Microsoft Word - Co So LT Seep - T4

C s ly thuyt Seep/W
Hoang Trung Hu 00X3C Trang : 27

TP 4:

CO SO LI THUYT PHN MM
TINH THM SEEP/W.

(BAN DJCH NHAP)
C s ly thuyt Seep/W

MO DU
Trong phn nay, ti nghin cu c s l thuyt cua phn mm bng cach dch gn
nguyn vn. Trong qua trnh dch, ti co tham khao thm cac sach chuyn nghanh
dch ht mt cach sat ngha nht. Tuy vy, vn co mt s vn ti vn cha hiu
c nn cng vic dch vn cha c hoan thin.
1. Ham dung luong th tich nuoc (cac bac chuyn nganh giup ti ham nay, ti dch b
sai ri)
C s cng thc cua mt phep phn tch thm chung la mt s nm bt c
mi quan h gia ap lc nc l rng va phn lng nc. Khi dong chay nc xuyn
qua cac lp t, chc chn rng, lng nc c tch tr lai hoc nm lai trong cu
truc t. Lng nc c tch tr lai hoc nm lai la mt ham cua ap lc nc l rng
va c im cua cu truc t. i vi mt phep phn tch thm, tht thun li nhp
cac mt tch tr cua dong chay nh mt h s cua tng th tch. H s nay c bit
nh mt phn lng th tch nc. Phng trnh nay co dang:
=V
w
/V (1)
Trong o:
: dung lng th tch nc.
V
w
: th tch nc.
V: tng th tch.
Phn lng th tch nc phu thuc vao ap lc nc l rng. Hnh 1 minh hoa
quan h o ma c xem nh mt ham ring cua t-nc.

C s ly thuyt Seep/W

Hinh 1: Dang chung cho ham phn luong th tich nuoc.
Khi bao hoa la 100%, phn lng th tch nc la tng ng vi lp t rng
ma c nh ngha khi th tch cua l rng c chia bi tng th tch.
Xem nh mt lp t bao hoa hoan toan la gn ni ap lc nc l rng gn bng khng
va tng tai trong bn ngoai vao lp t con lai la mt hng s. Khi ap lc nc l rng
tr nn dng (chu ng) hn, ng sut hiu qua se giam. V nguyn nhn o ma lp
t n ra va kt qua la co s gia tng trong phn lng nc. Khi ap lc nc tr nn
m (b ng) hn, lp t bt u giam bao hoa va phn lng nc giam. Cui cung,
cac lp t tr nn hoan toan giam bao hoa va chng bao lu phn lng nc thay i
vi mt s giam nhiu hn trong ap lc nc l rng.
dc cua ng cong c tnh nc-t (t tn la m
w
) miu ta s thay i cua h s
trong tng s phn nc con lai bi lp t se theo ap lc nc l rng. Khi ap lc
nc l rng la dng, m
w
la tng ng vi m
v
, la h s nen trong th nghim nen
mt chiu. Thng s m
w
c yu cu phn tch thm nhanh. Ham c tnh lp t cho
cac lp t mn (set) co th so sanh vi mt mt phng (gn nh la hng s), trong khi
vi ham cac lp t hat to (cat) co th kha dc. Hnh 2 trnh bay cac ng cong phn
lng th tch nc thc t do Ho-1979, cho lp t cat tt, bun va set.

Hinh 2: Ham phn luong th tich nuoc cho cac lop dt tt, bun va set.
C s ly thuyt Seep/W

2.Ham sut dn nuoc (cac bac chuyn nganh giup ti ham nay, ti dch b sai ri)
Nc la loai cht long ma co th xem nh chay doc theo mang ni lin tuc nhau
nhng la cac mang lin tuc. Vic giam phn lng nc co anh hng n vic giam
kch tht va s lng cac mang. Bng cach y lam giam i kha nng dn nc xuyn
qua lp t. Cui cung, khi lp t kh i, kha nng iu khin nc doc theo nhng
mang lin tuc nc y kn khng xut hin. Khi lp t la bao hoa, tt ca cac mang
nc co hiu lc c tn dung, sut dn nc co kha nng la ln nht.
Kha nng cua lp t dn n nc co th xem trong khi cua sut dn nc (hoc h
s thm). Trong ni dung nay, sut dn nc phu thuc vao phn lng nc. V phn
lng nc la mt ham cua ap lc nc l rng va sut dn nc lai la mt ham cua
phn lng nc. No noi ln rng sut dn nc la mt ham cua ap lc nc l rng.
Hnh 3 trnh bay mt ng cong ch ra mt quan h in hnh gia sut dn nc va
ap lc nc l rng.

