Вы находитесь на странице: 1из 39

-r- ,-:

·DE

CREATIONE.

QV.JESTIO

XLI V.

r.J)c Procefooru t'r~aturllrum a Deo. $ r A1 MAL 1 T or F. Jl. V£ •

.. . v 0 MOl) 0 tralbtulll hunc d~ proc:eJHoncereatur.\mm, cllrUmquc difiintbone &. gubcrn:ltionc D. Thorn, partltllSllr ab'hacquxll'44.vfqllo ad 6nem I: pams late tr:l£bUin'IlS i" ~/iJg4~~ Tht'olog/~ ,in lflllitl f1~&td.., Nunc circa proceflionern creaturarurn a Deo P~[, rres qux(lioRCHna

~ d,fput;l,r, Primo, in hac quzf], deip(a prlma caufa creanee. Secundo in

. feq, deipfa crCatione,(eu emananone creaeurarum a Deo.Terrle, jn q.46.

de tempore (en duraerone qua creature ~ Deo proCilferunt .

. ; Igicur ill an. i .hnius 'lure It. 4+ otl::clldlt Deum elf.:: primarn caufam el1icienrem,. &: rcliquaomniaeOcablpfll ,co quod f\.'!llS Deus ell ri.1um~:c: ,rcliquahaben, c;{fc:pec

p:midpatiQ~em: ergo (i,lnt f.lth qui .. parrictpata in eire. . '.

In an. :1" oflendir Deum non pr:rfuJlponere mareriarn ad prodncendum res .fc:detiatn ipfaro marcnarn pri m irn ex qua res per generanonem pr';)ceQulU • :3 DC!o produei , &,1ic non tl1PP0I1c.-rc Hlam: quiaqutdquid dl: ens, &: capax e{fe, quomodoccmqce en pardcipaulin 11. Dco , & tanto Ol:lg:S ab eo dcpendens , quanto In i"c: tll:tg15 indigGlls & dc:pendens, licllC eit ma'tcria prima. ". ~

In :trt. 1. oltend It Deurn e-ti:lm eff'e canfam exemplarem crC:2.tUi'aru.m. ,quia dererlJ1i.. nat Deus formas:rcru rn rer fuam (a"nntiam tanquam artifc:,;:.quUffAcit'omnia in inrelle-

au; decermtnatio aurem flJrmarum pcrintdlc:frul'tl'fic: acaUf3.e~n1pl;tti. .

In art, +' oftcndic Ocumdfc caufam finalcra omnium, fiquid!=iIlod,l~lag:(!mi conue.nit ;;ague propter 611C, ahoqnin non dererminabirur ad hocnugis q\f3m·~~Mlud,(ed fOrtultO eueniet "quidqUid Agee: Ied ramen alteno; imp;;rfi:8:um operacurve finem ·Ubi acquirae, agem (urnrnum. vc boniraeem fu:!.1U .liis cam;nunict'lt ~ &!: h3c:foluw tntendt, • {ci!. diS

camnlnnic:are(uam pcrfdlionem. .

QV lESTIO

De modo ematZdtionis rerum a !,imo principio.

S Y M MAL ITT s R ce.

E Q_v IT V R agere de ip(a ereanone, &: modo quo res procedund. Dee. Et natbrum de ip(a ereancne , tum de his quibus ecnuenircrean itUW de his qnibllS conuenit create aaiue.

19icuf in arr. I, ollendit qUid fit creario , (cil. quod lit f:u::erc ex nihile,

. (:0 q~od in oml1i emanarione [\lppollitur non di'C id quod fit & cm:mat; ficllt Ii fh homo, non erae homo. In emanaelone ergc vniuerfJliffima to-

t!luemis nullum ens pr:dupponirur; ha::c:1\ucm vniuerlalis emanano eft qeatio ~ ell: ergo t:1 ntlnle.

~f1 arr, t. oiled it Deum po!fc creare , imo ncccffe.cff'c quOd.om~~ qua:: C[~[.a~funt :lb lpfQ Jint, qLll q\h facie ex ahquc , IUU.1 ~~ quo f.lI:it pra:fupPQnit, DOucaufat: II ergo

• l)cus

~~j1. X LV. De modo emill1ationu rerum 4 primD principio, :':H' PF_u5~ft"Ort'l~j~Tf,CBiii.nj~i~·¢R:H~ p~~~rDeum ;_~ ogJl'lia funt.eX iprQ ; fic¢eJ1'c:,. en-I qlib(Inihil przfup'poilat; &: fie ex oihilof.iciar, quod eftdt:iarc". \' -, , ~'.

In a~i~J', ~~el1dif q:O~~d' fit crea?o :Cix ~~cc 'cr;:amr'_ p.llIil1~ reI1~it, ~mpi non err. mUtat,lSm~~ aJ Iqqar~h {~~IPotum, 'il1l.!1 nihil [UPP?UI t~1r, q nod nc f u b u:tJu m tal! 5.:nl u ta.:ionis/ed toturn quod prOdUC1[Ur dl terminus a:8;lonis creanue, Remota eIgo'itn)tu,Ye-

nat quod fit rd.lcio feu,depC'ndcn~i~;tc;rmi~1 a (lto,.agen~e., .

In arr. 4. oflcndit quod creari proprium ell: fubfiftC'otium;i&' habencium eIf.c4Uiatii eonucnic lieri, quibus conuenir etJe.) cum iicri Ut tendemi~ ad effc ~ habere aurem dre conuenit fubfilh'mi,quia hoc habet cffc ~r qlttJd ,.forma aurem.vcl accidens habet dfc Vt gfltl1vQde:d magis,coliuenitConcreari,(eu cum alio ct'eari,qli~m fimplidtcr,crcarii' .,

In art. J. ol1endu:, quod crear~ i.ta tift p1:oprmIil foHus Dei, quod nulli creatilfzp~te'A: competc:re,ncqlie Vt CaLi':': principali, qUia ereare dl producerc ens abfohua: in quart .. 'Un} ens. > quod diat vnhJ.:;:rf;.lHIimnffi modum P!;"'id.uccnd" qued Dulli cr('atur:t (;Ompetere potell:: : nequc Vt cau(a: in£l:rumc:maJi; quia c:m(a inCtrumcnralis ell qua: mhii!ictiaitrer.; & d,(pouf,iue eperatur ad eWeaum princtpalis agerms , vbi aU'cm produdhlf ,totum etfcex nilulo;nihd' pra:fuppont~lJJ;Circa quod II)peretuE' ilia. UljnHl~rjah~ dWpofiu,Q

inatLlPl~bti. '

In art. it ofrendit quod create: non -e:lt proprium:llicuius per[on~ diuin:t, fcd omnium indiuisc, Co quod Deus caufar m. quantum ptimum ens , cITe auu:m primutn e~$', feu ipfum cffe eft commune: tod Tri!litati. Q_gliuOimcn Deus prod""it pj:f incclletlum; & volunearern j (ccundum quas arrendunr proceffio perfonarum t 'ex. ipfa ratione full .proccalonis dicunt erdinem ad ~au(aliratcm crearurarum, qU.1tenus h~c, attnbuta' jft_

cludune- . ,

In ,Ut.7. oflendie quomodo in creaturis inueniarar vdligium aliquod Triniradi. quarenus in creatura inuenirur ratio caufre , & principij, ratio Ipecier , {eu form;e qua fo.rttlatu.r, & c~nthtuiCl1r; &; indin~ri~ fC'~ or?o ad ali~ujd. Et primum rc.przfentat Pll" trcUl qUI dl pnnclplum. Secundum F lhum qUl eft (pccu:s .feu forma ex,p,c;ffiu.uunmlln)J,

Ternurn.Splneum Ssqu! L~& mdilJai:io. ,

In arr. $. ollcndlt,qnod In opere natlll':£.hoc,dhn genemtionc rerum, &: in opere srtis quod fupponit naturamJnou irm:t1.Ientt creatio, {cd cdull:io forma: ex ma[eri:JP}U:Z itt poee;rniaC'onEinct fomus,qu:3 nee forma: nUllt per crcationemicum creari folumfit (ub. iifl:entium.non fermarum.neque cum materia crc:at:e- fum:, &: modo J:lticmr in~,{ed eX potentia materia: educunrur,

Q V LE S TIO XLVI.

De Principio durafiotJu rer~m crtllfarumt S v M .M.A LIT T E R d.

Ff 3

O_V'£STIO

\i3! ":

:MNt:hu'~\"'rf,~,t,~~"'h1ft,~*i;~~:~htRth1~~~~~~

Q. v 1£ "S T I a . ~1-VIL;."

. , . ..,_,.

i, .

De rerum dijlintJio!1e i,uommUlil.

. .. - .. ~ ,

,r.· !-

s r M )If A L I '1' T 'E R ~.

_~'~IIr'i!~jr.il B hac quxA:.incipit D.Thom.rraltare de tebus'ipfis proc:.d~iltjbridDeo; qua:: in tora vniuerfirare mundi ineiudl:ifirur~· '& jn varias {pecies ddlin,;~~~ guuntur, Ee primo agit de ipfa dH!:i.n€l'ione rerum in communi jn hac q. ~ deinde ill fpeciali de dinitll1jone bani, &: mali; U de w!l:inlhone (piri~

tualiS,& corporalis crearure. _ , .'

In primo ergo articulo huius qurelHonis otlendit quod multitudo) & dH}jnCl:io rerum a Dec intent:a! funt. Non enim prouenit f~linn ex diucd1tate matedz, qllia h;£c diuerfieas depender a. flJrmis,&: tam forma.quam materia: ex Dee, Nee exfe .. eundis agenribus, quati Deus folumprimam crearuram fadar, &' iJIaalias, qUill nura ·crc:atura creerepeeefhmulea aueern pr%tel' prtmam creseuram perereanonem lianr. Ex intentione ergo Dei prcuenit mulekudo crea(Urartlln, qUHI in vnafola rotaehu bonitas:

'rc:prz(cnfari non potcll. .

. In l.art. olb:nditquOdctiam ina:ql1aIitas creaturarum eX Deo en: per fc erulll in ... tenditur varlerss formarum, & (pecicrum, &: non 'blum indiuiduorurn in hoc vniuerfo,. cum ex variis fpeciebus ccmponamrt fpcci6.ca aurcm dHtinfrio femper in~qualjta[cm

irnpo[tat;quia fune {pecies neut numeri.· .

In 3. articulo ofl:cndit mundum dfe vnum non 2bfranro ranra muldtudine, &: inzqualirate rerum, non vnitare emiratiua, {cd vnit:ate ~~di~isad vnum fincm,& (apien-

eiam ordinanrem. ~~ ~, •

tli#1~~~~~""*-#t~:"'~#ti¢%;t,~ri1rfi:4\"'~,1f,~* :r1\Wt;t,ft,;M.

Q V 1E S T I 0 XLVI'II·

De rerum JijiiTllfione in lPeda/i. '5 Y M MALI T T E R e/Ji.

iii R J MA diftinl:no creaturarum fumitut pend perFftl1:um, &: ittlpenellum feu defi::8:uofum) quod eft bonum, &; malum ~ &:; ideo h1c agit de eorum dillinll:ione)&in feq.qu%ll:.dccaufa mali.

Igimr in I ~ am.' culo inquirit de-malo, an Ut natura quxda. ro. Ee doce&: quod nomine mali non fignHicat naturam aliquam habeneem efTe 1 quia emne ellS eft bonum iAquanc:ulll ens, fed figndicarc abfentiam, (eu de. fcaum bcni.

. Inarr.J..oA:endit inueniri malum in rebus, qUiaqu:tdam bona rUnt qu:t delicere non po{fun~alia qua: deficere poff'unt, malum anrem eft defc:ltus:l bono. Qg~ ergo defieiunr m .. lurn habem,ideltdc;fea:um. Loquitur D.Thom. de ma1g fimpli~iter 1Cu pri-

llatiu~. .

Iaardc.j. oftendit quOd fubieBum mali ell: bonnm.qufa malum eft priuluio boni,~ non PUtuOl.nihil,fen puranegatio. Priuario autem ell in fubicitocap:u;:i,fca quod eft in

potl::ntiaad fortnam,& ex hoc ipfo eft bonum quod dicitordinem ad bonum.· _

In artic+ oftendit quod malum non dc(lruit totalic¢1: bonum: lidt enlrn priuet beDO "ppofito, non ramen dclhuit Jubieaum in quo eft; neque habilir3rCQl fc,", cap:a~ita. tem ciuud bonum,licet hanc ditninuat.quia p';nirlls tolli non potdl:,rufi fubicaUDl dc~ ,fuuarur.

In anic·f· oftendit fufficiemef diuidi malum per malum cldpz, & pa:~:l:, qui~f"trna, feu altus eft: duplex. pri mus , & feeundus. Primus pcrtin¢ud entiratem rei 7 ~ fccuridu~ ad ~peraric;JQe~. Si eft- ~debi~a operatio,qui3.C3.ret ordme debito. & ell: in fubi~ao I'atl~nall~hab~ ranonem eu'P;I:'.SI cit r",bttati:io ;llicwus pt[tincnti, ad cntitat:cm)vel ad $CClIlcmua. tC:l1~ft d.t~um, &habet ntio.ctn pa:u:¥.

• fu

~·ifI. X LIX .. De cAufo:m41;~ lJ?

In m, S. cllcndit malum adpz habtre plus de riltione mali,qu~m pa;n:am ! rum quia. per cu r pam tedditlir aliqilis fimlllicitcr malus, non per p~n::lm i fed pet hoc quod lit d i .. .enu;. prena: eum quia-malum culpz(:ontratiatur Dc:oj~uius vQIUiltatcanoQ.Il ii'npl~t7pl't~

Dol antem bono c:rcato,'!uod rolbt I1b ali quo. , .

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~*~~~~~~~

QV £STIO XLIX.

De CMlfo 1I1l1li, ,

S Y M MAL 1 r T B R ~.

~m~rtl~ R t A &dt in hac qudione.In ~rtic:, l.inquitiUn bonum polUt ea"1: caUri mali. Et docct, quod malum habet exparre c~u.lf;J!mat(:riaJ!s boi1um~vt dic!'htm ef1:,ex pan:ccanfzformalisDon habet bonum pro forma, {eddet04 dum bOili. Ex patte caufz agentis habet: cau(a~ per accidens, (,,1. t'.Ri. clCllS cum defcau 21icuias priodpij aut impmhnel1to aJicuius ColP(It.

. In articulo 1.. doctt quad fummum bonum, id eft Deus,non eft cau!".

nlalj in opcrationibus, qtlia nullo modo _ell agCflsdcfl;tluofum. nee tad", defct1us in agentibus. Mali aueem qbod cdyjn cJfetlihus (601t ell corruptioaIiquorum; & malum Fnot) bene patdi Deus b1fe cau(a cxconfcqucnti, qu<ucnu5 ordo vniucrU nOD potdt

C'onfetuati fine aHquarum retum COfnlrtionc. - .

In articulo 3. oR:cndit nQR polfe dafi vnum primum principiurn l11:dwn 7 (Ci'l! (umtnum malum. t. nun qUi2 debet babG1C aHquam cntitatem , aliis cfi'et nihil, 61 pro hac parte aJj~uid bonitat~s rc~ip$.mi.BlIn qUIa liullum eft _m~lum qn~ jU:cp con(umAt omae bonum: 1iecrum fedilhUetct ~ cUm. m~ncret hlhll i &: fie:: lmplJcar maJum dTd {l1mmUIn,id eft fine vllo bollO, &: 'nc ,,110 e1UC ~ tUm quia fnalum f-:mper fu:,poftlr ali;, quod.bonum,exquo.taaq~ ~ c:au(a {ah:~m per~c;ns caufcwr;cJ'ge repupiquacl

It pruna cau(a~ pnJDQl pnn"plUDl e.fliGlens. ,

;t~M"'.t.M~:~ DISPVT ATIO X'VIII.

De Creationc rerum.

AllTICVLVS t

S,gitljJts lottllt rirr. "~lItimnll. '" 1##&111.111 Dd rr#II'ITid

I • E VM autofem cITe toriuJ .niuet§ Ii abfolwa 6dcs. - dlt im. EotilU s. cdpturz • & idcl inirillm ab bu: ~ doni. notiria incifi£' rutd in4utt Genet: t. 111 prmapi4 tr~1ItIiI 'b,.

~~-, & tm-llPi: l6i'4Q. Lnute itt txalfll1li IIP'1n 'flljlrt1S,t!r vi"ttI: qflil cr,.";' hl&llaem';J..EUI I. !"if/t '~lIm. & ttrt_ in /wril._'M 'Uf."ofIP in ,"dill fiMJ tXMitiJ.!t ~·~.7. /!IfQ. 1IIlt~.1Jt #I[pitW If4 ~J_. & 'irr_~ & Ml.11I1IM 'Pili bE" font." iitttligM,tpliA IX mhih fuit if'" D_.& b.. mbJlmJ 1,11;.· £t Paulus Aaorum. '7· DnII tj_ f~ ,it mfltlJIJ7/f • r!r --"1f1. itt " folIl. Er paBim in Scrip{ura "'11~~fur Deus f.:laoc ali, &. terrz , & omnium·, Yil(\c: tandem in £ymboIuJ:ll6dei mku.. IllS Me rdatlu eft.dum dicirur. Cmlq i# Dtfl'tb p~ trt1rllffltlfiplttVftfm ;foDIIf'tm c~!i~ 6' 1m'., 'Vifibi.1.i_. _ ~n.& imli{tbi/;ft1»:' ~ in Cancilia LHetiurn6 (uh lnnol:tdtio lU.in ,.FitmUtT. de ftunroa TIinilatcJdc6nituf ~ D_ {UwW/'llll.unTifjll IIU'"

p. ~ tm'1IIW1tflll k lIibi14c61lJiJifl &RMtlTI#, {pmt • .dnn. &' ''7",;Uf11J ~ dnt.Jtk_ 1JiJdittt~(# tnllmJIlhIlW,(kC.

Czt~m lielt hzc verifa5!ida ira Ibbilita lirt taerunt t:lltlen plllriri'li I:rfGCCS rum anriquoru~ Philo[0l'bottlm, tum h~tti,ottlm qui ilJam eutt~ me comti funt, quos tcfen S. TbGm.lI!uft.r .ct''-: & tip.fo.J.!·8a."m,,.ofI 'jl7ml.e.16. IT J r, at: ;11 h Jij.I.,,".lJITt.I.t!r f. &. iliprl{tIIliqu'4+G- 4J.d" fftJtt· Ad tria lIUfem capita poffinnU$ ClIocq ~ pes rl:dllc~ ill hac pane.

primum.en circa. ipfim ccearkl.nem cx nihilot quam aliqui negtllerunr. pr~(t:tdm 0: a:nriquit PhiIQ(ophi, :iplld quo. erat trirum prolOt}uiullit .b: "ih,ttl nibil _foY;,& ita IIlAr«i:lrn ~vr moUcrialma taufam ~'1Ue .,idelitur aJfadalfe tilkiellri.

S«UMilln eft circa res pfodlll!a~;io qUibus alp. qui !lOn omnia'a Oeo cae f.alh, ::wr non ab vno primo principio,fcd hliunUs, ;iut·non·im,urdiui ab iplo. fed medimtibu$ Angeli! ptUf3 elfe faCb, aUf nOD 1::1 primaria inrcnd"ne ornniaJ'c:d es l'll~ ·denti.a1il}lm ell', faaa di'CJUllr. .

T ~ium dl cifc:t (:irl;!lllllanriam tmI~. ~ lIIu!ri dillc.nlnt non in principio rc:mpofu. (,ef ab ftCmofuiJk mondnID.alu unrionem ci\l$. Vndf Fidn Cas:holi(l1i in liis uibul muiui aplicat;uticuI.nm Dd ct'c:Uoris.fcil''luod fu: vnm. ~(jrom" Dium~quod n: niLdo Cfcauc:ri[.qIlOil noli. als &(u~

'Do,ledin initio temp oris. .

. l~UJr cTfC3 primIlID.((il.cita ~DnliP rcntm I pov[·n nibilo~ enallEhlllr ~P"'c i:Ul[I'l1lJ Phi· iOlopbi. 'l!i (oO'lmuP!t~ tCiDumJmtel 111 ilIo pfib.tipio quOd CS.Dlhllo it! hd fir ~ ,c;gc:inmue fQ'o ~ ~ aJiqwundkiilaabiii~$lld quia i4

.. , m:lltfla

~40 il!#JhXLJJ!.~FJc.'jDe,Crcaliop} •

.mmtia COtPQrA.thtnn!inuE~~joirc5 ,ijc!L"l(idelI1us, '., te~,CerJfi!bus~. ~ depiqi!t'~Qn{ci. di",cruil! vi_ hiucbant v~lde •. & ditlid~p~n,tur •• ~}J~ :1,$gn~nJo. :' ~~il,efiili'J~jidurnab'4.f!.gr,1~~ ct~,a~ll~ fuiJlc! jj(l.~ p,tl.'n.i:~.pj,~ 1,.~eu ~~~.ta i~~ru~n_Er~?J?!~f~l.i~num: Ii_I' a Deo ireo, lie,:t va~lis, mpdi~ ,,6& fJbuJis. hQ!: cmID'm:itCna ril1et Inct~at;l.. qu,s babeter pDlella . d~dati\l~dnr,3ut'irca hoc ctelirauc'tif;lt;de qUibus rem ad earn tranCmmandam 1 Et diuifi (unt in tres '" "iclcri 'po1ful1i::PP. qUI h'%r~rit::oriim ertOtes.· &

dalfes. caralogos adnotarunc , Vt Tertulianus .tepTl·foti-

. Primo J~e~n,;aliqui\'tDeIilOaitu$ •. &: Epic~~ ptio71i(I1,u.t:.¥.& A'lq··Tll(:odpr:i:tu$llb.I.h.trllill~-

;IUS, non"cITe qll~tendamcauf:ini pet le harurn i:!1- -mm!abiI14rJJm,Atlgtlll;,lib,ae hdefrbltl.Epiphanius

u~~fuatulll.&-~l1tatipnllm.Jed ca(II_.&: f~nu~ .l,b.\d, hl.refib1U~h~;:eji lo.&.foqq.lt~na:U5l!b'I,,, . .tOI

1M ex plllriu!liCorp.orum ~oncbrfu rc(ul~lrci & lie r#.pqq.P.hilafltiusi. lliclotlly'Da~afccqu$.& alij.

non oportdc alia!D. ca~[al1l ,atiigU;lre,ql!am,.milCC- ~~.r1: lio;'Cerdon~ M:lf.cion,.Apc:lles. &: ~]jj. duol

rialcm.fcil.ipfant plur~hrarc:m 'otp(Jrum, QI1I:1.cor- pon~bmt Deos, (eu [llInma pringpia. vnum be-

, pora pro mareria ~gnofce:banr.po(lentes mat:ria~ . .num,~ltcrIlIll malum,&: hunc €1cicbanr eorpornm cai: lliqUid. Ienfibile J '& ad:uafc. tranfinurauoncs' con'dirote:m. ~eu 'Iiiibilis ~u?d~.d.~ quo vid.cri po;

alllCm fulum cUe accidenrales. left Tcreull, /lb. de pTl.fcttpmmb. ". f: & m Jlbrll

Secundo ali] ;lmgn~t1crunt' :diquim l:;Iufam tiu"r:i'jf,{.rci'#;mn. Et h:EteG Manich;t:orum icll!m

:lgenten: harurn mn(mil~~liorm~, fed tamen. ad- cornmunkcr tribuitur.q~i malum Deum vifibil!1l1D

hue fupponcndo, quod fubl1-:tntl.1 cotpOtum erea-. 'creatorem conftiwit,vt vhlen potefhpud £pip~ ~anon.ct.1t, [edprirnumpriocipium. [cdtam~n" niumhulji66. &: l'pud Th~ophylaCl:umin ~tJ!. ,plI'ifnmratione:s,{egrc:gat,ioncs. ~-diu,_iGpne$.qua:: ,6. [Illn. &indicat Theodorctus. lib. I. hq(li~lI. in ('3 danrur , & accidcnnlcs (oh)m drcput~ballr, . ";fmflfbul~~H,,!. Co~clli!lnj,' ~r,a.m BuclJlI!cnfc .I. &- fccundl"trn ei qu:.,:'apparrnc, Olcd»nr c:t aliqul) hoc: dogma per p!urcsC1OoDu in Manichzo, &

:lgcnte. Hcm Elnpcnocles pofuittAllCJuam ptilOa. . Prifdlliano a~mn3t.& S.Uo P:lpi tpijl'9,l.vel ,n.

~gt'ntiaduo contt~ria;fcil,amicitialll J & litem t LIe lfilTwibillm Ep;fo~pHrn.Q,J!"mManic:hzofumbZ" .. Pythagoras.bonumj&. 1\121umj vnde pofieu:cpul- , "dim (eplliluialfc: itt Albancnfibus • feu Albigenfi..

lulauit. error. Manicilll:orum ',de: dua:bl,l$ primis bus OOUfra'luosin,£uigabili ftudio(antliffimus P.

Edncipiis,al~c~~ ~~~ti?alr_cto M¥(t., !\l;j.c:tiam p~ nolta: Dominiau in panlbus Tholofz.& in Con7

fuerune hane [egrt"gatIonem , &: mueaaenem re... cilio Lal:CrallCnli coram Inlloce:ntio llI. dc:pugn3.:

rum fieri 0:19 aliq\lo intcll'eCl:uuc:ut Ann~goras. uit.vr'S.Antonitiusrcfert ;:p.hijlm.tlil. i'}~& ••• Ii':'

qlli primus inter Philofophos pofwr qilQddam in- c~t :diquanmlunl auhifer. an iidem fuafut Alba-

corplneale. princ.ipium CC:il.intt.lIcCl:um.licCt cum nmCc:q_ui &' Albigcnfc:s.IJl Italia 2meID,przfrnin1

aliiHlatUtilUbU$ l}hi,~orophi~ P9J1c:n:t principia. re- in·l~fubria hie enof·.valde pmc propaSl1~$ dt~

tum corpo~alil,&. in6niQ1.s partes min~rn:L5 ,u qui- : C~~Ir:z 9~1ii'Ta'fW'c= ~ecena~l~i& ~uo filngmn;.~ bus res &1:iam. ~ulicitlU- ,.Ph,f", &. S. ThoJlUC~ urcu mdyrus:l.e: glonofillinjl!!':pug,1 S.PtmlS M~ fCItdPlif~fl{.1 5.&.1.. ' . . ryr. DcniqueOrigcD.c:s,';taJatS.Thomas ;pufo~

: Territ) tand=m nJiqui agnonerunrrnnfmutario- 1. ~.& in pr~fon;i'1~.t7.m.:i: pofnir Dc:um ~~in~

nem fubtland:1lc:m. Be ll1uc,i;nn qua: {urdpa-ct crcJ.ll'e ereaeuras fpmtualc:s.c.afquc :rquaJes.d"i='_pdc

(llb[l;mtialc5 formas, sicque Jierct fublbntialis gc- eb peCfata quorundsm fabticaJ1c mundum viJibi-

neratio. fcd non perncnenulI:> ad (:ognot£endam I,em, &-corporeum. c:ui~ ~ifaturis ~lJig3uidpiEi-

ac:ation~ e~ nihilo,quiaipfam mucriam&lbm t!late's pci:cantes • .5< bac occafioncqui!fi in p~-

&: creatam dre: non percepetWlt. iudicantes cer- !JaID pcc;cati, fuHfe ,c:o:ndirul:\l' vilibU~m mUD ...

tiffilQumc[c.iUuda.:liomiLj,~nibilQlljhilfori~VDdC dUJn.~· .' ~ . ~ A- ..I. -. '" ~ »;

quodcumque faGl:um debet fupponere aliquid ex Circa tertium ruir error muleemm Philofopho- .+

quo Gat) & tic ~riam pmnwn agens &bu fuppo~ rum.qui pofueront inlindunl ib ztemo'.ticcr diffe-

nere nmcriam) nOU faccrc. Et ha:e fuit Ct:nrcmtia tenlcr;& non vno modo id aaerllc:rum;;a!itcr m~

Anax;lgO~ Be Pl:uonis. qui pofu~runf pro primu: pro(:cifcronr qUidamPbilofopbi ante Aiillotelcm~

principiis materia. & agensJ red quod ip(um agens :aliter Arifl:a~lc:s ipfll. .Nltn ,.:utte·Ati!lQrclcmqui-

Don erat principium matcri2. ,(ed fupponcbat dam po{ucriint ra aliqu2s (!li«e ab zteino.ftd per

eam. Plato aUteln addidir tertium priDopium ad inJinitum telnPUS qujcuilTc, 8( fl1ilfe: Goe- mOtu. k

jUa duo. fcil. ideas, [ell cxtmplaria. quoIUm nul- pofteJ' pet intellethun cccperum moucri cil:tra-

)usn erar c;luk akcrills; & pa ba!c tl~. dice bat hentem , lit fc:grcgamcm vnum ah alio. qua: mil;

.cau!ui mundum , Be res ex: quibus conllat mun- opinio Anaxagot:l!. Alij veto dixemne ira e:lft: gc-~

.oU5. Ira (umhw: ex D. TholD.in l..dfj1'l.q. ,.IVI. s. nerabilc: rerum hoc Yniuerfuro) & toItllptibilc~ Ii:Be in ~pNf&. f.in. txpliclflunc .tnit~lj C.,I':"U,& hi, CUt quzlibl!l pars iUiu! ~ . &, cQllfcquetuef {c!mptt

. pujI'4+'Vt.:to Vecwn eft quod MiUfdius Ficinus a1iqUid (upponi debetc:, i:Lquo gmeratio fiertt to-

m rompfltJil) :r mci PliltfQnu.Ciitp.9'&' ft1" intCJlt;tr tius. quod. v rique a:tertlym dter.qu~ fuir opinio

f!lI:cufare PLnonem ab e:o enote, qUod nweria -Empedodi5. Alij dixemm quod ab :tten!!:! non (0:'

bOn fit faa~ fed quod dixeri[ Plato materl:nn c6"e .. Urn etant rc:s,fed enam mol;US carum-, inordinatilS

.Iaa.un a. p~oiDJmediati~ qulm I;~ C2[a:J:.' Se4.-c:unell. &' canfufus: fl1it aUreID· in otdinem Iedaumcn D.Thom. non hoc imptlfuit p1atoni: !lam 'dll$ vel cafu. .... t Demol:ritus·dixit.vdab agcnredi,h« ei mribulUltgnuiffimi Authore,. ' Be PP. ~ui- uino;&: lddi, Vf Pbto , VE diclwr in !.Jt ~.d~. Alij ,bIU podu, c:redendum ell qultn Piano. Hi 'funt ·V.efO v£ Ariftotcln:, llc qui eUID in hoc (._-quUntuh

1111lillUl ii:! ,,,,.,i.,,, pPtIPtri,. 144 GPdq, ;Ambro- pofoerum. tc:s elfc :ili lZtCmo Cub co ftatu, ac in co

fiu$li(,.1.H"-u~!I' .. ,.,g.l',dll1nalius.lih-.dI J,,~ modo generarioni$,~ motl1squCl nun!: 'un~.I,.l{CA

. ~~n",!-I{;Hj :JItP!"~fj,. lipiphanipsb<f!Ttji7' fatS.Thaln.in l..Jijl.l.q.l.ifYI'f'

Vidm pojf~,ell: Pbl~D~Opbis PbiloPQDU5 I. PhJ~ '.

f~W't" ~.&:." ThemdullS'~.:;l. Ah::inol1S lit. Jl.!ia.fidtS ill, btu pArt.e ~;{lpr"

~ '" J.£lri.;i PlJU"w!l'.'; . . . , :, . '.J' •

, "lJ.f~ratlD. 1r' •. '.

3 Citca f~CUDduli.l caput, dil,lCf 6mOliC :l·diuaGs:

. ~$ ~atum eft. N;un annquillimih:m;tir;i. 'It Simon Magus. at MCDandcrcim difCipt!lPi. quolikani6W'~~SaE~ •. ~

: Contra O#:C tri:l.,doc:et Catbnlia.6dc:s id quod f .iamp,pr,ldishnu5de Deocreatore: •. ' ,"' ,ctii Plimum quad. cl~Ql: "cu. g'catio, C:~ nihil{!~. > •• , Seeull

Diflm/alia Xp,]l, " Aftic. I.

Secunduin t quOd omnia ram inuifibilia qnam vifibili;t Deus Vow ereauene ,nee ab aUo ;zliqnid crC;ftum rit t.lnquam it lummo plindpio. ' ; Terjium ,quod non ab am:moj fed ab initio

tI~mpD!is 're:illU~ {it mundus, ~

• , At quidern lici_, omnia illa tria definira Gnrin ' Concilio Lltet.tncnli (ub Innocentio In. 'Ie Coii~ !be ell: c.P;l'mire1' {NprA tiidlO • vb! dclinitur quod D'II~ tfl ~l'tt.'f1' ~m"iiim 'lIiftbIliMt;, , & inllijiblllll'NJ, J)~itH4IiHm • & ~11~~IJ,. .. Jj1tm! 9Hi [;I,u1flItiPOltllli'lI_l1ttltl ftihllI lib 'rIIl" mnpwld 11m,,,,'!," Ih Ii;hj(~ '~lIaiJit Ct,liiil1'1l1lJ. /Phi/Hllltm Ii & t"plJtl1/'mj dligtlirllm 'lIiJ,lim • & tRtltlJUIIm. ,,, d&iTl" h~ rll. ~Ilm, ~iI"'fl. r~mmllll"!Sel( !pi~iill,& &~rp".'ftmft~IHI .. m.'Iu:ctjlnqU:Uli • ilia rna In hac dditlloone contcoU lini;eulcm ramen ex ,pta Seriprufll aper· ' titli.me Can l1at, non (oli'lin quia, ScriptUril nOmine CJc:ationls vtitur. am:ibuendo Dec crearionem omniu~ ~_ vt 'Urn dicitUI I Ii pri"c!pi~ ,~t~!' Delli , eJllm/.!T rerrllm • Eeddiall. 18. !:::Ui '1JJi/lt ,n ~t7~, 11"", crflllli, omni" jilIJf'l. & ,. ,14, 'T 1111' pr6"P;' mihi t:rt4"rli7JJlInm'$. &:c.5ed etiam. quia e:r;pre(4 s~ addie Serip~ura de nihil!) fc~m~ hOl!!f' &: lleet hoc non .expmnerc:t ~ [limen dlCendo trued Cfcauit omnia) &. ("it omnia. hoc ipCo~diaum ma~ net quod ell: liibi!o fecit,qui:l vlrra omnia nihil e:~. V nde .non fac~~u5. vim in (o~ propriet;uc: v~rb~ r;r'lIl1di • quod JD tlgorc: lignlliCll[ ptoduelJonem, ex nihilo , aliq!l;llldo {limen fumitur Iu:iod figtliliutiom: ~ quz erizm vtitur Sl:ripeur. pro q.u:lcumqu~ produa!o,Qe • cliam ~toaUCit fubl!anu:un eX QJhlliJ.quod f~ net ~ rigoroCam ucatioru:m , vr cUm. dicitur 1faLn .Eg, Dtil'llifllU formll11J ItlClm ~ & ~'mII Il11llmu t & c. f7.Cl'tm ftttElH1fl IIl/tidNIm Plfctt1l.P6Jm.fo.C.,- 111H1taUrll f1'11l il'l 1tJt DtNl. ad Epber. l. Crt~ii ;;J Chl'ijI'1i tfll in Ilpmb;q btlRi4.S~ ramen prodllliio.. nem n:nihilo~t ipf:t Stripnu2 ponir.l.Ma. d13b'7.P~tQl RIlIt, flt Ji[pi","..a ,J1Im 6' t'"~J & lliillltmli4 qu~ '" til (1m' • & itJtllii[.M '1"114 IX nihil~ ftcit ib DmlJ& h_imm. gt:11I##. Et hOI: pctdnet ad primum pnnfrum crcarionis a nihilo. Ad fceundum pe:ninct quod Oms ip(t; o:~uerit omnia: ex: hoc :unc:m I:onftarc pot!:ti: quod Ii omnia !':fcauit. nibil an ~io .:teatllm eft. & irerum quOd neceJfe dl aliquld lieti t;( nibil(l. H~ d~ confeqllcntia:: pa~nt • qnia ii Oem cream' t;lmDi~: ergo nibil ~b alia aearuiU ell. alih Ii alta: anuit :Iliquid. non potUit Dcm omnia acidfe. Ef iu:rum fi cre_~uit omnia ; ergl) nihil pnfuppg.. fllit nOli f.l4um 1 fc:: 'ego nec-clfe eft :lllillJid cal: fadu.m u nibilo. quia Ii c.lfu faawn IC:I; aliqUOt de iUo :tIiquo mq\#un an lir f~a.tlm, an non. Si non el! {alium : ergo non omnia font fa.!k at, ipCo. ;lilt iIlud mt Deus , & eM 1 (c. Si eft faClum: "go vel iEc:rum ex alio; lk & aii prl;!cell'Of in inliniEum,qnod nOll pouft ~miIEi. vel erit es nibilo ; &; fie c:1l imcnrom. Ci(Qllus autent non patel! ad mini, vr laliCrt VOgPl W[ ('1: aliquo. & mud coX ilIo • aut qllDd aliqllid JUt de fublbn.. lia iplim DeL Na!ll fa vnUm fit e:s: aIio ~ non pOte-It h;jbcn~ eJl'~ Cz: ilIo DiG fuppon:uur esiGens id e:s: quo fit • aUf 2lih etfct COX nihilo. lUDd Yerc; G cxilh:ns fupponinlr • non ~rel! fieti ('11m exil1e-ns fit; li VCfO enft:ms non m; ergo. erillo Vtc:s:illcntc: no Gil fatlUQl a1io,d.Pr:mrquam quod in materia prima hoc veriBcari non potc;ll: ~ eum enim lit primum fahiedum. ex: 'nullo alia UIlqwun ex (lIblcdo fieri potc:ft. De fublluria au- 1ep1 Dei fieri aliquid non pate!! ClInqllam ell: (I:!b-Kdo : ,6e enilll iunfmuurmu t dlhqll~ fabic .. :4um, r~rum, ~ compon«e(qIlC cum forma

I,.n •• S. Th'llJ. iii l.ptJft.D.Th. TornllJ~a-.

c_re~ta • quod roeum abfUtdUIii ell in Dee pdnctc, ~ate hoc ipro quod .dititur Deus cr.taflc omnia.. tacitt did,ut ex nibilo crcaffe.AiUe:etd.vero. fcilkcf quod diear Scriprura Dcum l;'icaJ1f Dmnia p~mltl in Scripmra reperieur , ad Hc:b.~. -.Qgi II ... tono71miiJ tr~a";t;DtHdtjJ-. & &, I.P~Tt4"1 Whilt fllrbrJ 'IIil'tllr~ ftt~ .I03Iin.I.Ornnili 'Fer ip!tlm!,,(J1l pm' • rJ- flirt ipfo foflfltIJ 41 rlihil ~,Ild.CoUo.tr. I. iJ.H~ftillrn in ipfo ~di'll [UTI' 'fIniHWfo ill r:.i/o t e;jTl urr« , 'UijWilill,tit iflSift/JU;1l i (7 fTl!idif ill ipfo GOl'ljlllI11. Et aJia mllicti Iota (unt qua:: fNfrJ cl'.tuf .. mus.El CjuibUJ ~iam dt'ducirur peumfolum dIe 'IeatO'~m ,& defaao cteaffc line ,a1icuius confortio I dicimr enim crClIJfc: omllia.& !lUlU aliI allripuilllf ratio ~&: pOicil~s 'te'andi ~jmo did(u.l(ai."". Egl. 1!~fn'nHl jllcil1lJfflmill, ~;tWllJmI CIf/IIJ, {Uilii • pabsll'"1 r:II/I1I; & hilUm I!7llCfItII.An vcro. aJiCiiJ CrC3curz communicablln fi~ petefias (reandi > vel flUlquam '.I1I[Z principali, vel tar:qu2m jpltrumcnfo.difCjuircfllr linic. ,.,ftq.

. Denique teu~um~"jlkumuiidllm f .. 4lnn "ae _ in tempore,collftai' ex mo Gene(.l.l" p1"TI&;p;11 ft~

&it- D~ItHIfIHm t & ttm!l.tIl t (onRat edam non (eln-

pet fullfe mUlldunn &; Iic non dle£t"num ,PW.

89· Prsllfi/lillm mmtu filrtm • Ifllt [lli1Rllr1ill' InTIl, c!rlrbis; Prollerb.S.AbIl7ltiqlluorJiRllill [tldJ iii".. It1t1t1ttlllt7'T1I fortt • noI1Jf(.711IT~lIt II/ryffi.& ego iiTnl tOltt:tplll "mn> EcdeliaR:. 24. e gIl I;; tTY. .AlftJlirni pr~Ji11i priml1gthill(. 4711' ,fllflt1lI CrtlilllT,i1;!J:!OiIfi.11' ClArijittt rn~ Pllttr ,;I<f,itllit qlllJw blJbll; pTil;fo fiWlJ, mll1lJItS ji,Yl1IiPlla fl.Ipea cr!am mundi (011- Utultio per dil;s (lumctatur , quod perdn" #d fue:ceffionem ttrnporum t & non ad 2fctnit;ltc'm.pOniuJrqlle ibi numerus ditfUmnniruJ,quibus DCID operat!!1 cl! mundllm i Exodi 10. S,~ dilblllft,il DllII ~dHfjJ.& IPtil'" • t;fr mllrl • & _Iti. Ijll,t in

ts, !tlnI.& Jil flpJimltrlqtlit1lil.EtGmcf.1. Cf111/IIt4

ait Delli die flpfi11u1 ri/'IJJ [Ullm ~ ago initiumtem:. pods habuir a.::uio ['pllndi~qllia bnlrm diemm au.merus (';DmpuralUt vique ad complrnoDcm tarill' opcri$:ctgo mitium iUilU foit fe-pmn aichusmltJ crgoinco:pitlJlundus in rc:mpot.;&' i1Iudln prinripi, l:oll1lindtUf a ipfo te:r;rtl ca'c iniEfUDJ frnJpO~ ris~quill darur tCtminU5 buiul conllrudiollu , lcll., CeptimllJ die!>.

, Si qU<tru an aJiquid iIlorum. t:adonenatutali po(..

tiE probari:Re{p.illud primumjCcil.c:te:JtlOIll:m C1 7 nihilo ofrClldi poUe ratione nilwrali. Gmilirer, & j'ccDnduDl • kil.qucW' onmia 1 Dco crau lim. At Yero remii.feil.dc U!c(!:fdonc in tempor&: Qop po. reI! cLan demonRt:uio luBiejeus n r;lli01ltJWUrJloo Ii.Vtraquep;J(5 eft D.ThQ.& primi "ffeJilw· mn i" J.Jijl.J''1.1 ... 'I.l.vbiillqllu .4Jllod a,PkfIi, 'flI"I,.,ntfi1rJ. fillll Mal. fiJ tti.mt fIjIill Jr;nMJflrllr~ Idem (umiUlt c:l: h(s'1Uz doen;1f b.r;:-q·44·""l.Vb{ ofirndir marm.am ptillili. (alii die 1 Deo:''lul;ld tU.o:

fC nOll porca.oUi dmwollrctw' dad ac;nj(in~ e~ nihilo.quia l«Pota materia, quz dl vlrimum fubietillm,non rclLit illiquid !::%. quo n:s. fiat. Et 1'<fr. ;I.I.Cr ~.ollmdit dari aeanon!:ID. e:l niMo • &ad Dewn pc:rtine:l:e talem cre:ltionem. Et'idtm oam-

!lir ~.t~tIf. I'll G~rn.' .. l ,.cr.· r:.u.& 6~"iIj ,. J'u p~fml1;1"'1'f.J.SQmlt1u autem przclpll:l ~ &:. fllma. mmrllllis tadD ex boctqula ueario eftprodudiou:

Ilibila,kd nttdl'c ~PQMte :diquam produaio~ a nibilo;ngo lIt~eariaD~. ~lilJor "".ob.quill ~ nOll poneretur aliqua prodlltDo £ltruhtlo .Od1DlS pt(ldutliQ cart a zli'lllOelUc pr~fI:lPl'0.li(o;ftd a hoc Kqrmaur vd proedl'm in infinitwn ill cau&; &:dftlbblll.vd quOdaliqliod m1 ana Detllll uo U[ fa~:qlle ClMIIf:l.CJUOfU vJran!CJi clhpcnc fabii:ago lI¢uff~;1l pOllen "elJrioni "RlbiJo.

Gg Sc;qad,

i4t i..!!.of.ft. XLIV. ~c. De CYcationA';

Scqucb ptobatut, quia II emnls proJuCtio, &: Iut,&aeriuai;ut'omo.c ensexrra felimitamm , &

pr(#llio tCt1lnl di ex aliquopra:(uppoliro,dc qllo- ct(:<1.t)lm:ergo 0potter POni:re quod rnateria prima

cumque pr:eCuppofito inquiurn all fit ex allo, sn iiI dcriuara a Dco·,vrpme CIlS p:mkipatum,& nOll

cit nihilo, An a le:nec enim ell: dare rnediii. 5j 1 (ei a fe,alias dli!t aQ:uspurus: liautcl:m partidpntum

noll cit faltum,ncque crc:lturil..& !il: vel eri~ Deus; ell:, vtiq lie a pri m 0 emcj& ~ prime pdncipio parti-

vdnihil.quiaonmc ens V"d~lb;fcatum'l~I111Crea~. dpati dl:b!;(',a quo ell omne ens quodqutlquo mo~

tum, Si ell nihilo > habCrrlUS nUCntUI1l quod darur do patdcipat dIe. ."

pro,effio alkuills rei C~ nihilo. Si cuHo,de illc alio Statim vero (c olf~tebat diBiclllt:u.quomodo rna-

ex quo ell. rurfus inquiram a~ tit fall:um e): aliQ, tC'tia ptima creerur i Dec c;. njhilo~cumJ161i~ (;tea~:

vel ct nihilo. vel habcat dfca (e; &; fie vel deue- bilc,nili ens Cublillcm, &: habens eJl~ per modum

nidnlls ad aliquid, quod ex nihito fit, vel proccd¢'~ rorius, 'It docee S. T.in htfc 1].4 f.tr·4.&: no~ dicemus

DIllS in infinitum. Nee potel!: admitli circulus iII ;nfa.~.iIJlo eX hoc con(Ulgit Jiffielllw, qucmode

iftjs e/feCtiblls, ita vt dicamu5 vnum cJfc c:t ~lio,& c:orpora cri::ati poffint.cum c:6Ib:rn~ C1 duabus pu~

Illud aliud crl.c ex illo: id enim manifellam impli- tibus.qu:arum nemra etcad poteft.&: vna fupponi-

earionem inuoluic , vt{lIprtt. ~andcrallimus, 'tuia nlr Old aliam &: terutn refqluf t!lI:jpfis;&, lie ip(llm

fie idc!1~ pr;'t':fUrpOllCtCmr die. &; non elfe retpe- rerum LUpP.onil a liquid! ncmpc panu ; & fie non

au l:iuCdern) ptitfuppooctetnr t::lfc, Vt (:l iIIo fiat videcut fieri el( puro nlhile.Sed de hocfOommodilis

boc , k prz-[u pponc~ctur non efle , Vt illud fiat t't ibi mttahirur. Sullieir modo dicere quod mateo*,

hOI;", MilitO minus pOlen dici quod res 110m ex prima non CfI::3tUr ptr fdcorfum.fcd vn:auiunCia

Cublhndl Dd ranqll3.1l1 ex (ubic:da pfa:fLlpl'oli(o~ fOfJl1:e. &; (ub ill.a. qllia fie ,rearudiel.ll habet elf!: •

. cum tCpugr!~~ Deum dte fnbiellum u:mrmura- lion aurcm h:lbet (lie nju Cub fcmna; &. idce) ,rC;l-

donis, Be lufi:-epduum fOtnl3rusn. rio mami;e feper attingitilHi ,Vi de fild:o fllbie€ti

Il Cl!!ud Vc!fO v rrumque con(c:qllerl5 CIt maniFc" ... Iicui form;t..ita t~m'!l materia l\lbllJn~riJ bm%.

fium ,abCurdom,& implic:;o:oriuln ,prob3tlJr,qUJ3. (ubiieitllr quod Illanttin pot,..ndud ~i~'.POt6fiq;

ptocdlil5 in infinitum in c,lulis 'jmpcdit c;J.u(;atlo-- rucceffiuc per gC1ltr:lticm:s acqwrm: nOilas for-

nem dcrenninntorurn cif.:am.lI1di enim 'It prodlJ- 1n3S,a.: ~XUctcaJi~$ ,etiaUl prirIl!.m. (ub qlla cteaI1

mut hle eff:dll5 numero • qUi modQ lit , v. g. hie ell:, quia clfe- mateti~ > vt ~otfefpondct qcarioni.

jgm~,hoc anima] ; Il~,en;; ell: pr%ccdcre infmit.n clt(ohlm dl~ porentialc.quod in :u!l:um teducibllc:

IMtCrias,llunqttam potdt dcfignari aliqua qua= in- ell: per diuc:rr!l~ genctation~$ • qUibus diuer~ fot-

c~rcril : c.:tgo neque cffi:aus iilchic,& nunc inci- rna: ilRtoducutl.tlU, Ill; reaUI;Ullt illarn pou:nti~i:i-

P!!U~ parcrir.Patct con[cquctia,qoia t:~ j_ ql1ibu5de~ tern i~au.rn; & fie alkllale dre 'load hlbcr m~-

pende t hi e cff~·Clus , ve inci piat, nunquen iIlca:pe- rc::riJ,m~~!.:pendct a ertationc • quia hoc:

rUllf,((:d qlloeumque datoaliud prius,&: pdu~ ruit aCtualc elf!:: variatuiim:t:.. .... afiarionem fonnaruril;

:mte lint: principia: ergo vt ll1.: c.lfeau5 il1dpiat. (ea poeentialc eire no po~c;1l: habcri ilili in vi altiQ-

ftlllpcr rclbI aliquit! :lc.ipit:ndum:crgo nunqll:lrn nis cr~"'riuz>qu:t: PlOV[ tangit Iilartliam e~ pan:ia-

... ~rjtic~bitur quod indpit inc c:ITcttlls:fc::mpcr.(lliln lis crearlo, (eu cOl;Jc:nia,Scd qUia.pot&iale &:lJ'e n.6

aliqllid d::dl: Vt indpilf ,qoi:l Iemper rdhbit a]i- potcllline aliquo aauali in rerum nacura inue:ni~

quid acdp~tc: ex rcqllHi[is ad im:ipicnau,;;;iim fint fi ,DpOm:t qllod mod elfe poremi~(: , [ell capa~

infinita prius QU3. boclUt.dequo vided pOlsiit qu~ ciras ql1.un h~bctlnatitl:i;l.;ld omnes fomus. & ad.

dixim\ls circa Iilnih:rn rarionem ad probandU dari t:llc ~tl:U:Lle illorum quando ptimo pt'od\lcitur.

Yn~tn prim3\D cau[:!IlI,primiunqllC morore,prictd. fub .aHqua forma l Dco produ.::atur, -qu~ Cub il4 .

WilD IJIl4(b .• difp.J .arr.t. 5i enim ptoc~nllS in inn.& lam ,O:ioncm et~tillilm tunc cadaJ:. & cum mate-

Ilimm adt:niuitur in (alllis,cI=ifat danonllntio qu;l. ria eoncreetur ; ita t.lmcn crC;U\lJ: fub illo elfe.

probuut oafi Deum : ergo Ii C1 eadem ptiadpio quod non accipitJllod 'It a~qumnJ!. {cd vt" mll~

ptUb,1.tu.f deb ere dui. ercJtionc:m , t~m dC!1l0Dtlt~- ubilc. & per "Ham fotmam • cu.im c:d3~ dhapaJ;.

