfIvos, 19??, . 6?3-4, n quIon fnnLIon rocuordn on osfo sonfIdo IA!!A, IjocuforIodnd...,
op. ciI., . 69.
?.35
VIII, do quIon IA!!A, IjocuforIodnd..., op. loc. ciI., rocuordn fnnLIon In od. osnnoIn:
DerecIo oJninieIroIito, MndrId, AguIInr, 1980, . 16?-8.
II ACTO AMIIST!ATIVO V-30
oLIIgncIon do ngnrIn y sI no so rovocnn nufonfIcnnonfo Inforosos nornforIos
o unIforIos, nsI sucosIvnnonfo.
In cunnfo n Ios ncfos quo sI roquIoron do In fuorzn nrn sor uosfos on rc-
fIcn, soIo oI juoz, on Ios sIsfonns cIvIIIzndos, uodo nIIcnr vIoIoncIn soLro Ins
orsonns y Ins cosns. Isfn os In docfrInn frnncosn,
36
nunquo nIgunos nuforos
nncIonnIos no doscrILon IgunI In docfrInn frnncosn or unn osILIo oquInrn-
cIon do dos nocIonos dIforonfos on dorocho frnncos, oI pritilege Ju preoloIle y
In execuIion forcee.
3?
II rInoro so nsonojn n Io quo IInnnnos rosuncIon do
IogIfInIdnd o docIsIon ojocuforIn y oI sogundo n Io dononInndo ojocuforIodnd,
quo nrn In docfrInn frnncosn on osfn fornInoIogIn do In execuIion forcee
roquIoro do nuforIzncIon IogIsInfIvn unfunI, nI nonos nrn gruos o cnfogorIn
do cnsos, nuncn nrn fodos Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos. Isn confusIon os In quo
IIovo n In oquIvocndn y no conforno n Ios nrnofros doI Isfndo do doro-
cho rodnccIon do nuosfro nrf. 12 doI docrofo-Ioy 19.549/?2.
Ioro cono unn nornn quo uodo sor Inforrofndn do unn nnnorn quo In
IIovo n un rosuIfndo nLsurdo, Injusfo o InconsfIfucIonnI doLo sor Inforrofndn
doI nodo quo In hngn connfILIo con oI rosfo doI ordon jurIdIco, no uodo jn-
ns nsIgnrsoIo oI sonfIdo quo su foxfo IIfornI InndvorfIdnnonfo confIono, or
unn roforoncIn nnI fonndn doI dorocho frnncos, quo nI sIquIorn nIII oxIsfo.
Ior Io dons, sI oIIo os oI sIsfonn cIvIIIzndo on un sIsfonn dondo In ndnInIs-
frncIon no so sonofo n In jusfIcIn sIno n su roIn jurIsdIccIon, Io os con nnyor
rnzon on nuosfro sIsfonn do dIvIsIon do odoros os quo soIo oI juoz uodo nII-
cnr vIoIoncIn soLro Ins orsonns o Ins cosns. Iso sonofInIonfo do In ndnInIs-
frncIon n In JusfIcIn no os nrn quo osfn ncfo do noro cIogo vordugo o ojocufor
do In ndnInIsfrncIon: oI Iodor JudIcInI no os In IoIIcIn quo ojocufn unn sonfon-
cIn y nonos do In ndnInIsfrncIon.
38
In funcIon IrronuncInLIo doI juoz os rocIsnnonfo confroInr In confornIdnd
con oI ordon jurIdIco doI ncfo cuyn ojocucIon so Io Ido. Ior oIIo sonnIn IA!!A
quo no cnLo confundIr unn cunIIdnd rocosnI doI ncfo con un nsocfo susfnn-
cInI do su rogInon jurIdIco.
39
!ocuordn con IIVI!TTI quo In rosuncIon do
IogIfInIdnd y In ojocuforIdnd no son cunIIdndos doI ncfo, sIno soInnonfo nfrI-
?.36
IA!!A, 1jecuIorieJoJ..., op. loc. ciI.
?.3?
TnnLIon IA!!A InsIsfo, onfro nosofros on quo no doLo confundIrso oI pritilege Ju preoloIle
con oI pritilege J`execuIion J`office o forcee: (IjocuforIodnd..., op. loc. ciI.); oI rInoro os In
oLIIgnforIodnd o oxIgILIIIdnd (ojocufIvIdnd on Ios osnnoIos), oI sogundo In ojocuforIodnd. CurIosn-
nonfo y cono sonnIn OOZIIZ II!IZ, JIS!S, 1l proceJinienIo oJninieIroIito, MndrId, ALoIIn,
1964, nuchos nuforos Ios confundon. In docfrInn frnncosn, sIn onLnrgo, hnco In dIsfIncIon con
uIcrIfud, or ojonIo !IVI!O, JIA, DroiI oJninieIroIif, InrIs, 1962, . 89; IA!!A, IjocuforIo-
dnd..., op. ciI., . 69, nofn 8. TnnLIon hn hocho In nIsnn oLsorvncIon rosocfo n osfn confusIon do
nIgunos nuforos O!TIZ, op. loc. ciI. y nosofros on Ins nnforIoros odIcIonos do 1969 y 19?9 do osfo
voI. Ioro oI oquIvoco nroco nIsforIosnnonfo suLsIsfIr y ronnrocor. IIIISA fonIn nInLrns nrn
cnIIfIcnr osfos oquIvocos, Ins nIsnns do O!TIOA Y OASSIT.
?.38
Conf. MAI!AI, f. I, op. ciI., . ??8 y ?85.
?.39
IA!!A, IjocuforIodnd..., op. ciI., . ?2.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-31
Lufos quo so Io dorIvnn do rofIojo or ofocfo do In cnncIdnd quo Io os roconocI-
dn n In ndnInIsfrncIon,
40
or Io quo son oxrosIonos fofnInonfo nfocnIcns
ngrognndo quo Ofrn voz so nos nnroco un roLIonn do conofoncIn ns quo
do cnrncforos doI ncfo ndnInIsfrnfIvo.
41
Hnco Io roIo con VI!OA,
42
quo on sus
nInLrns nfIrnn fnnLIon quo In coorcILIIIdnd |.] soIo uodo sor ojorcIdn or
In ndnInIsfrncIon on roIn sodo, cunndo nfocfo dIrocfnnonfo n Ins orsonns o
n Ins cosns (do roIodnd doI ndnInIsfrndo on cuosfIon) sI In Ioy Io nuforIzn
oxrosnnonfo y on In nodIdn y con In nodnIIdnd do fnI nuforIzncIon; quo,
ngrognnos nosofros, doLo nocosnrInnonfo sor unfunI y concrofn y no uodo
sor gonorIcn cono nrocIorn sugorIrIo oI nrf. 12 doI docrofo-Ioy 19.549/?2. Ior
Io fnnfo, In osILIIIdnd do ufIIIznr In fuorzn LIIcn or roIn docIsIon ndnI-
nIsfrnfIvn (y no nodInnfo In InforvoncIon judIcInI, or oI rocodInIonfo quo
son) no ee un oIriIuIo propio Jel ocIo oJninieIroIito, sIno unn conofoncIn
osocInI oforgndn or In Ioy n In ndnInIsfrncIon.
43
!ocuordn IgunInonfo n
SA!III: In ojocuforIodnd (odor do nufofufoIn quo hnLIIIfn In ojocucIon for-
zndn on roIn sodo) no os un nfrILufo do fodos Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos. 1n
un orJenonienIo IoeoJo eoIre el principio Je legoliJoJ (oI dosfncndo os nuos-
fro), oI rIvIIogIo do In coorcILIIIdnd, IndoondIonfononfo do un ronuncIn-
nIonfo do In nuforIdnd judIcInI, con roIncIon nI doLor Inuosfo n Ios ndnInIs-
frndos, no uodo sor roconocIdo n In ndnInIsfrncIon fuorn do Ios cnsos on quo In
Ioy (oxrosn o InIIcIfnnonfo) Io concodo
44
on oI cnso nrfIcuInr, son nrn unn
cnfogorIn do ncfos o nrn un ncfo concrofo, oro nuncn nrn fodos Ios ncfos on
fornn IndIscrInInndn. Tnnoco, or cIorfo, nrn Ios ncfos quo no cunIon sus
roIos roquIsIfos LsIcos do nudIoncIn rovIn, dIcfnnon jurIdIco rovIo, fun-
dnnonfncIon rnzonnLIo, sufIcIonfo y ndocundn, ofc. o so frnfn do unn IIcon-
cIn nrn vIoInr In Ioy, cono nrocon onfondorIo quIonos Io nsIgnnn o ojocufnn
fodns Ins vIrfunIIdndos do ojocucIon forzndn or In jusfIcIn sIn oI cunIInIonfo
nInIno or oI ncfo do Ios rocnudos quo oI docrofo-Ioy osfnLIoco.
45
Is IIovnrIo n
In nufoconfrndIccIon, ngrognrIo ofros donorIfos n Ios quo yn fIono or su orIgon
nofnnonfo fnvornLIo n In nuforIdnd y no n In IILorfnd. o so uodo rnzonnLIo-
nonfo InforrofnrIo cono quo confIoro sus ofosfndos n quIon Io frnnsgrodo.
TnnLIon IIO!II sosfuvo quo In ojocuforIodnd gonorIcn doI ncfo ndnInIsfrnfI-
vo oncuonfrn su rouIsn cunndo so dIrIgo n unn orsonn fIsIcn, nI donIcIIIo, n In
roIodnd, n In IILorfnd IndIvIdunI o n In corrosondoncIn. In ojocuforIodnd doI
?.40
IIVI!TTI, IIIICIAO, AppunIi Ji JiriIIo onninieIroIito, Indun, Codnn, 1959, . 14? y ss.,
156.
?.41
IA!!A, IjocuforIodnd..., op. ciI., . ?6.
?.42
VI!OA, IIIT!O, 1l proteJinenIo onninieIroIito, MIIn, OIuffro, 19?2, . 32.
?.43
IA!!A, IjocuforIodnd..., op. ciI., . ?6.
?.44
SA!III, AIO, Monuole Ji JiriIIo onninieIroIito, f. I, oIos, Jovono, 1984, . 595.
?.45
In IgunI sonfIdo !AIIITTI, op. ciI., . 128, ncInrn quo In ojocuforIodnd so nIIcn n Ios ncfos
vIIdos y onuloIlee, oro no n Ios nuIos.
II ACTO AMIIST!ATIVO V-32
ncfo, on osfos cnsos, osf nogndn or unn nornn suorIor, cunI os In ConsfIfu-
cIon.
46
A vocos so noncIonn cono ojonIo do ojocuforIodnd Io quo In docfrInn n
vocos IInnn nufofufoIn doI donInIo LIIco, oro ocurro quo so frnfn do nnfo-
rIn IogIsIndn do ofro nodo, on In cunI In ndnInIsfrncIon fnnLIon doLo ocurrIr
nnfo In jusfIcIn, cono os oI cnso doI docrofo-Ioy 1?.091/6?. In dIchns nornns on
nononfo nIguno so confonIn In suuosfn nufofufoIn quo In docfrInn nnfos
nonfnLn.
4?
IncIuso on Ins nuovns nornns do In CIudnd do Iuonos AIros so IInI-
fnn Ins fncuIfndos oIIcInIos nrn dofonor n Ins orsonns or fnIfns o confrnvon-
cIonos IocnIos, Io quo roquIoro In InforvoncIon do fIscnIos Infogrnnfos doI Iodor
JudIcInI IocnI. Tnnoco oxIsfo nIII ojocuforIodnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo oII-
cInI, sIondo In oIIcIn or nhorn IncIuso nncIonnI.
Is quo n osnr doI nrf. 12 doI docrofo-Ioy, In ndnInIsfrncIon no gozn do
nIngn rIvIIogIo osocInI quo Io ornIfn InvndIr In osforn do IILorfnd o do
roIodnd do Ios ndnInIsfrndos. II ordonnnIonfo Io hn rosorvndo osfo rIvIIo-
gIo nI Iodor JudIcInI.
48
Ior oso os crIfIcnLIo oI nrf. 12, I.I.A., oI cunI, on unn
rodnccIon no donnsIndo nforfunndn, nuovo n confusIon rosonfnndo cono ro-
gIn Io quo os unn ovIdonfo oxcocIon.
49
o osfn nnnorn, In rogIn so InvIorfo: In
ndnInIsfrncIon odr ojocufnr oI ncfo, soIo cunndo unn nornn do jornrquIn
sufIcIonfo Io nuforIzn,
50
Io cunI no os cIorfnnonfo oI cnso doI nrf. 12 on cunnfo
so rofIoro n In ojocucIon forzndn soLro Ins orsonns o Ios LIonos do forcoros.
In nufofufoIn os unn roIodnd quo no osoo In ndnInIsfrncIon
51
y cunn-
do In fIono or unn nornn oxrosn y concrofn nrn un fIo do ncfos, sogn
vInos, no nrn fodos y cunIquIor ncfo cono odrIn Ioorso orrononnonfo oI nrf.
12 , no os un rIvIIogIo sIno unn conofoncIn, quo |...] os |...] do Inforrofn-
cIon rosfrIcfIvn, uos soIo uodo nncor doI ordonnnIonfo y no do In nnfurnIozn
doI ncfo, cono oquIvocndnnonfo nroco osfnLIocorIo oI nrf. 12, I.I.A.
52
In ojocuforIodnd nnI IInnndn roIn, con oI nIcnnco do oforgnr n In ndnInIs-
frncIon oI uso do In coorcIon nrn ojocufnr or sI sus ncfos, nn cunndo so on-
cuonfro on confrnosIcIon n dorochos do Ios nrfIcuInros, soIo uodo rnzonnLIo
y consfIfucIonnInonfo oforgnrso on gruos do cnsos dofornInndos, n foxfo ox-
roso o rnzonnLIononfo InIIcIfo; nuncn odrIn ndnIfIrso, sIn IncurrIr on nr-
LIfrnrIodnd, quo unn nornn IognI gonornI dIorn n In ndnInIsfrncIon unn suorfo
do ofosfnd onnInodn o IndIscrInInndn nrn usnr do In coorcIon do In nnnorn
?.46
IIO!II, IA!TOIOMI, Teorio juriJico Jel ocIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof,
1969, . 14?, IgunInonfo rocordndo or IA!!A, IjocuforIodnd..., op. ciI., . ??.
?.4?
CIod. CA, SnIn III, I1.M1.SA c. 1nIrueoe ,/u ocuponIee, LL, 1995-I, 491; OO!IIIO, Cien
noIoe Je AgueIin, op. ciI., 14,

Infrusos y ox concosIonnrIos on InnuoLIos doI Isfndo, . 59-61.
?.48
IA!!A, IjocuforIodnd..., op. ciI., . 90.
?.49
IA!!A, IjocuforIodnd..., op. ciI., . 91.
?.50
IA!!A, IjocuforIodnd..., op. ciI., . 92.
?.51
IA!!A, IjocuforIodnd..., op. ciI., . 92.
?.52
IA!!A, IjocuforIodnd..., op. ciI., . 92.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-33
quo dIscrocIonnInonfo Io nrocIorn ns oorfunn, on cunIquIor cnso, on fodo
ncfo quo so Io ocurrn dIcfnr, do cunIquIor nodo, con cunIquIor IncunIInIonfo
doI ordon jurIdIco.
In fnI sonfIdo oxrosn I!IWI! CA!AS quo In rIncIIo, In ojocucIon forzosn
doI ncfo ndnInIsfrnfIvo por tioe coerciIitoe no uodo fonor Iugnr sIno or vIn
judIcInI; Ior fnnfo In ndnInIsfrncIon, n osnr do quo os dofonfndorn do In
fuorzn LIIcn, no uodo rocurrIr dIrocfnnonfo y on rIncIIo n In coorcIon
nrn ojocufnr sus roIns docIsIonos,
53
y ngrogn quo In ndnInIsfrncIon soIo
uodo rocurrIr n In fuorzn LIIcn nrn ojocufnr forzosnnonfo sus docIsIonos,
on fros cnsos rocIsos quo so dosrondon do nuosfro ordonnnIonfo jurIdIco vI-
gonfo: Ior unn nrfo, cuonJo uno le, lo perniIe expreeonenIe |...] or ofrn
nrfo |...] on Ios cnsos do Isfndo do InorgoncIn ncIonnI docInrndo |...] Ior
IfIno, on cnso do nocosIdnd o urgoncIn conroLndn.
54
?.3. 1jercicio Je lo fuerco , poIeeIoJ Je Jieponerlo
Ior Io dons, no doLo confundIrso oI ejercicio do In fuorzn con In fncuIfnd do
dIsonor oI ojorcIcIo do In fuorzn yn quo sI LIon or Io gonornI Ins nodIdns do
ojocucIon son oLrn oxcIusIvn doI Iodor IjocufIvo |...] oI Iodor IjocufIvo no uo-
do, on rIncIIo, fonnr osfns nodIdns ne que en tirIuJ Je uno Jeciei6n Je
jueIicio: nIcnnonfo oI juoz fIono In cunIIdnd do nuforIznr Ins vIns do ojocu-
cIon.
55
Y fnI cono oxIIcrnnos ns nrrILn, un juoz no uodo sor un vordugo
nufonnfn quo so IInIfn n ojocufnr Ins ordonos do In ndnInIsfrncIon: In rnzon do
sor do In nocosIdnd do InforvoncIon judIcInI os nrn quo un juoz, rosgunrdnndo
rocIsnnonfo In IILorfnd y In roIodnd rIvndns, confroIo In IognIIdnd doI ncfo
fnnfo on Io fornnI cono on Io susfnncInI. o ofrn fornn In InforvoncIon judIcInI
consfIfuIrIn ns quo oI vIcIo do rIvncIon do jusfIcIn ofocfIvn, sorIn dIrocfn-
nonfo conIIcIdnd on In IIognIIdnd.
?.4. 1npliconcio poliIico Jel Ieno
o nos hnIInnos on osfo unfo nnfo unn norn dIscusIon ncndonIcn o fornIno-
IogIcn: osfnnos on vordnd doIInonndo uno do Ios unfos fundnnonfnIos doI
rogInon oIIfIco-ndnInIsfrnfIvo; or oIIo sonnIn O!TIZ quo In ojocucIon forzosn
os oI nodIo do rosoIvor or In fuorzn un confIIcfo onfro ndnInIsfrncIon y ndnI-
nIsfrndos, nnfIcInndo In InLor doI juoz. Isfo ono on juogo, on su unfo crIfIco,
oI dIIonn y In confronfncIon onfro nuforIdnd y IILorfnd.
56
Yn rocordnnos quo
?.53
I!IWI! CA!AS, AIIA-!AOIIH, Loe ineIiIucionee funJonenIolee Jel JerecIo oJninieIroIi-
to , lo juriepruJencio tenecolono, Cnrncns, !CV, 1964, . 132 y ss.
?.54
I!IWI! CA!AS, op. ciI., . 134-5.
?.55
OOZIIZ II!IZ, 1l proceJinienIo oJninieIroIito, op. ciI., . 368, rofIrIondoso n In docfrInn
y jurIsrudoncIn frnncosns. Vor fnnLIon I!IWI! CA!AS, op. ciI., . 133, nofn 83.
?.56
O!TIZ, Loe pritilegioe..., op. ciI., . 100.
II ACTO AMIIST!ATIVO V-34
VIII IIogn IncIuso n nfIrnnr quo os roIo do fodn socIodnd citilicoJo quo
fnIos nfnquos n Ios dorochos do Ios nrfIcuInros no uodnn sor ronIIzndos sIno
Lnjo oI confroI y con In nuforIzncIon doI juoz.
5?
uosfrn ronIIdnd nrrnsfrn do-
nnsIndo nuforIfnrIsno y oxcoso on oI odor cono nrn quo odnnos consIdornr
IIogndn In horn nrn nroxInnrnos nI Isfndo do orocho fnnLIon on osfn nn-
forIn. In ofosfnd do ufIIIznr do In fuorzn soIo uodo nncor on un Isfndo do
orocho nrn sIfuncIonos dofornInndns y or Ioyos oxrosns y concrofns; jn-
ns uodo ndnIfIrso, sIn cnor on un vordndoro Isfndo do IoIIcIn, on unn su-
uosfn Ioy gonornI quo oforguo unn ofosfnd concfIvn IndIscrInInndn n In nd-
nInIsfrncIon, or ns IInIfos quo Iuogo so Io quIornn onor on docfrInn o on
IogIsIncIon.
SonnIo hnco yn nucho fIono I!A!O O!TIZ quo In ns nuovn docfrInn
noyn osfn soIucIon, cuyn sInfosIs so uodo hncor dIcIondo quo, or frnfnrso do
In fornn nxInn do InorIo osILIo, oI onIoo do In vIoIoncIn ndnInIsfrnfIvn
soLro cosns y orsonns, soIo uodo dnrso on In nodIdn on quo osfo nuforIzndn
or unn nornn oxrosn |.] InoquIvocnnonfo.
58
II dononInndo rIncIIo do
nufofufoIn quodn nsI, IrronodInLIononfo, roIogndo nI nsndo do Ins docfrInns
nuforIfnrIns.
59
?.5. OIro JerecIo conporoJo
In oI dorocho coIonLInno, sI LIon hny unn nornn IognI gonorIcn nuforIznndo In
ojocucIon, VIAI II!OMO ndvIorfo quo on nunorosos cnsos so doLo do fodos
nodos ncudIr n In vIn judIcInI.
60
A nnyor nLundnnIonfo yn In docfrInn frnncosn
rocuordn quo on oI dorocho IngIos sI In Ioy no dn oxrosnnonfo n In ndnInIsfrn-
cIon oI uso do In coorcIon, doLo odIrso In ojocucIon doI ncfo or vIn judIcInI;
61
?.5?
VIII, DroiI oJninieIroIif, op. ciI., . 161.
?.58
O!TIZ, op. ciI., . 100-1: In soIucIon cIsIcn doI dorocho ndnInIsfrnfIvo on gnrnnfIn do In
IILorfnd hn sIdo sonofor n In AdnInIsfrncIon n In Ioy sIonro quo sus odoros nnonnznn nquoIIn
IILorfnd. Hn sIdo y os oI rIncIIo do IognIIdnd. Isfo sIgnIfIcn quo nrn quo so do fufoIn do un
dorocho suLjofIvo do In AdnInIsfrncIon confrn oI, os nocosnrIo onconfrnr noyo on In oxIsfoncIn do
unn nornn quo |.] nuforIco oI onIoo do In fuorzn en eeo circuneIoncio. Y osfo os nsI |.] orquo
|.] oI rIncIIo do IognIIdnd os onfornnonfo nornnI y In sujocIon nI nIsno os In condIcIon nnfurnI
do cunIquIor ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn nuforIfnrIn o InornfIvn. II rIncIIo do IognIIdnd cono
fundnnonfo nocosnrIo do cunIquIor ofosfnd do InorIo, hnco nIcnnonfo oxcocIon cunndo so
frnfn do sIfuncIonos do urgoncIn (onorgoncIns, cnfsfrofos, orocInIonfo do LIonos jurIdIcos o nn-
forInIos nI cuIdndo do In ndnInIsfrncIon, ofc.) o do Ins roIncIonos osocInIos do odor.
?.59
Cfr. MAI!AI, HICTO! A., AIgunns rofIoxIonos soLro In ufIIIzncIon doI dorocho oxfrnnjoro on
oI dorocho LIIco nrgonfIno, on AA.VV., 1eIuJioe Je JerecIo oJninieIroIito 11, Iuonos AIros,
IIA, 2000, . 41 y ss., os. . 56.
?.60
VIAI II!OMO, JAIMI, DerecIo oJninieIroIito, Iogof, TonIs, 199?, 11" od., . 156; yn on su
4
n
od., Iogof, 19?5, dn cono ojonIos do ojocucIon do ofIcIo soInnonfo cnsos on Ios cunIos unn
nornn IognI nuforIzn on fornn oxrosn n In ndnInIsfrncIon n rocodor dIrocfnnonfo (. 391-2).
?.61
IIIII!!I, op. ciI., . 15? y ss. Isfo so confornn n In fIIosofIn doI dorocho LIIco IngIos,
oxIIcndn connrnfIvnnonfo n ofros or WAI, H. W. !., AJninieIroIite Lou, Oxford, 1961, .
3?-8; YA!IIY, . C. M., A Source Bool of 1nglieI AJninieIroIite Lou, Iondros, 1963, . 223 y ss.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-35
oLvInnonfo, nndIo Ionsn on osos dorochos on unn suorfo do nornn gonornI do
nufofufoIn, cono sI Ios ocurrIo n Ios nuforos y docfrInnrIos do nuosfro docrofo-
Ioy, quo nIIcnron con oI rosuIfndo IndIcndo In docfrInn do uno do oIIos on
In nnforIn.
Ioro nunquo In docfrInn so oscrILn con fornn do docrofo-Ioy, IgunI no nIcnn-
zn nrn frnnsnufnr oI sIsfonn consfIfucIonnI, surnnncIonnI o InfornncIonnI.
Monos nn uodo rovor, fronnr o ovIfnr oI fufuro dosnrroIIo InsfIfucIonnI do
un nIs: do un Isfndo no sonofIdo nI dorocho InfornncIonnI y con Lnjo cunII-
nIonfo do su roIn ConsfIfucIon, honos nsndo n un sonofInIonfo Iono n Ios
frnfndos do dorochos hunnnos, quo IncIuso honos consfIfucIonnIIzndo on 1994,
con ndIcIonnI sonofInIonfo fornnI n In InforrofncIon quo do osos foxfos ronII-
znn Ios orgnnos conofonfos on oI Inno oxforno, fnI cono honos oxIIcndo on
oI cn. VI doI f. 1.
Is nhorn InovIfnLIo quo In InfornncIonnIIzncIon y consfIfucIonnIIzncIon doI
nIs hngn vor fnnLIon sus ofocfos Ionos on oI nIvoI do Ins Ioyos, docrofos-
Ioyos, jurIsrudoncIn y rcfIcn ndnInIsfrnfIvn. In docfrInn doLor hncor, fnn-
LIon su SIirI unJ WerJen. Todos oIIos doLon ndocunrso y sor ndocundos nI
nuovo ordon jurIdIco consfIfucIonnI o InfornncIonnI, on oI cunI Ios dorochos
hunnnos so dnn no nrn, sIno confrn oI Isfndo.
62
Ofros nuforos dIsfInguon dos fIos do suuosfos, oro con IgunI rosuIfndo
fInnI: o) cunndo In Ioy dn n In ndnInIsfrncIon oI odor do ncfunr do ofIcIo, In
ndnInIsfrncIon no Io osoo sIno on In nodIdn osfrIcfn on quo In Ioy so Io rocono-
co,
63
y I) cunndo no hny Ioy rogInnonfnndo oI unfo, In ndnInIsfrncIon no
uodo nsogurnr oIIn nIsnn In ojocucIon do su ordon o do su rohILIcIon sIno
cunndo no hny snncIon onnI, nI snncIon cIvII, o IncIuso nI snncIon ndnInIsfrn-
fIvn y nn on osfo cnso oIIn no doLo Ir ns nII do Io quo son nocosnrIo nrn In
ronIIzncIon InnodInfn do In Ioy o doI ncfo ndnInIsfrnfIvo.
64
An on oI dorocho
frnncos, uos, so roquorIr In InoxIsfoncIn do fodn snncIon son oIIn onnI,
cIvII o ndnInIsfrnfIvn or oI IncunIInIonfo nrn quo rocodn In ojocucIon
do ofIcIo.
In oI dorocho nIonn sonnIn IO!STHOII quo fnnoco oxIsfo y hny on In
ncfunIIdnd osocInIos nofIvos nrn sonnInrIo unn nornn jurIdIcondnInIs-
frnfIvn gonornI quo nuforIco n In nuforIdnd n sorvIrso do nodIos concfIvos cndn
voz quo so frnfo do forznr oI cunIInIonfo do doLoros ndnInIsfrnfIvos. Ao Io,
un DerecIo generol coocIito , orJenoJor. Todo ncfo do nIIcncIon do conccIon (y
fnnLIon, nnfurnInonfo, do In nnonnzn do su InosIcIon) fIono quo fundnrso
on un fIfuIo jurIdIco concrofo. Ior consIguIonfo, In AdnInIsfrncIon fIono quo
?.62
Vor OO!IIIO, Cien noIoe Je AgueIin, op. ciI., ?6, Ios dorochos hunnnos no son nrn, sIno
confrn oI Isfndo, . 165-?1, cononfnrIo nI fnIIo Arce do In CSJ.
?.63
CHIOT, op. loc. ciI.
?.64
IIIII!!I, op. loc. ciI.; CHIOT, op. loc. ciI.; OOZIIZ II!IZ, op. ulI. ciI., . 368.
II ACTO AMIIST!ATIVO V-36
osfnr nuforIzndn or unn nornn jurIdIcn coJo tec que IroIo Je oplicor lo cooc-
ci6n.
65
In oI dorocho LoIgn onconfrnnos unn sIfuncIon nnIogn n In frnncosn, or
cunnfo so nIogn n In ndnInIsfrncIon In ofosfnd do nIIcnr In conccIon nnforInI
nI ndnInIsfrndo quo so nIogn n cunIIr oI ncfo, cunndo oxIsfnn snncIonos onn-
Ios o ndnInIsfrnfIvns nIIcnLIos.
66
?.6. Conclueionee
In nuosfro dorocho, nrocIorn n nuosfro nodo do vor quo sI In Ioy no nuforIzn
oxrosnnonfo n In ndnInIsfrncIon n ojocufnr oIIn nIsnn oI ncfo, nI fnnoco In
nuforIzn InIIcIfnnonfo o hny snncIon onnI, cIvII o ndnInIsfrnfIvn or oI In-
cunIInIonfo, onfoncos sInIononfo In ndnInIsfrncIon no pueJe ojocufnr oI
ncfo do ofIcIo or In coorcIon, cunndo con oIIo Invndo dorochos do nrfIcuInros.
SoIo odr soIIcIfnrIo judIcInInonfo, nrn quo oI juoz, rovIo IndIsonsnLIo os-
crufInIo doI ncfo, dIsongn su ojocucIon on cnso do sor roguInr. In soIucIon
ouosfn no fondrIn fundnnonfo nIguno do ordon osIfIvo o InIIcnrIn un cInro
dIsvnIor oIIfIco. Ior Io dons, nognr In ofosfnd do ojocucIon concfIvn cunndo
In Ioy no In oforgn, on fornn oxrosn o rnzonnLIononfo InIIcIfn en un coeo
concreIo, o nI nonos on unn cnfogorIn dofInIdn y doIInIfndn do cnsos concrofos,
no os sIno In nIIcncIon doI rIncIIo do quo cunndo unn nornn no oforgn n In
ndnInIsfrncIon dofornInndn fncuIfnd, hn do Inforrofnrso quo no In fIono (In-
forrofncIon rosfrIcfIvn In conofoncIn, n dIforoncIn do In InforrofncIon ox-
fonsIvn do In cnncIdnd doI dorocho rIvndo).
6?
IIIo no sIgnIfIcn quo nos oncon-
fronos nnfo unn Ingunn, uos oI ordonnnIonfo jurIdIco nos dn nsI cInrnnonfo
In soIucIon do quo fnI ofosfnd no correeponJe, on oI cnso concrofo, nI orgnno
do quo so frnfo. In rofondIdn ofosfnd gonorIcn quo dn oI nrf. 12 doI docrofo-Ioy
19.549/?2, os on nuosfro dorocho nLsurdn o IrrncIonnI sI so In Inforrofn cono
nIgunos Io hncon y on fodo cnso nofnnonfo InsufIcIonfo nrn sosfonor oI rIncI-
Io doI uso IndIscrInInndo do In coorcIon or In ndnInIsfrncIon. SoLro osfo
voIvoronos on oI 9 do osfo cn.
8. Lo ejecuIorieJoJ. Alconcee , neJioe
o ncuordo n Io oxuosfo, In ojocuforIodnd no consfIfuyo un cnrcfor roIo,
ornnnonfo, doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, sIno quo uodo dnrso cIrcunsfnncInInon-
?.65
IO!STHOII, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, MndrId, 1958, . 392: sI so ndnIfo quo nrn
nIcnnznr un fIn ndnInIsfrnfIvo uodo ufIIIznrso, con cnrcfor gonornI, cono nodIo concfIvo oI o-
dor do quo dIsono In AdnInIsfrncIon soLro oI IndIvIduo, so nLnndonn oI rIncIIo jurIdIco vIIdo
hnsfn nhorn, sogn oI cunI fodo nodIo concfIvo neceeiIo un IiIulo juriJico propio poro que eeo liciIo
eu enpleo (op. ciI., . 393; oI dosfncndo os nuosfro).
?.66
I!TTOIIACH, A!I, Monuel Je JroiI oJninieIroIif, f. I, IrusoIns, 1959, . 325-6; MAST,
A!I, Precie Je JroiI oJninieIroIif Ielge, IrusoIns, 1966, . 8.
?.6?
Supro, f. 1, 2000, roInrosIon do In 5" od., cn. XII, 6, ?.1 y sIguIonfos.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-3?
fo cono unn conofoncIn do In ndnInIsfrncIon, IndoondIonfo doI ncfo, nrn
ojocufnrIo or sI nIsnn cunndo In nnfurnIozn doI ncfo Io ornIfo (dojnr do n-
gnr oI suoIdo nI funcIonnrIo sonrndo doI cnrgo; oforgnr unn vIsfn o frnsIndo;
donognr un ornIso do conducIr, ofc.) y on Ios dons cnsos soInnonfo cunndo
oI ordon jurIdIco, on fornn oxrosn
1
y on Ios cnsos concrofos o cnfogorIn do-
fornInndn do ncfos, roconozcn n In ndnInIsfrncIon In ofosfnd do ufIIIznr In
conccIon nrn hncor cunIIr su ncfo or In fuorzn.
So frnfn do unn ofosfnd oxcocIonnI, cuyn oxIsfoncIn doLo donosfrnrso on
Ios cnsos ocurronfos y quo no uodo suonorso o priori cono un rIncIIo unI-
vorsnInonfo rosonfo on In ncfIvIdnd do In ndnInIsfrncIon, no Lnsfnndo sogn
vInos In gonorIcn nornn doI nrf. 12, roducfo do In confusIon vorLnI con oI
dorocho frnncos quo dIsfInfos nuforos hnn sonnIndo. (OOZIIZ II!IZ, O!TIZ,
IA!!A, ofc.)
In ojocuforIodnd, n su voz, uodo sor oforgndn or oI ordon jurIdIco n frnvos
do dIsfInfos nodIos:
8.1. Lo coerci6n JirecIo, cunndo In ndnInIsfrncIon uodo forznr nI ndnInIs-
frndo n cunIIr con oI ncfo (. oj., n rofIrnrso do un Iugnr cuyo nccoso osf
rohILIdo). Con roforoncIn nI ncfo ndnInIsfrnfIvo, sI LIon In rogIn gonornI os
quo doLo sor oscrIfo,
2
IogIco os ndnIfIr quo on osos cnsos do urgoncIn, nocosI-
dnd, ofc., uodn fnnLIon vIIdnnonfo dnrso vorLnInonfo, oro nn onfoncos
con sufIcIonfo oxIIcncIon o fundnnonfncIon. II orquo sI no oxIsfo on un
Isfndo do orocho.
In ronIIdnd, Ios cnsos quo n vocos nrocIornn sor do onIoo do In coorcIon
dIrocfnnonfo, sIn ojocucIon do ncfo nIguno, son hIofosIs on quo In ndnInIsfrn-
cIon hn onIfIdo oI ncfo vorLnInonfo: nsI In ordon do cIrcuInr o rofIrnrso do un
Iugnr do oIIgro, o do rounIon LIIcn, ofc. In fnIos cnsos, oLvInnonfo, In fun-
dnnonfncIon no sIonro os oxIgILIo, nunquo sI In rnzonnLIIIdnd do In ordon. II
uso dIrocfo do In coorcIon ndnInIsfrnfIvn soIo so jusfIfIcn cunndo so frnfn do
8.1
O on fornn rnzonnLIononfo InIIcIfn, sogn dIjInos, oro nuncn on nusoncIn do fundnnon-
fncIon sufIcIonfo y ndocundn. o croonos, uos, quo son vIIdo nfIrnnr quo Ios ncfos ndnInIsfrn-
fIvos son ojocuforIos sIn nocosIdnd do quo unn Ioy oxrosnnonfo Io nuforIco, nI quo doLn rocurrIr-
so n In jusfIcIn nrn In ojocucIon concfIvn doI ncfo nIcnnonfo cunndo unn nornn gonornI o nrfI-
cuInr dosojn on oxrosn fornn In ojocuforIodnd do cIorfos ncfos ndnInIsfrnfIvos (IIO!II, f. I, op.
ciI., . 300, 2
n
od.), uos oI rIncIIo sor sIonro In nocosIdnd do Ioy oxrosn on oI cnso concrofo,
nrn quo In ndnInIsfrncIon uodn ojocufnr oIIn nIsnn or In conccIon oI ncfo; on nusoncIn do osn
nornn, rocodo soIIcIfnrIn judIcInInonfo. IcII os ndvorfIr quo ocurrIrIn sI, no hnLIondo Ioy quo
dIgn nndn, In ndnInIsfrncIon docIdIorn ojocufnr dIrocfnnonfo unn nuIfn y vondor oIIn nIsnn Ios
LIonos doI nrfIcuInr nrn snfIsfncor oI ngo do unn nuIfn nsI ojocuforIn.
8.2
TIono dIcho In CSJ quo In ronIIzncIon vorLnI do un ncfo ndnInIsfrnfIvo Inorfn unn
nusoncIn do fodn fornn InconnfILIo con Ios rocnudos nInInos do fornn y conofoncIn oxIgI-
LIos nrn In vnIIdoz do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos: Iolloe, 256: 2?? y 280, G6nec Zorrillo, 1963.
In nIsnn soIucIon consngrn oI nrf. 8 doI docrofo-Ioy 19.549/?2. Vor fnnLIon nuosfrn nofn II
doLor do oLodIoncIn. IornnIIdndos quo doLo rounIr In ordon doI suorIor, on IAP, 2: 99 (Iuonos
AIros, 1961).
II ACTO AMIIST!ATIVO V-38
hncor cunIIr un ncfo ndnInIsfrnfIvo: nuncn sIn oxIsfIr ncfo nIguno do or
nodIo.
3
8.2. Lo coerci6n inJirecIo, cunndo In ndnInIsfrncIon nIIcn ofro fIo do snn-
cIonos (nuIfns, cInusurn, InhnLIIIfncIon, ofc.), n fIn do forznr nI ndnInIsfrndo n
cunIIr oI ncfo;
8.3. Lo ejecuci6n JirecIo, por lo nieno oJninieIroci6n o por Ierceroe, con
cnrgo nI oLIIgndo n cunIIr oI ncfo (. oj. on In consfruccIon do corcos y vorodns:
sI oI roIofnrIo no Io ofocfn, Io hnco In ndnInIsfrncIon or sI o or forcoros y
Io coLrn oI gnsfo nI roIofnrIo). Isfo cnso uodo fnnLIon nsInIIrsoIo n nIguno
do Ios nnforIoros.
9. Lo ejecuIorieJoJ en el JecreIo-le, 19.49/72 , en lo prcIico
9.1. Lo ejecuIorieJoJ en el JecreIo-le, 19.49/72
9.1.1. Ao conprenJe lo coerci6n inJirecIo (oplicoci6n Je eoncionee)
II nrf. 12 yn cIfndo oxrosn n confInuncIon do In rosuncIon do IogIfInIdnd doI
ncfo ndnInIsfrnfIvo quo su fuorzn ojocuforIn fncuIfn n In ndnInIsfrncIon n
onorIo on rcfIcn or sus roIos nodIos n nonos quo In Ioy o In nnfurnIozn
doI ncfo oxIgIoron In InforvoncIon judIcInI.
SI so oLsorvn LIon, so ndvorfIr do InnodInfo quo do Ios fros cnsos do neJioe
do Insfrunonfnr In ojocuforIodnd quo vInos on oI unfo nnforIor: o) coorcIon
dIrocfn soLro oI nrfIcuInr nrn forznrIo fIsIcnnonfo n cunIIr oI ncfo; I) snn-
cIonos nrn oLIIgnrIo IndIrocfnnonfo n cunIIrIo y c) ojocucIon dIrocfn or In
ndnInIsfrncIon, con sus roIos nodIos o Ios do forcoros, soIo uno (oI forcoro) o
n Io suno dos (oI rInoro) osfn confonIndos cono nodIos do ojocuforIodnd.
II docrofo-Ioy cuIdndosnnonfo oxcIuyo do In docInrncIon do ojocuforIodnd In
osILIIIdnd do nIIcnr eoncionee nI nrfIcuInr quo no cunIo oI ncfo. In osfn
rInorn ndvorfoncIn vonos quo In consngrncIon IognI doI rIncIIo do In ojocu-
forIodnd no sIgnIfIcn nLnndonnr oI crIforIo do quo fodn onn, or Iovo quo son,
cono nsI fnnLIon In fIIfIcncIon do fodn InfrnccIon, doLo osfnr rovInnonfo
dofornInndn or oI ordon jurIdIco nrn quo oxIsfn IognInonfo.
1
In ofrns nIn-
Lrns, In ndnInIsfrncIon no uodo cononznr n nIIcnr IndIscrInInndnnonfo Ins
snncIonos quo osfIno oorfunns n Ios nrfIcuInros quo no cunInn ncfos ndnI-
8.3
os nnrfnnos nsI do VIIIIOAS IASAVIIIASO, IIJAM, DerecIo oJninieIroIito, f. I, Iuonos
AIros, TIA, 1956, . 222 y ss., snIvo quo so frnfo do cosns o nnInnIos cuyos duonos no osfon
rosonfos (rofIrnr un oLjofo do In vIn LIIcn, cnfurnr un nnInnI oscnndo): ATOIOIII, WAITI!,
Allgeneinee VeruolIungerecII, VIonn, 1954, . 243. II uso dIrocfo do In coorcIon doLo rosofnr oI
rIncIIo do In InforvoncIon nInInn nocosnrIn nrn Iogrnr oI ofocfo, o rohILIcIon doI oxcoso:
AOI!!IAZI!IAOA, IAII, Lo cooci6n oJninieIroIito JirecIo, MndrId, CIvIfns o InsfIfufo Vnsco do
AdnInIsfrncIon ILIIcn, 1990, . 382 y ss.
9.1
Supro, f. 1, cn. VII, . 56 y ss., 13; CSJ, Iolloe, 23?: 636, Moutiel (195?). In ConsfIfu-
cIon ncfunI os ns oxIgonfo, cono nIII oxIIcnnos.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-39
nIsfrnfIvos quo nquoIIn osfIno ojocuforIos. Ins snncIonos nIIcnLIos sorn so-
Innonfo Ins rovIsfns on oI ordon jurIdIco nrn Ios cnsos concrofos; no odrIn
cronrso unn nuforIzncIon gonorIcn nrn nIIcnr snncIonos nrn Ios quo no cun-
Inn ncfos ndnInIsfrnfIvos do cunIquIor IndoIo.
2
9.1.2. Lo ejecuci6n por loe propioe neJioe Je lo oJninieIroci6n
In Io quo so rofIoro n In ojocucIon or sus roIos nodIos cono oxrosnnonfo
nuforIzn oI nrf. 12, so frnfn do Ios cnsos on quo: o) son fncfILIo ojocufnr oI ncfo
or In ndnInIsfrncIon en lugor do hncorIo oI Inforosndo (oI rofIro do unn Insfn-
IncIon uLIcndn on un LIon doI donInIo LIIco; oI rofIro or In grn oIIcInI do
un nufonovII nnI osfncIonndo), o I) on quo son ndnIsILIo forznr nnforInInon-
fo or In coorcIon nI IndIvIduo (oI ngonfo do oIIcIn quo fonn n unn orsonn y In
dofIono or In fuorzn). ndn InIdo y fodo nconsojn quo In ndnInIsfrncIon ox-
frono In rudoncIn on oI uso do osfn nfrILucIon. Mucho ns sonsnfo os ocurrIr
n In vIn judIcInI y odIr nIII nodIdns cnufoInros, IncIuso nufosnfIsfncfIvns.
3
Ios
juocos, or dIvorsns cIrcunsfnncIns, so sonfIrn IncIInndos n concodorIns. In
ofrn vnrInnfo, In ndnInIsfrncIon con frocuoncIn ofn or susondor oIIn nIsnn
oI ncfo on sodo ndnInIsfrnfIvn, sIn rovocnrIo y odIr do InnodInfo su nuIIdnd
on sodo judIcInI.
4
9.1.2.1. 1jecuci6n en lugor Jel porIiculor. Lo propieJoJ
In nnLos cnsos oxIsfo unn IInIfncIon consfIfucIonnI, fundndn on In gnrnnfIn
do In roIodnd, on oI rInor cnso y do In IILorfnd, on oI sogundo; osfn IInIfn-
cIon In hnco oI nrf. 12 cunndo ncInrn n confInuncIon n nonos quo In Ioy o In
nnfurnIozn doI ncfo oxIgIoron In InforvoncIon judIcInI. Ios cnsos on quo In Ioy,
oxrosn o InIIcIfnnonfo, oxIgo In InforvoncIon judIcInI, son oLvIos: In ojocu-
cIon do unn nuIfn, . oj., no uodo hncorIn In ndnInIsfrncIon rocodIondo oIIn
nIsnn n vondor Ios LIonos doI nrfIcuInr on suLnsfn LIIcn y rofonor oI In-
orfo quo so Io doLo: doLo InIcInr In nccIon judIcInI orfInonfo nrn In ojocucIon
doI crodIfo. IgunI soIucIon os nIIcnLIo n fodns Ins oLIIgncIonos do dnr sunns do
dInoro n In ndnInIsfrncIon quo no fongnn un orIgon confrncfunI sIno unIInfo-
rnI.
5
Io nIsno uodo docIrso on gonornI do Ios ncfos quo InIIquon un corconn-
9.2
Hny n vocos nornns IocnIos quo rovon In osILIIIdnd do nIIcnr nuIfns n cunIquIor Incun-
IInIonfo do ordonos. IIIo nfonfn confrn oI rIncIIo oxuosfo ns nrrILn on oI foxfo.
9.3
AsI Io hIzo con oxIfo In ndnInIsfrncIon concodonfo on oI cnso 1nopro c. Proeo, nno 2000, Juzg.
CIvII y Con. n 1, !osnrIo, fIrno, LL, 2000-C, ?66, con nofn do O!I!IIIA IA!OSA, JAVII! ., In
oxfIncIon concosIonnI con fundnnonfo on In ronIIdnd socInI.
9.4
IT, DicInenee, 164: 1?; 156: 2?8; 195: 49, 52.
9.5
SnIvo, uos, quo oxIsfn unn roIncIon LIInfornI rovIn, on In cunI In ndnInIsfrncIon uodn
rofonor nI nrfIcuInr sunns quo oIIn or su nrfo Io ndoudo, on cononsncIon do Ins quo osfo Io
ndoudn n oIIn, cono ocurro or Io gonornI on Ios confrnfos ndnInIsfrnfIvos. Vor fnnLIon IIA!IS,
IunJonenIoe..., op. ciI., . 36?.
II ACTO AMIIST!ATIVO V-40
nIonfo do In roIodnd, snIvo cnsos oxrosos on quo In Ioy nuforIco on fornn
cInrn n In ndnInIsfrncIon n ojocufnr oIIn nIsnn oI rocodInIonfo.
6
HnLInnos
do corconnnIonfo do In roIodnd, on oI sonfIdo do oxfIncIon doI dorocho do
roIodnd; Ios cnsos do norns rosfrIccIonos ndnInIsfrnfIvns son on cnnLIo
ojocufnLIos dIrocfnnonfo or In ndnInIsfrncIon.
?
A su voz, Ins sorvIdunLros
ndnInIsfrnfIvns son Inuosfns dIrocfnnonfo or In ndnInIsfrncIon, on vIrfud
do nuforIzncIon IognI oxrosn osocIfIcn on nnforIn do cndn fIo do sorvIdun-
Lros,
8
oro no on vIrfud do In nuforIzncIon gonorIcn do osfo nrf. 12 doI docrofo-Ioy
19.549/?2. In osfns dIsfInfns fornns do nfocfncIon doI dorocho do roIodnd,
vnnos onconfrnndo quo on ronIIdnd Ios cnsos do ojocucIon dIrocfn doI ncfo suo-
Ion onorgor osocIfIcnnonfo do Ins nornns nrfIcuInros doI cnso. o croonos
quo on nusoncIn do nornn osocIfIcn uodn nvnnznrso on fornn ojocuforIn so-
Lro oI dorocho do roIodnd on vIrfud do In nornn gonornI quo cononfnnos,
snIvo oI cnso do norns rosfrIccIonos n In roIodnd y doI rofIro do LIonos rIvn-
dos quo ocunn oI donInIo LIIco. Ahorn LIon, osfns soIucIonos yn rooxIsfInn
nI docrofo-Ioy on oI dorocho nrgonfIno, or Io quo In nornn os on ronIIdnd vncIn
do confonIdo dIsosIfIvo.
9.1.2.2. Lo ejecuci6n tiolenIonJo ol porIiculor. Lo liIerIoJ
In cunnfo n In gnrnnfIn consfIfucIonnI do In IILorfnd, In IInIfncIon os IogIcn-
nonfo nnyor.
9
Isfn do or nodIo rIncIIos fnIos cono oI do In dIgnIdnd do In
orsonn, quo InIdon . oj. quo cunIquIor orgnno do In ndnInIsfrncIon ojorzn
vIoIoncIn fIsIcn soLro Ios IndIvIduos: osfn ofosfnd, sunnnonfo doIIcndn cono
so ndvIorfo nrn In vIgoncIn doI rIncIIo do IILorfnd, doLo onfondorso IInIfndn
oxcIusIvnnonfo n Ins fuorzns do sogurIdnd (oIIcIn, fuorzns nrnndns on gono-
rnI, on Ios cnsos on quo n su voz oI ojorcIcIo do In fuorzn osfo nuforIzndo on
fornn oxrosn o rnzonnLIononfo InIIcIfn). In nnfurnIozn doI ncfo, nrn ufI-
IIznr nquI In nnLIgun oxrosIon doI nrf. 12, oxIgo In InforvoncIon, son do Ios
orgnnIsnos ndnInIsfrnfIvos osocInIIzndos y fncuIfndos nrn oIIo or In Ioy
oxrosn doI cnso, son do Ios orgnnos judIcInIos. o uodo onfoncos ndnIfIrso
quo cunIquIor funcIonnrIo LIIco uodn nIIcnr vIoIoncIn fIsIcn soLro unn or-
sonn nrn oLIIgnrIn n cunIIr su ncfo.
9.6
AsI on nnforIn do ndunnns, on quo In ndnInIsfrncIon doconIsn y vondo on suLnsfn LIIcn
Ios LIonos InfroducIdos do confrnLnndo nI nIs. Todos Ios cnsos do doconIso osfn oxrosnnonfo
rovIsfos or In Ioy. Vor IIA!IS, IunJonenIoe..., op. ciI., . 36?.
9.?
SoLro In fornn on quo In roIodnd so onconfrnLn roguIndn on oI dorocho nrgonfIno fronfo nI
Isfndo, uodo vorso nuosfro frnLnjo IxrorInfIon In ArgonfInn, on oI IILro 1xproprioIion in IIe
Anericoe, dIrIgIdo or A!IAS IOWIIII, uovn York, 19?1, . 11 y ss. Inrn oI dosnrroIIo doI
ncfunI rogInon doI docrofo-Ioy 21.499/??, vor AAA, Lo le, nocionol Je expropiocionee, Iuonos
AIros, 19??.
9.8
Vor nuosfro IILro DerecIo oJninieIroIito Je lo econonio, op. ciI., cn. XVII.
9.9
O!TIZ, Loe pritilegioe..., op. ciI., . 106.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-41
In sonfIdo sInIInr oxrosn IIO!II quo In IInIfncIon confonIdn on oI nrf. 12,
nI frnfnr do In nnfurnIozn doI ncfo, so rofIoro nI cnso on quo oI ncfo so confrn-
ono nnfo dorochos IndIvIdunIos nsogurndos or In ConsfIfucIon con oI nnn-
ro do Ins rosorvns do In Ioy. In nnfurnIozn osf on su confonIdo jurIdIco y so
nsIonfn on osfo cnso on In Lnso consfIfucIonnI do Ios dorochos IndIvIdunIos quo
Iovnnfnn fronforns nnfo In ncfIvIdnd ojocuforIn do In ndnInIsfrncIon LIIcn.
10
9.1.3. Conclueionee eoIre lo ejecuIorieJoJ en el orI. 12
Surgo cInrnnonfo do Io quo osfnnos oxonIondo quo oI nrf. 12 no hn vonIdo n
InfroducIr un rIncIIo nuovo on oI dorocho nrgonfIno, sIno ns LIon n rnfIfIcnr
In InforrofncIon rosfrIcfIvn do In ojocuforIodnd quo hnLInnos hocho nnforIor-
nonfo.
11
Ior oIIo In ojocuforIodnd no os unn cnrncforIsfIcn gonornI o ornnnonfo doI
ncfo ndnInIsfrnfIvo y nI sIquIorn confIngonfo, uos os unn conofoncIn quo n
vocos fIono In ndnInIsfrncIon, IndoondIonfononfo doI ncfo y or nuforIzncIon
unfunI doI ordon jurIdIco, oxIsfonfo soIo on In nodIdn on quo oI ordonnnIonfo
In nuforIco nrn cnsos concrofos on fornn oxrosn o rnzonnLIononfo InIIcI-
fn.
12
9.2. Lo ejecuIorieJoJ en lo prcIico
Ahorn LIon, quo os Io quo ocurro on In rcfIcn ndnInIsfrnfIvn Infondonos
quo Io quo oxusInos rofIojn osn ronIIdnd, on cunnfo do ordInnrIo nndIo onfIon-
do quo sI yo dosoLodozco unn ordon do cunIquIor funcIonnrIo LIIco, osfo uo-
dn hncornoIn cunIIr or In fuorzn fIsIcn, o nIIcnrno cunIquIor snncIon IndI-
rocfn, ein neceeiJoJ Je norno expreeo o roconoIlenenIe inpliciIo que ee lo
ouIorice.
SI un rofosor ordonn n un nIunno: !ofIroso doI nuIn y osfo dIco: o no
rofIro so onfondor ncnso quo oI rofosor uodo IInnnr n cunfro ordonnnzns y
onfro fodos IovnnfnrIo on vIIo y sncnrIo doI nuIn In osfn hIofosIs, nI no hnLor
nornn quo nuforIco In coorcIon dIrocfn, soIo so odr nIIcnr nIgunn do Ins snncIo-
nos dIscIIInnrIns quo rovo In rogInnonfncIon; y sI dIchns nornns osfnLIocon quo
9.10
IIO!II, DerecIo oJninieIroIito, f. I, op. ciI., 2
n
od., . 449, quIon ngrogn: In oso nLIfo os
dondo so oncuonfrn In nnfurnIozn doI ncfo cnnz do nrnIIznr In ofIcncIn ojocuforIn do In ndnInIs-
frncIon, quo so oncuonfrn on oI oLjofo doI ncfo. In nnfurnIozn InodIfIvn do In ojocuforIodnd no
uodo fonor ofrn cnusn quo In gnrnnfIn IInIfndorn do Ios dorochos IndIvIdunIos. In ojocuforIodnd
on osfos cnsos, on un Isfndo do dorocho y donocrfIco so ronIIzn Lnjo oI confroI doI odor judIcInI,
uos nsI Io oxIgo In nnfurnIozn do Ins nornns on coIIsIon.
9.11
In honos oxuosfo on osfo nIsno cn., on Ios ? y 8, dondo roroducInos Io nnfos dosnrro-
IIndo on 1l ocIo oJninieIroIito, od. 1969, . 130-5. II unfo quo sIguo, In ojocuforIodnd on In
rcfIcn osf fnnLIon fonndo doI nIsno Iugnr, . 135, uos onfondonos quo In nuovn nornn
IognI no hnco sIno rnfIfIcnr Io oxuosfo or nosofros nnforIornonfo, on osfo nsocfo concrofo.
9.12
Vor IA!!A, op. loc. ciI.; connrnr !OMI, 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., . 24.
II ACTO AMIIST!ATIVO V-42
Ins snncIonos Ins nIIcn oI ocnno, onfoncos no odr nIIcnrIns dIrocfnnonfo oI
rofosor, or unn suuosfn ojocuforIodnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo. In fnI sIfun-
cIon, LIon so ndvIorfo, oI rofosor no fIono n su nIcnnco In osILIIIdnd do hncor
cunIIr or In fuorzn fIsIcn oI ncfo, nI fnnoco In do nIIcnr snncIonos quo IndIroc-
fnnonfo oLIIguon nI nIunno n cunIIr oI ncfo: Io ns quo uodo hncor os peJir quo
sonn nIIcndns. IIIo sIgnIfIcn quo eu ncfo no fIono ojocuforIodnd.
SI con sInIInros ojonIos so consIdornn Ios ncfos quo uodnn dIcfnr Ios dI-
vorsos funcIonnrIos do In ndnInIsfrncIon, so onconfrnr quo nuncn, snIvo on oI
cnso do Ins fuorzns do sogurIdnd, uodo nIIcnrso In coorcIon fIsIcn dIrocfn; y
quo on cunnfo n loe eoncionee quo uodnn sorvIr IndIrocfnnonfo cono coor-
cIon, oIIns JeIen eienpre eeIor expreeonenIe pretieIoe en el orJenonienIo juri-
Jico y soIo uodon sor nIIcndns or Ios funcIonnrIos confonIndos on osfns
nornns y on Ios cnsos quo oIIns dIsonon.
Isfo no os uos soIo unn oInIon do docfrInn. In ronIIdnd doI dorocho ndnI-
nIsfrnfIvo nrgonfIno, so ndvIorfo, funcIonn do nodo fnI quo no cunIquIor fun-
cIonnrIo quo dIcfn un ncfo ndnInIsfrnfIvo uodo consIdornrIo ojocuforIo con
oI suuosfo nIcnnco do quo fIono n su dIsosIcIon fodos y cunIquIor nodIo do
coorcIon nrn hncorIo cunIIr or In fuorzn, confrn In voIunfnd doI IndIvIduo
nfocfndo or oI ncfo.
IIIo no hn rIvndo do ofIcncIn nI do roguInr cunIInIonfo n sus ncfos, Io quo
donuosfrn In convonIoncIn, ndons do In corroccIon jurIdIcn, doI crIforIo ox-
uosfo.
10. Lo euepenei6n oJninieIroIito Je lo ejecuci6n Jel ocIo
10.1. Lo eoluci6n IroJicionol , eu nuIoci6n
!nn do Ins rIncInIos consocuoncIns quo so rofondo dosrondor do In ojocu-
forIodnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, ndons doI onIoo IndIscrInInndo do In conc-
cIon nn sIn Ioy quo In nuforIco, os quo oI ncfo doLo or rIncIIo ojocufnrso n
osnr do In InforosIcIon do rocursos confrn oI; dIcho do ofrn nnnorn, quo In
InforosIcIon do rocursos confrn oI ncfo no susondo su ojocucIon,
1
sIn orjuIcIo
do quo In ndnInIsfrncIon uodo, sI quIoro, susondorIo. AdoInnfnnos dosdo yn
quo os unn roosIcIon quo fnnLIon rocurnronos onor on dudn.
Ioro nnfos do onfrnr nI dosnrroIIo doI fonn, convIono ndoInnfnr quo hny unn
InsfIfucIon confonornon doI dorocho rocosnI ndnInIsfrnfIvo nncIonnI quo
hn vonIdo do nIgunn nnnorn n rovorfIr oI rIncIIo frndIcIonnI y ndoInnfnrso
hncIn In rovorsIon quo nquI osfnnos roonIondo.
So frnfn do In ndnIsILIIIdnd do Inforonor judIcInInonfo nodIdns cnufoIn-
ros nufononns nI oxcIusIvo fIn do quo In jusfIcIn susondn In ojocucIon doI ncfo
10.1
Infro ofros, H!TCHISO, Ieginen., op. ciI., . 114 y oI rocodonfo PulicIino quo cIfn, do In
SnIn III, LL, 1996-A, 648 (nno 1995).
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-43
ndnInIsfrnfIvo rocurrIdo on sodo ndnInIsfrnfIvn, or Io nonos hnsfn fnnfo In
roIn ndnInIsfrncIon rosuoIvn on fornn oxrosn y fundnnonfndn, con ruo-
Ln, dIcfnnon jurIdIco y nudIoncIn doI Inforosndo, cono osf oLIIgndn conforno
n dorocho, oI rocurso Inforuosfo. In nIgunos ronuncInnIonfos oIIo os cnsI
nufonfIco, on ofros so dosfncn cunnfo nonos In gonorosIdnd con quo rocodo
oforgnrIns on suuosfos do osfn nnfurnIozn. Is In Luonn fondoncIn.
2
10.2. Lo Ieeie Je IIA!IS
AquoI vIojo rIncIIo docfrInnrIo hnLIn sIdo crIfIcndo or IIA!IS,
3
n quIon ho-
nos soguIdo nnforIornonfo on osfo unfo
4
y n cuyos fundnnonfos nos ronIfI-
nos nrn coIncIdIr on quo sI nnfos so docIn quo oI rocurso ndnInIsfrnfIvo on
rIncIIo no susondo In ojocucIon doI ncfo, oro quo or docIsIon fundndn In
ndnInIsfrncIon odIn susondorIo, nhorn so roono on cnnLIo oI crIforIo do
quo oI rocurso Inforuosfo on rIncIIo euepenJe In ojocucIon doI ncfo, oro quo
In ndnInIsfrncIon or docIsIon fundndn uodo no oLsfnnfo ojocufnrIo, sIonro
quo no so Idn y oLfongn unn cnufoInr nufononn on sodo judIcInI ondIonfo In
rosoIucIon doI rocurso ndnInIsfrnfIvo. Iuos sI In ndnInIsfrncIon fIono ronI In-
foros jurIdIco on ojocufnr oI ncfo, Io nonos quo cnLo odIrIo os quo rosuoIvn on
fornn oxrosn, con In dIIIgoncIn quo osfIno nocosnrIn, oI rocurso Inforuosfo,
nfondIondo n Ios InnfonnIonfos fornuIndos or oI rocurronfo. Is unn fornn,
fnrdIn oro no InofIcnz, do suodIfnr Ios ofocfos doI ncfo n quo oxIsfn unn ncn-
Lndn fundnnonfncIon do Ios hochos quo Io dofornInnn y oI dorocho quo Io jus-
fIfIcn.
5
II crIforIo do IIA!IS y nuosfro hn sIdo rocogIdo or nIgunos frILunnIos,
n nIvoI do rIncIIo,
6
hncIondoIo IncIuso oxfonsIvo nI ofocfo susonsIvo do In
10.2
Hny vnrIos rocodonfos quo dosfncnr on osfo sonfIdo: CIod. CA, SnIn I, Prococcini, 28-IV-
98; Mongee, LL, 199?-C, 150; SnIn IV, BoJegoe , VieJoe 1gleeioe, 10-V-85; CCIv., SnIn C, Ier-
nnJec, LL, 1995-C, 680; CIod. CIv. y Con., SnIn II, Senc Brionee, LL, 1995-C,681; SinJicoIo
Je Luc , Iuerco, fodos oIIos cIfndos on oI rInoro do In SnIn I ConfoncIoso AdnInIsfrnfIvn, quo
rosuno nIIcnndo on oI cnso In IInon jurIsrudoncInI quo hn roforIdo rocodor con nnIIfud do
crIforIo nrn docrofnr unn nodIdn rocnuforIn, |...] rosuIfnndo roforILIo oI oxcoso on ncordnrIns
quo In osfrIcfoz o nrquodnd on nognrIns (Prococcini, cons. 8", sogundo rrnfo, in fine).
10.3
IIA!IS, J!A I!ACISCO, Ifocfos susonsIvos do Ios rocursos nnfo In ndnInIsfrncIon, LL,
85: 906, n quIon fnnLIon sIguIoron !OMI, 1neIiIucionee, . 246-59; IIZ, DerecIo oJninieIroIito,
f. II, 2" od., . 288; oInIonos confrnrIns fuoron In do CASSAOI, 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., .
343 y ISCOIA, HICTO! JO!OI, TroIoJo generol Je proceJinienIo oJninieIroIito, Iuonos AIros,
onInn, 19?5, . 290 y ss. IIA!IS nnnfuvo su crIforIo, on oI cnso do In nuIIdnd nnnIfIosfn, nnfo
oI docrofo-Ioy 19.549/?2, on IunJonenIoe..., . 230: sI In nuIIdnd os nLsoIufn y nonifieeIo, oI
noro rocurso ndnInIsfrnfIvo o judIcInI susondo Ins consocuoncIns doI ncfo.
10.4
uosfro IILro ProceJinienIo , recureoe oJninieIroIitoe, op. ciI., 2
n
od., . 183 y ss. A IgunI
concIusIon nrrILn !OMI on 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., . 122.
10.5
!osocfo n In nofIvncIon o fundnnonfncIon on gonornI vor fnnLIon cn. X, 6; on Io quo
hnco nI dosnrroIIo doI rIncIIo do In dofonsn rovIn nI ncfo, f. 2, cn. IX, 10.
10.6
V. gr., Cnnrn ncIonnI do AoIncIonos doI TrnLnjo, SnIn II, on In rovIsfn DerecIo Jel Tro-
Iojo, XXVII-4: 184, 186-88, nLrII do 196?, con nofn on confrn do MA!IIHOII, n quIon sIguo Iuogo
CASSAOI, Lo ejecuIorieJoJ., op. ciI., . 104.
II ACTO AMIIST!ATIVO V-44
InforosIcIon do un rocurso judIcInI;
?
fnnLIon hn sIdo rocofndo on oI dorocho
connrndo.
8
osdo Iuogo, hny fnnLIon fnIIos on confrn: In cuosfIon no os ncI-
fIcn
9
y oI roIo IIA!IS rosuIfn uIforIornonfo nnLIguo nnfo oI foxfo doI nrf.
12, doI quo n osnr do sosfonor quo vIono n sor IrrnzonnLIo on unn AdnInIsfrn-
cIon cono In nuosfrn, concIuyo quo nndn cnLo yn sIno InnonfnrIo.
10
SI os
IrrnzonnLIo cono IIA!IS Io Ionsn y nosofros concordnnos on quo Io os, or In
fnIfn do gnrnnfIns efecIitoe do nudIoncIn rovIn, dIcfnnon jurIdIco rovIo, fun-
dnnonfncIon sufIcIonfo y ndocundn quo Ios frILunnIos snncIonon con nuIIdnd
nLsoIufn o InsnnnLIo, onfoncos oLvInnonfo corrosondo docInrnr judIcInInon-
fo In InconsfIfucIonnIIdnd. o dos cosns unn, o so roufn IrrnzonnLIo In nornn
orquo nndn so cunIo do Io quo In ndnInIsfrncIon doLo cunIIr nnfos do dIc-
fnr un ncfo, o so oxIgo on sorIo oI cunIInIonfo do In Ioy y no so ornIfon
suuosfns conducfns snnondorns on sodo judIcInI quo no hncon sIno nIonfnr In
nolo proxie oJninieIroIito on vIoIncIon doI ordonnnIonfo jurIdIco. Ms, IIogn-
nos n un rosuIfndo nLsurdo on quo so Io consIdorn con rosuncIon do IogIfInI-
dnd cunndo Io fnIfn hnsfn vIsunInonfo, do su roIn dosnudn Iocfurn, fundn-
nonfncIon, dIcfnnon jurIdIco, nudIoncIn rovIn, ofc. SI oI ncfo no oxrosn quo
hny dIcfnnon, quo so oyo n In nrfo, cnI fuo In ruoLn rondIdn, cuIos son sus
roIns rnzonos, su nnfIjurIdIcIdnd os nnnIfIosfn.
In rcfIcn hn ovoIucIonndo do hocho y os frocuonfo onconfrnr cnsos on quo,
sIn fonnrso dofornInncIon nIgunn oxrosn soLro Ios ofocfos doI rocurso quo so
hnyn Inforuosfo confrn un ncfo ndnInIsfrnfIvo, so dojn do fodos nodos on
susonso In ojocucIon doI ncfo (oro sIn ronuncInnIonfo oxroso soLro In sus-
onsIon). IrocIsnnonfo orquo on In fosIs quo roononos no hnco fnIfn dIcfnr
un ncfo oxroso nrn susondor oI ncfo, sIno nrn ojocufnrIo n osnr do osfnr
rocurrIdo, osfInnnos quo osfn orIonfncIon so ncorcn n In soIucIon quo onfondo-
nos corrocfn. In sunn, consIdornnos quo hny on In rcfIcn unn ovoIucIon
InIIcIfn hncIn oI roconocInIonfo do ofocfos susonsIvos n Ios rocursos Infor-
uosfos confrn ncfos ndnInIsfrnfIvos.
10.3. 1l JecreIo-le, 19.49/72
II nrf. 12, sogundn nrfo, doI docrofo-Ioy 19.549/?2 so IncIInn on rIncIIo nI
nnnfonInIonfo do In soIucIon frndIcIonnI, con unn oxcocIon quo Iuogo nnnII-
znronos on oI cnso do nuIIdnd nLsoIufn doI ncfo.
11
10.?
InIIo cIfndo, . 189 n 191.
10.8
O!TIZ, Loe pritilegioe..., op. ciI., . 9?-9.
10.9
Vor CIod. CA, SnIn III, Bonco CenIrol c. IoIo, PeJro C., LL, 1996-C, 454 y OO!IIIO, Cien
noIoe Je AgueIin, op. ciI., 3?, o rocodo oxcocIon do osorn or rocurso ondIonfo, . 103-4.
10.10
IIA!IS, DerecIo oJninieIroIito, op. ciI., 296, . 330-1; con. 330, . 362 y ss.
10.11
Ico In nornn eu fuerco ejecuIorio fncuIfn n In AdnInIsfrncIon n onorIo on rcfIcn or
sus roIos nodIos |...] o inpiJe que loe recureoe que inIerpongon loe oJninieIroJoe euepenJon eu
ejecuci6n , efecIoe.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-45
10.3.1. 1jecuIorieJoJ , efecIo no euepeneito Je loe recureoe
SI so ncofn In rodnccIon do osfn nrfo doI nrf. n In Iofrn, rosuIfn quo In IndoIo
no susonsIvn do Ios rocursos ndnInIsfrnfIvos so rosonfn soInnonfo on oI cnso
do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos quo fIonon ojocuforIodnd. Ahorn LIon, cono yn
honos vIsfo quo In ojocuforIodnd no os unn cnrncforIsfIcn nornnI sIno confIn-
gonfo doI ncfo ndnInIsfrnfIvo y quo Ios ncfos nuIos cnrocon do oIIn, so concIuyo
do nIII quo Io nIsno cnLo docIr doI ofocfo no susonsIvo do Ios rocursos. Todn
voz quo oI orgnno ndnInIsfrnfIvo quo onIfo un ncfo no fIono jurIdIcnnonfo Ios
nodIos do coorcIon n su nIcnnco nrn ojocufnrIo or sus roIos nodIos, o no
Io uodo hncor or nfocfnr gnrnnfIns consfIfucIonnIos cono Ins noncIonndns on
Ios 9.1.2.1 y 9.1.2.2, onfoncos so oncuonfrn on In sIfuncIon do quo no so Io
nIIcn oI crIforIo quo osfnLIoco osfo nrf. on oI nsocfo cononfndo y rofonnrIn su
nIIcncIon In rogIn gonornI quo onuncInnos on oI 10.2.
IIon os cIorfo quo consfIfuyo un orror docfrInnrIo fundnr en Ieorio oI ofocfo
no susonsIvo do un rocurso confrn un ncfo ndnInIsfrnfIvo, on In ojocuforIodnd
do osfo. Ioro oI orror osf, onfro ofrns cosns, on quoror sncnr do In ojocuforIo-
dnd, cunndo oIIn oxIsfn, concIusIonos nIIcnLIos fnnLIon nI ncfo cuonJo no Iie-
ne ejecuIorieJoJ. Ahorn LIon, os do hncor nofnr quo dndn In rodnccIon doI nrf.
12, oI no os nsILIo do osfn crIfIcn, uosfo quo do su foxfo no so InfIoro oI nIcnn-
co do nognr ofocfos susonsIvos nI rocurso eino cuonJo el ocIo Iiene ejecuIorie-
JoJ; y on osfo IfIno unfo yn vInos, oI docrofo-Ioy consngrn on ronIIdnd In
fosIs rosfrIcfIvn y no In nnIIn.
IsfInnnos, on concIusIon, quo oI sonfIdo y In Iofrn do In dIsosIcIon so orIon-
fnn n nfIrnnr oI ofocfo no susonsIvo do Ios rocursos soInnonfo on Ins sIfuncIo-
nos on Ins cunIos oI ncfo ndnInIsfrnfIvo fongn ojocuforIodnd oforgndn, sogn
vInos ns nrrILn, on fornn oxrosn o rnzonnLIononfo InIIcIfn or oI ordon
jurIdIco nrn oI cnso concrofo, y quo on Ins dons sIfuncIonos no consngrn
dIcho ofocfo no susonsIvo, dojnndo on consocuoncIn nso n In nIIcncIon do In
foorIn y In rcfIcn do susondor Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos cunndo so In-
forono un rocurso confrn oIIos, snIvo dosdo Iuogo quo so dIcfo unn rosoIucIon
oxrosn dIsonIondo In ojocucIon doI ncfo or rnzonos do Inforos LIIco, no
oLsfnnfo In InforosIcIon doI rocurso.
10.3.2. Lo foculIoJ Jiecrecionol Je euepenJer el ocIo onIe lo inIerpoeici6n Jel
recureo
o fodos nodos, nn on Ios cnsos on quo or fonor oI ncfo ojocuforIodnd, Io os do
nIIcncIon In rogIn nornnfIvn do su no susonsIon ipeo jure or In InforosIcIon
doI rocurso, sIonro quodn In osILIIIdnd do quo oI roIo orgnno onIsor o uno
suorIor docIdnn In susonsIon doI ncfo. In nornn orIonfn In nccIon do Ios or-
gnnos ndnInIsfrnfIvos, dndoIos nIgunos ojonIos on Ios cunIos corrosondo In
II ACTO AMIIST!ATIVO V-46
susonsIon doI ncfo Inugnndo. SnIvo on oI cnso do In nuIIdnd nLsoIufn, n quo
nos roforInos on oI 10.3.4, osfn onuncIncIon no fnxnfIvn do ojonIos fIono oI
sonfIdo no do oLIIgnr n In ndnInIsfrncIon n susondor oI ncfo cunndo In sIfun-
cIon so rosonfn, sIno do fncuIfnrIn n hncorIo. Ico oI nrf. 12: SIn onLnrgo, In
ndnInIsfrncIon odr, do ofIcIo o n odIdo do nrfo nodInnfo rosoIucIon fundn-
dn, susondor In ojocucIon or rnzonos do Inforos LIIco, o nrn ovIfnr orjuI-
cIos grnvos nI Inforosndo. II rInor cnso, nofIvos do Inforos LIIco,
12
con-
rondo nquoIIns hIofosIs on quo oxIsfn In roLnLIIIdnd do quo oI rocurronfo
fongn rnzon, o quo In ruoLn ofrocIdn, do dnr rosuIfndo osIfIvo, uodn donos-
frnr quo Io nsIsfo dorocho on su InugnncIon. SorIn on vordnd confrnrIo nI
Inforos LIIco orsIsfIr on In ojocucIon do un ncfo quo Iuogo sor oxfInguIdo
or In ndnInIsfrncIon o In jusfIcIn: nunonfnndo In fufurn rosonsnLIIIdnd or
In onIsIon y ojocucIon do un ncfo IIogIfIno. !nn rogIn do snnn ndnInIsfrncIon
(o IncIuso do Inforos LIIco, cono so ndvIorfo), onfoncos, roconIondn suson-
dor oxrosn o fcIfnnonfo In ojocucIon doI ncfo on fnIos sIfuncIonos.
II sogundo cnso, nrn ovIfnr orjuIcIos grnvos nI Inforosndo, osf rodncfn-
do do unn nnnorn onconInLIo: no so oxIgo In rosoncIn do un orjuIcIo Irron-
rnLIo cono n vocos hnco In jurIsrudoncIn,
13
sIno fnn soIo do un orjuIcIo grn-
vo. Isfo os corrocfo, uos In oxIsfoncIn do un orjuIcIo IrronrnLIo uodo sIon-
ro sor ronrgunonfndn con In fosIs do quo nI nrfIcuInr Io quodn on dofInIfIvn
In nccIon do dnnos y orjuIcIos nrn rosnrcIrso doI dnno ocnsIonndo or oI ncfo.
Isfo nrgunonfo hn sIdo sosfonIdo ns do unn voz y os un nrgunonfo fnInz,
orquo oI rosnrcInIonfo on sodo judIcInI do Ios dnnos y orjuIcIos uodo n vocos
IIovnr fnnfos nnos cono nrn hncor InfII o InrcfIco su Infonfo do oLfoncIon,
sIn orjuIcIo do quo In rosonsnLIIIdnd Infornn doI Isfndo so oncuonfrn on In
ncfunIIdnd dIsnInuIdn.
14
CunIquIor nLogndo con oxorIoncIn on In nnforIn snLo orfocfnnonfo cuI
os In rosuosfn do cunIquIor ndnInIsfrndo n quIon so Io oxIIcn IonInonfo quo,
nn fonIondo rnzon y gnnnndo oI IoIfo, uodo fonor quo IIovnrIo or Ins fros
InsfnncIns do In jusfIcIn nncIonnI nnfos do oLfonor un ronuncInnIonfo dofInI-
fIvo n su fnvor y quo osfo uodo IIovnr on ocnsIonos ns do cInco o soIs nnos on
fofnI; y quo Iuogo hny quo onnr nrn In ojocucIon do In sonfoncIn con oI Isfn-
do. Ios gnsfos do fnsn do jusfIcIn, honornrIos, fIono, ovonfunIos cosfns ndvor-
sns, ofc., rnrnnonfo jusfIfIcnn n crIforIo doI nrfIcuInr InIcInr unn vIn fnn nzn-
rosn.
15
10.12
Vor fnnLIon eupro, f. 2, cn. VI, 5; MAI!AI, ConIrol..., op. ciI., f. II, . 829, 468; ISCOIA,
HICTO! JO!OI, II Inforos LIIco: su concofo y confonIdo, IAP, 129: ?, (Iuonos AIros, Id. CIon-
cIns do In AdnInIsfrncIon, 1989) y su IILro 1l inIeree pIlico cono funJonenIo Jel JerecIo oJni-
nieIroIito, Iuonos AIros, onInn, 1989, on quo sIguo nuosfrn consfruccIon.
10.13
AnIInr infro, 11 y !OMI, 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., . 9?.
10.14
Vor eupro, f. 2, cn. XX.
10.15
AnIInr eupro, f. 2, cns. XIII, TufoIn judIcInI y XIV, IroLIonns doI nccoso n In jusfIcIn.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-4?
Ior oso, orquo os fnInz o IrronI In nsovorncIon do quo nI ndnInIsfrndo sIon-
ro Io quodn In osILIIIdnd do oLfonor oI rosnrcInIonfo doI dnno, os corrocfn In
soIucIon do In nornn on no oxIgIr un dnno IrronrnLIo sIno soIo un dnno grnvo
n Ios Inforosos doI rocurronfo, nrn quo son on fnIos cnsos rocodonfo In sus-
onsIon doI ncfo Inugnndo, on fnnfo so rosuoIvo on dofInIfIvn oI rocurso Infor-
uosfo confrn oI.
10.3.3. 1l coeo Je lo euepenei6n que perjuJico o un Iercero
IxIIcnnos on su Iugnr quo In osfnLIIIdnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, on cunnfo
rohILIcIon n In ndnInIsfrncIon do rovocnr un ncfo roguInr quo hn roconocIdo u
oforgndo un dorocho n un forcoro, InIIcn fnnLIon In rohILIcIon do suson-
dorIo.
16
Isfn rogIn os fnnLIon vIgonfo nquI y or oIIo, sI Io quo un nrfIcuInr
rocurro os un ncfo roguInr quo n su voz roconoco do nnnorn osfnLIo un dorocho
suLjofIvo n ofro IndIvIduo, In susonsIon no os ndnIsILIo on sodo ndnInIsfrnfI-
vn, cono fnnoco Io os In rovocncIon doI ncfo; on fnIos hIofosIs, or Io fnnfo,
no quodn ofro cnnIno quo soguIr In vIn judIcInI nrn oLfonor unn soIucIon doI
dIforondo. Ior suuosfo, sI In susonsIon uodo dIsonorso sIn cnusnr orjuI-
cIos n forcoros, onfoncos no so nIIcn osfn oxcocIon quo cononfnnos y oIIn
uodo on consocuoncIn sor IILrononfo dIsuosfn.
AdvorfInos, con fodo, quo osfo rIncIIo do quo In susonsIon no rocodo
cunndo so hn Inugnndo un ncfo ndnInIsfrnfIvo osfnLIo on oI sonfIdo doI nrf.
18 doI docrofo-Ioy 19.549/?2, corrosondo nIcnnonfo nI ncfo roguInr (vIIdo o
nnuInLIo), no nsI nI ncfo IrroguInr (nuIo) or Ins rnzonos quo so vorn n confI-
nuncIon.
10.3.4. Lo oIligoci6n Je euepenJer el ocIo inpugnoJo cuonJo Io, uno
nuliJoJ oIeoluIo
In IfInn nrfo doI nrf. Infroduco un cnso do susonsIon quo n nuosfro nodo
do vor roquIoro unn InforrofncIon dIsfInfn. So frnfn do In hIofosIs on quo oI
nrfIcuInr nfocfndo or oI ncfo nIognro fundndnnonfo unn nuIIdnd nLsoIufn.
SI LIon In rodnccIon do In nornn os quo In AdnInIsfrncIon odr |.] sus-
ondor In ojocucIon |.] cunndo so nIognro fundndnnonfo unn nuIIdnd nLsoIu-
fn, no osfInnnos quo so frnfo on oI cnso do unn fncuIfnd dIscrocIonnI, cono oI
fornIno odr nrocorIn sugorIrIo, sIno do unn fncuIfnd rogIndn, sujofn n In
dofornInncIon on oI cnso concrofo do sI oxIsfo o no unn nuIIdnd nLsoIufn. Ior
do ronfo, doLo ncInrnrso quo n dIforoncIn do ofrns Ioyos y nnfocodonfos, quo
oxIgon In nuIIdnd nonifieeIo doI ncfo nrn hncor rocodonfo In susonsIon, In
Ioy do rocodInIonfo no Infroduco osfo roquIsIfo sIno quo so IInIfn n roforIrso n
In nIogncIon funJoJo do In nuIIdnd. In osfn fosIfurn os oorfuno rocordnr Ins
10.16
1nfro, cn. VI, ?.2.2.
II ACTO AMIIST!ATIVO V-48
nInLrns do MAI!AI cunndo oxrosn, on roIncIon n fnI dIsfIncIon, quo nrocorIn
ns nnIIo oI concofo do nIogncIon fundndn quo oI quo doondo doI cnrcfor
nnnIfIosfo do In nuIIdnd, uos nrn oI rInoro odrIn sor sufIcIonfo oI funue
Ioni iurie do quo hnLIn In docfrInn rocosnI on nnforIn do nodIdns rocnufo-
rIns, o son, on osfo cnso, lo teroeiniliIuJ Je lo irreguloriJoJ , no ,o lo cloro
etiJencio Je eeIo.
1?
Ior oIIo, nunquo oI nrfIcuInr no oxongn fundndnnonfo In fosIfurn do quo
oI ncfo Inugnndo os nuIo, sI oI funcIonnrIo osfInn
18
quo sI Io os: fondr oI
ncnso In IILorfnd do ojocufnr oI ncfo nn conocIondo su nuIIdnd Io sIrvo do
oxInonfo n su rosonsnLIIIdnd or In ojocucIon, oI sosfonor quo oI nrfIcuInr no
nIogo fundndnnonfo In nuIIdnd Ionsnnos, oLvInnonfo, quo no.
10.3.4.1. Lo oIligoci6n Je retocor el ocIo nulo
In rInor Iugnr, oI roIo nrf. 1? doI docrofo-Ioy dIco quo cunndo oI ncfo os
nuIo doLo consIdorrsoIo IrroguInr y JeIe sor rovocndo o susfIfuIdo or rnzo-
nos do IIogIfInIdnd nn on sodo ndnInIsfrnfIvn.
Isfn oLIIgncIon do rovocnr oI ncfo nuIo oxIsfo con roscIndoncIn do quo un
nrfIcuInr Io nIoguo, o Io nIoguo con fundnnonfos. II funcIonnrIo fIono In oLII-
gncIon do rovocnr oI ncfo nuIo.
Ahorn LIon, sI do ncuordo nI nrf. 1? oI ngonfo fIono In oLIIgncIon do hncor Io
ns, o son retocor oI ncfo nuIo, odr ncnso Inforrofnrso quo no fIono In
oLIIgncIon do hncor Io nonos, o son susondorIo
o onsnnos quo uodn nfIrnnrso quo oI funcIonnrIo fIono In oLIIgncIon do
rovocnr oI ncfo, oro on cnnLIo soIo In nfrILucIon dIscrocIonnI do susondorIo o
no.
19
In nnLos cnsos, uos, oI doLo hncor In conducfn nonfndn or In nornn.
10.3.4.2. Lo fuenIe Je lo Jiepoeici6n
ConfrILuyo n In nIsnn soIucIon In fuonfo fonndn or Ios nuforos do In nornn,
quo os In oLrn do MA!IIHOII. Inrn osfo nufor oI funcIonnrIo JeIer susondor
10.1?
MAI!AI, Lo liciIoci6n pIlico, Iuonos AIros, onInn, 19?5, . 89; ConIrol juJiciol Je lo
oJninieIroci6n pIlico, f. II, op. ciI., . 643 y ss.
10.18
Y on nuchos cnsos osfo no sor oInnLIo sIno nnnIfIosfo: fnIfn do nudIoncIn rovIn o vIcIos
do rocodInIonfo (no ndnIfIr unn nrfo, no rocILIr ruoLn rouosfn), fnIfn do dIcfnnon jurIdIco
rnzonndo, fnIfn do fundnnonfncIon fcfIcn, ofc.
10.19
In sonfIdo confrnrIo H!TCHISO, Ieginen., op. ciI., . 115, quIon os nonos fornInnnfo on
In . 116: oLorIn Lnsfnr In nIogncIon fundndn doI nrfIcuInr nrn quo In AdnInIsfrncIon rocono-
cIorn oI vIcIo. Tnnoco ndnIfo In no susonsIon doI ncfo osfnLIo CAA, IAII OMA!, In suson-
sIon doI ncfo ndnInIsfrnfIvo osfnLIo, on oI IILro do In !IVI!SIA A!ST!AI, ProceJinienIo oJni-
nieIroIito, Iuonos AIros, CIoncIns do In AdnInIsfrncIon, 1999, . 106 y ss. Ioro cono fnnLIon
oxrosn OA!CA T!IVIJAO, JOSI ATOIO, Loe ocIoe oJninieIroIitoe, MndrId, CIvIfns, 1986, . 25?,
sIondo In nuIIdnd do Iono dorocho, no oxIsfo on ronIIdnd unn docIsIon n fonnr, sIno unn conro-
LncIon, un dofocfnr o consfnfnr quo no consfIfuyo un ncfo nogocInI nI dIscrocIonnI. o so jusfIfIcn
In dIsfIncIon osoncInI onfro rovocncIon y susonsIon doI ncfo nuIo; nnLns son oLIIgnforIns nrn
In ndnInIsfrncIon y o forIiori nrn oI juoz.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-49
oI ncfo cunndo so nIognro fundndnnonfo unn nuIIdnd nLsoIufn.
20
SI LIon oI nrf.
susfIfuyo oI fornIno doLor or odr, oIIo uodo hnLor ocurrIdo or IncIuIr
oI cnso do In nuIIdnd donfro do In nIsnn frnso quo so rofIoro n Ios ofros cnsos do
ojonIos do osILIIIdnd do susondor oI ncfo Inugnndo.
10.3.4.3. Loe oIligocionee Jel corgo
Ior ofrn nrfo, oI funcIonnrIo osf oLIIgndo or oI nrf. 1112 doI CodIgo CIvII n
un roguInr cunIInIonfo do sus funcIonos, sIondo rosonsnLIo do su IrroguInr
ojocucIon:
21
n su voz, or IrroguInr cunIInIonfo do sus funcIonos no so onfIon-
do nIcn y oxcIusIvnnonfo vIoIncIon do nornns concrofns y osocIfIcns quo Io
roscrILnn conducfns dofornInndns; In suyn os unn rosonsnLIIIdnd rofosIo-
nnI, quo oxIsfo cunndo ncfn IrroguInrnonfo nunquo nIngunn nornn Io hnyn
roscrIfo In conducfn doLIdn. Su rosonsnLIIIdnd os sInIInr, on fnI sonfIdo, n
In do un nodIco, nLogndo, ofc., quo son rosonsnLIos or unn onIsIon on oI
ojorcIcIo do sus funcIonos nunquo nIngunn nornn Ios oLIIguo oxrosnnonfo n
ndofnr In conducfn onIfIdn.
22
Ior Io fnnfo, sI oI funcIonnrIo ojocufn un ncfo
nuIo, n osnr do hnLorso Inforuosfo un rocurso confrn oI nIsno, Incurro or
su nrfo on IrroguInr cunIInIonfo do sus funcIonos y so cron n sI nIsno ros-
onsnLIIIdnd cIvII or oI dnno quo ocnsIono: cunndo oI nrfIcuInr donnndo con-
junfnnonfo nI funcIonnrIo y nI Isfndo or Ios orjuIcIos ocnsIonndos; oI funcIo-
nnrIo no odr nIognr on su doscnrgo quo sI LIon oI doLIn rovocnr oI ncfo, fnn
soIo odIn susondorIo. In fnI cnso so Io dIr quo odIn susondorIo y JeIi6
hnLorIo hocho nrn no IncurrIr on rosonsnLIIIdnd cIvII.
23
10.3.4.4. 1l JeIer Je oIeJiencio
ConfrILuyo n In nIsnn soIucIon In rogIn doI doLor do oLodIoncIn, quo no os un
crIforIo do oLodIoncIn oIeoluIo n fodns y cunIosquIorn ordonos do sus suorIo-
ros, sIno soInnonfo n Ins ordonos IognIos quo oIIos Io onIfnn, on consonnncIn
con oI rIncIIo do In rosuncIon do IogIfInIdnd, quo no nIcnnzn n Ios ncfos
nuIos.
24
Yn quo nnLos, rosuncIon do IogIfInIdnd y oLIIgnforIodnd, soIo so nII-
cnn n Ios ncfos roguInros (vIIdos o nnuInLIos) y no n Ios IrroguInros (nuIos), os
10.20
MA!IIHOII, op. ciI., f. I, . 632. In susonsIon doI ncfo or IIognIIdnd nnnIfIosfn no fIono
IInIfo nIguno, os nLsoIufn. onosfrndn In IIognIIdnd, rocodo In susonsIon. In un Isfndo do
orocho os InconcoLILIo quo In AdnInIsfrncIon ILIIcn ncfo nI nnrgon do In IognIIdnd, uos,
cono funcIon osfnfnI, su ncfIvIdnd os sIonro suLIognI. Isfn dIscordnncIn con In fuonfo yn In
sonnInron CASSAOI, on su nrf. In ojocuforIodnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, uLIIcndo on oI IILro do
IIZ y ofros, AcIo , proceJinienIo oJninieIroIito, op. ciI., . ?? y MAI!AI, Lo liciIoci6n pIlico, op.
ciI., . 88-9.
10.21
AnIInr eupro, f. 2, cn. XVIII.
10.22
Supro, f. 2, 4" od., cn. XVIII.
10.23
MAI!AI, Lo liciIoci6n pIlico, op. ciI., . 90, nofn 35.
10.24
Supro, 4.1, 4.2, 5.1, 5.4, ?, on osfo nIsno cn.
II ACTO AMIIST!ATIVO V-50
InovIfnLIo In concIusIon: quo oI doLor do oLodIoncIn doI funcIonnrIo LIIco
sIguo Ins nIsnns rogIns y so nIIcn soInnonfo n Ios ncfos roguInros, no n Ios
IrroguInros o nuIos.
In consocuoncIn do oIIo, oI funcIonnrIo no soIo no JeIe oLodIoncIn nI ncfo
nuIo, sIno quo JeIe rocodor n In susonsIon do su ojocucIon cunndo hn sIdo
Inugnndo or un rocurso. o Io confrnrIo, conronofo orsonnInonfo no soIo
su rosonsnLIIIdnd cIvII, sIno fnnLIon ndnInIsfrnfIvn.
10.3.4.5. 1l proIleno eennIico
Todns osfns rnzonos odrInn nrocor nfonfnr confrn In cInrn oxrosIon ufIIIzn-
dn on oI nrf. 12, quo dIco quo In ndnInIsfrncIon odr (no doLor) suson-
dor oI ncfo on oI cnso do In nuIIdnd nLsoIufn.
Ioro os LIon snLIdo quo no corrosondo hncor InforrofncIon nornnonfo
oxogofIcn do Ins nornns y quo doLo Luscnrso, ndons doI sonfIdo IIfornI do Ios
fornInos ufIIIzndos, oI sIgnIfIcndo do In dIsosIcIon donfro doI confoxfo do fodo
oI sIsfonn nornnfIvo. TnnLIon, quo doLo dnrso un sonfIdo rnzonnLIo y jusfo n
In nornn nrn quo son consfIfucIonnI.
25
Ior Io dons, no os In rInorn voz on
dorocho ndnInIsfrnfIvo quo nIgunn Ioy, hnLIondo ufIIIzndo In fInIdn rodnccIon
do odr, fuo Inforrofndn sIsfonfIcnnonfo con oI nIcnnco do doLor. Is Io
quo ocurrIo, onfro ofros cnsos, con In Ioy 12.910 do nnyoros cosfos, quo on su
nrf. 6 docIn quo In ndnInIsfrncIon odrIn on Ios sucosIvos IIogos do IIcIfncIonos
do oLrns LIIcns IncIuIr cIusuIns do nnyoros cosfos. In InforrofncIon unI-
forno do In ndnInIsfrncIon fuo quo osfo consfIfuIn unn oLIIgncIon y quo on cnso
do hnLorso onIfIdo In cIusuIn, oIIn orn do fodos nodos nIIcnLIo, or frnfnrso
no do unn fncuIfnd dIscrocIonnI sIno rogIndn.
26
In InforrofncIon n quo nrrILnnos rosocfo doI cIfndo nrf. 12 doI docrofo-Ioy
19.549/?2 coIncIdo nsI con In do MAI!AI: on sInfosIs, sIonro quo un oforonfo
Inugno In ndjudIcncIon nIognndo un vIcIo grnvo on oI frnIfo y In oxIsfoncIn
do dIcho vIcIo rosuIfo nnnIfIosfn o, IncIuso, vorosInII, In AdnInIsfrncIon odr
y on rIgor doLor, oforgnr ofocfos susonsIvos nI ncfo.
2?
10.3.4.6. Conclueionee
Ior fodo Io oxuosfo, onfondonos quo cunndo oI ncfo Inugnndo os nuIo, oI
funcIonnrIo fIono In oLIIgncIon do susondor, oxrosn o fcIfnnonfo, In ojocu-
cIon doI ncfo Inugnndo y quo, consocuonfononfo, no uodo rocodor IogIfInn-
nonfo n su ojocucIon.
10.25
Supro, f. 1, cns. I y VI.
10.26
IT, DicInenee, 4?: 11; 5?: 149 y ofros. Vor fnnLIon AA.VV., ConIroIoe oJninieIroIitoe,
Iuonos AIros, AAA, 19?8 (y roInrosIonos osforIoros or Asfron), cn. V.
10.2?
MAI!AI, Lo liciIoci6n pIlico, op. ciI., . 90.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-51
11. Lo euepenei6n juJiciol Je lo ejecuci6n Jel ocIo oJninieIroIito
11.1. 1n generol
In nusoncIn do nornn osocInI soLro oI cnso, oI juoz uodo dIsonor In suson-
sIon doI ncfo ndnInIsfrnfIvo y ofrns nodIdns do no Innovnr;
1
In susonsIon doI
ncfo so Ido nI frILunnI con In donnndn o rocurso quo so Inforono (o IncIuso
nnfos, on nIgunos ordonnnIonfos)
2
y oI frILunnI docIdo on fornn sunnrIn sI In
susonsIon os rocodonfo, on nufo quo os noInLIo nI soIo ofocfo dovoIufIvo.
3
AIgunos codIgos confoncIoso-ndnInIsfrnfIvos rovIncInIos oxIgon cono con-
dIcIon nrn quo rocodn In susonsIon judIcInI doI ncfo Inugnndo, In Irronrn-
LIIIdnd doI orjuIcIo quo su ojocucIon ocnsIonnrIn
4
y/o su IIognIIdnd nnnIfIos-
fn;
5
orn unn soIucIon rovonIonfo doI vIojo dorocho osnnoI, hoy sonsILIononfo
nodIfIcndo n fnvor do In fodn cInso do nodIdns cnufoInros.
6
In osfo IfIno son-
fIdo cnLo noncIonnr oI ncfunI CodIgo ConfoncIoso AdnInIsfrnfIvo do In IrovIn-
cIn do Iuonos AIros,
?
quo hn rocofndo unn nnIIn gnnn do nodIdns rocnufo-
rIns osILIos. IIIns IncIuyon Ins roguIndns on oI CICC, Ins osIfIvns o do hncor,
or ondo InnovnfIvns y In susonsIon do In ojocucIon doI ncfo ndnInIsfrnfIvo.
o Ios nrfs. 22 y 25 surgo quo In osILIIIdnd do sufrIr orjuIcIos, o In nIforncIon
do unn sIfuncIon do hocho o do dorocho, hnLIIIfnn In susonsIon judIcInI, cono
nsInIsno quo uodo sor odIdn on cunIquIor ofnn doI rocoso, nn nnfIcIn-
dnnonfo.
In jurIsrudoncIn nncIonnI hn fonIdo ocnsIon or su nrfo do ufIIIznr rIncI-
Ios ns oIsfIcos quo Ios noncIonndos on rInor Iugnr, fnIos cono Ios grnvos
orjuIcIos quo In ojocucIon doI ncfo uodo cnusnr, In vorosInIIIfud prino focie
11.1
Vor O!A!, A!MAO IMIIIO, SusonsIon doI ncfo ndnInIsfrnfIvo y nodIdn do no Innovnr
confrn oI Isfndo, on IetieIo JuriJico Je Buenoe Airee, 1965-III, . 239 y ss.; MAI!AI, ConIrol
juJiciol..., f. II, op. ciI., . ?99 y ss. Vor, on cnnLIo, A!OAA!S, MA!II, SusonsIon doI ncfo
ndnInIsfrnfIvo cono nodIdn do no Innovnr, on JUS, 2: 88 (In IInfn, 1962); !IIM!, !ICA!O,
In susonsIon doI ncfo ndnInIsfrnfIvo cono nodIdn do no Innovnr, on JA, 196?-IV, 280. Vor
CCIv, SnIn C YIec, Juon A. c. MunicipoliJoJ Je Buenoe Airee, LL, 1996-I, 109; vor OO!IIIO,
Cien noIoe Je AgueIin, op. ciI., 46, II nnnro cono cnufoInr nufononn InnovnfIvn, . 125-6.
11.2
Vor CIod. CA, SnIn I, Aguoe ArgenIinoe S.A. c. 1nIe TriporIiIo Je OIroe , Serticioe Soni-
Iorioe, LL, 1996-A, 646; CIod. CA, SnIn III, 1Jeeur. c. 1nIe Aocionol IeguloJor Je lo 1lecIrici-
JoJ reeoluci6n 1S/9, LL, 1995-, 318. Vor OO!IIIO, Cien noIoe Je AgueIin, op. ciI., rosoc-
fIvnnonfo 25, o os nocosnrIo odIr In susonsIon on sodo ndnInIsfrnfIvn nnfos quo judIcInI,
. 85-6; y 9, IodIr In susonsIon on sodo ndnInIsfrnfIvn nnfos quo judIcInI, . 49-50.
11.3
O!A!, op. ciI., . 242.
11.4
Vor A!OAA!S, MA!II J., TroIoJo Je lo conIencioeo oJninieIroIito, Iuonos AIros, 1955, .
24?, nrn Ios codIgos nnfIguos; CASSAOI, Lo ejecuIorieJoJ, op. ciI., . 108. !nn crIfIcn do osfo
rIncIIo, or su Injusfo rIgorIsno, uodo vorso on MA!IIHOII, op. ciI., f. I, . 630.
11.5
Vor IIIISA, SoIre lo conIencioeo oJninieIroIito, Snnfn Io, 1964, 3
n
od., . 236 y ss.
11.6
Arf. 129, Inc. 1: Ios Inforosndos odrn soIIcIfnr on cunIquIor osfndo doI rocoso In ndo-
cIon do cunnfns nodIdns nsoguron In ofocfIvIdnd do In sonfoncIn: vor OOZIIZ II!IZ, JIS!S, Co-
nenIorioe o lo le, Je lo jurieJicci6n conIencioeo-oJninieIroIito (Le, 29/199S, Je 13 Je julio), f. II,
MndrId, CIvIfns, 1998, 3" od., . 2019 y ss.
11.?
Ioy 12.008, rofornndn or In Ioy 12.310.
II ACTO AMIIST!ATIVO V-52
doI dorocho Invocndo y In nnrIoncIn do IIogIfInIdnd doI ncfo cuosfIonndo.
8
Ior Io dons, In Cnnrn IodornI do In CnIfnI hnco do nnfnno unn Inforosnnfo
fornuIn do oquIIILro onfro osfos roquIsIfos y sonnIn quo n nnyor vorosInIII-
fud doI dorocho cnLo no sor fnn oxIgonfo on In grnvodnd o InnInoncIn doI dnno
y vIcovorsn, cunndo oxIsfo oI rIosgo do un dnno do oxfronn grnvodnd o Irron-
rnLIIIdnd oI rIgor ncorcn doI funue so uodo nfonunr.
9
Ofros frILunnIos or su nrfo, hnn cnIdo on oI nIsno orror do Ins IogIsIncIo-
nos rovIncInIos, oxIgIondo In IIognIIdnd nnnIfIosfn doI ncfo nrn susondor-
Io,
10
o hnn InfroducIdo ofros crIforIos do nrocIncIon, fnIos cono oI orjuIcIo o In
IosIon quo In susonsIon roducIrIn n In gosfIon ndnInIsfrnfIvn.
11
Cono so vo,
dIsfn nucho do oxIsfIr unIfornIdnd on osfn nnforIn. II fonn so onnronfn
dIrocfnnonfo con ofrns grnndos cuosfIonos: In rocodoncIn nnIIn o rosfrIngI-
dn doI nnnro y do Ins nodIdns cnufoInros, quo fnnfo osfuorzo donnndnn y
fnnfn dIscusIon rovocnn.
12
11.2. Iecureoe oIorgoJoe por le,ee eepeciolee
11.2.1. Coeo en que lo le, no reeuelte eoIre el efecIo Je lo inIerpoeici6n
Trnfndoso do rocursos judIcInIos rovIsfos or Ioyos osocInIos nrn In In-
ugnncIon do ncfos ndnInIsfrnfIvos dofornInndos
13
so hn sosfonIdo oI cnrcfor
dIrocfnnonfo susonsIvo do In InforosIcIon doI ronodIo judIcInI, nun sIn quo
nornn osocInI nsI Io osfnLIozcn. Hn dIcho In SnIn II do In Cnnrn ncIonnI do
AoIncIonos doI TrnLnjo quo nunquo, sogn so hn sonnIndo, on vIrfud do In
InconnfILIIIdnd con Ios rIncIIos consfIfucIonnIos doI ojorcIcIo do In funcIon
jurIsdIccIonnI or oI Iodor AdnInIsfrndor, doLo onfondorso quo cunndo Ins Io-
yos rogInn rocursos judIcInIos confrn ncfos ndnInIsfrnfIvos, no so frnfn, on
ronIIdnd sIno do In rogInnonfncIon do rocosos osocInIos con frnIfo ndnInIs-
11.8
CIod., SnIn CA, Aeutol S.I.L.,1965, LL, 119: 844.
11.9
Bonco Populor Je Lo PloIo, nno 1965, LL, 120: ?62, GoIierno Aocionol c. A. A., LL, 125:
633, nno 1966.
11.10
Cnnrn ncIonnI doI TrnLnjo, SnIn V, LL, 121: 102, CoeIolJi, 1965.
11.11
Vor !IIM!, op. ciI., . 284 y ss.; IIA!IS, In rohILIcIon do Innovnr (Insos nrn su
sIsfonfIcn), on In IetieIo Jel Colegio Je AIogoJoe Je Buenoe Airee, f. XX, nno XXI, n 6.
11.12
OA!CA I ITI!!A, Lo IoIollo Je loe neJiJoe couIeloree, CIvIfns, 1995; OOZIIZ II!IZ,
ConenIorioe o lo le, Je lo jurieJicci6n conIencioeo-oJninieIroIito (Le, 29/199S, Je 13 Je julio),
op. ciI., . 2019 y ss. Vor eupro, nuosfro f. 2, 2000, 4" od., cn. XIII, 8 y ss., . 28 y ss. y on
DerecIoe Hunonoe, cn. XII, Ios nnnros do Ios nrfs. 43 y ?5 Inc. 22 do In ConsfIfucIon nncIo-
nnI; roroducIdo on AI!IO!, MA!T y CO!!TIS, CH!ISTIA (ConIIndoros), Lo oplicoci6n Je loe
IroIoJoe eoIre JerecIoe Iunonoe por loe IriIunolee locolee, Iuonos AIros, CIIS, IdIforos doI
Iuorfo S.!.I., 199?, . 201 y ss.; y on LL, 1995-I, 988. Vor fnnLIon OO!IIIO, Cien noIoe Je
AgueIin, op. ciI., 88, !ochnzo In IInIno do In nccIon do nnnro: quo son oxcocIonnI, no nor-
nnI, . 185-? (LL, 1998-, 208); 65, II norILundo nnnro , . 145-9 (LL, 199?-C, 843); 50,
Annro: nuncn, jnns, . 130-1 (LL, 199?-A, 82).
11.13
SoLro oI cnrcfor do nccIon o rocurso, vor eupro, f. 1, 2000, roInrosIon do In 5" od., cn.
IX, 13, . 28.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-53
11.14
Cnnrn ncIonnI do AoIncIonos doI TrnLnjo, rovIsfn DerecIo Jel TroIojo, nno XXVII, n
4, nLrII do 196?, . 189-90.
11.15
InIIo cIfndo, . 190.
11.16
Iolloe, 284: 150, DuniI, Corloe Joee t. 1neIiIuIo Aocionol Je ViIitiniculIuro e/JenonJo
conIencioeo oJninieIroIito.
frnfIvo rovIo rogIdos or Ins rogIns doI rocoso do noIncIon,
14
or Io quo Io
rosuIfn nIIcnLIo oI rIncIIo rocosnI do quo In noIncIon so concodo on nnLos
ofocfos cunndo no osfo oxrosnnonfo dIsuosfo quo doLo concodorso n uno soIo,
os docIr, sIn ofocfo susonsIvo. Isfn concIusIon no doLo rosuIfnr, n nI juIcIo,
nI ronofnnonfo sorrondonfo. In ofocfo, doLo onfondorso quo, nI osfnfuIr oI
rocoso osocInI do rovIsIon doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, rogIndo cono rocurso
judIcInI, oI IogIsIndor quIso hnLIIIfnr un nodIo do InugnncIon ns ofIcnz o
ns rIdo quo Ios rocursos gonornIos nnfo In AdnInIsfrncIon |...] n In nccIon
judIcInI gonorIcn quo oxIsfn nrn In fufoIn do Ios dorochos do Ios ndnInIsfrndos
|...] n In cunI, sI, no hnLrIn or quo roconocorIo ofIcncIn susonsIvn or su soIn
doduccIon.
15
o ncuordo n Ins concIusIonos do osfo fnIIo, quo connrfInos, rosuIfnrIn quo
Ins nccIonos o rocursos rogIdos or Ioyos osocInIos quo osfnfuyon un rocoso
ns rIdo quo oI ordInnrIo, fIono ipeo jure, nn sIn nornn oxrosn, ofocfo
susonsIvo soLro oI ncfo Inugnndo; no nsI Ins nccIonos ordInnrIns, on Ins quo
In susonsIon doLo sor odIdn y odr sor ordonndn or oI frILunnI cunndo so
don cnusns quo Io jusfIfIquon.
11.2.2. Coeoe en que lo le, oIorgo efecIo JetoluIito ol recureo
Io oxuosfo so rofIoro n Ios cnsos on quo Ins Ioyos quo oforgnn un rocurso
osocInI nnfo In jusfIcIn confrn ncfos ndnInIsfrnfIvos no rosuoIvon ncorcn doI
ofocfo susonsIvo o dovoIufIvo do fnI rocurso; nhorn LIon, quo docIr do Ins
Ioyos quo rosuoIvon oxrosnnonfo oI unfo on sonfIdo confrnrIo n In suson-
sIon do In ojocucIon doI ncfo y so ronuncInn onfoncos or In InnodInfn ojocu-
cIon do In rosoIucIon Inugnndn, no oLsfnnfo In InforosIcIon do In nccIon judI-
cInI
II cnso so Innfon con nofIvo do In Ioy 14.8?8, nrf. 28, nnrfndo sogundo:
In Ios cnsos on quo oI InsfIfufo ncIonnI do VIfIvInIcuIfurn rosuoIvo In cInu-
surn o susonsIon do Ios osfnLIocInIonfos o IocnIos on InfrnccIon n In rosonfo
Ioy o n su rogInnonfncIon, n fIn do quo oxIsfn uno inneJioIo ejecuci6n Je lo
eonci6n oplicoJo, oI rocurso do noIncIon nnfo oI juoz conofonfo ee conceJer
ol e6lo efecIo JetoluIito y on roIncIon. In Corfo Suronn do JusfIcIn do In
ncIon, on oI fnIIo DuniI, do 19?2,
16
rosoIvIo oxrosnnonfo In InconsfIfucIonn-
IIdnd do unn nornn do osfn IndoIo quo rofondo ojocuforInr unn snncIon, hn-
corIn cunIIr ofocfIvnnonfo, sIn oI doLIdo rovIo confrnIor judIcInI. Cono dIjo
oI frILunnI on osfn ocnsIon no cnLo hnLInr do juIcIo y on nrfIcuInr do
II ACTO AMIIST!ATIVO V-54
nquoI quo oI nrf. 18 do In Cnrfn Mngnn oxIgo cono roquIsIfo quo IogIfIno unn
condonn, sI oI frnIfo nnfo oI orgnno ndnInIsfrnfIvo no so Infogrn con In
InsfnncIn judIcInI corrosondIonfo, nI do juIcIo rovIo, sI osfn InsfnncIn no hn
concIuIdo y lo eonci6n, en coneecuencio, no ee un reeulIoJo Je ocIuocionee pro-
JuciJoe JenIro Je lo nieno.
1?
II fonn, con fodo, so roIfo n frnvos doI fIono. !nn do oIIns hn sIdo In
nLsurdn rofonsIon do quo Ins nccIonos o rocursos judIcInIos Inforuosfos con-
frn Ins snncIonos do cInusurn Inuosfns or In OI no fongnn ofocfos suson-
sIvos, Io quo con fodn IogIcn hn sIdo docInrndo InconsfIfucIonnI.
18
In CSJ hn
rochnzndo Ios rocursos oxfrnordInnrIos Inforuosfos confrn fnIIos nnIogos, quo
no hncon sIno nIIcnr In corrocfn docfrInn do DuniI.
19
IIIo os nsI nn cunndo In
IogIsIncIon Invoquo rofondIdns fncuIfndos jurIsdIccIonnIos quo so confIoron nI
orgnno ndnInIsfrnfIvo, uos doLIorn sor cInro quo on nuosfrn ncIon no oxIs-
fon ofros juocos quo Ios doI Iodor JudIcInI, Ios nIcos quo uodon dIcfnr son-
foncIns y quo son fnIos juocos or su cnrcfor do InnrcInIos. o Io son Ios
do cnrcfor ndnInIsfrnfIvo, nunquo nIgunos do oIIos fnnLIon osonn In dono-
nInncIon do juocos.
20
11.2.3. Conclueionee ocerco Je loe recureoe oIorgoJoe por le,ee eepeciolee
o In jurIsrudoncIn quo ncnLnnos do gIosnr on Ios unfos rocodonfos rosuI-
fnrIn quo oI oforgnnIonfo or Ioyos osocInIos do rocursos nrn nnfo In jusfIcIn
confrn ncfos ndnInIsfrnfIvos dofornInndos, doLo sor Inforrofndo cono unn
fornn on quo oI ordonnnIonfo jurIdIco fIondo n fufoInr do nnnorn dIforonfo Ios
Inforosos conronofIdos. MIonfrns quo on Ins nccIonos ordInnrIns oI nrfIcu-
Inr dIsono do Ios Inzos nornnIos nrn InIcInr su nccIon, fIono un nnIIo rogI-
non confoncIoso y do ruoLn, ofc., on Ios rocursos do Ioyos osocInIos, on cnn-
LIo, fIono Inzos ns Lrovos y hnsfn nngusfIosos, Io os ns dIfIcII ronIIznr ncfI-
11.1?
Iolloe, 284: 150, 153, cons. 12. Con. MAI!AI, ConIrol juJiciol Je lo oJninieIroci6n pIli-
co, f. II, op. ciI., . 692 y ss.
11.18
CIod. Snn MnrfIn, SnIn I, Zonpolini, LL, 1998-I, 519, 521: docInrnr In InconsfIfucIonnII-
dnd do Ios nrfs. 10 y 11 do In Ioy 24.?65, quo rofornnn Ios nrfs. ngrogndos n confInuncIon doI nrf.
?8 do In Ioy 11.683 (f.o. 19?8), on cunnfo osfnLIocon In ojocuforIodnd sIn ofrn susfnncIncIon do Ins
rosoIucIonos rosuIfnnfos do In noIncIon ndnInIsfrnfIvn y oI ofocfo dovoIufIvo do Ios rocursos do
noIncIon judIcInI rovIsfos, . 521, con nofn do I!II!I IIIMOTI, AIII A., InconsfIfucIonnIIdnd
do Ios nrfIcuIos 10 y 11 do In Ioy 24.?65 (cInusurns). Cono oxrosn oI nufor cIfndo, sIguIondo
jurIsrudoncIn do In CSJ, osfo fIo do snncIon nocosnrInnonfo doLo confnr con oI dIcfndo do unn
sonfoncIn onnnndn doI juoz conofonfo doI Iodor JudIcInI.
11.19
Is oI nIsno cnso nnfos cIfndo, Iolloe, 284: 150. Io nfIrnndo on oI foxfo oso rofIoro nI cnso
LopiJuc, CSJ, LL, 1998-C, 3?1. Ofros fnIIos on IgunI sonfIdo fuoron CIonnI IcononIco, SnIn
A, Corgill S.A., LL, 199?-, 641; VolenIi 1epecioliJoJee, LL, 1993-C, 203, con nofn do IIA!T
CAMIOS; 1D, 152: 6?0. IgunI soIucIon on unn onn do nrrosfo cuyn InugnncIon judIcInI os nI soIo
ofocfo dovoIufIvo, CSJ, Di Solto, LL, 1988-, 2?1.
11.20
I!II!I IIIMOTI, op. ciI., 521. Inrn un nnyor dosnrroIIo nos ronIfInos nI f. 1, 2000, roIn-
rosIon do In 5" od., cn. IX, 8 nI 19.
I!IS!CI I IIOITIMIA, IXIOIIIIIA Y IJIC!TO!IIA V-55
11.21
In soIucIon vonIn doI nrf. 122, rr. 2, do In nnforIor Ioy do In jurIsdIccIon confoncIoso-
ndnInIsfrnfIvn.
11.22
OOZIIZ II!IZ, JIS!S, DerecIo proceeol oJninieIroIito, f. III, MndrId, 196?, 2
n
od., .
333-4. II roLIonn sorIn oI nIsno on nuosfro nIs, uos dndo oI cnrcfor nornnonfo docInrnfIvo
do Ins sonfoncIns condonnforIns confrn In ncIon, quo osfnfuyo oI nrf. ? do In Ioy 3952 y Ins Ioyos
do osfnLIIIdnd nonofnrIn, odrInn oxIsfIr dIfIcuIfndos nnforInIos oco nonos quo InsnIvnLIos nrn
oI coLro oorfuno do In IndonnIzncIon sI, osfn fuorn donnsIndo cunnfIosn. IgunI crIforIo sosfIono
!IAI, Asocfos ndnInIsfrnfIvos y confoncIosos do In sIfuncIon doI CIuL do OoIf, IetieIo Je lo
IoculIoJ Je DerecIo , Ciencioe Sociolee, nno XVIII, n
os.
3-4, MonfovIdoo, 196?, . ?05 y ss., . ?11:
Ior nnndIdurn In sunn n ngnr, |...] IIognrIn n unn cIfrn sIdornI, do cIonfos do nIIIonos, do ojocu-
cIon InosILIo dndn In InonLnrgnLIIIdnd doI nfrInonIo nunIcInI y In osfrochoz do Ins fInnnzns
LIIcns quo no odrInn nLsorLor sonojnnfo Inncfo. Ironfo n osfo fIo do ronIIdnd, oI rIncIIo
fiecue eenper eoltene eeI no os sIno unn vncIn nfIrnncIon; nnIInr eupro, f. 2, 2000, 4" od., cn.
XIII, . 4?, 9.?., II eolte eI repeIe.
11.23
Is In cnIIfIcncIon quo fornuIn OOZIIZ II!IZ, ConenIorioe o lo le, Je lo jurieJicci6n con-
Iencioeo-oJninieIroIito (Le, 29/199S, Je 13 Je julio), f. II, op. ciI., . 2022.
11.24
In connrncIon os Ingrnfn: sIn nornns quo nos IInIfon, nuosfrn jurIsrudoncIn hn sIdo
rogrosIvn, on fnnfo quo In osnnoIn rogrosIvn. Hnn rondIdo LIon Ins vIojns rnIcos y fnrdnn on
rocILIrso Ios nuovos frufos.
11.25
AsI rozn oI ncfunI nrf. 129, Inc. 1: Ios Inforosndos odrn soIIcIfnr on cunIquIor osfndo doI
rocoso In ndocIon do cunnfns nodIdns nsoguron In ofocfIvIdnd do In sonfoncIn. Inrn su dosnrro-
IIo y oxIIcncIon nos ronIfInos n OOZIIZ II!IZ, ConenIorioe..., f. II, op. ciI., . 2019 y ss.
vIdnd roLnforIn, ofc.; n In Invorsn, osfns cnrncforIsfIcns so von on nrfo con-
frnuosfns con Ios ofocfos do In InforosIcIon do In nccIon o rocurso. In Ins
rInorns In InforosIcIon do In donnndn no fIono per ee ofocfo susonsIvo, on
Ins sogundns on cnnLIo sI fIono un ofocfo susonsIvo nufonfIco, IncIusIvo
nunquo In Ioy dIsongn Io confrnrIo, uos fnnLIon osfn hIofosIs hn sIdo docIn-
rndn InconsfIfucIonnI y con rnzon, or In Corfo Suronn on oI cnso DuniI.
In cunnfo nI dorocho connrndo, oI dorocho osnnoI quo nnfos ndnIfIn In
susonsIon soIo cunndo In ojocucIon huLIoso do ocnsIonnr dnnos o orjuIcIos
do ronrncIon InosILIo o dIfIcII,
21
no consIdorndoso or Io dons quo In soIn
cIrcunsfnncIn do quo oI orjuIcIo son ronrnLIo on dInoro Io forno do fcII
ronrncIon.
22
In IogIsIncIon ncfunInonfo vIgonfo, quo sIguIo In IInon do unn
jurIsrudoncIn rogrosIvn
23
y no rogrosIvn
24
do Ins nornns nnforIoros, no osfn-
LIoco ofro roquIsIfo quo oI fInnIIsfn o foIooIogIco, quo so Idnn y dIcfon cunnfns
nodIdns nsoguron In ofocfIvIdnd do In sonfoncIn.
25
CopiIulo V1
ESTABILIDAD E IMPUGNABILIDAD
I. Estabilidad
1. Lo eeIoIiliJoJ Jel ocIo oJninieIroIito que reconoce JerecIoe
MienIroe que olgunoe ouIoree Ion enuncioJo cono uno corocIerieIico ne Jel
ocIo oJninieIroIito eu retocoIiliJoJ,
1
en el eenIiJo Je que lo oJninieIroci6n
poJrio en IoJo nonenIo , ein liniIoci6n Jejorlo ein efecIo, el JerecIo oJninie-
IroIito orgenIino Io etolucionoJo en eenIiJo intereo,
2
o punIo Iol que en eu
eeIoJo ocIuol coneiJeronoe que pueJe eeoloree precieonenIe uno corocIerie-
Iico intereo poro el ocIo oJninieIroIito. eu eeIoIiliJoJ.
1n eeIe eenIiJo Io eoeIeniJo L 1AAI1S que ol conIrorio Je lo que tiene repi-
IienJo lo JocIrino JoninonIe cono coneecuencio Jel plonIeo frognenIorio Jel
proIleno, lo reglo ee que el ocIo oJninieIroIito ee en principio irretocoIle,
nxine ei reconoce o ofecIo JerecIoe euIjeIitoe,
3
en criIerio einilor eoeIiene
MAI11AHOII que lo retocoIiliJoJ Jel ocIo oJninieIroIito no pueJe eer inIe-
1.1
T1SAUIO, ALIOASO, 1eIiIucioni Ji JiriIIo puIIlico, I. 11, DiriIIo onninieIroIito, Turin, 1961,
p. 142, B11LSA, IAIA1L, DerecIo AJninieIroIito, I. 11, Buenoe Airee, 19, " eJ., Buenoe Airee,
1964, 6" eJ., p. 99, D11Z, MAAU1L MAI1A, DerecIo oJninieIroIito, I. 11, Buenoe Airee, Plue UlIro,
196, 1" eJ., 2" eJ., 1976, p. 273, ounque luego liniIo eeIo corocIerieIico en forno nu, pronuncio-
Jo, Je noJo Iol que en rigor eu criIerio ee IonIo o ne onplio que el que enuncionoe en el IexIo,
I1OI1A1, BAITOLOM1, Monuol Je JerecIo oJninieIroIito, I. 1, Buenoe Airee, AIeleJo-PerroI, 196S,
p. 303. Ver IonIien C OMAD1IA, JUL1O IODOLIO, Lo onuloci6n Je oficio Jel ocIo oJninieIroIito, Bue-
noe Airee, 1J. Ciencioe Je lo AJninieIroci6n, 199S, 2" eJ., AcIo oJninieIroIito nunicipol, Buenoe
Airee, Depolno, 1992, p. 132 , ee. Si Iien el criIerio Je C OMAD1IA ee ne reeIricIito que el nueeIro
en cuonIo o lo oJniei6n Je que el Jenonino onuloci6n Je oficio Jel ocIo oJninieIroIito, eu onli-
eie giro en Iorno o loe nienoe liniIee o Iol foculIoJ que oqui onoliconoe.
1.2
1l JerecIo conporoJo Io fornuloJo Ioce Iienpo el principio Je lo irretocoIiliJoJ, p. ej.
BOQU1IA OL1V1I, JOS1 MAI1A, Lo irretocoIiliJoJ Je loe ocIoe oJninieIroIitoe, MoJriJ, MoneJo ,
CreJiIo, 1977 (eeporoIo).
1.3
L1AAI1S, JUAA IIAAC1SCO, 1nnuIoIiliJoJ , coeo jucgoJo en el ocIo oJninieIroIito, en Ietie-
Io Je DerecIo AJninieIroIito Municipol, 211. 667 (Buenoe Airee, 1947), IunJonenIoe Je JerecIo
oJninieIroIito, Buenoe Airee, AeIreo, 197, 296 o 303, pp. 343-1.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V1-2
renIe o eu eeencio, ni pueJe coneIiIuir el principio en eeIo noIerio. Lo reto-
coci6n Jel ocIo oJninieIroIito ee uno neJiJo excepcionol, terJoJeronenIe
onornol.
4
Vo Je eu,o, en eeIoe ofirnocionee, que noe eeIonoe refirienJo no
o loe ocIoe llonoJoe Je grotonen (nulIoe, eoncionee, eIc.) o que liniIon Jere-
cIoe o loe Jeniegon, eino o loe ocIoe fotoroIlee o onplioIorioe Je JerecIoe ,
foculIoJee Je loe inIereeoJoe.

1n euno, lo eeIoIiliJoJ Je loe JerecIoe ee uno Je loe principolee goronIioe
Jel orJen juriJico, o Iol punIo que pueJe inclueo eenIoree un principio generol
en Iol eenIiJo, que e6lo poJrio eer oIjeIo Je excepci6n en coeoe concreIoe , onIe
norno expreeo. Ho recorJoJo nueeIro ne olIo IriIunol en eeIe eenIiJo que
que el orJen pIlico ee inIereeo en que loe JerecIoe oJquiriJoe Iojo el onporo
Je reeolucionee JefiniIitoe queJen inconnotiIlee ,o que Je oIro noJo no
IoIr reginen oJninieIroIito ni juJiciol poeiIle.
6
Lo eoluci6n juriepruJenciol, preceJiJo nucIo onIee por el orI. Jel C6Jigo
ConIencioeo AJninieIroIito Je 1906, Je lo Protincio Je Buenoe Airee,
7
Io eiJo
confirnoJo en loe orIe. 17 , 1S Jel JecreIo-le, 19.49/72 nocionol , en el Jecre-
Io 110 Jel GoIierno Je lo CiuJoJ Je Buenoe Airee.
S
Pero contiene no oltiJor
1.4
MAI11AHOII, M1GU1L S., TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, I. 1, Buenoe Airee, 196, 2" eJ.,
1977, p. 79 , ee. Ver, en conIio, I 1AL, ALB1ITO IAMOA, 1xIinci6n Jel ocIo oJninieIroIito creoJor
Je JerecIoe, en IetieIo Je lo IoculIoJ Je DerecIo , Ciencioe Sociolee, oo X1, n 1-2, MonIetiJeo,
oo 1960, p. 71 , ee.
1.
GAIC1A D1 1AT1II1A, 1DUAIDO , I1IAAAD1Z, TOMAS IAMOA, Cureo Je JerecIo oJninieIroIito, I.
1, MoJriJ, CitiIoe, 1993, 6" eJ., p. 46.
1.6
Cornon Je ConI6n, 1936, Iolloe, 17. 36S, cone. 3. 1n eenIiJo einilor ol IexIo L 1AAI1S,
IunJonenIoe..., op. ciI., pp. 346-1.
1.7
CCAPBA, orI. . Loe ouIoriJoJee oJninieIroIitoe no poJrn retocor eue propioe reeolucio-
nee, en oeunIoe que Jen lugor o lo occi6n conIencioeo-oJninieIroIito,uno tec que lo reeoluci6n
IuIieee eiJo noIificoJo o loe porIiculoree inIereeoJoe. Si ee JicIoee uno reeoluci6n oJninieIroIito
retoconJo oIro coneenIiJo por el porIiculor inIereeoJo, eeIe poJr pronoter el juicio conIencioeo-
oJninieIroIito, ol e6lo efecIo Je que ee reeIoIlecco el inperio Je lo reeoluci6n onuloJo. 1xcepIuo-
ee Je eeIo Jiepoeici6n IoJo reeoluci6n que Iengo por oIjeIo recIificor erroree Je IecIo o Je clculo,
loe que poJrn eer corregiJoe oJninieIroIitonenIe.
1.S
ArI. 17. Ietococi6n Jel ocIo nulo. 1l ocIo oJninieIroIito ofecIoJo Je nuliJoJ oIeoluIo ee
coneiJero irregulor , JeIe eer retocoJo o eueIiIuiJo por roconee Je ilegiIiniJoJ on en eeJe oJni-
nieIroIito. Ao oIeIonIe, ei el ocIo eeIutiere firne , coneenIiJo , IuIiere generoJo JerecIoe euIje-
Iitoe que ee eeIen cunplienJo, e6lo ee poJr inpeJir eu euIeieIencio , lo Je loe efecIoe on pen-
JienIee, neJionIe Jecloroci6n juJiciol Je nuliJoJ, eolto que el inIereeoJo IuIiero conociJo el ticio
Jel ocIo ol nonenIo Je eu JicIoJo, en cu,o coeo eeIo liniIoci6n eer inoplicoIle. ArI. 1S. Ietoco-
ci6n Jel ocIo regulor. 1l ocIo oJninieIroIito regulor Jel que IuIieron nociJo JerecIoe euIjeIitoe
o fotor Je loe oJninieIroJoe, no pueJe eer retocoJo, noJificoJo o eueIiIuiJo en eeJe oJninieIro-
Iito uno tec noIificoJo. Sin enIorgo, poJr eer retocoJo, noJificoJo o eueIiIuiJo en eeJe oJninie-
IroIito ei el inIereeoJo IuIiere conociJo el ticio en el coeo Jel ocIo onuloIle, ei lo retococi6n,
noJificoci6n o eueIiIuci6n Jel ocIo lo fotorece ein coueor perjuicio o Ierceroe , ei el JerecIo ee
IuIiere oIorgoJo expreeo , tliJonenIe o IiIulo precorio. TonIien poJr eer retocoJo, noJifico-
Jo o eueIiIuiJo por roconee Je oporIuniJoJ, neriIo o conteniencio, inJenniconJo loe perjuicioe
que coueore o loe oJninieIroJoe. DicIo inJennicoci6n e6lo conprenJer el tolor oIjeIito Jel Iien
, loe Jooe que eeon uno coueo JirecIo e inneJioIo Je lo retococi6n, exclu,enJo el pogo Jel lucro
ceeonIe.
1STAB1L1DAD 1 1MPUGAAB1L1DAD V1-3
que eu Ioee ee coneIiIucionol , protiene Je lo eeguriJoJ juriJico o fotor Je loe
JerecIoe Je loe inJitiJuoe frenIe ol poJer pIlico. Ao ee uno creoci6n eino un
nueto reconocinienIo Jel legieloJor Je focIo, cono en 1906 el legieloJor pro-
tinciol. Contiene no oltiJor el eueIenIo coneIiIucionol cuonJo Je inIerpreIor
lo norno legieloIito ee IroIo.
2. CorocIeree. Diferencioe enIre coeo jucgoJo juJiciol , coeo jucgoJo
oJninieIroIito
1n el ciIoJo follo lo CorIe Supreno IoIl6 Je coeo jucgoJo oJninieIroIito, fo-
lloe poeIerioree , oIroe ouIoree, IoIlon Je irretocoIiliJoJ, eeIoIiliJoJ, inono-
tiliJoJ, innuIoIiliJoJ, eIc. 1n reoliJoJ, loe expreeionee irretocoIiliJoJ e
innuIoIiliJoJ o einiloree no eon Jel IoJo exocIoe, puee eegn terenoe el ocIo
pueJe retocoree en cierIoe coeoe Je excepci6n, lo expreei6n coeo jucgoJo oJni-
nieIroIito, ei Iien nu, JifunJiJo, Ionpoco ee lo ne ocerIoJo, porque encierro
uno confuei6n con lo coeo jucgoJo juJiciol.
1n efecIo, lo coeo jucgoJo juJiciol , lo coeo jucgoJo oJninieIroIito no Iie-
nen en conn, cono o prinero tieIo poJrio porecer, eer onIoe coeo jucgoJo,
por el conIrorio, coeo jucgoJo en eenIiJo eeIricIo ee e6lo lo que ee proJuce ree-
pecIo Je loe eenIencioe juJiciolee.
1
Uno eenIencio juJiciol que Ioce coeo jucgo-
Jo no ee ,o inpugnoIle por recureo o occi6n olguno , no pueJe eer noJificoJo
por oIro IriIunol, lo coeo jucgoJo oJninieIroIito, en conIio, inplico Ion e6lo
uno liniIoci6n o que lo nieno oJninieIroci6n retoque, noJifique o eueIiIu,o
el ocIo , no inpiJe que el ocIo eeo inpugnoJo
2
, etenIuolnenIe onuloJo en lo
jueIicio. Lo inpugnoci6n pueJe protenir Je Ierceroe ofecIoJoe por el ocIo o por
lo nieno oJninieIroci6n, inicionJo onIe lo jueIicio el peJiJo Je lo nuliJoJ Je
eu propio ocIo. ee lo llonoJo, en el JerecIo conporoJo, occi6n Je leeitiJoJ
(puee ee requiere uno pretio Jecloroci6n oJninieIroIito en el eenIiJo Je que el
ocIo que ee IoIr Je inpugnor juJiciolnenIe ee leeito ol orJen juriJico, eeo
Jecloroci6n no ee encuenIro exigiJo por nueeIro orJenonienIo).
Por lo Jene, lo oJninieIroci6n pueJe eienpre retocor o noJificor el ocIo ei
con ello Ieneficio ol inIereeoJo,
3
lo que no ocurre con lo coeo jucgoJo juJiciol.
Lo llonoJo coeo jucgoJo oJninieIroIito, puee, ni ee JefiniIito cono lo juJi-
ciol, ni ee Ionpoco inonotiIle, innuIoIle o inexIinguiIle. Por ello preferinoe
2.1
Que eon loe nicoe que Iocen coeo jucgoJo eueIonciol, en poloIroe Je lo CorIe. Iolloe, 264.
314, ConeIoreo SA1C, 1966.
2.2
DenIro Jel Iernino Je preecripci6n, que ee Je Joe ooe, por oplicoci6n Jel orI. 4030 Jel
C6Jigo Citil, que lo juriepruJencio Io IecIo exIeneito o eeIoe coeoe. L 1AAI1S, JUAA IIAAC1SCO,
Coeo jucgoJo oJninieIroIito, Buenoe Airee, KrofI, 1946, p. 30.
2.3
Puee lo eeIoIiliJoJ juego o fotor Jel oJninieIroJo, no en conIro. CSJA, Iolloe, 22S. 1S6,
IeJroJo, 194, conporor D11Z, op. ciI., I. 11, pp. 332-3 , CSJA, Iolloe, 24. 406, Gorcio UriIuru,
199, en que porecerio coneogroree lo eoluci6n conIrorio. SoIre eeIo tolterenoe ne oJelonIe,
.3.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V1-4
el enpleo Je lo poloIro eeIoIiliJoJ o en IoJo coeo irretocoIiliJoJ poro referir-
noe o eeIe principio juriepruJenciol , legol.
IinolnenIe, contiene ocloror que lo eeIoIiliJoJ Jel ocIo creoJor Je Jere-
cIoe olconco o IoJo lo oJninieIroci6n, en el JoIle eenIiJo Je que el ocIo oJni-
nieIroIito Je cuolquier 6rgono o enIe oJninieIroIito pueJe Iocer coeo jucgoJo
oJninieIroIito, eeo un enIe ouIrquico, enpreeo Jel 1eIoJo, eIc. , Je que en lo
neJiJo en que ee Io proJuciJo lo eeIoIiliJoJ, el ocIo no pueJe eer retocoJo por
el nieno 6rgono que lo JicI6 ni Ionpoco por un 6rgono oJninieIroIito eupe-
rior.
4
1n oIroe poloIroe, lo liniIoci6n o lo foculIoJ Je retocor, noJificor o
eueIiIuir no e6lo olconco ol enieor Jel ocIo, eino o IoJo lo oJninieIroci6n. Que-
Jo o eolto, por eupueeIo, el coeo en que el euperior retoco un ocIo ilegiIino
JicIoJo por un inferior, poro Iocer lugor o un recureo inIerpueeIo por el oJni-
nieIroJo, o ello no ee opone lo coeo jucgoJo oJninieIroIito.

3. IequieiIoe Je lo eeIoIiliJoJ
A porIir Jel coeo Cornon Je ConI6n Jel oo 1936, en que lo CorIe Supreno
coneogr6 por prinero tec el principio que enuncionoe, loe ouIoree eeIn en
generol Je ocuerJo en cuonIo o culee eon loe requieiIoe que eeo juriepruJen-
cio exigirio poro que lo eeIoIiliJoJ exieIo, ounque no en lo que ee refiere o en
que coneieIe coJo uno Je elloe, o o eu correcci6n. DicIoe corocIeree Ion eiJo
olgunoe confirnoJoe , oIroe JerogoJoe por el JecreIo-le, 19.49/72.
1
De loe requieiIoe IroJicionolnenIe exigiJoe por lo juriepruJencio onIerior o
1972, enIenJenoe que correeponJe coneiJeror tigenIee o porIir Jel JecreIo-le,
19.49/72 loe eiguienIee. o) que ee IroIe Je un ocIo oJninieIroIito (uniloIerol e
inJitiJuol), I) que Je el Io,on nociJo JerecIoe euIjeIitoe, c) que eeIe noIifico-
Jo ol inIereeoJo, J) que eeo regulor, ounque el ocIo nulo IonIien Iiene eeIoIi-
liJoJ conforne ol JecreIo-le,, e) que no Io,o uno le, que ouIorice lo retococi6n
, f) finolnenIe, olgunoe ouIoree IonIien ogregoIon que JeIerio IroIoree Je
un ocIo Je lo oJninieIroci6n ocIito, o eu tec, lo juriepruJencio onIerior ol
JecreIo-le, exigio que el ocIo IuIiero eiJo JicIoJo en ejercicio Je foculIoJee
regloJoe. ConeiJeronoe que onIoe requieiIoe no exieIen en lo ocIuoliJoJ.
4. AcIo oJninieIroIito
4.1. UniloIeroliJoJ
DeeJe luego, loe que oJopIon lo Jefinici6n reeIringiJo Je ocIo oJninieIroIito
einplenenIe expreeorn en eeIe punIo que JeIe IroIoree Je un ocIo oJninie-
2.4
1n eeIe eegunJo eenIiJo V 1D1L, G1OIG1S, DroiI oJninieIroIif, Porie, 1961, p. 199, LACHAUM1,
J1AA-IIAAO1S, Lo IierorcIie Jee ocIee oJninieIroIife execuIoiree en JroiI puIlic fronoie, Porie,
1966, p. 72.
2.
Anplior, infro, 11.1.
3.1
Aoe referinoe ol JecreIo-le, 19.49/72 eegn eu reforno por el JecreIo-le, 21.6S6/77.
1STAB1L1DAD 1 1MPUGAAB1L1DAD V1-
IroIito en eenIiJo eeIricIo, quienee, en conIio, propicion uno Jefinici6n on-
plio, IoIrn Je ocloror que poro que proceJo lo coeo jucgoJo oJninieIroIito
Io Je IroIoree Je un ocIo oJninieIroIito uniloIerol.
De ocuerJo o eeIe requieiIo ee exclu,en loe conIroIoe, en cuonIo o eu cele-
Iroci6n, cono ocuerJo Je tolunIoJee, no en conIio en cuonIo o eu ejecuci6n,
en que pueJen Joree IonIien ocIoe uniloIerolee Je lo oJninieIroci6n onporo-
Joe por el nieno principio Je lo coeo jucgoJo oJninieIroIito. AIoro Iien, eeIo
excluei6n no eignifico en noJo olguno que el conIroIo en ei corecco Je eeIoIili-
JoJ,
1
eino que ello ee rige por loe principioe Je lo reeponeoIiliJoJ conIrocIuol ,
no por loe Je lo coeo jucgoJo oJninieIroIito. 1eIo cueeIi6n ee encuenIro llo-
noJo o Iener gron conIrotereio en noIerio Je conceeionee , licencioe Je eerti-
cioe pIlicoe, gron porIe Je loe cuolee Ion eiJo renegocioJoe ol norgen Jel
orJenonienIo juriJico, con lo cuol coIr conIroponer el principio Je lo juriJici-
JoJ , lo eeIoIiliJoJ.
4.2. 1nJitiJuoliJoJ
1llo eignifico que loe reglonenIoe no eeIn conprenJiJoe JenIro Jel eieIeno
Je nornoe , principioe que coneIiIu,en lo llonoJo coeo jucgoJo oJninieIroIi-
to,
2
pero, ol iguol que en el coeo onIerior, eeIo no lleto o lo concluei6n Je que
loe reglonenIoe eeon liIrenenIe retocoIlee en forno orIiIrorio, ni que loe
JerecIoe nociJoe o eu onporo queJen corenIee Je IoJo proIecci6n juriJico. Aei
cono un reglonenIo pueJe leeionor JerecIoe euIjeIitoe
3
pueJe IonIien Jor
lugor, pori poeu, ol nocinienIo Je un JerecIo euIjeIito, el que ee IroIe Je Jere-
cIo oIjeIito no ee por cierIo 6Iice poro que eeo opIo poro creor JerecIoe euIje-
Iitoe. 1n noJo Jifiere el reglonenIo, en eee oepecIo, Je uno norno legol o
coneIiIucionol, que o peeor Je eu corcIer generol IonIien pueJe creor Jere-
cIoe euIjeIitoe perfecIoe.
4
1n eeIe eenIiJo Io JicIo lo Procuroci6n Jel Teeoro
Je lo Aoci6n que lo eupreei6n o noJificoci6n Je un eIoIue oIjeIito e inpereo-
nol no olIero loe eiIuocionee juriJicoe pereonolee oJquiriJoe en Ioee ol eIoIue
onIerior, ello por el principio Je lo irreIroocIitiJoJ Je loe nornoe.

1l nieno principio Io eiJo reconociJo por lo juriepruJencio, inclueo lo CSJA,
con el olconce Je que Si Iojo lo tigencio Je uno le, o poro el coeo,un reglo-
nenIo el porIiculor Io cunpliJo IoJoe loe ocIoe , conJicionee euIeIonciolee
4.1
L1AAI1S, IunJonenIoe..., op. ciI., p. 32, cfr. D11Z, op. ciI., pp. 32S , 329.
4.2
L1AAI1S, IunJonenIoe..., op. ciI., p. 32, MAI11AHOII, op. ciI., p. 616, conporor D11Z, op. ciI.,
p. 32S.
4.3
Ver IonIien lo referenIe o lo reloci6n Je loe JerecIoe euIjeIitoe con loe JerecIoe Je inciJen-
cio colecIito que conIenplo el orI. 43 Je lo ConeIiIuci6n nocionol, eupro, I. 2, Lo Jefeneo Jel
ueuorio , Jel oJninieIroJo, 2000, 4" eJ., cop. 11 , ee.
4.4
Anplior eupro, I. 2, 2000, 4" eJ., cop. 11 , ee.
4.
DicInenee, 60. 149, L1AAI1S, IunJonenIoe..., op. loc. ciI., MOAT1, LAUIA, ConeiJerocionee
eoIre lo reIroocIitiJoJ en el nIiIo Jel JerecIo oJninieIroIito, 1D, 176. 739.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V1-6
, loe requieiIoe fornolee pretieIoe en eeo le, poro eer IiIulor Je un JeIernino-
Jo JerecIo, coIe coneiJeror que Io, un JerecIo oJquiriJo ounque folIe lo Je-
cloroci6n fornol Je uno eenIencio o un ocIo oJninieIroIito, puee eeIoe e6lo
ogregon el reconocinienIo Je eee JerecIo o el opo,o Je lo fuerco coerciIito
neceeorio poro que ee Iogo efecIito. De no eer oei, reeulIorio lo inoJnieiIle
coneecuencio Je que lo IiIuloriJoJ Je un JerecIo tenJrio o JepenJer Je lo
tolunIoJ Jiecrecionol Jel oIligoJo renuenIe o eoIiefocer eee JerecIo.
6
Pero, en
IoJo coeo, no eon loe nienoe loe principioe que rigen lo eeIoIiliJoJ, en un coeo,
Je reglonenIoe ,, en el oIro, Je loe ocIoe inJitiJuolee.
. Que Je el Io,on nociJo JerecIoe euIjeIitoe
De eeIe requieiIo ee JeeprenJen torioe coneecuencioe.
.1. Ao Io, eeIoIiliJoJ Je loe inIereeee
Segn lo concepci6n IroJicionol, el ocIo que reconoce un inIeree legiIino o un
inIeree einple no Iiene eeIoIiliJoJ, ounque reno IoJoe loe Jene corocIeree.
1
1eIo eoluci6n IroJicionol pierJe niIiJec con lo tigencio, JeeJe 1994, Je loe
JerecIoe Je inciJencio colecIito euperpueeIoe o loe JerecIoe euIjeIitoe, cono
expliconoe en el cop. 11 Jel I. 2, 2000, 4" eJ. A nueeIro juicio, IononJo cono
preceJenIe Je Iipo JicIun ol tiejo follo Je lo CorIe en Cornon Je ConI6n,
correeponJe exIenJer lo eeIoIiliJoJ o loe ocIoe que confieren JerecIoe Je inci-
Jencio colecIito, p. ej. referiJoe ol neJio onIienIe, no Jiecrininoci6n, eIc., eu
exIinci6n por etenIuol intoliJec e6lo pueJe Jieponerlo lo jueIicio. DeeJe luego
, cono olli expliconoe, exieIe uno fino , coei inexieIenIe lineo Je JieIinci6n
enIre loe JiferenIee eupueeIoe, que lo juriepruJencio ir JeliniIonJo en eu
coeo. Pero no porece que pueJo nonIeneree innuIoIle el criIerio Je lo inclu-
ei6n nico Jel JerecIo euIjeIito Jeepuee Je lo reforno coneIiIucionol.
.2. Ao Io, eeIoIiliJoJ Je loe JeIeree
1n eegunJo lugor, el ocIo que creo o Jecloro JeIeree o corgoe u oIligocionee Je
loe oJninieIroJoe frenIe o lo oJninieIroci6n, Ionpoco ee encuenIro olconcoJo
en eee oepecIo por el reginen Je lo eeIoIiliJoJ, puee eeIo ee refiere eepecifico-
nenIe o loe JerecIoe.
2
4.6
1n iguol eenIiJo CAIeJ. CA, Solo 1V, Iicco, 19-V1-9S, cone. V11, CSJA, Iolloe, 296. 723,
AlfreJo Je MorIin, 1976, LL, 1997-B, 302, expIe. S. 1492/9, SuperinIenJencio, Iolloe, 304. S71,
QuinIeroe, 19S2. Lo eoluci6n torio en noIerio Je exencionee inpoeiIitoe, que ee inIerpreIon
reeIricIitonenIe. CAIeJ. CA, Solo 1V, Su SupernercoJo S.A., 199S, LL, 199S-1, 37.
.1
Conf. I1OI1A1, op. ciI., p. 3S6, L1AAI1S, IunJonenIoe..., op. ciI., p. 36, HUTCH1ASOA, TOMAS,
Ieginen Je proceJinienIoe oJninieIroIitoe, Buenoe Airee, AeIreo, 199S, 4" eJ., p. 12S.
.2
CSJA, Iolloe, 264. 314, ConeIoreo SA1C, 1966, conp. D11Z, op. ciI., p. 331.
1STAB1L1DAD 1 1MPUGAAB1L1DAD V1-7
.3. Iunciono o fotor, no en conIro, Jel oJninieIroJo
1n Iercer lugor , eegn ,o lo Jijinoe, funciono o fotor Jel oJninieIroJo, en lo
porIe en que ee le reconoce o creo un JerecIo, pero no en eu conIro, en cuonIo
por error ee le Io,o reconociJo un JerecIo nenor que el que JeIio correepon-
Jerle.
3
1n Iol oepecIo el ocIo pueJe , JeIe noJificoree poro reconocerle ol inIe-
reeoJo IoJo lo pleniIuJ Je JerecIoe que le eeo JeIiJo.
4
1n efecIo, lo que eeIo
coneIrucci6n quiere logror ee lo eeIoIiliJoJ Je loe JerecIoe oJquiriJoe o roic Je
un ocIo oJninieIroIito

, ei Io JicIo IonIien lo CorIe Supreno que no ee


perIinenIe lo intococi6n Je lo coeo jucgoJo poro no reter uno Jeciei6n oJni-
nieIroIito que inpone eoncionee o un porIiculor,
6
ee enIoncee l6gico concluir
en que lo eeIoIiliJoJ Jel ocIo exieIe e6lo en lo neJiJo en que oIorgo un Jere-
cIo, no en lo neJiJo que lo niego.
Si un nieno ocIo por un orI. ne reconoce un JerecIo , por un orI. JieIinIo
ne inpone uno eonci6n o ne creo un JeIer, ee cloro que en el eegunJo oepecIo
no pueJe Iener eeIoIiliJoJ, ounque ei en el prinero. Si un nieno ocIo Ioce
lugor o un reclono nio en un orI. , ne recIoco oIro reclono en oIro orI., lo
eoluci6n ee lo nieno, en el eegunJo oepecIo no Io, eeIoIiliJoJ, ei lo Io, en el
prinero. 1n coneecuencio, lo eiIuoci6n no torio ei IenienJo ,o que reciIir un
cierIo JerecIo, ee ne reconoce uno nenor, ee cloro que en Iolee coeoe lo eeIoIi-
liJoJ Jel ocIo no pueJe inpeJir que efecIitonenIe ne reconoccon el JerecIo
no,or que ne perIenece.
SoeIener lo conIrorio, p. ej. que lo coeo jucgoJo oJninieIroIito juego IonIo
o fotor cono en conIro Jel porIiculor , Je lo oJninieIroci6n, inplico Jeeco-
nocer lo finoliJoJ Je lo ciIoJo coneIrucci6n, cono un neJio Je oeeguror loe
JerecIoe (no loe JeIeree, ni loe eoncionee, ni loe Jenegocionee Je JerecIoe)
oJquiriJoe o roic Je reeolucionee oJninieIroIitoe.
1n eeIe punIo lo juriepruJencio onIerior ol JecreIo-le, 19.49/72 ,o eenI6
en el coeo IeJroJo (194)
7
que un ocIo eeIoIle pueJe noJificoree en Ieneficio
.3
1n JefiniIito ocurre con eeIe JerecIo lo nieno que con IoJoe loe JerecIoe Iunonoe. ee Jon
conIro, no poro el 1eIoJo. CSJA, Iolloe, 310. 1S9, Arce, 19S7, LL, 1997-I, 696, con noIo Loe
JerecIoe Iunonoe no eon poro eino conIro el 1eIoJo, reproJuciJo en G OID1LLO, Cien noIoe Je
AgueIin, Buenoe Airee, IDA, 1999, 76, pp. 16/71.
.4
Conf. MAI11AHOII, op. ciI., I. 11, p. 77, L1AAI1S, IunJonenIoe..., op. ciI., p. 3. Ver IonIien
V1DAL P1IDOMO, JA1M1, DerecIo oJninieroIito, BogoI, Tenie, 1997, 11" eJ., pp. 402-3. 1n iguol
eenIiJo en el JerecIo eepool, ounque lo eoluci6n Io eiJo criIicoJo por B OQU1IA OL1V1I, 1eIuJioe
eoIre el ocIo oJninieIroIito, MoJriJ, CitiIoe, 1993, 7" eJ., p. 44.
.
1n lo llonoJo coeo jucgoJo oJninieIroIito, cono Io eiJo eloIoroJo por lo juriepruJencio
Iolloe, 2S. 299, cone. 6 , eue ciIoe, Io Je teree uno forno Je IuIelo conIro lo olIeroci6n
orIiIrorio por lo oJninieIroci6n , en perjuicio Jel IiIulor Jel JerecIo reconociJo, Jel ,o ocorJoJo
Je nonero regulor Io JicIo lo CSJA en Iolloe, 264. 314 , 316, ConeIoreo, 1966. Lo IoeIorJillo
ee nueeIro. 1l follo ciIoJo Je 2S. 299 ee Morio Guerrero Je Gorcio e Iijoe SIL (1964).
.6
CSJA, Iolloe, 264. 314 , 31, ConeIoreo SA1C, 1966, eupro, noIo .4.
.7
Iolloe, 22S. 1S6 Cloro Vol tJo. Je IeJroJo, 194, Cnoro Aocionol Citil, Solo 1, Iernn-
Jec Mooree, 196, LL, 121. 119, 120.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V1-S
Jel inIereeoJo , ei Iien oporenIenenIe eigui6 el principio conIrorio en oIroe
coeoe, Iolee cono Gorcio UriIuru (199),
S
enIenJenoe que Io reeIoIleciJo lo
correcIo inIerpreIoci6n Jel principio en el follo ConeIoreo SA1C (1966),
9
lo que
enIenJenoe correeponJe IonIien o lo norno tigenIe.
TonIien en eeIe eenIiJo Iiene expreeoJo lo Procuroci6n Jel Teeoro Je lo
Aoci6n que lo eeIoIiliJoJ ee Jo en Ieneficio Je loe oJninieIroJoe , no Je lo
oJninieIroci6n.
10
.4. DeIe nocer un JerecIo. terenoe ne oJelonIe que no ee exige lo IoIol
toliJec Jel ocIo que eeIoIlece el JerecIo, eino e6lo eu reguloriJoJ, o eeo, ou-
eencio Je ticioe grotee. 1n cierIo noJo eeIo ,o ee JeeprenJe Je lo reJocci6n Jel
priner follo, en cuonIo expreeo que el ocIo JeIe Jecloror un JerecIo, no nece-
eorionenIe reconocer un JerecIo preexieIenIe.
1n eeIe punIo lo CorIe eigui6 o S AII1A, quien expreeoro que el ocIo ee irreto-
coIle cuonJo Jecloro un JerecIo euIjeIito,
11
Je eeIo expreei6n ee eigue o
nueeIro noJo Je ter
12
que ounque reeulIoro que el oJninieIroJo no Iiene en
terJoJ JerecIo o oquello que el ocIo le conceJe, no por ello ee Ironeforno el
ocIo en retocoIle, eino que JeIe peJiree juJiciolnenIe eu onuloci6n, cono ee
oJtierIe, el tolor funJonenIol que Iiene en cuenIo eeIe principio ee el Je lo
eeguriJoJ juriJico, poro que lo oJninieIroci6n no pueJo por ei , onIe ei Jejor
ein efecIo JerecIoe nociJoe Iien o nol ol onporo Je ocIoe onIerioree. 1llo lo
confirno el orI. 1S Jel JecreIo-le,, puee exige cono conJici6n Je lo eeIoIiliJoJ
que Jel ocIo IuIieren nociJo, ounque fuere por prinero tec, JerecIoe poro el
inJitiJuo.
.. 1l JerecIo pueJe eer citil o oJninieIroIito. lo juriepruJencio no Iico
JieIinci6n en cuonIo o lo noIuroleco Jel JerecIo ol cuol ee reconoce eeIoIili-
JoJ, Ionpoco el orI. 1S Jel JecreIo-le,. IonIo ei el JerecIo euIjeIito nociJo ol
onporo Jel ocIo ee Je inJole citil cono oJninieIroIito, exieIe eeIoIiliJoJ.
13
Tonpoco inporIo que el JerecIo Io,o nociJo Je Jiepoeicionee legieloIitoe o
.S
Iolloe, 24. 406, 414, Gorcio UriIuru, 199, ounque ee Jijo que el tolor Je lo coeo jucgoJo
ofecIo en pro , en conIro o loe oJninieIroJoe , ol propio PoJer ocIuonIe, IoIio oIroe roconee. el
inIereeoJo IoIio oculIoJo expreeonenIe lo eiIuoci6n en cu,o Ioee preIenJio luego lo noJificoci6n
Jel ocIo , por lo Jene Ionpoco le correeponJio Je cuolquier nonero. Cono ee oJtierIe, lo eeIoIi-
liJoJ Jel ocIo no jug6 eino un popel nu, eecunJorio en lo Jeciei6n Je lo CorIe , ei euIiero exieIiJo
reolnenIe un ocIo innuIoIle, no IoIrio exieIiJo neceeiJoJ olguno Je pronuncioree eoIre el fonJo,
cono el follo lo Ioce...
.9
Ver eupro, noIo .4, L1AAI1S, IunJonenIoe..., op. ciI., pp. 3 , 36.
.10
DicInenee, 101. 117, 103. 230, pero en eeIo no ee nu, uniforne.
.11
SAII1A, I1L1X, 1eIuJioe Je JerecIo oJninieIroIito, C6rJoIo, 1934, pp. 73-6. 1n eu DerecIo
oJninieIroIito, I. 1, C6rJoIo, 190, 4" eJ., p. 146, IoIlo Jel ocIo creoJor Je JerecIoe euIjeIitoe.
.12
Conp. en conIio SAII1A, op. ulI. ciI., pp. 146 , 147.
.13
1n eeIe eenIiJo nueeIro Pro,ecIo Je C6Jigo AJninieIroIito (1964), op. ciI., orI. 203, en
nueeIro 1nIroJucci6n ol JerecIo oJninieIroIito, 1966, 2" eJ., op. ciI., p. 21. el ocIo oJninieIroIi-
to regulor que creo, reconoce o Jecloro un JerecIo euIjeIito Je inJole citil o oJninieIroIito, no
pueJe eer retocoJo por lo oJninieIroci6n uno tec que Io eiJo noIificoJo ol inIereeoJo.
1STAB1L1DAD 1 1MPUGAAB1L1DAD V1-9
oJninieIroIitoe, puee uno tec reconociJo por el ocIo lo eiIuoci6n ee lo nieno.
14
1n eeIe punIo coIe efecIuor el nieno onlieie que lo JocIrino reolicoIo ol
criIicor lo JieIinci6n en eeIe proIleno enIre ocIoe nociJoe Je foculIoJee reglo-
Joe o Jiecrecionolee, Je ocuerJo ol cuol uno tec que el ocIo Io eiJo JicIoJo, en
noJo influ,e eoIre lo eeIoIiliJoJ Jel JerecIo energenIe, que pretionenIe exie-
Iieron foculIoJee regloJoe o no. De iguol nonero, enIoncee, ninguno influen-
cio Iiene eoIre lo eeIoIiliJoJ que el JerecIo reeulIe Je IroIoJoe inIernociono-
lee, lo ConeIiIuci6n, lo le,, Jiepoeicionee oJninieIroIitoe, reglonenIorioe, con-
IrocIuolee, eIc.
6. Que eeo noIificoJo ol inIereeoJo
1eIe requieiIo en el poeoJo fue fornuloJo en Ierninoe , olconcee JieIinIoe.
ocIo firne, ocIo JefiniIito,
1
ocIo ejecuIorio, firne , coneenIiJo, eIc. 1l eeIoJo Je
lo cueeIi6n IoeIo el JicIoJo Jel JecreIo-le, ero o nueeIro juicio que el requieiIo
Je oplicoIiliJoJ Je lo juriepruJencio eoIre lo coeo jucgoJo oJninieIroIito no
ero en eeIe oepecIo eino uno. que el ocIo IuIiero eiJo noIificoJo ol inIereeoJo.
2
Lo eoluci6n por noeoIroe propugnoJo fue ocepIoJo por el IexIo Jel JecreIo-le,,
elininnJoee oei loe JuJoe onIiguoe ocerco Je ei el ocIo JeIio coueor eeIoJo ,
que eignificoJo correeponJio oIriIuirle o eeIo expreei6n.
Ao pueJe exigiree cono conJici6n Je lo eeIoIiliJoJ, en coneecuencio, que el
ocIo Io,o eiJo ejecuIoJo,
3
ni que eeIe firne en el eenIiJo Je IoIer IronecurriJo
loe Ierninoe poro inpugnorlo,
4
ni nenoe on que eeo un ocIo JefiniIito Je lo
oJninieIroci6n, enonoJo Jel PoJer 1jecuIito, puee el ocIo Je cuolquier funcio-
norio inferior, que Io,o IeniJo conpeIencio poro JicIorlo, IonIien encuoJro
en lo reglo Je lo eeIoIiliJoJ,

Ionpoco pueJe exigiree que Io,o eiJo coneenIi-


Jo.
6
1n efecIo, noJo Je eeo exige el orI. 1S poro el ocIo regulor.
7
.14
1n conIro I1OI1A1, op. ciI., p. 309.
6.1
Poro uno JieIinci6n Je onIoe concepIoe, ter L 1AAI1S, Coeo jucgoJo..., op. ciI., pp. 23-4, Iun-
JonenIoe..., op. ciI., pp. 36-7.
6.2
Por ello expree6 M AI11AHOII que lo iJeo Je ocIo oJninieIroIito que coueo eeIoJo tincloee
o lo iJeo Je ocIo perfecIo , en el eenIiJo Iecnico Je eeIo expreei6n. De oIi que el ocIo oJninieIro-
Iito que no Io,o olconcoJo lo pleniIuJ Je eu fornoci6n, no ee irretocoIle eino, por el conIro-
rio, retocoIle , puee on no ee IecniconenIe un ocIo oJninieIroIito. no Iiene eeIoJo Je Iol.
op. ciI., p. 621. Ver lo criIico Je I1OI1A1, op. ciI., pp. 312-3, que conporIinoe.
6.3
MAI11AHOII, op. ciI., p. 620.
6.4
L1AAI1S, IunJonenIoe..., op. ciI., p. 37. 1n iguol eenIiJo expreeoIo B 1DAIT CAMPOS, G1IMAA
J., 1nnuIoIiliJoJ Jel ocIo oIorgonIe Je un Ieneficio pretieionol , JA, 1960-11, 627, 631. Loe
plocoe poro inIerponer recureoe que lo le, conceJe ol porIiculor no rigen o fotor Jel poJer oJni-
nieIroJor poro perniIirle retocor. De noJo que el ocIo que confiere JerecIoe pueJe retocoree
IoeIo el ineIonIe Je lo noIificoci6n, pero no Jeepuee.
6.
L1AAI1S, Coeo jucgoJo..., op. ciI., p. 24.
6.6
1n conIro I1OI1A1, op. ciI., p. 3S, cu,o opini6n ero onIerior ol JecreIo-le, , no fue recogiJo
por eeIe.
6.7
1n cuonIo ol ocIo nulo, ter infro, 7.2.1.1.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V1-10
7. Que eeo regulor
1n el coeo Cornon Je ConI6n, lo CorIe ciIo en eeIe punIo IonIien o S AII1A, Jel
cuol Ion6 el concepIo Je que el ocIo JeIio eer regulor
1
en el eenIiJo Je que
rene loe conJicionee eeenciolee Je toliJec (forno , conpeIencio) , ei Iien
oquel ouIor poeIeriornenIe expree6 en el punIo que el ocIo ee regulor ei no
eeI ticioJo en noJo olguno,
2
no ee eee el eenIiJo que lo expreei6n Iiene en lo
juriepruJencio onIerior ol JecreIo-le,.
3
Por el conIrorio, IonIo lo juriepruJencio cono loe reeolucionee Je lo propio
oJninieIroci6n oJniIen que IonIien eon reguloree , Iienen eeIoIiliJoJ p. ej.
loe ocIoe que conIienen erroree Je IecIo, o que incurren en error lete Je Jere-
cIo. AcIuolnenIe el orI. 1S recoge expreeonenIe lo Ieeie Je que el ocIo JeIe
eer regulor , que ee exclu,e el ocIo irregulor, enIenJienJo por Iol el ocIo nulo
o inexieIenIe.
1l funJonenIo Je reconocer eeIoIiliJoJ IonIien o olgunoe ocIoe ticioJoe ee
cloro. CuonJo el ocIo Iiene color legol, ounque Jeepuee eu onlieie JenueeIre
tioloci6n Je lo le,, el engenJro JerecIoe oporenIee, que ei Iien no Iienen el
tigor neceeorio poro reeieIir eu fuIuro onuloci6n, oporejon ein enIorgo el Je-
recIo o que eu jucgonienIo ee reolice con IoJoe loe goronIioe reolee , pretioe
IoJoe loe prueIoe neceeorioe. Ho, principioe coneIiIucionolee que oIonon Iol
eoluci6n.
4
7.1. 1l ocIo onuloIle Iiene eeIoIiliJoJ
Con criIerio generol, pueJe eeoloree que loe ocIoe oJninieIroIitoe onuloIlee,
o reloIitonenIe nuloe, que poJecen por lo IonIo Je un ticio no JenoeioJo
grote, no eon retocoIlee , eeIn olconcoJoe por el principio Je lo eeIoIiliJoJ
que coneogro el orI. 1S, Je conforniJoJ o lo juriepruJencio , JocIrino onIe-
rior.

