KILADA ALTIN MADEN - UAK

Klada Altn Madeni Projesi ile Uak ili, Ulubey ve Eme ileleri snrnda, Gmkol
ky yaknlarnda yer alan R 7302 numaral iletme ruhsatl sahada altn madeni ve ilgili
tesisler alm ve 2006 yl itibariyle iletilmeye alnmtr. Hali hazrda iletilmekte olan
Klada Altn Madeni Zenginletirme Tesisi Proje alan, Ege Blgesinde, zmirin
yaklak 180 km dousunda ve Uak il merkezinin yaklak 30 km gneybatsnda yer
almaktadr.
Klada Altn Madeni letmesi kapsamnda, karlacak toplam cevherin yaplan
son rezerv gelitirme almalar nda yaklak 180,6 milyon ton olmas ve yllk
ortalama retimin yaklak olarak 12,5 milyon ton olmas beklenmektedir. Cevherin
ortalama tenr altn (Au) iin ortalama 1,07 gr/ton olarak; snr tenr ise, 0.35 gr/ton
(oksitli cevher) 0.5 gr/ton (slfitli cevher) olarak, Gm (Ag) iin ise 1.1 gr/ton
olarak belirlenmitir.

Maden letme Yntemi
Klada Altn Madeni sahasnda ve nerilen Proje kapsamnda ilave olarak bulunan
cevher iin uygulanan ve uygulanacak madencilik metodu, delme ve patlatmann
ykleme ve tama yntemleri ile birlikte kullanld konvansiyonel ak ocak
iletmeciliidir.
Klada Altn Madeni iin ngrlen madencilik metodu, delme ve patlatmann
ykleme ve tama yntemleri ile birlikte kullanld konvansiyonel ak ocak iletmesidir.
Delme ve patlatma 10 m ykseklie sahip olan basamaklarda gerekletirilmektedir.
Patlatmay takiben cevher ykleyiciler vastasyla kamyonlara yklenerek, ana krcya
tanmaktadr. Ak ocaktan retim srasnda kacak ekonomik olmayan kaya ise, yine
ayn metod ile ekonomik olmayan kaya depo alanna tanmaktadr.
- Ak ocak madencilii ile elde edilen cevherden altn kazanm ise u ekildedir :
Cevher hazrlama cevherin, iindeki altnn yn lii prosesi ile alnabilmesini
salamak amacyla, aamal krmaya tabi tutulmasn iermektedir.
Krlan cevhere kire ve su eklenerek, yn lii prosesinden nce cevherin ksmen
aglomerasyonu ve yn lii operasyonu boyunca ihtiya duyulan pH dzeyi (10-11)
salanmaktadr. Krlan cevher bant taycya aktarlarak yn lii alanna tanmakta ve
bu alanda en fazla 10 m yksekliindeki tabakalar halinde yerletirilmektedir. Yn lii
alanna pompalanan yksz zelti oluturulan cevher ynnn zerine
damlatlmaktadr. Yn iinden szlen zelti altn ve gm zerek metal-siyanr
kompleksleri oluturmaktadr. Altn ihtiva eden ykl zelti yn lii alan tabanndaki
borular sayesinde toplanarak ykl zelti havuzuna ulamaktadr. Bu havuzdan, ykl
zelti altn zenginletirmesi ilemi iin ADR nitesine transfer edilmektedir.
Yndan szlen zelti, altn ve gmn znmelerini salamakta ve oluan
ykl zelti karbon adsorpsiyonu, basnl syrma, elektroliz ve ergitmeyi ieren
standart bir prosese tabi tutularak zenginletirilmektedir. Sz konusu ilemler sonucunda
ise son rn olarak dore altn retilmesi salanmaktadr.