Hinh 3: Mt ham cua sut dn nuoc.
Phng phap nay co th phat trin d oan ham sut dn nc t ham c tnh
nc-t. Thanh lp ham c tnh nc-t noi chung la khng phc tap bng vic thc
hin cac cuc th nghim tai phong th nghim ly ln cua ham sut dn.
SEEP/W dung cac ham cua Green and Correy,1971,[PL4] c tnh ham sut dn t
ham c tnh nc-t.
nh ngha sut dn nc cho vung ap lc nc l rng m lam no co th phn tch
c vn gm dong chay khng bao hoa cung tt nh dong chay bao hoa.
C s ly thuyt Seep/W

3. Qui lut dong chay
SEEP/W c tnh toan trn nn tang ma dong nc chay qua ca lp t bao hoa va
khng bao hoa la theo nh lut Darcy la:
q=k.i (2)
Trong o:
q: lu lng qua 1 n v din tch.
k: sut dn nc.
i: dc cua ng thuy lc hoc th nng.
nh lut Darcy bt u xut phat t lp t bao hoa nhng sau o nghin cu ch
ra rng no co th ap dung cho ca dong chay xuyn qua lp t khng bao hoa. Ch co
s khac nhau la iu kin cua dong chay khng bao hoa cho sut dn nc chng bao
lu la mt hng s nhng gian tip khac vi thay i trong phn lng nc va gian
tip khac vi thay i ap lc nc l rng.
nh lut Darcy thng c vit nh sau:
v=k.i
Trong o:
v: vn tc Darcy.
Vn tc trung bnh thc t ma nc xuyn qua lp t la vn tc Darcy b phn
chia bi cac lp t rng . SEEP/W ch tnh toan va trnh bay vn tc Darcy.
4. Phuong trinh cn bng chu dao
Phng trnh vi phn chu ao c dung trong tnh toan cua SEEP/W [1]:

x y
H H
k k Q
x x y y t
| |
| |
+ + =
| |

\
\

(4)
Trong o:
H: chiu cao tng cng.
k
x
:sut dn nc theo hng x.
k
y
:sut dn nc theo hng y.
Q: ap dung lu lng ng bin.
: th tch phn lng nc.
t: thi gian.
Trang thai phng trnh nay la khac gia lu lng nhp vao va tach ra cua mt th
tch c ban tai mt im trong thi gian cn bng vi s thay i trong phn lng
C s ly thuyt Seep/W

th tch nc. V c ban, tnh trang nay la tng cua t l thay i cua cac dong chay
theo cac hng x va y vi dong chay i t bn ngoai vao la bng vi t l cua s thay
i phn lng th tch nc theo thi gian. Di y la nhng iu kin v tnh trang
n nh, lu lng nhp vao va tach ra cua mt th tch c ban la ging nhau trong
moi luc. V phai cua phng trnh do vy ma m va phng trnh con lai la:

x y
H H
k k Q 0
x x y y
| |
| |
+ + =
| |

\
\
(5)
Thay i trong phn lng th tch nc la phu thuc vao s thay i tnh trang ap
lc va cac thng s cua lp t. Tnh trang cua lp t cho ca dong chay bao hoa va
khng bao hoa co th c m ta bi hai bin tnh trang. Nhng bin tnh trang ap lc
nay la (-u
a
) va (u
a
-u
w
) ni la ng sut tng cng, u
a
ap lc l rng khng kh va u
w
la
ap lc nc l rng.
SEEP/W c tnh cho iu kin cua ap lc tng cng hng s. V vy, o
khng co tai trong hoc d i cua khi t. Tha nhn th hai la hng s con lai la ap
lc l rng khng kh ap sut khng kh trong sut qua trnh ngn ngui. iu nay co
ngha la hng s con lai (-u
a
) va khng anh hng cho thay i trong phn lng th
tch nc. S thay i trong phn lng th tch nc do vy ma ch phu thuc vao vao
thay i trong bin tnh trang va ap lc (u
a
-u
w
) va vi hng s con lai u
a
, s thay i
trong phn lng th tch nc la mt ham ch s thay i cua ap lc nc l rng.
Mt bin i trong phn lng th tch nc quan h vi bin i trong ap lc nc l
rng bng phng trnh:
=m
w
.u
w
(6)
Trong o :
m
w
: la mai dc cua ng cong tch tr.
Tng chiu cao ct nc co th nh ngha:

W
W
u
H y = +
(7)
Trong o:
u
w
: ap lc nc l rng.

w
: trong lng n v cua nc.
y: chiu cao.
Phng trnh (7) co th sp xp lai:
C s ly thuyt Seep/W

u
w
=(H-y).
w
(8)
Th phng trnh (8) vao phng trnh (6) cho ta phng trnh:
=m
w
.
w
. (H-y) (9)
By gi co th th vao phng trnh (4) dn n phng trnh sau:

( )
x y W W
H y
H H
k k Q m
x x y y t

| | | |
+ + =
| |

\
\
(10)
v chiu cao la mt hng s, ao ham cua y theo thi gian mt i, dn n phng trnh
vi phn chu ao sau:

x y W W
H H H
k k Q m
x x y y t
| | | |
+ + =
| |

\
\
(11)
5. M hinh bin Field
trnh bay ro rang phep phn tch phn t hu han, tht cn thit chp nhn mt
m hnh cho s phn b cua bin Field trong pham vi phn t. V cac bin Field trong
phep phn tch thm la chiu cao tng cng H, tht cn thit chp nhn mt m
hnh cho s phn b cua H trong pham vi phn t.
SEEP/W tha nhn s phn b ban u trong phn t chp nhn theo ham ni suy.
iu nay co ngha la s phn b u la ng thng khi cac nut th yu la khuyt va s
phn b u la ng cong khi cac nut th yu la co mt.
Dang phng trnh cho m hnh phn b chiu cao:
h=<N>.{H} (14)
Trong o:
H: chiu cao bt k truc toa a phng nao.
<N> : vec t cua ham ni suy.
{H}:vec t cua chiu cao cac nut.
6. Dao ham cua ham ni suy
Quan h cu thanh trong phep phn tch thm cua nh lut Darcy cho bi phng
trnh:
q=k.i (15)
dc i la mt trong nhng thng s chu yu cn thit trong cng thc phn t hu
han. Nhng thu tuc ngay sau y dung bi SEEP/W tnh toan dc.
T chp nhn m hnh phn b head, head bt k im nao trong phn t hu han
trong gii han cua cac head nut la :
C s ly thuyt Seep/W

h=<N>.{H} (15)
dc theo cac hng x,y la:
} .{H
x
N
x
h
i
x
> <
=
= (17)
} H .{
y
N
y
h
i
y
> <
=
= (18)
Ham ni suy c vit trong gii han cua r va s va khng nm trong gii han x va
y. ao ham do vy phai xac nh theo qui tc chui cua vi phn nh sau:
} H .{
y
N
y
h
i
y
> <
=
= (19)

N N N
x y
s x s y s

= +

(20)
iu nay co th vit la:
| |
N
N
x
r
J
N
N
y
s

=
` `
)
)
(21)
Trong o:
[J]: la ma trn Jacobian:

| |
x y
r r
J
x y
s s
(
(

= (

(
(

(22)
ao ham cua ham ni suy theo x va y c goi la ma trn B va co th xac nh
bng cach nghch ao ma trn Jacobian va vit lai la:
| | | |
1
N
N
x
r
B J
N
N
y
s

= =
` `
)
)
(23)
Vit lai t phng trnh (12) va (13):
x = <N> {X}
y = <N> {Y}
{ } X
r
N
r
x
> <
=

{ } X
s
N
s
x
> <
=

C s ly thuyt Seep/W

{ } Y
r
N
r
y
> <
=

{ } Y
s
N
s
y
> <
=

Th nhng phng trnh nay vao phng trnh (22), ma trn Jacobian tr thanh:
| |
( )
( )
1 1
1 2 8
2 2
1 2 8
8 8
X Y
N , N ,..., N
X Y
r
J
N , N ,..., N
X Y
s
(
(
(
(
(
(
=
(
(
(
(

M M
(24)
ao ham cua ham ni suy theo r va s dung trong SEEP/W do cac phn t 4 canh va
ba canh c cho tng ng bang (1) va (2)
Ma trn Jacobian la ma trn 2x2:
| |
11 12
21 22
J J
J
J J
(
=
(

(25)
Nghch ao cua [J] la :
| |
| |
1
22 12
21 11
J J
1
J
J J det J
(
=
(

(26)
nh thc cua [J] la :
det[J] = (J
11
x J
22
- J
21
x J
12
) (27)
.7. Phuong trinh phn tu huu han
Phng trnh phn t hu han sau ap dung phng phap Galexkin cua s d trong
lng cho phng trnh vi phn chu ao (11) la :
| | | || |
( )
{ }
( )
{ }
( )
T T T
V V A
B C B dv H N N dv H , t q N dA + =

(28)
Trong o :
[ B] :ma trn dc thuy lc.
[C] : ma trn phn t sut dn nc.
{H} :vec t cua cac chiu cao nut.
=m
w
.
w

<N>.T.<N>=[M] : ma trn khi lng.

t
H
t H
= }. { : thay i chiu cao theo thi gian.

