PENGOPERASIAN PBS

4 Perkara asas pengoperasian PBS:

Jawatankuasa PBS
Jadual Pelaksanaan PBS
Penjaminan Kualiti PBS
Penyimpanan Eviden PBS

1. JAWATANKUASA PBS SEKOLAH MENENGAH

Pengerusi
Naib Pengerusi

Setiausaha
Ahli

: Pengetua
: PK Pentadbiran (PS dan PP)
PK HEM (PPsi dan Pembudayaan PBS)
PK KO (PAJSK)
Penyelia Petang (Jika berkenaan)
PK Pendidikan Khas (Jika berkenaan)
: SU Pep / SU PBS
: GKMP yang dilantik (Latihan/Penataran)
GKMP yang dilantik (Penyelarasan)
GKMP yang dilantik (Pementoran)
GKMP yang dilantik (Pemantauan)
GKMP/Guru yang dilantik yang dilantik
(Pengesanan)
Semua Ketua Panitia (Ps dan PP)
Guru Cemerlang
Guru Disiplin
Guru Bimbingan dan Kaunseling (PPsi)
Guru Penolong yang dilantik (PAJSK)
Jurulatih Utama (Setiap Mata Pelajaran)

1. JAWATANKUASA PBS SEKOLAH RENDAH

Pengerusi
Naib Pengerusi

Setiausaha
Ahli

: Guru Besar
: PK Pentadbiran (PS dan PP)
PK HEM (PPsi dan Pembudayaan PBS)
PK KO (PAJSK)
Penyelia Petang (Jika berkenaan)
PK Pendidikan Khas (Jika berkenaan)
: SU Pep / SU PBS
: KP yang dilantik (Latihan/Penataran)
KP yang dilantik (Penyelarasan)
KP yang dilantik (Pementoran)
KP yang dilantik (Pemantauan)
KP yang dilantik (Pengesanan)
KP yang dilantik (Ps dan PP)
Guru Cemerlang
Guru Disiplin
Guru Bimbingan dan Kaunseling (PPsi)
Guru Penolong yang dilantik (PAJSK)
Jurulatih Utama (Setiap Mata Pelajaran)

NOTA: Pelantikan JK PBS ini tertakluk

kepada keperluan sekolah dan
bergantung kepada keperluan pihak
lain. Seorang guru boleh memegang
lebih daripada satu portfolio.

JAWATANKUASA PBS DI
SEKOLAH
1.

2.

SENARAI TUGAS:
Memastikan pengoperasian PBS di
sekolah mengikut garis panduan
yang ditetapkan oleh LP
Mengadakan mesyuarat sekurangkurangnya 4 kali setahun

3. Semua Keputusan mesyuarat hendaklah

diminitkan dan menjadi dasar atau
punca kuasa kepada pengoperasian/
pelaksanaan PBS di sekolah
4. Pentdbir sekolah bertanggungjawab
mengeluarkan surat pelantikan
pentaksir sekolah, login dan kata
laluan SPPBS

CONTOH:
AGENDA MESYUARAT
PERTAMA
(Awal Tahun)

Menjelaskan konsep, dasar pelaksanaan dan komponen PBS

Menyediakan agihan tugas J/K dan carta organisasi J/K PBS
Melantik pentaksir sekolah
Menetapkan sistem fail PBS
Mengedarkan surat pekeliling/surat siaran pelaksanaan PBS
Memaklumkan peraturan-peraturan am PBS
Menyediakan jadual pengoperasian PBS
Menetapkan jadual kerja Pelaksanaan (Carta Gantt)
-PS/PP/PAJSK/PPsi
-Program pembudayaan PBS (Murid/Guru/Ibu bapa/Jalinan
dan jaringan)
-Latihan/Penataran
-Penyelarasan
-Pementoran
-Pemantauan
-Pelaporan Prestasi Murid dalam SPPBS
Pengurusan eviden di tempat yang selamat
Pengurusan pelaksanaan PBS bagi kes-kes khas
Hal-hal lain

PEMBUDAYAAN
1.

2.

3.

4.

5.

PERSEKITARAN SEKOLAH
Cth: Pasang Bena/tampal poster/maklumat
PROGRAM KEPADA MURID:
Cth: Surat Makluman/Taklimat
PROGRAM KEPADA GURU
Cth: Surat Pemakluman/Taklimat/Latihan
PROGRAM KEPADA IBU BAPA
Cth: Surat Pemakluman/Taklimat
PROGRAM JALINAN DAN JARINGAN
Cth: Apa-apa Program dgn Agensi Luar

SISTEM FAIL
1.