, biw tit ~atiol1r:m d:ui,quWl Drum. ~Qd vcro. fubrogabile.r:o qood pillrium capu produdmr.&:

.lit incopucnicn~ qudJ ckllenia~ut old aliqUod (ub- non ranuim illills prlm:Jl,Cubqu:.. fuit creat:...

ietl:um primuln,quod 11 Dco non lit fad:um.pater. S«undam yttO pamm huius Doilr.& alfertionis.

qoia 6(; Deus !lon dfcr omnium [,rum 'Jator, ac fcil. quod non fit dcmollfirabilf: per l"ation;:m na.-

per confr:'luchS nec omnipot~D$) qlli.!. nou polli::t nualc:m mnndum f.tehl.[II clf!: in imrio u:lllpori~.

wnlli=llm:~ pPml1 c:ns,qnia non omnia entia cH(:nt' docet S.Thom. ;11 pr4tltf& '/.46 ..... n.1. &. in 1.difl.

eli: P3Hicipatione ab iplo.Et vlterlus.iIllld fubieB::ii "qH.tft.l.UTi(;, f. Etfupponit quod eti .. m Ibnd!)

vel dIet C;DS potcmWf:. & limiwllm. vel illnni. in mionc nauuali non potell d~1Jlonfu1ti qul1.l

tum,;& ::tGlU$l'IHus.Si hodec:undum I drcr Deus. mUIldl1s fit :ib a:tCrJlO j nee ration~s Armatdis iii

&: ali:. atquc: ;dec nOll poJfc::[ dIe fubie:Cl:lJm c:fficacirf:[ ptObanI > vt Qllendit S.Tham. cit.qu.

primUlll a. q~o alia iic:rCD[.quia fubic:tl:Ulll hoc de- 4S .MI. I. I!~quc (oluir) irno. VI: ibi oftcndir, Ari-

bc:t c:lfe tnnhuutabilc.&: confc:qnentr;r potentiate. Hoteles circa a:terni~atem mlUldi ptzcipue in[c:n-

&; DOn aerns pu(u5.5i primmn ! ergo h.1ktet elTe dit defiruete quommd~rn Pbilo(ophorurn polirio-

lirnit:mtrn.. &; 6nitnm,& confl:qu~ntet ab iloilo.&' ncs;qui ponr:blnnnunduf!l inc~pilre ql.llbufd;tm

lion ~ fc:: ergg elI'Cf eM J;Jeuum. im eo Ilihi libU5 modi$:. & vaitati repugnlmibllsj

, b ~Q .Ctquitur eadC ratione: probari Dr:llm cre.l~ quod vera de fatl:o ;tb :rtcmo mUIld1l5 fuerit.nIJ(_

r~ ex; IJl hllo~.sc elf~ fatlorc~ I) (Iloium. St"lJuitur t- quam dcrnonfiutiue prohll.uir • jmu inler proble-

ta;un m.ucn.1ID pnrl?!fl die l Oeo. & non aliqllid n1at~ dialeAica id l\Umcr~f In Ub. I. Topi&otro"IfJ

~n f.J&um.fl. P[zluppolin~m. ~atc[ ~()c quia ne- ~lIfp.9. Hoc: ergo fllppoiim, q~lod u:ucra if a eft,

cc:~c: d\ponere. qllodm~tm01pmn;tI\O lit pumm quodnon pomr darl demQnfiutio. nr:cratio ali.

IUh.I,ft"1i ens teak, vrpOIC fllfcepriua fOt(!lar11 Cub- qll.l probans roundum dle .b :rtfiDO • cum id

fi;uuialium,&: compulidw!.cumfoQm.,UIlqui cum non poffit deduci C;l. quidiule ipCa, & Illl!\lJ'a

lite?, p;lft~ totius compolid, ~ C:lpU c:uIlCJlt~ p\unai) nee cl:. nc:ceJlime Dei agenIis • fed eJ:

J=.hs mediante form.l , needle ell eriam ponerc volllDu.te eius pendt~t, per quam (altus dl: mull..

quOd !it CD$. (cille C1IIa DCOIU,& en. pankipawm. dlls • confcqucnter ntque. rlc:monllrui poten p'CE"

Vlpot~ i;ns potcnti:ale.& non. athn plltUs:& 6mili.. ratiORtl.lutwaks quod ill rewpote inco:'p~it, , ... .el

to" quOd i Oc:oJn qlUl\mm.ptim1UJ1 c:m;.pilridpil" in 11"0 l~pon! • quia fet mil Qlnpino dtpt:ndl't

~s

DifpffMlio XVIIi. Arl.J. 2:4J

&: ptimo principio , 11 quo ein~Ilal1t res fecundilm omnem rationem enns.lcaque eX fiihilo nihil fic;djA:inguo.pcr tranCmuutioncm d" vno in ~liud. c.'Ut agmlt cau[;iI; creat;!;, &: p~n icnlares;c onced 0;;, fine tran(muradoi:lc': de- vito in ali'lld > fed per umpliceItl emanaricnem tori us ends! ficur agit ~3u[a prima;&: primum ens negcr. Phil oloplii aurcm ant]» qui (olum inrcllexc:nfht fieri rerurn per tranrmuta~ nonem i & multi corurn non v~lcbant llltelligcrc trJllfliilwuioncm Cubl1~miakm in materia ptima.fed [ohim acciJcmaicm in (ubieao in :lflu. to. qllctid~~r~o de rr:io[wUt:llion,c in {u~ieaO r~aa prrn:cdlt dictum alI.loma _ quod IX l'JIi;r/u mb,l fit. Scd ell alrior modus opcundi. quo pdn1um principium 0pemiJr. inqu~ntjmj sb iIIo proccdlr cni in qnamulD en~.id ell: fOtilm 'Iued hsber rarionem Ends in H~ pfoduit.;1 j & fie 005 fupponir lilbleuum quod rranfmutct, (cd tatum facir quidquid ell. Er ex hoc: di(cc:mi POt!:ft qUid fit prO(;nlet~ aliquld per madum nnillS enris cb alia. &. quid ii, ptoccdm:: per modum ends frmpricltcE. Nlm b<;:~ nt: Ibt quod illiquid prl)ccdar ab AlioJtanqnam el'l~ limplicltc:r 1 DOll ramen proccdll! p~r rnodum retius ends , vr ens dLPtDCedir Vt en; filtlp!iciccq quod ex vi fila: pfucdlJon15 accipit primum dr~ adU.:ileqllod dl cai: [Ilblland~, iulquod nop ~(:'~ quidtur Ibre tot~m rarionem c:m!s. fed form:lm fllbltamialc:m lmrouuccre; &. confe-quelltcr (upponitaliquam cmitatem (]11~m flon fllclh fc:-d porcnrialem,qu:dl, eft ltJolU:rid prima. Czt(:nlm proceders -aliqllid ill quantum ens , [ell rn ratiDU tocilu entis , eil pcocc:ffionml elfc u["m quz [0- rum quod cnnrari, eft pra:bear ,lk meum quod <,JlJomodocnmque parlicipar eru > &, h"bet cationem endl tellllJ; & lie nihil prz(i1ppmi~t nC'Iue entitati9l1,ltuaHs Il(quc pOtemiab~; ltd totum fOl~

, ~iat. fJl10d ell ex non enre facet,e. ,

Ad Conf. RcCp,['ationem D.1'h. optim;!ID dre'.

Ad ptitn;Jm inlb" uam di,fhlt quodc:ifmriatirer 1 f

dre rale , & pet partidpation,m cAt: {ale non '

contraponunmr unquam t;lr~ntialiu.:r • &; non c( ... fo::ntiahrcr ; fed [~nquam quod pure t lk abari1a~

dl" tale • {CII impcrrni:<m:-. ab co quod comradt;~ mi:m: cum alio ~ arque adell limiruc ; & ex paue::

id enim pan:jcipationi~ nemen (opar. quod eJl .tanc:m capc(,z , leI dl "tin in tot;! plcnitudinl'. {cd

in part!: .feu partidpatione:; mne :n:Itcm aJiquid tccJpitur in p.tmm qllando cum ~1i'luoalirno mifc:ctur • & fie lion mallc:t in £,Dla fua puruaceiqlUn-

do autrnl dl i;nmil:tJ!:in. &. purum j ume did.;

tll~ manert: non panicipatllm, fc:d per (-.,ulc,noJi fotom Eerfiim~ jnrrinlcca • & c:tJemMi J fed pct~ {iiraIc 'olirudinb • (eu lillgulali~al'i5, quia ell line .ahao. &; fine con{oHi()alicuill$ mixtionis,quod.

itJl cai: abll:ratlum.Er ad hoc .addudtur dempluni

d; igllc. &; igrfi? j 'l.uat:n~j i~lIitum aliqldd Qi~

(It pntt~t cJl~'r:i1Jt Igtu~ ;, 19l1lHufcm (ofaIn c:ffemi.:lIll ignis dicit, lith non impRttf f"rinam

in aM.aCio : fufficit qiJOd comp~rcrur Y[ im~ pcrmixtum.acfolam en~litiarn rei habens, fi q. lIf haba cum limitarionc ~ k c(lnCorrio :ait'ttiu:; limilamis , licllrigni£tlln ~crpetl:u ignu. Et hex modo t quod lie el'tcntialira eft talc. eft cauf:t cius quod p:miciparilJe 1,:11: fak. quia Fars a Jota Qniu:uut • & quod ell: ptC aJiud nalU~alita [ubor'" dinarur ci quod dl per fc. nOn dcrcrininandd modO. itI quQ' genae canflt' : de hoc c:nim ftuiJn di~In1U.

Sk ergo P;l[t:E 3d pritnaiD i1IllaiuiaiJ)'iqwid O~ 1 f.. Dc ignilluD tft :ott iglW! ~ {cJoqiiclldo t 'Vel ;lft!:., .

quod ,Il ignu cntintntcr ~ neut Sol ~ vel virtua~ C '__"-

litet, UGUt ~ nloft ql:lz ell 9.inUj isnif i yel

G~ ~ ;~

ex mcr;i. ,yo!Lintate Dei libcra: de lillero ailfem vc 1ibetl;l,denl(;nllrario dari non pOle11:. 8: multo:

III inr.'IS d: Iibero dilJ~no ex 'reaE~ltf~_, 9~~~ nullam ncce{farlam connc]aonem b~bet cnm iHlS,lim: connexione .imern ficcelf:l[ia • dcmonf1:rario non IubfilUt.RariofiCS aurem qua: muldplic:iri polT'unt. vel ad probandum crcationtm rnundi ab ZiClno, vel conanres demolillr:m: quod in tempore fir prodlltlus op 'lmc (1;Iluit S. Tho ,in hlJc q.4G.llti .1.& l..& 1.Clm1'll GIIJIU.C;;.f'& ~7'8c If+dt plif~m-",lirl,j7' Non ell necefle cas hi, rran((:tiber~. •

J 0 Primo obHdrur cemmune Philo(oph. atioma~ Ex nibilo nihil neri.quod ex natuta rei vidc:t'Uf C~t. rum,ctlm imer nibil,& aliquid nulla ff I propouio, nee deterrninatio ad hoc pl;ltills qulm ad iIlur:l.

Conf.quia 6 Deus:erCl1reI ex nihilo > tnoIltims propter r:lclonem Ds'Thom.qusm alfm in hac 111, -4-4.Jirl. (ott "4T' AFt. 1. quia Deus til' c~uta [otiuS" entlhco quod ,prLlm C'.(It: il~.&. hOI: (alum pou:1l elfe vnurn.rdiqua offilliafunr cns per p;lrdcipanoJlil,& Ii, (unc ab ilIe.quod eft Ipftlm cfie ;\ (e, quia Dml1C qiJ od puricipadu~ cJhak j cau(arur ~b to quod clfenrialiter dt talc,utur fccru m elk ignicii (au(nur ab ign~.lh hoc: aute Ccquitur quod Deul opacEm·ex nipiIo quia qui fad! ex aJiquo,prt;'fupponir iIIud,cx quo op",mur.: fi ergo Deus ali9.~id prz(upponeret.noD f;u:c:reullud; &. fie non fa,ce, rer Olnni~ ~ fed bee ratio nOll probal ; c;rgo.lIIinot prob.ql1rainprin;'ls.lion bene i~~ab. co quod ell: ctfenn:dlin talt: cauf~~o~ per plItidparionem eft [ale. ualf ignl! eilenda1itCf ~11 ignis. noll r~mc:n om~e ipitum aufa~Ut 3.b 'gne ~ pordt emm aulan a (olCtvd per anup!:nItdim, aur collilionem duohlm lapidum fine: igne. Item homo dfemialirer eft animal j non rllJntU cani'at onme animaIll1n ~ &. Angdus dfclltialitr;t intel1edinus ) IiQD ramen Cilufat OPineili r~tioncrn i.nteUigibilem, nee cmnem uat\ltam intdietliDam. Gent eft anima t;;lriDMIi,. '~Dd Ii dicacu[ quod etiarn home dfcntialiret' ell nrion~is • & non"per parricipatiQnl:1D : Conrra eft. qUia eti:im creatUta= fune elfentialitcrcnria.& (Ullin qniditilte b"b..nt in ratione entiJ alit fubft..nti::o:: ergo fimiliter nOD illfcnur quod.erunr c.ail&~ a. Deo ; {litem quoad 'luidit~cm. Er {c:cundo. daeo quOd Deus non (olu clfe:nriallrcr ffr fi\1ltd ipsu dl~ pet elfentiam , vnde (~qllitur: ergo dl: caui. cllidem c<etetotum eruiunn N.im Calum ex ip_(" dfc pet effc:ntiam in r~d porell quod fit ca;ufa fOfm"Ii,~ Iicut fi clT~t albcdo {tp:!rata,elT« cauCt omnium dhorum> (c:d non dfc:ttiQ"a,~ idr:z. qU:lS pofuit PLI(0,6 d.utntur e!fent cauf..: tioguIanuttl per paniripationem [ui.non ptr dfitienu:a,lii. Et dcnique rucio;daro toto hoc J foliim fequitur quOd creamrz lint a Deo qtlanrum ad el::ifl:enri:lIJi;l DOll quan.nm ad potc:nrialitatem~quia. ~ eo quod Deus fit_fuuin c{fe.folum feqllitur quOd omne elfe cte.atji titfU'ticip3tum. At inarcm non habet elfc:.fed ell P!!u potc:nria,&folum per formam p,1nidp.u c:ifC'. VmIe «go infemu: quod· matdP lit a Deo j Si lUImn hoc non infemlf : £rgo neque quod pro4ut,u e1 nihilo .fcd u mateti:;! qU% non habtt eire in fc immediate.& oonkqumter neq,ue ~ 01;"0.

Refp.quOd * yt dicit S. Thqm.il1 b .. ~ 'f .-if .Art,1.. lIa (.illud axioma Pl!ilo(opho:um pt'c~it in callllS particuL1Iibus ~ 1 quiblJ.l res eruall<lllr fcc:un~ dUrn tnnUntltalionem de: ~IlO efTe ad aJiud, GCUt cUm fir hOlilo ex non homine. &. ignis I:X non igne,non anre in prima emanarione- ab vlliu«fJi#

/lJ4n.J.$. Them.;iI l,p.m,D.Th. Totniulllt«.

:';; 1

,

i"·"·

,

,

/

t ab jpCa dcriuata,. vel a motu Iapi4um eum fifbl;Jr~ ·dinationc ad '::l.uf.nn vniucrCalem. qua:.tft c~hlln, quod cf\: emlnenrer ignis,& igni~,!urn, Ad cll:~mplum de horniae , ~ Angelo ,dlCltUr qllo~ c~~~tMilcr (unt anima.I,~ illrdlcdlllurm. f~d ejbma.h~ ter COlltl'att:e & Hmim~. non c:]fl::ndalite, abll:~a~ , d~ & pllr~ ~Ofi Cunt ipfa animallras,& ipCa intdft

, > . I J '

lcllualitas , fed detcfIDinatum aniwa , & ceeerrm-

. nat~ illtellc:aiuUiU in uli vel cali pardcip~rio!lC:=.

Ceu s:r.adn, & ita ly tJfel1tillti~e; t;:~, non conrrapo~ nirur ibi ei, qnod ell: part1ClpanL1,~ rale , ((d Cl .quod :u:d&lnalircr talc. Vt enim I)' e{[emialittr oppOJlatur ei quod ell: pmh:ip:ltiue. opoltet quod (umarur ly tjp.ti",lim pure. & impermilttC,Ccu abllr;:lail • & fioe 11lia conerericne (eu con(orriolimlt.~nr(!: ve auu:rn(lpponlmr hui!: quod cO; accidentaliter. (II fEcit quod habear connell: ID-nero quidiratiuam, &: inrrinrc:~m ;- non fallJl:11 ex hocfcquitur quOd fit cauf", alrorura participall~ tium lalcill ratiollcm, qU{lIfatio caulililari! huius non fundstur in drcntiali ~onuc:nicntia ~& cennexioll!: pr~dic3ror"m , fed ill pc:r(iii:.nc t & eonuenlem ia alicuius pr;tdicad ira pur a, & impcrll1iJl;ra, quod alia comparcml.lr ad ipia Vt minus ~ & pariicip.it~ , & ex pc:noixtionc:: leu reeepnone in alio lilllltaliora.ficut dfe in aau pLlrQ,qlloddt in OeD. tOmparauir ad dfe: crcarum , vr a.d permi"tum pOt~ntialiti\tc • & [~ccptibiljtat¢, vnde orimr lirnirnie. Et q uidem bene: potel\: cae quOd id quod dli:ntialitc:r eft tale , eti~m in concreto • ~ non in .1bllraClo polli[ cOlDpmri vt cau(ieorum qlU:

P.ir!icipli1t1Ir sb illo .Iicut in ;:xclnplD quod addUdt D, Them, de: ignc. qui ell: coluCa omnium fgnirorul11.& ramen ignis non cit abllrallum • fed eonererum , non ign~·it3.S, fcd ign'5. Sed !we idco, dt.q.lia ignis Ikct 6t conerernm ,&: non ;i.bllradum q~l:lI1rl1m ad fOlm~m ip6m conllitutiu3m natura: 19ni$,qui:l. habet formam in mat«b,mnen e:ltimpcrrniltUrn.& purum q1l3ntun~ 3d confer,ium CXttilnC:Z (ublbultiz quacaret;ignitumaurcm dicj[ naturarn ignis, non quomodocumquo ,Cw;d petmi7;Wll altcti ~xrr~ne= (ubJl:anti:z: qu.un ;lfli~it> & qw.fi velllE • tittlt diaNr ferrul'll iglliUlm, lapis ignitus, &: rcfpea:u botum (e ha~t VE pet (c ute. re(pcflu eius quod p~~p~tiui! ell t.ale,qua etiam ranene homo potell diet Qlli& QmlUUID qUa! hu~ mJm (unt.&: AngdusrdpEflu omnium qu:t runt angelica ~ quia comparatur ad ilia vr ad pamdp.lnria, &; tctipientia iii quod hominis vd Angeli c Il; Etfie Inter panicipniue ralc, 1'J( formabtn.Crn dfmdaliter ,alctfoIllm debet attendi id quod plene. & pur! ell tale , & ld quod pmim :!ut pecmixt~. quia lie limitaf,&: comlahit ilIam pUr1mem; & a pJell;itl1dine ad putialitatew • :lb cO quod tot:aliter, & limplidtct' clhaJc ild id~uod p:lrti;ditcr aur participariue.(cmpa illteruerur cau(ali[~ feu deriu:t. rio aliqll.1 • licAt ill alU. COJlGderarionc ctiam id ~uod 6mplicirer dl: ralc ,=oncr~nnn at ; fed qui~ 1l1ablhaais. • & ((,Illons ab omni contrmonc , & muc:ri~ fad}ius iDtelligitu.l: to[;l.1it3.S. &: pllriras fOI~p~hocqllod eft ~ter clfetale,~rpea'llcilQ quoa puriciparine ell uk. Jtrn.., Illumus formb ~b!Uaa:is • & in abllraGlionc Cub- 6il~tibus. Vuck etlam non oblbt qnod C{C:O'i.lt1e habeant iU~m qUidiutem dlimtial.itd'. & fc(:un~ dUrn cormCJ'ionem elfenriucm ~ fate-mur cnim quBd lu~ht illl,& elfCn[iaJit~. id. ea. intrinrec~ 6!: ~n aecidcntall,c: ilIi~ CCilUnlir {qa qUidiras. & ~d DOll pIlEI:. & lInpcnnin~. [c:d cUm ad.~ mi'llione pounualitatk, & (~eptione ali'll1:l.; ~ fie CWi.~ pmicipariue entia ~ & caafara ab co 'lQod rid ~~im~" cit ens in laU.

De Creatfon; ..

Ad fc~undam in!lmtiatn dicinli' • quMDeum 1 J, 'dIe !:~u(am cffeCliullti, fuppo{ito quod ip[Um elfe

r= cJ(tndalll ~ !anquam q~id n?tilIi~umrcli~uit

D. Tho. N am eu e-aufa. cfHc1cns In fatlone:: c:Hktcn-

tis fundetur Cuper aClualitau:m; & perktfioncmj quia vnilm quedque agit in quanrurn ens ;l.Ctu, &:

r~r candciU fOtm4m • qua aliquid conllirllitut iii c!fe.operatot in adu,li Deus eft ip(unl ctfe per ef(el1tia~,~ aCtus pllrus~ncc potell: a liqu id 3,dtplill& excoguan, aut pc;:feebll5 ; c:rgo neque a~I\Iflls ~lS& cm<:ltlltius.q uia [(.ltli radiX; laiUiuris,&effiditnd~t. ad:ualitas ell. Cb!Od fi ad Deum qui ell: fumma. ad:ualim non pcminct :u1jl\it~, '& eflicientia> ad quem p~~{in:bit?Eulbcdo (~arau Ii d~«ur, callA dem cffiClctUlam baber« r.:lpetlu !llbOtu, G albedo

q ualit;c.$ aaila cft; & ide IE Pw;olJiJ dfi~rm' idea ..

u. Ii eo modo elfC:lu idda! quo d~b:rent t.fi"e in' vi adualirads [u~,&: qUall:i fUnE modo in Dee ,non qualc5 a Plarone poncb:cntu[ • \IE vniucr(alja in praodicanoo , non in cauGndo. .

Ad lI:t~i3m inftanti:un dic~. 1IIlod ~ eo quod '14 OCIIS ell Ip(um elf~ per ell'cnuarn .Ieqilltur quod

lit cJlu(a~ non !olum cntis cresn, 'If babc.ntis r:Jfc oIaua!.: icnnlcdi:ate in (e,Ccdcuiu(camquc h~btndf dre ilnmcdj~tc vel mcdi;are,vt reccpriuurn clui,vel

\It fl,ltl1'i;\ dliS,id elt .. t principiuril '1"11 t~ceptiuum.

vel fonTl;J.le.MaEcria auttm prima lice, immediati:

in fe non habett elfe. nee. fit principi IlID 'Ir/II' {Oi'male Illlus ,habet Eamen rnedi:lt~. & vr ptincipillni

'IUD recepriaurn ; et Iie dc fe didt Q(din~. & cap'3tite"CIll ~ effe,faltcrn nu:diat~ > ad ell: ltIc:di:mte rorm~Jk~18kit quod fit ens pGft'iC:iplltuln :l. primD clirt~mo elfe.quia ell ~n~ C_lipa: cac~

& ruben! erdinem ad elfe [alrem mcdjat~.

Sec\1llddarguit. Na!D 6 obaliq,uam rltioneut II ponimU5 D turn dfc crC)torcM ell: nihilo, mu.i~ . ob aurhorintcm Scripturz. eX qu;l motum fuk Cone-ilium Later:l.ll~n[e ad mam de6nirionemf .... prif rdaral'D. Authorira's autcm Scripuua: non co",,!

git ad ~a'hcmclum quOd ilia cleatio eft a nibilo,.

aut quDd omnia comprehiidit,aut quod (oiluoeas; CtCott : ergo. Minor prob.quia verbum ,!IIV"# qucJ

... rirur Scripmra , ambiguum cJl,ncc: ftiDpCr {umi-

fUr pro rigoto& prodlltlione ex nihile , red indifMenter ~ppliC3tllr produtlioni de: Dono, eri_

eJ nihilo non fir. Vt aliqwhU$ laci5 a Scripm {lIpT~ ofl:endimus.& in ip(amet hifl:oria produllib-

nis mundi vEitur Scripnlta verb"o Ci'eancli. etiam

vbi clare conllat non e:lfe pro'dutlionem elt !lihiJo.

\l'r parcE in I)pcrc q\lim~ diei. aim did,ut. Cre,,", ,,{t'lll' f'£}f", ,~tt: grtltuJill, & 111tmmj 41IitlWll 'f,1ill",~ tem 'IIt'lllt mut4bilem,quam ramen cx aquis,.& nOll

ex nibiJo prodUJir.Et de homine didtnc • .Ad imlllgil1~m Dli ort(l,_il ,Hlfm.quem tamen d~ limo ten!e prodl1xit. Ergo Ii vctbnttt4ft indifferenter fnmitur pro ptodutlionc ex nihilo. & ex :aliqUI), vode iDp fmur quOd illud /n print;1'" GWIJlit »,III.&'C. fu.. fIlir~r pro cte:ttioneex nihun llrem ibi babmir in plurau In prirmpiD t:rtotHit Elohim. id eflludic:csz cJ"m &' ttrTafIJ • vbi no (olus fummus Dtus lignificibJt kcillC ilIa,fed en diotum c6fonio: ergo vel (o1i15 non crCiat,fed ali; Ue::I[Om [unt,ant ibi no inteUigirur creatio in rigotora fignmc;:ltione.Aut cur

in tO(O rig(m~ intelligitUr vcrbii. 'TtAre quUd fit" nihilo) & non in tOtO rlgOte inte!Ugitur vtI'bum .E{ohim. feu l"Jim> quod comprehcndat alios przrcr Dcum 1 Denlq,cie ipf:ICl)rpora. o1k U:I vilibiles non vid~ntur capac~ c:tearioois a nihilo.Db ntionern {"pr. infinuiuam.quia DUD{ per fuas p~~ tes,quatllm nentra ueatur. non materia~qniadc f(: tHlniu~tt 1:11"c::. n~c: tOtal.:: dIe ,~um lir pau i nOll founa. C}uiap~m n 4epmlcm a jn&reria.

. , "

Di1}flf"tib snt:

8i: mira iiii J &. edu!!la ex ilia ! ergo in (:~tporiBlis non habet loeii acado,&: lie no ell ctc::ltor·omni 6;

Rr:(pon. ncgando· minorem. Ad probation em dicitur verbum iUud "'I"rl dtbere fumi in tOtO rigore; \It [Hpra ifun pondcrauimu5,quia licet vemm tit qu';d verbum trt"ruhqU:iindo In S,riptUfil ncn (umnur pro creatiOnc in taro rfgore , (cd pro- prudllCiillli1: f.:icbJ. Deo cUm fumrnc imp~rio.ramcll ~ didtur In ,rind,i, tTl"".' necdluio inu:lJigitU' liibil :iinte pr;tceflHfc. tUm qUia S,ri prura fe "plic~t di!\C!ndo quOd fecit Deus ilia e¥ nihilo 1. .Mach~b. 7. &: quod Iclus fedr. &. mtllu! :diu~ (c~ . cum ,l(al. H' i:Qm quia (OlTillime dicitur Deum ,reaffe omnia t fedife: omnia • !!:c. ~i aUfem· faa-ot. elt omnium. nihil prll!(upponii: non f3thun 1 fe • ;ili~$ iIl.ud Don {allum elfet DedI, nl6: tlfet crcatUm ens; Deus non fedJferomnil~ Ii ilJud non cifct faGlum 1 (e,fed prz{uppohrum.Ergo in prin~ dpia erC;lndi omnia ~ nc-cdfc ell . quOd ex nlhilo fecl;"(ir. ~ fic illud 111 prl1J~ipi" erf .. fllt de 'te:lrione ell; nihilo debet iilrdligi.licer poll iIlud prim:iplum (fe:Jno applilriUi pollir.etiam in hi!.qllz non ex nilJilo 61lnt : quarnuis homo ad imaginelll Dei crtoaridi.::irur ratione anim..:. qu..: dl ex niliilo.· Vndc u.ffidins fun&unentum babuir in Scripnm~ Con. cilium LarC:f~lu:nf~ ; v( bane vttitiltdn dc:6nir«;& fic contmunira rradidcre P;iu¢s,clim dcretmi.n211t contra Arrium verbum non dre c::t nihifo • feu ex nob. ellti.bu5 .1iCUt elr: U~aturll. Vidamr AtbllfllltilH lib .d~ i",IImitt.Y"bi In principtllJ CyrillU5lfb. f .T~'f'nm '''P'4:Ch?(ollomuf !#~.:' {]tJfUf.

Balilms. /!.mbr.m foM HtxatllVA1,!; . •

16 Ad (c:cunc:lam probate. diaNr quOd verbum ElI/-

him in plurali POhtlllD ih i1Ji~ Yerbi;: J n prirl~ipi" "'ifflit Detu/tlon lignifia.r alios e:ma DedtII ereatOfCJ. aut cooperlCotes aeationi5 cum coiJllc:t {(ai. 44·quOd Dominus (oluJ cztmdit ~Ios • Ilabiliuit tenam ; &. naUa, Cecum. Vndc: nee dicituribi n-UIiITHht in plauJi ~ ~d in lingubri e'l"t'lIuit,quM eft lignum nomen EldbnJI JignifiQre non pllltt:s CreatofCS • (ed vnum principium. Poniror umen in plurw, ilm:i l-lebraieam phralim • qU;it 6gnimat rem m~gti.:lm per pluraJjfOlrem , feu miliritudinem , quali lit fen(n5 • ilk Deus qQi ell ita rnagn1l$ • ueui mllltitudo OeommplUf lumcum cresuit c-a:lum. Ali; dicunt ibi iri.linum in nomine phiali lJlyfktiu$ Trimrlti$ • quad neftio an cQmueUl:rit S'fjplur~ pe-nona! diui!l2.!l" nomin;; Dc=otlUll appellare. Vr y[cil i atgdmtritum p.uuirnomenti eft •

.Ad femam prol!at; dicemus RI. ;_ agendodehis 'taz capaaa tllnt c{cui; .

ART I C V'L V sit

kid fit eTf.tiD ipfo. liJ!II "mile expllTie D~f • qllA1lIllffiili~ ex !"r1UUIlI1iT4~

"l D~ (I dia~ iDllcrii!nUl ~Fqd D. ~~o.eir~ ac:ap'(lI!ic:ilJ Iplam, ~m przCCrin eutnmmi4 IQnr.

.Altefl:!m citea aeadan= aai~ fnmpmn d

pattI! "taroris. .

. AJr~m CltQ ercationcm paBiue {llnipWll ex

pane crulllrZ. .

Priibum ditlum eft : Creatic ex pme Dei eft :z,&io ltt"natri:quabrilcnnon (~uHur df'=C'tu. #tt:mUJ. rca rcmpor.ilis, quakm (cil. Deus volait ~ta iei quod con.cepmm. • & pr~d~linilulD cit. lh~l hu plopofitio ilJ &_~ ,..ft.~. m. I. "Il

··Arlie. it. i4f

io.& i.rUi1f~". GI11IiJ.&~p.; r. & Ijllij. i. ~ FJ1tlnH" ;i11.1;"d 8. vtil dOIiCi:'qU6~ PI/illftl" De, ftmp~hn wlliuifO", (Jp;t~tiolli.Jid qpmrrifJ 'D,i 110n fimp6iA &lmilmtl<, 'ff<fJui. Ec qlolod ~aio Dei lit ztcrnli,fC'a ttfeGtu!l remporala t iretum repccir lJu. ~.dt P"IIIJti"4

IITt. 11:- 1"1 •• & ;.6. .

SeO::ilfldllm diaum ell. etC-aria c:r parte od. non addl~ filpta «c:l!uram. 'qua: e.tt, tctminus pro~ duttus,pifi.r(:latiom:m ad crearorem vt IIdprihd. pidm Cui dJ'e;lklif in paAione,qult' eilinotu! f jh1;. p~rratur .rel:lrlo :a4 pdi1l:ipiUni ~OrtU~ lr:i lUbct in

bAc·qu"H.IITt.,.& qH.J.ae fqr~lIl1l1"'f+ .' .:

Circa primllm dilhim,tlt. ilIa eomnntiiis ifiBi- r

eulfal, quo modo aaio pollit el1c IinC" t&mlino' .

cum @inrrinftco fuo cOlle~tu. {l{rendetltia 010 il~ lum • & ptcdnaio jU,U5 ; Ii 2iU~m fcrminum nori Jlabc[ dtu. rendenri;ll. ~ prod"ilctio ~atfalii ad it:. lum non ell : ergo no!] frat adionem -in atla df~ lI!c~rnl1m,&tfftdum teJnporaIem.Q_gCCS fi dicafUE actionem !a~m nOD idcmitiC"ad (Urn terminG. {ell eRe ad:I),!Iitatcm agerifiJ. Contra ell, quia vel atfitalic3f lib perfin~ ad adum primum ~ p;ltr~ agenth;veladatlum kcundum, quo eminffur i ~ proccdlr res 0pe-rala •. Si ~ altUnl p"mum; nOn C"~ aelia. (cd vinus.feb por~da,1i dllitliiS {ttunUiJI prodlJcc:ndi~& ipfa pror:dlio'lci Ofef;1t2 ; ergo nud

eft tine i:ennillD procedt'nre i1Ja laio ~ & ~onfe; qucmer li ell ;laiO It'rema in :Ian {=(und~, cift eti;lm proedfio creai:umum zfeina ~ qllod ttjlio£z

reClS ltiiIDifelb. . ..:

Secundd augCl'Qf eadem c:liflieuhu.quia 6 aaia per t;lodmn ilClualis prodlttlionif in Deo dl ;lib.,:. Icrno~ C"lSO ~ d.enomjn~do IIge1idi lib ittc.fno erii; qui1 nOf} porell ifltelligi formalU a1kjuam in fulj.. jea" elle aau.~ non c!~l:iomiIl2rqlCU denlunina'; do agcndi elf dfc Ilreatottm.& did au!uem ~ ct~ go Dc:Us ab zterno . acatlK ell ~ &:: "c:ans j quod ~"Ilcc:di DOjl potell; nibil t:!,im crear .b2itriiO: ergocrcatl){non dr. Vndc: hlliDfmodi dellomi~ JUdon~ & rcfariolie'5 ex rempore de De-a dicubmt"

vIO;Thom.oftc:ndftfor.iqlUj.IJ..m·i· _ .

Circ:J fecundum ditfmriutlt i D~ Tboro.·MG; "1 Jin:1fllpqI.fH.eft',*f.dTt~ !.& SUat:C'Z.inm#4p~Jfr.

JJfp. :;o.ftU.f. quuirum ad duo, ..,

Pririlum qnod Cleano u f.1rie crcatur:i: fi Ie::: ncn J noll addit foWn tdarioDe1l!. Gtpn. creamS-2m proccdtntem:natn Ii~e rcl;j,d(t fuper aliqua dqren.= d~ntia fund~ri debet. non· itnincdiare lupet ip6iJi entirarcmtei (l'eat:e, riifi quare-nUl d~mdcn! e&~ Hane .. utem dcpc:ndcnriam , 4-U qUidqi.1id Hlud iii Cjucid fupponiflJr a~ f~tt~d~m rdadonem.dicunt elfc modum fuperaddKum rtl ctt'.2fZ7 fKUt III o~ 'tiihuJ .. lib dfdtibllJ.,

SeruDd~.n ell, quOd ue drperukridi «alUrt Vf elf qudam cm~io ~. feu d!u'i:us 4 Deo ttl atlio tr~nGelJs veta. & firorri!! ; qll~ idc:nrificarur cUm ipfo tenn{no. Ncqlle boc d~rog;lt petreClio.. 1Ii diuinz POfClUiz ~ quia potenta diu.ina .if" I;~ atlilll QI1Cd non perH~itut per a..'ljollciU; fed ip6 porill~ a$G 1 potc=nri:HC'cipk pelfeGlionclD : nee jp{um medtue una porcntiam Dei. « elfcaum magi~ driogat diniil% poltnliz. i}ulm qnod me.dic:t dependemiaiJl[tt Cfc;lUlnID faaam.&:. Ddtiti; lh {Ilmnu. ci'c:uioilCID eit:plkar b~c fC'ntCtltia ficlit :.B:ianan 'loamlibct inftallWltam,qaz ab ~gmtC cn=;U"o procedir,femoio mom {uccdJiuo, .~ mura.;. tione el: lIl.uma feu (ubie& aliql1id . OpeUJire~ qaia iuqC"acionc: fubied.UIn iitln(npponilui' ~ a '1110 ali'llud fiat. fed totum fit et. nlbilo.

iu::ua hoc potc:i1:triam cS'edubiIlID, :m erea,ia fit 1llutwo, nOll quidM alicuiw (uhieai tdumrd? ex illo fonnamj&pu modlDll bmo~i:i {~CP'~

.. 8J ii1

1!.4' " !l2.tt..£ft .. XLJV~ e!a De o-t~/;one. ,

in materia. fed nlllUtio termini, ql1atcnus iU~!fI ~lte. eies , siCq?c e_~.aaus re~~dus ~tcrnw. nee

acaildo [E:tnfc:tt de non clfe ad cJJe , ,& irfcmcc In~lget pot~n[JadluIlJ7 te~UCl iii adll~ >a~~ a~~

terminus recipj( i,n Cc eife,&: depeDd~tlaDl a D~OI pilus ;1aU~fI.; & perJ1cl,Vt tnfhlat.{c~ ~ca'pr" IUBun.

i CIlJll aUtem I'cclpetc quodQJm pau & 9Lloddim Non ,~at;'ell udhn:us ex m,m: {~r~Hlllp(um_tan~

!tltari eft ~ (altern large ioqueudD de mllt!!.- gdl:os Ir~lq~e dans ~~c ponlEllllr nidi, In dH!'mpon: • lk

none. f:1l0fiUIl:ilno ag\:no1, qua: e fl: aero a erearuram,

r- &. ah itroinliuxu tcrminatiuo refuhat,finc quo fiOn.

, Crtntio ~x ,pAfte 1)ti 4fnni~ ~tlrnll !"ti- denominanu: agcus j u:l1lpot:llis eft. non a:rCrna.

Illtiur & Itmporlltis Jmo",inatillt. Sumirut bzc, CQl1duuo ex Caier. ill hac '1tUp. ,,6. art.I.C:lI.plicam Lohuionem ad lo,D,Thom,E.llquc ipfius D, Tbom.lQ~b {llpt;" Ifll~glttu poncndo hoc primum diCtum ipGIIS, & i71 hlf(;<lH.cjl"H' itrt.;. ",.I I. vbi dicir.qllM ,r~~;i# ltaiN; jig,;i,ll(at ;lEliOlltTfl ,:Ii. lIitJA7J1, 911.~ eft. tpenf;" Dei cll.m rtlath'n~ "J rttaiut';lm.Et'deci.aramr etiam ;lb ipfo j" 2.. Witt'" G,f/IU. C;lP'9''luia .dliil>,inquit, IlJimiHH'ti tfl qH~dJAm ,t. I'~mtt"tllm puUrJt~ dUJ: CDTPpllrd!lir ,itim4J. pot;""am. {i~1It ;calif [mmdtu $ld P"'l11tm. JiuUtIl jig., mn poum;", mm ~mpl,,"r .dill 'Iutun fl.p!",. r~m fit ipr~ Dei ejfom;i/J: igit", lIg1'1 ,/I ;tli~~pDtm"ill q!lllm ;lfllii. Con6nnat ex boc quod diqln:1 pou:nti~ eR: cfii::ntia Dei, I$t; eius agetc: eft c:iu$ telI'e.&: eim dr~ efl: fila IUbfraria;5c lie: atiio eius dl cius fubllanti:l. Ac deni'lue quia adiO,'1u:r non ell: fubllanria. cfl: accidens quod IllcR: agtnti; vnde cUm in Dco nOll lit :lccidc:m, non incft.:i aaio; fed eflcius (ubfl:m.. tia. E;: quibu5 d~ducitu( quOd fecundilm D. Thd. l1fl:io prO'lt cit: aClus fecuu(lu5 rd'pcllu pOicnti:t~ quz ell allus primus ,oroplet potcildaro, eamqQi:: in ';l.aum redudt fort'llalitc:r iill ine:xHlendo alih no bene.i Ifercct quod eft fubllwtia Dei , quia atHo inc:11 :I _. • _ pee ruln'eltaccideru : ill agcn~ nbus autern e:rc=.atis ifta fe~unda :laualitas etiam ell1uitJ & cmanat a ptima. (eu ab :laO prlmo,c:fun. que ~aUatqu;mdiu elfetlus eti:un cfl)uit. &: Cctfat, con(l1mm~to dfeau, qui:. tunc 11011 ;unpllus ope. ramtcaufa. Vnde diC:jcD,Tbo.foprA 91Mfl,2f. If,J. tul~. quod POltl1fiA in reblU f;rtitlu llUrt. {olkl» eft prinfipunn 4!1ill7JiI,jtd tfW!J tjfi8H1rin 'J)t(l Rutan folTI4tIJ1' rgli6 plltmli~'1I11t"t"TII4J. bo, tJlUld.t:ft prirJeapillm tjfoQ,u .foJ. 11m qUAntum " hoc 'fullll tTl prii1&ipilmJ 4fliottil, '1u~tI1 Jilfinil tft"t~, ttiJiff1ft~ finmafl11l modsmt illt:IliIl',Ji pWI Ji.,i';ll tj{m,i. "up !m,Ojgi, ;j- fub ,lIItiopt tlifflDttil. &- fob T.,tiwe p'itnli~. 19itur atlualir,u ilia atlionii C)1I2 au(am crcatam e:onftltujt in ao!bl (ceuDdo operantl>rn ) cit, it pottntia.vt a principlO CUi;&: uea ilia dimanat; in Deo autcm non cm:m:tt a potentia: fie cnim dfct aliquid:lb ilIadiLlinallm;&:: i:um dicat D. Th. quod ip.fa aaio • feu ~aU$ (ccundus :lgcndi eft iP. - fum cue. feu e1Thntia Dd, Ii aaio Cman:lfct 1 po,.. (cntia , e!Tcnria CmalUIU ab elfenti:1,q.Qod ttl inl~ plkatodum•

Ex his ergo 6E rmnifdlnm quOd ai!lio Dei. (Cg I. c[Catio~ provt eO: aam, f-;cunclw ex patte Dei (c

[en enS eft entitarine :tletna ~ Gquidc:m ilb alHo,

Vt ex pme agentis fc tepet. enduulle dl:jplC a~ fCCIlPdul agc:ntis ,~ ipfom e1fe Dei.non :luian ;di'luid tcduCCII5 virratem Dei aCliuam de l'Oten-

tia ad a&!.m de allu primo ad fecu.ndum. de otic!

in opetatiel1~tfc:d VillUS Dei pcdHpfam eft ilJatiu (ceUnd~ fum efiendi., tum OpC1'!l1ld!. quia eft'aaus putus,. Be ad nihil attualifans eft in PotCUtia : ergo iI.auditots jib. ftcund~ I qua dicitllf potClltia effe in a&u in quantum agma • & opc:rans .lCtem~ en ip. Dc:o_ Uno efl: tius d~ I 'luu in De-o 'linus agel1di)

lk (ublbntia. 6: iplum cfle i & ipfum 2ger~ • (ell aCiualiras- fecunda effendi.LIt IIgmdi c:1l protfus eadem f nee pci' aliam aaualiWcm eft ~pcram. ~ njltens ; adnallw aw:cm (ccunda in agendo dt a~o 1 ergo ~aw,w. Deo dlltt~1Ua ill Cui enriri'~

at. a4uali~t:. ' , ~~ :-

• • - Dj~C:$:

, Pro inttUigentia cteation'is , vt tenet (, e% pam: ... Dei eft :ldue1'reJ1duill~ quod in a~Honc m:s h;lbi~ rudi~eJ COIlGdetentur in qU~Ql _ a~ p~~

cis~., '

Prima ell ad eerminum atl. '1"tnJ • & He eft in-

Ile~ru; caiH.~ 2gentis pee medum .Ad. _

Secunda to: ad ipfum agcns J & fie ell: i~llu. xus cauf~ ;lgc:ntis vt dicit Ab.

Teniactl ad termlnl1m -'1Ht.7. & fi.:: lion confldemur VE intluxlls. (cd vt dcftruaio vel rcec:lliu ab iIIo tamlno, quia in illum non inflllic t fed eeJjnquit aut 'oUit. In altionibllJ 3ittem induccnti .. , bus paffioncm in CubicClum , fell matcthun inducilue ali uS rc(pellus,iUiuJ inRuxu! , ve in pafi'o ~b Qgiitclted hie re(peGtus potius p~i~et 311, Ubtll vt paffio. v,d motus cll,qpim vr aeno : id emm quod IItlionis tl\ pra:c:ise (onclpl~Ut pc: bee q[lod Iitin~ BUlliS a caura 3gCnte ad illiquem rennip il ex terminorelido feu &:nruao. Et hie: h:!bet rdpicere rcrminUIll;iil qlltm inllu~ndo • &; re:rrninUIU a 'fUll deftruend" , feu tdillqucml.o , & ag6ns.cgrediendo : quos re !pc atls t:lplicamus pet .AJ;rcipc:tiu (~rmini ad que~ Eenditut j pet.A/i fe:Cp~. aJcnlIS a quo egrc:dlcut' • per E¥ tefpc:tlu (amlill. "'1"0

qui rclinquitut. .

Inqnirimus ergo quid tit in aB;ione cn'atil111.

Dei infiUl,u. vt dicit tgteffionc:m a Deo, feu provr. dicit rcCpe&l:um Ab. Nam in ctCIDlm aglmribus imltpimU5 hunc in.8Il:m~ qU:1frpanitum , ti:u du~ ,pia menus babentem at dqpliccm founalitatetn~ nimirurn f,£ aQuallwQll agenrls ~ qu.att1lUS i;cdll~ ci~\lr de potentia ad adum. de ouo in openrionem : agens enhn defc cJl Colam in aau primo. pcrBcitut ~utetn Be qn:lli enendilur ad inllu'cndum dum 6c in a.a:u fecundo • (eu rtducirur de POttilria. ad a~1U ~ &: hzc aa:lI~lit;LS quia c:griditur 1 pOlcntia ipfa,qu!lG ;taul rccundu5 ~ primu • c:tbm imponat' Ab, Et fecuntio ifte in8uxtl5 ungir jp~ (UIU ttnninum,q_uia indiat & inSuit eire in ipfum. & vr tmet' fc e~ane rcnnini cUaUl dicit Ab , q~ia etiaill tenninns mcJi3llre inlluxu egtcditur ab a~ lJetm.- Ib a'"tm du;!: formOllit:u.:s Don (dnt in vna & c:adetn rc • lidt vna fCquOitUt :ld ;Utenam, &: caOfdinetUt il(j; nam inl!ulW: provr tangit (etmi~ nIHIl , idemi6c.antr r:um illo ~ 8.: 'fbi eft terminus c:fli11e io8us:w. ~ Ii reuninlt! ell in pdo. ibi cit: in.&1.01 ~ Ii tetnU.n1lS etl: fine palfo • in ipfo termino inihnU;; eft ~ .i11i eJfe ~ ipfnm agc:ns quando pwdu(:ltor altCJD:1d aaa Ipfum. 1nfluxus alUiHlle. prOVt e~ ~ ~1lS agmtis.pmiuet'oul iplinn a,ensJet~que potcnu.anMIIlZ de fe eft in;.&1 pri~ 1llo~dllQt ok conllituit in aan {ec:undo. Et fie di. ftiDguinu" dlio, fen in8u\lS vt &dens, " \1'( cJf~ aus • vr&cirnuftiill1gcnte • Y1: clfeClusifHuml.IIO. Dc _ CJ1libus v. ideri polTQnr qD:a= di:ximus in PhJficA.tJld.jl.I+4r!.pbi bzc~ ex D. Them. pra~QUnU5 ~ &, ~ INprA ~uJimus pluta ~fp.n.

r Oico erg~ bis Cuppofirls. quOd atlio.n tCD" f~ ~ pUt!: Dei, ~ athWltu ci~ fine vlla PQ[c:U~. '1el aao primo. tic ~ dI: atlus fC(Undns U put, a,u.tis Cc: l!m(IQS, llCi; eft alillll ab Cil.u..

Dijfflt.1(PIJ 1.

_ Dkt'j :NofI. (u1Hck hz-ca:&uaiitas: Jic~l:cnlidc .. t~ta; proVt el1: idem cuih ca'c Dei ad, c~n!titom~ chrn ratitlriJ:nuctioni;. Nini edam(i Deus niHil vellet defafro . prodru:cre. fed omnia ('Onl;llld~~c {ub' aatU:pilU~ potlibiliufts. adlitlc illa atloaliras uc rnafiettt ilJ'aflu fecundo.ticur modO. ! nec.enim .ex i'I~liriolie Dei Jibera nlllUri 'pdtdl ; ('rgo enam modo :datur : compmrarionc lid pore poffibilia ; (cd non ditiUlI, DeDI hab~te iltlioncm ad pu~ ~ pom. bilia. (Cd fohim potenri.am; ergo nee ad alia, quo\'!'lYe in repontinUr &. liant. _fed Uita lUa aauali~ w l'eCpc:all rc:j nondwn exi!tencis • Be prodll12-z in (~ non habet vim ;iaionis.f~d {ohim viftllw. k potcndz. ". ~ ...

Refp.,,~uo~ reCpetlli poffibilium (ub puroJb.III poffibdll~IS afbo DeJ m~na IIiD e~dilm :1d:w* litate emitatine; '" ex panc:fobielti, nontc:rmina.. tiu~. & es pute obie:W. quia gaio hz~ d~ {~, re{picieru,&:ccmpleGens, orone (:t;~bjle; dctcrmiA narur ad pattic~d effcdus inxr:l [u;~ yoluntiltis decretl1lD. <Juo oP;~~. & fat~im~ hng~IiJ ~r(l~[ yult.it hz, dete:mlloaao albonl,t no addlE aHqind ' Cupra ipCam. aut fupra potcnri:nI1 'j f~d dl ip(am" ;;Illio nlib=~ volitioninermini1tionc gaudcl.qui~ attio qua De:utaClualitcr didrur "pefam,llo cit alia • lI~ afb one UnmUl~nri fill: "olunraris. &. imperij; & (is:Ut altus volunmis j qlli ill fe ell nC:l;cfluius. tila eminemia detCl'rninatUf libue ad bas crea~ hlrasporHJ5 ~m ad illas , C\imtamenpotfc:tft determinate: ad plutes ~ vel:let emnes , ira: adio. 'Jill!: de (e PO{~!t ceca ~I?Il.ia .po,ffibllj,;i~ v vee,", i ) vt Jibcrc d c:fctullllllt:l rcfplm laM,~ &: applicate ~,rdiquas qUO'lId {uJliricmiam adualirads. &. vinUlis : led He O!pplk;ltio.x dlk..11 dtti:'nni~ p<tUOu()n magj~ acldit fl.lpra :1Cl:ua!iuum atlionis'. qulm libul ,dt;U:Jmhudo, altUi TtllunEi1ru fupta .Clum.vo)untatis DeceJl'uium.Si:d fllm lp(a aauaJit;u :;I.dionis fccundllm vim altualitatis • qulm ipu. ;:tpplioltio fm dcrcmlinauo vt Hbeto! :ttrnla eft t /3£ irIemitate Illi:n(urall.lr. V nde Dec eriam ptO 11,,(. parte indpit conuenire in tempore • f~d ipli adualitas (celinda atlioois- Dei ram '-juo:ld r~tilJ~ nem actui:I!ilaris. quam quoad dctetminationcm &. appli~~.ionem cio;;acem rc(pedu harum creatuti:ltum,& non,aii.amm a:tem2.c::I1.6curipfeadus

tiber. '

._ Et 1;:1; hocconddditl.lr& eiplicmtrfccllnda pais

g condnllonis,; quod dl;nomin;ztiu';: iUa adie) non dicimr (k Ui:O ab ;'t'ttfDO. [t'd rcmporalittt ~ fcil. qu;:tndo dfc-d-us ipfc ponimr uecmiue in eJfc:ip fua propria.dlJI:;rionE=, & rtu:nfUr.l. Et probarur. ~uia Ccnomin~rio agcndi > leu creandi ,Don fumiltlt ab adualime a.!lionis • Vt in agenrC' "ft, fed"t tC,mlfll1m ,angit.~ pDoh in eire: • kg ab attione vt,onrumm;:t~ dl In (nmintl,~ lion uineipicns .pb ;lg~'me;>lIut !lCluIlIlJipfum.