q: lu lng n v qua chiu cao cua mt phn t.
<N>: vec t cua ham ni suy.
C s ly thuyt Seep/W

i vi phep phn tch hai chiu SEEP/W th b day cua phn t c xem nh la
hng s trn toan b phn t. Do vy ma phn t hu han c vit:
| | | || |
( )
{ }
( )
{ }
( )
T T T
A A L
t B C B dA H t N N dA H , t qt N dL + =

(29)
Trong o :
t: la b day phn t.
Khi t la hng s tch phn trn, th tch tr thanh tch phn trn din tch va tch
phn trn din tch tr thanh tch phn trn chiu dai t goc nut nay n goc nut kia.
Trong phep phn tch truc i xng b day phn t la chu vi ng tron trong truc i
xng. Chu vi ng tron la 2 nhn vi R. V SEEP/W c tnh toan cho mt rad,
chiu day tng ng la R. Phng trnh phn t hu han trong trng hp truc i
xng la:
| | | || |
( )
{ }
( )
{ }
( )
T T T
A A L
B C B R dA H N N R dA H , t q N R dL + =

(30)
Ban knh R khng la hng s khi no la b day t trong phep phn tch hai chiu trong
pham vi tng ng mt phn t. R la mt bin cua phep tch phn.
Vit gon lai, phng trnh phn t hu han la:
[K] {H} + [M] {H},t = {Q} (31)
Trong o:
[K]: ma trn c tnh phn t.
| | | || |
( )
T
A
t B C B dA , =
hoc
| | | || |
( )
T
A
B C B R dA =

[M]: ma trn khi lng.

( )
T
A
t N N dA, =
hoc

( )
T
A
N N R dA =

{Q}: vec t ap lc dong chay.

( )
T
L
qt N dL , =
hoc

( )
T
L
q N dL =

Phng trnh (31) la phng trnh phn t hu han chung cho phep phn tch thm
nhanh. i vi phep phn tch tnh trang n nh, chiu cao khng la ham cua thi
gian va do o :
C s ly thuyt Seep/W

[K] {H} = {Q} (32)
8. Tich phn theo thoi gian
Cach giai quyt phn t hu han cho phep phn tch nhanh la mt ham cua thi
gian c ch ra bi khi {H}.t trong phng trnh cn bng phn t hu han. Tch
phn thi gian co th c thc hin bi mt gian xp x sai phn hu han.
Vit phng trnh phn t hu han trong khi cua sai phn hu han cho bi phng
trnh sau:
| | | | ( ){ } ( ){ } { } ( ) | | ( ) | | ( ){ }
1 0 1 0
t K M H t 1 Q Q M 1 t K H + = + + (33)
Trong o:
t: gia tng thi gian.
: h s nm gia 0 va 1.
{H
1
}: chiu cao cui thi gian gia tng.
{H
0
}: chiu cao u thi gian gia tng.
{Q
1
}:dong chay nut cui thi gian gia tng.
{Q
0
}:dong chay nut u thi gian gia tng.
[K]:ma trn c tnh phn t.
[M]:ma trn khi lng phn t.
SEEP/W dung phng phap sai phn git lui (Backward Difference Method), bng
cach t =1.
Phng trnh phn t tam thi cho =1 la:

| | | | ( ){ } { } | |{ }
1 1 0
t K M H t Q M H + = + (34)
Vit gon phng trnh nay, giai quyt cho chiu cao mi cui gia tng thi
gian th cn thit bit chiu cao bt u gia tng. Tnh trang trong khi chung, cac
iu kin ban u c bit thc hin mt phep phn tch nhanh.
9. Ma trn sut dn nuoc
Dang chung ma trn sut dn nc:

| |
11 12
21 22
C C
C
C C
(
=
(

(36)
Trong o :
C
11
=k
x
.cos 2 + k
y
.sin 2
C
22
=k
x
.sin 2 + k
y
.cos 2
C s ly thuyt Seep/W

C
12
=k
x
.cos .sin k
y
.sin.cos
C
21
=C
12
.
Cac thng s k
x
, k
y
c nh ngha trn hnh 4.

