MT S NI DUNG C BN

CA HIN PHP NC CNG

HA X HI CH NGHA VIT
NAM
(SA I).

Hin php nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam
c Quc hi kho XIII, k hp th 6 thng qua ngy
28 thng 11 nm 2013 v c hiu lc t ngy 01 thng 01
nm 2014.

Hin php (sa i) gm 11 chng, 120 iu (gim 1
chng v 27 iu so vi Hin php nm 1992). Sau y l
mt s ni dung c bn ca Hin php (sa i):

1. V Li ni u:
Li ni u ca Hin php (sa i) c xy dng trn c
s k tha Li ni u ca Hin php hin hnh, nhng c
cht lc, la chn t, t ng nu bt c mt cch
ngn gn tinh thn, ni dung ca Hin php, phn nh
c lch s ho hng ca dn tc v nhng mc lch s
quan trng, nhng thnh qu cch mng t c v th
hin ch, quyt tm ca nhn dn ta, th ch ha Cng
lnh ca ng, xy dng, thi hnh v bo v Hin php v
mc tiu dn giu, nc mnh, dn ch, cng bng, vn
minh.


2. V bn cht Nh nc v nguyn
tc t chc quyn lc nh nc:
iu 2 ca Hin php (sa i) k tha cc quy nh ca
Hin php nm 1992 th hin r bn cht ca Nh nc ta
l Nh nc php quyn XHCN ca nhn dn, do nhn dn,
v nhn dn; khng nh nn tng vng chc ca chnh
quyn nhn dn l lin minh gia giai cp cng nhn, giai
cp nng dn v i ng tr thc; quy nh r nguyn tc t
chc quyn lc nh nc, nhn mnh c ch kim sot
gia cc c quan nh nc trong vic thc hin cc quyn
lp php, hnh php, t php ti khon 3 iu ny. Quy
nh kim sot quyn lc l mt nguyn tc ca Nh nc
php quyn, l mt vn mi trong t chc quyn lc ca
Nh nc ta. Nguyn tc ny c th hin trong cc
Chng V, VI, VII, VIII v IX ca Hin php. y l c s
hin nh tip tc th ch ha trong cc quy nh ca cc
lut c lin quan.

3. V v tr, vai tr lnh o ca
ng Cng sn Vit Nam (iu 4):
iu 4 ca Hin php (sa i) l k tha quy nh ti iu 4
ca Hin php nm 1992, khng nh tnh lch s, tnh tt yu
khch quan s lnh o ca ng i vi qu trnh cch mng,
xy dng v bo v T quc ca nc ta v b sung quy
nh v bn cht ca ng, l: ng Cng sn Vit Nam
l i tin phong ca giai cp cng nhn, ng thi l i tin
phong ca nhn dn lao ng v ca dn tc Vit Nam, i
biu trung thnh li ch ca giai cp cng nhn, ca nhn dn
lao ng v ca c dn tc, ly ch ngha Mc - Lnin, t
tng H Ch Minh lm nn tng t tng. Chnh do bn cht
v nn tng t tng ca ng nh vy nn nhn dn ta tha
nhn vai tr lnh o Nh nc v x hi ca ng. Hin php
b sung vo iu 4 quy nh v trch nhim ca ng phi
gn b mt thit vi nhn dn, phc v nhn dn, chu s gim
st ca nhn dn, chu trch nhim trc nhn dn v nhng
quyt nh ca mnh. Cc t chc ca ng v ng vin hot
ng trong khun kh Hin php v php lut.

4. V Mt trn T quc Vit Nam
(iu 9):
Hin php (sa i) th hin mt cch khi qut
nht v v tr, vai tr quan trng v chc nng c bn
ca Mt trn T quc Vit Nam v l s k tha cc
quy nh ca Hin php nm 1992 b sung v th
hin r hn vai tr i din, bo v quyn v li ch
hp php, chnh ng ca nhn dn; tp hp, pht huy
sc mnh i on kt ton dn tc, thc hin dn
ch, tng cng ng thun x hi; gim st, phn
bin x hi; tham gia xy dng ng, Nh nc, hot
ng i ngoi nhn dn gp phn xy dng v bo
v T quc ca Mt trn T quc Vit Nam.