1l orI. 1S IoIlo Je ocIo regulor, oponienJolo ol ocIo irregulor, Jel cuol
IroIo el orI. 17, ocloronJo que olli ee refiere ol ocIo nulo. 1n lo Ierninologio
Jel JecreIo-le, 19.49/72, que eigue en eeIe oepecIo ol Pro,ecIo Je 1964 , ol
Pro,ecIo Je L 1AAI1S , nueeIro, el ocIo regulor ee enIoncee o loe efecIoe Je lo
eeIoIiliJoJ IonIo el ocIo tliJo cono el onuloIle.
7.1
Ao lo exigio, en conIio, el tiejo C6Jigo V AI1LA Je lo Protincio Je Buenoe Airee. eupro, noIo
1.7.
7.2
SAII1A, op. ulI. ciI., p. 147.
7.3
Ho JicIo p. ej. lo CorIe que lo eeIoIiliJoJ Je loe ocIoe oJninieIroIitoe rige reepecIo Je loe
Jecieionee JicIoJoe en noIerio regloJo , Je nonero regulor, requieiIo eeIe lIino que requiere el
cunplinienIo Je loe recouJoe exIernoe Je toliJecforno , conpeIencio, oJene lo oueencio
Je error grote Je JerecIo, Iolloe, 2S. 299, 301, Guerrero Je Gorcio e Hijoe SIL, 1964, lo IoeIor-
Jillo ee nueeIro.
7.4
PTA, DicInenee, 42. 179, L1AAI1S, op. ciI., p. 2S, Iroe o eu tec torioe preceJenIee juriepru-
Jenciolee en iguol eenIiJo.
7.
Ver L1AAI1S, Coeo jucgoJo..., op. ciI., p. 29, MAI11AHOII, op. ciI., I. 11, p. 622, nueeIro Pro,ecIo
Je 1964, orIe. 146 , 149.
1STAB1L1DAD 1 1MPUGAAB1L1DAD V1-11
7.2. Lo retocoIiliJoJ Jel ocIo nulo
HoeIo el JicIoJo Jel JecreIo-le,, lo reglo ero que el ocIo nulo no Ienio eeIoIili-
JoJ. DicIo eoluci6n IoIio eiJo criIicoJo por D11Z,
6
quien eoeIuto que ei el
poJer juJiciol no pueJe intoliJor Je oficio un ocIo que Iiene uno intoliJec
oIeoluIo , nonifieeIo, no ee conprenJe por que roc6n puJiero Iocerlo el poJer
oJninieIroIito.
7
Por nueeIro porIe, IoIionoe eeoloJo lo inconeecuencio Je
oIorgor preeunci6n Je legiIiniJoJ ol ocIo nulo, cono Iocio en oquel enIoncee
lo juriepruJencio , en conIio negorle eeIoIiliJoJ.
S
Dijinoe IonIien que pore-
cio preferiIle negorle preeunci6n Je legiIiniJoJ ol ocIo nulo, pero reconocerle
Je IoJoe noJoe eeIoIiliJoJ, que ee lo eoluci6n ne congruenIe con el eieIeno
poliIico coneogroJo por lo ConeIiIuci6n.
9
Puee Iien, el JecreIo-le, eeIoIlece oIoro que el ocIo nulo enIienJoee, Je
grotonen no Iiene eeIoIiliJoJ , JeIe eer retocoJo o eueIiIuiJo por roconee
Je ilegiIiniJoJ on en eeJe oJninieIroIito, eeIo ee lo reglo generol Jel ocIo Je
grotonen, pero ei el ocIo ee fotoroIle o onplioIorio Je JerecIoe, enIoncee eolo-
nenIe pueJe eer JecloroJo eu nuliJoJ, ei exieIe, en eeJe juJiciol.
7.2.1. 1xcepcionee o lo retocoIiliJoJ Jel ocIo nulo
1l orI. 17 Jel JecreIo-le, 19.49/72 Jecio que Ao oIeIonIe, ei el ocIo IuIiere
generoJo preeIocionee que eeIutieren en tioe Je cunplinienIo, e6lo ee poJr
inpeJir eu euIeieIencio , lo Je loe efecIoe on penJienIee, neJionIe Jecloro-
ci6n juJiciol Je nuliJoJ. Lo reforno Je 1977 noJifico lo prinero porIe Jel
prrofo, que oIoro ee lee. Ao oIeIonIe, ei el ocIo eeIutiere firne , coneenIiJo
, IuIiere generoJo JerecIoe euIjeIitoe que ee eeIen cunplienJo, el reeIo ei-
gue iguol. 1eIe IexIo plonIeo Joe proIlenoe que onolicorenoe o conIinuoci6n.
7.2.1.1. PreeIocionee o JerecIoe euIjeIitoe
Lo reJocci6n Je 1972 ero cierIonenIe equitoco en IoIlor Je preeIocionee en
tioe Je cunplinienIo , en eeIe eenIiJo ee ne onplio, enconioIle por lo
IonIo lo reforno Je 1977, que proIege ol ocIo nulo Je eu retococi6n en eeJe
oJninieIroIito eienpre que el ocIo IuIiere generoJo JerecIoe euIjeIitoe que
ee eeIen cunplienJo, ein inporIor ei Iolee JerecIoe euIjeIitoe ee concreIon en
preeIocionee o no , ocloronJo que Io Je IroIoree Je JerecIoe que ee eeIen
cunplienJo , no que eeIen en tioe Je cunplinienIo.
7.6
D11Z, DerecIo oJninieIroIito, I. 11, 1" eJ., p. 330.
7.7
1n iguol eenIiJo B1DAIT CAMPOS, G1IMAA JOS1, 1l JerecIo coneIiIucionol Jel poJer, I. 11,
Buenoe Airee, 1967, p. 1SS. 1n el nieno eenIiJo porecerio pronuncioree M AI11AHOII en eu IroIojo
1xIinci6n Jel ocIo oJninieIroIito creoJor Je JerecIoe, op. ciI., p. 16, cuonJo expreeo. e6lo loe
tioe Je IecIo, loe groeeroe tiolocionee Je lo le,, eecopon o Iol ofirnoci6n.
7.S
1l ocIo oJninieIroIito, 1969, 2" eJ., p. 130.
7.9
Op. loc. ciI.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V1-12
1n coneecuencio, cuolquier cloee Je JerecIo euIjeIito nociJo ol onporo Je
un ocIo nulo queJo onporoJo IonIien por lo reglo Je lo eeIoIiliJoJ. Lo nico
conJici6n que lo norno pone ee que el JerecIo ee eeIe cunplienJo, o JicIo en
oIroe poloIroe, que el ocIo Io,o eiJo ejecuIoJo, o Io,o conencoJo o ejecuIoree
, folIen efecIoe on penJienIee Je ejecuci6n, ol nonenIo Je plonIeoree eu po-
eiIle retococi6n.
7.2.1.2. AcIo firne , coneenIiJo
Menoe oforIunoJo ee lo reforno ol orI. 17 ol incorporor el requieiIo Je que el
ocIo, poro eer irretocoIle, JeIe eeIor firne , coneenIiJo.
10
Yo noe Ienoe ocu-
poJo Je eeIe criIerio en el 6 ol explicor, reepecIo Jel orI. 1S , lo eeIoIiliJoJ
Jel ocIo regulor, que IoJoe eeoe exigencioe Je Jitereoe folloe o ouIoree (ocIo
firne, ocIo JefiniIito, ocIo firne , JefiniIito) no eron eino fuenIe Je confueio-
nee , que lo JocIrino IoIio inIerpreIoJo que IoJoe elloe JeIion eer reeuniJoe
en el nico requieiIo Je que el ocIo eeIe noIificoJo, ein que inporIoro ei el
porIiculor lo IoIio inpugnoJo o no, o IoIio o no IronecurriJo el ploco Je lo
inpugnoci6n. Lo reforno ee oeieIenIico, ,o que ei no ee exige poro lo eeIoIi-
liJoJ Je loe ocIoe reguloree eegn el orI. 1S que el ocIo eeIe firne , coneenIiJo,
no Iiene coIerencio inIroJucir eee recouJo poro lo eeIoIiliJoJ Je loe ocIoe irre-
guloree eegn el orI. 17. 1nIerpreIorlo liIerolnenIe ee preIenJer forcor ol por-
Iiculor o no JiecuIir un ocIo que le confiere un JerecIo, Iojo lo poeiIle oneno-
co Je que el ocIo, ol no eeIor firne , coneenIiJo, puJiero no Iener eeIoIiliJoJ ei
olgn fuIuro funcionorio JeciJe coneiJerorlo nulo. Por ello enIenJenoe que
coIe oplicor lo reglo que no oJniIe lo refornoIio in pejue. An inpugnoJo el
ocIo por el porIiculor , por lo IonIo no firne , coneenIiJo en eu IoIoliJoJ, coIe
enIenJer que en lo porIe en que el porIiculor Io ocepIoJo o coneenIiJo lo reeuel-
Io en el, ee oplico lo reglo Je lo irretocoIiliJoJ on ei el ocIo ee nulo , que
pueJe proeeguiree lo Jiecuei6n oJninieIroIito Jel ocIo eoIre lo porIe Je el en
que el porIiculor expreee JieconforniJoJ. Al propio inIeree pIlico le eirte
nejor lo Jiecuei6n oJninieIroIito Je un ocIo poeiIlenenIe nulo, poro llegor ei
ee Jel coeo o eu onuloci6n juJiciol, que el eilencio forcoJo por un coneenIinien-
Io que el porIiculor IuIiere Je Jor poro no renoter lo cueeIi6n.
Por IoJo ello enIenJenoe que o peeor Je lo refornoJo por el JecreIo-le,
21.6S6/77, no coIe exigir cono recouJo Je lo irretocoIiliJoJ Jel ocIo nulo que
el ocIo eeIe firne , coneenIiJo en eu IoIoliJoJ, IoeIonJo que eeIe noIificoJo ol
inIereeoJo.
11
7.10
Lo eegunJo tenio exigiJo por el C6Jigo V AI1LA. eupro, noIo 1.7.
7.11
1e oplicoIle lo JocIrino que nenciononoe eupro, 6, Que eeo noIificoJo ol inIereeoJo.
1eIo no ee uno forno Je reconJucir oIroe expreeionee onIiguoe Io, no tigenIee, cono expliconoe
en lo p. V1-S, ,o que no eeguinoe lo JieIinci6n que oIroe ouIoree Iocen enIre ocIo oJninieIroIito
tliJo , eficoc.
1STAB1L1DAD 1 1MPUGAAB1L1DAD V1-13
7.2.2. Lo euepenei6n Jel ocIo , lo eeIoIiliJoJ. no proceJe lo euepenei6n en
eeJe oJninieIroIito Jel ocIo eeIoIle
Lo inIenci6n Je lo norno Je proIiIir lo retococi6n en eeJe oJninieIroIito Jel
ocIo, ee goronIicor el ejercicio nornol Je loe JerecIoe que Je el nocen IoeIo
IonIo uno eenIencio juJiciol reeuelto lo conIrorio. Ao eerio oJnieiIle, en con-
eecuencio Je ello, no e6lo retocor el ocIo en cuonIo o eue efecIoe fuIuroe, ni
noJificorlo o eueIiIuirlo con iguol coneecuencio, eino Ionpoco euepenJerlo,
12
puee eeIo lIino inplicorio logror en lo prcIico lo que lo norno precieonenIe
quieo etiIor. que loe JerecIoe energenIee queJoron o nerceJ Je uno Jeciei6n
oJninieIroIito ulIerior. 1llo no inpiJe que lo oJninieIroci6n piJo juJiciol-
nenIe, cono neJiJo couIelor, lo euepenei6n Jel ocIo.
13
1eIo proIiIici6n Je euepenJer el ocIo eeIoIle fotoroIle que confiere Jere-
cIoe o loe porIiculoree JeIe eer JieIinguiJo Je lo oIligoci6n Je euepenJer el
ocIo Je grotonen el que inpone JeIeree o eoncionee, p. ej. uno nulIo cuonJo
ee intocore funJoJonenIe uno nuliJoJ oIeoluIo.
Ao Io, uno eolo coIegorio euepenei6n Jel ocIo oJninieIroIito, eino Joe
eupueeIoe Iien JiferencioJoe, euepenei6n Jel ocIo que confiere JerecIoe, que
eeI proIiIiJo por el orI. 17 , euepenei6n Jel ocIo que inpone corgoe o JeIeree
ol oJninieIroJo, que coneIiIu,e un JeIer Je lo oJninieIroci6n cuonJo exieIe
nuliJoJ oIeoluIo.
14
1n tirIuJ Je lo expueeIo, loe efecIoe o preeIocionee origino-
Joe por el ocIo que Io,on IeniJo conienco Je ejecuci6n, no pueJen eer inIe-
rrunpiJoe por lo oJninieIroci6n, eeo por retococi6n, noJificoci6n, eueIiIuci6n
o euepenei6n Jel ocIo.
7.12
CAIeJ. CA, Solo 1, Viccorro, LL, 199-1, 4S6, con noIo coinciJenIe Je I 1JTMAA IAIAH,
MAI1O, Suepenei6n Je oficio Jel ocIo oJninieIroIito , retococi6n IciIo. (Uno eenIencio eoluJo-
Ile) , HUTCH1ASOA, TOMAS, Le, Aocionol Je ProceJinienIoe AJninieIroIitoe, I. 1, Buenoe Airee,
AeIreo, 19S, pp. 377-S, Ieginen., op. ciI., p. 140, MA1IAL, H1CTOI A., ConIrol juJiciol Je lo
AJninieIroci6n PIlico, I. 11, Buenoe Airee, Depolno, 19S4, p. 797 , ee, M UIATOI1O, JOIG1 1.,Loe
conIroIoe oJninieIroIitoe ticioJoe Je nuliJoJ oIeoluIo (Acci6n Je leeitiJoJ. AlIernoIitoe), LL,
199-D, 120, 1213, MAIC1I, 1IA1STO A., Lo euepenei6n en eeJe oJninieIroIito Jel ocIo oJninie-
IroIito irregulor frenIe ol orI. 17 Je lo le, 19.49, LL, 19S1-C, 30, AB1IASTUIY (H.), P1DIO ,
C1LUIZO, MAI1A IOSA, Cureo Je proceJinienIo oJninieIroIito, Buenoe Airee, AIeleJo-PerroI, 199S,
p. 179, MAIT1A1Z, H1IAAA J., Lo IuIelo couIelor oJninieIroIito. Suepenei6n Jel ocIo oJninieIro-
Iito, IDA, 2. 341, POZO GOWLAAD, H1CTOI M., Lo euepenei6n Je loe efecIoe Je loe ocIoe oJninie-
IroIitoe, LL, 1993-B, 42, GAIC1A TI1V1JAAO, JOS1 AATOA1O, Loe ocIoe oJninieIroIitoe, MoJriJ,
CitiIoe, 19S6, p. 3, en conIro C OMAD1IA, JUL1O IODOLIO, Lo onuloci6n Je oficio Jel ocIo oJninie-
IroIito, op. ciI., p. 1S4 , ee., quien ol referiree o lo 3" eJ. (1979) Je eeIe tol. , oIroe IroIojoe pretioe
Jel ouIor, eeguiJoe IonIien en el punIo por D 11Z, MAAU1L MAI1A , DIOM1, JOS1 IOB1ITO, eeolo que
ounque eeIoe toloron, en porIiculor, lo oIligoIorieJoJ Je lo onuloci6n oficioeo. 1n reoliJoJ ee
IroIo Je Joe eupueeIoe, 1) el ocIo que oIorgo JerecIoe , 2) el ocIo Je grotonen. el prinero no
pueJe euepenJeree, el eegunJo JeIe euepenJeree en coeo Je nuliJoJ oIeoluIo, en iguol eenIiJo que
COMAD1IA ter CAADA, IAB1AA OMAI, Lo euepenei6n Jel ocIo oJninieIroIito eeIoIle, en U A1V1IS1-
DAD AUSTIAL, ProceJinienIo oJninieIroIito, Buenoe Airee, Ciencioe Je lo AJninieIroci6n, 1999, p.
106 , ee.
7.13
HUTCH1ASOA, Ieginen..., op. loc. ciI.
7.14
Lo cueeIi6n ee JeIoIiJo. conp. C OMAD1IA, op. ciI., p. 1S4, noIo 24.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V1-14
7.2.3. Coneecuencioe Je lo inJeIiJo ejecuci6n Je un ocIo nulo o lo inJeIiJo
JeeoIeJiencio o un ocIo regulor
Ao ee IroIo Je que lo nero oIjeci6n Jel porIiculor porolice el ocIo, ni Ionpoco
que el nero orIiIrio Jel funcionorio IoIiliIe eu ejecuci6n. 1e neceeorio lo ole-
goci6n roconoIlenenIe funJoJo Je uno nuliJoJ oIeoluIo, lo cuol equitole en
eu coeo o lo roconoIlenenIe funJoJo reeieIencio
1
Jel porIiculor o cunplir el
ocIo nulo. Si el porIiculor ee equitoco en JeeoIeJecer un ocIo que creio nulo
pero no lo ero, eer eoncionoJo ol JeIerninoree que el ocIo ero tliJo o onulo-
Ile, ei el funcionorio ee equitoco ol no euepenJer el ocIo que el porIiculor le
JenoeIr6 que ero nulo pero el no le cre,6, eer eoncionoJo por ejecuIor inJeIi-
JonenIe un ocIo nulo. Son loe coneecuencioe Jel ejercicio Jel liIre olIeJrio, Je
lo liIerIoJ Je elecci6n que inporIo IonIien lo poeiIiliJoJ Je elegir equitoco-
JonenIe el error , en coneecuencio pogor por JicIo error.
7.3. Lo proIecci6n conIro lo retococi6n Jel ocIo eeIoIle
Si lo oJninieIroci6n retoco un ocIo que conferio un JerecIo o un porIiculor, el
ocIo Je retococi6n o eu tec poJr eer tliJo eegn que el priner ocIo fuero
nulo o onuloIle, reepecIitonenIe , en el priner coeo eegn que el ocIo Io,o o
no oIorgoJo preeIocionee que eeIen eienJo ejecuIoJoe o Io,on eiJo ejecuIoJoe.
AIoro Iien, cono JeIerninor eeIo lIino pueJe eer uno cueeIi6n opinoIle o
JiecuIiIle en un coeo concreIo,
16
pueJe llegor o oJuciree que el ocIo Je retoco-
ci6n no reeulIo en un coeo porIiculor grotenenIe orIiIrorio ol pronuncioree en
un eenIiJo JeIerninoJo. 1n oIroe poloIroe, poJrio eoeIeneree, en eeIo lineo Je
peneonienIo, que lo oJninieIroci6n pueJe ein coneIer grote orIiIrorieJoJ re-
tocor un ocIo onuloIle por coneiJerorlo nulo, , ei el ocIo Je retococi6n no Iiene
grote orIiIrorieJoJ (ounque Iengo error Je oprecioci6n Jel groJo Je intoliJec
Jel ocIo onIerior), IenJrio enIoncee o eu tec preeunci6n Je legiIiniJoJ.
1l orgunenIo, o ne Je olonIicoJo, pueJe JeeIruir IoJo lo eeencio Je lo eeIo-
IiliJoJ , ee oItio que con ello ee proJuce un circulo ticioeo en JeeneJro Je loe
JerecIoe Jel inJitiJuo, Iol ee lo que Io ocurriJo en el coeo Cceree Couon (1961),
en el cuol lo CorIe Supreno eoeIuto que lo retococi6n por lo oJninieIroci6n Je un
ocIo que reconocio un JeIerninoJo JerecIo, no coneIiIuio, o eu juicio, en lo eiIuo-
ci6n olli JeIoIiJo, un coeo Je ilegoliJoJ nonifieeIo que ouIorice lo retiei6n Jel
pronuncionienIo por tio Jel recureo Je onporo.
17
De olli ee JeeprenJerio que en
loe coeoe en que lo oJninieIroci6n retocoro un ocIo eeIoIle, eolto coeoe Je noni-
fieeIo orIiIrorieJoJ, lo tio oJecuoJo poro reeIoIlecer el JerecIo leeionoJo, eegn
7.1
ProporcionoJo, con oJecuoci6n Je neJio o fin, eIc. 1e un criIerio onlogo ol Je lo legiIino
Jefeneo , el exceeo en lo legiIino Jefeneo en el JerecIo penol.
7.16
Lo cueeIi6n cono ee te ee conIingenIe, JepenJe Je loe porIiculoriJoJee Jel coeo concreIo
que ee coneiJere, SC Je MenJoco, JA, 196S-1, pp. 76 , ee., 771-2, BuecInon GoroI,1967.
7.17
CSJA, Iolloe, 20. 491, 01, Cceree Couon, oo 1961.
1STAB1L1DAD 1 1MPUGAAB1L1DAD V1-1
lo CorIe,
1S
no eerio Jel onporo, , que el plonIeo oJecuoJo no eerio Ionpoco el Je lo
tioloci6n Je lo eeIoIiliJoJ, ounque Je IecIo JicIo tioloci6n exieIo, eino ne Iien
el Je lo proceJencio Jel JerecIo Je fonJo. O eeo, ee IroIorio Je reclonor por lo tio
orJinorio el JerecIo Je fonJo, no IonIo porque ,o fue oIorgoJo por lo oJninieIro-
ci6n en un ocIo oIoro retocoJo, eino ne Iien porque Je IoJoe noJoe ee Iiene
JerecIo o el, lo Io,o o no reconociJo lo oJninieIroci6n onIee o oIoro... DeeJe
luego, Iol plonIeonienIo inplicorio reJucir gronJenenIe el tolor , lo eignifico-
ci6n Je lo eeIoIiliJoJ pero ee lo concluei6n o que lletorio eee follo ei ee lo inIerpre-
Io con el rigorieno que ee JeeprenJe Je eu IexIo.
De noJo eertir lo eeIoIiliJoJ ei el IriIunol que jucgo lo toliJec Jel ocIo
retocoIorio ee opo,o einplenenIe en eu preeunci6n Je legiIiniJoJ, ein toloror
ocoIoJo , oJecuoJonenIe lo toliJec inIrineeco Jel priner ocIo. Si lo oJninie-
Iroci6n retoco un ocIo por coneiJerorlo nulo, lo prinero que el IriIunol JeIe
inexcueoIlenenIe Iocer ee onolicor ei el ocIo retocoJo ero efecIitonenIe nulo
o en conIio onuloIle,
19
ein eeIor influiJo poro eee onlieie por ninguno eu-
pueeIo preeunci6n Je legiIiniJoJ Jel eegunJo ocIo, el Je retococi6n. 1n eeIe
eenIiJo JeeIoconoe un follo Je lo Supreno CorIe Je MenJoco, en un coeo Je
retococi6n en el que ee oJucio por el occiononIe que ee IoIio leeionoJo lo eeIo-
IiliJoJ Jel ocIo retocoJo, en el que el IriIunol onolic6 JeIolloJo , exIoueIito-
nenIe lo toliJec o nuliJoJ Jel ocIo cu,o eeIoIiliJoJ ee preIenJio tioloJo, lle-
gonJo correcIonenIe o lo concluei6n Je que el ocIo ero nulo , puJo en conee-
cuencio eer tliJonenIe retocoJo por lo oJninieIroci6n, ein funJoree en con-
Iio el IriIunol en el err6neo orgunenIo Je que el eegunJo ocIo el retocoIorio
Iutiero preeunci6n Je legiIiniJoJ.
20
TonIien enconIronoe un correcIo roco-
nonienIo en el coeo PueIelnil, folloJo por lo CorIe Supreno nocionol en 197,
21
ounque ee Je oJterIir que lo tio elegiJo por el occiononIe no fue lo occi6n Je
onporo.
De cuolquier nonero, ei el ocIo que retoco un ocIo eeIoIle ee coneiJeroJo
intliJo , el IriIunol o lo nieno oJninieIroci6n JeciJen exIinguirlo, no ee Je
oplicoci6n lo reglo Je que lo oIrogoci6n Je un ocIo oIrogoIorio no Ioce renocer
lo prinero norno, eino que por el conIrorio lo exIinci6n Jel ocIo que ilegiIino-
nenIe preIenJio retocor el ocIo eeIoIle, Iiene por efecIo eepecifico Iocer reno-
cer el priner ocIo, en oIroe poloIroe, el ocIo retocoIorio Je un ocIo eeIoIle ee
nulo , por ello eu exIinci6n ee reIroocIito.
7.1S
Se oJniIi6, en conIio, lo proceJencio Jel onporo conIro un ocIo que Jejo ein efecIo oIro
ocIo JoIoJo Je eeIoIiliJoJ. CACit., Solo 1, LL, 121. 119, IernnJec Mooree, 196.
7.19
O ei, on eienJo nulo, le olconcoIo lo excepci6n Je lo eegunJo porIe Jel orI. 17.
7.20
SC Je MenJoco, LL, 129. 1069, BuecInon GoroI, 1967 , JA, 196S-1, p. 76, en iguol eenIi-
Jo, CACit., Solo 1, LL, 121. 119, IernnJec Mooree, 196.
7.21
Iolloe, 293. 133, eupro, cop. V, 3.1, pp. -7, 3.2, pp. 7-S , .3, pp. 21-3, infro, cop. X1,
noIo 4.2, p. 3, S.2, pp. 13-, 9.1.4, p. 19, 10, pp. 21-2, 11.1., p. 26, 13, p. 32, 13.1.2, p. 33,
13.2.1, p. 34 , 16, pp. 39-40.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V1-16
S. Que ee IroIe Je un ocIo Je lo oJninieIroci6n ocIito
Lo CorIe Supreno, ol funJor en 1936 el principio Je lo eeIoIiliJoJ Jel ocIo
oJninieIroIito, Iico uno etiJenIe Iroepoeici6n Je criIerioe enonoJoe Je un
eieIeno Je conIrol jurieJiccionol, cono lo prueIo lo reJocci6n Jel follo , IoeIo
el nonIre elegiJo . coeo jucgoJo oJninieIroIito, Je olli que Io,o IonIien Ji-
cIo que en eeIoe coeoe ee neceeorio que el ocIo Io,o eiJo JicIoJo ocIuonJo lo
oJninieIroci6n cono Juec.
Sin enIorgo, ello ee un oItio error Je lenguoje, puee en nueeIro eieIeno lo
oJninieIroci6n no pueJe ocIuor cono juec, eeIo lleto o olgunoe ouIoree o ex-
preeor que el requieiIo ee que el ocIo protengo Je lo oJninieIroci6n ocIito,
1
ogregonJo oIroe que no Io Je IroIoree Jel ejercicio Je ocIitiJoJ jurieJiccio-
nol Je lo oJninieIroci6n, puee en Iolee coeoe IoIrio coeo jucgoJo juJiciol.
2
Ao
oIeIonIe, lo que o eee reepecIo ee Jigo JepenJe Jel criIerio que ee oJopIe en
noIerio Je exieIencio o inexieIencio Je foculIoJee jurieJiccionolee Je lo oJni-
nieIroci6n, onIee que Jel proIleno Je lo coeo jucgoJo oJninieIroIito. Por
nueeIro porIe ,o Ienoe expreeoJo en eu lugor que eeIinonoe que lo oJninie-
Iroci6n no ejerce, en nueeIro eieIeno coneIiIucionol, Iol Iipo Je foculIoJee.
3
Por
lo IonIo, enIenJenoe que ningn ocIo Je lo oJninieIroci6n Ioce o pueJe Iocer
coeo jucgoJo en eenIiJo eeIricIo o eueIonciol , que IoJoe eue ocIoe, inclueo loe
JicIoJoe por 6rgonoe eeuJojurieJiccionolee pueJen Iener lo eeIoIiliJoJ propio
Je loe ocIoe oJninieIroIitoe eienpre que cunplon con loe Jene requieiIoe
enuncioJoe. Ao coneiJeronoe neceeorio, enIoncee, ogregor el requieiIo Je que
el ocIo JeIe protenir Je lo oJninieIroci6n ocIito, por lo Jene, el JecreIo-le,
no Io eeIoIleciJo eeIo exigencio.
9. DicIoJo en ejercicio Je foculIoJee regloJoe o Jiecrecionolee
Lo tiejo juriepruJencio Je lo CorIe exigio que el ocIo fuero JicIoJo en ejercicio
Je foculIoJee regloJoe poro Iener eeIoIiliJoJ. 1l ocIuol JecreIo-le, no lo exige,
recogienJo oei lo JocIrino JoninonIe en el poie.
1
Al reepecIo coIe recorJor oqui que lo ocIitiJoJ oJninieIroIito ee Jiecrecio-
nol cuonJo lo oporIuniJoJ Je lo neJiJo o Ionoree eeI liIroJo o lo oprecioci6n
Jel oJninieIroJor, ee regloJo cuonJo Io, uno norno juriJico que ee eueIiIu,e
ol criIerio Jel 6rgono oJninieIroIito , preJeIernino ello nieno que ee lo con-
S.1
L1AAI1S, IunJonenIoe..., p. 33.
S.2
MAI11AHOII, op. ciI., p. 617, CASSAGA1, JUAA CAILOS, 1l ocIo oJninieIroIito, Buenoe Airee,
AIeleJo-PerroI, 1974, p. 390.
S.3
TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, I. 1, 2000, reinpreei6n Je lo " eJ., cop. 1X, S o 21, p.
1X-19 , ee.
9.1
Y IonIien en el JerecIo conporoJo, p. ej. I 1IAAAD1Z D1 V1LAZCO, I1CAI1DO, 1l ocIo oJninie-
IroIito, MoJriJ, IetieIo Je DerecIo PritoJo, 1929, p. 263. 1l principio Je irretocoIiliJoJ olconco
Je iguol euerIe o loe ocIoe regloJoe que o loe ocIoe Jiecrecionolee. 1n iguol eenIiJo L 1AAI1S, JUAA
IIAAS1SCO, Coeo jucgoJo oJninieIroIito, Buenoe Airee, KrofI, 1946, pp. 116-7.
1STAB1L1DAD 1 1MPUGAAB1L1DAD V1-17
tenienIe ol inIeree pIlico. 1n Iolee coeoe el oJninieIroJor no Iiene elecci6n
poeiIle, eu conJucIo le eeI JicIoJo con onIeloci6n por lo reglo Je JerecIo.
2
1eIe tiejo requieiIo ,o IoIio perJiJo gron porIe Je eu inporIoncio onIee Jel
JecreIo-le,. en priner lugor , cono lo eeol6 J UAA IIAAC1SCO L1AAI1S
3
Lo ofir-
noci6n Je lo CorIe Je que loe ocIoe Jiecrecionolee Iocen coeo jucgoJo (ee refie-
re JeeJe luego o lo coeo jucgoJo oJninieIroIito) [.] no conJice con lo propio
juriepruJencio Je lo CorIe ei ello ee exoninoJo con enfoque eieIenIico, ee
Jecir, que Io, folloe que IonIien Ion oJniIiJo, pero ein Jecirlo, que IuIiero
irretocoIiliJoJ ounque ee IuIieron ejerciJo oIriIucionee Jiecrecionolee. 1n
iguol eenIiJo Jijo SAII1A, eiguienJo o I1IAAAD1Z D1 V1LAZCO, que DicIoJo un
ocIo JecloroIorio Jiecrecionol, eeIe ,o no ee retocoIle porque ol creoree el Je-
recIo, oquello foculIoJ (lo Jiecrecionol) noJifico eu noIuroleco , el ocIo
retocoIorio no eerio ,o Jiecrecionol.
4
TonIien MAI11AHOII eeol6 que loe Je-
recIoe euIjeIitoe nociJoe Je ocIoe oJninieIroIitoe JicIoJoe en ejercicio Je lo
ocIitiJoJ regloJo o Je lo ocIitiJoJ Jiecrecionol Je lo AJninieIroci6n, Iienen
iJenIico eueIoncio. Si el JerecIo nociJo Je un ocIo oJninieIroIito eniIiJo por
lo AJninieIroci6n en ejercicio Je foculIoJee regloJoe ee irretocoIle por lo pro-
pio AJninieIroci6n, iguol prerrogoIito JeIe oconpoor ol JerecIo euIjeIito
nociJo Je un ocIo oJninieIroIito eniIiJo en ejercicio Je foculIoJee Jiecrecio-
nolee. Ao Io, roc6n olguno que jueIifique lo conIrorio.

1n iguol eenIiJo ex-
preeoIo D11Z que Poco inporIo que el ocIo Io,o nociJo Je lo ocIitiJoJ regloJo
o Je lo Jiecrecionol Je lo oJninieIroci6n [...] el JerecIo euIjeIito IoIr eurgi-
Jo, eeo que lo oJninieIroci6n ocIuoro en ejercicio Je eue foculIoJee regloJoe o
Jiecrecionolee.
6
Lo JocIrino, cono ee te, ero uniforne , coneIiIu,e un ocierIo
Jel JecreIo-le, no IoIer recogiJo lo IroJicionol exigencio juriepruJenciol en
eeIe punIo. Aunque el ocIo enone Jel ejercicio Je foculIoJee principolnenIe
Jiecrecionolee, puee, Je IoJoe noJoe lo onporo el principio Je eeIoIiliJoJ.
10. 1xcepcionee o lo eeIoIiliJoJ
10.1. Loe excepcionee nornoIitoe
1l orI. 1S, eegunJo porIe, eeIoIlece torioe excepcionee o lo reglo Je lo eeIoIili-
JoJ Jel ocIo oJninieIroIito regulor. Loe excepcionee, ei Iien ee encuenIron en
un orI. que IroIo Je lo eeIoIiliJoJ Jel ocIo regulor, eon oplicoIlee con IoJo ,
con no,or roc6n on ol ocIo nulo, en loe coeoe en que eeIe Iiene eeIoIiliJoJ
(orI. 17, eegunJo porIe).
9.2
D1 LAUBAD1I1, AADI1, V1A1Z1A, J1AA-CLAUD1 , GAUDAM1T, YV1S, TroiIe Je JroiI oJninieIroIif,
I. 1, DroiI oJninieIroIif generol, Porie, L.G.D.J., 1999, 1" eJ., .... p. 216 , ee...., onplior en eeIe
TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, op. ciI., I. 1, 2000, reinpreei6n Je lo " eJ., cop. X, 10 o 12.
9.3
L1AAI1S, Coeo jucgoJo..., op. ciI., p. 10, IunJonenIoe.... op. ciI., pe. 37 o 39.
9.4
SAII1A, DerecIo oJninieIroIito, I. 1, C6rJoIo 190, p. 10.
9.
MAI11AHOII, TroIoJo Je JerecIo AJninieIroIito, I. 1, op. ciI., p. 101, noIo 144 , p. 6S0.
9.6
D11Z, DerecIo oJninieIroIito, I. 11, op. ciI.p. 32S.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V1-1S
Loe excepcionee que tonoe o conenIor oIoro no IoJoe exieIion onIerior-
nenIe ol JecreIo-le, 19.49/72, en lo juriepruJencio Je lo CorIe Supreno, pero
ei Ienion preceJenIee JocIrinorioe, en el Pro,ecIo Je 1964
1
, en el pro,ecIo Je
L1AAI1S , nueeIro. Pero terenoe que lo norno to JenoneioJo lejoe.
10.1.1. Connitencio Joloeo
Lo prinero excepci6n que Iroe el orI. 1S ol principio Je lo eeIoIiliJoJ ee Jo
cuonJo el inIereeoJo IuIiere IeniJo conocinienIo Jel ticio Jel ocIo. Se IroIo,
JeeJe luego, Jel coeo en que el ticio Io,o ofecIoJo lo toliJec Jel ocIo, Ironefor-
nnJolo en onuloIle o nulo, ei el ticio ee inIroecenJenIe , no ofecIo lo toliJec
Jel ocIo, enIoncee lo excepci6n conenIoJo no ee Je oplicoci6n. AIoro Iien, oun-
que el orI. IoIlo Je que el inIereeoJo Io,o IeniJo conocinienIo Jel ticio, pen-
eonoe que no pueJe inIerpreIreelo liIerolnenIe, nucIoe tecee el porIiculor
Iiene conocinienIo Jel ticio Jel ocIo, pero no Iiene reeponeoIiliJoJ JirecIo o
inJirecIo por eu coniei6n. 1nIron en eeIo coIegorio IoJoe loe eiIuocionee en loe
cuolee el funcionorio ocIuonIe ee un funcionorio Je focIo, con un nonIronien-
Io irregulor o intliJo, pero que ejerce pocificonenIe lo funci6n. 1n eeIoe co-
eoe, lo JocIrino ,o IroJicionol Jel goIierno Je focIo contoliJo el ejercicio Je lo
funci6n, en lo que o loe porIiculoree reepecIo. Lo juriepruJencio en eeIe eenIi-
Jo ee nu, firne. Aoci6 o roic Je inpueeIoe pogoJoe o goIiernoe irreguloree
que ejercieron efecIitonenIe el poJer. Lo CorIe Jijo que el goIierno coneIiIu-
cionol no poJrio preIenJer coIror nuetonenIe el inpueeIo, uno tec reeIoIleci-
Jo en el poJer.
2
Lo nieno eoluci6n JeIe oplicoree en el coeo que conenIonoe,
o peeor Je lo inprecieo reJocci6n Je lo norno. DeIe enIenJeree, puee, que no
IoeIo el nero conocinienIo que el porIiculor Iengo Jel ticio Jel ocIo poro que
eeIe corecco Je eeIoIiliJoJ, ee requiere eepecificonenIe connitencio Joloeo enIre
el funcionorio , el porIiculor, con reloci6n o lo eniei6n Jel ocIo Je cu,o retoco-
ci6n ee IroIo.
10.1.2. Ietococi6n o fotor Jel inIereeoJo
Yo expliconoe onIeriornenIe que lo eeIoIiliJoJ Jel ocIo ee confiere o fotor Jel
inIereeoJo , no Jel inIereeoJo , Je lo oJninieIroci6n, cono olgunoe folloe lo
preIenJieron, por ello el orI. 1S eeIoIlece uno excepci6n poro el coeo que lo
retococi6n Ieneficie ol inIereeoJo. Si Iien lo excepci6n ee en cierIo noJo inne-
ceeorio ,o que ounque lo norno no lo Jijero expreeonenIe lo reepueeIo eerio
Je IoJoe noJoe lo nieno, ee ein enIorgo contenienIe que ee lo Io,o ocloroJo
expreeonenIe, puee Je lo conIrorio poJrio reeurgir quice lo Ieeie que criIico-
10.1
ArIe. 203, 21 , concorJonIee.
10.2
CSJA, Iolloe, . 1, 1l Iieco Aocionol, con torioe conercionIee Je Son Juon, eoIre Jere-
cIoe Je inporIoci6n pogoJoe o loe reIelJee, JuronIe eu Joninio, 1S6S.
1STAB1L1DAD 1 1MPUGAAB1L1DAD V1-19
noe. De eeIe noJo lo cueeIi6n queJo reeuelIo por lo norno legol expreeo , no
reeIo en eeIe oepecIo norgen o Jiecuei6n olguno.
Lo nieno Jiepoei6n ogrego uno conJici6n liniIoIito o eeIo poeiIiliJoJ Je
retocor un ocIo en fotor Jel inIereeoJo , ee que eeo retococi6n o eu fotor no
perjuJique JerecIoe Je Ierceroe.
3
1n reoliJoJ ,o lo oJninieIroci6n pIlico
nocionol IoIio oJopIoJo eeo eoluci6n con onIerioriJoJ, Je noJo que en Iol
oepecIo lo norno no Ioce eino recoger lo inIerpreIoci6n exieIenIe. Se IroIo
funJonenIolnenIe Je coeoe en loe cuolee, exieIienJo conpeIencio enIre torioe
porIiculoree por lo oIIenci6n Je un JerecIo concureo poro Iecoe, prenioe,
Jeeignocionee, eIc., uno Je elloe Io,o reeulIoJo IeneficioJo por un ocIo que
lo Jeeigno gonoJor, lo nonIro en un corgo, eIc.
1n Iolee eiIuocionee, ei poeIeriornenIe onIe el recureo Je olguno Je loe que
no reeulIoron fotoreciJoe, ee llegoro o lo conticci6n Je que en terJoJ el gono-
Jor no ero nereceJor Jel Iriunfo , que el ocIo corecio Je coueo o Je roconoIili-
JoJ, por no ojueIoree o loe IecIoe, no Iener JeIiJonenIe en cuenIo IoJoe loe
circuneIoncioe Jel coeo, no eeIor euficienIenenIe noIitoJo, eIc., lo reglo opli-
coIle no ee que lo oJninieIroci6n retoque el priner ocIo , oIorgue el JerecIo
Je que ee IroIo o quien oIoro eeIine correeponJer, eino que plonIee el oeunIo
onIe lo jueIicio, eeo ello nieno por uno occi6n Je leeitiJoJ,
4
eeo el porIiculor
ofecIoJo. 1n rigor, ei lo oJninieIroci6n puJiero legolnenIe retocor el priner
ocIo que IeneficioIo ol gonoJor originorio , oIorgor el JerecIo en cueeIi6n ol
eegunJo, el priner Ieneficiorio IonIien ocuJirio proIoIlenenIe o lo jueIicio
en onporo Je lo que el enIienJe eu JerecIo, Je noJo Iol que lo eoluci6n que ee
Jo ee proIegerlo o el en eeJe oJninieIroIito , que en IoJo coeo el oepironIe o lo
Jeeignoci6n, prenio, eIc., to,o o lo jueIicio.
1e Je eeolor que lo norno que oqui ee Jo Iojo lo ofirnoci6n Je que lo
retococi6n no pueJe perjuJicor JerecIoe Je Ierceroe, ee lo nieno que energe
Jel principio Je irretocoIiliJoJ Jel ocIo nulo que Io generoJo JerecIoe euIje-
Iitoe que ee eeIen cunplienJo (orI. 17 in fine), en onIoe coeoe ee IroIo Je lo
nieno Iip6Ieeie. proIecci6n Jel JerecIo oJquiriJo , en porIiculor proIecci6n
Je loe ocIoe ejecuIoJoe o conencoJoe o ejecuIor.
Si Iien lo eoluci6n ee prino focie correcIo, pueJen opunIoree olgunoe JuJoe
ol reepecIo. 1n efecIo, ee cloro que lo ocIiIuJ oJninieIroIito frenIe o cuolquier
inpugnoci6n Je un ocIo oJninieIroIito que reconocco JerecIoe o olguien, eer
lo Je negoree o enIror en JeIoIe eoIre lo cueeIi6n, porque o nenoe que el ocIo
eeo inexieIenIe, Iip6Ieeie nornolnenIe poco proIoIle, lo oJninieIroci6n no
10.3
Lo nieno eoluci6n en el JerecIo Je lo onIiguo Yugoelotio. S TJ1PAAOV1C, A1KOLA, Principi
fonJonenIoli Jello proceJuro onninieIroIito in Jugoelotio, en 11AL, LiIro Je Honenoje o 1nri-
que So,oguee Loeo, PerepecIitoe Jel DerecIo PIlico en lo SegunJo MiIoJ Jel Siglo XX, I. V,
MoJriJ, 1969, pp. 17-S.
10.4
1e Jecir, uno occi6n juJiciol Je lo oJninieIroci6n piJienJo que ee onule el ocIo que ello no
pueJe retocor.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V1-20
poJr Je IoJoe noJoe retocor el ocIo, eeo que eeIe reeulIe tliJo, onuloIle o
inclueo nulo. Con IoeIonIe Iuen eenIiJo prcIico eurgir enIoncee lo pregunIo.
poro que onolicor el poeiIle ticio Jel ocIo, ei Je IoJoe noJoe no ee lo poJr
retocor en ninguno circuneIoncio nornol: Lo IenJencio proIoIle, en conee-
cuencio, Iien pueJe eer lo Je negoree Je IecIo o JiecuIir ocIoe que reconoccon
JerecIoe o oIroe pereonoe que loe recurrenIee, Iojo el orgunenIo Je que lo
cueeIi6n ee oIeIrocIo, por no poJer lo oJninieIroci6n legolnenIe retocor el
ocIo. 1l orgunenIo pueJe refuIoree intoconJo lo reglo Je que lo oJninieIro-
ci6n JeIe cuiJor Je lo tigencio Jel principio Je lo legoliJoJ oIjeIito

, que
JeIe inteeIigor loe olegocionee Je ticioe que ee Iicieren, puee on en el coeo Je
que no puJiero ello nieno retocor el ocIo, pueJe , JeIe preeenIoree onIe lo
jueIicio piJienJo eu onuloci6n, ei loe circuneIoncioe Jel coeo lo lleton o lo con-
ticci6n Je que efecIitonenIe ee IroIo Je un ocIo nulo o onuloIle.
6
Lo oJninie-
Iroci6n no pueJe ni JeIe JeeenIenJeree Je loe olegocionee Je nuliJoJ que ee
Iogon, por eu oIligoci6n Je oIenJer o lo tigencio Jel eeoloJo principio , por-
que no eerio cierIo ofirnor que no pueJe JicIor un pronuncionienIo eoIre el
fonJo Je lo cueeIi6n.
1llo pueJe , JeIe Iocer uno nonifeeIoci6n Je leeitiJoJ JecloronJo ol ocIo
conIrorio ol orJen juriJico , recoIonJo Je loe 6rgonoe juJiciolee conpeIenIee
lo inteeIigoci6n Jel ticio, en el coeo concreIo , neJionIe lo occi6n que ee
ineIouror, o fin Je que lo jueIicio reeuelto en JefiniIito ei el ocIo ero legiIino
o no , ei correeponJe o no Jecloror eu exIinci6n.
10.1.3. Lo retococi6n Je loe ocIoe precorioe
1e poeiIle enconIror coeoe en que cierIoe ocIoe eon JicIoJoe confirienJo un
JerecIo que, expreeo o inpliciIonenIe, ee oIorgo o IiIulo precorio. 1n nueeIro
pro,ecIo Je 1964 ponionoe cono conJici6n oJicionol que el ocIo IuIiere eiJo
tliJonenIe oIorgoJo o IiIulo precorio, puee ee cloro que Io, nucIoe eiIuocio-
nee en que lo precorieJoJ reeulIo eoepecIoeo.
7
1n oIroe Ierninoe, el porIiculor
ee te procIiconenIe exIoreionoJo por lo oJninieIroci6n, que no le oIorgo un
pernieo, IoIiliIoci6n, eIc., eino Iojo lo conJici6n Je que lo reciIo o IiIulo preco-
rio. 1l coeo ne frecuenIe Je precorieJoJ ee el Je loe pernieoe Je ocupoci6n Jel
Joninio pIlico, que ee oIorgon por lo generol Iojo lo expreeo conJici6n Je que
pueJen eer retocoJoe en cuolquier nonenIo, ein JerecIo o inJennicocionee por lo
10.
Ver eupro, I. 2, 2000, 4" eJ., cop. 1X, 14, Principio Je lo legoliJoJ oIjeIito, pp. 1X-34/7.
10.6
De IoJoe noneroe, eeo norno IoIiliIo lo ineIoncio juJiciol ein neceeiJoJ Je inpeIror en
eeJe oJninieIroIito, ol inpeJir uno eoluci6n oJninieIroIito o lo nuliJoJ olegoJo.
10.7
CoIe excluir lo oJnieiIiliJoJ Je uno reeerto Je retococi6n que IienJo o perniIir uno reto-
coci6n on por fuero Je loe expreeoe conJicionee o loe cuolee lo norno euIorJino lo poIeeIoJ Je
retococi6n expreeonenIe conceJiJo. no ee oJnieiIle [...] que por eu propio tolunIoJ lo oJninie-
Iroci6n pueJo onplior lo eefero Je liIerIoJ Je occi6n expreeonenIe liniIoJo por el orJen juriJi-
co. AL1SS1, I1AATO, Lo retoco Jegli oIIi onninieIroIiti, Miln, Giuffre, 196, 2" eJ., p. 99 , noIo 6.
1STAB1L1DAD 1 1MPUGAAB1L1DAD V1-21
retococi6n nieno,
S
loe pernieoe precorioe poro lo preeIoci6n Je olgunoe eerticioe
pIlicoe, loe coeoe Je ouIoricoci6n Je ejercer inJueIrioe peligroeoe.
9
Sin JuJo, ei
un ocIo oJninieIroIito reconoce un JerecIo expreeo , tliJonenIe
10
o IiIulo pre-
corio, lo retococi6n por roconee Je oporIuniJoJ ee proceJenIe. Aei lo Jice expreeo-
nenIe el orI. 1S Jel JecreIo-le, 19.49/72, en ofirnoci6n que no eeIinonoe exclu-
,enIe Jel coeo en que el ocIo ee inpliciIonenIe precorio, cono ocurre con loe per-
nieoe Je ueo Jel Joninio pIlico.
11
Por lo Jene, on cuonJo lo retococi6n eeo proceJenIe porque ol ocIo fue
JicIoJo expreeo , tliJonenIe o IiIulo precorio, o porque lo precorieJoJ eurge
inpliciIonenIe Je lo noIuroleco Jel JerecIo conferiJo, lo retococi6n no pueJe
eer inIenpeeIito ni orIiIrorio. DeIen etiIoree eorpreeoe , eIiIoe conIioe Je
criIerio. Ho Je Joree ol ofecIoJo oporIuniJoJ Je reoJecuor eu conporIonienIo
ei Je ello ee IroIo. 1n coneecuencio, JeIe oIorgoree un ploco pruJenciol poro el
cunplinienIo Jel ocIo Je retococi6n
12
, eeIe JeIe eer roconoIlenenIe funJo-
Jo. Si lo retococi6n ee funJo en uno noJificoci6n Je loe circuneIoncioe Je Ie-
cIo exieIenIee ol nonenIo Je JicIoree el ocIo originorio,
13
ello ee roconoIle , lo
retococi6n legiIino, ounque pueJe llegor o eer proceJenIe lo inJennicoci6n.
Si, en conIio, lo retococi6n ee funJo o) en un nero conIio Je opini6n Je lo
ouIoriJoJ oJninieIroIito,
14
eeIo ee, en uno JieIinIo toloroci6n Je loe nienoe
circuneIoncioe que Jieron origen ol ocIo, o I) en circuneIoncioe exieIenIee ol
nonenIo Je JicIoree el ocIo originorio, que no eron conociJoe por culpo Je lo
oJninieIroci6n , ein que neJioro oculIonienIo por porIe Jel inIereeoJo, o c)
en uno JieIinIo toloroci6n Jel inIeree pIlico ofecIoJo, peneonoe que lo reto-
10.S
CSJA, Iolloe, 16. 406, DonJero, 1932, L1AAI1S, Coeo jucgoJo..., op. ciI., p. 10, MAI11AHOII,
M1GU1L S., TroIoJo Jel Joninio pIlico, Buenoe Airee, T1A, 1960, p. 339, G IAU, AIMAADO 1.,
Ieeunen eoIre lo exIinci6n Je loe ocIoe oJninieIroIitoe, SegunJo Congreeo ArgenIino Je Ciencio
PoliIico, Buenoe Airee, 1960, p. S1, G I1CCO, CAILOS M. , MUAOZ, GU1LL1IMO A., Lo precorieJoJ en
loe pernieoe, ouIoricocionee, licencioe , conceeionee, Buenoe Airee, Depolno, 1992.
10.9
L1AAI1S, op. loc. ciI.
10.10
1eIo reJocci6n tiene, por tio Jel pro,ecIo L 1AAI1S-GOID1LLO, Je nueeIro propio pro,ecIo Je
1964, el cuol o eu tec Iiene cono fuenIe o S AYAGU1S LASO, 1AI1QU1, TroIoJo Je JerecIo oJninieIro-
Iito, I. 1, MonIetiJeo, 193, p. 23, noIo . lo precorieJoJ copoc Je jueIificor uno retococi6n JeIe
eer liciIo, no inpueeIo ilegolnenIe por lo oJninieIroci6n en tieIo precieonenIe Je uno retococi6n
ulIerior, que ein oquello no eerio proceJenIe. Creenoe puee que lo retocoIiliJoJ por eu noIuro-
leco que preconico H UTCH1ASOA, Jel ocIo precorio en IoJoe loe eupueeIoe, op. ciI., p. 14, no ee
ojueIo ol IexIo ni ol eepiriIu Je lo norno.
10.11
AueeIro Pro,ecIo Je C6Jigo AJninieIroIito Je 1964 Jiepone en eu orI. 21. Loe pernieoe Je
ueo Jel Joninio pIlico , loe Jene ocIoe que reconoccon o un oJninieIroJo un JerecIo expreeo ,
tliJonenIe o IiIulo precorio, pueJen eer retocoJoe por roconee Je oporIuniJoJ o conteniencio, pero
lo retococi6n no JeIe eer inIenpeeIito ni orIiIrorio , JeIe Joree en IoJoe loe coeoe un ploco pruJen-
ciol poro el cunplinienIo Jel ocIo Je retococi6n.
10.12
Puee Io Je procuroree ocoeionor el nenor Joo poeiIle.
10.13
STASS1AOPOULOS, M1CH1L, TroiIe Jee ocIee oJninieIroIife, AIenoe, Sire,, 194, p. 2S1, oJniIe
eeIo coueol Je retococi6n en loe ocIoe que Iienen lo clueulo reIue eic eIonIiIue , IonIien cuonJo
el conIio ee en loe IecIoe que fueron noIito Je lo eniei6n Jel ocIo.
10.14
STASS1AOPOULOS, op. ciI., p. 2S3.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V1-22
coci6n proceJe pero que JeIe inJennicoree el Joo ocoeionoJo, inclueo IroIn-
Joee Je JerecIoe precorioe, puee lo precorieJoJ ee frenIe o ocIoe roconoIlee,
no frenIe o lo orIiIrorieJoJ Je lo oJninieIroci6n. Y to Je eu,o, cono queJ6
JicIo, que ei el ocIo goco Je eeIoIiliJoJ no pueJe eer retocoJo ni eiquiero ne-
JionIe inJennicoci6n, eolto uno le, que expreeonenIe Jiepongo lo conIrorio,
colificonJo Je uIiliJoJ o inIeree pIlico el JerecIo reconociJo , JeclornJolo
eujeIo o retococi6n o expropioci6n. SoIre eeIo tolterenoe luego en el 10.4.
10.1.3.1. Corgoe ein eeIoIiliJoJ
El supuesto que pasamos a consi derar no es una excepci n a l a estabi l i dad
di sti nta a l a anteri or, si no sol amente un sub caso de el l a. Las desi gnaci ones en
l a admi ni straci n pbl i ca ti enen estabi l i dad rel ati va,
15
sal vo en l os cargos que
estn si empre a l a di sposi ci n de l a autori dad que l os desi gna: mi ni stros,
secretari os, asesores de gabi nete, etc. Si bi en es posi bl e postul ar en el derecho
comparado que el cargo de subsecretari o sea parte de l a carrera admi ni strati va
y tenga por ende estabi l i dad, l o ci erto es que no es l a sol uci n de nuestro
der echo.
16
En consecuenci a se puede di sponer el cese de sus funci ones en
cual qui er momento, si n i nvocaci n de causa al guna.
17
Es uno de l os supuestos
en que no par ece necesar i o que el acto tenga moti vaci n o fundamentaci n, ni
r equi er a sumar i o o defensa pr evi a, por que no i mpor ta un jui ci o de val or sobr e
l a per sona ni su desempeo.
18
Si el acto expr esamente for mul a consi der aci ones
negati vas sobr e el funci onar i o puede gener ar r esponsabi l i dades per o no por el l o
el funci onar i o ti ene der echo a conti nuar en el car go.
19
Lo mi smo ocur r e si un
agente es separ ado del car go dur ante el per odo de pr ueba, en que an no ti ene
estabi l i dad.
10.1.3.2. Lo retococi6n Je pernieoe Je eeIociononienIo
1l pernieo Je eeIociononienIo Je un ouIon6til en lo tio pIlico pueJe reeul-
Ior Jel einple IecIo Je colocor el teIiculo en un lugor , Ioro perniIiJoe, o Jel
pogo Je un conon por uIilicoci6n Jel eepocio pIlico por un JeIerninoJo lopeo,
o Je lo ouIoricoci6n terIol o por eignoe Je un ogenIe Je policio. 1n cuolquiero
Je eeoe eupueeIoe ee eoIreenIienJe que el pernieo ee retocoIle, ein neceeiJoJ
Je conunicor eiquiero un ocIo iguol , conIrorio, cuonJo neceeiJoJee Jel Irn-
eiIo lo requieren. 1e IipiconenIe el coeo en que lo colle o oteniJo reeulIe eer,
eee Jio , o eeo Ioro, porIe Jel recorriJo Je un nonJoIorio exIronjero, lo eegu-
10.1
Supro, I. 1, cop. X111, 10, Lo eeIoIiliJoJ Jel enpleoJo pIlico.
10.16
CAIeJ. CA, Solo 1V, Iigueroo, 1999, LL, 2000-C, 790.
10.17
CAIeJ. CA, Solo 1V, Iigueroo, 1999, LL, 2000-C, 790.
10.1S
CAIeJ. CA, Solo 1V, Iigueroo, LL, 2000-C, 790.
10.19
1n oIro forno Je expreeorlo, el IriIunol pueJe Jieponer lo nuliJoJ Jel ocIo contirIienJolo
en uno eeporoci6n Jel corgo ein expreei6n Je coueo. Ver infro, cop. X11.
1STAB1L1DAD 1 1MPUGAAB1L1DAD V1-23
riJoJ Je cu,o tieiIo ee reeponeoIiliJoJ Jel poie. Loe teIiculoe que eeIoIon
Iien eeIocionoJoe eon renotiJoe ein ne Je lo tio pIlico, ein inJennicoci6n
Je ningn Iipo. Uno tec ne, el orI. 1S noJo Iiene que ter en eeIo cueeIi6n.
10.1.4. Lo retococi6n Je loe conIroIoe
Lo reglo que eupueeIonenIe perniIe retocor, noJificor o eueIiIuir el ocIo por
oporIuniJoJ ee Je oplicoci6n poIenciol eolonenIe en el coeo Je loe ocIoe oJni-
nieIroIitoe en eenIiJo eeIricIo, no oei en el coeo Je loe conIroIoe, puee elloe
eeIn excluiJoe Je lo oplicoci6n JirecIo Je eeIoe nornoe, eegn ee JeeprenJe
Jel orI. 7 in fine Jel JecreIo-le, 19.49/72. Lo ocloroci6n olconco o loe conIro-
Ioe Je oIroe, euninieIroe, conceeionee, eIc. Por eeo lo JieIinci6n enIre ocIo ,
conIroIo no ee cueeIi6n ocoJenico eino que Iiene coneecuencioe en el JerecIo
poeiIito.
10.1.. 1l coeo Je loe pernieoe Je coneIrucci6n
Un ejenplo Je precorieJoJ o nueeIro juicio iliciIo ee lo que olgunoe folloe oeig-
non o loe pernieoe Je coneIrucci6n.
20
Cono Jice T1STA,
21
JeIe coneiJeroree
ilegiIino lo retococi6n por e6lo noIitoe Je oporIuniJoJ o por lo tolunIoJ Je lo
oJninieIroci6n conunol [.] Je torior el plon reguloJor en Ioee ol cuol fue
oIorgoJo lo licencio. Agrego eeIe ouIor, eiguienJo lo juriepruJencio iIoliono,
que ee coneiJero poeiIle lo retococi6n Je lo licencio cuonJo, poeIeriornenIe o
eu eniei6n, enIron en tigor nornoe eJilicioe Jitereoe Je oquelloe oplicoJoe
por el inIereeoJo en lo preporoci6n Jel pro,ecIo oproIoJo por lo Coniei6n
eJilicio, eienpre que loe oIroe no Io,on eiJo on inicioJoe. Por lo Jene, no
eerio oJnieiIle uno norno que Iornoro poeiIle lo retococi6n Je lo licencio
cuonJo loe oIroe IuIieron IeniJo ,o inicioci6n, , eeIo no eolonenIe porque ee
Ierninorio por eoncionor lo reIroocIitiJoJ Je cuolquier Jiepoeici6n fuIuro, eino
IonIien porque ee perjuJicorio grotenenIe lo ocIitiJoJ coneIrucIito.
22
Ao
pueJen, por lo IonIo, eer inpueeIoe por loe oJninieIrocionee conunolee torio-
cionee ol pro,ecIo, que o eu Iienpo fue reconociJo cono conforne o loe nornoe
en tigor, en cuonIo el poJer Je etoluor lo conforniJoJ o loe exigencioe Je
onIienIoci6n, Jecoro, neriIo orquiIecI6nico , rocionoliJoJ Jel pro,ecIo nie-
no, ee Io exIinguiJo ol nonenIo Je oIorgoree lo licencio.
23
10.20
CACit., Solo I, HopeIein, 1971, 1D, 42. 176, con noIo Je CASSAGA1, Lo retococi6n Je lo
ouIoricoci6n poro coneIruir por roconee Je inIeree pIlico.
10.21
T1STA, V1IG1L1O, Dieciplino urIonieIico, Miln, 1964, 2" eJ., p. 49 , juriepruJencio que ciIo
en eu noIo 219.
10.22
T1STA, op. loc. ciI.
10.23
T1STA, op. ciI., p. 0, MAZZAIOLL1, L1OPOLDO, 1 pioni regoloIori urIonieIici nello Ieorio
giuriJico Jello pionificocione, PoJuo, 1966, pp. 07-S, M1I1GAZZ1, I1AZO, TuIelo giuriJico Jegli
inIereeei Jei Ierci in noIerio Ji pionificocione urIonieIico, en AIIi Jel Vll Contegno Ji SIuJi Ji
Scienco Jell` AnninieIrocione. Lo pionificocione urIonieIico, Miln, 1962, p. 117 , ee., p. 13.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V1-24
1n Ironcio, Je ocuerJo ol C6Jigo Je UrIonieno , Je lo HoIiIoci6n, loe per-
nieoe pueJen Joree en cierIoe coeoe en forno precorio , en oIroe en forno
JefiniIito.
24
CuonJo el pernieo ee JefiniIito, el nico neJio juriJico Je que
Jiepone lo oJninieIroci6n ee el Je lo expropioci6n por coueo Je uIiliJoJ pIli-
co , por el proceJinienIo eeoloJo en lo le,, poro poJer proceJer o lo exIinci6n
Jel JerecIo en cueeIi6n.
2
1n 1epoo ee prete en cierIoe coeoe lo euepenei6n
Jel oIorgonienIo Je licencioe, pero uno tec que lo licencio ee oIorgoJo, ello no
pueJe ,o eer retocoJo,
26
en forno coinciJenIe con el principio Je lo no reIrooc-
IitiJoJ Jel ocIo oJninieIroIito.
27
1n euno, o folIo Je nornoe expreeoe en nueeIro eieIeno, enIenJenoe que
no ee el pernieo Je coneIrucci6n uno Je oquelloe que por eu propio inJole pue-
Jo eer coneiJeroJo precorio, uno tec oIorgoJo el pernieo , conencoJo lo cone-
Irucci6n, no coIe ,o o nueeIro juicio lo retococi6n por roconee Je neriIo, opor-
IuniJoJ o conteniencio. Con IoJo, coIe recorJor que IoeIo lo nieno CorIe
Supreno Je JueIicio Je lo Aoci6n en el coeo PueIelnil (Iolloe, 293. 133, 197)
oJniIi6 lo retococi6n por roconee Je oporIuniJoJ Je eeIe Iipo Je pernieoe, on
enconIrnJoee inicioJo lo coneIrucci6n. 1l Jietolor Je lo eoluci6n noe porece
cloro, no e6lo por lo ,o expueeIo, eino porque oIre uno peligroeo IrecIo poro
que ee generen inporIonIee JerecIoe inJennicoIorioe o fotor Je IiIuloree Je
pernieoe que eeon retocoJoe por roconee Je conteniencio no eienpre euficien-
IenenIe eopeeoJoe. 1n el proceJinienIo expropioIorio el oJninieIroJor ee te
oIligoJo o coneiJeror concreIonenIe el coeIo que ocoeiono ol erorio eu Jeci-
ei6n, e inclueo o preter , Iener loe fonJoe JieponiIlee ol efecIo (JecreIo-le,
21.499/77, orIe. 13 , 22), en conIio, por lo fcil tio oIoro creoJo por lo jurie-
pruJencio, ee perniIe lo etenIuol Jeciei6n irreflexito Jel funcionorio nunici-
pol que JeciJo retocor un pernieo Je coneIrucci6n Je un eJificio en otoncoJo
eeIoJo Je ejecuci6n, ein ponJeror oJecuoJonenIe el coeIo que Iol Jeciei6n re-
preeenIor poeIeriornenIe ol Ieeoro nunicipol , ei Iol coeIo reolnenIe ee te
conpeneoJo con loe tenIojoe orquiIecI6nicoe, eeIeIicoe, eIc., que lo retococi6n
oIorgue.
Por lo expueeIo creenoe que Iol inIerpreIoci6n requiere uno noJificoci6n eue-
Ionciol, que lo ocerque ol JerecIo conporoJo , que en JefiniIito elinine eeIoe
exceeoe , nonIengo eolonenIe el proceeo expropioIorio cono tio opIo poro Jejor
ein efecIo un JerecIo Je propieJoJ incorporoJo ol poIrinonio Je un porIiculor,
que ee por lo Jene lo nico forno coneIiIucionol Je proceJer en eeIe eenIiJo.
10.24
CoJe Je l`UrIoniene eI Je l`HoIiIoIion, 1964, orIe. S6, S7 , 93.
10.2
PO1SSOIA11I, AADI1, Lo renotoIion urIoine, Porie, 196, p. 179.
10.26
GUA1TA, AUI1L1O, DerecIo oJninieIroIito eepeciol, I. 11, Zorogoco, 1962, pp. 29, 261 o 263,
BOQU1IA OL1V1I, JOS1 MAI1A, Lo euepenei6n Jel oIorgonienIo Je licencioe con el fin Je eeIuJior
plonee Je orJenoci6n urIono, IetieIo Je JerecIo urIonieIico, 11. 13, 16 (MoJriJ, 1969).
10.27
D1 LA VALL1AA V1LAID1, JUAA, Lo reIroocIitiJoJ Jel ocIo oJninieIroIito, MoJriJ, 1964, p.
1 , ee.
1STAB1L1DAD 1 1MPUGAAB1L1DAD V1-2
10.2. Lo excepci6n cuonJo Io, uno le, que ouIorice lo retococi6n. Lo
retococi6n por oporIuniJoJ eegn el orI. 1S
10.2.1. 1nuncioci6n generol
1eIo excepci6n eurge Je lo juriepruJencio, que Io oJniIiJo que uno le, Je
orJen pIlico
2S
pueJe proJucir uno noJificoci6n Jel eIoIue creoJo ol onpo-
ro Jel ocIo oJninieIroIito, ounque poJrio eurgir lo oIligoci6n Je inJennicor
ol porIiculor ofecIoJo por lo retococi6n.
29
Poro que proceJo lo retococi6n, en-
Ioncee, no IoeIo uno nero reglonenIoci6n oJninieIroIito ulIerior,
30
ni Ionpo-
co cuolquier le,, JeIe IroIoree eepecificonenIe Je uno le, Je orJen pIlico ,
eeIo JeIe por lo Jene eer coneIiIucionol.
31
Ao coIrio oJniIir uno olIeroci6n
Jel principio coneIiIucionol ( Cornon Je ConI6n , oIroe) eino por uno le, for-
nol, expreeo , cloro, que JeIerio inIerpreIoree reeIricIitonenIe
32
, oplicoIle
niconenIe o loe coeoe concreIoe , punIuolee que refiero, no o lo euno o uno
coIegorio JefiniJo , liniIoJo Je coeoe. Uno pretiei6n generico cono lo Jel Je-
creIo-le, corece IoeIo Je eenIiJo , ee inconeIiIucionol por leei6n o loe princi-
pioe Je eeguriJoJ juriJico, IuIelo Je loe JerecIoe Je lo propieJoJ , oIroe, eIc.
De eeIe nieno principio ee JeeprenJe enIoncee que lo eeIoIiliJoJ Jel ocIo
oJninieIroIito inpiJe no e6lo lo retococi6n funJoJo en roconee Je ilegiIini-
JoJ, eino IonIien lo funJoJo en roconee Je oporIuniJoJ
33
, con no,or roc6n
on. 1n efecIo, ei lo CorIe Supreno expree6 que pueJe oIonJonoree lo eeIoIi-
liJoJ onIe uno le, Je orJen pIlico , on oei pretienJo lo poeiIle inJennico-
ci6n, ee cloro que olli eeI conIenploJo no el coeo Je un ocIo intliJo que ee
retoco por roconee Je ilegiIiniJoJ, eino ol conIrorio un ocIo tliJo que ee ex-
Iingue o peeor Je eu toliJec , que precieonenIe por eeo coueo pueJe Jor lugor
o inJennicoci6n. 1nIenJenoe por ello que proJuciJo lo eeIoIiliJoJ, no ee pro-
ceJenIe lo retococi6n ni por roconee Je oporIuniJoJ, neriIo o conteniencio, ni
10.2S
L1AAI1S, Coeo jucgoJo..., op. ciI., p. 33.
10.29
1e el cone. Jel nieno follo Cornon Je ConI6n. Ver L1AAI1S, Coeo jucgoJo..., op. ciI., p. 33
, ee., conporor, Jel nieno ouIor, IunJonenIoe..., op. ciI., 317, p. 360.
10.30
Coneejo Je 1eIoJo froncee, coeo LourenI (1929). el ocIo reglonenIorio nueto no proJuce
ningn olconce reepecIo Jel ocIo generoJor Je JerecIoe que conIino reciIienJo oplicoci6n. Ver
LACHAUM1, op. ciI., p. 616, L1AAI1S, Coeo jucgoJo..., op. ciI., pp. 31-9.
10.31
Conp. MAI11AHOII, op. ciI., p. 616, ter L1AAI1S, Coeo jucgoJo..., op. ciI., pp. 31-39.
10.32
Ao creenoe que eeo oJnieiIle, enIoncee, uno le, inpliciIo que foculIe o lo Jerogoci6n,
cono en conIio eoeIiene L 1AAI1S, IunJonenIoe..., op. ciI., 317, p. 360, quien eigue en ello o D 11Z,
DerecIo oJninieIroIito, I. 11, 1
o
eJ., op. ciI., p. 311, o nenoe que por eeIo ee enIienJo uno le,
onIerior ol oIorgonienIo Je loe ocIoe Je que ee IroIe. Si lo le, que foculIo lo retococi6n, ounque
eeo inpliciIonenIe, ee roconoIle , onIerior o loe ocIoe Je cu,o eeIoIiliJoJ ee IroIo, enIoncee loe
ocIoe Ion eiJo oIorgoJoe o IiIulo precorio ( eupro, 10.3) , pueJen eer retocoJoe. TroInJoee Je
uno le, poeIerior ol nocinienIo Je loe JerecIoe Je cu,o eeIoIiliJoJ ee IroIo, JeIe oJopIoree uno
poeici6n reeIricIito. DeIe IroIoree Je uno le, en eenIiJo fornol, enonoJo Jel Congreeo Je lo
Aoci6n. (Conporor, nenoe coIeg6rico, L 1AAI1S, IunJonenIoe..., op. loc. ciI.)
10.33
Cfr. CA1TAAO, MAIC1LO, Principioe funJonenIie Jo JireiIo oJninieIroIito, Iio Je Joneiro,
1977, p. 276, onplior infro, 10.4.2. , 10.4.3.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V1-26
por roconee Je legiIiniJoJ, o nenoe que uno le, expreeo ouIorice en el coeo
concreIo , por roconee Je uIiliJoJ pIlico que lo oJninieIroci6n lo Jeje ein
efecIo.
IeeulIo oei uno incongruencio enIre oquello juriepruJencio IroJicionol que
ciIoIo L1AAI1S , lo exceeito onpliIuJ Je lo foculIoJ retocoIorio por neriIo que
oJniIe lo CorIe en PueIelnil.
10.2.2. Ietococi6n , propieJoJ
Con IoJo, lo JocIrino euele reconocer o lo oJninieIroci6n lo foculIoJ Je retocor
eue ocIoe por roconee Je oporIuniJoJ, e6lo que inJenniconJo el perjuicio que
lo retococi6n ocoeione.
34
Aei lo eoeIiene iguolnenIe ol orI. 1S Jel JecreIo-le,
19.49/72. TonIien poJr eer retocoJo, noJificoJo o eueIiIuiJo por roconee
Je oporIuniJoJ, neriIo o inconteniencio, inJenniconJo loe perjuicioe que cou-
eore ol inIereeoJo. Lo nieno eoluci6n, cono Jijinoe, oJopIo en 197 lo CorIe
Supreno en el coeo PueIelnil.
Sin enIorgo, porIienJo Jel principio Je que loe JerecIoe que uno pereono
oJquiere o roic Je un ocIo oJninieIroIito, IonIien pueJen queJor engloIoJoe
JenIro Jel onplio concepIo coneIiIucionol Je propieJoJ, Iol cono lo Io inIer-
preIoJo lo juriepruJencio, peneonoe que lo eoluci6n JeIe eer oIro.
3
1n efecIo, ei noJie pueJe eer pritoJo Je eu propieJoJ eino por eenIencio
funJoJo en le, , ei lo expropioci6n por coueo Je uIiliJoJ pIlico JeIe eer coli-
ficoJo por le, , pretionenIe inJennicoJo, no tenoe c6no un JerecIo que in-
Iegro el concepIo coneIiIucionol Je propieJoJ pueJo queJor eoneIiJo o lo eolo
tolunIoJ Je lo oJninieIroci6n, que ein colificoci6n legol eepecifico poro el coeo
Je uIiliJoJ pIlico, pueJo quiIor eee JerecIo , eueIiIuirlo por uno inJennico-
ci6n. Se peneor ocoeo que lo UnitereiJoJ pueJe retocor un Jiplono profeeio-
nol por roconee Je oporIuniJoJ , que el ex oIogoJo JeIo Iocer un juicio orJi-
norio o eunorio poro proIor loe perjuicioe que el ocIo le ocorreo,
36
queJonJo
10.34
MAI11AHOII, op. ciI., I. 11, p. 634, CASSAGA1, op. ciI., p. 40. MonIiene eeo poeici6n M AI11AHOII,
Ietococi6n Jel ocIo oJninieIroIito por roconee Je oporIuniJoJ, neriIo o conteniencio, LL, 1990-
B, S17, S20, intoconJo uno pereonol inIerpreIoci6n Je JicIo Je lo CSJA, pero ein Ioceree corgo Jel
proIleno coneIiIucionol, ni Je loe ejenploe que Jinoe en 1979 , oqui repeIinoe. Ho expreeoJo eue
reeertoe ol reepecIo I OAIOUG1, MAX1MO, Lo inJennicoci6n en lo retococi6n Jel conIroIo oJninie-
IroIito por roconee Je inIeree pIlico, en U A1V1IS1DAD AUSTIAL, ConIroIoe oJninieIroIitoe, Bue-
noe Airee, Ciencioe Je lo AJninieIroci6n, 2000, p. 4 , ee., pp. 6-7.
10.3
Lo criIico que o conIinuoci6n Jeeorrollonoe lo expueinoe por prinero tec en lo 3" eJ.,
1979, Je eeIe tol. 3.
11.36
LiIie que, Je ocuerJo o lo JocIrino que eueIenIo eeIo norno, eerio ol nico efecIo Je oIIener
uno inJennicoci6n por lo retococi6n Je eu IiIulo Je oIogoJo. ConocienJo c6no eeI lo reeponeoIi-
liJoJ Jel 1eIoJo (eupro, I. 2, cop. XX) , que loe fonJoe pIlicoe no eon enIorgoIlee (le, 24.624,
orI. 19, CAIeJ. CA., eolo 11, Direcci6n Aoc. Je VioliJoJ c. ArIelo S.A. ,/u oIroe, DJ, 2000-3, 30S),
cueeIo creer que olguien tolunIorionenIe propugne eeIo IeeiIuro. Ai eiquiero poJrio Iocer eu
propio juicio. JeIerio conIroIor un profeeionol poro que lo JefienJo. Y eeIe no poJrio peJir uno
couIelor por lo JocIrino Je loe ocIoe propioe. Aeno.
1STAB1L1DAD 1 1MPUGAAB1L1DAD V1-27
nienIroe IonIo pritoJo Jel ejercicio profeeionol: Que el 1nIenJenIe Municipol
pueJe retocor por roconee Je oporIuniJoJ un pernieo Je coneIrucci6n, cuonJo
,o el eJificio eeI coneIruiJo , nonJor loe IopoJoroe o Jenoler el eJificio,
queJonJo poro uno poeIerior eenIencio con IoJoe eue ineIoncioe lo JeIernino-
ci6n Jel perjuicio inJennicoIle:
37
Que el PoJer 1jecuIito reeuelto que ee in-
oporIuno que Io,o IonIoe unitereiJoJee pritoJoe , lee retoque lo ouIoricoci6n
poro funcionor, por roconee Je neriIo o conteniencio:
1tiJenIenenIe uno eoluci6n oei, en loe coeoe inJicoJoe, conIroriorio ele-
nenIolee principioe juriJicoe Je ninino orJen , eeguriJoJ juriJico , lo propio
goronIio coneIiIucionol Je lo propieJoJ, que e6lo ceJe onIe uno le, que colifi-
que el inIeree pIlico.
1eIo exIenei6n Jel concepIo coneIiIucionol Je propieJoJ, que inclu,e o loe
JerecIoe nociJoe Je ocIoe oJninieIroIitoe, Io eiJo fornuloJo por lo propio
CorIe Supreno, que en el coeo 1npreeo Je loe Ierrocorrilee Je 1nIre Iioe c/ lo
Aoci6n
3S
Jijo que ee terJoJ que el conceeionorio Je uno lineo ferreo no ee eu
propieIorio en el eenIiJo Iecnico Je lo poloIro. Su JerecIo ee Jiferencio eue-
IonciolnenIe Jel Joninio pritoJo en lo noIuroleco , loe liniIocionee que reco-
noce en fotor Jel inIeree Jel 1eIoJo. Pero eee JerecIo en cuonIo eecopo o Iolee
liniIocionee, ee Ion efecIito , reepeIoIle cono loe Iienee que eoltoguorJo lo
goronIio coneIiIucionol en IoJo lo loIiIuJ reconociJo o lo clueulo 17 Je lo
ConeIiIuci6n por lo juriepruJencio Je eeIo CorIe. 1eIo Io JicIo 1l Iernino
propieJoJ, cuonJo ee enpleo en loe orIe. 14 , 17 Je lo ConeIiIuci6n o en oIroe
Jiepoeicionee Je eee eeIoIuIo, conprenJe IoJoe loe inIereeee oprecioIlee que
el IonIre pueJe poeeer fuero Je ei nieno, fuero Je eu tiJo , Je eu liIerIoJ.
ToJo JerecIo que Iengo un tolor reconociJo cono Iol por lo le,, eeo que ee
origine en loe relocionee Je JerecIo pritoJo eeo que nocco Je ocIoe oJninie-
IroIitoe (JerecIoe euIjeIitoe, pritoJoe o pIlicoe), o conJici6n Je que eu IiIu-
lor Jiepongo Je uno occi6n conIro cuolquiero que inIenIe inIerrunpirlo en eu
goce, oei eeo el 1eIoJo nieno, inIegro el concepIo coneIiIucionol Je propie-
JoJ.
39
10.37
Conp. CASSAGA1, Lo retococi6n Je lo ouIoricoci6n poro coneIruir por roconee Je inIeree
pIlico, 1D, 42. 17, HUTCH1ASOA, Ieginen..., op. ciI., pp. 143/4. 1e inIereeonIe JeeIocor que en
un conpleIieino onlieie Je nlIiplee figuroe oeiniloIlee o lo expropioci6n forcoeo en el JerecIo
eepool, no oporece nencionoJo Iol poIeeIoJ retocoIorio por roconee Je oporIuniJoJ Je JerecIoe
oIorgoJoe o reconociJoe por ocIoe oJninieIroIitoe eeIoIlee. ter B 1IM1JO V1IA, JOS1 (DirecIor),
DerecIo oJninieIroIito. PorIe eepeciol, MoJriJ, CitiIoe, 199S, 3" eJ., p. 112 , ee., , no Io Je
oltiJoree que el eupueeIo nornol Je lo expropioci6n en el JerecIo conporoJo ee refiere o coeoe
eIricIo eeneu, cono recuerJo M1DAUAI, OD1T1, DeeIinoo Joe Iene expropioJoe, Son PoIlo, Mox
LinonoJ, 19S6, p. 21, ne el corcIer reeIricIito Je IoJo Iipo Je opropioci6n Je JerecIoe por el
1eIoJo que coneogron ne Je cuoIro Jecenoe Je IroIoJoe Je proIecci6n Je intereionee exIronje-
roe, que ,o confornon un eieIeno Je JerecIo oJninieIroIito inIernocionol, oIligoIorio inIerno-
nenIe. Ver ol reepecIo el cop. XV111 Jel I. 2 Je eeIe IroIoJo, 2000, 4" eJ.
10.3S
CSJA, Iolloe, 176. 363, oo 1936. 1n conIro B11LSA, op. ciI., I. 11, p. 30.
10.39
Iolloe, 176. 363.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V1-2S
Poro Jecirlo en poloIroe Je M11HAA, en cierIo noJo einiloree o loe nuee-
Iroe. ee eeenciolnenIe peligroeo ofirnor, que ee pueJe exIinguir un ocIo oJ-
ninieIroIito que Io reconociJo o coneIiIuiJo JerecIoe euIjeIitoe perfecIoe, por
roconee Je inIeree pIlico, eienpre que ee oIone lo perIinenIe inJennicoci6n,
ein ocloror que eeIo inplico uno expropioci6n. Lo JicIo en roc6n Je que lo
expropioci6n preeupone eienpre el cunplinienIo Je cierIoe principioe , nor-
noe legolee que conJicionon lo legiIiniJoJ , que ee coneiJeron eeenciolee. Lo
ofirnoci6n oJquiere corocIeree terJoJeronenIe grotee onIe legielocionee en
loe que cono lo nueeIro, loe requieiIoe funJonenIolee Jel proceJinienIo
expropioIorio Iienen jerorquio coneIiIucionol. PueJe llegoree o inIerpreIor,
que lo AJninieIroci6n, por ei, preecinJienJo [...] Je lo le, pretio , Je loe proce-
JinienIoe reglonenIorioe eeIoIleciJoe, pueJe neJionIe un nero ocIo oJni-
nieIroIito exIinguir o oIro que Io reconociJo o coneIiIuiJo JerecIoe euIjeIitoe
perfecIoe con Iol que ofrecco oIonor uno inJennicoci6n, lo que ee IoIolnenIe
inocepIoIle.
40
Agrego M11HAA que no pueJe ocepIoree enIoncee que en loe IecIoe el porIi-
culor teo eu JerecIo Je propieJoJ exIinguiJo uniloIerolnenIe por lo ouIori-
JoJ oJninieIroIito, ein que ee cunplon loe IrniIee coneIiIucionolee , legolee
perIenecienIee o lo expropioci6n, JeIienJo el confornoree con ocepIor uno in-
Jennicoci6n,
41
ein que uno le, colifique Je uIiliJoJ pIlico , eujeIo o expro-
pioci6n eu JerecIo inJitiJuol , no IoJoe loe JerecIoe Je IoJoe loe inJitiJuoe
frenIe o lo oJninieIroci6n, cono lo preIenJe eeIo norno , lo inIerpreIoci6n
que lo eigue.
42
Yo Ienoe eeoloJo en ne Je uno oporIuniJoJ, por oIro porIe,
que eenejonIe iJeo Io eiJo coIeg6riconenIe JejoJo ein efecIo, o nueeIro enIen-
Jer, con el JicIoJo Je loe ne Je cuorenIo IroIoJoe Je intereionee exIronjeroe
que Ienenoe.
43
Si o eeIo ee ogrego lo concepci6n onplio Je ocIo oJninieIroIito
que poeIulo el nieno eecIor Je lo JocIrino, reeulIorio que IoJoe loe conIroIoe
Jel 1eIoJo poJrion liIrenenIe exIinguiree en eeJe oJninieIroIito, ol e6lo jui-
cio Je oporIuniJoJ, neriIo o conteniencio Jel funcionorio Je Iurno , ein pretio
inJennicoci6n. Ao ee IroIo, cono Iien oJtierIe M A1IAL, Je uno Jiecuei6n nero-
nenIe ocoJenico.
10.40
M11HAA, JOS1 H1CTOI, Ietococi6n Je loe ocIoe oJninieIroIitoe, BoleIin Je lo IoculIoJ Je
DerecIo , Ciencioe Sociolee, oo XXX11 n
oe
1-3, C6rJoIo, 1969, S2, pp. 17-6 Je lo Concluei6n
Jel ciIoJo IroIojo Je Ieeie.
10.41
Op. ciI., p. 173, en iguol eenIiJo L1AAI1S, Coeo jucgoJo..., op. ciI., pp. 74-, coneiJero un
euperloIito error lo oeiniloci6n o lo expropioci6n.
10.42
Lo exogeroci6n Je preIenJer que ee Ion JecloroJo Je uIiliJoJ pIlico, por le, fornol, IoJoe
loe JerecIoe, poeoJoe, preeenIee , fuIuroe, Je IoJoe loe IoIiIonIee Je lo Aoci6n, eueno o un exceeo
Je punici6n. 1e Ion JeeproporcionoJo, exogeroJo, iliniIoJo, que eorprenJe que eigo gononJo oJ-
Ieeionee. 1l ejenplo Je lo IipoIeIico retococi6n Je loe propioe Jiplonoe Je oIogoJo por roconee Je
oporIuniJoJ, neriIo o conteniencio JeIiero contencer que ee un principio inicuo.
10.43
Supro, I. 2, cop. XV111, 2.3, TroIoJoe IiloIerolee con elecci6n exclu,enIe Je tioe, p.
XV111-13, 2.4, TroIoJoe con jurieJicci6n orIiIrol Je olcoJo, p. XV111-14.
1STAB1L1DAD 1 1MPUGAAB1L1DAD V1-29
10.44
MAI11AHOII coneiJero que lo expueeIo ee Un grote error, ineeneoIo, pero no Jo roconee.
Ietococi6n., op. ciI., noIo 1. Conp. GI1CCO, CAILOS MAAU1L, Suepenei6n Je eenIencioe conIro
el 1eIoJo, IAP, 13. 30, 33 (Buenoe Airee, 19S9). lo retococi6n Jel ocIo oJninieIroIito por roco-
nee Je oporIuniJoJ, neriIo o conteniencio porIicipo Je lo noIuroleco expropioIorio, ee un neco-
nieno onlogo o lo expropioci6n. Si Iien en el coeo poeIulo uno eoluci6n JiferencioJo poro loe
perjuJicoJoe por el orI. 1S, no ee infiere eu opini6n reepecIo o lo coneIiIucionoliJoJ Je lo norno.
10.4
1n eenIiJo einilor, SAYAGU1S LASO no oJniIe lo retococi6n por roconee Je oporIuniJoJ en
loe ocIoe regloJoe ( op. ciI., p. 23), pero Ionpoco ei ello ofecIo JerecIoe oJquiriJoe ( op. loc. ciI.).
Ver IonIien MAI11AHOII, op. ciI., I. 11, pp. 76-7, quien criIico ocerIoJonenIe lo oeiniloci6n enIre
JiecrecionoliJoJ , retocoIiliJoJ.
10.46
CSJA, Atico, oo 1934.
10.47
L1AAI1S, Coeo jucgoJo oJninieIroIito, op. ciI., p. 33, lo IoeIorJillo ee nueeIro.
10.2.3. Ietococi6n , eeIoIiliJoJ
Por lo Jene, ee oItio o nueeIro noJo Je ter que loe nienoe orgunenIoe eegri-
niJoe por lo CorIe Supreno ol Iocer lo coneIrucci6n Je lo eeIoIiliJoJ Je loe
ocIoe oJninieIroIitoe, eon oplicoIlee o lo retococi6n por roconee Je oporIuni-
JoJ.
44
1nclueo pueJe eeoloree que lo CorIe no Ioce JieIincionee enIre lo reto-
coci6n por ilegiIiniJoJ , lo retococi6n por inoporIuniJoJ, cuonJo proclono
que loe ocIoe oJninieIroIitoe reguloree que reconocen un JerecIo euIjeIito no
eeIn liIroJoe ol orIiIrio Je loe ouIoriJoJee oJninieIroIitoe.
Lo CorIe Supreno, en efecIo, ee nu, IerninonIe en lo exIenei6n que confie-
re ol principio Je lo eeIoIiliJoJ , ei Iien en el coeo Cornon Je ConI6n Jej6
enIenJer que el principio no ee oplicorio cuonJo ee oIro en tirIuJ Je foculIo-
Jee Jiecrecionolee
4
o cuonJo on ocIuonJo , JeciJienJo en tirIuJ Je foculIo-
Jee regloJoe, el inIeree pIlico que, cono Io JicIo eeIo CorIe pueJe confunJir-
ee con el orJen pIlico ( Iolloe, I. 172, p. 21)
46
reclono uno noJificoci6n Jel
eIoIue creoJo ol onporo Jel ocIo oJninieIroIito, ounque poJrio eurgir lo oIli-
goci6n Je inJennicor ol porIiculor ofecIoJo por lo retococi6n (cone. quinIo,
ciIoJo), JeIe oJterIiree que IoJo lo juriepruJencio poeIerior Ioce enfoeie en
que JeIe IoIer uno le,, en eenIiJo fornol , que oJene ello JeIe eer Je orJen
pIlico, Je ocuerJo ol principio coneogroJo por el orI. " Jel C6Jigo Citil, poro
que proceJo lo retococi6n. Lo eoluci6n Jel coeo PueIelnil lo coneiJeronoe
oIipico, oJene Je err6neo en el oepecIo que eeIonoe conenIonJo.
Seolo L1AAI1S ol reepecIo que noJie pueJe JuJor en efecIo, Jeepuee Je loe
folloe Je lo CorIe Supreno en loe coueoe [.] que un ocIo oJninieIroIito unilo-
Ierol que confiere JerecIoe euIjeIitoe perfecIoe pueJe noJificoree tliJonen-
Ie por le, poeIerior Je orJen pIlico. Ao enIronoe o coneiJeror ei en Iolee coeoe
proceJe uno inJennicoci6n por el 1eIoJo [.] Pero ei poJenoe ofirnor, frenIe
o eeo juriepruJencio, que uno le, Je orJen pIlico, poeIerior , roconoIle, pue-
Je tliJonenIe noJificor eeoe ocIoe.
47
Lo eoluci6n ee refuerco ne, ocIuolnenIe, ei ee Iiene en cuenIo que el orI. 3"
refornoJo Jel C6Jigo Citil, expreeo que loe le,ee no Iienen efecIo reIro-
ocIito, eeon o no Je orJen pIlico, eolto Jiepoeici6n en conIrorio. Lo reIroocIi-
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V1-30
tiJoJ eeIoIleciJo por lo le, en ningn coeo poJr ofecIor JerecIoe onporoJoe
por goronIioe coneIiIucionolee, lo que Jo uno iJeo Je no,or proIecci6n , eeIo-
IiliJoJ Je loe JerecIoe. Segn L1AAI1S, iguol exolo concluei6n en lo juriepru-
Jencio Je lo CSJA, lo retococi6n por oporIuniJoJ o por roconee Je oporIuni-
JoJ Jel ocIo oJninieIroIito ee lo retococi6n por roconee Je conteniencio, o inIe-
ree o uIiliJoJ o neceeiJoJ pIlico efecIuoJo por el 6rgono que JicI6 Iol ocIo o eue
euperioree jerrquicoe. Yo Ienoe tieIo en el oporIoJo onIerior que lo CorIe
Supreno no oJniIe eeIe Iipo Je retococi6n poro loe ocIoe que Iienen loe coroc-
IerieIicoe Je loe eeIuJioJoe en loe oporIoJoe o, I, c , J (que eon loe requieiIoe
Je lo coeo jucgoJo oJninieIroIito),
4S
Lo coeo jucgoJo perfecIo no Iolero eu
olIeroci6n oJninieIroIito tliJo ni on con inJennicoci6n cono olIernoIito
liciIo.
49
1xIroo que con Ion coIeg6ricoe preceJenIee , Ion cloro JocIrino Io,o
ocurriJo el reIroceeo Jel orI. 1S Jel JecreIo-le, 19.49/72 , ne on, que lo
JocIrino IeeiIe en eeolor eu ineoltoIle inconeIiIucionoliJoJ.
1n euno, loe ocIoe oJninieIroIitoe eeIoIlee (no, puee, loe ocIoe oIorgoJoe
expreeo , tliJonenIe o IiIulo precorio), eon irretocoIlee en eeJe oJninieIro-
Iito IonIo por roconee Je legiIiniJoJ cono Je oporIuniJoJ.
0
S6lo proceJe lo
retococi6n por roconee Je inIeree pIlico, neJionIe inJennicoci6n, cuonJo oei
lo ouIorico uno le, punIuol , poeIerior Je orJen pIlico, ol Jecir Je lo CSJA, o
uno le, que colifique Je uIiliJoJ pIlico el JerecIo concreIo en cueeIi6n.
1
Lo
Jecloroci6n generico Jel orI. 1S Jel JecreIole, ee IoIolnenIe inconeIiIucionol
, uno retococi6n oei funJoJo eerio inexieIenIe juriJiconenIe.
2
10.4S
L1AAI1S, op. ulI. ciI., pp. 39 , 40.
10.49
L1AAI1S, op. ulI. ciI., p. 7. 1l JerecIo eepool no oJniIe lo exIinci6n por noIitoe Je oporIu-
niJoJ. BOQU1IA OL1V1I, 1eIuJioe eoIre el ocIo oJninieIroIito, MoJriJ, CitiIoe, 1993, 7" eJ., p. 427.
10.0
AueeIro Pro,ecIo Je C6Jigo AJninieIroIito (en 1nIroJucci6n ol JerecIo oJninieIroIito, op.
ciI., 2" eJ., p. 21), en cu,o orI. 203 Jijinoe que lo retococi6n pueJe eer funJoJo en roconee Je
ilegiIiniJoJ o Je oporIuniJoJ. 1n onIoe coeoe, el ocIo oJninieIroIito regulor que creo, reconoce
o Jecloro un JerecIo euIjeIito Je inJole citil o oJninieIroIito, no pueJe eer retocoJo por lo oJni-
nieIroci6n uno tec que Io eiJo noIificoJo ol inIereeoJo.
10.1
Conp. MAI11AHOII, CoJuciJoJ , retococi6n Je lo conceei6n Je eerticioe pIlicoe, Buenoe
Airee, 1947, pp. 70-7, que Ioce iguol onologio pero llego o lo concluei6n conIrorio, ee Jecir oJniIe
lo retococi6n por lo propio oJninieIroci6n por noIitoe Je inIeree pIlico, pero ein le, que efecIe
JicIo colificoci6n. Le eigue CASSAGA1, op. ciI., p. 40 ,, nenoe expliciIo, lo CSJA en 197 en
PueIelnil.
10.2
Lo eoeIutinoe en eu nonenIo , lo eeguinoe eoeIenienJo oIoro. Conp. L 1AAI1S, IunJo-
nenIoe..., op. ciI, 34S, p. 34 , ee., quien o peeor Je IoIer fornuloJo loe principioe que eeguinoe
en el IexIo con reepecIo o lo eiIuoci6n onIerior ol JecreIo-le, 19.49/72, no Iiene finolnenIe un
juicio Ion coIeg6rico, eino que ee liniIo o reeIringir eu conpo Je oplicoci6n. Por nueeIro porIe,
oIenIo el funJonenIo coneIiIucionol que Jonoe ol punIo, en cuonIo eupueeIo expropioci6n ein le,
expreeo colificonJo lo uIiliJoJ pIlico, enIenJenoe que lo le, ee flogronIenenIe inconeIiIucionol
en eeIo noIerio. Por eu porIe I OAIOUG1, MAX1MO, Lo inJennicoci6n en lo retococi6n Jel conIroIo
oJninieIroIito por roconee Je inIeree pIlico, en U A1V1IS1DAD AUSTIAL, ConIroIoe oJninieIroIi-
toe, Buenoe Airee, Ciencioe Je lo AJninieIroci6n, 2000, p. 4 , ee., pp. 6-7, opunIo eu JuJo
coinciJenIe en cuonIo o lo coneIiIucionoliJoJ Jel orI. 1S ciIoJo. IecuerJo oeinieno uno opini6n
ne recienIe Je C ASSAGA1 en lo que norigero el criIerio ciIoJo en lo noIo onIerior.
1STAB1L1DAD 1 1MPUGAAB1L1DAD V1-31
1e uno leIino que el pro,ecIo fuero Ion eeIoIieIo , no Ionoro lo iJeo fron-
ceeo Je 1910 poe JexproprioIion por neeure oJninieIroIite.
3
1n IoJo coeo,
eeo norno , lo einilor eoluci6n Je lo CSJA en PueIelnil en eeIe punIo, ee
encuenIron oIrogoJoe por el eieIeno Je IroIoJoe Je intereionee exIronjeroe.
4
10.2.4. Ietococi6n , expropioci6n
1l orgunenIo Je lo onologio Je lo retococi6n por roconee Je oporIuniJoJ con
el ineIiIuIo expropioIorio pierJe IonIien fuerco o porIir Jel JecreIo-le, 21.499/
77. 1eIe JecreIo-le, Je expropiocionee nonIiene con onpliIuJ el oIjeIo
expropioIorio,

inclu,enJo en coneecuencio loe JerecIoe nociJoe ol onporo Je


ocIoe oJninieIroIitoe. AJene el JecreIo-le, regulo oIoro IonIo lo reIroceei6n
cono lo expropioci6n irregulor , lo ocupoci6n Ienporneo, Je noJo que nol
poJrio IoIloree Je un tocio legieloIito que perniIiero recurrir o lo onologio o
o lo oplicoci6n eupleIorio. Uno inJiepeneoIle inIerpreIoci6n eieIenIico Je lo
ConeIiIuci6n, el JecreIo-le, Je expropiocionee , el JecreIo-le, 19.49/72, en el
conIexIo Je loe IroIoJoe Je JerecIoe Iunonoe, lo eeguriJoJ juriJico, lo con-
fionco JeIiJo , el principio Je Iueno fe , loe IroIoJoe Je proIecci6n Je intereio-
nee exIronjeroe que eo peno Je Jiecrininoci6n eon intocoIlee IonIien por loe
nocionolee, lleton eienpre lo nieno. ToJo forno Je eueIiIuci6n Je un JerecIo
onporoJo por lo goronIio coneIiIucionol Je lo propieJoJ, por uno inJennico-
ci6n, JeIe regiree por el proceJinienIo expropioIorio eIricIo eeneu Jel JecreIo-le,
21.499/77, el cuol eupone lo colificoci6n Je uIiliJoJ pIlico por le, fornol con
olgn groJo Je eepecificiJoJ, con ne el pogo en Jinero efecIito (orI. 12), en
Ioee o uno Ioeoci6n eepecifico poro el Iien Je que ee IroIe (orI. 13), ne lo
ocIuolicoci6n perIinenIe JeeJe lo Jeepoeeei6n IoeIo el nonenIo Jel efecIito
pogo (orI. 20) , un increnenIo inJennicoIorio Jel 10 " en coeo Je oteninien-
Io JirecIo (orI. 13). 1l 1eIoJo e6lo pueJe recurrir ol proceJinienIo juJiciol,
piJienJo lo poeeei6n o conIio Je lo euno que JepoeiIo, ei JenueeIro IoIer
cunpliJo loe poeoe Jel proceJinienIo exIrojuJiciol (eepeciolnenIe, lo Ioeoci6n
ocIuolicoJo , eepecifico Jel Iien concreIo que ee quiere exIroer Jel poIrinonio
pritoJo) , IoIer eeIoe frocoeoJo por folIo Je oteninienIo Jel porIiculor. Por
10.3
CASS1S1, SAB1AO, Lo coneIrucIion Ju JroiI oJninieIroIif. Ironce eI Io,oune-Uni, Porie,
MonIcIreeIien, 2000, p. 102, quien recuerJo o H AUI1OU, MAUI1C1, Precie Je JroiI oJninieIroIif,
Porie, LAIOS1, 1929, 3" eJ., p. 39. Ver IonIien eupro, cop. V, 7 Lo exigiIiliJoJ , oIligoIorie-
JoJ Jel ocIo oJninieIroIito. DieIinci6n, pp. V-29/34 , ee.
10.4
Conp. PI1TZ, OSVALDO, 1l reecoIe, en U A1V1IS1DAD AUSTIAL, ConIroIoe oJninieIroIitoe, op.
ciI., p. 243 , ee., p. 27, punIuolico que ee uno inIerpreIoci6n que Iorn IriIunolee orIiIrolee
inIernocionolee, no noeoIroe, cono ,o lo expliconoe IonIien en el I. 2, cop. XV111.
10.
ArI. 4. PueJen eer oIjeIo Je expropioci6n IoJoe loe Iienee contenienIee o neceeorioe poro
lo eoIiefocci6n Je lo uIiliJoJ pIlico, cuolquiero eeo eu noIuroleco juriJico, perIeneccon ol Jo-
ninio pIlico o ol Joninio pritoJo, eeon coeoe o no. Con iguol onpliIuJ el orI. 1, inc. c), Jecloro
proceJenIe lo expropioci6n irregulor CuonJo el 1eIoJo inpongo ol JerecIo Jel IiIulor Je un Iien
o coeo uno inJeIiJo reeIricci6n o liniIoci6n, que inporIen uno leei6n o eu JerecIo Je propieJoJ.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V1-32
ello no ee coneIiIucionolnenIe oJnieiIle ni eieIenIico, oJniIir en el JerecIo
orgenIino lo retococi6n Je ocIoe oJninieIroIitoe por roconee Je oporIuniJoJ,
cuonJo ee IroIo Je ocIoe que confieren JerecIoe eeIoIlee onporoJoe por lo
goronIio coneIiIucionol Je lo propieJoJ, ein pretio le, eepeciol que en forno
roconoIle loe colifique Je uIiliJoJ pIlico , eujeIoe o expropioci6n. 1l JecreIo-
le, Je expropiocionee en eu orI. 1 plonIeo lo poeiIiliJoJ Je que ee pueJo pri-
tor o uno pereono Je un Iien, inJennicnJolo, ein pretio le, que lo colifique
Je uIiliJoJ pIlico.
Lo inIerpreIoci6n que ee Io JoJo correcIonenIe o eee orI. 1 inc. c) ee que
no foculIo o lo oJninieIroci6n o pritor o un porIiculor Je un Iien ein colifico-
ci6n legol eepecifico Je uIiliJoJ pIlico.
6
Ao ee enIienJe c6no pueJe, ein ti-
tencio Je conIroJicci6n, eoeIeneree precieo , exocIonenIe lo conIrorio en no-
Ierio Je retococi6n Je JerecIoe firnee por nero juicio Je oporIuniJoJ, neriIo o
conteniencio Je un ogenIe pIlico Je cuolquier goIierno Je Iurno. 1e Iener
JenoeioJo fe en el eer Iunono.
7
10.2.. Lo eeIoIiliJoJ en lo funci6n pIlico
S
Loe funcionorioe pIlicoe ee encuenIron con frecuencio IoeIigoJoe por con-
IionIee oJninieIrocionee, que, uno Iroe oIro, inIenIon reter loe ocIoe Je eue
onIeceeoree, lo cuol Ioce contenienIe ofirnor lo reglo Je lo eeIoIiliJoJ Jel
ocIo Je nonIronienIo. CoIe JeeIocor que lo eeIoIiliJoJ Jel enpleoJo pIlico
Iiene goronIio coneIiIucionol , legol propio, con el olconce Je que el funciono-
rio no pueJe eer eeporoJo Je eu corgo eino por loe noIitoe , proceJinienIoe
que lo le, eeIoIlece
9
, no poJrio en coneecuencio oJniIiree un neJio inJirecIo
Je llegor ol nieno reeulIoJo, con lo einple olegoci6n Je que en reoliJoJ ee eeI
uIiliconJo lo foculIoJ retocoIorio por neriIo, neJionIe lo retococi6n Jel ocIo
Je nonIronienIo. JuriepruJencio onIerior o loe nornoe que conenIonoe Io-
Iio eeoloJo que lo Jieoluci6n Jel tinculo funcionol no poJrio tliJonenIe
Ioceree, JenIro Jel norco Jel eeIoIuIo Jel pereonol citil, por lo retococi6n Jel
ocIo Je nonIronienIo. Lo eoluci6n eigue en pie , ee uno nueto JenoeIroci6n
Je lo inconeIiIucionoliJoJ e inoplicoIiliJoJ Jel orI. 1S.
10.6
Veoee ol reepecIo loe JeIoIee que oIron en el liIro Je lo AADA, Lo le, nocionol Je expropio-
cionee 21.499, Buenoe Airee, 1977, p. 3, noIo f), con loe opinionee Je MAI11AHOII, P1I1Z COLMAA,
CASSAGA1 , el ouIor. 1e coIeg6rico lo opini6n que ol reepecIo oeune O YHAAAIT1, JUL1O, AepecIoe
Jel nueto reginen expropioIorio, IADA, 1-16. 33, 4S-9. nueeIro orJenonienIo no Iolero lo po-
eiIiliJoJ Je uno expropioci6n ein le, , [...] lo oJniei6n Je lo conIrorio inporIorio grote oIenIoJo
conIro el JerecIo Je propieJoJ que lo coneIiIuci6n goronIico.
10.7
Y oltiJor que uno coeo ee el origen religioeo Jel JerecIo pIlico ( eupro, 1nIroJucci6n, p.
, noIo 3.9) , oIro que el funcionorio Je Io, eeo inepiroJo Jel nieno noJo.
10.S
Que, eegn Ienoe tieIo, coneIiIu,e un conIroIo oJninieIroIito. eupro, I. 1, reinpreei6n Je
lo " eJ., 2000, cop. X1, 7, 1l conIroIo oJninieIroIito no nonop6lico o exclueito.
10.9
Al reepecIo ter el I. 1 Je eeIe TroIoJo, 2000, reinpreei6n Je lo " eJ., cop. X111, 10, Lo
eeIoIiliJoJ Jel enpleoJo pIlico , eue referencioe.
1STAB1L1DAD 1 1MPUGAAB1L1DAD V1-33
10.2.6. Lo retococi6n Je lo ouIoricoci6n poro funcionor
60
Henoe eeoloJo cono nueeIro Je lo oIeurJiJoJ Je lo norno Jel orI. 1S Jel
JecreIole, 19.49/72, que nol ee poJrio oJniIir, con eu funJonenIo, que el
PoJer 1jecuIito retocoro lo ouIoricoci6n poro funcionor Je olgunoe Uniterei-
JoJee pritoJoe, o que o eu tec uno UnitereiJoJ retocoro loe Jiplonoe conferi-
Joe o loe profeeionolee que ee groJuoron en ello. Loe ejenploe ee pueJen nul-
Iiplicor, t.gr., o lo ouIoricoci6n poro funcionor cono pereonoe juriJicoe. Ao
poJrio lo oJninieIroci6n eeIinor oporIuno o contenienIe reJucir eu nnero
en olgn eecIor , coneecuenIenenIe retocor lo ouIoricoci6n poro eu funciono-
nienIo, intoconJo el orI. 1S.
61
Loe coeoe en que lo retococi6n Je lo ouIoricoci6n proceJen eon oquelloe que
Iienen nornoe punIuolee que e6liJonenIe lo preten. Ao con lo eoliJec terIol ,
JognIico Jel orI. 1S, que Je noJo eirte, eino con lo eoliJec Jel eueIenIo fcIico
euficienIe , oJecuoJo. 1eoe retococionee no eon por noIitoe Je oporIuniJoJ,
neriIo 6 conteniencio. Son por ineuIeieIencio, poeIerior ol ocIo, Je loe conJi-
cionee Je IecIo que jueIificoron eu eniei6n , por enJe eu toliJec. Un IroJicio-
nol ejenplo ee lo perJiJo Jel efecIito ninino o Jel copiIol ninino requeriJo
poro operor uno enIiJoJ finonciero
62
o oeeguroJoro,
63
o lo perJiJo Je loe conJi-
cionee poro operor en Ioleo,
64
o cono oeeguroJoro Je rieegoe Je IroIojo,
6
eIc.
10.2.7. Conclueionee ocerco Je lo retococi6n por neriIo
De l a i nter pr etaci n gl obal del or den jur di co, entonces, sur ge que a pesar de l a
afi r maci n contr ar i a del ar t. 18, l a admi ni str aci n car ece de facul tades par a
r evocar actos establ es que confi er en der echos, con l a mer a i nvocaci n de r azones
de mr i to, ni si qui er a i ndemni zando. Har emos par a fi nal i zar una tr anscr i pci n
en ci er to modo fuer a de contexto, pues su autor se r efer a a l a suspensi n de l a
ejecuci n de sentenci as que fi jaban l a r epar aci n debi da, en l os supuestos de
ejer ci ci o de l a seudo potestad r evocator i a del ar t. 18 por moti vos de mr i to. Sus
pal abr as, como ver emos, pueden extr apol ar se a l a nor ma del ar t. 18, aunque no
haya si do esa, tal vez, l a i ntenci n del autor. Di ce en otr o contexto GRECCO: A m
10.60
Ver infro, cop. X111, 4, Lo ilegiIiniJoJ eoIretinienIe, 4.2, Por un conIio en lo reoli-
JoJ.
10.61
Loe foculIoJee Je lo 1GJ eeIn regloJoe , eue Jecieionee eon recurriIlee o lo CACon. o lo
CACit poro conIrolor eu eueIenIo fcIico , conforniJoJ o JerecIo, JecreIole, 22.31/S0, orIe. 6,
11, 12, 16. Serio un JieloIe que retocoro uno inecripci6n con intococi6n Jel orI. 1S.
10.62
DecreIo le, 21.26/77, orI. 41.6. Lo foculIoJ correeponJe ol BCIA, le, 24.4S , oIroe, lo
Jeciei6n ee inpugnoIle por recureo JirecIo o lo CAIeJ. CA.
10.63
SuperinIenJencio Je Seguroe Je lo Aoci6n, JecreIo le, 20.091, orI. 6, con recureo JirecIo
o lo CACon.
10.64
Que conIrolo lo Coniei6n Aocionol Je Voloree, JecreIo-le, 17.S11, orI. 1", con recureo Ji-
recIo o lo CAIeJ. CA.
10.6
1l conIrol correeponJe o lo SuperinIenJencio Je Iieegoe Je TroIojo, le, 24.7, orI. 3.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V1-34
10.66
GI1CCO, CAILOS MAAU1L, Suepenei6n Je eenIencioe conIro el 1eIoJo, IAP, 13. 30,3
(Buenoe Airee, 19S9). Lo ciIo eeI fuero Je conIexIo, cono Jecinoe, pero lo Iocenoe nueeIro, poro
el coeo.
11.1
1eIe criIerio ee el recepIoJo en el orI. 1 Je lo ConeIiIuci6n Je lo Protincio Je Buenoe Airee,
ol eeIoIlecer lo IuIelo juJiciol conIinuo , efecIito , oeeguror lo intioloIiliJoJ Je lo pereono , loe
JerecIoe en IoJo proceJinienIo oJninieIroIito o juJiciol. 1l JeeIocoJo ee nueeIro.
me parece real mente que esa es una i nterpretaci n mani fi estamente i ni cua y
que como l a i ni qui dad mani fi esta segn decl ara nuestra Corte Suprema de
Justi ci a rei teradamente, es un l mi te a l a capaci dad hermeneti ca, es un l mi te
a l a i nterpretaci n. Porque a veces uno hace un di scurso, un razonami ento l gi co
y l a sol uci n es i ni cua, y entonces hay que pensar que l a i l gi ca est en el
ordenami ento y el Juez debe pul sar y corregi r [] el ordenami ento.
66
II. Impugnabilidad
11. IunJonenIo Je lo inpugnoIiliJoJ
A ne Je loe corocIerieIicoe enuncioJoe coIe ogregor, o nueeIro juicio, lo Je lo
inJiepeneoIle inpugnoIiliJoJ Jel ocIo, en eeIe coeo IonIo Je loe ocIoe Je gro-
tonen cono fotoroIlee o onplioIorioe Je JerecIoe. 1n efecIo, ee ineiIo o eu
coliJoJ Je ocIo proJucIor Je efecIoe juriJicoe JirecIoe, que Iolee efecIoe pueJon
eer conIroterIiJoe por el inIereeoJo neJionIe lo inIerpoeici6n Je recureoe oJ-
ninieIroIitoe o juJiciolee. 1l ocIo en ei nieno irrecurriIle no exieIe en un
1eIoJo Je DerecIo, eolto lo eenIencio juJiciol que con ouIoriJoJ Je coeo jucgo-
Jo cierro JefiniIitonenIe uno cueeIi6n. Si ee reconoce ol ocIo oJninieIroIito
preeunci6n Je legiIiniJoJ, exigiIiliJoJ, e inclueo ejecuIorieJoJ en olgunoe co-
eoe, eeoe poIeeIoJee JeIen ir oconpooJoe Je loe neJioe poro que el inJitiJuo
pueJo cueeIionor , JiecuIir eficocnenIe lo toliJec o el neriIo Jel ocIo que lo
perjuJico. DeeJe un punIo Je tieIo poeiIito, coIe IonIien recorJor que ee por-
Ie Je lo goronIio coneIiIucionol Je lo Jefeneo en juicio Je lo pereono , Je loe
JerecIoe (orI. 1S) el poJer JefenJeree IonIo en eeJe oJninieIroIito
1
cono juJi-
ciol Je loe ocIoe que leeionon eu pereono o eue JerecIoe. Lo inpugnoIiliJoJ ee
Jo onIe lo propio oJninieIroci6n , eepeciolnenIe onIe el PoJer JuJiciol, con
recureo en olgunoe coeoe o ineIoncioe eupronocionolee o inIernocionolee.
11.1. 1n eeJe oJninieIroIito
Lo inpugnoci6n ee efecIo o Irotee Je loe recureoe, reclonocionee , Jenun-
cioe. Ao ee 6Iice o lo proceJencio Jel recureo lo eeIoIiliJoJ que el ocIo oIocoJo
pueJo Iener, puee eeo eeIoIiliJoJ opero cono uno liniIoci6n o lo foculIoJ Je
exIinguir el ocIo, no cono uno liniIoci6n o lo poeiIiliJoJ Je JiecuIir eu toliJec.
Por lo Jene, JoJo que lo eeIoIiliJoJ no exieIe cuonJo el ocIo eeI grote-
nenIe ticioJo, eienpre JeIe reconoceree ol Iercero ofecIoJo lo foculIoJ Je Jie-
1STAB1L1DAD 1 1MPUGAAB1L1DAD V1-3
cuIir que el ocIo no goco Je eeIoIiliJoJ por Iener un ticio Je Iol inJole , que
JeIe por enJe eer retocoJo, Jel nieno noJo, JoJo que lo eeIoIiliJoJ juego o
fotor Jel inIereeoJo pero no en eu conIro, Ionpoco pueJe negoree ol Ieneficio-
rio Jel ocIo poJer recurrir Je el, piJienJo que eeo noJificoJo en eu fotor.
1n eee eenIiJo Io JicIo lo Procuroci6n Jel Teeoro Je lo Aoci6n, que loe
ocIoe Je Y.P.I. cono loe ocIoe Je cuolquiero oIro enIiJoJ JeecenIrolicoJo Jel
1eIoJo o Je lo nieno AJninieIroci6n cenIrol, no Iienen el corcIer Je irretiei-
Ilee eino cuonJo ee Jon loe conJicionee pretieIoe en lo juriepruJencio Je lo
CorIe Supreno en noIerio Je coeo jucgoJo oJninieIroIito, lo que, jueIo-
nenIe , ee Jo en Ieneficio Je loe oJninieIroJoe , no Je lo AJninieIroci6n por lo
que nol pueJe intocreelo poro Jenegor lo proceJencio fornol Je un recureo.
2
1l principio Je lo inpugnoIiliJoJ en eeJe oJninieIroIito eurge por lo Je-
ne cloronenIe Je IoJo lo prcIico oJninieIroIito, que Io eeIoIleciJo Jiter-
eoe criIerioe que lo coneogron con onpliIuJ. Aei, un recureo nol JenoninoJo
JeIe IroniIoree cono el que IecniconenIe correeponJe,
3
un eecriIo expreeonJo
lo tolunIoJ Je oIIener un nueto pronuncionienIo Je lo oJninieIroci6n , Ioe-
Io uno noIificoci6n en lo que el inIereeoJo Iono tieIo en JieconforniJoJ, cone-
IiIu,en tliJo inIerpoeici6n Je un recureo oJninieIroIito fornolnenIe proce-
JenIe. 1n eiIuocionee en que el ocIo ee irrecurriIle oJninieIroIitonenIe, eeo
por IoIer eiJo JicIoJo por el PoJer 1jecuIito en eiIuocionee en loe que no ee
proceJenIe el recureo Je reconeiJeroci6n ni Je retiei6n, eeo por inpugnor Jeci-
eionee que Je ocuerJo o nornoe expreeoe eon coneiJeroJoe JefiniIitoe, Je Io-
Joe noJoe ee oJniIe el JerecIo o cueeIionor lo legiIiniJoJ Jel ocIo inIerpo-
nienJo lo que ee Jenonino Jenuncio Je ilegiIiniJoJ, que ei Iien no coneIiIu,e
IecniconenIe un recureo, ee Je IoJoe noJoe uno inpugnoci6n fornolnenIe
oJnieiIle en el proceJinienIo oJninieIroIito. Sin enIorgo, ei el ocIo ee Je un
enIe o ogencio reguloJoro en noIerio Iecnico propio, o Je uno unitereiJoJ, o
Je cuolquier enIe u 6rgono conIro cu,o ocIo no proceJe el recureo Je olcoJo,
4
Ionpoco ee proceJenIe lo Jenuncio Je ilegiIiniJoJ.
11.2. 1n eeJe juJiciol
Si onplio ee el principio Je lo JiecuIiIiliJoJ Jel ocIo en eeJe oJninieIroIito,
con ne roc6n JeIe eerlo en eeJe juJiciol. oqui coIro pleniIuJ Je oplicoci6n lo
goronIio Je lo Jefeneo en juicio, que no pueJe conculcoree ein grote leei6n
coneIiIucionol.

Sin enIorgo, coIe recorJor lo pereieIenIe IenJencio Je lo Joc-


Irino , o tecee Je lo juriepruJencio, o querer oielor un grupo Je ocIoe Je lo
11.2
PTA, DicInenee, 101. 117, 103. 230.
11.3
Anplior eupro, I. 2, 2000, 4" eJ., cop. 1X, 11.4.
11.4
1nfro, I. 4, cop. X1, 3, pp. 7-13.
11.
Conf. MA1IAL, H1CTOI A., ConIrol juJiciol Je lo oJninieIroci6n pIlico, I. 1, op. ciI., 264, p.
42.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V1-36
oJninieIroci6n , excluirloe Je lo retiei6n juJiciol. eon loe llonoJoe, eegn loe
ouIoree, ocIoe poliIicoe, Je goIierno, ineIiIucionolee, eIc., corocIericoJoe IoJoe
cono no jueIicioIlee, irretieiIlee juJiciolnenIe, inoIocoIlee juJiciolnenIe, eIc.
6
1nclueo eeo ofirnoci6n , lo preIenei6n Je oielor uno eerie Je ocIoe que no ee-
rion ,o ocIoe oJninieIroIitoe eino uno eepecie ouI6nono, reofirno Je IoJoe
noJoe que lo corocIerieIico Ieico , eeenciol Je loe ocIoe oJninieIroIitoe ee lo
conIrorio. lo poeiIiliJoJ onplio Je JiecuIirloe , oIocorloe onIe lo jueIicio , lo
poIeeIoJ onplio Je loe juecee poro retieorloe , onulorloe ei eon conIrorioe o
JerecIo. Sin perjuicio Je que o nitel Je principioe ee confirno oei lo corocIerie-
Iico que oeignonoe o loe ocIoe oJninieIroIitoe, coneiJeronoe Je IoJoe noJoe
inexocIo, en el JerecIo pIlico orgenIino, ofirnor que porIe olguno Je loe oc-
Ioe enonoJoe Je lo oJninieIroci6n pueJon eer por eu noIuroleco no jueIicio-
Ilee o irretereiIlee , eeIinonoe por enJe que no exieIe uno coIegorio Je ocIoe
Je goIierno, poliIicoe, ineIiIucionolee, eIc.
7
11.3. 1n eeJe orIiIrol inIernocionol
CoIe por lIino recorJor loe IroIoJoe Je intereionee exIronjeroe que con criIe-
rio onplio , oplicoIle o eeIoe eupueeIoe, oIorgon ol intereor uno ineIoncio or-
IiIrol inIernocionol, que ,o expliconoe en el cop. XV111 Jel I. 2.
11.4. Conporoci6n
IinolnenIe, inIereeo recorJor el olconce Je lo inpugnoIiliJoJ oJninieIroIito
, juJiciol. lo prinero proceJe no e6lo por roconee Je legiIiniJoJ, eino IonIien
por roconee Je oporIuniJoJ, neriIo o conteniencio.
Lo eegunJo en conIio proceJe niconenIe por roconee Je legiIiniJoJ, con-
cepIo que ee inIerpreIo en forno onplio. JenIro Jel conIrol juJiciol Je legiIini-
JoJ ee conprenJe no e6lo el conIrol Jel ejercicio Je loe foculIoJee regloJoe Je
lo oJninieIroci6n.
Se conIrolo IonIien ei IonIo en oueencio Je norno o con Ioee en elloe ee
Io tioloJo olguno Je loe gronJee principioe Jel JerecIo, Iolee cono lo rocono-
IiliJoJ,
S
proporcionoliJoJ,
9
Jeetioci6n Je poJer,
10
Iueno fe,
11
confionco legiIi-
11.6
Poro uno criIico, ter eupro, I. 2, 2000, 4" eJ., cop. V111. Uno opoeionoJo e innoninoJo
replico en MAI11AHOII, I. 11, 1993, 4" eJ., lIino pgino, 7S7.
11.7
Ver lo reniei6n Je lo noIo preceJenIe. Cono Jice lo CSJA en IrenIe JueIiciolieIo Je LiIero-
ci6n, oo 1973, Iolloe, 2S. 410, 417, cone. 7
o
, lo cueeIi6n no pueJe queJor eueIroiJo ol conoci-
nienIo Jel PoJer JuJiciol cuonJo lo Jeciei6n oJopIoJo eueciIo uno conIrotereio Je noIuroleco
eeIricIonenIe juriJico, que exige un pronuncionienIo que le pongo fin o Irotee Je lo eoluci6n que
en JerecIo correeponJo. Lo IoeIorJillo ee nueeIro.
11.S
Un Jeeorrollo lininor en el I. 1, cop. V1, S o 17, pp. V1-39 o V1-, cop. X, 1.1. 1n eeIe
tol. 3 ter infro, cop. V111, S , cop. 1X, 7 , S.
11.9
Supro, I. 1, cop. X, 1.2, infro, cop. V111, S.2.
11.10
Supro, I. 1, cop. X, 1.3, infro, en eeIe nieno tol. 3, cop. 1X, 6.
11.11
Supro, I. 1, cop. X, 1.4.
1STAB1L1DAD 1 1MPUGAAB1L1DAD V1-37
no,
12
inporcioliJoJ,
13
ouJiencio pretio,
14
nico eoluci6n jueIo o Jiecrecionoli-
JoJ cero,
1
eeguriJoJ juriJico,
16
clueulo reIue eic eIonIiIue,
17
eIc.
Contiene punIuolicor, por fin, que o tecee lo oJninieIroci6n inIenIo eupe-
ror loe conIrolee JiefroconJo eu irroconoIiliJoJ ol onporo Je uno norno que
ello nieno JicI6 , que luego preIenJe IunilJenenIe cunplir. Alli IonIien
JeIe ejerceree en IoJo eu pleniIuJ el conIrol Je roconoIiliJoJ, Iueno fe, Jee-
tioci6n Je poJer, confionco JeIiJo, eeguriJoJ juriJico, eIc.
11.12
1nfro, cop. 1X, 4.2. PI1V1DOUIOU, 1UG1A11, Le principe Je confionce legiIine en JroiI puIlic
fronoie, AIenoe, Sollouloe, 199S, P U1SSOCH1T, J. P., Voue otec JiI confionce legiIine, en Melongee
Gu, BroiIonI, Porie, Dolloc, 1996, p. S1, MA1AKA, J., VerIroueneecIuIc in offenIlicIen IecII,
Bonn, IoIrecIeiJ, 1963, MUCK1L, ST., KriIerien Jee terfoeeungerecIIlicIen VerIroueneecIuIcee Iei
GeeeIceonJerungen, Berlin, Duncler , HunIloI, 1990.
11.13
Supro, I. 2, cop. 1X, 13.
11.14
Supro, I. 2, cop. 1X, 10.
11.1
Supro, I. 1, 2000, reinpreei6n Je lo " eJ., cop. X, 1, infro, cop. 1X, S, Cipriono, 1997,
CIeJ. Mor Jel PloIo, LL, 199S-I, 36 , en LL, 1999-A, 39, conenIoJo en G OID1LLO, Cien noIoe Je
AgueIin, op. ciI., 100, ConIrol Je roconoIiliJoJ, p. 202. 1e lo eoluci6n que noe tiene Jel JerecIo
eepool cuonJo exieIe uno nico eoluci6n jueIo, p. ej. I 1IAAAD1Z, TOMAS IAMOA, Lo orIiIrorieJoJ
Je lo oJninieIroci6n, MoJriJ, CitiIoe, 199S , De lo orIiIrorieJoJ Jel legieloJor, MoJriJ, CitiIoe,
199S, GAIC1A D1 1AT1II1A, 1DUAIDO Y I1IAAAD1Z, TOMAS IAMOA, Cureo Je JerecIo oJninieIroIito, I.
1, MoJriJ, CitiIoe, 1993, 6" eJ., p. 42 , ee., MAIT1A MAT1O, IAMOA, Monuol Je JerecIo oJninieIro-
Iito, MoJriJ, Tritiun, 199S, 19" eJ., p. 316, GOAZAL1Z AAVAIIO, IIAAC1SCO, DerecIo oJninieIro-
Iito eepool, I. 3, 1l ocIo , el proceJinienIo oJninieIroIitoe, 1UASA, Ponplono, 1997, p. 43S,
eIc., eeguiJoe IonIien enIre noeoIroe por C ASSAGA1, DerecIo oJninieIroIito, I. 11, 199S, 6" eJ., p.
116 , noIo 74.
11.16
PACTAU, B1IAAID, Lo eecuriIe juriJique, un principe qui noue nonque:, AJDA, Porie,
199, n" eepeciol Jel cincuenIenorio, p. 11.
11.17
KOBL1I, IALI, Die cloueulo reIue eic eIonIiIue ole ollgeneiner IecIIegrunJeoIc, MoIr,
1991.
CopiIulo V11
LOS ACTOS ADMINISTRATIVOS
COMO INSTRUMENTOS PUBLICOS
1
1. Lo preeunci6n Je legiIiniJoJ , el corcIer Je ineIrunenIoe pIlicoe Je loe
ocIoe oJninieIroIitoe
Teno Je frecuenIee JuJoe , oecilocionee en lo juriepruJencio ee el Je ei loe
ocIoe oJninieIroIitoe o loe ocIuocionee oJninieIroIitoe o inclueo ocIoe Je con-
proIoci6n
2
retieIen el corcIer Je ineIrunenIoe pIlicoe, olconcoJoe por lo
norno Jel orI. 979 Jel C6Jigo Citil , que coneecuencioe o eu tec IenJrio el
eeIor o no incluiJoe en eeo Jiepoeici6n. DoJo que el orI. 994 o eu tec lee confie-
re pleno fe o loe ineIrunenIoe pIlicoe, lo tinculoci6n Jel proIleno con el Ieno
Je lo preeunci6n Je legiIiniJoJ Jel ocIo oJninieIroIito ee etiJenIe. 1nclueo
nucIoe folloe IroIon en cierIo noJo inJieIinIonenIe el punIo, confunJienJo
preeunci6n Je legiIiniJoJ Jel ocIo oJninieIroIito con el eupueeIo corcIer Je
ineIrunenIo pIlico que ol nieno Iienpo le ocorJorion.
3
DoJo que o nueeIro enIenJer , eegn ee ter en lo que eigue, no exieIe nin-
guno reloci6n enIre lo preeunci6n Je legiIiniJoJ , el poeiIle corcIer Je ine-
1.1
Ver B11LSA, 1neIrunenIo pIlico enonoJo Je funcionorio u 6rgono Jel 1eIoJo, JA, 1949-11,
p. 3, eecci6n JocIrino, pp. -6, I1OI1A1, BAITOLOM1 A., AcIo oJninieIroIito e ineIrunenIo pIlico.
1l neIoJo coneIiIucionol, LL, 146. 1017, CASSAGA1, JUAA CAILOS, SoIre lo conJici6n Je ineIru-
nenIoe pIlicoe Je loe ocIuocionee oJninieIroIitoe , eu tolor proIoIorio, 1D, 63. S99, oo 197,
HUTCH1ASOA, TOMAS, Lo JocunenIoci6n elecIr6nico oJninieIroIito , eu coneiJeroci6n cono ine-
IrunenIo pIlico, 1D, 12S. 943 , eue referencioe Je lo noIo 3, D'A IG1A1O, 1A1S A., Volor proIoIo-
rio Jel expeJienIe oJninieIroIito, JA, 1994-111, 100.
1.2
1nfro, I. 4, 2000, 4" eJ., cop. V1, 29, IoIogrofio , firno JigiIolicoJoe , V11, 21, Loe ocIoe
oJninieIroIitoe no eon ineIrunenIoe pIlicoe. Ieniei6n.
1.3
O, o lo intereo, negonJo el corcIer Je ineIrunenIoe pIlicoe Je loe ocIuocionee oJninieIro-
Iitoe, pero reconocienJo el corcIer Je ocIoe oJninieIroIitoe ( p. ej. con preeunci6n Je legiIiniJoJ),
Je loe ocIoe ( negoIio juriJico) olli conIeniJoe. Ver CAIeJ. CA, Solo 1V, Ioneto, 21-1X-93, coueo
29.042, en que o JicIo circuneIoncio ee ogreg6 lo oIeoluIo folIo Je ocIitiJoJ proIoIorio Je lo
porIe, que ee conIenI6 con un JeeconocinienIo generico, ocIiIuJ frecuenIe que eienpre loe IriIu-
nolee conJenon. Ver eupro, I. 2, cop. 1 , I. 1, cop. 1, infro, I. 4, cope. V1 , V11.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V11-2
IrunenIoe pIlicoe que puJiero oeignreelee o loe ocIoe oJninieIroIitoe, Ie-
noe JeciJiJo JeJicorle o eeIe proIleno un cop. oporIe, en lugor Je IroIorlo
conjunIonenIe con lo preeunci6n Je legiIiniJoJ o onolicorlo in exIeneo en el
Ieno Je lo prueIo, que Ienoe IroIoJo en el cop. 1 Jel I. 2 , eoIre el cuol tolte-
noe en el I. 4. TonIien ee JeeJe luego poeiIle IroIorlo en el Jeeorrollo Jel
JerecIo proceeol oJninieIroIito.
4
2. AcIuocionee juJiciolee , ocIuocionee oJninieIroIitoe
PueeIo que lo norno ciIoJo Jo el corcIer Je ineIrunenIoe pIlicoe o loe oc-
Iuocionee juJiciolee, olli JeIe efecIuoree lo prinero conporoci6n.
Supongonoe lininornenIe que ocepIonoe lo Iip6Ieeie Je conceJer el corc-
Ier Je ineIrunenIoe pIlicoe o IoJoe loe ocIuocionee oJninieIroIitoe. Llete-
noe eeo Iip6Ieeie o eu nxino , ne exIreno expreei6n , ofirnenoe por un
nonenIo que JicIo corcIer ee IipoIeIiconenIe iguol ol que ee oeigno o loe
ocIuocionee juJiciolee.
Puee Iien, ni on en Iol exIreno, fuerco ee reconocer que ninguno Cnoro
Je opelocionee ee eienIe oIligoJo o nonIener cono tolor Je terJoJ el conIeni-
Jo , lo Jeciei6n Je lo eenIencio opeloJo, ni eu oprecioci6n Je loe IecIoe, ni eu
intococi6n Je IecIoe o circuneIoncioe. Lo Cnoro liIrenenIe tuelte o opre-
cior loe IecIoe intocoJoe, loe funJonenIoe Je lo eenIencio, IoJo ello en euno,
ein eenIiree oIoJo en lo ne ninino por el criIerio o loe ofirnocionee Jel juec
Je prinero ineIoncio.
1
Si eeo ee lo que ocurre cuonJo uno Cnoro oJ quen retieo ein reeieIencioe
ni Ienoree o foleoe reepeIoe uno eenIencio juJiciol Jel IriIunol o quo, reeulIo
coei irrieorio euponer que ninguno Je elloe IoIr Je Jor no,or creJiIiliJoJ ol
6rgono que onIoe, o quo , oJ quen, conIrolon.
IeeulIo por ello ineoeIeniIle que por preJicor el corcIer Je ineIrunenIoe
pIlicoe IonIo Je loe ocIuocionee juJiciolee cono Je loe oJninieIroIitoe, reeul-
Ie que un IriIunol euperior Je ne creJiIo o lo oJninieIroci6n que o un IriIu-
nol juJiciol. Alli ee tielunIro olgo Je lo confuei6n ol reepecIo proJuciJo. pen-
eor que loe ocIuocionee oJninieIroIitoe pueJon eer ineIrunenIoe pIlicoe nunco
pueJe lletor o oIorgorlee no,or tolor Je terJoJ, ni pleno fe que o loe ocIuocio-
nee juJiciolee en iguolee circuneIoncioe, por lo IonIo, no oIligonJo eeIoe lIi-
noe o loe juecee euperioree eoIre loe ofirnocionee, loe coneIoIocionee, loe cri-
Ierioe ni loe Jecieionee Jel juec Je que ee IroIe, Ionpoco pueJe preIenJeree que
loe ocIuocionee oJninieIroIitoe oIliguen con Iol olconce o juecee ni Jene
oJninieIroJoree.
1.4
1n Iol eenIiJo MA1IAL, H1CTOI A., ConIrol juJiciol Je lo oJninieIroci6n pIlico, I. 11, Buenoe
Airee, Depolno, 19S4, pp. 703-4.
2.1
PueJe IonIien, por roconee prcIicoe, oIeneree principolnenIe o lo tiei6n Je loe IecIoe Jel
o quo, pero no por reeIriccionee Ie6ricoe.
LOS ACTOS ADM1A1STIAT1VOS COMO 1ASTIUM1ATOS PUBL1COS V11-3
3. Loe ocIoe oJninieIroIitoe cono ineIrunenIoe pIlicoe
3.1. AcIo juriJico e ineIrunenIo Jel ocIo juriJico
Por lo noIuroleco Jel Ieno que tonoe o oIorJor, ee Ioce contenienIe Iocer
uno Irete referencio iniciol o un JifunJiJo error Je JerecIo enIre loe pereonoe
corenIee Je fornoci6n juriJico, que o tecee IroecienJe inclueo o quienee cuen-
Ion con Iol fornoci6n profeeionol.
Se IroIo Je lo JieIinci6n enIre el ocIo juriJico , el ineIrunenIo que lo coneIo-
Io o ocreJiIo. ee frecuenIe oir o un inquilino Jecir. Yo no Iengo conIroIo,
querienJo Jecir con ello que no Iiene un conIroIo JocunenIoJo por eecriIo,
puee ein JuJo, ocuponJo el innueIle en conJici6n Je inquilino , pogonJo un
olquiler ol propieIorio, Iiene un conIroIo, e6lo que no Iiene el ineIrunenIo Je
eee conIroIo.
1
3.2. AcIo juriJico e ineIrunenIo pIlico
Lo nieno ocurre cuonJo el ocIo, en lugor Je JocunenIoree por un ineIrunenIo
pritoJo, ee JocunenIo por un ineIrunenIo pIlico. Sienpre ee Ioce neceeorio
JieIinguir enIre el ineIrunenIo (p. ej., lo eecriIuro pIlico) , el ocIo que eee
ineIrunenIo coneIoIo o cerIifico (p. ej., uno conprotenIo). Y ee etiJenIe que
coJo uno ee rige por eue principioe propioe. Cono ,o lo eeoloron A UBIY 1T
IAU, puee, ee neceeorio cuiJoree Je no confunJir loe ocIoe (ineIrunenIoe) Jee-
IinoJoe o coneIoIor contencionee , Jiepoeicionee, con eeoe nienoe contencio-
nee , Jiepoeicionee, que coneIiIu,en ocIoe juriJicoe (negoIio juriJico). 1e poro
etiIor IoJo confuei6n o eeIe reepecIo, que Je orJinorio Ienoe colificoJo o loe
prineroe cono ocIoe ineIrunenIolee.
2
1l ineIrunenIo pIlico, puee, no ee eino
un ocIo ineIrunenIol, JeeIinoJo o coneIoIor ol iguol que un ineIrunenIo
pritoJo cierIo ocIo juriJico. A eu tec, lo que confiere o un ineIrunenIo lo
coliJoJ Je pIlico ee eu ouIenIiciJoJ. o Jiferencio Je loe pritoJoe prueIon per
ee lo terJoJ Je eu oIorgonienIo.
3
1n oIroe poloIroe, IonIo loe ineIrunenIoe
pritoJoe cono loe pIlicoe eon ineIrunenIolee tolgo lo reJunJoncio ol
efecIo Je JocunenIor un ocIo juriJico. 1n un coeo, lo JocunenIoci6n ee Je
reloIito tolor proIoIorio, en el eegunJo, Iiene fuerco proIoIorio nucIo no,or.
QueJo cloro que en onIoe coeoe eu tolor ee eee. proIoIorio Je lo exieIencio Jel
ocIo juriJico, no Je eu einceriJoJ o lo Je loe conporecienIee.
4
3.1
1l ejenplo perIenece o B 11LSA.
3.2
AUBIY 1T IAU, Coure Je JroiI citil fronoie, I. X11, Porie, 1922, " eJ., p. 1, noIo 2. 1n iguol
eenIiJo DALLOZ, Aouteou reperIoire Je JroiI, Porie, 1947, p. , expreeo que el ocIo ineIrunenIol
Jeeigno ol eecriIo loIroJo (Jreeee) poro coneertor lo prueIo Je un ocIo juriJico efecIuonJo Ion-
Iien cloro JieIinci6n, cono ee te, enIre el ocIo juriJico , el ocIo ineIrunenIol.
3.3
GOLDST11A, MAT1O , OSSOI1O , ILOI1T, MAAU1L, C6Jigo Citil , le,ee conplenenIorioe, I. 1,
Buenoe Airee, 1963, p. 391. Lo IoeIorJillo Jifiere Jel originol.
3.4
CACit., Solo 1, Moffio, oo 1999, JA, 2000-1, 11, LL, 19-V11-2000.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V11-4
3.3. AcIo oJninieIroIito e ineIrunenIo pIlico
AoJo pueJe torior cuonJo en lugor Je IroIoree Je un ocIo juriJico Je JerecIo
pritoJo, ee IroIo Je un ocIo oJninieIroIito. 1n eeIe coeo, eu JocunenIoci6n o
Irotee Je un ineIrunenIo pIlico no Ioce eino o un oepecIo proIoIorio. ee lo
prueIo feIocienIe Je que el ocIo ee ouIenIico,

que reolnenIe fue JicIoJo, que
lo fue efecIitonenIe en lo fecIo , lugor que inJico, que lo firno ee terJoJero ,
Io eiJo pueeIo por lo pereono Je que ee IroIo. 1e que lo preeunci6n Je legiIini-
JoJ Jel ocIo oJninieIroIito en noJo pueJe oeiniloree ol tolor proIoIorio Jel
ineIrunenIo que lo JocunenIo.
6
1eIo ee oei IonIo ei el ocIo oJninieIroIito coneIo en un ineIrunenIo pIlico
letonIoJo por un eecriIono pIlico, o eeo, uno eecriIuro pIlico, cono ei cone-
Io en un JocunenIo pIlico letonIoJo por un funcionorio pIlico, Je ocuerJo
ol inc. 2 Jel orI. 979 Jel C6Jigo Citil. Cono Jice B11LSA. Se IroIo eienpre [.]
Je un genue [.] el conprenJe IonIien o loe eecriIuroe pIlicoe, 1l ineIru-
nenIo pIlico ee uno eepecie Je JocunenIo pIlico, Lo eecriIuro pIlico, o
eu tec, ee uno eepecie Je ineIrunenIo pIlico [.] puee oJene Je feIocienIe ,
ouIenIico JeIe eer ocIo Je noIorio pIlico poeoJo en eu proIocolo.
7
Si lo ne, que ee lo ouIenIicoci6n Jel ocIo oJninieIroIito por eecriIuro p-
Ilico, no coneIiIu,e oIro coeo que uno prueIo ineIrunenIol Je lo terJoJ Je eu
exieIencio, eeguronenIe que lo nenoe, o eeo eu ouIenIicoci6n por JocunenIo
oJninieIroIito, no poJr Iener efecIo euperior. Cono nucIo, lo ouIenIicoci6n
Jel ocIo oJninieIroIito IenJrio el efecIo Je proIor IonIien, cono lo eecriIuro
pIlico, que el ocIo reolnenIe ee JicI6, que fue oIorgoJo en lo fecIo , lugor que
expreeo , por el funcionorio que eeolo, quien oJene lo firn6. Pero noJo ne,
cono ninguno oIro coeo cerIificorio eu ouIenIicoci6n por eecriIuro pIlico.
1n iguol eenIiJo Io JicIo lo SCBA que Io nonIeniJo lo Jiferencio que
exieIe enIre el ocIo oJninieIroIito en ei , el ineIrunenIo que lo JocunenIo ,
Io cuiJoJo Je precieor lo noIuroleco juriJico Je eee ineIrunenIo ein oeignorle,
ein ne, lo coliJoJ Je ineIrunenIo pIlico por lo eolo circuneIoncio Je que
JocunenIo un ocIo que goco Je preeunci6n Je legiIiniJoJ,
S
eiguienJo Je Iol
noJo lo correcIo JocIrino [.] , euperonJo el equitoco Je oIroe ouIoree que [.]
coneiJeron que el ocIo oJninieIroIito oIorgoJo por eecriIo Iiene IoJoe loe no-
Ioe que corocIericon ol ineIrunenIo pIlico cuonJo ee oIorgoJo por el ogenIe
3.
Ver BI1W1I CAI1AS, Loe ineIiIucionee funJonenIolee Jel JerecIo oJninieIroIito , lo jurie-
pruJencio tenecolono, Corocoe, 1964, p. 131, noIo.
3.6
D'AIG1A1O, op. ciI., p. 16, quien eeolo lo inperJonoIle confuei6n Je loe preceJenIee jurie-
pruJenciolee , legieloIitoe conIrorioe, enIre elloe loe c6Jigoe Je Lo Ponpo , MenJoco ( op. ciI., p.
1).
3.7
B11LSA, 1neIrunenIo pIlico enonoJo Je funcionorio u 6rgono Jel 1eIoJo, op. ciI., pp. -6,
CASSAGA1, op. loc. ciI.
3.S
DJBA, 120-S, 121-24, conc. 119-S09.
LOS ACTOS ADM1A1STIAT1VOS COMO 1ASTIUM1ATOS PUBL1COS V11-
o funcionorio oJninieIroIito con conpeIencio confunJienJo lo conpeIencio
poro enonor el ocIo con lo Jel oficiol pIlico que lo regieIro.
9
4. Lo pleno fe Jel ineIrunenIo pIlico , el ocIo oJninieIroIito
Algunoe ouIoree Ion confunJiJo el oepecIo proIoIorio Je lo ouIenIiciJoJ Jel
ocIo, cuoliJoJ eeIo que confiere el eer ineIrunenIo pIlico, con el ocIo nieno
cu,o ouIenIiciJoJ ee cerIifico , Ion peneoJo que el corcIer Je ineIrunenIo
pIlico inplicoIo IonIien lo terJoJ , lo legiIiniJoJ Jel conIeniJo nieno Jel
ocIo.
1
PunIo Je porIiJo poro lo confuei6n puJo IoIer eiJo el orI. 993 Jel C6Jigo
Citil, cuonJo expreeo que. 1l ineIrunenIo pIlico Ioce pleno fe IoeIo que eeo
orguiJo Je foleo, por occi6n citil o crininol, Je lo exieIencio noIeriol Je loe
IecIoe, que el oficiol pIlico IuIieee onuncioJo cono cunpliJoe por el nieno,
o que Ion poeoJo en eu preeencio.
1n eeIo ee JeIe preeIor oIenci6n. lo pleno fe o que el orI. Ioce referencio, Je
loe IecIoe que el oficiol Io cunpliJo o Io preeencioJo, ee refiere o lo ineIru-
nenIoliJoJ Je un ocIo juriJico, no o loe IecIoe que pueJon IoIer eertiJo Je
Ioee ol ocIo juriJico. 1eIoe JeIen proIoree , ei lo oJninieIroci6n no lo Ioce, eu
oeeteroci6n reeulIo orIiIrorio. Ho JicIo oei lo CSJA que eeIonJo lo ofirno-
ci6n reepecIito pritoJo Je reepolJo en prueIoe oIronIee en lo coueo, no po-
eoIo Je eer uno nero Jecloroci6n ineuficienIe poro ocorJor legiIiniJoJ ol ocIo
oJninieIroIito.
2
1l funcionorio pIlico que JicIo un ocIo oJninieIroIito oc-
Io enIoncee en uno JoIle foc. cono 6rgono enieor Jel ocIo , cono 6rgono Je lo
fe pIlico que cerIifico que el ocIo Io eiJo terJoJeronenIe JicIoJo por el en
eeo fecIo , lugor.
3
Y ee cloro o nueeIro enIenJer que lo fe pIlico Jel ineIru-
nenIo pIlico ee refiere ol JicIoJo Jel ocIo por el, no ol conIeniJo Jel ocIo ni o
loe IecIoe o circuneIoncioe que el Iuto en cuenIo poro JicIorlo.
Conporenoe con un ejenplo Jel JerecIo citil. Si ,o ocuJo o un noIorio ,
Jecloro que retoco uno Jonoci6n, por coueo Je ingroIiIuJ, el eecriIono cerIifi-
3.9
SCBA, 1Iorro, JA, 1994-111, 99, con noIo Je D' AIG1A1O, op. loc. ciI.
4.1
SPOTA, ALB1ITO G., CorcIer Je ineIrunenIoe pIlicoe Je loe ocIuocionee oJninieIroIitoe,
JA, 19-1, 119, onoIonJo un follo que eienIo lo Ieeie opueeIo, AoIuroleco juriJico Je loe cuenIoe
Je ofirnoJoe exIroiJoe Je loe liIroe nunicipolee, JA, . 499, eu ponencio en 1 AST1TUTO AIG1AT1AO
D1 1STUD1OS L1G1SLAT1VOS, Pro,ecIo Je Ieforno Jel C6Jigo Citil, liIro 1, Buenoe Airee, 1940, p. 27S,
reIoIiJo por LAIA1LL1 , recIocoJo en lo toIoci6n, p. 279.
4.2
CSJA, CoIrero, Iolloe, 30. 1937, oo 19S3, cone. 6. 1n olgunoe coeoe , en funci6n Je
nornoe eepeciolee cono loe oJuoneroe, pueJe ocurrir que loe prueIoe oJnieiIlee poro JeetirIuor
lo oeeteroci6n Jel oficiol pIlico eeIen preJeIerninoJoe. CAIeJ. CA, Solo 11, IernnJec Vego,
1D, 92. S39, oo 19S0, cone. 3. IeeulIo Je ello que el ineIrunenIo pIlico no Jo fe, en el coeo, eino
que ee uno prueIo euecepIiIle Je eer conIroterIiJo con oIroe. 1e lo que Iocen loe conJucIoree Je
ouIon6tilee cuonJo coneiJeron que el ocIo foIogrfico Je uno infrocci6n Je IrneiIo o eeIociono-
nienIo no reflejo oJecuoJonenIe loe IecIoe. eocon oIroe, oIIienen IeeIinonioe, piJen inepecci6n
oculor o reconocinienIo juJiciol, eIc.
4.3
Conf. CASSAGA1, SoIre lo conJici6n., op. ciI., p. 63, DIOM1, Preeunci6n Je legiIiniJoJ, en
D11Z , oIroe, AcIo , proceJinienIo oJninieIroIito, Buenoe Airee, Plue UlIro, 197, p. S3.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V11-6
cor que Iice eeIo nonifeeIoci6n, pero no que lo coueo Io,o exieIiJo. 1l Jono-
Iorio no Iiene que reJorguir Je foleeJoJ lo eecriIuro pIlico ei coneiJero que
no IuIo coueol Je ingroIiIuJ, puee o eee reepecIo lo eecriIuro no Ioce pleno fe.
ee el conIeniJo Jel ocIo, no eu celeIroci6n , por IonIo noJo Iiene que ter con
ello el orI. 993 Jel C6Jigo Citil.
4
1xocIonenIe iguol ee lo eiIuoci6n en el coeo
Jel ocIo oJninieIroIito. lo ineIrunenIoliJoJ pIlico Ion e6lo cerIifico eu cele-
Iroci6n, eu firno, eu fecIo, eIc., pero no cerIifico ni pueJe cerIificor con el
olconce Jel orI. 993 eu conIeniJo, eue noIitoe Je IecIo o Je JerecIo, ni eu
toliJec. 1n iguol eenIiJo expreeo O IT1Z

que nienIroe el AoIorio ee expiJe


cono Iol , poro Jor tolor Je pleno prueIo ol JocunenIo que exIienJe, el eerti-
Jor pIlico ocIo con oIro fin , cono ouIor Jel ocIo en coliJoJ Je porIe, no
cono Iercero encorgoJo Je funci6n JocunenIol. 1eIo eignifico que nienIroe el
AoIorio ee creiIle , poro eeo ee IiIul6 cono Iol en cuonIo o IoJo lo que Jice
IoIer poeoJo en eu preeencio o IecIo el nieno, el eertiJor pIlico no lo ee , lo
nico que eu poloIro pueJe proIor fue que lo Jijo, no lo exieIencio Je loe Ie-
cIoe que norro. Luego, el ocIo oJninieIroIito eecriIo ee pleno prueIo Je eu
ouIenIiciJoJ en cuonIo o fecIo, firnoe, oIorgonienIo, pero no Je eu conIeniJo,
ni Je loe IecIoe ofirnoJoe en eu IexIo por loe funcionorioe, inclueo ei eon relo-
IoJoe cono Je eu JirecIo tiei6n.
6
Conclu,e en iguol eenIiJo H UTCH1ASOA que Lo no,orio Je lo JocIrino oJni-
nieIroIito no eeI Je ocuerJo en que lo nero preeencio Je un funcionorio en
ejercicio Je eu ouIoriJoJ, preeupongo lo creoci6n Je loe ineIrunenIoe pIlicoe
, que 1l ogenIe oJninieIroIito no ee un oficiol pIlico , nenoe on un noIo-
rio pIlico, Loe ocIuocionee oJninieIroIitoe Je cuolquier cloee que fueren,
nienIroe no eeon noIoriolee, eon prueIoe eecriIoe que pueJen eer JeeIruiJoe
con cuolquier cloee Je neJio proIoIorio.
7
. Loe efecIoe proIoIorioe frenIe o Ierceroe Jel ocIo oJninieIroIito
ineIrunenIo pIlico
.1. Lo coneIoIoci6n Jel ogenIe pIlico
De ocuerJo o lo que eeIonoe tienJo, lo circuneIoncio Je que un ocIo oJninie-
IroIito coneIe en ineIrunenIo pIlico no le confiere oIro efecIo que el Je eu ou-
4.4
1n eenIiJo einilor ALS1AA, HUGO, TroIoJo Ie6rico prcIico Je JerecIo proceeol citil , coner-
ciol, I. 111, Buenoe Airee, 19S.
4.
OIT1Z, 1DUAIDO, Loe pritilegioe Je lo AJninieIroci6n PIlico, Son Joee, 1973, pp. 92-3.
4.6
OIT1Z, op. ciI., p. 102.
4.7
HUTCH1ASOA, Lo JocunenIoci6n elecIr6nico., op. ciI., pp. 944-. MA1IAL fornulo lo nieno
coneIrucci6n JeeJe el principio Je lo preeunci6n Je legiIiniJoJ Jel ocIo oJninieIroIito, ocloronJo
que no ee lee exIienJe lo preeunci6n Je legiIiniJoJ o loe IecIoe o loe cuolee el ocIoe e refiere o
intoco (ConIrol., I. 11, op. ciI., p. 706, 400), ello porque no ee poeiIle que neJionIe el einple
JicIoJo Je un ocIo lo AJninieIroci6n queJe liIeroJo Je lo oIligoci6n Je proIor loe IecIoe cu,o
exieIencio ee conJici6n Je eu toliJec (p. 707).
LOS ACTOS ADM1A1STIAT1VOS COMO 1ASTIUM1ATOS PUBL1COS V11-7
IenIiciJoJ
1
(,, reiIerenoelo uno tec ne. no ee coneIo el error tulgor Je creer
que el ineIrunenIo, JocunenIo o popel en que el ocIo coneIo ee confunJe con el
ocIo oJninieIroIito nieno. 1l ocIo oJninieIroIito, cono Jecloroci6n Je tolun-
IoJ, pueJe o no coneIor por eecriIo, cuonJo coneIe por eecriIo, poJr inIerpre-
Ioree que el JocunenIo que lo oIeeIiguo retieIe lo coliJoJ Je ineIrunenIo p-
Ilico, no oei el ocIo por el ouIenIicoJo).
1eIo ee funJonenIol o fin Je JeIerninor ei loe efecIoe que el ocIo proJuce
eoIre loe Ierceroe ee ten o no ofecIoJoe por lo circuneIoncio Je eeIor Jocunen-
IoJo en un ineIrunenIo pIlico. 1l orI. 994 Jel C6Jigo Citil JeIernino que loe
ineIrunenIoe pIlicoe Iocen pleno fe, no e6lo enIre loe porIee, eino conIro Ier-
ceroe, en cuonIo ol IecIo Je IoIeree ejecuIoJo el ocIo, Je loe contencionee,
Jiepoeicionee, pogoe, reconocinienIoe, eIc., conIeniJoe en elloe.
Si ee recuerJo o eu tec, cono lo Iiene ocloroJo lo JocIrino, que el oficiol
pIlico cerIifico loe IecIoe poeoJoe en eu preeencio. un pogo, un reconocinien-
Io, uno ofirnoci6n, IoIeree ejecuIoJo un ocIo, pero no cerIifico lo exocIiIuJ o
einceriJoJ Je Iolee nonifeeIocionee,
2
ee conprenJe enIoncee que lo ineIrunen-
IoliJoJ pIlico no Ioce prueIo frenIe o Ierceroe Je lo que el funcionorio expre-
eo en el ocIo oJninieIroIito, eino e6lo Je que oei lo expreeo.
3
Veonoe un ejenplo. ei un inepecIor Ioce un ocIo por infrocci6n o JeIernino-
Joe Jiepoeicionee, en lo que coneIo que el Jio [.], eienJo loe [.] Ie., ne cone-
IiIui en [.] , puJe coneIoIor que [.] IJo.. Iulono Je Tol, lo noIuroleco Je
ineIrunenIo pIlico Je eeIo ocIo, Je lo que Ior pleno fe, ee refiere o que
efecIitonenIe Iulono Je Tol letonI6 eeo ocIo, expreeonJo reolnenIe lo que
olli coneIo, pero eee ineIrunenIo pIlico no Ioce fe Je lo exocIiIuJ , einceri-
JoJ Je Iolee nonifeeIocionee, en lo expreei6n Je A LS1AA. A nitel locol lo jurie-
pruJencio Je folIoe JieIingue lo que Jenonino recouJoe eeenciolee , no eeen-
ciolee Jel ocIo Je conproIoci6n IecIo en tirIuJ Jel orI. 6" Jel JecreIo-le, 19.690/
72, cu,o eniei6n JeIernino ein ne lo JeeeeIinoci6n Je lo Jenuncio.
4
TonIien
Io, folloe que coneignon que lo oniei6n oJninieIroIito Je Ionor recouJoe Je
reeguorJo Je lo prueIo Je corgo que lo oJninieIroci6n JeIi6 oporIor, oJicio-
.1
Conporor en eenIiJo einilor, ounque no nu, IerninonIe B 11LSA, 1neIrunenIo pIlico eno-
noJo Je funcionorio u 6rgono Jel 1eIoJo, op. ciI., p. , eegunJo colunno , p. 10, prinero colun-
no, in fine. Por eu porIe SOL1I expreeo. 1l ineIrunenIo ee pIlico en lo neJiJo en que eu ouIen-
IiciJoJ , genuiniJoJ eeIn goronIicoJoe por el 1eIoJo, oeeguroJoe por un 6rgono prepueeIo ( De-
recIo penol orgenIino, I. V, Buenoe Airee, T1A, 193, p. 366).
.2
ALS1AA, op. ciI., p. 406.
.3
Jucg. IeJ. n" 1, Tucunn, 22-X11-99, IAMA , MS. ProJuccionee S.I.L. c. AI1P, LL AOA,
2000-10S7. el ocIo no conIiene cerIeco Je lo ofirnoJo, eino e6lo Je loe JicIoe Je loe ocIuonIee, no
Ioce prueIo en ei nieno , pueJe eer JeetirIuoJo por oIroe neJioe Je prueIo. A eu tec, lo corgo Je
lo prueIo, IroInJoee Je uno preIenJiJo infrocci6n IriIuIorio, incunIe o lo ocueoci6n , por enJe
lo folIo Je prueIo (el ocIo no lo ee) conJuce o JeeeeIinor loe corgoe.
.4
Ver BAGAAID1, HOIAC1O , DOAATO, P1DIO 1IA1STO, C6Jigo Je proceJinienIoe en noIerio Je
folIoe nunicipolee. ConenIoJo , onoIoJo, Buenoe Airee, AeIreo, 19S7, pp. 16-21. Loe juecee conei-
Jeron el ocIo cono Jenuncio, no cono coneIoIoci6n feIocienIe Je uno infrocci6n.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V11-S
nolnenIe ol ocIo (elenenIoe eecueeIroJoe), ei ee une ol ofrecinienIo Je prueIo
Jel inculpoJo, que ee le Jeneg6, quiIo fuerco Je conticci6n ol ocIo , JeIernino
lo oIeoluci6n.

1n euno , cono IonIien lo eeolo C OUTUI1,


6
el ineIrunenIo pIlico Ioce
pleno fe, oun frenIe o loe Ierceroe, en cuonIo ol IecIo Je IoIeree oIorgoJo , o
eu fecIo. AoJie, ni loe porIee, ni loe euceeoree, pueJen Jeeconocer lo reoliJoJ
Jel oIorgonienIo , lo fecIo Jel ineIrunenIo pIlico, eolto prueIo Je foleeJoJ,
en oIroe poloIroe, que el ineIrunenIo pIlico, Ioce pleno fe reepecIo Je Ierce-
roe e6lo en lo que Ioce o eu fecIo , oIorgonienIo
7
, que en cuonIo o eu conIeni-
Jo JiepoeiIito o enuncioIito, Ioce pleno fe poro loe porIee , eue euceeoree o
IiIulo eingulor, pero no poro loe Ierceroe.
S
Por eupueeIo, el concepIo Je Iercero ee unitoco. ee oquel que ni por ei ni por
oIro Io inIerteniJo en lo confecci6n noIeriol Jel JocunenIo,
9
en el coeo Jel
ocIo oJninieIroIito, eeIo no eignifico eino noIificorlo Jel JicIoJo Jel ocIo, pero
no inplico oeenIinienIo ol ocIo ni nenoe on porIicipoci6n en el. S6lo en loe
conIroIoe oJninieIroIitoe poJrio IoIloree Je que el porIiculor eeo uno porIe
en el ineIrunenIo , lo olconce lo pleno fe Jel JocunenIo IonIien en cuonIo o
eu conIeniJo,
10
pero en noIerio Je ocIoe oJninieIroIitoe uniloIerolee (eoncio-
nee Je cuolquier Iipo, p. ej.), eu nieno Jefinici6n eeI eeolonJo lo folIo Je
porIicipoci6n Jel porIiculor en lo eniei6n Jel ocIo , por lo IonIo eu inJiecuIiIle
poeici6n Je Iercero en reloci6n Je el.
.2. Loe coeoe Je tolunIorio ocoIonienIo
1l nieno criIerio eer oplicoIle IonIien en eiIuocionee en que el porIiculor
oporecco coneinIienJo expreeonenIe lo ejecuci6n Jel ocIo, p. ej. en loe coeoe en
que ee le Ioce firnor (eo peno Je no cunpliree el ocIo ei oei no lo Ioce) con
expreeionee Iolee cono IeciIi conforne, eIc. Se IroIo generolnenIe Je ocIoe
que reconocen un JerecIo ol oJninieIroJo, pero lo Iocen en forno inconpleIo.
uno orJen Je pogo, eeo en lo funci6n pIlico o con reepecIo o cuolquier oIro
conIroIo oJninieIroIito, ee un ejenplo cleico Je ello, oIro ejenplo conociJo ee
el Je lo enIrego por loe funcionorioe nunicipolee o policiolee Je loe teIiculoe
reIiroJoe Je lo tio pIlico. el teIiculo no euele eer enIregoJo ei el propieIorio
no firno uno Jecloroci6n Je que lo reciIe en Iuen eeIoJo. 1n IoJoe eeIoe Iip6-
Ieeie noe porece cloro que lo firno , el poeiIle oeenIinienIo ol ocIo, no lo Irone-
.
CACit., Solo D, LeoneIIi c/MunicipoliJoJ Je Buenoe Airee, 1990, LL, 1991-A, 362, cone. V.
.6
COUTUI1, 1DUAIDO J., 1eIuJioe Je JerecIo proceeol citil, I. 11, Buenoe Airee, 1949, p. 97 , ee.
.7
COUTUI1, op. ciI., p. 9S.
.S
COUTUI1, op. loc. ciI. , IonIien p. 100.
.9
BAYL1Y, ciIoJo por COUTUI1, op. ciI., p. 97, noIo 127.
.10
SupueeIo que conforne ol C6Jigo Citil fuero un ineIrunenIo pIlico, lo que Je cuolquier
nonero no conporIinoe en eee oepecIo.
LOS ACTOS ADM1A1STIAT1VOS COMO 1ASTIUM1ATOS PUBL1COS V11-9
forno en IiloIerol, por lo que ee nonIiene lo eiIuoci6n onIerior. ee un ocIo
oJninieIroIito uniloIerol, o cu,o ejecuci6n oeienIe o no el inIereeoJo, pero ein
eer porIe en lo eniei6n Jel ineIrunenIo pIlico. Ao ee pueJe ignoror, en efecIo,
que nucIoe tecee no exieIe liIerIoJ poro proceJer Je oIro noJo que firnonJo
el ocIo.
11
1n el coeo Je loe pogoe, que ueuolnenIe ee efecIon ein liquiJoci6n Je
loe inIereeee correeponJienIee, ee neceeorio efecIuor cono lo preecriIe el orI.
624 Jel C6Jigo Citil lo reeerto Je loe inIereeee, en el nieno ocIo, pero eeIo
frecuenIenenIe IroIon Je inpeJirlo loe funcionorioe que efecIon el pogo. 1llo
Io JoJo lugor o eolucionee Je Iipo prcIico IoeIonIe rieueoe. prepororee el
inIereeoJo un eello expreeonJo. Hogo reeerto Jel pogo Je loe inIereeee , en el
nonenIo Je firnor el reciIo Je pogo, oplicorlo. PoeIeriornenIe, reconocienJo-
ee eeIe IecIo noIeriol Je lo JificulIoJ Je expreeor lo tolunIoJ, ee Io oJniIiJo
que ounque no ee Iogo lo reeerto en el nieno ocIo, ello ee oJnieiIle ei ee lo
nonifieeIo en un ploco roconoIlenenIe Irete (IoeIo 3 Jioe, en olgn coeo). 1e
Jecir, enIoncee, que no Ioce folIo , eerio oIeurJo que lo Iiciero reJorguir
Je foleo por occi6n citil o crininol o JicIo ocIo, poro poJer proIor que lo eon-
ci6n no proceJe, que lo infrocci6n no fue coneIiJo, o que lo oJninieIroci6n no
Io pogoJo IoJo lo que oJeuJoIo ol porIiculor. Por el conIrorio, IroInJoee Je
un Iercero ol ocIo, le eern oJniIiJoe IoJoe loe neJioe Je prueIo, inclueo loe
preeuncionee (orI. 1191, C6Jigo Citil).
12
.3. Lo cueeIi6n penol
Por lo Jene, lo juriepruJencio penol Io eiJo uno Je loe ne reeIricIitoe
poro coneiJeror que un JocunenIo oJninieIroIito pueJe eer coneiJeroJo ine-
IrunenIo pIlico.
13
Si ee Jiero corcIer Je ineIrunenIo pIlico o IoJo ocIo oJ-
ninieIroIito en cuonIo o eu conIeniJo, ello inplicorio proIoIlenenIe uno pe-
eoJo corgo eoIre loe funcionorioe o enpleoJoe pIlicoe, que eeIorion en cone-
IonIe rieego Je incurrir en el JeliIo Je foleeJoJ iJeol6gico, IipificoJo por el
C6Jigo Penol cono el que ineerIore o Iiciere ineerIor en un ineIrunenIo p-
Ilico Jeclorocionee foleoe concernienIee o un IecIo que el JocunenIo JeIe pro-
Ior, Je noJo que pueJo reeulIor perjuicio. Con eeIe criIerio, eerio crininol-
nenIe puniIle IoJo funcionorio que JicIoro ocIoe IoeoJoe en prueIoe inexie-
IenIee o que intocoro IecIoe que no eon cierIoe, eIc., lo que eerio JenoeioJo
eetero. Lo eoluci6n, enIoncee, ee corocIericor ol ineIrunenIo pIlico (enonoJo
Je un funcionorio oJninieIroIito) cono Iol, e6lo en cuonIo ee refiere o lo ou-
IenIiciJoJ (fecIo, firno, lugor, eIc.) Jel ocIo, no en cuonIo o eu conIeniJo.
.11
CAApel. Cit. , Con., Solo 2, Bouen S.A.C.1.C. c/ Bonco Aocionol Je Deeorrollo e/ cunpli-
nienIo operoci6n creJiIicio, 3-1V-97, coueo n" S641/1V. poro etiIor loe penoliJoJee no le queJoIo
oIro conino que eoneIeree, ei o ei, o loe exigencioe Jel BAAAD1, cone. XX11, " prrofo.
.12
1n iguol eenIiJo ALS1AA, op. ciI., p. 407.
.13
SOL1I, op. ciI., I. V, p. 3S , ee., eepeciolnenIe noIo 20, p. 360.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V11-10
Yo que el JerecIo IienJe o JeenieIificor ol funcionorio, p. ej. con lo elinino-
ci6n Jel JeliIo Je JeeocoIo,
14
Jeeornenoe orgniconenIe un oporoIoje neJie-
tol. 1e neceeorio Ierninor con loe niIoe , preeuncionee que noJo Iienen que
ter con el corcIer Je lo orgonicoci6n , el pereonol eeIoIolee. Ao poJenoe ino-
ginor un jue Jitinun, oJ ueun Je loe funcionorioe ternculoe.
.4. Lo coneIoIoci6n con oIroe neJioe Je prueIo
1e inIereeonIe JeeIocor uno etoluci6n Iocio neconienoe un poco ne ocIuoli-
coJoe Je conproIoci6n Je IecIoe, cono p. ej. lo foIogrofio , firno JigiIolicoJo
o nitel locol en cueeIionee Je IrneiIo. 1llo ocurre en lo CiuJoJ Je Buenoe
Airee, o IexIo legol expreeo,
1
en noIerio Je olgunoe infroccionee Je IrneiIo
(luc rojo, eeIociononienIo inJeIiJo, exceeo Je telociJoJ). 1n nucIoe Je elloe
lo foIogrofio oJquiere un corcIer proIoIorio tirIuolnenIe irreIoIiIle. tiolo-
ci6n Je luc rojo, Je eenJo peoIonol, exceeo Je telociJoJ,
16
eeIociononienIo eo-
Ire lo nono icquierJo, eeIociononienIo en JoIle filo, frenIe o goroge, en eequi-
no, eIc.
17
1n oIroe, en conIio, eu fuerco Je conticci6n Jecoe. Lo cueeIi6n cen-
Irol ee que JenueeIro reolnenIe lo foIogrofio. Ao ee JiecuIe eu ouIenIiciJoJ,
eino lo percepci6n Je lo que nueeIro.
TonIo en loe ocIuolee cono IroJicionolee ineIrunenIoe pIlicoe, el porIicu-
lor pueJe JeetirIuor con cuolquier neJio Je prueIo loe coneIoncioe Je loe ex-
peJienIee oJninieIroIitoe,
1S
pero coIe JeeIocor que lo nero negoIito no euele
eer euficienIe ei no oporIo prueIoe, ounque eeo inJiciorioe. 1l JeIe reolicor un
cloro eefuerco proIoIorio ei Jeeconoce o cueeIiono lo terociJoJ o exocIiIuJ Je
lo que ofirnon. Su negoIito generico ee ineuficienIe.
19
.14
1llo fue coneecuencio Je lo Ironeocci6n inIernocionol onIe lo Coniei6n 1nIeronericono Je Dere-
cIoe Hunonoe in re VerIiIel, c. Belluecio (eupro, I. 1, cop. V1, 2.4, noIo 2.1S), c oueo 11.012, en que
el poie ee oIlig6 o Jerogor lo figuro Jel JeeocoIo. ter V 1IB1TSKY, HOIAC1O, Un nunJo ein perioJie-
Ioe, Buenoe Airee, PloneIo, 1997, pp. 232-41.
.1
Lo norno legieloIito locol ouIorico oJene, ex onIe, cuolquier oIro neJio iJ6neo que eurjo
Jel Jeeorrollo Iecnol6gico, Deee o loe neJioe enuncioJoe en el orIiculo preceJenIe el corcIer Je
ineIrunenIo pIlico, coneIiIu,enJo oei, pleno prueIo Jel IecIo puniIle que ee conprueIo. Poro
ello, JeIern cunplir con loe requieiIoe que exijo el eieIeno que oporIunonenIe ee eeIoIlecco.
Ver IonIien infro, I. 4, 1l proceJinienIo oJninieIroIito, Buenoe Airee, IDA, 2000, 4" eJ., cop. V1,
29, Lo foIogrofio , firno JigiIolicoJoe, pp. 39-40 , cop. V11, 21, Loe ocIoe oJninieIroIitoe no
eon ineIrunenIoe pIlicoe. Ieniei6n, pp. 30-1. Ver IonIien, en eeIe nieno tol. 3, eupro, cop. 111,
10, Algo ne o cerco Je corIelee, eilIoIoe, Iorreroe, eIc.
.16
1xieIen Iecnologioe, terificoJoe por el 1AT1, poro coneIoIor IecniconenIe eeIoe circuneIon-
cioe.
.17
Lo foIogrofio JeIe eer inJuIiIoJo , noeIror cloronenIe oquello que preIenJe proIor.
.1S
CSJA, Aoci6n ArgenIino t. IlorenIino GIigliono, Iolloe, 246. 194, 1960, Broto, 23. 406,
1962, TroneporIe Je Buenoe Airee t. Uni6n Trontiorioe AuIonoIor, 262. 130, 196. Ver D'AIG1A1O,
op. ciI., p. 14.
.19
CueeIi6n eeIo que loe oIogoJoe no eienpre porecen opreIenJer , que loe IriIunolee eien-
pre eeolon. Aoe reniIinoe ol I. 2, cop. 1 , ol I. 1, cop. 1, eegunJo porIe, 1l neIoJo en JerecIo,
MoJriJ, CitiIoe, 1997, reinpreei6n.
LOS ACTOS ADM1A1STIAT1VOS COMO 1ASTIUM1ATOS PUBL1COS V11-11
6. Loe ocIoe oJninieIroIitoe-ineIrunenIoe pIlicoe no Iienen fuerco ejecuIito
en eeJe juJiciol
Se eigue Je lo onIerior, cono ,o lo inJic6 L AIA1LL1 que coneIiIu,en Joe proIle-
noe JieIinIoe, el corcIer pIlico Je un ineIrunenIo , eu fuerco ejecuIito
1
por
lo que Je lo poeiIle noIuroleco Je ineIrunenIo pIlico Jel JocunenIo que cone-
IoIo el JicIoJo Je un ocIo oJninieIroIito no eurge en oIeoluIo que el nieno
Iengo fuerco ejecuIito, poro que en el nIiIo juJiciol pueJo lo oJninieIroci6n
JenonJor eu cunplinienIo por juicio ejecuIito en lugor Je juicio orJinorio.
Aei lo Io enIenJiJo IonIien lo juriepruJencio, que o peeor Je IoIer recono-
ciJo o loe ocIuocionee oJninieIroIitoe, en olgunoe coeoe, el corcIer Je ineIru-
nenIoe pIlicoe,
2
frecuenIenenIe Io negoJo lo proceJencio Je lo tio ejecuIito
poro lo ejecuci6n Je loe Jiepoeicionee en elloe conIeniJoe.
3
1n iguol eenIiJo ee
Io nonifeeIoJo lo Procuroci6n Jel Teeoro Je lo Aoci6n loe lIinoe JecoJoe,
4
ounque onIiguonenIe IoIio expreeoJo uno opini6n ne IerninonIe, einilor o
lo que ocoIonoe Je criIicor,

lo etoluci6n juriepruJenciol ee onlogo.
6
SeolonJo lo JieIinci6n Io JicIo IonIien lo CorIe Supreno. Que ei Iien el
JecreIo Je fe [.] ee uno Je loe ineIrunenIoe pIlicoe que enunero el orI. 979
Jel C6Jigo Citil, lo ee en cuonIo o eue onIeceJenIee Je ouIenIiciJoJ cono Jocu-
nenIo pIlico, pero no Iiene el olconce Je ouIoricor lo tio ejecuIito.
7
7. Loe JocunenIoe oJninieIroIitoe, eon ineIrunenIoe pIlicoe: AeceeiJoJ Je
norno legol expreeo
Henoe JejoJo inIencionolnenIe poro el finol lo pregunIo que JeIiero IoIer
eiJo funJonenIol, o eoIer, ei loe ocIuocionee oJninieIroIitoe eeIn conpren-
JiJoe en el orI. 979 Jel C6Jigo Citil , eon por lo IonIo ineIrunenIoe pIlicoe.
ProceJinoe Je eeIo nonero porque noe Io poreciJo que IoJo el IroIonienIo
Je lo cueeIi6n ee Io tieIo oecureciJo por lo confuei6n ocerco Jel corcIer en que
6.1
LAIA1LL1, opini6n terIiJo cono nienIro Jel 1neIiIuIo ArgenIino Je 1eIuJioe LegieloIitoe, en
el liIro Pro,ecIo Je Ieforno Jel C6Jigo Citil, LiIro 1, Buenoe Airee, 1940, p. 279.
6.2
CSJA, Iolloe, 13S. 34S, Sp6eiIo, 1922, 139. 373, ZoIurlin, 1923 , oIroe, CAIeJ., Solo CA,
Poc, oo 1991, LL, 10. 492.
6.3
CSJA, Iolloe, 127. 133, 1eIrello, 191S, Iieco Aocionol, 1917, Iolloe, 129. 212, Cnoro Ao-
cionol 1epeciol, GoIierno Aocionol, oo 197, LL, 91. 410, Cnoro IeJerol Je Apelocionee Je
Poron, Kronee (19S), JA, 19S-1V, 2S, Cnoro IeJerol Je lo CopiIol, JA, 2S. 1000, GurrucIogo
Je Peeeogno (197), JA, 29. 123, en loe que no e6lo ee neg6 que un JecreIo Jel PoJer 1jecuIito
fuero euficienIe IiIulo ejecuIito, eino oJene que fuero ineIrunenIo pIlico. TonIien ee Io nego-
Jo corcIer Je ineIrunenIo pIlico o loe ocIuocionee oJninieIroIitoe lo Cnoro IeJerol Je lo
CopiIol, IenouJ (1966), JA, 1967-1, 20. 1xieIen coeoe, en conIio, en loe que ee ouIorico lo tio
ejecuIito. Dioc Aotorro, 1974, JA, 26. 470, noIo 2.
6.4
DicInenee, 96. 0S, 69. 14, en eenIiJo einilor.
6.
DicInenee, 66. 14 , oIroe.
6.6
D'AIG1A1O, op. ciI., p. 14.
6.7
Iolloe, 127. 133, 13, 1eIrello, 191S.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V11-12
oIrorio el funcionorio pIlico que JicIo el ocIo , einulIneonenIe lo ouIenIico,
ocloroJo que ei Io, ineIrunenIo pIlico ello ee en lo eegunJo porIe , que eeIo
noJo Iiene que ter con el conIeniJo Jel ocIo, ni le Jo pleno fe ni efecIoe frenIe
o Ierceroe, ni tio ejecuIito, poJenoe referirnoe oIoro o lo cueeIi6n ne ele-
nenIol. Lo juriepruJencio Io JuJoJo, en JieIinIoe oporIuniJoJee, Je lo exIen-
ei6n que JeIo Iener lo incluei6n Je loe ocIuocionee oJninieIroIitoe JenIro Jel
orI. 979 , Io JicIo, p. ej., que eu enuneroci6n ee liniIoIito , que un Jocunen-
Io oJninieIroIito IenJr corcIer Je ineIrunenIo pIlico e6lo cuonJo uno le,
expreeonenIe , poro el coeo porIiculor lo JeIernine.
1
A eu tec, Io, ouIoree que Ion negoJo el corcIer Je ineIrunenIoe pIlicoe o
loe ocIuocionee oJninieIroIitoe, eeolonJo que lo inIerpreIoci6n Jel orI. 979
JeIe lletor o eeo concluei6n,
2
oIroe Ion replicoJo que ounque el orI. 979 no lo
Jiepongo, Je IoJoe noJoe JeIen eer coneiJeroJoe cono Iolee.
3
1eIo lIino Ieei-
Iuro nueeIro lo JeIiliJoJ Je lo poeici6n eoeIeniJo ,o que ee oJniIe IciIonen-
Ie que el C6Jigo Citil no conprenJe cono ineIrunenIoe pIlicoe o IoJoe loe
ocIuocionee oJninieIroIitoe , ee preIenJe en conIio que eeIoe por eu noIuro-
leco JeIon repuIoree Iolee.
4
1n ocoeionee, ne que un Jeeorrollo Ie6rico, eeIo
ee uno nonero en lo cuol lo juriepruJencio ee JeeenIoroco Je preIeneionee
que no logron Iener fuerco Je conticci6n euficienIe poro JeetirIuor lo Jel expe-
JienIe oJninieIroIito. IeeulIo c6noJo enIoncee oeignor o eeIe concepIuolnenIe
el corcIer Je ineIrunenIo pIlico poro eoelo,or, en JefiniIito, lo funJonen-
Ioci6n roconoIle , euficienIe eoIre el neriIo Je lo prueIo proJuciJo. Solto
eeoe coeoe en que ee oJtierIe ne que un rocononienIo legol uno forno Je
einplificoci6n Je lo eenIencio, coIe oJterIir que no ee roconoIle ni l6gico pre-
7.1
CAApel, JA, 19-1, 119, con noIo conIrorio Je SPOTA, ciIoJo eupro, noIo 4.1.
7.2
JOII1, TOMAS, Monuol Je proceJinienIo (citil , penol), I. 111, Buenoe Airee, 1942, " eJ., p.
331.
7.3
SOL1I, S1BAST1AA, op. ciI., I. V, p. 361, SPOTA, ALB1ITO G., CorcIer Je ineIrunenIoe., op.
ciI.
7.4
Uno Je loe ticioe cleicoe Jel JerecIo oJninieIroIito orgenIino Io eiJo precieonenIe el que-
rer ineIiIuir JocIrinoe , principioe no eueIenIoJoe por ninguno norno poeiIito o inclueo conIro-
rioe o nornoe poeiIitoe. Pero ,o ee eeI oJelonIonJo en eeIe Ieno , ee eeolo oei que no Io,
Iienee Jel Joninio pIlico por eu noIuroleco, o por JerecIo noIurol (M AI11AHOII, TroIoJo Jel
Joninio pIlico, Buenoe Airee, T1A, 1960, p. 119 , ee.), que loe ocIoe oJninieIroIitoe no eon
ejecuIorioe, por eu eolo conJici6n Je Iolee ( eupro, cop. V), que el poJer Je policio no inplico uno
ouIoricoci6n ol 1eIoJo poro liniIor loe JerecIoe Je loe inJitiJuoe ein le, que lo eeIoIlecco (I. 2,
cope. V , V11), que lo conIencioeo oJninieIroIito no ee un liIre oporIonienIo Je loe nornoe
proceeolee que rigen loe juicioe conIro lo Aoci6n ( eupro, I. 2, 2000, 4" eJ., cope. X111 , ee.), que no
pueJe negoree lo retiei6n juJiciol Je loe ocIoe eeIoIolee intoconJo roconee Je goIierno ( eupro, I.
2, cop. V111), oIenIo el principio Je lo intioloIiliJoJ Je lo Jefeneo en juicio (orI. 1S Je lo ConeIiIu-
ci6n. eupro, I. 2, cop. 1X, 10), eIc. Ver IonIien lo 1nIroJucci6n o eeIe tol. 3. M AI11AHOII no
eigue el criIerio expueeIo en 1960 en noIerio Je Joninio pIlico, cuonJo en 1964 IroIo Je loe
eerticioe pIlicoe, o loe cuolee equiporo criIiconJo o quienee cono noeoIroe, eiguienJo eu Ieeie
Je 1960, peneoIon , pieneon lo conIrorio por eu noIuroleco o lo tenIo Je pon, corne, lecIe,
eIc.. TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, I. 11, 1964 , 1993, 4" eJ., pp. 24-, noIo 14 in fine.
LOS ACTOS ADM1A1STIAT1VOS COMO 1ASTIUM1ATOS PUBL1COS V11-13
IenJer que ounque el C6Jigo Citil no loe ineIiIu,o cono ineIrunenIoe pIli-
coe, iguolnenIe coIe oeignorlee Iol corcIer porque Iienen Iol noIuroleco.
Sin enIorgo, el JerecIo oJninieIroIito no oJniIe ,o poeicionee Je eee co-
rcIer , el JerecIo proceeol Ionpoco, no pueJe ignororee que loe nornoe que
Jicen que el ineIrunenIo pIlico Ioce pleno fe, ee un reeoIio ocIuol Jel eieIe-
no Je loe prueIoe legolee, porque el legieloJor le eeI JicienJo ol juec [.] que
ocoIe, cono prueIo euficienIe, eee neJio Je conproIoci6n.