Hinh 4: Djnh ngha cac thng s ma trn sut dn nuoc.
Khi =0, [C] con lai la:
[C]=
y
x
k 0
0 k
(37)
Thng s k
x
la lun lun c xac nh t ham sut dn nc. Thng s k
y
sau o
c tnh nh k
x
ma c nhn bi h s k theo dang sau:
k
y
=k
x
.k
-ratio
(38)
10. Ma trn khi luong
Ma trn khi lng tng quat t phng trnh (31), ma trn phn t khi lng trong
phep phn tch 2 chiu cho bi phng trnh sau:
| | ( )
T
A
M t N N dA = < > < >
(39)
va cho phep phn tch truc i xng :
| | ( )
T
A
M N N R dA = < > < >
(40)
Trong o :
=m
w
.
w
m
w
: goc nghing cua ng cong tch tr .

w
: trong lng n v cua nc .
t : b day phn t.
R: khoang cach ban knh t truc i xng n im tnh tch phn .
C s ly thuyt Seep/W

<N> : Vect cua ham ni suy.
SEEP/W dung mt cng thc thu gon lai thanh lp cng thc ma trn khi
lng (Segerlind,1984). Ma trn khi lng c thit lp bi phep tch phn s. iu
nay thun li lam no co th cho thng s m
w
la khac nhau trn toan b phn t.
SEEP/W at c gia tr m
w
t ham tch luy cho mi im tch phn. SEEP/W tnh
toan m
w
t goc nghing cua ng thng gia ap lc nc l rng cu va mi im
Gauss, nh v du hnh 5.
Mai dc cua ng thng nay co th xem nh t l trung bnh cua s thay i trong
sut thi gian gia tng. iu nay xem nh la mt gia tr thc t hn la ly ao ham cua
ham mt im xac nh .
Ngoai tr trng hp nay la khi ap lc nc l rng cu va mi la gn nh ng
nht. Trong trng hp nay, SEEP/W tnh toan m
w
bi tnh toan ao ham cua ham
trung bnh cua ap lc nc l rng cu va mi.

Hinh 5: Tinh toan m
w
.
11. Duong bin cua dong chay manh:
Bin nut dong chay manh (Q) trong phep phn tch 2 chiu c nh ngha nh
sau:

( )
T
L
qt N dL < >
(41)
Trong phep phn tch truc i xng la:

( )
T
L
q N R dL < >
(42)
va cho phep phn tch mt bng la:
C s ly thuyt Seep/W

( )
T
L
q N R dL < >
(43)
Trong o:
{Q}: vect cua dong chay nut.
q: dong chay manh n v xuyn qua mt phn t nut.
t: chiu day phn t .
R: khoang cach ban knh t truc i xng n cac nut goc phn t
<N> :vect cua ham ni suy.
Cach giai quyt phep tch phn la phu thuc vao phep phn tch va s co mt
cac nut th yu. i vi phep phn tch 2 chiu (tc la phn thng ng ) va phep
phn tch truc i xng, tch phn c giai bng cach cach giai dang kn nh minh
hoa tng ng hnh 6 va hnh 7.
Tuy nhin, i vi phep phn tch mt bng, din tch ghop phn cho mt nut
c tnh toan bng cach tch phn s theo cac cach ging nhau nh vic thit lp ma
trn khi lng.
Hai loai iu kin chay manh co th nhp trong SEEP/W o la : ranh gii dong
chay manh nut (Q) va ranh gii dong chay manh n v (q). Ranh gii dong chay
manh nut (Q) co th c nhp trc tip vao cac nut ng bin. Ranh gii dong
chay manh n v (q) phai c nhp theo mep bin cua phn t, ngoai tr phep phn
tch mt bng. DEFINE cho phep nhn ra mep cua phn t i qua ma mt ng bin
q cn c ap dung. Da trn thng tin mep phn t xac nh, SOLVE thc hin
phep tch phn va xac nh ap dung dong chay manh Q cac nut. SOLVE cn Q ma
khng cn q giai quyt phng trnh cn bng phn t hu han.
i vi phep phn tch 2 chiu va phn tch truc i xng, dong chay manh nut Q
c tnh bng SOLVE va phu thuc vao b day phn t xac nh. i vi phep
phn tch mt bng, v din tch b mt phu thuc vao b day phn t, nut dong chay
manh Q la c lp vi b day phn t.
C s ly thuyt Seep/W

Hinh 6 :Cac khu vuc gop phn cho cac phn tu thng dung 2 chiu voi b rng
bng mt don vj.

Hinh 7 : Cac khu vuc ghop phn cho cac phn tu truc di xung trn 1 radian.
12. Suu tp cach giai phuong trinh cn bng chung
C s ly thuyt Seep/W

