QV AESTIONIS SEX T AE: DE BONITATE DEI. SV MM A. VATE VOR ordinate explicarD. Thom. in hacquett. Primd quoadan eff, an, Deo conueniat honum., Secundd, & Tertid, quoad quid eft , videlicee quane tum, Se quale fit ilud bonum. Quaotim, quia fummum . Quale, quia ie, Jed per cflentiam,& non per qualitates fuperadditas . Ex quo fequitur; quar~ tui {ejlicér, quéd fi eft bonum a fe alia debenteffe bona ab ipio. Cues, Deumefie bonum conflat, quia eltperfe dus, ve quelt. 4. oftenfim eft& cfl appecibilis,fibi quidem, quia cft iuaperfeétionobis autem, quia dat nobis effe, perfedtionem ranquam primum agens. Circa 2, oftendit in are.2. Quod Deus fir fummmum bonum . Inly autem sit- mum, importarer qudam comparatio exceflus maximi adea, qua fant infra ipfors; Poreft aurem aliquid effe maximum, vel in aliquo decerminazo genereexcedendo ca, que funt illias generis, cut dicimas fammum Angelwo,primam Angelum, fammum Colum, primum Calum, yelpo- teftexcedere fimapliciter in omni genere:bonorum,S¢ fic folus Deus eft fummnm bonum excedens omnia. Et ratioelt, quia eftprimacaula omninm tanquam caufazquinoca, cuius proprium eft non effe ,eiufdem rationis cum effcétu, fed excellentiori modo habere perfectionem effeGus, ergo comuenit Deo excedere, omnia bonay quia elt cauia omnium aquinoca, & fic elt fummam , Gita}. oftendit inare. 3, Quale fit hoc bonum, filicét quod fit bonum per effentiam, quod nullj creatu- re conuenic, qua iam bonicatem habent per aliquid fuperadditum , Cujus ratio eit, quia bonum eft idem, quod perfeum,6res in a@u,nulla autem creatura cll, que per fam eifcntiam, ideit per preedicata quiddicarina habeat roram fuam pertestionem,8¢ actu, nim in primis nou habec effe,fine quo eflentia non Inabet perfeétioncm mn adta,neq; bonis . Deinds neq; habet operati, quia pozentie, quibns operarur non fant iplaetitacia, & operatio ipta eciam elt accidens,& id, quéd conlequitur per operationem, icil. etfectus,ali- quideftprerter eflentid,crgoin creaturis non pertinct ad eflentiam onomis perfestio, & aétas,qui pertinet ad bonitaté lil. fe operariSeconfequi fing qua tamen omma ia Deo wo dillinguontur, (ed fant eiuseffentia Grea 4, oltendit in art. 4, omnia bopa creata, dici bona per bonicarem fibi formahiee conueniencem trinfecé participaram ramen 2 Deo, & ideo potfe dici bona bontare diaina,ve caufante,& efficiente. Ra efl,guiain abfolutis non firdenominavio, nifi ab aliqua forma inctinieca, ect polit effe participara ab quoeatrin{eco, ergo creature non poffunt dici bone, nifi per aliquam bonitacem fibi socriniecam , licérd Deo patticipatanrnon ranquam ab Idea feparata,que formatirer denominet ve ponebar Plato, fed queef- feGtiné participer,& der mninicuiuique perfectionem, & bonitacem . oppofito traéandumeft, r. 2. qualt. 18. Dari an- DISPVYTATLIO VL tem hae bonirarem trantcendentalem , & omni cntj communem conttar, um ex Scriptura Gen. 1. De Bonisate in comma, + de Boro Dinino . Vidit Deuc exn dba, qua Jeceratse> eran valde bone, Eccle- fialt.3 9-Opera Domini vniverfa bona valde. 1 al This. 4. Omnis creainra Det bone est. Tim etiam ration? ARTICVLYS & qudm fupra explicando text. quelt. 5, ex D. Tho. Quid fit Bone tre Ct atculimas, quia nuilumettens , cai non competat hf Benton exanftendetale, quid eet fra ts aliquod etfe,€ potfit competere aliquis fis, ro L ‘Oguinsur de bono tranfeendentali, quod eft eft capax alicuius boni,quia ipfum ctfe,boaumelt,, Patio entisndmde bono morali, &waloih ——_& Fins bonuan cll, & appetibilicacem import vi ! | ; |Difp. VE. yade raumquodque appetit fam conlcruationsm, Se fawn ee 1 prsfemti ergo inquirious quid fit hoc bouum , velit quo conliftat formaliter. In quo confidera- thus duo, cilicet quid fic rario boni, & quid addar fapré ens . Quid addat fuprd ens, ett quettio om- nibus paffionibus casis communis, quid verd fic formalicer, (eu quid imporeet in {uo formali con- ecptuhoc boau, hoc eft peculiare ipfi. Licet ‘enim idenciticetur cum ente,nabet tamen peculi2~ rem rationem fecundum quam explicatur » & cot dittinguizur ab alijs paffionibus enzis, veritate , & wnitatestic.ficut etia arcributa idécificdtur citDeo, ‘Se camen ynins cuiulgsratio feorsti explicabilis eft. VARICE SENTENTICE. TRIM gf quantum Authores varient in explicdda formali ratione boni.Feré tamé inns (ententie ad duas clailes reducaatur. Quid enim confkiuaz bonum in aliquo abioiuco. Afi ia aliquo refpeatiuo, quia primi contiderancin bono id, quod perfeétionss ett, @eiidi id quod conuenié- riz, appetibilitacis, In prima claile eft Scot. in 1. dift. 3.40. 3. qui polit rationemboni formalitcr imporcare aliquid abjolucums & pacce rei dittingtat ab ente,diitinctionc iils fuua Formaii fepius repeti~ ta.Caictiuper att.1 hniusq.s.conitituit racine bons in aliquo abloluo indittinéto tamen ab ente, quiadocerbonum coniiltere in apperibili funda- suentaliter fumpro non formaliter, ideGque magis -exprimitrationem perfeétionss , feu acualitacis, quam entis.cferuzus axcem quodlib 3. q.2. in ipt sazione pecfetionis quateaus petticiens eft-citi+ suit racionem boni,cur yiderur affenant Molin.1. p. 9.5,att.1.diip.vnic.in principio quacenus bonitaté couftitui: 0 ipiaencicace , que requirie nabere ade juné-am relacionem quandam ratios, (ciucet re Iationé perficicntisad rem pesfedtd, & boc requiti ganquam conditionem ,nam encitatind perfectio- nemi,& bonitacem idem effe dicit, Etinde colligit bonttaté pri n6 elle paitioné entis,quia include psd enticacé,pattio an no incladic {ua inbteckit. , Abverdin alsa ciatit feu linea, Durand, in tdilt. 