FAIL INDUK

2.

FAIL KES-KES KHAS

3.

FAIL PERKEMBANGAN MURID

4.

FAIL SHOWCASE

KEPUTUSAN MESYUARAT JK INDUK PBS NEGERI

PADA: 24/12/2012

Kemasukan Prestasi Murid ke SPPBS

Sebulan Sekali.
Atasi Pelbagai Masalah

JADUAL PENGOPERASIAN PBS

BIL

PERKARA

TEMPOH

TINDAKAN

Mengedarkan Surat Pekeliling ke JPN

Mengikut keperluan

LP

Mengedar SP ke PPD dan Sekolah

Mengikut keperluan

JPN

Mengedarkan Surat Arahan

Pelaksanaan PBS ke JPN

Disember

LP

Mengedarkan Surat Arahan

Pelaksanaan PBS ke PPD dan sek

Disember

JPN

Mesyuarat JK PBS

Jan Mac
April Jun
Julai Sept
Okt - Dis

JPN/PPD/
Sekolah

Pendaftaran SPPBS

Jan - Feb

Sekolah

Tempoh Pelaksanaan PBS

Mengikut jadual LP

Sekolah

Penjaminan Kualiti:
Pementoran, Pemantauan,
Penyelarasan, Pengesanan

Sepanjang tahun
mengikut keperluan
dan jadual

Sek/PPD/
JPN/LP/
Bhg KPM

Pengumpulan Penguasaan Murid dalam Sehingga hari

Sekolah
SPPBS
terakhir persekolahan

10

Pelaporan Murid

Mengikut keperluan

Sekolah

CONTOH
AGENDA MESYUARAT
KEDUA
(SUKU TAHUN PERTAMA)

Ucapan Pengerusi
Pengesahan minit mesyuarat pertama
Perkara berbangkit
Isu-isu pelaksanaan dan kes-kes khas
Laporan J/K PBS:
-PS/PP/PAJSK/PPsi
-Program pembudayaan PBS (Murid/Guru/Ibu bapa/
Jalinan dan jaringan)
-Latihan/Penataran
-Penyelarasan
-Pementoran
-Pemantauan
-Pelaporan Prestasi Murid dalam SPPBS
Hal-hal lain

CONTOH
AGENDA MESYUARAT
KETIGA
(SUKU TAHUN KEDUA)

Ucapan Pengerusi
Pengesahan minit mesyuarat pertama
Perkara berbangkit
Isu-isu pelaksanaan dan kes-kes khas
Laporan J/K PBS:
-PS/PP/PAJSK/PPsi
-Program pembudayaan PBS (Murid/Guru/Ibu bapa/
Jalinan dan jaringan)
-Latihan/Penataran
-Penyelarasan
-Pementoran
-Pemantauan
-Pelaporan Prestasi Murid dalam SPPBS
Hal-hal lain

CONTOH
AGENDA MESYUARAT
KEEMPAT
(POST MORTEM)

Ucapan Pengerusi
Pengesahan minit mesyuarat ketiga
Perkara berbangkit
Post Mortem pelaksanaan PBS
(Setiap perancangan dan aktiviti J/K PBS dibuat
post mortem)
Cadangan tindakan susulan dan penambahbaikan
PBS
Perancangan Pelaksanaan PBS tahun hadapan
Hal-hal lain

3. PENJAMINAN KUALITI

Pementoran
Penyelarasan
Pemantauan
Pengesanan

3.1 Pementoran

Pementoran dalam konteks PBS

ialah proses yang dijalankan untuk
penjaminan kualiti bagi membantu,
memudah cara, membimbing,
meningkatkan pengetahuan dan
kefahaman guru untuk
melaksanakan PBS mengikut
prosedur dan garis panduan yang
ditetapkan.

Tempoh Pelaksanaan:
Sebelum, semasa dan / atau selepas
pelaksanaan PBS.

