Вы находитесь на странице: 1из 68

+∆EÚ : 6 ∫…∆Æ˙I…EÚ

®…<« 2007 n‰˘¥…‰∂… {…∆i…


∫…®{……n˘EÚ
+…i®……Æ˙…®… ∂…®……«
|…¥……∫…“ ¶……Æ˙i…“™……Â EÚ“ ®…… ∫…EÚ <«-{… j…EÚ…

i…‰Æ‰˙  ±…™…‰ §…‰i……§… ΩÈ˛ +Æ˙®……ƒ EËÚ∫…‰, n˘Æ˙ +… ®…‰Æ‰˙ ∫…“x…‰ ®…  EÚ∫…“  n˘x… B‰∫…‰
¶…M…¥……x… EfiÚπh… EÚ“ ∫…V…“ ®…⁄Æ˙i… ®…Â, S…÷{…S……{… ∫…®…… M…<« l…“ ®…“Æ˙… V…Ë∫…‰
V……ƒ x…∫……Æ˙ +Ki…Æ˙
{…Æ˙J…
+±…EÚ… ∫…Æ˙…¥…M…“
28

<∫… +∆EÚ ®…Â


32 : EÚ ¥…i…… x…™…‰  Ω˛xn÷˘i¥… E‰Ú
∫…÷n˘“{… §…x…V…‘ n÷˘:J… +…ËÆ˙ ∫…÷J…
i…÷®…x…‰  EÚi…x…‰
§…x……B EÚ ¥… 4 : |…¥……∫…“ J…§…ÆÂ˙
8 : +…{…EÚ“ §……i…
: EÚΩ˛…x…“ 36
12 : {… Æ˙S…™…
∂……x…“
14 :  EÚi……§…
V…Ω˛…ƒ{…x……Ω˛ 16 :  Ω˛i……‰{…n‰˘∂…
V…∆M…±… 17 : ®……x…∫…-®…∆l…x…
18 : ®…Ω˛…¶……Æ˙i…
: ¥™…∆M™… 42 22 : {…∆S…i…∆j…
+xv……Â EÚ…
∂…Æ˙n˘ V……‰∂…“
Ω˛…l…“ 25 :
34 :
41 :
ÀΩ˛n÷˘∫i……x…
|…¥……∫…“ EÚ ¥…i……
x… Ω˛x™…i…‰
¶…⁄±… ∫…÷v……Æ˙
 {…UÙ±…‰ +∆EÚ ®… |……‰°‰Ú∫…Æ˙ ¶…⁄n‰˘¥… ∂…®……« E‰Ú {… ÆS…™… ®…Â
M…±…i…“ ∫…‰ =xΩ² ¶……Ë i…EÚ“ EÚ… |……‰°‰Ú∫…Æ˙ §…i……™…… M…™…… l……
V…§… EÚ ¥…‰ C±……E«Ú +]ı±……h]ı… ™…⁄ x…¥…Ã∫…]ı“ ®… M… h…i… E‰Ú
50 : x……]ıEÚ EÚ“ §……i… |……‰°‰Ú∫…Æ˙ ΩÈ˛* <∫… M…±…i…“ E‰Ú  ±…™…‰ Ω˛®… =x…∫…‰ I…®……
46 ®……ƒM…i…‰ ΩÈ˛*
52 : ®…x… EÚ“ §……i…
: +…i®…EÚl…… +∆∂… 58 : ®…÷nn…
EfiÚ∂x…S…∆n˘Æ˙
56 : ∂… J∫…™…i… {…Ω˛±…‰ +…ËÆ˙ +… J…Æ˙“ EÚ¥…Æ˙ {…Æ˙ °Ú…‰]ı…‰O……°Ú
59 :  ∫…x…‰®…… ∫…∆V…“¥… n˘k…
 °Ú±®…“ V…“¥…x… EÚ“ +∆i…Æ∆˙∆M… Z……∆ EÚ™……∆
60 : +{…x…“ §……‰±…“ EÚ®{……‰ÀV…M… ∫…Ω˛™……‰M…

GARBHANAL
64 61 : ®…÷Ω˛…¥…Ɖ˙  n˘x…‰∂…  i…¥……Æ˙“
 ¥…x…™… Æ˙…™…
: ∫…“i…… EÚ“ 62 : ±……‰EÚ…‰ HÚ™……ƒ
Æ˙∫……‰<«
63 : EÚΩ˛…¥…i…Â
|…¥……∫…“ ¶……Æ˙i…“™…… ∫…‰ =x…EÚ“ §……‰±…“-§……x…“ ®… §……i… EÚÆ˙x…‰
65 : ¥…M…« {…Ω‰˛±…“ EÚ… ®…∆S… Ω˲ ™…Ω˛ <«-®…ËM…W…“x…. {… Æ˙V…x……Â,  ®…j…… +…ËÆ˙
§…‰∫…x… E‰Ú M…]¬ı]‰ı EÚ… ∫……M… 66 : Æ˙… ∂…°Ú±… ÀΩ˛n˘“ |…‰ ®…™…… EÚ…‰ <∫…‰ °Ú…ÏÆ˙¥…b«˜ EÚÆÂ˙. ®…ËM…W…“x… E‰Ú §……Ɖ˙
®… +{…x…‰  ¥…S……Æ˙… ∫…‰ Ω˛®… W…∞¸Æ˙ Ω˛“ +¥…M…i… EÚÆ˙…™…Â.
67 : µ…i…-i™……ËΩ˛…Æ˙ atmaram26@yahoo.com
3

EÚΩ˛… M…™…… Ω˲  EÚ +M…Æ˙ +…{…E‰Ú {……∫…  ¥…S……Æ˙ Ω˲ i……‰ n‰˘Æ-+§…‰Æ˙ =∫…E‰Ú ∫…®…l…«EÚ ¶…“  ®…±… Ω˛“ V……BƒM…‰. C™…… EÚ +∫…±…“
§……i… Ω˲  ¥…S……Æ˙ EÚ… Ω˛…‰x……. E÷ÚUÙ {……`ˆEÚ…Â x…‰ {…⁄UÙ… Ω˲  EÚ {… j…EÚ… EÚ… =q‰˘∂™… C™…… Ω˲? ®…È ¶……‰±…‰{…x… ®… EÚΩ⁄ƒ˛  EÚ ™…Ω˛ ®…Ω˛V…
ÀΩ˛n˘“|…‰ ®…™…… EÚ… ®…x……‰Æ∆˙V…x… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛“ Ω˲ i……‰ ∂……™…n˘ =xΩ² ™…Ω˛ §……i… EÚ®…i…Æ˙ ±…M…‰M…“. Ω˛®… ÀΩ˛n˘“ ®… §…c‰˜ +…ËÆ˙ ¥…V…x…“
∂…§n˘… EÚ…‰ ∫…÷x…x…‰ E‰Ú +…n˘“ Ω˛…‰ M…™…‰ ΩÈ˛. J……‰J…±…“ +…ËÆ˙ S……∫…x…“ ®…  ±…{…]ı“ §……i… +…ËÆ˙  ¥…S……Æ˙ Ω˛®… +SU‰Ù ±…M…i…‰ ΩÈ˛,
V…§… EÚ +∫… ±…™…i… n‰˘J…x…‰-∫…÷x…x…‰ ®… =i…x…“ +…EÚπ…«EÚ x…Ω˛” Ω˛…‰i…“.
BEÚ V……M…∞¸EÚ {……`ˆEÚ x…‰ ∂…§n˘… EÚ“ i……EÚi… EÚ“ +…‰Æ˙ ®…‰Æ˙… v™……x… J…”S…… Ω˲. =x…EÚ… EÚΩ˛x…… l……  EÚ ∫…®{……n˘EÚ E‰Ú ∂…§n˘…Â
®… ±……S……Æ˙“ x…Ω˛” Z…±…EÚx…“ S…… Ω˛B. n˘… ™…i¥… EÚ… ∫®…Æ˙h… EÚÆ˙…x…‰ E‰Ú  ±…B ®…È =x…EÚ… +…¶……Æ˙“ Ω⁄ƒ˛. ±…‰ EÚx… EÚΩ˛x…‰ EÚ“
V…∞¸Æ˙i… x…Ω˛”  EÚ ÀΩ˛n˘“ EÚ… ±…‰J…EÚ Ω˛…‰x…… i……‰ ™…⁄ƒ ¶…“ ±……S……Æ˙“ EÚ… Ω˛“ {…™……«™… Ω˲. ÀΩ˛n˘“ EÚ“ x…™…“ +…ËÆ˙ {…÷Æ˙…x…“ {…“g¯“ E‰Ú
+{…x…“ §……i…

 M…x…i…“ E‰Ú ±…‰J…EÚ ΩÈ˛  V…x…E‰Ú ∂…§n˘… ®…  Ω˛®®…i… +…ËÆ˙ i…±…¥……Æ˙ EÚ“ v……Æ˙ EÚ… <V…Ω˛…Æ˙ Ω˛…‰i…… Ω˲ - ¥…‰  V…xΩ˛…Âx…‰ J…®…
`ˆ…ÂEÚEÚÆ˙ ∫…®……V… EÚ“ n÷˘J…i…“ Æ˙M…… {…Æ˙ Ω˛…l… Æ˙J…… Ω˲ +…ËÆ˙ J…Æ˙“-J……‰]ı“ ∫…÷x……<« ΩÈ˛. EÚ§…“Æ˙ ∫…‰ ±…M……EÚÆ˙  x…Æ˙…±…… +…ËÆ˙
®……J…x…±……±…, x……M……V…÷«x…, ®…∆]ı…‰ ∫…‰  M…x… i……‰ Ω˛ Æ˙∂…∆EÚÆ˙ {…Æ˙∫……<« +…ËÆ˙ ∂…Æ˙n˘ V……‰∂…“ E‰Ú +…M…‰ x……®…… EÚ… ]ı…‰]ı… {…c˜ V……i……
Ω˲. +…V… E‰Ú V…®……x…‰ ®… P…Æ˙ °⁄ƒÚEÚ i…®……∂……  ±…J…x…‰ EÚ“ i……¥… Æ˙J…x…‰ ¥……±…… Ω˲ EÚ…‰<« ÀΩ˛n˘“ EÚ… ±…‰J…EÚ +…{…EÚ“ x…W…Æ˙ ®…‰?
b⁄˜§…i…‰-=i…Æ˙…i…‰ ™…Ω˛ {… j…EÚ… UÙ`ˆ¥…” {……™…n˘…x… {…Æ˙ +… M…™…“ Ω˲. <∫…EÚ… ∫¥…∞¸{… ∫……‰S…‰ ®…÷i…… §…EÚ +…EÚ…Æ˙ ±…‰x…‰ ±…M…… Ω˲.
|…¥……∫…“ ¶……Æ˙i…“™…… E‰Ú {… Æ˙V…x…… ®… ¶…“ <∫…x…‰ +{…x…“ V…M…Ω˛ §…x……™…“ Ω˲ +…ËÆ˙ =x…EÚ“  S…Œ]¬ı`ˆ™……ƒ <∫…E‰Ú ∫…®{…⁄Æ˙x… ∫¥…∞¸{…
EÚ…‰ ±…M……i……Æ˙ ®……ƒV… Æ˙Ω˛“ ΩÈ˛. ∫…§…EÚ“ =®®…“n˘… E‰Ú ®…÷i…… §…EÚ +…M…‰ ¶…“ <∫…EÚ… ∞¸{…-Æ∆˙M… §…n˘±…‰M…… {…Æ˙ <∫…E‰Ú ®…⁄±… S… Æ˙j…
{…Æ˙ BEÚ x…V…Æ˙ b˜…±…x…… = S…i… Ω˛…‰M……. ®……‰]‰ı i……ËÆ˙ {…Æ˙ {… j…EÚ… EÚ…‰ S……Æ˙ ¶……M…… ®… §……ƒ]ıEÚÆ˙ n‰˘J… - {…Ω˛±…… : B‰∫…“ J…§…ÆÂ˙,
V……‰ |…¥……∫…“ ¶……Æ˙i…“™…… E‰Ú =±±…‰J…x…“™… ®…‰±…V……‰±… +…ËÆ˙ +…™……‰V…x…… EÚ…‰ =V……M…Æ˙ EÚÆ˙i…“ Ω˛…Â. <∫…E‰Ú ∫……l… Ω˛“ {……`ˆEÚ…Â EÚ“
|… i… GÚ™……Bƒ. n⁄˘∫…Æ˙… : Ω˛®……Æ˙… B‰∫…… EÚ“®…i…“ ∫…x……i…x… ∫…… Ω˛i™… V……‰ +…V… EÚ“ S…EÚ…S……Èv… ®… x…W…Æ˙… ∫…‰ +…‰Z…±… Ω˛…‰i…… V……
Æ˙Ω˛… Ω˲ - x…™…‰ ∫…∆n˘¶……Á E‰Ú ®…q‰˘x…W…Æ˙ ∫……®…x…‰ +…BM……. i…“∫…Æ˙… : M…÷V…Æ˙ S…÷E‰Ú ÀΩ˛n˘“ ±…‰J…EÚ…Â EÚ… {…g¯… V……x…‰ ±……™…EÚ ∫…… Ω˛i™…
V……‰ M……™…§… Ω˛…‰ M…™…… Ω˲. <∫…“ J…∆b˜ ®… |…¥……∫…“ Æ˙S…x……+… EÚ…‰ ¶…“ V…M…Ω˛ n˘“ V…… Æ˙Ω˛“ Ω˲. S……Ël…… : ™…Ω˛  Ω˛∫∫…… {…⁄Æ˙“ i……ËÆ˙ {…Æ˙
ÀΩ˛n˘“ EÚ“ i……EÚi… EÚ…‰ =V……M…Æ˙ EÚÆ˙x…‰ EÚ“ EÚ…‰ ∂…∂… EÚƉ˙M……. V…… Ω˛Æ˙ Ω˲  EÚ <∫…∫…‰ |…¥…… ∫…™…… EÚ…‰ ÀΩ˛n˘“ Ø˚Z……x… EÚ“  n˘∂……
GARBHANAL

®… ®…n˘n˘  ®…±…‰M…“. +… J…Æ˙ ®… x…®…EÚ- ®…S…« E‰Ú i……ËÆ˙ {…Æ˙  °Ú±®…, J…‰±…, ¥™…∆V…x…, Æ˙… ∂…°Ú±… +… n˘ EÚ“ §……i… EÚ“ M…<» ΩÈ˛
i…… EÚ {……`ˆEÚ…Â EÚ…‰ BEÚÆ˙∫…i…… ∫…‰ =§……Æ˙… V…… ∫…E‰Ú.
{……ƒS…¥…Â +∆EÚ ®…Â {……`ˆEÚ…Â ∫…‰ {… j…EÚ… E‰Ú ¶… ¥…π™… EÚ…‰ ±…‰EÚÆ˙  ¥…S……Æ˙ ®……ƒM…‰ M…B l…‰. =®®…“n˘ ∫…‰ + v…EÚ |… i… GÚ™……Bƒ +…<».
®……‰]‰ı i……ËÆ˙ {…Æ˙ =x…EÚ…  x…πEÚπ…« Ω˲  EÚ Æ˙…‰-{…“]ıEÚÆ˙ {……`ˆEÚ…Â ∫…‰ Ω˛“ ®…÷Z…‰ +…Ãl…EÚ ®…n˘n˘ ®……ƒM…x…… S…… Ω˛B -  V…∫…E‰Ú  ±…B ®…È
∂…÷∞¸ ∫…‰ Ω˛“ §…S… Æ˙Ω˛… l……. ®…‰Æ˙… B‰∫…… ®…÷M……±…i…… l……  EÚ ÀΩ˛n˘“ ®… +{…x…“ i…Æ˙Ω˛ E‰Ú <∫… EÚ…®… EÚ“ +…Ãl…EÚ ®…n˘n˘ EÚÆ˙x…‰ E‰Ú
 ±…B |…¥……∫…“ ¶……Æ˙i…“™…… EÚ“ EÚ…‰<« ∫…∆∫l…… +…M…‰ +…BM…“, {…Æ˙ B‰∫…… x…Ω˛” Ω÷˛+…. S…⁄ƒ EÚ ™…Ω˛ EÚ…®… +¥™……¥…∫…… ™…EÚ Ω˲
 ±…Ω˛…V…… <∫…‰ S…±……x…‰ E‰Ú  ±…B §…Ω÷˛i… l……‰c˜“-∫…“ +…Ãl…EÚ ®…n˘n˘ EÚ“ V…∞¸Æ˙i… Ω˲, ±…‰ EÚx… ™…Ω˛ "§…Ω÷˛i… l……‰c˜“' ®…n˘n˘  EÚ∫…“
BEÚ E‰Ú  ±…B i……‰ V™……n˘… Ω˛“ Ω˛…‰M…“. ™…Ω˛…ƒ ∏…“ ¥……<«.{…“. ¥……π…«x…“ V…“ EÚ“ EfiÚ{……{…⁄¥…«EÚ EÚ“ M…™…“ {…Ω˛±… EÚ… =±±…‰J… EÚÆ˙x……
±…… V…®…“ Ω˲. =xΩ˛…Âx…‰ {… j…EÚ… E‰Ú Ω˛Æ‰˙EÚ +∆EÚ E‰Ú BEÚ b˜…ϱ…Æ˙, ∫……±…¶…Æ˙ E‰Ú §……Æ˙Ω˛ b˜…ϱ…Æ˙ +…ËÆ˙ n˘…‰ ∫……±… EÚ“ BEÚ®…÷∂i…
®…n˘n˘ 24 b˜…ϱ…Æ˙ +…ƒEÚ“ Ω˲. ∫……‰  °Ú±…Ω˛…±… {……`ˆEÚ…Â ∫…‰ Ω˛“ +x…÷Æ˙…‰v… Ω˲  EÚ +M…Æ˙ ¥…‰ <∫… {… j…EÚ… EÚ…‰ V……Æ˙“ Æ˙J…x……
S……Ω˛i…‰ ΩÈ˛ i……‰ ®…n˘n˘ EÚÆ˙x…‰ EÚ“ +{…x…“ ∫…Ω˛®… i… n¢ i…… EÚ {… j…EÚ… E‰Ú ¶… ¥…π™… EÚ…  x…h…«™…  ±…™…… V…… ∫…E‰Ú.
<∫… ®…ËM…W…“x… E‰Ú "∫…§… E÷ÚUÙ' ∏…“ ∫…∆V…“¥… n˘k… EÚ…‰ Ω˛®…x…‰ BEÚ ∫…c˜EÚ n÷˘P…«]ıx…… ®… J……‰  n˘™…… Ω˲. ¥…‰ Ω˛®……Æ˙“ ™……n˘… ®… Æ˙Ω²M…‰
+…ËÆ˙ EÚ…®……Â E‰Ú V… Æ˙™…‰ =V……M…Æ˙ Ω˛…ÂM…‰.
atmaram26@yahoo.com
Sudhanshu Pandey
Birth 8 October 1962. Post Graduation in Botany with specialisation in Environmental Management and
Ecology (Gold Medal), University of Allahabad. Diploma in Business Management, Financial
4 Management, Decentralized Industrial Development, Japan. Mr. Pandey, a member of the Indian
Administrative Service is currently posted in the Indian Embassy in Germany.
Contact : Counsellor (Press, Information, Education & Culture), Embassy of India,
Tiergartenstrasse 17, 10785 Berlin Tel: 0049-30-25 79 54 02 Email: culture@indianembassy.de
|… ¥…… ∫…“ J… §… ÆÂ˙

Festival of India in Bonn


Bonn Says Namaste : Welcome India!

T
he year 2006 is a remarkable stretch of twelve
months for India in Germany as Germans are
trying to capture many and, indeed, every
dimension of India. So much is happening with
focus on India that unless one is keeping a close track of
these events, it is not possible to be even a mere spectator
or passive witness. However, rather unfortunate part of all
these positive developments here is that it is going almost
unreported in India. Though relations between India and
Germany are on an upswing and this trend is clearly
visible in the mood of the public as well as in the statistics,
however, unless the German passion for India finds a
similar resonance in India, results cannot be at the
optimum level for both sides .
Europe underwent a severe and unusually long spell of In one of the coldest months of March, India made its
winter this year and Germany was no exception. In fact, presence felt with its participation in the Leipzig
on a casual note if asked, people said that they do not Book Fair, March 16-19.The Leipzig Book Fair
remember having gone through such a severe spell of which is the oldest book fair and unique in its
winter in the last 25 years. Nevertheless, no matter how character brought 14 Indian authors to Germany.
severe the winter was, life continued and business with This was perhaps the biggest participation by an
India carried on as never before. Asian country in the Leipzig Book Fair in recent past
which is traditionally more Europe centric and
introduces relatively young authors to the literary
world. Since the Fair also attaches a lot of emphasis

GARBHANAL
on author-reader relationship, the National Book
Trust and the Embassy of India in cooperation with
local German partners organized nearly 80 reading
events in all parts of Germany. The Indian authors
brought with them variety and richness of regional
languages which was a new experience for the
German audience. Earlier Germans have been
exposed to either the classical Indian texts like
|… ¥…… ∫…“ J… §… ÆÂ˙ 5

Bhagwat Gita, Vedas, Upanishads, writings of


Tagore or some English writings which were
translated into German. Though some of the visiting
authors were known but by and large the Indian
regional authors were unknown, untranslated and
unread in Germany. Even then, the German media
and public gave a warm and welcome response to
their introduction. The response was cautious but in
no way cool in the cold winters. The experience for
Indian authors was equally rewarding both at the
personal as well as at the professional level. Many
have made friends for life and were impressed with
the seriousness with which their works were looked
into. Many reading sessions had so much personal
involvement by the German friends, that the Indian
authors were pleasantly moved. As reports indicate emerged from among the audience with their traditional
some of the authors like Ms. Anita Thampi, Ms. drums, playing loudly all over the majestic Hannover
Shobhaa De, Mandakranta Sen etc have already Congress Centrum on a rhythmic and dancing beat. The
been approached by the German publishers and in Trade Fair has already set into motion an intense
near future we may see their books coming out for business partnership and exchanges on both sides and
German readers. would surely result into business deals that will double up
Then came the Hanover Industrial Fair, April 24-28, the bilateral trade earlier than expected to Euro 10 billion.
in which India was the partner country. The Indian This was followed by a late and much awaited spring and
Prime Minister Dr. Manmohan Singh and the with it a surprise cultural bonanza-Biennale Bonn. Bonn
German Chancellor Ms. Angela Merkel jointly is a beautiful city on the river Rhine with a rich history of
GARBHANAL

inaugurated the Fair. The Indian participation with nearly two thousand years. The City of Beethoven,
more than 350 companies in the Fair was the university town, seat of the Federal Government and
biggest ever by any Partner country in the past. The Parliament for five decades, German UN City: are some of
opening ceremony had the elegantly crafted life size the many faces of Bonn. The city of great scholar, August
elephants on the main entrances, especially flown in Wilhelm von Schlegel who later set up the first India
by India Brand Equity Foundation(IBEF) and the studies Chair in 1818 in Germany, offers magnificent
Indian Industry for the occasion. Indian girls dressed view over the Siebengebirge hills(the seven hills) across
in traditional outfits welcomed international and river Rhine. And this city was to be home to vibrant and
German guests who were entertained later by Aditi truly intense cultural activities related with India this year.
Mangaldas and her dance group which was The city is also headquarter of Deutsche Welle , the world
sponsored by the ICCR. The German Laser show service of German Radio which completed 40 years of its
combined with mesmerizing kathak dance from the Hindi, Bangla and Urdu service recently and was an
Indian side symbolized the perfect blend of German active partner in Biennale Bonn.
hi tech with traditional but charming India. The The festival was a huge success and really offered an
surprise for the two heads of the Governments in the exciting range of cultural presentations. People of Indian
gala inaugural programme were drummers from origin, though small in number, also took the opportunity
different parts of India. About ten drummers, to see as much as possible.
i…‰V…‰xn˘Æ˙ ∂…®……«
21 +C]⁄ı§…Æ˙ 1952 EÚ…‰ V…M…Æ˙…∆¥…, {…∆V……§… ®… V…x®….  n˘±±…“  ¥… ¥… ∫…‰ +∆O…‰V…“ ®… B®…B. ∂……∆ i… ∫…“ Æ˙™…±… EÚ… ±…‰J…x….  °Ú±®… +¶…™… ®…Â
6 x……x…… {……]‰ıEÚÆ˙ E‰Ú ∫……l… + ¶…x…™…. §…“.§…“.∫…“. ±…∆n˘x…, +…ϱ… <∆ b˜™…… Ɖ˙ b˜™……‰ ¥… n⁄˘Æ˙n˘∂…«x… ∫…‰ EÚ…™…«GÚ®…… EÚ“ |…∫i…÷ i…, x……]ıEÚ…Â ®… ¶……M… B¥…∆
∫…®……S……Æ˙ ¥……S…x….  f¯§…Æ˙“ ]ı…<]ı E‰Ú  ±…™…‰ ®…Ω˛…Æ˙…π]≈ı Æ˙…V™… ∫…… Ω˛i™… +EÚ…n˘®…“ {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙, ∫…Ω˛™……‰M… °Ú…=∆b‰˜∂…x… EÚ… ™…÷¥…… ∫…… Ω˛i™…EÚ…Æ˙
{…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙, ∫…÷{…l…M…… ∫…®®……x…. 1995 ®… ¶……Æ˙i… ®… 40 ¥…π…« ∫…‰ EÚ®… =©… E‰Ú EÚl……EÚ…Æ˙… E‰Ú  ±…™…‰ <∆n÷˘ ∂…®……« EÚl…… ∫…®®……x… EÚ“ ∫l……{…x…….
∫…®{…E«Ú : 74-A, Harrow & Wealdstone, Middlesex HA3 7RW, UK e-mail: kahanikar@hotmail.com
|… ¥…… ∫…“ J… §… ÆÂ˙

<∆n÷˘ ∂…®……« EÚl…… ∫…®®……x…


ÀΩ˛n˘“ EÚ… +E‰Ú±……
+∆i…Æ˙…«π]≈ı“™… {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙
±… M…i…… Ω˲ EÚ±… Ω˛“ EÚ“ §……i… Ω˲ V…§… b˜…Ï. v…®…«¥…“Æ˙ ¶……Æ˙i…“,
V…M…n˘®§…… |…∫……n˘ n˘“ I…i… B¥…∆ ®…È ∫¥…™…∆ ¶……Æ˙i…“ V…“ E‰Ú P…Æ˙ {…Æ˙
<∆n÷˘ V…“ EÚ“ ®…fii™…÷ E‰Ú BEÚ ®…Ω˛“x…‰ §……n˘ Ω˛“ <EÚ]¬ı`‰ˆ §…Ë`‰ˆ l…‰* ™…Ω˛
{…Ω˛±…… ®……ËEÚ… l…… V…§… n˘“ I…i… V…“ b˜…Ï. ¶……Æ˙i…“ E‰Ú P…Æ˙ M…™…‰ l…‰* n˘“ I…i… Ω˛…‰ M…™…… ]÷ıEÚc˜…-]÷ıEÚc˜… <∆n÷˘ ™…÷¥…… EÚl……EÚ…Æ˙… ®… §……ƒ]ıx…‰ E‰Ú  ±…B*
V…“ <∆n÷˘ V…“ E‰Ú +∆ i…®…  n˘x…… E‰Ú  ¥…∂…‰π…  ®…j… l…‰* EÚ<«-EÚ<« §……Æ˙ P…∆]ı… <∆n÷˘ ®…Èx…‰ ¶……Æ˙i…“ V…“ ∫…‰ BEÚ ∂…i…« Æ˙J…“  EÚ EÚ…™…«GÚ®… i…¶…“ Ω˛…‰M…… ™… n˘
V…“ E‰Ú ∫……l… §…Ë`ˆ… EÚÆ˙i…‰ l…‰* ¶……Æ˙i…“ V…“ ¶…“ <∆n÷˘ EÚ…‰ §…Ω÷˛i… {™……Æ˙ EÚÆ˙i…‰ {…Ω˛±…‰ ∫…®®……x… ∫…®……Æ˙…‰Ω˛ ®… ®…÷J™… + i… l… §…x…x…… ¥…‰ ∫¥…“EÚ…Æ˙ EÚÆÂ˙
l…‰* n˘…‰x……Â <±……Ω˛…§……n˘ ∫…‰ V……‰ l…‰* §……i…S…“i… E‰Ú n˘…ËÆ˙…x… ®…È EÚΩ˛ §…Ë`ˆ…, +…ËÆ˙ ¥…‰ ®……x… ¶…“ M…™…‰*
¶……Æ˙i…“ V…“, ®…È i……‰  EÚ∫®…i… ¥……±…… l……  EÚ <∆n÷˘ V…“ ®…‰Æ‰˙ V…“¥…x… ®… l…”* ®…‰Æ˙“ <∆n÷˘ ∂…®……« ®…‰®……‰ Æ˙™…±… ]≈ı∫]ı EÚ“ ∫l……{…x…… Ω÷˛<«*  ¥…∂¥…x……l… ∫…S…n‰˘¥…,
EÚΩ˛… x…™…… EÚ“ ¥™……EÚÆ˙h…, ¶……π……, EÚl™… ∫…¶…“ {…Æ˙ <∆n÷˘ V…“ +{…x…“ Æ˙…™…  V…xΩ² ®…È +{…x…… ∫l……x…“™… + ¶…¶……¥…EÚ ®……x…… EÚÆ˙i…… l……, Æ˙…Ω÷˛±…
n‰˘i…“ l…”* Ω˛Æ˙ ™…÷¥…… ±…‰J…EÚ i……‰ <i…x…… ¶……M™…∂……±…“ x…Ω˛” Ω˛…‰i……* n‰˘¥… B¥…∆  ∫…x…‰ EÚ±……EÚ…Æ˙ x…¥…“x…  x…∂S…±… <∫…E‰Ú x™……∫…“ §…x…‰ +…ËÆ˙
]≈ı∫]ı EÚ… {…∆V…“EÚÆ˙h… ®…÷∆§…<« ®… Ω˛…‰ M…™……*
n⁄˘∫…Æ˙“ ®…“À]ıM… ®… ∂…… ®…±… l…‰  ¥…∂¥…x……l… ∫…S…n‰˘¥…, V…M…n˘®§…… |…∫……n˘
n˘“ I…i… +…ËÆ˙ b˜…Ï.  ¥…V…™… E÷Ú®……Æ˙*  ¥…S……Æ˙- ¥…®…∂…« Ω÷˛B +…ËÆ˙ <x…
i…“x……Â  x…h……«™…EÚ…Â x…‰ |…l…®… ∫…®®……x… E‰Ú  ±…B EÚΩ˛…x…“EÚ…Æ˙ E‰Ú S…™…x…
EÚ… EÚ…®… +{…x…‰  ∫…Æ˙ ±…‰  ±…™……* ¶……Æ˙i…“ V…“ x…‰ ∫…… Ω˛Œi™…EÚ
EÚ…™…«GÚ®…… ®…  ∂…Æ˙EÚi… {…Æ˙ ∫¥…™…∆ Ω˛“ |… i…§…∆v… ±…M…… Æ˙J…… l……*
∫…‰Ω˛i… `ˆ“EÚ x…Ω˛” Æ˙Ω˛i…“ l…“ +…ËÆ˙ ÀΩ˛n˘“ ∫…… Ω˛i™… ®… §…g¯i…“
Æ˙…V…x…“ i… ∫…‰ {…Ɖ˙∂……x… ¶…“ Æ˙Ω˛i…‰ l…‰* §…Ω÷˛i… ±…®§…‰ +∆i…Æ˙…±… E‰Ú §……n˘

GARBHANAL
®…÷∆§…<« E‰Ú ÀΩ˛n˘“ ∫…… Ω˛i™… |…‰ ®…™…… x…‰ b˜…Ï. v…®…«¥…“Æ˙ ¶……Æ˙i…“ EÚ…‰ ®…∆S… ∫…‰
∫…÷x……* ¶……Æ˙i…“ V…“ x…‰ M…“i……∆V… ±…∏…“ E‰Ú EÚΩ˛…x…“ ∫…∆O…Ω˛ +x…÷M…⁄ƒV… {…Æ˙
¶……Æ˙i…“ V…“ i…iEÚ…±… EÚΩ˛ =`‰ˆ i……‰ i…÷®… ™…÷¥…… ±…‰J…EÚ…Â E‰Ú  ±…B <∆n÷˘ E‰Ú x……®… BEÚ M…Ω˛Æ˙…, M…∆¶…“Æ˙ B¥…∆ ∫……Æ˙M…ö…i… ¥…HÚ¥™…  n˘™……,  V…∫…EÚ“ ±…∆§…‰
{…Æ˙ E÷ÚUÙ EÚÆ˙…‰, ±…M…¶…M… BEÚ P…∆]‰ı EÚ“ §……i…S…“i… ®… <∆n÷˘ ∂…®……« EÚl…… +Æ˙∫…‰ i…EÚ S…S……« ∫…÷x…x…‰ EÚ…‰  ®…±…“*
∫…®®……x… EÚ… x……®…, {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ Æ˙… ∂…, EÚΩ˛…x…“EÚ…Æ˙… EÚ“ 40 ¥…π…« EÚ“ +…™…÷ EÚΩ˛i…‰ ΩÈ˛  EÚ ™… n˘ ∂…÷∞¸+…i… +SUÙ“ Ω˛…‰ V……B i……‰ EÚ… °Ú±…… S…±…
∫…“®……, ∫…¶…“ ¶……Æ˙i…“ B¥…∆ n˘“ I…i… V…“ x…‰ i…™… EÚÆ˙¥…… n˘“* +…ËÆ˙ ®…È i…Ë™……Æ˙  x…EÚ±…i…… Ω˲* E÷ÚUÙ ™…⁄∆ Ω˛“ Ω÷˛+… ¶…“* {…Ω˛±…‰ Ω˛“ EÚ…™…«GÚ®… EÚ…‰ |…‰∫…
|… ¥…… ∫…“ J… §… ÆÂ˙ 7

u˘…Æ˙… <i…x…… ∫…Æ˙…Ω˛… M…™……  EÚ <∆n÷˘ ∂…®……« EÚl…… ∫…®®……x… EÚ…‰ ®…÷∆§…<« E‰Ú
ÀΩ˛n˘“ V…M…i… EÚ… |… i… x… v… EÚ…™…«GÚ®… §…x…x…‰ ®… V…Æ˙… ¶…“ ∫…®…™… x…Ω˛”
±…M……* EÚ®…±…‰∂¥…Æ˙, Æ˙…V…Âp˘ ™……n˘¥…, ®…x……‰Ω˛Æ˙ ∂™……®… V……‰∂…“, M……‰À¥…n˘
 ®…∏…, EÚ…®…i…… x……l…, Y……x…Æ∆˙V…x…, EÚxΩ˲™……±……±… ±…∆n˘x…, ∫…⁄™…«§……±……,
∫…÷v…… +Æ˙…‰b˜…,  V…i…‰xn˘Æ˙ ¶…… ]ı™……, ∫…÷n˘“{…, n‰˘¥…®… h… {……hb‰˜™…,
 n˘x…‰∂… `ˆ…E÷ÚÆ˙, Æ˙…V…‰xn˘Æ˙ M…÷{i……, ∫…÷Ɖ˙xn˘Æ˙ {……±…, EÚxΩ˲™……±……±…
∫…Æ˙…°Ú, ∫…¶…“ <∫… ∫…®®……x… E‰Ú ∫……l… V…÷c˜i…‰ S…±…‰ M…™…‰*
∫…®…™… x…‰ EÚÆ˙¥…]ı ±…“ +…ËÆ˙ ®…‰Æ˙“ {…ix…“ x…Ëx…… +…ËÆ˙ {…⁄Ɖ˙ {… Æ˙¥……Æ˙ x…‰
 ®…±… EÚÆ˙ ±…∆n˘x…¥……∫…“ Ω˛…‰x…‰ EÚ…  x…h…«™… ±…‰  ±…™……*  ®…j……Â EÚ…‰ ™…Ω˛
EÚl…… ∫…®®……x… E‰Ú +…™……‰V…x… EÚ“ §……i… ∫……‰S… Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛ ±…‰ EÚx… <∆M±…Èb˜ ®… Æ˙S…‰
∂…EÚ Ω˛…‰ S…±…… l……  EÚ ®…‰Æ‰˙ ±…∆n˘x…¥……∫…“ Ω˛…‰x…‰ E‰Ú {…∂S……i… ™…Ω˛ ™…Y…
V…… Æ˙Ω‰˛ ÀΩ˛n˘“ ∫…… Ω˛i™… EÚ… ®…⁄±™……∆EÚx… EËÚ∫…‰ Ω˛…‰M……? <∫… i…Æ˙Ω˛ {…Æ˙®……x…∆n˘
™…Ω˛” ∫…®……{i… Ω˛…‰ V……™…‰M……* ±…‰ EÚx… ®…‰Æ‰˙ {…Æ˙®…  ®…j… EÚl……EÚ…Æ˙ ∫…⁄Æ˙V…
∫…… Ω˛i™… ∫…®®……x… EÚ“ ™……‰V…x…… §…x…“* <∫… ∫…®®……x… E‰Ú  ±…B  EÚ∫…“  ¥…v……
|…EÚ…∂… EÚ…‰ ™…Ω˛ ®…∆V…⁄Æ˙ x…Ω˛” l……* =∫…x…‰ ]≈ı∫]ı E‰Ú ∫…¶…“ EÚ…®… +{…x…‰
EÚ“ ∫…“®…… x…Ω˛” §……ƒv…“ M…™…“* EÚl…… ™…⁄E‰Ú E‰Ú ¥…i…«®……x… {…n˘… v…EÚ…Æ˙“ ΩÈ˛
 ∫…Æ˙ ±…‰  ±…B* +{…x…“ {…ix…“ ®…v…÷ E‰Ú ∫……l… ¥…Ω˛ <∆n÷˘ ∂…®……« EÚl……
 ¥…¶……EÚÆ˙ §…J∂…“ (+v™…I…), x…Ëx…… ∂…®……« (={……v™…I…), Æ˙®…‰∂… {…]‰ı±…
∫…®®……x… EÚ…‰ ∫…®Ω˛…±…x…‰ ±…M…‰* =xΩ˛…Âx…‰ ¥…π…« 1999 E‰Ú  ±…B ®…÷∆§…<«
(EÚ…‰π……v™…I…) B¥…∆ i…‰V…‰xn˘Æ˙ ∂…®……« (®…Ω˛…∫… S…¥…)*
®…Â EÚ…™…«GÚ®… E‰Ú +…™……‰V…x… EÚ… ¶……Æ˙ =`ˆ…™…… V…Ω˛…ƒ ®…È + i… l…
§…x…EÚÆ˙ {…Ω÷ƒ˛S……* =∫… ¥…π…« ®…x……‰V… ∞¸{…c˜… ∫…®®…… x…i… Ω÷˛B* ±…‰ EÚx… ±…∆n˘x… EÚ… x…‰Ω˛∞¸ EÂÚp˘ <∆n÷˘ ∂…®……« EÚl…… ∫…®®……x… EÚ“ x…<« {…Ω˛S……x… §…x… M…™……*
+…™……‰V…x… ®… {…‰∂… +…<« ®…÷Œ∂EÚ±…… EÚ…‰ n‰˘J…EÚÆ˙ Ω˛®… ®…Ω˛∫…⁄∫… Ω÷˛+… ¥…π…« 2000 ®… <∆n÷˘ ∂…®……« EÚl…… ∫…®®……x… EÚ… ∫¥…∞¸{… +∆i…Æ˙Æ˙…π]≈ı“™… Ω˛…‰
 EÚ +§… <∫… EÚ…™…«GÚ®… EÚ… +…™……‰V…x… ±…∆n˘x… ®… Ω˛“ Ω˛…‰x…… S…… Ω˛B* M…™……,  V…∫…E‰Ú i…Ω˛i… 40 ¥…π…« EÚ“ +…™…÷ ∫…“®…… Ω˛]ı… n˘“ M…<« +…ËÆ˙ <∫…®…Â
¥…Ë∫…‰ ¶…“ ÀΩ˛n˘“ ∫…… Ω˛i™… E‰Ú  ±…B EÚ…‰<« +∆i…Æ˙Æ˙…π]≈ı“™… ∫…®®……x… ™…… EÚΩ˛…x…“ E‰Ú +±……¥…… ={…x™……∫…  ¥…v…… EÚ…‰ ¶…“ V……‰c˜  n˘™…… M…™……* |…l…®…
{…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ i……‰ +§… i…EÚ EÚ…‰<« l…… x…Ω˛”, i…™…  EÚ™…… M…™……  EÚ <∆n÷˘ ∫…®®……x…  S…j… ®…÷n¬˘M…±… E‰Ú ={…x™……∫… +…¥……∆ EÚ…‰  n˘™…… M…™……, ¥…Ω˛” |…l…®…
∂…®……« EÚl…… ∫…®®……x… EÚ…‰ +∆i…Æ˙Æ˙…π]≈ı“™… ∫¥…∞¸{… n‰˘  n˘™…… V……B* {…Æ˙®……x…∆n˘ ∫…… Ω˛i™… ∫…®®……x… |……{i… EÚÆ˙x…‰ ¥……±…‰ ∫…… Ω˛i™…EÚ…Æ˙ §…x…‰ b˜…Ï.
∫…i™…Âp˘ ∏…“¥……∫i…¥…,  V…xΩ² ™…Ω˛ ∫…®®……x… =x…EÚ“ Æ˙S…x…… ]‰ı®∫… ®… §…Ω˛i…“ M…∆M……
GARBHANAL

<∫… §…“S… <∆n÷˘ ∂…®……« ®…‰®……‰ Æ˙™…±… ]≈ı∫]ı E‰Ú x…B ∫¥…∞¸{… EÚl…… (™…⁄.E‰Ú.)
EÚ“ v……Æ˙ E‰Ú  ±…™…‰ |…n˘…x…  EÚ™…… M…™……*
EÚ… M…`ˆx… ¶…“ Ω˛…‰ S…÷EÚ… l……*  n˘¥™…… ®……l…÷Æ˙, Æ˙®…‰∂… {…]‰ı±… B¥…∆ x…Ëx……
∂…®……« x…‰  ®…±…EÚÆ˙ ±…∆n˘x… ®… EÚl…… ™…⁄.E‰Ú. EÚ… {……Ëv…… Æ˙…‰{……*  n˘¥™…… B‰∫…… §…Ω÷˛i… ∫…… ±…‰J…x… ÀΩ˛n˘“ ®…È ®……ËV…⁄n˘ Ω˲ V……‰ E‰Ú¥…±… <∫… ±…B ={…‰ I…i…
V…“ E‰Ú +x…⁄`‰ˆ ¥™… HÚi¥… B¥…∆ x…‰i…fii¥… EÚ… ±……¶… Ω˛®…  ®…±…… +…ËÆ˙ {…c˜… Ω˲ C™…… EÚ  EÚ∫…“ ®…`ˆ…v…“∂… x…‰ =∫… {…Æ˙ +{…x…… Ω˛…l… x…Ω˛” v…Æ˙…*
EÚl…… ™…⁄E‰Ú u˘…Æ˙… EÚl…… M……‰Œπ`ˆ™…… EÚ… +…™……‰V…x… Ω˛…‰x…‰ ±…M……* <x…®… ∫…∆V…“¥…, Y……x… S…i…÷¥…Ên˘“, B∫….+…Æ˙. Ω˛Æ˙x……‰]ı +…ËÆ˙  ¥…¶…⁄ i… x……Æ˙…™…h… Æ˙…™…
{…n¬˘®…‰∂… M…÷{i…, ¶……Æ˙i…‰xn÷˘  ¥…®…±…,  n˘¥™…… ®……l…÷Æ˙, =π…… Æ˙…V…‰ E÷ÚUÙ B‰∫…‰ Ω˛“ x……®… ΩÈ˛  V…xΩ˛…Âx…‰ =SS… EÚ…‰ ]ı E‰Ú ∫…… Ω˛i™… EÚ… ∫…fiV…x…  EÚ™……
∫…C∫…‰x……, =π…… ¥…®……«, ∂…˱… +O…¥……±…, b˜…Ï. M……Ëi…®… ∫…S…n‰˘¥…, +Ø˚h… Ω˲, ÀEÚi…÷ {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ B¥…∆ ∫…®®……x… =x…∫…‰ EÚz…“ EÚ…]ı EÚÆ˙  x…EÚ±… V……i…‰ ΩÈ˛*
+∫l……x……, EËÚ∫…Æ˙ i…®…EÚ“x…, ∂…… Ω˛n˘… +V…“V… x…‰ +{…x…“ EÚΩ˛… x…™…… Ω˛®……Æ˙… |…™……∫… B‰∫…‰ Ω˛“ ∫…… Ω˛i™…EÚ…Æ˙… EÚ…‰ ∫…®®…… x…i… EÚÆ˙x…‰ EÚ… Æ˙Ω˛… Ω˲*
EÚ… {……`ˆ  EÚ™…… Ω˛“, ¶……Æ˙i… ∫…‰ +±…EÚ… ∫…Æ˙…¥…M…“ B¥…∆ x™…⁄™……E«Ú ∫…‰ =±±…‰J…x…“™… Ω˲  EÚ 2006 E‰Ú {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ ∫…®……Æ˙…‰Ω˛ EÚ… +…™……‰V…x…  •…]‰ıx…
∫…÷π…®… §…‰n˘“ x…‰ ¶…“ +{…x…“ Æ˙S…x……+… ∫…‰ <xΩ² ∫…®…fir˘  EÚ™……* Ω˛®……Æ˙… E‰Ú Ω˛…=∫… +…Ï°Ú ±……b«˜ ®…  EÚ™…… M…™…… l……*  •… ]≈ı∂… {……ñ…™……®…Â]ı E‰Ú ¶…“i…Æ˙
|…™……∫… ™…Ω˛“ Æ˙Ω˛…  EÚ ™…Ω˛ M……‰Œπ`ˆ™……ƒ ±……‰M…… E‰Ú P…Æ˙… ®… +…™……‰ V…i…  n˘™…… V……x…‰ ¥……±…… ™…Ω˛ {…Ω˛±……  ¥…n‰˘∂…“ ¶……π…… EÚ… {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ l……* <∫… ∫……±…
EÚ“ V…… ∫…EÂÚ* i…… EÚ =x…E‰Ú P…Æ˙ ®… ÀΩ˛n˘“ EÚ®… ∫…‰ EÚ®… ∫…÷x…“ i……‰ V…… 20 V…÷±……<« EÚ…‰ ™…Ω˛ {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ Ω˛…=∫… +…Ï°Ú ±……b«˜ ®… Ω˛“  n˘™…… V……™…‰M……*
∫…E‰Ú* Æ˙®…‰∂… {…]‰ı±…, + x…±… ∂…®……«, ∫…÷x…“±… {…]‰ı±… Ω˛®……Æ˙“ EÚ<« Ω˛®… +…i®…®…÷Mv… x…Ω˛” Ω˛…‰ Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛, ™…Ω˛ E‰Ú¥…±… {…“U‰Ù ®…÷c˜EÚÆ˙ n‰˘J…x…‰ EÚ“ BEÚ
M……‰Œπ`ˆ™…… E‰Ú ®…‰V…§……x… §…x…‰* B‰∫…“ Ω˛“ BEÚ M……‰π`ˆ“ ®…  i…i…I…… ∂……Ω˛ |… GÚ™…… Ω˲* C™…… Ω˛®…x…‰ BEÚ ®…V…§…⁄i… x…”¥… §…x…… ±…“ Ω˲,  V…∫… {…Æ˙ Ω˛®…
x…‰ Ω˛®… ∫…÷Z……™……  EÚ ¶……Æ˙i… E‰Ú ±…‰J…EÚ E‰Ú  ±…B i……‰ Ω˛®… <∆n÷˘ ∂…®……« EÚ±… BEÚ ∫…÷o˘g¯ <®……Æ˙i… J…c˜“ EÚÆ˙ {……™…ÂM…‰?
8
+… {… EÚ“ §…… i…
As you have published, all
who receives it, will
appreciate your vision and
mammoth effort in putting
Bahoot bahoot Dhanyavd, patrika
together this email
prapt hue. asha hai agye bhee
magazine, as long as it
aisey hee acha shitya padney ko
does not cost them. Hardly
mileyga. Gulf main reh kar hindi
any body would care how
padney ka mauka he nahi milta.
you manage it financially or
Vijay Kumar, Gulf
otherwise. Obviously it cannot run without financial
support.
M…¶…«x……±… E‰Ú  {…UÙ±…‰ ∫…¶…“ +∆EÚ {…g‰¯* +…{… +SUÙ… EÚ…®… EÚÆ˙ Æ˙Ω‰˛ You are right in your assessment, nobody would pay
ΩÈ˛* +{…x…… °Ú…‰x… x…®§…Æ˙ ¶…‰ V…™…‰* ®…È EÚ¶…“ +…{… ∫…‰ §……i… EÚÆ˙x…… for the cost to receive it in hard copy. Flatly, you have
S……Ω⁄ƒ˛M……* ®…È +®…‰ Æ˙EÚ… ®… x™…⁄™……E«Ú ®… Æ˙Ω˛i…… Ω⁄ƒ˛* to give up the idea of printing and mailing to abroad
+x…⁄{… ¶……M…«¥… readers. Email is the only way to continue it. Now,
x™…⁄™……E«Ú, +®…‰ Æ˙EÚ… you have find means and ways to do that. You may
already have many ideas, I have a few:
1. Request the readers for a ‘one time nominal
Aapki patrika poori padhi aur
registration fee’.
bahut hi pasand aai. Kavitayen,
2. Find Hindi supporters and donors.
kahani, lekh sabhi kuch bahut
3. Invite commercials please.
accha laga. Illa ji ki kavitayen
Hari bindal
bahut acchi lagi. Aapki parika
USA
sabhi aau vargon aur vibhinn
ruchiyon ke pathkon ko bandhne
Aap kripya mera bhi
ka bahut hi safal prayas hai.
naam apne khate mein
Sampadkiya ke baad likhi aap ki
note kar liziye. Yah
chinta ne vichlit kiya. Patrika cchapna aur videshon main
patrika to ati sunder hai
bhejna aasan karya nahi hai. Aap akele is Mahayagya ko
har tarah se. Mitron ke
kar rahe hai, yah jaan kar Hindi ke prati aap ke samarpan
dwara mujhe abhi tak
ke liye jahan shriddha bhaav jaga vahin yah bhi laga ki
sabhi anka (1-2-3-
Bharat main Hindi karmiyon yah kami achank kaise ho
5)prapta ho gaye sirf anka char ke. Aap kripya

GARBHANAL
gai? Aapne bada kaam prarmbh kiya hai. Bade karya
anka char mujhe bhej diziye. Apka tah dil se
praya: akele hi prarmbh karne padte hai kintu dheere -
dhanyavad. Yah patrika vishva mein ek nai
dheere usme anek samarpit log jud jaaya karte hai..Yah
chetna pathkon ke dilon main layegi jo ki sabhi
mera vishwaas hai. Aap ko Garbhnaal ke sunder
ke liye kalyankari hogi. Hare Krishna! Apka
prakashan ke liye anek badhai.
shubh chintak!
Shailja
Jagdish Prakash
Toronto, Canada
BOTSWANA
i…Æ˙CEÚ“ E‰Ú Æ˙…∫i…‰
+… {… EÚ“ §…… i…
9

®…nn EÚ˙“ {…Ω±…˛


Mein apke vichar “Free for All”
se pooree tarah sahmat hoon,
par “voluntar y donations”
mangne mein kya harja hai.
Mujhe poora vishwas hai ki NRI
I am reading the current issue of the Garbhannal and (provasi) bhartiya to zaroor
did read your letter to its readers asking for ideas. madad karange. Yah ho sakata
Well I thought of some ideas. I am fully satisfied with hai ki Bharat ke rahane walon se vishesh madad na
the present format of Garbhanaal and use of Internet mile kyonki Bharat mein to logon ko patrikaein mil
for its fastest delivery. I love the jatee hein. Kahane ki zaroorat nahin ki mein to madad
content of the magazine thus karoonga hi.
doesn’t really matter to me if it Maine apko ek Rs. 1080 ka cheque bheja hai. Aap
comes with the fragrance of shayad sochenge ki yah 1080 ka kya hisab hai. Maine
fresh ink or not. I do make a lika tha $12 prati varsh. Do varsh ka hua $24. Is samay
printed copy of it and keep it for 1 U.S. $ = Rs. 43.5 (lagbhag). 24 x 43.5 = Rs. 1044. Phir
later use. It would be nice to Bharat mein banks kuchh “clearing charge” lete heine.
have an audio version (tape or CD) of this magazine Uske liye allow karate huye 1080 kul hua.
(if at all possible, but there is no rush), you can play in Y. P. Varshni
your car while driving back and forth from your work Ottawa, Canada
and have nothing else to do in a heavy traffic. I
Aaj hi patrika ka paanchava ank
GARBHANAL

thought it would be nice to keep few pages


separately for Advertisements from small/big milaa, sab kaam chhodakar ise
business from USA and/or India. I think you would padhne baith gayi. Patrika kaa
not have problem getting adds, since it is already in mukhya prashth hameshaa bahut
vast circulation. hi achchhaa hota hai, iske liye
Ye magzine band nahi hogi, koi na koi raastaa jaroor Sanjeev Dattji badhaai ke paatra
nikalegaa. Garbhanaal ke ujjawal bhavishya ki hain. Mahadevi Verma ji ki likhi
kaamnaaon ke saath. huyi panktiyan ismain chaar
Deepmala yadav chaand lagaa deti hain. Sabhi saamagri hameshaa ki
USA tarah bahut hi uchch koti ki hai. Sri Prashaant Solanki
dwarra uthaaye huye mudde par main bhi hameshaa hi
Read 5th issue of Garbhnal. Great to read variety of bahut chintit hoti houn. Sponsarship ke baare main jo
items covering various aspects of indian culture. aapne chinta vyakt ki hai, vo svabhavik hai. Kai
With best wishes. patrikaayain iske liye vigyaapano kaa sahaaraa leti hain.
Dr Om Dubey Asha Mor
Perth, Western Australia trinidad and tobago
10
+… {… EÚ“ §…… i…
very very thanks to for sending
the magazine i am very glade to
know at prsent time garbhnal e-
Hindi Sahitya men hi-tech sahityki magazine being published on
prastutee ke liye meri hardik net on time. mai delhi me rahata
badhaee sweekar karen. Patrika huin aur mediatransasia me job
Pravasi man aur sahitya par to karta mai ek artist hu like visualiser.
kendrit hai hi, saath men pravasi Avanish Srivastava
rachnakaron ke hi tech approach ko Delhi
bhi lakshit kartti hai. Garbhnaal ek
alag tarah se aproach lekar sahitya jagat men aaee hai, It is very kind to get this
iska swagat swabhavik hi hai. Prastutee bhi kalatmak hai. magazine on the regular
Vibhinn satmbhon ke ntargat samgri pathniya hai aapke is basis & that to on the email; it
shram ko main salaam karata hun. is a very pleasant attempt that
Prem Janmejai is basically combining us, as I
New Delhi was going thru this magazine
in that you had asked for the
GHARBHNAL PATRIKA KA TAAZA suggestions. Well, In my view you should
ANK AAJ HI DEKHA. AAPNE incorporate additional stories & satire in your
KAMAL KI PATRIKA NIKALI HAI. EK magazine that will boost the reader’s attention; that
TAZA HAVA KE JHONKE KE will assist in growing the readership of this magazine
TARAHA LAGA. SAMPADAN, & can also help you in getting the sponsors. Thanks
SAMGRI SANYOJAN KABILE you very much for providing a very good magazine,
TAREEF HAI. EK KAVITA APNE PARICHAY SAHIT BHEJ & I salute you for this great & fascinating magazine.
RAHA HUN. ASHA HAI PASAND KARENGE. Prabhat
GURMIT BEDI
Yah dekha kar harsha evam
UNA-174303 (H.P.)
vishaad mishrit aashcharya
Our Dy. Gen. Manager Mr. Gopal Bhat donon huaa ki patrikaa
has forwarded me March 07 issue of ‘Garbhanaal’ ka paanchwaan
Garbhanal. I found it very impressive ank apne inbox mein aa
& informative, specially editorial & chukaa hai. aashcharya is
the Urdu Story of Saadat Hasan baat ke liye ki chaahe jaise hi

GARBHANAL
Minto - Kholdo. on Partition riots. His apne paas is patrikaa ank pahunchaa ho par isake
year of birth is given as 1992 instead liye ab eka tarah se praikshit rahane lagaa hoo. Is
of 1892. Similarly on Page 50, right hand coloum, line 15, kaaraan duhkh ye hai ki ... is patrikaa ka chauthaa
the actual word of Hindi/Urdu is BAZID and not WAJID. I ank kaise mere inbox mein pahuchne se chuka
request you to include my name also in mailing list of such gaya? Agar sambhava huaa to ‘Garbhanal’ ka 4th
a good magazine. issue (chautha ank) preshit karne/ karwaane ki
NAJMUL ISLAM kripaa karenge.
BHEL, BHOPAL Saurabh Pandey
11

I don’t know how but I have been receiving all the


issues of this wondeful magazine. This time , i have
+… {… EÚ“ §…… i…
not received the latest April issue and I am missing it.
Please put me on the list of recipients of this
magazine. Thank you so much.
Saroj Shukla
Botswana
™……n˘…Â ®…Â...
+…{…EÚ…‰ {… j…EÚ… UÙ…{…x…‰ E‰Ú +…{…E‰Ú ∫…∆EÚ±{… +…ËÆ˙ +…{…E‰Ú ∫…∆{……n˘x… {…Æ˙
®…∆M…±…EÚ…®…x……Bƒ n‰˘x…… S……Ω⁄ƒ˛M……* +…{…EÚ“ {… j…EÚ… x…±… n˘®…™…xi…“ EÚ“ EÚl……
i…EÚ v™……x… ∫…‰ {…g¯“ +…ËÆ˙ §……EÚ“ EÚ“ +¶…“ ∫…Æ˙∫…Æ˙“  x…M……Ω˛ ∫…‰ Ω˛“ n‰˘J…“
Ω˲* ®…… ∫…EÚ {… j…EÚ… EÚ… ™…Ω˛“ ±……¶… Ω˲  EÚ =∫…‰ v…“Ɖ˙-v…“Ɖ˙ Ω˛“ {…g¯ +…ËÆ˙
+…x…∆n˘ ±…Â* ∫……‰ {…⁄Æ˙“ {… j…EÚ… {…g¯x…‰ ®… ∫…®…™… ±…M…‰M…… ®…÷Z…‰*
 Æ˙{…÷n˘®…x… {…S……ËÆ˙“

M…¶…«x……±… EÚ… ¥…i…«®……x… +∆EÚ ¶…“  {…UÙ±…‰ +∆EÚ…Â EÚ“ i…Æ˙Ω˛ i…Æ˙Ω˛-i…Æ˙Ω˛ E‰Ú
J…V……x…… ∫…‰ ¶…Æ˙… {…c˜… Ω˲* ±…M…¶…M… ∫……Æ˙“ EÚ“ ∫……Æ˙“ {… j…EÚ… Ω˛“
∫…÷Ø˚ S…{…⁄h…« +…ËÆ˙ {…`ˆx…“™… Æ˙S…x……+… ™…… ∫…∆EÚ±…x…… ∫…‰ ¶…Æ˙“ {…c˜“ Ω˲,  EÚxi…÷
 ∫…i…∆§…Æ˙ 1959 - 14 +|…˱… 2007
§…S…{…x… EÚ… =k…®… +¥…∫…Æ˙ +…ËÆ˙ <±…… |…∫……n˘ EÚ“ EÚ ¥…i……Bƒ  ¥…∂…‰π… ∞¸{…
∫…‰ {…∫…∆n˘ +…™…”* {… j…EÚ… EÚ“ ∞¸{…-∫…VV…… i……‰ <i…x…“ +SUÙ“ ±…M…i…“ Ω˲  EÚ ±…“EÚ i……‰c˜x…‰ EÚ“  W…n˘ E‰Ú v…x…“, ∫…{…x…… EÚ…‰ ∫……EÚ…Æ˙ EÚÆ˙x…‰ EÚ… Ω÷˛x…Æ˙
<∫…EÚ“ |…∂…∆∫…… E‰Ú  ±…™…‰ = S…i… ∂…§n˘ x…Ω˛” f⁄ƒ¯f¯ {…… Æ˙Ω˛… Ω⁄ƒ˛* Æ˙J…x…‰ ¥……±…‰, i…V…÷«®……EÚ…Æ˙, n˘…‰∫i…§……V… +…ËÆ˙ M…¶…«x……±… {… j…EÚ… E‰Ú ±…‰J…EÚ,
+x…÷x……n˘ À∫…Ω˛ °Ú…‰]ı…‰O……°ÚÆ˙ ∏…“ ∫…∆V…“¥… n˘k… EÚ… BEÚ ∫…c˜EÚ n÷˘P…«]ıx…… ®… +∫……®… ™…EÚ
 x…v…x… Ω˛…‰ M…™……* ¥…‰ ÀW…n˘M…“ EÚ“ Æ˙}i……Æ˙ ®…Â ™…EÚ“x… Æ˙J…i…‰ l…‰ +…ËÆ˙
GARBHANAL

aapki patrika garbhnaal badi


n÷˘ x…™……¶…Æ˙ E‰Ú +x…÷¶…¥…… EÚ…‰ i…‰V…“ ∫…‰ V…“ ±…‰x…… S……Ω˛i…‰ l…‰* +{…x…‰ {…“U‰Ù ¥…‰
acchhi lagi. kripya agami ank bhi
{…ix…“, n˘…‰ §…‰ ]ı™……ƒ +…ËÆ˙ S……Ω˛x…‰ ¥……±…… EÚ… ¶…Æ˙…-{…⁄Æ˙… E÷Úx…§…… UÙ…‰c˜ M…B ΩÈ˛*
bhejte rahen. Mein apni photo bhej
raha hoon.. chahen to aap ise =xΩ² ™……n˘ EÚÆ˙i…… Ω÷˛+… +…±…‰J… {…‰V… 15 {…Æ˙  n˘™…… V…… Æ˙Ω… ΩÈ*
chhap sakte hain. lekin mujhe nahi
lagta ki letters to editors bhejne Sabse pehle to main aapko Ramnavami ki
walon ki photo chhapni zaroori hai. shubhkaamnaye deta hoon. Aur doosre main aapse haath
Behtar ho ki aap rachnakaron ke hi photo chhapen. jodkar prarthna karta hoon ki kripya sahitya ki is gangotri
Mahendra Yadav ko anavarat behne dein. E-Magazine ka aapka ye vichaar
Patrakar, sahara TV, Delhi emagazine ki gangotri hai. Abhi to kai aur e-magazine
aani baaki hain. Jahan tak revenue yaa amdani, ya kahein
I have read”Garbhnaal”. Thank you so much to give ki kharcha chalane ki baat hai to iske liye aap is e-
such a wonderful magazine in net.IAfter a long time I magazine ke liye advertisements le sakte hain. Aapke
have read a classic magazine in Hindi. send me this paas jo email ids hain vo aapke pathak hain aur aapke
magazine reguarly. advertisers ke grahak.
Anita Saxena Amit Mathur
dhanbad-826003 Sahibabad, Ghaziabad
12 {…  Æ˙ S… ™…
∫…÷π…®… §…‰n˘“

={…x™……∫…EÚ…Æ˙ B¥…∆ ±…P…÷EÚl…… ±…‰ J…EÚ… ∫…÷π…®… §…‰n˘“ EÚ… V…x®…


 °ÚÆ˙…‰V…{…÷Æ˙ ({…∆V……§…) ®… Ω÷˛+…*  n˘±±…“  ¥… ¥… ∫…‰ B®….B.
EÚÆ˙x…‰ E‰Ú {…∂S……i… =xΩ˛…Âx…‰ {…“.BS…-b˜“. {…∆V……§…  ¥… ¥… ∫…‰ EÚ“
+…ËÆ˙ =x…EÚ… ∂……‰v… EÚ…  ¥…π…™… l……- ÀΩ˛n˘“ x……]ı¨ |…™……‰M… E‰Ú
∫…∆n˘¶…« ®…Â* =xΩ˛…Âx…‰ 1978 ∫…‰  ±…J…x…… ∂…÷∞¸  EÚ™……* +§…
=x…EÚ… x……®… ∫…®…EÚ…±…“x… EÚl…… +…ËÆ˙ ={…x™……∫… ±…‰J…x… ®…Â
b˜…Ï. Ω∆˛∫…… n˘“{… V……x……®……x…… Ω˲* =x…E‰Ú + v…EÚi…Æ˙ ={…x™……∫… {…Œ∂S…®…“ V…M…i…
E‰Ú |…¥……∫…“ ¶……Æ˙i…“™…… E‰Ú +x…÷¶…¥…, {… Æ˙Œ∫l… i…™……Â, +x…÷¶…¥……Â
®…⁄±…i…: EÚΩ˛…x…“, ±…‰J…x…, E÷ÚUÙ x……]ıEÚ ¥… <CEÚ…- +…ËÆ˙ +∆i…Æ˙u∆˘u˘… EÚ…‰ ¥™…HÚ EÚÆ˙i…‰ ΩÈ˛* ∫…÷π…®… §…‰n˘“ EÚ“  ¥…u˘i……
n÷˘CEÚ… EÚ ¥…i……Bƒ* ¶……Æ˙i… ®… ÀΩ˛n˘“ E‰Ú V……x…‰-®……x…‰ ÀΩ˛n˘“ E‰Ú + i… Æ˙HÚ {…∆V……§…“, +∆O…‰V…“, £ÂÚS…, =n⁄«˘ +…ËÆ˙ ∫…∆∫EfiÚi…
{…j…-{… j…EÚ…+… ®… n˘…‰ ∫……Ë ∫…‰ + v…EÚ Æ˙S…x……+… ¶……π……+… ®… v……Æ˙…|…¥……Ω˛ i……ËÆ˙ {…Æ˙ Ω˲*
EÚ… |…EÚ…∂…x… B¥…∆ +…EÚ…∂…¥……h…“ ∫…‰ EÚΩ˛… x…™…… ¥… 1975 i…EÚ  n˘±±…“  ¥… ¥… ®… +v™……{…x… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú §……n˘ ¥…‰
x……]ıEÚ…Â EÚ… |…∫……Æ˙h…* +®…‰ Æ˙EÚ… ¥… EÚx……b˜… ∫…‰ +{…x…‰ {… i… E‰Ú ∫……l… •…∫∫…±…V…, §…‰Œ±V…™…®… S…±…“ +…™…” +…ËÆ˙
|…EÚ… ∂…i… ÀΩ˛n˘“ {… j…EÚ…+… ®… ±…M……i……Æ˙ ¥…Ω˛…ƒ Æ˙Ω˛i…‰ Ω÷˛B ]ı…<«®∫… +…°Ú <∆ b˜™…… EÚ“ ∫…∆¥……n˘n˘…i…… §…x…”*
EÚΩ˛… x…™……ƒ |…EÚ… ∂…i…* 1979 ®… ™…⁄.B∫….B. ®… |…¥……∫… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú {…∂S……i… EÚ…‰±…∆ §…™……
®…v™…|…n‰˘∂… EÚ“ Æ˙…V™… ∫i…Æ˙“™… ∫…‰¥……+… E‰Ú i…Ω˛i…  ¥… ¥… ®… ÀΩ˛n˘“ ¶……π…… B¥…∆ ∫…… Ω˛i™… EÚ… +v™……{…x… ∂…÷∞¸  EÚ™……
¶……‰{……±…  ¥…∂¥… ¥…t…±…™… +…ËÆ˙  ¥…GÚ®… +…ËÆ˙ +§… ¶…“ ¥…Ω˛” ΩÈ˛*
 ¥…∂¥… ¥…t…±…™… E‰Ú +…v…“x… ®…Ω˛… ¥…t…±…™…… ®… ∫…÷π…®… §…‰n˘“ EÚ“ {…Ω˛±…“ EÚΩ˛…x…“ EÚΩ˛…x…“ x……®…EÚ {… j…EÚ… ®…Â
∫…Ω˛…™…EÚ |……v™……{…EÚ E‰Ú ∞¸{… ®…  ∂…I…h… EÚ…™…«* 1978 ®… UÙ{…“* +®…‰ Æ˙EÚ… +…x…‰ E‰Ú §……n˘ =x…E‰Ú Ω˛¥…x…,

GARBHANAL
+®…‰ Æ˙EÚ… EÚ“ E÷ÚUÙ ∫…∆∫l……+… ®…  Ω˛xn˘“  ∂…I…h… ±……Ë]ıx……, EÚi…Æ˙…-n˘Æ˙-EÚi…Æ˙…,  S… c˜™…… +…ËÆ˙ S…“±…, <i…Æ˙,
EÚ… EÚ…™…«* ¥…i…«®……x… ®… ™…⁄ x…¥…Ã∫…]ı“ +…Ï°Ú ]ı…‰Æ∆˙]ı…‰ M……l…… +®…Æ˙§…‰±… EÚ“, x…¥…¶…⁄®… EÚ“ Æ˙∫…EÚl…… EfiÚ i…™……
®…  Ω˛xn˘“ +v™……{…x…* |…EÚ… ∂…i… Ω˛…‰ S…÷EÚ“ ΩÈ˛* =x…EÚ“ +x…‰EÚ EfiÚ i…™…… EÚ… +x…÷¥……n˘
∫…∆{…E«Ú : deephindi@juno.com n÷˘ x…™……¶…Æ˙ EÚ“ ¶……π……+… ®… Ω÷˛+… Ω˲* ∫…÷π…®… §…‰n˘“ EÚ… ∫…∆§…∆v…
Æ∆˙M…®…∆S…, +…EÚ…∂…¥……h…“ B¥…∆ n⁄˘Æ˙n˘∂…«x… {…Æ˙ + ¶…x…‰j…“ E‰Ú ∞¸{…
®… ¶…“ Æ˙Ω˛… Ω˲*
{…  Æ˙ S… ™… 13

b˜…Ï. ∂…˱…V…… ∫…C∫…‰x……


V…x®… ®…l…÷Æ˙… =k…Æ˙|…n‰˘∂…*  n˘±±…“  ¥…∂¥… ¥…t…±…™… ∫…‰
∫¥……i…∆j……‰k…Æ˙ ÀΩ˛n˘“ EÚ…¥™… ®… ™…÷r˘ EÚ“ ¶…⁄ ®…EÚ… {…Æ˙ {…“.BS…-
b˜“. +…ËÆ˙ EÚ…®……™…x…“ EÚ“ +…±……‰S…x……+… EÚ“ ∫…®…“I……  ¥…π…™… b˜…Ï. ¶……¥…x…… E÷ƒÚ+Æ˙
{…Æ˙ B®…. °Ú±…* B®….B. i…l…… §…“.B. +…x…∫…« ®…  n˘±±…“
 ¥…∂¥… ¥…t…±…™… ®… ∫…¥……ÊSS… ∫l……x… i…l…… ∫¥…h…« {…n˘EÚ* ®…÷V…}°ÚÆ˙x…M…Æ˙ =k…Æ˙ |…n‰˘∂… ®… V…x®…*  Ω˛xn˘“ ¥… ∫…∆∫EfiÚi…
V……x…EÚ“ n‰˘¥…“ Eڅϱ…‰V…,  n˘±±…“  ¥…∂¥… ¥…t…±…™… ®… 1989 ∫…‰ ®… ∫x……i…EÚ…‰k…Æ˙ ={…… v…* §…“.Bb˜., ∫……`ˆ…‰k…Æ˙“  Ω˛xn˘“
1998 i…EÚ +v™……{…x… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú {…∂S……i…  ¥…n‰˘∂… |…¥……∫… M…V…±…… ®…  ¥…p˘…‰Ω˛ E‰Ú ∫¥…Æ˙ ¥… =∫…E‰Ú  ¥… ¥…v… +…™……®…
 EÚ™……* +…V…EÚ±… ]ı…‰Æ∆˙]ı…‰, EÚx……b˜… ®…  x…¥……∫… +…ËÆ˙ ™…Ω˛…ƒ E‰Ú  ¥…π…™… {…Æ˙ {…“.BS…-b˜“.* ]‰ıC∫…]ı…<«±…  b˜V……<Àx…M…,
ÀΩ˛n˘“ ∫…… Ω˛i™… ∫…®……V… ®… {…⁄h…« ∞¸{… ∫…‰ ¥™…∫i…* °ËÚ∂…x…  b˜V……<Àx…M… B¥…∆ +x™…  ¥…π…™…… ®…  b˜{±……‰®……*
∫…… Æ˙EÚ…, {……∆S…V…x™…, ∫…®……V… EÚ±™……h…, i…÷±…∫…“, ¥……®……, +… n˘ {…j…-{… j…EÚ…+…Â ®…Â Æ˙S…x……+…Â EÚ… |…EÚ…∂…x…* EÚ<« Æ˙S…x……
GARBHANAL

+x…‰EÚ {… j…EÚ…+…Â ®…Â EÚΩ˛…x…“, EÚ ¥…i……Bƒ i…l…… ±…‰J……Â EÚ… ∫…∆O…Ω˛…Â EÚ“ ∫…®…“I……Bƒ ∫…®…™…-∫…®…™… {…Æ˙  ¥… ¶…z… {…j…-
|…EÚ…∂…x…* +π`ˆ…I…Æ˙ x……®… E‰Ú ∫…∆O…Ω˛ ®…Â +x™… ∫……i… EÚ ¥…™……Â {… j…EÚ…+…Â ®…Â |…EÚ… ∂…i…*
E‰Ú ∫……l… +…`ˆ EÚ ¥…i……+… EÚ… ∫…∆EÚ±…x…*  ¥…∂¥… ¥…t…±…™… EÚ“ +{…x…“ J…÷n˘ EÚ“ §…‰¥…∫……<]ı §…x……<« +…ËÆ˙ x…™…“ Æ˙S…x……+…Â
EÚ<« {… j…EÚ…+… ®… ±…‰J… i…l…… ∫…∆{……n˘x… EÚ…™…«* BEÚ EÚ ¥…i…… EÚ… =∫… {…Æ˙ |…EÚ…∂…x…* ∫……<]ı EÚ… À±…EÚ Ω˲ : http://
∫…∆EÚ±…x…, EÚΩ˛…x…“ ∫…∆O…Ω˛ ∂…“Q… Ω˛“ |…EÚ…∂™…* dilkedarmiyan.blogspot.com/
∫…Æ˙∫¥…i…“ {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ i…l…… ®…Ë l…±…“∂…Æ˙h… M…÷{i… {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙* EÚ ¥…i……, EÚΩ˛…x…“, M…“i…, Ω˛…<E÷Ú, §……±… M…“i… +… n˘
+®…‰ Æ˙EÚ… ®… ÀΩ˛n˘“ ¶……Æ˙i…“™… < i…Ω˛…∫…, ∫…∆∫EfiÚ i…, v…®…« i…l……  ±…J…‰* i……Æ˙… EÚ“ S…⁄x…Æ˙ x……®… ∫…‰ Ω˛…<E⁄Ú ∫…∆O…Ω˛ |…EÚ… ∂…i…
¶……π…… {…Æ˙ EÚ…™…«∂……±…… EÚ… ∫…∆S……±…x…  EÚ™…… i…l…… ÀΩ˛n˘“ +…ËÆ˙ Ω÷˛+… Ω˲* ∫…… Ω˛i™… ±…‰J…x…, +v™…™…x…,  S…j…EÚ±…… B¥…∆
¶……Æ˙i…“™… ∫…∆∫EfiÚ i… E‰Ú +x…‰EÚ EÚ…™……Á ®… ¶……M…  ±…™……* ÀΩ˛n˘“ n÷˘ x…™……¶…Æ˙ ®… P…⁄®…x…‰ EÚ“ Ø˚ S…™……ƒ ΩÈ˛*
∫…… Ω˛i™… ∫…¶……, EÚx……b˜… EÚ“ ¶…⁄i…{…⁄¥…« ={……v™…I…* ∫…… Ω˛i™… ¥…i…«®……x… ®…Â ™…÷M……∆b˜… ®…Â +v™……{…x…*
E÷∆ÚV… x……®…EÚ {… j…EÚ… ®… ∫…… Ω˛Œi™…EÚ {…Æ˙…®…∂…« ∫…Ω˛™……‰M…* ∫…∆{…E«Ú : bhawnak2002@yahoo.co.in
∫…®{…E«Ú : shailjasaksena@hotmail.com
b˜…Ï. +∆V…x…… ∫…∆v…“Æ˙
14 BEÚ  ∫…i…∆§…Æ˙ 1960 EÚ…‰ Ø˚c˜EÚ“, =k…Æ˙|…n‰˘∂… ®… V…x®…* M…÷V…Æ˙…i… ™…÷ x…¥…Ã∫…]ı“, +Ω˛®…n˘…§……n˘ ∫…‰ B®….B. B¥…∆ {…“.BS…-b˜“.* ÀΩ˛n˘“,
+∆M…Ɖ˙V…“, =n⁄«˘ +…ËÆ˙ M…÷V…Æ˙…i…“ ®… ±…M……i……Æ˙  ±…J… Æ˙Ω˛“ ΩÈ˛* n‰˘∂…- ¥…n‰˘∂… EÚ“ {… j…EÚ…+… ®… <x…EÚ“ Æ˙S…x……Bƒ |…EÚ… ∂…i… Ω˛…‰i…“ Æ˙Ω˛i…“ ΩÈ˛* ¥…‰ =n⁄«˘
∫…‰ ÀΩ˛n˘“ B¥…∆ M…÷V…Æ˙…i…“ ®… ¶…“ Æ˙S…x……+… EÚ… +x…÷¥……n˘ EÚÆ˙i…“ ΩÈ˛*
∫…®{…E«Ú : 83-64, ]ı…±…§……‰±… ∫]≈ı“]ı, +{……]«ı-2 B, C™…⁄ M……b«˜x…, x™…⁄™……E«Ú Bx…¥……<«-11415 anjana_sandhir@yahoo.com

 EÚi……§…
BEÚ ®…®…« V……‰  n˘±… EÚ…‰ U⁄Ùi…… Ω˲
n‰˘ ¥…“ x……M…Æ˙…x…“ ∫…‰ ®…‰Æ˙… {… Æ˙S…™… |…¥…… ∫…x…“ E‰Ú §……‰±… E‰Ú ∫…∆{……n˘x… E‰Ú
n˘…ËÆ˙…x… Ω÷˛+…* =x…EÚ“ M…V…±…… +…ËÆ˙ EÚ ¥…i……+… E‰Ú  ¥…S……Æ˙… x…‰ ®…x…
EÚ…‰ U⁄Ù  ±…™…… l……, ±…‰ EÚx… =x…EÚ“ EÚ®…«`ˆi…… x…‰ +…ËÆ˙ ¶…“ |…¶…… ¥…i…
 EÚ™……* ®…÷Z…‰ ™……n˘ Ω˲ ¥…Ω˛ ¶……Æ˙i… ®… l…” +…ËÆ˙ <«®…‰±… E‰Ú V… Æ˙™…‰ =xΩ˛…Âx…‰
Æ˙Ω⁄ƒ˛M…“, {…Æ˙ ®…‰Æ˙“ +…i®…… =∫…  n˘x… V…∞¸Æ˙ ¥…Ω˛” Ω˛…‰M…“* |…¥…… ∫…x…“ E‰Ú
x……®… {…Æ˙ ¥…Ω˛ ∫…÷xn˘Æ˙ M…V…±… Ω˲* ¥……n‰˘-∂…Ω˛Æ˙ ¥…i…x… EÚ“ S…∆n˘x… ∫…“
+… Æ˙Ω˛“ Ω˲, ™……n˘… E‰Ú {……±…x…‰ ®… ®…÷Z…E‰Ú Z…÷±…… Æ˙Ω˛“ Ω˲*
C¥…“x… {…÷∫i…EÚ…±…™… ®… x™…⁄ +®…‰ Æ˙EÚx… |……‰O……®… E‰Ú b˜…™…Ɖ˙C]ıÆ˙ ∏…“
i…÷Æ∆˙i… EÚ ¥…i……Bƒ ∫…∆O…Ω˛ Ω‰˛i…÷ ¶…‰V…“ l…”* ™…⁄B∫…B £‰Úb˜  M…]ıx…Æ˙ x…‰ |…¥…… ∫…x…“ E‰Ú §……‰±… EÚ…  ¥…®……‰S…x…  EÚ™…… +…ËÆ˙ ®…Èx…‰
¥……{…∫… +…x…‰ {…Æ˙ ]‰ı±…“°Ú…‰x… {…Æ˙ §……i… Ω˛…‰i…“ Æ˙Ω˛i…“ n‰˘¥…“ u˘…Æ˙…  ±…J…… |…¥…… ∫…x…“ E‰Ú §……‰±… x…∆§…Æ˙-2 EÚ…  ¥…®……‰S…x…  EÚ™……
l…”, ®…⁄±…i…: À∫…v…“ EÚ… ±…Ω˛V…… +…ËÆ˙  ®…`ˆ…∫… +…ËÆ˙ =x…EÚ“ M…V…±… ∫…÷x…¥……<«* n‰˘¥…“ i…x… ∫…‰ ¶……Æ˙i… ®… l…“ +…ËÆ˙ ®…x…
=x…EÚ“ V…÷§……x… ®… Ω˲* ∫…‰ +…Ï b˜]ı…‰ Æ˙™…®… ®… l…”* ∫…®…{…«h…,  x…®…«±… ®…x…, ¶……π…… E‰Ú ±…M……¥…
x™…⁄™……E«Ú E‰Ú ∫…i™…x……Æ˙…™…h… ®…∆ n˘Æ˙ ®… EÚ ¥… EÚ… {… Æ˙h……®… +…{…E‰Ú ∫……®…x…‰ Ω˲  S…Æ˙…M…‰  n˘±…* n‰˘¥…“ +…v™……Œi®…EÚ
∫…®®…‰±…x…-2006 ®… +{…x…‰ EÚ…‰ EÚ±… E∆Ú`ˆ ∫…‰ Æ˙…∫i…… {…Æ˙ S…±…x…‰ ¥……±…“ BEÚ  ∂… I…EÚ… EÚ… ®…x… Æ˙J…x…‰ ¥……±…“
V…§… =xΩ˛…Âx…‰ M…V…±… ∫…÷x……<« i……‰ ®…Ω˛ °Ú±… ®… ∫…§… EÚ¥… ™…j…“ ΩÈ˛, <∫… ±…™…‰ =x…EÚ“ M…V…±…… ®… ∫…SS……<« +…ËÆ˙ ÀV…n˘M…“ EÚ…‰
¥……Ω˛-¥……Ω˛ EÚÆ˙ =`‰ˆ*  EÚ∫…“ EÚ“ °ÚÆ˙®……<∂… l…“ J…⁄§…∫…⁄Æ˙i… f∆¯M… ∫…‰ n‰˘J…x…‰ EÚ… BEÚ +±…M… +∆n˘…V… Ω˲* =x…EÚ“
 EÚ ¥…‰ À∫…v…“ EÚ“ ¶…“ M…V…±… ∫…÷x……Bƒ +…ËÆ˙ i…÷Æ∆˙i… ±…‰J…x…“ ®… BEÚ ∫…∂…HÚ +…ËÆ˙i…  n˘J……<« n‰˘i…“ Ω˲ V……‰ i…⁄°Ú…x…… ∫…‰
BEÚ M…V…±… EÚ… =xΩ˛…Âx…‰ ÀΩ˛n˘“ +x…÷¥……n˘ {…Ω˛±…‰ ±…c˜x…‰ EÚ…‰ i…Ë™……Æ˙ Ω˲*
 EÚ™…… +…ËÆ˙ À∫…v…“ ®… =∫…‰ M……™……* ∫…§… ±……‰M…… EÚ…‰ M…V…±… ®… x……V…÷EÚ“ {……<« V……i…“ Ω˲ =∫…EÚ… +∫…Æ˙ n‰˘¥…“ EÚ“ M…V…±…… ®…Â
n‰˘¥…“ EÚ“ M…V…±… x…‰ ®……‰Ω˛  ±…™……* i……‰ ™…‰ l…“ ®…‰Æ˙“  n˘J……<« {…c˜i…… Ω˲* =n˘…Ω˛Æ˙h… E‰Ú i……ËÆ˙ {…Æ˙ n‰˘ J…™…‰- ¶…]ıE‰Ú ΩÈ˛ i…‰Æ˙“
n‰˘¥…“ ∫…‰ ∞¸§…∞¸ {…Ω˛±…“ ®…÷±……EÚ…i…* Ω˛®…x…‰ BEÚ ™……n˘ ®… V……x…‰ EÚΩ˛…ƒ-EÚΩ˛…ƒ, i…‰Æ˙“ x…V…Æ˙ E‰Ú ∫……®…x…‰ J……‰™…‰ EÚΩ˛…ƒ-EÚΩ˛…ƒ*
n⁄˘∫…Ɖ˙ EÚ…‰ n‰˘J…… x… l……, §…∫… §……i…S…“i… Ω÷˛<« l…“* ®…‰Æ˙“ EÚ ¥…i…… {……`ˆ E‰Ú §……n˘ +l…¥…… x… i…÷®… +…B x… x…”n˘ +…<«  x…Æ˙…∂…… ¶……‰Æ˙ ±…‰ +…<«, i…÷®Ω²
¥……‰ =`ˆEÚÆ˙ +…™…”- ®…÷Z…‰ M…±…‰ ±…M……™…… +…ËÆ˙ §……‰±…”- +∆V…x……, ®…È i…÷®Ω² ∫…{…x…‰ ®… EÚ±… n‰˘J……, =∫…“ ∫…‰ +…ƒJ… ¶…Æ˙ +…<«* +l…¥…… =∫…‰ <∂EÚ
 ®…±…x…‰ Ω˛“ <∫… EÚ ¥… ∫…®®…‰±…x… ®… +…<« Ω⁄∆˛* <∫… i…Æ˙Ω˛ ∫…J…“ ¶……¥… V……‰ {…Ën˘… C™…… Ω˲ {…i…… x…Ω˛”, EÚ¶…“ ∂…®…… {…Æ˙ ¥……‰ V…±…… x…Ω˛”*
Ω÷˛+…, ¥……‰ ™…Ω˛…ƒ EÚ“ ¶……M…i…“-n˘…Ëc˜i…“ ÀW…n˘M…“ ®… §…Æ˙…§…Æ˙ S…±… Æ˙Ω˛… Ω˲* n‰˘¥…“ EÚ“ M…V…±…… ®… +…∂…… Ω˲, ÀW…n˘M…“ ∫…‰ ±…c˜x…‰ EÚ“  Ω˛®®…i… Ω˲ ¥…
EÚ¶…“ <«®…‰±… E‰Ú V… Æ˙™…‰ i……‰ EÚ¶…“ ]‰ı±…“°Ú…‰x… {…Æ˙* BEÚ ®…®…« Ω˲ V……‰  n˘±… EÚ…‰ U⁄Ù ±…‰i…… Ω˲* M…V…±… ∫…∆O…Ω˛ EÚ… ∂…“π…«EÚ