E[ mia nlliui dl quia dc:nomin:uio agmdi. vd cre;!.ndi nOH eltfolum dcnomjn:zrjo in gC1·.II:n' C311- (~ rorma1i5 • led effCdJllZ • quia {cddlt ik conJij.. t!lit cau lam dlicientan. Ad denomRutioncm :tll.tmu:::1uf~ fotmalil fofllcit quod forilla lit in fgbit'lto ~ camqucalllltt > Be inform" ; ad drnomiria:(iOJJtml vera caura: efficiC1lu~ non {uaid! Cubiclhun,athmi j & iilformatia farma, fed ttnnioun1 'cffici& aninghbcllicimtia, quiaefiiacm nonde.nominatut t:,ilk(re nihil , fed aliquid t'J: palle U:l<mini • non ~J. pane (ubietli. quia,id qllod~flicinlt non eft rubll;~1n agcns • fcd dl'eGltu ~ s[ ,UUCIIl uihil ell: patte ~inj dlidt .' non dlic:it ; etgo Vt denorni~ ¢ffic:cr~ ~ 0ronet quOd ,elfr;tlus 6taHquid facituu:,&': .luruinus, tJ: -vi c:iiicitn~ p:ofiIllt. "Ergo *Clio PIlI1 dcnom~:I' D~Am agcntl:nI ~ Ceq.

j

.Artie.: j~_ , .. ~~7

crcanrcm;nHi plil-!itC tcrmino,&,atra.!to,pct ipflLm actionem, qui~ dcnomiiilido U,l:t eft dt'IlQrilinatii1 illiamcitrir eI!ic:ienS.nI?ii qua (ohl~ dll;,Aru r aaii1~ rus in ft: • .& in aCl:u (etundo ad. dfcaum s » Li_c~t ergo ifb rlellominado agcndj. j ,Be operandi in fc IJ~ formali,5 '" pWl!~ni:it a ferina inh,zfctltc .q~, en, ipfaadlo. vrdl: aaus [cGUlldils ~geiuis • rai'nm quia t~· flttfi1illis· d~nomlnalio . Don fiIl!:D5 pu~c in c:zur~lit3ie fo{mali • fed illuoluens f.:-cilln (:Allflllirlltem cffi;~Hiiam ~ quia ipf:1 ell cau(aliral c:fficii::ii" di t pro- hac: pam: dc:pendet a u'tmino dfeC'to tUne q~o nail dcnominaut( aliquid<C'fEcc:1'c : fLInt enillt aJiqu% fOIJDtf'inot- in prllib~Ddo, filum dl:e¢lbni formalem dependent:lb i1liquo- c1t(inftco, V( lli2id ab ¢tfcc2i1. paRio lib agctm:,t "btiloc:iiu(:. vellin tum ~ velie ciicmmdame .~' &, lie de alil~. Et h;!G la~ done a~'lil1 Dei l}IIIY ex p~ff('; (Ull eft liuualita~ !i:tet.:. na > vr dc:nomi net litln f"Jilill,DeiJin IIltu;ltum {t:li porellli;t~ Dd C.xiftCllttfn tIl'..I.& • ie-a tliamC'm~ ciC::lIt~m &, Q~mdll. tit petiar,iJlaHonem ~I:GQ;" n~~ ~cu cifealls 71ft dieatlii IIliquldfaareiDob ""0

nihil. :,. r , ,'.,"') ',,:,_ • • .

Solum,ca· diHiculras • 'luomCdoin b~~_rit jib, a41l1llifU ;&tbonil in atht ftl:UJ)d",.u p;I(ce Dei Cc:paratail> infJuxUVt cang;l1ce rcrminum, k inference paaranem • quod jn Jlg!:nelbw (read, non vidcmus .. & ideo diftiei1c id cOIJcipimus iri Dco • 'lui oppotito modo fe .habet in bat FlC: quam CtC'atUt~. 5rd hQC mdilla. ,on!bbi£ "to.

llllion!: argumc:nrorum. '. '

Ad rationel ergo dubitllndi pta hac. paste:l prin-

cipia pofit;ls,Rdp. "

Ad prim:lm dico • ;ztiioncm iUam ~ 1i't lenei: (c § ex rami agmds • eJfe undcnuamad f~minum. dilHnguo • tmdenEiam atliu;1m. concedo t p2Ui- 1I3tn • (ell founalern • nt-go. Ef hzc fc:hdcotia te4 nt-~ {e: c.x pun: ::Igentii • & non idc.nti6~lut cam. (ermino formalire, ~ fed caufaU,,;r lk origioatillii qub {til • .ex illaaD:ualiUfe origilUtIlr ipfe inSIl:IUS, qui cum Eetmmo ~ feu dfethl idmdtiuuu-;.

& hc c:lu[;di[~ • non formalitc:t idcnttiic:atut' c:wn dfctl::lI. Sed diffacnria di il1~er aCiitlnem dinimm

,& crc::acam • quod Cl:C3t3 ptQCwit :l ,vinutc ('aU&: r:anquall'l 1 principia & redo cit ilJzm de poteiuij

_ ad atll:lln • <II:' alin prime) ad fc:cnndum. F.I 'luii \'imu ~ feu potentia nul~ !lQU eft {emp« ill atlll {ccllndo • ttd quandoque donnit. ideo dicad.u fc:eundus non elt fl:mpc:r in 3gmtc,Ct::d (glum dulU bon dt in olio ':0 fl!d in op~tarillne ~ tic aCtu., At:

VCIO 3ti:lo diuina non proeedid pOtnlriJl Dei ~ (~ ell- irfi;' lI~his fcctlndu1,{ro ati;ns pww Dei {ectln.dum {e t ita:vr non jlldigeat aliquCJ, r;cdllccntc: de .nouoallum primbm ~d.r~~nddm • & focclJri~ ad atlum. fed per (C-!plilm ell ~u, ,.tum", atu .. _Utl$, ql.lia rums. &.!ine "l1a potmtMir:!te. [=:d ra.. men it.:z. eminc.'ns & 1~I'CJior ad c:ffctlum. quOd ,emittir iUum U. ,excquitul',~ndo vul, at pran tulr • tit'D't in -De!) ell ad-Iii hbc-r iant;t: cmincnrJ:~ .quodnon,onuliitcilulibCItas in t'zirc • vclnon 'elire h Fo((:rnia libuil. fl:d poHq_~m I;:Il in a&a~

libcn3temWbu.vt rmnincritJ:;~ vdnon[~miDC:tor ~d Qbiellllm fubiiciendoilllld fibi. \' d rclj!t.; quehdo:fic aClio ipla ita (edd.ilDcum in aau r~~ do :lCliuum.qLlod ramen U. aaiuitate Iilc in :Iehi -f«undo po:eft c=~iri: etf~aus qllO tCiJlpo~ fohleritm~c ellim dhltu:llitiU patnodiiatlilirrll'c:ull': tis ql1% eli alligJ[iI cifa:d.ui. fcd per modtlm adu.f furi ~ q~ ell: intkpclld.:-J11 abc:tfedn- •. de ctfeibu ,ic-quitlll imaa 9'OllU)f:tml JaHI atius'pllri j n~, in.;. diget noaa dcrennillatione. n in f~mr~ft;' fl:'qaa," lilt ~dw.potilHqu1m ali,? • fc:d(If~~mUlf::nria.!'k ~ilatWiw.c:'compl~autlr O~ lCWP," & d~c:r:

mllu:

.~ ,

~,4S. f2.!!.tlfoXLIV.

rnil1at mud • .& fie egreJitur ~ChJ5 qu~~do vulll .licut idem naU5· fna smlneneia eft noh.no 15: yl)-lido, 8C (dr[o GCtCrlllillar quod oblC~hlmfit

- vel non fit. .' . ."

• 0= i Ad rcrondam R¢rp.elt ditlu • dCJlomln:1r~on.,rn llgeo~i noft (Ollucnitc D co sb :J:EeJPO •. , qll~;t h,~ a aio lit a:tcn~a in Dco> qlWltum :uhdlUhtat~m

.1 .' eX p~nc agelldSdCc ttnclltcm·. ~on ta~dcll~q~antt.Utnm dd omnern con itioncm tcqunmtJP a :e:Dlcu:n ia (DnfulI1m,uam ;quiaille infll1:11:.Il~. feu act·us {,cundUS agcnd5 nondum intdligitiIt mingcre mminum , & ex pam: termini Ce tenere • licit i?tdlig~tur ex pan-c agc:nds actuate t [eu redden: Iprlltn III :afru w~lindo ; deneminule aueem ~gendi,li,ct fit ill·:rgenu!. Yd.quo~vd in quo dl,requirj[ ramen ~tringcmiaT1l termini vt.adq~~ tcrmina~f.e~ quod Jmon:inaf nOD p~~t! foun;tl!zand? U In VI Gau[~ (o[lnalts, (ed cl:liclcndo. & eonllituendo e:luf:un ic cfficicurcrn: efficetc sutem non liat, Dill auing~ndo aliq'liid qllod6t J flnqganuerminum, qUia cllicerc nihil. ell: notl!cfficetc:. & cfficerc aliquid~ ell: U:fmilluiU '\t(ingetc. Vndc: a.ntcqu ... m cllicieil:da . ;lrdngnt :l.liquid, terminJtiu! ~'ngn acuominac CuhlcCtum clliccre 1 qll;unuis denominct iprum in aett! fcCUJ'ldo • (ell a[tu:mlm in actu':vltimo lid cffici~ll.da : co quod ilu. prilM dCROnll'7iatiO dlic:ien~ Ji . tc:quirit p~(J conditione ad dcnomimndum lermillatiL1am ;l.tting~ntiam termini, & non [ufficit Mlua[io ad:ualilatl$ atlionis , vt c::s; pmc agclJ[i~ Ie tenet , fine illa conditione ad dcnoinlIWldum cl1icefc • quiidll:a; fD{m~ runt uliscondirionis ~l.IM non denemtnant pCf ab.rQlut~ Wi info7m~~ tioneOi • fed cum depe:ndcnna ab ahquo exmnrcf-O,vc!upra elplieatumcrt: in adione,paffioil!:,\,bi. ifdb:;5cC.

I J . Dices : !i. dependct aHqua fo~ma ab ~ninreco in dcnominando • etb.m dcpcmdebir in illfonnan.do , & ~t:l ante il!::Lm 'Ollditian~m termini I;Xtrin>(w poGt:tm DOn dabitur ulis fonn~, tiCut non datilt in crcltis actio in 'agcnu:, antcquam ae.:ur rerminusinfhuu.eodmi .anaClus. In Deo lII1rem Don crit ilb aenQ intiuxu5 aliquis Cl: parre Dc:! , red (0- lum ell. parte: q:C!ltuta: fe reaeas , &: denominans exmn(cd DCIlrn.

Rt:fp.in crcatisagctu:ibus iu.dle , qUiaeUnuaio • ttP,n\ ~{ ;tB:1U {candu; agcnlisell. emmet a potenti~ & vinule.qul: ell in aB:u primo. non autern emanat:l4m (tctmdns tine tmnino,quhl. ab eo {p«ificatur , !c lid illum dfc::nrialifCl" re habet. .confcquenta eml1lUt CUUIl ipfedfe:lhlS (eu terminus ;taionis • &: Ii .. non eft vna emmatio Gilt: ali a. At vae in DeC! non ero:ltl3f aaio in quantum adu5 {ecundw i potmtia diuina. fed ip(a (etunJum (e-dl ;lflus Cecundus • quia atllU pl.ml$.~ cft omlnino indqiendells a crntur;f &cirnda • ncl;.

• ah ilb. fpeci6Qmtt ) fed ipfit rpedlkat & detttmi4 (!.1.t ttcawram • & fie ad aillendum in fubicd-o non deptn~ ab arrlug~tia ct~ &: cffiuxu ~tlu;lli illim • {~jpfulJl anht ptovt ... oluc:rit.N~ pOld\ ift;l aruo ill (ola denominationc c:minf~ca P.'!ni tcfpetlu Dei • quia elft: in atru ~. ad opc:ran'!il non til. ckaomin~rio nuinkc • .(cd rnIj~ ~au~ !sru , q~~ tmonl; illilH opUa!ur eaufa rc.ditct.

C,tRliD tJ&. p.rk ,u.t.,r~ tzm 11 AlilJllid

m,di.WI in/~r Dnlm t7 rm 'rtlltJlIfI.

II. Dko fel:uodO.EII panc ae:uurz. ae;Stio til ipfamer aeauU'a • 'It pet ft: imm.e depeodem a Dec in eire: !lee darur ali_quod medinm intet' DclUP et ~~alD fupetadditnnl ip6 ClGllUrz. cpWi lllc!linm inSucIIs k ratio prod!k:mdi ~ Ced.

"De CrttO!one.

Col-lm importat noliitatem tctllHni faeH I \It .~ Dco. cum·relatione dcpendc:mia: COIl[CCtlta., non ,Ul;Jl dt'ptndenria vt medium. Ha!c conclufie ell: ex~ pre1Ta D. Thoro.in qfl~p+d, pDU1! •. "rt._ ,. ;&ilkl1l con6rmatin ha~ qJitjl 45.an+ c:i,?!:lI!t ergo D.Th • in 4,ll~ [OliO, qm\d J 1J omn; mUM/ro1ll: . ~. fJI: mum til JHpl'~ proctJJiP.Vf{I/IAb 'UtIli ttrmi7l0 tfJ~11U ;ulilltn, jioM lib .Jb,Jitlt itl ltigm1inem, of.liw JIb tJ.tpiJI ill fll,. tit:rJJ • foHt .if ,";,"u in /lIfi1j1ft. Std hi pro,,!_ nOli jimilittT ft h;tbliJf "1m ipfo mOIIeT;' t Cr· ilt IffllI;110 '{111JlUI. N 11m in ipfo 11JDHtr;; id tjHt1d mollltH7':.fectJit Ilb 'UtlO IInnillf mfll1U, t!T atmlil.fdltlunl11J • qll,J 11m ~jI il1tmniiJ,mlJiHl ,111 PIlUt ill If} !~Hod mtnltlHT J, .db,aine in lI;g,.~dinem, qIJiA in. iF/~ wmidl1 1Ml1ll ;~m lion. ":,~djt ~d ni&~la~I1"l! .. ftd ;1It;t:it'{ffinigrflm. Sm~llm, aum.,ft In Ipfo mllHfrftfMmu irltJlP. ;l7lJfAlur Ifb ;tgenu,cnm ilflfftn ejlllt1J:lIl1f} mDIIII, floli "lltriw tran[rmw;t.r ab IIgmt,. foil. r'"fi'l"itfhf~ Bum 11111111""111 ftlati,nem ad .tgtiiltm ,. prtPUl hllb" tifo Ifb .pff , r!r prf}'IJt IjI ei [smil, lJlll1'lJlO ~dl1 • foul Sit ftrmin, gMtylili~ni4 bl4malt& tollfi'1uitllTnMlIJ fo JiAtiDIWlI. Crt:4Ii" ~lIt,m tiM pJttfl iKcipi 'VI "'DUm qll~ eP'AtIlt rtrminurn 7IIlJlfII, jid ",ccipi'"f'fJl 111 t •. £lHffi. YilJ~ in ipfo crliUion, nOl1 impfftlllJ41' ,"reF

• {HI dd tffi. nle 'Mn{muI~iil1lt &l'lilIItlt,fod Jiilufttfllob ilwrpt;o ,j[md;, &.rrl?t~~ tid cr.'~I1f'WI. I ;, 'fliP'" bahtl. Et jic tmmD mh.l ,fl .llflll ~'ltlflu .; ,/"_ rllaria qu~d,tlm lid Dtll11J 'um TlUllilitU tJ[mdi. Hz!! D. Them, Ex cuius verbis CODJbt quod nC$. poteli inldli i quod crC:ido fit ~liquid . antccedClls ip(um fad.u dl.e Creatur:z, tanquam fieri eius, & «met:quem .. C~ill.f :Uiquid iota Den Cfe~ tem & cre~flltatn pfoduchl1l. ilIud debet aneeced~ttiprum (altum eire Cttatnta:; &; fie vel debe, elfe: :!Pfcccdem pet mcdum cuiuldaD;1.1ic:ri~ v~l pez: modum alicuiu5 tei, (eu modiin f2tlO clfc. nell~ trum autdn itltclligi pOlell • nee omnine C(ij).dpi quU4idquo4'pute: (e: ~bct VEfCIIllinus :u2ioni5J fit (ubictlum c:iU5) (umeade. aaiOlJC1Q p.aJliue,line.

prove in fi~ri. . :.'

. Ratio.. &: fum:bmcnt!un huius lumUur przcl- 11'

pue elt duobus. .

PrilUum ei co quOd illa hdio • feu dtpcndcntia ,aut qUidquid illud tit, fi (:onfiderctllI ve ten~ fc eX pane crcou:uE:t; non pou:ll11ccipi y~ m~dium quo ra crC311lr J nlli 'i d (c babeat' pc:r modum fieri ipulls crcatufZ .• quit ,.~ terminus • 'lei pcr modum alit1li1lS in falto tile • quod fit enilias inhz~ uns • au! nloQificans irf~m rtlD ctc::tram & eon lIituens iJlarn in aC~tO eife. N:un (ubll.::&nri;l tire lion potdi • quia h:.:c indigeret Cleari in alia crcatione • nce vinus dliciclI$ 'Ji;'cepra in aliquo , qUia in ipfa re creata~qu;t eft (crminus. liOn porell: rcdpi vir[ll$ cffcd:iu;I, fui ; in aliaa1!Kcm creatura non potdi recipi 'linus crClinru. Vt IfTI. 4. diccmu$; modo autem non ell p~fem dUlkulnsde \'il:tute. {cd de ;laione.

S!:cundllm dl qllia ae2rio efr influxus vniuer{:iliffiml1$ fotins eotis quod fit eJ: nihllo 0; &. repugnat hune infl.l.IlUtD ita vniucrCalem clfe crC'Ol~ tUm. &: palliuc recipi in re prodl14!bpet I;Ce:atiane-m.

.. Primuzn oftCtlditUr fie. quia iIlud medium quo 14 rei dicifUf acari, fl::u patliu~ c:!fc CIcara , d!:bet rc-

cipi in :diquo fubidlo> vel inh:r"Ddo , a~l1: ac.. cidtns, vel modificando • f.i c!l modus : nam rubnanda~ n dilC.ilDi1S. dfe non potell: ':.cluomDdo mim vna (ub~and:a: eft in. alio reddens ip5:;' er~urn ~ & t\ufwd\afubllanna cum noncll"ri Deus, -Gcbact dre 't~;l. ;:ali2I1![go crearione.&: :alia rub. ftanm ) &: elf,.. proccli"u5 in infinitUm • :oUt denc~ llitem adWblhuuUin.qll;r: fine vll,ofIlCdio pllDiu~

iD ft:

.,

in.fc recepco C.elremt .,quod e~i;illi did pol1'ct de jUs {ubllamia q\l;t' primo, crearur. Sl ergo eft ..atcidctli 'Ie[ modusidemificatuj cum rC e(C3ta: il:rgQ y((calitc:ribi {if,tale acddC'ns, vc:l modus ; de. b~t (UppO;.tH:te q ~icid iplates ctea~a. fell (nblectilm :{tr exill:~115 : nee enim· fUDic:aiui . potdl in nihilo, jW: ,calitc:r elf!!, nili!in (ubiecco {'ergo non pot ell: ;cac_ mediuln quo calis res creerue., IX pO!iaiur f rl ,fxtto !tire: nam mcdium .quo 'res fit aru~cc:dere ~dAAeJ;ip["'m in faao eITe:. cum llccipiarLIr vr me. ~Jl,i;ttm ad hoc vr fiat ; nOD potell atuem tilbicQitll in mOJnifi lir in f~aD".ell'c: : ergo rc:pnglllr quod iel

_qLl~~ ,cft ~edium f.lcic:ndl rccipiatur in ipfo faao, -a;q!l, Ipfo termino.· ... ~; _'::.

J r J?ice,:qu.oddl!1cut Cl"!Ilc:nda, qlllt r_edplrurin .re quam exiltcntc:m teddle.non f uppolln, fic·etea, tlo paffiLle (umpta reddie tem cre~r;mi in (aao eC(e • nOli in fa«o • fupponit. . .

> Sedeontfa,quia exillenrja'oon (c habet permodum inllult:LU. & medij quores.·Jit.fed permodum .rermini , quo rcddiUlf formali!cc: in :jau' 6tta cauG!, Cell cma potentialibtem , &;idco peninet ad iplam -"m erearam ~ & in ilia rcdpitllr. non (uPPollcndo c:xUf<:nrcm, {cd conn!mendo ~ofmalitcf. (cn tctmin.uiuC. At ..... !:ro il:lf1ux~u ine, Jeu creatio paRina confide-tarut vr medium d'fe- 4illum.qllo rallqtu.m ratione dfdl:iuOl ex p::rnc effcQuf Ie tenente ipfc dfcll::us crcemr , &'Pr~ ced:n in ciflt;Ra£io ::rntern' dftChua CJf; p.tru: effe~.s (e rc:ncil5.emn 6t m_,"lium;Cc~J C:;lll&lit. el1!.

clcns,non potdl fQrm.:llm:r C'onfhru CXI-

flente:m: fie cnim edl:te"illenli:ictt~ • c:d dfe-

lliuelell influ):iur;, quia ell medium Vt 6t dfeth. ncnforma, Oronc: aUEtin dfetl:iuum. IX In1l111iDum pet m04uni Gau~ c:fliciepos filpponir extfui:nriam.Be fi eft acddenJ.vcl modus. debet 1:({ein fubieao e"men[c:ugo » illud medium ipnu..! ~illum :ldu infiuir. & dfe4iue mediI! ~d hoc ve z:es liu.oportet quod o;ilhdn aliquo. dem infhdt. fed no cit ilind quam terminus iple qui crean1r.&: fir.uquidi: 6te~ nibilo,& nihil priih,&:anre fe CuppODjt:~rgo vel fubic:ct~[ur in illo rermiao iam f;lao,&: in filao eire: e:"ifr~. vel anrequam fir tn f a ao dfe. Ant~qu~m lit in fado etrc: cit puruiU pihil: nee cuim d;lIlU aJiquod lubie4!hi quod Grin potentia. Eo: tendC:J)[ia ad ip$lJ,flet' datu!: hCfi quod· amececbt fatlum eJl!: reaJita .. cum non fiat pn mOlum lIUt mm;;lliop&.Si 'IerOfllhieCbtlu in ipCo tennwo.v[ .nbao dfe cxinenrit lam Jl1udn(JQ eLl mediii,ncc mio vt rermiQQ~ ,pCc tUt.qllla quod eft in faao elf~~noll PQ~Jl: habere mtdiiiquo 6.ar.(~d fuhlm elt: in illo :d'iquid con(eCUtum ad f~e 'cmli .. Dllmin f.1lfto dre~&: hzc 1:'11 rtLuio confeCUta.Doll allquid antecedeoJ unqu,;im medium 'It &t.Et bac r;lticmc: D.Th.il1 hAC'1'-4f • .,.pepUlat qDoddi im-pollibile: quOd efu(dcm: ac:cidc:nds (ell aaionis, quz elt accidens.idem lit fubied:um qlJGd (uficn-. tat acciden:o e:tiHcndo. &; tetmillllS qui pwdndmr per talrnl aaionern; Ie fie {llPpomt!l.t" non exia.eus l & Ii non eft cxitlens. nOD fnft~n&U ilhn,. Solum ergo vbi fupponimt materi~.rc:u fabil:etulll aliquod C:t quo rC$ fiat. & ill quo fit lIlur;nw • pq-. teft anrccedc:rc ip(UID faetumcJfe. & (.: luberc 'It .nedillm VI t~ fi:!t. quP Vt didt S. Thom.i,l1 h4&: 'I_ .lrf04Tt.; . .t,J ~. Si crelflill /ignijimtlT 'fit fimflf tia , hllbit C7tllli;rtmspTIl tnmi1tl1. [ttl frmni&m '1:&(Jil fierI ,JI r~L.tw hAbet ~lIUurRn pll fHbitOa. Ergo ill ~uanmm fieri. feu in qU2Jltum in1ln:ms.effeCiiUUJ in ip&m ctelI:lJram • non poid!: h'lb~te t~i~lJm pro fubieUo • '1uianibil compamur elfc:ttille •• k iDHllIiu~ in rubie-dum in quo eft.

J 6- c~n:Jj(m. hoc. quja emitas ilia media. qQ~ ;; 1.11. a S. Th~fiJ. in I.parr.D. Th. Tonmultcr.

DijpUf4lio' XV/II. Art. '11. 2.49

p.of'lirnt intel" Odinn cre-l~brdn' • &: crea[tlUln f.it(am, ~l; parte aurem CfeJturl.::re tenens, vel elt f.lltio a~ii1e' {ilmpra ex patte ipliu5 agentiS. vel e" fadio paroue (I,ln1pta' ex p,me faCt·!·, quod en- fieri jp{jil~ " vel ell: encir<ls':diqua in·fjCl:o ell'e qua. media?~ dicitut Dens artillgcre. terminuttl

f.:t8:um. . ' . >,

.. '- Priltlllrn nOD ell: ~d rem j qilla ~llnCllori Iequl- • mur de co qned didr C'(e~tio d pane"Dei aScmis:

fie enlm non dl' Inidiu-In im~ D~\im~Cremt(:lti;

& cresruram fa{t;(1lI 'j f~d ell ir(!I. il12i:'afWiS Dei

::rgcnris,& f.1c«el:!u9'. ",_.,; ',: .,

Secundum' did'nonparell cum in crt:ltiofie nO[J detut fieri dHlinClllm lfattoe!fe.& medium . inrcr Deem f~c:iefitem ~ 8.: rem fattain, (lim noll detur motu! aliqni,s. vd mut:iHoTi1 cre';lrio!le. . Br huius r~tio id'l: ; qllia in crcadone fi)"lum ell rnI!lHUU de I,ibilo'ad aliquid; iUud .1mem fieri non dl p~ru'in nihil, fed terldenria :lliqu:l1 & VI; ad ipf urn dfe rei Ctt'at~ , :diOquln (i cn nibil,noll c:1l Iieri. fed ipfe tei!nimls J 'I"' rclinqU'cnduSi fi aneem cil aliquid V bra terminum it 'j1l(1 t i:un elt aliquid , Caln:tn vr' vi:! • & r&:tldenria ad dl~ &: non dum .ip(um ell~ , qUi ell tc:rminuuotiIii f~aiOfii!;.quia dl medium ad rafe c:Jf~: ergo iam ipfulJI elfe priui eft: in porenriareali quam In dll:lI • & non foh'lmin pum nihilo; tr:llllit!? ame de p"" rcnria ad all-11m ell murari..r~u mouer], Nee pOcdl iIIud lieri fi aliquid teak ell: reditcf inaenlri,.ni. Ii in aliqllo fubidlo, IX. non in nihiIo • iJeqlte tX" rra emne (ubicllum; non dbm em in ipfo ret .. m ino vr f.·u~lo. (eu vt in f.:lao dl~ ~ > quia ctl medium ad mua f~aUni cae, '" antccedic iJlud.· at iri:rum quia {cs in fil(to dfc Iam nO,n fufdpit ipfum He't! : nee enim fit. neque rendit'tlddfc quod ell in faao c:l1i:- ; pr:ttct ipfum aurem rerminum in f;iE!l!;. elfe, non cellar ahquid aUud 'lood fit (ubieEl:um ) ct'unfiat ex puro nihilo'; arque adw Ii quod eft {ubj~a!lm~ ipfurtletiam fit pcrcreario;, JlC'm:crgo nullibj' recipittu tale' ficti,&', fie: ell' JII [It'"

bilo ,arqllc adeo nihil etia.n eft. .,.

T errium delliquc dieiJ10il . pere!l :, qui a -entiru ilia in bao dl~poll rocc:a' eire mcdiumfaciendi rem C'(c:atam,' St intludns in maw. quia tltlil to {a falto dIe Jiuc: fit res; flue modus. di:btt e:Ue ali ... - qujd factum. & ~d iIIud reqilii!!tut;alia aaio • IJC aliud nltdium,edtquc proctJfUJ'in innnitum. Vcl fi non rcq uititur.Ced per-fcipfam res ilia, feu modO'" anin gitur (oInqu:lw mio faciendi 3l_iud ~ & fit i~ roedl,lte fit per aaionem crc:atiuarn': ergo id quod: ,primo IlIni~gjtur lit tc' f~lh in termino crC<ttioDI" ell modus d!~1" qui vtiquc: eft aliquid' minus qll~m fublbmia f;).11Z C'fea.t!lr: ergo non ',neiple c:rea,ic;r/· lIee Jmmedi:u~) & fotm;ditC=f IInfi1git (O(Um. em~' & vJliucrCaliur ip(ulli enJ';, (~d 'allqlifcl pll!ticli~' fare, (CIJ qllod'ell minus 101,0 enlc ,:te.i· formalif-: lima ·rarin· c!t3Donis elt· aujjJg(.'tc' ens in ·QU3ri.V rllm en. fub. vniiler(:dilffmD inlltn6-totius c:'mi.ft ergo non deb«: ineira¢ abeo quod ell ininuf. Be ranqll:J:m p1i'J ~ Il.'d i' t,mo;~ . vt totQrn c~~' ergo non imliget mDlfO'.ilIo·", f~'ntdf;UCi vf·t~· ptillSf;itb.& attach. Vt medi:dpfi ~_rnng.:l.t tatum • fed prias atringit totum ~ fOl1l'lalHlifl!mn terminnm f?um • &. qui4q?i~ .. illi CbAillngi .. ror;:.' Vt {uptnddilum. &. :lccdloi.illm. . Ai: dffiJqUO' cumt hie' (ll{io f;l&il .quitt la1m me mo1illi ~ , fttl n:s in faCio elfe non (IE_fubft:HItl!a rao(t; e-l:i~· amJ: b(; milO' non puff« elfc' iph 'fiiblbntiz' cre .. Dd~ tatio Vt ficra ~ edt :.9riqlle a«idcI1J. vel ~odU$' &. fie:. Don porelt imdligi. nili~l.i~ cui inhztens>. (en in~i{\~DJ j;llOn lti{eU quam< ipl} ~mnmo, «jUli\ njbil ri p~IDPporuuu ~ . Hh'

!

l

I

~£ft.XLJJ!. e5c •.

fi autemipfi il1hzret 1 erio efl: -conCcqlicns:ld ipfUln, & pollctius lid ip[um, fupponirquc: .illud .elre eKiIlens: ergo nan eil: IIlcdlutn,neql.lc,fa[)O flelen.

di,&poncnt!i iIIu.l in ~!fc. "". .

17 Elt(ccUI\do cap.lrc hoc idem ~dl1c!!ut,. qUia

crcaeic infil.lit toram c:ndr.J.tcpt. nihil pr;e[uppo,. nens red tdrllm fadClls' m fllO t~[ll1ino. /!( ex hoc clidt~r vlliu<:tf.~lilJimm inAl.lxlIs, quia omnia pr~dic~[a, & entitatern qux jn rcrmino ell:, faeif, & nihil fUp'POllit ; & .ideo ex rnodo PtOdliCC1~dl nll.l~ Jum CIlS ell: quod non poffir fdeere c;rc~tlO. qUia Jitli,ul['~5 faciendi aligliod cns , eft vel Cl( dcf~du ma[ed;!:.&: di(pofrtiolltlLn. vel ex dddl.n virturis 110n porcnris dl ponete,& ordinate ea q uz fil,ienJJiilnt: vircus aueem qu.e 1;1: nildo f.lcit,t\on requid! msrcriam aUt dirpoJirione::s ad fJcjcli!lmn termillum t & fie in [lullo entc faciendo difficllh~rem h~bcbit cream ex d~f.::all m3tcri't'.vcl di[pl.l* fidonum t ntque orrarn c1, tlc:f~ch.1 vimnis • qtlia vi(tus qUI: PP((;fI: cJ; nihilo facctc.:,c" 1111110' rerardari Plltcll, It!: f;ICi~t, quunihil rcquirif ad fa.cienJ'lIll,~ lornmam vim,&: aGtua!itatcln debcrhabe. rc.quia vindt [Ulllln3m di{Jamia, & imPfopottioI1clU intce !.!)ttreID1,(c.iilrer nihil,&: em .... t Jiccmu$ A..;.~bi hoc e:v;plic:abitu(. Ex pane ergo viniltiH]ui aliquid poe.::1l (C\lle1; create ex nilnlo , POtc!}: & qlluJlihn em. Er hac ratione dielrue ille iIlHm::u$ vJ1iucrf~1i(li!1lus, qu]a cit meximus, qtli potdbbri rc(reau p[(';duC\:ionii rei crcarar, ~ limiw;t. E:tO hoc :lIJtClllc JCdl\~iltl\1SnOIl pofle communicari ralcm inO'llCuln rei ptoduccntll! medimte aliquo modo, (ell qurhbcr alia entlt:.lC (:;~atl,fcd iplam rem iLnlncdi,ati: debet.:: ern.marc all ipCo inllut:u alI.iuo D.::i.;d~oq; Ol\lni~ CrClHlr.l ,!cbct immc:di.ltt!:

Deo tOl1iungi , & Deus OIllni crC,lturiU immc:diatc ~Jcllc. qui:! non pO!~n per ~liq~lod medium CIC.i.~ tum communicare tam vnil.l.:rl~!cm 1I1UUl::UIll. vc onclldimo. pr.cCtd.tMID .tlfp.8.Im. J.

Ec ratio huius ell, qtl;,!. c1ufahns ilia. [cu)no~ dllS ,~\It qllidqni~ illud fit quod ponimc vr metlium cresndi "X panc o:~atllra: (c tenens ell:: endus millDt eoraeputare termini produdi. &; non adrquans maw, q\lh [e blh(t'I't modus eius • '" el Cn(ir;lS ilIi inhnrens, non ficut ipf", Il1hlhnrii1 1"roduccnd1 ; trgo nO\lpotc!1: cite inllulus vniu~rr;!.~ lis in eotUl'1l ens.neqlll; ell: nihilQ.Patcr cQllfcqucnt~i~': non PQtcft ciTe: in HUXL15 in tnUUu ens, q11ia, Vt C!Llc~dinlll5 • & :l.mpUlts diccmu5 a. 4. &. illi1U:a;US qU~!llfficitcrearc ;ti[qllod cns,~.g. fOrlllic,lw.(U!~Clt tn.uc quodQlm'llle cns.r;nJ.!1l Angtlwn, qUIa. in ,rcouionc non ancnditur il\ tcrmino prodlll;cndo plrtir;lll.uil gcadus enris. qUJIltum 'ad nobiliUtC:ln. & pcrfctiiQllelJl p;llti~u1a.rem " fed tora.lirOlS enm, quia totulli CIIS f.icit. nihil (uppoDendQ C:£ quo f;u:i;!.t~ vel quod difpoollt ad [aIetn vel t:ttem {tCLftltioncm f~cieruLnti: io!luJ;u$ autem ~Il virtU$ ~1lZ ~c fe fll8icir ad quodcumquc ereab[le !Ion potelt f:lle: ~li~ entit;as dC[C[lnin;II~. & limirara, quia non potclllimiuta ~irtus ada;ql1:ne. &: refpic~re [()tU~ ct~~e. Et luc ratione pfoilauin\Us 14;[pllt.,. CII. !\on, polfe otliqu.un vinw:em dilfu~ filH cx!r;j, Deum ortnrl tOUHn ens modo iIIo vniuctfatiffimot quI,) Deus acar, &: cr~a[U{;£ dereMeRt it DtQ-t' qui.1 VLmli dHfub.clrrol. Dcum. hlle ipCo t:i~ vin.ul .:run, & cif~dus 1.1uidlln Deb c:rgo h~ .p(v 110n opewur YlliucrlOltiBimn rnoJoin cns,in qu;antlllU' cos, (ed pudcubri ld de::tWUilUfUm ens.&' multo minu~ potdl de Ce ill to~ luman ac",bilc : c:tgiJ id;rn eric de e~uralitJ.tc aC~ta. quil Ii virtu~ 'tc~ta>& cura.Deum non habet lIlu4am v!lit}ufalcm operandi. neqlle ipfe in~ flu.'m'.~ tal!CaI~iiJ hlh:bit.Nonl;)~rltlU warn

De Creati()ne~

~ nibilo.qlli:t inHllit • ,Be oper:l.t?t vt cilu(~'lim r;c: .. Cl:pta,fcil. inherens rtl,<lut Modi fi.calls • non petTe eziilcns;ergaiufiuit ell:. nihilo • fed It!:: aliquo j ubicdo; qUia vireus , feu entitas reccpt;i flOn'p(ltell opcuri nill 'It cxilb15 in co: in quo rceipitur, quia Ii rnaner ClItr;1 iIlud in alio (ubiccto; r;;;IIl'potdt e~ illo aninzerc [d quod CXUillfe eft. nHi vclHli cornrnullicanrlo aliurn fimilcm in Ilaxum, & de illo eric eadem difticu!til5jVC! nullum cOMmunicando, rei! ill altere manendo j [~lie multo mclin;- id facii:c ope(atio Dei. & achulir:t5 in 1':0 manens , Be tin~ alia medic opet.1os. Si ergo .;~t:i['i[ur in aliqulJ, non recipirur nill in ipeo terminer C'I'eam,& produ~ do,qut:l anee ip[urn non datur .Jlquod fllbiedum in qUI;) ilb cau(;llimtedpiaturj cUl'iifiH:au-' Glil.lf f~eicnditotum. lUquc adeo nihil thilb. re fllppanit. cui inheereat. Si aurem inh.eret aUtlC~ dpit!!r in ir(o r!!rmino,&: OlJll inlluir nili vt exiftcns in Illo, priUs ergo cll:: exiflens modus qulm. illllu~t ; ergO' Be termillus il\ quo recipirur priu, e/tcxHl::cns q:rgo ROn inf1uit in mud roenm dfeo. nee facir quod C:l.ill;lt. Er pt~tc[ca omail vima vel iilfluXilS qui apcmllr 'It reccprus in fubietl:o • operari Rl1!1 poeell nili ex fubicdo, lk per muutiontm, non ell nihilo, quia fetnper modus in .. flucndi,&: opc-r.:indi (cquiElu mednm tfi'endi ipfiu~ virrlltls am endtatis vnde proBUit. Vt ;unplius a+ dicemus,

Sed dices : etiam in gcncmione [ubltantiaIi I' 3C1:h'l}c~ (auCa, tius ,agenti; iclcndficanu: ~m rermino~ ~~,cipitll[ , & r:l.nlr;n C'luCar, Illum,

nee rccipuur nf 10 lao IUatari;l pruJ1ol. qui.& Ilia non rccipit accidenria, fed. tOtum !:ompoJirum : [olum Cllill1 n:dpit hnmedi:nc formam fublhntiatem:er-

go b:nc potdl etiam I;allfalita~ Dei crcam[s rccipi

ill rerrnino crcsro • &: ram~n inftll!:t"c in illum' pet mOdlirnCall[~liraris rotum dfe.

!tcfr.!::.: D. Thl;)m.q"'.ot_P. 1. .d~ p~lmlj~ /IYI. ~,(ld 4; quo~ In gt1l~ra~iDnt. & tft 1lJutatiti. P' eft relil/ill, 'JHMtfmurgenuum"gmerans- !lmliJIIHI'!/I_ ,",io1JU nil hlfbtt f"bieflrlm ip[Htl1 [,trttrlJlrrttlJiuJ. tilll mlfu,j"m • fill roliion~ f'tiJfliQl1is hRbtt !HbieUum ipllIm g~lftr"'tH1If. In em,;iont 'flu" eft rt!Q;i., &' 1If11t mf'Wilf, & ideo tiuneft jimi/r.lu. D.Thom. ~3.(C: in generatione darur fieri, quad ell' murari, &. fa- 6blID elfe quod c:!hcrminu~ cx tali fieri n~(ul;:;m •• Ficdquod ell:rn\l~Jrj Ii (llmaturpro fi«idjfpofi4' tiuo, lie i'Qanifctmrn ell: quod dk"poficioncs ante-: cedenu:s (qua; [olul"l1 p~rtintnr ad 6t:ti, nam confC'luente~ [c::qllumur ad form.1M iam fatlam) (ub-jeclantur non in ipfo gcnito. fed in co [uhic:ao quod corrumpf:ndum ell. & via corruptioni$ va~ di!.F[crivcro. Cen murari [ublhmWe quod eft in ipfo inlb.nci genc:rationis; in q110 mat~ria tran6t· d~ vnJ. fotm;!. fubfunriali ad ~li3tn,~bet pro ftl b..; ieao m;mriam tanquarn (lIbiedLlmq9q iplius mll~ tat[onis, & fieri, [cd qUia prineipiJlln qlf~ recipi en .. di non efl: line ;uiquo principia '1Hl1a, qni:il matcria ilh ~d ~liqllod COlTlpOlit L11Jl pcqinct,idCdin iIIo inIbnd rcali :.Ctio ilia • & C:lufalit35 generationis crt: [n ipCo geni.ro t:lnqg:lJn in fubieeJ:o Qf'ld4 inh;tiioni5 in re, qui:., Cllbiettum 'I/lod I!Oll poteft dIe Cola m~mia. {'cd compol'itul11 (llbliltcns : fcd (amen ha:e ipfl mutatio • IX o\~'Ho qu:r:: til in ipCo compa~ litol Vt in fuhicc:to quod in h:l: lion[s, til: ptiUs n~ ['Util in 11l3[trii'l. v fin flibicCl:Q ,/RII mutarionis. & bot: modo antecedit prioriratct n~rnt;t; ifilld fieri, leu WOfW qtlod conuenit ina[eri~ ipfunl f~· dum cITe. quod eft eompo6tuIn, Be fonn:!, vd eillS vnio; &: bcne poteli <ll.ltecr:ikre hoc 6e· ri ex pam: m:illeti~ , qll~ mltcti~ pet gcileUitioncm non fh • (e~ luppo!litut;, ~ iicpotclt . ~~

Dijpfll, XP/Il

dfc (ubic:l!him 1"' i\iut.1tionis, Ar ver~ in c:r~ariolie edam materi~ fit) &: ell: eerminus , non (ubicdum. V ndc: neque datur ulbieclU!lJ '1l1od, neque I}IIO ipfius fieri) & muurionis. nee edam (lib aliqua priodratc, & anrecedcrtti~ nmlrz',quia D~II() modo pt;t:(upponitut ~aioni. vr recipiat ip[ulIi fieri ad hoc vc illilu.1t in faltum I::lfc j Be tI(; non 41tur aliquod medium inrer creaeorem '. Be rem. faa-am. in q110 (ubiettctilt iprunl fieri ~d jllHucll~ dum in fa4um _eire, ied tetum quod ibi eft, ret.minus ell:, &: f.itlum clfe: ell: : nihil vero ct'1: !ilbicCl:um pr:tfuppolirum ipuus fieri. Et li(immediate:. tomm ens f;i&!lum ell ~b ipfa acbuitatc agenrb J &; inHLllu elus w YC ex parce Dd [c tenet .

• ., Dieo ferdo. H;EC relatio eOnieCl1fa ad, termi, num t:reationi5 J q,ui ell res {;Ida J &. produlb i e:teato,rc ~ e:1l: rd,uio ~e:cidell$. {eu pl;'.z=dicamen~ ulis • non rdario uan6:ende:nt~li$ • feu qu:z: eli ip ra lilbft~nti~ ; infepil;abiHs ~amen. ell ab ir(a c:reatU(;l,mU ddlruatur lpium ems {lJhi~Clum.H'zc condl1tio eft con~ra SCOEURl ," ~.JiP'iI. 1''1f1di. r.qucm Ccquitur Varqu~f. M~ diJIl4t. I"~, clI,ir; J.& dueUntUf to ftlndammto, quia lila dtpendentia • (curcJario e:rt.UUfa: ad Deum ell: inic~ p~rabilis 1 «Ci.tura c:ti;lm dc potenriaDci abf04 lut<l : ergo ell indifiillch cnri£atiui!.Patec~on(e<jllcnria • ~tlia ti,~num indio ~iila:ion.is re;i1is inttt duo c:t:m:m~ ell: mCcpuabthtas • c:uam de p-otenria ablohna: crgo iib rehe'Q cnric:;Iciue . ip(a {ub/l:auda rd . c:re:ltz , IX f.\dz vt dep~. m 1 Deo.qued ell: eJfcrranCtEdenfaJ .. "n1 -- nem . .Et p_fzeq-ca, quia iubfhnria ell prior accidente rempore. & natura. Si eigo ~, Eclado dfe:t. acel&ns. te(pe&u creaum:, "act frier (t'llJpore iubfi.101ia ere.aUlf~ quam (clario,leu depcnd(tuja ipi;1 a crearorl;. atqueadeo polf'" inrt'lligi rot,;;l {ublbnria rei crearz line a4u.alj depcndclltial e:Icatorc~

. quod,cl!c implic~toriym.

:'0 Oppofitum tameD hoiUI fCftet e:rprefs! D.

Thom.in h.re '1MAP '4f • tV:t .J. in fllt'f;~ll~ ",,J;. vbi PQIICIl~ ~rgumentutn quod relario~ G ell; :l.ttiacns. debet die in (ubic:Clo , fi aurcm res q~t;l ell {ub.. icd:um iJlilD.idem e:ifel Cubied:uUl.& rermihuHr:{pcd:u ~dioniJ, quo.! eft impoffibilc. Re(p"Qnder~ quOd Cwui(J jigmftt:,jl~ 'lit 71J,lftIttitJ b"lw CYU.~ ,,,,.;rm, 1"t1 termina, foJ fl~fln4~m qt4J'IIIt} uL.ti# .; • hllb~, mllt~T"fJf /m!_bi,ElIl • & 1]1 pUr ~4 ilf fiffi) /i~f4t fobi,UMM ",ith,,,,. E:rprcffius in 'lftl~fl. !.J, pltlnt;" I#li~. J. ,,4 ~. vbii_nqllit , quid 114 ,.dlltill ( (eilicct crearioni1) 1f~~iJtnr ,/1,& fo&JVJi.l11f foWJIj tp canj"kU,.".tll p~t ;"hi,J'It fo6Mlil "jlmlh ,/1 '1"11111 'l'm;rtll;4. foil' tzr~iJ.tru {"bi,l/, i!dlllt~ l1u. 6' 114/""/1 Pijlft'i.' tfl • fUllinll" Mil fo ,,,,/, <tI:dtUnr '1tlUll t:IiHfi'M,. IX pim:ipiit fi;bi,8i. E tfllMi.id 7.inquir. quOd U. ~~ tJ"~ "~'1I1;t'it",. ,.eilllit1 O"ldriallu prindplliim,I1 "ufobpnnu, Ii 9"11 JiJ!m i,[ .. e"lIttalilll'lllit;(J. '/fI~ &" ipfo &'i'~lIt1U1. ~fl.& nan p_rin&jp.zlilll· tId '}Ullji ft&'lltuhril! fit:lIt '1f1id ",~.4-

til",.

Rario huius ell a ql1~ infinllatlIr in verbis adduai$ i D.Thom. quiaitiarr:l..,iollon dl aliquid c;.aqbnnn C~ pililcipfu: (Ilbie:di. feu naruez in qua til; & : 11;! .. litQ minns nOll ell ipCa n:.&ru(a •. (c=u Cubnann; J;ci crClh~ in fe ! ctgo non eft umCcaukncalis [clado ~ fed :u:cidcnuii> t &: CupCfueruau; 112m tci.:l£io ·u:;mC'ctlde:ntalil cll intima. ~ imbibita ipli enliud. nee: {upcraddimr: irli fubtbnria: rei • fc:d ell ip(ame~. fllbftantia 'It ordinala PC{ {e ad ;tlterum.licLlf matma o{dilU(llr ad fOJm~mi & e conrra. C3p!1t ~ capimum .; pmes ad (alUm. Et potent~ &- .. ClUI P" [uam c:ntltatcm, & f~u:'i~

Jglffl,;'S, TlNm,'IJ 1.p.11t.D.Tb. Tom\luhef.

Arlie.lI.

1.51 6cationem (e h@okad ohietl:a. At ver~ fuhlbn. tia ercata n~'lue pet fUam(pcl;ieln j III quidltarem c:llumdenda ad Deum j neqLlt:" e~ prjll,:ipii~ eiu, . per nccelfari:iln eollncxiontm:i orimf b2!~ rd.Hio (eu dcpc:ndentia ,(cd accidenr.lHr~r Ctcatllra- conucnit, licur dTe ipCum e"ill:el'ltj~, & d('rlu~rio~ feu panieip.atio 1 Dco.que libera ea, &przdic:::a",' com c:omingcnlipJius Q't:'atur<l:'1 ergo relano Cuper cam fitnd;l.fll aeciden~ !::I1; &, lie ell: fe/arlO de pez ... , dic:lrncntQ rela.dotliS.Nnn eamen fordl hze fda .. ; flO de~rui. nifi dellmd:l crc:atllfa • qnia rclatio, non. dt'fillir elfc. nih vel e;: ddirione termiili ; vel (ubical; (eu fllnd:ullC'mi. Terminus non pateR: delinere, '1uia ell ipfc Deus , fulldamcnrum_ ilQil porell: cclliuc pcmtanlmte Cubic.:Q:o , qlli;t ell ip(~ , dcri\latio, &' eroamuio 1 Deo , qLi~ aurar quandill' e:re:It!Ua durat : ergo foltlm tii: defirione fllbicai

d~clfc porea. _ . "

Ell fjlficrl adl1crtcndilm , quod ornnis rel:itia ·1.1 cUm e'lIig~' fund ;lffici1rtim in [no (ubied;D,utiolll:

CUlllS annUl talis rebtio , hoc f!.ln"~mcntllm c:rii debet affignari proilb relatione ettafionis.EnaIa fundammcum ; (eu proz.ima; ratio- fundandi notl PQrcll eJ1'c aliquid omnlno abrolucllm, & ad (~~ ncque pure rcladnum, quod di ad reeminum vt e:t:illen~em!cd ell fi~ut reJa,iUllm ["undum dici, qtlodin ie qUidetn ab!Olmum cit t nee: iorum ciul elfc elhdaIEerum • ditiEUt' tamen feu explicacilt. per aHud. feu per ordincm ":ad aijud i ,uam dinia~. tllone~ ~)(pr~ISe pOhicS.:ThQmJj,pr"1.1;4I't J~ IIi l,vbllnqu1t,quod qutlt!4m ,"film" /Ilm ''",lIji'. ,,~jigl1iji~Iii1JII4 ip{-u bAbit'!!il1{iJ 'l'd41;.111 ~ 'fit tlli'" mlllfil. {¢,.J • 'If'" d' jijl;iJ, & h"'Il(rlJM' ,& h~ 'rI«Ifin/IIT' "Illti"", [m,,;i'J/m lifo. ~~J.m1i"" {Hlfi ;mp~ji'4I1JfigbiftwIIJII", TIl IffiM ~~;,fott.1I111H'IJ1I'" Jllm h"bitfiJinq fout 1II~lIt1J.I, & "'(li"lf1~ C",PHt .,d" f:dpilllfllfIJ; 1"11 4iCiili,",. 1'11111;11#1 {te1i!IJ}'m di~i. Vbi ;yidC=$ ~ ,darilU (ccundum -did. Ilocar"i ipf:* fundamenta rdationllm ~ id ell: •• pfas: res ad quu cOIl(~qullmur rel~ilines : q~ qTl~ etflicad non polfunr emnmo :id {I; , ted-ad aliLUl j he:it itt (c • Dc ql10ad fuum c:Jf= ;tbfolutz" res fim:.Er ideo ilia fundamenra lidt :acddc:naliRt {upctnmWlt. {ubicClo In quo {unt, r~1IWJl in (e i;& intrjn{~11 ordinc:m • -,5(. de:pendcnwm. hlibcm el'got :aliud", !kur moucnl ad cenninum ~ at ad mohik: ~ &; ea.pu[vtpm:id ~1i~pmes.idcOqIli;infc rcfpeau, iIIe u:mftendelltali.s die:irur ~ & U1 idl;m toin,idit i;('(pdtll huillS fUluhmC:Jlti [dado mn(cendCm .. r~lis. Be (ecundum did ~ 'It edam :adUc:4timlll ill lAgicJt. '1"41.J,.iWt.7,. In Cr:;tetionHrgo~lidt Ie:l.1.iio ilb fundernr in Ch~::UUi;l .,C Cl:iaCIJU , & de .. nuara (ccundlim dIe 1 Dco 1 " he acddc:'nc:dii t~ latio lit fe(ped:u cjft:'llriz, famen ipfnm f~aum e(8 Ie ,I.: jp~ ei:illcnri;, rel:!riua l"a'ulldUm did di .. cunttlr. qu:&t<=!ltiS cre:ar ••. !l'. puuc:,pa£a i Dca! "" fie flUJd.int iJIam rd~rioaM ae:e:identakm. Er h~ t~rionc c:rcatllra intrinfctam ~hi[udincm habet :Jd Dcum, Jialr omniJ ca't:'4us ad (wm caufa~ quia. hoc; ipCo quod fe habet a.d ilIan! (lib r.nione uol'z veJ dfeau!, Be nOD fub rmane purl te:rmi~ ni tcfpieit nrm kC{lndum rchrionaq ~dicll" menta.lcm • ql.l~ ell LCeunaulU eire ,frd (e-c:undum die:i {eu U'an(e.mdalt:dl;:m. Ec idc::3 S. Tho, ill 'rItybil fopTi& I'~f"'ld 1% 1J1IIlfjJiQl1. :So _JI pl1ttttfflt il1'r.~.Afd 7" al1i~auk pro fuDdmlcmO hlli!J5rda.. tioli11. c:t quO' ip(a rdado -ac:q'uitinlr~; ipfam rem. vc fllldi{kuleul, jd ell p« f~ ~ftmtcm. &: 'pf2fi1 e:t:ill en~i.J.m incl, udc:m, -"":;: :,U:tl.Vi!qu,C, (31lQUlfA pr~diCl(Um eoutingau: {e, ~ u:lp~aLJ ~C'J Q~a~ fa:. de (e 'amen fllootdiuaca di Jp6 agmri. lib to'1uc dCl"UI.atllt, tk fat' oid~ ad ilhnn dicitut,

. H h s. fCJ.ltionc

2.510 §2p.41~ XLlfl'. ~t. De OeAtione. .