34.art.1-docer bonus formalicer conliftere in re Jafione conuenienere,non ad apperitit,ied ad alnud exttemum,cui conucnicnselt. Searenciam autem -dac ad ipfumens, quod eftcapax abendi xakeeffe accidentalicer , &yt qaod . doc auremmoncet= ritsre(pedtu boni, quia bona nomedt ens 7 % ‘extha nihil canquam id; iquoscs tftexifiees » fed fanquam id, quod indiger exiltencia ¥t-fit e- wanuhil, ergo-fi-haber eationemenrisy: ve ae uDifp. VI. betefle ve aliquid contentum fub ente, & ficuon fe habece vepatiio illins, fed yeinferis veleft ade~ ‘quacum illi,sc fic non eft cas per aliquid faperad~ digum cnti tampto-in tozalua vniuerialnate. Et dico dumpco in tota fa, vniuerfalicare.quiain quo~ Jubet eft creato {umpto in pareiculart-ad hoc ve conii.rgac bonicaseius Gmplicicer,& perlece, re~ quirucitur plura realicer diftingta vel eanquatn par. tes ex Guibusincegeatur, yel taaquam accidencia perticicntia cemitlam, ‘Sesuuda pars conclafionis prob . Quia omnis ¢- Jatio,veleft realis,ve! ravionis. Sirauonisn2az0- tell formaliter conitituere bouam , quali fic bond formalicer now conueniret enti in re, & fic ens non eilecin re formaliter bonum, Sizealis vel elt predicamencalis,&¢ tic eft inferiorad ens, cum fit ‘youm ex praedicamentis , & ficnon poiler elle pat fio enzis yniuerlalicer fampei 5 praerquamquod relatio ipia predicamentalis elt res quedam bona ficut alia predicamenca nun crguell ipla formalis ratio bonitads, qua ommus res conltisuitur bony cum potius fit bonum qaodampacticulare, vel elt relatio tranicendencais, & tic opartec oltenlere in quo confiltac ita crancendencalis relate 5 nam non eft aliquid diftinctam , & laperaddicuim enti- tac ,icdett ipla ve ordinaca eit, vel dependens ab aliquo, ad quod dicic habitudinem . Et tie non po- telt conucnive omni enti,cui convent booumnam Deus ett faunmé bonus , & non per ordinemeran- Acendentalem ad aliquid extra ie. Excreature sitt ‘bonw inquaacum pecfecie in fe, 8 appetibites,eryo pots dicunmir bone per hoc, quod tecminant rel= pectum tranteendeatalem appetitus , quam per hoc quod dicant refpc&um cranicendentalcm ad alteriun, iquo dependeant, vei circa quod verien ur, Tranicendentalis enim relatio,qua aliquid or~ Gaacut ad alceram potiuis dicit radionem perfeti- alts, Se condenciz ad bonuim 5 & pest-eum,quam ipfain formalem rationem boni , ficet enim plara pérficianzuraliquo re pedtu tran.cendecali ,tamen nou aicuntur formaliter bonz, quia te retpiciunc , & periciuncur, fed quia luppofira cali reiaiion ¢,S perfectione terminancrelpeétum appetitus ad te, Scredduntur appenbitia, Cenfematir . Quiaformalis ratio boni eft ila, gua formaliter toll icur malum,8 que terminat ap- petitum,teu reddit rem appetbdein shoe auté nom coaucnit relation’. Nani aialum, teu defeéius non tollitar per relationens, fed per oppofiraar ete tit, eft enim defeus privatio alicuius debiti ad pieni- tudinem rei, hoc autem debium nonelt fola relax uo, nee priuatio rclarionis eft precise ipte defe~ Gus, reletio enim reluleat pofito termine, & fun damento , ynde non dazur priuatio relationis, nifi detur privatio termini, vel fundamenti , exgo ficut malian non potelt Conlittere forraaliter in defo folius relacicnis, ita nec bonum in pufitione relax tions... Similiter appetitas non inccndic relationg, necilla eftjin quo quieicit formaliter loquendo,fed vendit in ilam perfeétionem, que talem relationé fandarepoteft, ficue {cieneiarendit in yeritatem, Artic]. rss qua fundat rationem fcibilis. Quare non potett formaliter bonum coulittere in aliqua relatione , ius reali, iue rationis. Dito fecindé, formalis ratio boni tran{cendenta lisconliftic in pia perfoGtrone izrinicca,Scentita- tiua rei quatenus funda, & conno.ac racionem peifeai per modu: appetbilis, & non folam per modum forme informautis , & coniticuentis . Exlicet appetibiticas explicetur per relaciouem quandam rationis ad appetitam fica icibile pet Felationem rationis ad .cientiany; non camen in ifta relatione formaiscer confifti ipfa ratio bonis{ed in’ co quodelt fundamentum huius relationis, & et preelupponitur,licet ¢am connoter, anc fundet. Hec conclilio timizur ex aliquibuslocis D.Thom. quae incer fe comparata iam manifeftant, Nam in primis igpé docet aliquid dici bowum inquancam perkectum,& appetibile,& quodin eo coniifliz, di- citcnim innacgueit.s acc. 1, Quod ratio bon confi= fit eo boc quod fieappessite, vmenquodgue anern eft sppen vabile #nquattctan peifockamn , & perfickum inguaay ens caGia, ego ut tzbtum ext aliquid borurn iu quate eft ens . ‘Qui ditcurius log:icur de ipla ratione formali, na cuiu iotendat provare quid ficbonum, & in quo connitar, fi folum loqueretac de bono mate:zali« ter,Gcidencicé nihil probsret deco, quod percinet adpropriam racionem boni. Ilia etiam particula inquastuns , ignificac rationem formalem ; S& cum aflumacin anceceden:i iptam rationem appetibi« hss, quodnion pertinet materializer rantum ad ras tionem boni, fed formalicer, manifeftuin eft quod despla formali ratione boni loquitur cum docet adillam pertinere rationei pected , & entis. Ercodem modo in artic, 5. dicit + Vawngued gue dict bonne in quantum per fecFur.ficenim oft apposite. Ee x. parc.quall.48- artic. 5. dicit: Quid bomuas confit i perfectione, (> aGku prinapalu , & por fe. Ex hoe autem quod dicit bonum addeve iupraens razio~ nem appetibilis inartic. 1. huius queft. 5-conitar non con.iftere in (olo conceptu entis, vel perfe+ étionis qaomodocumaue, ted vt connorar, vel fun daz appetibilitacem, Er luculentius hoc explicae qu 2t.dewerre art, 1.dam inquic. Quod fipraens , quod eff prima coucepco intelleStus vans addis id quod ft ‘rasinis tate feicer negation dxcicurenins vnurn guafe ces sadiuifira fed verum , G brawn pafitare diganray ‘ondenen pofunt addere nifirelationem, qua fr vatiois tatt~ sum. lasses relat jecandura Phi. 5. met. diciter vax onis vaso fosundn quam diitur veferrivd quod mon deo povider adi, ad quod refrsur fed bcomserfo , Ca inf ree latin dependentia quadaveft,ficu patt in fientis > féibiw Hi, feaj, & fenfibilé deta snern fenfilule vefesi fesind sn Phil. aon quia ipfunsroferacue fed quia aliud refereur ad ‘pam, & afte in onszthas als que febabent ve mz fra, & menfuratus vel perfectinnm , cy perfectbil oporse gitur , quad veruin & bom fuper inaelectuss en tis addant vefpechun perfectini. Im quoliber aatein ene cftdao coniderare feilcer ipfamn tatinvem foecei , & effe ‘ipfion quo aliquid fubjifie in fpecie lle eo fie alaquod ens poigf oe perfettum dupliater 5 yno xiedo fecu— ian vationson fperie somsum » ©: fie, ob enee perfictut. ate156 Queeft.VI, Prime Partis. inielledtuy . Alio modo efi ons perfectiusias aliciixs non fo= A ratio magis propria eft boni ve bonum cft , quam, Jun jciudumny ationem jess, fed exiams fecundom ofe quod * Pobiensercims natura y G Bt bum eodim oft petfetbium benboresin enim eft in rebns,vt Philo, dicisin6matb.t% § guanisys aucem vnnan ensfccunduan efe fam ef pafectiate ete confernannae haletratione finis, © inde o3? 