SRME TP MALZEMELERLE SU YALITIMI

1. Srme Tip Su Yaltm Malzeme Trleri:

Su ve nem yaltmnda kullanlan malzeme gruplarndan biride Srme Tip
Malzemelerdir. Bir binay ele aldmzda temel-perde, teras-at, balkon, slak
meknlar, kap-pencere detaylar, d yzeylerde kullanlrlar. Ayrca su depolar,
kanallar, yzme havuzlar vs. gibi yaplarda kendi balarna veya yardmc malzeme
olarak ilev grrler.
Su yaltm rnlerinden su izolasyonu; yani suyun bir taraftan dier tarafa geiinin
engellenmesi dnda baka bir takm zellikler de beklenmelidir. Bunlar:
Kimyasal dayanm,
Mekanik dayanm,
Elastikiyet,
Is dayanm,
zel aderans koullar,
Ekonomiklik olarak sralanabilir.
Bu noktada hibir zaman gz ard edilmemesi gereken en nemli konu farkl
niteliklerdeki yaltm malzemelerinin her detay iin nerilmemesi, kullanm amacna
uygun teknik zelliklerdeki malzemelerin seilmesidir. rn seiminde dikkat edilmesi
gereken baz hususlar unlardr:
Ortamdaki su basnc,
Zeminin yaps,
Yapdan beklenen hareketler,
rnn zerine gelecek olas ykler,
Yapdaki detaylar
Srme tip su yaltm malzemeleri 4 grupta snflandrlabilir:
imento esasl malzemeler
Bitm esasl malzemeler
Poliretan esasl malzemeler
Akrilik esasl malzemeler
Tm bu malzemeler genelde 2 veya 3 kat uygulanrlar. m
2
ye 1.5-5 kg. arasnda sarf
edilirler. Malzemenin uygulanmadan nce reticinin tavsiyesine uygun olarak
kartrlmas, uygulama yaplacak yzeyin hazrlnn doru ekilde yaplmas ve
tm yzeye homojen olarak uygulanmas yaltmn verimi asndan ok nemlidir.
Uygulama yaplrken d ortam scakl dikkate alnmal, uygulama sonunda yine
yaltm d etkenlere kar mutlaka korunmaldr.



1.1 Yzey Hazrl:
Btn yaltm trlerinde nemli olan yzey hazrl, srme malzemelerle yaplacak su
yaltmnda da hayati nem tamaktadr. Srme tip malzemelerde en titiz iiliin
yzey hazrlnda yaplmas ve en byk zaman diliminin bu evreye ayrlmas
gerekir. Aksi halde aceleye getirilen ve zensiz yaplan bir yzey hazrl zerine
uygulanacak malzemenin istenen performans gstermesi mmkn olmayacaktr.
Yzey hazrlklar nelerden oluabilir?
i. Krk, boluk, kme ve atlaklarn tamiri,
ii. Keler ve keskin dnler yuvarlatlmas,
iii. Tayc olmayan katmanlarn kaldrlmas, tozuyan yzeylerin salamlatrlmas,
segregasyona uram yzeyin tamiri,
iv. Varsa parlak yzeylerin przlendirilmesi,
v. Tij deliklerinin doldurulmas,
vi. Kalp ya, gres, boya, pas, tuz kusmas gibi aderans engelleyici katmanlarn
kaldrlmas.
i. Krk, boluk, kme ve atlaklarn tamiri :
ncelikle eer varsa yaltm malzemesinin uygulanaca zemindeki krk, boluk
kme gibi dzensizlikler giderilmelidir. atlaklarn nce ne tr bir atlak olduu
deerlendirilmeli tamir ilemi ondan sonra yaplmaldr. atlaklar tiplerine gre ikiye
ayrlrlar:
Yapsal Olmayan atlaklar
Yapsal atlaklar
Yapsal olmayan atlaklar yzeysel olarak grlen ve sva atla olarak adlandrlan
atlaklardr. Bu tip atlaklar genellikle statik (hareketsiz) atlaklardr ve dzensiz
rmcek an andran bir grntye sahiptirler.

Yapsal atlaklar yaplarda tayc betonarmede grlen atlaklardr. Bu tip atlaklar
kendi iinde 2 gruba ayrlabilir:
Statik yani hareketsiz atlaklar (oturma sebebi ile oluan atlaklar vb.)