.. hOlle Cecuna~tn d'~' fundat tamen ·pra:dic:i" 6;tt \Tna forma,[eu natura. 8( cXp. dlarur !lltera,aut

re ~ I I l , f: I Od u e d l··· . d founaih

rnclualm1 tCrpc:d:um '" acddcncaletn r~l~done!Il. a tern .qu . m t tur e nuatl~ne a _ ' .•

quiuccidcl1t:ile fLlnd~mcntUlflhabet. hoc ell1~ {utmcrc pelIh a mutat1onem>duU1m~-:

Vndc pm:tad fundament:!. Scod ~ Varqu~oz;, d? . (ubl~~u~ d~tctut rranfiens ~c: vno. fiatu ¥

_ Ail primurn enim falcmur efle m[rp~tllblleln aliurn '. de pnu~tJone ;td form~m, ,teUIO :luu:"!

Z t. illam relaticnern :l crc:~Ma non dc::Ltrulh creatura, nulh~~ talc [ygu::d.um C~ppDnlr. fed tornJI_l fac~

quia ip(um 110(1 defrrui creatllUm; feu ~c~tnanete ct.. n'h~lo. Non ~atU.t Imam Cec:ulld.UlD j qilia te~.;

in eire, fondamc:ntul1I eft blliu$relationl~, & eer- n:llnU$IJ q"" CfClluon~s ell: purutn nibil, Il7 tefP_ll:-

minuS lid qtl&w en ipre Deus, qui dc6m:rc non po- nUS ad '{HIm ell: ens In quantum ~m ; eDtl aDr~m,

tell:. Ex hoc ramen non (eqllitu~ ~~e idem, ~ ~on & nihilo_, non datu, aliqllod pra:dlcatuJD ~O~~11-

dHl:irigui re:l.lircr ~ e[elI,uta .•. qu~a I~[c:parab'h:a., D!: ; ~~ulde(ti dar~r pura; & Cola con~ndJ~ID m-

non ell: lignum euidens andllhnd:IOIlJS , fcd (olun;t rer nlhd • &; ens. ergo t1ul1u~ pra;dl~atum e~~

conncxiDnis nceelfada:, hCllr in nonta (clJu:ntl:1 munc, Non ergo (;tlllaUlf :lliqUii rarte anUuuO~

m.l!<;ti;l. non potdi fpolbri ornni form~ j& tame." nis ncquc: phy fica,nequc: metaphyfi~a ptopriic 10-

dilling\li~u[ H:alitet ab ornnl forma, & In fc:ntenrl:J. qucndo, •

Scoti [O[LlIl1110~ p.ordH~arari, ii..partib~, .... niris, Di'~s: [",lumlt rn~r~tio _ex panc: .termini 411 1:i

&. umcn (enttt 'pCc dl!l:wc: fcahtet ab .ll1s i 'It qutm, In qu.antu.n ;U;CIPU elfe ex non ~ll'e • uan(~ contra emn obiieit C~iCt. in hac qlli-ft, .H· 11'-. jrus autem de non cJlcao ell;: aliqu:unmario ta~

;kq. quisrci Immurabili non potell: cenuenire , .&:quLJ.

Ad (tI;U.lJdllm didtut non requiri • qoOd ernne annahilado.qu~ ell ttanums de elfcl1dnpD dI'e,dt

:i.~cidi:lIs lir pollcrills tcmpore:. i~11 dU[.ltione fub- muratio. qui:! reS .dclinit tIfc: ; 8& lie rnuumner-

ibnda III qllilli!hiclbtut , flJffi~it quod lit po~e" go etiam C eonuerfo mnlitus de non cIfe ad effe

rhn (u blb.uf:i a qU:L ellicitur I &. ahqulodo I:tlatli ell muurlo • quia eft eadem uti 0, Be: eadem con~

fublliimiii in qU:I fubicchtudicut .l,dJ~ns (,pdra- tradid:io inter vtrumque extremum , pee aliqwci

bile e.: Jduc:tnitium non cOllgcni[Uni; q\lojhutent commune, C:(l: iIIis, eti31n qUl1ndo fit :Lnnihilatio:H::

fubJhllli:J.Ut priQr t~mro,c Qmni aCGi;lend in (I: go fi h:ci en muurio,ct1am &. ae:;itio.

lilbicC!;ato • non ell v~rUD1. dun fublhllda in ip(o Refpond.probarc hoc Jlrgumcluum qllod. crea-:

ptHlIO inl1:lllti fil~ gcncmiQ(lis habcac CII~S Fr.o. tiD ac:lmittir aJiqu3m mot~ril)nem fc:cundu.n in-:

prictiitcS, vt (olluc~m,igniHalofc(Jl. Ang.dus I(I~ te.lligcntialll nolhatn. non real iter ve ::tdmitrit S.

tcllcltllm,ita Vt hullotempoldnucn~tur lubllan- Tho &is r"p";' c#. VeC:3nJf mutatio (tcundum

ria line iflis propdetatibu5, nee per vnom inlll{1.1. inrc:l1i Ibm nollram vicilIimdo ) feu Ya~atio

Ell tame" aliqua fublbntia pdor tempot~ [eu du- :lliqua in .• t:\1' noUit31 dfendi • qU2 Cfiam im-·

rationeillil aecidennbes , ncrepc illa aqll~ df~... rnutabilitati 0ppOnitur. & ell quid diJl:in&um 1

tliuc proc:c{lit fubll:and~ h~bcn$ pr;cdi& at:eidm- m Iltationc • diccntc lacobe ''I tpijJ. c;Jth,Ii~· c.l,.

III , quia;1b eedem genc:taote: proccdit Lub'blltia~ .Arlit/. '1lirm 3'111/1 mllrllli(t t ",c'IIiciJ!irudin" 6"~

&. prQpEia-atc$ eius, 6rlttip. vbi vicllliUido condHlinguiuu: contra mlltatioDcm. Et reuera dillinguituf, quia victllirudo

CrtRtiD ,;0" eft mlltJJtj, reslis, 71" Ik .pr4., cd dluuforulil Ihruum altcmatio,ceu nomt;J5 in

dicAm~nt() ,,/Jiq7l.is. efle , qu~ amndirllI edam p(:!les.cIfc: & non~lfe,

. . vr qtlaodo aliquid. in eodem elfc nen pmmn~;

. ExprdrOl. D.Tbolll f~n~rlfia dl: ocatiOllem non. (<<I variatD[ eire ~ eane enlm imell!:lWs apprli:bm.:

J. 3 effi: mutarlenera , lit~t ;ui modLlm l1luufioni$ a dit [em Cub eff!:, & Cub nail elfc .licet [Wi nOlI elfe

nobis imcllig.:l11ll'.Doc:n idiJi bMq. 'U·llrt. 2. •• ,l non Iit!!!5 ipl:l , ~ddelitio rei I (eu eJ:ciulio tei.

1,Crtfii() ; i[lquit,n~n 'ft i1JJillUi(J njfi flclllldimJ mo~ At verb .mutatio ttalislk propria. .(uppr;mit aliquid

JIU1I inttlJigtflJj fRJ!,km. ~r 'l".tfl. ; ;,up,W1rill ,,;2,. Cub ~ttoqllci flatu quod tran6~ de ,no jn :wud ~ atlc:

idtm oi1;c:ndit. {altcm aliquid [UPO::f qnod c~dar va[iano &: deficio

:fl;.tio huiln dl. qllj~ pugnn conC~ptus rnUra- tlfC:l1di. quia OPClrtCt quod fit 'ralilitu~ de vno ad

tiOPb proprius, &:etlcmialis G:Unl concepto pro~ aliud, non l),utcm u~nlit quod 110n efl:. fed quo II

c:diionis t 8 cffet!ioilis [oralis cx nibilo. ira vr dlltaque ad vicifiltudincm (ullicit nonitas in eJfe;.·

pc:t aaionc:rn 10rum fi:lt , &: nihil pr3~(l1ppOJlatD[. Cell i:I,.:litic in elf!:. Ad Jilutarioncm uquirirur fuc-

Nam omnis muntio vel (upponit aliquod Cubie- ccUio I Cen tr3.nlirus ;llicuill5 de vno in :l)hul.SI

4lum in quo form% fucced~nt • &: uanlc.ac de vna ;lutcm ex nihilo 6r.oon tranfit)nec [uccedit ali'luid

adali3ln. vd [uppgruneCiDinUIlI Ii '1"11, qUi tr.tolit Cub hoc: J & Cub iIIo; fcd (ollirn primo fie , [euin-·

in tenniOJlIll/lJ. IJMWJ, tiCUt in cODuerGonc: tran~ cipit :Jliqllid. finc hoc quod pr~,edat :.liquid !:ui

lllbllmti~tiu.a ; & prillla dl conuedio formalis, (ucw!auJr, Be quod tranfeat. Vnde 3d replicam

Ceclluda. cnralis.'lui.1. in pthna m1JWUt (ubieetum dil;irU!: quOd "cape:te dr~ ex non die: nihil pr~~

pelles dil1c~ fonnu ,in f«:un.ch Don folum for~ fnpponendo non dl tUlllitus. nec fuccc:ffio ,. red.

m:J muratllt .& conueninrr in wm t ted o::dam pura inc:a:prio feu 1IQ1litas c l1Cndi u. ftatun~atiuo

rllbi~aum conncnimr ill aJ~ Cuhjt:don1.l.h- non elfendi.Et halc c:tiun rd immlltabili ~cpugnat~

n~tt~rncn in vmque. mmatione reu cOlJllct{iofU: qui a. ell'c: immurabile en omllioo idem line: v 1I;l po-

~,~~id c~m~lWe vtrlque cxrrtmo, in prima IIlU- tcntialit;l.te • fed Cub aGm puro. quod Jepugl'!3t \'i~

t:Ju~ne,;i.J.qWd.~mune pbylice. & p~ MQdl,lrP ciffitudini. &: aitcm .. tioniiIN:irc; ftc coim in D.:o

(ubietll ~tpUUi. ~ line hi: matima prirQa pro di- non eft "idffi[l~dinis Qhmnbra:cio,qufu non dUn-

utIli, for~1 (ublbinulihlH. Guc [ubi~ctumin emptio ;lUt de/hin ~. Ceu nouiw illcuius In -in cG.

;ltu prO' thuufis fonnb ~«idenr~libu5 : ill fccun- (endo.

h ;Jutem cOll\1tfG.anc in:Inct fubiel!lum cornmu- Ad infhnriam de ;mnih~Inrione, dkitUr qllOd

DC mc:t~hJ Gd .fcill~ ~enU5. "'_"g. COIPl~S. etiam ·anl'lihibtio no 11 en' pr'QPtie UlIlUtlQ;ftd de~

{~Il~. au:m4iI tMq crt~QmI\lDnepr:r~ lirio\ leu non pmnanenuolin. elk, non aurcm

d!~;)blhttr nnqfic>·qru:mo muuoODU:. (eu.~on~ nttlt1l.rio per modum rnriGtiI~. k eoinmuEationii

Uetuonis, In eleWoDel ailnn lIibil bQj1lm (Ont~ extrtn'iOEum·. quz . conucnicntivn aliquam in cis

nnWt da.t~ .,-mqne tllfmlO.Ncl'l primllllI ~ qllia pol1:ul~. Et ynO vctbo. idem dic.clldum eft qll(l3d.

nUll ..h1~ aliquod{gbic«UaD c:tquoJ k~in i{uC) hoc lie annihilarionc 3C,!ll!; de qcaliollc, quia :an-

. .PI bil~ri~

Difput4lio. .xrm:

ilihiJaiio ell ifiucrfo modo' CrCiltiO, ira \I~ id quod {c habet verermlous -' qUII itl'J'i'J.i j fit termin\l$ .uI, qll,m In alia. &- vic: vcrGl. Sed ramen mutario (r:-. l;undultl nollrLlITI modiilm:1ligclldi rnaius fund:l" menrum h ~bet in annihilatione quam in crearionc .eeqnod ~Jlllrhil,1Cio pl'a:rUppDfllt aliquid polltillii -quod definit tfTe pee annihiluionem;crciiiio anrem f~cir pofitlUil quod in ('0 {uentt ex paf[c termini ,.ltd 9"uem.M~g[~ ~ut~m .meditur murarjo qu~ntum ad p()litiuum ex parre eius quod przfupponiiur, 8c -anecccdit.vd ex p3rtdubiedi;vel ex patte termini .. fJHII qlllm ex parte termini lid tjfllm • eo quod in muuufollc m~gi$ 3trcndirur quod deeur afiquid quod liar hot: 'It:! iIIud,.1IH defmat; quam qllod de: illoahquld 6~r •. , . .. . .

2, r Ex dUlj, ed:im coUigituud quod l't;td icamenram pertinear cre::lriIJ. an videlicer fit de przdic:lmemo aCiioilis? Q.MOd non procC'dit de acilone act-ine (umpEa • ve el: patte Dri fe tenet; fie enim ell: fpee Deus • nonaccidcns aliquod , ntc, cntif:ls ponibilis in przdiCiimtlUO :fed diflicultaj eli de: adionc c:irecb. prove e::t P3ltC ere,nllra: (I; rener, Et dicimus [:Item creuionem non eWe de: pr%didicamenro aCi;ionis ,licet fit Vera prodl1c!io.&: in~ C"lrprio. Ccu nouit,as etTcnd.i in ipb crearllr~: .

Rano ell ,qltla ad aCc.Ofiem de- pt'fdICamCn(0 ad:iohis rcqlllrullmr due conditionr:s. qll2 de.iimt ctc:uioni; & folUm Inueniuntur in mutatio. ne • ~Ila;: {uhieClum fupPollit. Prima eit quod attio debet fc hsbere P~( f!Iodam rc:ndt . z • &. vi;t: ad ruminum , non per modll.1_\l ;Iii _. 115 rationi! p'~fupponc:nris ip(um inIa 0 ~.S~clln" daclt,qubd lit 2auuccldc:nralis,&eonJi:QIl91tc:r; in~rcns&: jj ell: inllue£ia,vd ttndcom.illha:ctcndo reodit,& influlr.Ctim ;lUte non demr :t&io inhzrens DeC' • quia inc:I_Pu eft accidentium. OPQttet quOd jj ad:io jIb inho'E'r(:f • exua Deum lit • 3:

I;on(~qucntet habeat {ubie'd:um ; non pOiC!ll autem h;lberc: pro Cabiedo te'nninUffi qU!:ffi (aei,. . ~'iriquem inl.lnir; q~p. fi.infllJit. "'faelt ilium. liOn ,rtipponit ~ ii¢dnbuei: iIIi.qul.1 non inb~ret nili exift~ri. Vt c'J:iliens J liquidem ab eo cui in.h:r:ret • elli:; habet. not!. adeem InSuit • m:qll~ facit > niG qu()cl nond Urn el:ill:i~; &: lie rcpugll.1t vrramque c()ndkionerri coniungcl'e tcfpclhl rt'rmini crc:atloni1 ~ ~go . t"<!pllgn:1t quOd cteatio vt ex'parce creatll(2e te';tcner, tit de pr:r:dia.mento aliionis. S()hlm ergo 'ad hQ(: pt~die~mentuni pettillctll: aalonc! • q<l;J:" in marmam fllbicebm agnnt ,15& ex iU~ eaucunt· for~J ;q~od plirrinet aclmut.ati~ntm 1 qaia (upponunt aliqllid ~ui in .. lu;re:anr :!1ltr:ccdclltC'l" 3d tcrminum ruulU,Gltem 'vt (ubidrum fUll. \It (qpra cxplicatum dt Cre::lri 0 etgo [alum eft at~idenf inh~ft:nJ mmino babenri eiHlrmi"tn ill f~a(j etfe ; & lie n 00 ell aClji) q!l~ pc:ninet ad fieri. fed'l'eI~tio qU2 ell dependrnria

rei ia faL'lo (:fft!, , .

.~.

SolllflniflT IJrgflmentA~

2. ,PrimA argoitut ad.· ptoMndnm ercariolJe:m' effe a1lqoia dillintlum i crcanlf;). ~anqll3m medium. & influx!!s iendc:ns ad ein! clfc:ctenim ill omni tall{a dficicnte dabct dati catlf2!ir35.& inltutlls elm in cifeaiim , quia ~lJfa fine c3.ufiJitate non op~~ tatun & n.t~ caufalit.lS ,; feninBllm JlQ;i eft ip(tmet CffeltlU~ cUm effettuJ a infll.ll:U lJa(tatur &: proceci.1t. nihil ::lutein procedit a (ripfo •. & eff~",: am habcrdependcntiani i caufa ~ nihiJ<tuttm de..;. pender ~ ft: : ~o ilt:e inllfiil:ns • & rendrntia fC:1f depcEldenria d.Ch« elfe iMinaa ab elfecm produ":

Cia & d~w.d=uril nliquam quodtlamo=i. fell

Arl.

1)~

. , in

via per qU:l.fIl ipfe tll'eitLiJ nt. ~OdjhduCl:iofie conftat in omnlbus elfed:ibus eaularis it cauJis ef~ fkiemibus • in quibusipra depen<kmia.& rnfluj(tI~ in cifeCi:um. dHlinguitur ab Hio vt medium ad hot; V'E proccdat;&: fj~r [alh eff'e:Clu5 : ergo ide'til eriE id crearione • quia non minus eft dfc:'ClIH. nee mjnd~ dependens ab irifluxu,& caufalitate (U~ cflic:icnds:

Nee p()rcIl: dit:i quod bee d~pendcmia tcdllciri.(r ad ipfam rem; qll~ crearur, &: en de elfc:nrl~ eius] qUia crc::It/o non cit fllblbnr/a, ;ant'quaHra5, fed via,a:d iJlam j & pmdudj(l eius : fllbltalltia aUte:m ell: ql1i~ abColuttlm &, per fe Rans : ergo w.~ado \It actio. &: Vt depc:ndcnria difii!lgujrl1~ a fubfbnd~

tanquam via IX r(:lldeiitl;i ad ilIanl. .

Et COhf. quia etTcaGtIl non eft. de elferitia;. '" eonceprn (ubit~iu!:t Wl2l;t : ergo nee aau depen .. dcre ; 1rnQ mulro minus ipfi dcp~ndctlda. quam ip(um tlfe. <Jl.liol dcpc::ndcfitia ell V:ltiabiIis.mancrire rc in eadem efit-,vc para; qUia modo eOt)Cmut Deus qU3ndt:zrem in Eucharillia fine .lttbi~4o,di=.. Jlincb confernatione , qu~ ant~ in lubleao cain conlcruabn! ergo ii C ~OIlU(:[(O prius Deus ere-a ... ree qu~mitucm extt.:!- fllbic-.!lulll , & polld ilIam. vnitet Cubicd-a • IX conferu2re; dcpendent~r af) i!lo,dil1inaa dcpendcnda con(c:~~ret qU3m prill!!"

produJj;er~t ; & ramctj res ('fret e;ufem. .,

Refp. dHlinguc:ndo maiorem: in omni t;Hi:dd debet dati c3ufaliU$ 8( influxlu > di!1inguo; InBI1- xus non Cohlffi aCiiuus • & ~cnt:n~ '(e;x p~m: Clttt{2 • {cd eeiam e:II:tt:1 C;tu(am teteprus. nc-go ; jnSJi;.;. xus (3!rem lI.cliuc ex; pane '2U& fe ti:neM. lii:!r no,! lit reccpms extrjl C:1u(,:t1n • ,ranCat. In 'reoltid~ nc lohim dllllldnflllKus aa-Iulu & ex patte eau(Z {c re0t'lf.s' , quiatorurn facie • & nua re nibil {up;;; ponit vpi inaultll~ aliquiJ (ubki!lutlr • te!minu1 autem f;Jaul & produau$ nan potell dre (ubiC;;.. dum buillf influx 11$, vr ea- illncri , & "t Fttldd~ ainus, fcd folum vt (uppouit fcnninnrn cxill:tri'; rem. & in f.u!lo eife > & tunC iatn nOD dam! ;lelio in fieri. & in rendenria. In ;tliis; aumn ad:ion6u:: prz[e( crcatiooemquia {ubied:umruPfonun •• aut rerminum aqHli pofitiLllJm • d"a quz 0penmiJr; poteA: dad influxu5 , non (olum c::J: pane caufz fei r enens, (e:d ertta caufam reccptus & imlaellS. Vn,.: £Ie: indlJ'tfio quz in aUis aClionibuf '" C21:1& effiel'; cnribus fieri potel!. in(ufliddl$ ell: • cttm proct=".; dar inatlioniOU$.omni!l() dillimilibrJl ; &:-opp~ {ito modo Iit'oc;edcllribm ,:i.rque «eado quo~ bane p~rtcm • Gqilidc:m procednnt ~ aliqllo poli- 0110. ci'e,lI(io vetO'¢lI: nihdo ,Be (lC indoaioe~ iJlit ~l!lioniblU nihil infcn in iRa. ciim diffimiui lint. Ad id quod didtur, hane tleptridemiam pon etfli fubRanriam,fed viam ad iJlIIID.Refpond. hane de:;; pCIldcnriamntquedli:- fdbltanriam ip(;lIn treat ,ml quia h%e eJl df~alls. non altio ~ ncque viam, k rctldentianf1d ipf.:zm • qnia'noQ habet 'lhi rcapii_rut il.IJtequ~m tnmiJl~ fit in facto cn"c e:dftrns. 8i fdnc llon·indigcuCfioticrendtnte ad fatlUlndfe:

Vode rellar quOd depctJd~nti:l rutc: fit rebrio ipfi qua res in fali() effe dtpcndct a fua c;tQ(a.a. qua d~ Dlmur. H~c a~em deriuuio non eli iliqufd ex": tta Of'U"m • 5: paffine ttceptnm in Cfc;atdili ~ fed aduaJit:u ipfa D I::i in6nir:l1 qua: patH 'tOfUm tM producere. & l;onCcqucl1~er fine aJlquo mcdio~or.; ducendi i:::!:tr2 fc poGtCt. q ub non eft vbi ponatlli; nee: requicflac vbi pes eillS. Nee oblhr quOd om-= ni. adio &' tendenna.{eu mlliafiO r~ddtllr ad gC4 ntls/oi rC1'mini, yt PhiloCophus dim i~q. Pb7FK; text"7'&' lic-viderorquOd crcario I~uci debet ad genus fllblbnrj;r.Rdpondct eniJn S·T. '1.J. J, p~ umj <'Id+"d 8. quod M Mill ndf',il"' ila [/'1110 [IIi 1mt1;71h ;n tplM111tll ptg'~ilH7 d. 1'"'lIlr. ;Q .. nNmi

H h' 111ft1f

:.54 iJ.!!.4f1. XL/Yo 6&. De CredtilJlit;

fI,fm in :"fo 77Utll f#1JI1rut1 mmll tft in p~re~lilJ & Illr vera ~mma£io;etgopl'O¥t em:lnitio dl~ V Ja ~Ilt

"1'". ..1 .1__ "" /I- &:: r"!o vt res Ilnamta: lint. hftc autern non eit .e~

p~t;nljjJ,& .aus j'IJ~U"tH' "'" i~" ginus :,m~, ~ ..

,j,m aHt,m nllft eft tXltus dt ,'WII,A lid "UHm, &- .lado; 'lUll: fundauu in re jam {:leb., & cwaoo:

;Jt~rto,ufl limite, ~rati" D.:Thom. aMqU;i~ nata. • I,' .•

tifillfla eft • !c ptobat apetti ct~oncm D~fi dfe Confirm.ql,liutlioncs cranCeuntfS non ii1:;plcru:

medium ad. prOduccndam {Ub!laml~tP • qUia hoe in agcnte. (cd In paJfo, vel eermina, quidtc:lua

mcdiUIJi dr-bet reduci ad :aliquod genus ex (Ilis Clt~ :agc:ns. vt dQcl;t Fhilo{oph.5" 11Ilt. ft~t" u'. ergo

tt'~IJ\is" vd:ad :ag~ns 1 quo procedir. vel ad te1'~- ((carlo cUm pOn:it rem fadam el'£ra Deam .,~! in

n!f1Jl quem uu(at, Ad 3gens non p~tdl: (eduel. ipeo rermino c"illit licut cdcfad:io, quia ell fllWli

; qui~ e A: ;aJiquid c:rcatllIn. Nee ad tct~lnum, cUm calorisab ign e~eulll ip{o cslere idllliti6catur: ergO'

noll {c bJ.b~at Vi procdlio de poumua ad :lctu~. etiam.BultiU creatUt:r a 01:0 cum rc aeata idc-nei-

ratione c:uius reducitur morus. :ui (Ilum eermi- Ji~[LIr, Nequt hocohlbr pcrtea-ioni diuinz.quia

IIUnl ~ quia:law. & potentia rgllt in eodcl'l1 ~,§ allio nanfic-ns non perfidt agcnJ .I~d palfIlW, vel

nere. tecDJinum.1lc quidq\lid pcrfe&ioDil in atlionc eft ..

Ad eon£. Rerp.quOdtlfe kue:tilhmtia inaClIl ab~gcnteelbergo nonmagil dc:rogatperfeaioni

non ell: de: ell';:nda rei creatz, fed accidenralc pt~- diUtnlt quOd :lelio ptofluat ;\ Deo~ quam quc\d cf-

diC3cum. &" ip(uitl dtpendere in f;a&eJl'c lDco. fctlus. Ei: in ipfi~ ill!lrwn~nt.is qu i Dco moU~.;

c-t1am non t;ft ptzdi(:aultu elftntiale. ql1ia eft eels- cur magis jd fat~t, ~~j:a atlio eO~1li eft: a Dee, .~

: til) rllpcraddit~ «i cre.i~. lie ~ illlus. non tameU ell aliqUld In IlifullMc-ntJ$ przUf effi:thnn

pr:rdkatum. tlr~htiale. Hillc ramen non.dl:ducltur. ip(um a.lllarulll:etgo non repugnit dati afUoilCID.

~uc}d erearle tit dillinlb 1 rl:' C«!lta. taUter quOd Dei ~d extra. lieut Be dfcCldln. HanclIdfCllla&io ..

. te b~b~ar Y't quid pra:uium , & m!:dillln , (cu via. nem cITe ttanfeUnteiD patetfquia non elk atius ilJlA

qua t~nd~t\lr:leI ip(um u~rminu"". VE fieri; ad fa- matlcils intclletlu' aUt volllntlitu. fed P«Clln.

.ll:UIU elfc t vt potentia ad ~a:um propter cadonel1l execurjuz ad CJl.tt:i,quz trm(eunrer op«am. ,

((Iti~s ponderatarn. Ad id. 'iuod additUt, d~pen- Refpon. (;oncc:dendo quOd relauo iJla oon dl

dcnJi~m ,x~atut~ ellc y~tiabilcnl ipCt re caikm Qulitlira t neque t:ma~tio;o aut influzas Dd in.

pcnnanc:nte. Rcrp" <l.l1od d.c:pl;:ndi;:ntia ~eatuf~ ~rt::1furam.red foblm refpicicmia creatllt2 fa.az)"

~ DCI) in c4tionc tilCIS, &: VI habet ell'e tX mllnfUl productz, quz ttfpidt Deum per modum depcn-

.gcneraliffimo Dei, ranquam i prill~pi!l tOnus clft. dentis t & derillac:t';Ib ipro. E.t aim dieinu quOd

nullo modo ell: variabilis. fed dcp~ndenWt: a. ~u- fUPP~' crcatllram dcpendentem, &: ~ fib

m patfiClIlaribm variabiles (unt • bcet quOd Deu$ ptl Ii r!ltia, fuppnnk depelldeDttm ratione

confmlet quantitntem media {ubftantia eui inhz. IpfiQS t. ri,&: pMdcipati 1 Dto.com:edojr&-o

fCt, v~l lucan medioSolc: 1 quo diffundituf , b~ tiene alituiu$ in8u:r.ul allt tcndcnti;e a pam:"ea-.

variad potdl. quiA (unt dependcntia: a cauflS p:uti-- tUra: (e tt"ntDtis • qui fie inBtlxus aa;Wls. " lim

·culmbLIS particulari & lirnitato lJlodo Cll.ufantibU;: aeullm,lIcgo: fuflicit tJlim :ad ctcationem infhl..

(upra qu.u orunes ell cau(a Y'niucrta)Hlim:l inctc:a- XU$ aB:iuuJ ex: pane Dei Cc tcnens) nqii. ill etatura

u. A qllj n~:1 otnnes pro 8utlun[ (ccundt\m rationetn rtceptlu,quia nen en v bi recipiOltur.cUm Wtllm fa..

tocius cQct & ira potc~ [eipfo fuppktt OIl1I1I9n !n- ci:tt ~iarn ipfum fubic:d:um:e:s; parte :aUEem g:e:a~

illUum & dc:pendeDtlanl 1 cauCa: aem. ~ r: fllffi'it quad ipfulll el1i:, & roeum cn5 tit :accc~

ips deptDdcnta ac:atIU;C 1 gcq~(ljmo infIUXtl ptum.&: dl:riuatumab ifto in6uxll aaiuo,ianquanl

Dei ,l ql10 coDretuat1ltin cae, & per ellill$ Cur~ dfc:lhn dllS, nee aliquid ex. pane crcaturZ .c:tl~

pelluonem potd\ res annibilari. hgc vaciarl non qu.od dfeaus nog tit, ~ res baa; DOD iclbum.&

pOlcl\,nifi annibilataqcamu. q1.1ia eft inB.Il:lUS re- fieri ~elldens =ld &.O:lIm elfc. ~od aUECID dicitw:

fpidcru indiuiJibilircr totlll1lC:JlC cei; {Ie 6e 6 tona~ relationem e6"e pIJllcriorem Q'l!uura ~ memW', vt

rue. annihilat\ll' aeatun. non poruhutcm \'3ri~i etb.m fateM D. Thom. in b.cc qU,4J. Pf.,.Ml ,.&: niG toUatur ~ quia U.varianu ~Qn pennuttt id~m. fti..~.J, pDtentiA 4Y1.!Ad ,. Et !OQncminul$ Jimili. V ndc Ii .. DeU5l!toducer(t fc rolo q~ntitatcm line ta quOd raUs (dado nOli ell emanatio • feu dcp~

fubieao.~ ~tclvnira illam fubic:tlo.non varia- eIcntia ~ Oeo pc:rrnQdllm Yiil!,&[rndenti:~rcdpe1',

rerur amaUfus .vniucrfJlis Dei confcmantis I fed modllm. [erpicienti:t~ !lila res ern:anas R!pic:ic (Iluna

folUm p2U1cubri ~ couCetuwWn quanrita.~ principi,umi necdatur ~eman;tdo pamodlP1l

lCIll de nouo Cubiicit: cuitU tignllm ct1:jquia adhul: viz, &. tcndmdZ' ameccdentis fem ip£UD crcacam.

'4'JUnm Cubied"D Deus annihilan: potdi : mnibila- u.d (olUm datu( iprWII elfe dcriwttlm 1. Dco t cum

ti~ IU[efI\ fit per rufpcnliOPdn conCUt(us damis inccptione~ ftU 1\(Il1irarc: efiendi. Et cUm additUr ..

tocum drl: : c:rgoiUe lion vari2t1lt • fed p.etl:euuar, non poffe negari hulc eman:atiDn_cm • qui;!. duur

aiam6 ... hiat.u.r (j_l,Ianrias. .; tes cmmata ~ & d~wt;l.l Deo. Rtfpon.da.c:i 'it1i~

: ~ 7 S~ndo lI1'guinu:; quiuc:Lm.o non d\caufaliw dell) emanationcm. &; proa:llioncm Cte.1.tllfz: i.

. feu mio agendi vel in8UJ:tU c:a~ in t:ll'etlllm Dco,ltd non per modllm tendenriz _a1ia!ius, &.

neque ~tia;qui~ rd$O nOD ell :u!liua.(4:;d vi:t; mt:diantis intl:( Dctll".ll V[ principium. &. rtd

pula tc:fiu;&fua J nc:que depcnaem tUit cae., procedemem, 'luaU fit proc~~ in fi~._ &. de po-

au~ 1 {~c.~fe._d fupponit. quia in ipfa depell~ (cntia adalhuD.led per modum eifeaus ID ratiobe

daWa~j~lmUm bt:Jdariodlpotkrior cmdt lkinfaaodk.~IU,ri~ ac~dmtisiP. - . ~ acau.quu {Qbitaaun in il1a ; depllQdenDll au~ ;I,!!liuo inJlU1U Dei. fiJlI! iBtau~tll a.I~U5 tcn~ '- •

,CUI , "emamtio ~ Deo en. prior, quii ell v~ ad d~lil:c mcdiz, ticu, fine ilia prace~1lf ~ctronz in

1ttmi!1ll~.", dcriaat1~ clUI a: Dco ~ ago non PO'., Dco,& dalUt in eii em01f1nio,..1I;. pt!XCI1:iQ~ So.

~cll Q~uO yt em.an~no~, & dcptndtntia rei qca~ IlUleffl ",hi ~atur mutati9:, 4;tur iila ten.~·~e:"

l! Deo co.nlill«e 1ft rdtnone.quz ~Qftftio.f c:(l ip(a di;!.j. &; fieri rtfpetln rti:faa:a:,qlWcn~i~~II~ ru~

ie emanan[c~& rc:{!Ibt poJh~ fa~ento.& td:~· ie~llm tendenJ. fCtHtanlitns dC.Y.llo.e:W:cmo ;&l mino I dqlendmti1 \UlU:1D qtU; eft ~eari~ ~n r~ aliud ~. fine mUtali~nf ~\item • pr,?~eliio daUlf p~

(ulla ~ ~Q1tO, & t~!'" fed. eft vi~ '" immediatam deriu;I,tiene.ID ~ &.depault'nti:am Dolli-

cmmmoreiaa{lEllilo~o;n~~nc- elfe) lC;rei Ea&Zl full .~I) dIhnu u£anc

&~Ulnet1enwwionWlmamdadJ~r~QQo Dei feteDc:mU. vrpond~~~ell •. b1pu(o~

~"vUi.~~~lp..3:Rp~ atcm. ~ ~ ~~ edam !ilIi dcpen..

, , .. ilcnda.

i8

DiIptillllio.J xnu.

derida • Cc:dper commilnic~tiorlem. ciLird~m ef.:.

fenti:l:. . .

Ad ConHt. Re(pon.ael:ion~~·tr'ln(el1nres t de qUibw Philoropiul,;laq~iml').(St.quM. ipfe .ilgMuit. i:i!c mutatiooe~'~ noli .\me,in Iimplicc"5'(l~fJl:Adm~ rias. &. r!:,"epIroil~S"jpjj'ns tHe i IU..,.9'l1ilferl";ili prin;,; cipio;&: hoc moc\O'po'ni!uc rei> t:tt;lU citra Deum, non pc~ ahqucrn A,\ltum medium Inter p'rinc1pium ~quo proce'dil.&rem'pro(Xdeo('ffi; & ita'~11 hoc tion renee c::templum di! prodlldlui'lc 'illon~ per (lalc:f.\d:ion~m.quja calefaCho ell ;ihcr~nio, & mu,tl!io, non prc,,;~mo' fofiu~ elf.:. E~ non aie/mlt; quOd dC!Ogilf perfctl:ioni diui":!! ilb aClio pro (:3 .piirtc,qu:l. c:onfidcr,lt1U' ve aliq~lld effcatlln; Be de~iu~tum ~ Dca t 1i~\If cal1(a!itas; fcd pro Cit p~It= CjU1 'fn1l1erfalis CmUltU~ ell,toti1~ fac~enf. & nihil ,{upponCfiSj& fie nonli~bms "bl {iibll:ckliu'wra Deum ad hoc Vt fa,;iat,& intluu romrn elfe. fit old id quod didmr de inllrull1en,j~ Dei, R.dpoli. inftrumcilta redp=cc; vin\i~cm fell ccucurtum Dei dcuariullm ad fuicndum allquid vltra id quod ex fc pofrum,lcd nen ad influcndum fine aatonc immUuliua.(e:u per "d:ioncm (1'r;~du.,& ex nihilo, qui~ ad hcc non porc:1l dni inlltumcmum , 'It !SrI. ".diccmr. Elf fie non ell timile de adionc,fcu '"011- curCu cum in!hun:ienti~.&: de ~ te~~iol1c. QLtod ve- 10 infinl1atur de adiom: Dei nanfeuntl; f & non Immanenre.iam fopT" diffi.l1· ~genrCJ d(: omnlpotcnt!a Uri, QI!c: ndilDl1s non dan jn Deo a\~bopem pute rranteunrem , (c:d iP(UI'llIIIiP~'lim . ci eJI~ vitrualiu:r pta~irunl , & adlonem cae; .1m P!lam ad:u;dir~rcm Dei. qlla:: fOF . n attu te,undo. & non pet redll.:tu;mcm de potentia ad adum fceu de :lttu prilno ad fl=culldum.

All. TI C VL V SIll.

I

Jl!!.t ruprtJprte &uentIJr?

REs qua: cresri poJfunt dll.1S conditiones h~be~ re debeae, .' Prima dt: I:i p.ltt&::tttmini Itt! qlmll~ quod return ~Jfc:) & quidquid :;111:1 tatiDnem ends in tIS p<=ftinr;-r. 1:1 vi :l;lHonis,feu p~odudionisaccipianr. Se<:Llfida ex pane-termini" ']lliJ, quod. cx nihilo ptodl1.:ati .. eur, ira quod nihil eoram ptZrUppollanu·. Er quj~ h<tc duo coniungete folilm.pl;ttimtt ad prjm~m,U vnillufalillimum priIJdpi~m quod. ell auia • & fons roliu$ elfe i ideo rernum tc:quit1tiJnt addi potclt.~uQd fcil. iUud 1!1r&:: quod per cIc;uioncm b3~ bemr.cx Deo imm~diate pt'om;:net. qU% elt con. ditIo C!C plrtC .::aufz dlicienri, reql1ifirOl. Sed dduc: condItione ahuildantiu.5 dici£u,{t'1.AYli(.'qQi~dubit;l1'j pDtell ~n aliqua ae;UU1:a fuhcm de ·abtOJur3

potcmia ,"rare PQmt~ . . • . •

. - PO'cdl ergo difficutt:iS dfc ciri:a :diqn~ O'c:miiaS.an prciimc? p~r cre:lti",nc=-m ftmt i aUt ned pofhDE,panim quia immc:diate iDeo p!OC'.:dUDE, pat..' tim quia non ita date :Ioppar«. 011) poffinr aecipb:e en~ ex nfhiltt.padim quia nOli habt-nt !'tift: hllipli.:. dta. {ed fecillldUm'qwd. quod ptimo• & P!!f{C' ?on lir~'" to~re:qtl.~~ru ncq?E: Cl'carur.ln h~ t'fgo ex pane accldtIJuum ell cid1i,,!drat de grau~ • &

. ~oni, rure~tucillblls~,qu!~ a rol~ Dea: infu~un~ rut. &: hgnllicmtur aeilrl In SropmIa.vr Ptal.~o, Cor 11IflfUJ_ mil m 1fTt ~~.:ld Epbef.!1. CTrttti in tbriP~ It[# i1tllptrlIiKlidnil;E-t pane VeN fubtla4- Darum potcft elfe dillienJru . dO' {nbftantiis fnc:amplefu, 'it: de niitma quomodo trmur. & de foimh.licut de ai1nnal'2tionali , & de: aliiJ.li pcrft" fine materia predu«r:mrut."Polell; cham ~ne difti.;

. A;i;;. itt: 2. H

C:UI[llS d,eiplis {ubft,andh comi~or.ds. in quantlii!. '~i:lm!,(Jfi[a fm:it,an poillilt Crd~j. eo quod in ratio:' 'ne compo.firl [upponllnt partes> '" non vidclJuti:

Hed ex Jiiliilo, fed ex :diqilO. .'

.~ In~ic pam: (ertcentia p.Thorri.inbJtt '1H41ft.J,r; ,.irI·4,\eltrquad Crean proprium dlro;rllffi iubli,;, ItefitiuJU • Ii (ie Jint IOompalita,fiw:: limplicia. - I: oi.;. m~ aueem , & accidemia prop'de non creantLlf. qUia non h:lbcnt clie vr ,11M, fcoD vr 1/1111, (~u litni parte~,qll:iq1atiu~ dle\ttiut[ cOi:icrcatit91lam crc3ri. Q!!a:. (eiltenria 'It me-Ii,\, tiplicemf. (equciUCf eli-

cioeanciuJionC'!. .

Prim;i c(jiJdulio. Gi"a.fia~&" ;ilia'dona {upeni::ittt:" i ralh,&" qU%ftimquc IIcddcmria qllz fiunt vi: jnnzrenti(l in fubl~tt(l edam Ii immedl.;ue l DCQ h~nr.

non ereantur. SUml! ur C'lt /Q(1i ,,;tii'tt1 O. Thom.Sp~cia!i(C'r aUtem; qi1&fgr.iil';1 !Jon creerer, ted filii nctione: edultiua d'ocet S.Tbom.qfl.'L7' tit 1ltTit. mt.~.ii'd 9,vbi u:fponder rarioni oppoJiflt'tqnz po. ncbat· ideo gri2t,:ml nan cail(.ali ~ creamra , qllr:f

non ~dqcifUr de PQ~,mi.t m~rC'rir ; fed fir. pcr 'rlt2~ rtonem. Be reCpondct !i..D, quod IILJ rlillllJ II/nuB Vr'l~ltfl'~lIeJlI' {Hffidml!tlilln Grtllr; prufrU ~{I r,i fobfiJltlttU.flliJU 1ft prapti'J tJfo;& fi"i:jorTll<l flHfdI'J 1I#n [lIbl!ptfltll fillt fHbpllnfilflu.jlllell((iJtI!taltJ tlolf pr~

p71f "tAl/ttlr,foil (M'ttItTlIHr.jimr 1161: #ffi b4btfll 1'" fl,fod in "Jill. EI 'lH4m1f~ 1f~Tl h4Ptlffll mllltT;.muZ 'lila. ']IU, ff P'"~ fl)1'Jlm ;}J4btnt Imnm ,mllurimn iii qua,if (Pili atptf1tJ.mt. & 'per ~,.iHl mUla/ian,", irr tjfi tdfl~liitllJr • l1t fit ~M"Jtm .tiffi.fir ropri;' fobit{1;t 16

rflm ,taf1!TII'"IiTi.Ira O.Thom.qui criam viJed po-

ldi •• 1.11".IIO.",t.1.1I" ;.U ']fI+ at pMlm;" ""'"

8.fld ;. vb, f:!fio,Bc fuod31'11Cnturo cOrlch:dionis in; 6nuarur ; quia grati~ fit iiJ ai:lim~ pel' C'dnchonem

elUS de rubietio,& pCf mutationem vU.lm.& pro .. pti;!m : ergo non pCI' cre'3fionem. Con(c-qd. p;!{d

']UI:I cratio d! ex nihilo, nOn ex porenda fllbietll edccens : quod mim in pomlE~ {ubietli, & p~ rr.2nfmu'.:lrionem. ~iu5lit, non fir ~ pihilD. fed ex aJiq\lo. Anceced. vert"i p,ob. qui:a fit ¥t d~pelldc:nj aiubi.:d:o. iiquidem non babneff~ptr fr. fe-d ·'{t inh:r:rem ill,: ergo ptodudwr Vt h;rbm; cauUm mareri:iltlm rccc:ptfuam fui: ergo pet: Efanfmdcarf~

nan iplius fubicai fit. qlliacx fe non h.2bc't iJlim fOtlll;JID. & modo babequltlilira cdtlrirnr de pi;tcnda f obiedi. non qttidelJl' de pot«lrla nac lI~alil

fcd obooktuiali; quia .:1nima d~ {lIbit::Clum capa: mhu.Dumm~do rtr po[c:,n4m(uyemariaafci1i fiar,quia abagmtc: natur:di lieri non' pOfdt 1 If.: ftt nc:qniin por~nria namrali fllbic:cH CO*Uknif,K:

ne aUf.:m ilt pOftnti.1 obedijln,Mi ~ qul:l r ... wndnm po[cnriam obcdJelltial~ ft:(IPimf; ~ lk M; fib educ1ru.. Q!Iod "U~Clll ~ p(I!I;"i;ufa obe~iqJmli m

non a nihilofit'. qui:!. pO¢Ulda. ob¢.dimraJis; noa

.cll bibiJ.fed :lJiquid.. .

Contf:l. mJJi: condllfioll~m fcofmmr alii}a. ~~ ,. tiqui ScI!:QI:llUci. qUO! cit~c P. V :lfqu. hIt:" dijp. t7+

~,~. q1l0£utn taml;'fl pluriroi nl;l!1 dlcllnt gr~ti~m creari, fed ",Jlcr~ri, qui.t proprie accidens non fu

pci' fe-led dicirtlf aliqnid fieri {cc:undum ilhld. Et

D. Thorn.hoc: modo Joqutndi Vtiiut'. vtfUprA vidimus. <J.!!id ;lrirem jntd[l~tut fa' hoc quod d'lC(.fnaear.i gratiam. cum rcucra nullo modo nar d nlhilo,iitc PI;( (e {ola.nrc 'urn fubJc=do,4liqui dmi!. cnlurcrn inuemunt. & przfenim quJ:t alrqu:;IDd6 infunditllr gr:lIia feorfllfn ab oinni crcifrione fabiclil, ltt a'un bomo iam co::iftc:l'Is bapd:l.1w: ~ alli quoufs modo iullili(:.lmr: tunC ttlim quomodo ~o..;, Ctt'~tUf gtaia," rim nuili tri,qUie I un~ "c:atlJr~h'tf~

ve cre,moni o'Idtunil;t tit cilll pIodut.tio.noQ potc:1l ;'lute dici quOd c6taculn gril~,nj6 Cit aliquio qall1d tICtElU"JQUI4 c:onGZr:zri c:Ji {jm~ cum illo 'te~ri.

'. Jt=(pon.

156 ~.fft. X,LIP: fie, Dl {rtalione.' , .

Relifu0l1. ergo quod D. Tho~. djcit,C91l~rc<l{i ~atitJn.alis"p.edc_(u?Jiait in4ependenfCt ~ ~orp, O'f~.

r urn ' .... "ed etl· ..... alia5 formas:lillc(ub..- 11'~c CI vmamr.lX tOfllndaruE .1cdramcnlrll!: ba-

noruo u gratia...... ~,.. .". b It & [i " [i bfiW' "

Ibmia[es,ftul.: acddentalcs j qUia DOnib~bcn' ~I!;f: dCt c. e1 _ j epj)fa1'~ <l,carp~m: ~ ,;, ibl~': 1rg~ non ".

, er fe. V ndc dlln hoc commune lit omI1i~l!s; dlls ,tt. UClt1U a" 111~qer~a,canql:!am "'Ie ',u le"'~'D quo

¥ormiS, Vt r== in verbis fHprlz addu~~, ;~~ D. CoIltin~tUr;& a quo edlll1"';U~,;~C;: hibc1'm fe pat:

. Thom.qll'~7.de 'VeTit. ft.llrt[a~a~q,foP!'4 ~!ta.t.~.J.. tcs~.x:, ~Ulbu5Iiar:c:rgo6~ ~.mhdo.~t1odell crean.

l,abjlt3C in ilTIpugnan40 e~tqtll dlcunt,d.al:1 ,~u(al? ~t h~~~ habeat commumcen C9rpOtll bot nen f~~-

in(hnmcnta~m. gratilE, (c!l.!acramcnt~ ,& c~ a~a Itt qUill ~lfc fuum non .~t d.cr.:~~cn~ a: eOfpot'~

, ane negane po1f~ dad inarummul~. a~ a1~quld nee ;1? .II~ cdull:urn.qllia :cil'p~mualc • &(t1bli~

~rc~odul1i, quia non pOtca concrean gt:lt~~,nlli ~- fI:~~s,m (~:ergo n0I1: rolhe qupml?u! ~c fathlm de:

~)I1 CrC~ru[ 3liq~od rotum.qI1D? Jim~I,cuJn gra[l~ l1Jhllo;& crca(~m. !tcch rom~unu;ablle. Tand~

Ci'~ctLIr. Cercrurn S. Thom. cum (heir concrean forma: fubil:ant,:ale~, '" accldellc~!~s fi fine f~bJl~ ...

gt;1riam,1l0n loquhur (pedalircr de gr;iti.!> fcd ge~ {to, &. depcndenu:!. aa~al! 1 m:1tcm '. v~1 (Llbl(:tio

l1erJlit,c~ d~ qllACumqllc fot~ fublbmillli, vel ac- prod~p,"r (~E pr;;l~!lC1 .poa'unc' IlCapW?t e~e f

,idclltjlli,qu;I:: non crearur, quiJ non habet elfc pet Dee Indepcndcnrer a (ubu:ao, &. non. vmrum ilIr.