KILADA ALTIN MADEN PROJESNN TARH
1996 Altn yatann tespiti
1998-2002 Sondaj programnn tamamlanmas
1999 Yer seimi izninin alnmas
2000-2003 Fizibilite almasnn tamamlanmas
2003 ED Olumlu belgesi ve Maden iletme ruhsatnn alnmas
2004 Yer seimi ve Tesis kurma izninin alnmas
2004 Mevzi imar plan onay ve inaat ruhsatlarnn alnmas
2006 Deneme zni Alnmas
2007 Alma Ruhsat Alnmas
2011 Kapasite Artrm


Projenin nem ve Gereklilii
Mevcut durumda, Klada Altn Madeni Projesinden salanmakta olan faydalar
temel olarak yaratlacak makroekonomik imkanlar ve i imkanlar ile ilgilidir. Klada
Altn Madeni Projesi lke ve il genelindeki makro ekonominin iyilemesini salamann
yan sra, yerel ve blgesel dzeyde i imkanlar yaratarak zellikle yresel kalknmaya
imkan vermektedir. nerilen proje ile zellikle yerel ve blgesel dzeyde ilave i
imkanlarnn yaratlmas ile yresel kalknma zerindeki mevcut Klada Projesinin
pozitif etkileri artacaktr.
Mevcut durumda Klada Projesinden salanmakta olan ve nerilen Proje ile
desteklenecek balca faydalar aadaki ekilde snflandrlabilir:

renme etkisi
Katma deer etkisi
Gelir artnn oalan etkisi
thal ikamesi
Uluslararas rekabet edebilirlik
Yaplan retimin ekonomik etkileri
Bal etkiler
Sosyal gvenlik sistemine etkileri
Sat ve vergi etkileri
Eitim olanaklar ve ii sal, i gvenlii ve evre konularnda bilinlenme
Altyap
Mevcut ekonomik aktivitelerin desteklenmesi amal yerel toplum projelerine yatrm yaplmas

renme Etkisi, istihdam edilen ve edilecek olan i gcnn byk bir yatrm kapsamnda konu
ile ilgili olarak eitilmesi ncelikle blgesel olarak i gc niteliinin artmasna, akabinde bu i
gc nitelik artnn retkenlik ve retim artna dnmesidir.

Katma Deer Etkisi, retilen altnn ilem grmek zere baka bir kullancya satlmasnda
doan fayda etkilerini tanmlamaktadr.

Gelir Artnn oaltan Etkisi, yurtii retim faktrlerine yaplan demeler ile getirisi ykselen
yatrm, rekabet gc elde edebileceinden, talebi kontrol edebilecek ve getirilerini artrmaya
devam edecektir. Bunun sonucunda, ekonomiyi oluturan her birimde bir gelir art olacaktr. Bu
gelir art sonucunda tketim ncesine oranla daha fazla harcanan paralar talebi olumlu
etkileyecek ve bu da daha sonra retim ihtiyac olarak arz edenlere dnecektir. Bu durum srekli
olarak bir oaltan (kar topu) etkisi yaratacaktr.

Uluslararas Rekabet Edebilirlik, retilen altnn yurtdna satlmas ile dnya piyasalarnda sz
konusu kt zerinde bir fiyat avantajna sebep olacaktr. Bu durum rn ihra eden lke
durumundaki Trkiyenin uluslararas piyasalarda rekabet gcn artracaktr.

Yaplan retimin Ekonomik Etkileri, yaplan retim ile ulusal pazarn talebinin karlanarak
altnda u rne kadar giden lke retim potansiyelinin kullanlmas ve yurt iinde kuyumculuk
sektrnde elde edilen u rnlerin ihracatnn cari aa olumlu bir etki yapaca aktr. Bu
durum ile yurt dna dviz emisyonu azaltlarak lke ii para politikasnn daha salam temellerle
uygulanaca ve faizleri drecei ngrlmektedir. Faizlerdeki d ile yatrm iin finansal
kaynaklar daha uygun fon olanaklar ile salanabilecektir. Bylece fiziki yatrmlarn nnde
yksek iskonto oranlar, faiz hadleri ve deme koullar ferahlam olacaktr. Bunun da ileriki
dnemlerde istihdam ve sosyal gvenlik sistemine ok olumlu etkileri olaca aktr.

Bal Etkiler, retilen altnn sat esnasnda ortaya kacak olan lojistik ihtiyac ve talebi bu
sektrlerin (yerel ya da ulusal) istihdam edecekleri kii saysnda bir art olaca ngrlebilir. Bu
sektrlere olan talebin ve lojistiin kaynak talebinin bu tr byk yatrmlar olmas, sz konusu
sektrlerde teknolojik geliim ve profesyonelleme yolunu aacaktr.