Dinamik yani hareketli atlaklar
Statik olan atlaklar mekanik yntemler ile krlarak almal ve uygun bir tamir harc
ile doldurulmaldr. atlaklar tamir yntemlerine gre incelemek gerekirse;

a) Tamir harlar ile tamir edilebilen atlaklar: Birka cm den daha derin olmayan
yapsal ve yapsal olmayan atlaklar eitli mineral ve reine esasl rnler
kullanlarak tamir edilir. Souk derzler ve hareketsiz atlaklar U biiminde ve 2-3
cm. derinliinde alarak kire iermeyen tamir harlaryla onarlr.
b) Enjeksiyon ile tamir edilebilen atlaklar: Derin atlaklarn tamiri iin eitli mineral
ve reine esasl rnler kullanarak bir ine (ya da u )sayesinde manuel ya da
motorlu pompa sayesinde atlak aralndan madde zerketmek ilemine enjeksiyon,
bu yntem sayesinde tamir edilebilen atlaklara ise enjeksiyon ile tamir edilebilen
atlaklar diyoruz.

ATLAK OLUUM YERLER VE ALINABLECEK NLEMLER:
ii. Keskin dnlerin yuvarlatlmas:
Taban duvar, duvar duvar ve duvar tavan birleim noktalarndaki keler
uygulamadan nce yapsal tamir harc ile pahlanmaldr. Sivri keler krlarak veya
tralanarak yuvarlatlmaldr.
iii. Tayc olmayan katmanlarn kaldrlmas :
Mevcut mineral esasl yzeylerdeki tayc olmayan katmanlar, kireli sva, ya
emmi ap vs. gibi kaplamalar uygulamadan nce tam olarak kaldrlmaldr.
Bu katmanlar:
Mekanik krma ilemleri ile
Yksek basnl veya ok yksek basnl su ile
Islak veya kuru kumlama ile
Frezeleme ile
Mekanik fralama ile
Bilyalama ile (shot blasting, grid blasting vb) yzeyden uzaklatrlabilirler.
Bu tip katmanlar kaldrlmasyla, uygulanan su yaltm katmannn, yaltlacak yzeye
tam olarak aderans gstermesi salanacaktr.
Beton kalitesinin yetersizliinden dolay veya beton imalat srasndaki negatif d
etkenler sebebi ile beton yzeyinde zayflklar oluabilir. Bu zayflklar kendilerini
tozuma veya gevek paracklar olarak gsterir. Uygulamadan nce bu tip yzeyler
salam yapya kadar kaznmal veya uygun yntemler ile salamlatrlmaldr. Mur
ya da eki ile yzey gevek paralardan arndrlabilir. Ayrca ayn ilemi yapan

Makineler da kullanlabilir. lem bittikten sonra bir sre tozun yatmasn beklemeli
akabinde tozu yzeyden uzaklatrmak iin sprme ilemine geilmelidir. Bu metot
gevek paralarn yzeyden ayrlmasn salad gibi yzeyde tutunmay azaltan
ya, wax gibi maddelerden de kurtulmamz salar.
Segragasyona (beton-agrega ayrmas) uram yzeyler varsa bunlar su yaltm
katman uygulamasndan nce tamir edilirler. Bu amala ayrm olan blge mekanik
yntemler ile gevek paracklardan arndrlmal ve uygun bir tamir harc ile
doldurulmaldr. Segregasyonu en bandan nlemek iinse malzeme
granlometresine dikkat edilmeli ve dkm koullarna uyulmaldr. Aksi halde
ayrmaya uram beton hem bnyesine su alr, hem de tama gcnden
kaybeder.
iv. Parlak yzeylerin przlendirilmesi , :
Malzemenin zemine tutunmasna engel olacak derecedeki parlak veya aderans
dk yzeyler mekanik yntemlerle przlendirilir.
v. Tij deliklerinin doldurulmas :
Betonarme imalat srasnda kalplarn sabitlenmesinde kullanlan demir ubuklarn
geirilebilmesi iin kullanlan deliklerdir. Su yaltmna balamadan bu delikler
doldurulmaldr. Eer deliklerin ierisinde plastik paralar varsa bunlar da karlr.