GARBHANAL
|…¥…… ∫…x…“ E‰Ú §……‰±… UÙ{…EÚÆ˙ +…<« i……‰ =xΩ˛…Âx…‰ =∫… {…Æ˙ BEÚ UÙ…‰]ı… ∫…∆O…Ω˛ S…Æ˙…M…‰  n˘±… §…Ω÷˛i… E÷ÚUÙ EÚΩ˛ V……i…… Ω˲* +®…‰ Æ˙EÚ… EÚ“ ®…∂…“x…“
E∆Ú{™…⁄]ıÆ˙ E‰Ú ®……v™…®… ∫…‰ +∆O…‰V…“-ÀΩ˛n˘“ ®… ®…‰Æ˙“ i…∫¥…“Æ˙ E‰Ú ∫……l…, {…÷∫i…EÚ E‰Ú ÀW…n˘M…“ ®… +{…x…“ ∫…∆¥…‰n˘x……+… EÚ…‰ §…S……B Æ˙J…x…… +…ËÆ˙ +∆O…‰V…“
EÚ¥…Æ˙ {…Æ˙ +{…x…“ {…∆ HÚ™……ƒ V…c˜EÚÆ˙ ®…÷Z…‰ ¶…Â]ı ∫¥…∞¸{… ¶…‰V……* <∫… {…÷∫i…EÚ ¥……i……¥…Æ˙h… ®… ÀΩ˛n˘“ EÚ“ M…V…±… EÚΩ˛x…… ®……™…x…‰ Æ˙J…i…… Ω˲*
E‰Ú <∆ŒM±…∂… ±……™…•…‰Æ˙“ u˘…Æ˙… Ω˛…‰x…‰ ¥……±…‰ ∫…®……Æ˙…‰Ω˛ ®… (9  n˘∫…∆§…Æ˙ 2006) ®…È  n˘±… EÚ“ M…Ω˛Æ˙…<™…… ∫…‰ n‰˘¥…“ x……M…Æ˙…x…“ EÚ…‰ ∂…÷¶…EÚ…®…x……Bƒ n‰˘i…“
∂…… ®…±… x…Ω˛” Ω˛…‰ {…… Æ˙Ω˛“ l…“, C™…… EÚ ¶……Æ˙i… ™……j…… i…™… l…“* ®…÷Z…‰ ™……n˘ Ω˲ Ω⁄ƒ˛* ¥……‰ B‰∫…‰ Ω˛“ +…ËÆ˙ §…Ω÷˛i… S…Æ˙…M… Æ˙…Ë∂…x… EÚÆÂ˙, i…… EÚ ¶……π…… EÚ…
+{…x…‰ ¥™…∫i… EÚ…™…«GÚ®… ®… ¶…“ |…¥…… ∫…x…“ E‰Ú §……‰±… {…Æ˙ EÚ…™…« EÚÆ˙i…“ Æ˙Ω˛“* EÚ…Æ˙¥……ƒ S…±…i…… Æ˙Ω‰˛*
BEÚ M…V…±…  Æ˙EÚ…b«˜Æ˙ ®… ]‰ı{… EÚÆ˙E‰Ú ®…÷Z…‰ n‰˘ M…<«  EÚ ®…È =∫…  n˘x… ¥…Ω˛…ƒ x…
15

∫…∆V…“¥… n˘k… ∫…÷x…“±…  ®…∏…


™……n˘…Â ®…Â...
¥……‰  n˘±… ®…‰∆ "∫…‰¥…' Ω˛È, =xΩ˛‰∆ " b˜±…“]'ı x…Ω˛”  EÚ™…… V…… ∫…EÚi……...
∂®…∂……x… P……]ı ®…‰∆ B®§…÷±…‰∆∫… +…EÚÆ˙ Ø˚EÚ“ Ω˛“ l…“, =x…EÚ…‰ =i……Æ˙… V…… E‰Ú EÚ…™…±… l…‰* °Ú…=h]ı‰x… {…‰x…, ∫…°‰Ún˘ Æ˙∆M… E‰Ú =∫… EÚ±…®… ∫…‰  ±…J…‰ =x…E‰Ú
Æ˙Ω˛… l……* =x…E‰Ú ∫……Æ˙‰ +{…x…‰ §…c“ ∫……¥…v……x…“ +…ËÆ˙ V…i…x… ∫…‰ =xΩ˛‰∆  EÚi…x…‰ Ω˛“  ¥…Y……{…x… =xΩ˛” EÚ“  ±…J……¥…]ı ®…‰∆ +J…§……Æ˙ ®…‰∆ ¥…π……Ê UÙ{…… EÚÆ˙i…‰
±…‰EÚÆ˙ x…“S…‰ +…™…‰ +…ËÆ˙ E÷ÚUÙ I…h… EÚ…‰ ∂…÷∞¸ ®…‰∆  V…∫… UÙ…™…… ®…‰∆ E÷ÚUÙ l…‰* ∫…∆S……Æ˙ E‰Ú Ω˛Æ˙ +…v…÷ x…EÚ ®……v™…®… +…ËÆ˙ i…EÚx…“EÚ {…Æ˙ =x…EÚ…
®…∆j……‰SS……Æ˙ E‰Ú  ±…B Æ˙J…… V……i…… Ω˛Ë, =x…EÚ…‰ ¥…Ω˛…ƒ Æ˙J…… M…™…… l……* +…i®… ¥…∂¥……∫…  V…∫… i…Æ˙Ω˛ §……‰±…i…… l……, ¥……‰ EÚ<™……‰∆ EÚ…‰ Æ˙∂EÚ EÚÆ˙x…‰ EÚ…‰
=x…EÚ… S…‰Ω˛Æ˙… J…÷±…… l……* BEÚn˘®… ∂……xi…, {…“c…Æ˙ Ω˛i…* =x…EÚ…‰ ®…V…§…⁄Æ˙ EÚÆ˙i…… l……* EÚ{…c‰, V…⁄i…‰, EÚ±…®…, EÚ…M…W…, ®…‰W…, ®……‰§……<±… ∫…‰
S……Ω˛x…‰ ¥……±…‰ =x…E‰Ú +{…x……‰∆ EÚ… §…c… ∫…®……V… ¥…Ω˛…ƒ ±…‰EÚÆ˙  ∫…M…Æ˙‰]ı +…ËÆ˙ B‰∂… ]ı≈‰ +…ËÆ˙ S……™…-EÚ…Ï°Ú“ i…EÚ
Ω˛i…|…¶… ∫…… ={… ∫l…i… l……* =x…EÚ“ +{…x…“ ∂……Ω˛“ {…∫…xn˘ Ω˛…‰i…“ l…”  V…∫…E‰Ú
∫…∆V…“¥… n˘k… E‰Ú S…‰Ω˛Æ˙‰ {…Æ˙ Ω˛®…‰∂…… ±…÷i¢Ú ®…‰∆ =x…E‰Ú +{…x…‰ ∫…§… ∂…… ®…±… Ω˛…‰i…‰ l…‰*
®…÷∫EÚ…x… BEÚ ∫l……™…“¶……¥… EÚ“ i…Æ˙Ω˛ i…®……®…  ¥…π…™…  ¥… ¥…v…i……+…‰∆ {…Æ˙ + v…EÚ…Æ˙
®……ËV…⁄n˘ Ω˛…‰i…“ l…“* =x…EÚ“ +…ƒJ……‰∆ E‰Ú ∫……l… +∆O…‰W…“ +…ËÆ˙  Ω˛xn˘“ ®…‰∆ =x…EÚ…
®…‰ ∆ §…Ω˛ ÷ + …™……®…“ |… i…¶…… |…¶……¥…“ §……‰±…x……,  ±…J…x…… +…ËÆ˙
n˘®¶…Æ˙ Ω˛i… +…i®… ¥…∂¥……∫… E‰Ú  ¥…∂±…‰π…h… EÚÆ˙x…… n˘‰J…EÚÆ˙ ±…M…i…… l……
∫……l… x…W…Æ˙ +…i…“ l…“* {…⁄Æ˙“ EÚ“  EÚ ¥……∫i…¥… ®…‰‰∆ ¥…‰  V…x… V…M…Ω˛…‰∆ {…Æ˙
{…⁄Æ˙“ {…∫…«x…Ë ±…]ı“ B‰∫…“  EÚ ∫……®…x…‰ EÚ…®… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛‰ Ω˛È, ¥…‰ |……™…: =x…E‰Ú  ±…B
¥……±…‰ EÚ…‰ Ω˛“x…¶……¥…x…… ®…Ω˛∫…⁄∫… Ω˛…‰* ì+xEÚ®°Ú]ı‰«§…±…í ∫…“ Ω˛È* ∂……™…n˘ <∫…“
GARBHANAL

=x…EÚ…  ±…J…x……, =x…EÚ… §……‰±…x…… EÚ…Æ˙h… ¥…‰ ∫……±…-n˘…‰-i…“x… ∫……±… E‰Ú  ±…B
+…ËÆ˙ ∫…®…O…i…… ®…‰∆ ™… n˘ EÚΩ˛ ±…‰∆ i……‰ §…c“ ∫…∆∫l……+…‰∆ EÚ¶…“ ™…⁄x…“∫…‰°Ú i……‰ EÚ¶…“
=x…EÚ… V…“x……, §…Ω˛÷i… |…¶…… ¥…i… EÚÆ˙i…… l……* B ∂…™…x… b˜‰¥…±…{…®…‰∆]ı §…ÈEÚ E‰Ú +x…÷§…∆v… {…Æ˙ S…±…‰
∫…∆V…“¥… V…“ x…‰ +{…x…‰ V…“¥…x… ®…‰‰∆ ¶…Æ˙{…⁄Æ˙ ™……™……¥…Æ˙“ V……™…… EÚÆ˙i…‰ l…‰* ±…‰ EÚx… ∫……Æ˙“ >ƒS…“ V…M…Ω˛…‰∆ {…Æ˙ V……x…‰
EÚ“* n˘‰∂…-n˘÷ x…™…… ¥…‰ P…⁄®…EÚÆ˙ +…™…‰* ¥…‰ +{…x…‰ +…{… ®…‰∆ E‰Ú §……¥…V…⁄n˘ ™…Ω˛ ∂…J√∫… +{…x……‰∆ E‰Ú  ±…B ∫…n˘Ë¥… EÚ®°Ú]ı‰«§…±…íΩ˛“
n˘I…i……, I…®…i……, |… i…¶…… ®…‰∆ §…‰Ω˛n˘ ∫…®…fir˘ Ω˛…‰i…‰ V…… Æ˙Ω˛‰ l…‰ +…ËÆ˙ §…x…… Æ˙Ω˛i…… l…… V……‰ +§… E‰Ú n˘…ËÆ˙ ®…‰∆ i……‰ §…‰Ω˛n˘ Ω˛“ +∫…®¶…¥… ∫…… Ω˛Ë* +…V…
=∫…∫…‰ V……‰ Æ˙∫…⁄J…, V……‰ + v…EÚ…Æ˙ ¥…‰ + V…«i… EÚÆ˙i…‰ l…‰, =∫…∫…‰ Ω˛Æ˙ +¢Ú∫…Æ˙“ EÚ“ {…Ω˛±…“ {……™…n˘…x… Ω˛“ +¢Ú∫…Æ˙ EÚ…‰ §…‰<xi…Ω˛…™…“ M…÷∞¸Æ˙ +…ËÆ˙
+{…x…‰, Ω˛Æ˙ W…∞¸Æ˙i…®…xn˘ EÚ…‰ ={…EfiÚi… EÚÆ˙x…‰ ®…‰∆ Æ˙k…“¶…Æ˙ EÚxV…⁄∫…“ +Ω˛∆EÚ…Æ˙ ∫…‰ ¶…Æ˙ n˘‰i…“ Ω˛Ë +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ ∂…‰π… n˘÷ x…™…… EÚ…‰ §…‰Ω˛n˘ n˘…‰™…®… ∫…®…Z…x…‰
x…Ω˛” EÚÆ˙i…‰ l…‰* BEÚ W…®……x…‰ ®…‰∆ =x…E‰Ú Ω˛…l… ∫…‰ +S… ®¶…i… EÚÆ˙ n˘‰x…‰ ±…M…i…… Ω˛Ë ±…‰ EÚx… ∫…∆V…“¥… V…“ ¶…Æ˙{…⁄Æ˙ +¢Ú∫…Æ˙“ E‰Ú §……n˘ ¶…“ i…±…÷¥……‰∆ EÚ…‰
¥……±…… {…… Æ˙∏… ®…EÚ ®…÷Z…‰ +{…x…‰ n˘…‰-BEÚ  ¥…Y……{…x… EÚ“ <§……Æ˙i… W…®…“x… ∫…‰ >{…Æ˙ x…Ω˛” Ω˛…‰x…‰ n˘‰i…‰ l…‰*
 ±…J…x…‰ EÚ…  ®…±…… l……, ™…Ω <i…x…… l……  V…i…x…“ i…x…J√¥……Ω˛ ®……Ω˛ ¶…Æ˙ Ω˛®… ∫…¶…“ E‰Ú ®……‰§……<±……‰∆ ®…‰∆ =x…EÚ… x…®§…Æ˙ ì∫…‰¥…í Ω˛Ë* =∫… x…®§…Æ˙ EÚ…‰
{…∆S……™…i… ®…‰∆ EÚ…®… EÚÆ˙E‰Ú ®…÷Z…‰  ®…±…… EÚÆ˙i…“ l…“* ∫…‰±…‰C]ı EÚÆ˙E‰Ú Æ˙…‰x…… +… V……i…… Ω˛Ë* C™…… =∫…‰ ì b˜±…“]ıí  EÚ™…… V…… ∫…EÚi……
∫…∆V…“¥… V…“ EÚ“ Æ˙‰∆V… §…c“ ¥™……{…EÚ l…“* V…x…∫…®{…E«Ú, ®…÷J™…®…∆j…“ Ω˛Ë? ∫…∆V…“¥… V…“ EÚ…‰ EÚΩ˛” ∫…‰ ¶…“  b˜±…“] x…Ω˛”  EÚ™…… V…… ∫…EÚi……,
+…ËÆ˙ ∫…∆∫EfiÚ i… E‰Ú  EÚi…x…‰ Ω˛“ ∫… S…¥…, |…®…÷J… ∫… S…¥… =x…EÚ“ |… i…¶…… i…… W…xn˘M…“*
Æ˙…®…∫¥…∞¸{… ∂…®……«
16 1942 ®… V…x®…. ∫…∆∫EfiÚi… ®… ®…v™…®…… i…EÚ  ∂…I……. ∫…∆∫EfiÚi… ∫…… Ω˛i™… B¥…∆ {…÷Æ˙…h…… EÚ… M…Ω˛x… +v™…™…x…. ∫…ËEÚc˜… §……Æ˙
∏…“®…n¬˘¶……M…¥…i… {…÷Æ˙…h… EÚ… ¥……S…x…. ¥…‰n˘…∆i… E‰Ú Æ˙…®……x…∆n˘“ {…Æ˙®{…Æ˙… E‰Ú |…¥…S…x…EÚ…Æ˙. ∫E⁄Ú±… ®……∫]ıÆ˙“ EÚ“ +…ËÆ˙ {…g¯…x…‰ E‰Ú
Æ˙…‰S…EÚ i…Æ˙“EÚ…Â EÚ…‰ <«V……n˘  EÚ™……. |…EfiÚ i… +…ËÆ˙ {…‰c˜…Â ∫…‰ ®……‰Ω˛. J…‰i…“ E‰Ú +±……¥…… °Ú±…n˘…Æ˙ ¥…fiI… ±…M…¥……x…‰ ®…Â ∫…∆±…Mx….
∫…®{…E«Ú : E÷∆ÚV… §…Ω˛…Æ˙“ ®…∆ n˘Æ˙, O……®…-{……‰∫]ı J…Æ˙M……{…÷Æ˙,  V…±…… ]ı“EÚ®…M…g¯ (®…v™…|…n‰˘∂…). °Ú…‰x… : 07684-276267

∫…÷±…¶……: {…÷Ø˚π…… Æ˙…V…x…¬ ∫…i…i…∆  |…™… ¥…… n˘x…:*


+ |…™…∫™… i…÷ {…l™…∫™… ¥…HÚ…∏……‰i…… S… n÷˘±…«¶…:**
Ω‰˛ Æ˙…V…x…¬? Ω˛®…‰∂……  |…™… §……‰±…x…‰ ¥……±…‰ {…÷Ø˚π… ∫…Æ˙±…i…… ∫…‰  ®…±… V……i…‰ ΩÈ˛* V……‰ §……i… ∫…÷x…x…‰ ®… §…÷Æ˙“ ±…M…‰ +…ËÆ˙
±……¶…|…n˘ Ω˛…‰ B‰∫…‰ §……‰±…x…‰ ¥… ∫…÷x…x…‰ ¥……±…‰ §…Ω÷˛i… EÚ®… Ω˛…‰i…‰ ΩÈ˛*

 EÚ∫…“ ∂…Ω˛Æ˙ ®… BEÚ ∫…∆i… Æ˙Ω˛… EÚÆ˙i…‰ l…‰* BEÚ §……Æ˙ ¥…‰ ±…∆§…‰ ∫…®…™… i…EÚ §…“®……Æ˙ {…c‰˜* EÚ<«
 n˘x…… i…EÚ ¥…‰ P…Æ˙ ∫…‰ §……Ω˛Æ˙ Ω˛“ x…Ω˛”  x…EÚ±…‰* =x…EÚ… {…c˜…‰∫…“ =xΩ² x… n‰˘J…EÚÆ˙ ∫……‰S…i…… Æ˙Ω˛i……
 EÚ +… J…Æ˙ B‰∫…“ C™…… §……i… Ω˲* ±…‰ EÚx… BEÚ  n˘x… ¥…Ω˛ J…÷n˘ EÚ…‰ Æ˙…‰EÚ x… ∫…EÚ… +…ËÆ˙ ∫…∆i… EÚ…‰
n‰˘J…x…‰ =x…E‰Ú  x…¥……∫… EÚ“ +…‰Æ˙ S…±…  n˘™……* ∫…∆i… +{…x…‰ EÚ®…Ɖ˙ ®… ±…‰]‰ı Ω÷˛B l…‰* =x…EÚ“ Ω˛…±…i…
EÚ…°Ú“ J…Æ˙…§…  n˘J… Æ˙Ω˛“ l…“* EÚ®…Ɖ˙ ®… +V…“§…-∫…“ §…n˘§…⁄ ¶…“ +… Æ˙Ω˛“ l…“, ¥…Ω˛…ƒ E÷ÚUÙ M…∆n˘…
{……x…“ ¶…“ °ËÚ±…… Ω÷˛+… l……*
{…c˜…‰∫…“ x…‰ EÚ®…Ɖ˙ ∫…‰ +… Æ˙Ω˛“ §…n˘§…⁄ E‰Ú §……Ɖ˙ ®… ∫…∆i… ∫…‰ {…⁄UÙ…* ∫…∆i… x…‰ EÚΩ˛…- ¥…Ω˛ §…n˘§…⁄ §…“®……Æ˙“
EÚ“ Ω˲* {…c˜…‰∫…“ ∫…‰ Æ˙Ω˛… x… M…™……, ¥…Ω˛ §……‰±……- ™…Ω˛ §…n˘§…⁄ §…“®……Æ˙“ EÚ“ x…Ω˛”, ∂……ËS……±…™… EÚ“ Ω˲*
+…{… §…i……Bƒ  EÚ ™…‰ n÷˘M…»v… EÚΩ˛…ƒ ∫…‰ +… Æ˙Ω˛“ Ω˲? ¥…Ω˛ ™…Ω˛ n‰˘J… x… ∫…EÚ… l……  EÚ =∫…E‰Ú P…Æ˙ E‰Ú
∂……ËS……±…™… EÚ“ x……±…“ °⁄Ú]ı“ Ω÷˛<« l…“ +…ËÆ˙ =∫…EÚ… {……x…“ ∫…∆i… E‰Ú EÚ®…Ɖ˙ ®… =i…Æ˙ Æ˙Ω˛… l……* =∫…x…‰
∫…∆i… ∫…‰ {…⁄UÙx…… V……Æ˙“ Æ˙J……* +∆i… ®… §…‰®…x… ∫…‰ ∫…∆i… x…‰ EÚΩ˛…- ¶……<« i…÷®Ω˛…Ɖ˙ ∂……ËS……±…™… EÚ“ x……±…“
M…i… ®……Ω˛ ∫…‰ °⁄Ú]ı“ Ω÷˛<« Ω˲, =∫…∫…‰ {……x…“ §…Ω˛EÚÆ˙ <v…Æ˙ +…x…‰ ±…M……* ®…Èx…‰ =∫…‰ Æ˙…‰EÚx…‰ E‰Ú  ±…B
|…™…ix… ¶…“  EÚB ±…‰ EÚx… {……x…“ x…Ω˛” Ø˚EÚ…*
=∫… ¥™… HÚ EÚ…‰ +…∂S…™…« Ω÷˛+…* ¥…Ω˛ §……‰±……- ®…Èx…‰ +…{…EÚ…‰ {…Ω˛±…‰ Ω˛“ <i…x…‰ EÚπ]ı  n˘B, ¥…‰ C™……
EÚ®… l…‰ V……‰ <i…x…“ §…c˜“ {…Ɖ˙∂……x…“ E‰Ú  ±…B ¶…“ +…{…x…‰ ®…÷Z…∫…‰ E÷ÚUÙ x…Ω˛” EÚΩ˛…* ∫…∆i… x…‰ EÚΩ˛…-
®…È x…Ω˛” S……Ω˛i…… l……  EÚ ®…‰Æ‰˙  EÚ∫…“ ¥…S…x… ∫…‰ i…÷®Ω² EÚ…‰<« EÚπ]ı Ω˛…‰ <∫… ±…B ®…Èx…‰ E÷ÚUÙ EÚΩ˛x……

GARBHANAL
= S…i… x…Ω˛” ∫…®…Z……* ∫…∆i… E‰Ú ¥…S…x… ∫…÷x…EÚÆ˙ {…c˜…‰∫…“ EÚ…‰ J…Ɖ˙ ∫…∆i…i¥… EÚ… {… Æ˙S…™…  ®…±……*
V…§… ¥™… HÚ E‰Ú V…“¥…x… ®… ∫¥…™…∆ E‰Ú ∫…÷J…-∫…÷ ¥…v……+… EÚ“ V…M…Ω˛ n⁄˘∫…Æ˙… E‰Ú  Ω˛i… +…ËÆ˙ ∫…÷ ¥…v……
EÚ“ o˘Œπ]ı  ¥…EÚ ∫…i… Ω˛…‰i…“ Ω˲ i…§… ∫…Ω˛“ +l……Á ®… ∫…∆i…i¥… EÚ… +¥…i…Æ˙h… Ω˛…‰i…… Ω˲* B‰∫…… ¥™… HÚ
∫…SS…… ∫…∆i… EÚΩ˛±……x…‰ ™……‰M™… Ω˛…‰i…… Ω˲*
M……‰∫¥……®…“ i…÷±…∫…“n˘…∫… 17
|…™……M… E‰Ú {……∫… §……ƒn˘…  V…±…‰ ®… Æ˙…V……{…÷Æ˙ x……®…EÚ M……ƒ¥… ®… ∫…∆¥…i…¬ 1554 EÚ…‰ V…x®…. EÚ…∂…“ ®… {…∆p˘Ω˛ ¥…π……Á i…EÚ ¥…‰n˘… +…ËÆ˙ n⁄˘∫…Ɖ˙
∫…∆∫EfiÚi… O…∆l……Â EÚ… +v™…™…x….  ¥…¥……Ω˛ E‰Ú §……n˘ {…ix…“ ®……‰Ω˛ +…ËÆ˙ {…ix…“ EÚ“ °Ú]ıEÚ…Æ˙ E‰Ú §……n˘ ∫…x™……∫…“ Ω˛…‰ M…™…‰. ∫…∆¥…i…¬ 1631 ®…Â
P…Æ˙-P…Æ˙ ®… {…g‰¯ V……x…‰ ¥……±…‰ O…xl… Æ˙…®…S… Æ˙i… ®……x…∫… +…ËÆ˙  ¥…x…™… {… j…EÚ… EÚ“ Æ˙S…x…… Ω˲. ∫…∆¥…i…¬ 1680 ®… ∂…Æ˙“Æ˙ i™……M…….

Æ˙…®…S… Æ˙i…®……x…∫… ®… ∫……i… EÚ…hb˜ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ Ω˛Æ‰˙EÚ EÚ…hb˜ EÚ“ ∂…÷∞¸+…i… ∫…∆∫EfiÚi… E‰Ú ∂±……‰EÚ…Â ∫…‰ Ω˛…‰i…“ Ω˲* Ω˛®……Ɖ˙ +x…‰EÚ {……`ˆEÚ…Â x…‰
+…O…Ω˛  EÚ™…… Ω˲  EÚ ∫…∆∫EfiÚi… E‰Ú ∂±……‰EÚ…Â EÚ…‰ {…g¯x…‰ ®… =xΩ² +∫…÷ ¥…v…… Ω˛…‰i…“ Ω˲*  ±…Ω˛…V…… Ω˛®…x…‰ ∂±……‰EÚ…Â EÚ… ∫…∆ v…  ¥…SU‰Ùn˘ ∫¥…∞¸{…
®……x…∫…-®…∆l…x…
™…Ω˛…ƒ |…∫i…÷i…  EÚ™…… Ω˲ i…… EÚ {…g¯x…‰ +…ËÆ˙ ∫…“J…x…‰ ®… ∫…÷ ¥…v…… Ω˛…‰ ∫…E‰Ú* <∫… §……Æ˙ §……±…EÚ…hb˜ E‰Ú ∂±……‰EÚ |…∫i…÷i… ΩÈ˛ :

¥…h……«x……®…l…«∫…∆P……x……∆ Æ˙∫……x……∆ UÙxn˘∫……®… {…* =n¬˘¶…¥… Œ∫l… i… ∫…∆Ω˛…Æ˙ EÚ… Æ˙h…“®… C±…‰∂… Ω˛… Æ˙h…“®…*


®…∆M…±……x……∆ S… EÚi……«Æ˙…Ë, ¥…xn‰˘ ¥……h…“ ¥…x……™…EÚ…Ë** ∫…¥…« ∏…‰™…∫EÚÆ˙” ∫…“i……∆ x…i…: +Ω˛®…¬ Æ˙…®… ¥…±±…¶……®…**
=i{… k…, Œ∫l… i… ({……±…x…) +…ËÆ˙ ∫…∆Ω˛…Æ˙ EÚÆ˙x…‰ ¥……±…“, C±…‰∂…… EÚ“ Ω˛Æ˙x…‰ ¥……±…“ i…l……
¥…h……«x……®… +l…« ∫…∆P……x……®…, Æ˙∫……x……®… UÙxn˘∫……®… + {…* ∫…®{…⁄h…« EÚ±™……h…… EÚ“ EÚÆ˙x…‰ ¥……±…“ ∏…“Æ˙…®…S…xp˘V…“ EÚ“  |…™…i…®…… ∏…“ ∫…“i……V…“ EÚ…‰ ®…È
®…∆M…±……x……®… S… EÚi……«Æ˙…Ë, ¥…xn‰˘ ¥……h…“  ¥…x……™…EÚ…Ë** x…®…∫EÚ…Æ˙ EÚÆ˙i…… Ω⁄ƒ˛*
+I…Æ˙…Â, +l…« ∫…®…⁄Ω˛…Â, Æ˙∫……Â, UÙxn˘… +…ËÆ˙ ®…∆M…±…… EÚ“ EÚÆ˙x…‰ ¥……±…“ ∫…Æ˙∫¥…i…“ +…ËÆ˙ ™…x®……™……¥…∂…¥…Ãi…  ¥…∂¥…®… J…±…∆ •…¿… n˘n‰˘¥……∫…÷Æ˙…
M…h…‰∂…V…“ EÚ“ ®…È ¥…xn˘x…… EÚÆ˙i…… Ω⁄ƒ˛*
™…i∫…k¥……n˘®…fiπ…Ë¥… ¶…… i… ∫…EÚ±…∆ Æ˙VV……Ë ™…l……Ω‰˛ß…«®…:*
¶…¥……x…“∂…∆EÚÆ˙…Ë ¥…xn‰˘ ∏…r˘… ¥…∂¥……∫…∞¸ {…h……Ë*
™…i{……n˘{±…¥…®…‰EÚ®…‰¥…  Ω˛ ¶…¥……®¶……‰v…‰Œ∫i…i…“π……«¥…i……∆
™……¶™……∆ ¥…x……x…{…∂™…Œxi…  ∫…r˘…: ∫¥……xi…:∫l…®…“∂¥…Æ˙®…¬**
¶…¥……x…“ ∂…∆EÚÆ˙…Ë ¥…xn‰˘ ∏…r˘…  ¥…∂¥……∫… ∞¸ {…h……Ë* ¥…xn‰˘Ω∆˛ i…®…∂…‰π…EÚ…Æ˙h…{…Æ∆˙ Æ˙…®……J™…®…“∂…∆ Ω˛ Æ˙®…¬**
™……¶™……®…  ¥…x……x… {…∂™…Œxi…,  ∫…r˘…: ∫¥……+xi…: ∫l…®… <«∂¥…Æ˙®…¬** ™…i… ®……™…… ¥…∂… ¥…Ãi…  ¥…∂¥…®… + J…±…®… •…¿… +… n˘ n‰˘¥… +∫…÷Æ˙…:*
∏…r˘… +…ËÆ˙  ¥…∂¥……∫… E‰Ú ∫¥…∞¸{… ∏…“ {……¥…«i…“V…“ +…ËÆ˙ ∏…“ ∂…∆EÚÆ˙V…“ EÚ“ ®…È ¥…xn˘x…… ™…i… ∫…i¥……i… ®…fiπ…… B¥… ¶…… i… ∫…EÚ±…∆ Æ˙VV……Ë ™…l…… Ω‰˛:ß…®…:**
EÚÆ˙i…… Ω⁄ƒ˛,  V…x…E‰Ú  §…x……  ∫…r˘V…x… +{…x…‰ +xi…:EÚÆ˙h… ®… Œ∫l…i… <«∂¥…Æ˙ EÚ…‰ x…Ω˛” ™…i… {……n˘ {±…¥…®… BEÚ®… B¥…  Ω˛ ¶…¥… +®¥…®……‰P…‰:  i…i…“π……« ¥…i……®…*
n‰˘J… ∫…EÚi…‰* ¥…xn‰˘ +Ω˛®… i…®… ∂…‰π… EÚ…Æ˙h… {…Æ∆˙ Æ˙…®… +…Æ˙¥™…∆ <«∂…®… Ω˛ Æ˙®…**
¥…xn‰§……‰v…®…™…∆  x…i™…∆ M…÷∞∆¸∂…∆EÚÆ˙∞¸ {…h…®…¬*  V…x…EÚ“ ®……™…… E‰Ú ¥…∂…“¶…⁄i… ∫…®{…⁄h…«  ¥…∂¥…, •…¿… n˘ n‰˘¥…i…… +…ËÆ˙ +∫…÷Æ˙ ΩÈ˛,  V…x…EÚ“ ∫…k……
∫…‰ Æ˙∫∫…“ ®… ∫…{…« E‰Ú ß…®… EÚ“ ¶……ƒ i… ™…Ω˛ ∫……Æ˙… æ˛n˘™…-V…M…i… ∫…i™… Ω˛“ |…i…“i… Ω˛…‰i…… Ω˲ +…ËÆ˙
GARBHANAL

™…®…… ∏…i……‰  Ω˛ ¥…GÚ…‰{…“ S…xp˘: ∫…¥…«j… ¥…xti…‰**  V…x…E‰Ú E‰Ú¥…±… S…Æ˙h… Ω˛“ ¶…¥…∫……M…Æ˙ ∫…‰ i…Æ˙x…‰ EÚ“ <SUÙ…¥……±…… E‰Ú  ±…™…‰ BEÚ®……j… x……ËEÚ…
¥…xn‰˘ ¥……‰v…®…¬ +™…®…  x…i™…®…¬, M…÷∞∆¸ ∂…∆EÚÆ˙ ∞¸ {…h…®…¬* ΩÈ˛, =x… ∫…®…∫i… EÚ…Æ˙h…… ∫…‰ {…Æ˙ (∫…§… EÚ…Æ˙h…… E‰Ú EÚ…Æ˙h… +…ËÆ˙ ∫…§…∫…‰ ∏…‰π`ˆ) Æ˙…®… EÚΩ˛…x…‰
™…®… +… ∏…i…:  Ω˛ ¥…GÚ: + {…, S…xp˘: ∫…¥…«j… ¥…xn˘i…‰** ¥……±…‰ ¶…M…¥……x… Ω˛ Æ˙ EÚ“ ®…È ¥…xn˘x…… EÚÆ˙i…… Ω⁄ƒ˛*
Y……x…®…™…,  x…i™…, ∂…∆EÚÆ˙∞¸{…“ M…÷Ø˚ EÚ“ ®…È ¥…xn˘x…… EÚÆ˙i…… Ω⁄ƒ˛,  V…x…E‰Ú +… ∏…i…
Ω˛…‰x…‰ ∫…‰ Ω˛“ ]‰ıg¯… S…xp˘®…… ¶…“ ∫…¥…«j… ¥…Œxn˘i… Ω˛…‰i…… Ω˲* x……x……{…÷Æ˙…h… x…M…®……M…®… ∫…®®…i…∆ ™…n¬˘
∫…“i……Æ˙…®…M…÷h…O……®…{…÷h™……Æ˙h™… ¥…Ω˛… Æ˙h……Ë* Æ˙…®……™…h…‰  x…M… n˘i…∆ C¥… S…n˘x™…i……‰ {…*
¥…xn‰˘  ¥…∂…÷r˘ ¥…Y……x……Ë EÚ¥…“∂¥…Æ˙EÚ{…“∂¥…Æ˙…Ë** ∫¥……xi…:∫…÷J……™… i…÷±…∫…“ Æ˙P…÷x……l…M……l……
∫…“i……Æ˙…®… M…÷h… O……®… {…÷h™… +…Æ˙h™…  ¥…Ω˛… Æ˙h……Ë* ¶……π…… x…§…xv…®… i…®…∆V…÷±…®……i…x……‰ i…**
¥…xn‰˘  ¥…∂…÷r˘  ¥…Y……x……Ë EÚ¥…“∂¥…Æ˙ EÚ{…“∂¥…Æ˙…Ë** x……x…… {…÷Æ˙…h…  x…M…®… +…M…®… ∫…®®…i…∆ ™…i…*
∏…“∫…“i……Æ˙…®…V…“ E‰Ú M…÷h… ∫…®…⁄Ω˛ ∞¸{…“ {… ¥…j… ¥…x… ®…  ¥…Ω˛…Æ˙ EÚÆ˙x…‰ ¥……±…‰,  ¥…∂…÷r˘ Æ˙…®……™…h…‰  x…M… n˘i…∆ C¥… S…i… +x™…i…: + {…**
 ¥…Y……x… ∫…®{…z… EÚ¥…“∂¥…Æ˙ ∏…“ ¥……±®…“ EÚ V…“ +…ËÆ˙ EÚ{…“∂¥…Æ˙ ∏…“ Ω˛x…÷®……x…V…“ EÚ“ ∫¥… +xi…: ∫…÷J……™… i…÷±…∫…“ Æ˙P…÷x……l… M……l……*
®…È ¥…xn˘x…… EÚÆ˙i…… Ω⁄ƒ˛* ¶……π……  x…§…xv… ®… i… ®…\V…÷±…®… +…i…x……‰ i…**
=n¬˘¶…¥…Œ∫l… i…∫…∆Ω˛…Æ˙EÚ… Æ˙h…” C±…‰∂…Ω˛… Æ˙h…“®…¬* +x…‰EÚ {…÷Æ˙…h…, ¥…‰n˘ +…ËÆ˙ (i…∆j…) ∂……∫j… ∫…‰ ∫…®®…i… i…l…… V……‰ Æ˙…®……™…h… ®… ¥…Ãh…i… ΩÈ˛ +…ËÆ˙
E÷ÚUÙ +x™…j… ∫…‰ ¶…“ ={…±…§v… ∏…“ Æ˙P…÷x……l…V…“ EÚ“ EÚl…… EÚ…‰ i…÷±…∫…“n˘…∫… +{…x…‰
∫…¥…«∏…‰™…∫EÚÆ˙” ∫…“i……∆ x…i……‰Ω∆˛ Æ˙…®…¥…±±…¶……®…¬** +xi…:EÚÆ˙h… E‰Ú ∫…÷J… E‰Ú  ±…™…‰ +i™…xi… ®…x……‰Ω˛Æ˙ ¶……π…… Æ˙S…x…… ®…  ¥…∫i…fii… EÚÆ˙i…… Ω˲*
®…Ω˛Ãπ… ¥…‰n˘ ¥™……∫…
18 ¥…Ë n˘EÚEÚ…±…“x… @Ò π… ¥…‰n˘ ¥™……∫… EÚ“ Æ˙S…x…… ®…Ω˛…¶……Æ˙i… EÚ“ M…h…x…… ¶……Æ˙i…“™… ∫…… Ω˛i™…-¶…∆b˜…Æ˙ E‰Ú ∫…¥…«∏…‰π`ˆ ®…Ω˛…O…∆l…… ®… EÚ“ V……i…“ Ω˲* <∫…®…Â
{……∆b˜¥…… EÚ“ EÚl…… E‰Ú ∫……l… +x…‰EÚ ∫…÷xn˘Æ˙ ={…EÚl……Bƒ ΩÈ˛ i…l…… §…“S…-§…“S… ®… ∫…⁄ HÚ™……ƒ B¥…∆ ={…n‰˘∂…… E‰Ú =VV…¥…±… Æ˙ix… ¶…“ V…÷c‰˜ Ω÷˛B ΩÈ˛*
®…Ω˛…¶……Æ˙i… BEÚ  ¥…∂……±… ®…Ω˛…∫……M…Æ˙ Ω˲  V…∫…®… +x…®……‰±… ®……‰i…“ +…ËÆ˙ Æ˙ix… ¶…Ɖ˙ {…c‰˜ ΩÈ˛* Æ˙…®……™…h… +…ËÆ˙ ®…Ω˛…¶……Æ˙i… ¶……Æ˙i…“™… ∫…∆∫EfiÚ i… +…ËÆ˙
v……î…EÚ  ¥…S……Æ˙ E‰Ú ®…⁄±… ª……‰i… ®……x…‰ V…… ∫…EÚi…‰ ΩÈ˛*

®…Ω˛…¶……Æ˙i…
n˘‰¥…™……x…“ EÚ…  ¥…¥……Ω˛
Æ˙…V…… EÚ“ EÚx™…… Ω˛⁄ƒ  V…∫…E‰Ú ±……‰M… M…÷h… M……i…‰ Ω˛È +…ËÆ˙ i…⁄ =∫… n˘“x…
¶…Æ˙i…¥…∆∂… E‰Ú Æ˙…V…… ™…™…… i…  ∂…EÚ…Æ˙ J…‰±…i…‰ Ω˛÷B =v…Æ˙ •……Ω˛…h… EÚ“ §…‰]ı“ Ω˛Ë, V……‰ ®…‰Æ˙‰  {…i…… EÚ…  n˘™…… J……i…… Ω˛Ë* <∫… °‰ÚÆ˙ ®…‰∆
∫…‰ +…  x…EÚ±…‰* =xΩ˛‰∆ {™……∫… ±…M…“ l…“ +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ =∫… x… Æ˙Ω˛x……  EÚ i…⁄  EÚ∫…“ >∆S…‰ E÷Ú±… EÚ“ Ω˛Ë, i…‰‰Æ…  {…i…… ¶…“J… ®……∆M…EÚÆ˙
 x…¥……«Ω˛ EÚÆ˙i…… Ω˛Ë* BEÚ n˘“x… •……¿h…“ EÚ“ ™…Ω˛ ®…V……±…  EÚ ®…÷Z…‰
E÷ÚB∆ E‰Ú {……∫… {…Ω˛÷∆S…‰* E÷ÚB∆ E‰Ú +xn˘Æ˙ =xΩ˛…‰∆x…‰ §…V……™… i…®…“V…  ∫…J……™…‰!  v…CEÚ…Æ˙ Ω˛Ë i…÷Z…‰ +…ËÆ˙ i…‰Æ˙‰ E÷Ú±… EÚ…‰!
{……x…“ E‰Ú BEÚ i…∞¸h…“ EÚ…‰ n˘‰J……* =∫…EÚ… EÚ…‰®…±… ™……‰∆ +∫…÷Æ˙Æ˙…V…- EÚx™…… n˘‰¥…™……x…“ {…Æ˙ §…Æ˙∫… {…c“* =∫…E‰Ú i…“J…‰
∂…Æ˙“Æ˙ +∆M……Æ˙…‰∆ EÚ“ ¶……∆ i… |…EÚ…∂…®……x… l…… +…ËÆ˙ ∂…§n˘ §……h… n˘‰¥…™……x…“ ∫…‰ x… ∫…Ω˛‰ M…™…‰* ¥…Ω˛ ¶…“ GÚ÷r˘ Ω˛…‰ =`ˆ“* Æ˙…V…
EÚx™…… +…ËÆ˙ M…÷∞¸ EÚx™…… ®…‰∆ n˘‰Æ˙ i…EÚ i…⁄-i…⁄ ®…È-®…È Ω˛…‰i…“ Æ˙Ω˛“*
=∫…∫…‰ ∫……Èn˘™…« EÚ“ +…¶…… °⁄Ú]ı Æ˙Ω˛“ l…“* +… J…Æ˙ Ω˛…l……{……<« i…EÚ EÚ“ x……˧…i… +…<«* •……¿h… EÚ“ EÚx™…… ¶…±……
+∫…÷Æ˙Æ˙…V… EÚ“ §…‰]ı“ E‰Ú +…M…‰ EÚΩ˛…∆ `ˆΩ˛Æ˙ ∫…EÚi…“ l…“? ∂… ®…«π`ˆ… x…‰

+ ∫…÷Æ˙-Æ˙…V…… ¥…fiπ…{…¥……« EÚ“ §…‰]ı“ ∂… ®…«π`ˆ… +…ËÆ˙ ∂…÷GÚ…S……™…« EÚ“ §…‰]ı“


n˘‰¥…™……x…“ BEÚ  n˘x… +{…x…“ ∫… J…™……‰∆ E‰Ú ∫…∆M… ¥…x… ®…‰∆ J…‰±…x…‰
M…<«* J…‰±…-E⁄Ún˘ E‰Ú §……n˘ ±…c EÚ™……ƒ i……±……§… ®…‰∆ ∫x……x… EÚÆ˙x…‰
±…M…“* <i…x…‰ ®…‰∆ V……‰Æ˙…‰∆ EÚ“ +…∆v…“ S…±…“ +…ËÆ˙ ∫…§…∫…‰ EÚ{…c‰ =±…]ı-{…±…]ı Ω˛…‰
n˘‰¥…™……x…“ EÚ…‰ V……‰Æ˙ EÚ… l…{{…c ±…M……™…… +…ËÆ˙ =∫…‰ BEÚ +∆v…‰ E÷ÚB∆ ®…‰∆
v…E‰Ú±…  n˘™……* n˘Ë¥…™……‰M… ∫…‰ E÷Ú∆+… ∫…⁄J…… l……* +∫…÷Æ˙ EÚx™…… ™…Ω˛
∫…®…Z…EÚÆ˙  EÚ n˘‰¥…™……x…“ ®…Æ˙ S…÷EÚ“ Ω˛…‰M…“* ®…Ω˛±… ±……Ë]ı +…<«*
n˘‰¥…™……x…“ EÚ…‰ E÷Ú∆B ®…‰∆  M…Æ˙x…‰ ∫…‰ §…c“ S……‰]ı +…<«* E÷Ú∆+… M…Ω˛Æ˙… l……*
M…™…‰* ±…c EÚ™……ƒ x…Ω˛…EÚÆ˙ §……Ω˛Æ˙  x…EÚ±… +…<« +…ËÆ˙ V……‰ ¶…“ EÚ{…c… Ω˛…l… ®…‰∆ +i…: ¥…Ω˛ +xn˘Æ˙ {…c“ i…c°Úc…i…“ Æ˙Ω˛“*
+…™……, ±…‰EÚÆ˙ {…Ω˛x…x…‰ ±…M…“* <∫… M…c§…c“ ®…‰∆ ¥…fiπ…{…¥……« EÚ“ §…‰]ı“ ∂… ®…«π`ˆ… ∫…∆™……‰M… ∫…‰ ¶…Æ˙i…¥…∆∂… E‰Ú Æ˙…V…… ™…™…… i…  ∂…EÚ…Æ˙ J…‰±…i…‰ Ω˛÷B =v…Æ˙ ∫…‰
x…‰ v……‰J…‰ ∫…‰ n˘‰¥…™……x…“ EÚ“ ∫……c“ {…Ω˛x… ±…“* n˘‰¥…™……x…“ EÚ…‰  ¥…x……‰n˘ ∫…⁄Z……* +…  x…EÚ±…‰* =xΩ˛‰∆ {™……∫… ±…M…“ l…“ +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ {……x…“ J……‰V…i…‰-J……‰V…i…‰
=∫…x…‰ ∂… ®…«π`ˆ… ∫…‰ EÚΩ˛… - +Æ˙‰ +∫…÷Æ˙-{…÷j…“! C™…… i…÷®Ω˛‰∆ <i…x…… ¶…“ {…i…… =∫… E÷ÚB∆ E‰Ú {……∫… {…Ω˛÷∆S…‰* E÷ÚB∆ E‰Ú +xn˘Æ˙ Z……∆EÚ… i……‰ E÷ÚUÙ |…EÚ…∂…
x…Ω˛”  EÚ M…÷∞¸-EÚx™…… EÚ… EÚ{…c…  ∂…π™… EÚ“ ±…cEÚ“ EÚ…‰ x…Ω˛” {…Ω˛x…x…… ∫…… n˘“J……* BEÚn˘®… +…∂S…™…«S… EÚi… Æ˙Ω˛ M…™…‰* E÷ÚB∆ E‰Ú +xn˘Æ˙

GARBHANAL
S…… Ω˛B? ∫…S…®…÷S… i…÷®… §…c“ x……∫…®…Z… Ω˛…‰* =xΩ˛…‰∆x…‰ §…V……™… {……x…“ E‰Ú BEÚ i…∞¸h…“ EÚ…‰ n˘‰J……* =∫…EÚ… EÚ…‰®…±…
™…t {… n˘‰¥…™……x…“ EÚ…‰ +{…x…‰ >∆S…‰ E÷Ú±… EÚ… P…®…∆b˜ V…∞¸Æ˙ l……, ±…‰ EÚx… ™…Ω˛ ∂…Æ˙“Æ˙ +∆M……Æ˙…‰∆ EÚ“ ¶……∆ i… |…EÚ…∂…®……x… l…… +…ËÆ˙ =∫…∫…‰ ∫……Èn˘™…« EÚ“
§……i… =∫…x…‰ ®…V……EÚ ®…‰∆ Ω˛“ EÚΩ˛“ l…“* {…Æ˙ Æ˙…V…E÷Ú®……Æ˙“ ∂… ®…«π`ˆ… EÚ…‰ <∫…∫…‰ +…¶…… °⁄Ú]ı Æ˙Ω˛“ l…“*
§…c“ S……‰]ı ±…M…“* ¥…Ω˛ ®……Æ˙‰ GÚ…‰v… E‰Ú +…{…‰ ∫…‰ §……Ω˛Æ˙ Ω˛…‰ M…<« +…ËÆ˙ §……‰±…“ - i…∞¸h…“! i…÷®… EÚ…Ëx… Ω˛…‰? i…÷®…x…‰ i……‰ M…Ω˛x…‰ {…Ω˛x…‰ Ω˛÷B Ω˛Ë* i…÷®Ω˛…Æ˙‰
+Æ˙“  ¶…J…… Æ˙x…! C™…… ¶…⁄±… M…<«  EÚ ®…‰Æ˙‰  {…i……V…“ E‰Ú +…M…‰ i…‰Æ˙‰ M…Æ˙“§… x……J…⁄x… ±……±… Ω˛È* i…÷®…  EÚ∫…EÚ“ §…‰]ı“ Ω˛…‰? +…ËÆ˙  EÚ∫… E÷Ú±… EÚ“
§……{… Ω˛Æ˙ Æ˙…‰V…  ∫…Æ˙ x…¥……i…‰ Ω˛È +…ËÆ˙ =x…E‰Ú +…M…‰ Ω˛…l… °ËÚ±……i…‰ Ω˛Ë?  ¶…J……Æ˙“ Ω˛…‰? E÷ÚB∆ ®…‰∆ EËÚ∫…‰  M…Æ˙ {…c“? Æ˙…V…… x…‰ +…∂S…™…« +…ËÆ˙ +x…÷EÚ∆{…… E‰Ú
EÚ“ ±…cEÚ“ Ω˛…‰EÚÆ˙ i…‰Æ˙… ™…Ω˛ P…®…∆b˜! +Æ˙“ •……¿h…“! ™……n˘ Æ˙J…  EÚ ®…È =∫… ∫……l… {…⁄UÙ…*
®…Ω˛…¶……Æ˙i… 19

n˘‰¥…™……x…“ x…‰ +{…x…… n˘… Ω˛x…… Ω˛…l… §…g…i…‰ Ω˛÷B Æ˙…V…… ∫…‰ EÚΩ˛… - ®…È
+∫…÷Æ˙-M…÷∞¸ ∂…÷GÚ…S……™…« EÚ“ EÚx™…… Ω˛⁄ƒ*  {…i……V…“ EÚ…‰ ™…Ω˛ ®……±…⁄®… x…Ω˛”
Ω˛Ë  EÚ ®…È E÷ÚB∆ ®…‰∆ {…c“ Ω˛⁄ƒ* EfiÚ{……EÚÆ˙ ®…÷Z…‰ §……Ω˛Æ˙  x…EÚ… ±…B* Æ˙…V……
x…‰ n˘‰¥…™……x…“ EÚ… Ω˛…l… {…EÚcEÚÆ˙ E÷ÚB∆ ∫…‰ §……Ω˛Æ˙  x…EÚ…±…  ±…™……* n˘‰¥…™……x…“ EÚ… ™…Ω˛ Ω˛…±… n˘‰J…EÚÆ˙ ∫…‰ ¥…EÚ… P…§…Æ˙… M…<« +…ËÆ˙ §…c“ +…i…÷Æ˙i……
∂… ®…«π`ˆ… ∫…‰ +{…®…… x…i… Ω˛…‰x…‰ {…Æ˙ n˘‰¥…™……x…“ x…‰ ®…x… ®…‰∆  x…∂S…™… EÚÆ˙ ∫…‰ {…⁄UÙ…  EÚ C™…… §……i… Ω˛Ë?
 ±…™…… l……  EÚ +§… ¥…Ω˛ ¥…fiπ…{…¥……« E‰Ú Æ˙…V™… ®…‰∆ +{…x…‰  {…i……V…“ E‰Ú n˘‰¥…™……x…“ E‰Ú ®…÷J… ∫…‰ ®……x……‰  S…x…M…… Æ˙™……∆  x…EÚ±…”! =∫…x…‰ EÚΩ˛… -  {…i……V…“
{……∫… ¥……{…∫… x…Ω˛” V……™…‰M…“* ¥…Ω˛…∆ V……x…‰ ∫…‰ §…‰Ω˛i…Æ˙ Ω˛Ë  EÚ EÚΩ˛” +…ËÆ˙ ∫…‰ V……EÚÆ˙ EÚΩ˛x……  EÚ =x…EÚ“ §…‰]ı“ +§… Æ˙…V…… ¥…fiπ…{…¥……« E‰Ú Æ˙…V™… ®…‰∆ EÚn˘®…
Ω˛“ V…∆M…±… ®…‰∆ S…±…“ V……™…‰* =∫…x…‰ ™…™…… i… ∫…‰ +x…÷Æ˙…‰v…{…⁄h…« ∫¥…Æ˙ ®…‰∆ x…Ω˛” Æ˙J…‰M…“*
EÚΩ˛… - ®……±…⁄®… x…Ω˛”, +…{… EÚ…Ëx… Ω˛Ë? {…Æ˙ B‰∫…… ±…M…i…… Ω˛Ë  EÚ +…{… n˘‰¥…™……x…“ EÚ… ™…Ω˛ Ω˛…±… V……x…EÚÆ˙ ∂…÷GÚ…S……™…« §…c‰ n˘÷:J…“ Ω˛÷B* ¥…Ω˛ §…‰]ı“ E‰Ú
§…c‰ ∂… HÚ∂……±…“, ™…∂…∫¥…“ +…ËÆ˙ S… Æ˙j…¥……x… Ω˛Ë* +…{… EÚ…‰<« ¶…“ Ω˛…‰∆, {……∫… n˘…Ëc‰ +…™…‰ +…ËÆ˙ =∫…‰ M…±…‰ ∫…‰ ±…M……  ±…™……* n˘…‰x……‰∆ J…⁄§… Æ˙…‰™…‰* l……‰c“
®…‰Æ˙… n˘… Ω˛x…… Ω˛…l… +…{… O…Ω˛h… EÚÆ˙ S…÷E‰Ú Ω˛È, +…{…EÚ…‰ ®…Èx…‰ +{…x…… n˘‰Æ˙ §……n˘ V…§… ∂…÷GÚ…S……™…« ∂……∆i… Ω˛÷B i……‰ n˘‰¥…™……x…“ EÚ…‰ §…c‰ {™……Æ˙ ∫…‰ EÚ…‰®…±…
{… i… ®……x…  ±…™…… Ω˛Ë* +…{… ®…÷Z…‰ ∫¥…“EÚ…Æ˙ EÚÆ˙‰∆* ∫¥…Æ˙ ®…‰∆ ∫…®…Z……i…‰ Ω˛÷B §……‰±…‰- §…‰]ı…, ±……‰EÚ +{…x…‰ Ω˛“  EÚ™…‰ EÚ… °Ú±… ¶……‰M…i…‰
™…™…… i… x…‰ =k…Æ˙  n˘™……, Ω˛‰ i…∞¸h…“! i…÷®… •……¿h…“ Ω˛…‰ +…ËÆ˙ Ω˛È* §…÷Æ˙…<« EÚ… x…i…“V…… §…÷Æ˙… +…ËÆ˙ ¶…±……<« EÚ… ¶…±…… Ω˛“ Ω˛÷+… EÚÆ˙i…… Ω˛Ë*
∂…÷GÚ…S……™…« EÚ“ §…‰]ı“ Ω˛…‰, V……‰ ∫…∆∫……Æ˙- ¶…Æ˙ E‰Ú +…S……™…« Ω˛…‰x…‰ ™……‰M™… n˘⁄∫…Æ˙‰ EÚ“ §…÷Æ˙…<« ∫…‰ Ω˛®…‰∆ E÷ÚUÙ ¶…“ Ω˛… x… x…Ω˛” {…Ω˛÷∆S… ∫…EÚi…“, +i…: i…÷®…
Ω˛Ë* ®…È `ˆΩ˛Æ˙… ∫……v……Æ˙h… I… j…™…! ®…È i…÷®…∫…‰ EËÚ∫…‰ §™……Ω˛ EÚÆ˙ ∫…EÚi……  EÚ∫…“ {…Æ˙ Æ˙…‰π… x… EÚÆ˙…‰* V……‰ E÷ÚUÙ Ω˛÷+…, =∫…‰ +{…x…‰ n˘…‰π… EÚ… {… Æ˙h……®…
Ω˛⁄ƒ? +i…: n˘‰¥…“, ®…÷Z…‰ I…®…… EÚÆ˙…‰ +…ËÆ˙ i…÷®… +{…x…‰ P…Æ˙ V……+…‰* ∫…®…Z…EÚÆ˙ ∂……∆i… Ω˛…‰ V……+…‰*
™…Ω˛ EÚΩ˛EÚÆ˙ Æ˙…V…… ™…™…… i… n˘‰¥…™……x…“ ∫…‰  ¥…n˘… Ω˛…‰EÚÆ˙ S…±…  n˘B* {…Æ˙ +{…®…… x…i… n˘‰¥…™……x…“ EÚ…‰ <∫… ={…n˘‰∂… ∫…‰ ∂……∆ i… x…Ω˛”  ®…±…“* ¥…Ω˛
=∫… V…®……x…‰ ®…‰∆ >∆S…‰ E÷Ú±… EÚ… EÚ…‰<« {…÷∞¸π…  x…S…±…‰ E÷Ú±… EÚ“ EÚx™…… §……‰±…“-  {…i……V…“, ®…÷Z…®…‰∆ n˘…‰π… Ω˛…‰ ∫…EÚi…‰ Ω˛È, ±…‰ EÚx… S……Ω˛‰ n˘…‰π… Ω˛…‰∆ ™…… M…÷h…,
∫…‰  ¥…¥……Ω˛ EÚÆ˙ ±…‰i…… i……‰ =∫…‰ +x…÷±……‰®…  ¥…¥……Ω˛ EÚΩ˛i…‰ l…‰*  x…S…±…‰ =x… ∫…§…EÚ“  V…®®…‰n˘…Æ˙“ +E‰Ú±…‰ ®…÷Z… {…Æ˙ Ω˛“ Ω˛Ë* n˘⁄∫…Æ˙…‰∆ EÚ…‰ =x…∫…‰ EÚ…‰<«
E÷Ú±… E‰Ú {…÷∞¸π… E‰Ú ∫……l… >∆S…‰ E÷Ú±… EÚ“ EÚx™…… EÚ…  ¥…¥……Ω˛ |… i…±……‰®… ®…i…±…§… x…Ω˛”* i…§… ¥…fiπ…{…¥……« EÚ“ ±…cEÚ“ x…‰ C™……‰∆ EÚΩ˛…  EÚ i…‰Æ˙… §……{…
EÚΩ˛… V……i…… l……* |… i…±……‰®…  ¥…¥……Ω˛ ®…x……  EÚ™…… M…™…… l……, C™……‰∆ EÚ Æ˙…V……+…‰∆ EÚ“ S……{…±…⁄∫…“ EÚÆ˙i……  °ÚÆ˙i…… Ω˛Ë +…ËÆ˙  ¶…J……Æ˙“ Ω˛Ë*  {…i……V…“,
GARBHANAL

∫j…“ E‰Ú E÷Ú±… EÚ…‰ EÚ±…∆EÚ x… ±…M…x…‰ n˘‰x…… =x…  n˘x……‰∆ V…∞¸Æ˙“ ∫…®…Z…… §…i……<™…‰, C™…… ™…Ω˛ ∫…S… Ω˛Ë  EÚ +…{… S……{…±…⁄∫…“ EÚÆ˙i…‰ Ω˛È? ¥…fiπ…{…¥……« E‰Ú
V……i…… l……* ™…Ω˛“ EÚ…Æ˙h… l……  EÚ ™…™…… i… x…‰ n˘‰¥…™……x…“ EÚ“ |…l…«x…… +…M…‰  ∫…Æ˙ Z…÷EÚ…i…‰ Ω˛È?  ¶…J……Æ˙“ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ =∫…E‰Ú +…M…‰ Ω˛…l… °ËÚ±……i…‰ Ω˛È?
+∫¥…“EÚ…Æ˙ EÚÆ˙ n˘“* =∫… +∫…÷Æ˙ EÚ“ ±…cEÚ“ x…‰ ®…‰Æ˙… <i…x…… +{…®……x…  EÚ™……,  °ÚÆ˙ ¶…“ ®…È S…÷{…
™…™…… i… E‰Ú S…±…‰ V……x…‰ {…Æ˙ n˘‰¥…™……x…“ ¥…Ω˛” E÷ÚB∆ E‰Ú {……∫… ∫……∆{… EÚ“ Æ˙Ω˛“* EÚ…‰<« |… i…¥……n˘ x…Ω˛”  EÚ™……* >{…Æ˙ ∫…‰ ¥…Ω˛ n˘…x…¥…“ ®…÷Z…‰ ®……Æ˙-
°÷Ú°ÚEÚ…Æ˙ EÚ“ ¶……∆ i… +…Ω˛∆‰ ¶…Æ˙i…“ +…ËÆ˙  ∫…∫… EÚ™……∆ ±…‰i…“ Ω˛÷<« J…c“
Æ˙Ω˛“* ∂… ®…«π`ˆ… EÚ“ §……i……‰∆ x…‰ =∫…‰ æ˛n˘™… EÚ…‰ UÙ‰n˘ b˜…±…… l……, ¥…Ω˛ P…Æ˙
x…Ω˛” V……x…… S……Ω˛i…“ l…“*  x…S…±…‰ E÷Ú±… E‰Ú {…÷Ø˚π… E‰Ú ∫……l… >∆S…‰ E÷Ú±…
<v…Æ˙ V…§… n˘‰¥…™……x…“ n˘‰Æ˙ i…EÚ ¥……{…∫… x… +…<« i……‰ ∂…÷GÚ…S……™…« EÚ“ EÚx™…… EÚ…  ¥…¥……Ω˛ |… i…±……‰®… EÚΩ˛… V……i……
P…§…Æ˙…™…‰* =xΩ˛…‰∆x…‰ °Ú…ËÆ˙x… +{…x…“ BEÚ ∫…‰ ¥…EÚ… EÚ…‰ n˘‰¥…™……x…“ EÚ“
i…±……∂… ®…‰∆ ¶…‰V…  n˘™……* ∫…‰ ¥…EÚ… +{…x…“ E÷ÚUÙ ∫…Ω˛‰ ±…™……‰∆ E‰Ú ∫……l… l……* |… i…±……‰®…  ¥…¥……Ω˛ ®…x……  EÚ™…… M…™…… l……,
 ±…B =∫… V…∆M…±… ®…‰∆ M…<« V…Ω˛…ƒ n˘‰¥…™……x…“ +{…x…“ ∫… J…™……‰∆ E‰Ú ∫……l… C™……‰∆ EÚ ∫j…“ E‰Ú E÷Ú±… EÚ…‰ EÚ±…∆EÚ x… ±…M…x…‰
J…‰±…x…‰ M…<« l…“* ¥…Ω˛…∆ BEÚ {…‰c E‰Ú x…“S…‰ n˘‰¥…™……x…“ EÚ…‰ J…c… n˘‰J……* n˘‰x…… =x…  n˘x……‰∆ V…∞¸Æ˙“ ∫…®…Z…… V……i…… l……*
=∫…EÚ“ +…ƒJ…‰ Æ˙…‰i…‰ Æ˙Ω˛x…‰ E‰Ú EÚ…Æ˙h… ±……±… Ω˛…‰ M…<« l…“* ®…÷J… ®… ±…x…
l…… +…ËÆ˙ GÚ…‰v… E‰Ú EÚ…Æ˙h… =∫…E‰Ú Ω˛…‰∆`ˆ EÚ…∆{… Æ˙Ω˛‰ l…‰*
20
®…Ω˛…¶……Æ˙i…
=∫…‰ C™…… x……ËEÚÆ˙, C™……  ®…j…, C™…… {…ix…“, C™…… ¶……<«-∫…§… UÙ…‰cEÚÆ˙
S…±…‰ V……i…‰ Ω˛Ë* v…®…« +…ËÆ˙ ∫…SS……<« i……‰ BEÚn˘®… Ω˛“ =∫…EÚ… ∫……l… UÙ…‰c
 V…∫…x…‰ n˘⁄∫…Æ˙…‰∆ EÚ…‰ EÚc¥…“ §……i…‰∆ ∫…Ω˛ ±…”, =∫…x…‰ n˘‰i…‰ Ω˛È* ∫…®…Z…n˘…Æ˙ ±……‰M… §……±…EÚ…‰∆ EÚ“ §……i……‰∆ {…Æ˙ v™……x… x…Ω˛”  n˘™……
EÚÆ˙i…‰*
®……x……‰ ∫…∆∫……Æ˙  ¥…V…™… {…… ±…“* ®…x…÷π™… E‰Ú ®…x… ®…‰∆ ™…Ω˛ ∫…÷x… n˘‰¥…™……x…“ x…‰ x…©…¶……¥… ∫…‰ EÚΩ˛…,  {…i……V…“ ®…È ™…t {… UÙ…‰]ı“
V……‰ GÚ…‰v… Ω˛Ë, ¥…Ω˛ + c™…±… P……‰c‰ E‰Ú ∫…®……x… Ω˛Ë* Ω˛ƒ⁄,  °ÚÆ˙ ¶…“ v…®…« EÚ… E÷ÚUÙ ®…®…« i……‰ V……x…i…“ Ω˛⁄∆* I…®…… §…c… v…®…« Ω˛Ë,
P……‰c‰ EÚ“ §……M…b˜…‰Æ˙ Ω˛…l… ®…‰∆ {…EÚc ±…‰x…‰-¶…Æ˙ ∫…‰ ™…Ω˛ ®…÷Z…‰ ®……±…⁄®… Ω˛Ë*  °ÚÆ˙ ¶…“  V…x…®…‰∆ ∂…“±… x…Ω˛”, V……‰ E÷Ú±… EÚ“
®…™……«n˘… x…Ω˛” V……x…i…‰, =x…E‰Ú {……∫… Æ˙Ω˛x…… EÚΩ˛…∆ EÚ… v…®…« Ω˛Ë?
EÚ…‰<« P…÷c∫…¥……Æ˙ x…Ω˛” Ω˛…‰ V……i……* S…i…÷Æ˙ P…÷c∫…¥……Æ˙ ∫…®…Z…n˘…Æ˙ ±……‰M… B‰∫…‰ ±……‰M……‰∆ E‰Ú ∫……l… EÚ¶…“ x…Ω˛” Æ˙Ω˛i…‰ V……‰ E÷Ú±…“x……‰∆
¥…Ω˛ Ω˛Ë V……‰ GÚ…‰v…-∞¸{…“ P……‰c‰ {…Æ˙ EÚ…§…⁄ {…… ∫…E‰Ú* EÚ“  x…xn˘… EÚÆ˙i…‰ Ω˛È, E÷Ú±…¥……x……‰∆ EÚ“ <VV…i… EÚÆ˙x…… x…Ω˛” V……x…i…‰*
 V…x…®…‰∆ ∂…“±… x…Ω˛”,  V…x…EÚ… ¥™…¥…Ω˛…Æ˙ ∫…VV…x……‰ S…i… x…Ω˛”, ¥…‰ S……Ω˛‰
∫…∆∫……Æ˙-¶…Æ˙ E‰Ú v…x…“ Ω˛…‰∆,  °ÚÆ˙ ¶…“ S……∆b˜…±… Ω˛“ ∫…®…Z…‰ V……i…‰ Ω˛È*
{…“]˙EÚÆ˙ +…ËÆ˙ E÷ÚB∆ ®…‰∆ v…E‰Ú±…EÚÆ˙ S…±…“ M…<«*  °ÚÆ˙ ¶…“ +…{… EÚΩ˛i…‰ Ω˛Ë  EÚ ∫…VV…x……‰∆ EÚ…‰ B‰∫…‰ ±……‰M……‰∆ ∫…‰ n˘⁄Æ˙ Ω˛“ Æ˙Ω˛x…… S…… Ω˛B* i…±…¥……Æ˙ E‰Ú
™…Ω˛ ∫…§… +{…x…‰  EÚ™…‰ EÚ… °Ú±… Ω˛Ë +…ËÆ˙ ®…È ∂……∆i… Ω˛…‰EÚÆ˙ P…Æ˙ EÚ…‰ ¥……{…∫… P……¥… {…Æ˙ ®…±…Ω˛®… ±…M… ∫…EÚi…… Ω˛Ë,  EÚxi…÷ ∂…§n˘…‰∆ EÚ… P……¥… V…“¥…x…-
±……Ë]ı S…±…⁄∆*  {…i……V…“, +…{… Ω˛“ §…i……<™…‰  EÚ <i…x…“ +{…®…… x…i… Ω˛…‰x…‰ E‰Ú ¶…Æ˙ x…Ω˛” ¶…Æ˙ ∫…EÚi……* ¥…fiπ…{…¥……« EÚ“ EÚx™…… EÚ“ §……i……‰∆ ∫…‰ ®…‰Æ˙‰ ∫……Æ˙‰
§……n˘ ®…È ∂… ®…«π`ˆ… E‰Ú  {…i…… E‰Ú Æ˙…V™… ®…‰∆ EËÚ∫…‰ Æ˙Ω˛ ∫…EÚi…“ Ω˛Ï⁄∆? ™…Ω˛ EÚΩ˛EÚÆ˙ ∂…Æ˙“Æ˙ ®…‰∆ +…M… ∫…“ ±…M… M…<« Ω˛Ë* V…Ë∫…‰ {…“{…±… EÚ“ ±…EÚc“ Æ˙M…c
n˘‰¥…™……x…“ °⁄Ú]ı-°⁄Ú]ıEÚÆ˙ Æ˙…‰x…‰ ±…M…“* J……EÚÆ˙ V…±… =`ˆi…“ Ω˛Ë, ¥…Ë∫…‰ Ω˛“ ®…‰Æ˙… ®…x… V…±… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë* +§… ∂……∆i…
∂…÷GÚ…S……™…« n˘‰¥…™……x…“ EÚ…‰ ∫…®…Z……i…‰ Ω˛÷B §……‰±…‰ - §…‰]˙“, ¥…fiπ…{…¥……« EÚ“ EÚx™…… x…‰ EËÚ∫…‰ Ω˛…‰>∆?
+∫…i™… EÚΩ˛…*  x…∂S…™… Ω˛“ i…÷®…  EÚ∫…“ S……{…±…⁄∫… EÚ“ §…‰]ı“ x…Ω˛” Ω˛…‰, x… n˘‰¥…™……x…“ EÚ“ ™…‰ §……i…‰∆ ∫…÷x…EÚÆ˙ ∂…÷GÚ…S……™…« E‰Ú ®……l…‰ {…Æ˙ §…±… {…c
i…÷®Ω˛…Æ˙…  {…i…… ¶…“J… ®……∆M…EÚÆ˙ M…÷V……Æ˙… EÚÆ˙i…… Ω˛Ë, §… ±EÚ i…÷®… =∫…  {…i…… M…™…‰* ¥…Ω˛ ¥…Ω˛…∆ ∫…‰ ∫…“v…‰ +∫…÷Æ˙-Æ˙…V… ¥…fiπ…{…¥……« EÚ“ ∫…¶…… ®…‰∆ M…™…‰*
EÚ“ §…‰]ı“ Ω˛…‰,  V…∫…EÚ… ∫……Æ˙… ∫…∆∫……Æ˙ M…÷h… M……i…… Ω˛Ë* <∫… §……i… EÚ…‰ n˘‰¥…‰xp˘ =x…EÚ… ®…÷∆Ω˛ GÚ…‰v… ∫…‰ ±……±… Ω˛…‰ Æ˙Ω˛… l……* ¥…fiπ…{…¥……« EÚ…‰  ∫…∆Ω˛…∫…x… {…Æ˙
i…EÚ V……x…i…… Ω˛Ë, ¶…Æ˙i…¥…∆∂… EÚ… Æ˙…V…… ™…™…… i… V……x…i…… Ω˛Ë +…ËÆ˙ J…÷n˘ §…Ë`ˆ‰ n˘‰J…EÚÆ˙ §……‰±…‰- Æ˙…V…x…! {……{… EÚ… °Ú±… i…iEÚ…±… Ω˛“ S……Ω˛‰ x…
¥…fiπ…{…¥……« ¶…“ V……x…i…… Ω˛Ë* +{…x…‰ ®…÷∆Ω˛ +{…x…“ |…∂…∆∫…… EÚÆ˙x…… +SUÙ… x…Ω˛”  ®…±…‰, {…Æ˙  ®…±…i…… V…∞¸Æ˙ Ω˛Ë +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ {……{…“ E‰Ú ¥…∆∂… EÚ“ V…c‰∆ i…EÚ
±…M…i……, +i…: ®…È + v…EÚ E÷ÚUÙ x…Ω˛” EÚΩ˛⁄∆M……* i…÷®… ®…‰Æ˙‰ E÷Ú±… E‰Ú ™…l…-∞¸{…“ EÚ…]ı n˘‰i…… Ω˛Ë- +…ËÆ˙ i…÷®… {……{… E‰Ú Æ˙…∫i…‰ S…±… {…c‰ Ω˛…‰* §…fiΩ˛∫{… i… EÚ…
|…EÚ…∂… EÚ…‰ §…g…x…‰ ¥……±…“ EÚx™……-Æ˙ix… Ω˛…‰, ∂……∆i… Ω˛…‰+…‰ +…ËÆ˙ P…Æ˙ S…±……‰* {…÷j… EÚS…, •…¿˛S…™…«-µ…i… EÚ… {……±…x… EÚÆ˙i…… Ω˛÷+…, |…‰®… ∫…‰ ®…‰Æ˙“
n˘‰¥…™……x…“ EÚ…‰ ∫…®…Z……i…‰ Ω˛÷B ¥…Ω˛  °ÚÆ˙ §……‰±…‰ - §…‰]ı“,  V…∫…x…‰ n˘⁄∫…Æ˙…‰∆ EÚ…‰ ∫…‰¥……-]ıΩ˛±… EÚÆ˙E‰Ú  ∂…I…… {…… Æ˙Ω˛… l……* =∫…  x…n˘…Êπ… •……¿h… EÚ…‰
EÚc¥…“ §……i…‰∆ ∫…Ω˛ ±…”, =∫…x…‰ ®……x……‰ ∫…∆∫……Æ˙  ¥…V…™… {…… ±…“* ®…x…÷π™… E‰Ú ®…x… i…÷®…x…‰ EÚ<« §……Æ˙ ®…Æ˙¥……™……, i…§… ¶…“ ®…È S…÷{… Æ˙Ω˛…* {…Æ˙ +§… C™……
®…‰∆ V……‰ GÚ…‰v… Ω˛Ë, ¥…Ω˛ + c™…±… P……‰c‰ E‰Ú ∫…®……x… Ω˛Ë* P……‰c‰ EÚ“ §……M…b˜…‰Æ˙ Ω˛…l… n˘‰J…i…… Ω˛⁄ƒ  EÚ ®…‰Æ˙“ {™……Æ˙“ §…‰]ı“ n˘‰¥…™……x…“ EÚ…‰, V……‰ +…i®…… ¶…®……x…
®…‰∆ {…EÚc ±…‰x…‰-¶…Æ˙ ∫…‰ EÚ…‰<« P…÷c∫…¥……Æ˙ x…Ω˛” Ω˛…‰ V……i……* S…i…÷Æ˙ P…÷c∫…¥……Æ˙ EÚ…‰ |……h……‰∆ ∫…‰ ¶…“ + v…EÚ ∫…®…Z…i…“ Ω˛Ë, i…÷®Ω˛…Æ˙“ ±…cEÚ“ x…‰

GARBHANAL
¥…Ω˛ Ω˛Ë V……‰ GÚ…‰v…-∞¸{…“ P……‰c‰ {…Æ˙ EÚ…§…⁄ {…… ∫…E‰Ú* ∫……∆{… V…Ë∫…‰ E‰Ú∆S…÷±…“ EÚ…‰ +{…®…… x…i…  EÚ™…… +…ËÆ˙ ®……Æ˙-{…“]ıEÚÆ˙ E÷ÚB∆ ®…‰∆ v…E‰Ú±…  n˘™……! ™…Ω˛
 x…EÚ…±… n˘‰i…… Ω˛Ë, ¥…Ë∫…‰ Ω˛“ GÚ…‰v… EÚ…‰ V……‰ ®…x… ∫…‰  x…EÚ…±… ∫…E‰Ú, ¥…Ω˛“ {…÷∞¸π… +{…®……x… n˘‰¥…™……x…“ E‰Ú  ±…B +∫…Ω˛x…“™… Ω˛Ë* =∫…x…‰  x…∂S…™…  EÚ™……
EÚΩ˛±…… ∫…EÚi…… Ω˛Ë* n˘⁄∫…Æ˙…‰∆ E‰Ú u˘…Æ˙…  x…xn˘…  EÚ™…‰ V……x…‰ {…Æ˙ ¶…“ V……‰ n˘÷:J…“ Ω˛Ë  EÚ +§… ¥…Ω˛ i…÷®Ω˛…Æ˙‰ Æ˙…V™… ®…‰∆ x…Ω˛” Æ˙Ω˛‰M…“ +…ËÆ˙ i…÷®… V……x…i…‰ Ω˛…‰
x…Ω˛” Ω˛…‰i……, ¥…Ω˛“ +{…x…‰ ™…ix… ®…‰∆ ∫…°Ú±… Ω˛…‰ ∫…E‰ÚM……* V……‰ Ω˛Æ˙ ®…Ω˛“x…‰ ™…Y…  EÚ ¥…Ω˛ ®…÷Z…‰ |……h……‰∆ ∫…‰ ¶…“ + v…EÚ  |…™… Ω˛Ë, ∫……‰ =∫…E‰Ú  §…x…… ®…È ™…Ω˛…∆
EÚÆ˙i…‰ Ω˛÷B ∫……Ë §…Æ˙∫… i…EÚ n˘“ I…i… Æ˙Ω˛‰, =∫…∫…‰ ¶…“ §…gEÚÆ˙ ∏…‰™… =∫…“ EÚ…‰ x…Ω˛” Æ˙Ω˛ ∫…EÚi……* +i…: ®…È ¶…“ i…÷®Ω˛…Æ˙… Æ˙…V™… UÙ…‰cEÚÆ˙ V…… Æ˙Ω˛…
Ω˛Ë,  V…∫…x…‰ GÚ…‰v… {…Æ˙  ¥…V…™… {…… ±…“ Ω˛…‰* V……‰ §……i…-§……i… {…Æ˙  §…M…ci…… Ω˛Ë, Ω˛⁄ƒ*
®…Ω˛…¶……Æ˙i… 21