TroInJoee Je uno prueIo legol, que eigue el conino poco nenoe que riJi-
culo Je loe le,ee onIiguoe (Joe IeeIigoe IIilee , conIeeIee, Iocen pleno fe, ei ee
IroIo Je ineIrunenIoe pritoJoe , ee JiecuIe eu foleeJoJ, Iocen folIo Joe IeeIi-
goe, ei eron ineIrunenIoe pIlicoe, cuoIro, ei ee JiecuIio lo clueulo Je un Iee-
IonenIo, eieIe, ei lo IoIio oIorgoJo un ciego, ocIo, el JicIo Jel IiJolgo pretole-
ce eoIre el Jel IeeIigo tillono, el Jel rico eoIre el Jel poIre, eIc.)
6
porece inJie-
cuIiIle que el juec e6lo eeI oIligoJo o toloror lo prueIo Jel noJo que ee inJico
ei uno norno legol expreeonenIe ee lo inpone , eienpre que ello no nerecco
lo IocIo Je irroconoIiliJoJ que lo Iorno inconeIiIucionol.
Loe ejenploe Jel poeoJo, que expueinoe, eon prueIoe Je irroconoIiliJoJ ,
por eeo precieonenIe no exieIen en el JerecIo noJerno. Ao intenIenoe ni cree-
noe oIroe que loe eueIiIu,on, no inoginenoe con que, ol eeIilo onIiguo, lo po-
loIro Jel funcionorio (IiJolgo, o tecee rico) pretolece eoIre lo Jel ciuJoJo-
no , conIriIu,enIe (tillono, o tecee poIre). oIengnonoe o loe prueIoe, no
loe preeunonoe ex intenIione. IecorJenoe, olguno tec, que ee el ueuorio o
conIriIu,enIe el eoIerono,
7
no el funcionorio, propoeici6n fronconenIe riJiculo
ei loe Io,.
Ao exieIienJo eeo norno en nueeIro coeo, no eienJo oplicoIle el orI. 979 Jel
C6Jigo Citil o loe ocIuocionee oJninieIroIitoe, lo nico concluei6n l6gico ,
juriJico ee que el juec loe oprecior Je ocuerJo o loe regloe Je lo eono criIico,
S
eienJo por ello ineoeIeniIle lo oplicoci6n Je uno prueIo legol ein le, que lo
eeIoIlecco en forno eeneoIo , no inIenIonJo intenIor pritilegioe, creencioe o
niIoe neJietolee. Cono IonIien lo Jice C OUTUI1,
9
no exieIe un eupueeIo po-
Jer cerIificonIe Jel 1eIoJo, eino que loe ineIrunenIoe enonoJoe Jel 1eIoJo
IenJrn Iol o cuol tolor proIoIorio Je ocuerJo o loe nornoe legolee que oei lo
eeIoIleccon. 1n oueencio Je Iolee nornoe porece infunJoJo preIenJer que elloe
7.
11SA1I, 1S1DOIO, Lo prueIo en el proceeo citil, Buenoe Airee, 1964, p. S4.
7.6
11SA1I, op. ciI., pp. S3-4.
7.7
AI1AA, GI1GOI1O, L uIenIe-eotrono, en U A1V1IS1DAD D1 V1A1C1A, SIuJi in onore Ji Ieliciono
BentenuIi, I. 1, M6Jeno, MuccIi 1JiIore, 1996, op. ciI., p. 147 , ee., 1L1A, L1OPOLDO, Lo nuoto
ciIIoJinonco, op. ulI. ciI., I. 11, p. 723 , ee, GH1TT1, G1UL1O, Alcune coneiJerocioni eu il nuoto
ciIIoJino, op. ciI., p. S3 , ee., 1TTOI1 IOT1LL1, 1l nuoto ciIIoJino Ji Ieliciono BentenuIi, op. ciI.,
I. 1V, p. 127 , ee., quienee Jeeorrollon o B 1AV1AUT1, I1L1C1AAO, 1l nuoto ciIIoJino. Tro goronIio e
liIerI oIIito, Venecio, Moreilio, 1994, p. 60 , ee.
7.S
C6Jigo Proceeol Citil , Conerciol Je lo Aoci6n, orI. 3S6.
7.9
COUTUI1, 1eIuJioe Je JerecIo proceeol citil, op. ciI., I. 11, pp. 64-S.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V11-14
iguolnenIe Iengon un tolor Ion oIeoluIo cono el que oIorgo el C6Jigo Citil o
loe eecriIuroe e ineIrunenIoe einiloree.
S. 1l orI. 979 Jel C6Jigo Citil no inclu,e o loe ocIoe ni o loe ocIuocionee
oJninieIroIitoe
A eu tec, ei ee onolico JeIeniJonenIe el orI. 979, ee encuenIro nucIo ne
funJonenIo o lo Ieeie negoIito que o lo ofirnoIito Jel corcIer Je ineIrunen-
Ioe pIlicoe Je loe ocIuocionee oJninieIroIitoe. 1n efecIo, lo norno Jiepone
que eon ineIrunenIoe pIlicoe reepecIo Je loe ocIoe juriJicoe [.] 2) Cuol-
quier oIro ineIrunenIo que exIenJieron loe eecriIonoe o funcionorioe pIlicoe
en lo forno que loe le,ee IuIieren JeIerninoJo, lo que Jo o enIenJer que eon
eeIoe lIinoe, loe le,ee que eepeciolnenIe ee JicIon ol efecIo, loe que poJrn
eertir Je funJonenIo poro oIorgorle corcIer Je ineIrunenIo pIlico o uno
exIenJiJo por funcionorio oJninieIroIito.
AJene, conporonJo eeIe incieo eegunJo con el prinero ee oJtierIe rpiJo-
nenIe que en onIoe ee eeI IocienJo referencio einulIneo e inJieIinIo o loe
eecriIonoe o funcionorioe pIlicoe, JiferencinJoee en que el priner incieo
IroIo Je loe eecriIuroe pIlicoe [.] , loe copioe , el eegunJo incieo Je cuol-
quier oIro ineIrunenIo. Dice oei el inc. 1). Loe eecriIuroe pIlicoe IecIoe
por eecriIonoe pIlicoe en eue liIroe Je proIocolo, o por oIroe funcionorioe con
loe nienoe oIriIucionee , loe copioe Je eeoe liIroe eocoJoe en lo forno que
preecriIe lo le,. De olli ee JeeprenJe el error Je querer inIerpreIor ol priner
incieo cono refirienJoee exclueitonenIe o loe eecriIonoe pIlicoe , el eegunJo
o loe funcionorioe pIlicoe, que oporecerion oei eupueeIonenIe foculIoJoe poro
eniIir ineIrunenIoe pIlicoe.
Por el conIrorio, onIoe incieoe ee refieren IonIo o eecriIonoe cono o funcio-
norioe foculIoJoe por loe le,ee, unoe u oIroe o onIoe, poro Jor fe Je loe ocIoe
juriJicoe, el priner incieo ee oplico o loe eecriIuroe pIlicoe , eue copioe , el
eegunJo o oIro Iipo Je ineIrunenIoe pIlicoe que loe le,ee conIenplen.
PreeIonJo oIenci6n, oJene, o que el inc. 1 IoIlo Je oIroe funcionorioe
con loe nienoe oIriIucionee Je loe eecriIonoe , el inc. 2 Je loe eecriIonoe
o funcionorioe pIlicoe en lo forno que loe le,ee IuIieren JeIerninoJo, ee
conclu,e con IoJo cloriJoJ que el C6Jigo Citil eeI IroIonJo en priner lugor,
en onIoe incieoe, Je loe eecriIonoe pIlicoe , que e6lo conIenplo en eegunJo
lugor, en eueIiIuci6n Je loe eecriIonoe, o oIroe funcionorioe que loe le,ee JeIer-
ninen ol efecIo.
1n oueencio Je Iolee le,ee que Jen roconoIle , expreeonenIe o cierIoe fun-
cionorioe loe foculIoJee propioe en priner lugor Je loe eecriIonoe, nol pueJen
funJoree en el C6Jigo Citil eeoe eupueeIoe oIriIucionee.
Lo eoluci6n inJicoJo ee refuerco oIenJienJo o que loe Jene incieoe Jel orI.
979 conIenplon en forno eepeciol torioe coeoe Je ineIrunenIoe pIlicoe eno-
LOS ACTOS ADM1A1STIAT1VOS COMO 1ASTIUM1ATOS PUBL1COS V11-1
noJoe Jel goIierno, o loe que expreeonenIe ee Jo el corcIer Je ineIrunenIoe
pIlicoe. loe IilleIee o IiIuloe Je creJiIo eniIiJoe por el Ieeoro pIlico, loe cuenIoe
eocoJoe Je loe liIroe fiecolee (inc. ), loe inecripcionee Je lo JeuJo pIlico
(inc. 6), loe IilleIee eniIiJoe por loe Ioncoe ouIoricoJoe (inc. 9), loe oeienIoe ,
loe copioe en loe regieIroe citilee (inc. 10). 1l que el C6Jigo Citil ee Io,o ocupo-
Jo en eeIoe incieoe Je reconocer corcIer Je ineIrunenIo pIlico o uno eerie Je
JocunenIoe oJninieIroIitoe concreIoe, ee lo nejor prueIo poeiIle Je que el
eenIiJo Jel inc. 2 no ee Jorle o IoJoe loe JocunenIoe oJninieIroIitoe Iol corc-
Ier ,o que Je IoIer eiJo oei, reeulIorio uno injueIificoIle repeIici6n lo expreeo-
Jo o conIinuoci6n en el nieno orIiculo.
9. Loe ineIrunenIoe pIlicoe en lo ero JigiIol
Lo preIenei6n Je cerIeco Jel ineIrunenIo pIlico en generol , Je loe eecriIuroe
pIlicoe en porIiculor Iiene onIe ei un Jeeofio Iecnol6gico por loe propueeIoe
Je nigroci6n o oIro neJio Je eoporIe. Ditereoe pro,ecIoe onolicon lo cueeIi6n.
1e uno cueeIi6n que JepenJe Je nuetoe IexIoe legolee expreeoe. Algunoe nor-
noe, cono ,o lo Ienoe recorJoJo, Ion ouIoricoJo onIicipoJonenIe
1
el ueo Je
loe nuetoe neJioe proIoIorioe que lo Iecnologio to,o JeeorrollonJo. Porece
uno IenJencio correcIo, con loe eolteJoJee efecIuoJoe en eeIe copiIulo.
10. Conclueionee
10.1. 1e nu, JiecuIiIle que loe JocunenIoe enonoJoe Je cuolquier funcio-
norio Iengon el corcIer Je ineIrunenIoe pIlicoe, lo juriepruJencio lo Io ne-
goJo en reiIeroJoe oporIuniJoJee. 1n nueeIro concepIo, eee corcIer no eurge
Jel C6Jigo Citil, ni pueJe Ionpoco exIroeree Je principioe Ie6ricoe euIjeIito-
nenIe poeIuloJoe, ein funJonenIo nornoIito olguno.
10.2. 1n cuolquier coeo, no pueJe por oIoro Joree corcIer Je ineIrunenIo
pIlico o loe ocIoe oJninieIroIitoe Je eoporIe JigiIol, JoJo que no ofrecen loe
goronIioe Je cerIeco propioe Je oquelloe.
10.3. An oJniIienJo el corcIer Je ineIrunenIoe pIlicoe Je loe ocIuocio-
nee oJninieIroIitoe, el efecIo Je Iol noIuroleco no ee oIro que el Je Iocer pleno
fe Jel oIorgonienIo , lo fecIo Jel ineIrunenIo, no Je eu conIeniJo JiepoeiIito o
enuncioIito (COUTUI1), ni Je loe IecIoe o loe cuolee ee refiere (M A1IAL).
10.4. Son Ierceroe ol ineIrunenIo loe pereonoe que reeulIen olconcoJoe por
el, inclueo ounque lo Io,on firnoJo, ei el ocIo oJninieIroIito ee uniloIerol (p.
ej., eoncionee). Si el ocIo ee conIrocIuol, enIoncee el conIroIonIe ee porIe en el
ineIrunenIo.
9.1
Ver eupro, noIo .13 , eue renieionee.
1L ACTO ADM1A1STIAT1VO V11-16
10.. 1l conIeniJo Jel ineIrunenIo Ioce pleno fe poro loe porIee , elloe e6lo
pueJen proIor eu foleeJoJ por occi6n citil o crininol, el conIeniJo Jel ineIru-
nenIo, en conIio, no Ioce pleno fe poro loe Ierceroe, loe que pueJen uIilicor
IoJoe loe neJioe Je prueIo, inclueo loe preeuncionee, poro JeetirIuorlo (A LS1AA).
CopiIulo V111
OBJETO Y COMPETENCIA DEL ACTO ADMINISTRATIVO
I. Elementos y vicios del acto administrativo
1. 1lenenIoe Jel ocIo oJninieIroIito
II frnfnnIonfo do Ios oIononfos doI ncfo ndnInIsfrnfIvo rosuono oxIIcnr Ins
condIcIonos do su IogIfInIdnd y con oIIos Ios osILIos vIcIos quo Ios uodon
nfocfnr;
1
or rnzonos dIdcfIcns os convonIonfo dosfncnr on oI nnIIsIs do dI-
chos oIononfos sInuIfnonnonfo Ios osILIos vIcIos quo uodon rosonfnrso y
oI fIo do nuIIdnd quo ncnrronrn. IIIo os nsI orquo Ins Ioyos jurIdIcns, n
dIforoncIn do Ins fonononIcns, uodon sor frnnsgrodIdns. Ior oIIo fodos Ios or-
donnnIonfos |.] hnn, nI nIsno fIono, fonndo on consIdorncIon In hIofosIs
do In InoLsorvnncIn do In Ioy, osfnLIocIondo |.] nodIos Idonoos nrn nsogurnr
oI orfocfo cunIInIonfo doI dorocho oLjofIvo.
2
o fodos Ios rocnudos do vnIIdoz ncnrronn Ins nIsnns consocuoncIns on cnso
do vIoIncIon, con Io cunI In oxorIoncIn Ios nuosfrn n nIgunos cono doLIIIfndos
on oI dorocho vIvIonfo. Is Io quo ocurro con In nudIoncIn rovIn, oI dIcfnnon
jurIdIco rovIo, In fundnnonfncIon rovIn o nI nonos sInuIfnon y on oI nIsno
Insfrunonfo doI ncfo, ofc. SI so roducon nIsIndnnonfo so dIr quo, on cnso do
confrovorsIn, quodnn snnondos osforIornonfo. Y sI no hny confrovorsIn quo-
dnn snnondos or In cnducIdnd n In roscrIcIon. IIon so ndvIorfo quo sI oIIo os
nsI rosuIfn IndIsonsnLIo nnnIIznr no soInnonfo quo rocnudos doLo cunIIr oI
ncfo, sIno fnnLIon y nI nIsno fIono, quo ocurro on cnso do IncunIInIonfo.
Ms nn, dndn In gnnn quo rosonfn In osocIfIcn ronccIon doI dorocho so-
gn cuI o cono son oI rocofo IncunIIdo, nrocIorn quo Io ns Inorfnnfo
1.1
Confr. OA!!IO IAIIA, II!AO, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, f. I, MndrId, 1966, 4"
od., . 456 y ss.; 10" od., 198?, . 408 y ss. o connrfo osfo crIforIo CASSAOI, J!A CA!IOS,
DerecIo oJninieIroIito, f. II, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1998, 6" od., . 128.
1.2
!OMAIIII, VICIZO M., L' onnullonenIo Jegli oIIi onninieIroIiti, MIIn, OIuffro, 1939, .
3.
II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-2
onIrIcnnonfo os oxIIcnr osns vnrInnfos do rosuosfn fronfo nI IIIcIfo. Is Io
nIsno quo on oI dorocho onnI, dondo oI CI no osfnLIoco In rohILIcIon do
nnfnr sIno quo fIIfIcn oI doIIfo do honIcIdIo sogn sus nIfIIos fncofns. o
nIII so uodo InforIr oI nIcnnco do In rohILIcIon do nnfnr. In rIquozn doI fono-
nono soIo so dovoIn nI Inforrofo n nrfIr doI nnIIsIs do Ins ngrnvnnfos, In
grnduncIon do In onn, cnusnIos do InInufnLIIIdnd, ofc.
o snLonos quo so hnyn dIcho doI dorocho onnI quo fIono unn oLjofnLIo
focnIcn oxosIfIvn or ndofnr dIcho nofodo. oI nIsno nodo onsnnos quo
os ndocundo rocodor on oI dorocho ndnInIsfrnfIvo on nnforIn do roquIsIfos,
oIononfos, vIcIos, nuIIdndos. Is fodo un roLIonn cIrcuInr, quo doLo sor ox-
uosfo sInuIfnonnonfo con Ins nocosnrIns ronIsIonos uIforIoros o rovIns. II
Iocfor ndvorfIr quo no so roduco dIfIcuIfnd nIgunn do conrosIon or osfo
nofIvo.
CuIos nsocfos o roLIonns uodon fIInonfo sor dononInndos cono oIo-
nonfos doI ncfo ndnInIsfrnfIvo In Loe Logoe
3
In Corfo Suronn noncIono
fros: conofoncIn, oLjofo y fornn; sI n oIIo so ngrogn quo on nunorosos fnIIos
hn hnLIndo doI vIcIo doI orror, consIdorndoIo cono vIcIo do In voIunfnd, rosuI-
fn quo on nuosfro sIsfonn oxosIfIvo uodon sonnInrso cunfro oIononfos doI
ncfo ndnInIsfrnfIvo: conofoncIn, voIunfnd, oLjofo y fornn
4
Isn os n nuosfro
juIcIo In fornuIncIon ns cInrn; Ios roquIsIfos do cnusn (nofIvo) y fIn uodon
sor suLsunIdos on Ios nnforIoros, nrfIcuInrnonfo on In voIunfnd doI ncfo nd-
nInIsfrnfIvo.
5
Io nIsno ocurro, on oInIon do dIvorsos nuforos, con oI rocodI-
nIonfo, quo uodo conrondorso on In fornn o nI nonos oxonorso on conjun-
fo. II docrofo-Ioy do rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo, nI onuncInr Ios roquIsIfos
doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, Ios ordonn on sIofo: conofoncIn, cnusn, oLjofo, roco-
dInIonfos, nofIvncIon, fInnIIdnd.
II dosncuordo docfrInnrIo rosocfo n Ins hIofosIs quo hnLrn do IncIuIrso
donfro do uno y ofro oIononfo os grnndo; oro on oI fondo os un noro roLIonn
do dononInncIon.
6
!nn nIsnn IrroguInrIdnd doI ncfo sor nrn nIgunos vIcIos
do voIunfnd, nrn ofros vIcIos do fornn, nrn un forcoro, vIcIo on oI oLjofo, oro
oI vIcIo y su cnIIfIcncIon on cunnfo n Ins consocuoncIns jurIdIcns quo conorfn
so nnnfIono nnIogo, on Io fundnnonfnI, n frnvos do Ins dIsfInfns dononInn-
cIonos. O, Io quo os Io nIsno, Ins dIscronncIns quo uodnn oxIsfIr no osfn
dofornInndns or In dononInncIon quo so hngn doI oIononfo rosocfIvo.
Ior oIIo In cuosfIon no fIono on dofInIfIvn sIno unn InorfnncIn dIdcfIcn y
nofodoIogIcn y In Londnd doI sIsfonn quo so oxongn doondor on Luonn
nodIdn do su cInrIdnd. II crIforIo dIdcfIco oIogIdo or Ios nuforos doI docrofo-
1.3
Iolloe, 190: 142, Loe Logoe S.A GonoJero c/GoIierno Aocionol, 1941.
1.4
In IgunI sonfIdo IIZ, 1l ocIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, TIA, 1961, 2" od., . 159.
1.5
Confr. ZAOIII, O!IO, Coreo Ji JiriIIo onninieIroIito, f. I, MIIn, 1958, 8" od., . 24? y ss.
1.6
!ocnonos n Io oxIIcndo on oI f. 1, cn. I.
OIJITO Y COMIITICIA II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-3
Ioy 19.549/?2 fuo oI sIguIonfo: onunornr on oI nrf. ? cono roquIsIfos osoncIn-
Ios (sIn onfrnr uos on In dIscusIon do cuIos son o no Ios oIononfos doI ncfo) In
conpeIencio, coueo, oIjeIo, proceJinienIo, noIitoci6n, fin; on oI nrf. 8 so hnco
roforoncIn n In forno (fnnLIon on oI 11 y conc.); or IfIno, on oI nrf. 14, nI
roforIrso n Ins nuIIdndos doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, so noncIonnn Ins dorIvndns
do Ios fIIcos y frndIcIonnIos vIcIos do In voIunfnd (orror, doIo, vIoIoncIn, sInu-
IncIon), hncIondoso or Io dons noncIon oxrosn n In cnroncIn do voIunfnd
cono vIcIo doI ncfo. In In nofodoIogIn un oco doshIIvnnndn doI docrofo-Ioy,
uos, nnrocon noncIonndos sucosIvnnonfo 1) conofoncIn, 2) cnusn, 3) oL-
jofo, 4) rocodInIonfo, 5) nofIvncIon, 6) fIn, ?) fornn, 8) voIunfnd.
SI oI docrofo-Ioy huLIorn ndofndo osfn osILIo cInsIfIcncIon do oIononfos
doI ncfo ndnInIsfrnfIvo on fornn sIsfonfIcn no hnLrIn InconvonIonfo do ordon
IogIco on ufIIIznrIn fnnLIon n Ios ofocfos do su oxIIcncIon nofodoIogIcn; oro
ocurro quo, cono so ndvIorfo, oI ordon y In hIIncIon do fnIos oIononfos no os on
ronIIdnd donnsIndo foIIz, ocnndo on rInor Iugnr or unn donnsIndn oxfonsn
onunorncIon do roquIsIfos. II fIn, . oj., uodo cInrnnonfo suLsunIrso on In
voIunfnd y oI rocodInIonfo on In fornn. Ms nn, uodo fnnLIon noncIonnr-
so conjunfnnonfo oI rocodInIonfo y In fornn. A su voz, In nofIvncIon doI ncfo
uodo IncIuIrso fnnfo donfro do In fornn cono do In voIunfnd, sIn quo nIngunn
rnzon do ordon oxIIcnfIvo jusfIfIquo su noncIon nufononn. In Io roInfIvo n In
cnusn, no cnLo sIno rocordnr Ins fundndns oLjocIonos quo on foorIn gonornI doI
dorocho so hnn fornuIndo n su corroccIon concofunI
?
y no nroco oorfuno
InsIsfIr on oIIn.
Todo osfo no quIoro docIr, or suuosfo, quo Ios nonfndos roquIsIfos quo In
Ioy confIono dojon do sor nIIcndos o oxIIcndos. SIgnIfIcn fnn soIo quo su frnfn-
nIonfo so hnr on oI Iugnr osfInndo or nosofros nofodoIogIcnnonfo oorfu-
no. In osfo sonfIdo, ndoInnfnnos dosdo yn quo Io nfInonfo n In cnusn y nI fIn doI
ncfo Io nnnIIznronos on nrfo donfro doI fonn roforonfo n In voIunfnd, sIn or-
juIcIo do noncIonnrIn nuovnnonfo nI frnfnr do In fornn doI ncfo.
2. Loe ticioe en reloci6n o loe elenenIoe. CriIerio Je oplicoci6n
In vIrfud do Io dIcho honos frnfndo do suLsunIr fodos Ios osILIos fIos do
vIcIos doI ncfo ndnInIsfrnfIvo on uno u ofro do Ios oIononfos cIfndos cono-
foncIn, voIunfnd, oLjofo, fornn, orquo honos croIdo quo ngrognr nuovos oIo-
nonfos, nunquo uodn nrocor IogIcnnonfo ns corrocfo on nIgunos cnsos, quIfn
cInrIdnd nI sIsfonn y hnco ns dIfIcII In rofoncIon do Ios dIsfInfos oIononfos y
vIcIos.
1.?
I. oj. IIA!IS, J!A I!ACISCO, IunJonenIoe Je JerecIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, Asfron,
19?5, . 263-5; COSSIO, CA!IOS, Lo coueo , lo conprenei6n en el JerecIo, Iuonos AIros, Juroz,
1969, 4" od.
II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-4
Ior Io fnnfo, oI Iocfor onconfrnr quo cndn uno do osfos oIononfos quo nnn-
IIznronos conrondo unn sorIo do hIofosIs quo odrInn con soIfurn consfIfuIr
cnsos nufononos do vIcIos; y quo Ios oIononfos doI ncfo, nsI consIdorndos, son
fnI voz nIgo oIsfIcos. SIn onLnrgo, os do hncor nofnr quo no or oIIo vnrInr oI
rogInon jurIdIco quo corrosondn nIIcnr nI vIcIo do quo so frnfo, uos osfo
dorIvn no Je uno confronIoci6n Ie6rico con loe elenenIoe que JeIo Iener el ocIo
(nrn nfIrnnr onfoncos quo sI fnIfn nIguno os jurIdIcnnonfo osILIo docIr quo
osf vIcIndo), eino con loe requieiIoe concreIoe exigiJoe por el orJen juriJico,
1
on
ofros fornInos, oI vIcIo doI ncfo dovIono no fnnfo do quo Io fnIfo un oIononfo
quo foorIcnnonfo uodn consIdornrso orfInonfo, eino ne Iien Je lo nogni-
IuJ Jel incunplinienIo Jel orJen juriJico quo sIgnIfIquo oI roquIsIfo concrofn-
nonfo vIoIndo. In docfrInn, uos, no hnLr do dnr oInIon ncorcn do sI oI ncfo
os nuIo, nnuInLIo, o InoxIsfonfo, orquo fnIfo o osfo vIcIndo un oIononfo oson-
cInI doI ncfo (nunquo nuchos nuforos hncon osfn nrgunonfncIon), sIno on Lnso
n In InorfnncIn quo concrofnnonfo fongn on oI cnso oI vIcIo do quo so frnfn.
IIIo so IIusfrnr con dofnIIo on In oxosIcIon do osfo cn. y Ios sIguIonfos.
SI LIon yn oxrosnnos quo In consocuoncIn jurIdIcn quo corrosondo nsIgnnr
nI ncfo no doondo do suuosfos nrIorIsfIcos, sIno do In InorfnncIn quo on
cndn cnso concrofo fongn oI vIcIo,
2
oxIsfo con fodo, unn nnyor InorfnncIn on
Ios vIcIos roIncIonndos nI oIjeIo y n In conpeIencio doI ncfo y on sogundo Iugnr
do Ios vIcIos do In tolunIoJ y do forno. CnLo dosfncnr quo Ios vIcIos quo usunI-
nonfo son do nonos frnscondoncIn, fnIos cono Ios do fornn y do fIo suLjofIvo
do In voIunfnd (dosvIncIon do odor, nnIn fo), son Ios quo n vocos rocILon ns
onfnsIs do Ios rocurronfos, on dofrInonfo do In nojor fundnnonfncIon do sus
rocursos; nornnInonfo, uos, doLo nfrILuIrso ns InorfnncIn n Ios vIcIos ro-
InfIvos nI oLjofo y n In conofoncIn, sIguIondo or Ios vIcIos do fIo oLjofIvo do
In voIunfnd, Iuogo or Ios do fIo suLjofIvo y fInnInonfo or Ios do fornn. Isfo
on nuchos cnsos; on cndn sIfuncIon concrofn doLor nnnIIznrso cuIos son Ios
vIcIos ronInonfo conofIdos y donfro do oIIos cuIos Ios quo rovIsfon nnyor
frnscondoncIn.
3. Vicioe , nuliJoJee
SI LIon In cuosfIon In voIvoronos n frnfnr on oI cn. XI,
1
ndoInnfnnos nquI quo
LsIcnnonfo uodon IdonfIfIcnrso fros cnfogorIns do consocuoncIns quo uodo
2.1
Io dosnrroIInnos infro, cn. XIII, IxfIncIon.
2.2
Confr. VO HIIIII, I!ST, UnIereucIungen cun ProIlen Jee feIlerIofIen SIooIeolIe. BeiIrog
cur MeIIoJe einer TeleologiecIen recIIeouelegung, IorIIn, 1960, 2 " od., . 85. SIguon osfo crIforIo
IIZ, MA!II MA!A, DerecIo oJninieIroIito, f. II, Iuonos AIros, IIus !Ifrn, 19?6, 2" od., . 311;
CASSAOI, 1l ocIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 19?4, . 281.
3.1
SonnIo J!A I!ACISCO IIA!IS on oI roIogo n In rInorn odIcIon (1963) do osfn oLrn, eupro,
. 18, quo odrInnos hnLor usndo con rovocho ofro ordon quo oxIIcnr rInoro Ios vIcIos y oIo-
nonfos y Iuogo Ins nuIIdndos. os nroco quo oI roLIonn os on ronIIdnd cIrcuInr.
OIJITO Y COMIITICIA II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-5
corrosondor nIIcnr n Ios ncfos, sogn oI vIcIo do quo ndozcnn. TnIos conso-
cuoncIns Ins dononInnnos onuloIiliJoJ (on IgunI fornInoIogIn, Ios nrfs. 15 y
19 doI docrofo-Ioy; so frnfn do In IInnndn nuIIdnd roInfIvn on In rInorn fornI-
noIogIn do In Corfo Suronn), nuliJoJ (nuIIdnd nLsoIufn, o nLsoIufn y nnnI-
fIosfn on Ins nInLrns do In Corfo y do Luonn nrfo do Ins nornns, IncIuso do In
docfrInn)
2
o inexieIencio, cnrncforIzndns sunnrInnonfo cono InsnnnLIos In so-
gundn y forcorn, n dIforoncIn do In rInorn (vIcIo suLsnnnLIo) y cono dofndn do
rosuncIon do IogIfInIdnd In rInorn (no nsI In sogundn y In forcorn).
3
Is ncIfIcn In docfrInn y In jurIsrudoncIn, ns nII do quo Ins Ioyos suoIon
sor donnsIndo fornInnnfos on su fornInoIogIn, on quo Ios vIcIos quo Iuogo
dofornInnn nquoIIns cnfogorIns so nrocInn onIrIcnnonfo. Sogn In grnvo-
dnd doI vIcIo corrosondor nIIcnr uno u ofro fIo do consocuoncIns. In dIsfIn-
cIon onfro uno y ofro fIo do vIcIos y In dofornInncIon do su InorfnncIn, sovo-
rIdnd, os un roLIonn do ovnIuncIon concrofn n rosoIvorso ns o nonos oIsfI-
cnnonfo do ncuordo n Ins cIrcunsfnncIns do cndn cnso os unn cuosfIon do rc-
fIcn jurIsrudoncInI y oIIfIcn jurIdIcn.
4
SoIo so uodon onuncInr nquI, onfoncos, IInonnIonfos y crIforIos gonornIos,
onnnndos on nrfo do In rcfIcn jurIsrudoncInI, on nrfo do rIncIIos oxro-
sos o InIIcIfos doI ordonnnIonfo jurIdIco vIgonfo y orIonfndos on gonornI or
un crIforIo do oIIfIcn jurIdIcn.
5
o so uodon sonfnr rogIns nLsoIufns.
6
nI sI-
quIorn on Ios cnsos on quo In IogIsIncIon hn quorIdo InfonfnrIo.
II. Vicios del objeto
4. OIjeIo proIiIiJo
4.1. 1n generol
II vIcIo do vIoIncIon do In Ioy loIo eeneu on oI oLjofo doI ncfo, os nornnI-
nonfo cnusnI do nuIIdnd,
1
or cunnfo so frnfn do unn frnnsgrosIon usunInonfo
cInrn y nnnIfIosfn nI ordonnnIonfo jurIdIco. o cunIquIor nnnorn, so frnfn do
3.2
In fornInoIogIn quo rousInos dosdo In 1" odIcIon, 1963, y quo sIonro nnnfuvInos, hn
sIdo fnnLIon soguIdn or In CJ do SnIfn, SnIn II, LL, 120: 559, 561, Prot. Je SolIo c/BoIule, 1965,
y vnrIns Ioyos rovIncInIos do ncfo y rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo. Ior Io dons, hn do oLsorvnrso
quo os In fornInoIogIn usunI on dorocho ndnInIsfrnfIvo, on In docfrInn connrndn. II docrofo-Ioy,
or su nrfo, hnLIn on oI nrf. 14 doI ncfo nuIo, do nuIIdnd nLsoIufn o InsnnnLIo; on oI nrf. 16 do su
nuIIdnd; on oI nrf. 1? do nuIIdnd nLsoIufn; on oI 20, doI ncfo nuIo. In gonornI, cono so ndvIorfo, Ios
fornInos son nnIogos. SInIInr fornInoIogIn onconfrnnos on In Ioy 25.188 do ofIcn LIIcn, on su
nrf. 1?. Vor nsInIsno I!ASI, IOACIO CA!IOS, Ins InconnfILIIIdndos do In Ioy do ofIcn do In
funcIon LIIcn y In nuIIdnd do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos, 1D, 28-VI-00.
3.3
AnIInr infro, cn. XI.
3.4
In IgunI sonfIdo IO!STHOII, I!ST, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, MndrId, 1958, . 314;
CJ do SnIfn, Prot. Je SolIo c/BoIule (1965), op. ciI., . 561.
3.5
Vor Ins roforoncIns on In nofn nnforIor.
3.6
Confr. VO HIIIII, op. ciI., . 85.
4.1
SI!!A !OJAS, A!IS, DerecIo oJninieIroIito, f. I, MoxIco, 19?4, 6" od., . 351.
II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-6
un vIcIo cuyn onuncIncIon gonorIcn uodo rosuIfnr donnsIndo nnIIn, or Io
cunI roforInos dIsfInguIr, cono Io hnconos on Ios ncIfos sIguIonfos, dIsfIn-
fos suuosfos do oLjofo IIognI doI ncfo ndnInIsfrnfIvo.
TnnLIon os IIogIfIno on su oLjofo oI ncfo quo donIogn dorochos ndquIrIdos nI
nnnro do un eIoIue jurIdIco dofornInndo quo so nodIfIcn con uIforIorIdnd nI
orfoccIonnnIonfo doI dorocho, oro nnfos do In onIsIon doI ncfo ndnInIsfrnfI-
vo quo on In osocIo Io donIogn cunndo doLIorn oforgnrIo.
2
In IIogIfInIdnd doI
oLjofo uodo rosuIfnr on rInor Iugnr do In vIoIncIon do Ins nornns y Ios rIn-
cIIos do Ios frnfndos InfornncIonnIos do dorochos hunnnos y doI dorocho In-
fornncIonnI on gonornI on cunnfo confIono rocofos do dorocho, fnnfo on doro-
cho LIIco cono rIvndo, . oj. on nnforIn do dIscrInInncIon.
3
II oLjofo doI
ncfo uodo fnnLIon rosuIfnr vIoInforIo do In ConsfIfucIon o do In Ioy;
4
o uodo
consfIfuIr In vIoIncIon do un rogInnonfo,
5
do unn cIrcuInr Infornn,
6
do unn dIs-
osIcIon confrncfunI vIgonfo,
?
do un ncfo ndnInIsfrnfIvo nnforIor quo goznLn
do osfnLIIIdnd,
8
do dorochos do forcoros,
9
ofc.
4.2. DieIinIoe ticioe Jel oIjeIo
II oLjofo o confonIdo doI ncfo os nquoIIo quo oI ncfo docIdo, corfIfIcn u oInn.
Iuodo osfnr vIcIndo:
o) or sor concrofnnonfo rohILIdo or Ins nornns o Ios rIncIIos doI doro-
cho ndnInIsfrnfIvo,
10
cIvII, onnI,
11
o or vIoInr Ios rIncIIos gonornIos doI do-
rocho, sonn oIIos o no ergo onnee, nrfos doI iue genIiun InfornncIonnI, conu-
nIfnrIos o surnnncIonnIos, consfIfucIonnIos, IognIos, ofc.
12
In oI cnso do ncfIvI-
4.2
CIod. CA, SnIn IV, Iicco, 19-VI-98, quo rocuordn n In CSJ, QuinIeroe, 1982, Iolloe, 304:
8?1; Je MorIin, 19?6, 296: ?23; LL, 199?-I, 302, oxfo. S-1492/95.
4.3
Vor Bello, CCIv., SnIn , LL, 1998-I, 626: eupro, cn. I, 12.6. TnnLIon so oncuonfrn vIcIo
on oI oLjofo or dIscrInInncIon o vIoIncIon nI rIncIIo do IgunIdnd on Aounonn, CIod. CA, SnIn
I, 31-X-9?; Iioe, SnIn I, 2-III-99, cons. 11 y 13; Ios ofocfos do In nuIIdnd or vIcIo on oI oLjofo son
gonornInonfo rofroncfIvos: 1ecuJero Je DocIorr,, SnIn I, 6-VIII-96.
4.4
In Ioy 23.302 croo oI InsfIfufo ncIonnI do Asunfos IndIgonns cono onfIdnd dosconfrnIIzn-
dn con nrfIcIncIon IndIgonn. In su consocuoncIn so docInro In nuIIdnd doI docrofo 166?/91 or oI
cunI so Io frnnsforno on onfIdnd confrnIIzndn sIn nrfIcIncIon IndIgonn: CIod. CA, SnIn II,
Aeocioci6n 1nJigeno ArgenIino, nno 2000, LL, 2000-I, ?00.
4.5
Supro, f. 1, cn. VII, 11, In IndorognLIIIdnd sInguInr y sus nIcnncos.
4.6
Supro, f. 2, cn. XIX, 11.3, OLIIgncIonos IognIos no doLIdns dIrocfnnonfo nI nrfIcuInr,
sIno nI Isfndo, . XIX-22/24, or nIIcncIon doI nrf. 1112 doI CodIgo CIvII; on nusoncIn do nor-
nn, In docfrInn so suoIo nnnIfosfnr on confrn do osfo crIforIo: ZAOIII, op. ciI., . 31?.
4.?
CAITAO, MA!CIIIO, Monuol Je JireiIo oJninieIroIito, IIsLon, 1963, 6" od., . 258.
4.8
Supro, cn. VI, IsfnLIIIdnd o InugnnLIIIdnd.
4.9
IT, DicInenee, 158: 169, 1?1; 1?2: 220. MA!IIHOII, op. ciI., f. II, od. 1966, . 300.
4.10
In un cnso so rosoIvIo quo orn nuIo oI ncfo do dosIgnncIon on un cnrgo oLjofo do concurso, sI
conforno n Ins nornns vIgonfos In orsonn no odIn concursnr. II ncfo orn, sogn so osfIno, do
oLjofo rohILIdo: CIod CA, SnIn I, CoeIro, nno 1999, LL, 2000-I, 305.
4.11
IT, DicInenee, 158: 169, 1?1; 191: 12.
4.12
Supro, f. 1, cn. VII, 11, . 42 y ss.; nofns doI 4.5. doI cn. V do osfo f. 3, os. !AOAZZI,
MA!!IZIO, TIe ConcepI of 1nIernoIionol OIligoIione Irgn Onnos, Oxford, CInrondon Iross, 199?.
OIJITO Y COMIITICIA II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-?
dndos doIIcfIvns do ngonfos LIIcos, oIIns no so consIdornn ojorcIcIo do In fun-
cIon ndnInIsfrnfIvn nI ncfos do sorvIcIo,
13
IncIuso cunndo sus nuforos huLIoron
sIdo dIsonsndos do onn or In IInnndn oLodIoncIn doLIdn.
14
Is quo In dono-
nInndn oLodIoncIn doLIdn consfIfuyo unn dIsonsn do onn y unn ndnIsIon do
rosonsnLIIIdnd osfnfnI, oro no oI roconocInIonfo do ofIcncIn, cono ncfo jurI-
dIco, n In ordon cuyo IIognI IncunIInIonfo so dIsonsn do cnsfIgo. II rIncIIo
jurIdIco sIguo sIondo quo Ins ordonos nLorrnnfos doLon sor dosoLodocIdns y no
son ncfos ndnInIsfrnfIvos. o oIIo so doduco quo Ios ncfos quo so huLIoron dIc-
fndo son InoxIsfonfos.
15
!n cInro suuosfo do ncfo IIognI os fnnLIon oI ncfo do oLjofo dIscrInInnfo-
rIo,
16
quo nodornnnonfo rocILo ns nfoncIon doI dorocho. Son nsI nuIos Ios
ncfos do dIscrInInncIon or oI soxo o oI gonoro,
1?
or In nIfurn,
18
or crIforIos
osfofIcos,
19
I) or no sor oI oLjofo dofornInndo or In Ioy nrn oI cnso concrofo, o sor un
oLjofo dofornInndo or In Ioy nrn ofros cnsos quo nquoI on quo hn sIdo dIcfndo
(nnrfnnIonfo do Ins fncuIfndos rogIndns);
c) or sor InrocIso u oLscuro;
J) or sor InosILIo do hocho;
e) or sor IrrnzonnLIo (confrndIcforIo, dosroorcIonndo, nLsurdo, IIogIco);
f) or sor InnornI o no ofIco, Io cunI IncIuyo onfro nIfIIos suuosfos
quo son corrufo on sI o un nodIo conduconfo n In corrucIon;
g) Quodn un IfIno suuosfo n consIdornr, quo so oncuonfrn on ovoIucIon on
oI dorocho nrgonfIno, on oI sonfIdo do sI un ncfo uodo sor IIogIfIno on su oLjo-
fo or vIoInr Ios rocodonfos nI rosocfo. IIIo Innfon roLIonns dIvorsos: dIs-
crInInncIon, confInnzn IogIfInn, sogurIdnd jurIdIcn, nrn nIgunos IgunIdnd nnfo
In Ioy, ofc.
So odrIn docIr quo fodns osfns hIofosIs osfn suLsunIdns on oI docrofo-Ioy
19.549/?2 Lnjo unn oxrosIon conn: vIoIncIon do In Ioy nIIcnLIo (nrf. 14, Inc.
I), nunquo cnLo dosfncnr quo In nInLrn Ioy no doscrILo sufIcIonfononfo oI
ncfunI ordon jurIdIco consfIfucIonnI, surnnncIonnI o InfornncIonnI.
4.13
CSJ, ViJelo, ?-IV-198?.
4.14
CSJ, Conpe, 22-VI-198?.
4.15
Con. CIod. CA, SnIn III, MenJec, nno 1999, LL, 2000-A, 13?.
4.16
I. oj., nognr In InscrIcIon cono nIunno nrn un rofosorndo do nnfonfIcns n unn orsonn
do Lnjn osfnfurn, nn con fundnnonfo nornnfIvo. CSJ, Arenc6n, 1984, Iolloe, 306: 400, 406,
cons. 5"). TnnLIon so Io uodo oncundrnr cono concIusIon InnfInonfo, infro, cn. IX, 8.4.1.2.
4.1?
II cnso Bello, CCIv., SnIn , LL, 1998-I, 626.
4.18
II yn cIfndo cnso Arenc6n, CSJ, Iolloe, 306: 400, nno 1984.
4.19
Hn sIdo consIdornndo nrLIfrnrInnonfo dIscrInInnforIo, oxcodIondo Io oInnLIo, oforgnr un
suLsIdIo nonsunI y vIfnIIcIo nI fonfro y In dnnzn, oxcIuyondo In nsIcn: CCIv., snIn I, CoeIro
c.MCBA, nno 1999, LL, 3-VII-2000, con nofn do WAITI! I. CA!OTA. IgunI soIucIon cunndo so
oforgo In onsIon vIfnIIcIn do In Ioy 20.?33 n nIgunos do Ios grnndos ronIos nncIonnIos y n ofros
no: Ionono, Luie 1nrique c/ 1eIoJo Aocionol (MinieIerio Je BieneeIor Sociol) e/ AuliJoJ Je
Ieeoluci6n, CIod. CA, SnIn IV, 2?-VI-1985, cnusn 89?6.
II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-8
4.3. OIjeIo proIiIiJo por protocor inJefenei6n
In rohILIcIon doI oLjofo In fonnnos on oI sonfIdo do oLjofo IIIcIfo, os docIr,
jurIdIcnnonfo InndnIsILIo; In ordon do conofor un doIIfo os nsI oI ojonIo ns
cInro do ncfo nuIo or IIIcIfud doI oLjofo; oro fnnLIon so conrondon nquI
fodos Ios cnsos on quo oI oLjofo doI ncfo rosuIfn IosIvo do Ios dorochos IndIvI-
dunIos do Ios hnLIfnnfos, t.gr. y on Inorfnnfo Iugnr, con dosconocInIonfo doI
dorocho do dofonsn doI nrfIcuInr.
II nIcnnco do osfo unfunI ojonIo os confrovorfILIo, uos sI LIon hny cnsos
on quo In jusfIcIn hn docInrndo In nuIIdnd do ncfos quo corconnn on su oLjofo
20
oI dorocho doI ndnInIsfrndo, . oj. rosfrIngIondo oI nccoso n Ins ncfuncIonos,
21
u
ordonnndo oI nrchIvo do osfns sIn hnLor rosuoIfo rosocfo n Io ofIcIonndo,
22
ofrns vocos so ndnIfo quo In suLsocuonfo InforvoncIon judIcInI os snnondorn
doI rovIo IncunIInIonfo ndnInIsfrnfIvo nI doLor consfIfucIonnI do rosofnr
In gnrnnfIn do In dofonsn doI Inforosndo.
23
II dorocho rIvndo hn sIdo ns consocuonfo on docInrnr In IIsn y IInnn nuII-
dnd do unn snncIon oxuIsIvn nIIcndn or unn nsocIncIon o fodorncIon sIn ro-
vIn oorfunIdnd do dofonsn doI ngrnvIndo.
24
IIIo, sIn orjuIcIo do quo os doro-
cho rIvndo fnnLIon onconfrnr, n vocos, ns cInrnnonfo confIgurndn unn dIs-
crInInncIon on cunnfo vIcIo doI oLjofo doI ncfo.
25
4.4. PreceJenIee. DocIrino Je loe ocIoe propioe
Is nnforIn oInnLIo sI In vIoIncIon do Ios rocodonfos dn Iugnr fnnLIon n In
InvnIIdoz doI ncfo,
26
oro so vnn nfIrnnndo Ios rIncIIos quo fufoInn In con-
4.20
In IndofonsIon uodo ocurrIr fnnLIon do hocho durnnfo oI rocodInIonfo rovIo nI ncfo,
cono oxIIcnnos infro, cn. IX, 4.1.
4.21
CIod. CA, SnIn I, Corni, 12-II-98.
4.22
CIod. CA, SnIn I, 1neourrolJe, 2?-II-98.
4.23
A nonos quo oncuonfro unn conjuncIon sInorgIcn do vIcIos: fnIfn do dofonsn, do fundnnonfn-
cIon, do dIcfnnon jurIdIco rovIo, ofc.: STCorrIonfos, BeniIec Je MocIoJo, 199?, DJ, 1998-2, 61.
AIgo nrocIdo on CSJ, Sol, 199?, DJ, 1998-2, 232 y CeJole, 1998, Iolloe, 321-2: 19?0, 1D, 180:
998. Isfos cnsos rofonnn In IInon do Do,orcIol, 295: 344, nno 19?6; Honecler, 303: ??9, nno
1981; VilcIe, 304: 1891, nno 1982; Orocco Je Muoc, 305: 115, nno 1983; Loco, 305: 628, nno 1983;
Polnucci, 306: 2009, nno 1984; Quirogo, 30?: 20?, nno 1985, onfro ofros rocordndos on CeJole.
AnIInr infro, cn. IX, 4.1 y nofns 4.?, 4.8, 4.9 y 4.?; cn. XI, 1?.
4.24
So frnfnLn do In IodorncIon ArgonfInn do Iox, Gonclec Lorenco, nno 1960, LL, 99: ?38,
?53: eupro, f. 2, 2000, 4" od., cn. IX, 10.1.
4.25
CCon., SnIn , C., 1.V, LL, 14-VII-2000, con nofn do IIIIIII, IA!!A, In dIscrInInncIon nI
nccoso do Ios cIuLos do cnno dosdo In ofIcn do un ojonInr fnIIo, LL, 26-VII-2000, . 8; Bello,
CCIv., SnIn , LL, 1998-I, 626.
4.26
!ocuordn MAI!AI, HICTO! A., ConIrol juJiciol Je lo oJninieIroci6n pIlico, f. II, Iuonos
AIros, onInn, 1984, . 658-9 In InndnIsIon on nuosfro dorocho, n dIchn oocn, do In fuorzn
vIncuInnfo do Ios rocodonfos, o do Ins consuIfns quo In ndnInIsfrncIon ovncun. Hny on osfo un
rogroso: vor . oj. CIod. CA, snIn I, Ioto, MorIo 1. c. 1eIoJo nocionol (Iiecolio Je 1nteeIigocio-
nee AJninieIroIitoe), LL, 1996-C, 459, con nofn on OO!IIIO, Cien noIoe Je AgueIin, Iuonos AI-
ros, IA, 1999, In rcfIcn ndnInIsfrnfIvn, 38, . 104 y dnfos quo nIII so cIfnn.
OIJITO Y COMIITICIA II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-9
fInnzn IogIfInn o Luonn fo doI ndnInIsfrndo,
2?
sus rnzonnLIos oxocfnfIvns nn
fronfo n un cnnLIo uIforIor doI ordonnnIonfo y fnnLIon In rofoccIon confrn In
IurpiIuJinen euon ollegore do In ndnInIsfrncIon. AsI cono In soIucIon frndIcIo-
nnI nognLn nI IndIvIduo fufoIn fronfo n un cnnLIo on oI ordonnnIonfo, snIvo on
oI nojor do Ios cnsos nrn IndonnIznrIo, hn cononzndo n nvnnznr In fosIs do quo
In ndnInIsfrncIon quodn fnnLIon oLIIgndn or Ins nornns vIgonfos, nrn Ins
sIfuncIonos quo so confIgurnn nI nnnro do oIIns nunquo Iuogo fuornn dorogn-
dns nnfos do dIcfnrso oI ncfo ndnInIsfrnfIvo,
28
ofc.
II rIncIIo do quo nndIo uodo Ir confrn sus roIos ncfos vIono doI dorocho
ronnno n frnvos do Ins InrfIdns. Afocfn osfo rIncIIo nI dorocho fodo y or
consIguIonfo so nIIcn fnnLIon nI ndnInIsfrnfIvo y n Ins consocuoncIns do Ios
ncfos do oso ordon.
29
Ms nn, so hn dIcho quo In docfrInn do Ios ncfos roIos,
quo os unn ns do Ins nIfIIos dorIvncIonos doI rIncIIo do In Luonn fo,
30
doLo sorIo oxIgIdn con nnyor onfnsIs n In ndnInIsfrncIon LIIcn.
31
5. OIjeIo tioloIorio Je foculIoJee regloJoe
1
SI oI ordon jurIdIco (on ordon jorrquIco: oI iue genIiun u ordon LIIco Infor-
nncIonnI, ergo onnee; oI dorocho conunIfnrIo y surnnncIonnI on gonornI; In
4.2?
II fonn so onnronfn, cIorfnnonfo, con oI nnIIsIs do COVIIIIO, II!O J.J., In confInnzn
IogIfInn, 1D, 1??: 894 y sus roforoncIns. Ionsnnos quo so Infroduco nquI un unfo do InfIoxIon n
nrfIr doI cunI dojn do sor nIIcnLIo nI rosonfo Io quo fuo foorIn frndIcIonnI doI dorocho ndnInIs-
frnfIvo nrgonfIno, fnI cono fuorn oxuosfn . oj. or O!ICCO, CA!IOS M., AufofufoIn ndnInIsfrnfI-
vn y rocoso judIcInI. A roosIfo do In Ioy 1?.091, LL, 1980-I, 906 (y quo In nnfIznrn oI nIsno
n nuosfro juIcIo nI cononznr n ndnIfIr Ios rocodonfos y In rcfIcn ndnInIsfrnfIvn, sogn
voronos ns nLnjo, on oI rocodonfo Invocndo or In nIsnn SnIn I on oI cnso cIfndo on In nofn
rocodonfo); COMAI!A, J!IIO !OOIIO, Lo onuloci6n Je oficio Jel ocIo oJninieIroIito. Lo Jenoni-
noJo Coeo JucgoJo AJninieIroIito, Iuonos AIros, Id. CIoncIns do In AdnInIsfrncIon, 1998, 2"
od., . 55 y ss. (quo fnnLIon hIzo Io roIo on DerecIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, onInn,
199?, . 126 y nofn 3?). II rIncIIo fIono fuorfos rnIcos on oI dorocho nIonn y ourooo, . oj. on
WIII!, AII!ICHT, II rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo on oI dorocho conunIfnrIo, on oI IILro do
IA!IS VZQ!IZ, JAVII! (CoordInndor), 1l proceJinienIo oJninieIroIito en el JerecIo conporoJo,
MndrId, CIvIfns, 1993, . 5? y ss., .??, quIon nonfn cono rIncIIos coneIiIucionolee In sogurIdnd
jurIdIcn y In rofoccIon do In confInnzn o Luonn fo (VerIrouen).
4.28
CSJ, Je MorIin, nno 19?6, Iolloe, 296: ?23; rocordndo, con IgunI soIucIon, on CIod. CA,
SnIn III, GouIeco, nno 1996, LL, 199?-I, 384, con nofn do I!!ICCA I ITIOII, O!A I., Inforosnnfo
fnIIo soLro In dIscrocIonnIIdnd ndnInIsfrnfIvn. TnnLIon so Io uodo consIdornr cono un cnso do
dIscrocIonnIIdnd coro, conforno oI nodorno dorocho osnnoI. Vor cn. IX, 8 y nofns.
4.29
II!IZ I VIIAZCO, !ICA!IO, 1l ocIo oJninieIroIito, MndrId, !ovIsfn do orocho IrIvn-
do, 1929, . 261. urnnfo nIgn fIono so nogo on nuosfro nIs In nIIcnLIIIdnd doI rIncIIo n In
ndnInIsfrncIon, oro fInnInonfo vuoIvo n Inonorso oI onsnnIonfo roIo do In foorIn gonornI doI
dorocho. In osfo sonfIdo MAI!AI, HICTO! A., Lo JocIrino Je loe ocIoe propioe , lo oJninieIroci6n
pIlico, Iuonos AIros, onInn, 1988.
4.30
Ofrn os oI rIncIIo do In confInnzn IogIfInn. Vor . oj. I!IVIO!!O!, I!OIII, Le principe Je
confionce legiIine en JroiI puIlic fronoie, Afonns, SnkkouIns, 1998 y Ins roforoncIns quo hnconos
infro, cn. IX, 4.2, nofn 4.34, . IX-10.
4.31
CTrnL., SnIn do IorIn, Aeocioci6n Boncorio S1B c. Bonco CenIrol Je lo IepIlico ArgenIi-
no, DT, 2000-I, 1580, con nofn do IIOA!O J. AMIISI.
5.1
SoLro osfo concofo vor eupro, f. 1, cn. X, 10 n 13, . X-12/28.
II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-10
jusfIcIn nnfurnI, In ConsfIfucIon y Ios rIncIIos gonornIos doI dorocho; Ins Io-
yos; Ios rogInnonfos y dons oquonns nornns gonornIos)
2
dIsono quo un
oLjofo dofornInndo hnLr do dIcfnrso nnfo unn dofornInndn sIfuncIon do ho-
cho, oI ncfo osfnr vIcIndo on oI oLjofo sI so dIcfn oso oLjofo doI ncfo nnfo unn
sIfuncIon do hocho dIsfInfn do In rovIsfn or oI ordonnnIonfo,
3
cono sI nnfo In
sIfuncIon do hocho rodofornInndn or oI ordonnnIonfo jurIdIco, so dIcfn un
dIsfInfo oLjofo doI rovIsfo or Ins nornns jurIdIcns, on fnnfo oIIns sonn rnzo-
nnLIos.
4

o) II oLjofo doI ncfo uodo osfnr nuforIzndo, pero poro circuneIoncioe Je
IecIo Jitereoe; y nsI unn docInrncIon do osfndo do sIfIo hochn or oI Iodor
IjocufIvo or connocIon Infornn, eeIonJo reuniJo el Congreeo, os nuIn; unn
docInrncIon do osfndo do sIfIo dIsuosfn or oI Iodor IjocufIvo con ncuordo doI
Sonndo, cuonJo no Io, oIoque exIerior, os nuIn; In cosnnfIn do un funcIonnrIo
LIIco, no dndoso Ins cnusnIos rovIsfns or In Ioy, os nuIn; IgunInonfo os
nuIo un docrofo do nocosIdnd y urgoncIn dIcfndo cunndo no hn oxIsfIdo nIngunn
do Ins cIrcunsfnncIns fcfIcns quo doscrILo In nornn consfIfucIonnI;
5
Io nIsno
sI so rovo un suLsIdIo nrn nsfIIIoros nncIonnIos y so Io oforgn on cnnLIo n
unn onrosn nrnndorn.
6
I) II oLjofo doI ncfo uodo on cnnLIo eer Jitereo Jel requeriJo o ouIoricoJo
por lo le,; sor nuIo or Io fnnfo oI ncfo quo nIIquo unn nuIfn, o In oLIIgncIon
do frnLnjnr horns oxfrns, n un ngonfo quo hn sIdo nogIIgonfo on sus fnrons,
uos no son osns Ins snncIonos rovIsfns on In Ioy; o oI rofosor quo cnsfIgn In
IndIscIIInn con unn nofn Lnjn, uos no os osn In snncIon nrn cnsfIgnr In IndIs-
cIIInn, ofc. IIIo ocurrIr fnnLIon on fodos Ios cnsos do vIoIncIon n Ios rIncI-
Ios fundnnonfnIos doI ordon jurIdIco, cono rnzonnLIIIdnd y roorcIonnIIdnd,
Luonn fo, sogurIdnd jurIdIcn y confInnzn doLIdn, ofc. In consocuoncIn, fodn voz
quo oI ordon jurIdIco oxIjn dofornInndns condIcIonos do hocho (ojonIo: Irro-
guInr cunIInIonfo do In funcIon) nrn quo un ncfo uodn sor dIcfndo (on oI
ojonIo: nrn In nIIcncIon do snncIonos dIscIIInnrIns nI funcIonnrIo LIIco),
osfnr vIcIndo oI ncfo quo nIIquo, on oI cnso, In snncIon dIscIIInnrIn no Io-
IienJo irregulor cunplinienIo Je lo funci6n, o oplique oIroe eoncionee que loe
Jieciplinorioe expreeonenIe pretieIoe por lo le, (. oj., quo so oLIIguo nI funcIo-
nnrIo n quodnrso dosuos do horn, o so Io do frnLnjo nrn quo Io hngn on su
5.2
Con IgunI sonfIdo nnIIo, nunquo con ofrns nInLrns, IT, DicInenee, 158: 169, 1?1 y
docfrInn quo Invocn; 1?2: 220; 191: 12.
5.3
IT, DicInenee, 164: 249, 253-4; 156: 2?3.
5.4
In sonfIdo sInIInr H!II!, I!ST !!OII, WirIecIofIeteruolIungerecII, f. II, TuLIngon, 1954,
2" od., . ?45, quIon ngrogn unn forcorn vnrInnfo, on quo oI ndnInIsfrndor vnIorn oquIvocndnnonfo
unn sIfuncIon do hocho ronInonfo oxIsfonfo; oro onsnnos quo oso cnso so suLsuno on oI rIno-
ro. osdo Iuogo, osfnnos ngrognndo nquI In InforrofncIon ncfunI do quo consfIfuyo oI ordonn-
nIonfo jurIdIco oLIIgnforIo on oI ordon Inforno.
5.5
CSJ, Iolloe, 322: 1?26, VerroccIi, 1999.
5.6
IT, DicInenee, 164: 249, 253.
OIJITO Y COMIITICIA II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-11
cnsn, ofc.: dndo quo osns snncIonos no son Ins rovIsfns or In Ioy nrn In sIfun-
cIon do hocho confonIndn, oI ncfo os nuIo).
?
Inrn quo osfo fIo do vIcIo on oI oLjofo doI ncfo so roduzcn, os nocosnrIo quo
oxIsfn unn fncuIfnd rogIndn: unn nornn quo hnyn rodofornInndo quo orn Io
quo doLIn hncor oI ndnInIsfrndor. In nusoncIn do osn nornn, In fncuIfnd sor
dIscrocIonnI y oI osILIo vIcIo hnLr do Luscnrso on ofro nsocfo doI ncfo. AsI .
oj., on In rorrogn do sosIonos oxfrnordInnrIns, In ConsfIfucIon oxIgo quo oIIn
son dIcfndn cunndo un grnvo Inforos do ordon o do rogroso Io roquIorn: for-
nuIncIon osfn donnsIndo nnIIn cono nrn odor sosfonorso quo os un roquI-
sIfo do hocho quo In ConsfIfucIon oxIgo rogIndnnonfo nI Iodor IjocufIvo; on fnI
cnso soIo odr hnLInrso do un IInIfo n Ins fncuIfndos dIscrocIonnIos.
SIn onLnrgo, In concIusIon do quo so hn ojorcIdo unn fncuIfnd dIscrocIonnI
no doLo sor dndn sIno dosuos do un dofonIdo nnIIsIs; uos hnsfn on In nornn
ns oquonn uodo hnLor unn roguIncIon concrofn n In ncfIvIdnd do In ndnI-
nIsfrncIon. !n nsconso dIsuosfo or oI rosIdonfo do In ncIon or sI soIo on
oI cnno do LnfnIIn (nrf. 99, Inc. 13) sor nuIo sI no hn hnLIdo IoIollo nIgunn;
o sI oI nscondIdo no so onconfrnLn on fnI LnfnIIn, ofc.
6. 1npreciei6n u oecuriJoJ
In InrocIsIon u oscurIdnd doI oLjofo hnco fnnLIon dofocfuoso nI ncfo: oI oLjo-
fo doI ncfo doLo uos sor cIorfo, cono oxrosn oI nrf. ?, Inc. c) doI docrofo-Ioy;
oI ncfo sor InvIIdo sI rosuIfn IncIorfo on cunnfo n quo osocIo do ncfo os, o n on
quo fIono o Iugnr
1
hnLr do roducIr sus ofocfos, o n quo orsonns o cosns
nfocfn.
2
oLo frnfnrso do unn InrocIsIon u oscurIdnd Inorfnnfo y quo nfocfo unn
nrfo rIncInI doI ncfo. SI Io InrocIso os fnn soIo un nsocfo socundnrIo doI
ncfo, onfoncos osfo no sor oLIIgnforIo on oso nsocfo, oro or Io dons rosuI-
fnr vIIdo.
3
Adons, In oscurIdnd doLo sor InsnnnLIo o InsuornLIo. In conso-
5.?
SCIA, Acuo, 1965, LL, 118: 250: nuIIdnd doI ncfo or nIIcncIon do snncIon no rovIsfn on
In Ioy rosocfIvn.
6.1
IT, DicInenee, 13?: 2?4, 2?6; on oI cnso In concosIon o ornIso do uso do oLjofo InrocIso
hnLIn sIdo oforgndn vorLnInonfo. AnLos oIononfos IIovnron n consIdornr quo oI ncfo vorLnI orn
IrroIovnnfo, osfo os, InoxIsfonfo. SIn onLnrgo, croonos quo Io dofornInnnfo doI crIforIo ndofndo
no fuo fnnfo In InrocIsIon doI oLjofo, quo on In osocIo nrocIn suLsnnnLIo, sIno oI cnrcfor norn-
nonfo vorLnI do unn docIsIon quo IIovnLn on oI cnso n In frnnsnIsIon do In roIodnd.
6.2
WOIII, HAS J., VeruolIungerecII 1, MunIch, Iock, 1968, ?" od., . 340; H!II!, op. ciI., .
?31; OII!MAYI!, IIA!S, GrunJcuge Jee VeruolIungerecIIe unJ VeruolIungproceeerecIIe, Sfuffgnrf,
1964, . ?5; CAITAO, op. ciI., . 24?; SC Mondozn, BuecInon GoroI, JA, 1968-I, ?65.
6.3
In nuIIdnd nrcInI do un ncfo no orjudIcn sus ofrns dIsosIcIonos vIIdns, sIonro quo sonn
sonrnLIos (CC, 1039). Con. IT, DicInenee, ?1: 29?. IgunI rogIn on oI nrf. 16 doI docrofo-Ioy
19.549/?2: In InvnIIdoz do unn cIusuIn nccIdonfnI o nccosorIn do un ncfo ndnInIsfrnfIvo no In-
orfnr In nuIIdnd do osfo, sIonro quo fuoro sonrnLIo y no nfocfnro In osoncIn doI ncfo onIfIdo.
Io nIsno os nIIcnLIo cunndo, no frnfndoso do unn cIusuIn nccIdonfnI o nccosorIn, do fodos
nodos so frnfn do unn cIusuIn sonrnLIo.
II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-12
cuoncIn, sI con un oco do Luonn voIunfnd, roIoyondo oI ncfo, roIncIonndoIo
con sus fundnnonfos o sus nnfocodonfos y ronIIznndo on sunn un rnzonnLIo
osfuorzo do InforrofncIon, os osILIo onconfrnr oI sonfIdo doI nIsno n osnr
do In rodnccIon dofocfuosn do quo udIorn ndoIocor, onfondonos quo oI ncfo os
IgunInonfo tliJo.
SoIo cunndo nIngn osfuorzo do InforrofncIon rnzonnLIo
4
ornIfn suo-
rnr In oscurIdnd o InrocIsIon doI ncfo,
5
odr consIdornrso quo oI nIsno os
InvIIdo y on fnI cnso oI ncfo sor InoxIsfonfo. o odr docIrso quo oI ncfo
fongn, n osnr do su oscurIdnd, rosuncIon do IogIfInIdnd y oxIsfn oLIIgncIon
do cunIIrIo, uos no so uodo cunIIr Io quo no so conoco o onfIondo. SI ronI-
nonfo no so onfIondo, onfoncos os cInro quo oI ncfo sInIononfo no os do ojocu-
cIon osILIo.
6
Ior Io fnnfo, sI so nsIgnnrn n In nuIIdnd nLsoIufn oI ofocfo do no
oIInInnr In rosuncIon do IogIfInIdnd y oxIgILIIIdnd u oLIIgnforIodnd doI ncfo
ndnInIsfrnfIvo, no quodn ofro cnnIno quo consIdornr n osfo fIo do ncfo cono
InoxIsfonfo. A su voz, sI oI ncfo dojn nnrgon n dudns sIn sor fofnInonfo Incon-
ronsILIo, osn dudn juogn on fnvor doI ndnInIsfrndo or oI rIncIIo doI orror
oxcusnLIo.
?
?. 1npoeiIiliJoJ Je IecIo
II nrf. ?, Inc. c) doI docrofo-Ioy 19.549/?2 dIsono quo oI oLjofo doLo sor cIorfo
y fIsIcn y jurIdIcnnonfo osILIo. SIguIondo n WOIII
1
on nnforIn do osILIIIdnd
o InosILIIIdnd do hocho dIsfInguInos fros hIofosIs, dos do Ins cunIos so rofIo-
ron n In InosILIIIdnd do hocho do fIo nnforInI y unn forcorn n unn ovonfunI
InosILIIIdnd or fnIfn do susfrnfo jurIdIco.
o) por folIo Je eueIroIo pereonol: oI nonLrnnIonfo on In funcIon LIIcn do
unn orsonn fnIIocIdn;
2
un ncfo osfnLIocIondo unn oLIIgncIon o snncIon do fIo
orsonnI (InhnLIIIfncIon, susonsIon, ofc.), os InosILIo do hocho sI so dIcfn
dosuos doI fnIIocInIonfo do In orsonn oLIIgndn or oI ncfo;
3
unn onn orso-
nnI uodo fnnLIon oxfInguIrso sI, dIcfndn on vIdn do unn orsonn, osfn fnIIoco
dosuos.
6.4
o, uos, un vordndoro osfuorzo dInIocfIco: CS do Mondozn, JA, 1968-I, ?68.
6.5
Ofro rosuIfndo do In InforrofncIon uodo sor quo oI ncfo, on cnso do cnrocor |.] do unn
nInInn osocIfIdnd on ronIIdnd no osf nIII dIcIondo nndn, Io cunI os unn vnrInnfo do noncfo oro
sIn vIcIo. !n ojonIo Io odonos onconfrnr on oI docrofo 158/83, B.O. 15-XII-83, y su Inforrofn-
cIon in re ViJelo, CIod. CrIn. y Corroc., SnIn I, nno 1999, LL, 2000-A, 285, 290. SoLro osfos
dIvorsos suuosfos do noncfo vor fnnLIon infro, cn. XI, 11, . 23, cnsos o) n e).
6.6
IO!STHOII, op. ciI.; . 304; WOIII, op. ciI., . 340; H!II!, op. ciI., . ?31. !nIforno.
6.?
IO!STHOII, op. loc. ciI.
?.1
WOIII, op. ciI., . 338; on IgunI sonfIdo OOZIIZ II!IZ, JIS!S, 1l proceJinienIo oJninieIro-
Iito, MndrId, ALoIIn, 1964, . 324 y 3?3; connrnr OII!MAYI!, op. loc. ciI.; H!II!, op. ciI., . ?31.
?.2
In Ios nsconsos poeI norIen oI nIcnnco doI ncfo os concodor vIIdnnonfo unn onsIon suo-
rIor n Ios doudos y roconocor nornInonfo nnfo In conunIdnd oI sncrIfIcIo doI ngonfo.
?.3
H!II!, op. ciI., . ?32-3.
OIJITO Y COMIITICIA II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-13
I) por folIo Je eueIroIo noIeriol: cunndo In cosn n quo oI ncfo so rofIoro no
oxIsfo, o hn dosnnrocIdo;
4
o cunndo In ojocucIon do Io quo oI ncfo dIsono os
nnforInI o focnIcnnonfo InosILIo. TnnLIon cnLo IncIuIr nquI InosILIIIdndos
fonornIos, cono In do ufIIIznr un dofornInndo oquIo oIocfronIco cunndo oI
no so hnIIn dIsonILIo on oI norcndo IocnI.
5
c) por folIo Je eueIroIo juriJico. Isfo suuosfo do InosILIIIdnd nnforInI or
fnIfn do susfrnfo nornnfIvo fIono fnnLIon nnfocodonfos on ofrns rnnns doI
dorocho. AsI uodo ocurrIr on oI dorocho onnI con In InosILIIIdnd nnforInI
dorIvndn do In surosIon do un orgnnIsno judIcInI,
6
o do In InosILIIIdnd IogIcn
dorIvndn do unn IncnncIdnd o InconofoncIn soLrovonIdn.
?
Son dIvorsos Ios
suuosfos do InosILIIIdnd do hocho cono vIcIo doI ncfo ndnInIsfrnfIvo or
fnIfn do susfrnfo jurIdIco. !n ncfo ndnInIsfrnfIvo yn oxfInguIdo nnforIornonfo
or cunIquIor cnusn ofIcIonfo
8
no uodo, IogIcn nI nnforInInonfo, voIvor n sor
oxfInguIdo;
9
fnnLIon os InoxIsfonfo oI nonLrnnIonfo nrn un cnrgo quo no
oxIsfo; In nIIcncIon do unn snncIon dIscIIInnrIn, frnsIndo, ofc., n quIon yn no
os funcIonnrIo LIIco;
10
Ios ncfos roforIdos n orsonns jurIdIcns yn oxfInguI-
?.4
!n ornIso do ocuncIon do In Inyn, sI osfn dosnnroco. IICCIII OA!CA, O!IS, Teorio Jel
JecoinienIo Je loe ocIoe oJninieIroIitoe, SnnfIngo, IdIforInI JurIdIcn do ChIIo, 1968, . 62, cnIIfI-
cn osfn hIofosIs cono docnInIonfo doI ncfo or InufIIIdnd suorvInIonfo: unn cIrcunsfnncIn do
hocho quo nfocfn oI confonIdo doI ncfo do nnnorn quo InosILIIIfn nnforInInonfo y on fornn
dofInIfIvn In roduccIon do sus ofocfos; oI ncfo quodn dosrovIsfo do su confonIdo |...], nsn n sor
|...] un ncfo do noI y or Io fnnfo, InfII.
?.5
Juzg. Iod. n" 1, Tucunn, IA-MA , MS ProJuccionee S.I.L. c. AI1P, LL, AOA, 2000-1089.
?.6
MAII!, J.I.J., DerecIo proceeol penol orgenIino, f. I L, Iuonos AIros, HnnnurnLI, 1989, .
492.
?.?
In oI cnso do nufos hny unn InosILIIIdnd InsnIvnLIo nrn quo In jusfIcIn nIIIfnr juzguo on
oI rosonfo cnso, yn quo hny unn nornn consfIfucIonnI quo Io rohILo oxrosnnonfo y cuyn InoL-
sorvnncIn ncnrronrIn In rosonsnLIIIdnd InfornncIonnI doI Isfndo nrgonfIno: CIod. CrIn. y
Corroc., ViJelo, nno 1999, LL, 2000-A, 285, 288.
?.8
I A!AI, JOSI !OII, A retogoo Joe oIoe oJninieIroIitoe. CoInLrn, AfInfIdn, 1969, .
2?, 1?. InossILIIIdndo do rovogno do nfos nnuIndos. AnIInr infro, cn. XIII, IxfIncIon.
In oI cnso doI ncfo oxfInguIdo cuyn oxfIncIon os dojndn sIn ofocfo: hnco In oxfIncIon doI ncfo
oxfInfIvo ronncor per so oI ncfo orIgInnrInnonfo oxfInguIdo A vocos so Io rosuoIvo oxrosnnonfo;
ofrns rosuIfn nsI doI confoxfo do In sonfoncIn. Vor . oj. CSJ, HernnJoz, 1D, 108: 586, con nofns
dI IA!!A, !OOIIO C., In nuIIdnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo y Ios ofocfos do su docInrncIon, 1D,
108: 586 Y IIACHI, AIII!TO I., In nccIon do nnnro y Ios IInIfos do In ofosfnd rovocnforIn do In
ndnInIfrncIon LIIcn, 1D, 108: 592.
?.9
Con fodo, os nIgo quo In ndnInIsfrncIon gusfn hncor. Ofro ojonIo, quo so dIo on oI nIs, fuo
nnuInr confrnfos quo yn osfnLnn oxfInguIdos or cunIInIonfo.
?.10
Isfo cnso so hn dndo vnrIns vocos, consIdorndoso on fnIos sIfuncIonos quo oI ncfo orn nuIo.
CSJ, Iolloe, 251: 368, 3?4, Mogollonee, 1961; 254: 88, Poc, 1962; Cnnrn IodornI do In CnIfnI,
JA, 1966-IV, 40, Poecoli, 1966; CIod. CA, Pere,ro, cnusn 310, 9-XII-1980. Con fodo, hnco yn
fIono so onozo n usnr unn fornuIn on In cunI so dIsono dojnr consfnncIn on oI Iognjo orsonnI
|...] doI ox ngonfo |...] quo do ncuordo n Ins concIusIonos nrrILndns on oI rosonfo sunnrIo, do hnLor
ornnnocIdo on oI cnrgo so hnLrIn hocho nsILIo do In nodIdn dIscIIInnrIn do cosnnfIn; confrn
oso ncfo no so ndnIfIo oI rocurso judIcInI dIrocfo: CIod. CA, SnIn I, 1cIegoro,, 19?5, LL, 19?5-I,
?69. In rcfIcn confInn. Inroco un ojonIo fonndo do nuosfro IILro Lo oJninieIroci6n porolelo,
MndrId, CIvIfns, 199?, roInrosIon InnIforndn.
II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-14
dns, o n ncfos rIvndos nLsoIufnnonfo nuIos;
11
In rovocncIon do In ncofncIon do
In ronuncIn; rovocncIon do unn Lnjn,
12
ofc.
Cunndo hny cInrn y nLsoIufn InosILIIIdnd do hocho oI ncfo os InoxIsfonfo,
13
no uodo cunIIrso; oI docrofo-Ioy 19.549/?2 no rovo oxrosnnonfo unn soIu-
cIon nrn oI cnso.
14
8. 1rroconoIiliJoJ
In IrrnzonnLIIIdnd os un vIcIo doI ncfo,
1
con nIfIIos hIofosIs, fnnLIon on Ios
ticioe Je lo tolunIoJ doI ncfo.
2
8.1. Lo conIroJicci6n Jel ocIo
In confrndIccIon doI ncfo,
3
on cunnfo rosuoIvn cosns quo son nnfIfofIcns, o dIs-
ongn on In nrfo rosoIufIvn Io confrnrIo do Io quo oxrosnLn on Ios consIdornn-
dos.
4
In confrndIccIon os n nuosfro nodo do vor un cnso fIIco o InsnnnLIo do
IrrnzonnLIIIdnd, cono quo nfonfn confrn oI rIncIIo IogIco oIononfnI do no
confrndIccIon. Tnn IrrnzonnLIo, or confrndIcforIo consIgo nIsno, os oI ncfo
quo oxIIcn y fundnnonfn unn soIucIon on Ios consIdornndos y ndofn In con-
frnrIn on In nrfo rosoIufIvn, cono oI ncfo quo on su roIo nrfIcuIndo onuncIn
roosIcIonos o docIsIonos confrndIcforIns. Ior oIIo no nos nrocon sosfonILIos
Ins concIusIonos do !IOA! on oI cnso do Sieure Blonc eI TrucIeI (1965) doI
Consojo do Isfndo do IrnncIn, on quo so sosfuvo quo unn confrndIccIon on un
docrofo no Io vIcIn n nonos quo Io hngn nLsoIufnnonfo InnIIcnLIo, uos un nrf.
?.11
H!II!, op. ciI., . ?32.
?.12
In ndnInIsfrncIon dorogo In Lnjn do un ngonfo y ordono In roIncororncIon, oIvIdnndo quo
nrn ronnudnr oI vIncuIo no Lnsfn In soIn voIunfnd do In ndnInIsfrncIon, uos no rocodo forznr
un vIncuIo InLornI conuIsIvo, cono sonnIo In 1" InsfnncIn on Perec Je Aonco, 1996, CIod. CA,
SnIn I, 1996-, 129, 130.
?.13
Ixcofo on oI cnso IndIcndo on In nofn ?.4, on quo nrocIo consIdorrsoIo nuIo (orn nrn
nosofros un cnso do InoxIsfoncIn).
?.14
SCIA, 1Iorro, cons. 4", JA, 1994-III, 100, con nofn do 'A!OIIO, IIS A., VnIor roLnforIo
doI oxodIonfo ndnInIsfrnfIvo, . 13 y ss. SI LIon Ios hochos do In cnusn no surgon cInrnnonfo doI
fnIIo, nrocIorn quo so nogo vIrfunIIdnd jurIdIcn y oxIsfoncIn nI frnsIndo y con oIIo no so consIdoro
osILIo ondornr In InugnncIon.
8.1
O, cono dIco IIA!IS, IunJonenIoe..., op. ciI., 215, . 258, Todo ncfo ndnInIsfrnfIvo doLo
sor rnzonnLIo cono nsocfo do su IogIfInIdnd.
8.2
1nfro, cn. X. SoLro osfo fonn son IndIsonsnLIos Ins oLrns do IIA!IS, PoJer Jiecrecionol
oJninieIroIito, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1958; Lo roconoIiliJoJ Je loe le,ee, Iuonos AIros,
Asfron, 19?0, 2" od.; 1l JeIiJo proceeo cono goronIio innoninoJo en lo ConeIiIuci6n orgenIino,
Iuonos AIros, 1944.
8.3
WOIII, op. ciI., . 340; WIIII!, O!THI!, Die oIeoluIe AicIIigleiI ton VeruolIungeolIen,
TuLIngon, 1960, . 10; H!II!, op. ciI., . ?31.
8.4
ZAOIII, op. ciI., . 313; I VAIIIS, ArnnIdo, 1lenenIi Ji JiriIIo onninieIroIito, Indun,
1956, . 1?1; CAMMIO, IodorIco, Coreo Ji JiriIIo onninieIroIito, Indun, 1960, . 606; IAI, O!IO
y IOTIZA, OI!SIIII, Monuole Ji JiriIIo onninieIroIito, MIIn, 1960, 4" od., . 265; IIZ, 1l ocIo
oJninieIroIito, op. ciI., . 409.
OIJITO Y COMIITICIA II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-15
uodo dorognr nI ofro;
5
or oI confrnrIo y nn fonnndo oso nrgunonfo, on cnso
do confrndIccIon soIo uodo rnzonnLIononfo onfondorso quo Ios nrfs. confrn-
uosfos ee Jerogon nuIuonenIe. SIondo nnLos nrfs. sInuIfnoos on oI fIono
(uos no so onsnr, cIorfnnonfo, quo Ios IfInos nrfs. son osforIoros on oI
fIono n Ios rInoros...: fodo oI ncfo so dIcfn junfo, so fIrnn junfo y so dn n
uLIIcIdnd junfo) y onsnndo on un osILIo ofocfo dorognforIo do uno soLro
ofro, su IgunI jornrquIn y coIncIdoncIn fonornI IIovnn nocosnrInnonfo n In
concIusIon do quo nnLos so dorognn rocIrocnnonfo y oI ncfo os InoxIsfonfo on
osn nrfo.
Io oxuosfo so rofIoro n Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos on sonfIdo osfrIcfo (unIIn-
fornIos o IndIvIdunIos), yn quo sI un nIsno ncfo confIono unn dIsosIcIon gono-
rnI on dofornInndo sonfIdo y unn dIsosIcIon nrfIcuInr on sonfIdo confrnrIo,
no oxIsfo confrndIccIon, sIno quo hny unn nornn gonornI y unn no oxcocIon
nrn oI cnso nrfIcuInr. AIII oI ncfo os vIIdo on nnLos nsocfos y no so roduco
fnnoco oI vIcIo do nnrfnnIonfo do unn nornn gonornI
6
uos In nornn gono-
rnI nnco yn con osn oxcocIon.
8.2. Lo folIo Je proporcionoliJoJ
In fnIfn do roorcIonnIIdnd onfro Ios nodIos quo oI ncfo ndofn y Ios fInos quo
orsIguo In Ioy quo dIo nI ndnInIsfrndor Ins fncuIfndos quo osfo ojorco on oI
cnso,
?
o onfro Ios hochos ncrodIfndos y In docIsIon quo on Lnso n oIIos so ndo-
fn,
8
ofc., fornnn nuIo oI ncfo.
In osfo sonfIdo In jurIsrudoncIn do In Corfo Suronn fIono osfnLIocIdo quo
Ins nodIdns ufIIIzndns or In nuforIdnd LIIcn doLon sor roorcIonndnnonfo
ndocundns n Ios fInos orsoguIdos or oI IogIsIndor.
9
TnnLIon oI CodIgo CIvII,
on su nuovo nrf. 954, ornIfo oLfonor In nnuIncIon do Ios ncfos jurIdIcos on Ios
cunIos unn do Ins nrfos fuvIorn unn vonfnjn nfrInonInI ovIdonfononfo dos-
roorcIonndn
10
Io cunI nuosfrn In vIgoncIn do un rIncIIo gonornI confrnrIo
8.5
Vor rovIsfn L` AcIuoliIe JuriJique, DroiI AJninieIroIif, 10: 529 (InrIs, 1965), dondo so uLII-
cn oI cnso noncIonndo.
8.6
Supro, f. 1, cn. VII, 11, In IndorognLIIIdnd sInguInr y sus nIcnncos.
8.?
A vocos, on ofocfo, In fnIfn do roorcIonnIIdnd os fnnLIon un uso doI odor o Ios rocursos
nrn fInos dIsfInfos n Ios osfnLIocIdos or In Ioy, cono on oI cnso Torello, CIod. CA, SnIn II (or
orror do In uLIIcncIon so consIgnn SnIn I), LL, 2000-I, 2?5: nnnIfIosfnnonfo confrnrIos n Ios
dosfInos n Ios cunIos doLon nfocfnrso, . 2??.
8.8
Cn. Iod. do !osnrIo, SnIn I, Lopogeeei, JA, 1984-III, 440.
8.9
CSJ, Iolloe, 248: 800, 815, SinJicoIo ArgenIino Je Meicoe, 1960, y sus rocodonfos 1?1:
348, 362, SuifI Je Lo PloIo S.A., 1934; 1ncIouepe Hnoe., (1991) 199: 483, nrn ncfos dIcfndos on
vIrfud doI osfndo do sIfIo, oro nIIcnLIo n fodo fIo do ncfos ndnInIsfrnfIvos.
8.10
Vor oI fonn y su LILIIogrnfIn eupro, f. 1, 2000, roInrosIon do In 5" od., cn. XI, 6.5. !n
dIsfInfo oncundro concofunI, oro no dIvorgonfo on cunnfo nI fondo do Ins soIucIonos rouosfns,
on COMAI!A, AcIo oJninieIroIito nunicipol, Iuonos AIros, onInn, 1992, . 36-?. Ms LILIIo-
grnfIn connrndn, on IgunI sonfIdo, on CIACIA!O, J!A, MxInn do rnzonnLIIIdnd y rosofo do
Ios dorochos fundnnonfnIos, LL, 2000-I, ?20.
II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-16
n Ios ncfos cnronfos do roorcIonnIIdnd, on Ios cunIos unn do Ins nrfos udIo-
ro quodnr sonofIdn n In ofrn.
11
In consngrncIon IognI oxrosn on oI dorocho ndnInIsfrnfIvo doI rIncIIo
onuncIndo In onconfrnnos on oI nrf. ?, Inc. f) doI docrofo-Ioy 19.549/?2, dondo
so oxrosn quo Ins nodIdns quo oI ncfo InvoIucro doLon sor roorcIonnInonfo
ndocundns n In fInnIIdnd quo rosuIfo do Ins nornns rosocfIvns quo oforgnn
Ins fncuIfndos orfInonfos nI orgnno do quo so frnfn. In osfn dIsosIcIon In
roorcIonnIIdnd so nnnIIzn roIncIonnndo oI fIn quo fIono In norno quo oforgn
In nfrILucIon nI orgnno, con Ins nodIdns ndofndns or osfo; oro fnnLIon uo-
do hnLor fnIfn do roorcIonnIIdnd onfro Ios IecIoe quo dofornInnn oI ncfo (su
cnusn) y Io quo osfo dIsono.
In dosroorcIonnIIdnd on oI ncfo ndnInIsfrnfIvo os un vIcIo doI oLjofo, sIn
orjuIcIo do quo uodn fnnLIon nnrocor cono unn fornn do nrLIfrnrIodnd y
onfoncos cono vIcIo do In voIunfnd. In oI cnso quo consIdornnos, no so frnfn
nocosnrInnonfo do un vIcIo do dosvIncIon do odor, uos oI funcIonnrIo ncfn
con In nIsnn fInnIIdnd rovIsfn or In Ioy, soIo quo oxcodIondoso on Ios nodIos
onIondos. SorIn . oj. oI cnso do quo oI Iodor IjocufIvo, nrn InodIr In uLII-
cncIon do un dInrIo o rovIsfn durnnfo oI osfndo do sIfIo, dIsusIorn no soIo In
cInusurn doI orIodIco sIno fnnLIon In dofoncIon do fodos Ios quo hnn Inforvo-
nIdo on su InrosIon o cIrcuIncIon (oLroros, choforos, ronrfIdoros, cnnIIIIfns,
ofc.) o quo nrn rosorvnr oI ordon on In CnIfnI IodornI, durnnfo oI osfndo do
sIfIo, ordonnrn In dofoncIon do fodos Ios hnLIfnnfos do nquoIIn, ofc.
12
!n cnso
suorInfIvo so hn dndo on nnforIn confrncfunI, on quo so fIjo nrn oI suuosfo
do rovocncIon o roscIsIon sIn cnusn, unn IndonnIzncIon corcnnn n Ios nII nIIIo-
nos do doInros, Io quo rosuIfn oxorLIfnnfo sI so ndvIorfo quo Ins goroncIndorns
son InfornodInrIns quo no nocosIfnn ronIIznr grnndos InvorsIonos nrn IIovnr n
cnLo su conofIdo.
13
In fnIfn do roorcIonnIIdnd onfro oI oLjofo doI ncfo y Ios fInos rovIsfos on
In Ioy vIcIn oI ncfo;
14
fnnLIon Io vIcIn un oxcoso onfro Io quo oI ncfo docIdo y Ios
hochos quo Io nofIvnn. I. oj., In ndnInIsfrncIon uodo docrofnr In cosnnfIn do
un funcIonnrIo LIIco or fnIfn do rosofo n Ios suorIoros, oro os ovIdonfo
quo no snIudnr un dIn InfoncIonndnnonfo n un suorIor os unn fnIfn do rosofo
quo on nodo nIguno jusfIfIcnrIn snncIon nxInn cono In cosnnfIn; unn snncIon
nsI ndofndn sorIn nuIn or dosroorcIonndn, sIn orjuIcIo do quo sonn roco-
8.11
Cono dIjo In CIod. CA, SnIn II (eic), in re Torello, LL, 2000-I, 2?5, 2?8, In osns condIcIo-
nos, In sIfuncIon Innfondn coIocnrIn jurIdIcnnonfo nI InsfIfufo on unn sIfuncIon do sonofInIonfo,
nI InonorIo unn oLIIgncIon IndonnIznforIn quo Io forznrIn n nnnfonor oI confrnfo.
8.12
IjonIo quo fIono n LIon rocordnr IIA!IS.
8.13
CIod. CA, SnIn II (eic), Torello, LL, 2000-I, 2?5, 2?8, con nofn concordnnfo do OAMIII!,
IIIT!, CIvIsno y nnnro. orocho do Ios cIudndnnos n In vIgoncIn doI rIncIIo do IognIIdnd,
LL, 2000-I, 2?4.
8.14
In fnI sonfIdo, DicInenee, 102: 226.
OIJITO Y COMIITICIA II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-1?
donfos snncIonos nonoros
15
y corrosondor susfIfuIrIn or unn snncIon no-
nor, ndocundn n Ios hochos quo In dofornInnn.
Isfo rIncIIo uodo nIIcnrso n unn grnn cnnfIdnd do suuosfos y nsI . oj.
so hn dIcho quo In fIjncIon do Ins fnrIfns or In rosfncIon do Ios sorvIcIos LII-
cos doLo gunrdnr unn rnzonnLIo oquIvnIoncIn onfro nnLns rosfncIonos (sor-
vIcIo ronIIzndo y rofrILucIon doLIdn), uos dondo no hny roorcIonnIIdnd fnn-
oco hny rnzonnLIIIdnd.
16
8.3. Lo oIeurJiJoJ Jel oIjeIo
In nLsurdIdnd doI oLjofo vIcIn oI ncfo,
1?
nI IgunI quo In InosILIIIdnd do ho-
cho.
18
ALsurdIdnd o InosILIIIdnd do hocho so suoronon on grnn nodIdn,
nunquo no fofnInonfo, yn quo cnLo concoLIr, on rInor Iugnr, ncfos nLsurdos
quo no sonn InosILIos do hocho.
19
A su voz, oxIsfon fnnLIon ncfos InosILIos
do hocho quo no sonn nLsurdos,
20
oro do fodos nodos hny un grnn nnoro do
cnsos on quo nnLns cIrcunsfnncIns uodon dnrso conjunfnnonfo. TnnLIon oI
ncfo uodo sor nLsurdo y fonor ofros vIcIos ndIcIonnIos, cono sorIn un IoLIscI-
fo rogunfnndo sI so uodo vIoInr In ConsfIfucIon.
21
SI LIon n rInorn vIsfn
uodo nrocor, n fonor do Ios ojonIos quo dnnos nquI, quo In nLsurdIdnd os
unn hIofosIs oxcocIonnI cono nrn quo rovIsfn oco Inforos rcfIco, no os
oIIo nsI: Io quo ocurro os quo n vocos In nLsurdIdnd, or roofIdn, nroco rovos-
fIr fornns oxfornns do rncIonnIIdnd y or oIIo no so In ndvIorfo on su fofnI
nngnIfud. II funcIonnrIo quo rofondo quo oI ndnInIsfrndo uodn Inugnnr
oI ncfo quo Io nfocfn, sIn dnrIo vIsfn do Ios fundnnonfos y ruoLns quo hnn
IIovndo n su onIsIon, osf ronIIznndo un conorfnnIonfo osfrIcfnnonfo nLsur-
8.15
In sonfIdo sInIInr, DicInenee, op. ciI.,102: 226.
8.16
SC do Mondozn, AnJree, 196?, LL, 129: 833, 836, 83?; MA!IIHOII, op. ciI., f. II, . 142.
SoLro oI fonn do In jusfIcIn y rnzonnLIIIdnd do Ins fnrIfns vor MAI!AI, In dofornInncIon do Ins
fnrIfns on In concosIon do sorvIcIos LIIcos, on IADA, 2: 53 (Iuonos AIros, 19?1); vor fnnLIon
nuosfros IILros Deepuee Je lo reforno Jel 1eIoJo, 1998, 2" od., cn. III, In InforrofncIon rosfrIc-
fIvn do concosIonos y rIvIIogIos; Cien noIoe Je AgueIin, op. ciI., . 138, 60, Ins gnnnncIns sIn
IInIfo oLjofIvo nIguno. Con. IIACHI, AIII!TO I., In fnrIfn on Ios sorvIcIos LIIcos (oI IoIe of
IeIurn nI Price-Cop), on !IVI!SIA A!ST!AI, ConIroIoe oJninieIroIitoe, Iuonos AIros, CIoncIns
do In AdnInIsfrncIon, 2000, . 503 y ss.
8.1?
WOIII, op. ciI., . 340; H!II!, op. ciI., . ?31.
8.18
Confr. IT, DicInenee, ?8: 362 y 363.
8.19
In un cnso In !IA, Invocnndo rnzonos rosuuosfnrIns, docIdo no ronIIznr oI nodIco gnsfo do
unn nodnIIn do oro. !osuIfn ronInonfo cnronfo do fodn sorIodnd dojnr consfnncIn on un dIIonn ofIcInI
do In oLfoncIon do unn nodnIIn quo no so vn n onfrognr: CIod. CA, SnIn IV, Iicco, 19-VI-98, cons.
VIII, 2" rrnfo. Ofro cnso os quo so oxIjnn fornuInrIos sIn jusfIfIcncIon rncIonnI nIgunn: 1l AIeneo
PeJro Gorcio S.A. c. Direcci6n Generol 1npoeiIito, nno 199?, CIod. CA, snIn II, LL, 1998-I, 554,
con nofn Ingunn jusfIfIcncIon rncIonnI on Cien noIoe Je AgueIin, op. ciI., 82, . 1?8.
8.20
In ordon do In rovIsIon do nnforInIos quo so hnn dojndo do fnLrIcnr.
8.21
TS CIudnd Aufononn do Iuonos AIros, AcorJoJo 1lecIorol A 3, nno 1999, DJ, 1999-1, 903,
con nofn do !OSSI, AIIJA!O, In consuIfn ouInr fruncn: cInvos nrn In conronsIon do un
nnufrngIo IognI y oI roscnfo do unn InsfIfucIon.
II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-18
do: on ofocfo, croor quo unn orsonn so uodo dofondor ofIcnznonfo do Io quo
dosconoco, os cono rofondor quo unn orsonn uodn oIonr con Ios ojos vondn-
dos. SIn onLnrgo, sI nndIo dudnr un Insfnnfo do quo son nLsurdo o IrrncIonnI
rofondor quo unn orsonn so dofIondn con Ios ojos vondndos fronfo n ofrn quo
Ios fIono LIon nLIorfos, nuchos sIn fnnfn rncIonnIIdnd croon quo uodo sor
ndnIsILIo quo unn orsonn so dofIondn do nIogncIonos o InufncIonos cuyo
fundnnonfo y roLnnzns dosconoco.
Ior Io fnnfo, doLo fonorso rosonfo quo un ncfo nLsurdo no os nocosnrInnon-
fo un ncfo rieiIle o riJiculo (nunquo uodn sorIo) y quo In nLsurdIdnd fnnLIon
uodo osfnr rosonfo Lnjo Ins nnrIoncIns do In nnyor sorIodnd y/o dognnfIs-
no: oIIo no dIsnInuyo, sIn dudn, oI vIcIo quo oI ncfo fIono.
22
Ior Io dons, In nLsurdIdnd o IrrnzonnLIIIdnd no osf rosfrIngIdn nI cnno
doI dorocho LIIco, yn quo so oncuonfrnn ojonIos do oIIn fnnLIon on oI ojor-
cIcIo do odor or onfIdndos urnnonfo rIvndns.
23
Is un vordndoro rIncIIo
gonornI doI dorocho. Todo ncfo confrnrIo n Ins rogIns do In IogIcn
24
o quo rosuIfn
do rnzonnnIonfos fnIsos,
25
os fnnLIon IrrnzonnLIo y or Io fnnfo nuIo o IncIuso
InoxIsfonfo on cnsos do nucIo grnvodnd.
26
9. 1nnoroliJoJ. Lo eIico pIlico
In InnornIIdnd doI oLjofo fnnLIon vIcIn oI ncfo. In osfo os ncIfIcn In docfrInn
1
y no nroco quo su ncofncIon doondn do unn fonn do osIcIon on oI roLIonn
do sI oI dorocho os o no nocosnrInnonfo nornI, o on quo nodIdn Io os.
2
In ofocfo, IncIuso Ios nuforos quo osfuInn quo uodo hnLor unn rogIn jurI-
dIcn InnornI oro vIIdn, ncInrnn do fodos nodos quo unn Ioy uodo Incorornr
rocofos nornIos cono nrfo do Ins rogIns do dorocho,
3
on cuyo cnso oI ncfo
doLor sor nornI nrn sor jurIdIco. TnI os Io quo ocurro con oI nrf. 953 doI
8.22
Conf. I!J MOTI!O, MICA, II ncfo ndnInIsfrnfIvo: IIononfos, on oI IILro do ISMAII
IA!!AO (H.) y IAT!ICIA !. MA!TIZ, Irocforos, Monuol Je DerecIo AJninieIroIito, Iuonos AI-
ros, onInn, 1996, . 190.
8.23
!n ojonIo on oI cnso Bello, CCIv., SnIn , LL, 1998-I, 626, quo cononfnnos eupro, cn.
I, 12.6. In ncforn Io gnno n fodos Ios honLros on fIro con IusII Mnusor y Io quorInn dnr, on Iugnr
doI ronIo or oI cunI hnLIn concursndo, un ronIo... osocInI nrn dnnns. In dofondIo con oxIfo
In AsocIncIon or Ios orochos CIvIIos quo rosIdo AIIJA!O CA!!I.
8.24
H!II!, op. ciI., . ?31; OSSII!HI, I!ITZ, Die Iuclnone feIlerIofIer IeguneIigenJer
VeruolIungeolIe, IorIIn, do Oruyfor, 1965, . 8. Vor In nofn sIguIonfo y su ronIsIon.
8.25
In osfo sonfIdo osfn rosoIucIon cnroco|...] do IogIcn on sus consIdornndos y nn hny Incon-
socuoncIn onfro oIIos on sI y rosocfo do nrfo dIsosIfIvn, SC do Mondozn, JA, 1968-I, ?65, ?68.
In IgunI sonfIdo H!II!, op. loc. ciI.; OSSII!HI, op. loc. ciI. AnIInr infro, cn. IX, 8.4, dondo nos
roforInos n In IIogIcIdnd do In nofIvncIon cono unn fornn do nrLIfrnrIodnd.
8.26
AnIInr infro, cn. IX, 8 n 10.
9.1
H!II!, op. ciI.. f. II, . ?41 y ?42; MA!IIHOII, op. ciI., f. II, s. 346 y 543; IIO!II, IA!TOIOMI,
DerecIo oJninieIroIito, f. I, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 19?6, 2" od., . 3?3; C!ITIIIA J!IO!,
JOSI, TroIoJo Je JereiIo oJninieIroIito, f. II, !Io do JnnoIro, Ioronso, 1966, . 15?-8.
9.2
Vor . oj. HA!TMA, ICOIAI, 1IIil, IorIIn, WnIfor do Oruyfor & Co., 1962, 4" od., . 64 y ss.
9.3
HA!T, H.I.A., DerecIo , norol, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1962, . 11-12.
OIJITO Y COMIITICIA II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-19
CodIgo CIvII, nIIcnLIo nI cnso.
4
Ionsnnos quo oI sonfIdo quo cnLo dnr nquI n
osfo osILIo vIcIo doI ncfo os oI do confrnvonIr In nornIIdnd osIfIvn,
5
cuyns
nornns y rogIns no son crondns or In ofIcn, sIno doscuLIorfns y oxIIcndns or
oIIn.
6
In osfo unfo coLrn InorfnncIn In cuosfIon do sI Ios juIcIos nornIos son
fnn rncIonnInonfo dofondILIos cono cunIquIor ofrn cInso do juIcIos,
?
o sI on
cnnLIo Ios vnIoros consfIfuyon un n priori onocIonnI
8
quo so Infuyo on fornn
IndoondIonfo do rIncIIos IogIcos
9
y quo so nrondo doI ojonIo y do In InIfn-
cIon;
10
on ofro nsocfo, sI Ios vnIoros son oLjofIvos o suLjofIvos.
11
Ior nuosfrn nrfo consIdornnos quo sI LIon cunIquIorn do nosofros uodo
fonor sogn oI cnso dognns roIIgIosos o dofornInndns crooncIns o rIncIIos
oquIvnIonfos, o onocIonos o sonfInIonfos fnn fuorfos quo uodon IIognr n In-
odIrnos oI nnIIsIs rncIonnI do un roLIonn nxIoIogIco concrofo, oIIo os oquI-
vnIonfo n Ins cnusnIos do doscnIIfIcncIon or fnIfn do InnrcInIIdnd on un ro-
nuncInnIonfo jurIsdIccIonnI. o Inorfn unn crIfIcn n In orsonn sIno In vorIfI-
cncIon do unn sIfuncIon quo Io InIdo oI nnIIsIs rncIonnI. Is In oxcocIon y on
In nnyor nrfo do Ios cnsos nroco osILIo hncor unn ondorncIon rncIonnI do
Ios vnIoros on juogo y or ondo doI cnrcfor no ofIco do un ncfo dofornInndo;
12
sIn orjuIcIo do In ovonfunI nufncIon do nIgunos dognns nornIos cIsIcos,
13
o
oI nncInIonfo do nuovos (rofoccIon do dofornInndns osocIos, condonn do In
dIscrInInncIon or nofIvos roIIgIosos, rncInIos, oIIfIcos, ofc.).
9.4
II oLjofo do Ios ncfos jurIdIcos doLon sor cosns quo osfon on oI conorcIo, o quo or un nofIvo
osocInI no so huLIoson rohILIdo quo sonn oLjofo do nIgn ncfo jurIdIco, o hochos quo no sonn InosI-
LIos, IIIcIfos, confrnrIos n Ins Luonns cosfunLros o rohILIdos or Ins Ioyos, o quo so oongnn n In
IILorfnd do Ins nccIonos o do In concIoncIn, o quo orjudIquon Ios dorochos do un forcoro; on In nofn
dIco oI codIfIcndor quo Ios hochos confrnrIos nI dorocho y n In nornI, son uosfos on In nIsnn IInon quo
Ios hochos InosILIos.
9.5
Vor OA!CA MAYIZ, I!A!O, 1Iico, MoxIco, 1960, ?" od., . 12.
9.6
OA!CA MAYIZ, op. ciI., . 14 y ss
9.?
HA!T, op. ciI., . 59.
9.8
SCHIII!, MAX, 1Iico, f. I, MndrId, 1941, . 100 y 101.
9.9
SCHIII!, op. loc. ciI. In osfo sonfIdo oxrosn OA!CA MAYIZ quo Ios ncfos n frnvos do Ios cunIos
InfuInos Ios vnIoros no son sInIos ncfos doI conocor, sIno doI sonfInIonfo o, oxrosndo on fornn ns
soncIIIn: su cnrcfor no os rofIoxIvo o InfoIocfunI, sIno onocIonnI o InfuIfIvo( op ciI., . 243).
9.10
HA!TMA, op. ciI., . 4? y ss., 116 y ss.
9.11
Vor I!OIZI, !ISII!I, Que eon loe toloree:, MoxIco, 1958, . 30 y ss., 103 y ss., 121 y ss.
9.12
Con. TO!IMI, STIIHI I., 1l pueeIo Je lo roc6n en lo eIico, MndrId, 1964, . 166 y ss., 1?6,
180, 181 y 185; !!SSIII, II!T!A, Tho IIononfs of IfhIcs, on oI IILro IeoJinge in 1IIicol
TIeor,, do SIIIA!S y HOSII!S, uovn York, 1962, . 2? y ss. Io quo on osfos y ofros frnLnjos so
dosfncn os In osILIIIdnd do roconor unn cuosfIon nornI nnfos quo osfuInrIn dognfIcnnonfo; o,
cono dIco II!T!A !!SSIII, quo oxIsfon nofodos n sor onIondos y fnIncIns n sor ovIfndns nI
consIdornr In Londnd o nnIdnd InfrInsocn (op. ciI., . 28). Con. fnnLIon AYI!, op. ciI., . 135 y ss.
9.13
Iuodo nnnfonorso oI ojonIo doI funcIonnnIonfo do unn cnsn do rosfIfucIon (H!II!, op.
ciI., . ?41); oro ncfos quo nnfos ornn InnornIos hoy son vIIdos (cIrcuIncIon do cIorfos IILros,
oIIcuIns, fonfro, rovIsfns); os cono oI CodIgo do ConvIvoncIn !rLnnn on In CIudnd do Iuonos
AIros. Inrn oI rofrnso do In concIoncIn nornI, ZIII, HAS, In concIoncIn nornI on nuosfro
fIono, on Lo conciencio norol, MndrId, 1961, . 13 y ss.; con. WAIOTO, C. H., 1l oninol
eIico, Iuonos AIros, 1963, . 14 y ss.
II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-20
CunIquIorn son oI crIforIo quo so ndofo y nunquo no so IIoguo n unn ofIcn
cIonfIfIcn
14
sor osILIo on nuchos cnsos onorso do ncuordo soLro oI cnrcfor
InnornI doI oLjofo do un ncfo. Cunndo oIIo ocurrn doLor consIdornrso IIogIfI-
no oI ncfo, sIn quo InfIuyn, cono vInos, In confrovorsIn ncorcn do sI oI dorocho
doLo sor sIonro nornI, yn quo on oI cnso In cuosfIon osf consngrndn IognI-
nonfo.
Cunndo In ConvoncIon InfornnorIcnnn Confrn In CorrucIon osfnLIoco on
su nrf. III Ins nodIdns y rIncIIos rovonfIvos do dIchn corrucIon, osf con-
sngrnndo, doI nIsno nodo quo oI CodIgo CIvII, rIncIIos do eIico pIlico cuyn
vIoIncIon fornn InnornI y or ondo nuIo oI ncfo. Io honos oxIIcndo on oI cn.
XVI doI f. 1. In Ioy 25.188, or su nrfo, osfnLIoco on su nrf. 1? suuosfos
nuovos do nuIIdnd or Ins InconnfILIIIdndos o InhILIcIonos y rohILIcIonos
quo noncIonn on sus nrfs. 13,14 y 15.
15
In InnornIIdnd fIono nuchns nnnIfos-
fncIonos, quo uodon fnnLIon sor oncundrndns sogn oI cnso cono vIcIo do In
onIsIon voIunfnd
16
o do rocodInIonfo do fornncIon do In voIunfnd.
1?
9.1. Lo le, innorol
ConsfIfuyo unn cuosfIon ns dIfIcII In cuosfIon do In Ioy InnornI. II roLIonn
no os soInnonfo do dorocho Inforno uos oxIsfon juIcIos unIvorsnIos ncorcn do
oIIo, . oj. on cunnfo so consIdornn doIIfos do Iosn hunnnIdnd In oscInvIfud, oI
gonocIdIo, oI oporIIeiJ, In forfurn, In IrnforIn, ofc., fodo Io cunI ornon Iuogo
oI rosfo doI ordonnnIonfo Inforno. In corrucIon, on oI IronLuIo do In CICC,
nnroco n nuosfro juIcIo cono Infogrnndo oso nuovo ordon LIIco InfornncIo-
nnI, in eIoIu noecenJi.
Sogn H!II!,
18
hny quo dIsfInguIr oI ncfo InnornI quo osf dIcfndo on oI nnrco
do unn Ioy quo no hnco sIno ojocufnr (os docIr, oI ncfo on oI quo In vnIorncIon
InnornI no rocodo dIrocfnnonfo doI funcIonnrIo sIno ns LIon do In Ioy), doI ncfo
on oI cunI oI confonIdo InnornI no osf dIcfndo or In Ioy. Sogn dIcho nufor, on oI
rInor cnso no hnLrIn vIcIo do InnornIIdnd on oI ncfo.
19
SIn onLnrgo, onsnnos
quo on fnIos sIfuncIonos Io nIco quo vnrIn os In nnyor rosuncIon do IogIfInIdnd
quo fnI voz corrosondn oforgnr n In Ioy, oro no or oIIo oI ncfo quo ojocufn unn Ioy
InnornI so frnnsfornn on ofIcnnonfo vnIIoso. Cnso fIIco uodon sorIo Ins nornns
y Ios ncfos do ojocucIon do oIIns, quo uodnn on nIgunos nIsos hnLor nuforIzndo In
oIInInncIon do Ios onfornos nonfnIos.
20
9.14
Cono roono HA!TMA, !OII!T S., Lo eeIrucIuro Jel tolor, MoxIco, 1959, . 168 y ss.
9.15
Ioy 25.188, nrf. 1?; I!ASI, op. loc. ciI.
9.16
So frnfn do In nnIdnd cono fIn, quo noncIonnnos infro, cn. IX, 6.3.1 y nofn.
9.1?
II oLrnr nnIIcIoso quo sIonro hn condonndo oI dorocho: infro, cn. IX, 4.2.
9.18
H!II!, op. ciI., . ?41.
9.19
H!II!, op. loc. ciI.
9.20
A osnr do Io oxuosfo, os oI nIsno H!II! quIon dn osfo ojonIo y IIogn n In nIsnn concIu-
sIon, nunquo dIcIondo quo nIII soIo hny Ioy nnronfo (ScIein-GeeeIce), . ?41.
OIJITO Y COMIITICIA II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-21
9.21
HA!T, op. ciI., . 12, 14, 42 y ss.
9.22
!AI!!CH, O!STAV, ArIiIrorieJoJ legol , JerecIo euprolegol, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof,
1962. II fIfuIo orIgInnI hnco un IIunInndor confrnsfo onfro Ioy (GeeeIc) y dorocho (IecII), con Ios
rofIjos un (n, nnfI, confrnrIo n) y uIer (or oncInn, soLro, surn): GeeeIclicIee UnrecII unJ
uIergeeeIclicIee IecII; nIgo nsI cono Ioy nnfIjurIdIcn y dorocho surnIognI.
9.23
HA!T, op. ciI., . 49.
9.24
HA!T, op. ciI., . 44-5.
9.25
Vor eupro, f. 1, cn. III, 1 n 3.
9.26
Is InnornI oLrnr o dojnr quo so oLro Inunononfo, . oj. no ornIfIr n unn orsonn dofondorso:
f. 2, cn. IX, 10, . 10-22.
9.2?
H!II! cIfn cnsos do InnornIIdnd on Ios cunIos hny fnnLIon dosvIncIon do odor, dIscrInInn-
cIon, ofc.: ncfos orsocuforIos or rnzonos rncInIos o oIIfIcns, oro IncIuyo In dosvIncIon do odor
donfro do In InnornIIdnd (op. ciI., . ?42). HA!!IO! fnnLIon consIdornLn n In dosvIncIon do odor
cono un vIcIo do In nornIIdnd ndnInIsfrnfIvn, uos Incororn n In IognIIdnd cIorfos rIncIIos do
nornIIdnd (VIII, op. ciI., . 438).
HA!T sosfIono quo no or sor InnornI In Ioy dojn do sor dorocho,
21
crIfIcnndo
In osIcIon confrnrIn ndofndn or Ios jurIsfns nIonnnos dosuos do In IoccIon
doI nnzIsno, t. gr. !AI!!CH,
22
oro su osIcIon on IfInn InsfnncIn dosonLocn
on Io nIsno. OLsorvoso quo HA!T osfuIn quo on fnIos cnsos Ins Ioyos uodon
sor dorocho nunquo sonn donnsIndo nnIns nrn sor oLodocIdns
23
y dIco quo
!AI!!CH conofo unn onorno soLrovnIorncIon do In InorfnncIn doI hocho
dosnudo do quo so uodn docIr do unn rogIn quo os unn rogIn vIIdn do dorocho,
cono sI osfo, unn voz docInrndo, sunInIsfrnrn unn rosuosfn concIuyonfo n In
docIsIvn rogunfn nornI: oLo oLodocor osfn rogIn do dorocho
24
Sosfonor
quo In Ioy InnornI os dorocho oro no doLo oLodocorIn or sor InnornI, os rc-
fIcnnonfo Io nIsno quo docIr quo In Ioy InnornI no os dorocho y no doLo oLodo-
corIn: on un cnso oLrnro sogn un InornfIvo nornI dosconocIondo un Inorn-
fIvo jurIdIco, on oI sogundo oLrnro sogn un InornfIvo nornI y jurIdIco, dos-
conocIondo un InornfIvo osIfIvo. In nnLos cnsos nI conducfn nnfo In Ioy
InnornI doLo sor In nIsnn.
9.2. 1l ocIo innorol
Ior Io dons, no doLo cnorso on oI orror vuIgnr do onsnr quo Ins rogIns do In
nornI fIonon quo vor nIcn o rIncInInonfo con In nornI soxunI y quo soIo Io
ornogrfIco o rocnz cno Lnjo osfn rohILIcIon. Ms LIon onsnnos quo sI ncn-
so Io InnornI or orofIco os do Ins InnornIIdndos nonos frnscondonfos; nucho
ns dnnIno nrn In socIodnd os In InnornIIdnd doI funcIonnrIo quo docIdo unn
cosn n osnr do quo on concIoncIn snLo quo doLIorn docIr ofrn y no fIono oI vnIor
do hncorIo; o In doI funcIonnrIo quo sIn rofundIznr oI osfudIo do un nsunfo, Io
docIdo o royocfn su docIsIon on confrn doI ndnInIsfrndo, snLIondo quo osn
cIrcunsfnncIn Io ono n cuLIorfo do crIfIcns do sus suorIoros,
25
cosn quo no
sIonro ocurro con Ins docIsIonos fnvornLIos,
26
ofc.; con fodo, osfo fIo do Inno-
rnIIdnd so rofIoro n In voIunfnd doI funcIonnrIo nnfos quo nI oLjofo nIsno doI
ncfo y consfIfuyo onfoncos un cnso do dosvIncIon do odor.
2?
II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-22
9.28
Aunquo hny quIonos Io rncfIcnn osfonsILIononfo y sIn consurn socInI on oI nLIfo rIvndo. SI
ndons so usn oI odor LIIco, In grnvodnd doI IIIcIfo os nnyor.
9.29
So hn dIcho nsI quo un ncfo dodIcndo n In gIorIfIcncIon do orsonns do un rogInon, ndoIoco do
fofnI InosILIIIdnd ofIco-oIIfIcn, su oLjofo os jurIdIcnnonfo InosILIo; IT, DicInenee, 85: 103.
9.30
Iuos Ios vnIoros ofIcos son vnIoros do orsonns, no do cosns, n dIforoncIn do Ios vnIoros
osfofIcos, ufIIIfnrIos, ofc. (SCHIII!, op. ciI., . 124-9; OA!CA MAYIZ, op. ciI., . 245-6) y Ios ncfos
ofIcnnonfo dIsvnIIosos sorn sIonro hunnnnnonfo dIsvnIIosos; HAS !III!, Viejo , nueto eIico,
MndrId, 1964, . 224, onuncIn dos vnIoros nLsoIufos: oI dorocho jusfo y oI honLro on cunnfo sor
pereonol.
9.31
CSJ, Iolloe, 1?9: 2?3, TiIurcio L6pec , oI., 193?; IIO!II, op. ciI., . 3?3.
9.32
T. 1, cn. XVI, nnfos uLIIcndo on LL, 199?-I, 1091, !n corfo frnnsvorsnI nI dorocho ndnI-
nIsfrnfIvo: In ConvoncIon InfornnorIcnnn confrn In CorrucIon. Vor fnnLIon nuosfro nrf. In
confrnfncIon ndnInIsfrnfIvn on In ConvoncIon InfornnorIcnnn confrn In CorrucIon, V 1ncuenIro
Je Aeeeoree LeIroJoe Bonoereneee, AsosorIn OonornI do OoLIorno, In IInfn, 1998, . 101-19.
9.33
OAVIOIIO, A!I JAVII!, frnLnjo on ronrncIon y nnfos ConfroI do rnzonnLIIIdnd, focnIcn
y doIogncIon IogIsInfIvn, LL, 1998-, 1211.
9.34
Hogelin, 1993, Iolloe, 316: 31?6; IiIroco ConeIrucIoro S.C.A., 1993, Iolloe, 316: 1669.
9.35
CSJ, Iiopor S.I.L., LL, 199?-A, 22?, nno 1996.
o fodos nodos, oI oLjofo quo on sI nIsno son InnornI (y no soIo or
frnsgrosIon n Ios rIncIIos do In nornI soxunI), os con oIIo nuIo. !n ncfo quo
oxIjn ndhosIon n un nrfIdo, o n unn orsonn, o n un goLornnnfo, cono roquIsIfo
nrn sor funcIonnrIo LIIco, o confrnfIsfn doI Isfndo, ofc., os fnnLIon nuIo or
InnornI. !n ncfo quo fongn or oLjofo In noIogIn doI goLIorno, oI cuIfo n In
orsonnIIdnd
28
o In oxnIfncIon do sus orsonoros (In consfruccIon do un nonu-
nonfo n unn fIgurn doI goLIorno; In dononInncIon do un Iugnr LIIco con oI
nonLro doI goLornnnfo, ofc.), os nsInIsno nuIo.
29
TnnLIon Io sor fodo ncfo do
sunIsIon o do hunIIIncIon, do IoIfosIn y on gonornI fodo ncfo quo Inorfo un
dosconocInIonfo osoncInI do In dIgnIdnd do In orsonn hunnnn.
30
II ncfo Inno-
rnI, on rIncIIo, os nuIo y su vIcIo InsnnnLIo;
31
sI In InnornIIdnd os grosorn, oI
ncfo sor InoxIsfonfo. Ioro In vnrIodnd do sIfuncIonos fcfIcns uodo fnnLIon
dnr Iugnr n In nnuInLIIIdnd o IncIuso n In vnIIdoz sogn In InorfnncIn doI
vIcIo.
9.3. 1l ocIo innorol por corrupci6n o ineficiencio groeero
In ConvoncIon InfornnorIcnnn Confrn In CorrucIon,
32
nI condonnr fnnfo o-
nnI cono ndnInIsfrnfIvnnonfo dIvorsos conorfnnIonfos corrufos o roon-
sos n In corrucIon, consfIfuyo fnnLIon un cnfIogo do ojonIos do ncfos do
oLjofo InnornI y dosdo Iuogo rohILIdo
33
or corrucIon. In ofocfo, oI cn. soLro
Ins nodIdns rovonfIvns do In corrucIon, quo In CICC doscrILo, confonIn, o
conIrorio, suuosfos do conducfns quo son condonndns con oI juIcIo euprono-
cionol do osfn ConvoncIon, o inIernocionol do In convoncIon do fnI IndoIo, on
curso do nroLncIon. ndn In oLIIgnforIodnd do Ios frnfndos or soLro oI doro-
cho Inforno
34
y quo su IncunIInIonfo os do grnvodnd InsfIfucIonnI,
35
oxfrnnn
quo no so In Invoquo ns frocuonfononfo on Ios fnIIos, n osnr doI rIncIIo
iuro notiI curio y do Io quo dIco oI ronLuIo do In CICC.
OIJITO Y COMIITICIA II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-23
9.36
Vor f.1, op. ciI., cn. VI, 2.3 y on oI cn. V, 5.3.
9.3?
In nuosfros nIsos so donorn nucho on orcILIr oI nodo on quo IgunIos cuosfIonos son
vIsfns on Ios nIsos do nnyor dosnrroIIo y con cnncIdnd do ojorcor unn jurIsdIccIon oxfrnnjorn o
InfornncIonnI conforno nI dorocho do gonfos quo nuosfrn roIn ConsfIfucIon roconoco dosdo sIonro
(hoy nrf. 118). os ronIfInos n Io oxuosfo on oI cn. VII, Iuonfos surnnncIonnIos, doI f. 1.
TnnLIon rosuIfnn IIusfrnfIvos Ios fundnnonfos doI rInor fnIIo (nnuIndo) do Ios Lou LorJe on
Iegino t. 1tone, 1998, nquI uLIIcndo cono Lo Ieino c/1tone , oI., LL, 1999-A, 432; vor fnnLIon
WIIIIAM, SYIVIA MA!!II, II dorocho LrIfnIco y In InnunIdnd soLornnn, LL, 1998-I, 1233. Ofros
ronuncInnIonfos on LL, Su. Is. do or. ConsfIfucIonnI, 11-IX-2000.
9.38
AsI Io rosoIvIo In CSJ on PrieIle, JA, 1996-I, 328 (nno 1995), sonnInndo quo n su juIcIo oI
cnso oncundrnLn prino focie on Ios rocofos do In ConvoncIon nrn In IrovoncIon y SnncIon doI
oIIfo do OonocIdIo (cons. 2 y 3), oro Quo In cnIIfIcncIon do doIIfos confrn In hunnnIdnd no
doondo |...] sIno do Ios rIncIIos do iue cogene doI orocho InfornncIonnI, cons. 4.
9.39
CIod. CrIn. y Corroc., SnIn II, AeIic, DJ, 2000-2, 605.
9.40
uosfro nIs hn rnfIfIcndo or Ioy 23.956, doI nno 1991, In ConvoncIon InfornncIonnI confrn
In fonn do rohonos, fnnLIon Invocndn on oI rocodonfo Iegino t. 1tone cIfndo on In nofn 9.3?
nnforIor, unn do cuyns nIIcncIonos, on nnforIn jurIsdIccIonnI, fuorn oI conocIdo y nIII rocordndo
cnso do 1nIeIIe. II hocho do quo no osfo Incororndn nI foxfo consfIfucIonnI on oI nrf. ?5, no quIfn
quo osf vIgonfo, IncIuso or sor nrfo doI iue genIiun, do IgunI nodo quo nrn fodos Ios doIIfos do
Iosn hunnnIdnd Io hn onfondIdo In CSJ in re PrieIle, 1995 (eupro, nofn 9.38), cons. 4.
o hn do oIvIdnrso, fnnoco, quo on nnforIn do corrucIon nos onconfrnnos
osILIononfo nnfo un nuovo ordon LIIco InfornncIonnI, in eIoIu noecenJi,
36
con sus conocIdns InIIcnncIns jurIsdIccIonnIos oxfrnnjorns o InfornncIonnIos.
Sor sInIIsfn o hIsforIcn o InfornncIonnInonfo dosuLIcndn In fosIfurn quo confIo
fodns sus cnrfns n In soLornnIn y forrIforInIIdnd do In jurIsdIccIon.
3?
II nvnnco rogrosIvo doI ordon LIIco InfornncIonnI yn hn cuLIorfo cono
jue cogene, ergo onnee, oI forrono doI gonocIdIo,
38
In forfurn sIsfonfIcn, In
dosnnrIcIon forzndn do orsonns,
39
oI forrorIsno o IrnforIn InfornncIonnI y In
fonn do rohonos
40
o oI cnufIvorIo. A nuosfro juIcIo no cnLo dudn quo so nrosfn
n nvnnznr soLro nIguno o nIgunos do Ios doIIfos quo Infogrnn oI conjunfo quo
nhorn Ios Isfndos fornnInonfo ongIoLnn Lnjo In conoxIon sInorgIcn corru-
cIon crInon orgnnIzndo nnrcofrfIco Invndo do dInoro dososfnLIIIzn-
cIon doI rogInon donocrfIco y doI Isfndo nIsno nogncIon do Ios dorochos
ocononIcos y socInIos. AdvIorfnso quo osfn vIncuIncIon no os InngInncIon nuos-
frn, sIno quo In hnco on fornn oxrosn oI IronLuIo do In CICC, do nIvoI su-
rnIognI y surnnncIonnI. Inrn no fonnr sIno uno do Ios ojonIos quo LrIndn In
CICC, un ncfo quo InIIquo oI dIsondIo InofIcIonfo do rocursos LIIcos yn no
onfrn on oI noro cnno do In oorfunIdnd, convonIoncIn o norIfo: os un condyu-
vnnfo do In corrucIon, do oLjofo Ionnnonfo innorol conforno n osfns nor-
nns, fornnInonfo nnfIjurIdIco. o osfuInnos quo In corrucIon no uodn fun-
cIonnr sIn gnsfo LIIco InofIcIonfo; sI nroco on fodo cnso n In Invorsn, quo cnsI
sIonro funcIonn con oI. o eolonenIe con oI, oro cnsI InoxornLIononfo con oI.
Iuodo hnLor corrucIon con gnsfo ofIcIonfo y uodo on foorIn hnLor gnsfo InofI-
cIonfo Ingonuo, oro Io ns nornnI os quo oI gnsfo grosornnonfo InofIcIonfo
ronnuncIo In corrucIon. Isfn nnroco doI Lrnzo cooJ,utonIe, n vocos IncIuso
II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-24
condIcIonnnfo, doI gnsfo InofIcIonfo. Is In fornn ns nfn nrn gonornr Ios
fondos corrufos.
41
In fodos Ios cnsos nos roforInos n Ins grnndos orogncIonos
InofIcIonfos, quo os dondo nnIdn In grnn corrucIon. Isfo ono nuovns cnrgns
soLro oI Inforrofo y oI confroI judIcInI, oro no odr nndIo hncorso oI doson-
fondIdo on dorocho dosdo quo osf vIgonfo In CICC: y no Io convIono fnnoco,
uos uodo nrn eu sorrosn onconfrnrso, oI dIn do nnnnnn, onfronfndo n unn
docIsIon cono In do Ios Lou LorJe n quo nos roforInos on In nofn 9.3?. IIon
uodo sor, cono yn Io ndvorfInos, iue cogene, ergo onnee, in eIoIu noecenJi. II
fIono dIr, oro convIono nI Inforrofo osfnr rovonIdo.
9.4. Lo JegroJoci6n Je lo norol , lo eIico
oLo rosfnrso nfoncIon n In dogrndncIon quo nIgunos fnIsos nornIIsfns rofondon
InfroducIr n In ofIcn LIIcn, fuInInnndo fodo con In nornI y oI LIon conn, o
osfuIndoIn cono oIononfo osoncInI.
Son Ios nIsnos quo dosuos dofIondon oI nLuso y In vojncIon, oI nuforIfnrIs-
no y In corrucIon.
!nn do sus ns dosoIInnfos nnnIfosfncIonos socundnrIns, do oxcIusIvo
Inforos nnocdofIco, os In rofonsIon quo In fnIfn do ngo do In nnfrIcuIn nnunI
rofosIonnI consfIfuyn unn InfrnccIon ofIcn n Ins nornns rofosIonnIos. In Idon
os vIojn y hn sIdo do nnfnno rIdIcuIIzndn: osn fnsn no os nrfo doI confonIdo
osoncInI doI ncfo do InscrIcIon yn quo In fInnIIdnd doI cunIInIonfo do osfn
rosfncIon nfrInonInI os oxfrInsocn, nnrgInnI nI fIn fundnnonfnI doI ncfo do
InscrIcIon; hny nsI unn nLsoIufn dIvorgoncIn onfro oI fIn doI ncfo y Ios fInos
do In rosfncIon ocunInrIn doI nrfIcuInr; osfn IfInn no os, nI nucho no-
nos, on roIncIon nI ncfo do InscrIcIon, un rosuuosfo do IogIfInIdnd nI unn
condIcIon; son Inforosos nnrgInnIos do In ndnInIsfrncIon. Iodr hnLor con-
socuoncIns ocunInrIns doI IncunIInIonfo oro no roducIr o dosnojornr Ios
ofocfos do In InscrIcIon.
42
Con oso conIonzo ofIco dosuos nIgunos no dIsfIn-
guon oI confonIdo y doLor ofIco do nojornr su cuIfurn y sorvIr nI rogInon dono-
crfIco.
Ioro no fodo os rIsuono. ojonos nI Iocfor In Lsquodn do Ios InnornIos do In
oIIfIcn, oI odor, y In corrucIon.
9.41
o nIII oI onIoo quo osfnnos hncIondo do In frnduccIon nocosIfndo do condyuvnnfo quo
roforInos doI vocnLIo niIuirlungeIeJurfIige on su roforoncIn nI ncfo ndnInIsfrnfIvo, on oI doro-
cho nIonn, quo roquIoro In ncofncIon doI nrfIcuInr. O quIzs son ns ndocundo oncundrnr osfos
suuosfos donfro do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos do sunIsIon, quo osfuInrn OTTO MAYI!
(VeruolIoIungeolIen ouf UnIeruerfung) cono rocuordnn, con cnrcfor gonornI, OA!CA I ITI!!A,
I!A!O y II!IZ, TOMS !AM, Cureo Je JerecIo oJninieIroIito, f. II, MndrId, CIvIfns, 1998,
5" od., . 95. Son un ncfo do sunIsIon o un ncfo con condyuvnnfo, on nnLos cnsos croonos quo
oncundrn nsInIsno on In hIofosIs consfIfucIonnI onnI doI nrf. 36 do In ConsfIfucIon do 1994,
fnnfo nrn oI funcIonnrIo cono nrn Ios nrfIcuInros.
9.42
Isfns y ofrns consIdorncIonos on II!II, MICHIII M. O., Oeeertocioni eull' occerIonenIo
coeIiIuIito nel JiriIIo onninieIroIito, Indun, Codnn, 1953, . 64-5.
OIJITO Y COMIITICIA II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-25
III. Competencia
10. ConcepIo , olconcee
In conofoncIn os oI conjunfo do fncuIfndos quo un orgnno uodo IogIfInn-
nonfo ojorcor, on rnzon do In nnforIn, oI forrIforIo, oI grndo y oI fIono.
1
CoIn-
cIdo In docfrInn quo In conofoncIn os on rIncIIo os InrorrognLIo.
2
Hny quIo-
nos Ionsnn quo In conofoncIn doLo surgIr do nornn IognI oxrosn, quIonos
consIdornn quo uodo surgIr oxrosn o InIIcIfnnonfo do unn nornn IognI y
quIonos consIdornn quo surgo on fornn InIIcIfn doI oLjofo o fIn nIsno doI
orgnno; n osfo IfIno, nIgunos nuforos Io IInnnn rIncIIo do osocInIIdnd.
3
II
nrf. 3 doI docrofo-Ioy 19.549/?2 so IncIInn or In rogIn do In conofoncIn ox-
rosn, oro no soInnonfo do orIgon IognI dIrocfo o InnodInfo, sIno fnnLIon do
orIgon dorIvndo, onorgonfo do rogInnonfos dIcfndos on consocuoncIn do Ioyos
nfrILufIvns do conofoncIn.
11. ConpeIencio en roc6n Jel groJo
In conofoncIn on rnzon doI groJo so rofIoro n In osIcIon quo ocun un orgnno
donfro do In ordonncIon jorrquIcn do In ndnInIsfrncIon y, uosfo quo In con-
ofoncIn os on rIncIIo InrorrognLIo, no uodo oI orgnno InforIor fonnr In
docIsIon quo corrosondo nI suorIor y vIcovorsn,
1
snIvo Ios cnsos do ndnIsILIII-
dnd do In nvocncIon
2
y doIogncIon.
3
SI n osnr do fodo Io hnco, oI vIcIo os or
10.1
In conofoncIn no doLo confundIrso con oI ojorcIcIo do In funcIon y or oIIo no uodo hnLor
unn conofoncIn nrn In IIIcIfud; os osILIo Inufnr n un orgnno osfnfnI un hocho IIIcIfo, oro on
vIrfud do In nocIon do ojorcIcIo do funcIon y no do conofoncIn. Vor Gouno, CSJ, Iolloe, 320-I:
8?5, nno 199?; MulIiconIio SA, nno 1995, IIonnrIo CIod. CA, JA, 1986-I, 140. Supro, f. 1, cn.
XII, 6 y ?; IIA!IS, IunJonenIoe..., op. ciI., . 259 y ss.; COMAI!A, II ncfo ndnInIsfrnfIvo, hoy,
on !IVI!SIA A!ST!AI, 1l JerecIo oJninieIroIito orgenIino, Io,, Iuonos AIros, CIoncIns do In
AdnInIsfrncIon, 1996, . 50 y ss.; AcIo oJninieIroIito nunicipol, op. ciI., . 20-5 y ?6 y ss.;
CASSAOI, DerecIo oJninieIroIito, f. II, op. ciI., . 132-?.
10.2
AnIInr on I!ACHII, IIAMIIO, Lo Jelegocione onninieIroIito, MIIn, OIuffro, 1950, . 28;
eupro, f. 1, cn. XII, 8.4., . 19; CASSAOI, op. ulI. ciI., . 136. Isfo nufor consIdorn quo oI vIcIo do
InconofoncIn dn Iugnr n In nuIIdnd (nuIIdnd nLsoIufn, on sus nInLrns) on fodos Ios cnsos, .
196-8; on IgunI sonfIdo !!Z!A !AM!IZ, CA!IOS II!AO, IequieiIoe Jel ocIo oJninieIroIito, Snn-
fIngo do ChIIo, IdIforInI JurIdIcn do ChIIo, 19?1, . ?1, 38. A nuosfro juIcIo corrosondo dIsfIn-
guIr nIgunos suuosfos, cono Io hnconos on oI foxfo.
10.3
os ronIfInos n In oxosIcIon ofocfundn on oI f. 1, 5" od., cn. XII, 6; on sonfIdo sInIInr,
CASSAOI, op. ulI. ciI., . 132 y ss.
11.1
CSJ, Iolloe, 301: 953, Duperiol SA1C, 19?9; 302: 535, AueIrol, 1980; CIod. CA, SnIn I,
Mio, 1992, LL, 1993-I, 101, 103.
11.2
Cunndo oIIn os ndnIsILIo, Io quo no sIonro ocurro. Vor CSJ, Peo Je Tuero, 1983, Iolloe,
305: 1?1, 1??, cons. 4" y 5" doI vofo do In nInorIn. MInorIn y nnyorIn fIonon coIncIdoncIn on In
nuIIdnd, nunquo In nnyorIn uLIcn oI vIcIo cono InconofoncIn on rnzon do In nnforIn.
11.3
II nrf. 13 do In Ioy 22.520, f.o. or docrofo 438/92, dIsuso: IncIfnso nI Iodor IjocufIvo n
doIognr on Ios nInIsfros y on Ios socrofnrIos do In IrosIdoncIn do In ncIon fncuIfndos roIncIonn-
dns con Ins nnforIns quo Ios conofon. Anfo In fnIfn do doIogncIon In rogIn gonornI, oro no
nLsoIufn, os quo oI ncfo os nnuInLIo y suscofILIo do snnonnIonfo: IT, DicInenee, 198: 115.
II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-26
rogIn suLsnnnLIo, on rnzon do oxIsfIr jornrquIn
4
onfro Ios orgnnos. SI fnI roIn-
cIon jorrquIcn no oxIsfo, In nuIIdnd os InsnnnLIo.
5
Isfo IfIno os cInro sI un
SocrofnrIo do IducncIon fonn unn docIsIon do conofoncIn do unn unIvorsI-
dnd. Isf on cnnLIo on onunLrn sI un SocrofnrIo do InorgIn uodo vIIdn-
nonfo fonnr unn docIsIon do conofoncIn do un onfo roguIndor: I!I o
IA!OAS.
6
II ncfo uodo osfnr vIcIndo do InconofoncIn on rnzon doI grndo on dos hIo-
fosIs osoncInIos: o) cunndo nI 6rgono Io hn sIdo conforIdn nnfIjurIdIcnnonfo
unn conofoncIn dofornInndn; on osfo cnso, nunquo oI orgnno no so snIgn do In
conofoncIn quo Io hn sIdo conforIdn, oI ncfo uodo no oLsfnnfo osfnr vIcIndo
on rnzon do quo dIchn conofoncIn os IIogIfInn; I) cunndo, sIondo IogIfIno oI
oforgnnIonfo do conofoncIn nI orgnno, osfo so oxcodo do oIIn IncIuso on oI
cnno do Io InIIcIfo.
?
11.1. Cnso on quo In conofoncIn hn sIdo IIogIfInnnonfo conforIdn: os osfo
un roLIonn quo surgo on nnforIn do InforvoncIon, dosconfrnIIzncIon y doIogn-
cIon.
In oI cnso do In InforvoncIon, oI orgnno Inforvonfor susfIfuyo In voIunfnd doI
orgnno InforvonIdo, con Io cunI nn sIondo InvIIdn In susfIfucIon
8
so nIIcn In
nIsnn rogIn doI funcIonnrIo Je focIo, quo voronos. II COMII!, . oj., or un
no rosuoIfo njusfo onfro oI docrofo-Ioy quo osfnLIoco In conosIcIon do su I-
rocforIo
9
y In ronIIdnd, so oncuonfrn InforvonIdo sIn soIucIon do confInuIdnd.
o so hn cuosfIonndo sIquIorn, or osfo nofIvo, In vnIIdoz do Ios ncfos doI Infor-
vonfor.
IscufInso ndons nnfnno sI In dosconfrnIIzncIon soIo odIn hncorso or Ioy
10
o sI odIn sorIo or docrofo.
11
osofros nos honos IncIInndo dosdo sIonro or
In rInorn soIucIon, quo os In consngrndn or In IogIsIncIon.
12
In Io quo rosoc-
11.4
CIod. CA, Mio, LL, 1993-I, 101, 102, cons. 2".
11.5
CSJ, Peo Je Tuero, Iolloe, 305: 1?1. Is oI cnso do un MInIsfro do IducncIon rofondIon-
do fonnr unn docIsIon do conofoncIn do un orgnno do unn !nIvorsIdnd: HOSTIO!, !II, ProceJure
eI fornee Je l'ocIe oJninieIroIif uniloIerol en JroiI fronoie, InrIs, IOJ, 19?5, . 248, nofns 58 y
59; VICIT, I!AOIS, Le poutoir Je Jecieion uniloIerole Jee ouIoriIee oJninieIroIitee, InrIs, IOJ,
1996, . ?8 y ss. Vor fnnLIon infro, f. 4, cn. XI, 3.5.
11.6
Vor infro, f. 4, 1l proceJinienIo oJninieIroIito, 2000, 4" od., cn. XI, 2.4, 3.4.
11.?
Supro, f. 1, cn. XII, 6 y ?.
11.8
!fIIIznnos oI fornIno doI confroI susfIfufIvo, nunquo oco frocuonfo onfro nosofros. Vor
ISIOSITO, I!ICO, 1l poIere eoeIiIuIito, oIos, Jovono, 1968, 2" od., 4, . 22 y ss.
11.9
Quo rovo rorosonfnnfos do cndn unn do Ins fros fuorzns nrnndns.
11.10
IIIISA, !AIAII, DerecIo oJninieIroIito, f. I, Iuonos AIros, In Ioy, 1955, 5" od., . 248-9;
I!Q!I, J!A CA!IOS, IvIsIon do odoros y doIogncIon do fncuIfndos on oI sIsfonn do In ConsfIfu-
cIon nrgonfInn, LL, 10?: 1045, nofn 8; IISA ISCAIATI, !OOIIO, !nsgos fundnnonfnIos do In
nufononIn InsfIfucIonnI on Cosfn !Icn, on oI IILro 1V Senono Je eeIuJioe eoIre lo reforno oJni-
nieIroIito, MndrId, 1966, . 95 y ss., . 108.
11.11
MA!IIHOII, TroIoJo..., op. ciI., f. I, . 382 y ss.; COMAI!A, op. loc. ciI.
11.12
Ioy 25.152 do soIvoncIn fIscnI, nrf. 5" Inc. I) y nrf. 4".
OIJITO Y COMIITICIA II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-2?
fn n In doIogncIon, hny on cnnLIo ncuordo docfrInnrIo on oI sonfIdo do quo oIIn
soIo os osILIo cunndo In Ioy In nuforIzn:
13
ndvIorfnso oI confrnsonfIdo do quo
nIgunn docfrInn ndnIfIn (nnfos do In Ioy 25.152 do soIvoncIn fIscnI) In doscon-
frnIIzncIon or docrofo, oro In doIogncIon soIo or Ioy. In oI dorocho nrgonfIno
so hnn dIcfndo dIvorsns Ioyos nuforIznndo nI Iodor IjocufIvo on oI cnso concro-
fo, In doIogncIon do fncuIfndos;
14
ndons, oI docrofo-Ioy 19.549/?2 on su nrf. 3
fncuIfn nI Iodor IjocufIvo, or vIn rogInnonfnrIn, n nuforIznr In doIogncIon do
nfrILucIonos. IIIn osf uos nuforIzndn or Ioy.
In dosconfrnIIzncIon or docrofo osf on cnnLIo rohILIdn or In Ioy 25.152
y oI Congroso no uodo fnnoco fncuIfnr oI I.I. n hncorIo, nI Io hn hocho, nnfo
In rohILIcIon confonIdn on oI nrf. ?6 do In ConsfIfucIon nncIonnI.
15
In conso-
cuoncIn, os nnfIjurIdIcn unn dosconfrnIIzncIon dIsuosfn or docrofo, o unn do-
IogncIon IogIsInfIvn nI I.I. quo oxcodn oI nrf. ?6, oro on cnnLIo os vIIdn In
doIogncIon do conofoncIns donfro donfro do In ndnInIsfrncIon. IIIo os nsI
snIvo, on oI cnso do Ioyos osocInIos fncuIfnndo In doIogncIon, In quo so ofocfn
doIognndo ns fncuIfndos quo Ins quo In Ioy nuforIzo n doIognr on oI cnso, o
doIognndo n orgnnos dIsfInfos do Ios quo In Ioy dIsuso quo odrInn rocILIr In
doIogncIon, ofc.
Quo vIcIo fondrn Ios ncfos dIcfndos on oI ojorcIcIo do unn conofoncIn IIo-
gIfInnnonfo conforIdn In Lnso n Ios nnfIguos rIncIIos on nnforIn do fun-
cIonnrIos do hocho, sI In conofoncIn dosconfrnIIzndn o doIogndn fonIn unn
nnrIoncIn do IogIfInIdnd, un coIor do fIfuIo, Ios ncfos dIcfndos on vIrfud do osn
conofoncIn ornn on rIncIIo tliJoe.
16
II roLIonn doLIorn sor rosuoIfo dI-
vorsnnonfo Iuogo doI nrf. 36 do In ConsfIfucIon do 1994, quo dofornInn In
InvnIIdoz on fodos Ios cnsos nIII rovIsfos. In oI cnso do In doIogncIon, sI oIIn
oxIsfo oro no osf uLIIcndn,
1?
os suscofILIo do snnonnIonfo
18
In Inconofon-
cIn on rnzon doI grndo quo dovIono do In fnIfn do doIogncIon. SI, on cnnLIo,
fnIfn In nnrIoncIn do IogIfInIdnd y oI vIcIo os oLvIo y grosoro (t.gr., unn doIo-
gncIon o dosconfrnIIzncIon do fncuIfndos consfIfucIonnIos roIns doI Iodor Ijo-
cufIvo, fnIos cono oI InduIfo, In docInrncIon do osfndo do sIfIo or connocIon
InforIor on rocoso doI Congroso, In roosIcIon do nngIsfrndos nI ncuordo doI
Sonndo, ofc.), oI ncfo doLo sor consIdorndo nuIo o IncIuso, on nIgunos cnsos,
InoxIsfonfo.
11.13
Io quo ocurro on vIrfud doI docrofo-Ioy 19.549/?2: eupro, f. 1, cn. XII, 6, 9 y 10.
11.14
In nns rocIonfo os In Ioy 22.520, f.o. or docrofo 438/92, cuyo nrf. 13 dIsuso: IncIfnso nI
Iodor IjocufIvo n doIognr on Ios nInIsfros y on Ios socrofnrIos do In IrosIdoncIn do In ncIon
fncuIfndos roIncIonndns con Ins nnforIns quo Ios conofon.
11.15
Supro, f. 2, cn. VII; f. 1, cn. VII, 13.2 y 13.3, . 5?-61.
11.16
Vor OA!!IO IAIIA, op. ciI., 10" od., . 418-20; JIZI, OAST, Loe principioe generolee Jel
JerecIo oJninieIroIito, f. II-1, Iuonos AIros, onInn, 1949, . 350-1; IIZ, DerecIo oJninieIro-
Iito, op. ciI., f. II, . 314.
11.1?
In ronnnIdn fosIs do In oxIsfoncIn oro no ofIcncIn doI ncfo, quo no connrfInos.
11.18
CSJ, Iolloe, 301: 953, cons. 5", Duperiol SA1C, 19?9.
II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-28
11.2. Cnso on quo In conofoncIn hn sIdo IogIfInnnonfo conforIdn (or dos-
confrnIIzncIon, dosconconfrncIon o doIogncIon) oro oI orgnno so oxcodo do oIIn.
19
In osfo cnso corrosondo dIsfInguIr dos hIofosIs: o) nquoIIn on quo oI orgnno
InforIor ojorco conofoncIn roIn doI suorIor; I) nquoIIn on quo oI orgnno su-
orIor ojorco conofoncIn quo corrosondo nI InforIor.
SI LIon oI rInor cnso nroco prino focie ns grnvo or nfonfnr confrn oI
ordon jorrquIco, fnn cnro n nIgunos, consfIfuyo on vordnd unn hIofosIs oxco-
cIonnI. II funcIonnrIo do nonor jornrquIn usunInonfo rofIoro oIovnr oI ro-
LIonn n consuIfn do In suorIorIdnd. Con fodo, on un rnro ojonIo do nsun-
cIon do rosonsnLIIIdndos y conofoncIn doI suorIor, sI un coordInndor zonnI
frnsIndn n un funcIonnrIo y IInIfn sus funcIonos, sIondo oIIo do conofoncIn
doI MInIsforIo, oI ncfo os suscofILIo do snnonnIonfo y osfo roduco ofocfo ro-
froncfIvo.
20
Io frocuonfo os quo In IIogIfInIdnd so roduzcn or In InforvoncIon
do un suorIor InvndIondo Io quo os fncuIfnd doI InforIor y no do oI, n nonos
quo fuvIorn In fncuIfnd do nvocncIon. Ioro ocurro quo In nvocncIon no sIonro
os ndnIsILIo.
21
IIIn no rocodo . oj. y on rInor Iugnr, cunndo In conofoncIn
hn sIdo nfrILuIdn nI orgnno on vIrfud do unn IdonoIdnd osocIfIcn quo oI fIono.
22
Isfo crIforIo os n nuosfro onfondor osocInInonfo nIIcnLIo on oI cnso do Ios
onfos roguIndoros IndoondIonfos
23
rovIsfos on oI nrf. 42 do In ConsfIfucIon
nncIonnI. In fnIos cnsos oI ncfo hn sIdo on ocnsIonos consIdorndo nnuInLIo,
24
nunquo nroco ns rnzonnLIo osfuInr dIrocfnnonfo su nuIIdnd.
25
11.19
AquI so IncIuyo fnnLIon oI cnso on quo oI orgnno so oxcodo do unn conofoncIn IIogIfInn-
nonfo conforIdn, oro con nnrIoncIn do IogIfInIdnd.
11.20
SCIA, SncIec Soicor, JA, 1981-III, 103, 104. I!ACHII, op. ciI., . 19?-8, no ndnIfo In
doIogncIon fnrdIn y consIdorn quo In nuIIdnd os InsnnnLIo, nI IgunI quo or In fnIfn do nuforIzncIon
y dIcfnnon jurIdIco.
11.21
AsI on CSJ, Iolloe, 305: 1?1, Peo Je Tuero, 1983, con In consocuoncIn do docrofnr In nuII-
dnd nLsoIufn o InsnnnLIo doI ncfo; oro In soIucIon oscIIn con In nnuInLIIIdnd y osILIIdnd do snnon-
nIonfo, DicInenee, 198: 115.
11.22
!osocfo n In ndnIsILIIIdnd do In nvocncIon vor f. 1, cn. XII, 11.2, . 28; on IgunI sonfIdo
CASSAOI, op. ulI. ciI., f. II, . 13? y fnnLIon eupro, f. 1, cn. XV, Ios onfos roguIndoros; f. 2, cn. VI
y VIII. In fosIs do In InrocodoncIn do In nvocncIon on oI cnso do conofoncIn focnIcn osocIfIcn
doI InforIor fuo rInoro oxuosfn on nuosfro royocfo do 1964, do dondo nso n In docfrInn nncIo-
nnI: MA!IIHOII, OOZIIZ A!ZAC, IIZZI, CASSAOI, COMAI!A, cIfndos or osfo IfIno on AcIo oJni-
nieIroIito nunicipol, op. ciI., . 22, nofn 46.
11.23
Junfo n In InrocodoncIn do In nIzndn, InforvoncIon, ronocIon, rovocncIon, rogInnonfncIon,
ofc.; os In frncfurn doI odor ndnInIsfrnfIvo quo Ios rocodonfos norfonnorIcnnos confonornoos
von cono oquIvnIonfo ncfunI n In foorIn nnfIgun do Ios fronos y confrnosos doI odor.
11.24
Confr. IT, DicInenee, 5?: 2?4; 69: 253: oI ncfo os suscofILIo do unn rnfIfIcncIon or
nrfo do In nuforIdnd conofonfo nrn hnLorIo dIcfndo; IIIISA, op. ciI., f. II, 5" od., . 124; In
soIucIon vIono do In vIojn Ioy osnnoIn do rocodInIonfo, nrf. 53, Inc. 20; OOZIIZ II!IZ, JueIicio
oJninieIroIito, MndrId, 1958, . 116.
11.25
IT, DicInenee, ?0: 1?8: os nuIo oI ncfo doI rosIdonfo do un orgnno coIogIndo quo dIcfn
ncfos do conofoncIn do osfo. TnnLIon hny nuIIdnd nLsoIufn sI un ocnno ojorco conofoncIn doI
Consojo SuorIor, t.gr. docInrnndo cosnnfo n un rofosor fIfuInr: CIod. CA, SnIn IV, Iippo, Cnu-
sn 23.940, sonfoncIn doI 14-IV-94. Confr. CASSAOI, 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., . 285.
OIJITO Y COMIITICIA II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-29
Ior Io dons, sI oI ncfo hn sIdo dIcfndo or funcIonnrIo Inconofonfo, oro
oJ referenJun do In nuforIdnd conofonfo, hny rocodonfos on oI sonfIdo do
quo osfnrInnos on In hIofosIs do un noro ncfo ronrnforIo, do un royocfo
sIn ofocfo jurIdIco hnsfn fnnfo In nuforIdnd conofonfo ndofo nIgunn docIsIon
nI rosocfo.
26
In osfo cnso oI orgnno InforIor no hnLrIn fonIdo voIunfnd do dIc-
fnr oI ncfo roducfor do ofocfos jurIdIcos y or oIIo no odrIn hnLInrso do ncfo
ndnInIsfrnfIvo vIcIndo; In voIunfnd doI suorIor do dIcfnr oI ncfo rouosfo no
InorfnrIn uos convnIIdncIon nI nroLncIon rofroncfIvn, sIno un ncfo nuovo
do ofocfos consfIfufIvos, os docIr, nrn oI fufuro.
2?
Ioro ofros ronuncInnIonfos consIdornn, nuy n In Invorsn, quo no oxIsfo
dIscrocIonnIIdnd nIgunn on oI orgnno quo doLo dIcfnr oI rofrondo y quo uodo
frnfnrso on sunn do un suuosfo do ncfIvIdnd rogIndn on In quo In funcIon doI
suorIor osf IInIfndn n unn suorvIsIon do IognIIdnd quo no IncIuyo ofosfn-
dos dIscrocIonnIos.
28
Hny or fIn fnIIos quo dosfncnn suuosfos on Ios cunIos In voIunfnd ndnInIs-
frnfIvn orn cInrnnonfo roducIr ofocfos jurIdIcos InnodInfos, . oj. oI frnsIndo
do un funcIonnrIo do InforIor nIvoI jorrquIco. A osnr do frnfnrso, on oI cnso,
do un ncfo oJ referenJun doI suorIor, so onfondIo quo on oI suLIIfo no cnLo
dudn do quo In InfoncIon doI coordInndor orn In do onor InnodInfnnonfo on
ojocucIon sus docIsIonos, uos conIonzn n ojocufnrso nnfos do In rnfIfIcncIon.
Injo nIngn nsocfo onfondIo dIcfnr un ncfo ronrnforIo, n rosuIfns do In os-
forIor docIsIon doI suorIor.
29
TnnLIon so hn sosfonIdo quo unn ndjudIcncIon oJ referenJun do In nuforI-
dnd suorIor oIligo nI oforonfo on oI sonfIdo quo no uodo rofIrnr su oforfn
ondIonfo oI dIcfndo doI ncfo do In nuforIdnd suorIor. A nuosfro juIcIo In soIu-
cIon doondo oxcIusIvnnonfo do sI oI oforonfo so oncuonfrn nn oLIIgndo, or
oI IIogo, n nnnfonor
30
su oforfn nI nononfo do roducIrso oI rofrondo. In docI-
sIon quo do osfo nodo crIfIcnnos rofondo oxfondor, do hocho, oso Inzo.
11.26
CSJ, MolleI t. Protincio Je MenJoco, 1922, JA, 8: 8; Aneelno G6nec c/Protincio Je
Buenoe Airee, 1914, Iolloe, 120: 5?; CIod CA, SnIn I, Herpocono SIL, 1D, 168: 414; CSJ,
Herpocono SIL, 199?, Iolloe, 320-3: 2808, cons. 9 y 10: no uodo gonornr or sI nIsno ofocfos
jurIdIcos nrn nIngunn do Ins nrfos |...] uos |...] su ofIcncIn osfnLn sonofIdn n un hocho fufuro o
IncIorfo (docfrInn do InIIos: 314: 491); on IgunI sonfIdo MoruIo SCA, CIod. CIv. y Con., LL,
1998-A, 151, 152: A Io suno odrIn hnLorso consIdorndo cono un ncfo ronrnforIo, suodIfndo n
quo In nuforIdnd conofonfo Io rofrondnrn; IT, DicInenee, 80: ?1; H!TCHISO, TOMS, Iegi-
nen Je ProceJinienIoe oJninieIroIitoe, Iuonos AIros, Asfron, 1995, 3" od., . 84. Is unn sIfun-
cIon sInIInr n In do Ios ncfos sujofos n condIcIon susonsIvn, quo In docfrInn no ndnIfo (infro, cn.
XIII, 6.1.3, nofn 6.4, . XIII-14) y Ios ncfos no nofIfIcndos, quo nrn nosofros IgunInonfo no hnn
nncIdo nn. Ioro oxIsfo unn fondoncIn dIvorsn, quo oxononos on oI foxfo y nofn sIguIonfo.
11.2?
CIod. CA, SnIn I, 1l PrincipoJo S.A., cnusn 36.038/96, sonfoncIn doI ?-X-1998.
11.28
CSJ, IoJlolo Je Ierre,ro, nno 1984, Iolloe, 306: 126; 1D, 108: 460, cons. ?. Croonos quo
In soIucIon fuo jusfn on oI cnso, oro quo no consfIfuyo un rIncIIo rocfor quo uodn sosfonorso.
11.29
SCIA, SncIec Soicor, JA, 1981-III, 103, cons. 3" in fine.
11.30
Vor oI dIsfIngo rocordndo eupro, f. 2, cn. XII, 5.?, MnnfonInIonfo do Ins rouosfns, .
XII-31.
II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-30
12. ConpeIencio en roc6n Je lo noIerio
In conofoncIn on rnzon do In nnforIn so rofIoro n Ins ncfIvIdndos o fnrons quo
legiIinonenIe uodo dosononnr oI orgnno, os docIr, nI oIjeIo do Ios ncfos y n
Ins sIfuncIonos do hocho nnfo Ins quo uodo dIcfnrIos.
1
12.1. 1nconpeIencio reepecIo o noIerioe juJiciolee
IIIo ocurro cunndo In ndnInIsfrncIon ndofn docIsIonos quo soIo uodon sor
dIcfndns or In jusfIcIn,
2
cono In docIsIon con fuorzn do vordnd IognI do confro-
vorsIns onfro nrfos,
3
cnsos on Ios cunIos oI ncfo os nuIo;
4
nunquo on vnrIos
suuosfos In docfrInn consIdorn quo uodo sor consIdorndo InoxIsfonfo.
5
Ij.:
docInrnr cnducn In vonfn do dofornInndns fIorrns fIscnIos, dojnndo sIn ofocfo
Ins rosocfIvns frnnsnIsIonos do donInIo y nnndnndo fonnr rnzon do oIIo on
oI !ogIsfro do In IroIodnd.
6
12.2. 1nconpeIencio reepecIo o noIerioe legieloIitoe
Cunndo Ios orgnnos ndnInIsfrnfIvos dIcfnn rosoIucIonos soLro cuosfIonos quo
soIo uodon sor rosuoIfns or oI Congroso. IjonIos: dIsosIcIon do fondos sIn
nuforIzncIon rosuuosfnrIn;
?
vonfn do InnuoLIo doI Isfndo sIn Ioy quo Io nu-
forIco; nunonfo do fnsns do In InsoccIon OonornI do JusfIcIn,
8
nodIfIcncIonos
nI sIsfonn juLIInforIo,
9
oforgnnIonfo sIn Ioy do unn concosIon do sorvIcIos -
LIIcos, quo or InIIcnr unn rosfrIccIon n In IILorfnd do frnLnjnr y ojorcor In-
dusfrIn IIcIfn doLo sor oLjofo do unn Ioy fornnI,
10
ofc. TnnLIon Ios docrofos quo
12.1
Vor y connrnr SAYAO!IS IASO, I!IQ!I, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, f. I, MonfovI-
doo, 1953, . 433.
12.2
Io cunI no fIono roIncIon con oI fonn do In nnI dononInndn jurIsdIccIon ndnInIsfrnfIvn, quo
frnfnnos eupro, f. 1, cn. IX, Ins funcIonos doI odor, ? n 19, . IX-16/46.
12.3
CSJ, Iolloe, 24?: 646, IernnJec Arioe (1960). so nIIco In gnrnnfIn do In dofonsn on juIcIo
or fnIfn do un frILunnI InnrcInI y no do In nudIoncIn doI Inforosndo. In sIfuncIon so roIfo
cunndo so frnfn do nIIcncIon do onns confrn Ins cunIos so concodo un rocurso judIcInI do cnrcfor
no susonsIvo, . oj. CSJ, Di Solto, LL, 1988-, 2?1; LopiJuc, LL, 1998-C, 3?1. Vor I!II!I
IIIMOTI, AIII A., InconsfIfucIonnIIdnd do Ios nrfs. 10 y 11 do In Ioy 24.?65 (cInusurns), LL,
1998-I, 519 y sus dons roforoncIns.
12.4
OOZIIZ II!IZ, JIS!S, 1l proceJinienIo oJninieIroIito, MndrId, ALoIIn, 1964, . 318;
MA!IIHOII, op. ciI., . 518; CIod. CA, SnIn I, AuIopieIoe Jel Sol, LL, 1998-I, 601, rosocfo n In
IInnndn conofoncIn jurIsdIccIonnI doI IA!OAS, quo on In hIofosIs so roufo InoxIsfonfo. In
sonfIdo sInIInr, do In nIsnn SnIn I, Y.P.I. c. 1norgoe, LL, 1996-C, 36. Vor OO!IIIO, Cien noIoe Je
AgueIin, op. ciI., . 95, 31, Innrgns: InforrofncIon rosfrIcfIvn do su jurIsdIccIon.
12.5
Vor A!AZ, !AIAII A., De lo conpeIencio oJninieIroIito, MndrId, 196?, . ?0; confr. IIZ,
DerecIo oJninieIroIito, op. ciI., f. II, . 313.
12.6
CSJ, Iolloe, 190: 142, Loe Logoe; De Sece, 1958, 241: 384, ofc.
12.?
CSJ, Iolloe, ?: 19, J. I. L6pec c/el GoIierno Je lo Protincio Je SonIo Ie, 1869; 82: 390,
Boeio, 1899; 129: 184, CorJeiro, 1919.
12.8
CIod. CA, SnIn IV, IoJelio S.A., nno 1999, LL, 2000-A, 142; SnIn III, SoconeJ S.C.A., nno
199?, LL, 1998-, 205.
12.9
CIod. CA, SnIn V, Boerio, nno 1999, LL, 2000-I, ?43.
12.10
CSJ, Peeeino t/Protincio Je Tucunn, 192?, JA, 24: 9.
OIJITO Y COMIITICIA II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-31
on su orIgon so hnIInn vIcIndos do InconsfIfucIonnIIdnd or hnLor sIdo dIcfndos
or oI Iodor IjocufIvo con oxcoso do sus fncuIfndos rogInnonfnrIns, no son
sucofILIos do urgn o suLsnnncIon nodInnfo In rnfIfIcncIon nrInnonfnrIn
uIforIor,
11
sIn orjuIcIo do quo In nuovn Ioy fongn ofIcncIn nrn oI fufuro.
12
In
fodos Ios cnsos oI ncfo os nuIo,
13
do nuliJoJ oIeoluIo e ineonoIle cono dIco oI Inc.
3 doI nrf. 99 do In ConsfIfucIon
14
y, frnfndoso do docrofos doI Iodor IjocufIvo,
no nroco quo uodn dnrso nornnInonfo In hIofosIs do InoxIsfoncIn, on oI do-
rocho consfIfucIonnI nnforIor n 1994,
15
snIvo nLorrncIon.
16
SIn onLnrgo, on un
nuy Inforosnnfo cnso rosuoIfo or oI TrILunnI SuorIor do JusfIcIn do ouquon,
so rosoIvIo corrocfnnonfo quo sI In InconofoncIn yn IIogn n InvndIr In Convon-
cIon ConsfIfuyonfo, Ios ncfos |...] doLon consIdornrso InoxIsfonfos.
1?
Hnco yn nIgo ns do unn docndn quo oI suuosfo ns frocuonfo do Incono-
foncIn rosocfo n nnforIns IogIsInfIvns Io dnn Ios docrofos do nocosIdnd y urgon-
cIn,
18
cunndo nvnnznn soLro nnforIns quo Ios osfn vodndns, Io cunI os dosgrn-
cIndnnonfo frocuonfo.
19
SI LIon on osfos cnsos hnn fonndo InforvoncIon fnnfo
frILunnIos InLornIos
20
cono cIvIIos y conorcInIos, sogn In nnforIn concrofn on
dIscusIon, In CSJ hn onfondIdo quo sI so cuosfIonn In conofoncIn consfIfucIo-
nnI doI I.I. on roIncIon nI Iodor IogIsInfIvo, doLo InforvonIr In IInnndn jusfIcIn
confoncIoso ndnInIsfrnfIvn.
21
12.11
CSJ, Iolloe, 322: 1868, Ironco, 1999; CIod. CA, SnIn IV, Longenoter, LL, 14-VIII-
2000; 1D, 26-IV-2000.
12.12
!no do Ios vofos on CSJ, GuiJo, LL, 4-VIII-2000, SConsf., . 9; DJ, 2000-2-1086.
12.13
CSJ,CIinici Hnoe. t/Protincio Je C6rJoIo, 1921, JA, ?: 514; Iolloe, 322: 1318, TonIucci,
1999, eupro, nofn 12.6; IT, DicInenee, 69: 235; OOZIIZ II!IZ, op. ciI., . 318; MA!IIHOII, op.
ciI., . 518.
12.14
Io rocuordn In CIod. CA, SnIn IV, in re IoJelio S.A., nno 1999, LL, 2000-A, 142.
12.15
Ior In ofornn dIscusIon ncorcn do sus fncuIfndos rogInnonfnrIns: vor nI rosocfo eupro, f. 1,
cn. VII, 9 n 1?; f. 2, cn. VIII. IIIo oIvIdn, dosdo Iuogo, quo nrn In Corfo InfornnorIcnnn do
orochos Hunnnos, cuyns sonfoncIns y oInIonos consuIfIvns son oLIIgnforIns on oI dorocho Infor-
no (CSJ, GirolJi, Bronojo, Arce, ofc.), soIo unn Ioy on sonfIdo fornnI, dIcfndn or oI Congroso o
InfrInsocnnonfo jusfn, uodo IInIfnr Ios dorochos IndIvIdunIos: f. 2, cn. VI, . 16 y nofn 3.13.
12.16
CroncIon do doIIfos, onns, ofc. Vor A!AZ, op. ciI., . ?0.
12.1?
TSJ do ouquon, Boeelli, ncuordo 620 doI 21-III-2000, cons. VII, unnIno. II I.I. hnLIn
Lnjndo Ios snInrIos do Ios Infogrnnfos doI TrILunnI do Cuonfns, quo on In ConsfIfucIon rovIncInI
so oquInrnn n Ios nngIsfrndos judIcInIos.
12.18
Io oxIIcnnos eupro, f. 1, cn. VII, Iuonfos nncIonnIos doI dorocho ndnInIsfrnfIvo, 12,
!ogInnonfos do nocosIdnd y urgoncIn, . VII-46/55.
12.19
Isfo hn IIovndo n unfunIIznr quo nrocIorn quo fnIos ncfos fuornn In fuonfo rIncInI doI
dorocho ndnInIsfrnfIvo: IIACHI, AIII!TO I., In Corfo Suronn hn osfnLIocIdo su fosIs ofIcInI
soLro In onorgoncIn ocononIcn, LL, 1991-C, 141. Iuodo vorso In ovoIucIon doI fonn on OIIII,
MA!A AOIIICA, ConfroIos soLro Ios docrofos do nocosIdnd y urgoncIn. o IoJriguec n VerroccIi.
II rogroso do PerolIo:, LL, 2000-A, 86.
12.20
AsI In CAoI. TrnLnjo on oI cnsoVerroccIi, nno 1999, rosuoIfo on IgunI sonfIdo or In
nuIIdnd nLsoIufn or In CSJ, LL, 2000-A, 88. In osfo y ofros fnIIos no so hnn oLjofndo In cono-
foncIn do osfos frILunnIos, cono sI so Io hnco on Origenee, LL, 26-VII-2000.
12.21
Origenee, LL, 26-VII-2000, . 10. Ios frILunnIos do grndo so ronuncInn frocuonfononfo
or In nuIIdnd nLsoIufn o InsnnnLIo, In CSJ or In vnIIdoz.
II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-32
In nIgn cnso on quo oI nvnnco soLro In conofoncIn IogIsInfIvn ocurro on
nnforIn rocosnI onnI, hn sIdo In jusfIcIn onnI In quo hn InforvonIdo y docIn-
rndo, do ofIcIo,
22
In InconsfIfucIonnIIdnd do In nornn.
23
12.3. 1nconpeIencio reepecIo o noIerioe oJninieIroIitoe Je oIroe 6rgonoe
IjonIos: unn docIsIon corrosondIonfo nI MInIsforIo do ofonsn ndofndn or
oI MInIsforIo do IcononIn; ordon do InsfruIr unn InfornncIon sunnrInI dIs-
uosfn no or In suLsocrofnrIn do HncIondn doI MInIsforIo do OLrns y SorvIcIos
ILIIcos, sIno or In SuLsocrofnrIn do CoordInncIon AdnInIsfrnfIvn y focnIcn
doI nIsno MInIsforIo.
24
SI oI vIcIo no os nuy grnvo, oI ncfo sor fnn soIo nnuIn-
LIo,
25
oro fnnLIon uodo dnrso oI cnso do un vIcIo nuy grnvo o grosoro;
26
.oj.
sI oI SocrofnrIo do IducncIon dn do Lnjn n un ngonfo do unn !nIvorsIdnd,
2?
o oI
ocnno ronuovo n un rofosor fIfuInr dosIgnndo or concurso, Io quo os cono-
foncIn doI Consojo SuorIor.
28
In osfos suuosfos hny fnnLIon InconofoncIn
on rnzon doI grndo.
29
13. ConpeIencio en roc6n Jel IerriIorio
In conofoncIn on rnzon doI forrIforIo conrondo oI nLIfo osncInI on oI cunI
os IogIfIno oI ojorcIcIo do In funcIon: oxcodorIo dofornInn In nuIIdnd o InoxIs-
foncIn doI ncfo.
1
In InoxIsfoncIn os n vocos In soIucIon oLIIgndn, cunnfo so frnfn
do Invocnr oI ncfo on ofrn jurIsdIccIon: In nuforIdnd IocnI conofonfo hn noco-
snrInnonfo do IgnornrIo.
2
A vocos In InconofoncIn on rnzon do In nnforIn, do In ncIon soLro Ins
rovIncIns o do osfns soLro Ios nunIcIIos, uodo nrocor InconofoncIn on
12.22
TnnLIon on ofrns cuosfIonos: TOrnI CrInInnI IodornI n" 3, MirolJi, LL, 31-VIII-2000, SI,
. 22.
12.23
In In osocIo, so frnfnLn doI docrofo 102/99 quo nfrILuyo fncuIfndos rocosnIos onnIos n In
OfIcInn AnfIcorrucIon, on Io quo so consIdoro unn nIforncIon doI CodIgo IrocosnI IonnI do In
ncIon y do In dIsfrILucIon consfIfucIonnI do nfrILucIonos ncusnforIns n un nInIsforIo LIIco
IndoondIonfo y no n funcIonnrIos do In ndnInIsfrncIon: AJninieIroJoree Je ArgenIino Teletieoro
Color S.A., Juzg. Iod. CrIn. y Corroc. " 3, LL, 26-VII-2000, . 15.
12.24
IT, DicInenee, 198: 115. So consIdoro quo oI ncfo orn nnuInLIo y oI vIcIo suLsnnnLIo con
ofocfo rofroncfIvo.
12.25
IIIo, orquo ndons In InvnsIon do conofoncIn suoIo on osfos cnsos no sor cInrn y nnnI-
fIosfn. Con. OOZIIZ II!IZ, JueIicio oJninieIroIito, op. ciI., . 116, quIon nroco IndIcnr quo In
InconofoncIn on rnzon do In nnforIn os sIonro cnusnI do nuIIdnd; n dIforoncIn do In Inconofon-
cIn on rnzon do In jornrquIn, quo Io sorIn sIonro do nnuInLIIIdnd. TnnLIon so IncIInn or In
nuIIdnd sIn oxcocIonos CASSAOI, op. ciI., . 282.
12.26
Vor MA!IIHOII, op. ciI., . 519; OA!!IO IAIIA, op. ciI., 10" od., . 421.
12.2?
CSJ, Peo Je Tuero, Iolloe, 305: 1?1, nno 1983.
12.28
CIod CA, SnIn IV, Iippo, cnusn 23.940, sonfoncIn doI 14-IV-94.
12.29
Supro, 11, nofns 11.5, 11.6 y 11.21.
13.1
OA!!IO IAIIA, op. ciI., 10" od., . 421; MA!IIHOII, op. ciI., . 520; A!AZ, op. ciI., . ?5;
IIZ, op. ciI., f. II, 2" od., 19?6, . 315; CASSAOI, op. ciI. . 281.
13.2
Vor infro, nofn 13.5 (ChnrIoffonLurg).
OIJITO Y COMIITICIA II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-33
rnzon doI forrIforIo.
3
TnnLIon oI oxcoso forrIforInI uodo Ir conIIcndo con unn
rofonsIon do exIenJer ronInonfo oI nLIfo osncInI, quo uodo nsI osfnr con-
frovorfIdo, son on fornn ncfIvn o nsIvn.
4
IIIo conIIcn nucho ns oI nnIIsIs.
In fodo cnso, sI unn nunIcInIIdnd dIcfn ncfos (ornIsos, concosIonos) nrn sor
nIIcndos on un Iugnr cInrnnonfo uLIcndo fuorn do su forrIforIo, o sI In oIIcIn
do In IrovIncIn InLrn un ncfn or InfrnccIonos do frnsIfo on Ionn CIudnd do
Iuonos AIros, ofc., os cInro quo fnIos ncfos son InoxIsfonfos,
5
or In nnyor grn-
vodnd doI vIcIo on osfo fIo do suuosfos.
14. ConpeIencio en roc6n Jel Iienpo
In conofoncIn on rnzon doI fIono, or IfIno, so rofIoro n Ios cnsos on quo
un orgnno fIono dofornInndns fncuIfndos concodIdns soIo durnnfo un Inso
dofornInndo. Son nsI nuIos oI vofo oxfonornoo do unn Ioy, oI nonLrnnIonfo
quo oI IrosIdonfo hngn or sI soIo do ofIcInIos suorIoros doI IjorcIfo y In Ar-
nndn no osfnndo on oI cnno do LnfnIIn (nrf. 99, Inc. 13), In docInrncIon do
osfndo do sIfIo or connocIon InforIor osfnndo rounIdo oI Congroso (nrf. ?5, .
16), ofc. SIn onLnrgo, In rcfIcn IocnI hn sorfondo oI rIncIIo usnndo nI ofocfo
In dIsfIncIon quo In nnyor nrfo do Ios nuforos osfuIn, onfro oxIsfoncIn y or-
foccIon, or unn nrfo y ofIcncIn or In ofrn. So ndnIfo onfoncos quo sI oI ncfo
osfonfn unn fochn quo sogn oI cnIondnrIo corrosondo nI Inso durnnfo oI cunI
In conofoncIn oxIsfIn, oI ncfo os vIIdo nunquo so Io nodIfIquo hnsfn dos y fros
nosos
1
dosuos.
2
Con fodo, no doLo onsnrso quo sIonro quo oI ordon jurIdIco
osfnLIoco un fornIno donfro doI cunI doLo o uodo roducIrso dofornInndo
ncfo, In consocuoncIn do dIcfnrIo fuorn do oI son nocosnrInnonfo In nuIIdnd o
InoxIsfoncIn doI ncfo. Hny ncfos rocodInonfnIos, . oj., quo do ronIIznrso fuorn
do fornIno son IgunInonfo vIIdos, sIn orjuIcIo do In rosonsnLIIIdnd doI ngon-
fo;
3
fnI os oI cnso doI onvIo do Ins ncfuncIonos nI suorIor n odIdo do nrfo,
13.3
AsI Ios ojonIos quo dInos on nnforIoros odIcIonos y nhorn surInInos or gonfII sugoron-
cIn do A!I JAVII! OAVIOIIO.
13.4
!n cnso roLIonfIco os In conofoncIn on nguns nnrIfInns quo ofros consIdornn nncIonn-
Ios (oI nLIfo do oxcIusIon), o InfornncIonnIos.
13.5
In sonfIdo sInIInr H!II!, op. ciI., f. II, . ?23 rosonn un cnso on quo In nuforIdnd do IorIIn
nuforIzn n unn cIInIcn nrn quo funcIonnrn on ChnrIoffonLurg: oI frILunnI consIdoro quo uosfo
quo In nuforIdnd conofonfo no odIn rovocnr oI ncfo quo no hnLIn dIcfndo, sI odIn dosconocorIo y
oLrnr on consocuoncIn; on ofros fornInos, quo odIn jurIdIcnnonfo consIdornrIo InoxIsfonfo. SIn
onLnrgo OII!MAYI!, op. ciI., . ??, onfIondo quo uodo hnLor cnsos do InconofoncIn forrIforInI on
quo oI ncfo son nnuInLIo o nuIo. Connrnr OA!!IO IAIIA, op. loc. ciI.
14.1
O IncIuso nnos, on un cnso sorrondonfo: C1" CA, CordoLn, CeloIIi, 1999, LLC6rJoIo, 2000,
843. Vor cn. II, 2.3; cn. X, 11.3.1.4; cn IX, 11.3, 11.3.1 n 11.3.4.
14.2
nfurnInonfo, Io consIdornnos orronoo, uos In nnnIoLrn in frouJen legie os on fnIos cnsos
nnnIfIosfn. II fonn so vIncuIn con In sInuIncIon cono vIcIo, infro, cn. IX, 11.3, SInuIncIon,
11.3.1.1, SInuIncIon y ofIcncIn doI ncfo. Anfodnfndo y rofroncfIvIdnd, 11.3.2, 11.3.4; cn. X,
11.1 y 11.3.
14.3
OOZIIZ II!IZ, 1l proceJinienIo oJninieIroIito, op. ciI., . 334.
II ACTO AMIIST!ATIVO VIII-34
cunndo oI orgnno rochnzn In roconsIdorncIon.
4
oLor dIsfInguIrso, on conso-
cuoncIn, oI fIo do Inzo y fInnIIdnd quo oI fIono on oI cnso concrofo: sI oI Inzo
consfIfuyo un IInIfo nI ojorcIcIo do ofosfndos ndnInIsfrnfIvns, su frnnsgro-
sIon vIcIn oI ncfo
5
y n nuosfro nodo do vor corrosondo In snncIon do nuIIdnd.
6
SI oI Inzo os on fnvor doI ndnInIsfrndo on cuyo cnso so roIfo In sIfuncIon
nnforIor, oI ncfo os do fodos nodos vIIdo sIn orjuIcIo do In rosonsnLIIIdnd
orfInonfo.
?
In Io quo hnco n In rosonsnLIIIdnd doI ngonfo, oIIn os no soIo ndnInIsfrnfI-
vn snncIonos dIscIIInnrIns sIno fnnLIon cIvII, on In nodIdn on quo In onI-
sIon do cunIIr oI Inzo ocnsIono un dnno nI nrfIcuInr: osfo odr on conso-
cuoncIn oxIgIr In ronrncIon doI orjuIcIo ocnsIonndo fnnfo nI funcIonnrIo or-
sonnInonfo cono nI roIo Isfndo.
8
14.4
ocrofo 1?59/?2, nrf. 88.
14.5
OOZIIZ II!IZ, op. ulI. ciI., . 335.
14.6
o ncuordo n In IogIsIncIon osnnoIn, OOZIIZ II!IZ osfInn quo oI ncfo os on fnIos cnsos
nnuInLIo: op. ciI. . 335.
14.?
Con. OOZIIZ II!IZ, op. loc. ciI.
14.8
Vor eupro, f. 2, 2000, 4" od., cn. XIX y XX.
CopiIulo 1X
VICIOS DE LA VOLUNTAD
I. Vicios de tipo objetivo
1. ConcepIo Je tolunIoJ
II concofo do voIunfnd on oI ncfo ndnInIsfrnfIvo no fIono sIno unn Iojnnn
roIncIon con oI concofo do voIunfnd on oI dorocho cIvII. In voIunfnd doI ncfo
ndnInIsfrnfIvo os In voIunfnd doI funcIonnrIo on nIgunns hIofosIs, oro no on
fodns; do nIII so sIguo quo Ios vIcIos do In voIunfnd odrn on nIgunos cnsos
onconfrnr roforoncIn n In voIunfnd sIquIcn doI funcIonnrIo, oro quo on ofros
oxIsfIrn con roscIndoncIn do In nnnIfosfncIon do voIunfnd do dIcho IndIvI-
duo.
HnLInr do voIunfnd on oI ncfo ndnInIsfrnfIvo os, osfrIcfnnonfo, unn Inco-
rroccIon (uos yn vInos onfro ofrns cosns quo oI ncfo ndnInIsfrnfIvo no sIon-
ro rosonfn In voIunfnd on su sonfIdo foIooIogIco), oro n fnIfn do un fornIno
quo sonnIo con ns rocIsIon Io quo nquI so frnfn, forzoso os onIonr n osfo;
rocnIcnndo onfoncos, con IO!STHOII, quo su ufIIIzncIon consfIfuyo nndn ns
quo unn foon Je porler.
1
In voIunfnd ndnInIsfrnfIvn os uos un concurso do
oIononfos euIjeIitoe (In voIunfnd do Ios IndIvIduos quo ncfnn) y oIjeIitoe (oI
rocoso on quo ncfnn y Ins nrfos InfoIocfunIos quo norfnn n In docInrncIon).
Ios vIcIos do In voIunfnd, or Io fnnfo, uodon nnrocor fnnfo on In docInrncIon
nIsnn, oLjofIvnnonfo consIdorndn, cono on oI rocoso do roduccIon do dIchn
docInrncIon, cono, or fIn, on In voIunfnd sIquIcn doI funcIonnrIo quo rodujo
In docInrncIon; do nIII quo n Ios vIcIos do In voIunfnd Ios dIvIdnnos on o) vIcIos
do IndoIo oLjofIvn y I) vIcIos do IndoIo suLjofIvn.
1.1
IO!STHOII, I!ST, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, MndrId, 1958, . 289; o cono dIco
H!TCHISO, TOMS, Ieginen Je proceJinienIoe oJninieIroIitoe, Iuonos AIros, Asfron, 1995, 4"
od., . 129, oI fornIno so usn cono unn nofforn. Connrnr OAIIO I IOMIOI, CIIIA I., In
voIunfnd on oI ncfo ndnInIsfrnfIvo, on IIZ y ofros, AcIo , proceJinienIo oJninieIroIito, Iuonos
AIros, 19?5, . 58-61. AnIInr eupro, cn. II, 6.1 (In voIunfnd sIquIcn doI ngonfo) y nofns.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-2
o os osILIo hncor unn sonrncIon nofn onfro osfos fIos do vIcIos; do nIII
quo dIgnnos fnn soIo do IndoIo suLjofIvn u oLjofIvn, i. e., roondornnfo, pero
no exclueitonenIe suLjofIvn u oLjofIvn. IIIo so vor con ns dofnIIo cunndo
frnfonos oI cnso, ns LIon do foorIn quo do In rcfIcn, doI suuosfo funcIonn-
rIo LIIco onforno nonfnI, quo fnnfo Inforos hn dosorfndo on nuosfro nodIo.
2. 1nuneroci6n Je loe ticioe Je lo tolunIoJ
In oI rosonfo cn. oxIIcnnos Ios rIncInIos vIcIos do In voIunfnd, do ncuordo
n In nofodoIogIn ndofndn on In rInorn odIcIon do osfn oLrn; dIsfInguInos
nsI:
I. VICIOS I TIIO OIJITIVO
1) Vicioe en el origen Je lo tolunIoJ. o) usurndor, I) funcIonnrIo do hocho.
2) Vicioe en lo preporoci6n Je lo tolunIoJ. o) dofonsn on juIcIo, I) nudIoncIn
LIIcn, IIcIfncIon LIIcn, c) concurso, J) dIcfnnon o frnIfo susfnncInI, oso-
cInInonfo dIcfnnon jurIdIco doI sorvIcIo ornnnonfo do nsosornnIonfo IognI,
e) ofros vIcIos do rocodInIonfo.
3) Vicioe en lo eniei6n Je lo tolunIoJ. o) ncfos sInIos do orgnnos coIogIn-
dos, I) ncfos conIojos, c) ncfos quo roquIoron nuforIzncIon, J) ncfos quo ro-
quIoron nroLncIon, e) ncfos sujofos n oLsorvncIon.
II. VICIOS I TIIO S!IJITIVO
1) Deetioci6n Je poJer. o) fInnIIdnd orsonnI, I) fInnIIdnd do LonofIcInr n un
forcoro, c) fInnIIdnd do LonofIcInr n In ndnInIsfrncIon.
2) ArIiIrorieJoJ. o) ncfos quo onIfon docIdIr, I) ncfos quo roscIndon do Ios
hochos, c) ncfos quo cnrocon do fundnnonfncIon nornnfIvn sorIn, J) ncfos
IIogIcnnonfo nofIvndos: A) InIncIns no fornnIos: concIusIon InnfIngonfo, nr-
gunonfos oJ Ioninen, oJ Ioculun, oJ ignoronIion, oJ populun, ofc.; I)
InIncIns fornnIos; e) ofrns hIofosIs.
3) 1rror
4) Dolo, tiolencio, einuloci6n.
3. Vicioe en el origen Je lo tolunIoJ
In voIunfnd ndnInIsfrnfIvn osf vIcIndn on su orIgon, fofnI o nrcInInonfo,
cunndo rocodo do un usurndor o do un funcIonnrIo do hocho.
1
3.1
COSTATIIA!, AIII!T, TroIoJo Je lo JocIrino Je focIo, f. I, Iuonos AIros, onInn, 1945, .
4?, sonnIn fros roquIsIfos nrn quo unn orsonn uodn sor roconocIdn cono funcIonnrIo do focIo: 1)
oI cnrgo quo ocuo doLo fonor unn oxIsfoncIn do jure, 2) doLo osfnr ronInonfo on ososIon doI nIs-
no, 3) doLo dofonfnrIo Lnjo In nnrIoncIn do IogIfInIdnd do fIfuIo o nuforIdnd. JIZI, or su nrfo,
hnLIn do que lo inteeIiJuro eeo oJnieiIle (ploueiIle), Loe principioe generolee Jel JerecIo oJni-
nieIroIito, f. II-1, Iuonos AIros, onInn, 1949, . 325.
VICIOS I IA VOI!TA IX-3
3.1. Iuncionorio Je IecIo os oI quo ocun un cnrgo yn son con un nonLrn-
nIonfo IrroguInr (or nIgn vIcIo on oI ncfo do nonLrnnIonfo: quo oI dosIgnndo
no ronn Ins condIcIonos oxIgIdns or In Ioy; o quo oI ncfo nIsno fongn vIcIos do
fornn, conofoncIn, ofc.), osfnndo susondIdo on sus funcIonos o hnLIondo cn-
ducndo su nonLrnnIonfo, ofc. So cnrncforIzn orquo ojorco In funcIon Lnjo nn-
rIoncIn do IogIfInIdnd, unJer color of IiIle, con nnrIoncIn do IogIfInIdnd. Isfn
hIofosIs frndIcIonnI doI dorocho nrgonfIno, fonndo doI no nojor dorocho con-
nrndo, uodo docIrso quo so hnIInrIn on dIrocfn confrnosIcIon nI nuovo nrf.
36 do In ConsfIfucIon nncIonnI. SI nnfnno odrIn sosfonorso quo sus ncfos son
vIIdos, sI Ios ndnInIsfrndos ncfunron do Luonn fo,
2
hoy on dIn rosuIfn nuy
dIfIcII osfuInr In Luonn fo do nndIo fronfo n un goLIorno o funcIonnrIo do fncfo.
In fodo cnso, cono so sosfIono do sIonro, sI Ios ndnInIsfrndos quo rocILon Ios
ofocfos doI ncfo no hnn ncfundo do Luonn fo (os docIr, conocInn In IrroguInrIdnd
doI nonLrnnIonfo y ncfunron on connIvoncIn doIosn), oI ncfo os nnuInLIo
3
o
IncIuso nuIo do nuIIdnd nLsoIufn nfondIondo nI rocIso y fornInnnfo cnIIfIcnfI-
vo consfIfucIonnI.
SI un goLIorno Je iure dIsono In InforvoncIon n un onfo dosconfrnIIzndo on
fornn IIogIfInn, In IIogIfInIdnd doI ncfo do InforvoncIon no InIIcn quo Ios
ncfos doI Inforvonfor on ojorcIcIo do sus funcIonos sonn n su voz InvIIdos. A
oIIos Ios nIcnnzn oI nIsno rIncIIo doI coIor do fIfuIo, yn noncIonndo: son or
ondo vIIdos. Isfo os nsI on In InforvoncIon n onfIdndos nufrquIcns frndIcIo-
nnIos, nunquo nIgn frILunnI Io hn ufIIIzndo fnnLIon nrn In InforvoncIon n
onfIdndos no osfnfnIos, . oj. sIndIcnfos, n osnr do unn oxrosn rohILIcIon
IognI on fnI sonfIdo.
4
SI LIon osfo IfIno crIforIo rofIojn unn ronIIdnd nndn oxcocIonnI on nuosfrn
rcfIcn, os do fodos nodos orronoo, uos no uodo consIdornrso quo fongn
coIor do fIfuIo o nnrIoncIn do IogIfInIdnd, In InforvoncIon oJninieIroIito
5
n
unn onfIdnd rIvndn. A nuosfro onfondor, uos, fnIfnndo nIII nnrIoncIn do Io-
gIfInIdnd on oI ncfo do InforvoncIon, son nuIos Ios ncfos dIcfndos or oI Infor-
vonfor ndnInIsfrnfIvo on In orsonn jurIdIcn no osfnfnI.
3.2. UeurpoJor os oI quo nsuno In funcIon sIn fIfuIo nIguno roguInr o Irrogu-
Inr y so cnrncforIzn orquo no fIono nquoIIn nnrIoncIn do IogIfInIdnd quo on-
3.2
COSTATIIA!, op. ciI., f. II, . 465 y ss.; JIZI, op. ciI. . 34?; OOZIIZ II!IZ, JIS!S, 1l
proceJinienIo oJninieIroIito, MndrId, ALoIIn, 1964, . 320; OA!!IO IAIIA, II!AO, TroIoJo Je
JerecIo AJninieIroIito, f. I, op. ciI., 10" od., . 420-1; AIA HI!AO, JOSI I!IS, Iuncionorio Je
focIo, CordoLn, 1962, . 29 y ss.
3.3
Con. COSTATIIA!, op. ciI., f. II, . 4?0 y ss., quo sonnIn n osfos cnsos cono do nuIIdnd. A
nuosfro juIcIo uodo IncIuso hnLor vnIIdoz.
3.4
C TrnLnjo, SnIn V, GIirinolJi, 1963, LL, 113: 5; CC CnIfnI, SnIn I, BulJrini, JA, 1965-V,
SoccIon JurIsrudoncIn, 91.
3.5
IsfInfn os In InforvoncIon judIcInI, quo soIo orsIguo fInos do fIscnIIzncIon y no susfIfuyo Ins
fncuIfndos do Ins nuforIdndos do In onfIdnd.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-4
confrnnos on oI funcIonnrIo do hocho. Sus ncfos son on rIncIIo InoxIsfonfos;
6
oro on osfn nnforIn hny fodn unn gnnn do vnrIodndos fcfIcns quo uodon
hncor vnrInr corroInfIvnnonfo oI rogInon jurIdIco do sus ncfos. TnnLIon uodo
vnrInr In orcocIon socInI y In rovIsIon nornnfIvn doI fononono, cono ocurro
on oI rInor nsocfo on In IfInn docndn doI sIgIo XX y on oI sogundo con oI nrf.
36 do In ConsfIfucIon do 1994 y Ins nornns doI codIgo do ofIcn nI nonos do Ios
Infogrnnfos doI CoIogIo ILIIco do ALogndos do In CnIfnI IodornI.
urnnfo nuchns docndns y hnsfn rocIonfononfo, sI so frnfnLn do unn rovo-
IucIon frIunfnnfo quo so nfIrnnLn on Ios hochos y ojorcIn Ionnnonfo Ins fun-
cIonos doI goLIorno dorrocndo, su InvosfIdurn IIognLn n sor ndnIfIdn
?
y con oIIo
orn consIdorndo goLIorno o funcIonnrIo Je focIo, con Io quo sus ncfos ornn vII-
dos. Ms nn, In fuorzn IogIfInndorn do Io fcfIco
8
hn sIdo fnn fuorfo on Ios
IfInos fIonos quo nI sIquIorn oI Iodor JudIcInI do In ncIon uodo sncudIrso
oI yugo InfoIocfunI y sIguo IInnnndo Le, n Ios docrofos-Ioyos do Ios IfInos
goLIornos do fncfo.
9
In osn orsocfIvn IogIfInndorn do Io fcfIco, sI so frnfn do un goLIorno
rovoIucIonnrIo quo so nnnfuvo fofnInonfo Inornnfo durnnfo un orIodo do
fIono sufIcIonfo cono nrn ojorcor Ionnnonfo oI odor, oro Iuogo os dorro-
cndo, sus ncfos sorn nuIos o nnuInLIos, oro no InoxIsfonfos.
10
SI, fInnInonfo,
3.6
JIZI, op. ciI., . 336; OOZIIZ II!IZ, op. ciI., . 320; II!THIIIMY, H., TroiIe elenenIoire Je
JroiI oJninieIroIif, InrIs, 1923, . 998; VIII, OIO!OIS, DroiI oJninieIroIif, InrIs, 1961, . 420;
C!ITIIIA J!IO!, JOSI, TroIoJo Je JereiIo oJninieIroIito, f. II, !Io do JnnoIro, Ioronso, 1966, .
2?5. II fundnnonfo os In fnIfn do coIor do fIfuIo o nnrIoncIn do IogIfInIdnd: nodIfIcndoso osfn,
cnnLIn In consocuoncIn, sogn Io oxIIcnnos n confInuncIon.
3.?
!osocfo n In osILIIIdnd do quo un usurndor so frnsforno, or cIrcunsfnncIns do hocho, on
funcIonnrIo do fncfo, vor JIZI, op. ciI., . 330. Io quo no os sosfonILIo, on cnnLIo, os rofondor quo oI
ojorcIcIo confInundo doI odor Io nufoIogIfIno, frnnsfornndoIo on goLIorno Je jure. Io ns quo
cnLo ndnIfIr os su ovoIucIon do ueurpoJor n funcIonnrIo o goLIorno Je focIo y nn nsI os oLvIo quo
ns quo nnfo un rIncIIo jurIdIco, so osf fronfo n unn rondIcIon nnfo In ronIIdnd, n vocos InovIfnLIo
oro no or oIIo nojor.
3.8
Vor CA!!I, OIA!O !., Loe liniIee Jel lenguoje nornoIito, Iuonos AIros, Asfron, 19?3, .
52-3.
3.9
In osfn soIucIon, . oj., In jurIsrudoncIn do In CSJ soLro docrofos-Ioyos: Lejorrogo Je
Altorec Je ToleJo, Iolloe, 240: 96 (1958); LoporJo PeIrucci, 243: 265 (1959); fnnLIon In Irocurn-
cIon doI Tosoro do In ncIon, 65: 13. Isn jurIsrudoncIn hn quodndo oxrosnnonfo InvnIIdndn or
oI nuovo nrf. 36 do In ConsfIfucIon do 1994, oro su osIrIfu orsIsfo. o so uodo nI nrocor dnr
or suorndn In LonovoIoncIn coIocfIvn quo nos cnrncforIzo con Ios goLIornos do fncfo, cunndo Ios
fros odoros doI Isfndo y soLro fodo oI Iodor JudIcInI, nn IInnnn Ioyos n Ios docrofos-Ioyos do
Ios IfInos goLIornos do fncfo, ns do unn gonorncIon dosuos: eupro, f. 1, cn. I, 6, . I-6 y I-?;
f. 2, . VI-16, 3.4.3. o nroco unn fornn ndocundn do nosfrnr, onsonnr o dofondor In donocrn-
cIn, oI Isfndo do orocho, In ConsfIfucIon.
3.10
CSJ, Iolloe, 5: 155, 1l Iieco Aocionol c. torioe conercionIee Je Son Juon, eoIre JerecIoe
Je inporIoci6n pogoJoe o loe reIelJee, JuronIe eu Joninio, 1868, on quo so docInro quo cunndo oI
goLIorno IogIfIno no hn odIdo rosIsfIr In usurncIon y Ios cIudndnnos quodnn sonofIdos or
consIguIonfo do hocho nI odor do Ios ononIgos, no quodnn vIncuIndos nI nIsno fIono or sus
oLIIgncIonos fronfo nI goLIorno usurndo: o son quo Ios ncfos doI usurndor fIonon vIgoncIn nIon-
frns oI goLIorno usurnnfo so nnnfIono on oI odor; Iuogo, oI goLIorno Je jure no odr ns ndo-
Innfo consIdornrIos ncfos InoxIsfonfos.
VICIOS I IA VOI!TA IX-5
so frnfn do unn corfn y frncnsndn Infonfonn rovoIucIonnrIn y on gonornI do
cunIquIor usurncIon quo no nIcnnzn n nodIfIcnr In nornnIIdnd InsfIfucIonnI
nodIn, Ios ncfos odrn sor InoxIsfonfos.
11
Son nsI soInnonfo Ins nsonndns quo
sufron oI frncnso do Ins nrnns Ins quo no rosuIfnn fnnLIon vIcforIosns on Io
jurIdIco. Is un osfndo do cosns LIon oco snfIsfncforIo do nuosfro dorocho -
LIIco. Is quo In nnronfo orcocIon coIocfIvn on oI nLIfo foronso nrocIorn
rocILIr cono dIsfInfn In nnfurnIozn do In usurncIon nI vnrInr In nnrIoncIn do
IogIfInIdnd doI IndIvIduo o gruo ncfunnfo y oI odor nnforInIosfo os, oI
ojorcIcIo ofocfIvo do In funcIon do quo on Ios hochos dIsongn.
12
4. Vicioe Je lo tolunIoJ, pretioe o lo eniei6n Jel ocIo
Cunndo In Ioy osfnLIoco unn sorIo do frnIfos y fornnIIdndos quo doLon cun-
IIrso nnfos do onIfIr In voIunfnd ndnInIsfrnfIvn, su IncunIInIonfo vIcIn dI-
chn voIunfnd.
ndn InIdo IInnnrIos vIcIos do rocodInIonfo,
1
o vIcIos do fornn cono ofros
nuforos Io rofIoron,
2
o nI nIsno fIono vIcIos do fornn y do rocodInIonfo
3
sIonro quo so ovnIo sIn InduIgoncIn su vIoIncIon, yn quo su fundnnonfo os
sor gnrnnfIn do Ins IILorfndos LIIcns.
4
In oxIgoncIn gonorIcn vIono roconocI-
dn or oI docrofo-Ioy 19.549/?2, cuyo nrf. ?, Inc. J) dosfncn quo Anfos do su
onIsIon doLon cunIIrso Ios rocodInIonfos osoncInIos y susfnncInIos rovIs-
fos y Ios quo rosuIfon InIIcIfos doI ordonnnIonfo jurIdIco.
Cono so ndvIorfo, In oxIgoncIn do Ios frnIfos susfnncInIos rovIos n In onI-
sIon doI ncfo so rofIoro no soInnonfo n Ios oxIgIdos fnxnfIvnnonfo or oI ordo-
nnnIonfo jurIdIco, sIno fnnLIon n nquoIIos quo sogn oI cnso rosuIfon InIIcI-
3.11
Connrnr VIAI II!OMO, JAIMI, DerecIo oJninieIroIito generol, Iogof, 1966, . 390 y
osforIoros odIcIonos.
3.12
Ior Io oxuosfo no croonos ncorfndn In crIfIcn quo nos fornuIn ISCOIA, HICTO! JO!OI, Tro-
IoJo generol Je proceJinienIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, onInn, 19?5, . 85, on oI sonfIdo
do quo no cnLo nnnIIznr osfns sIfuncIonos cono vIcIos do In voIunfnd, Lnjo oI nrgunonfo do quo so
frnfnrIn do ncfos InoxIsfonfos or cnroncIn do voIunfnd ndnInIsfrnfIvn. Cono so ndvIorfo on oI
foxfo y sus roforoncIns, In voIunfnd uodo oxIsfIr nunquo vIcIndn, son fofnI o nrcInInonfo, son on
fornn Iovo, grnvo o grosorn, dnndo Iugnr on consocuoncIn n cunIquIorn do Ios dIsfInfos fIos do
nuIIdnd quo sogn oI cnso corrosondn.
4.1
AsI !!IIO OOOY, ISAAC, Proceeo Je fornoci6n Je un ocIo oJninieIroIito, SnnfIngo do ChIIo,
IdIforInI JurIdIcn do ChIIo, 1960.
4.2
In sonfIdo sInIInr I!J MOTI!O, MICA, II ncfo ndnInIsfrnfIvo: IIononfos, on IA!!AO
(H.), ISMAII y MA!TIZ, IAT!ICIA !., Irocforos, Monuol Je JerecIo oJninieIroIito, Iuonos AIros,
onInn, 1996, . 182; IOQ!I!A OIIVI!, JOSI MA!A, 1eIuJioe eoIre el ocIo oJninieIroIito, Mn-
drId, CIvIfns, 1993, . 194 y ss., IncIuyo oI rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo y sus vIcIos, cono vIcIos
on In ronrncIon y fornncIon do In voIunfnd ndnInIsfrnfIvn.
4.3
HOSTIO!, !II, ProceJure eI fornee Je l'ocIe oJninieIroIif uniloIerol en JroiI fronoie, InrIs,
IOJ, 19?5.
4.4
Io hn dIcho unn do Ins nonfos rocInrns doI dorocho ndnInIsfrnfIvo: !IVI!O, JIA, Io sysfono
frnnnIs do rofocfIon dos cIfoyons confro I'nrLIfrnIro ndnInIsfrnfIf n I'orouro dos fnIfs, Iecueil
J'eIuJee en l'Ionneur Je Jeon DoIin, f. II, InrIs, SIroy, 1963, . 819 y ss.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-6
fos. ndo quo son pretioe nI ncfo, su cunIInIonfo doLo osfnr fInIquIfndo nI
nononfo do su nncInIonfo, uos In roguInrIdnd do un ncfo so nrocIn nI no-
nonfo do su onIsIon.
5
o sorInn concoLILIos ex poeI focIo. Todo Io rovIsfo
cono pretio cnrocorIn do rnzon do sor o poeIeriori.
6
Voronos Iuogo cun doco-
cIonnnfo os nuosfro dorocho vIvIonfo. Infro Ios frnIfos o ofnns susfnncInIos
rovIsfos expreeonenIe or oI ordon jurIdIco onconfrnnos Ios sIguIonfos.
4.1. Lo goronIio Je Jefeneo. 1l eunorio pretio
In gnrnnfIn do dofonsn confrndIcforIn, rovIn nI ncfo, os dosdo Iuogo nIIcnLIo
nI rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo
?
IncIuso sI so hnn do dIcfnr ncfos dIscrocIonn-
Ios on su oLjofo.
8
Cunndo no so hnn rosofndo Ios rIncIIos fundnnonfnIos do
In nIsnn y osocInInonfo oI dorocho do sor oIdo con nfnquo y dofonsn y do oIr
Io quo nIognn Ios ndvorsnrIos (Y!OII)
9
y do roducIr In ruoLn do doscnrgo do
quo oI Inforosndo quIorn vnIorso,
10
no so hn ronrndo In voIunfnd on In fornn
rovIsfn or oI ordon jurIdIco, no so hnn soguIdo sus rocodInIonfos nI sus
fornnIIdndos, nrn nfondor ofrns fornInoIogIns; no so hnn cunIIdo con Ios
frnIfos osoncInIos roquorIdos or oI ordonnnIonfo, nrn usnr In fornInoIogIn
doI docrofo-Ioy 19.549/?2. CunIquIorn son oI gIro vorLnI oIogIdo, oI dofocfo on
quo Incurro In ndnInIsfrncIon os In vIoIncIon dIrocfn do unn do Ins gnrnnfIns
fundnnonfnIos doI honLro y doI cIudndnno, fnnfo conforno n In ConsfIfucIon
cono n Ins nornns InfornncIonnIos do dorochos hunnnos. In jurIsrudoncIn
nncIonnI, on cnnLIo, docIdo onor onfnsIs no on In InorfnncIn o grnvodnd doI
vIcIo, sIno do Ios confonIdos snncIonnforIos doI ncfo. o ncuordo con osfo crIfo-
rIo, sI so frnfn do snncIonos nonoros, uodo dIsonsnrso In InsfruccIon do un
sunnrIo; no nsI cunndo so frnfn do snncIonos oxuIsIvns.
11
4.5
HOSTIO!, op. ciI., . 2?6, nofn 1; . 119 y ss. Con. sIn onLnrgo, . 282-3, nofn 29.
4.6
HOSTIO!, op. ciI., . 2?6, nofn 1: fodo Iordo su sonfIdo dosuos, fnnfo In cIfncIon do In nrfo
cono oI dIcfnnon rovIo o In nofIvncIon doI ncfo. osuos doI nononfo on quo oI ncfo so consIdo-
rn onIfIdo |...] oI nufor no uodo roguInrIznr oI ncfo. (op. loc. ciI., nofn 2).
4.?
Vor eupro, f. 2, cn. IX, 10.
4.8
In oI dorocho frnncos sI so roscIndo do un ngonfo fonornrIo, o so ono fIn n Ins funcIonos
do un nsnnfo, o so roscIndo un confrnfo nnfos do Inzo, os nocosnrIo ofocfunr rovInnonfo oI
rocodInIonfo confrndIcforIo. o cunndo so frnfn do no ronovnr un confrnfo, n nonos quo In no
ronovncIon fongn cnrcfor dIscIIInnrIo. Todos osfos ojonIos on HOSTIO!, op. ciI., . 102-3 y nofn.
4.9
Y!OII, cIfndo or IO!STHOII, op. ciI., . 326. ConvIono ndons rocordnr nquoIIn vordnd
oIononfnI, fnnfns vocos rocordndn or In docfrInn cono dosconocIdn or In oxorIoncIn, do quo II
dorocho do nudIoncIn y vIsfn, quo os oI fundnnonfnI, conrondo, cono os oLvIo y Io ndvorfInos on
su nononfo, In fofnIIdnd doI oxodIonfo InsfruIdo, orquo su funcIon osocIfIcn os In do nsogurnr
nI Inforosndo un conocInIonfo IgunI doI nsunfo quo oI do In roIn nuforIdnd IInnndn n rosoIvorIo.
SIn osn IgunIdnd do nrnns oI rocodInIonfo rosuIfnr vIcIndo y In rosoIucIon quo on oI so roduz-
cn sor rndIcnInonfo nuIn on In nodIdn on quo roduco unn sIfuncIon do IndofonsIon: OA!CA I
ITI!!A, I!A!O y II!IZ, TOMS !AM, Cureo Je JerecIo oJninieIroIito, f. II, MndrId,
CIvIfns, 1998, 5" od., . 502.
4.10
Vor eupro, f. 2, 4" od., cn. IX, 10.4.2.
4.11
CIod. CA, SnIn V, BurecI,n, cnusn 54.2?6/92, sonfoncIn doI 23-XI-98.
VICIOS I IA VOI!TA IX-?
In concordnncIn con osfo fonornnonfo, no fodos Ios cnsos do IndofonsIon
rocILon IgunI frnfnnIonfo, IncIuso sI In IndofonsIon os fofnI. A vocos so hn con-
sIdorndo quo oI ncfo ndnInIsfrnfIvo vIcIndo do IndofonsIon os nnuInLIo
12
y ofrns
nuIo.
13
In nuIIdnd os sogurn cunndo ndons do In IndofonsIon so ruoLn ofro
vIcIo, . oj. nofIvncIon fnIsn y fnIfn do dIcfnnon jurIdIco,
14
o dosvIncIon do o-
dor, Io quo hnLIfunInonfo hn do sunnrso on fnIos cnsos n In fnIfn do nofIvn-
cIon, do cnusn y do dIcfnnon jurIdIco. Isfo IfIno os Io quo ocurro on Ins ros-
cIndILIIIdndos, roorgnnIzncIonos, frnsIndos, ofc., cunndo so Iogrn convoncor nI
frILunnI quo oI ncfo os on vordnd unn snncIon oncuLIorfn,
15
o IncIuso ndons
unn consurn n su conducfn.
16
In soIucIon os gonornInonfo In nuIIdnd cunndo so frnfn do snncIonos grnvos
nIIcndns or orsonns LIIcns no osfnfnIos (.oj., coIogIos rofosIonnIos crondos
or Ioy) o IncIuso orsonns do dorocho rIvndo (nsocIncIonos doorfIvns o do ofrn
IndoIo). osofros nos IncIInnnos or In soIucIon do In nuIIdnd InsnnnLIo, on
fodos Ios cnsos. IIIo so fundn on In nnfurnIozn rofundnnonfo nxIoIogIcn y
fundnnonfnI do osfo rIncIIo consfIfucIonnI,
1?
cuyn Ionn vIgoncIn os In Lnso
osoncInI doI goco do Ios dons dorochos IndIvIdunIos; on quo oI nrf. 14 Inc. I)
doI docrofo-Ioy 19.549/?2 snncIonn con In nuIIdnd In vIoIncIon do Ins fornns
osoncInIos.
Hny fnnLIon unn rnzon rcfIcn: oI nIco nodo on quo un funcIonnrIo LII-
co quo hn dosconocIdo osfn gnrnnfIn consfIfucIonnI uodn nrondor n rosofnr-
In y soguIrIn on oI fufuro, os rosfIfuyondo Ins cosns n su osfndo nnforIor; oLII-
gnndo nI nIsno funcIonnrIo n frnnIfnr y rosoIvor nuovnnonfo In cuosfIon, osfn
voz con oI doLIdo rosofo n Ios dorochos doI IndIvIduo.
4.12
CSJ, Iolloe, 212: 546; 218: 535; 222: 11?; 253: 232; 258: 299; IT, DicInenee, ?3: 30; 5?:
215. II dofocfo on In frnnIfncIon doI sunnrIo uodo no ocnsIonnr In nuIIdnd doI ncfo, oro os cnusn
sufIcIonfo nrn quo, rovIo nuovo sunnrIo, so docInro In cosnnfIn doI sunnrInnfo. II dofocfo
oxuIsIvo y dournforIo os nsI doLIo: rInoro cno oI sunnrIndo InIcInI, Iuogo cno su sunnrInnfo:
SC Iuonos AIros, P. Je Q., M.S.L. c. MunicipoliJoJ Je Mor6n, nno 1999, LL, 2000-A, 110, con nofn
do I!II!I IIIMOTI, AIII A., IrIncIIos doI dorocho ndnInIsfrnfIvo on un fnIIo do In Suronn
Corfo rovIncInI, LL, 2000-A, 105.
4.13
CSJ, Ierrer DeIeco, 2-IX-19?6 (un Inzo do 24 hs. nrn fornuInr doscnrgo y ofrocor ruo-
Ln); Iolloe, 198: ?8, Protincio Je SonIiogo Jel 1eIero t. 1nrique Conpogno, I944, oxcoIonfo fnIIo;
192: 303; Vorgoe GolinJec (1949), 213: 449; Broun , LinJer (195?), 239: 54; CIoor (19?2), 283:
330; connrnr DelgoJo (1949), 214: 624; BuIIini (1960), 24?: 161; CIod. CA, SnIn III, CorIone,
cnusn 21.64?, sonfoncIn doI 1?-XI-1989; IT, DicInenee, ?1: 13? Iie; H!II!, I!ST !!OII,
WirIecIofIeteruolIungerecII, f. II, TuLIngon, 1954, 2" od., . ?29; OA!!IO IAIIA, II!AO, Iegi-
nen Je inpugnoci6n Je loe ocIoe oJninieIroIitoe, MndrId, 1956, . 259-60; CASSAOI, J!A CA!-
IOS, 1l ocIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, ALoIodoIorrof, 19?4, . 289.
4.14
CIod. CA, SnIn IV, Uronor S. A., DJ, 2000-3, 25?, nno 1999.
4.15
CIod. CA, SnIn IV, AnIroe, 1994, LL, 1995-I, 219, cons. VII; infro, nofns 6.5, 6.6 y 6.?.
4.16
SnIn IV, AnIroe, cIfndo. In ofros ojonIos, sI un rofosor os cosnnfondo or consurn IdooIo-
gIcn y sIn nudIoncIn rovIn, oI frILunnI uodo roforIr nnuInr oI ncfo Invocnndo soInnonfo In Indo-
fonsIon. o fnI nodo, nunquo oI rInor nrgunonfo fongn oso in pecIore, onIfo ronuncInrso
soLro un fonn rieque.
4.1?
Vor eupro, f. 1, cn. VI, 9 y ss.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-8
In nnuIncIon IIsn y IInnn n vocos os dIsuosfn nrn rosoIucIonos quo nrchI-
vnn Ins ncfuncIonos sIn rosoIvor Io ofIcIonndo,
18
o quo donIognn oI nccoso n
InfornncIon confIdoncInI,
19
o rosuoIvon un rocurso sIn oforgnr In vIsfn do Ins
ncfuncIonos soIIcIfndn or oI rocurronfo.
20
Ofrns vocos, on cnnLIo, so Io osfInn
nornnonfo nnuInLIo y so consIdorn quo hn sIdo suLsnnndo con In InugnncIon
judIcInI doI nrfIcuInr ngrnvIndo. In oxorIoncIn donuosfrn quo oI crIforIo do
consIdornr quo oI vIcIo do vIoIncIon doI dorocho do dofonsn orIgInn fnn soIo In
nnuInLIIIdnd doI ncfo, dosonLocn InovIfnLIononfo on quo nuncn oso dorocho os
ofocfIvnnonfo rosofndo on Ins jornrquIns InforIoros o InfornodIns do In ndnI-
nIsfrncIon.
21
A Io suno Ins ofnns suorIoros dnn nI ndnInIsfrndo oorfunIdnd
do dofondorso y dndo quo oIIo so consIdorn n vocos sufIcIonfo nrn suLsnnnr oI
vIcIo conofIdo or Ins ofnns InforIoros, osfns nuncn so onfornn do quo doLon
rosofnr osn nornn consfIfucIonnI.
Ioor sIn dudn rosuIfn quo fodn In ndnInIsfrncIon no rosofo osfn gnrnnfIn
fundnnonfnI doI dorocho LIIco. Quo In jusfIcIn no cunIn su roI y onfIondn,
or unn nuy nnI nsunIdn ocononIn rocosnI, quo os roforILIo nnnfonor In
vnIIdoz doI ncfo nnfos quo snncIonnr su nuIIdnd nrn cunIIr con Ios rocofos
doI nrf. III do In ConvoncIon AnorIcnnn Confrn In CorrucIon.
4.1.1. De ticIinorio o ticIino. Lo Jificil eiIuoci6n Jel eunorionIe
AcnLnnos do vor quo no sIonro Ios dofocfos conofIdos or In InsfruccIon doI
sunnrIo roducon In nuIIdnd doI ncfo dIcfndo on su consocuoncIn. Ioro oIIo no
doLo dnr nIngunn fnIsn Idon do sogurIdnd nI sunnrInnfo.
Son dos cosns nuy dIsfInfns, cunfo oI sunnrIo nfocfn In dofonsn doI sunn-
rIndo y In vnIIdoz doI ncfo (oco) y cunfo nfocfn oso nIsno hocho on fornn
orsonnI, cono rosonsnLIIIdnd funcIonnI y cIvII, nI sunnrInnfo quo ronrn
nquoIIn docIsIon (nucho). Is quo nI sunnrInnfo so Io conufnn fncforos ogro-
tonIee on su doLIo condIcIon do oIogoJo y do pereonol jerrquico. SI no so
ronuncIn corrocfnnonfo soLro In ruoLn rouosfn or oI sunnrIndo Incurro
on nogIIgoncIn y nolo proxie; Io nIsno sI no foIIn corrocfnnonfo oI oxodIonfo,
4.18
CIod. CA, SnIn I, Corni, 12-II-98.
4.19
CIod. CA, SnIn I, 1neourrolJe, 2?-II-98. In ofrn ocnsIon, on quo In donogncIon so rodujo
do hocho, so Infonfo unn nodIdn cnufoInr nufononn on In quo so oLfuvo oI onvIo nI juzgndo do In
docunonfncIon ocuIfndn y nIII In Cnnrn ordono nI juoz dnr vIsfn n Ins nrfos on sodo judIcInI:
SnIn I, Iinnecconico Spo Aereo Alenio Difeeo c. MinieIerio Je Defeneo, 6-XI-98, LL, 1999-I, 51?.
In oI rInoro do Ios vofos do osfo fnIIo so hIzo oxrosn noncIon do In ConvoncIon AnorIcnnn
confrn In CorrucIon, no nsI on Ios rosfnnfos, Io quo hnco rocordnr Ins vIojns sonfoncIns do In CSJ
on In orn consfIfucIonnI, on quo nIgunos vofos noncIonnLnn In ConvoncIon AnorIcnnn do orochos
Hunnnos y ofros no, nn nrrILnndo n vocos n In nIsnn concIusIon.
4.20
CIod. CA, SnIn IV, CorIone, 14-XI-1989, cnusn 21.64?.
4.21
II rosuIfndo os oI nIsno nrn cunIquIor vIoIncIon doI dorocho or In ndnInIsfrncIon. Vor
HOSTIO!, op. ciI., . 240, concIusIonos IAS!Y on oI cnso BoilleI, rosuoIfo or oI Consojo do Isfndo do
IrnncIn on 1956.
VICIOS I IA VOI!TA IX-9
no hnco Ins nofIfIcncIonos on IognI fornn, Incurro on nrcInIIdnd o rojuzgn-
nIonfo, ofc.
Isns fnIIns no InodIrn quo eu sunnrIndo quodo dosodIdo, oro osn foIo-
rnncIn hncIn oI ncfo no so oxfIondo n el. 1l IonIien eer JeepeJiJo, cono oI
sunnrIndo cuyo sunnrIo Insfruyo con IrroguInrIdnd;
22
In Lnso do su cosnnfIn
sor hnLor ncfundo IrroguInrnonfo on In InsfruccIon doI ofro sunnrIo. Ior oso
dIjInos quo oI roroLo do hoy os oI oIogIdo do nnnnnn... y vIcovorsn.
4.1.2. Lo Jenegoci6n innoIitoJo Je prueIo
So hn rosuoIfo quo sI In ruoLn ofrocIdn os rochnzndn in linine, sIn fundnnon-
fncIon nIgunn, oI ncfo os nuIo. MxIno sI nI nIsno fIono so rochnzn oI rocur-
so, nunquo so nrguyn quo oI oLjofo doI ncfo orn vIIdo on cunnfo nI fondo do In
rofonsIon. In fnI sonfIdo so hn dIcho quo cunIquIorn fuoro In oLIIgncIon quo
osnLn soLro oI funcIonnrIo do rosoIvor do un nodo dofornInndo, In fornn on
quo Io hIzo vuInorn oI dorocho do dofonsn on juIcIo doI ofIcIonnrIo, on fnnfo no
hn vnIorndo, nI nroxInndnnonfo, Ios nrgunonfos sosfonIdos or osfo nI In
ruoLn ofrocIdn on noyo do su dorocho.
23
4.2. 1nIinoci6n pretio. Sorpreeo, conIronorcIoe, confionco legiIino
Este supuesto no sur ge de nor mas gener al es
24
per o apar ece r econoci do por l o
gener al a tr avs de l a jur i spr udenci a y l a doctr i na,
25
adems de tener un
sustento consti tuci onal .
26
El comportami ento admi ni strati vo no puede i nduci r
al otro a error
27
o a ser perjudi cado, debe obrar l eal mente y de buena fe, si n
trampas ni desvi aci ones.
28
Es el pr i nci pi o del fair procedure, suscepti bl e de
muchas apl i caci ones.
29
Como di ce WADE, tnto de l a sustanci a de l a justi ci a
r esi de en el fair procedure!
30
4.22
SC Iuonos AIros, P. Je Q., M. S., 1999, LL, 2000-A, 110.
4.23
CIod. CA, Uronor S.A., 1999, DJ, 2000-3, 25?, cons. IV.
4.24
Ioro sI hny nornns oxrosns quo In oxIgon on sIfuncIonos unfunIos, cono nnfos do dIso-
norso In cnducIdnd do Ins ncfuncIonos o oroncIon do InsfnncIn: infro, f. 4, cn. VIII, II fIono on
oI rocodInIonfo, 12.3.3, II ncfo rovIo do InfInncIon, . VIII-31.
4.25
In oI dorocho frnncos nuchos foxfos oxIgon In niee en Jeneure, oro on nusoncIn do oIIos In
jurIsrudoncIn no Inono oI rosofo do osfn fornnIIdnd: HOSTIO!, op. ciI., . 85-?.
4.26
In In ConsfIfucIon nIonnnn osf InIIcIfo on oI nrf. 1 y oxroso on oI 19, oI dorocho n In
fufoIn o rofoccIon do In confInnzn: OSSII!HI, I!ITZ, Die Iuclnone feIlerIofIer IeguneIigenJer
VeruolIungeolIe, IorIIn, do Oruyfor, 1965, . 8. In nuosfrn ConsfIfucIon osf on Ins gnrnnfIns
InIIcIfns.
4.2?
Vor In jurIsrudoncIn IngIosn quo cIfn IIOOATIS, SIY!IO, AJninieIroIite Lou eI DroiI
AJninieIroIif, InrIs, IOJ, 1986, . 18?-8.
4.28
!nn do Ins dosvIncIonos fnnLIon so nnnIfIosfn cono vIcIo do In voIunfnd, on unn do Ins
fornns do dosvIncIon do odor quo so oxrosn on oI dosoo do dnnnr, o sInIononfo on uno do Ios
nIsforIos doI osIrIfu hunnno, In nnIdnd, cono oxIIcnnos infro, 6.3.1 y nofn.
4.29
IIOOATIS, op. ciI., . 191-3.
4.30
WAI, H. W. !., TouorJe oJninieIroIite JueIice, Ann ArLor, 1963, . 2 y 90.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-10
!nn vnrInnfo do fnIfn do doLIdo rocoso IognI os In ncfuncIon InoInndn,
oxfonornon, cnronfo do InfInncIon o nvIso rovIo. So Io hn dononInndo on
ocnsIonos sorrosn,
31
cono fornn nognfIvn do doIo, o In rohILIcIon do tolIefocee
o confrnnnrchns,
32
os docIr In InfordIccIon do In nufoconfrndIccIon on In nrfo
confrnrIn
33
o oI doLor do rofoccIon do In confInnzn njonn.
34
TnnLIon nnroco on
InsfIfucIonos concrofns cono In cnducIdnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, dondo so
oxIgo quo no son InfonosfIvn y quo osfo rocodIdn do unn InfInncIon rovIn
35
y confIorn un Inzo rnzonnLIo nrn su cunIInIonfo.
36
II nIsno rIncIIo os nIIcnLIo n In Invorsn: oI nrfIcuInr fIono fnnLIon on
cIorfos cnsos oLIIgncIon do Infornnr n In ndnInIsfrncIon con nnfIcIncIon nI
dosnrroIIo crocIonfo do un roLIonn quo uodn roquorIr su InforvoncIon o sor
In Lnso do un osILIo rocInno.
3?
4.3. AuJiencio pIlico, liciIoci6n pIlico, puIliciJoJ , Ironeporencio
Cunndo so oxIgo IIcIfncIon o nudIoncIn LIIcn nnfos do dIcfnr un ncfo, su In-
cunIInIonfo dIrocfo o IndIrocfo (unn IIcIfncIon vIcIndn, unn nudIoncIn cuyns
concIusIonos nI sIquIorn so ovnInn) hnco quo oI ncfo son nuIo.
38
In In IIcIfncIon
LIIcn doLo rocurnrso In nnyor cnnfIdnd osILIo do oforonfos; on In nudIon-
4.31
I!!OIO, AMI, In sorrosn jurIdIcnnonfo roIovnnfo on oI nLIfo doI dorocho rIvndo,
1D, 185: 1182.
4.32
1n re Tereone LIJ. SIetenoge Det. Corp., nno 1965, cIfndo on JOIS, OIY I., A Aeu ApproocI
Io IIe 1nIernoIionol Citil 1ngineering ConIrocIe, Iondros, 19?9, cn. 4, Cloine, . 184; M.W.
AI!AHAMSO, 1ngineering Lou onJ IIe 1C1 ConIrocI, Iondros, 19?5; I. . !CA WAIIACI, TIe
1nIernoIionol Citil, 1ngineering ConIrocIe, Iondros, Svoof nnd MnxvoII Ifd, 19?4. Inrn oI con-
foxfo do osfns roforoncIns vor eupro, f. 2, 2000, 4" od., cn. XVIII, 3.4, . 21.
4.33
MAI!AI, Lo JocIrino Je loe ocIoe propioe , lo oJninieIroci6n pIlico, Iuonos AIros, onInn,
1988.
4.34
TnnLIon IInnndn confInnzn IogIfInn. Vor COVIIIIO, II!O J. J., In confInnzn IogIfInn,
1D, 1??: 894 y sus roforoncIns. Vor eupro, nofn 4.23.
4.35
Anroco on nuchos nIsos. Vor CAIIA!, JIA, In nIso on donouro on droIf ndnInIsfrnfIf,
on !I!IS, OIO!OIS, (dIr.), Sur lo forne eI lo proceJure Je l'ocIe oJninieIroIif, InrIs, IcononIcn,
19?9, . 43 y ss.
4.36
1nfro, cn. XIII, ?.1.
4.3?
Vor eupro, nofn 4.24, in re Tereone..., ofc. TnnLIon oxIsfon, or fIn, cnsos on quo In niee en
Jeneure oorn onfro orsonns u orgnnos LIIcos: HOSTIO!, op. ciI., . 83-5.
4.38
Supro, f. 2, cn. XII; CSJ, Iolloe, 1?9: 249, 1npreeo ConeIrucIoro I.H. ScIniJI S. A., 193?;
144: 255, Di Leo, 1925; 13?: 383, BiJonJo, 1923; 95: 33, Villegoe, 1902; nunquo nIII orn nuIIdnd nLsoIu-
fn y nnnIfIosfn, on oI osfrIcfo sonfIdo doI CodIgo CIvII, Io quo Iuogo so nLnndono on oI cnso Loe Logoe;
IIIISA, !AIAII, DerecIo oJninieIroIito, f. II, Iuonos AIros, 1955, 5" od., . 125; IOSCH, JO!OI T!IST,
TriIunolee juJiciolee o TriIunolee oJninieIroIitoe poro jucgor o lo AJninieIroci6n PIlico:, Iuo-
nos AIros, 1951, . 83; !OMI, Lo liciIoci6n pIlico, Iuonos AIros, Asfron, 19?5, . 4?6; MAI!AI, HICTO!
A., LiciIoci6n pIlico, Iuonos AIros, onInn, 19?5, . 25-4?; nuosfro IILro DerecIo oJninieIroIito
Je lo econonio, Iuonos AIros, MncchI, 1966, . 344 y ss. In Io quo hnco n In nudIoncIn LIIcn nrn
ncfos gonornIos o nrn royocfos sInguInros do grnn onvorgndurn, nodIo nnLIonfo, ofc., vor eupro,
f. 2, op. ciI., cn. XI; !SIIOHI, AIIJA!O J. y OATTI, WAITI! O., Aorfos nrn unn foorIn do In
nrfIcIncIon ndnInIsfrnfIvn, IAP, 162 (Iuonos AIros, 1992) y Ios fnIIos Youeeefion cIfndos on Ios
grnndos fnIIos do In ncfunIIdnd, on nuosfro IILro Deepuee Je lo reforno Jel 1eIoJo, Iuonos AIros,
1998, 2" od., cn. XI.
VICIOS I IA VOI!TA IX-11
cIn LIIcn hncor doLnfIr n unn rnnn vnrIndn do Ios dIsfInfos Inforosos nfocfn-
dos. In nudIoncIn LIIcn y frnIfos nonoros do nrfIcIncIon cIudndnnn, so
Incorornn nI dorocho LIIco cono nodIos do cunIIr nI nonos con Ios rIncI-
Ios do uLIIcIdnd y frnnsnroncIn oxIgIdos or In CICC.
4.4. Conpuleo , concurrencio Je inIereeoJoe. concureo , liciIoci6n
Cunndo In Ioy oxIgo quo so ronIIco un concurso nnfos do ndofnr unn docIsIon,
oI ncfo dIcfndo sIn oI cunIInIonfo rovIo doI nIsno, os, or IgunIos rnzonos,
nuIo. IjonIos: dosIgnncIonos osfnLIos on In funcIon LIIcn,
39
oforgnnIonfo
do Locns, ronIos, ofc. In nnforIn do confrnfncIonos yn vInos quo os IndIson-
snLIo In conuIsn y concurroncIn do oforonfos, n frnvos do unn IIcIfncIon o
concurso cuyns rogIns fundnnonfnIos oxIIcnnos on oI cn. XII doI f. 2, 2000,
4" od. SIn onLnrgo, In roIn IIcIfncIon o concurso fIonon ofros rocnudos do
frnIfo o rocodInIonfo on In fornncIon do In voIunfnd, so roquIoro un dIcfn-
non focnIco Lnjo onn do nuIIdnd. Is oI cnso sIguIonfo.
4.5. Opini6n, JicIonen o inforne eueIonciol
4.5.1. 1n generol
Cunndo In Ioy oxIgo nIgn frnIfo o consuIfn susfnncInI, oI ncfo dIcfndo sIn
hnLorso cunIIdo oso roquIsIfo os nuIo.
40
IIIo os nsI sInguInrnonfo cunndo
unn nuforIdnd ndnInIsfrnfIvn oncnrgndn do fonnr unn docIsIon so ronuncIn
sIn rocodor n Ins InvosfIgncIonos y consuIfns roquorIdns or In IogIsIncIon on
vIgor. Su docIsIon os nuIn do Iono dorocho nunquo In Ioy no hnyn osfnLIocIdo
osn snncIon nrn In onIsIon do fnIos fornnIIdndos.
41
AsI oI ronuncInnIonfo
doI jurndo nrn unn dosIgnncIon do rofosor roguInr: su onIsIon dofornInn In
nuIIdnd doI ncfo, sIn orjuIcIo do su convorsIon on nonLrnnIonfo cono rofo-
sor InforIno.
42
Io nIsno os nIIcnLIo n Ins dosIgnncIonos or concurso on In
funcIon LIIcn on gonornI. Hny nsI un doLIo juogo do rocnudos: In norfurn n
In concurroncIn y oI dIcfnnon focnIco. IIIo hn IIovndo n docIr quo hny on fnIos
cnsos unn conofoncIn connrfIdn onfro In nuforIdnd quo docIdo y oI jurndo.
43
4.39
IT, DicInenee, 123: 48?, 489, III. In In hIofosIs so rofondIn hncor vnIor un concurso
Inforno cono concurso nLIorfo. So osfuIo In nuIIdnd, con cIfn do DicInenee, ?4: 391.
4.40
CIod. SnIn CA, De lo Torre Peo, LL, 93: 496 (1958); 1enoolo, LL, 91: 610 (1958); IT,
DicInenee, ?4: 391; ?6: 1?5; IIT!ACCHI, I!IQ!I C., Ios orgnnos consuIfIvos y oI ncfo ndnInIs-
frnfIvo, on In IetieIo Je DerecIo , AJninieIroci6n Municipol, n 100 (Iuonos AIros, 1938), . 32
y ss., . 3?; I!ACHII, IIAMIIO, Lo Jelegocione onninieIroIito, MIIn, OIuffro, 1950, . 19?-8,
quIon consIdorn quo oI vIcIo os InsnnnLIo or un dIcfnnon roducIdo o poeIeriori. IosfuIn IgunI
soIucIon nrn In nuforIzncIon o doIogncIon fnrdIn.
4.41
AIIII!T, Le conIrle juriJicIionnel Je l`AJninieIroIion, InrIs, 1926, . 224; OIT, !.,
ConIenIieux AJninieIroIif, f. III, InrIs, 1958, . 809-9; IIT!ACCHI, op. loc. ciI.
4.42
1nfro, cn. XII, ModIfIcncIon doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, 11, ConvorsIon, . XII-16/20.
4.43
HOSTIO!, op. ciI., . 40-1 y su roforoncIn do In nofn 45.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-12
Hny cnsos quo fIonon ns osocInIIdnd oro sIguon oI nIsno crIforIo. AsI os
nuIn In IncIusIon doI IILro Son MorIin 1966 donfro do un !ogInon do IsfInu-
Io doI IILro ArgonfIno doI Iondo ncIonnI do Ins Arfos, sIn rovIo dIcfnnon
doI InsfIfufo ncIonnI SnnnnrfInInno.
44
IgunI rIncIIo sIguo oI dIcfnnon do In
conIsIon do rondjudIcncIon nnfos do rosoIvor unn IIcIfncIon LIIcn. In oI
cnso doI InduIfo, on quo oI Iodor IjocufIvo doLo odIr Infornos nI frILunnI
nnfos do dIcfnr oI ncfo on cuosfIon (nrf. 99, Inc. 5, do In ConsfIfucIon), In onI-
sIon do cunIInonfnr con dIcho frnIfo susfnncInI vIcIn fnnLIon do nuIIdnd In
rosoIucIon.
45
II fundnnonfo do osfo rIncIIo os quo oI frnIfo onIfIdo udo
hnLor ojorcIdo InfIuoncIn on oI conocInIonfo o on In voIunfnd quo hn fornuIndo
In docInrncIon fInnI. SI so dojo do oIr oI nrocor doI orgnno consuIfIvo, uodo
suonorso quo on cnso do hnLorIo oIdo, oI ncfo no huLIorn sIdo dIcfndo,
46
o no
huLIorn sIdo dIcfndo do In nIsnn nnnorn. o sIonro oI Inforno o dIcfnnon
rovIono do un orgnno consuIfIvo. In Ios rocosos do rondocuncIon o ronogocIn-
cIon do concosIonos o IIconcIns do ornIsos LIIcos, In nuforIdnd concodonfo
no uodo oLrnr, nrn fonnr su docIsIon, sIn oI Inforno doI onfo roguIndor do
oso sorvIcIo. Is un oIononfo do confroI quo fnnLIon doLo sor cunIIdo. Is
Inorfnnfo quo oI doLnfo doI dIcfnnon o Inforno so ofocfo con nnforIorIdnd n
In docIsIon. Ins nornns usunInonfo rovon InugnncIonos nI dIcfnnon doI
jurndo o do In conIsIon do rondjudIcncIonos. IIIo hn IIovndo n nIgunos nuforos
n sosfonor quo so frnfn do un ncfo ndnInIsfrnfIvo,
4?
Io cunI oLvInnonfo no os
corrocfo.
48
4.5.2. Lo inexplicoIle excepci6n Jel JicIonen juriJico pretio
SIn onLnrgo, oso cInro unfo do nrfIdn fIono su rInor fInquozn cunndo so
nnnIIzn oI vIcIo doI ncfo dIcfndo sIn oI rovIo dIcfnnon IognI do Ios sorvIcIos
ornnnonfos do nsosornnIonfo jurIdIco. AIII In InforrofncIon donInnnfo, nun-
quo no nLsoIufn,
49
os quo oI ncfo os nnuInLIo y oI vIcIo snnonLIo or un dIcfnnon
4.44
IT, DicInenee, 112: 112, 114.
4.45
I VIIA, AO!ST, DerecIoe coneIiIucionol , oJninieIroIito, Iuonos AIros, MncchI, 1963,
. 394.
4.46
IA!IS MA!TIZ, IIOY, Monuol Je JerecIo oJninieIroIito, Cnrncns, 19?5, 3" od., . 199.
4.4?
WIII!, YVIS, L'oJninieIroIion coneulIoIite, InrIs, IOJ, f. 82 do In BiIlioIIeque Je JroiI
puIlic, . 24.
4.48
!nn roIIjn crIfIcn on HOSTIO!, op. ciI., . 55 n 60.
4.49
Hn docInrndo In nuIIdnd In CIod. CA, SnIn IV, Uronor S.A., DJ, 2000-3, 25?, cons. VIII:
Hn do onfondorso quo In docfrInn do In suLsnnnLIIIdnd judIcInI doI ncfo ndnInIsfrnfIvo hn do
fonor un cnno do nIIcncIon IInIfndo n cnsos oxfrnordInnrIos, uos do Io confrnrIo IIovnrIn n Ios
juocos n fonor cono funcIon nornnI suIIr In voIunfnd do In ndnInIsfrncIon, oxorLIfnndo sus nfrI-
LucIonos, Ins quo son do confroI |.]. In IgunI sonfIdo In SnIn I (IICHT, COVIIIIO; or orror do In
uLIIcncIon so IndIcn In SnIn V), Coneorcio Je PropieIorioe Je lo colle Ceeor Dioc 197 C. I. c.
Ieeoluci6n 94/97 1AI1 (Ieclono n" 30637/9), 2000, 1D, 29-IX-2000, no uodo consIdornrso
un dIcfnnon |...] dondo Infornn soInnonfo osfo |.]. Y osns son fodns Ins rnzonos. (cons. 9", 2"
rr.).
VICIOS I IA VOI!TA IX-13
osforIor.
50
IIIo Inorfn un sorIo dosconocInIonfo doI roI doI nLogndo on In
ndnInIsfrncIon LIIcn. Muchos ncfos nrLIfrnrIos no son dIcfndos, orquo oI
nsosor Iofrndo so rosIsfo n dnr oI dIcfnnon fnvornLIo quo Io Idon. Ofrns vocos
oI ncfo quo so dIcfn quodn norIgorndo do In InfoncIon y In oxfonsIon InIcInI-
nonfo fonIdns on nIrns, grncIns n osn nIsnn nocosnrIn InforvoncIon Iofrndn.
o so Io uodon odIr dIcfnonos do fnvor fodos Ios dIns: no quodn ns rono-
dIo quo oLrnr conforno n dorocho on Ios dons.
II dIcfnnon Iofrndo rovIo no os un noro roquIsIfo do frnIfo o do rocodI-
nIonfo. Is unn gnrnnfIn do nIgn dojo do rnzonnLIIIdnd, rudoncIn y jusfIcIn
on oI conorfnnIonfo ndnInIsfrnfIvo.
51
Todo oso Io dosfruyon Ios frILunnIos y
Ios nIsnos orgnnos do nsosornnIonfo Iofrndo quo or nnI onfondIdn rudon-
cIn y eelf reeIroinI sosfIonon quo In fnIfn do dIcfnnon jurIdIco rovIo no os un
vIcIo InsnnnLIo doI ncfo ndnInIsfrnfIvo.
52
IIIo dosjornrquIzn oI dIcfnnon y rI-
vn nI nsosor Iofrndo ornnnonfo do su IndIsonsnLIo oLjofIvIdnd o InnrcInII-
dnd. Su oInIon osforIor quodn fonIdn or oI conronIso quo gonorn un ncfo
yn onIfIdo y In nocosnrIn soIIdnrIdnd do cuoro quo gonorn.
In onIsIon do roquorIr dIcfnnon do Ios nsosoros jurIdIcos ornnnonfos do In
ndnInIsfrncIon on cunIquIor ncfo ndnInIsfrnfIvo quo vorso soLro JerecIoe y
JeIeree do Ios ndnInIsfrndos o do In ndnInIsfrncIon, on Luonos rIncIIos vIcIn
do nuIIdnd dIchn rosoIucIon. II dIcfnnon os nrn ilueIror In fonn do docIsIon,
no nrn JefenJerlo.
53
Is un consojo o InfornncIon nrn unn nccIon fuIuro, no
unn oscnrnnuzn luego do rondIdn In LnfnIIn. Isfn soIucIon, rougnndn dosdo
nnfnno or In docfrInn,
54
oncuonfrn su rococIon nornnfIvn on oI docrofo-Ioy
19.549/?2, cuyo nrf. ?, Inc. J) sonnIn quo ndons do In oLIIgnforIodnd do ofros
4.50
CSJ, Duperiol SA1C, nno 19?9, Iolloe, 301: 953, cons. 6, . 956-?, on quo so unfunIIzo
quo oI Inforosndo IdIo y oLfuvo oI dIcfnnon osforIor. IT, DicInenee, 144: 148; 193: 110; 19?:
162, con InvocncIon do Duperiol, CIod. CA, SnIn II, IAP, 6: 9? (Iuonos AIros, 19?8).
4.51
Ior oso oI Consojo do Isfndo do IrnncIn consIdorn IncIuso quo In consuIfn cnroco do ofIcncIn
sI no os InfogrnI, os docIr, sI oI orgnno no fIono ocnsIon do oxrosnr conIofnnonfo su oInIon
soLro oI fofnI do Ins cuosfIonos Innfondns or In docIsIon n fonnr: HOSTIO!, op. ciI., . 268.
4.52
Cono dIco MAI!AI, ConIrol juJiciol Je lo oJninieIroci6n pIlico, f. I, op. ciI., . XIII, osfn
jurIsrudoncIn IIovn n oIInInnr oI roquIsIfo, yn quo cunndo oI nrfIcuInr no rocurro quodn fIrno oI
ncfo y cunndo sI Io hnco oI vIcIo so suLsnnn nI dIcfnnInnrso on ocnsIon do dIcho rocurso.
4.53
A forIiori, Io nIsno ocurrro con In fundnnonfncIon fcfIcn do In docIsIon. IxIIcnr uno Io
quo ofro no hn oxIIcndo os sor su nLogndo dofonsor. Isn os ofrn rofosIon. Vor infro, cn. XII,
?.2, IxIIcnr nI ofro.
4.54
Connrnr AA MOTAO, SAIVAO! M., In oLIIgnforIodnd doI nsosornnIonfo focnIco on
gonornI y doI jurIdIco on nrfIcuInr on oI rogInon donocrfIco, on In IetieIo Je AJninieIroci6n
PIlico, ?: 30, 39 (Iuonos AIros, 1962), quo Io IInnn vofo focnIco Io quo os fnI voz dnrIo donnsIn-
dn frnscondoncIn. Vor fnnLIon I!Q!I, J!A CA!IOS, II dIcfnnon jurIdIco, Leccionee , 1neo,oe,
30: 4? (Iuonos AIros, 1965); CATAII, OI!SIIII, Ins InfornncIonos cono nnforIn do ncfIvIdnd
ndnInIsfrnfIvn, IetieIo Je AJninieIroci6n PIlico, 9-10: 9 (Iuonos AIros, 1963); IIT!ACCHI, op.
ciI., . 3?; HI!IIA, HO!ACIO H., Ios nodIos ndnInIsfrnfIvos nrn In rofoccIon do Ios ndnInIsfrn-
dos, on In IetieIo Jel Colegio Je AIogoJoe Je Buenoe Airee, nno 1945, n 2, . 286, OOZIIZ
II!IZ, JIS!S, ProceJinienIo oJninieIroIito, MndrId, ALoIIn, 1964, . 458 y ss.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-14
frnIfos osoncInIos rovIos n In onIsIon doI ncfo y sIn orjuIcIo do Io quo osfn-
LIozcnn ofrns nornns osocInIos consIdornso fnnLIon osoncInI oI dIcfnnon ro-
vonIonfo do Ios sorvIcIos ornnnonfos do nsosornnIonfo jurIdIco cunndo oI ncfo
udIoro nfocfnr dorochos suLjofIvos o Inforosos IogIfInos.
In cuosfIon fIono uos unn cInrn soIucIon nornnfIvn y doLo nIIcnrso In con-
socuoncIn do In nuIIdnd nLsoIufn fodn voz quo oI dIcfnnon fnIfo onfornnonfo.
In doLIIIdnd do un dIcfnnon, on cnnLIo, o su dosncIorfo o InsufIcIonfo nnIIsIs
do In cuosfIon, no dnr yn Iugnr n osfo fIo do vIcIo, sIn orjuIcIo do quo uodn
nfocfnr nI ncfo fornndoIo nrLIfrnrIo, dosconocfndo do Ios hochos, vIoInforIo doI
dorocho nIIcnLIo n su oLjofo, ofc.
4.6. OIroe ticioe Je proceJinienIo
In Ios cnsos quo honos osfndo nnnIIznndo so frnfn sIonro do dofornInndos
ncfos rocosnIos quo In ndnInIsfrncIon doLIo hnLor cunIIdo oro on cnnLIo
onIfIo: frnsIndos nrn dofonsn doI Inforosndo, Infornos o dIcfnonos susfnn-
cInIos, rocodInIonfos do oosIcIon nrn In soIoccIon doI confrnfIsfn osfnfnI o
do un ngonfo LIIco, o nrn oI oforgnnIonfo do un ronIo o Locn, ofc. Ahorn
LIon, quo docIr doI cnso on quo oI dofocfo no hn osfndo on In onIsIon sIno on oI
oxcoso
Isfo roLIonn Io Innfon ngudnnonfo VIAI II!OMO cunndo, nI frnfnr do
Ios vIcIos do fornn, oxrosn quo cunndo so onIfon frnIfos Is unn nuIIdnd
fcII do nrocInr, orquo Lnsfn hncor unn connrncIon onfro In fornn cono oI
ncfo fuvo vIdn y Ios frnIfos IognIos.
55
In cnnLIo, sonnIn osfo nufor, AIgunns
vocos so oxngornn Ins fornnIIdndos, so nuIfIIIcnn sIn oLjofo Ins InforvoncIo-
nos do dIsfInfos funcIonnrIos, so hnco fnn conIIcndn In frnnIfncIon do unn
gosfIon ndnInIsfrnfIvn, quo Ios nrfIcuInros ronuncInn on ocnsIon n su doro-
cho, con fnI do no fonor quo hnLorsoIns con osn nodusn do nII cnLozns.
56
In soIucIon do fondo doI roLIonn uodo oncnrnrso or vIn do Ios dIvorsos In-
fonfos do rofornn ndnInIsfrnfIvn
5?
oro oIIo no quIfn quo on ronIIdnd un rocodI-
nIonfo nsI dosvIndo, or oxcosIvn o InjusfIfIcndn conIojIdnd, doLo roufnrso In-
vIIdo. o uodo IogIfInnnonfo oonorso n In rofonsIon doI nrfIcuInr unn nnIIn
fnI do oLsfcuIos y dIfIcuIfndos cono nrn quo uodn consIdornrso quo, do hocho,
so Io hn InodIdo nrn osfo sI ofIcnznonfo oLfonor un ronuncInnIonfo rnzo-
nnLIo y vIIdo do In ndnInIsfrncIon. In osfos cnsos doLo fnnLIon consIdornrso
nuIo oI ncfo onIfIdo. In nIcn nnnorn do quo osfns rcfIcns so surInnn os snn-
cIonnr nI ncfo con In nuIIdnd nLsoIufn; ndnIfIr In convnIIdncIon o foIornr In vnIIdoz
os orofunr In IrroguInrIdnd ndnInIsfrnfIvn.
4.55
VIAI II!OMO, JAIMI, DerecIo oJninieIroIito, Iogof, 19?5, 4" od., . 438; 19??, 5" od., .
400; TonIs, 199?, 11" od., . 345.
4.56
VIAI II!OMO, op. loc. ciI.
4.5?
VIAI II!OMO, op. loc. ciI.
VICIOS I IA VOI!TA IX-15
4.?. 1fecIo einergico Je loe ticioe
o Io oxuosfo surgo quo Infrocuonfononfo uno soIo do Ios vIcIos do rocodI-
nIonfo o do fornncIon do In voIunfnd rovIos n In onIsIon doI ncfo uodo dnr
Iugnr n In nuIIdnd (nLsoIufn o InsnnnLIo). Io hnLIfunI os quo so consIdoro quo
oI vIcIo os suLsnnnLIo.
Cunndo hny vnrIos vIcIos, on cnnLIo, oIIos fIondon n sor ofoncIndos rocIro-
cnnonfo y os ns frocuonfo onfoncos quo so dIsongn In nuIIdnd doI ncfo, sIn
osILIIIdnd do snnonnIonfo.
58
SI hny vnrIos vIcIos y su conjunfo convonco nI
frILunnI, uodo ocurrIr quo oI fnIIo dosIIoguo osn nuIfIIIcIdnd do vIcIos cono
nrn donosfrnr quo no uodo hnLor Iugnr n dudns on cunnfo n In nuIIdnd quo
Inono.
59
In ofrn vnrInnfo do oIIfIcn jurIsdIccIonnI, oI frILunnI uodo, or oI
confrnrIo, oIogIr nIguno onofIvnnonfo noufro y nnuInr oI ncfo sIn unn onorgIcn
condonn do In ndnInIsfrncIon.
60
SI In sogundn oIIfIcn jurIsrudoncInI ornIfo
nnuInr ns ncfos ndnInIsfrnfIvos IIognIos, cono nroco roLnLIo, fIono onfon-
cos oI norIfo do In ofIcncIn. uosfros frILunnIos, or nhorn, nrocon roforIr In
rInorn.
In MoruIo S.C.A.
61
so consIdornron nuIns ncfns dIcfndns o) or funcIonn-
rIos Inconofonfos, uos In nuforIdnd conofonfo orn oI Iodor IjocufIvo y Ins
suscrILIo oI Irocfor ncIonnI do Trnnsorfo IIuvInI y ofros funcIonnrIos do
nonor jornrquIn; oI I.I odIn doIognr In conofoncIn rosocfIvn nI MInIsfro
do IcononIn oro on fodo cnso no Io hIzo; I) A Io suno odrIn hnLorso consI-
dorndo cono un ncfo ronrnforIo, suodIfndo n quo In nuforIdnd conofonfo
Io rofrondnrn; hocho quo no nconfocIo on In rosonfo cnusn; c) Ins ncfns cnro-
con do cnusn fcfIcn uosfo quo so fono cono cIorfos hochos quo no son vordn-
doros (nI dofornInnr In InoxIsfoncIn do doudn |.]). J) TnnLIon so dosfnco quo
on oI cnso orn do nIIcncIon oI crIforIo do In IT on oI sonfIdo quo cunndo un
ncfo ndnInIsfrnfIvo cnroco do nrgunonfncIon rnzonnLIo soLro Ios hochos quo
so vIncuIon y so Lnsn fnn soIo on In urn y sInIo voIunfnd doI funcIonnrIo quo
Io dIcfo, os nrLIfrnrIo y or ondo IIogIfIno. e) In oI cnso oI frILunnI onfIondo
quo huLo fnnLIon orror osoncInI, yn quo In ndnInIsfrncIon no huLIorn onIfIdo
fnIos ncfns nI conroLnr In oxIsfoncIn do un snIdo doudor. f) Ior sI fuorn oco,
oI frILunnI nnndIo In InoxIsfoncIn do cIrcunsfnncIns nIfIgnnfos n quo nos rofo-
rInos on oI 4.8. In oso confoxfo IurIvIcIndo, so docInro In nuIIdnd.
4.58
IT, DicInenee, 1-X-19?3, f. 12?: fnIfn do Inforno rovIo, do dIcfnnon jurIdIco y nudIon-
cIn rovIn, do nofIvncIon ndocundn; 5-I-1968, f. 104: fnIfn do uLIIcIdnd rovIn, roquorIdn or In
nornn y consIguIonfo osILIIIdnd do oIr n Ios confrnInforosndos, Inforno focnIco ndvorso y ofrns
IrroguInrIdndos. Ofros ojonIos eupro, InfroduccIon, nofn 6.1, . 8; infro, cn. X, 18.
4.59
Ios cnsos nonfndos on In nofn 6.1 do In InfroduccIon; fnnLIon infro, cn. X, 18.
4.60
AsI oI Consojo do Isfndo do OrocIn: IIT!O!IIAS, IMOSTHII, ofo sur In nofIvnfIon dos
ncfos ndnInIsfrnfIf on droIf hoIIonIquo, on !I!IS, op. ciI., . 31 y ss., . 40, nofn 1. In IgunI
sonfIdo oI ojonIo rocordndo eupro, sogundn nrfo do In nofn 4.15.
4.61
CIod. CIvII y Con., SnIn III, MoruIo S.C.A., 199?, LL, 1998-A, 151.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-16
In IgunI sonfIdo In SnIn IV do In CIod. CA docInro In nuIIdnd nLsoIufn o
InsnnnLIo doI ncfo on Uronor S.A.:
62
Ios vIcIos doI ncfo ornn hnLor rosuoIfo oI
rochnzo in linine doI rocurso sIn vnIornr sus nrgunonfos, donognr In roduc-
cIon do In ruoLn ofrocIdn, Invocnr un ncfo InoxIsfonfo y roscIndIr do odIr
dIcfnnon jurIdIco rovIo. II fnIIo corrocfnnonfo unfunIIzn quo coJo vIcIo do-
fornInnLn In nuIIdnd doI ncfo.
4.8. CircuneIoncioe niIigonIee
In nIgn cnso so osfIno quo oI vIcIo do rocodInIonfo o do fornncIon do In
voIunfnd (fnIfn do concurso) no orn suLsnnnLIo oro quo In orsonn doLIn con-
fInunr on oI cnrgo nIonfrns frnnIfnLn oI concurso; on cnnLIo no so Io nIIcnrIn
unn nornn quo ornIfIn roguInrIznr InforInnfos sIn concurso.
63
TnnLIon os
nIfIgnnfo do In nuIIdnd doI ncfo In InorfnncIn quo fongn su oLjofo: n nonor
grnvodnd do In snncIon, nonor oxIgoncIn jurIsrudoncInI do cunIIr fodos Ios
rocnudos do vnIIdoz.
oI nIsno nodo so nrocIn quo ofocfos o roorcusIon oI vIcIo hn fonIdo soLro
oI confonIdo doI ncfo, nrn concIuIr quo sI no Io hn nfocfndo nucho, oI ngrnvIo
on ronIIdnd no fIono grnvodnd o no oxIsfo. Isfo so ndvIorfo con frocuoncIn on In
vnIorncIon judIcInI do In IndofonsIon. In osn IInon do rnzonnnIonfo In CSJ hn
unfunIIzndo on nIgn cnso, o conIrorio, In oxIsfoncIn do orror osoncInI, |.]
InconofoncIn on rnzon doI fIono, o con un oLjofo IIogIfIno or vIoIncIon do In
Ioy nIIcnLIo; In ncuIn doI ncfo onIfIdo on osns condIcIonos os fnI, quo confI-
gurn su nuIIdnd nLsoIufn o InsnnnLIo, |.] nxIno sI In InforvoncIon do Ins
nrfos Inforosndns on oI rocodInIonfo o In onIsIon do dIcfnonos, no reeulIoren
euficienIee
64
nrn cohonosfnr oI ronuncInnIonfo ndnInIsfrnfIvo o dIsnInuIr
In grnvodnd doI vIcIo.
65
Isfo nrgunonfo hn sIdo roLnfIdo hnco fIono, oro confInn on Io. So frnfn
do unn Inrgn hIsforIn on In Iuchn or oLfonor gnrnnfIns nrn Ios ndnInIsfrndos
n frnvos doI cunIInIonfo do rocnudos do fornn o do rocodInIonfo rovIos n
In onIsIon doI ncfo. A roosIfo do uno do oIIos oI conIsnrIo do OoLIorno JACOMIT
sonnInLn on 1955, on oI Consojo do Isfndo do IrnncIn, quo os InfII vorIfIcnr sI
In onIsIon do cunIIr nquoIIos rocnudos hn fonIdo o no roorcusIonos soLro oI
oLjofo doI ncfo.
66
o os ndnIsILIo In ruoLn on confrnrIo: Is on nrfIcuInr
InfII roLnr quo In onIsIon do unn fornn no hn odIdo cnnLInr on nndn In
docIsIon fInnI, quo oIIn hn sIdo sIn InfIuoncIn soLro oI confonIdo nornnfIvo doI
4.62
Uronor S.A., CIod. CA, SnIn IV, DJ, 2000-3, 25?, cons. IV n VII.
4.63
IT, DicInenee, 123: 48?.
4.64
II dosfncndo os nuosfro. A conIrorio, ndnIfo quo sI uodn cohonosfnrIo.
4.65
CSJ, BoJegoe , VieJoe Giol, 1.1.1., 198?, 1D, 126: 24?.
4.66
CIfndo or HOSTIO!, op. ciI., . 241 y nofn 16, dondo fnnLIon rocuordn, on IgunI sonfIdo, In
nofn do VI!AIIY n In docIsIon doI Consojo do Isfndo.
VICIOS I IA VOI!TA IX-1?
ncfo nfncndo. Is quo no so uodo suonor quo oI IogIsIndor hnyn osfnLIocIdo
unn fornn o rogIn grnfuIfn,
6?
suorfIun.
68
5. Vicioe en lo eniei6n Je lo tolunIoJ
Isfn hIofosIs frnfn do Ios vIcIos durnnfo oI rocoso do onnnncIon do In voIun-
fnd, roduccIon o fornuIncIon do In voIunfnd ndnInIsfrnfIvn.
5.1. AcIoe einplee JicIoJoe por 6rgonoe colegioJoe
1
In Ios orgnnos coIogIndos In voIunfnd onnnn do un orgnno nIco consfIfuIdo
or vnrIos IndIvIduos (Consojo IrocfIvo, AsnnLIon, ofc.) y son roquIsIfos do su
fornncIon vIIdn o) quo hnyn eeei6n (on cunnfo rounIon fornnI), I) quorun
(nnoro IognI nrn quo oI orgnno uodn consIdornrso rounIdo) y c) JeliIeroci6n
(oorfunIdnd do Ios nIonLros nrn hnLInr).