Yzeyde donat demiri mevcut ise, demirlerin beton yzeyinden 2 cm iine dek
krlmas ve en az 2 cm. ieride kalacak ekilde kesilmesi gerekmektedir. Bu tip delik
ve boluklarn yksek aderansa sahip olan tamir harc ile doldurulmas gerekir.
vi. Kalp ya, gres, tuz kusmas, pas gibi aderans nleyici etkiler:
Tuz Kusmalar; Mineral esasl yap malzemelerinin su ile temas srasnda yapnn
iinde mevcut olan ve su ile znebilir olan tuzlar yzeye tanr. Suyun
buharlamas sonucunda yzeyde kalan bu tip tuzlar emada grld ekillerde
tuz kusmalarna sebep olur. Bu tip tuz kusmalar su yaltm katmannn yzeye olan
aderansn azaltmas nedeniyle ile uygulamadan nce tam olarak arndrlmaldr.
Arndrma ilemi basnl su, slak kumlama veya zel temizlik malzemeleri
yaplmaldr.
Yalardan Arndrma; Yzeyde yapmaya engel tekil edecek kalp yalar
temizlenmelidir. Bunun iin eitli yntemler kullanlmaktadr. Ya almo aleviyle
yaklabilir. Ancak alevin tehlikelerine kar tedbir alnmaldr. Betonu ok stp
patlatmamaya da dikkat edilmelidir. Ya derine ilemi ise, oyulup karlarak bo
kalan ksm tamir harcyla doldurulmaldr. Kalp ya gibi beton yzeyinde olan
yalara ise tel fra ile kazma yaplr. Basnl deterjanl su ile ykama ise yadan
kurtulmann dier bir yntemidir.
Korozyon Tamirat; Metalleri evreleri ile girdikleri elektro-kimyasal reaksiyon sonucu
anmaya ve bozunmaya uramasna korozyon denir. Donatl beton ierisine su
szarsa gerek beton hazrlanrken kullanlan katklar, gerekse de zemin suyunda
znm halde bulunan slfat ve tuzlar betonun zelliklerine bal olarak zamanla
betona kimyasal yoldan etki ederler, betonarme sistemi ypratrlar. Genel olarak
beton geirimsiz bir yap malzemesi olmasna ramen evresel faktrlerin etkisiyle
betonun pH deeri der, bu da korozyonun nedenlerinden biridir. Korozyon
sonucunda donat yzeyinde ortamdaki artlara bal olarak donatnn orijinal
hacminin birka kat kadar hacim art yaratan pas tabakas meydana gelir. Bunun
sonucu olarak beton atlar ve paralanr. Donatnn aa kmasyla da korozyon
hz daha da artar. Betonarme yaplarn korozyona kar korunmasnda kaliteli beton
kullanmnn yan sra su yaltmnn da nemi byktr. Zemin sularndan yapy
korumak iin temelde uygun su yaltm mutlaka yaplmaldr. Ayrca betona katlan
korozyon inhibitrleriyle de ilave nlem alnabilir. Bu inhibitrler betona hem sv hem
de gaz halde szarak elik ile reaksiyona girerler ve elik zerinde film tabakas
olutururlar.
Eer gerekli nlemler batan alnmam ve eitli sebeplerden korozyon meydana
gelmise, bu ksmlar tamir edilmelidirler.
4 Admda Korozyona uram donatlarn tamiri:


1.2 imento Esasl Malzemeler:
1.2.1 Genel zellikleri
Adndan da anlalabilecei gibi en az bir bileeni imento ieren, su ile kartrlarak
ve srlerek uygulanan malzemelerdir. Tek bileenli tipleri; toz haldedir ve
uygulamadan nce su ile kartrlarak srlebilir kvama getirilirler. ki bileenli olan
tipleri ise, ayr paketler halinde sv ve toz bileenden oluur. retici tavsiyesine gre
gerekiyorsa su ile de kartrlabilir. imento esasl malzemeler uygulama ekline
gre de ayrlabilir:
Kristalize olan imento esasl malzemeler, betonun iindeki kimyasallar ile reaksiyona
girerek kristal retirler. Bu kristaller betonun yapsna nfuz ederek betondaki kapiler
boluklar tkayarak su yaltm salar. Kristalize olarak betona ilemenin yan sra
yzeyde esnek ve dayankl bir katman oluturarak iki aamal koruma salarlar.
Hem negatif (iten) hem de pozitif (d) taraftan uygulanabilirler. Tek veya iki bileenli
tipleri mevcuttur.
Kristalize olmayan imento esasl malzemeler, beton, ap ve benzeri yzeylere
kuvvetle yaprlar, yksek atlak kprleme zelliine sahiptirler. Sadece pozitif
taraftan uygulanrlar. Negatif taraftan kullanma uygun deillerdir. Rijit, yar elastik ve
tam elastik tipleri vardr.