+…S……™…« EÚ“ §……i…‰∆ ∫…÷x…EÚÆ˙ ¥…fiπ…{…¥……« i……‰ Ω˛CEÚ…-§…CEÚ… Æ˙Ω˛ M…™……*


¥…Ω˛ x…©…i……{…⁄¥…«EÚ §……‰±……- M…÷Ø˚n‰˘¥…, ®…È  x…n˘…Êπ… Ω˛⁄ƒ* +…{…x…‰ V……‰ E÷ÚUÙ
EÚΩ˛…, =x… ∫…§… §……i……‰∆ ∫…‰ ®…È ∫…¥…«l…… +{…Æ˙ S…i… Ω˛⁄ƒ* +…{… ®…÷Z…‰ UÙ…‰c
V……™…‰∆M…‰ i……‰ ®…È {…±…¶…Æ˙ ¶…“ x…Ω˛” V…“ ∫…EÚi……* ®…È +…M… ®…‰∆ E⁄Ún˘EÚÆ˙ n˘‰¥…™……x…“ EÚ… I… j…™… Æ˙…V…… ™…™…… i… E‰Ú ∫……l… §…c“ v…⁄®…v……®… ∫…‰  ¥…¥……Ω˛ Ω˛…‰
®…Æ˙ V……>∆M……* M…™……*
∂…÷GÚ…S……™…« o˘gi……{…⁄¥…«EÚ §……‰±…‰-i…÷®… +…ËÆ˙ i…÷®Ω˛…Æ˙‰ n˘…x…¥…-M…h… S……Ω˛‰ ™…™…… i… +…ËÆ˙ n˘‰¥…™……x…“ EÚ…  ¥…¥……Ω˛ <∫… §……i… EÚ… ∫…§…⁄i… Ω˛Ë  EÚ +…®…
+…M… ®…‰∆ V…±… ®…Æ˙…‰, S……Ω˛‰ ∫…®…÷p˘ ®…‰∆ b˜⁄§… ®…Æ˙…‰, V…§… i…EÚ ®…‰Æ˙“  Æ˙¥……V… x… Ω˛…‰i…‰ Ω˛÷B ¶…“ |… i…±……‰®…  ¥…¥……Ω˛ =x…  n˘x……‰∆ Ω˛÷+… EÚÆ˙i…‰ l…‰*
|……h…{™……Æ˙“ §…‰]ı“ EÚ… n˘÷:J… n˘⁄Æ˙ x… Ω˛…‰M……, ®…‰Æ˙… ®…x… ∂˙……xi… x…Ω˛” ∂……∫j……‰∆ ®…‰∆ ™…Ω˛ V…∞¸Æ˙ EÚΩ˛… V……i…… l……  EÚ +®…÷EÚ EÚ…™…« = S…i… Ω˛Ë +…ËÆ˙
Ω˛…‰M……* V……EÚÆ˙ ®…‰Æ˙“ §…‰]ı“ EÚ…‰ ∫…®…Z……+…‰* +M…Æ˙ ¥…Ω˛ ®……x… M…<«, i……‰ +®…÷EÚ x…Ω˛”,  EÚxi…÷ V…§… ∫…§…EÚ“ {…∫…∆n˘M…“ ∫…‰ EÚ…™…«  EÚ™…… V……i…… l…… i……‰
Ω˛“ ®…È ™…Ω˛…∆ Æ˙Ω˛ ∫…EÚi…… Ω˛⁄ƒ, ¥…Æ˙x…… x…Ω˛”* ∂…∫j……‰HÚ x… Ω˛…‰x…‰ {…Æ˙ ¶…“ ±……‰M… |……™…: =∫…‰ ∫…Ω˛“ ®……x…  ±…™…… EÚÆ˙i…‰ l…‰*
Æ˙…V…… ¥…fiπ…{…¥……« ∫……Æ˙‰ {… Æ˙¥……Æ˙ EÚ…‰ ∫……l… ±…‰EÚÆ˙ n˘‰¥…™……x…“ E‰Ú {……∫… n˘‰¥…™……x…“ ™…™…… i… E‰Ú Æ˙ x…¥……∫… ®…‰∆ +…<« +…ËÆ˙ ∂… ®…«π`ˆ… =∫…EÚ“ n˘…∫…“
M…™…… +…ËÆ˙ =∫…E‰Ú {……∆¥… {…EÚcEÚÆ˙ I…®…… ®……∆M…“* §…x…EÚÆ˙ =∫…E‰Ú ∫……l… Æ˙Ω˛x…‰ ±…M…“* <∫… |…EÚ…Æ˙ ™…™…… i… +…ËÆ˙ n˘‰¥…™……x…“ EÚ<«
n˘‰¥…™……x…“ o˘gi…… E‰Ú ∫……l… §……‰±…“- i…÷®Ω˛…Æ˙“ ±…cEÚ“ ∂… ®…«π`ˆ… x…‰ ®…‰Æ˙… ¥…π…« i…EÚ ∫…÷J…-S…Ëx… ∫…‰ Æ˙Ω˛‰*
§…÷Æ˙“ i…Æ˙Ω˛ ∫…‰ +{…®……x…  EÚ™…… +…ËÆ˙ ®…÷Z…‰  ¶…J…®…∆M…‰ EÚ“ §…‰]ı“ EÚΩ˛…* <∫… §…“S… BEÚ  n˘x… ∂… ®…«π`ˆ… x…‰ Æ˙…V…… ™…™…… i… EÚ…‰ +E‰Ú±…… {……EÚÆ˙ =x…∫…‰
<∫… EÚ…Æ˙h… =∫…‰ ®…‰Æ˙“ x……ËEÚÆ˙…x…“ §…x…EÚÆ˙ Æ˙Ω˛x…… ®…∆V…⁄Æ˙ Ω˛…‰ +…ËÆ˙ |……l…«x…… EÚ“  EÚ ¥…Ω˛ =∫…‰ ¶…“ +{…x…“ {…ix…“ §…x…… ±…‰∆* ™…™…… i… x…‰ =∫…EÚ“
 {…i……V…“ V…Ω˛…∆ ®…‰Æ˙… §™……Ω˛ EÚÆ˙‰∆, ¥…Ω˛…∆ ®…‰Æ˙“ n˘…∫…“ §…x…EÚÆ˙ ®…‰Æ˙‰ ∫……l… |……l…«x…… ®……x… ±…“ +…ËÆ˙ =∫…E‰Ú ∫……l… M…÷{i… ∞¸{… ∫…‰  ¥…¥……Ω˛ EÚÆ˙  ±…™……*
V……x…‰ EÚ…‰ Æ˙…V…“ Ω˛…‰, i……‰ ®…È i…÷®Ω˛…Æ˙‰ Æ˙…V™… ®…‰∆ Æ˙Ω˛ ∫…EÚi…“ Ω˛⁄∆, +x™…l…… n˘‰¥…™……x…“ EÚ…‰ <∫… §……i… EÚ… {…i…… x… S…±…x…‰  n˘™……* ±…‰ EÚx… S……‰Æ˙“ +… J…Æ˙
x…Ω˛”* EÚΩ˛…∆ i…EÚ  UÙ{…i…“? n˘‰¥…™……x…“ EÚ…‰ BEÚ  n˘x… {…i…… S…±… Ω˛“ M…™……  EÚ
+∫…÷Æ˙-Æ˙…V… EÚ…‰ n˘‰¥…™……x…“ EÚ“ ∂…i…« ®……x…x…“ {…c“* =∫…x…‰ +{…x…“ ∂… ®…«π`ˆ… =∫…EÚ“ ∫……Ëi… §…x…“ Ω˛÷<« Ω˛Ë* ™…Ω˛ V……x…EÚ…Æ˙ ¥…Ω˛ ®……Æ˙‰ GÚ…‰v… E‰Ú
§…‰]ı“ ∂… ®…«π`ˆ… EÚ…‰ §…÷±…… ¶…‰V…… +…ËÆ˙ =∫…‰ ∫……Æ˙“ §……i…‰∆ ∫…®…Z……<«* +…{…‰ ∫…‰ §……Ω˛Æ˙ Ω˛…‰ M…<«, Æ˙…‰i…“-{…“]ıi…“ +{…x…‰  {…i…… E‰Ú {……∫… n˘…Ëc“ M…<«
∂… ®…«π`ˆ… x…‰ +{…x…… +{…Æ˙…v… ∫¥…“EÚ…Æ˙  ±…™……* =∫…x…‰ ∂…®…« ∫…‰ +…∆J…‰∆ +…ËÆ˙  ∂…EÚ…™…i… EÚ“  EÚ Æ˙…V…… ™…™…… i… x…‰ ¥…S…x…-¶…∆M…  EÚ™…… Ω˛Ë +…ËÆ˙
GARBHANAL

x…“S…“ EÚÆ˙E‰Ú EÚΩ˛…- ∫…J…“ n˘‰¥…™……x…“ EÚ“ <SUÙ… {…⁄Æ˙“ Ω˛…‰! B‰∫…… x… Ω˛…‰ ∂… ®…«π`ˆ… EÚ…‰ =∫…x…‰ +{…x…“ {…ix…“ §…x……  ±…™…… Ω˛Ë*
 EÚ ®…‰Æ˙‰ +{…Æ˙…v… E‰Ú EÚ…Æ˙h…  {…i……V…“ +…S……™…« EÚ…‰ M…¥……∆ §…Ë`ˆ‰∆* ™…Ω˛ ∫…÷x…EÚÆ˙ ∂…÷GÚ…S……™…« EÚ…‰ §…c… GÚ…‰v… +…™……* =xΩ˛…‰∆x…‰ ∂……{…  n˘™……  EÚ
M…÷∞¸{…÷j…“ EÚ“ n˘…∫…“ §…x…EÚÆ˙ Æ˙Ω˛x…… ®…÷Z…‰ ∫¥…“EÚ…Æ˙ Ω˛Ë* i…§… V……EÚÆ˙ Æ˙…V…… ™…™…… i… <∫…“ P…c“ §…⁄g‰ Ω˛…‰ V……™…‰∆*
n˘‰¥…™……x…“ EÚ… GÚ…‰v… ∂……∆i… Ω˛÷+… +…ËÆ˙ ¥…Ω˛  {…i…… E‰Ú ∫……l… x…M…Æ˙ EÚ…‰ =x…EÚ… ∂……{… n˘‰x…… l……  EÚ ™…™…… i… EÚ…‰ §…÷g…{…‰ x…‰ +… P…‰Æ˙…* ¥…Ω˛ +¶…“
±……Ë]ı“* +v…‰c =©… E‰Ú Ω˛“ l…‰* V…¥……x…“ =x…EÚ“ §…“i… x…Ω˛” S…÷EÚ“ l…“ +…ËÆ˙ §…÷g…{……
<∫… P…]ıx…… E‰Ú EÚ<«  n˘x… §……n˘ Æ˙…V…… ™…™…… i… ∫…‰ V…∆M…±… ®…‰∆ n˘‰¥…™……x…“ +… M…™……* ¥…Ω˛ ∂…÷GÚ…S……™…« E‰Ú {……∫… n˘…Ëc‰ M…™…‰, =x…∫…‰ I…®…… ®……∆M…“ +…ËÆ˙
EÚ“ n˘÷§……Æ˙… ¶…‰∆]ı Ω˛÷<«* n˘‰¥…™……x…“ x…‰ =x…{…Æ˙ +{…x…… |…‰®…  °ÚÆ˙ |…EÚ]ı ∂……{…-®…÷ HÚ E‰Ú  ±…B §…Ω˛÷i… +x…÷x…™…- ¥…x…™… EÚ“*
 EÚ™…… +…ËÆ˙ EÚΩ˛… - V…§… BEÚ §……Æ˙ +…{… ®…‰Æ˙… n˘… Ω˛x…… Ω˛…l… {…EÚc ∂…÷GÚ…S……™…« EÚ…‰ =x…E‰Ú Ω˛…±… {…Æ˙ n˘™…… +…<«* ∫……‰S……, +… J…Æ˙ ®…‰Æ˙“ EÚx™……
S…÷E‰Ú Ω˛È, i……‰  °ÚÆ˙ +…{… ®…‰Æ˙‰ {… i… E‰Ú Ω˛“ ∫…®……x… Ω˛Ë* +…{… ®…÷Z…‰ EÚ…‰ <∫…“ x…‰ E÷ÚB∆ ∫…‰  x…EÚ…±…EÚÆ˙ §…S……™…… l……* ¥…Ω˛ ∫……xi¥…x……{…⁄h…« ∫¥…Æ˙ ®…‰∆
+{…x…“ {…ix…“ ∫¥…“EÚ…Æ˙ EÚÆ˙ ±…‰∆* {…Æ˙xi…÷ ™…™…… i… x…‰  °ÚÆ˙ <x…EÚ…Æ˙ §……‰±…‰-Æ˙…V…x…! i…÷®… ∂……{…-¥…∂… §…⁄g‰ Ω˛…‰ M…™…‰ Ω˛…‰* <∫…EÚ…  x…¥……Æ˙h… i……‰ ®…‰Æ˙‰
EÚÆ˙  n˘™……* =xΩ˛…‰∆x…‰ EÚΩ˛… - I… j…™… Ω˛…‰EÚÆ˙ •……¿h… EÚx™…… ∫…‰  ¥…¥……Ω˛ {……∫… Ω˛Ë x…Ω˛”, {…Æ˙ BEÚ §……i… Ω˛Ë-+M…Æ˙ EÚ…‰<« {…÷∞¸π… +{…x…“ V…¥……x…“ i…÷®Ω˛‰∆ n˘‰
EÚÆ˙x…‰ EÚ“  Ω˛®®…i… ®…È EËÚ∫…‰ EÚ∞¸∆? n˘‰ +…ËÆ˙ i…÷®Ω˛…Æ˙… §…÷g…{…… +{…x…‰ >{…Æ˙ ±…‰ ±…‰ i……‰ i…÷®…  °ÚÆ˙ ∫…‰ V…¥……x… §…x…
i…§… n˘‰¥…™……x…“ =xΩ˛∆‰ ∫……l… ±…‰EÚÆ˙ +{…x…‰  {…i…… E‰Ú {……∫… M…<« +…ËÆ˙ ∫…EÚi…‰ Ω˛…‰* ™…Ω˛ ™…÷ HÚ §…i……EÚÆ˙ ∂…÷GÚ…S……™…« x…‰ §…⁄g‰ ™…™…… i… EÚ…‰ +…∂…“¥……«n˘
§™……Ω˛ E‰Ú  ±…B  {…i…… EÚ“ +x…÷®… i… ±…‰EÚÆ˙ Ω˛“ ®……x…“* •……¿h… {…÷j…“ n˘‰EÚÆ˙  ¥…n˘…  EÚ™……*
{…∆S…i…∆j… EÚ<« o˘Œπ]ı™…… ∫…‰ ∫…∆∫……Æ˙ EÚ“ ∫…¥……« v…EÚ ±……‰EÚ |…™… EfiÚ i…™…… ®… BEÚ Ω˲* <∫…®…Â
∫…∆EÚ ±…i… EÚΩ˛… x…™…… EÚ… ®…⁄±… =i∫… ±……‰EÚ-V…“¥…x… Ω˲* ¶……Æ˙i…“™… EfiÚ i…™…… ®… {…∆S…i…∆j… B‰∫…“
22
+E‰Ú±…“ Æ˙S…x…… Ω˲,  V…∫…‰ {…⁄Æ˙“ i…Æ˙Ω˛ Y……x…EÚ…‰∂… EÚΩ˛… V…… ∫…EÚi…… Ω˲* EÚl…… |…∫i…÷ i… EÚ“ V……‰
∂…˱…“ <∫…®… |…™…÷HÚ Ω˲, =∫…EÚ“ BEÚ ±…∆§…“ {…Æ˙®{…Æ˙… Ω˲* "¥…‰n˘', "•……¿h…' +… n˘ O…∆l…… ®… ¶…“
<∫… °ÈÚ]‰ı∫…“ EÚ… |…™……‰M… Ω÷˛+… Ω˲*

{…∆ S… i…∆ j…
Z……c›˜ °‰ÚÆ˙x…‰ EÚ“
EÚ±……
+¶…“ i…EÚ +…{…x…‰ {…g¯…  EÚ  EÚ∫…“ EÚ… +{…®……x… EÚÆ˙x……  EÚi…x…… ¶……Æ˙“ {…c˜ ∫…EÚi…… Ω˲, S……Ω‰˛  °ÚÆ˙ ¥…Ω˛ §…Ω÷˛i… UÙ…‰]ı“ ∂…ŒJ∫…™…i… Ω˛“ C™…… x…
Ω˛…‰* n∆˘ i…±… V……‰ Æ˙…V…… EÚ… +i™…∆i…  ¥…∂¥…∫…x…“™… ∫…±……Ω˛EÚ…Æ˙ l……,  EÚ∫… |…EÚ…Æ˙ §……‰b˜®… x……®…EÚ Æ˙…V…… E‰Ú ∫…‰¥…EÚ EÚ… +{…®……x… EÚÆ˙x…‰ EÚ“
¥…V…Ω˛ ∫…‰ Æ˙…V…… EÚ“ x…V…Æ˙… ®… EÚ®…i…Æ˙ Ω˛…‰ M…™……* n∆˘ i…±… x…‰ §……‰b˜®… ∫…‰ ®……°Ú“ ®……∆M…“ +…ËÆ˙ §……‰b˜®… x…‰ n∆˘ i…±… EÚ…‰ °ƒÚ∫……x…‰ E‰Ú  ±…™…‰ <∫i…‰®……±…
EÚ“ M…™…“ i…EÚx…“EÚ EÚ…‰ n˘…‰§……Æ˙… +…V…®……™……* Æ˙…V…… x…‰ §……‰b˜®… EÚ…‰ n˘…‰§……Æ˙… §…c˜§…c˜…i…‰ Ω÷˛B ∫…÷x……* +…M…‰ C™…… Ω÷˛+… |…∫i…÷i… Ω˲ :

+ §… Æ˙…V…… EÚ…‰ S…‰i… +…™……* =x…∫…‰ ∫……‰S……, n⁄˘∫…Ɖ˙  EÚ∫…“ EÚ“


§……i… Ω˛…‰i…“ i……‰ ∫…∆n‰˘Ω˛ EÚ… E÷ÚU˘ |…∂x… ¶…“ l……* ®…Èx…‰ i……‰ +…V…
i…EÚ EÚ¶…“ ¶…“ B‰∫…… EÚ…‰<« EÚ…®…  EÚ™…… Ω˛“ x…Ω˛”,  °ÚÆ˙ ¶…“ <∫…
®…⁄J…« x…‰ B‰∫…“ >]ı{…]ı…∆M… §……i… EÚΩ˛ n˘“* ®…È ¶…“  EÚi…x…… x……∫…®…Z… Ω⁄∆˛  EÚ
EÚÆÂ˙*'' ∫…∆V…“¥…EÚ ¶…“ =∫…‰ x…®…∫EÚ…Æ˙ EÚƉ˙ =∫…E‰Ú ∫……®…x…‰  ¥…x…™… ∫…‰
J…c˜… Ω˛…‰ M…™……*
À{…M…±…EÚ x…‰ +{…x…‰ {…Ëx…‰ +…ËÆ˙ ®…V…§…⁄i… x……J…⁄x……Â ¥……±…‰ n˘…B∆ {…∆V…‰
EÚ…‰ ∫…∆V…“¥…EÚ E‰Ú ®……‰]‰ı ]ı“±…‰ {…Æ˙ Æ˙J…EÚÆ˙ =∫…‰ ∫…®®……x…  n˘™…… +…ËÆ˙
<∫…EÚ“ §……i… ®… +…EÚÆ˙ n∆˘ i…±… V…Ë∫…‰  ¥…∂¥……∫…{……j… {…Æ˙ ∫…∆n‰˘Ω˛ EÚÆ˙x…‰ ±…M……* Ω˛…±…-S……±… {…⁄UÙx…‰ ±…M……, ""+…{… ∫…E÷Ú∂…±… i……‰ ΩÈ˛? <∫…  x…V…«x… ¥…x…
<∫…x…‰ =∫… ∫…®…™… ¶…“ <∫…“ i…Æ˙Ω˛ EÚ“ +x…M…«±… §……i… EÚ“ Ω˛…‰M…“* n∆˘ i…±… EÚ… ®… +…{…  EÚ∫… i…Æ˙Ω˛ S…±…‰ +…B?'' =∫…x…‰ ¶…“ ¥…r«˘®……x… E‰Ú ∫……l…
+x……n˘Æ˙ EÚÆ˙E‰Ú ®…Èx…‰ §…Ω÷˛i… §…÷Æ˙…  EÚ™……* ¥…Ω˛ ¶…±…… ®…‰Æ‰˙ ®…Ω˛±… ®… +…EÚÆ˙ ™……j…… {…Æ˙  x…EÚ±…x…‰ +…ËÆ˙ Æ˙…∫i…‰ ®… +…B ∫…∆EÚ]ı +… n˘ EÚ“ {…⁄Æ˙“
+…‰UÙ…{…x… EËÚ∫…‰ EÚÆ˙ ∫…EÚi…… Ω˲? Æ˙…V…… EÚ…‰ +§… ™…Ω˛ ¶…“ ™……n˘ +…x…‰ ±…M…… EÚΩ˛…x…“ À{…M…±…EÚ EÚ…‰ EÚΩ˛ ∫…÷x……<«*
 EÚ n∆˘ i…±… E‰Ú x… Æ˙Ω˛x…‰ ∫…‰ =x…E‰Ú EÚ…®…EÚ…V… ®…  EÚi…x…“  M…Æ˙…¥…]ı +… M…<« B‰∫…… ∫…÷x…EÚÆ˙ À{…M…±…EÚ {…Ω˛±…‰ ∫…‰ ¶…“ E÷ÚUÙ + v…EÚ +…n˘Æ˙ E‰Ú
Ω˲* +§… C™…… l……, ""Æ˙…V…… x…‰ i…÷Æ∆˙i… n∆˘ i…±… EÚ…‰ n˘Æ˙§……Æ˙ ®… §…÷±…¥……™……, =∫…‰ ∫……l… §……‰±……, "" ®…j…¥…Æ˙, +§… +…{…EÚ…‰  EÚ∫…∫…‰ b˜Æ˙x……,  EÚ∫…∫…‰
{…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙  n˘™…… +…ËÆ˙ =∫…E‰Ú {…÷Æ˙…x…‰ + v…EÚ…Æ˙ §…Ω˛…±… EÚÆ˙  n˘B*'' ∫…Ω˛®…x……* +…{… `ˆΩ˛Æ‰˙ ®…‰Æ‰˙  ®…j…* ¥…x… EÚ… ™…Ω˛ {…⁄Æ˙… Æ˙…V™… ®…‰Æ˙… Ω˲*
<∫…“ ±…B EÚΩ˛ Æ˙Ω˛… l……  EÚ V……‰ ¥™… HÚ i…c˜“ ®… +… EÚÆ˙ UÙ…‰]‰ı V…Ω˛…∆ S……Ω² V……B∆,  V…i…x…… S……Ω² P…⁄®…Â,  ¥…S…ÆÂ˙* +…{…EÚ…‰ ®…‰Æ˙“ +…‰Æ˙ ∫…‰

GARBHANAL
{…n˘… v…EÚ… Æ˙™…… EÚ… +…n˘Æ˙ x…Ω˛” EÚÆ˙i…… Ω˲ =∫…EÚ“ n˘∂…… n∆˘ i…±… V…Ë∫…“ EÚ…‰<« b˜Æ˙ x…Ω˛”* Ω˛…∆, <i…x…… v™……x… Æ˙J…  EÚ ®…÷Z…∫…‰  ¥…±…M… x… Ω˛…‰
Ω˛…‰i…“ Ω˲* V……B∆* EÚ…Æ˙h…, ¥…x… i……‰  ¥…{… k…™…… EÚ… P…Æ˙ Ω˛“ Ω˲, ™…Ω˛…∆ EÚ…‰<« ∫…§…±…
∫…∆V…“¥…EÚ §……‰±……, ""®…Ω˛…∂…™…, +…{…x…‰ V……‰ EÚΩ˛…, ¥…Ω˛ ®……∂……-Æ˙k…“ ∫…S… +…ËÆ˙ ÀΩ˛ª… |……h…“ ¶…“ {…⁄Æ˙“ i…Æ˙Ω˛  x…œ∂S…i… Ω˛…‰EÚÆ˙ V…“ ¥…i… x…Ω˛” Æ˙Ω˛
Ω˲* V…Ë∫…… +…{… EÚΩ²M…‰ ®…È ¥…Ë∫…… Ω˛“ EÚ∞∆¸M……*'' ∫…EÚi……* +…{… i……‰ ∂……EÚ…Ω˛…Æ˙“ V…“¥… `ˆΩ˛Æ‰˙* +…{…E‰Ú  ±…B i……‰ ™…Ω˛…∆
=∫…∫…‰ ¥…S…x… ±…‰EÚÆ˙ n˘®…x…EÚ =∫…‰ ±…‰EÚÆ˙ À{…M…±…EÚ EÚ“ +…‰Æ˙ S…±……* +…ËÆ˙ ¶…“ + v…EÚ ∫…∆EÚ]ı Ω˲*''
=∫…E‰Ú {……∫… {…Ω÷∆˛S…EÚÆ˙ =∫…x…‰ EÚΩ˛…, ""®…Ω˛…Æ˙…V…, ®…È ∫…∆V…“¥…EÚ E‰Ú ∫……l… ∫…∆V…“¥…EÚ EÚ…‰ f¯…ƒg¯∫… §…∆v……x…‰ E‰Ú §……n˘ À{…M…±…EÚ n⁄˘∫…Ɖ˙ |…… h…™……Â
+…{…EÚ“ ∫…‰¥…… ®… ={…Œ∫l…i… Ω⁄∆˛* +§… +…{… V…Ë∫…… = S…i… ∫…®…Z… ¥…Ë∫…… E‰Ú ∫……l… ™…®…÷x…… E‰Ú i…]ı {…Æ˙ =i…Æ˙… +…ËÆ˙ UÙEÚ {……x…“  {…™…… +…ËÆ˙
 °ÚÆ˙  V…v…Æ˙ V…“ ®… +…™……, ¥…x… ®… |…¥…‰∂… EÚÆ˙ M…™……* =∫…  n˘x… E‰Ú
{…∆ S… i…∆ j… 23

§……n˘ Æ˙…V™… EÚ… ∫……Æ˙… ¶……Æ˙ =∫…x…‰ EÚÆ˙EÚ]ı +…ËÆ˙ n˘®…x…EÚ E‰Ú >{…Æ˙
UÙ…‰c˜  n˘™…… +…ËÆ˙ ∫¥…™…∆ ∫…∆V…“¥…EÚ E‰Ú ∫……l…  ¥…t…  ¥…x……‰n˘ EÚÆ˙x…‰
±…M……* §…‰S……Ɖ˙ x……ËEÚÆ˙-S……EÚÆ˙  EÚi…x…‰ ¶…“ ∫¥…… ®…¶…HÚ
∫…VV…x…… EÚ“ ∫…∆M… i… EÚ“ ™…Ω˛“ i……‰  ¥…∂…‰π…i…… Ω˲* ™…Ω˛ {…Ω˛±…“ Ω˛…Â, E÷Ú±…“x…i…… ∫…‰ i……‰ {…‰]ı ¶…Æ˙x…‰ ∫…‰ Æ˙Ω‰˛* V…§…
¶…Â]ı ®… Ω˛“ M……g¯“ Ω˛…‰ V……i…“ Ω˲* <∫…E‰Ú  ±…B §……Æ˙-§……Æ˙  ®…±…i…‰ Æ˙Ω˛x…‰
EÚ“ +…¥…∂™…EÚi…… x…Ω˛” {…c˜i…“* M…÷V…Æ˙ x…Ω˛” Ω˛…‰M…“ i……‰ =∫…‰ UÙ…‰c˜EÚÆ˙ i……‰ S…±…
+§… C™…… l……* ∫…∆V…“¥…EÚ +…ËÆ˙ À{…M…±…EÚ n˘…‰x…… ®… <i…x…“ Ω˛“ n¢M…‰* Æ˙…V…… +{…x…‰ ∫…‰¥…EÚ…Â EÚ…‰ ∫…®…™… {…Æ˙
UÙx…x…‰ ±…M…“  EÚ BEÚ-n⁄˘∫…Ɖ˙ EÚ… ∫……l… UÙ…‰c˜x…‰ EÚ…‰ i…Ë™……Æ˙ x…Ω˛”* ¥…‰ ¥…‰i…x… n‰˘i…… Æ˙Ω‰˛ i……‰ ¥…Ω˛ E÷ÚUÙ =±]ı…-∫…“v…… §…EÚ
P…∆]ı… +E‰Ú±…‰ §…Ë`ˆEÚÆ˙ Y……x… EÚ“ §……i… EÚÆ˙i…‰ Æ˙Ω˛i…‰* Y……x… +SUÙ“ n‰˘ +…ËÆ˙ UÙ…‰]ı“-®……‰]ı“ §…‰¥…E⁄Ú°Ú“ ¶…“ EÚÆ˙ n‰˘ i……‰
S…“V… Ω˲, Y……x… EÚ“ ±…i… ∫…‰ §…÷Æ˙“ EÚ…‰<« ±…i… ¶…“ x…Ω˛” Ω˲* n⁄˘∫…Ɖ˙ x…∂……Â
¶…“ ¥…‰ <∫…‰ ∫…Ω˛x… EÚÆ˙ ±…‰i…‰ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ =∫…‰
E‰Ú ∫……l… ™…Ω˛ Ω˲  EÚ ™… n˘ E÷ÚUÙ + v…EÚ UÙ…x…  ±…™…… i……‰ +…n˘®…“ E‰Ú
Ω˛…l…-{……∆¥… f¯“±…‰ Ω˛…‰ V……i…‰ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ ±…÷g¯EÚ V……i…… Ω˲*  °ÚÆ˙ UÙ…‰c˜EÚÆ˙ EÚΩ˛” x…Ω˛” V……i…‰*
<∫…EÚ… BEÚ ∫…®…™… Ω˛…‰i…… Ω˲* §…“S… ®… ±…∆§…… ∫…®…™… EÚ…®… v…∆v…‰ E‰Ú
 ±…B ¶…“  x…EÚ±… +…i…… Ω˲* Y……x… EÚ“ ±…i… B‰∫…“ Ω˲  EÚ <∫…∫…‰ x… i……‰ À{…M…±…EÚ E‰Ú  §…x…… ∫…∆V…“¥…EÚ x…Ω˛” +…ËÆ˙ ∫…∆V…“¥…EÚ E‰Ú  §…x…… À{…M…±…EÚ
EÚ¶…“ V…“ ¶…Æ˙i…… Ω˲, x…  n˘®……M… l…EÚi…… Ω˲* x…  {…±……x…‰ ¥……±…‰ EÚ¶…“ x…Ω˛”* n⁄˘∫…Ɖ˙ |…… h…™…… E‰Ú  ±…B À{…M…±…EÚ E‰Ú {……∫… ∫…®…™… Ω˛“ x…Ω˛”* §…‰S……Ɖ˙
l…EÚi…‰ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ x… Ω˛“ {…“x…‰ ¥……±…… EÚ¶…“ <∫… i…Æ˙Ω˛ ±…÷g¯EÚi…… Ω˲  EÚ n⁄˘Æ˙ §…Ë`‰ˆ-§…Ë`‰ˆ =x…EÚ“ "+…Ω˛', "¥……Ω˛', "J…⁄§… EÚΩ˛…', "BEÚ §……Æ˙  °ÚÆ˙' EÚ“
=∫…EÚ… ±…÷g¯EÚx…… n⁄˘∫…Æ˙… EÚ…‰ ¶…“  n˘J……<« {…c˜ V……B* <∫… ±…B ¥…Ω˛ +…¥……V… ∫…÷x…i…‰ Æ˙Ω˛i…‰ +…ËÆ˙ +{…x…“  EÚ∫®…i… EÚ…‰ Æ˙…‰i…‰ Æ˙Ω˛i…‰*
n⁄˘∫…Ɖ˙  EÚ∫…“ EÚ…®… EÚ… x…Ω˛” Æ˙Ω˛ V……i……* ™…Ω˛ Ω˛…±…i… i…§… i…EÚ §…x…“ V…§… ∂…‰Æ˙  ∂…EÚ…Æ˙ Ω˛“ x…Ω˛” EÚƉ˙M…… i……‰ §…‰S……Ɖ˙  ∫…™……Æ˙- ¥…™……Æ˙ J……B∆M…‰
Æ˙Ω˛i…“ Ω˲ V…§… i…EÚ {…⁄Æ˙“ i…Æ˙Ω˛ §…§……«n˘ x…Ω˛” Ω˛…‰ V……i……* C™……? ¶…⁄J…‰ §…Ë`‰ˆ i……EÚi…‰ Æ˙Ω˛i…‰  EÚ +§… À{…M…±…EÚ EÚ“ §…Ë`ˆEÚ {…⁄Æ˙“ Ω˛…‰M…“,
{…Æ˙ Y……x… V……x…x…‰ E‰Ú  ±…B Ω˲, ®……x…x…‰ E‰Ú  ±…B x…Ω˛”* ∫…SS…‰ +§… =∫…‰  ∂…EÚ…Æ˙ EÚ“ ∫…⁄Z…‰M…“, +§…  EÚ∫…“ Ω˛…l…“ ™…… ¶…È∫…‰ {…Æ˙ UÙ±……∆M…
Y……x…“ ±……‰M… <∫… ±…B Ω˛“  ∫…J……i…‰ E÷ÚUÙ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ EÚÆ˙i…‰ E÷ÚUÙ* ™… n˘
GARBHANAL

±…M……BM…… +…ËÆ˙ +§… =x…EÚ… {…‰]ı ¶…Ɖ˙M……, {…Æ˙ ™…Ω˛ P…c˜“ ]ı±…i…“ V……i…“,
EÚ…‰<«  x…{…]ı ®…⁄J…«  x…EÚ±…… +…ËÆ˙  V…∫…‰ V……x…  ±…™…… =∫…‰ ®……x… ¶…“ ]ı±…i…“ V……i…“ +…ËÆ˙ ¥…‰ l…EÚ EÚÆ˙, >§… EÚÆ˙, ¶…⁄J… ∫…‰  i…±… ®…±…… EÚÆ˙
§…Ë`ˆ… +…ËÆ˙ =∫…“ {…Æ˙ S…±…x…‰ ±…M…… i……‰ ¥…Ω˛ =x… ∫…¶…“ ±……‰M……Â E‰Ú Æ˙…∫i…‰ ∫…⁄J…i…‰ V……i…‰ +…ËÆ˙ ¶…⁄CJ…c˜{…x… ∫…‰ {…Ën˘… Ω˛…‰x…‰ ¥……±…“ §…“®…… Æ˙™……Â EÚ“ S…{…‰]ı ®…Â
EÚ… EÚ…∆]ı… §…x… V……BM…… V……‰ V……x…i…‰ Ω÷˛B ¶…“ ¥…Ë∫…… ®……x…i…‰ ™…… EÚÆ˙i…‰ +…i…‰ V……i…‰* B‰∫…‰ Æ˙…V…… E‰Ú ∫……l… =∫…E‰Ú x……ËEÚÆ˙-S……EÚÆ˙  EÚi…x…‰ ∫…®…™… i…EÚ
x…Ω˛” ΩÈ˛*  ]ıE‰Ú Æ˙Ω˛ ∫…EÚi…‰ ΩÈ˛* §…‰S……Ɖ˙  x…Æ˙…∂… Ω˛…‰EÚÆ˙ =∫…EÚ… ∫……l… UÙ…‰c˜EÚÆ˙ BEÚ-
À{…M…±…EÚ ∫…‰ ™…Ω˛“ BEÚ M…±…i…“ Ω÷˛<«* =∫…x…‰ Y……x…M……‰π`ˆ“ +…Æ∆˙¶… BEÚ EÚÆ˙  J…∫…EÚx…‰ ±…M…‰* ™…Ω˛ EÚΩ˛…¥…i… i……‰ ∫……Æ˙“ n÷˘ x…™…… ®… |… ∫…r˘ Ω˲  EÚ
EÚ“, ™…Ω˛…∆ i…EÚ i……‰ E÷ÚUÙ x…Ω˛”  §…M…c˜… l……, {…Æ˙ =∫… ®…⁄J…« x…‰ =∫… E÷Ú±…“x… Ω˛…‰x…‰ E‰Ú §……n˘ ¶…“ ™… n˘ Æ˙…V…… °Ú±…Ω˛“x… Ω˲ i……‰ =∫…E‰Ú x……ËEÚÆ˙-S……EÚÆ˙
{…Æ˙®… Y……x… EÚ…‰ Ω˛… ∫…±… x…Ω˛”  EÚ™……  EÚ ={…n‰˘∂… ∫…÷x…x…‰ +…ËÆ˙ Y……x… =∫…‰ UÙ…‰c˜EÚÆ˙ =∫…“ i…Æ˙Ω˛ EÚ…‰<« +…ËÆ˙  `ˆEÚ…x…… i…±……∂… ±…‰i…‰ ΩÈ˛ V…Ë∫…‰  ¥…∂……±…
§…P……Æ˙x…‰ +…ËÆ˙ n⁄˘∫…Æ˙… {…Æ˙ v……È∫… V…®……x…‰ E‰Ú  ±…B Ω˛…‰i…… Ω˲, x…  EÚ ¥…fiI… ™… n˘ ∫…⁄J… V……B i……‰  S… c˜™……-S…÷∞∆¸M… =∫…‰ UÙ…‰c˜EÚÆ˙ n⁄˘∫…Æ˙… `ˆ…ËÆ˙ i…±……∂…
V…“¥…x… ®… =i……Æ˙x…‰ E‰Ú  ±…B* EÚÆ˙ ±…‰i…‰ ΩÈ˛*
∫…∆V…“¥…EÚ BEÚ i……‰ ∂……EÚ…Ω˛…Æ˙“, n⁄˘∫…Ɖ˙ BEÚ V…Ëx… §… x…™…… E‰Ú P…Æ˙ §…‰S……Ɖ˙ x……ËEÚÆ˙-S……EÚÆ˙  EÚi…x…‰ ¶…“ ∫¥…… ®…¶…HÚ Ω˛…Â, E÷Ú±…“x…i…… ∫…‰ i……‰
{…±……-§…g¯… l……* =∫…x…‰ +ÀΩ˛∫……-¥…ÀΩ˛∫…… EÚ… B‰∫…… {……`ˆ {…g¯…™……  EÚ {…‰]ı ¶…Æ˙x…‰ ∫…‰ Æ˙Ω‰˛* V…§… M…÷V…Æ˙ x…Ω˛” Ω˛…‰M…“ i……‰ =∫…‰ UÙ…‰c˜EÚÆ˙ i……‰ S…±… Ω˛“
À{…M…±…EÚ V…∆M…±… EÚ… v…®…« i……‰ ¶…⁄±… Ω˛“ M…™…… +…ËÆ˙ ¶…⁄±… M…™……  EÚ ™…Ω˛ n¢M…‰* Æ˙…V…… +{…x…‰ ∫…‰¥…EÚ…Â EÚ…‰ ∫…®…™… {…Æ˙ ¥…‰i…x… n‰˘i…… Æ˙Ω‰˛ i……‰ ¥…Ω˛ E÷ÚUÙ
∫……Æ˙ ¥……C™…  EÚ {…Æ˙v…®…« ¶…™……¥…Ω˛ Ω˛…‰i…… Ω˲* =∫…‰  ∂…EÚ…Æ˙ +…ËÆ˙ =±]ı…-∫…“v…… §…EÚ n‰˘ +…ËÆ˙ UÙ…‰]ı“-®……‰]ı“ §…‰¥…E⁄Ú°Ú“ ¶…“ EÚÆ˙ n‰˘ i……‰ ¶…“ ¥…‰ <∫…‰
ÀΩ˛∫…… ®… Ω˛“ Ø˚ S… x… Æ˙Ω˛“* +§… n˘…‰x…… ®… <i…x…“ UÙx…x…‰ ±…M…“  EÚ ∫…Ω˛x… EÚÆ˙ ±…‰i…‰ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ =∫…‰ UÙ…‰c˜EÚÆ˙ EÚΩ˛” x…Ω˛” V……i…‰*
24 {…∆ S… i…∆ j… E÷ÚUÙ §…‰S…Ëx…“ ¶…“ Ω˛…‰ Æ˙Ω˛“ l…“  EÚ ™…Ω˛ Ø˚EÚ“ Ω÷˛<« EÚΩ˛…x…“ EÚ§… i…EÚ
Ø˚EÚ“ Æ˙Ω‰˛M…“* {…Æ˙ =xΩ² + v…EÚ ∫…®…™… i…EÚ |…i…“I…… x…Ω˛” EÚÆ˙x…“
{…c˜“*
∫…∆V…“¥…EÚ x…‰ À{…M…±…EÚ EÚ…‰ =±]ı… Ω˛“ {……`ˆ {…g¯…  n˘™…… l……* ¥…Ω˛  ¥…πh…÷ ∂…®……« §……‰±…‰-À{…M…±…EÚ x…‰ i……‰ V…Ë∫…‰ EÚÆ˙EÚ]ı +…ËÆ˙ n˘®…x…EÚ
∫…®…Z…i…… l……  EÚ ¥…Ω˛ P……∫… J……i…… Ω˲ <∫… ±…B +ÀΩ˛∫…EÚ Ω˲* ¥…Ω˛ x…Ω˛” EÚ“ +…‰Æ˙ ∫…‰ ®…÷∆Ω˛ Ω˛“ °‰ÚÆ˙  ±…™…… l……* V…§… ¶…⁄J… ∫…‰  x…∫i……Æ˙ EÚ… EÚ…‰<«
V……x…i…… l……  EÚ {…‰c˜-{……Ëv…… ®… ¶…“ V……x… Ω˛…‰i…“ Ω˲* ™…Ω˛ +ÀΩ˛∫……-¥…ÀΩ˛∫…… ={……™… x…Ω˛” Æ˙Ω˛ M…™…… +…ËÆ˙ ¥…‰ i…∆M… +… M…B i……‰ =xΩ˛…Âx…‰  n˘®……M…
§…EÚ¥……∫… EÚ“ §……i… ΩÈ˛* ™…Ω˛ ∫……Æ˙… ∫…∆∫……Æ˙ ÀΩ˛∫…… {…Æ˙ Ω˛“  ]ıEÚ… Ω˲* V……‰ BEÚ ±…c˜…x…… ∂…÷∞¸  EÚ™……* §……i… n˘®…x…EÚ x…‰ Ω˛“ U‰Ùc˜“* ¥…Ω˛ §……‰±……,
EÚ… ¶……‰V…x… EÚÆ˙i…… Ω˲ ¥…Ω˛ n⁄˘∫…Ɖ˙ EÚ… ¶……‰V…x… §…x… V……i…… Ω˲* ™…Ω˛ n÷˘ x…™…… ""EÚÆ˙]ıEÚ, Ω˛®……Æ˙“ i……‰ +§… EÚ…‰<« {…⁄UÙ Ω˛“ x…Ω˛” Æ˙Ω˛“* Æ˙…V……
BEÚ  ¥…∂……±… V…∆M…±… Ω˲* <∫…®… ∫…¶…“ +{…x…‰-+{…x…‰  ∂…EÚ…Æ˙ EÚ“ i……EÚ ®… À{…M…±…EÚ i……‰ +§… {…⁄Æ˙“ i…Æ˙Ω˛ ∫…∆V…“¥…EÚ EÚ“ ®…÷]¬ı`ˆ“ ®… +… M…™…… Ω˲*
Æ˙Ω˛i…‰ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ =∫…‰ °∆Ú∫……x…‰ EÚ“ V…÷M…i… EÚÆ˙i…‰ Æ˙Ω˛i…‰ ΩÈ˛* Æ˙…V…… |…V…… EÚ…‰, +§… =∫…‰ +{…x…‰ EÚk…«¥™… EÚ“ ¶…“ ÀS…i…… x…Ω˛” Æ˙Ω˛ M…<« Ω˲* n⁄˘∫…Ɖ˙ ∫……Ɖ˙
 S… EÚi∫…EÚ Æ˙…‰ M…™…… EÚ…‰, §… x…™…… O……Ω˛EÚ…Â EÚ…‰, S……±……EÚ ®…⁄J……Á EÚ…‰, ∫…‰¥…EÚ BEÚ-BEÚ EÚÆ˙E‰Ú  ¥…n˘… Ω˛…‰ S…÷E‰Ú ΩÈ˛* +§… Ω˛®… EÚÆÂ˙ i……‰ C™……
 ¶…J……Æ˙“ M…fiΩ˛∫l…… EÚ…‰, S……‰Æ˙ +∫……¥…v……x… ¥™… HÚ EÚ…‰, ¥…‰∂™……B∆ EÚ… ®…™…… EÚÆÂ˙* i…÷®Ω˛” EÚ…‰<« ={…™…… ∫…÷Z……+…‰*''
EÚ…‰, EÚ…Æ˙“M…Æ˙ ∫……Æ˙“ n÷˘ x…™…… EÚ…‰ °∆Ú∫…… EÚÆ˙ +{…x…… =±±…⁄ ∫…“v…… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú EÚÆ˙]ıEÚ x…‰ EÚΩ˛…, ""¶……<« ®…∆j…“ EÚ… EÚ…®… Ω˲ ∫…®…Z……x……* Æ˙…V……
 ±…B ∫……®…, n˘…®… +… n˘ EÚ“ x…“ i…™…… E‰Ú V……±… °ËÚ±…… EÚÆ˙ §…Ë`‰ˆ Æ˙Ω˛i…‰ ΩÈ˛* i…÷®Ω˛…Æ˙“ §……i… ®……x…‰ ™…… x… ®……x…‰, {…Æ˙ i…÷®Ω˛…Æ˙… EÚk…«¥™… Ω˲  EÚ i…÷®… =∫…‰
V…Ë∫…‰ UÙ…‰]ı“ ®…UÙ±…“ EÚ…‰  x…M…±… EÚÆ˙ §…c˜“ ®…UÙ±…“ +{…x…… V…“¥…x… S…±……i…“ §…i…… n˘…‰  EÚ =∫…E‰Ú Æ˙…V™… EÚ“ C™…… Ω˛…±…i… Ω˛…‰ S…÷EÚ“ Ω˲  V…∫…∫…‰ §……n˘
Ω˲* =∫…“ i…Æ˙Ω˛ ∫…®……V… ®… ¶…“ ±……‰M… BEÚ-n⁄˘∫…Ɖ˙ EÚ…‰  x…M…±…x…‰ EÚ“ i……EÚ ®… ®… EÚ…‰<« ™…Ω˛ x… EÚΩ‰˛  EÚ i…÷®…x…‰ +{…x…… EÚk…«¥™… {…⁄Æ˙… x…Ω˛”  EÚ™……*
Æ˙Ω˛i…‰ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ BEÚ-n⁄˘∫…Ɖ˙ EÚ…‰ J……EÚÆ˙ Ω˛“ M…÷V…Æ˙ EÚÆ˙i…‰ ΩÈ˛*  ¥…n÷˘Æ˙ x…‰ v…fii…Æ˙…π]≈ı EÚ…‰ =x…E‰Ú EÚk…«¥™… EÚ… Y……x… EÚÆ˙…  n˘™…… l……
<∫…‰ =±…]ı EÚÆ˙ ™…⁄∆ ¶…“ EÚΩ˛ ∫…EÚi…‰ ΩÈ˛  EÚ ™…Ω˛ ∫…∆∫……Æ˙ <∫… ±…B  ]ıEÚ… +…ËÆ˙ =xΩ˛…Âx…‰  ¥…n÷˘Æ˙ E‰Ú EÚΩ˛x…‰ {…Æ˙ v™……x… x…Ω˛”  n˘™…… i……‰ +…V… EÚ…‰<«
Ω÷˛+… Ω˲  EÚ <∫…®… ∫……∆{…… +…ËÆ˙ n÷˘π]ı… +…ËÆ˙ ±…÷]‰ıÆ˙… EÚ“ S……Ω˛ Ω˛®…‰∂…… {…⁄Æ˙“ ™…Ω˛ i……‰ x…Ω˛” EÚΩ˛i……  EÚ  ¥…n÷˘Æ˙ C™…… S…÷{… Æ˙Ω‰˛? ™…Ω˛“ ®…∆j…“ EÚ…
x…Ω˛” Ω˛…‰ {……i…“* =x…EÚ“ S…±… i……‰ ∫…∆∫……Æ˙ BEÚ  n˘x… ®… Æ˙∫……i…±… EÚ…‰ S…±…… EÚk…«¥™… Ω˲, =∫…‰ Æ˙…V…… EÚ…‰ + x…π]ı EÚ… §……‰v… EÚÆ˙… n‰˘x…… S…… Ω˛B*
V……B* ®……x…x…… x… ®……x…x…… =∫…E‰Ú >{…Æ˙ Æ˙Ω˛…*''
n⁄˘∫…Æ˙… EÚ“ i……‰ §……i… Ω˛“ UÙ…‰c˜ n¢, EÚ±™……h…EÚ…Æ˙“ ™…… ∂…∆EÚÆ˙ EÚΩ‰˛ V……x…‰ ™… n˘ Æ˙…V…… +…ËÆ˙ Ω˛…l…“ ®…n˘®…∫i… Ω˛…‰EÚÆ˙ M…±…i… Æ˙…∫i…‰ {…Æ˙ S…±…
¥……±…‰ n‰˘¥…i…… EÚ… P…Æ˙ ¶…“ <∫…  x…®…«®… |…EfiÚi…  x…™…®… EÚ… +{…¥……n˘ x…Ω˛” Ω˲* {…c˜i…‰ ΩÈ˛ i……‰ EÚ…‰<« Æ˙…V…… ™…… Ω˛…l…“ EÚ…‰ n˘…‰π… x…Ω˛” n‰˘i……* Æ˙…V…… EÚ…
¶…⁄J… ±…M…x…‰ {…Æ˙ =x…E‰Ú M…±…‰ ®…  ±…{…]ı… ∫……∆{… Z…{…]ı EÚÆ˙ M…h…‰∂… E‰Ú ¥……Ω˛x… n˘…‰π… =∫…E‰Ú ®…∆ j…™…… {…Æ˙ +…i…… Ω˲ +…ËÆ˙ Ω˛…l…“ EÚ… n˘…‰π… ®…Ω˛…¥…i… EÚ…‰
S…⁄Ω‰˛ EÚ…‰ J…… V……x…… S……Ω˛i…… Ω˲* M…h…‰∂… E‰Ú ¶……<« EÚ…Ãi…E‰Ú™… E‰Ú ¥……Ω˛x… ®……‰Æ˙ Ω˛“  n˘™…… V……i…… Ω˲* ∫……Æ˙… EÚ∫…⁄Æ˙ i……‰ i…÷®Ω˛…Æ˙… Ω˲* i…÷®Ω˛” <∫…
EÚ…‰ <∫… ∫…®…™… ∫……∆{… {…Æ˙ Z…{…]¬ı]ı… ®……Æ˙x…‰ EÚ… ®……ËEÚ…  ®…±… V……i…… Ω˲* =∫… P……∫…J……‰Æ˙ §…˱… EÚ…‰ ™…Ω˛…∆ J…”S… ±……B* ¶……<«, i…÷®…x…‰ i……‰  S…®…]‰ı EÚ“
®……‰Æ˙ EÚ…‰ J……x…‰ E‰Ú  ±…B  M… Æ˙V…… EÚ… ¥……Ω˛x… À∫…Ω˛ ]⁄ı]ı {…c˜i…… Ω˲* V…M…Ω˛ ∫…“v…‰ Ω˛…l… ∫…‰ n˘Ω˛EÚi…… Ω÷˛+… +∆M……Æ˙… {…EÚc˜  ±…™……* Ω˛…l… i……‰
V…§…  ∂…¥…V…“ E‰Ú P…Æ˙ EÚ… ™…Ω˛ Ω˛…±… Ω˲ i……‰ +…ËÆ˙… EÚ“ §……i… Ω˛“ C™……! V…±…‰M…… Ω˛“* n˘®…x…EÚ x…‰ +{…x…“ ¶…⁄±… ®……x… ±…“, §……i… i……‰ i…÷®… `ˆ“EÚ
Æ˙…V…E÷Ú®……Æ˙… EÚ…‰  ¥…πh…÷∂…®……« BEÚ §…c˜… Ω˛“ EÚ`ˆ…‰Æ˙ +…ËÆ˙ ∫……l… Ω˛“ G⁄ÚÆ˙ EÚΩ˛i…‰ Ω˛…‰* <∫…®… ™… n˘  EÚ∫…“ ∫…‰ S…⁄EÚ Ω÷˛<« Ω˲ i……‰ ®…÷Z…∫…‰ Ω÷˛<« Ω˲,

GARBHANAL
 x…™…®… ∫…®…Z…… Æ˙Ω‰˛ l…‰* ™… n˘ BEÚ n⁄˘∫…Ɖ˙ EÚ… ¶…I™… Ω˲ Ω˛“ +…ËÆ˙ BEÚ E‰Ú Æ˙…V…… EÚ… <∫…®… EÚ…‰<« n˘…‰π… x…Ω˛”* i…÷®…x…‰ ¥…Ω˛ {…Ω‰˛±…“ i……‰ ∫…÷x…“ Ω˲ x…?
V…“ ¥…i… Æ˙Ω˛x…‰ E‰Ú  ±…B n⁄˘∫…Ɖ˙ EÚ…‰ ®…Æ˙x…… Ω˲ Ω˛“, i……‰ ™… n˘ +EÚ…±…-n÷˘EÚ…±… EÚÆ˙EÚ]ı =i∫…÷EÚ Ω˛…‰ M…™……, ""EÚ…Ëx… ∫…“?''
E‰Ú ∫…®…™… EÚÆ˙ +… n˘ EÚ“ ¥…∫…⁄±…“ ®… EÚ`ˆ…‰Æ˙i…… §…Æ˙i…x…‰ {…Æ˙ |…V…… ®… j…… Ω˛- "" ∫…™……Æ˙ ¶…‰c˜… EÚ“  ¶…c∆˜i… ®… ®……Æ˙… M…™……* Ω˛®… +…π…c˜¶…⁄ i… E‰Ú
j…… Ω˛ ®…S… V……B i……‰ ¶…“ Æ˙…V…… EÚ…‰  EÚ∫…“ |…EÚ…Æ˙  ¥…S… ±…i… x…Ω˛” Ω˛…‰x…… S…±…i…‰ §…§……«n˘ Ω˛…‰ M…B* n⁄˘i…“ V…÷±……Ω‰˛ EÚ“ EÚÆ˙x…“ ∫…‰ x…π]ı Ω˛…‰ M…<«*
S…… Ω˛B +…ËÆ˙ <∫…‰ |…EfiÚi…  x…™…®… EÚ…  Ω˛∫∫…… ®……x… EÚÆ˙  x…œ∂S…i… ®……ËV…- Ω˛®… i…“x…… x…‰ +{…x…“ i…§……Ω˛“ EÚ… Æ˙…∫i…… J…÷n˘ Ω˛“ i…Ë™……Æ˙  EÚ™……
®…∫i…“ EÚÆ˙i…‰ Æ˙Ω˛x…… S…… Ω˛B* <∫… Y……x… E‰Ú  ±…B Æ˙…V…E÷Ú®……Æ˙ ∫…S…®…÷S… l……*'' EÚÆ˙EÚ]ı EÚ…‰ <∫…EÚ… +…∂…™… x…Ω˛” ®……±…⁄®… l……* n˘®…x…EÚ x…‰
 ¥…πh…÷∂…®……« E‰Ú |… i… EfiÚi…Y… +x…÷¶…¥… EÚÆ˙ Æ˙Ω‰˛ l…‰, {…Æ˙ =xΩ² ™…Ω˛ ∫……‰S…EÚÆ˙ EÚΩ˛…, ±……‰ ∫…÷x……‰*
ÀΩ˛ n÷˘ ∫ i…… x… 25

∫……Ë ∫……±…
{…Ω˛±…‰
™…Ω˛…ƒ +…x…… S……Ω˛i…‰ l…‰* §…Ω˛÷i… ∫…‰ n˘‰∂… ¶……Æ˙i… E‰Ú ∫……l… ¥™……{……Æ˙
EÚÆ˙x…… S……Ω˛i…‰ l…‰* ™…Ω˛ §……i… i…÷®… +SUÙ“ i…Æ˙Ω˛ ∫…®…Z… Ω˛“
∫…EÚi…‰ Ω˛…‰  EÚ v…x…“ Ω˛…‰x…‰ E‰Ú ∫……l… EÚ®…V……‰Æ˙ Ω˛…‰x……  EÚi…x……
J…i…Æ˙x……EÚ Ω˛…‰ ∫…EÚi…… Ω˛Ë* ™…Ω˛…ƒ E‰Ú EÚÆ˙…‰c…‰∆ ±……‰M… V…§… BEÚ
§……Æ˙ +∆O…‰V……‰∆ E‰Ú S…∆M…÷±… ®…‰∆ +… M…B i……‰ =x…EÚ“ Ω˛…±…i…  n˘x……‰∆-

+… V… ∫…‰ ∫……Ë ¥…π…« {…Ω˛±…‰ Ω˛®… +…V……n˘ x…Ω˛” l…‰* Ω˛®… {…Æ˙
Æ˙…V… EÚÆ˙x…‰ ¥……±…‰ +∆O…‰V… l…‰ V……‰ ™…Ω˛…ƒ ¥™……{……Æ˙ EÚÆ˙x…‰
+…B l…‰, ±…‰ EÚx… v…“Æ˙‰-v…“Æ˙‰, l……‰c…-l……‰c… EÚÆ˙E‰Ú
 n˘x… §…÷Æ˙“ Ω˛…‰i…“ M…<«* +∆O…‰V… Ω˛®……Æ˙“ ∫……Æ˙“ v…x…-∫…®{… k… EÚ…‰ ∫…®…‰]ı EÚÆ˙,
™…Ω˛…∆ ∫…‰ Ω˛V……Æ˙…‰∆ ®…“±… n˘⁄Æ˙ +{…x…‰ n˘‰∂… E‰Ú °Ú…™…n˘‰ E‰Ú  ±…B ±…‰ V……x…‰ ±…M…‰*
Ω˛®……Æ˙… ∂……‰π…h… EÚÆ˙x…‰ ¥……±…‰ ™…‰ +∆O…‰V… Ω˛®…‰∆ x…“S…“  x…M……Ω˛ ∫…‰ n˘‰J…i…‰ l…‰
GARBHANAL

=xΩ˛…‰∆x…‰ Ω˛®……Æ˙‰ {…⁄Æ˙‰ n˘‰∂… {…Æ˙ + v…EÚ…Æ˙ V…®……  ±…™……* <∫…E‰Ú {…Ω˛±…‰ +…ËÆ˙ ™…Ω˛ ®……x…x…‰ E‰Ú  ±…B i…Ë™……Æ˙ x…Ω˛” l…‰  EÚ Ω˛®… ¶……Æ˙i…“™… ±……‰M… ¶…“
V……‰ ¶…“  ¥…n˘‰∂…“ ¶……Æ˙i… +…B ¥…‰ <∫… n˘‰∂… EÚ…‰ V…x…i…… E‰Ú ∫……l… P…÷±…- <x∫……x… Ω˛È*
 ®…±… M…B* +∆O…‰V… ™…Ω˛…ƒ ±…M…¶…M… b˜‰g ∫……Ë ∫……±… i…EÚ Æ˙Ω˛‰, ±…‰ EÚx… Ω˛®……Æ˙‰ n˘‰∂… ®…‰∆ ∫…x…¬ 1800 +…ËÆ˙ 1900 E‰Ú §…“S… E‰Ú ∫……Ë ∫……±… ®…‰∆ EÚ…‰<«
+ xi…®… I…h… i…EÚ ¥…‰ ¶……Æ˙i…“™……‰∆ E‰Ú  ±…B  ¥…n˘‰∂…“ Ω˛“ Æ˙Ω˛‰* ¥…‰ ∫…¥…… i…“x… EÚÆ˙…‰c ±……‰M… ¶…⁄J… ∫…‰ ®…Æ˙ M…B* ™…Ω˛ ∫…∆J™…… {……˱…‰hb˜ +…ËÆ˙ ∫{…‰x…
¶……Æ˙i… ∫…‰ V……‰ ¶…“ ±……¶… =`ˆ… ∫…EÚi…‰ l…‰ =xΩ˛…‰∆x…‰ =`ˆ…™……* Ω˛®……Æ˙“ V…Ë∫…‰ n˘‰∂……‰∆ EÚ“ ∫……Æ˙“ V…x…∫…∆J™…… ∫…‰ ¶…“ EÚΩ˛” + v…EÚ Ω˛Ë* V……‰ ±……‰M…  EÚ∫…“
v…x…-∫…®{… k…, Ω˛®……Æ˙… §…±… v…“Æ˙‰-v…“Æ˙‰ J…i®… Ω˛…‰x…‰ ±…M……* V…§… |…EÚ…Æ˙ V…“ ¥…i… Æ˙Ω˛‰ =xΩ˛‰∆ ¶…“ ¶…Æ˙-{…‰]ı J……x…‰ EÚ…‰ x…Ω˛”  ®…±…i…… l……* +EÚ…±…
+∆O…‰V… ¶……Æ˙i… ∫…‰ M…B i…§… Ω˛®…‰∆ §…‰Ω˛n˘ M…Æ˙“§…“ +…ËÆ˙ EÚπ]ı EÚ“  ∫l… i… +…ËÆ˙ ¶…÷J…®…Æ˙“ V…“¥…x… EÚ… BEÚ  Ω˛∫∫…… §…x… M…<« l…“* BEÚ +EÚ…±… ®…‰∆
®…‰∆ UÙ…‰c EÚÆ˙ M…B l…‰* <i…x…“ M…Æ˙“§…“ +…ËÆ˙ <i…x…… EÚπ]ı Ω˛®…x…‰ {…Ω˛±…‰ EÚ…‰<« i…“∫… ±……J… ±……‰M…… EÚ… ¶…⁄J… ∫…‰ ®…Æ˙ V……x…… EÚ…‰<« +S…Æ˙V… EÚ“ §……i…
EÚ¶…“ x…Ω˛” Z…‰±…… l……* Ω˛®…x…‰ B‰∫…… C™……‰∆ Ω˛…‰x…‰  n˘™……? x…Ω˛” l…“* ™… n˘ +∆O…‰V… ∂……∫…EÚ ¶……Æ˙i…“™……‰∆ EÚ…‰ +{…x…“ Ω˛“ i…Æ˙Ω˛ <x∫……x…
™…Ω˛ i……‰ i…÷®… V……x…i…‰ Ω˛“ Ω˛…‰  EÚ ®…V…§…⁄i… ∂…Æ˙“Æ˙ EÚ“ i…÷±…x…… ®…‰∆ ∫…®…Z…i…‰ i……‰ ™…Ω˛ §……i… x…Ω˛” Ω˛…‰ ∫…EÚi…“ l…“*
EÚ®…V……‰Æ˙ ∂…Æ˙“Æ˙ EÚ…‰ §…“®……Æ˙“ V™……n˘… +∫………x…“ ∫…‰ v…Æ˙ n˘§……i…“ Ω˛Ë* E‰Ú¥…±… +EÚ…±… +…ËÆ˙ M…Æ˙“§…“ EÚ“ ∫…®…∫™…… Ω˛“ x…Ω˛” l…“* ¶……Æ˙i…“™……‰∆ EÚ…‰
Ω˛®……Æ˙“ EÚ®…V……‰ Æ˙™……‰∆ E‰Ú EÚ…Æ˙h… Ω˛“ +∆O…‰V… Ω˛®……Æ˙‰ n˘‰∂… ®…‰∆ V…®… {……B* +{…x…‰ Ω˛“ n˘‰∂… ®…‰∆ +i™…xi… Ω˛“x… ¥™… HÚ™……‰∆ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ Æ˙Ω˛x…… {…ci…… l……*
¶……Æ˙i… +{…x…“ v…x…-n˘…˱…i… E‰Ú  ±…B ®…∂…Ω˛⁄Æ˙ l……* <∫…“ ±…B +∆O…‰V…  V…x… {……EÚ…Ê, C±…§……‰∆, S……™…-P…Æ˙…‰∆ +…ËÆ˙ Æ˙‰±… E‰Ú  b˜§§……‰∆ ®…‰∆ +∆O…‰V… Ω˛…‰i…‰ l…‰
26 ÀΩ˛ n÷˘ ∫ i…… x…
=x…®…‰∆ ¶……Æ˙i…“™……‰∆ EÚ…‰ V……x…‰ EÚ“ <V……V…i… x…Ω˛” l…“* +∆O…‰V……‰∆ x…‰ +{…x…“
∏…‰π`ˆi……  n˘J……x…‰ E‰Ú  ±…B B‰∫…“ §…Ω˛÷i…-∫…“ Ø˚EÚ…¥…]ı‰∆ ±…M…… Æ˙J…“ l…“*
¶……Æ˙i…“™… +∆O…‰V……‰∆ EÚ…‰ +{…x…‰ §…Æ˙…§…Æ˙ EÚ… ®……x…EÚÆ˙ =x…E‰Ú ∫……l… =`ˆ-§…Ë`ˆ
™…… P…÷±…- ®…±… x…Ω˛” ∫…EÚi…‰ l…‰* +∆O…‰V……‰∆ E‰Ú  J…±……°Ú S…±…x…‰ ¥……±…‰ ®…÷EÚn˘®…‰
¶……Æ˙i…“™… V…V……‰ EÚ“ +n˘…±…i… ®…‰∆ x…Ω˛” ∫…÷x…‰ V…… ∫…EÚi…‰ l…‰* ¶……Æ˙i… ®…‰∆ ∫…¶…“
>Ï∆S…‰ +…ËÆ˙ ®…Ω˛i¥…{…⁄h…« +…‰Ω˛n˘…‰∆ {…Æ˙ +∆O…‰V… l…‰* ∫…‰x…… ®…‰∆ §…Ω˛…n˘÷Æ˙∫…‰ §…Ω˛…n˘÷Æ˙
¶……Æ˙i…“™……‰∆ EÚ…‰ Ω˛¥…±…n˘…Æ˙ ∫…‰ >∆S…… {…n˘ x…Ω˛”  ®…±… ∫…EÚi…… l……* ™……‰M™… ∫…‰
™……‰M™… ¶……Æ˙i…“™… EÚ…‰ ¶…“ EÚ…‰<«  V…®®…‰n˘…Æ˙“ EÚ… EÚ…®… x…Ω˛” ∫……Ë{…… V……i…… l……*
Ω˛®……Æ˙‰ n˘‰∂… E‰Ú §……Æ˙‰ ®…‰∆ ∫…¶…“ ®…Ω˛i¥…{…⁄h…« °ËÚ∫…±…‰ ™…Ω˛…ƒ x…Ω˛” §… ±EÚ ±…xn˘x…
®…‰∆, =x… ±……‰M……‰∆ u˘…Æ˙…  EÚ™…‰ V……i…‰ l…‰  V…xΩ˛‰∆ ¶……Æ˙i…“™……‰∆ EÚ“ EÚ…‰<«  S…xi…… x…Ω˛”
l…“* <x… ∫…§… §……i……‰∆ ∫…‰ ¶……Æ˙i…“™… V…x…i…… §…Ω˛÷i… n˘÷J…“ Ω˛…‰ M…<«* ±…‰ EÚx…
±……‰M… <∫… +i™……S……Æ˙ E‰Ú  ¥…∞¸u˘ +…¥……V… =`ˆ…x…‰ ∫…‰ b˜Æ˙i…‰ l…‰* E‰Ú¥…±… E÷ÚUÙ
Ω˛“ ±……‰M……‰∆ ®… Ω˛“ <∫… +x™……™… EÚ…  ¥…Æ˙…‰v… EÚÆ˙x…‰ EÚ“  Ω˛®®…i… l…“*
Ω˛®…‰∆ +…M…‰ x…Ω˛” §…gx…‰  n˘™…… V…… Æ˙Ω˛… l……* ±…‰ EÚx… Ω˛®… V…Ω˛…∆ {…Ω˛±…‰ l…‰ ¥…Ω˛…∆ Æ˙‰±… E‰Ú <∆V…x… V…Ë∫…“ E‰Ú¥…±… =xΩ˛” ®…∂…“x……‰∆ EÚ…‰ +…x…‰  n˘™……  V…x…∫…‰
¶…“ x…Ω˛”  ]ıEÚ {…… Æ˙Ω˛‰ l…‰*  ¥…∂¥… +…M…‰ §…gi…… M…™…… +…ËÆ˙ Ω˛®…  {…UÙci…‰ =xΩ˛‰∆ ™…Ω˛…∆ EÚ… ∂……∫…x… EÚÆ˙x…‰ ®…‰∆ ∫…÷ ¥…v…… Ω˛…‰i…“ l…“* +∆O…‰V……‰∆ x…‰ ™…Ω˛…∆
M…B* {… ∂S…®…“ n˘‰∂……‰∆ x…‰, ®…∂…“x……‰∆ ∫…‰ x…<«-x…<« ¥…∫i…÷+…‰∆ EÚ… =i{……n˘x… EÚÆ˙E‰Ú Æ˙‰±… EÚ“ ±……<x…‰∆  §…UÙ…<«, ∫…cEÚ +…ËÆ˙ {…÷±… §…x…¥……B* ™… n˘ ¥…‰ B‰∫……
+{…x…“ v…x…-∫…®{… k… +…ËÆ˙ ∫…÷ ¥…v……+…‰∆ EÚ…‰ §…g…™……* +x™… n˘‰∂……‰∆ E‰Ú ±……‰M……‰∆ x… EÚÆ˙i…‰ i……‰ <i…x…‰ §…c‰ n˘‰∂… {…Æ˙ {…⁄Æ˙…  x…™…xj…h… Æ˙J… {……x…… =x…E‰Ú
x…‰  ¥…Y……x… EÚ“ =z… i… ∫…‰ +{…x…‰ V…“¥…x… ®…‰∆ ∫…÷v……Æ˙  EÚ™……* ±…‰ EÚx… Ω˛®…‰∆ ™…Ω˛  ±…B EÚ `ˆx… Ω˛…‰ V……i……*
∫…§… x…Ω˛” EÚÆ˙x…‰  n˘™…… M…™……* E÷ÚUÙ ¶……Æ˙i…“™……‰∆ x…‰ EÚ…Æ˙J……x…‰ ∫l…… {…i… EÚÆ˙x…‰ n˘⁄∫…Æ˙… EÚ…®… +∆O…‰V……‰∆ x…‰ ™…Ω˛  EÚ™……  EÚ E÷ÚUÙ ¶……Æ˙i…“™……‰∆ EÚ…‰ +∆O…‰V…“
S……Ω˛‰ ±…‰ EÚx… +∆O…‰V… ∫…Æ˙EÚ…Æ˙ x…‰ <∫…E‰Ú  ±…B ®…∆V…⁄Æ˙“ x…Ω˛” n˘“* <∫… i…Æ˙Ω˛ {…g…x…‰ ±…M…‰ i…… EÚ ¥…‰ =x…E‰Ú  ±…B UÙ…‰]ı‰-®……‰]ı‰ EÚ…®… EÚÆ˙ ∫…E‰Ú∆*
n˘‰∂… ®…‰∆ V…Æ˙… ¶…“  ¥…EÚ…∫… x…Ω˛” Ω˛…‰ {……™……* V…Ë∫…‰  EÚ∫∫…… EÚΩ˛…x…“ ®…‰∆ {… Æ˙™……‰∆ <∆M±…Ëb˜ ∫…‰ C±…E«Ú ®…∆M…¥……x…‰ EÚ“ §…V……B =xΩ˛‰∆ ™…Ω˛” {…Æ˙ i…Ë™……Æ˙ EÚÆ˙x……
EÚ“ Æ˙…V…E÷Ú®……Æ˙“ EÚ<« ¥…π……Ê E‰Ú  ±…B ∫……‰ V……i…“ Ω˛Ë, ¥…Ë∫…‰ Ω˛“ Ω˛®……Æ˙… n˘‰∂… ¶…“ EÚΩ˛” + v…EÚ ∫…∫i…… +…ËÆ˙ +…∫……x… l……*
∫……‰i…… Æ˙Ω˛…* i…÷®… V……x…i…‰ Ω˛“ Ω˛…‰  EÚ + v…EÚi…®… ¶……Æ˙i…“™… M……∆¥……‰∆ ®…‰∆ Æ˙Ω˛i…‰ Ω˛Ë*
∫…ËEÚc˜… ¥…π……Á i…EÚ ¶……Æ˙i… §… g™…… EÚ{…c‰ +…ËÆ˙ Ω˛∫i…EÚ±……+…‰∆ E‰Ú  ±…B {…⁄Æ˙‰ +∆O…‰V…“ ∂……∫…x… E‰Ú EÚ…Æ˙h… M……∆¥……‰∆ ®…‰ Æ˙Ω˛x…‰ ¥……±…‰ ±……‰M……‰∆ EÚ“ Ω˛…±…i…
 ¥…∂¥… ®…‰∆  ¥…J™……i… l……* =∫…“ ¶……Æ˙i… EÚ…‰ +§…  •…]ı‰x… EÚ“  ®…±……‰∆ ®…‰∆ §…x…‰  n˘x……‰∆- n˘x… J…Æ˙…§… Ω˛…‰i…“ M…<« C™……‰∆ EÚ <x…EÚ“ V…∞¸Æ˙i……‰∆ EÚ…‰ ∫…®…Z…x…‰
EÚ{…c‰ V…§…n˘«∫i…“ J…Æ˙“n˘x…‰ {…ci…‰ l…‰, V…§… EÚ  •…]ı‰x… EÚ“  ®…±……‰∆ E‰Ú  ±…B +…ËÆ˙ {…⁄Æ˙… EÚÆ˙x…‰ ¥……±…… EÚ…‰<« x…Ω˛” l……* <∫…E‰Ú ∫……l… Ω˛“ ¶……Æ˙i… E‰Ú

GARBHANAL
Ø˚<« ¶……Æ˙i… ∫…‰ ¶…‰V…“ V……i…“ l…“* +∆O…‰V……‰∆ x…‰ <∫… §……i… EÚ“ +x…÷®… i… x…Ω˛” n˘“ ±……‰M……‰∆ EÚ“ ∫…∆J™…… ¶…“ §…c“ i…‰V…“ ∫…‰ §…gx…‰ ±…M…“* <∫…∫…‰ =x…EÚ“
 EÚ ¶……Æ˙i…“™… +{…x…“ V…∞¸Æ˙i… EÚ“ S…“V…‰∆ J…÷n˘ §…x…… ∫…E‰Ú∆ +…ËÆ˙ §…‰S… ∫…E‰Ú∆ Ω˛…±…i… +…ËÆ˙ ¶…“ J…Æ˙…§… Ω˛…‰i…“ M…<« C™……‰∆ EÚ =x…E‰Ú  Ω˛∫∫…‰ ®…‰∆ M…Æ˙“§…“
C™……‰∆ EÚ ∫……Æ˙… ±……¶… +∆O…‰V… ∫¥…™…∆ Ω˛c{…x…… S……Ω˛i…‰ l…‰* <∫…∫…‰ ¶……Æ˙i… E‰Ú +…ËÆ˙ i…EÚx…“°Ú…‰∆ E‰Ú  ∫…¥…… +… ¶…“ C™…… ∫…EÚi…… l……! x… ¶…Æ˙{…‰]ı J……
EÚ{…c… §…÷x…x…‰ ¥……±…‰ V…÷±……Ω˛…‰∆ +…ËÆ˙ n˘∫i…EÚ…Æ˙…‰∆ EÚ…‰ §…c… x…÷EÚ∫……x… Ω˛÷+… ∫…EÚi…‰ l…‰, x… ∫¥…∫l… Æ˙Ω˛ ∫…EÚi…‰ l…‰* J……x…‰ EÚ…‰ V……‰ l……‰c… §…Ω˛÷i…
C™……‰∆ EÚ =x…EÚ“ §…x……<« Ω˛÷<« S…“V…‰∆ EÚ…‰<« x…Ω˛” J…Æ˙“n˘ ∫…EÚi…… l……*  ®…±…i…… ¶…“ l…… ¥…Ω˛ B‰∫…… x…Ω˛” Ω˛…‰i…… l……  V…∫…∫…‰ ∂…Æ˙“Æ˙ EÚ…‰ i……EÚi…
∫…∆∫……Æ˙ =z… i… EÚÆ˙i…… M…™…… {…Æ˙ ¶……Æ˙i… ®…‰∆ ®…∂…“x…‰∆ x…Ω˛” +…<«* +∆O…‰V……‰∆ x…‰  ®…±…‰* +…®… ±……‰M… §…Ω˛÷i… EÚ®…V……‰Æ˙ Ω˛…‰ M…B +…ËÆ˙ +…∫……x…“ ∫…‰
§…“®……Æ˙ {…cx…‰ ±…M…‰*  V…xn˘… ÆΩ˛˙x…‰ E‰Ú  ±…B EÚV……« ±…‰x…… {…ci…… l……*
=∫…E‰Ú §…M…ËÆ˙ Æ˙…‰]ı“-n˘…±… V…÷]ı… {……x…… ¶…“ ®…÷ ∂EÚ±… Ω˛…‰ M…™……* M……∆¥……Â
ÀΩ˛ n÷˘ ∫ i…… x… 27

EÚ…‰ ®…Ω˛…®…… Æ˙™……‰∆ +…ËÆ˙ +x™… §…“®…… Æ˙™……‰∆ x…‰ i…§……Ω˛ EÚÆ˙  n˘™……*


+∫{…i……±… +…ËÆ˙ b˜…ÏC]ıÆ˙ E‰Ú¥…±… §…c‰ ∂…Ω˛Æ˙…‰∆ ®…‰∆ l…‰*  °ÚÆ˙ ±……‰M……‰∆ E‰Ú §……Æ˙‰ ®…‰∆ {…i…… S…±……* ™… n˘ ∫…¶…“ ®…x…÷π™… §…Æ˙…§…Æ˙ ΩÈ˛ i……‰ BEÚ V…… i… n˘⁄∫…Æ˙“
{……∫… n˘¥…… +… n˘ E‰Ú  ±…B {…Ë∫…… ¶…“ x…Ω˛” l……* ¶……Æ˙i…“™… EÚ“ +…Ë∫…i… {…Æ˙ ∂……∫…x… EËÚ∫…‰ EÚÆ˙ ∫…EÚi…“ Ω˛Ë?  ¥…n˘‰∂…“ ±……‰M……‰∆ EÚ…‰ C™…… ΩEÚ Ω˛Ë  EÚ ¥…‰
+…™…÷ E‰Ú¥…±… 27 ¥…π…« Æ˙Ω˛ M…<«* ±……‰M… +{…x…‰ §…SS……‰∆ EÚ…‰ ∫E⁄Ú±… x…Ω˛” Ω˛®……Æ˙‰ ∫……l… §…÷Æ˙… ¥…i……«¥… EÚÆ˙‰∆ +…ËÆ˙ Ω˛®…‰∆ x…“S…“ x…V…Æ˙ ∫…‰ n˘‰J…‰∆? +…ËÆ˙ ∫…§…∫…‰
¶…‰V… {……i…‰ l…‰* Æ˙Ω˛x…‰ E‰Ú  ±…B =xΩ˛‰∆ EÚSS…“ Z……‰{…c“ ®…‰∆ Ω˛“ M…÷V……Æ˙… §…c“ §……i… ™…Ω˛ Ω˛Ë  EÚ Ω˛®… ™…Ω˛ ∫…§… C™……‰∆ §…n˘…«∂i… EÚÆ˙‰∆? V…§… ±……‰M……‰∆ x…‰
EÚÆ˙x…… {…ci…… l……* EÚ¶…“-EÚ¶…“ {…“x…‰ E‰Ú  ±…B ∫……°Ú {……x…“ i…EÚ +{…x…‰-+…{… ∫…‰ ™…‰ ∫…¥……±…  EÚB i……‰ =x…EÚ“  Ω˛®®…i… +…ËÆ˙ i……EÚi… §…g“*
x…Ω˛”  ®…±… {……i…… l……* ∂…Ω˛Æ˙ ®…‰∆ ±……‰M……‰∆ E‰Ú {……∫… x… x……ËEÚÆ˙“ l…“ x… +∆O…‰V……‰∆ u˘…Æ˙… ∫l…… {…i… ∫…∆S……Æ˙ ¥™…¥…∫l…… x…‰ <x…  ¥…S……Æ˙…‰∆ EÚ…‰ ¶……Æ˙i… E‰Ú
{…Ë∫……* ¶……Æ˙i… EÚ“ V…x…i…… E‰Ú {……∫… +∆v…EÚ…Æ˙, n˘÷J… +…ËÆ˙  x…Æ˙…∂…… E‰Ú ±……‰M……‰∆ ®…‰∆ °ËÚ±……x…‰ ®…‰∆ ®…n˘n˘ n˘“* Ω˛®……Æ˙… n˘‰∂… +§… ∫…S…®…÷S… V……M…x…‰ ±…M……*
 ∫…¥……™… E÷ÚUÙ ¶…“ x… Æ˙Ω˛…* ±……‰M……‰∆ E‰Ú ∫……‰S…x…‰ EÚ… f¯∆M… §…n˘±……*  n˘x…-|… i… n˘x… ™…Ω˛ ®…Ω˛∫…⁄∫… EÚÆ˙x…‰
<∫… §……i… ∫…‰ Ω˛®…‰∆ +S…Æ˙V… x…Ω˛” Ω˛…‰x…… S…… Ω˛B  EÚ +∆O…‰V… ∫…Æ˙EÚ…Æ˙ ¥……±……‰∆ EÚ“ ∫…∆J™…… §…gi…“ Ω˛“ M…<«  EÚ Ω˛®… ¶…“ E÷ÚUÙ ΩÈ˛* Ω˛®……Æ˙‰ ¶…“ E÷ÚUÙ
E‰Ú¥…±… +{…x…“ Ω˛“ ¶…±……<« EÚ“ §……i… ∫……‰S…i…“ l…“ C™……‰∆ EÚ +∆O…‰V… ™…Ω˛…∆ + v…EÚ…Æ˙ ΩÈ˛* Ω˛®… ¶…“ +SUÙ“ i…Æ˙Ω˛ ∫…‰ V…“¥…x…  §…i……B∆M…‰ - |… i…π`ˆ… E‰Ú
+…B Ω˛“ <∫… ±…B l…‰, x…  EÚ Ω˛®……Æ˙‰  Ω˛i… E‰Ú  ±…B* P……‰c… P……∫… ∫…‰ ∫……l… ∫¥……v…“x… V…“¥…x…, C™……‰∆ EÚ Ω˛®… ¶…“ =i…x…‰ Ω˛“ +SU‰Ù ΩÈ˛  V…i…x…‰ +…ËÆ˙
n˘…‰∫i…“ EÚÆ˙‰M…… i……‰ J……BM…… C™……? ±…‰ EÚx… EÚ¶…“-EÚ¶…“ B‰∫…… Ω˛…‰i…… ±……‰M…* <∫…“ ∫…‰ +…V……n˘ Ω˛…‰x…‰ EÚ“ <SUÙ… {…Ën˘… Ω˛÷<«* B‰∫…… |…i…“i… Ω˛÷+… V…Ë∫…‰
Ω˛Ë  EÚ  ∂…EÚ…Æ˙“ +{…x…‰  §…UÙ…B V……±… ®…‰∆ J…÷n˘ Ω˛“ °Ú∆∫… V……i…… Ω˛Ë* ±…®§…‰ ∫…®…™… ∫…‰ ∫……‰™……, M…⁄∆M…… n˘‰∂… +S……x…EÚ §……‰±…x…‰ ±…M… M…™…… Ω˛…‰* ∂…÷∞¸-
+∆O…‰V……‰∆ x…‰ E÷ÚUÙ EÚ…®… +{…x…‰ °Ú…™…n˘‰ E‰Ú  ±…B  EÚB {…Æ˙ =x… EÚ…®……‰∆ ∂…÷∞¸ ®…‰∆ ™…Ω˛ BEÚ v…“®…“ °÷Ú∫…°÷Ú∫……Ω˛]ı l…“,  °ÚÆ˙ =∫…®…‰∆ i…‰V…“ +…i…“ M…<«
∫…‰ Ω˛®……Æ˙‰  ±…B M…÷±……®…“ EÚ“ §…‰ c™……‰∆ EÚ…‰ i……‰c °‰ÚEÚx…… E÷ÚUÙ +…∫……x… +…ËÆ˙ BEÚ  n˘x… B‰∫…… =n¬˘P……‰π… Ω˛÷+…  V…∫…EÚ…‰ x… ∫…÷x…x…… +∫…®¶…¥… l……*
Ω˛…‰ M…™……* ¥…Ω˛ EËÚ∫…‰? +∆O…‰V……‰∆ x…‰ n˘‰∂… EÚ… ∂……∫…x… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú  ±…B +x…‰EÚ ®…Ω˛…x… {…÷Ø˚π… +…M…‰ +…B +…ËÆ˙ =xΩ˛…‰∆x…‰ +…v…÷ x…EÚ ™…÷M… E‰Ú <∫…
Æ˙‰±… EÚ“ {…]ı Æ˙™……∆  §…UÙ…<», ∫…cE‰Ú∆ §…x…¥……<» +…ËÆ˙ b˜…EÚ-|…h……±…“ B‰ i…Ω˛… ∫…EÚ ∫…∆P…π…« E‰Ú  ±…B ±……‰M……‰∆ EÚ… x…‰i…fii¥…  EÚ™……*  i…±…EÚ,
∫l…… {…i… EÚ“* {…Æ˙ <x…∫…‰ Ω˛®… ±……‰M… BEÚ-n˘⁄∫…Æ˙‰ E‰Ú  x…EÚ]ı +… M…B*  ¥…¥…‰EÚ…x…∆n˘ +…ËÆ˙ ]ıËM……‰Æ˙ B‰∫…‰ Ω˛“ x……®… ΩÈ˛  V…xΩ˛‰∆ ¶……Æ˙i…“™… +…n˘Æ˙ +…ËÆ˙
GARBHANAL

E÷ÚUÙ ¶……Æ˙i…“™……‰∆ x…‰ +∆O…‰V…“ {…g“* <∫…∫…‰ ¶……Æ˙i… E‰Ú +±…M…-+±…M… +…¶……Æ˙ E‰Ú ∫……l… ∫…n˘… ™……n˘ Æ˙J…‰∆M…‰* <x… ∫…¶…“ x…‰ +{…x…‰-+{…x…‰ i…Æ˙“E‰Ú ∫…‰
¶……M……‰∆ E‰Ú ±……‰M……‰∆ EÚ…‰ +…{…∫… ®…‰∆ +…∫……x…“ ∫…‰ §……i…S…“i… EÚÆ˙x…‰ EÚ… ™…Ω˛“ EÚΩ˛…, Ω˛®… +…V……n˘ Ω˛…‰EÚÆ˙ Æ˙Ω˛‰∆M…‰* +…ËÆ˙ V…§… ¶……Æ˙i…“™… ±……‰M… +{…x…“
∫……v…x…  ®…±… M…™……* +∆O…‰V…“  EÚi……§……‰∆ +…ËÆ˙ +J…§……Æ˙…‰∆ E‰Ú V… Æ˙B +…V……n˘“ E‰Ú  ±…B ±…c‰ i……‰ ™…Ω˛ BEÚ  ¥…∂…‰π… |…EÚ…Æ˙ EÚ“ ±…c…<« §…x… M…<«
¶……Æ˙i…“™……‰∆ EÚ…‰ {… ∂S…®…“ n˘‰∂……‰∆ EÚ“ x…<«  ¥…S……Æ˙v……Æ˙…+…‰∆ EÚ“ C™……‰∆ EÚ <∫…EÚ…‰ ±…cx…‰ E‰Ú  ±…B =xΩ˛…‰∆x…‰ §…xn˘⁄EÚ…‰∆ ™…… n˘⁄∫…Æ˙‰ Ω˛ l…™……Æ˙…‰∆ ∫…‰
V……x…EÚ…Æ˙“  ®…±…“* Ω˛®…‰∆ ∫¥…i…xj…i…… +…ËÆ˙ ∫…®……x…i…… E‰Ú  ∫…u˘…xi……‰∆ E‰Ú EÚ…®… x…Ω˛”  ±…™……*
28 {…Æ˙J… +±…EÚ… ∫…Æ˙…¥…M…“
V…x®… x…¥…∆§…Æ˙ 1960 EÚ±…EÚk…….  ∂…I…… EÚ±…EÚk……  ¥…∂¥… ¥…t…±…™… ∫…‰ Æ˙P…÷¥…“Æ˙ ∫…∆#…Ω˛ {…Æ˙ ∂……‰v…-EÚ…™…«* 1998 ®… ∫…… Ω˛i™… +EÚ…n˘®…“ {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙
∫…‰ ∫…®®…… x…i…* ∫…∆{…E«Ú : 2/10, ∂…Æ˙i… §……‰∫… Æ˙…‰b˜, M……b«˜x… +{……]«ı®…Â]ı, M…÷±…®……‰Ω˛Æ˙, EÚ±…EÚk……-700 020

x…™…‰  Ω˛xn˘÷i¥… E‰Ú n˘÷:J… +…ËÆ˙ ∫…÷J…

∫…∆n˘¶…« ®…‰∆ ®…È +{…x…‰ EÚ…‰ n˘‰J…i…“ Ω⁄ƒ˛, i……‰ {……i…“ Ω˛⁄ƒ  EÚ BEÚ
±…M…¶…M… {…⁄V……-{……`ˆ, +∆v… ¥…∂¥……∫…Ω˛“x… §…S…{…x…, ∫E⁄Ú±…
Eڅϱ…‰V… EÚ“  ∂…I…… ∫…‰ |…¶…… ¥…i… ∫…Ω˛V… ∞¸{… ∫…‰ ∫…∆P…π…«∂…“±…
i…… E«ÚEÚ  n˘®……M… B¥…∆  Ω˛xn˘÷i¥… E‰Ú |… i… BEÚ  ®… ∏…i… Æ˙…M…-
u˘‰π… -  V…∫…EÚ… ®…⁄±… EÚ…Æ˙h… ¥…h…« ¥™…¥…∫l…… Ω˛Ë - E‰Ú §……¥…V…⁄n˘