5 gudonnes rcike defiiene borum por io aliquid quod ‘qtnnet ad babizwdinen- fis. Tea D. Thom. Erex boo fumicur fondamencum conclufionis. NZ intarione boni duo oporter {alnare icilicerquod onupiacur per modum pagionis inente, & quod. connciiat ex in quantum perfeClum eft, Er quod pededum fic ounes intlligunc canguam per fe jporun.quia ratio bonidebetexciuderg formaliter risonem Mali , malum autem cum confilta: inde- feu, & pritcacione aliuns debiti loquendo de muloin ut pay.ice (quidquid tir in effemorgli ) ‘oporee<,qued ratio bon contiftat in ratyane perf i. Rurius hoc perieétum non porett induere ra- totem paitionis ad usm connotando relationé illam rationis,que inuoluttur m perfedtino fe ha- pemeper modun’ finis,en appetibilis, Nam per fediodupliciver poreftcbtiderari,& fimiliter per- fedum, ‘Vno modoingenere cautz formaliscon« Aisentis,alio modo in genere caufe finals moué- tis, ten aitci ntis. Nam pertegtionem ipfam in- formare,& conftituereformalicer rem perfeGam negarinon poteit,cum youmquodque coftituarur pet adualicacem aliquatn,acualitas autem perfe~ Gio ell,ergo perfectio formaliter conftiwere ha~ bec rem perfe@am in genere canfe formalis. Sic autem aon potettefle paffio, neque concipi ve fire petadditum entitati,ied ve conftituensipiam enci- tae, quaenns perfetta, & integra eft in fui con fiiucione , & fic perfedtum pertinet ad eflentiam y fewenticaiem conftitutam, quiaconfideratur ve confticucns , ergo oporter quod extrahatur perfe~ Gio dconce pan caufs formalis, que eftcaula con- fliccns, & confiderctur ub concepru perfedtinat per modam appenbilis, yel Finis, co quod finis erficit Mouendo, (eu alliciendo,& per modi per~ Peatuite habe, quarenus finis apperitur vt perfe+ io appetencis, in quam tendic appetens tanquam, cficiens [¢5 appetibile auemyrtale non fe haber reipedtu appeteacis,y conitiuensipium, fed -vcperficiens,quia fi appetibile comstitueret appe- fittmnon coniummaree iptum , fed conttit satione appeticas, & permodum appetentis,no per modum ferminati , &cperfeéti in fue termino, & obiedo appetibili,impolbbile eft ergo quod appe- bile conftienat apperitum , vt appetitus eft, ergo talis telpedtus perfedini per modum finis non eft re(pedtus conftituentis, {ed fuper addentis, & per- ficientis conttirarum,ergo prout ficbonum confi+ derari poteft ia ratione pasfionis refpeétu cntis conftituti,non autem vt formaliter conltimmens , & fic perfedtio vt conftitutiva eft,formaliternd per= tinetad tationem boai vt patio eff, @dytens ¢ 1 Sicutum,& integram elt, fed debet fiumi perfectio ‘finratione appetibilis mouentis perfectiua eft, 8e- Poniuramatiua ipiuseppecitus. Ec hee confides aliz confiderationes que in alijs fententijs ponun tur, ¥.g. quod habeat ratioaem conuementis, vel intege),8¢timilia , nam magis proprium eff petfow ctionis perficere,: quod per te in quarto modo de iilodicitur ) quam relatio connenicnci y vel intes citatis exp licare,quod magis videtur aliquid co - feemum ad cation pertectionis. Non poteft autem pectinere ad ratuonem formalem boni, ve eltpaslio entis perfectio vt formalizans, & coniti« tuens, fed ve finalizans , {eu aliiciens, 8¢ mow 1S » Ex biscolligitur rationet conuenientiz ita de- mum pertinere ad rauicnem boni fiexpligetur c= nenientia pro apperibilitare appetibile enim cone neniens ett appeticui , 8 ad hoc tandem reduciz P.Suarez diipyrat. 10, mech. citara, qui rationem bonive eft paiiio entis confticuit ia rattone cont nientiz , quam tandem dicie cfle appeubilicare nontamen appetibile {amicur proipla relarione rationis,quam importarappetibilead appetitun , Sed pro fundamento talis relationis, quiaformalis ratio boni non potelteffe aliquid rations , fed fue mitar pro ratione ipia perfeGiua per modum finis, feu appecibilis allicientis , que tamen nen nifi per relacionem J nobis explicatur, per relationem ta+ men non conilicuitur formaliter,fed folum conna+ rat,aut fundaciliam,{icut in Deoomnipotentia,vel_ Jiber:as explicantur per ordinem ad creaturas,aon amen formalitec confiftunt in ila relatione aq greaturas.que-clt rationis quam connotat . Conffat fecusdd, excludendam effe fententiam P, ‘Vazq. vbi fupra dicentis, quod bonwm ab/olucé coniifticin relatione integritacis reiad tua confti« tuiua . bonum aurem relate in relacione conus ' nienci adalterom , vel in spia connoratione aut javipatyone aiteriusad le, Conitarenim ex dictis nos poffe formalem racionem boni confiftere in relasione.. Etvicerivs prob, Quiatelatio incegri« yatis in cebus timplicibus eff eiuidem ad te ipa y que eft relatio rationis,& ficnon porett coltitue~ re formaliter bonitacem realem, In rebus verd compolitis datar quidem relatio parsium inter e adintegradum totum, & ad iptum cotum integre rum per illas » qua relacio potelt quidem eff rea- is, fednon perrinet ad bonicatem, que ett pattio, fed ad ipfam conttitucionem rei, ficut etiam mio arcium,quz eft relatio non pertinet ad paffioné , Ee adiptam reiconftivationem, & fic etiam inte+ gratio fei perunetad confticuendam rem integra. 