( Xem tp 3)
13. Su phi hop phep lp lai
Muc ch cua cach giai quyt phng trnh cn bng phn t hu han la tnh cac
tng chiu cao (head) mi nut. i vi phep phn tch tuyn tnh khi cac thng s
vt liu la hng s, tng chiu cao nut co th c tnh trc tip. Tuy nhin, trong
trng hp phep phn tch phi tuyn, khi sut dn nc vt liu la mt ham cua tng
chiu cao, th thng s vt liu chnh xac la khng c bit luc bt u cua phep phn
tch. Do o, s phi hp phep lp oi hoi giai quyt cac phng trnh. SEEP/W dung k
thut thay i phep lp trong qua trnh lp. i vi phep lp u tin, cn nh ngha
cac chiu cao ban u va no c dung nh ngha cac thng s vt liu. Thng s
vt liu c cp nht lai trong phep lp sau do dung kt qua tnh c chiu cao t
phep lp trc. i vi phep phn tch sau, chiu cao im gia cua khoang thi gian
c dung nh ngha cac thng s vt liu. o la, cac thng s vt liu c nh
ngha trung bnh cua cac chiu cao c tnh trc o va hin gi. Qua trnh lp c
tip tuc cho n khi s phep lp tin dn n gia tr ln nht c nhp vao hoc n
khi kt qua tiu chun hi tu la an toan.
SEEP/W dung quy tc clit thay i cac vect tng chiu cao {h} gia cac
phep lp lin tuc do gii han cua s hi tu. Quy tc vect cua s thay i nay goi la s
d va c nh ngha la:

2
3 n
2
j
j 1
R h h
=
| |
= =
|
\
(44)
Trong o :
R: s d.
n: tng s nut.
j: s nut.
h: Sai phn tng chiu cao nut gia 2 phep lp lin tuc.
S d la kch thc cua gii han phep sai phn tng chiu cao gia cac phep lp.
Trong mt qua trnh hi tu bnh thng, s d se giam va tin n gia tr 0. Vic giai
quyt nay tng rng se ng quy khi s d la t hn phep lp hi tu do ngi dung
nh ngha.
C s ly thuyt Seep/W

Khi phn tch cac bai toan vi th nng cac ng bin thm, mt cach giai quyt
ng quy c xem lai kim tra. Kt qua cac iu kin bin trn cac ng bin
th nng thm co th thch hp, va qua trnh phep lp co th c lp lai mai n khi
tt ca ng bin th nng thm la an toan cho phep lp adaptive.
14. D dc va vn tc
Mt cach giai quyt co tu va cac chiu cao nut c bit, SEEP/W tnh toan
dc thuy lc va vn tc dong chay Darcy tai mi im tch phn trong pham vi mi
phn t. dc mi im tch phn (hay im Gauss) c tnh t phng trnh :
| |{ }
x
y
i
B H
i

=
`
)
( 45)
Trong o:
i
x
: dc theo hng x
i
y
: dc theo hng y
[B]:ma trn dc nh nh ngha trong phng trnh cn bng phn t hu
han.
{H}:Vect cua tng chiu cao tai cac nut.
Vn tc Darcy tai mi im Gauss c tnh t phng trnh:
| || |{ }
x
y
v
C B H
v

=
`
)
(46)
Trong o:
v
x
:Vn tc theo hng x
v
y
:Vn tc theo hng y
[C] :ma trn sut dn nc.
SEEP/W tch tr trong mt mang sut dn nc mi im Gauss dung trong cng
thc cua phng trnh cn bng phn t hu han. Gia tr sut dn nc ging nhau
c dung sau tnh vn tc .
Vn tc trong SEEP/W la thc s c ra ra ro rang ma tng dong chay Q c chia
ra bi cac vung din tch bng ngang y kn (tng t nh ch trng va c), no
khng phai la tc thc t ma nc di chuyn gia cac manh nho t. Vn tc rt nho
thc t la:
v=
n
q
(47)
C s ly thuyt Seep/W

Trong o :
v: vn tc trung bnh tuyn tnh.
q: lu lng xac nh (specific discharge)
n: rng.
SEEP/W khng tnh toan vn tc dong chay rng thc t.
15. Luu luong dong chay
SEEP/W co kha nng tnh toan khi lng thm ma cac dong chay xuyn qua vung
c nh ngha. Khi lng nay co th c tnh t cac chiu cao nut va h s cua
phng trnh phn t hu han.
Cho v du, xem nh mt mang li ma ch co mt phn t nh minh hoa hnh 8. Muc
ch la tnh cho tng dong chay xuyn mt mt ct thng ng cua phn t.

Hinh 8 : Minh hoa cua mt mt ct dong chay manh.
Phng trnh (34) co th vit lai nh sau :
| |{ } | | { }
H
K H M Q
t
+ =
(48)
Trong phep phn tch tnh trang n nh, khi con lai | |
t
h
. M
=0 va phng trnh con

lai la :
[K].{K} ={Q} (49)
t toan b phng trnh hu han cho mt phn t, ta co :

11 12 13 14 1 1
21 22 23 24 2 2
31 32 33 34 3 3
41 42 43 44 4 4
c c c c H Q
c c c c H Q
c c c c H Q
c c c c H Q
(
(

(
=
` `
(

(

) )
(50)
T nh lut Darcy (phng trnh 2), tng dong chay gia 2 im la :