EÚ x…EÚ ®……Ë∫…“ E‰Ú S…‰Ω˛Æ˙‰ ∫…‰ +…i®… ¥…∂¥……∫… EÚ“ n˘®…EÚ EÚ… ∫……±…-n˘Æ˙
∫……±… P…]ıi…‰ V……x…… =x…E‰Ú |… i… ∫…Ω˛…x…÷¶…⁄ i… ∫…‰ + v…EÚ =∫…E‰Ú
EÚ…Æ˙h……‰∆ EÚ…‰ V……x…x…‰ EÚ“ +…‰UÙ“-∫…“ =i∫…÷EÚi…… V…M……i…… Ω˛Ë* ™…Ω˛
∫…÷x… EÚÆ˙ i……‰ Ω˛ËÆ˙i… EÚ… +∆i… x…Ω˛” Æ˙Ω˛i…… - +…V…EÚ±… Ω˛®……Æ˙“  EÚ]ı“ {……]ı“«
®…È +{…x…‰ EÚ…‰ §…Ω˛÷i… v…… ®…«EÚ ¥™… HÚ ®……x…i…“ Ω⁄ƒ˛⁄*  {…UÙ±…‰ ¥…π……Ê ®…‰∆ ®…Ëx…‰
+{…x…‰  Ω˛xn⁄˘ Ω˛…‰x…‰ EÚ…‰ ™…… v…®…« EÚ…‰ +{…x…‰ V…“¥…x… EÚ… BEÚ V…∞¸Æ˙“
+…v……Æ˙ {……™…… Ω˛Ë* BEÚ i…Æ˙Ω˛ ∫…‰ ™…Ω˛ ¶…“ EÚΩ˛… V…… ∫…EÚi…… Ω˛Ë  EÚ
S……Æ˙…‰∆ +…‰Æ˙ §…gi…‰  Ω˛xn˘÷i¥… E‰Ú ∫……l…-∫……l… Ω˛“ =∫…E‰Ú EÚ…Æ˙h……‰∆ ∫…‰
®…‰∆ Ω˛®… ±……‰M… ¶…V…x…-EÚ“i…«x… EÚ… |……‰O……®… Æ˙J…i…‰ Ω˛È EÚ¶…“ +…x……? §…Æ˙∫……‰∆ ∂……™…n˘  §…±…E÷Ú±… +∫…∆{…fiHÚ- +{…x…“  x…V…“ V…“¥…x… ™……j…… ®…‰∆ ®…x…÷π™…
{…Ω˛±…‰ =x…EÚ“ BEÚ {……]ı“« ®…‰∆ {…Æ˙i…-n˘Æ˙-{…Æ˙i… ®…‰EÚ+{… ∫…‰ ±…n˘“ ∫±…“¥…±…‰∫… EÚ“ ¥™……E÷Ú±…i…… +…ËÆ˙ =u‰˘±…x… EÚ…‰ EÚ®… EÚÆ˙x…‰ B¥…∆ ∂…… xi… +…ËÆ˙
§±……=V… ¥……±…“ i……∂… {…“]ıi…“ +…ËÆ˙i…‰∆ +…ƒJ……‰∆ E‰Ú ∫……®…x…‰ P…⁄®… V……i…“ Ω˛È... +…x…xn˘ E‰Ú +l…« EÚ“ J……‰V… ®…‰∆ BEÚ ®……M…« E‰Ú ∞¸{… ®…‰∆ v…®…« EÚ…
V…Ëx… V…“ E‰Ú §……™…‰∆ Ω˛…l… ®…‰∆ +M…⁄∆ `ˆ™……‰∆ EÚ“ ∫…∆J™…… §…gEÚÆ˙ S……Æ˙ Ω˛…‰ M…™…“ Ω˛Ë-  x…Æ˙“I…h… EÚÆ˙x…‰ EÚ… ®…‰Æ˙…  Ω˛xn˘÷i¥… ¶…“ §…Ω˛÷i… §…g… Ω˛Ë* Æ˙P…÷¥…“Æ˙
V…§…∫…‰ ®…Èx…‰ ™…Ω˛ n˘…‰x……‰∆ +M…⁄ `ˆ™……ƒ {…Ω˛x…“ Ω˛È, ∫…S…®…÷S… ®…‰Æ˙‰  n˘x…®……x… §…n˘±… ∫…Ω˛…™… +…ËÆ˙ ™…l……l…« V…Ë∫…‰  ¥…π…™… {…Æ˙ ∂……‰v… EÚÆ˙i…‰-EÚÆ˙i…‰ V……‰ v…®…«-
M…™…‰ Ω˛È... ™…Ω˛…ƒ i…EÚ  EÚ {……<±∫… ∫…‰ J…⁄x…  M…Æ˙x…… ¶…“ §…∆n˘ Ω˛Ë* =∫… i……∆ j…EÚ O…xl……‰∆ ∫…‰ EÚ…‰<« i……Æ˙i…®™… x…Ω˛” Æ˙J…i…… - ®…Èx…‰ M…“i……, ={… x…π…n˘ §……Ëu˘
x…‰ EÚΩ˛… Ω˛Ë  EÚ +§… ®…÷Z… {…Æ˙ {…“UÙ‰ ∫…‰ ¶…“ EÚ…‰<« ¥……Æ˙ x…Ω˛” EÚÆ˙ ∫…E‰ÚM……* ∫…… Ω˛i™… EÚ“ +…‰Æ˙ +x……™……∫… Ω˛“ +{…x…‰ EÚ…‰ §…Ω˛÷i…  J…∆S…i…‰ {……™…… Ω˛Ë*
∫……®…x…‰ ∫…‰ ¥……Æ˙ EÚÆ˙x…‰ EÚ“  Ω˛®®…i… i……‰ {…Ω˛±…‰ Ω˛“  EÚ∫…“ ®…‰∆ x…Ω˛“ l…“* V…Ëx… ∂……™…n˘ ™…Ω˛  J…∆S……¥… ¥…Ω˛” Ω˛Ë,  V…∫…‰ ¥…“.B∫…. x……™…{……±… {…÷Æ˙…x…“

GARBHANAL
V…“ E‰Ú =©… {…Èi…“∫… E‰Ú ±…M…¶…M… Ω˛Ë* ∫…¶™…i……+…‰∆ E‰Ú ±……‰M……‰∆ E‰Ú V…“¥…x… EÚ“ ∫…®……x……xi…Æ˙ +…EÚ…∆I……Bƒ (B
BEÚ x…V…n˘“EÚ E‰Ú  Æ˙∂i…‰n˘…Æ˙ x…‰ +¶…“ E÷ÚUÙ  n˘x… {…Ω˛±…‰ §…Ω˛÷i… +…O…Ω˛{…⁄¥…«EÚ ∫…‰EÚhb˜ ∫EÚ“®… +…Ï°Ú B∆§…“∂…x∫…) EÚΩ˛i…‰ Ω˛È*
Æ˙…x…“ ∫…i…“ n˘…n˘“ E‰Ú EÚ“i…«x… ®…‰∆ §…÷±……™…… l……* {……ƒS… ∫……i… Ω˛V……Æ˙ ∞¸{…™…‰ EÚ… ∫…¥……±… =`ˆi…… Ω˛Ë  EÚ C™…… ™…Ω˛“ ∫…®……x……xi…Æ˙ +…EÚ…∆I…… BEÚ §…c‰
J…S…«  EÚ™…… M…™…… l……,  V…∫…®…‰∆ EÚ…±…“ M…∆V…“ {…Ω˛x… EÚÆ˙ +∆M…‰‰V…“ ∫]ı…<±… ®…‰∆ {…Ë®……x…‰ {…Æ˙ S……Æ˙…‰∆ +…‰Æ˙ V……M… Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë? C™……  °ÚÆ˙ +…n˘®…“ ∫……Æ˙“
§…ÈV……‰ §…V……x…‰¥……±…… UÙ…‰EÚÆ˙…, v¥… x… EÚ…‰ M…÷ƒV……x…‰ ¥……±…‰ <EÚ…‰ ¥……±…… §… g™…… ¶……M… n˘…Ëc +…ËÆ˙ Ω˛…™…-Ω˛…™… ∫…‰ l…EÚ EÚÆ˙ v…®…« EÚ“ ∂…Æ˙h… ®…‰∆ V……x…‰ EÚ“
®……<EÚ +…ËÆ˙  °Ú±®…“ M…“i……‰∆ EÚ“ v…÷x… {…Æ˙ §…x…‰ ¶…V…x……‰∆ {…Æ˙ ∏…r˘… ¶……¥… ∫…‰ ∫……‰S… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë? S……Æ˙…‰∆ +…‰Æ˙ §…gi…“ EÚ“i…«x… ¶…V…x… ®…∆b˜ ±…™……‰∆, Æ˙… j…
Z…⁄®…i…‰ Ω˛Æ˙ =©… E‰Ú ∫j…“-{…÷Ø˚π… ®……ËV…⁄n˘ l…‰* +…∫…{……∫… EÚ“ <x… P…]ıx……+…‰∆ E‰Ú V……M…Æ˙h……‰∆, x…™…‰-x…™…‰ J…÷±…i…‰ ¶…¥™… v……®……‰∆, ®… xn˘Æ˙…‰∆-®…`ˆ…‰∆,
{…Æ˙J… 29

®…`ˆ…v…“∂……‰∆-§……§……+…‰∆, ¶……M…¥…i… EÚl……™…Y……‰∆, |…¥…S…x……‰∆, ¥…Ëπh……‰n˘‰¥…“


EÚ“ ™……j……+…‰∆ ¥…M…ËÆ˙Ω˛ EÚ…‰ n˘‰J… EÚÆ˙ ∫…Ω˛V… ∞¸{… ∫…‰ ™…Ω˛ ß…®… Ω˛…‰
∫…EÚi…… Ω˛Ë  EÚ BEÚ §……Æ˙  °ÚÆ˙ EÚ…‰<« §…Ω˛÷i… §…c… v…… ®…«EÚ V……M…Æ˙h… Ω˛…‰
Æ˙Ω˛… Ω˛Ë*  ¥…∂¥… ¥…t…±…™……‰∆ B¥…∆ ∫…… Ω˛ i™…EÚ ∫…∆∫l……+…‰∆ E‰Ú ∫…‰ ®…x……Æ˙…‰∆
∫…‰  ¥…t…l…“« i…EÚ M……™…§… Æ˙Ω˛i…‰ ΩÈ˛ - Ω˛…ϱ… J……±…“ {…c‰ Æ˙Ω˛i…‰ Ω˛È, {…Æ˙ EÚ±…EÚk…… ®…‰∆ +…™…‰  n˘x… V…Ω˛…ƒ-i…Ω˛…ƒ Ω˛…‰x…‰
+ v…EÚi…Æ˙ |…¥…S…x…-∫l…±……‰∆ {…Æ˙ ±……‰M… ∫…“ g™……‰∆ {…Æ˙ i…EÚ §…Ë`ˆ‰ ¥……±…“ ¶……M…¥…i…EÚl……+…‰∆ E‰Ú §……Æ˙‰ ®…‰∆ BEÚ ∫……`ˆ…
 ®…±…‰∆M…‰* EÚ±…EÚk…… E‰Ú BEÚ Æ˙…π]ı≈“™… +J…§……Æ˙ EÚ…‰ n˘÷EÚ…x…n˘…Æ˙“
V…®……x…‰ E‰Ú  ±…B ∂…∆EÚÆ˙…S……™……Ê +…ËÆ˙ ®…÷ x… ∫…÷®…‰Æ˙®…±… ∫…‰ ±…‰EÚÆ˙ {…÷π{……
¥…π…« EÚ“ v…®…«|……h… ¥…fir˘… EÚ… EÚΩ˛x…… Ω˛Ë - ™…Ω˛
n˘“n˘“, +…™……« ∂… ∂…|…¶…… i…EÚ E‰Ú |…¥…S…x… ∫……Æ˙ UÙ…{…x…‰ {…c Æ˙Ω˛‰ Ω˛Ë* i……‰ Æ˙∆b˜“ EÚ“ ®…∆b˜“ Ω˛…‰ M…™…“* {…Ω˛±…‰ EÚΩ˛”
∫…÷x…… Ω˛Ë  EÚ Ω˛ Æ˙u˘…Æ˙ ®…‰∆ +r˘«E÷Ú∆¶… E‰Ú ®…‰±…‰ ®…‰∆  ®…`ˆ…<« §……ƒ]ıx…‰ E‰Ú ¶……M…¥…i…-EÚl…… Ω˛…‰x…… §…c“ §……i… Ω˛…‰i…“ l…“*
<SUÙ÷EÚ ±……‰M……‰∆ EÚ…‰ ±…‰x…‰ ¥……±…‰  ¶…J…®…∆M…‰ x…Ω˛”  ®…±…i…‰ l…‰ +…ËÆ˙ ™…Ω˛…ƒ
i…EÚ  EÚ M……Bƒ ¶…“ V…±…‰§…“ n˘‰J… EÚÆ˙ +Ø˚ S… ∫…‰ ®…÷∆Ω˛ °‰ÚÆ˙ ±…‰i…“ l…”*
+… J…Æ˙ ¥…Ω˛ EÚ…Ëx… ∫…“ S…“V… Ω˛Ë,  V…∫…‰ {……x…‰ E‰Ú  ±…B +…®… +…n˘®…“ ®…‰∆ |……™…: P…Æ˙-P…Æ˙ ®… B‰∫…“ Ω˛“ Ω˛…±…i… Ω˲, V…Ω˛…ƒ  §…x…… ∫¥……l…« E‰Ú EÚ…‰<«  EÚ∫…“
+{…x…“ M……ƒ`ˆ E‰Ú <i…x…‰ {…Ë∫…‰ +…ËÆ˙ ∫…®…™… J…S…« EÚÆ˙ Æ˙Ω˛… Ω˛Ë? <∫…E‰Ú EÚ… E÷ÚUÙ x…Ω˛” Ω˛Ë* +…n˘®…“ +…ËÆ˙ +…n˘®…“ E‰Ú §…“S… §…gi…“ n˘⁄Æ˙“ ®…‰∆ EÚΩ˛“ +Ω˛∆
§…n˘±…‰ ®…‰∆ =∫…‰  ®…±… C™…… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë? v…®…« EÚ“ ∂…Æ˙h… ®…‰∆ V……x…‰ ¥……±…‰ ™…… +∫… Ω˛πh…÷i…… Ω˛Ë, i……‰ EÚΩ˛” ∫¥……l…« +…ËÆ˙ ±……‰¶…*
±……‰M……‰∆ EÚ…‰ ¶…M…¥…n¬˘M…“i…… x…‰ S……Æ˙ |…EÚ…Æ˙ EÚ… §…i……™…… Ω˛Ë- +…i…«, S……Æ˙…‰∆ +…‰Æ˙ V……‰  Ω˛xn˘÷i¥… §…gi……  n˘J……<« n˘‰ Æ˙Ω˛… Ω˛Ë, =∫…EÚ“ BEÚ J…… ∫…™…i…
 V…Y……∫…÷, +l……«l…“« +…ËÆ˙ Y……x…“(7/16)* ™… n˘ BEÚ §……Æ˙ ™…Ω˛ ®……x… =∫…EÚ… ∫……®…⁄ Ω˛EÚ ∞¸{… Ω˛Ë, V…Ω˛…ƒ v…®…« BEÚ i…Æ˙Ω˛ EÚ“ ∫……®…… V…EÚi…… EÚ… ∞¸{…
±…‰∆  EÚ ™…‰ ±……‰M… {…Ω˛±…“ EÚ…‰ ]ı E‰Ú Ω˛È, i……‰ ¥…‰  EÚ∫… |…EÚ…Æ˙ E‰Ú +…i…« ™…… ±…‰ ±…‰i…… Ω˛Ë*  EÚxi…÷ ™…Ω˛ ∫……®…… V…EÚi……  x…V…“ =i∫…¥……‰∆ - V…Ë∫…‰ ±…cE‰Ú EÚ…
∫…∆EÚ]ı ®…‰∆ Ω˛Ë,  V…∫…∫…‰ v…®…« =xΩ˛‰∆ j……h… n˘‰ Æ˙Ω˛… Ω˛Ë? <∫… |…∂x… E‰Ú =k…Æ˙  ¥…¥……Ω˛ - ∫…‰ + v…EÚ =n˘…Æ˙ +…ËÆ˙ ∫…n˘¬¶……¥…{…⁄h…« ¶…“c <EÚ^ı“ EÚÆ˙i…“ Ω˛Ë*
E‰Ú EÚ<« ∫…⁄j… +…∫…{……∫… E‰Ú V…“¥…x… ®…‰∆  ®…±… V……i…‰ Ω˛È! EÚx…EÚ ®……Ë∫…“ <∫…EÚ… EÚ…Æ˙h… ™…Ω˛ Ω˛Ë  EÚ Ω˛®…‰∆ C™…… {…c“ Ω˛Ë V……‰ V……™…‰∆* ¥…Ω˛ EÚ…Ëx… ∫…… Ω˛®……Æ˙‰
+…ËÆ˙ V…Ëx… V…“ E‰Ú  P…∫…]ıi…‰ ∫…∆™…÷HÚ {… Æ˙¥……Æ˙…‰∆ ®…‰∆ BEÚ {… Æ˙¥……Æ ˙E‰Ú P…Æ˙ +…™…… l……* Ω˛…‰M…… {…Ë∫…‰ ¥……±…… +{…x…‰ P…Æ˙ ®…‰∆* V…Ë∫…“ ¶……¥…x……+…‰∆ E‰Ú
GARBHANAL

+∆n˘Æ˙ +…{…∫… ®…‰∆ ±…M…¶…M… =n˘…∫…“x… i…“x… S……Æ˙ +E‰Ú±…‰ {… Æ˙¥……Æ˙ Ω˛Ë,  ±…B <∫… ∫……®…… V…EÚi…… ®…‰∆ +C∫…Æ˙ EÚ…‰<« V…M…Ω˛ x…Ω˛” Ω˛…‰i…“* <x… v…… ®…«EÚ
V……‰ ∫……Z…… Æ˙∫……‰<« ∫…‰ V…÷c‰ Ω˛÷B Ω˛È* <x… +x……‰J…‰ ∫…∆™…÷HÚ {… Æ˙¥……Æ˙…‰∆ ®…‰∆ =i∫…¥……‰∆ ®…‰∆ J…S…«  EÚ™…‰ M…™…‰ {…Ë∫……‰∆ ®…‰∆ EÚΩ˛”- x… EÚΩ˛”  n˘J……¥…‰ EÚ“ |…¥…fi k… Ω˛…‰i…‰
Æ˙Ω˛x…‰ E‰Ú i…x……¥… EÚ…‰  ∫…°«Ú ¶…÷HÚ¶……‰M…“ V……x… ∫…EÚi…‰ Ω˛È∆, V…Ω˛…ƒ §……Ω˛Æ˙“ Ω˛÷B ¶…“ <«π™……« ™…… |… i…∫{…v……« EÚ“ ¶……¥…x…… EÚ®… V…M……i…‰ Ω˛È, C™……‰∆ EÚ =x…E‰Ú
¶…“c E‰Ú +∆n˘Æ˙ ¶…™…∆EÚÆ˙ +E‰Ú±……{…x… Ω˛Ë +…ËÆ˙ V…Ω˛…ƒ ∫……Æ˙‰ Æ˙…M… ™…… i……‰ {…“UÙ‰ v…®…« V…Ë∫…“ EÚ…‰<« {… ¥…j… +…ËÆ˙ §…c“ +¥…v……Æ˙h…… Ω˛…‰i…“ Ω˛Ë* J…S…« EÚÆ˙x…‰
 EÚ∫…“ +…ËÆ˙ E‰Ú |… i… u˘‰π… ∫…‰ ∂…÷∞¸ Ω˛…‰i…‰ Ω˛È ™…… =x…EÚ“ {… Æ˙h… i… u˘‰π… ¥……±…‰ ®…‰∆ ¶…“ BEÚ i…Æ˙Ω˛ EÚ“  ¥…x…©…i…… §…x…“ Æ˙Ω˛i…“ Ω˛Ë* {… Æ˙¥……Æ˙ +…ËÆ˙
®…‰∆ Ω˛…‰i…“ Ω˛Ë* §…c‰ ∂…Ω˛Æ˙…‰∆ ®…‰∆ ∫……®…… V…EÚ V…“¥…x… EÚ… +…±…®… i……‰ ™…Ω˛ ∫…®……V… E‰Ú |… i…  EÚ∫…“ i…Æ˙Ω˛ EÚ… n˘… ™…i¥…  x…¥……«Ω˛ x… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú +{…Æ˙…v…
Ω˛Ë  EÚ  Æ˙∂i…‰-x……i……‰∆ ®…‰∆ V…Ω˛…ƒ +{…x…‰ ∫…‰ ∫…®…fiu˘ ¥™… HÚ EÚ… ∫…¥……±… x… §……‰v… V……‰ ∫……Æ˙“ +…v…÷ x…EÚi…… E‰Ú §……¥…V…⁄n˘ ¶……Æ˙i…“™… ®……x…∫… ∫…‰ V…c ∫…‰ x…Ω˛”
Ω˛…‰∆, ¥…Ω˛…ƒ ®…Æ˙x…‰-V…“x…‰-§…“®……Æ˙“- ¥…¥……Ω˛ i…EÚ ®…‰∆  Æ˙∂i…‰n˘…Æ˙…‰∆ EÚ… EÚ…‰<«  x…EÚ±… {……i…… - ∫…‰ ¶…“ <∫… i…Æ˙Ω˛ E‰Ú v…… ®…«EÚ =i∫…¥… BEÚ  x…πEfiÚi…  n˘±……i…‰
{…i…… x…Ω˛” Æ˙Ω˛i…… +…ËÆ˙ ¥…‰ +…i…‰ ¶…“ Ω˛È i……‰ ®…‰Ω˛®……x……‰∆ EÚ“ i…Æ˙Ω˛* Ω˛È +…ËÆ˙ ®…x…÷π™… EÚ“ ∫……®…… V…EÚ, =n˘…Æ˙ +ËÆ˙  x…:∫¥……l…« §…x…x…‰ EÚ“
M……ƒ¥……‰∆ EÚ“ Ω˛…±…i… ∂…Ω˛Æ˙…‰∆ V…Ë∫…“ Ω˛“ n˘‰Æ˙-∫…§…‰Æ˙ Ω˛…‰x…‰¥……±…“ Ω˛Ë ™…… Ω˛…‰ V…x®…V……i… =n˘®™… <SUÙ… EÚ…‰ BEÚ ]ı‰g‰-®…‰g‰ i…Æ˙“E‰Ú ∫…‰ Ω˛“ ∫…Ω˛“, ±…‰ EÚx…
S…±…“ Ω˛Ë*  §…Ω˛…Æ˙ E‰Ú BEÚ M……ƒ¥… E‰Ú EÚ±…EÚk…‰ ®…‰∆ b˜≈…™…¥…Æ˙“ EÚÆ˙ Æ˙Ω˛‰ {…⁄Æ˙“ +¥…∂™… EÚÆ˙i…‰ Ω˛È* ®…÷ ∂EÚ±… ™…Ω˛ ¶…“ Ω˛Ë  EÚ {…÷Æ˙…x…‰ ∫…®……V… ®…‰∆  °ÚÆ˙ ¶…“
¥™… HÚ x…‰ §…i……™……  EÚ BEÚ Ω˛“ +…ƒM…x… ®…‰∆ =∫…E‰Ú ®……i……- {…i…… +…ËÆ˙ EÚ<« i…Æ˙Ω˛ EÚ“ =n˘…Æ˙i……Bƒ, n˘…x… ¥…M…ËÆ˙Ω˛ E‰Ú ∞¸{… ®…‰∆ +¶……¥…O…∫i……‰∆ E‰Ú |… i…
S……Æ˙ ¶……<™……‰∆ E‰Ú +±…M…-+±…M… {……ƒS… S…⁄±Ω˛‰∆ Ω˛Ë +…ËÆ˙ =∫…EÚ“ {…ix…“ EÚØ˚h…… E‰Ú |…¥……Ω˛ E‰Ú Æ˙…∫i…‰  x… ®…«i…  EÚ™…‰ Ω˛÷B l…”, {…Æ˙ +…v…÷ x…EÚ ∫…®……V…
EÚ“ ®…fii™…÷ Ω˛…‰ V……x…‰ E‰Ú EÚ…Æ˙h… =∫…EÚ“ §…SS…“ EÚ…‰ Æ˙J…x…‰ E‰Ú  ±…B =∫…‰ x…‰ ¥™… HÚ EÚ…‰  §…±…E÷Ú±… ∫¥……l…«{…Æ˙…™…h…, +…i®…E‰Ú xp˘i… +…ËÆ˙ +x…÷n˘…Æ˙ §…x……
®……ƒ EÚ…‰ =∫… §…SS…“ EÚ… J…S…« n˘‰x…… {…ci…… Ω˛Ë* =∫…E‰Ú +x…÷∫……Æ˙ M……ƒ¥……‰∆ b˜…±…… Ω˛Ë* +…v…÷ x…EÚi…… E‰Ú x……®… {…Æ˙ V……‰ J……±…“{…x… +…V……n˘“ E‰Ú §……n˘
30 {…Æ˙J…
EÚÆ˙ Æ˙…V…… {…Æ˙“ I…i… x…‰ <∫… ¶……¥… ∫…‰ ∫…÷x……  EÚ ¥…Ω˛ V…“¥…x… E‰Ú ®…®…«
EÚ… Y……x… {……EÚÆ˙ ®…fii™…÷ E‰Ú ¶…™… ∫…‰ ®…÷HÚ Ω˛…‰ V……™…‰, ¥…Ω˛ EÚl…… i…Æ˙Ω˛-
∫…Æ˙∫¥…i…“ {…⁄V…… {…Æ˙ BEÚ {…∆b˜…±… ®…‰∆ ∫…Æ˙∫¥…i…“ EÚ…‰ i…Æ˙Ω˛ ∫…‰ §……EÚ…™…n˘… M……™…EÚ“ EÚ“ +n˘… ™…… x……]ıEÚ“™…i…… E‰Ú ∫……l…,
V…“x∫… EÚ… {…È]ı +…ËÆ˙ ]ı“-∂…]ı« {…Ω˛x……™…“ M…™…“ l…“ f¯…‰±…-®…∆V…“Æ˙… {……]ı“«, x…EÚ±…“ v…÷Bƒ +…ËÆ˙ x… V……x…‰  EÚi…x…“ i…Æ˙Ω˛ E‰Ú
i……®…-Z……®… E‰Ú ∫……l… ±……J……‰∆ Ø˚{…™…‰ J…S…« EÚÆE‰Ú˙ ∫…÷x…“ V…… Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë*
+…ËÆ˙ ¥…“h…… EÚ“ V…M…Ω˛  M…]ı…Æ˙ ®……ËV…⁄n˘ l……* Ω˛Æ˙ EÚ…‰<« +…∂S…™…« x…Ω˛”  EÚ <∫… v…… ®…«EÚi…… ®…‰∆  EÚ∫…“ |…EÚ…Æ˙ EÚ…
∫……¥…«V… x…EÚ {…⁄V…… ®…‰∆  Ω˛]ı  °Ú±®…“ M…“i……‰∆ EÚ… +…i®…Y……x…, +…i®… x…Æ˙“I…h… ™…… +…i®…∂……‰v…x… ∫…∆¶…¥… Ω˛“ x…Ω˛” Ω˛Ë
+…ËÆ˙ ™…Ω˛ =xΩ˛” ¥…fi k…™……‰∆ {…Æ˙ {…±…i…“ +…ËÆ˙ =xΩ˛‰∆ Ω˛“ {……‰ π…i… EÚÆ˙i…“
EÚ…x…°Ú…‰c ∂……‰Æ˙ {…Ën˘… EÚÆ˙i…‰ ±……=b˜∫{…“EÚÆ˙…‰∆ {…Æ˙ Ω˛Ë,  V…x…∫…‰ ®…÷ HÚ {……x…‰ E‰Ú  ±…B  Ω˛xn⁄˘ v…®…« Ω˛“ C™……‰∆, ∫…∆∫……Æ˙ E‰Ú
§…V…x…… i……‰ EÚ±…EÚk… ®…‰∆ +…®… §……i… Ω˛Ë*  EÚ∫…“ ¶…“ v…®…« EÚ“ =i{… k… Ω˛÷<« Ω˛Ë*
Æ˙…®……x…xn˘ ∫……M…Æ˙ EÚ“ Æ˙…®……™…h… x…‰ Æ˙…®… EÚ…‰ {…Ω˛±…‰-{…Ω˛±… §…‰S…… ™……
Æ˙…®… EÚ…‰ §…‰S…x…‰ ±……™…EÚ ¥…∫i…÷ §…x……™…… ™…… BEÚ  §…J…Æ˙i…“,
Ω˛®……Æ˙“  V…xn˘M…“ ®…‰∆ +…™…… Ω˛Ë, =∫…‰ ¶…Æx…˙‰ E‰Ú  ±…B v…®…« ∫…‰ ∫…∫i…“, ∫…÷±…¶…  n˘∂……Ω˛“x…,  ¥…EÚ…∫… +…ËÆ˙ +…v…÷ x…EÚi…… ∫…‰ ¶…Æ˙®……™…“ M…™…“ EÚ®…V……‰Æ˙
+…ËÆ˙ ∫…®……V… u˘…Æ˙… +x…÷®……‰ n˘i… EÚ…‰<« n˘⁄∫…Æ˙“ ®…x… ∂S… EÚi∫…… |…h……±…“ ¶…“c EÚ…‰ §…‰§…∫… v…… ®…«EÚi…… x…‰? V……‰ ¶…“ Ω˛…‰, ∫…§… BEÚ-n˘⁄∫…Æ˙‰ E‰Ú
¶……Æ˙i… ®…‰∆ x…Ω˛” Ω˛…‰ ∫…EÚi…“* Ω˛Æ˙ i…§…E‰Ú E‰Ú ±……‰M……‰∆- =SS… ¥…M…«, ®…v™… ¥…M…«, {…⁄Æ˙EÚ =k…Æ˙ Ω˛Ë* ¥™… HÚM…i… {…… Æ˙¥…… Æ˙EÚ-∫……®…… V…EÚ V…“¥…x… ®…‰∆
 x…®x… ¥…M…«, + ∂… I…i…,  ∂… I…i…, +v…« ∂… I…i…-∫j…“-{…÷Ø˚π……‰∆ E‰Ú P…®…« EÚ“ +±…M…-+±…M…  UÙ]ıEÚi…“ V…x…i…… EÚ…‰  EÚ∫…“ +{…x…‰ ∫…‰  ¶…z… ∫…®…⁄Ω˛
+…‰Æ˙ Z…÷EÚx…‰ EÚ… ∫…∆¶…¥…i…: ™…Ω˛“ ®…⁄±… EÚ…Æ˙h… Ω˛Ë* E‰Ú |… i… x…°ÚÆ˙i…, |… i…∂……‰v… +…ËÆ˙  ¥…u˘‰π…  EÚ∫…“ ∫¥…∫l… ∫…®……V… EÚ“
EÚ±…EÚk…… ®…‰∆ ®…V…n˘⁄Æ˙…‰∆ u˘…Æ˙… EÚ±…-EÚ…Æ˙J……x……‰∆ ®…‰∆ Ω˛…‰x…‰¥……±…“  ¥…∂¥…EÚ®……« Æ˙S…x…… E‰Ú ∫l……™…“ +…v……Æ˙ x…Ω˛” Ω˛…‰ ∫…EÚi…‰, {…Æ˙ ¥…Ë∫…… EÚ…‰<« §…c…
{…⁄V…… ®…V…n˘⁄Æ˙…‰∆ E‰Ú |……™…: ®……C∫…«¥……n˘“ ]ı≈‰b˜ ™…⁄ x…™…x……‰∆ ∫…‰ V…÷c‰ Ω˛…‰x…‰ E‰Ú +…n˘∂…« i……‰  EÚ∫…“ E‰Ú  n˘®……M… ®…‰∆ ¶…“ x…Ω˛” - x… =x…E‰Ú V……‰
§……¥…V…⁄n˘ <∫… ∫……±… {…Ω˛±…‰ ∫…‰ §…Ω˛÷i… V……‰Æ˙-∂……‰Æ˙ ∫…‰ Ω˛…‰i…“  n˘J……<« {…c“* ∫……∆|…n˘… ™…EÚ EÚΩ˛‰ V……i…‰ Ω˛È +…ËÆ˙ x… =x…E‰Ú V……‰ M…ËÆ˙ ∫……∆|…n˘… ™…EÚ Ω˛…‰x…‰
+…∂S…™…« Ω˛Ë  EÚ ®…Ω˛∆M……<«, §…n˘Ω˛…±…“ +…ËÆ˙ ∫……¥…«V… x…EÚ {…⁄V……+…‰∆ EÚ… `ˆ…]ı- EÚ… n˘…¥…… EÚÆ˙i…‰ Ω˛Ë*  Ω˛xn˘÷ v…®…«  V…∫… =SS…i…®… +…n˘∂…«-
§……]ı BEÚ ∫……l… §…gi……  n˘J……<« {…ci…… Ω˛Ë*  V…∫… S…“V… EÚ“ §…c‰ {…Ë®……x…‰ {…Æ˙ V…“¥…x…®…÷HÚ™……-™……x…“ ∫……Æ˙‰ ¶…‰n˘…‰∆ ∫…‰ =x®…÷HÚ Ω˛…‰x…‰ EÚ“ §……i… EÚÆ˙i…… Ω˛Ë,
V…∞¸Æ˙i… Ω˛…‰ V……™…‰, =∫…‰ {…⁄Æ˙“ EÚÆ˙x…‰ E‰Ú  ±…B =∫…“ S…“V… EÚ“ n˘÷EÚ…x…‰∆ ¶…“ =∫…EÚ“ Æ˙k…“ ¶…Æ˙ ¶…“ |…i…“ i… ™… n˘ Ω˛®……Æ˙“ x…™…“ v… …®…«EÚi…… ®…‰∆
J…÷±… V……i…“ Ω˛È - ]ı“¥…“ {…Æ˙ Æ˙…®……™…h…-®…Ω˛…¶……Æ˙i… ∫…‰ ±…‰EÚÆ˙ Æ˙…V…x…“ i… ®…‰∆ Ω˛…‰i…“, i……‰ C™…… ®…∆b˜±…  ∫…°Ú… Æ˙∂……‰∆ E‰Ú  ¥…Æ˙…‰v… ®…‰∆ +…i®…n˘…Ω˛ Ω˛…‰i…‰?
+{…x…“ ∞¸ S… ¥… ∫……®…l™…« E‰Ú +x…÷∫……Æ˙ Ω˛Æ˙ ∫i…Æ˙ {…Æ˙ ¶……M…¥…i… EÚl……+…‰∆, C™…… v…®…« EÚ“ ∂…÷Ø˚+…i… +…ËÆ˙ +xi… +…i®…∂……‰v…x… Ω˛“ x…Ω˛” Ω˛Ë -
|…¥…S…x……‰∆, EÚ“i…«x……‰∆ +…ËÆ˙ §……±…EÚ •…¿S…… Æ˙™……‰∆ EÚ“ n˘÷EÚ…x…‰∆ ={…±…§v… Ω˛Ë* V…Ω˛…ƒ +{…x…‰ +∆n˘Æ˙ E‰Ú {…∂…÷i¥… {…Æ˙ n˘‰¥…i¥… EÚ“  ¥…V…™… EÚÆ˙x…… Ω˛“
EÚ±…EÚk…… ®…‰∆ +…™…‰  n˘x… V…Ω˛…ƒ-i…Ω˛…ƒ Ω˛…‰x…‰ ¥……±…“ ¶……M…¥…i…EÚl……+…‰∆ E‰Ú §……Æ˙‰ ±…I™… Ω˛Ë? ∂……™…n˘ ™…Ω˛ +…i®…∂……‰v…x… S…Æ˙h… ±…I™… Ω˛…‰i…‰ Ω˛÷B ¶…“ BEÚ
®…‰∆ BEÚ ∫……`ˆ… ¥…π…« EÚ“ v…®…«|……h… ¥…fir˘… EÚ… EÚΩ˛x…… Ω˛Ë - ™…Ω˛ i……‰ Æ˙∆b˜“ EÚ“ ¥™……{…EÚ ∞¸{… ®…‰∆ EÚ¶…“  Ω˛xn⁄˘ ∫…®……V… EÚ… ±…I…h… x…Ω˛” §…x……,  V…∫…E‰Ú

GARBHANAL
®…∆b˜“ Ω˛…‰ M…™…“* {…Ω˛±…‰ EÚΩ˛” ¶……M…¥…i…-EÚl…… Ω˛…‰x…… §…c“ §……i… Ω˛…‰i…“ l…“* EÚ…Æ˙h… ¥…h…« ¥™…¥…∫l…… +…V… i…EÚ V…®…“ Ω˛÷<« Ω˛Ë* +…V… ¶…“ V……‰
Æ˙∆b˜“ EÚ“ ®…∆b˜“ - §…Ω˛÷i… +n˘¬¶…÷i… f¯∆M… ∫…‰ BEÚ ∫…⁄j… ®…‰∆ <∫… ∫……Æ˙‰ v…… ®…«EÚ  Ω˛xn˘÷i¥… §…gi……  n˘J… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë, =∫…®…‰∆ =∫…“ i…Æ˙Ω˛ E‰Ú {…÷Æ˙…x…‰
V……M…Æ˙h… EÚ“ {……‰±… J……‰±… n˘‰i…… Ω˛Ë* =∫… ®…∆b˜“ ∫…‰ ™…Ω˛…ƒ ∫…®……x…i……Bƒ ¶…“ §…Ω˛÷i…  ¥…Æ˙…‰v……¶……∫… Ω˛È- ¥™… HÚM…i… V…“¥…x… ®…‰∆  ¥…u˘‰π… v…… ®…«EÚi…… EÚ…‰
Ω˛È- ®…x……‰Æ˙∆V…x… i……‰ Ω˛Ë Ω˛“, +E‰Ú±…‰{…x… ∫…‰ ®…÷ HÚ Ω˛Ë, §…Ω˛÷i… ∫……Æ˙“ ∫…⁄I®… §…g…¥…… n˘‰ Æ˙Ω˛… ΩÈ˛ +…ËÆ˙ ∫……®…⁄ Ω˛EÚ V…“¥…x… ®…‰∆ ¶…“  ¥…u˘‰π… EÚ“ Ω˛“ {…Æ˙®…
¥……∫…x……+…‰∆ EÚ“ {…⁄ i…« ¶…“ Ω˛Ë* ∫…§…∫…‰ §…c“ §……i… i……‰ ™…Ω˛ Ω˛Ë  EÚ ¥…Ë∫…“ Ω˛“ V…™… v…®…« E‰Ú x……®… {…Æ˙ Ω˛…‰ Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë*
+∫…∆∫Cfii…,  ¥… S…j…, S…EÚ…S……Èv… +…ËÆ˙ EÚ…x…°Ú…‰c ∂……‰Æ˙M…÷±…¥……±…“ ®…∆b˜“ ™…Ω˛ <∫… §…gi…“ Ω˛÷<« v…… ®…«EÚi…… EÚ“ BEÚ +…‰Æ˙ V…c Ω˛Ë, V……‰ +{…x…‰
¶…“ Ω˛Ë*  V…∫… ¶……M…¥…i… EÚl…… EÚ…‰ ∫……i…  n˘x……‰∆ ®…‰∆ +…∫…j… ®…fii™…÷ EÚ…‰ V……x… +…∫…{……∫… n˘‰J…x…‰ ∫…‰ {…EÚc ®…‰∆ +… V……i…“ Ω˛Ë* <∫… ∫……±… ∫…Æ˙∫¥…i…“
{…⁄V…… {…Æ˙ BEÚ {…∆b˜…±… ®…‰∆ ∫…Æ˙∫¥…i…“ EÚ…‰ V…“x∫… EÚ… {…È]ı +…ËÆ˙ ]ı“-
{…Æ˙J… 31

∂…]ı« {…Ω˛x……™…“ M…™…“ l…“ +…ËÆ˙ ¥…“h…… EÚ“ V…M…Ω˛  M…]ı…Æ˙ ®……ËV…⁄n˘ l……*
Ω˛Æ˙ ∫……¥…«V… x…EÚ {…⁄V…… ®…‰∆  Ω˛]ı  °Ú±®…“ M…“i……‰∆ EÚ… EÚ…x…°Ú…‰c ∂……‰Æ˙
{…Ën˘… EÚÆ˙i…‰ ±……=b˜∫{…“EÚÆ˙…‰∆ {…Æ˙ §…V…x…… i……‰ EÚ±…EÚk…… ®…‰∆ +…®… §……i… BEÚ {… Æ˙ S…i… §…÷ r˘V…“¥…“ ∫…‰ ®…‰Æ˙“ <∫… §……i… {…Æ˙ §…Ω∫… Ω˛…‰ M…™…“  EÚ <∫…®…‰∆
Ω˛Ë* ∂…Æ˙n˘ @Òi…÷ ®…‰∆ x…¥…Æ˙…j… {…Æ˙  b˜∫EÚ…‰-b˜…∆ b˜™…… ™……x…“  b˜∫EÚ…‰ C™…… Ω˛V…« Ω˛Ë  EÚ Ω˛®… +…v…÷ x…EÚ V…“¥…x… ®…‰∆ ¶…“ x… n˘™……‰∆ E‰Ú |… i… ®……i…fi¶……¥…
∫…∆M…“i… {…Æ˙ {……Æ˙®{… Æ˙EÚ M…÷V…Æ˙…i…“ b˜…ƒ b˜™…… x…fii™… x…™…“ {…“g“ EÚ…‰ ™…… + i… l…™……‰∆ E‰Ú |… i… n˘‰¥…i…… ¶……¥… Æ˙J…‰∆? ®…‰Æ˙… ™…Ω˛ EÚΩ˛x…… l……  EÚ
<i…x…… +…EÚ π…«EÚ EÚÆ˙i…… Ω˛Ë  EÚ §…c‰-§…c‰ {…∆b˜…±……‰∆ ®…‰∆ ¶…“ {……ƒ¥… Æ˙J…x…‰ +…V……n˘“ E‰Ú §……n˘  V…∫… i…Æ˙Ω˛ =VV…Ëx… ∫…‰  I…|…… x…n˘“ +…ËÆ˙ ¥…fin˘…∆¥…x… ∫…‰
EÚ“ V…M…Ω˛ x…Ω˛”  ®…±…i…“* V…… Ω˛Æ˙ Ω˛Ë  EÚ +…®… V…x…i…… +{…x…“ V…®…÷x…… x…n˘“ M……™…§…-∫…“ Ω˛…‰ Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë ™…… ∫…⁄J… Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë, ¥…Ω˛ ∂……™…n˘ B‰∫…… ¶……¥…
{…Æ˙®{…Æ˙… EÚ…‰, +{…x…“ {…Ω˛S……x… EÚ…‰ J……‰x…… x…Ω˛” S……Ω˛i…“, {…Æ˙ ¥…Ω˛ Æ˙J…x…‰ {…Æ˙ x…Ω˛“‰∆ Ω˛…‰i……* =x…EÚ… i…E«Ú l……  EÚ ™… n˘ Ω˛®… B‰∫…… ®……x…i…‰ Ω˛È  EÚ
∫……l… Ω˛“ +…v…÷ x…EÚ ®……x…‰ V……x…‰ E‰Ú  ±…B E÷ÚUÙ ¶…“ EÚÆ˙ ∫…EÚi…“ Ω˛Ë* x…n˘“ BEÚ n˘‰¥…“ Ω˛Ë, i……‰  °ÚÆ˙ Ω˛®…‰∆ ™…Ω˛ ¶…“ ®……x…x…… {…c‰M……  EÚ ∂…⁄p˘ EÚ…‰ ¥…‰n˘-
∫…S… i……‰ ™…Ω˛ Ω˛Ë  EÚ +∆O…‰V…“ x… V……x…x…‰ ¥……±…… Ω˛Æ˙ ¥™… HÚ BEÚ M…Ω˛Æ˙“ {……`ˆ EÚÆ˙x…‰ {…Æ˙ =∫…E‰Ú EÚ…x……‰∆ ®…‰∆  {…P…±…… Ω˛÷+… ∫…“∫…… b˜…±…x…… {…c‰M……*
Ω˛“x… ¶……¥…x…… EÚ…  ∂…EÚ…Æ˙ Ω˛Ë* EÚ±…EÚk…… ®…‰∆  Ω˛xn˘“ ®……v™…®… E‰Ú ∫……Æ˙‰ ∫…¥……±… ™…Ω˛ Ω˛Ë  EÚ V…§… Ω˛®… ∫…… Ω˛i™… ®…‰∆  x…V…“«¥… ¥…∫i…÷+…‰∆ E‰Ú ¥™… HÚEÚÆ˙h…
∫E⁄Ú±… BEÚ-E‰Ú-§……n˘˙-BEÚ +∆O…‰V…“ ®……v™…®… E‰Ú ∫E⁄Ú±… §…x…i…‰ S…±…‰ M…™…‰ EÚ…‰ BEÚ ]ı‰EÚx…“EÚ ®……x… ∫…EÚi…‰ Ω˛È ™…… ¥™… HÚM…i… ∞¸{… ∫…‰  EÚ∫…“ ¥…fiI…, x…n˘“,
Ω˛Ë* +∆O…‰ V…™…i… +…ËÆ˙ +∆O…‰V…“ ¶……π…… E‰Ú |… i… +…®… +…n˘®…“ E‰Ú ®…x… {…Ω˛…c E‰Ú |… i… +x……™……∫… +{…x…i¥… ®…Ω˛∫…⁄∫… EÚÆ˙ ∫…EÚi…‰ Ω˛È, i……‰ +{…x…“
®…‰∆ M…Ω˛Æ˙“ ±…±…EÚ Ω˛Ë +…ËÆ˙  Ω˛xn˘“ ]ı…<{… ™…… {…∆ b˜i… ]ı…<{… ±……‰M……‰∆ E‰Ú {…Æ˙®{…Æ˙… ∫…‰ |……{i… <∫… +{…x…‰{…x… EÚ…‰ ™…… ∏…r˘…+…‰∆ EÚ…‰,  V…x…EÚ… BEÚ
 ±…B =∫…E‰Ú ®…x… ®…‰∆ M…Ω˛Æ˙“  Ω˛EÚ…Æ˙i… EÚ… ¶……¥… Ω˛Ë* +{…x…“ ∫…∆∫EfiÚ i…  ¥…∂……±… V…x… ∫…®…⁄Ω˛ {…Æ˙ §……EÚ…™…n˘… |…¶……¥… Ω˛Ë, C™……‰∆ <∫… |…EÚ…Æ˙ E‰Ú i…EÚ…Ê ∫…‰
™…… ¶……π…… EÚ…‰ V……x…x…‰ E‰Ú  ±…B x… =∫…E‰Ú {……∫… ∫…®…™… Ω˛Ë, x… >V……« =c… n˘‰x…… S……Ω˛i…‰ Ω˛È? +…v…÷ x…EÚ ™…… i…… E«ÚEÚ  S…xi…x… EÚ… +l…«
+…ËÆ˙ x… Ω˛“ ∞¸ S…, {…Æ˙ ∫……l… Ω˛“ ∫……l… =∫…E‰Ú ®…x… ®…‰∆ BEÚ M…Ω˛Æ˙… ∏…r˘…Æ˙ Ω˛i… ™…… V…c ¥…Ω˛“x… Ω˛…‰ V……x…… x…Ω˛” Ω˛Ë +…ËÆ˙ v…®…« x…Æ˙{…‰I…i…… EÚ…
M±…… x…§……‰v… ¶…“ Ω˛Ë, V……‰ ∂……™…n˘ =∫…“ i…Æ˙Ω˛ EÚ… ¶……¥… Ω˛Ë V……‰ ®…Èx…‰ +l…« +{…x…“ ¶……π…… E‰Ú v…… ®…«EÚ ∂…§n˘…‰∆, |…i…“EÚ…‰∆ +…ËÆ˙ ®……x™…i……+…‰∆ EÚ…
∂…Ω˛Æ˙ ®…‰∆ Ω˛…‰∫]ı±… ®…‰∆ Æ˙Ω˛EÚÆ˙ {…gx…‰¥……±…“ +{…x…“ BEÚ ∫…Ω˛‰±…“ EÚ… +¥…®…⁄±™…x… x…Ω˛” Ω˛Ë* ®…÷Z…‰ ±…M…i…… Ω˛Ë  EÚ <∫… §……i… EÚ…‰ ∫…®…Z…i…‰ Ω˛÷B  EÚ
+{…x…“ M…ƒ¥……Æ˙, P…Æ˙‰±…⁄ ®……ƒ E‰Ú |… i… n˘‰J…… l……* v…®…« +…n˘®…“ EÚ“ BEÚ +… n˘®…, V…Ë ¥…EÚ V…∞¸Æ˙i… Ω˛Ë V……‰ =∫…‰ ∫¥… E‰Ú ∫…“ ®…i…
GARBHANAL

Ω˛®… v…®…« EÚ…‰ V…x…i…… EÚ“ +°Ú“®… EÚΩ˛ EÚÆ˙ =∫…E‰Ú |… i…  EÚi…x…… ¶…“ I…‰j… ∫…‰ §……Ω˛Æ˙  x…EÚ…±…  ¥…∂……±… +x…∆i… ¥™……{…EÚi…… ∫…‰ V……‰ci…“ Ω˛Ë, Ω˛®…‰∆
 v…CEÚ…Æ˙ ¶……¥…  n˘J……™…‰∆,  EÚxi…÷ ™…Ω˛ ∫…S… Ω˛Ë  EÚ v…®…«¥……±…‰ <«∂¥…Æ˙ ∫¥…™…∆  Ω˛∆n˘÷i¥… E‰Ú =x… =n˘…k… |…i…“EÚ…‰∆, ®…⁄±™……‰∆ ¥… v……Æ˙h……+…‰∆ EÚ“ §……i…
EÚ… S…‰Ω˛Æ˙… V…Ω˛…ƒ n˘™……±…÷, EfiÚ{……±…÷, =n˘…Æ˙, x™……™…{…⁄h…« +…ËÆ˙ ∫…i…¬ EÚ“ EÚÆ˙x…“ Ω˛…‰M…“ +…ËÆ˙ =xΩ˛‰∆ ∫…S…‰i… Ω˛…‰EÚÆ˙ §…x……™…‰ Æ˙J…x…… Ω˛…‰M……, C™……‰∆ EÚ ¥…‰
+…‰Æ˙ =x®…÷J… EÚÆ˙x…‰ ¥……±…… l……, ¥…Ω˛” Ω˛®……Æ˙‰ +…v…÷ x…EÚ  ¥…EÚ…∫… E‰Ú Ω˛®……Æ˙‰  S…xi…x… EÚ“ ∫…§…∫…‰ ∫……l…«EÚ ={…±… §v…™……ƒ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ ¥…‰ ®……x…¥… ®……j… E‰Ú
<«∂¥…Æ˙ EÚ… S…‰Ω˛Æ˙…  §…±…E÷Ú±… ∫¥……l…“« +…ËÆ˙  Ω˛∆∫……{…⁄h…« Ω˛Ë* BEÚ §…c“  ±…B EÚ±™……h…EÚ…Æ˙“ ΩÈ˛* ™… n˘ Ω˛®… B‰∫…… x…Ω˛” EÚÆ˙i…‰, i……‰ ∏…r˘… EÚ… +…v……Æ˙
§……i… ™…Ω˛ ¶…“ Ω˛Ë  EÚ +…v…÷ x…EÚ V…“¥…x… ®…‰∆ ∏…r˘… x……®… EÚ… EÚ…‰<« i…i¥… J……‰V…i…… ®…x…÷π™…  x…®x… ∫i…Æ˙ EÚ“ S…‰i…x……, V……‰  ¥…u˘‰π… +…ËÆ˙ ∫¥……l…« ∫…‰
x…Ω˛” Æ˙Ω˛ M…™…… Ω˛Ë* ∫……v……Æ˙h… V…x…-®…x… §…÷ r˘ ∫…‰ ∫…∆S…… ±…i… x…Ω˛” {… Æ˙S…… ±…i… Ω˛…‰i…“ Ω˛Ë, E‰Ú J……‰V…‰ Ω˛÷B |…i…“EÚ…‰∆ EÚ…‰ Ω˛“  Ω˛xn˘÷i¥… ®……x… §…Ë`ˆ‰M……*
Ω˛…‰i……, =∫…‰ ∏…r˘… EÚ… ¶…“ +…v……Æ˙ S…… Ω˛B*  EÚxi…÷ B‰∫…… EÚ…‰<« ®…‰Æ˙“ n˘…n˘“ BEÚ  x…J…… ±…∫…  Ω˛xn˘÷ Ω˛…‰x…‰ E‰Ú EÚ…Æ˙h… Ω˛“ ®…÷∫…±…®……x……‰∆ E‰Ú Æ˙…‰V…‰
+…v……Æ˙ EÚΩ˛”  n˘J…i…… x…Ω˛”* n˘⁄∫…Æ˙“ i…Æ˙°Ú Ω˛®…x…‰ +…v…÷ x…EÚi…… E‰Ú Æ˙J…x…‰ EÚ…‰ §…Ω˛÷i… ∏…r˘…¶……¥… ∫…‰ n˘‰J…i…“ l…”, C™……‰∆ EÚ =x…EÚ… ®……x…x…… l……  EÚ
x……®… {…Æ˙ i…E«Ú +…ËÆ˙ ∏…r˘… EÚ…‰ n˘…‰  ¥…Æ˙…‰v…“ ¥…∫i…÷Bƒ ®……x…  ±…™…… Ω˛Ë <i…x…… +…i®… x…O…Ω˛ §…Ω˛÷i… M…Ω˛Æ˙“ +…ËÆ˙ ∫…SS…“ +…∫l…… ∫…‰ Ω˛“ ∫…∆¶…¥… Ω˛Ë*
+…ËÆ˙ +{…x…“  ¥…Æ˙…∫…i… E‰Ú =x… ∂……∂¥…i…,  ∂…¥… +…ËÆ˙ ∫…÷∆n˘Æ˙ {…I……‰∆ EÚ…‰ BEÚ ∫…SS…“ +…∫l…… n˘⁄∫…Æ˙“ +…∫l…… ∫…‰ EÚ…‰<«  ¥…Æ˙…‰v… ™…… §…ËÆ˙ ¶……¥… x…Ω˛” Æ˙J…
¶…“ Ω˛ƒ∫… EÚÆ˙ =c…  n˘™…… Ω˲  V…xΩ˛‰∆ Ω˛®……Æ˙… v…®…« ∏…r˘… E‰Ú J……i…‰ ®…‰∆ ∫…EÚi…“* ®…‰Æ˙…  x…V…“ §…gi……  Ω˛xn˘÷i¥… ®…÷Z…‰  EÚ∫…“ ∫…‰ x…°ÚÆ˙i… x…Ω˛”
b˜…±… EÚÆ˙ Ω˛®……Æ˙“ {…fil¥…“ EÚ“ ∫…÷Æ˙I…… +…ËÆ˙ ∫…®…fi u˘ EÚ… |…§…xv… EÚÆ˙ EÚÆ˙¥……i……, <∫… ±…B ®…‰Æ˙“ =®®…“n˘ v…⁄ ®…±… x…Ω˛” Ω˛…‰i…“- §…x…“ Æ˙Ω˛i…“ Ω˛Ë*
Æ˙Ω˛… l……*
∫…÷n˘“{… §…x…V…‘
32 16 +C]⁄ı§…Æ˙ 1946 EÚ…‰ <∆n˘…ËÆ˙, ®…v™…|…n‰˘∂… ®… V…x®…. +∆O…‰V…“ ∫…… Ω˛i™… ∫…‰ B®….B +…ËÆ˙  ¥… v… ∫x……i…EÚ. +∆O…‰V…“ ∫…… Ω˛i™… {…g¯…x…‰ E‰Ú +±……¥…… n˘…‰
∫……±…… i…EÚ ¶……Æ˙i…“™… {…÷ ±…∫… ∫…‰¥…… ®… EÚ…®…  EÚ™……* 1971 ®… ¶……Æ˙i…“™… |…∂……∫… x…EÚ ∫…‰¥…… ∫…‰ V…÷c‰˜* UÙ…j… V…“¥…x… ∫…‰ Ω˛“ EÚ ¥…i……, x……]ıEÚ +…ËÆ˙
+ ¶…x…™… ®… ∫… GÚ™… ¶……M…“n˘…Æ˙“* E÷ÚUÙ ¥…π……Á i…EÚ ®…v™…|…n‰˘∂… ∫…… Ω˛i™… {… Æ˙π…n˘ EÚ“ {… j…EÚ… ∫……I……iEÚ…Æ˙ EÚ… ∫…®{……n˘x…  EÚ™……* ∂…§…-M…∫i…, V…J®……Â
E‰Ú x……®… EÚ ¥…i…… ∫…∆O…Ω˛,  EÚ∂…x…±……±… x……]ıEÚ E‰Ú +±……¥…… E÷ÚUÙ EÚΩ˛… x…™……ƒ |…EÚ… ∂…i…*

∫…§… <∫…“ §……i… ®…Â M…… °Ú±…  EÚ


=xΩ² V…÷§……x…  ®…±…“ ®…x…-®…… °ÚEÚ
{…Æ˙ §…Ω˛Æ˙… ®…÷±EÚ  ®…±……
 ±…Ω˛…V…… Ω˛Æ˙ ®…÷ƒΩ˛  ∫…±……

Ω˛Æ˙ S…“W… EÚ…‰ EÚ…§…⁄ ®… ±……x…‰ EÚ“


x…‰∫i…x……§…⁄n˘ EÚÆ˙x…‰ EÚ“
n÷˘ ¥…v……O…∫i… ∂… HÚ
∂……Ë™…« ¶…Æ˙… °ÚƉ˙§…
•…¿…x…xn˘ ∫…Ω˛…‰n˘Æ˙

i…÷®…x…‰  EÚi…x…‰ §…x……B EÚ ¥… Ω‰˛ <«∂¥…Æ˙ i…÷®…x…‰ §…x……B <i…x…‰


∫…÷J…x…¥…Æ˙
E÷ÚUÙ +…ËÆ˙ §……i… Ω˛…‰i…“ M…Æ˙
n˘“ Ω˛…‰i…“ =xΩ² l……‰c˜“ §…Ω÷˛i… x…W…Æ˙

Ω‰˛ <«∂¥…Æ˙ i…÷®…x…‰  EÚi…x…‰ §…x……B EÚ ¥… E÷ÚUÙ EÚ®… Ω˛“  n˘B Ω˛…‰i…‰ ∂…§n˘
 EÚi…x…… EÚ…‰ ¶……π…… n˘“? ∫™……®… EÚ…‰ ∫™……®… EÚΩ˛i…‰
M……ËÆ˙ EÚ…‰ M……ËÆ˙
¥…‰ <i…x…‰ ®…x… ®…k…  EÚ ¶…⁄±… M…B ¥…Ω˛ Ω˛“ i……‰ Ω˛…‰i……

GARBHANAL
=xΩ² n‰˘Ω˛ ¶…“  ®…±…“,  n˘®……M… ¶…“ Ω˛… ∫…±… +xn˘…W…‰ §…™……ƒ +…ËÆ˙
n˘“x… ¶…“ §…x…… E÷ÚUÙ =x…EÚ…
n÷˘ x…™…… l……‰c˜“ =x…E‰Ú ¶…“  Ω˛∫∫…‰ ®… +¶…“ i……‰ <i…x…“ ®…x…®……x…“ Ω˲
=x…E‰Ú ¶…“  V…®®…‰ ®…  M…Æ˙… +x…™…x… x…™…x…  §…x…÷ §……x…“ Ω˲
33

=`ˆ…‰ EÚ ¥…i……
∫…§… ∫…“J… ∫…®…Z… E‰Ú ∫…Ω˛∫……
UÙ…‰c˜  n˘B M…B <∫… BEÚ…∆i… ®…Â
i…®……®… i……¥…“W……Â E‰Ú J……‰ V……x…‰ E‰Ú §……n˘ E‰Ú
 x…Ω˛il…‰ ∫…®…™… ®…Â

<∫… i…Æ˙Ω˛ {…Ω˛±…‰ ¶…“ ¥…‰ ®…x…®……x…“ EÚÆ˙i…‰ l…‰


UÙ…‰c˜  n˘B M…B i…÷®…
{…Ω˛±…‰ ¶…“ ¥…‰ ®…x…®……x…“ EÚÆ˙i…‰ l…‰
C™…… §…S…… Ω˲ <∫…E‰Ú  ∫…¥……™…  EÚ x……<∆∫……°Ú“ EÚÆ˙i…‰ l…‰, §…‰<«®……x…“ EÚÆ˙i…‰ l…‰
i…÷®… ™…Ω˛ BEÚ…xi… x……®…∆V…⁄Æ˙ EÚÆ˙…‰ {…Æ˙ i…“V…-i™……ËΩ˛…Æ˙… {…Æ˙ J…÷n˘… ∫…‰ b˜Æ˙i…‰ l…‰
=x…E‰Ú ∫……l… Ω˛“ +{…x…… +… K…Æ˙“ M……x… M……+…‰ +§… ™…‰ ΩÈ˛ Æ˙…‰W… Æ˙…®… EÚ“ n÷˘Ω˛…<« n‰˘i…‰ ΩÈ˛
<∫… i…Æ˙Ω˛ V…§… UÙ…‰c˜  n˘B M…B i…÷®… +…ËÆ˙ §…“S… ∫…c˜EÚ J…⁄x…-J…Æ˙…§…… EÚÆ˙i…‰ ΩÈ˛
<i…x…‰ ±……‰M……Â E‰Ú §…“S…, +E‰Ú±…‰ ®…Â
{…Ω˛±…‰ ¶…“ ¥…‰ ±…M…¶…M… ™…Ω˛“ ∫…§… EÚÆ˙i…‰ l…‰
=`ˆ…‰  EÚ ∫…n¬˘§…÷ r˘ i…÷®Ω˛…Æ˙“ V……M…“Æ˙ x…Ω˛” Ω˲ EÚ¶…“-EÚ¶…“ i……‰ <∫…∫…‰ ¶…“ §…÷Æ˙…
=`ˆ…‰  EÚ ∫…n¬˘M… i… i…÷®Ω˛…Æ˙… BEÚ…xi… x…Ω˛” Ω˲ {…Æ˙ =xΩ² B‰∫…… EÚÆ˙x…‰ ®… ∂…Æ˙®… +…i…“ l…“
GARBHANAL

=`ˆ…‰  EÚ EÚ ¥…i……  ∫…°«Ú i…÷®Ω˛…Ɖ˙ EÚh`ˆ ®… x…Ω˛” EÚ¶…“-EÚ¶…“ EÚÆ˙i…‰ Ω÷˛B Ø˚EÚ V……i…‰ l…‰
=`ˆ…‰  EÚ M…fiΩ˛ x…I…j… i……Æ˙… ∫…§… i……¥…“W… i…÷®Ω˛…Ɖ˙ +… Ω˛∫i…… {…ËÆ˙… ∫…‰ S…±…i…‰ l…‰,
J…÷∫…÷Æ˙-{…÷∫…÷Æ˙ EÚÆ˙i…‰ l…‰
i…÷®… Ω˛…‰ M…B x……n˘…ƒ i……‰ C™…… N…®… Ω˲ S……Æ˙ ±……‰M…… ®… ®…÷ƒΩ˛  UÙ{……i…‰ l…‰
n˘… x…∫i…… i…®……®… ®……‰Ω˛±±…‰ V……M… Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛
EÚ•…M……Ω² ¶…“ ®……‰Ω˛±±…‰ ΩÈ˛, +§… V……M… Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛ {…Æ˙ +§… ™…‰ +…B ΩÈ˛,
M…¶…«¥…i…“ Œ∫j…™……ƒ ¶…“ §…Œ∫i…™……ƒ ΩÈ˛, V……M… Æ˙Ω˛“ ΩÈ˛ M……‰  EÚ §……EÚ“ ∫…§… M…÷W…Æ˙ M…B
<xΩ²  EÚ∫…“ §……i… {…Æ˙  Ω˛S…EÚ x…Ω˛” +…i…“
=`ˆ…‰  EÚ i……Æ˙“J… V……M… Æ˙Ω˛“ Ω˲ W……‰Æ˙-W……‰Æ˙ ∫…‰ Ω˛Æ˙ UÙi… ∫…‰  S…±±……i…‰ ΩÈ˛
=`ˆ…‰  EÚ EÚ…™…x……i… ∫……Æ˙“ V……M… Æ˙Ω˛“ Ω˲ ∫…c˜EÚ…Â EÚ…‰ Æ˙…Èn˘i…‰ Ω÷˛B ®……S…« EÚÆ˙i…‰ ΩÈ˛
=`ˆ…‰  EÚ =`ˆx…‰ EÚ…‰ i…÷®Ω² BEÚ…∆i…  ®…±…… Ω˲ <xΩ²  EÚ∫…“ §……i… EÚ“ ∂…®…« x…Ω˛” +…i…“
=`ˆ…‰  EÚ =`ˆx…‰ EÚ…‰ J…÷±…… +…∫…®……x…  J…±…… Ω˲ +…<x…‰ ®… +{…x…… S…‰Ω˛Æ˙… n‰˘J…x…‰ {…Æ˙ ¶…“ x…Ω˛”
 j…±……‰EÚ“x……l… ]ıhb˜x…
1950 ®… ®…÷Æ˙…n˘…§……n˘, =k…Æ˙|…n‰˘∂… ®… V…x®…* EÚ…∂…“ ÀΩ˛n⁄˘  ¥…∂¥… ¥…t…±…™… ∫…‰  ¥…t÷i… + ¶…™……∆ j…EÚ“ ®… ∫x……i…EÚ* ∫…®……V… ®… ¥™……{i…
34  ¥…∫…∆M… i…™……ƒ +…ËÆ˙ +∫…®……x…i……Bƒ ®…x… EÚ…‰ §…‰S…Ëx… EÚÆ˙i…“ ΩÈ˛  V…∫…EÚ… {… Æ˙h……®… Æ˙S…x……i®…EÚ EÚ…™……Á ®… J……‰V…i…‰ ΩÈ˛* ¥…i…«®……x… ®… +…{… §……‰EÚ…Æ˙…‰
<∫i……{… ∫…∆™…∆j… ®… EÚ…™…«Æ˙i… ΩÈ˛*
∫…∆{…E«Ú : 4-∫…“, 2046, §……‰EÚ…Æ˙…‰ ∫]ı“±…  ∫…]ı“, Z……Æ˙J…hb˜. bko_trinath1@sancharnet.in
|… ¥…… ∫…“ EÚ  ¥… i……

+…ËÆ˙ i…§… ®……ƒ i…⁄ §…Ω÷˛i… ™……n˘ +…i…“ Ω˲...


V…§… ¶…“ EÚ¶…“ ®…È ∫……‰S…i…… Ω⁄ƒ˛ +{…x…‰ ¶…“i…Æ˙ +¥…Œ∫l…i… x… V……x…‰  EÚi…x…‰ Æ∆˙M…… E‰Ú +x… M…x…i… +…™……®…˛...
EÚ…‰®…±… +…ËÆ˙ EÚ`ˆ…‰Æ˙ ¶……¥…x……+… E‰Ú ∫…∆i…÷±…x… EÚ“ §……§…i…
i…§… ®…‰Æ‰˙ ∫……®…x…‰ +… J…c˜… Ω˛…‰i…… Ω˲ BEÚ §…“i…… Ω÷˛+… ™…÷M… V…§… ¶…“ EÚ¶…“ ®…È ∫®…Æ˙h… EÚÆ˙i…… Ω⁄ƒ˛
®…‰Æ˙… +{…x…… §…S…{…x…,  V…∫…®… ®…Èx…‰ {……B ¥…‰ ∫…∆∫EÚ…Æ˙ ™…÷¥……¥…∫l…… +…ËÆ˙ §…S…{…x… E‰Ú §…“S… EÚ“ ¥…™… ∫…∆ v… EÚ…‰
 V…xΩ² ®…È +{…x…‰ ∫…°Ú±… ¥…i…«®……x… EÚ… +…v……Æ˙ ®……x…i…… Ω⁄ƒ˛... i…§…-i…§… ®…È/=x… I…h…… EÚ…‰ {……i…… Ω⁄ƒ˛ +{…x…‰ +…∫…{……∫…
 V…x…®…Â ®…Èx…‰ ¶……‰M…… l…… §…c˜…Â u˘…Æ˙… §…SS……Â EÚ…‰
V…§… ¶…“ EÚ¶…“ ®…È BEÚ…=x]Âı∫…“ E‰Ú S…GÚ¥™…⁄Ω˛ EÚ…‰ ¶…‰n˘ ∫…EÚx…‰ ®…Â b˜…ƒ]ıx…‰ E‰Ú {…“U‰Ù  UÙ{…“ EÚ±™……h… ¶……¥…x……
∫¥…™…∆ EÚ…‰ {……i…… Ω⁄ƒ˛ +¥…∂…, ™……n˘ +…i…… Ω˲ i…§… ®…÷Z…‰ +…ËÆ˙ |…i™…÷k…Æ˙ ®… §…SS…… EÚ… §…S…{…x…‰ EÚ… EÚ…Æ˙h…
BEÚ…=x]Âı∫…“ ∫…‰ +x… ¶…Y… BEÚ ¥™… HÚi¥… J…“V…-J…“V… V……x…… n˘…‰x…… +x…÷¶…⁄ i…™…… EÚ…‰ BEÚ ∫……l…˛...
V……‰ Æ˙…‰W…  x…™… ®…i… ∞¸{… ∫…‰  ±…J…i…… l…… ∫…]ı“EÚ  Ω˛∫……§…
V…®…… +…ËÆ˙ J…S……« EÚ… +…ËÆ˙/ §…x…… EÚ…‰<« V…§… EÚ¶…“ ®…‰Æ˙“ +{…x…“ §…‰]ı“ §…÷Æ˙… ¶…±…… EÚΩ˛ V……i…“ Ω˲ ®…÷Z…‰
+…Ë{…S…… Æ˙EÚ  ∂…I…… E‰Ú Æ˙…‰±… +n˘… EÚÆ˙i…… l…… ®…‰Æ˙“ E÷ÚUÙ §……i……Â, E÷ÚUÙ EfiÚi™…… EÚ“ |… i… GÚ™…… ∫¥…∞¸{…
{… Æ˙¥……Æ˙ E‰Ú +l…«∂……∫j…“ EÚ…... V……‰ =∫…‰ ±…M…“ §…÷Æ˙“ {…Æ˙ V……‰ EÚΩ˛“ M…<« l…“
®…‰Æ‰˙ æ˛n˘™… EÚ“ M…Ω˛Æ˙…<™…… ∫…‰ ={…V…‰ =∫…EÚ“ ¶…±……<« E‰Ú ¶……¥… ∫…‰
§……§…⁄V…“ E‰Ú ∫…“v…‰{…x… +…ËÆ˙ ¶……¥…÷EÚ ∫¥…¶……¥… EÚ… i…§… ®…÷Z…‰ ∫®…Æ˙h… Ω˛…‰ +…i…“ ΩÈ˛ §…S…{…x… ®… EÚ“ M…<«
±……¶… =`ˆ…EÚÆ˙ V…§…-V…§… ®…È ¶…]ıEÚ… +{…x…“ Æ˙…Ω˛ ∫…‰ §…‰ ∫……Æ˙“ §…S…EÚ…x…“ Ω˛Æ˙EÚi…Â...
i…§…-i…§… i…‰Æ˙… ¥…Ω˛ l…{{…c˜ ®……Æ˙x…… ®…÷Z…EÚ…‰
+…ËÆ˙  °ÚÆ˙ §…c˜§…c˜…x…… V…§… ¶…“ EÚ¶…“ ®…È ∫……‰S…i…… Ω⁄ƒ˛ n⁄˘∫…Æ˙… EÚ“ ¶…Æ˙∫…EÚ ∫…Ω˛…™…i…… EÚÆ˙
EÚ®§…Ji… x…‰ S…⁄ c˜™……ƒ ®……˱…… n˘” - i……‰c˜ n˘” §…n˘±…‰ ®… =x…∫…‰/V…∞¸Æ˙i… {…c˜x…‰ {…Æ˙ ¶…“ ∫…Ω˛…™…i…… ±…‰x…‰ ∫…‰
+C∫…Æ˙ ™……n˘ +…i…… Ω˲ B‰∫…‰ I…h…… EÚ…‰  Ω˛S… EÚS……x…‰ E‰Ú +{…x…‰ ∫¥…¶……¥… EÚ“ §……§…i…
 V…xΩ˛…Âx…‰ ®…V…§…⁄i…“ n˘“ ®…‰Æ‰˙ ¥™… HÚi¥… EÚ…‰ ∫…ƒ¥……Æ˙… i……‰ ®…È {……i…… Ω⁄ƒ˛  EÚ §…S…{…x… ®…  ®…±…“ i…‰Æ˙“ ¥…Ω˛ ∫…“J…  EÚ
®…È +C∫…Æ˙ ™……n˘ EÚÆ˙  °ÚÆ˙- °ÚÆ˙ V…“i…… Ω⁄ƒ˛... ±……‰M…… EÚ“ =®®…“n¢ V…∞¸Æ˙ {…⁄Æ˙“ EÚÆ˙…‰ {…Æ˙ ®…i… Æ˙J……‰ §…n˘±…‰ ®…Â
=x…∫…‰ EÚ…‰<« =®®…“n˘, §…x… M…<« Ω˲ ®…‰Æ‰˙  ±…B BEÚ ∂… HÚ...

GARBHANAL
V…§… EÚ¶…“ ∫……‰S…i…… Ω⁄ƒ˛ =∫…  Ω˛x…… EÚ“ §……§…i…
V……‰ Æ∆˙M… ±……i…“ Ω˲ E÷ÚUÙ +…ËÆ˙ Ω˛“ V…§… ¶…“ EÚ¶…“ o˘Œπ]ı b˜…±…i…… Ω⁄ƒ˛ i…§… ∫…‰ +§… i…EÚ EÚ“
{…il…Æ˙ {…‰  P…∫… V……x…‰ E‰Ú §……n˘ ®…÷Z…‰ {…i…… S…±…i…… Ω˲ ∫…°Ú±… V…“¥…x… ™……j…… E‰Ú n˘…ƒ¥…-{…ÂS… Æ˙ Ω˛i… ∫…“v…‰ ∫…÷M…®… {…l… {…Æ˙
®…Ω˛i¥… BEÚ-BEÚ EÚÆ˙E‰Ú EÚc‰˜ +x…÷∂……∫…x… E‰Ú ®…‰Æ‰˙ ∫……®…x…‰ +… J…c‰˜ Ω˛…‰ V……i…‰ ΩÈ˛ ¥……‰ ∫…¶…“ I…h…  V…x…®… ®…Èx…‰
Ω˛Æ‰˙EÚ =∫… {…±… EÚ…  V…∫…EÚ“ Ω˛Æ˙ Æ˙M…c˜ x…‰ {……™…… l…… i…‰Æ‰˙  n˘B  n˘∂……- x…nÊ˘∂…… EÚ… B‰∫…… |…∫……n˘  V…∫…EÚ“
®…‰Æ‰˙ V…“¥…x… EÚ“ ∫…°Ú±… ™……j…… ®… V……‰c‰˜ ®…Ω˛k…… E‰Ú BEÚ +∆∂… ®……j… EÚ…‰ ®…È +§… V……EÚÆ˙ ∫…®…Z…… Ω⁄ƒ˛...
Ω˛ Æ˙ À§…n˘±…
+…®… §……i…… ®… ¥™…∆M™… J……‰V… ±…‰x…‰ ¥……±…‰ ∫…Ω˛V… ¥™…∆M™…EÚ…Æ˙ E‰Ú i……ËÆ˙ {…Æ {…Ω˛S……x…‰ V……i…‰ ΩÈ˛.  ¥…∂¥… ¥…¥…‰EÚ ¥…  ¥…∂¥…… V…Ë∫…“ +®…Æ˙“EÚ“ {… j…EÚ…+…Â
®…  x…Æ∆˙i…Æ˙ i…l…… EÚ…n˘Œ®§…x…“ ¥… ¶……π…… ¶……Æ˙i…“™… {… j…EÚ…+… ®… EÚ ¥…i……Bƒ B¥…∆ EÚΩ˛… x…™…… EÚ… |…EÚ…∂…x…. +∆i…Æ˙Æ˙…π]≈ı“™… ÀΩ˛n˘“ ∫… ®… i… u˘…Æ˙…
{…Ω˛±…“ +®…÷HÚEÚ x……®…EÚ Ω˛…∫™… ¥™…∆M™…  EÚi……§… |…EÚ… ∂…i…. ÀΩ˛n˘“  °Ú±®… +…EÚ…∆I…… ∫…‰ EÚΩ˛…x…“EÚ…Æ˙ E‰Ú i……ËÆ˙ {…Æ˙ V…÷c‰˜.  {…UÙ±…‰ 25 §…Æ˙∫…… ∫…‰ 35
=k…Æ˙“ +®…‰ Æ˙EÚ… ®… ÀΩ˛n˘“ ∫…‰ i…l…… +x…‰EÚ Æ˙…V…x…Ë i…EÚ ¥… ∫……®…… V…EÚ ∫…∆∫l……+… ∫…‰ ∫…∆§…r˘. <x…  n˘x…… +®…‰ Æ˙EÚ“ ∫…÷Æ˙I……  ¥…¶……M… ¥……À∂…M…]ıx…
b˜“∫…“ ®… ¥… Æ˙π`ˆ <∆V…“ x…™…Æ˙ {…n˘ {…Æ˙ EÚ…™…«Æ˙i….
∫…∆{…E«Ú : §…÷<«, ®…ËÆ˙“±…Âb˜, ™…⁄B∫…B

{…ix…“ ∫…‰ |……‰§…±…®… |… ¥…… ∫…“ EÚ  ¥… i……


{…ix…“ ∫…‰ |……‰§…±…®…, {…Ω˛±…“ §……Æ˙ i…§… Ω÷˛+…
®…CJ…x… EÚ“ V…M…Ω˛ ®……V…« Æ˙x… P…Æ˙ ®… V…§… Ω÷˛+…* ¥…Ω˛ x…Ω˛” ®……x…“
n˘…±… ¥… ∫…§V…“ ®… P…“ x…Ω˛”, Æ˙…‰]ı“ Ø˚J…“, {…Æ˙…`‰ˆ ∫…⁄J…‰, EÚΩ˛x…‰ ±…M…“, <x… ∫…§… ®… EÚ…‰±…∫]≈ı…‰±… Ω˲
 J…S…c˜“ ®… ∫¥……n˘ x…Ω˛”,  §…x… P…“, ®…∫……±…‰ i…“J…‰, Ω˛®…x…‰ EÚΩ˛…, ∫¥……n˘ EÚ… ¶…“ i……‰ Æ˙…‰±… Ω˲
 ®…`ˆ…<« {…Æ˙ Æ˙…‰EÚ Ω÷˛<«, x… ±…b¬˜b⁄˜ x… {…‰c˜… §……{… n˘…n˘… x…‰ i……‰ J…⁄§… P…“  {…™……
V……‰ J……+…‰ =∫…“ {…Æ˙, J…c˜… Ω÷˛+… §…J…‰c˜… +…ËÆ˙ V…“¥…x… §…c‰˜ ®…W…‰ ∫…‰  V…™……...
n⁄˘v… V…§… n˘…‰ {…Æ˙∫…‰x]ı +…x…‰ ±…M……,
i…§… +{…x…… ¶…‰V…… ¶…Æ˙…«x…‰ ±…M……... Ω˛®… §…c˜§…c˜…i…‰ Æ˙Ω‰˛
x… ∂…Æ˙…§… {…“i…‰ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ x…  ∫…M…Ɖ˙]ı
{…ix…“ x…‰ ∫…®…Z……™…… {……x… ¥… i…®§……J…⁄ ∫…‰ EÚÆ˙i…‰ ΩÈ˛ Ω‰˛]ı
¶……Æ˙i… ®… +∫…±…“ P…“ ®…÷Œ∂EÚ±… ∫…‰ {……i…‰ l…‰ ±…‰ n‰˘E‰Ú BEÚ Ω˛“ i……‰ ∂……ËEÚ Ω˲
n⁄˘v… ¥……±……, n⁄˘v… ®… {……x…“ x…  ®…±……n‰˘ +i…: =∫… {…Æ˙ ¶…“ +…{…EÚ… |…EÚ…‰{… Ω˲...
∫…÷§…Ω˛ i…c˜E‰Ú ¶…È∫… E‰Ú +…M…‰ J…c‰˜ Ω˛…‰ V……i…‰ l…‰*
™…Ω˛…ƒ ∫…Ω˛“ n⁄˘v…  ®…±…i…… Ω˲, {…i…±…‰ {…Æ˙ C™…… V……i…‰ ΩÈ˛ ™… n˘ J……x…‰ ®… <i…x…“ +…ËÆ˙ B‰∫…“ ¥™……v…… Ω˲
∂…÷r˘ ®…CJ…x…  ®…±…i…… Ω˲, x…EÚ±…“ C™…… ±……i…‰ ΩÈ˛? i……‰ |……h…“ E‰Ú ®……x…¥… Ω˛…‰x…‰ EÚ… C™…… °Ú…™…n˘… Ω˲
P……∫… Ω˛“ J…… ±…‰i…‰
¥…‰ §……‰±…”, n‰˘J…i…‰ x…Ω˛” {… i… §…x…EÚÆ˙, {……{…c˜ i……‰ x… §…‰±…i…‰...
GARBHANAL

®…n˘x… ®…÷Æ˙…Æ˙“ x…‰ ®……V…« Æ˙x… J……x…… ∂…÷∞¸ EÚÆ˙  n˘™…… Ω˲


Ø˚C®…x…“ x…‰ +∫…±…“ EÚ…‰EÚ, EÚ§…∫…‰ x…Ω˛”  {…™…… Ω˲ Ω˛®… b˜]ı M…™…‰, +…ËÆ˙ ™…‰ EÚ ¥…i……  ±…J… b˜…±…“
±……‰M… S…“x…“ E‰Ú §…V……™…, ∫¥…“]ıx…Æ˙ ±……i…‰ ΩÈ˛  EÚxi…÷ ±…M…i…… Ω˲ ¥…Ω˛ x…Ω˛” ®……x…x…‰ ¥……±…“...
+…{… ΩÈ˛  EÚ n˘…‰ {…Æ˙∫…‰x]ı {…Æ˙ §…c˜§…c˜…i…‰ ΩÈ˛...