5. V quyn con ngi, quyn v
ngha v c bn ca cng dn
(Chng II):
Vi nhng ni dung quy nh v quyn con ngi, quyn v
ngha v c bn ca cng dn ti Chng II khng nh tm
quan trng ca quyn con ngi, quyn c bn ca cng dn
th hin nht qun ng li ca ng v Nh nc ta trong
vic cng nhn, tn trng, bo m, bo v quyn con ngi,
quyn v ngha v c bn ca cng dn. Hin php (sa i)
ghi nhn cc quyn c bn ca con ngi v chnh tr, dn
s, kinh t, x hi, vn ha theo cc iu c quc t m nc
ta l thnh vin. Hin php (sa i) tip tc khng nh v
lm r hn cc quyn v ngha v c bn ca cng dn trong
Hin php nm 1992; ng thi, b sung mt s quyn mi l
thnh tu ca gn 30 nm i mi t nc; th hin r hn
trch nhim ca Nh nc trong vic bo m thc hin quyn
con ngi, quyn cng dn.

6. V kinh t th trng nh hng
XHCN v cc thnh phn kinh t
(iu 51):

bo m nh hng XHCN ca nn kinh
t nc ta, Hin php (sa i) quy nh vai
tr ch o ca kinh t nh nc, khng nh
vai tr ca Nh nc v kinh t nh nc trong
vic nh hng, iu tit s pht trin ca nn
kinh t th trng nh hng x hi ch
ngha. Quy nh nh vy khng nh hng n
s vn hnh ca nn kinh t th trng v v
tr, vai tr ca cc thnh phn kinh t khc.




7. V thu hi t (iu 54):


Trong iu kin pht trin ca nc ta hin
nay, vic phi thu hi t thc hin cc d
n pht trin kinh t - x hi l vn cn thit.
Tuy nhin, trnh tnh trng thu hi t trn
lan, ty tin, Hin php (sa i) quy nh
vic thu hi t thc hin cc d n pht
trin kinh t - x hi phi gn trc tip vi cc
mc tiu v li ch quc gia, cng cng.






8. V nhim v bo v T quc
(iu 64):

V nhim v bo v T quc, Hin php (sa i) v
c bn vn k tha cc quy nh ca Hin php hin
hnh, khng nh bo v T quc l ngha v thing
ling v l quyn cao qu ca cng dn. Tuy nhin, do
ni hm bo v T quc rng ln, lin quan n nhiu
lnh vc quc phng, an ninh, i ngoi, kinh t, vn
ha, x hi. V vy, Hin php (sa i) quy nh
khi qut Bo v T quc Vit Nam x hi ch ngha
l s nghip ca ton dn ti iu 64; cn nhng vn
v quc phng, an ninh quc gia v bo m trt t,
an ton x hi th c quy nh ti cc iu 65, 66, 67,
68 v trong cc ni dung khc ca Hin php (sa i).


9. V nhim v, quyn hn ca Quc
hi v y ban thng v Quc hi
(iu 70, iu 74):
Hin php (sa i) tip tc khng nh Quc hi l c quan i
biu cao nht ca nhn dn, c quan quyn lc nh nc cao nht.
V ngn sch nh nc, Quc hi nhn thy, vic nng cao quyn t
ch, t chu trch nhim ca a phng v ngn sch l cn thit
a phng ch ng trong vic trin khai ngn sch nhm hon
thnh nhng mc tiu, nhim v kinh t - x hi ca mnh. Tuy
nhin, vic tch bch hon ton gia ngn sch trung ng v ngn
sch a phng l khng ph hp vi tnh hnh thc t hin nay
nc ta. Nh nc Vit Nam l thng nht, ti chnh nh nc v
ngn sch nh nc l thng nht trong qun l, Quc hi i din
cho c tri c nc. Do Hin php (sa i) vn tip tc khng
nh, vic qu yt nh d ton ngn sch nh nc v ph chun
quyt ton ngn sch nh nc vn thuc trch nhim ca Quc hi.