[e,led (oQcrcatur.qui:l. hlbet. elfc in alio ; &: tamcn ergo provE fie non educuntur de CubIcal.>; ergo

ntJncfl:dubiuffi quod alj:r: forma: .iccidemalc s, vd hunt ex nihilo, Nee; ,Qblhll quOd accipiant c:lld,

(ublhlltLtlc5 poffunt produd;vd innrurn~nl;lli[er. fubieCl:o de-pendens ex fe, &; potl:ns ful;)iclto vnt-

vel prillc!palitcd crej[~ds:er&o h~c qUQd, eft gu.- ti.li,c[ allu ei n~n vpit~m : ergO' t~lc el'fc nO.n ell:

ciaUl poRu inihumt'ntahtcr produci. noninfirma- crcaUim)fcd ordinem diccns ad fubu:.aum CUI po-

.uit per Iy cOllcrl~rj. ~"f\l :J!qllllircr die:!.t O.Tham. UuI,at v~liri. a.cfpon. eniin torum • hoc ~abe,c iii

'collcceari sratiam.&:alias fiJ(I11.15 non (tlhullcmC5, apmudll1c, &; 111 potcnna, aCiu vera dfc mdcpeA~

;tccid~llt~IC5; vel (ubfumialcs. Vailaj ergo til. dens a (ubie~.& prodllci illdcpcnd~ntc:r ab iUo.

quod ~lIaIlJj) !u~ft;mtb ~liqua.creatur cum liIiJ ac- qU?? ea atlu non eduei i fu~i~aa > l.ic~t c-i pallit

ei,lcllubu$. & CU3.1n CIIOl gmll; v.g. Ange!us!vcl vOImergo aau non Iit~lfJ'ilblC'aO>qula l11ud li1' ex

:aninl.i Cbdil:i, mne: dicumu[ propricconcreui ac- 'ubiedo, quod dependeorer ab ilIa; ergo aau fit

.cidcllti3, {Ie gratiam, qui~ vnica, & eadem aCl:ionc ex nihilo,!icetcum potentia; & aptitudine vtrcd-

~[dl1gllntur (limul conccdeas naturam, & largiens datur dependens a. lubieeto. fed mnceon(eruabi-

gmiam, dis.it Aug,1.l11. de: Apg~i5) quia eadem tur p~t~nde. ac Ii dli:t cdull:u~ ab illo = ~ v~&

adionc qua producieur natura ,leu form4, produ- PfOducS::::cndCDu:r ab lila ~ produQtur ;X

• CUlltl1~ confcquemh, ad form;un. ill cit acddcptil. nihilo,

Et in raii (:;I.(U DOn darur inllrurnt:nturn ;).4 ill3m Dice t '. ornpolira CubClLlt:nda, eti:un pravt 4

cOllcreltion~m. fieue nee a~1 P!il1,Cip,lle.m ctcatio- I;o:neolira.vc.rc, & prorric creamur per rnodum

JlCm.C;!;ter~IQl quaudo grau.lluhlctlo l,lIll produ- cuiutdam totrus quod ptlmo,& per (e fit. non [0-

~o infllllditllf,[Unt; non conerearur propric.& Qri- him ratione 2liCUjUS panis. qua: per ae.trlf!ncm

4d loqul!lldo. fed cdncirur d~ pOlcnria ebedien- cll.v.g.cum fuit cresrum celum, &; tc:rt:l,ipf:l tt=rl':l

ti~li (ubicai. & ad [alclll produc:l:ioncm pdrell da- Vt quodd~m compofirum ell, & pet rnodum to-

1'1 ill11nnn;ntlll11 ph)' fieum , qlli1 ~aio cduB:i- tillS vnica aCtionl:: filch til,&' nmilitet c;l:lum.nOA

iii efl:.: • quia materia prima eetum crcata ell, ideo {olUm

~ Di~o [~?IilJo : :R.es umrlices fub.li!lentes. Gue creati dl~um~r.H:£r: ell contra ~. Va(qu. 'Vbi {uprJ

iil~liR:cn~a C(I!»plcta ~ &: Luppofir;th, liue nOI1)vt c.ot· qUi. (cnm lillguinrulll ~3Ulu~ dl'c lingul2$

:tn,lma rationalis •. & qu;:r:cumqllC:: habent modum produChones. Be aleeram tOtlll5,quia ex campoli,,;,

elfcndj line (ubied:o.creari po!luot. Hzc fumiru[ eione conftatUr. Vnde quia b~e produllio toriu.

ex gen crali regull O. Thorn. lam in hot" 1J1I •• n .qt. (upponitlat1'cs ex quibus fit,"'" rcfllhat. non lit ex

4,qullll in .diu we" cit. qlliiJ (ubfillellli;.. liue lim- nihilo~rc: ell: aliquo pra:fuppotito; ergo jlla vllia

pli~i;l. fille compo(iu·clc'l.Ii PQl1'unt.quia eius pro- p.i1'tium in qu:u:ollfillit f.1tio compDud non Sn de

priMt dircQc c!lfieci;cuius proprium eft elfe> ilb. nihilo.Et idem cft de Fon(ctuatiom;' "dis compofi ..

;lUtern Ptopri~ 1:tabent elf!': quz: cxi(lunt Vt qkl1d: (ileu vnionis:iI1;1.mim Confcruatio~ qll~dam '::006

6e chilO in Cch.lbcm el'fc: qU:l: ycro Calum c:~jhmE ti!luario cftpril;lla!produt1ioniS(:Qplpo1idt& "mo-

Yt ,/l1li , !lOn propne dicuntur ~iIlere. qUia Don in nit ex partibus. .

{c h~beL1t effc.ccd iIlls aU quid cxilHt t ~ iJlud 4Li~ C:tterUlrI hzc {cnrcnria , &:: ei~ fun~tnentllm r.

'1uid cllq~oJ exitlit.~;t rt=gulacomplc:d:itur gc,: e dia!pctro pugnar tum D.Thorn. Nail} iIlArl ....

nmliter DlJlni;l. quz ha.bcnt cxilh:re 'It, IJMDd,at pet' hHi,u IJu,'f f .Joe:uir oppoliruPl, .'II: in fllMli~nt 1fd,1..

fc.nop VI pr~cis~ coi:t~illenslcu v[ principium qUrI I.;fpondit :ld fundamcllmm ipfum V ;l.rqu~z : dixit

exiftendi Ie b~cnt. " cpim incorp.IJ1'I. quOd l~/!rDpr;hofllltmt cr~i1Yi ..

. RatIO vcro (llmimtc~ditl:is, qui~!akst~s run- & JiITi qrribuuolll1enilt:Jfo; qHl1a quid= el1ltll~IJj~ l'hm.& fub(ill:c:ntes. (CIl ad moJum h~bfiHCDtiLlm, propri~ f~bfrJlmtibUl,fif«.: {int fm:plici4~flfl.t: fint (;(JJn~

fe h.Wcnres.b3.bmt cITe pet mo d.UIll [el , non cdu-; pojiUI. pt fobjl;rllfil£ ft:!Jllrlltil: connar alllcm quod,

l\:;t e~ali;\>v~ ~ fubicClo • fed in fc.& pt:t' ft: (Ubll~ ~Jf.: (lIbfillens.lX cllii qlJoddaUl totUm c~mplettUD;

ftenm. &. ab~ bum e1 nibjlo • q~i:l. a .[ub~~aQ nonconuenitp;utibJls> quz en.da. mcomplcta'fu.ot

nOD Pcnd¢DE 2 qUI) edUCalltUf. &, ill, quo ,onti- (t=lIcipio animam ii!tional~lIl. qua:: in. fc:: fubfifi:cns

nC.3l.nl.r:ergo non ~~Dt de .polentia. 3d _tl urn. fcd eft) fid ipli colI'lpolito Vf quoddam totum eft ~ cr~

de mbllo hunt. '" '~mc:dJlle 3. Dca accipiuDt cr- go VI c:umpoGUlm. & 'It totUm" deb~t letl'llinacc.

fc.:~g(l vCfe~&: pi~pn~ q~lllt. qui.t onmt5 C;an- ctur.ionc~& ptOpri!! fieri, ~ qcati:. in ftlJuw~

d1lloncs v«Ot creali~n.1! In IC~ COLlCurf~t!t. ~t di(- AIIUm .. d J..(oluit fUllcUmemum Vaiqu,propo(uCo>

cm:r.:tndQ pa: liu~u1o\ ~d. llUlUtt,lbtllt.qQia Angeli ron cnim tale atgumcnt'llIU ~ C;o!.npl1jild. noll JlHll t~

C}l11 (unt tutm% 1~~lP~'es rubl~~ fuppo6t.di- . nihilo.fo& ~iI: f~j" ~l1mpl1nllttibl#: ~{.Q mfJpvjirii 11m, tel "C{e~&.p(Opfll; Cft=:lMur ,qLlIl. DOD fiunr n =lli- ~.IItDjt crIMi. Rerpopd.~(! Ad J.. aicmaH!ltJ 9u~J

~aL) ::~Icao. Dec c~ aliqll~ pt2;rupPQlito.tii~ in m4,i~ ~~ Ji~il 'IInflirUiiof.f~Tti fX p,illFipiiJ pr"'":

p \~u.s CiU'C2Dt! .In nmll(cI;o, aUICIn fublelto 1~ij1tfJliklll: fld IQ1lJppjitlll1l fo Jid~f!T."eAyJ 111M Ji-.

non f.~IWllu:r.llCC ab c:o dcpElldmr.C!\mJlnt fOt~ 111,d ' __ lIib~ fuil pr;mipii. iUJP fr~t:itllr. lit:';

lila:: lib. Ilc:ru~~ gOll iDb;uc~~ Sim_ .anima funcbmcnmm hllius (erlfCDFI.:; ,~;q,~qeaJj~: i~:

'proclu~iQ

DifPu/~ xnn.

l'rocluGlio t?r1i15 e'ntisex nil1jJo,~ta qu?d pr~ce'?~t res pctcrcanonem fetundtim vnruerf.thffimUIil rnflUXllin rorins litre:.1 Dco : ergo iIIud pcr [e primo crearur, quod per (: primo elt coutln,&: habet cUi: p~r modum totiu5.hoc: aueem cllipCum. mtum,no pa[te~ eius .;quia pars.vt par~ in compollw non h,lbet etle per fe,nc:e lnduie tatlonc wdll~:c.:rgo ere-ado non potd!: rerminar] <1.1 p;lrte5,lIt h:lbcnt rarionem pactis ; led ad ipfJ.l~ totum quod dt compufirllln~9tli:'i hoc. habet ,eJle per mo;tu rod~TJ, pa~r~g )ion Iilb Vt pemllentcs;i.d hoc retu. Ergo IlIa :i.aJO qUI: timdit nd c:l1e,& relple[t iIlad in ,!uJmmn tOt(I ~ integrum ens.non pardI incipcrc 1 pmibus , 6: ex ill" con 11m: totum/ed potiCU 1 toto dc[,clidc:re ad p.lrte;.9.!!od C:lCp1ic~U1r amplh'i5."lllia pracedere a parnbus ad tacit conflando illud ex cuni un':ion~ p,miii;cR pr~ptiUS modus rlni't1I~d5 ~g~~~ ns, &: procedf:cls eb Impe.fedo ad pc, fcce\l,ilput~ ti.ud ;J?:lt,qllia panes sur i~perfcaioIl:; rot~.&~ i~ potemlaad IlIlld:oinne.ctum rerum ell: maills hll~ plnibus.quDd lim:rios:ergo& perfelbus.Altlo igitU, quz priil.s attingk parces.& ex panilillls eon8"'t, &: componir tatum proccdi[ .. b co qllod impedctlllm,& por~dalc= ell:,lQ id quod dl maim, I( _pufcCtiul.At veto crcario non prDc~dit;lb impf!'w'to :ad pc:tfctlllltl,ncrd porcl1I'lli ad ;lallalc j quia ~{l; ~ltio "genris infiniti op~r:ln!i5 pr;r '1lliucrfaliffimfl inHutum tot!! crfo:'rCTj& rotum cos.pron ens C'll~ ergo non incipit 1 pauibtu,& illde componirrotii. fcd jmm~diat~ ad ipfnm torum rdpidt , & ad ld

q'lo3 primD.& per Ie habet df.:,non ad pat • &:

ad id quod habet die CC<:lldum quid,&: v ~.Ccu

v: P3fS non cUe limplidtcr completc~Ei etlc,licllc ip(J.IIfi re fU conlb.ns c::t parribus.Dcniqlle ilb~ p3r~ EC5Cl q~i1)11Honfurgittomm, nOll (c; b.lbcn~ vC rerrmnu s .i fHU.qui" non relinquuDtIlf 1 creadene, {cd comprcdueuntur in ipeo tcnninl;llla qUlin; nee {c hlbent 'IE li.tbiea:lJm pr~(uppoJitl,Jm,('lpcr 'Juod cad:lt ,,&ia cn:"~tiJ:ia.& IXIl'lfiJriua iplillJ compolitj~ {c~ fu ppoG ri: id enim propriu eft all-ionis > qua: tit m IIt:ltiO,& gtmutio.quod ex fllbiell-o,& ~ P'2- (nppolifis plrriblls fuciat.& conllnu.t t3tUm,Ikut gencmi6 heminis.aue [~(ilrcimio ilUns: r~go Ii in cte.uionc pancs non Ce hlbcnt Vt fubkli:urn • fcu rtlltc[i:le1 qD3 cdtt(ftl1rto~um,ne!c vt terminus J '111~;ergo bellI:": compltimt Cl1i1l hoc quod compofitJ.l ~ fit e:t putibJ.l~ , Vt eX conftitucnt ibm: e:urr:rni~,q::l(;j noll ,lir c~ aliql&o y~ Clt t~nnino.i '1tlUi vd Vt c:t mltcri.d qlll cdll,a~ur ip{um compolittlm:ergo limplicitcr ctit C:I: nihil0.1!C eriE eEC;Jrio. ntm cdu!tio.ed~m vt tangit compoiiUirn.

Q.!!uc {j iIIa:ldio.provr fAdr compofirum,llon. ell etc.uio. fcd lieu: g~n"riltio. ltllt rdilfc:iratio ~ k pcr modLl!U JnLlrJrlollis fc habenf. nOn pot~fir elli: tcalittr eadem ;letio eUln crc~tiom:: p=luium , quia ,non po lfant in 'Inurn, confolidlrl a(:lio mu(ati'o. &. actio non mltr:ltio. [ell ex nihilo, At n!c] ipCa

pattium p(odudio llli.lID:ltllf p~ Ce foh, if pro .... pr~d~e pltt"es :I[tingir, c{eouio non elf. quit .pf:.: non hlb:nt dCc: fimplicit~f , nee in fc babcnt ilhui,fain:m pe[f.;:cb?~& compicr(}. Vade lola partium prod lJd:io non eft prod ;laiD complet~.& PCffe'b. nee Wthu cntis, fed ell ('rOdD aio pmcedcn! de imperfeClo ad pCff~ftli,o!( ltrringc:ns ptiih quod po[cnri:de c:fr.qn~m q:loJ atlwk.& tatum ~ COD- 1hteninH)tluJ Ii p.us non producituf,Vt lubfiftcn, in ft,&: licut ;mima radonal;" fed 'It coniuJlch'ipti tori,ao!lio 3ttingellS illam fie.clt d~pelldem 3b vl~ [cri(lti tetmi~tione, quia nOli u!lit in p[odutlionc illills p;mi~dansimdle. fed mn!it ad rorum ~ in quo ipCa pus inucnimr ~t c:onllitl1clU iIllld : ergo non cll: tld'io p~'(fe'h in clando cll~ > I'C-cl fQUuD

IIt!VJ.JS. Tb~l1l. i~ 1.!.:r.ft.D.Th. Tomuulrer.

Artic. Ill. ~57

patdaliter (e habcns,& potcndalitc:rtcfpcfht totl:li ends: quod ell t~lilcrl"ari, nnn per (c:- tread; ergo nee in p~rciblis.ncc in toto faluabimt creatio rrorrie,,,", rlire£!:c,qu;t: ell creatio rctius ~nti~.& ae1:1o pcrfl::a:iffima in d'dldo, $I; inflneudo cJl"c.&: emnino iudependens. qUi;! eft.c" nihilo;vllde adiD qU% . (uffidr crease aliquod.ens qU;lItrilUis rninimn, .... , g. f(ltlfllc:lm,(ullidc crhrc-qnodcuroqtJe ens.v, g.Angdum,qui~ hoc: ipfo qllod ex nihilo" & indcpe.lldeneer sb aliquo. f.lcir. perinde ell £.1ccre muhum" vel paucum.de quo plura dicemus filJrllflit.1

Dleo qU:lrt&:M~ttril prima non ereatur proprie 7 a Dco. IX per (e. (!:d Cmlcrt::III1t: , yt d~pC'nd=ns,a forma in (uo clre.ill:! aueem colicrC:itlo nOn en~" aliqLlo,(c:d C"x nihilo eli pme termini it '11/~,Hcer tit drpcnclcll~'~ ,forma in (uo cat- cx. P:ltfC enntini ad 1IJ11~m.F(jrfr!1 aurcm {ublhndalislll ptlmti crc:'~li(lne

rei (ompulka<: ncin ,rCatll! proprit,nct:" edudmt de: porenda mztcti:t,fc:d ccncrezrur ad ci'e,HiDJie totills.Ha:ccll: comi:! V<I{qnC2;&lt !U&Ii. qui, flipponft mareri;iffi non t:ife puum pmentla in genese cnti,r~tiu(>, fed in seli«~ fOfln~di. &'iI3f'1It:ltCfeatii DCQ 'icllt Cr¢iJtLI r ani'rm raliOn.lli~. Jieilt cum ' d*,~ pcndcatia in (u.Honllaturali cnnf¢f\laiiant:JJ for~ mafub{bmiali.cllm ramen anima nl1ulralk« poc..

lie c'm[~mlfi line (OJpore : imo roilione mat~r~ dkir CDnJ.l~l1irc-compoficis quod creenrur. "

Ca:rcdllIl !lollra, (ondufio dl; eJiprdfa O.Tho. qui in 'Jllil!ft.;.df pDtfnriaarli&.l.1fd a.inquit;quOd .N ~que 1J1"'~ri4. 11l'l'" forma • n(.(jI'~ au,J",.f tr,prj; di(H.;mr fttt; • fid ;d 'pmi jilt ffl Ttl j.bJiJftllJ! .1m t:lli,,, fi~'" Utmil1t1I1j'"ifa ~ffi • pr#pii fl '~~Ht~ fiJi ft~iimi (lI!1Jm#t plr fl ,j]~.fofl'm n; jubJijJmtii 1JPde nttJltt mimri4, tit/Jilt f'rmil,.lIt'llJ~ ,,(tid"" aiclm,"y P'I1".I} ~rrili'i,fid Cl1l1fffllri. 'Er IIr;i~·f·t1d l' inquit, qluid M.mr'lI rimA plr jl 11111 tUAftrr j fed ex hut: no" fe'1HitHY '1uoa nil" r'l'tal.t {lib fi7mL Jdc::m docctJtt h"tl.p.Q'4f,If.z.,,,,d "'iuc),l Mifftri4 prim.,. fil tl'14ta ~fld I1I1IJ Jitlt /07i71i1Ji.! In hltt: qu, 4 J. art .4.lIa ~. cum propoli!ilfec arguml:mum ad p:ahndum qrlod materia pIima cit qJlz pro.pria t:[~ tur,& no cornpoficum,qlla:: eft: knrC:lJil;J Valq.Re:fpondf"t qqod Ram iDA mm /"Ub4t 'pioa foJ~ m.:zmi'" t:tttiw,{tJ. qHud mamia!tnt fit mfits tl'tlltiMTt:l1llT'J ~rtali/J tfl ,'(ldUEl16 Will/lj]I, & tiM folii14 tI1lJllrill. In fc:nliieia alltem Varq.fob matc~ill UC::Ullr, fOlma vcrd cdlLCitur,& comroJimm ell: vuiu(quc vnion.e , conllatur:Ergo opponitur fenn:I1iiz.D.Thom. Similiter fc:cundllm pJni!1Il codulioili$,quOd fonniE in prima produmone non funt cdudz de romlr~ mlttri:r:~lcd CotKrc;!tll: a Oco, llffhmawr dare;\ D. Th ,illf.q.6f .1f.~,ifHO'p. vbiillqllir.qllod In pritn::4 ~mttIi.T" 'lJI'p~I'"lis Py,dHfligfll "i f~"JiJtrllft4r .,liqlt" trltltJI'f#Illiliu d~ plllmltII lid .zfJIl71lir.!r iatl furttlll. tJlY~ 1'1Ir,,1(J~qlld1 irt primlf pr~11i!iIUfl~ 1:11' F"rlil hllmatlil h.,.. btUr1ll1~.foTlllmtlfulfalt'" D.a pro}II[16, ,

R.3rio pri!J)lt paflh ell, quia mud dic:irnrcrcMi S dirc.:lU • &: per fe. quod non prodllcirn~ \'t 3ditlu· Clqm,vd a"dforiurn ad :.kc:rwn, fed ratiolll:: filii qlJod c:nim .fc habet vt :idinncttlm alrrn,dicittlr eOfll:t"e ad, aut comprodud, 1:"0 'luCId ttcatio d! altio dan.s t:llc. 19irur carnoGo quo a.liquid b:t~ bce dfC',dicemr cr~3[i, li:iJiCtt Ji h3brt eili!- pCI' n~~

&, Girta~ dice nIt prim 0.;. $( pu [e ~ttari,fi b;bc:-t c:lfe 'It c:ooiundllm.& coex:ifiem ahcri,dicemr circreari;aut~QPlp,oduci:(onlbt :lIJttnl quod m:zlcrU.. elfeniiallCCf eft pan.1lI: C'n5incoplcrn1& in gen~ie

en tis, incomplcri dl impafdUu forma,cu.m fir in poren1ia ad illi,1k adult"r Ut per illi. Vndc: 6 fo~m!C (exccpta ;!ni;na urionaIi) flOlJ luhc::nt cl1e {ubJillc:J.

& pet (c, muito minus mara-ill. ~are pPlcntial ....

tOIl .llmtCli: ... ~l ,a ,.inCa quo" pi;r je,& immcdiua

, Ii Ufi:(

1~8 b !il..!!.1I. XLIP. eft', De trIAlion~.

cam cmnl elTe, Be folum mediate elt taP.1~ illiuh l~qllcntet cxcario. qua:: non &~ret e~~ 'it" ¢rdd~

Ceil. mcdi:tl'lte: form~,vtCcrnit S. Thalli. vel ctcu- materia;; eft.e!fct dl:=pcn&cl1s :!b illa iicl:!onc cduCtl-

li$ po,c:nti31ita5)'1~lod in Ie (ol!l.m h~?:~ elli: ~fiti- us, vr complcu,& con(ummat~ di~t in dando dfCi.

tatiuum incomplctllm ; eft aU~rm In pi:m:.ntla ad ClquiJem prove crc:;I£iue ~angjr mzreriam, n?n dar

formas .vr d11n earurn 2c:lllaHtatc form.1h com- iIIielI'e,quiaiuxu(cntenmmi, D.Tbo.nt;mmanOll

pooat totum, Si ptimum ,csru conrroucdhlll ell: . eft ,:lP.]" habendi dfc,nHi per formam:!=rgo Ii h5c

q !lod non creerur niii [lib form.a. & ~e'pcndetlH:t habet per edu c:lioncM;ip[;r.adio q u.trenUHtcathtt

-ab ill:! . &; fie coucreatur cum dla. 51 Ieeundum, non dar eJfe ; '" Gcintperndtur • &: i1npcdimr in

folum ~Cjpit cll'c mcomplerurn, t:' de fe ,oniun- ratione ereandi, tiquidern ednfliOJie forma! w.t\lt

gibilc c,!m forlna '. &n~n _In {id~br.fien5, qUia elli: marcri:'t,sicquc: efii:dkut crcatioa.nlmz Chi-

materia It habet ell.: enntanuum u:dc , non ell: tli.qllz,jnqll:in~umcrcatio.fujdmpedit.:ld;l.rc: pt,,·

perf~dius ip(o clfc fllrm~ , ,urn citra omnem ptium elle,&: L1.lbfillemiam ;l.nim;£,&; fupplaa fuil

dubiWiorteln , forma pcrfcd:ior fir in ~atiol}e en- per ;l.1li.1mptionem ; ~d cUll: faccret DtllS,ii crearct

ris.qu;1tn matetia. Vndc ft fQtnU bjbct ctfe in- Inml:iam. &creationcnonaai;,gcrcrformarn.(ltd

(omplctam • & non fublillclJs (pta:tcr animam ~dud:jonf:[i!: cnim eomplemur 1111 ~reatioin dan.

rationalcm) ~ ,onfeqlltntn forma non per. [e, do dte eJu[):ionc form:l:".(i,ut creatiD ani~

.. & di:rea~ creatUC. red cOllcreuUr ill !Oro,a for- Chelll; :lllilmptione :uI pcr(oDam. &: elft diuifium

tiori materia prima t'tiam non creabltur • [ed confliimn,1.lOi flJi[, Et hac rarione admifimus i,.

concteabitllf • cri3mfi iIli demi.ls tanUlm ;:Ile: em- prdm" /"fO Ph,/kmmJ poai:: Deum in inllanti

titatiUilm. qu~ntum habct ipfa. fotm~ Cub l1:1n- gtm:rationis;qllo cdu!:~r.oda cit fonna,c:reare matCi"

tialis : rn;iius enlm dare non pollumlls. ali!Jquin riam ex 'Ilia fiat c:dufrio • ft:d ralis crearie non eric

malaria pl:tfr:t.tiorcrit form;!; • & nOll in6mum complcr.t.ftd dependcns ab eduaionc form~. Vt

ens; nee aptum gcner~tillni fublbruiali. fi in (uo (lib !lht t"llillat m~ttCiil,fi'Llt creatio anima: Chriffi

eire cU: fublillens ; & fiG eire: i11i adi.l~nic:ns. &. completa ell af1i.llli~tioncin (ubliltete,& jndl~.E,

prndutl:um per generationem non edt elf!: hln- quiin (chola D.Tho, dcfCIi&\tntin fpecieblu Eu ...

plicitcr : & p~r (e primo; I~d accidentalc, Be (c~ cbarilli:2: pro inlbntl cortUPEII)DU ~lIm ponl

eLindarium • ve pou: aliud pril"num ptzfuppo. marerlam per ereadenem , ralc~ im:om~letam

ncns.Q.y_arc in omni euemu mareris non crt:atur Cteltioncln dcbtnt pOllcrc,S~dqula hoc minu.sap-

dire tl:e • & per fe,led eenerearur • qui~ non per fe, parenti: hlbcf, ideo ptobabilin5 c:tnCuit D. ThQro.

&. limp licitcr elillit.(cd c()eliftir_ non cruri de nouo.mltc:riam,ftdquanritatC:iIl Ell'"

Set:und;l p.3rs condufloi'lit p!obata l nobis ell: I. .Ch~I~.i,?m ,o~uerti in i1!am ClI: vi priori!!, conner-

FhJfic. 'Ix. ,. .• m. 1. qui:!. in pri(nol rerum CllrpQfa- fionl Ita lIod conucrl1otJC • Don crc;mone fillf.

Jium produtlione non rlJc:runr faCta ill:!. corpora qill: co r 10 non dar immediacum t1!e matuia:.

per ffan(muradoncm mlu~fi%. fed per c:r~ationl!m (cd fl.lbiicit iIIam form;!:, vr ab CA cae habeat.

iimplicitcr:crgo form:tMIl (uetunr c:JIJCl~c:x rna. ~ia ergo aeado malcri~ ooniunCb edIltlionl

lelia. fed ad cr .... ;lrionem wrins CCJDcrcar:t.Confeq. f!)[IDa:: in in{bnti etUEiollis minu!t connalIlnlifu

probatl:rr. quia forma non ediJdlur de htltctil,nili (e hab~1 quia netdi'e eft crcationcJtl impet6t;i. 6l: in quallUlm mareria teducitllr de porentia in :lau. impcdid,ao:: (uppltri per edu<lioncm • ideo ne rali

(1m id quod ex ~e mal;~ ell in potemiaad fur- cttarione plmantu~ {n initio r~tum; fed «carioni

)tUm. in adum formz ttdllcirur : bOI:: autem line abfolutam. & pcrfccbm qualem verb. ~I;[ipnlfa:

JIllltarionc: materia: iruclligi non potdl: : tum flUe lonant.cUm dicit J n principi{l ~,It"it DtiM ear.ltJ.c!I

ro:ucri:l pr:r;(:edatduratiollc;{Ic tempote ipG.m gc- ItrrltVl.dun eJ; hoe loco col~:unQ$ pe:-fc:t4m.&

nerarienem form;tjfiur: (olum prioritate natuf%. abfotUt3m Dei a-eadoncm) ideo poncndllm eft

tamc:n 6 vere forma edllciru( de: pOlenri:!. Ql:ltcria:. quod formu (ub Ibmiale$ tunc nen ~dllxit. {~

cpcrter quOd ipfa mareril (ub Vtt0'1ue fbtu con6.~ concrcauit, ditc:4e fadendo ~ & Illlluendo (otUm

defl!tlJr.fclUilb .!latu pOttn~~ lie. (qb llatu allui. en'e ipfi ctl~~firolcu r~pPQfito,quOd 6~'p~icltel'

{eu fotmz.& uanfeat devno ad alium.e:oquod no haber~& 'U:~lp1t cDc,pambu$ aUfcm vt COC:liftcn ..

educitllt fQI1T!a de: porentia rn3t1~riz. niU prills ipl2. twus.Be tontc:ntl$ in ireo tOlD. .

fOfIlU, fit in poteluu. lit PQftc~ in .aau;clle :iUrc:m fonmn'l ip POteiUp" eft i'D~tc:rii I: Ire in potrnria ~d fOrlnanlirequiritur cq;o ad c:dua:ioDem formz de porentia mattfiz.qllOd moreat materia de pOtq1- ti~ ad a&!m.&: hoc ell trafrnu'~ri • quia aliter ell CJ.uam pri~aim prius elf: in pO~cntil Calrem priorituenatur%.& poR:eain aall.Ant~Ged.a.lldi probe quia ilia tranfmutatio m~u:t"i~ Dan potcr.Ir fieri ab aJiqno agcmte crc:ato.cmn r:ffc( prima rali pro_ dutlio.& ita no fuppoDcbar ag~DS acatum a quo fitt~&: pt%terCJ. Don potent modo IUfur.:tli trif~ut3ti matcria. quia ha:cn~nCmutaritl fit medi.an~ tibus ~dcmibui, qui bus altrn.tur.& difponitdr matcrl~ ~ tum: fOIIllam ponus quam ad aliam;tiic lluem In IU~ primo inlUri produc¢batunn;uaia. lion l£Orfllm,& per (c niA.eri'.ccd. fub form;:crgD ~on ern IOCIlJ.l1t tuncedgc~"urabagenteae;lr.., albmcl f~nn~ per um~muUliooem m:neri:e. Neque fllnU ab IpfD Oeo InUiltdill,! debcbu fie Edll~;quia hoe n~ elf« propri~. I'( flll1plicitet C~c.3rc. na:c:t~ ta!ia C~tl,v.~;(~hl.tCtti)&c.quiii ill~ nee .tho Yf «anu;!. ~trni.non cbtl:E ilU ell"c.kd cJfer depeuden.s ~ produa:io':lc fotmz .1 qtla c:JI'e babqa:~&: rim ilia prOlluaio cfr« ~~aiQ, {:on~

9

..

Contra prinum condulioncm potell argui primo, qul:l gr~ri.a f & dona lupc(naturalia non yoCCum educi de pOtentilfubidli:etgo debeo; c(cari. ConCeq,eft CCtta.qul:l omne quod pradm:itur. :m~ fit ex r~bicClo;& fie ell eduBio,aut non el {ubit:. ao;&. lic ell: ClI. nihilo. quod ell: ucatio. Anteced. prob.quia iIlud educitllr de pOfcnti3 :llkllills {ubi~ai.quod.depcndct in fuo dIe ab iUo. & conrl~ nemr intra lUitlldincm, Be iph:tram mius. (~G gt:ilia itnulian;mna ikpen det,neqlle"illiclhkbit3. fed fllperat omnem "onditionem mtIlE:!:: ergo nOll c:"dlJciNr de porcnti:& '!1i~lJbl$ fubie-a"i. & rei natllulis.alioqul.n illi rei natur~1i a cuiu. potemia e:du-. chur, ent dl:biu. 8( eonn3111r31i5 gmj3, quod eft Pdagimum.

Conf.qUia gr;!ti:l in Scriptllra dicitut cre:an:cr. go fit per (:te~rion~{tI propric di~bm • quia ., ~rba Scripmrz in ptoprier~tc: accipicpda (UII!:. Antc:ce:d. pll~. v_r. cUm di('itur.2d Epbef;1. Cr~;Ili;1I cbtiJll J~f. i" 'pm"" "'Jio~" ill: JQ.CI;" thllbbm "14 j,. Ilk D,..

U)

BifJ1lJtatio,XVlll

Rcfp, 'lube:! gratia edueimr de pocencia fubietli i:lb~[iiemia1i,non naturali, & ita edLlCitllt cdndione fiJPCrnatllr~li.non n:itliu1i. Et ... d prob:ltionem dicitur, quod gr.1tia 4c:pended Iiluicd:o (ecufldum pceenriam obcdiendalem , & per rcCpcctllm ad Deum amhorem fUpetl"Ucllralr:iil. .non p:t re(pettu ad aliquod agenJ namr.de.Imo_i1l hoc confill!! porcntiaobcdimdalif>llllOd rcduci non poille ~b aIiquo agefilc ll:ltllr.ali,Ce-d 3 (upernatlmdi.. V nde tales form~ non conrinemur intra latimdinem pr~· priZ'; Be Il.1Ululis Cphzr:C,tei Ii:ittiuli!. nee ,iii filnt dtbitai'j qtiia non relPicit iIIu ve propottianara~;& lib ~liqi.lo nlturali :lgcnre, produdbHcs • Cd Colum rer ordinern ad 3geru: ClIpCm.lEllr:1lc, Et fie non ri.lnt 'pH debire ; quit {glUm de obedientilJi potentia (unt cdu'ibi)c!. & 'per ordinem ad agens (upcm ... tu[ille.Ncq~.: circa hoc Pd"gi~na bltrc1i6 aliqi.lid docuir , quia nOD fuiE cum ea cohttoot'dia citc.:!. cdllCliofiem Hlam e- Cuppouro cnim quM non ell d:bita natur~. nee de pote'ntia namrllli/"d obedicmiali educieur., nibil cum Pcl:igio in holl: p;irte fenrimf. fed ab co IOlJge'! tect;dirlit, Et ba:c eft mem D.Thom. quam etplicuit IJtu:.ft.". dt PIJWI/ill PI.8.lId J. vbi inquit ) quod qr:afifl ""pri; nlm crMtur fir muan", ljlfll. rH"fl'ff1tj~ plr ft fslbji- 1l(:IIttJ &fliiltlHl' : infofo tlftnttl grill;,,; a •• edit .. 4 rllfj""l!m CYlIItiD!1il.i" 'If/animo I.rBlill f1DfI habet '"11- jit.m in (HbitEIIi, 1It& tfficitnlt111 )11t(: 1"lml mflttii,rr/1 in IjHtf}ir hlle ',mdf if! plJuJtlin; quUd p~r aglrfll 1111- t11l'"l/: tdM~; pajJit il1 ",&1tltJJ. PCtll eft d~ tI..:l'" "mil

niffUl'alibUi. Vlllle) ,

, Ad Conlitm. Rc:fp.quod dicimurc:tea' bOllis eperlbus, & gratiatn ccc:ui in fiobii. qUarelJlif fine vIIi! merius nollm (JUlit t & (ie PIO nihilo datllt nobis. &. hoc ell' crean mOlaliter 1000ucndo. non phylice.

1 J Conrra tertiam eonc1uf.oblide$ fe(U ndo.C om.

POUt;!. (ubll~nti;dia qUO:llluum 2d formaliratc:m (na: cmnpofitioQi1 Ilolllillnr eI nihil a = ergo provt lie noll «eil1tur. Con(eq. ell pr:t[pi,ua. Et anreced .. ~ pmbarur • quia compo6uIIll pmv} r~lc fir ex: p.iltribLUquiblls conliimitur:crgo Pl':F:luppOnumuI par'Us7 faltcm prioriute mturz ~ ergo pro ilia priori non pUlum nihilJed aliq!lid pr;1:(i.lpponitur. Ad hoc autem Vt ati:io dicatUr dr~e.J: nihilo. ,vcll:'~ nliquo, non dl necdfe quOd iIIud aliqdid dUI.niC)ne pr:tcedat, fed fullidt quod priorirau: n:ltQf;t:~

• ergo fi pro ilia priori fupponirut illiquid c:~ 'lIlQ 6 ar. non fit ex nihHo.

Conf. quia p~l'fe5 non fiunt nmul CUm toto. fiqlJidcm ioter totum.& partes datur ordo.& ,au(alit~ • quia tatum ell ex p;lnibus • nee ctiam paneJ rUnt polle(jorcJ. quia tOlll to cOlJ!ponj~ur u ;1Iil, non p,mes retulUllt ClE tOto: fi enim (lIpponifUt tl.'l[um • iam panes non indigcm ldtllr~lc: ergo r.ants pr~ce~lInt: ergo Ii fit rotUln U p ... nibu$. fit c.t aliquo poli!iuo prz(uppo6ro. Ik pIiOfilatC nlmr~ pr;:rccdcme:llon ergo fir ex nihilo in quan-

tUm tompolitnm ell. •

Rcrp. neg~lldo anreced. Ad ptob,dicitllt' quad eompolitum fir Cl pmibu5. dHlinsuo. r:mquam n t(!nllitucnribu~ • conl;edo. talk} uam elf. Cubicao.i quo CQUCltLJt aliqllid • vel te(Jnino 4- ,HIl qUi rdinquatut, nega. QJ!_od aUfcm in treatione conJliruit fomulir« aCtionem ex ni~ilo , ell quod tel ~Oll nat ex: ;lliqU1 rOtc:nt~ (ubict!:ijv~l ex [mn~no If '1f1b pO(ll1uoTQ,!!od autem 6~t t~ abquo pofiuUQ ranquam ell: conllimel'lEC inrrinfeco,&: tanquam c:J: pardhll5,hoc non EOllir quOd nu ex niMo. CuiliS urio ell. quia iIIz pilms, &. iDOl conlHtuliu2. u:ntnt (c ex pane ipfio5 rei fat(z, arqlle a,ll:o c:J. pute U:rmini ltJ ill~. Tcnninu$ aUlcl1l a4 qllm; in crea • • Illah.aS. Tb~m.il'l. r.p4rr.J),Tb. Ti:miuultn.

Arlie. 111.,

tione aliquid po{iHuumefr. & Co!~in terhlinus'; flIIC ell nihil; & fuhicthim milium de '1\10 ,d\I,camr,Fiulit ergo pam:~ ipramcr,;lc!ionc qiM fit ummt~ non rlnqu~1Ii ex pra:!ilppofitis h; ip(o fit'ri, & produei, fed tanq~l~m ex cOrnpont'nbbu,$, & .collfii,. ruentibns in faao di'i:;,quia it, lib aai~;me crcariu~ lion prius fluor p:lrtc:~ pl)dpl~.m at:tioDcm,~po{h d cOflfhtur remm, fcd. imm¢d!at~ ;lttillgitllr coturn, & in co panes, non prius parres, 6< ex ciq~? UlIIi,& co quudill.uct;oclt vniLl~r!i'Jin:r produ-, " Etiua torius ends • nee pi'ocetiit a? jli:ipct(~ao ad rerfcdurn J {kilt ell pro,dllU a pimibti~,~,d [0- nun, (cd c:r: fua prim~ri,1, &: form~li ratione, e.. at!lngcmi:l ferricir in quod- pCi'!eCfltIti e!t. (dlicC:i ipfum rerum , &: \'niUt;ftJkminfiu)(um; ip~u~ clft;,qilod conuenit toti: &. qill:tin toto con rrncn-tur p,lttC9 ranquam quid illcompletllffi • & minu!! perfedum; au.ngit illM vr Iitnr ;;hquitl ipfitl~ ro~ . tim. & prove to co Vt impi::rfeC1um in p~felhJ

conti Jl~mllr. '

Ad Confirm. Rc:fpoIlJ. quod ill hl<:" ~aione creariull F3rtt5 IllJllr r;m'pam qUid ccnrcnrum iIHOtO, & clcdll.1~%. fc:,~ cnn(~curz ad :orilIDj IX nllilLls Hlo • 11011 'It quid Pla-(uEpo(itUID ~d tompollcndlliil. & c.Htt~mJum H'~flrn : !icC! cf)im partes ploJ;."o:;cdafl( rerum ordine g<';lf~f .. ca:llJi~ , & proceffionis de poemti:! ad ~Cturn • &: ddmrc:tfedo ad pedeetum. t.Unm oulim::· pCifcth(>nii tatum pra:cltdit p~r£ I'lS • '" ipr3S clu!:1r • l!.{ pertidt in elH:. Et h~c ideo ell, iJllia dr~ pcr fc primo cenueeie coli. panjbu~, aurem n com~i)ci~ in tom. c:iq\le coih:ificl1ljbLl~.& quia C!!rc en pede-dimmitJ actus mdt~liuust ideo comrnllnicallO ipuu$ elfe qllod cllmlenit tori ad pOlrrCJ vr contmt;u in tOtO , & minor!:! roro. cft rro.dIu! erdine perfc:lI:ionis 1 petfeao :&d impc&allm" & ill hot ordine prius dE Uleum qulll' p~n~! ~ id ell , elll: (OrllJi ell priLls 'ltl~m cfie pattium , qni~ parteS PIOprie nen habcm clle T ((d filbordin;utrur ipfi dTe (odi.l~ , & sb eo pauidp:lllt. C oz: tcuJ,m ordine inu~,[o pro~cdllur it p~mbll!i 3d tOftitn tilnquam de impc~f .. lto :'1(1 peIfc£hlm,&dc poten~ tia ad ;Ilium ; quau:n U~ dir POfitilltUr f &, bJ hi! i!~nnil: pancs ad conlbndum; lie to:mfandllm IOnlm. Atlio ergo, qaa: dilpolJcndo proc:dir , &. .!e Hn~ ptrfeao ad p~tfe(tllm > &: df poccnrU ad a4umj priu5 atdnglE pmn • vt f~mt ;thqllid ttJldcn~ ad ipfi1lll [Olllm~& eX ~llljrilmYnjonc:: [oUlln refuh:n; ;:,,, fie prorc"dUDt p.utes p[iDrit~tt:: natlJIOt io~UPl. Et fie prQl;cdk gcncmiQ, alt~que .:Ifrjones eau'" aiu~. At vm)aai()qLl~ proc"dic !Il£lll~Jldo to'" tum t'Jfe. & ip[um rorum f.ldl:ndo. nDn, priils at ... tingit panes. {,{ 1;;1 iIIis CQlinponit rorum , '1uia inDlIxus ipliuJ tlle non ptilh ell ~ut Farrel.tum im-mcdiat~ ipfum ca~ CO!lurhi~[ tOli. 6c im!e 'om· municcmr p:mibu5. Vt condntntut in tOtO,& (um :lliquid minus fOtO. E~ fit.: pmc~ [mmdarl& an inguntUf ."on uClIr proprittates ~ fed vr communi.,. ~ntr:$ in dh totius,&: inip(1) ~Olo Confcm~. Nee: oblbt quod eri~m in Inc aetiolle trcarina tomm componitUl' ex partibns. &. P:lI1CS C;tu(~nE lorum. qlliltenll~ ex ilI!S conftulI[: clidmu5 enhn quilJ pann can&nt romm qllidiEa!iue.:c ~ncil;;ri-4 u~ ; de lie produc;endo tOUUn 'Via ptrfctiiprusJ IX provr ell comin'"J ipf;u paries. tti~m ipJa. campofitl0 pauium caIl[an!t'. 6c ipGrmet p3~IU I;;mtwno1pID in diuctfo generc: to:lufll= • quia pa£teli ~ quill matmaliter rc IWxnt ad totum, & in potentia, &. VIol imp~fl:aioois > totum aut mud paues {onnaliu:( , &; 'Vi,z p~tli:aioni!. £t ,idavuaqlll: ill~ tautillit;»., ~ pmiulll ad wlum,& T(J.O tiU5 ad ran~$ 1'" h~nc ,,~ioncm cowmlJllLceturJ

. . H 1. buief.1

1~O '1l.!!.41. XLIP. f§c. De Cfcdtiont"" ,

unH!n'ai,eCl:c~& per fe priUs anirigit id quo~ fot- tj~m:I[aque creatio:ID~olu.tedai: eKe: ip(j tot! q1l6~

m~lius cl1,& ex p~ne totlus [e tenet, derillamrq~1e ~ruilo j ~ pet (c: Ctc~t.pa[tlbug .au~em noll dae e~c

ad partes, qu:tfll C conuerfo , quia We pro~c!lus tc:or(u.m. & [c:cundum {c. fed Vt In to.ro.~tque Ita

crcatilt\\5 110n ell: de porentia ad ad:uIII, .;.: cI,e'm~ rn:at~rl.~ non carn.ht ~jfe.qlliim filbeH~ f~rmiE,(ca

crfdto ad pc:rfed:uDl, fed c <::?fl((;1; k .. Ideo non d~t elle dcp,cnd,cmcr :l.forma ~ t_am. ab lila Cub qua.

~on fiii~ ucirlgit PilW:S, & 4emde torum, fed at- creamr, quam a ~~rc~s rucccde?ubus per gc:neraB

tin if diteCl:c torurn, at; in irfo roto partes 'It com. rionem, l!do~o, pr'o~ls fubtogatu. Et ~(I!;' non .clt:

pO~CntC5 rorum , ~ J1meti~litet fe habentes ad creauonern nihil faccrc ,fcd c:!l d;l;tc cne matm::r:.

t/fe. fe.d ,?edidte. &. ~cpcnd~?ter ~ form;!, no~ lmml;,,:

1:1. Tcrtio arguit: contra ql1amm con~lu.lione~= dlate I~ fe,eo qll(;J~ mar~[Ja [olum Iu~~t dIe ~t eM

NJIIt matc:tia p~IIi1~ non pOtcll: produc, I1lli ex 01- pOtenll.:tlc: •• ~ mr:dlallccforroa ~a:uablh ab C:%lllen ..

hila. clim 001"1 [Ilpponat a!iam prlcrcm n11[eri~m d~j!ic:ut :l.I1ima~!l 0femill:!. mc:~ia_Pt~ potc~~. S.

ex qua fiat: e:'go pet cteluoneItl ; er~o (ccundum qu:nd~ pro.duc!tut a Deo. m.ai~r~ m 1I1~:1t1t1 gc~

{c r~tipit sliquod dr~ antcc~de[1t~r. a~ eWe ~ompo- ra[IOIllS ~~ Ip,cc:u:blls Eu~hanftll:lsllit3~U produCQo

fid. Patc::tc:on{l:q.quia.c(]; Inrclliglbile qnodcrca- ht per crcauonem , nonfirperc:e:!.tlolle~abfo4

do eermineeur ad ~liquod emf, & non clc:t iIli ,lfc: lute, Cc:d dc:pelldcnr~r ab cdullione fotmz t ita

ergo Ii creado t<lllgir rnaeeriarn • dlt iIli elfe , aut quod creacio !ubiiciat niltC'riam forme ~ &; pcr

ill. ereasie nihIl pro.(hlt~t. Q.!!~d eUitlClltiU5 ap- eduil:ill;lmaClionem pr:t~ca.t elfe mar~ria: j.quo~

parer, Ii fiat l_Tl3tcWI. per creanonem ) &/onna pede ~Orl _Pt:Ebe~,rcd lIll:'Ii:Hl.la trcandl, ,ol1lUngl~

educatur :tb-al,quo ag..:nrc 'rcatO ,liC::llc lien pordi tur alllQn! cdut'buz. yt pee Ipf~m c::on[umctUt.!l'

a Deo, ~ qllotidie fit in (pt:dc:bu5 ELidurHticis. effe pra:bcar, fi'llt erearie anim;e miofiali~ ill

CUm corrumpllntUr, & eX t;1S gtncutur aliquid; Chrillo non dc-dieci [ubJil1enriam,neein [cmcll-

tunc in inil.lnd quo Ipcck~ iII~ dclinunt, & gene- tia D.Tbolll. 1:1i1lc:nriam. fc:d quoad hoc (uppleta

Wilt allq~id ex illis; mawr l Deo mncria qua: fuir,& eonfummara per atrllmpflOnm1, quz [ubli~

lCruiilt pro compoJilionc ipfills rei gCrli~: llc:.1L1C ICcmillii V t~bl ei vniuit. ~od tlt:llIplum 0111:11-

enlm in eo linnet quamius loco Ill.mri% ,Icd dit non rc;f'ugn~~c qllod Vfi;1: attio in aliquo t:l1'c

Vera {LI\)lt~n[ia marc£i:c : ergo in illo inltJnri gc- danaoconfummcrLlr per lIliam.

ncrationis pO!li~ur ibi I'n~t~ria • 130: non !lift p=r Ad inl1:al1~jaS3utcl.n :ill~u$ eenrra h_a~c;refpon. r ,,:

creationern , q(lIa cft c1: 11,11110, & tarnen fonna uon~m .qllOd maecna ptuna non aCClplt elfe: per

non fit tunc pr;~ creationem • fed per g~nl:~atio~ ttcati~nt:m mediat~ , .:s.:: ckpcndc;nter a forma,(e~

nem ,$[ educ.tioncli\ e fubic:fro = ergo po~c:lt CfCIl- iml1lr~iata in fe.

rio dad ptzcisc ad mareriam; & lic dabir illi clle, Ad}twnjm iarn fc(pon(um ell ex nuper dic!lis:

alia vcc6 a .. 'lio produdr fOrnllm educendo illam Ad tecundam c!idrutj quod per qlUm!:illliqll;;

e materia. Nco; rOt~!l: diei quod creauo t~l1git formlIfi de neue adueni~ttrem acdplc materia di·

materiarn, & d:l.f illi elf!!. ticut ipf.l ell ,~p~'!t , id u~rruJn dte:, 5; amilrir aliud quod habcbat pet

cit mct!i,:e. lc:u medianee fotln.l , a Lll1;\ produei- aliarn foml;llli • non ramen corrumpitur;tlll gene-

tLlt maeerlc dcpc:ndens. S cd contra illli.HUt hoc r:atut dl: nouo • qui .. non amittif,ncc acquirit ipfam

in primis ill uru 31lato, quando f<.lb materia fif a emit;t[cm porcmialem. quam babetad omnes for-

Deo, & c:::t ilia ~i:'r g~ll~rationc:m fit al iqlLl. fonna. m15 , fed intra ia.ritLldintm formuwnl qlliblU POB

StC:UIIJO, quia Ii lie her~t. queliber fOaM adue- teft habere dTe,rdCmutat CluCas formaics,pcr quas

nic:ns darct "OIlUIlI elfe rmteri:r • qui;t Ca~( nOUa conferuaturin elfe:NondidtUr aurel1i :l.liquid CO[4

fo~,n~ ~. ergo mUta~~tLlt ~ateru , qni . .l diuerCum lllmpi ,3ut genet;tri limplicirc:r ~c:r ho~ qllod mne;..

elle ~'~lpCtet. Tcmo, qLlt;l eune m.u~m, non con- muter eire: • vel medum eJfendi,1i veriutque ell C'a1

tenllrctur aut dtpc:ndc:r~t {olum iI. Dco pc:~ erea- 1!aJ:, Ced Ii de neue aetipi3t dfc, ita quod ant~ ncn

tion~ln aut cOnrcm.ltion~m iIliu~ ~ fed ctlam lib (uent, dicitUf gcnc[;i'i • {ell product j & G amifctic:

agemt naturali. q~od ro\l~endo form~m • i~du- elfc-,i~a quOd. aI~u .. d non :u::cifi:J.r, dicit~t '~numpi.

cera noU-Um cae: III mau:ru.m ; &: ftc mcdllilte ncunIl (cllte:nn:t S.Tho.quod human Ug lD V ctbo

t3li eire:. non i crC:JtiofiC eOn[inU3[:1, [,d ab illo nOD (olum rublilhr, feel elifta: , Ii hum:miul meS'

fie g~efantc Jep~ndcrct. ~rtO; qUiaalils cum atTumcr~tut modo l perrona {poliarctut propri:l

matc'd;J ctc;m::tur t:urn forma • non fierI:{ (:x ni- (Llblia:cm~ B.:: cxillcmia,neq;lmc:n deunerct dIe.

hilo. qui~ 6c[c:t c:r; fotm~, vrpQte hab(:1lS dfc ex net corrumperctur , quia [llbrog:u-etur o:&lilio,"o H-

illa. liu$Cundem effcfium fadeM: haqlle: matcri:!. r~

Confirm. qlli! quando cte2tUf tTUu:ria, non po_ quameu mque form3m petell. e.xiftctc,oee :.:I.d.'tqua.

teft fieri forma pet C[C3Uonem. nill fit anima~. [I~ p~r Hbm dttcrmjI1:1tam cxill.it , fed pa quam~

tionalis: I!rgo faf(ac!l: (ecundapars tonc:lullenis. cumqlle c"'tum. quanun ell:: e:apax cxiftl::rc: potelt.