 °ÚÆ˙ Ω˛®…x…‰ ∫…®…Z……x…‰ EÚ“ EÚ…‰ ∂…∂… EÚ“


+∆O…‰V…“ x……®…
Ω˛Æ˙“ (®…È) ∫…‰ Ω˲Æ˙“ Ω÷˛™…‰, V……ËΩ˛Æ˙“ Ω˛…‰ M…™…‰ V…ËÆ˙“
+{…x…“ n˘±…“±… E÷ÚUÙ <∫… i…Æ˙Ω˛ {…‰∂… EÚ“
+®…Æ˙“EÚ… ®… ±……‰M…, §…c‰˜  §…V…x…‰∫… ¥……±…‰ ΩÈ˛ EÚV…Æ˙“ EËÚÆ˙“ Ω˛…‰ M…<«, ±…Ω˛Æ˙“ Ω˛…‰ M…™…‰ ±…ËÆ˙“
n⁄˘v… ®… ∫…‰ {…Ω˛±…‰, EÚ<« i…i¥…  x…EÚ…±…‰ ΩÈ˛ <i…x…‰ i…EÚ i……‰ `ˆ“EÚ l……, +∆O…‰V…“ EÚ… ∫…∆M…
®…CJ…x… +…ËÆ˙ GÚ“®… +±…M… ∫…‰ §…‰S…i…‰ ΩÈ˛ °⁄Ú±…S…xn˘ V…“ °⁄Ú±… Ω÷˛™…‰, §…x… M…™…… BEÚ ¥™…∆M™…
§…S…‰ Ω÷˛™…‰ EÚ…‰ n˘…‰ {…‰Æ˙∫…‰x]ı EÚΩ˛ ]‰ıEÚi…‰ ΩÈ˛ §…x… M…™…… BEÚ ¥™…∆M™…, V……x…EÚ“ V…Ëx…“ Ω˛…‰ M…<«
+…®… E‰Ú +…®…, M…÷`ˆ ±…™…… E‰Ú n˘…®… ΩÈ˛ V…M…n˘“∂¥…Æ˙ Ω÷˛™…‰ V…ËEÚ, Ø˚EÚ®…x…“ ÆË˙x…“ Ω˛…‰ M…<«
±……‰M…… EÚ…‰ §…‰¥…E⁄Ú°Ú §…x……x…‰ E‰Ú EÚ…®… ΩÈ˛ EÚΩ⁄ƒ˛  §…xn˘±… V…“, x……®…… EÚ“ Ω÷˛<« B‰∫…“  J…±±…“
®……V…« Æ˙x… i……‰ P……∫…±…‰]ı ∫…‰ ¶…“ M…™…… §…“i…… Ω˲ ±… ±…i…… V…“ ({…ix…“) EÚΩ˛…™…ÂM…“ +§… ®…Ëb˜®…  ±…±±…“*
¶……Æ˙i… EÚ… M…Æ˙“§…, J……EÚÆ˙  V…∫…‰ V…“i…… Ω˲...
∂……x…“
16 ®…<« 1933 EÚ…‰ V…M…n˘±…{…÷Æ˙, ®…v™…|…n‰˘∂… ®… V…x®…* ¥…π……Á i…EÚ ®…v™…|…n‰˘∂… ∂……∫…x… EÚ“ x……ËEÚÆ˙“ ®… Æ˙Ω‰˛* ®…v™…|…n‰˘∂… ∫…… Ω˛i™… {… Æ˙π…n˘,
36 ¶……‰{……±… E‰Ú ∫… S…¥… Æ˙Ω‰˛* "∫……I……iEÚ…Æ˙' E‰Ú ∫…∆∫l……{…EÚ-∫…∆{……n˘EÚ* x…¥…¶……Æ˙i… ]ı…<®∫… ®… EÚ…®…  EÚ™……* ∫…… Ω˛i™… +EÚ…n˘®…“, x…<« n˘±±…“ ∫…‰
∫…∆§…r˘ Æ˙Ω‰˛* +EÚ…n˘®…“ ∫…‰ |…EÚ… ∂…i… "∫…®…EÚ…±…“x… ¶……Æ˙i…“™… ∫…… Ω˛i™…' E‰Ú ∫…∆∫l……{…EÚ-∫…∆{……n˘EÚ* ∫……ƒ{… ∫…“g¯“, °⁄Ú±… i……‰c˜x…… ®…x…… Ω˲, BEÚ
±…c˜EÚ“ EÚ“ b˜…™…Æ˙“, EÚ…±…… V…±… +… n˘ ={…x™……∫…* §…§…⁄±… EÚ“ UÙ…ƒ¥…, b˜…±…“ x…Ω˛” °⁄Ú±…i…“, UÙ…‰]‰ı P…‰Æ‰˙ EÚ…  ¥…p˘…‰Ω˛ +… n˘ EÚΩ˛…x…“ ∫…∆O…Ω˛*
∂……±…¥…x…… EÚ… u˘“{… ∫…∆∫®…Æ˙h…* 10 ° Æ¥…Æ˙“ 1995 EÚ…‰  x…v…x…*

EÚ Ω˛… x…“
V…Ω˛…ƒ{…x……Ω˛ V…∆M…±…
+¶…“ i…EÚ +…{…x…‰ {…g¯…  EÚ Eڅϱ……‰x…“ ®… Ω÷˛<« n÷˘P…«]ıx…… EÚ…‰ ±…‰EÚÆ ±……‰M……Â
E‰Ú ®…x… ®… EËÚ∫…“-EËÚ∫…“  V…Y……∫……Bƒ +…ËÆ˙ +∆n˘…W…‰ {…Ën˘… Ω˛…‰ Æ˙Ω‰˛ l…‰*
n÷˘P…«]ıx…… EÚ…  ∂…EÚ…Æ˙ Ω÷˛B +…n˘®…“ +…ËÆ˙ +…ËÆ˙i… EÚ“ Ω˛…±…i… §…÷Æ˙“ l…“
+…ËÆ˙ =x…EÚ… §…SS…… +¶…“ i…EÚ x……Ï®…«±… x…Ω˛” Ω˛…‰ {……™…… l……* §…SS…‰ EÚ…
C™…… Ω˛…‰M……? ∫…¶…“ V……x…x…… S……Ω˛i…‰ l…‰, ±…‰ EÚx… {…Ω˛±… EÚÆ˙E‰Ú =∫…‰
∫…Ω˛…Æ˙… n‰˘x…‰ ∫…‰ ∫…¶…“ EÚi…Æ˙… Æ˙Ω‰˛ l…‰* +…M…‰ C™…… Ω˛…‰i…… Ω˲ {… g¯B :

v…⁄ {… +¶…“ ¶…“  x…EÚ±…“ x…Ω˛” l…“* ∂……™…n˘ §…n˘±…“ l…“* {……∫… E‰Ú
®…∆ n˘Æ˙ ®… P…∆]ı… §…V…x…‰ ±…M…… l…… +…ËÆ˙ M…÷Ø˚u˘…Ɖ˙ EÚ“ x…M…Æ˙-EÚ“i…«x…
EÚÆ˙x…‰ ¥……±…“ ]ı…‰±…“ Z……∆Z…-®…∆Z…“Ɖ˙ E‰Ú ∫……l… ¥……{…∫… ±……Ë]ı Æ˙Ω˛“ l…“*
<∫…“ ∫…®…™… Ω˛…n˘∫…‰¥……±…‰ }±…Ë]ı E‰Ú ∫……®…x…‰ J…c˜“ V…“{… ∫]ı…]«ı Ω÷˛<« +…ËÆ˙
¥…n˘‘v……Æ˙“ <∆∫{…‰C]ıÆ˙ EÚ…‰ ±…‰EÚÆ˙ S…±…“ M…<«*  ∫…{……Ω˛“ +§… <i®…“x……x… ∫…‰
b∆˜b‰˜  Ω˛±……x…‰ ±…M…‰* S…“K…x…‰ +…ËÆ˙  S…±±……x…‰ ±…M…“* ™…Ω˛…∆ ∫…‰ ¥…Ω˛…∆ i…EÚ ]ıΩ˛±…i…“ Ω÷˛<«*
x…±… E‰Ú +…x…‰ EÚ… ¥…HÚ Ω˛…‰ S…÷EÚ… l……, ±……‰M… +§…  J…∫…EÚx…‰ ±…M…‰* ™…Ω˛ =∫…EÚ… Æ˙…‰V… EÚ… GÚ®… l……*
{…Ω˛±…‰ +Æ˙x…… ¶…È∫…… M…™……,  °ÚÆ˙ V…‰§…Æ˙… +…ËÆ˙ =x…EÚ“ n‰˘J…… n‰˘J…“ n˘…‰-S……Æ˙  V…∫…  EÚ∫…“ x…‰ ¶…“ Eڅϱ……‰x…“ EÚ… x……®… Æ˙J…… l……, l…… ¥…Ω˛
+…ËÆ˙* V……‰ S…±…‰ M…B, §…S…‰ Ω÷˛B =x…EÚ“ §… J…™…… =v…‰c˜x…‰ ±…M…‰*  n˘±…S…∫{…*  n˘±…∂……n˘ x…M…Æ˙ EÚ… x……®… ∫…÷x…i…‰ Ω˛“ ®…‰Æ˙“ i…§…“™…i… J…÷∂…
""§…c˜… i…÷Æ«˙®…J……∆ §…x…i…… l……,'' BEÚ x…‰ ±……Ë]ıi…‰ Ω÷˛B V…‰§…Ɖ˙ EÚ…‰ n‰˘J…i…‰ Ω˛…‰ M…<« l…“* E÷ÚUÙ i……‰ x……®… EÚ… +…EÚπ…«h… l……,  °ÚÆ˙ x…<«  n˘±±…“
Ω÷˛B EÚΩ˛…, ""BEÚ ®……∫…⁄®… §…SS…… <∫…“ E‰Ú }±…Ë]ı E‰Ú ∫……®…x…‰ M…÷Ω˛…Æ˙ ±…M……i……- +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ ¶…“ ∫……=l… ®… Æ˙Ω˛x…‰ EÚ“  V…n˘, ÀJ…S…… S…±…… +…™…… l……
±…M……i…… f‰¯Æ˙ Ω˛…‰ M…™……, ±…‰ EÚx… {…]¬ı`ˆ… §……Ω˛Æ˙ x…Ω˛” +…™……* +Ɖ˙ Ω˛®……Ɖ˙ {……∫… +…ËÆ˙ =∫…®… ®…Èx…‰ Ω˛V……Æ˙ J…⁄ §…™……∆ f⁄∆¯f¯  x…EÚ…±…“ l…”* ®……x……  EÚ V…Æ˙…

GARBHANAL
Ω˛…‰i…“ ]¬ı¥…‰±¥… §……‰Æ˙ M…x…, §…i……i…‰*'' n⁄˘Æ˙ Ω˲, ±…‰ EÚx… =∫…∫…‰ C™…… Ω÷˛+…?  n˘±±…“ ®… n⁄˘ Æ˙™…… EÚ… ¶…±……
"" Æ˙¥……ϱ¥…Æ˙ i……‰ ™……Æ˙ i…‰Æ‰˙ {……∫… ¶…“ Ω˲,''  EÚ∫…“ x…‰ V…c˜  n˘™……, ""i…⁄ EÚ…‰<« ®…i…±…§… Ω˛…‰i…… Ω˲* +M…Æ˙ §…∫… `ˆ“EÚ-`ˆ…EÚ ΩÈ˛ i……‰ V…Ë∫…‰ ∫……i…
C™…… x…Ω˛”  x…EÚ±……?''  EÚ±……‰®…“]ıÆ˙ ¥…Ë∫…‰ ∫…i…Æ˙Ω˛*  °ÚÆ˙ ®…È EÚ<« v…CE‰Ú J…… S…÷EÚ… l……*
""i…÷®… S…÷{… Æ˙Ω˛…‰ V…“,'' =∫…x…‰ ¶…c˜EÚEÚÆ˙ V…¥……§…  n˘™……, ""i…÷®… Ω˛“ {…Ω˛±…‰ V…∆M…{…÷Æ˙… BC∫…]Âı∂…x…,  °ÚÆ˙ i……±…EÚ]ı…‰Æ˙… M……b«˜x…,  °ÚÆ˙ x™…⁄
 x…EÚ±… +…i…‰ b∆˜b˜… ±…‰EÚÆ˙* ®…÷EÚ…§…±…‰ E‰Ú  ±…B Ω˛ l…™……Æ˙ x…Ω˛”,  Ω˛®®…i… EÚ“ Æ˙…V…Âp˘x…M…Æ˙,  °ÚÆ˙ ¥……{…∫… V…∆M…{…÷Æ˙… BC∫…]Âı∂…x…* ®…È ]ı…∆b˜-]ı§…“±……
V…∞¸Æ˙i… Ω˛…‰i…“ Ω˲....'' =`ˆ…B ™…Ω˛…∆ ∫…‰ ¥…Ω˛…∆ ¶……M…i…‰ i…∆M… +… S…÷EÚ… l…… +…ËÆ˙ E÷ÚUÙ §…Æ˙∫… BEÚ
i…¶…“ {…c˜…‰∫… ®…Â, 35-§…“ EÚ“ M…⁄∆M…“ +…ËÆ˙ {…M…±…“ ±…c˜EÚ“ V……‰Æ˙-V……‰Æ˙ ∫…‰ V…M…Ω˛ ∫…÷E⁄Úx… ∫…‰ Æ˙Ω˛x…… S……Ω˛i…… l……*
EÚ Ω˛… x…“
37

i…“x… ∫……±… {…Ω˛±…‰ Eڅϱ……‰x…“ x…<«-x…<« §…∫…“ l…“* ®…Œ∫V…n˘ ®……‰`ˆ


+…ËÆ˙ i…÷M…±…EÚ…§……n˘ E‰Ú §…“S… BEÚ V…∆M…±… l……* l…… C™……, Ω˲-
V…Ω˛…∆{…x……Ω˛ V…∆M…±…* =∫…E‰Ú ∫……®…x…‰ EÚ¶…“ ∂……™…n˘  n˘±…∂……n˘ ∫…Æ˙…™…
x……®… EÚ… M……∆¥… l……- =V…c˜… Ω÷˛+…* =∫…‰ {…⁄Æ˙“ i…Æ˙Ω˛ =V……c˜EÚÆ˙ n‰˘J…EÚÆ˙ ¶…‰ c˜™…‰ EÚ“ ™……n˘ +…i…“ l…“* Ω˛®……Ɖ˙ §…M…±…¥……±…‰ }±…Ë]ı ®… BEÚ
 n˘±±…“  ¥…EÚ…∫… |…… v…EÚÆ˙h… x…‰ ™…Ω˛ Eڅϱ……‰x…“ §…∫……<« l…“* B‰∫…… {… Æ˙¥……Æ˙ Æ˙Ω˛i…… l……  V…∫…EÚ“ V…¥……x… ±…c˜EÚ“ {……M…±… l…“ +…ËÆ˙ M…⁄∆M…“
V…Ω˛…∆{…x……Ω˛ V…∆M…±… E‰Ú ∫……®…x…‰ BEÚ {…“±…… §……‰b«˜ {…Ω˛±…‰ Ω˛“ ±…M…… ¶…“* =∫…‰ ¥…HÚx…-°ÚHÚx… {……M…±…{…x… E‰Ú n˘…ËƉ˙ {…c˜i…‰ l…‰ +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ EÚ¶…“
l…… : n‰˘Ω˛±…“ b‰˜¥Ω˛±…{…®…Â]ı +l……Ï Æ˙]ı“, V…Ω˛…∆{…x……Ω˛,  ∫…]ı“ °Ú…ÏƉ˙∫]*ı S…“K…x…‰ ±…M…i…“ l…“* ¥…Ω˛ E÷ÚUÙ EÚΩ˛i…“ l…“, ±…‰ EÚx… C™……-™…Ω˛  EÚ∫…“ EÚ“
n‰˘J…i…‰-n‰˘J…i…‰ B‰x… =∫…“ E‰Ú ∫……®…x…‰  n˘±…∂……n˘ x…M…Æ˙ EÚ… BEÚ ∫…®…Z… ®… x…Ω˛” +…i…… l……* +C∫…Æ˙ Æ˙…i…… EÚ…‰ Ω˛®… =∫…EÚ“ S…“K… ∫…‰
+…ËÆ˙ {…“±…… §……‰b«˜ ±…M… M…™…… +…ËÆ˙ ¥…Ω˛…∆ §…∫… Ø˚EÚx…‰ ±…M…”* P…§…Æ˙…EÚÆ˙ =`ˆ §…Ë`ˆi…‰ l…‰, C™…… EÚ +∆v…‰Æ‰˙ ®… ¥…Ω˛ ¥…Ω˛ +…¥……W… §…Ω÷˛i…
V……‰ ±……‰M… n⁄˘Æ˙n˘∂…‘ l…‰ +…ËÆ˙  V…xΩ˛…Âx…‰ ∫…®…™… {…Æ˙ Æ˙ V…∫]≈‰ı∂…x… Ω˲§…i…x……EÚ ±…M…i…“ l…“-V…∆M…±… ®… ¥…x… §…±……¥… EÚ“ i…Æ˙Ω˛*
EÚÆ˙¥……  ±…™…… l……, n‰˘J…i…‰-n‰˘J…i…‰ =x…E‰Ú x……®… }±…Ë]ı  x…EÚ±… +…B ∫EÚ¥…‰Æ˙ +M…Æ˙ ®…÷Ω˛±±…… EÚΩ˛… V…… ∫…EÚi…… l…… i……‰ ®…÷Ω˛±±…‰ ®…  EÚ∫…“ ∫…‰
l…‰* E÷ÚUÙ J…÷n˘ +… §…∫…‰ l…‰, ±…‰ EÚx… + v…EÚ…∆∂… x…‰ +{…x…‰ }±…Ë]ı  EÚ∫…“ EÚ“ Æ˙…Ω˛- Æ˙∫®… x…Ω˛” l…“* EËÚ{]ıx… W…‰§…Æ˙… +…ËÆ˙ EÚ§…Æ˙ §…VV…⁄ V…Ë∫…‰
 EÚÆ˙…B {…Æ˙ =`ˆ…  n˘B l…‰* {…Ω˛±…‰-{…Ω˛±…‰ ™…Ω˛…∆ +…i…‰ Ω÷˛B ±……‰M… n˘…‰-BEÚ °Ú…±…i…⁄ ±……‰M…… EÚ…‰ UÙ…‰c˜EÚÆ˙  EÚ∫…“ E‰Ú {……∫… x… i……‰ ¥…HÚ l…… +…ËÆ˙
 Z…Z…EÚi…‰ l…‰, ±…‰ EÚx… ®…EÚ…x… EÚ“ i…∆M…“ +…ËÆ˙ +…∫…®……x… U⁄Ùi…‰ x… <SUÙ…* ∫¥…™…∆ Ω˛®… Æ˙Ω˛i…‰ i…“x… §…Æ˙∫… Ω˛…‰ M…B l…‰, ±…‰ EÚx… BEÚ…v… EÚ…‰
 EÚÆ˙…B x…‰ +SU‰Ù-+SUÙ…Â EÚ…‰ ™…Ω˛…∆ v…E‰Ú±…  n˘™…… l…… +…ËÆ˙ +§… ™…Ω˛ UÙ…‰c˜EÚÆ˙ Ω˛®…  EÚ∫…“ E‰Ú x……®… i…EÚ x…Ω˛” V……x…i…‰ l…‰* {…Ω˛±…‰ Ω˛®… ±……‰M… }±…Ë]ı
+…±…®… l……  EÚ ∫……< EÚ±…¥……±…‰ ∫…‰ ±…‰EÚÆ˙ ]ı…‰™……‰]ı…¥……±…‰ i…EÚ BEÚ E‰Ú x…∆§…Æ˙… ∫…‰ EÚ…®… S…±……™…… EÚÆ˙i…‰ l…‰,  °ÚÆ˙ {…ix…“ +…ËÆ˙ ®…Èx…‰  ®…±…EÚÆ˙ BEÚ
∫……l… Æ˙Ω˛x…‰ ±…M…‰ l…‰* §…∫i…“ {…∆S…Æ∆˙M…“ Ω˛…‰ M…<« l…“-+V…§… Æ˙…∫i……  x…EÚ…±…  ±…™……* =∫… Æ˙…∫i…‰ ®… i…°ÚÆ˙“Ω˛ ¶…“ l…“ +…ËÆ˙ ∫…÷ ¥…v…… ¶…“*
P……±…®…‰±…¥……±…“* x……ËEÚÆ˙“{…‰∂…… ±……‰M…… ®… UÙ…‰]‰ı, ®…∆Z……‰±…‰ +…ËÆ˙ §…c‰˜ V……x…¥…Æ˙… EÚ“ ®…÷x…… ∫…§…i… ∫…‰ Ω˛Æ˙ BEÚ EÚ…‰ BEÚ-BEÚ x……®… n‰˘ n˘…‰ +…ËÆ˙
i…“x…… l…‰ +…ËÆ˙  i…V……Æ˙i… EÚÆ˙x…‰¥……±…… ®… ∫…§V…“¢ÚÆ˙…‰∂… ∫…‰ ±…‰EÚÆ˙ U÷Ù]¬ı]ı“* K…÷n˘ ®…÷Z…‰ {…“`ˆ {…“U‰Ù ∂……™…n˘ M……‰Ω˛ EÚΩ˛… V……i…… l……* <∫…®… M…±…i…“
]≈ı…∆∫…{……‰]ı∫…« +…ËÆ˙ BC∫…{……‰]ı∫…« i…EÚ BEÚ ∫……l… b˜]‰ı Ω÷˛B l…‰* E÷ÚUÙ ®…‰Æ˙“ Ω˛“ l…“* BEÚ §……Æ˙  ¥…x……‰n˘ |…™…i…… E‰Ú V……‰∂… ®… +…EÚÆ˙ ®…Èx…‰ EÚΩ˛  n˘™……
B‰∫…‰ ±……‰M… ¶…“ l…‰  V…x…E‰Ú v…∆v…‰ EÚ… {…i…… x…Ω˛” ±…M…i…… l……, ±…‰ EÚx… l……-™…Ω˛ ¶…“ EÚ…‰<« }±…Ë]ı Ω÷˛+…? ®…÷Z…‰ i……‰ ™…Ω˛ BEÚ B‰∫…“ n˘Æ˙…Æ˙ EÚ“ i…Æ˙Ω˛
 V…x…E‰Ú {……∫… J…÷n˘… EÚ…  n˘™…… ∫…§… E÷ÚUÙ l……-¥…“ b˜™……‰ i…EÚ* ∫……‰±…Ω˛ ±…M…i…… Ω˲,  V…∫…®… ®…È M……‰Ω˛ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ Æ˙Ω˛ Æ˙Ω˛… Ω⁄∆˛...
GARBHANAL

∫……Ë S……È∫…`ˆ }±…Ë]ı…Â¥……±…“ <∫… Eڅϱ……‰x…“ EÚ“ <®……Æ˙i… ∂…“∂…®… E‰Ú {…‰c˜ Ω˛…∆, <∫… ®……x…“ ®… BEÚ +…n˘®…“ J…÷∂…x…∫…“§… l……-}±…Ë]ı x…∆. 38-§…“ EÚ…
 V…i…x…“ >∆S…“ l…“, {…E‰Ú {…k…‰-V…Ë∫…‰ Æ∆˙M… ∫…‰ {…÷i…“ Ω÷˛<«*  i…®…∆ V…±…… l…”  J…∫…E‰Ú*  J…∫…E‰Ú =∫…EÚ… x……®… x…Ω˛” l……, Ω˛®… ±……‰M…… x…‰ n‰˘ Æ˙J…… l……,
+…ËÆ˙ |…i™…‰EÚ ∫EÚ¥…‰Æ˙ ®… S……È∫…`ˆ }±…Ë]ı l…‰* Ω˛Æ˙ ∫C¥…‰Æ˙ E‰Ú §…“S……§…“S…  J…∫…E‰Ú* <∫… ±…B  EÚ ¥…Ω˛ +{…x…“ V…M…Ω˛ ∫…‰  J…∫…EÚ… Ω÷˛+… l…… ™……x…“
BEÚ-BEÚ {……E«Ú §…x…… Ω÷˛+… l……- ™…Ω˛ +±…M… §……i… Ω˲  EÚ Ω˛Æ˙ {……E«Ú l……‰c˜…-∫…… {……M…±…* l……‰c˜…-∫…… <∫… ±…B  EÚ ¥…Ω˛ §…‰W…Æ˙Æ˙ l……* §…‰W…Æ˙Æ˙
§…SS…… E‰Ú  ±…B J…‰±… E‰Ú ®…Ën˘…x… ®… §…n˘±… S…÷EÚ… l……- BEÚ M…∆V…‰  ∫…Æ˙ <∫… ±…B  EÚ x… i……‰ ¥…Ω˛  EÚ∫…“ EÚ…‰ i…∆M… EÚÆ˙i…… l…… +…ËÆ˙ x… S…“J…i……-
EÚ“ i…Æ˙Ω˛ V……‰ §…“S… ®… i……‰ S…®…EÚi…… Ω˲, ±…‰ EÚx…  V…∫…E‰Ú  EÚx……Ɖ˙- S……±…i…… ¶…“ x…Ω˛” l……- §…Ω÷˛i… {…Ω˛±…‰ ¥…Ω˛ {…÷ ±…∫… ®… l……-EÚ…‰<« UÙ…‰]ı…-®……‰]ı…
 EÚx……Ɖ˙ Z……±…ÆÂ˙ =c˜i…“ Æ˙Ω˛i…“ ΩÈ˛* +°Ú∫…Æ˙-±…‰ EÚx… {…i…… x…Ω˛” C™…… Ω÷˛+…  EÚ ¥…Ω˛ P…Æ˙  §…`ˆ…  n˘™…… M…™……,
®…È +{…x…‰ ∫EÚ¥…‰Æ˙ EÚ…‰ ∫…§…∫…‰ +SUÙ… ∫…®…Z…i…… l……-+EÚ…Æ˙h…* ¥…HÚ ∫…‰ §…Ω÷˛i… {…Ω˛±…‰* +§… =∫…EÚ… P…Æ˙-§……Æ˙ l……, §…“¥…“-§…SS…‰ l…‰, ¥…Ω˛
Ω˛…±……∆ EÚ EÚ…Æ˙h… f⁄∆¯f¯x…‰ ±…M…⁄∆ i……‰ {…∫…∆n˘M…“ ∫…‰ V™……n˘… x……{…∫…∆n˘M…“ E‰Ú =x…E‰Ú ∫……l… Æ˙Ω˛i…… ¶…“ l……, ±…‰ EÚx… BEÚ §…‰EÚ…Æ˙ °Úx…‘S…Æ˙ EÚ“ i…Æ˙Ω˛*
 x…EÚ±… +…B∆M…‰* ®…‰Æ‰˙ B‰x… ∫……®…x…‰ BEÚ EÚ§…Æ˙ §…VV…⁄ Æ˙Ω˛i…… l……, {…ix…“  EÚ∫…“ E∆Ú{…x…“ ®… EÚ…®… EÚÆ˙i…“ l…“ ∫……‰ P…Æ˙ S…±… Æ˙Ω˛… l……*
 V…∫…∫…‰ ®…÷Z…‰ ∫…Ji… x…¢ÚÆ˙i… l…“* x…¢ÚÆ˙i… <∫… ±…B  EÚ ¥…Ω˛ ®…‰Æ‰˙ =∫…E‰Ú S……±…-f¯…±… ®… Ω˛“ EÚ…‰<« B‰∫…“ §……i… l…“  EÚ ¥…Ω˛ BEÚ…BEÚ
®…Æ˙x…‰ EÚ… <∆i…V……Æ˙ EÚÆ˙ Æ˙Ω˛… l……* ™…Ω˛…∆ BEÚ EËÚ{]ıx… l…… V……‰ +…n˘®…“  EÚ∫…“ EÚ… ¶…“ v™……x… +{…x…“ +…‰Æ˙ J…”S… ±…‰i…… l……, Ω˛…±……∆ EÚ ¥…Ω˛ EÚ®…“V…
∫…‰ V™……n˘… W…‰§…Æ˙… ±…M…i…… l……, BEÚ §…ÈEÚ¥……±…… l……,  V…∫…EÚ“ ∂…EÚ±… E‰Ú ∫……l… {……V……®…… {…Ω˛x…i…… l…… +…ËÆ˙ n˘… Ω˛x…‰ {……∆™…S…‰ EÚ…‰ V……∆P… E‰Ú {……∫… ∫…‰
x…‰¥…±…‰ ∫…‰  ®…±…i…“-V…÷±…i…“ l…“ +…ËÆ˙ BEÚ BC∫…{……‰]«ıÆ˙ l……,  V…∫…‰ S…÷]ı EÚ™…… ®… {…EÚc˜i…‰ Ω÷˛B x…‰°‰Ú i…EÚ =`ˆ…B i…‰V…-i…‰V… S…±…i…… l……-S…“i…‰ EÚ“
38
EÚ Ω˛… x…“

i…Æ˙Ω˛* ¥…Ω˛ +C∫…Æ˙ +{…x…‰ M…‰]ı {…Æ˙ J…c˜… Æ˙Ω˛i…… l……, +∆n˘Æ˙ V……x…‰ E‰Ú ∂…÷∞¸-∂…÷∞¸ ®… V…§… ±……‰M… V……x…i…‰ x…Ω˛” l…‰ i……‰ BEÚ…v… §……Æ˙
 ±…B*  °ÚÆ˙ +∆n˘Æ˙ V……i…… l…… §……Ω˛Æ˙ +…x…‰ E‰Ú  ±…B +…ËÆ˙ BEÚ…BEÚ §…Ω÷˛i… §……¥…‰±…… ®…S…… l……, ±…‰ EÚx… V…§… ±……‰M… ∫…®…Z… M…B i……‰ =xΩ˛…Âx…‰ v™……x…
i…‰V…“ ∫…‰  x…EÚ±… {…c˜i…… l……, S……ËÆ˙…Ω‰˛ E‰Ú {……∫… ¥……{…∫… ±……Ë]ıx…‰ E‰Ú  ±…B* n‰˘x…… §…∆n˘ EÚÆ˙  n˘™……*  J…∫…E‰Ú x…‰ ¶…“ l……‰c˜“ V™……n˘i…“ EÚÆ˙ n˘“ l…“*
+C∫…Æ˙ ¥…Ω˛  EÚ∫…“ Æ˙…Ω˛M…“Æ˙ EÚ…‰ BEÚ…BEÚ {…EÚc˜ ±…‰i…… l……* =∫…‰ Æ˙…‰EÚEÚÆ˙ =∫…x…‰ {…c˜…‰∫… EÚ“ BEÚ §…Ω÷˛i… ∫…÷∆n˘Æ˙ ®… Ω˛±…… EÚ…‰ =∫…E‰Ú P…Æ˙ V……EÚÆ˙
EÚΩ˛i……-∫…÷ x…B, +…{… {……‰∫]ı +…Ï °Ú∫… i……‰ x…Ω˛” V…… Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛? x… ¶…“ V…… Æ˙Ω‰˛ B‰∫…“ Ω˛“  S…]¬ı`ˆ“ n‰˘ n˘“ l…“ +…ËÆ˙ Æ˙…‰V… ™…Ω˛“ EÚÆ˙x…… S……Ω˛i…… l……...
Ω˛… i……‰ ®…‰Æ˙… BEÚ EÚ…®… EÚÆ˙ n˘“ V…B, {±…“V…* ™…Ω˛  S…]¬ı`ˆ“ b˜…±… n˘“ V…B* ""+…{… C™…… EÚÆ˙ Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛?'' {……E«Ú ∫…‰ §……Ω˛Æ˙ V……i…‰ Ω÷˛B  J…∫…E‰Ú
§…Ω÷˛i… V…∞¸Æ˙“ Ω˲* x…‰ ®…÷Z…∫…‰ {…⁄UÙ…* ¥…Ω˛ {…i…… x…Ω˛” EÚ§… ®…‰Æ˙… Ω˛®…Æ˙…Ω˛ Ω˛…‰ M…™…… l…… +…ËÆ˙

 V…∫… }±…Ë]ı ®… n÷˘P…«]ıx…… Ω÷˛<« =∫…EÚ… ®…… ±…EÚ


®…∆Z……‰±…‰ n˘V…Ê EÚ… ¥™……{……Æ˙“ l……* {…ix…“ +…ËÆ˙ §…SS…‰
E‰Ú +±……¥…… {… Æ˙¥……Æ˙ ®… +…ËÆ˙ EÚ…‰<« x…Ω˛” l……* S……Ω‰˛
=∫…EÚ“ ™…÷¥…… {…ix…“ E‰Ú §…n˘x… {…Æ˙ n˘®…EÚi…‰ V…‰¥…Æ˙ EÚ…
+…EÚπ…«h… Ω˛…‰ ™…… {…Ë∫…… EÚ…,  Æ˙¥……ϱ¥…Æ˙ +…ËÆ˙ ±……‰Ω‰˛
E‰Ú ∫… Æ˙™…… ∫…‰ ±…Ë∫… i…“x… ±…÷]‰ıƉ˙ BEÚ EÚ…Æ˙ ®…Â
+∆v…c˜ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ +…B l…‰ +…ËÆ˙ l……‰c˜“ Ω˛“ n‰˘Æ˙ ®…Â
∫…§…EÚ… ¥……Æ˙…-x™……Æ˙… EÚÆ˙ +…M…‰ §…g¯ M…B l…‰...

V…∞¸Æ˙“ x…Ω˛”  EÚ ¥…Ω˛ Ω˛…∆ ™…… x…… E‰Ú V…¥……§… E‰Ú  ±…B Ø˚E‰Ú* =∫…EÚ… ∫……l…-∫……l… S…±…x…‰ ±…M…… l……*
EÚ…®… l…… Æ˙…‰EÚx……, Æ˙…‰EÚ  ±…™……*  S…]¬ı`ˆ“ l…®……x…“ l…“, l…®……<« +…ËÆ˙ =±]‰ı ""EÚΩ˛…∆ C™…… EÚÆ˙ Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛?''
{……∆¥… i…‰V…“ ∫…‰ ¥……{…∫…! nÆ˙+∫…±… ¥…Ω˛ BEÚ {…÷Æ˙V…… Ω˛…‰i…… l……  EÚ∫…“ +x……®… ""™…Ω˛” +…ËÆ˙ EÚΩ˛…∆?''
EÚ…‰ ∫…∆§……‰ v…i… +…ËÆ˙  ∂…EÚ…™…i…… ∫…‰ ¶…Æ˙… Ω÷˛+…*  ∂…EÚ…™…i… E÷ÚUÙ <∫… i…Æ˙Ω˛ ¥…Ω˛“ EÚÆ˙ Æ˙Ω˛… Ω⁄∆˛ V……‰ +…{…*'' ®…Èx…‰ EÚΩ˛…, ""Æ˙Ω˛ Æ˙Ω˛… Ω⁄∆˛*''
EÚ“ Ω˛…‰i…”  EÚ ®…‰Æ˙“ §…“¥…“ Ω˛Æ˙…«°Ú… Ω˲ +…ËÆ˙ ®…÷Z…‰ ®……Æ˙ b˜…±…x…… S……Ω˛i…“ Ω˲* ""Æ˙Ω˛ i……‰ +…{… x…Ω˛” Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛,'' =∫…x…‰ i…±…J…“ ∫…‰ EÚΩ˛…-""Ω˛…∆,

GARBHANAL
=∫…x…‰ ®…‰Æ‰˙ §…SS…… EÚ…‰  ∫…J…… Æ˙J…… Ω˲  EÚ ¥…‰ ®…÷Z…‰ i…∆M… EÚÆÂ˙* ™…‰ ±……‰M… ®…÷Z…‰ P…÷∫…‰ Ω÷˛B V…∞¸Æ˙ ΩÈ˛*  n˘±…∂……n˘ x…M…Æ˙ ®…  ∫…°«Ú ®…È Æ˙Ω˛ Æ˙Ω˛… Ω⁄∆˛, §……EÚ“
J……x…… x…Ω˛” n‰˘i…‰ +…ËÆ˙ ®…‰Æ‰˙ ®…Æ˙x…‰ EÚ… <∆i…V……Æ˙ EÚÆ˙ Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛* ®…‰Æ‰˙ {…c˜…‰∫… ®… ∫…§… P…÷∫…‰ Ω÷˛B ΩÈ˛* +∆v…‰Æ˙“ n˘Æ˙…Æ˙ ®… P…÷∫…‰ Ω÷˛B M……‰Ω˛ EÚ“ i…Æ˙Ω˛......''
Æ˙Ω˛x…‰ ¥……±…… §…÷b¬˜f¯… EÚ…±…⁄ ±…È{…{……‰∫]ı E‰Ú §…±§… i…÷c˜¥……i…… Ω˲ i…… EÚ ¥…Ω˛ ®…÷Z…‰ ±…M……, ¥…Ω˛ ®…÷Z… {…Æ˙ ¥™…∆M™… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛… Ω˲* K……∫…EÚÆ˙ M……‰Ω˛
+∆v…‰Æ‰˙ ®… §…Ë`ˆEÚÆ˙ ∂…Æ˙…§… {…“ ∫…E‰Ú +…ËÆ˙ ®…÷Ω˛±±…‰ EÚ“ §…Ω⁄˛-§…‰ ]ı™…… EÚ“ i……EÚ- ∫…÷x…EÚÆ˙ +…ËÆ˙ ¶…“* <∫… EÚ®§…Ji… EÚ…‰ ¶…“ {…i…… Ω˲  EÚ ®…÷Z…‰ M……‰Ω˛
Z……∆EÚ EÚƉ˙* ¥…Ω˛ §…Ω÷˛i… Ω˛Æ˙…®…“ Ω˲ ™…… +®…÷EÚ }±…Ë]ı ®… Æ˙Ω˛x…‰¥……±…“ +®…÷EÚ EÚΩ˛… V……i…… Ω˲*
EÚ§…⁄i…Æ˙“ EÚ“ V…M…Ω˛ ¥…Ω˛ x…Ω˛” Ω˲, =∫…EÚ“ ∫…Ω˛“ V…M…Ω˛ Ω˲ }±…Ë]ı x…∆....* ®…È ""§…i……<™…‰, +…{… EÚ…Ëx…-∫…… i…“Æ˙ ®……Æ˙ Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛?'' ®…Èx…‰ M…÷∫∫…‰ ®…Â
{…÷ ±…∫… ®… EÚΩ˛EÚÆ˙ BEÚ-BEÚ EÚ…‰ ∫…Ω˛“ EÚÆ˙… n⁄∆˘M……* EÚΩ˛…*
EÚ Ω˛… x…“
39

""®……Ɖ˙ i……‰ x…Ω˛” ΩÈ˛, Ω˛…∆, +§… V…∞¸Æ˙ ®……∞∆¸M……* +…{… n‰˘J…i…‰ Ω˛“
Æ˙Ω˛ V……B∆M…‰* ®…È {…÷ ±…∫… ∫…‰ EÚΩ˛EÚÆ˙ BEÚ-BEÚ EÚ…‰ ∫…Ω˛“ EÚÆ˙…
n⁄∆˘M……*'' ""¥…Ω˛ i……‰ +…{… EÚÆ˙… Ω˛“ Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛*'' ®…Èx…‰ Ω˛…n˘∫…‰¥……±…‰ }±…Ë]ı
EÚ“ +…‰Æ˙ <∂……Æ˙… EÚÆ˙E‰Ú EÚΩ˛…* ¥…Ω˛…∆ +§… ¶…“ {…÷ ±…∫…¥……±…‰ §…Ë`‰ˆ b∆˜b‰˜ ®…È EÚ…±……‰x…“ EÚ“ J……∫… ∫…c˜EÚ {…Æ˙ +…n˘i…x… ]ıΩ˛±… Æ˙Ω˛…
 Ω˛±…… Æ˙Ω‰˛ l…‰* ®…È Ω∆˛∫…x…‰ ±…M……*
¥…Ω˛ ®…÷Z…‰ EÚ<« I…h… i…EÚ P…⁄Æ˙EÚÆ˙ n‰˘J…i…… Æ˙Ω˛…*  °ÚÆ˙ {……V……®…‰ l……, ™…… ∫…S… EÚΩ⁄∆˛ i……‰ ±…Âb⁄˜ E÷Úk…‰ EÚ“ i…Æ˙Ω˛  ∂…EÚ…Æ˙ EÚ“
E‰Ú {……™…∆S… EÚ…‰ x…‰°Ú i…EÚ =`ˆ…B i…‰V…“ ∫…‰ S…±…… M…™……* P…Æ˙ x…Ω˛”, ]ı…‰Ω˛ ®… l……, Æ˙…‰V… EÚ“ i…Æ˙Ω˛* ®…È ±……‰®…c˜“- V…Ë∫…“
+…M…‰ S……ËÆ˙…Ω‰˛ EÚ“ +…‰Æ˙* S……±……EÚ“ E‰Ú ∫……l… S…Ω˛±…EÚn˘®…“ EÚÆ˙ Æ˙Ω˛… l……  EÚ BEÚ
=∫…  n˘x… n˘}i…Æ˙ EÚ…‰ V……x…‰¥……±…“ +{…x…“ S……]«ıb«˜ §…∫… ®… ¶…“
 ∫…°«Ú =∫…“ EÚ“ M…⁄∆V… l…“* ±……‰M… M…÷∫∫…‰ ®… l…‰, ±…‰ EÚx… ∫…Ω˛®…‰ +…ËÆ˙ b˜Æ‰˙ §……Æ˙  EÚ∫…“ x…‰ ®…÷Z…‰ BEÚ…BEÚ {…EÚc˜  ±…™……* E∆Úv…‰ ∫…‰*
Ω÷˛B! +{…x…“ Ω˛“ Eڅϱ……‰x…“ ®… <i…x…“ §…c˜“ P…]ıx…… Ω˛…‰ M…<« l…“-¶…±…… S……ÈEÚEÚÆ˙ n‰˘J…… i……‰  J…∫…E‰Ú l……, +∆v…‰Æ‰˙ ®… |…‰i… EÚ“
EÚ…Ëx… +U⁄Ùi…… +…ËÆ˙ §…S…… Ω÷˛+… Æ˙Ω˛ ∫…EÚi…… l……* ™…… <∫… i…Æ˙Ω˛ EÚ“
P…]ıx……  n˘±±…“ ®… +§… x…<« §……i… x…Ω˛” Æ˙Ω˛ M…<« l…“* +…B  n˘x… B‰∫…“
i…Æ˙Ω˛ ®…÷Z…‰ P…⁄Æ˙i…… Ω÷˛+…* =∫…EÚ“ +…∆J… +∆v…‰Æ˙“ Z……c˜“
J…§…ÆÂ˙  ®…±…i…“ Ω˛“ Æ˙Ω˛i…“ l…”-Ω˛Æ˙ P…]ıx…… EÚ®……‰§…‰∂… BEÚ-V…Ë∫…“ Ω˛“ ®…  UÙ{…‰ Ω÷˛B S…“i…‰ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ V…±… Æ˙Ω˛“ l…”*
Ω˛…‰i…“ l…“,  ∫…°«Ú I…‰j… §…n˘±… V……i…… l……-EÚ¶…“ EÚÆ˙…‰±…§……M… i……‰ EÚ¶…“
<«∫]ı {…]‰ı±…x…M…Æ˙, +…V… Æ˙…V……ËÆ˙“ i……‰ EÚ±… V…®…x……{……Æ˙ EÚ…
+…n˘∂…« ¥…Ω˛…Æ˙... =∫…  n˘x… +…∫…{……∫… i…“x… b˜EËÚ i…™……∆ Ω÷˛<« l…” +…ËÆ˙ ∫……i… ±……‰M… +∫{…i……±…
+V…“§… §……i… Ω˲ V…§… i…EÚ B‰∫…“ P…]ıx…… EÚΩ˛” +…ËÆ˙ Ω˛…‰i…“ Ω˲, {…Ω÷∆˛S……B M…B l…‰*
Ω˛®… =∫…‰ J…§…Æ˙ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ ±…‰i…‰ ΩÈ˛, ±…‰ EÚx…  V…∫…  n˘x… Ω˛®……Ɖ˙ ""=∫… §…SS…‰ EÚ… C™…… Ω÷˛+…?'' ®…Èx…‰ BEÚ…BEÚ §……i… EÚ…]ıi…‰ Ω÷˛B {…⁄UÙ…*
+…∫…{……∫… Ω˛…‰i…“ Ω˲, Ω˛®… ™…EÚ-§…-™…EÚ b˜Æ˙ V……i…‰ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ Ω˛®… M…÷∫∫…… |…∂x… ®…Èx…‰  V…∫…∫…‰  EÚ™…… l……, ¥…Ω˛ {…⁄Æ˙… V……x…EÚ…Æ˙ l……* {…i…… x…Ω˛” C™……Â,
+…i…… Ω˲-K……∫…EÚÆ˙ ∫…Æ˙EÚ…Æ˙ {…Æ˙... =∫…EÚ… ∫……Æ˙… §…n˘x…  S…i…EÚ§…Æ˙… l…… +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ S…“i…±… EÚ“ i…Æ˙Ω˛ ±…M…i……
™…Ω˛“ M…÷∫∫…… §…∫… E‰Ú ±…M…¶…M… ∫…¶…“ ™…… j…™…… E‰Ú S…‰Ω˛Æ‰˙ {…Æ˙ l……* l……, ±…‰ EÚx… =∫…x…‰ ∫…÷x…EÚÆ˙ ¶…“ ®…‰Æ˙“ §……i… EÚ… V…¥……§… x…Ω˛”  n˘™……*
GARBHANAL

∫…¶…“ EÚ…‰ +S……x…EÚ ∫…®……V… +…ËÆ˙ n‰˘∂… EÚ“ ™……n˘ +… M…<« l…“ +…ËÆ˙ ®…‰Æ‰˙ {…c˜…‰∫… ®… §…Ë`‰ˆ Æ˙…‰V… E‰Ú ∫…Ω˛™……j…“ +…ËÆ˙ <∆ b˜™…x… B™…Æ˙±……<∆∫… E‰Ú
EÚ…x…⁄x…-¥™…¥…∫l…… EÚ“  §…M…c˜i…“ Ω˛…±…i… {…Æ˙ M…÷Æ˙…«™…… V…… Æ˙Ω˛… l……, ∫…÷E÷Ú®……Æ˙ §…x…V…‘ x…‰ BEÚ §……Æ˙ ®…‰Æ˙“ +…‰Æ˙ n‰˘J……,  °ÚÆ˙ +…∫…{……∫… ∫…‰
Ω˛…±……∆ EÚ ™…Ω˛ ∫…¶…“ V……x…i…‰ l…‰  EÚ ¥…Ω˛ M…÷Æ˙…«x……  EÚ∫…E‰Ú  ±…B l……*  x…ñ…{i…  J…c˜EÚ“ E‰Ú §……Ω˛Æ˙ n‰˘J…x…‰ ±…M…‰-∫……®…x…‰ °ËÚ±…“ Ω˛ Æ˙™……±…“ EÚ…‰, {…‰c˜…Â
+…ËÆ˙-i……‰-+…ËÆ˙, ®…È ¶…“ ∂…î…xn˘… x…Ω˛” l……  EÚ ®…‰Æ‰˙ ∫EÚ¥…‰Æ˙ EÚ“ EÚ…‰,  §…x…… §……n˘±……Â¥……±…‰ +…EÚ…∂… EÚ…‰ +…ËÆ˙ =∫… Ω˛¥…… EÚ…‰  V…∫…®… ∫……‰x…‰
n÷˘P…«]ıx…… EÚ“ i…}∫…“±… ®…÷Z…‰ §…∫… ®…  ®…±… Æ˙Ω˛“ l…“ +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ ¶…“ V…Ë∫…“ v…⁄{… P…÷±…“ Ω÷˛<« l…“*  n˘±±…“ ®… ™…‰  ∫…i…∆§…Æ˙ E‰Ú +∆ i…®…  n˘x… l…‰ V…§…
n⁄˘∫…Æ˙… ∫…‰* ®……±…⁄®… Ω÷˛+…  EÚ  V…∫… }±…Ë]ı ®… n÷˘P…«]ıx…… Ω÷˛<« =∫…E‰Ú v…⁄{… §…Ω÷˛i… x…®…« Ω˛…‰i…“ Ω˲, Ω˛¥…… §…Ω÷˛i… i…‰V… +…ËÆ˙ {…‰c˜… E‰Ú {…k…‰  x…J…Æ˙EÚÆ˙
®…… ±…EÚ EÚ… x……®… Æ˙…®…‰∂¥…Æ ¥…®……« l……* {…Èi……±…“∫…-{…S……∫… E‰Ú §…Ω÷˛i… Ω˛Æ‰˙ Ω˛…‰ V……i…‰ ΩÈ˛-{…“±…‰ {…k…… EÚ…‰  M…Æ˙…i…‰ Ω÷˛B*
+…∫…{……∫… ¥…Ω˛ +…n˘®…“ BEÚ ®…∆Z……‰±…‰ n˘V…Ê EÚ… ¥™……{……Æ˙“ l…… +…ËÆ˙ §…∫… <∆ b˜™…… M…‰]ı E‰Ú {……∫… ∫…‰ M…÷V…Æ˙ Æ˙Ω˛“ l…“*
{…ix…“ +…ËÆ˙ §…SS…‰ E‰Ú +±……¥…… {… Æ˙¥……Æ˙ ®… +…ËÆ˙ EÚ…‰<« x…Ω˛” l……* ""C™…… +…{…x…‰ EÚ¶…“ <∫… V…Ω˛…∆{…x……Ω˛ V…∆M…±… EÚ…‰ n‰˘J…… Ω˲?''
§…Ω˛x… ®…‰Æ˙`ˆ ®… l…“ +…ËÆ˙ §…c˜… ¶……<« §…∆§…<« ®…Â* S……Ω‰˛ =∫…EÚ“ ™…÷¥…… +¶…“ E÷ÚUÙ  n˘x… {…Ω˛±…‰ Ω˛“ §…x…V…‘ x…‰ BEÚ…BEÚ ®…÷Z…∫…‰ {…⁄UÙ… l……* Ω˛®…
{…ix…“ E‰Ú §…n˘x… {…Æ˙ n˘®…EÚi…‰ V…‰¥…Æ˙ EÚ… +…EÚπ…«h… Ω˛…‰ ™…… {…Ë∫…… EÚ…, n˘…‰x…… §…∫… EÚ… Æ˙…∫i…… n‰˘J… Æ˙Ω‰˛ l…‰* V…Ω˛…∆{…x……Ω˛ V…∆M…±… E‰Ú Ω˛“ ∫……®…x…‰*
 Æ˙¥……ϱ¥…Æ˙ +…ËÆ˙ ±……‰Ω‰˛ E‰Ú ∫… Æ˙™…… ∫…‰ ±…Ë∫… i…“x… ±…÷]‰ıƉ˙ BEÚ EÚ…Æ˙ ®… ""®…È +C∫…Æ˙ ∫……‰S…i…… Ω⁄∆˛  EÚ  EÚ∫…“  n˘x… <∫… Æ˙Ω˛∫™…®…™… V…∆M…±… EÚ…‰
+∆v…c˜ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ +…B l…‰ +…ËÆ˙ l……‰c˜“ Ω˛“ n‰˘Æ˙ ®… ∫…§…EÚ… ¥……Æ˙…- +∆n˘Æ˙ ∫…‰ n‰˘J…… V……B* ™…‰ ∫……Ɖ˙ {…‰c˜ ∂…“∂…®… E‰Ú ΩÈ˛ +…ËÆ˙ ∂……™…n˘ §…Ω÷˛i…-∫…‰
x™……Æ˙… EÚÆ˙ +…M…‰ §…g¯ M…B l…‰- +M…±…“ Eڅϱ……‰x…“ ®… ±…⁄]ı E‰Ú  ±…B* +x……Æ˙ ±…M…‰ Ω÷˛B ΩÈ˛* +C∫…Æ˙ ∫…÷§…Ω˛ V…§… §…Ω÷˛i… ∫…‰ ®……‰Æ˙… EÚ“ M…÷Ω˛…Æ˙i…“ Ω÷˛<«
40
EÚ Ω˛… x…“
Ω˛…∆, {…c˜…‰∫… EÚ“ M…⁄∆M…“ +…ËÆ˙ {…M…±…“ ±…c˜EÚ“ V…∞¸Æ˙ ∫…Ɖ˙∂……®… Ω˛“
S…“J…x…‰ ±…M…“ l…“* +…V… =∫…EÚ… ∫¥…Æ˙ EÚ<« M…÷x…… ÀΩ˛∫…EÚ +…ËÆ˙
+…GÚ…®…EÚ Ω˛…‰ M…™…… l……*
+…¥……V… ™…Ω˛…∆ ∫…‰ +…i…“ Ω˲ i……‰ ®…÷Z…‰ §…‰S…Ëx…“-∫…“ Ω˛…‰i…“ Ω˲ +…ËÆ˙ ±…M…i…… Ω˲  EÚ  n˘±…∂……n˘ x…M…Æ˙ ®… ∂……®… Æ˙…‰V… EÚ“ i…Æ˙Ω˛ Ω÷˛<«* Æ˙…i… =∫…“
+¶…“ S…±……‰* ±…M…i…… Ω˲, n‰˘J…x…… S…… Ω˛B  EÚ +… J…Æ <∫…∫…‰ ±……‰M… b˜Æ˙i…‰ i…Æ˙Ω˛* Eڅϱ……‰x…“ EÚ“ Æ˙…Ë∂…x…“ =∫…“ i…Æ˙Ω˛ M…÷±…V……Æ˙ l…”-
C™…… ΩÈ˛?'' <i…x…“ ∫……Æ˙“ EÚΩ˛… x…™……∆ <∫…E‰Ú §……Ɖ˙ ®… EÚΩ˛“-∫…÷x…“ V……i…“ ΩÈ˛* J……‰®…S…‰¥……±……Â, °‰ÚÆ˙“¥……±…… +…ËÆ˙ +…<∫…GÚ“®… E‰Ú `‰ˆ±…… EÚ“ +…‰Æ˙
C™…… +…B  n˘x…  EÚ∫…“ x…  EÚ∫…“ V…¥……x… +…n˘®…“ EÚ“ EÚ]ı“  {…]ı“ ±……∂… §…SS…… EÚ“ =∆M…±…“ {…EÚc‰˜ ∫…÷xn˘Æ˙ Œ∫j…™……∆ l…”, ®…∫i…“ EÚÆ˙i…‰ Ω÷˛B
 ®…±…i…“ Ω˲* ±…‰ EÚx…  °ÚÆ˙ ∫……‰S…i…… Ω⁄∆˛...'' x……ËV…¥……x…… E‰Ú +…ËÆ˙ V…“x∫… ®…  `ˆ±… `ˆ±……i…“ Ω÷˛<« ±…c˜ EÚ™……∆... ∫¥…™…∆
EÚΩ˛i…‰-EÚΩ˛i…‰ §…x…V…‘ Ø˚E‰Ú l…‰, +…ËÆ˙ ®…÷Z…‰ ™…Ω˛ n‰˘J…EÚÆ˙ i……VV…÷§… Ω÷˛+… +{…x…‰ ∫C¥…‰Æ˙ EÚ…‰ n‰˘J…EÚÆ˙ ™…Ω˛  ¥…∑……∫… EÚÆ˙x…… EÚ `ˆx… l……  EÚ ¥…Ω˛…∆
l……  EÚ ¥…‰ <∫… i…Æ˙Ω˛ ®……∫…⁄®… ±…M… Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛* =xΩ˛…Âx…‰ BEÚ §……Æ˙ ®…‰Æ˙“ +…‰Æ˙ E‰Ú BEÚ ∫…⁄x…‰ }±…Ë]ı ®… BEÚ ®…Ë™…i… {…c˜“ Ω˲ +…ËÆ˙ §…Ω˛x… +{…x…‰
+{…x…“ M……‰±…-M……‰±… M…÷±……§…“ +…∆J…… ∫…‰ n‰˘J…… l…… +…ËÆ˙  °ÚÆ˙ ¶……¥…÷EÚ ∫¥…Æ˙ ®… §…∆§…<«¥……±…‰ ¶……<« EÚ… <∆i…V……Æ˙ EÚÆ˙ Æ˙Ω˛“ Ω˲* {…i…… x…Ω˛”, EÚ§… ∫…‰ EÚÆ˙
EÚΩ˛… l……- ""{…i…… x…Ω˛”, ∫……‰S…i…… Ω⁄∆˛* +…{… §…i……<B!'' Æ˙Ω˛“ Ω˲*
 n˘±±…“ ®… S……]«ıb«˜ §…∫…  V…z……i… EÚ“ i…Æ˙Ω˛ Ω˛…‰i…“ ΩÈ˛* ¥…‰ Æ˙…‰V… ∫…÷§…Ω˛ Æ˙…i… E‰Ú ∫…®…™… EÚ…‰<« M™……Æ˙Ω˛ §…V…‰ l…‰* ®…È EÚ…±……‰x…“ EÚ“ J……∫…
Ω˛®… BEÚ J……∫… ¥…HÚ {…Æ˙ P…Æ˙… ∫…‰  x…EÚ…±…i…“ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ +{…x…‰-+{…x…‰ n˘}i…Æ˙… ∫…c˜EÚ {…Æ˙ +…n˘i…x… ]ıΩ˛±… Æ˙Ω˛… l……, ™…… ∫…S… EÚΩ⁄∆˛ i……‰ ±…Âb⁄˜ E÷Úk…‰ EÚ“
®… V…®…… EÚÆ˙ n‰˘i…“ ΩÈ˛* Æ˙…‰V… ∂……®… EÚ…‰ ¥…‰ E÷ÚUÙ J……∫…-J……∫… V…M…Ω˛… ∫…‰ i…Æ˙Ω˛  ∂…EÚ…Æ˙ EÚ“ ]ı…‰Ω˛ ®… l……, Æ˙…‰V… EÚ“ i…Æ˙Ω˛* ∫…c˜EÚ E‰Ú BEÚ  ∫…Ɖ˙
=`ˆ…i…“ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ `ˆ“EÚ ¥…HÚ {…Æ˙ Ω˛®… ¥……{…∫… +{…x…‰-+{…x…‰ P…Æ˙… ®… °ÂÚEÚ {…Æ˙ Æ˙…‰∂…x…“ l…“ +…ËÆ˙ n⁄˘∫…Ɖ˙ ®… +∆v…‰Æ˙…* ®…È ±……‰®…c˜“- V…Ë∫…“ S……±……EÚ“
V……i…“ ΩÈ˛* Ω˛®…  V…z……i… ∫…‰ §…S…x…… S……Ω˛i…‰ ΩÈ˛ ±…‰ EÚx… Ω˛Æ˙ §……Æ˙ +{…x…‰- E‰Ú ∫……l… S…Ω˛±…EÚn˘®…“ EÚÆ˙ Æ˙Ω˛… l……  EÚ BEÚ §……Æ˙  EÚ∫…“ x…‰ ®…÷Z…‰
+…{…EÚ…‰ <x…E‰Ú Ω˛¥……±…‰ EÚÆ˙ n‰˘i…‰ ΩÈ˛- ™…Ω˛ V……x…i…‰ Ω÷˛B ¶…“  EÚ ™…‰ Ω˛®… ¥…Ω˛…∆ ±…‰ BEÚ…BEÚ {…EÚc˜  ±…™……* E∆Úv…‰ ∫…‰* S……ÈEÚEÚÆ˙ n‰˘J…… i……‰  J…∫…E‰Ú l……,
V……i…‰ ΩÈ˛ V…Ω˛…∆ Ω˛®… V……x…… x…Ω˛” S……Ω˛i…‰* ∂……™…n˘ <∫…“ ±…B V……i…‰ ™…… +…i…‰ +∆v…‰Æ‰˙ ®… |…‰i… EÚ“ i…Æ˙Ω˛ ®…÷Z…‰ P…⁄Æ˙i…… Ω÷˛+…* =∫…EÚ“ +…∆J… +∆v…‰Æ˙“
Ω÷˛B Ω˛®… +C∫…Æ˙ S…÷{… Æ˙Ω˛i…‰ ΩÈ˛* Z……c˜“ ®…  UÙ{…‰ Ω÷˛B S…“i…‰ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ V…±… Æ˙Ω˛“ l…”*
±…‰ EÚx… =∫… ∂……®… EÚ…‰ ¥……{…∫… P…Æ˙ ±……Ë]ıi…‰ Ω÷˛B ®…È S…÷{… Ω˛“ x…Ω˛” l……, "C™…… Ω˲?' ®…Èx…‰ +{…x…‰ b˜Æ˙ EÚ…‰  UÙ{……i…‰ Ω÷˛B Z…±±……EÚÆ˙ {…⁄UÙ…*
BEÚ v…c˜EÚ… ¶…“ ±…M…… Ω÷˛+… l……* V…Ë∫…‰ ®…È V……x…i…… l……  EÚ P…Æ˙ E‰Ú =∫…x…‰ EÚ…‰<« V…¥……§… x…Ω˛”  n˘™……* EÚ<« {…˛±… ¥…Ω˛ ®…÷Z…‰ B‰∫…… P…⁄Æ˙i……
+…∫…{……∫… E÷ÚUÙ b˜Æ˙…¥…x……-∫…… ®…‰Æ˙“ Æ˙…Ω˛ n‰˘J… Æ˙Ω˛… Ω˲- +∆v…‰Æ‰˙ J…∆b˜Ω˛Æ˙ ®… Æ˙Ω˛… V…Ë∫…‰ ®…÷Z…‰ J…… V……BM……*  °ÚÆ˙ =∫…x…‰ ®…÷Z…‰ BEÚ  S…_ˆ“ {…EÚc˜…
±…]ıE‰Ú Ω÷˛B S…®…M……n˘c˜ EÚ“ i…Æ˙Ω˛* {…ix…“ M…‰]ı {…Æ˙ Ω˛“  ®…±…“, Æ˙…Ω˛ n‰˘J…i…“ n˘“* ¥…Ω˛ =x… ±……‰M…… ®… ∫…‰ l…… V……‰ ∫…Ɖ˙∂……®… ∫……‰ V……™…… EÚÆ˙i…‰ ΩÈ˛*
Ω÷˛<« x…Ω˛”, ∫…Ω˛®…“ Ω÷˛<«  §…±±…“ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ BEÚ +…‰Æ˙ n‰˘J…i…“ Ω÷˛<«* Æ˙…®…‰∑…Æ˙ i……VV…÷§… Ω÷˛+…  EÚ +…V… ¥…Ω˛ <i…x…“ Æ˙…i… M…B +∆v…‰Æ‰˙ ®… EËÚ∫…‰ ¶…]ıEÚ
¥…®……« E‰Ú }±…Ë]ı E‰Ú ∫……®…x…‰ V……‰ n˘…‰-S……Æ˙ ±……‰M… ®…÷∆Ω˛ ±…]ıEÚ…B J…c‰˜ l…‰ =∫…®… Æ˙Ω˛… Ω˲?
 J…∫…E‰Ú ¶…“ l……* ""C™…… Ω÷˛+…?'' ®…Èx…‰ P…§…Æ˙…EÚÆ˙ {…⁄UÙ… i……‰ {…ix…“ x…‰ =∫… EÚΩ˛…, ""V…∞¸Æ˙“ Ω˲, §…Ω÷˛i… V…∞¸Æ˙“ Ω˲*''
}±…Ë]ı EÚ“ +…‰Æ˙ <∂……Æ˙… EÚÆ˙  n˘™……* +…ËÆ˙ i…‰V…“ ∫…‰ S…±…… M…™……*
®……±…⁄®… Ω÷˛+…  EÚ Æ˙…®…‰∑…Æ˙ ¥…®……« §…S… x…Ω˛” {……B +…ËÆ˙ =x…EÚ“ {…ix…“ ®…Èx…‰ ¥…Ω˛  S…_ˆ“ §…‰v™……x…“ ®… Æ˙J… ±…“ l…“-  n˘±… E‰Ú {……∫…¥……±…“

GARBHANAL
+§… ¶…“ +∫{…i……±… ®… §…‰Ω˛…‰∂… {…c˜“ Ω˲* §…SS…… x… i……‰ P…Æ˙ {…Æ˙ l…… +…ËÆ˙ x… >{…Æ˙“ V…‰§… ®…Â- B‰∫…‰ V…Ë∫…‰ ®…Èx…‰ =∫…‰ ∫…Ω˛“ V…M…Ω˛ {…Ω÷∆˛S……  n˘™…… Ω˛…‰*
+∫{…i……±… ®…Â* {…i…… x…Ω˛” ¥…Ω˛ EÚΩ˛…∆ l……* =∫…®… <§……Æ˙i… C™…… Ω˛…‰M…“, ∂……™…n˘ ™…Ω˛ ®…È V……x…i…… l……* ±…‰ EÚx… ™…Ω˛
®……±…⁄®… Ω÷˛+…  EÚ Æ˙…®…‰∑…Æ˙ ¥…®……« EÚ“ UÙ…‰]ı“ §…Ω˛x… J…§…Æ˙ ∫…÷x…i…‰ Ω˛“ x…Ω˛” V……x…i…… l……  EÚ ¥…Ω˛ {…j… {…Ω˛±…“ §……Æ˙  V…∫…  EÚ∫…“ E‰Ú x……®…
®…‰Æ˙`ˆ ∫…‰ +… M…<« Ω˲* +…<« l…“ ¥…Ω˛ ¶……<«-¶……¥…V… EÚ…‰ n‰˘J…x…‰ ±…‰ EÚx… P…Æ˙ ¶…‰V…… V…… Æ˙Ω˛… Ω˲, =∫…EÚ… {…i…… Ω˛…‰M……*
{…Æ˙ ∫¥……M…i…  EÚ™…… BEÚ…v… {…c˜…‰∫…“ +…ËÆ˙ {…÷ ±…∫… E‰Ú =∫…  ∫…{……Ω˛“ x…‰ V……‰ n‰˘Ω˛±…“ b‰˜¥Ω˛±…{…®…Â]ı +l……Ï Æ˙]ı“
Æ˙…®…‰∑…Æ˙ ¥…®……« EÚ“ ±……∂… ±…‰EÚÆ˙ =∫… ¥…HÚ +∫{…i……±… ∫…‰ +…™…… l……* V…Ω˛…∆{…x……Ω˛
®…Èx…‰ n‰˘J……, ∫EÚ¥…‰Æ˙ ®… EÚΩ˛” EÚ…‰<« Ω˛±…S…±… x…Ω˛” l…“* +…ËÆ˙-i……‰-+…ËÆ˙,  ∫…]ı“ °Ú…ÏƉ˙∫]ı*
=∫… }±…Ë]ı ∫…‰ ¶…“ Æ˙…‰x…‰ EÚ“ +…¥……V… x…Ω˛” +… Æ˙Ω˛“ l…“*
41

P…x……x…∆n˘
1689-1760

|…‰®… n÷˘Ω˛…<«  °ÚÆ˙“ P…x… +…x…∆n˘


§……ƒ v…  ±…B E÷Ú±… x…‰®… M…÷g¯…∫…“
ÀΩ˛n˘“ ®… Æ˙“ i…EÚ…±… E‰Ú ™… n˘ ∫…¥…«∏…‰π`ˆ +…ËÆ˙ |……Ëg¯ EÚ ¥… EÚ… x……®… ±…‰x…… Ω˛…‰
i……‰ §…Æ˙§…∫… P…x……x…∆n˘ EÚ… x……®… =¶…Æ˙i…… Ω˲* 1870 ®… ¶……Æ˙i…Ân÷˘ x…‰ {…Ω˛±…‰
{…Ω˛±… P…x……x…∆n˘ EÚ“ EÚ ¥…i……+… {…Æ˙ Æ˙“Z…EÚÆ˙ =x…EÚ… ∫…∆EÚ±…x… EÚÆ˙ 114
UÙxn˘…Â EÚ… ∫…÷V……x… ∂…i…EÚ |…EÚ… ∂…i… EÚÆ˙…™…… l……* P…x……x…∆n˘ E‰Ú UÙxn˘…Â {…Æ˙
¶……Æ˙i…Ân÷˘ i……‰ C™…… Æ˙ix……EÚÆ˙,  ®…∏… §…∆v…÷, +…S……™…« ∂…÷C±…,  ¥…™……‰M…“ Ω˛ Æ˙,
Ω˛ Æ˙+…Ëv… ∫…¶…“  x…∫……Æ˙ ΩÈ˛*
P…x……x…∆n˘ E‰Ú 32 O…xl… ®……ËV…⁄n˘ ΩÈ˛* EÚ…™…∫l… E÷Ú±……‰i{…z… P…x……x…∆n˘ §……n˘∂……Ω˛
EÚ“ n˘Æ˙§……Æ˙“ M…… ™…EÚ… ∫…÷V……x… {…Æ˙  °Ún˘… l…‰* =x…E‰Ú UÙxn˘… ®… ∫…÷V……x… EÚ…
 °ÚÆ˙- °ÚÆ˙ ∫…‰ =±±…‰J… Ω˲* EÚ ¥…i…… +…ËÆ˙ M……x…  ¥…v…… ®…  x…{…÷h… P…x……x…∆n˘
GARBHANAL

 ¥…™……‰M…, ∏…fi∆M……Æ˙ E‰Ú +n¬˘¶…÷i… EÚ ¥… ΩÈ˛* =x…E‰Ú EÚ ¥…i¥… ®… =x…®… |…‰®… EÚ“
M…⁄g¯ +∆i…n«˘∂…… EÚ… =n¬˘P……]ıx… Ω˲*
=x…E‰Ú {……∫… EÚ∫…EÚ Ω˲ +…ËÆ˙ EÚΩ˛x… ¶…“ - EÚ…Æ˙“ EÚ…‰ EÚ±…… EÚΩ˛…ƒ EÚ…‰ §…ËÆ˙
EÚ…g¯i… Æ˙“* P…x……x…∆n˘ EÚ“  ¥…Æ˙Ω˛ EÚl…… EÚ… +∆EÚx… - v…⁄ Æ˙  x…i… {……™…x… EÚ“
Ω˛… Ω˛… x…‰E÷Ú +… x… nˢ - V…Ë∫…“ {…∆ HÚ™…… ®… Ω˲ i……‰ |…‰®… EÚ…‰ §…J……x…x…‰ EÚ…
+∆n˘…V…‰ §…™……∆ - + i… ∫…÷v……‰ ∫…x…‰Ω˛ EÚ…‰ ®……Æ˙M… Ω˲, V…Ωƒ˛ x…‰E÷Ú ∫…™……x…{… §……ƒEÚ
x…Ω˛”, i…÷®… EÚ…Ëx…-∫…“ {……]ı“ {…g‰¯ Ω˛…‰ ±…±……, ®…x… ±…‰Ω÷˛ {…Ë n‰˘Ω÷˛ UÙ]ı…ƒEÚ x…Ω˛” - ®…Â
o˘Œπ]M……‰S…Æ˙ Ω˛…‰i…… Ω˲*
∂…Æ˙n˘ V……‰∂…“
21 ®…<« 1931 EÚ…‰ =VV…Ëx… ®…v™…|…n‰˘∂… ®… V…x®…* Ω˛…‰±EÚÆ˙ Eڅϱ…‰V…, <∆n˘…ËÆ˙ ∫…‰ ∫x……i…EÚ* nˢ x…EÚ ®…v™…|…n‰˘∂…, x…¥…±…‰J…x… ®…… ∫…EÚ +…ËÆ˙ ÀΩ˛n˘“
BC∫…|…‰∫…, §…∆§…<« {…j…… EÚ… ∫…®{……n˘x…* {… Æ˙GÚ®……,  EÚ∫…“ §…Ω˛…x…‰,  i… ±…∫®…, Æ˙Ω˛…  EÚx……Ɖ˙ §…Ë`ˆ, n⁄˘∫…Æ˙“ ∫…i…Ω˛, Ω˛®… ß…π]ıx… E‰Ú ß…π]ı Ω˛®……Ɖ˙,
42 ™…l……∫…∆¶…¥…, V…“{… {…Æ˙ ∫…¥……Æ˙ <Œ±±…™……ƒ +… n˘  EÚi……§…Â* n˘…‰ ¥™…∆M™… x……]ıEÚ*  I… i…V…, UÙ…‰]ı“-∫…“ §……i…, ∫……∆S… EÚ…‰ +…∆S… x…Ω˛”, M……‰v…⁄ ±…, =i∫…¥…
+… n˘  °Ú±®… ±…‰J…x…* n⁄˘Æ˙n˘∂…«x… v……Æ˙…¥…… Ω˛EÚ ™…‰ V……‰ Ω˲ ÀW…n˘M…“,  ¥…GÚ®… §…‰i……±…, À∫…Ω˛…∫…x… §…k…“∫…“, ¥……Ω˛ V…x……§…, n‰˘¥…“ V…“, {™……±…‰ ®… i…⁄°Ú…x…,
n˘…x…‰ +x……Æ˙ E‰Ú, ™…‰ n÷˘ x…™…… M…V…§… EÚ“ +… n˘ EÚ… ±…‰J…x…* S…EÚ±±…∫… {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙, EÚ…EÚ… Ω˛…l…Æ˙∫…“ {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ 1990 ®… Æ˙…π]≈ı{… i… u˘…Æ˙… {…n¬˘®…∏…“
EÚ“ ={…… v… ∫…‰ ∫…®®…… x…i…* 25 ¥…π……Á i…EÚ EÚ ¥… ∫…®®…‰±…x… E‰Ú ®…∆S… ®… M…t {……`ˆ* 5  ∫…i…∆§…Æ˙ 1991 EÚ…‰ ®…÷∆§…<« ®…  x…v…x…*

¥™…∆M™…
+xv……Â EÚ…
Ω˛…l…“
{……j… : ∫…⁄j…v……Æ˙, +xv……-1, +xv……-2, +xv……-3, +xv……-4, +xv…“

+¶…“ i…EÚ +…{…x…‰ {…g¯…  EÚ  EÚ∫… |…EÚ…Æ˙ {……∆S… +∆v…‰ x……]ıEÚ J…‰±…x…‰ E‰Ú
 ±…™…‰ ®…∆S… {…Æ˙ BEÚ j…i… Ω˛…‰i…‰ ΩÈ˛* ∫…⁄j…v……Æ˙ =xΩ² EÚ<« i…Æ˙Ω˛ E‰Ú x……]ıEÚ“™…
 x…nÊ˘∂… n‰˘i…… Ω˲  EÚ  EÚ∫… |…EÚ…Æ˙ J…c‰˜ Ω˛…‰x…… Ω˲ +…ËÆ˙ + ¶…x…™… ®…  EÚ∫…
i…Æ˙Ω˛ EÚ“ §……i…… EÚ…‰ v™……x… Æ˙J…x…… Ω˲* ∫…⁄j…v……Æ˙ Ω˛…l…“ EÚ…‰ ±……x…‰ E‰Ú  ±…B +xv…… 1 : BEÚ, n˘…‰ ... i…“x… *
®…∆S… ∫…‰ +…‰Z…±… Ω˛…‰ V……i…… Ω˲ +…ËÆ˙ {……ƒS…… EÚ“ §……i… n˘…‰§……Æ˙… ∂…÷∞¸ Ω˛…‰ {……ƒS……‰∆ +xv…‰  ®…±…EÚÆ˙ M…“i… M……x…‰ ±…M…i…‰ Ω˛È*
V……i…“ ΩÈ˛* +xv…‰... Ω˛®… Ω˛È +xv…‰... i…±……∂… Æ˙Ω˛‰ Ω˛È +{…x……
Ω˛…l…“... BEÚ ∫¥……l…« E‰Ú Ω˛®… ∫…§… ∫……l…“... Ω˛…l……‰∆ ®…‰∆
+xv…“ : Ω˛…l…“ EÚ“ i……‰ BEÚ ¶…“  Æ˙Ω˛∫…«±… x…Ω˛” EÚÆ˙…™…“, ∫…“v…‰ ®…∆S… {…Æ˙ Ω˛…l… b˜…±…EÚÆ˙... {…ËÆ˙…‰∆ ∫…‰ {…ËÆ˙  ®…±……EÚÆ˙... {…‰]ı ∫…‰ {…‰]ı
=i……Æ˙ Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ Ω˛®…∫…‰ Æ˙…‰V…-Æ˙…‰V…  Æ˙Ω˛∫…«±…* V…÷c…EÚÆ˙...  ∫…Æ˙ ∫…‰  ∫…Æ˙ ]ıEÚÆ˙…EÚÆ˙... BEÚ ∫…®…∫™……
+xv…… 4 : x…xΩ˛… ∫…… |……h…“ Ω˛Ë, l…EÚ x… V……i…… §……Æ˙-§……Æ˙  Æ˙Ω˛∫…«±… EÚÆ˙i…‰* EÚ“ i…±……∂… ®…‰∆... V…÷c‰ Ω˛÷B Ω˛È EÚxv…‰... +xv…‰... Ω˛®… Ω˛È
+xv…… 3 : +…ËÆ˙ EÚΩ˛” §…Ω˛÷i… J…i…Æ˙x……EÚ |……h…“ Ω˛÷+… i…§…? +xv…‰...
+xv…… 2 : x…Ω˛”-x…Ω˛”, EÚΩ˛i…‰ Ω˛È §…c… ∫…“v…… Ω˛Ë  ¥…S……Æ˙…* n˘‰J… Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë ∫……Æ˙“ n˘÷ x…™……... §……§…⁄, §…“§…“, ®…÷z……,
+xv…… 1 : ®…M…Æ˙ b˜Æ˙x…‰ EÚ“ C™…… §……i… Ω˛Ë* +… J…Æ˙ Ω˛®… {……ƒS… ΩÈ˛* ®…÷ x…™……... Ω˛±n˘“,  ®…S…“«, V…“Æ˙…, v… x…™……... x…‰i……,
+xv…“ : ±…c…<«-Z…M…c˜… ®…‰∆ ®…÷Z…‰ ®…i…  M…x…x……* +°Ú∫…Æ˙, §……®…x…, §… x…™……... >{…Æ˙ ∫…‰ ∫…§…  S…EÚx…‰
+xv…… 4 : ®…‰Æ˙… b˜Æ˙ E÷ÚUÙ +…ËÆ˙ l……* EÚΩ˛” ¥…Ω˛ Ω˛…l…“ Ω˛®……Æ˙‰ {…ËÆ˙…‰∆ E‰Ú x…“S…‰ S…÷{…c‰... +xn˘Æ˙ EÚ…±…‰ v…xv…‰... +xv…‰... Ω˛®… Ω˛È
n˘§… M…™…… i……‰? +xv…‰...
+xv…… 1 : =∫…“ J…i…Æ˙‰ ∫…‰ §…S…x…‰ E‰Ú  ±…B i……‰  Æ˙Ω˛∫…«±… EÚÆ˙…™…“ Ω˛Ë ∫……®…x…‰ BEÚ ∫…¥……±… J…c… Ω˛Ë... x…n˘“ §…c“ ™…… i……±…

GARBHANAL
∫…⁄j…v……Æ˙V…“ x…‰* §…∫… +{…x…“-+{…x…“ {……‰V…“∂…x… {…Æ˙ J…c‰ §…c… Ω˛Ë?... {…“±…… §…c… ™…… ±……±… §…c… Ω˛Ë?... §……v……
Æ˙Ω˛…‰, Ω˛…l…“ +{…x…“ V…M…Ω˛ J…c… Æ˙Ω˛‰M……* §…x…EÚÆ˙ EÚ…Ëx… J…c… Ω˛Ë?... ∫…§… EÚ“ Ω˛Æ˙EÚi… ]ı‰g“...
+xv…“ : +§… Ω˛®…‰∆ M……x…… S……±…⁄ EÚÆ˙ n˘‰x…… S…… Ω˛B* °ƒÚ∫…‰ ΩÈ˛ °Úxn˘‰... +xv…‰... Ω˛®… Ω˛È +xv…‰...
+xv…… 4 : Ω˛…ƒ, M……x……* +xv…… 1 : M…“i… E‰Ú §……n˘ +§… Ω˛®……Æ˙… b˜…™…±……M… Ω˛Ë* ¶……<™……‰∆ +…ËÆ˙
+xv…… 1 : ∫…÷ x…B, ®…È BEÚ n˘…‰ i…“x… EÚΩ˛⁄ƒM…… +…ËÆ˙ +…{… x……]ıEÚ +…Æ˙®¶… §…Ω˛x……‰∆, Ω˛®… {……ƒS… +xv…‰ -  §…±……<»b˜ +…{…E‰Ú ∫…®®…÷J…
EÚÆ˙ n˘‰∆M…‰* ∫…‰¥…… ®…‰∆ ={… ∫l…i… ΩÈ˛* Ω˛®… <∫… ®…∆S… {…Æ˙ BEÚ  ¥…∂…‰π…
+xv…… 3 : Æ˙…‰V… EÚ“ i…Æ˙Ω˛* =q˘‰∂™… ∫…‰ +…™…‰ Ω˛È!
+xv…… 2 :  ∫…°«Ú ®…∆S… Ω˛“ x…Ω˛”, ∫…®{…⁄h…« ∫…∆∫……Æ˙ EÚ Ω˛B* Ω˛®…‰∆
¥ ™…∆ M ™… 43

±…M…i…… Ω˛Ë Ω˛®……Æ˙… V…x®… <∫… {…fil¥…“ {…Æ˙  ¥…∂…‰π… =q˘‰∂™…


∫…‰ Ω˛÷+… Ω˛Ë*
+xv…… 3 : <∫…‰ EÚΩ˛i…‰ Ω˛È ∫…®……x…  x…™… i… ¶……‰M…x……*
+xv…… 4 :  x…Æ˙…∂……¥…… n˘™……‰∆ E‰Ú ∫…÷Æ˙ ®…‰∆ ®…i… §……‰±……‰* ®…÷Z…‰ +SUÙ… Ω˛®… +xv……‰∆ x…‰ +{…x…‰ ∫]ı…°Ú ®…‰∆ +…ËÆ˙
x…Ω˛” ±…M…i……* +xv……‰∆ EÚ…‰ Æ˙J…  ±…™…… +…ËÆ˙ =x… +xv……‰∆
+xv…… 3 : C™…… ™…Ω˛ +{…x…‰ +…{… ®…‰∆ EÚØ˚h…… ={…V……x…‰ ¥……±……
®……®…±…… x…Ω˛” Ω˛Ë  EÚ Ω˛®… {……ƒS… +xv…‰ <∫… i…Æ˙Ω˛ ®…∆S… EÚ…‰ ™…Ω˛ + v…EÚ…Æ˙  n˘™……  EÚ ¥…‰ +…ËÆ˙
{…Æ˙ J…c‰ Ω˛È? C™…… ™…Ω˛ +V…“§… n˘÷J…n˘  ∫l… i… x…Ω˛” Ω˛Ë? +xv…‰  x…™…÷HÚ EÚÆ˙ ±…‰∆  V…∫…∫…‰ EÚ…™…«
+xv…“ : <∫…®…‰∆ C™…… Ω˛Ë! V…Ë∫…‰ +…ËÆ˙ V…M…Ω˛ J…c‰ Æ˙Ω˛i…‰ Ω˛È, ¥…Ë∫…‰ ∫…÷S……∞¸ ∞¸{… ∫…‰ S…±…‰ +…ËÆ˙
™…Ω˛…ƒ J…c‰ ΩÈ˛*
+xv…“ 4 : EÚ®…« §…c“ S…“V… Ω˛Ë, Ω˛®…‰∆ +{…x…‰ ±…I™… {…Æ˙ v™……x… n˘‰x…… ¥…Ω˛ S…±… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë*
S…… Ω˛B*
+xv…… 3 : C™…… ¥…Ω˛ Ω˛®……Æ˙“ V…‰§… ®…‰∆ Ω˛Ë*
+xv…“ : V……‰ ¶…“ EÚΩ˛…‰, ®…÷Z…‰ i……‰ §…c… +SUÙ… ±…M…i…… Ω˛Ë, ™…Ω˛…ƒ +xv…… 4 : BEÚ ®…V…§…⁄i… |… i…{…I… EÚ“ +…¥…∂™…EÚi…… EÚ…‰ ¶…÷±……™…… x…Ω˛”
∫…§…E‰Ú ∫……®…x…‰ J…c‰ Æ˙Ω˛x…… +…ËÆ˙ B‰∫…‰ ®…Ω˛i¥…{…⁄h…« EÚ…™…« V…… ∫…EÚi……*
®…‰∆ ¶……M… ±…‰x……* +xv…… 1 : V…x…i…… C™…… ∫……‰S…‰M…“?
+xv…… 3 : +SUÙ…, ®…÷Z…‰ B‰∫…… ®…Ω˛∫…⁄∫… x…Ω˛” Ω˛…‰i……* +xv…… 2 : V…x…i…… =±…Z…“ Æ˙Ω˛‰M…“, ™…Ω˛“ i……‰ <∫…EÚ… ®…EÚ∫…n˘ Ω˛Ë*
+xv…… 2 : V…§… ∫…‰ ∫…⁄j…v……Æ˙ V…“ x…‰ <∫…‰ ∫…÷xn˘Æ˙ EÚΩ˛  n˘™……, <∫…EÚ… +xv…“ : +…{… ±……‰M… ∂……xi… Æ˙ Ω˛B* ™…Ω˛ ∫…Ω˛“ Ω˛Ë  EÚ Ω˛®… ±……‰M……‰∆ ®…‰∆ EÚ<«
 n˘®……M… J…Æ˙…§… Ω˛…‰ M…™……* V…∞¸Æ˙“ ®…∫…±……‰∆ {…Æ˙, V……‰ ®…÷±EÚ E‰Ú ∫……®…x…‰ Ω˛È, +…{…∫… ®…‰∆
+xv…… 3 : V…Æ˙… ∫……‰S……‰, BEÚ +xv…“ ∫j…“ EÚ…‰ ∫…÷xn˘Æ˙ +xv…“ ∫j…“ ®…i…¶…‰n˘ Ω˛Ë, Ω˛®… J™……±……i… Æ˙J…i…‰ Ω˛È +±…M…-+±…M…, ®…M…Æ˙
Ω˛…‰x…… EËÚ∫…… ±…M…i…… Ω˛…‰M……? <∫… ∫…§…E‰Ú §……¥…V…⁄n˘ Ω˛®…‰∆ x…Ω˛” ¶…⁄±…x…… S…… Ω˛B  EÚ Ω˛®……Æ˙“,
GARBHANAL