Sosyal Gvenlik Sistemine Etkileri, istihdam edilen ve bal olarak dolayl bir ekilde istihdam
edilecek kiilerin sosyal sisteme dahil olmas ile bir katlm olacak ve bunun sonucunda da dolayl
olarak salk sistemi ve emeklilik olanaklarnda iyilemeler olacaktr. zellikle projenin makro
ekonomik faydalar ile bu tr yatrmlarn olabilmesi iin gerekli mali ortamn yaratlmas ile
istihdam ve sosyal sistem faydalar katlanarak oalacaktr.

Sat ve Vergi Etkileri, retilen altnn yurtdna satlmas durumunda elde edilen vergiler ve
yurtiinde her bir sat sonucu elde edilen Katma Deer vergileri ulusal ekonomide, hazine
baznda bir gelime yaratacaktr. Ayrca yurtiinde altnn ilenerek satlmas, ilenmi maln da
piyasaya nce toptan sonra perakende girmesi ile bahsedilen her bir sat ayanda, sat ve kar
ilemlerini oaltaca grlmekte, bunun da gelir vergisi ve kurumlar vergisi tahsilatlarna
finansal olarak ykselmelere sebep olaca tahmin edilmektedir.

Eitim Olanaklar ve i Sal, Gvenlii, evre Konularnda Bilinlenme, irket yerel
ve blgesel halkn proje sresince dorudan ve dolayl i imkanlarndan faydalanabilmelerini
salamak amacyla ie balama ncesi eitim programlar ile alanlarn geliimini salamakta
eitim stratejilerinin bulunduu eitim programlar dzenlemekte ve uygulamaya geirmektedir.
Bu program, dezavantajl grup yeleri (engelliler, kadnlar vb.) ve hane halklarnn katlmn
destekleyecektir. Projeden salanacak dier nemli bir fayda ise, salk, i gvenlii ve evre
hususlarnda bilinlenmenin artmas olacaktr. Personele gvenlik ve evresel hususlarla ilgili
eitim verilmektedir.

Altyap, proje kapsamnda gerekletirilecek ilave altyap yatrmlar (yol, enerji nakil hatt ve su
hatt) madencilik faaliyetinin sona ermesinden sonra da kullanlabilecektir Mevcut ekonomik
aktivitelerin desteklenmesi amal yerel toplum projelerine yatrm yaplmas, proje kapsamnda
uygulayc kurulu olan Tprag, Klada Altn Madeni evresinde bulunan yerleim yerleri ve
Uakta yre halkyla ilikiler kapsamnda belirlenen baz ihtiya ve talepleri gz nne alarak
eitli sosyal sorumluluk ve yardm projelerinde yer almtr. Proje iletimi sresince yreye
yatrm ve ekonominin
gelitirilmesine destek kapsamnda tespit edilecek talep ve gereksinimler ynnde sosyal
sorumluluk projelerinin devam ettirilmesi amalanmaktadr.

Blgesel Jeoloji

Proje alannn topografyas birbirleri ile tatl eimleri olan ve ykseltileri deniz seviyesinden 900 m
yksekte bulunan vadi tabanlar ile ve deniz seviyesinden 1.100 m yksekte olan tepelerden
olumaktadr. Bu topografya; tabandaki metamorfik kayalar ile bu kayalarn stn rten ve
birbirleriyle yanal geiler gsteren glsel kiretalar ve volkanik kayalarn meydana getirdii
platonun anmas sonucu olumutur.

Topografik olarak daha yksek kesimler genelde volkanik kaya oluumlaryla temsil edilmektedir.
Blge batda metamorfik temel zerinde gelimi peneplen dzlkleri, douda yatay konumdaki
Neojen sedimanter kayalardan oluan platolar ve ortada bunlar arasnda yer alan geni volkan
konilerini iermektedir. Volkanik platolar kuzeydouda Eskisaray, ardak ve Karabol kyleri
arasnda ve orta kesimlerde ise Akaky, Gmkol, Klaky, Gedikler, Ahmetler ve Kolankaya
dolaylarnda yer almaktadr (Yazcgil vd., 2000).