Objektif:
i. Memberi bimbingan/nasihat tentang
pelaksanaan dan pengurusan PBS
ii. Meningkatkan kemahiran pelaksanaan PBS
iii. Meningkatkan kopetensi/keyakinan guru
iv. Membantu guru menyelesaikan masalah
pelaksanaan PBS
v. Membina rangkaian kerja dan hubungan
profesional antara mentor dengan mentee

Jenis Pementoran:
i. Formal - Berjadual dalam mesyuarat atau
sesi peningkatan profesionalisme
ii. Informal Dijalankan sebelum/semasa/
selepas pelaksanaan PBS tanpa jadual

Mentor:
i. Mentor Dalaman: GKMP, KP, GC, JU dan
mana-mana guru yang dilantik oleh JK PBS
ii. Mentor Luaran: Pegawai LP/JPN/PPD/
Pegawai/guru yang dilantik oleh LP/JPN/PPD

Peranan Mentor:
i. Membimbing guru mengguna SP dan SPPBS
ii. Membantu guru menyediakan instrumen
pentaksiran
iii. Memberi pendedahan pelbagai instrumen
iv. Memastikan pelaksanaan pentaksiran seiring
dengan P d P
v. Mendapatkan maklum balas untuk
penambahbaikan pengajaran
vi. Membantu menyelesaikan masalah yang
dihadapi oleh guru yang dibimbing

3.2 Penyelarasan

Proses Penjaminan kualiti untuk memastikan

keseragaman pelaksanaan tugasan dan
penskoran demi keadilan kepada calon serta
kesahan dan kebolehpercayaan skor
pentaksiran

Tempoh Pelaksanaan:
Kekerapan penyelarasan adalah sepanjang
tempoh pelaksanaan PBS dan mengikut jadual
yang ditentukan oleh JK PBS

Objektif:
Menyeragamkan kefahaman kehendak tugasan dan kriteria
penskoran
Menyeragamkan skor PS yang diberikan oleh guru
berdasarkan sesuatu kriteria yang ditetapkan
Menyeragamkan alat, bahan dan situasi mengikut kriteria
yang telah ditetapkan
Memastikan kesahan dan kebolehpercayaan skor dalam
pelaksanaan PBS
Memastikan skor yang diberi menepati keupayaan dan
prestasi murid
Memastikan skor yang diberi adil bagi semua murid

Jenis Penyelarasan:
i. Dalaman - Dijalankan untuk menyelaras kefahaman
mengenai tugasan dan penskoran PP antara guru mata
pelajaran di sekolah yang sama
ii. Luaran Dijalankan untuk menyelaras kefahaman
mengenai tugasan dan penskoran PP antara guru mata
pelajaran di seluruh negara

i.

ii.

Personal:
Dalaman: GKMP, KP, GC, JU dan manamana guru yang dilantik oleh JK PBS
Luaran : Pegawai LP/JPN/PPD/Pegawai/
guru yang dilantik oleh LP/JPN/PPD

Pelaksanaan Penyelarasan

Sebelum:
JK PBS JPN/PPD/sekolah menentukan tarikh,
masa dan tempat penyelarasan
Mengadakan perbincangan mengenai:
- Kefahaman tentang SP atau tugasan
- Kesesuaian instrumen yang digunakan
- Kefahaman tentang penskoran
- Pemilihan eviden murid untuk penyelarasan skor

Semasa:
Memilih eviden murid mengikut aras pencapaian
Membandingkan skor yang diberi oleh guru
bersama guru mata pelajaran
Menyelaras Pemberian Skor agar selaras
dengan skor LP
Selepas:
Menyediakan laporan penyelarasan
Menyelaras skor murid jika perlu
SU hantar skor ke LP

3.3

Pemantauan

Proses penjaminan kualiti bagi memastikan

pelaksanaan PBS mengikut prosedur dan garis
panduan LP
Kekerapan aktiviti ini ialah sepanjang tempoh
pelaksanaan PBS dan mengikut jadual yang
ditentutan oleh JK PBS

Objektif:

Memastikan arahan pelaksanaan PBS dipatuhi

Kenalpasti masalah PBS dalam kalangan guru di
sekolah
Membantu menyelesaikan masalah pelaksanaan PBS
oleh guru
Mengelakkan berlakunya penyelewengan dan
ketidakakuran
Menyediakan pelaporan pelaksanaan PBS untuk tujuan
penambahbaikan

Pemantau

Dalaman : Pengetua/GPK/GKMP/GC/KP/
JU/Guru yang dilantik oleh JK PBS
Luaran : Pegawai LP/JPN/PPD/Bhg KPM/
Pegawai yang dilantik oleh
PPD/JPN/LP