1.2.2 Uygulama Admlar
a) Yzey hazrl: Madde 2.1 de anlatlan kurallara uygun bir ekilde yaplmaldr.
b) Yzeyin Nemlendirilmesi: Nemlendirme ilemi, uygulamaya balamadan 24 saat
ve 2 saat nce yzeyin suyla doyurulmasdr. Ancak yzeyde su birikintileri,
gllenmeler olumamasna zen gsterilmelidir.
c) Karmn Hazrlanmas: Temiz bir kovaya reticinin tavsiye ettii miktarda temiz
musluk suyu doldurulur. ki bileenli rnlerde ise sv bileen kovaya ilave edilerek
karm svs elde edilir. Kartrma ilemi dk devirli (300-400 devir/dk.) bir
kartrc ve zel kartrc u yardmyla yaplmaldr. Matkap veya elle kartrma
kesinlikle uygun deildir. rne ve reticinin tavsiyesine uygun bir ekilde karm
oranlar esas alnarak yaplan kartrma ileminde sv bileene, kartrma devam
ederken toz bileen yava yava katlmaldr.
Kartrma ilemi srasnda karma hava srklenmemesine, hava kabarc
olumamasna dikkat edilmelidir. Homojen, topaksz ve frayla srlebilir bir kvam
elde edilinceye kadar kartrma ilemine devam edilmelidir. (2-3 dakika) Kartrma
ilemini takiben yaltm malzemesi rn fynde belirtildii sre kadar dinlenmeye
braklr. Bu sayede olumu hava kabarcklar varsa bunlar da dar atlm olur.
d) Birinci Kat Uygulama: Yukarda srasyla anlatlan ilemlerin tamamlanmasnn
ardndan malzemeye uygun yntemle ilk katn uygulamasna geilir. Uygulama
srasnda ortam scakl gz nne alnmal, ilem + 5 C ile + 30 C aralnda
yaplmaldr. Fra yardmyla yaplan uygulamada dzgn ve srekli hareketlerle, her
katta ayn yne doru uygulama yaplmaldr. Katlarn homojen, ayn kalnlkta
olmasna dikkat edilmelidir. kinci kat uygulamasna geilmeden nce kuruma
beklenmelidir.
reticilerin teknik tavsiyeleri de gz nnde bulundurularak bu sre 3-8 saat
aralnda olabilir, fakat 24 saat snr almamaldr. Kuruma iin bekleme evresi
srasnda taze katman olumsuz hava artlarna kar korunmaldr.
e) kinci ve Dier Katlar: Birinci katn tamamlanmas ve bekleme sresinin ardndan
ikinci katn (eer gerekiyorsa nc katn) uygulamasna geilir.
Birinci kat uygulanrken dikkat edilecek hususlar bu ve btn katlarda geerlidir. Kat
adedi ve bu katlardaki sarfiyat miktar uygulama yerindeki su basncna gre
belirlenir. rnek: Rutubete kar 2 katta min. 2,0 kg/m
2
;
Basnsz suya kar 2 katta min. 3,0 kg/m
2
; Basnl suya kar 2-3 katta min. 4,0
kg/m
2
gibi.
f) Bekleme sresi: Kat uygulamalar bitirildikten sonra kaplamann su yaltm
zelliine sahip olabilmesi iin 2-7 gn arasnda beklenir. Bu sre zarfnda krlenme
yani aralkl nemlendirme gerekiyorsa bu ilem gnde iki kez yaplr. Fra ile su
serpilerek, hortum yardmyla veya pulverizatr ile su pskrtlerek yaplan
uygulamann amac karmdaki imentonun tam olarak reaksiyonunu salamaktr.
Su deposu, yzme havuzu vs. tr yaplarda son kat kaplama yaplmadan nce
mutlaka su testi yaplmaldr. Bu ilemde hacim su ile doldurulur, yeterli su seviyesi
tespit edilerek gzlemle su kayb olup olmad belirlenir.
1.3 Bitm Esasl Malzemeler :
1.3.1 Genel zellikleri
En az bir bileeni bitm ieren malzemelerdir. Fiziksel zellikleri bakmndan likit ve
svamaya uygun pasta halinde olan trleri mevcuttur.