II hocho do quo nndIo quIoro hncor
uso do In nInLrn, dosdo Iuogo, no vIcIn oI ncfo, sI oxIsfIo In oorfunIdnd conon-
fndn; oro on cnnLIo, sI no so nLro oI fonn nI doLnfo y so vofn dIrocfnnonfo,
hnLrIn un vIcIo on oI ncfo. o os on cnnLIo nocosnrIo fundnr oI vofo y nI sIquIo-
rn quo cndn nIonLro nrfIcIo on oI doLnfo, n nonos quo osfo so frnnsforno on
unn LurIn nI rocodInIonfo coIogIndo. SI Ios nIonLros son consuIfndos or
cnrfn y so rocoIocfnn sus vofos n donIcIIIo, no hn oxIsfIdo doIILorncIon nI sosIon
y oI ncfo os nuIo.
2
Hny unn Ionfn fondoncIn hncIn J) In puIliciJoJ do Ins sosIo-
nos,
3
quo uodo IIognr n sor fnnLIon rocnudo do vnIIdoz. In nusoncIn o Irrogu-
InrIdnd do nIgunos do osfos roquIsIfos vIcIn oI ncfo; In consocuoncIn n nIIcnr
doondo do In InorfnncIn quo In IrroguInrIdnd fongn on oI cnso concrofo.
In fnIfn do quorun dofornInn In nuIIdnd doI ncfo, oro no sIonro os cInro
sI oxIsfo o no quorun. In docfrInn suoIo dIsfInguIr onfro oI quorun nrn In
consfIfucIon doI orgnno y oI quorun nrn In docIsIon; so rogunfn sI uodo
vofnrso or foIofono;
4
sI oI nLnndono do nrfo do Ios nIonLros, sIn hnLorso
Iovnnfndo In sosIon, orjudIcn o no oI quorun, ofc. In osfo IfIno unfo,
4.6?
HOSTIO!, op. ciI., . 240.
4.68
Cono rocuordn HOSTIO!, op. loc. ciI., osfn orcocIon rovIono doI sIgIo XIX on IAII!!II!I,
IO!A!, TroiIe Je lo juriJicIion oJninieIroIite eI Jee recoure conIenIieux, InrIs, Iorgor-IovrnuIf,
1896, . 522. AquI osfnnos un oco donorndos on rocofnr oI crIforIo.
5.1
AnIInr on AOTOOIO!, I!O!OMOS, Kollegiolorgone unJ KollegiololIe Jer VeruolIung,
Sfuffgnrf, 1960; HOSTIO!, op. ciI., . 262-?3.
5.2
HOSTIO!, op. ciI., . 262 y fnIIos quo cIfn doI Consojo do Isfndo do IrnncIn.
5.3
MOTO!O I!I!TO, MIO!II, Teorio Je lo forno Je loe ocIoe juriJicoe en JerecIo pIlico, VnIon-
cIn, MnrfII, 19?6, . 104-6. Ior cIorfo, unn cosn os In uLIIcIdnd y ofrn In nrfIcIncIon on In
doIILorncIon nIsnn do orsonns njonns nI cuoro: IIOOATIS, AJninieIroIite Lou eI JroiI
AJninieIroIif, op. ciI., . 185 y jurIsrudoncIn IngIosn cIfndn on nofn 12.
5.4
In rosuosfn os cInrnnonfo nognfIvn: AOTOOIO!, op. ciI., . 103. Yn dIjInos quo fnnoco
uodo vofnrso or corroo o n donIcIIIo: HOSTIO!, op. ciI., . 262. In IgunI sonfIdo, os InnIIcnLIo nI
dorocho LIIco In rogIn do Ios consorcIos rIvndos on quo uodo oforgnrso cnrfn odor n ofro
Infogrnnfo doI cuoro.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-18
AOTOOIO!
5
sosfIono quo oI quorun nnforIornonfo consfIfuIdo suLsIsfo.
6
o
fodns nnnorns, coIncIdInos con IOQ!I!A OIIVI!,
?
quo In fnIfn InduLIfnLIo do
quorun consfIfuyo un cnso do InoxIsfoncIn do ncfo, or ns quo In jurIsrudon-
cIn so IncIIno or In nuIIdnd nLsoIufn.
Io nIsno uodo docIrso do In fnIfn do sosIon quo IncIuso uodo dnr Iugnr
n In InoxIsfoncIn.
8
In fnIfn do doIILorncIon on cnnLIo Io hnrIn soIo nnuInLIo.
Ios vIcIos on In vofncIon, or conufnrso vofos InoxIsfonfos, norocon In snn-
cIon do InoxIsfoncIn doI ncfo cunndo oI vofo InoxIsfonfo o InvIIdo or frnfnr-
so do un usurndor os dofornInnnfo do In docIsIon quo so ndofn.
9
!n su-
uosfo sonojnnfo os In nrfIcIncIon on In sosIon y vofncIon do un nIonLro quo
fonIn oLIIgncIon IognI do nLsfonorso. In soIucIon frndIcIonnI os quo oIIo no
onnnn nornnInonfo In vnIIdoz doI ncfo
10
oro quo sI fuo un vofo osoncInI,
11
docIsIvo,
12
dofornInnnfo on In vofncIon, oI ncfo sor nuIo.
13
5.2. AcIoe conplejoe
Isfos ncfos, quo so fornnn or oI concurso do voIunfndos do dIsfInfos orgn-
nos,
14
consfIfuyon un ncfo nIco: In nusoncIn o vIcIo do unn do Ins voIunfndos
quo concurron nI ncfo Io vIcIn, cono rogIn, on su fofnIIdnd.
15
5.2.1. SI oI ncfo os do nquoIIos quo fIonon unn voIunfnd roondornnfo y unn
voIunfnd suLordInndn, cono . oj. Ios docrofos doI Iodor IjocufIvo, onfondonos
quo fIonon nonos InorfnncIn nrn In vnIIdoz doI ncfo Ios vIcIos quo nfocfnn n In
voIunfnd suLordInndn (In doI nInIsfro) y vIcovorsn. In consocuoncIn, Ios vIcIos
do In rInorn voIunfnd so frnsIndnn on un fodo nI ncfo conIojo: sI In voIunfnd
rosIdoncInI osf vIcIndn do nuIIdnd, oI docrofo os nuIo; sI osf vIcIndn do
nnuInLIIIdnd, oI docrofo sor nnuInLIo y sI so dn oI cnso do InoxIsfoncIn, fnnLIon
InoxIsfonfo sor oI docrofo do quo so frnfo.
16
5.5
AOTOOIO!, op. ciI., . 105.
5.6
II quorun no so vo nfocfndo or cnnLIos on In fornn do InfogrncIon doI cuoro durnnfo In
sosIon: HOSTIO!, op. ciI., . 263-4.
5.?
IOQ!I!A OIIVI!, op. ciI., ?" od., . 192-3.
5.8
I. oj., unn docIsIon ndofndn or Ios nIonLros do un Consojo IrocfIvo nI fornIno do unn
conn do cnnnrndorIn, convocndn n oso nIco ofocfo.
5.9
osdo Iuogo, no osfnnos sIguIondo nquI In frndIcIonnI docfrInn Je focIo, quo nuosfrn ConsfI-
fucIon do 1994 condonn InoquIvocn y sovornnonfo dosdo sus nrfs. 29 y 36.
5.10
AsI In IIA osnnoIn, nrf. 20.3.
5.11
IO!STHOII, op. ciI., . 235 y In docfrInn nIonnnn.
5.12
VITTA, CIO, Gli oIIi collegioli, !onn, 1920, . 88-9; MOTO!O I!I!TO, op. ciI., . 98; VAIITII,
op. ciI., . 84.
5.13
MOTO!O I!I!TO, op. loc. ciI.
5.14
A dIforoncIn do Ios ncfos sInIos, quo onnnnn do un soIo orgnno, son osfo IndIvIdunI o
coIogIndo. Acfo conIojo os . oj. un docrofo doI Iodor IjocufIvo, quo so fornn or oI concurso do In
voIunfnd doI IrosIdonfo do In ncIon y oI nInIsfro doI rnno.
5.15
IIZ, MA!II MA!A, 1l ocIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, 1961, 2" od., . 124 y ss.
5.16
Connrnr CAMMIO, III!ICO, Coreo Ji JiriIIo onninieIroIito, Indun, 1960, . 5?4.
VICIOS I IA VOI!TA IX-19
5.2.2. In cnnLIo, Ios vIcIos do In voIunfnd suLordInndn no uodon frnsIndnr-
so con IgunI fuorzn nI ncfo conIojo. SI nquoIIn osf vIcIndn do nnuInLIIIdnd, oI
ncfo os vIIdo; sI osf vIcIndn do nuIIdnd, oI docrofo sor nnuInLIo y sI nquoIIn
no oxIsfo oI docrofo sor nuIo oro no InoxIsfonfo. AsI, un docrofo fIrnndo or
oI nInIsfro oro no or oI IrosIdonfo no oxIsfo cono docrofo; oro sI osf fIrnn-
do or oI IrosIdonfo y no or oI nInIsfro, onfondonos quo sI so uLIIcn ndquIo-
ro oxIsfoncIn (o son, no osfnnos nnfo unn InoxIsfoncIn do ncfo ndnInIsfrnfIvo, n
osnr do quo fnIfo unn do Ins fIrnns) nunquo osfnr vIcIndo do nuIIdnd.
1?
5.2.3. Ior IfIno, sI Ins voIunfndos son IgunIos, oI vIcIo do cunIquIorn do
oIIns so frnsIndn onfornnonfo nI ncfo.
5.3. AcIoe que requieren ouIoricoci6n
Cunndo In Ioy oxIgo quo nnfos do dIcfnrso un ncfo dofornInndo doLo roquorIrso
In nuforIzncIon o confornIdnd do ofro orgnno (. oj., oI dIcfnnon do In ConIsIon
IIcnnornI do soguInIonfo do Ins rIvnfIzncIonos nrn dofornInndos nsocfos
do Ins concosIonos y IIconcIns), oI ncfo dIcfndo sIn osn nuforIzncIon o confornI-
dnd rovIn os nuIo
18
y or Io fnnfo no os ndnIsILIo su confIrnncIon nodInnfo
unn nuforIzncIon o confornIdnd o poeIeriori.
19
AdnIfIr In osILIIIdnd do confIrnncIon doI ncfo nodInnfo unn nuforIzncIon
fnrdIn InIIcn dosvIrfunr oI sonfIdo do In oxIgoncIn IognI, frnnsfornndoIn In-
doLIdnnonfo on unn osocIo do nroLncIon. Io quo In Ioy oxIgo os In ouIorico-
ci6n pretio ol ocIo y oso vIcIo no uodo rncIonnInonfo euIeonoree ei el ocIo Io
eiJo ,o JicIoJo. Inrn corrogIr oso vIcIo doLo dnrso unn nuforIzncIon nrn dIcfnr
oI ncfo y onfoncos, con osforIorIdnd n In nIsnn, roducIrIo. Ioro oIIo sIgnIfIcn
quo doLor dIcfnrso un ncfo nuovo; o son, quo oI ncfo rInoro, dIcfndo sIn nufo-
rIzncIon, os on sI nIsno InconfIrnnLIo. In soIucIon confrnrIn frocuonfo on In
rcfIcn nos nroco or oIIo InconvonIonfo.
5.1?
CnLo rocordnr quo hny suuosfos on quo so ndnIfo unn suorfo do rofrondo or oI Socrofn-
rIo OonornI do In IrosIdoncIn do In ncIon, cunndo so dosIgnn nI Jofo do OnLInofo y no hny nIngn
nInIsfro quo uodn rofrondnr In fIrnn. II SocrofnrIo gonornI, rInor funcIonnrIo oIIfIco quo do-
sIgnn oI nuovo IrosIdonfo, os fnnLIon dosIgnndn or un ocrofo rosIdoncInI sIn rofrondo.
5.18
II rIncIIo osfuvo sIonro cInro, oro roforIdo n ofrn cInso do suuosfos, . oj. cunndo un
onfo nufrquIco nocosIfnLn nuforIzncIon doI Iodor IjocufIvo nrn vondor un InnuoLIo. Vor IT,
DicInenee, 69: 221. ZIIAYA, SIM S. Iornn doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, uLIIcndo on IIZ y ofros,
AcIo , proceJinienIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, IIus !Ifrn, 19?5, . 60 y ss., . ?1. In IogIcn
sugorIrIn IgunI soIucIon on oI cnso doI foxfo, oro snLIdo os quo Ins fuorzns on juogo son dIsfInfns.
In IfnIIn In fondoncIn hn sIdo sIonro or In nnuInLIIIdnd, cono sonnIn VIOOCCHI, O!STAVO, Lo
noIuro giuriJico Jell' ouIoriccocione onninieIroIito, Indun, CIAM, 1944, . 131; nrn oI os un
suuosfo do nuIIdnd nLsoIufn, . 130.
5.19
Conf. I!J MOTI!O, MICA, II ncfo ndnInIsfrnfIvo: IIononfos, on oI IILro do ISMAII
IA!!AO (H.) y IAT!ICIA !. MA!TIZ, Irocforos, Monuol Je DerecIo AJninieIroIito, Iuonos AI-
ros, onInn, 1996, . 209. In confrn, IT, DicInenee, 50: 1?3; `AIISSIO, I., 1eIiIucioni Ji
JiriIIo onninieIroIito, f. I, MIIn, 1939, . 226; conf. ZAOIII, op. ciI., . 321, oro ndnIfo quo on
In rcfIcn ocurro Io confrnrIo; coIncIdo on nnLos nsocfos VIOOCCHI, op. loc. ciI.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-20
5.4. AcIoe que requieren oproIoci6n
5.4.1. 1n generol
II ncfo quo con osforIorIdnd n su onIsIon doLo sor nroLndo or ofrn nuforI-
dnd no nnco nI nundo jurIdIco, nn osfnndo fIrnndo, nIonfrns dIchn nroLn-
cIon no so roduco; os docIr, no uodo nIonfrns fnnfo roducIr ofocfos jurIdIcos.
SI dIcho ncfo no nroLndo os ojocufndo n osnr do oIIo, Ios ncfos do ojocucIon
son nuIos.
II crIforIo gonornI os nsI quo fnIfnndo In nroLncIon oI ncfo ndnInIsfrnfIvo
cnroco do ofIcncIn y no fIono fuorzn ojocuforIn
20
y no uodo gonornr dorochos
suLjofIvos n fnvor do Ios nrfIcuInros,
21
nI fnnoco, dosdo Iuogo, oLIIgncIonos.
In nIsnn soIucIon so nIIcn cunndo so frnfn do un ncfo doI Iodor IjocufIvo quo
doLo sor nroLndo or oI Congroso.
22
Ior Io dons, oI ncfo do nroLncIon os or
dofInIcIon osforIor nI ncfo quo doLo roducIr Ios ofocfos y or oIIo no uodo
ncordnrso or nnfIcIndo rosocfo do ncfos fufuros.
23
5.4.2. AcIo , pro,ecIo Je ocIo
Isfn os In soIucIon do rIncIIo; sIn onLnrgo, croonos quo no consfIfuyo noco-
snrInnonfo unn rogIn nLsoIufn. Io quo oI InsfIfufo do In nroLncIon orsIguo os
unn consIdorncIon osocIfIcn doI ncfo dIcfndo, fonIondo rosonfos fodos sus oIo-
nonfos y nrfIcuInrIdndos. SI, or Io fnnfo, so sonofo n In nroLncIon do In
nuforIdnd corrosondIonfo un royocfo do ncfo no suscrIfo Lnjo fornn do ncfo
y rocILo In confornIdnd doI suorIor n frnvos do unn nroLncIon y Iuogo oI
royocfo sonofIdo so frnnsfornn on ncfo ofocfIvo y roIfo on fodos sus nsocfos
oI ncfo royocfndo y nroLndo con nnforIorIdnd, nrocorIn un rIgorIsno InfII o
Inconduconfo sosfonor quo oI ncfo cnroco do ojocufIvIdnd, or fnIfn do unn nro-
LncIon osforIor. Is ovIdonfo, on ofocfo, quo osfn cnrocorIn do sonfIdo, or cunnfo
In nuforIdnd quo doLo hncor In nroLncIon ee Io nonifeeIoJo concreIo , eepeci-
ficonenIe eoIre IoJo lo que coneIiIu,e lo noIerio Jel ocIo.
In soIucIon, do osfo nodo, no sorIn nrnIoIn n In quo dnnos on oI cnso do In
nuforIzncIon. o osfn no so concILo n nuosfro nodo do vor quo son fnrdIn, osforIor
nI ncfo, on confrn do su nnfurnIozn rovIn nI nIsno; n In Invorsn, do In nroLncIon,
5.20
IT, DicInenee, 4?: 1; 52: 521; ?5: 243. o nos nroco ncorfndo, con fodo, oI onIoo doI
fornIno ncfo ndnInIsfrnfIvo, sogn so vor ns nLnjo.
5.21
IT, DicInenee, ?0: 12?.
5.22
CSJ, Iolloe, 31: 30?, Honore , Bouen, 188?; 120: 5?, Aneelno G6nec, 1914; MolleI, 1922,
JA, 8: 8; SuorIor TrILunnI do Snnfn Io, CoJ6 IuIiee (1940) JA, ?5: 285, con nofn do SIOTA; In
nroLncIon y In nuforIzncIon on nnforIn do confrnfos ndnInIsfrnfIvos. uIIdnd do ndjudIcn-
cIon or nIforncIon do Ins Lnsos do IIcIfncIon. Ins cosfns on Ios rocursos confoncIoso ndnInIsfrnfI-
vos; IT, DicInenee, 4?: 1.
5.23
IT, DicInenee, 4?: 1; `AIISSIO, I., 1eIiIucioni Ji JiriIIo onninieIroIito, TurIn, 1943, .
169; IO!TI, !OO, DiriIIo onninieIroIito, voI. II, oIos, 193?, . 149-50. Con. HI!IIA HO!A-
CIO H., ConIrolor oJninieIroIito eoIre loe enIee ouIrquicoe, Iuonos AIros, 1942, . ?6.
VICIOS I IA VOI!TA IX-21
quo or su nnfurnIozn os osforIor, uodo on cnnLIo concoLIrso quo son or oxco-
cIon rovIn nI ncfo, con Ins nrfIcuInrIdndos sonnIndns. II ncfo sujofo n nroLn-
cIon hn sIdo oquInrndo on un cnso, on sogundn InsfnncIn, nI ncfo dIcfndo oJ
referenJun;
24
oro In CSJ on oI nIsno cnso,
25
dIjo quo un ncfo oJ referenJun
o sujofo n nroLncIon do unn nuforIdnd suorIor cnroco do nfIfud nrn gono-
rnr or sI nIsno ofocfos jurIdIcos nrn nIngunn do Ins nrfos |...] uos |...] su
ofIcncIn osfnLn sonofIdn n un hocho fufuro o IncIorfo.
26
Isfn os fnnLIon In
soIucIon do In CIod. CIv. y Con.:
2?
A Io suno odrIn hnLorso consIdorndo
cono un ncfo ronrnforIo, suodIfndo n quo In nuforIdnd conofonfo Io ro-
frondnrn; hocho quo no nconfocIo on In rosonfo cnusn.; Sus ofocfos nIcn-
nonfo so roducon n nrfIr doI nononfo on quo In nroLncIon so rosfn.
28
5.4.3. AIriIucionee Jel 6rgono Je conIrol
Se ha postul ado, si n base normati va ci erta, que l a autori dad que ti ene competenci a
para conferi r aprobaci n no ti ene facul tades di screci onal es para hacerl o. Para
sostenerl o se han ensayado di sti ntos encuadres conceptual es. Se ha di cho, p. ej.,
que l a aprobaci n es un mero acto de constataci n, un accertamento,
29
o que
veri fi ca, no que el acto sea l eg ti mo y oportuno, si no sol amente que no haya
excedi do l os l mi tes de l a di screci onal i dad.
30
En otros fal l os l a CSJN ha
consi derado que no exi ste di screci onal i dad al guna en el rgano que debe di ctar
el refrendo y que puede tratarse de un supuesto de acti vi dad regl ada en l a que
l a funci n del superi or est l i mi tada a una supervi si n de l egal i dad que no
i ncl uye potestades di screci onal es.
31
5.4.4. 1fecIoe Je lo oproIoci6n
Sogn In docfrInn donInnnfo, In nroLncIon os docInrnfIvn y or oIIo Ios ofocfos
doI ncfo nroLnforIo so roducon rofroncfIvnnonfo n In fochn doI ncfo orIgInn-
rIo y no dosdo In fochn doI ncfo do nroLncIon.
32
o connrfInos, sIn onLnrgo,
osn docfrInn, orquo onfondonos quo ncfo ndnInIsfrnfIvo os oI quo do suyo
5.24
CIod. CA, SnIn I, Herpocono SIL., 1D, 168: 414; H!TCHISO, op. ciI., 4" od., . 84.
5.25
Herpocono SIL, Iolloe, 320-3: 2808, nno 199?, cons. 9 y 10.
5.26
ocfrInn do Iolloe, 314: 491.
5.2?
MoruIo SCA, LL, 1998-A, 151, 152.
5.28
Op. ciI, . 153.
5.29
IO!TI, DiriIIo onninieIroIito generole, f. II, oIos, 1945, . 118.
5.30
O ns nn, quo no os unn nnnIfosfncIon do voIunfnd sIno rcfIcnnonfo nIgo sInIInr n un
dIcfnnon. In osfo sonfIdo connrnr OTTAVIAO, VITTO!IO, Lo conunicocione Jegli oIIi
onninieIroIiti, MIIn, OIuffro, 1953, . 55 y nofn 61 in fine.
5.31
CSJ, IoJlolo Je Ierre,ro, nno 1984, Iolloe, 306: 126; 1D, 108: 460, cons. ?. In soIucIon
orn on oI cnso jusfn, nunquo In fundnnonfncIon son oInnLIo.
5.32
IT, DicInenee, 52: 521; SA!III, AIO, Monuole Ji JiriIIo onninieIroIito, Indovn, 1952,
. 230 y 241; IOA, IIIT!O, Lecioni Ji JiriIIo onninieIroIito, f. I, TurIn, 1949, . 122-4; IIZ,
op. ciI., 1" od., . 136.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-22
roduco ofocfos jurIdIcos. ndo quo oI ncfo no nroLndo no roduco fodnvIn
ofocfos jurIdIcos, no os ncfo ndnInIsfrnfIvo. In nroLncIon orfoccIonn oI ncfo y
no uodo dIforoncInrso on cunnfo n sus ofocfos doI ncuordo do voIunfndos u ofro
fIo do ncfos on oI quo Inforvongnn ns do unn voIunfnd. Infondonos or
fnnfo quo In nroLncIon os consfIfufIvn y quo Ios ofocfos doLon roducIrso soIo
n nrfIr do In nIsnn. Con fodo, oIIo no sIgnIfIcn quo osfonos nnfo un ncfo
conIojo: so frnfn sInIononfo do quo In Ioy oxIgo In InforvoncIon consocufIvn
do dos voIunfndos con oI fIn do quo so roduzcn un ofocfo jurIdIco; no hny ncfo
conIojo orquo Ins voIunfndos no so fundon on un nIsno fIn, sIno quo fIonon
dIsfInfns orIonfncIonos y fInnIIdndos;
33
sIn orjuIcIo do Io cunI, oI ofocfo jurIdIco
so roduco soIo or oI concurso do Ins dos voIunfndos, or Io quo dIcho ofocfo
nnco rocIon cunndo oso ovonfo so roduco y soIo nrn oI fufuro. Ior Io dons, In
puIliciJoJ do un ncfo no roduco ofocfos rofroncfIvos sIno consfIfufIvos; oI rIn-
cIIo doLo sor oI nIsno on oI ncfo sujofo n nroLncIon: eoJen roIio, iJen jue.
In nnLos cnsos hny un roquIsIfo fnIfnnfo nrn In oxIsfoncIn doI ncfo y or oIIo
oI ofocfo jurIdIco nnco rocIon cunndo dIcho roquIsIfo so cunIo.
5.4.5. Ietococi6n
II ncfo quo hn sIdo nroLndo u honoIogndo or In nuforIdnd suorIor no uodo
sor rovocndo or oI InforIor; on vIrfud doI rIncIIo doI nrnIoIIsno do Ins for-
nns y do Ins conofoncIns, oI rInor ncfo soIo odrIn sor dojndo sIn ofocfo or
un sogundo ncfo fnnLIon nroLndo y oIIo n nrfIr do In fochn do nroLncIon. SI,
n In Invorsn, so ndnIfIorn quo In nroLncIon uodo roducIr ofocfos rofroncfI-
vos, In sIfuncIon sorIn In ouosfn, uos In honoIogncIon InIIcnrIn quo oI ncfo
nnforIor quodo rovocndo n nrfIr do In rosoIucIon doI funcIonnrIo InforIor; sIn
onLnrgo, no consIdornnos quo osn son In soIucIon corrocfn.
5.4.6. ConpeIencio originorio
Inrn quo In nroLncIon oxIsfn so roquIoro quo oI orgnno quo dIcfn oI ncfo orIgI-
nnrIo sujofo n nroLncIon fongn conofoncIn roIn nrn dIcfnrIo; sI osfo cnro-
co do fnI conofoncIn y dIcfn un noro ncfo ronrnforIo oJ referenJun doI
orgnno conofonfo, no hny on vordnd unn nroLncIon, sIno un ncfo nuovo: or
oIIo, on osfo cnso oI ncfo no roduco ofocfos rofroncfIvos.
34
SI oI ncfo dIcfndo or
un orgnno Inconofonfo no orn oJ referenJun sIno quo fondIn n roducIr un ofocfo
jurIdIco InnodInfo, uodo hnLor un ncfo ndnInIsfrnfIvo nnuInLIo y In nroLncIon
osforIor doI orgnno conofonfo os on ronIIdnd unn convnIIdncIon quo, onfoncos sI,
uodo oornr cono unn rnfIfIcncIon rofroncfIvn doI vIcIo.
5.33
Y oI ncfo ndnInIsfrnfIvo nroLndo so Inufn nI onfo quo dIcfn oI rInor ncfo, no nI quo Io
nruoLn. Vor SATI !OMAO, Coreo Ji JiriIIo onninieIroIito, f. I, Indun, 1930, . 193.
5.34
IT, DicInenee, 80: ?1.
VICIOS I IA VOI!TA IX-23
5.5. AcIoe que requieren regieIro, inecripci6n, eIc.
In dIsfIncIon onfro vnIIdoz (rosocfo n Ins nrfos) y ofIcncIn (nrn forcoros) so
nIIcn n Ios ncfos onfro nrfIcuInros quo nrn fonor ofocfos fronfo n forcoros
roquIoron su InscrIcIon on un rogIsfro LIIco. II ncfo os ofIcnz onfro Ins nr-
fos dosdo su coIoLrncIon, oro soIo oonILIo fronfo n forcoros dosuos su rogIs-
fro.
35
In ocnsIonos hncon fnIfn dos ncfos InsfrunonfnIos, uno nnfo oI nofnrIo
(conrnvonfn do InnuoLIos, hIofocns) y ofro nnfo In ndnInIsfrncIon (!ogIsfro
do In IroIodnd InnuoLIo). In oI dorocho ndnInIsfrnfIvo so nnnIIzn In fnz
rogIsfrnI doI nogocIo jurIdIco rIvndo. o conoconos, on cnnLIo, ncfos ndnInIs-
frnfIvos sujofos n un uIforIor ncfo do rogIsfro o InscrIcIon, snIvo cunndo oI
nogocIo jurIdIco os connrnLIo n Ios doI dorocho rIvndo, t.gr. In vonfn do un
InnuoLIo doI Isfndo, do un LIon rogIsfrnLIo (nufonovIIos), ofc.
In Ins InscrIcIonos o rogIsfros suoIo
36
hnLor unn fncuIfnd rogIndn: sI so dnn
Ios rosuuosfos oxIgIdos or In nornn, In ndnInIsfrncIon JeIe ofocfunr In Ins-
crIcIon, cnrocIondo do dIscrocIonnIIdnd nIgunn nI ofocfo: ndron oIocfornI, ro-
gIsfros rofosIonnIos,
3?
hnLIIIfncIonos do fnrnncIns, ofc.
Hny ofro fIo do InscrIcIonos, IInnndns ndnIsIonos, on quo sI oxIsfo un
nnrgon do dIscrocIonnIIdnd. AIII oI confroI os doI ojorcIcIo no dIscrInInnforIo nI
nLusIvo, dosvIndo, IrrnzonnLIo, ofc., do fnI dIscrocIonnIIdnd, uos no suoIo hn-
Lor fncuIfnd rogIndn. In oI dorocho rIvndo os oI ojonIo cIsIco do Ins nsocIn-
cIonos cIvIIos do cIuLos do cnno.
II. Vicios de tipo subjetivo
6. Deetioci6n Je poJer
6.1. Aoci6n , funJonenIo
IxIsfo dosvIncIon do odor fodn voz quo oI funcIonnrIo ncfn con unn fInnIIdnd
dIsfInfn do In orsoguIdn or In Ioy. II ncfo osf nsI vIcIndo nunquo su oLjofo no
son confrnrIo nI ordon jurIdIco. In ofocfo, so Inforrofn quo Ins nornns quo
confIoron unn dofornInndn fncuIfnd nI ndnInIsfrndor Io hncon nrn quo oI fun-
cIonnrIo snfIsfngn In fInnIIdnd oxrosn o InIIcIfn
1
doI ordonnnIonfo jurIdIco,
no nrn ronIIznr Io quo n oI Io Inzcn, con oI fIn quo Io Inzcn. II ndnInIsfrndor
fIono su conofoncIn cIrcunscrIfn n Io quo Ins nornns dofornInnn, or Io cunI
In fncuIfnd quo oIIns Io confIoron osf nocosnrInnonfo rosfrIngIdn y orIonfndn
5.35
O dosdo In uLIIcncIon do In InscrIcIon: eupro, cn. II, 6.2, CorfIfIcncIonos y oInIonos
roducforns do ofocfos jurIdIcos dIrocfos. !ogIsfros o InscrIcIonos.
5.36
Ins soIucIonos no son honogonons, cono sonnIn OTTAVIAO, op. ciI., . 56, 19.
5.3?
OTTAVIAO, op. loc. ciI. Cunndo osfn nfrILucIon In ojorco un CoIogIo IrofosIonnI, LIIco oro
no osfnfnI, sIguo sIondo unn fncuIfnd rogIndn y no dIscrocIonnI.
6.1
AnIInr on IIA!IS, J!A I!ACISICO, IunJonenIoe Je JerecIo oJninieIroIito, Iuonos AI-
ros, Asfron, 19?5, . 309.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-24
nI cunIInIonfo do In roIn fInnIIdnd doI sIsfonn nornnfIvo.
2
Cunndo oI nd-
nInIsfrndor so nnrfn do In fInnIIdnd rovIsfn or oI sIsfonn, su conducfn os
or oIIo soIo nnfIjurIdIcn: no osfnLn jurIdIcnnonfo nuforIzndo nrn usnr doI
odor do Ins nornns sIno con In fInnIIdnd rovIsfn or oIIns.
3
6.2. IunJonenIo legol , onIeceJenIee
AsI Io consngrn oI docrofo-Ioy 19.549/?2, nI oxrosnr on su nrf. ?, Inc. f), quo no
odr oI ndnInIsfrndor orsoguIr oncuLIorfnnonfo
4
ofros fInos, LIIcos o rI-
vndos, dIsfInfos do Ios quo jusfIfIcnn oI ncfo, su cnusn y oLjofo.
Infro Ios nnfocodonfos ncorcn do In nIIcncIon do osfo rIncIIo, cnLo rocordnr
oI fnIIo do In vIojn SnIn on Io ConfoncIoso AdnInIsfrnfIvo do In Cnnrn ncIonnI
IodornI do In CnIfnI, on In cnusn De lo Torre, Joee AlejonJro,
5
on oI quo so dIjo
quo Ins cIrcunsfnncIns doI cnso roducInn oI convoncInIonfo do quo, Lnjo In nn-
rIoncIn do unn sonrncIon or In vIn doI nrf. 13 do In Ioy 14.?94, so hn oncuLIorfo
unn vordndorn cosnnfIn, Io quo, unIdo n quo fnnoco cono cosnnfIn oI ncfo sorIn
IogIfIno, IIovo n quo so Io nnuInrn. In CSJ sIguIo In nIsnn orIonfncIon.
6
Ios
ncfos vIcIndos so sIguon roIfIondo n frnvos doI fIono, oro foIIznonfo In jurIs-
rudoncIn fnnLIon so nnnfIono.
?
TnnLIon In IrocurncIon doI Tosoro do In ncIon, on sonfIdo sInIInr, hn dI-
cho on un dIcfnnon frocuonfononfo rocordndo y nnnfonIdo cono rIncIIo go-
nornI, quo os oIIgroso sosfonor quo on oI cnso so oLro on uso do fncuIfndos
IognIos, sI Io quo ocurro os quo so hIzo nLuso do nquoIIns y so fono n In Ioy cono
nodIo nrn consunnr In nrLIfrnrIodnd. II cnrcfor IognI do unn nfrILucIon,
do unn fncuIfnd y In oLsorvnncIn do Ins fornnIIdndos no Lnsfn nrn ncordnr
IognIIdnd nI ncfo sI hny euIeIrocIun do nrLIfrnrIodnd |...], dosvIncIon do odor,
ofc., quo os Io nIsno quo docIr IIognIIdnd.
8
6.2
Confr. IIA!IS, PoJer Jiecrecionol oJninieIroIito, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1958, . 81 y
ss.; IIA!T CAMIOS, !nzonnLIIIdnd, nrLIfrnrIodnd y confrnIor judIcInI, on IetieIo Jel Colegio Je AIo-
goJoe Je Lo PloIo, 6: 343, (In IInfn, 1961); IIO!II, IA!TOIOMI, Lo JiecrecionoliJoJ en lo AJninieIro-
ci6n PIlico, Iuonos AIros, 1952, . 110 y ss.; IIZ, op. ciI., . 405; IOSCH, TriIunolee juJiciolee..., op.
ciI., . 150 y ss; MA!IIHOII, f. I, op. ciI., . 535 y ss.; CAIO TACITO, O oIueo Je poJer oJninieIroIito no
Broeil, !Io do JnnoIro, 1959, . ?6, roroducIdo on Tenoe Je JireiIo pIlico, 1 voI., !Io do JnnorIo,
!onovnr, 199?, .39.
6.3
Vor Ios nuforos cIfndos on In nofn nnforIor y fnnLIon C!ITIIIA J!IO!, JOSI, Do Jeetio Je
poJer, Snn InLIo, 1964, . 125, 3.
6.4
CInro osf, nucho nonos uodo hncorIo dosonLozndnnonfo.
6.5
LL, 105: ?13 (1961), fnnLIon uLIIcndo on In IAP, 2: 96-? (Iuonos AIros, 1961), con nuosfrn
nofn, quo rocuordn MA!IIHOII, op. loc. ciI. Hn dIcho on un cnso In CSJ quo Ios oIononfos do
convIccIon nrrInndos nI rocoso |...] no nodIfIcnn In concIusIon doI o quo on oI sonfIdo do quo no
oxIsfIo unn |.] docInrncIon do roscIndILIIIdnd y sI, or oI confrnrIo IndoLIdo ojorcIcIo do Ins fncuI-
fndos do In Ioy 1?.28? con unn ovIdonfo fInnIIdnd dIscIIInnrIn (Iolloe, 284: 183, 188, Ploco Je
1neriIo, 19?2). In IgunI sonfIdo AIoncene, Cn. Iod. Cn., SnIn CA, LL, 113: 4?9 (1963).
6.6
Iolloe, 284: 183, Ploco Je 1neriIo, 19?2; 2?8: 49, OnoinJio.
6.?
Turri, 1" InsfnncIn fIrno: CIod. CA, SnIn V, 1D, 29-VIII-2000.
6.8
IT, DicInenee, 51: 91; 64: 114.
VICIOS I IA VOI!TA IX-25
Ior IfIno, In Corfo Suronn on un roIforndo oIiIer JicIun nfIrnn quo Ios
ncfos dIcfndos on vIrfud doI osfndo do sIfIo sorn InvIIdos cunndo InIIquon
nodIos quo no gunrdnn roIncIon nIgunn con Ios finee doI nrf. 23. TnI Io quo
sucodorIn, . oj., sI hoy y con InvocncIon do In Ioy 14.?85 so InIdIorn n un
oxfrnnjoro oI ojorcIcIo doI dorocho n fosfnr o cnsnrso conforno n Ins Ioyos, roco-
nocIdo or oI nrf. 20 do In ConsfIfucIon ncIonnI.
9
IIIo, sunndo n In jurIsru-
doncIn do In roIn Corfo soLro cosnnfIns oncuLIorfns y ofros cnsos oquInrn-
LIos, dn nI rIncIIo soIIdn vIgoncIn. SIn onLnrgo, Ios cnsos quo hnn norocIdo
rorocho jurIsdIccIonnI sunnLnn ofros vIcIos quo suoIon nconnnnr n In dos-
vIncIon do odor: eupro, 4.1 o infro, cn. XI, 1?.
6.3. Coeoe Je Jeetioci6n Je poJer
II vIcIo do In dosvIncIon do odor, quo cnusn In nuIIdnd
10
doI ncfo, oncuonfrn
foorIcnnonfo nIIcncIon on fros cnsos, on fodos Ios cunIos oI funcIonnrIo ncfn
con unn fInnIIdnd dIsfInfn do In orsoguIdn or In Ioy quo ojocufn.
11
6.3.1. 1l funcionorio ocIo con uno finoliJoJ pereonol. So frnfn do Ins hIo-
fosIs on quo ncfunrn con un fIn do vongnnzn, nrfIdIsno, nnIdnd,
12
Iucro, ofc.
In osfos cnsos, nunquo oI ncfo rosondn oLjofIvnnonfo n Ins condIcIonos oxro-
snnonfo oxIgIdns or In Ioy, osf vIcIndo nI confrnvonIr In fInnIIdnd do In nIs-
nn. AquI so vo unn nIIcncIon ns doI rIncIIo do IognIIdnd quo ornIfo In
concrocIon doI osfndo do dorocho uos goLIornn In Ioy y no Ios honLros.
13
6.3.2. 1l funcionorio ocIo con lo finoliJoJ Je Ieneficior o un Iercero o grupo
Je Ierceroe.
14
IIIo ocurro cunndo, fnnLIon nquI sIn vIoInr oLjofIvnnonfo In Ioy,
usn doI odor ndnInIsfrnfIvo con In fInnIIdnd do LonofIcInr n forcoros; . oj., sI
6.9
CSJ, Iolloe, 243: 504, Sofio, 1959. In LnsfnrdIIIn os nuosfrn. In Ioy 14.?85 cIfndn on oI
fnIIo hnLIn docInrndo oI osfndo do sIfIo on oI nIs.
6.10
MA!IIHOII, op. ciI., . 542; IIZ, 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., . 426; CASSAOI, op. ciI., f.
II, . 20?. In cnnLIo OA!!IO IAIIA, op. ciI., 10" od., . 436, so ronuncIn or In nnuInLIIIdnd.
6.11
Inrn ofros nsocfos, vor I IA!IAI!I, A!I, VIIZIA, JIA-CIA!I y OA!IMIT, YVIS,
TroiIe Je JroiI oJninieIroIif, f. I, DroiI oJninieIroIif generol, InrIs, I.O..J., 1999, 15" od., ?19
n ?32, . 5?9-84; WAIII, MA!CII, DroiI oJninieIroIif, 9" od., InrIs, 1963, . 444 y ss.
6.12
In nnIdnd, In orvorsIdnd, oI forfuoso y onforno dosoo do orjudIcnr n ofro, do hncor oI nnI
n un sor hunnno or oI uro Incor do InfIIgIr dnno, fIono on Io dosvIndo osfrocho nronfosco con
Ins ngrnvnnfos onnIos on doIIfos nnyoros: In nIovosIn, oI sndIsno, In ronodIfncIon. Ior suuos-
fo, os uno do Ios onIgnns fnn conIojos cono Io os su ouosfo, oI osIrIfu quo frnfn do sor guIndo
or Io Luono, Io noLIo, Io LoIIo. II funcIonnrIo no osf uosfo or In Ioy nrn snfIsfncor Ios dosvIn-
dos y onfornos vorIcuofos quo uodnn nnIdnr on su nInn, sIno nrn oLrnr snnn, rocfn, IonInonfo,
cono yn Io honos vIsfo Lnjo ofrn fncofn on oI 4.2.
6.13
Con crIforIo gonornI, os Io nfIrnndo or IIA!IS, J!A I!ACISCO, PoJer Jiecrecionol oJni-
nieIroIito, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1958, . 113. In IgunI sonfIdo IOTASSI, CA!IOS AII!IO,
IognIIdnd y confroI judIcInI do In ndnInIsfrncIon LIIcn on In IrovIncIn do Iuonos AIros, LL,
198?-I, 1118, nofn 3, . 1119; CASSAOI, f. I, op. ciI., od. 1983, . 102 y ss.
6.14
So uodo suLsunIr on oI nnforIor: SCJ Mondozn, Guornieri, JA, 19??-III, 143, cons. ?" (nno
19??).
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-26
un funcIonnrIo osf nuforIzndo nrn ronIIznr confrnfncIon dIrocfn, roscIndIondo
do In IIcIfncIon LIIcn y confrnfn con unn dofornInndn onrosn orquo son
nnIgos suyos y doson nyudnrIos con oI confrnfo, ofc. In osfo suuosfo yn osfn-
nos onfrnndo on oI nLIfo ns snncIonnforIo do In CICC,
15
con ovonfunI cnrc-
for ergo onnee cono dorocho do gonfos sonofIdo n jurIsdIccIon oxfrnnjorn. Tnn-
LIon hny dosvIncIon do odor cunndo so oxroIn un LIon n unn orsonn nrn
drsoIo n ofrn, on oI ojonIo ns cIsIco. Ioro ocurro Io nIsno sI In oxroIn-
cIon nrn Incorornr un LIon nI donInIo LIIco nrn hncor un cnnIno so hnco
on vordnd nrn osILIIIfnr oI nccoso dIrocfo do unn fIncn nrfIcuInr n unn rufn
nncIonnI.
16
In ocnsIonos oI ncfo fIono nI nIsno fIono vIcIos oLjofIvos y ndons dosvIn-
cIon do odor. TnI oI cnso doI docrofo do nocosIdnd y urgoncIn n" 260/9?, quo
InvndIondo conofoncIn IogIsInfIvn rofondIo IIovnr nIIvIo n un socfor do In
conunIdnd (frnnsorfIsfns urLnnos), osforgnndo oI dorocho do Ins vIcfInns do
nccIdonfos n coLrnr In IndonnIzncIon. In InconsfIfucIonnIIdnd os nsI nIfIIo,
nnnIfIosfn o InsnnnLIo.
1?
6.3.3. 1l funcionorio ocIo con lo finoliJoJ Je Ieneficior o lo oJninieIro-
ci6n o ol Iien conn.
18
Isfo os un cnso Lnsfnnfo conn y sI ncnso oI quo ns, do dosvIncIon do
odor. II funcIonnrIo, InLuIdo do un orronoo osIrIfu osfnfIsfn
19
o do nuforo-
sorvncIon, rofondo ojorcor oI odor on IndoLIdo LonofIcIo do In ndnInIsfrn-
cIon, doI goLIorno o doI Isfndo; hnsfn do In socIodnd. Iuodo uos IncIuso hnLor
dosvIncIon do odor con rosofnLIos fInos LIIcos, oro dIsfInfos do Ios con-
fonIndos or oI ordonnnIonfo jurIdIco.
20
!n ojonIo os rofondor LonofIcInr
oI Inforos do un gruo socInI, quo sI LIon uodo sor cnIIfIcndo cono coIocfIvo no
uodo sorIo cono gonornI, nxIno cunndo so rofondo quo oI oso do In crIsIs
do un socfor onrosnrInI son soorfndo or Ins vIcfInns do su nogIIgonfo nccIo-
nnr.
21
In ofrn vnrInnfo, frnfn do coLrnr oI nnyor nnoro osILIo do nuIfns, no
nrn dosnIonfnr oI IncunIInIonfo do Ins nornns ndnInIsfrnfIvns, sIno nrn
oLfonor fondos nrn oI rosuuosfo LIIco; usn do Ins fncuIfndos quo Io confIo-
ro oI osfndo do sIfIo (sogurIdnd Infornn) nrn fInos conunos do confroI do In
nornIIdnd, ofc.
6.15
Supro, f. 1, cn. XVI; II!IZ H!AII, AIIJA!O, ConeIiIuci6n , econonio, Iuonos AIros,
onInn, 2000, . 82.
6.16
CCIvII y Con. IorgnnIno, Piconp S.A. c. MunicipoliJoJ Je Pergonino, LLBA, 2000-636.
6.1?
CSJ, Iieolio Je Oconpo, LL, 15-VIII-2000; DJ, 2000-2, 1230.
6.18
O n un Inforos gonornI o LIIco dIsfInfo doI rovIsfo or In Ioy: !IVI!O, JIA, DroiI
oJninieIroIif, InrIs, nIIoz, 1962, 2" od., . 223; nnnfIono oI crIforIo on osforIoros odIcIonos.
6.19
O nrfIdnrIo, ofc.
6.20
IIOOATIS, AJninieIroIite Lou..., op. ciI., . 194, nofn 53, rocuordn oI rocodonfo IngIos do
un consojo nunIcInI nuforIzndo n oxroInr nrn consfruIr cnIIos, oro no nrn ronIIznr un
onrondInIonfo InnoLIIInrIo.
6.21
CCIv., SnIn A, GuIierrec CorIec Je Perec, 1998, LL, 2000-A, 5?4, 42.352.S.
VICIOS I IA VOI!TA IX-2?
Is fnnLIon frocuonfo oI uso do fncuIfndos quo fIono nrn surInIr cnrgos
or roordonnnIonfo o rncIonnIIzncIon ndnInIsfrnfIvn, con fInos dIscIIInnrIos;
. oj. dIsonor un frnsIndo cono snncIon dIscIIInnrIn oncuLIorfn,
22
o unn ros-
cIndILIIIdnd cono yn honos vIsfo on 6.2.
23
Is un suuosfo quo fnnLIon so
rosonfn on In oscuoIn socundnrIn, cunndo so ufIIIznn dosvIndnnonfo fncuIfn-
dos do cnIIfIcncIon nrn oxcIuIr un nIunno quo so onfIondo noroco snncIon
oxuIsIvn.
24
In fodos nquoIIos cnsos roforIdos ns nrrILn
25
os osILIo fnnLIon ,
on nIgunns ocnsIonos, onconfrnr In voIunfnd doIILorndn do ongnnnr nI IndIvI-
duo
26
no nIIcndoIo oI rocodInIonfo doLIdo. Hny uos fnnLIon, ovonfunInonfo,
doIo.
6.4. AepecIoe proIoIorioe
!nn do Ins rIncInIos dIfIcuIfndos quo rosonfn In dosvIncIon do odor os In
roLnforIn, uos n vocos hny unn dosvIncIon oxIsfonfo oro quo no uodo ncro-
dIfnrso. Ioro no doLo onsnrso quo osfn dIfIcuIfnd son InsnIvnLIo: roquIoro In-
gonIo y hnLIIIdnd.
In ofocfo, nuchns vocos oI funcIonnrIo quo orsIguo unn fInnIIdnd dIsfInfn
do In rovIsfn or Ins nornns dojn rnsfros do su conducfn, quo so uodon ncro-
dIfnr or ruoLn docunonfnI, fosfInonInI, o IndIcInrIn
2?
y quo sIrvon nrn do-
nosfrnr In fInnIIdnd orsocuforIn, do fnvorIfIsno, Inforosos o fInnIIdndos -
LIIcns no rovIsfns nI nuforIzndns or In Ioy, ofc. IxrosIonos vorfIdns or oI
funcIonnrIo nnfo forcoros, IncIuso no hnIIndoso on oI ojorcIcIo o on ocnsIon do
funcIonos LIIcns, ncfos do rocodInIonfo quo no nnrocon oLjofIvn y rnzonn-
LIononfo nofIvndos y quo IndIcnn or oIIo unn fInnIIdnd dosvIndn, ofc., uodon
sor oIononfos do ruoLn nrn In dosvIncIon do odor.
Adons osfo vIcIo suoIo rosonfnrso nconnnndo do ofros quo Io doscuLron
y ofoncInn. AsI, dofIcIonfo susfonfo fcfIco; InsufIcIonfo, InoxIsfonfo o fnIsn
6.22
CIod. CA, SnIn IV, AnIroe, LL, 1995-I, 219 y cnsos cIfndos eupro, nofns 6.5, 6.6 y 6.?.
6.23
Is osfo un cIsIco doI dorocho ndnInIsfrnfIvo. In oI cnso IicIorJ, do 1948, oI Consojo do
Isfndo do IrnncIn nnuIo unn docIsIon quo nsnLn n rofIro n un funcIonnrIo Invocnndo unn nornn
gonornI quo Io nuforIzn dIscrocIonnInonfo sI Ios ngonfos fIonon ns do quInco nnos do ncfIvIdnd,
cunndo on ronIIdnd In InfoncIon orn ufIIIznr unn nornn quo fncuIfnLn n cnsfIgnr Ios onIondos
LIIcos coInLorncIonIsfns durnnfo In ocuncIon: HOSTIO!, op. ciI., . 318.
6.24
HOSTIO!, op. ciI., . 319, cnso Brunne, 1968, nrn unn gronJe ecole.
6.25
o, or suuosfo, on Ios roInfIvos n In dIscIIInn oscoInr on In onsonnnzn nodIn quo ncnLn-
nos do cononfnr.
6.26
HOSTIO!, op. ciI., . 321.
6.2?
!IVI!O, op. ciI., . 224; cono dIco IIA!IS, IunJonenIoe..., op. ciI., 268, . 309-10, In
oxIsfoncIn do dosvIncIon do odor so dofornInn |...] or unn IndngncIon do Ios nofIvos sIcoIogIcos
o suLjofIvos doI nufor doI ncfo, quo so oxforIorIcon sogn Ins rogIns do In ruoLn. AsI, so rocurro n
In oxforIorIzncIon quo nnroco on Ios consIdornndos, on Ins consfnncIns nnforIoros nI ncfo, quo
oLrnn on oI oxodIonfo, on ncfos sInIInros nnforIoros rosocfo doI nIsno nrfIcuInr nfocfndo, on In
InoxIsfoncIn o nInIodnd do Ios hochos Invocndos or oI ngonfo y ncnso rovIsfos con oxcosIvn InfI-
fud or In nornn cono cIrcunsfnncIn doI cnso oornfIvn y ofros oIononfos do juIcIo.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-28
nofIvncIon, fnIfn do nudIoncIn rovIn, dosvIncIon do rocodInIonfo, fochn fnI-
sn, ofc.
28
o fnI nodo, son nuchos Ios IndIcIos quo uodon IIovnr nI nIno doI
juzgndor In convIccIon do quo hn oxIsfIdo dosvIncIon do odor. Quodn n In ngu-
dozn do Ins nrfos Iogrnr In donosfrncIon.
29
?. ArIiIrorieJoJ
In nrLIfrnrIodnd cono vIcIo (o In oxIgoncIn do In rnzonnLIIIdnd nrn quo un
ncfo son jurIdIco) os un rIncIIo nIIcnLIo n fodos Ios ncfos doI Isfndo, t. gr.
Ins sonfoncIns judIcInIos,
1
oro nuy osocInInonfo n Ios ncfos ndnInIsfrnfI-
vos.
2
Ios ncfos son nrLIfrnrIos y con oIIo consfIfucIonnInonfo nuIos or vIoIn-
cIon do In gnrnnfIn do rnzonnLIIIdnd, onfro ofros cnsos, cunndo: o) docIdon co-
sns no sonofIdns n docIsIon u onIfon rosoIvor ofrns oxrosnnonfo Innfondns,
I) roscIndon do Ios hochos roLndos, so fundnn on hochos no roLndos,
3
nro-
cInn nnI o nI sIquIorn von Ios hochos, fonnn dofornInncIonos no roorcIonn-
dns o no ndocundns n fnIos hochos, so nnrfnn do unn nIcn soIucIon jusfn
cunndo oIIn oxIsfo, ofc. c) roscIndon do fundnr sorIn y sufIcIonfononfo on do-
rocho In docIsIon ndofndn, ofc.
4
SI nInguno do osfos suuosfos so dn on oI ncfo
ndnInIsfrnfIvo Inugnndo, onfoncos IogIcnnonfo cnLo dosochnr osfo nsocfo
do In nrLIfrnrIodnd.
5
6.28
HOSTIO!, op. ciI., . 316, nofns 6? y 68; eupro, 4.?, Ifocfo sInorgIco do Ios vIcIos.
6.29
Is nocosnrIo frnLnjnr soLro Ios hochos (eupro, f. 1, cn. I) y In ruoLn (f. 2, cn. I).
?.1
II rIncIIo do In rnzonnLIIIdnd os fnnLIon nIIcnLIo n Ins Ioyos; oro Io quo fundnnonfnI-
nonfo Inforosn con rosocfo n Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos on sonfIdo osfrIcfo os Io roforonfo n Ins
sonfoncIns, or su sInIInr nnfurnIozn fornnI ncfo concrofo do nIIcncIon doI dorocho. osnrro-
IInnos oI fonn eupro, f. 1, cn. VI, Iuonfos surnnncIonnIos doI dorocho ndnInIsfrnfIvo, 8 n 1?.
?.2
IxIsfon fnn nunorosos ronuncInnIonfos cono nrn hncor cnsI ocIosn su cIfn. MIonfrns quo
nIgunos, con fodo, nnnfIonon In nuIofIIIn do quo In nrLIfrnrIodnd son nnnIfIosfn, CSJ, D' Argenio,
nno 1986, LL, 1986-, 123, no os unn consfnnfo: CSJ, IoJlolo Je Ierre,ro, 1984, Iolloe, 306:
126; 1D, 108: 460; SC Iuonos AIros, P. Je Q., M. S. c. MunicipoliJoJ Je Mor6n, 1999, LL, 2000-A,
110, 120-1, con cIfn do CSJ, Ierrer, 1986, LL, 198?-A, 569, DJ, 98?-I, 13?0: oI confroI do su
IogIfInIdnd, quo no oxcIuyo In ondorncIon doI rudonfo y rnzonnLIo ojorcIcIo do Ins fncuIfndos.
?.3
Isfo suuosfo os frocuonfo on nnforIn do ncfo ndnInIsfrnfIvo. Is oorfuno rocordnr nuovn-
nonfo n In CSJ, CoIrero, Iolloe, 305: 193?, nno 1983, on oI sonfIdo quo sI rosuIfn quo In nfIrnn-
cIon rosocfIvn |so oncuonfrn] rIvndn do rosnIdo on ruoLns oLrnnfos on In cnusn, no nsnLn
do sor unn norn docInrncIon InsufIcIonfo nrn ncordnr IogIfInIdnd nI ncfo ndnInIsfrnfIvo ojorcIdo
on vIrfud do unn fncuIfnd rogIndn (cons. 6), o dIscrocIonnI, uos on osfo dn Io nIsno. In IgunI
sonfIdo CSJ, VerroccIi, 1999, Iolloe, 322: 1?26.
?.4
Vor CA!!I, OIA!O, SonfoncIn nrLIfrnrIn or fnIfn do fundnnonfncIon nornnfIvn, on Ie-
tieIo JuriJico Je Buenoe Airee, 1959-IV, . 85 y ss.; Iecureo exIroorJinorio por eenIencio orIiIro-
rio, Iuonos AIros, 196?; IIO!II, SonfoncIns nrLIfrnrIns y sonfoncIns InconsfIfucIonnIos, LL, 88:
921; YMAZ, ISTIIA, ArLIfrnrIodnd y rocurso oxfrnordInnrIo, LL, 6?: ?41; ST!OHM, I!ICI, Son-
foncIns InconsfIfucIonnIos, JA, 1954-III, SoccIon ocfrInn, 12; ASSI, J!IIO, AIgunns consIdorn-
cIonos soLro Ins sonfoncIns nrLIfrnrIns, JA, 1962-II, 2?3; YMAZ y !IY, !ICA!O, 1l recureo exIroor-
Jinorio, Iuonos AIros, 1943; ncfunIIzndo or !IY y IAIACIO, IIO, Iuonos AIros, 1962. Isfns son
Ins oLrns cIsIcns, soLro Ins cunIos oI Iocfor doLor sIonro sunnr In docfrInn y jurIsrudoncIn
osforIor.
?.5
SCJ Mondozn, Guornieri, JA, 19??-III, 143, cons. 6, nno 19??.
VICIOS I IA VOI!TA IX-29
In Corfo Suronn sonnIn quo osos rIncIIos son do IndoIo consfIfucIonnI y
fornnn nrfo do In gnrnnfIn do In dofonsn on juIcIo; y uosfo quo In gnrnnfIn do
In dofonsn on juIcIo os nIIcnLIo onfornnonfo nI rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo,
so sIguo quo corrosondo oxfondor osos rIncIIos nI ncfo ndnInIsfrnfIvo. Ior
Io dons os snLIdo quo fnnLIon Ins Ioyos doLon sor rnzonnLIos nrn sor consfI-
fucIonnIos; y dndo quo os unn Ioy roconoIle |.] Io quo doLo sorvIr do fundn-
nonfo InnodInfo o nodInfo n Ins docIsIonos do In AdnInIsfrncIon,
6
so concIuyo
fnnLIon quo oI ncfo ndnInIsfrnfIvo osf IgunInonfo sonofIdo n frnvos do In Ioy
quo ojocufn nI rIncIIo surono do In rnzonnLIIIdnd.
?
In oI cnso Ie,ee, doI nno
1959,
8
In Corfo Suronn do JusfIcIn do In ncIon docInro on ofocfo quo sIn
nocosIdnd do nornn oxrosn y con nrrogIo n Ios rIncIIos quo fundnn oI consI-
dornndo 1 do osfn sonfoncIn
9
Ios juocos InforvInIonfos, osoon, ndons, In o-
fosfnd do rovocnr o nnuInr In docIsIon ndnInIsfrnfIvn soLro Ios hochos confro-
vorfIdos, ei ello fuero euficienIenenIe irroconoIle, o ee opo,oro Ion e6lo en lo
tolunIoJ orIiIrorio o en el copricIo Je loe funcionorioe, o inplicoro Jenego-
ci6n Je lo Jefeneo en juicio. In norn oxIsfoncIn do eeIo poIeeIoJ, Je inJiecuIiIle
funJonenIo coneIiIucionol, poeee un tolor cierIonenIe Jecieito.
10
Isn docfrInn fuo roIforndn on oI cnso AlJonic, doI nno 1960,
11
on oI quo so
nfIrno quo no cnLo nI orgnno ndnInIsfrnfIvo, on cnsos cono Ios nquI juzgndos,
sIn vIoInr rIncIIos nfInonfos n In gnrnnfIn do In dofonsn on juIcIo, roscIndIr
do osn ruoLn con In norn nfIrnncIon dognfIcn do quo Ios fosfInonIos son
InsufIcIonfos o Inndocundos. A In nuforIdnd ndnInIsfrnfIvn Io os dndo rochnznr
In ruoLn quo surgo doI dIcho do Ios fosfIgos rouosfos, oro osfn fncuIfnd soIo
doLo sor ojorcIdn, sIn cnor on nrLIfrnrIodnd, oxrosnndo rnzonos concrofns quo
fundnnonfon su nrocIncIon.
12
II Irocurndor OonornI do In ncIon, or su
nrfo, oxroso on oI IfIno cnso cIfndo quo sI LIon oI orgnno ndnInIsfrnfIvo
uodo nrocInr Ios hochos, oIIo no sIgnIfIcn, on nodo nIguno, quo oI ojorcIcIo do
osfn fncuIfnd uodn quodnr oxonfo doI soIIo do rnzonnLIIIdnd quo doLo osfon-
?.6
IIA!IS, PoJer Jiecrecionol oJninieIroIito, Iuonos AIros, 1958, . 114. IIA!IS os oI rIncI-
nI orIonfndor do In nIIcncIon doI rIncIIo do In rnzonnLIIIdnd nI ncfo ndnInIsfrnfIvo, n nrfIr do
su cIsIcn oIro 1l JeIiJo proceeo cono goronIio innoninoJo en lo ConeIiIuci6n orgenIino, Iuo-
nos AIros, 1944; Iuogo IoconoIiliJoJ Je loe le,ee, Iuonos AIros, Asfron, 1989, 2" od.
?.?
In ofro nsocfo, IIA!IS fundn fnnLIon oI rIncIIo do In rnzonnLIIIdnd doI ncfo ndnInIsfrn-
fIvo on oI nIsno crIforIo or oI dndo nrn In dosvIncIon do odor: quo In conofoncIn os conforIdn
nI orgnno soIo nrn quo In ojorzn do ncuordo n un rIncIIo rocfor do rnzonnLIIIdnd: PoJer Jiecre-
cionol oJninieIroIito, op. ciI., . 42 y ss., 115 y ss., 129 y ss.
?.8
Iolloe, 244: 548, L6pec Je Ie,ee (1959).
?.9
In donognforIn doI rocurso doI nrf. 14 do In Ioy 14.236 no os ncorfndn, sI oI rocodInIonfo
ndnInIsfrnfIvo soguIdo os oLjofnLIo or vuInornr In gnrnnfIn do In dofonsn. IIIo ocurro cunndo do
Ins consfnncIns do In cnusn nnroco prino focie, cono on oI cnso, quo Ins rofonsIonos do In rocu-
rronfo no son nrLIfrnrIns.
?.10
Iolloe, 244: 554, L6pec Je Ie,ee. In LnsfnrdIIIn os nuosfrn.
?.11
Iolloe, 248: 625, AlJonic, 1960.
?.12
Iolloe, 248: 62?.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-30
fnr fodn ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn, nn In dIscrocIonnI, nrn roducIr ofocfos
jurIdIcos vIIdos. Io confrnrIo, sIgnIfIcnrIn oquInrnr dIscrocIonnIIdnd con
nrLIfrnrIodnd, Io cunI no os ndnIsILIo.
13
II rIncIIo nsI consngrndo or In Corfo Suronn on su nIIcncIon nI ncfo
ndnInIsfrnfIvo fuo onconfrnndo osforIornonfo rococIon IogIsInfIvn; oI docro-
fo-Ioy quo roguInLn In nccIon do nnnro nnfos do In ns nnIIn ConsfIfucIon
do 1994 yn ndnIfIn su rocodoncIn confrn oI ncfo ndnInIsfrnfIvo nrLIfrnrIo;
oI nrf. 45 doI CodIgo CIvII oxrosn quo Ins docIsIonos ndnInIsfrnfIvns on nnfo-
rIn do oforgnnIonfo do orsonnIIdnd jurIdIcn son rovocnLIos judIcInInonfo or
vIn sunnrIn, on cnso do IIogIfInIdnd o orIiIrorieJoJ. II docrofoIoy 19.549/?2
consngrn fnnLIon oI rIncIIo on su nrf. ? nI osfnLIocor In nocosnrIn roorcIo-
nnIIdnd quo doLo gunrdnr oI ncfo con oI fIn do In Ioy (Inc. f). Ior fIn, oI rIncIIo
fIono hoy cnrcfor surnnncIonnI.
14
8. DieIinIoe coeoe Je orIiIrorieJoJ
Yn onuncInnos nnforIornonfo n In nrLIfrnrIodnd donfro do Ios vIcIos doI oLjo-
fo, roforIdn n ncfos confrndIcforIos dosroorcIonndos, nLsurdos o IIogIcos on
su confonIdo. Ahorn nos roforInos n In nrLIfrnrIodnd donfro do Ios vIcIos do In
voIunfnd: so frnfn on osfos cnsos do un vIcIo do fIo sujofIvo, on nfoncIon n quo
oI ndnInIsfrndor roscIndo do In sujocIon n In Ioy o n In ruoLn, o rnzonn fnIsn-
nonfo, con Io cunI oI ncfo so fundn on su soIn voIunfnd, on su cnrIcho o voIoI-
dnd orsonnI. Ior ns quo oI funcIonnrIo fongn on cIorfos cnsos un nnrgon do
dIscrocIonnIIdnd, oIIo no sIgnIfIcn quo uodn ncfunr cnrIchosnnonfo o nrLI-
frnrInnonfo: doLo uos docIdIr Ins cuosfIonos rouosfns, nfonorso n Ios ho-
chos ncrodIfndos on Ins ncfuncIonos, no fundnrso on ruoLns InoxIsfonfos nI
dosconocor Ins oxIsfonfos fonor unn fundnnonfncIon nornnfIvn sorIn, no osfnr
nofIvndo on fornn IIogIcn, ofc. Ioro sI LIon oI vIcIo os do fIo sujofIvo on
cunnfo oI ngonfo ncfn or voIoIdnd orsonnI, or cnrIcho su nrocIncIon os
dofInIdnnonfo oLjofIvn, uos surgo do quo oI funcIonnrIo so nnrfn do Io oLjofI-
vnnonfo dofornInndo or In rnzon y oI dorocho. So nnrfn do In rnzon oLjofIvn,
do Ios hochos conroLndos, no oxrosn fundnnonfos sorIos quo oxIIcIfon ndo-
cundnnonfo Ios nofIvos concrofos do In docIsIon, ofc. Vonnos.
8.1. AcIoe que oniIen JeciJir
SI oI ncfo no rosuoIvo unfos conrondIdos on oI oxodIonfo, oorfunnnonfo
rouosfos or oI rocurronfo o Inforosndo y quo ornn conduconfos n In soIucIon
doI cnso.
1
II ndnInIsfrndo fIono nsI oI dorocho consfIfucIonnI, or nIIcncIon
?.13
Idon, . 625.
?.14
Supro, f. 1, cn. VI, 8 n 16, . 39-55.
8.1
Iolloe, 233: 213; 234: 30?; 239: 320; 241: 405; 24?: 111 y 560, ofc.
VICIOS I IA VOI!TA IX-31
doI crIforIo jurIsrudoncInI rosocfo n Ins sonfoncIns nrLIfrnrIns, n oLfonor unn
consIdorncIon oxIIcIfn
2
do Io nducIdo y oI ncfo ndnInIsfrnfIvo quo no cunIn
con osfo roquIsIfo do ndocundn nofIvncIon sor on nuosfro concofo nuIo do
nuIIdnd nLsoIufn o InsnnnLIo. Isfo hn sIdo consngrndo on oI docrofo-Ioy 19549/
?2, cuyo nrf. 1, Inc. f) n. 3), sogn oI cunI Ios nrfIcuInros fIonon dorocho n
quo II ncfo docIsorIo hngn oxrosn consIdorncIon do Ios rIncInIos nrgunon-
fos y do Ins cuosfIonos rouosfns, on fnnfo fuoron conduconfos n In soIucIon
doI cnso. o doLIorn sor frnnsgrodIdo or In ndnInIsfrncIon nI dosvnIorIzndo
or In jusfIcIn.
Ior nIIcncIon doI nrf. 14 Inc. I) In frnnsgrosIon n osfn nornn nIIcnLIo ox-
IIcIfnnonfo, dn Iugnr n In nuIIdnd doI ncfo. SIn onLnrgo no fnIfnn Ios fnIIos
quo Io consIdornn, Io nIsno quo In IndofonsIon rovIn, un vIcIo suLsnnnLIo con
In doLIdn InforvoncIon y doLnfo jurIsdIccIonnI. IIIo, or suuosfo, vIoIn on rI-
nor Iugnr oI foxfo oxroso doI docrofo-Ioy quo osfnLIoco In nuIIdnd nLsoIufn,
orgo InsnnnLIos, nrn osfo fIo do vIoIncIonos fundnnonfnIos nI ordonnnIonfo.
Ioro hny nIgo ns grnvo nn quo no nIIcnr oI dorocho y os quo osfo ofocfo
rofondIdnnonfo snnondor do In uIforIor dIscusIon judIcInI no ndvIorfo oI ofoc-
fo orvorso quo fIono. In ofocfo, do hocho y confrn dorocho ornIfo do fnI nodo,
n quIon fIono odor, oIueor ne Je el . conIinuor JicIonJo inpunenenIe ocIoe
ein ouJiencio ni noIitoci6n. Iuos rosuIfn hnrfo oLvIo quo soIo unn nrfo nI-
nscuIn do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos nsI vIcIndos nIcnnznn oI snnonnIonfo ju-
dIcInI. II rosfo, do osfo nodo y grncIns n osn jurIsrudoncIn, confInnn on Io-
nn vIgoncIn no oLsfnnfo su vIoIncIon fronfnI do gnrnnfIns IognIos y consfIfucIo-
nnIos. Isfn onIsIon do docIdIr uodo rosonfnrso n vocos fnnLIon cono un
vIcIo on oI oLjofo doI ncfo, oro ns hnLIfunInonfo oIIn surgo do In nofIvncIon
doI nIsno y so vIncuIn onfoncos dIrocfnnonfo n Ios vIcIos do In voIunfnd quo
nquI frnfnnos. In ofrn fornInoIogIn, nndn InIdo consIdornrIo unn vIoIncIon
do Ins fornnIIdndos osoncInIos doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, sIonro quo so onfIon-
dn quo no or oIIo hnLr do vnrInr In consocuoncIn do nuIIdnd fofnI y nLsoIufn
con quo oI ncfo doLo sor snncIonndo conforno nI ordonnnIonfo.
Ior oIIo, sI LIon no sor IndIsonsnLIo un nnIIsIs do cndn uno do Ios nrgu-
nonfos doI Inforosndo, sIno soIo do Ios rIncInIos, oso nnIIsIs doLo sor oxII-
cIfo, rnzonndo y sufIcIonfo. A forIiori, In fofnI nusoncIn do nnIIsIs, on In nofI-
vncIon doI ncfo, do In nrgunonfncIon doI ndnInIsfrndo, vIcIn do nuIIdnd nI ncfo
on fornn conIofn, uos nIII In nrLIfrnrIodnd os on osfo nsocfo fofnI.
8.2. Decieionee que preecinJen Je loe IecIoe
AIgo nrocIdo ocurro con Ios ncfos quo roscIndon do Ios hochos doI cnso, o do
ofocfunr su nofIvncIon o fundnnonfncIon on Ios hochos doI cnso. Cunndo oI
8.2
Iolloe, 241: 405, AcoeIo, 1958.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-32
ncfo dosconoco hochos ncrodIfndos on oI oxodIonfo, o so fundn on hochos o
ruoLns InoxIsfonfos,
3
o cnroco do fodos nodos do unn sIfuncIon do hocho quo
Ios jusfIfIquo,
4
o do In nocosnrIn oxIIcIfncIon o fundnnonfncIon do cuIos son
osos hochos,
5
o Invocn hochos quo son nLsurdos o IrroIovnnfos, ofc.
6
In oxIsfon-
cIn do hochos quo oLjofIvnnonfo jusfIfIquon oI dIcfndo do un ncfo os uos fun-
dnnonfnI. Isos hochos doLon ndons osfnr roLndos on oI oxodIonfo y no
suonorso o InngInnrso nrLIfrnrInnonfo. Iundnrso on oIIos no doLo fnnoco
Inorfnr oI dosconocInIonfo do ofros hochos u ofrns ruoLns on sonfIdo con-
frnrIo quo fnnLIon oLron o uodnn oLrnr on Ins ncfuncIonos.
?
Isfo rIncIIo orn nIIcnLIo nI ncfo ndnInIsfrnfIvo nnfos do quo so dIcfnrn oI
docrofo-Ioy, or In IndoIo consfIfucIonnI do In rohILIcIon do oLrnr nrLIfrnrIn-
nonfo; oI docrofo-Ioy Io consngrn nuovnnonfo, osfn voz n nIvoI IogIsInfIvo, oro
Incurro on oI dIsvnIor, n nuosfro juIcIo, do oncundrnrIo donfro do In frndIcIonnI
foorIn cIvIIIsfn do In cnusn.
8
Ico on ofocfo oI nrf. ?, Inc. I) quo oI ncfo doLor
susfonfnrso on Ios hochos y nnfocodonfos quo Io sIrvnn do cnusn; oI nrf. 14 Inc.
o) snncIonn con In nuIIdnd nLsoIufn o InsnnnLIo n Ios ncfos on quo so fongnn
cono oxIsfonfos hochos o nnfocodonfos InoxIsfonfos o fnIsos y on oI Inc. I) n Ios
ncfos on quo huLIoro fnIfn do cnusn or no oxIsfIr o sor fnIsos Ios hochos o oI
8.3
Iolloe, 235: 654, LonIorJi, 1956; LiecIin, 195?, JA, 1962-II, 2?3, con nofn do J!IIO ASSI,
AIgunns consIdorncIonos soLro In sonfoncIn nrLIfrnrIn; TorroIo, 195?, Iolloe, 239: 35; LiecIin,
239: 445; SIoroecIenco, 1956, 236: 2?; IIIISA, 1eIuJioe Je JerecIo pIlico, f. III, Iuonos AIros,
onInn, 1951, 2" od., . 539; IT, DicInenee, 86: 33? (un Inforno InconIco no dn sufIcIonfo
Lnso do hocho nrn oI dIcfndo doI ncfo), 93: 41; 92: 34; 102: 226. Vor MA!IIHOII, op. ciI., f. II, .
526; IIZ, 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., . 409.
8.4
In osfn hIofosIs hny un nnfocodonfo do In IT, on quo ndnInIsfrnfIvnnonfo so docInro
nuIo un ncfo (dIsnInucIon doI suoIdo do un onIondo LIIco nnfos do In vIgoncIn doI Isfnfufo)
dIcfndo sIn sIfuncIon do hocho nIgunn quo Io jusfIfIcnrn (. oj., rnzonos ocononIcns o dIscIIInn-
rIns). Vor DicInenee, 51: 91.
8.5
Io cunI oquIvnIo, on ncorfndos ronuncInnIonfos, n cnroncIn do cnusnuosfo quo no cons-
fnn sus fundnnonfos, no so conocon Ins concrofns rnzonos or Ins cunIos so dIcfn oI ncfo: CIod.
CA, SnIn I, CoeIro, nno 1999, LL, 2000-I, 305, 310.
8.6
CIod. CA, SnIn IV, Aegocioe , PorIicipocionee S.A., 16-III-98, cons. 6/ ?; infro, cn. X, 6,
In fundnnonfncIon o nofIvncIon. In oI cnso In ndnInIsfrncIon confoccIonn un fornuInrIo quo
nnndn IIonnr con Ios dnfos quo oIIn nIsnn roquIoro, oro dosuos docIdo nrchIvnr In ofIcIon
porque en el cuerpo Jel eecriIo con el cuol ee oconpoo el fornulorio no ee repiIen loe JoIoe Jel
fornulorio. !n vordndoro nLsurdo, doI cunI soIo In ndnInIsfrncIon on oI nundo doI ronIIsno
ngIco odrIn sor nuforn.
8.?
Vor MA!IIHOII, op. ciI., f. II, . 526; IIZ, 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., . 409; IT,
DicInenee, 93: 41; 92: 34; 102: 226.
8.8
TnnLIon oxIsfon dIscusIonos soLro In cnusn on oI dorocho ndnInIsfrnfIvo: con. CASSAOI,
DerecIo oJninieIroIito, op. ciI., f. II, 1998, 6" od., . 13? y ss. y sus roforoncIns; COMAI!A, In
oLsorvnncIn do In cnusn y oI fIn on In confrnfncIon ndnInIsfrnfIvn rosorvndn. In rovocncIon or
IIogIfInIdnd doI confrnfo ndnInIsfrnfIvo on cunIInIonfo, nofn nI fnIIo do In CSJ OCA S.A. c.
S1D1 (S.A. Orgonicoci6n CoorJinoJoro ArgenIino c. SecreIorio Je 1nIeligencio Je 1eIoJo), 1998,
1D, 1??: ?49; IOQ!I!A OIIVI!, op. ciI., . ?5-6. In fodo cnso, IndoondIonfononfo do In dononI-
nncIon, In fnIfn do cnusn o susfonfo fcfIco dofornInn In nuIIdnd doI ncfo: CASSAOI, f. II, op. ciI., .
200; CSJ, Sol, 199?, 1D, 1?8: 224, con nofn do CASSAOI: !nn sonfoncIn frnscondonfo do In
Corfo Suronn quo docInrn In nuIIdnd do un docrofo doI Iodor IjocufIvo, 1D, 1?8: 68?.
VICIOS I IA VOI!TA IX-33
dorocho Invocndo. Cono ruoLn ndIcIonnI do osn InrocIsIon concofunI Lnsfo
ndvorfIr quo In rInorn noncIon n Ios hochos o nnfocodonfos InoxIsfonfos o
fnIsos so In oncundrn junfo con oI vIcIo do doIo yn quo In nornn conIofn so Ioo
Jolo, on cunnfo so fongnn cono oxIsfonfos hochos o nnfocodonfos InoxIsfonfos
o fnIsos; noncIon quo InIIcn unn suorosIcIon do vIcIos quo oI Inforrofo
doLo dosonfrnnnr.
In sunn, son or oI Inc. o) o oI I) doI nrf. 14, o or oI nIsno Inc. o) doI nrf. ?
y fnnfo sI so oIIgo In dononInncIon do fnIfn do cnusn o fnIsn cnusn, o sI so ofn
or IInnnrIo doIo cono oI Inc. o) doI nrf. 14; o, or fIn, sI so oIIgo unn dononInn-
cIon ncordo con Ins corrIonfos confonornons doI onsnnIonfo jurIdIco, Io cIorfo
os quo In consngrncIon nornnfIvn y jurIsrudoncInI do In nocosIdnd do quo fodo
ncfo ndnInIsfrnfIvo fongn hochos quo Io rocodnn y jusfIfIquon rnzonnLIonon-
fo, osf fuorn do dIscusIon. SI ndoIoco doI sonnIndo vIcIo, fundndoso on hochos
no ncrodIfndos on Ins ncfuncIonos o dosconocIondo hochos roLndos o do LII-
co conocInIonfo, os nuIo. CnLo dosfncnr quo so conrondon fnnLIon nquI Ios
cnsos on quo oI ndnInIsfrndor sInIononfo ncfn sIn quo oxIsfn sIfuncIon oLjo-
fIvn quo on nodo nIguno jusfIfIquo In docIsIon ndofndn; o son, cunndo roscIn-
do do quo nndn on In ronIIdnd susfonfn rnzonnLIononfo su docIsIon, frfoso do
fncuIfnd rogIndn o dIscrocIonnI. Quodnn nsI ongIoLndos donfro doI concofo do
nrLIfrnrIodnd on Io quo hnco nI dosconocInIonfo do Ios hochos ronIos, Ins hIo-
fosIs quo In docfrInn doI dorocho ndnInIsfrnfIvo noncIonn cono: o) nusoncIn
do cnusn, I) nusoncIn do nofIvos, c) fnIsn cnusn y sInIInros.
9
1) AusoncIn do cnusn: os cunndo no hny unn sIfuncIon oLjofIvn do hocho quo
susfonfo oI ncfo.
10
ConvIono ndvorfIr oI iniIio quo no so frnfn do quo doLn oxIs-
fIr nIgunn nornn quo osfnLIozcn rogInnonfnrInnonfo cuIos son Ios suuosfos
on quo doLo dIcfnrso un ncfo; Io dIgn o no, or InorIo consfIfucIonnI eienpre
doLo oxIsfIr un susfonfo fcfIco sufIcIonfo y ndocundo do In docIsIon quo so
ndofn, nrn no cnor on In IrrncIonnIIdnd nLsoIufn. Aunquo oI ordonnnIonfo no
oxIjn unfunInonfo nIgunn sIfuncIon do hocho cono roquIsIfo rovIo do un ncfo,
11
no or oIIo dosnnroco In nocosIdnd do quo oIIn oxIsfn: sIonro doLo hnLor
nIgn susfonfo fcfIco do In docIsIon quo so ndofn. SI oI ncfo so fundn on unn
nsorcIon dognfIcn cnronfo do susfonfo, os InconsfIfucIonnI.
12
8.9
SIonro fonIondo rosonfo quo yn no os ndnIsILIo Invocnr In foorIn do In cnusn.
8.10
HA!IO!, MA!!ICI, Precie Je JroiI oJninieIroIif, 12" od., . 435.
8.11
Hnyn o no fncuIfnd rogIndn, doLo hnLor susfonfo fcfIco sufIcIonfo: f. 1, cn. X, 10 y ss. o
doLo conoforso oI nnfIguo orror do ronIfIr fodn dIsfIncIon y fodn fundnnonfncIon nI orIgon rogIn-
do o dIscrocIonnI do In ofosfnd ojorcIdn on unn nrfo doI ncfo, uos oIIo orfonoco n Ios orIgonos
doI dorocho ndnInIsfrnfIvo y no nI dorocho ndnInIsfrnfIvo confonornoo.
8.12
CSJ, TrueIo, PoIlo I. c. Direcci6n Grol. 1npoeiIito, DJ, 2000-2, ?23. In ndnInIsfrncIon
hnLIn rosuoIfo quo Ios frnLnjndoros onLnrcndos nfocfndos n In oscn so doLInn oncundrnr cono
nufononos, nI soIo ofocfo do unn nojor rocnudncIon fIscnI. Iuo nnuIndo or oI fundnnonfo quo
dnnos on oI foxfo.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-34
Y ns nn, cono oxIIcn In docfrInn osnnoIn, uodo dnrso oI cnso do quo Ios
hochos IIovon n unn hIofosIs do dIscrocIonnIIdnd coro, quo IIovn n In susfIfu-
cIon doI ncfo sI In ndnInIsfrncIon no hn ncfundo on fnI suuosfo conforno n
fnIos hochos. In oso sonfIdo fnnLIon cnLo rocordnr oI oxcoIonfo cnso on quo In
Cnnrn IodornI do Mnr doI IInfn onconfro ncorfndnnonfo dIchn hIofosIs y
ordono dosIgnnr un rofosor quo hnLIn gnnndo un concurso, Iuogo nnuIndo or
In !nIvorsIdnd.
13
Son cnsos on quo Ios hochos, n crIforIo doI frILunnI, Inonon
o dofornInnn unn nIcn soIucIon jusfn,
14
quo os onfoncos In quo oI frILunnI
ordonn n In ndnInIsfrncIon, susfIfuyondo In voIunfnd ndnInIsfrnfIvn.
15
2) AusoncIn do nofIvos (JefouI Je noIif legol), on cunnfo hochos oLjofIvos
quo fundnnonfnn rncIonnInonfo In docIsIon, quo In rovocnn o jusfIfIcnn, quo
son su rnzon do sor;
16
on dofInIfIvn, so frnfn fnnLIon do In nusoncIn do cnusn.
3) InIsn cnusn, o son cunndo oI ngonfo ndnInIsfrnfIvo oxrosn o InIIcIfn-
nonfo dIsfrnzn In InoxIsfoncIn do In cnusn;
1?
nI IgunI quo on oI cnso nnforIor, so
frnfn do quo roscIndo do Ios hochos, o do In InoxIsfoncIn do hochos ronIos, nrn
fundnr nnronfononfo In docIsIon on ofros hochos fnIsos, o quo cnrocon do roIo-
vnncIn nrn oI cnso. In osfos suuosfos os osILIo quo oxIsfn nsInIsno dosvIn-
cIon do odor, Io cunI sunn ofrn cnusnI ns do InvnIIdoz n In conducfn do quo
so frnfn. So roduco nsI oI fononono do roofoncIncIon do Ios vIcIos, n quo nos
honos roforIdo on ofros Iugnros.
18
In concIusIon: os un oIononfo do In IogIfInIdnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo,
nquI dononInndo rnzonnLIIIdnd, quo osfo rooso soLro unn jusfIfIcncIon quo Io
fundnnonfo rncIonnInonfo. IIIo os nsI fnnfo sI osfnnos nnfo fncuIfndos rogIn-
dns cono dIscrocIonnIos. II ncfo os IrrnzonnLIo y con oIIo InsnnnLIononfo nnfI-
jurIdIco cunndo dosconoco nrLIfrnrInnonfo In sIfuncIon do hocho oxIsfonfo, o
rofondo fundnrso on unn sIfuncIon do hocho quo no oxIsfo. So uodo dononI-
nnr n osfo confroI do Ios hochos o nofIvos dofornInnnfos, o foorIn do In cnusn;
oro cunIquIorn son In fornInoIogIn, os unnIno In concIusIon do quo oI ncfo so
8.13
CIod. Mnr doI IInfn, Cipriono, LL, 1999-A, 395, con nofn ConfroI do rnzonnLIIIdnd, LL,
1998-I, 356; infro, cn. XII, 12. Vor eupro InfroduccIon y II!IZ, TOMS !AM, Lo orIiIro-
rieJoJ Je lo oJninieIroci6n, MndrId, CIvIfns, 1998; De lo orIiIrorieJoJ Jel legieloJor, MndrId,
CIvIfns, 1998. Vor fnnLIon infro, 8.4 in fine.
8.14
CASSAOI, op. ciI., . 115; IOTASSI, ConfroI judIcInI do In ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn dIscrocIo-
nnI, IetieIo Jel Colegio Je AIogoJoe Je Lo PloIo, 59: 33, 35 (1998).
8.15
!n cnso nnIogo nI cIfndo on In nofn 8.13, nunquo fundndo on In InnIIcnLIIIdnd rofroncfIvn
do nornns gonornIos n sIfuncIonos nrfIcuInros confIgurndns, oro nn no roconocIdns, nI nnnro
do In nornn nnforIor: CSJ, 296: ?23, Je MorIin, 19?6; rocordndo, con IgunI soIucIon, on CIod.
CA, SnIn III, GouIeco, LL, 199?-I, 384, con nofn do I!!ICCA I ITIOII, Inforosnnfo fnIIo soLro In
dIscrocIonnIIdnd ndnInIsfrnfIvn.
8.16
IOA!, !OOI!, nrf. on Ietue Je DroiI PuIlic, InrIs, 1923, . 103.
8.1?
VIII, op. ciI., . 428 y ss.
8.18
Supro, 4.?, Ifocfo sInorgIco do Ios vIcIos; infro, cn. X, 18, II ofocfo sInorgIco do Ios
vIcIos do fornn y ofros; cn. XI, 1?, CrIfIcn do In vnIorncIon usunI do Ios vIcIos doI ncfo ndnInIs-
frnfIvo.
VICIOS I IA VOI!TA IX-35
oncuonfrn vIcIndo do nuIIdnd. In nuosfrn oIoccIon fornInoIogIcn os oI roquIsIfo
do In rnzonnLIIIdnd, fnI cono oI hn sIdo nIIcndo or In Corfo Suronn dosdo
Ios rocodonfos noncIonndos (Ie,ee y AlJonic).
8.3. Lo funJonenIoci6n nornoIito eerio , eu eueIenIo fcIico.
II docrofo-Ioy 19.549/?2 oxIgo on oI nrf. ?, Inc. e) quo oI ncfo doLor sor nofI-
vndo, oxrosndoso on fornn concrofn Ins rnzonos quo Inducon n onIfIr oI ncfo,
consIgnnndo, ndons, Ios rocnudos IndIcndos on oI Inc. I)quo oI ncfo doLo
susfonfnrso on Ios hochos y nnfocodonfos quo Io sIrvon do cnusn y on oI dorocho
nIIcnLIo. Isfnnos nsI on rosoncIn do In IndIsonsnLIo fundnnonfncIon sufI-
cIonfo, on cunnfo oxIIcncIon do Ios IecIoe y oI JerecIo nIIcnLIo; unn cosn os
quo oI ncfo fongn hochos oxfornos quo Io susfonfon y ofrn quo Ios oxIIquo
snfIsfncforInnonfo. AnIoe son roquIsIfos do vnIIdoz.
In fundnnonfncIon o nofIvncIon, In oxIIcncIon do cuIos son Ios hochos
roLndos y cono dofornInnn, n juIcIo do quIon rosuoIvo, oI confonIdo dIsosIfI-
vo quo so Io dn nI ncfo on oI nIsno Insfrunonfo, os nrn nosofros un rocnudo
InoxcusnLIo quo oI ncfo doLo snfIsfncor.
19
In nndn dIfIoro osfo doLIo roquIsIfo
doI quo so dn nrn In vnIIdoz do Ins sonfoncIns judIcInIos.
Io nIsno quo con In nofIvncIon fcfIcn ocurro con In fundnnonfncIon nor-
noIito. II ncfo uodo fonor susfonfo on oI ordonnnIonfo jurIdIco on cunnfo nI
oLjofo quo docIdo, oro no oxIIcIfnr on su nofIvncIon Ins rnzonos or Ins cun-
Ios dIcho oLjofo osf on ofocfo on concordnncIn con oI ordon jurIdIco; oIIo cons-
fIfuyo IgunInonfo fnIfn do fundnnonfncIon. In norn noncIon do nornns jurI-
dIcns no osfnLIoco su conoxIon con Ios hochos do In cnusn; oso doLo donosfrnrIo
oI funcIonnrIo. TnnLIon uodo oxIIcIfnr, oro nnI, oI fundnnonfo do dorocho.
SI rovocn unn dosIgnncIon con fundnnonfo on quo In orsonn no fIono fIfuIo
rofosIonnI, oI ncfo os nuIo sI In Ioy no oxIgIn fnI fIfuIo. HnLrIn nIII, son nrLIfrn-
rIodnd or orror nnnIfIosfo do dorocho, son IrrnzonnLIIIdnd or concIusIon
InnfInonfo, son vIcIo on In nofIvncIon.
20
Son nrLIfrnrIos Ios ncfos quo roscIn-
don do fundnnonfncIon nornnfIvn sorIn
21
o conofon un InoxcusnLIo orror do
dorocho.
22
In nocosIdnd IognI do fundnr oI ncfo ndnInIsfrnfIvo no consfIfuyo
unn oxIgoncIn vncIn do confonIdo, yn quo oI roosIfo do In nornn |...] rndIcn on
8.19
AnIInr infro, cn. X, 6, . 11-21.
8.20
CIod. CA, SnIn IV, Iueeo, nno 198?, LL, 1988-A, 96.
8.21
Vor YMAZ, ArLIfrnrIodnd y rocurso oxfrnordInnrIo, op. ciI., . ?50. CA!!I cInsIfIcn osfos
vIcIos do In sIguIonfo nnnorn: o) cnsos on quo oI juoz roscIndo conscIonfononfo doI ordon jurIdIco
y so Lnsn on consIdorncIonos oxfrnjurIdIcns; I) docIsIonos noyndns on nfIrnncIonos dognfIcns
cnronfos n su voz do fundnnonfo; c) docIsIonos quo sIn dnr rnzonos InusILIos, roscIndon doI
foxfo do In Ioy; J) docIsIonos quo nIIcnn un foxfo dorogndo, e) docIsIonos quo dnn cono fundnnon-
fo rocofos o nufns do oxcosIvn nnIIfud o ronofn IojnnIn on roIncIon con oI cnso, on susfIfucIon
do nornns osIfIvns InnodInfnnonfo nIIcnLIos (op. loc. ciI.), ofc.
8.22
Iolloe, 244: 523, JocoIeon c. Conoro, 1959.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-36
gnrnnfIznr oI dorocho do Ios ndnInIsfrndos hncIondo quo son fncfILIo conocor
Ins rnzonos quo Indujoron n onIfIr oI ncfo.
23
IIIo os nsI or cunnfo Ios rIncI-
Ios rouLIIcnnos Inonon In oLIIgncIon n In AdnInIsfrncIon do dnr cuonfn do
sus ncfos cunIIondo Ios rocnudos oxIgIdos nrn ornIfIr quo osfos uodnn sor
Inugnndos or quIonos vonn nfocfndos sus dorochos; y In nocosIdnd do quo Ios
juocos cuonfon con Ios dnfos IndIsonsnLIos nrn ojorcor In rovIsIon do su IogI-
fInIdnd y rnzonnLIIIdnd. In fundnnonfncIon hnco n Ios rIncIIos rouLIIcn-
nos y nI Isfndo do dorocho; os rocondIcIon do In dofonsn doI Inforosndo y do su
confroI judIcInI;
24
oI ncfo InnofIvndo os, nrn nosofros y on un Isfndo do oro-
cho, IrronodInLIononfo nuIo.
!osuIfnrIn do Io quo nnfocodo quo In IIogIfInIdnd doI ncfo on roIncIon n osfo
nsocfo uodo rosonfnrso do cunfro nnnorns dIforonfos: o) fnIfn do susfonfo
fcfIco, I) fnIfn do susfonfo jurIdIco, c) fnIfn do oxIIcIfncIon sufIcIonfo doI sus-
fonfo fcfIco, J) fnIfn do oxIIcIfncIon sufIcIonfo doI susfonfo jurIdIco.
II rInor suuosfo os In nrLIfrnrIodnd quo honos cononfndo on oI 8.2; oI
sogundo nsocfo os In vIoIncIon do In Ioy on oI oLjofo, o vIoIncIon do fncuIfndos
rogIndns, quo cononfnnos on oI cn. VIII, 4 y 5; oI forcoro os In InsufIcIoncIn
do fundnnonfncIon on gonornI, quo cononfnnos nuovnnonfo on oI cn. X, 6;
oI cunrfo, In InsufIcIoncIn do oxIsfoncIn fnnfo do nofIvo cono do nofIvncIon on
dorocho, os oI quo cononfnnos osocIfIcnnonfo nquI. In rnzon doI dIsfInfo frn-
fnnIonfo rosIdo on quo consIdornnos quo so doLo nrocInr dIvorsnnonfo In
InorfnncIn doI roquIsIfo y consocuonfononfo do In frnnsgrosIon. Ms Inor-
fnnfo os In oxIsfoncIn fnnfo do nofIvo cono do nofIvncIon sufIcIonfo on Ios
hochos, quo In nofIvncIon sufIcIonfo on dorocho. Isfn IfInn os ns fcIInon-
fo suIILIo or oI Inforrofo o oI dosfInnfnrIo doI ncfo. QuIzs os or oIIo quo
orrononnonfo so Ionsn quo oI dofocfo do nofIvncIon os suLsnnnLIo. SIn on-
Lnrgo, oI dofocfo do nofIvncIon do loe IecIoe no Io os; soIo su oxIIcIfncIon
jurIdIcn pueJe sorIo.
II confroI fundnnonfnI doI ncfo, nrn ovIfnr In InfronIzncIon do In nrLIfrn-
rIodnd cono sIsfonn, os oI confroI Je loe IecIoe o nofIvos dofornInnnfos quo
IIovnn n In ndnInIsfrncIon n dIcfnrIo, Io cunI roquIoro oI susfonfo fcfIco ronI y
su ndocundn oxIIcIfncIon on In oxrosIon do fnIos nofIvos do hocho. OnIfIr
oso doLIo confroI con oI nIcnnco do ornIfIr su snnonnIonfo uIforIor os grnvo
IosIon nI Isfndo do orocho.
Ionsnnos quo no ocurro Io nIsno con In cnroncIn o InsufIcIoncIn do nofIvn-
cIon juriJico: nIII onfondonos quo doLo frnfnrso do unn cnroncIn ns o nonos
cnIIfIcndn nrn quo InvnIIdo oI ncfo. Infondonos nIIcnLIo In jurIsrudoncIn
on nnforIn do sonfoncIns nrLIfrnrIns, sI oI vIcIo consIsfo on fnIfn do fundnnon-
8.23
CIod. CA, SnIn IV, Aegocioe , PorIicipocionee S.A., 16-III-98, cons. 8, 2 y 3 rrnfos (y
SnIn III, ?/4/83, Coe T.V. S.A. e/ ConiIe IeJerol Je IoJiofuei6n).
8.24
Cn. Iod. Mondozn, SnIn A, ColloJo CoIIoni, LL, 199?-, ?33, nno 1996.
VICIOS I IA VOI!TA IX-3?
fncIon nornoIito sorIn, nunquo no In conIsIon do un fofnI o InoxcusnLIo orror
do dorocho. II sInIo orror do dorocho, or Io fnnfo, no consfIfuyo nocosnrIn-
nonfo nrLIfrnrIodnd,
25
sIn orjuIcIo do quo In InndocuncIon doI ncfo nI ordonn-
nIonfo doLo sor IgunInonfo onnIIzndn con In InvnIIdoz, oro no yn or dofocfo
do fundnnonfncIon sIno or fnIfn do ndocuncIon oLjofIvn nI ordon jurIdIco.
A su voz In oLrozn oxfronn, gonornIIdnd o suorfIcInIIdnd do In nrgunonfn-
cIon jurIdIcn, oI rocurso n Ios juIcIos nodIcfIcos, nLsfrncfos y fofnInonfo foorI-
cos
26
quo In nofIvncIon ovonfunInonfo confongn, consfIfuyon yn hIofosIs do
InsnnnLIo nuIIdnd.
8.4. AcIoe il6giconenIe noIitoJoe
Yn honos IndIcndo quo oI oIjeIo doI ncfo no uodo sor nLsurdo nI confrnrIo n
Ins rogIns do In IogIcn; Io nIsno cnLo docIr do In funJonenIoci6n or In quo so
IIogn nI dIcfndo doI ncfo. !n ncfo fundndo on rnzonnnIonfos fnIsos, os onfoncos
un ncfo orIiIrorio y con oIIo nuIo.
2?
ornnInonfo Ios nuforos onuncInn oI rIn-
cIIo IndIcndo oro no Io dosnrroIInn, suonIondo fnI voz quo or frnfnrso do
rIncIIos IogIcos no roquIoron nnyor oxIIcncIon; onsnnos, sIn onLnrgo, quo
unn sonorn roforoncIn n Ios rIncInIos cnsos do rnzonnnIonfos IogIcnnonfo
fnIsos o InvIIdos os convonIonfo y hnsfn nocosnrIn, or cunnfo os frocuonfo su
nnrIcIon on In rcfIcn. osdo osfo unfo do vIsfn, odonos rocordnr In dIsfIn-
cIon quo on IogIcn so ofocfn onfro Ins fnIncIns no fornnIos y Ins fnIncIns fornn-
Ios, n fIn do IndIcnr su nIIcncIon on cunnfo vIcIo do In fundnnonfncIon doI ncfo
ndnInIsfrnfIvo.
8.4.1. Iolocioe no fornolee
Son rnzonnnIonfos Incorrocfos quo oporenIon sor corrocfos, oro quo rosuIfnn
no sorIo cunndo so Ios nnnIIzn cuIdndosnnonfo.
28
8.4.1.1. 1l onquiloeoJo poroJigno Je lo pretolencio Je un inIeree eoIre oIro
29
Yn honos rocordndo In frocuonfo InvocncIon dosnudn nI Inforos LIIco o nI
LIon conn cono suorIoros nI Inforos IndIvIdunI o oI dorocho IndIvIdunI, sIn
8.25
Iolloe, 23?: ?4, Perec MonIenegro (195?); 23?: 142, ZonIoni (195?) y ofros.
8.26
In InofnLIo noncIon do quo oI ncfo so fundn on oI Inforos LIIco, sIn Infonfnr sIquIorn
donosfrnr por que os oIIo nsI en loe IecIoe.
8.2?
I VAIIIS, A!AIO, 1lenenIi Ji JiririIIo onninieIroIito, Indun, 1956, . 1?1; CAMMIO, op
ciI., . 606; OSSII!HI, op. ciI., . ?1; H!II!, op. ciI., . ?31; IAI, O!IO y IOTIZA OI!SIIII,
Monuole Ji JiriIIo onninieIroIito, MIIn, 1960, . 265; IIO!II, IA!TOIOMI A., Monuol Je JerecIo
oJninieIroIito, f. I, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1968, . 316-?; fnnLIon uodon dnrso fnIIns
IogIcns on oI oLjofo: infro, cn. XI, 8.
8.28
COII, I!VIO M., 1nIroJucci6n o lo l6gico, Iuonos AIros, I!IIA, 1962, . 59.
8.29
OOZIIZ AVA!!O, I!ACISCO, DerecIo oJninieIroIito eepool, f. 3, 1l ocIo , el proceJinienIo
oJninieIroIitoe, InnIonn, I!SA, 199?, op. ciI., . 1263.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-38
ns nrgunonfo. Isn fnIncIn oquIvnIo n docIr quo Ios funcIonnrIos LIIcos suo-
Ion fonor rnzon y Ios nrfIcuInros suoIon osfnr oquIvocndos, o quo Ios ngonfos
doI Isfndo suoIon osfnr novIdos or oI nIfruIsno, In gonorosIdnd y oI LIonosfnr
gonornI y no or nozquInos nofIvos orsonnIos, on fnnfo quo Ios nrfIcuInros
soInnonfo fIonon nofIvos nozquInos, InconfosnLIos, ogoIsfns, IndIgnos do ro-
foccIon jurIdIcn. In ronIIdnd son n vocos Ios quo osfn frnLnjnndo on Ins Lnn-
LnIInns y nsIIIos doI odor, ojorcIfnndo con hIIos do nnrIonofn ofosfndos -
LIIcns, oLfonIondo LonofIcIos ocuIfos doI odor, consfruyondo forfunns n su son-
Lrn.
8.4.1.2. Lo folocio Je concluei6n inoIinenIe
30
Is docIr, oLfonor unn concIusIon quo nndn fIono quo vor con oI nrgunonfo quo
so ufIIIzn: nrgunonfnr quo oI nrfIcuInr doLo cunIIr con fodns sus oLIIgncIo-
nos y quo or Io fnnfo doLo snncIonrsoIo con unn nuIfn; on osfo ojonIo nndIo
dIscufIr In rInorn nfIrnncIon, oro do oIIn no so sIguo In sogundn. II ojonIo
quo dnnos uodo nrocor un oco rInIfIvo, oro dosgrncIndnnonfo oI osfIIo
ndnInIsfrnfIvo suoIo IncurrIr on oI.
31
Hny ofro oor, nognr In nnfrIcuIncIon on
un curso do rofosorndo do nnfonfIcns y nsfrononIn or no fonor In osfnfurn
roquorIdn:
32
In osfnfurn doI ncfor |.] no gunrdn rnzonnLIo roIncIon con oI oL-
jofIvo do osfudInr oI rofosorndo do nnfonfIcns y nsfrononIn.
33
Cono yn Io
honos sonnIndo on su Iugnr, In concIusIon InnfInonfo o nLsurdn uodo fnnLIon
confonor dIscrInInncIon
34
y dosvIncIon do odor.
35
Ahorn LIon, nIgunos cnsos do
concIusIon InnfInonfo y dosvIncIon do odor son ns conIojos. !nn cosn suo-
Ion sor, . oj., Ins soIucIonos n un roLIonn quo rosuIfnn doI juogo nornnfIvo
dosrovIsfo do connofncIon nxIoIogIcn crIfIcn. AIII In IogIcn uodo sor sufIcIon-
fo. Ofrn nuy dIsfInfn os consIdornr Ios ofocfos LonofIcos o orjudIcInIos quo
fIonon, nrn In socIodnd, unn u ofrn soIucIon. II rInor nnIIsIs, vnIornfIvnnonfo
noufro, os roIo do In dognfIcn jurIdIcn. II sogundo fonn on cuonfn Ios ofoc-
fos nrn In socIodnd, oI norIfo do In docIsIon y so nroxInn or oIIo n In jurIs-
8.30
COII, op. ciI., . 60; CCIv., SnIn I, HernnJec, JA, 1984-III, 596, 598-9, cons. 4. In osfo
rocodonfo so hnLIn Invocndo cono oxcusn nrn no rosonfnr Innos on fornIno, quo no so hnLInn
gIrndo nI orgnnIsno Ios fondos nrn In consfruccIon do In oLrn. Is unn fornn nonos ovIdonfo do
IIogIcIdnd lo conIroJicci6n onfro oI oLjofo doI ncfo y sus consIdornndos, quo yn noncIonnnos nI
roforIrnos nI oLjofo (eupro, cn. VIII, 8). Io nIsno so nIIcn, dosdo Iuogo, n In confrndIccIon on oI
oLjofo nIsno (eupro, cn. VIII, 8.1).
8.31
Vor Ios ojonIos quo dn COII, op. ciI., . 60-1. In oI nIsno sonfIdo HIMIII, CA!I O. y
OIIIHIIM, IA!I, In IogIcn do In oxIIcncIon, Iuonos AIros, 1961 (CuoJernoe Je 1pieIenologio
do In IncuIfnd do IIIosofIn y Iofrns do In !nIvorsIdnd do Iuonos AIros, n 4), . 4. Ofros ojonIos
on CCIv., SnIn I, HernnJec, JA, 1984-III, 595, 598-9, 4.
8.32
CSJ, Iolloe, 306: 400, Arenc6n, 1984.
8.33
Cons. 5, . 406.
8.34
Supro, cn. VIII, 4.
8.35
Supro, 6.
VICIOS I IA VOI!TA IX-39
rudoncIn do Inforosos.
36
!n rnzonnnIonfo oxroso, fornnI y LIIco, doI so-
gundo fIo, odrIn nrocor IrrnzonnLIo, InnfInonfo, dosvIndo. Ioro sI oI rnzonn-
nIonfo no so oxIIcIfn y quodn ocuIfo onfro Ios vorIcuofos Infornos do In ndnI-
nIsfrncIon, quo ofrn cosn uodo hncorso, ns quo vorIfIcnr quo Ios hochos sonn
cIorfos y Ins nornns osfon LIon cIfndns
8.4.1.3. 1l orgunenIo nd honInon
TnI os sI so dIjorn quo oI rocurso or oI cunI un funcIonnrIo Ido quo Io nguon
suoIdos nfrnsndos doLo sor dososfInndo, orquo so snLo quo oI rocurronfo os
un honLro quo fIono nnIos nnfocodonfos on In funcIon. TnI rnzonnnIonfo os
fnInz orquo oI cnrcfor orsonnI do un honLro cnroco do InorfnncIn IogIcn
nrn dofornInnr In vordnd o fnIsodnd do Io quo dIco o In corroccIon o Incorroc-
cIon do su nrgunonfo.
3?
In ndnInIsfrncIon Incurro n vocos on osfn fnIncIn,
nrgunonfnndo on confrn do In rocodoncIn do Ios rocursos soLro In Lnso do
suuosfns vIrfudos nognfIvns do Ios rocurronfos.
8.4.1.4. OIroe folocioe no fornolee
oI nIsno nodo, sor IIogIfIno fodo ncfo quo Incurrn on Ins dons fnIncIns no
fornnIos doI rnzonnnIonfo:
38
nrgunonfos oJ Ioculun (noIncIon n In fuorzn),
39
oJ populun (noInndo nI nsonfInIonfo ouInr: Is un rocurso fnvorIfo doI
rongnndIsfn, oI donngogo y oI quo nsn nvIsos).
40
In oI nIsno Inno osf oI
nrgunonfo or In IgnornncIn, oJ ignoronIion.
41
8.36
Vor . oj. C!ITO!!A, J!IIO C., Uno tiei6n reolieIo Jel JerecIo, loe juecee , loe oIogoJoe, Iuo-
nos AIros, ALoIodoIorrof, 2000, . 159 y ss.
8.3?
COII, op. ciI., . 63: In nnnorn on quo uodo orsundIr n vocos osfo rnzonnnIonfo fnInz os n
frnvos doI rocoso sIcoIogIco do In frnnsforoncIn. SI uodo rovocnrso unn ncfIfud do dosnroLncIon
hncIn unn orsonn, oIIn uodo dosLordnr oI cnno osfrIcfnnonfo onocIonnI y convorfIrso on dosncuor-
do con Io quo osn orsonn dIco. Ioro osfn conoxIon os soIo sIcoIogIcn, no IogIcn. An oI ns orvorso do
Ios honLros uodo n vocos docIr In vordnd.
8.38
AnIInr on COII, op. ciI., . 62-?0.
8.39
Tongo rnzon orquo soy oI quo nnndn; Tononos rnzon orquo sonos nnyorIn, ofc.
8.40
COII, op. ciI., . 68. o osfo corfo son fnnLIon, or Io gonornI, Ios nrgunonfos quo Invocnn
sIn ns dofnIIo nodIcfIcnnonfo oI Inforos LIIco, In nocosIdnd gonornI, oI Inforos do In coIoc-
fIvIdnd, oI LIon conn, ofc. AnIInr eupro, 8.4.1.1; f. 2, cn.VI, 5; conf. MAI!AI, ConIrol JuJi-
ciol Je lo AJninieIroci6n PIlico, f. II, 1984, . 829, n 468; ISCOIA, II Inforos LIIco: su con-
cofo y confonIdo, IAP, 129: ?, Iuonos AIros, dondo rosuno su IILro 1l inIeree pIlico cono
funJonenIo Jel JerecIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, onInn, 1989.
8.41
II nrgunonfo or In IgnornncIn consIsfo on docIr quo nIgo no os cIorfo orquo no so hn
roLndo su vordnd. Isfo nrgunonfo os vIIdo, or oxcocIon, on dos cnsos: o) cunndo so frnfn do
nrgunonfnr In inocencio do unn orsonn: sI no so ruoLn quo os cuInLIo, onfoncos osf roLndo
quo os Inoconfo, o nojor dIcho, so suono quo os Inoconfo hnsfn quo so ruoLo Io confrnrIo; I)
cunndo so hnn ofocfundo dIIIgoncIns roLnforIns sorIns y focnIcns y oIIns dnn un rosuIfndo nognfI-
vo, uodo fnnLIon sosfonorso quo no so hn roLndo Io rofondIdo y doLo or Io fnnfo rochnzrsoIo.
SIn onLnrgo, on fnnfo osns dIIIgoncIns roLnforIns sorIns no sonn ronIIzndns, consfIfuIrIn un fII-
co nrgunonfo oJ ignoronIion rochnznr unn rofonsIon or fnIfn do ruoLns, uos In cnrgn do In
ruoLn Io corrosondo rocIsnnonfo n In ndnInIsfrncIon. Connrnr COII, op. ciI., . 65-6.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-40
o fodns osfns fnIncIns no fornnIos on In IrrnzonnLIIIdnd doI dorocho ndnI-
nIsfrnfIvo usunI, In ns dosonLozndn y frocuonfo os In InvocncIon do In fuorzn,
oI odor o In nuforIdnd, oI nrgunonfo oJ Ioculun. So Invocn nsI, cono sI fundn-
rn nIgo, In nuforIdnd do Ios nuforos,
42
doI Iodor IjocufIvo, doI Iodor IogIsInfI-
vo, do quIon son fII nrn dnr coIor do rnzonnnIonfo n Io quo os ns quo In
noIncIon n In fuorzn roIn, o rovoroncIn n In njonn. Is In vorsIon quo on doro-
cho onconfrnnos do In rovoroncIn IrrncIonnI hncIn oI odor or oI odor nIsno,
or sorIo y fIono nIgn Iojnno onnronfnnIonfo con In dosvIncIon do odor do
In coLnrdIn, In sunIsIon nI odoroso, oI oIIxIr doI ojorcIcIo doI odor, ofc. Sus
dofonsoros no so rIvnn do sosfonor, n In Invorsn, quo quIon Ionsn Io confrnrIo
os un dosfrucfor do Ins InsfIfucIonos, un InfoIocfunI grnnscInno (fonnnos In
frnso do unn dIsufn onfro dos coIogns y nnIgos, nnLos InfoIocfunIos oro on
Ios oIos ouosfos), o dIrocfnnonfo un forrorIsfn suLvorsIvo (concofo quo sus
crondoros jnns onsnron Ios rosuIfnrn nIIcnLIo n oIIos nIsnos, nrfIr do In
convoncIon confrn oI forrorIsno y In fonn do rohonos, dIscufIdn on oI sIonro
cIfndo Iegino t. 1tone).
43
In vorsIon ns nodosfn, quo so frnfn do In jncfnn-
cIn do Ios InfoIocfunIos, nIIcndn or nIgn hoy oIIfIco IocnI n In dudn cono
nofodo. SI, os osILIo quo In rncIonnIIdnd son In jncfnncIn do Ios vordndoros
InfoIocfunIos, Ios quo sInIononfo Ionsnn y no nornnonfo IdoInfrnn nI odor
o so fnscInnn o doIIrnn nI ojorcorIo.
Ofro fIo do rnzonnnIonfo frocuonfo on dorocho ndnInIsfrnfIvo, nunquo
nuchns vocos ocuIfo o InIIcIfo, os oI quo fonn on cuonfn In Londnd o convo-
nIoncIn do Ios rosuIfndos do In nornn o rocodonfo quo so cron. OLvInnonfo, so
frnfn do In fundnnonfncIon or In jurIsrudoncIn do Inforosos, quo n osnr do
sor unn ocIon ufIIIzndn or Ios jurIsfns, no sIonro os roconocIdn cono nIfor-
nnfIvn fIIosofIcn vIIdn. SI no roconoconos osfn ocIon do fIIosofIn jurIdIcn, on-
confrnronos quo un fIo do rnzonnnIonfo fnIso os nsI oI quo consIdorn Ins con-
socuoncIns do In docIsIon cono su vordndorn fundnnonfncIon: SI so hIcIorn
Iugnr n osfn rocInnncIon, cono hny nuchos quo osfn on In nIsnn sIfuncIon,
onfoncos oI Isfndo fondrIn quo ngnr nucho dInoro; or oIIo, so rosuoIvo quo
osfo rocInno os Infundndo. Isfo fIo do nrgunonfo os frocuonfo on ndnInIs-
frndoros y juocos, sIn quo so Io Infroduzcn on In fundnnonfncIon oxIIcIfn doI
ncfo, or Io quo su confrnIor os dIfIcII do ofocfunr on In rcfIcn. Su rocurroncIn
os nnyor on oocns do dofIcIf fIscnI ornnnonfo, cono unn fornn do ovIfnr su
ngrnvnnIonfo yn quo no so uodo InodIr su oxIsfoncIn.
44
8.42
Ios cunIos fnnLIon nrgunonfnn oJ Ioculun cunndo noInn nI fundnnonfo dosnudo doI
LIon conn, oI Inforos LIIco, oI Inforos suorIor doI Isfndo, ofc. IInnInonfo Io hncon Ins roIns
nuforIdndos LIIcns. Is InsufIcIonfo: CSJ, Iolloe, 322: 1?26, VerroccIi, nno 1999.
8.43
AquI uLIIcndo cono Lo Ieino c. 1tone , oI., on LL, 1999-A, 432; vor fnnLIon WIIIIAM,
SYIVIA MA!!II, II dorocho LrIfnIco y In InnunIdnd soLornnn, LL, 1998-I, 1233.
8.44
Su nIIcncIon ns noforIn os on nnforIn do rosonsnLIIIdnd doI Isfndo, on nnforIn
rovIsIonnI, frILufnrIn, ofc. Vor oI cn. XX do nuosfro f. 2, 2000, 4" od.
VICIOS I IA VOI!TA IX-41
osdo oI unfo do vIsfn do In jurIsrudoncIn do Inforosos sorIn no soIo vIIdo
sIno fnnLIon nocosnrIo nnnIIznr Ios Inforosos socInIos on juogo cunndo Ins nor-
nns IognIos no fuoron cInrns o no oxIsfIoron y onfoncos ndofnr In docIsIon quo
oI orgnno roondrIn sI fuorn IogIsIndor. Cono dIco MAI!AI,
45
o osfn nnnorn
so ovIfn confrnr In dIscusIon on concofos nLsfrncfos y so frnon n Iuz Ios vordn-
doros nrgunonfos quo uodon IncIInnr nI Inforrofo hncIn unn u ofrn soIucIon.
osdo Iuogo, unn cosn os quo oI orgnno nnnIfIosfo quo no so sIonfo IIgndo or
oI ordon jurIdIco
46
y ofrn quo nnfo ovnIuncIonos IogIsInfIvns confrndIcforIns o
InoxIsfonfos
4?
consIdoro fnIos nsocfos y Ios do soIucIon. Quo on osfo IfIno
cnso oI orgnno fundnnonfo su soIucIon fnnLIon on consIdorncIonos ufIIIfnrIns
os sIn dudn corrocfo; Io oIIgroso sorIn quo oI funcIonnrIo LIIco, on fron do
hncor osfo fIo do nnIIsIs, gonornInonfo so IncIInnrn or In nuforIdnd o oI
odor y no or oI IndIvIduo o In IILorfnd, con Io cunI In InfroduccIon do rnzonn-
nIonfos do osfn IndoIo fondr sIonro unn cnrgnzon n fnvor do uno do Ios for-
nInos do In roIncIon y no sorvIr uos, nornnInonfo, nrn ronIIznr un fIn suo-
rIor do jusfIcIn. Con fodo, nuosfrn jurIsrudoncIn fIono consIdorndo quo os unn
hIofosIs do nrLIfrnrIodnd do In sonfoncIn oI cnso on quo nI dIcfnrIn Ios juocos
so nrrognron oI noI do IogIsIndoros sIn sonfIrso IInIfndos or oI ordon jurIdI-
co.
48
o fodos nodos, doLo InsIsfIrso on quo oI fnnLIon consfIfuyo un nodo
fnInz do rnzonnr, sI con oso rocodInIonfo so quIoro dnr oI principol fundnnon-
fo n un ncfo. !nn cosn os quo sI Ins confrovorsIns y docIsIonos juriJicoe ocerco
Je cueeIionee Je lo penunIro hnn do sor rncIonnIos, su rncIonnLIIIdnd fIono
quo susfonfnrso on nIgo dIsfInfo do unn roIncIon IogIcn con Ins ronIsns
49
y
ofrn nuy dIsfInfn IIovnr oso fIo do rnzonnnIonfo n fodo oI dorocho y n fodo
cnso, frnnsfornndoIo on unn grnn zonn do onunLrn on quo uodn roscIndIrso
do ufIIIznr roosIcIonos IogIcnnonfo vIIdns.
50
AquoI rnzonnnIonfo hn sIdo nfncndo dosdo un unfo do vIsfn IogIco or
HIMIII y OIIIHIIM on Ios sIguIonfos fornInos: Ofro nsocfo quo hnco nfrnc-
fIvns Ins consIdorncIonos foIooIogIcns Io consfIfuyo su cnrcfor |...] In nIIcn-
cIon foIooIogIcn hnco sonfIr quo vordndornnonfo conrondonos oI fononono
on cuosfIon orquo so Io oxIIcn on fornInos do roosIfos, con Ios cunIos osfn-
nos fnnIIInrIzndos or nuosfrn roIn oxorIoncIn do conorfnnIonfo fInnIIs-
fn. Ioro os Inorfnnfo dIforoncInr nquI In conronsIon on oI sonfIdo sIcoIogI-
co do unn sonsncIon do fnnIIInrIdnd |...] do In conronsIon on oI sonfIdo foorIco
o cognoscIfIvo. Ior Io dons, oI grndo on quo unn Idon os consIdorndn cono
fnnIIInr vnrIn do unn orsonn n ofrn y do unn oorfunIdnd n ofrn y un fncfor
8.45
MAI!AI, LiciIoci6n pIlico, op. ciI., . 86.
8.46
CA!!I, OIA!O, Iecureo..., op. ciI., 196?, . 148, 154 y ss., 160, 161.
8.4?
HICI, cIfndo or MAI!AI, op. loc. ciI.
8.48
CA!!I, OIA!O, Iecureo..., op. ciI., . 148, 154 y ss., 160 y ss.
8.49
HA!T, H. I. A., DerecIo , norol, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1962, . 2?.
8.50
Vor CA!!I, op. ciI., . 51 y 55.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-42
sIcoIogIco do osfo fIo no uodo or cIorfo sorvIr do cnnon nrn vnIornr unn
oxIIcncIon rouosfn. Quodn, uos, cono roquIsIfo docIsIvo nrn fodn oxIIcn-
cIon soIIdn, oI quo suLsunn oI explononJun Lnjo rogIns gonornIos.
51
In ofrns nInLrns: nnfo In InsufIcIoncIn do nrgunonfos sorIos nrn fundnr
unn soIucIon, o nnfo In oxIsfoncIn do fundnnonfos sorIos on confrn do In soIu-
cIon quo so quiere o ee Jeeeo dIcfnr, so rocurro nI fcII nrgunonfo do Ins conee-
cuencioe suuosfnnonfo nognfIvns o nofnsfns quo fondrIn In soIucIon confrn-
rIn, ngrognndo nsI un sogundo rnzonnnIonfo fnInz (oJ Ioninen, oJ Ioculun,
oJ populun, ofc.).
52
II ojonIo ns frocuonfo do osfo fIo do rnzonnnIonfo
oquIvocndo os In consfnnfo nfIrnncIon do quo oI LIon conn o oI Inforos LIIco
rocodon o son suorIoros nI Inforos IndIvIdunI o rIvndo, Io quo on In rcfIcn
os oxncfnnonfo oquIvnIonfo n docIr quo oI funcIonnrIo LIIco gonornInonfo
fIono rnzon y so nuovo on oI cnno do In IIcIfIfud on fnnfo quo n In Invorsn oI
nrfIcuInr gonornInonfo osf oquIvocndo y vIoIn In Ioy; o quo oI confrnfIsfn
nuncn fIono rnzon on sus rocInnos confrn In ndnInIsfrncIon, orquo osfn ro-
rosonfn oI Inforos do In coIocfIvIdnd y oI on cnnLIo orsIguo unn fInnIIdnd do
Iucro; quo oI funcIonnrIo LIIco os sIonro roLo y honosfo y oI cIudndnno n In
Invorsn os sIonro doshonosfo y corrufo, ofc. Yn Io honos sonnIndo on oI
8.4.1.1 y nIII nos ronIfInos.
Isfo onsnnIonfo IogIcnnonfo InsosfonILIo os, con fodo, uno do Ios nrgu-
nonfos ns frocuonfos con quo so frnfn do fundnr oxrosn o InIIcIfnnonfo
Ins soIucIonos do dorocho ndnInIsfrnfIvo, son quo oIIns nnrozcnn Lnjo In for-
nn do ncfos, dIcfnonos, IILros o sonfoncIns. Ior oso os nucho ns dIfIcII orrn-
dIcnr o nfncnr su nIIcncIon; oro no or oIIo os oI ncfo IogIcnnonfo corrocfo, nI
jurIdIcnnonfo IogIfIno.
53
AsI cono In Iuchn on confrn do In corrucIon os ofor-
nn y oI rocIo do In IILorfnd os In ofornn vIgIInncIn, nsI fnnLIon oI rIvIIogIo do
ufIIIznr In rnzon oxIgo In ornnnonfo donuncIn do In sInrnzon y doI onsn-
nIonfo fnInz.
8.4.2. Iolocioe fornolee
Son Ins quo so roducon cunndo so hnco un rnzonnnIonfo sIIogIsfIco InvIIdo,
IndoondIonfononfo do su confonIdo o do In vordnd do Ins ronIsns do quo
8.51
HIMIII y OIIIHIIM, op. ciI., . 15, 16 y 18. o so nos ocuIfn quo osfn oxrosIon fnn fornI-
nnnfo no os osfrIcfnnonfo nIIcnLIo nI cnno jurIdIco, oro sI nos nroco quo no uodo on nodo
nIgunos rofondorso quo un conorfnnIonfo rncIonnI uodn sor un conorfnnIonfo IIogIco.
8.52
!nn cnrIcnfurn do osfn IInon nrgunonfnI odrIn oxonorso cono sIguo: Iuosfo quo oI no
connrfo nuosfrn roIIgIon y os dIvorcIndo (oJ Ioninen), os un oIononfo oIIgroso y suLvorsIvo nI
ordon osfnLIocIdo, os docIr nI goLIorno (oJ Ioculun), or oIIo In nnyorIn do In docfrInn ns cnIIfI-
cndn (oJ populun oIIfIsfn) osf on confrn do sus Idons. In consocuoncIn In docfrInn corrocfn y
vordndorn os In nuosfrn.
8.53
Conf. CSJ, VerroccIi, 1999, Iolloe, 322: 1?26; CluI UnitereiIorio Je Buenoe Airee c. Muni-
cipoliJoJ Je Moltinoe ArgenIinoe, 1999, Iolloe, 322: 1416.
VICIOS I IA VOI!TA IX-43
nrfo.
54
IIIo ocurro . oj. cunndo oI rnzonnnIonfo IIogn on In concIusIon ns
nII do Io quo dIcon Ins ronIsns, cono on oI nnfIguo ojonIo:
Todos Ios conunIsfns son oIononfos suLvorsIvos.
Todos Ios conunIsfns son ndvorsos nI ncfunI goLIorno
.............................................................................
Ior Io fnnfo, fodos Ios quo son ndvorsos nI ncfunI goLIorno son oIononfos
suLvorsIvos.
55
II nvnnco do Ios osfudIos do In IogIcn ornIfo nugurnr nrn oI fuIuro neJio-
Io unn crocIonfo nIIcncIon do sus nofodos nrn oI nnIIsIs crIfIco do In IogIfI-
nIdnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, oro no oxIsfo fodnvIn unn nIIcncIon sIsfon-
fIcn do In IogIcn sInLoIIcn n sus roosIcIonos.
56
SIn onLnrgo, fnnLIon so uodo onconfrnr un rnzonnnIonfo fnIso on norns
roosIcIonos IogIcns nnI nIIcndns: . oj. In InIIcncIon InfonsIvn (soInnonfo
sI X, onfoncos Y; oro no sIonro quo X Iuogo Y), In InIIcncIon oxfonsIvn
(sIonro quo X, Iuogo Y, oro no n In Invorsn), ofc.
5?
In oI rInor suuosfo odonos rocordnr oI ojonIo do quo soInnonfo sI oI
orgnnIsno cIonfIfIco conofonfo dn su dIcfnnon fnvornLIo, uodo oforgnrso n
un funcIonnrIo IIconcIn con goco do suoIdo nrn quo sIgn osfudIos on oI oxforIor,
oro quo In ndnInIsfrncIon no osf oLIIgndn n oIIo (InIIcncIon InfonsIvn). In
oI sogundo cnso (InIIcncIon oxfonsIvn), sI unn oLrn LIIcn so susondo or
IIuvIn, doLo rorrogrsoIo oI Inzo confrncfunI nI onrosnrIo on oso Inso; oro
In IIuvIn no os In nIcn cnusn or In quo uodo rorrognrso oI Inzo (fnnLIon
uodo sorIo or dIfIcuIfndos nnforInIos, huoIgns, ofc.). In osfos dos ojonIos,
sI so dIjorn quo nocosnrInnonfo oI dIcfnnon InIIcn quo doLo concodorso In
Locn, o quo no uodo oforgnrso rorrogn confrncfunI sIno or dIns do IIuvIn, so
Incurro on un rnzonnnIonfo fornnInonfo fnIso y fnnLIon on unn Incorrocfn
nIIcncIon do In Ioy.
IInnInonfo, convIono dosfncnr quo no nfIrnnnos nquI quo soIo un nrgu-
nonfo IogIco do IndoIo fornnI uodn dnr Io n un ncfo ndnInIsfrnfIvo vIIdo,
8.54
Vor COII, op. ciI., . 165.
8.55
COII, op. ciI., . 183: In concIusIon hnco nquI unn nfIrnncIon ncorcn do IoJoe Ins orsonns
ndvorsns nI ncfunI goLIorno. Ioro Ins ronIsns no hncon nIngunn nfIrnncIon ncorcn do fodns osns
orsonns; or Io fnnfo, In concIusIon vn IIIcIfnnonfo ns nII do Io quo gnrnnfIznn Ins ronIsns.
Ins rogIns IogIcns quo doLo cunIIr un rnzonnnIonfo sIIogIsfIco nrn sor vIIdo son soIs on fofnI y
Ins oxIIcn COII, op. ciI., . 1?9-85, n quIon nos ronIfInos. Vor fnnLIon IIACHI, III!!I, 1nIro-
Jucci6n o lo logique conIenporoine, InrIs, 195?, . 9 y ss., dondo oxIIcn oI nso doI sIIogIsno
frndIcIonnI do In IogIcn fornnI, n In IogIcn sInLoIIcn: os osfn IfInn In quo ornIfo con nnyor
corfozn dofornInnr oI grndo do vordnd o do fnIsodnd do unn roosIcIon.
8.56
Tnnoco oxIsfo osn nIIcncIon sIsfonfIcn do In IogIcn sInLoIIcn nI dorocho on gonornI.
OOISCHMIT, WI!I!, 1nIroJucci6n ol JerecIo, Iuonos AIros, 196?, 3" od., . 331 y 333, so nuos-
frn oscofIco soLro In ufIIIdnd quo In IogIcn nodornn uodn roorcIonnr nI dorocho. Vor Ios frnLn-
jos confonIdos on oI voI. XXVIII, n 1, do In rovIsfn Lou onJ ConIenporor, ProIlene, uko
!nIvorsIfy, urhnn, CnroIInn doI orfo, II.!!., 1963, dodIcndo nI fonn do JurineIrice.
8.5?
AnIInr on II!O, !I!ICH, L6gico juriJico, Cnrncns, 1961, . 48 y ss.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-44
uos onfoncos so cnorIn on Ins crIfIcns nI fornnIIsno,
58
sIno quo no uodo vII-
dnnonfo fundnrso un ncfo on un rnzonnnIonfo foleo. ConroLndo quo un rnzo-
nnnIonfo os IIogIco, oI ncfo dIcfndo on su consocuoncIn os IrrnzonnLIo y con oIIo
IIogIfIno; oro roLndo quo oI rnzonnnIonfo quo fundnnonfn un ncfo os IogIco,
rosfn fodnvIn or vor sI ndons do In corroccIon fornnI, fIono ncIorfo susfnn-
cInI: sI Ins ronIsns do quo nrfo son corrocfns, sI Ios onuncIndos quo fornuIn
son ronIos y sI hn Inforrofndo LIon Ios fornInos do In Ioy, ofc. Cono dIco HA!T,
In IogIcn no roscrILo InforrofncIon do fornInos; no Inono In Inforrofn-
cIon foro nI InfoIIgonfo do nIngunn oxrosIon. In IogIcn soIo nos dIco hIofofI-
cnnonfo quo sI so ncuordn n un cIorfo fornIno unn dofornInndn Inforrofn-
cIon, onfoncos, so sIguo unn concIusIon dofornInndn.
59
In ofrns nInLrns, oI
confroI do rnzonnLIIIdnd doI ncfo, on cunnfo confroI do su consIsfoncIn IogIcn,
os gonornInonfo un fosf nognfIvo. In fnIfn do IogIcn doI ncfo ruoLn Irrofufn-
LIononfo su IrrnzonnLIIIdnd, oro su vnIIdoz IogIcn no donuosfrn per ee su
rnzonnLIIIdnd nI In IogIfInIdnd doI ncfo.
60
IIIo soInnonfo ocurro sI on oI cnso
oxIsfo unn nIcn soIucIon rnzonnLIo o jusfn.
61
8.5. OIroe Iip6Ieeie
In rnzonnLIIIdnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo uodo fonor ofrns nIfIIos nnnIfos-
fncIonos. Yn honos vIsfo quo oIIn so nIIcn nI oIjeIo doI ncfo, quo sor IIogIfIno
sI os dosroorcIonndo, confrndIcforIo, o nLsurdo;
62
ndons, on cunnfo dofocfo do
fundnnonfncIon, nnroco fnnLIon Lnjo oI nonLro do nofIvncIon o jusfIfIcncIon doI
ncfo. SI LIon In IrrnzonnLIIIdnd no dojn Iugnr n dudns do quo oI ncfo os nuIo, os
frocuonfo vor n In jusfIcIn conofor oIIn nIsnn oI dofocfo do rnzonnnIonfo do consI-
dornr nornnonfo nnuInLIo n un ncfo quo cnroco do fundnnonfncIon sufIcIonfo y
ndocundn y ndnIfIr oI snnonnIonfo uIforIor do In IrrnzonnLIIIdnd orIgInnrIn. Tnn-
LIon In dosvIncIon do odor, quo nosofros consIdornnos un vIcIo nufonono, os vIs-
fn or nIgunos nuforos cono un cnso do IrrnzonnLIIIdnd.
63
IosILIononfo osfo rIn-
8.58
Vor . oj. CA!!I, op. ciI., . 52 y ss.
8.59
HA!T, op. ciI., . 31.
8.60
OOISCHMIT, op. ciI., . 332: In IogIcn os In cIoncIn do Ins Ioyos y do Ins fornns doI onsn-
nIonfo corrocfo. o so frnfn on In IogIcn doI hnIInzgo do In vordnd nnforInI, sIno doI doscuLrI-
nIonfo do Ins Ioyos quo nsogurnn un onsnnIonfo cohoronfo, o son, corrocfo; on ofrns nInLrns, do
In vordnd fornnI; COSSIO, CA!IOS, Teorio Je lo terJoJ juriJico, Iuonos AIros, 1954, . 242.
8.61
AsI on Cipriono, Cn. Iod. do Mnr doI IInfn, LL, 1998-I, 356 y LL, 1999-A, 395. Son Ios
cnsos IInnndos do JiecrecionoliJoJ cero. eupro, nofn 8.11 y sus ofrns ronIsIonos.
8.62
onfro do fnI hIofosIs cnLo rocordnr fnnLIon In IrrnzonnLIIIdnd doI oLjofo or vIoInr Ins
rogIns do In focnIcn; o In IrrnzonnLIIIdnd focnIcn do In nrgunonfncIon quo fundnnonfn oI ncfo, ofc.
8.63
IIA!IS, IunJonenIoe..., op. ciI., 248, . 293-4; PoJer Jiecrecionol..., op. ciI., . 111.
Iuodo n su voz osfnr oncuLIorfn on In fnIfn do fundnnonfncIon: Cn. Iod. Mondozn, SnIn A, Collo-
Jo CoIIoni, 1996, LL, 199?-, ?33, ?34; uodo fnnLIon oI frILunnI quo nnuIn oI ncfo roforIr osfn
IfInn cono fundnnonfncIon do su roIn sonfoncIn: IIT!O!IIAS, IMOSTHII, ofo sur In
nofIvnfIon dos ncfos ndnInIsfrnfIfs on droIf hoIIonIquo, on !I!IS, op. ciI., . 31 y ss., . 40, nofn 1
in fine.
VICIOS I IA VOI!TA IX-45
cIIo do In nrLIfrnrIodnd, quo fnn frucfIforo hn sIdo on oI dorocho LIIco nrgonfI-
no, uodn fodnvIn fonor nnyoros dosnrroIIos on oI fufuro.
9. Diferencio enIre lo orIiIrorieJoJ
, el ticio IroJicionol Je tioloci6n Je lo le,
oLo nnofnrso osocInInonfo quo on fodos osfos cnsos oI vIcIo doI ncfo hnLr do
onconfrnrso on oI rnzonnnIonfo quo hn IIovndo nI ndnInIsfrndor n dIcfnr oI
ncfo; on IgunI sonfIdo quo on nnforIn do dosvIncIon do odor, ee preecinJe Je ei
eu oIjeIo ee o no, en ei, tioloIorio Je norno expreeo olguno; oI vIcIo doI ncfo no
dorIvn do quo osfo on su docIsIon confrnvInIondo unn rohILIcIon oxrosn
1
doI
ordon jurIdIco, sIno do quo hn IIogndo n oIIn or cnnInos dIsfInfos do Ios quo oI
ordon jurIdIco roscrILo. Hn IIogndo n osn docIsIon or su urn voIunfnd, or
cnrIcho; no hn hocho un nnIIsIs rnzonndo y rnzonnLIo do Ios hochos y oI doro-
cho. Ior oIIo, nunquo In docIsIon no nrozcn confrnvonIr nornns oxrosns, os
do fodos nodos IIogIfInn.
Ior oIIo, roIncIonnndo oI vIcIo quo cononfnnos con Ios rIncIIos gonornIos
doI dorocho ndnInIsfrnfIvo, corrosondo docIr quo consfIfuyo fnnfo un IInIfo n
In ncfIvIdnd dIscrocIonnI do In ndnInIsfrncIon
2
cono un confroI do Ins nornns
on quo oIIn so fundn. Isfo os oI cnnIno quo osf fonnndo oI dorocho confono-
rnoo,
3
oI do confroInr judIcInInonfo In rnzonnLIIIdnd fnnfo do Ins nornns quo
In ndnInIsfrncIon dIco ojocufnr on oI ojorcIcIo do sus fncuIfndos rogIndns (oro
quo nuchns vocos hn rogIndo oIIn nIsnn on fornn dIscrocIonnI, Invocnndo un
odor rogInnonfnrIo), cono do Ins docIsIonos quo fonn no hnLIondo nIngunn
roscrIcIon nornnfIvn quo In oLIIguo n ncfunr on dofornInndo sonfIdo. In
nrLIfrnrIodnd uodo fnnfo nosfrnrso osfonfosn on oI ojorcIcIo do In onnIofon-
fo dIscrocIonnIIdnd, cono rofondor oscondorso Lnjo oI nnnfo cnrIchoso do In
sunIsn fncuIfnd rogIndn... n In roIn nornn, o n In nornn quo InLorIosnnonfo
so gosfo y oLfuvo do Ios odoros do furno. In nnLos cnsos os IrrnzonnLIIIdnd,
InconsfIfucIonnIIdnd, nnfIjurIdIcIdnd. ndn uodo osfnr oxonfo doI nocosnrIo
soIIo do rnzonnLIIIdnd. SI os In nornn In quo rosuIfn IrrnzonnLIo o roduco
rosuIfndos IrrnzonnLIos nnfo Ios hochos doI cnso, IncIuso or oIIn rodofornI-
nndos, oI ncfo rosuIfnnfo os nnfIjurIdIco. Yn honos ndvorfIdo quo In grnn fon-
doncIn do In ndnInIsfrncIon confonornon hn sIdo rofugInr su nrLIfrnrIodnd
on In nornn quo oIIn nIsnn onIfo.
4
9.1
O InIIcIfn: vor IIA!IS, ConofoncIn ndnInIsfrnfIvn y rohILIcIonos InIIcIfns, on IADA,
8: 15 (Iuonos AIros, 19?5).
9.2
AnIInr eupro, f. 1, 5" od., cn. X, 15, Ios IInIfos n In ncfIvIdnd dIscrocIonnI.
9.3
Vor fnnLIon OA!CA I ITI!!A, I!A!O, Lo lucIo conIro loe innuniJoJee Jel poJer en el
JerecIo oJninieIroIito, MndrId, CIvIfns, 1995, 2" od.
9.4
Supro, f. 1, cn. VI, Iuonfos surnnncIonnIos doI dorocho ndnInIsfrnfIvo, 8 n 1?, . VI-
39-55; cn. VII, Iuonfos nncIonnIos doI dorocho ndnInIsfrnfIvo, 10.3, In oxncorLncIon rogIn-
nonfnrIn.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-46
Isfos IInIfos n Ins fncuIfndos dIscrocIonnIos y n Ins nornns rogIndns, quo
orIgInnn In nuIIdnd o nnuInLIIIdnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, son do nIIcncIon
con rosocfo n fodos Ios ncfos dIcfndos or orgnnos ndnInIsfrnfIvos y or Ios
ofros odoros osfnfnIos o no osfnfnIos cunndo ncfnn on ojorcIcIo do funcIon
ndnInIsfrnfIvn; IncIuso nrn oI Iodor IjocufIvo on sus ncfIvIdndos nnforIor-
nonfo IInnndns do goLIorno o no jusfIcInLIos y quo dosdo Iuogo fornnn nrfo
do In sInIo ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn, suLordInndn nI rIncIIo consfIfucIonnI
y surnnncIonnI, IncIuso do jusfIcIn nnfurnI, do In rnzonnLIIIdnd.
5
10. 1rror
10.1. 1l error cono coueol Je nuliJoJ
II docrofo-Ioy 19.549/?2 noncIonn nI orror on oI nrf. 14, Inc. o), dIcIondo quo os
cnusnI do nuIIdnd cunndo fuoro osoncInI y huLIoro sIgnIfIcndo on oI cnso quo In
voIunfnd do In ndnInIsfrncIon rosuIfnro oxcIuIdn. In frnso os oco nforfunndn
y sIn ofocfos rcfIcos, uos nroco cInro quo In nIngn cnso odrIn consIdo-
rnrso cono no nnnIfosfncIon do voIunfnd, os docIr, cono InoxIsfoncIn do ncfo.
1
oLo vorsnr onfoncos soLro un nsocfo Inorfnnfo doI ncfo
2
y sor do fnI nng-
nIfud cono nrn ornIfIr nfIrnnr quo In ndnInIsfrncIon no fuvo on vordnd
InfoncIon do dIcfnr fnI ncfo. SI In ndnInIsfrncIon Io huLIoro conocIdo no hnLrIn
dIcfndo oI ncfo, o Io hnLrIn dIcfndo con un confonIdo osoncInInonfo dIvorso.
3
SorIn nrocIdo n Io quo nIgunos nuforos gusfnn IInnnr In roonInoncIn do In
voIunfnd ronI or soLro In docInrndn.
4
IjonIos do osfo fIo do ncfos vIcIndos or orror osoncInI sorInn onfoncos:
un InduIfo quo so rofIoro n unn orsonn dIsfInfn do In quo Iodor IjocufIvo fuvo
voIunfnd do InduIfnr; unn docInrncIon do osfndo do sIfIo quo or orror nnforInI
on In confoccIon doI docrofo so rofIoro n un Iugnr dIsfInfo doI confonIndo; oI
vofo do unn Ioy dIsfInfn do In quo so fuvo on cuonfn, or un orror on In noncIon
doI nnoro oI nonLrnnIonfo on In funcIon LIIcn do unn orsonn dIsfInfn do
In quo so dosonLn nonLrnr, or hononInIn, ofc.
TnnLIon rosuIfn vIcIndo or orror osoncInI In nrfo orfInonfo do unn IIsfn
do nsconsos o dosIgnncIonos on In quo, rovIo n su fIrnn, so InforcnInron non-
Lros y noIIIdos no IncIuIdos on In rouosfn orIgInnI, quo oI fIrnnnfo no fonIn
InfoncIon nI conocInIonfo do cnnLInr.
5
AIII so consIdoro quo oI ncfo orn nuIo do
9.5
AnIInr eupro, f. 1, 5" od., cn.VI, 8 n 1?.
10.1
Cono unfunIIzn !!Z!A !AMI!IZ, CA!IOS II!AO, IequieiIoe Jel ocIo oJninieIroIito, Snn-
fIngo do ChIIo, IdIforInI JurIdIcn do ChIIo, 19?1, . 44.
10.2
IIIISA, DerecIo oJninieIroIito, op. ciI., f. II, . 24-5.
10.3
IT, DicInenee, 160: 224: 22?; CASSAOI, 1l ocIo., op. ciI., . 2?2 y ofros.
10.4
SAYAO!IS IASO, I!IQ!I, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, f. I, MonfovIdoo, 1953; 4" od.,
uosfn nI dIn or AIII H. MA!TIS, MonfovIdoo, 1954, . 434; IIZ, DerecIo oJninieIroIito, f. II,
Iuonos AIros, IIus !Ifrn, 1965, 1" od., . 245.
10.5
IT, DicInenee, 141: 68, ?1.
VICIOS I IA VOI!TA IX-4?
nuIIdnd nLsoIufn y In oxfIncIon do sus ofocfos, rofroncfIvn. SIn onLnrgo, Ios
ofocfos rcfIcos fuoron nnforInInonfo ex nunc, orquo so Io consIdoro funcIo-
nnrIo do hocho or oI fIono do dosonono doI cnrgo y or ondo no so fornuIn-
ron cnrgos or Ios hnLoros orcILIdos,
6
nI quodo fnnoco nfocfndn In vnIIdoz do
sus ncfos.
10.2. 1rroree Je nenor groteJoJ
SI oI orror no rovIsfo fnIos cnrncforIsfIcns, oI ncfo uodo sor nnuInLIo,
?
o vII-
do.
8
So frnfn do cIrcunsfnncIns n nrocInr on cndn cnso. AsI . oj. on un cnso so
InscrILo n unn socIodnd cono onfIdnd do soguro on In crooncIn orronon, rovo-
cndn or oI doIo do In onrosn, do quo fonIn oI cnIfnI nInIno roquorIdo. AIII so
consIdoro quo oI orror no hnLIn rocnIdo soLro In nnfurnIozn nI oI oLjofo doI ncfo,
no sIondo uos oxcIuyonfo do In voIunfnd. II ncfo fuo consIdorndo nnuInLIo y
roscrIfo oI Inzo do dos nnos doI nrf. 4030 doI CodIgo CIvII; on vIrfud do oIIo
so osfIno quo oI vIcIo so onconfrnLn snnondo or cunnfo n In fochn do In docI-
sIon. Adons, In socIodnd yn fonIn un cnIfnI suorIor nI nInIno.
9
10.3. Acerco Jel llonoJo error Je JerecIo
o corrosondo consIdornr cono vIcIo do orror Ins hIofosIs on quo oI ndnInIs-
frndor nrocIn orrononnonfo Ios hochos o oI dorocho y on Lnso n oIIos dIcfn unn
docIsIon quo fIono fofnI y corforn voIunfnd do dIcfnr. I. oj., no hny vIcIo do
error, sIno vIoIncIon do In Ioy on oI oLjofo o nnrfnnIonfo do fncuIfndos rogIn-
dns do In ndnInIsfrncIon, o fnnLIon nrLIfrnrIodnd, sI oI Iodor IjocufIvo, consI-
dornndo quo unn orsonn fIono Ios roquIsIfos oxIgIdos or In Ioy nrn ocunr
un cnrgo, Io dosIgnn on oI y rosuIfn Iuogo quo no Ios rounIn; sI onsnndo quo oI
ordon jurIdIco Io nuforIzn n fonnr cIorfn docIsIon, In ndofn y Iuogo so concIuyo
quo oI ordon jurIdIco In rohILIn.
10
In fnIos cnsos no Io, ticio Je lo tolunIoJ con reloci6n ol ocIo, uos oI ndnI-
nIsfrndor hn dIcfndo oI ncfo quo quorIn dIcfnr: oI orror so rofIoro n In nrocIn-
cIon do Ios hochos
11
o doI dorocho nIIcnLIo nrn dIcfnr oI ncfo y consfIfuyo or
Io fnnfo son un vIcIo en el oIjeIo Jel ocIo (or dIcfnr un ncfo confrnrIo n In Ioy),
son un vIcIo do nrLIfrnrIodnd (or no fonnr doLIdnnonfo on cuonfn Ios hochos
10.6
IT, DicInenee, 141: 68, ?3 y cIfns do 94: 216; 105: 2?2; 115: 38?; 116: 343.
10.?
IIIISA, DerecIo AJninieIroIito, op. ciI., . 125; SAYAO!IS IASO, op. ciI., f. I, . 513; MA!IIHOII,
op. ciI., . 50?-8 ndnIfo fnnLIon In nuIIdnd.
10.8
SAYAO!IS IASO, op. loc. ciI.; OSSII!HI op. ciI., . ? y 8. In ofrns nInLrns, nrn su nrocIn-
cIon so sIguo In rogIn gonornI do In nnyor o nonor grnvodnd doI vIcIo, cono rocuordn fnnLIon
CASSAOI, DerecIo oJninieIroIito, f. II, 1998, . 190.
10.9
IT, DicInenee, 113: 120, 121, 124-?.
10.10
OSSII!HI, op. ciI., . ?; OII!MAYI!, IIA!S, GrunJcuge Jee VeruolIungerecIIe unJ
VeruolIungprocoeerecIIe, Sfuffgnrf, 1964, . ?8. Con. infro, nofn 10.18 y foxfo.
10.11
Vor infro, 10.4.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-48
oxIsfonfos), oro no un vIcIo do orror on cunnfo vIcIo do In voIunfnd.
12
Is
InnroIndn, uos, In dononInncIon quo In CSJ dn n Ios cnsos on quo oI ndnI-
nIsfrndor dIcfo ncfos on confrnvoncIon n nornns jurIdIcns o on sIfuncIonos nrn
Ins cunIos Ins nornns jurIdIcns Io dosnuforIznLnn, cono orror do dorocho y
orror do hocho;
13
oI orror on cunnfo vIcIo do In voIunfnd soIo oxIsfo cunndo oI
ndnInIsfrndor dIcfn un ncfo dIsfInfo doI quo fonIn voIunfnd do dIcfnr:
14
quorIn
hncor unn cosn y fIrno ofrn.
15
In Ios dons cnsos, oI vIcIo osfnr on oI oLjofo doI
ncfo o on In nrLIfrnrIodnd doI funcIonnrIo; oro no on oI orror.
16
In InorfnncIn
do In dIsfIncIon rndIcn on quo nIonfrns oI vIcIo do orror gonornInonfo soIo
dofornInn In onuloIiliJoJ o nuliJoJ doI ncfo, un vIcIo on oI oLjofo o on In
voIunfnd uodo IIovnr n su inexieIencio.
1?
CnLo on cnnLIo ndnIfIr quo un orror
on Ios fundnnonfos uodn sor consIdorndo cono vIcIo do orror on In voIunfnd,
cunndo oI ndnInIsfrndor cree que eeI oIligoJo n hncor nIgo y or oso dIcfn oI
ncfo.
18
AquI In voIunfnd osfnrIn vIcIndn on cunnfo oI funcIonnrIo no rosoIvIo or
IILro docIsIon, sIno or oLodocor n Io quo croIn orn su oLIIgncIon. o hIzo Io quo
quorIn, sIno Io quo onfondIo quo JeIio. SI hny orror, so frnfnrIn do un cnso do
nnuInLIIIdnd o nuIIdnd doondIondo doI cnso concrofo.
10.4. 1l error no intoliJonIe
So hn dIcho, on nnforIn do rovnIo InnoLIIInrIo, quo In nuforIdnd ndnInIsfrn-
fIvn no uodo Invocnr on confrn doI confrILuyonfo oI orror quo so huLIoro cono-
fIdo nI rncfIcnrso In fnsncIon do un InnuoLIo. o uodo ndnIfIrso In Infroduc-
cIon doI orror on In fnsncIon fIscnI unn voz oxIgIdo y snfIsfocho oI frILufo. !nzo-
nos do sogurIdnd jurIdIcn nsI Io dofornInnn.
19
10.12
OSSII!HI, op. loc. ciI.; OII!MAYI!, op. loc. ciI.
10.13
Vor IOSCH, In oxfIncIon do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos on In jurIsrudoncIn do In Suronn
Corfo ncIonnI do jusfIcIn, on IetieIo ArgenIino Je 1eIuJioe PoliIicoe (Iuonos AIros, nnrzo do
1946); con. CASSAOI, 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., . 2?4 y DerecIo oJninieIroIito, f. II, op.
ciI., . 190, nofn 91.
10.14
OII!MAYI!, op. ciI., . ?8.
10.15
AsI oI cnso rosuoIfo on DicInenee, 141: 68.
10.16
In sonfIdo sInIInr !!Z!A !AM!IZ, op. ciI., . 4?.
10.1?
Isfo nrgunonfo nuosfro hn sIdo rnzonndo do ofro nodo or In IrocurncIon doI Tosoro do In
ncIon on DicInenee, 113: 120. SorIn onfoncos nI rovos, nrn fnvorocor In no nnuIncIon doI ncfo oI
vIcIo so cnfnIogn cono orror y or ondo oI ncfo sorIn soInnonfo nnuInLIo. A su voz on 155: 565 so
consIdoro cono orror on fnnfo quo vIcIo do In voIunfnd, nI orror on oI cIcuIo do cosfos fInnncIoros,
or no fonor on cuonfn oI oIononfo fIono do ngo y so roIcIo In nuIIdnd.
10.18
O croo quo Ios hochos son unos, cunndo on vordnd son ofros: sogn OII!MAYI!, op. loc. ciI.,
oI ncfo os onfoncos do or sI nnuInLIo, sIn nocosIdnd do quo hnyn ndons ofrn vIoIncIon doI dorocho
vIgonfo, ngrogn quo osfo os do nrfIcuInr nIIcncIon on Ios cnsos do fncuIfndos dIscrocIonnIos, on
quo oI ncfo osfnr vIcIndo, nunquo no confrndIgn nornns oxrosns, sI so dIcfn or orror soLro Ios
hochos. SIn onLnrgo, yn dIjInos quo on osfo cnso oI ncfo osf vIcIndo rIncInInonfo do nrLIfrnrIo-
dnd. Con. IIO!II, op. ciI., . 3??. IT, DicInenee, 113: 120, Io oncundro cono orror suLsnnnLIo
nrn ovIfnr In nnyor snncIon quo dovondrIn do roufnrIo vIcIndo or nrLIfrnrIodnd, Io quo oxcIuI-
rIn su snnonnIonfo or oI frnnscurso doI fIono, quo fuo Io quo nIII rosoIvIo.
10.19
CAoI. CIvII, Molej6n, 28-IX-99.
VICIOS I IA VOI!TA IX-49
11. Dolo, tiolencio, einuloci6n
Cunndo so dnn osfos vIcIos oI ncfo os nnuInLIo y nsI Io hn dIcho In CSJ on
Cornon Je ConI6n,
1
oro uodon hncorso nIgunns dIsfIncIonos sogn oI fIo do
vIcIo y su grnvodnd on cndn cnso.
11.1. Dolo
II rIncIIo nIIonnrIo do In Luonn fo Inorfn In IIIcIfud do Ins conducfns ongn-
nosns, nnIIcIosns, sorrosIvns, confrndIcforIns.
2
II doIo os un suuosfo ns,
confrn oI quo oI dorocho ronnno yn sosfonIn quo no cnLIn In InduIgoncIn. II
docrofo-Ioy 19.549/?2 consIdorn uno do Ios cnsos do doIo, on cunnfo so fongnn
cono oxIsfonfos hochos o nnfocodonfos InoxIsfonfos o fnIsos y Io snncIonn con
In nuIIdnd.
3
Inroco unn soIucIon corrocfn, yn quo oI doIo os In nnfIfosIs doI
rIncIIo do In Luonn fo y nsI cono so fufoIn osfn
4
doLo cnsfIgnrso nquoI. o
croonos quo corrosondn rosfrIngIr oI doIo nI soIo suuosfo noncIonndo or oI
docrofo-Ioy, nI fnnoco osfuInr In rogIn do quo fodos Ios cnsos do vIcIo do doIo
ncnrronn In nuIIdnd:
5
cnLo dIsfInguIr dIsfInfos suuosfos.
11.1.1. Dolo Jel oJninieIroJo
Is nocosnrIo quo no so frnfo do un noro orror cuIoso doI ndnInIsfrndo, sIno do
Jolo; doLo sor pretio n In onIsIon doI ncfo y hnLor sIdo JeIerninonIe nrn In
docIsIon: sI oI doIo hn oxIsfIdo, oro no hn InfIuIdo nrn oI ncfo, onfoncos no
nfocfn su vnIIdoz. AIgunos rocodonfos consIdornn quo oI ncfo rosuIfn vIcIndo
or orror, no or doIo doI nrfIcuInr.
6
o cnLo nfrILuIr consocuoncIn nIgunn nI
noro conocinienIo doI vIcIo doI ncfo or oI ndnInIsfrndo, n osnr do In IIfornIIdnd
doI nrf. 18 doI docrofo-Ioy 19.549/?2,
?
snIvo quo oxIsfIorn ovIdonfos nuosfrns
do cnroncIn do Luonn fo.
8
11.1
Iolloe, 1?5: 368, Cornon Je ConI6n, 1936.
11.2
Supro, 4.2, InfInncIon rovIn. Sorrosn, confrnnnrchns, confInnzn IogIfInn.
11.3
AsI MA!IIHOII, op. ciI., f. II, . 510. In soIucIon no vnrIn sI oI funcIonnrIo ncfunrn do Luonn
fo. Iuos sI oI ncfo fIono cono oxIsfonfos hochos InoxIsfonfos o fnIsos, oIIo soIo os nrLIfrnrIodnd
sufIcIonfo nrn dofornInnr In nuIIdnd doI ncfo. II doIo, cInro osf, rofuorzn In snncIon do nuIIdnd.
Is ofro do Ios suuosfos quo ndoInnfnnos eupro, 4.?, Ifocfo sInorgIco do Ios vIcIos, . IX-14.
11.4
Vor ISO!I!!A IO!TOCA!!I!O, J!A CA!IOS, In rosuncIon do Luonn fo, on oI IILro do In
!nIvorsIdnd Ixfornndo do CoIonLIn y oI Consojo SuorIor do In JudIcnfurn, DerecIo pIlico,
filoeofio , eociologio juriJicoe. perepecIitoe poro el pr6xino nilenio, Iogof, 1996, . 6?? y ss.;
OOZIIZ II!IZ, JIS!S, 1l principio generol Je lo Iueno fe en el JerecIo oJninieIroIito, MndrId,
!onI AcndonIn do CIoncIns MornIos y IoIIfIcns, 1983.
11.5
Cfr. CASSAOI, 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., . 2?3-4 y DerecIo oJninieIroIito, f. I I, 6" od.,
. 192. So Lnsn on oI fundnnonfo do nornIIdnd quo orsIguo In snncIon do doIo, sIn consIdornr Ios
dIvorsos suuosfos; consIdorn quo In InnornIIdnd conIIovn In nuIIdnd nLsoIufn orquo su grnvodnd
nfocfn oI ordon LIIco ndnInIsfrnfIvo (op. ulI. ciI., . 200).
11.6
Vor fnnLIon Ios cononfnrIos ofocfundos eupro, nofn 11.2.
11.?
IT, DicInenee, 1?9: 35; 1?2: 424; 1?5: 143; 1?5: 145, con cIfn do osfn oLrn.
11.8
IT, DicInenee, 153: 213; 1?9: 35; 180: 125; 195: 49.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-50
11.9
OII!MAYI! Io consIdorn nuIo, op. ciI., . ?9; fnnLIon CASSAOI, cIfndo on In nofn nnforIor. SIn
onLnrgo, nuosfrn jurIsrudoncIn os oxfronndnnonfo rofIconfo nrn consIdornr oI doIo doI funcIonn-
rIo, nI unfo quo hn IIogndo n nognr on rIncIIo quo uodn oxIsfIr doIo on un ncfo doI Iodor IjocufIvo
(CSJ, Iolloe, 195: 339, IoJriguec GuicIou, 1943). Irnn fIonos do ns IngonuIdnd fornnI, on quo
no so snLIn LIIcnnonfo do corrucIon, soLornos, conrn do vofos con fondos rosorvndos, ofc.
11.10
So frnfn, cono os oLvIo, do unn nfIrnncIon sIn fundnnonfo fcfIco nIguno. Inorfn nfrILuIr nI
IrosIdonfo, or oI soIo hocho do sorIo, unn suorfo do InfnIILIIIdnd roIIgIosn. II orIgon do osfns nfIrnn-
cIonos do fo cunsI roIIgIosn donfro doI dorocho osIfIvo uodo rnsfronrso hIsforIcnnonfo nI IInnndo
orIgon roIIgIoso doI dorocho LIIco. Vor InfroduccIon, nofn 3.10.
11.11
TnnLIon so Io connrn nI frnudo n In Ioy: !!Z!A !AM!IZ, op. ciI., . 50, 22.
11.1.2. Dolo Jel funcionorio
In osfo suuosfo oI ncfo os nnuInLIo;
9
osfo cnso noroco nIgunns consIdorncIo-
nos osocInIos, norcod n quo In jurIsrudoncIn on nIgunn oorfunIdnd nrocIo
consIdornr quo no uodo ndnIfIrso, on nIngn cnso, In nIogncIon do quo . oj. oI
Iodor IjocufIvo hnLrIn ncfundo doIosnnonfo.
10
SIn dudn quo osfn nfIrnncIon
nndIo In hnrIn oxfonsIvn n cunIquIor funcIonnrIo do In ndnInIsfrncIon, suo-
nIondo onfoncos quo fodo funcIonnrIo oLrn sIonro y or dofInIcIon do Luonn
fo...; oro on oI cnso nIsno doI Iodor IjocufIvo, oIIn cnroco do fundnnonfo y do
rnzonnLIIIdnd. In InvocncIon doI suuosfo doIo on quo so hnLrIn IncurrIdo on In
onIsIon doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, no os sufIcIonfo nrn oLfonor In nnuIncIon doI
ncfo: os nocosnrIo roLnr quo ofocfIvnnonfo dIcho doIo hn oxIsfIdo.
ConsIdornnos quo son nIIcnLIos n osfo suuosfo Ins nIsnns rogIns roLn-
forIns quo onuncInnos rosocfo do In dosvIncIon do odor,
11
ndnIfIondoso on
consocuoncIn cunIquIor fIo do ruoLn, IncIuso In IndIcInrIn, nrn donosfrnr In
oxIsfoncIn doI vIcIo nIogndo.
11.1.3. Dolo Jel oJninieIroJo , Jel funcionorio
AI oxIsfIr connIvoncIn doIosn doI funcIonnrIo y oI ndnInIsfrndo oI ncfo os nuIo,
12
y no nnuInLIo, uos In frnscondoncIn doI doIo os nucho nnyor.
Inrn oIIo no hnco fnIfn quo oI doIo son roducfo doI soLorno o cohocho, Lnsfn
quo oxIsfn oI doIILorndo roosIfo conn do vIoInr Ios rocofos y nodIdns
rovonfIvns do In Ioy o do In ConvoncIon InfornnorIcnnn Confrn In CorrucIon.
SIguIondo osfn IInon do rnzonnnIonfo, odrIn sosfonorso quo vIoInr do co-
nn ncuordo do Ios funcIonnrIos y oI nrfIcuInr y doIILorndnnonfo, osfos ro-
cofos do In ConvoncIon (. oj., In ronogocIncIon dIrocfn do unn concosIon o
IIconcIn do sorvIcIos LIIcos, hochn sIn In doLIdn nudIoncIn LIIcn y sIn oquI-
dnd, on orjuIcIo do Ios usunrIos, cnnLInndo oI Inzo, oI rocIo y oI oLjofo doI
confrnfo con gnnnncIns IrrnzonnLIos nrn oI concosIonnrIo o IIconcInfnrIo), su-
ondrIn unn conducfn do conscIonfo y doIILorndn vIoIncIon do In ConvoncIon,
vIcIndn or ondo do nuIIdnd nLsoIufn.
Iuodo hnLor on cnnLIo ncfos doIosos quo or oI rIncIIo do InsIgnIfIcnncIn
no rocILnn rorocho onnI nI ndnInIsfrnfIvo: no so frnfn onfoncos do fuInInnr
VICIOS I IA VOI!TA IX-51
fodo y cunIquIor ncfo doIoso con In nuIIdnd, sIno roforonfononfo nquoIIos quo
rosuIfnn vordndornnonfo frnscondonfos nrn In socIodnd, Ios usunrIos, ofc. In
oxcosIvn y gonornIIzndn unIcIon uodo rosuIfnr confrnroduconfo.
11.2. Violencio o inIiniJoci6n
11.2.1. Violencio eoIre el oJninieIroJo
Cunndo oI ndnInIsfrndor fuorzn un nsonfInIonfo oxroso o InIIcIfo nI ncfo,
on Ios cnsos on quo fnI nsonfInIonfo os condIcIon do In vnIIdoz doI nIsno.
13
In
osfo cnso, cono so ndvIorfo, oI vIcIo do In voIunfnd no osf osocIfIcnnonfo on
oI ncfo ndnInIsfrnfIvo sIno on oI ncfo doI nrfIcuInr, oro dndo quo osfo os
condIcIon do vnIIdoz doI rInoro on oI cnso quo nnnIIznnos rosuIfn fnn-
LIon vIcIndo oI ncfo ndnInIsfrnfIvo. OII!MAYI! consIdorn quo oI ncfo os nuIo,
crIforIo nI quo nhorn ndhorInos.
14
11.2.2. Violencio eoIre el funcionorio
In vIoIoncIn soLro oI ngonfo conofIdn or oI roIo ndnInIsfrndo n quIon oI
ncfo vn dIrIgIdo, o or forcoros, hnco quo oI ncfo son nuIo,
15
nunquo nrn nIgu-
nos nuforos os nnuInLIo.
16
11.2.3. OIeertocionee conunee
In vIoIoncIn o InfInIdncIon vIcIn In voIunfnd fnnfo sI so ojorco soLro In orsonn
o soLro Ios LIonos, son doI nIsno IndIvIduo o do su conyugo, nscondIonfos o
doscondIonfos. In fodos Ios cnsos doLo nfondorso n In odnd, soxo y condIcIon do
Ins orsonns, n fIn do ovnIunr oI fonor quo In nnonnzn hnyn odIdo roducIr on
oIIns.
1?
11.12
OII!MAYI!, op. ciI., . ?8; yn rocordnnos quo CASSAOI so IncIInn on fodos Ios suuosfos or In
InvnIIdoz nLsoIufn, fundndo on In InnornIIdnd do ordon LIIco. AquI cnLrIn IncIuIr Ios suuosfos
rovIsfos on In ConvoncIon InfornnorIcnnn Confrn In CorrucIon, cono nodIdns rovonfIvns do osfn:
uLIIcIdnd, oquIdnd, ofc. (eupro, f. 1, 5" od., cn. XVI).
11.13
OII!MAYI!, op. ciI., . ?8.
11.14
OII!MAYI!, op. loc. ciI.; CASSAOI, op. ciI., f. II, . 194, quIon on su nofn 110 rocuordn
fnnLIon n MA!IIHOII, op. ciI., f. II, . 511-2. In nuosfrn nnforIor odIcIon dudnnos sI fnI voz
cuIorn ronuncInrso sInIononfo or In nnuInLIIIdnd, oro croonos nhorn quo Io nsIsfo rnzon n
CASSAOI, on un nIs quo fodnvIn no so hn rouosfo Ionnnonfo do In fronondn oIn do InfInIdn-
cIon LIIcn quo Io nsoIo.
11.15
OII!MAYI!, op. loc. ciI.; CASSAOI, op. ciI., . 193. I!AOOIA, !MII!TO, Gli oIIi onninieIroIiti,
oIos, Jovono, 1964, 2" od., . 1?1-3, nnnIIzn oI suuosfo doI fonor rovoroncInI y concIuyo
fnnLIon on In nuIIdnd sI oI vIcIo do In voIunfnd so donuosfrn.
11.16
IIIISA, op. ciI., f. II, . 125. In osfo unfo, nI IgunI quo on oI nnforIor, honos rovIsndo In
oInIon quo sosfuvIornnos nnforIornonfo y ndhorInos on consocuoncIn n In do OII!MAYI! y
CASSAOI. Ionsnnos quo ncfunInonfo os In quo ns so njusfn n unn socIodnd quo fIono fodnvIn un
oxcosIvo onfnsIs on In fuorzn; oI dorocho, o nI nonos In docfrInn, doLon fonnrIo on cuonfn.
11.1?
IA!IS MA!TIZ, IIOY, Monuol Je JerecIo oJninieIroIito, Cnrncns, 19?5, . 19?.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-52
TnnLIon os Inorfnnfo nrocInr oI cIInn gonornI on oI cunI oI ncfo nrfIcu-
Inr do InfInIdncIon so roduco. A nnyor grndo do sogurIdnd gonornI do Ios
honLros y Ios LIonos, nnyor oxIgoncIn corrosondo nIIcnr nI juzgnnIonfo do
dofornInndn nnonnzn soLro unn orsonn, nrn odor rosoIvor soLro In nuIIdnd
doI ncfo. Invorsnnonfo, on un cIInn gonornI do InsogurIdnd, fonor o IncorfI-
dunLro, uodon ronInonfo vIcInr In voIunfnd ncfos do InfInIdncIon quo nor-
nnInonfo no roducIrInn fnI ofocfo. AI consIdornr un ncfo nrfIcuInr do vIoIon-
cIn o InfInIdncIon donfro do un confoxfo oIIfIco gonornI, so fornn fnnLIon
nonos nIfIdo oI roLIonn do In roscrIcIon do In nccIon o on su cnso do In
cnducIdnd. Ionsnnos quo In roscrIcIon o In cnducIdnd no uodon cononznr n
conufnrso sIno n nrfIr doI nononfo on quo In InfInIdncIon o vIoIoncIn hnn
cosndo. Ahorn LIon, uodo ocurrIr quo coso oI ncfo nrfIcuInr do InfInIdncIon
oro suLsIsfn oI cIInn gonornI do InsogurIdnd. In osfo cnso onfondonos quo
doLo ndofnrso un crIforIo nnIIo y ncofnr In nccIon o oI rocurso cunIquIorn
son oI fIono frnnscurrIdo dosdo oI ncfo concrofo do InfInIdncIon o vIoIoncIn;
sujofo, or cIorfo, n quo so ncrodIfo quo ofocfIvnnonfo hn oxIsfIdo dIchn InfInI-
dncIon.
In Ios cnsos on quo In InfInIdncIon os do LIIco y noforIo conocInIonfo,
cono Io hn sIdo oI fonor n ordor vIdn y roIodndos on un nsndo rocIonfo, so
hnn dIcfndo Ioyos dIsonsnndo do In roscrIcIon oorndn, on vIrfud do frnn-
snccIonos InfornncIonnIos nnfo In ConIsIonIH (cnso BirI).
18
11.3. Sinuloci6n
In sInuIncIon nLsoIufn roduco In nuIIdnd doI ncfo, sogn oI nrf. 14, Inc. o) doI
docrofo-Ioy. Ahorn LIon, sI or sInuIncIon nLsoIufn hn do onfondorso Io nIsno
quo oI nrf. 956 doI CodIgo CIvII, so suondrIn no fnnfo quo nos onconfrnnos con
nIgunos oIononfos sInuIndos (In fochn o oI Iugnr, nrn fonnr Ios ns fIIcos),
sIno quo osfnnos nnfo In coIoLrncIon do un ncfo jurIdIco quo cnsI nndn fIono do
ronI.
19
In osfn IInon do rnzonnnIonfo, un nufor sosfIono quo cnLo ncofnr In
IIcIfud do cIorfos ncfos ndnInIsfrnfIvos dIsInuIndos, cunndo rnzonos do urgon-
cIn o Inforos LIIco fornnn nocosnrIo ncudIr nI oxodIonfo do In sInuIncIon,
20
oro nos nroco un oco oxfronn In ncofncIon fornnI do In sInuIncIon IIcIfn on
dorocho LIIco; ns LIon nrocIorn quo In sInuIncIon, Io nIsno quo In Inno-
rnIIdnd y In vIoIoncIn o InfInIdncIon, doLIorn sor snncIonndn cono rogIn con In
nuIIdnd doI ncfo. In sInuIncIon uodo on un oxfrono IIognr nI doIIfo y nconn-
nnr ofros vIcIos: soLro In Lnso do fncfurns or rosfncIonos no ronIIzndns, roco-
nocor doudns o ofocfunr ngos quo n su voz son sInuIndos uos so connrfon
11.18
II fnIIo IocnI do nIIcncIon os CSJ, BirI, LL, 1995-, 294. Vor nuosfro cononfnrIo on
OO!IIIO, Cien noIoe Je AgueIin, Iuonos AIros, IA, 1999, . 33-6, 2.
11.19
IIZ, DerecIo oJninieIroIito, f. II, 2" od., . 332.
11.20
CASSAOI, 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., . 2?9; DerecIo oJninieIroIito, f. II, 1989, . 195.
VICIOS I IA VOI!TA IX-53
onfro oI funcIonnrIo y quIon fIgurn coLrnndo. II fInnncInnIonfo oIIfIco conoco
nIgunns do osfns osfrnfngonns quo do fnnfo on fnnfo snIon n In oInIon LII-
cn: hncor docunonfncIon fnIsn y soLro osn Lnso roconocor gnsfos, orogncIonos,
roInfogros ndunnoros o cnnLInrIos, ofc. Muchns vocos oxIsfon dudns soLro In
ronIIdnd do In docunonfncIon y nnfo In osILIIIdnd do quo so frnfo do unn oo-
rncIon InoxIsfonfo, so rofIoro donognr oI ngo dondo nnfos so ronIIznLn. In
cuosfIon IIogn nsI n Ios osfrndos judIcInIos nrn dIIucIdnr Ios hochos.
In ofro oxfrono uodo ocurrIr quo In sInuIncIon no fongn or oLjofo nI ro-
suIfndo vuInornr oI ordonnnIonfo jurIdIco nI or ondo IosIonnr dorochos do
forcoros, on cuyo cnso uodo IIognr n sor Infrnscondonfo.
21
!nn do Ins frocuon-
fos sInuIncIonos on osfo sonfIdo, on In ndnInIsfrncIon LIIcn, os nnfodnfnr
ncfos or sInIo donorn LurocrfIcn on suscrILIrIos on fIono convonIonfo u
oorfuno: sI con oIIo no so orjudIcnn dorochos do forcoros nI so vuInornn ofrns
rogIns jurIdIcns quo In sInIo InoxncfIfud nnforInI, quIzs oI dofocfo uodn sor
oLjofo do dIsonsn. Ioro doLo fonorso nucho cuIdndo, uos so osf doscono-
cIondo unn nornn oxrosn.
22
II crIforIo nrn ndnIfIr In sInuIncIon or fochn
nnfodnfndn, suonIondo quo so cunIIo oI Inzo do vnIIdoz do In nofIfIcncIon
23
os nIII oI nIsno do In rofroncfIvIdnd vIIdn doI ncfo.
24
So hn dIcho on fnIos cnsos
quo In voIunfnd IndIvIdunI fIono oI fIn do forznr In cnfogorIn doI fIono, do
hncor |...] quo un ncfo jurIdIco, ndons |o on Iugnr do] do roducIr sus roIos
ofocfos on oI fufuro, cono nornnInonfo sucodo y doLo sucodor, roduzcn fnn-
LIon ofocfos or oI fIono nsndo, or oI fIono nnforIor n nquoI on quo oI ncfo
hn vonIdo n In oxIsfoncIn, |cono sI] oI ncfo o nogocIo jurIdIco huLIoso fonIdo
nncInIonfo on un nononfo nnforIor; nI cunI son nfrILuIdos ofocfos or un
fIono nnforIor nnforIor nI do su consfIfucIon.
25
Is nccIon rogrosIvn, on or-
don nI fIono; oxfonsIon do In oornfIvIdnd jurIdIcn nI nsndo, roduccIon do
consocuoncIns jurIdIcns or un fIono frnnscurrIdo.
26
In sInIIIfud nnforInI
do Ios ofocfos do In rofroncfIvIdnd y In fIccIon
2?
o In sInuIncIon do unn fochn
11.21
Is In cIsIcn soIucIon doI dorocho cIvII frnncos, cono Io rocuordn !O!O!IZ III!IS, I!A!-
O, o In sInuIncIon on Ios confrnfos soIonnos, on oI IILro do In AcndonIn CoIonLInnn do JurIs-
rudoncIn, PeneonienIo juriJico colonIiono. LiIro Jel CenIenorio, Iogof, IdIcIonos JurIdIcns
Ousfnvo ILnoz, 1996, . 215 y ss., 219. !n ojonIo do ncfo quo so roufn or Io gonornI vIIdo n
osnr do In sInuIncIon os In fochn, sI osfn os In nIcn sInuIncIon y no hny ofro vIcIo on oI ncfo: cn.
X, 3, Iugnr y fochn; OA!CA T!IVIJAO, JOSI ATOIO, Loe ocIoe oJninieIroIitoe, MndrId, CIvI-
fns, 1986, . 343.
11.22
Vor infro, cn. X, 11.3.1.4. Vor fnnLIon eupro, cn. II, 2.3; cn. VIII, 14.
11.23
Ioz dIns, sogn oxIIcnnos on Io 11.3.1.4 doI cn. X.
11.24
Vor II!!OI CAIAO, !IATO, Lo reIrooIIitiIo Jegli oIIi onninieIroIiti, oIos, Jovono,
1963, 2" od., . 2.
11.25
II!!OI CAIAO, op. ciI., . 11.
11.26
II!!OI CAIAO, op. ciI., . 18.
11.2?
II!!OI CAIAO, op. ciI., . 24-5, quIon ncInrn quo In fIccIon no fIono oI fIn do InsfIfuIr In
sInuIncIon do In ronIIdnd, do cronr unn oxIsfoncIn nnronfo doI hocho o doI ncfo on oI fIono on oI
cunI no oxIsfIn (. 25).
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-54
nsndn hn dndo Iugnr n nuchns dudns on oI dorocho ndnInIsfrnfIvo. In oI
dorocho rIvndo oI nnfodnfndo
28
so ndnIfo nI nrLIfrIo do Ins nrfos soLro doro-
chos dIsonILIos snIvo Ios dorochos do forcoros.
29
In oI dorocho ndnInIsfrnfIvo
su IInIfo (Io cunI os su ndnIsIon do rIncIIo) os quo no uodon cronrso o
poeIeriori dorochos u oLIIgncIonos quo no huLIornn odIdo hncorso n In fochn
quo oI ncfo consIgnn,
30
nI suornr oI oLsfcuIo susfnncInI quo on oI nsndo no
orn oxIsfonfo oI hocho quo roduco Ins consocuoncIns jurIdIcns o |...] In condI-
cIon oLjofIvn nrn quo oIIns udIornn surgIr.
31
AsI unn dosIgnncIon nnfodnfndn
(o rofroncfIvn) on In funcIon LIIcn o un confrnfo fonornI nnfodnfndo (o ro-
froncfIvo), no uodon suIIr In ronI rosfncIon do sorvIcIos nI cronr unn sInu-
Indn ofIcncIn do In roIncIon do onIoo on oI nsndo.
32
SI LIon so ndnIfo In
sInuIncIon do In fochn o rofroncfIvIdnd, oIIo os n condIcIon quo oxIsfn un susfrnfo
ronI n In fochn rosocfo do In cunI so doson quo so roduzcnn Ios ofocfos jurIdI-
cos; unn sIfuncIon do hocho ronI, In cunI doLo fonor |o hnLor fonIdo] ofocfIvn
oxIsfoncIn; uos no osf on oI odor do In voIunfnd suornr oI oLsfcuIo dorI-
vndo do In InoxIsfoncIn on oI nsndo doI hocho roducfor do consocuoncIns jurI-
dIcns.
33
Hny fIoIogIns nuy conIojns do sInuIncIon on sorIo quo doLon sor nnnIIzn-
dns cnso or cnso. So frnfn do Ios oquie on oI orgoI ndnInIsfrnfIvo IocnI; so
ngnn snInrIos o so ofocfnn donncIonos, suLsIdIos, suLvoncIonos, ofc., n orso-
nns quo no rosfnn Ins funcIonos do quo so frnfn o no son Ios dosfInnfnrIos
ronIos doI ncfo. In oI IfIno cnso suoIo sor unn fornn do corrucIon, do fcII
cnfogorIzncIon foorIcn sI so Iogrn osfnLIocor Ios hochos nodInnfo ruoLn Ido-
non. Ioro hny fodn unn gnnn do sIfuncIonos quo IIogn hnsfn In sInIo oxnso-
rncIon or rosoIvor un roLIonn quo doLIorn sor concofunInonfo sInIo oro
dovIono do conIojn soIucIon fronfnI. In cunIquIor nIs doI nundo oxIsfon ro-
vIsIonos rosuuosfnrIns nrn nfondor Ios gnsfos do ofIcInn do Ios ox rosIdon-
fos. In oI nuosfro, on cnnLIo, so hn IIogndo n hncor fIgurnr cono onIondn doI
Sonndo n In socrofnrIn ofocfIvn y ncfunI do un ox-rosIdonfo quo frnLnjn on Ins
ofIcInns do osfo. Ofrns vocos ncfIvIdndos LIIcns or su nnfurnIozn so fInnn-
cInn n frnvos do norfos osfnfnIos n fundncIonos quo Iuogo ofocfnn Ios ngos o
rosfnn Ios sorvIcIos (fIIcnnonfo, cono ofIcInns on nIgn nodo LIIcns do ox
funcIonnrIos dosfncndos o fIgurns do In oIIfIcn on Ios Inforrognos on quo no
osfn on In funcIon LIIcn). In osfn rIquIsInn vnrIodnd
34
so uodo nsnr do In
11.28
IeIroJoIocione; IuclJoIierung.
11.29
II!!OI CAIAO, op. ciI., . 2?.
11.30
II!!OI CAIAO, op. ciI., . 33, oro nroco oxrosnr In Idon ouosfn.
11.31
II!!OI CAIAO, op. ciI., . 34.
11.32
II!!OI CAIAO, op. ciI., . 34-5.
11.33
II!!OI CAIAO, op. ciI., . 36.
11.34
Hny ns, or cIorfo. AIgunns son conorfnnIonfos quo no so frnducon on ncfos: eupro, f. 2,
cn. X, II rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo on In rcfIcn, . X-13 y nofn 10.2.
VICIOS I IA VOI!TA IX-55
sInuIncIon Inoconfo y vIIdn n Ios cnsos dudosos y or fIn nI doIIfo. !no do Ios
quo gonorn Inforrognnfos do osfn IndoIo os Infogrnr oI suoIdo ns Ios gnsfos do
un funcIonnrIo con In dIsonILIIIdnd do un nnoro do confrnfos o dosIgnncIo-
nos Lnjo su oxcIusIvo confroI. II funcIonnrIo dosIgnn o confrnfn, donfro doI
IInIfo rosuuosfnrIo nsIgnndo, son n nsosoros ronIos o n orsonns quo soIn-
nonfo fIgurnn on InnfIIIn y cuyos onoIunonfos so ngnn y Iuogo so Iordon
on unn zonn do nIsforIo. A vocos, ns quo nocnnIsnos corrufos, son nocnnIs-
nos nrnIoIos, quo hnco yn fnnfo fIono sonnInnos.
35
Ios ojonIos cnnLInn, oI
nrnsIsfonn quodn. In sInuIncIon fnnLIon doLorIn rovocnr In nuIIdnd cunn-
do nnroco on In rcfIcn nrn dosvIrfunr u oLvInr nIgunn nornn IognI: sI unn
Ioy nuforIzn n In ndnInIsfrncIon n roscIndIr do ngonfos hnsfn dofornInndn
fochn, os osILIo quo so dIcfon ncfos osforIoros do roscIndILIIIdnd y nnroz-
cnn nnfodnfndos;
36
sI so Infroduco unn nuovn nornn rosfrIcfIvn do confrnfncIo-
nos do nIgn fIo, so nnfodnfnn Ios confrnfos; sI so nocosIfn dofornInndo fIo
do ngonfos y no hny vncnnfos, ofc., so Ios nonLrn on ofrns; so dosIgnnn o con-
frnfnn funcIonnrIos nrn funcIonos quo no vnn n sor cunIIdns, ofc.
11.3.1. Sinuloci6n , eficocio Jel ocIo. AnIeJoIoJo , reIroocIitiJoJ.
3?
In sInuIncIon do In fochn os fnnLIon Inorfnnfo sI vn unIdn n unn IInIfncIon
fonornI nrn oI ojorcIcIo do unn conofoncIn. In oso cnso In sInuIncIon In-
orfn fnnLIon InconofoncIn roIione Ienporie y oI vIcIo so ngrnvn. In oso ojon-
Io os un vIcIo nuy frocuonfo on In rcfIcn ndnInIsfrnfIvn, nunquo dIfIcII do
roLnr; or oIIo os quo nos nroco IrronI Inforrofnr quo Io quo Inorfn os quo
oI ncfo hnyn sIdo suuosfnnonfo fIrnndo on In fochn on quo doLIo hnLorIo sIdo,
nunquo hnyn sIdo nofIfIcndo dosuos, . oj. dosuos do hnLor ordIdo vIgoncIn
In nornn quo fncuIfnLn nI orgnno n onIfIrIo. In fnIos cnsos os cInro quo oI ncfo
no so fIrno oorfunnnonfo y quo In fnrdIn nofIfIcncIon no os sIno unn fornn do
ocuIfnr In IgunInonfo fnrdIn, oro sInuIndnnonfo oorfunn, suscrIcIon doI
ncfo. Ayudnn n osn jurIsrudoncIn Ins docfrInns quo InsIsfon on dIsfInguIr on-
fro vnIIdoz (oxIsfoncIn: oI ncfo fIrnndo oro no nofIfIcndo) y ofIcncIn doI ncfo (n
nrfIr do su nofIfIcncIon), cono sI udIorn oxIsfIr nornn jurIdIcn nIgunn quo
fuorn vIIdn oro no ofIcnz. In nornn quo no roduco ofocfos jurIdIcos orquo
no hn nncIdo nI nundo oxforno no os unn nornn jurIdIcn. Isn docfrInn nyudn n
In sInuIncIon cono rcfIcn ndnInIsfrnfIvn, Io quo cIorfnnonfo no nroco con-
gruonfo con Ios rIncIIos quo doLIorn fonor In ndnInIsfrncIon do un Isfndo do
dorocho.
11.35
Vor nuosfro IILro Lo oJninieIroci6n porolelo. 1l poroeieIeno juriJico oJninieIroIito,
MndrId, CIvIfns, 199?, 2" roInrosIon.
11.36
Hn sIdo nuy frocuonfo y Ios frILunnIos no hnn consIdorndo IndIcIo sufIcIonfo quo In nofIfI-
cncIon so ronIIznrn nosos dosuos do voncIdo oI Inzo IognI.
11.3?
IeIroJoIocione e reIrooIIitiIo; IuclJoIierung unJ Iucluirlung.
II ACTO AMIIST!ATIVO IX-56
II cnso do In Ioy snncIonndn or oI Congroso oro nn no ronuIgndn y
uLIIcndn, os cInro. o so doLorIn odor docIr quo osn Ioy oxIsfo, quo os vIIdn
oro no os ofIcnz orquo Io fnIfn In ronuIgncIon y uLIIcncIon.
38
Is cInro quo
In Ioy snIo o nnco nI nundo jurIdIco rocIon Iuogo do In uLIIcncIon. o so nd-
vIorfo cono uodo ndofnrso unn soIucIon fnn rndIcnInonfo dIforonfo nrn oI
ncfo ndnInIsfrnfIvo IndIvIdunI, sIondo or Io dons fnn dIsvnIIosns Ins conso-
cuoncIns quo nsI so roducon.
Cono In ovonfunI sInuIncIon, nuchns vocos fcIInonfo ndIvInnLIo, no uo-
do sor roLndn, In suuosfn fochn do onIsIon quodnr on Io y con oIIn In ro-
fondIdn vnIIdoz doI ncfo. Ior oIIo yn IndIcnnos on su Iugnr
39
quo os roforILIo y
ns IogIco consIdornr quo oI ncfo rocIon nnco nI nundo jurIdIco cunndo os nfo
nrn roducIr ofocfos jurIdIcos dIrocfos, Io cunI oLvInnonfo jnns ocurro nnfos
do quo oI ncfo hnyn sIdo nofIfIcndo.
40
In rovnIonfo fosIfurn confrnrIn, do sosfo-
nor quo oI ncfo oxIsfo oro no os ofIcnz cunndo osf dIcfndo oro no osf nn
nofIfIcndo, fnvoroco nsI, n nuosfro nodo do vor, In rcfIcn ndnInIsfrnfIvn do
sInuInr Ins fochns do sus ncfos.
Ahorn LIon, sIn orjuIcIo do frnfnr do oInLornr y sosfonor In fosIs quo oLjofI-
vnnonfo uodn nojor nsogurnr In IogIfInIdnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, cono
hnconos on nnforIn do fochn ronI o rosunfn do onIsIon y fochn ronI do nofIfI-
cncIon, do fodos nodos In ruoLn do quo hn oxIsfIdo sInuIncIon doLorIn IgunI-
nonfo sor snncIonndn con In nuIIdnd doI ncfo. Ioro nuosfro dorocho ndnInIs-
frnfIvo no funcIonn nsI, or Io cunI nos ronIfInos unn voz ns n In Infroduc-
cIon do osfo voI. y nI cn. III doI f. 1.
11.3.2. AepecIoe proIoIorioe. Ieloci6n con oIroe ticioe
In sInuIncIon so nroco nI doIo on quo os conducfn nrforn o nnIIcIosn; n dIfo-
roncIn doI orror, no os roducfo do In nogIIgoncIn o doI doscuIdo, sIno do In
orvorsIdnd o do In nnI onfondIdn titeco. So onnronfo nsI con In dosvIncIon
do odor, In nnIn fo, In InnornIIdnd ndnInIsfrnfIvn. Ior osfos nofIvos croonos
quo doLo fonorso n su rosocfo un crIforIo nnIIo on cunnfo n In ndnIsIon do
nodIos roLnforIos, quo doLon sorIo fodos, IncIuso Ios IndIcInrIos.
41
11.38
o so doLorIn, oro so dIco hnsfn or sonfoncIns do In CSJ. Vor nuosfro nrf. In ronuI-
gncIon y uLIIcncIon do Ins Ioyos, rovIsfn DerecIo Jel TroIojo, nno XXIX, n 10, Iuonos AIros,
1969, . 595 y ss.
11.39
1nfro, cn. X, 10 y dons docfrInn quo nIII so cIfn on nofn 10.1.
11.40
!osorvnr oI nonLro do ncfo ndnInIsfrnfIvo eficoc nrn oI quo roduco ofocfos jurIdIcos
orquo hn sIdo nofIfIcndo y oI do vIIdo oro no ofIcnz nrn oI quo no hn sIdo nofIfIcndo, nos
nroco InroIo. Acfo ndnInIsfrnfIvo, sI or osfo dnnos unn nocIon jurIdIcn, soIo uodo sor dono-
nInndo nquoI ncfo quo rocIsnnonfo os ofIcnz, os nfo nrn roducIr ofocfos jurIdIcos dIrocfos or
sI soIo; oI ncfo no ofIcnz on dorocho, oI ncfo quo or sI soIo no roduco ofocfos jurIdIcos roIos, no
jusfIfIcn dononInnrIo Lnjo un concofo quo ovocn nocosnrInnonfo su cnIIdnd do ncfo quo Infroduco
unn nodIfIcncIon n Ios dorochos o doLoros do sujofos do dorocho.
11.41
Vor eupro, on osfo nIsno cn. IX, ?, ArLIfrnrIodnd.
VICIOS I IA VOI!TA IX-5?
11.3.3. Lo einuloci6n Je loe ocIoe oJninieIroIitoe , eu preIenJiJo corcIer Je
ineIrunenIoe pIlicoe
In InorfnncIn do In sInuIncIon, on fnnfo onuncIncIon do fochns fnIsns, orso-
nns Inforuosfns, nnrIoncIns ongnnosns, ofc., doLo fnnLIon vnIornrso on roIn-
cIon nI cnrcfor do Insfrunonfo LIIco quo gonornInonfo so roconoco n Ins
ncfuncIonos ndnInIsfrnfIvns.
42
SI oI ordon jurIdIco roconoco nI Insfrunonfo nd-
nInIsfrnfIvo oI cnrcfor do Insfrunonfo LIIco, nI nonos con oI nIcnnco do dnr
fo LIIcn do su fochn, fIrnn y oforgnnIonfo, nrocIorn quo osn fe pIlico quo
In nornn Io nfrILuyo doLo osfnr rosnIdndn or In snncIon no soIo orsonnI
nrn oI funcIonnrIo fnInz, sIno fnnLIon nrn In ndnInIsfrncIon, on In nuIIdnd
doI ncfo. o croonos quo son cohoronfo, on consocuoncIn, nfrILuIr dIcho cnrc-
for do Insfrunonfo LIIco n Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos con oI ofocfo do dnr cor-
fozn on rInor Iugnr n su fochn y sInuIfnonnonfo ornIfIr on fornn Infn In
sInuIncIon rocIsnnonfo do fnI fochn sIn snncIon do nuIIdnd.
43
In ndnInIsfrn-
cIon, nI sInuInr cofIdInnnnonfo In fochn do sus ncfos, orquo so hn nrrnIgndo oI
hLIfo do nnfodnfnrIos, nuosfrn con su roIn conducfn quo cnroco do susfonfo
fcfIco consIdornr n sus ncfos cono Insfrunonfos LIIcos.
11.3.4. MoroeiJoJ , einuloci6n oJninieIroIito
!n IfIno suuosfo n consIdornr os nquoI on quo In sInuIncIon fIono or nIco
oLjofo ocuIfnr In donorn do In ndnInIsfrncIon on rosoIvor nIgo. In voz do docI-
dIrso unn cuosfIon dofornInndn on fornn oxrosnnonfo rofroncfIvn, sIondo
oIIo jurIdIcnnonfo ndnIsILIo, so ofn on cnnLIo or onor unn fochn nnforIor n
In ronI, do nodo fnI quo oI ofocfo so roduco do hocho rofroncfIvnnonfo, oro
sIn quo so nofo.
44
o quodn consfnncIn, snIvo on In nonorIn do Ios funcIonnrIos, do quo oI ncfo
no so dIcfo oorfunnnonfo sIno on unn fochn uIforIor. Is uos unn fornn do no
dojnr ns huoIIns do In IonfIfud doI frnIfo, quo InIdIo hncor Ins cosns on oI
nononfo on quo so suono doLIornn hnLorIo sIdo. Is Lnsfnnfo frocuonfo, or
rnzonos quo soIo un socIoIogo o sIcoIogo InsfIfucIonnI snLrIn oxIIcnr. Su nIs-
nn frocuoncIn y roInfIvn nornnIIdnd hnco quo no so dIcfon nuIIdndos or osfo
nofIvo, on sodo ndnInIsfrnfIvn nI judIcInI y quo nndIo so rogunfo sIquIorn or
quo Ios ncfos so fIrnnn ns fnrdo do Io quo so suonIn orn Io doLIdo.
Io curIoso os quo In norosn ndnInIsfrncIon os In ns ronfn n Invocnr In
urgoncIn on sus rocodInIonfos...
45
11.42
Supro, cn. VII, 4, In Ionn fo doI Insfrunonfo LIIco y oI ncfo ndnInIsfrnfIvo.
11.43
In confrndIccIon, nos nroco, os InsuornLIo.
11.44
Is In soIucIon doI TorIufo do MOIII!I: Le econJole Ju nonJe/ eeI ce que foiI l'offenee/ eI ce
neeI poe pcIer/ que pcIer en eilence.
11.45
Vor IognIIdnd y urgoncIn on oI dorocho ndnInIsfrnfIvo, on nuosfro IILro Deepuee Je lo
reforno Jel 1eIoJo, 1998, 2" od., cn. VI.
CopiIulo X
FORMALIDADES
I. Formas de instrumentacin y publicidad
1. 1nIroJucci6n
1.1. IinoliJoJ
AsI cono on oI rocodInIonfo o frnIfo ndnInIsfrnfIvo oxIsfo oI rIncIIo doI
InfornnIIsno n fnvor doI ndnInIsfrndo,
1
on nnforIn do ncfo ndnInIsfrnfIvo cnLo
osfuInr quo In rogIn son Ins fornnIIdndos doI ncfo, on oI sonfIdo do quo oIIns
osfn concoLIdns cono gnrnnfIn doI cIudndnno
2
y cono fnIos doLon sor nIIcn-
dns o Inforrofndns.
3
o so frnfn, uos do norns cuosfIonos do fornn, sIno do fornnIIdndos quo
doLon sor cunIIdns on rosgunrdo do In IognIIdnd.
4
Son rosgunrdos oxfrInsocos
quo osfnLIoco oI dorocho nrn ovIfnr Ins docIsIonos IrrofIoxIvns, rocIIfndns,
InsufIcIonfononfo osfudIndns,
5
n Io quo so sunnn rocIonfononfo cndn voz ns
y nojoros rocnudos InfrInsocos quo oI ncfo doLo snfIsfncor.
6
SorIn uos un grn-
1.1
Vor f. 2, 2000, 4" od., cn. IX, 11, . IX-22 y ss.
1.2
In fnI sonfIdo VIAI II!OMO, JAIMI, DerecIo oJninieIroIito, Snnfnfo do Iogof, TonIs,
199?, 11" od., . 152; CASSAOI, J!A CA!IOS, DerecIo oJninieIroIito, f. II, Iuonos AIros, ALoIodo-
Iorrof, 1998, 6" od., . 143.
1.3
IIIo nuosfrn unn voz ns In InfInn conoxIon onfro ncfo y rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo, quo
hn IIovndo n nuchos nuforos n unIr nnLos fonns on un soIo voI.
1.4
!nn do oIIns os oI cunIInIonfo do Ins rogIns do rocodInIonfo rovIns nI ncfo.
1.5
JIZI, OAST, Loe principioe generolee Jel JerecIo oJninieIroIito, f. III, Iuonos AIros,
onInn, 1949; HA!!IO!, MA!!ICI, Precie Je JroiI oJninieIroIif, . 453, nofn 3; II!IZ I
VIIASCO, !ICA!IO, 1l ocIo oJninieIroIito, MndrId, !ovIsfn do orocho IrIvndo, 1929, . 195,
nofn 2; !I!IS, OIO!OIS (Ir.), Sur lo forne eI lo proceJure Je l'ocIe oJninieIroIif, InrIs, IcononIcn,
19?9, .11.
1.6
!nzonnLIIIdnd (eupro, cn. VIII, 8; cn. IX, ?-9), rohILIcIon do ncfunr confrndIcforInnon-
fo (confrnnnrchns o tolIefocee; tenire conIro focIun propriun non toleI; sorrosns; confionco
legiIino, ofc.: eupro, cn. IX, 4.2 o infro 9.4, nofn 9.16); confroI do Ios hochos dofornInnnfos y
rIncIIos jurIdIcos IndofornInndos (dIscrocIonnIIdnd coro, rIncIIo do In nIcn soIucIon jusfn).
II ACTO AMIIST!ATIVO X-2
vo orror suonor quo so uodn rosunIr oI cnrrcfor nccosorIo do Ins fornnII-
dndos. IIIo osf unIfornononfo osfnLIocIdo on oI dorocho frnncos dosdo oI sIgIo
XIX.
?
Tnnoco fondrIn sonfIdo rosucIfnr In dIsfIncIon quo yn crIfIcnrn con ncIorfo
IAII!!II!!I on 1896, on oI sonfIdo do rofondor dIforoncInr onfro fornnIIdndos
osfnLIocIdns on Inforos do In ndnInIsfrncIon
8
o doI IndIvIduo on oI cnso sIngu-
Inr. o osfn hochns IndIvIdunInonfo on Inforos do uno o doI ofro, sIno do In
socIodnd, nrn quo In ndnInIsfrncIon so von IInIfndn n no ncfunr InfonosfIvn,
InconsuIfn, InnudIfn, IrrofIoxIvnnonfo. o uodo conorfnrso InfonosfIvn-
nonfo y or oIIo doLo dnr nvIso; no uodo rosoIvor InconsuIfnnonfo y or ondo
nocosIfn roquorIr dIcfnonos o Infornos; no hn do docIdIr InnudIfnnonfo y on
consocuoncIn doLo oIr nI Inforosndo nnfos do dIcfnr oI ncfo; Io osf rohILIdo
oLrnr IrrofIoxIvnnonfo y or oIIo osf oLIIgndn n dnr Ins rnzonos do su docIsIon
on oI nIsno Insfrunonfo doI ncfo.
II nrfIcuInr no fIono In IILro dIsosIcIon do osfns gnrnnfIns on oI cnso con-
crofo.
9
II no uodo dIsonsnr n In ndnInIsfrncIon do odIr dIcfnnon jurIdIco,
do fundnr su ncfo, ofc. Tnnoco uodo vIIdnnonfo hncorIo oI juoz, nunquo Io
hngn. I uodo ordonnr Ios vIcIos y dnr unn oorfunIdnd fnrdIn do cunIIr-
Ios, cono sI fuorn un rocuornforIo or un oxnnon nrcInI roroLndo. SI oI
ncfo orn nfo nrn roducIr ofocfos jurIdIcos, doLIn onfoncos osfnr conforno n
dorocho on oso nononfo, no rosonfnrso n rondIr un repecIoje fnrdIo.
Ior oIIo so cIfn nnI oI dorocho frnncos on oI dorocho ndnInIsfrnfIvo nrgonfI-
no, on osfo unfo, cunndo so Invocn oI rIncIIo poe Je nulliIe eone grief. Iuos
dosdo oI sIgIo XIX oI dorocho frnncos os unIforno on sonnInr quo Ins nrfos
uodon odIr In nuIIdnd or onIsIon do unn fornnIIdnd, nn cunndo osfn onI-
sIon no Ios nfocfo orsonnInonfo.
10
II frILunnI no uodo docInrnr do ofIcIo In
nuIIdnd no odIdn, oro uodo sonnInr Ios vIcIos quo oI ncfo n su crIforIo fIono,
nunquo no sonn Ios sonnIndos or oI ncfor. So roufn, cono os oLvIo, quo oI juoz
conoco oI dorocho.
1.2. 1nuncioci6n
CnLo dosfncnr onfro fodns oIIns, or su InorfnncIn cono nocnnIsno IndIs-
onsnLIo do confrnIor judIcInI y fufoIn do Ios dorochos, on rInor Iugnr In fun-
1.?
Io sonnIn, unfunIIznndo quo fodos Ios nuforos concuordnn on oxonor nsI In jurIsrudoncIn,
HOSTIO!, !II, ProceJure eI fornee Je l'ocIe oJninieIroIif uniloIerol en JroiI fronoie, InrIs, IOJ,
19?5, . 242, nofn 24. !ocuordn n IAII!!II!I, I., TroiIe Je lo juriJicIion oJninieIroIite eI Jee
recoure conIenIieux, f. II, InrIs, Iorgor-IovrnuIf, 1896, . 521.
1.8
O, cono dIrInn ofros on oI sIgIo XX, LIon conn, Inforos LIIco, Inforos suorIor y ofIco doI
Isfndo, ofc.
1.9
Y nonos In ndnInIsfrncIon, doLIorn sor oLvIo. Ior oIIo n nuosfro juIcIo so conofo un orror
ornIfIondoIo suLsnnnr fnrdInnonfo Ios vIcIos o Invocnr In roscrIcIon o In cnducIdnd nrn no
nnuInrIo ncfos.
1.10
IAII!!II!I, f. II, op. ciI., . 523; IDP, 1906, 668, nofn do JIZI; hnsfn oI rosonfo: HOSTIO!,
op. ciI., . 244.
IO!MAIIAIS X-3
dnnonfncIon o nofIvncIon doI ncfo ndnInIsfrnfIvo; sI so conufnn nquI fnn-
LIon Ins fornnIIdndos doI rocodInIonfo rovIo n In onnnncIon doI ncfo, cnLo
rocordnr In IndIsonsnLIo nudIoncIn y ruoLn doI Inforosndo y oI dIcfnnon jurI-
dIco do Ios orgnnIsnos ornnnonfos do nsosornnIonfo jurIdIco y ofros Infor-
nos, dIcfnonos o frnIfos osoncInIos.
11
Ins fornnIIdndos quo oI ncfo doLo cunIIr do ncuordo nI ordonnnIonfo jurI-
dIco IncIuyon onfoncos:
1.2.1. ProceJinienIo pretio ol ocIo
In ordon cronoIogIco, rInoro In ronrncIon do In voIunfnd n frnvos doI doLI-
do rocoso ndnInIsfrnfIvo, Io quo IncIuyo nIfIIos ofnns, fnIos cono nudIon-
cIn doI Inforosndo,
12
dIcfnnon jurIdIco rovIo,
13
ofro Inforno o frnIfo susfnn-
cInI, ofc.
II docrofo-Ioy IncIuyo nI dIcfnnon jurIdIco rovIo y ofros frnIfos susfnn-
cInIos (cono n fonor doI nrf. 1 Io os In dofonsn rovIn) donfro doI roquIsIfo quo
dononInn rocodInIonfos on oI nrf. ?. AIII Io IncIuyo junfo n In cnusn, cono-
foncIn, ofc., fodo Io cunI fuInInn do nuIIdnd, o nuIIdnd nLsoIufn on su fornIno-
IogIn, on oI nrf. 14 y n conIrorio eeneu on oI nrf. 15 sogn In rofornn doI docro-
fo-Ioy 21.686/??. In onIsIon do snfIsfncor cunIquIorn do osfos frnIfos o roco-
dInIonfos susfnncInIos rovIos n In onIsIon doI ncfo Io vIcInn do nuIIdnd, con-
forno nI foxfo doI docrofo-Ioy. AsI oI nrf. 14 oxrosn quo II ncfo ndnInIsfrnfI-
vo os nuIo, do nuIIdnd nLsoIufn o InsnnnLIo on Ios sIguIonfos cnsos: |...] I) |...]
1.11
Is quo oI ncfo osfnfnI no uodo vIIdnnonfo surgIr do In nndn, cono In InsIrncIon o oI
nrroLnfo doI nononfo. ocosIfn, nrn sor vIIdo, confnr con susfonfo fcfIco y osfo doLo osfnr
docunonfndo, roforoncIndo, Invocndo, dIcfnnInndo, conunIcndo rovInnonfo nI Inforosndo. II ncfo
nnco vIIdnnonfo soIo donfro do un rocodInIonfo IogIfIno, IonI, sorIo.
1.12
Supro, cn. IX, 4.3. Inrn nnyor onfnsIs, or In InorfnncIn frnscondonfnI quo In dofonsn
rovIn fIono on un Isfndo do orocho (cono vInos on oI f. 2, cn. IX. 10), roIfornnos nquI, nI
frnfnr do Ins fornnIIdndos doI ncfo, Io quo yn oxusInos on oI cn. roforIdo n In ronrncIon do In
voIunfnd ndnInIsfrnfIvn. SI In roIforncIon fuorn oI rocIo n ngnr nrn quo oI rIncIIo jurIdIco so
cunIn, LIon vnIo In onn. Io nIsno hnconos con In fundnnonfncIon o nofIvncIon, quo IncIuInos
nquI cono 6 y nnfos donfro do Ios vIcIos do In voIunfnd (cn. IX). In docfrInn y jurIsrudoncIn
hnn roforIdo sIonro IncIuIrIn donfro do In fornn, t. gr. MAI!AI, HICTO! AQ!IIIS, Ios vIcIos doI
ncfo ndnInIsfrnfIvo y su rococIon or In jurIsrudoncIn, LL, 1989-C, 1014; CASSAOI, DerecIo
oJninieIroIito, op. ciI., . 143. II docrofo-Ioy 19.549/?2 IncIuyo nI dIcfnnon rovIo, nudIoncIn
rovIn, ofc., donfro doI roquIsIfo o oIononfo IrocodInIonfos; on IgunI sonfIdo COMAI!A, J!IIO
!OOIIO, AcIo oJninieIroIito nunicipol, Iuonos AIros, onInn, 1992, . 82 y ss. o Inorfn quo
so rofIorn dononInnrIo fornn, fornnIIdnd o rocodInIonfo, In cuosfIon os quo no or oso so
frnnsnufo In nuIIdnd quo on cnso do onIsIon dofornInn oI nrf. 14, or unn suuosfn nnuInLIIIdnd
que no eurge Je loe nornoe tigenIee. o sIgnnos uos oI dorocho osnnoI quo nI cnfogorIznr un
vIcIo cono do fornn yn quIoro vor on su vIoIncIon unn IrroguInrIdnd no InvnIIdnnfo: OA!!IO
IAIIA, II!AO y II!IZ IAST!AA, JOSI MA!A, Ieginen juriJico , proceJinienIo Je loe oJ-
ninieIrocionee pIlicoe, MndrId, CIvIfns, 1993, . 1?9 y sus roforoncIns. Vor oI foxfo y In nofn
sIguIonfo. AIgo sInIInr uodo docIrso do Ios vIcIos quo confonInn Ios nrfs. 13, 14 y 15 do In Ioy
25.188.
1.13
Supro, cn. IX, 4.5.
II ACTO AMIIST!ATIVO X-4
or vIoIncIon do In Ioy nIIcnLIo, do Ins fornns osoncInIos o do In fInnIIdnd quo
InsIro su dIcfndo.
II nrf. 15, con In rofornn doI docrofo-Ioy 21.686/??, oxrosn quo SI so hu-
LIoro IncurrIdo on unn IrroguInrIdnd, onIsIon o vIcIo que no llegore o inpeJir
lo exieIencio Je olguno Je eue elenenIoe eeenciolee, oI ncfo sor nnuInLIo on
sodo judIcInI, Io cunI rofuorzn In Idon do quo sI fnIfn nIguno do Ios roquIsIfos o
oIononfos osoncInIos nonfndos on oI nrf. ?, t. gr. Ios doI Inc. J), no osfnnos
nnfo un suuosfo do nnuInLIIIdnd sIno do nuIIdnd o nuIIdnd nLsoIufn.
II roLIonn do IncIuIr osfos roquIsIfos donfro do In fornn os quo uodon
IIovnr n quIfnrIos InorfnncIn, cono ocurro on nuforos quo nfIrnnn quo sI so
cnsfIgnrn In fnIfn do dIcfnnon jurIdIco cono rovIo con In nuIIdnd, In fornn
dojnrIn do sor un roquIsIfo o oIononfo do nnfurnIozn InsfrunonfnI nrn con-
vorfIrso on In osoncIn doI ncfo, Io cunI cnroco do sonfIdo.
14
SIn onLnrgo, confor-
no n In fornInoIogIn doI docrofo-Ioy, oI dIcfnnon jurIdIco os osoncInI, IInosoIo
cono so Io IInno on oI cundro do Ios vIcIos o oIononfos. Ior oIIo on nuosfro
royocfo do 1964 docInnos on oI nrf. 133 Lnso no nonfndn on oI royocfo do
19?2 oro sI on In oLrn do MA!IIHOII quo II vIcIo doI ncfo os grnvo sI so hn
onIfIdo oI cunIInIonfo rovIo do nIgn dIcfnnon o frnIfo susfnncInI rovIs-
fo oxrosn o InIIcIfnnonfo or oI ordonnnIonfo jurIdIco. Iso os rocIsnnon-
fo Io quo surgo do In conjuncIon do Ios nrfs. ? y 14 doI docrofo-Ioy 19.549/?2.
In cnIIfIcncIon do vIcIo grnvo corrosondo on osn fuonfo doI docrofo-Ioy n In
nuliJoJ, o nuliJoJ oIeoluIo cono osfo dIco. II docrofo-Ioy os nuy cInro on
cunnfo n In InorfnncIn jurIdIcn quo oforgn nI dIcfnnon jurIdIco, IncIuso or
oncInn doI dIcfnnon focnIco cunndo so frnfn do cuosfIonos do dorocho, . oj.
cunndo oxrosn on oI nrf. 5 quo In docIsIon fInnI do Ins cuosfIonos do cono-
foncIn so fonnr, on nnLos cnsos, sIn ofrn susfnncIncIon quo oI dIcfnnon doI
sorvIcIo jurIdIco corrosondIonfo y, sI fuoro do nLsoIufn nocosIdnd, con oI dIcfn-
non focnIco quo oI cnso roquIorn.
Ior Io dons, oI crIforIo Io roIforn con nLsoIufn cInrIdnd on oI nrf. ?, on
cunnfo oxrosn quo donfro do Ios !oquIsIfos eeenciolee doI ncfo ndnInIsfrnfI-
vo so IncIuyon Ios ProceJinienIoe: J) nnfos do su onIsIon doLon cunIIrso Ios
rocodInIonfos osoncInIos y susfnncInIos rovIsfos y Ios quo rosuIfon InIIcI-
fos doI ordonnnIonfo jurIdIco.
SIn orjuIcIo do Io quo osfnLIozcnn ofrns nornns osocInIos, consIdornso
fnnLIon eeenciol oI dIcfnnon rovonIonfo do Ios sorvIcIos ornnnonfos do nso-
sornnIonfo jurIdIco cunndo oI ncfo udIoro nfocfnr dorochos suLjofIvos o Info-
rosos IogIfInos.
In onIsIon do osfos roquIsIfos oxrosos doI ordonnnIonfo jurIdIco os cnusnI
do nuIIdnd on oI docrofo-Ioy; In IrocurncIon doI Tosoro do In ncIon Io ndnIfo
1.14
CASSAOI, op. ciI., . 203.
IO!MAIIAIS X-5
nrn In IndofonsIon,
15
oro no nrn In fnIfn do dIcfnnon jurIdIco rovIo,
16
onI-
fIondo nsI on dofInIfIvn dofondor In rofosIon do nLogndo doI Isfndo do cuyo
cuoro os su IroccIon OonornI.
1?
In jurIsrudoncIn judIcInI no os rocIIvo n
docInrnr osfns nuIIdndos snIvo un cnuIo oxcosIvo do vIcIos sInuIfnoos.
Todn osn sorIo o socuoncIn do ncfos quo confornnn oI rocodInIonfo rovIo n
In onnnncIon doI ncfo ndnInIsfrnfIvo consfIfuyon un oIononfo IndIsonsnLIo
do su vnIIdoz y do ruoLn on oI oxodIonfo nIsno. Hnco fnIfn, uos, quo oxIs-
fnn nnfocodonfos, cnnInos soguIdos, surcos frnzndos, ofc. |...] quo ornIfnn
oLsorvnr y conocor cono hnn Ido ovoIucIonnndo n frnvos do Ins oocns. Ior osfo
so oxIgo fundnnonfnInonfo oI dononInndo oxodIonfo.
18
1.2.2. 1neIrunenIoci6n. IunJonenIoci6n o noIitoci6n
In oI nononfo nnforInI do rocodorso n In InsfrunonfncIon oscrIfn do In do-
cInrncIon os IndIsonsnLIo su oxrosn, rnzonndn y oxIIcIfn fundnnonfncIon.
IIIn hn do ornIfIr onfondorIo Ionnnonfo n frnvos do sus roIos fundnnon-
fos y fonor ruoLn do oI, su cnusn o susfonfo fcfIco, su fInnIIdnd, ofc., oIonon-
fos IndIsonsnLIos do su confrnIor fnnfo ndnInIsfrnfIvo cono jurIsdIccIonnI
(infro, 6).
1.2.3. AoIificoci6n
Ior IfIno, nrn nncor nI nundo jurIdIco cono fnI oI ncfo doLo dnrso n conocI-
nIonfo doI LIIco o do Ins orsonns n quIonos nfocfn,
19
sIn Io cunI no os nfo
nrn roducIr ofocfos jurIdIcos y nnI uodo onfoncos sor IInnndo ncfo ndnInIs-
frnfIvo o nornn jurIdIcn.
Yn vInos on su oorfunIdnd quo In fornInoIogIn quo dIforoncIn In oxIsfon-
cIn doI ncfo, suuosfnnonfo nncIdo nnfos do su nofIfIcncIon y In ofIcncIn quo
nncorIn con fnI nofIfIcncIon, no os In ns ndocundn. In fnI fornInoIogIn oI ncfo
nnco, oro no nI nundo jurIdIco, sIno nI nundo do In oxorIoncIn. o nroco
1.15
DicInenee, ?4: 391, cIfndo on coIncIdoncIn or CASSAOI, op. ciI., . 202, nofn 138, quIon
fnnLIon cIfn ofrn docfrInn, onfro oIIn In nuosfrn y jurIsrudoncIn concordnnfo on oI nIsno crIfo-
rIo, nofns 135 y 136. Ioro fnnLIon hny fnIIos, quo oI nIsno nufor rocuordn, quo ndnIfon oI snnon-
nIonfo judIcInI do In IndofonsIon ndnInIsfrnfIvn: CSJ, 253: 232; 258: 299.
1.16
Icfnnon doI 2-III-?8, IorJ MoIor ArgenIino, cIfndo or CASSAOI, op. ciI., f. II, . 203,
quIon ndhIoro n dIcho crIforIo. Honos cIfndo ns nrrILn sus nInLrns y nuosfro cononfnrIo.
1.1?
Vor eupro, f.1, 5" od., cn. XII, 13.4.
1.18
OA!CA T!IVIJAO, JOSI ATOIO, Loe ocIoe oJninieIroIitoe, MndrId, CIvIfns, 1986, . 15?; o
cono dIco fnnLIon on In . 135, os on oI rocoso do fornncIon dondo so oscondon Ios nofIvos
ronIos do In ncfuncIon, sIn orjuIcIo dosdo Iuogo doI IndIsonsnLIo conocInIonfo dIrocfo o Inno-
dInfo do In ronIIdnd quo oxIIcnnos on oI cn. I do Ios voIs. 1 y 2; os oI nIsno crIforIo quo orIonfn
COMAI!A, AcIo oJninieIroIito nunicipol, op. ciI., . 82 y ss.
1.19
Con. SAYAO!IS IASO, I!IQ!I, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, f. I, MonfovIdoo, 1953,
. 111. ZIIAYA, SIM I., Iornn doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, on IIZ y ofros, AcIo , proceJinienIo
oJninieIroIito, Iuonos AIros, IIus !Ifrn, 19?5, . 62 y ss., oxcIuyo n In uLIIcIdnd cono nrfo do
In fornn doI ncfo ndnInIsfrnfIvo.
II ACTO AMIIST!ATIVO X-6
unn fornInoIogIn nroIndn nrn oI Iongunjo jurIdIco, sIn orjuIcIo do quo uo-
dn sor socIoIogIcnnonfo nfn.
20
o sIonro so cunIon nI rosonfnn Ios dos fIos
do fornn do nnnorn sonrndn y uodo onfoncos dnrso un ncfo n conocInIonfo do
Ios Inforosndos sIn osfnr docunonfndo on nrfo nIgunn: os oI cnso do Ios ncfos
oxrosndos vorLnInonfo, o or nIgunos fIos do sIgnos o sonnIos; con fodo, In rogIn
os quo Ios ncfos sonn docunonfndos or oscrIfo. SoLro osfo voIvoronos ns ndo-
Innfo. In cnnLIo, un ncfo no uodo cnrocor do fornn do uLIIcIdnd y sIn onLnr-
go sor nfo nrn roducIr ofocfos jurIdIcos yn quo In uLIIcIdnd doI ncfo os un
roquIsIfo rovIo n su oxIgILIIIdnd.
!nn oxcocIon n osfn rogIn In consfIfuyo oI sIIoncIo ndnInIsfrnfIvo osIfIvo y oI
nognfIvo. II rInoro, cunndo oI ordonnnIonfo nsIgnn n In fnIfn do docIsIon oxrosn
do unn ofIcIon on oI fornIno quo In Ioy o In rogInnonfncIon fIjn, oI nIcnnco do
nccodor n Io soIIcIfndo. Hny on osfo unfo unn doLIo oxnnsIon do Io quo fnnLIon
so hn dndo on IInnnr nodo no fornnI do oxrosIon do In voIunfnd ndnInIsfrnfI-
vn.
21
Ior un Indo nunonfnn con oI fIono Ios suuosfos on quo foxfos oxrosos
ncuordnn vnIor nI sIIoncIo do In ndnInIsfrncIon;
22
or oI ofro, so confIoro crocIonfo
InorfnncIn nI cunIInIonfo y rosofo doI conorfnnIonfo ndnInIsfrnfIvo n rIn-
cIIos fnIos cono In Luonn fo, In confionco legiIino, In InfordIccIon do confrnnnr-
chns, In nusoncIn do sorrosns,
23
ofc. II sogundo, cunndo In Ioy oforgn nI Inforosn-
do, ndons doI dorocho quo fIono eienpre n oxIgIr unn docIsIon oxrosn n frnvos
doI nnnro or norn do In ndnInIsfrncIon, In nIfornnfIvn ndIcIonnI n su oxcIusI-
vn ocIon do soguIr con Ins dons vIns do InugnncIon, cnso on oI quo onfoncos
n vocos so oxrosn quo so hn roducIdo un ncfo do donogncIon fcIfn,
24
sIn nocosI-
dnd do InsfrunonfncIon o do nofIfIcncIon nIgunn.
SnIvo osfns oxcocIonos, or Io gonornI cnLo docIr quo oI ncfo doLo quodnr
docunonfndo y ndons doLo sor dndo n uLIIcIdnd; quo In onIsIon o oI dofoc-
fuoso cunIInIonfo doI rInor roquIsIfo uodo nfocfnr do dIsfInfos nodos In
vnIIdoz doI ncfo, frnnsfornndoIo on nnuInLIo, nuIo o InoxIsfonfo sogn In In-
orfnncIn do In frnnsgrosIon. II docrofo-Ioy 19.549/?2 oxrosn quo In vIoIncIon
do Ins fornns osoncInIos os cnusnI do nuIIdnd (nrf. 14, Inc. I); fnnLIon sonnIn
1.20
Vor eupro, cn. II, 2; CASSAOI, f. II, op. ciI., . 154, SI In uLIIcIdnd nnroco oxIgIdn or oI
ordonnnIonfo jurIdIco y no so cunIo con fnI roquIsIfo, os ovIdonfo quo oI ncfo cono fnI, no hnLr
nncIdo; I!J MOTI!O, MICA, II ncfo ndnInIsfrnfIvo: IIononfos, on oI IILro do ISMAII IA!!AO
(H.) y IAT!ICIA !. MA!TIZ, Irocforos, Monuol Je DerecIo AJninieIroIito, Iuonos AIros, onInn,
1996, . 199.
1.21
IIIASCH, CHA!IIS, Ios nodos non fornoIs d'oxrossIon do In voIonfo do I'ndnInIsfrnfIon,
on Trotoux Je l'AeeocioIion Henri CopiIonI, f. XX, InrIs, 1968, . 263-2?3.
1.22
MOII!, MI!IIIII, Lee Jecieione inpliciIee J'occepIoIion Je l'AJniniIroIion, InrIs, IOJ,
1992, . 93.
1.23
Vor eupro, cn. IX, 4.2, infro, 9.4, nofn 9.16.
1.24
TnnLIon so usnn oxrosIonos cono ncfo fIcfo, fIcfIcIo, rosunfo, ofc., nunquo on ronIIdnd son
oxrosIonos quo do nIgunn nnnorn rIndon fodnvIn frILufo n In vIojn y suorndn Idon do confrnr Io
rocosnI ndnInIsfrnfIvo o confoncIoso ndnInIsfrnfIvo soLro In rovIsIon doI ncfo y no soLro Ins ro-
fonsIonos rocosnIos doI ncfor.
IO!MAIIAIS X-?
on gonornI quo Ins IrroguInrIdndos Infrnscondonfos no nfocfnn In vnIIdoz doI
ncfo (nrf. 16); oro no dIco quo vIcIos do fornn orIgInnn In nnuInLIIIdnd, nI
fnnoco concrofn cuIos son Ins suuosfns fornns osoncInIos quo dofornInnn
In nuIIdnd. Ior nuosfrn nrfo y cono Io oxIIcnnos ns ndoInnfo,
25
consIdorn-
nos quo on IfInn InsfnncIn cndn uno IInnn osoncInI n nquoIIo quo consIdorn
inporIonIe, eignificoIito, IroecenJenIe, grote, ofc. In osfo sonfIdo y con osfo
confoxfo os sufIcIonfo onfoncos con hnLInr do In InorfnncIn roInfIvn do In frnns-
grosIon do fornn quo consIdoronos y sogn dIchn InorfnncIn on oI cnso ro-
nuncInrnos or In vnIIdoz, nnuInLIIIdnd, nuIIdnd o InoxIsfoncIn doI ncfo.
In oI cnso do In fnIfn do uLIIcIdnd, on cnnLIo, oI ncfo no quodn vIcIndo sIno
quo no os oxIgILIo hnsfn fnnfo osfo roquIsIfo son cunIInonfndo.
2. Lo forno eecriIo
2.1. Su exigiIiliJoJ
In fornn do docunonfncIon or nnfononnsIn os, dosdo Iuogo, In oscrIfn, quo
consfIfuyo In rogIn gonornI,
1
nunquo cnLo ndvorfIr oI iniIio quo nsI cono oIIo
udo on In hIsforIn osfnr rorosonfndn or Iodrns, fLuIns, nIros, ofc., nrn
nsnr rocIonfononfo nI noI, nLnrcn cunIquIor soorfo fIsIco quo In focnoIogIn
roduzcn ovoIufIvnnonfo con nIgn grndo do corfozn.
2
AI oxrosnrso oI ncfo or nodIo do In oscrIfurn ornIfo fundnnonfnr ns
ncnLndnnonfo In docIsIon y ornIfo fnnLIon vnIornr doLIdnnonfo In IogIfInI-
dnd doI ncfo. In fornn oscrIfn doLo vorso nnfo fodo cono unn gnrnnfIn do Ios
ndnInIsfrndoros,
3
uos nIII odrn oIIos onconfrnr In corfozn rosocfo nI confo-
nIdo y nIcnnco do Ios doLoros o dorochos quo do fnIos ncfos onnnon. Isn corfozn
y nquoIIn fundnnonfncIon no so dnn on IgunI nodIdn on ofrns fornns do docu-
nonfncIon, nI on nquoIIos cnsos on quo dIchn docunonfncIon oscrIfn no oxIsfo.
o hny nornns jurIdIcns quo Inongnn unn dofornInndn osfrucfurn fornnI
doI ncfo, nunquo oxIsfon rcfIcns y cosfunLros on oI sonfIdo do hncorIo do
dofornInndn nnnorn; con fodo, osfos usos no fIonon nIngunn fuorzn jurIdIcn
4
y Ins oxIgoncIns fornnIos quo oI ncfo doLo snfIsfncor nrn sor IogIfIno no hn-
Lrn, on consocuoncIn, do sor juzgndos do ncuordo n fnIos usos, sIno n Ios rIn-
1.25
In 14 y 15. In sonfIdo sInIInr, vor fnnLIon CASSAOI, f. II, op. ciI., . 148-9.
2.1
ocrofo-Ioy 19.549/?2, nrf. 8; IIZ, MA!II MA!A, 1l ocIo oJninieIroIito, Iuonos AIros,
TIA, 1961, . 182; IT, DicInenee, 96: 230; 99: ?6; 102: 149; 104: 4; OOZIIZ II!IZ, JIS!S, 1l
proceJinienIo oJninieIroIito, MndrId, ALoIIn, 1964, . 338; C!ITIIIA J!IO!, JOSI, TroIoJo Je
JereiIo oJninieIroIito, f. II, !Io do JnnoIro, Ioronso, 1966, . 166.
2.2
Iuodo vorso, nrn Ios conIonzos do In orn ncfunI, IIIISA, !AIAII ATOIO, Iecuperoci6n Je
JocunenIoe juriJicoe por neJioe ouIonoIicoJoe, MIIn, OIuffro, 1986.
2.3
H!II!, I!ST !!OII, WirIecIofIeteruolIungerecII, f. II, TuLIngon, 1954, 2" od., . ?30,
quIon ngrogn quo fnnLIon os unn gnrnnfIn nrn oI Inforos gonornI.
2.4
IIIT-VIA!X, I`ncfo ndnInIsfrnfIf, fnscIcuIo 106 doI Jurie Cloeeeur AJninieIroIif, f. I, InrIs,
1963.
II ACTO AMIIST!ATIVO X-8
cIIos orfInonfos quo nquI nnnIIznronos. In fnI sonfIdo, so sosfIono quo un
ncfo ndnInIsfrnfIvo uodo IncIuso rovosfIr In fornn do unn sInIo cnrfn, sI
rono Ios dons roquIsIfos (fIrnns, ofc.).
5
Con fodo, osfn roInfIvn InfIfud do Ins fornns so nIIcn rIncInInonfo on
roIncIon n fornns do ocn frnscondoncIn, no nsI n ofrns do nnyor InorfnncIn:
. oj., oI hocho nIsno do In fornn eecriIo os n nuosfro nodo do vor unn fornn-
IIdnd nuy Inorfnnfo on cuyn nusoncIn soIo nuy IInIfndnnonfo uodo ndnI-
fIrso In vnIIdoz doI ncfo; oI nrf. 8 in fine confIrnn osfo crIforIo nI oxrosnr quo
soIo or oxcocIon y sI Ins cIrcunsfnncIns Io ornIfIornn odr ufIIIznrso unn
fornn dIsfInfn. Ins osILIos oxcocIonos Ins nnnIIznnos infro, 9.
2.2. Su regieIro fieico. el popel, o el eoporIe elecIr6nico
Hny un nsocfo do In fornn oscrIfn quo Ios nuforos doI docrofo-Ioy no udIoron
InngInnr on 19?2 y os In roInfIvn n cuI os oI soorfo fIsIco do In oscrIfurn.
uosfro onsnnIonfo so hnIInLn donnsIndo hnLIfundo n In dosnnrIcIon do Ios
nIros, nIInsosfos, InscrIcIonos funornrIns, fnLIns o fnLIIIIns, ofc. y huLIo-
rn nrocIdo on oI nsndo quo oI soorfo on noI fuorn oI nIco nodo do docu-
nonfnr nIgo or oscrIfo. SIn onLnrgo oIIo yn no os ns nsI, cono Io ncrodIfn
hnco fIono on oI dorocho rIvndo In nIcrofIInncIon do choquos on Ios Lnncos,
Iuogo In dIgIfnIIzncIon do Ios conroLnnfos do gnsfos or Ins onrosns do fnr-
jofns do crodIfo, Ios cnjoros nufonfIcos, Ins conrns or Infornof, Ins oorn-
cIonos foIofonIcns on dIrocfo o or toice noil, In frnnsforoncIn LnncnrIn do fon-
dos or vIn foIofonIcn o do nodon, In conrnvonfn do nccIonos or ordonos
onnnndns do un rogrnnn do conufncIon quo fIono dofornInndo do nnfonn-
no Ios nIvoIos do conrn o do vonfn, In confrnfncIon do fIIns or In foIovIsIon
snfoIIfnI, fodo Io cunI vn rogrosIvnnonfo gonornIIzndoso con soorfo fIInIco,
nngnofIco, oIocfronIco, ofc., oro no yn do noI, nI nonos on oI conorcIo rIvn-
do. In fodo cnso, In Iocfurn do nodIdoros do gns, oIocfrIcIdnd, ofc., nsn or oI
Insocfor quo Ioo (vIsunInonfo, ordonoso oI Ioonnsno) Ios Insfrunonfos y
fonn n nnno, on su ngondn, nofns rovIsIonnIos. IIIns Irn dosuos n consfI-
fuIr In InfornncIon quo so frnsIndn n In confoccIon oIocfronIcn do In fncfurn, con
Ios dnfos nsI rocoIocfndos. II dnfo o rogIsfro InnodInfo do In fncfurncIon osf
on soorfo InfornfIco, no on noI
6
y In nofIfIcncIon Io osfnr on noI or
nIgn fIono ns, oro no nocosnrInnonfo sIonro. AIgo nrocIdo ocurro on
nnforIn do InfrnccIonos do frnsIfo on oI nLIfo IocnI,
?
on quo oI rogIsfro so
2.5
IIIT VIA!X, op. loc. ciI.; MAI!AI, HICTO! A., ConIrol juJiciol Je lo oJninieIroci6n pIlico, f.
I, Iuonos AIros, onInn, 1984, . 261, 165, nofns 103-5. Ioro osfo no sorIn yn nIIcnLIo n un
docrofo, infrn, 15; vor ZIIAyn, op. ciI., . 64.
2.6
SnIvo neJioIo y rovIsIonnInonfo on Ios noIos do frnLnjo, cundorno, IILrofn, ofc., doI Ins-
ocfor quo fonn Ins nodIcIonos.
2.?
1nfro, f. 4, 1l proceJinienIo oJninieIroIivo, Iuonos AIros, IA, 2000, 4" od., cn. VI, 29 y
cn. VII, 21.
IO!MAIIAIS X-9
roduco fofogrfIcnnonfo, Iuogo so rocosn, dIgIfnIIzn o InrIno. SI on oI ro-
coso onnI so ndnIfo cono ruoLn doI doIIfo In nufonfIcIdnd do unn fIInncIon
on In nodIdn quo oI dnfo fIInIco uodn sor corroLorndo or oI juoz y no son
frngundo,
8
con nnyor rnzon on oI rocoso do fnIfns. I uno nI ofro fIonon nsogu-
rndn ordurnLIIIdnd nLsoIufn: unn ncordndn do In Cnnrn ncIonnI doI TrnLn-
jo nnndn IncInornr Ios odoros orIgInnIos do ns do dos nnos do nnfIguodnd
cuyos juIcIos no hnynn sIdo InIcIndos, cono fnnLIon su soorfo InfornfIco on
Ins Lnsos do dnfos doI Iodor JudIcInI.
9
In ndnInIsfrncIon hn cononzndo fnnLIon n dnr sus nsos on In nnforIn y
nsI os cono In Ioy ornnnonfo do rosuuosfo n 11.6?2 nuforIzn on su nrf. 49,
sogn In nodIfIcncIon doI nrf. 30 do In Ioy 24.624, oI soorfo oIocfronIco u ofIco
IndoIoLIo do In docunonfncIon fInnncIorn, do orsonnI y confroI do In ndnInIs-
frncIon LIIcn nncIonnI, Ios quo sorn consIdorndos orIgInnIos, con Iono vnIor
roLnforIo on Ios fornInos doI nrf. 995 doI C.C. Ios docunonfos orIgInnIos o do
rInorn gonorncIon cnrocon Iuogo do vnIor jurIdIco.
10
In IncuIfnd do CIoncIns
IcononIcns do In !nIvorsIdnd do Iuonos AIros, do IgunI nodo, ndnIfo In Ins-
crIcIon n Ios cursos nodInnfo su sIfIo ueI, confrILuyondo do fnI nodo ofIcnz-
nonfo n surInIr nuInfInnnonfo Ins coIns y fornuInrIos; In roIIforncIon doI
sIsfonn nI rosfo do In ndnInIsfrncIon os soIo cuosfIon do fIono.
In AIII-OI, quo fuo Ionorn on oxIgIr n Ios confrILuyonfos oI soorfo nng-
nofIco do sus rosonfncIonos, hn cononzndo fnnLIon n nnIInr oI rnngo do sus
ncfos y conunIcncIonos or nodIos oIocfronIcos. o oxIsfo oLIco jurIdIco n oIIo
on fnnfo no so nIIquo fodnvIn n oquonos confrILuyonfos; Ios nodInnos y
grnndos yn osfn conrondIdos. AsI . oj. nrn hncor InrInIr fncfurns o rocI-
Los vIIdos os nocosnrIo ncudIr n unn Inronfn nuforIzndn or In AIII-OI,
Inronfn quo n su voz doLo soIIcIfnr or Infornof n In AIII-OI In nuforIzn-
cIon do In InrosIon soIIcIfndn or oI confrILuyonfo. II ncfo ndnInIsfrnfIvo do
nuforIzncIon do In AIII-OI, oxrosndo y frnnsnIfIdo or Infornof, nos nroco
vIIdo nn sIn rogIsfro on soorfo do noI. II !ogIsfro ncIonnI do !oIncIdon-
cIn osf IgunInonfo nsnndo Ios dnfos onnIos n soorfo nngnofIco, con Ios
rocnudos doI cnso. Is unn fondoncIn cInrnnonfo IrrovorsILIo. II goonofrIco
nunonfo do docunonfncIon oscrIfn IIovn InoxornLIononfo n quo oI ncfo oscrIfo
on noI vnyn nsnndo n In cnfogorIn do ncfo dononInndo do rInorn gonorn-
cIon, quo n vocos oI dorocho fIondo n susfIfuIr y oIInInnr.
11
Is osILIo quo oI
2.8
TOrnI CrInInnI IodornI, Inrnn, MeicIIr,, 1998, LL, 2000-A, 240, con nofn do IAIACIO, IIO
I!IQ!I, II rIncIIo do oxcIusIon roLnforIn, oI dorocho n In InfInIdnd y In vIdoofIInncIon do
consuno y frnccIonnnIonfo do osfuofncIonfos, LL, 2000-A, 239.
2.9
B.O., 3-III-1999, 1" soccIon, . 31, suLsoccIon AvIsos.
2.10
Vor In Ioy ornnnonfo do rosuuosfo n 11.6?2 (ADLA, IVI-A, 59), cuyo nrf. 49 sogn In
nodIfIcncIon doI nrf. 30 do In Ioy 24.624 (ADLA, IVI-C, 3589) y In dIsosIcIon ndnInIsfrnfIvn n
43/96 (ADLA, IVI-I, 1830), frnfnn osfo fonn.
2.11
Vor IIAOOI, AA I., !ofIoxIonos soLro In confrnfncIon oIocfronIcn, LL, 1999-A, ?50.
II ACTO AMIIST!ATIVO X-10
rogIsfro oIocfronIco do dnfos y do ncfos ndnInIsfrnfIvos, no hngn dosnnrocor
IoIolnenIe nI soorfo on noI; yn so vIo quo Ins conufndorns no hnn dIsnI-
nuIdo sIno Incrononfndo su uso on In ofIcInn o In ufIIIzncIon orsonnI y fonor
un IILro on In conufndorn no suIo fonorIo on Ins nnnos. Tnnoco Io confrn-
rIo os vordndoro, or cIorfo: yn no nIcnnzn fnnoco con fonor oI noI Inroso,
os IndIsonsnLIo fnnLIon confnr con oI soorfo oIocfronIco (dIgIfnI, ofc., o cono
so Io IInno on oI fufuro) nrn un nnnojo ns ofIcIonfo do In InfornncIon. os
nroco quo oI ncfo quo consfn on unn Lnso do dnfos o eerter, sIfIo ueI, o Io quo
fuoro on oI fufuro, cunIo con oI roquIsIfo do In fornn oscrIfn nunquo no osfo
fnnLIon nsonfndo on noI. Quodnrn ondIonfos dIvorsns cuosfIonos: quo son
suscofILIo do ruoLn y uodn ncrodIfnrso quo os fIdodIgno, In fIrnn, oI fonn
do In nofIfIcncIon o uLIIcncIon sogn oI cnso soLro Io quo voIvonos on osfo
nIsno cn. oro son cuosfIonos focnIcns quo oI fIono hnLr do rosoIvor
rIdnnonfo. In ocononIn do fIono quo so roduco, on fnnfo so ndofon Ios
doLIdos rocnudos do fIdoIIdnd, soLronsn con crocos cunIquIor dIfIcuIfnd nnfo-
rInI quo so uodn unfunIIznr cono oLsfcuIo y quo oI nvnnco focnoIogIco cIor-
fnnonfo hnLr do suornr. Io nIsno cnLo docIr do ofrns focnoIogIns, cono Ins
fofogrnfIns dIgIfnIIzndns, ofc.
3. Lugor , fecIo
3.1. Lo fecIo
In onIsIon, oI orror o IncIuso In nLsurdIdnd do In fochn (t. gr., quo nnrocIorn
cono do vnrIos nnos dosuos doI nononfo on quo so Io conoco), uodo quodnr
suLsnnndn con In fornn do uLIIcIdnd y on fnIos cnsos so fondr or fochn doI
ncfo nquoIIn on quo hn sIdo uLIIcndo o nofIfIcndo.
1
In fodo cnso, In rogIn os quo
nornnInonfo no hny jnns vIcIo do fornn or onIsIon o IrroguInrIdnd do In
fochn.
2
SI In fochn os nocosnrIn nrn dofornInnr In conofoncIn oIIn os oxIgI-
LIo; sonnIn HIIIIIIO nsInIsno quo on oI cnso do ncfos do orgnnos coIogIndos
os IgunInonfo oLIIgnforIn In IndIcncIon do In fochn,
3
nrn nsI nrocInr sI so hnn
cunIIdo Ios roquIsIfos do quorun y sosIon.
In fochn uodo rosuIfnr Inorfnnfo nrn dofornInnr In InvnIIdoz doI ncfo cunn-
do osf IIgndn nI ojorcIcIo fonornInonfo IInIfndo do unn conofoncIn: nsI . oj.
on oI confrnfo do sunInIsfro oI ncfo do ndjudIcncIon doLo JicIoree donfro doI Inzo
do nnnfonInIonfo do Ins rouosfns y noIificoree donfro doI forcor dIn; In ordon do
conrn doLo eniIiree on IgunI Inzo y noIificoree donfro do Ios sIofo dIns do In
3.1
IO!STHOII, I!ST, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, MndrId, 1958, . 329-30; IT, 9?:
248; WIIII!, O!THI!, Die oIeoluIe AicIIigleiI ton VertolIungeolIen, TuLIngon, 1960, . 26.
3.2
HOSTIO!, op. ciI., . 30?.
3.3
HIIIIIIO, I!ST C., KonnenIor cu Jen VeruolIungeterfoIrenegeeeIcen, f. I, VIonn, 1953, .
338.
IO!MAIIAIS X-11
ndjudIcncIon.
4
IogIcnnonfo, sI In fochn on quo fIgurn quo so dIcfo os osforIor nI
fornIno rogInnonfnrIo, oI ncfo os InvIIdo or InconofoncIn; sI no consIgnn fo-
chn, odr rosuIfnr quo on vordnd fnnLIon fuo dIcfndo fuorn do fornIno, con IgunI
consocuoncIn; o, nunquo IndIquo In fochn fornnInonfo rocodonfo, odr fnnLIon
roLnrso quo dIchn fochn os fnIsn y quo oI ncfo fuo nnfodnfndo.
5
Io nIsno cnLo
docIr do Ins oLsorvncIonos doI TrILunnI do Cuonfns on Ins IrovIncIns on quo oxIsfo,
do In docIsIon doI Iodor IjocufIvo on roIncIon nI vofo doI rosIdonfo on In socIodnd
do ocononIn nIxfn, ofc.
3.2. Lugor
IgunIos rIncIIos cnLo nIIcnr on roIncIon nI Iugnr.
6
Cono sonnIn OOZIIZ
II!IZ, II Iugnr no consfIfuyo un roquIsIfo do vnIIdoz doI ncfo. II ordonnnIon-
fo jurIdIco no oxIgo quo Ios ncfos so ronIIcon on un Iugnr dofornInndo. !n MI-
nIsfro uodo ndofnr un ncuordo on oI odIfIcIo dondo so oncuonfrn oI MInIsfo-
rIo, on su donIcIIIo o on cunIquIor ofro Iugnr. Cnroco do roIovnncIn jurIdIcn oI
Iugnr on quo so dIcfo oI ncfo.
?
Isfn rogIn fIono oxcocIonos on nnforIn do orgnnos coIogIndos, on Ios cunIos
suoIon oxIsfIr nornns oxIgIondo quo Ins sosIonos so coIoLron on In sodo doI
orgnno o, on cnso do nocosIdnd, on Iugnr osocInInonfo hnLIIIfndo nI ofocfo do
In sosIon, n Ios ofocfos do un nojor confroI socInI.
4. 1l nnero
II hLIfo doI nnoro nrn Ins rosoIucIonos y docrofos vIono dndo no or oI
dorocho sIno or In rcfIcn ndnInIsfrnfIvn, quo sIonro dn un ordon corroIn-
fIvo or fochn y or nnoros n Ins docIsIonos, nrn su nojor consfnfncIon.
SIn onLnrgo y rocIsnnonfo orquo nIngunn nornn Io oxIgo, In fnIfn do n-
noro on nodo nIguno vIcIn oI ncfo on cuosfIon.
1
AIgo nrocIdo ocurro con Ins
3.4
!ogInnonfo nrn In ndquIsIcIon, ononjonncIon y confrnfncIon do LIonos y sorvIcIos doI Isfn-
do, docrofo 436/2000, nrfs. 82 y 84 y IIogo nIco do Lnsos y condIcIonos gonornIos nrn In confrn-
fncIon do LIonos y sorvIcIos doI Isfndo, ros. MI 834/2000, I.O. 19-X-2000, nrfs. 21 y 22.
3.5
Con Io cunI ronnroco oI vIcIo do InconofoncIn, quo fornInn nLsorLIondo nI vIcIo do fornn
(HOSTIO!, op. ciI., . 308). SI no hny InconofoncIn roIione Ienporie, yn vInos quo In sInuIncIon on
In fochn os conn y frufo doI hLIfo ns quo doI doIo, or Io quo nIgunos consIdornn quo no nfocfn
per ee In vnIIdoz doI ncfo. Is oI fonn do In reIroJoIocione y reIrooIIitiIo, o do In IuclJoIierung y
Iucluirlung, quo on osnnoI fIono nonos InsfIcIdnd. Vor: eupro, cn. IX, 11.3.1, SInuIncIon y
ofIcncIn doI ncfo. Anfodnfndo y rofroncfIvIdnd.
3.6
IO!STHOII, op. ciI.
3.?
OOZIIZ II!IZ, 1l proceJinienIo oJninieIroIito, op. ciI. . 333. CASSAOI consIdorn quo so
frnfn do un vIcIo Infrnscondonfo do sInuIncIon (sI so IndIcn oI Iugnr do In sodo hnLIfunI oro so
fIrnn on ofro Iugnr): DerecIo oJninieIroIito, f. II, op. ciI., . 195. In oI concofo quo soguInos on
oI foxfo so frnfnrIn do un orror nnforInI, IgunInonfo Infrnscondonfo.
4.1
IT, DicInenee, 9?: 248 y 252. In dIcho ronuncInnIonfo so sIguIo oxrosnnonfo In fosIs
quo sosfuvIornnos on fnI sonfIdo on In rInorn odIcIon do osfn oLrn 1l ocIo oJninieIroIito, Iuo-
nos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1963, . 149.
II ACTO AMIIST!ATIVO X-12
nornns osIfIvns quo on nIgunos ordonnnIonfos oxIgon oI rogIsfro doI ncfo, o
su frnnscrIcIon on oI IILro do ncfns: so Io consIdorn un nodIo do ruoLn oro
no un rocnudo quo condIcIonn su oxIsfoncIn.
2
AnLns soIucIonos so vIncuInn n
vocos on unn proxie quo conLInn osfn InfornnIIdnd con In sInuIncIon on In
fochn, quo nrfo do In docfrInn consIdorn no InvnIIdnnfo doI ncfo.
3
So frnfn do
onIfIr un ncfo con fochn osforIor, oro dndoIo fochn nnforIor, o IncIuso ofor-
gndoIo un nnoro nnforIor do rosoIucIon n In quo or ordon Io corrosondorIn
sI so fonnrn In fochn ronI, oro quo sI coIncIdo con In fochn fIcfIcIn rofrosocfI-
vnnonfo oIogIdn.
4
Ior Io gonornI, no so frnfn fnnfo do nnnIoLrns dIrIgIdns n
vIoInr nIgn rocofo IognI, sIno do urn InofIcncIn ndnInIsfrnfIvn quo IIovn n
dIcfnr fnrdInnonfo Ios ncfos quo doLIo dIcfnr oorfunnnonfo y rofIoro onfon-
cos hncor cono quo Io dIcfo on fornIno.
5
Vn do suyo quo no os nIgo nrn nInu-
dIr, oro no nroco ronIIsfn osfuInr on nuosfro dorocho vIvIonfo In nuIIdnd o
nnuInLIIIdnd do osfos ncfos, on nusoncIn do ofros vIcIos quo uodnn condyuvnr
n In InvnIIdoz. MxIno cunndo fnnLIon In jusfIcIn Ios conofo, or frndIcIon.
6
5. 1l 6rgono , enIiJoJ Je que enono el ocIo
oLo hnLor unn noncIon oxrosn on roIncIon n cuI os oI orgnno o nuforIdnd
doI cunI oI ncfo onnnn:
1
oIIo uodo rosonfnr dIvorsns nIfornnfIvns: docInrn-
cIon oxrosn on oI foxfo doI ncfo, nonLrofo (on cIorfos cnsos y con IInIfncIonos)
o soIIo ncInrnforIo do In fIrnn.
SI fnIfn oI soIIo ncInrnforIo
2
y In fIrnn os IIogILIo (or cIorfo, no odrIn ro-
fondorso quo In fIrnn fuorn nocosnrInnonfo IogILIo Lnjo snncIon do nuIIdnd
doI ncfo) In onuncIncIon noncIonndn uodo consfnr on ofrn nrfo doI ncfo,
3
Io
quo os fnnLIon fornn usunI: II dIrocfor do (cnrgo y onfIdnd) |...] !osuoIvo:
oxIsfIondo dIchn ncInrncIon oI ncfo no fIono vIcIo nIguno or In fnIfn do soIIo o
or IIogILIIIdnd do In fIrnn. SI In fIrnn os conocIdn (or rogIn gonornI, In fIrnn
4.2
IOQ!I!A OIIVI!, JOSI MA!A, 1eIuJioe eoIre el ocIo oJninieIroIito, MndrId, CIvIfns, 1993, ?"
od., . 302.
4.3
CASSAOI, J!A CA!IOS, 1l ocIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 19?4, . 2?9;
OA!CA T!IVIJAO, Loe ocIoe oJninieIroIitoe, op. ciI., . 343; eupro, cn. IX, 11.3.
4.4
Ms nn, hny ofIcInns do dosncho on quo so rosorvnn nnoros do rosoIucIonos vncIns
nrn oI suuosfo quo hnyn quo nnfodnfnr nIgunn uIforIor. SoLro osfn ficIio iurie vor eupro, cn. IX,
11.3.1.
4.5
Honos oxIIcndo dIsfInfos suuosfos eupro, cn. IX, 11.3.1.
4.6
In rcfIcn os on ofocfo conn on In jusfIcIn, dondo con oI fnnoso dosncho n vocos so ono
n Ios ncfos rocosnIos fochn nnforIor n In ronI, or Io cunI no hn do sorondor n nndIo quo In jusfIcIn
no consIdoro quo In ndnInIsfrncIon vIoIn oI ordon jurIdIco cunndo nnfodnfn un ncfo; on ronIIdnd, os
unn rcfIcn corrIonfo on oI nLIfo foronso. Iuodo vorso CIod. CA, SnIn III, Bonfiglio, LL, 199?-
I, 405, nno 1996, cononfndn on OO!IIIO, Cien noIoe Je AgueIin, op. ciI., 5?, Anfodnfnr sIn
cosfns, . 135.
5.1
WIIII!, op. ciI., . 2?; ZIIAYA, op. ciI., . 65.
5.2
II cunI no os, uos, InroscIndILIo: HIIIIIIO, op. loc. ciI.
5.3
IO!STHOII, op. ciI., . 329, nofn 69.
IO!MAIIAIS X-13
doI IrosIdonfo o doI nInIsfro), odrIn fnnLIon IIognrso n sosfonor quo In fnIfn
do ncInrncIon no Io vIcIn. Ioro, snIvndos fodos osfos cnsos, sI oI ncfo no ncInrn
on nrfo nIgunn do quo nuforIdnd rovIono, do nodo fnI quo no uodo sIquIorn
consIdorrsoIo IndIvIdunIIznLIo o IdonfIfIcnLIo, os or Io fnnfo y cono nInIno
nuIo,
4
o con nnyor oxncfIfud n nuosfro juIcIo InoxIsfonfo.
6. Lo funJonenIoci6n o noIitoci6n
6.1. Terninologio , olconcee
Anfos do nhorn onIonnos sIonro oI vocnLIo nofIvncIon, oro confosnnos
quo In crIfIcn quo nos fornuInrn nuosfro grnn nnIgo AIII!TO !AM !IAI hn
sIdo donoIodorn. Acofnnos su crIfIcn do quo nofIvncIon os doLII y dIco oco
nrn nuosfrn cuIfurn jurIdIcn: hny quo docIr funJonenIoci6n, on In osornnzn
do quo so onfIondn y nIIquo cono oI nocosnrIo rnzonnnIonfo IogIco quo uno n
Ios hochos doI cnso con In docIsIon quo on oI so ndofn. IornIfnsonos In IIconcIn
do rocordnrIn: OO!IIIO on un ngudo rrnfo soLro In nofIvncIon onsonn quo
consfIfuyo In fundnnonfncIon fcfIcn y jurIdIcn con quo In ndnInIsfrncIon
onfIondo sosfonor In IogIfInIdnd y oorfunIdnd do In docIsIon fonndn. Preci-
eonenIe ei ee lo funJonenIoci6n preferinoe llonorlo oei.
1
Io honos ngrogndo
In Iofrn cursIvn n unns nInLrns fnn soncIIIns cono IrroLnfILIos. Ioro !IAI
ngrogo nucho ns on osfo sonfIdo rosunon do fodn unn grnn LILIIogrnfIn coIn-
cIdonfo snIvo on In dononInncIon.
2
In gnrnnfIn do In fundnnonfncIon doI ncfo
no os unn cuosfIon socundnrIn, InsfrunonfnI, roscIndILIo, suLsnnnLIo. AsI cono
unn sonfoncIn no os fnI sI no osf fundndn on Ios hochos y on oI dorocho, In
docIsIon ndnInIsfrnfIvn InnofIvndn os nLuso do odor, os nrLIfrnrIodnd, sIsfo-
nn nuforIfnrIo do goLIorno, sI no fIono In sInIo y hunIIdo oxIIcncIon quo In
coIocn or doLnjo doI dorocho y no or oncInn do Ios honLros. Con Lnso on Ios
hochos doI cnso y no con InvocncIonos nLsfrncfns y gonorIcns nIIcnLIos n unn
sorIo IndofornInndn do cnsos. Ior oIIo so hn dIcho fnnLIon quo sI unn docIsIon
5.4
WIIII!, op. loc. ciI.; ZIIAYA, op. loc. ciI.
6.1
!IAI, AIII!TO !AM, In fundnnonfncIon doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, on AA.VV., Lo proIec-
ci6n juriJico Je loe oJninieIroJoe, Iogof, IdIcIonos !osnrInns, 1980, . 433 y ss., 439; Iundn-
nonfncIon doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, IetieIo Je DireiIo PIlico, 62: 5, Snn InLIo, IdIforn !ovIsfn
os TrILunnIs, 1982.
6.2
AnIInr on TAWII, O!IO S. y MOTI, IA!!A M., Lo noIitoci6n Jel ocIo oJninieIroIito, Iuo-
nos AIros, 1998; S!III, CA!IOS A!I, MofIvno do nfo ndnInIsfrnfIvo cono gnrnnfIn dos ndnI-
nIsfrndos, IDP, ?5: 118 (Snn InLIo, !ovIsfn dos TrILunnIs, 1985); CHASI IIATI, I!IS I!IQ!I, Lo
noIitoci6n Jel ocIo oJninieIroIito, AsuncIon, IInofIIn Oornnno, 19?8; !IVAITA, MA!IA, Lo
noIitocione Jegli oIIi onninieIroIiti, MIIn, OIuffro, 1960; J!SO, !AIIAIII, MoIiti e noIitocione
nel protteJinenIo onninieIroIito, MIIn, OIuffro, 1963; I IA VAIIIA VIIA!I, J!A I!IS, Lo
noIitoci6n Jel ocIo oJninieIroIito, MndrId, IAI, 196?; I A!A!JO CIT!A, AToIO CA!IOS, Mo-
Iito e noIitoo Jo oIo oJninieIroIito, Snn InLIo, IdIforn !ovIsfn dos TrILunnIs, 19?9; !T!AI
A!A!JO, IIO!IVAIO, MoIitoo e conIrole Jo oIo oJninieIroIito, IoIo HorIzonfo, oI !oy IdIforn,
1992 y dons LILIIogrnfIn quo fodos oIIos cIfnn.
II ACTO AMIIST!ATIVO X-14
no oxrosn cuIos son Ios nofIvos, on vordnd yn no Ios fIono on oI doLIo sonfIdo
do cnrocor nsInIsno do susfrnfo fcfIco, do susfonfo on Ios hochos quo doLorInn
dofornInnrIn. Anfos so oxrosnLn quo oI ncfo quo cnroco do oxIIcncIon cnroco
fnnLIon do cnusn. o os Io quo rocILInos do In jurIsrudoncIn. In Iuchn or In
doLIdn fundnnonfncIon doI ncfo ndnInIsfrnfIvo os nrfo do In Iuchn or In rn-
cIonnIIzncIon doI odor y In nLoIIcIon doI nLsoIufIsno,
3
or In fornn rouLIIcnnn
do goLIorno y In dofonsn do Ios dorochos hunnnos.
4
Ofros nuforos fnnLIon hnn ndvorfIdo confrn oso fononono do nnnfonor Ios
vosfIgIos doI nLsoIufIsno, rndIcndos nhorn on oI Iodor IjocufIvo, do In cInndos-
fInIdnd (IInoso rosorvn, dIscrocIon, socrofo, ofc., oro cInndosfInIdnd nI fIn), so
rofoxfo do rofogor o fufoInr oI LIon conn o oI LIonosfnr gonornI.
5
Yn Io vInos
on oI odor do oIIcIn.
6
ConcIuyo or oIIo !IAI con onfnsIs Ios InfInonnorIcnnos no nocosIfnnos
nodoIos nLsoIufIsfns nI LonnnrfIsfns. Ior oI confrnrIo,con fodn ovIdoncIn nos
soLrn roduccIon roIn, oxorfnLIo,do fnIos nodoIos.
?
VnIo or oIIo In onn roofIr fnnLIon Io dIcho or In SnIn IV do In CIod.
ConfoncIosondnInIsfrnfIvo:
8
In nocosIdnd IognI do fundnr oI ncfo ndnInIsfrn-
fIvo no consfIfuyo unn oxIgoncIn vncIn do confonIdo yn quo oI roosIfo do In
nornn |...] rndIcn on gnrnnfIznr oI dorocho do Ios ndnInIsfrndos hncIondo quo
son fncfILIo conocor Ins rnzonos quo Indujoron n onIfIr oI ncfo.
9
IIIo os nsI or
cunnfo Ios rIncIIos rouLIIcnnos Inonon In oLIIgncIon n In AdnInIsfrncIon
do dnr cuonfn do sus ncfos cunIIondo Ios rocnudos oxIgIdos nrn ornIfIr quo
osfos uodnn sor Inugnndos or quIonos vonn nfocfndos sus dorochos; y In
nocosIdnd do quo Ios juocos cuonfon con Ios dnfos IndIsonsnLIos nrn ojorcor
In rovIsIon do su IogIfInIdnd y rnzonnLIIIdnd.
In fundnnonfncIon doLo sorvIr nrn nosfrnr oI rosuIfndo fInnI quo so oso-
rn Iogrnr con oI oLjofo doI ncfo, o son su fInnIIdnd.
10
Ms nn, sIn unn rnzonnLIo
6.3
CAITAO, MA!CIIO, Principioe funJonenIolee Je JireiIo oJninieIroIito, !Io do JnnoIro, Ioronso,
19??, . 14?: In fundnnonfncIon ojorco on oI ncfo rosuIfnnfo doI ojorcIcIo do odoros oI nIsno noI
quo on In sonfoncIn: nuosfrn cono Ios hochos roLndos jusfIfIcnn In nIIcncIon do cIorfn nornn y In
doduccIon do dofornInndn concIusIon, oscInrocIondo oI oLjofo doI ncfo; IAO!AZIO, MIO!II OII, De-
recIo oJninieIroIito, f. I, AsuncIon, InforconfInonfnI IdIforn, 199?, . ?1 y ss.
6.4
!IAI, op. ciI., . 444.
6.5
!IAI, op. ciI., . 443, rocordnndo n OA!CA I ITI!!A on Ietoluci6n fronceeo , oJninieIroci6n
conIenporneo, MndrId, 1981 y Lo lucIo conIro loe innuniJoJee Jel poJer en el JerecIo oJninieIroIi-
to, MndrId, 19?4 y osforIoros odIcIonos. os frnLnjos quo fodo ndnInIsfrnfIvIsfn doLIorn conocor y
nrohondor, nI IgunI quo sus ns rocIonfos Lo IoIollo por loe neJiJoe couIeloree, MndrId, CIvIfns,
1995, 2" od.; Denocrocio, juecee , conIrol Je lo oJninieIroci6n, CIvIfns, 199?, 3" od.
6.6
os ronIfInos n Io oxuosfo on oI cn. V doI f. 2, 2000, 4" od., Lo Jefeneo Jel ueuorio , Jel
oJninieIroJo.
6.?
!IAI, op. ciI., . 444.
6.8
Aegocioe , PorIicipocionee S.A., 16-III-98, cons. 8, 2 y 3 rrnfos.
6.9
Con cIfn do In CIod. CA, SnIn III, ?/4/83, Coe T.V. S.A. e/ ConiIe IeJerol Je IoJiofuei6n.
6.10
!IAI, op. ciI., . 438; CASSAOI, op. ciI., f. II, . 149. IornIfo or ondo confroInr sI hny dosvIncIon
do odor: CI Mondozn, SnIn A, ColloJo CoIIoni, LL, 199?-, ?33, nno 1996.
IO!MAIIAIS X-15
fundnnonfncIon o oxIIcncIon doI ncfo cnon fnnLIon ofrns gnrnnfIns consfIfu-
cIonnIos y IognIos, cono oI dorocho n sor oIdo con ruoLn y nIognfo y fonor
dIcfnnon jurIdIco rovIo nI ncfo: uos fodo osfo do nndn vnIo sI oI ncfo nndn
dIco do cunfo hn ocurrIdo nnfos do oI nrn jusfIfIcnr y fundnr or quo os dIcfn-
do.
11
o Lnsfn con oxrosnr unn sorIo o socuoncIn do nnfocodonfos do Io quo so
rosuoIvo: nso osfo, nso Io ofro, nso Io dons, nhorn rosuoIvo fnI cosn. Iso os
oscrILIr Ios nnfocodonfos, hncor oI roInfo cIrcunsfnncIndo doI oxodIonfo, ofc., oro
Io fnIfn In nrgnnnsn do In rnzon: doLo docIr ndons por que consIdoro quo uodo
hIInr fnIos hochos on un rocononienIo fundndo, quo no IIovo nI fIn quo dosoo
Iogrnr on consonnncIn con In Ioy.
12
Hnco fnIfn jusfIfIcnr
13
oI ncfo, rnzonnrIo on funcIon do Ios hochos do Ios cunIos so
nrfo,
14
ofocfunr In ovnIuncIon connrnfIvn onfro oI fIn orsoguIdo o oI Inforos n
ronIIznr y oI nodIo oIogIdo.
15
SI hny vnrIns ocIonos doLo oxIIcnr or quo oIIgo In
ns grnvosn, Lnjo onn do nuIIdnd InsnnnLIo.
16
In fundnnonfncIon o nofIvncIon doI ncfo, confonIdn donfro do sus consIdornndos,
os unn docInrncIon do cuIos son Ins cIrcunsfnncIns do hocho y do dorocho quo hnn
IIovndo n su onnnncIon,
1?
o son sus nofIvos o rosuuosfos;
18
os In oxosIcIon y
nrgunonfncIon fcfIcn y jurIdIcn con quo In ndnInIsfrncIon doLo sosfonor In IogIfI-
nIdnd y oorfunIdnd do In docIsIon fonndn. Ior oIIo os oI unfo do nrfIdn fundn-
nonfnI nrn oI juzgnnIonfo do osn IogIfInIdnd.
19
oLo IncIuIr no unn norn onun-
cIncIon do hochos, sIno ndons unn orgunenIoci6n do oIIos, o son, doLo dnr Ins
rnzonos or Ins quo so dIcfn, Io cunI uodo orIonfnr nI Inforrofo hncIn oI fIn doI
ncfo.
20
o In nofIvncIon soIo uodo roscIndIrso on Ios corfIfIcndos quo dojnn consfnn-
cIn do nIgo sIn onIfIr oInIon, juIcIo o docIsIon, sIno norn consfnfncIon y on Ios
ncfos fcIfos,
21
uos nIII no hny sIquIorn unn nnnIfosfncIon do voIunfnd.
6.11
!IAI, op. ciI., . 444; nIgo do osfo honos dIcho on oI f. 2, 2000, 4" od., cn. IX, 10.
6.12
!IAI, op. ciI., . 438. In In jorgn frILunnIIcIn so hn IInnndo sIonro roInforos n Ios quo
ronrnn osn nrfo do In sonfoncIn quo cuonfn oI oxodIonfo: oro In docIsIon fInnI, son o no quo
fnnLIon In ronro oI roInfor, no uodo roscIndIr doI hIIo conducfor quo IIovn do oso roInfo n In
docIsIon quo so ndofn. o uodo hnLor un hInfo, doLo oxIsfIr unn IInon nrgunonfnI.
6.13
!IAI, op. ciI., . 439; CASSAOI, DerecIo oJninieIroIito, f. II, op. ciI., . 150.
6.14
!IAI, op. loc. ciI., con cIfn do OA!CA I ITI!!A y TOMS !AM II!IZ.
6.15
!IAI, op. ciI., . 439, frnnscrILIondo n AIISSI.
6.16
CIod. Mondozn, ColloJo CoIIoni, op. ciI.
6.1?
!IVAITA, op. ciI., . 183 y ss.
6.18
J!SO, op. ciI., . 18. Inrn su vIncuIncIon con In cnusn vor I IA VAIIIA VIIA!I, op. ciI., . 23
y ss. y sus ronIsIonos.
6.19
Vor I!IWI! CA!AS, Loe 1neIiIucionee funJonenIolee Jel JerecIo oJninieIroIito , lo jurie-
pruJencio tenecolono, Cnrncns, 1964, . 125.
6.20
CASSAOI, op. ciI., f. II, . 149; I A!A!JO CIT!A, op. ciI., n quIon n su voz sIguo MIA!A!,
OITI, DireiIo oJninieIroIito noJerno, Snn InLIo, !ovIsfn dos TrILunnIs, 1998, 2" od., . 16?.
6.21
C!ITIIIA J!IO!, op. ciI., . 208; M!!ATO!IO, JO!OI I., Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos fcIfos o
InIIcIfos, on AA. VV., DerecIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1998, . 663 y ss.
II ACTO AMIIST!ATIVO X-16
SnIvo on oso fIo do cnsos, In fundnnonfncIon os fnn nocosnrIn on Ios ncfos
oscrIfos cono on Ios ncfos vorLnIos
22
o IncIuso on nIguno do Ios ncfos oxrosndos
or sIgnos.
23
Ior frnfnrso do unn onuncIncIon do Ios hochos quo In ndnInIsfrn-
cIon hn fonIdo on cuonfn, consfIfuyo fronfo n oIIn un nodIo do ruoLn on vor-
dnd do rInor ordon,
24
sIrvIondo ndons nrn In InforrofncIon doI ncfo.
25
6.2. IunJonenIoe
In oxIIcncIon do Ins rnzonos or Ins cunIos so hnco nIgo os un oIononfo nInI-
no n oxIgIrso do unn conducfn rncIonnI on un Isfndo do dorocho: no croonos on
consocuoncIn quo In nofIvncIon son oxIgILIo soIo do Ios ncfos quo nfocfnn doro-
chos o Inforosos do Ios ndnInIsfrndos, rosuoIvnn rocursos, ofc., cono sosfIono
nIgunn docfrInn rosfrIcfIvn.
26
In oso sonfIdo fIono dIcho In IrocurncIon doI Tosoro do In ncIon nn nnfos do
In nornn roforIdn quo cono nInIno fodos Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos quo son
nfrILufIvos o donognforIos do dorochos roquIoron unn nofIvncIon rnzonnLIononfo
ndocundn.
2?
Ioro os quo on ronIIdnd fodos Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos doLon cono rogIn sor
fundnnonfndos
28
y oso os or Io dons Io quo oxIgo oI docrofo-Ioy 19.549/?2, or Io
quo no cnLo InforrofnrIo on fornn nonos oxIgonfo n In vnIIdoz doI ncfo quo Io quo
oI nIsno osfuIn.
29
SoInnonfo Ios ncfos quo so onIfon or sIgnos o sonnIos, Ios
corfIfIcndos, dIIonns, rocILos, ordonos do ngo, ofc., uodon oxcocIonnInonfo no
dojnr consfnncIn do su fundnnonfncIon (nunquo doLorn consIgnnr Ios dnfos or
dondo rnsfronr sus nnfocodonfos docunonfnIos y nIII onconfrnr oI susfonfo fcfIco
6.22
C!ITIIIA J!IO!, op. loc. ciI.; oro on osos cnsos os ns nocosnrIn nn In nofIvncIon, or In
nonor rofIoxIon quo suono on oI orgnno onIfIr un ncfo vorLnI quo uno oscrIfo.
6.23
Vor ns nLnjo In nofIvncIon on Ins sonns, Ifndns, ofc. CnLo ovIfnr oI oxcoso rIfunI confrn oI
quo ndvIorfo COMAI!A, AcIo oJninieIroIito nunicipol, op. ciI., . 33, Io cunI so Iogrn con unn
nIIcncIon rnzonnLIo doI concofo.
6.24
!IVAITA, op. ciI., . 186.
6.25
!IVAITA, op. loc. ciI.; OOZIIZ II!IZ, op. loc. ciI., . 341; sogn In CIod., IreIee, nno 1964,
LL, 11?: 608, Ios consIdornndos Infogrnn oI ncfo y dofornInnn su oxfonsIon.
6.26
In Ioy do rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo osnnoIn oxIgo In nofIvncIon on Ios ncfos quo IInI-
fnn dorochos suLjofIvos y Ios quo rosuoIvnn rocursos, or Io quo OA!!IO IAIIA In cnIIfIcn do
sogurnnonfo un rofrocoso on In nnforIn (op. ciI., 10" od., . 446, quIon ngrogn ofros suuosfos).
Connrnr COMAI!A, AcIo oJninieIroIito nunicipol, op. ciI., . 33-4.
6.2?
DicInenee, 96: 299, 30? vfn., on quo so docInro nuIo oI ncfo, onvIndoso Ins ncfuncIonos n In
nuforIdnd quo In dIcfo nrn quo rovIn vIsfn nI Inforosndo, voIvIorn n dIcfnr oI ncfo con Ios rocnu-
dos IognIos; ??: ?1 y ?4; 84: 154; 100: 205, ofc. In DicInenee, 84: 154 y 103: 105, so ronfIrno quo
In nocosIdnd do nofIvncIon os Inhoronfo n In fornn do goLIorno quo nos rIgo.
6.28
TAWII y MOTI, op. ciI., . 59; connrnr CASSAOI, DerecIo oJninieIroIito, op. ciI., f. II, .
153. InrocIorn uos orrndn In jurIsrudoncIn do In CSJ quo ndnIfo Ins rnzonos do sorvIcIo nrn
fundnnonfnr In roscIndILIIIdnd do un ngonfo LIIco, nn con IndonnIzncIon, quo roInfn
COMAI!A, AcIo oJninieIroIito nunicipol, op. ciI., 1992, . 84, nofn 194. In ronIIdnd oso frnsoo os
nrndIgnfIco do In sInrnzon, In nrLIfrnrIodnd, In InnofIvncIon; In CSJ Io sIguo ndnIfIondo, sIn
fuorzn do convIccIon nIgunn.
6.29
TAWII y MOTI, op. ciI., . 59; con. CASSAOI, op. loc. ciI.
IO!MAIIAIS X-1?
y jurIdIco do In docIsIon). In Ios orgnnos coIogIndos do In ndnInIsfrncIon, oI vofo do
cndn uno do Ios nIonLros no nocosIfn sor fundndo, oro sI oI ncfo quo oI cuoro
dIcfo; or ofrn nrfo, nndIo uodo rIvnr n cndn nIonLro do dojnr consfnncIn oscrI-
fn on oI IILro do ncfns do su vofo y Ios fundnnonfos, o doI or quo su nLsfoncIon on
su cnso. In cunnfo nI nodo do onIfIr oI vofo IndIvIdunI on In sosIon ornI do Ios
cuoros coIogIndos, nos ronIfInos nI 9.5 do osfo cn. In Io quo rosocfn n Ios
ncfos fundndos on nrfo on fncuIfndos dIscrocIonnIos no hnLrIn cnsI fornn do con-
froInrIos sI no so oxIgIorn unn fundnnonfncIon sufIcIonfo y ndocundn, uos oIIo
oquInrnrIn n In oxIsfonfo dIscrocIonnIIdnd cono sInonIno do nrLIfrnrIodnd. II
ncfo dIscrocIonnI InnofIvndo os Io nIsno quo docIr Io hngo orquo quIoro, or-
quo sI; oso os donnsIndo nLsurdo y nuforIfnrIo cono nrn ndnIfIrIo on un Isfndo
do dorocho. II concofo nodorno do nuforIdnd yn no so confonfn con In norn
ordon y roquIoro In oxIIcncIon quo n su voz os condIcIon doI nocosnrIo consonso
socInI, dofornInnnfo do su Ionn ofocfIvIdnd. SI fnIfn In nofIvncIon quo condI-
cIonn oI consonso, uodo nfIrnnrso quo fnIfn un oIononfo nInIno do unn do-
nocrncIn, fnI cono Io oxIIcnrn !IVI!O.
30
o cunIo Ios roquIsIfos do unn nofIvncIon vIIdn cunIquIor frnso o conjun-
fo do frnsos do conronIso o do clicIe roforIdns nnuIosn o vngnnonfo nI Info-
ros LIIco, Ins nocosIdndos doI sorvIcIo, oI Luon ordon do In conunIdnd, oI LIon
conn,
31
o Ins nornns nIIcnLIos; nI fnnoco unn oxIIcncIon noLuIosn, InInfo-
IIgILIo, ofc.
32
Ioro no sIonro In jurIsrudoncIn Io onfIondo nsI, Io quo consfIfu-
yo unn fnIfn do conronIso rofundo con oI Isfndo do orocho, unn dIsforsIo-
nndn y dosjornrquIzndn nufoorcocIon do su roI on oI sIsfonn do fronos y con-
frnosos.
6.3. Coneecuencioe Je eu oniei6n
In onIsIon do oxIIcnr Ins rnzonos do hocho y do dorocho quo fundnnonfnn In
docIsIon doLorIn dofornInnr, or rogIn, In nuIIdnd doI ncfo.
33
Ioro n vocos so Io
hn consIdorndo sInIononfo nnuInLIo or confundIrIo InroInnonfo con un
vIcIo soInnonfo fornnI, cunndo on vordnd, sogn vInos, In fnIfn do fundnnon-
fncIon InIIcn no soIo vIcIo do fornn sIno fnnLIon y rIncInInonfo, vIcIo do
nrLIfrnrIodnd, quo cono fnI dofornInn nornnInonfo In nuIIdnd doI ncfo. Cono
6.30
!IVI!O, JIA, A roos dos nofnnorhosos do IndnInIsfrnfIon dnujourd'huI: donocrnfIo
of ndnInIsfrnfIon, on Melongee offerIe o Iene SotoIier, InrIs, nIIoz, 1965, . 821 y ss., 830. os
ronIfInos n Io dIcho on In IfInn nrfo do In nofn nnforIor y n Io oxuosfo on oI f. 1, 2000, roInro-
sIon do In 5" od., cn. II, . 22-4, 4.2.3, 4.2.3.1, 4.2.3.2 y 4.2.3.3.
6.31
II nnquIIosndo nrndIgnn do In rovnIoncIn do un Inforos soLro ofro, cono rocuordn OO-
ZIIZ AVA!!O, I!ACISCO, DerecIo oJninieIroIito eepool, f. 3, 1l ocIo , el proceJinienIo
oJninieIroIito, InnIonn, I!SA, 199?, . 1263. Vor fnnLIon eupro, f. 2, cn. VI, 5; MAI!AI,
ConIrol..., f. II, . 829, 468.
6.32
I A!A!JO CIT!A, op. loc. ciI.; MIA!A!, op. loc. ciI.
6.33
CASSAOI, DerecIo oJninieIroIito, f. II, op. ciI., . 150; COMAI!A, AcIo oJninieIroIito nu-
nicipol, op. ciI., . 83. Confr. ZIIAYA, op. ciI., . ?1-2.
II ACTO AMIIST!ATIVO X-18
dIco ZIIAYA, In fnIfn do oxIIcIfncIon do Ios nofIvos o cnusn doI ncfo ndnInIs-
frnfIvo |...] nos ono on rosoncIn do In nrLIfrnrIodnd. Is oI funcIonnrIo quo
dIco osfo os nsI y nsI Io dIsongo orquo os nI voIunfnd. In nnfIjurIcIdnd do
fnI conducfn no InIdo vor on fnI ncfo un vIcIo Iovo. Io voo grnvIsIno, rIvnn-
do nI ncfo do rosuncIon do IogIfInIdnd y do oLIIgnforIodnd.
34
Quodn or fIn
sonnInr quo n nrfIr doI docrofo-Ioy no cnLo yn dIsfInguIr onfro ncfos nfrILufIvos
o donognforIos do dorochos y Ios quo no Io son, o ncfos quo rosuoIvon rocursos,
o ncfos roducfo do fncuIfndos rogIndns o dIscrocIonnIos; on fodos Ios cnsos, sIn
oxcocIon, oI docrofo-Ioy oxIgo In ndocundn nofIvncIon y su onIsIon hn do con-
sIdornrso n nuosfro juIcIo cnusnI do nuIIdnd.
6.4. IequieiIoe Je uno funJonenIoci6n euficienIe
In nocosIdnd do nofIvncIon no so snfIsfnco con nrLIfrnrIns oxrosIonos fnIos
cono or rnzonos do nojor sorvIcIo; or sor convonIonfo y nocosnrIo n Ios
suorIoros Inforosos doI Isfndo; on vIrfud do Ins nfrILucIonos quo Io confIoro
cInrnnonfo In Ioy n |.], ofc.
35
SIn onLnrgo, oxIsfo nI nonos un cnso on quo do
nnfnno so ndnIfo on In jurIsrudoncIn quo In nuforIdnd ndnInIsfrnfIvn no no-
cosIfn fundnr oI ncfo ns nII do ronIfIrso n In Ioy nIIcnLIo y rnzonos do sorvI-
cIo. So frnfn do Ins roscIndILIIIdndos, rncIonnIIzncIonos, ofc. on quo In Ioy fn-
cuIfn n sonrnr n Ios ngonfos LIIcos do su cnrgo, con unn IndonnIzncIon.
36
Ioro so nnnfIono vIgonfo oI confroI do dosvIncIon do odor, nrn oI suuosfo
quo hnyn unn snncIon oncuLIorfn.
3?
Hny vocos quo hnsfn Ios orgnnIsnos do confroI, quo doLIornn rodIcnr con oI
ojonIo, rochnznn Ios dIsfInfos doscnrgos do Ios onfos nudIfndos con unn nIs-
nn fornuIn roofIdn nno frns nno, t. gr. In AudIforIn OonornI do In ncIon
hnsfn hnco nIgn fIono dIcIondo cono nIcn fundnnonfncIonquo fnIos con-
sIdorncIonos cnrocon do vIrfunIIdnd nrn nodIfIcnr oI crIforIo doI |sIc] oorfu-
nnnonfo susfonfndo, Io cunI os or suuosfo no nofIvnr nI fundnnonfnr oI
ncfo quo rosuoIvo oI doscnrgo; nnfo Io quo oI onfo confroIndo, con fodn rnzonn-
LIIIdnd, ofn fInnInonfo or no confosfnr nndn yn quo nndn os norIfundo.
AsI so fncIIIfn In fornuIn dognfIcn, quo uodo nhorn sor rosuoIfn con unn
frnso doI osfIIo quo oI Inforno fuo uosfo on conocInIonfo doI orgnnIsno
nudIfndo, oI quo no hn fornuIndo consIdorncIon nIgunn. AnLns fornuIns son
IgunInonfo vncIns y sIgnIfIcnn oxncfnnonfo Io nIsno: nndn. In no fundnnon-
6.34
ZIIAYA, op. ciI., . ?1.
6.35
IIIISA, op. ciI., f. II, . 35; OOZIIZ II!IZ, op. ciI., . 344; I IA VAIIIA VIIA!I, op. ciI., .
2? y ss.; C!ITIIIA J!IO!, op. ciI., . 208.
6.36
CSJ, Aieto AlejonJro , oI. c/ P1A JecreIo 37/97 e/ onporo, nno 199?, 1D, 1?6: 40.
TnIos Ioyos son consIdorndns consfIfucIonnIos: SnIn I, 1D, 1?6: 40.
6.3?
CSJ, Iolloe, 310: 1589, Arce, 198?; oro nIII In cnrgn do In ruoLn so hn rovorfIdo soLro oI
ncfor, SnIn IV, Aieto, ?-XII-98.
IO!MAIIAIS X-19
fncIon o ufIIIzncIon do fornuIns vncuns y vncIns, o dognfIcns, nodIcfIcns,
ofc., on osfn IIsfn do ojonIos, sIgnIfIcn InufIIIznr fofnInonfo In dofonsn o nrgu-
nonfncIon y os vIcIo quo doLIorn sor InsnnnLIo. Ior suuosfo quo no ngrognn
nndn n In fundnnonfncIon doI ncfo fodns Ins cuosfIonos quo consfIfuynn un
reloIo Jel expeJienIe (n fs.|...] so hIzo fnI cosn, n fs.|...] fnI ofrn, n fs.|...], Io
dons, ofc.) oro no unn orgunenIoci6n Jel nexo l6gico onfro In ruoLn y In
docIsIon quo so ndofn. In CSJ so rofIrIo n In nusoncIn do cnusn y nofIvncIon
y or ondo osILIIIdnd do dofonsn, on un cnso on quo In rnzon or In cunI no so
confIrno In dosIgnncIon InforInn y so In sonro doI cnrgo so fundn on inpreci-
eoe roconee do sogurIdnd, nfIrnncIon osfn quo corece Je lo roconoIiliJoJ ne-
ceeorio poro Jor IoeonenIo o lo reeuelIo. In un osfndo do dorocho lo e6lo into-
coci6n Je roconee Je eeguriJoJ, ein un onJonioje oIjeIito que lo noIite y sIn
quo oI Inforosndo fongn gnrnnfIzndn su dofonsn, no uodo jusfIfIcnr nuncn,
cono rofondo In rocurronfo, In rIvncIon doI Iono goco do Ios dorochos consfI-
fucIonnIos.
38
In cndn cnso sor IndIsonsnLIo oxIIcnr cInrn y ncnLndn, oxhnusfIvnnonfo,
cuIos son Ios hochos roLndos, cuI os su ruoLn, quo vnIorncIon rocILon, quo
roIncIon oxIsfo onfro fnIos hochos y Io quo oI ncfo dIsono, quo nornns concrofns
son Ins quo so nIIcnn nI cnso (no Lnsfnndo, sogn quodo dIcho, In gonorIcn Invocn-
cIon do unn Ioy) y or quo so Ins nIIcn, ofc.
39
Isfo donuosfrn quo In fundnnonfn-
cIon o nofIvncIon no os un roLIonn do fornn, sIno do fondo y quo su rosoncIn u
onIsIon no so uodo juzgnr dosdo un unfo do vIsfn fornnI uos hnco nI confonIdo
doI ncfo y n In rnzonnLIIIdnd do In docIsIon.
40
6.5. Lo funJonenIoci6n pretio, conconiIonIe , ulIerior
SI LIon Io nornnI os quo In fundnnonfncIon son conconiIonIe nI ncfo y osfo
IncIuIdn on oI nIsno foxfo on quo so Insorfn In nrfo dIsosIfIvn, so hn ndnIfI-
do n vocos quo uodnn sorvIr cono nofIvncIon pretio do un ncfo Ios Infornos y
dIcfnonos quo Io rocodon.
41
Con fodo, nIgunos ronuncInnIonfos nIognn In
vnIIdoz do unn fnI ronIsIon.
42
IncIuso hny hIofosIs on quo so hn hocho norIfo,
ncorfndnnonfo y onfro ofros fncforos, on In InoxIsfonfo fundnnonfncIon do Ios
ncfos ronrnforIos quo or su nnfurnIozn doLInn rocIsnnonfo nufooxIIcnrso.
6.38
CSJ, IoJlolo Je Ierre,ro, nno 1984, Iolloe, 306: 126; 1D, 108: 460, cons. ?.
6.39
In sonfIdo sInIInr IIIISA, op. loc. ciI.
6.40
Connrnr ZIIAYA, op. ciI., . ?2. oLo ovIfnrso oI oxcoso rIfunI, cono ndvIorfo COMAI!A,
AcIo oJninieIroIito nunicipol, op. ciI., . 33, oro fnnLIon oI ofro oxfrono, ns frocuonfo, do no
dnrIo In sufIcIonfo InorfnncIn on cndn cnso concrofo. SIn fundnnonfncIon ndocundn y sufIcIonfo
so Iogrn LurInr oI IndIsonsnLIo confroI judIcInI.
6.41
SCIA, Acuo, 1965, LL, 118: 250 y 251; IT, DicInenee, 100: 205; 103: 105; I IA VAIIIA
VIIA!I, op. ciI., . 62; H!TCHISO, Le, Aocionol Je ProceJinienIoe AJninieIroIitoe, Iuonos
AIros, Asfron, 1985, . 323; TAWII y MOTI, op. ciI., . 66-?4. CrIfIcn osfo crIforIo, sosfonIondo quo
frnfndoso do un roquIsIfo do fornn doLo Infogrnr oI ncfo nIsno, CASSAOI, op. ulI. ciI., . 150.
6.42
CIonnI IcononIco, SnIn I, 1VT 1V1TUI S.I.L., LL, 22-VIII-2000.
II ACTO AMIIST!ATIVO X-20
In uno do osfos cnsos so sonnIo quo no so conocon Ins concrofns rnzonos or
Ins cunIos fuoron dIscornIdns Ins dIsfInfns cnIIfIcncIonos, ordonos do norIfo o
ovnIuncIonos do Ios osfuInnfos o Ios cnrgos |...], do dondo so sIguo In nuIIdnd
doI ncfo Inugnndo cono do Ios quo Io rocodIoron or cnrocor do cnusn
uosfo quo no consfnn sus fundnnonfos y do nofIvncIon.
43
In fnI sonfIdo, so hn sonnIndo quo uodo ndnIfIrso n condIcIon do quo Ios
Infornos y dIcfnonos sonn expreeonenIe Invocndos cono fundnnonfo do In
docIsIon y conunicoJoe nI Inforosndo. II ncfo quo no fIono fundnnonfncIon nI
Invocn Ios nofIvos quo uodnn osfnr oxuosfos on Infornos o dIcfnonos ro-
vIos, no uodo consIdornrso fundndo orquo so oncuonfro on nIgunn nrfo un
Inforno roInfIvo nI nsunfo.
MIIIfn n fnvor do In ndnIsIon do osfn fornn ronIsIvn do nofIvncIon oI hocho
do quo oI conorfnnIonfo ndnInIsfrnfIvo doLo nrocInrso on su InfogrnIIdnd,
uos so frnfn doI nIsno rocodInIonfo do fornncIon do In voIunfnd ndnInIs-
frnfIvn.
44
Ioro cnLo ndvorfIr quo on vordnd oso fIo do nofIvncIon so hn frnns-
fornndo on un rIfunIIsno n cnrgo doI orgnno do nsosornnIonfo Iofrndo. o os
un rnzonnnIonfo do In roIn nuforIdnd docIdonfo. Ior osfns, rnzonos onsn-
nos quo nI nonos or vIn do rIncIIo os un crIforIo quo convondrIn dosochnr.
45
oLIorn sor InndnIsILIo In nofIvncIon ulIerior Jel ocIo.
46
Ioro on In rcfIcn
ndnInIsfrnfIvn no sIonro so cunIo con In fundnnonfncIon conconIfnnfo y nI
sIquIorn uIforIor, nI so docInrn In nuIIdnd doI ncfo quo no Io hn cunIIdo.
Hny unn InxIfud o dIsIIconcIn on In nIIcncIon doI ordon jurIdIco. II conronI-
so do rIncIIo con oI odor os nn donnsIndo fuorfo on oI nIs y so dIsocIn sIonro
donnsIndo oI dorocho do In ronIIdnd;
4?
o fnI voz son quo Ios juocos, consfronIdos
oIIos nIsnos or In nocosIdnd do fundnr sus sonfoncIns y vor cono oIIo consu-
no fIono y osfuorzo, sIonfnn soIIdnrIdnd con unn ndnInIsfrncIon quo Inoxnc-
fnnonfo InngInnn ns dosrovIsfn do nodIos quo oIIn y In IILoron nsI do In
oLIIgncIon quo oIIos no uodon dosojnrso.
!nn ruoLn do oIIo os, cono yn ndoInnfnnos, quo yn so hnyn ndnIfIdo do hocho
In nofIvncIon rovIn quo onnnn do Ios Infornos y dIcfnonos quo rocodon nI
ncfo. SI so sIguo on osn IInon do rofrocoso y so ndnIfo fnnLIon In nofIvncIon uIfo-
6.43
CIod. CA, SnIn I, CoeIro, nno 1999, LL, 2000-I, 305, 310.
6.44
TAWII y MOTI, op. ciI., . 66 y ss., n quIonos fnnLIon rocuordn CASSAOI, op. ciI., . 151.
6.45
Vor In 2" od.,1969, . 314; 3", . X-10; on IgunI sonfIdo CASSAOI, op. ciI., . 151. Vor fnnLIon
H!TCHISO, Le, Aocionol..., op. ciI., . 323.
6.46
!IVAITA, op. ciI., . 1?3; MA!IIHOII, op. ciI., f. II, . 331; MAI!AI, ConIrol..., f. II, op. ciI., .
65?; TAWII y MOTI, op. ciI., . ?5-6.
6.4?
Is ofro do Ios ojonIos quo uodon ngrognrso on In ncfunIIdnd n nuosfro IILro In AJninie-
Iroci6n porolelo. 1l poroeieIeno juriJico oJninieIroIito, MndrId, CIvIfns, 1982 y roInrosIonos;
frnducIdo nI IfnIInno, con InfroduccIon do IIIICIAO IIVI!TTI, cono L`AnninieIrocione Porollelo.
1l PoroeieIeno GiuriJico-onninieIroIito, MIIn, OIuffro, 198?. !ofIoxIonos nrocIdns uodon
onconfrnrso on dIvorsns oLrns, onfro oIIns AIIJA!O IITO y TOMS !AM II!IZ, 1l JerecIo
, el retee, op. ciI., on Inforosnnfo y nfocfuoso confrnunfo.
IO!MAIIAIS X-21
rIor yn so onfrn on oI forrono do ncofnr quo so LrIndon oxIIcncIonos o oxcusns do
Io yn IecIo, no fundnr or quo so Io Ioce. AIII onfrnnos on oI forrono do In fundn-
nonfncIon o nofIvncIon fnLrIcndn, oJ Ioc doI ncfo yn dIcfndo, Io quo consfIfuyo un
vIcIo do rnzonnnIonfo on cunIquIor cIoncIn. Ior oIIo so hn dIcho, con cnrcfor ns
gonornI, quo hny un oIIgro ofoncInI |...] on oI hocho do quo oI nofodo so rosfn n
In fcII consfruccIon do oxIIcncIonos ex poeI focIo quo cnrocon do fuorzn rodIcfIvn.
Is unn fondoncIn nnIInnonfo dIfundIdn In do oxIIcnr unn nccIon nfrILuyon-
doIn n nofIvos quo soIo so rosunon dosuos quo In nccIon fuvo Iugnr. Isfo roco-
dInIonfo no os do or sI oLjofnLIo, oro su soIIdoz roquIoro quo 1) Ios suuosfos
nofIvncIonnIos do quo so frnfo uodnn onorso n ruoLn; 2) quo so dIsongn do
Ioyos gonornIos nroIndns nrn oforgnr odor oxIIcnfIvo n Ios nofIvos suuos-
fos. II IncunIInIonfo do osfos roquIsIfos con fodn frocuoncIn nonoscnLn In sIgnI-
fIcncIon cognoscIfIvn do Ins oxIIcncIonos nofIvncIonnIos quo so nducon.
48
Isn fnron no dIfIoro on nucho do In quo hnco fodo nLogndo cunndo doLo dofon-
dor In osIcIon do su cIIonfo, con Ios nrgunonfos quo so Io ocurrnn dosuos doI
hocho. Iodr sor unn ndocundn dofonsn do In nrfo, oro nndIo nfIrnnr rnzonn-
LIononfo quo consfIfuyo unn fundnnonfncIon oorfunn doI ouIor doI conorfn-
nIonfo sonofIdo n juzgnnIonfo. Sor Luonn dofonsn Iofrndn, Luonn oxIIcncIon
fnrdIn, oro no os In fundnnonfncIon oorfunn y rncIonnI doI ncfo, quo soIo fIono
sonfIdo sI os confonornon n oI.
Isfo no sIgnIfIcn quo no son fnnLIon oxIgILIo quo In ndnInIsfrncIon roorcIo-
no Ins InfornncIonos ndIcIonnIos quo n su juIcIo hncon n su nojor dofonsn, cunndo
confosfn . oj. oI odIdo do Infornos on unn nccIon do nnnro; oro nroco unn
oxngorncIon sonnfIcn oxrosnr quo on fnIos cnsos fononos unn nofIvncIon uIfo-
rIor, quIzs roforILIo nnfos quo ornIfIr In nusoncIn do fodn nofIvncIon.
49
Infon-
donos quo n osfo rIncIIo rosondo rocIsnnonfo oI rocodInIonfo soguIdo on Ios
sIsfonns confoncIoso ndnInIsfrnfIvos frndIcIonnIos, oro quo no cnLo yn ndnI-
fIrIo nI rosonfo. Ioro doLonos ndvorfIr nI Iocfor quo In jurIsrudoncIn no os fodn-
vIn Io sufIcIonfononfo oLsfInndn on In nIIcncIon doI dorocho on osfn cuosfIon.
In sunn, In nofIvncIon doLo sor conconIfnnfo; or oxcocIon so hn ndnIfI-
do In nofIvncIon rovIn sI oIIn surgo do Infornos y dIcfnonos quo sonn oxro-
snnonfo Invocndos y conunIcndos. In nusoncIn do nnLns oI ncfo osfnr vIcIn-
do or fnIfn do nofIvncIon, oro osfo vIcIo nrn nIgunn jurIsrudoncIn no noco-
6.48
HIMIII, CA!I H. y OIIIHIIM, IA!I, In IogIcn do In oxIIcncIon, CuoJernoe Je 1pieIenologio,
IncuIfnd do IIIosofIn y Iofrns do In !nIvorsIdnd do Iuonos AIros, n 4, Iuonos AIros, 1961, . 13 y 1?.
osdo Iuogo, osfos nuforos no so rofIoron osocIfIcnnonfo n In nofIvncIon do un ncfo osfnfnI, sIno n In
osfrucfurn IogIcn do In oxIIcncIon cIonfIfIcn on gonornI, oro sus oLsorvncIonos son nIIcnLIos on nuos-
fro cnso.
6.49
!ofonnnos nsI oI crIforIo quo oxusIornnos on In 1" od., 1963, . 149 y quo fIoxILIIIzrnnos
on Ins odIcIonos do 1969 y 19?9. TnI voz osfonos fodnvIn ocnndo do InjusfIfIcndo ofInIsno on
osfuInr In oxIgoncIn nLsoIufn do In fundnnonfncIon sInuIfnon nI ncfo, cunndo snLonos quo no
os Io quo ocurro on In ronIIdnd do fodos Ios dIns. Ioro nhorn fononos osornnzn or un fufuro
nojor.
II ACTO AMIIST!ATIVO X-22
snrInnonfo os InsnnnLIo
50
y uodo on oso crIforIo, quo no nos nroco ndocun-
do n Ios fIonos oxcocIonnInonfo sor suIIdo or unn nofIvncIon uIforIor,
sIonro quo oIIn son sufIcIonfononfo rnzonndn y dosnrroIIndn.
In ofrns nInLrns, hn do sor unn nufonfIcn y snfIsfncforIn oxIIcncIon do Ins
rnzonos do hocho y do dorocho quo IIovnron nI dIcfndo doI ncfo y no nIgunns
nInLrns do conronIso, pour lo gollerie; oI cunIInIonfo do un oscruIo
urnnonfo fornnIIsfn y or ondo InsufIcIonfo. SI fnIos rnzonos no son nnIIns
y convInconfos, o sI or In InorfnncIn doI ncfo os InndnIsILIo quo no so Io hnyn
nofIvndo oorfunnnonfo, oI ncfo doLor onfoncos nnuInrso. In rogIn, or fnn-
fo, os quo In nusoncIn do nofIvncIon no uodo snnonrso y osn fnIfn ocnsIonn In
nuIIdnd doI ncfo; In oxcocIon os quo Io hngn soIo nnuInLIo y uodn nofIvrsoIo
fnrdInnonfo. Ioro sIonro os un vIcIo quo, o os snnondo, o roduco In oxfIncIon
doI ncfo. o cnLo n nuosfro juIcIo confIrnncIon nI rnfIfIcncIon nIgunn n su ros-
ocfo, sIno soIo y cono nInIno, snnonnIonfo. Alguien fIono quo dnr oxIIcncIo-
nos do Io hocho.
Ior oxcocIon, on nIgunos cnsos In nofIvncIon e6lo pueJe eer ulIerior ol ocIo.
SI un ngonfo dofIono n un cocho con unn sonnI do su Lrnzo o con unn Ifndn,
51
nIII fononos yn oI ncfo ndnInIsfrnfIvo, oro no hny dudn quo oso ngonfo doLor
oxIIcnr nI nrfIcuInr Ins rnzonos or Ins cunIos hn dIcfndo fnI ncfo.
In cunIquIor hIofosIs, In fundnnonfncIon os In nnnIfosfncIon oxfornn do In
inIerno corporie doI ncfo y cono fnI InsosInynLIo, IndIsonsnLIo, osoncInI.
52
II
ncfo quo no nnnIfIosfn su inIerno corporie or oso soIo yn no noroco oI nonLro
nI oI frnfnnIonfo do ncfo ndnInIsfrnfIvo.
6.6. Lo funJonenIoci6n JefecIuoeo cono excueo Je lo onuloci6n juJiciol.
o honos vIsfo hnsfn nhorn on In jurIsrudoncIn nrgonfInn In ufIIIzncIon do
osfo fIo do dofocfos doI ncfo nrn nnuInrIo sIn hncor unn consurn do fondo
soLro su confonIdo, cono hnco oI Consojo do Isfndo do OrocIn.
53
Inroco unn
soIucIon cronfIvn con un cIorfo nrnIoIIsno o osojo do Ins IInnndns fnIsns cuos-
fIonos oIIfIcns, on quo oI frILunnI consIdorn quo oI ncfo os vIIdo y rochnzn In
nccIon, oro nrn no rosnIdnr oIIfIcnnonfo In soIucIon dIco no onfondor doI
nsunfo.
54
Ac Io consIdorn InvIIdo on cunnfo nI fondo, oro nrn norIgornr In
6.50
In IT hn dIcho quo oI vIcIo os InsnnnLIo on nIgunos cnsos: DicInenee, 96: 299. Ofros
nuforos sosfIonon quo oI vIcIo os InsnnnLIo oro oI ncfo nnuInLIo (IO!STHOII, op. ciI., . 328-9) Io
quo no nroco cohoronfo, yn quo Io sogundo suono quo oI vIcIo uodo sor snnondo.
6.51
Isfo ojonIo y In ncInrncIon quo sIguo on oI foxfo, rovIonon do In 2" od., 1969, . 316; CASSAOI,
op. ulI. ciI., f. II, . 153, coIncIdo on oI ojonIo, oro no so ronuncIn soLro In ncInrncIon, do Io quo
uodo quIzs InforIrso quo no In connrfo.
6.52
Sogn In foIIz oxrosIon quo rocogo OA!CA T!IVIJAO, Loe ocIoe oJninieIroIitoe, op. ciI., .
146.
6.53
AsI Io sugIoro IIT!O!IIAS, IMOSTHII, ofo sur In nofIvnfIon dos ncfos ndnInIsfrnfIfs on
droIf hoIIonIquo, on !I!IS, op. ciI., . 31 y ss., . 40, nofn 1 in fine.
6.54
MAI!AI, ConIrol..., op. ciI., f. I, 305, . 511 n 513. Supro, f. 2, cn. VIII, 3 y 4.
IO!MAIIAIS X-23
consurn oIIfIcn Io rosonfn cono vIcIo do fornn o do rocodInIonfo.
55
In oI
dorocho hoIonIco, on osfo osquonn y on osfos cnsos, In jurIsrudoncIn ufIIIzn
fornuIns nnLIguns cono nofIvncIon InsufIcIonfo, nofIvncIon IIognI, nofIvn-
cIon InrocIsn o ncfo no nofIvndo, IIognInonfo nofIvndo, InsufIcIonfononfo
nofIvndo, InrocIsnnonfo nofIvndo.
56
?. PorIe JiepoeiIito o reeoluIito
Io quo oI ncfo rosuoIvo, docIdo o corfIfIcn os oI oLjofo nIsno doI ncfo y cono fnI
vn oxuosfo on oI nrfIcuIndo doI ncfo, dononInndo nrfo rosoIufIvn. So hn on-
fondIdo quo sI In rosoIucIon n ndofnrso suono cono oIononfo rovIo unn do-
cInrncIon o corfIfIcncIon, no hnLrIn oLsfcuIo jurIdIco n quo In docInrncIon son
IncIuIdn on Ios consIdornndos y In docIsIon on In nrfo rosoIufIvn.
1
In osfo
sonfIdo hn oxrosndo In IrocurncIon doI Tosoro do In ncIon quo un ncfo ndnI-
nIsfrnfIvo uodo rnzonnLIononfo ndofnr In fornn do consIdornndos nI ofoc-
funr unn Jecloroci6n o corfIfIcncIon o nfosfncIon y In fornn do nrfo dIsosIfIvn
nI nnnIfosfnr In Jeciei6n quo ndofn, sIn quo or oIIo uodn consIdornrso vIoIn-
dn In fornn doI ncfo. Io Inorfnnfo os quo fnnfo In docInrncIon cono In docI-
sIon, sI oI ncfo IncIuyo nnLns, osfon nnnIfosfndns on fornn oxrosn o InoquIvo-
cn. osdo Iuogo, sI on Ios consIdornndos so hnco unn roforoncIn cIrcunsfnncInI y
nnLIgun n dofornInndn cIrcunsfnncIn, oIIo no odr sor consIdorndo unn do-
cInrncIon, oro sI onconfrnnos unn cnfogorIcn nfIrnncIon, unn cInrn consfnfn-
cIon ndnInIsfrnfIvn do un hocho oLjofIvo, nIngunn dudn uodo quodnr do quo
fnI docInrncIon rouno fodos Ios roquIsIfos IognInonfo nocosnrIos nrn consIdo-
rnrIn unn docInrncIon ndnInIsfrnfIvn vIIdn, os docIr, un ncfo ndnInIsfrnfIvo
on oI nsocfo consIdorndo; Io quo nquI so oxrosn con roIncIon nI nIcnnco quo
uodon fonor Ios consIdornndos doI ncfo, osf osocIfIcnnonfo IInIfndo n Ins
docInrncIonos, o nfosfncIonos, no n Ins docIsIonos o nnnIfosfncIonos do vo-
Iunfnd; no os oxfrnno n In nnfurnIozn do In nofIvncIon doI ncfo ndnIfIr quo
osfn uodn vIIdnnonfo confonor docInrncIonos o nfosfncIonos, on cunnfo oIIns
sonn un rosuuosfo do In docIsIon quo so ndofn on In nrfo dIsosIfIvn; o
sorIn Io nIsno, fnI voz, sI Ios consIdornndos confIonon docInrncIonos fofnInon-
fo njonns nI oLjofo doI ncfo, o InrocIsns o oquIvocns, oro nrocIorn quo cunn-
do In docInrncIon os un nnfocodonfo IogIco do In docIsIon, cunndo os vordndorn-
nonfo un rosuuosfo do hocho o do dorocho do In docIsIon ndofndn, oIIn uo-
do vIIdnnonfo sor Insorfndn on In nofIvncIon.
6.55
SI In unIvorsIdnd dojn cosnnfo n un rofosor or un IILro suyo , sIn nudIoncIn rovIn, oI juoz
uodo roforIr no ufIIIznr cono nrgunonfo In IrrnzonnLIIIdnd doI ncfo y su vIoIncIon doI dorocho
oLjofIvo (IILorfnd do onsnnIonfo, do oxrosIon, do cfodrn, ofc.) sIno fnn soIo In IndofonsIon.
6.56
IIT!O!IIAS, op. ciI., . 40, nofn 1.
?.1
IT, DicInenee, 96: 230-4. In oI cnso so frnfnLn do unn docInrncIon do Inforos nncIonnI,
quo doLIn hncor oI Iodor IjocufIvo n fIn do odor oforgnr n unn InvorsIon In gnrnnfIn do In ncIon, do
ncuordo nI nrf. 48 do In Ioy 16.432.
II ACTO AMIIST!ATIVO X-24
ndo quo In nrfo rosoIufIvn consfIfuyo oI oLjofo o confonIdo doI ncfo (nquo-
IIo quo oI ncfo docIdo, corfIfIcn u oInn con ofocfo jurIdIco dIrocfo), sus roLIo-
nns son Ios quo yn so hnn oxuosfo on oI Iugnr orfInonfo doI cn. VIII do osfo
voI. In consocuoncIn: sI oI confonIdo os oscuro o InrocIso, IrrnzonnLIo, dos-
roorcIonndo, nLsurdo, confrndIcforIo consIgo nIsno o con In nofIvncIon doI
ncfo, InosILIo do hocho, ofc., oI ncfo os nuIo o InoxIsfonfo, sogn Ios cnsos
(eupro, cn. VIII, 4 n 10).
8. Lo firno Jel ocIo
8.1. DieIinIoe Iipoe Je firno
!n concofo quo udo nrocor unIvoco durnnfo nIIonIos, oI do In fIrnn nufo-
grnfn, ndquIoro rILofos quo oxcodon Ios do sus sucodnoos frndIcIonnIos do In
fIrnn n ruogo y In fIrnn hoIogrnfn. Vn cundIondo In fIrnn dIgIfnI o oIocfronIcn,
quo uodo fnnfo sor un dILujo do In fIrnn ronI (quo so roroduco vIsunInonfo
dosdo unn conufndorn on In cunI osf gunrdndn Lnjo fornn grfIcn, rovIo
onIoo, sI so doson, do un codIgo do IdonfIfIcncIon orsonnI), cono sInIonon-
fo doI codIgo quo IdonfIfIcn oI docunonfo cono orfonocIonfo n dofornInndn
orsonn, sIn quo oxIsfn In roroduccIon grfIcn do In fIrnn vIrfunI.
QuIzs In fIrnn nufogrnfn vnyn ordIondo InorfnncIn con oI fIono, nsI cono
oI codIgo do Lnrrns y no un foxfo nIfnnunorIco roorcIonn In IdonfIfIcncIon do
un oLjofo nrn In Iocfurn dIgIfnI, oro os ronnfuro nnuncInr su nuorfo.
8.2. 1l ocIo ein firno olguno
Ior nhorn, cInro osf, In fIrnn Lnjo unn u ofrn fornn os fodnvIn un roquIsI-
fo fundnnonfnI doI ncfo, fnnfo on dorocho rIvndo
1
cono LIIco, on oI sonfIdo
quo os nn oI nodo nornnI o hnLIfunI do ncrodIfnr quo In voIunfnd ofocfIvn-
nonfo hn sIdo onIfIdn on In fornn quo oI ncfo IndIcn. SI fnIfn In fIrnn, onfoncos
no hny ncfo. o so frnfn do un vIcIo do fornn, sIno do In InoxIsfoncIn do In
voIunfnd ndnInIsfrnfIvn do dIcfnr oI ncfo.
2
Cono dIco H!TCHISO, SI un do-
crofo o unn rosoIucIon no osfn fIrnndos, sIgnIfIcn quo no hny docrofo nI roso-
IucIon. Hny un noI oscrIfo, sIn frnscondoncIn jurIdIcn nIgunn. IodrIn vorso
on oIIo un royocfo do ncfo, n Io suno; or oIIo concIuyo quo no nos nroco
jurIdIco rocInnnr In nuIIdnd do un ncfo no fIrnndo,
3
Io cunI con fodn rnzon
8.1
SI oI oscrIfo do donnndn quo InIcIn In cnusn no fIono fIrnn o so conruoLn quo no os nufonfIcn,
corrosondo docInrnr In InoxIsfoncIn do In donnndn y do fodo Io ncfundo, sIn IInIfo fonornI nIguno:
CCIv., SnIn I, Joronillo, nno 1999, LL, 2000-I, 864, 42.558-S.
8.2
HIIIIIIO, op. ciI., . 338; soIo osfnnos nnfo un frozo do oscrIfurn, un frozo do noI. In
IgunI sonfIdo IT, DicInenee, 99: 115; ZIIAYA, op. ciI., . 64; H!TCHISO, Ieginen Je proceJi-
nienIoe oJninieIroIitoe, Iuonos AIros, Asfron, 1995, 4" od., . 90.
8.3
H!TCHISO, op. loc. ciI.
IO!MAIIAIS X-25
oLvInnonfo sorIn un nLsurdo, fnnfo cono docIr quo unn hojn on LInnco uodn
osfnr vIcIndn do nuIIdnd.
In rogIn do quo un ncfo sIn fIrnn no os un ncfo ndnInIsfrnfIvo, sIno un
odnzo do noI oscrIfo y nndn ns, os do osfrIcfn nIIcncIon n fodo ncfo ndnI-
nIsfrnfIvo quo conorfo unn Jeciei6n IndIvIdunI. CInro osf, oIIo os nsI cunndo
so ufIIIzn osfo soorfo fIsIco, hoy IInnndo do rInorn gonorncIon, nrn In oscrI-
furn.
Ios nodIos oIocfronIcos Innfonn unn roLIonfIcn dIvorsn n roosIfo do
In oncrIfncIon do In fIrnn. SI oxIsfo un docunonfo on In Lnso do dnfos quo no
osf IdonfIfIcndo con Ios codIgos o consIgnns quo on oIIn so uson, fnnoco odr
sor un ncfo ndnInIsfrnfIvo.
8.3. VorionIee Je firno o ruego en lo funci6n pIlico
Hn oxIsfIdo on oI nsndo cnsos quo or curIosos norocon fodnvIn rocordnrso.
o so frnfn cono oI fIfuIo uodn sugorIrIo, osfrIcfnnonfo do In fIrnn n ruogo
on oI dorocho rIvndo, o son cunndo nIguIon quo snLo fIrnnr Io hnco or ofro
quo no Io snLo. So frnfn on cnnLIo do un funcIonnrIo quo suscrILo un ncfo
oxrosnndo quo Io hnco or ordon do ofro quo os oI conofonfo nrn suscrILIr oI
ncfo, oro no Io fIrnn sIno quo Io nnndn suuosfnnonfo confoccIonnr y fIrnnr
or ofro on nonLro suyo. Croonos quo no oxIsfo nIII oI ncfo ndnInIsfrnfIvo doI
suorIor, cunndo oI InforIor Io dIcfn Invocnndo su ordon. In fnI cnso oI ncfo os
doI InforIor, no doI suorIor y yn quo no fIono In fIrnn do osfo, roquIoro nI
nonos In fIrnn do nquoI.
4
!IfInnnonfo honos vIsfo ronncor In rcfIcn, do un
nodo quo nos nroco onfornnonfo nnonnIo: un nsosor on unn SocrofnrIn do
Isfndo conunIcn n un onfo roguIndor quo Ior dIsosIcIon do oI o In Socrofn-
rIo do Isfndo, oI onfo doLo hncor fnI o cunI cosn. IIIo conorfn InoxIsfoncIn do
ncfo ndnInIsfrnfIvo doI SocrofnrIo do Isfndo y no nroco quo uodnn doIognrso
on fornn oxrosn fncuIfndos quo nI sIquIorn son roIns do oso o nIngn Socro-
fnrIo do Isfndo Iuogo do In rofornn consfIfucIonnI do 1994 y In oxrosn nornn
doI sIonro oIvIdndo nrf. ?6, fnI cono oxIIcnnos on oI cn. VII doI f. 2.
8.4. Algunoe fornoe on6noloe Je cerIificoci6n
AIgo nrocIdo ocurro fnnLIon con Ios ncfos cerIificonIee onIfIdos or Ins nufo-
rIdndos InforvInIonfos con un soIIo InIfnndo In fIrnn doI orgnno rosocfIvo y
nIgunn InIcInI o nodIn fIrnn
5
dojnndo consfnncIn do hnLor InforvonIdo on su
oInLorncIon ofro orgnno. Isfn rcfIcn soIo uodo sor ndnIfIdn con nuchns
8.4
Isfo cnso orn frocuonfo nnfos do In rofornn consfIfucIonnI (nhorn In fIgurn doI Jofo do OnLI-
nofo ornIfo rocurrIr n sus dIrocfIvns on nnforIn do ndnInIsfrncIon).
8.5
Is In InIcInI o fIrnn nLrovIndn uosfn or un funcIonnrIo n In IzquIordn doI ncfo, donfro do
un soIIo vorfIcnI con cundrIcuIn, quo hn sIdo IInnndo on In jorgn ndnInIsfrnfIvn IocnI In oscnIorI-
fn. Vor fnnLIon IITI!S, HAS, LeIrIucI Jer VeruolIung, IorIIn, 1949, . 16?-8.
II ACTO AMIIST!ATIVO X-26
rosorvns, uos so corro oI rIosgo do ordor In nufonfIcIdnd doI ncfo (quo os
jusfnnonfo oI oLjofo fundnnonfnI quo oI ncfo corfIfIcnnfo Luscn nsogurnr) y
ndons so fnIson do hocho In osfrucfurn do conofoncIns, uos os oLvIo quo on
fnI ojonIo oI corfIfIcndo no onnnn do In orsonn cuyn fIrnn vn on oI soIIo, sIno
do In quo consfn hnLor InforvonIdo on su confoccIon. Ms IogIco y jurIdIco os
fornnIIznr osn sIfuncIon y doIognr o dosconconfrnr fornnInonfo, or un ncfo
oxroso do cnrcfor gonornI, In nfrILucIon do onIfIr oI cerIificoJo n Ios funcIo-
nnrIos quo ronInonfo Io hncon y uodon hncorIo.
8.5. Lo firno por eello
Ofrns vocos so onIon un soIIo do gonn, InIfnndo In fIrnn doI funcIonnrIo. SIn
onLnrgo, on nnforIn do Jecieionee, croonos quo no uodo ndnIfIrso quo oI ncfo
son vIIdo on oI orIgInnI o oxIsfn sI fnn soIo hny un soIIo InIfnndo In fIrnn doI
funcIonnrIo: oI soIIo no os unn fIrnn.
6
In hIsforIn do Ios soIIos ronIos Incrndos,
cono nodIo do nufonfIcncIon oro no do fIrnn, do nIgn nodo Io nnfIcIn.
8.6. 1l correo elecIr6nico ein firno
II corroo oIocfronIco sIn fIrnn oro con In IndIcncIon suuosfnnonfo fohncIon-
fo doI onIsor y dosfInnfnrIo, os unn rcfIcn yn usunI on Ins roIncIonos rIvn-
dns, on Ins cunIos do ronfo so hn dosjornrquIzndo In fIrnn ronI. Su vnIor cono
ruoLn hn sIdo ndnIfIdo on oI juIcIo or nonooIIo n MIcrosoff, on II.!!. In
cuosfIon n dIIucIdnr nquI os sI os fnnLIon un nodIo ndnIsILIo on oI dorocho
LIIco on Ins roIncIonos con In ndnInIsfrncIon LIIcn.
In osfos cnsos oI soorfo doI docunonfo nIsno os oIocfronIco, no oI noI; sI
so ndnIfo In fornn oIocfronIcn cono soorfo doI docunonfo, nrocIorn quo cnLo
fnnLIon ndnIfIr quo no orquo no oxIsfn fIrnn oI ncfo dojn do ndquIrIr oxIsfon-
cIn, or Io nonos on fnnfo no so frnfo do ncfos quo InIIquon dIsosIcIon do
fondos do In hncIondn LIIcn, conronIsos o conunIcncIonos susfnncInIos,
ofc. In Ios cnsos do e-noil, cnLo suonor prino focie quo In nufonfIcIdnd doI
docunonfo osf nsogurndn or oI onvIo do In cnrfn oIocfronIcn y quo on conso-
cuoncIn uodo rosunIrso jurie IonIun su oxIsfoncIn cono ncfo roducfor
do ofocfos jurIdIcos dIrocfos, nunquo no consfo y nI sIquIorn oxIsfn fIrnn. In
voIunfnd so oxrosn nIII on oI onvIo doI e-noil dosdo unn dIroccIon rogIsfrndn y
nuforIzndn. Ioro osfo os or nhorn unn hIofosIs quo roquIoro sor nnnIIzndn. A
fIfuIo oxorInonfnI, Io osfnnos ufIIIznndo sIn InconvonIonfos on fodos Ios cur-
sos do osgrndo on In !nIvorsIdnd do Iuonos AIros, dondo dnnos nuosfrn dIroc-
cIon do e-noil (In nIsnn quo consfn on In sogundn cnrIIIn do In orfndn y n In
cunI fnnLIon so uodo nccodor dosdo oI sIfIo ueI quo fIgurn on In fnn) y odI-
nos n Ios cursnnfos quo consfIfuynn donIcIIIo oIocfronIco, ronIIcon sus roson-
8.6
IITI!S, op. ciI., . 16?. In copio nufonfIcndn or ofro funcIonnrIo os vIIdn, on In rcfIcn.
IO!MAIIAIS X-2?
fncIonos or osfo nodIo y fnnLIon Ios ofocfunnos conunIcncIon do docIsIonos
nfInonfos nI curso or In nIsnn vIn.
IxIsfon nIII ncfos ndnInIsfrnfIvos do InsfrunonfncIon y nofIfIcncIon vIrfunI o
oIocfronIcn, cuyn vnIIdoz onsnnos no fIono oLIco, uos on vordnd fnnLIon sorInn
vIIdos sI fuoron onIfIdos vorLnInonfo. II ncfo nIsno or oI cunI so Insfrunonfn
osfo sIsfonn LIdIroccIonnI do conunIcncIonos, or Io dons, so oxrosn on fornn
vorLnI nI conIonzo doI curso o ncfIvIdnd do quo so frnfo. !osuIfn dIfIcII con oI
conocInIonfo focnoIogIco ncfunI nvonfurnr sI osfo nocnnIsno hnLr o no do
gonornIIznrso, oro nos IncIInnnos n onsnr quo Io hnr, on In nodIdn quo
oxIsfn corfozn on Ins oncrIfncIonos, on su cnso; do hocho so hn ndnIfIdo oI fnx,
quo fIono nonos corfozn y sogurIdnd. A nosofros nos hn rosuIfndo sunnnonfo
rcfIco y no honos fonIdo quojns do Ios nrfIcInnfos on osos cursos; ns nn,
honos rocILIdo e-noile do nIunnos do priner nno quo so hnn dIrIgIdo n nosofros
con roIncIon n In nnforIn orochos Hunnnos, quo Io consIdornron or Io vIsfo un
nodo IogIco do conunIcnrso con In ndnInIsfrncIon. IIIo dn unn nufn do cono Ins
gonorncIonos sIguIonfos onfocnn In cuosfIon. In OI-AIII hn sIdo Ionorn on
osfn nnforIn, nI rovor dIsfInfos suuosfos fnnfo do docInrncIonos jurndns do
Inuosfos y ofros ncfos do Ios confrILuyonfos con ofocfos jurIdIcos, cono docI-
sIonos doI roIo fIsco, ofocfundns or osfn vIn. Ionsnnos quo In rcfIcn so vn n
oxfondor on oI fufuro InnodInfo. Son donnsIndos sus LonofIcIos nrn ndnInIsfrn-
cIon y ndnInIsfrndos cono nrn roscIndIr doI sIsfonn.
8.?. Lo firno elecIr6nico o JigiIol
IInnInonfo, cnLo dosfncnr quo dIsfInfns ndnInIsfrncIonos yn ndnIfon, n foxfo
oxroso y cunIIondo con nIgunos rocnudos do oncrIfncIon quo nsoguron In-
vIoInLIIIdnd (donfro do Io roInfIvo do osfn cuosfIon), quo In fIrnn doI ncfo onn-
nndo do In ndnInIsfrncIon uodn sor roroducIdn or In conufndorn.
Ico nsI oI docrofo 42?/98: AuforIznso |...] oI onIoo do In fIrnn dIgIfnI on In
InsfrunonfncIon do Ios ncfos |...] quo no roduzcnn ofocfos jurIdIcos IndIvIdun-
Ios on fornn dIrocfn |...] In fIrnn dIgIfnI fondr Ios nIsnos ofocfos do In fIrnn
oIogrnfn.
?
In In CIudnd do Iuonos AIros unn Ioy IocnI nuforIzn nI goLIorno n
Insfrunonfnr un sIsfonn do fIrnn dIgIfnIIzndn nrn Ins ncfns roInfIvns n In-
8.?
!no do sus nnfocodonfos os In docIsIon ndnInIsfrnfIvn 43/96, BO, ?-V-96. II foxfo conIofo
doI docrofo 42?/98, nrf. 1", os oI sIguIonfo: AuforIznso or oI Inzo do OS (2) nnos, n confnr doI
dIcfndo do Ios nnnunIos do rocodInIonfo y do Ios osfndnros nIudIdos on oI nrf. 6" doI rosonfo
ocrofo, oI onIoo do In fIrnn dIgIfnI on In InsfrunonfncIon Je loe ocIoe inIernoe doI Socfor ILII-
co ncIonnI, que no proJuccon efecIoe juriJicoe inJitiJuolee en forno JirecIo, on Ins condIcIonos
dofInIdns on In Infrnosfrucfurn do IIrnn IgIfnI nrn oI Socfor ILIIco ncIonnI quo cono Anoxo
I Infogrn oI rosonfo ocrofo. In oI rogInon doI rosonfo ocrofo lo firno JigiIol IenJr loe nie-
noe efecIoe Je lo firno ol6grofo, sIonro quo so hnynn cunIIdo Ios rocnudos osfnLIocIdos on oI
Anoxo I y donfro doI nLIfo do nIIcncIon dofInIdo on oI nrf. 3. In LnsfnrdIIIn, dosdo Iuogo, nos
orfonoco. AdvIorfnso, dIcho son do nso, oI onIoo do In fornuIn quo honos ufIIIzndo sIonro,
nquI on oI cn. II, 2: ofocfos jurIdIcos IndIvIdunIos on fornn dIrocfn.
II ACTO AMIIST!ATIVO X-28
frnccIonos do frnsIfo y osfncIonnnIonfo, cono yn Io honos oxIIcndo on ofro
Iugnr.
8
In unn Luonn soIucIon nornnfIvn, so ndoInnfn n ncofnr nuovns fornns
quo oI dosnrroIIo focnoIogIco uodn InfroducIr.
In !ruguny so dIsfInguo In fIrnn oIocfronIcn do In dIgIfnI, on Io focnoIogIco
oro no on Io jurIdIco, nunquo do fodns nnnorns so dojn n snIvo quo InovIfnLIo-
nonfo Ios sIsfonns hnLrn do cnnLInr con oI dosnrroIIo focnoIogIco.
9
9. OIroe fornoe Je ineIrunenIoci6n
9.1. Iorno orol
Iuodo ndnIfIrso on nIgn fIo do cnsos quo oI ncfo no so docunonfo or oscrIfo,
sIno quo so oxroso on fornn vorLnI: nsI, . oj., ordonos do ngonfos do oIIcIn,
ordonos conunos do Ios suorIoros n Ios funcIonnrIos o ngonfos LIIcos, roInfI-
vos nI dosonono dInrIo do sus fnrons,
1
ofc.
In osfos cnsos y on Ios quo Iuogo voronos, In fnIfn do unn fornn osocIfIcn
do docunonfncIon doI ncfo hnco quo su oxIgILIIIdnd quodo dIsnInuIdn, uos
oIIn oxIsfIr soIo on fnnfo so nnnfongn rosonfo In fornn do InsfrunonfncIon
oIogIdn, o so In uodn rnzonnLIononfo rocordnr. In ordon vorLnI os nornnI-
nonfo oxIgILIo soIo on Ios nononfos quo sIguon n su onIsIon, oro no nocosn-
rInnonfo nI dIn sIguIonfo y cIorfnnonfo no un nno dosuos. II sIgno do frnsI-
fo fnnLIon hnco ofIcnz oI ncfo soIo nIonfrns oI ngonfo nnnfIono oI Lrnzo on nIfo
o oI cuoro on dofornInndn osIcIon. In osfo cnso, nI dosnnrocor oI sIgno, oI
ncfo so oxfInguo sInuIfnon o Insfnnfnonnonfo. In ndnIsILIIIdnd do In fornn
vorLnI doLo sor Inforrofndn rosfrIcfIvnnonfo, or Ins ocns gnrnnfIns quo ofroco
do odor sor oxncfnnonfo orcILIdn y soguIdn, do odor sor conocIdn on cunI-
quIor nononfo.
2
9.2. Signoe
In Io quo rosocfn n In nnrIcIon doI ncfo ndnInIsfrnfIvo n frnvos do sIgnos,
nIgunos nuforos osfInnn quo oIIo consIsfo on unn docInrncIon fcIfn do In nd-
nInIsfrncIon, os docIr, on unn voIunfnd no oxrosn, oro nroco ns IogIcn In
osIcIon quo osfInn quo hny nIII unn nnnIfosfncIon expreeo,
3
uos oI onIoo do
8.8
Vor Ins roforoncIns do In nofn 2.6.
8.9
Arfs. 18 y ss. doI docrofo 65/98, quo so uodo consuIfnr on CO!!IA I!IITAS, !!II (conIIn-
dor), ProceJinienIo oJninieIroIito conn , Jieciplinorio, MonfovIdoo, OfIcInn ncIonnI doI Sor-
vIcIo CIvII, 1998, . 86 y ss.
9.1
Confr. ZIIAYA, op. ciI., . 66.
9.2
I VAIIIS, A!AIO, 1lenenIi Ji JiriIIo onninieIroIito, Indun, 1956, . 190. In IgunI son-
fIdo rosfrIcfIvo CSJ, Iolloe, 256: 2??, 280, G6nec Zorrillo, 1963, quo yn cIfnnos eupro, cn. V,
nofn 8.3. Confr. ZIIAYA, op. ciI., . 66.
9.3
I!AOOIA, !MII!TO, Gli oIIi onninieIroIiti, oIos, 1964, 2" od., . 45; OOZIIZ II!IZ, op.
ciI., . 339; CASSAOI, op. ciI., f. II, 1998, 6" od., . 14?; H!TCHISO, Iginen Je proceJinienIoe
oJninieIroIitoe, op. ciI., . 91.
IO!MAIIAIS X-29
un sIsfonn do sIgnos no quIfn quo so osfo do fodos nodos ufIIIznndo un Iongun-
jo quo on nndn dIfIoro, osoncInInonfo, do In nInLrn ornI o oscrIfn. o ofro
nodo odrIn croorso quo un ncfo ndnInIsfrnfIvo oscrIfo on chIno, on fnI nIs,
hnLrIn do sor un ncfo fcIfo, orquo oI IdIonn os do fIo IdoogrfIco.
Ios sIgnos n onIonrso uodon vnrInr nI InfInIfo. Tononos or do ronfo Ins
cIsIcns sonnIos sonorns (fInLros, nInrnns, Ifndns), foIogrfIcns, IunInIcns
(Iucos do frnsIfo vInI
4
y forrovInrIo, o do cnrrofoo y nforrIznjo do nvIonos, ofc.)
or nodIo do Lnndorns (Ios sIgnos do conunIcncIon nnvnI, onfro ofros), cnrfoIos
(Ios dIvorsos sIgnos do frnsIfo urLnno: sonfIdo do cIrcuIncIon, nornns do osfn-
cIonnnIonfo, ofc.); hnsfn or In nInIcn: Ios sIgnos quo con oI Lrnzo o oI cuoro
ronIIznn Ios ngonfos do oIIcIn y do frnsIfo,
5
o nunocos quo nsI Io rorosonfnn.
Ior suuosfo, In ovoIucIon do In focnoIogIn Ir roorcIonnndo nuovos y cnn-
LInnfos nodIos do frnnsnIsIon. Todos oIIos osfn sujofos n Ins nIsnns rogIns:
nfonfo quo so frnfn do un Iongunjo cono cunIquIor ofro, unn condIcIon quo doLo
cunIIrso InoIudILIononfo os quo son contencionol, os docIr, conocIdo y ufIII-
zndo gonornInonfo. SI Ios sIgnos onIondos no son conronsILIos or fodos,
odrIn docIrso quo In voIunfnd ndnInIsfrnfIvn no so hn frnnsnIfIdo Idonon-
nonfo,
6
o Io quo os Io nIsno, no hn oxIsfIdo jurIdIcnnonfo.
In concIusIon, In docInrncIon ndnInIsfrnfIvn oxrosndn or sIgnos o sonnIos
fnnLIon uodo consfIfuIr ncfo ndnInIsfrnfIvo y no noro hocho. TnnLIon so Ios
dononInn ncfos nocnIcos, on Ios cunIos In voIunfnd hn InforvonIdo roguInndo
Ios nocnnIsnos nrn quo un sonforo nuosfro unn u ofrn Iuz: Isfo uodo
IgunInonfo sucodor on roIncIon con Ios ncfos do consfnncIn. ToorIcnnonfo nndn
so oono n quo osfos ncfos sonn onIfIdos nocnIcnnonfo; oI cnrnof do IdonfI-
dnd uodo sor, . oj., roducIdo or un ordonndor oIocfronIco, Ios corfIfIcndos
do nnfocodonfos onnIos so roducIrn on oI fufuro or osfos nodIos.
?
9.3. AcIoe IciIoe
AIgunos nuforos fnnLIon ndnIfon quo In voIunfnd ndnInIsfrnfIvn uodn ox-
rosnrso fcIfnnonfo.
8
SI oxcIuInos do osfos cnsos Ios cononfndos nnforIor-
9.4
II cnrcfor do ncfo ndnInIsfrnfIvo do In voIunfnd ndnInIsfrnfIvn oxrosndn n frnvos do Ins
Iucos do frnsIfo hn sIdo roconocIdo or IIZ, DerecIo oJninieIroIito, f. II, op. ciI., 1" od., . 2?0;
MA!IIHOII, op. ciI., . 310; CASSAOI, op. ulI. ciI., . 146.
9.5
Connrnr I!AOOIA, op. ciI., . 45, quIon noncIonn Ios sIgnos ncsfIcos, foIogrfIcos, LnndorI-
nos y ofros. Ior su nrfo, IT!IA C!ISTA, !AIAII, Cureo Je JerecIo oJninieIroIito, f. I, MndrId,
Tocnos, 1965, . 522, hnLIn doI ncfo nInIco, cono osocIo do Ios ncfos expreeoe y ngrogn: II ncfo
nInIco os, sIn dudn, oI ns frocuonfo do nuosfrn oocn. Cndn dInncnso cndn nInufoIn AdnI-
nIsfrncIon dIcfn nIIos do ncfos do osfn nnfurnIozn n frnvos do quIonos fIonon n su cnrgo do fornn
InnodInfn In dIroccIon doI frfIco (op. ciI., . 523); vor fnnLIon IIZ, op. ciI., f. II, . 2?0.
9.6
MA!IIHOII, op. ciI., . 314; CASSAOI, op. ulI. ciI., . 14?.
9.?
MA!T MATIO, !AM, Monuol Je JerecIo oJninieIroIito, MndrId, TrIvIun, 1998, 19" od., .
325.
9.8
IIIISA, op. ciI., . 4; MA!IIHOII, op. ciI., . 310; COMAI!A, AcIo oJninieIroIito nunicipol,
op. ciI., . 4?. In IT Io hn ndnIfIdo con cnrcfor rosfrIngIdo (?4: 120; 105: 90 y ofros).
II ACTO AMIIST!ATIVO X-30
nonfo (docInrncIonos oxrosns or sIgnos), nos nroco quo soIo uodo hnLInrso
do ncfos fcIfos cunndo oxIsfo un ncfo oxroso doI quo surgo nocosnrInnonfo
un ofocfo jurIdIco quo no osf oxIIcIfnnonfo consIgnndo on oI. In ofrns nIn-
Lrns, oI ncfo fcIfo soIo uodo surgIr do un ncfo oxroso quo nocosnrInnonfo Io
InvoIucro. In nusoncIn do docInrncIon nIgunn oxrosn, son or oI Iongunjo os-
crIfo u ornI, o or sIgnos, onfondonos quo no corrosondo hnLInr do ncfos fcI-
fos. OonornInonfo oI ncfo fcIfo surgo o uodo surgIr soInnonfo do ncfos eecri-
Ioe
9
y dosdo Iuogo doLo onnnnr do In nIsnn nuforIdnd quo uodo dIcfnr oI ncfo
oxroso.
10
AsI . oj., un ncfo quo dosIgnn n unn orsonn on un cnrgo doI cunI nnforIor-
nonfo so In hnLIn dojndo cosnnfo, Inorfn fcIfn rovocncIon doI ncfo do cosnn-
fIn;
11
In oxonorncIon do un funcIonnrIo quo osf susondIdo, InIIcn fcIfnnon-
fo In cosncIon do dIchn susonsIon y oxrosnnonfo In cosncIon do In roIncIon do
onIoo LIIco; oI ngo do Ios hnLoros no orcILIdos durnnfo unn susonsIon o
IIconcIn dIsuosfn sIn goco do hnLoros, InIIcn fcIfn nodIfIcncIon do In IndoIo
do In susonsIon o IIconcIn; un nso n un funcIonnrIo nrn cunIIr unn nIsIon
on oI oxfrnnjoro IIovn InIIcIfn In nuforIzncIon on cunnfo ngonfo LIIco nrn
snIIr doI nIs,
12
ofc.
SnIvo osfos cnsos on quo In docIsIon fcIfn surgo do un ncfo oscrIfo, onfon-
dIondo ndons quo sI oxIsfon sIgnos osfnnos IgunInonfo on rosoncIn do un
ncfo oxroso y no fcIfo, croonos quo no doLon ndnIfIrso ofrns hIofosIs do
ncfos fcIfos; on cunIquIor ofrn sIfuncIon quo Ins noncIonndns, uos, osfInn-
nos quo fnIfnndo In oxrosn docInrncIon ndnInIsfrnfIvn, no osfnnos on ro-
soncIn do un ncfo ndnInIsfrnfIvo.
13
9.4. 1l eilencio
14
In docfrInn consIdornLn quo oI sIIoncIo orn fnn soIo conducfn InoxrosIvn do In
ndnInIsfrncIon, Innfn cono nnnIfosfncIon do voIunfnd.
15
SIn onLnrgo, rocIon-
9.9
Connrnr I VAIIIS, op. ciI., . 180 y 181. Ixrosn CASSAOI, op. ulI. ciI., f. II, . 14?, quo
CnLo ncofnr In oxIsfoncIn do ncfos fcIfos cunndo cono consocuoncIn do In onIsIon do un ncfo
oxroso surgon ofocfos jurIdIcos quo rosuonon In oxIsfoncIn do ofro ncfo; on IgunI sonfIdo ro-
cuordn n In IT, DicInenee, 11?: 4.
9.10
IT, DicInenee, 105: 90.
9.11
IIZ, 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., . 310. CInro osf, fnI rovocncIon roduco ofocfos soIo
nrn oI fufuro.
9.12
CAITAO, op. ciI., . 250.
9.13
Vor eupro, cn. III, ncorcn do In dIsfIncIon onfro ncfo y hocho ndnInIsfrnfIvo. Cfr. CASSAOI,
DerecIo oJninieIroIito, op. ciI., f. II, . 14?.
9.14
Vor nofn 3.3. doI cn. III y OA!CA-T!IVIJAO OA!ICA, I!ISTO, 1l eilencio oJninieIroIito en
el JerecIo eepool, MndrId, CIvIfns, 1990; SOTIIO I A!IA!, MI!TA O., II sIIoncIo do In ndnInIs-
frncIon, on oI IILro do In !IVI!SIA A!ST!AI, ProceJinienIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, CIon-
cIns do In AdnInIsfrncIon,1999, . 48 y ss.; !ASII, A!T!!O IMIIIO, II sIIoncIo do In ndnInIsfrn-
cIon, on oI nIsno IILro, . 121 y ss.
9.15
I!AOOIA, op. ciI., . 46 y ofros.
IO!MAIIAIS X-31
fononfo so hn nunfndo quo In conducfn onIsIvn do In ndnInIsfrncIon uodo
ornIfIr nIIcnr rIncIIos jurIdIcos cono oI do In confionco legiIino o Luonn
fo, on oI sonfIdo quo orn rnzonnLIo oxfrnor dofornInndn InforrofncIon do oso
sIIoncIo.
16
Iuodo hnLor fnnLIon nnnIfosfncIon fcIfn o InIIcIfn do voIunfnd,
cunndo oIIn surgo do ofros ncfos on fornn InoquIvocn o unIvocn.
1?
Ior oxcocIon, cunndo oI ordon jurIdIco oxrosnnonfo dIsono quo nnfo oI
sIIoncIo doI orgnno, frnnscurrIdo cIorfo Inzo, so consIdornr quo In ofIcIon hn
sIdo ncofndn, oI sIIoncIo vnIo cono ncfo ndnInIsfrnfIvo. IjonIos do oIIo son
oI rocurso rosonfndo or Ios rorosonfnnfos doI cnIfnI rIvndo on unn socIo-
dnd do ocononIn nIxfn confrn oI vofo doI sIndIco, quo n Ios voInfo dIns do su
conunIcncIon n In nuforIdnd ndnInIsfrnfIvn so consIdorn ncofndo;
18
oI rInor
Infonfo do dosnonooIIzncIon do sorvIcIos LIIcos, docrofo 1842/8?, nI nLrIgo
doI cunI nncIoron Ios rInoros sorvIcIos do foIofonos coIuInros; oI docrofo 14?0/
9?, do vuoIos no roguInros (cIorIere) do frnnsorfo noroo.
SnIvo Ios cnsos do sIIoncIo osIfIvo rovIsfos or oI ordonnnIonfo jurIdIco,
on Ios dons cnsos oI Inforosndo uodo fnnfo Insfnr unn docIsIon oxrosn n
frnvos doI nnnro or norn do In ndnInIsfrncIon, cono rosoguIr con su In-
ugnncIon on oI Inzo quo Ins nornns fIjon, quo usunInonfo Io oxrosnn cono
In nIfornnfIvn do onfoncos consIdornr donogndo su odIdo. TnI oI cnso doI ro-
curso do roconsIdorncIon, quo n Ios froInfn dIns do su rosonfncIon uodo rou-
fnrso donogndo; doI rocInno ndnInIsfrnfIvo rovIo, quo Iuogo do novonfn dIns
do rosonfndo y cunronfn y cInco ns dosuos do roquorIdo ronfo dosncho,
fnnLIon uodo consIdornrso donogndo.
19
In osfos cnsos hn odIdo docIrso quo so frnfnrIn do un ncfo rosunfo,
20
on oI
sonfIdo do rosuncIon legol, n dIforoncIn do Ios ncfos fcIfos on Ios cunIos hn-
LrIn soIo unn rosuncIon rncIonnI; oro fnI voz son roforILIo consIdornr quo no
hny sIno sInIononfo confInuncIon do In InugnncIon on sodo ndnInIsfrnfIvn
o judIcInI sogn oI cnso. AdnIfIr cono ncfo ndnInIsfrnfIvo oI ncfo fcIfo, on oI
suuosfo do sIIoncIo nognfIvo, InorfnrIn foIornr on dosnodro doI nrfIcuInr
un ncfo sIn fundnnonfncIon o nofIvncIon, sIn dIcfnnon rovIo, ofc., Io cunI no
nos nroco hoy unn consfruccIon rnzonnLIo.
21
9.16
OA!CA-T!IVIJAO OA!ICA, op. ciI., . ?3: fnI voIunfnd uodo dorIvnrso |...] orquo nsI Io
hnynn osfnLIocIdo confrncfunInonfo Ins nrfos InforvInIonfos, o sInIononfo orquo fnI voIunfnd
so doduzcn fonIondo on cuonfn Ins cIrcunsfnncIns nrfIcuInros, Ios usos doI Iugnr, In cnIIdnd do Ins
orsonns, ofc. o cnLo dosconocor quo oI rIncIIo do confInnzn y In nocosIdnd socInI do dnr corfI-
dunLro n Ins roIncIonos jurIdIcns consfIfuyon fIrnos fundnnonfos fnvornLIos n oforgnr nI sIIoncIo
un sIgnIfIcndo, Io cunI dosdo Iuogo doondo do cndn cnso concrofo (op ciI., . ?2; OA!!IO IAIIA,
II!AO, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, voI. I, MndrId, Tocnos, 198?, 10" od., . 449; eupro,
cn. IX, 4.2).
9.1?
OA!CA-T!IVIJAO OA!ICA, o. cIf., . ?1 y ss
9.18
Vor nuosfro IILro 1npreeoe Jel 1eIoJo, op. ciI., cn. IV.
9.19
ocrofo-Ioy 19.549/?2, nrf. 31.
9.20
OOZIIZ II!IZ, op. ciI., . 340.
9.21
ModIfIcnnos nsI Io sosfonIdo on Ins odIcIonos do 1969 y 19?9.
II ACTO AMIIST!ATIVO X-32
9.5. 1l toIo eniIiJo por eignoe, o IonIien por eilencio:
Yn vInos quo on Ios orgnnos coIogIndos do In ndnInIsfrncIon, oI vofo do cndn
uno do Ios nIonLros no nocosIfn sor fundndo, oro sI oI ncfo quo oI cuoro dIcfo.
In oxrosIon doI vofo nfIrnnfIvo, nognfIvo, o nLsfoncIon do vofo do cndn nIon-
Lro doI cuoro coIogIndo uodo n su voz ofocfunrso nodInnfo sIgnos oIocfronIcos (oI
sIsfonn doI Congroso do In ncIon), o sIgnos o sonnIos cInrns.
In oI vIojo Concojo oIILornnfo do In ox MCIA fodo so dIscufIn y nroLnLn
rIvndnnonfo on In conIsIon InforLIoquos. Ios fonns IIognLnn uos n In sosIon
LIIcn yn dIscufIdos y ncordndos. ndn quodnLn or docIr, snIvo un ocnsIonnI
dIscurso nrn In Lnncndn quo soIo n Ios Ingonuos o IIusos osocfndoros quo In
InfogrnLnn nrocIn do Inforos. A vocos oI rosIdonfo do In sosIon LIIcn, Iuogo do
Ioor oI nonLro doI fonn uosfo n consIdorncIon y sIn Iovnnfnr sIquIorn In vIsfn
ronuncInLn AproIoJo, sIn quo nndIo doI rocInfo fnnoco Iovnnfnrn In vIsfn nI
hIcIorn sIgno nIguno. Ioro no uodo fonnrso oI sIIoncIo cono vofo. Muosfrn In
IrroguInrIdnd do In sosIon y cunfo ns.
10. Iornoe Je puIliciJoJ
IxIsfo unn orsIsfonfo fondoncIn on In docfrInn doI dorocho ndnInIsfrnfIvo n
consIdornr quo In uLIIcIdnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo no os un roquIsIfo do for-
nn, nI hnco n In orfoccIon doI ncfo, sIno soIo n sus ofocfos. SIn onLnrgo, uosfo
quo so convIono on quo: o) ncfo ndnInIsfrnfIvo ee oquel que proJuce efecIoe
juriJicoe inneJioIoe y on quo I) Ios ofocfos jurIdIcos no surgon on fnnfo quo oI
ncfo no son dndo n uLIIcIdnd, nroconos sor cohoronfo consIdornr quo c) oI ncfo
ndnInIsfrnfIvo proJucIor Je efecIoe juriJicoe inneJioIoe soIo uodo sor oI ncfo
ndnInIsfrnfIvo JoJo o puIliciJoJ. In ofros fornInos, oI ncfo quo no hn sIdo
nn uLIIcndo, no roduco ofocfos jurIdIcos InnodInfos y or Io fnnfo no ee ocIo
oJninieIroIito.
1
Iuogo, In uLIIcIdnd os un oIononfo doI ncfo nIsno
2
y no ofrn
cosn quo un oIononfo fornnI.
3
CInro osf, sI so quIoro Luscnr oI ncfo y In nofIfI-
cncIon dosdo un unfo do vIsfn fonononIco, nrn dofornInnr su osoncIn Innn-
nonfo y ofornn, In dIscusIon so nozcIn soIo oquIvocnnonfo con oI dorocho. Tnn-
fo uodo docIrso, con oI ns vohononfo fono quo In conunIcncIon consfIfuyo
un ncfo dIsfInfo do nquoI quo so conunIcn, con Io quo rochnznnos do Inno In
fosIs sogn In cunI nquoIIn so Infogrn on oI ncfo conunIcndo,
4
cono oI vIojo
10.1
H!II!, op. ciI., . ?30. In sonfIdo nnIogo sosfIono CASSAOI, DerecIo oJninieIroIito, f. II,
op. ciI., quo In uLIIcIdnd consfIfuyo un roquIsIfo osoncInI nrn quo oI ncfo ndnInIsfrnfIvo coLro
vnIIdoz rosocfo do forcoros. Hnsfn onfoncos, no hnLr focnIcnnonfo ncfo ndnInIsfrnfIvo; sI oI
ncfo no hn sIdo oLjofo do uLIIcIdnd, onfondonos quo soncIIInnonfo no fIono oxIsfoncIn rosocfo
do forcoros, or cuyn rnzon no cnLo hnLInr do dofocfo nIguno; I!J MOTI!O, op. ciI., . 199.
10.2
Hn soguIdo nuosfro crIforIo In IT, DicInenee, 9?: 248 y 252 vfn.
10.3
In IgunI sonfIdo CASSAOI, op. loc. ciI.
10.4
MOTO!O I!I!TO, MIO!II, Teorio Je lo forno Je loe ocIoe juriJicoe en el JerecIo pIlico, VnIon-
cIn, MnrfII, 19?6, 1?1.
IO!MAIIAIS X-33
juogo vorLnI do quo oI ncfo no nofIfIcndo o) oxIsfo, I) oxIsfo y os vIIdo, c) oxIsfo
y os vIIdo y orfocfo.oro no os ofIcnz. In ofrn vnrInnfo do oso dIscurso so
uodo onoznr fodnvIn nnfos y docIr quo oI ncfo quo osf on In nonfo doI fun-
cIonnrIo, o on oI noI oro sIn fIrnn, J) oxIsfo on un Inno nLsfrncfo y do Ins
Idons, oro no on In oxorIoncIn, on In nnforInIIdnd; e) quo unn voz fIrnndo y
nnfos do sor nofIfIcndo, oxIsfo on oI Inno jurIdIco.oro no os ofIcnz.
5
Yn honos vIsfo oI juogo vorLnI, fnnfo o ns Inforosnnfo quo osfos quo rocu-
rnn dofornInnr vordndos nrIsfofoIIcns, do un funcIonnrIo quo nuosfrn nI nrfI-
cuInr oI ncfo oscrIfo oro sIn fIrnn y dosuos do su Iocfurn cono frozo do noI,
Lnjo su nIrndn rocodo n fIrnnrIo.y so Io gunrdn on oI LoIsIIIo; o Io rono. Iso
noI fIrnndo oxIsfIn, osfnLn on oI nundo do In oxorIoncIn, no confrnvonIn oI
ordon jurIdIco, fonIn unn orfoccIon fonononIcn. Ioro quo ufIIIdnd fIono fodo
oIIo nrn oI nundo jurIdIco sI no orn nfo, or sI, nrn roducIr ofocfos jurIdI-
cos
SoInnonfo con un nofnLIo nLuso doI Iongunjo uodon nozcInrso, cono sI so
hnLInrn do Ins nIsnns cosns, do Ios Innos nLsfrncfos do Ins Idons no oxrosn-
dns, o voIcndns nI noI y no fIrnndns, o fIrnndns y gunrdndns on oI LoIsIIIo, o
fIrnndns y Iuogo rofns on rosoncIn doI dosfInnfnrIo. Todns son IgunIos on Io
osoncInI nrn oI dorocho: no roducon fodnvIn ofocfo jurIdIco nIguno. SI jnns
son nofIfIcndns, fodns or IgunI cnrocon do Inforos nrn oI nnIIsIs y dn oxncfn-
nonfo Io nIsno nrn oI dorocho quo so Ins IInno n fodns or IgunI o n fodns
dIsfInfo. Iodr sor do Inforos socIoIogIco,
6
concofunI, fIIosofIco, ofc., oro no
jurIdIco. Ingunn ocIon fornInoIogIcn, on osfos suuosfos, fIono frnscondon-
cIn jurIdIcn sI oI ncfo no os nofIfIcndo. !nn voz nofIfIcndo hnLr quo vor sI fIono
fIrnn y Ios dons rocnudos. Anfos, no os nrn un nLogndo rncfIcnnfo ncfo
ndnInIsfrnfIvo, no nI nonos fodnvIn. QuIonos gusfon doI Doeein, MiIeein, Soeein
uodon coIoLrnr n sus nnchns oI Sein doI ncfo no nofIfIcndo. Ios nLogndos n Ios
quo nos Inforosn oI funcIonnnIonfo doI dorocho roscIndIronos doI Sein o Soeein
doI ncfo y nos ocunronos do sus ofocfos jurIdIcos o cnroncIn do oIIos. o nIII,
uos, quo dIgnnos quo ndons do Ins fornns do InsfrunonfncIon o docunonfn-
cIon doLon onuncInrso Ins fornns do uLIIcIdnd. Ioco Inorfn quo so osfuIo
quo In uLIIcIdnd os o no oIononfo doI ncfo, o sI oI ncfo y su nofIfIcncIon concu-
rron o no cono dos ncfos sonrndos n roducIr un nIsno ofocfo jurIdIco. o
fIono InorfnncIn quo on In ordon vorLnI nI dosfInnfnrIo, coIncIdn on un nIsno
Insfnnfo In oxrosIon do In voIunfnd y In fonn do conocInIonfo or nquoI n
quIon vn dIrIgIdn. Ios ojonIos so uodon oxnndIr y rogunfnrso sI un ncfo
quo roquIoro nroLncIon nnfos do odor ojocufnrso oxIsfo yn nrn oI dorocho.
10.5
Todo oIIo orfonoco nI cnno no jurIdIco do Ins doIInIfncIonos nrIorIsfIcns, cuyn roconocIdn
InosILIIIdnd Ins hn rondIdo sIonro ufoIcns: VO HIIIII, I!ST, UnIereucIungen cun ProIlen
Jee IeIlerIofIen SIooIeolIe. BeiIrog cur MeIIoJe einer TeleologiecIen IecIIeouelegung, IorIIn,
SrIngor, 1960, 2" od., 1, . 1-2.
10.6
VO HIIIII, op. ciI., . ?, nofn 6.
II ACTO AMIIST!ATIVO X-34
Inrn In socIoIogIn, oxIsfo; oro no cron fodnvIn dorochos nI doLoros nrn oI
dosfInnfnrIo. IroducIdn In nroLncIon oro no nofIfIcndn, In sIfuncIon so vuoI-
vo n roofIr. Todo osfo ojorcIcIo so rononfn sIonro n In foorIn gonornI quo
rocordnnos on In rInorn nIfnd doI cn. I doI f. 1. SoIo ndquIoro InorfnncIn
nognfIvn cunndo do osns dIsquIsIcIonos fonononIcns, socIoIogIcns, fIIosofI-
cns, nLsfrncfns, concofunIos, so quIoro doducIr consocuoncIns jurIdIcns. II ro-
suIfndo os sIonro orvorso, uos rosuIfn quo so ndnIfo quo un ncfo so dIcfo
con fochn nnfodnfndn, cono sI fuorn do unn oocn on quo oI ngonfo fonIn con-
ofoncIn fonornI nrn fIrnnrIo y quo uodn vIIdnnonfo sor nofIfIcndo neeee
y hnsfn ooe dosuos.
?
11. 1epeciee Je fornoe Je puIliciJoJ. puIlicoci6n , noIificoci6n
1
So dIforoncIn In uLIIcncIon, conocInIonfo ficIo doI ncfo do cnrcfor gonornI, do
In nofIfIcncIon, conocInIonfo cierIo doI ncfo sInguInr.
11.1. Lo puIliciJoJ no inIegro el ocIo:
Honos vIsfo yn In dIscusIon ncorcn do sI In nofIfIcncIon Infogrn o no oI ncfo
ndnInIsfrnfIvo y In uLIIcncIon doI rogInnonfo. IrovnIoco In oInIon do quo oI
ncfo uodo sor orfocfo dosdo su onIsIon y ofIcnz dosdo su nofIfIcncIon o uLII-
cncIon.
2
In su consocuoncIn, so ndnIfo quo sI oI ncfo ndnInIsfrnfIvo osfnLn
IInIfndo on In conofoncIn on rnzon doI fIono, uodn dIcfnrso
3
donfro doI
Inzo IognI y nofIfIcnrso nosos
4
dosuos do hnLor oxIrndo fnI Inzo.
5
Is unn
soIucIon cInrnnonfo dIsvnIIosn quo onorgo do unn dIsfIncIon quo, cono so nro-
cIn, no os Inoconfo. IIIo surgo do quo so uodo nrrILnr or ofrn vIn n In soIucIon
jusfn y nornnfIvn corrocfn
6
y no so Io hn hocho nn.
10.?
C 1" CA, CordoLn, CeloIIi, 1999, LLC6rJoIo, 2000-843.
11.1
AnIInr on OAMIII!, IIIT!, Ins nofIfIcncIonos on oI rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo, on oI
IILro do In !IVI!SIA A!ST!AI, ProceJinienIo oJninieIroIito, op. ciI., . 321 y ss.; STO!TOI, OAI!IIIA,
SoLro In vInLIIIdnd do ufIIIznr focnIcns foIonfIcns nrn In nofIfIcncIon do ncfos ndnInIsfrnfIvos,
nIsnn oLrn, . 32? y ss. y sus rosocfIvns roforoncIns; SIVIIII SAIAS, VIVIAA, Ins nofIfIcncIonos on oI
rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo: su frnfnnIonfo n In Iuz do In jurIsrudoncIn do In Cnnrn ncIonnI
ConfoncIoso-AdnInIsfrnfIvo IodornI y Ios dIcfnonos do In IrocurncIon doI Tosoro do In ncIon,
IgunI IILro, . 342 y ss.; infro, f. 4, 1l proceJinienIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, IA, 2000, 4" od.,
cn. V, ofIfIcncIon y uLIIcncIon.
11.2
Honos dIsonfIdo do osn soIucIon eupro, cn. II, 2, oLo frnfnrso do ofocfos jurIdIcos
dIrocfos, no do cunIquIor ofocfo jurIdIco.
11.3
SI so sunn n osfo quo so ndnIfo In sInuIncIon do In fochn y oIIo os rcfIcn corrIonfo, fcII os
vor quo osfn soIucIon ronuovo oI doIo ndnInIsfrnfIvo. II funcIonnrIo nrondo, on In ndnInIsfrn-
cIon, do osfn dofocfuosn oscuoIn.
11.4
Supro, nofn 10.?.
11.5
OTTAVIAO, VITTO!IO, Lo conunicocione Jegli oIIi onnnieIroIiti, MIIn, OIuffro, 1953, 25,
. 68-9. SIn onLnrgo, oxono In soIucIon confrnrIn, IgunI n In quo nquI sosfononos on oI foxfo,
nrn un fIo nrfIcuInr do ncfos, Ios no receIIici, quo nsonojn nI concofo frnncos do ncfo do gosfIon
y no do nuforIdnd, . ? y ss.
11.6
Vor infro, 11.3.1.4, IInzo do In nofIfIcncIon vIIdn.
IO!MAIIAIS X-35
Io nIsno ocurro con Ios ncfos gonornIos. So hn ndnIfIdo on un cnso quo
uodon vIIdnnonfo fIjnr cono fochn do onfrndn on vIgoncIn In do su onIsIon,
oro quo oIIo rocIon so son con In uLIIcncIon, Io cunI no soIo Inorfn vIoInr oI
rIncIIo do In IrrofroncfIvIdnd sIno fnnLIon consngrnr unn soIucIon nLsurdn
quo yn honos crIfIcndo do nnfnno sIn oxIfo.
?
11.2. PuIlicoci6n
In puIlicoci6n os In osocIo do uLIIcIdnd roquorIdn nrn Ios rogInnonfos y so
ofocfn nodInnfo In InsorcIon do In docInrncIon on un LoIofIn ofIcInI,
8
o su coIo-
cncIon on un Iugnr vIsILIo (Iznrrn, nurnIos, ofc.) y nccosILIo nI LIIco.
9
Ac-
funInonfo oI BoleIin Oficiol Je lo Aoci6n os nccosILIo dosdo Infornof, suscrI-
LIondoso on fornn onorosn, oro dndo oI Lnjo cosfo do fonor un orfnI on Infornof
nrocIorn un IndIsonsnLIo doLor rouLIIcnno doI Isfndo fonorIo nIII grnfuIfn-
nonfo y Lnjo fornn do foxfo, no do Ingonos cono on In ncfunIIdnd, Io cunI
soInnonfo orjudIcn n Ios cIudndnnos sIn nIngn LonofIcIo LIIco. Io nIsno
rosuIfn nIIcnLIo n Ios LoIofInos ofIcInIos rovIncInIos.
In sIfuncIonos oxcocIonnIos so hn ndnIfIdo, unn voz, In uLIIcncIon or Ios
dInrIos on Iugnr do nofIfIcncIon y ofrn In nofIfIcncIon do un ncfo rogInnonfnrIo, or
dIfIcuIfndos con In nnrIcIon doI B.O. onfoncos on nnnos doI Isfndo. Hoy on dIn oI
B.O. funcIonn ofIcnznonfo y Io onfrogndo or Ios funcIonnrIos n In Inronfn hnsfn
IfInn horn do cndn dIn nnroco n In nodInnocho do oso dIn o ns rocIsnnonfo n
Ins coro horns doI sIguIonfo on Infornof y n In nnnnnn sIguIonfo on In InrosIon on
noI. Hn dosnnrocIdo uos oI susfonfo fcfIco do nquoIIos rocodonfos.
11.3. AoIificoci6n
In noIificoci6n os In osocIo do uLIIcIdnd nIIcnLIo nI ncfo ndnInIsfrnfIvo, sIn
cuyo roquIsIfo osfo no roduco ofocfos jurIdIcos
10
y uodo rosonfnrso do dIvorsns
nnnorns: o) onfrogn orsonnI do coIn nufonfIcn doI ncfo nI nrfIcuInr Inforosndo;
I) nofIfIcncIon orsonnI do osfo fonnndo vIsfn on oI oxodIonfo y dojndoso cons-
fnncIn oxrosn do oIIn;
11
c) onvIo do unn cnrfn corfIfIcndn o oxroso con nvIso do
rococIon nI Inforosndo, on In cunI so Io conunIcn In docIsIon rocnIdn; osfn os on
11.?
Honos oxuosfo In oInIon confrnrIn on IronuIgncIon y uLIIcncIon do Ins Ioyos, on Dere-
cIo Jel TroIojo, XXIX: 592, nno 1969.
11.8
o nocosnrInnonfo, uos, el IoIofIn OfIcInI: CIod. CA, SnIn IV, 1Z1, 1999, LL, 24-VII-
2000.
11.9
I IA!IAI!I, op. ciI., . 16? y ss.; doI nIsno nufor, DroiI AJninieIroIif Speciol, InrIs,
1958, . 13; CSJ, Iolloe, 252: 19, Ano,o, 1962; 251: 404, Signo PuIlicocionee, 1961;191: 442;
1?9: 39. AnIInr infro, f. 4, 1l proceJinienIo oJninieIroIito, 2000, 4" od., cn. V.
11.10
IT, DicInenee, 9?: 248; 98: 149 y ofros; docrofo-Ioy 19.549/?2, nrf. 11.
11.11
ocrofo 1?59/?2, nrf. 41, Inc. o): or nccoso dIrocfo do In nrfo Inforosndn, su nodorndo o
rorosonfnnfo IognI nI oxodIonfo, dojndoso consfnncIn oxrosn y rovIn jusfIfIcncIon do IdonfI-
dnd doI nofIfIcndo; so corfIfIcnr coIn Infogrn doI ncfo, sI fuoro rocInnndn.
II ACTO AMIIST!ATIVO X-36
nIgunos cnsos In rcfIcn ndnInIsfrnfIvn, nunquo su vnIIdoz os dudosn, or no sor
In nIsnn nofIfIcncIon pereonol;
12
J) or foIogrnnn;
13
e) or coduIn;
14
f) sI LIon In
nornn no Io confonIn, nrocIorn quo hnLIondo fohncIoncIn do In nofIfIcncIon y
ndocundn oncrIfncIon, cnLo ndnIfIr In nofIfIcncIon or e-noil o Infornof on gono-
rnI; g) or rosonfncIon osonfnon doI nrfIcuInr, Invocnndo Ios LonofIcIos quo
dorIvnn doI ncfo, o Inugnnndo Ios doLoros u oLIIgncIonos quo Inono. In oI cnso
do ncfo quo oforgn dorochos nI Inforosndo, osfn InvocncIon Inorfn unn rococIon
doI ncfo, osfo os nofIfIcnrso do oI, n Ios ofocfos do In osfnLIIIdnd doI ncfo.
15
11.3.1. IequieiIoe Je toliJec
11.3.1.1. Tronecripci6n inIegro Jel ocIo
In Ios cnsos c) y J) quo cono docInos rosuIfnn do dudosn vnIIdoz cono nofIfIcn-
cIon orsonnI, so ndnIfo usunInonfo quo, nI IgunI quo on fodos Ios dons cn-
sos, sI no frnnscrILo oI foxfo conIofo doI ncfo In nofIfIcncIon os InvIIdn.
16
Isfn
os In soIucIon docfrInnrIn; oI docrofo 1?59/?2 ndnIfo In nofIfIcncIon do In nrfo
dIsosIfIvn, sIn sus consIdornndos, cunndo so frnfn do foIogrnnns y odIcfos,
oxIgIondo In frnnscrIcIon InfogrnI doI ncfo soInnonfo on Ins coduIns y on In
nofIfIcncIon or corroo.
1?
11.12
II Inc. o) doI nrf. 41 cIfndo oxrosn or ofIcIo Inuosfo cono corfIfIcndo o oxroso con nvIso
do rococIon; on osfo cnso oI ofIcIo y Ios docunonfos nnoxos doLorn oxhILIrso on soLro nLIorfo nI
ngonfo osfnI hnLIIIfndo, nnfos doI dosncho, quIon Ios soIInr junfnnonfo con Ins coIns quo so
ngrognrn nI oxodIonfo. SI so rocILo In cnrfn sIn In doLIdn corfIfIcncIon doI ngonfo do corroos,
onfondonos quo In nofIfIcncIon os InvIIdn (nrg. nrf. 44).
11.13
Isfn fornn do nofIfIcncIon rosuIfn doI Inc. J) doI nrf. 41 doI docrofo 1?59/?2, oI cunI oxrosn
quo In nofIfIcncIon uodo ofocfunrso or foIogrnnn coIncIonndo, coIndo o corfIfIcndo, con nvIso do
onfrogn.
11.14
In coduIn os oco hnLIfunI, oro osf rovIsfn on oI Inc. c), oI cunI ronIfo nI CodIgo IrocosnI
CIvII y ConorcInI do In ncIon, nrfs. 140 y 141.
11.15
II Inc. I) doI nrf. 41 rocogo osfn soIucIon doI dorocho connrndo, . oj. OA!CA OVIIO,
CA!IOS, DerecIo oJninieIroIito, f. I, MndrId, 1955, 9" od., . 244, on Ios sIguIonfos fornInos: or
rosonfncIon osonfnon do In nrfo Inforosndn, su nodorndo o rorosonfnnfo IognI, do In quo
rosuIfon osfnr on conocInIonfo fohncIonfo doI ncfo rosocfIvo. Isfo rIncIIo, con fodo, InIIcn
nIgunos oIIgros: . oj., quo on nIgn oscrIfo roforonfo n ofrn cuosfIon oI Inforosndo dosIIco doscuI-
dndnnonfo unn noncIon n ofro ncfo quo no Io hn sIdo nofIfIcndo y Iuogo In ndnInIsfrncIon rofon-
dn dnrIo or docnIdo oI rocurso, nfonfo n quo no rocurrIo donfro do Ios quInco dIns do In rosonfn-
cIon do nquoI oscrIfo on quo so dnLn or onforndo doI ncfo. Infondonos quo nrn quo hnyn
nofIfIcncIon osonfnon vIIdn, os nocosnrIn unn oxrosn nnnIfosfncIon do voIunfnd doI Inforosn-
do on oI sonfIdo IndIcndo; Io confrnrIo InIIcn sorrondor In Luonn fo doI ndnInIsfrndo.
11.16
OAIOII, CH!ISTIA, TroiIe proIique Je lo proceJure oJninieIroIite, InrIs, 1960, . 95.
Connrnr, nonos fornInnnfo: In nofIfIcncIon |...] rosuono quo so hngn snLor n In orsonn n
quIon hnyn do nofIfIcnrso In suLsfnncIn doI ncfo quo so Io nofIfIcn, IT, DicInenee, 46: 200.
11.1?
Ins coduIns y ofIcIos frnnscrILIrn Infogrnnonfo Ios fundnnonfos y In nrfo dIsosIfIvn
doI ncfo oLjofo do nofIfIcncIon; Ios foIogrnnns y odIcfos frnnscrILIrn Infogrnnonfo In nrfo dIso-
sIfIvn. In Ins coduIns y ofIcIos so odr roonInznr In frnnscrIcIon ngrognndo unn coIn Infogrn
nufonfIcndn do In rosoIucIon, dojndoso consfnncIn on oI cuoro do In coduIn u ofIcIo (nrf. 43,
docrofo 1?59/?2).
IO!MAIIAIS X-3?
11.3.1.2. Iecureoe, plocoe , efecIoe
In nofIfIcncIon doLo sonnInr Ios rocursos oxIsfonfos confrn oI ncfo
18
y oI Inzo
nrn InforonorIos.
SI so rofondo quo oI ncfo son do Ios quo ngofnn In vIn ndnInIsfrnfIvn y dojnn
oxodIfn In InsfnncIn judIcInI, ordIondoIn on cnso do no Inugnnr, oI ncfo doLo nsI
consIgnnrIo y no soInnonfo IndIcnr Ios Inzos sIno conpuIorloe, IndIcnndo oI dIn
on quo so Iordon fodos Ios dorochos, y oxIIcnndo nI Inforosndo quo oI Inzo so
corro sI In nofIfIcncIon so roduco dosuos. SI no so cunIo con osos rocnudos n
nuosfro juIcIo In nofIfIcncIon no os nfn nrn corrnr oI nccoso n In jusfIcIn.
19
11.3.1.3. VieIo Je loe ocIuocionee
In nofIfIcncIon suono oI oforgnnIonfo InIIcIfo do In vIsfn do Ins ncfuncIonos
y do Ios dIcfnonos, Infornos, ofc., quo hnn dndo Iugnr nI ncfo, son quo coIncI-
dnn o no con oI.
20
Cunndo, on osfos cnsos, Ios onIondos ndnInIsfrnfIvos do
InforIor jornrquIn o InfornncIon jurIdIcn oxIgon In oxIsfoncIn do un ncfo expre-
eo oforgnndo In vIsfn do Ins ncfuncIonos, Io quo ocurro con nIgunn frocuoncIn,
no hncon sIno dosconocor In gnrnnfIn consfIfucIonnI do In dofonsn doI nrfIcu-
Inr y In roIn nnfurnIozn y confonIdo doI ncfo do nofIfIcncIon,
21
doI cunI fIuyo
oI nocosnrIo conocInIonfo do su fundnnonfncIon, nrn ornIfIr In donosfrn-
cIon y oI juzgnnIonfo do su IogIfInIdnd. So frnnsgrodo fnnLIon In cnfogorIcn
nornn doI nrf. 38 doI docrofo 1?59/?2.
22
11.3.1.4. Ploco poro lo noIificoci6n tliJo
In oI dorocho osnnoI In nofIfIcncIon doLo hncorso donfro doI Inzo do dIoz dIns
do In suscrIcIon o fIrnn doI ncfo.
23
11.18
II rigII of oppeol; do no Infornnrso su oxIsfoncIn oIIo consfIfuyo IndofonsIon: IIOOATIS,
SIY!IO, AJninieIroIite Lou eI DroiI AJninieIroIif, InrIs, IOJ, 1986, . 190.
11.19
1nfro, f. 4, cn. V, . 18, 10.3, II cnso osocIfIco do In nofIfIcncIon nfn nrn corrnr In vIn
judIcInI. In sonfIdo sInIInr G6nec LongenIein, CCIv., SnIn I, LL, 18-VII-2000, . 5.
11.20
Iuos cono dIco IOIIS MII!IIIIS, A uLIIcIdndo dos nfos ndnInIsfrnfIvos, on su IILro
AeeunIoe Municipoie, Iorfo AIogro, 1965, . 486, no os oI Inforos LIIco quo osf nnonnzndo or
oI juIcIo do Ios focnIcos o do Ios jurIsfns soLro In InconvonIoncIn o In IIognIIdnd doI ncfo rofondIdo
or In AdnInIsfrncIon. A In Invorsn, ns IosIon surgIr nrn In coIocfIvIdnd do In gunrdn sIgIIosn
do osos nrocoros, quo do In dIvuIgncIon y dIscusIon LIIcn do sus concIusIonos.
11.21
1nfro, f. 4, cn. V, 5 y 6; eupro, f. 2, 2000, 4" od., cn. IX, 10.4.1, . IX-18 y ss., nofns.
11.22
ocrofo 1?59/?2, nrf. 38: In nrfo Inforosndn, su nodorndo o Iofrndo nfrocInnnfo odrn
fonnr vIsfn doI oxodIonfo durnnfo fodo su frnIfo, con oxcocIon do nquoIIns ncfuncIonos, dIII-
goncIns, Infornos o dIcfnonos quo, n odIdo doI orgnno conofonfo y rovIo nsosornnIonfo doI
sorvIcIo jurIdIco corrosondIonfo, fuoron docInrndos rosorvndos o socrofos nodInnfo docIsIon fun-
dndn doI rosocfIvo suLsocrofnrIo doI MInIsforIo o doI fIfuInr doI onfo dosconfrnIIzndo do quo so
frnfo. 1l peJiJo Je tieIo poJr Ioceree terIolnenIe , ee conceJer, ein neceeiJoJ Je reeoluci6n
expreeo ol efecIo en lo oficino en que ee encuenIre el expeJienIe, ounque no eeo lo Meeo Je 1nIroJoe
o IecepIorio. In LnsfnrdIIIn os nuosfrn. II nrf. rovIono do nuosfro Iroyocfo do 1964.
11.23
MOTO!O I!I!TO, op. ciI., . 184-?, quIon rocuordn dIvorsns nornns con In nIsnn soIucIon,
on dIsfInfos rocodInIonfos.
II ACTO AMIIST!ATIVO X-38
AsI Io dIsuso dosdo un conIonzo oI nrf. ?9.2 do In CIA, n fonor doI cunI
Todn nofIfIcncIon so rncfIcnr on oI Inzo nxIno do dIoz dIns, n nrfIr do In
rosoIucIon o ncfo quo so nofIfIquo. In nuosfro dorocho corrosondo nIIcnr
fnnLIon oI Inzo gonorIco do dIoz dIns rovIsfo on oI docrofo-Ioy 19.549/?2. SIn
onLnrgo, oso Inzo so hn Ignorndo on nuchos cnsos sIn quo In nuIIdnd fuorn
docInrndn, n osnr doI cnrcfor fnxnfIvo y cnfogorIco do In nornn. Ioro cono oI
unfo no fuo on ronIIdnd oLjofo do nnIIsIs osocIfIco on Ios fnIIos quo hnn
onIfIdo norIfunrIo, onsnnos quo hn sIdo un lopeue nornnfIvo doI fnIIo nnfos
quo unn soIucIon quo oxrosnnonfo doscnIIfIquo In nornn. In fodo cnso y cono
os snLIdo, os In sonfoncIn In quo on fnIos cnsos quodn doscnIIfIcndn cono ncfo
jurIsdIccIonnI vIIdo.
11.3.1.5. OIroe
In nofIfIcncIon no uodo nnndIr nndn nI ncfo nofIfIcndo,
24
oxcofo In oLIIgncIon
do hncor snLor nI dosfInnfnrIo doI ncfo cuIos son Ios rocursos quo uodo Infor-
onor confrn oI y oI Inzo nrn hncorIo; fnnLIon, on In rcfIcn judIcInI n vocos
In cnufoInr dIcfndn or oI juoz os rocIsndn, nnIIndn o nodIfIcndn on oI ofIcIo
quo In nofIfIcn, Io cunI onfrn donfro do Ins fncuIfndos doI frILunnI.
11.4. Lo noIificoci6n terIol
o os rocodonfo In nofIfIcncIon vorLnI do ncfos oscrIfos, or cunnfo oIIo no
ornIfo cunIIr con oI rocnudo do oxIIcnr Ios rocursos y sus Inzos. Ico on
osfo sonfIdo oI nrf. 45 doI docrofo 1?59/?2 quo Cunndo vIIdnnonfo oI ncfo no
osfo docunonfndo or oscrIfo, so ndnIfIr In nofIfIcncIon vorLnI. Cono os oL-
vIo, un ncfo quo uodo sor vorLnI no odrIn nofIfIcnrso or oscrIfo, o no fondrIn
sonfIdo hncorIo, sI os quo udo vIIdnnonfo ufIIIznrso In fornn vorLnI. SI oI
ncfo doLIn sor oscrIfo y fuo vorLnI, onfoncos no soIo sor InvIIdn In nofIfIcn-
cIon, or osfo nrfIcuIo, sIno quo fnnLIon Io sor oI ncfo nIsno, or frnnsgrosIon
nI rIncIIo doI nrf. 8" doI docrofo-Ioy. SI LIon In dIsosIcIon cononfndn so rofIo-
ro soInnonfo n In nofIfIcncIon vorLnI do ncfos no oscrIfos, onsnnos quo cnLo
ndnIfIr fnnLIon In nofIfIcncIon or sIgnos o sonnIos, cunndo oI ncfo so nnnI-
fIosfo do osfo nodo. Is quo, on fnIos cnsos, In fornn do InsfrunonfncIon os
sInuIfnonnonfo In fornn do uLIIcIdnd y nnLns so confundon on unn, nI IgunI
quo on Ios ncfos vorLnIos. In dofInIfIvn, onfoncos, In nofIfIcncIon oscrIfn, cono
ncfo sonrndo doI ncfo nIsno, soIo so nIIcn on Ios ncfos oscrIfos; Ios ncfos
vorLnIos, or sIgnos o sonnIos, so nofIfIcnn con su nIsnn InsfrunonfncIon, sI
osfn os nfn nrn onorIos on conocInIonfos doI Inforosndo. Ios ncfos oscrIfos
no so nofIfIcnn ornInonfo.
25
11.24
OA!CA T!IVIJAO, Loe ocIoe oJninieIroIitoe, op. ciI., . 2?8.
11.25
OA!CA T!IVIJAO, Loe ocIoe oJninieIroIitoe, op. ciI., . 2?8.
IO!MAIIAIS X-39
11.5. Lo noIificoci6n eeponIneo
II ncfo ndnInIsfrnfIvo no nofIfIcndo or InuIso do In ndnInIsfrncIon uodo
IIognr n sor ofIcnz nodInnfo In InvocncIon do sus ofocfos or nrfo doI nrfIcu-
Inr Inforosndo. Io nIsno ocurro sI oI ncfo cron dorochos o Inono oLIIgncIonos,
o nnLns cosns n In voz, o IncIuso uodo rosuIfnr dudoso on cunnfo nI Inforos doI
nfocfndo. SI so hn dIcfndo un ncfo dnndo or fornInndn In roIncIon do onIoo
LIIco, oI ngonfo fIono dorocho n dnrso or nofIfIcndo y dojnr oI cnrgo.
26
SI In
ndnInIsfrncIon fIono Inforos on rocnsfInnr Ios ofocfos doI ncfo, doLo osfnLIo-
corIo on oI ncfo nIsno.
2?
11.6. Ao coIe lo noIificoci6n eeponIneo Je un reglonenIo
II rogInnonfo no uLIIcndo no uodo sor Invocndo or Ios nrfIcuInros quo
fongnn conocInIonfo do oI, or cunnfo oIIo vIoInrIn In IgunIdnd nnfo In Ioy. Is
nocosnrIo quo oI rogInnonfo so nIIquo n In gonornIIdnd do Ios IndIvIduos, sIn
hncorso dIsfIncIonos no osfnLIocIdns on oI.
28
Ior oxcocIon, sI su nIIcncIon n
nIgunos sujofos no orjudIcn dorochos do forcoros uodo odIrso su nIIcncIon
rovIn n In uLIIcncIon.
29
II. Otros criterios relativos a la forma. Crtica
12. Lo forno , lo expreei6n Je lo tolunIoJ
In voIunfnd ndnInIsfrnfIvn, on fnnfo no so frnnsnIfo nI nundo oxforno on
fornn nfn nrn su conocInIonfo or Ios Inforosndos, no oxIsfo on osfrIcfo son-
fIdo jurIdIco; dIcho do ofrn nnnorn, In voIunfnd no so hn nnnIfosfndo nn,
nunquo uodo oxIsfIr on cIornos o on ronrncIon. Ior oso os fcII confundIr In
oxrosIon o nnnIfosfncIon do In voIunfnd, con oI vohIcuIo o nodIo or oI cunI so
frnduco o docInrn nI nundo oxforno. In fnI sonfIdo, no son ocos Ios nuforos
quo hnLInn do roquIsIfos do fornn nrn roforIrso n Io quo no son sIno nsocfos
do In voIunfnd doI ncfo.
TIIco ojonIo do osfo crIforIo os nfIrnnr quo In oxIsfoncIn do quorun on Ins
doIILorncIonos do un orgnno coIogIndo os un roquIsIfo do fornn doI ncfo ndnI-
nIsfrnfIvo,
1
sIondo quo, sI no hny quorun, no funcIonn sIquIorn oI orgnno IognI-
nonfo rovIsfo nrn hncor unn nnnIfosfncIon do voIunfnd ndnInIsfrnfIvn. In
fnIos cnsos, sI fnIfn oI orgnno y fnIfn In nnnIfosfncIon do voIunfnd confonIndn
or In Ioy, no so uodo docIr quo oI vIcIo rosuIfnnfo son un vIcIo do fornn.
11.26
OTTAVIAO, op. ciI., . ?9-80.
11.2?
OTTAVIAO, op. loc. ciI., . 80, nofn 100 in fine.
11.28
Cfr. I IA!IAI!I, op. loc. ciI.; vor infro, f. 4, cn. V, 3.
11.29
ocrofo-Ioy 19.549/?2, nrf. 11, in fine.
12.1
IIIISA, op. ciI., . 59; H!II!, op. ciI., . ?2?.
II ACTO AMIIST!ATIVO X-40
oI nIsno nodo, sI In Ioy oxIgo quo cIorfo ncfo son nroLndo o nuforIzndo
or un orgnno dofornInndo, no odrIn docIrso quo In fnIfn do osn nuforIzncIon
o nroLncIon consfIfuyo un vIcIo do fornn,
2
yn quo Io quo nIII fnIfn os In voIun-
fnd doI orgnno conofonfo y no soIo su fornn. In IgunI sonfIdo, sI so dosIgnn
un funcIonnrIo on Ios cnsos on quo doLo sorIo or oI Iodor IjocufIvo sIn un
JecreIo, no so osf nnfo un vIcIo do fornn.
3
Iuosfo quo In fornn fIono or oLjofo consfnfnr o nnnIfosfnr nI nundo In
oxIsfoncIn do In voIunfnd osfnfnI, su fofnI nusoncIn vn fnnLIon nconnnndn do
In fofnI nusoncIn do In voIunfnd, orquo su oxIsfoncIn no hn sIdo docunonfndn
y or Io fnnfo so fIono or no roducIdn. In ofros fornInos, In fnIfn do fornn do
docunonfncIon InIIcnr on nuchos cnsos fnIfn do voIunfnd ndnInIsfrnfIvn.
o croonos or oIIo ncorfndo consIdornr quo cunndo fnIfn In fornn do cons-
fnfncIon y fnnLIon In voIunfnd ndnInIsfrnfIvn, oI dofocfo doI ncfo son nndn
ns quo do fornn. Cunndo In voIunfnd ndnInIsfrnfIvn no so oxrosn o oxforIo-
rIzn, nI or Ins vIns gonornIos rovIsfns or In Ioy nI or ofrns, do nnnorn fnI
quo no so uodo roconocor quo hny unn nnnIfosfncIon do voIunfnd do In ndnI-
nIsfrncIon, el JefecIo no reeiJe en lo folIo Je forno ounque en el IecIo ello
folIo, eino en lo oueencio Je tolunIoJ oJninieIroIito. IIIo surgo doI crIforIo
do Io nccosorIo y Io rIncInI y os docfrInn unIforno on dorocho ndnInIsfrnfIvo
quo cIorfos vIcIos doLon sor consIdorndos cono suIoforIos, on oI nnIIsIs, do
ofros: nsI cono oI vIcIo do dosvIncIon do odor o do nrLIfrnrIodnd os nnnIIzndo
rocIon cunndo so oncuonfrn quo oI ncfo no fIono un vIcIo on oI oLjofo, nsI fnn-
LIon no cnLo hnLInr do vIcIo do fornn sI nI sIquIorn so hn conroLndo quo
oxIsfo In voIunfnd ndnInIsfrnfIvn.
13. Lo JieIinci6n enIre fornoe nd suLsfnnfInn , nd roLnfIonon
In cunnfo n In dIsfIncIon rovonIonfo doI dorocho rIvndo, on fornns oxIgIdns
oJ euIeIonIion o oJ proIoIionen
1
(on oI sonfIdo do quo unns no uodnn sor
snIvndns y Ins ofrns sI), nrfo do In docfrInn rochnzn osfn dIsfIncIon on oI doro-
cho ndnInIsfrnfIvo, con oI nIcnnco do sosfonor quo IoJoe loe fornoe preecripIoe
por lo le, eon eueIonciolee;
2
o son, quo su onIsIon o dofocfo vIcIn do nuIIdnd nI
ncfo on nnyor o nonor grndo sogn Ins cIrcunsfnncIns.
3
osofros no consIdornnos, fnnoco, quo doLn Incorornrso nI dorocho nd-
nInIsfrnfIvo In dIsfIncIon onfro fornns oJ euIeIonIion y oJ proIoIionen. CnLo
sIn onLnrgo oLsorvnr In fondoncIn gonornIIzndn do nuchn docfrInn y jurIsru-
12.2
IIIISA, op. ciI., . 59.
12.3
O, dIcho do ofrn nnnorn, so vIoIn unn fornn osoncInI: IIIISA, op. ciI., . 55.
13.1
!nn dIsfIncIon ns conIojn, onfro fornns osoncInIos, susfnncInIos o InfogrnIos, hnco onfro
nosofros IIIISA, op. ciI., . 1?9. Vor, on sonfIdo sInIInr, I VAIIIS, op. ciI., . 1?9.
13.2
AIISSI, op. ciI., . 1?9; SAYAO!IS IASO, op. ciI., . 458, dIco quo Ios ncfos son osoncInInonfo
fornnIos.
13.3
OA!!IO IAIIA, f. I, op. ciI., 10" od., . 444; MA!IIHOII, op. ciI., . 315-6.
IO!MAIIAIS X-41
doncIn nncIonnI n cnrnfuInr n cnsI fodos Ios vIcIos doI ncfo ndnInIsfrnfIvo cono
do fornn, con oI rosuIfndo oLjofIvo do dosjornrquIznrIos o IncunIIrIos. Anfo
osn ronIIdnd ofnnos nhorn or nodIfIcnr nuosfro Iongunjo y sosfonor quo on
dofInIfIvn fodns Ins fornnIIdndos doI ncfo doLon cunIIrso Lnjo onn do nuII-
dnd y on fnI nIcnnco uodon consIdornrso susfnncInIos, sI con oIIo so quIoro
oxrosnr quo hny quo ndocunrso n oIIns nrn dIcfnr un ncfo roguInr.
4
14. Lo JieIinci6n enIre fornoe eeenciolee , no eeenciolee
14.1. 1l criIerio JocIrinorio , legol
II docrofo-Ioy 19.549/?2 so IncIInn or dIsfInguIr onfro fornns osoncInIos y no
osoncInIos, Io cunI no cnLo sIno roforIrIo n su IncIdoncIn on In vnIIdoz doI ncfo;
Ins fornns ns Inorfnnfos (fundnnonfncIon o nofIvncIon; sI so oIIgo dononI-
nnrIos fornn, onfoncos fnnLIon Ios rocodInIonfos rovIos n In onnnncIon doI
ncfo, cono In nudIoncIn, ruoLn, oI dIcfnnon jurIdIco, oI Inforno o frnIfo sus-
fnncInI) doLIornn ncnrrornr In nuIIdnd InsnnnLIo doI ncfo; Ins fornns nonos
Inorfnnfos fondrn nonor grnvodnd y soIo dofornInnrn su nnuInLIIIdnd o
IncIuso uodon no nfocfnr su vnIIdoz (nunorncIon, rogIsfrncIon).
1
onfro do osfn nnIIn gnnn do osILIIIdndos sonnfIcns, oI docrofo-Ioy oII-
go vnrIns sInuIfnons: on oI Inc. J) doI nrf. ? so rofIoro n rocodInIonfos oson-
cInIos y susfnncInIos rovIsfos y Ios quo rosuIfon InIIcIfos; y consIdorn fnn-
LIon osoncInI nI dIcfnnon Iofrndo quo doLo rocodor n fodo ncfo quo nfocfn
dorochos o Inforosos. In oI nrf. 14, Inc. I), snncIonn con nuIIdnd nLsoIufn In
vIoIncIon do Ins fornns osoncInIos. ndn dIco do In osILIo nnuInLIIIdnd do un
ncfo or vIoIncIonos do fornn y soInnonfo so dosrondo do su nrf. 15 quo oI ncfo
uodo sor nnuInLIo sI oxIsfo unn InoLsorvnncIn o IrroguInrIdnd no fnn grnvo, o
un vIcIo quo no IIognro n InodIr In oxIsfoncIn do nIguno do sus oIononfos
osoncInIos. !osuIfnrIn do oIIo unn InconsocuoncIn: oI nrf. ? no IncIuyo onfro
Ios roquIsIfos osoncInIos doI ncfo ndnInIsfrnfIvo IoJo Io roInfIvo n In fornn,
oro sI cunIquIorn fuoro In dononInncIon oIogIdn Ins fornns doI rocodI-
nIonfo rovIo n In onnnncIon doI ncfo (nudIoncIn doI IndIvIduo, dIcfnnon jurI-
dIco, Inforno focnIco susfnncInI) y In fundnnonfncIon o nofIvncIon; oI nrf. 15,
or su nrfo, dIsono quo cunndo no osf vIoIndo un oIononfo osoncInI doI ncfo,
oI ncfo uodo sor nnuInLIo oro no nuIo; on cnnLIo, oI nrf. 14, Inc. I) rovo In
nuIIdnd or vIoIncIon do Ins fornns osoncInIos. Is docIr quo onfro Ios nrfs. ?,
14 y 15 rosuIfnrIn quo hny vIcIos do fornn osoncInIos quo dnrInn Iugnr n In
nuIIdnd doI ncfo (Ios noncIonndos on oI nrf. ?) y vIcIos do fornn no osoncIn-
Ios quo odrInn dnr Iugnr n In nnuInLIIIdnd; croonos quo no so dosochnr sIs-
13.4
AIISSI, op. loc. ciI.; nodIfIcnnos nsI Io sosfonIdo on odIcIonos nnforIoros. Vor H!TCHISO,
Ieginen Je proceJinienIoe oJninieIroIitoe, op. ciI., 4" od., . 92 ; CASSAOI, f. II, op. ciI., . 143.
14.1
Con. H!TCHISO, Ieginen Je proceJinienIoe oJninieIroIitoe, op. ciI., 4" od., . 92; CAITAO,
op. ciI., . 24?-8.
II ACTO AMIIST!ATIVO X-42
fonfIcnnonfo In InforrofncIon do quo uodo hnLor IgunInonfo onIsIonos do
fornn Infrnscondonfos (t.gr., In IndIcncIon doI Iugnr y fochn doI ncfo) quo no
nfocfnn In vnIIdoz doI ncfo. HnLrIn nsI fornns Infrnscondonfos, fornns no oson-
cInIos y fornns osoncInIos.
In rcfIcn judIcInI suoIo sor nucho ns conIncIonfo con Ios funcIonnrIos
do In ndnInIsfrncIon quo IncunIon rocofos fnn fornInnnfos do In nornn y
doI sonfIdo conn y ndnIfo con frocuoncIn oI snnonnIonfo judIcInI do In Indo-
fonsIon doI ndnInIsfrndo on sodo ndnInIsfrnfIvn, In fnIfn do dIcfnnon rovIo,
In nusoncIn do fundnnonfncIon rnzonnLIo, oorfunn y conronsIvn, ofc., Io cunI
os ochnr or fIorrn fodo oI sIsfonn do confroI rovIsfo on oI docrofo-Ioy.
14.2. Coeoe Je nuliJoJ por tioloci6n Je fornoe
IxIsfon nunorosos cnsos on Ios cunIos n osnr do quo nIngunn nornn oxrosn
oxIjn dofornInndn fornnIIdnd, su onIsIon do fodos nodos vIcIn do nuIIdnd oI
ncfo; yn docIn IIIISA, con rnzon, quo nunquo no hnyn fornn oxrosn nrn non-
Lrnr funcIonnrIos, oI ncfo doLo sor oscrIfo |...] o LnsfnrIn In voIunfnd do Ios
quo nonLrnn: rosIdonfo do In ncIon, o goLornndor y In doI nInIsfro rosocfI-
vo, sI so Ios oxrosnrnn soInnonfo do vIvn voz,
2
fnnoco odrIn hncorso un
nonIronienIo or cnrfn nrfIcuInr, nunquo on oIIn consfn In fIrnn doI quo
rofrondn.
3
In vordnd, sI LIon so Ionsn, son ocns Ins nornns quo oxIgon for-
nnIIdndos dofornInndns, t.gr., oI cnrcfor oscrIfo doI ncfo, Io quo no InIdo
quo or In nnfurnIozn doI ncfo (t. gr., un ncfo quo roconoco un dorocho o docInrn
un doLor do un ndnInIsfrndo) on nuchos cnsos uodo consIdornrso cnusnI do
nuIIdnd In onIsIon do In fornn oscrIfn.
4
II nrf. 8 doI docrofo-Ioy ornIfo rnfIfIcnr osfn InforrofncIon, uos dIchn
nornn oxIgo quo oI ncfo so nnnIfIosfo oxrosnnonfo, nunquo yn vInos quo
uodo hnLor ncfos fcIfos (eupro, 9.3). Io nIsno ocurro con In oxIgoncIn do
quo oI ncfo IndIquo oI Iugnr y fochn on quo so Io dIcfn; or ns quo In nornn
dIgn soIo or oxcocIon y sI Ins cIrcunsfnncIns Io ornIfIornn, odr ufIIIznrso
unn fornn dIsfInfn, croonos oLvIo quo In onIsIon do In IndIcncIon do In fochn
no roduco In nuIIdnd doI ncfo, cono yn Io honos oxIIcndo on oI 3; IgunInon-
fo, In onIsIon do In oxrosIon doI Iugnr no roduco In nuIIdnd doI ncfo y hnsfn
nuforos hny quo sosfIonon quo IncIuso In sInuIncIon doI ncfo, oxrosnndo un
Iugnr dIsfInfo doI vordndoro cono sodo do In onIsIon doI ncfo, no nfocfn su
vnIIdoz.
5
Quo oI ncfo doLn sor fIrnndo y no Io osfo os on vordnd unn sIfuncIon do
InoxIsfoncIn, snIvo Ios suuosfos do fIrnn dIgIfnI u ofrns fornns do IdonfIfIcn-
cIon oIocfronIcn (eupro, 8).
14.2
IIIISA, op. ciI., . 5?, foxfo y nofn.
14.3
IIIISA, op. ciI., . 50, nofn.
14.4
IT, DicInenee, 96: 230; 99: ?6; 102: 149; 104: 4, ofc.
14.5
CASSAOI, 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., . 2?9.
IO!MAIIAIS X-43
In oI dorocho nusfrInco, In Ioy do rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo oxIgo quo
Ins docIsIonos oxrosnnonfo so dononInon cono fnIos,
6
roquIsIfo quo no so
hn consIdorndo vIcIo oI ncfo on cnso do onIsIon,
?
osfInndoso or oI confrnrIo
quo In fnIfn do ncInrncIon do cuI os oI orgnno onIsor doI ncfo y quo funcIon
ojorco, quo no son oxIgIdns or In Ioy, vIcInn do nuIIdnd oI ncfo.
8
In nIsnn
osIcIon onconfrnnos on In docfrInn nIonnnn.
9
15. CriIico Je lo JieIinci6n enIre forno , fornoliJoJ
os nnrfnnos fnnLIon do In dIsfIncIon onfro fornn y fornnIIdnd, on oI oLjofI-
vo do onfnfIznr sI oIIo fuoro osILIo In InorfnncIn doI cunIInIonfo do Ins
fornns quo osfnnos nonfnndo, quo oxcodon do un noro rIfo socundnrIo nrn
confIgurnr vordndorns condIcIonos do vnIIdoz doI ncfo. AIgunos nuforos dnn In
nocIon do quo fornnIIdnd son Ins fornns doI rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo
rovIo n In onIsIon doI ncfo;
1
ofros dIcon quo son Ios roquIsIfos poeIerioree n In
InsfrunonfncIon doI ncfo;
2
ofros Io nIIcnn n fodo roquIsIfo quo, doLIondo oL-
sorvnrso nnfos, durnnfo o dosuos do dIcfnrso oI ncfo ndnInIsfrnfIvo, no fIono
or oLjofo JocunenIor In voIunfnd ndnInIsfrnfIvn;
3
ofros nuforos oscIInn onfro
uno y ofro concofo o IncIuso Ios ncofnn sInuIfnonnonfo, o Ios consIdornn
vocnLIos oquIvnIonfos cono hnconos on osfn odIcIon; ofros dIcon quo sI LIon In
dIforoncIn no oxIsfo on oI dorocho osIfIvo, In roonon do fodos nodos do nn-
norn urnnonfo dognfIcn nrn onor ordon on osfo.
4
In vordnd, oI dosoo do dIsfInguIr fornn do fornnIIdnd no rosuIfn sIno on
confusIon concofunI; no Lnsfn con hnIInr o dofInIr dos concofos dIsfInfos, so-
gn so frnfo do fornns o fornnIIdndos nnforIoros o osforIoros, ofc., sIno quo Io
Inorfnnfo os dnr concofos y dononInncIonos quo sIrvnn nrn oxIIcnr oI do-
rocho vIgonfo y ornIfIr rosoIvor Ios cnsos quo so Innfoon. A nIngunn do osfns
fInnIIdndos sIrvo In dIsfIncIon onfro fornn y fornnIIdnd, quo ndons cnroco do
vnIor dIdcfIco o nofodoIogIco, uos InIIcn oI osfuorzo InnocosnrIo do uLIcnr
cnfogorIns dIvorsns nrn cosns fundnnonfnInonfo sInIInros. Honos nsndo n
ufIIIznr roforonfononfo oI vocnLIo fornnIIdnd, con In osornnzn do onfnfIznr
14.6
Arf. 58, Inc. 1.
14.?
WIIII!, op ciI., . 26; HIIIIIIO, KonnenIor cu Jen VeruolIungeterfoIrenegeeeIcen, f. I,
VIonn, 1953, . 334-5.
14.8
WIIII!, op. ciI., . 2?.
14.9
VO HIIIII, I!ST, UnIereucIungen cun ProIlen Jee feIlerIofIen SIooIeolIe. BeiIrog cur
MeIIoJe einer TeleologiecIen IecIIeouelegung, IorIIn, 1960, 2" od., . ?8-9.
15.1
I!AOA, OAIIO, DerecIo oJninieIroIito, MoxIco, 1958, . 141 y ss.
15.2
IIO!II, IA!TOIOMI, Monuol Je JerecIo oJninieIroIito, f. 1, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof,
1868, f. I, . 33?.
15.3
SAYAO!IS IASO, op. ciI., . 458.
15.4
IIIISA, op. ciI., . 5?: osdo Iuogo, osfn dIforoncIn no In vonos on docfrInn nI on jurIsru-
doncIn, or Io quo nuosfrn oInIon sorIn urnnonfo dognfIcn. Ioro nn sIondoIo, oIIn uodo sor-
vIr nrn onor ordon on osfo.
II ACTO AMIIST!ATIVO X-44
ns, sI oIIo os osILIo vorLnInonfo, In nLsoIufn nocosIdnd do dnrIo cunII-
nIonfo. InrocIorn quo fnnfo uno cono ofro fornIno IIovnn on sI oI osfIgnn doI
rIfunIIsno oxcosIvo o InfII, cunndo on ronIIdnd Ins fornns o fornnIIdndos quo
osfnnos frnfnndo son vordndornnonfo Inorfnnfos nrn Ios nrfIcuInros y nrn
oI Inforos LIIco.
SI In dIsfIncIon onfro fornn y fornnIIdnd nos IIovnrn n In consocuoncIn do
quo In InoLsorvnncIn do unn y ofrn roduco dIforonfos ofocfos jurIdIcos soLro In
vnIIdoz doI ncfo, sorIn fII; oro uosfo quo In nuIIdnd o In nnuInLIIIdnd doI ncfo
so roduco IndIsfInfnnonfo or In InoLsorvnncIn do unns u ofrns, In dIsfIncIon
os Infundndn. SoIo os nocosnrIo fonor rosonfo quo hny nIfIIos usos sonn-
fIcos on oI dorocho vIvIonfo y quo n vocos so dononInnn fornns n Ios roquIsIfos
doI rocodInIonfo rovIos n In onIsIon doI ncfo nIsno. Io quo Inorfn os nnn-
IIznr oI rocnudo do IogIfInIdnd do quo so frnfo y ovnIunr su InorfnncIn nrn oI
dorocho, ns nII do cono so hnyn ofndo or dononInnrIo on nIgunn nornn o
on nIgunn docfrInn.
16. ConIinuoci6n. DeeojueIe Je lo JieIinci6n con el JerecIo poeiIito
o cunIquIor nnnorn quo so uso In dIsfIncIon, oIIn no so njusfn nI sIsfonn osI-
fIvo. SI so dIco quo Ins fornnIIdndos son conconIfnnfos o osforIoros nI ncfo,
oro no son osfrIcfnnonfo Ins fornns do onnnncIon do osfo, onfoncos so frnfn-
r do dIsfInguIr quo fornns doI ncfo no son nI nIsno fIono fornnIIdndos con-
conIfnnfos.
In osfo cnso quo no hny dIforoncIn onfro fornn y fornnIIdnd; sI so quIoro
docIr quo Ins fornns son ns Inorfnnfos,
1
onfoncos os Io nIsno quo dIsfIn-
guIr fornns osoncInIos o no osoncInIos.
QuIonos onIonn In dIsfIncIon onfro fornns osoncInIos y no osoncInIos o on-
fro fornns y fornnIIdndos osfn rofIrIondoso n fornns InroscIndILIos o nuy
Inorfnnfos, fundnnonfnIos, ofc. y ofrns no Inorfnnfos, socundnrIns, ofc., nrn
doducIr quo In vIoIncIon do Ins rInorns os ns grnvo quo In do Ins sogundns.
Ioro Lnsfn nI ofocfo con dIsfInguIr onfro vIcIos do fornn o fornnIIdndos nuy
grnvos, grnvos y Iovos nrn fonor fodn In grndncIon, on unfo n InorfnncIn do
Ins fornns, quo so dosoo; sI so quIoro hnLInr do fornns osoncInIos y no osoncIn-
Ios, In nIcn crIfIcn do nrfIdn os vorLnI, sIonro quo no or onIonr dofornI-
nndos vocnLIos so fornIno jusfIfIcnndo In vIoIncIon doI dorocho or In ndnInIs-
frncIon.
1?. Argundo: quId ei IoIlonoe Je fornoe eeenciolee:
ndn InIdo, on fodo cnso, onoznr nuovnnonfo oI dIscurso ufIIIznndo oI Ion-
gunjo quo rocurn onconfrnr fornns osoncInIos o susfnncInIos y frnfn do IIovnr
16.1
IIIISA, op. ciI., . 5?.
IO!MAIIAIS X-45
oIononfos o vIcIos dIvorsos n vIcIos do fornn, con fnI quo su IncunIInIonfo
ncnrroo In nuIIdnd doI ncfo. Is oI unfo do nrfIdn do IAII!!II!I on 1896.
In fnI cnso no oxIsfo oLIco on nfIrnnr quo In onIsIon doI dIcfnnon jurIdIco
doI sorvIcIo ornnnonfo do nsosornnIonfo Iofrndo os un vIcIo InsnnnLIo quo
ncnrron In nuIIdnd doI ncfo. Io roIo hn do ocurrIr cunndo oI ncfo onIfo oxro-
snr sus nofIvos o rnzonos do hocho, In cnusn fcfIcn quo Io dn susfonfo on oI
nundo ronI. TnnLIon vIcIn nLsoIufnnonfo oI ncfo quo oI son dIcfndo sIn cun-
IIr Ios rocnudos rocodInonfnIos oxIgIdos or In Ioy, t. gr. oI osfudIo do Innc-
fo nnLIonfnI cunndo corrosondo. SI so hnco un confrnfo ndnInIsfrnfIvo on
fornn dIrocfn cunndo hnco fnIfn IIcIfncIon LIIcn, oI confrnfo os nuIo. SI so
ronogocIn oI oLjofo, Inzo y rocIo do unn concosIon do sorvIcIos LIIcos sIn nI
nonos nudIoncIn LIIcn,
1
In InvnIIdoz os nnnIfIosfn. SI so dosIgnn n unn or-
sonn on un cnrgo osfnLIo sIn concurso rovIo, cunndo Ins nornns Io oxIgInn, oI
nonLrnnIonfo soInnonfo os vIIdo or convorsIon cono InforIno, ofc.
SI so fonn In nofIfIcncIon cono roquIsIfo do fornn y no cono oIononfo do
oxIsfoncIn doI ncfo, oI rosuIfndo os oI nIsno: oI ncfo no nofIfIcndo no os oxIgI-
LIo, no roduco ofocfos jurIdIcos.
2
18. 1l efecIo einergico Je loe ticioe Je forno , oIroe
o osfnr do ns rocordnr quo n vocos oI ncfo so rosonfn con vnrIos vIcIos
sInuIfnoos: onIsIon doI dIcfnnon jurIdIco rovIo, onIsIon do fundnnonfncIon
o nofIvncIon, onIsIon do nudIoncIn y ruoLn doI Inforosndo. In fnIos cnsos In
concIusIon or In nuIIdnd os InoscnnLIo.
1
OjnI Ios frILunnIos Io nIIcnrnn con ns frocuoncIn y no soInnonfo cunndo
fnIfnn fodos Ios roquIsIfos do nudIoncIn rovIn, dIcfnnon rovIo, fundnnonfn-
cIon o nofIvncIon, ofc.: In ndnInIsfrncIon LIIcn nos snIdrIn nonos cnrn sI Ios
rocnudos rovIsfos on oI dorocho nrn ovIfnr su ncfunr IrrnzonnLIo o nrLIfrnrIo,
dIsondIo do fondos LIIcos nI gonornr rosonsnLIIIdnd doI Isfndo, ofc., fuo-
rnn cunIIdnnonfo oxIgIdos or In jusfIcIn, condonnndo sIonro nI ncfo con In
nuIIdnd y no soInnonfo cunndo In cnnfIdnd do vIcIos so hn roofoncIndo. Is In
nIsnn roLIonfIcn quo con In corrucIon: In cInvo osf on Ins nodIdns ro-
vonfIvns. Is unn voz ns In nIIcncIon doI rIncIIo Meliue eeI inIocIo iuro
eertore, quon tulneroI coue reneJiun qurere.
1?.1
Vor eupro, f. 2, 2000, 4" od., cn. XI, II rocodInIonfo do nudIoncIn LIIcn.
1?.2
Conf. CASSAOI, DerecIo oJninieIroIito, f. II, op. ciI., 6" od., . 154: SI In uLIIcIdnd nnroco
oxIgIdn or oI ordonnnIonfo jurIdIco y no so cunIo con fnI roquIsIfo, os ovIdonfo quo oI ncfo cono
fnI, no hnLr nncIdo; I!J MOTI!O, op. ciI., . 199.
18.1
AsI STCorrIonfos, BeniIec Je MocIoJo, Morio C. c. Protincio Je CorrienIee, DJ, 1998-2, 61,
nIIcnndo nornns do In Ioy IocnI 3460 nnIogns n Ins nncIonnIos. Son nrocIdos Ios fnIIos do In
CSJ on CeJole, 1998, Iolloe, 321-2: 19?0, 1D, 180: 998 y Sol, 199?, DJ, 1998-2, 231 y 1D, 1?8:
224, con nofn do CASSAOI: !nn sonfoncIn frnscondonfo do In Corfo Suronn quo docInrn In nuII-
dnd do un docrofo doI Iodor IjocufIvo.
II ACTO AMIIST!ATIVO X-46
Isfo os Lnsfnnfo ovIdonfo con Ios vIcIos IndIsfInfnnonfo IInnndos do fornn
y/o do rocodInIonfo, o vIcIos do In voIunfnd rovIos n In onIsIon doI ncfo.
2
o
hncon fnIfn grnndos oIucuLrncIonos soLro In rnzonnLIIIdnd nrn dofornInnr
o) sI onIee do dIcfnrso un ncfo so dIo oorfunIdnd do dofonsn;
3
I) sI fnnLIon onIee do su onIsIon so IdIoron y oLfuvIoron Ios Infornos noco-
snrIos;
c) sI onIee y no dosuos do onnnndn In voIunfnd so IdIo dIcfnnon jurIdIco
do Ios orgnnIsnos ornnnonfos do nsosornnIonfo Iofrndo;
4
J) sI oI ncfo fIono o no unn fundnnonfncIon o oxIIcncIon rnzonnLIo, sufI-
cIonfo y ndocundn, do cuIos son Ins cIrcunsfnncIns Je IecIo quo jusfIfIcnn o
dofornInnn oI dIcfndo doI ncfo;
e) sI fIono o no unn rnzonnLIo fundnnonfncIon en JerecIo, o rofondo on
cnnLIo usnr fornuIns do vnguodnd o InrocIsIon fnIos cono nrn quo uodn
fcIInonfo sonnInrso In cnroncIn do fundnnonfncIon nornnfIvn rncIonnI;
f) sI su nofIfIcncIon sonnIn Ios rocursos oxIsfonfos, su Inzo y conufo;
g) sI fnI nofIfIcncIon oxrosn ndons oI conufo doI nccoso n In vIn judIcInI y
cundo so Iordo oso dorocho, on Ios ncfos quo rofondon dnr conIonzo n fnIos
Inzos.
Todos osos roquIsIfos son hnLIfunInonfo IncunIIdos, o IrroguInr o Incon-
Iofnnonfo cunIIdos. Cono no snncIonnr nI ncfo con In nuIIdnd nLsoIufn o
InsnnnLIo, nnfo fnI rofusIon do vIcIos
SI ndons In docIsIon no os sufIcIonfononfo rnzonnLIo, o so orcILo on oIIn oI
soIIo do In dosvIncIon; sI so In ndvIorfo dIscrInInnforIn, rojuIcIosn; sI no so
ndocun n Ins cIrcunsfnncIns do hocho; sI no fIono roLnnzns ndocundns on oI
oxodIonfo sIno soInnonfo nfIrnncIonos dognfIcns; sI nvnnzn soLro In IILor-
fnd o In roIodnd sIn susfonfo sufIcIonfo. In fodos osos cnsos, sunnr ndons
vIcIos do fornn, rocodInIonfo o ronrncIon do In voIunfnd, doLorIn no dojnr
ofrn concIusIon quo In nuIIdnd InsnnnLIo, InosILIo do sor corrogIdn or ns
doLnfo judIcInI quo oxIsfn.
18.2
Is frocuonfo In nsInIIncIon o nI nonos In noncIon sInuIfnon, fnnfo on docfrInn cono on
jurIsrudoncIn, do Ios vIcIos do fornn y do rocodInIonfo. II orIgon do In nsInIIncIon fuo onfnfIznr
n nnLos cono gnrnnfIn do In IILorfnd doI nrfIcuInr. Ioro dosdo Iuogo os orfocfnnonfo osILIo
dIforoncInrIos: !I!IS, OIO!OIS (Ir.), Sur lo forne eI lo proceJure Je l'ocIe oJninieIroIif, InrIs,
IcononIcn, 19?9, . 9-11. In In ncfunIIdnd In gnrnnfIn so noyn ns on oI confroI do rnzonnLIII-
dnd on sus dIvorsns nnnIfosfncIonos (roorcIonnIIdnd, ndocuncIon do nodIo n fIn, susfonfo fcfI-
co sufIcIonfo, ofc.), oI rIncIIo do In nIcn soIucIon jusfn, dIscrocIonnIIdnd coro, rIncIIos jurIdI-
cos IndofornInndos, rIncIIos gonornIos doI dorocho, roguIncIon focnIcn, ofc.
18.3
In cunI IncIuyo oorfunn cIfncIon, vIsfn y fofocoIn conIofn do In ncfuncIonos, ofc.
18.4
II cunI, Io nIsno quo unn sonfoncIn, doLo n su voz no IncurrIr on InoxcusnLIo orror do
dorocho nI on fIngrnnfo dosconocInIonfo do Ios hochos y In ruoLn doI cnso, so onn do quodnr
doscnIIfIcndo cono dIcfnnon jurIdIco doI sorvIcIo ornnnonfo do nsosornnIonfo Iofrndo.
Captulo XI
SISTEMA DE NULIDADES
DEL ACTO ADMINISTRATIVO
I. Finalidad de la teora o sistema
1. Las nulidades son slo relaciones entre otros conceptos
No hay acuerdo en derecho pbl i co acerca de cul es son l as nul i dades que pue-
den afectar al acto admi ni strati vo: i nexi stenci a, anul abi l i dad, nul i dad; si se
apl i ca o no el derecho ci vi l en materi a de nul i dades; cmo se apl i ca, etc.
1
Para encarar l a cuesti n debe aqu procederse en i gual forma que para obte-
ner l a noci n de acto admi ni strati vo: anal i zar l a fi nal i dad de l a i nvesti gaci n,
antes de empezar con el l a mi sma.
Qu queremos, pues, expl i car con una teor a o si stema de nul i dades de l os
actos admi ni strati vos? A nuestro jui ci o, l o que se trata de expl i car es cules
son las consecuencias jurdicas que habrn de asignarse a un defecto o vicio
concreto del acto. P.ej., si determi nada vi ol aci n de un requi si to l egal dar por
resul tado que el acto deba ser dejado si n efecto y/o tratado de determi nada
manera, a eso l o l l amaremos, p.ej., nul i dad, etc. Como se advi erte, el concepto
de nul i dad, anul abi l i dad, i nexi stenci a etc., no consti tuye si no una rel aci n en-
tre otros conceptos: la relacin en virtud de la cual el derecho asigna a un hecho
1.1
La constr ucci n de este cap., r eal i zada i ni ci al mente en Teor a de l as nul i dades del acto
admi ni str ati vo, ED, 2: 1091, ao 1962, l a hemos manteni do en l as edi ci ones de 1963,1969, 1979
y 1999 de este l i br o; si n embar go, se encontr ar n ajustes como en toda l a obr a. Es si empr e i nter e-
sante anal i zar el der echo compar ado, en especi al l os Travaux de lAssociation Henri Capitant, t.
XI V, Par s, 1965, par ti cul ar mente GI ANNI NI , MASSI MO SEVERO, Rappor t gnr al , p. 759 y ss.;
BOLOUI S, JEAN, Rappor t sur l 'i nexi stence, l a nul l i t et l 'annul ati on des actes jur i di ques en dr oi t
publ i c fr anai s , p. 771 y ss.; CASETTA, ELI O, Rappor t sur l 'i nexi stence, l a nul l i t et l 'annul ati on
des actes jur i di ques en dr oi t consti tuti onnel et admi ni str ati f i tal i en , p. 793 y ss.; de l os tr abajos
sobr e l a nul i dad en el der echo ci vi l , en el mi smo l i br o, cabe destacar RENARD, CLAUDE y VI EUJEAN,
E., Rappor t sur l a nul l i t, l 'i nexi stence et l 'annul abi l i t en dr oi t ci vi l bel ge , p. 521 y ss. Compa-
r ar , en nuestr o der echo, l as constr ucci ones que r eal i zan BARRA, CASSAGNE, COMADI RA, HUTCHI NSON,
MAI RAL, etc., en sus r especti vas obr as que hemos r ecor dado a l o l ar go de este vol .
EL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -2
una determinada consecuencia jurdica; advi r tase que l a consecuenci a jur di -
ca no es l a nul i dad o anul abi l i dad, si no l a efecti va supr esi n o no del acto bajo
tal es o cual es condi ci ones; l a noci n de nul i dad o anul abi l i dad no hace si no
reunir en un concepto unitario todas esas condiciones y caractersticas que se-
gn los casos deber adoptar la efectiva supresin del acto.
2
2. Qu debe explicar un sistema de las nulidades
El pr oceso de i nvesti gaci n que nos l l evar al concepto y enunci aci n de l as
nul i dades del acto admi ni str ati vo, debe pues par ti r de al gunos supuestos que
cor r esponde anal i zar pr evi amente: cules son las consecuencias jurdicas con-
cretas que determinados hechos deben acarrear segn el orden jurdico. Luego,
l a teor a de l as nul i dades estudi a l as consecuenci as o sanci ones que cor r espon-
den al acto admi ni str ati vo anti jur di co. Una vez el abor ado ese punto de par ti -
da, debe tr atar se de hal l ar l os pr i nci pal es ti pos y pecul i ar i dades que se dan en
l as consecuenci as jur di cas; y en base a l os mi smos se estudi ar y r euni r l as
consecuenci as jur di cas de un tenor si mi l ar , bajo un concepto comn: si encon-
tr r amos que todas l as consecuenci as jur di cas son si mi l ar es, entonces el con-
cepto ser a uno sol o; si hal l r amos una enor me mul ti pl i ci dad, tantos ser an l os
di fer entes ti pos de i nval i dez.
Desde l uego, l a apr eci aci n y el ecci n de cul es son l as pr i nci pal es conse-
cuenci as jur di cas a consi der ar se va a deter mi nar l a noci n o noci ones de i nva-
l i dez. Si uno toma tan sl o una de l as consecuenci as jur di cas (ver bi gr aci a, que
el acto sea suscepti bl e de ver se pr i vado de sus efectos jur di cos), l a noci n de
i nval i dez ser demasi ado ampl i a y con el l o i nti l par a expl i car sufi ci entemen-
te cmo son l as consecuenci as de que se tr ata; si a l a i nver sa uno toma dema-
si adas pecul i ar i dades exi stentes en l as consecuenci as jur di cas, l as di sti ntas
especi es de i nval i dez que se ofrecern consti tui rn un conjunto demasi ado com-
pl ejo para ser real mente prcti co y uti l i zabl e.
La sol uci n, pues, est en hal l ar el trmi no medi o: en tomar el mayor nme-
ro posi bl e de consecuenci as jur di cas fundamental es y dejar de l ado l as acceso-
ri as. Una vez reuni das l as consecuenci as jur di cas fundamental es, deben bus-
carse sus puntos de conexi n y reuni rl as entonces en grupos, de forma tal que
se pueda deci r que el grupo A de consecuenci as jur di cas se da si empre en
forma conjunta y as el grupo B, etc.; y que cada uno de el l os responde a un
di sti nto ti po de hechos que afectan al acto admi ni strati vo. A el l os, entonces,
l l amaremos nul i dad, anul abi l i dad, etc.; a su vez, es de seal ar que l a denomi-
1.2
Ocur r e pues con el concepto de nul i dad l o mi smo que con cual qui er otr o tr mi no jur di co:
como di ce ROSS, ALF, T-T, Buenos Ai r es, Abel edo-Per r ot, 1961, p. 32, pr opi edad, cr di to y otr as
pal abr as, cuando son usadas en el l enguaje jur di co, ti enen l a mi sma funci n que l a pal abr a t-t;
son pal abr as si n si gni fi cado, si n r efer enci a semnti ca y sl o si r ven un pr opsi to como una tcni ca
de pr esentaci n.
SI STEMAS DE NULI DADES DEL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -3
nacin que se adopte car ece de toda tr ascendenci a, pues ha de ser si mpl emen-
te un punto de r efer enci a conceptual entr e l os hechos y l as consecuenci as a que
l os mi smos dan l ugar .
3. Debe analizarse el rgimen, no las denominaciones
Por un cr i ter i o de cl ar i dad o comodi dad, podr n adoptar se l as denomi naci ones
usual es en este ti po de cuesti ones (i nexi stenci a, nul i dad, anul abi l i dad), tr a-
tando de adoptar l os nombr es que por su uso anter i or en otr as di sci pl i nas pr e-
sentan ya una fami l i ar i dad y una i denti fi caci n genr i ca con el gr upo de con-
secuenci as jur di cas de que se tr ata; pero es necesario advertir que no debe
darse a esos trminos y significados familiares rigor dogmtico alguno; no debe
par ti r se, por l o tanto, de casi l l er os en l os cual es habr for zosamente que enca-
jar el de l os actos admi ni str ati vos, ni de pr i nci pi os doctr i nar i os a priori que
puedan i nci di r en l a apreci aci n objeti va de di chas ci rcunstanci as y desvi r-
tuarl as. Se tratar de ver qu consecuenci as se apl i can a ci ertos actos, pues
esto es l o pr i nci pal y no di scuti r sobr e l a denomi naci n que l uego podr
asi gnr sel es.
II. Inaplicabilidad literal de las nulidades del Cdigo Civil
4. Diferencias generales entre el sistema de las nulidades civiles y el sistema
de las nulidades administrativas
1
Antes de entr ar al anl i si s por menor i zado de cmo funci onan l as nul i dades
absol utas y r el ati vas y l os actos nul os y anul abl es del der echo ci vi l en compa-
r aci n con el der echo admi ni str ati vo, es conveni ente seal ar l as di fer enci as
gener al es entr e ambos si stemas de nul i dades:
4.1. En el derecho ci vi l l a nul i dad suel e concebi rse como una sanci n por l a
ausenci a o l a al teraci n de un elemento constitutivo del acto; en cambi o en el
derecho admi ni strati vo l a nul i dad deri va de l a i mposi bi l i dad del acto de i nte-
grarse en un ordenami ento jur di co dado, de su vi ol aci n objeti va de pri nci pi os
jur di cos, antes que de un elemento suyo vi ci ado o fal tante.
2
Esto es as porque
en el derecho pri vado el nfasi s sobre l a vol untad de l as partes (art. 1197 del
Cdi go Ci vi l ) contri buye a presentar cada acto como defi ni endo su propi o or-
den jur di co
3
y por el l o, si bi en exi sten tambi n nul i dades por i nfracci ones al
4.1
En senti do si mi l ar SABORI O VALVERDE, RODOLFO, Eficacia e invalidez del acto administrativo,
San Jos, SEI NJUSA, 1994, 2 ed.
4.2
BOULOUI S, op. cit., p. 773; GI ANNI NI , op. cit., p. 760. Si bi en l a Cor te en el caso Los Lagos
(Fallos, 190: 142, 151) di jo que tambi n l as nul i dades admi ni str ati vas se consi der an en r el aci n a
l os el ementos del acto, pensamos que esa afi r maci n no concuer da con el cr i ter i o que el tr i bunal
r eal mente uti l i za par a val or ar l os vi ci os, l o que se evi denci a en Pustelnik (293: 133).
4.3
BOULOUI S, op. loc. cit.
EL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -4
orden pbl i co, l as pri nci pal es son aquel l as que emanan de una i mperfecci n de
l os mi smos el ementos que consti tuyen el acto.
4
En cambi o, l as nul i dades admi -
ni strati vas no dependen de cul el emento del acto est vi ci ado, si no de l a i m-
portanci a de l a i nfracci n al orden jur di co.
5
4.2. En el derecho ci vi l l a nul i dad es si empre decl arada por un rgano judi -
ci al , mi entras que en el derecho admi ni strati vo puede serl o tanto por un rgano
judi ci al como por un rgano admi ni strati vo,
6
aunque esto l ti mo es excepci o-
nal , no normal , segn vi mos en el cap. VI al expl i car l a estabi l i dad o i rrevoca-
bi l i dad del acto i ndi vi dual en sede admi ni strati va. Por l o dems, mi entras que
l a pri mera surge usual mente de un proceso ordi nari o, l a segunda puede tam-
bi n produci rse en acci ones de amparo u otros procesos sumari os o sumar si mos
como l os de l a l ey de defensa del consumi dor . A l a i nver sa, l a potestad an
excepci onal de l a admi ni str aci n par a r evocar al guno de sus actos, i mpor ta
que tanto el l a como l a justi ci a se vean i nfl uenci ados por su pr opi a natur al eza
(dependi ente, con tendenci a al exceso de poder ; i ndependi ente, con tendenci a
al exceso del self restraint) al pr onunci ar se sobr e l a val i dez o i nval i dez de un
acto. La admi ni str aci n ti ende a ejer cer su poder con excesi va autor i dad, en
tanto que l a justi ci a peca por excesi va autor r estr i cci n en el contr ol .
Otr a di fer enci a que sur ge de l a di ver si dad de r ganos que pueden apl i car el
si stema de nul i dades admi ni str ati vas, es que en nuestr a jur i spr udenci a l os
jueces han decl ar ado no poder conocer de ofi ci o en l as nul i dades admi ni str ati -
vas (l o que s pueden hacer en al gunas nul i dades ci vi l es), al par que l os r ga-
nos admi ni str ati vos pueden conocer de ofi ci o en l as nul i dades que si empr e
son, por l o dems, admi ni str ati vas
7
de aquel l os de sus actos no al canzados
por l a i r r evocabi l i dad.
Tal como l o destacamos en l a I ntroduccin, es l l amati vo veri fi car cmo so-
brevi ven i nnmeros cri teri os juri sprudenci al es cuyo al cance concreto es negar
el acceso a l a tutel a judi ci al efecti va a l os parti cul ares: l a decl araci n de i n-
consti tuci onal i dad como ltima ratio, l a no decl araci n de ofi ci o de l a nul i dad
de l os actos admi ni strati vos, l a no justi ci abi l i dad de determi nados actos, etc.
La resti tuci n del derecho admi ni strati vo argenti no al Estado de derecho (o al
4.4
BOULOUI S, op. loc. cit.
4.5
Conf. SABORI O VALVERDE, op. cit., p. 20 y nota 13.
4.6
Cl ar o est, l a r evocaci n admi ni str ati va est someti da a r evi si n judi ci al . Ampl i ar supra, t.
1, 2000, r ei mpr esi n de l a 5 ed., cap. I X, 8 a 22; t. 2, 2000, 4 ed., cap. XI I I y ss.; infra, en este t.
3, cap. XI I I , 3.
4.7
Nos r emi ti mos a l o di cho supra, cap. I I , 10 a 15; esta posi ci n, que i ni ci amos en 1963, ha
si do segui da por CASSAGNE, JUAN CARLOS, Derecho administrativo, t. I I , Buenos Ai r es, Abel edo-
Per r ot, 1998, pp. 177-9, qui en adems hace una exhausti va cr ti ca al pr i nci pi o de nuestr a jur i s-
pr udenci a; CASSAGNE r ecuer da tambi n a BI ANCHI , ALBERTO B., Control de constitucionalidad, Bue-
nos Ai r es, 1992, pp. 224-6 y a VANOSSI , JORGE R., Recurso extraordinario federal. Control de
constitucionalidad, Buenos Ai r es, 1984, p. 226 y ss.; en i gual tesi tur a cabe r ecor dar l a cl si ca
posi ci n de BI DART CAMPOS.
SI STEMAS DE NULI DADES DEL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -5
rule of Law, par afr aseando a DI CEY), l uego de tantos gobi er nos de facto en un
pasado no tan cer cano, est i nexpl i cada e i nexpl i cabl emente demor ada. No es
de extr aar entonces que se pr oduzcan esfuer zos doctr i nar i os por cuesti onar
todo el andami aje y no sol amente su per petuado di sfunci onami ento.
8
Por supuesto, l a admi ni str aci n no puede en ni ngn caso decl ar ar el l a mi s-
ma l a nul i dad de un acto jur di co emanado de particulares, ni entr ar a conocer
del supuesto vi ci o de l a vol untad del par ti cul ar . Es ci er to que a veces se ha
postul ado y no hemos si do una excepci n a l a r egl a,
9
que l a admi ni str aci n
puede r evocar an el acto establ e cuando ha medi ado dol o del par ti cul ar ,
10
o
an si mpl emente conoci mi ento del vi ci o del acto que l o benefi ci a, como as
tambi n que al gunos or denami entos consagr an esa sol uci n,
11
per o no l o es
menos que esto i mpor ta que l a admi ni str aci n estar a anal i zando el vi ci o de l a
vol untad de un par ti cul ar , l o cual nos par ece hoy r esul tar en una absol uta
i nvasi n de l as ni cas facul tades pr i vati vas que exi sten, pr eci samente l as del
Poder Judi ci al . Sostener l o contr ar i o i mpor ta someter a l a admi ni str aci n el
juzgami ento, as sea pr ovi si onal , de conductas pr i vadas, l o que no par ece ad-
mi si bl e en un Estado de Der echo.
4.3. En el der echo ci vi l l os vi ci os que dan l ugar a l as nul i dades del acto
jur di co estn en su mayor par te expresamente contempl ados en el Cdi go Ci -
vi l , seal ndose i ncl uso qu ti po de nul i dad cor r esponde a cada vi ci o. En el
der echo admi ni str ati vo en cambi o, no todos l os vi ci os estn contempl ados ex-
pl ci tamente en l a l ey admi ni str ati va (ni l a l ey ci vi l , l gi camente, l os contem-
pl a por su par te). Por otr a par te, si bi en el decr eto-l ey naci onal de pr ocedi -
mi ento admi ni str ati vo contempl a supuestos que ful mi na con l a nul i dad abso-
l uta, no ha si do esa l a hi stor i a de su apl i caci n jur i spr udenci al , en l a cual l a
val or aci n de cada vi ci o debe necesar i amente hacer se en el caso concr eto. Por
otr a par te, el vi ci o por antonomasi a es l a ar bi tr ar i edad de l a admi ni str aci n,
que sur ge de i nnmer os supuestos anal i zados por l a doctr i na y l a jur i spr uden-
ci a y se hace i mposi bl e r educi r a una ni ca fr mul a gener al .
12
4.8
Nos estamos r efi r i endo a nuestr os pr opi os i ntentos en di ver sos puntos (notor i amente, poder
de pol i c a, t. 2, cap. V) y al de MAI RAL en l a doctr i na her mana del contr ato admi ni str ati vo, que
r ecor damos en l a r efer i da I ntr oducci n.
4.9
Nos r efer i mos a nuestr o pr oyecto de 1964, que como toda tesi s que peque por exceso de
autor i dad, ha teni do xi to: ha si do r eceptada tanto por l a l egi sl aci n naci onal de 1972 como por l a
de l a Ci udad de Buenos Ai r es l uego de l a i nstal aci n de su Gobi er no Autnomo, a pesar de una
Consti tuci n l i ber al con l a cual par ece ahor a enter amente di scor dante.
4.10
En tal senti do FORSTHOFF, Tratado de derecho administrativo, Madr i d, 1958, p. 361, a qui en
tambi n r ecuer da BARRA, RODOLFO C., La nul i dad del acto admi ni str ati vo y l os efectos de su decl a-
r aci n, ED, 108: 586.
4.11
As , el del GCBA.
4.12
Nos r emi ti mos al cap. VI I I , 7 a 9; cap. I X, 8 a 8.5, ambos de este vol . 3; y fundamental -
mente al t. 1, supra, 2000, r ei mpr esi n de l a 5 ed., cap. VI , 8 a 17 y cap. X, 15. Vase tambi n
FERNNDEZ, TOMS RAMN, La arbitrariedad de la administracin, Madr i d, Ci vi tas, 1998.
EL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -6
4.4. Como consecuenci a de l o anter i or , mi entr as que el si stema ci vi l de l as
nul i dades ti ene mayor cer teza y pr evi si bi l i dad, el admi ni str ati vo es ms i n-
ci er to y por ende pr openso a l a i nsegur i dad jur di ca.
4.5. Tambi n como consecuenci a de l o expr esado en el punto 4.3., en der echo
admi ni str ati vo no r i ge el pr i nci pi o pas de nullit sans texte, cual qui er a sea su
gr ado de vi genci a en der echo pr i vado. Di cho en otr as pal abr as, se mantenga o
no en der echo pr i vado aquel cl si co pr i nci pi o,
13
en der echo admi ni str ati vo l es
cl ar amente i napl i cabl e.
14
Este es uno de l os aspectos que a veces cuesta enten-
der a l os que no cul ti van l a di sci pl i na. El der echo pr i vado maneja pocos pr i nci -
pi os jur di cos i ndeter mi nados que l l evan a una ni ca sol uci n justa en el caso,
p.ej. l a buena fe, abuso del der echo, l esi n, etc. (es i mposi bl e defi ni r l os de ante-
mano a tr avs de un catl ogo de actos pr ohi bi dos, per o cuando el juez establ ece
que el hecho deter mi nante ha ocur r i do, l a nul i dad devi ene su necesar i a conse-
cuenci a). En el der echo admi ni str ati vo hay ms, v.gr. l a publ i ci dad, tr anspa-
r enci a, efi caci a, justi ci a, que emer gen de l a CI CC, ms el pr i nci pi o car di nal de
l a r azonabi l i dad, cuyos ml ti pl es casos y supuestos de apl i caci n anal i zamos a
l o l ar go de toda nuestr a obr a.
15
4.6. Se ha produci do un acercami ento entre l as nul i dades ci vi l es y admi ni s-
trati vas, en cuanto ha pasado a ser corri ente en el derecho ci vi l l a admi si n de
que l os derechos de carcter consti tuci onal y en general l os derechos humanos
consagrados en l os tratados supranaci onal es e i nternaci onal es consti tuyen su-
puestos de anti juri ci dad en l as conductas pri vadas (p.ej., di scri mi naci n; vi o-
l aci n de l a pri vaci dad o i nti mi dad, etc.). Esos mi smos supuestos vi ci an tam-
bi n y con mayor razn, l a conducta admi ni strati va. De todas maneras, si bi en
a veces el derecho pri vado recurre a l a apl i caci n de regl amentaci ones admi -
ni strati vas para juzgar conductas pri vadas, esto es ms comn en el caso de
l as nul i dades admi ni strati vas. Las normas cuya i nfracci n puede dar ori gen a
l a comi si n de vi ci os del acto admi ni strati vo son tanto internacionales, supra-
nacionales, constitucionales como legales o reglamentarias, amn de que hay
tambi n vi ci os no contempl ados expresamente en norma concreta al guna pero
que devi enen de l os pri nci pi os general es del derecho, l os pri nci pi os jur di cos
i ndetermi nados, l a garant a de razonabi l i dad, etc. Las fuentes de l os vi ci os del
acto admi ni strati vo son as ml ti pl es y se encuentran muy di spersas, si endo
ms fci l no adverti r al guno de l os vi ci os de que un acto puede padecer. Por
el l o el anl i si s de l os vi ci os del acto admi ni strati vo requi ere mayor i nvesti ga-
4.13
P. ej., l a teor a de l a i nexi stenci a apar ece en el der echo pr i vado, segn BOULOUI S, par a
l i ber ar al juez de l as consecuenci as del pr i nci pi o segn el cual no hay nul i dad si n texto (op. cit., p.
774). En i gual senti do GI ANNI NI , op. cit., p. 767; SAVORI O VALVERDE, op. cit., pp. 19-20; compar ar
RENARD y VI EUJEAN, op. cit., pp. 525 y 540.
4.14
WI NKLER, GNTHER, Die absolute Nichtigkeit von Verwaltungsakten, Tbi ngen, 1960, p. 19.
4.15
Nos r emi ti mos al cap. VI I I , 7 a 9; cap. I X, 8 a 8.5, ambos de este vol . 3; y fundamental -
mente al t. 1, supra, 2000, r ei mpr esi n de l a 5 ed., cap. VI , 8 a 17 y cap. X, 15.
SI STEMAS DE NULI DADES DEL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -7
ci n que el de l os vi ci os del acto jur di co pr i vado; a ese fi n hemos dedi cado l os
caps. pr ecedentes (VI I I , I X y X).
4.7. Mi entr as que en el der echo pr i vado no se puede al egar l a pr opi a tor peza
(nemo propriam turpitudinem allegare potest), en el der echo admi ni str ati vo
anti guo l a admi ni str aci n s pod a hacer l o, sea r evocando l os actos i l eg ti mos
que hubi er a di ctado en tanto no afectar a der echos de ter cer os que se estuvi e-
r an cumpl i endo,
16
sea pi di endo en sede judi ci al tanto por acci n como por r e-
convenci n, l a nul i dad de su pr opi o acto. En el der echo compar ado exi ste una
acci n judi ci al expr esamente cr eada por el l egi sl ador a este efecto: l a acci n de
l esi vi dad;
17
en nuestr o der echo se l a i ncl uye dentr o de l os pr ocesos or di nar i os
como una de l as posi bl es pr etensi ones pr ocesal es de l a admi ni str aci n en jui -
ci o.
18
Cada vez se afi rma ms en nuestro derecho l a tendenci a contrari a a que l a
admi ni straci n i nvoque su propi a torpeza, argumentado de di versas y persua-
si vas maneras. Se ha sosteni do as , a l a i nversa del cri teri o negatori o a l a apl i -
caci n de tal es pri nci pi os fundamental es del derecho a l a admi ni straci n p-
bl i ca, que deben rechazarse l as pretensi ones contradi ctori as con l a conducta
pasada del pretensor, cuando el l as contrar an l a buena fe o vul neran l a con-
fi anza que terceros deposi taron sobre di cha conducta previ a.
19
Como ti ene di -
cho l a CSJN, Una de l as der i vaci ones del pr i nci pi o car di nal de l a buena fe es
4.16
Ampl i ar en COMADI RA, JULI O R., La anulacin de oficio del acto administrativo, Buenos Ai -
r es, Depal ma, 1981 y sus muy compl etas r efer enci as; tambi n sosti ene este cr i ter i o en l a actual i -
dad CASSAGNE, t. I I , op. cit., p. 182. Es l o que en su momento sostuvi mos, i nter pr etando l a vi eja
jur i spr udenci a. Per o ocur r e ahor a que cada vez ms l a jur i spr udenci a enfati za, i ncl uso par a el
Estado, l a apl i caci n del pr i nci pi o ci vi l i sta, a veces en tr mi nos enfti cos, l o que coi nci de con el
pr i nci pi o consti tuci onal al emn de l a pr otecci n de l a confi anza debi da. Ver COMADI RA, Derecho
administrativo, Buenos Ai r es, Depal ma, 1997, p. 126 y nota 37; COVI ELLO, PEDRO J. J., La confi an-
za l eg ti ma , ED, 177: 894; WEBER, ALBRECHT, El pr ocedi mi ento admi ni str ati vo en el der echo co-
muni tar i o, en BARNES VZQUEZ, JAVI ER (Coor di nador ), El procedimiento administrativo en el dere-
cho comparado, Madr i d, Ci vi tas, 1993, p. 57 y ss., p.77.
4.17
Ampl i ar en GONZLEZ PREZ, JESS, Comentarios a la ley de la jurisdiccin contencioso-admi-
nistrativo (Ley 29/ 1998, de 13 de julio), t. I I , Madr i d, Ci vi tas, 1998, 3 ed., p. 42 y ss.
4.18
Ver BI ANCHI , Ti ene fundamento consti tuci onal l a acci n de l esi vi dad?, ED, 132: 808;
GAVEGLI O, ADRI N J., Apuntes acer ca del si stema de pr etensi ones en el Cdi go Contenci oso Admi -
ni str ati vo de l a Pr ovi nci a de Buenos Ai r es, J A, 23-VI I I -2000, 37, 43.
4.19
STTi erra del Fuego, Antrti da e I sl as del Atl nti co Sur, Miranda, LL, 1998-E, 198, 202, voto de
TOMS HUTCHI NSON, qui en ci ta CSJN, Fallos, 7: 138, Arigs, 1869; California S.E.C.P.A, 1983, Fallos,
305: 1402; CNFed. CA, Sal a I I I , Casik, 26-XI -85. SCMendoza, Sal a I , Arrigoni, 1990, ED, 141: 213,
con nota de MAI RAL, Una apl i caci n de l a doctr i na de l os pr opi os actos a l a Admi ni str aci n Pbl i -
ca y de BI DART CAMPOS, La teor a del acto pr opi o en el der echo pbl i co, ED, 141: 212; tambi n en
LL, 1991-B, 39, con nota de BORDA, Un fal l o con deci si ones i mpor tantes y acer tadas sobr e l a
doctr i na de l os actos pr opi os, LL, 1991-B, 38 y otr os ci tados en Spampinato, SC de Mendoza, Sal a
I , 1998, ED, 181: 113. Hay autor es, a l a i nver sa, que exti enden l a i napl i cabi l i dad del pr ecepto
i ncl uso a l a teor a gener al , p. ej. en l a afi r maci n no podr a usar se l a pr ohi bi ci n venire contra
factum par a vedar l a posi bi l i dad de atacar de nul i dad un acto vi ci ado: BI ANCHI , ENRI QUE TOMS e
I RI BARNE, HCTOR PEDRO, El pr i nci pi o gener al de l a buena fe y l a doctr i na venire contra factum
proprium non valet, ED, 106: 853.
EL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -8
l a que puede for mul ar se como el der echo de todo ci udadano a l a ver aci dad
ajena y al compor tami ento l eal y coher ente de l os otr os, sean stos los particu-
lares o el propio Estado; El actuar contradi ctori o que trasunta desl eal tad
resul ta descal i fi cado por el derecho, l o que ha quedado pl asmado en brocardos
como el que expresa venire contra factum propium non valet que si nteti zan
aspectos de densa di mensi n ti ca del pri nci pi o de buena fe;
20
pues resul ta
necesari o exi gi r a l as partes un comportami ento coherente, ajeno a l os cambi os
de conducta perjudi ci al es y desesti mar toda actuaci n que i mpl i que un obrar
i ncompati bl e con l a confi anza que se ha susci tado en el otro.
21
Puede en ver-
dad apuntarse que estos precedentes no i mpl i can l a reversi n del pri nci pi o
cl si co. Pero hay muchos s ntomas que parecen preanunci ar el cambi o formal .
22
Hay en esta cuesti n un punto de i nfl exi n marcado por GRECCO y otros. GRECCO,
par ti endo de l a mi sma constr ucci n tr adi ci onal ,
23
comi enza a mati zar l a en un
pr i mer pr ecedente de l a Sal a I que entonces i ntegr ar a
24
y que se ha manteni do
y ampl i ado en el senti do de que el pr ecedente admi ni str ati vo obl i ga a l a admi -
ni str aci n, que no puede en tal caso si mpl emente i nvocar que fue tor pe. En
este senti do, l o que fue nor mal en el pasado, admi ti r l e a l a admi ni str aci n
i nvocar su pr opi a tor peza y vol ver sobr e sus pr opi os actos,
25
par ece cada vez
menos admi si bl e en el Estado contempor neo.
26
Desde otra perspecti va que i l umi na el enfoque que nos parece aproxi marse
al punto de equi l i bri o, se seal a que l a seguri dad jur di ca, tantas veces i nvoca-
da a favor del acto, es en ri gor un pri nci pi o construi do en tutel a de l os derechos
i ndi vi dual es,
27
al par que se seal a con justeza que resul ta entonces absurdo
postul ar l a seguri dad jur di ca como val or oponi bl e por l a admi ni straci n al
parti cul ar. Es que el jui ci o de anul aci n l l evar i ndefecti bl emente casi una
dcada durante l a cual l a norma ser, al contrari o, l a absol uta i nseguri dad
acerca del resul tado fi nal de l a l i ti s una vez agotadas todas l as i nstanci as i n-
4.20
Ca. Azucarera Tucumana, S.A. c. Gobierno Nacional, J A, 1989-I V, 429.
4.21
Yacimientos Petrolferos Fiscales c. Provincia de Corrientes y otro, ao 1992, LL, 1992-B,
216, cons. 4 in fine).Ver tambi n MAI RAL, La doctrina de los actos propios y la administracin
pblica, Buenos Ai r es, Depal ma, 1988.
4.22
Entr e el l os, l a l ey gener al de l a admi ni str aci n pbl i ca de Costa Ri ca pr ohi be en su ar t.
175.6 que l a admi ni str aci n i ntr oduzca l a pr etensi n de l esi vi dad por r econvenci n. Ver SABORI O
VALVERDE, op. cit., pp. 19-20.
4.23
En Autotutel a admi ni str ati va y pr oceso judi ci al . A pr opsi to de l a l ey 17.091, LL, 1980-B,
906.
4.24
CNFed. CA, Sal a I , Rava, Marta I . c. Estado nacional (Fiscala de I nvestigaciones Adminis-
trativas), LL, 1996-C, 459 y dems fal l os aqu ci tados en el cap. I I I , nota 4.8, con comentar i o en
GORDI LLO, Cien notas de Agustn, 38, La pr cti ca admi ni str ati va, pp. 104-6.
4.25
COMADI RA, La anulacin de oficio del acto administrativo. La denominada Cosa J uzgada
Administrativa, Buenos Ai r es, Ed. Ci enci as de l a Admi ni str aci n, 1998, 2 ed., p. 53 y ss.
4.26
COMADI RA, op. ult. cit., p. 55 y ss.; Derecho administrativo, Buenos Ai r es, Depal ma, 1997, p.
126 y nota 37; COVI ELLO, La confi anza l eg ti ma, ED, 177: 894.
4.27
CAPUTI , M. CLAUDI A y SACRI STN, ESTELA B., La caduci dad del ar t. 25 de l a l ey 19.549, l a
pr esunci n de l egi ti mi dad de l os actos admi ni str ati vos y l a segur i dad jur di ca, LL, 1997-A, 70.
SI STEMAS DE NULI DADES DEL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -9
cl uyendo el r ecur so extr aor di nar i o.
28
Eso si n contar l a posi bl e i nstanci a supra-
naci onal tanto de l a Comi si n I nterameri cana de Derechos Humanos pri mero
como de l a Corte I nterameri cana de Derechos Humanos despus. Todas estas
seal es que van dando el der echo posi ti vo y l a doctr i na ar genti na, desde
di sti ngos ngul os, puede ser el cal do de cul ti vo propi ci o para un cambi o de este
otro anqui l osado paradi gma del pasado, en l a fel i z expresi n acuada por
GONZLEZ NAVARRO.
29
4.8. Mi entras que l as nul i dades ci vi l es ti enden fundamental mente a custo-
di ar l a vol untad de l as partes, l as nul i dades admi ni strati vas buscan pri nci pal -
mente reafi rmar l a vi genci a objeti va del ordenami ento jur di co; o, si se prefi e-
re, asegurar el i nters pbl i co no en cuanto inters de la administracin, si no
en cuanto inters colectivo de que la administracin no viole el orden jurdico.
30
Pero esto ti ene una di nmi ca i nestabl e, que l l eva con frecuenci a a que l a real i -
dad si gni fi que una desprotecci n del i nters pbl i co representado por l a segu-
ri dad jur di ca de l os derechos i ndi vi dual es frente a l a admi ni straci n. Di cho en
otras pal abras, el i nters pbl i co o bi en comn, o bi enestar general , etc., resul -
tan a veces frmul as dogmti cas con l as cual es se funda si n argumentaci n
al guna cual qui er sol uci n favorabl e al poder de turno.
31
5. Distintos casos o especies de nulidades. Criterio de comparacin
Las di fer enci as que hasta aqu hemos seal ado i ndi can que se tr ata de dos
si stemas di ver sos en sus r asgos gener al es; ver emos ahor a cmo tambi n en el
funci onami ento concr eto de l os di sti ntos casos de nul i dades exi sten di fer en-
ci as entr e el der echo ci vi l y el der echo admi ni str ati vo. La di sti nci n entr e ac-
4.28
TAWI L, GUI DO, El ar t cul o 25 de l a l ey 19.549 en l a r eci ente jur i spr udenci a de nuestr a Cor te
Supr ema, LL, 1995-E, 473; Los pl azos par a acci onar en l a i nstanci a contenci oso-admi ni str ati va:
pr i mer a apr oxi maci n , en RAP, 133: 11 (Ed. Ci enci as de l a Admi ni str aci n); Los gr andes mi tos
del der echo admi ni str ati vo, el car cter r evi sor de l a jur i sdi cci n contenci oso admi ni str ati va, l a
i nacti vi dad de l a Admi ni str aci n y su fi scal i zaci n judi ci al , ED, 128: 958 y sus r emi si ones.
4.29
GONZLEZ NAVARRO, FRANCI SCO, Derecho administrativo espaol, t. 3, El acto y el procedimien-
to administrativos, Pampl ona, EUNSA, 1997, p. 1236.
4.30
Si gue este cri teri o SAVORI O VALVERDE, op. cit., p. 17. Sobre l a di sti nci n entre i nters pbl i co e
i nters de l a admi ni straci n pbl i ca, ver supra, t. 2, 2000, 4 ed., cap.VI , 5.1 y ss., pp. VI -28/32;
MAI RAL, Control..., t. I I , op. cit., 468, esp. p. 829; ESCOLA, HCTOR JORGE, El i nter s pbl i co: su
concepto y conteni do, RAP, 129: 7 (Buenos Ai r es, 1989) y su l i br o El inters pblico como funda-
mento del derecho administrativo, Buenos Ai r es, Depal ma, 1989, en que si gue nuestr a constr uc-
ci n.
4.31
Lo seal a GONZLEZ NAVARRO, op. loc. cit., al r efer i r se al anqui l osado par adi gma de l a pr eva-
l enci a de un i nter s sobr e otr o. Coi nci de con nuestr a pr di ca en contr a de l a pr eval enci a dogm-
ti ca de un i nter s pbl i co que no se puede defi ni r ni car acter i zar , fr ente a un concr eto cmul o de
i nter eses i ndi vi dual es coi nci dentes, como expl i camos en el t. 2, cap. VI y l o sostenemos desde
Reestr uctur aci n del concepto y r gi men jur di co de l os ser vi ci os pbl i cos, en LL, 106: 1187,
1962; Estudios de derecho administrativo, Buenos Ai r es, Per r ot, 1963; Derecho administrativo de
la economa, Buenos Ai r es, Macchi , 1966; Tratado de derecho administrativo, t. 2, Buenos Ai r es,
Macchi , 1975; Teora general del derecho administrativo, Madr i d, I EAL, 1984.
EL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -10
tos nul os y anul abl es y entre nul i dad absol uta y nul i dad rel ati va del CC, no se
presenta con i gual es caracter sti cas en el derecho admi ni strati vo. Nos referi -
remos a l as consecuencias jurdicas que el CC establ ece para ci ertos defectos de
l os actos jur di cos y l as di ferenci aremos de l as consecuencias que el derecho
pbl i co a su vez di spone para si mi l ares defectos del acto admi ni strati vo.
6. Nulidades absolutas y relativas del Cdigo Civil
Esta di sti nci n se basa en nuestro Cdi go Ci vi l en que: a) l a nul i dad absol uta
puede ser decl arada de ofi ci o, mi entras que l a rel ati va requi ere peti ci n de
par te; b) l a nul i dad absol uta puede pedi rse por todos l os que tengan i nters en
hacerl o y por el mi ni steri o pbl i co en el sl o i nters de l a l ey; l a nul i dad rel ati -
va sl o pueden al egarl a aquel l os en cuyo benefi ci o l a han establ eci do l as l eyes;
c) l a nul i dad rel ati va es suscepti bl e de confi rmaci n, l a absol uta no (arts. 1047
y 1048 del Cdi go Ci vi l ).
7. Comparacin con el derecho administrativo
a) El pri mer cri teri o de di sti nci n no exi sti tradi ci onal mente en el derecho
pbl i co argenti no, en el cual se entendi que por l a presunci n de l egi ti mi dad
de l os actos admi ni strati vos l os jueces no pod an en ni ngn caso decl arar l os
nul os de oficio.
1
Esta i dea juri sprudenci al se emparenta con otras que restri ngen el control
judi ci al ,
2
p. ej. negando l a decl araci n de i nconsti tuci onal i dad de ofi ci o, con l o
cual se comete l a peor de l as contradi cci ones: afi rmar que el juez conoce y
apl i ca el derecho (iura novit curia ), pero no l a Consti tuci n. El juez no conoce
ni apl i ca l a Consti tuci n, es l o que surge de esa absurda negati va. Desde l uego
que han exi sti do i mportantes reacci ones a esa negaci n mxi ma del orden jur -
di co.
3
Pero fal ta an recorrer ms cami no para que l a Consti tuci n se apl i que
como orden jur di co supremo, junto a l os tratados i nternaci onal es y no como
excepci n a l a regl a de sumi si n al ordenami ento l egal y regl amentari o.
4
7.1
CSJN, Fallos, 190: 142, Los Lagos, 1941; BOSCH, JORGE TRI STN, La exti nci n de l os actos
admi ni str ati vos en l a jur i spr udenci a de l a Supr ema Cor te Naci onal de Justi ci a, separ ata de l a
Revista Argentina de Estudios Polticos, Buenos Ai r es, 1946, p. 192 y ss., p. 195; DI EZ, MANUEL
MAR A, El acto administrativo, Buenos Ai r es, 1961, pp. 431 y 432.
7.2
O, segn convenga, ampl i ndol o cuando se tr ata de favor ecer a l a admi ni str aci n. Si sta no
i nvoc l a cosa juzgada, p.ej., hay pr ecedentes que l a apl i can de ofi ci o. La sol uci n no estar a mal si
no fuer a por l a i ncoher enci a que supone en el si stema.
7.3
P. ej. en BI DART CAMPOS, GERMN J., Manual de la Constitucin reformada, t. I I I , Buenos
Ai r es, Edi ar , 1997, p. 336; SAGS, NSTOR PEDRO, El contr ol de consti tuci onal i dad de ofi ci o. Al ter -
nati vas nor mati vas en Ar genti na: Pr ohi bi ci n, facul tad o deber , ED, 181: 1092 y sus r efer enci as.
Tambi n hay votos en di si denci a en l a CSJN, como FAYT, BELLUSCI O: Fallos, 306: 303, LL, 1984-B,
426; Fallos, 310: 1401, Peyr, LL, 1987-E, 126; a l os que se suma BOGGI ANO, Ricci, LL, 1998-E, 233.
7.4
Ver GORDI LLO, Cien notas de Agustn, op. cit., pp. 189-91, 91, Una hi stor i a que no ci er r a:
r epar aci n hi str i ca vs. ultima ratio; LL,1998-D, 215, nota a Ceballos, Sal a V.
SI STEMAS DE NULI DADES DEL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -11
Con el di ctado del decreto-l ey 19.549/72, se afi rma l a i dea de que el acto
admi ni strati vo nulo no ti ene pr esunci n de l egi ti mi dad, per o ser el l o funda-
mento sufi ci ente par a consi der ar que l os jueces pueden decl ar ar de oficio l a
nul i dad de un acto admi ni str ati vo? La jur i spr udenci a enti ende que no, por que
a su jui ci o el l o i mpl i car a di ctar un pr onunci ami ento sobr e un punto no al ega-
do por el par ti cul ar y en consecuenci a no debati do en el pr oceso, con posi bl e
vi ol aci n al pr i nci pi o de l a defensa de l a admi ni str aci n (o del mi smo par ti cu-
l ar , si el acto l o favor ece y l a admi ni str aci n no ha demandado o r econveni do
por nul i dad de di cho acto).
5
Par eci er a pues subsi stente l a r egl a de que el acto
an vi ci ado de nul i dad (segn el ar t. 14 del decr eto-l ey 19.549/72, de nul i dad
absol uta e i nsanabl e), no puede ser anul ado de ofi ci o en sede judi ci al , o sea,
si n peti ci n del par ti cul ar (peti ci n que no ti ene ni nguna for mal i dad
sacr amental sal vo el nor mal cumpl i mi ento de l as nor mas pr ocesal es; en otr as
pal abr as, basta con que se i mpugne el acto por i l eg ti mo par a que el juez quede
habi l i tado y obl i gado a decl ar ar su nul i dad o anul abi l i dad, si el l a exi ste).
En sede admi ni str ati va, en cambi o, l a nul i dad del acto admi ni str ati vo pue-
de excepci onal mente ser decl ar ada de ofi ci o en tanto no se vi ol e l a r egl a de l a
estabi l i dad del acto (ar t. 17 in fine y ar t. 18); di cho al r evs, l a r egl a es que el
acto es i r r evocabl e en sede admi ni str ati va y l a admi ni str aci n sl o puede pe-
di r judi ci al mente su nul i dad y que por excepci n l a admi ni str aci n puede r evo-
car l o el l a mi sma, por s y ante s . Si n embar go, l a admi si n de l a r evocabi l i dad
as sea excepci onal del acto admi ni str ati vo i mpor ta una gr ave e i r r azona-
bl e desi gual dad con l os der echos de l os par ti cul ar es, ya que l a jur i spr udenci a
ha i nter pr etado que stos pueden i mpugnar l a nul i dad absol uta del acto sol a-
mente dentr o del pl azo de caduci dad de l a acci n y que por ende l a nul i dad
absol uta del acto admi ni strati vo no resul ta en verdad y para el l os i mprescri pti bl e.
Muy por el contr ar i o, a l a admi ni str aci n l e ser a al par ecer per mi ti do si n l mi -
te al guno de ti empo sal vo l a pr escr i pci n de l a acci n y en ocasi ones puede
exi sti r i mpr escr i pti bi l i dad pedi r judi ci al mente l a nul i dad de su pr opi o acto.
6
Apl i cado al caso del acto admi ni str ati vo si ngul ar , que es el objeto de este vol .,
nos par ece una sol uci n tan di sval i osa fr ente a l a segur i dad jur di ca de l os
der echos adqui r i dos que l a r eputamos vi ol ator i a de l a gar ant a consti tuci onal
de l a pr opi edad, i njusta e i r r azonabl emente di scr i mi nator i a. Va de suyo que
estas consi der aci ones no son apl i cabl es al contr ato admi ni str ati vo vi ci ado de
nul i dad absol uta, p. ej. en mater i a de l i cenci as o concesi ones de monopol i os de
ser vi ci os pbl i cos si n base l egal stricto sensu (o sea, l ey for mal del Congr eso de
7.5
Un caso as en Hernndez, con fal l o a favor del par ti cul ar en l as tr es i nstanci as; BARRA, La
nul i dad del acto admi ni str ati vo y l os efectos de su decl ar aci n, ED, 108: 586 y BI ANCHI , La acci n
de ampar o y l os l mi tes de l a potestad r evocator i a de l a admi ni str aci n pbl i ca, ED, 108: 592.
7.6
Decr eto-l ey 19.549/72, ar t. 27; HUTCHI NSON, Ley Nacional de Procedimientos Administrati-
vos, t. I , Buenos Ai r es, Astr ea, 1987, p. 153 y ss.; MURATORI O, Los contr atos..., op. cit., p. 1211,
qui en tambi n r ecuer da a l a PTN, Dictmenes, 168: 452; 189: 72.
EL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -12
l a Naci n), o renegoci aci ones que cambi an el objeto, el pl azo y preci o del con-
trato de concesi n o l i cenci a en forma di recta, etc.
En estos l ti mos supuestos reputamos justo que l a acci n judi ci al de nul i -
dad del acto admi ni strati vo no est sujeta a pl azo de caduci dad, pri mero por no
serl e de apl i caci n el decreto-l ey de procedi mi ento admi ni strati vo y segundo
porque se tratar por l o general de contratos que an producen efectos jur di -
cos, con l o cual queda si empre abi erta l a acci n que establ ece l a l ey de defensa
del usuari o y del consumi dor, cuya prescri pci n no comi enza a correr mi entras
l os efectos an perduran. En estos casos de i nval i dez del contrato l a justi ci a ha
aceptado expresamente su revocaci n en sede admi ni strati va por moti vos ci er-
tos de nul i dad mani fi esta.
7
b) La segunda di sti nci n tampoco se da con esos car acter es en el der echo
admi ni str ati vo, pues l a posi bi l i dad de pedi r l a decl ar aci n de l a consecuenci a
jur di ca r especti va est dada por un cr i ter i o espec fi co de l egi ti maci n pr oce-
sal : que el i mpugnante tenga un der echo subjeti vo, der echo de i nci denci a co-
l ecti va, o un i nter s l eg ti mo,
8
l o que consti tuye una temti ca autnoma que
nada ti ene que ver con el ti po de nul i dad del acto que se i mpugna.
9
Por l o
dems, no resul ta apl i cabl e al mi ni steri o pbl i co l a l i mi taci n en el caso de l a
nul i dad rel ati va. La admi ni straci n puede pedi r ante l a justi ci a l a anul aci n
de sus propi os actos, con l a sal vedad antes referi da a l a caduci dad y prescri p-
ci n de l a acci n. Y es obvi o seal ar, por otra parte, que l a consecuenci a jur di -
ca en s respecto del acto (su exti nci n) no var a porque deba ser pedi da por
una persona, o pueda serl o por vari as.
c) La tercera di sti nci n exi ste en el derecho pbl i co, en cuanto al gunos actos
son suscepti bl es de ser saneados del vi ci o de que adol ec an y otros no. Si n
embargo, ste es tan sl o un aspecto de l as l l amadas nul i dades absol utas y
rel ati vas y por ende no es sufi ci ente para afi rmar que di cha categor a sea apl i -
cabl e, tal como l a da el derecho pri vado, a l os actos admi ni strati vos. Estas
concl usi ones, que eran ms termi nantes en nuestras anteri ores edi ci ones, pue-
den mori gerarse ms con l a reforma al Cdi go Ci vi l que se encuentra en curso.
8. Actos nulos y anulables
El Cdi go Ci vi l ha centrado hasta ahora l a di sti nci n a que ahora nos referi -
mos en que en l os pri meros (actos nul os) el vi ci o es manifiesto, aparece por s
sl o, a pri mera vi sta; y en l os segundos no aparece a pri mera vi sta, es no mani-
7.7
CSJN, OCA S.A. c. SI DE (S.A. Organizacin Coordinadora Argentina c. Secretara de I nte-
ligencia de Estado), ED, 177: 749 (1998), con nota de COMADI RA, La obser vanci a de l a causa y el
fi n en l a contr ataci n admi ni str ati va r eser vada. La r evocaci n por i l egi ti mi dad del contr ato admi -
ni str ati vo en cumpl i mi ento.
7.8
Supra, t. 2, 2000, 4 ed., cap. I I a I V.
7.9
GARRI DO FALLA, FERNANDO, Tratado de derecho administrativo, t. I , Madr i d, 1966, p. 467;
1987, 10 ed., p. 416.
SI STEMAS DE NULI DADES DEL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -13
fiesto y r equi er e si empr e una i nvesti gaci n de hecho a r eal i zar se por el juez a
efecto de deter mi nar l a exi stenci a del vi ci o (ar ts. 1038 y 1046). En otr as pal a-
br as, l os pr i mer os adol ecen de una nul i dad de der echo, taxati va, r gi da, i nsus-
cepti bl e de ms o de menos, mi entr as que l os segundos ti enen una nul i dad
i ntr nsecamente dependi ente de l a apr eci aci n judi ci al .
1
Cl ar o que cuando el
juez l l ega a l a concl usi n de que l os hechos del caso deter mi nan l a nul i dad, esa
apr eci aci n devi ene a su vez i gual mente ter mi nante en cuanto a que tr ae apa-
r ejada l a exti nci n del acto como sol uci n un voca.
8.1. La solucin tradicional
Esa di sti nci n no exi st a en el der echo pbl i co ar genti no, por que del ya ci tado
pr i nci pi o ampl i o de que el acto admi ni str ati vo se presume vlido se despr end a
que en ni ngn caso pod a deci r se que adol eci er a de una nul i dad mani fi esta.
Si empr e er a necesar i a una i nvesti gaci n de hecho par a deter mi nar l a exi sten-
ci a del vi ci o. Seal aba BOSCH en efecto: Segn l a Supr ema Cor te, en der echo
admi ni str ati vo y en r azn de l a pr esunci n de val i dez o l egi ti mi dad aneja a l os
actos admi ni str ati vos, desapar ece, tanto l a posi bi l i dad de admi ti r l a exi sten-
ci a de actos mani fi estamente nul os, como l a posi bi l i dad, cor r el ati va, de que
tal es actos puedan ser decl ar ados nul os de ofi ci o.
2
La afi r maci n de que el
acto admi ni str ati vo nul o no puede en der echo admi ni str ati vo adol ecer de una
nul i dad mani fi esta, en el senti do del Cdi go Ci vi l , no er a pac fi ca en l a doctr i -
na ar genti na y al gunos autor es ya hab an i nter pr etado el der echo naci onal en
el senti do de que el acto admi ni str ati vo pod a adol ecer de nul i dad mani fi esta.
3
8.2. La solucin despus del decreto-ley 19.549/ 72
En el decreto-l ey 19.549/72, por su parte, encontramos que el art. 14 habl a de
que el acto admi ni strati vo puede ser nul o de nul i dad absol uta, pero no agrega
mani fi esta. Si n embargo, l a fuente del art. puede l l evar a sostener que sus
autores pensaron que no necesi taban deci rl o expresamente, ya que tal era l a
tesi tura de MARI ENHOFF.
4
Por l o dems, si apreci amos que l a nul i dad en derecho
admi ni strati vo no es absol uta en el senti do del Cdi go Ci vi l , qui zs no sea
aventurado sostener que el senti do objeti vo de l a norma es genri co, apunta a
una ni ca categor a de i nval i dez gr ave, que ser a i ndi sti ntamente l l amada
8.1
LLAMB AS, JORGE JOAQU N, Efectos de la nulidad y de la anulacin de los actos jurdicos, Bue-
nos Ai r es, 1953, p. 13 y ss.
8.2
BOSCH, op. cit., p. 195.
8.3
Empezando por l a cr ti ca del propi o BOSCH, op. loc. cit.; MARI ENHOFF, op. cit., t. I I , p. 477; DROMI ,
en el l i bro de DI EZ y otros, Acto y procedimiento administrativo, op. cit., p. 84; CASSAGNE, El acto
administrativo, op. cit., p. 329. Comparar LI NARES, Fundamentos del derecho administrativo, Bue-
nos Ai res, Astrea, 1975, p. 230. En contra: l a doctri na ci tada en el cap. V, 3.1, Juri sprudenci a
tradi ci onal , pp. V-5/7.
8.4
MARI ENHOFF, op. cit., t. I , p. 632.
EL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -14
absol uta o mani fi esta, o absol uta y mani fi esta. En apoyo de esta forma de pen-
sar cabe seal ar que el decreto-l ey recoge expresamente l a cal i fi caci n de re-
gular para l os actos admi ni strati vos vl i dos y anul abl es y de irregular para l os
actos admi ni strati vos nul os.
De cual qui er manera, l a CSJN a parti r del caso Pustelnik de 1975, resuel ve
expresamente l a cuesti n en el senti do de que l a di sti nci n entre actos nul os y
anul abl es consagrada en el derecho ci vi l consti tuye un pri nci pi o general del
derecho suscepti bl e de ser apl i cado o entendi do de manera di versa en el dere-
cho admi ni strati vo.
En efecto, expresa el tri bunal que l a i nval i dez de l os actos de derecho pbl i -
co ha de enjui ci arse segn l as normas de l a materi a i uspubl i ci sta si n que a el l o
se oponga el recurso a l as regl as del C. C. en cuanto stas guarden congruenci a
con l a natural eza, fi nes y garant as propi os de aquel l os actos en modo que l as
categor as rel ati vas a l a i nval i dez, ori undas de l a ci tada fuente del derecho
pri vado, puedan concebi rse como pri nci pi os general es del derecho (cons. 3).
Que, de acuerdo con tal cri teri o, l a i nval i dez mani fi esta de l os actos cuya
i l egi ti mi dad o i rregul ari dad aparece patente en l os mi smos si n que sea necesa-
ri o i nvesti gar vi ci o ocul to al guno, consti tuye un concepto general del orden
jur di co, que sl o requi ere una decl araci n judi ci al o admi ni strati va a su res-
pecto, a di ferenci a de l a i nval i dez ocul ta que requi ere el enjui ci ami ento previ o
para que se torne vi si bl e (cons. 4).
Que una de l as categor as de l a i nval i dez de l os actos admi ni strati vos es l a
concerni ente al acto i rregul ar en el cual l uce mani fi estamente un grave error
de derecho que supera l o meramente opi nabl e en materi a de i nterpretaci n de
l a l ey. Di cho acto i rregul ar no ostenta apari enci a de val i dez o l egi ti mi dad en
vi rtud de su t tul o y ha de ser cal i fi cado como acto i nvl i do por l a gravedad y
evi denci a del vi ci o que conti ene (cons. 5).
De el l o se si gue que en derecho admi ni strati vo al i gual que en derecho ci vi l ,
se reconoce ahora l a exi stenci a de una categor a de actos, tal como l os actos
nul os del derecho pri vado, carentes de presunci n de val i dez (aqu l l amada
presunci n de l egi ti mi dad), ci rcunstanci a que se presenta toda vez que se tra-
ta de actos que adol ecen de una i nval i dez evidente y manifiesta (cons. 2),
cuya il egi ti mi dad o i rregul ari dad aparece patente (cons. 4), o evi dente (cons.
7). Estos actos son i r r egul ar es y espec fi camente el ar t. 14 del decr eto-l ey l os
denomi na nul os, expr esi n que r ei ter an, con var i antes, l os ar ts. 17 y 20.
Al l ado de esta categor a de actos nul os, si mi l ar es a l os de der echo ci vi l ,
exi sten tambi n l os actos que, aunque vi ci ados, son r egul ar es y que l os ar ts. 15
y 19 l l aman anul abl es. De estos di ce l a Cor te en el caso Pustelnik: Que el acto
admi ni strati vo regul ar, en cambi o, an cuando trai ga aparejados vi ci os de i l e-
gi ti mi dad, ostenta empero ci erto grado de l egal i dad que l o hace establ e y pro-
duce l a presunci n de su l egi ti mi dad (cons. 6); se trata del acto que no fue
SI STEMAS DE NULI DADES DEL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -15
mani fi esta ni evi dentemente i nvl i do (cons. 17) y que si ten a en todo caso
una causa de i nval i dez no mani fi esta (cons. 15), el l a no l e pri vaba de su cal i -
dad de acto regul ar, pues se tratar a de una i nval i dez ocul ta que requi ere el
enjui ci ami ento previ o para que se torne vi si bl e (cons. 4).
8.3. Conclusiones
La l egi sl aci n admi ni strati va uti l i za l as expresi ones nul i dad absol uta y acto
nul o: a) l o pri mero no es exactamente asi mi l abl e a l a termi nol og a ci vi l , por l o
expuesto en el 8; b) el segundo uso se asemeja en mayor grado al uti l i zado en
derecho pri vado.
Por el l o preferi mos habl ar de actos anul abl es y nul os, obvi ando l as expresi o-
nes nul i dad absol uta y rel ati va, i nval i dez absol uta y rel ati va, actos i nvl i dos e
i nval i dabl es, etc., todas l as cual es i nducen a nuestro jui ci o a confusi n.
5
A l os
efectos de nuestr a l egi sl aci n y dejando de l ado por ahor a el caso de l a i nexi s-
tenci a, tenemos as dos ti pos de i nval i dez del acto admi ni str ati vo (actos nul os
y anul abl es), que se asemejan en par te a l a di sti nci n ci vi l i sta comentada, per o
que de todos modos ti enen su fuente en l a i nter pr etaci n l egal y jur i spr udenci a
del der echo pbl i co en gener al (r ecur dese que muchos de sus pr i nci pi os vi e-
nen de tr atados i nter naci onal es, supr anaci onal es, consti tuci onal es, gener al es
del der echo, etc.) y admi ni str ati vo en par ti cul ar antes que en l a apl i caci n
l i ter al del Cdi go Ci vi l .
III. Nulidades administrativas en particular
9. Especies de nulidades administrativas
9.1. El supuesto de mayor gravedad de las consecuencias jurdicas
La segunda parte de Los Lagos, al anal i zar l a i nval i dez del acto de caduci dad
de i nscri pci n de un t tul o de propi edad de ti erra fi scal en el Regi stro de l a
Propi edad, particulariza el rgimen jurdico y establ ece ci ertas consecuenci as
que se apl i can en este caso, pero no en todas l as dems hi ptesi s de actos vi ci a-
dos.
1
Surgi as un ti po espec fi co de i nval i dez, rati fi cado l uego por el decreto-l ey
19.549/72, en el que:
8.5
Fue l a cl asi fi caci n que hi ci mos en l a 1 edi ci n de 1963 y mantuvi mos en l a segunda de
1969. Al di ctar se el decr eto-l ey 19.549/72, l uego de muchas dudas r esol vi mos mantener l a en l a 3
ed. de 1979; tr anscur r i das muchas r ei mpr esi ones y mayor r efl exi n, estamos ms segur os de esta
for ma de cl asi fi car l as nul i dades, que por l o dems ha r eci bi do consagr aci n en di ver sas l egi sl aci o-
nes pr ovi nci al es y en l a jur i spr udenci a admi ni str ati va.
9.1
Otros fal l os en que se apl i caron estos pri nci pi os en BOSCH, op. cit., p. 243 y ss.; LI NARES, op. cit.,
pp. 27 y 28. Entre l os fal l os posteri ores, Romn Mara J os de Seze v. Nacin Argentina, 1958, 241:
384, 396, rei tera esa doctri na.
EL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -16
9.1.1. La i nval i daci n pr oduce, o puede pr oduci r , efectos r etr oacti vos: l a
decl ar aci n de nul i dad vuel ve l as cosas al estado en que se encontr aban antes
de di ctar se el decr eto objetado.
2
Esta pr i mer a concl usi n cl si ca de aquel tr adi ci onal fal l o ha si do cuesti ona-
da por MAI RAL y por BARRA.
3
MAI RAL postul a un cri teri o emp ri co conforme al
cual segn el caso, si el parti cul ar no parti ci p en l as causas de i l egi ti mi dad,
l as consecuenci as pueden retrotraerse a l a fecha de emi si n del acto, o a l a de
noti fi caci n al benefi ci ari o del acto de l a demanda i mpugnatori a, o a l a de l a
sentenci a defi ni ti va. En muchas ocasi ones ser ms senci l l o buscar sol uci ones
por esta v a que deri var al parti cul ar afectado por l a anul aci n retroacti va a
una acci n de enri queci mi ento si n causa. Seal a BARRA, a su vez, que el tex-
to, bastante i mper fecto, del ar t. 17 [...] no autor i za a suponer que el efecto de l a
decl ar aci n de nul i dad, an l a absol uta, sea [necesar i amente] ex tunc. En su
par te fi nal el ar t cul o di ce que sl o se podr i mpedi r (en r el aci n con el acto
cuesti ondo) su subsistencia y l a de l os efectos an pendi entes [...]; es deci r el
acto no subsi ste, no es ms vi gente, per o l o fue hasta ese momento, pr oduci en-
do sus efectos jur di cos y fcti cos pr opi os hasta tanto fue exti ngui do por l a
decl ar aci n judi ci al de nul i dad. No hay otr a nor ma en l a l ey de pr ocedi mi en-
tos admi ni str ati vos que per mi ta otor gar l e efectos r etr oacti vos a l a r evocaci n
por nul i dad absol uta de un acto admi ni str ati vo, si no, sl o constr ucci ones
doctr i nar i as.
4
Si n embar go, l a l ey 25.188 de ti ca pbl i ca, al contempl ar supuestos que
el l a subsume en el ar t. 14 del decr eto-l ey 19.549/72,
5
di f ci l mente podr a i nter -
pr etar se del modo pr opuesto por BARRA, por el grave cuesti onami ento que su-
pone di cho encuadrami ento normati vo. En ese supuesto normati vo l a anul a-
ci n pareci era que debe ser retroacti va, si el reproche ti co que l a conducta
merece es de pareja gravedad. El cuesti onami ento de BARRA a l a i nterpretaci n
cl si ca pi erde fuerza en el si stema normati vo de nul i dades que ahora se i nte-
gra con l a l ey 25.188; aunque no el de MAI RAL. Si bi en BARRA recuerda a FORSTHOFF
cuando ste admi te l a revocaci n ex tunc si l a nul i dad es producto del dol o del
9.2
CSJN, Los Lagos S.A., 1941, J A, 75: 921, 926, 2
a
col umna.
9.3
MAI RAL, Control..., t. I I , op. cit., p. 906, 519; BARRA, La nul i dad del acto admi ni str ati vo y l os
efectos de su decl ar aci n, ED, 108: 586, 589; BI ANCHI , La acci n de ampar o y l os l mi tes de l a
potestad r evocator i a de l a admi ni str aci n pbl i ca, ED, 108: 592.
9.4
BARRA, op. loc. cit. En cambi o CASSAGNE postul a l a r etr oacti vi dad como pr i nci pi o gener al :
Sobr e el si stema de i nval i dez del acto admi ni str ati vo (a pr opsi to de l a doctr i na que pr etende
bor r ar l a di sti nci n entr e nul i dad y anul abi l i dad), ED, 174: 960, 966, 2.4.
9.5
Ar t. 17.- Cuando l os actos emi ti dos por l os sujetos del ar t cul o 1 estn al canzados por l os
supuestos de l os ar t cul os 13, 14 y 15, ser n nul os de nul i dad absol uta, si n per jui ci o de l os der e-
chos de ter cer os de buena fe. Si se tr atar e del di ctado de un acto admi ni str ati vo, ste se encontr a-
r vi ci ado de nul i dad absol uta en l os tr mi nos del ar t cul o 14 de l a l ey 19.549.
Las fi r mas contr atantes o concesi onar i as ser n sol i dar i amente r esponsabl es por l a r epar aci n
de l os daos y per jui ci os que por esos actos l e ocasi onen al Estado.
SI STEMAS DE NULI DADES DEL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -17
admi ni strado, concl uye que Si n embargo el l o no est autori zado en norma
al guna, por l o que el Estado deber asumi r l as consecuenci as de l a normati vi dad
creada, an de manera i rregul ar. Es deci r l a decl araci n de nul i dad sl o puede
tener efectos ex nunc, si n perjui ci o de resul tar procedente exi gi r del admi ni s-
trado l a reparaci n de l os daos causados con su acti tud dol osa [...] [y] si n
perjui ci o de l a eventual sanci n penal .
6
No obstante, cabe destacar que este
autor se est refi ri endo al supuesto puntual de l a revocaci n en sede admi ni s-
trati va del acto establ e que padeci ere nul i dad. Pues si un acto que pudi ere ser
nul o es exti ngui do r etr oacti vamente en sede admi ni str ati va, l a decl ar aci n
judi ci al de l a nul i dad del segundo acto s ser r etr oacti va, con el efecto espec -
fi co de hacer r enacer l os efectos jur di cos del acto pr etendi damente exti ngui do,
l o cual es cl ar amente r etr oacti vo en el mbi to de l o r esuel to por l a justi ci a. A
su vez y como por l o dems l o r ecuer da MAI RAL, en el der echo estadouni dense
es el juez qui en r esuel ve l os efectos en r el aci n al ti empo, sol uci n que