~"tccc~. prob. quia iIl:t fotm3 nuunl:: dcpendens V nde mumio de; vna ~ aliam DO~ ell COt~uptio~

~ maten3.,& non Vt fuhliftcm: crgCl fit p::r edu- (eu dc:litic , Be gener;l.tlo.Ccd fub dlllerlU exillen-

friontrn i potentia m.:ll:eria;, 6quidem ilb. forma tiis, &. furmiscoolillu:niD. Et hoc ponit quidem

~dueitur:q~ in Cui produCl:ione fit vt dc:pcndcfls ~ran[mt1tationeID in m3teria, qui", (ubiefrum mu-

:t nuten;t. tatiOnis dl:, (cd non c:onuptioncm. &. produ4io-

• RcTz°~a. neg.:m~qllod I1mcria . m:ipi;l;t tlfe nc:m C:iufd:m i~ fUl c:~titate.p~tc:lltiili ••

Imrn~ I~tc .pCt ~!:anolmn, (cd mediante forma. Ad [emam nllhntlaID ditlrur matC:~I:!.rn Jlen· l,f

Vnd~ a,alO .:Iml!gl;~i m~teri3m nunqu~m eft dere a Colo Deo ~fficimta ~ qu~mum ad ip(urn

clr~no. ted. '?P~ClIl0. qll.~muis v r ;lI'ingit m:t- fieri 1 (~U (:oncrc~ri n nihilo.ftd in faao elf~ pen-

terl~nllll. mbll" lit, .vt.h(,f~ino .. qlfll ~ [M fllll~n dere ~ form:!' , quia. hi: c:ffleitnter cdl l. Vco

non POMUr mJ.rcfl~ ~n elle ~ nee reddinl~ prg- quod fi~ vr fl1bi~ch , & dcpcndms a founa> i

..luth eX p~~c ~efmlm .J '1"mI. niG yt eouiun- qUlI in gen«c t3ulz form.lis dc:pender. Agcns

tt.. pr~du~om fornt;J:, {iue: COIICt'C'.:Itz turn ipfa alm:m natur~C'.licct inuoduc.:l.t in mated~m ef-

:ter~.l ~ l~ rufum rorum a~e:tur • ftue cd~~% C'lI: (I: forrnale • & ~itlc:·f1riJm • 'lU% ad e3m (I::qui.

teu~, lip Uln (OUlmg~naetur, Vt admdlo afu t1n' non tamcn diciturp~QdulC:[C mal:e£I'~1tl aU'

que~· d· ·"br·' ~,

ll'~ ;m: ;lrgu~~tum • c ma.re~.1.l1l ~gat:l, in conli:rtJ;U'e: 6mplic;j~tt • qlli;l mill ;iI: c:l.l,da ,pum

p~cbllS Ell"lunllim,.qllidoaluIUTdcx els s~nc.; mtitaris PQ,~1i5 snatcd~ • nee ipulls COI1-

'E;ationil

Diffut. snn. Artic. IV.

treatiorii& ex nlhilc , rd CoMm forma::. qLlirefUs' dctel'minat. &: co.nmnriicae exillel'lciourt ip» fQti,& n1:l.rc::riz, & lie eompler produ41O(lcm citu in elf!;: • qU3ntum ad dctef[l;iitation~tTi exificntiz j jpf~m quipp(.: indjffcr~~riatn, & capaciratern omnium form~rum. qu~ cit cmiraI porentialig ll1atc=dz,;I$Cn~ naeurale non produen, fed hoc 2. Dee eft iph marctio:c: cum dc::pcndemia earnen I forma prouucb p:r 3gefis naturale, Vf complent~1 U:II dCICt'minant(.: dfo: {ub quo demminnre mate. ria c:t:iftlt. Vndc ligen; Ilatnralc no fimplidrcr prodUl:jE.II.UC concfcatmateri:un.ccd compler, feu de'=minat quoad elfe.

l f Ad qu~rram diciUlC • quod liecc materia 6at'dcpendens a fO,lrma. vt it deterrnlname cJie llllus,non tanu:n yt it li.lbic:do ex quo fi~l, vel ve ~ (crmino ~ Ijll~f & ideO. t:1lis dependeneia non rollir , quin Cl:" mhilo nat,Vt ~x P[;t,lllppolirojl!.: Umcn non rcddi~ lilt ex mhilo dep.'ndens,feddepender a forma. Vj~ deantllr plura de hi~ iff PhJftt:t1 1".1..O/.rt.;.

Ad COJJf.dhimusibidtm 1*'4'''r,.:;. quod non ell idem formam fieri dependc:mem 1 materia, ~ nc:ri per cducb011cm ~ nam Ii Deus reram fliba~nriam p~ni!i Cl:IJlllencrec in roram {ublhnti:!m lapldi!J , forma lapidis etr(:t depI:Qd~n; a m.uetia. Ii:d non ramen Cdila;j; , (cd ex conucrlioIic alrcriLU f;l~ ~b. !i.t Ii Deus producere~ :lic'id~n, fcp.ltatum, Be pl;lftdill~d "'!liref {ubie8:o. f~cl!~et depcnderc,nec tJm~n educerer, Ad educlu:Ulc:m ergo requirieur qnod forma fiat dtPdldelJ~ a Cubicao pC::i' mn[~ mucaaonem m.l[CUz,& [eduaionclfi podlltialif<lriH;iu$ in ~Cl:um " non pet hec quod &;(alillndc. <5: el ynialur. eti:nnli vniatur ci cum depend.enria.

ART I C V L V 5 IV.

ntHm palmI;" "~Iltfllg principli/jur, vd injlTNmmtJJ/iter poj]it ~TuJtur£ (omtfJIIIU-

eeri ~

I

SVpponcndom dl: tanqu;iffi certum de fide 1101- lam ctnturamde fad:a ~hq!lid creare.vel ac3.((e.vt[uprl.olrt.l.ollendimus: hoe enirn peuiner proprie ad omnipormriam Dei. & virtutem illiu! innniram,ficu[ dlcitu.t' lacmi% p.- Eu~ Damrllt ttl fieijli cdlim~r.!r tt'TYllm til f~~tIlJ,dllf~ tJlIl111AgnIJ • ¢i iI1lmuhill 1116 t>:U11I11. E t lIai, ,H, Eg(t Dumrftw f IIdo" 1fllJrti4. tXtt1'1J.f1I t~{tJI fllw..fl.t(JW,lII tll/I1I.& fJu!JM; t114'C_.PQ(ucrul1r ramen ;!Iiqui.vr Aulectm~) quem c:it:u: S.Thom. h"c'1I1'4f. ",rf+ quod Jicc1r crate Gtpropdc attio pdm<'tQllfz. famen in virtute eius potcll21iqua jnf~rior CiluU Cfr,lff:' &, fie quod prima fublhnri<l fcparar2 ere.u ali~iIJ pot! fe. lk fublb.nti:un orbis. &: animll1l dll!l • .!(: fubltanci:t arbh neat m;u«iam infcriorurn l;o1pQfUm. Scnftt ctiam Atriu$ quod Verbum Dei enc fa,hIL'1, vr ei deferuiret: ;d fal;ienJum omnia. ranqdam inHru.mentUm; & lie non conuinceb3Wt Vetborn tile DCUIDJe% eoqnod omnia fillt flela pn' ipfllm ~ & fie ip(c: non tnt fat1:us: dk~b4t ('nim omnia (alb dr~ p~t ipfum t:l!lquam rtr inllrumcnrnm. Vt fu- p"" difp. &1.41".1. vidimus. CJettIPm hcC'orrlnino rides CathoJica elimina( • & Coli Oro tribllir l:Ie:lr liDntm reruM. lint: alicuilll conforrio. Vt il11at:iI IIlkglflU Smp'IU''' didtu:r. Vndc inquit Alb3nalius fnm.~.1:61Jtrd. Arrillt1u. qnod CDlttltrtj& t:,.ttfn fa/i$ll D,i ,jlt~fllflJU~ Y ITb,,&' [ap;ll1tiL. lit AtJ g.;.dt Tr'nil.l:llp.,;.AI.j, 'iuod N'iH1 A17l,Ia,1II ~ ffiqHI

mAli poJfont fifo, t:rtttorM alieiiiuu'ii. ,,' ,

Diffi'ldr:l~ eft.. an de potentia., s.b(oiuti pelli, i ccmmnnlcari alicui crcatma: potdl:as creatiua , vd per modULTI caula: prindpaUs • vel.inll:rumc:nralid

In qua ecmrnunis TbeoJogo{UIl), {entcmia eil:,IJQrt poa~dati o:;rClnir.im.quz !laciua. vh:nllf',&: vt catI;'

fa priuo;jpaliHrc:are poffit.c!jntiil. Durandum in l~ dij1.1.'1H .... qui ~ffirm~r id elli: po1Iiblll:,qui~ D}lPdlitum non cUc:ndltur implie,nc ': Ih ideo torus ja.;, bor en in reddenda minoc ilnplicatiollis hu'iu9; Cir~a inllrumll'l:Ir.alc:m "I;~O ~;lul;un ctcitjorl'i$,(en~

fit MagHler '" ;,.dip. S.I:.tI#imQ, potlibil:m dTr: iii;; firll menralcm c;'Iufam cre"riOllis : dtmque (CClltlli

eft D, Thorn. Ibidtm '114.1.41'1 +'llt~ftilmq. dd4'&

if] J..Jljl. I. '11f.). "'Yf. J. &plur"~ Reeentieres hoc ipfiim dcfenlkrr: affirmar V Mqu. hie air,. (76.~.J'

in cilmquc Vt pioba.blliorem.,1ndem indinar Sua:'"

rez in rim. d.[p.to/tEl". &' '1ferqul: rsm SUllt~i'.i quam Va.(qucz inclJi,:tces r:epllfane ratic~es OJ Thoma: tam ad probandum no P Cllle dan cfC2m~ rarn , qllz ti~rilla '1lmlfe aC~f. quim '11:13: Inthumcmali, idcm<Juc= impugna! MQlin:i foFtT hilf1r 1"f

4f . .rrt.r, cirC;l raeloncltl prob.zi1i('1ti nOB daIi ea:ll~

Calli infhumcmalem 'fead(ml!>. ~i AUlnoresid

hac ratione impllgfi:illda (cquulitnr S,olum ill 4.~ J,fl.I,qU.l. eft ramen communis f<nu:nria: non polT~ dari illltrumc:nmm 'rcadonis'. quam fc:cl1tu,

ell D.Tllom. (priod rdida} ill h"c'1".;,f.ttrl.r.k

Ibi cornmnnirer eius dlfcipuh. C;lict;tll.& aliifj,p~T ifl1t11l IO~II1n. Fc:tnr. 1..(01111'14 gmtdll t.U. SeoUl:

IMtJ til .§.11t(l die; P"t~f1. Ricbllrdln.& ~hj qlloi cirar,& {c:qU1tllf Va(q.t:u .Ji!P.J7G.t:.t. NOHi'g',(d'~ lum inrendlmllj in pJ:'a:(c;n~i imp!it;adoncm Y£r~m ... 9I.ic.t~m dcpotclIEia n4ti\l;t,& pdl1dr~i, • quam de marumcnrdij:\d cretlndllm; quam D. T hom.all""'J

dcfc:ndcrc.& c:r;plic:~tc. '

Imp/hilt (TtAIUi"IItiJ ",i nAtfll1l "tArt.

Pt:tdpu~ r;l.f1oru:s quibug O.Thom. hane im~ plicacionem c:ondudit. tedt:Jcumur ~d dIU:' • qll~'" rum vim e:tplic;tt in bile IH'4f.Ii1',i'.f- &. i..(olU1''' Gem.c.ll.& '1,..~.de potclIfi4Arf.4·

Priln3,qllia a;d:io Cfcatiu:I; petit inrtinCc:ct.& e{~ Ccmialita virturem innniram , Ii fir ptindpali5 1::1:11'::; fa creandi ~ ergo r~pugnat illicui nt'.ltura: cont:l~ nire,

S eeunds, qUia a(tiQ qeatlUa ell dt~nti:difc=i prima,& vniucrkliffimaa<!tio inBuem pa feipC.mi cllc:ergo requirit vit(utf'm prin'lam. & \tninc,~hffim~m in ptindpio crc"nte: iC'rgo.!lU1li «c~rurJt comu:nirc POt en.

Prim.turio non h2b« diIJkllk:lirem inconr"q. ., red in 3n(c,C'dcl\lc,vmlc videlkl'( dedu'liUlt quo4 vittUI 'r~3riu.%dcbeutll'ei.llnnit.l.Lk?( enim virflU 'rc~1 iug (j fir ira plcna, /5( ~mpla quQJ refpkilt (olam collcClioncm emil c{cabili!. iolinic. c::lle de~ bN¢.I;llIIeD:.Id crcandum vn~m rallrum (re~tur<lrn. v.g.lc::oncm C~ !linilo,cur ~d hoc tequiritur virtul infil)ira.dlm dfe-alls lyre finitu~ fir?MOQUJ ~utdl1 coillflndi,{ciLe:t nihilo pon viat:tUf pc~efe in6nit:;!~ ttm i~ ip[a ... i~ule tic produccncc: , q~li:i in.rey l1ib~~ lI1m,iX em 6rinum non potcll dre dd'bnua lJ"ifi!l'l~

ta, quia non ell nuiot ail4nli:J qulm quz lie per"[t.m!eunda "fque ~d f(tminllm i.iilbnliz:(etmihus' ~[Jrem iinirus,& limicarus elh ago 6IJiflt via .an-il'lgibihs ~iih non cart maior dill:wda i nihilo iil Df'urn,quim i Ilihilo in efC3wr:nn.

Er conf. quia non ell jnrclJigibitc quOd fir eiu(" dcm virtUri~ crc=3[~ fotJnJc:atn. &: Q:C..ltC: Angclum~ vel IO~lm vpiaufuf1). H~c :lIltf'm lali~lIdutc(Ulldtnn qll.lm mitiori! opcdl cit, va:;! (rooo~ quim

Ii J aJU~

4

~lia, orleur ell: ipC:!. diucrnf:l,!C tccrniito;um , & d~~ llintHonc eorum fpecifica; ergo crcauo .de,cm~'nad clfca:m. &'vnjlls potillS .qtll~ ;11~~rlu!, ~OIra ell ,& rIC noll petit ex lila mIOne m6nItal11 virtufCI:l \lei opcr~dollc=m. Radone5 c:~go ?T?o_m. quibus prob;lt in~itate~ ~l1ll1S vl~mm,qUla rnfin ita diihnrj.l cit inter nihil-, & alrquo~ ~rr~,vc1 qui~ cre:trio ell. lnfluxus vnillcrfaliCfi~~s in efle, minus efficace (UIlC, _Ilee probanr creanonern cuilll1ibcl eJfc-ti:IlS deu:rmiluti pc~efe infinium virrurem . fed ad Iummum id percre creaticnem vniuer{.IHllmoim .' id dl: virtns illa que fucdt 'read 1101 torius collcctionis ernis crcabilis.

~. Nlhilornilllt$ folida. & conllans dl:rado D. Them. probstquc cHi1:ac:(cr quamlibce ereaeioncm 'clJiufcl1IT1QL1C enris ctcrcunilnti • {$( particularis,hoc ipro quod nihil prlt'CuppOrlir vt agar, debere opc'~ri inl'inita virtute. PfO quo ell: aducttlIDdUIlHlllOd il,fiuius potenti;!:, Cell vinutis pou:Q pcn(ari vd ex pam: ipfim r~i fact~ in Cc, vel ex p~rtC ipfllU f1~d. feu modi f~dcnJi; reS quippe fa~ ,b ill kip(' !c:mp~r dl: Iimirara • at finit:l,ilUo rota coll~Cljo crcarurarum quidiwi~l( con{idc~au.; Ii~ nitH!l hi Ie. SI:<\ ramen amplitlldu virnlti~.& po~ t~i1ti.i: Jlt~iHltmr ex jp(o edam modo f~ciendi. qllltcJnn d~bl!c plum vel p.illdor.1 rf;J:fil~pon~~e 1d Dpcr~tldulll. 61: qlljlltO p111fa pr:ClllppOIlt!. mtnus vniucrCalis vireus ell, quia C.1 qu~ pr~trlippC)nu.non dfidt. Ii vetu minlls pr;J:[lIppollit, plus dfidt ; & Ii.; nu.gis arnpla , & indijf,;uns pOlcmi;l c:Cl: ad tJci~nJum;atquc ~d~o Ii nihil pr;tlupponit. f~d tatum f;tcir, vnillcr(~liu~ operdtur. Q!.lare infinitas viltuli~ aJ crcandum non efl: p~nr~lIId.t I!It limiratiolle,vd infini!ate termini ,,;l C]lItm. qui prodndlur,fcd"lt irf!) fi~ri, &moJo quo producirur, & Vl1ill~d~lit,llc arquc ill<I,lfert=nt'ta q1l1n1 fllpponit erg.I rerum ens , hoc ipf;, quod vnurn ellS fjcir tX nihilo!. In hoc cnim pdl1cipio ornnes conueniunt , quod vinus , fcu potcntia,qu:e pOI~1l: fuper Qmll~m collcaionl;m cmisc:re;lti. ell: infinita. De hoc non ell. dubillrn : nee enim ali.un maiorem ill- 1iniratem luber pOtentil,&: vinus dillin~.in qw.n~ tum yinus. I\i" pol1'~ Cuper tOl,lffi co\lcfrionem (:l1tis crcabilis. SubCumimus rub hlC maiori : Scd bo~ ipCo quod aliqll3 vinus cx fila f.mnlli,& prQplia r~tiom: potell: vnum ulllum em prodll,cu= cl· nihilo.debct hlbete vim, & pou:mia!l1 vnitlerraIcm,& indiffcrcnn:m ~d Olnoem (;oU;:(!:ionclll en· ti~ cre;lti!~rgo debet el1e in6niu.

Minor ,in qua cl1 diJli CUI!lS,prohatur:quia v inns produccnti5 ) & otgcmis non lubct ;ullplirudincm. & vnillCI(alit3rt:1TI in 1genJo,vcl Jc:re.;minJtionctn & c,mfirii!lionf:ll\ rolLilll tll: lilniutionc [crmini produGi in ee • fedcx pr ... porlione .... el irnpropo,~ tiont termini ~ qfllJ ad tc:tminum ad qlfUlJ, &. m;1- tCtl;r: • k1l 11lat<.'1:i ilium principiorum ld r:tlcm r~m f~dendam • quia cum terminus. fell tes producb. non qllomodoc:urnquc fiat , (cd eJ: aliq ao tttmino ~nd: cqncirur,fcu rcdueitllr ad clle, 0P0rtl:t q!lO~ In vUlc:md;!. improporrione.fr;11 ill diifc[cmia, & dilhmi.1. le[_mini .i q"~ Jd tl:tlllinnm ad '1l1trl1, altCRdltUr mal.or v~l minor v_ittu$ ~gcnd~. ~Od li ab '1no Irnnlll!) oil iJl~non h' nuior dirtami,uJ vnum mminum ;til lJll~fIJ. qulm.q .. limn eikkm vinll~ 'iu;!: p!!Id1.,incc:r~ dilbmilll:!.:lJ. Yl'Ill'm teWli~unl po{crit vincc;rc ditbllti~ln ~ .:Ilium, 11 non fit ma~ ior hnpt'oportio.& ddlieulus in vllo,quam in :dio; "cut Ii vn:.1m agcm por~!l: vincercdilbntiam vnias le\l[~ • vbkUlnquc flfcrit ilia diibnli;1 Cum Ilmih difficllll~u: illm:ris.& non alia, POtcrit Uu.m vin~c(c. S~.-\ flc ell quod vbi nihil Pt~Uppolliw[ Old opet3ndum i ,eft zquata ,JjlLm.t~ ~ d.il!iculu~ n

De [teationt:

nihilo ad quodcumque ens.ergc virnrs qll~ pOtc!l:. vincerc diJhl1dam.& irnproportionemcac difficul4 ratern ell non dIe ad aliquod ens , poterie vincere dillamiam, f!,{; dWiclIlr;!rtnJ ad quodcumque en .. qlli~ non ell: maier dilhllld~j&: dlflicultas ~d maius cn~,ql1am ad minus procedendo ex nihilo. ProbJ.~

~[Ur rni nor .qn iOt nihil dtc:l~tiltia ncgari ua • &; rotaliscrnnis eilc:,& omnis entiraris s ergo ill illo non datur rnaior approximatio • &: dcterminatlo ad vnurn cns,qll~nl "d ,1 lind : ('fgO agtns quod prccedit ex nihilo , proccdlt eX rcrmino d qlfo zquc di{bllte a quollber enrc, at 11 qnollber dli:,crgo et vi iIIins non c 11 magis fJCtibilc vnurn 11J~m ali lid ex: tora collecticnc entis f,~Ctjbjm, qlll~ ab ornni eate faCtibili :tq\ll: dil1ar. eiim ~qu:lkm- ~attmilm habeat cmms ends f~ajbjlis > I1cmpe furam n,gationern, nee habcat dcecrrninaricnem autaprIoximationem rnaiorem ad vnurn quinn ad aliud, Ornne autern :!gclls habet vireurcm [uam conformatani dHlami:t,& d~tc(minadonl q1la: vcrlarur Inter rC(minujn iJ qllo. &. ad 1"trn, "ndc:: educendn ell forma , {!(.. (jmilit~r inter potcmiam feu [ubictlllm ipfum, ~ form~m • quia inde [umlrur propotrio operandi , & ex prgponion(: maier vel minor virti!!. E.rgo ilia 'linus qUot op~'r;ltUt, IX produeie aliquid I:X nulla PWPllrtiollC, lc:d ex pLiro Iiihilo,ope .. raJi pordl ex vi fua qucdcumque ens,qllia ;tqtulis dill.mtia, & impreponio ell inter nihil. & vnum ~ns,:irql1e inter nihil ,& quodcurnqae ens , &: fie vinus potens ... incere dilbntiam, & improporrioncm im~r nihi}, & ltiquod ens, deber cl1e pOlens vincere ~ti;lm, & impropcreioncm inter nihil, ${ qucdcnmque ens j & Ii~ habere potcnti:un.& virrurcm fuper ornne ens.

. V~~c~: non ell~_ve:[lm qll161d ~~ ;tquali$ Ji!l~~- r tra , ...... Improportlo inter ru 11 ,<'< vnurn ens mimmum, arque inter nihil; &. ens. maximum. o..uis enim capiat non el1i: maiorcm dil1anriam inter nihil.& celurn, {eu AllgdUrl1,allc tatum vniu"rCum .. qll~tri inter l1ihil,& gcanulTI milij~ Hoc enhn vid~~

ttl r ['fie conna iprllr11 lumen udollis,. :lrqu c: :ldeo fllndatrlllS in re valde dura conclufionern nofiram, lci!. quOd ld r:rC:3ndum I;X nihilo quodcumque cns,l1eceiflria fit infinir.:l poren[ia ) &. quod fir dilbnd;!. r,lIlt3 • &: t;lm inflnir:l inter nihil, &. foftIlicarn,quam inter nihil,& rotum vlliucrCum.

C;t:t!:rum hxc r~fponfio pro ted it eX in6rmitate imngil;llnollis , qua: a grllcr~tiom: rerum paralogi::z;1t ad ctC:ltioncm t;l: nihilo: VE cnim nat granum milij, vel formica ex pra:paratiol1c. &. appararu corum qux rtquiruhtllr;ld ltd ,oniifi:clltiam, lieLie fit per generationcm vel anern. &. Vt fi~t ea::lum,. vel totum vniuedUl11 eX pra:p;1I:ltionc • edam matcria:,& tomm qua: rcquitllnruf ad eiUi c:ompo1i~ tiuncm.omlllno dlcrpra:porl:crum ornni lumini rJrionis,ranUlm apparattlm, & dilbnti3rn requireIe ad v-num eifcti:um quan[JIm ad alium.Ctf!cro\TI in 3gente ex nulh pr:t paratione-. &. applralu matcri:r, Ii:d producente (OUlm, edam dt conuaip(uln lumen rationis It Itt-ingcre. & coarfr.uc eillS pou:nfilm ad "'uurn detcrminatlllll ens, porius, quam ad. alilld,lllppofito q\lod operalu[,nihil przfupponcndo. red totum operando.

lit ratio id m;mi£cile conuindt • qUia vbi nulla pr.t'paratio vel apparatus m~rcri;c rr.J,'.(\Ipponitllf. nnn dctermin~lur 3gcns.:ld t311111m vel [.1ntnm cffedum prodllCCIHlmll ex ;lliqllo cxtrinfeco.fcll 1:1: p~ifo Cuper quad oper:llur eim vinus liqllid~m' nullum rale palhlln vd mar~ria datut: ago qnod. QPcro:mt gnnum arcll;t.. vd opcu:tur c;dllrn,aut tQtlJtu vniuerfllm,non ell ex dl(pofidone materior. f~d ~J; lIlefa yolu.rnarc > &. .qctcImim:ione ipJins

ag"llli~:

Vi/lmlalia XP11I. Art. lit. -lej

~getirh·: ergo epcner quod ilb virrus dde fie vrii- rionem, (ic~!t Indud~Rtl1r in rdiquis entibm; Jic~c

uc:r[:djmf!l~,&: illdilf.:tClis ad roturn ens; 6t]uidcm iHtlo granllln fit minoris quandraris. V nde Ii ad

ab C"lIirin((.'eo pallo j vel materia non dctt:ntlln:UUf. pmducenclun1 vnurn granum, &; fotmie2m,prQ1;e;.

vr raumm vel t.lle tOS prod!lc.~t,llcc in ip(D nihllo disur ex nihilo , OP(lfW qnod nlJllmJ1 ~11 iIlifpr:e-

tit ,maior dilbmjj. aut iml'fo~oni(j;ld multu En, di~atis (uppon;uur, f'c:d omnia fimt , IX fimillr~lli

qn~m ad p~Il'llm, ~d miglii.ll1l,quam ad parullln, fi.:lt,a:hlm, ~ 6at Angelus, nnllum ~X pra:dicli~i,"

tUtU rotius entis PU1:ij. & magni iif pur~ c~renii~; cius comrnunlbus vel El;Urillul~ribusfiJPpD")iiIur.

& Ilegado ; &; Go:; non h.,b.r rnaiorern ,o~pialio- f~d omnia fiunr:crga quo,jd ipJ~in fubJhntiam rtf

nern aur d~t:rminarionem erga vnum, quam erga fadr:ndalll raiitUrii dllht a .!lilli/a gUflllffi mdi;,

aliud. Ab in(riil(CC;t aut em ratione iphil' ag;::nti1 qulm tatum .;;a:=h,rn • lir;ct bot; in qUjmi(atc:t!1xcC~

noll porefi 3c:cipi ilh cO;lrCl:jlio ~ & dc{~trojnldo dat j qtli~ nnllum pr>t"dl,amm c[jam commune,Be

ad CtC::llldliJ1i vnam fpecicm rafHilnl cnris, & non g~neritum fir in vno.quod non fiat in alto, & hor=:-

a]j1tn, qula mio operandi in ~geniC non putdl: perCe pdmo,qwia non lo/i\m Iir.pr:rdiQammgtnc: ...

h~bcrc pro fornuli mioliL! opcflndi ipl:lm fpc- rlcum vr (:(lmcmum,&:: idenrific~'ilm !;111m (pecifi.-

ciem,&: ad cam d~t~'min,ui,& coarl1~ui, 11 primo. ca,&: raricne (pc.cilid,(cd per {e, ¢.: rarione Cui nq

& per {~ 0PCf.aftl( ex urhilo ,ql1ia fie oporccr quod quia per fc non pr;t(upponiluf gr.adus gcmrjal~p

pri~Q , '" pd (e etism 0pat"fut rationcru g~nt:d- curn nihil fUppfilUltii":ergo pet lent, 5t :nitCm pei

~am,ll(jn lo!t)lnq!latcllll~ ell ecneenra.n (pede, red (e liunr pra:dicJc;z commL1nj~,&: gencd~.i. honmi-

p~r (c:,& dircar:. quia non pr~(ilrp(jJjit illam , Lcd JIU~quiim 'p:lUitnlaria:ergo jg~nS"quod ba8-Q£ Vi,~

p~r (c fltit:ergo non r:Cl: fathu:l pumo, & per fe,&: tnrcm fadcnJi per (I: gtadum ilium,&- p,zdlcatunt

in qnarro modo tpccici • leu ranonls Ipccilic~. (cd geneneum , deber h.d,jt;"re virtmcm;r.d f..,itndum

edam {~rioflis gencricz,imo. /!{ fariotii$ g.c;m:r~lir- quodcumquc pr~dicamm CpcC'ilicum (ub. gcnc~

umz cnris.qul.l HlUd ptE Co: facit r quod per Ie non eomenrurn,quia cius virtU~ non lP~ei6~ulri& de-

(uppo nil, pef fc: autem nihil fuprollit : ergo per fc rermitlatllr ex tpc"fico pr.t:di'~tof ftd vnin~t(WQ'

c'i~m gelllu f~cit;lIt mlgis pDndcuhirur in fcc!ln. ef], ... rpore rang~tI~gentralcm radonem Commli-

d. f:teion,", Ee ddndt quia' om ne agens ill fUa in- nem, & r¢[ Ii:: f",icmilbm: ergo non eftcoard~

frinfcca virmlt: commcnfurarur rroponioni,&: di- nnn ~d vnarn (Pt'cicm~ ergo fi non folum gradum

ibm!;&: vmcendc inter tcrminf.lina 'l,jU, & rC[f'rIi- gcnerkf.lm 1 (e:d eriaffi ~n>llogllm. quod eft gr~dUt'

num ad q,unJ,liquiriem ad tiLl; rarioncm, & virtu- entis.per fe fa'i~; ad Offini:! tub enre (~dibili con ..

rem peninct nun lohlm rc:fpk~.c rermrnum ild tell!~ vniu~(~!ie~(cm heber, qtlo::t ~Ilcbmrrr:hen: ..

'11Wh quomcdccurnque , fed v~ ex cali ~milJoJ dere , Be rdp!l:cre cmne ens btbbile,& 'l'lnuJ re-

'lUll fJciclldum ,quia. J.gcns non {olihn. re.j1icit ter- {rici~M omne fad/bile inlin1tot c:fiJquod amp!lut

minum , fed vbm. qUi res f;,dcild.l cll,U (onl,- ex; (cq.mjonc mallif~l1um ttit". .

qllltlltf'r dHtamiam ac proportioncm,qul£" eft inrcr S.ccnnch ergo f:uio, fCIl principilim probang im- '1

rermm urn a '11l~,$i: ad'11fem: h.la: cnlm eft vi a I:X poflihilc drc quod vimls ali'luJ Ctel~a ~ lit per fe

v:no ad alium. Ab iIl:oaurcm rcrmiJlo J qm',qui d~ cr<:~~illa ex propria,& natiu3. vlnUfe,(<iuqtlamcJ(1.

nibilJunfl iOlljfferC:lifj~,&: improponio,(ell di/lan- fa prindri1li~. p~ttidp~ta famclI iDeo. en quia

di! ell ad vnum rerminum. fell ells cre;uum • qulm act io CfCal iua en vniucf(~liJIiffia, & inHuej)$ fplum

:td aliud • & :t"ql1e indi ff"remcr Ie- b;d)~t ~d hoc. di:- quarto modo pa f~ : null:. :lUtem V'U:tu:. c.rC;:lt~

quiim ad iIIud • dim U( pura n~g;ltio omnium.nee pOfclt dTe prima. & vnhlClloliiffima in inllucndQ

elf pUI"J n f'g~don C" pollit duci , ~ inchoari via ma- ell~.Dc hac :lUt(,1D propofirione,quod eire eft pt,lo-

gil ad boc dererminarum ens. quam ad aliurl.red prius. & ref fe I'rimocffdhli Dei, pllltailIxirnUf

fo!um ~d quodliber ens • qub nrhil flJpponi,ur de pr.cctd. t07m d.[p.S.dyr.z,. qllo't hie prz(upponcnd ..

enre.nequc in pote-nti,1, neque ill ;h~hl • fcd rerum {unto Modo (olilm nporrct videre,quomodo err ...

tie. Ergo inttt: iltos dll0S termino, • nibil CJ: patte lio rcfpiciar eire e"ill:enti~ • nOn prove rale. qcl r~~

terminLi '1"11, aliql.lid ell: p.J.ttC tcrmini Ita tfH~m:il Ie; v.g. provt ell:: hominis. velleoll!J • vel bpidi~1

nulla ell: dr:tcrminar;l propnnio.iX dl(i:dnti:ud hoc fed ablolutt' lhlmdum omnetn ge:nculltatc:m

dcttrminmun ell$" potiu!.quam ad dlud, ad paruu. ip (ius dfc. lit fecundlltil ~:dt'm inBuxum in dlis

quam ad m~gnum. Ihgo Ii vimu age-nth in [U~ quod p:r folafD {illp~nii()ncm ciul • res annjbif~bi.;

perfe-allmc, ~ f''IIione cOnflT.tilatur dllbntitt: vin- mrnullacntit:lIC',:lutcfii: rcman~nri:".IlI:quein>lalll

cend~;. & perrranfcand,;: i termino ;; '11111.:Ed rer- neql1e in porenda. E% hor: (:niUJ. do:dg~c!l,1lt

minum..ta qHtrIJ. b jlh dilhntia ell it~ indilfa-cnlJ duo.

& indeterminau ado-ornnt: m!, cci.:lfII '" ipfa' vil:n.u PdmlTm;qucd ar:~ti!i.'! pore'nri"~ deb:t :Erring«;'

illdiffcrf'fU debcf cITe ad ornne CI1S. Vodc Ii ex r3Ji omnl"m t>ltiDncm entts in dreau mm provt COlla.;!

rcrmino it I:jlili produdt ~diq!Jod ens. ~1Ue bcn~ II~IIU in we ,vel ill."!; r,lfioflr: Ip~dfi,~.rel1 pardr:ubril

potdl quadllbet produccre • qnil otd quodHbct in- fcd (e'l!Odu,t1 gf'netalr:J;n rationcnl rnlis ; &. lie:ld

di ff~ens dl;&:: jjcut rerminus it qu~ r:II indjff~reil' Omllr: rns crcabilc dd)~~ eucndi,

per nr-g:ltioncm, ira I:fficicIIS per polirioDcm.non Sel;llrIduflJ, quOd ad erelndum ell: parr~ a:get!tls

porcmialimis, qUill non el1:: nl.Jtc.ria/~d aClwlit.lris ip(a 'linus> {eu furma agcndi ~ft ir. exjllmri:i;

qUia ell ~Hicien' .15l confl:~t1l!n'l:[ dlinditfc:tenda quod nulli (rf':ltur:t" lOJlllCllire porr:rt:. Explicatut

vniuerfdirl.!i~ fuper omne ens. hoc;:N.m vnum q11(ldq11r: ~g~ni illud per fe,&:: di-

6 Dcniqll~ dl{i.l.mi:l. (1:11 improJU'nio inter nihil. rc:dr? did, in aHquo etfcau, Ql10d non fupPQniti

& ens. qnodcumqut i1!ud !i(,n.on reglililtuf pC:IJr:~ nt-I; aiccri callf~ rcmini , a. cUhl~ com:urfu dc::p,,"-

m~gnnm,yd puuum,m;gi5 , vel ruillll$ ipliuJ rei du , it;) qllod licet plnrts canfol: ,onc:nrrain ad aJi~

prodlld"z,vr quod fir gunum milij, ~d alum in- quem dfeClllm. fa.men V"l1.1quzque dSeif pCt fli

tcgrum,fcd p:n~5 hoc quod terminus ;. filII dHl~ primo ;diquid.ql.lod ei paHknbnrer cO[fcfpondet ..

ab- ornnibtu ptl:dkuis indufis in re prtJeillccntb. vtliuttf~io[" quldo:m c;lul:l effidenclo id quod voi ..

&. nullum corum [upponat.(cd o!flnia fadat:. in uetGliofls r:Jtioniseltin cffc::Clo. p3uicullri$ .,~~

hoc enirn terminus.i ''''''' qui cit nihil, zque dillat id quod pimicnbre tJl , Vt!lIqllzqUr: I(:'nndilm >-,

i gr~1l0 milij. & i\ toto- ca-Io t qllia f'fi;!m in gr:mO propdln~ r;uiCfltm Ii.I~m I I'c:mr~f ~Ilim vniucflz.o ~':'

tnilij • &. in <lrCn3 rtre~ induJunmt {hit ptzdic3fa Jiot<;s dlcau~.« qui ~d pluta Ir: e:mndunr. ~ ni-

~ gmtt"c fuprcrno. &. ~b "IUC y(qw; ~d indiuiclu~ \laf:l.!ioue.as Ullin t~~(¢\p\"lildm. V n\l~ vaa'lu~",

<i!ie

:1.6'+ §J.!!.ljl,. XLiV. esc. D» ertatiane.

qne c~ura qUfi,nto magis pj~timlatis,&: dct~r~in;l- creathlUI ira ell: vniuct(a!is,& Iupremus • quod rc~

ti!tll:,rat:ito magis dependct a caulis [Llp~rl~ob~s. pugn~t compati cum ilIo dependenriam ab alb.

& OIIlne~ caur~ .:rCat:l: lOco, & i!l:a lubordm.J.~lo. r:au(a,oec concurtum akerius I;j,U[;J:. fcd ipfa debec

&.acpcndcl1tiil tam c(,[i:lltiJIi~, &. p~r (c cO: in ,~uw dare return clfe , &. roc.J.tit~r • ita qlldd ti alia C~lira

us patiiCIlhribl15 • sc dctc,miMri$, {jeut ell: etlcn- coneu,rir,dcbct dre eX C~Uf:lliollc.& panicipado-

tial~ III dfeil:iblls habere dil1Cl:fa pra=d.ic.ua. fer:unw n~ eius. Paree hoc; quia inflllxli$ UCath.lliS dae to-

dill~ qu:e. cortclpondec diuet?~ ~~ur.s , Ii'~t ignis tum elle ell: nihilo , jr~ quM per (ufpcnfionem. Be

~lIi gcneratut. corrc[~ondet.· 19r1l gcn~ralm f~"un- rcmorionern tIllS iilf!ulI;Us decidit res iu nihilurm

Urn;r.tdoncmdm:rnl1lvtam~ & pattlr:ularc/n [uz crgQ non pOtc:1l: a!iquid ex parte illius efli:.& ilJius

pedci; fie coiro fit ab igne.&: non ab alio.agcnec, dfdlus correfpondcrc alted cauf:!:, IlI:C dcpendee

&:;J~Cll.nJuln rationem corpo:is com:(po!1~~t ce- sb alterjus fupcriorh concur!u, & inflmm,quia li

10 I?I (ecunJilm raeionem enns Deo. Ee QI1l.1 Deus d~pcri'dcr~r • non polfct ex fob fllrpcnlioiic iliflu-

pr~'!lIdt Cub ratione It.1 vniuet[ali , &: communi; xus creamisdccidere res in liihii~~ : rcftabat cnim

ipre fqhH ,""u{licit· dare e(fc dfcd:lIi ab[oluci!, Be. rc~CUtC\U ad aliam caufam fuperiorem, cuius inllu~

Jimpliciter, -:tii:E ycro caLI(t dant eire ex virtL\te xus II non rolleretur , res non, ptninu denrilcrc~

ipUus.&' panicipando ab ipCo hoc qnod dl: cauc.~e. rur : ergo rcpugnat qudd influx lIS 're~tu is lir de-

11l.lI~rgo r:",u(a dicleur e.luf~[~ elfe pede primo, &. pendens ablilio Cupetiori, &: non fit fLlprcmus,li~

t.Ulq1f4n1 p!Qprium cffc6tum. q\t% ill aliquo effe-, quidem debet efll= ralis quod ex [~lfpcnlionC'!' dUI

du c~ufat eerum quod pminet ad elTe I &; omnia res :lllnihilcmr : cf,lw=lpond;nt cnlm Gbi muruo

pri1!dic3tJ., 'Ill:!: q~omodoc.um~~e elf&:: p1rcicipal1~. treado I IX annihilario ) vbi ~f1: ctI::~tio C'!':( nibilo,

iu quod de to quod dl c!1:.l1Ihll fupponlt ab alia r:~lfado creationis c:1l: decidcrC'!' in nihllllm, qUia

c.auf~ attad'wn, f~J totum fa(;i3l. quia li ,.Iiquid crcatio etc influx\!$ todus eire ~ & Icmut!) inS1IX1l

{upponir,vc\.'lltcri !;allf:l: remittit • &: d corrdpon- totius ~lfc.annihibtur.

d~c,ljln noll Jimplil:il~r ,IX abColmHa.dt efle , fed . Ell <Juo ptobmlr m~lljf!::nHc:cundurn ,rcll.qnM

loltim aliquarn paukulm:11l rationcm effendi.EIli: hie inijLl:nlS tutiLlS ttk folunl poffir tlli: 1 Deo~

Ctgo in quacumque ee ell: propriuHIf:du$ Dei, quia. ,!,l)illcrIaliffimll~ ell. Vt ait S.Thom. iII1l7/.f.

{ciL dIe Ilttlplir:itcr I clle VI C'JmprehenJit omnia hlliul qlj, 4f. Er tJtio dcdudlut dare:. quia illfillxU$

pr;edicaca, etle non (ctllndum aliquarn patc1c:ula- f\lp~CI~l.1S. &: Jcpendem a c:I.ufa (il~ctiori .no~ po:'

rem rationem clIcn~i. alit fc:cllnJiim aliqllem gra- rcll: clle crcatus,(.:J ell pruprlus Collus DCI; mflu-:

dUI1l iJlill:; clHi, , fed fcclllldilm omnes ] & ftc ab xus ercaliuusefr ita vniucrflliis in ipCurn dic.qnod.

VrliLlerGli hlflu:r:u dcriuari dicin1t. quarenlls fit;Lb Icp.Ugll~ :jdlnit~c~ confor~ium. &d!=pcndemiam

agcnu: quod nibil de illo ciTe (ilpponir • fcd eerum ab 1l1aU~ filrtrl()m~gcnns. & ,auf:!: : ergo repll~

fJcir , & fi ;lliq\1~ alia (~Uril rliCiUH cum ilia 3gc:re. gn~t qu Cd htin BUlLIS ucarus jo & creatiuus , feu

cit· qllill hec (;lufa p~l'tidplt ab ilIo hoc ipfum quod lit 3. taur.l crcata, qoi;\ caufo1 crcata elfcmillli ..

qllod cit r:~u:rafe; '" fie dkitIlt qLlod per fe prim~ eer ell fllbordhma cauf:.: rup~'iod.

til dfcdus t.~lis;;Lgenti5,qui~ in tantum ell dfetl:us Dices; Si influ:CU5 iIle ita ~l1 vniuerfalis qu~d 9,

ill qualltuLn lit,& non (upponimf, & Ii ql1o~d om- ;mingit rotum dIe,&; loralitc[ t ita vHOrum filciaf~

nil /iI,60: quoad nihilJilpponitur. (it per fe, ~ di- nee rc!inquir '111od aliquid Liat abali,l. C"~ufa,(~d to-

ICae dici,ur dfc c!fell-us taUs agends, &, lion per tum quod in dfctlu c[t, fadt: ergc in8Ul;us Dd

aliud.fcll r.1tionc 31retius pr3:d;catl.,vd r.ltionis :3J- non ;Id!~ilt. er :o~ f?Icium. akerius ta?~lqui;l.fi r04

iund~,v .g.qui:u~fl: cUe hominu,.vel equi,out ignis, rum faclt.& IIlhlllllppomt. nee fCIIltnit alren cau-

qui~ hoc pcrcinct ad produd:ionem elfe CtC:!U1dil.rn r~:fL.lpCrll\lit ergo quxcumque alia caufa. Std non

dClcrmin;lum formam • & tafioJiem. «. Vt corre- fuperSuit.liquidem cum Dec erism :Iliz cilllfot; co ,

£Pondet dct~rmin;lt~J& particubri cauGt. Vndc eft. operantut:trgo lignum efl:quod ille in8u~us m:a-

dfetlu5 cauC:t ctca~:e tltionc fO!tn2 cui adillllgi- tillus non dt ita vniuer(alis quod omn em rario_

nsr eire i lie fic tt;m{mu!ando form:Lm J facit edam ncnJ faciendi eifc r:omprehend:l.t,fcd a1iquid rdin~

elfe p<;~ trlllfmu{;l.tiollcm.nQn per rc tOtUm dIe in~ quit Ero alii, cauCis; &; iie fUndall"l""tllm nQfimm

JluendD,vt ponda-allimus rit.dJ./p.8.4Tr.l. non tub6 nit, quali nDn lit r:ommunicabilis cream-

S Hoc (uppofit.o duo reliant probanda. Primum. r;e illIlLl;(uS r:rclndi,quia dchcr per creationcm ro-

quod .cHc hot: lnodoconlid.eranlln. (!.: dc:fcripmm [Urn tlfe faeerc. IX omni modo f~ec:tI:.nc!c furro~

[olum p(Jffit neri a virtute erc,ulna.!'Iee proprie D6I'e quod ab alia ,aura aHquid fiar.

crC;1t quod lie non produci[ ciTe. Altcrum eft,quod . Confirm. quu ,auf:.:- Cf"atll: quando proilucunt

d\e boc modo (umpu.nn (olum dcnuari porea: eifdhlm de nouo, vertl fadunr; & dam clle cff'c-

a. DI:O. nCe altc:rill$ call1:e e[tarz clfeClus elli: po~ aLIi ,& d.ando etle illi qnlI1;:umcurnquc lecundum

ttll. gradum infcdorem) ~iaIll GmneS gudus. Be pra:-

. Primum oltcnditUf, qUia ad a~onetn nibil dic;U2 (upcriora elfe rccipiunt:ncc enim gradu5 in-

rrotfupponitur.qlli~ ell: ptoduaio cx fiihilo : ergo fctior fit fcortum :1 gradu fuperiori:narn gradm ifti

tot11In t}aod. ell: in df~au de eUe facit. Partt eon- non dittingu1l1uur)l~d runt ead~ res:ergo eod~m

r~qllenli;l..,JUm quia quidqllid 110n fupponU:ur fa~ elfe gaudent. &; fie quifacit vmlm. {.lot alu:rum.

Cturn ab aliqu~ callfa·. debet ab ea fieri. ~Ut rdin- Non ergo dl: Colida iII~ dminaio. quOd voi agc:nti

qllet1lr .in.feaum : ergo (lura qu;e e~ nihilo opera- eotrcfpondet dIe CC,llndtun v nllm grad urn. &: alij

lUI $ m~~ pr%('Upponit faClum : ergo rOlum facit~ fetunaum alium.

tu'!l qUl:l. m811xus l;IeatillUS laii1 dl quOd per eiw; RerpQn.quOd in inBu,;u cre.uiUD. & vnillc::tf:t4

f\1lp~nlioncm f~~ :lnnihi~tut ; ergo ex rali iollulll lilll.mj) przdpllum quod vrgcmus in pr;rfcmi.cll.

totUm elfc pellde, I Gquu.km.u CllbthalH~mHi\ls qllod ell: Cllp(l~mUS, & illdtpc:ndc:ns a fllpctiod

nibil dcetTe (Iffil.;lutt : et&o faciuOllltn eire f ecun~ ~aufa .1 it;l quod repuglla.t cj :oIdmimre conCQnilim

dUm ornnem n.ti?nci'Q c:mis. ttquidem Ii lic mm c;lufz.&: inl1uxud quo dcpcndt'ilr !n opcrando eo

f3Ccf(:t ,1'101'1 pullee c:tfob (Ilfpenlionc tJ.li, inllu~ quOd Ii en etcatiuus;c!i3m d~bct dIe annihihuiuus

XIlS :tnnihibri ill~ c::lfcGhIS : mdigcm. mitn ctiam p« fol:lfll, Cui rufpenlionen'l. a~~$ (:tcatillUS non cit

a1tmus QuG;- inJllll;llm mnout'(i. ti ex alia tili:\m quOd Veto ;a.dmimt caufas in fer iores dep¢ndentcs

aQf:l p~ndaCl [«Ulldum aliqw.m radolkm. e(('c it fe.& quibu.s ip(a ~aufa ~niueIfaHs cornmun.ic~t

iRins, df~~. V n~ v;lt¢\'u fit quM iD.81l1Us hoc. quQd dI: I;_C • ~ ioBuere • n!;1D ~Il cQnu.a

. . vniuataliilimim

-

Ditpllfaiio ·'}{PIlI.

; \1mucrfalimmaM :tattonem inllmtus Jluini ,.fe'd , i'ro illo • qma,jhtcr ali_a- 'Ilia: ,cau(at ilIe i in~[fxus.· ,;ft'luOd caurz iriferiorc5 fint c~ufa(-. ffcc-iu ei! -aI/quid pra:Cupp'ouit ;- alit eX' illi!~ a:dpit ; fcd tatum ql1od'c~l1fam ;'cf;zH~is.:; Vride(Hll:'lis 'Ie': 'lit 'allnihilnte'aliqilti:t'ta\i(a~um pet getlcrilti(fncm ~'~eaLifa inferio_tf ;;~II:~~: ~ bc~e_ ,pole~ ~}P ~ lfe l(~lo caufaretnr ,'& mne ,pcc' ·fulUlJadll!rI'cljisn. !fl~x1.il I:tiaW IilfpenoitDei'i'J i ~f'etiorii~~jQ''l9',n~ 'opererttur In eife4nm quem IpCC annlhdw"! vel- 4et. Q20d ramcm,' non potIer C~ilC1' cl't'ariuitdi 1!:lfu crear;f' ; quiaG~petldi:nsc«t:t :l fUFrlo.ti cauf;i di l1in3,c:uiul~nfJuxum liJ(pendert'pcr {e non potrcq ~ .r.~ pet Cui concurflls r~(lfen(jontlll;{r!:s non annlhllarcme • quod ell manlfdtum fi'gnnm 'no elf e concur(um creatiulim.Liccc- allrc infitliUU 'Di:i non lmpediat cauCas- infetiotc:>lcd iLluli'r.r:l:mc .qlJando operamr erc;md.,.no potell admiltere c:6- {otdum, I:dam caufz inferioris > qilia. creaelo nihil relinqillt in efi'edu,quod S.2t ab alia Ci1u(a. cum faciat return ex nihilo. nee fubiedum aJiquod fllpponit circa quod poifctcaufa Cieala diCpoutiue iI &: irtltrllmem:lHttt fe habere, v( lhrim dicemus.