'Vndenon potelt pertinere ad pasfionemid quod pervine ad conftitutionem integritacis: boot autem cam fit patio deber fapponere iftam inree gritacem, & ad illam confequi non conitituere, alioquin paifio formaliter coincideret ci co, cuits eltpaifio.Et prererea bonit debet opponiformali* ter ipfi malo, &reddere rem, ipfam apperibilem, &perfeciuam per modam finis,ip(a aueem relanio integritatis formatiter non expellit. mala quia maalum non eft defeétus, aut prinatio reladoniss ded perfectionis debite . Neque-ctiam ansDifp. VI. terminatur ad relationcm,{edadremin fe. Ergo hae relatio integeitatis non pottit effe formalis satio boni licet inueniatar inbono. Similiter bo- num relat?, quod importat conuenientiam ad al- rerum potelt dici bonum ili, vel quacenus coniti- tuic did in eo,in quoilli conuentenselt, vel qua renuseft appetibile ab illoper modam finis. Si hoc fecundum, eff poftra fententia, quod bonum conlifticm appetibili, feu perfedtione ve finalizan- te. Si primum,aon (ehaber illudbonum per moe dum pattionis,fed permodum conftituentis , bonit auem femperdebet explicaci per modum palsio- nis. Sequitur rertié non fubfiftere fententiam, Patris Suar. conitituendo bonirarem, que eft paifio in Tatione conuenientiz,feu coaptationis autinclina~ tious ad alterum prater racionem appetibilis, quod candem ve diximus vlcimo fatetur ipfe P.Sua- rez, Etrario of, ram quia ctiambonum abfoluté fumprum i haber ve patio cntis , nametiam prout ficnon explicaceundem conceptum cnn ence,nam ens dicicur per ordinem adeife , & opponicur ipti aululo, bonum autem non explicat o:dinem ad ef= fe, sed ordinem perfedtionis per modum finis,ne~ que opponicur nihilo , (ed malo, vnde cumifi conceptus fine diverfi,S vous confequarur ad ality, etiam bonum abfolucé fiumptam non elk conttitu: tumumentis, fed pa(sio entis. Tum euam quia quod eft conaeniens vni eft difcomueniens alteri,, ficue calor elt conuenicas igni, fed difconueniens aque, & venenum eft conueniens ierpenti: fed non non homini . Ergo {i bonum inquancum patio con- fiftic in ipa conuenientia ad alecrum,, &ifta eque ficconuenientiaad vnuim,& difconuenientia ad al- terum non minus eric proprietasentis conuenien- tiaad vaum quod «ft bonum, quam difconuenien- na ad alterum, quodett atalum , nullus autem po- nit, quod malam elt paifioentis ergo neque bo- mum iymptum folum pro conuenieutia ad alte~ mum. Denique quia alias Deusnonhaberet pro- priam patiionem bon nifi per ordinem ad creatu- ras, Gienim bonumelt paffio entis folum ratio- ne conuenientis erga aiteram , ergo Deusnondi- cecar bonus nifi vt conueniens alreri extra fe , 8 Sonlequenter per ordinem ad creamuras. Visine conitar ; quod apperibile fumieur duplici= ter, icilicet relating, & findamencaliter , feu ra- dicaliter, vebene norat Caiet. hic. Radicaliter eft iplamet petfectio non vt conftituens in genere cau- feeformalis , fed vtperficiensin genere finis, & ve Jediffundens. Relatiué autem elt ipfe ordo appe~ tibilis.ad appetiramn , quinon potetteffe realis, fed rationis, quia appetibile fe haber vrperteétio , 8 appetitus vtpertectibilis, perfe@io autem non de« pender a perfeétibili, fed € contra Non tamen po- toft fornialiterin hac relatione conliftere booum, Jicet per illama nobis explicetur, quia noa povelt réalisbonitas conftitui petid , quod rationis eft. ‘Vande formaic conftitutinum boni non patelt di- itinguiab ente , fed entitaciud, in re coincidant, Superaddit atitem ad eflentiam nonid ,- quod for- Artic. I. rs7 “A malicer eft conftiguciuum fui , fed id quod te haber xt conditio reqfuiita ad hoc we booum exprinva: di- ftinctim conceptum , yuam ens abloluté diceum , quodnon expriierer, niffcondicionem slam tuapee radderet . Sicut inf. q.19. dicemwusm conftixucione agus iberi Dei non impottari aliquid diftinésam, ab aftuncceilario, connorari ramen aliquem ret peétum rationisper modum conditionis ratione uius concipitur diftinéus d necetfacio . Solon argumentas Rio arguit. Non omne ens eft finis , quidem multa fehabent vemedia , & amen omne ens eft bonum: ergo bonum nonpotelt conistere formalicer in perfectione ents vt finalizaus , 8 vt appetibilis. Coufir- Quia ided bonum eft appetibi« ke, quiaeft aétus dans effe » & vaum quodq; appe~ ticfuum effe, & tuum conferaari ergo prius eft in cnte ratio appetibilis, (eit finis, quain ratio conti tuens, & danseffe 5 fiquidem adhoc appetitur , 8 quanitur ve conltituat , & det effe : crgd male di- cxtut, quod perfectio vrconftituens non eft paftio, & veappetibile elt paifio, cum effe appetibile pre- cedar rationem conftizuentis, non enum id quod appecitar priits conftituie, & poftea apperibile eft , ted prius apperitur , quam adueniac » &€ conititwat. Rep, Quod effe bonum vel appetibile fumitar , autfimpliciter , aut fecundum quid , vt docet D. Th. inbac q, 5.art. 6 fimplicicer quando terminat vevitimum feu fints, fecundiim quid quando vt me- dium . Hoc enimetiam appecitur , ied non finplie citer fed tanquam dacens ad aliud vbi vitimo fi- ftiur, & fic ea, que ie habent, vemedinm eriara funt appetibilia , & bona, & mouene tecundum. quid, (Cilicet non ratione (ui, fed ratione conuc- nientiz, 8 ordinis ad aliud, ybi terminacar motus appetitus . Etnon decerminaus hic an bonicas in medijs fiteadem quiz in fine folum participative , & denominariué cis conueniens, an aliaeis intrin~ fece competens . Sed fiué hoc fir fine illud’ de quo 1.2.q,8.) tamen conftat bonitarem in medijs ordi« natiad finem, & effeilliinferiorem,& quatifecun+ dum quid. Ethac ratione bonum non dicitur vate uoce de vtili,& honefto,de medio,& fine, vt docer D.Th.ar.6,cit.ad 3.44 conf, Retp, Quod ficut dicie D. Th, art. 2. hoius q, 5-n0n.incomuenit quod bo num licet confequacur ad ens vt paffio.fit prius en- titate in intencione , licet non in exercitio, & fic perfectio ve conftituens entitacem prius intendi« tur appetitu, quam conftituat in exercitio,in ipfo tamen eftte conftituto prius ei couenit ratio entis, qyam appeciilas.Ieaque appetibilitas fubicdti« ud eft polterior ente , obiectiué vero, & in inten tione eft prior, & ita non tollitur , quod perfectio veappetibilis ft patfioentis tanquam fubiecti cui conaeinit,, ficut cognofcibile , fel veritas eft patio entis, & tamen obiectiué prius cognofcitur, qaam ficin fe, veram enim abftrahi¢ ab exiftentia obi Giné famptum. “ Secune18 Quett. VI Prime Partis. Seound® argnicarpto fententia Vazqgersnam not’ A tinente ad integritatem,res ipla reddieur in (ema dicinas bonum confiftere in apperibiltate radica~ Ji, radix autem sppetibilitatis eft inegritas , St conftitutio ipia ems, ficut rifibile radicatiter e humana natura, fea rationalicas, & vilbilitas ra dicalis eft iptam ivcidum: ergo coincidimas cam, cias (ententia, &lolum verbis ludunis. Antece- dens pater, nam adixpropriecatisettelfentia: er go radix apperibilicais elt entizas, veperfedta , 8 gnegra, Confr. quiafialicni defit aliguidex his, gay ad cfs