tambi n
par ece justa y acer tada.
As ocur r e si una al umna se i nscr i be en pr i mer ao si n estar en condi ci ones
r egl amentar i as de hacer l o y apr ueba nor mal mente l as mater i as de di cho ao.
No puede l uego negr sel e l a admi si n al segundo ao so pr etexto de i nval i dar
r etr oacti vamente el acto de admi si n al pr i mer o. El segundo acto debe ser ex-
ti ngui do r etr oacti vamente.
7
Per o esto, en l ugar de una r egl a, es l a sol uci n en
el caso concr eto.
9.1.2. Se si gue de el l o, aunque el tr i bunal no l o di jo en aquel caso expr esa-
mente, que el vi ci o del acto no es subsanable, o sea que es inconfirmable;
8
el
art. 14 del decreto-l ey 19.549/72 l o acl ara en cambi o termi nantemente (nul i -
dad [...] i nsanabl e). Es l a mi sma acl araci n que surge del ya ci tado art. 17 de
l a l ey 25.188 de ti ca pbl i ca, al remi ti rse expresamente a aquel l a norma.
9.6
BARRA, op. cit., p. 590: en el segundo supuesto se est r efi r i endo a l a admi ni str aci n. Agr ega
a su vez, r engl ones antes, que El pr i nci pi o de l a no r etr oacti vi dad del acto de r evocaci n es,
adems, una sol uci n justa cuando l a Admi ni str aci n es l a causante del vi ci o, pues su pr opi a
tor peza no puede per judi car a posteriori l os der echos de l os admi ni str ados. Es que l a no
r etr oacti vi dad de l a r evocaci n es jur di camente l gi ca por cuanto el acto admi ni str ati vo es, en
defi ni ti va, una nor ma jur di ca, es deci r i ntegr a el or denami ento jur di co gener al del Estado. Su
emi si n, como en el or den gener al y abstr acto ocur r e con l as l eyes, i mpl i ca l a cr eaci n de si tuaci o-
nes jur di cas que gozan, no sl o par a l a Admi ni str aci n si no par a todos l os sbdi tos, de l a pr esun-
ci n de l egi ti mi dad. El mi smo car cter ti ene el acto de r evocaci n, es deci r es otr a nor ma jur di ca
de i gual jer ar qu a que l a anter i or y que sl o puede cr ear si tuaci ones jur di cas nuevas, puesto que
l as nor mas no pueden, en ni ngn caso, afectar der echos i ncor por ados al patr i moni o segn l a doc-
tr i na que emer ge del ar t. 3 del cd. ci vi l (pp. 589-90). Ya hemos vi sto que se pr onunci a en cambi o
en for ma genr i ca por l a r etr oacti vi dad CASSAGNE, t. I I , op. cit., p. 180.
9.7
CSJN, Hernndez, confi r mando l os fal l os publ i cados en ED, 108: 589, con notas de BARRA,
La nul i dad del acto admi ni str ati vo y l os efectos de su decl ar aci n (ED, 108: 586) y BI ANCHI , La
acci n de ampar o y l os l mi tes de l a potestad r evocator i a de l a admi ni str aci n pbl i ca, ED, 108:
592.
9.8
LI NARES, Cosa juzgada administrativa, op. cit., pp. 27-8 y l os otr os fal l os que ci ta.
EL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -18
9.1.3. La acci n para demandar l a nul i dad del acto era i mprescri pti bl e;
9
con
l as reformas al art. 4023 del CC pudo di scuti rse si se apl i car a al acto nul o l a
prescri pci n decenal al l creada, o si subsi sti r a l a regl a de l a i mprescri pti bi l i -
dad.
10
La respuesta es di scri mi natori a: l a si tuaci n empeor para el parti cul ar
con l a i nterpretaci n juri sprudenci al del art. 25 del decreto-l ey 19.549/72, ya
que si bi en no debi eran ser apl i cabl es a l os actos nul os l os trmi nos de caduci -
dad para su i mpugnaci n,
11
l a juri sprudenci a no l o ha entendi do as ,
12
sal vo en
muy contadas ocasi ones.
13
Convi ene pues evi tar di scusi ones e i nterponer l a
acci n, en el orden naci onal , dentro de l os trmi nos de este cuerpo normati vo.
No hay pues di ferenci as entre actos nul os y anul abl es a l os efectos del pl azo de
caduci dad para l a i mpugnaci n judi ci al , l o cual es una sol uci n obvi amente
di sval i osa para el i nters pbl i co representado por el derecho a l a l egal i dad de
l os parti cul ares frente al poder.
Para l a admi ni straci n si gue si endo, al parecer, i mprescri pti bl e. Los pro-
nunci ami entos de i mprescri pti bi l i dad para el Estado no regi stran qui ebre al -
guno, ni por l a modi fi caci n del CC, ni por el decreto-l ey 19.549/72. Prueba de
esta afi rmaci n es l a percepci n y l as ci tas que transmi te l a CNFed. Ci v. y
Com., Sal a I I I , in re Maruba SCA.
14
Asi mi smo, l a i nval i dez del acto nul o y l a acci n par a pedi r l a no est sujeta a ni ngn
pl azo de pr escr i pci n. Los actos nul os no se consi enten, por que su nul i dad es de tal
car cter que tr asci ende el pur o i nter s del desti natar i o de l , y afecta al i nter s pbl i co,
al or den pbl i co.
En este senti do l a Cor te Supr ema de Justi ci a de l a Naci n decl ar en r ei ter adas
opor tuni dades que l a nul i dad absol uta es i mpr escr i pti bl e (conf. Fal l os: 179: 250; 278:
9.9
Fal l o ci tado, J A, 75: 921, 926; LI NARES, Cosa juzgada..., op. cit., p. 27 y 30; DI EZ, op. cit., p.
425.
9.10
La doctr i na se or i enta a l a i mpr escr i pti bi l i dad de l a acci n de nul i dad absol uta an en el
nuevo ar t. 4023, sol uci n que compar ti mos desde l a 3 ed., 1979, p. XI -17, si gui endo a SALERNO,
Nulidad absoluta y prescripcin, Buenos Ai r es, 1978, pp. 43-7 y sus r efer enci as; conf. MAI RAL, t. I ,
op. cit., p. 378 y ss.; CASSAGNE, Sobr e l a i mpugnaci n de r egl amentos y dems actos de al cance
gener al (en l a LNPA y en el RNLP), en