H
Q k A
l
= (51)
C s ly thuyt Seep/W

H s c trong phng trnh (50) la ai din cho
l
kA
trong phng trnh (51). V vy,
dong chay t nut i n nut j la :

( )
ij ij i j
Q c H H = (52)
Trong phep phn tch nhanh, v tch tr vt liu, vic tnh toan cua tng lu lng
dong chay phai bao gm cac kt qua tch tr.
S thay i trong lu lng dong chay v khi tch tr co th biu din la:

1 1 11 12 13 14
2 2 21 22 23 24
31 32 33 34 3 3
41 42 43 44 4 4
H Q m m m m
H Q m m m m
1
m m m m H Q t
m m m m H Q
(
(

(
=
` `
(

(

) )
(53)
trong o : H
1
, H
2
, H
3
va H
4
la thay i cua tng chiu cao cac nut khac nhau
gia cac bc thi gian bt u va kt thuc. Noi chung, s thay i trung bnh cua tng
chiu cao t nut i n nut j co th biu din:

i j
i j
H H
H
2
+
= (54)
Do o, s thay i trong lu lng dong chay t nut i n nut j v mt thay i s
tch tr la:

ij
ij ij
H
Q m
t
(55)
Tng lu lng dong chay t nut i n nut j cho phep tch nhanh luc nay tr thanh:

( )
ij
ij ij i j ij
H
Q c H H m
t
= +
(56)
Tng lu lng dong chay i qua mt mt ct dong chay manh nh trong hnh 8.10
la:
Q=Q
21
+ Q
24
+ Q
31
+ Q
34
(57)
Cac ng dong chay khng co thc t mt pha cua mt ct n mt pha khac
c xem nh mt ct ai din. SEEP/W nhn ra tt ca mt ct ai din xuyn qua mt
ct dong chay t nh ngha. Tnh toan dong chay cho mi mt ct ai din va sau o
tng cac dong chay mt ct ai din thu c dong chay tng xuyn qua mt ct
dong chay manh.
16. Ham vt liu
C s ly thuyt Seep/W

SEEP/W dung phng phap ni suy Spline tao ra mt sut dn lin tuc, trn va
ham phn lng th tch nc (hay ham lu tr).
a/ Ham Spline trong lng (xem tp 3)
b/ ng Spline hp ly nht (xem tp 3)
17. Phn tu v han
Nhiu bai toan thm co th c xem nh v tn. Xem xet trng hp nay nh minh
hoa hnh 9. Cac iu kin doc theo bin phai thng ng khng th c nh ngha
ung nh ng bin trn nh hay nh ng bin dong chay manh. Vn c noi
y la v tn b phai. iu kin bin chnh xac la ch c xem mt khoang cach
ln (tc la v han) n phia phai cua bai toan. Nhng loai bai toan v tn nay co th
c phn tch vi phn t v han.
SEEP/W cho phep cac cng thc iu kin v han trnh bay bi Betters - 1992.
SEEP/W c tnh toan ch i vi phn t t giac 8 nut.

Hinh 9: Mt bai toan dong chay v tn.
17.1. Ham dang :
i vi cac phn t tiu chun (tc la ng gii han), SEEP/W dung cac ham ni
suy ging nhau va m ta s phn b cua bin Field trong pham vi mt phn t va
co quan h vi h thng toa tng th va a phng. i vi phn t v han, quan
h gia h thng toa tng th va a phng phai c m ta bng mt ham hnh
dang c bit. Ham ni suy cho m ta s phn b bin Field la ging nhau cho tt ca
cac phn t nhng cac ham hnh dang hnh hoc la khac nhau.
SEEP/W dung qui tc cu phng cua ham ni suy c trnh bay bi Bettess-1922,
quan h vi h thng toa tng th va a phng cho phn t v han. Net c trng
duy nht v nhng ham nay la chung bng 0 cac nut tng rng la v han.
C s ly thuyt Seep/W