inregritarem conueniant, exillius de~ f@u pracilé res dicitur mala , licet alveri dilcon= veniensnon fic fed folim in fe non perie@a, ergo boaum absolute ditituergtione integricacis , quia oppofirortn eademelt ratio, maiua enimdicieur exdefeéin alicnins,quodpertinct ad integritacem: ergo bonum dicewt ratione ipfius integritatis, Et hoc lpius figniticat D. Thom. dam ponit bonum eviam ve appetibile conliftere in eo , quod fit per> feiuum, ye in illag.s.artic.2. vbiinquic . Vow uodg, appesster-fecundone quod oft per fests & adv. di it: Guod off vl.anoperftum dicir ier bosnan fmplicier Be artic. g-inquic : Orod bonus conifteréu foecie rave, &* meds, quod Eotum pected iegritaten 16, . Canfrtecundo proalcera parte de bono relatiads quod confiftit in relatione conuenientia. Quia ca Gem res dicitarbona, vel mala reipedudiuerfo~ ram, imd reipedtu eindem , eademres inuariata mado eft mala, modo bona , ficur ignis ettconue~ niens in byeme, &isaftare ditcontteniens , ergo oud -eiatiue debet contitere in relatione conue- njeuz , non in peciedtione abrolute iumpta, cor vetuentia enim adalterium relacio elt, aliguando reals, aliquando ratioliis . Ryp, appertorlitatem cadicalicer effe ipfam of fenciam materialiter ,& identicé , nontamen for+ maher fub concept effentia, & per midum con~ ftituentis » fed per modum finalizantis ,& fadan- tisordiem ad appetitum, nec requiritur maior diftinctio in padfonibus ents tranicendestalibus , quianon poffuntdiltingui ab ente vniuerlelicer, 8 tranlcendenealiter timipeo & ara non tune patho~ nescumco rigorc, & diftinétione , qua pattiones. reiparcicnianis ab illa diftinguuntur fics rifibili~ tasab homine, Quarein pattionbus cutis, radi- cale & formale coincidune, & folum penes diner fos conceptas,feu haditudines diftingauntar, 8 Le cundim quod fundane iftam dinerhrarem dicitur yaum radicaliter fuodare alrerum .Neguehoc eft incidere in ‘ententiam Vazq. guia iple aon confts= tutt bonam in ipla integritate babendo relationem tanqaam condicionem ; fen connotationem requ fram, (ed inipia relatione incegritatisformahiree ilfud conttituic quodcft fonge diuerfum a noftca fontentia, Nec valer a gumenium: quod palio de- bet diltinguia re cuius eft pailio , & ficbonim ab ente. Tan enim dictem eff,quod nonelt patio ri- Rotosé, 1d folumeatione diftin@a ,-& fecundumn dincrium conceptum exprimendiens vtinis vel vt esteétinom alcuius. zi <4 prints confi, Relp-Quod fablato aliquo pers ” Ja, quia coliitar ratio appecibilitatis radicalis qux, - contiftic in jp/a perfeétione non quidem in ordine ad fe precise, ied ve perte€um elt apperitus per imodum iinis, fappoait tamea neceffario remefle perfectam in fedicur propria patito fapponit effen- tam conftimeamn.éc ia iicut qui deltrnit effentiam. deftruit patfioncm, 1a qui dettruitperfedtionem infe dettrait eam ceiam ve ett perfedtiua ad ale, mum. Adloca D. Th. Relp, Ipfam conftituere bonam in ratione perfecti non quomodocung; & in ordi« nead fe , fed vt perfcctivi apperitus permodum. finiss per modum appetibitis,veexplicat in q. 23. deveritar.1.& inhacg.ar.s, Ad feeundam wfirm, Retp.aegando confequent, fed folum lequitur, quod bonum rclacé accepcum: importatiliam coaptaioem, & proportionem ad aliud ex parte cius, in qaomaterializer cuntiftt formalirer aucem 10 ratione boni insporrachane eandem perfeétioncm conuenientze per madasr appetibilis,S yefinalizans . Itaque relaeiv comuee nientiz, fen pertectionis vt proportionace , & cor ucnientis aleri, fi fumatur per,modum conaenié tisin genete caulz formalis non elt, ipa tarmalis ratio Domi ied i tumatur permodain perficientis ingenere vane anatts,tenappetibilis. Vnde tam bonum abjoiucé quam bonu relaré ex parce for malis ratiomsboni cdtiftunc in appecibilitace per modum caule tinalis,ted ditterunt ex parte funda- ment, eu pertectionis maceriaiser (ampte, quia ‘num dicie appeabilicarem proper teyaliad ape ribilacem propter aliuds quia ynum tuadacur in pettedtione ab:uiutan te pertucta , auctin pecfe+ ne juxta proportionem ad aletumn ; yeram~ que tamen dicir ordinem appeubitiva.ts formae jirer. ‘Tersio aigaitar in faorem fententix Suar. ad prox ‘pandum,quod bonum non tit pattiv eatis,nili ve et bonum alteri,aon veelt bonumadioiate. Nam bonum alceri in quocumg, care inucnitur teeuadit aliquem refpedinm , &confideraci mem yin omni euimence inuenicarquod alicus bonam effjbonum, autem abfoiuté aon diltinguitur ab ipio concepra effentie in fe, fiquidem bonum ablolueé non eft D_ aled quain perfettum , ratio aurem perfect perti- act ad ip lam coaltiturionem eflenax , non ad pat Hionem ; conitiutio enim non inuenicur fine ince gra, &plena conuenientia predicatorum fienim aliquid defitaon erit eendia,, ergo prout lie pers fecium abioluré non contticuit palionem . Nec potelt perfectio abloluee fampta cile appetibilis niff reducazar adid, quod.eftbonumaleeri, quia veleit appetibalis illaperfedtioalteri, velfibi. Si fibi idem eritappetens, & appetibile, quomodo ¢tgo lupponitappetirum » qui cendat ad apperen= dam fe? Sief appetibilis alrert hog ipfo eft bon aleri, & ficelt patio ensis. Coxfirmaur 1. nam fecundam diuerium gradam perfecionis vaum« quodque conftituitar in cezto gradn enis, & di inguitur ymun ad ahoergo perfeGio prout fic, 8eDifp.VE.