AA.VV., Recursos judiciales, Buenos Ai r es, Edi ar , 1993,
cap. XVI I , p. 311 y ss., 321 y Acer ca de l a caduci dad y pr escr i pci n de l os pl azos par a demandar
al Estado Naci onal , ED, 45: 829; HUTCHI NSON, TOMS, Ley nacional de procedimientos administra-
tivos, t. I I , Buenos Ai r es, Astr ea, 1985, p. 497 y ss.
9.11
PTN, Dictmenes, 83: 115; conf. MAI RAL, Control, t. I , op. cit., 239, p. 391; GARRI DO FALLA
Rgimen de impugnacin de los actos administrativos, Madr i d, 1956, p. 295; infra, t. 4, cap. VI I I ,
2.3.3.
9.12
CNFed. CA, Sal a I V, Muoz, J os, 16-I V-98; Sal a I I I , Padilla, 13-I V-89; lvarez Lancellotti
(1988), LL, 1988-D, 449; Ronanduano de Maeso, LL, 1988-B, 442; Sal a V, Chanampa (1997), LL,
1997-E, 550 y GORDI LLO, Cien notas..., op. cit., 89, El i ncumpl i mi ento del pl azo del ar t. 25 no
puede r esol ver se de ofi ci o, pp. 187-8, LL, 1998-D, 209; CFed. Resi stenci a, Pereyra de Ferreyra,
LL, 1997-A, 100 y nota en op. ult. cit., 55, El r ecur so de al zada no i nter r umpe el pl azo par a l a
acci n judi ci al , pp. 133-4.
9.13
Sal a V, Nbile, LL, 1997-C, 831, comentado en GORDI LLO, Cien notas de Agustn, op. cit., pp.
144-5, 64, La i nconsti tuci onal i dad es i mpr escr i pti bl e, per o no l os daos.
9.14
Ao 1997, LL, 1998-A, 151, 153.
SI STEMAS DE NULI DADES DEL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -19
278/279; 190: 157/158; 241: 396-La Ley, 8-790; 144-588, 29.489-5; 23-251; 94-241). Como
as tambi n, que: l as nul i dades absol utas no son suscepti bl es de pr escr i pci n. Lo que
es i nmor al , l o que es contr ar i o al or den soci al , l o que se r eputa i nexi stente por fal tas de
for mas sustanci al es, no puede subsanar se por el tr anscur so del ti empo. El acto ser
si empr e i nmor al , contr ar i o al or den pbl i co o car ente de l as for mas i ndi spensabl es a su
exi stenci a, cual qui er a sea el nmer o de aos que hayan pasado desde su cel ebr aci n. El
ti empo es i mpotente par a tr ansfor mar l o i nmor al en mor al , l o i l ci to en l ci to, l o i nfor -
mal en for mal , y si empr e el acto conser var el vi ci o or i gi nal (conf. Fal l os: 179: 278).
No postul amos que l as sol uci ones debi eran ser exactamente i gual es para
admi ni straci n y admi ni strados, aunque hay ms razones para pri vi l egi ar el
ti empo del parti cul ar y no el de l a admi ni straci n,
15
pero esta desi gual dad es
ya despr opor ci onada.
9.1.4. Segn sur ge del caso Pustelnik, en estos actos el vi ci o a veces se car ac-
ter i za no sl o por su gr avedad si no tambi n por su car cter evi dente o mani -
fi esto, con l o cual el acto car ece tambi n de pr esunci n de l egi ti mi dad.
16
Si n
embar go, bi en apunta GAVEGLI O que hay supuestos de nul i dad por l a gr avedad
del vi ci o, que si n embar go no son mani fi estos. En otr as pal abr as, l a nul i dad
puede ser mani fi esta o no, como tambi n l o apunta COMADI RA.
17
9.2. El supuesto de las sanciones de menor gravedad
Hay otr o gr upo de pr i nci pi os espec fi cos que mar can un di sti nto ti po de i nval i -
dez, cuya car acter sti ca es l a menor gr avedad del vi ci o y de l as consecuenci as
que or i gi na. En este gr upo de casos: a) el vi ci o puede ser subsanado por l a
actuaci n poster i or de un r gano que haga cumpl i r el r equi si to que no se hab a
sati sfecho en ocasi n de emi ti r se el acto;
18
b) si endo el vi ci o subsanabl e, l a de-
cl araci n de l a i nval i dez del acto puede ser consti tuti va,
19
o sea, produce efec-
tos sl o para el futuro (ex nunc); c) l a acci n para demandar l a i nval i daci n del
acto prescri be a l os dos aos por apl i caci n del art. 4030 del Cdi go Ci vi l refe-
rente a l os vi ci os de l a vol untad y en parti cul ar el error de hecho o l eve de
derecho;
20
pero ya recordamos que l a juri sprudenci a apl i ca en su l ugar l os pl a-
9.15
Ver t. 4, 2000, 4 ed., cap. VI I I , El ti empo en el pr ocedi mi ento admi ni str ati vo, 1.
9.16
La doctr i na est conteste: MAI RAL, Control..., t. I I , p. 810, 463 y 443, p. 777.
9.17
COMADI RA, Acto administrativo municipal, op. cit., p. 61.
9.18
As ocur r e en l os supuestos que contempl a el ar t. 19 del decr eto-l ey, tambi n, p. ej., en
al gunos casos de defensa en jui ci o: CSJN, Echarran (1950), Fallos, 218: 535; Roonez (1948), 212:
456; Beltrn, Favario (1952), 222: 117. En senti do si mi l ar l a PTN admi te l a conval i daci n de
actos admi ni str ati vos que padezcan de nul i dad r el ati va (Dictmenes, 61: 164; 58: 325; 46: 71).
Conf. DI EZ, op. cit., pp. 425-6. Compar ar MAI RAL, Control, t. I I , op. cit., p. 810, 463.
9.19
As LI NARES, Cosa juzgada administrativa, op. cit., p. 40, r especto de l a r evocaci n; comp.
GARRI DO FALLA, op. cit., p. 416; 10 ed., p. 474.
9.20
Fallos, 175: 368, Elena Carman de Cantn c/ Gobierno Nacional, 1936; 201: 329, Nacin v.
Ascasubi; 241: 384, De Seze, 1958. Conf. BOSCH, op. cit., p. 247 y ss., 257; LI NARES, Cosa juzgada
administrativa, op. cit.,p. 30 y l os fal l os que ambos ci tan; DI EZ, op. cit., p. 433; PTN, Dictmenes,
68: 191; 74: 238.
EL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -20
zos de caduci dad de l a l egi sl aci n admi ni strati va l ocal . d) Segn surge de l a
juri sprudenci a y doctri na tradi ci onal es, estos actos ti enen, a pesar de su vi ci o,
presunci n de l egi ti mi dad, deri vada del carcter general mente no mani fi esto
del vi ci o. Este l ti mo punto debe ser comparado con el anl ogo de l os actos
nul os. El l os si gni fi ca que el vi ci o menos grave, que sl o ocasi ona anul abi l i dad,
puede ser mani fi esto; i ncl uso l os vi ci os i ntrascendentes que no afectan l a val i -
dez del acto pueden ser mani fi estos (fal ta de fecha o l ugar de fi rma del acto).
Tambi n son mani fi estos al gunos vi ci os que, si se presentan ai sl adamente,
parte de l a juri sprudenci a consi dera subsanabl es, como fal ta de audi enci a pre-
vi a, de di ctamen jur di co previ o, de fundamentaci n o moti vaci n, etc.
Estos pri nci pi os ms beni gnos, han surgi do en su casi total i dad de fal l os en
l os cual es se consi deraron actos vi ci ados de error de hecho o del l l amado error
l eve de derecho.
21
En el decreto-l ey 19.549/72 son, a contrario, l os supuestos
que no encuadran en el art. 14.
9.3. El supuesto de la inaplicacin de sanciones por el vicio
Se ha obser vado que el der echo pbl i co es ms beni gno, par a juzgar de l os
vi ci os que afectan l a val i dez del acto admi ni str ati vo, que el der echo pr i vado
par a apr eci ar l os vi ci os que dan l ugar a l a i nval i dez del acto jur di co.
22
A r esul -
tas de el l o hay ci er tos vi ci os o i r r egul ar i dades del acto admi ni str ati vo que a
pesar de consti tui r i nfr acci ones al or denami ento jur di co vi gente, no pr oducen
ni si qui er a l a anul abi l i dad del acto.
23
O sea, l a val i dez del acto no se ve afecta-
da por cual qui er tr ansgr esi n al or den jur di co en que el acto haya i ncur r i do,
por ni mi a que sea, si no que se r equi er e ci er ta enti dad en l a mi sma.
Este cr i ter i o l o i ntent r ecoger el decr eto-l ey 19.549/72 en su ar t. 15, aunque
l o hi zo de maner a oscur a, pues mezcl dos cuesti ones en ver dad di fer entes: el
supuesto de i nfr acci ones no demasi ado gr aves, per o que tor nan anul abl e el
acto y dan l ugar en consecuenci a a su eventual saneami ento o exti nci n y el
supuesto de i nfr acci ones i ntr ascendentes. En este l ti mo caso y a pesar de l a
confusi n en que i ncur r i el ar t., es obvi o que no puede haber si no una concl u-
si n: si l a omi si n o tr ansgr esi n es i ntr ascendente, el l a no ti ene ni puede
tener efecto al guno en cuanto a l a val i dez del acto. Por el l o el decreto-l ey 21.686/
77 acertadamente supri mi l a afi rmaci n autocontradi ctori a que por error ma-
teri al se desl i z en l a pri mera redacci n. Un cl aro ejempl o de trasgresi n i n-
trascendente ser a el art. 9 en cuanto prescri be que el acto i ndi car el l ugar y
fecha; l a fal ta de fecha del acto se supl e con l a fecha de l a noti fi caci n, l a que
9.21
BOSCH, op. cit., p. 247 y ss.
9.22
CJ de Sal ta, Prov. de Salta c/ Batule, 1965, LL, 120: 559 y 561 y J A, 1966-I I , 260.
9.23
FORSTHOFF, op. cit., p. 130; WOLFF, op. cit., p. 271; SAYAGUS LASO, ENRI QUE, Tratado de dere-
cho administrativo, t. 1, Montevi deo, 1974, 4 ed., actual i zada por DANI EL H. MARTI NS, p. 504;
GARRI DO FALLA, op. cit., 4 ed., p. 418; 10 ed., p. 414.
SI STEMAS DE NULI DADES DEL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -21
pasa a ser l a fecha del acto y l a fal ta de expresi n del l ugar no ti ene consecuen-
ci a jur di ca al guna si empre que el autor del acto haya actuado con competen-
ci a en razn del terri tori o.
10. Su denominacin. La afirmacin de que hay nulidad absoluta en el acto
administrativo
De esta for ma encontr amos i ni ci al mente dos ti pos de consecuenci as jur di cas a
que pueden dar l ugar l os vi ci os del acto admi ni str ati vo: a) unas, ms gr aves,
en l as cual es el acto es i nsanabl emente i nvl i do, su i nval i daci n pr oduce efec-
tos r etr oacti vos y l a acci n es i mpr escr i pti bl e o pr escr i be a l os di ez aos; b)
otr as, ms l eves, en l as cual es el acto es suscepti bl e de ser saneado, en que l a
i nval i daci n puede ser consti tuti va y l a acci n pr escr i be a l os dos aos.
Desde l uego, ambos estn dentr o del pr i nci pi o gener al comn de l a i nval i da-
ci n a pedi do de par te y no de ofi ci o. A estos dos ti pos de consecuenci as jur di -
cas l a Cor te Supr ema l as l l am a veces, en el pasado, nul i dad absol uta (o actos
absol utamente nul os, o actos nul os de nul i dad absol uta) y nul i dad r el ati va (o
actos nul os de nul i dad r el ati va, etc.).
1
La doctr i na l a segu a en buena medi da.
2
La l egi sl aci n actual , segn ya
vi mos, habl a del acto nul o (ar t. 14; tambi n en el mi smo ar t., nul i dad, nul o de
nul i dad absol uta e i nsanabl e; nul o y nul i dad absol uta en el ar t. 17; nul o en el
art. 20; nul i dad en el art. 16) y del acto anul abl e (art. 15; i gual art.: anul abi l i dad;
anul abl e, ar t. 19).
En el caso Pustelnik, en cambi o, l a Cor te el ude el empl eo de cual qui er a de
l as expr esi ones menci onadas y se r efi er e a l a i nval i dez mani fi esta (cons. 4 y
22), como si nni mo de acto i nvl i do (cons. 5) y de i nval i dez no mani fi esta
(cons. 15), par a r efer i r se al acto r egul ar que no ti ene un vi ci o mani fi esto. Ya
hemos di cho que l o mani fi esto o no del vi ci o no puede per se r esul tar ti pi fi cante
del gr ado de nul i dad.
3
Dada l a si mi l i tud que ambas categor as ti enen con l as
que el Cdi go Ci vi l l l ama actos nul os y actos anul abl es, que son expr esi ones
corri entes en el derecho admi ni strati vo comparado
4
y teni endo tambi n en cuen-
ta que l a di sti nci n ci vi l i sta entre nul i dades absol utas y rel ati vas no exi ste en
derecho admi ni strati vo, segui remos uti l i zando, como l o adel antamos ms arri -
ba, estas expresi ones y presci ndi remos de l as restantes. Creemos que el l o se
10.1
Esa denomi naci n p. ej. en Fallos, 241: 384, 396, De Seze, 1958.
10.2
BOSCH, op. cit.; LI NARES, Cosa juzgada administrativa, op. cit., pp. 27-8; DI EZ, El acto admi-
nistrativo, op. cit., pp. 425-6. No es sta una cr ti ca a l os autor es menci onados, ya que l os dos
pr i mer os no r espal dan expr esamente esa ter mi nol og a y el l ti mo l a usa sl o i nci dental mente,
empl eando l uego el tr mi no i nval i dez. De cual qui er modo, l o i mpor tante es encontr ar una expr e-
si n cl ar a que per mi ta a l os que habl an del tema entender se entr e s .
10.3
Supra, 9.2. in fine.
10.4
Tambi n en el pr ovi nci al : C. J. Sal ta, Prov. de Salta c/ Batule (1965), LL, 120: 559; J A,
1966-I I , 260.
EL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -22
corresponde con el derecho posi ti vo, con l as parti cul ari dades que segui remos
vi endo.
11. La inexistencia de acto administrativo; vas de hecho de la
administracin. Los actos carentes de virtualidad jurdica para modificar la
situacin jurdica de las partes
De l o hasta aqu expuesto tenemos tr es si tuaci ones di ver sas, de l as cual es una
no afecta l a val i dez de l os actos admi ni str ati vos ( 9.3.) y dos dan l ugar a otr as
tantas categor as de i nval i dez admi ni str ati va, que hemos denomi nado nul i dad
y anul abi l i dad ( 9 y 10). Debemos ahor a agr egar una cuar ta si tuaci n que si
bi en no fi gur a en el decr eto-l ey 19.549/72, es de un r i gor l gi co a nuestr o jui ci o
i nevi tabl e y debe ser consi der ada. Se tr ata de l a hi ptesi s de inexistencia de
acto administrativo,
1
o del acto admi ni str ati vo i nexi stente como con menos
pr opi edad per o ms comodi dad se di ce a menudo. En defi ni ti va es bastante si -
mi l ar a l o que otros autores y el propi o decreto-l ey prefi eren denomi nar v as de
hecho de l a admi ni straci n.
2
Se trata tan sl o de determi nar si en ci ertos supues-
tos en que no estamos en presenci a de una conducta que podamos l eg ti mamente
l l amar acto admi ni strati vo ni si qui era nul o, debemos o no apl i car al guno de l os
cri teri os de apreci aci n que se uti l i zan en materi a de nul i dades de l os actos admi -
ni strati vos. En otra vari ante, exi ste juri sprudenci a que desconoce a actos que ni e-
gan el pago de deudas que l a admi ni straci n ti ene con l os parti cul ares, p. ej.,
virtualidad jurdica para modi fi car l a rel aci n jur di ca entre l as partes: es un
hal l azgo verbal para deci r, suaviter in modo, que no se ha di ctado un acto admi ni s-
trati vo. As ocurre cuando l a l i qui daci n de un benefi ci o previ si onal se modi fi ca
sobre l a base de i nstrucci ones verbal es, l o cual i mport un mero comportami ento
materi al carente de juri di ci dad, generando l a responsabi l i dad de l a obl i gada al
pago.
3
11.1
SAYAGUS LASO, op. cit., p. 505; BOQUERA OLI VER, Estudios sobre el acto administrativo, Madri d,
1993, p. 83 y ss.; YMAZ, ESTEBAN, Teor a del acto i nexi stente, LL, 89: 893; LI NARES, V a de hecho
admi ni strati va y acto i nexi stente, LL, 1982-C, 889. Comparar GARC A DE ENTERR A, EDUARDO y FER-
NNDEZ, TOMS RAMN, Curso de derecho administrativo, t. I , Madri d, Ci vi tas, 1993, 6 ed., pp. 588-9.
11.2
HUTCHI NSON, TOMS, Rgimen de procedimientos administrativos, Buenos Ai res, Astrea, 4 ed., p.
93, qui en ci ta el caso Fernndez de l a Sal a I I , 1995, apl i cando este supuesto; BI ELSA, t. V, op. cit., 6 ed.,
p. 633 y ss.; MARI ENHOFF, t. I I , op. cit., p. 214 y ss.; CASSAGNE, op. cit., t. I I , p. 185; COMADI RA, Acto
administrativo municipal, Depal ma, 1992, p. 65 y ss.; GRECCO, V as de hecho admi ni strati vas, LL,
1980-C, 1203; CAI O TCI TO, Temas de direito pblico, 1 vol ., R o de Janei ro, 1997, p. 309 y sus referen-
ci as. Es posi bl e postul ar l a teor a de l a i nexi stenci a y al mi smo ti empo reconocer v as de hecho admi -
ni strati vas, cuando exi sten comportami entos materi al es que no revi sten l a categor a de acto. El decre-
to-l ey 19.549/72 se i nvoca tanto en apoyo de una u otra concepci n. Es que no habl a de i nexi stenci a y
se refi ere a l as v as de hecho como comportami entos materi al es, de l o cual no trata en verdad l a teor a
de l a i nexi stenci a. sta se refi ere a actos que parecen actos admi ni strati vos si n serl o. Los comporta-
mi entos materi al es no parecen actos admi ni strati vos ni pueden confundi rse con el l os. Son si tuaci ones
di sti ntas, equi paradas por su i napti tud para produci r un efecto jur di co contra l os parti cul ares, sal vo
l a responsabi l i dad a que pueden dar l ugar.
11.3
CNFed. CA, Sal a I V, I ze, 1999, LL, 24-VI I -2000.
SI STEMAS DE NULI DADES DEL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -23
En esta l nea MAI RAL propone denomi nar a estos actos meros pronunci ami en-
tos admi ni strati vos.
4
Lo mi smo sucede a l a i nversa: si l a admi ni straci n resuel ve
ejecutar judi ci al mente una garant a consti tui da por un parti cul ar por consi derar
que se ha confi gurado el supuesto que as l o autori za, ste no necesi ta i mpugnar el
acto, ni cabe suponer que l o consi ente si no l o i mpugna. En efecto, l a exi stenci a o
no de su deber se di ri mi r en l a i nstanci a judi ci al que pretende hacer efecti va l a
garant a. La admi ni straci n al l actora deber al egar y probar que exi ste el su-
puesto fcti co y jur di co correspondi ente, pues su acto no consti tuye en l a especi e
t tul o ejecuti vo.
Obvi amente no es el caso de una determi naci n tri butari a, caso en el cual el
t tul o jur di co que se ejecuta es el acto mi smo, l o que no ocurre en l os meros pro-
nunci ami entos admi ni strati vos como aqul en que l a admi ni straci n anunci a que
demandar. La cuesti n se di ri mi r en l a i nstanci a de l a pretendi da ejecuci n de
l a garant a, si l a admi ni straci n i ni ci a el jui ci o. La juri sprudenci a ti ene l a potes-
tad de el egi r l os cami nos que esti me ms adecuados para hacer justi ci a. Lo
i mportante es que l a haga, desconoci endo vi rtual i dad jur di ca, en esta l ti ma
termi nol og a, a actos o comportami entos que en l a prcti ca sean suscepti bl es
de ser confundi dos, de hecho, con actos admi ni strati vos i rregul ares, con todas
l as i ncerti dumbres de ndol e jur di ca a que esto puede dar l ugar. En tanto se
coi nci de en l a carenci a de vi rtual i dad jur di ca de tal es comportami entos, cual -
qui era de l as acepci ones mentadas es aceptabl e.
Si n ni mo de construi r muchas al ternati vas teri cas, l o ci erto es que l a ju-
ri sprudenci a comparada y argenti na enunci a di sti ntas vari antes de noacto
admi ni strati vo: a) El mero pronunci ami ento, que exi ste pero no ti ene ningu-
no de l os efectos del acto admi ni strati vo; es el caso de no voy a pagar l a deu-
da, no reconozco l a deuda, etc.
5
b) El comportami ento admi ni strati vo que no
l l ega a l a v a de hecho pero i gual mente se cal i fi ca como carente de vi rtual i dad
jur di ca.
6
c) El acto cuyo vi ci o es tan i mportante que el tri bunal qui ere i mpo-
nerl e una sanci n ms enrgi ca que l a nul i dad
7
, con una parti cul ar [o espe-
11.4
As l o hi zo pri mero en Control, op. cit., t. I , p. 339. Posteri ormente MAI RAL ampl a su concepto
y di ce de l as dos pri meras concepci ones antes expuestas, que Ahora bi en, es previ si bl e l a renuenci a
del juzgador a apl i car con l i beral i dad estas sol uci ones, ya que hacerl o i mpl i ca aceptar l a exi stenci a de
un verdadero escndal o jur di co causado por l a Admi ni straci n: MAI RAL, Los meros pronunci ami en-
tos admi ni strati vos, en AA.VV., Derecho Administrativo, op. cit., p. 651 y ss. Para sol uci onar el di sval or
de l os caracteres que se asi gnan al acto admi ni strati vo, MAI RAL propone entonces el concepto de meros
pronunci ami entos admi ni strati vos, si gui endo el concepto de l a juri sprudenci a en el senti do de que en
el caso Aquel l a resol uci n admi ni strati va carece de vi rtual i dad para modi fi car, por s mi sma, l a si -
tuaci n jur di ca de l as partes y, por ende, para di l uci dar l os confl i ctos que pudi eran susci tarse entre
el l as