Proje alannn yerel morfolojisinde, olduka iyi korunmu olan ve uydu grntlerinde kolaylkla
seilebilen Klada volkanik karma en belirgin yapdr. Bu yap, yaklak olarak kuzeydou-
gneybat dorultusunda bulunan iki volkan konisinden olumaktadr. Beyda volkan konisi
gneybatda ve Kla volkan konisi kuzeydouda yer almaktadr.
Volkanik karmak yaklak 10 kilometreye 9 kilometre geniliindedir. Volkan konisinden dar
doru gidildiinde ise volkan konisi kenarlarnda oluan volkanik d-akntlar, Neojen glsel
kiretalar ve eyller ile iie gemektedir

Proje Alannn Jeolojisi

Klada maden sahasna ait kayalar Beyda volkanik serisinin ekstrzif ve sokulum kayalar
ile bu kayalarn erozyonu sonucu oluan stratovolkaniklerle beraber bu birimlerin rtt, ayrca
blgenin de taban kayac olan Menderes metamorfiklerinden olumutur. Miyosen yal sokulum
(intrzif) kayalar, ist ve gnaystan oluan ve de Menderes Masifi olarak adlandrlan Paleozoyik
yal kayalarn iine gmlmtr.

Menderes masifine ait kayalar taban kayalar olmalarna ve ok kaln bir volkanik rtyle
rtlm olmalarna ramen erozyon nedeniyle proje sahasnn kuzeyinde yer yer st alm ve
pencereler-kafalar eklinde yzlek vermilerdir. Kladadaki volkanik kayalar ve sokulum
kayalar maden sahasnn dna kadar yaylr. stiften uzaklatka Beyda volkanikleri ksmen
ayn yataki Ulubey ve Ahmetler Formasyonlarna ait glsel kiretalarna ve klastik sedimanter
kayalara gei gstermektedirler.

Proje alannda birka farkl volkanik aktivitenin etkinlii ayrca oluan volkanoklastiklerin birbirini
farkl istifler eklinde zerlemeleri ok karmak volkanostratigrafik bir yapnn olumasna neden
olmutur. Proje alanndaki volkanik stratigrafi ince taneli kristal tflerin, pskrme ve aknt
breleri ile volkanik-alt intruziflerin karmndan olumaktadr. Lewis Geoscience Inc. (2002)
tarafndan maden alannda 6 birim tanmlanmtr.

Bu birimler stten alta doru olmak zere aadaki konumda istiflenmilerdir.
1) Breik-porfiritik dokulu Latitik Klastikler (PBb),
2) Porfiritik dokulu Latitik Lav Akntlar (PBf),
3) Bre, tf, kumta, kiltandan olumu volkanoklastikler (PBvc),
4) Porfiritik dokulu Kuvars-Latitik Lav akntlar (PBq),
5) Porfiritik dokulu Latitik bileimli sokulumlar (PBi),
6) Monolitolojik volkanik konglomeralar (PBcg).


Cevherleme

Klada Altn cevherlemesi birden fazla oluan turmalin-kuvars-pirit ve kuvarspirit damarcklar
ile beraber breik fazlarn getirimleriyle birebir ilikilidir. Ayrca Altn, ekonomik olmayan ok az
miktarlarda baz metal (inko ve molibden) elementleri ile birlikte elik etmektedir. Altn
minaralizasyonu sokulum kayalarn oluturmu olduu halka biimine benzer bir ekil
almaktadr.

Oksidasyon ise cevherli birimde daha derin olmasna ramen cevher iermeyen ncl
sokulumlarda daha s alanlarda gelimi olmakla beraber ortalama 40-50 metre derinlie
sahiptir. Ancak yer yer krk ve atlaklarn daha fazla olduu blgelerde Oksidasyon daha da
derinlere etki etmitir. Limonit en ok yaygn olarak bulunan oksitli mineraldir ve genel olarak
dissemine eklinde bulunan piritin bozunmas ile ya yama eklinde ya da kk apl krk ve
atlaklar iinde ok ince milimetrik bantlar ekilde gelimitir.