Hinh 10: Su sp xp s nut cho phn tu v han .
Hnh 10 trnh bay cac loai khac nhau cua phn t ma vt ra xa v tn. Ham ni
suy va hnh dang cho 1 hng hay 2 hng, (goc), cac phn t v han cho bang 1.
Trong bang nay r va s la toa a phng trong pham vi phn t va M
i
n M
j
la ham
ni suy cho phn t v han c ch ra hnh 10.
ao ham cua ham ni suy yu cu tnh ma trn Jacobian va dc dong chay cho
phn t v han. ao ham cua ham ni suy theo 1 hng va 2 hng phn t v han
theo r va s c cho tng ng trong bang 2 va 3.
Bang 1: Ham ni suy cho cac phn tu v han.
Phn t v han
1-D 2-D
M
1
= 0 M
1
= 0
M
2
=(-1-r -s -rs+s
2
)/(1-r) M
2
= 0
M
3
=(-1-r -s +rs+s2)/(1-r) M
3
=-4.(1+r+s)/(1- r).(1- s)
M
4
= 0 M
4
= 0
M
5
=(1+r).(1+s)/2.(1-r) M
5
= 0
6
=2.(1s2)/(1 r)
6
=2.(1+ s )/(1 r).(1 s )
M
7
=(1+r).(1-s)/2.(1-r) M
7
=2.(1+r)/(1-r).(1- s)
Bang 2:Dao ham cua ham ni suy cho phn tu v han 1 chiu.
ao ham theo hng
r s
M
1,r
= 0 M
1,s
= 0
C s ly thuyt Seep/W

M
2,r
=(-2-s+s
2
)/(1-r)
2
M
2,s
= (-r+2s)/(1-r)
M
3,r
=(-2+s+s
2
)/(1-r)
2
M
3,s
=(r+2s)/(1-r)
M
4,r
= 0 M
4,s
= 0
M
5,r
=(1+s)/(1-r)
2
M
5,s
=(1+r)/2.(1-r)
6, r
=2.(1 s
2
)/(1 r)
2

6,s
=4s/(1 r)
M
7,r
=(1-s)/(1-r)
2
M
7,s
=-(1+r)/2.(1-r)
Bang 4: Dao ham cua ham ni suy cho phn tu v han 2 chiu .
ao ham theo hng
r s
M
1,r
= 0 M
1,s
= 0
M
2,r
= 0 M
2,s
= 0
M
3,r
= -4.(2+s)/(1-s).(1-r)
2
M
3,s
=-4.(r+2)/(1-s)
2
.(1-r)
M
4,r
= 0 M
4,s
= 0
M
5,r
= 0 M
5,s
= 0
6, r
= 2.(1+ s)/(1- r)
2
.(1 s)
6, s
= 4/(1- s)
2
.(1 r)
M
7,r
= 4/(1- r)
2
.(1 s)
M
7,s
= 2.(1+ r )/(1- s)
2
.(1
r )
Nhng ham hnh dang va ao ham c nh ngha, s tch phn s c dung
lam thanh ma trn ring phn t cho cac iu kin v han la ging nh cho cac phn t
tiu chun. Nhng ham hnh dang c bit nay phai dung khi tnh toan ma trn in
dung va vect hoat ng nut (tc la vect dong chay manh) trong trng hp truc i
xng.
17.1. Djnh ngha cuc (Pole) :
anh xa ra xa hn cho cac phn t v han, cn thit phai nh ngha 1 pole(cc).
Cc nay la mt im mt v tr xa t v tr bn ngoai ra cua phn t v han.
- Cho mt hng phn t v han, cac nut trong b v han c keo dai ra (tc la
mt phep ni suy toan hoc) n v tn va cac nut th yu 5 va 7 do le o ma c keo
ra v tn. Phng phap phn t hu han sa toa cac nut cua nhng nut th yu nay
dung cho toa nut 2 va 3 va v tr pole(cc) (x
p
, y
p
) theo phng trnh cn bng sau:
+ V tn ch theo hng x:
x
5
= x
2
+ (x
2
- x
p
)
C s ly thuyt Seep/W

x
7
= x
3
+ (x
3
- x
p
) (3.1)
+ V han ch theo hng y:
y
5
= y
2
+ (y
2
- y
p
)
y
7
= y
3
+ (y
3
- y
p
) (3.2)
- Nu cac hng v han x,y la ca m hoc ca dng th gia tr x
6
, y
7
la khng i.
Tuy nhin:
x
7
= x
3
+ (x
3
- x
p
)
y
6
= y
3
+ (y
3
- y
p
) (3.3)
- Nu theo 1 hng la dng, hng kia la m th ngc lai khng thay i x
7
, y
6
.
Tuy nhin:
x
6
= x
3
+ (x
3
- x
p
)
y
7
= y
3
+ (y
3
- y
p
) (3.4)

Microsoft Word - Co So LT Seep - T4

Загружено:

Сведения о документе

Оригинальное название

Авторское право

Доступные форматы

Поделиться этим документом

Поделиться или встроить документ

Параметры публикации

Этот документ был вам полезен?

Это неприемлемый материал?

Авторское право:

Доступные форматы

Microsoft Word - Co So LT Seep - T4

Загружено:

Авторское право:

Доступные форматы

C s ly thuyt Seep/W

Hoang Trung Hu 00X3C Trang : 27

= }. { : thay i chiu cao theo thi gian.

=0 va phng trnh con

Вам также может понравиться