Likit haldeki bitm esasl malzemeler; normal scaklkta akc halde olan
asfaltlardr. Kendi aralarnda e ayrlrlar :
Asfalt Solsyonlar (TS 103) : Bir bitml malzemenin seyreltilerek sv hale
gelmesiyle elde edilirler. zellikle astar olarak kullanlrlar. Souk olarak
uygulanrlar. TS 103 astar beton, sva, ap gaz beton, ahap, metal yzeyler,
imento yonga levhalar zerine uygulanrlar. Ayrca toprak altnda kalan metal
yzeylerin korozyona kar korunumu amacyla da kullanlrlar. Byle bir
durumda 3 kat halinde en az 1kg/m3 malzeme uygulanmaldr. Betonarme
yzeylerin slfatl zeminlerdeki korunumu iinse yine ayn miktardaki sarfiyat
ile asfalt solsyonu kullanlmaldr.
Asfalt Emlsiyonlar (TS 113) : Bir bitml malzemenin su iinde disperse
edilmesiyle elde edilir. Kullanm srasnda su ile seyreltilir ve souk olarak
uygulanr. Beton ve gaz beton yzeylerde astarlama amacyla kullanlrlar.
Metal yzeylerde kullanlmazlar.
Kreozot (TS 104) : Metal ve ahap yzeylerin su yaltmnda, zift esasl
malzemeler kullanlmas halinde astar olarak kreozot kullanlr. Kreozot
solsyon tipinde bir malzemedir. Kmrden elde edilen ham katrann 235
0
C de
kaynatlmasndan elde edilir. Kahve-siyah renkli yakc kokulu bir svdr.

Pasta halindeki kauuk/bitm esasl malzemeler; bir veya iki komponentli
malzemelerdir. ki bileenli tiplerinde ikinci bileen priz hzlandrc ve sertletirici
olarak karma katlr. Kuru ve hafif nemli, emici ve emici olmayan yzeye kuvvetle
yaprlar, bnyelerine taycy iyi bir ekilde kabul ederler. Esnektirler. Beton, sva,
ap, metal, tahta, OSB, gaz beton vb. yzeylere uygulanabilirler. Toprak alt ve st
meknlarda yatayda ve deyde uygulanrlar. Yine balkon, bahe teras, slak
hacimler veya eski bitml membran, zift, asfalt gibi yaltmlarn tamiratnda da
kullanlabilirler. Elastikiyetleri sayesinde bina hareketlerini tolere edebilirler, mekanik
darbelere kar da diren gsterirler.
1.3.2 Uygulama Admlar
a) Yzey hazrl: Madde 2.1 de anlatlan kurallara uygun bir ekilde yaplmaldr.
Islak yzeylere uygulama yaplmamaldr. Yine negatif taraftan su ve/veya su buhar
basnc, tuz kusmas gzlenen alanlarda gerekli ilemler yaplmadan uygulamaya
geilmemelidir.
b) Karmn Hazrlanmas: Tek bileenli olanlarda kartrma yapmaya gerek
yoktur.ki bileenli rnlerde ise toz ve sv bileen kovaya ilave edilerek karm
svs elde edilir. Kartrma ilemi dk devirli (300-400 devir/dk.) bir kartrc ve
zel kartrc u yardmyla yaplmaldr. Matkap veya elle kartrma kesinlikle
uygun deildir. rne ve reticinin tavsiyesine uygun bir ekilde karm oranlar esas
alnarak yaplan kartrma ileminde sv bileene, kartrma devam ederken toz
bileen yava yava katlmaldr.
Kartrma ilemi srasnda karma hava srklenmemesine, hava kabarc
olumamasna dikkat edilmelidir. Homojen, topaksz ve frayla srlebilir bir kvam
elde edilinceye kadar kartrma ilemine devam edilmelidir. (2-3 dakika) Kartrma
ilemini takiben yaltm malzemesi rn fynde belirtildii sre kadar dinlenmeye
braklr. Bu sayede olumu hava kabarcklar varsa bunlar da dar atlm olur.
c) Birinci Kat Uygulama: Yukarda srasyla anlatlan ilemlerin tamamlanmasnn
ardndan malzemeye uygun yntemle ilk katn uygulamasna geilir. Uygulama
srasnda ortam scakl gz nne alnmal, ilem + 5
0
C ile + 30
0
C aralnda
yaplmaldr. Uygulamay takip eden 24 saat iinde scakln + 5 0 Cn altna
dmesi bekleniyorsa, yine uygulama yapmaktan kanmak gerekir. Fra yardmyla
yaplan uygulamada dzgn ve srekli hareketlerle, her katta ayn yne doru
uygulama yaplmaldr. Katlarn homojen, ayn kalnlkta olmasna dikkat edilmelidir.