- steftbonum abfoluré, ad conftiturionem & diftin- éhonem eflentialem encis pertinet potius , quam ad propriam padionem, Confirm,2-Quia perfectum vel funitur proeo , cai nihil deett, leu excra quod nihil cit accupere, ve dicitur 5.mec-cap.i6.vel acci- picar pro cosquod fimpliciter aber id, quod requi= Titurad cflznciam alicuius rei; ficut puce potel cihomo perfe&us hoc (ecundo modo, noa primo Siperfecta-n primo modo famatur , non oune ens eft perteétum , neque omne bonum perfedum eft, Sc camen oinne ens eit bom , debet ergo fumi te cundo modo vt fit generale omni enti , fic autem sibil amplins dicie » quam eileaciam in ftis predi~ catis conttitucam ergo v¢ ficpattio entis debet fa- mi bonum pro eo quodelt buaumn alteri , non pro bono abjoln.e , Refpond, Quad fiue inneniatur, bonum alceri in omntente, Linc non, de qo nondapwco, tamen bonumn alteri nun poceltelle primapaiss ratio bo- ‘ni, quia fimplicicer perfcchus bonai cit, quod.cik onum ia fe conuninacum quam quod eft Gonum alteri,& iolum razione p-oporciooisy8 conneniene ix ad aleerum , Nao & fic hoaum in ve »& aca per- feGum,quoderiam tic diffufiaum iui, & perfecting alerius tic nou elt dabiam , quod eile bouum al- teri eft mako pertedius, S hocmsdo etiam id muodeit bonum inié , & ab vlucé perunetad pai= fionem entis, fi iumaza: alla pertectio quaceaus ditiufiua fui, & perfediua per modam fidis, enon foium per modu couftiuencis in genere caule formalis, vt explicatumest Vade diciur ad argu~ mene. Quod perfedtio pertine: ad rationem effen- tie , & adintegrizarem , & cotalivacem eius, fine qua non inuenitur effencia , amends ly perfectum,& ineegrum, fecundum habicudinem cauiz forafalig, secundum quam format, conttituit effentiam, fen patucam aliquam .. Ia tamen perfeétin (ub habj- audine caulz finalis, velappetibilis perrinet ad bo- mum, quodeft patio. Aique ita habitadocaule formalis , & habitudo canis Gnals ittaliquaper- feGione diltinguune inter pertectioné,vt percinet adconceptum efitutiz, vel ad pailionem . Eccum gaftator quo modo fit appecibulis ila peefeétio ab doluza, ftosan aleeri?Relpond. Quad perf étio ab» folnra ell apperibilis fibi, nana aiteritolumm'eftap- ‘petibilis vr proporcionaca,&conuenieas). Vaulte squndque cnim maximé, & principaliterie amatde procurat fatcontéruativnenr, & efley.neque elt dem formalicer appetitus , & appevibile, flenim ritus eft elicinas diftinguitur ab:apperibili, ‘suka non appetit (e uifi vt apprehentum ,.& ficper otentiam fuperadditam naturz appetit.Siausem apperieus fir innacus diftinguirar ab: appetibiliy Maia appetibite efl mn quanrum pér fein, Be aftus, ‘appeneus autem vreft inpatentia ad flled inevle , fewexittemia habendum, vel ad cius coleriiationé. wd primar confr Refp dllud effe veruande perfe~ Giione in genere cab(é-formatis 5 8 ve tonfticuens fpeciem,ien effentiinon ingenete cautz'finalis,lic cnim cé equitur;8ce habet ut patho jabverd prir mo modo, ve pertinents ud conftitutinum cfleatisy, A o * Artic. L Ad fecundam confirnar, Relpond, Quod perfedtip vtroque modo fundacbonnm, aliquando timplici~ fer coniummatum , & perfectum ,aliquando im- perfectum, & non coniummatum ,. & fic habet Gonucnire vel enti perfecto, vel imperfeao, fedin veroque ftatu poteftaccipi, vel vt fundar genas caufe formalis, vel finalis, & primo modo we habet vepertinensad effentiam,-ecundo modo ad paifio- nem nen realicer, fed racione diftiné am ab ence, Vind arguis, Quia ancecedencer ad omnem ap- peticum, velordinem radicalem , vel formalem ad illum resdicuntur bone, ergo impertinens eft talis ordo appetibilitausad conttiendam ratio~ nem boai. Antec probat. quia ance illum ordinem quieft rationts res dicitur habere realem perfe- Guonem, &exclutioncm defectus, feu mali , ergo noneltcur noo appellecur bonum ficut appellacur perfedum, & fine stalo , prei¢rum quia prius eft aliquid bonam in fe, quam alreri, appetitus aatem eft aliquid diftindum ab appetibili » & fic bonitas appetibilicatis eft bonicas alceri .Et corm, Quia alioquin perfectio incrnseca rei, que eft bonias eius effec dependens ab excrmiece apperita . Vade fi omnis appetitus redderecur impoitibulis y omnes resredderentar male, feu amicterent bonitacem fine aliqua intrin‘eca mutatione, & defeétu in ip faperfedtione intrinfeca. Echoc vrgecur amplivs, quia non potelt banitas conftitai ve dependens ab aliquo appeticu, fedin fe , & a fe /usficienti:fima elt, ergo non eft de ratione boni ordo ad appeti~ tum, Eiraivef ,.quiabomeas imporcar perfectio~ nemreiconfmaacam, &. quanco aliquid perfe- Gaus’, tanté melinselt'; perfectius aucem dicitur aliquid quantoeitindependentins ab alccro,ergo in pla perfe@ione rei conftitutiua ecian femoro ordine radicali ad appetitum:ydacur bonicas. Con (fir-2Quia verum, Sc bonum inaeniuintn: ante ont ‘hem operationem intelieétus , & unt aliquid rea~ Jeexparte radicalis appetibiluasis , vel cognolci- ilitatisyergonon dependet abaliquarclaciene ra- tronis etiam tanquam d conditione (euconnotato. Confequentia patet , quiaid, quod dep.ndet ab aalio, va condicione.requilica non inuenicer fine ea, licecnon conftituarut per épfam cegonan da tur incebonicas . fed per rationem y fiquider ad ius conftitutionem aliguid rationis requiticur 5 -etiain fi ratio formalis dicarue aliquid reale Si an- sem daturin re bonum , quod eltpaiio entis, & diftinguitur a yerd., ergo eft aliquid {uperaddi- -tum enti, alias paffio eiusnon effet. + _ RefposdQuodante formalem, &adicalem or dines adappesiepm:res non fant bone nifi in po~ -tentia, quasomceraliser ,.e0 quod uondum intel ligiper perfectib eneis vt perfedtinafinaliter, feu permodumecaufe finalis, led voconftivutina , feu -conftitueas ipgenere caule formalis . Et cum di- ‘citar ,oqunakproilo priori aatem.forsualiter ».2%- ‘dadituvenimsid 5 wndé haber reluleare integricas -pecfeétina-y 8 tolli formaiiter deteétus in ap- petibilics& fic pet. illam perfeionem.non ab- Aolaceis: Gd. yt dubeft’ ordi perfedini s a ae petibi- “TS9160 Quett.VI. Prime Partis. petibilis conftiuitur bonum, quodeftpattio,non JA nodexilter,niffillo pofito.Repproprié con. depen’ pet perfeétionem, vtformaliter conltinuie ré per-, fectain. Cum verddicizur,quod prinseft bonain ih f quam alteri, dicimas quod bonum in (enon cottraponitur buic , quod eft cile baum aps * peticus, fed husc,quodctt eff bonum per modum proporcionis,&conuenientie& quali dependen~ ter ab alveroelpesu cuius dicitur bonum , & fie eftbonum reipediué ,non absolute, & fecindam fenameciam bommin{e , & abiolutédeber ele talc per hoc, quod ft perfectivi appetitus, & dif fuiiuum fizi, Hoc aurem maxim? conaenit bono jnie.magis enim babet rarionem finisid, quod ia fe clt bon cofumnacéyqudm quod elt bon tancit folate tangua wite,& tdcum ve conueniens alteri- wid preman canfaniat, Refpond. Quod bonizas nd dicit ordinemad excrinfecum permodum depen- dentist ab itlo, fedper dependentiamn illus 4 fe, & ided appetibile non confiftic in ordine reali ad ap- pecitum quia talis ordo non datur, ficut omnis menfara non refpicit menturarum elatione.tealis fedé connerio,S ficillatelatio folum elt rationis, gue non pocelt formaliver contkieuere realem bo= nitazem,led folumconnotari ab ills. Quéd fi omnis sppetitus creatus redderetur impottibilis, faitem manerer divina voluatas , cui potlecilla perfectio complacere non tanquam obiecétum cius raotiut , fed vteffeusillins,vel maneret tunc.