+xv…… 2 : V…Ë∫…‰ BEÚ ®…⁄J…« EÚ…‰ +{…x…‰ §…÷ u˘®……x… Ω˛…‰x…‰ EÚ“ ∫…⁄S…x…… V…Ë∫……  EÚ +…{… ∫…§… V……x…i…‰ Ω˛È, ∫…®…∫™……B∆ Ω˛È, ¥…‰ ∫…®…∫™……Bƒ
 ®…±…x…‰ {…Æ˙* C™…… Ω˛È...?
+xv…… 4 : V…Ë∫…‰ BEÚ x…{…÷∆∫…EÚ EÚ…‰ +{…x…‰ P…Æ˙ {…÷j… V…x®… EÚ… +xv…… 1 : Ω˛…l…“! Ω˛®……Æ˙“ ∫…®…∫™……?
∫…®……S……Æ˙  ®…±…x…‰ {…Æ˙* +xv…… 2 : Ω˛…l…“!
+xv…… 3 :  EÚi…x…… +SUÙ… x……* V…§… EÚ =∫…®…‰∆ Ω˛®……Æ˙… E÷ÚUÙ x…Ω˛” <∫…‰ x……Æ˙‰ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ i…“x… §……Æ˙ n˘…‰Ω˛Æ˙…i…‰ Ω˛È*
l……, x… +…M…‰ Ω˛…‰* +xv…“ : =∫…“ +xn˘…V… ®…‰∆
+xv…“ : S…÷{… Æ˙ Ω˛B +…{… ±……‰M…* ™…Ω˛ §…c“ |…∫…z…i…… EÚ“ §……i… Ω˛Ë  EÚ +…{… +{…x…“ ∫…®…∫™…… EÚ…
+xv…… 1 : +…{… ∫…§… ®…∆S… {…Æ˙ <∫… i…Æ˙Ω˛ §…‰EÚ…Æ˙ EÚ“ §…Ω˛∫…‰∆ EÚÆ˙i…‰ x……®… V……x…i…‰ ΩÈ˛* ™…Ω˛ Ω˛®……Æ˙“ V……M…∞¸EÚi…… EÚ“ BEÚ ∫…§…∫…‰
Ω˛È, +SUÙ… ±…M…i…… Ω˛Ë C™……? §…c“ {…Ω˛S……x… Ω˛Ë  EÚ Ω˛®… +{…x…“ ∫…®…∫™…… ∫…‰ {… Æ˙ S…i… ΩÈ˛*
+xv…… 3 : ®…∆S… {…Æ˙ §…‰EÚ…Æ˙ EÚ“ §…Ω˛∫…‰∆ S…±…i…“ Ω˛“ Æ˙Ω˛i…“ ΩÈ˛* +xv…… 2 : Ω˛®…‰∆ ∫…⁄j…v……Æ˙ V…“ x…‰ §…i……™……*
+xv…… 2 : {…… ]ı«™……‰∆ ®…‰∆ ®…i…¶…‰n˘ S…±…i…… Ω˛“ Æ˙Ω˛i…… Ω˛Ë* +xv…… 3 : ∫…⁄j…v……Æ˙ V…“ EÚ…‰ =x…EÚ“ ∫…∆∫l…… E‰Ú ∫…n˘∫™……‰∆ x…‰ §…i……™……*
+xv…… 3 : BEÚ n˘⁄∫…Æ˙‰ EÚ“ ]ı…ƒM… x…Ω˛” J…“S…‰∆M…‰ i……‰ |…V……i…xj… b˜⁄§… +xv…… 4 : ∫…∆∫l…… E‰Ú ∫…n˘∫™……‰∆ EÚ…‰ =x…EÚ“ {… ix…™……‰∆ x…‰ §…i……™……*
V……™…‰M……* +xv…… 2 : +…ËÆ˙ {… ix…™……‰∆ EÚ…‰ =x…EÚ“ {…c…‰ ∫…x……‰∆ x…‰*
44 ¥ ™…∆ M ™… +xv…… 2 : BEÚ §…Ω˛÷i… §…c… ∫]ı…°Ú*
+xv…… 3 : Ω˛®… +xv……‰∆ x…‰ +{…x…‰ ∫]ı…°Ú ®…‰∆ +…ËÆ˙ +xv……‰∆ EÚ…‰ Æ˙J…
 ±…™……*
+xv…… 2 : +…ËÆ˙ =x… +xv……‰∆ EÚ…‰ ™…Ω˛ + v…EÚ…Æ˙  n˘™……  EÚ ¥…‰ +…ËÆ˙
Z…⁄`ˆ Ω˛Ë ™…Ω˛, ∫…Æ˙EÚ…Æ˙“ v……‰J……* V…x…i…… +xv…‰  x…™…÷HÚ EÚÆ˙ ±…‰∆  V…∫…∫…‰ EÚ…™…« ∫…÷S……∞¸ ∞¸{… ∫…‰
EÚ…‰ M…÷®…Æ˙…Ω˛ EÚÆ˙x…‰ EÚ“ EÚ…‰ ∂…∂…* S…±…‰*
+xv…… 3 : +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ S…±… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë* S…{…Æ˙…∫…“*
Ω˛…l…“ E‰Ú S……Æ˙ {…ËÆ˙ x…Ω˛” Ω˛…‰i…‰* BEÚ Ω˛“ +xv……-4 +xv……-3 ∫…‰  ¶…z…  n˘∂…… ®…‰∆ ®…÷∆Ω˛  EÚ™…‰
{…ËÆ˙ EÚ…‰ S……Æ˙ §……Æ˙  M…x…EÚÆ˙ ∫…®…∫™…… S…{…Æ˙…∫…“ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ ∫…±……®… EÚÆ˙i…… Ω˛Ë*
EÚ…‰ S……ËM…÷x…… §…g…EÚÆ˙ {…‰∂…  EÚ™…… V…… +xv…… 3 : ∫]ı‰x……‰ EÚ…‰ §…÷±……+…‰*
+xv…… 4 : V…“ Ω˛÷V…⁄Æ˙*
Æ˙Ω˛… Ω˛Ë* ®…È <∫… ®……®…±…‰ EÚ…‰ ∫…÷|…“®… ¥…Ω˛” J…c‰ Ω˛÷B
EÚ…‰]ı« i…EÚ ±…‰ V……>∆M……* ∫]ı‰x……‰ §… Ω˛x…V…“, ∫……Ω˛§… §…÷±…… Æ˙Ω˛‰ Ω˛È*
∫]ı‰x……‰ EÚ“ ∫®……]ı« ®…÷p˘… ®…‰∆ +xv…“ ®……x……‰ Æ˙…< ]ı∆M… {…‰b˜
 ±…™…‰ S…±…i…“ Ω˛Ë +…ËÆ˙ ¥…V……™… +xv……-3 E‰Ú +xv……-1
+xv…“ : +…ËÆ˙ +…{…E‰Ú  n˘±… ®…‰∆ BEÚ V…V§…… Ω˛Ë, <SUÙ… Ω˛Ë =∫…‰ ∫…®…Z…x…‰ E‰Ú {……∫… {…Ω˛÷⁄∆S… V……i…“ Ω˛Ë*
EÚ“ +…ËÆ˙ =∫… {…Æ˙  ¥…V…™… {……x…‰ EÚ“* +¶…“-+¶…“ Ω˛®…x…‰ BEÚ +xv…“ : +…{…x…‰ §…÷±……™…… l…… ∫…Æ˙?
+…™……‰M… EÚ“ ∫l……{…x…… EÚ“ Ω˛Ë V……‰ <∫… ∫…®…∫™…… {…Æ˙ {…⁄Æ˙“ i…Æ˙Ω˛ V…§… i…EÚ +xv……-1 +xv…“ EÚ…‰ {…j…  ±…J……™…‰M……, ∂…‰π…
 ¥…S……Æ˙ EÚÆ˙‰M…… +…ËÆ˙ +{…x…… |… i…¥…‰n˘x… {…‰∂… EÚÆ˙‰M……  EÚ... +xv…‰ ∫…Æ˙EÚ…Æ˙“ EÚ…®…-EÚ…V… +…ËÆ˙ >§… EÚÆ˙ + ¶…x…™…
+xv…… 1 : Ω˛…l…“ C™…… Ω˛Ë? EÚÆ˙‰∆M…‰∆* +xv……-4 S…{…Æ˙…∫…“ E‰Ú f¯“±…‰{…x… ∫…‰ ™…Ω˛…ƒ ∫…‰
+xv…… 4 : Ω˛…l…“ .... Ω˛…l…“ Ω˛Ë* ¥…Ω˛…ƒ EÚ…M…V… ±…‰ V……™…‰M……, §…Ë`ˆ‰-§…Ë`ˆ‰ >§…‰M……, >ƒP…‰M……
+xv…… 3 : Ω˛…l…“ Ω˛®……Æ˙‰ ∫…÷J…-n˘÷J… EÚ… ∫……l…“ Ω˛Ë* ™…… §…“c“ {…“x…‰ EÚ“  GÚ™…… EÚÆ˙‰M……* +xv……-2 +xv……-3
+xv…… 2 : Ω˛…l…“ Ω˛…l… ¶…Æ˙ EÚ… Ω˛Ë* °Ú…‰x… {…Æ˙ §……i…S…“i… EÚ…x£‰Ú∆∫…, n˘…ËÆ˙…,  Æ˙∂¥…i… ±…‰x……
+xv…… 1 : Ω˛…l…“ n˘…‰ +I…Æ˙…‰∆ ∫…‰  ®…±…EÚÆ˙ §…x…… Ω˛Ë, Ω˛… +…ËÆ˙ l…“* +…Ë{…S…… Æ˙EÚ ®…÷p˘… ®…‰∆ §……i…‰∆ ™…… M…Æ˙®……M…Æ˙®… §…Ω˛∫… ®…‰∆
+xv…… 2 : Ω˛… +…ËÆ˙ l…“ ±…M…‰ Æ˙Ω˛‰∆M…‰*
+xv…… 3 : §…Æ˙…§…Æ˙ Ω˛…l…“ +xv…… 1 : Ω˛⁄ƒ!  ±… J…B, +…{…EÚ… {…j…  n˘x……∆EÚ °Ú±……Ï-°Ú±……ƒ GÚ®……∆EÚ
+xv…“ : +…™……‰M… E‰Ú ∫…n˘∫™……‰∆ u˘…Æ˙… ∫…®…∫™…… E‰Ú ∫…¶…“ {…Ω˛±…÷+…‰∆ {…Æ˙ °Ú±……ƒ-°Ú±……ƒ +… §±…EÚ °Ú±……Ï-°Ú±……Ï E‰Ú ∫…∆n˘¶…« ®…‰∆
 ¥…S……Æ˙- ¥…®…∂…«  EÚ™…… V…… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë +…ËÆ˙ +…∂…… Ω˛Ë  EÚ ∂…“Q…  x…¥…‰n˘x… Ω˛Ë  EÚ +…{…E‰Ú Æ˙…V™… ®…‰∆ Ω˛…l…“ EÚ“  ∫l… i… E‰Ú
Ω˛“ Æ˙…π]ı≈ E‰Ú ∫……®…x…‰ BEÚ B‰∫…“ i…∫…¥…“Æ˙ {…‰∂… Ω˛…‰M…“  V…∫…‰  ¥…π…™… ®…‰∆ V……‰ x……‰]ı, ™…‰ ∫……±…‰  Ω˛xn˘“¥……±…‰ x……‰]ı EÚ…‰

GARBHANAL
n˘‰J…EÚÆ˙ Ω˛®… EÚΩ˛ ∫…E‰Ú∆M…‰  EÚ ¥…Ω˛ -  Ω˛xn˘“ ®…‰∆ C™…… EÚΩ˛i…‰ ΩÈ˛?
+xv…… 1 : Ω˛…l…“ Ω˛Ë* +xv…“ : ]ı“{…... ™…∫… ]ı“{…, +…<«  ¥…±… S…‰EÚ <]ı*
+xv…… 1 : +…ËÆ˙ +…™……‰M… x…‰ +{…x…… EÚ…®… +…Æ˙®¶… EÚÆ˙  n˘™……* +xv…… 1 : V……‰ ¶…“ Ω˛…‰* Ω˛⁄ƒ C™……  ±…J…… l……*
{……ƒS……‰ +xv…‰ ®…∆S… E‰Ú  ¶…z… ¶……M……‰∆ ®…‰∆  §…J…Æ˙EÚÆ˙ >±…-V…÷±…⁄±… +xv…“ : +…{…EÚ… {…j…  n˘x……∆EÚ °Ú±……Ï GÚ®……∆EÚ °Ú±……Ï °Ú±……Ï
 GÚ™……Bƒ EÚÆ˙i…‰ Ω˛È ®……x……‰ n˘}i…Æ˙ S…±… Æ˙Ω˛… Ω˛…‰* +… §±…EÚ °Ú±……Ï E‰Ú ∫…∆n˘¶…« ®…‰∆  x…¥…‰n˘x… Ω˛Ë  EÚ +…{…E‰Ú
+xv…… 1 : Ω˛®…‰∆ <∫… EÚ…™…« E‰Ú  ±…B BEÚ §…Ω˛÷i… §…c… ¶…¥…x… n˘‰  n˘™…… Æ˙…V™… ®…‰∆ Ω˛…l…“ EÚ“  ∫l… i… E‰Ú  ¥…π…™… ®…‰∆ V……‰ x……‰]ı Ö
M…™……* +xv…… 1 : Ω˛®…x…‰  n˘x……∆EÚ °Ú±……Ï-°Ú±……Ï, GÚ®……∆EÚ °Ú±……Ï-°Ú±……Ï
+… §±…EÚ °Ú±……Ï-°Ú±……Ï ¶…‰V…… l…… =∫…E‰Ú +x…÷∫……Æ˙
¥ ™…∆ M ™… 45

Ω˛…l…“ E‰Ú  ¥…π…™… ®…‰∆ {…⁄Æ˙“ V……x…EÚ…Æ˙“ Ω˛®… i…¶…“ n˘‰ ∫…EÚi…‰ ®…hb˜±… ™…⁄Æ˙…‰{… M…™…… l…… =∫…E‰Ú +x…÷®……x… E‰Ú +x…÷∫……Æ˙ Ω˛…l…“
ΩÈ˛ V…§… Ω˛…l…“ E‰Ú  ¥…π…™… ®…‰∆ {…⁄Æ˙“ V……x…EÚ…Æ˙“ Ω˛®…‰∆ +…{…∫…‰ E‰Ú ∫…®¶…¥…i…: S……Æ˙ {…ËÆ˙ Ω˛…‰i…‰ ΩÈ˛*
 ®…±… ∫…E‰Ú* EfiÚ{™…… ±……Ë]ıi…“ b˜…EÚ ∫…‰ Ω˛®…‰∆ §…i……™…‰∆  EÚ +xv…… 2 : ∫…Ω˛∫…… S…“J…EÚÆ˙
+…{…E‰Ú Æ˙…V™… ®…‰∆ Ω˛…l…“ Ω˛Ë, ™… n˘ Ω˛Ë i……‰ ¥…Ω˛  EÚi…x…… Ω˛Ë Z…⁄`ˆ Ω˛Ë ™…Ω˛, ∫…Æ˙EÚ…Æ˙“ v……‰J……* V…x…i…… EÚ…‰ M…÷®…Æ˙…Ω˛ EÚÆ˙x…‰
+…ËÆ˙ =∫…EÚ“ |…M… i… C™…… Ω˛Ë, ¶…¥…n˘“™… +… n˘-+… n˘! EÚ“ EÚ…‰ ∂…∂…* Ω˛…l…“ E‰Ú S……Æ˙ {…ËÆ˙ x…Ω˛” Ω˛…‰i…‰* BEÚ Ω˛“ {…ËÆ˙
<∫…‰ ]ı…<{… EÚÆ˙ ±……+…‰* EÚ…‰ S……Æ˙ §……Æ˙  M…x…EÚÆ˙ ∫…®…∫™…… EÚ…‰ S……ËM…÷x…… §…g…EÚÆ˙ {…‰∂…
+xv…“ : ™…∫… ∫…Æ˙!  EÚ™…… V…… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë* ®…È <∫… ®……®…±…‰ EÚ…‰ ∫…÷|…“®… EÚ…‰]ı« i…EÚ ±…‰
V……x…‰ ±…M…i…“ Ω˛Ë* V……>∆M……*
+xv…… 1 : ∫…÷x……‰! +xv…… 4 : +J…§……Æ˙ §…‰S…x…‰ ¥……±…‰ EÚ“ i…Æ˙Ω˛  S…±±……i…… ®…∆S… E‰Ú BEÚ ¶……M…
+xv…“ : ™…∫… ∫…Æ˙* ∫…‰ n˘⁄∫…Æ˙‰ ¶……M… ®…‰∆ P…⁄®… ±…‰i…… Ω˛Ë*
+xv…… 1 : ®…Ëx…‰ i…÷®Ω˛…Æ˙‰  ±…B ∫{…‰∂…±… +±……=x∫… EÚ…  ±…J…  n˘™…… Ω˛…l…“ EÚ… ®……®…±…… ∫…÷|…“®… EÚ…‰]ı« ®…‰∆...
Ω˛Ë* +…¥……V… ®……x……‰ n˘⁄Æ˙ Ω˛…‰i…“ b˜⁄§… V……i…“ Ω˛Ë*
+xv…“ : |…∫…z…i…… ∫…‰ =UÙ±…EÚÆ˙ +xv…… 1 : ®…∆S… E‰Ú +O… ¶……M… ®…‰∆ M…±…‰ ∫…‰ Ω˛±E‰Ú J…∆J……Æ˙i…‰ Ω˛÷B, ∫…®…∫™……
l…ËC∫… ∫…Æ˙* +i™…xi… M…®¶…“Æ˙ Ω˛Ë ®…M…Æ˙ Ω˛®… <∫… n˘‰∂… E‰Ú ∫…®…Z…n˘…Æ...
+xv…… 1 : +…V… ∂……®… C™…… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛“ Ω˛…‰? +xv…… 3 : EÚ… §…±…, +x…÷¶…¥…“*
+xv…“ : E÷ÚUÙ x…Ω˛”,  §…±E÷Ú±… J……±…“ Ω⁄ƒ˛* +xv…… 2 : +…<«.∫…“.B∫…., +…<«.B.B∫…., S…‰+Æ˙®…Ëx… +…°Ú  n˘ §……‰b˜«
+xv……-1 +xv…“ E‰Ú §……±……‰∆ ∫…‰ J…‰±…i…… Ω˛Ë, EÚxv…‰ EÚ“ +…°Ú Ω˛…l…“*
M……‰±……<« UÙ⁄i…… Ω˛Ë* +xv……-4 S…{…Æ˙…∫…“ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ +xv…“ : ∫{…‰∂…±… ∫…‰E‰Ú]ıÆ˙“,  b˜{]ı“ ∫…‰E‰Ú]ıÆ˙“, +xb˜Æ˙ ∫…‰E‰Ú]ıÆ˙“,
E‰Ú §…x… ®…‰∆ S…÷{…E‰Ú ∫…‰ Z……ƒEÚEÚÆ˙ +xn˘Æ˙ EÚ… ®……V…Æ˙… EÚ ®…∂x…Æ˙, b˜…™…Æ˙‰C]ıÆ˙ V…x…Æ˙±…, Bb˜¥……<V…Æ˙-]ı⁄-n˘
n˘‰J…i…… Ω˛Ë* M…¥…x…«®…‰x]ı*
+xv…… 2 : ∫]ı‰x……‰! +xv…… 4 :  V…®®…‰n˘…Æ˙, V…§……¥…n˘…Æ˙, Ω˛¥…±…n˘…Æ˙, ∫…±……Ω˛EÚ…Æ˙,  ¥…∂…‰π…Y…*
GARBHANAL

+xv…“ : ™…∫… ∫…Æ˙! +xv…‰ {…∆ HÚ§…r˘ J…c‰ Ω˛…‰x…‰ ±…M…i…‰ ΩÈ˛*


+xv…… 2 : V…±n˘“ +…+…‰* +xv…… 1 : Ω˛…l…“ EÚ“ ∫…®…∫™…… EÚ…‰ ∫…÷±Z……x…‰ EÚ… {…⁄Æ˙…-{…⁄Æ˙… |…™…ix… EÚÆ˙
+xv…“ +xv……-3 E‰Ú {……∫… {…Ω˛÷ƒS… V……i…“ Ω˛Ë* Æ˙Ω˛‰ ΩÈ˛*
+xv…… 3 :  ±… J…B* Ω˛…l…“ BEÚ +xi…Æ˙…«π]ı≈“™… ∫…®…∫™…… Ω˛Ë... i…÷®… +xv…… 2 : Ω˛…l…“ EÚ“ ∫…®…∫™…… ∫…÷±…Z……i…‰ ∫…®…™… Ω˛®…‰∆ |……™…: ±…M……  EÚ Ω˛®…
®…÷Z…∫…‰ x……Æ˙…V… Ω˛…‰ V…⁄±…“* ∫¥…™…∆ ¥…Ω˛ Ω˛…l…“ ΩÈ˛*
+xv…“ : V…“ x…Ω˛”* Ω˛…l…“ BEÚ +xi…Æ˙…«π]ı≈“™… ∫…®…∫™…… Ω˛Ë* +xv…… 1 : Ω˛®……Æ˙“ BEÚ x……EÚ Ω˛Ë - +Ω˛∆ EÚ“ x……EÚ*
+xv…… 3 :  {…UÙ±…‰  n˘x……‰∆ ¶……Æ˙i… ®…‰∆ Ω˛…l…“ EÚ“  ∫l… i… ∫…®…Z…x…‰ E‰Ú +xv…“ : Ω˛®……Æ˙“ BEÚ {…⁄∆UÙ Ω˛Ë- ß…π]ı…S……Æ˙ EÚ“ {…⁄∆UÙ*
 ±…B V……‰ |… i… x… v… ®…hb˜±… ™…⁄Æ˙…‰{… M…™…… l……... +…V… +xv…… 2 : x……EÚ EÚΩ˛…ƒ Ω˛Ë?
∂……®… EÚ…‰ C™…… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛“ Ω˛…‰? +xv…… 3 : V…Ω˛…ƒ {…⁄ƒUÙ x…Ω˛” Ω˛Ë*
+xv…“ : §……Ï∫… x…‰ Ø˚EÚx…‰ EÚ…‰ EÚΩ˛… Ω˛Ë, =xΩ˛‰∆ E÷ÚUÙ V…∞¸Æ˙“ ±…‰]ı∫…« +xv…… 4 : {…⁄ƒUÙ EÚΩ˛…ƒ Ω˛Ë?
¶…‰V…x…‰ ΩÈ˛*  {…UÙ±…‰  n˘x……‰∆ ¶……Æ˙i… ®…‰∆ Ω˛…l…“ EÚ“  ∫l… i… +xv…… 3 : V…Ω˛…ƒ x……EÚ x…Ω˛” Ω˛Ë*
∫…®…Z…x…‰ E‰Ú  ±…B V……‰ |… i… x… v… ®…hb˜±… ™…⁄Æ˙…‰{… M…™…… +xv…… 1 : +l…«∂……∫j…“, Æ˙…V…x…“ i…∂……∫j…“, ∫…®……V…∂……∫j…“, n˘∂…«x…∂……∫j…“
l……* +… n˘ EÚ… ®…i… Ω˛Ë  EÚ Ω˛…l…“ BEÚ  n˘∂…… ∫…‰ n˘⁄∫…Æ˙“  n˘∂…… ®…‰∆
+xv…… 3 : ™…Ω˛ ∫……±…… Ω˛®…‰∂…… ¶……ƒV…“ ®……Æ˙i…… Ω˛Ë- V……‰ |… i… x… v… S…±… Æ˙Ω˛… Ω˛…‰i…… Ω˛Ë* GÚ®…∂…:
EfiÚ∂x…S…∆n˘Æ˙
V…x®… 1914. |…M… i…∂…“±… +…ËÆ˙ ™…l……l…«¥……n˘“ x…W… Æ˙B ∫…‰  ±…J…‰ V……x…‰ ¥……±…‰ ∫…… Ω˛i™… E‰Ú {…I…v…Æ* =x…EÚ“ Æ˙S…x……+… ®… ¥™…∆M™…,  EÚ∫∫……M……‰<«
+…ËÆ˙ Æ˙…‰®……x…“ ™…l……l…« EÚ… +n¬˘¶…÷i…  ®…∏…h… n‰˘J…x…‰ EÚ…‰  ®…±…i…… Ω˲* 40 ∫…‰ ¶…“ + v…EÚ  EÚi……§… UÙ{…”*  °Ú±®…-EÚl……-±…‰J…x… +…ËÆ˙  °Ú±®…-
46  x…nÊ˘∂…x… ¶…“  EÚ™……* ¶……Æ˙i…“™… ¶……π……+… E‰Ú +±……¥…… +∆O…‰V…“, ∞¸∫…“, {……‰ ±…∂…, V…®…«x…, Ω∆˛M…‰ Æ˙™…x…, b‰˜ x…∂… i…l…… S…“x…“ ®… +x…÷¥……n˘
|…EÚ… ∂…i…* |…®…÷J… ={…x™……∫… : +z…n˘…i……, Ω˛®… ¥…Ω˛∂…“ ΩÈ˛, BEÚ M…v…‰ EÚ“ +…i®…EÚl……, i…⁄°Ú…x… EÚ“ EÚ ±…™……ƒ, V…§… J…‰i… V……M…‰, §……¥…x… {…k…‰, BEÚ
¥……™… ±…x… ∫…®…∆n˘Æ˙ E‰Ú  EÚx……Ɖ˙, EÚ…M…W… EÚ“ x……¥…, ®…‰Æ˙“ ™……n˘… E‰Ú  EÚx……Ɖ˙, BEÚ EÚÆ˙…‰c˜ EÚ“ §……‰i…±…, M…Æ˙V…x… EÚ“ BEÚ ∂……®… +… n˘* {…n¬˘®…∏…“
+…ËÆ˙ ∫……‰ ¥…™…i… x…‰Ω˛∞¸ ±…‰hb˜ {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙… ∫…‰ x…¥……V…‰ M…™…‰* 1971 ®…  x…v…x…*

+…i®…EÚl…… +∆∂…...

 °Ú±®…“ V…“¥…x… EÚ“ +∆i…Æ∆˙∆M… Z……∆ EÚ™……∆

UÙΩ˛M…V…“ ∫……c˜“ i……‰ ∫……Ɖ˙  Ω˛xn÷˘∫i……x… ®…Â


n‰˘J…“, ±…‰ EÚx… x……ËM…W…“ ∫……c˜“ EÚ“
∫…÷xn˘Æ˙i……, =∫…EÚ“ ®……‰Ω˛i…… +…ËÆ˙ =∫…EÚ…
®…x…Ω˛…Æ˙“ M…÷h… {…⁄x…… ®… Ω˛“ V……EÚÆ˙ ∫…®…Z…
®… +…™……, C™…… EÚ x……ËM…V…“ ∫……c˜“
®…Æ˙…`ˆ“ EÚ±S…Æ˙ EÚ… BEÚ ®…Ω˛i¥…{…⁄h…« +∆M…
Ω˲* §…®§…<« ®… ™…Ω˛ EÚ¶…“-EÚ¶……Æ˙ Ω˛“
n‰˘J…x…‰ EÚ…‰  ®…±…i…“ ΩÈ˛*

{…⁄ x…… ®… +…ËÆ˙i… ¶…“ Ω˛…‰i…“ ΩÈ˛*  V…∫… V…®……x…‰ ®… Ω˛®… ¥…Ω˛” l…‰, =∫…
V…®……x…‰ ®… ¶…“ Ω˛…‰i…“ l…”* ™…Ω˛ ®…È <∫… ±…B EÚΩ˛ Æ˙Ω˛… Ω⁄∆˛  EÚ <∫…
Ω˛…‰i…“ ΩÈ˛- UÙΩ˛M…V…“ ™…… x……ËM…V…“ ∫……c˜“* UÙΩ˛M…V…“ ∫……c˜“ i……‰ ∫……Ɖ˙
 Ω˛xn÷˘∫i……x… ®… n‰˘J…“, ±…‰ EÚx… x……ËM…W…“ ∫……c˜“ EÚ“ ∫…÷xn˘Æ˙i……, =∫…EÚ“

GARBHANAL
 ¥…¥…Æ˙h… ®… +¶…“ i…EÚ +…ËÆ˙i…… EÚ…  V…GÚ x…Ω˛” +…™…… Ω˲, <∫… ±…B ®……‰Ω˛i…… +…ËÆ˙ =∫…EÚ… ®…x…Ω˛…Æ˙“ M…÷h… {…⁄x…… ®… Ω˛“ V……EÚÆ˙ ∫…®…Z… ®…Â
EÚΩ˛” M…±…i…°ÚΩ˛®…“ x… {…Ën˘… Ω˛…‰ V……B* +…™……, C™…… EÚ x……ËM…V…“ ∫……c˜“ ®…Æ˙…`ˆ“ EÚ±S…Æ˙ EÚ… BEÚ ®…Ω˛i¥…{…⁄h…«
+…ËÆ˙i…… ®… BEÚ J……∫… §……i… ™…Ω˛ ¶…“ Ω˛…‰i…“ Ω˲  EÚ ¥…‰ EÚ¶…“ +E‰Ú±…“ +∆M… Ω˲* §…®§…<« ®… ™…Ω˛ EÚ¶…“-EÚ¶……Æ˙ Ω˛“ n‰˘J…x…‰ EÚ…‰  ®…±…i…“ ΩÈ˛* ™……Â
x…Ω˛” {……<« V……i…”* ¶……<« Ω˛…Â, §…SS…‰ Ω˛…Â, ®……∆-§……{… Ω˛…Â, {… i… Ω˛…Â, ∫…Ω‰˛ ±…™……∆ ¶…“ §…®§…<« +{…x…“  ®…±…“-V…÷±…“ ∫…∆∫EfiÚ i… E‰Ú  ±…B ®…∂…Ω⁄˛Æ˙ Ω˲*
Ω˛…Â- ¥…‰ +C∫…Æ˙ V™……n˘…i…Æ˙  EÚ∫…“ E‰Ú ∫……l… n‰˘J…“ V…… ∫…EÚi…“ ΩÈ˛* +E‰Ú±…“ <∫… ±…B +M…Æ˙ ®…Æ˙…`ˆ“ EÚ±S…Æ˙ EÚ…‰ =∫…E‰Ú ∂…÷r˘i…®… ∞¸{… ®… +…ËÆ˙
x…Ω˛”* <∫… ±…B =x…EÚ“  M…x…i…“ n÷˘ x…™…… E‰Ú ®……Ë ±…EÚ i…i¥…… ®… x…Ω˛”, §…Œ±EÚ =∫…EÚ“ {…⁄Æ˙“ UÙ]ı… E‰Ú ∫……l… n‰˘J…x…… Ω˛…‰ i……‰ E÷ÚUÙ  n˘x…… E‰Ú  ±…B {…⁄x……
∫…Œ®®…∏…h…… ∫…‰ EÚ“ V……i…“ Ω˲*  °ÚÆ˙ V…Ω˛…∆ +…ËÆ˙i… Ω˛…‰i…“ ΩÈ˛ ¥…Ω˛…∆ ∫……c˜“ ¶…“ ®… b‰˜Æ˙… b˜…±…x…… S…… Ω˛B*
+…i®…EÚl…… +∆∂…... 47

{…⁄x…… ®… ®…‰Æ˙“ ®…÷±……EÚ…i… ∂™……®… E‰Ú V… Æ˙B =∫… V…®……x…‰ EÚ“
®…∂…Ω⁄˛Æ˙ + ¶…x…‰j…“ ∫x…‰Ω˛|…¶…… |…v……x… ∫…‰ Ω÷˛<«, V……‰ ®…Ω˛…Æ˙…π]≈ı EÚ“
S…xp˘®…÷ J…™…… ®… BEÚ |…®…÷J… ∫l……x… Æ˙J…i…“ l…“* +…®…i……ËÆ˙ {…Æ˙
J…⁄§…∫…⁄Æ˙i… +…ËÆ˙i…… EÚ“ J……‰{…˜c˜“ ®… S…xn˘  ±… {…Œ∫]ıEÚ, n˘…‰-S……Æ˙ ∫…Â]ı
+…ËÆ˙ EÚ{…c˜… E‰Ú E÷ÚUÙ  b˜V……<x…… E‰Ú +±……¥…… +…ËÆ˙ E÷ÚUÙ x…Ω˛” Ω˛…‰i……*
±…‰ EÚx…  ®…∫… |…v……x… ®…  J…±…‰ Ω÷˛B +…ËÆ˙ Æ˙∫…®…™… Æ∆˙M…-∞¸{… E‰Ú
+±……¥…… §…÷ r˘®…ii…… E‰Ú ¶…“ ∫……Ɖ˙ i…i¥… ®……ËV…⁄n˘ l…‰* ∫…÷ ∂… I…i…
®… Ω˛±……,  ¥…t… +…ËÆ˙ ∫…… Ω˛Œi™…EÚ Ø˚ S… E‰Ú +…¶…⁄π…h…… ∫…‰
∫…÷∫…ŒVV…i…* EÚ…‰<« ¶…“  ¥…π…™… Ω˛…‰- ∫…… Ω˛i™…, Æ˙…V…x…“ i…, +l…«∂……∫j…,
∫…‰C∫…, ¥…Ω˛ Ω˛Æ˙  ¥…π…™… {…Æ˙ ∫…÷±…Z…“ Ω÷˛<« §……i…S…“i… EÚÆ˙ ∫…EÚi…“ l…”*
¥…Ë∫…‰ J…⁄§…∫…⁄Æ˙i… +…ËÆ˙i… +M…Æ˙ l……‰c˜“-§…Ω÷˛i… §…‰¥…E⁄Ú°Ú“ EÚ“ ¶…“ §……i…
EÚƉ˙ i……‰ EÚ…x…… EÚ…‰ ¶…±…“ ®……±…⁄®… Ω˛…‰i…“ Ω˲*  °ÚÆ˙ +M…Æ˙ =∫…EÚ“
§……i…S…“i… ®… ∫…S…®…÷S… |… i…¶…… +…ËÆ˙ §…÷ r˘®…k…… E⁄Ú]ı-E⁄Ú]ıEÚÆ˙ ¶…Æ˙“
Ω˛…‰ i……‰ =∫…E‰Ú +…EÚπ…«h… ∫…‰ §…S…  x…EÚ±…x…… ®…÷Œ∂EÚ±… Ω˲*
 ®…∫… |…v……x… =x…  n˘x……Â °Ú…Ë V…™……Â E‰Ú  ±…B BEÚ +∆O…‰V…“ x……]ıEÚ
EÚ…‰ ∫]‰ıV… EÚÆ˙x…‰ EÚ“ i…Ë™…… Æ˙™…… ®… ±…M…“ Ω÷˛<« l…” +…ËÆ˙ ®…È  Ω˛xn÷˘∫i……x…“
°Ú…Ë V…™…… E‰Ú  ±…B +{…x…… b≈˜…®…… "∫…Æ˙…™… E‰Ú §……Ω˛Æ˙' i…Ë™……Æ˙ EÚÆ˙x…‰ ®…Â
¥™…∫i… l……* <∫… ±…B =x…∫…‰ +C∫…Æ˙ ®…÷±……EÚ…i… Ω˛…‰i…“ Æ˙Ω˛i…“ l…“
+…ËÆ˙ P…∆]ı…Â  ¥… ¶…z…  ¥…π…™……Â {…Æ˙ §……i…S…“i… Ω˛…‰i…“*
n⁄˘∫…Ɖ˙ ®…Ω˛…™…÷r˘ ®…  ®…j… Æ˙…π]≈ı… E‰Ú ∫……l… ∫……‰ ¥…™…i… ∫…∆P… ¶…“
 Ω˛]ı±…Æ˙-∂……Ω˛“ E‰Ú  J…±……°Ú ∂…… ®…±… Ω˛…‰ S…÷EÚ… l……* <∫… ±…B ¶……Æ˙i…
EÚ… §…÷ r˘V…“¥…“ ¥…M…« n˘…‰  Ω˛∫∫…… ®… §…∆]ı S…÷EÚ… l……* Ω˛®… ±……‰M… ™…Ω˛
GARBHANAL

∫…®…Z…i…‰ l…‰  EÚ ∫……‰ ¥…™…i… ∫…∆P… E‰Ú ∂…… ®…±… Ω˛…‰ V……x…‰ ∫…‰ <∫… ±…c˜…<«
EÚ… Æ˙…V…x…“ i…EÚ ∫¥…∞¸{… §…n˘±… S…÷EÚ… Ω˲, ®…M…Æ˙ §…Ω÷˛i… ∫…‰
§…÷ r˘V…“˛ ¥…™…… EÚ… {…Ω˛±…… EÚ…®…  ®…j…Æ˙…π]≈ı… EÚ…‰ <∫… ™…÷r˘ ®… ®…n˘n˘ +… J…Æ˙EÚ…Æ˙ Æ˙…V…x…“ i… {…Æ˙ EÚ±…… EÚ“  ¥…V…™… Ω÷˛<« +…ËÆ˙ n˘…‰x…… b≈˜…®…‰
{…Ω÷∆˛S……x…… x…Ω˛” l……, §…Œ±EÚ +∆O…‰V…… E‰Ú  J…±……°Ú ¶……Æ˙i… UÙ…‰c˜…‰ °Ú…Ë V…™…… EÚ…‰  n˘J……B M…B* <∫… ∫…°Ú±…i…… ®…Â, +M…Æ˙ <∫…‰ ∫…°Ú±…i…… EÚΩ˛…
+…∆n˘…‰±…x… EÚ…‰ ®…V…§…⁄i… EÚÆ˙x…… l……* <∫… {…Æ˙ §…c˜“ ±…®§…“-S……Ëc˜“ V……B, BEÚ |…®…÷J… ™……‰M…n˘…x… EËÚ{]‰ıx… E‰Ú.B∫…. O…‰¥……±… EÚ… ¶…“ l……,  V…∫…‰
§…Ω˛∫… Ω˛…‰i…“ l…”,  V…x…®… ∫x…‰Ω˛|…¶…… |…v……x…, +V…Æ˙… ¥…]ı, Ω˛®…“n˘ °Ú…ËV… x…‰ =x…  n˘x…… <x… b≈˜…®…… EÚ…‰ ∫…°Ú±…i……{…⁄¥…«EÚ ∫…®{…z… EÚÆ˙…x…‰ EÚ… EÚ…®…
¥…]ı, ®…÷Ω˛®®…n˘ Ω÷˛∫…Ëx…, ∂™……®…, ®…∫…⁄n˘ {…Æ˙¥…‰V…, Æ˙…®……x…xn˘ ∫……M…Æ˙, ∫……È{… Æ˙J…… l……* EËÚ{]‰ıx… O…‰¥……±… {…∆V……§…“ V……]ı, b˜…C]ıÆ˙, =n⁄«˘-∫…… Ω˛i™… EÚ…
®……‰Ω˛ ∫…x… +§n÷˘±±…… +…ËÆ˙ n⁄˘∫…Ɖ˙ ±……‰M…  Ω˛∫∫…… ±…‰i…‰ l…‰*  n˘±… +…ËÆ˙ |…‰®…“ +…ËÆ˙ §…‰Ω˛n˘ "S……î…M…' l……, ™……x…“  n˘±…… ®… P…÷∫…EÚÆ˙ +{…x…… EÚ…®… EÚÆ˙…
 n˘®……M… ®… n˘…‰x…… ±…Ω˛ÆÂ˙ ∫……l…-∫……l… S…±… Æ˙Ω˛“ l…”* +∆O…‰V…… E‰Ú ±…‰x…‰ EÚ… M…÷Æ˙ =∫…‰ J…⁄§… +…i…… l…… +…ËÆ˙ +§… ¶…“ +…i…… Ω˲*
 ¥…Æ˙…‰v… E‰Ú ∫……l…-∫……l… Ω˛®… ™…Ω˛ ¶…“ S……Ω˛i…‰ l…‰  EÚ ∫……‰ ¥…™…i… ∫…∆P… {…⁄⁄x…… ®… Ω˛®……Æ˙“ n˘…‰∫i…“ =∫… b≈˜…®…‰ ∫…‰ ∂…÷∞¸ Ω÷˛<« +…ËÆ˙ §…®§…<« V……EÚÆ˙
V…“i… V……B i…… EÚ  ¥…∑…¥™……{…“ ∫i…Æ˙ {…Æ˙ ∫…®……V…¥……n˘ EÚ… {…±…c˜… <i…x…“ {…CEÚ“ Ω˛…‰ M…<«  EÚ Ω˛®… n˘…‰x…… x…‰  ®…±…EÚÆ˙ BEÚ  °Ú±®… EÚ®{…x…“ EÚ“
¶……Æ˙“ Ω˛…‰* n⁄˘∫…Æ˙“ +…‰Æ˙ ®…Ω˛…i®…… M……∆v…“ x…‰ "¶……Æ˙i… UÙ…‰c˜…‰' EÚ… x……Æ˙… §…÷ x…™……n˘ b˜…±… n˘“* O…‰¥……±… §…‰Ω˛n˘ Ω÷˛∫x…{…Æ˙∫i… l……, ®…È ¶…“, Ω˛®……Ɖ˙ ∫…§…
n‰˘ Æ˙J…… l……,  V…∫… {…Æ˙ +M…Æ˙ Ω˛®… ∫……Ë °Ú“∫…n˘“ +®…±… EÚÆ˙i…‰ i……‰ n˘…‰∫i… ¶…“* ™…… ¶…“ ™…‰ V…¥……x…“ E‰Ú  n˘x… l…‰* Ω˛®… ±……‰M… Ω˛¥……+… EÚ“ i…Æ˙Ω˛
 Ω˛xn÷˘∫i……x…“ °Ú…Ë V…™…… EÚ…‰ +{…x…‰ b≈˜…®…‰ EÚ¶…“ x…  n˘J……i…‰* ±…Ω˛Æ˙… =`ˆi…‰, J…÷∂§…÷+… EÚ“ i…Æ˙Ω˛  §…J…Æ˙ V……i…‰ +…ËÆ˙ x…∂…‰ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ Z…⁄®…
48
+…i®…EÚl…… +∆∂…...

n˘…‰ ±…c˜ EÚ™……∆ §…®§…<« ∫…‰ +…<« l…”* BEÚ l…“ ∂…®®…“ +…ËÆ˙ n⁄˘∫…Æ˙“
l…“ x… V…™……* n˘…‰x…… ∫…M…“ §…Ω˛x… l…”, +…M…Ɖ˙ EÚ“ Æ˙Ω˛x…‰ ¥……±…“* {…Ω˛±…‰
+…ϱ… <Œhb˜™…… Ɖ˙ b˜™……‰  n˘±±…“ {…Æ˙ EÚ…®… EÚÆ˙i…“ l…”,  °ÚÆ˙ +…ϱ…
<Œhb˜™…… Ɖ˙ b˜™……‰ §…®§…<« {…Æ˙ EÚ…®… EÚÆ˙x…‰ ±…M…“ l…”*  °ÚÆ˙ E÷ÚUÙ ∫……±…
§……n˘ {…⁄x…… +… M…<»* =xΩ² V……‰∂… ∫……Ω˛§… E‰Ú P…Æ˙ E‰Ú {……∫… BEÚ UÙ…‰]ı…-
∫…… §…∆M…±……  EÚÆ˙…B {…Æ˙  ®…±… M…™…… +…ËÆ˙ n˘…‰x……Â EÚ…‰ ∂……±…“®……Æ˙
∫]⁄ı b˜™……‰ ®… EÚ…®…  ®…±… M…™……* =x…  n˘x…… {…⁄x…… ®… §…∆M…±…‰ §…Ω÷˛i… ∫…∫i…‰
 ®…±…i…‰ l…‰ +…ËÆ˙  V…xn˘M…“ EÚ“ V…∞¸Æ˙i… EÚ“ n⁄˘∫…Æ˙“ S…“V… ¶…“ §…Ω÷˛i…
∫…∫i…“ l…”* =∫… §…∆M…±…‰ EÚ…  EÚÆ˙…™…… ∂……™…n˘ {…Èi……±…“∫… Ø˚{…™…‰ l……
+…ËÆ˙  V…∫… §…∆M…±…‰ ®… ∂™……®…, ®…È +…ËÆ˙ ®…Ω‰˛xp˘ Æ˙Ω˛i…‰ l…‰ =∫…EÚ…
V……i…‰* B‰∫…‰  n˘x…  V…xn˘M…“ ®… BEÚ Ω˛“ §……Æ˙ +…i…‰ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ V……‰ ±……‰M… =xΩ²  EÚÆ˙…™…… 60 Ø˚{…™…‰ l……, <∫…∫…‰ +xn˘…V…… ±…M…… ±…“ V…B  EÚ  EÚ∫…
 EÚ∫…“ ¥…V…Ω˛ ∫…‰ J……‰ n‰˘i…‰ ΩÈ˛  V…xnM…“ ¶…Æ˙ {…UÙi……i…‰ Æ˙Ω˛i…‰ ΩÈ˛, ®…∆÷Ω˛  §…∫…⁄Æ˙i…‰ §…‰ £ÚGÚ“ E‰Ú  n˘x… l…‰*
Æ˙Ω˛i…‰ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ +… J…Æ˙“ n˘®… i…EÚ +{…x…“ Ω˛∫…Æ˙i…… EÚ…‰  n˘±… ®… n˘§……B ®…Ω‰˛xp˘ EÚ“ {…∫…xn˘ x… V…˙™…… l…“ +…ËÆ˙ ®…‰Æ˙“ {…∫…xn˘ ∂…®®…“*
n⁄˘∫…Æ˙… EÚ…‰ x…Ë i…EÚi…… EÚ… +…n‰˘∂… n‰˘i…‰ ΩÈ˛* EÚ¶…“-EÚ¶…“ ®…È ∫……‰S…i…… Ω⁄∆˛  EÚ ¥…‰ x… V…™…… ∂…®®…“ ∫…‰ V™……n˘… J…⁄§…∫…⁄Æ˙i… +…ËÆ˙  n˘±…EÚ∂… +n˘…+… ¥……±…“
±……‰M… V……‰ +…V… i…EÚ  EÚ∫…“ EÚ“ ™……n˘ ®… BEÚ Æ˙…i… ¶…“ V……M…‰ x…Ω˛” ΩÈ˛, =xΩ² ±…c˜EÚ“ l…“, ®…M…Æ˙ ∂…®®…“ V™……n˘… §…÷ r˘¥……±…“ l…“*  °ÚEÚƉ˙ i…Æ˙…∂…x…‰
 V…xn˘… Æ˙Ω˛x…‰ EÚ… Ω˛EÚ C™…… Ω˲? ®… =∫…‰ EÚ®……±… Ω˛… ∫…±… l……* x……EÚ-x…C∂…… i…“J…… l……, ®…M…Æ˙ §…∫…
BEÚ +…ËÆ˙ ®…Æ˙…`ˆ“ ±…c˜EÚ“ EÚ…  V…GÚ EÚÆ˙x…… S……Ω⁄∆˛M……* EÚn˘ §…⁄]ı…, Æ∆˙M… +…ËÆ˙ E÷ÚUÙ x…Ω˛”* ∂…Æ˙“Æ˙ =∫…EÚ… =i…x…… x…V…Æ˙… EÚ…‰ §……∆v… ±…‰x…‰ ¥……±……
M…‰Ω÷˛+…, " °ÚM…Æ˙' 35-24-37 E‰Ú EÚÆ˙“§…* +…®…i……ËÆ˙ {…Æ˙ 35-24-35 x…Ω˛” l……  V…i…x…… ∫]⁄ı b˜™……‰ EÚ“ n⁄˘∫…Æ˙“ ±…c˜ EÚ™…… EÚ…* n÷˘§…±…“-
EÚ“  °ÚM…Æ˙ §…‰Ω˛i…Æ˙“x… ∫…®…Z…“ V……i…“ l…“, ™……x…“ "+…¥…Æ˙ M±……∫…  °ÚM…Æ˙'* {…i…±…“ ∫……∆¥…±…“ ±…c˜EÚ“ l…“* J…⁄⁄§…∫…⁄Æ˙i… ±…c˜ EÚ™……∆ i……‰ ®…Èx…‰
®…M…Æ˙ ∫…∆∫EfiÚi… EÚ ¥…i…… +…ËÆ˙ ∫¥…™…∆ ®…‰Æ˙“ EÚ±{…x…… EÚ“ Ø˚ S… E‰Ú +x…÷∫……Æ˙ EÚ∂®…“Æ˙, {…∆V……§… +…ËÆ˙  n˘±±…“ ®… §…Ω÷˛i… n‰˘J…“ l…”, ®…M…Æ˙ =x…®… ∫…‰
"+…¥…Æ˙ M±……∫…' EÚ…  x…S…±……  Ω˛∫∫…… V™……n˘… P…‰Æ‰˙n˘…Æ˙ Ω˛…‰x…… S…… Ω˛B* ®…È =∫… EÚ…‰<« =n⁄«˘ §……‰±…x…‰ ¥……±…“ x…Ω˛” l…“* +§… V……‰ <∫… =n⁄«˘ §……‰±…x…‰ ¥……±…“
±…c˜EÚ“ EÚ… x……®… ¶…⁄±…i…… Ω⁄∆˛* +§… =∫…‰ ¥……∫…∆i…“ EÚΩ⁄∆˛ i……‰ V™……n˘… M…±…i… x… ±…c˜EÚ“ E‰Ú EÚÆ˙“§… +…™…… i……‰ =∫… V…¥……x… EÚ…  n˘±…EÚ∂… ±…Ω˛V……
Ω˛…‰M……* =∫…‰ b˜§±…⁄.V…‰b˜. +Ω˛®…n˘ ∫……Ω˛§… x…‰  EÚ∫…“ ®…Æ˙…`ˆ“  °Ú±®… ®…  n˘±… ®… =i…Æ˙i…… S…±…… M…™……* <∫…‰ ∂……™…n˘ ¥…‰ ±……‰M… x…Ω˛” ∫…®…Z…
Ω˛“Æ˙…‰<x… EÚ… {……]«ı +n˘… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú  ±…B x……ËEÚÆ˙ Æ˙J…… l……* ¥…Ω˛ +C∫…Æ˙ ∫…EÂÚM…‰  V…x…EÚ“ ®……i…fi¶……π…… Ω˛®…‰∂…… ∫…‰ =n⁄«˘ Æ˙Ω˛“ Ω˲*
+{…x…‰ §……±…… ®… ∫…‰¥…i…“ E‰Ú °⁄Ú±… ±…M……B Æ˙Ω˛i…“ l…“ +…ËÆ˙ ∫]⁄ı b˜™……‰ ®…Â
+V…“§… i…Æ˙Ω˛ ∫…‰ b˜…‰±…i…“ Ω÷˛<« +…i…“ l…“* =∫…‰ n‰˘J…EÚÆ˙ ®…∆ n˘Æ˙… EÚ“ n˘“¥……Æ˙…Â
¥…Ω˛ +C∫…Æ˙ +{…x…‰ §……±…… ®… ∫…‰¥…i…“ E‰Ú °⁄Ú±…

GARBHANAL
{…Æ˙ J…c˜“ Ω÷˛<« ®…⁄Ãi…™……∆ ™……n˘ +…i…“ l…”* ∫]⁄ı b˜™……‰ ®… §…Ω÷˛i…… EÚ“ x…V…Æ˙ =∫…
{…Æ˙ l…“, ®…M…Æ˙ ¥…Ω˛ BEÚ ±…V…“±…“ P…Ɖ˙±…⁄ ±…c˜EÚ“ l…“ +xn˘Æ˙ l…‰* <∫… ±…B ±…M……B Æ˙Ω˛i…“ l…“ +…ËÆ˙ ∫]⁄ı b˜™……‰ ®… +V…“§…
V…§… Ω˛®……Æ˙… E‰Ú®…Æ˙…®…Ëx… Æ˙…V…‰xp˘ ®…±……‰x…“ =∫…‰  n˘±… n‰˘ §…Ë`ˆ… i……‰ =∫…x…‰
Æ˙…V…‰xp˘ ®…±……‰x…“ ∫…‰ ∂……n˘“ EÚÆ˙ ±…“ +…ËÆ˙  °Ú±®…“ V…“¥…x… ∫…‰ ∫…x™……∫… ±…‰EÚÆ˙ i…Æ˙Ω˛ ∫…‰ b˜…‰±…i…“ Ω÷˛<« +…i…“ l…“* =∫…‰
P…Æ˙ §…∫……EÚÆ˙ §…Ë`ˆ M…<«* +§… =∫…EÚ“ " °ÚM…Æ˙' 35-38-49 Ω˛…‰M…“* n‰˘J…EÚÆ˙ ®…∆ n˘Æ˙… EÚ“ n˘“¥……Æ˙… {…Æ˙ J…c˜“ Ω÷˛<«
¶…M…¥……x… x…‰ ∞¸{… EÚ…‰ <∫… ™……‰M™… i……‰ §…x……™…… Ω˲  EÚ =∫…EÚ“ ={……∫…x…… EÚ“
V……B, ±…‰ EÚx… =∫…‰ ™…Ω˛ M…÷h… x…Ω˛”  n˘™……  EÚ ¥…Ω˛ ø…∫… ∫…‰ §…S…… Æ˙Ω‰˛* ®…⁄Ãi…™……∆ ™……n˘ +…i…“ l…”*
+…i®…EÚl…… +∆∂…... 49

Æ˙…®……x…xn˘ ∫……M…Æ˙ EÚ…  n˘±… {…Œ∂S…®…“ P……]ı EÚ“ BEÚ {…¥…«i…“™…


∫…÷xn˘Æ˙“ {…Æ˙ +… M…™…… l……* ®…Èx…‰ =x… n˘…‰x…… §…‰EÚÆ˙…Æ˙ ∞¸Ω˛… EÚ…‰
+C∫…Æ˙ {…÷ ±…™…… {…Æ˙ §…Ë`‰ˆ Ω÷˛B n‰˘J…… Ω˲, ™…… S……∆n˘x…“ EÚ“
∂…i…Æ∆˙V…“ ®… {…‰c˜… E‰Ú Z…÷Æ˙®…÷]ı ®… P…⁄®…i…‰ Ω÷˛B n‰˘J…… Ω˲*

EÚ¶…“-EÚ¶…“ J™……±… +…i…… Ω˲  EÚ ®…Èx…‰ ∂…®®…“ EÚ…‰ =i…x…… {…∫…xn˘ n˘…‰∫i… l…“*  V…∫…  n˘x… ∞¸`ˆ V……i…“ ®…‰Æ‰˙ {……∫… ¶……M…‰-¶……M…‰ +…i…‰* "¶…<«,
x…Ω˛”  EÚ™…… l……  V…i…x…… =n⁄«˘ EÚ“  ®…`ˆ…∫… +…ËÆ˙ =∫…E‰Ú S…®…iEÚ…Æ˙“M…÷h… =∫…∫…‰ EÚΩ˛…‰ ®…÷Z…∫…‰ §……i… EÚÆ˙ ±…‰, x…Ω˛” i……‰...' <i…x…… EÚΩ˛EÚÆ˙ S…÷{… Ω˛…‰
EÚ…‰* ™…Ω˛ §…∆n˘… §…S…{…x… ∫…‰ Ω˛“ =n⁄«˘ E‰Ú {™……Æ˙ EÚ… ®……Æ˙… Ω÷˛+… Ω˲* V……i…‰*
BEÚ +…ËÆ˙ §…c˜“-§…c˜“ +…∆J…… ¥……±…“  Ω˛Æ˙x…“ l…“* ¶…Æ˙…-¶…Æ˙… "x…Ω˛” i……‰ C™……?' ®…È {…⁄UÙi……*
§…n˘x…,  §…°ÚÆ˙i…… Ω÷˛+… Ω÷˛∫x…, ®…È =∫…‰ ∫…… V…n˘… EÚΩ⁄∆˛M……* ¥…Ω˛ {…Ω˛±…‰ "x…Ω˛” i……‰ Ω˛®… n⁄˘∫…Æ˙“ EÚÆ˙ ±……B∆M…‰*'
<∫… ∫]⁄ı b˜™……‰ ®…  ¥…±…‰x… EÚ… Æ˙…‰±… EÚÆ˙x…‰ ¥……±…‰ EËÚ±……∂… E‰Ú ∫……l… l…“, +Ji…Æ˙-=±…-<«®……x… ®…÷∫EÚÆ˙…EÚÆ˙ V…¥……§… n‰˘i…‰, ®…M…Æ˙ ±…Ω˛…V…… P…÷]ı…
®…M…Æ˙ V…§… ®…∫…⁄n˘ {…Æ˙¥…‰V… x…‰ ∫]⁄ı b˜™……‰ ®… x……ËEÚÆ˙“ EÚÆ˙ ±…“ i……‰ E÷ÚUÙ Ω÷˛+… +…ËÆ˙ EÚ®…V……‰Æ˙ Ω˛…‰i…… +…ËÆ˙ ®…÷∫EÚÆ˙…Ω˛]ı °Ú“EÚ“* n˘…‰∫i…… EÚ“ J…… i…Æ˙
Ω˛“  n˘x…… ®… =∫…E‰Ú ®…n˘…«x…… Ω÷˛∫x… +…ËÆ˙ Æ˙…‰§…“±…‰ b˜“±…-b˜…˱… x…‰ ∫…§… E÷ÚUÙ EÚÆ˙x…… {…c˜i…… Ω˲* Ω˛®… ±……‰M… =∫… §…∆M……±…“ V……n⁄˘M…Æ˙x…“ EÚ…‰ J……x……
∫…… V…n˘… EÚ…‰ ®…∫…⁄n˘ EÚ“ i…Æ˙°Ú Z…÷EÚ…  n˘™……* n˘…‰x…… <EÚ]¬ı`‰ˆ Æ˙Ω˛x…‰  J…±……E‰Ú +…ËÆ˙ ®…“`ˆ“-®…“`ˆ“ §……i…… ∫…‰ {…Æ˙S…… E‰Ú +Ji…Æ˙-=±…-<«®……x… E‰Ú
±…M…‰* ™…Ω˛ ¶…“ J™……±… l……  EÚ ∂……n˘“ EÚÆ˙ ±…ÂM…‰* ®…M…Æ˙ V…§… ∫……l…  Æ˙C∂…‰ {…Æ˙ Æ˙¥……x…… EÚÆ˙ n‰˘i…‰* Æ˙…®……x…xn˘ ∫……M…Æ˙ EÚ…  n˘±… {…Œ∂S…®…“
{…… EÚ∫i……x… §…x… M…™…… i……‰ ®…∫…⁄n˘ {…Æ˙¥…‰V… ∫…… V…n˘… EÚ…‰ {…⁄x…… ®… P……]ı EÚ“ BEÚ {…¥…«i…“™… ∫…÷xn˘Æ˙“ {…Æ˙ +… M…™…… l……,  V…∫…EÚ… P…Æ˙ ∂…®®…“
GARBHANAL

UÙ…‰c˜EÚÆ˙ +E‰Ú±…… S…±…… M…™……* ∫…… V…n˘… (™…Ω˛ =∫…EÚ… +∫…±…“ x……®… +…ËÆ˙ x… V…™…… E‰Ú P…Æ˙ E‰Ú {……∫… Ω˛“ l……* =∫…“ P…Æ˙ E‰Ú {……∫… {…‰c˜… EÚ… BEÚ
x…Ω˛” Ω˲) +…V…EÚ±… §…®§…<« ®… Ω˲*  Ω˛xn˘“  °Ú±®…… ®… ®……∆ EÚ… Æ˙…‰±… Z…÷Æ˙®…÷]ı l…… +…ËÆ˙ =∫…E‰Ú {……∫… {…il…Æ˙ EÚ“ BEÚ {…÷ ±…™……* ®…Èx…‰ =x… n˘…‰x……Â
+n˘… EÚÆ˙i…“ Ω˲ +…ËÆ˙  °Ú±®…“ ®……ƒ+… EÚ“ i…Æ˙Ω˛ M…Æ˙“§…“ E‰Ú  n˘x… §…‰EÚÆ˙…Æ˙ ∞¸Ω˛… EÚ…‰ +C∫…Æ˙ {…÷ ±…™…… {…Æ˙ §…Ë`‰ˆ Ω÷˛B n‰˘J…… Ω˲ ™…… S……∆n˘x…“ EÚ“
M…÷V……Æ˙i…“ Ω˲* ®…∫…⁄n˘ E‰Ú  V…GÚ ∫…‰ =∫…EÚ“ +…∆J…… ®… +…∆∫…⁄ ¶…Æ˙ +…i…‰ ∂…i…Æ∆˙V…“ ®… {…‰c˜… E‰Ú Z…÷Æ˙®…÷]ı ®… P…⁄®…i…‰ Ω÷˛B n‰˘J…… Ω˲* n˘…‰ §…Æ˙∫… Ω÷˛B ®…È {…⁄x……
ΩÈ˛* Ω÷˛∫x… +M…Æ˙ {……™…‰n˘…Æ˙ Ω˛…‰i…… i……‰  EÚ∫…“ +…ËÆ˙i… EÚ…‰ ®…n«˘ EÚ“ M…™……* +§… =∫… ∂…∆EÚÆ˙∫…‰]ı Æ˙…‰b˜ {…Æ˙ x… ¥…Ω˛ {…÷ ±…™…… Ω˲, x… ¥…Ω˛ {…‰c˜… EÚ…
§…‰¥…°Ú…<« EÚ…  M…±…… x… Ω˛…‰i……* Z…÷Æ˙®…÷]ı* E∆ÚGÚ“]ı EÚ“ S……Æ ˙®…∆ V…±……, UÙΩ˛®…∆ V…±…… <®……Æ˙i…… E‰Ú ®…±…§…‰ E‰Ú
+V…Æ˙… §…]ı ¶…“ BEÚ i…Æ˙Ω˛n˘…Æ˙ ±…c˜EÚ“ l…“ Ω˛®…“n˘ ¥…]ı EÚ“ x…“S…‰  EÚ∫…“ EÚ… +v…⁄Æ˙… <∂EÚ ∫……‰ Æ˙Ω˛… Ω˲*
§…“¥…“* ∂……xi…, ∫…÷∫…∆∫EfiÚi…, M…∆¶…“Æ˙, Ω˛Æ˙ ¥…HÚ +{…x…‰ +…{…EÚ…‰  ±…B- V…÷±®… Ω˛…‰M…… +M…Æ˙ ®…È x…“x…… EÚ…  V…GÚ x… EÚ∞∆¸* x…“x……, V……‰ +{…x…‰
 n˘B Æ˙Ω˛i…“* {…⁄x…… ®… =∫…EÚ… EÚ…‰<« ∫EÈÚb˜±… x…Ω˛” ∫…÷x……* §……n˘ ®… n˘…‰∫i… ®……‰Ω˛ ∫…x… +§n÷˘±±…… EÚ“ §…“¥…“ l…“ +…ËÆ˙ ∂……®…“Æ˙… ∫]⁄ı b˜™……‰ EÚ“ Ω÷˛∫x…
§…®§…<« S…±…“ M…<« +…ËÆ˙ {…fil¥…“  l…™…‰]ıÆ˙ EÚ“ ∫l……<« Ω˛“Æ˙…‰<x… §…x… M…<«* EÚ“ ®… ±…EÚ… l…“* Ω˛…±……∆ EÚ =∫… ∫]⁄ı b˜™…… ®… +…ËÆ˙ ¶…“ Ω˛∫…“x……B∆ l…”, ®…M…Æ˙
=∫…  l…™…‰]ıÆ˙ E‰Ú ±…M…¶…M… Ω˛Æ˙ b≈˜…®…‰ ®… =∫…x…‰ Ω˛“Æ˙…‰<x… EÚ… Æ˙…‰±… ∞¸{… EÚ“ Æ˙…x…“ x…“x…… Ω˛“ l…“* x……V…÷EÚ-§…n˘x…, ∂…“Æ˙“-n˘Ω˛x…, Æ˙∂E‰Ú-S…®…EÚ-
 EÚ™…… +…ËÆ˙ =∫…‰ EÚ…®…™……§…“ ∫…‰  x…¶……™……*  V…v…Æ˙ ∫…‰ M…÷V…Æ˙ V……i…“ ±……‰M…  n˘±… l……®…EÚÆ˙ Æ˙Ω˛ V……i…‰* E÷ÚUÙ ™…Ω˛ ¶…“ §……i…
Æ˙∫…M…÷±±…‰ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ M……‰±… S…‰Ω˛Æ‰˙¥……±…“, EÚ…±…‰ ±…®§…‰ §……±…… l…“  EÚ =∫…EÚ“ {…Ω˛±…“ Ω˛“  {…CS…Æ˙  V…∫…‰ b˜§±…⁄.V…‰b˜. +Ω˛®…n˘ x…‰ b˜…<Ɖ˙C]ı
¥……±…“ BEÚ §…∆M……±…“ ±…c˜EÚ“ l…“ +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ +Ji…Æ˙-=±…-<«®……x… EÚ“  EÚ™…… l……,  ∫…±¥…Æ˙ V…÷§…±…“ ®…x…… S…÷EÚ“ l…“*
GÚ®…∂…:
V…x®… 16 +M…∫i… 1919 +…M…Æ˙….  ∂…I…… : B®….B. +∆O…‰V…“, EÚ ¥… ∫…®……±……‰S…EÚ, x……]ı¨-ÀS…i…EÚ, ∫…∆{……n˘EÚ, +x…÷¥……n˘EÚ,  ∂…I…EÚ*
1959-76 Æ˙…π]≈ı“™… x……]ı¨  ¥…t…±…™… ®… ¥… Æ˙π`ˆ |……v™……{…EÚ* 1976-82 V…¥……Ω˛Æ˙±……±… x…‰Ω˛∞¸  ¥…∂¥… ¥…t…±…™… E‰Ú EÚ±…… +x…÷∂…“±…x… E‰Úxp˘
E‰Ú °ËÚ±……‰ B¥…∆ |…¶……Æ˙“* +∆O…‰V…“ nˢ x…EÚ ∫]‰ı]¬ı∫…®…Ëx… +…ËÆ˙ ]ı…<®∫… +…Ï°Ú <∆ b˜™…… E‰Ú x……]ı¨-∫…®…“I…EÚ, Æ∆˙M…®…∆S… EÚ“  ¥…J™……i… {… j…EÚ… x…]ıÆ∆˙M… E‰Ú
x…‰ ®…S…xp˘ V…Ëx… ∫…∆∫l……{…EÚ-∫…∆{……n˘EÚ*. EÚ ¥…i……Bƒ i……Æ˙-∫…{i……EÚ, BEÚ…xi…* +…±……‰S…x…… : +v…⁄Ɖ˙ ∫……I……iEÚ…Æ˙, Æ∆˙M…n˘∂…«x…, §…n˘±…i…‰ {… Æ˙|…‰I™…, <∆ b˜™……x…  l…™…‰]ıÆ˙
50
+… n˘* ∫…®{……n˘x… : ®…÷ HÚ§……‰v… Æ˙S…x……¥…±…“, +…v…÷ x…EÚ ÀΩ˛n˘“ x……]ıEÚ +…ËÆ˙ Æ∆˙M…®…∆S…, x…™…‰ ÀΩ˛n˘“ ±…P…÷ x……]ıEÚ, ®……‰Ω˛x… Æ˙…E‰Ú∂… E‰Ú ∫…®{…⁄h…« x……]ıEÚ*
x……]ı¨  ¥…∂…‰π…Y… E‰Ú ∞¸{… ®… n÷˘ x…™……¶…Æ˙ EÚ“ ™……j……Bƒ*

x……]ıEÚ EÚ“ §……i…


¶……Æ˙i…“™… ∫¥…¶……¥… ®… Ω˛“ +{…x…‰ >{…Æ˙ +…ËÆ˙
<∫…“ EÚ…Æ˙h… n⁄˘∫…Æ˙… E‰Ú >{…Æ˙ ¶…“, ∫…Ω˛V…
¶……¥… ∫…‰ ™……  x…∂UÙ±…i…… E‰Ú ∫……l… Ω∆˛∫… ∫…EÚx…‰
EÚ“ |…¥…fi k… v…“Ɖ˙-v…“Ɖ˙ EÚ®… Ω˛…‰ M…<« Ω˲, ™……
 EÚ Ω˛®…‰∂…… Ω˛“ EÚ®… Æ˙Ω˛“ Ω˲*

<∫… §……i… {…Æ˙ +C∫…Æ˙ Æ∆˙M…EÚî…™…… EÚ… v™……x…


V……i…… Ω˲  EÚ ¶……Æ˙i…“™… x……]¬ı™… ∫…… Ω˛i™… ®… Ω˛…∫™…-
x……]ıEÚ…Â EÚ“ §…‰Ω˛n˘ EÚ®…“ Ω˲* ™…Ω˛ §……i… <∫… ±…B
+…ËÆ˙ ¶…“ E÷ÚUÙ +S…Æ˙V… ®…Â b˜…±…x…‰ ¥……±…“ ±…M…i…“
Ω˲  EÚ ¶…Æ˙i… E‰Ú x……]¬ı™…∂……∫j… ®… Ω˛…∫™… EÚ…‰ BEÚ
|…®…÷J… Æ˙∫… ®……x…… M…™…… Ω˲* <∫…EÚ… BEÚ {… Æ˙h……®…
™…Ω˛ i……‰ +¥…∂™… Ω÷˛+…  EÚ  ¥…n⁄˘π…EÚ ∫…∆∫EfiÚi…
x……]ıEÚ EÚ“ Æ˙S…x…… EÚ… V…∞¸Æ˙“ +∆M… §…x… M…™……, {…Æ˙
∂……™…n˘ <∫…“ EÚ…Æ˙h… ∫¥…i…∆j… Ω˛…∫™…-x……]ıEÚ EÚ“
+…¥…∂™…EÚi…… x…Ω˛” Æ˙Ω˛“* {……Æ∆˙{… Æ˙EÚ x……]¬ı™… E‰Ú
n˘…ËÆ˙ ®… ¶…“  ¥…n⁄˘π…EÚ EÚ“ ¶…⁄ ®…EÚ… Ω˛“ +…ËÆ˙
+ v…EÚ EÂÚp˘“™… Ω˛…‰ M…<« +…ËÆ˙ +±…M… ∫…‰ Ω˛…∫™…-x……]ıEÚ…Â EÚ… EÚ…‰<«
x……]ıEÚ ®… Ω˛…∫™…  ¥…x……‰n˘ S…±…x… x…Ω˛” Ω÷˛+…* <∫… |…EÚ…Æ˙ Ω˛®……Æ˙“ x……]¬ı™… {…Æ∆˙{…Æ˙… ®… Ω˛…∫™…
∫¥…i…∆j… ∞¸{… ∫…‰ x…Ω˛”, ∏…fi∆M……Æ˙, ¥…“Æ˙ +…ËÆ˙ EÚØ˚h… Æ˙∫… E‰Ú ∫……l…

+…ËÆ˙ S…÷∫i… Ω˛… V…Æ˙V…¥……§…“ ∫…®…∆ V…i… Ω˛…‰EÚÆ˙ Ω˛“ |…EÚ]ı Ω˛…‰i…… Æ˙Ω˛… Ω˲*

GARBHANAL
 {…UÙ±…“ ∫…n˘“ ®… {…Œ∂S…®…“ x……]¬ı™… {…Æ∆˙{…Æ˙… E‰Ú |…¶……¥… ®… Ω˛…∫™…-
x……]ıEÚ…Â EÚ“ E÷ÚUÙ ∂…÷Ø˚+…i… V…∞¸Æ˙ Ω÷˛<«, {…Æ˙ =∫…®… EÚ…‰<« J……∫…
={…±…Œ§v… x…Ω˛” Ω˛…‰ {……<«* §…Œ±EÚ EÚΩ˛… V…… ∫…EÚi…… Ω˲  EÚ ®……Ë ±…EÚ
Ω˛…∫™…-x……]ıEÚ i……‰ §…Ω÷˛i… Ω˛“ EÚ®…  ±…J…‰ M…B*  {…UÙ∫…‰ §…“S…-{…SS…“∫…
¥…π……Á ®… Æ∆˙M…®…∆S… ®… V……‰ x…™…… =¶……Æ˙ +…™…… +…ËÆ˙ =∫…E‰Ú n˘…ËÆ˙…x… ¶…“
E÷ÚU‰ÙEÚ +{…¥……n˘… EÚ…‰ UÙ…‰c˜EÚÆ˙ +SU‰Ù Ω˛…∫™…-x……]ıEÚ x…Ω˛” E‰Ú
§…Æ˙…§…Æ˙  ±…J…‰ M…B* §…Ω÷˛i… ∫…‰ x……]ıEÚ…Â ®…  EÚ∫…“ Ω˛n˘ i…EÚ ¥™…∆M™… i……‰
x……]ıEÚ EÚ“ §……i… 51

+ i…Æ∆˙ V…i… "¢Ú…∫…«' §…x… V……i…“ ΩÈ˛, Ω˛…∫™…- ¥…x……‰n˘ +…ËÆ˙ S…÷∫i…


Ω˛… V…Æ˙V…¥……§…“ x…Ω˛”  x…¶… {……i…“*
 {…UÙ±…‰  n˘x…… V……‰ n˘…‰ Ω˛…∫™…-x……]ıEÚ ÀΩ˛n˘“ ®… J…‰±…‰ M…B, =xΩ² <∫…
∫…∆n˘¶…« ®… n‰˘J…… V…… ∫…EÚi…… Ω˲* n˘…‰x…… ®… ∫…‰ BEÚ ¶…“ ÀΩ˛n˘“ EÚ… ®……Ë ±…EÚ
x……]ıEÚ x… l……* Æ˙…π]≈ı“™… x……]¬ı™…  ¥…t…±…™… E‰Ú UÙ…j……Â u˘…Æ˙… |…∫i…÷i… ±…‰x……
{…∆n˘Ω˛¥…” ∂…i……§n˘“ E‰Ú <]ı±…“ E‰Ú x……]ıEÚEÚ…Æ˙ + Æ˙∫i……‰ ±…÷ b˜ ¥…EÚ…‰ E‰Ú
x……]ıEÚ EÚ… +x…÷¥……n˘ l……* =∫… V…®……x…‰ E‰Ú ™…⁄Æ˙…‰{…“™… Ω˛…∫™…-x……]ıEÚ…Â EÚ“
i…Æ˙Ω˛ <∫…®… ¶…“ v…x…“ +…ËÆ˙ E∆ÚV…⁄∫… §…÷V…÷M…«, ∫…÷∆n˘Æ˙ +…ËÆ ®……∫…⁄®… x…… ™…EÚ…,
|…‰®… ®… n˘“¥……x…‰ x……ËV…¥……x…,  °Úi…Æ˙i…“ +…ËÆ˙ S……±……EÚ x……ËEÚÆ˙… EÚ“ n÷˘ x…™…… Ω˲,
 V…∫…®… P…®…∆b˜“ +…ËÆ˙ + c˜™…±… ™…… ∫…x…EÚ“ §…÷V…÷M……Á EÚ…‰ S…®…EÚ… n‰˘x…‰ +…ËÆ˙
 EÚ∫…“ x…  EÚ∫…“ i…Æ˙Ω˛ E‰Ú π…b¬˜™…∆j…, S……±……EÚ“ +…ËÆ˙ ∫…∆™……‰M… u˘…Æ˙… +xi…i…:
=¶…Æ˙… Ω˲, {…Æ˙ ∂…÷r˘ Ω˛…∫™… +…ËÆ˙  ¥…x……‰n˘ §…Ω÷˛i… EÚ®…  n˘J……<« {…c˜i…… |…‰®…“-|…‰ ®…EÚ… E‰Ú BEÚ Ω˛…‰x…‰ EÚ… EÚ…™…«-¥™……{……Æ˙ Ω˲*
Ω˲* <∫…EÚ… EÚ…Æ˙h… ∂……™…n˘ ™…Ω˛ ¶…“ Ω˛…‰  EÚ ¶……Æ˙i…“™… ∫¥…¶……¥… ®… Ω˛“ +x™… x……]ıEÚ…Â ∫…‰  ¶…z… <∫…®… E‰Ú¥…±… BEÚ Ω˛“ §……i… Ω˲  EÚ <∫…®…Â
+{…x…‰ >{…Æ˙, +…ËÆ˙ <∫…“ EÚ…Æ˙h… n⁄˘∫…Æ˙… E‰Ú >{…Æ˙ ¶…“, ∫…Ω˛V… ¶……¥… |…®…÷J… ¶…⁄ ®…EÚ… ±…‰x…… x……®…EÚ BEÚ E÷Ú]ıx…“x…÷®……  ¥…¥…… Ω˛i…… +…ËÆ˙i… EÚ“ Ω˲
∫…‰ ™……  x…∂UÙ±…i…… E‰Ú ∫……l… Ω∆˛∫… ∫…EÚx…‰ EÚ“ |…¥…fi k… v…“Ɖ˙-v…“Ɖ˙ EÚ®… V……‰  ±…∫…“ x…™…… x……®…EÚ BEÚ ∫…÷∆n˘Æ˙ ±…c˜EÚ“ EÚ“  ∂… I…EÚ… i……‰ Ω˲ Ω˛“, =∫…E‰Ú
Ω˛…‰ M…<« Ω˲, ™……  EÚ Ω˛®…‰∂…… Ω˛“ EÚ®… Æ˙Ω˛“ Ω˲* §…⁄g‰¯, J…⁄∫…]ı  {…i…… EÚ“ Æ˙J…˱… ¶…“ Ω˲* ¥…Ω˛  ±…∫…“ x…™…… E‰Ú |…‰®… ®… +∆v…‰
Ω˛…∫™…-x……]ıEÚ…Â EÚ“ <∫… EÚ®…“ EÚ… |…¶……¥… ∫…®…EÚ…±…“x… Æ∆˙M…®…∆S… }±…‰ §…™……‰ ∫…‰ BEÚ ±…∆§…“ Æ˙EÚ®… BÂ`ˆx…… S……Ω˛i…“ Ω˲ +…ËÆ˙ n˘…‰x…… E‰Ú  ®…±…x…‰ ®…Â
E‰Ú ±……‰EÚ |…™…  ¥…∫i……Æ˙ {…Æ˙ §…c˜… M…Ω˛Æ˙… {…c˜… Ω˲* ∫……v……Æ˙h… n˘∂…«EÚ i…Æ˙Ω˛-i…Æ˙Ω˛ EÚ“ §……v……B∆ b˜…±…i…“ Ω˲* E÷ÚUÙ <∫…E‰Ú EÚ…Æ˙h… +…ËÆ˙ E÷ÚUÙ
EÚ…‰ Æ∆˙M…®…∆S… EÚ“ +…‰Æ˙ +…EÚÃπ…i… EÚÆ˙x…‰ ®… +SU‰Ù, ∫…÷Ø˚ S…{…⁄h…« }±…‰ §…™……‰ E‰Ú S……±……EÚ +…ËÆ˙ v…⁄i…« x……ËEÚÆ˙ EÚ…ËÆ˙§……‰±……‰ EÚ“ Ω˛Æ˙EÚi…… ∫…‰, i…Æ˙Ω˛-
GARBHANAL

Ω˛…∫™…-x……]ıEÚ…Â ∫…‰ §…c˜“ ®…n˘n˘  ®…±… ∫…EÚ“ Ω˲*  x…:∫…∆n‰˘Ω˛,  {…UÙ±…‰ i…Æ˙Ω˛ EÚ“ Œ∫l… i…™……∆ {…Ën˘… Ω˛…‰i…“ ΩÈ˛* V…… Ω˛Æ˙ Ω˲, +∆i… ®… ∫……Æ˙“
¥…π……Á ®… ∫…¶…“ ¶……π……+… EÚ“ +x…‰EÚ ®…∆b˜ ±…™…… u˘…Æ˙… {…Œ∂S…®…“ Ω˛…∫™…- M…±…i…°ÚΩ˛ ®…™……∆ n⁄˘Æ˙ Ω˛…‰EÚÆ˙ |…‰®…“-|…‰ ®…EÚ… EÚ… i……‰  ®…±…x… Ω˛…‰ V……i…… Ω˲, {…Æ˙
x……]ıEÚ…Â E‰Ú i…Æ˙Ω˛-i…Æ˙Ω˛ E‰Ú ¶……Æ˙i…“™… ∞¸{……∆i…Æ˙ J…‰±…‰ V……i…‰ Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛, V……‰ ±…‰x…… E‰Ú Ω˛…l…  ∫…°«Ú  x…Æ˙…∂…… Ω˛“ ±…M…i…“ Ω˲*
±……‰EÚ |…™… ¶…“ Ω˛…‰i…‰ ΩÈ˛* ®…M…Æ˙ +C∫…Æ˙ ™…‰ ∞¸{……∆i…Æ˙ ¶……Æ˙i…“™… n÷˘¶……«M™… ∫…‰,  V…∫… ∞¸{… ®… =∫…‰ |…∫i…÷i…  EÚ™…… M…™…… =∫…®… ∫…∆¥……n˘… EÚ“
Œ∫l… i…™…… E‰Ú §…Ω÷˛i… +x…÷E⁄Ú±… x…Ω˛” Ω˛…‰i…‰ +…ËÆ˙ §…Ω÷˛i… Ω˛“ §…x……¥…]ı“ ™…… +n˘…™…M…“ ®… x… i……‰ S…÷∫i…“ l…“ +…ËÆ˙ x… ∫…∆™…®…,  V…∫…∫…‰ ¶…∆ M…®……B∆ §…x……¥…]ı“
+…Æ˙…‰ {…i… ±…M…i…‰ ΩÈ˛* |…n˘∂…«x… ®… ¥…‰ +C∫…Æ˙ §…Ω÷˛i… Ω˛“ ∫…i…Ω˛“, ±…M…i…“ l…” +…ËÆ˙ M… i…- ¥…v……x… +C∫…Æ˙  x…Æ˙“ n˘…Ëc˜-v…⁄{… +…ËÆ˙ =UÙ±…-E⁄Ún˘
°⁄ÚΩ˛c˜ +…ËÆ˙ EÚ<« §……Æ˙ i……‰ §…‰®……x…“ Ω˛…‰ V……i…‰ ΩÈ˛* +…V… ¶…“ <∫… ∫…‰ V™……n˘… E÷ÚUÙ x…Ω˛” §…x… {……i…… l……*
Œ∫l… i… E‰Ú +{…¥……n˘ £Ú…∆∫…“∫…“ x……]ıEÚEÚ…Æ˙ ®……‰ ±…™…Æ˙ +…ËÆ˙ <i……±…¥…“ EÚ ¥… EÚ… Ω˛x…“ §……n˘±… ∫…Æ˙EÚ…Æ˙ EÚ… {…÷Æ˙…x…… x……]ıEÚ Ω˲* ¥…Ω˛ {…Ω˛±…‰ ¶…“
x……]ıEÚEÚ…Æ˙ M……‰±b˜…‰x…“ E‰Ú x……]ıEÚ Ω˛“ ΩÈ˛ V……‰ ¶……Æ˙i…“™… Ø˚{……∆i…Æ˙… ®… EÚ<« §……Æ˙ ∫…°Ú±…i……{…⁄¥…«EÚ J…‰±…… V…… S…÷EÚ… Ω˲ +…ËÆ˙ +…V… ¶…“ =∫…EÚ… ¥……E¬Ú
¶…“ §…Ω÷˛i… §……Æ˙ ®……Ë ±…EÚ x……]ıEÚ EÚ…-∫…… +…∫¥……n˘ n‰˘i…‰ ΩÈ˛* S……i…÷™…« +…ËÆ˙ Œ∫l… i…™…… EÚ… EÚ±{…x……∂…“±… ∫…∆™……‰V…x… +…EÚÃπ…i… EÚÆ˙i…… Ω˲*
<∫… Œ∫l… i… EÚ… BEÚ x…i…“V…… ™…Ω˛ ¶…“ Ω˲  EÚ + v…EÚ…∆∂… <∫… |…n˘∂…«x… ∫…‰ ™…Ω˛  °ÚÆ˙ V…… Ω˛Æ˙ Ω÷˛+…  EÚ Ω˛®……Ɖ˙ +{…x…‰ V…“¥…x… EÚ“
 x…n‰∂…EÚ  V…i…x…“ E÷Ú∂…±…i…… ∫…‰ j……∫…n˘“ +l…¥…… M…∆¶…“Æ˙ x……]ıEÚ…Â EÚ…  ¥…∫…∆∆M… i…™…… EÚ…‰ ±…‰EÚÆ˙ EÚ±{…x……∂…“±… Ω˛…∫™…-x……]ıEÚ  ±…J…‰ V…… ∫…EÂÚ i……‰
∫…∆™……‰V…x… EÚÆ˙ {……i…‰ ΩÈ˛ ¥…Ë∫…‰ Ω˛…∫™…-x……]ıEÚ…Â EÚ… x…Ω˛”* +C∫…Æ˙ ¶……Æ˙i…“™…,  ¥…∂…‰π…EÚÆ˙ ÀΩ˛n˘“, Æ∆˙M…®…∆S… EÚ…‰ ¥™……{…EÚ n˘∂…«EÚ-∫…®……V… E‰Ú
=x…EÚ“ |…∫i…÷ i…™……∆ §…c˜“ f¯“±…“-f¯…±…“, +x……¥…∂™…EÚ ∞¸{… ∫…‰ V…“¥…x… ∫…‰ V……‰c˜x…‰ ®… §…c˜“ ®…n˘n˘  ®…±… ∫…EÚi…“ Ω˲*
 ¥…∂¥…®……‰Ω˛x…  i…¥……Æ˙“
B™…Æ˙ ¥……<∫… ®……∂…«±…, ∫…‰¥…… x…¥…fik…
26 °ÚÆ˙¥…Æ˙“ 1935 EÚ…‰ V…§…±…{…÷Æ ®… V…x®…* EËÚx…°Ú“±b˜ <∆∫]ı“]ı¨⁄]ı +…Ï°Ú ]‰ıCx……‰±……ÏV…“, <∆M±…Èb˜ ∫…‰ B®….]‰ıEÚ, ÀΩ˛n˘“ ∫…… Ω˛i™… ∫… ®… i…,
52 |…™……M… ∫…‰  ¥…∂……Æ˙n˘ +…ËÆ˙ |…™……M… ∫…∆M…“i… ∫… ®… i… ∫…‰ ®…v™…®……* BEÚ n˘V…«x… ∫…‰ V™……n˘… EfiÚ i…™……ƒ |…EÚ… ∂…i…* ÀΩ˛n˘“-+∆O…‰V…“ EÚ“  ¥… ¶…z…  EÚi……§……Â
EÚ… +x…÷¥……n˘* n˘…‰ n˘V…«x… ∫…‰ V™……n˘… {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙  V…x…®…  ¥…Y……x… B¥…∆ |……Ët…‰ M…EÚ“  ¥…¶……M…, ¶……Æ˙i… ∫…Æ˙EÚ…Æ˙ EÚ… ®…‰P…x……l… ∫……Ω˛… i…l…… =k…Æ˙|…n‰˘∂…
ÀΩ˛n˘“ ∫…∆∫l……x… EÚ…  ¥…Y……x… ¶…⁄π…h… {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ |…®…÷J… ΩÈ˛* n÷˘ x…™……¶…Æ˙ EÚ“ ™……j……Bƒ EÚ”*
∫…∆{…E«Ú : <«-143, J…∆b˜-21, x……‰Bb˜…* <«®…‰±… : onevishwa@gmail .com

®…x… EÚ“ §……i…

{…‰V… m…“ S…Ë{]ıÆ˙ m…“


¶……‰M…¥……n˘ +…ËÆ˙ EÚ®…«™……‰M…
{…j… EÚ“ V……‰ UÙ ¥… §…x…i…“ ¥…Ω˛ ∫……Ï}]ı{……‰x…« EÚ“ Ω˛…‰i…“ +…ËÆ˙ ¥…Ω˛
+ v…EÚ  ¥…Æ˙…‰v… {…Ën˘… EÚÆi……. S…i…÷Æ˙ ±…Ë®§… x…‰ x…Mx…i…… |…n˘∂…«x… E‰Ú
n˘÷∫∫……Ω˛∫…“ EÚ…™…« EÚ…‰ ∫…¶™…i…… EÚ… BEÚ +…¥…Æ˙h… n˘‰  n˘™…….
i…§… ∫…‰ "{…‰V… m…“' ®…÷p˘h… ®……v™…®… ®…‰∆ +…v…÷ x…EÚ V…“¥…x…∂…˱…“ ™……
¶……‰M…¥……n˘ EÚ… |…i…“EÚ Ω˛Ë, =∫…E‰Ú |…∫……Æ˙ EÚ… ∫…®®……x…x…“™… ®……v™…®… Ω˛Ë!