Astar uygulamas yaplacaksa astar sert bir fra ile yzeylere yedirilmeli ve tam
olarak kurumas beklenmelidir. Sarfiyat iin retici tavsiyelerine uyulmaldr. Malayla
yaplan uygulamalarda ilk kat tarakl malayla ikinci kat standart dz geni malayla
uygulanmaldr.
d) kinci ve Dier Katlar: Birinci katn tamamlanmas ve bekleme sresinin ardndan
ikinci katn (eer gerekiyorsa nc katn) uygulamasna geilir. Birinci kat
uygulanrken dikkat edilecek hususlar bu ve btn katlarda geerlidir. Kat adedi ve
bu katlardaki sarfiyat miktar kullanm amacna ve suyun basncna gre belirlenir .
Bu konuda retici tavsiyeleri dikkate alnmaldr.
1.4 Poliretan Esasl Malzemeler:
1.4.1 Genel zellikleri
Poliretan esasl malzemelerdir. Beton yzeye fra, rulo ile srlerek veya
pskrtlerek uygulanan trleri mevcuttur. Krlerini tamamladktan sonra sreli
olarak elastik kalrlar. Bu tr malzemeler %400lere varan oranlarda elastiktirler.
atlak kprs kurabilme zelliine sahiptirler. Binalarda dtan temel yaltmnda,
beton ve tula yaplarda su tayan atlaklarn yaltmnda, teras ve otopark
detaylarnda, at yaltmlarnda kullanlabilirler. UV nlarna dayankl ve dayanksz
olan, tek veya ift bileenli tipleri vardr.
1.4.2 Uygulama Admlar
c) Yzey hazrl: Madde 2.1 de anlatlan kurallara uygun bir ekilde yaplmaldr.
Islak yzeylere uygulama yaplmamaldr. Yine negatif taraftan su ve/veya su buhar
basnc, tuz kusmas gzlenen alanlarda gerekli ilemler yaplmadan uygulamaya
geilmemelidir. atlaklarn yaltmnda kullanlan poliretan esasl malzemeler iin
Madde 2.1deki atlaklarla ilgili blm incelenmelidir.
d) Karmn Hazrlanmas: Daha nce anlatlan karm hazrlama kurallar burada
da aynen geerlidir. Ancak poliretan esasl malzemelerde kap mr kstl
olduundan kullanma ara vermemeye dikkat edilmelidir. zellikle scak hava
artlarnda tketilecek miktarlarda karm hazrlanmal ve hemen uygulanmaldr.
e) Birinci Kat Uygulama: Yukarda srasyla anlatlan ilemlerin tamamlanmasnn
ardndan malzemeye uygun yntemle ilk katn uygulamasna geilir. Uygulama
srasnda ortam scakl gz nne alnmal, ilem + 5C ile + 30 C aralnda
yaplmaldr. Uygulamay takip eden 24 saat iinde scakln + 5 Cn altna dmesi
bekleniyorsa, yine uygulama yapmaktan kanmak gerekir. Pskrtme ile yaplacak
uygulamalarda gerekli tamirleri, tesviyesi yaplm yzey zerine pskrtme ekipman
ile gereken kalnlkta malzeme uygulanr.
f) kinci ve Dier Katlar: Malzemenin zerine yeni bir uygulama yaplacaksa veya
bekleme sreleri almsa aderans kat uygulanmasnda fayda vardr. Daha sonra
yine dier katlarn uygulamas yaplr. Eer gerekliyse uygulama kartlar retici
tavsiyesine gre arttrlabilir. Malzeme UV dayanml deil ise gne nlarna kar
korunmaldr.
1.5 Akrilik Esasl Malzemeler:
1.5.1 Genel zellikleri
Akrilik kopolimer esasl malzemelerdir. Kopolimer akrilik dispersiyon esasl bir
karmdr. Beton yzeye srlerek veya pskrtlerek uygulanrlar. Su ile
seyreltilerek kullanlrlar. Birinci kat astar olmak zere en az kat, gerektiinde de
tayc takviyesiyle uygulama yaplr. UV nmlarna dayankl olan ve olmayan
tipleri vardr. Islak hacimlerde, teraslarda vs. kullanlabilirler. ok atlakl yzeylerde
tayc takviyesiyle uygulanmas nerilir. Akrilik malzemeler krn tamamladktan
sonra daima elastik kalrlar.