_ , Ad Conf.Refp.quM quando forma aliqua prodUi::itur l parri~ul,ui agetc [ceundum gradulil deccrmin:ltum,facir ~Jj05 gr~dlls,& prot'dicata in u!i re c:onrenra.& identificata.n6 per fc primo.& formalirer, fed ldentifice,vt fLlrtt enritariue 'IUrl cUm illia.&- per mDdii particp!arc,(til.yer [fan(mtJlaiionem mater!;J:,ac; per hoc non omnia facit,fc.ipfilm fubiettllm,fclJ ens porenrillle, quod cit maleria. Y t autem eilo pr~dicata (upetioraaiam per fe lianc, optranu cauf;! panielllaris in vinute cOIl1f;c (upenoris. cui u.nquam alriori conilcnit per fl: Eefpj'e-~ re vnillcd'aliorc:s drc:dtls,& rationes.

ro . Secundum alltem quod di:timus fup";', deduci ex iIla rarione ~ cJ1quOd aifleilti" fit forma pet (e prodlJccndi dfe • & crcaodi ,q:uad nlllJi creatt1r~ cl!tmpc:tere pou:ft. quod explic:auimus cit.di/p.8.art.;. quia in vllaqllaqm: re fonnalis rado agendi cit forma ilia qua na~ura ralis rei COIlHituitur! natllra e!llm eli principium mO[IJ~ • ~ . qUkti>. Exdtcmiol autem in nulla re creata potell eire fotma conlliuuiu;l nam.;!::. cUm omni creatnrll: aeddcmalis fit ~ & 6c; potell: quidem dfc: conditio feql1ilk;I vt founa opcn:mreifctliue,quia quod non eft,nDn opcr:ltur, non ramen porcH eire fOrlna • IX ratio operandi, quia in nUnill:rc~tura potel!: oatllrJm c:onlliruete. fl;d ci adllcnire.camque ClI:!U cau(as poner-e, quod eft pr:rdic:atum :lec:idcntalc:. quidirarcm {upponclU.noD conflituens: cr~o neque porcft eOl1lHtucre forma:n principiumquc: agendi; (tc:! ilk dicirur clfctlus perfe.&: in ql13no modo ;!licuill5 ;'Igc:ntiJ, qui coudpondet fOl'malitct.& ~<1:qU;1EUt form;t: ) quz eft ptincipiulU opc:randi,quia lade ("mituE: formali, f;JrlO efficicndi c:onducens, & c;o~ptans prrn:dlionCJn c:ff'edl1$lpti c.lIlf:r: ~ ergo rcpugoar quod cITe feu exillc:nfia fit c:ffectus per (e primo,&- in <t-- modo :l.licuilU agCIJ!i~ creari,quia ill:lplicat quod :t1iquod :!gens c~camm hJbcat niUemiam pro forIn:l. fell principia formaJi agcndi , fed fohirn pro conditione.R.urfirs in crc.trionc: fonnalu nti(J agendi ell ipfum dft',q'lia «tacio non r~rpicit h.mc vclillam quiditarem.t3le vel talc eos. in quanEllm ralc. pro mione fQmlali,Ced totum ens. arqrte ad,~ baba form~lcm raEione comp[cht;udernc arnot; ens) &: hoc: {olum ell effc:c:rgo fOEIJl:dis ratio qll~rn terri-

cit eteans primo,&- per fe ell eire, non rieur in ge-. _

m:r.nionibw,in qniblls ~fpici£Ut cae y[ c:onfecurii. 8.: allig2tUm alieni fo~,& jp vi form;:e qlfi'r pro~ ducimr,i!l crcalione :lurem refpicitUf prinlo,& per fcdpfum die. forma aurcm,& fpc:(id rei, vr qllid

illllll.;'S. T:hqrn. if I J.Fd.u.D.Tb_ TomU5 M{U.

::Artie. 1ft. . : g~

cohlen~ii,& fubietlii ipli eire. Ergo oportct quoJ forinl fell pricipiilm' fbrfllnle~ilgcndi in prilJcipiu ereanre fir etfe.cc'l1 c:xilHhil:hzc attrern in IJlllla re C'¢;lta pmel1: 'eIrc forma; 6& principium agcnai,niJi tannirn t:ondkro,ql1ia in tecreata'!uppollic natUra eOIl!1irutam.ktlum aneem in Deo ell dlenrialis,. &: iff!rinf\:'cd;fotil'ia:ergP{'Oll!~neir~c£e'ar ,-quia foltn ptddEidtellc vr ,(&!ptt {f.& iil,4 lyIf?d'O pr_odu-iW. '. I" Dmi.'qtlUtcEimul~ti potell:pttJ;,bat-p~rre alta t r rcpugnaoda,ql1ia aaio crcari,uII jj'(jb poreti eife;l;~ dd~/ed (tlbJ1antiil,ln 'nullo :itlttm C[C';'Iro prire/t OPW;f~to 'clfe fublbnd~1 fcd acCidciJs: nuUa ergo cre:.tufi poteR Creare, Minot Pgttt;quia nulla crea-.ur~a eft adus purus, (ed operatic, i:'Ompa~:irurad ipfam.vt 1I1!hu (tc!illdIlS ad atl:nm ptimil,&: \it :ltha procedms lib 11'(0 agcmcmgo non, onftituit dUI i!lbJlallti:l;f~d :lccidit iIli;quia Flo;;cdic ab to~"'go {upponir illud.Er lic agens Gi'eat,limt:JuandoqlIt;efi

in por~ntia"IIJ.mdoque in aan,quod dl Jignii no dl'ccius {ublbmiii.M:xiof pro&amr, 'luia operaricJ crc:at[na non rCGipiru. in illiquo {ubieao extra, (e dim ex n ibil" produc<lI,llequt' in ir(o agente~qui.f

hoc ipfo quod (uhlelbr"Wf in ip!", f:mqua :fC,j .. d.:ns;cdtlecrcmr ~ ipfo per muurjtjj)c diU·; Ik {ie Gtcario in (c cltet qua:di fijln~do age~ti~ fc:ucfri..; rii.AClio aUiem qu~ 'cft murario In :igmEc. mult.) m~gis erit mm:nio in ip{o rermino proiluGlo ; quia

ex vi rua; procdJionis ~ & otlgil'li5 pmeedir VI mut:ltio,cri:lmvt ellrn :lgcnfc, &,,'ptoccdi: de £loren ..

ria ad a'hun;~rgo cti~m in filo,rclmino pn*:detlte

ab irf:l. (c h .. bcbir VE Itltltatio • IX vr cclpi.:ienJ potI::tltialirarem quam redecsr in aClutn ~ quia nOll porell in termino op~rari,nifi fuxra medum qlU~m habet ex vi (ui principii 1 quo proculit ; psoc:cdic ;lUtern V[ mllr~{jo agenti~:crso Vt muriJdl1 rcnnini produlli.qllja {etminu~ fie procedit Gent aClio~ ("'" quidem adia id¢'nrili~aml' cum (ermino: n ergo lIdio procedir vt IllUtario:t;tgo renninatllr vt marado,&' {i~nt rcccpr:l.in illo tcnmno:ergo no vr ex nihilo. Sed de: hac ratione tbtim ounplius agcmU:f trathndo an poffit dari infirllruenmm creation", _ Ad rariones dllbit5di {upl'.fpofir;uRe(p.qudd viz. J 1. ms crcatiua no ("Ium {i cx:erCe:llilt iefpcau cmnis eoJlcdioni$ aClltUf;num,[ed niam in qlJoctlm'lUC: effectll,&: in qmlcuquc Cfearura dcte.:min;lIa p~dt vim iofinkam. & fi1flidc:nr~m ad teram cr¢'awr~fu colled-jone e:t vi modi ptoduet'odi , quia boc '1'[0 quod pfodut:itcx nibilo totum en! , ~ inBule dIe tonlirer in d&Cl:llnl ~qlle (.lcilc pou:ft quoddUJue

ens ptoduceu,& tam3 diffil;ukas eft in pmduc:cdo

ex nihilo minimum ellS;le magnum_~ VE filriJ pon~ dcmum ell. Et &:-urn didmr quOd non eft dillarn'i2 inlinit;dnU:f nihil !I,& ens Dnila, Rdpolld ~~HlllOd

fltJlJ !:I1 inliniu dilhnl ia ra,ionc rri f;let;!! ~ fell termini in quem ddimt dHtann;,l, fed ratione tcrmini

of 1J1I(J .(juiaJlon c:1l referire aliquid vndc ilia diilli-

ria inapiat;&: Dc nunquam incipir djllanti:l , 8t: Ii nllnqu:!m indpir e(1 inlinirOl-a pane t~rmini it '1f1~. quia nO. babcr terminum ex ha;; panc .Nam jnfini-

t;!$ potcll alitJuandQ dfe: i parte anre, ;1Iiqu~ndQ i p,1rte pi'iH.IiQlt iimundu.l tfi~t ilb ~[crnQ.b:lbet'et illfinit~tcm a pane lltte,& Angdof. vd anlnu nCre produtb b:thenr innnitare 1 pane poft; Dcus auta b;&het inlinirate limplkire •• & ex omni P2rfe;', Vndc

in ter nibilum,& Dc:um eft infinit,U ex p~ne jpfiu~ rei,(eu etttcmi :zd quem en dilianri;'l,& h~c innni-

[;1$ eft [alis fimplieite-r.Et in hoc {eD(u diJ.ir D. Th.

in 4.JijI'J.q·l.a.SJtA f.infoffll1d~ re[piJllfol1t ""'gjl~1 1I'lmli.quod Inl« ms.& lsi fflJ l1~n ~jI diftlllllill mftniliUX pllTtt ipjiul tlJl iSJ l1p PIS)it i'ifilliI1l71l:frd tit'" rHm tflqlluJ, dlO~ J,j141J1ilf ,Ii itf~JllmmDtl6 jnfoz~ I

t~ tfe p4rtl 1mI mlu ftnJplititd ~ t(f '1Htrd 1ft'll« ~ ." rmniiU1fIntI dijhmritDII ilb Illiqftl1 . ~l1ft flf.lll1N tran-

Ka pmJiI,

,~,'--;'

'W

...

1.66 '. ~ji.XLlP'. 6".·1)e C~;4ti~nt. ....~

foIiJJjt i quia rJihil PQu]i1llllgiJ, dij1.m .. ~ tl1~e,"~4"'" n.:!U' J?.ci~3 qll:ltenu,al1ig~[~~,~ E< ind~rlim. in

rlDn ,rIJ,lt;t D. Tho!u.i,t,1. {IJJHtillflt,licct tit pr"'p~ ~hqu;t,r~~loJl.I; .' feujotiJIa fp'e~dic::a.; ~ qtll,1 ~JO!"

feqll~ns ter1tentiam MagHlri,vidc:arur dicere quOIt '~a. ~ade~ prou:llIunr otiln~·gradib .• r~tn, ~ell9-

non ell: dill:anti:i. In finita illt~ren$.& non clu,Q!!h fltl • quam (pcC::J6~· •• qlio~hbet. ageD!. produ!:;~

re infer nib! I; & tern 'rc~t~ndolu~ .ell: j".liillt~ fo~m~%prAAW;~ omll~ 1JEi"~~m ~~,~~on~a Ill'-

dillapsi:!. elC p.me= teEmi!li;~ 'l~~. ec ell:; di~a~tla n~- duros:, [e L1 eb ea ptOI\e~~rcs, :Jf~~mmiJhj ~a~s

gatiua,. qUI a non e~;,(lId~.~!l:a.p.1ar:dct~~tJu.naJ:a:.;d~ r m~fen~ ;. (ell "9~.p~ii'o. '.~'J ~a;~ qln9~!J1 ,.prQ.d~-

{hntia" &'liC'!1I1[lqu;m\"n9P~r:--~ar,¥~Jb?-c;{u(; CliO gmlq~~~gql:JS ,~pe~~,lUum .~"~rut:J,~ f¢!i

".mir 'It lini(uJtltanri.lnJ',n ~t~{cd ~nfi.glt.a ... qu!~:Qon nop F!!(,fe, prlll:w r: s:.n, ratlonelUJ~'iD2L,~ ip

eft initillrn dilhtnt12. vbl nlhil·e~. ~. quo ~ (I'Jl!!iI~'; , ~u~rtQ m~do , ~C'd 1It,mdufwp -. ~ alh~atQm ~OI-

, .AdConlicm. Re(pond-:-:~.J: .di4iS,.qUIJ.4,PQf(ils !D~ '; . & gradai (pecI fico. ; .~.~UIi15 aJcm$~mam

~on ill: intclligibile qapd ll~ maiotis'1!nLW"~~t¢f~ !I~cin,gilu[ (UFet:ip~ grflll~lsr.;4,lip:· mQd~, porc:~ ~

tio A[jgdi.qua!nvni1:l5Jo.rm!~~) 'leI t?tlU$ ~~~ill«- PlJg"gca4t!S[~p~ll(l.r • nOp~~ff..'1!Je al~mU5 cu~ ad.;>

Ii, qulm vnius enus partlct¥.an~ .qma crca~19, ~.~ 1I1rlP~~!J,' (edp:t;t {~Im~~, & ",rll11 0. ~ 1I1lI

Ie din:&~ non refpi,it dCt~l:mlD.1[ilm fp;(ICln rei agenEl' , Be operauonb lanta cl}:·~ &; ram '1IlIU~t&-

quam £:c'::ir. nee (!1PPO~it aiiquo~ ful>ie~Llm. feu li~.vtctiam ip(.am.emitatcmv'.potentialcmi 5c'i~

1JI1iceri:!.l1l. "-Ut di(po6t1onem ratione cuius dereI~ diffcrcncc:m ad phua llonJI:!~n;; iCed ptocLP

mine~ur ad bane: (p~cicm. ~OIiils qulIn ill~m ) fed Colr! & €acl;[ : :nne enim !I11Po'1i.~ile e(t quod !Ua

eJ: vi modi OP~aJ?odl te{plGlt r~t~l~ cl1:i: I~ cifeCi:Q atho pr~mo 3tt1ilga!. Be ~medll~.t~ per fe IfCClJi-

quem prod.L1cit. q u b de: illo nIhil {uppomt, & eli;; earn rlttlonem, & dilf.:Icnuam vmmam. qUia cUm

riihilo f~eit ! frgQ rotum f~cit. in iUo :Ul!cm enre ad eam nihil przfupPQnat , c~iam per modum po-

[Unt qQ~do1ltl pr.-cdi~~ra Generi~a •. &: {upeIiora. 'tenlialitll.dJ, {cd tor?1D eX ~ihilo f~'iar.nec:~Jli: ell:

qu.'tJ~m fpccilic:a I & Illdlu,du.lh. ; Ii ergo per Ie quOd 4t1tequam attlnglt dijf'crenn~m Ipe,ifit:'am.

omnia rcqJicir,imp1ica( qllod fit (oh.'tm ptoduCiiuu pr~cedat attingcntia fupcriOris gradU$ .• & cntita~

talc ages alieui U' Ipedei detttmin3fa: per (1:,&; {u- tis, edam V[ pO[CllIialh ell" & indiJfcrens ad pld~

rnende ex ill • .cpecic fationHonn.alcm agcndi. qwa ell, fiqurdem ilia poumtialita. nan rupponit!!' "

ip ra r,od~a:io hoc ipC,;, q u~d p~rCc operal ur raele- (~d e fficirur, cum [O(UI9 ~ujhilo fillt fA,lll pa~cn"

nes '''penates-&: mag!s vmllcdalcs.nan potell pet tiale, quam a&uale. Cums lignum eludeD5 ~ltjo

[e primu rpec!licari, 61. dtlennina.ri a r~tione pa~ri.- qltia qui per C::t~a.tionc~ ptodut:?'tt Ieenem , de-

cnlad.&: (PCCl6.ca)& fic non d~bet cll"e produthu~ Dcrf:1 producete nmcflant leonis , &. DOn (ollhn

(olum millS. hoc: ipfo q ueJ alriorem tadon~m per foou3m. Si :iuum producit mareriam leonis,pro-

fl) primo ,utingit. &. rub ill ... procedir, Ik operlCur. dueir in ilia potcnriam nd emnes form:a5 • quia iI1~

Non cni.n VDiuct(.Ilis rario , &. (llpecillS pr~dlca:- materi:L qua: eft in leone, cum fir materia prinu"

tum d~bct proauci in abR:rat1:o • '" in vniueI(ali. cit cap~;; omnium fotman.11l : ergo illutl:io cr.

fed ramen dicit!!t· ;'niucrf.zlioE' rario 2rringi in e.f~ tiWl. • eri:un 'It cte:uiua leonis ~ debe~ cie ptciilt-

fell-u. quando rub vniuetf~liori ratione cff'c::ltus J!liua caradt;nis ad emnes founu: ergo een po..

:l,tlingitu~: SI i:!tgo potemia !:reniua per fe prima tell per {e primO, die produltlua gados {pecilid

opCr.ltUI ro-~uln. &- nihil CLlpp~njr.rcpll~nu p. tit r~ ~Ut gradll$ Cupedoris. qU~lcnu$ _(pl:cUico alliJa ...

folUrn elf;: YI£tl{tcm ad derernulUt:JJn a.t.quam lPe- n. IX ad fotmam conti:cun, fed polls, lie lIJlten!b,.

cicln ptoduccnd~nt ; 8( fae eadem vin:us.qu;r; Cle3t debee dfc produtl:iul1 ipGus potcniW, lk c:apaci-

nugis,creat minus) ~ tam fJcil1: ell creare flJrrnl'~ toltis omnium formamm , quz cit m:ucria • quia

e,un • qulllJ. Angelulu I hoc ip [I, qu.od c,; nullo priUs atringirur in qcatloneid quod eft prope ni.

pr~foppotito lit. qUia m~iu§. &: minus in enEibus bil , Ilcmpe Illafetiarn, qtlam id quod eft in :tall.

{ilmirur ex eorum diffcrrntiis fpecilkis , vd genc:- nempc ro(m3, cum creatio pro~edat ex nihih Ell:

ricis, &. h:£c rnucri;litu!C lubellr in ctc,:Itionc~ hoc lIutem quQd manifdrum clHB cr~ione rei

. nOll.\'[ fotmalis ratto. matemlisquod per ctcarionem debcr aning{ ma-

13 Dices: Illa poten,ia ctca.tilla ~t ptoduaiu;I tc:na.elcu;utlusdi[cunumadinmendum.quodin

rorius entis • lie omnUun pl:zdicatorum,. qq;z: in tali qU(lcumqu~ elite quod cremlt. oporter q aDd fiat

{pecic conti~Q)hlr ~ non ex.era illam. V nde lil;et gradu$o& ra~w. ip ~a gen"ica.eti~m <Jllantum ad id

producar '1nlllafahores RtlOOC:S, feu gf;idUS. &:. qllQd potalnailratlS h.abc:rgc:pus.ltaquOd Jilt per (I:

quidqilid in wi fr:clc ~ntinetur. non fequi- primo. quia nibil.ram pot¢ntialitaris fuppo!liwtln

tUt quod a1i.u {pecic:s product'rc: pOmE ; licut adione ctC'atiua.& ueut fit materia prima in au-.

cn,up virtlls fatHul [ritid e tara. non {olum tion~ rei materialis, ita -" potentia, meaphylic:'.t

prodllcit Ifecidn uirkit li:d cmm gr.adum viuen- qu.z eQ genus , (;Qtre[pond~t'lue matc:tiF-

tis per {c ioqllC:ndo- J non ramc:n omnia qu~ (ub E1 htlc aUlem vlterius fit,qu.Od fi a!tio qeatilla '4

v~ue~1C c.on~llmtur J po~erit.p!oducerc:. Sic: ergo DOn pet fc ptimo a~inglrformam, vel gr~ddm fpe-.

cur IInphablt CammllnlcarJ a Deo pOtemiam cificum.fed matenam;vdgradQIll gen~cum qua-.

q-btiu.m inAdz'luate. • id dI:. non toam ~tis in (roUS potentialis ell: , & indilfcrens ad plllr.l.liqoi-

tora fila btirodinc: ) red totins cntts. &: omnium d.em ql11flIUI1l ad bane potcntialiratem m:llm nOll

gnduurn '. &. pl'%dia.ro(llm patl!1t'otiurn:ld ali. (upponitur,[ed fit;i1l=celfc ell quOd raIiJ aftiQ crc:a-.

quam (pecl:M ~ti. ita quOd nihil de C"~ {uPPQn;l.t, riu~ ... lm h:!.hc~ fupl![ omncs fonniiS in tali mmria

{~ to~ f~( .• ;uqueadco cz. nihilo I V nde: cQntcntu.& fupcr omnes diffcrenths fpcclficas ill

nOll fCq.U!lUf lo6mul'll PQtL~nti:un tequiri ad. c(can~ tali genetc radic;trou, & non {olum p(odu~ gr~-

~11nl :lliqll~ CIf~illU • quia non (c:quitur qnM dlJ~ generieos , Be [upc:riotes ~ 'luarcl1us in aJiqua

db. pOt~taa auuua n, omnu:coll«1:ionis cndllm {peel!: incln(os.

plodufl:UIil.. ' RatiD eft , quiot olll:io producens aliqt1:2tn po-.

f. ~!po~: t,~gttlfe t quOd, potentia oiliql13. ht cc:ntiam ad pluta (c h:l.bcmcm '. at indilhtc:ntcm ~

~41\1;1. [Orlll! cntlS • {cu omnl~Ql p.r::ediC3lorum quatcnllS r.tlis , non debet (oatd:ari. &: de.r«mi- '

CIW-p« fe ~nmo ~ ~ non fit f.taiua od!uum fpccit~ lUri • nee inciperc :lic'i-ioncm (uam 1 fonna aliqua

mm ~ ~ l?~ d~ qll.lm ~c:terml1Ute Optt:t. dctenuin:lta • ad quam dkit illa pDlentia inditfo.

tw. Dtlplac'tet ern~ PDtcftali'll1o:d~clU(lrodu~ ~am)'::unl CJ. aningc:nria talis f(lttnoE non.ad.

CC(c gndu::o {Ul'CIlOtCID f (ell ragOpe-1ll colllmu'! 2q_1kt indiffercn~~ ,apackatc:m NUUS potemi2' •

.Dtbc5

DijpUfiTJio XVII!.

Debet ergo opeEilci. non Vt alligat~, Be dcrermina.ta ad aliquam fOfil,1am raJis potcr,tiz.(ed n indifferenl ad emnes, Ergo Ii pro,luccndo t~l4:m pcrendam. &C.1par.:ifitc:m pDECIt aliquam funmm attillgere tiC mis ad quase[Ccapax> & indi ff<:rens. poteJit ~mingc.rc: omnes, qUia. non eft nuior (.:itio,ncque m:liordilbntia:ld vn.-tm. quam ad aliam ,Ii. 'luidcmprocedit ex vniu:rfill~ur:. & indiff'trcnria tilpc' omnes, non ell:. dcrcrmlfi1uonc ad vnsm, Et: noeanrer dice ji p'uP jmmg~r~ .,[i'l"A;ii f~TlJJiI'JJ 1:11: tt1f'fI~tiwlliJll P#l11f;It,qUiJ quando <lgefit ~rodu-

. 'IE aliqnam pOtend;Jffi , Ced null3m ex formls, feu obiectis circa 'iu~ pOEen, produCit • nonlentt dif,ur(ug (aaus, IICU[ qui precludt eculum potemem vidall omnes .:010re5,l1on fcquiEur quod pom,om. fieS ecleres predueere , quia ad generanrem nOll non {'tiC;ilcr prodncere i1hm pottndam vHilllim. nili ~t renee Ie ex p3,ne Cubitd:l gmCi"~d • tuius p.o(entia ell. & propneta5 • nOli '1U<ifC::IJIU ab Obf~ do, quad etl: iIIi eJ.trinkcum, p~tlicitur, &; idell non producit rale gener:tns aliquam form~nl. feu obicClum • quia extrmfecom ill; cit. Cit:tc:rum Ii aliquod agl!ns produrendo potcadam in4rff'crc:n(em attingit aliquam fOfnum illJl.I$(vt reuera arringit(:rcaiio)opon~ qllod in vi f.uiu.Aionis pof~ Dt omnc= iluingerc. ql.ia a ... inuf prodnaiuii. Illiuj m:&reri:r~ vel po!entia:. tanra dr, lit polli[ COr3m il. lam cap:idtatem • Be indiffercnrbm porenriz produce-re;& criam altoalirarem forrnz in illa ccntent;r) vmrmque ~rlingit a: vdu~ yirturis t & aaiui~ mis ita in dilfcrcmis.& IIniua:faIis,qul!d nun; formz decerminara: :dligatur : ergo qua ratlone fJclr vnam,potcrir{acen: omnes, quu vinw v nillcd:dls ell cUm inditfcrens fi~ ad omnes. id cll •. nulJi allig"t;!. dl'!tlmninne ~ Be tamen potens #tualirncm IpCam formz producete.

I f Ad ~rgulPC"ntum ergo ex diai;, Rcfp.quod non .Il;l.f potcllrjam ere-milam procedentem e" nihilo in flu prod!ltlioneproducere vniuer(:tIiore$ tallOnes, folum provE inuroiuntnr. & co:irtl;intuf ad aliqllalJJ dc:cC"rminaram {p«km ob mionem urn dIQam.N ec eft lilllilc de gcnCJ:trn:c fornum.&:; in ca tangent!: gudlls tam fp«ificos.qnlm. g:eneUco$, q .lia .. vt dl1i1.mus,g.-adlJS {uperiofeJ non aEtingumut ptf Ie primo ab agctc paniculari. &. {eallldum 1'0- tentialirarem.& indiJferenci5 flJperiorW gudU5 ad plur.;l,fed quatcnw; fUp'"tiOI" gradw; alJigato$ ell, &. iDdolul in (peci6co. &. lnrerion. ad quem per (c rrimo fefpicit agclU pmic:uiare. ~r: quM 6t nec:c(farium. ad :u!liontm creariuam auillgae ptf fc primo (upniorem graduID 'It pou:nrialirc:r k Iuhd:ul plura. i:lm oltmfum eJl:. Iraquc in grad" (up~iori po(fum us conGderarc , Be id '1aod .. au"lu radonj, eft. licit imperfelb, &: hore aJiigatur infmed • vt con!tahtllti,& perficienri.qnh g~o1dus_{uperior 'in., p-erfeClioretl, tIC conmhibili$ ab inffriori,qlli paR fe~ior ell vrpore dctermitl.:lns iUum ; &: ~llilfnuJ conlidmte3.mplitudin('1U illiU5 graduf ... ·frn 1;;1pa;ciratc:m (lic« porc:nri:dem.) ad pillra, hl:.llt m:ltai3 prima. &: lubec enriutem impc:rfethm re:Cpc.!td. formz 1 qua detc:nninatllr.& ad:uatur. & 6milit¢t mba ap.lCitiltem ~ k l1I:tenlionelll ad plu(cI for~ mal.G~adus ergo gencricus , & t'iJperior.qu.annno ad id quod actlllliutis habet. &: enriradi in k.fintld ptoducit!JI A pt~lIc:cnte fo.ril13~ • nee ICqui~ ritut ad hoc aeatio.lcd gencrano,qI1l3a.ci hoc fuf. Belt produc«c. fomum 3d quam tales grildl.!S Kquunmr prove rales.id· dl.pro'lt magi!, 1I'd mlnllS perfeai •. &- iie gmc:rans ni~iC1lm Qon {olum producit fpedem.-& fClr~m.mtie4 fed eriam gr3aum viuenril, videlicet pmVtf!=q\\i~ud fo~ &.in c=l inciwlimr:tic I!mm facim5 formri.effic:it gcadus

J{I~.4S. TblJTll.in J.fll1l.D.Th. TOlnllultcr;

Art. IV. 'l.G7

qul iIIam ('omit~IltUrii& {r:qutlntllr,Ar vcr6 gl'~dll* l'upcrior primo modo "oll{id~rllrus no per Le primo· :mingilUr sb adione gcnc:tanris, nee ~ prgducen~c fotmam.qui.i ilbm Ilxrcfi.unem,& poremr:ilitar;m non haUI!!::l fo~ma.fed pr:t(lJpponilur Jd fonnamM fed agem quod poteR producere m,u.:rla ex nilnlo, p.:Jte1i poeeneiem c3par,;jtiltis eius :tttingcrc,&: liroi~ liter gelled s lacittidinem , &'~n!cqllenru ~d omnes fo~m:i~ (e exrendere , qUIa noli operaure ali .. quam ex: dererrmnasioac , b. conlhilhonc: rjtio~ nls (illt; formali~ 3d illam. fed ex vninenaJitato iJ?am habct,'i,pcr 'aracil~r.tm ad o'!lne!i.Vt o~cndlmm. Q.!!cd (I vmuc=rfalmt'l caul;!:" t'rcantlS ell talis quod ex nihilo urer~rur toCiUIi em • ram powlti3le,qllim 3.itdilJe ( !:!)m g~,neraljo~ eenaerfo ("ppena! pOlendille, & ex iilo cdu,;rc atluillc" C~m ql.lCiJ!ld gri'iJu, impL':rfccil:i$. qu~m p<:if"dosj" tam luperiorcs,qHam mfcriorn) 1JC'(tflg !;It '1uinl incipiat a pOEcnlialiori • Be vnmerfaJiori • fi:ilic:::ef ab cOte. "It" ens eft • q~lj.;i tUttim f;iC" in gr.n!ibus. edam quo~d po¢(:ntj~lir~(cm. & vniued.J1tiftcm, qllia . nihil fuppomt ; t!' confcqutnrcr f~di,J '[111'fUJ Cte;lUua It POICft In emnes formu ad (jtlU poremialitM t & e~p3cirlU rarionis gene-rica: I~ e.s..rendir. li'pliJm gr~d(jm eilti~ CUm £11.1 po,ejj,gJi~ Ute facj~. lid OIDlJes aClw.lirJrel. &. furlll~J,&: [pedes <:ntis [e c:trendir • & hoc ell ejli: jnfiniram. p'oEenCiOlm ,qua: omncm cntl.s colI~aioncm ,~ {picit. Gene-fanS liuu:m.lkc:rfadat iaas gradull &. preced esdo ab imptrfc::-!to sd rei feaum.poffit PtllJi ;minget: gradum impttf~ttlorUfi, 'lui dt{llpefior t qo1m perfetlioremt qui eft inf:dor7 &. (peci 6eu5 ;. urnc", quia hcs cmnes au-ingl •• vt in forma ideIlEific.nos. & ,ome-qumra a ma~ rc:ria t"dllao~ ~ nen ipCam Amplinld,n£m pOfen .. daiirari5. & r;apa'iCAlis ptf (e ,Prime a;ui'Jgnufo, inde ell quod non indpjr ,.1 gmlibu. lupuiOribui vniQ.Cffaljr:ate op:utionis. 6: lIinU(J, ~ fed jmperfc:tlionc • &. potc:ntialitatc:- cdutticniJ.

<l!Od fi adbuc dk3S) quia ii porcnda "ea.·,. tiUll OIningir pet {c primo iI1um gradom vniaerfaliffimum enti$ > VC em ell: ergo debet aulu-. gere Deum •. P3tl:1: confcqu~ntJa. qlJ~ Deus co?tinCEur (ub hoc. przdic:aiO .• ~ gta:du vniQ~'& fallaimo ~ trgo· fi db, ugulucnc:t-. (ju&d acnll'O gens c:lpadt:at~m . vnin~Ia1~m aJi~lIs p.~dkati,.

~ gudlls. amnglE 'luld'iUld (Db dlo CUimncrur: l::rg., ctim Deu$ contint::ltut fub cnte. ;lniug" Denm.Q!!od fi diciltut quOd a:cMio {olUm am~.

git gradum vniutdaliffimmn em" ct~d, lion gradum ablhahemem a ereato. &: iOCfQto • {cd quarenus ens jnduditur in tnre' anbilj.Courra

ell. qUia hoe modo infiingirur noo D. Thom.quia eadem rarione porerit qurs dkCl'e, ~uod porm...

ti:a ctcandi cOPllnunic~r:a "e~~ur:a: non aRing"

ens c:rcabilc in fOQ {ua vlliuerMitate ~ (,d· Vt in.. dudirllr in tali ente cre:lto~.w. qu.od ~ & Don lid ;;Iiud fc e.uendit ifla porinria: qllz enim in hoc elHmplicatio i c:Um ex r~rionc ctt:ationis pr:ds.!

non arguaWf ~ quod nc.::elfe fit Wl$eJ"e' vniuC1~, 1~ f:lqOlltm enId in la~a ella uanl,cndmria. .

Et d~niqu c confirm. quia licet ~cne pfob¢ntt iPter potenti.:un edl:!C~liu;om U· {uhieCio ~. &; produdilUm ex nihilo nlJllml duil'iopomo.. Iltnl • &. in hDe Cenru clitiatc in infinitum. ra~ men inde: non infcnur infioira!! liillplici~. io., polmria.qnz toJa rcpugllat cte;itut~ • (t"d i.w... Jliru· kcundlim quid ~ id ell .. quM ~, Pl>unna dteti1U ordinif i 6( feropCI.f~uheriQS or~: diM jmpropomon 3(e; IX in6rute ","cQdnl rem' infttious oldinis , k· a::quiu.knt innnitis opt:§ rarionibus cius ~ DOn talD@ penult infinir.uc;m.,

. . Kk" timpliritU"

, ··1:'.'·

i-,.'.-,

1.68

filliplicit~t,licut Angelus clGedit emnem ~i~ co~porcaro) non ramen ell: in6nitu$ ~ & gratIa mJimtastes n;l,turalc5.

RcCp .sd priflcipalc arguntennim ncgando Ceqndaln.V't in (olutiOl)c aaigll:lC;l Ilcg~tU[.

. Ad probat. didtur 1 crcationem dehere attingere ens, 'it ellS, feu COtUm ens lcquendo/ in cetmW~ propriiS , &. habilibliS, id ell: • ens ubi 110n rer~go~n$. &; con(cquentet _rcabllc. V nde non dicirnus quod ;l.tdllSil gradum .~tis c,OmmUlli~. mum, 'It ct;am ccmmu ilcrn cnn IIlc(e.i[o,fcd quod incipie fua formali$ rario ,at per fc primo.ab ente 'r~bili ! quia in ilia a\tiod abaraCiione, 'It abllrahit attcato • ~ increarc non potc(l; inuenire ratiDIJ~m Gbi competcntcll1,(cdrcpugnantem:'ind.: non refpicit ens in lali abl\rld::ione. fcd ens ereabill: in rOtl fua. bdmdillc. E.t inlf:antia CQ4jtra hoc non vdlef.quia ensctciibile Vt contratlum, (I!U vr dClcunialmm • ilm {u£ponit aliquam tadonern ' eneis Cupcriorcm c(cabilcm , (eu hablle fll :tttingi 3. p"rcntitl crealiua • qu~m ramen ;i.ll:io ilia 11011 f.tc.cr:~ ! Ik fa: n~n fJtcrct rerum ens quod, pOaC[ fieri, ti:J a~qllid fuppone,ct non f14um :dc; atque :lJeQ non ex nihilo p((:Icederct, nee totam potcntialiurem ,& 3tl:ualil:lEC:m f.u1ibilcm :mingerer. Qp.od surem gw!um ablhaht'nt«:1ll iI. ereato, &: increaro non attinS~t. minrm non eO:. quia illlld f.ltlibitc non ellmolldc:bct autem crestio at~ tingcre nili creabile,

Ad Con6rm.Rcrp~nd.qQod ratio~c' fld:Z non rolum probant cxccilulIl. & impropo[tionem:l~ llionis C{cilti~ ad cdutliu;I1U. ad quem cltccf~ film vincendum (ufficerct inl1nitas (ceundum quid. Be quod ilia ;laio effcr :lltc(iIl5 otdjnis. Czrctihn cre;ario non fohim exigit quOd lit alrerfus ordinis. fed eti;lm quod. euellduut ad omlle COIirClltUIJ'l fub raeicne cntis creahilis ; &. quod Gr potenti:!. a tin 110 dcpendcos in 3. gendo ; ita vt per folam ~iU5 fufpenlioneID n=s decicLt in whilum.

_ quod p~idntinitl.tcm fimplidreI .... t diQ:um .efl,

El( q\tibU5 msneat explicatz implicationc! ,qual alfm O.Tbom. ad boc 'it non lie commlUlieabilis alicui crCW1t2: POtClltU cteancli. neque acf;cqu~te, &: to!;d~a:. iii c:ll. ad oome em CIe:lbae, ncque jn~.u:quarC: t &; pmialitc:t. id eft, ad ptoduccn~ dam m:ariui; llIiqu:un rein dc[enninatam, &: non aliam, cum in hoc pur1bilis non fll; potenna ercaUna. fcd G d:u:ur pro indiuilO • (cfpitit totum cnst &; vniut:tfalil1imillfl io8uxum poftular, fine hoc: '111M, d~pcndeiU ab ~iqlQ \lli~ carna tel tic produCb~wn c!( fobdusmHUxU5tUfpcnlionc re5 mnihilctur. Ecomnes infiantiz quz contra hilS udo~ ltd :!ddl1QIDtlU' a P.sIWCZ Jifp.iDA ~O. tn"4P h)p_ u,folutot: funt.

Implielll 44ri injrtlmmttlllJ 'rtA~ ;. titntio phJJkflm.

17 . Lice.; D.Thom. CUm Magilho itt -t.dift.r.& Illt:~ flip''' in »ti,j" 41tt&lIli dtMt&. r cnCait non cae iropo":bi\an c~ur:!m inAtumcmmm a:eationis. nmC1U,. F,,[nni ifiufl'4f • .n.S'& 1.r:lmlrIfGunil. ,.&.I.~ ,.J.~ pnlll1 .. + oppoGtum :apm! dOCCf; a ideo Impbcadol\I:JD dUl oporm cuminarc.

T ODl auu:m implic.1uo fcducia1r ad lunc: tatioD~ ~ Ula dicicut c.tll~ inlhumenuli!l • ql!o'C di. i'pofuille opentut :id clf"'lum princlpalis oiSen§ tit: ira quOd fccundum quod opcntur inllmmen_' 111m .denatlJt calis opcmio ad cauf:mdum df",~ princip:Uis .gemis: Scd c:ft"el'lus proprius D.~I c:r~~s c~id qllod przfupponi~ omrubn:. al_UI) l"tihcct lpflllll c:l1'~ ~tn potClltb1e » quam "'~

De Crla/ion/~ .

elude. ante >quod nihil ~l\ quoa- peak ditpo ni p,er orc:ration~ c:;tufa: jnfimmcntalis • (:um Ct eOl& rio opcretur ell: n1hllo : ergo neu poretl: ID creadone il1tctucilire ~uf~Jjt4J auG.; inlUumcn~li!l. £t addit D.Thom.hoc a fottiori proced.c:rc:. Ii ido quod a{i'urnann' Vt inll:,urnclUum, fit (:orpUhquia ptOpti1 cperarie corpotis ~~1'1 ~Ct nifi ~a,:~nd~. &: lI1ouendo. &: iie requmr In (lla aCi::oae ali. quid pr~cxil1cns , quod PQfIit ,~;m~ • & mo~cri. IX hoc dl: cootta tatjonem !;;(QUODI$. In f umma. cOllnadi lli e (ell implic~tio R:adn bOG. qU94 ,~ea. tic elien[i:llirer eft aCliQ ex nihllc , ~ 1;11ural.itg inllmmeDtalis elf;;llIialirc( t:lt lOX aliquo ~ fcu iil ali(}uQ , cum lit aaio pt=fUppoli~a ad eifeAIJlll pdncipalh agentis I & dHpQlitiull fc babe ns ad iIlud.

In hac ratione D. Tho, ilIa. difficullas OCCUtric, IS dunqLle Suarn. clIpcndit 'it .1(1&11 mit_ph. fiEf.!,. quia rctlc cencludu de inll,um~lltis R-iEluar.blls ~

&. qU;t; natUra (u.'!. habe!!c vireutes ordinaras ad ~ .. quem df::Cl:um.non de fuperoamraliblu.in qui bus WUillD lupponirw- obcdi~litidis pOten(l:l ad hQI;

vr elcucnluradelfca:Luirnproporrionatos, &. (I&-periorcf .lnllrumema i'laturalia'ccu QU2 C& ipflllJ," tura ordinaDEur ad clf~d:um ptincipahs ~geri5 {UIIC fiCllr (emen.:lL" VitUlUb :lgclKC: dilfara, median(~ qua fullm opcratllf df.:G1um. Sup.cm\tdraUa all~ tem inlhumcnta (une qua: ell: natnl:! fita ordjll~1l1 non lu~ ad aliquem clfel'lum ptincipalis :lgCDtis,habent t,nnen obcditnrialem potcQriam Vt ad ilIum deue!lrur. R:ltio ergo D. Tho. {aliilU vidcrqt eoneludere de inlhumenris priam genuis,. non dJ: fecundis.N:un hoe qued ell diCpo6tiue cpmri ad .alfea:~m pti~cipalis agcn~ ell proprillm in~(~ menu lllItutali!.qub op«:JUQue faa vel dctcrmmu :tClioncm prim:ip:tJi! ~g(:nti$ • vclcam iuuu~ &:; di(ponic :ld eius effctlum illdullttulum. q ck: his 10- 'lui O. ThonUlD) dl:ducitw: apJobadone {Ilbilln~ th.rdl. qui:l Ii nihil agetct inJlIUJDt1l,um. f~e\Ul" duO! id quod elf: ubi proprium.fruftrl adhibtt~lur

ad ag~ndwri.nell (IportcICt dfcdecummm iQIlnI.~ meDta d~terminat;u:um alUDlium. Qua: ratio foliUn b:.bet locii in inftnullcnris natlU'ii:,'lua= "qui~ runNe der.cmlin:ata dfe- ad cktctminato$clfc:CbIs:

in iDlhgmmri~ autern (up«natunlibus nibil tale drtennimtUUl tt:quwtur. fed [uJlidr obedienri .. lif. pOtcnri;, qlU dCLlari p'otdl ad qUQtGUPlquc:: eWe· Clwt ,d·quQS nullam dc:tamiDanon~m. neqllc difpafiulUlll opmtioaem habet uIis caufa : ugo in

his non tenet llItio fa&a.

SeClUldO vrgcrur conu", ~ ntioneID D. Th. J~' quia ill cius doarina ncgm non potc:ft quM in . iniJ;rnmcntis fupernatur;llibus, IJC, Idcll2us i Dco non tequiritnf ~iqU:l. adie ~ circa w.bil:~ aum ,in quo ponirlll: elfctlus princip;dis agtn~. tis. nec: quod illud rang:lnc, :lue in illo lint-;imo nc:quc quOd opu-entUl ell: [uhietlo: ugo u(pelhI inlhumemi ohedienrialis. & c:k~ilis 1 Deo ratio f~aa non I::unit. (ed fol~m n;rp~all inftrwncnd comutntalis. de quo teal: ptobuur non chri. quia nulla c[catun (OQnDannalcm vim hO!bet ad concumndul'll. & inll~dllm infttl~mcntlllirer in ~c:ationem.

. Ccmfcqumth parer, quia Ii non teql,'litiCllt '111M infuulDt"ntUm opccelur in iIIo {ubic:¢lo vbi fit elfcdoh fcd quid Clillens malin. 'lie! operando circa 3liud , produtat c~~um vbi nOD eft: ~go fimilirer poterit- producere vbi nihil ~11. ~ 'lbi nibil przfupponitde.co qllOoopcuri debet. qui:l ti ideo non FlJEcll dilpolitiuc operari ad Q'f;a~ tiOnc:zn , quia. id quod per crcaEioncm lit pt,c. fupponinu:, ~ amctedit oum;:s alios c:6'e'bJ~

q!W.

Dif/Jtltatio XViIl

ij!ti1 dl iplillu 1!1t~ : ergo Ii ~on ellru:coiI'i: qabd djfpo(jril~aO!H:,et.llr circa ipf:!.,? rem f~d I:nd.~m. kd (uffi~1I quOddll'tlIU!. fc:u opetetut CW:a ;I1md, nihil obl1at q'Jod dr<:aul creation;, fit p.ior aliis', &. nihil pr:£fuppollat • Giun non Ii~ necetle inllclimenrum ahquid in eo oper;tri. AfiE"'C~d.lUtCm con. fiat:nam Sacramc:nt;l,openmUr gl'oltiam in anima, in qu~ nullam blbcnt altioficm propriam dilpofi. ciuam; Be pr:tuiam • fed t~ngc:ndo corp u5.3ni m:iiU la.uann &jgnl~jnferni nullam pr%lliam actionem Jubct in fpirifum,qucm torqlleq IX farnell ;lgit in ilIum \IE in(trumenlum diuin: iIlIHcia:. Item in f~ntenda 5.Tbom.J.i.. '111.178. Art. ,.lId l. porefi P!lU5 allilln!:'re pro inft''Imcmo altum immanenu:m \If cogiraEionem,vd ¥ilion~m j Be f;lmen COIli'br quod illj aelus nibil ponulit in (!,ui(:d:o ad ex'ta.citt~ quod opcnmul.hem ~lllil tr~~lubJbllljado ell adioope~.lils ex non fubie¢lo, vt do(~t S. Thorn. ,.,.qu.7f .,111",.8·& t:untn diZtur inammen,Un'! ad iUanl,non qlIidc:m inlhUmffltlul1 cennatulaic. qvia 'linus ltd n',aJ)(ublbntlandllm nulli crealUTZ conmfuraljsetl:~ red (lIpcrnatur~lc.cui comUlUllicabili& ell iRa viml5.

2.0 Nc:cdici potefl: quod crcatiodjft'ert ab iRis:;quia

praducit clu,in quanrum ens t & fie nihil de am: (upponir. illfitumtrmdb aurem attio aliquod cilS tlipponir, reil. ipfum ioarumcntum in quo r«ipi.,. iur. Et Ii ell: vi nus. feu aa:io re'CJltll.hoe irfo non pOtc:ft opctari ex nihilo , quia eft accidens, • &. 6~ op~~aEIJr vtinfitbicc.lo elCillens: ugo vtcX lubie~ ao.quia ill:Uil (uam naruram f.1cir.

Sed COOWl eft. quia ad rationem crc:ationis (uf. lir;ir quod pfodl1cQtur tceum ens, quod perri !OCt ad

, ipram rem prada. aam, non quod eft cxlra iIlafli. flCU[ I:um Deus .modo crear animam • non (tippoJIit a1iquid i1Huunimz. bene tamce alia mli3 hlP~ ponif.ql'2 nOD (unt allima ilia : ergo eri:un fuppo~ nere pOtea. inRtUfDWtUm per quOd opetemr ralCID animaiih .bill:: pn:iudicio pttuiucendl (otum cns t quod ad ult:nl :luimam fpc:tbi:. Qyod vcro ~Q illa.lir: accidcm,& rtquiru fubietlum. foJUJU oHendit debese dui fubkfrnro in qu~ jnh~ tear: ~Ii:; aeU., • nempc ipfllm iDllrum~tU1D l qllo cgreditur • vel terminus cum quo paOiue idcptiliamr. non veto quod di=~ dl{i iubictlum ex quo e:duc~t formam I ~cd pottrit.e::t ni~(J ptod~.,. cere tc(mmum: nee CDlm olb:ndiflltquOd Ii aruo~ Vt ;CcidCIlJ • prot (ubit;:tlum iD quo fif;per3t edam

fubictl:um esquo npen=rur.· , .

Z I Accumuknnu dcnique.l~ infbnuz qu.u Va(.. '1uez; vr$ahu.J~.17,.:.1..PriO)oqll~ i~.tdl~~ .line h1bltU lUmlllD glon.c CIIm Colo ,lIl11ho diulno pQCcli vidcrc De:um in {cnrcnria D. Tbom. ~ um!:; ~o~parafQr ad Dcum.c3nquam inJltWX!mw~DCc. tarIlt:n hab~t Op~jODcm rrzuWa, red vnica.m~ kiL ipfiun "iGonem. Item pbantafau in kDtmria

~ . eiulilcm D. Tbom. dl inllrumrnrum intdlcdus " agenti$ :ad prodllCtndUPl {pecie:m in inrdletlil. poffibili , '" umcn nulLun opu'lrionem f!%DWn hlIbt[ circa ipfmn irueJledwn. Simil"" jj &cramma [WIt illthluncnia pby6a ~. nllUam ,tlioDClll h$cm CQndQcem:cm:rd grariz pfodll~ ilioDe:m. idem 11ft alltCln non b.lbttc opaarion~ conduumcm. " onIUm opu:ldonetD haba:e. lk li~, Deus per ozqliml ablucniem ptoducit gratiam J jQ pOift'l pef aquam immotam~ & !lOU ab~ llll:mem. Addil Mplim quOd in df'etl:iblli anis. 'If i~ ~~~'1d f~~ toEa ;!.Ciio aib'liEIlr:\!cm:i p,in~ crall, l.'!UDlIlthutnenmm mouctlU' ~. non aU[C1D recqtlS 3liquidfccundUm fe: agir.fcd n iwpuUiI ab auilice,&il1 iFak~edte pa ,\lc;rcm. rDnu'cf .. 'k&i1lS ~lIiw jpii t : aibil vag aU tS PtQpiU$

,Arlie. tv.,

1. t9·

operatllr ad t~lcm dfdh1rti ~ ergo hbn r~qniritui ae~jo ali'l~ll p~~!ti;l ~d hoc vt inllru~e!i~Lim opc:o JemiE d"pofitiU~ ad c:ff~aUill pruwpalis a-

genti.. ,

Qgare iu affignaoda inllrumellt:df caiJralit:it!i djff~tu'lt Scams cum VafquL'z pit.fQCu.i;. TholJ1i~ fiil:.& Suarez , :diiq\l!:'(~ccntiori$ III hoc , quod SC..,lU, p"[iir nan d~ri j,!lhum:nra phyfica. nifi quit' vimlE~ fila nadU:i di(pOIlUllf aliquo modo ad dfcc:lum prjncip;di5 2gentis, & if a follim adlIlittit inJlrumC'Dfa f,IlItura:,& atru,n~gilf \'crotWJ $nllrll" mcnra phyfica gr:llitl:. lJllia nullum datil: inlh-u~ mentum quod operetu!: ali quid cQndUCefi$ , Ik df .. (pontlU ad ip(am gratiam.quod 0; Seoro 111 ~.dlft, f.§. Ad pr;U1Ij"HIH~flltil1li1';' & dtj1.G,qH.r .,. Cim, tmi;lfiJ prit;&ip4It. aim V.I(qlolq. ~hDfiima: Vl:r!) diCUl1t f<lClUid ;111 ifill:mmenfUm quod (\f'~r~ilt aJjq!lid~ ira rsmcn qu~d in inl!nUjJ:nd~ ti,m:lrdibus;feu uctt'tminadJ ;m~rurar('quitirur ,qliod eperemr al/quid ,ondu,cns.& difpoJlen~ de lc ad (lYe-:. {tum n:ltur~: in inlhumt·ntis vero c1c:u;;ds a. Dea .. 'i1ffidt ~uOd opcrerur :Jliquid quodcifmqu~ iIlud fit. Ef in hoc aliqtli di,nnC I1fct:jJe cAe qnoo in" finlmentu~ produqt. Cc:r opa~,uu!!9nid ddlilJ" aum sb eficGtu cauf;.: p'lnelpal~, ahJ vc.1i non, fed luffi(ere quOd eundem cctmIDum rf~ licet modo libi p~rd,ulad. ve rCl"Jimu, m Phyf •• '111.16.471.Z.. At 'I'm; P. Suarrz; Illtdligiud rarionem inllrumc:mi c1cuabilis ii Dec .fidJicerC' CUtlfatem rci. line vila opC'ri,ionc: FEOPfU, bt pr~lliaJi:d fC'lIndlim pOtcntiam obc:d!cnralcm, qua dClUbl .. lis eli 1 Dee lEd op"Oindum effedum illqu;m fu. ptrnafUf3fllm.