®…‰È 1977 ∫…‰ 81 i…EÚ  •…]≈ı‰x…  ∫l…i… ¶……Æ˙i…“™… =SS……™……‰M… ®…‰∆


EÚ…™…«Æ˙i… l……. =xΩ˛”  n˘x……‰∆ ∞¸{…]ı« ®…b˜…ÊEÚ E‰Ú ]ı˧±……Ï™…b˜ "∫…x…' x…‰
BEÚ ∫…x…∫…x…“ °ËÚ±…… n˘“, =∫…E‰Ú ∫…®{……n˘EÚ ±…Ë®§… x…‰ "∫…x…' E‰Ú
|…∫……Æ˙ §…f¯…√x…‰ E‰Ú  ±…™…‰ BEÚ V…÷+… J…‰±……. {…j… E‰Ú {…⁄Æ˙‰ {…fiπ`ˆ i…“x… {…Æ˙
±…M…¶…M… ∫…¶…“ ®……v™…®… B‰∫…‰ Æ˙∆M…“x…  S…j…  EÚ∫…“ x…  EÚ∫…“ ∫l……x… {…Æ˙
+¥…∂™… n˘‰i…‰ Ω˛È,  EÚxi…÷ =∫…‰ {…‰V… i…“x… EÚ… EfiÚi™… Ω˛“ ®……x…… V……i…… Ω˛Ë.
+…V… <∫… {…fiπ`ˆ i…“x… EÚ“ +¥…v……Æ˙h…… EÚ…  ¥…Æ˙…‰v… EÚÆ˙x…‰ EÚ“ i……EÚi…
∂……™…n˘ Ω˛“  EÚ∫…“ ®…‰∆ Ω˛…‰. +§… + v…EÚ…∆∂…i…™…… ∫……Èn˘™…« |… i…™……‰ M…™……‰∆
Æ˙…‰V……x…… "]ı…Ï{…±…Ë∫…' °Ú…‰]ı…‰ UÙ…{…x…… ∂…÷∞¸  EÚ™……. ¥…Ë∫…‰ n˘‰J…… V……B i…§… ∏…“ E‰Ú, S……Ω˛‰ ¥…‰  ]ı®§…EÚ]ı⁄ E‰Ú Ω˛…‰∆, ®……Ïb˜±……‰∆, BC]ıÆ˙…‰∆, Bx]ıÆ˙]ı‰x…Æ˙…‰∆,
±…Ë®§… x…‰ "]ı…Ï{…±…Ë∫…' ∂…§n˘ EÚ… S…÷x……¥… ∫……‰S… ∫…®…Z… EÚÆ˙ Ω˛“  EÚ™…… C™……‰∆ EÚ  J…±…… b˜™…√…‰∆ i…l……  x… ∂S…i… Ω˛“ {…j…EÚ…Æ˙…‰∆ +…ËÆ˙ EÚ¶…“ EÚ¶……Æ˙ E÷ÚUÙ
B‰∫…“ ®……Ïb˜±……‰∆ E‰Ú  ±…™…‰ "]ı…Ï{…±…Ë∫…' ∂…§n˘ n˘…‰x……‰∆ +l……Ê ®…‰∆ ∫…]ı“EÚ Ω˛Ë. =x… ±……‰EÚ |…™… ±…‰J…EÚ…‰∆ E‰Ú  S…j… i…l…… ∫…SS…‰ Z…⁄`ˆ‰ EfiÚi™… Ω˛…‰i…‰ Ω˛È, ™… n˘ ¥…‰
 n˘x……‰∆ "]ı…Ï{…±…Ë∫…' ∫…÷xn˘ Æ˙™……‰∆ E‰Ú  S…j… ∫…®……S……Æ˙ {…j… ®…‰∆ |…EÚ… ∂…i… EÚÆ˙x……  M…±……∫… +…ËÆ˙ S…÷Ø˚]ı  ±…™…‰ Ω˛…‰∆ i…§… i……‰ ∫……‰x…‰ ®…‰∆ ∫…÷Ω˛…M…… Ω˛…‰ V……i…… Ω˛Ë.
n˘÷∫∫……Ω˛∫… EÚÆ˙x…… l……. <∫…EÚ…  ¥…Æ˙…‰v… Ω˛÷+…  EÚxi…÷ {…j… E‰Ú |…∫……Æ˙ ®…‰∆ {…‰V… m…“ ®…‰∆ |…EÚ… ∂…i… ¥™… HÚ ∫…Ë ±… •…]ı“ +l……«i…  ¥…J™……i… §…x……B

GARBHANAL
®…Ω˛i¥…{…⁄h…« ¥…fi r˘ ¶…“ Ω˛÷<«. V…§… ®……v™…®… ¥……±……‰∆ E‰Ú  ±…™…‰ +… l…«EÚ ±……¶… Ω˛“ V……i…‰ Ω˛È +…ËÆ˙ =x…EÚ… =i{……n˘x… §…Æ˙∫……i…“ E÷ÚE÷ÚÆ˙®…÷k……‰∆ EÚ“ i…Æ˙Ω˛
∫…¥…«∏…‰π`ˆ ®…⁄±™… Ω˛…‰ i…§… "EÚ…V…“' ¶…“ C™…… EÚÆ˙ ∫…EÚi…… Ω˛Ë? <∫… i…Æ˙Ω˛ Ω˛…‰i…… Ω˛Ë +…ËÆ˙  °ÚÆ˙ =x…EÚ… +¥…∫……x… ¶…“ ¥…Ë∫…… Ω˛“. <∫… ±…™…‰ |…i™…‰EÚ
∫…ËC∫…“ {…‰V… m…“ EÚ“ ®…÷ p˘i… ®……v™…®… ®…‰∆ x…<« +¥…v……Æ˙h…… S…±… {…b˜“√. =xΩ˛…‰x…‰ i…“∫…Æ˙‰ {…fiπ`ˆ u˘…Æ˙… =i{…z… ∫…Ë ±… •…]ı“ EÚ“ ∫…§…∫…‰ §…˜b“√  S…xi…… =∫…
{…‰V… m…“ Ω˛“ C™……‰∆ S…÷x……? ∏…“ ±…Ë®§… +{…x…‰ V…÷B ∫…‰ b˜Æ˙‰ Ω˛÷B l…‰, +i…B¥… {…fiπ`ˆ {…Æ˙ V…“ ¥…i… Æ˙Ω˛x…‰ EÚ“ Ω˛…‰i…“ Ω˛Ë  V…∫…E‰Ú  ±…™…‰ ¥…‰ ¥…∫j……‰∆ E‰Ú
=xΩ˛…‰x…‰ <∫…‰ {…fiπ`ˆ i…“x… {…Æ˙ Æ˙J…… C™……‰∆ EÚ ∫…÷xn˘Æ˙ ™…÷¥…… EÚx™…… EÚ… x…Mx…¥…I… ∫……l… E÷ÚUÙ +…ËÆ˙ ¶…“ i™……M… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú  ±…™…‰ i…Ë™……Æ˙ Æ˙Ω˛i…‰ ™…… Æ˙Ω˛i…“
 S…j… ®…÷J…{…fiπ`ˆ ™…… +∆ i…®… {…Æ˙ + v…EÚ +∫…¶™… ±…M…i…… i…l…… ∫…®……S……Æ˙ Ω˛È. {…‰V… m…“ EÚ“ EfiÚ{…… ∫…‰ <x… ∫…¶…“ EÚ…‰ x……®… +…ËÆ˙ n˘…®… EÚ… §…Ω˛÷i…
®…x… EÚ“ §……i… 53

§…±……iEÚ…Æ˙ i…l…… Ω˛i™……+…‰∆ EÚ… §…f¯x…√… +… n˘ <∫…“ ¶……‰M…¥……n˘ E‰Ú ±…I…h…
i…l…… {… Æ˙h……®… Ω˛È.
¶……‰M…¥……n˘ EÚ…  ¥…π…™… +…V… i…E«Ú E‰Ú {…Æ˙‰ Ω˛…‰ M…™…… Ω˛Ë C™……‰∆ EÚ ¶……‰M…¥……n˘
∫…ËC∫…“ +…ËÆ˙ ±…÷¶……¥…x…‰  ¥…Y……{…x……‰∆ +…ËÆ˙  V…∆M…±……‰∆, ∫……‰{… x……]ıEÚ…‰∆ u˘…Æ˙…
§…S…{…x… ∫…‰ Ω˛“ æ˛n˘™… ®…‰∆ P…Æ˙  EÚ™…‰ §…Ë`ˆ… Ω˛…‰i…… Ω˛Ë. E÷ÚUÙ  ¥…¥…‰EÚ∂…“±… ¥™… HÚ
Ω˛“ +…V… E‰Ú ¶……‰M…¥……n˘ {…Æ˙ |…∂x… S…xΩ˛ ±…M……i…‰ Ω˛È. ®……v™…®… S…i…÷Æ˙…<« ∫…‰
±……‰M……‰∆ EÚ…‰ M…®¶…“Æ˙ +v™…™…x… ∫…‰ Ω˛]ı…EÚÆ˙, =x…EÚ“ ¥…ËS…… Æ˙EÚ ∂… HÚ EÚ…‰
I…“h… EÚÆ˙, =xΩ˛‰∆ Ω˛±E‰Ú ®…x……‰Æ˙∆V…x… ®…‰∆ °∆Ú∫……EÚÆ˙ Æ˙J…i…… Ω˛Ë. x…Ω˛” i……‰ C™……
§……i… Ω˛Ë  EÚ EÚ…‰±…… ®…‰∆ +i™… v…EÚ  ¥…π…˱…‰ +¥… ∂…π]ı |…®…… h…i… Ω˛…‰x…‰ E‰Ú
§……n˘ ¶…“ ±……‰M… ®…V…‰ ∫…‰ EÚ…‰±…… {……x… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛‰ Ω˛È! ™… n˘ Ω˛®… ±……‰M……‰∆ ®…‰∆ ∫……‰S…x…‰
±……¶… Ω˛…‰i…… Ω˛Ë.  EÚxi…÷ ∫…§…∫…‰ V™……n˘… ±……¶… Ω˛…‰i…… Ω˛Ë ®……v™…®…, EÚ“ ∂… HÚ Ω˛…‰i…“ i…§… Ω˛®… EÚ…‰±…… <∫… ±…™…‰ C™……‰∆ {…“i…‰  EÚ B‰∂¥…™…« Æ˙…™… ™……
 ¥…Y……{…x… ∫…∆∫l……+…‰∆, |……Ët…‰ M…EÚ“ +…ËÆ˙ =t…‰M…{… i…™……‰∆ EÚ…‰. i…Ân˘÷±…EÚÆ˙ =∫…‰ {…“x…‰ E‰Ú  ±…™…‰ EÚΩ˛i…‰ Ω˛È? ™…‰ BC]ıÆ˙ ™……  J…±……b˜“√ J……x…{……x…
+…¥…∂™…EÚ, +x……¥…∂™…EÚ ¥…∫i…÷+…‰∆ EÚ… =i{……n˘x… +…ËÆ˙ J…Æ˙“n˘n˘…Æ˙“ E‰Ú B‰∫…‰ +…n˘Æ˙h…“™…  ¥…∂…‰π…Y… EËÚ∫…‰ §…x… M…B  EÚ Ω˛®… ¥…ËY…… x…EÚ…‰∆ EÚ“ §……i…
§…f¯i…√“ Ω˛Ë. ™…Ω˛ ∫…§… ±……¶… EÚΩ˛…∆ ∫…‰ +…i…… Ω˛Ë? Ω˛®……Æ˙‰ V…Ë∫…‰ x… ®……x…EÚÆ˙ <x… ∫¥……l…“« ¶……‰M…¥…… n˘™……‰∆ EÚ“ §……i… ∫…Ω˛π…« ®……x… Æ˙Ω˛‰ Ω˛È! E÷ÚUÙ
J…Æ˙“n˘n˘…Æ˙…‰∆ ∫…‰ V……‰ ®……v™…®… u˘…Æ˙… M…f¯“√ M…<« Ø˚ S… E‰Ú +x…÷E⁄Ú±…  x…i……xi… ∫¥…E‰Ú xp˘i… ±……‰M… Ω˛®……Æ˙“ EÚ“®…i… {…Æ˙ B‰∂¥…™…« EÚ… ¶……‰M… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛‰
§…‰¥…E⁄Ú°Ú §…x…i…‰ Ω˛È +…ËÆ˙ ∫…®…Z…i…‰ Ω˛È  EÚ +…v…÷ x…EÚ §…x…‰ Æ˙Ω˛x…‰ i…l…… Ω˛È! +…ËÆ˙ Ω˛®… EÚÆ˙…‰b˜{…√ i… §…x…x…‰ EÚ… ∫…{…x…… n˘‰J… Æ˙Ω˛‰ Ω˛È.
∫…÷J…“ Ω˛…‰x…‰ E‰Ú  ±…™…‰ ™…Ω˛ V…“¥…x…∂…˱…“ +…¥…∂™…EÚ Ω˛Ë. C™…… ™…Ω˛ Ω˛®……Æ˙‰ + v…EÚ…∆∂… Æ˙…V…x…“ i…Y……‰∆ EÚ…‰ ¶…“ ™…Ω˛“ ±……¶…|…n˘ ±…M…i…… Ω˛Ë; ¥…‰ ¶…“
Ω˛®……Æ˙“ ®…⁄J…«i…… EÚ“  x…∂……x…“ x…Ω˛”  EÚ x…Mx…¥…I… ®……Ïb˜±…  ¥…∂¥…  ∂…I…… EÚ… ∫i…Æ˙  M…Æ˙…EÚÆ˙  ¥…S……Æ˙ ∂… HÚ EÚ…‰ E÷Úxn˘ EÚÆ˙x…… S……Ω˛i…‰ Ω˛È.
|… ∫…r˘ Ω˛…‰ V……i…“ Ω˛È! Ω˛®… C™……‰∆ =x… "]ı…Ï{…±…Ë∫…' EÚ“ S…S……« EÚ…‰ ]ı…Ï{… +… J…Æ˙ ¥…‰ <∫… ¶……‰M…¥……n˘ {…Æ˙ |…∂x… S…xΩ˛ C™……‰∆ ±…M……B∆?  {…UÙ±…‰ n˘∫… {…∆p˘Ω˛
GARBHANAL

{…Æ˙ Æ˙J…x…… S……Ω˛i…‰ Ω˛È! B‰∫…‰  S…j……‰∆ EÚ… |……i…&EÚ…±… n˘∂…«x…  EÚ∫… i…Æ˙Ω˛ ¥…π……Ê ®…‰∆ V……‰ +… l…«EÚ |…M… i… ¶……Æ˙i… x…‰ - +…< B®… ∫……ÏÆ˙“... <∆ b˜™…… x…‰ EÚ“
EÚ“ ¶……¥…x……B∆ =¶……Ɖ˙M……* Ω˛Ë ¥…Ω˛ <∫…“ ¶……‰M…¥……n˘ EÚ“ EfiÚ{…… ∫…‰ EÚ“ Ω˛Ë! EÚ…Æ˙‰∆ +…ËÆ˙ ∫E⁄Ú]ıÆ˙, Æ˙∆M…“x… ]ı“¥…“
n˘÷J…n˘ ™…Ω˛ Ω˛Ë  EÚ ¶……‰M…¥……n˘ EÚ“ <∫… n˘…Ëb˜ EÚ√‰ n˘…‰ ¶…™…∆EÚÆ˙ i…l…… ∫…ËC∫…“ ®…x……‰Æ˙∆V…x… M…ËV…Ë]ı¬∫…, n˘⁄Æ˙∫…∆S……Æ˙ ∫……v…x…, Æ˙…V…∫…“ ®…Ω˛±…,
n˘÷π{… Æ˙h……®… Ω˛È. BEÚ, ™…Ω˛ <∫… ∂…π™… ∂™……®…±…… {…fil¥…“ EÚ…‰ ®…Ø˚∫l…±… ∫…ËC∫…“ EÚ{…b˜‰√ +…ËÆ˙ V…⁄i…‰, ∂……x…n˘…Æ˙ {……ƒS…  ∫…i……Æ˙… ¶……‰V…x… i…l…… °Ú…∫]ı°⁄Úb˜
§…x…… Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë +…ËÆ˙ V…±…¥……™…÷ EÚ…‰ M…Æ˙®……EÚÆ˙ |…±…™… ±…… Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë. V……Ï<∆]ı¬∫… +… n˘ +…V… ™…Ω˛“ i……‰ |…M… i… i…l…… ∫…÷J… x……{…x…‰ E‰Ú ®……{…n˘hb˜ Ω˛…‰
n˘⁄∫…Æ˙…, ™…Ω˛ ®…x…÷π™… EÚ…‰ ∫¥…E‰Ú xp˘i… §…x……EÚÆ˙ V…∆M…±…“ {…∂…÷ §…x……i…“ M…B Ω˛È. V…§… ¶……‰M… Ω˛“ V…“¥…x… EÚ… v™…‰™… Ω˛Ë i…§… EÚ…‰<« ¶…“ <∫… ¶……‰M…¥……n˘ EÚ“
Ω˛Ë, =∫…‰ E‰Ú¥…±… ¶……‰M… Ω˛“ V…“¥…x… EÚ… BEÚ®……j… =q˘‰∂™… x…V…Æ˙√ +…i…… |…∂…∆∫…… Ω˛“ EÚÆ˙‰M……,  ¥…Æ˙…‰v… C™……‰∆?
Ω˛Ë. ®……i……  {…i…… EÚ…‰ i……‰ n˘⁄Æ˙ UÙ…‰b˜‰√∆, {… i… {…ix…“ E‰Ú ∫…∆§…xv… ¶…“ ™…Ω˛ i……‰ ∫…S… Ω˛Ë  EÚ ¶……‰M… V…“¥…x… E‰Ú  ±…™…‰  x…i……xi… +…¥…∂™…EÚ Ω˛Ë,  EÚxi…÷
¥™……¥…∫…… ™…EÚ +l……«i… "i…⁄ ®…‰Æ˙“ <SUÙ…B∆ {…⁄Æ˙“ EÚÆ˙, ®…È i…§… i…‰Æ˙“' Ω˛…‰ EËÚ∫…… +…ËÆ˙  EÚi…x……? ¶……‰M… i…l…… ¶……‰M…¥……n˘ ®…‰∆ +xi…Æ˙ ¶…“ ∫…®…Z…x……
V……i…‰ Ω˛È. ¶……‰M…¥……n˘ ®…‰∆ ∫…®§…xv……‰∆ E‰Ú +…v……Æ˙ ∫…‰ |…‰®… EÚ… §… Ω˛πEÚ…Æ˙ +…¥…∂™…EÚ Ω˛Ë. ¶……‰M…¥……n˘ +{…x…‰ +…{… ®…‰∆ BEÚ V…“¥…x… o˘ π]ı Ω˛Ë, V…§… ¶……‰M…
Ω˛…‰ V……i…… Ω˛Ë +…ËÆ˙ E‰Ú¥…±… ∂… HÚ ™…… ¥™……¥…∫…… ™…EÚ +…v……Æ˙ §…S… Ω˛“ {…⁄h…« V…“¥…x… o˘ π]ı Ω˛…‰ V……i…… Ω˛Ë, i…§… ¥…Ω˛ ¶……‰M…¥……n˘ Ω˛…‰ V……i…… Ω˛Ë ! E÷ÚUÙ
Æ˙Ω˛i…‰ Ω˛È. §…f¯i…√‰ i…±……EÚ…‰∆ EÚ“ ∫…∆J™……, §…⁄f¯…√‰∆ EÚ…‰ ∫…®®……x… x… n˘‰x…… +…ËÆ˙ ±……‰M… Ω˛È V……‰ J……x…‰ E‰Ú  ±…™…‰ V…“i…‰ Ω˛È, +…ËÆ˙ +x™… V…“x…‰ E‰Ú  ±…™…‰ J……i…‰ Ω˛È.
=xΩ˛‰∆ P…Æ˙ §……Ω˛Æ˙ EÚÆ˙x……, §…SS……‰∆ EÚ…‰ x……ËEÚÆ˙…‰∆ E‰Ú ¶…Æ˙…‰∫…‰ UÙ…‰b˜FÆ˙ ™…Ω˛…∆ "J……x…‰' EÚ… +l…« "¶……‰M…' ±…‰x…‰ ∫…‰ +xi…Æ˙ ∫…®…Z… ®…‰∆ +… V……i…… Ω˛Ë. V…§…
{……]ı“«§……V…“ EÚÆ˙x……,  ∂… I…i… ™…÷¥…… ¥…M…« EÚ… +{…Æ˙…v…“ Ω˛…‰x……, V…“¥…x… E‰Ú  ±…™…‰ E‰Ú¥…±… +…¥…∂™…EÚ ¶……‰M… Ω˛“  EÚ™…… V……B i…§… ¥…Ω˛
54 ®…x… EÚ“ §……i…
¥……∆UÙx…“™… +…ËÆ˙ = S…i… Ω˛Ë;  EÚxi…÷ ™…Ω˛…∆ {…Æ˙ +…¥…∂™…EÚ ∂…§n˘ Ω˛“ V… ]ı±…
+l…«  ±…™…‰ Ω˛Ë. <∫…®…‰∆ +…¥…∂™…EÚ ∂…§n˘ EÚ… ∫…Ω˛“ +l…« V…“¥…x… o˘ π]ı {…Æ˙
 x…¶…«Æ˙ EÚÆ˙‰M……. ¶……‰M…  EÚ∫… i…Æ˙Ω˛  EÚ™…… V……i…… Ω˛Ë,  EÚi…x……  EÚ™…… V……i…… Ω˛Ë
+…ËÆ˙ C™……‰∆  EÚ™…… V……i…… Ω˛Ë, ™…Ω˛ |…∂x…  ¥…S……Æ˙h…“™… Ω˛È. ¥……∫i…¥… ®…‰∆ <x…
|…∂x……‰∆ E‰Ú =k…Æ˙ ¶…“ ®…x…÷π™… EÚ“ V…“¥…x…o˘ π]ı {…Æ˙  x…¶…«Æ˙ EÚÆ˙i…‰ Ω˛È.
BEÚ |… ∫…r˘ +®…Æ˙“EÚ“  ¥…S……Æ˙EÚ EËÚx… ∫E⁄Ú±…Ëxb˜ +{…x…“ |… ∫…r˘ {…÷∫i…EÚ "
B M……< b˜∆M…  |…∆ ∫…{…±… +…Ï°Ú ±……<°Ú' ®…‰∆ {…l… |…n˘∂…«x… EÚÆ˙i…‰ Ω˛÷B EÚΩ˛i…‰ Ω˛È∆
: ""+√…{…E‰Ú V…“¥…x…¶…Æ˙ EÚ“ J…‰i…“ EÚ“ °Ú∫…±… +…{…EÚ“ V…®…“x… V……™…n˘…n˘ Ω˛Ë.
™…Ω˛ +…{…E‰Ú EÚ`ˆ…‰Æ˙ ∏…®… EÚ… °Ú±… Ω˛Ë, +…{…E‰Ú §…Ω˛÷®…⁄±™… ∫…®…™… EÚ…  ¥…Y…… {…i… ¥…∫i…÷+…‰∆ EÚ… ¶……‰M… EÚÆ˙i…‰ Ω˛È. +…V… ∫…¶…“ ®…x…÷π™……‰∆ ®…‰∆
|… i…n˘…x… Ω˛Ë, +…{…E‰Ú ∫…®…™…, >V……« i…l…… §…÷ r˘ EÚ… =i{……n˘ Ω˛Ë.'' ™…Ω˛ ®…ƒΩ˛M…“ ¥…∫i…÷ +…ËÆ˙ ®……Ïb˜±……‰∆ EÚ… ¶……‰M… EÚÆ˙x…‰ EÚ“ Ω˛…‰b˜ ®…√S…“ Æ˙Ω˛i…“ Ω˛Ë.
 ¥…S……Æ˙v……Æ˙… {…n˘…l…«¥……n˘“ Ω˛Ë. EÚxV™…√⁄®… Æ˙V…®…√ (¶……‰M…¥……n˘) ®…‰∆ ®…x…÷π™… EÚ… B‰∫…… x…Ω˛” Ω˛Ë  EÚ {… ∂S…®… ®…‰∆ ¶……‰M…¥……n˘ EÚ…  ¥…Æ˙…‰v… x… Ω˛÷+… Ω˛…‰,
∫…÷J…, +…i®…∫…®®……x…, |…M… i…, ∫…°Ú±…i……, +…ËÆ˙ |… i…π`ˆ… =∫…E‰Ú ¶……‰M… E‰Ú EÚ…±…«®……C∫…« x…‰ <∫…EÚ…  ¥…Æ˙…‰v…  EÚ™…… l……,  EÚxi…÷ =xΩ˛…‰x…‰∆ =∫…‰
∫…∆∫……v…x……‰∆ ∫…‰ x……{…“ V……i…“ Ω˛Ë. ¶……‰M…¥……n˘ {…Æ˙ +…V… E‰Ú ∫…®……V… EÚ“, {…⁄ƒV…“¥……n˘“ ¶……‰M…¥……n˘ EÚΩ˛EÚÆ˙  ¥…Æ˙…‰v…  EÚ™…… l……, ¥…‰ ∫……®™…¥……n˘“
∫……®…… V…EÚ x…Ω˛”, +… l…«EÚ |…M… i…  x…¶…«Æ˙ EÚÆ˙i…“ Ω˛Ë +…ËÆ˙ Ω˛®… V……x…i…‰ Ω˛È +l……«i… ∂……∫…x…  x…™…∆ j…i… ¶……‰M…¥……n˘ S……Ω˛i…‰ l…‰. =xΩ˛…‰x…‰ EÚΩ˛… l……  EÚ
 EÚ + v…EÚ ∫…‰ + v…EÚ ∫…÷J…, ¥…Æ˙x… +x…∆i… ∫…÷J…, i……‰ ∫…¶…“ S……Ω˛i…‰ Ω˛È +i…& {…⁄∆V…“¥……n˘ ®…‰∆ ¥…∫i…÷ EÚ“ {…⁄V…… Ω˛…‰x…‰ ±…M…i…“ Ω˛Ë, V……‰ ∫…i™… Ω˛Ë,  EÚxi…÷
i…E«Ú i……‰ ™…Ω˛“  ∫…r˘ EÚÆ˙i…… Ω˛Ë  EÚ ¶……‰M…¥……n˘ E‰Ú ∫……v…x…  V…∫…E‰Ú {……∫… {…⁄∆V…“¥…… n˘™……‰∆ x…‰ <∫…EÚ“  S…xi…… Ω˛“ x…Ω˛” EÚ“. {…⁄ƒV…“¥……n˘“ ¶……‰M…¥……n˘ ®…‰∆
+ v…EÚi…®… Ω˛…‰∆ ¥…Ω˛“ + v…EÚi…®… ∫…÷J…“ Ω˛…‰M……. ¶……‰M…¥……n˘“ Ω˛®…‰∂…… M……BM……, =t…‰M…{… i…, ®……v™…®… i…l……  ¥…Y……{…x… +…ËÆ˙ ®……Ïb˜±… ¶……‰M… EÚ…
"®…‰Æ˙…  n˘±… ®……ƒM…‰ "®……‰Æ˙''. V……‰ ®……ƒM…‰ V…… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë C™…… ¥…Ω˛ ∫…÷J…“ Ω˛Ë? ¥…Ω˛ i……‰  x…™…∆j…h… EÚÆ˙i…‰ Ω˛È. +…ËÆ˙ ®…V…… ™…Ω˛  EÚ ¶……‰HÚ… ∫……‰S…i…… Ω˛Ë  EÚ ¥…Ω˛
∫…÷J… V…“i…x…‰ EÚ“ P…÷b˜n˘√…Ëb˜ ®…√‰∆ ®…∫i… Ω˛Ë, S……Ω˛‰ =∫…x…‰ M…±…i… P……‰b˜‰√ {…Æ˙ n˘…ƒ¥… +{…x…‰ ¶……‰M… EÚ…  x…™…∆j…h… ∫¥…™…∆ EÚÆ˙ Æ˙Ω˛… Ω˛Ë. |……Ët…‰ M…EÚ“ u˘…Æ˙…
±…M……  n˘™…… Ω˛…‰.  x…™…∆ j…i…,  EÚxi…÷ ®…÷M……±…i…‰ ®…‰∆ Æ˙Ω˛x…‰ ¥……±…‰ +…®… +…n˘®…“ E‰Ú V…M…i…
C™…… ¶……‰M…¥……n˘ EÚ“ =i{… k… {…‰V… m…“ ∫…‰ Ω˛÷<« Ω˛Ë? ¶……‰M…¥……n˘ EÚ“ =i{… k… i……‰ EÚ…‰ Ω˛®… ™… n˘  ®…l™…… EÚΩ˛ n˘‰∆ i……‰ §…b˜“√ M…±…i…“ i……‰ x…Ω˛” EÚÆ˙‰∆M…‰!
i…¶…“ Ω˛…‰ M…<« l…“ V…§… ∫¥…M…« EÚ“ EÚ±{…x…… EÚ“ M…<« l…“.  EÚxi…÷ =∫… {…Æ˙ v…®…« |… ∫…r˘  ¥…S……Æ˙EÚ l……x…«∫]ı…<x… ¥…˧±…Ëx… x…‰ "EÚ…Ï x∫{…C™…÷+∫…
EÚ…  x…™…∆j…h… ±…M…i…… Æ˙Ω˛…. {… ∂S…®… ®…‰∆  ¥…Y……x… E‰Ú +…x…‰ ∫…‰ v…®…« EÚ… EÚxV…®√{…∂…x…' EÚΩ˛EÚÆ˙ ¶……‰M…¥……n˘ EÚ…  ¥…Æ˙…‰v…  EÚ™…… l……, =xΩ˛…‰x…‰
 x…™…∆j…h… EÚ®… Ω˛÷+… i…l……  u˘i…“™…  ¥…∂¥… ™…÷r˘ E‰Ú §……n˘ V…§… |……Ët…‰ M…EÚ“ x…‰ EÚΩ˛…  EÚ ®……v™…®……‰∆ u˘…Æ˙… "EÚ…Ï x∫{…C™…÷+∫… EÚxV…®√{…∂…x…' |… i…π`ˆ…
¶…⁄J…‰ §……V……Æ˙ EÚ…‰ §…Ω˛÷±… =i{……n˘x… u˘…Æ˙… ¶……‰M™… ¥…∫i…÷+…‰∆ ∫…‰ {……]ı  n˘™…… i…§… ∫…‰ V……‰b˜√  n˘™…… M…™…… Ω˛Ë.  ¥…∂¥… |… ∫…r˘  ¥…S……Æ˙EÚ Ω˛Ëx…Æ˙“ b˜‰ ¥…b˜ l……‰Æ˙…‰
®……x……‰ =∫… ∫¥…™…∆¶…⁄ ¶……‰M…¥……n˘ EÚ“ |……h…∂… HÚ V……M… M…<«; +…ËÆ˙ <∫…E‰Ú V……‰ x…‰ ¶…“, V……‰ ¶……Æ˙i…“™… +v™……i®… ∫…‰ |…¶…… ¥…i… l…‰, ∫……n˘‰ V…“¥…x… EÚ…

GARBHANAL
§…“V… +…Ët…‰ M…EÚ =z… i… ®…‰∆ +∆E÷Ú Æ˙i… +…ËÆ˙ |…∫°÷Ú ]ıi… Ω˛÷B l…‰, §…Ω˛÷±… |…S……Æ˙  EÚ™…… l……. §…“∫…¥…” ∫…n˘“ ®…‰∆ ¶…“ +l…«∂……∫j…“ Æ˙…±°Ú §……Ë∂……«J…
=i{……n˘x… |……Ët…‰ M…EÚ“ E‰Ú +…i…‰ Ω˛“ {…±±… ¥…i… +…ËÆ˙ {…÷ π{…i… Ω˛…‰ M…B. i…¶…“ +…ËÆ˙ ∫EÚ…Ï]ı  x…™… Æ˙∆M… x…fi∂……∫j…“ B¥…∆ EÚ ¥… M…ËÆ˙“ ∫x……<b˜Æ˙,
+…V… ™…÷¥…… §……Æ˙Ω˛ §……Æ˙Ω˛ P…∆]ı‰ EÚ…‰±Ω˛⁄ E‰Ú §…˱… EÚ“ i…Æ˙Ω˛ V…÷i…… Æ˙Ω˛i…… Ω˛Ë EÚl……EÚ…Æ˙ +x…Ë«∫]ı EËÚ±…Ëx…§……J…, M……ƒv…“¥……n˘“  Æ˙S…b˜« O…ËM… +… n˘ E÷ÚUÙ
i…… EÚ ¥…Ω˛ {……∆S…/ n˘∫… ±……J… |… i…¥…π…« EÚ“ EÚ®……<« EÚÆ˙‰ +…ËÆ˙ <x… ®……Ïb˜±……‰∆ ™…… ¥™… HÚ™……‰∆ x…‰ ¶…“ ¶……‰M…¥……n˘ EÚ…  ¥…Æ˙…‰v…  EÚ™……. §……n˘ ®…‰∆ <∫…
BC]ıÆ˙…‰∆ +…ËÆ˙ ®……v™…®… i…l……  ¥…Y……{…x…§……V……‰∆ +… n˘ u˘…Æ˙…  ¥…Y…… {…i… ¥…∫i…÷B∆ +…xn˘…‰±…x… EÚ…‰ |…EfiÚ i… ∫…∆Æ˙I…h… +…xn˘…‰±…x… ∫…‰ §…Ω˛÷i… §…±…  ®…±…….
J…Æ˙“n˘‰ +…ËÆ˙ =xΩ˛‰∆ EÚÆ˙…‰b˜{…√ i… §…x……B +…ËÆ˙ J…÷n˘ EÚÆ˙…‰b˜{…√ i… §…x…x…‰ EÚ…  ¥…Y……{…x……‰∆ EÚ…‰ ¶…“ x…V…Æ˙+∆n˘…V… EÚ√Æ˙x…‰ EÚ“ ®……∆M… EÚ“ M…<« +…ËÆ˙ ™…⁄
∫…{…x…… n˘‰J…‰ +…ËÆ˙ ™…‰ EÚÆ˙…‰b˜{…√ i… ¶…“ +…ËÆ˙ ¶…“ BC∫{…Ë x∫…¥… ®……Ïb˜±……‰∆ +…ËÆ˙ B∫… ®…‰∆ BEÚ / n˘…‰ B‰∫…‰ ]ı“¥…“ i…l…… Æ˙‰ b˜™……‰ ∫]ı‰∂…x… Ω˛È V……‰  §…±…E÷Ú±…
®…x… EÚ“ §……i… 55

 ¥…Y……{…x… x…Ω˛” n˘‰i…‰ +…ËÆ˙ ¥…‰ V…x…i…… E‰Ú ∫…Ω˛™……‰M… ∫…‰ Ω˛“ S…±…i…‰ Ω˛È.
™…Ω˛ ®……M…« ¶……‰M…¥……n˘ EÚ…  ¥…Æ˙…‰v… EÚÆ˙x…‰ ¥……±……‰∆ E‰Ú  ±…™…‰ +x…÷EÚÆ˙h…“™…
Ω˛Ë.
+…Ët…‰ M…EÚ“ i…l…… {…⁄∆V…“¥……n˘ |…‰ Æ˙i… ¶……‰M…¥……n˘ x…‰ V…“¥…x… EÚ“
+…¥…∂™…EÚi…… +…ËÆ˙  ¥…±…… ∫…i…… ®…‰∆ ¶…‰n˘  ®…]ı…EÚÆ˙  ¥…±…… ∫…i…… EÚ…‰
®…x…÷π™… i…l…… {…∂…÷ ®…‰∆ ¶……‰M… E‰Ú |…®…÷J…
Ω˛“ +…¥…∂™…EÚi…… §…x……  n˘™…… Ω˛Ë. M……∆v…“ x…‰ S…‰i……¥…x…“ n˘“ l…“  EÚ ™…Ω˛ M…÷h… ™…l…… "+…Ω˛…Æ˙,  x…p˘…, ¶…™… i…l……
{…fil¥…“ ∫…®…∫i… V…“¥……‰∆ EÚ“ +…¥…∂™…EÚi…… i……‰ {…⁄Æ˙“ EÚÆ˙ ∫…EÚi…“ Ω˛Ë
 EÚxi…÷ BEÚ ¥™… HÚ EÚ… + x…™…∆ j…i… ¶……‰M… {…⁄Æ˙… x…Ω˛” EÚÆ˙ ∫…EÚi…“. ®…Ël…÷x…' BEÚ ∫…®……x… Ω˛…‰i…‰ Ω˛È,  EÚxi…÷
®…÷Z…‰ +{…x…“ BEÚ EÚ ¥…i…… |……∫…∆ M…EÚ ±…M…i…“ Ω˛Ë ""V…§… ±……‰M… EÚ∆S…x… =x…®…‰∆ +∆i…Æ˙ x…Ë i…EÚi……, |…‰®…, i™……M…
®…fiM… EÚ…  ∂…EÚ…Æ˙ EÚÆ˙‰∆M…‰, i…§… Æ˙…¥…h… V…Ø˚Æ˙ ∫…“i…… S…÷Æ˙…B∆M…‰.'' <∫…
{…Æ˙  ¥…S……Æ˙ EÚÆ˙x…‰ ∫…‰ ¶……‰M… EÚ“ + i… EÚ… n˘÷J…n˘ {… Æ˙h……®… i……‰ ∫…®…Z… +… n˘ ®……x…¥…“™… M…÷h……‰∆ EÚ… Ω˛…‰i…… Ω˛Ë.
®…‰∆ +…x…… S…… Ω˛™…‰.
V…§… ¶……‰M… Ω˛“ V…“¥…x… ®…⁄±™… Ω˛…‰ i…§… V…“¥…x… E‰Ú ∫……Æ˙‰ ∫…∆§…xv… ¶…“
¶……‰M…¥……n˘ u˘…Æ˙…  x…v……« Æ˙i… Ω˛…‰∆M…‰  V…∫…EÚ… +…v……Æ˙ Ω˛…‰i…… Ω˛Ë "®…È', i……‰b˜x…√‰ EÚ… EÚ…®… EÚÆ˙ ∫…EÚi…… Ω˛Ë. ¶……‰M…¥……n˘ ®…‰∆ ®…x…÷π™… i…l…… {…∂…÷ ®…‰∆ +xi…Æ˙
+l……«i… ®…x…÷π™… +{…x…‰  ±…™…‰ ¶……‰M… EÚ…‰ ∫…¥……« v…EÚ ®…Ω˛i¥… n˘‰i…… Ω˛Ë. ®…÷J™…i…™…… ¶……‰M…¥……n˘ EÚ“ ∫……®…O…“ EÚ… Ω˛“ +∆i…Æ˙ Ω˛…‰i…… Ω˛Ë. ®…x…÷π™… i…l…… {…∂…÷
=∫…E‰Ú  ±…™…‰ |…EfiÚ i… i…l…… ∫…®……V… ¶……‰M… E‰Ú ∫……v…x… Ω˛“ Ω˛È. ™… n˘ ¥…Ω˛ ®…‰∆ ¶……‰M… E‰Ú |…®…÷J… M…÷h… ™…l…… "+…Ω˛…Æ˙,  x…p˘…, ¶…™… i…l…… ®…Ël…÷x…' BEÚ
x……ËEÚÆ˙“ EÚÆ˙i…… Ω˛Ë i……‰ =∫…EÚ… v™…‰™… +{…x…‰ ¶……‰M… E‰Ú  ±…™…‰ ∫…∆∫……v…x… ∫…®……x… Ω˛…‰i…‰ Ω˛È,  EÚxi…÷ =x…®…‰∆ +∆i…Æ˙ x…Ë i…EÚi……, |…‰®…, i™……M… +… n˘
EÚ… +V…«x… Ω˛“ Ω˛Ë. <∫…®…‰∆ {… i… i…l…… {…ix…“ E‰Ú ∫…∆§…xv… ¶…“ {…Æ˙∫{…Æ˙ ®……x…¥…“™… M…÷h……‰∆ EÚ… Ω˛…‰i…… Ω˛Ë. V…§… ¶……‰M… |…v……x… Ω˛…‰ M…™…… i…§… ®……x…¥…“™… M…÷h…
¶……‰M… {…Æ˙ +…v…… Æ˙i… Ω˛…‰i…‰ Ω˛È; {… i… +{…x…‰ ¥…‰i…x… ®…‰∆ ∫…‰ BEÚ  Ω˛∫∫…… M……Ëb˜i…√Æ˙ Ω˛…‰i…‰‰ V……i…‰ Ω˛È. +∆i…i…& ¶……‰M…¥……n˘ ®…x…÷π™… EÚ…‰ {…∂…÷ §…x…… n˘‰i…… Ω˛Ë
i…√l…… {…ix…“ +{…x…‰ ¥…‰i…x… ®…‰∆ ∫…‰ BEÚ  Ω˛∫∫…… {… Æ˙¥……Æ˙ J…S…« E‰Ú  ±…™…‰ +…ËÆ˙ + x…™…∆ j…i… ¶……‰M…¥……n˘ =∫…‰ J…∆⁄J¥……Æ˙ {…∂…÷ §…x…… n˘‰i…… Ω˛Ë. ™…⁄B∫… +… n˘
Æ˙J…EÚÆ˙ ∂…‰π… +{…x…‰ +{…x…‰ ¶……‰M… E‰Ú  ±…™…‰ Æ˙J…i…‰ Ω˛È. ™…⁄B∫… ®…‰∆ n˘‰∂……‰∆ ®…‰∆ ™…Ω˛ {……∂… ¥…EÚ ¥™…¥…Ω˛…Æ˙ ∫…¶™…i…… EÚ“ S……n˘Æ˙ E‰Ú x…“S…‰ S…±… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë.
™…Ω˛ Æ˙…I…∫…“ ¥™…¥…Ω˛…Æ˙ Ω˛®… +§… +{…x…‰ ∫…®……V… ®…‰∆,  ¥…∂…‰π…EÚÆ˙ ®…Ω˛…x…M…Æ˙…‰∆
GARBHANAL

¥™……{…… Æ˙™……‰∆ x…‰ §…SS……‰∆ E‰Ú + v…EÚ…Æ˙ E‰Ú x……®… {…Æ˙ +…∆n˘…‰±…x…


S…±……™……, i…§… §…SS……‰∆ E‰Ú  ±…™…‰ ¶…“ BEÚ  Ω˛∫∫…… §…x……x…… {…b˜…√. ®…‰∆ n˘‰J… Æ˙Ω˛‰ Ω˛È. i…§… C™…… ®……x…¥…“™…i…… §…S…‰M…“? +x…‰EÚ {……∂S……i™…
n˘÷¶……«M™…  EÚ  ¥…EÚ ∫…i… n˘‰∂……‰∆ ®…‰∆ §…SS…‰ +{…x…‰ + v…EÚ…Æ˙ E‰Ú  ±…™…‰  ¥…S……Æ˙EÚ…‰∆ EÚ…‰ <∫…®…‰∆ ∫…∆n˘‰Ω˛ Ω˛Ë, ¥…‰ ¶……Æ˙i… EÚ“ +…‰Æ˙ +…∂…… ∫…‰ n˘‰J… Æ˙Ω˛‰ Ω˛È.
{…÷ ±…∫… u˘…Æ˙… x™……™……±…™… ±…‰ V……B V……i…‰ Ω˛È. i…±……EÚ EÚ… BEÚ <∫…EÚ… =k…Æ˙ S…Ë{]ıÆ˙ m…“ ®…‰∆  ®…±…i…… Ω˛Ë.
n˘÷π{… Æ˙h……®… ™…Ω˛ Ω˛Ë  EÚ ®……i……  {…i…… ∫……Ëi…‰±…‰ §…SS……‰∆ E‰Ú ∫……l… ™…Ω˛ ¶…“ o˘π]ı¥™… Ω˛Ë  EÚ ∏…“ ±…Ë®§… x…‰ +{…x…“ ®…fii™…÷ E‰Ú {…⁄¥…« {…‰V… m…“ |……Æ˙∆¶…
+{…‰ I…i… |…‰®…{…⁄h…« ¥™…¥…Ω˛…Æ˙ x… EÚÆ˙ {……B∆,  EÚxi…÷ ∫…M…‰ ®……i……  {…i…… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú  ±…™…‰ J…‰n˘ |…EÚ]ı EÚÆ˙i…‰ Ω˛÷B EÚΩ˛… l……  EÚ EÚ…∂… =xΩ˛…‰x…‰ B‰∫…… x…
EÚ… +{…x…“ ∫…∆i……x… ∫…‰ V……‰ |…‰®…®…™… ∫…®§…xv… Ω˛Ë, <∫… {…÷ ±…∫… EÚ“  EÚ™…… Ω˛…‰i……. {…Æ˙ ¶……‰M…¥……n˘ EÚ… {…ËM… ∂…Æ˙…§… E‰Ú {…ËM… ∫…‰ V™……n˘… x…∂…“±……
n˘J…±… ∫…‰ =∫…®…‰∆ ¶…“ n˘Æ˙…Æ˙ {…b˜ M…√<« Ω˛Ë. ∫…∆∫EfiÚ i… EÚ… EÚ…™…« ∫…∆∫EfiÚ i… Ω˛…‰i…… Ω˛Ë.
EÚ…‰ Ω˛“ EÚÆ˙x…‰ n˘‰x…… S…… Ω˛™…‰. ®…÷Z…‰  §…Ω˛…Æ˙“ EÚ… n˘…‰Ω˛… ™……n˘ +… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë- ""EÚx…EÚ EÚx…EÚ i…‰∆ ∫……ËM…÷x…“
{……∂S……i™… ¥™… HÚ¥……n˘ x…‰ ¥™… HÚ EÚ…‰ ∫…®……V… EÚ“ +{…‰I…… ®……n˘EÚi…… + v…EÚ…™…. ¥…Ω˛ J……B §……ËÆ˙…i… Ω˛Ë ™…Ω˛ {……B §……ËÆ˙…i….'' ¶……‰M…¥……n˘
|……l… ®…EÚi…… n˘‰EÚÆ˙ {… Ω˛±…‰ ∫…®……V… ®…‰∆ Ω˛“  ¥…P…]ıx… b˜…±…  n˘™…… l……, ®…‰∆ i……‰ "EÚx…EÚUÙÆ˙“ ∫…“ EÚ… ®…x…“' ∫… Ω˛i… i…“‰x……‰∆ EÚx…EÚ ®……ËV…⁄n˘ Ω˛È.
+§… ¶……‰M…¥……n˘ x…‰ {… Æ˙¥……Æ˙ ®…‰∆ ¶…“ =∫…∫…‰ ¶…™…∆EÚÆ˙  ¥…P…]ıx… b˜…±… +§… ®…È <EÚ§…√…±… ∫…‰ I…®……™……S…x…… ∫… Ω˛i… E÷ÚUÙ EÚΩ˛x…… S……Ω˛i…… Ω˛⁄∆- "™…⁄B∫…B
 n˘™…… Ω˛Ë. <x…EÚ…‰ V……‰b˜x…√‰ EÚ… +…ËÆ˙ <x…®…‰∆ ∫…Ω˛™……‰M… EÚ… ∫…⁄j… +§… +…ËÆ˙ ™…⁄Æ˙…‰ ∫…§… UÙ… M…B V…Ω˛…∆ {…Æ˙, E÷ÚUÙ §……i… Ω˛Ë  EÚ Ω˛∫i…“  ®…]ı Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë
®……j… ¶……‰M… Æ˙Ω˛ M…™…… Ω˛Ë V……‰  x… ∂S…i… Ω˛“ <∫…‰ V……‰b˜x…√‰ EÚ… x…Ω˛”  EÚxi…÷ Ω˛®……Æ˙“!'
56 EÚ… ®…x…“ Æ˙…®…Æ˙i…x…
30  ∫…i…∆§…Æ˙ 1961 EÚ…‰ M…÷™……x……, ¥…‰∫]ı<∆b˜“V… ®… V…x®…. ¥…x…∫{… i…∂……∫j… ®… B®….B∫…-∫…“.* <x…E‰Ú §…÷V…÷M…« 1960 E‰Ú
n˘∂…EÚ ∫…‰ {…Ω˛±…‰ ÀΩ˛n÷˘∫i……x… ∫…‰ V……EÚÆ˙ M…÷™……x…… ®… §…∫… M…™…‰ l…‰. ÀΩ˛n÷˘∫i……x… E‰Ú +… n˘¥…… ∫…™…… ∫…‰  ¥…∂…‰π… ±…M……¥… ®…Ω˛∫…⁄∫…
EÚÆ˙i…“ ΩÈ˛* ¥…i…«®……x… ®… +…{… M…÷™……x…… E‰Ú BEÚ Eڅϱ…‰V… ®… {…g¯…x…‰ EÚ… EÚ…®… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛“ ΩÈ˛*
∂… J∫…™…i…
S…÷x……Ëi…“ E‰Ú +…<«x…‰ ®…Â ¶……Æ˙i…“™… ™…÷¥……
¶…“ +{…x…‰ V…“¥…x…-™……{…x… EÚ“ {…Æ˙∆{…Æ˙…M…i… ∂…˱…“ +{…x……B Ω˛÷B Ω˛Ë*
Æ˙…‰V…®…Æ˙…« E‰Ú J……x…-{……x… ∫…‰ ±…‰EÚÆ˙  ¥… ¶…z… Æ˙…‰M……‰∆ E‰Ú  x…n˘…x… E‰Ú  ±…B
™…‰ +… n˘¥……∫…“ ¥…x… ∫…∆{…n˘… {…Æ˙ Ω˛“  x…¶…«Æ˙ EÚÆ˙i…‰ Ω˛Ë* ¶…÷®…EÚ… ¥…‰
+… n˘¥……∫…“  S… EÚi∫…EÚ Ω˛…‰i…‰ Ω˛È i……‰ V…c“ §…⁄ ]ı™……‰∆ ∫…‰  ¥… ¶…z… Æ˙…‰M……‰∆
EÚ… <±……V… EÚÆ˙i…‰ Ω˛Ë* ¶…÷®…EÚ…+…‰∆ E‰Ú {……∫… +…Ëπ…v…“™… {……Ëv……‰∆ EÚ…
Y……x… ¶…∆b˜…Æ˙ Ω˛Ë*
1997 ®…‰∆ b˜…Ï n˘“{…EÚ +…S……™…« +{…x…‰ ∂……‰P…EÚ…™…« E‰Ú  ∫…±… ∫…±…‰ ®…‰∆
{……i……±…EÚ…‰]ı {…Ω˛ƒ÷S…‰* +… n˘¥…… ∫…™……‰∆ E‰Ú §…“S… Æ˙Ω˛EÚÆ˙ EÚ…™…« EÚÆ˙x……
S…÷x……Ëi…“{…⁄h…« l……* ∫……®……x™…i…: +{…x…‰ §…“S… +V…x…§…“ EÚ“ ={… ∫l… i…
∫…‰ +… n˘¥……∫…“  ¥…S… ±…i… Ω˛…‰ V……i…‰ Ω˛Ë* EÚ]ı÷  V…Y……∫…… +…ËÆ˙ o˘g
 x… ∂S…i…i…… E‰Ú EÚ…Æ˙h… b˜…Ï +…S……™…« <x… +… n˘¥…… ∫…™……‰∆ EÚ…  n˘±…
V…“i… M…B* <∫… ∫…®…™… i…EÚ P……]ı“ E‰Ú +… n˘¥……∫…“ ¶…“ x…Ω˛” V……x…i…‰
l…‰  EÚ BEÚ  n˘x… n˘÷ x…™…… ∫…‰ n˘⁄Æ˙  ∫l…i… <∫… P……]ı“ EÚ…‰  ¥…∂¥… V……x…
∫…E‰ÚM……* +…Ëπ…v…“™… {……Ëv……‰∆ EÚ“ J……‰V… ®…‰∆ b˜…Ï +…S……™…« {……i……±…EÚ…‰]ı
P……]ı“ E‰Ú ¶…÷®…EÚ…+…‰∆ ∫…‰  ®…±…i…‰ Æ˙Ω˛‰* <∫…E‰Ú +±……¥……  UÙ∆n˘¥……b˜… E‰Ú
n˘… x…™…±…∫…x… Eڅϱ…‰V… ®…‰∆ =x…EÚ… ∂……‰v… ¥… +v™……{…x… EÚ…™…« ¶…“

V… Ω˛…ƒ S……Ω˛ ¥…Ω˛…ƒ Æ˙…Ω˛ V…Ë∫…“ ±……‰EÚ…‰ HÚ b˜…Ï n˘“{…EÚ +…S……™…« E‰Ú ∫…∆n˘¶…«
®…‰∆ ∫…]ı“EÚ ∫…®…Z… {…ci…“ Ω˛Ë* ±…M…¶…M… 10 ¥…π…« {…⁄¥…«  V…∫…
+x……‰J…‰ +…ËÆ˙ S…÷x……Ëi…“{…⁄h…« + ¶…™……x… EÚ“ ∂…÷∞¸+…i… b˜…Ï n˘“{…EÚ
+…S……™…« x…‰ ∫…i…{…÷c… EÚ“ ∫…÷Æ˙®™… ¥…… n˘™……‰∆ ∫…‰ EÚ“ l…“, +§… =∫… + ¶…™……x…
S…±…i…… Æ˙Ω˛…* <∫…“ Eڅϱ…‰V… EÚ“ UÙ…‰]ı“-∫…“ |…™……‰M…∂……±…… M…¥……Ω˛ Ω˲
=x…E‰Ú EÚ…®… EÚ“ V…Ω˛…ƒ b˜…Ï +…S……™…« x…‰ +… n˘¥…… ∫…™…… EÚ“  S… EÚi∫……
{…r˘ i… EÚ…‰ |…®…… h…i… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú  ±…B V…“-V……x… ±…M…… n˘“*
∂…÷∞¸+…i…“ n˘…ËÆ˙ ®…‰∆ +… n˘¥…… ∫…™……‰∆ E‰Ú u˘…Æ˙… §…i……™…“  S… EÚi∫……
EÚ…‰ +∆V……®… i…EÚ {…Ω˛÷∆S……x…‰ ®…‰∆ b˜…Ï +…S……™…« ∫…°Ú±… Ω˛…‰i…‰  n˘J……™…“ n˘‰ Æ˙Ω˛‰ Ω˛Ë* {…r˘ i… E‰Ú |…®……h…“EÚÆ˙h… ∫…‰ ∫…… §…i… Ω˛…‰x…‰ ±…M……  EÚ ™…‰ Ω˛§…«±…
n˘ I…h… ®…v™…|…n˘‰∂… E‰Ú  UÙ∆n˘¥……c… ∂…Ω˛Æ˙ ∫…‰ ±…M…¶…M… 75  EÚ±……‰®…“]ıÆ˙ n˘⁄Æ˙“ +…Ëπ… v…™……ƒ ¥…i…«®……x… §……V……Æ˙ ®…‰∆ ={…±…§v… +x…‰EÚ B±……‰{…Ë l…EÚ
{…Æ˙  ∫l…i… ™…Ω˛  ¥…∂……±…EÚ…™… P……]ı“ EÚ… P…Æ˙…i…±… ±…M…¶…M… 3000 °Ú“]ı n˘¥……+…‰∆ ∫…‰ V™……n˘… EÚ…Æ˙M…Æ˙ ΩÈ˛* +{…x…‰ ∂……‰v…{…j……‰∆ EÚ…‰ |…EÚ… ∂…i…

GARBHANAL
x…“S…‰ Ω˛Ë* <∫…  ¥…Ω˛∆M…®… P……]ı“ ®…‰∆ M……‰∆b˜ +…ËÆ˙ ¶…… Æ˙™…… V…x…V…… i… E‰Ú EÚÆ˙ b˜…Ï +…S……™…« x…‰ {…i……±…EÚ…‰]ı E‰Ú ¶…÷®…EÚ…+…‰∆ EÚ… b˜∆EÚ…
+… n˘¥……∫…“ Æ˙Ω˛i…‰ Ω˛Ë* <x… +… n˘¥…… ∫…™……‰∆ E‰Ú  ±…B |……l… ®…EÚ ∫¥……∫l™…  ¥…∂¥…{…]ı±… {…Æ˙ §…V……  n˘™……*
∫…÷ ¥…v……B∆ ¶…“ ={…±…§v… x…Ω˛” Ω˛Ë  EÚ∆i…÷ ™…‰ +… n˘¥……∫…“ +…®…V…x……‰∆ ∫…‰ V™……n˘… 2002 +…i…‰-+…i…‰ {……i……±…EÚ…‰]ı P……]ı“ BEÚ +x™… ∫…®…∫™…… ∫…‰
i…∆n˘÷∞¸∫i… Ω˛Ë* ™…‰ +… n˘¥……∫…“ P…x…‰ V…∆M…±……‰∆, >∆S…“ x…“S…“ P… ]ı™……‰ {…Æ˙ B‰∫…‰ V…⁄Z…x…‰ ±…M…“ l…“* +… n˘¥……∫…“ {…±……™…x… EÚÆ˙E‰Ú n˘⁄∫…Æ˙‰ x…V…n˘“EÚ“
S…±…i…‰ Ω˛‰ ®……x……‰∆  EÚ∫…“ ∫…cEÚ {…Æ˙ {…Ën˘±… S…±…… V…… Æ˙Ω˛… Ω˛…‰* ∂…Ω˛Æ˙…‰∆ EÚ“ +…‰Æ˙ E⁄ÚS… EÚÆ˙x…‰ ±…M…‰ l…‰* V…Ë ¥…EÚ n˘¥……§… §…gx…‰ E‰Ú
+…v…÷ x…EÚ“EÚÆ˙h… ∫…‰ EÚ…‰∫……‰∆ n˘⁄Æ˙ {……i……±…EÚ…‰]ı P……]ı“ E‰Ú +… n˘¥……∫…“ +…V… EÚ…Æ˙h… +…ËÆ˙ §……Ω˛Æ˙“ ±……‰M……‰∆ E‰Ú P……]ı“ |…¥…‰∂… E‰Ú EÚ…Æ˙h… P……]ı“ E‰Ú
∂… J∫…™…i… 57

+…Ëπ…v…“™… {……Ëv…‰ ∫…®……{i… Ω˛…‰x…‰ ±…M…‰* + v…EÚi…Æ˙ ¶…÷®…EÚ… +{…x…“ V…“¥…x…§…‰±…… E‰Ú
+∆ i…®… {…c…¥… ®…‰∆ l…‰* b˜…Ï +…S……™…« x…‰ +… n˘¥……∫…“ ¶…÷®…EÚ…+…‰∆ E‰Ú Y……x… ∫…∆Æ˙I…h…
EÚ“ ∫……‰S…“ +…ËÆ˙  °ÚÆ˙ ∂…÷∞¸ Ω˛÷+… BEÚ  b˜ V…]ı±… ±……™…•…‰Æ˙“ §…x……x…‰ ∫…°ÚÆ˙*
+… n˘¥……∫…“  S… EÚi∫…EÚ…‰∆ EÚ“ i…®……®…  S… EÚi∫…… {…r˘ i…™……‰∆ EÚ…‰  ¥…∫i…fii… ∞¸{… ∫…‰
∫…∆EÚ ±…i… EÚÆ˙ BEÚ b˜‰]ı…§…‰∫… §…x……™…… M…™……* ¶…÷®…EÚ…+…‰∆ EÚ“ ™…÷¥…… {…“g“ +§… <∫…
{……Æ˙∆{… Æ˙EÚ Y……x… ®…‰∆ EÚ…‰<«  n˘±…S…∫{…“ x…Ω˛” ±…‰ Æ˙Ω˛“ l…“, =xΩ˛‰∆ §……Ω˛Æ˙“ n˘÷ x…™…… +…ËÆ˙
+…v…÷ x…EÚ“EÚÆ˙h… EÚ“ ∫…®…Z… i……‰ +… M…™…“  EÚ∆i…÷ <∫… +®…⁄±™… Y……x… EÚ…‰ ∫…“J…x…‰
EÚ“ ∫…®…Z… x… +… {……™…“* <∫… Y……x… E‰Ú ®…Ω˛i¥… EÚ…‰ b˜…Ï +…S……™…« x…‰ ∫…®…Z…… +…ËÆ˙
∫…∆EÚ ±…i… EÚÆ˙x…‰ EÚ… §…“c… =`ˆ…™……* b˜…Ï n˘“{…EÚ +…S……™…« E‰Ú +x…÷∫……Æ˙ +…v…÷ x…EÚ
 ¥…Y……x… EÚ“ ∫…Ω˛…™…i…… ∫…‰  EÚ∫…“ BEÚ x…<« n˘¥…… EÚ…‰ §……V……Æ˙ ®…‰∆ +…x…‰ i…EÚ 15
¥…π…« ±…M… V……i…‰ Ω˛Ë, <∫… n˘¥…… EÚ“ J……‰V… ®…‰∆ EÚ<«  §… ±…™…x… b˜…ϱ…Æ˙… EÚ“ ±……M…i… ¶…“
±…M… V……i…“ Ω˛Ë* +… n˘¥…… ∫…™……‰∆ EÚ… Ω˛§…«±… Y……x… BEÚ ∫…⁄S…EÚ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ EÚ…™…« EÚÆ˙
∫…EÚi…… Ω˛Ë* =x…EÚ… ¶…Æ˙…‰∫…… Ω˲  EÚ +x…‰EÚ ¥…π……Ê +…ËÆ˙ J…S……Á EÚ…‰ J…i®… EÚÆ˙x…‰ ®…‰∆ b˜…Ï n˘“{…EÚ +…S……™…«
™…Ω˛ Y……x… BEÚ |…®…÷J… ª……‰i… §…x… ∫…EÚi…… Ω˛Ë* {…÷Æ˙…i…x… Y……x… EÚ…‰ x…EÚ…Æ˙x……
∫…®…Z…n˘…Æ˙“ x…Ω˛” EÚΩ˛“ V……BM…“* {……i……±…EÚ…‰]ı E‰Ú +… n˘¥……∫…“ ±…EÚ¥……, ®…v…÷®…‰Ω˛, 30 +|…˱…, 1975 EÚ…‰ EÚ]ı∆M…“, §……±……P……]ı, ®…v™…|…n˘‰∂…
i¥…S…… Æ˙…‰M……‰∆, {…“ ±…™……, §…§……∫…“Æ˙, Ω˛d˜“ Æ˙…‰M… +…ËÆ˙ x…‰j… Æ˙…‰M……‰∆ EÚ…‰ `ˆ“EÚ EÚÆ˙ n˘‰x…‰ ®… V…x®…. ∫……M…Æ˙  ¥… ¥… ∫…‰ b˜…ÏC]ıƉ˙]ı. <i…x…“ EÚ®… =®…Æ˙ ®…Â
EÚ… n˘…¥…… `ˆ…∆‰EÚi…‰ Ω˛Ë* b˜…Ï. +…S……™…« x…‰ n÷˘ x…™…™……¶…Æ˙ ®… x……®… EÚ®……™…… Ω˲* =x…EÚ“
¥…i…«®……x… ®…‰∆ b˜…Ï n˘“{…EÚ +…S……™…« ∫¥…™…∆ +{…x…“ EÚ∆{…x…“ ∫l…… {…i… EÚÆ˙ S…÷E‰Ú Ω˛Ë* E÷ÚUÙ |…®…÷J… ={…±…Œ§v…™……ƒ M……ËÆ˙ EÚÆ˙x…‰ ±……™…EÚ ΩÈ˛, ®…∫…±…x…-
¶…÷®…EÚ…+…‰∆ EÚ…‰ ∫…®… {…«i… ™…Ω˛ EÚ∆{…x…“ +¶…÷®…EÚ… Ω˛§…«±… |……™…¥…‰]ı  ±… ®…]ı‰b˜ E‰Ú +®…‰ Æ˙EÚ±… n˘Ë x…EÚ +J…§……Æ˙ n˘ ¥……ϱ… ∫]ı≈“]ı V…x…«±… ®…‰∆
GARBHANAL

x……®… ∫…‰ V……x…“ V……i…“ Ω˛Ë* b˜…Ï +…S……™…« EÚ“ ™…Ω˛ EÚ∆{…x…“ ®…v™…|…n˘‰∂… E‰Ú EÚ¥…Æ˙ ∫]ı…‰Æ˙“ {…Æ˙ +…x…‰ ¥……±…‰ ¥…‰ {…Ω˛±…‰ ¶……Æ˙i…“™… ΩÈ˛* =x…E‰Ú
{……i……±…EÚ…‰]ı +…ËÆ˙ M…÷V…Æ˙…i… E‰Ú b˜…ƒM… E‰Ú +… n˘¥…… ∫…™……‰∆ EÚ“  S… EÚi∫……  ¥… ¶…z… +∆i…«Æ˙…π]ı≈“™… ¥… Æ˙…π]ı≈“™… {…j…-{… j…EÚ…+…‰∆ ®…‰∆ n˘…‰
|…h…… ±…™……‰∆ EÚ…‰ +…v…÷ x…EÚ  ¥…Y……x… E‰Ú {… Æ˙o˘∂™… ®…‰∆ |…¶…… ¥…i… EÚÆ˙x…‰ EÚ… EÚ…™…« n˘V…«x… ∫…‰ + v…EÚ ∂……‰v…{…j……‰∆ EÚ… |…EÚ…∂…x… Ω˛…‰ S…÷EÚ… Ω˲*
EÚÆ˙ Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë* +Ω˛®…n˘…§……n˘  ∫l…i… <∫… EÚ∆{…x…“ x…‰ EÚ…°Ú“ Æ˙}i……Æ˙ ∫…‰ =xΩ² ™…∆M… BS…“¥…∫…« +¥……b«˜ 2004 ∫…‰ x…¥……V…… V…… S…÷EÚ…
+… n˘¥…… ∫…™……‰∆ E‰Ú {…Æ˙∆{…Æ˙…M…i… Y……x… {…Æ˙ EÚ…™…« EÚÆ˙x…… ∂…÷∞¸ EÚÆ˙  n˘™…… Ω˛Ë* Ω˲* +∆i…«Æ˙…π]ı≈“™… <l…x……‰§……Ï]ıx…“ ¥… +…Ëπ…v…“B Y……x…
{……i……±…EÚ…‰]ı +…ËÆ˙ b˜…ƒM… E‰Ú +… n˘¥…… ∫…™……‰∆ EÚ“  S… EÚi∫…… {…r˘ i…™……‰∆ ∫…‰ =x… ∫…®®…‰±…x… 2005 ®…‰∆ S…™… x…i… Ω˛…‰x…‰ ¥……±…‰ ¥…‰ <EÚ±……Ëi…‰
{… r˘ i…™……‰∆ EÚ… S…™…x…  EÚ™…… V…… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë V……‰ ¥…i…«®……x… §……V……Æ˙ ®…‰∆ ={…±…§v… ¶……Æ˙i…“™… ΩÈ˛* +®…‰ Æ˙EÚx… ±…‰ J…EÚ… ∂…ËÆ˙“ B®…V…‰±… EÚ“
n˘¥……+…‰∆ ∫…‰ V™……n˘… EÚ…Æ˙M…Æ˙ ΩÈ˛ i…l…… |…™……∫…  EÚ™…… V…… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë  EÚ +…®…V…x……‰∆ {……i……±…EÚ…‰]ı E‰Ú +… n˘¥…… ∫…™……‰∆ +…ËÆ˙ =x…EÚ“  S… EÚi∫……
i…EÚ ∫…∫i…“, ∫…÷±…¶… n˘¥……+…‰∆ EÚ…‰ {…Ω˛÷ƒS……™…… V……B* <x… Ω˛§…«±… {…r˘ i…™……‰∆ E‰Ú {… r˘ i…™……‰∆ {…Æ˙  ±…J…“  EÚi……§… ®… ∫…Ω˛™……‰M…“ ±…‰J…EÚ ΩÈ˛*
|…®……h…“EÚÆ˙h… E‰Ú {…∂S……i… b˜…Ï +…S……™…« §…c“ °Ú…®……« EÚ∆{… x…™……‰∆ ∫…‰  ®…±…EÚÆ˙ <x… +{…x…“ ∫……Æ˙“ ={…±…Œ§v…™…… EÚ… ∏…‰™… b˜…Ï. +…S……™…« +{…x…“
=i{……n˘…‰∆ EÚ…‰ §……V……Æ˙ ®…‰∆ ±……x…‰ EÚ… |…™……∫… EÚÆ˙ Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛* B‰∫…… EÚÆ˙x…‰ {…Æ˙ |……{i… ®……i……V…“ EÚ…‰ n‰˘i…‰ ΩÈ˛  V…x…EÚ“ |…‰Æ˙h…… ∫…‰ ¥…‰ +…V… <∫…
Æ˙EÚ®… EÚ… §…c…  Ω˛∫∫…… +… n˘¥…… ∫…™……‰∆ EÚ…‰  n˘™…… V……BM……* B‰∫…… EÚÆ˙x…‰ ∫…‰ <x… ®…÷EÚ…®… {…Æ˙ {…Ω÷ƒ˛S…‰ ΩÈ˛*
∫…∆{…E«Ú : +¶…÷®…EÚ… Ω˛§…«±… |……<¥…‰]ı  ±… ®…]ı‰b, 502, 5¥…”
+… n˘¥…… ∫…™……‰∆ E‰Ú Y……x… EÚ…‰ ∫…®®……x… i……‰  ®…±…‰M…… ∫……l… Ω˛“ =x…EÚ“ +… l…«EÚ ®…∆ V…±…, ∏…“V…“ S…‰®§…Æ, ∫…“V…“ Æ˙…‰b˜, +Ω˛®…n˘…§……n. M…÷V…Æ˙…i…
i…∆M…Ω˛…±…“ ∫…‰ =xΩ˛‰∆  x…V……i… ¶…“  ®…±… ∫…E‰ÚM…“* <∫…  S… EÚi∫…… {…r˘ i… EÚ… {…‰]Âı]ı e-mail deep_acharya@rediffmail.com
+… n˘¥…… ∫…™……‰∆ E‰Ú Ω˛“ x……®… Ω˛…‰M……*
|…∂……∆i… ∫……‰±…∆EÚ“
25 V…÷±……<« 1975 EÚ…‰ V…x®…. B®….∫…“.B. +…ËÆ˙ b˜“<«+…‰B∫…“∫…“, x…<«  n˘±±…“ ∫…‰ B®…. ]‰ıEÚ EÚÆ˙ Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛. E∆Ú{™…⁄]ıÆ˙ +…ËÆ˙ <∫…∫…‰ V…÷c˜“
]‰ıCx……±……ÏV…“ EÚ…‰ ÀΩ˛n˘“ I…‰j… EÚ“ V…∞¸Æ˙i…… E‰Ú  Ω˛∫……§… ∫…‰ EËÚ∫…‰ f¯…±…… V……B, V…Ë∫…‰ ∫…¥……±…… {…Æ˙ +…{…x…‰ ∂…÷∞¸+…i…“ EÚ…®…  EÚ™…… Ω˲. E∆Ú{™…⁄]ıÆ˙ ∫…‰
58
V…÷c˜“ M…±…i… v……Æ˙h……+… EÚ…‰ §…n˘±…x…‰ ®… ¶…“ +…{…EÚ… ™……‰M…n˘…x… Æ˙Ω˛… Ω˲.  °Ú±…Ω˛…±… ¥…‰ ¶……‰V… +…‰{…x… ™…⁄ x…¥…Ã∫…]ı“ ®… |……‰O……®…Æ˙ E‰Ú i……ËÆ˙ {…Æ˙
EÚ…®… EÚÆ˙ Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛.
∫…∆{…E«Ú : V…“-75/6, ∫……=l… ]ı“.]ı“. x…M…Æ˙, ¶……‰{……±… (®….|….) <«®…‰±… : pra_solanki@yahoo.com

i…x……¥… ®…÷HÚ
Æ˙Ω˛x…… S……Ω˛i…‰ Ω˛È
+… V… EÚ“ <∫… i…‰V… Æ˙}i……Æ˙ V…“¥…x… ∂…˱…“ ®…‰∆ ∫……Ë ®…‰∆ ∫…‰ 90
|… i…∂…i… ¥™… HÚ™……‰∆ EÚ… i…x……¥…O…∫i… Ω˛…‰x…… +…®… §……i… Ω˛Ë*
+…V… ¥™… HÚ EÚ…‰ ∫…®……V… ®…‰∆ +{…x…“ UÙ ¥… +…ËÆ˙ {……‰V…“∂…x…
§…x……™…‰ Æ˙J…x…‰ E‰Ú  ±…B  ¥… ¶…z… |…EÚ…Æ˙ EÚ“ ∫…®…∫™……+…‰∆ ∫…‰ V…⁄Z…x…… {…ci…… i…x……¥…O…∫i… Ω˛…‰x…‰ E‰Ú EÚ…Æ˙h… :
Ω˛Ë* ¥™… HÚ +{…x…‰ V…“¥…x… E‰Ú <∫… ∫…∆P…π…« ®…‰∆ ∫…°Ú±… Ω˛…‰ V……i…… Ω˛Ë i……‰ ¥…Ω˛ V…“¥…x… E‰Ú |… i… x…EÚ…Æ˙…i®…EÚ o˘ π]ıEÚ…‰h…*
∫¥…™…∆ EÚ…‰ EÚ…°Ú“ Ω˛±EÚ…-°÷Ú±EÚ… ®…Ω˛∫…⁄∫… EÚÆ˙i…… Ω˛Ë, V…§… EÚ <∫…E‰Ú +∫…÷Æ˙I…… EÚ“ ¶……¥…x…… EÚ… Ω˛…‰x……*
 ¥…{…Æ˙“i… V…§… ¥…Ω˛ B‰∫…… x…Ω˛” EÚÆ˙ {……i…… Ω˛Ë i……‰ {… Æ˙ ∫l… i…™……‰∆ E‰Ú +…M…‰ ∫¥……∫l™… EÚ… J…Æ˙…§… Ω˛…‰x……*
 ¥…¥…∂… Ω˛…‰EÚÆ˙ ¥…Ω˛ ∫¥…™…∆ EÚ…‰ i…x……¥…O…∫i… §…x…… ±…‰i…… Ω˛Ë* v…“Æ˙‰-v…“Æ˙‰ ¥…Ω˛ §…c“-§…c“ ®…Ω˛i¥……EÚ…∆I……+…‰∆ EÚ… Ω˛…‰x……*
x…˙“n x… +…x…‰ EÚ…  ∂…EÚ…Æ˙ Ω˛…‰x…‰ i…l…… ±…M……i……Æ˙ ∫……‰S…i…‰ Æ˙Ω˛x…‰ E‰Ú EÚ…Æ˙h… {…Æ˙“I…… ¥… |…‰®… ®…‰∆ +∫…°Ú±… Ω˛…‰x……*
®……<O…‰x…, Æ˙HÚS……{…, B∫…“ b˜]ı“,  n˘±… EÚ… n˘…ËÆ˙… V…Ë∫…“ +x…‰EÚ §…“®…… Æ˙™……‰∆ x…”n˘ x… +…x…‰ {…Æ˙ x…”n˘ EÚ“ M……‰ ±…™……‰∆ EÚ… ∫…‰¥…x… EÚÆ˙x……*
EÚ…  ∂…EÚ…Æ˙ Ω˛…‰ V……i…… Ω˛Ë* EÚ¶…“-EÚ¶…“ i……‰ +i™… v…EÚ i…x……¥… O…∫i… Ω˛…‰x…‰ ¥™…l…« §…Ë`ˆ… Æ˙Ω˛x……*
{…Æ˙ ¥™… HÚ +…i®…Ω˛i™…… V…Ë∫…… P……i…EÚ EÚn˘®… =`ˆ…x…‰ ∫…‰ ¶…“ {…“UÙ‰ x…Ω˛” ¶… ¥…π™… E‰Ú |… i…  S…∆ i…i… Ω˛…‰x……*
Ω˛]ıi……* i…l…… {… ¥™… HÚ EÚ… i…x……¥… O…∫i… Ω˛…‰x…… ∫¥…™…∆ ®…‰∆ B‰∫…“ P……i…EÚ  EÚ∫…“ EÚ“ ∫…°Ú±…i…… ∫…‰ ®…x… ®…‰∆ <«π™…… ¥… E÷Úh`ˆ… Ω˛…‰x……*
∫…®…∫™…… x…Ω˛” Ω˛Ë,  V…∫…EÚ… EÚ…‰<« ∫…®……v……x… x… Ω˛…‰, EÚ…Æ˙h… EÚ…‰<« ¶…“ Ω˛…‰ ™…Ω˛ ®……n˘EÚ p˘¥™… {…n˘…l……‰» EÚ… + v…EÚ ∫…‰¥…x… EÚÆ˙x……*
¥™… HÚ E‰Ú +{…x…‰ Ω˛…l… ®…‰∆ Ω˛Ë  EÚ ¥…Ω˛ +{…x…“ ∫…®…∫™……+…‰∆ +…ËÆ˙  ¥…{…Æ˙“i… ∫…®……v……x… E‰Ú ={……™… :
{… Æ˙ ∫l… i…™……‰∆ EÚ… b˜]ıEÚÆ˙ ®…÷EÚ…§…±…… EÚÆ˙x…… S……Ω˛i…… Ω˛Ë ™…… =∫…E‰Ú ∫…®…I… ∫…n˘Ë¥… ∫…EÚ…Æ˙…i®…EÚ o˘ π]ıEÚ…‰h… +{…x……™…‰∆*
x…i…®…∫i…EÚ Ω˛…‰x…… S……Ω˛i…… Ω˛Ë*  x…Æ˙…∂……, E÷Ú∆`ˆ… EÚ…‰ ®…x… ®…‰∆ ∫l……x… x… n˘‰∆*

GARBHANAL
®…‰Æ˙‰  ¥…S……Æ˙ ∫…‰ ¥™… HÚ ™… n˘ l……‰c…-∫…… ¶…“ |…™……∫… EÚÆ˙‰ i……‰ i…x……¥… EÚ“ Æ˙…‰x…… ¶…“ i…x……¥… EÚ…‰ EÚ®… EÚÆ˙x…‰ ®…‰∆ ®…Ω˛i¥…{…⁄h…« ¶…⁄ ®…EÚ…
∫…®…∫™…… EÚ…‰<« B‰∫…“ M…∆¶…“Æ˙ ∫…®…∫™…… x…Ω˛” Ω˛Ë,  V…∫…EÚ… ∫…®……v……x… ¥™… HÚ E‰Ú  x…¶……i…… Ω˛Ë, <∫… ±…B V…§… ®…x… EÚÆ˙‰ J…÷±…EÚÆ˙ Æ˙…‰™…‰∆*
{……∫… x… Ω˛…‰* +…¥…∂™…EÚi…… i……‰ =∫…‰ ®……j… ∫¥…™…∆ ®…‰∆ UÙ÷{…“ +{…x…“ |…‰Æ˙h……|…n˘ O…∆l…, ∫…… Ω˛i™…, ∫…∆M…“i… ¥… Æ˙S…x……i®…EÚ EÚ…™……‰» EÚ…‰
+…i®…∂… HÚ ¥… +…i®… ¥…∂¥……∫… EÚ…‰ {…Ω˛S……x…x…‰ EÚ“ Ω˛Ë* <∫… ±…‰J… ®…‰∆ i…x……¥… +{…x…… ®…x… ±…M……™…‰∆*
E‰Ú EÚ…Æ˙h… ¥… =x…E‰Ú ∫…®……v……x… E‰Ú ={……™… §…i……™…‰ M…™…‰ Ω˛È,  V…xΩ˛‰∆ +{…x……EÚÆ˙ ∫¥…™…∆ ®…‰∆ +…i®… ¥…∂¥……∫… EÚ“ ¶……¥…x…… EÚ…  ¥…EÚ…∫… EÚÆ˙‰∆*
+…{… ¶…“ i…x……¥… ®…÷HÚ V…“¥…x… ¥™…i…“i… EÚÆ˙ ∫…EÚi…‰ Ω˛È, +…¥…∂™…EÚi…… i……‰ ∫…n˘Ë¥… |…∫…z… S…i… Æ˙Ω˛x…‰ EÚ… |…™…ix… EÚÆ˙‰∆ S……Ω˛‰ {… Æ˙ ∫l… i…™……∆
®……j… +…{…E‰Ú l……‰c‰ ∫…‰ ={……™… EÚ“ Ω˛Ë* +…{…E‰Ú  EÚi…x…“ Ω˛“  ¥…{…Æ˙“i… C™……‰∆ x… Ω˛…‰*
¶…M…¥……x…n˘…∫… ¶…÷®…Æ˙EÚÆ
59
1972 EÚ…‰ §…Ëi…⁄±… ®… V…x®…. +ƒM…Ɖ˙V…“ ®… §…“.B. B¥…∆ Ω˛ Æ˙À∫…Ω˛ M……ËÆ˙  ¥…∂¥… ¥…t…±…™… ∫…‰ {…j…EÚ… Æ˙i…… ®… ∫x……i…EÚ…‰k…Æ˙ ={…… v….
∫……{i…… Ω˛EÚ Æ˙…‰W…M……Æ˙ +…ËÆ˙  x…®……«h… ∫…®……S……Æ˙-{…j… ®…Â ∫…Ω˛…™…EÚ ∫…®{……n˘EÚ. <x…  n˘x……Â {…÷ ±…∫…  ¥…¶……M… ®…Â EÚ…™…«Æ˙i….
∫…®{…E«Ú : B°Ú-69/31, ∫……=l… ]ı“.]ı“. x…M…Æ˙, ¶……‰{……±…. <«®…‰±… : bdbhumarkar@rediffmail.com