1.5.2 Uygulama Admlar
a) Yzey hazrl: Madde 2.1 de anlatlan kurallara uygun bir ekilde yaplmaldr.
Ya, kir, pas, tozlardan arndrlmal, oynak paracklar temizlenmeli ve atlaklar yine
Madde 2.1de anlatlan ekilde onarlmaldr.
b) Karmn Hazrlanmas: reticisinin beyan ettii oranlarda su ile inceltilerek
hazrlanan karm daha nce anlatlan karm kurallarna uyularak yaplr.
c) Birinci Kat Uygulama: Hazrlanan karmn ilk kat astar olarak yzeye tatbik edilir.
En az kat uygulanr. Sarfiyat miktarlarnda retici tavsiyesi gz nne alnr.
d) kinci ve Dier Katlar: Katlar arasnda kuruma beklendikten sonra homojen ve ayn
kalnlkta dier katlarn uygulamas yine nceki uygulamalarda dikkat ekilen
zelliklere gre yaplr. Akrilik malzeme uygulanan yzey mekanik darbelere maruz
kalacak ise mutlaka kaplama uygulamas yaplmaldr. Taze kaplama tam kuruma
olana kadar suya kar korunmaldr.
2.Yap Kimyasallar, Derz Malzemeleri ile Yapsal Su Geirimsizlik:
Yapnn her aamasnda, her elemann imalatnda iyiletirmeye, dayanklln
arttrlmasna, hz kazanlmasna, kullanm mrnn uzamasna vs. ynelik amalarla
kullanlan kimyasallardr. Genel olarak beton elemanlarn imalat srasnda imalat
kolayl salamak, betonun kalitesini arttrmak, istenen zelliklerin verilmesini
salamak ve su geirimsizlii elde etmek amacyla kullanlan yap kimyasallar toz
yada likit halde bulunurlar. Yap kimyasallarn snflandrmak gerekirse:
1. Beton Katklar
2. Har Katklar
3. Derz Malzemeleri
3.1. D Yzeye Uygulanan Malzemeler
3.2. Betonun Bnyesine Uygulanan Malzemeler
3.3. Yzeye Uygulanan Malzemeler
BETON KATKILARI:
Taze ve/veya sertlemi haldeki beton zelliklerini deitirmek iin kartrma ilemi
srasnda betona imento dozajnn %5ini gememek zere eklenen kimyasal
maddelerdir. Beton katklar:
a) Akkanlatrclar (Normal veya sper akkanlatrclar)
b) Su Geirimsizlik Salayclar
c) Priz Ayarlayclar (Geciktirici veya hzlandrclar)
d) Hava Srkleyiciler
e) zel Kimyasallara Dayankl Katklar
f) Sva ve Tka Malzemeleri
g) Su/Rtre Azaltc Katklar
Akkanlatrclar; su/imento orann drerek beton ierisindeki klcal boluklarn
azalmasn salarlar. Bunlar demir donatnn beton ile iyice sarlmasna ynelik
katklardr. Akkanlk karm suyunun hacimsel oran deitirilmeden salanr.
Normal akkanlatrclar; C 18-C 25 snf betonlarda kullanlrlar. C=300 kg/m3 iin
% 0.4 veya 1,2 kg/m3 olarak katlrlar. Karm suyuna veya taze betona dorudan
katlrlar. Karm miktar iklim koullarna ve beton snfna gre farkllk gsterir. Bu
sebeple su azaltma ve dayanm artlar da deiim gsterir. Betonu olduundan
daha akc kvama gelmesini salayarak ilenebilirlik salarlar.
Sper akkanlatrclar; C 30 ve st beton snflarnda kullanlrlar. Dozaj olarak
C=350 kg/m3 iin % 1.0 veya 3.5 kg/m3 alnr. Optimum dozaj imento,agrega
kalitesine, su/imento oranna ve ortam koullarna baldr. Yksek yaplardaki
betonlarda, prefabrike elemanlarda, enjeksiyon ilerinde kullanlmaktadrlar. Sper
akkanlatrclar ilk dayanmlar hzlandrma etkisi ile erken kalp alma imkan
salarlar, beton yzeyinin kompakt ve dzgn olmasna yardmc olurlar, ayrca
betonun yerlemesini kolaylatrrlar.