-bonicas ma~ teriahcer , & radicaliter non fotmaliter quianon miancrer,vz periectiva.& ve canfarfinalis ,non qui dew ex defecu intrinteco , fed ex.detedu-termini ‘extrlusced » ficut ison effet potiibilis porentia vi- dendi,non etfet vilbile formativer,ted{olum radi~ calicer Nec cunedicerecur res mala priuating, fed negaciu’ 5 ideft nondum fortaliter bona, ficut ft vyericas non poffer cognoitizaby alique‘inteliectu,nd remaneret forthaliter cognoteibilis , fed radicali wer. Adid.vero quod dicicur debonitare diaina y dicimus ip.an aoa dependere ab appetita:creato, reipedin verd iniidemeifein, Deo bonitarem, & yolun:a:cut fine wile dependentia, ied per famma idcocicacem, reipedaverd appeticus creahpotins dependet apperituscreatusa bonicare Dei quam Sconera. “Et cum dicscur quod illud diciwr perfe# Gius,quod eft independentitis, & abfolutins. Refp. idsncelligrde eoquod eft independentius'ab ordi: nereali non abordine rations; ordo enim ratio- nis porius dicit thdependentiamiii re, Sided cons uenit alicui',.quiacomparacur ad aleeram fine der pendentia ab iliointe , & confequentet non realir zer jied (olum fer rationem porettillid vetpicerc, Gtica rales: relaciones rationisupotiggatreltancur smaiorem perteétionsm.reis 86.indepcéalentiam il- «liusjcdam camen fit perfedinam, 8facieas depen~ dere alterumdifes 2 nie Sony ede wid fouundainceonfr Relp.prabare quod verum, 8 -bonn formalicen funt aliquid realoadatamé quod non connacentialiqaid tationis Geumpowntia Dei -conuocar seipetitum rationis ad eredturas) Scfimi- ‘ten idee: & ranreatunt aligitid real Chunwetd di- ‘eitur-quod fi dependet-ab aliquorelpedta zationis, c dere aliquida relpcétu rationis proue aétu intelles Go,&conliderato,fed dicitur exigere aliquem ret pegtam rationis, quia includit agud perfection, (que-fine celpeétu aliquo ranonis confiderati anos bis non potelt ; vel quia iacludit aliquam privatio- nom,feunegationem , que ab incefieGtu per modi pofitini confiderarnr. Iraqsaliquando re(pedtus ra~ tionis oritur ex perfectione vnius fuper aliud,& ex independentia ab illo, Sctunctatem relpegea fan dare , maxime perfectionis eft, nec res exiltitper talemrefpedium.ed calis refpeétus conlequicur,8e connotatur quatenus 2 nobis cocipiné potelt fine illo, quia fe habet vt peefectioalterins no dependés ab illo,ted faciés aliud dependere a fe ficut omni= potentia Dei,& idex, 8 aus liberi in Deo nd poks fant confiderari fine refpeétu rationis ad creaturas non cé ftituente illa arcributa,fed cofecuto ad ilias Ec fic etia le habet refpedtus rationis in bono, quia fe haber veperfectis,& perfetiuum apperius. Ali~ quando verd refpectys rationis,ien ens rations in~ eluditur in aliquopropter eiusimperfe Gone, ficut fides includit ob(cwritaté, tépas habituding partis preterit ad futura,& canc non eft incon. niens » quod talis tes dependear abaliqua negatione , vel habitudine n6 veactu cOfiderasa, fed cofiderabili . Quod verd dicitur bon effe pastioné entis id fap) dixim”in rigore n6 effe patlioné phylica , idelt di~ {tinea 4 fubsecto,fed metaphifica,c& tranicendéta~ 4,tolum fecundi diner fos cdceptus,(eu refpeatus - iL ARTICVLVS Vivi’ boutas conueniat omni enti, & fit pafio eas? y Stendit D-Th.in 2.3.9, s.omne ens elle bond rali catione: Orane ens inqaantum ensettin attanSe {uo modo pertedtit, omne aneé perfectam haber rationé appetibilis,& boni. Ergo omne ens inquaati ens haber ration€é boni.Coiequétia eftin Barbara. : Min probara eft art.1.nihil n.appetitur nif petfeétio, 8 adtualicasaliqua,iou elf , appeti« tus-n. eft porétia, &ccendit ad ata, & perfections, perfedtio ergo eft appecibilis. 8cattuat ips appe- ‘utom. Mai.eft maniteita,quiain tantam aliqaid eft imperfedtim,Sedeficiés inquaaté dee(t ei aliquod le in actu,Si.n.nihil defit,perfedamdicitursergo inquantumens, (eu vtnd deficiés ab ente perfedta efi,fi nn.atiquidhabeat de imperfocto,& deficiétiag hocerit inquanei aliquod ens,veleffe illideelt Gn. de ente non deficit ei,nihil deficit,ergo defictentia folum eft nd catis ,& fic inquantum eit nihil haber de defedtuneg; eft perfecium Et licer detureasin potétiastamen hoc ideo oft ensdefc es,quia prour inpotétia aliquid ei deeft, (cil. lle a€tas,ad quéelk in poséria.Quado ergo reduplicatur ens inquantia ens,reduplicatur ens in actu;denoiia porétia, quia prout inpoxétia derkei aliquodens. Se ie nion po telt vednplicarlid,quoddecit de cacitate,fed quod - habétundeente: Exgo-ens ix porentia e(t particula -diminués;feu-deficiens ab ente,quia non haber ali qtodeasyad quodeltinporcented oi deel. Qué aDifput. Vi oauté tedpplicatur ens inquantii ens, nd redupli: ceatur deficfentia ents, (ed ratio entis, Geut homo Jaquantuttvhome non reduplicar deficientiam ho ‘minis, fed id quod homunis elt. Ergoensinquicum enseit perfe@tam,ideftnon deficiens ab ence. Cesrahanc conclufionem plura fant, que facitie diffculratém . Primé enim materia prita eft ens reale, cum componat in faéto efe ens reale, & fic principium naturale cius, 8 tamen fecundum fe nd eft bona, vt affiemar D, Th.in prelenting, §.art.3:5 eoquodmarerianon eltens aétuale fed in poten secundum fe, neque appetibrle,(ed appecens,8 pu- ‘rus apperitus: ergo non onine ens inquantam ens eft bonum. Secundé mathematica fab tatu faz -abitzaétionis ime catia, quia non {unt nthilyneqsens, rationis,8 tamen prout fic non unt bona, quiand funtin tatu mouendi, 8 finalizandi, & fic sub illo “B flatunon funt appetibilia,vt affirmarS, Tho.citato Joco artic. 