(op. cit., p. 660: CNFed. CA, Sal a I , Polledo, ED, 115: 534; CSJN, Serra, LL, 1995-A, 401, con nota
de BI ANCHI , Ti ene fundamentos consti tuci onal es el agotami ento de l a i nstanci a admi ni strati va?,
LL, 1995-A, 397).
11.5
MAI RAL, op. ult. cit., loc. cit.
11.6
CNFed. CA, Sal a I V, I ze, ao 1999, LL, 24-VI I -2000, r eci n expl i cado.
11.7
I SRAEL, op. cit., p. 176.
EL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -24
ci al ] si gni fi caci n peyorati va,
8
que el juez uti l i za emp ri camente como una
agravante de l a sanci n.
9
Es l o que ocurre en el caso de un decreto que rebaja
remuneraci ones i ntangi bl es equi paradas por l a consti tuci n l ocal a l a de l os
jueces.
10
d) Si se desea, es posi bl e agr egar l a v a de hecho stricto sensu, que se
pr esenta con ms fr ecuenci a per o no ni camente en mater i a de fuer zas de
segur i dad;
11
es i nter esante destacar que l a admi ni str aci n contempor nea es
cada vez ms r enuente a apl i car l a fuer za f si ca, an contando con una deci -
si n judi ci al que l a autori za a hacerl o;
12
con ms razn an se habr de abstener
de l as v as de hecho. El ci udadano de hoy resi sti r a, con xi to. El funci onari o
debe hacerl o. Dentro de l as v as de hecho que no pueden reci bi r l a cal i fi caci n
de acto admi ni strati vo estn l as rdenes para cometer del i tos. En al gunos ca-
sos parti cul armente atroces, hay normas expresas en tal senti do.
13
e) Exi ste
todav a un supuesto en que el juez trata al acto como i nexi stente, en el senti do
que no l o apl i ca, no l o ti ene en cuenta, no l o ejecuta, pero tampoco consi dera
necesari o pronunci ar su nul i dad o i nexi stenci a. Es el caso de l a i napl i caci n
del acto admi ni strati vo.
14
11.1. Comparacin con la nulidad
Exi sten di versas di ferenci as.
11.1.1. La prescripcin y la caducidad de la accin
Tr atndose de actos admi ni str ati vos nul os, mi entr as que l a pr escr i pci n apl i -
cabl e al acto anul abl e es de dos aos, por asi mi l aci n a l os actos di ctados con
er r or (ar t. 4030 del CC), l a acci n pr escr i be par a l a admi ni str aci n a l os di ez
aos,
15
o es i ncl uso i mprescri pti bl e para ella.
11.8
BOULOUI S, op. cit., p. 780.
11.9
I SRAEL, op. loc. cit.
11.10
TSJ de Neuqun, Boselli, 21-I I I -2000: supra, cap. VI I I , 12.2, nota 12.13 y texto.
11.11
Supra, cap. V, 3.3.
11.12
I SRAEL, op. cit., p. 191 y nota 86: de 839 demol i ci ones or denadas por l a justi ci a fr ancesa, 159
han si do ejecutadas en un deter mi nado per odo.
11.13
El ar t. I X de l a Convenci n I nter amer i cana sobr e Desapar i ci n For zada de Per sonas, l ey
24.566, con r ango consti tuci onal por l a l ey 24.820, di spone que Los hechos consti tuti vos de l a
desapar i ci n for zada no podr n consi der ar se como cometi dos en el ejer ci ci o de l as funci ones mi l i -
tar es. El l o excl uye tambi n l a jur i sdi cci n mi l i tar : CNFed. Cr i m. y Cor r ec., Sal a I , V., J .R., ao
1999, LL, 2000-A, 285, 287.
11.14
I nfra, 14, notas 14.2 y 14.3.
11.15
Ver , con todo, supra, 9.1.3. y notas. HUTCHI NSON, Rgimen, op.cit., p. 114, sosti ene que
en el caso de l a nul i dad La i nval i dez del acto y l os medi os par a pedi r l a no estn sujetos a ni ngn
pl azo de pr escr i pci n. Respecto del acto nul o el paso del ti empo y el consenti mi ento del i nter esado
nada si gni fi can, ya que l a i nval i dez es de tal car cter que afecta el i nter s pbl i co, el buen or den
gener al , al or den pbl i co; del mi smo autor , Ley nacional de procedimientos administrativos, t. I I ,
Buenos Ai r es, Astr ea, 1985, p. 497 y ss.; MAI RAL, op. cit., t. I I , p. 378 y ss.; CASSAGNE, ar t. en
AA.VV., Recursos judiciales, Edi ar , 1993, cap. XVI I , p. 311 y ss. p. 321 y tambi n Acer ca de l a
caduci dad y pr escr i pci n de l os pl azos par a demandar al Estado Naci onal , ED, 45: 829.
SI STEMAS DE NULI DADES DEL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -25
A l a i nver sa y por l o que se r efi er e a l os par ti cul ar es, l os tr i bunal es ti enden
a apl i car i ndi scr i mi nadamente l os pl azos de caduci dad de l a l egi sl aci n admi -
ni str ati va l ocal , gener al mente har to exi guos.
16
Es ya bastante fi r me, per o no
por el l o menos i njusta, l a sol uci n que apl i ca tal es pl azos de caduci dad tanto a
l os actos anul abl es como a l os absol utamente nul os, de nul i dad absol uta e i n-
sanabl e.
17
La contradi cci n e i ni qui dad debi era ser patente. Si , en cambi o, se
trata de una l l amada v a de hecho admi ni strati va, o de un supuesto de i nexi s-
tenci a de acto admi ni strati vo, o de un mero pronunci ami ento admi ni strati vo
si n vi rtual i dad jur di ca para modi fi car l a si tuaci n jur di ca entre l as partes,
no hay entonces acto al guno respecto del cual pueda correr l a caduci dad. En
otras pal abras, l a acci n es i mprescri pti bl e
18
y tampoco se puede apl i car al
respecto un pl azo de caduci dad de l a acci n judi ci al .
Hay al gunos casos en que l a juri sprudenci a ha consi derado i mprescri pti bl e
l a acci n para pedi r l a i nconsti tuci onal i dad de un decreto de necesi dad y ur-
genci a, l o que parece un progreso, aunque no se exti ende a l a acci n de daos y
perjui ci os que es consecuenci a de esa nul i dad por i nconsti tuci onal i dad.
19
11.1.2. La estabilidad del acto
La segunda par te del ar t. 17 del decr eto-l ey establ ece que el acto nul o no puede
ser r evocado cuando de l han naci do der echos subjeti vos que se estn cum-
pl i endo. Si el acto es i nexi stente, o es una v a de hecho, o un acto si n vi r tual i -
dad jur di ca par a pr oduci r efectos de der echo, el pr etendi do r econoci mi ento de
der echos no puede otor gar l e estabi l i dad y puede por l o tanto ser r evocado en
sede admi ni str ati va.
11.1.3. La declaracin de oficio
Ya vi mos que con fr ecuenci a l os jueces enti enden, l amentabl emente, que no
pueden decl ar ar de ofi ci o l a nul i dad de un acto admi ni str ati vo, si no que l o
hacen sl o a pedi do de par te. Si se tr ata de un acto i nexi stente, o de una v a de
hecho, en cambi o, el juez puede de ofi ci o constatar que no exi ste acto admi ni s-
tr ati vo y as decl ar ar l o. Lo mi smo ocur r e si se tr ata de actos que el tr i bunal
r eputa car ecen de vi r tual i dad jur di ca y en l a hi ptesi s de i napl i cabi l i dad del
acto, si n anul aci n, que tr atamos infra, 14.
11.16
Coi nci den en el di sval or de esta sol uci n, si se l a apl i ca al acto nul o, MAI RAL, op. cit., p. 652;
CASSAGNE, Acer ca de l a caduci dad y pr escr i pci n de l os pl azos par a demandar al Estado Naci o-
nal , ED, 45: 829; HUTCHI NSON, op. loc. cit. Ver TAWI L, GUI DO S., El ar t. 24 de l a l ey 19.549 en l a
r eci ente jur i spr udenci a de nuestr a Cor te Supr ema, LL, 1995-E, 473, nota a CSJN, Gypobras S.A.
11.17
Entr e muchos otr os, CNFed. CA, Sal a I V, Gallegos, ao 1996, LL, 2000-A, 550, 42.266-S.
11.18
Sal vo par a el cobr o de sumas de di ner o y si tuaci ones anl ogas.
11.19
CNFed. CA, Sal a V, Nbile, LL, 1997-C, 831, con nota en GORDI LLO, Cien notas de Agustn,
64, La i nconsti tuci onal i dad es i mpr escr i pti bl e, no l os daos, pp. 144-5.
EL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -26
11.1.4. La competencia judicial
En este punto hab a antao una di fer enci a entr e acto vl i do y acto i nexi stente,
per o ahor a par ece haber se desdi bujado.
Tr atndose de actos exi stentes per o vi ci ados, se postul aba tr adi ci onal mente
en nuestr a doctr i na que deb a acudi r se necesar i amente a l a jur i sdi cci n y com-
petenci a per ti nentes (gener al mente l a competenci a denomi nada contenci oso
admi ni str ati va);
20
en cambi o, cual qui er juez pudo si empr e constatar y decl ar ar
l a i nexi stenci a de acto admi ni str ati vo. P. ej., un juez penal que deba i nter veni r
en un pr oceso por i ncumpl i mi ento de l os deber es del funci onar i o pbl i co, pod a
y puede constatar que no ha exi sti do acto al guno cuya obedi enci a o desobe-
di enci a pudi er a estar en juego y dar por ter mi nada l a causa si n necesi dad de
un pr onunci ami ento del juez en mater i a admi ni str ati va r especto a l a i nexi s-
tenci a del acto. Ahor a bi en, si el juez penal hubi er a de consi der ar l a nul i dad o
anul abi l i dad del acto como exi mente de r esponsabi l i dad, cabe pr eguntar se si
puede r equer i r se al efecto, en nuestr o si stema, un pr evi o pr onunci ami ento del
juez competente en r azn de l a mater i a. MAI RAL se pronunci a por l a negati va,
por consi derar que esa sol uci n sl o corresponde en un rgi men de dobl e juri s-
di cci n.
21
Los precedentes de derecho penal que hemos referenci ado en otro
l ugar sustentan sobradamente su cri teri o, al que aqu adheri mos.
22
11.1.5. La presuncin de legitimidad del acto nulo
Otr a posi bl e r azn par a for mul ar l a di sti nci n entr e nul i dad e i nexi stenci a ha
desapar eci do, al par ecer , en el der echo admi ni str ati vo ar genti no actual , aun-
que er a bastante i mpor tante anter i or mente. Tr tase de l a vi eja afi r maci n de
que el acto admi ni str ati vo nul o ti ene de todos modos pr esunci n de val i dez y
que debe ser obedeci do por el par ti cul ar en tanto una autor i dad competente no
decl ar e su i nval i dez. Si esto es ci er to, entonces es i nevi tabl e hacer l a constr uc-
ci n l gi ca de l a i nexi stenci a, par a pal i ar l as consecuenci as excesi vamente se-
ver as de una supuesta necesi dad absol uta de obedecer cual qui er pr onunci a-
mi ento, por gr oser o que fuer e, emanado de un r gano de l a admi ni str aci n
pbl i ca. Per o an en l a jur i spr udenci a del caso Pustelnik, ti ene i mpor tanci a
saber si el par ti cul ar desobedece un acto nul o o un acto i nexi stente. En el pr i -
mer caso, si l a admi ni str aci n apl i ca una sanci n al par ti cul ar que no cumpl e
el acto nul o, l a acci n en que el par ti cul ar i mpugne l a sanci n r equer i r segu-
r amente un pr oceso or di nar i o en que se di scutan y pr ueben tanto l a val i dez o
11.20
Ver DE GREGORI O LAVI , La competencia contencioso-administrativa, Buenos Ai r es, Abel edo-
Per r ot, 1960. Comp. BI ELSA, t. V, 6 ed., p. 636.
11.21
MAI RAL, Control, t. I I , op. cit., p. 740 y ss.
11.22
Expr esamos di sti nta opi ni n en edi ci ones anter i or es. Esta opi ni n de MAI RAL a l a que aho-
r a adher i mos, se ajusta mejor , por l o dems, a l o que sostenemos en el 14 y ampl i amos en esta
edi ci n.
SI STEMAS DE NULI DADES DEL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -27
nul i dad del pri mer acto como consecuentemente l a val i dez o nul i dad de l a san-
ci n. En el caso de una sanci n por i ncumpl i mi ento de un acto i nexi stente o una
v a de hecho admi ni strati va, parecer a que l a acci n de amparo podr a ser sufi -
ci ente para cuesti onar l a sanci n y obtener su exti nci n, ante l o ms grosero de l a
i nfracci n al orden jur di co.
11.1.6. La audiencia de la administracin
En cual qui er causa, aunque l a admi ni str aci n no sea par te, el juez puede cons-
tatar que deter mi nada conducta no consti tuye acto admi ni str ati vo y negar l e
l os car acter es pr opi os de tal .
23
En cambi o, l a decl ar aci n de l a nul i dad de un
acto admi ni str ati vo no podr a efectuar se si n l a debi da i nter venci n y defensa
de l a admi ni str aci n pbl i ca autor a del acto cuesti onado, sal vo que se r esuel va
no ya l a anul aci n si no l a i napl i caci n del acto.
24
11.1.7. La eleccin de vas
Otr a posi bl e di sti nci n es ya emp r i ca antes que for mal . En l a l ey de ampar o se
admi te esta v a par a l os actos admi ni str ati vos que adol ecen de una ar bi tr ar i e-
dad o i l egi ti mi dad mani fi esta, per o l a jur i spr udenci a vi ene si endo muy r estr i c-
ti va par a consi der ar que di cha hi ptesi s se ha pr esentado en l os casos que l e
han si do someti dos a deci si n.
Si , en cambi o, una persona se encontrara ante una v a de hecho admi ni strati va,
o un caso de i nexi stenci a de acto admi ni strati vo, l a el ecci n de l a v a del amparo
podr a parecer prima facie ms justi fi cada y con mayores posi bi l i dades de xi to.
En l os meros pronunci ami entos admi ni strati vos que menci ona MAI RAL, por el con-
trari o, parece ms l gi co esperar l a demanda o demandar segn sea el caso, pero
si n necesi dad de cumpl i r l os recaudos de i mpugnaci n de l os actos admi ni strati -
vos para poder formul ar o defender l a pretensi n procesal de que se trate.
11.2. Ejemplos de inexistencia de acto administrativo
Desde l uego, sl o revi ste i nters consi derar aquel l os actos o hechos que no son
actos admi ni strati vos pero que por al guna rel aci n de ti empo, l ugar o forma
pueden parecerse a un acto admi ni strati vo.
Pueden recordarse aqu , entre otros, l os si gui entes casos: a) Qui en di cta el
acto no es un rgano estatal : el caso del di sfrazado, el del Capitn del Kpenick,
una di sposi ci n adoptada por al gn asesor extraofi ci al , por un usurpador, etc.
25
11.23
As p. ej. en el jui ci o de l a v cti ma de acci dente de tr nsi to contr a l a empr esa automotr i z, el
juez no apl i ca un decr eto que pr etende r educi r l a r esponsabi l i dad de l a demandada.
11.24
I nfra, 14.
11.25
WOLFF, HANS J., Verwaltungsrecht I , t. I , Muni ch, Beck, 1968, 7 ed., p. 271; BENDER, BERND,
Allgemeines Verwaltungsrecht, Fr ei bur g i m Br esgau, 1956, 2
a
ed., p. 103; CASETTA, op. cit., p. 794.
Ver supra, cap. I X, 3. Puede ser apl i cabl e el pr oceso sumar si mo (ar t. 321 del CPCCN).
EL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -28
b) Qui en di cta el acto es un rgano admi ni strati vo competente, pero si n vol un-
tad evi dente de produci r un efecto jur di co: ejempl os para l a enseanza, bro-
mas, etc.
26
c) Qui en di cta el acto es un rgano estatal actuando con evi dente y
grosera i ncompetenci a: un profesor adjunto que deci da modi fi car el pl an de
estudi os de l a Facul tad; una deci si n del consejo di recti vo de una Facul tad
decl arando i nterveni da a l a Uni versi dad; una deci si n de l a Uni versi dad ne-
gando autori zaci n al Poder Ejecuti vo para aprobar el presupuesto, etc.
27
d) El
acto, an di ctado por funci onari o competente, es i mposi bl e de hecho, absurdo,
i mpreci so, contradi ctori o.
28
En tal es casos no puede cumpl rsel o y no exi ste
como acto admi ni strati vo presuntamente vl i do y exi gi bl e. e) El acto es di ctado
por una autor i dad que sol amente est fi jando su posi ci n en una r el aci n con-
tr actual o extr acontr actual , per o no ti ene vi r tual i dad jur di ca par a al ter ar el
der echo p. ej. cr edi ti ci o del par ti cul ar naci do a r esul tas de ese v ncul o.
11.3. Conclusiones sobre el rgimen jurdico de la inexistencia, vas de hecho
o meros pronunciamientos sin virtualidad jurdica
Toda vez que se encuentr e un acto que no es acto admi ni str ati vo, per o que
pr esenta car acter es exter nos que podr an l l evar a confusi n y a hacer cr eer
que se tr ata en ver dad de un acto admi ni str ati vo aunque i nvl i do, cabe pr eci -
sar que no cabe apl i car l e l as consecuenci as pr opi as de l os actos admi ni str ati -
vos i nvl i dos, si no que cor r esponde tr atar l o como un noacto admi ni str ati vo, o
como un mer o pr onunci ami ento si n vi r tual i dad jur di ca:
1) El acto, aunque contenga una deci si n desti nada a pr oduci r efectos jur -
di cos, no pr oduce esos efectos que por su conteni do estaba desti nado a pr odu-
ci r . Esa i noper anci a par a pr oduci r l os efectos jur di cos que por su conteni do
deb a apar entemente pr oduci r se advi er te en que: a) l os par ti cul ar es no estn
obl i gados a obedecer l o; b) l os agentes admi ni strati vos ti enen el deber de no
obedecerl o ni ejecutarl o y si l o hacen i ncurren en responsabi l i dad por v as de
hecho; a l o sumo pueden tomarl o como l a posi ci n de l a admi ni straci n en l a
negati va al pago o al reconoci mi ento de un crdi to del parti cul ar y en su conse-
cuenci a no efectuar el pago;
2) l a i nexi stenci a de acto admi ni strati vo (o l a exi stenci a de un acto i nope-
rante, aparentemente admi ni strati vo; o de un mero pronunci ami ento si n vi r-
tual i dad jur di ca) si gni fi ca correl ati vamente que el acto de que se trate no ti e-
nen presunci n de l egi ti mi dad ni ejecuti vi dad, ni ejecutori edad, ni menos cons-
ti tuye t tul o ejecuti vo judi ci al mente;
11.26
WOLFF, op. loc. cit.; BENDER, op. loc. cit.
11.27
Los casos de gr oser a i ncompetenci a o gr oser a i r r egul ar i dad de actos di ctados por r ganos
admi ni str ati vos, son l os que destaca de antao l a doctr i na fr ancesa. Ver DE LAUBADRE, ANDR,
Trait Elmentaire de Droit Administratif, Par s, 1957, 2
a
ed., pp. 211-2 e I MAZ, op. loc. cit.; supra,
cap. VI I I , 12 a 14; MARI ENHOFF, op. cit., t. I I , pp. 214 y 215.
11.28
Ver supra, cap. VI I I , Objeto y competenci a del acto admi ni str ati vo.
SI STEMAS DE NULI DADES DEL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -29
3) que l a ver i fi caci n de su fal ta de apti tud par a pr oduci r esos efectos jur -
di cos l a pueden hacer l a admi ni str aci n como l os jueces de cual qui er fuer o;
4) que l os jueces
29
pueden decl ar ar de ofi ci o su i nefi caci a jur di ca, pues se
tr ata tan sl o de constatar un hecho negati vo;
5) que esta compr obaci n judi ci al o admi ni str ati va de que no hay acto ad-
mi ni str ati vo puede hacer se en cual qui er ti empo, si n que quepa si qui er a habl ar
en r i gor de acci n i mpr escr i pti bl e, por l o mi smo que se tr ata de l a si mpl e ver i -
fi caci n de un hecho objeti vo.
30
12. Fundamento del sistema de nulidades del acto administrativo
12.1. I mpropiedad remitirse al Cdigo Civil para construir el sistema de las
nulidades de los actos administrativos
No era di f ci l comprender l a vi eja trama conceptual de l as nul i dades de l a Cor-
te; pero era di f ci l determi nar con exacti tud l as apl i caci ones a que daba l ugar,
porque al basarse en una comparaci n y modi fi caci n al Cdi go Ci vi l , carece-
r a de un cri teri o de anl i si s espec fi co al derecho pbl i co que permi ti era estu-
di ar y eval uar l os vi ci os de l os actos admi ni strati vos en cuanto tal es.
No es admi si bl e que para determi nar si un acto admi ni strati vo est vi ci ado
debamos tratar de encontrar entre l os vi ci os del CC al guno que se parezca ms
o menos al vi ci o del acto admi ni strati vo para tratar de fundamentar l a nul i -
dad. El CC, por otra parte, no prev ni ha podi do raci onal mente prever todos
l os casos en que un acto admi ni strati vo est vi ci ado, por l a senci l l a razn de
que al referi rse al acto jur di co escapan a su vi si n, necesari amente, todas l as
pecul i ari dades que pueden darse en el derecho pbl i co.
1
Al mi smo ti empo, es de observar que no todos l os casos en que el CC sanci o-
na al acto con una i nval i dez, deben ser consi derados como i nvl i dos en el dere-
cho pbl i co. Deci r, p. ej., que un vi ci o de competenci a (capaci dad) deba dar
si empre l ugar a l a anul abi l i dad absol uta del acto (vi ci o i nsanabl e, nul i dad re-
troacti va, etc.), es un exceso: una extral i mi taci n materi al , temporal o espaci al
en l a competenci a admi ni strati va puede en al gunos casos carecer de si gni fi ca-
ci n y en otros ser de medi ana i mportanci a (v.gr., un caso de i ncompetenci a en
razn del grado).
Este exceso del pri nci pi o sentado por l a Corte l o demostraba el mi smo tri bu-
nal al expresar, en al gunos casos, que el acto i mpugnado no contraven a ni n-
guna norma jur di ca, a pesar de ser evi dente que el vi ci o exi st a. Lo que sucede
11.29
Tambi n l os jueces penal es, ci vi l es, etc.: WOLFF, op. cit., p. 341.
11.30
Sobre l as caracter sti cas precedentes CAETANO, MARCELO, Principios fundamentis do direito
administrativo, R o de Janei r o, 1977, p. 269.
12.1
Se ha expr esado en senti do semejante que l as r egl as del Cdi go Ci vi l sobr e nul i dades, no se
han establ eci do par a casos de der echo admi ni str ati vo, si no de der echo pr i vado, C. J. Sal ta, Prov.
de Salta c/ Batule, 1965, LL, 120: 559 y J A, 1966-I I , 260.
EL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -30
es que el tri bunal , confrontado con l a atadura de su teor a de l as nul i dades,
encontraba que si afi rmaba que el acto comportaba una extral i mi taci n de l a
competenci a deb a afi rmar que el acto era i nsanabl emente nul o, que l a anul a-
ci n deb a ser retroacti va y que l a acci n para pedi rl a era i mprescri pti bl e (sal -
vo l os pl azos de caduci dad l ocal es). Dado que semejantes consecuenci as ser an
excesi vas, l a Corte Suprema se ve a forzada a optar por deci r que el acto care-
c a de vi ci os. Esa teor a de l as nul i dades no pod a nunca, con tal ori entaci n,
desarrol l arse pl enamente como si stema. Hab a en el l a una fal ta de l gi ca i n-
terna, una comuni n y col i si n al mi smo ti empo con l a teor a de l as nul i dades
del Cdi go Ci vi l , que l e i mped a obtener una seri e de pri nci pi os coherentes
para el derecho pbl i co mi entras i nsi sti era en referi rl os a l os art cul os y con-
ceptos del Cdi go Ci vi l .
A parti r de 1972, con l a sanci n del decreto-l ey 19.549/72 corresponde i nevi -
tabl emente abandonar como pri mera referenci a l os conceptos y normas del
Cdi go Ci vi l y tratar de denomi nar de al guna forma propi a l os pri nci pi os del
derecho admi ni strati vo respecto de l as consecuenci as jur di cas que cabe apl i -
car a un acto anti jur di co. La menci n de l as nul i dades del derecho admi ni s-
trati vo en el art. 17 de l a l ey 25.188 de ti ca en l a funci n pbl i ca no hace si no
reforzar esa concl uci n.
Para el l o se hace necesari o, asi mi smo, renunci ar a fundar l a teor a o el si s-
tema de l as nul i dades del acto admi ni strati vo en l as normas del derecho pri va-
do; esta acti tud este sacri fi ci o de fundamentaci n, si se qui ere es comn a
todos l os pa ses y no i mpl i ca l a construcci n de teor as anti jur di cas, pues una
teor a general o si stema de l as nul i dades, segn se ver a conti nuaci n, surge
ya de l as pri nci pi os general es del derecho pbl i co.
2
12.2. Fundamento lgico-jurdico
Debe pues construi rse una teor a o si stema de l as nul i dades de l os actos ad-
mi ni strati vos, basndol o en noci ones de l gi ca jur di ca cuya apl i caci n est
consustanci ada con el mi smo razonami ento jur di co.
Si el orden jur di co exi ge expresa o i mpl ci tamente que l os actos admi ni stra-
ti vos tengan determi nadas condi ci ones, no hace fal ta que aparezca una segun-
da norma que di sponga que el acto que no cumpl a esos requi si tos no se ajusta
al ordenami ento jur di co. Hemos habl ado ya de l as sanci ones i mpl ci tas en l as
normas jur di cas
3
y rei teramos ahora que l as sanci ones en cuanto espec fi ca
reacci n del derecho ante l a vi ol aci n de un deber jur di co (MERKEL) no son
si empr e penas (pr i vaci n de l a pr opi edad, l i ber tad, etc., a t tul o no de r epar a-
ci n si no de casti go), si no que pueden consi sti r en el establ eci mi ento de una
12.2
Conf. SAYAGUS LASO, op. cit., t. I , p. 503.
12.3
Lo sostenemos hace ti empo: I ntroduccin al derecho administrativo, Buenos Ai r es, Per r ot,
1962, pp. 68-70; El acto administrativo, Buenos Ai r es, Abel edo-Per r ot, 1969, 2 ed., p. 357, etc.
SI STEMAS DE NULI DADES DEL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -31
rel aci n jur di ca nueva,
4
l a exti nci n de una rel aci n jur di ca preexi stente,
5
o
l a ejecuci n coacti va de, preci samente, el mi smo deber jur di co vi ol ado.
6
Si se
qui ere, en todos esos casos hay un aliquid de casti go, pero debe apreci arse que
sal vo en el caso del derecho penal , l o ms i mportante en l a sanci n no es el
casti go, si no l a apl i caci n forzada del objeto del derecho,
7
es deci r, el cumpl i -
mi ento o ejecuci n coacti va del deber no cumpl i do.
En el ejempl o de l a norma si no pagas, entonces debe ser embargo y rema-
te, qu es el embargo y remate si no l a ejecuci n forzada del deber de pagar?
Por eso y preci samente porque no nos hal l amos en el campo del derecho penal
8
es evi dente que si una norma jur di ca (expresa o i mpl ci ta) establ ece en forma
i mperati va un deber jur di co (p. ej., l os actos admi ni strati vos debern ser di c-
tados dentro de l a competenci a del rgano; el objeto de l os actos admi ni str a-
ti vos no podr contr aveni r l as pr ohi bi ci ones expr esas de l a l ey; el admi ni s-
tr ador no puede usar de l a competenci a que l e confi er e l a l ey si no con l a fi nal i -
dad de cumpl i r el objeti vo l egal , etc.), no es extr ao a el l as i nter pr etar que
ante el i ncumpl i mi ento del mi smo debe r eal i zar se su ejecuci n for zada. O sea,
negar val or jur di co a l o que no se ajusta a der echo.
9
Estos y otr os aspectos de un si stema de l as nul i dades admi ni str ati vas no
estn cl ar as y si stemti camente r esuel tos en el decr eto-l ey.
12.4
ROGUI N, ERNEST, La rgle du droit, Lausanne, 1889, p. 68. En Roma, p. ej., el acr eedor i mpa-
go adqui r a un der echo sobr e el cuer po de su deudor ; l a destr ucci n cul pabl e de una cosa or i gi na l a
obl i gaci n de i ndemni zar el dao causado.
12.5
ROGUI N, op. cit., p. 68. P. ej., el i ncumpl i mi ento del contr ato por una de l as par tes autor i za a
l a otr a a no cumpl i r su obl i gaci n y pr oduci r l a exti nci n del contr ato (exceptio non adimpleti
contractus); el i ncumpl i mi ento de sus obl i gaci ones por par te de un funci onar i o pbl i co da l ugar a
l a cesant a, o sea a l a exti nci n del v ncul o con l a admi ni str aci n.
12.6
ROGUI N, op. cit., p. 69. As , un deudor que no paga es obl i gado a pagar medi ante coacci n, una
reuni n prohi bi da es di suel ta por l a fuerza; un automvi l mal estaci onado es reti rado por l a gra
muni ci pal o pol i ci al ; una persona que se i nterna en un l ugar prohi bi do es sacada por l a fuerza pbl i ca;
un testi go que no concurre a decl arar es l l evado por l a fuerza pbl i ca, etc..
12.7
En el der echo penal , una vez vi ol ado el deber , no cabe l a r epar aci n o cumpl i mi ento tar d o
(ejecuci n forzada) del deber no cumpl i do. Pero puede haber, a t tul o de sanci n de ejecuci n for zada,
l a i nter r upci n de l a vi ol aci n del deber jur di co (v.gr., del i tos contr a l a l i ber tad). Se puede, cl ar o
est, i nsti tui r otr o ti po de sanci ones que a veces l l evan el nombr e de r epar ator i as, como l a i ndem-
ni zaci n de l os daos y per jui ci os ocasi onados y el dao mor al . Per o cual qui er a sabe que el l o no
al canza nunca, ni puede jams al canzar , el val or l esi onado.
12.8
En el cual el pr i nci pi o nulla pena sine previa lege penale se justi fi ca en que l a sanci n penal
di fi er e del deber vi ol ado; per o cuando l a sanci n es el mi smo deber vi ol ado, per o apl i cado
coacti vamente, aquel afor i smo no r i ge y l a sanci n se consustanci a con el deber jur di co. De todas
maner as ha de adver ti r se que con l a evol uci n del der echo de gentes exi sten del i tos de l esa huma-
ni dad, que han i do i ncr ementando su nmer o, en l os cual es no si empr e es de apl i caci n el pr i nci -
pi o de l a l ey penal pr evi a, caso t pi co, el genoci di o. Otr os casos tr adi ci onal es del ius gentium son l a
escl avi tud, tr ata de bl ancas, pi r ater a. Casos contempor neos de ius cogens son el apartheid, l a
desapar i ci n de per sonas, l a tor tur a. Casos que qui zs tr ai ga el futur o: l a cor r upci n, el l avado de
di ner o, el nar cotr fi co. Ver el t. 1, 5 ed., cap. VI , Fuentes supr anaci onal es del der echo admi ni s-
tr ati vo y sus r emi si ones.
12.9
En el mi smo senti do de este par gr afo se ha pr onunci ado l a Supr ema Cor te de Mendoza,
J A, 1968-I , 765, Buschman Garat, 1967. Ver tambi n WI NKLER, op. cit., p. 14.
EL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -32
12.3. Las nulidades como sanciones implcitas del orden jurdico
Si n embargo, es obvi o que para apl i car estos pri nci pi os no hace fal ta norma
al guna que fi je un si stema de nul i dades. De l o antedi cho se si gue entonces que,
dado que l a norma i mperati va establ ece con esa parti cul ari dad (i mperati vi -
dad) un deber jur di co determi nado que debe cumpl i rse en l a emi si n del acto
admi ni strati vo, l a exi stenci a y l a medi da de l a sanci n para su vi ol aci n no
necesi tan ser decl arados especi al mente por otra norma, desde que di cha exi s-
tenci a y di cha medi da estn comprendi dos en l a exi stenci a y medi da del deber
mi smo.
10
Al apl i car como sanci n l a ejecuci n forzada de l a prohi bi ci n de l a l ey no
apl i cando el acto que l a contravenga, qui tndol e expresamente l a fuerza jur -
di ca que no pudo tener; ergo, anul ndol o, nada se est real i zando que l a
pri mera norma no haya previ sto: que exi st a el deber jur di co i mperati vo
de real i zar tal o cual acci n u omi si n, de cumpl i r tal o cual requi si to.
Como ya l a norma jur di ca que establ ece el pri mer deber jur di co (el requi si -
to, etc.) ti ene por su conteni do i mperati vo l a caracter sti ca de l atente coacti vi dad,
no es extr ao a l a mi sma que ese deber jur di co se r eal i ce por l a fuer za. Esa es
una sanci n, una nul i dad par a el acto admi ni str ati vo,

que sur ge l gi ca y nece-
sar i amente de l a mi sma nor ma que establ ece el r equi si to.
11
Ese rasgo esenci al de l a sanci n jur di ca
12
que ti ene l a nul i dad justi fi ca
una vez ms l a comparaci n que di sti ntos autores hacen entre el acto admi ni s-
trati vo y l a norma jur di ca.
13
13. Conclusin. Enunciacin y denominacin de las nulidades
administrativas
Reuni endo l os el ementos de jui ci o que provi enen de l a juri sprudenci a, a parti r
de l os casos l deres Los Lagos y Pustelnik (con l as modi fi caci ones que el l ti mo
i ntroduce) y de l a l egi sl aci n naci onal de actos y procedi mi entos admi ni strati -
vos, con ms l o expuesto sobre el probl ema de l a i nexi stenci a de acto admi ni s-
trati vo, podemos encontrar l as si gui entes categor as:
12.10
Conf. Supr ema Cor te de Mendoza, Buschman Garat, J A, 1968-I , 765; SUNDFELD, CARLOS
ARI , Ato administrativo invlido, San Pabl o, Revi sta dos Tr i bunai s, 1990, p. 25.
12.11
Conf. en senti do si mi l ar FORSTHOFF, ERNST, Tratado de derecho administrativo, Madr i d,
1958, p. 309.
12.12
LI NARES, JUAN FRANCI SCO, Poder discrecional administrativo, Buenos Ai r es, Abel edo-Per r ot,
1958, p. 15; en i gual senti do GI ACOMETTI , op. cit., p. 424. Ver tambi n RENARD y VI EUJEAN, op. cit., p.
534.
12.13
MEI LN GI L, JOS LUI S, La distincin entre norma y acto administrativo, Madri d, ENAP, 1967;
CAJARVI LLE PELUFFO, JUAN P., I nvalidez de los actos administrativos, Montevi deo, Edi tori al Uni versi -
dad Ltda., 1984, cap. VI , pp. 24-5. Por su par te SUNDFELD, Ato..., op.cit., pp. 15 y 27, nota 20, i denti -
fi ca al acto como nor ma jur di ca i ndi vi dual . Este enfoque es r etomado entr e nosotr os por BARRA,
RODOLFO CARLOS, Principios de derecho administrativo, Buenos Ai r es, baco, 1980.
SI STEMAS DE NULI DADES DEL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -33
13.1. Actos regulares
13.1.1. Actos vlidos
Estn aqu tanto l os actos que son enter amente confor mes al or denami ento
jur di co, que adol ecen de vi ci os i ntr ascendentes, segn l a der ogada voz del ar t.
15,
1
o l eves. Se tr ata del pr i nci pi o favor acti, en vi r tud del cual se pr efi er e
decl ar ar l a validez antes que l a anulabilidad, l a anul abi l i dad antes que l a
nul i dad,
2
sta antes que l a i nexi stenci a, l a consti tuci onal i dad antes que l a i n-
consti tuci onal i dad,
3
etc. Es deci r, se prefi ere una vez ms al poder frente al
derecho.
4
Como se advi erte, es un hi l o del gado el que separa l a prudenci a
pol ti ca de l a compl acenci a con l a si stemti ca vi ol aci n del derecho.
13.1.2. Actos anulables
En r azn de tener un vi ci o no demasi ado gr ave, estos actos:
a) se pr esumen l eg ti mos y han de ser tr atados como si fuer an vl i dos hasta
tanto sean anul ados o r evocados, de ofi ci o o a pedi do de par te;
b) se requi ere peti ci n de parte para que el juez pueda anul arl os, si n perjui -
ci o de que l a propi a admi ni straci n puede revocarl os de ofi ci o a favor del i nte-
resado, o a pedi do de parte;
c) a veces se requi ere una i nvesti gaci n de hecho para que el juez pueda deter-
mi nar su i nval i dez; o, si no exi sten hechos controverti dos si no que se trata de una
i nterpretaci n de derecho, se requi ere l o que l a Corte l l ama el enjui ci ami ento
previ o para que se torne vi si bl e su i nval i dez ocul ta (Pustelnik, cons. 4). La
di ferenci a entre esta hi ptesi s c) y su anl oga del punto 13.2.1 es una cuesti n de
nfasi s. En ambos supuestos se da l o mani fi esto y no mani fi esto,
5
pero mi entras
que en l a anul abi l i dad es preponderante o ms frecuente l o no mani fi esto, en l a
nul i dad ocurre a l a i nversa. En todo caso y como ya l o hemos di cho en otro l ugar, el
juez v o no v el vi ci o, eso es todo.
d) su vi ci o es subsanabl e (art. 19);
e) su anul aci n o revocaci n, en caso de que se l l eve a cabo, produce por
regl a general efectos sl o para el futuro (ex nunc);
f) l a acci n par a i mpugnar l os pr escr i be a l os dos aos;
g) ti enen estabi l i dad (ar t. 18), confor me l os r ecaudos expuestos en el cap. VI .
13.1
El decreto-l ey 21.686/77 modi fi c l a pri mi ti va redacci n del art. 15 del decreto-l ey 19.549/72,
pues ste asi gnaba i mpropi amente l a cal i fi caci n de anulable, en l ugar de vlido, al acto afectado de
un vi ci o intrascendente. Tambi n se l os denomi na i rrel evantes, no i nval i dantes, etc.: HUTCHI NSON, R-
gimen, op. cit., pp. 123 y 133; CNFed. CA, Sal a I I I , Bunge Guerrico, 1984.
13.2
Compar ar HUTCHI NSON, op. ult. cit., p. 123.
13.3
Ver GORDI LLO, Cien notas de Agustn, op. cit., 91, Una hi stor i a que no ci er r a: r epar aci n
hi str i ca vs. ultima ratio, pp. 189-91.
13.4
Ver supra, t. I , cap. I , 2 a 6.
13.5
COMADI RA, Acto administrativo municipal, op. cit., p. 61.
EL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -34
13.2. Actos irregulares
13.2.1. Actos nulos
6
En r azn de tener un vi ci o gr ave y a veces mani fi esto, estos actos:
a) no ti enen pr esunci n de l egi ti mi dad (Pustelnik);
b) para respetar el pri nci pi o de defensa de l a admi ni straci n, habi tual men-
te se enti ende que l os jueces no pueden anul arl os de ofi ci o si no que se requi ere
peti ci n de parte i nteresada;
c) no se requeri r a en todos l os casos una i nvesti gaci n de hecho para cons-
tatar su nul i dad, por cuanto el l a puede resul tar de l a mera confrontaci n del
acto con el orden jur di co. Si n embargo, en muchos casos l a apreci aci n de l a
gravedad del vi ci o exi gi r l a necesari a producci n de prueba que permi ta eva-
l uar l a i mportanci a de l a transgresi n al orden jur di co.
d) Su vi ci o es i nsanabl e (ar t. 14);
e) su exti nci n puede produci r efectos retroacti vos, segn l as ci rcunstanci as
del caso;
f) l a acci n para i mpugnarl os prescri be a l os di ez aos.
7
En l a prcti ca, l e
suel e ser apl i cado el pl azo de caduci dad del decreto-l ey 19.549/72 para l a i m-
pugnaci n judi ci al , con l o cual se l o termi na i ndebi damente asoci ando con el
acto anul abl e.
g) en pri nci pi o no ti enen estabi l i dad, sal vo que hubi eran creado derechos
que estuvi eren en ejecuci n (art. 17 in fine; supra, cap.VI , 7.2.1.).
13.2.2. I nexistencia de acto; vas de hecho; mero pronunciamiento de la
administracin
Exi sten supuestos en que no se reconoce a determi nada acti vi dad el carcter
de acto admi ni strati vo, sea por encuadrrsel o dentro de l os denomi nados me-
ros pronunci ami entos de l a admi ni straci n, que no producen efectos jur di cos
di rectos, sea por tratarse de actos que en razn de no proveni r de l a admi ni s-
traci n, o an provi ni endo de sta por adol ecer de un vi ci o grosero,
8
se l os des-
cal i fi ca como actos admi ni str ati vos y por el l o:
a) no ti enen pr esunci n de l egi ti mi dad,
b) pueden ser decl ar ados tal es de ofi ci o,
13.6
Si bi en al gunos autor es pr efi er en habl ar de nul i dad absol uta y anul abi l i dad, como l o hace el
decr eto-l ey, l a jur i spr udenci a y par te de l a doctr i na uti l i za l os vocabl os nul i dad y anul abi l i dad:
HUTCHI NSON, Rgimen, op. cit., p. 123.
13.7
Con l a sal vedad expuesta en 9.1.3 y notas.
13.8
Por supuesto, es sta una categor a que ha si do y ser si empr e contr over ti da, al menos en
una de sus facetas ter mi nol gi cas. SUNDFELD, Ato..., op.cit., 1.2, p. 15, sosti ene que per tur ba l a
exposi ci n el enmar aado l gi co que el l enguaje pr ovoca en este tpi co del gner o exi sten
actos i nexi stentes?, nota 5.
SI STEMAS DE NULI DADES DEL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -35
c) no requi eren i nvesti gaci n de hecho para produci r esta constataci n, su
vi ci o es si empre mani fi esto;
d) su vi ci o es i nsanabl e,
e) l a decl araci n de su i nexi stenci a es retroacti va,
f) no exi ste prescri pci n de l a acci n para constatar su i nexi stenci a (aunque
puede prescri bi r el derecho de fondo que se i nvoca, v. gr. en l os mer os pr onun-
ci ami entos admi ni str ati vos r el ati vos a una deuda que l a admi ni str aci n se
ni ega a pagar ),
g) no ti enen estabi l i dad al guna.
13.3. Concordancias y remisiones
De l o expuesto sur ge que:
a) es i napl i cabl e l i ter al mente el Cdi go Ci vi l ( 4 a 9);
b) es tambi n i napl i cabl e en su texto exacto el decreto-l ey 19.549/72; l a nu-
l i dad absol uta no es de i gual al cance que en el derecho ci vi l (supra, 9 y 10) y
l os vi ci os que dan ori gen a l as nul i dades no deben ser apreci ados si no conforme
a su gravedad en l os casos concretos (infra, 16 a 18).
c) Aunque el decreto-l ey no habl e de l a i nexi stenci a de l os actos admi ni stra-
ti vos, es sta una categor a de l gi ca jur di ca de todos modos apl i cabl e (supra,
12).
d) El acto nul o se caracteri za porque su vi ci o es grave, pero el l o a veces se
refuerza porque adems es evi dente o mani fi esto, como surge de Pustetnik (cap.
VI , 2 a 6).
e) Consecuentemente, el acto nul o no debi era tener presunci n de l egi ti mi dad y
por una r azn de coher enci a si stemti ca, no podr a tampoco r econocr sel e
ejecutori edad (supra, cap. V, 9). Por el l o, a su vez, el funci onari o tendr a l a obl i -
gaci n y no l a facul tad de suspender el acto ante l a i nterposi ci n de recursos (cap.
V, 10.3.4), como ti ene l a obl i gaci n de revocarl o; no debi eran correr frente a l l os
pl azos de caduci dad ni prescri pci n. Pero estas suposi ci ones no si empre son real i -
dad juri sprudenci al y doctri na, l as que termi nan por equi parar a l os efectos prc-
ti cos de l o que i nteresa al parti cul ar, al acto nul o y anul abl e.
9
14. La no aplicabilidad del acto, como caso especial de nulidad
Ya hemos expr esado que l o que anal i zbamos er an l as consecuenci as jur di cas
que ci er tos defectos del acto pr oduc an y que no ten a i mpor tanci a al guna que
13.9
Sor pr ende a veces que se si ga enunci ando el vi ejo y tr adi ci onal pr i nci pi o, como afi r maci n
no mati zada de l a doctr i na, per o que no si empr e es r efl ejo de l a jur i spr udenci a y l a r eal i dad pr ofe-
si onal , que l a r egl a gener al de compor tami ento ante un acto admi ni str ati vo nul o es l a contr ar i a:
es necesar i o impugnar el acto, por que ste no sl o ti ene una apar i enci a de l egi ti mi dad, si no que
pr oduce efectos como un acto vl i do: HUTCHI NSON, Rgimen, op. cit., pp. 124-5.
EL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -36
l a rel aci n entre tal es vi ci os y consecuenci as se l l amara nul i dad, t-t,
1
etc.
Por tal r azn hemos tr atado en este cap. l a i nexi stenci a de acto admi ni str ati -
vo, aunque ter mi nol gi camente no ser a un caso de nul i dad, si no de un acto si n
vi r tual i dad jur di ca, un mer o pr onunci ami ento de l a admi ni str aci n, un no-
acto, etc. Agr egar emos ahor a otr o caso que si n i mpl i car una nul i dad en el sen-
ti do de exti nci n del acto bajo deter mi nadas condi ci ones, es si n embar go un
caso en que un vi ci o del acto acar r ea par a ste ci er tas consecuenci as jur di cas
de i mpor tanci a: es l a no apl i cabi l i dad del acto.
2
Esta categor a exi ste sl o en
der echo admi ni str ati vo, no as en der echo ci vi l .
3
Su ori gen se remonta al rgi -
men de decl araci n de i nconsti tuci onal i dad de l as l eyes, antes de l a reforma
consti tuci onal de 1994 con su i ntroducci n de l os derechos de i nci denci a col ec-
ti va y l os consecuentes efectos erga omnes de l a sentenci a. As como aqul l as
no eran anul adas por l os jueces cuando contraven an l a Consti tuci n, si no que
dejaban de ser apl i cadas en el caso concreto ante l a i mpugnaci n de l a parte
i nteresada, as tambi n en materi a admi ni strati va l os regl amentos reci b an
tradi ci onal mente tal tratami ento en sede judi ci al .
4
En efecto, cuando l os tri bu-
nal es judi ci al es se encontraban frente a un regl amento que esti maban vi ci ado,
no proced an a exti ngui rl o si no que l o decl araban i napl i cabl e al caso parti cu-
l ar, restndol e as efi caci a jur di ca para ese caso pero no para otros que pudi e-
ran haberse dado pero que no fueran objeto de controversi a judi ci al . Si n em-
bargo, l a juri sprudenci a ha comenzado a evol uci onar especi al mente despus
de l a reforma consti tuci onal y admi te l os efectos erga omnes de l a sentenci a
5
tanto en materi a de actos general es como en otros supuestos. Pensamos que es
14.1
Supra, t. I , cap. I , 7.3 y 8.
14.2
Conf. SUNDFELD, Ato..., op. cit., p.24 y nota 16. Desapl i car l o es i gnor ar l o, no tener l o en
cuenta, di ce FRAGOLA, UMBERTO, Gli atti amministrativi , Npol es, Jovene, 1964, 2 ed., p. 195.
14.3
GI ANNI NI , op. ci t., p. 770. Ampl i ar en CANNADA-BARTOLI , L'i nappl i cabi l i t degl i atti
amministrativi, 1950, p. 50, qui en postul a que el juez debe desapl i car el acto i l eg ti mo, aunque
deba ocupar se del asunto incidenter tantum. El l o, segn FRAGOLA, op. cit., p. 196, cuando el juez,
por no ser competente en mater i a admi ni str ati va, si no ci vi l , penal , etc., no puede anular el acto: al
menos ha de desapl i car l o. Ampl i ar en BERRUTI , GI USEPPE MAR A, La disapplicazione dell' atto
amministrativo nel giudizio civile, Mi l n, Gi uffr , 1991.
14.4
Ha di cho l a Cor te Supr ema que l os jueces no pueden i nval i dar l o si no cuando se pl antea su
apl i caci n a un caso par ti cul ar (Fallos, 238: 36 y 43, Federacin Grfica Argentina, 1957). La
cuesti n de qu consti tuye caso r eci be a veces una r espuesta todav a anti cuada de l a CSJN, no as
de l os tr i bunal es i nfer i or es (caso t pi co, aer opuer tos, 1997). Per o tambi n hay pr onunci ami entos
de l a CSJN en l a nueva l nea jur i spr udenci al que expl i camos supra, t. 2, caps. I I a I V: Asociacin
Benghalensis, juni o de 2000.
14.5
Hemos tr atado el punto en el t. 2, caps. I I y I I I . Cabe destacar l os pr ecedentes de l a Sal a I en
Blas (LL, 1998-A, 288) y Barsanti (LL, 1998-A, 293) y sus ml ti pl es antecedentes (CSJN: Ekme-
kdjian, 308: 647, tambi n en LL, 1992-C, 543), Monges (1996), LL, 1997-C, 150; Sal a V, Labatn
(LL, 1998-F, 346); Sal a I V, Youssefian (cautel ar , LL, 1997-F, 270; sentenci a en el ampar o, LL,
1998-D, 712), Consumidores Libres, Viceconte (LL, 1998-F, 102); Schroder (Sal a I I I , LL, 1994-E,
449), etc.). Los efectos erga omnes de l a sentenci a, r econoci dos en Barsanti por l a Sal a I , fuer on
confi r mados por l a CSJN en 1998. Par a ms detal l es ver tambi n el cap. Los gr andes fal l os de l a
actual i dad, en nuesto l i br o Despus de la reforma del Estado, 1998, 2 ed., cap. XI .
SI STEMAS DE NULI DADES DEL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -37
una sol uci n que termi nar por i mponerse, por obvi a necesi dad de econom a
procesal : uno y no mi l es de jui ci os para obtener l a mi sma sentenci a.
6
Este ti po de consecuenci a jur di ca es pri nci pal mente apl i cabl e a l os regl a-
mentos, pero podr a tambi n darse, en pri mer l ugar, en materi a de contratos
admi ni strati vos, cuando se trata de enjui ci ar un acto de apl i caci n. En tal es
si tuaci ones, de consi derarse que el acto fundamentado en un contrato es i l eg -
ti mo por serl o di cho contrato, podr a darse l a hi ptesi s de exti nci n del acto de
apl i caci n (en vi rtud de l a i l egi ti mi dad del contrato), no apl i cando as tal con-
trato pero si n pronunci ar su exti nci n. El l o podr ocurri r cuando l a l i ti s verse
no sobre el contrato mi smo si no sobre una consecuenci a de l (v. gr., una mul -
ta). Con todo, pensamos que en mater i a de ser vi ci os pbl i cos y al ampar o de l a
l ey de defensa del consumi dor , el juez se hal l a habi l i tado expr esamente par a
r ecomponer el contr ato con efectos erga omnes.
La no apl i cabi l i dad si n exti nci n puede dar se tambi n, en segundo l ugar , en
mater i a de actos concr etos e i ndi vi dual es; ver bi gr aci a, si en un jui ci o or di nar i o
contr a el Estado se cuesti ona tambi n l a val i dez de un acto di ctado por una
enti dad admi ni str ati va que no ha si do par te en el pr oceso, podr a el juez en
atenci n a esta ci r cunstanci a no anul ar el acto per o s pr esci ndi r de su apl i -
caci n al caso si l o esti ma i nvl i do.
Como se advi er te, l as var i antes de no apl i caci n del acto i l eg ti mo, como
consecuenci a espec fi ca de l a i l egi ti mi dad, se dan fundamental mente en el
mbi to del pr oceso judi ci al ; en sede admi ni str ati va es ms r ar o que pueda pr o-
duci r se este ti po de si tuaci n, pues l a admi ni str aci n, teni endo i ndi scuti bl e-
mente l a potestad de i nval i dar el acto en cual qui er ci r cunstanci a ha de encon-
tr ar ms conveni ente r evocar el acto antes que no apl i car l o per o dejar l o en
vi genci a.
No hemos i ncl ui do l a no apl i caci n del acto como una categor a dentro de l as
nul i dades del acto admi ni strati vo, por cuanto pensamos que si bi en parti ci pa
de l as parti cul ari dades propi as de l as nul i dades en tanto sanci n para el acto
vi ci ado, no excl uye l a apl i caci n de l as dems nul i dades (un acto no apl i cado
puede tambi n ser revocado o en al gunos casos anul ado) y por l o dems en
parte se superpone a el l as; tanto un acto anul abl e como nul o puede ser dejado
de apl i car por un tri bunal en razn de su vi ci o. En otras pal abras, l a no apl i ca-
ci n es una especi e de funci onami ento debi l i tado de l as nul i dades, en razn de
pri nci pi os o cri teri os procesal es que excl uyen en casos concretos l a exti nci n
del acto i l eg ti mo.
Fi nal mente, convi ene acl arar que l a estabi l i dad del acto admi ni strati vo y l a
prescri pci n de l a acci n son el ementos que l i mi tan l a no apl i caci n de un acto
admi ni strati vo, del mi smo modo que l i mi tan l a exti nci n del acto anul abl e; es
14.6
Ampl i ar y compar ar en BI ANCHI , Las acci ones de cl ase como medi o de sol uci n de l os pr obl e-
mas de l a l egi ti maci n col ecti va a gr an escal a, RAP, 235: 13 (Buenos Ai r es, 1998).
EL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -38
SI STEMAS DE NULI DADES DEL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -39
15.1
Como di ce l a CNFed. CA, Sal a I I , Silva San Martn, el vi ci o del acto puede pr oveni r , no
tanto de que l e fal ta un el emento esenci al , cuanto de l a magni tud del i ncumpl i mi ento del or den
jur di co que si gni fi ca el r equi si to concr etamente vi ol ado. O sea, l a i mpor tanci a que concr etamente
tenga el vi ci o de que se tr ata, sentenci a del 20-X-1994, cons. VI , causa 4.725/90. Conf. SABORI O
VALVERDE, RODOLFO, Eficacia e invalidez del acto administrativo, San Jos, Sei njusa, 1994, 2
a
ed.,
p. 20 y nota 13.
EL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -40
vi ci os que darn l ugar a l as consecuenci as seal adas es una cuesti n de prc-
ti ca juri sprudenci al y de pol ti ca jur di ca;
1
un probl ema de eval uaci n concreta
a resol verse ms o menos el sti camente de acuerdo a l as ci rcunstanci as de
cada caso.
Tambi n l a Corte en el caso Pustelnik abandona l a anti gua pretensi n de
cl asi fi car l os vi ci os y sus consecuentes efectos sobre l as nul i dades segn una
remi si n a vi ci os pareci dos del derecho pri vado (i ncapaci dad, etc.) y correcta-
mente evi ta l a tentaci n de apl i car anal gi ca o supl etori amente este aspecto
del decreto-l ey 19.549/72 (cosa que podr a haber hecho, a pesar de tratarse en
aquel entonces de un caso de derecho muni ci pal , por l o di spuesto en el decreto-
l ey 20.261/73, que di spuso que aqul era de apl i caci n supl etori a a l a entonces
Muni ci pal i dad).
2
La Corte, en cambi o, opta por el cri teri o de apreci ar l a impor-
tancia o gravedad del vi ci o de que se tr ata y di ce as expr esamente que par a
concl ui r en que nos encontr amos ante una i nval i dez mani fi esta debemos ha-
l l ar nos no sl o ante un vi ci o evi dente, si no tambi n dotado de gravedad (cons.
5). Sosti ene tambi n, a contrario sensu, que se tratar de un vi ci o no mani -
fi esto cuando no nos encontremos p. ej. ante un grosero error de derecho que
superara l o meramente opi nabl e (cons. 17), o un grave er r or de der echo (con-
s. 5) y encuentr a que en el caso sub examine l os vi ci os de que el mi smo hubi er e
podi do adol ecer no r evest an evi denci a ni gravedad jur di ca sufi ci ente par a
ser cal i fi cado como acto i r r egul ar (cons. 7). La Pr ocur aci n del Tesor o de l a
Naci n tambi n ha adoptado el cr i ter i o de l a gr avedad o i mpor tanci a del vi -
ci o como cr i ter i o di sti nti vo entr e actos nul os y anul abl es.
3
Resumi endo, cr eemos que l o ms que puede deci r se es que en gener al l os
vi ci os deter mi nan l as consecuenci as que a conti nuaci n se expr esan, confor me
a un cr i ter i o cual i tati vo, de pr cti ca jur i spr udenci al y pol ti ca jur di ca: a me-
nor enti dad del vi ci o, el acto puede tanto ser vl i do como anul abl e; si el vi ci o es
gr ave o muy gr ave el acto ser nul o y sl o en casos de gr oser a vi ol aci n del
der echo o fal ta de ser i edad, i nexi stente. En caso de duda, se est por el vi ci o y
l a consecuenci a menor .
4
17. Crtica de la valoracin usual de los vicios del acto administrativo
En el der echo admi ni str ati vo hay mayor r eti cenci a que en el der echo pr i vado
par a i nval i dar un acto en vi r tud de l as i r r egul ar i dades que el mi smo contenga.
16.1
FORSTHOFF, op. cit., p. 314; CJ Sal ta, Prov. de Salta c. Batule, 1965, LL, 120: 559 y 561 y J A,
1966-I I , 260.
16.2
Tal es nor mas estn desde l uego der ogadas desde l a cr eaci n del Gobi er no Autnomo de l a
Ci udad de Buenos Ai r es, que di cta sus pr opi as l eyes admi ni str ati vas.
16.3
Di ctmenes, 198:115,116 vta., entr e muchos otr os; MARI ENHOFF, op. cit., t. I I , 1966, p.
496. O como di ce l a CNFed., CA, Sal a I I , Si l va San Mart n, Las nul i dades en nuestr o der echo
no estn tasadas ni enumer adas taxati vamente.
16.4
PTN, Dictmenes, 146: 364; 198: 115.
SI STEMAS DE NULI DADES DEL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -41
En l a prcti ca no ocurre que el vi ci o l eve haga anul abl e el acto, el grave nul o y
el grav si mo i nexi stente; si no que el vi ci o l eve de hecho no suel e afectar l a
val i dez del acto, el vi ci o grave l o hace anul abl e, el vi ci o muy grave l o torna nul o
y sl o el vi ci o de excepci onal gravedad l o hace i nexi stente.
1
En otras pal abras, cuando en materi a de consecuenci as jur di cas pod amos
l l amar l eves a l as sanci ones que correspond an en el caso de l os actos anul abl es
y graves a l as propi as de l os actos nul os, en materi a de vi ci os encontramos que
no se da l a mi sma rel aci n y que l os vi ci os l eves no sl o l os i ntrascendentes
no producen en l a prcti ca ni nguna consecuenci a; l os vi ci os graves producen
consecuenci as l eves, l os muy graves apenas producen consecuenci as graves y
as sucesi vamente, si n correl aci n l gi ca entre l os el ementos del si stema.
Esto es otra prueba ms, en nuestro derecho vi vi ente, de l a constante com-
pl acenci a con el poder, aqu mani festada en l a poca severi dad con que se juz-
gan l os actos emanados de l a admi ni straci n pbl i ca. Por supuesto, el l o va en
detri mento del i nters pbl i co que el si stema de nul i dades est l l amado a pre-
ser var .
2
No damos con esto, pues, nuestr o pr opi o concepto acer ca de l o que debe ser
l a val or aci n de l os vi ci os del acto admi ni str ati vo, si no que entendemos r efl e-
jar el pensami ento domi nante en l a mater i a, esenci al mente contr ar i o a l a apl i -
caci n de sever as consecuenci as por el i ncumpl i mi ento que del or den jur di co
haga un acto admi ni str ati vo. Tampoco damos con el l o, por l o tanto, l a or i enta-
ci n que cr eemos debe adoptar se par a estudi ar estas cuesti ones. Por el contr a-
r i o, l o hacemos como l l amado de atenci n a fi n de que no se cometan excesos de
i ndebi da condescendenci a con l os vi ci os del acto admi ni str ati vo y se haga r es-
petar el der echo de l os habi tantes a que l os actos pbl i cos se pr oduzcan de
acuer do al or denami ento jur di co.
Cuando hay un sl o vi ci o y l no es r eal mente gr ave, se r esol ver que el acto
es anul abl e y que el vi ci o ha quedado saneado por l as di fer entes ci r custanci as
que cada caso se expl i can (di ctamen o expl i caci n poster i or , audi enci a y pr ue-
ba poster i or ), o por el mer o tr anscur so del ti empo.
Sl o si se suman di ver sos vi ci os estos par ecen r epotenci ar se y l l evar a l a
nul i dad, que ser entonces absol uta y r etr oacti va, per o no pl enamente r epar a-
dor a. Al que ha si do pr i vado de su car go o de l a funci n pbl i ca por un pr eten-
di do acto de r eor gani zaci n, or denami ento, r azones de ser vi ci o, se l e podr
17.1
Comp. LI NARES, Cosa J uzgada Administrativa, op. cit., p. 43, qui en i nter pr eta l a jur i spr u-
denci a de l a Cor te Supr ema en el senti do de que l a i r r egul ar i dad l eve da l ugar a l a nul i dad r el ati -
va y l a i r r egul ar i dad gr ave a l a nul i dad absol uta (en l a ter mi nol og a de l a Cor te Supr ema) y que
sl o ti ene val i dez per fecta el acto total mente r egul ar . Entendemos nosotr os que aunque el l o r e-
pr esente l as expr esi ones jur i spr udenci al es, no consti tuye en ver dad el cr i ter i o subyacente con que
l os tr i bunal es juzgan de l os actos admi ni str ati vos, al menos en nuestr o pa s.
17.2
Que no es, r epeti mos, el i nter s de l a admi ni str aci n pbl i ca: supra, t. 2, 2000, 4 ed., cap.
VI , pp. 28-32, 5.1 y ss.
EL ACTO ADMI NI STRATI VO XI -42
anul ar el acto si adems convence al tri bunal que aquel acto, di ctado si n au-
di enci a previ a ni moti vaci n razonabl e, es desvi ado o persecutori o y consti tuye
en verdad una sanci n encubi erta que es una censura a su conducta, una i nju-
ri a en cuanto no se l e di oportuni dad de defensa. Se di spondr entonces l a
nul i dad absol uta y el rei ntegro al cargo con ms una suma en concepto de dao
moral , pero no se l e pagarn sal ari os ca dos. Todo el l o, si empre que tuvi era
estabi l i dad en el cargo y el l a haya si do de tal modo, asi mi smo, l esi onada: pues
si era un empl eado transi tori o no parece que tal es otros vi ci os l l even a l a nul i -
dad del acto.
3
18. La poltica jurdica de la jurisprudencia
El comi sar i o de Gobi er no LASRY en el caso Baillet del Consejo de Estado de
Fr anci a, seal en 1956 que si l a jur i spr udenci a admi ti er a l a val i dez de deci -
si ones for madas si n cumpl i r deter mi nadas r egl as de for ma y de pr ocedi mi ento,
estar a ani mando a l a admi ni str aci n a obr ar de ese modo, obvi amente en des-
medr o de l a funci n gar anti sta y pr otector a par a l os par ti cul ar es de aquel l os
r ecaudos.
1
Ser a par adojal , en efecto, que despus de quedar establ eci dos en l a nor ma,
con sl i do fundamento, l os r ecaudos que debe cumpl i r l a admi ni str aci n par a
emi ti r un acto vl i do, l a justi ci a r esuel va que puede i ncumpl i r l os, l i sa y l l ana-
mente, si n que el vi ci o r esul tante sea i nsanabl e. Est cl ar o que esto es una
r epr ochabl e deci si n de pol ti ca jur di ca.
El mensaje par a l a admi ni str aci n es que puede nor mal mente i ncumpl i r
cada uno de l os r ecaudos de l egi ti mi dad del acto si n r esponsabi l i dad ni conse-
cuenci a al guna. Si l l ega a exi sti r un cuesti onami ento por el i nter esado, r eci n
entonces pr ocede a hacer l o que no hi zo opor tunamente. Si no hubo audi enci a,
l a da; si no hubo pr ueba, l a r eci be; si fal t di ctamen jur di co pr evi o, obti ene con
pr esi ones uno ad hoc, de favor y a l a medi da;
2
si no exi sti moti vaci n del acto,
ofr ece una expl i caci n o justi fi caci n ul ter i or .
17.3
As CS Sal ta, Pescaretti de Fernndez, Ana M.v. Prov. de Salta, sentenci a del 7-I I I -1988.
18.1
Ver y compar ar HOSTI OU, REN, Procdure et formes de l'acte administratif unilateral en
droit administratif franais, Par s, LGDJ, 1975, p. 240 y nota 11.
18.2
En efecto, el lobby que se puede hacer desde adentr o de una or gani zaci n contr a uno de sus
mi embr os es consi der abl e. Mxi me si qui en pi de el di ctamen tar d o es una autor i dad super i or . La
dependenci a or gni ca de l os abogados del Cuer po de Abogados del Estado, l amentabl emente, no
es a di cho cuer po si no al mi ni ster i o, secr etar a o ente descentr al i zado en que pr estan sus funci o-
nes, per ci ben su sal ar i o, r eci ben ser vi ci os admi ni str ati vos, etc.
CopiIulo X11
MODIFICACION DEL ACTO ADMINISTRATIVO
1. 1nIroJucci6n. Se JeIen onolicor loe ocIoe o noJificoree o exIinguiree, no
loe llonoJoe neJioe Je noJificoci6n o exIinci6n
Is frocuonfo onconfrnr unn grnn dIvorsIdnd o InrocIsIon on In fornInoIogIn
ufIIIzndn nrn roforIrso n In nodIfIcncIon y oxfIncIon doI ncfo ndnInIsfrnfIvo:
Ios nuforos so rofIoron n un nIsno fIo do nodIfIcncIon o oxfIncIon con dononI-
nncIonos dIvorsns y fofnI o nrcInInonfo suoruosfns, Io quo cron dIfIcuIfndos
nI Iocfor. In oxfIncIon do un ncfo, dIsuosfn or In roIn ndnInIsfrncIon or
nofIvos do IogIfInIdnd, os IInnndn or nIgunos nuforos InvnIIdncIon, or ofros
nnuIncIon, or ofros rovocncIon or rnzonos do IIogIfInIdnd,
1
ofc., con Io cunI
IgunIos nInLrns son ufIIIzndns con dIsfInfo nIcnnco sogn oI nufor do quo so
frnfo, sIn quo oIIo Inorfo nocosnrInnonfo dIforoncIns on cunnfo n In Inforro-
fncIon doI ordon jurIdIco. Io nIsno ocurro on nnforIn do convnIIdncIon, snnon-
nIonfo, rnfIfIcncIon, ofc., do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos.
Croonos roforILIo ovIfnr oso fIo do onfoquo, quo soIo uodo ngrognr confu-
sIon cunIquIorn son In fornInoIogIn ndofndn, y onuncInr on cnnLIo Ios ncfos
quo so oxfInguon y Ins rnzonos or Ins cunIos son oxfInguIdos, cono nsI fnn-
LIon Ios efecIoe do In oxfIncIon, y fInnInonfo oI orgnno quo In dIsono. Hochn
osn sIsfonnfIzncIon uodo nsnrso n oIogIr nIgunn cunIquIorn do Ins dononI-
nncIonos on Logn, sogn nrozcn ns convonIonfo nrn roforIrso n Io quo In
sIsfonnfIzncIon hnyn dndo cono rosuIfndo. II rocodInIonfo Invorso, soguIdo
or nrfo do In docfrInn, uodo IIovnr n orroros: . oj., so sosfIono n vocos quo In
rovocncIon or rnzonos do oorfunIdnd roduco ofocfos ex nunc, y In rovocncIon
or rnzonos do IogIfInIdnd roduco ofocfos rofroncfIvos, ex Iunc,
2
cunndo on
1.1
Vor infro, cn. XIII, 2.
1.2
IIIISA, !AIAII, DerecIo AJninieIroIito, f. II, Iuonos AIros, In Ioy, 1955, 5" od., . 129;
O!A!, A!MAO, !osunon soLro In oxfIncIon do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos, on Ios frnLnjos doI
SegunJo Congreeo ArgenIino Je Ciencio PoliIico, Iuonos AIros, 1960, . ?? y ss., . 83; IIZ, MA-
!II MA!A, 1l ocIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, TIA, 1961, 2" od., . 438.
II ACTO AMIIST!ATIVO XII-2
vordnd, on oI sogundo cnso, sI In IIogIfInIdnd doI ncfo rovocndo no os grnvo
(nuIIdnd) sIno Iovo (nnuInLIIIdnd), su docInrncIon nocosnrInnonfo roduco ofoc-
fos soIo nrn oI fufuro (ex nunc), y on nodo nIguno ofocfos rofroncfIvos. Ionsn-
nos quo osfo nuosfrn sufIcIonfononfo In convonIoncIn do hncor oI osfudIo do In
oxfIncIon doI ncfo no n nrfIr do Ios IInnndos nodIos do oxfIncIon (rovocn-
cIon, nnuIncIon, ofc.), sIno n nrfIr do Ios ncfos oxfInguIdos, nrn Iuogo cInsIfI-
cnrIos do In nnnorn quo rosuIfo ns convonIonfo, ex poeI y no on fornn nrIo-
rIsfIcn.
Ior oIIo honos roforIdo, cono so vor, dIsfInguIr In rovocncIon or rnzonos
do IIogIfInIdnd (y donfro do oIIn do Ios ncfos nuIos ex Iunc o nnuInLIos ex
nunc) o or rnzonos do oorfunIdnd, nnLns on sodo ndnInIsfrnfIvn; y In nnu-
IncIon on sodo judIcInI, fnnfo do ncfos nuIos ex Iunc cono nnuInLIosex
nunc. Is In fornInoIogIn quo nroco hoy rovnIonfo.
3
TnnLIon os conn onconfrnr quo Ios nuforos dIvIdnn In oxfIncIon do Ios
ncfos ndnInIsfrnfIvos sogn quo son o) or nofIvos do IogIfInIdnd o I) or
nofIvos do oorfunIdnd (o norIfo o convonIoncIn). SIn onLnrgo, oIIo nos nroco
InsufIcIonfo o Inndocundo nrn doscrILIr ndocundnnonfo oI fonn. Ocurro quo n
ns do osos dos nofIvos do cosncIon do ofocfos doI ncfo, In oxfIncIon fnnLIon
uodo roducIrso, ein nodInr fundnnonfo do IIogIfInIdnd doI ncfo ni Invocn-
cIon do rnzonos do oorfunIdnd, cunndo oI nrfIcuInr ronuncIn n un ncfo o Io
rochnzn, on Ios cnsos on quo oIIo os osILIo. TnnLIon uodo oxfInguIrso oI ncfo
or IncunIInIonfo, or InosILIIIdnd do cunIIrIo, ofc. Quoror rounIr fodos
osos cnsos on In oxfIncIon or nofIvos do IIogIfInIdnd o do InoorfunIdnd nos
nroco forzndo. SI dIsfInguInos, nI nnrgon do In oxfIncIon, oI ngofnnIonfo doI
ncfo, fnnoco os oIIo sufIcIonfo, uos on Ios cnsos do InosILIIIdnd do hocho, .
oj., oI ncfo no so oxfInguo or ngofnrso. In dononInncIon, or ondo, no doLo
hncorso nrIorIsfIcnnonfo, sIno quo doLo rInoro dIsfInguIrso Ios ncfos do quo
so frnfn y Ios dIvorsos rocosos do oxfIncIon, on fornn sIsfonfIcn, nrn oIogIr
dononInncIonos soIo Jeepuee do hnLor ofocfundo unn cInsIfIcncIon nofodIcn do
Ios dIvorsos suuosfos n cnIIfIcnr.
4
2. 1xIinci6n , noJificoci6n
onfro do osfo Innfoo, so ndvIorfo InIcInInonfo quo fnn Inorfnnfo cono In
oxfIncIon doI ncfo os su nodIfIcncIon, quo uodo nsunIr dIvorsns fncofns y con-
socuoncIns.
o os soInnonfo do snnonnIonfo o convnIIdncIon y oxfIncIon doI ncfo quo hn
do hnLInrso, sIno quo doLon fonorso on cuonfn fnnLIon unn sorIo do hIofosIs
1.3
H!TCHISO consIdorn quo osfn os In fornInoIogIn oIogIdn or oI docrofo-Ioy 19.549/?12: Ie-
ginen Je proceJinienIoe oJninieIroIitoe, Iuonos AIros, Asfron, 1998, 4" od., . 126.
1.4
Is oI nocnnIsno cInsIfIcnforIo quo surgo do onIonr Ios crIforIos do In fIIosofIn y oI nofodo
nnnIIfIco, quo oxIIcnnos on oI cn. I doI f. 1 nI cunI sIonro nos ronIfInos.
MOIIICACI II ACTO AMIIST!ATIVO XII-3
on Ins cunIos no hny snnonnIonfo oro sI noJificoci6n, on uno u ofro sonfIdo,
doI ncfo: ncInrncIon, rofornn, susfIfucIon, convorsIon, ofc.
II dofocfo, n nuosfro nodo do vor, rosIdo on oI onfoquo nsIsfonfIco quo so
dn n In cuosfIon. So nrfo, unn voz ns, do Ios nodIos do oxfIncIon o convnIIdn-
cIon, on Iugnr do nrfIr doI ncfo n frnfnr.
InvIrfIondo fnnLIon oI onfoquo, fcII os conrondor cono hny unn rInorn
y nocosnrIn sIsfonnfIzncIon n ronIIznr, do In cunI fIuIrn dosuos Ios dons
cnsos osocIfIcos. In ofocfo, sI dIsfInguInos sogn so frnfo do In nodIfIcncIon o
do In oxfIncIon do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos, y suLdIsfInguInos n su voz sogn
quo so frnfo do In noJificoci6n o exIinci6n do ncfos tliJoe, nuloe o onuloIlee,
onconfrnnos cunfro grnndos cnfogorIns cInrnnonfo dofInIdns.
1
1 MoJificoci6n:
o) do ncfos vIIdos
I) do ncfos nuIos o nnuInLIos
2 1xIinci6n:
o) do ncfos vIIdos
I) do ncfos nuIos o nnuInLIos.
A osfo odonos ngrognr In oxfIncIon do Ios ncfos InoxIsfonfos, nunquo so
frnfn do unn cnfogorIn quo no rosonfn roLIonns (no hny nodIfIcncIon nI ox-
fIncIon, uos no oxIsfo ncfo quo nodIfIcnr o oxfInguIr), y quo or rnzonos nofo-
doIogIcns yn honos oxuosfo on oI cn. rocodonfo. TnnLIon so hnco nocosnrIo
InfroducIr nuovns dIsfIncIonos y cInsIfIcncIonos on cndn unn do osfns grnndos
dIvIsIonos, n Ins quo nos roforIronos on osfo cn. y oI sIguIonfo.
In nIgunos do Ios cnsos quo IncIuIronos donfro do osfn cInsIfIcncIon os osI-
LIo ufIIIznr dononInncIonos quo no ocnsIonon confusIon; on ofros sor nocosn-
rIo rosfnr nfoncIon roforonfononfo nI confonIdo cono y or quo so nodIfI-
cn o oxfInguo oI ncfo n fIn do ovIfnr dudns con roIncIon nI vocnLIo quo so
ufIIIco nrn dosIgnnr oI cnso.
3. MoJificoci6n Je ocIoe tliJoe , nuloe o onuloIlee
3.1. onfro doI priner gruo nodIfIcncIon do ncfos tliJoe odonos on-
confrnr fros sIfuncIonos:
3.1.1. quo oI ncfo son nodIfIcndo orquo so hnn onconfrndo orroros nnforIn-
Ios on su confoccIon o frnnscrIcIon: os In dononInndn corroccIon nnforInI doI
ncfo;
3.1.2. quo oI ncfo son nodIfIcndo on unn nrfo, or consIdornrIn InconvonIon-
fo o Inoorfunn: os Io quo IInnnronos rofornn doI ncfo;
2.1
Quo n su voz so suLdIvIdon on nIfIIos gruos dIvorsos, sogn voronos infro, 3, y cn.
XIII, 2 y 6.
II ACTO AMIIST!ATIVO XII-4
3.1.3. quo oI ncfo roquIorn ncInrncIon, on roIncIon n nIgunn nrfo no sufIcIon-
fononfo oxIIcIfn doI nIsno, oro sIn quo osfonos osfrIcfnnonfo on In sIfun-
cIon do oscurIdnd fofnI, quo fornn InoxIsfonfo nI ncfo. In osn hIofosIs so hn-
LInr do ncInrncIon doI ncfo.
3.2. onfro doI eegunJo gruo nodIfIcncIon do ncfos nuloe o onuloIlee
cnLo onconfrnr Ios sIguIonfos cnsos:
o) SurosIon do Ins cnusns quo vIcInLnn oI ncfo, rosfIfuyondoIo on conso-
cuoncIn Ionn vnIIdoz: nquI so hnLIn do snnonnIonfo o convnIIdncIon;
I) SurosIon do In osILIIIdnd do oornr u oonor oI vIcIo: os In rnfIfIcncIon;
c) !onuncIn n oonor oI vIcIo: nIgunos nuforos hnLInn on osfo sonfIdo do
confIrnncIon;
J) TrnnsfornncIon doI ncfo vIcIndo on un ncfo nuovo y dIsfInfo, quo nrovo-
chn oIononfos o nrfos vIIdns doI rInor ncfo y Ins Incororn on oI nuovo ncfo,
oIInInnndo Ins InvIIdns.
1
Anfos do nnnIIznr Ios cnsos do exIinci6n doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, corroson-
do uos roforIrso n Ins dIvorsns hIofosIs do noJificoci6n quo uodon dnrso doI
nIsno, Ins quo nofodoIogIcnnonfo ncInrnn oI cnnIno nrn oxIIcnr Iuogo Ins
sIfuncIonos do oxfIncIon.
4. MoJificoci6n Je ocIoe tliJoe. IecIificoci6n o correcci6n noIeriol
In corroccIon nnforInI doI ncfo ndnInIsfrnfIvo o rocfIfIcncIon on In docfrInn
IfnIInnn,
1
so dn cunndo un ncfo ndnInIsfrnfIvo vIIdo on cunnfo n Ins fornns y
nI rocodInIonfo, conofoncIn, ofc.,
2
confIono orroros nnforInIos do oscrIfurn
3
o frnnscrIcIon, oxrosIon, nunorIcos, ofc. oLIo oxrosnr nIgo o InndvorfIdn-
nonfo oxroso ofrn cosn; o In voIunfnd ronI doI ngonfo fuo unn y In oxrosIon
oxfornn do su voIunfnd consIgno sIn quororIo ofrn. TnnLIon nnrocon orroros
do frnnscrIcIon on oI BoleIin Oficiol rosocfo doI foxfo quo Io fuorn onvIndo,
quo roquIoron onfoncos fo do orrnfns. Ioro no so uodo rocfIfIcnr y con oIIo
snnonr un ncfo IrroguInr, . oj. IncIuIr on unn suuosfn fo do orrnfns In nofIvn-
cIon quo oI ncfo no fuvo.
4
o consfIfuyo oxfIncIon, nI fnnoco nodIfIcncIon susfnncInI doI ncfo, uos
In corroccIon suono quo oI confonIdo doI ncfo os oI nIsno
5
y quo soIo so suLsn-
3.1
Is Io quo so IInnn convorsIon doI ncfo, quo frnfnnos infro, 11.
4.1
SA!III, AIO, Monuole Ji JiriIIo onninieIroIito, f. I, oIos, Jovono, 1984, . 312;
STASSIOIO!IOS, MICHII, TroiIe Jee ocIee oJninieIroIife, Afonns, SIroy, 1954, . 244.
4.2
HOSTIO!, !II, ProceJure eI fornee Je l'ocIe oJninieIroIif uniloIerol en JroiI froncoie, InrIs,
IOJ, 19?5, . 2??.
4.3
II lopeue coloni. Vor . oj. B.O., 2?-X-2000, . 1-2, ros. TAOI 48/2000.
4.4
HOSTIO!, op. ciI., . 2??. In rocfIfIcncIon nnnfIono Infncfos Ios ofocfos doI ncfo nnforIor, uos
sus ofocfos son Ios quo oI nufor fuvo on nIrn y no Ios quo or orror nnrocIoron oxrosndos: I
A!AI, !OII, A retogoo Joe oIoe oJninieIroIitoe, CoInLrn, AfInfIdn, 1969, . 41.
4.5
WOIII, op. loc. ciI.
MOIIICACI II ACTO AMIIST!ATIVO XII-5
nn un orror nnforInI dosIIzndo on su onIsIon, InsfrunonfncIon o uLIIcIdnd
(nofIfIcncIon o uLIIcncIon).
6
Sus ofocfos, on consocuoncIn, son reIroocIitoe
?
y
so consIdornr nI ncfo corrogIdo o rocfIfIcndo cono sI dosdo su nncInIonfo hu-
LIorn sIdo dIcfndo corrocfnnonfo.
8
II docrofo 1?59/?2 dIco quo rocodo sIn II-
nIfncIon fonornI,
9
oro oIIo so Inforrofn rosfrIcfIvnnonfo.
10
SI oI orror, sIondo nunorIco, osf on Ios cIcuIos o Infornos quo rocodon nI
ncfo y osfo so dIcfn on su consocuoncIn, no rocodo In corroccIon nnforInI, sIno
quo onfrnnos on oI cnno do orror do In voIunfnd y dons vIcIos doI ncfo.
11
Inrn quo rocodn In corroccIon o rocfIfIcncIon, onfoncos, so roquIoro quo so
frnfo ofocfIvnnonfo do un sInIo orror nnforInI do coIn, uLIIcIdnd, frnns-
crIcIon, ofc. o fnI nodo su funcIon os rosfnLIocor on fornn ofocfIvn In Infon-
cIon ronI do fornns y fornnIIdndos InIcInInonfo rosofndns.
12
Iuorn do fnIos
cnsos so frnfnr do unn nodIfIcncIon o oxfIncIon doI ncfo, sogn Ins sIfuncIonos
y sorn do nIIcncIon Ios rIncIIos nfInonfos n oIIos, quo ns ndoInnfo oxon-
dronos.
In sunn, In corroccIon nnforInI os roInfIvnnonfo oxcocIonnI, y hn do ndnI-
fIrso soIo con crIforIo rosfrIcfIvo
13
y no odr oncuLrIrso Lnjo In dononInncIon
do fnI, n ncfos quo consfIfuyon unn vordndorn rovocncIon doI ncfo orIgInnI. SoIo
uodo sor dIsuosfn or oI nIsno orgnno quo dIcfo oI ncfo, yn quo oI os oI nIco
quo uodo dnr fo
14
do quo Io quo so nodIfIcn os fnn soIo un orror nnforInI o do
frnnscrIcIon y no un orror do concofo o unn docIsIon oquIvocndn. Ior Io fnnfo,
cunndo oI orror os docInrndo or unn nuforIdnd suorIor o or In jusfIcIn, yn no
sor unn rocfIfIcncIon sIno quo odr frnfnrso do unn oxfIncIon, susfIfucIon,
ofc., sogn cunI son In ncfIfud quo fono oI orgnno y cono vnIoro oI orror nnfo-
rInI.
4.6
Vor infro, f. 4, 2000, 4" od., cn. V, ofIfIcncIon y uLIIcncIon. AII!AST!!Y, II!O (H.) y
CII!!ZO, MA!A !OSA, Cureo Je proceJinienIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1998,
. 115, consIdornn quo In nofIfIcncIon os ofro ncfo ndnInIsfrnfIvo dIsfInfo, on cuyo cnso In corroc-
cIon nnforInI no nfocfnrIn oI ncfo rIncInI. SIn onLnrgo, onsnnos quo oI ncfo doI quo so frnfn os
oI quo roduco ofocfos jurIdIcos dIrocfos o InnodInfos, Io quo no ocurro sIn nofIfIcncIon o uLIIcn-
cIon.
4.?
WOIII, op. loc. ciI.; SA!III, op. ciI., . 313.
4.8
STASSIOIO!IOS, op. loc. ciI., quIon ngrogn quo or oIIo no so ronLro oI fornIno do Inugnn-
cIon doI rInor ncfo, n nrfIr do In rocfIfIcncIon; dosdo Iuogo, oI ncfo rocfIfIcnforIo nIsno sI uodo
Inugnnrso.
4.9
ocrofo 1?59/?2, nrf. 101: !ocfIfIcncIon do orroros nnforInIos: In cunIquIor nononfo o-
drn rocfIfIcnrso Ios orroros nnforInIos o do hocho y Ios nrIfnofIcos, sIonro quo In onnIondn no
nIforo Io susfnncInI doI ncfo o docIsIon.
4.10
Cono rocuordn HOSTIO!, op. ciI., . 2??, Ios frILunnIos son nuy dosconfIndos n osfo rosocfo
y onon condIcIonos nrfIcuInrnonfo rosfrIcfIvns n su onIoo.
4.11
Supro, cn. IX, 11.
4.12
HOSTIO!, op. ciI., . 2?8.
4.13
Confr. IAVIIIA AISIA, IAIIIO, In rovIsIon do ofIcIo do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos, IAP,
34: 53, 98 (MndrId, 1961).
4.14
In oI sonfIdo quo oxrosnnos eupro, cn. VII, 4.
II ACTO AMIIST!ATIVO XII-6
SI os oLvIo y nInIno roLnLIononfo Inforrofnr quo oI ncfo quIoro docIr Io
quo IIfornInonfo no dIco; sI os unn dIscronncIn nunorIcn y no rosuIfn doI nIs-
no ncfo quo os un orror do sunn o frnnscrIcIon, corrosondor rovocnrIo, sus-
fIfuIrIo o nodIfIcnrIo on In nrfo quo so consIdorn vIcIndn.
SI oI orror os on In orsonn soIo oI orgnno quo dIcfo oI ncfo uodo nducIr quo
os un orror nnforInI y corrogIrIo:
15
oI suorIor
16
o oI juoz nocosnrInnonfo doLon
exIinguir dIcho ncfo
1?
on fornn rofroncfIvn.
In rocfIfIcncIon nornnInonfo soIo os rocodonfo donfro do un orIodo rnzo-
nnLIo do dIcfndo oI ncfo,
18
snIvo o) quo oI Inforosndo nIsno soIIcIfo In corroc-
cIon; I) quo so frnfo do ncfos nornnonfo corfIfIcnnfos, on Ios quo In rocfIfIcn-
cIon os ndnIsILIo sIn IInIfncIon do fIono.
19
Yn vInos quo on oI docrofo 1?59/
?2 no oxIsfo IInIfncIon fonornI n su rocodoncIn, Io cunI uodo fonor sonfIdo
sI In corroccIon doI orror nnforInI os n fnvor doI Inforosndo, oro nroco un
oxcoso do InsogurIdnd jurIdIcn sI so rofondo con oIIo nnIInr rofroncfIvnnon-
fo In osforn do Ins oLIIgncIonos doI nrfIcuInr. Tongnso rosonfo quo osfnnos
rofIrIondonos n Ios ncfos unIInfornIos o IndIvIdunIos, yn quo fnnfo on nnforIn
rogInnonfnrIn cono confrncfunI oxIsfon rogIns roIns.
5. Acloroci6n
Cunndo oI ncfo, on Iugnr do confonor sInIos orroros nnforInIos roducIdos on
In onIsIon o frnnscrIcIon doI ncfo, uodo rosonfnr dudns on cunnfo n In Infor-
rofncIon quo corrosondo oforgnrIo, oI orgnno quo Io dIcfo uodo roducIr un
sogundo ncfo, nhorn do cnrcfor ncInrnforIo doI rInoro, oI cunI fondr ofocfos
rofroncfIvos
1
snIvo Ios dorochos ndquIrIdos durnnfo In vIgoncIn doI rInor ncfo.
SI oI ncfo hn roducIdo ofocfos Lnjo unn do sus InforrofncIonos osILIos, In
ncInrncIon roduco on fnI cnso ofocfos soIo nrn oI fufuro
2
n nonos quo In ncIn-
rncIon son ns fnvornLIo nI Inforosndo.
3
4.15
SnIvo In osfnLIIIdnd doI ncfo (eupro, cn. VI).
4.16
IT, DicInenee, 141: 68, ?1. In nuforIdnd quo conofIo oI orror yn no dosononnLn oI
cnrgo. CorrosondIn onfoncos docInrnr In nuIIdnd nLsoIufn doI ncfo.
4.1?
SI oI ncfo fIono osfnLIIIdnd so nIIcnn Ios rIncIIos oxuosfos on oI cn. VI, 3.
4.18
SA!III, op. ciI., . 313. In Ioy osnnoIn do rocodInIonfo, on cnnLIo, In ndnIfo on cunI-
quIor fIono (nrf. 111); In nnforIor IogIsIncIon osnnoIn soIo Io ornIfIn donfro do un Inso do
cunfro nnos (IT!IA C!ISTA, !AIAII, Cureo Je JerecIo oJninieIroIito, f. I, MndrId, Tocnos, 1965,
. 5?3).
4.19
SA!III, op. loc., ciI.; vor eupro, cn. III, 6.
5.1
Con. IIZ, MA!II MA!A, DerecIo oJninieIroIito, f. II, Iuonos AIros, IIus !Ifrn, 1965, 1"
od., . 406-?, rosocfo n In InforrofncIon nufonfIcn doI ncfo; ns ndoInnfo IndIcnnos quo In
ncInrncIon Inorfn unn noJificoci6n Jel ocIo nieno, quo so Infogrn con oI ncfo ncInrnforIo, nIon-
frns quo In InforrofncIon, nn sIondo nufonfIcn, InIIcn fnn soIo quo so ojocufn o hnco funcIonnr
oI ncfo on un cIorfo sonfIdo, oro sIn nodIfIcnr oI ncfo on sI nIsno.
5.2
STASSIOIO!IOS, op. ciI., . 244. Cfr. MAI!AI, HICTO! A., ConIrol juJiciol Je lo oJninieIroci6n
pIlico, f. I, Iuonos AIros, onInn, 1984, 1?2, . 269.
5.3
Ior Ins nIsnns rnzonos oxuosfns on oI cn. IV, 5.9 y 5.10.
MOIIICACI II ACTO AMIIST!ATIVO XII-?
SoIo oI orgnno quo dIcfo oI ncfo uodo fornnInonfo ncInrnrIo y quo sI oI
sonfIdo doI ncfo os rocIsndo, dosonfrnnndo o osfnLIocIdo or un orgnno suo-
rIor o or In jusfIcIn, osfnnos nnfo un cnso do inIerpreIoci6n, In cunI or su
nnfurnIozn os sIonro rofroncfIvn. Con fodo, oI orgnno quo Io Inforrofo uodo
fnnLIon ndnIfIr quo sI oI ncfo dojnLn nnrgon n dudns, uodo sor IogIfIno oI
IncunIInIonfo, o oI cunIInIonfo on ofro sonfIdo, ofocfundo or oI nrfIcu-
Inr.
4
AI IgunI quo In corroccIon nnforInI, In ncInrncIon fIono or ofocfo nodIfIcnr
oI ncfo, rocIsndoIo on un sonfIdo dofornInndo. So dIforoncIn on oIIo do In
InforrofncIon, uos osfn IfInn no so Incororn nI confonIdo doI ncfo sIno quo
oorn on su funciononienIo. Con fodo, n vocos In Ioy doIogn n In ndnInIsfrncIon
In fncuIfnd do Inforrofnr u ncInrnr nIgunn dIsosIcIon do In Ioy, cnso on oI cunI
In Infogrn;
5
snIvo oso suuosfo, In InforrofncIon o ncInrncIon or oI InforIor no
vIncuIn n Ios frILunnIos on In InforrofncIon do In nornn suorIor.
6
Ior oIIo, In
InforrofncIon uodo vnrInr sogn oI fIono y oI orgnno quo In ofocfn y uodo
hnLor nsI nIfIIos InforrofncIonos dIvorgonfos, nIonfrns quo In ncInrncIon
os unn soIn.
?
Ior IfIno, cnLo ncInrnr quo sI oI ncfo os conIofnnonfo oscuro o InrocIso,
on cunnfo n quo cInso do ncfo os o quo orsonns o cosns nfocfn, os un ncfo InoxIs-
fonfo
8
InsuscofILIo or fnnfo do ncInrncIon; sI so dIcfnrn un ncfo quo rofon-
dIorn dononInnrso ncInrnforIo, oI soIo uodo vnIor cono un ncfo nueto, or
fnnfo nIcnnonfo nrn oI fufuro.
CnLo or fIn dIsfInguIr oI ocIo ndnInIsfrnfIvo do ncInrncIon do un ncfo nnfo-
rIor, doI recureo ndnInIsfrnfIvo IInnndo do ncInrnforIn; on oI sogundo cnso nos
onconfrnnos nnfo oI odIdo fornuIndo or un nrfIcuInr, nrn quo In ndnInIs-
frncIon onIfn oI ncfo ncInrnforIo. In oI docrofo 1?59/?2 nnroco rovIsfo oI
rocurso do ncInrnforIn y nrocIorn quo so hn InfroducIdo unn InnocosnrIn con-
fusIon, uos oI dorocho n odIr ncInrnforIn quodn confonIndo prino focie nrn
cIorfos suuosfos rocIsos (confrndIccIonos u onIsIonos), quo rosuIfnn sor no-
nos quo nquoIIos soLro Ios cunIos uodo osILIononfo vorsnr unn rosoIucIon
ndnInIsfrnfIvn ncInrnforIn. osdo un unfo do vIsfn concofunI, cuolquier unfo
oscuro uodo sor ncInrndo; dosdo un unfo do vIsfn rocosnI, oI docrofo nroco
IInIfnr oI dorocho n odIr fornnInonfo ncInrnforIn doI ncfo, n Ios cnsos on quo
5.4
Supro, cn. VIII, 6, InrocIsIon u oscurIdnd; IO!STHOII, I!ST, TroIoJo Je JerecIo oJni-
nieIroIito, MndrId, 1958, . 304.
5.5
VIIIA! IAIASI, JOSI I!IS, 1l niIo , lo reoliJoJ en loe Jiepoeicionee ocloroIorioe, MndrId,
IAI, Confro do IornncIon y IorfoccIonnnIonfo do IuncIonnrIos, 1965, . 49, nofn 4?: os In
oxcocIon.
5.6
VIIIA! IAIAS, op. ciI., . 48.
5.?
Iuodo ndons dnrso unn InforrofncIon doI ncInrnforIo, no nsI, or suuosfo, do ofrn Infor-
rofncIon nnforIor. Vor ndons eupro, nofn 5.1.
5.8
Supro, cn. VIII, 6.
II ACTO AMIIST!ATIVO XII-8
oxIsfn confrndIccIon on su nrfo dIsosIfIvn, o onfro su nofIvncIon y In nrfo
dIsosIfIvn o nrn suIIr cunIquIor onIsIon soLro nIgunn o nIgunns do Ins ofI-
cIonos o cuosfIonos Innfondns. Inroco cInro quo sI hny confrndIccIon no so
frnfn do un suuosfo do nocosIdnd do ncInrncIon, sIno do nrLIfrnrIodnd doI oL-
jofo
9
y quo oI vIcIo os InsnnnLIo. II ncfo quo snIvn In confrndIccIon os un ncfo
nuovo, con ofocfos soInnonfo nrn oI fufuro.
Con fodo, no doLo nfrILuIrso nnyor sIgnIfIcncIon n osfn nnronfo IInIfncIon
n In rocodoncIn doI rocurso do ncInrnforIn, yn quo on ronIIdnd confrn Ios ncfos
dofInIfIvos rocodo sIonro fnnLIon, do fodns nnnorns, oI rocurso do roconsI-
dorncIon (nrf. 84 y concordnnfos doI docrofo 1?59/?2) y on su InforosIcIon o-
dr odIrso IgunInonfo In ncInrncIon do cunIquIor unfo oscuro, osfo o no odI-
dn ncInrnforIn.
10
Vn do suyo quo In cuosfIon rocosnI on nndn InfIuyo soLro oI
fondo y quo, son cunI fuoro oI crIforIo quo so ndofo soLro oI rocurso rovIsfo on
oI rocodInIonfo nrn oI nrfIcuInr nfocfndo or un ncfo oscuro, In ofosfnd
ndnInIsfrnfIvn do rovor oI ncfo oscuro oxIsfo sIonro do nnnorn nnIIn, con oI
IInIfo do no IosIonnr dorochos ndquIrIdos nI nnnro do In osfnLIIIdnd do Ios
ncfos ndnInIsfrnfIvos.
6. Ieforno
AsI cono In ndnInIsfrncIon uodo Lnjo cIorfos IInIfos oxfInguIr un ncfo
or rnzonos do convonIoncIn, oorfunIdnd o norIfo,
1
nsI fnnLIon uodo, con
IgunIos IInIfncIonos, nodIfIcnrIo or fnIos nofIvos: In nodIfIcncIon, sogn Ios
cnsos, uodo Inorfnr unn oxfIncIon nrcInI o In croncIon do un ncfo nuovo on
In nrfo nodIfIcndn
2
o nnLns cosns.
In oI cnso do un ornIso do uso doI donInIo LIIco oforgndo con roIncIon n
un osncIo dofornInndo, sI fnI osncIo os dIsnInuIdo osforIornonfo or rnzo-
nos do norIfo, oI ncfo hnLr sufrIdo unn oxfIncIon nrcInI n frnvos do In nodI-
fIcncIon; sI ndons so oforgn nI ornIsIonnrIo un nuovo osncIo ndIcIonnI, on
cononsncIon doI rInoro, nnrocor nquI fnnLIon unn nrfo nueto doI ncfo
orIgInnrIo, y con oIIo In croncIon nrcInI do un ncfo.
In rofornn roduco ofocfos soIo nrn oI fufuro. Su rocodoncIn, y In nocosI-
dnd o no do IndonnIznrIn, so rIgo on Ios cnsos on quo Inorfo unn oxfIncIon
nrcInI doI ncfo or Ios nIsnos rIncIIos quo In oxfIncIon or rnzonos do
oorfunIdnd, quo honos frnfndo on oI 10 doI cn. VI. SI In rofornn soInnonfo
InIIcn In nnIIncIon doI ncfo, o In croncIon do unn nrfo nuovn, so rIgo or Ios
rIncIIos nfInonfos nI JicIoJo do ncfos ndnInIsfrnfIvos, no or Ios roforonfos n
su exIinci6n.
5.9
Cono oxIIcnnos eupro, cn. VIII, 8.1, In confrndIccIon doI ncfo.
5.10
os ronIfInos nI f. 4, 2000, 4" od., cn. IX, Ios rocursos do roconsIdorncIon.
6.1
AnIInr eupro, cn. VI, 10, IxcocIonos n In osfnLIIIdnd, . 1?-33.
6.2
SA!III hnLIn, rosocfIvnnonfo, do rofornn susfIfufIvn o Innovndorn (op. ciI., . 312).
MOIIICACI II ACTO AMIIST!ATIVO XII-9
In nnLos cnsos, son quo so frnfo do rovocncIon nrcInI or InoorfunIdnd y/
o croncIon nrcInI do un ncfo nuovo, sus ofocfos son consfIfufIvos.
?. MoJificoci6n Je ocIoe nuloe o onuloIlee. SoneonienIo
VInos quo sI oI vIcIo no os nuy grnvo os osILIo nnnfonor In vIgoncIn doI ncfo,
surInIondo o corrIgIondo oI vIcIo quo Io nfocfn: osfo os Io quo sogn Ios cnsos y
Ios nuforos so IInnn snnonnIonfo,
1
orfoccIonnnIonfo,
2
confIrnncIon, convnII-
dncIon,
3
rnfIfIcncIon, ofc.; oI docrofo-Ioy 19.549/?2 ndofn on su nrf. 19 In for-
nInoIogIn do quo oI gonoro os oI eoneonienIo y sus osocIos In rnfIfIcncIon y In
confIrnncIon.
4
In fornn ns nnfurnI y IogIcn do urgnr oI vIcIo os soIucIonnndo Ins cnusns
quo Io orIgInnron. SI un ncfo fuo uLIIcndo or nonos dIns do Ios roquorIdos,
uLIIcnrIo or Ios quo fnIfnn; sI unn nofIfIcncIon fuo ofocfundn sIn onfrognr
coIn nufonfIcn doI ncfo, onfrognrIn. In ocnsIonos so IInnn n osfo ronovncIon
doI ncfo,
5
Io cunI confIgurn unn cnfogorIn InfornodIn onfro In nodIfIcncIon eIricIo
eeneu y In oxfIncIon IIsn y IInnn doI ncfo orIgInnrIo y dIcfndo do un ncfo nuovo
on su Iugnr.
SIn onLnrgo, no sIonro os osfo osILIo, son orquo In InorfnncIn doI vIcIo
no hnco roconondnLIo ornIfIr su fcII corroccIon Io quo do hocho os jusfIfI-
cnr sIquIorn on nrfo su conIsIon, son orquo or su nnfurnIozn oI vIcIo no
uodo soIucIonnrso fnrdInnonfo. SI un confrnfo doLIn ronIIznrso rovIn IIcIfn-
cIon LIIcn, y oIIn hn sIdo fofnInonfo onIfIdn, os cInro quo In IIcIfncIon quo
os rocodInIonfo do soIoccIon doI confrnfIsfn no uodo yn ronIIznrso on roIn-
cIon n oso confrnfIsfn. In fnI cnso no rocodo uos oI snnonnIonfo, sIno In
oxfIncIon doI ncfo. Io nIsno doLIorn ocurrIr, n nuosfro nrocor, sI no so dIo
oorfunIdnd rovIn do dofonsn y ruoLn nI Inforosndo. SI no so dIo oorfunIdnd
rovIn nI ncfo nrn quo oI Inforosndo ojorzn su dofonsn, hny quo dnrIn, oro
?.1
MA!IIHOII, MIO!II S., TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, f. II, Iuonos AIros, ALoIodo-
Iorrof, 1966, . 644; CASSAOI, J!A CA!IOS, 1l ocIo oJninieIroIito, f. II, Iuonos AIros, ALoIodo-
Iorrof, 19?5, . 213 y ss.
?.2
IIZ, 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., . 453 y ss.
?.3
IIO!II, op. ciI., f. I, . 390; SAYAO!IS IASO, I!IQ!I, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, f. 1,
MonfovIdoo, 1953, . 511; IAI-IOTIZA, OI!SIIII, Monuole Ji JiriIIo onninieIroIito, MIIn,
OIuffro, 19?8, 6", . 282; CASSAOI, op. ciI., . 213 y ss. o ufIIIznnos oI fornIno convnIIdncIon, n
osnr do hnIInrso nuy dIfundIdo, orquo vonos quo on In rcfIcn os nuy frocuonfo quo so Io
Inforrofo no cono In oIInInncIon doI vIcIo or cunplinienIo efecIito do Io quo In nornn oxIgIn,
sIno ns LIon cono unn suorfo do ofosfnd quo fondrInn Ios suorIoros do ordonnr Ios vIcIos
IncurrIdos or sus InforIoros, Io cunI no nroco rnzonnLIo. IsfInnnos quo oI fornIno snnonnIonfo
so rosfn nonos n oso fIo do confusIon. In sonfIdo sInIInr, vor Io quo docInos soLro In confIrnn-
cIon, infro, 9.
?.4
In osfo In nornn sIguo n MA!IIHOII, op. ciI., f. II, . 644 y ss.; con osforIorIdnd nI docrofo-
Ioy IIZ, DerecIo oJninieIroIito, f. II, 2" od., . 339 y ss., sIguo fnnLIon In nIsnn fornInoIogIn.
?.5
AsI H!TCHISO, Ieginen., op. ciI., . 1248 y oI rocodonfo quo cIfn do In IT, B.O. 26-IX-
90, dIcfnnon 63/90.
II ACTO AMIIST!ATIVO XII-10
onfoncos corrosondo dIcfnr un nuovo ncfo fundnnonfndo doLIdnnonfo con
ondorncIon do Ins nrgunonfncIonos y ruoLns doI Inforosndo y dIcfnnon jurI-
dIco rovIo soLro oIIns. II nIsno crIforIo so nIIcn on Isnnn cunndo oI ncfo hn
sIdo dIcfndo onIfIondo Infornos rocofIvos,
6
oro on osfo fnnoco nuosfro
dorocho so Iuco.
In Ios cnsos on quo oI snnonnIonfo os osILIo, sus ofocfos son n su voz rofro-
ncfIvos.
?
IIIo hnco quo oxIsfn grnn coIncIdoncIn onfro oI snnonnIonfo y Ios nc-
fos nnuInLIos:
8
do osfos so dIco quo su vIcIo no os nuy grnvo y quo son susco-
fILIos do sor suLsnnndos; quo fIonon sI no vnIIdoz, or suLsuncIon osocIfIcn
nornnI, vnIIdoz or hnLIIIfncIon
9
y quo on consocuoncIn In nuforIdnd cono-
fonfo uodo, IIogndo oI cnso, son docInrnr oI vIcIo y oxfInguIr oI ncfo con ofocfos
consfIfufIvos, son suLsnnnr oI vIcIo con ofocfo rofroncfIvo, sI oIIo os osILIo y
dosonLIo. In consocuoncIn, In nuforIdnd quo so oncuonfrn fronfo n un ncfo nnu-
InLIo uodo ofnr or snnonr oI vIcIo, dnndo vnIIdoz Ionn nI ncfo, o oxfInguIrIo,
nnnfonIondo In nnforIor vnIIdoz or hnLIIIfncIon y dojndoIo sIn nIngunn nrn
oI fufuro. IrocIsnnonfo In oxIsfoncIn do osfn ocIon nuosfrn quo oI snnonnIon-
fo no sIonro os osILIo o roconondnLIo. Hny cnsos on quo, n osnr do no sor oI
vIcIo do nuchn grnvodnd, do fodos nodos no cnLo yn rosocfo do oI oI snnon-
nIonfo y soIo rocodo In oxfIncIon nrn oI fufuro; fnnLIon hny cnsos on quo
uodo snnonrso oI vIcIo, oro os ns roconondnLIo ronuncInr su oxfIncIon
nrn quo oI ncfo so roduzcn nuovnnonfo con Ios doLIdos rocnudos dosdo su
InIcIo.
Cunndo oI snnonnIonfo no os osILIo uodo nsInIsno ofnrso or oIogIr ofrns
nIfornnfIvns, . oj. conterIir oI ncfo nnforIor on uno dIsfInfo vIIdo. In convor-
sIon fondr ofocfos nrn oI fufuro, sIn snnonr oI vIcIo rocodonfo oro fnnLIon
sIn InIIcnr unn oxfIncIon fofnI doI ncfo.
10
?.1. SoneonienIo oJninieIroIito , juJiciol
oondIondo do In IndoIo doI vIcIo, uodon n vocos snnonrIo no soIo oI orgnno
quo dIcfo oI ncfo, sIno fnnLIon sus suorIoros o IncIuso In jusfIcIn. SI so sosfIo-
no, . oj., quo In IndofonsIon os sIonro un vIcIo Iovo (Io cunI no os nuosfro
crIforIo, do cunIquIor nnnorn, nrn un Isfndo do orocho), onfoncos uodo
onsnrso quo oso vIcIo quodn snnondo on oI ncfo orIgInnrIo sI oI suorIor dn
Iuogo In doLIdn nudIoncIn y oorfunIdnd do ruoLn nI Inforosndo. IncIuso, quo
oI vIcIo quodn snnondo or In uIforIor dofonsn doI nrfIcuInr on oI nLIfo judI-
?.6
OA!!IO IAIIA, II!AO, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, voI. I, MndrId, Tocnos, 198?,
10" od., . 451.
?.?
AsI Io rosuoIvo oxrosnnonfo oI nrf. 19 in fine doI docrofo-Ioy 1.959/?2.
?.8
MA!IIHOII, op. ciI., f. II, . 645.
?.9
IIA!IS, J!A I!ACISCO, Coeo jucgoJo oJninieIroIito, Iuonos AIros, Irnff, 1946, . 29.
?.10
osnrroIInnos oI unfo infro, 11, ConvorsIon.
MOIIICACI II ACTO AMIIST!ATIVO XII-11
cInI, Io cunI roducIrIn oI cnso nnronfononfo oxfrnno do un orgnno judIcInI
quo on Iugnr do snncIonnr In IIogIfInIdnd roducIdn or oI orgnno ndnInIsfrn-
fIvo, so dodIcnrn n hncor Ios nsos quo osfo hn onIfIdo, nrn nsI oIInInnr oI
vIcIo or oI conofIdo.
11
A osnr do Io nnonnIo doI concofo hny ronuncInnIon-
fos on fnI sonfIdo.
12
Con fodo, on Io quo rosocfn n In nocosIdnd do nudIoncIn
LIIcn so hn sonnIndo quo no corrrosondo In InforvoncIon snnondorn doI Io-
dor JudIcInI nnfo In IndofonsIon do Ios nrfIcuInros on sodo ndnInIsfrnfIvn.
13
?.2. 1xplicor ol oIro