Pelaksanaan Pemantauan
Sebelum Pemantauan:
- JK PBS JPN/PPD/sekolah merancang pemantauan
- Menyediakan instrumen pemantauan
Semasa Pemantauan:
- Menyemak bahan dan maklumat yang dipantau
- Membuat pemerhatian pelaksanaan PBS
- Menggunakan instrumen pemantauan yang telah
dilengkapkan untuk memberi khidmat nasihat
Selepas Pemantauan:
- Melaporkan dapatan pemantauan
- Menyenaraikan kekuatan dan kelemahan pelaksanaan PBS
- Memberi cadangan tindakan susulan mengenai
pelaksanaan PBS

3.4 Pengesanan

Proses penjaminan kualiti bagi

memastikan instrumen pentaksiran
yang digunakan mampu
menghasilkan skor yang sah dan
boleh dipercayai

i.

ii.
iii.
iv.

Objektif:
Mengenal pasti kekuatan, kelemahan dan
kebolehpercayaan instrumen PBS
Mempastikan skor yang diperolehi mempunyai
kesahan dan keboleh-percayaan yang tinggi
Mencadangkan penambahbaikan instrumen
pentaksiran
Mencadangkan kepelbagaian instrumen
pentaksiran

Jenis Pengesanan

Dalaman untuk menilai kesesuaian,

kekuatan dan kelemahan instrumen pentaksiran

yang digunakan dalam pelaksanaan PS untuk
mendapatkan eviden tentang murid. Instrumen ini
adalah tugasan dan penskoran yang diberi oleh
guru untuk mentaksir murid. Pegawai terlibat GKMP/GC/KP/JU/Guru yang dilantik oleh JK PBS
(pengetua)

 Luaran Untuk menilai kesesuaian, kekeuatan,

kelemahan instrumen pentaksiran yang digunakan

dalam pelaksanaan PP. Instrumen ini adalah
tugasan dan penskoran yang dibina oleh Lembaga
Peperiksaan.
Pegawai terlibat: Petugas yang dilantik oleh LP

Pelaksanaan Pengesanan
Sebelum:

- Pegawai LP menentukan tarikh, masa

dan tempat pengesanan
- Menyemak DSP dan instrumen pentaksiran pusat
yang berkenaan
Semasa:
- Menyenaraikan isu kebolehtadbiran dan
kesesuaian instrumen pentaksiran
- Mencadangkan Penyelesaian
Selepas:
- Memastikan cadangan penyelesaian dilaksanakan
- Membuat penambahbaikan instrumen pentaksiran
- Melaksanakan program pengesanan semula

JADUAL KERJA PENJAMINAN KUALITI

Semua P (4P) mesti ada jadual kerja

penjaminan kualiti dalam pelaksanaan

PBS (Contoh umum ada dalam buku
pengurusan)

4. PENGURUSAN EVIDEN PBS

Eviden bahan bukti
Terbahagi kepada 2:

- Eviden Murid - lisan/perlakuan/pemerhatian

- Eviden Bahan produk/proses seperti foto,
grafik, artifak, laporan dll
Ciri-ciri eviden:

- Sah

releven dan menggambarkan

penguasaan standard yang ditetapkan

- Autentik
hasil kerja murid itu sendiri
- Kecukupan eviden yang dikumpulkan cukup untuk
menunjukkan kemampuan murid

- Semasa

bukti murid dapat membuat tugasan ikut piawaian

semasa

-Tekal

Eviden yang dikumpul dapat membuktikan ketekalan

pelakuan dan keputusan yang sama diberi oleh
pentaksir yang berlaianan

Jenis Fail:
Fail Induk /Pengurusan daftar ikut no. fail dalam

sistem fail pejabat

FPM Menyimpan eviden terkini bagi setiap
deskriptor untuk semua mata pelajaran
(1 FPM)
FS Menyimpan setiap eviden terbaik bagi semua
deskriptor
Pelupusan:
- Selepas direkod dalam SPPBS
kembalikan kepada murid
- Eviden yang tidak dituntut oleh murid boleh
dilupus selepas 2 minggu dari tarikh direkod
dalam SPPBS

EVIDEN PP/PAJSK/Psi
Rujuk

Buku Pengurusan m/s 47 - 49