3. ad 4. ergo non ome ens eft bonum « Tertid creature poitibiles fab ftaru postibilitaris func entia reatia obieétine, fiquidem iunt produci= bilia,ens autem rationis producibile non eft, 8eta~ men prout fic non fine bon éciam obieétinescrZo, ‘Min. probatur, quia prout fic non poflunt amari, neque amantur 4 Deo, vt oftendemus infraqu.19. ergonon funt obiedum apperitus, Ergo non fant ‘sappetibices, neque bone etiam objeétinc. Quarté, :speccatem {ecundum malitiammoralem eft aliquid --poficiuum.in (ententia probabili, de quadicctur 1. 2, qualt, 18.8 tamen prout malum moralenonelt bonum , Sc enimeffet 4 Deo inquantum malym ‘morale, quad fides abhorrer, Et idem argue “smencum fit de veneag inquatyn nociuam,fic enim ~eftens,S tamen eft malum, & peccator inquantum ~peccatot eft ens,& ramen eft malas. Quinté.Diui- ‘nx relationes funt, plares enticates , ieurealicaces relatiug,& camcanoy funt places bonitates,ied vna ~boairas,ficut pa actaalitas, & vnaeflentia diuina, ergo bonumnon fequitur, nec aquatur oppai cati- DE MATERIA PRIMA, D.Tho. Cc Irca primum argumentum , multi ditgdent & warez dilfy.ro.met-feé. 3. nn.24e fe a&tu bonam eum; piures fe- ser etiam Biefcas (uperhunc art. 3. : m,S¢ dub,6, quiacenlecmateriam ‘fecundum fe cffe ens aétu extra caulam, adid enim putat fafficere cfle effentiz,ion exiftentia:.Probat autem $uarez,tim quia D. Th, 3.contrag, cap. 30. exprefseaffirmat materidm effé bonam, tim quia ‘yoa materia eit perfecior aleera,vz corleftis {ublu- nati, timquia materia ex appetibilis:4 forma, tim quia mareriaaéa-ell vera, &, vetwm-¢ns reale non rationis, & actu facta 1 Deo, exgo etiam oft aGiu bona,quia, Gunitaygua fecse Devs sient vale? bo -Aggtiiin deaigs quia macétia fecundam ie, 4 feorsit forma haber (num effeadu, & acum entitatina, Hicét non formalem.. Ergo haber quidquid requi- tur ad rationeinbonitranicendentaliss, Nibslomiaw (upceledendum.eft in prefenti 4 dit rtici H. 181 (A potatione de natura matérie}quod eft ensinpow tentia.ad formas, caretque fecundum fe non folom au formali, fedetiam enticatiuo,vein . Phylicor. “Kinde generat. oftendimus . Nanc autem oli fatficit aduertere, quod maceria prima fecundum fenon eft immediate capax exiftentiz, led median- re forting . Evita D. Th.3.contrag.cap. 20. vocat ex D. Dion:maceriam non exiftencem, nim jp’ non ‘exiftentia, elicét maceria fecundum quod intelli- -gicur priuationt fubieGta appeti: boni,itilicéseffe. Maceriaergo (ecundum fe, ideft yt priuata forma non eftexiltens, fed appetens exiftentiam, & ten- dens ad illam . Huius autem duplex efteauta. Pri- -ma, quia exiftentia eft aétus: fecundus, & fornia eft aduus primus, materiaanzem non eft aus primus, nec lecundus, fed capax veriufque , quando autem fant aliqui adtus ex (ua formal, 8 eflentiali racio~ acordinari, non poteft recipi ynus, nifi mediante alio ficue patet in gradibus concrahentibus ipfan fabftanciam,velipfam viaens,ndm non poteltfen- fitiaum recipi, nifi mediante vegetatino, nec ratio~ nale,nifi mediante fenfitina: Quod enim effe-exi« flentia fit aétus fecundus in ordine entitatiuo co~ ftat ex fapra dit, quia cxiltentia eft perfeétior omni a@ualitare,& omnes aliz a@tualitates de fe fantin porentiaad illam, quia omnes. pottunt cxi- Mere extra cauifas, & fine exifteatia extraeas non fant sipfaverdexiftentia, fea pofitio extra caulas non eft vicerius in potentia, vr fit a¢u,ndm § effec in potentia adhnenon eflecextcacanlas, {ed aliquid fet, & illud, quod deelfet: minus haberet de © thilleatia. Exientiacrgo ino, quodexiftentia, nonelt yleeriusin potentia, eft ergo actus vlrimus, feii aéus fecundas entitatiuusin eflendo,ficut ope~ -ratio-elt aéus fecundus inoperando. Quareficut operatio-effentialiter {apponitadéum primum ope ratiunm, itd exiftentia fopponit a&tam prima en= ricaziuum, 8 ficut vaus gradusperfedtior fapponit -alium minus petfeéum ;fic-quia exiftentiasnac- tualitate efl/perfectior , & ex intrinleco concepta -eft aus vitimus neceffari®.,fupponit. alios aéztis, quinon funt vicimi,fed in poteatia adipfam, Quod _verd materiannon fit a&tus' primus pater, quianon eftforma, fed receptiua omnia formarum , que fimnt aGus primi,ergo materia. fine vila foreia, fe aéiu primonon eftimmediatd capas aétus vitimi, Guilt exiftentia. Siauremeffee capax , non effet D ratio cur materia.non dicerecar aétas primus, & ** sconfequenter forma, & eumngn fit accidens effet forme fabftancialis, quiaille dicitur afins primus, squthaberentitatem immiediate:capacem aus fe~ ‘eundix md finiaceria immediate haberet cxiften- ~tiam cummin fe fir fubie@uminconimanicabile-vlte~ riot? lubivéta,hoc ipio redderetur-fublittens, quia redderetur habeus exiftentiam incommunicabill= -tersquizbaberecillam ranquam in re, fei {ubieéto incommunicabili. Nec obltat, quod communica rreturfotme, nam eviam quodhbet fubliftens crea ‘eum communicatur formis accidentalibus faperne- nientibus,& codem niodo runc comunicatetur ma~ teria formis, quia non poifent informare illana Pp dandoa“ 162 .Queft.VI. Prime Partis . deedo priswm elefabQantiate (ed fappanendo jf “quikuisconueniant ; materia aut fecundi (eeftin« @iquod ele primum, & fic rolleretus omnis gene yacio {ado tantialissfcue coilebant antigui ea ratia~ ne moti quia dicebaacmaceriam eff ens actu, & non pucam potential. De quo lace egimus,.quA, Dhylicor, Sg. 1.de generar. : Nicund aero vais inco conitit. Qoia exiRentia ‘goa potelR determivaii,® limitariad aliquam ips~ cienl,niG rasionealicuius Forme coufieuentis de~ germina nasurdm (pecificam, & itd autiifor-~ see adiundla datetar in materia, non hgberet exe Reotia wndé ad determinatam (pecicm pertineret.. Hoc autem ideseftquia exc fhenciaalt agus vitim? “‘endracinus audi cei create: connenicasquiddicari- aé,velupra iate probamm edt, noa ecga pout eile deveritinabils, & gberabibidis per aliquas visesio~ yes ditfere ntias, alias ilia differentiz efene actua~ 4iores qasim ipiarxittentia, quod cepaguar cum it ‘dug vieimius, ergonso porctt cxultaatia comrmu~ irer cangepra cotabi per intriniécas diferentias $plam conkraben:es,& adeualiocemsredlentes .S0~ fumergo.porestlimitaci, 8 decenminasi ad aliqua Speciag tacioue mutra, leitforsar, coi adunginnr, Sequim reddie enracanias in fadarile e@ modo ‘quo ompnis forma modificatuz, & limiatur 2x fu- bid jie quo recipitur,quia vaumquodg; recipicue need modumeecipicntis, Gcut tanmamdeaquarte- Qva