Hny nsI vIcIos quo no uodo snnonr un orgnno dIsfInfo nI roIo nufor doI ncfo,
In fnIfn do nofIvncIon do Ios hochos, sIn quo oIIo InIIquo quo so ndnIfn quo oI
ncfo InnofIvndo fcfIcnnonfo fIono nnuInLIIIdnd y no nuIIdnd.
14
In nuosfro
concofo, os InroIo do un Isfndo do orocho fundndo on In rnzon, ndnIfIr oI
ncfo quo no d rnzonos do sI cono un ncfo nornnonfo nnuInLIo: os In nnfIfosIs
do fodo cunnfo oI Isfndo do orocho suono. Ior oso In 1nIroJucci6n do osfo
voI. 3. In oxIIcncIon os orsonnI, roIn. Suonn un oco oxfrnno quo nIguIon
oxIIquo Ios fundnnonfos o Ins rnzonos fcfIcns quo oIro fuvo nrn ncfunr, sI
eeIe no Ins oxrosn. Cunndo oIIo ocurro os In dofonsn rofosIonnI quo un nLogn-
do hnco do su cIIonfo, .oj. un rocosndo quo usn su dorocho n no docInrnr y on
su Iugnr hnLIn oI nLogndo onnIIsfn. Inroco osndo sugorIr quo In jusfIcIn uodn
ocunrso do sor ofIcInInonfo oI onnIIsfn dofonsor do In ndnInIsfrncIon, quo
oxIIcn Io quo osfn cnIIn y fundnnonfn nquoIIo nrn Io cunI su nufor no fuvo
fundnnonfo quo oxrosnr. II juoz doLo ncfunr do ofIcIo nrn susfIfuIr un ncfo o
docInrnr su InconsfIfucIonnIIdnd, no nrn oxIIcnr Io InoxIIcndo, nIgo nsI cono
In froudInnn InforrofncIon do Ios suonos.
8. IoIificoci6n
In rnfIfIcncIon, on sonfIdo sInIInr nI dorocho rIvndo, sorIn oI ncfo or oI cunI
In nuforIdnd conofonfo (oI nnndnnfo, on dorocho rIvndo) roconoco cono ro-
Ios ncfos jurIdIcos ronIIzndos or oIro nuforIdnd Inconofonfo (ofrn orsonn
quo no fonIn nnndnfo sufIcIonfo, on oI dorocho rIvndo).
1
SoIo os ndnIsILIo,
?.11
Io ndvIorfo con cInrIdnd In CIod. CA, SnIn IV, Uronor S.A., DJ, 2000-3, 25?, cons. VIII,
quo frnnscrILInos nrcInInonfo eupro, cn. IX, 4.5.2, In InoxIIcnLIo oxcocIon doI dIcfnnon
jurIdIco rovIo.
?.12
AnIInr eupro, cn. IX, 4.1.
?.13
So frnfn doI cnso Youeeefion, quo frnfnnos on Ios grnndos fnIIos do In ncfunIIdnd, on oI
IILro Deepuee Je lo reforno Jel 1eIoJo, Iuonos AIros, 1998, 2" od., cn. XI; eupro, f. 2, 2000, 4" od.,
cn. II.
?.14
AnIInr eupro, cn. X, 6.
8.1
Con fodo, Ins oInIonos son dIvorsns nI rosocfo. Vor IIZ, 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., .
460; CASSAOI, DerecIo oJninieIroIito, f. II, op. ciI., . 215, In ndnIfo on oI cnso do InconofoncIn
on rnzon doI grndo, sIonro quo sonn ndnIsILIos In nvocncIon y In doIogncIon. SoguInos nquI n
ZAOIII, O!IO, Coreo Ji JiriIIo onnninieIroIito, f. I, MIIn, OIuffro, 1958, 8" od., . 330.
II ACTO AMIIST!ATIVO XII-12
IogIcnnonfo, on Ios ncfos nnuInLIos rosocfo do Ios cunIos In InconofoncIn no
os nuy grnvo.
2
SI un docrofo InvndIorn nfrILucIonos IogIsInfIvns on un unfo
quo no os nuy grnvo o cInrn In InvnsIon, odrIn oI IogIsIndor rnfIfIcnrIo; sI un
onfo nufrquIco dIcfnrn un ncfo quo odrIn onfondorso do conofoncIn doI Io-
dor IjocufIvo (t.gr., ronIIznr unn oLrn quo on vordnd doLIorn hnLor sIdo docIdI-
dn or nquoI), oI Iodor IjocufIvo uodo rnfIfIcnr dIcho ncfo;
3
sI un InforIor jo-
rrquIco dIcfn un ncfo do conofoncIn doI suorIor, fuorn do Ios cnsos do doIo-
gncIon, fnnLIon odrIn oI suorIor rnfIfIcnr oI ncfo doI InforIor.
Ioro hny hIofosIs on quo In rnfIfIcncIon o snnonnIonfo no corrosondo, .
oj. cunndo oI Iodor IjocufIvo dIcfn un rogInnonfo do nocosIdnd y urgoncIn on
unn do Ins nnforIns quo In ConsfIfucIon oxrosnnonfo Io rohILo.
SI oI InforIor so oxcodo doI ojorcIcIo do In fncuIfnd doIogndn quo so Io hn
oforgndo, fnnLIon uodo rnfIfIcnrso dIcho ncfo sI os do conofoncIn doI suo-
rIor. Cono so ndvIorfo, In rnfIfIcncIon uodo nIIcnrso fnnfo on Ios cnsos do
InconofoncIn on rnzon doI grndo cono on Ios dons suuosfos, sIonro quo oI
ncfo no son nuIo; Io ns frocuonfo, con fodo, os In rnfIfIcncIon or oI suorIor
jorrquIco. In rnfIfIcncIon so nsonojn n In oproIoci6n on quo os osforIor nI
ncfo, oro so dIforoncIn on quo on oI ncfo sujofo n nroLncIon os fnn soIo un
royocfo do ncfo, uos no roduco nn ofocfos jurIdIcos (o cono dIco unn nrfo
do In docfrInn, os un ncfo orfocfo oro no ofIcnz), nIonfrns quo oI ncfo nocosI-
fndo do rnfIfIcncIon os un ncfo ndnInIsfrnfIvo, quo roduco dosdo su nncInIon-
fo ofocfos jurIdIcos, soIo quo osf vIcIndo. Iso vIcIo os oIInInndo or In rnfIfIcn-
cIon.
4
In consocuoncIn, In rnfIfIcncIon nnnfIono Ios ofocfos yn oxIsfonfos y Ios
IogIfInn nrn oI fufuro, nIonfrns quo In nroLncIon rocIon hnco nncor or rI-
norn voz Ios ofocfos jurIdIcos doI ncfo.
5
In oI cnso do Ios ncfos dIcfndos oJ
referenJun foorIcnnonfo In sIfuncIon sorIn sonojnnfo nI ncfo sujofo n nroLn-
cIon, oro on ocnsIonos so hn consIdorndo vIIdo oI rInor ncfo, oornndo oI
roforondo no cono unn rnfIfIcncIon o snnonnIonfo sIno cono unn suorfo do
condIcIon susonsIvn, Io quo nrfo do In docfrInn no ncofn.
6
In rnfIfIcncIon dIfIoro do In ouIoricoci6n on quo osfn os nnforIor nI ncfo quo
so vn n dIcfnr; Ios ncfos quo roquIoron nuforIzncIon y son dIcfndos sIn hnLorso
oLfonIdo osfn rovInnonfo, no son n nuosfro juIcIo suscofILIos do rnfIfIcncIon,
or cunnfo In oxIgoncIn IognI os do un roquIsIfo nnforIor nI ncfo y oI no uodo
suIIrso osforIornonfo or unn nnnIfosfncIon fnrdIn do In nuforIdnd quo do-
8.2
IIZ, op. ciI., . 462; MA!IIHOII, op. ciI., f. II, . 649, ofc.
8.3
AsI IT, DicInenee, 104: 23.
8.4
In confrn I!AOOIA, !MII!TO, Gli oIIi onninieIroIiti, oIos, Jovono, 1964, 2" od., . 185,
quIon nsInIIn nnLos concofos.
8.5
Sogn Io oxIIcnnos eupro, cn. IX, 5.4. Ioro hny nuforos, quo nIII noncIonnnos, quo dnn
n In nroLncIon cnrcfor rofroncfIvo.
8.6
Io oxIIcnnos eupro, cn. II, 2, nofns 2.12 y 2.13.
MOIIICACI II ACTO AMIIST!ATIVO XII-13
LIn hnLorIo hocho,
?
IInosoIn nuforIzncIon o rnfIfIcncIon.
8
ndo quo In rnfIfIcn-
cIon oorn soLro ncfos nnuInLIos, sus ofocfos son rofroncfIvos.
9
o nroco ndnI-
sILIo In rnfIfIcncIon fcIfn do ncfos vIcIndos do InconofoncIn, or In rogIn do
quo Ios ncfos doLon sor oxrosos y ns nn oscrIfos y quo on In osocIo so frnfn
do corrogIr un vIcIo doI ncfo, Io cunI nroco nconsojnLIo quo son frufo do unn
docIsIon oxrosn.
10
9. Confirnoci6n
9.1. Lo confirnoci6n en JerecIo pritoJo , en JerecIo oJninieIroIito
AIgunos nuforos ndnIfon In confIrnncIon cono un nodIo do snnonr ncfos nd-
nInIsfrnfIvos,
1
o IncIuso sosfIonon quo os oI nIco o rIncInI nodIo do snnon-
nIonfo, or oI cunI oI orgnno ndnInIsfrnfIvo nufor doI ncfo vIcIndo, o uno suo-
rIor, dIsonon nnnfonor su vIgoncIn. SIn onLnrgo, consIdornndo quo In confIr-
nncIon os unn docIsIon do nrfo do In orsonn quo uodo Invocnr In nuIIdnd,
ronuncInndo n oonorIn o odIrIn,
2
osfInnnos quo oIIn os InnIIcnLIo on oI do-
rocho ndnInIsfrnfIvo, on cunnfo nodIo do snnonnIonfo quo In ndnInIsfrncIon
uodn ufIIIznr rosocfo n Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos.
In Corfo Suronn hn dIcho, . oj., quo hny onfro In confIrnncIon |...] y In
roscrIfILIIIdnd do In nccIon do nuIIdnd unn corroIncIon osfrochn, yn quo In
confIrnncIon y In roscrIcIon oxfInfIvn do In nccIon doondon do In voIunfnd
oxrosn o fcIfn do In nrfo dnnnIfIcndn;
3
cono so ndvIorfo, sI In confIrnncIon
doondo do In voIunfnd do In nrfo dnnnIfIcndn or In IIogIfInIdnd doI ncfo,
nnI uodo onsnrso quo son In roIn ndnInIsfrncIon In quo uodn confIrnnr
un ncfo suyo vIcIndo, yn quo no os oIIn In dnnnIfIcndn dIrocfnnonfo or oI,
snIvo quo oI ncfo roconozcn IIogIfInnnonfo doLoros o rosfncIonos do In ndnI-
nIsfrncIon o Ios ndnInIsfrndos.
Con osfo nIcnnco, soIo oI nrfIcuInr n frnvos do un ncfo jurIdIco do dorocho
rIvndo odrIn confIrnnr oI vIcIo do un ncfo ndnInIsfrnfIvo; oro cono n su voz
Ins nuIIdndos ndnInIsfrnfIvns no soIo so dnn on oI Inforos do Ins nrfos sIno
fnnLIon on oI Inforos LIIco, rosuIfnrIn quo In ndnInIsfrncIon fondrIn do fo-
8.?
AnIInr eupro, cn. IX, 5.3.
8.8
AsInIIn nnLos suuosfos IIZ, op. ciI., . 461. Ior su nrfo AIISSI, op. ciI., . 318, IInnn
snnonnIonfo n In nuforIzncIon fnrdIn, crIforIo osfo quo os conn on In docfrInn IfnIInnn.
8.9
CASSAOI, DerecIo oJninieIroIito, f. II, op. ciI., . 215.
8.10
In soIucIon confrnrIn on CASSAOI, op. ulI. ciI., . 215, nunquo fornuIn In snIvodnd do quo
Ios hochos o ncfos nnforInIos do rnfIfIcncIon sonn connfILIos con In fornn doI ncfo oLjofo do In
rnfIfIcncIon, Io cunI uodo no osfnr on dofInIfIvn dIsfnnfo do Io quo docInos on oI foxfo.
9.1
IIIISA, op. ciI., f. II, . 96; MA!IIHOII, op. ciI, f. II, . 648 y ss.; IIO!II, DerecIo oJninieIro-
Iito, f. I, Iuonos AIros, 19?6, 2" od., . 392-3 (nsonfInIonfo) y . 396, nunquo con IInIfncIonos;
IIZ, op. ciI., 463; CASSAOI, op. ciI., . 216 y ss.
9.2
IIIISA, op. loc. ciI.; C!ITIIIA J!IO!, JOSI, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, f. II, !Io do
JnnoIro, Ioronso, 1966, . 398; connrnr IIZ, op. ciI., . 464.
9.3
Iolloe, 1?9: 249, ScIniJI; on confrn CASSAOI, op. ciI., . 21?.
II ACTO AMIIST!ATIVO XII-14
dos nodos In osILIIIdnd do oxfInguIr o odIr judIcInInonfo In oxfIncIon doI
ncfo (snIvo In doLIo IInIfncIon do In cosn juzgndn ndnInIsfrnfIvn y do In ros-
crIcIon do In nccIon), sI oI osf vIcIndo, n osnr do quo oI dnnnIfIcndo hnyn
ronuncIndo n oonor oI vIcIo.
Ior oIIo consIdornnos quo In confIrnncIon no os nIIcnLIo cono nodIo do
snnonnIonfo do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos unIInfornIos o IndIvIdunIos.
9.2. Lo oIinenIe o lo preecripci6n
Ior Io dons, no croonos quo son nocosnrIo hnLInr do cnfogorIn jurIdIcn nIgu-
nn nrn Ios cnsos do roscrIcIon do In nccIon o cnducIdnd doI fornIno do In-
ugnncIon doI ncfo:
4
on rInor Iugnr orquo no so dIcfn nquI ncfo nIguno do
convnIIdncIon o confIrnncIon (nI sorIn oIIn osILIo, sogn vInos), nI so suLsnnn
oI vIcIo,
5
sIno quo soInnonfo dojn do sor oonILIo Lnjo cIorfns cIrcunsfnncIns.
6
An nsI, sI un nrfIcuInr dojn frnnscurrIr oI fornIno do roscrIcIon do un
ncfo, y Io nfncn fnrdInnonfo, In ndnInIsfrncIon uodo orfocfnnonfo hncor Iu-
gnr nI rocurso o donuncIn do IIogIfInIdnd, nunquo hnyn roscrIfo In nccIon. In
osfnLIIIdnd doI ncfo, cono yn honos vIsfo, no juogn on confrn sIno n fnvor doI
Inforosndo.
?
9.3. Lo confirnoci6n en el JecreIo-le, 19.49/72
Ionsnnos quo oI docrofo-Ioy 19.549/?2 so hIzo cnrgo do Ins crIfIcns quo nnfoco-
don oro ofo or fonnr unn soIucIon ocIocfIcn, on Iugnr do quo In quo so dorIvn
do In nIIcncIon doI unfo do vIsfn oxuosfo. II docrofo-Ioy, on ofocfo, oxrosn
quo In confIrnncIon rocodo cono fornn do snnonnIonfo doI ncfo ndnInIsfrnfI-
vo, sIonro quo oI orgnno nufor doI ncfo vIcIndo rocodn n suLsnnnr su vIcIo:
suLsnnndo oI vIcIo quo Io nfocfo, on ofrns nInLrns, suLsuno n In confIrnn-
cIon donfro doI snnonnIonfo. Vn do suyo quo nrn odor oI nufor doI ncfo vIcIn-
do snnonr dIcho vIcIo, doLo frnfnrso do un ncfo nnuInLIo y no nuIo y sor un vIcIo
quo or su nnfurnIozn os fodnvIn suscofILIo do sor corrogIdo. oLo fnnLIon
frnfnrso do un vIcIo quo osf nI nIcnnco doI orgnno onIsor corrogIr.
Ahorn LIon, sI Io quo oI docrofo-Ioy IInnn confIrnncIon no os sIno un cnso
ns do snnonnIonfo, y no consfIfuyo confIrnncIon on oI sonfIdo doI dorocho
9.4
Conf. CASSAOI, op. ciI., . 215. In hIofosIs doI foxfo n su voz no doLo sor confundIdn con In
roscrIcIon o oI dosuso doI ojorcIcIo do nIgn dorocho quo oI ncfo uodo ncordnr, n Io quo nos
roforInos infro, cn. XIII, ?.2.
9.5
In confrn, IT!IA C!ISTA, !AIAII, Cureo Je JerecIo oJninieIroIitoe, f. I, MndrId, 19?9, 6"
od., . 6?5. In convnIIdncIon conorfn In vorIfIcncIon do un hocho jurIdIco... on cuyn vIrfud oI ncfo
onuloIle oJquiere toliJec pleno; IIO!II, op. ciI., . 394: unn ndquIsIcIon dofInIfIvn do su IogIfI-
nIdnd. In dIforoncIn rosuIfnnfo do uno y ofro crIforIo In oxononos n confInuncIon on oI foxfo.
9.6
Conf. CASSAOI, op. ciI., . 218.
9.?
Vor eupro, cn. VI, 5.3; CASSAOI, op. ciI., . 218; H!TCHISO, Le, nocionol Je proceJinien-
Io oJninieIroIito. Le, 19.49, f. I, Iuonos AIros, Asfron, 1985, f. I, . 422.
MOIIICACI II ACTO AMIIST!ATIVO XII-15
cIvII sIno on un sonfIdo roIo do In nornn do dorocho ndnInIsfrnfIvo, convIo-
no ncofnr y ufIIIznr osfn fornInoIogIn Ionsnnos quo no, no soIo orquo con-
frnrIn oI sonfIdo usunI do In oxrosIon on dorocho rIvndo, sIn fonor un sonfIdo
roIo rnzonnLIo do dorocho LIIco, sIno fnnLIon orquo no sorIn In confIrnn-
cIon, n osfnr n osfn nornn, oI nIco cnso do snnonnIonfo ndons do In rnfIfIcn-
cIon. In ofocfo, do soguIr osfn fornInoIogIn fondrInnos quo n ns do In rnfIfI-
cncIon doLorInnos hnLInr do confIrnncIon cunndo oI roIo orgnno corrIgo oI
vIcIo do su ncfo y do snnonnIonfo cunndo ofro orgnno corrIgo oI vIcIo doI ncfo,
no frnfndoso do In hIofosIs do rnfIfIcncIon. os nroco unn confusIon Innoco-
snrIn, y croonos or oIIo roforILIo rofonor unn soIn nInLrn nrn In corroccIon
doI vIcIo snnonnIonfo dIsfInguIondo donfro do oIIn oI suuosfo do In rnfIfI-
cncIon, y oIInInnndo cono suuosfo nufonono In confIrnncIon, yn quo oIIn on
IfIno nnIIsIs no os sIno Io nIsno quo snnonnIonfo, sIn osocIfIcIdnd nIgunn
quo jusfIfIquo oxIIcnr nndn sonrndnnonfo.
10. Conporoci6n enIre eoneonienIo, confirnoci6n , roIificoci6n
o Io dIcho rosuIfn quo oI snnonnIonfo os In corroccIon do un dofocfo doI ncfo,
nIonfrns quo In confIrnncIon InIIcnrIn In ronuncIn n oonor un vIcIo quo do
fodos nodos sIguo oxIsfIondo, y In rnfIfIcncIon os In ncofncIon or unn nuforI-
dnd do un ncfo dIcfndo or ofrn on su nonLro.
In rnfIfIcncIon os sIonro do oIro 6rgono; oI snnonnIonfo uodo rovonIr do
ofro orgnno o doI nIsno nufor doI ncfo,
1
nunquo n vocos doLo sor doI nIsno
nufor doI ncfo, oxcIusIvnnonfo (eupro, ?).
In rnfIfIcncIon no corrige oI vIcIo doI ncfo orIgInnrIo, sIno quo cron condIcIo-
nos nrn quo oI no son yn oonILIo, nI roorcIonnr un oIononfo quo susfIfuyo
oI roquIsIfo onIfIdo o oI vIcIo IncurrIdo.
In oI snnonnIonfo hny unn surosIon doI vIcIo; on In rnfIfIcncIon hny unn
nuovn nnnIfosfncIon do voIunfnd, osfn voz doI orgnno conofonfo, quo rodu-
co ofocfos vIIdos nrn oI fufuro, y quo nI oIInInnr nrn oI fufuro Ins consocuon-
cIns doI vIcIo oxIsfonfo on oI ncfo orIgInnrIo hnco yn InosILIo su nnuIncIon.
Ios ofocfos quo cunIIo hnsfn In rnfIfIcncIon son vIIdos (uos In nnuIncIon, on
cnso do dIcfnrso, soIo huLIorn roducIdo ofocfos nrn oI fufuro), y n nrfIr do In
rnfIfIcncIon son InnfncnLIos, nhorn or rnzon do hnLorso dIcfndo nquoIIn: oro
oI vIcIo no fuo surInIdo.
2
10.1
IIZ, op. ciI., . 469.
10.2
Ior oIIo no croonos quo oI orgnno quo rnfIfIcn fongn n su nIcnnco In ocIon do rnfIfIcnr
soInnonfo nrn oI fufuro, o fnnLIon nrn oI nsndo, cono dn n onfondor IIO!II, op. ciI., . 395 y
396, uos sIondo oI ncfo nnuInLIo, nI roducIrso In rnfIfIcncIon nunquo son soInnonfo nrn oI fufu-
ro, Ios ofocfos nnforIoros doI ncfo no son yn InugnnLIos. In ocIon quo oI orgnno fIono os In do
rovocnr (ex-nunc); o rnfIfIcnr (ex-nunc); or sor oI ncfo nnuInLIo no uodo rovocnr rofroncfIvnnon-
fo, nI nocosIfn or ondo rnfIfIcnr rofroncfIvnnonfo. Inrn MA!IIHOII, op. ciI., . 661, In rnfIfIcncIon
os rofroncfIvn; IgunInonfo IIZ, op. ciI., . 463; CASSAOI, op. ciI., . 215.
II ACTO AMIIST!ATIVO XII-16
In dIsfIncIon fIono InorfnncIn or cunnfo, sogn dIjInos, In rnfIfIcncIon
soIo In uodo ofocfunr In nuforIdnd quo fonIn conofoncIn nrn dIcfnr oI ncfo,
3
nIonfrns quo oI snnonnIonfo Io uodon ronIIznr dIvorsos orgnnos do In ndnI-
nIsfrncIon. ndo quo oI nIcnnco do In onIsIon do dofonsn rovIn on sodo ndnI-
nIsfrnfIvn gonornInonfo so consIdorn suLsnnnLIo on sodo judIcInI, so sIguo do
eee crIforIo quo hnLr do ndnIfIrso quo sI un funcIonnrIo dIcfn un ncfo sIn
hnLor oIdo nI Inforosndo, sIn hnLorIo ornIfIdo vor Ins ncfuncIonos o roducIr
fodns Ins ruoLns, cunIquIorn do osfos dofocfos odrIn sor corrogIdo uIforIor-
nonfo, son or oI nIsno funcIonnrIo
4
o or ofro suorIor; IncIuso or un funcIo-
nnrIo InforIor. Cono so conrondo, sI oI snnonnIonfo roduco or ofocfo oIInI-
nnr oI vIcIo, n dIforoncIn do In confIrnncIon y In rnfIfIcncIon, doLo Luscnrso on
In nodIdn do Io osILIo urgnr Ios vIcIos, nnfos quo rofondor roIificor o confir-
nor Ios ncfos vIcIndos, cono sI oI vIcIo fuorn InconofoncIn on rnzon doI grndo
donfro do unn nIsnn orgnnIzncIon jorrquIcn y no In frnnsgrosIon do un rIn-
cIIo consfIfucIonnI fnn LsIco cono oI dorocho do dofonsn rovIn. A su voz,
connrnndo oI snnonnIonfo con In oxfIncIon, uodo hnLor cnsos on quo son
roconondnLIo snnonr oI vIcIo nnfos quo oxfInguIr oI ncfo, oro oIIo no os unn
rogIn nLsoIufn. Yn IndIcnnos quo hny suuosfos (. oj., IndofonsIon), on quo sI
oI snnonnIonfo hn do sor ronIIzndo, no or oI orgnno quo conofIo oI vIcIo sIno
or un suorIor jorrquIco o In jusfIcIn, os nojor quo so oxfIngn oI ncfo, yn quo
oso os oI nIco nodo do quo oI InforIor fono concIoncIn do quo no udo vIIdn-
nonfo ndofnr In docIsIon quo fono, doI nodo quo Io hIzo.
5
11. Conterei6n
AsI cono In rofornn os In nodIfIcncIon or rnzonos do oorfunIdnd, y uodo
consfIfuIr on nrfo oxfIncIon nrcInI doI ncfo y on nrfo croncIon nrcInI do un
ncfo nuovo, nsI fnnLIon In convorsIon os unn nodIfIcncIon doI ncfo; so dIforon-
cIn on quo oIIn os or rnzonos do IIogIfInIdnd doI ncfo InIcInI, on In nrfo nodI-
fIcndn.
1
Su fundnnonfo so oncuonfrn on oI rIncIIo do In consorvncIon do Ios
vnIoros jurIdIcos on oI nundo doI dorocho.
2
In cnso quo In nrfo InvIIdn doI
10.3
CAITAO, MA!CIIO, Principioe funJonenIie Jo JireiIo oJninieIroIito, !Io do JnnoIro, 19??,
. 281.
10.4
In oI docrofo-Ioy 19.549/?2 osfo odrIn oncundrnrso cono un suuosfo do confIrnncIon,
nunquo yn dIjInos quo In fornInoIogIn no nroco ndocundn, y In soIucIon do fondo fnnoco.
10.5
Supro, cn. IX, 4.1.
11.1
Conf. H!TCHISO, Ieginen., op. ciI., . 148. Is or oIIo quo onsnnos quo no rosuIfn doI
fodo ndocundo consIdornrIn un suuosfo do snnonnIonfo: Io vIcIndo, on oI cnso, no so snnon sIno
quo so oxfInguo. Con. CASSAOI, DerecIo oJninieIroIito, f. II, op. ciI., . 219. Con. IOA,
IIIT!O, SIuJi eull' oIIo onninieIroIito, TurIn, OInIchoIII, 19?3, . 1?0-1, dIsfInguo In convor-
sIon, quo oorn soLro oI confoxfo osoncInI doI ncfo, do In oIInInncIon do Ins nrfos sonrnLIos
InvIIdns, on quo oI ncfo, nn nufIIndo, os oI nIsno, or oI rIncIIo uIile per inuIile non tiIioIur.
11.2
Aunquo osfo, n su voz, no osfonfn ofrn fundnnonfncIon quo oI sonIforno nrndIgnn. Vor,
on fodo cnso, IOA, IIIT!O, Lo contereione Jegli oIIi onninieIroIiti illegiIIini, MIIn, OIuffro,
1935, . 9-18, roroducIdo on su IILro SIuJi., op. ciI., . 11? y ss.
MOIIICACI II ACTO AMIIST!ATIVO XII-1?
ncfo son oxfInguIdn y no so susfIfuyn or unn nrfo nuovn, onfoncos so frnfn
sInIononfo do unn oxfIncIon nrcInI (rovocncIon o nnuIncIon, sogn Ios cn-
sos), rogIdn or Ios rIncIIos gonornIos do osfn.
3
In cnnLIo, so dn In convorsIon cunndo n ns do oxfInguIrso In nrfo InvII-
dn so ngrogn unn nrfo o unn cnIIfIcncIon nuovn vIIdn. Isfo so rosonfn cono
unn frnnsfornncIon
4
o susfIfucIon nrcInI, on In cunI so fonnn Ios oIononfos o
nsocfos doI rInor ncfo quo on su fornn orIgInnI rosuIfnLnn InvIIdos y so Ios
Incororn n un ncfo dIsfInfo, on cuyo confoxfo ndquIoron vnIIdoz. !n ncfo IIogI-
fIno do dosIgnncIon do un funcIonnrIo osfnLIo uodo nsI convorfIrso on unn
dosIgnncIon InforInn.
5
Ior oso so hn odIdo docIr fnnLIon quo In convorsIon os
unn roufIIIzncIon doI ncfo InvIIdo,
6
roquIrIondo In confornIdnd doI Inforosn-
do.
?
SIn onLnrgo uodo sor cuosfIon fnn soIo vorLnI osfnLIocor sI so nocosIfn
sIonro In confornIdnd doI Inforosndo. In un sonfIdo os osILIo osfuInrIo nsI,
sIonro quo so osfo hnLInndo soInnonfo do In convorsIon on cunnfo fornn do
snnonnIonfo do ncfos InvIIdos quo confIoron dorochos, ncfos quo son fnvorn-
LIos o nnIInforIos do In osforn do dorochos o Inforosos doI nrfIcuInr.
Ioro nI Indo do oIIn oxIsfo ofrn cnfogorIn do rofornn o snnonnIonfo doI ncfo
quo so nIIcn n ncfos do grnvnnon, ncfos quo son IInIfnfIvos do dorochos doI
IndIvIduo, on Ios cunIos su voIunfnd InforvIono on In InforosIcIon doI rocurso o
nccIon judIcInI or consIdornr oxcosIvn o Inrocodonfo In snncIon o oI grnvn-
non. Isn voIunfnd IndIvIdunI quo uso on novInIonfo oI sIsfonn judIcInI no os
on cnnLIo nfn nrn InodIrIo quo oI frILunnI Io nsIgno In rnzon nrcInI o
dIforonfononfo, nIIcndoIo son unn snncIon nonor, son unn snncIon dIsfInfn.
8
So frnfn do unn cnfogorIn jurIsrudoncInI nuy nsonfndn y do cInrns vonfnjns
do ocononIn rocosnI y Luonn ndnInIsfrncIon, cono voronos. Inrn no Infrodu-
cIr unn cuosfIon fornInoIogIcn suorfIun, dononInnronos n fnIos suuosfos no
yn convorsIon, sIno rofornn o susfIfucIon doI ncfo.
IInIfnndo uos on osfo ncIfo oI nnIIsIs n In convorsIon do ncfos nfrILufIvos
o nnIInforIos do dorochos, cnLr concIuIr on quo no so frnfn do InonorIo nI
11.3
CAITAO In IInnn rofornn, dIforoncIndoIn fnnLIon do In convorsIon (op. ciI., . 282). !nn
dIscusIon sonnfIcn do Inforos on OOZIIZ AVA!!O, I!ACISCO, In convorsIon doI ncfo ndnInIs-
frnfIvo, on AA. VV., DerecIo oJninieIroIito, Iuonos AIros, ALoIodo-Iorrof, 1998, . 645 y ss.
11.4
Cono dIco IOA, Lo contereione., op. ciI., . 103, hncIondoIo nufnr do cnfogorIn on In
cInsIfIcncIon do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos, SIuJi., op. ciI., . 203.
11.5
II!II, MICHIII M. O., Oeeertocioni eull' occerIonenIo coeIiIuIito nel JiriIIo onninieIroIito,
Indun, Codnn, 1953, . 63.
11.6
I!AOOIA, Gli oIIi onninieIroIiti, op. ciI., . 182; o ronrovochnnIonfo, nI docIr do C!ITIIIA
J!IO!, op. ciI., f. II, . 330.
11.?
H!TCHISO, op. ciI., . 146 y Ios rocodonfos quo cIfn do In SnIn III, GriIouJo, 1989 y ofro do
In SCIA.
11.8
So uodo convorfIr In oxonorncIon on cosnnfIn: CSJ, Aoeeiff, 1964, Iolloe, 259: 268;
Molinelli, 196?, Iolloe, 26?: ??, JA, 196?-III, 186. II Consojo do Isfndo do IfnIIn hn rosuoIfo, on
un cnso on quo oI funcIonnrIo osfnLn sujofo n confIrnncIon on oI cnrgo, quo su oxonorncIon so
convIrfIorn on ncfo do donogncIon do In confIrnncIon: IOA, SIuJi., op. ciI., . 204, nofn 135.
II ACTO AMIIST!ATIVO XII-18
nrfIcuInr un ncfo dIsfInfo,
9
sIno do ofrocorIo un nodo do oLfonor nrfo do Ios
LonofIcIos quo oI ncfo vIcIndo Io oforgnLn, on nquoIIo quo no osfnLn on confrn
doI ordonnnIonfo. Ioro or suuosfo quo oI osf on su dorocho do rochnznr In
convorsIon. II rofosor quo consIdorn hnLor gnnndo un concurso nrn rofosor
fIfuInr y hn sIdo dosIgnndo do fnI nodo, fIono Iono dorocho do rochnznr unn
rofrodosIgnncIon InforInn on cnso do nnuInrso oI concurso.
Ios ofocfos do In convorsIon son on rIncIIo nrn oI fufuro
10
on In nrfo on
quo InIIcn croncIon nrcInI do un nuovo ncfo;
11
on In nrfo on quo InIIcn
rovocncIon nrcInI doI ncfo nnforIor, sus ofocfos sorn rofroncfIvos o no sogn
In grnvodnd doI vIcIo. SI oI vIcIo orn nuy grnvo y oI ncfo nuIo,
12
onfoncos In
convorsIon roduco ofocfos vIIdos nrn oI fufuro
13
y oxfInfIvos on fornn rofro-
ncfIvn nrn oI nsndo.
14
SI oI ncfo orn nnuInLIo, In convorsIon on ronIIdnd no
urgn oI vIcIo, oro nI oIInInnrIo nrn oI fufuro do fodos nodos InIdo yn su
docInrncIon (uos oIIn soIo odIn sor consfIfufIvn y no rofroncfIvn) y oI ncfo
roduco ofocfos Ionos dosdo su dIcfndo orIgInnI hnsfn In convorsIon y IogIcn-
nonfo fnnLIon dosuos, or ofocfos do osfn.
15
II nrf. 19 doI docrofo-Ioy no dIs-
fInguo onfro osfos suuosfos
16
y Io nsIgnn ofocfo consfIfufIvo on fodos Ios cnsos.
SIn onLnrgo osfn rogIn nroco oxcosIvnnonfo gonorIcn. !nn concosIon do uso
InvIIdn uodo convorfIrso on ornIso rocnrIo vIIdo y oIIo snnon Ios ofocfos
do In ocuncIon rovIn; unn dosIgnncIon oJ Ionoren quo gonorn InconnfILIII-
dnd uodo, sI so dnn Ins cIrcunsfnncIns doI cnso, frnnsfornnrso on unn dosIg-
nncIon honorIfIcn;
1?
un rosfnno uodo convorfIrso on donncIon y unn donn-
cIon on rosfnno y nsI sucosIvnnonfo. Isos ofocfos son rofroncfIvos.
IncIuso os osILIo In convorsIon do un ncfo vIIdo nrn ovIfnr quo dovongn
InvIIdo, cono ocurro . oj. con un rofosor dosIgnndo or concurso cuyo non-
11.9
In confrn, MA!IIHOII, op. ciI., f. II, . 656; CASSAOI, op. ciI., f. II, . 220, nofn 34.
11.10
IIZ, 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI., . 458; IIO!II, op. ciI., . 395. Ofros nuforos Io nsIg-
nnn cnrcfor rofroncfIvo: IAI-IOTIZA, op. ciI., . 284. Ioro hny cnsos on quo oorn do Iono
dorocho, o son con cnrcfor rofroncfIvo, cono oxIIcnnos ns nLnjo, foxfo y nofn 11.16.
11.11
I!AOOIA, op. ciI., . 184; con. IOA, Lo contereione., op. ciI., . 92-95.
11.12
In confrn I!AOOIA, op. ciI., . 183, quIon no ndnIfo In convorsIon doI ncfo nuIo. IT!IA
C!ISTA, op. ciI., . 568: In convorsIon |...] onfrn on juogo fnnLIon rosocfo do Ios ncfos nuloe Je
pleno JerecIo. Isfn soIucIon os congruonfo con Io yn oxuosfo on oI cn. XI, sIguIondo n MAI!AI y
IA!!A, quo In oxfIncIon doI ncfo nuIo no doLo fnnoco, nocosnrInnonfo, sor rofroncfIvn.
11.13
H!TCHISO, Ieginen., op. ciI., . 148.
11.14
H!TCHISO, Ieginen., op. ciI., . 148.
11.15
Ior oIIo nuchos nuforos Io nsIgnnn cnrcfor rofroncfIvo: IAI-IOTIZA, op. ciI., . 284. Cfr.
AIISSI, !IATO, DiriIIo onninieIroIito, f. I, MIIn, 1949, . 320; CASSAOI, op. ciI., . 222.
11.16
H!TCHISO, op. ciI., . 148. In IogIsIncIon osnnoIn, quo nnfos confonInLn soInnonfo In
convorsIon doI ncfo nuIo, hoy In ndnIfo fnnfo doI ncfo nuIo cono nnuInLIo: OOZIIZ AVA!!O,
I!ACISCO, Orgonicoci6n , proceJinienIo oJninieIroIito, MndrId, 19?5, . 65? y ss. Croonos quo
In fnIfn do rovIsIon on oI docrofo-Ioy nrgonfIno soLro In rofornn doI ncfo nnuInLIo no InIdo osfn
fornn do snnonnIonfo, nxIno quo oIIn osf ndnIfIdn nrn oI suuosfo do nnyor grnvodnd doI
vIcIo; on IgunI sonfIdo CASSAOI, op. ciI., . 222.
11.1?
Sogn In nInnLIcndn dIsfIncIon quo nnnIIznnos eupro, f. 1, cn. XIII, 6.
MOIIICACI II ACTO AMIIST!ATIVO XII-19
LrnnIonfo oxIrn oI 31 do nnrzo doI nno sIguIonfo nI quo cunIo Ios 65 nnos.
In osfo suuosfo, do confInunr on oI cnrgo sorIn un funcIonnrIo do fncfo, oro
nndn InIdo n nuosfro juIcIo Inforrofnr quo so hn frnnsfornndo do Iono do-
rocho on rofosor InforIno hnsfn fnnfo oI cnrgo son rovIsfo nuovnnonfo or
concurso. In fnI hIofosIs In convorsIon funcIonnrIn ope jurie nnfo In onIsIon
do In IncuIfnd o In !nIvorsIdnd do dosIgnnr un nuovo rofosor roguInr o InforI-
no on su cnrgo.
18
Ofrn fornn do oxrosnr In nIsnn Idon os sosfonor quo doLo
dIcfnrso oI ncfo ndnInIsfrnfIvo do convorsIon, oI cunI on In osocIo fondr ofoc-
fo rofroncfIvo n In fochn on quo oxIro oI nonLrnnIonfo cono rofosor roguInr.
OonornInonfo In convorsIon nnroco nodInnfo oI cnnLIo do unn fIgurn jurI-
dIcn or ofrn
19
con Ios nIsnos oIononfos do hocho. So rocuordn on fnI sonfIdo oI
ojonIo do In dosIgnncIon do un funcIonnrIo quo doLIn sor hochn or concurso
LIIco, sIn cunIIrso fnI roquIsIfo. In dosIgnncIon no os vIIdn cono nonLrn-
nIonfo do funcIonnrIo roguInr, oro uodo convorfIrso on unn dosIgnncIon cono
funcIonnrIo InforIno, on cuyo cnso ndquIoro vnIIdoz.
20
In cunnfo ncfo nuovo
roduco ofocfos nrn oI fufuro (dosIgnncIon InforInn); on cunnfo rovocncIon nr-
cInI doI ncfo nnforIor, sus ofocfos doondon doI vIcIo conofIdo. SI oI concurso
fuo onIfIdo fofnInonfo, onsnnos quo on Luon dorocho oI nonLrnnIonfo os
nuIo y or Io fnnfo In oxfIncIon doLo sor rofroncfIvn (nunquo dudnnos quo osfn
son In soIucIon quo onIrIcnnonfo so oIIjn on oI cnso concrofo).
SI huLo concurso, oro fuvo nIgunos vIcIos, odrIn frnfnrso do un ncfo nnuIn-
LIo y, on consocuoncIn, In oxfIncIon on rIgor no snnon oI vIcIo doI ncfo nnfo-
rIor.
21
Inoro, nI oxfInguIr oI ncfo soIo nrn oI fufuro convIrfIondoIo on ofrn
fIgurn jurIdIcn nuovn, roduco do hocho oI nIsno ofocfo. In ofocfo, oI vIcIo or
unn nrfo no oxIsfo yn ns nrn oI fufuro y or In ofrn fnnoco uodo sor
docInrndo nrn oI nsndo.
In nnforIn do confrnfos, unn concosIon o IIconcIn IIognInonfo conforIdn,
oxfondIdn o ronogocIndn uodo frnnsfornnrso on un ornIso rocnrIo hnsfn
quo so ronIIco nuovn IIcIfncIon.
22
o IgunI nnnorn, un confrnfo do nrrondn-
nIonfo soLro un LIon doI donInIo LIIco uodo convorfIrso on unn concosIon
do uso.
23
AIII sus ofocfos uodon sor rofroncfIvos. AIgunos nuforos onfIondon,
11.18
Hny nuforos quo sonnInn, con ncIorfo, quo osfo roquIoro In confornIdnd doI Inforosndo, oro
no nroco dorIvnrso do oIIo quo no son ndnIsILIo In convorsIon do Iono dorocho, cono oxIIcnnos
on In nofn nnforIor. Con. MA!IIHOII, f. II, . 656; CASSAOI, op. ciI., . 220, nofn 34.
11.19
IOA, Lo contereione., op. ciI., . 103; MA!IIHOII, op. ciI., f. II, . 652; IIO!II, op. ciI., .
395.
11.20
ZAOIII, op. ciI., . 332; IIZ, 1l ocIo oJninieIroIito, op. ciI;, . 554; MA!IIHOII, op. ciI., .
653; C!ITIIIA J!IO!, op. ciI., f. II, . 330; oI nIsno ojonIo on O!AITA, cIfndo or OOZIIZ AVA-
!!O, op. ciI., . 64?.
11.21
MA!IIHOII, op. loc. ciI.; on confrn IIO!II, op. ciI., . 394.
11.22
Isn convorsIon no consfIfuyo un suuosfo do confrnfncIon dIrocfn uos no so osfnLIoco un
vIncuIo jurIdIco nuovo, sIno quo so nufn o nodIfIcn uno nnforIor oxIsfonfo.
11.23
SAYAO!IS IASO, op. ciI., . 512; C!ITIIIA J!IO!, op. ciI., . 331; CAITAO, op. ciI., . 283; ofc.
II ACTO AMIIST!ATIVO XII-20
do nodo n nuosfro juIcIo oxcosIvnnonfo rosfrIcfIvo, quo In convorsIon soInnon-
fo In uodo ronIIznr oI nIsno orgnno quo dIcfo oI ncfo.
24
Ofrn nrfo do In docfrI-
nn IncIuyo nI Iodor IjocufIvo o on gonornI n Ios suorIoros doI nufor doI ncfo;
25
oro nndn InIdo fnnoco quo In dIsongn In jusfIcIn n ofIcIon doI Inforosn-
do,
26
o do ofIcIo sI os un ncfo snncIonnforIo quo so convIorfo o susfIfuyo or unn
snncIon do nonor grnvodnd.
2?
In Ioy osnnoIn do rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo os nuy nnIIn nI rosocfo,
ornIfIondo unn convorsIon do Iono dorocho,docInrndn or In jusfIcIn o In nd-
nInIsfrncIon: Ios ncfos nuIos o nnuInLIos quo, sIn onLnrgo, confongnn Ios
oIononfos consfIfufIvos do ofro dIsfInfo, roducIrn Ios ofocfos do osfo (nrf.
65);
28
Io quo, nuIoIie nuIonJie, os ns o nonos Io nIsno quo Io quo oxrosn In
IogIsIncIon nrgonfInn con su corrosondIonfo InforrofncIon.
29
II rIncIIo do In convorsIon no fIono or oLjofo nnuInr o oxfInguIr un ncfo,
sIno nodIfIcnrIo nrn ovIfnr quo so Io docInro nuIo o nnuInLIo;
30
uos oI rIncI-
Io do ocononIn rocosnI os rocIsnnonfo oI fundnnonfo do In convorsIon.
31
Ior fIn, doLo ndvorfIrso quo In convorsIon soIo os rocodonfo cunndo no-
dInnfo oIIn so rocurn oIInInnr un vIcIo doI ncfo orIgInnrIo n frnvos do su frnns-
fornncIon on un ncfo dIsfInfo oro quo consorvn oIononfos doI ncfo nnforIor; sI
oI ncfo InIcInI no osf vIcIndo, or Io fnnfo, In convorsIon no rocodo.
11.1. Conterei6n por circuneIoncio eoIretinienIe
Iuodo ocurrIr quo oI ncfo nnzcn vIIdo, oro do ofocfos IInIfndos. Is oI cnso do
unn ncrodIfncIon unIvorsIfnrIn quo no hnLIIIfn nrn oI ojorcIcIo do In rofosIon
on oI nIs. IroducIdn In nnfurnIIzncIon, IndoondIonfononfo do In vnIIdoz cons-
fIfucIonnI do Ins nornns InIIcndns y doI ncfo dIcfndo on su consocuoncIn, Io
cIorfo os quo ncfunInonfo In roIio quo Ios udo hnLor jusfIfIcndo rosuIfn, roIn-
11.24
IIO!II, op. ciI., . 395; C!ITIIIA J!IO!, op. ciI., f. II, . 332.
11.25
IIZ, op. ciI., . 459.
11.26
Con. ZAOIII, op. ciI., . 333, quIon fnnLIon In ndnIfo do un orgnno jurIsdIccIonnI, oro con
conofoncIn do norIfo. In oI dorocho nIonn Io ndnIfo, onfro ofros, M!III!, HASWI!I!, !nfor
voIchon Vornussofzungon Isf dor VorvnIfungsgorIchf Lofugf, oInon fosfsfoIIondon VorvnIfungsnkf
zu nndorn, Aeue JurieIiecIe WocIenecIrifI, 1963, n 1, . 23 y ss.
11.2?
AsI Ios cnsos sonnIndos eupro, nofn 11.8.
11.28
In rodnccIon do In Ioy osnnoIn hn ornIfIdo sosfonor In fosIs do quo In convorsIon so
roduco ninieIerio legie: IIIAIIZ !OJO, MA!OA!ITA, VoliJec , eficocio Jel ocIo oJninieIroIito,
MndrId, MnrcInI Ions, 1994, . 315. In confrn do osfn fosIfurn, OOZIIZ AVA!!O, op. ciI., . 649;
CASSAOI, op. ciI., . 220-1, uos sonnIn y on oIIo no hny dIscronncIn osILIo, quo os nocosnrIo oI
consonfInIonfo doI Inforosndo, cono dIco nuosfro nrf. 20.
11.29
O son, Ins dIforoncIns son nonoros quo Ins sonojnnzns. In Ioy osnnoIn nonfn oI ncfo nuIo,
oro conrondo sogn In docfrInn oI nnuInLIo; In nrgonfInn confonIn nnLos; In Ioy osnnoIn no
noncIonn In voIunfnd o consonfInIonfo doI Inforosndo, oro In docfrInn ncInrn quo hnco fnIfn; In
Ioy nrgonfInn Io osfIuIn oxrosnnonfo. o hny on vordnd dIforoncIn, nsI vIsfn In cuosfIon.
11.30
IOQ!I!A OIIVI!, 1eIuJioe eoIre el ocIo oJninieIroIito, op. ciI., . 45?-8.
11.31
OOZIIZ AVA!!O, op. ciI., . 645; vor fnnLIon In cIfn do unn sonfoncIn doI TrILunnI Suro-
no osnnoI quo ronIIzn on In . 438 y roroducInos infro, nofn 12.3.
MOIIICACI II ACTO AMIIST!ATIVO XII-21
fIvnnonfo nI ncfor, Inconcurronfo |.] In Ins condIcIonos nIudIdns |.] so on-
cuonfrn dosrovIsfn do fundnnonfo rncIonnI nIguno.
32
Cono so ndvIorfo, In
convorsIon doI ncfo os on osfo cnso ronIIzndn or In jusfIcIn.
12. SueIiIuci6n , reforno
In convorsIon doI ncfo ndnInIsfrnfIvo or In jusfIcIn uodo rosonfnrso cono
susfIfucIon, IncIuso do ofIcIo,
1
nrn dnrIo unn snncIon nonor o dIsfInfn n In
rocILIdn do nnnos do In ndnInIsfrncIon. SI nI Inforosndo no Io snfIsfnco In nuo-
vn snncIon nonor uodo soguIr noInndo on InsfnncIns judIcInIos sucosIvns,
ns no sInIononfo rochnznr oI ncfo cono on In convorsIon do ofIcIo eIricIo
eeneu on sodo ndnInIsfrnfIvn.
In oI cnso Molinelli oI frILunnI dojo sIn ofocfo unn oxonorncIon dIsuosfn
or In ndnInIsfrncIon, convIrfIondoIn on cosnnfIn.
2
Cono dIjo In CSJ on osfo
cnso, nn rovocndn In oxonorncIon, no os nocosnrIo ordonnr quo so roIncororo
nI ngonfo nfocfndo, cunndo In sonfoncIn conruoLn In oxIsfoncIn do snncIonos
quo or sI soIns nuforIznn n quo so Io sonro. In osfo cnso, oI ncfo ndnInIsfrn-
fIvo doLo IInIfnrso, on cunnfo huLo oxcoso, nrn ndofnr In soIucIon quo ndo-
cundnnonfo corrosondn nndn InIdo, onfoncos, quo so nIIquo In snncIon ro-
vIsfn or In Ioy. In ofrns nInLrns, In Corfo Suronn nodIfIcn rofroncfIvn-
nonfo In oxonorncIon on cosnnfIn, fundndoso on In IIogIfInIdnd doI ncfo do
oxonorncIon (or oxcosIvo on roIncIon n Ins fnIfns conofIdns) y nnnfonIondo,
on un ncfo dIsfInfo, oI confonIdo oxuIsIvo on oso nsocfo vIIdo doI ncfo
IIogIfIno on su vorsIon rInorn.
Tnnfo uodo In jusfIcIn roducIr unn snncIon ndnInIsfrnfIvn oxcosIvn n ofrn
nonor, son doI nIsno rnngo (unn nuIfn nonor,
3
susonsIon nonor, quo consfI-
fuyon rofornn doI ncfo), son convorfIrIn on ofrn dIsfInfn.Iuodo nsI dnrso In
susfIfucIon do un ncfo or ofro dIforonfo, quo no consorvn nI nnnfIono nIngn
oIononfo doI ncfo nnforIor: unn snncIon quo In jusfIcIn consIdorn oxcosIvn o
dosroorcIonndn, oro no osfInn quo Ios hochos doI cnso jusfIfIquon unn snn-
cIon nonor Je lo nieno inJole, sIno nonor , JieIinIo. Is nsI oI cnso do unn
nuIfn dosroorcIonndn on roIncIon n In fnIfn, quo so nnuIn y susfIfuyo judI-
cInInonfo or un norcILInIonfo.
4
In osfo cnso In InfrnccIon so consfIfuyo or
unn rondn quo rosuIfo doscoIorIdn on un Invndoro; so hnLIn ofocfundo In rosfI-
11.32
I.A., J.I., 1998, CIod CA, SnIn V, LL, 1999-I, 53?.
12.1
In susfIfucIon do ofIcIo os In nornn on In jurIsrudoncIn, cono oxIIcnnos eupro, Infroduc-
cIon, 8.2. In nodIfIcncIon o susfIfucIon do ofIcIo doI ncfo ndnInIsfrnfIvo.
12.2
CSJ, Molinelli, JA, 196?-III, 186, nno 196?; Aoeeiff, Iolloe, 259: 268.
12.3
MAI!AI, HICTO! A., ConIrol juJiciol Je lo oJninieIroci6n pIlico, f. II, 1984, . 659, nofn
281 y jurIsrudoncIn quo cIfn; . 909: oI Iodor JudIcInI quo uodo nnuInr dIcho ncfo uodo, o
forIiori, nodIfIcnrIo oIInInnndo oI vIcIo do quo ndoIocIn. In oI cnso do snncIonos oIIo InIIcnr
roducIr su nonfo o noJificor eu Iipo. II dosfncndo os nuosfro.
12.4
CIod. CA, SnIn II, LotoJero Je Aorno I. Gonclec, 199?, LL, 1998-I, 533.
II ACTO AMIIST!ATIVO XII-22
fucIon doI vnIor do In rondn, nunquo con osforIorIdnd nI fIono rovIsfo or
In nornn. o hnLIn oxIsfIdo gnnnncIn nIgunn doI Invndoro y dndo quo In nuIfn
no uodo suornr oI frIIo do In gnnnncIn oLfonIdn, cuolquier nuIfn rosuIfnLn
dosroorcIonndn. In nIcn soIucIon jusfn orn oI norcILInIonfo, cono rosoIvIo
In SnIn.
In oI sIsfonn do rofoccIon do Ios dorochos doI usunrIo y doI consunIdor,
cono vonos, so consngrn un sIsfonn do rosnrcInIonfo vIncuIndo n In gnnnncIn
oLfonIdn o osornLIo doI ncfo unIdo. Is un crIforIo quo nIgunos nngIsfrndos
do ofros fuoros Ionsnn ncorfndnnonfo quo doLorIn onIonrso nrn fIjnr nIgu-
nns IndonnIzncIonos, . oj. cunndo un nodIo do ronsn ocnsIonn un dnno. So
consIdorn quo In ronrncIon no uodo sor nonor quo In gnnnncIn oLfonIdn con
oI dnno, uos do ofro nodo sor sIonro ns Lnrnfo conofor oI dnno y ngnr In
nuIfn quo nLsfonorso do conoforIo. Io nIsno ocurro or cIorfo on nnforIn do
dnnos nI nodIo nnLIonfo y nuIfns rosnrcIforIns: nuncn doLon sor InforIoros n
In gnnnncIn quo roduzcn oI ovonfo dnnoso.
Ior ofrn nrfo, cndn voz quo so uodo IIognr n In soIucIon dononInndn do
dIscrocIonnIIdnd coro o nIcn soIucIon jusfn, In susfIfucIon judIcInI doI ncfo nd-
nInIsfrnfIvo os no soIo ndnIsILIo sIno ns LIon nocosnrIn.
5
Con IgunI crIforIo
so susfIfuyo un ncfo ndnInIsfrnfIvo unIvorsIfnrIo do nnuIncIon do un concurso
do Irofosor TIfuInr y so ordono su dosIgnncIon.
6
In oI cnso, so frnfnLn do un
nIco concursnnfo, quo orn yn fIfuInr do In cfodrn; dos do Ios jurndos ornn do
roufncIon InfornncIonnI, uno fnIIocIdo n In oocn do In docIsIon judIcInI. Irn
un dosnfIno nnuInr oI concurso y no dosIgnnr n quIon fnI jurndo hnLIn rouos-
fo nrn soguIr on oI cnrgo or ofro orIodo ncndonIco.
?
In sIfuncIon so roIfo, on oI cnso doI C.I.A.C.I., cunndo In jusfIcIn cnnLIn
sus snncIonos or ofrns dIsfInfns:
8
. oj. unn snncIon do susonsIon on In nnfrI-
12.5
Is In soIucIon osnnoIn, quo rocuordn OOZIIZ AVA!!O, 1l ocIo , el proceJinienIo oJni-
nieIroIitoe, op. ciI., . 438: os quo cono dIco oI TrILunnI Surono osnnoI, In fnIos cnsos In
susfIfucIon no soIo sor osILIo sIno inpreecinJiIle por exigencio Jel principio Je efecIitiJoJ Je
lo IuIelo juJiciol quo quodnrIn cInrnnonfo LurIndo sI Ios frILunnIos no docIdIornn rosocfo do
nquoIIo quo In AdnInIsfrncIon udo y doLIo rosoIvor; OA!CA T!IVIJAO, JOSI ATOIO, Loe ocIoe
oJninieIroIitoe, MndrId, CIvIfns, 1986, . 256. Vor fnnLIon eupro, InfroduccIon y cn. IX, 8.
12.6
Cipriono, CIod. Mnr doI IInfn, LL, 1998-I, 356 y OO!IIIO, Cien noIoe Je AgueIin, Iuonos
AIros, IA, 1999, 100, ConfroI do rnzonnLIIIdnd, . 202.
12.?
Hny nuchos suuosfos on quo un rofosor fIfuInr dosIgnndo or concurso, quo ronuovn su
dosIgnncIon, os oI nIco cnndIdnfo. Ins nornns fnvorocon su ornnnoncIn on oI cnrgo. II sIsfonn
suono no yn un oxhnusfIvo oxnnon do sus norIfos (yn hocho on oI concurso on quo so Io dosIgno)
sIno ns LIon sI oxIsfon cnusnIos quo nconsojon su no ronovncIon or IgunI orIodo.
12.8
SnIn III, (or orror nnforInI on In uLIIcncIon quo Iuogo so cIfn nnroco cono SnIn II), C., O.
O., LL, 1998-A, 299 y OO!IIIO, Cien noIoe Je AgueIin, op. ciI., 80, In susfIfucIon do In voIunfnd
doI orgnno confroInnfo on unn snncIon dIscIIInnrIn, . 1?4-5: susfIfucIon do susonsIon do In
nnfrIcuIn or un nno, or ndvorfoncIn nnfo oI Consojo IrocfIvo; GriIIini, LL, 1998-C, 338, susfI-
fucIon do In snncIon do excluei6n or In do un nno do susonsIon, con nofn do IA!O, J!A OII,
IfIcn rofosIonnI. Irronon InforrofncIon judIcInI, quo crIfIcn In nrocIncIon do Ios hochos y on-
fIondo quo no hnLIn, on Ios suuosfos quo nnnIIzn, nrLIfrnrIodnd nnnIfIosfn.
MOIIICACI II ACTO AMIIST!ATIVO XII-23
12.9
Y fnnoco ncofn In Corfo quo In ufIIIcon frILunnIos InforIoros: 1neIiIuIo Je VitienJo Jel
1jerciIo c. 1npreeo ConeIrucIoro 1nJico S.A. , oIroe, LL, SJA, 3-VII-2000, con nofn do MO!IIIO,
A!O!STO MA!IO, In confrILucIon do In Corfo Suronn n roonsnr In ofIcncIn do Ins cnnrns do
AoIncIon. In corrufoIn doI roonvIo InnocosnrIo.
13.1
CSJ, Iolloe, 251: 368, Mogollonee, 1961.
cuIn quo oI frILunnI judIcInI susfIfuyo or unn snncIon do norcILInIonfo -
LIIco nnfo oI Consojo IrocfIvo doI C.I.A.C.I.; unn oxcIusIon do In nnfrIcuIn
ergo, dofInIfIvn quo so susfIfuyo on susonsIon or uno o dos nnos; unn
susonsIon or dos nnos quo so susfIfuyo or susonsIon do soIs nosos, ofc.
Io nIsno ocurro con fodns Ins snncIonos ndnInIsfrnfIvns on gonornI, oso-
cInInonfo Ins do nuIfn cunndo so Ins dIsnInuyo on oI nLIfo jurIsdIccIonnI or
consIdornrIns oxcosIvns oro no fofnInonfo Incnusndns. Is Io quo nuforos cono
MA!IIHOII o COMAI!A IInnnn oxcoso do unIcIon cono vIcIo doI ncfo ndnInIs-
frnfIvo: su snnonnIonfo osf on In roduccIon o susfIfucIon do In unIcIon. AIII
no oxIsfo on fodos Ios cnsos, on vordnd, convorsIon, uos no so nrovochnn oIo-
nonfos doI ncfo oxfInguIdo; sIno susfIfucIon, uos so dIcfn un ncfo nuovo on
Iugnr doI nnforIor.
In suuosfos cono Ios nquI consIdorndos os cInro quo In nIcn soIucIon jusfn
y dofndn do ocononIn rocosnI, IncIuso do rncIonnIIdnd, os In nonfndn, n no-
nos quo In jusfIcIn consIdoro quo no corrosondo nIIcnr snncIon olguno, on
cuyo cnso so IInIfnr n docInrnr In nuIIdnd sIn convorfIr nI susfIfuIr oI ncfo.
So uodo dIscronr con In soIucIon quo so roduzcn on oI cnso concrofo, dos-
do Iuogo, oro os oLvIo quo cnrocorIn do sonfIdo quo In ndnInIsfrncIon fuvIorn
quo dIcfnr un nuovo ncfo quo Iuogo In jusfIcIn nuovnnonfo nnuInrn, sIn IIognr
In ndnInIsfrncIon n ncorfnr con In nIcn soIucIon jusfn n crIforIo doI frILunnI.
In soIucIon quo ufIIIzn In CSJ, do nnndnr nI frILunnI InforIor dIcfnr un nuo-
vo fnIIo con nrrogIo n Ios IInonnIonfos do su roIn sonfoncIn, nos nroco do
IrrnzonnLIo nIIcncIon or frILunnIos InforIoros on nnforIn ndnInIsfrnfIvn.
9
Cono fodo Io IrrnzonnLIo, oxIsfon ojonIos do oIIo y nsI os cono on cIorfn
concosIon do sorvIcIos LIIcos In SocrofnrIn n In quo oI Iodor IjocufIvo dosIg-
nnrn cono AuforIdnd do nIIcncIon doI confrnfo ordono nI onfo roguIndor ronII-
znr dofornInndn cuonfn o conufo nrn nunonfnr In fnrIfn doI sorvIcIo, on un
oLvIo Infonfo do quo nrocIorn quo no orn In SocrofnrIn In quo dIsonIn oI nu-
nonfo, sIno oI onfo roguIndor.
13. 1nproceJencio Je lo eueIiIuci6n
SI un ngonfo do In ndnInIsfrncIon LIIcn ronuncIn y In ronuncIn nI cnrgo Io os
ncofndn vIIdnnonfo, no uodo Iuogo In ndnInIsfrncIon rofondor frnnsfor-
nnr, convorfIr o susfIfuIr osn ncofncIon do ronuncIn, on cosnnfIn.
1
SIn onLnrgo, In ndnInIsfrncIon hn Idondo unn cnfogorIn onIrIcn: hncor oI
sunnrIo nI funcIonnrIo yn sonrndo doI cnrgo, nrn on cnso do consIdornrIo

II ACTO AMIIST!ATIVO XII-24


unILIo frnnsfornnrIo In ncofncIon do ronuncIn on cosnnfIn o oxonorncIon.
ndo quo In jurIsrudoncIn no ndnIfo, or InosILIo, In cosnnfIn o oxonorncIon
do quIon no os ngonfo LIIco, In ndnInIsfrncIon Invonfo ofro suuosfo: In co-
snnfIn vIrfunI. Is dojnr consfnncIn on oI Iognjo do In snncIon quo IuIiere co-
rrosondIdo. In jusfIcIn hn nogndo ndnIfIr In InugnncIon do oso ncfo con Ios
rocursos rovIsfos nrn In cosnnfIn o oxonorncIon, con Io cunI do hocho In ndnI-
nIsfrncIon hn ndofndo osfn rogIn Inunononfo. In fnIos cnsos, sIn oLrnr n
nuosfro juIcIo IonInonfo, so dojn consfnncIn on su Iognjo quo, do no hnLorso
ncofndo nnfos In ronuncIn, Io huLIorn corrosondIdo In cosnnfIn o oxonorn-
cIon.
In jusfIcIn no hn ndnIfIdo sIquIorn In oosIcIon doI ox funcIonnrIo n quo so Io
frnnIfo un sunnrIo on oI quo no doson nI fIono oI doLor do InforvonIr, Lnjo oI
nrgunonfo do quo su ngrnvIo os hIofofIco o ovonfunI, yn quo soIo sI Io dIcfnn
un ncfo IosIvo n sus dorochos fondr un Inforos ncfunI y dIrocfo on In Inugnn-
cIon judIcInI, sIondo nIonfrns su orjuIcIo nornnonfo conjofurnI. CInro osf,
osn soIucIon no consIdorn oI ngrnvIo nornI quo suono oI sunnrIo nIsno n
quIon no orfonoco n Ios cundros do In ndnInIsfrncIon LIIcn.
2
Is cono sI Io
consIdornrnn nIonLro do Ins fuorzns nrnndns, quo on condIcIon do Lnjn o rofI-
ro nn voIunfnrIo nnnfIono do fodns nnnorns, or foxfo oxroso do In nornn,
un vIncuIo dIscIIInnrIo con oI Isfndo.
3
Son donnsIndos nnos do uso do sIsfo-
nns no donocrfIcos do goLIorno. In vorfIcnIIdnd dovIono nornn.
So oncuonfrn cInrnnonfo osfnLIocIdo quo no uodo convorfIrso unn Lnjn dndn
nI ngonfo or rnzonos rosuuosfnrIns, on un ncfo dIscIIInnrIo y snncIonnforIo
fnI cono In cosnnfIn o In oxonorncIon.
4
II suuosfo ns soncIIIo os cunndo oI
ncfo os fornnInonfo cnIIfIcndo cono cosnnfIn o oxonorncIon. SIn onLnrgo, Ios
cnsos suoIon sor ns conIojos y oI cnrcfor snncIonnforIo doI ncfo uodo ro-
suIfnr do ofros nsocfos, cono yn oxIIcnnos.
5
SIn onLnrgo, oxIsfon cnsos quo fIonon nIgunn sonojnnzn y hnn rocILIdo so-
IucIonos dIforonfos. In fnI sonfIdo, on nIgn suuosfo on quo In ndnInIsfrncIon
hn frnnsfornndo unn ncofncIon do ronuncIn on cosnnfIn o oxonorncIon, In jus-
fIcIn nncIonnI no docInro In nuIIdnd do In susfIfucIon ndnInIsfrnfIvn, quIzs
or consIdornr sIn on rIgor docIrIo, uos oI sunnrIo no hnLIn fornInndo
quo hnLIn on fodo cnso susfonfo fcfIco sufIcIonfo nrn In snncIon nnyor. II
13.2
In docIsIon do no confroInr fnIos ncfos no so njusfn, or Io dons, n ofros rocodonfos quo
ndnIfon fnnfo oI ngrnrIo nornI cono oI ovonfunI: eupro, f. 2, 2000, 4" od., cn. IV, 12, 1?, 18, 19.
13.3
In rogInnonfncIon do JusfIcIn MIIIfnr, nroLndn or docrofo 23.056/28, osfnLIoco on su nrf.
232 quo fodo nIIIfnr quo so hnIInro do Lnjn o on sIfuncIon do rofIro nI fIono do sor rocosndo or
doIIfos conofIdos nIonfrns rovIsfnLn on sorvIcIo ncfIvo doLor sor roIncororndo, nI soIo ofocfo do
su onjuIcInnIonfo, n In sIfuncIon do ncfIvIdnd con oI grndo quo InvosfIn con nnforIorIdnd n In
concosIon do In Lnjn o n su nso n In sIfuncIon do rofIro.
13.4
CSJ, Iolloe, 254: 88, Poc, 1962. Ofros cnsos eupro, cn. VIII, ?, nofns ?.10 y ?.12, .
VIII-13 y 14.
13.5
Supro, cn. IX, 4.1 y 4.?; 6 y 6.3, nofns 6.5, 6.6, 6.?, 6.13; cn. XI, 1?.
MOIIICACI II ACTO AMIIST!ATIVO XII-25
nfocfndo quodn nsI IILrndo n In Lsquodn do fufoIn on un juIcIo ordInnrIo, quo
no ofroco unn rnzonnLIo gnrnnfIn fonornI. Cono so ndvIorfo, oI nnornnn on
In nnforIn no os nuy nIonfndor on cunnfo n In corfIdunLro do hnLor dojndo In
ndnInIsfrncIon. Is quo Ios frILunnIos rocurnn dnr In soIucIon quo snfIsfnco su
sonfIdo do jusfIcIn on In nrocIncIon do Ios hochos, ns nII do sI oIIo suono
susfIfuIrIo o rofornnr oI ncfo oIIn nIsnn. In coIncIdoncIn do Ins fros InsfnncIns
on osfo cnso rocuordn IgunI soIucIon, on nquoI cnso fnvornLIo nI nrfIcuInr, on
quo so nnuInrn rofroncfIvnnonfo un ncfo rovocnforIo do un ncfo osfnLIo.
6
14. Lo orJen juJiciol Je eueIiIuci6n
Con fodo, os osILIo sonnInr cnsos on quo oI frILunnI no so oncuonfrn on condI-
cIonos nnforInIos do onIfIr oI nIsno el ineIrunenIo doI ncfo doLIdo, . oj. In
confoccIon do un dIIonn, cnso on oI cunI oI roconocInIonfo doI dorocho or oI
frILunnI (quo unn orsonn os ncroodorn nI fIfuIo) uodo IncIuIr oI dIcfndo doI
ncfo ndnInIsfrnfIvo oro no In confoccIon nnforInI doI dIIonn on sodo judI-
cInI, cuyo cunIInIonfo doLo sor ordonndo n In ndnInIsfrncIon.
1
ndn InodI-
rIn, on cnnLIo, quo on ofros suuosfos oI frILunnI ordonnrn In roduccIon do Ios
ofocfos jurIdIcos corrosondIonfos, . oj. ordonnndo nI coIogIo rofosIonnI orfI-
nonfo In InscrIcIon on sus rogIsfros doI ncfor nI cunI so roconoco su dorocho nI
fIfuIo.
2
IuncIonn hnLIfunInonfo y sIn InconvonIonfos In ordon judIcInI nI !o-
gIsfro do In IroIodnd nrn In ronIIzncIon do Ins nnofncIonos corrosondIonfos
on nnforIn cIvII y fnnLIon rocosnI ndnInIsfrnfIvn, nI !ogIsfro CIvII or Ios
juocos cIvIIos on cuosfIonos do osn nnfurnIozn, ofc.
15. Lo eueIiIuci6n juJiciol o lo ejecuIorieJoJ oJninieIroIito
Hay moder namente casos en que se l l ega por fi n a l os pr i nci pi os que no se
suscr i bi er a en su opor tuni dad. Se tr ata de l a supuesta ejecutor i edad genr i ca
que al gunos autor es postul an como facul tad admi ni str ati va, si n i nter venci n
judi ci al .
1
13.6
CSJ, HI!IZ, 1D, 108: 586, con nofns do IA!!A, In nuIIdnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo y
Ios ofocfos do su docInrncIon, 1D, 108: 586 y IIACHI, In nccIon do nnnro y Ios IInIfos do In
ofosfnd rovocnforIn do In ndnInIsfrncIon LIIcn, 1D, 108: 592.
14.1
Con. MAI!AI, ConIrol., op. ciI., f. II, . 910. Io nIsno ocurrIrIn sI so InIdIorn n unn
orsonn ojorcor In rofosIon nIonfrns so dIscufo oI nLIfo do nIIcncIon doI fIfuIo, cono Io rosoIvIo
In CCIvII , Con. y InLornI do !nfnoIn, on 1nrique Je TiIo, Donielo c. Colegio Je PeicopeJogogoe Je
lo Protincio Je SonIo Ie, LL LiIorol, 199?: 1015, quo honos IncIuIdo con ofrns nodIdns nufosnfIs-
fncfIvns on Ios grnndos fnIIos do In ncfunIIdnd, Deepuee Je lo reforno Jel 1eIoJo, Iuonos AIros,
1998, 2" od., cn. XI.
14.2
SI os quo fodnvIn suLsIsfo oI sIsfonn do roconocor n Ios fIfuIos rofosIonnIos dIrocfo cnrcfor
hnLIIIfnnfo oJ tiIon, confrn fodn In cnnLInnfo ronIIdnd quo IndIcn n Ins cInrns In IrrnzonnLIIIdnd
y oI dIsvnIor do sonojnnfo nIcnnco. Ioro oso, cInro osf, os ofrn cuosfIon.
15.1
Supro, cn. V, ?.
II ACTO AMIIST!ATIVO XII-26
15.2
!fIIIznndo oI osfuIndo docfrInnrIo do In nufofufoIn doI donInIo LIIco.
15.3
In oI ordon nncIonnI oxIsfo un rocodInIonfo osocIfIco nI ofocfo, oI docrofo-Ioy 1?.091,
nIIcnLIo n Ins concosIonos y ornIsos. Vor O!ICCO, CA!IOS M. y M!OZ, O!IIII!MO A., Lo precorie-
JoJ en loe pernieoe, ouIoricocionee, licencioe , conceeionee, Iuonos AIros, onInn, 1992. In
CSJ Io consIdoro consfIfucIonnI, n osnr do quo oI juoz ordonn oI dosnIojo sIn dnr frnsIndo n In
confrnnrfo: Iolloe, 2?1: 229; 283: 231; 295: 1005; 301: 1028; 302: 998; 305: 932; 30?: 11?3. Inrn
Ios Infrusos so nIIcn oI InfordIcfo do rocoLrnr: CIod. CA, SnIn III, I1. M1. SA., LL, 1995-I,
491. Vor OO!IIIO, Cien noIoe Je AgueIin, Iuonos AIros, IA, 1999, 14, Infrusos y ox concosIo-
nnrIos on InnuoLIos doI Isfndo, . 59-61.
15.4
Vor 1nIe AJninieIroJor PuerIo Je Ioeorio c. PuerIo Ioeorio S.A. o 1nopro c. Proeo, nno
2000, Juzg. CIvII y Con. n 1, !osnrIo, fIrno, LL, 2000-C, ?66, con nofn do O!I!IIIA IA!OSA,
JAVII! ., In oxfIncIon concosIonnI con fundnnonfo on In ronIIdnd socInI.
15.5
Y hnsfn os osILIo quo no Io hngn, cono on oI cnso roInfndo on In nofn rocodonfo.
15.6
In oxIgILIIIdnd y ojocuforIodnd doI ncfo ndnInIsfrnfIvo. IsfIncIon, . V-24 y ss. y ?.1,
?.2, ?.3, ?.4, ?.5, ?.6, . V-25/36.
16.1
Hny dIsfInfns fornns do dononInnr sIfuncIonos do osfn IndoIo: roroduccIon, ronovncIon,
refecIion, ofc., nunquo no son fodns oquIvnIonfos. Vor A!OIIO, C., !InnovnzIono doII' nffo
nnnInIsfrnfIvo In sodo dI offonornnzn In roInzIono nI gIudIcnfo dI nnnuIInnonfo doI rovodInonfI
nognfIvI, on AA. VV., PoIere Jiecrecionole e inIereeee legiIIino nello reolIo iIoliono e nello proepeIIito
europeo, MIIn, OIuffro, 1994.
IxIsfo un cnso, on ofocfo, on quo In ndnInIsfrncIon, on Iugnr do dIcfnr un
ncfo do ronocIon do un ox concosIonnrIo, con fuorzn ojocuforIn roIn,
2
so ro-
sonfn n In jusfIcIn soIIcIfnndo quo oIIn dIcfo oI ncfo.
3
o hny osfrIcfnnonfo sus-
fIfucIon do un ncfo ndnInIsfrnfIvo, uos oI ncfo ndnInIsfrnfIvo no so dIcfn: so
Io Ido n In jusfIcIn oI dIcfndo do unn nodIdn cnufoInr nufosnfIsfncfIvn,
4
son
quo IIovo osn dononInncIon o no.
Is un cnnIno n soguIr cunndo oI odor concodonfo consIdoro nocosnrIo rovor
nIgunos nsocfos do In concosIon. SI Io hnco unIInfornInonfo on sodo ndnInIs-
frnfIvn y rosuoIvo quo su ncfo son InnodInfnnonfo oornfIvo, oI nfocfndo uo-
do oLfonor unn nodIdn cnufoInr on unn nccIon ordInnrIn o on un nnnro. Aun-
quo on sogundn InsfnncIn so rovoquo, os un rovos oIIfIco quo uodo IncIuso
InfIuIr on Ios norcndos. SI on cnnLIo oI odor concodonfo o oI onfo do confroI
Ido oxncfnnonfo Io nIsno on sodo judIcInI y Io oLfIono, oIIo cnroco do roorcu-
sIon LursfII. Is In jusfIcIn quo nsI Io hn rosuoIfo, on oI nornnI funcIonnnIonfo
do un Isfndo do orocho.
II Inforosndo uodo sIn dudn noInr
5
oro no uodo on cnnLIo odIr unn
nodIdn cnufoInr nI Inforonor unn nccIon do nnnro confrn In nodIdn judIcInI.
Io cunI donuosfrn unn voz ns In rudoncIn do no osfuInr unn ojocuforIodnd
gonorIcn doI ncfo ndnInIsfrnfIvo, fnI cono oxIIcnnos eupro, cn. V, ?.
6
Is un
rocnrgo do fnrons nrn oI Iodor JudIcInI, oro oIIo forfnIoco oI rogInon dono-
crfIco.
16. Lo reeloIoroci6n
1
Jel ocIo
Iuodo ocurrIr quo In ndnInIsfrncIon sIgn consIdornndo, dosuos do In nnuIn-
cIon do su ncfo, quo suLsIsfon nofIvos sufIcIonfos nrn hnLorIo dIcfndo.
MOIIICACI II ACTO AMIIST!ATIVO XII-2?
ndn Io InIdo voIvor n hncorIo, sIonro quo nhorn sI cunIn ndocundn-
nonfo con fodos Ios nsos quo nnfos IncunIIorn. o so nIIcn n oIIo oI IInIfo
do In cosn juzgndn, nI hny fnnoco un rIncIIo, cono on dorocho onnI conn-
rndo, do InfordIccIon do In JouIle jeoporJ,. SI In docIsIon so fundo on un nofIvo
orronoo o InsufIcIonfo, uodo dosuos fundnrso on un nofIvo vIIdo,
2
rovIn
nudIoncIn doI Inforosndo, dIcfnnon jurIdIco rovIo y con ndocundn nofIvncIon
o fundnnonfncIon on oI Insfrunonfo nIsno doI ncfo.
3
HnLr quo cuIdnr, or
suuosfo, no IncurrIr on dosvIncIon doI odor; un nuovo IncunIInIonfo do
fornns o do rocodInIonfo uodo sor gonornInonfo unn confosIon do nrfo.
II cnso gunrdn sInIIIfud con ofrns sIfuncIonos osforIoros n In sonfoncIn
judIcInI. So hn dIcho quo sI In jusfIcIn rochnzn In InugnncIon confrn oI ncfo,
oIIo hnco cosn juzgndn on cunnfo n In InoxIsfoncIn do Ios vIcIos consIdorndos,
oro quo no InIdo unn uIforIor rovocncIon or IIogIfInIdnd dInnnndn do oIroe
vIcIos.
4
Y osf fnnLIon In confrovorsIn quo surgo doI nrf. 18 doI docrofo-Ioy, on
oI sonfIdo do sI oI ncfo quo confIoro dorochos y fIono osfnLIIIdnd fnnLIon so
uodo rovocnr or nofIvos, soLrovInIonfos o no, do InoorfunIdnd,
5
o dIsfInfn
ovnIuncIon do Ins cIrcunsfnncIns do hocho orIgInnrIn.
16.2
II cunI uodo fnnfo sor rooxIsfonfo nI rInor ncfo cono osforIor n oI, yn quo nhorn so
dIcfn un ncfo nuovo.
16.3
HOSTIO!, op. ciI., . 2?8, nofn 8; Clinique Ju CIoIloie, IDP, 1964, ?05, con nofn do WAIII;
concIusIonos do I!AIIAT on Moilloux, AJDA, 1959, II, 261; WIII y IIIT-VIA!X, JCA, 665, 13? y
ss., Co quo I'AdnInIsfrnfIon n In fncuIfo do fnIro ou do no ns fnIro nros nnnuInfIon.
16.4
I!AOOIA, Gli oIIi onninieIroIiti, op. ciI., . 196.
16.5
Supro, cn. VI, 10, IxcocIonos n In osfnLIIIdnd.
l.l
Ior oIIo unn susonsIon InuofInIun o muy roIongnun consfIfuyo unn oxfIncIon oncubIorfn
uoI ncfo: S1ASSIOIO!!OS, MICHI!, TroiIe Jec ocIec oJninicIroIifc, Afonns, SIroy, l954, op. ciI., .
246; MA!1 MA1IO, !AM, Monuol Je JerecIo oJninicIroIiio, MnurIu, 1rIvIum, l998, l9" ou., .
34l. !n IrocurncIon uoI 1osoro uo In ncIon on DicInenec, 82: 298, hn uIcho quo no orn numIsIbIo
In susonsIon cine Jie uo unn uocIsIon: infro, 3.2, !n susonsIon como oxfIncIon.
l.2
1omn quo homos frnfnuo cupro, cn. XII. Is unn mnforIn quo osfn fonIonuo rogrosIvo uosn-
rroIIo on oI nmbIfo juuIcInI, . oj. InvnIIunnuo cInusuIns uosroorcIonnuns on un confrnfo (cupro,
f.2, 2000, 4" ou., cn. III, . 30-l, 6.6, cnso Torello), rouucIonuo muIfns y ofrns snncIonos numI-
nIsfrnfIvns (cupro, InfrouuccIon, 8, nofns 8.? n 8.l0), ofc.
l.3
Vor MIA!A!, OI1I, Do reIrooIiiiJoJe Jo oIo oJninicIroIiio, Snn InbIo, Mnx !Imonnu,
l986, . l5 y sus roforoncIns comnrnuns.
l.4
Vor II!AIZ I O!IVII!A, !ICIS, AIo oJninicIroIiio, Snn InbIo, IuIforn !ovIsfn uos
1rIbunnIs, l9?8, . 85-6. Is oI cnso uo unn uosIgnncIon honornrIn, unn moncIon, un romIo.
l.5
II rocurso nI concofo uo vIun bIoIogIcn os unn IIconcIn quo fnmbIon ufIIIznn IICCIII CA!CA,
O!IS, Teorio Jel JecoinienIo Je loc ocIoc oJninicIroIiioc, SnnfIngo, IuIforInI JuruIcn uo ChIIo,
l968, . 63; I!ACO!A, !MII!1O, Cli oIIi onninicIroIiii, noIos, Jovono, l964, 2" ou.; A!ISSI, !IA1O,
Lo reioco Jegli oIIi onninicIroIiii, MIInn, CIuffro, l956, 2" ou., . l05-6.
CopiIulo X!!!
EXTINCIN
I. Introduccin
l. ConcepIo Je exIincin
!n susonsIon uoI ncfo ncnrron In cosncIon soIo rovIsIonnI
l
uo sus ofocfos jur-
uIcos. In cnmbIo In oxfIncIon ImIIcn In cosncIon uofInIfIvn uo oIIos y uoI ncfo.
!n mouIfIcncIon uoI ncfo,
2
or su nrfo, no hnco cosnr Ios ofocfos sIno quo Ios
frnnsformn o cnmbIn on nIgun sonfIuo uoformInnuo. nuo quo Io fIIfIcnnfo uoI
ncfo numInIsfrnfIvo os su cnIIunu uo rouucIr ofocfos juruIcos,
3
no nroco quo
uounn ImngInnrso cnsos uo ncfos quo subsIsfnn sIn rouucIr ofocfos juruIcos.
A In Invorsn, uouo sor osIbIo onconfrnr ofocfos uIfrnncfIvos uo ncfos yn uo-
snnrocIuos uoI munuo juruIco.
4
Ioro un ncfo sIn ofocfos juruIcos no oxIsfo yn
on oI munuo juruIco. Cnbo or fIn rogunfnrso sI un ncfo uouo onconfrnrso on
unn suorfo uo vIun vogofnfIvn,
5
uo In cunI uoun o no surgIr. Is oI Inforrognnfo
quo so Ios Innfon n muchns numInIsfrncIonos ubIIcns cunnuo nuvIorfon, fnr-
I! AC1O AMIIS1!A1IVO XIII-2
unmonfo, quo nujuuIcnron n In oforfn oconomIcn mns convonIonfo oro rosuIfn
Iuogo sor unn oforfn nvonfurorn, no sorIn. AI oco fIomo uobon oxfInguIr or
cnuucIunu oI vncuIo con In omrosn IncumIIuorn. AII so rogunfnn sI uouon
fnrunmonfo nujuuIcnr n In sIguIonfo oforfn on oI oruon uo morIfos, sI osfn fo-
unvn mnnfIono su oforfn orIgInnrIn. !nn sIfuncIon nrocIun so rosonfn cunn-
uo nujuuIcnn n In mojor oforfn soIo nrcInImonfo y Iuogo Ionsnn quo ournn
con rovocho nujuuIcnrIo oI rosfo, n vocos cnsI nsnuo un nno uo In rImIgonIn
nujuuIcncIon. SI no hny oIomonfos uo juIcIo nrn uubIfnr In sIncorIunu y honos-
fIunu uo In numInIsfrncIon, In rosuosfn nfIrmnfIvn so Imono.
6
!n ncfo quo uosIgnn n unn orsonn nrn unn funcIon ubIIcn, uouo uojnr uo
rouucIr oso ofocfo on formn uofInIfIvn y or Io fnnfo oxfInguIrso, or oxonorn-
cIon, cosnnfn, ronuncIn, muorfo, IncnncIunu, rovocncIon, nnuIncIon, suro-
sIon uoI cnrgo, ofc. Isfos suuosfos uobon sor uIsfInguIuos onfro s, oro fIonon
un vncuIo comun. In fouos osos cnsos oI ncfo quoun oxfInguIuo y uojn uo ro-
uucIr ofocfos juruIcos. Son quo so Io ronuncIo oxfInguIuo o no or ncfo oxro-
so, nI formInnrso sus ofocfos juruIcos oI cnroco uo vIun uosuo oI unfo uo vIsfn
uoI uorocho y uobo or fnnfo consIuornrso oxfInguIuo uosuo un unfo uo vIsfn
rncfIco. !o mIsmo sI oI ncfo hn ngofnuo sus ofocfos juruIcos or cunIquIor ofro
mofIvo. Con fouo, hn uo nuvorfIrso quo nrn nIgunos nuforos In oxfIncIon so
rofIoro n Ios cnsos on quo oI ncfo os voIunfnrInmonfo reIiroJo (os uocIr, rofIrnuo
or ncfo uo In numInIsfrncIon) uoI cnmo juruIco, or cIrcunsfnncIns no consI-
uornuns nI nuvorfIuns on oI momonfo uo omIsIon uoI mIsmo; on oso crIforIo In
oxfIncIon uoI ncfo so uIforoncInrn uo In cosncIon uo Ios ofocfos (. oj., cumII-
mIonfo uoI formIno o uoI objofo). Ioro no croomos quo son unn uIsfIncIon vIfnI.
Ior fIn, yn vImos quo In uIvIsIon usunI on oxfIncIon or ro:onec uo IogIfImI-
unu y uo oorfunIunu os or s soIn InsufIcIonfo,
?
uosfo quo hny ofros suuos-
fos quo no oncunurnn on osn uIvIsIon; on consocuoncIn, consIuornmos roforI-
bIo cInsIfIcnr In oxfIncIon sogun quo nfocfo n ncfos IIogfImos y IogfImos, como
so vorn n confInuncIon.
II. Extincin de actos ilegtimos
2. DicIinIoc cupuecIoc
!n oxfIncIon uo ncfos IIogfImos uouo roforIrso n unn IIogIfImIunu orIgInnrIn
uoI ncfo, o n unn IIogIfImIunu sobrovInIonfo, or un cnmbIo on oI oruonnmIonfo
juruIco quo fornn InvnIIuo un ncfo quo nncIo vnIIuo bnjo un rogImon nnforIor.
l.6
Ico IICCIII CA!CA, op. ciI., . ?4, rofIrIonuoso n ofro suuosfo, oI ncfo soIo uouo vIcInrso
on oI momonfo uo su omIsIon, unn voz omIfIuo, quoun osfnfIco y soInmonfo son sus rosuuosfos
y sus ofocfos Ios quo, or sor osoncInImonfo uInnmIcos, uouon vnrInr, unun In ocurroncIn uo uofor-
mInnuns cIrcunsfnncIns suorvInIonfos.
l.?
Cn. XII, l y 2.
IX1ICI XIII-3
A su voz, on cnun cnso y uoonuIonuo uo In grnvounu uo In InfrnccIon nI oruonn-
mIonfo juruIco, ouomos uIsfInguIr:
A) !legiIiniJoJ originorio. o) ncfos nnuInbIos; I) ncfos nuIos; c) ncfos InoxIs-
fonfos. I) !legiIiniJoJ coIreiinienIe. o) ncfos nnuInbIos; I) ncfos nuIos.
!n mIsmn cInsIfIcncIon so uouo ofocfunr n In Invorsn, sIn nIfornr su sIgnIfI-
cnuo: A) AcIoc onuloIlec. o) IIogIfImIunu orIgInnrIn; I) IIogIfImIunu sobrovI-
nIonfo. I) AcIoc nuloc. o) IIogIfImIunu orIgInnrIn; I) IIogIfImIunu sobrovInIon-
fo. C) AcIoc inexicIenIec. In InoxIsfoncIn os sIomro orIgInnrIn, como rogIn uo
cnrncfor gonornI.
Yn homos vIsfo on su oorfunIunu quo Ios ncfos InoxIsfonfos son consfnfnuos
o uocInrnuos como fnIos or cunIquIor nuforIunu, juuIcInI o numInIsfrnfIvn y
quo or onuo osn consfnfncIon no fIono formIno nI roscrIcIon y os rofroncfI-
vn. Homos vIsfo fnmbIon quo Ios ncfos nnuInbIos, sI rounon Ios roquIsIfos uo In
osfnbIIIunu, no uouon bnjo cIorfns cIrcunsfnncIns
l
sor rovocnuos or In numI-
nIsfrncIon oro s nnuInuos or In jusfIcIn, sI son Imugnnuos or oI nrfIcuInr
uonfro uoI formIno uo cnuucIunu o uofocfnuos or In numInIsfrncIon uonfro uoI
formIno uo roscrIcIon uo uos nnos; quo on cnso uo uocInrnrso In oxfIncIon oIIn
os consfIfufIvn y rouuco ofocfos soIo nrn oI fufuro. In cunnfo n Ios ncfos
nuIos, oIIos uouon sor oxfInguIuos fnnfo or In roIn numInIsfrncIon (sI no
hnn comonznuo n rouucIr ofocfos, nrf. l? in fine) como or In jusfIcIn, nnfos
sIn formIno y or oI nuovo nrf. 4023 uoI CouIgo CIvII quIzns con un formIno uo
roscrIcIon uo uIoz nnos;
2
Ios ofocfos uo In nnuIncIon uouon sor rofroncfIvos.
Isfos rIncIIos son roInfIvnmonfo cInros on nuosfro sIsfomn, nunquo uouon
rouucIrso confusIonos vorbnIos, n quo nhorn nos roforImos.
3. Anulocin , reiococin por ilegiIiniJoJ
3.l. Terninologio
IxIsfo muchn uIvorgoncIn formInoIogIcn on cunnfo nI sonfIuo con oI cunI cnbo
ufIIIznr Ins oxrosIonos rovocncIon y nnuIncIon. A nuosfro mouo uo vor, no uo-
uo con In soIn ufIIIzncIon uo fnIos oxrosIonos rofonuorso nbnrcnr fnnfo Io
roforonfo nI orgnno quo omIfo oI ncfo, Ios mofIvos or Io quo Io hnco, oI ofocfo
quo fIono on roIncIon nI fIomo oI ncfo uo oxfIncIon, ofc.
In ofocfo, oxIsfon or Io monos fros grnnuos gruos uo osfIuIncIonos oxIs-
fonfos on uorocho numInIsfrnfIvo, n mns uo In quo nuofnmos on oI foxfo.
o) SI so fomn on cuonfn unIcnmonfo oI fununmonfo uo In oxfIncIon, so IInmn-
rn rovocncIon n In oxfIncIon uIsuosfn or rnzonos uo oporIuniJoJ y onulocin
n In uIsuosfn or rnzonos uo legiIiniJoJ, sonn cunIos fuoron Ios orgnnos quo
2.l
Quo oxIIcnmos cupro, cn. VI.
2.2
Como oI Iocfor rocorunrn, no osfnmos IncIuyonuo n Ios rogInmonfos on osfo nnnIIsIs. Inrn
oIIos no hny Inzo uo ImugnncIon unuo su cnrncfor gonornI. 1nmbIon so nIIcnn nI ncfo sInguInr
Ios Inzos uo cnuucIunu cunnuo oI Imugnnnfo os un nrfIcuInr, como vImos on oI cn. XI.
I! AC1O AMIIS1!A1IVO XIII-4
Ins uIsongnn. In osfn formInoIogn, sI In numInIsfrncIon oxfInguo un ncfo suyo
InvnIIuo, oIIo os nnuIncIon (o InvnIIuncIon).
l
I) sI so fomnn on cuonfn sImuIfnnonmonfo Ins coucoc uo In oxfIncIon y oI
nonenIo on quo so unn, uouo uocIrso quo rovocncIon os oI rofIro uo un ncfo
quo noci iliJo (y quo, onfoncos, so rovocn or InoorfunIunu orIgInnrIn o
sobrovInIonfo, o orquo Iuogo so forno InvnIIuo) y In nnuIncIon o InvnIIuncIon oI
rofIro uo un ncfo quo noci iniliJo.
2
c) uouon hncorso ofrns combInncIonos y uocIr quo nnuIncIon os In oxfIncIon
uo un ncfo or unn cnusn orIgInnrIn, son oIIn uo IogIfImIunu o uo morIfo y rovo-
cncIon In oxfIncIon or unn InoorfunIunu sobrovInIonfo.
3
onfro uo oso comIojo sIsfomn uo oInIonos roforImos uocIr, con unn nrfo
Imorfnnfo uo In uocfrInn, quo In rovocncIon os In oxfIncIon or In roIn
numInIsfrncIon y nnuIncIon In oxfIncIon or In jusfIcIn;
4
osfn os fnmbIon In
formInoIogn IognI.
5
IsfInguImos Iuogo, nI IgunI quo oI nrf. l8 uoI uocrofo-Ioy
l9.549/?2, sogun quo In rovocncIon (uIsuosfn onfoncos or In numInIsfrncIon)
so fununmonfo on rnzonos uo IogIfImIunu o uo oorfunIunu; In nnuIncIon, uosuo
Iuogo, soIo rocouo or mofIvos uo IogIfImIunu on nuosfro sIsfomn,
6
nunquo
buono os uosfncnr quo oxIsfon normns surnnncIonnIos quo hncon uo In ofIcIoncIn
uoI gnsfo ubIIco unn conuIcIon uo su vnIIuoz, como oxIIcnmos oorfunnmonfo.
?
3.l
CA!!IO IA!!A, II!AO, TroIoJo Je JerecIo oJninicIroIiio, f. I, MnurIu, 4" ou., l966, .
543/4; MIIHA, JOSI HIC1O!, !ovocncIon uo Ios ncfos numInIsfrnfIvos, BoleIin Je lo IoculIoJ Je
DerecIo , Ciencioc Sociolec, nno XXXI, . l68.
3.2
IIZ, MA!I! MA!A, 1l ocIo oJninicIroIiio, Iuonos AIros, 1IA, l96l, . 303; oro mouIfIcn
osfo concofo on DerecIo oJninicIroIiio, op. ciI., f. II, l" ou., . 304.
3.3
A!ISSI, !IA1O, Lo reioco Jegli oIIi onninicIroIiii, MIInn, CIuffro, l956, . 28 y ss., oso-
cInImonfo . 3l. In osfo nufor, In InoorfunIunu orIgInnrIn uoI ncfo os un vIcIo uo morIfo y or oIIo
hnbIn uo nnuIncIon on fnI cnso, IImIfnnuo In rovocncIon n In InoorfunIunu or mofIvos surgIuos
osforIormonfo nI ncfo (op. ciI., . 33-34 y 35-39). In sonfIuo sImIInr, CAMIAZ, WA!1I!, 1eiogooo
Joc oIoc oJninicIroIiioc, Snn InbIo, !ovIsfn uos 1rIbunnIs, l983, . 56-?.
3.4
SAYAC!IS !ASO, I!IQ!I, TroIoJo Je JerecIo oJninicIroIiio, f. I, MonfovIuoo, l953, . 5l8;
III!SA, !nfnoI, DerecIo AJninicIroIiio, f. II, Iuonos AIros, !n !oy, l955, 5" ou., . 9? y ss.; !IA!,
A!II!1O !AM, IxfIncIon uoI ncfo numInIsfrnfIvo cronuor uo uorochos, frnbnjo rosonfnuo nI
SegunJo Congreco ArgenIino Je Ciencio PoliIico, Iuonos AIros, l960, . 6l y ss., . 64 y ss.; IIZ,
DerecIo oJninicIroIiio, f. II, Iuonos AIros, IIus !Ifrn, l9?6, 2" ou.; MA!IIHOII, MIC!I! S., Tro-
IoJo Je JerecIo oJninicIroIiio, f. II, Iuonos AIros, AboIouo-Iorrof, l966, . 569 y ss. Sobro oI
concofo uo numInIsfrncIon roIfornmos quo Io usnmos on oI sonfIuo uo orgnno quo ncfun on ojorcI-
cIo uo In funcIon numInIsfrnfIvn: f. l, cn. IX. Vor fnmbIon I!IWI! CA!AS, Loc incIiIucionec funJo-
nenIolec Jel JerecIo oJninicIroIiio , lo juricpruJencio iene:olono, Cnrncns, l964, . l4l; !A!IS
MA!1IZ, I!OY, Monuol Je JerecIo oJninicIroIiio, Cnrncns, l9?5, 3" ou., . 205.
3.5
uosfrn ocIon formInoIogIcn fuo rocogIun or oI uocrofo-Ioy l9.549/?2. Isfo uso onfro no-
sofros unfo fInnI n Ins concocIonos quo IImIfnbnn oI vocnbIo rovocncIon soInmonfo n In fununun
on rnzonos uo morIfo, como bIon Io sonnIn CASSACI, J!A CA!!OS, DerecIo oJninicIroIiio, f. II,
Iuonos AIros, AboIouo-Iorrof, l995, . 240 y ss., n quIon IgunImonfo rocuorun CAA, IAII OMA!,
!n susonsIon uoI ncfo numInIsfrnfIvo osfnbIo, on !IVI!SIA A!S1!A!, ProceJinienIo oJninic-
IroIiio, Iuonos AIros, CIoncIns uo In AumInIsfrncIon, l998, . l06 y ss., . l08, nofn 6.
3.6
Ioro oIIo comronuo fnnfo Ins fncuIfnuos rogInuns como Ins uIscrocIonnIos (confroI uo In
rnzonnbIIIunu, uosvIncIon uo ouor, ofc.), sogun homos oxIIcnuo cupro, f. l, cn. X, l0 y ss.
3.?
os romIfImos nI cn. XVI uoI f. l, 2000, roImrosIon uo In 5" ou.
IX1ICI XIII-5
onfro uo cnun sIfuncIon so uIsfInguo Iuogo sI In IIogIfImIunu o InoorfunI-
unu os orIgInnrIn, os uocIr, nncIo con oI ncfo mIsmo, o os on cnmbIo sobrovInIon-
fo, os uocIr, nnroco Iuogo uo onfrnuo on vIgoncIn oI ncfo.
A In rovocncIon or rnzonos uo oorfunIunu In moncIonnmos on oI ?.3 y In
frnfnmos on oI cn. VI, l0; In rovocncIon y nnuIncIon or mofIvos originorioc
so nnnIIzo on oI cn. XI roforonfo n Ins nuIIunuos uoI ncfo numInIsfrnfIvo; focn
nhorn consIuornr In rovocncIon y nnuIncIon or vIcIos coIreiinienIec, ncInrnnuo
quo so frnfn yn uo formns uo monos ImorfnncIn rncfIcn.
!o susfnncInI os on ronIIunu In nnuIncIon o rovocncIon or InoxIsfoncIn, nu-
IIunu o nnuInbIIIunu originorio, Io quo yn fuo oxIIcnuo on su Iugnr.
3.2. Lo cucpencin cono exIincin
Yn homos vIsfo quo In numInIsfrncIon gusfn uo nIgunns formns uo uosvIncIon
uo ouor y uo sImuIncIon. o uuIonuo uojnr cosnnfo n un ngonfo, Io uocInrn
roscInuIbIo or rnzonos uo roorgnnIzncIon numInIsfrnfIvn, con InuomnIzncIon.
SI In mnnIobrn os muy cInrn, In jusfIcIn Io nnuIn.
8
SI os roIIjn, so uIrn quo
bnsfo con iniocor rnzonos uo sorvIcIo, no sIonuo nocosnrIo nIognrIns nI robnr-
Ins.
9
Ofrn formn uosvInun uo comorfnmIonfo quo hn sIuo numIfIun, os uocIn-
rnr, cunnuo oI ngonfo yn no os omIonuo ubIIco, quo sI Io fuorn Io uojnrn
cosnnfo.
l0
!nn vnrInnfo uo osfos comorfnmIonfos In un oI cnso on quo oI oruon
juruIco Io rohIbo rovocnr oI ncfo on souo numInIsfrnfIvn.
ll
o os unIformo In
oInIon ncorcn uo sI no uuIonuo rovocnr uouo on cnmbIo susonuor.
l2
CInro
osfn, sI In susonsIon os cine Jie os uomnsInuo obvIo quo consfIfuyo unn oxfIn-
cIon bIon oco oncubIorfn uoI ncfo osfnbIo y or onuo nuIn.
l3
So roono onfon-
cos quo, unuo quo nrn sor vnIIun uobo fonor Inzo, osfo son oI gonorIco uoI
uocrofo-Ioy l9.549/?2, o son uIoz uns hnbIIos numInIsfrnfIvos.
l4
In fnI crIforIo,
nrocorn uo fouos mouos quo In susonsIon soIo uouo sor uIsuosfn unn unIcn
voz. VoncIuo oI Inzo uo In susonsIon, oI unIco mouo uo susonuorIo os InIcInn-
uo In nccIon juuIcInI confrn oI ncfo quo uocInrn uorochos subjofIvos.
3.8
Supro, cn. IX, 6, osvIncIon uo ouor y nofns 6.5, 6.6, 6.?, . IX-24 y 6.l4, . IX-25.
3.9
Vor cupro, cn. X, 6, !n fununmonfncIon o mofIvncIon, nofn 6.28, . X-l6.
3.l0
Vor CIou. CA, SnIn I, 1IcIegoro,, l9?5, LL, l9?5-I, ?69; cupro, . VIII-l3, nofn ?.l0.
3.ll
Is In osfnbIIIunu uoI ncfo numInIsfrnfIvo, quo oxIIcnmos on oI cn. VI.
3.l2
os homos ronuncInuo or In nognfIvn on oI cn. VI, ?.2.2, on cuyn nofn ?.l0, . VI-l2,
hncomos unn rosonn uo Ios crIforIos.
3.l3
In osfo unfo hny unnnImIunu: I1, DicInenec, 82: 298; ll4: 84; CIou. CA, SnIn I,
Vi:corro, LL, l995-I, 486, con nofn on IgunI sonfIuo uo !IJ1MA IA!AH, MA!IO, SusonsIon uo
ofIcIo uoI ncfo numInIsfrnfIvo y rovocncIon fncIfn (unn sonfoncIn snIuunbIo); CAA, IAII OMA!,
!n susonsIon uoI ncfo numInIsfrnfIvo osfnbIo, on !IVI!SIA A!S1!A!, ProceJinienIo oJninic-
IroIiio, Iuonos AIros, CIoncIns uo In AumInIsfrncIon, l998, . l06 y ss., . ll6-8 y uosuo Iuogo,
Ios uomns nuforos cIfnuos on In nofn ?.l0 uoI cn. VI, . l2.
3.l4
CAA, op. ciI., . l20. Isfo nufor ngrogn quo oIIo no nmonnzn Ins gnrnnfns uoI numInIsfrn-
uo, orquo oI ncfo uobo cumIIr Ios roquIsIfos quo Io mnnun oI uocrofo-Ioy. Ioro osfo no os unn
gnrnnfn fuorfo cunnuo soInmonfo so nnuIn oI ncfo cunnuo fIono vnrIos vIcIos y nuomns grnvos.
I! AC1O AMIIS1!A1IVO XIII-6
4. Lo ilegiIiniJoJ coIreiinienIe
4.l. Por conIio en el orJenonienIo
!n ncfo quo nncIo vnIIuo uouo fornnrso InvnIIuo or un cnmbIo on oI oruonn-
mIonfo juruIco:
l
un ormIso nrn orfnr nrmns, sI Iuogo In orfncIon uo nrmns
os fofnImonfo rohIbIun; un rogIsfro uo conuucfor oxouIuo n unn orsonn uo
uoformInnun ounu, sI Iuogo so rohIbo conuucIr n orsonns uo osn ounu; un
nombrnmIonfo vIfnIIcIo, sI mns fnruo In Ioy IImIfn fomornImonfo su uurncIon;
In hnbIIIfncIon uo un nogocIo nrn vonuor nrfcuIos uo osfruonuo, sI uosuos so
rohIbo su fnbrIcncIon y vonfn; In nuforIzncIon nrn InsfnInr uoformInnuo co-
morcIo, sI Iuogo In zonn so uocInrn uosfInnun oxcIusIvnmonfo n vIvIonun, ofc.
AIgo nrocIuo ocurro on nIgunos oruonnmIonfos normnfIvos Je focIo. In ron-
IIunu son IIogfImos oI iniIio, nunquo so Ios roconozcn ofIcncIn. Cosnuo oI go-
bIorno Je focIo y rosfnbIocIun oI oruon consfIfucIonnI, In jurIsruuoncIn cInsIcn
uo In CSJ Ios roconocn uIfrnncfIvIunu hnsfn quo unn normn suorIor Ios uo-
rognrn. IsfInfn hn sIuo In soIucIon on oI oruon IocnI con mofIvo uo In usurn-
cIon uo Ins nfrIbucIonos IogIsInfIvns uo Ios Consojos oIIbornnfos or oI Iouor
IjocufIvo rovIncInI y su uoIogncIon n Ios Infonuonfos IocnIos. In oso cnso so
hn consIuornuo quo como consocuoncIn uo oso rosfnbIocImIonfo InsfIfucIonnI
hn sobrovonIuo In uorogncIon fncIfn uo osn normnfIvn uo fncfo, uos nquoIIn
normnfIvn roIn no uouo fonor uIfrnncfIvIunu n nrfIr uoI rosfnbIocImIonfo
uo Ins InsfIfucIonos uo nuosfro rogImon roubIIcnno uo gobIorno.
2
Ofrns vocos
In IIogIfImIunu sobrovInIonfo nnroco or unn nuovn vIsIon oIfIcn y juruIcn
sobro un fonomono ncnocIuo nnfos uo In nuovn normn.
3
Hny ofrn sIfuncIon on quo so hn rosuoIfo quo oI ncfo nncIuo vnIIuo uovIono
osforIormonfo IIogfImo y so consIuorn nufomnfIcnmonfo oxfInguIuo. So frnfn
uoI nombrnmIonfo uo un ngonfo uo Innfn osfnbIo, quo so oxfInguo cunnuo oI
funcIonnrIo ncofn un cnrgo suorIor quo cnroco uo osfnbIIIunu (on In osocIo,
SocrofnrIo 1osororo uo un MunIcIIo), sI fnI nuovn uosIgnncIon so hnco sIn ox-
rosn rosorvn uoI cnrgo nnforIor. So hn onfonuIuo on fnI cnso quo unuo quo
nfonfn confrn In rohIbIcIon uo ncumuIncIon uo cnrgos, oI rImor nombrnmIon-
4.l
So hn uIcho quo no or un cnmbIo on Ios hochos (I1, DicInenec, 89: 446), sIn orjuIcIo uo
quo uoun oxfInguIrso ipco jure (infro, ?) o on su cnso rovocnrso or InoorfunIunu (infro, ?.3;
cn. VI). Con fouo, In romIsn uo In I1 os orronon, como so nuvIorfo uo InmouInfo on oI 4.2 y Io
vImos nnfos on oI cn. VI, l0.2.6, !n rovocncIon uo In nuforIzncIon nrn funcIonnr.
4.2
InIIo uoI 1rIbunnI uo Cuonfns uo In IrovIncIn uo Iuonos AIros, in re Seriicioc SoniIorioc Je
Quilnec, ojorcIcIo uo l983, frnnscrIfo on SA!OMOI, !ICA!O !., !ns oruonnnzns gonornIos, 1AP,
l39: 25, 28 (Iuonos AIros, l990).
4.3
Is Io quo ocurro con Ios ncfos consfIfufIvos uo uoIIfos comofIuos on ocnsIon uoI ojorcIcIo uo
funcIonos mIIIfnros, quo frnuIcIonnImonfo conIIovnbnn In jurIsuIccIon numInIsfrnfIvn cnsfronso
(CSJ, Iolloc, 304: 63? y ofros) oro quo nrn nIgunos uoIIfos In fIonon Iuogo rohIbIun: Convon-
cIon InfornmorIcnnn sobro osnnrIcIon Iorzosn uo Iorsonns, nrf. IX; CIou. CrIm. y Corroc.,
SnIn I, ViJelo, nno l999, LL, 2000-A, 285, 28?.
IX1ICI XIII-?
fo so oxfInguo con In ncofncIon uoI sogunuo.
4
!n soIucIon os cInrn on un nscon-
so on In cnrrorn. !o mIsmo ocurro sI un rofosor nujunfo gnnn un concurso uo
rofosor fIfuInr y os uosIgnnuo: oI sogunuo nombrnmIonfo on In mIsmn mnfo-
rIn, con mns jornrqun y osfnbIIIunu, oxfInguo oI rImoro. SIn ombnrgo, nro-
cIorn quo sI un rofosor nujunfo roguInr, or concurso, ncofn su uosIgnncIon
como rofosor fIfuInr InforIno, no nocosIfn quo oI nuovo nombrnmIonfo hngn
oxrosn rosorvn nrn rofonor oI cnrgo nnforIor y voIvor n oI on cnso uo cosnr on
oI InforInnfo. !o quo suoIo hncorso on In numInIsfrncIon os ouIr y obfonor
IIconcIn on oI cnrgo osfnbIo or funcIon uo mnyor jornrqun. Ioro sI osfo no so
hnco y In nuovn uosIgnncIon no ofocfun In oxrosn rosorvn uoI cnrgo, os Innoco-
snrIo rIgor formnI rosoIvor quo oI rImor ncfo quoun oxfInguIuo uo Iono uoro-
cho. !n soIucIon uobIorn hnbor sIuo quo oI ncfo quounbn susonuIuo uo Iono
uorocho mIonfrns uurnrn In nuovn funcIon, o quo oI nuovo nombrnmIonfo Im-
orfnbn oI oforgnmIonfo ImIcIfo uo unn IIconcIn on oI nnforIor.
5
4.l.l. LiniIec Je lo ilegiIiniJoJ coIreiinienIe
o foun mouIfIcncIon osforIor uoI oruonnmIonfo juruIco os nfn nrn nfocfnr
n Ios ncfos o sIfuncIonos juruIcns nncIuos nI nmnro uo normns nnforIoros. SI
unn orsonn fonn, conformo n Ins normns uo In oruonnnzn gonornI unIvorsIfn-
rIn, un uorocho nuquIrIuo n In onfrogn uo unn mounIIn uo oro y un uIIomn, quo
fuo roconocIuo mouInnfo rosoIucIon uoI Consojo IrocfIvo uo In IncuIfnu, os
nuIn In rosoIucIon uoI rocfor quo Io nIogn In mounIIn fununnuoso on unn osfo-
rIor rosoIucIon uoI Consojo SuorIor quo roomInzn nquoI uorocho or In sIm-
Io onfrogn uo un uIIomn uo uIsfIncIon.
6
4.2. Por un conIio en lo reoliJoJ
Homos vIsfo oI suuosfo uo un ncfo quo nncIo vnIIuo oro Iuogo uovIono IIogfI-
mo or un cnmbIo on oI oruon juruIco. Ioro In IIogIfImIunu sobrovInIonfo uo-
uo fnmbIon rovonIr, no yn uo un cnmbIo normnfIvo, sIno uo unn mouIfIcncIon
uo In sIfuncIon fncfIcn. As, un ncfo uIcfnuo vnIIunmonfo bnjo cIrcunsfnncIns
oxcocIonnIos quo Io unbnn susfonfo fncfIco, uojn uo sor IogfImo cunnuo rofor-
nn In normnIIunu.
?
!n ormIso uo fononcIn y orfncIon uo nrmns oforgnuo n
4.4
S1 MIsIonos, Acuo, l998, LL LiIorol, l999-343; LL, 2000-A, 5?5.
4.5
SI oI cnrgo nnforIor orn InforIno, nunquo so Io uIorn on formn oxrosn IIconcIn oxfrnoruInnrIn
con rofoncIon uoI cnrgo nrn ocunr ofro uosfo suorIor sIn osfnbIIIunu, oIIo no Io confIoro osfnbI-
IIunu. Iuouo onfoncos or ncfo osforIor rovocnrso In rImorn uosIgnncIon: SC Iuonos AIros, Borili,
l998, LL, 2000-I, 295, on vofo uIvIuIuo, con nofn uo SIACA!O1I!, C!S1AVO AII!; Confnuor uo
onfIunu nufnrquIcn. IrocouImIonfo uo romocIon. IsfnbIIIunu uoI confnuor munIcInI. ArfcuIo l88
uo In Ioy orgnnIcn munIcInI.
4.6
CIou. CA, SnIn IV, 1i::o, l998, LL, l999-I, 532.
4.?
CA!IAJO, JOI!, L'opplicoIion Jonc le Ienpc Jec Jecicionc oJninicIroIiiec execuIoirec, Inrs,
!CJ, l980, . 202-3 y jurIsruuoncIn quo cIfn.
I! AC1O AMIIS1!A1IVO XIII-8
unn orsonn sIn nnfocouonfos onnIos, uovIono IIognI cunnuo In orsonn os
osforIormonfo conuonnun or uoIIfo comofIuo con nrmns uo fuogo.
8
!n ormI-
so uo conuucIr oforgnuo n unn orsonn snnn uojn uo sor conformo n uorocho
cunnuo osn orsonn fIono osforIormonfo unn uIsmInucIon uo su cnncIunu
fsIcn IncomnfIbIo con In obfoncIon uoI ormIso.
9
In fouos osfos suuosfos
oxIsfo unn fncuIfnu rogInun y no uIscrocIonnI: In numInIsfrncIon JeIe rovocnr
Ins nuforIzncIonos cunnuo fnIfnn on fouo o on nrfo, on In orsonn nuforIznun,
Ins conuIcIonos n Ins cunIos |nquoIIns] osfnn suboruInnuns.
l0
!n uocfrInn frnuI-
cIonnI IncIun on un soIo suuosfo In oxfIncIon uoI ncfo or unn uIsfInfn nro-
cIncIon uIforIor uo In convonIoncIn u oorfunIunu uoI ncfo,
ll
cnso on oI cunI
corrosonuo InuomnIznr, con In oxfIncIon uobIun n un cnmbIo on Ins cIrcuns-
fnncIns uo hocho quo unbnn vnIIuoz nI ncfo.
l2
os nroco, n fonor uo Ios ojom-
Ios quo osfnmos rocorunnuo, quo on oI sogunuo cnso In oxfIncIon os y no co-
rrosonuo InuomnIznr. Hny uIvorsos suuosfos rovIsfos on In IogIsIncIon: so
uouo rovocnr on souo numInIsfrnfIvn In nuforIzncIon nrn funcIonnr n unn
onfIunu fInnncIorn or InsubsIsfoncIn sobrovInIonfo uo nIgunns uo Ins cIrcuns-
fnncIns fonIuns on cuonfn orIgInnrInmonfo nrn su oforgnmIonfo (i.gr., ofocfI-
vo mnImo).
l3
1nmbIon so uouo rovocnr, on nnnIogn sIfuncIon (i.gr., nfrImo-
nIo mnImo) y con IgunI nIcnnco, In nuforIzncIon nrn funcIonnr n unn onfIunu
nsogurnuorn on gonornI
l4
o on nrfIcuInr.
l5
!o mIsmo ocurro con In nuforIzn-
cIon nrn oornr on boIsn,
l6
ofc.
4.3. AececiJoJ Je pronuncionienIo expreco
In osfns sIfuncIonos, oI cnmbIo uoI oruonnmIonfo juruIco o uoI susfonfo fncfIco
hnco quo oI ncfo uojo uo sor vnIIuo sIn quounr sIn ombnrgo oxfInguIuo. Is noco-
snrIo onfoncos, normnImonfo, ronuncInr su oxfIncIon, son or In numInIsfrn-
cIon o or In jusfIcIn. In oI rImor cnso oorn In IImIfncIon n In fncuIfnu rovocn-
forIn uo In numInIsfrncIon Imuosfn or In osfnbIIIunu uoI ncfo numInIsfrnfIvo
(cupro, cn. VI) y fnmbIon Io roInfIvo n In rohIbIcIon uo In susonsIon cine Jie,
4.8
In sonfIuo sImIInr CA!IAJO, op. ciI., . 203.
4.9
HOS1IO!, !II, ProceJure eI fornec Je l'ocIe oJninicIroIif uniloIerol en JroiI fronoic, Inrs,
!CJ, l9?5, . 239. Ior suuosfo quo In rovocncIon uoI ncfo roquIoro nuuIoncIn rovIn y ruobn
roguInrmonfo rouucIun, concrofnmonfo uIcfnmon mouIco coIogInuo: HOS1IO!, op. loc. ciI., foxfo y
nofn ?.
4.l0
As oI suuosfo quo rocuorun A!ISSI, Lo reioco Jegli oIIi onninicIroIiii, op ciI., . ?8 y nofn
l9.
4.ll
Vor nuosfro nrfcuIo !n uonncIon como ncfo o como confrnfo numInIsfrnfIvo, 1eiicIo Je lo
ConIrolorio Cenerol, Cosfn !Icn, Snn Joso, nno II, n 8, l968, . 5 y ss.
4.l2
MA!IIHOII, MIC!I! S., !ovocncIon uoI ncfo numInIsfrnfIvo or rnzonos uo oorfunIunu,
morIfo o convonIoncIn, LL, l980-I, 8l?.
4.l3
ocrofoIoy 2l.526/??, nrf. 4l.6; Ioy 24.485, IC!A.
4.l4
ocrofoIoy 20.09l, nrf. 65, SuorInfonuoncIn uo Soguros uo In ncIon.
4.l5
!oy 24.55?, SuorInfonuoncIn uo !Iosgos uoI 1rnbnjo.
4.l6
ocrofoIoy l?.8ll, ComIsIon ncIonnI uo VnIoros.
IX1ICI XIII-9
quo nrn nrfo uo In uocfrInn os numIsIbIo or oI formIno uo uIoz uns,
l?
uosuo
Iuogo quo or unIcn voz.
o croomos quo uoun normnImonfo numIfIrso In hIofosIs uo quo un ncfo
nncIuo vnIIuo so fornnrn InoxIsfonfo or un cnmbIo on oI oruonnmIonfo juruI-
co. Aun on oI cnso uo grnnuos cnmbIos (unn rofunun mouIfIcncIon uoI sIsfomn
urbnnsfIco), onfonuomos on rIncIIo quo sorn nocosnrIo quo unn nuforIunu
uocInro on oI cnso concrofo sI oI ncfo nnforIor so hn o no fornnuo InvnIIuo on oI
nuovo oruonnmIonfo juruIco, sIn quo uoun onsnrso quo oI ncfo, or sor nhorn
suuosfnmonfo InoxIsfonfo, uobn mornmonfo sor consfnfnuo or cunIquIor or-
gnno numInIsfrnfIvo o juuIcInI, sIn IImIfncIon fomornI. CInro osfn, sI so ro-
sonfn un cnmbIo nufonfIcnmonfo rovoIucIonnrIo on oI oruon juruIco, como In
cnun uoI muro uo IorIn, fouo oI nnunmInjo rooxIsfonfo so vo nIfornuo y nII
os osIbIo quo muchos ncfos so oxfIngnn uo Iono uorocho.
l8
4.4. Conporocin con lo reiococin por inoporIuniJoJ
Inrfo uo In uocfrInn sosfIono quo In oxfIncIon uIsuosfn or In numInIsfrncIon
con fununmonfo on In IIogIfImIunu sobrovInIonfo uoI ncfo, uobo oquInrnrso n
In rovocncIon or rnzonos uo oorfunIunu, fonIonuo or onuo ofocfos ex nunc.
SIn ombnrgo, nroco mns oxncfn In oInIon sogun In cunI In oxfIncIon sIguo
sIonuo uo IIogIfImIunu, oro no or oIIo nocosnrInmonfo rofroncfIvn;
l9
or Io
uomns, os cInro quo sI In numInIsfrncIon so nIogn n rovocnr oI ncfo or In IIogI-
fImIunu sobrovInIonfo, quIonos osfon nfocfnuos or oI ncfo uouon ouIr su
oxfIncIon on vn juuIcInI y cIorfnmonfo no uouo onsnrso quo on fnI cnso oI
juoz hnyn uo nnuInr oI ncfo or rnzonos uo oorfunIunu.
Quo In oxfIncIon uobn o no rouucIr ofocfos rofroncfIvos, uos, no so roIncIo-
nn con oI fununmonfo uo In oxfIncIon; osfn, on fnnfo so fununmonfo on unn
uIscorunncIn uoI ncfo con oI oruon juruIco, no uouo sor sIno or rnzonos uo
IIogIfImIunu. !n rnzon uo In confusIon nnnIIznun rovIono osIbIomonfo uoI
vIojo crIforIo uo consIuornr quo In rovocncIon or rnzonos uo IIogIfImIunu ro-
uuco ofocfos ex Iunc,
20
Io quo yn vImos no os nocosnrInmonfo ns;
2l
sI so nuofn-
rn oso suuosfo, cInro osfn, In unIcn formn uo ouor sosfonor quo on oI cnso
nhorn comonfnuo In oxfIncIon no os rofroncfIvn, sorn uocIr quo os unn rovocn-
4.l?
Supro, 3.2. Isfo os nrn quIonos numIfon In susonsIon. Ofros nuforos, onfro Ios quo nos
onconfrnmos, consIuornn quo sI no uouo rovocnrso fnmoco uuo susonuorso.
4.l8
SnIvo osfo suuosfo no nroco quo oI cnmbIo normnfIvo oxfIngn ipco jure oI ncfo, or unn
suorfo uo uocnImIonfo; or su rovIn rosuncIon uo IogIfImIunu so roquIoro un ncfo numInIsfrnfIvo
o juuIcInI quo uocInro In IIogIfImIunu sobrovonIun. Com. MIIHA, op. ciI., . l?0.
4.l9
SA1I !OMAO, ScriIIi Minori, f. II, DiriIIo onninicIroIiio, MIInn, l950, . 32? y ss., . 333.
4.20
Infro ofros III!SA, op. ciI., f II, . l29.
4.2l
Supro, cn. XI y on osfo mIsmo cn., 2 y sus romIsIonos; IA!!A, !n nuIIunu uoI ncfo
numInIsfrnfIvo y Ios ofocfos uo su uocInrncIon, 1D, l08: 586; on confrn, CASSACI, DerecIo oJni-
nicIroIiio, f. II, op. ciI., . l80.
I! AC1O AMIIS1!A1IVO XIII-l0
cIon or rnzonos uo oorfunIunu. Ioro oso Innfoo, quo buscn ncomounr oI cnso
n un roconcofo, no uouo sor ncofnuo, como so nuvIorfo fncIImonfo.
4.4.l. AuIoriJoJ conpeIenIe
Ior Io uomns, In rovocncIon or rnzonos uo oorfunIunu, on bnso n unn Ioy
osforIor quo In nuforIco, soIo uouo sor uIsuosfn or In numInIsfrncIon, mIon-
frns quo In oxfIncIon or InvnIIuoz sobrovInIonfo fnmbIon uouo sor uocInrnun,
sogun vImos, or In jusfIcIn. Is InImngInnbIo unn oxfIncIon ipco jure or rnzo-
nos uo oorfunIunu; on un cnmbIo uo rogImon oIfIco os osIbIo ImngInnr In
uosnnrIcIon uo ncfos sIn oI rofIro unfunI.
4.4.2. CoJuciJoJ , preccripcin
!nn uIforoncIn nuIcIonnI onfro rovocncIon or oorfunIunu y rovocncIon or
IIogIfImIunu sobrovInIonfo, os quo In rImorn no osfn sujofn n roscrIcIon,
uos os unn fncuIfnu Infonfo on oI sIsfomn juruIco (n monos quo In Ioy quo
nuforIzn In rovocncIon, on oI cnso uoI ncfo osfnbIo, oxrosnmonfo fIjo un formI-
no n osfn nfrIbucIon). In oI cnso uo In oxfIncIon or un cnmbIo on oI oruonn-
mIonfo juruIco, In nccIon uoI Isfnuo osfn sujofn n Ins rogIns gonornIos uo In
roscrIcIon, n nrfIr uoI momonfo on quo so rouuco uIchn mouIfIcncIon. In
consocuoncIn, sI on vIrfuu uoI cnmbIo uoI oruon juruIco oI ncfo so fornn nuIo, In
nccIon nrn ns uocInrnrIo roscrIbo n Ios uIoz nnos o os ImroscrIfIbIo. o
nroco osIbIo nIIcnr nqu In cnuucIunu quo ufIIIzn In jurIsruuoncIn, uos no
oxIsfo un ronuncInmIonfo numInIsfrnfIvo sInguInr quo so hnyn nofIfIcnuo y
ormIfn comufnr fnI Inzo uo cnuucIunu. SI oI ncfo os nnuInbIo, roscrIbo n Ios
uos nnos, nIIcnnuo In mIsmn normn gonornI ufIIIznun on mnforIn uo fnI fIo uo
ncfos.
22
In ofrns nInbrns, unuo quo oI vIcIo no os grnvo quoun snnonuo con oI
frnnscurso uoI fIomo.
4.4.3. !nJenni:ocin
!n rovocncIon or rnzonos uo InoorfunIunu un uorocho n In InuomnIzncIon,
23
or frnfnrso uo un uorocho vnIIunmonfo nuquIrIuo y nmnrnuo consfIfucIonnI-
monfo or In gnrnnfn uo In roIounu. onfro uo nuosfro sIsfomn consfIfucIo-
nnI, no onsnmos quo unn nuforIzncIon gonorIcn como In rovIsfn on oI nrf. l8
uoI uocrofo-Ioy snfIsfngn Ios rocnuuos uo consfIfucIonnIIunu, sogun yn Io homos
oxIIcnuo. !n IInmnun rosorvn uo roscnfo o rovocncIon or rnzonos uo oorfunI-
unu, quo nrfo uo In uocfrInn numIfo
24
y nrfo cuosfIonn,
25
onsnmos quo hn
4.22
Vor cupro, cn. XI.
4.23
SI no so un oI suuosfo uo oxcocIon nnfos monfnuo.
4.24
MA!IIHOII, op. ciI., f. II, . 360.
4.25
CASSACI, op. ciI., f. II, . l62.
IX1ICI XIII-ll
sIuo oxfInguIun como fncuIfnu numInIsfrnfIvn n nrfIr uoI onfrnmnuo quo ro-
orcIonnn Ios mns uo cunronfn frnfnuos uo rofoccIon uo InvorsIonos oxfrnnjo-
rns, quo sIonfnn unn vorunuorn rogIn gonornI confrnrIn n In nncIonnIIzncIon.
26
4.5. 1fecIoc en relocin ol Iienpo
Auofnnuo uos oI crIforIo uo quo sI cnmbIn oI oruonnmIonfo juruIco y on oI oI
ncfo nnforIor rosuIfn InvnIIuo, In oxfIncIon so fununmonfn on rnzonos uo IogIfI-
mIunu y no uo oorfunIunu, uouo nuvorfIrso quo Ios ofocfos uo In oxfIncIon (ex
nunc o ex Iunc) uoonuon uoI grnuo uo InvnIIuoz on quo oI nuovo oruonnmIonfo
o In nuovn ronIIunu sumn nI ncfo nnforIor. SI so frnfn uo unn grnvo IIogIfImIunu
y oI ncfo uouo osfImnrso nuIo, onfoncos In uocInrncIon uo osn IIogIfImIunu
fIono quo fonor, n nuosfro mouo uo vor, ofocfos rofroncfIvos n In fochn on quo oI
oruonnmIonfo cnmbIo (no, uosuo Iuogo, nI nncImIonfo uoI ncfo, cino ol noci-
nienIo Je lo nuliJoJ Jel ocIo). SI In uIsnrIunu uoI ncfo con Ins nuovns normns
Imornnfos o con In nuovn sIfuncIon fncfIcn os monos grnvo y oI ncfo uouo
onfoncos consIuornrso mornmonfo nnuInbIo, onfoncos s oI ncfo uo oxfIncIon
hnbrn uo fonor ofocfos ex nunc.
1rnfnnuoso uo ncfos osfnbIos, In rovocncIon or rnzonos uo oorfunIunu hn
uo fununrso on unn Ioy quo ouIorice (nrn oI fufuro) In rovocncIon y or onuo
rouuco sIomro ofocfos ex nunc; on cnmbIo, on oI mIsmo cnso, sI unn mouIfIcn-
cIon uoI oruonnmIonfo juruIco o on In ronIIunu frnnsformn on nuIo oI ncfo,
uouo ocurrIr quo In oxfIncIon uo sus ofocfos no so rouuzcn nI uIcfnrso oI ncfo
uo rovocncIon o nnuIncIon, sIno quo uobn sorIo rofroncfIvnmonfo nI momonfo
uoI cnmbIo fncfIco o juruIco.
2?
4.6. 1l coco Je loc ocIoc precorioc
4.6.l. ConIio nornoIiio
1rnfnnuoso uo ncfos rocnrIos, oI cnmbIo on oI oruonnmIonfo juruIco fnmbIon
uouo rouucIr sogun Ios cnsos In nnuInbIIIunu o In nuIIunu uoI ncfo y conso-
cuonfomonfo ourn corrosonuor su oxfIncIon rofroncfIvn nI cnmbIo o or oI
confrnrIo consfIfufIvn nI momonfo uo sor ronuncInun. A uIforoncIn uo In rovo-
cncIon or oorfunIunu, uouo sor uocInrnun fnmbIon or In jusfIcIn; n somo-
jnnzn uo uIchn osocIo uo rovocncIon, no rocouo In InuomnIzncIon n monos quo
oI cnmbIo uoun osfImnrso InfomosfIvo o nrbIfrnrIo. SIn ombnrgo, hn uo nofnrso
quo on In rncfIcn oxIsfIrn mnyor rIgIuoz nrn juzgnr uo In nrbIfrnrIounu uo un
ncfo concrofo rovocnforIo uo un ncfo rocnrIo, quo uo In mouIfIcncIon uo unn
normn gonornI quo uo como rosuIfnuo In nuIIunu uoI ncfo rocnrIo.
4.26
Vor oI IIsfnuo quo hncomos cupro, f. 2, 2000, 4" ou., cn. XVII.
4.2?
MIIHA, op. loc. ciI.
I! AC1O AMIIS1!A1IVO XIII-l2
Is unn nuovn nIIcncIon, obvInmonfo, uoI uIforonfo funcIonnmIonfo uoI ro-
gImon juruIco uo Ios ncfos InuIvIuunIos y gonornIos, quo yn oxIIcnmos oorfu-
nnmonfo.
28
SI un ngonfo uo oIIcn nrbIfrnrInmonfo rovocn un ormIso uo osfn-
cIonnmIonfo conforIuo n un nrfIcuInr, osfo ourn ovonfunImonfo obfonor unn
conuonn uo In conuucfn numInIsfrnfIvn. IsfInfn os In sIfuncIon sI unn munIcI-
nIIunu uo mnnorn nrbIfrnrIn cnmbIn Ins normns uo osfncIonnmIonfo y fornn
ns IIogfImos Ios ormIsos conforIuos: nII os uIfcII quo so obfongn unn ronrn-
cIon fununun on oI cnmbIo uoI oruonnmIonfo juruIco.
4.6.2. ConIio fcIico
1nmbIon uouo ocurrIr quo so oforguo un ormIso uo ocuncIon uoI uomInIo
ubIIco, . oj. unn Inyn, sobro In bnso uo quo no obsfncuIIzn oI nccoso ubIIco nI
ngun, no nfocfn Ins obrns uo uofonsn rIboronns o cosforns, ofc. SI osfns cIrcuns-
fnncIns uo hocho cnmbInn osforIormonfo or un hocho uo In nnfurnIozn, oI
ormIso cosn uo fonor susfonfo fncfIco sufIcIonfo y uovIono on su consocuoncIn
IIognI.
29
4.?. 1l coco Je loc ocIoc Je conocinienIo
A vocos In numInIsfrncIon uobo corfIfIcnr cunIos son Ins cIrcunsfnncIns uo ho-
cho o uo uorocho on uoformInnuo momonfo.
!n cnso fIco son Ios corfIfIcnuos uo IIbro uouun, quo In numInIsfrncIon ox-
Iuo cunnuo consIuorn quo no oxIsfon frIbufos, snncIonos u ofro fIo uo uouuns
onuIonfos, nrn In frnnsmIsIon uoI uomInIo uo un nufomofor, un InmuobIo,
ofc. !os corfIfIcnuos uo uomInIo uoI !ogIsfro uo In IroIounu cumIon In mIsmn
funcIon.
In fouos osfos cnsos nroco cInro quo In comofoncIn uoI orgnno so ngofn on
In consfnfncIon uo Ins conuIcIonos uo oxIsfoncIn y ojorcIcIo uoI uorocho consfI-
fufIvo uoI ncfo.
30
o sorn concobIbIo unn rovocncIon or uofocfo on In consfnfn-
cIon,
3l
nI fnmoco or un cnmbIo uIforIor on In ronIIunu o oI uorocho. II ncfo no
rofonuo fonor ofro ofocfo quo In consfnfncIon uo unn cIrcunsfnncIn on uofor-
mInnuo momonfo. SI In consfnfncIon fuo orrnun, corrosonuorn InuomnIznr oI
unno ocnsIonnuo, oro yn no os osIbIo mouIfIcnr nI oxfInguIr oI ncfo. II so
oncuonfrn ngofnuo.
4.28
os romIfImos n Io yn uosnrroIInuo on oI cn. IV, Acfos, rogInmonfos y confrnfos numInIs-
frnfIvos, 5, IforoncIns on oI rogImon numInIsfrnfIvo uo Ios rogInmonfos y ncfos concrofos,
5.l n 5.l6, . IV-4 n IV-l6 y 6, !n ruobn rncfIcn uo In convonIoncIn uo unn u ofrn formInoIo-
gn.
4.29
CA!IAJO, op. ciI., . 203.
4.30
II!II, MICHI!I M.C., Occerio:ioni cull' occerIonenIo cocIiIuIiio nel JiriIIo onninicIroIiio,
Inuun, Counm, l95?, . 6l y nuforos quo cIfn on nofn 4: SA!!!I, !!CII!II, SA1I !OMAO, VI11A.
In confrn I!ACO!A, Cli oIIi..., op ciI., . 98.
4.3l
II!II, op. loc. ciI.
IX1ICI XIII-l3
III. Extincin de actos legtimos
5. DicIinIoc cupuecIoc
onfro uo In oxfIncIon uo ncfos IogfImos, uIsfInguImos Ios cnsos on quo In ox-
fIncIon so rouuco uo Iono uorocho, uo Ios cnsos on quo uobo sor ronuncInun
or In numInIsfrncIon o,
l
or fIn, uouo sor uocInrnun or oI nrfIcuInr:
A) De pleno JerecIo. o) cumIImIonfo uoI objofo, uoI formIno o uo unn conuI-
cIon rosoIuforIn; I) ImosIbIIIunu uo hocho, osfo os, ImosIbIIIunu sobrovInIon-
fo uo cumIImIonfo uoI ncfo.
I) DicpuecIo por ocIo oJninicIroIiio. o) or cnusn uoI IncumIImIonfo cuIoso
or nrfo uoI InuIvIuuo obIIgnuo or oI ncfo: os In cnuucIunu; I) or cnusn uoI no
uso (uosuso) or nrfo uoI Inforosnuo, uo un uorocho quo oI ncfo Io ncorunbn; c)
rovocncIon or rnzonos uo InoorfunIunu, quo n su voz uouon sor orIgInnrIns o
sobrovInIonfos.
C) DecloroJo por el porIiculor. o) In ronuncIn, on cunnfo voIunfnrIn uocIInn-
cIon or oI Inforosnuo, uo Ios uorochos quo oI ncfo Io ncuorun; I) In no ncofn-
cIon o rochnzo, on nquoIIos ncfos quo roquIoron uoI consonfImIonfo uoI nrfIcu-
Inr nrn sor ofIcncos (romIos, bocns, ofc.).
6. 1xIincin Je pleno JerecIo Je ocIoc ilegiIinoc
6.l. CunplinienIo
Is unn cnusnI obvIn uo oxfIncIon uo Ios ncfos numInIsfrnfIvos, un mouo normnI
uo cosncIon uo sus ofocfos
l
y uouo roforIrso fnnfo nI cumIImIonfo uoI formI-
no, uoI objofo o uo unn conuIcIon rosoIuforIn.
2
6.l.l. CunplinienIo Jel Iernino
SI so oforgn unn IIconcIn or un orouo uoformInnuo, frnnscurrIuo osfo oIIn
cno uo Iono uorocho, sIn nocosIunu uo uocInrncIon nIgunn oxrosn on uIcho
sonfIuo or nrfo uo In numInIsfrncIon. In IgunI sIfuncIon so oncuonfrn oI ncfo
5.l
!snmos osfn oxrosIon or su comouIunu oro vn uo suyo quo, uo In mIsmn formn quo uofInI-
mos nI ncfo numInIsfrnfIvo como nquoI ronIIznuo on ojorcIcIo uo In funcIon numInIsfrnfIvn ns
fnmbIon In oxfIncIon n quo nhorn nos roforImos os In ronIIznun or ncfo numInIsfrnfIvo, son quo oI
omnno uo un orgnno numInIsfrnfIvo o uo uno juuIcInI o IogIsInfIvo on ojorcIcIo uo In funcIon numI-
nIsfrnfIvn (cupro, cn. I). !o uIcho os fnmbIon nIIcnbIo n In rovocncIon on sus uIvorsns osocIos (
3. y 8.3.), quo concofunmos omnnnun uo In numInIsfrncIon on oI sonfIuo uo orgnno quo ncfun on
ojorcIcIo uo In funcIon numInIsfrnfIvn. Com. MIIHA, op. ciI., . l55, l6l.
6.l
IOSCH, JO!CI 1!IS1, !n oxfIncIon uo Ios ncfos numInIsfrnfIvos on In jurIsruuoncIn uo In
Corfo Suromn ncIonnI uo JusfIcIn, on In 1eiicIo ArgenIino Je 1cIuJioc PoliIicoc, Iuonos AIros,
l946 (mnrzo), . ?9; SAYAC!IS !ASO, op. ciI., . 5l5; O!C! J!!IZ, H!CO, 1xIincin Je loc ocIoc
oJninicIroIiioc, SnnfIngo uo ChIIo, l962, . 32; S1ASSIOIO!!OS, op. ciI., . 244.
6.2
SA!!!I, A!O M., Monuole Ji JiriIIo onninicIroIiio, f. I, noIos, Jovono, l984, . 305.
Comnrnr S1ASSIOIO!!OS, op. ciI., . 23? y ss.
I! AC1O AMIIS1!A1IVO XIII-l4
quo confIoro unn bocn or un uoformInnuo fIomo, un ormIso rovIsIonnI nrn
conuucIr or un Inso roosfnbIocIuo, ofc.
3
II orouo uo vIgoncIn uoI ncfo uouo sor rorrognuo, sI no surgo Io confrnrIo
uoI oruonnmIonfo juruIco, mIonfrns oI ncfo osfn on vIgor; unn voz oxIrnuo oI
Inzo, on cnmbIo, no uouo yn rorrognrso su vIgoncIn, sIno quo uobo uIcfnrso
un ncfo nuovo, n monos quo so frnfo uo unn hIofosIs on quo son numIsIbIo oI
uIcfnuo uo un ncfo con ofocfo rofroncfIvo.
6.l.2. CunplinienIo Jel oIjeIo
SI Io quo un ncfo concrofo uIsono os cumIIuo, oI objofo uoI ncfo so ngofn, sIn
orjuIcIo uo quo uoun soguIr moncIonnnuoso nI ncfo como In fuonfo formnI uo
vnIIuoz (o InvnIIuoz, on su cnso) uo In conuucfn soguIun n su nmnro.
!os ojomIos nbununn: unn nuforIzncIon nrn rofIrnr buIfos uo In nuunnn so
oxfInguo nI sor rofIrnuos fnIos buIfos, oro In vnIIuoz uoI rofIro sIguo osfnnuo
nmnrnun or oI ncfo orIgInnI. !n ormIso nrn consfruIr so oxfInguo nI ronII-
znrso In consfruccIon, con IgunI snIvounu quo on oI cnso nnforIor; unn nuforIzn-
cIon nrn ronuIr uoformInnun mnforIn so cumIo nI sor ronuIun y nrobnun In
mnforIn. !n ncfo quo Imono unn muIfn, o un rocnrgo, so oxfInguo nI ngnrso-
Ios; In nuforIzncIon nrn In rnuIcncIon uo unn InuusfrIn fnmbIon so oxfInguo
con In InfrouuccIon o InsfnIncIon uo Ins mnquInnrIns y oI comIojo InuusfrInI y
ns sucosIvnmonfo.
6.l.3. CunplinienIo Je lo conJicin
Inrfo uo In uocfrInn no numIfo oI uIcfnuo uo ncfos numInIsfrnfIvos sujofos n
conuIcIon susonsIvn:
4
sI oI ncfo so uIcfn oJ referenJun, o sujofo n nrobncIon,
o os unn ronujuuIcncIon, In soIucIon quo fIuyo uo oso crIforIo os quo no consfI-
fuyo un ncfo numInIsfrnfIvo, no nI monos uno ofIcnz nrn rouucIr ofocfos jur-
uIcos. Ioro In jurIsruuoncIn os muy vncIInnfo y uIsfn uo sor unvocn.
o) !n CSJ on oI yn cIfnuo cnso Herpo:ono S1L
5
consIuorn quo un ncfo oJ
referenJun (o son, un royocfo uo ncfo; o un ncfo sujofo n nrobncIon, sogun In
formInoIogn quo so oIIjn) osfn sujofo n unn osocIo uo conuIcIon susonsIvn:
In soIucIon quo nuofn os nognrIo In nfIfuu uo gonornr or s mIsmo ofocfos
juruIcos nrn nIngunn uo Ins nrfos |...] uos |...] su ofIcncIn osfnbn somofIun n
un hocho fufuro o IncIorfo |...].
6
6.3
Is oI cnso, on In ArgonfInn, uo Ins IIconcIns foIofonIcns voncIuns on l99?.
6.4
S1ASSIOIO!!OS, op. ciI., . 90 y ss.; MA!IIHOII, op. ciI., f. II, . 442. In confrn, CASSACI, op.
ciI, f. II, 6" ou., . l60 y uocfrInn quo cIfn on nofn l58.
6.5
Ano l99?, cons. 9 y l0. In IgunI sonfIuo MoruIo SCA, CIou. CIv. y Com., SnIn III, LL,
l998-A, l5l, l52: A Io sumo ourn hnborso consIuornuo como un ncfo ronrnforIo, suouIfnuo n
quo In nuforIunu comofonfo Io rofronunrn, hocho quo no nconfocIo on In rosonfo cnusn.
6.6
II ronuncInmIonfo rocuorun nqu In uocfrInn uo Aecon, l99l, Iolloc, 3l4: 49l.
IX1ICI XIII-l5
6.?
CSJ, IoJlolo Je Ierre,ro, nno l984, 1D, l08: 460, cons. 6.
6.8
Cons. ? y cupro, cn. X, 6, !n fununmonfncIon o mofIvncIon uoI ncfo.
6.9
C!A!, A!MAO IMI!IO, !osumon sobro In oxfIncIon uo Ios ncfos numInIsfrnfIvos, on Ios
frnbnjos uoI SegunJo Congreco ArgenIino Je Ciencioc PoliIicoc, Iuonos AIros, l960, . ?? y ss., .
?9.
I) In ofros cnsos hn consIuornuo Io confrnrIo, quo no oxIsfo uIscrocIonnIIunu
nIgunn on oI orgnno quo uobo uIcfnr oI rofronuo y quo uouo frnfnrso on sumn
uo un suuosfo uo ncfIvIunu rogInun on In quo In funcIon uoI suorIor osfn
IImIfnun n unn suorvIsIon uo IognIIunu quo no IncIuyo ofosfnuos uIscrocIonn-
Ios,
?
sobro fouo sI oI sogunuo ncfo uonognnuo In nrobncIon o oI rofronuo cnro-
co uo fununmonfncIon rnzonnbIo o ofocfun unn oxIIcncIon IrrnzonnbIomonfo
gonorIcn.
8
In ronIIunu, no so frnfn uo quo oI sogunuo ncfo JeIo obIIgnforInmon-
fo sor uIcfnuo sI oI rImoro no vIoIn In Ioy. II sogunuo ncfo uobo fnmbIon, como
fouo ncfo numInIsfrnfIvo, fonor uIcfnmon juruIco rovIo, susfonfo fncfIco sufI-
cIonfo, fununmonfncIon nuocunun, ofc.
So numIfo, on cnmbIo, oI ncfo numInIsfrnfIvo sujofo n conuIcIon rosoIuforIn.
In osfo uIfImo cnso, onfoncos, oI cumIImIonfo uo In conuIcIon oxfInguo uo
Iono uorocho oI ncfo.
9
SIn ombnrgo, sI oI cumIImIonfo uo In conuIcIon no os un
hocho ubIIco y noforIo, concrofo y cInro on cunnfo n In fochn on quo so rouuco,
In numInIsfrncIon y on su uofocfo In jusfIcIn uobon uocInrnr uIcho cumIImIon-
fo y In oxfIncIon uoI rImor ncfo n nrfIr uo In fochn quo so uoformIno.
In fnI sonfIuo, os cInro quo sI so oforgn unn IIconcIn sujofn n In conuIcIon uo
quo In ofIcInn no roquIorn, or un rocnrgo uo fnrons, In coInborncIon uoI ngonfo
IIconcInuo, oI cumIImIonfo uo osn conuIcIon soIo uouo sor consIuornuo como
fnI cunnuo In numInIsfrncIon oxrosnmonfo Io uIsongn y comunIquo nI Inforo-
snuo. o IgunI mouo, In susonsIon uo ncfIvIunuos mIonfrns uuro unn oIuo-
mIn, o uIfIcuIfnuos cIImnfIcns InsuornbIos, roquIoro fnmbIon un ronuncIn-
mIonfo numInIsfrnfIvo y on su uofocfo juuIcInI on cunnfo n In ronnuuncIon uo
ncfIvIunuos y cosncIon uoI ncfo nnforIor, uos no sIomro sorn rocIso oI un uo
formInncIon uo Ins conuIcIonos quo mofIvnron oI ncfo, yn quo oI roforno n In
normnIIunu on osos cnsos os nuInfIno y no Insfnnfnnoo.
SnIvo Ios cnsos moncIonnuos, rofomn nIIcncIon oI rIncIIo gonornI, sogun
oI cunI In conuIcIon rosoIuforIn oorn uo Iono uorocho: fnI oI cnso uoI ormIso
conforIuo n uoformInnuos nufomoforos nrn frnnsIfnr or un cnmIno uosfInnuo
n ofro fIo uo vohcuIos, hnsfn fnnfo so ronbrnn Ins rufns normnIos quo osfnbnn
cInusurnuns fomornrInmonfo; on osfo cnso, sI oI vohcuIo sIguo frnnsIfnnuo
or oI cnmIno quo corrosonuo n ofro fIo uo nufomoforos, uosuos uo hnborso
cumIIuo In conuIcIon rosoIuforIn, nnfurnImonfo no uouo yn Invocnr oI nnfo-
rIor ormIso n osnr uo quo oI no hnyn sIuo oxrosnmonfo uojnuo sIn ofocfo. !n
cIrcuIncIon vohIcuInr or In vn ubIIcn funcIonn, uo fouos mouos, sujofn n In
cInusuIn reIuc cic cIonIiIuc.
I! AC1O AMIIS1!A1IVO XIII-l6
6.2. !npociIiliJoJ Je IecIo
Yn homos vIsfo (cupro, cn. VIII, ?) quo sI oI objofo uo un ncfo os ImosIbIo uo
hocho, oI os InoxIsfonfo. Ahorn bIon, uouo ocurrIr quo nI momonfo uo uIcfnrso
oI ncfo su objofo son osIbIo, oro quo or un hocho osforIor so frnnsformo on
ImosIbIo. In fnI cnso no uouo on rIgor uocIrso quo oI ncfo os IIogfImo, oro
fnmoco, sIn uuun, quo confInun vIgonfo.
In nuosfro concofo, oI ncfo quo so fornn ImosIbIo uo hocho con uIforIorI-
unu n su uIcfnuo, so oxfInguo uo Iono uorocho or osn soIn cIrcunsfnncIn, sIn
nocosIunu uo ronuncInmIonfo oxroso uo In numInIsfrncIon o uo In jusfIcIn.
Infonuomos quo son nIIcnbIos Ios mIsmos suuosfos quo sonnInrnmos nrn In
ImosIbIIIunu uo hocho orIgInnrIn, o son:
6.2.l. IolIo Je cucIroIo perconol
SI fnIIoco In orsonn quo os fIfuInr uo Ios uorochos uoI ncfo, u obIIgnun or sus
uoboros, cunnuo uno u ofros no son frnnsforIbIos norIic couco n sus horouo-
ros,
l0
oI ncfo so oxfInguo uo Iono uorocho.
ll
!ns muIfns y rocnrgos ImosIfIvos,
i.gr., so oxfInguon ipco jure or In muorfo uoI confrIbuyonfo; Ios ffuIos honor-
fIcos no horouIfnrIos, uosIgnncIonos, ffuIos y hnbIIIfncIonos, InscrIcIonos o
rogIsfros uo cnrncfor orsonnI, ofc., fnmbIon. In cnmbIo, un uorocho n jubIIn-
cIon nsn n Ios horouoros, on Ios cnsos confomInuos or In Ioy, frnnsformnnuo-
so on uorocho n onsIon. IgunI ocurro con Ios uorochos ocunInrIos uoI InuIvI-
uuo fronfo n In numInIsfrncIon y con Ios ncfos quo Ios hnynn uocInrnuo: su vI-
goncIn no os nIfornun or oI fnIIocImIonfo uoI fIfuInr.

In nIgun cnso so hn ro-
suoIfo no roconocor oI uorocho n cobrnr on ofocfIvo un hnbor rovIsIonnI unn
voz quo In orsonn hn fnIIocIuo.
l2
1nmbIon on mnforIn confrncfunI In muorfo so consIuorn oxfInfIvn ipco jure
uoI confrnfo,
l3
oro oxIsfon normns quo on nIgunos cnsos ormIfon In confInun-
cIon uoI vncuIo con Ios horouoros.
l4
6.l0
!o quo os mns bIon In oxcocIon, sogun S1ASSIOIO!!OS, op. ciI., . 238.
6.ll
Com. Ins nfInnuns obsorvncIonos uo S!II!, CA!!OS A!I, AIo oJninicIroIiio iniliJo,
Snn InbIo, !ovIsfn uos 1rIbunnIs, l990, . 25, uo quo un ofocfo juruIco no so nuforouuco. In In
rncfIcn nIguIon fonurn quo uocInrnrIo, sogurnmonfo on fnI cnso con ofocfo rofroncfIvo. Ioro nos
nroco uno uo Ios juogos uo nInbrns quo oI mIsmo S!II! quIoro ovIfnr or onmnrnnnuos, .
l5, nofn 5.
6.l2
CIou. CA, SnIn I, MorIine: AlcorIo, l99?, LL, l998-A, 296. !n jubIInuo hnbn gnnnuo un
juIcIo or sus hnboros rovIsIonnIos Imngos y quo so Io ngnrn on ofocfIvo, or su ounu nvnnznun:
nI morIr, oso uorocho uosnnrocIo. Vor Cien noIoc Je AgucIin, op. ciI., ?9, . l?3-4.
6.l3
Confr. MA!IIHOII, TroIoJo Jel Joninio pIlico, Iuonos AIros, 1IA, l960, . 39l.
6.l4
I. oj., oI nrf. 49 uo In Ioy l3.064: In cnso uo muorfo, quIobrn o concurso cIvII uoI confrnfIsfn,
quounrn roscInuIuo oI confrnfo, n no sor quo Ios horouoros o snuIcos uo In quIobrn o concurso,
ofrozcnn IIovnr n cnbo In obrn bnjo Ins conuIcIonos osfIuInuns on nquoI. !n numInIsfrncIon nncIo-
nnI fIjnrn Ios Inzos uo rosonfncIon uo Ios ofrocImIonfos y ourn numIfIrIos o uosochnrIos, sIn quo,
on oI uIfImo cnso, fongnn uIchos sucosoros uorocho n InuomnIzncIon nIgunn.
IX1ICI XIII-l?
6.2.2. IolIo Je cucIroIo noIeriol
!n ormIso uo ocuncIon uo un Iugnr uoI uomInIo ubIIco quoun oxfInguIuo, sI
oI bIon uoI uomInIo ubIIco so uosfruyo, como ocurro con Ins concosIonos y or-
mIsos nrn In oxIofncIon uo bnInonrIos, cunnuo In nronn uo In Inyn os IIovnun
or oI mnr.
l5
So numIfo In convorsIon uo un ormIso quo IncIuyo In Inyn quo yn
no oxIsfo, oro so mnnfIono como ormIso uo ocuncIon uo In rIborn nrn su
oxIofncIon.
In sonfIuo sImIInr so rocuorun oI cnso uo In concosIon uo uomInIo ubIIco
quo sufro su IxfIncIon or cnusns ImufnbIos nI objofo uoI ffuIo mInoro: or
ngofnmIonfo uoI rocurso |...] o or no hnborso ouIuo uoscubrIr mIngun rocurso
mInoro suscofIbIo uo nrovochnmIonfo rncIonnI,
l6
nunquo In uocfrInn nncIo-
nnI uo uorocho mInoro os muy roncIn n roconocor oI cnrncfor numInIsfrnfIvo uo
uIchns concosIonos mInorns.
l?
QuIzns Io nsIsfn rnzon omrIcnmonfo.
l8
II ncfo quo obIIgn nI roIofnrIo uo un vohcuIo n onor on conuIcIonos sus
fronos o Iucos, fnmbIon so oxfInguo sI oI vohcuIo mIsmo so uosfruyo fofnImon-
fo, o Io os robnuo nI roIofnrIo; oI ncfo quo obIIgn nI roIofnrIo n consfruIr un
corco on un forrono bnIuo, so oxfInguo sI oI roIofnrIo consfruyo nII un ouIfI-
cIo y oI forrono uojn or fnnfo uo sor bnIuo.
6.2.3. IolIo Je cucIroIo juriJico
!n ormIso uo ocuncIon uo un bIon uoI uomInIo ubIIco so oxfInguo sI oI bIon
uomInInI os uosnfocfnuo on su uosfIno y Ioruo or fnnfo su cnrncfor ubIIco;
un uorocho cunIquIorn sobro un bIon uoI uomInIo ubIIco rovIncInI, fnmbIon
so oxfInguo sI oI bIon os oxroInuo or In ncIon; un nombrnmIonfo como
rofosor uo uoformInnun nsIgnnfurn so oxfInguo sI In mnforIn os surImIun.
l9
Isfn hIofosIs uobo sor comnrnun con In IIogIfImIunu sobrovInIonfo uoI ncfo,
quo no os Io mIsmo quo su ImosIbIIIunu uo hocho or fnIfn uo susfrnfo juruIco
sobrovInIonfo. In oI cnso uo In ImosIbIIIunu uo hocho, nunquo so quIorn cum-
IIr oI ncfo no so uouo hncorIo, orquo oI ovonfo juruIco sobrovonIuo cnmbIn
In sIfuncIon juruIcn uo Ins cosns o Ins orsonns n Ins cunIos oI ncfo so roforn.
In oI cnso uo In IIogIfImIunu sobrovInIonfo, on cnmbIo, oI ncfo ourn ojocufnr-
6.l5
Isfo cnso os mns nmIIo quo In uosnnrIcIon uoI objofo uoI ncfo quo moncIonn C!A!, op.
ciI., . ?8, uos uouo oI ncfo sor uo cumIImIonfo mnforInImonfo ImosIbIo nunquo su objofo no
uosnnrozcn.
6.l6
II!MIJO VI!A, JOSI (Irocfor), DerecIo oJninicIroIiio. PorIe ecpeciol, MnurIu, CIvIfns, l998,
3" ou., . 4?0. In osfos cnsos os robnbIo quo oxIsfn nocosIunu uoI uIcfnuo uo un ncfo rovocnforIo,
on Iugnr uo consIuornrIo oxfInguIuo uo Iono uorocho.
6.l?
Homos oxuosfo nuosfrn osIcIon on II confrnfo numInIsfrnfIvo uo concosIon mInorn, JA,
l980-IV, ?l4, rorouucIuo on AAA, ConIroIoc oJninicIroIiioc, f. II, Asfron, l982, . 49-60.
6.l8
Ior nquoIIn confrovorsIn quo Infrouujorn MAI!A! ncorcn uo In InufIIIunu o oIIgrosIunu uo In
nocIon uo confrnfo numInIsfrnfIvo, quo roInfnrnmos on In !nIroJuccin.
6.l9
III!SA, op. ciI., f. II, . l3l. Aunquo, on In fonuoncIn uonrfnmonfnI, oI nombrnmIonfo uouo
sor convorfIuo hncIn ofrn uIscIIInn uoI uonrfnmonfo.
I! AC1O AMIIS1!A1IVO XIII-l8
so sI so quIsIorn hncorIo, soIo quo or oI cnmbIo rouucIuo uIchn ojocucIon sorn
IIogfImn.
20
?. 1xIincin Je ocIoc legiIinoc JicpuecIo por ocIo oJninicIroIiio
?.l. CoJuciJoJ
CnuucIunu os In oxfIncIon uo un ncfo uIsuosfn or In numInIsfrncIon on vIrfuu
uoI IncumIImIonfo grnvo y cuInbIo, or nrfo uoI nrfIcuInr, n Ins obIIgncIo-
nos quo oI ncfo Io cronbn. Is uos unn snncIon, unn onn numInIsfrnfIvn.
l
II nrf. 2l uoI uocrofo-Ioy l9.549/?2 oxrosn quo !n AumInIsfrncIon ourn
uocInrnr unIInfornImonfo In cnuucIunu uo un ncfo numInIsfrnfIvo cunnuo oI
Inforosnuo no cumIIoro Ins conuIcIonos fIjnuns on oI mIsmo. In ronIIunu, nun-
quo In normn no Io uIgn oxrosnmonfo consIuornmos quo uobo InforrofnrsoIn
sogun In fosIfurn frnuIcIonnI uo In uocfrInn nrgonfInn, quo oI IncumIImIonfo
uobo sor groie y culpoIle,
2
on oI cnso uo Ios ncfos unIInfornIos o InuIvIuunIos.
Iuouo sor ufII comnrnr quo on mnforIn uo sorvIcIos ubIIcos In rosonsnbIII-
unu uoI concosIonnrIo os or Io gonornI uo rosuIfnuo y no uo mouIos, con Io cunI
os unn rosonsnbIIIunu objofIvn y no subjofIvn. A su voz on mnforIn uo conco-
sIonos uo obrn ubIIcn so consIuorn quo In rosonsnbIIIunu uoI concosIonnrIo os
n In Invorsn uo mouIos y no uo fInos: fonor In rufn on conuIcIonos, ofc., oro no
rovonIr .oj. quo nnImnIos suoIfos uo forcoros roIofnrIos obsfncuIIcon In rufn.
QuIzns orquo Ios cnsos mns sonnuos y frocuonfos son sIomro uo rovocncIon y
cnuucIunu uo concosIonos uo sorvIcIos ubIIcos, nIgunos nuforos In consIuornn
IImIfnun n Ios confrnfos numInIsfrnfIvos uo concosIon.
3
o os In soIucIon uoI
nrf. 2l uoI uocrofo-Ioy l9.549/?2, quo nIIcn oxrosnmonfo In cnuucIunu n Ios
ncfos numInIsfrnfIvos.
In cunnfo n In oxrosIon IognI conuIcIonos fIjnuns or oI ncfo, nos nroco
monos cInrn quo In frnuIcIonnI quo hnco roforoncIn n Ins oIligocionec quo oI
ncfo Imongn nI nrfIcuInr uosfInnfnrIo uoI ncfo; n monos quo so quIorn Infor-
rofnr oI nrf. on oI sonfIuo uo quo In cnuucIunu soIo rocouo sI oI IncumIImIon-
fo so rofIoro n obIIgncIonos uoI Inforosnuo quo fuoron conuIcIon uoI oforgnmIon-
fo uoI ncfo. Ioro fnmoco croomos quo osfn InforrofncIon son corrocfn, uos no
so osfnrn hnbInnuo uo unn conuIcIon on sonfIuo juruIco, yn quo no Io sorn nI
susonsIvn nI rosoIuforIn. In Iugnr uo conuIcIonos fIjnuns, uos, hn uo onfon-
uorso sImIomonfo obIIgncIonos Imuosfns.
6.20
AmIInr cupro, 4.
?.l
A!ISSI, op. ciI., . 66-?; III!SA, op. ciI., f. II, . 298; MA!IIHOII, op. ulI. ciI., . 38?.
?.2
MA!IIHOII, op. ciI., f. II, . 388; nrfs. 2l8 y 2l9 uo nuosfro Iroyocfo uo l964. obo nuomns
frnfnrso uo obIIgncIonos osoncInIos Imuosfns or oI oruonnmIonfo juruIco on rnzon uoI ncfo, como
Io oxrosnmos on oI nrf. 2l8 uoI Iroyocfo.
?.3
MIIZ, AIA!ICIO, AoIoc poro un ecIuJio coIre loc corocIerec Je lo reiococin, MonfovIuoo,
l949, . 33.
IX1ICI XIII-l9
!n cnuucIunu suono quo oI ncfo quo so oxfInguo fununmonfnImonfo conco-
un un uorocho, cronnuo nI mIsmo fIomo cIorfos uoboros: os oI IncumIImIonfo
uo Ios sogunuos Io quo IIovn n In oxfIncIon uoI rImoro y con oIIo uoI ncfo fouo.
Isfn snncIon oxfInfIvn so nIIcn rIncInImonfo on mnforIn uo confrnfos numI-
nIsfrnfIvos: fIcnmonfo, uonfro uo In concosIon uo sorvIcIos ubIIcos y uo In
concosIon uo uso uoI uomInIo ubIIco; con fouo, nnun ImIuo su funcIonnmIonfo
rosocfo uo Ios ncfos numInIsfrnfIvos on sonfIuo osfrIcfo como Io nuforIzn oI
uocrofo-Ioy. As In nuforIzncIon munIcInI nrn oI funcIonnmIonfo uo un IocnI o
comorcIo cunIquIorn, Imono fnmbIon, son on formn oxrosn o ImIcIfn, In obII-
gncIon uo cumIIr Ins oruonnnzns sobro hIgIono, ofc.; oI IncumIImIonfo uo uI-
chns obIIgncIonos uouo IIovnr n In uocInrncIon uo cnuucIunu uo uIchn nuforIzn-
cIon o hnbIIIfncIon. CInro osfn quo on fnIos suuosfos uobo hnbor InfImncIon
rovIn y oforgnmIonfo uo un Inzo rnzonnbIo nrn oI cumIImIonfo uoI ncfo, Io
mIsmo quo ocurrIrn on mnforIn uo ormIsos uo uso uoI uomInIo ubIIco. In
cunIquIorn uo fnIos cnsos unn ojocucIon InfomosfIvn ocnsIonnrn rosonsnbIII-
unu uo In numInIsfrncIon.
4
In mnforIn uo ormIsos fnmbIon so nIIcn uos In cnuucIunu or oI Incum-
IImIonfo uo Ins obIIgncIonos quo oI ncfo Imono nI numInIsfrnuo,
5
nunquo n
vocos oI ncfo uouo osfnr concobIuo uo mouo fnI quo oI IncumIImIonfo consfI-
fuyn on vorunu unn conuIcIon rosoIuforIn,
6
cnso on oI cunI In oxfIncIon so ro-
uuco uo Iono uorocho y no consfIfuyo cnuucIunu.
?
!n cnuucIunu os unn snncIon mnxImn or oI IncumIImIonfo, or Io quo su
rocouoncIn os IImIfnun fuorfomonfo: uobo frnfnrso uo IncumIImIonfo n obII-
gncIonos osoncInIos uoI nrfIcuInr, no uo obIIgncIonos monoros.
8
obo frnfnrso
uo IncumIImIonfos grnvos,
9
roIfornuos
l0
y robnuos;
ll
oI IncumIImIonfo uobo
sor cuInbIo
l2
y nnfos uo nIIcnrso In snncIon uobo hncorso unn rovIn consfI-
fucIon on morn nI nrfIcuInr y oforgnrsoIo concosIon uo un Inzo suIomonfn-
rIo rnzonnbIo nI ofocfo.
l3
Is oI rIncIIo quo onuncInmos on oI cn. IX, 4.2,
?.4
MAI!A!, HIC1O! A., ConIrol juJiciol Je lo oJninicIrocin pIlico, f. II, Iuonos AIros, onImn,
l984, . ?93.
?.5
S1ASSIOIO!!OS, op. ciI., . 2?9.
?.6
S1ASSIOIO!!OS, op. ciI., . 2?9. Comnrnr SAYAC!IS !ASO, op. ciI., f. II, . ?8, quo consIuorn
quo In cnuucIunu oquIvnIo n unn conuIcIon rosoIuforIn.
?.?
S1ASSIOIO!!OS, op. loc. ciI.; !A!IS MA!1IZ, op. ciI., 3
n
ou., . 2ll: !n cnuucIunu no obrn uo
Iono uorocho, sIno quo os nocosnrIo quo son uocInrnun or In nuforIunu numInIsfrnfIvn.
?.8
Cunrfn ConforoncIn ncIonnI uo Abognuos, 1ucumnn, l936; MA!IIHOII, op. ciI., . 388.
?.9
SAYAC!IS !ASO, op. ciI., f. II, . ?8; MA!IIHOII, op. loc. ciI.
?.l0
III!SA, op. ciI., . 29?.
?.ll
SAYAC!IS !ASO, op. loc. ciI.
?.l2
O ImufnbIo como n vocos fnmbIon so uIco: MA!IIHOII, op. loc. ciI., uos sI so frnfn uo
concosIonos o IIconcIns uo sorvIcIos ubIIcos In rosonsnbIIIunu os objofIvn, no uo mouIos sIno uo
rosuIfnuos.
?.l3
ocrofoIoy l9.549/?2, nrf. 2l, in fine. SAYAC!IS !ASO, op. ciI., f. I, . 52? y f. II, . ?8-9;
MA!IIHOII, op. ciI., . 389; III!SA, op. ciI., . 298, nofn; MAI!A!, op. ciI., f. II, . ?93.
I! AC1O AMIIS1!A1IVO XIII-20
InfImncIon rovIn. Sorrosn, confrnmnrchns, confInnzn IogfImn, quo fnm-
bIon funcIonn n In Invorsn, cunnuo oI nrfIcuInr fIono ImosIbIIIunu focnIcn,
fsIcn o oconomIco-fInnncIorn uo cumIImIonfo, IncIuso sI so orIgInn on comor-
fnmIonfos u omIsIonos uo In roIn numInIsfrncIon. obo nvIsnrIo.
Isfo cumuIo uo rocnuuos osfnn onsnuos nrn ovIfnr quo In numInIsfrncIon
ncfuo InfomosfIvnmonfo, Io quo no sIomro so Iogrn; os Io mIsmo quo Ios ro-
quIsIfos uo Informo focnIco, nuuIoncIn uoI Inforosnuo, uIcfnmon IognI, nuuIon-
cIn ubIIcn on su cnso, fununmonfncIon uoI ncfo: uIfcIImonfo In numInIsfrncIon
on sus nIvoIos oIfIcos fIono In ncIoncIn o oI fIomo oIfIco sufIcIonfo nrn
cumIIr con Ios nsos quo oxIgo oI rocouImIonfo.
Ior oIIo os mns ruuonfo oforgnr osfns fncuIfnuos n onfos roguInuoros Inuo-
onuIonfos como Ios rovIsfos on oI nrf. 42 uo In ConsfIfucIon. os romIfImos
nI f. l, cn. XV (Infos roguInuoros) y nI f. 2, cn. VII (!n roguIncIon oconomI-
cn y socInI).
?.2. Decuco
II uosuso
l4
on cunnfo fnIfn uo ufIIIzncIon or oI numInIsfrnuo uo Ios uorochos
quo un ncfo Io confIoro, osfn nfImnmonfo IIgnuo con oI fIomo uo vIgoncIn uoI
ncfo numInIsfrnfIvo.
l5
As . oj., sI un ncfo fncuIfn n unn orsonn n ronIIznr
uoformInnun conuucfn uurnnfo un cIorfo fIomo, In fnIfn uo ojocucIon uoI ncfo
hnco quo In numInIsfrncIon uoun oxfInguIrIo: ns, un ncfo quo ncuoruo un fIomo
uoformInnuo nrn In rosonfncIon uo unn monogrnfn, o uo unn fosIs, uouo
uocInrnrso oxfInguIuo or uosuso sI uIcho fIomo frnnscurro sIn quo In mono-
grnfn o In fosIs hnyn sIuo rosonfnun; oI uorocho n jubIInrso oun oxfInguIrso
sogun In vIojn Ioy 4349 sI no so soIIcIfnbn In jubIIncIon uonfro uo Ios cInco nnos
sIguIonfos nI un on quo so uojnbn oI sorvIcIo (nrf. 3?, Inc. 2); oI uorocho n Ins
onsIonos grncInbIos oun oruorso sI oI Inforosnuo no so rosonfnbn n cobrnr
In onsIon uonfro uoI nno sIguIonfo n su oforgnmIonfo.
l6
In cnsos como osfos, so nuvIorfo, oI frnnscurso uoI fIomo rovIsfo on oI ncfo
no so frnuuco on rIgor on su cumIImIonfo, uos su objofo rIncInI so frusfrn:
on vorunu, mns quo cumIImIonfo uoI formIno, hny IncumIImIonfo uoI objofo.
!n sIfuncIon os uIvorsn on unn y ofrn sIfuncIon. II cumIImIonfo uoI formIno
?.l4
S1ASSIOIO!!OS hnbIn uo JecueIuJo (op. ciI., . 239) nrn roforIrso n osfo cnso, Io quo nos
nroco InnroInuo yn quo oI no uso no os unn cosfumbro nbrognforIn sIno un hocho quo uouo
foculIor n In numInIsfrncIon n oxfInguIrIo. C!A! (op. ciI., . ?9) uIsfInguo In JecueIuJo y oI no uso
(quo oI IInmn cnuucIunu) como cnsos uIsfInfos. CA!CA 1!IVIJAO, Loc ocIoc oJninicIroIiioc, Mn-
urIu, l986, . 3?2, no In numIfo como cnusnI uo oxfIncIon.
?.l5
o ns on oI uorocho rIvnuo, uonuo quIon rogIsfro un nombro no roIo on Infornof y no Io
usn, Io Ioruo fronfo n quIon yn Io fIono, nunquo no on Infornof y quIoro usnr oso sIfIo o orfnI con
su nombro. II cnso mns conocIuo os IreJJo (l99?), quo obfuvo unn cnufoInr nufosnfIsfncfIvn o
nuoInnfnmIonfo rovIsIonnI uo In sonfoncIn, LL, 2000.
?.l6
!oy l3.33?, nrf. l3, Inc. J). C!A!, op. ciI., . ?9, nunquo Io IInmn cnuucIunu.
IX1ICI XIII-2l
oxfInguo uo Iono uorocho oI ncfo y unn rorrogn uIcfnun uosuos uo uIcho
fIomo comorfn un ncfo nuovo; on cnmbIo, cunnuo oI fIomo uoI ncfo so rofIoro
n unn fncuIfnu quo so hn conforIuo uurnnfo oI mIsmo n un InuIvIuuo, su frnns-
curso no rouuco un uocnImIonfo nufomnfIco uoI ncfo.
l?
Ior oIIo, n nuosfro onfonuor, os nocosnrIo quo In numInIsfrncIon oxrosn-
monfo rofIro oI ncfo uoI munuo juruIco, nrn quo su oxfIncIon so fongn or
rouucIun.
l8
MIonfrns In numInIsfrncIon no ronuncIn oI voncImIonfo uoI for-
mIno y oI uosuso uoI ncfo, uos, oI numInIsfrnuo uouo nun nmnrnrso on oI
mIsmo nrn oI ojorcIcIo uoI uorocho quo oI ncfo Io oforgnrn;
l9
unn voz ronun-
cInuo oI uosuso, oI ncfo no usnuo uosnnroco rofroncfIvnmonfo. AIgo nrocIuo
ocurrIrn ns on osfo cnso con Io quo so rouuco on mnforIn uo obrns ubIIcns,
on Ins cunIos so uIsfInguon, con roIncIon n In vIgoncIn uo Ins oforfns uo Ios
roononfos, Ios Inzos y Ios Inzos uo vnIIuoz: Ios sogunuos, nI frnnscurrIr,
rouucon In nufomnfIcn oxfIncIon o cnuucIunu uo In oforfn; Ios rImoros, on
cnmbIo, cunnuo so cumIon fncuIfnn nI oforonfo n rofIrnr su oforfn, oro no Io
obIIgnn n oIIo y sI oI no hnco unn oxrosn mnnIfosfncIon uo voIunfnu on fnI
sonfIuo su oforfn sIguo on Io y Io sIguo obIIgnnuo.
!o nnfouIcho os mns cInro nun, sIn uuun, cunnuo oI ncfo quo oforgn In fncuI-
fnu uo quo so frnfn no fIjn unn IImIfncIon fomornI n In mIsmn: on fnI hIofosIs,
or fnnfo, oI ncfo InuuunbIomonfo sIguo on vIgor n osnr uoI no uso, on fnnfo In
numInIsfrncIon no Io uojo sIn ofocfo.
20
Su uIforoncIn con oI cnso on quo hny
formIno os quo on oI In numInIsfrncIon so obIIgn n s mIsmn n mnnfonor oI ncfo
uurnnfo oI fIomo rofIjnuo, obIIgncIon quo no oxIsfo on oI sogunuo cnso, on oI
cunI oIIn uouo on cunIquIor momonfo oxfInguIrIo.
II uosuso no comorfn unn rovocncIon or rnzonos uo oorfunIunu, uos oI fun-
unmonfo uo In oxfIncIon no os quo oI ncfo so hnyn frnnsformnuo on Inoorfuno,
sIno mns bIon quo oI nrfIcuInr no hn hocho uso uoI uorocho o In fncuIfnu quo oI
ncfo Io ncorunbn. !n oxfIncIon, or fnnfo, no os ImufnbIo n In numInIsfrncIon
(como ocurro on In rovocncIon or rnzonos uo oorfunIunu) sIno nI numInIsfrnuo y
consocuonfomonfo osfo no uouo rofonuor InuomnIzncIon nIgunn or In oxfIncIon
uoI ncfo, n In Invorsn uo Io quo uouo ocurrIr on In rovocncIon or rnzonos uo Ino-
orfunIunu, quo uouo unr Iugnr n InuomnIzncIonos. IfIoro n su voz oI uosuso uo
In cnuucIunu
2l
on quo osfn uIfImn ImIIcn un IncumIImIonfo uo obIIgncIonos
?.l?
Conf. IIZ, 1l ocIo oJninicIroIiio, op. ciI., . 298: nnfos uo uIcfnrso oI ncfo uo rovocnforIn,
oI ncfo no ufIIIznuo quoun on Ionn vIgoncIn, no os InfIuoncInuo on mnnorn uIrocfn or In voIunfnu
uoI numInIsfrnuo.
?.l8
Conf. IIZ, op. loc. ciI.
?.l9
Comnrnr on cnmbIo S1ASSIOIO!!OS, op. ciI., . 239 y 240.
?.20
S1ASSIOIO!!OS, op. ciI., . 239; !IA!IS, J!A I!ACISCO, Coco ju:goJo oJninicIroIiio, Iuo-
nos AIros, Krnff, l946, . 52 y ss., 55, 56.
?.2l
In confrn C!A!, op. ciI., . ?9, quIon sogun yn vImos nsImIIn nmbos suuosfos. Comnrnr
IIZ, op. ciI., . 298.
I! AC1O AMIIS1!A1IVO XIII-22
osoncInIos y os unn snncIon, mIonfrns quo oI uosuso os oI no ojorcIcIo uo un
uorocho quo fncuIfn n rofIrnrIo uoI cnmo juruIco on bnso n unn voIunfnu, n
vocos rosumIun IognImonfo, uo ronuncInrIo. Ior oIIo In oxfIncIon or uosuso
uouo sor uIsuosfn sIn nocosIunu uoI cumIImIonfo uo Ins mIsmns formnIIun-
uos quo In cnuucIunu, nunquo uosuo Iuogo oI uosuso uobo IgunImonfo osfnr
robnuo y sor ImufnbIo, roquIrIonuo fnmbIon unn InfImncIon rovIn. Ior Io
uomns, In cnuucIunu uouo frnor ofrns snncIonos nrn oI numInIsfrnuo,
22
quo
son on cnmbIo fofnImonfo InnIIcnbIos on oI uosuso, uos no so frnfn sogun
uIjImos uo unn snncIon.
!n roscrIcIon uoI uorocho quo oI ncfo ncuorun nI Inforosnuo os nsImIInbIo
nI uosuso,
23
on cunnfo nI oornrso oI frnnscurso uoI formIno IognI oI Inforosnuo
uouo oruor su uorocho, sI In numInIsfrncIon uocIuo oonorIo In roscrIcIon;
oro In numInIsfrncIon no osfn obIIgnun n oIIo y uouo ronuncInr n In roscrI-
cIon oornun on su fnvor,
24
cunnuo no rosuIfo ofIco oonorIn, o son Injusfo. So
uIforoncInn, n nuosfro juIcIo, on quo oI Isfnuo uouo oonor In roscrIcIon
nun uosuos uo hnborso rosonfnuo In rocInmncIon fnrun, mIonfrns quo no
uouo oonor oI uosuso cunnuo oI nrfIcuInr hn mnnIfosfnuo, nunquo son fnr-
unmonfo, su voIunfnu uo ojorcor Ios uorochos quo oI ncfo Io ncorunbn. In nm-
bos cnsos, con fouo, oI ncfo o oI uorocho no so oxfInguo uo Iono uorocho, sIno
quo so roquIoro unn mnnIfosfncIon uo In numInIsfrncIon, rofIrnnuo oI ncfo u
oonIonuo In roscrIcIon.
?.3. 1eiococin por ro:onec Je oporIuniJoJ
SI so frnfn uo ncfos oforgnuos vnIIunmonfo n ffuIo rocnrIo, In rovocncIon os
rocouonfo.
25
SI, on cnmbIo, oI ncfo no orn oxrosn y vnIIunmonfo rocnrIo, In sIfuncIon os
mns comIojn. Yn oxIIcnmos
26
quo In rovocncIon or rnzonos uo oorfunIunu,
on cunnfo rofonuo oIImInnr oI uorocho uo roIounu uoI nrfIcuInr omorgonfo
uo un ncfo numInIsfrnfIvo quo Io roconoco u oforgn uorochos, no uouo consfI-
fucIonnImonfo hncorso on souo numInIsfrnfIvn, sIn Ioy ecpeciol quo cnIIfIquo uo
?.22
III!SA, op. ciI., f. II, . 300; MA!IIHOII, CoJuciJoJ , reiococin Je lo concecin Je ceriicioc
pIlicoc, Iuonos AIros, l94?, . 8l y 82. In mnforIn uo concosIonos o IIconcIns uo sorvIcIos u
obrns ubIIcns, In cnuucIunu ncnrron uosuo Iuogo Imorfnnfos snncIonos nuIcIonnIos.
?.23
Comnrnr C!A!, op. ciI., . ?9, quIon sonrn nmbns sIfuncIonos, nunquo no sonnIn uIforon-
cIns onfro sus consocuoncIns juruIcns.
?.24
CO!SCHMI1, WI!I!, !n ronuncIn uoI Isfnuo n In uofonsn uo roscrIcIon y su nIogncIon
como cnusn oxfInfIvn uoI crouIfo, JA, l960-I, 3, soccIon uocfrInn. Is In soIucIon quo consngro on
su momonfo In hoy cnsI fofnImonfo uorognun Ioy uo confnbIIIunu, nrf. l42: !ns uoonuoncIns y Ins
onfIunuos uosconfrnIIznuns uoI Isfnuo no hnrnn Iugnr or s n Ins rocInmncIonos on quo In nccIon
uo Ios rocurronfos so hnIInro roscrIfn. II Iouor IjocufIvo ourn, no obsfnnfo, fonIonuo on cuon-
fn In mounIIunu uo cnun cnso, or rovIo y osocInI ronuncInmIonfo roconocor osos uorochos.
?.25
Cn. VI, l0.3 y l0.3.l.
?.26
Supro, cn. VI, l0.4.2. y l0.4.3.
IX1ICI XIII-23
ufIIIunu ubIIcn oI uorocho uo cuyn oxroIncIon so frnfn.
2?
!n nnnIogn con In
oxroIncIon uomuosfrn, n nuosfro mouo uo vor, quo unn rovIsIon como In quo
on fnI sonfIuo confIono oI nrf. l8 uoI uocrofo-Ioy l9.549/?2 os InconsfIfucIo-
nnI.
28
o ncofnrso oI sonfIuo IIfornI uo In normn quo confIoro In suuosfn o-
fosfnu rovocnforIn, rosuIfnrn quo fouos Ios ncfos numInIsfrnfIvos sornn sIom-
ro rocnrIos, Io cunI os In consngrncIon uo In InsogurIunu juruIcn on su mnxI-
mn mnnIfosfncIon.
o consIuornmos numIsIbIo consfIfucIonnImonfo, on consocuoncIn, In ofos-
fnu rovocnforIn InuIcnun sIn Ioy oxrosn quo In nuforIco on formn rnzonnbIo on
Ios cnsos concrofos,
29
preiio InuomnIzncIon uoI unno nfrImonInI quo Irroguo.
uosfrn oInIon nrocIorn ns, on osfo nsocfo, uIforIr bnsfnnfo uo In uo ofros
nuforos nrgonfInos quo numIfon In ofosfnu rovocnforIn or InoorfunIunu.
Mns nun y como robIomn nnrfo, In uocfrInn nncIonnI y In rncfIcn sosfIo-
non In mIsmn soIucIon quo nuforIzn In rovocncIon cin InuomnIzncIon, cunnuo oI
ncfo InIcInI ns Io confomIo. !n cnso fIco uo osfn robIomnfIcn Io ouomos
onconfrnr on In rovocncIon uoI IInmnuo n IIcIfncIon ubIIcn.
30
?.4. 1eccoIe
So uIscufo on In uocfrInn nncIonnI sI os o no rocouonfo o nocosnrIn unn cInusu-
In uo roscnfo, nIIcnbIo n Ins concosIonos uo sorvIcIos ubIIcos y n Ios ncfos
numInIsfrnfIvos on gonornI. Is un fomn quo yn no uouo nnnIIznrso nIsInun-
monfo uoI uorocho InfornncIonnI quo so hn Incorornuo como uorocho Inforno.
So frnfn uo Ios muIfIIos frnfnuos uo rofoccIon uo InvorsIonos oxfrnnjorns
3l
quo rofogon conIro In nncIonnIIzncIon o osfnfIzncIon uo ncfIvIunuos, quo no
son sIno oI rosuIfnuo uoI roscnfo o In cnuucIunu cunnuo so ronsumo In rosfn-
?.2?
Y nun on osfo cnso In uocfrInn hnco fIomo osfuIo fnmbIon In nocosnrIn InforvoncIon juuI-
cInI nrn In uosososIon, como ns fnmbIon In InuomnIzncIon rovIn nI frnsnso uoI ffuIo. Iso
crIforIo fuo rocogIuo or oI uocrofo-Ioy uo oxroIncIonos. Is confrnuIcforIo o Incongruonfo sosfo-
nor osos osfuInuos nrn In oxroIncIon uo InmuobIos y ofro, ouosfo, nrn Ios uorochos roconocI-
uos or ncfos numInIsfrnfIvos.
?.28
Conf. con osfo crIforIo, n nIvoI uo Inforrognnfo, IO!O!CI, MXIMO, !n InuomnIzncIon on In
rovocncIon uoI confrnfo numInIsfrnfIvo or rnzonos uo Inforos ubIIco, on !IVI!SIA A!S1!A!,
ConIroIoc oJninicIroIiioc, Iuonos AIros, CIoncIns uo In AumInIsfrncIon, 2000, . 554 y ss., .
556-?, quIon rocuorun quo osn normn ourn IIognr n fonocor nhorn uo oncunurnrso oI nrf. l8 on
In cInusuIn ocfnvn uo Ins uIsosIcIonos frnnsIforIns uo In ConsfIfucIon. IxIIcnmos osfn uIfImn
cuosfIon on oI f. 2, cn. VII, !n roguIncIon oconomIcn y socInI.

?.29
AmIInr cupro, cn. VI, l0.2, !n oxcocIon cunnuo hny unn Ioy oxrosn quo nuforIco In
rovocncIon. !n rovocncIon or oorfunIunu sogun oI nrf. l8. Como nII oxIIcnmos, os InsufIcIonfo
o InconsfIfucIonnI In vncn o nbsurun normn gonorIcn uoI nrf. l8 uoI uocrofo-Ioy l9549/?2.
?.30
Inrn un uosnrroIIo uoI osfnuo ncfunI uoI robIomn nos romIfImos nI oxcoIonfo frnbnjo uo
MO1I, !A!!A MI!CIIS, ConsocuoncIns uo In rovocncIon uoI IInmnuo n IIcIfncIon or rnzonos uo
oorfunIunu, morIfo o convonIoncIn, on !IVI!SIA A!S1!A!, ConIroIoc oJninicIroIiioc, Iuonos
AIros, CIoncIns uo In AumInIsfrncIon, 2000, . 346 y ss., con un comIofo y oquIIIbrnuo uosnrroIIo
uoI fomn.
?.3l
Quo rosonnmos cupro, f. 2, cn. XVIII, 2.3 y 2.4.
I! AC1O AMIIS1!A1IVO XIII-24
cIon or oI Isfnuo. IIIo ocurro uo hocho sI oI Isfnuo no roIIcIfn on un mIsmo
ncfo y no Iogrn oI frnsnso uo In concosIon uo un concosIonnrIo o ormIsIonnrIo
nI ofro. II roscnfo quoun oxcIuIuo.
32
In cunnfo n In cnuucIunu, o son In oxfIn-
cIon or IncumIImIonfo cuInbIo uoI concosIonnrIo, Ios frnfnuos no ImIuon
uocrofnrIn, oro uobo sor con roIIcIfncIon sImuIfnnon quo ormIfn quo oI conco-
sIonnrIo o IIconcInfnrIo snIIonfo onfroguo In concosIon o IIconcIn nI nuovo gnnn-
uor uo In IIcIfncIon y no nI Isfnuo mIsmo.
Isfns gnrnnfns, cronuns nrn Ios Invorsoros oxfrnnjoros, son nIIcnbIos fnm-
bIon n Ios nncIonnIos yn quo uo Io confrnrIo so osfuInrn unn InoxIIcnbIo uIs-
crImInncIon, quo no fIono fununmonfo, no yn fnn soIo on In ronIIunu nncIonnI
sIno nI sIquIorn on oI confoxfo uo In gIobnIIzncIon uo In oconomn. Sorn nbsur-
unmonfo orIgInnI uIscrImInnr on confrn uoI nncIonnI y n fnvor uoI oxfrnnjoro.
In Ios hochos uouo ocurrIr, oro oIovnrIo n rIncIIo juruIco nroco yn oxcosI-
vo. !n uocfrInn frnuIcIonnI orn nmIInmonfo fnvornbIo n In rocouoncIn uoI
roscnfo, consIuornnuoIo IncIuso unn cInusuIn ImIcIfn.
33
!n mns rocIonfo In-
frouuco IImIfncIonos
34
y mucho uoonuo uo quo so mnnfongn In uocfrInn uoI
rogImon o Ins ofosfnuos oxorbIfnnfos ImIcIfns.
35
oI conjunfo uo nuosfro
mouIo confonnr uo
36
frnfnuos uo rofoccIon uo InvorsIonos oxfrnnjorns surgo
con cInrIunu quo oI roscnfo quoun oxcIuIuo uoI uorocho nrgonfIno.

IgunI concIu-
sIon rosuIfn nIIcnbIo nI uorocho comnrnuo uos, como rosuIfn obvIo, osfos
frnfnuos bIInfornIos son hoy on un coIobrnuos or fouos Ios nsos uoI munuo.
8. 1xIincin por el porIiculor Je ocIoc legiIinoc
8.l. 1enuncio
Is In voIunfnrIn uocIInncIon or oI Inforosnuo, uo Ios uorochos quo oI ncfo Io
ncuorun. Hny quIonos consIuornn quo In ronuncIn no uouo nIIcnrso fncIImon-
fo n un ncfo numInIsfrnfIvo, orquo onfnfIznr on osfo su nsocfo uo fuorzn obII-
gnforIn.
l
In oso sonfIuo no von como, or su soIn voIunfnu, un nrfIcuInr uo-
?.32
Com. I!I1Z, OSVA!O A. I., II roscnfo, on !IVI!SIA A!S1!A!, ConIroIoc AJninicIroIi-
ioc, Iuonos AIros, CIoncIns uo In AumInIsfrncIon, 2000, . 243 y ss.; II roscnfo, on AA.VV., Loc
ceriicioc pIlicoc. 1eginen juriJico ocIuol, Iuonos AIros, onImn, l994; !oscnfo: oIImIfncIon
y ofocfos, on AA.VV., 1cIuJioc Je JerecIo oJninicIroIiio, Iuonos AIros, onImn, l994.
?.33
MA!IIHOII, op. ciI., f. II, . 360, quIon mnnfIono In fosIs uo su rImIgonIo IIbro 1eiococin
, coJuciJoJ Je lo concecin Je ceriicioc pIlicoc, Iuonos AIros, AboIouo, l946.
?.34
CASSACI, op. ulI. ciI., f. II, l998, . l6l: sIomro quo In rosocfIvn cInusuIn no fuorn
confIscnforIn o IrrnzonnbIo; H!1CHISO, 1OMS, 1eginen Je proceJinienIoc oJninicIroIiioc,
Iuonos AIros, Asfron, l998, 4" ou., . l35 : In IncIusIon uo In cInusuIn no uobo consIuornrso ImI-
cIfn, sIno quo uobo sor oxrosnmonfo ncfnun y uIsuosfn on souo juuIcInI.
?.35
Vor In InforrofncIon uo Ios uorochos uo Ios concosIonnrIos y IIconcInfnrIos uo sorvIcIos
monooIIcos cupro, f. l, cn. XI, 6, 6.2, . XI-29 n 45); Decpuec Je lo reforno Jel 1cIoJo, l998,
2" ou., cn. III, !n InforrofncIon rosfrIcfIvn uo concosIonos y rIvIIogIos.
?.36
II uIfImo IIsfnuo quo homos confroInuo fIgurn on oI f. 2, cn. XVIII, 2.3 y 2.4.
8.l
I!!MA, C!A!I, Lo renoncioIion en JroiI oJninicIroIif fronoic, Inrs, !CJ, l9?4, .
lll-2 y nofn 2.
IX1ICI XIII-25
8.2
I!!MA, op. ciI., . ll2.
8.3
I!!MA, op. ciI., . ll2-l3.
8.4
Ior oso no consIuornmos quo In ronuncIn uoun hncorso or nccIonos concIuyonfos como
uIco IO!S1HOII, TroIoJo Je JerecIo oJninicIroIiio, MnurIu, l958, . 390. In oso cnso os uosuso,
quo no oxfInguo nufomnfIcnmonfo oI ncfo: vor cupro, ?.2.
8.5
In osfo conformo IO!S1HOII, op. ciI., . 390.
8.6
IO!S1HOII, op. ciI., . 388.
8.?
IO!S1HOII, op. loc. ciI.
8.8
IO!S1HOII, op. loc. ciI. CAVIC!IO onfIonuo quo Ios uoscnnsos romunornuos on In funcIon ubII-
cn no uouon sor romunornuos nI comonsnuos on uInoro, sogun Ins normns uoI uorocho InbornI
(nrf. l6 uo In Ioy uo confrnfo uo frnbnjo), sobro fouo uosuos uo In Ioy 25.l64 uo ofIcn on In funcIon
ubIIcn, quo on su nrf. l9 fonuorn n ncorcnr, on su oInIon, In roguIncIon uoI omIoo ubIIco nI
uorocho InbornI. II robIomn os quo hny sIomro un nrrnsfro uo IIconcIns no fomnuns quo sogun
Ins normns fInnImonfo so Ioruon, sIn comonsncIon. Is unn fonuoncIn uIfIcII uo rovorfIr.
8.9
II!MIJO VI!A, JOSI (Irocfor), DerecIo oJninicIroIiio. PorIe ecpeciol, op. ciI., . 4?l: In
ronuncIn ncofnun os cnusn uo oxfIncIon, y In ronuncIn no ncofnun unn cnusn uo cnuucIunu uoI
ffuIo.
8.l0
IO!S1HOII, op. ciI., . 389. SIn ombnrgo In jurIsruuoncIn nIomnnn, quo osfo mIsmo nufor
rorouuco, so mnnIfIosfn uo ncuoruo n Io quo oxrosnmos n confInuncIon on oI foxfo.
un oxfInguIr un ncfo numInIsfrnfIvo.
2
IIonsnn, IncIuso nrn In ronuncIn or oI
nrfIcuInr n Ios uorochos quo oI ncfo Ios ncuorun, quo hnco fnIfn oI rofIro uoI
ncfo or In numInIsfrncIon nrn quo oI coso on sus ofocfos y quo nnfos uo oso
rofIro oI nrfIcuInr uouo vnIIunmonfo rovocnr su ronuncIn.
3
SIn ombnrgo, n-
roco un unfo uo vIsfn InsufIcIonfomonfo fununuo, o muy nognuo n un cnrnc-
for roomInonfo uo In nuforIunu numInIsfrnfIvn, cnsI nbsfrncfo o InnoInbIo on
unn socIounu nbIorfn.
!n ronuncIn fIono grnn sImIIIfuu con oI uosuso, soIo quo on osfo cnso oI nr-
fIcuInr mnnIfIosfn oxrosnmonfo,
4
su voIunfnu uo no ufIIIznr Ios uorochos quo
oI ncfo Io ncuorun y Io nofIfIcn n In numInIsfrncIon.
5
!os honoros y conuocorncIo-
nos,
6
Ios uorochos uo InuomnIzncIon,
?
Ins IIconcIns y ormIsos on In funcIon ubII-
cn,
8
ofc., uouon sor objofo uo ronuncIn. Vn uo suyo quo soIo uouo ronuncInrso n
nquoIIos ncfos quo so oforgnn on bonofIcIo o Inforos uoI numInIsfrnuo, cronnuoIo
uorochos: Ios ncfos quo cronn obIIgncIonos no so ronuncInn sIno quo, on fouo cnso,
so soIIcIfn su oxfIncIon.
9
!n ronuncIn fIono nIIcncIon on fouos nquoIIos ncfos quo
nrn uIcfnrso roquIoron oI consonfImIonfo uoI Inforosnuo, quIon uouo rofIrnr uI-
cho consonfImIonfo Iuogo uo hnborIo oforgnuo. SI oI ncfo hn sIuo oforgnuo uo ofIcIo,
sIn conocImIonfo nI ncofncIon rovIn uoI uosfInnfnrIo, oso ncfo no so ronuncIn
uos no onfro on vIgor. Cnbo uos sImIomonfo no ncofnrIo nrn quo no rouuzcn
ofocfos (. oj., unn uosIgnncIon honornrIn). Ahorn bIon, unn voz ncofnuo cnbo
uIsfInguIr sI os un ncfo Insfnnfnnoo o hny rosfncIonos on cumIImIonfo. In oI
sogunuo cnso (i.gr. bocns) cnbo In ronuncIn; on oI rImor cnso nrocIorn quo In
ronuncIn os nbsfrncfn: oI ncfo ,o ce cunpli osforIormonfo n su omIsIon mo-
uInnfo In ncofncIon y hn quounuo on consocuoncIn ngofnuo. SI bIon n vocos so
sosfIono quo In ronuncIn uobo sor ncofnun,
l0
onsnmos quo on Ios cnsos on quo
oIIn os rocouonfo sus ofocfos son nufomnfIcos y oxfInguon ipco jure oI ncfo y
I! AC1O AMIIS1!A1IVO XIII-26
sus ofocfos,
ll
unn voz quo In ronuncIn hn sIuo nofIfIcnun n In numInIsfrncIon.
CoIncIuImos on osfo con oI nnfIguo concofo uo quo os un rIncIIo uo orocho
unIvorsnImonfo numIfIuo quo |...] nnuIo uouo sor obIIgnuo n ormnnocor on oI
goco uo uorochos quo yn no quIoro fonor.
l2
Inroco uIfcII ImngInnr ncfos numI-
nIsfrnfIvos confIrIonuo uorochos uo oruon ubIIco, IrronuncInbIos or su nnfu-
rnIozn (In IIborfnu, In orsonnIIunu, ofc.), orquo nInguno uo oIIos ourn nncor
uo un ncfo numInIsfrnfIvo: son rooxIsfonfos n oI. SI so numIfo onfoncos quo un
uorocho uoformInnuo uouo sor ronuncInuo, no uouo suouIfnrso osn ronun-
cIn n In ncofncIon or nrfo uo In numInIsfrncIon. !n ronuncIn, sI os rocouon-
fo y oorfunn on oI fIomo, uobo oxfInguIr uo or s oI ncfo o oI uorocho nI cunI
so ronuncIn, frnfnnuoso uo ncfos unIInfornIos uo In numInIsfrncIon.
l3
8.2. 1ecIo:o
!o mIsmo ocurro, n In Invorsn, cunnuo In numInIsfrncIon uIcfn un ncfo uo Ios
quo roquIoron oI consonfImIonfo uoI Inforosnuo, sIn hnborsoIo ouIuo o hnborIo
obfonIuo rovInmonfo. In fnI cnso oI Inforosnuo uouo oforgnr su ncofncIon,
con Io cunI oI ncfo comIonzn n rouucIr sus ofocfos, o on cnmbIo no hncorIo. In
osfn uIfImn hIofosIs, n su voz, oI Inforosnuo uouo rochnznr formnImonfo oI
ncfo, nofIfIcnnuoIo n In numInIsfrncIon, o uouo on cnmbIo mnnfonor sIIoncIo,
sIn consonfIr fnmoco ImIcIfnmonfo In ojocucIon uoI ncfo. In osfo cnso, nI no
hnbor rochnzo oxroso nI ncofncIon ImIcIfn o or In uocfrInn uo Ios ncfos
roIos, oI ncfo roquorIrn rovocncIon oxrosn or nrfo uo In numInIsfrncIon.
SI oI nrfIcuInr oxrosn y formnImonfo rochnzn oI ncfo numInIsfrnfIvo (ro-
mIo; bocn, ofc.) uIcho rochnzo oxfInguo uo Iono uorocho, rofroncfIvnmonfo, oI
ncfo uo quo so frnfn; onfonuomos, on consocuoncIn, quo oI rochnzo rouuco ofocfos
Insfnnfnnoos y quo no uouo Iuogo sor rofIrnuo or oI nrfIcuInr, quo uocIuIorn
fnrunmonfo mouIfIcnr su crIforIo y ncofnr oI ncfo: osn ncofncIon uIforIor no
hnrn ronncor oI ncfo rochnznuo.
l4
SI, on cnmbIo, oI Inforosnuo so IImIfo n gunr-
unr sIIoncIo, oI ourn ncofnr oI ncfo on fnnfo quo osfo no hnyn sIuo oxrosn-
monfo rofIrnuo or In numInIsfrncIon or uosuso.
8.ll
Ior oIIo so uIco quo In ronuncIn os In oxfIncIon uo uorocho oornun or In soIn voIunfnu uoI
fIfuInr: A!ISSI, !IA1O, Lo reioco Jegli oIIi onninicIroIiii, MIInn, CIuffro, l956, . 62; !ACCI,
ConIriIuIo ollo JoIrino Jelle rinuncie nel JiriIIo puIIlico, !omn, l9l4, . 25, 3?; !OMAI!!I,
L'onnullonenIo Jegli oIIi onninicIroIiii, MIInn, l939, . 4l.
8.l2
As Io uIjo oI frIbunnI numInIsfrnfIvo uo InvnrIn on un ronuncInmIonfo uo l880 cIfnuo or
IO!S1HOII, op. ciI., . 389.
8.l3
Ofrn, sIn uuun, os In robIomnfIcn on mnforIn uo confrnfos numInIsfrnfIvos, como fnmbIon
on nquoIIos ncfos unIInfornIos cuyo confonIuo rIncInI os Imonor unn obIIgncIon, nunquo osn
obIIgncIon ImIIquo nIgun uorocho. A Ios rImoros nos roforImos on oI 8.3; on cunnfo n Ios sogun-
uos, sI oI ncfo os sonrnbIo, ourn ronuncInrso nI uorocho quo oI ncfo ncuorun, oro no uouo on
cnmbIo ronuncInrso n In obIIgncIon quo oI ncfo Imono; n In Invorsn, sI Io rIncInI uoI ncfo fuorn oI
oforgnmIonfo uo un uorocho, nunquo osfo ncfo ncnrroo fnmbIon nIgunns obIIgncIonos, onfoncos s
uouo ronuncInrso nI ncfo onforo.
8.l4
A monos quo oI ncfo uo rochnzo hubIorn osfnuo vIcInuo or vIoIoncIn o orror.
IX1ICI XIII-2?
8.3. AcIoc conIrocIuolec
!ns obsorvncIonos quo nnfocouon osfnn roforIuns osocfIcnmonfo n In ronun-
cIn y rochnzo uo ncfos unIInfornIos. In cunnfo n In ronuncIn on mnforIn con-
frncfunI, sus ofocfos uoonuon uo quo confrnfos so frnfo: on Ins concosIonos uo
uso uoI uomInIo ubIIco, quo so oforgnn on oI Inforos nrfIcuInr uoI concosIonn-
rIo, In ronuncIn os numIsIbIo y rouuco or s soIn ofocfos oxfInfIvos;
l5
on cnm-
bIo, oIIo no ocurro on In concosIon y IIconcIn uo sorvIcIos ubIIcos o on Ios con-
frnfos uo obrns y concosIonos uo obrns ubIIcns o uo sumInIsfros, on quo In
ronuncIn soIo oxfInguo oI confrnfo sI os ncofnun or In numInIsfrncIon;
l6
In Ioy
o oI confrnfo uouon rovor, or Io uomns, Ios cnsos y conuIcIonos on quo Ins
nrfos uouon ouIr o uIsonor In oxfIncIon uoI confrnfo.
In nquoIIos cnsos, oI confrnfo no so oxfInguo or ronuncIn, sIno or roscI-
sIon, como ncfo uo mufuo ncuoruo onfro Ins nrfos.
l?
Ior Io uomns, on Ins IIcIfncIonos on gonornI, on Ins cunIos Ins rosonfncIonos
rovIsfon oI cnrncfor uo oferIoc,
l8
In nujuuIcncIon hochn n unn uo oIIns or In
numInIsfrncIon ImIIcn orfoccIonnr oI confrnfo,
l9
or Io quo no os numIsIbIo oI
rochnzo uo In nujuuIcncIon or nrfo uoI oforonfo: oI hn quounuo yn vIncuInuo
confrncfunImonfo.
!o mIsmo ocurro on Ios concursos, on Ios cunIos In orsonn quo so rosonfo
no uouo rochnznr In uosIgnncIon sI no hnn cnmbInuo Ins conuIcIonos bnjo Ins
cunIos so rosonfo. In fnI cnso oI uouo ronuncInr
20
n un vncuIo yn orfoccIo-
nnuo, Io quo no os Io mIsmo quo rochnznr oI ncfo, uos In ronuncIn n In funcIon
ubIIcn osfn rogIun or ofrns rogIns.
2l
8.l5
MA!IIHOII, TroIoJo Jel Joninio pIlico, op. ciI., . 425; comnrnr III!SA, op. ciI., . 296.
8.l6
III!SA, op. ciI., f. II, . 296. Ior Io uomns, oI ncfo uo ncofncIon uobo n su voz fonor susfonfo
fncfIco sufIcIonfo o uo Io confrnrIo ourn consfIfuIrso on unn morn IIbornIIunu, sI so frnfn uo un
concosIonnrIo o IIconcInfnrIo quo so oncuonfrn on IncumIImIonfo; con Io cunI rocnomos on In fIgu-
rn uo In roscIsIon uo mufuo ncuoruo, como sonnInmos on oI foxfo.
8.l?
III!SA, op. ciI., . 30?. Cnbo unfunIIznr, con fouo, quo on Ins concosIonos uo sorvIcIos ubII-
cos Io mns frocuonfo on In ncfunIIunu os In ronogocIncIon. Inrn bIon o nrn mnI, fouo so ronogocIn,
IncIuso In oxfIncIon. Vor !!I11A, !ICA!O 1OMS, !onogocIncIon uoI confrnfo numInIsfrnfIvo, on
!IVI!SIA A!S1!A!, ConIroIoc oJninicIroIiioc, op. ciI., . 359 y ss.
8.l8
Vor nuosfro DerecIo oJninicIroIiio Je lo econonio, op. ciI., . 345; vor fnmbIon C!A!, A!-
MAO IMI!IO, !IcIfncIon, on 1nciclopeJio JuriJico OneIo, f. XVIII, Iuonos AIros, l964, . ?02
y ss.
8.l9
Vor cupro, f. 2, 2000, 4" ou., cn. XII, !n IIcIfncIon ubIIcn.
8.20
C!A!, A!MAO IMI!IO, IxfIncIon uoI nombrnmIonfo uoI ngonfo ubIIco nnfos uo In fomn uo
ososIon, on su IIbro 1cIuJioc coIre lo relocin Je enpleo pIlico, !n IInfn, l964, . l4 y l5.
8.2l
I. oj., on oI oruon nncIonnI, oI ngonfo osfn obIIgnuo n ormnnocor un Inso on In funcIon sI In
ronuncIn no Io os ncofnun nnfos. Con fouo, oxIsfon cnsos, cuyns sonfoncIns hnn quounuo fIrmos,
on quo so rosoIvIo quo nun uosuos uo ncofnun In ronuncIn oun uIsonorso unn mouIun uIscIII-
nnrIn oxuIsIvn como In oxonorncIon, sIomro quo so In sImuInrn bnjo oI mnnfo uo nnofnr on su
nnfIguo Iognjo quo sI hubIorn osfnuo nun on In funcIon ubIIcn, Io hubIorn corrosonuIuo sor
oxonornuo. o os numIfIun su ImugnncIon como sI fuorn cosnnfn: 1IcIegoro, (l9?5), CIou.
CA, SnIn I, LL, l9?5-I, ?69; cupro, cn. VIII, nofn ?.6 in fine. Vn uo suyo quo Io consIuornmos unn
soIucIon uosncorfnun.
I! AC1O AMIIS1!A1IVO XIII-28
Ior oI confrnrIo, sI In numInIsfrncIon uosIgnn n unn orsonn sIn unn rovIn
mnnIfosfncIon uo voIunfnu uo osfn, on oI sonfIuo uo osfuInrso nrn oI cnrgo o
funcIon o ncofnrIn rovInmonfo, oIIn uouo sImIomonfo rochnznr oI ncfo, ox-
fInguIonuoIo ns nufomnfIcnmonfo: os Io quo suoIo ocurrIr on mnforIn uo uosIg-
nncIonos uo mIombros uo jurnuo, Infogrnnfos uo frIbunnI uo fosIs, ofc.

Вам также может понравиться