9. V nhim v, quyn hn ca Quc
hi v y ban thng v Quc hi
(iu 70, iu 74)(tt):


Do v tr ca i s l i din c mnh ton quyn ca
nc ta nc ngoi nn vic quy nh y ban thng
v Quc hi ph chun Ch tch nc b nhim, min
nhim, c, triu hi i s l cn thit. Hin php (sa
i) k tha cc quy nh ca Hin php nm 1959,
Hin php nm 1980 v vn ny v quy nh nh vy
cng ph hp vi thng l quc t. Ngoi ra, vi t cch
l c quan thng trc ca Quc hi, Hin php (sa i)
cng giao cho y ban thng v Quc hi thm quyn
Quyt nh thnh lp, gii th, nhp, chia, iu chnh a
gii n v hnh chnh di tnh, thnh ph trc thuc
trung ng. Theo Hin php hin hnh thm quyn ny
thuc Chnh ph.
10. V nhim v, quyn hn ca
Ch tch nc (iu 88):
Hin php (sa i) tip tc khng nh, Ch tch nc l
ngi ng u Nh nc, thay mt nc Cng ho XHCN
Vit Nam v i ni v i ngoi, thng lnh lc lng v
trang nhn dn, gi chc Ch tch Hi ng quc phng v an
ninh. Tuy nhin, Hin php (sa i) lm r thm quyn
ca Ch tch nc trong tng lnh vc lp php, hnh php, t
php v quy nh mi quan h gia Ch tch nc vi Quc
hi, Chnh ph, c quan t php. ng thi, lm r hn vai
tr thng lnh lc lng v trang ca Ch tch nc trong vic
quyt nh phong, thng, ging, tc qun hm cp tng,
chun c, ph c, c hi qun; b nhim, min
nhim, cch chc Tng tham mu trng, Ch nhim Tng
cc chnh tr Qun i nhn dn Vit Nam; cng vi l
b sung quy nh thm quyn ca Hi ng quc phng v an
ninh do Ch tch nc lm Ch tch quyt nh vic lc lng
v trang nc ta tham gia hot ng gp phn bo v ha bnh
khu vc v trn th gii.

11. V nhim v, quyn hn ca
Chnh ph, Th tng Chnh ph
(iu 96, iu 98):
Hin php (sa i) tip tc quy nh Chnh ph l c quan
chp hnh ca Quc hi, c quan hnh chnh nh nc cao
nht ca nc Cng ho XHCN Vit Nam v b sung chc
nng thc hin quyn hnh php cho Chnh ph. Theo ,
Chnh ph c quy nh nhng nhim v, quyn hn c
th thc hin thng nht qun l nh nc v cc lnh
vc ca i sng kinh t, vn ho, x hi, gio dc, y t,
khoa hc, cng ngh, mi trng, thng tin, truyn thng,
i ngoi, quc phng, an ninh quc gia, trt t, an ton x
hi.
V thm quyn v trch nhim ca Chnh ph, Th tng
Chnh ph, B trng v cc thnh vin khc ca Chnh
ph, Hin php (sa i) phn nh r hn thm quyn v
trch nhim ca tp th Chnh ph, Th tng Chnh ph,
B trng v cc thnh vin khc ca Chnh ph.

12. V Ta n nhn dn, Vin kim
st nhn dn (Chng VIII):
Hin php (sa i) quy nh Ta n nhn dn
l c quan xt x ca nc Cng ho XHCN Vit
Nam, thc hin quyn t php; Vin kim st
nhn dn thc hnh quyn cng t, kim st hot
ng t php; ng thi, quy nh mt cch tng
qut v m hnh t chc, chc nng, nhim v,
nguyn tc hot ng ca Ta n nhn dn v
Vin kim st nhn dn, lm c s hin nh cho
vic tip tc i mi hot ng t php, ph hp
vi yu cu ca Nh nc php quyn.

13. V chnh quyn a phng
(Chng IX):
Hin php (sa i) tip tc k tha quy nh ca Hin php
hin hnh v cc n v hnh chnh nhm bo m s thng
nht, ng b, n nh trong cu trc hnh chnh nc ta;
ng thi b sung quy nh v n v hnh chnh - kinh t c
bit, n v hnh chnh tng ng vi qun, huyn, th x
thuc thnh ph trc thuc trung ng; c quy nh nhm
khc phc nhng hn ch trong vic thnh lp, nhp, chia, iu
chnh n v hnh chnh.
V t chc chnh quyn a phng, Hin php (sa i) quy
nh khi qut theo hng: Chnh quyn a phng c t
chc cc n v hnh chnh ca nc Cng ha x hi ch
ngha Vit Nam. Cp chnh quyn a phng gm c Hi
ng nhn dn v y ban nhn dn c t chc ph hp vi
c im nng thn, th, hi o, n v hnh chnh - kinh
t c bit do lut nh, vic t chc Hi ng nhn dn v
y ban nhn dn c th tng n v hnh chnh s c quy
nh trong Lut t chc chnh quyn a phng.

14. V Hi ng bu c quc gia v
Kim ton Nh nc (Chng X):
Nhm th hin y , su sc hn ch quyn nhn dn, to
c ch nhn dn thc hin y quyn lm ch ca
mnh, th ch ha mt trong nhng ch trng ca ng l
tng cng hnh thc dn ch trc tip theo hng hon
thin ch nh bu c. Hin php (sa i) quy nh
tng qut v Hi ng bu c quc gia, cn nhng vn
c th v t chc v hot ng ca Hi ng bu c quc
gia s do lut nh.
Hin php (sa i) cng quy nh mt thit ch hin nh
c lp l Kim ton Nh nc ph hp vi thc tin hot
ng ca Kim ton Nh nc v cng ph hp vi thng l
quc t.