Nihilomioll' udo qUIIM ;iddl1cit D.1'hom:ad :tt. proban&m jmplicadtln~m inammciI,i creuionis. eflicu eli. Ad cuiUJ espliadoncm. eft IlIdlletlen" ' dum,qaOd infl:rumenmm ph16cum duplic:itC'( po:.

tell fc hdJue in ordinC' ad dFeflqm pIinl:lp:!U, sgends, VttO modo quia cOI'Idlu:it ad uJeID eKedum, & pripcipale agcJIJ iudigec ilIa ad clfcdw (UO$ prodlltendo.. ficllt: anif~ ad facimdwn [c;1mnum. 'I'd catb=dram~ indJgeE: (cindentt. AliG modo, quia communiar in op~n[ldo Cl1m Pfinc:t..

p~li agcntc;Iil:Et prioQP.aIc: agCJI$ CO non indignt", umt'n fWD) viUUEcm allt potdlarcm ei c:ommunj.. C;Jt, Vt operc'lI! pet ml1m 1I Jj,nt Princ~J loqullur

rl:t intCfpruem~aut {cribit pcc aljuPJ, ernm 6 £10(..

Jir vcnnnque faccrc pa fe; in ucuis ramm. caaGf non p.,tc:il il1lleniri cx-=lPplum quod adzqllul quadfCI: modo ~penndi ClUUWiD ipfirumtDu .. Jium refped:u Dei dtlJaOllJ I & nends iJUs _ eo quod DClU nibil Jilppoilif in c3ltfu qulhl nOD dfq arque 3d,,'; quidquid aura: infltummtalcs fuhillt:

Q pura ,ommuDil:~rioEIC 'Dd faciunr , non n (0 quod ~Jiquid ci ,ollf~taPf. Sed um:n qpia ,DCIW hoc comnnmim inlbumentif. Ii phy6n iDtbu~ menta finn,V{ eX iplis ormur~& "gtedlanu phyJid o::lfellDs (G cniln ll10ralia intlnnul:lJu fUbf' UIIIZ cs: ipGs procedit dfc:llusl~ ad pr;r{t'PlU!JJ corum t!l: YoIIIDt3tt'. aUI paao Dei.vel tlafluo ip6m & dfc:tim pbrfit~ l folo Dca) Qponet qucd VilEU5~ fell morio cQmmupicata a Deo ipG infirumnlto contcmpcrcmr,& eonllringamr ad mgdum ip6us inJlmrnenri. quod cum (tC3t1Hll fiE. Don dh:;JJiU vinuds; & PlOlionh Dei) nin modo. limitato.&; p~oprio ipliu5 inllnunend.Et Jlltlum (i inflmmen, rum dclx=t minifl:rare cau&:: pritlcipali. &. cius a~ dioDem • (eu mOl ioncm dtfcne.& applic;uc d&.. tlui, agendo in hot; "kr.l prypri~ vires ~ OpO"" quod nOD Cllllim vlitOjt:1D udpia~ 1 pdSldroili igcnU! • &; ex ilh pz:z:cid ~g.ar. plopm C'll:i,ar~ roe. Ie. palliut fl:habtDl' ~ ita 'luOd {obim dtutrur ad

. KJ;;. J patkn

,

.

,

'1.70 Eldcndum, Be recipienduln' vi,tutcrn ftlperiotem. fed oportct q\uld etlam aliquid C:lt propriis a~af.& ilia. .alo eleuctur ad rnaiorem.""'e%cellc:nnorr:m tff~Ctunl , quia ~Iias non Ie babc.bir l11i~i~l:riali~er in erdine ad ralern effeClum, fed pt1:t:JSe talc Inlhllmcnturo ernirrec c!f~dum. (cu parict ilium vir·tUtc illi COrllll1unicata a Cuper/ori agcme.non autern ilIi minifi:crialiret dcCerllier. fi ex: (I: nullam actionem bab~t in qua ci mini~rer: alil~ cnim yilt inrcUigi ~Otc:ll. quomodo .li~lIicl,at a~ ratlOfle~ In~ ftrum'ntJ, quod de (e rnmtll,cmlm nnportar • hee ilUlCm quod ell: rr:ccisc emittcrc df~ctllm per vir'fUlCm comm uniearsm ab 31io agente , cti:un inuclJilllr jn agentibus non inl\rumcnralib\ls, {icllt Lnna tmitli( lucern.non ranquam Inflrumeneam, fed vr [l1IninoCum,& V[ princip31c "gens.quia illi lux cmiJlh affimilatur) &: t;l.tl1l:lI non iUnminat cXl'roFriis. (cd luee rcccpta 3 ~ole; & fc:rmm ~alcf~cit pc~ calorcm I:cce~t\unab l~ne,llc:c~ame~ (~h~~~t !ll mrlrulnenrum 111 calcf~mndo;qula lib. vrc:ahdo .;jffimil.tt,lIr dfed:us illc calQtlsjv, l:adus mdidimus

, 'if! Ph),flC;1. tp6.<ltf.J,.

;,. 3 Igllut tou vis rarienis D.Thom. ad hoc reduei-

rurqllOd in!ltumcnrum phyacllln debenlfeagcns i?f~~;uj ,ld 3g\!1IS pdncipal(:. & opc:~ari, mO,do infc.flOrl ad II lud • &:- rarnen ctfcC1:us prlllclp2hs agentlS deber phyfic:! naCci,& pro~dcrt~ 3 I ali infbumen~ eo , ",.pole ... lrimatc; &. prox:imc attingtnte dre{tum. Q.u a: duz propofirioncs fUllt per Ie euiden .. t~S, 'pthnl ex narura ip(a inllrumc:nti: nam infhumentum de (~ ; Be eX proprio conctpru femper ell tll[quid minus (uo principali, tum opatiut y, menun sb Ille • 0& Cubordul3tum mi,non quemedecumque, fed vt miriHl:rans,& def«ui~n5 il1i;alih {i inferiori modonon opf'rarelo_r.vd e6et ~<Ju~lc= (uo plindpali. "lid (.lltCI~ !l,t Clulil principali s (c hsberet i II non ~qlJc pruno. ramen VCCiUU (eJ;l1Dda. .qlla: euam opCf3tur eX. (ubordiMtionc. ad ptirnam, fcd non vt p,~ci$~. mOta. Be minffieriaJitc:.r operans , {cd vt a1Iimilans fibi clfed:ulU.JlOn veto foli Qu(:e prindp~li ~ fleW: eomingit in inlli:U111emo. ali dreaus non affimil3l:ur ,(ed priDcipaH. Sttllnda "ere. el( ratione ipfainfuumenci pbyfici noulJima eft,qu[a, Ii ab eo non procedit phyGce elfetlus. fed [olullI-a. ~ufa prlncipali: ago in{b:umentulU illud ralum (c babebit t:iqU:lIII id ad ctUus pr;tfentiam dfe&u$ procc::dir pby"cc" fob. qu(i pEiDci~ pdi:trg() talc:. ill4:rutuc:nrlUJl phylice non cooducit ad egtcffiOneDl dfe&l5~ niG fone antec~d~nttt di(pOllaE phyficc fubicd:um. VI ctf~tl:L1$ JUt 1 cau£,. prillci~. quod in p=(enti locum non bab,ct. aim in cr~arione- bon pollit pr:!:intdligi aUquod lubictlum. quod dirpon:ulI1' ad faciendum eire- 411m acarionis. alih illcerctUr Cantn k haberc 'It inllrumc:nunD cre.lrioni, animz: hum;1Oz~ quia dif~ ponit corpus. ad cruus difpofitiontm Deus illam aeat.Nc:c diffaret infirumc:nrum phYhalin a mor:di. qui;!. iIl8uenti~ 1ll0taUs ill hoc conliftit quod elft:Cbl$ non orial;U1; phy lice ab ipfo infinlUlento. fed ad c=ius PtlI:[c=ptiam. vel oradoocm oriamr effe:aIR a. caufa prigcip:di, PhyliclIl'D ergo iP.fuumenwm tale eire dc~t quod. ah ipCo p"""hyfice P{Q(:c~ clfetlU$ u'"-: princlp21is. aCut ~ ((Clln 6t fgmnum 1 lick vilnu;;comrnunicllu a c:;aufll prin• cipaH.

2.4 Ex bis dU3bus propofitionib~quz debmtfupponi ~mquam e~~~ntes t &: e:tpliClUltes [«luifit~ .iu1 ranUl!~ e3uilt inlhummulh phylIe;t inf~. nI( ptr boD~ confcqnrnmm qnM ii ~iq~is 4 till5 q~"~nu • PfOCC:Wt ab ~qllQ inQIllmento, ~t«~e_dlquadf'Eo&:eGat ~ ~mcQtI) moclD u~fmon.qiWn lnuU prinopili.. ~:lUECIui.rl;

~11. XLIP. e5c. t» {reilliont.

feriot ell: , quia illa modo creato , &. Iimitato a gic; (Ii enim infcrior eft ad Deum.modus creams cl1i=' deb,t) De:U$ aueem modo incrcaco.&: ilIimicato;« ... niucrC~lilJimo. V nde virtus,fe:u il1fiuxus.oIlIt metio Dei imprdla inJtrumcnto ~. OpOrtet quod contemperer k,& conCtringatur ad modutn ip{illscauia: [cc:undil: inllmmt'ntalis ! nam ii maner ilia vittus in rota illa amplitudine; & vniuc:rfalJt:uc,q LJa procedit a tauCa prima, non proec:Jer ipfc cffcdus inferior! modo :\ c;luCi inll:rumcntali, quam 1 principali. nee virtus ilb eri' hnprcfiil iidbumenfOj qui:l non Crl[ aliquid eXtra Deem ; fi lam vniu"~ falis, & iIlimir3ra manerfn fuo mode operandi. fil:ur cit in Deo. Si autem non imptl'~mitut :diqua vitms iri inl1rllmenro. non pO","tiE abiUopbyfice rrotc:~crc,6( ell ir.c dreaus, quia ~ virtute propria !plius mllrumenu non rotell ex",; dI"c:a.us{upc:doris ordinis~ & impropDnionams. nC', contcnlU; in tali virum: inferiori! ergo O'1'0"ct quod ~X~t i virtute maioti comnlllnic;l.t;l. inllrumcnro a caufa prindp~[i J vel non procederphyfiee :lb ilia. quia Idem en precedeee ph)'fic~ ab ilia. ~tque p'Qce~ dere 11 virruEe in qUol contiDCtUt p,oponioAau:~ '"

phy6cc. .

. Infertuf (ccundo quOd opcmio illa inCt,umenellis pct quam fie procederee p_hy licc rcs ecc:al.a. debee elf!: operatio creara, qu: fit accidens. & in, digC2! fn bicao in quo exHbt, &" ex quo opaetur. &. per modum mll[;ltionis fc:: hwc:al:. V nde direde-. & iOlplicatotie rugnat cam ruione ereationis. '~od debeae efle opC:I3rio crc:afa,eonlbt,quia orimI ab inllrumenfD crc!~fo,liquideto hoc ip(o quOd inllrumentum illlla ell ph,. ficum,pbyfici: pEoctdit ¢ffc-dus ab ipCo : ergo, & aa:io qua vl[jUlat~ nafcitIlrl&: cmanatulistffed:us; quOd.fi emanaubinfuumcnto creaeo : ergo non ell a4io inaeat.t • (ed creara. Q£q.d fir acddcll$) deducitur ex eodem principio: nam attio creara ell: C3llfaliras agemi:;:; procedlrDS ab iplO unqlU,:n n:lCdium~ 9110 eft'eaus; ipre: produdrur: hoc :lUtcln iJledillm,Ccli c:aofaliras. neque ell Cubllam:iaopcnmis.eum ab co p~oc:e-dar. neque fubftanria opcrari~ciim 6, medium.quo ptO~ cedif,&: .6t,non ipfamet fuhlbnt:ill;qlJa:: fit aut przdicarum eias fubtlantiale: lie: erum c:lletei inUJnk.. (Urn.&: ell"cnriale • Don c:ontingeotet cODueniens. eUm t.1iDCI1 dre f.ta:UIn lit 'pr~dic:at1lm COn(IDgens; m:c ell aliqulI. fobftantia tenia qaz mcdicr inrer CubfbDli.1m procI:Gcntem.&:: optrantrtn,quia: de. ratione aaionis crcarz eft qUiid rnl2net ab agentc tanquam via,& caufa.litas. Ijll:t iderui6ca~ [UI cum tI:nnino !focedeme: de ranone: autenl fubfianriz ell quo ti I ens per fe aifiellS, aUt paIS componens in hac elf.:-; & iit non POttll: eKe via ... & nanutu5 • GCUt cll: aaio • nec eoml'onic illqllid cum {ubllanti:&. ipfa opcuntis • vel cum fubfta.utia Ici 0P....er.ttz.quia. eft quid mauGcns.' ,

E:t boc aUtetn. qUQd atlio ilia aeaa.lit 2cc:i~ J.j dens/cquituL" manifclle quod indigear fubicao in • qllO' inhzrcar,quia aeciacns eft. Et fimilitu Cubic..

fro ex qUQ operctut.quia wedium oE_aaudi,&: via cft,Ceu fieri;ul ip[wn clfetlum; 6c 6c mtc:ccdcte ipCum debct>quia omne fic:ri amecc:dcntcr Cc lubet

ad hflum! nee pordl anreccdente~ Cc habere,niu iIIud fieri.& illa via. & illud mcdil!1ll in :diqua cu~ ~i(arc cxuceatUr. qll:t potr:ntialitcf {c habcllt , &:

de potentia :ad'aftum rranfcat reCpellll ipfius faai. Dccla:raulE' hoc. quia hoc ip(Q quod aCtio.lit acci~~ dens non GlUm ten.c:t (e ex pane agmti'J.v~ a4us. aus fccundtas,G:d cri3ID U {,;!ftc termini titt1i ~ vc qllodam fieri. & tcndmriii lcuvi(i:ui ipfum tenni-. num; liqUid.eln ~o ql,l;e c(l ~cidcli5 Cpec:i.liciul.l:<

a ~o fialt p,oc:cI1i~1. ffin~.fio. at itad.ep~~

!JifftJt. XPIIJ.

j

der a~ r,(a~~~~. tdpiejccpr:. !p!\lni tetmint1~ ,an .. R.UAm,qll~dam,Jptit!s: faaio,:~, ;qnz1wm:tetmlno,

. t~ntilic;llur: nOll coiin ~illis lIa:io d! aliaq,q_na.iJr £g~i~",k(eu .res ipfa: yc.tii::lrjli"i.nec !lCi:il;J "ipfa tl1Unarc::p!1't¢n,alu·gellrej~fle. tl:unim)' per· ralcm a.l\lioficnl p.rocidc:nqr::. qm;!, ipf.~atl:i[j ems ~do eft termini 1 fUI;J pril?t:ipi".l&:CapGiliu$ medi;illfe 'Ina:

Clllfa·f;l~lncrminwp.'·I~ ,lldmtaio ctiam,co~ Ilitllat ipeuin agew.du.lftau : Iecllfido. opc:['~ndi;: tlliiCnGum non lit atiiis.m4eprnd~S' i termi"· 110. .Ied ad ip(lIm lebdens .-a!iip{bquc fpGci6ca-:

, lm ;.nec fpccificattlf ab fp(q Vt 1 rermino exrrfn(C' ..

CI" ~taa::o .licur obie&ujp illtU5 cognorcendi. vel artiandiled Vt imnnCec-a i'mmbiaro. & f.'u!\cdiile pfod"~o. aut: conllwo pa f~Jem aaiOiltm'.ilc~ C~~ elldali ibi aGl"looeJD • quz fit U:Ddi:nti~,& f~ .. alo ter~iiii.,um eoquC' idcutifii;:ctUf.",lils !Jon eriE' ipfol ad-io ~on(umm;ifa, ncque denominarcp"ccrit :igent~fJl • nili cum dfdlu.tcl1 t~mino idenrifketllr tallquam f.ll!l.io. &: produQio eius.qllia ell'en-. aaiira adia.quz ell.:i.ctjdC'n;,d~pendC't 3 rcrmino. ilhimquc refpidr t<1lJqU3m id l <JIlO rpcClfkul1t.& ad quem d~ "j~~& te~dcnri;J:, &. c.lufa.litlJ.Rurfil$~' non por~1l :leBo lib idcnrifiuri cum rcnnino; eanqUAm .1liquid eonltcutum ao tenninllfn.& petletius iIIo. I:llm dtcnrh1iircr fir elulaJit;\J. & fOliHo wi!: eif'ctlu;. &, cDnfeql1ct1lct fit aliqllid prills i1lo~ " tc(piciat ilium ,,~ termm 11m 1 fe emi rECrl'~llm.&: producendi1rtl~=rgo n~ca:~tio pollul .. r (nbieuum antC'cedcnter ~d iprum tcuJlinum f:rciljl1dllffi. in quo fit ralisattloJpmvt cxpam:iplim rei faaz (c rencr , qllia uiis :rai" pr()Y'~ in r~ilio eft, &: cum ilia jdmlificatnt accid::n~ d1;& lie fubiell:uIU po~ulaf: ('rg~ ralls res fa.a-~ a.liquid fui pr:rfupponir. w '1"0 (ublcCl:crur ,tbo Jlh,qua: ""'Iden! ell:: ~ ergo non POtefr clfc ex nibil!) cdm aliquid pf:tfIlP-

pOllar_ "

:1' Dices ~ rotUm hoe in {enrentia oppolira reperi., rllr in creadone , qui" c:ti;un dieuor quod dl .:I4io {llbieClat.1. feu idenri6C;lta cum tcnnino, qUi creatllf t.:mqu;lJu eautitliuJ. & fadio elm. & ramen creu inurn cx nihilo: ago in blC fenteno ... no h pD~ tell eenulncere rado f.lti.l qllod non ii£ pombil~ ioftrumcnmm crcario (lis. ~t d.uo quod .lebo «Co'l[~lIa non po.nat.lliqllid iI), te cr~ta,qiJod babcu raUQncm aCl:,om;. fed folum ;laiD It:de.lt (c e-X pant agcllti.5: • cur trpugn~jt qllod Ot'lU wmmnniea cauf% cr~ar% inltn:nllenr;lli a}jqlL1m racionem atliorUs 1l)ng~ diDttlz ab COl quam vldemll$ ill rebus DatUralibus. kjJ.aaion(:m.qu~ non lit motu;, nec ex pane renninl (e nm~ led fohlllJ ClI: palle ngmEis.indequcdcrillct ex fcctfminuID pttinBu. 1um '1iliu«fidcm tOliu5 elfe.

Rcfpon. in fmrciltia oppo6u Ii "dmit!lUl' ;ltiionem el\ pane termini I'e rcmmtellJ ctf~ ::Iccidms J non pode (alnafi qucY. ercario 6t a dibillJ, qQia.vt pondcrauimus.rt . .t. hoc ip(o quOd eli ~ccidens ~ non opaat.Q( nili 'It (ubiethra • &. coofequenrCf non £1m ipfilm (nbicBum in quo elt. fed fupponiq& Ii, non fack omnia ulls aClio; quOd 6. tum facit OIDDU) non eft c-rcatlo. quia non eft e:s: lIibilo. Vndequ3l!lUmCl1mqll~ oppofiu faurntill tcnar qlJodct'('atio cftadio fllbi~cbf,l in trrmino produClo (anqlJilm medium. & via.fcu tcrultruia. lie 6eri ip6us tCfmili,pmcD h(J'; ipfo reddirur t2m fullieieru impJiario,qnilll fufikicnrer pet" hoc impDgnaw[pr~ceden5 temenril.. 'ludd attio jIb 6 eft· {ubietHta in ip(o termino t;mqllMD ;,faflio 'ilJill'.&; tePdentia ad taIem rerminum, OpOriit quOd przfUpPQDaE fubicthlm in ip{o tennino in quo lit ilQtcqnam f.tdat. & ptodllut id '(tlod dt: bft pr~ dlKerc i arque adN noD f;\~t to'um quod 101gb.

, .

1fl

j~do elljqiti~'noii'~a~k iii 9tlod fn'Zf~PJlonlr.~Li c~ll(cqnSljri:£.[i1nt f~3.pra:~I(~ quod qmdquid Ceil" tiar oppo(jt~ C':litemia. iamen'- imp[1c,nioncm cffioi 1;!;I(:em;;!lfcriJnta~'non poncndum 'pro i:tc;arioIlC aaionem 4!J!I~ ac&'dens Ii,. & ,on(~qtl~m~r quod t~p~lgl1:1t dfl: lli'infiwnHaJto. quia in ilia non nia ~ccid"mclfe,porefta'Hil inll:rumetltitli~. Sed pf~re~ vrgedlZ¢:ta,ij", potj\\5 iiiiR(frfrmentaif4u .. f.:i. " & In -qaaeif~quc caura creata , De matiuam ~ajoiirn'l haJ;icro Y6ffir,quam in Dee, CJl!iJi (~jiten" tia oppo6ra ~nl!" pon!f . crearioncro ~lfti !ttndtn~ ti amJ&; vlam canq!i'illit qll~d;im calJlJliw~&q:uod .. dam medium. feu fieri iplillfrei 'I'eatztdicir holn..: aaiopC'nn:lfe Cjupddam ~c.::id~n;. iii re creara em;!" nail' immedi~t~ 1 filmma, &: ilfttnirudllliJit'Jte Dl:il & litprodn~itlu umul tumipfateqH~ crQ':Irur;hoc :Jccidcnftrtli fiie modmpioc~d~ndr ;\ Dea ex nilIiJo "tanquam modusquidam agcndi.hllbcn, p:inlcipathi~ in(jtli~~ll;'m quaJldlim eX pane modi o:IgendJ, qUia ofirm ex ipfa infioira Dei ,aanahf~fC'~ qnz eft'. jmmcdi:uJi rario :igcndi. & produccndi rem fub JIlo modo. At veto. in ~.lU(ll ~fC:i1t.1 i 6i: in'; Hrumelltali atria iden~itic;it'* tum fmnIDO OUIDI ex virtute: , Be aaualirarc cau(;t , (cu aQiDne Ilgen ... tiJ,' q~ accidens elL &; inb2'rCD$ ipfi agend, ip[{ulJqlll! tedUceh~ de pOlcmfu;d ;tt'tllm; vndc ill ipCo ag.:otc'flll'ponitur blbere limirarionml. & (:onl1dtliol1em in modo procc:dendi.qnill (t; 1l;Ibu vr aceidenl infur:rcof ~ & rcd1U:rn~ eau{;lii) 'dI po-. r~liti~ ~d ;ltnm ,,-nde influlCus (ecufUf a; uti Kci'" dellte.&' idenri6carll5 cllm, tCEminoinon pOtc:l1 dJ4 influx-us (miu$ elfe-. & enli! in qtlllnmm 1m!, ltd lirnitlltuf t 8t conl'ltiltu5 • lieat Ipfam accideos.6C ipfa virrul • & ,,{tUt fe(undw ag~niit 1 quo cmz.o, mt • nee pOldt ille iilfhuau (dam piinidpariUl! habere:: aliql1id innnlcariJ j cUm I:maner imme. diare 1 principio limitllto. & .finjfo • {¢ifkCf 1 vir[Urc ill;!,&' a&! fecundo j qu aliquid 2CGidentalc (lint.

Vode (olUintt. fccun~a replic~. lk ~ cOD~r. ~j. mlruE' nofi1'2 rano. qUia vlIkbeet eft- IIDpoffib'Je aliud gcnP5 aaioni, fingac ~ qu tit .:i.~dd,n~. &' (olum tl:n¢:lt fe per modum aam: fecundi e:r p~r";'

re agmm , & non tetll:at fc ex: pinr!! fUmin) pro ... dutH foinqnam adi!) ~ feu falljg idc:nti6nra cllm iIlo:li;Jm boc: ipfo quod accldc'n5 dl: raln aaDS (eeundlls ex patte age-nris fe tC'nem , dt'be, elfe: de .. prndens non (oliuJl a (uhil:lI:o ;zgCntt', fed 1:11am 1 tct'mina produao, a quo (pel;i6amr;vnde cpo-ItK quod identi6,ctlJr cum iIIe. non 'If qUid (onrro:.rum, & poftcmJ5 rcnnino I'lodulto • fed Y" {aaid iIIia. dl. & tendcnlia :111 mum,. qu~ ptovt lic Ifc:~ ci..6C3tUf t d~c:ndhqlle ab iJlo,quod noD (unit in stljene Dei, qU% eft independent ;b omni re C1-

trot (c,&' produc:cpda Ii (~. vnd~ POD f~'i6catur i ("mino.nec fe hllba 'If Catlio identi.6,a[ol eUllI a-

Jo • fed immcdw~ es (e pfoduQr ~ & inSult fomm

eire in rem .;reatam • nOD ill.lhn:u q(';Uo rem ipfam. fadem. qUi;l.lalis,inilo:m1 d~ber flJpponert (ubi=~ allnt in quo fit. non UIud f~cat'. inBu,;u$ ;1Urcm Cf('aliUD! rotum facit. & nibil (DpPQni~ « pam~ (<<mini; vndc non potell rabs illflultU5 elf" acd~ dens (ublelhllH in termino.[ed tilbl1anria ex p:tfrc agentis in6nid.quia 6 eft: OIccidms:. (uppotrit fubicClum.& non facir,3C- pa hoc DOlI ac:ar ex: l1ibil~ f..cicndo EatUm CflS. &i!pugu,:It ago quDd DeuS' commllnim QU(o'l!: Ucat;l; ~ «iam inlbum(lltalj~ vim.(eu :ltliolJem.qn~ lit OIc-adem, &. :l8iOlle,;ZCcidmtali agae,at inBII;t.& ex:alia pane quOd tit;«

&. fadat lOfum.b'l"idem hoc: ipCo quod. fal:if,~ in~ Btlit, t;mq~m 2.ccidms, debet UUlutre) Vt tubiedata,"" fie (.ahrm fubic:Glum POD d,bn: fac£:e.fcd

(!liPO'

Cupponcrc; dim id quod faclt 'h: .rubictlW; f~,l;ir. 6: 'It accidens; Ii aurem (upromt fubi~aum •. '"

lion facit illud.non crcn. .:' . 'C" , .

l.8 .~ Deniquc ex hoc [cquituc; n_l~ifea~,~!(plicad? r~tjoni$ D. Thoro. & cffi~acJ.a,JJIJIJ$ qu~ coolillit in duabus prop ... O~!io~ib~s mQntlrantlbu5 implicQtjoncm , (ci«.;~~.qllod l~ft{~n;I~ntLlLn ~p~ta[[Jr di(po(itiIlC :14 eifcCtJllU rmH;'Fali~. '!gentIS, & (e.,u,}dqlq!lod etfedus faa~s a .creaJIQnc.'.antcced~t (lnlllia (_Ill. a: in cifcdu efle polfunt •. qUl:! prorlum ip(UJII ;J[c abfoiurc, 'It ~omprehelldl~ elT~ p.Ot!:iltpIe' 81: accuale t .& iea ad hunc i:ffcCl:um'J;Uhil POtc!t difpafitiUc operari. Non dixit O. Tho!n.quod inIlrUlJlcntulh debet dif pofirionelJl aliquam op~rari ad dfcll:um pdncipalis agcnris. nee quod debet difpofidollcm aliquam p.oncr~ i? ipfa re , ~Il.~ cit dfdtus principalis :lgcnus. Nilulllotuan dllm,fl:d fohim 'IU,od illitrutn~nmm debcr opemi ai(politiue ad elfctlum principalis agcnris .id ell:, mini!lerialitcr ((: hilb~ndo, & !11~c:tiod modo ill agcn~Q qu~tn (e hoi beat Ip(IiM prmclpalc: ~gcm ; vade VIItll$,& inR,ulCus prindpalis agcmis Debet coaf'!i.ui. Be attcrnpctari,ad modum ipfiu5 inlkmnc!Ui.~ quo prolimc debet n.ICci I &. cxirc phyftcc clfetlus. QlIm:{ufficit ad propofilioncm D.Thom. quOd illlhu[JIClltum in modo optr~ndi dirpoGtiuc) &, minHlcdalitct {c lIJbC3( > non ex pam: rei operare, '1113.6 diuc{(aro rem ptodm:at sb c:lfea:u principaIi! l!fentis,qUa: tit dirpofirio:td illam • & rccipiatur ill c~dllm re vd {ubiel'lo in quo lit dfctlu5 pdn~ipalis ~gel1lis: hoc enim Don dilit D.Tho. nee ad. vcrirntcm propolitionis ciU5 I:cquirimr,quia loqnitur vniLlcr(:alitcr de omni inllrumcnto Iiue connaturAti, fiue ebedienriali , & foh\m fupernatur~liter clcua~",r,fpe:au quorum inllrmuc:momm non reqllitit D.Tbom. qued producanr dl(r.oJirianern ~liqu;lIn in :,oJell1 [ubieClo in quo fir ctfeaus prlJlcip:lli~ ;Jgenris. Vt pareI in oper~tjone inI1l:umcntali S aC{:lOlentOlUf'D,de qUibus dicit D. Thorn. "1J'14I.G:. .• rtic, l.ad 7.. quod p" "Dpri_~pmf~ tWHlm '1114tlJ 1:<:"""' cirrlJ CWplll 111411. IIU/glint. ejfitiurlt 0pt:YlJtilJtfem il1j1rlf.mtillAlem flirljjtt diu;";; dr,," 1111;r;hUtJ. &. licut dicit inj.quj1.64J11'f'4.aJ ;. quOd ab igne inferni PUniuntllf DZUlonesin iRo acre:, li(:ch ;taU non alllgentqt iill igni: & IiCUt doeer ",1. .(]luft. J78 ... rl;,.,I. ",J. pr;11I11111. qdod per a.Cl:UiD immsaemem Deus poreli OpCJ;iJti rni~ n~ulllm in fc: ad eXU'l ; & tamtn vi lio ain eogi t:l" tio, nibil opeC:lntur ede quod di(ponat rem =lcl e;ma. ad cffctl:ufl,l princip,1lis agemis. ~~re in fcprtm13 D. Thom.dllbit.1ndum non eft quod non requiritut ;ld inllrutnenralem (:3ufam Dc:i 0pC:f2nris quoJ habe.u: opcratiolle:m qUiZ propric\&' e-OI1- mtut.uit£t difponlE :ld cffcelum prindpaJis 19en;" tis; Cufficit quod h~bta( qlulIIC'Urnquc opc::rationem. e:ri;lln d{Ci alilld (ubidtum > & iDa diuinims e:leuerur 3d fa{irndum ql1ockUl1lque: opus Deus voluuit.fiue in llio rllbieao~ fiue in :UiqllO difl:anti: licut ~nim pOte:ft pcrignem erillemem COInpll1ti clc£"'ee:te lignum, quod dt ROIll~it~ potdl ptt c:multlll igncm.qllidl; Compluti.f:lc:ere mira~ ';llIum Roma:.Et p~ humauirarcm Chrifli qu: dl: in.ca:lo •. (:enu~ eft opt'Iari omn~ eiflldm grari;t:. (tum qtU fiUN In tet1';).. licut qU~l1do craE in rC:U:l pmdcB.5 in lignCl fecit miucula in czlo, obfcuun* do Solem.,

l., ~Qd Ii inqll~ru:Cur crg~noh POtC{if per operatlOUt:IU, qllz hie lit ab hDlliIDC:. vel i ligna CfeatC Ang~~u~. I!quide~ n~cclfc non c~ quOdoper~Ult :lbquld 11b alho IDnnuu~mi 10 tali Ie • qllil!:

CleanlI ~ aUf in (ubie:lio circa quod lir opcf.1l;io prinOP:lli5 <lge:_rnis! E~ undc:m q~o:nodo vcritic.~

·DI (rMfion!:

tar. quod dicj[ S> l'~in .. :quM- illa'IRHpntb mope .. rtltur,,di(poIitiue ad effaChim prindpalisagenti:i; Ii nibil :operanir qlwd ;c:IiCpofido fir ; nee i'cqiliritUt quod adionel'n PtDpri~1lt hi~e~lt~ fcMoHimope" rariol1crn,&: effc:chllnptiDciPlllj$;lIg(mi~:. ;£..1 .. [ ,

Rdp.ond. quod 'c;Iiam{ioperiirio'irH1tUi'ttelld tJo~ (it'nee-elfe quod ope;ecuf ¥iquid clrca febleCl:um,in quo eft dfc:du5 piinctpu.li$ agcnris ~ necc[~ (;tilum'tatr.c!1 ell:quUd1illa:.opcratio circa quod..: cumqua verfetur;modoJIiO. & inferiori ad ip(un'lf Deu I'll, ve ptiilcipa!e· a gclU eft illius clfelhl! ,; op~'; retur ; & ficcdard relpc:~u obictli dillantit,,!Jcl; non cxHI:c:nds; opctCtltr, tanq;;~m op.e:ratitt' ai.., dd(ntalis cxigcns (ubiedumclI: p:ltte rei'oper~tlt;' :I[qnc: adeo p~r rnodum itnmuuponii p{O£ed~ilg; qucd.tonhter rt:pll:;na~ cum mOdo cteariorii5>qu~ c(l; eJ. p\1tO non !:iIe, & ell Imllo pra:Cuppoliro. Q!!are etiamfi inlhLlmentUIU operC[lif circi vnum {ubicetum; non ramen porcll circa aliud op«afi modonon imrnllflti uD,fell ex nihilo, qnia rdlpean t~lis ope:rui etiarn (e haber vr atcidciltalis ope~ mio; & fic phylicc producit iJllId; ergo vt inh2:fCnS u:nnino : ergo VE fupponms {libidlllm, &; non 'lit fadens rerum,

.Ex 'JIlO Icquimr qllid tit apud D.Thorn. opt- ,0:

rari dilpo~t.'U~ :111. ~Jfcdl!1l1 p~in~ipalis qgemis. .

hoc ell: mlmll:cnahrcr > & mfCUOtl modo Old' .pfaln c:lu( .. m principalem. Vt lam diximlls. Hoe antem fc:cundum d.uplicctn [Cillt:ntiam ~ duplicirer Jnrelligi potell. Qgidam el1im. edam inter Thomi~ Il:as. renene requiri ad eau(:an inftnlmemalem quod habese ;lc!i;ioncm propriam veri! c1iciEam a

(c. & rjgoro~c (llmpr~m. qllz 1it:et non eperecer di('po~tionem aliquam pet fe: eonduceneem ad cftcaumprim;ip~lis agentis. fed omnino difpwram , ramen ilia eleuari potell l Dee ad 0perandum qucmcumque cffcd:nan veluerir, qui;!. vinU5 prindpali$) qualllo ell: cllic.aGiol;') umo POtell:

vri infiruml:D[O minus proportionato. & ita t.um vinns DcHit Iumma > & cui nihil ohlbt nee [cfiIHi;, Pl)tell: VIi inflrumenro • etiam omnlao di(p3t:\IO. &. nihil conduceute , im,; ,omrariD ipJi: eifcCllli • ficue porcll: c3Jef~t:cre pCf IIqnartJ., IX inft~gidar~ .pet ignem. & luro ~a:dE:ltem. apa:hc.~ alia fimllia. Er bane [cnlt:nl!:lm fecun (umns In PhJ{ltit qU4j1.16. An.:.. ex D.Thorn. &: ratione. Alii exillimant non rc:quiri ad inlhumentum di~ uinullI :diquid proprie:. ~ rigorosc opt:rans > fed fufticcre ~lIamcumquc tnrit:ltern c:lcuabilem a Dco;d etfc:d:um quem voluCfit. e:lianIfi rc:c:un~ dum proprill nibil operemr . .Et vtrique: (]icllnt~ fu8icer~ ad inflrumentum. quod produC~tellndem effeaum ) quean prindp;Jc agcns. fcd infe• riori modo ~ &: minifrerialiter defcruirndo. IIOIl um~n requid qudd dillindum CifcdurtJ. aut Jirpofitiom~tt1 ad c:lfca:um principalis agemis con~ duccmcm prodncat. Edimilitcrin vt[aque fcntemi~ lalualur quod inftrumcmum Qperatur di[~ pontiue ad e.ft"caum prindpalis agemis. licet di[pofitionem ad ilium (:onducCfltem non 0pere(ur.

id ell: quod ape-tc:tut di(pouliue c:s: p:d'~ modi operandi. liect non ex pime: rei operat~, & hoc fuBidr Vt QPPOn:I!Uf (tcationi. qUia petit fubie!!tum. toe fupponit. non f,lcit. Nam fi tcneaml1~ (l=quiri quod CJ. propria virtUte inllmmcmi proccdu aliquJ. ati:iQ ad hoc vc deuemr 1 Deo. notJ quidcm quia reS operara pl:r ilbm conduC2r pet (e, & c:onnatuta.!iter ad dfcfrum ptincipaJis:lgcntis. fed quia conducit vt vetificeturquDdinlhumentUm operatut V bra propri:nn vinutcm.&: ope~ r.u:iOlltm, ll1anif..:lhull ell: quod cum taW: opc(ado ~grecliWlr ab infirll.ml;nto ,t:aI'lquatn ~c;idc;~uali .

, - qu~d~ln

~., ..

,.

Difpul.XPIIJ. .Artie. IV, ;'7'

i'i',U~dlm dpcmio. & ~ei::mrlinMaj ~q,u:e !:OI'tllri- l'!uid operari mil1iflerialitfr ; &' di(poG(iUI ad ef ..

tb a.d modu:tn· ptl)Pfltit'P (U~ vrrtuns , fu~qne fcdum prindp~1i5 agcnrls. vel oper.:londo aliqilam oper~t~onjs ~ lli::c~~aciO ?pCr:intf .pCt modurn Opt~ dilpofitioneln ad id conduccnrcIJ1,tir:ut jnll:nlll:u:n;o

J'ol[ionl$ (l1bll~ctz III ahquo (tlbu!tl:o • (c:culldum [a. namtali:ll vell;!lu':tn difpofitilll~. f~ babendo ei

quod e~ p~he termini [e [criet I 6( 6e lalum pet p.trtc modi operilllrli , & ad (uum modulii tra6

modulo murarjDtlis. (~rnotUS fc: habeblt.non fa.. h~~do. & limilando, in~lT~lim ~a~f~_ frincipaLii'

eiendo c~ nihilo rceum ens J {ep {upponelido 'i, mllrumtnta obedl!!ilflaha.& c:1e:uala.B beD. . -:I;:

aliquid J fdlket {Ilbic:lt-um. Si V'l:ro, eeneamus, Ad. Iccuudum R~[pond. dllHngue-l1do antece- j

:non' f~quiri atlionem propric dicbrn ,& pro- 'liens. In inHturncnris ulpcrl1,uuriibbu, non re-

cedenrem l propria vitl:ute infhumenri • fc:d fo- q_Lliritllt aliqua allio procuia ; ralirer qUdd f'rodu~,

Jum entirat~m, quz Qbcciicntialitc:l' elcuceur a C.1t aliq\Jem ell~allm J ((:u di(poGIiQnt~ dlthn ..

Deo .1d operandlhu effcc'!uln principah!'nl J ra- 4;1m ab dfr.:Ctu principalis Ilg~ntis. tr:in[cat ; tali ..

men ilia cillitilS debet "pcrari i.aff'riori IJlodo ref qnJd 1tiodo proprio Hmltl:t • &0 ,CO;'lrdCl in-

ad ip{ulil priru;ipalc age,u J quia jnarumt'm~li- fhu:um princfpalU agentis ad mednm fuum tlpc ..

ter. & min;neriali~er ad ip(C1m , [c debet habe- randl , qned ell 1m go modo cperarl, ~ dilpollriul

re , & confc:qut:ntec illa' eICIl:1iio .• (eu "inns fe h.lbcre, {jlt~m c:t pmc modj operandi .nego.

quam ,cdpit i principaIi agen!!!, d~b~c ell'~ pae- Vndt' p.m:! ad probafion!;5 ~nl{:ccdtntil: .ecnce-

r'icipala • & pouticulari~ata • &. nun, raUl vniuer- dil1llls enim ,quod in fJeramentis. inlgne ihfl:inj~

blis influ:tus • &,t~rn in aetu pUfo,iiCllt yircU$ di~ in aaionc: 1n1l11anCItlC ql.lil;ndo afiumitu~vtil1lh!i·

uina:fed potLus Vt virrus operant procedendo de mentum , nen ef] aliqLlis (.'tfc:Clu'~ feu dllpofitio

~a-u prime ad fe:el.tndum. .l;rgo llle aaus Ce- falta pt:'f vi"ut~m p~opri.un inflrumcmi in ip(o

cundus aen ctjt ipf.t 1l.lhlhndlZ_ lnff:nllnend ~ &; (ltbiC:Gto in 'lUI) fit di .. t:eus prindp:dis lIgtnlis • tit

vinmis elus , ~d ;u::cid~ntaU5 :!lI:io, feu op~:atiQ: ramen ",Iiqua (lp~rJ.rio precedell5 modo illo pro-

ctgo opmns 1:': (ubietl:o ; & lie [IIppOIICIlS {ub- prio, & Jlmjl~to infirumc:nri ; & fic dilpOlltUfHe

iea:llm ,Il.:lll f;lcicns: ergo t;oilWlEonicur h~bct ad effJ.:tlu!fi rrincipali$ ~gtnti', Vt e:xpli":~

ae.uionL I qu;t elt e~ non (Ilbiefto J &: di!poft- rum e:ft. Ad id vcro qllQd diciillt de lranfublbn-

tiucHolilm OpCratlU ad ralem dfcGl:urn ex mode tiarione quod dicit D. Them.non cflc~. (llb/,,,!tQ.

opetalldi. , Relpond.manifcllc loqui D.Tbom. de fubidh,

Ad rationes dubiundi.l principiI) facile Re- communi vnlque exrrcmo , ju quod idem (110-

[pond. icllum maneat (lib p~nc. &. lub corpore: Chritlil

3 I Ad ptill1~rn 1:11: P .Su:trc~7. dicirur quOd ratio D. hoc em m mill d,tur. &: in hoc conuenit cum erea-

Thom.ccncludie d~ omnibus inllrumepti$. quia '10m: ; non' ramen nt'gat d.1.ri lilbicdum tnUc3fum,

omnia inlhumcnt.J Opcrolnillr modo inf,tionad Be cOI1(:ur(lIIn de vno extreme ad allnd. qUia ma-

pnneipale ~gcn5. &, eius vlrturem atquc inBIl. 'tria pani$ franfit in corpus CbrHli ~ &; utione

::tllm Iimjt~ndo. & rrahcnilo ad modum pr04 hliiu5 fubiclli non manearis , ft:d cenuerfi poteLt

prium quo ip(a 0pt:t;mrlJl: .1icCr non. omnia opc- :lttingi ab :lliqua inlltumcllrQ ifia cDnLlcdiD J ve

renrur di(polition~Jl1 aliqlum condllcenrem itt '. dicit S.Tb~ 'n ".dij1inEl.$. '1.~.IIYf".IlJ ~.quiaQ't""

df;Clllm prineipalis ::&geDtis • licLlr heiunt inllril.- . lur~. inquif t «rif;' 'IIir;iltlftJ ;1'1j1rHf11mMitm ~pt-

mem:t naluf~lja. Er bee quod elf: opaari modo "'"mil ill iJ. ;ltl1J.m idt'pus Chrifli ml1lftthftamit4t*T. mo inferiorl , & Iim.atatt !It'l"e .:o;u'tbre illflU.- Habet ergoilltl.rllnlclltalis aClio aJiquid pJa:fi.IPP"" :rum c~ufz princiJati! a~ [u~~ modum oper~cP·.' i,~i'!l.ql i~ quod opuetu, ; & oe non _~X PUfQ PtbilQ c:ft MpaLi!iue opc:r~ri ad r- etf.ClUQI' ptii:lI:ipalW "-':~gri ~ nee tOtum agit • ftc! aJiquod tubu:aum conage:nti ~J non quid~m ope:t.3Ddo difpQutiue c=~ par- ":.'I!emt in aUnd'. &. fie, raeio communis entis {lIpee rei opc:r~r;c J qua(j di(pofitionelll aliq~ ad iii r· .: ponitdt:- .:~ _- .. .',

op~ranJ~. ~ed dlrPQGtiue eX p~[tc mod~ opCf;lDdii~' "(Ad i~"_a:O'q~9,ddiciturdc creationc qUDdlic~r: 3}' qUlil fic IUnlt~ndo ~ &; ad modum (llum coara-an-· :JccldmfaliS attio lit i p~tdl ramen ex IlIhJJo pr~ - do in.Huxum c:mfz pdncipalis • d.i(pofir~lIe fe ha.., . dueue. & lidt fupl'on;lt {"bJ"du~ in quo jDbz~ bent 10 orame ad opc:tal:l.jllm • '1111:1 lie difponunr;. te;it;, non tal11ep ex quo t:ducat. mn .;onilac ex f~u ~eftfingllnt ad modllm (u~m • inRu~um (UVt~ , fo"~ diCliJ. 9u~d ho. c: ipfo q~o~ acciclms c:ft. dt:nons c2ufa:. Nee ab{bt quod hoe modo ab.nr ,bet h:lberc lublcduID, poll tolum e:.: pane: ~gtn":

COIllCZ (ecund;t prin'ip~k! diccntur dilpofiriu! fc 'cis ip qll:iluturn cllaClusCC:Cl1lldl15 e:iUJ. fcdcuam bJ,here aJ I:"'U[:ml primam, quialimiranr ) & ,o:":~ 'eJ' p .. ttC tel falllr in quancum dl cau'~li(as.& fa-. atlbnt c:ius ynin~~L1lcm in611s:nll1.Rc(pon.~niJll C' llio.mcdiame qua res ip(Ol producllur ~ v, J.:IorC cx-

quol cau(;:c: (ecundO!; hoc eti .. m habcllt • fed non plicllum dl:. Rcpllgl1ar au!cm. quod aliqllullio

hoe: fohim , fcd cd~tn VinUfC fU;I opcr:ni ~lfcdum. ;Iccidens 6t in qllanmm l;:Iu(aliru. (C'u nllio rd

allimibpdo ilium ubi. & nop vinut~ c.1u~ pri- proQud3! eft. IX ,haht-at [ubic:aulJ) in '11.10 lit ex

lIla! .lic~t ipjlultl,un C=~$ rcquir~l\tran~uam con- P:lUJ; tcunini J leu rci (albr. &; ramm Ilr crc::lrio.

ditionem 1 & moriQp.= requitilam vlopacnmr quia lie nOn toturn quod in ipre tcrmillo cll,p!o-

(unm elf<:aum proprillm. 1\t Vt:fO in!\rumenra ducic. [~d ~Hquid ClIpponir ; IX fir: noa pOtcti dre

ho~ (olllln habent 'iuod eft di(poJ1tiuc [~. habe[c ae:ado 7 qUia non fi(:it [OUlm , arquc ;Ideo Pcquc

ad dEdtt1m plindpalis agc:ntis > qll~ tOla tatio procedit ex nihilo, neque fadt dfc quod omnu

opermdiin C:1s eti:tnotio • & irnpreffio \,';1u{z prin- alia an [cccdit • quod ell; dfc ,lit comprchmdinam

c:ip.l.lis?& rnturn quod c,:(pa~c: .Iua.confc[unr Qlin~~ potentia~c qll. am aCluale. mn fl:~ndum.comtnu-

ar:rJ~htcr rc: h~bl:t. &. eQ Ilmlr3t1o • & !:oara:!no !'I!;rn rilflOntm • qlllrn fecundurn patU(ul:ut!D'

illius vimltis ad mlldum rropriulUJ mill vinutcm ~are Ii in (ubktll) ell: iIla alHo e:x paRt' tl:llnini,

clIhibcnt, cui dreaus aaimiletur. fell rei f:lI~tz. eriam ex Cubieal) eft.

Ad id \I~ro quod addudtut ell: probatione D. Ad incol1ul!nitlltia allar:! C1 P. Vafquc2: llefp.

Thom. Rdp. quod ptOb1l!.it O. Thorn. requiriad Ad primllrn quOd im~lIeaus I1diuuu dinino 34

de[erminaIO~ c:tfc:d:~ dl;£crmill:lta inO:rutncllt:l. au;.;ilio eieu3lltc, feu lumine gluri~ douo trm(eun~ •

qU:l1i man_u dUj;ens 1:'; hoc quod llIanifcJhllii dl let. &. pa rnodum aUlliilij n?n 0f~tll~ v ~ in~n~~

in nltllrahbns inlltumentis ad concluclrndum JI1~ntUIll Dd j {cd VI aula pno~lpalit , qUIa I.

¥nillaf,Jit".q~ omnia inllrument:tdr:bent ali- mouct~ & nOll £'W'c mOu!;tiJ!. enm l'italitC'( 0p=--

-1,.11.*'5. TJi#l1t.i~ l.p~I.D. Tb. Tornus alter. 1.1 milt

·/~ "1' c '..,: ••

ntllE,dc: quoplmibus egimu; pr&t4.tomtl.aj{p.14. )i.t dato qu3d df't inltrumentum 1}¢i. DOrH!jf« de qUi) in pra:(C:nti agillliU. qUiil. non ell: !nll:t~mcnCUIll ad etlicic:ndl,lln adettea) ';'d ad 1I1.~elll~ gCI!dum i S:. ideo non ~~q!lit,i£ur ibi pra::~i~ ad:~(J OX ptOpri~ mllrumenus, qUP. non datur IbJ aa:IO uanGens opc:radua etfcCl:J,ls, (cd pu:r~ immancm, lie itltdligcns. . ~

.Ad feclJlldam Illlbnti;tm de plunwmate dixli mus fJlf,tjl,"6.Ph.Jfo,Ml.~.():. tfu~jI. 10," Arli1/11f 1t,t.~,ili fiJkqt10dphutalma nonbabet vim cf· fcdiuam t fed obicCJ;iuam, id eft. Don phy ficam opeJarioriem • fed imentionalem qu.ucnus rcpt;efcntat obieaum corporcli"01 ipli pbwt;lG:l; ,& de {c natum c::1!: producere aliam (pecicm,fcll ecpra:-

" {gntarioncm, Geut vna (peeie', fOl;matllt 0:1( alia.

, &: cmirtiwf ex ."lia. Er bl!c operatio intentiQn:1- lis in pbanta.l.nute non eft de Cc fll&iens ad produccndllrl'l {p~iem intcUigibilcm. fcd id Ii~ virtut~ intclkltu§ agenti$. tiC dcplU'amis repr;c[cnratillnem pbantarm.aris > (upponit tam en aliquid rUZ:lliUJn if) "phallt~(rn~tc:; non circa inttllc&ulU fc? :,j~c~ jp~~ ,ph:mtafi3~ eU,i fepti?:fentU.&: indc c-h(:Jt mtdbglbilcm {pCC!Cm mtclkflus agens.

Ad £cniam. in.14miam de SaetalIicnris. di~. mw fimilitcr • ibl non Cllpponi <aClionem prepria. circa anilllam$bcnc ramen circa cotpus,iicl.lt BaptiGnus corpus tangit, & coe abluiq& lie a~iQ .. nero :lliqlla~ fdpp~Iiit;,Et lic:ec ilia non condu(;:tt ild ctfc:tlum ptindp.w, agentu; conduccntia fQ renente ex P:lttC 4ifpolidonis ptodllaa: ad principalei'll eifcClIlIB J bene ramen te tcfiente ex pan!: modi operandi. 'IE principatis inflll.XU$ (; llC~~~ mode, inlhilrn~atQ, 'IE diauID ell

. Adiol4rttiamMoUoa: dic:irur. quod in recutf tota adio anribuitllc principalf ;igenri. Vt aninciose impelknd , noo.vt ulllpliclta (ciMc;nri:nam ad f~indendum Cuffic:it ipfum acumen (c-turQ" edamli naturalirer C:i,d:it; &: nC)n 2Hi6gOfC im .. pc:ll.ltur. Supponitur ~gQ aIiqua" p&:opria #li(J fe.. (:Uris • id ell. fciEld.cn: .;'; le,eEiamli non amJl:dcA sc.Aiit verb vd .:lqua cakfaCb faciunt caloi'eiP. in vi ignis • vel unquatU ca.ula: principalGs cit ':L- 10te recepro i vel CupponendQ ad ~m In.. ftrullltnti ;z}iquid ptoptium. (glicct dcfctte ca· lorem • &: ru:!. denfitarc , "ll;-! faritare magis; vel mious modi{i"OI.tllt, & Q'cG;b • vel mnp~ calor,

J

..

tRACT

Вам также может понравиться