Su Geirimsizlik Salayclar; betonda boluklarn doldurulmas prensibine dayanr.
Bir anlamda da akkanlatrc katklardr. atlaksz bir betonda betona nfuz eden
suyun hacmi, buharlaan suyun hacminden daha dk ise betonun su geirimsiz
olduundan bahsedilebilir. Su geirimsizlik salayclar ierdikleri kimyasal maddeler
sayesinde betondaki klcal boluklarn ierisini su itici tabakalar halinde doldururlar,
bylece su emmeyi azaltrlar. Su beton iine basn altnda nfuz etse bile klcal
boluklardaki ime etkileri sayesinde youn bir imento matrisi meydana getirerek
geirimsizlik salarlar. Su yaplarnda, barajlarda, prekast elemanlarda, tnellerde,
temel, bodrumlarda vs. kullanlrlar. imento arlnn % 0.5 orannda katlrlar.
Priz Ayarlayclar; Betonun ilenebilirlik sresini azaltmak veya geciktirmek amacyla
kullanlan katklardr. Karm suyuna veya yeni hazrlanm betona eklenerek
kullanlrlar. Priz geciktiriciler scak iklimlerde veya yerletirme koullarnn zor olduu
durumlarda akkan beton retilmek ve ilenebilirlik sresini uzatmak amacyla
kullanlrlar. imento arlnn % 0,5 - % 3,0 orannda ortam artlarna, imento
ve agrega kalitesine, antiye gereksinimlerine bal olarak sarf edilirler. Priz
hzlandrclarsa betonun daha abuk yerletirilmesi ve yksek, erken mukavemet
kazanmas istenen durumlarda kullanlrlar. Dona kar dayankll arttrrlar.
Hava Srkleyiciler; Otoyollar, Uak pistleri, yar pistleri, barajlar gibi dayankl beton
imalat iin kullanlan bu katklar ok miktarda, dzgn ve uygun byklkte dalm
hava kabarcklarnn olumasn salar. Dona kar ve buz zc tuz etkilerine kar
direnci ve ilenebilirlii arttrrlar.
zel Kimyasallara Kar Dayankl Katklar ; Bir takm zel kimyasal maddelere
maruz kalan veya kalma riski bulunan yerlerde kullanlrlar. rnek olarak slfata
dayankl imentolar belirtilebilir.
Sva ve Tka Malzemeleri; Aktif su kaaklarn genleerek tkayan ok prizli su
tkalardr. Suyla kartrlarak kullanlrlar. atlak, boluk ve deliklerden szan ya da
basnl ekilde gelen sularn acil olarak durdurulmas amacyla uygulanrlar.
Rtre Azaltc Katklar; Karm suyunu azaltarak dk kme deerleri elde
edilmesi yolu ile rtre miktarnn azaltlmasn salayan katklardr.
DERZ MALZEMELER:
D Yzeye Uygulanan Malzemeler; Yapya su giriinin cephenin her noktasnda
durdurulmas iin kullanlrlar. D yzeydeki suyun betondaki genleme veya inaat
derzlerine girmesini engellerler. Betonun d yzeyine uygulanan polietilen veya
hypalon su tutucu bantlardr. Suyu durdurma veya beton ierisinde gidecei yolu
uzatma prensibi ile alrlar. Donat yerletirilmesinin dahili su geirimini etkiledii,
direkt su basncnn betonda hasar oluturduu (anma gibi) , yapnn dndaki
zararl sularn engellenmek istedii durumlarda kullanlrlar.
Betonun Bnyesine Uygulanan Malzemeler; D yzeydeki suyun betondaki
genleme veya inaat derzlerinden geiini engellemek iin kullanlrlar. Betonun
bnyesine uygulanan su tutucu bantlar veya su ile genleen mastik ve profil
malzemelerdir. Suyu durdurma veya beton ierisinde gidecei yolu uzatma prensibi
ile alrlar. Estetik nedenlerden dolay dardan mdahale edilemeyen durumlarda,
anma gibi direkt su basncnn betona etkidii hallerde ve dier teknik nedenlerde
uygulanrlar.
Yzeye Uygulanan Malzemeler; yzeydeki suyun betondaki genleme veya
inaat derzlerinden geiini engellemek iin kullanlrlar. Betonun i yzeyine
uygulanan hypalon su tutucu bantlardr Suyu durdurma prensibi ile alrlar. Mevcut
yaplarla temas, su yaplar, onarm ilerinde kullanlrlar.