S…… ±……EÚ“ +…ËÆ˙ ∫…Æ˙±…i…… ®…Â §……Æ˙“EÚ


+∆i…Æ˙ Ω˛…‰i…… Ω˲* ∫…Æ˙±…i…… æ˛n˘™…
∫…‰ =i{…z… Ω˛…‰i…“ Ω˲, V…§… EÚ
S……±……EÚ“  n˘®……M… ∫…‰ {…Ën˘… Ω˛…‰x…‰ ¥……±…… B‰∫……
S……∫…x…“ ®…  ±…{…]ı… EÚc˜¥…… ∫…S…
E‰Ú §……n˘ ¶…“ ¥…Ω˛ +{…x…… ®…J……˱… =c˜…x…‰
∂……]«ıEÚ]ı Ω˲,  V…∫…∫…‰ ∫…°Ú±…i……  ®…±… ∫…EÚi…“ ¥……±…… E‰Ú n˘n«˘ EÚ… ¶……M…“n˘…Æ˙ §…x…i…… Ω˲*
Ω˲* S……±……EÚ“ EÚ“ Ω˛n˘ ™…Ω˛ Ω˲  EÚ EÚ<« §……Æ˙ ¶…‰V……£Ú…™… ®… BEÚ {……j… B‰∫…… ¶…“ Ω˲,
¥…Ω˛ ∫…Æ˙±…i…… EÚ… ®…÷J……Ë]ı… {…Ω˛x… ±…‰i…“ Ω˲*  V…∫…EÚ…  ∫…°«Ú  V…GÚ Ω˛…‰i…… Ω˲, {…Æ˙ =∫…‰
 °Ú±®… ¶…‰V……£Ú…™… EÚ“ EÚΩ˛…x…“ +…ËÆ˙ {…Æ˙n‰˘ {…Æ˙ EÚ¶…“ |…∫i…÷i… x…Ω˛”  EÚ™…… V……i……*
|…∫i…÷ i…EÚÆ˙h… Ω˛“  °Ú±®… ®…  ∫…i……Æ˙… Ω˲ ∫…™…i… ±…∆{…]ıi…… +…ËÆ˙ EÚ®…“x…‰{…x… ®… ¥…Ω˛ ∫…§…EÚ…
Æ˙J…i…“ Ω˲, <∫… ±…B <∫…‰ n˘∂…«EÚ…Â EÚ“ |…∂…∆∫…… §……{… Ω˲* ¥…Ω˛ x… E‰Ú¥…±… ∫…∆M…“i… EÚ“ S……‰Æ˙“
 ®…±… Æ˙Ω˛“ Ω˲* EÚÆ˙E‰Ú +®…“Æ˙ §…x…… Ω˲, ¥…Æ˙x…¬ n⁄˘∫…Æ˙… EÚ“
¶…‰V……£Ú…™… ®… < b˜™…]ı ∂…§n˘ EÚ… |…™……‰M… EÚ<« {…Œix…™……ƒ ¶…“ S…÷Æ˙…i…… Ω˲* BEÚ +…ËÆ˙ {……j…
§……Æ˙  EÚ™…… M…™…… Ω˲, ∫……l… Ω˛“ <∫…®… ∫…Æ˙±…i…… <x…EÚ®… ]ËıC∫… + v…EÚ…Æ˙“ Ω˲, V……‰ +{…x…‰
§…x……®… S…i…÷Æ˙…<« EÚ… u∆˘u˘ ¶…“ ∫{…π]ı x…V…Æ˙ +…i…… Ω˲* +…V…EÚ±… {…n˘ E‰Ú M…¥…« EÚ… <V…Ω˛…Æ˙ EÚÆ˙x…‰ ∫…‰ x…Ω˛” S…⁄EÚi……*  °Ú±®… EÚ… x……™…EÚ BEÚ
®…Ω˛…x…M…Æ˙… ®… ¥……CS…i…÷™…« EÚ…‰ Ω˛“ §…÷ r˘®……x…“ ®……x…… V……i…… Ω˲*  °Ú±®… ∫…æ˛n˘™… +…™…EÚÆ˙ + v…EÚ…Æ˙“ Ω˲* EÚÆ˙ S……‰Æ˙“ E‰Ú ®……v™…®… ∫…‰ +™™……∂…“
GARBHANAL

®… Æ˙V…i… EÚ{…⁄Æ˙ + x…¶…“i… {……j… BEÚ B‰∫…… Ω˛“ S…i…÷Æ˙ ∫…÷V……x… Ω˲, EÚÆ˙x…‰ ¥……±…‰ x…¥…v…x……f¯¨ ±……‰M…… EÚ…‰ ™…Ω˛  °Ú±®… EÚ®……‰¥…‰∂… {…‰V…-3 EÚ“ i…Æ˙Ω˛
 V…∫…x…‰ +SUÙ“-J……∫…“ n÷˘EÚ…x…n˘…Æ˙“ V…®…… ±…“ Ω˲* ¥…Ω˛ +{…x…‰ EÚÆ˙“§…“ =V……M…Æ˙ EÚÆ˙i…“ Ω˲* ™…Ω˛ i……‰  x…nÊ˘∂…EÚ EÚ… EÚ®……±… Ω˲  EÚ =∫…x…‰ ∫…®……V… E‰Ú
 ®…j… EÚ“ |…‰ ®…EÚ… ∫…‰ ∂……n˘“ EÚÆ˙ ∫…÷ ¥…v……V…x…EÚ, ∫…∆{…z… V…“¥…x… V…“ S…®…EÚ“±…‰ EÚ…±…“x… E‰Ú x…“S…‰ EÚ“ M…∆n˘M…“ EÚ…‰ EÚc˜¥……Ω˛]ı E‰Ú ∫……l… =V……M…Æ˙
Æ˙Ω˛… Ω˲* =∫…E‰Ú ∫…¶…“  ®…j… ¶…“ B‰∫…‰ Ω˛“ ∫…°Ú±…, ∫…∆{…z…, S…i…÷Æ˙ ±……‰M… x…Ω˛”  EÚ™…… Ω˲ +…ËÆ˙ ∫……Æ˙… |…∫i…÷ i…EÚÆ˙h… Ω˛…∫™… ∫…‰ ¶…Æ˙… ®……±…⁄®… {…c˜i…… Ω˲*
ΩÈ˛* Ω˛Æ˙ ∂…÷GÚ¥……Æ˙ EÚ…‰ =xΩ² BEÚ ∫…Æ˙±… ¥™… HÚ EÚ“ i…±……∂… Æ˙Ω˛i…“ Ω˲, E÷Úx…Ëx… EÚ…‰ ∂…CEÚÆ˙ E‰Ú ∫……l… <∫… i…Æ˙Ω˛ ±…{…‰]ı… M…™…… Ω˲  EÚ ®…÷ƒΩ˛ EÚΩ˛”
 V…∫…EÚ… ¥…‰ M……™…x… E‰Ú I…‰j… ®… +¥…∫…Æ˙ n‰˘x…‰ E‰Ú §…Ω˛…x…‰ ®…J……˱… §…x…… EÚ∫…˱…… x…Ω˛” Ω˛…‰i……* n˘∂…«EÚ {…⁄Ɖ˙ ∫…®…™… M…÷n˘M…÷n˘“ ®…Ω˛∫…⁄∫… EÚÆ˙i…… Ω˲*
∫…EÂÚ* ¥…‰ ±……‰M… =∫…EÚ“ ±……S……Æ˙“ {…Æ˙ `ˆΩ˛…E‰Ú ±…M……EÚÆ˙ +{…x…“ >§… `ˆÆ˙EÚ“ (Æ˙…V…{…⁄i……x…… +EÚc˜) EÚ… +l…«  x…®°Ú…‰®…‰ x…™…… §…i……x…‰ EÚ“ ¶…⁄±… ¶…“
∫…‰ ®…÷HÚ Ω˛…‰i…‰ ΩÈ˛* Ω∆˛∫……i…“ Ω˲*  °Ú±®… E‰Ú +∆i… ®… S…i…÷Æ˙ {……j… ∫¥…“EÚ…Æ˙ EÚÆ˙i…… Ω˲  EÚ =∫…‰
¶…‰V……£Ú…™… EÚ… x……™…EÚ ¶……Æ˙i… ¶…⁄π…h… BEÚ ∫…Æ˙±… ¥™… HÚ Ω˲* ¥…Ω˛  EÚ∫…“ EÚ… ®…V……EÚ =c˜…x…‰ ™……  EÚ∫…“ EÚ…‰ < b˜™…]ı EÚΩ˛x…‰ EÚ… EÚ…‰<« Ω˛EÚ
|… i…¶……∂……±…“ x…Ω˛” Ω˲, {…Æ∆˙i…÷  °Ú±®…“ M…“i…… EÚ“ {…i…¥……Æ˙ E‰Ú ∫…Ω˛…Ɖ˙ x…Ω˛” Ω˲*  °Ú±®… ®… ∫…∆M…“i…EÚ…Æ˙ §…x…… BEÚ {……j… x……™…EÚ EÚ… <Œ®i…Ω˛…x… ±…‰x…‰
+{…x…“ x…Ë™…… {……Æ˙ EÚÆ˙x…… S……Ω˛i…… Ω˲ ¥… J…Ëx…“ J……x…‰ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ M…“i…… E‰Ú  ±…B =∫…‰ Æ˙…M…  ∂…¥…Æ∆˙V…x…“ {…Æ˙ +…v…… Æ˙i… M…“i… M……x…‰ EÚ…‰ EÚΩ˛i…… Ω˲*
EÚ“ V…÷M……±…“ EÚÆ˙i…… Ω˲ +…ËÆ˙ <∫…®… =∫…‰ +…x…∆n˘  ®…±…i…… Ω˲* ¥…Ω˛ <∫… {…Æ˙ x……™…EÚ Æ˙…V…EÚ{…⁄Æ˙ EÚ“  °Ú±®…… ∫…‰ Æ˙…M…  ∂…¥…Æ∆˙V…x…“ {…Æ˙ +…v…… Æ˙i…
V…“¥…x… ∫…‰ +…x…∆n˘ ±…‰x…… +…ËÆ˙ n⁄˘∫…Æ˙… EÚ…‰ +…x…∆n˘ n‰˘x…… V……x…i…… Ω˲* i…“x… M…“i…… EÚ… Ω˛¥……±…… n‰˘i…… Ω˲- +…‰ §…∫…∆i…“ {…¥…x… {……M…±…, n˘…‰∫i…-n˘…‰∫i… x…
¥…Ω˛ ¶……¥…÷EÚ Ω˲, ±…‰ EÚx… =∫…‰ x…Ω˛” ®……±…⁄®…  EÚ S…i…÷Æ˙ ±……‰M…… x…‰ =∫…EÚ“ Æ˙Ω˛… +…ËÆ˙ V……x…‰ EÚΩ˛…ƒ M…B ¥……‰  n˘x…* ¶…‰V……£Ú…™… ¶…“ ®…x……‰Æ∆˙V…x… V…M…i… ®…Â
¶……¥…÷EÚi…… EÚ…‰ ®…V……EÚ EÚ…  ¥…π…™… §…x……  n˘™…… Ω˲* ®…⁄J…« ∫…®…Z…‰ V……x…‰ Æ˙…M…  ∂…¥…Æ∆˙V…x…“ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ Ω˲*
60
BEÚ EÚ… x……®… +…ËÆ
+{…x…“ §……‰±…“
V…… i… EÚ… x……®…
n‰˘∂… +… V……i…‰ ΩÈ˛*  Ω˛®……±…™… EÚΩ˛x…‰ ∫…‰ BEÚ  ¥…∂…‰π… {…Ω˛…c˜ EÚ… {…i……
V…… i…¥……S…EÚ ∫…∆Y…… S…±…i…… Ω˲* {…Ω˛…c˜ ∂…§n˘ i……‰ ∫…¶…“ {…Ω˛…c˜… EÚ…‰ §…i……i…… Ω˲*
®…È +i…÷±… Ω⁄ƒ˛* Ω˛®… §……±…EÚ ΩÈ˛* EÚÆ˙E‰Ú n‰˘J… :
™…Ω˛ Ω˲Æ˙“ Ω˲* ™…‰ E÷Úk…‰ ΩÈ˛* 1. ∂…§n˘ V……‰ V…… i…¥……S…EÚ x…Ω˛” ΩÈ˛ =x…E‰Ú x…“S…‰ Ɖ˙J…… J…” S…B :
™…Ω˛ ±…i…… Ω˲* ™…‰ ±…c˜ EÚ™……ƒ ΩÈ˛* ®…x…÷π™…, Æ˙…V…⁄, §…‰±…, x…n˘“, V……x…¥…Æ˙,  Ω˛Æ˙x…, i……V…®…Ω˛±…*
™…Ω˛ ®…Ω˛…i®…… M……ƒv…“ ΩÈ˛* ™…‰ ®…x…÷π™… ΩÈ˛* 2. V……‰ ¥™… HÚ¥……S…EÚ x…Ω˛” ΩÈ˛ =x…E‰Ú x…“S…‰ Ɖ˙J…… J…” S…B :
™…Ω˛ Æ˙…®……™…h… Ω˲* ™…‰ {…÷∫i…EÂÚ ΩÈ˛*
®…Ω˛…i®…… M……ƒv…“, V…¥……Ω˛Æ˙±……±… x…‰Ω˛∞¸, ®……‰Æ˙…Æ˙V…“ n‰˘∫……<«,
>{…Æ˙ E‰Ú ¥……C™…… EÚ…‰ n‰˘ J…B +…ËÆ˙ v™……x… ∫…‰ {… g¯B*  ¥…t…±…™…, Æ˙“UÙ, +∂……‰EÚ, UÙ…j…, x…n˘“,  n˘±±…“, <∆M…±…Èb˜*
1. +i…÷±… BEÚ §……±…EÚ EÚ… x……®… Ω˲* 3. V……‰ ∫…∆Y…… (x……®…) x…Ω˛” ΩÈ˛ =x…E‰Ú x…“S…‰ Ɖ˙J…… J…” S…B :
§……±…EÚ EÚΩ˛x…‰ ∫…‰ ∫…§… §……±…EÚ…Â EÚ… {…i…… S…±…i…… Ω˲*
EÚ- EÚ…®…, +SUÙ…, Ω˛…‰i…… Ω˲, C™……Â, EËÚ∫…‰, +EÚ§…Æ˙*
2. Ω˲Æ˙“ BEÚ E÷Úk…‰ EÚ… x……®… Ω˲*
J…- +∂……‰EÚ, ±…xn˘x…, {…‰ Æ˙∫…, £Ú…∆∫…, EÚ§…, + x…±…, V……BM……*
E÷Úk…… {…∂…÷+… EÚ“ BEÚ V…… i… EÚ… x……®… Ω˲*
M…- ™…Ω˛, {… ∫…±…, ∫E⁄Ú±…, x……EÚ, ®…÷ƒΩ˛, ∫……°Ú, EÚΩ˛…ƒ*
3. ±…i…… BEÚ §…… ±…EÚ… EÚ… x……®… Ω˲*
§…… ±…EÚ… EÚΩ˛x…‰ ∫…‰ ∫…§… §…… ±…EÚ…+… EÚ… §……‰v… Ω˛…‰i…… Ω˲* 4. x…“S…‰  ±…J…“ EÚ ¥…i…… ®… V……‰ ∂…§n˘ BEÚ EÚ… x……®…
(¥™… HÚ¥……S…EÚ ∫…∆Y……) ΩÈ˛, =x…E‰Ú x…“S…‰ ±…EÚ“Æ˙ J…” S…B :
4. ®…Ω˛…i®…… M……ƒv…“ BEÚ ®…x…÷π™… EÚ… x……®… Ω˲*
®…Ω˛…i®…… M……ƒv…“ EÚΩ˛x…‰ ∫…‰ ∫……Æ˙“ ®…x…÷π™… V…… i… EÚ… ±……‰M…… EÚ… <CEÚ…-n÷˘CEÚ…,  i…CEÚ…-S……ËEÚ…, UÙCEÚ…-∫…k……,
{…i…… S…±…i…… Ω˲* +…+…‰ ¶……<«, Ɖ˙±… §…x……+…‰, S…±……‰ S…±… EÚ±…EÚk……*
¥™… HÚ¥……S…EÚ V…… i…¥……S…EÚ S…⁄Ω˛… S…±……  ¥…±……™…i…, i…“Æ˙l… EÚÆ˙x…‰ V……i…“  §…±±…“,
EÚ±…EÚk…‰ EÚ“ ∫…ËÆ˙ EÚÆÂ˙M…‰,  °ÚÆ˙ {…Ω÷ƒ˛S…ÂM…‰  n˘±±…“*
+i…÷±… §……±…EÚ
Ω˲Æ˙“ E÷Úk…… ®…Âf¯EÚ V…“ ®…p˘…∫… S…±…ÂM…‰, ®……x…∫…Æ˙…‰¥…Æ˙ ∫……Æ˙∫…,
±…i…… §…… ±…EÚ… ±…∆M…c˜… +…®… S…J…ÂM…‰ S…±…EÚÆ˙ E÷ÚUÙ  n˘x… §……n˘ §…x……Æ˙∫…*
®…Ω˛…i®…… M……ƒv…“ ®…x…÷π™… i……V…®…Ω˛±… n‰˘J…‰M…… i……‰i……, ®…∆∫…⁄Æ˙“ §…÷±…b˜…M…,
Æ˙…®……™…h… {…÷∫i…EÚ ∫…∆M…®… ®…Â i…ËÆÂ˙M…‰ V…“-¶…Æ˙ V……EÚÆ˙ i…“l…« |…™……M…*
Ω˛®…x…‰ V……x…… : ®…l…÷Æ˙… E‰Ú {…‰c‰˜ J……BƒM…‰ x……S…-x……S…EÚÆ˙ ®……‰Æ˙,

GARBHANAL
 V…∫… ∫…∆Y…… ∫…‰  EÚ∫…“ BEÚ Ω˛“  ¥…∂…‰π… ®…x…÷π™…, {…∂…÷, {…I…“ ™…… ¥…∫i…÷ n‰˘J…ÂM…‰ Æ˙…h…… |…i……{… EÚ… Ω˛®… {™……Æ˙…  S…k……Ëc˜*
EÚ… {…i…… S…±…‰ ¥…Ω˛ ¥™… HÚ-¥……S…EÚ ∫…∆Y…… Ω˛…‰i…“ Ω˲* V…Ë∫…‰- ®…Ω˛…i®…… M……ƒv…“, {…∆ b˜i… V…“ EÚ…‰ Æ˙…®…-Æ˙…®… ®…÷±±…… V…“ EÚ…‰ +…n˘…§…,
Z……ƒ∫…“ EÚ“ Æ˙…x…“ ±…I®…“§……<«,  Ω˛®……±…™…, M…∆M……, ±……±…  EÚ±……,  n˘±±…“* +®…fii…∫…Æ˙ ®… ±…∫∫…“ {…“x…‰ S…±……‰ S…±… {…∆V……§…*
 V…∫… ∫…∆Y…… ∂…§n˘ ∫…‰  EÚ∫…“ V…… i… EÚ… §……‰v… Ω˛…‰ V…… i…¥……S…EÚ ∫…‰ =∫… {…⁄Æ˙§…, {…Œ∂S…®…, =k…Æ˙, n˘ I…h…, n˘…Ëc˜ Æ˙Ω˛“ Ω˲ Ɖ˙±…,
{…⁄Æ˙“ V…… i… EÚ… §……‰v… Ω˛…‰i…… Ω˲* ™…®…÷x…… EÚΩ˛x…‰ ∫…‰ Ω˛®……Æ˙… v™……x… BEÚ  ¥…∂…‰π… S…±……‰ §…®§…<« V……EÚÆ˙ J……Bƒ n˘…‰ +…x…‰ EÚ“ ¶…‰±…*
x…n˘“ EÚ“ +…‰Æ˙ V……i…… Ω˲* {…Æ˙xi…÷ x…n˘“ i……‰ ∫…¶…“ x… n˘™…… EÚ… x……®… Ω˲* ®…M…Æ˙ n‰˘J…x…… ®……ËV…-®…V…‰ ®… EÚΩ˛” x… Ω˛…‰ Ω˲Æ˙…x…“,
¶……Æ˙i… EÚΩ˛x…‰ ∫…‰ BEÚ J……∫… n‰˘∂… EÚ… {…i…… S…±…i…… Ω˲* n‰˘∂… ®… i……‰ ∫…¶…“ n‰˘J……‰ i……‰ M……c˜“ ®…  EÚi…x…… §…S…… EÚ…‰™…±……-{……x…“?
®…÷Ω˛…¥…Ɖ˙ ¶……π…… EÚ…‰ ∫…÷o˘g¯, M… i…∂…“±… +…ËÆ˙ Ø˚ S…EÚÆ˙ §…x……i…‰ ΩÈ˛,
=x…E‰Ú |…™……‰M… ∫…‰ ¶……π…… ®…  S…j…®…™…i…… +…i…“ Ω˲. ®…÷Ω˛…¥…Ɖ˙ 61

+…Èv…“ J……‰{…c˜“ : =±…]ı“ §…÷ r˘, §…÷ r˘Ω˛“x…i……. EÚi…Æ˙§™……Âi… ∫…‰ :  Ω˛∫……§… ∫…‰, ∫…®…Z…-§…⁄Z…EÚÆ˙.
 ®…]ı M…B {…Æ˙ BÂ`ˆ Ω˲ +§… ¶…“ §…x…“, Ω˲ +W…§… +…Èv…“ Ω˛®……Æ˙“ ¥…Ω˛ B‰∫…“ EÚi…Æ˙§™……Âi… ∫…‰ S…±…i…‰ ΩÈ˛  EÚ l……‰c˜“ +…®…n˘x…“ ®… +{…x…“
J……‰{…c˜“* |… i…π`ˆ… §…x……B Ω÷˛B ΩÈ˛*
+…Ëx…‰-{……Ëx…‰  x…EÚ…±…x…… : EÚ®… n˘…®… {…Æ˙ ™…… P……]ı… =`ˆ…EÚÆ˙ §…‰S…x……. EÚz…“ EÚ…]ıx…… : EÚi…Æ˙…EÚÆ˙, §…S…EÚÆ˙  EÚx……Ɖ˙ ∫…‰  x…EÚ±… V……x…….
®…Èx…‰ i……‰ ™…Ω˛“ ∫……‰S…… Ω˲  EÚ EÚ…‰<« M……Ω˛EÚ ±…M… V……™… i……‰ BCE‰Ú EÚ§……§… ®… Ω˛b¬˜b˜“ : ∫…÷J……‰{…¶……‰M… ®… §……v…EÚ Ω˛…‰x…….
EÚ…‰ +…Ëx…‰-{……Ëx…‰  x…EÚ…±… n⁄ƒ˘* BEÚ §……Æ˙ i……‰ ®…‰Æ‰˙ V…“ ®… +…™……  EÚ S…±……‰ ±……Ë]ı S…±……‰, C™……Â
E∆ÚP…“-S……‰]ı“ EÚÆ˙x…… : ∏…fi∆M……Æ˙ EÚÆ˙x……, §…x……¥…-À∫…M……Æ˙ EÚÆ˙x……. J……®…J……Ω˛  EÚ∫…“ E‰Ú EÚ§……§… ®… Ω˛b¬˜b˜“ §…x… Æ˙Ω‰˛ Ω˛…‰*
+…V… ∫…§…‰Æ‰˙ ∫…‰ ®…‰Æ˙“ Ω˛“ ∫…‰¥…… ®… ±…M…“ Æ˙Ω˛“* x…Ω˛±……™……- EÚ•… ®… {……ƒ¥… ±…]ıEÚ…x…… : ®……Ëi… E‰Ú  x…EÚ]ı +…x…….
v…÷±……™……, E∆ÚP…“-S……‰]ı“ EÚ“, EÚ{…c‰˜-§…{…c‰˜ {…Ω˛x……™…‰, ∫…¶…“ =∫…“ +§… ®…÷Z…‰ +®®…… EÚ•… ®… {…ËÆ˙ ±…]ıEÚ…B n˘“J… {…c˜i…“ l…”*
x…‰  EÚ™……* EÚ®…Æ˙ EÚ∫…x…… : i…Ë™……Æ˙ Ω˛…‰x…….
E∆ÚS…x… §…Æ˙∫…x…… : §…Ω÷˛i… + v…EÚ ±……¶… Ω˛…‰x……. =∫…x…‰  x…∂S…™…  EÚ™……  EÚ ¥…Ω˛ EÚ®…Æ˙ EÚ∫…EÚÆ˙ x…B  ∫…Ɖ˙ ∫…‰ +{…x……
∫…÷V……x… EÚ“ J…‰i…“ ®… EÚ<« ∫……±… ∫…‰ E∆ÚS…x… §…Æ˙∫… Æ˙Ω˛… l……* V…“¥…x…-∫…∆P…π…« +…Æ˙®¶… EÚƉ˙M……*
EÚSS…… S…§……x…… : EÚ`ˆ…‰Æ˙ n˘hb˜ n‰˘x……. EÚÆ˙®… °⁄Ú]ıx…… : +¶……M…… Ω˛…‰x……, ¶……M™…  §…M…c˜x…….
x……Æ˙…™…h…“ ¶…“ i……‰ +…x…‰ ¥……±…“ l…“, EÚ§… +…BM…“? =∫…‰ ¶…“ ®…‰Æ‰˙ i……‰ EÚÆ˙®… °⁄Ú]‰ı ΩÈ˛ Ω˛“*
i……‰ i…‰Æ˙“ ¶……¶…“ EÚSS…… Ω˛“ S…§…… V……BM…“* EÚ±…<« J…÷±…x…… : Æ˙Ω˛∫™… |…EÚ]ı Ω˛…‰x……, ¥……∫i… ¥…EÚ §……i… Y……i… Ω˛…‰x…….
EÚSS…“ M……‰±…“ J…‰±…x…… : +x……c˜“{…x…, B‰∫…… EÚ…®… EÚÆ˙x……  V…∫…∫…‰ =xΩ² ∫…§…∫…‰  ¥…π…®… ¥…‰n˘x…… ™…Ω˛“ l…“  EÚ ®…‰Æ‰˙ ®…x……‰¶……¥…… EÚ“ EÚ±…<«
 ¥…°Ú±…i…… Ω˛…l… ±…M…‰. J…÷±… M…<«*
GARBHANAL

+…{… ∂……™…n˘ S……Ω˛i…‰ Ω˛…ÂM…‰, V…§… +…{…EÚ…‰ Æ˙…V…… ∫……Ω˛§… ∫…‰ EÚ±…‰V…… {…∫…“V…x…… : n˘™…… +…x…….
Ø˚{…™…‰  ®…±… V……i…‰ i……‰ +…{… ®…÷Z…‰ n˘…‰ Ω˛V……Æ˙ Ø˚{…™…‰ n‰˘ n‰˘i…‰ i……‰
=∫…EÚ… EÚØ˚h… GÚxn˘x… ∫…÷x…EÚÆ˙ ∫…§…EÚ… EÚ±…‰V…… {…∫…“V… M…™……*
®…È B‰∫…“ EÚSS…“ M……‰±…“ x…Ω˛” J…‰±…i……*
EÚ±…‰V…… §…Ë`ˆx…… : P……‰Æ˙ n÷˘:J… ™…… M±…… x… Ω˛…‰x……, =i∫……Ω˛ ®…∆n˘ {…c˜x…….
EÚ]ı V……x…… : §…Ω÷˛i… ±…ŒVV…i… Ω˛…‰x…….
™…Ω˛ ™……n˘ EÚÆ˙E‰Ú ®…‰Æ˙… EÚ±…‰V…… §…Ë`ˆ… V…… Æ˙Ω˛… Ω˲  EÚ +§… ®…È +…{…
V…§… ®…È Œ∫j…™…… E‰Ú >{…Æ˙ n˘™……  n˘J……x…‰ EÚ… =i∫……Ω˛ {…÷Ø˚π…… ®…Â
±……‰M…… E‰Ú  ±…B E÷ÚUÙ ¶…“ x… EÚÆ˙ ∫…E⁄ƒÚM……*
n‰˘J…i…“ Ω⁄ƒ˛ i……‰ V…Ë∫…‰ EÚ]ı V……i…“ Ω⁄ƒ˛*
EÚ±…‰V…‰ EÚ… ]÷ıEÚc˜… : {…÷j….
EÚ`ˆ{…÷i…±…“ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ x…S……x…… : n⁄˘∫…Æ˙… ∫…‰ +{…x…“ <SUÙ… E‰Ú +x…÷∫……Æ˙
EÚ…®… EÚÆ˙…x……. ¥…‰ +{…x…‰ Ω˛“ EÚ±…‰V…‰ E‰Ú ]÷ıEÚc‰˜ ΩÈ˛*
™…Ω˛“ ±……‰M… =x… §…‰S……Æ˙… EÚ…‰ EÚ`ˆ{…÷i…±…“ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ x…S…… Æ˙Ω‰˛ EÚ±…‰V…‰ {…Æ˙ {…il…Æ˙ Æ˙J…x…… : V…“ EÚc˜… EÚÆ˙x…….
ΩÈ˛* ™…Ω˛ ∫…∂…∆ EÚi……  ¥…v…¥…… +{…x…‰ EÚ±…‰V…‰ {…Æ˙ {…il…Æ˙ Æ˙J…EÚÆ˙ +{…x…“
EÚg¯“ EÚ…-∫…… =§……±… : ∂…“Q… Ω˛“ ∫…®……{i… Ω˛…‰ V……x…‰ ¥……±…… V……‰∂…. <∫… {™……Æ˙“ ∫…∆i……x… EÚ…‰ i™……M… n‰˘x…‰ E‰Ú  ±…B §……v™… Ω÷˛<«*
®…È =∫… {…Æ˙  ¥…∂¥……∫… x…Ω˛” EÚÆ˙ ∫…EÚi……, C™…… EÚ =∫…®… EÚg¯“ EÚ±…‰V…‰ ®… +…M… ±…M…x…… : n÷˘:J… n‰˘x…….
EÚ…-∫…… =§……±… +…i…… Ω˲* ™…Ω˛ ∂…§n˘ =∫…E‰Ú EÚ±…‰V…‰ ®… S…÷¶… M…B l…‰*
62 ±……‰EÚ…‰ HÚ™……ƒ +…‰J…±…“ ®…  ∫…Æ˙  n˘™…… i……‰ ®…⁄∫…±…… EÚ… C™… b˜Æ˙ : EÚπ]ı ∫…Ω˛x…‰ {…Æ˙
=i……∞¸ Ω˛…‰x…‰ {…Æ˙ EÚπ]ı EÚ… b˜Æ˙ x…Ω˛” Æ˙Ω˛i…….
§…‰S……Æ˙“  ®…∫…‰V… §…‰n˘“ +…‰J…±…“ ®…  ∫…Æ˙ Æ˙J… S…÷EÚ“ l…“* i…§…
®…⁄∫…±…… ∫…‰ b˜Æ˙ EÚÆ˙ ¶…“ C™…… EÚÆ˙ ±…‰i…”?
BEÚ Ω˛“ l…˱…‰ E‰Ú S…]¬ı]‰ı-§…]¬ı]‰ı : BEÚ Ω˛“ |…EÚ…Æ˙ E‰Ú ±……‰M…. +…‰∫… S……]‰ı ∫…‰ {™……∫… x…Ω˛” §…÷Z…i…“ :  EÚ∫…“ EÚ…‰ <i…x…“ l……‰c˜“ S…“W…
±……‰ +…ËÆ˙ ∫…÷x……‰, ∫…§… BEÚ Ω˛“ l…˱…‰ E‰Ú S…]¬ı]‰ı-§…]¬ı]‰ı ΩÈ˛*  ®…±…x……  EÚ =∫…EÚ“ i…fiŒ{i… x… Ω˛…‰*
BEÚ {…∆l… n˘…‰ EÚ…V… : BEÚ ™…÷ HÚ ™…… ∫……v…x… ∫…‰ n˘…‰ EÚ…™……Á EÚ“  ∫… r˘. +…Èv…“ J……‰{…c˜“ =±]ı… ®…i… : ®…⁄J…« EÚ…  ¥…S……Æ˙ =±]ı… Ω˛“ Ω˛…‰i…… Ω˲*
+xi… ®… BEÚ ∫…J…“ x…‰ =∫…‰ Æ˙…™… n˘“, ¶…Æ˙i…x……]ı¨®… ∫…“J… b˜…±……‰- +…ËÆ˙ §……i… J……‰]ı“ ∫…Ω˛“ n˘…±… Æ˙…‰]ı“ : ∫…∆∫……Æ˙ EÚ“ ∫…§… S…“W…… ®…Â
BEÚ {…∆l… n˘…‰ EÚ…V…, ∂…Æ˙“Æ˙ ¶…“ U∆Ù]ı V……BM…… +…ËÆ˙ EÚ±……EÚ…Æ˙… ®… ¶……‰V…x… Ω˛“ ®…÷J™… Ω˲*
 M…x…“ V……x…‰ ±…M……‰M…“* +…Ë∫…Æ˙ S…⁄EÚ“ b˜…‰®…x…“, M……¥…‰ i……±… §…‰i……±… : V……‰ ®…x…÷π™… +¥…∫…Æ˙ ∫…‰
BEÚ ®…UÙ±…“ ∫……Ɖ˙ i……±……§… EÚ…‰ M…∆n˘… EÚÆ˙i…“ Ω˲ : ™… n˘  EÚ∫…“ P…Æ˙ ™…… ∫…®…⁄Ω˛ S…⁄EÚ V……i…… Ω˲, =∫…EÚ… EÚ…®…  §…M…c˜ V……i…… Ω˲ +…ËÆ˙ E‰Ú¥…±…
®… BEÚ ¥™… HÚ n÷˘πS… Æ˙j… Ω˛…‰i…… Ω˲ i……‰ ∫……Æ˙… P…Æ˙ ™…… ∫…®…⁄Ω˛ §…÷Æ˙… ™…… {…∂S……i……{… =∫…E‰Ú Ω˛…l… +…i…… Ω˲*
§…n˘x……®… Ω˛…‰ V……i…… Ω˲* E∆ÚM……±…“ ®… +…]ı… M…“±…… : ®…÷∫…“§…i… {…Æ˙ ®…÷∫…“§…i… +…x…….
BEÚ ®™……x… ®… n˘…‰ i…±…¥……ÆÂ˙ x…Ω˛” ∫…®…… ∫…EÚi…” : V…Ω˛…ƒ n˘…‰ ®…x…÷π™…  EÚ∫…“ {…Ω˛±…‰ {…Æ˙“I…… ®… °‰Ú±… Ω÷˛+…,  °ÚÆ˙ x……ËEÚÆ˙“ U⁄Ù]ı“ +…ËÆ˙ P…Æ˙
EÚ…®… ™…… P…Æ˙ E‰Ú ®…… ±…EÚ §…x…i…‰ Ω˛… +…ËÆ˙ n˘…‰x…… +{…x…… {…⁄Æ˙… V……i…‰ ∫…®…™… Ɖ˙±… ®… ∫…∆n⁄˘EÚ Æ˙Ω˛ M…™……* <∫… §……Æ˙ ®…‰Æ‰˙ ∫……l…
+ v…EÚ…Æ˙ S……Ω˛i…‰ Ω˛… ¥…Ω˛…ƒ <∫… EÚΩ˛…¥…i… EÚ… |…™……‰M… Ω˛…‰i…… Ω˲* §…c˜“ §…÷Æ˙“ §…“i…“, E∆ÚM……±…“ ®… +…]ı… M…“±…… Ω˛…‰ M…™……*
BEÚ ±…J… {…⁄i… ∫…¥…… ±…J… x……i…“, i…… Æ˙…¥…h… P…Æ˙  n˘™…… x… §……i…“ :  EÚ∫…“ EÚ{…c‰˜ °Ú]‰ı M…Æ˙“§…“ +…<« : °Ú]‰ı EÚ{…c‰˜ n‰˘J…x…‰ ∫…‰ ®……±…⁄®… Ω˛…‰i…… Ω˲
+i™…∆i… B‰∂¥…™…«∂……±…“ ¥™… HÚ E‰Ú {…⁄h…«  ¥…x……∂… Ω˛…‰ V……x…‰ {…Æ˙ <∫…  EÚ ™…Ω˛ ®…x…÷π™… M…Æ˙“§… Ω˲*
±……‰EÚ…‰ HÚ EÚ… |…™……‰M…  EÚ™…… V……i…… Ω˲*
EÚ¶…“ P…“ P…x……, EÚ¶…“ ®…÷]¬ı`ˆ“ S…x…… : V……‰  ®…±… V……B =∫…“ {…Æ˙
BEÚ…xi… §……∫……, Z…M…c˜… x… Z……ƒ∫…… : BEÚ…xi… ®… Æ˙Ω˛x…… +SUÙ… Ω˛…‰i…… Ω˲, ∫…∆i…÷π]ı Æ˙Ω˛x…… S…… Ω˛B*
 EÚ∫…“ ∫…‰ Z…M…c˜…-Z…∆Z…]ı x…Ω˛” Ω˛…‰i……*
EÚ¶…“ x……¥… M……c˜“ {…Æ˙, EÚ¶…“ M……c˜“ x……¥… {…Æ˙ : ∫…®…™… {…Æ˙ BEÚ-n⁄˘∫…Ɖ˙
B‰Æ˙… M…ËÆ˙… x…il…⁄ J…ËÆ˙… : ®……®…⁄±…“ +…n˘®…“. EÚ“ ∫…Ω˛…™…i…… EÚ“ +…¥…∂™…EÚi…… {…c˜i…“ Ω˲*
EÚ…‰<« B‰Æ˙… M…ËÆ˙… x…il…⁄ J…ËÆ˙… ®…Ω˛±… E‰Ú +∆n˘Æ˙ x…Ω˛” V…… ∫…EÚi…… l……* EÚ®…V……‰Æ˙ EÚ“ V……‰∞¸ ∫…§…EÚ“ ∫…Æ˙Ω˛V… : EÚ®…V……‰Æ˙ +…n˘®…“ EÚ…‰ EÚ…‰<«
B‰∫…“ EÚ“ i…Ë∫…“ : ∫…¶™… {…÷Ø˚π…… u˘…Æ˙… |…™…÷HÚ BEÚ |…EÚ…Æ˙ EÚ… M……±…“. M……ËÆ˙¥… x…Ω˛” |…n˘…x… EÚÆ˙x……, ∫…§… =∫…EÚ“ ∫j…“ ∫…‰ Ωƒ˛∫…“-®…V……EÚ
B‰∫…“ EÚ“ i…Ë∫…“ =x…EÚ“, §…Æ˙…i… ±……Ë]ı… E‰Ú ±…‰ V……x…… EÚ…‰<« Ωƒ˛∫…“-J…‰±… EÚÆ˙i…‰ ΩÈ˛*
Ω˲? EÚÆ˙ ±…‰ ∫……‰ EÚ…®…, ¶…V… ±…‰ ∫……‰ Æ˙…®… : V……‰ E÷ÚUÙ EÚÆ˙x…… Ω˛…‰ =∫…‰ ∂…“Q…
B‰∫…‰ §…⁄g‰¯ §…˱… EÚ…‰ EÚ…Ëx… §……ƒv… ¶…÷∫… n‰˘™… : §…⁄g‰¯ +…ËÆ˙ §…‰EÚ…Æ˙ ®…x…÷π™… EÚ…‰ EÚ…‰<« EÚÆ˙ ±…‰x…… S…… Ω˛B, =∫…®… +…±…∫™… x…Ω˛” EÚÆ˙x…… S…… Ω˛B*
¶……‰V…x… +…ËÆ˙ ¥…∫j… x…Ω˛” n‰˘i……. EÚƉ˙ EÚ… Æ˙xn˘… x……®… §… Æ˙™……Æ˙ EÚ…, ±…c‰˜  ∫…{……Ω˛“ x……®… ∫…Æ˙n˘…Æ˙ EÚ… :

GARBHANAL
EÚ®……i…‰-v…®……i…‰ i……‰ E÷ÚUÙ ΩÈ˛ x…Ω˛”, E‰Ú¥…±… J……x…‰ +…ËÆ˙ §…SS…… EÚ…‰ UÙ…‰]‰ı ±……‰M… EÚ…®… EÚÆ˙i…‰ ΩÈ˛ {…Æ˙xi…÷ x……®… =x…E‰Ú ∫…Æ˙n˘…Æ˙ EÚ…
b˜…∆]ıx…‰-°Ú]ıEÚ…Æ˙x…‰ ∫…‰ ®…i…±…§… Ω˲...B‰∫…‰ §…⁄g‰¯... Ω˛…‰i…… Ω˲*
+…‰`ˆ…  x…EÚ±…“ EÚ…‰`ˆ… S…g¯“ : V……‰ §……i… ®…÷ƒΩ˛ ∫…‰  x…EÚ±… V……i…“ Ω˲ ¥…Ω˛ °ËÚ±… EÚÆ˙x…“ J……∫… EÚ“, §……i… ±……J… EÚ“ : V…§… EÚ…‰<«  x…EÚ®®…… +…n˘®…“
V……i…“ Ω˲, M…÷{i… x…Ω˛” Æ˙Ω˛i…“. §…g¯-S…g¯EÚÆ˙ §……i… EÚÆ˙i…… Ω˲*
+…‰U‰Ù EÚ“ |…“ i…, §……±…⁄ EÚ“ ¶…“ i… : §……±…⁄ EÚ“ n˘“¥……Æ˙ EÚ“ ¶……ƒ i… +…‰U‰Ù EÚÆ˙x…“ x… EÚÆ˙i…⁄i…, ±…c˜x…‰ EÚ…‰ ®…V…§…⁄i… : V……‰ ¥™… HÚ EÚ…®… i……‰ E÷ÚUÙ
±……‰M…… EÚ… |…‰®… +∫l……™…“ Ω˛…‰i…… Ω˲* x… EÚƉ˙ {…Æ˙ ±…c˜x…‰-Z…M…c˜x…‰ ®… i…‰V… Ω˛…‰*
EÚΩ˛…¥…i…Â
<i…x…‰ §…c‰˜ n‰˘∂… EÚ“ §…“∫…-{…SS…“∫… |…®…÷J… ¶……π……Bƒ +…ËÆ˙ +x… M…x…i… §……‰ ±…™…… ®… |…™……‰M… ®… +…x…‰ ¥……±…“
EÚΩ˛…¥…i… Ω˛®……Æ˙“ {…Æ∆˙{…Æ˙… EÚ“ x…  ∫…°«Ú BEÚV…÷]ıi…… EÚ“  ®…∂……±… ΩÈ˛, §…Œ±EÚ ¶…… π…EÚ i……ËÆ˙ {…Æ˙ Ω˛®… 63
BEÚ∫…⁄j…i…… ®…  {…Æ˙…‰i…“ ΩÈ˛. <∫… +∆EÚ ®… i… ®…±… EÚ“ S…÷Àx…n˘… EÚΩ˛…¥…i… n˘“ V…… Æ˙Ω˛“ ΩÈ˛.

+hh…… ¥…™……Æ˙  ¥…≥÷∆˝n˘…±…¬ +b˘¥…÷®…÷ÆË˙. +…∆ b˜ E÷∆Ú b˜™…Ëi…¬ i…Œ]¬ı]ıx……±…¬ {…Æ˙{{…n÷˘ ∂……∆§…±…¬.


=∫i……n˘ EÚ… {…ËÆ˙  °Ú∫…±…‰, i……‰ ¶…“ ¥…Ω˛ EÚ±…… ®……x…“ V……i…“ Ω˲* ∫…x™……∫…“ E‰Ú S…⁄i…c˜{…Æ˙ ®……Æ˙…‰ i……‰ Æ˙…J… Ω˛“ =c‰˜M…“*
Shoud a teacher make a slip, it is If a mendicant is struck on his posteriors,
attributed to his art. ashes fly.
+ n˘EÚ… Æ˙ ¥…“]÷ı]ıE¬Ú EÚ…‰ ≥˝®…÷]¬ı]Ëı E÷Ú b˜™……x…¥…x…¬ ¥…“]¬ı]⁄ı +Œ®®…™…Ë +…h…Ë + b˜k…÷ ¥…≥˝Æ¬˙ {…‰hh…Ë®…¬ {……‰]≈ı“ ¥…≥˝Æ¬˙.
=b˘CE÷Ú®…¬. ±…c˜E‰Ú EÚ…‰ b˜…ƒ]ı b˜{…]ı ∫…‰ +…ËÆ˙ ±…c˜EÚ“ EÚ…‰ {™……Æ˙ ∫…‰ {……±……‰*
+ v…EÚ…Æ˙“ E‰Ú P…Æ˙ EÚ“ ®…÷M…‘ EÚ… +∆b˜…  EÚ∫……x… E‰Ú P…Æ˙ EÚ“ Train a boy strictly and a girl kindly.
 ∫…±… i……‰c˜ n‰˘M……* +…®…÷b˘™……x…¬ {…±…®…¬ +Ø∆˚n˘…±…¬ E÷Ú{{…Ë B Æ˙S…¬ ∂…hb˘ ∂…‰™™…±……®…¬.
An egg obtained from the house of the {… i… EÚ… §…±… Ω˛…‰ i……‰ P…⁄Ɖ˙ {…Æ˙ S…g¯EÚÆ˙ ¶…“ ±…c˜ ∫…EÚi…‰ ΩÈ˛*
chief will break the grin-stone in the house
If your husband be a powerful man you may
of the peasant.
ascend the dunghill to fight.
+xÆË˙CE÷Ú k…x…¬ M…Æ˙ {…±……CEÚ…™……Ë ¥…b˜ <xpˢCE÷Úk…¬  i…x…¬ EÚÆ˙ +…¥…‰Ø˚  x…Æ˙®……x……±…÷®…¬ {……±…¥…‰Ø˚  x…Æ˙®……®……‰?
EÚ≥˝…CEÚ…™…¬ {…‰ Æ˙n÷˘.
M……™… EÚ… Æ∆˙M… V……‰ ¶…“ Ω˛…‰, n⁄˘v… EÚ… Æ∆˙M… §…n˘±…‰M…… C™……?
EÚ±… |……{i… Ω˛…‰x…‰ ¥……±…‰ EÚ]ıΩ˛±… ∫…‰ +…V… |……{i… EÚb÷˜¥…… °Ú±…
Will the colour of the skin of a cow affect that of
+SUÙ…*
its milk.
The kala fruit (bitter-fruit) of today is better
than the jack-fruit of the future.
<Æ˙…®…x…Ë{{……‰±… Æ˙…V…… <Ø∆˚n˘…±…¬ +x…÷®……x…Ë{{……‰±…S…¬ ∂…‰¥…EÚx…÷®…¬ <Ø˚{{……x…¬.
Æ˙…®… EÚ“ i…Æ˙Ω˛ Æ˙…V…… Ω˛…‰i…… i……‰ Ω˛x…÷®……x… EÚ“ i…Æ˙Ω˛ ∫…‰¥…EÚ ¶…“ Ω˛…ÂM…‰*
GARBHANAL

+{{…x…¬ +Ø˚®…Ë +{{…x…¬ ®……hb˜…±…¬ i…‰ Æ˙™…÷®….


If the king be equal to Rama, his servant may
 {…i…… EÚ… ®…Ω˛i¥…  {…i…… E‰Ú ®…Æ˙x…‰ {…Æ˙ ®……±…⁄®… Ω˛…‰M……*
be equal to Hanuman.
The value of the father is known after his
demise.
+…‰Ø˚ E÷Úb˜®…¬ {……±…÷CE÷Ú +…‰Ø˚ i…÷ ≥˝ {…÷ÆË˙.
+ÆË˙ ™…]¬ı {…÷hh…÷®…¬ +b˘ ¥…]¬ı]÷ıE¬Ú EÚb˜x…÷®…¬ +…M……n÷˘. P…c‰˜ ¶…Æ˙ n⁄˘v… E‰Ú  ±…B BEÚ §…⁄ƒn˘ ®…]¬ı`ˆ… EÚ…°Ú“ Ω˲*
One drop of butter-milk to a pot of milk is
V……ƒP… ®… °Ú°Ú…‰±…… +…ËÆ˙ EÚV…«n˘…Æ˙ {…c˜…Ë∫…“ n˘…‰x…… §…÷Ɖ˙ ΩÈ˛*
enough.
Sores about the waist and debt to one’s
neighbour are both bad.
E∆Ú§… ≥˝ ™…±…‰ B]≈ı∂……‰]≈Ëı ®… ™…Ƭ˙ ®… ™…Ƭ˙ Bx…¬ EÚÆ˙n˘…?
+≥÷˝ M…Æ˙ +…h…Ë™…÷®…¬  ∂… Æ˙CEÚÆ˙ {…‰hh…Ë™…÷®…¬ x…∆§…E⁄Úb˜…n÷˘. E∆Ú§…±… ®… ¶……i… ±…‰  ±…™…… i……‰ ¶……i… ®… §……±… Ω˛“ §……±… ΩÈ˛ EÚΩ˛x…‰ ∫…‰
C™…… ±……¶…?
Æ˙…‰x…‰ ¥……±…‰ {…÷Ø˚π… +…ËÆ˙ Ωƒ˛∫…x…‰ ¥……±…“ ∫j…“ EÚ…  ¥…∂¥……∫… ®…i…
It is to say that the boiled rice received in a
EÚÆ˙…‰*
cumbly (blanket) is full of hair?
A Crying man and smilling woman are not
to be trusted.
∂™……®…±…… ∂…÷C±…
64 +…v™……Œi®…EÚ o˘Œπ]ı∫…∆{…z… ∂……±…“x… M…fiΩ˛h…“ E‰Ú ∞¸{… ®… +{…x…‰ E÷Ú]÷ı®§…, {…÷Æ˙…˙-{…c˜…Ë∫… +…ËÆ˙ ∫…®……V… ®… |… i…Œπ`ˆi…* ±……‰EÚ Ø˚ S… E‰Ú +x…÷∞¸{…
∫…÷∫¥……n÷˘ ¥™…∆V…x… {…EÚ…x…‰ +…ËÆ˙ {…Æ˙…‰∫…x…‰ ®…  ∫…r˘Ω˛∫i…* P…Æ˙-M…fiΩ˛∫l…“ E‰Ú EÚ…®… ®… |…‰®…{…⁄h…« +x…÷∂……∫…x… E‰Ú ∫……l… E÷Ú∂…±… ®……M…«n˘∂…«EÚ* M…fiΩ˛S…™……« ®…Â
∫¥…SUÙi…… +…ËÆ˙ ∫…÷Ø˚ S… E‰Ú |… i… BEÚ…O… ¶……¥… ∫…‰ ∫…®…Ã{…i…* +…v™……Œi®…EÚ EÚl…… ∫…… Ω˛i™… E‰Ú {…`ˆx…-{……`ˆx… +…ËÆ˙ P…Ɖ˙±…⁄ EÚ±……+… ®… +x…÷Æ˙…M…*
∫…∆{…E«Ú -- B°Ú-93/27, i…÷±…∫…“ x…M…Æ˙, ¶……‰{……±… (®…v™…|…n‰˘∂…) ¶……Æ˙i…, °Ú…‰x… : 0755-2577460

∫…“i…… EÚ“ Æ˙∫……‰<«


§…‰∫…x… E‰Ú M…]¬ı]‰ı EÚ… ∫……M…
∫……®…O…“ : 250 §…‰∫…x… O……®…, n˘…‰ S…®®…S… ∫……§…÷i… +…ËÆ˙ n˘…‰ S…®®…S…  {…∫……
Ω÷˛+… v… x…™……, BEÚ-BEÚ S…®®…S… Ω˛±n˘“ {……=b˜Æ˙, +V…¥……<x…, ∫……È°Ú, ±……±…
 ®…S…« {……=b˜Æ˙ +…ËÆ˙ V…“Æ˙…* S…÷]ıEÚ“ ¶…Æ˙ J……x…‰ EÚ… ∫……‰b˜…* l……‰c‰˜-∫…‰ ®…“`ˆ“
x…“®… E‰Ú {…k…‰ +…ËÆ˙ §……Æ˙“EÚ EÚ]ı… Ω÷˛+… v… x…™……* 500 O……®… n˘Ω˛“* x…®…EÚ
∫¥……n˘ E‰Ú +x…÷∫……Æ +…ËÆ˙ M…Æ˙®… ®…∫……±……˙*
 ¥… v… : §…‰∫…x… ®… +…v…… S…®®…S… V…“Æ˙…, v… x…™……, ∫……È°Ú, +V…¥……<x…, i…Æ˙“ : §…i…«x… ®… l……‰c˜…-∫…… i…‰±… b˜…±…EÚÆ˙ V…“Æ˙…, +V…¥……<x…, ∫……§…÷i…
Ω˛±n˘“, ±……±… ®…S…«, x…®…EÚ, J……x…‰ EÚ… ∫……‰b˜… +…ËÆ˙ n˘…‰ S…®®…S… i…‰±… b˜…±…EÚÆ˙ v… x…™…… +…ËÆ˙ EÚg¯“ {…k…… EÚ… UÙ…ÂEÚ ±…M……Bƒ* UÙ…ÂEÚ E‰Ú ∫……l… ±……±…
{……x…“ ∫…‰ M…⁄ƒl… ±…Â*  °ÚÆ˙ <x…E‰Ú +∆M…÷±…“ E‰Ú §…Æ˙…§…Æ˙ ®……‰]‰ı +…ËÆ˙ ±…®§…‰ Æ˙…‰±…  ®…S…«, Ω˛±n˘“, v… x…™…… {……=˘b˜Æ˙ +…ËÆ˙ l……‰c˜…-∫…… {……x…“ b˜…±…EÚÆ˙
§…x……EÚÆ˙ =§…±…i…‰ Ω÷˛B {……x…“ ®… b˜…±…Â* 15-20  ®…x…]ı =§……±…EÚÆ˙ V…§… ¥…‰ M…]¬ı]‰ı b˜…±… n¢* l……‰c˜“ n‰˘Æ˙ {…EÚx…‰ E‰Ú §……n˘ =∫…®… n˘Ω˛“ b˜…±…EÚÆ˙
`ˆhb‰˜ Ω˛…‰ V……Bƒ i……‰ =x…E‰Ú UÙ…‰]‰ı-UÙ…‰]‰ı ]÷ıEÚc‰˜ (M…]¬ı]‰ı) EÚÆ˙E‰Ú EÚ…]ı ±…Â* S……Ω² S…±……Bƒ  V…∫…∫…‰  EÚ n˘Ω˛“ °Ú]‰ı x…Ω˛”*  °ÚÆ˙ Ω˛Æ˙… v… x…™…… +…ËÆ˙ l……‰c˜…-
i……‰ £Ú…<« EÚÆÂ˙* ∫…… M…Æ˙®… ®…∫……±…… b˜…±…EÚÆ˙ M…Æ˙®……-M…Æ˙®… {…Æ˙…‰∫…Â*

{…EÚ…Ëc‰˜ ¥……±…“ ∫…÷∫¥……n÷˘ EÚg¯“


∫……®…O…“ : §…‰∫…x… 150 O……®…, n˘Ω˛“ BEÚ ±…“]ıÆ˙, n˘…‰-n˘…‰ ]ı“ S…®®…S… Ω˛±n˘“ +…ËÆ˙ v… x…™…… {……=b˜Æ˙, BEÚ-
BEÚ ]ı“ S…®®…S… Æ˙…<« +…ËÆ˙ V…“Æ˙…, BEÚ ]ı“ S…®®…S… i…l…… ®…Ël…“ n˘…x……, ±……±…  ®…S…« {……=b˜Æ˙* EÚc˜“ {…k……
(®…“`ˆ“ x…“®…) +…ËÆ˙ Ω˛”M…* {…EÚ…Ëc‰˜ E‰Ú  ±…B i…‰±… 250 O……®… +…ËÆ˙ S…x…‰ EÚ“ n˘…±… 100 O……®…* x…®…EÚ
∫¥……n˘ E‰Ú +x…÷∫……Æ˙*
 ¥… v… : {…Ω˛±…‰ n˘Ω˛“ EÚ…‰ °‰Ú]Âı  °ÚÆ˙ =∫…®… §…‰∫…x…, x…®…EÚ, Ω˛±n˘“, v… x…™…… +…ËÆ˙ ±……±…  ®…S…« b˜…±…EÚÆ˙

GARBHANAL
n˘…‰§……Æ˙… °‰Ú]Âı* P……‰±… EÚ…‰ <i…x…… {…i…±…… EÚÆÂ˙  EÚ ¥…Ω˛ E÷Ú±…  ®…±……EÚÆ˙ n˘…‰ ±…“]ıÆ˙ Ω˛…‰ V……B*  °ÚÆ˙ ∫……®……x™… +…ƒS… {…Æ˙ S…⁄±Ω‰˛ {…Æ˙ §…i…«x… S…g¯…Bƒ*
n˘…‰ S…®®…S… i…‰±… b˜…±…EÚÆ˙ =∫…®… J…c˜“ Æ˙…<«, V…“Æ˙…, ®…Ël…“ n˘…x……, EÚc˜“ {…k…… +…ËÆ˙ Ω˛”M… b˜…±…Â* Æ˙…<«, ®…Ël…“ i…‰±… ®… S…]ıEÚx…‰ E‰Ú §……n˘ §…x……™……
Ω÷+… P……‰±… b˜…±…EÚÆ˙ =∫…‰ EÚÆ˙U÷Ù±…“ ∫…‰ ±…M……i……Æ˙ S…±……Bƒ* =§……±… +…x…‰ {…Æ˙ +…ƒS… EÚ…‰ v…“®…“ Æ˙J…Â* <∫…‰ EÚ®… ∫…‰ EÚ®… i…“∫…  ®…x…]ı i…EÚ v…“®…“
+…ƒS… {…Æ˙ {…EÚx…‰ n¢*  °ÚÆ˙ S…⁄±Ω‰˛ ∫…‰ =i……Æ˙ ±…Â* EÚc˜“ ®… b˜…±…x…‰ E‰Ú  ±…B {…EÚ…Ëc‰˜ : 100 O……®… S…x…‰ EÚ“ n˘…±… Æ˙…i… ®… ¶…“M…x…‰ E‰Ú  ±…B Æ˙J…
n¢* ∫…÷§…Ω˛ =∫…‰  ®…C∫…Æ˙ ®… {…“∫…i…‰ ∫…®…™… +n˘Æ˙EÚ, Ω˛Æ˙“  ®…S…« +…ËÆ˙ ∫¥……n˘ E‰Ú +x…÷∫……Æ˙ x…®…EÚ ¶…“  ®…±…… n¢*  °ÚÆ˙ <∫…E‰Ú UÙ…‰]‰ı-UÙ…‰]‰ı {…EÚ…Ëc‰˜
i…‰±… ®… i…±…EÚÆ˙ <xΩ² M…Æ˙®…-M…Æ˙®… P……‰±… ®… b˜…±… n¢* E÷ÚUÙ n‰˘Æ˙ §……n˘ ™…Ω˛ {…EÚ…Ëc‰˜ ¥……±…“ EÚg¯“ {…Æ˙…‰∫…Â* =∫… {…Æ˙ Ω˛Æ˙… v… x…™…… +…ËÆ˙ {…÷n˘“x…… EÚ“
{…k…“ b˜…±…EÚÆ˙ =∫…‰ ∫…V…… n¢*
65

1 2 3 4
§……Bƒ ∫…‰ n˘…Bƒ
1. §……ËUÙ…Æ˙ EÚÆ˙x……, {……x…“  M…Æ˙…x…… (4) 5 6
4. P…c˜…, ∂…Æ˙“Æ˙, æ˛n˘™…, ®…x… (2)
7 8 9 10
6. n⁄˘Æ˙ EÚÆ˙¥……x……, Ω˛]ı…x…‰ EÚ… EÚ…®… EÚÆ˙¥……x…… (4)
7. Q……h…Âp˘“, x…… ∫…EÚ…, |… i…π`ˆ… (2)
11 12 13
9. ∫……v……Æ˙h…, ®……®…⁄±…“, EÚ®… n˘…®… EÚ… (2)
11.  x…{…÷h…, E÷Ú∂…±…, S…i…÷Æ˙ (2) 14 15 16 17
12. ±…¥…h…, x……‰x… (3)
14. §……‰i…±… EÚ“ b˜…]ı, EÚ…Ë+… (2) 18 19 20

15. |…¶……¥… x…π]ı EÚÆ˙x…‰ ¥……±……, ®……Æ˙ b˜…±…x…‰ ¥……±…… (3)


21 22 23
17. ®……±……, {…Æ˙…V…™… (2)
18. {……‰i…, V…±…™……x…,  ¥…®……x… (3) 24 25 26
20. x™…⁄x…i……, +¶……¥… (2)
21. EÚh…, v…⁄±… (2) 27 28

22. ∫… Æ˙i……, i…Æ∆˙ M…h…“ (2)


24. ∫¥…“EÚ…Æ˙ Ω˛…‰x…… (4)
GARBHANAL

27. EÚ…™…«, v…∆v……, |…™……‰V…x… (2)


28. +S……x…EÚ (4) 9. v…CEÚ…, S……‰]ı, +…P……i… (3)
10. ∫…‰¥…EÚ, S……EÚÆ˙, ¥…‰i…x…¶……‰M…“ (3)
>{…Æ˙ ∫…‰ x…“S…‰ 13. ∏…‰π`ˆ V…x…, ∫……Ω⁄˛EÚ…Æ˙, §…c˜… +…n˘®…“ (4)
1. |…¥…… Ω˛i… EÚÆ˙x……, M…ƒ¥……x……,  ®…∫… (3) 14. +∆V…x…, EÚV…Æ˙… (3)
2. {…Æ˙UÙ…<«, UÙ…™……, {…‰]ı“EÚ…‰]ı (2) 16. BEÚ {…÷Ø˚π… {… Æ˙v……x… (3)
3. n˘…‰π…,  ®…±……¥…]ı, n÷˘π]ıi…… (2) 19. V…x®… n‰˘x…‰ ¥……±……,  {…i…… (3)
4. M…Ω˛Æ˙…, ∫…P…x… (2) 23. ±…EÚc˜“ EÚ…‰ S……]ı V……x…‰ ¥……±…… EÚ“c˜… (3)
5. +{…x…‰ Ω˛∫i…±…‰J… ®… +{…x…… x……®…  ±…J…x…… (4, 3) 24. §…Æ˙…§…Æ˙, i…÷±™…, n˘…‰ ∫…‰  ¥…¶……V™… ∫…∆J™…… (2)
6. §…V……x…… (3) 25.  EÚÆ˙h…, §…Æ˙…Ëx…“, P……‰c‰˜ EÚ“ ±…M……®… (2)
8. +]¬ı]ıΩ˛…∫…, `ˆΩ˛…EÚ… (4) 26. x…C∂……, |……∞¸{…, ®……x… S…j… (2)
66

EÚE«Ú
v…x…, Æ˙…V…x…“ i…, x……ËEÚÆ˙“, ∫…∆i……x…, J…‰±…,  S… EÚi∫……, ∫…÷Æ˙I……, ∫…‰x……
<i™…… n˘ I…‰j……‰∆ ®…‰∆ ®……x… ∫…EÚ i…x……¥…* n˘…∆{…i™… B¥…∆ |…h…™… ∫…∆§…∆v………‰∆ ®…‰∆
¶…“ i…x……¥… EÚ“  ∫l… i… Æ˙Ω˛ ∫…EÚi…“ Ω˛Ë* ™…Ω˛ ®…Ω˛“x…… +… l…«EÚ,
®…√‰π… {…… Æ˙¥…… Æ˙EÚ ∂……∆ i… E‰Ú  ±…B +∂…÷¶… Æ˙Ω˛ ∫…EÚi…… Ω˛Ë* n˘÷M……«,  ∂…¥…,
 EÚ∫…“  W…n˘M…“ ®…‰∆ ®…÷ ∂EÚ±…‰∆ x…Ω˛” +…i…”* +…{… E‰Ú ∫……l… ¶…“ E÷ÚUÙ B‰∫…… Ω˛“ ∫…⁄™…« EÚ“ ={……∫…x…… ±……¶…EÚ…Æ˙“ Æ˙Ω˛ ∫…EÚi…“ Ω˛È* ®…Ω˛“x…‰ E‰Ú +∆i… i…EÚ
Ω˛Ë* ∫……±… E‰Ú {……ƒS… ®…Ω˛“x…‰ +…{… B‰∫…“ Ω˛“ {…Æ˙‰∂…… x…™……‰∆ EÚ… ∫……®…x…… EÚÆ˙ ∫……Èn˘™…«, ]ı“¥…“, °ËÚ∂…x…, EÚ±……, J…‰i…“-§……c“ ∫…‰ V…÷c‰ ±……‰M…… EÚ… ∂…÷¶…
∫…EÚi…‰ Ω˛È* ±…‰ EÚx… Ω˛…Ë∫…±…… §…x……B∆ Æ˙ J…B* +SUÙ‰ ¥…HÚ EÚ“ J…÷∂§…⁄ ¶…“ ∫…®…™… ∂…÷∞¸ Ω˛…‰ ∫…EÚi…… Ω˲ <∫… ±…B x…™…‰  x…¥…‰∂… ±……¶…EÚ…Æ˙“ i…l……
+…{…EÚ…‰ +…i…“ Æ˙Ω˛‰M…“* x……ËV…¥……x……‰∆, UÙ…j……‰∆, J…√…∫…EÚÆ˙ EÚ®… =®…Æ˙ E‰Ú ±……‰M……‰∆ ∫…®……V…∫…‰¥…… B¥…∆ +x™… |…EÚ…Æ˙ ∫…‰ ∫…®®……x… Ω˛… ∫…±… Ω˛…‰ ∫…EÚi…‰ ΩÈ˛*
E‰Ú  ±…B ®…Ω˛i¥…{…⁄h…« Ω˛È <∫… ∫……±… E‰Ú ∂…÷Ø˚+…i…“ UÙΩ˛ ®…Ω˛“x…‰* ¥™……{……Æ˙ ®…‰∆ ∫¥……∫l™… EÚ“ o˘ π]ı ∫…‰ V……‰c…‰∆, Ω˛ d˜™……‰∆, M…±…‰ B¥…∆ °‰Ú°Úc…‰∆ E‰Ú Æ˙…‰M……‰∆ ∫…‰
±…M…‰ ±……‰M……‰∆ EÚ…‰ ∫…i…E«Ú Æ˙Ω˛x…… Ω˛…‰M……* x…B EÚ…Æ˙…‰§……Æ˙ EÚ“  n˘∂…… ®…‰∆ ¶…“ ¥…π…«-{…™…»i… ∫……¥…v……x…“ Æ˙J…x…“ Ω˛…‰M…“*
v™……x… ±…M……i…‰ Æ˙ Ω˛B* ∫……±… E‰Ú +∆i… ®…‰∆ J…S……ʉ EÚ“ §……g EÚ…‰ Æ˙…‰EÚx…‰ EÚ…  ∫…∆Ω˛
Ω˛÷x…Æ˙ ¶…“ +…{…EÚ…‰  n˘J……x…… {…c‰M……*
®…Ω˛“x…‰ E‰Ú §…“S… i…EÚ i…EÚ Æ˙…V…x…“ i…, ¥™……{……Æ˙, x……ËEÚÆ˙“, +… l…«EÚ
¥…fiπ… I…‰j……‰∆ ®…‰∆ + x… ∂S…i…i…… B¥…∆ ±……¶… EÚ…  ®…±……-V…÷±…… |…¶……¥… n˘‰J…x…‰
¥™…¥…∫……™… +l…¥……  ¥…t…l…“« ¥…M…« E‰Ú  ±…B ¥…π……»i… i…EÚ +i™… v…EÚ {… Æ˙∏…®… EÚ…‰  ®…±…‰M……*  ¥…t… l…«™……‰∆ E‰Ú  ±…B ∫¥……∫l™… B¥…∆ + v…EÚ {… Æ˙∏…®…
E‰Ú §……n˘ Ω˛“ ∫…°Ú±…i……  ®…±…‰M…“* EÚ±……, ∫…∆M…“i…,  °Ú±®…, ]ı“¥…“, EÚ…M…V…, l…EÚ…x…‰ ¥……±…‰  ∫…r˘ Ω˛…‰ ∫…EÚi…‰ Ω˛È* ∫…⁄™…«, n˘÷M……« B¥…∆  ∂…¥… ={……∫…x……
EÚ{…c…, {±…… ∫]ıEÚ, S…“x…“, S……¥…±…, Ω˛“Æ˙‰-V…¥……Ω˛Æ˙…i… ∫…‰ V…÷c‰ V……i…EÚ…‰∆ E‰Ú i…l…… v……î…EÚ EÚ…™…« EÚÆ˙x…‰ ∫…‰ <x…EÚ… |…¶……¥… ®…Ω˛“x…‰ E‰Ú +… J…Æ˙ i…EÚ
 ±…B ¥…π……»i… i…EÚ ∫…®…™… ∂…÷¶… Æ˙Ω˛‰M……* ®…<« ∫…‰ V…÷±……<« i…EÚ ∫¥……∫l™… B¥…∆ ∂…÷¶… +∫…Æ˙ n˘‰i…… Æ˙Ω˛‰M……*
 ¥… ¶…z… EÚ…Æ˙h……‰∆ ∫…‰ ¥™…™… §…g ∫…EÚi…… Ω˛Ë* V…⁄x… ∫…‰ x…¥…∆§…Æ˙ +∆i… i…EÚ EÚx™……
n˘÷P…«]ıx……, ∫¥…™…∆ EÚ“ ∫…÷Æ˙I…… E‰Ú |… i… ∫…S…‰i… Æ˙Ω˛‰∆*
®…Ω˛“x…‰ EÚ“ ∂…÷Ø˚+…i… ®… Ω˛“ ∫…°Ú±…i…… EÚ“ o˘ π]ı ∫…‰  ®… ∏…i… |…¶……¥…
 ®…l…÷x…  n˘J…x…… ∂…÷∞¸ Ω˛…‰ V……™…ÂM…‰* §…gi…‰ ¥™…™…, ∫¥……∫l™…, ¥™……{……Æ˙ B¥…∆
=SS…  ∂…I……, <∆V…“ x…™… Æ˙∆M…, EÚ…M…V…, EÚ{…c…, ™……‰M…, v…®…«, ∫…∆M…“i…, EÚ±……, Æ˙…V…x…“ i…, x……ËEÚÆ˙“ ®…‰∆ i…x……¥…{…⁄h…« ¥……i……¥…Æ˙h… Æ˙Ω˛ ∫…EÚi…… Ω˛Ë* ®…<«
∫…… Ω˛i™… ∫…‰ V…÷c‰ ±……‰M…… E‰Ú  ±…B ∂…÷¶… Œ∫l… i…™……ƒ ˛ΩÈ˛*  ¥…n˘‰∂… ™……j……+…‰∆ EÚ… ∫…‰ V…÷±……<« i…EÚ EÚ… ∫…®…™… V…“¥…x… E‰Ú Ω˛Æ˙ I…‰j… ®…‰∆ v…x…, ∫…∆{… k…,
™……‰M… §…x…‰M……* 15 ®……S…« ∫…‰ V…⁄x… +∆i… i…EÚ EÚ… ∫…®…™… x……ËEÚÆ˙“, ¥™……{……Æ˙, ¥……Ω˛x…, {…n˘…‰z… i… B¥…∆ +x™… EÚ…Æ˙h……‰∆ ∫…‰ ±……¶…EÚ…Æ˙“  ∫…r˘ Ω˛…‰M……*

GARBHANAL
Æ˙…V…x…“ i…, |…∂……∫… x…EÚ ∫…‰¥……,  ¥…k…, EÚ…x…⁄x…, {…™…«]ıx… ∫…‰ V…÷c‰ ±……‰M…… E‰Ú ±…‰ EÚx… ®…Ω˛“x…‰ E‰Ú +∆i… i…EÚ n˘÷P…«]ıx……, S……‰Æ˙“, v……‰J…‰ B¥…∆ ∫¥……∫l™… E‰Ú
 ±…B ∂…÷¶…* |…h…™… ∫…®§…∆v……‰∆,  ¥…¥……Ω˛, ∫……Èn˘™…« E‰Ú I…‰j……‰∆ ®…‰∆ ®…<« ∫…‰ V…÷±……<« |… i… ∫……¥…v……x…“ Æ˙J…x…“ Ω˛…‰M…“* <∆V…“ x…™… Æ˙∆M…, +…<«]ı“,  ∂…I…… ∫…‰
+∆i… i…l…… 15 +C]ı⁄§…Æ˙ ∫…‰ ¥…π……»i… i…EÚ ∂…÷¶… ∫…®…™… Æ˙Ω˛‰M……*  ¥…t…l…“« ¥…M…« V…÷c‰ ±……‰M…… E‰Ú  ±…B ™……n˘M……Æ˙ +¥…∫…Æ˙  x…î…i… Ω˛…‰ ∫…EÚi…‰ ΩÈ˛*
E‰Ú  ±…B M…÷Ø˚ E‰Ú  ±…B M……™…j…“ +l…¥…… ¥…Ë n˘EÚ ®…∆j… i…l…… n˘÷M……«∫…{i…∂…i…“, i…÷±……
Ω˛x…÷®……x… S……±…“∫…… ±……¶…EÚ…Æ˙“ Æ˙Ω˛‰∆M…‰ i…l…… {…z…… v……Æ˙h… EÚÆ˙x…‰ ∫…‰ >V……«
 ®…±…‰M…“* ®…<« ∫…‰ +M…∫i… B¥…∆ x…¥…∆§…Æ˙ ®……Ω˛ ®…‰∆ ®…v…÷®…‰Ω˛, l……<Æ˙…<b˜, x…‰j…  ¥…Y……x…, ∂……‰v…, ∫…… Ω˛i™…, Æ˙S…x……i®…EÚ I…‰j……‰∆ ∫…‰ V…÷c‰ ±……‰M…… E‰Ú  ±…B
B¥…∆ =n˘Æ˙ Æ˙…‰M……‰∆ E‰Ú |… i… ∫……¥…v……x…“ Æ˙Ω˛‰M…“* ∂…÷¶… {…Æ˙∆i…÷ EÚ±……, ∫…∆M…“i…,  °Ú±®… <i™…… n˘ I…‰j……‰∆ ∫…‰ V…÷c‰ ±……‰M…… EÚ…‰
67

 ®…±…‰-V…÷±…‰ x…i…“V…‰ n‰˘J…x…‰ EÚ…‰  ®…±…ÂM…‰* ∫¥……∫l™… EÚ“ o˘Œπ]ı ∫…‰ ™…Ω˛ EÚ“ J…Æ˙“n˘ E‰Ú  ±…B ∂…÷¶… ∫…®…™… i…l…… Æ˙…V…x…“ i…, x……ËEÚÆ˙“, EÚ…x…⁄x…,  ¥…k…,
∫…®…™… V……‰c…‰∆, ®…v…÷®…‰Ω˛, n˘÷P…«]ıx……, °‰Ú°Úc…‰∆ B¥…∆ Æ˙HÚS……{… ∫…‰ O… ∫…i… |…§…∆v…x… ∫……‰x……, J……t…z… E‰Ú ¥™……{……Æ˙ E‰Ú I…‰j……‰∆ ®…‰∆ ∫……¥…v…x…“ ∫…‰  x…h…«™… ±…‰∆*
±……‰M…… E‰Ú  ±…B E÷Ú|…¶……¥…“ Æ˙Ω˛ ∫…EÚi…… Ω˛Ë* Æ˙…V…x…“ i…, J…‰±…, v…®…«, ®…EÚÆ˙
+v™……i®…  ∂…I…… E‰Ú  ±…B ®…v™…®… i…l…… |…h…™… ∫…∆§…∆v……‰∆ ®…‰∆ i…x……¥…{…⁄h…«
Æ˙Ω˛ ∫…EÚi…… Ω˛Ë* ®…Ω˛“x…‰ E‰Ú +… J…Æ˙ ®… v…x…, ®…÷EÚn˘®……,  ¥…k…, +… l…«EÚ i…x……¥…, i…x…-®… ∫i…πEÚ B¥…∆ ∫…∆i……x… ∫…∆§…∆ v…i… n˘§……¥… ®…Ω˛∫…⁄∫…
|…§…∆v…x…, J…‰±… i…l…… Æ˙…V…x…“ i… EÚ…‰ UÙ…‰c, +x™… I…‰j……‰∆ ®…‰∆ +i™…∆i… Ω˛…‰M……* {…‰]ı, x…‰j…, M…±…‰j… {…“`ˆ B¥…∆ P…÷]ıx……‰∆ E‰Ú Æ˙…‰M……‰∆ E‰Ú |… i… ∫……¥…v……x…“
±……¶…EÚ…Æ˙“  ∫…r˘ Ω˛…‰ ∫…EÚi…… Ω˛Ë* Æ˙J…x…“ Ω˛…‰M…“* ®…Ω˛“x…‰ E‰Ú §…“S… ®… EÚ∆{™…⁄]ıÆ˙, <∆V…“ x…™… Æ˙∆M…, EÚ±……,
∫…… Ω˛i™…, ∫…∆M…“i…, ]ı“¥…“ ∫…‰ V…÷c‰ ±……‰M……Â E‰Ú  ±…B |… i…π`ˆÙ… |…… {i… EÚ… ∫…®…™…
¥…fi ∂S…EÚ Ω˛…‰M……* +… J…Æ˙ ®… §…ÈEÚ,  ¥…k…, {…Ëi…fiEÚ B¥…∆  ¥…n˘‰∂…“ ª……‰i……‰∆ ∫…‰ v…x…, ∫…∆{… k…
<∫… Æ˙… ∂… E‰Ú  ±…B O…Ω˛  ∫l… i… +…x…‰ ¥……±…‰ ∫…®…™… E‰Ú  ±…B x…™…… B¥…∆ ¥……Ω˛x… |……{i… EÚ… Ω˛…‰M……* ®……i……- {…i…… E‰Ú ∫¥……∫l™…, x……ËEÚÆ˙“ B¥…∆
+…v……Æ˙ §…x……BM…“* v…x…, ∫…∆i……x…, ∫…∆{… k…, x……ËEÚÆ˙“, Æ˙…V…x…“ i… ¶……¥…x……+…‰∆ {…Æ˙  x…™…∆j…h… Æ˙J…‰∆*
<i™…… n˘ ®…‰∆ ¥…π…«-{…™…»i… ±……¶… EÚ“  ∫l… i… §…x…“ Æ˙Ω˛‰M…“* +…x…‰ ¥……±…‰ E÷Ú∆¶…
¥…π…« ®…Ω˛i¥……EÚ…∆I……+…‰∆ EÚ…‰ {…⁄Æ˙… EÚÆ˙x…‰ ®…‰∆ ∫…I…®… Ω˛…‰∆M…‰* M…÷V…Æ˙ S…÷E‰Ú
¥…HÚ EÚ… {… Æ˙∏…®… +§… EÚ…®… +…™…‰M…… i…l……  ¥…¥……Ω˛, |…h…™… ∫…∆§…∆v……‰∆, |…h…™… B¥…∆ ¥™……{…… Æ˙EÚ ∫…∆§…∆v……‰∆,  {…i…… E‰Ú ∫¥……∫l™…, =SS…… v…EÚ… Æ˙™……‰∆ E‰Ú
v…… ®…«EÚ B¥…∆ +x™… ™……j……+…‰∆ E‰Ú  ±…B ∂…÷¶… ∫…®…™… Æ˙Ω˛‰M……* ®……Ω˛ E‰Ú +∫…Ω˛™……‰M… i…l…… Æ˙…V…x…“ i…, x……ËEÚÆ˙“ ®…‰∆  S…∆i…… Æ˙Ω˛‰M…“* ®……Ω˛ E‰Ú {…Ω˛±…‰
+∆i… i…EÚ n˘÷P…«]ıx…… S……‰]ı, ¥™……{…… Æ˙EÚ, |…h…™… ∫…∆§…∆v……‰∆ ®…‰∆ i…x……¥… ∫…‰ {…J…¥……c‰ ®…‰∆ {… Æ˙¥……Æ˙ ®…‰∆ ∂…÷¶… +…™……‰V…x… EÚ“ ∫…∆¶……¥…x……* §…“S… ®… x……ËEÚÆ˙“,
 S…∆i…… §…x…“ Æ˙Ω˛‰M…“* ¥™……{……Æ˙ i…l…… ∫…∆{… k…, ±……‰Ω˛…, J…‰±…,  S… EÚi∫…… <i™…… n˘ ∫…‰ V…÷c‰ ±……‰M…… E‰Ú
V…“¥…x… ®…‰∆ ∂…÷¶… n˘⁄Æ˙M……®…“ {… Æ˙¥…i…«x…*
v…x…÷
®…“x…
GARBHANAL

M…÷Ø˚, ∂… x…, Æ˙…Ω˛÷ E‰Ú  ¥…∂…‰π… ß…®…h… E‰Ú EÚ…Æ˙h…  ¥…∂…‰π…


{… Æ˙¥…i…«x…EÚ…Æ˙“ P…]ıx……B∆ Ω˛…‰i…“ Æ˙Ω²M…“* l…EÚ…x… B¥…∆ ∫¥……∫l™… E‰Ú =SS…  ∂…I……, v…x…, v…®…«, ™……‰M…, +v™……i®…,  ¥…k…, |…§…∆v…x…, {…™…«]ıx…,
|… i… ∫…S…‰i… Æ˙Ω˛x…… Ω˛…‰M…… ™…t {… ™……‰M…, +v™……i®…, {…Æ˙… ¥…v……+…‰∆ ®…‰∆ EÚ…x…⁄x… E‰Ú I…‰j……‰∆ ®…‰∆ ®…Ω˛i¥…{…⁄h…« ∫…°Ú±…i…… i…l…… +… l…«EÚ ±……¶…* ®…Ω˛“x…‰ E‰Ú
®…Ω˛…Æ˙i… |……{i… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú  ±…B +x…÷E⁄Ú±… +…ËÆ˙ ±……¶…EÚ…Æ˙“  ∫… r˘ +… J…Æ˙ i…EÚ +S……x…EÚ  S… EÚi∫…… B¥…∆ +x™… EÚ…Æ˙h……‰∆ ∫…‰ ¥™…™… §…g ∫…EÚi……
Ω˛… ∫…±… Ω˛…‰ ∫…EÚi…“ Ω˲* ®……Ω˛ E‰Ú ®…v™… i…EÚ i…EÚ v…… ®…«EÚ  ¥…¥……Ω˛ Ω˛Ë i…l…… n˘÷P…«]ıx……, S……‰Æ˙“ B¥…∆ Ω˛… x… E‰Ú |… i… ∫……¥…v……x…“ Æ˙J…x…“ Ω˛…‰M…“ ∫……l…
B¥…∆ ∂…÷¶… ∫…∆∫EÚ…Æ˙…‰∆, EÚ±……, ∫…… Ω˛i™…, ∫…∆M…“i… B¥…∆ ¥……Ω˛x… <i™…… n˘ Ω˛“ ∫…∆{… k…, ¥……Ω˛x… +… n˘  ®…±…x…‰ EÚ“ ∫…∆¶……¥…x…… Ω˲*

®…<« ®……Ω˛˙ E‰Ú ®…÷J™… µ…i… B¥…∆ i™……ËΩ˛…Æ˙


n 1 : µ…i… EÚ“ {…⁄Ãh…®……, n 2 : ∫x……x…, n˘…x… {…⁄Ãh…®……, §…÷r˘ {…⁄Ãh…®……, n 5 : M…h…‰∂… S…i…÷l…‘ µ…i…, n 13 : +S…±……
BEÚ…n˘∂…“, n 14 : ¥…]ı µ…i… |……Æ∆˙¶…, |…n˘…‰π… µ…i…, n 15 :  ∂…¥… S…i…÷n«˘∂…“, ¥…fiπ… ∫…∆GÚ…∆ i…, n 16 : ¥…]ı ∫…… ¥…j…“ +®……¥…∫…,
n 17 : {…÷Ø˚π……‰k…®… ®……∫… |……Æ∆˙¶…, n 18 : S…∆p˘n˘∂…«x…, n 20 :  ¥…x……™…EÚ“ S…i…÷l…‘ µ…i…, n 26 : M…∆M…… n˘∂…Ω˛Æ˙…,
n 27 : {…÷Ø˚π……‰k…®…“ BEÚ…n˘∂…“ µ…i…, n 29 : |…n˘…‰π… µ…i…, n 31 : ∫x……x… n˘…x… µ…i… {…⁄Ãh…®……
GARBHANAL
V……ƒ x…∫……Æ˙ +Ki…Æ˙ EÚ“ N…W…±…Â
Æ˙P…÷¥…“Æ˙ ∫…Ω˛…™… EÚ“ EÚΩ˛…x…“
∂…Æ˙n˘ V……‰∂…“ EÚ… ¥™…∆M™…
 ∂…¥……x…“ EÚ… ∫…∆∫®…Æ˙h…
EfiÚ∂x… S…xn˘Æ˙ EÚ“ +…i®…EÚl…… "+…v…‰ ∫…°ÚÆ˙ EÚ“ {…⁄Æ˙“ EÚΩ˛…x…“' E‰Ú +∆∂…
§……EÚ“ ∫l……™…“ ∫i…®¶…

Вам также может понравиться