http://www.ebook.edu.

vn

Chng 4
chu trnh nhit ng
1. Bi tp gii mu:
Bi 1:
Chu trnh ng c t trong chy ng tch, mi cht coi l khng kh. Th
tch cng tc Vh = 0,006 m3, nhit vo t1 = 200C, p sut vo p1 =1 bar. Th tch
bung chy Vt = V2 = 0,001 m3. p sut ln nht ca chu trnh p3 = 25 bar. Hy xc
nh:
a. Cc thng s c bn ti cc im c trng ca chu trnh
b. Nhit cp v thi ra ca chu trnh
c. Cng v hiu sut nhit ca chu trnh.
Li gii:
a. Cc thng s c bn ti cc im c trng ca chu trnh (Hnh 13):
im 1

p1 = 1 bar; t1 = 200C
V1 = Vt + Vh = 0,007 m3.

im 2: V2 = 0,001 m3
p2 = p1(

V1 k
)
V2

p2 = 1.71,4 = 15,24 bar

T2 = T1(

p 2 (k-1)/k
)
p1

T2 = ( 20 + 273 )(15,24)(1,4-1)/1,4 = 6390K = 3660C.

im3:

Hnh 13

V3 = V2 = 0,001 m
p3 = 25 bar

V 2-3 l qu trnh ng tch nn:

T3
25
p
p
= 3 ; T3 =T2 3 = 639.
=10480K =7750C.
p2
p2
15,24
T2

im 4:

V4 = V1= 0,007 m3

T hai qu trnh on nhit 1-2 v 4-3 ta c:

V
V
T
T1
= ( 2 )k-1 =( 3 )k-1 = 4
T3
T2
V1
V4

T4 = T3.

T1
293
=1048.
= 4810K =2080C
639
T2

Trng i hc cng nghip h ni

40

Bi tp k thut nhit

http://www.ebook.edu.vn
k

p 4 T4 k 1 T1 k 1 p1
=
=
=
p 3 T3
p2
T2
p4 = p3.

p1
1
= 25.
= 1,64 bar.
p2
15,24

b. Nhit cp v thi ra ca chu trnh:

Nhit cp cho chu trnh ng tch 2-3:
Q1 = G. CV(t3 t2 )
G=

p1V1 1.105.0,007
=
= 0,00832 kg.
RT1
287.293

Q1 = 0,00832.

20,9 3
.10 .(775 336) = 2,45. 103 J = 2,45 kJ
29

Nhit m mi cht thi ra trong qu trnh 4-1:

Q 2 = G.C V .( t 1 t 4 )
20,9 3
Q 2 = 0,8832.
.10 (20 208) = 1,13.10 3 J = 1,13 kJ
29

c.Cng ca chu trnh:

L0 = Q1 - Q 2 = 2,45 1,13 = 1,32 kJ.

Hiu sut nhit ca chu trnh:

t = 1
=

V1 0,007
=
=7
V2 0,001

t = 1

Nn:

1
k 1

1
1, 4 1

= 0,54 = 54%

T cng ca chu trnh:

L0 = t . Q1 = 0,54. 2,45 = 1,323 kJ.

Bi 2:
Chu trnh ng c t trong cp nhit
ng p c p1 = 1bar, t1 =27 0C, p4 =3,5 bar,
p3 =55 bar. Xc nh nhit cp v thi, cng
v hiu sut nhit ca chu trnh nu coi cht
mi gii l 1 kg khng kh (Hnh 14).
Hnh 14

Trng i hc cng nghip h ni

41

Bi tp k thut nhit

http://www.ebook.edu.vn

Li gii:
V 1-2 l qu trnh on nhit nn:
p
T2
p
= ( 2 ) ( k 1) / k = ( 3 ) ( k 1) / k
T1
p1
p1
T2 = T1 (

p 3 ( k 1) / k
)
= 300.550.4 /1, 4
p1

T2 =9440K

Ti im 1:

v1 =

RT1 287.300
=
= 0,816m 3 / kg
5
p1
1.10

Ti im 4:

T4 =

p 4 v 4 p 4 v1 3,5.10 5.0,816
=
=
= 1050 0 K
R
R
287

Trong qu trnh gin n on nhit 3-4:

T3
p
= ( 3 ) ( k 1) / k
T4
p4
T3 = T4 (

p 3 ( k 1) / k
55
)
= 1050( ) 0, 4 /1, 4 = 2309 0 K
p4
3,5

Nhit cp cho chu trnh qu trnh ng p 2-3:

q1 = C P (T3 T2 ) =

29,3
(2309 944) = 1379kJ / kg .
29

Nhit thi t chu trnh trong qu trnh ng tch 4-1:

q 2 = C v (T1 T4 ) =

20,9
(300 1050) = 540kJ / kg
29

Cng ca chu trnh:

l o = q1 q 2 = 1379 540 = 839kJ / kg .

Hiu sut nhit ca chu trnh:

t =

lo
839
=
= 0,61 = 61% .
q1 1379

Bi 3:
Chu trnh ng c t trong cp nhit
hn hp (Hnh 15) c p1 = 0,9 bar, t1 =67 0C,
= 10, p 3 = 45bar . Nhit cp cho chu trnh

q1 =1090 kJ/kg. Cht mi gii l khng kh.

Xc nh nhit cp q v , q p ca chu trnh v nhit t4.
Trng i hc cng nghip h ni

42

Hnh 15
Bi tp k thut nhit

http://www.ebook.edu.vn

Li gii:
V 1-2 l qu trnh nn on nhit:
T2 = T1 (

v1 k 1
) = T1. k 1 = (67 + 273).101, 41 = 854 0 K
v2

p 2 = p1 (

v1 k
) = p1 k = 0,9.101, 4 = 22,6bar
v2

V 2-3 l qu trnh ng tch nn:

T3 = T2

p3
45
= 854.
= 1700 0 K
p2
22,6

Nhit cp cho qu trnh chy ng tch 2-3:

q v = C v (T3 T2 ) =

20,9
(1700 854) = 609kJ / kg
29

Vy nhit cp cho qu trnh chy ng p 3-4:

q P = q1 q v = 1090 609 = 481kJ / kg
q P = C P (T4 T3 )

T4 =

qP
481
+ T3 =
+ 1700 = 21760 K = 19030 C
CP
1,01

Bi 4:
Chu trnh tuabin kh cp nhit ng p
khng hi nhit (Hnh 16) c cc thng s:
p1 = 1 bar; t1 =270C; t3 =7000C, t s tng p
= 10 , mi cht coi l khng kh. Xc nh:

a.Cc thng s c bn ti cc im c trng.

b.Cng, nhit cp v thi, hiu sut nhit.

Hnh16

Li gii:
im 1:
p1 = 1 bar, t1 = 270C

v1 =

RT1 287.300
=
= 0,861m 3 / kg
5
p1
1.10

im 2:
p2
= 10
p1
p 2 = p1.10 = 10bar

Trng i hc cng nghip h ni

43

Bi tp k thut nhit

http://www.ebook.edu.vn
T2
p
= ( 2 ) ( k 1) / k = ( k 1) / k = 100, 4 / 1, 4 = 1,93
T1
p1

T2 = T1.1,93 = 579 0 K = 3060 C

v2 =

RT2 287.579
=
= 0,166m 3 / kg.
p2
10.105

im 3:
p3 = p2 = 10 bar, t3 = 7000C

v3 =

RT3 287.(700 + 273)

=
= 0.279m 3 / kg .
5
p3
10.10

im 4:
p4 = p1 =1 bar

T3 T2
=
T4 T1
T4 = T3
v4 =

T1
300
= 973.
= 504 0 K = 229 0 C
T2
579

RT4 287.504
=
= 1,45m 3 / kg.
p4
1.105

Lng nhit:
q1 = C P (T3 T2 ) = 1,01.(973 579) = 398kJ / kg .
q 2 = C P (T1 T4 ) = 1,01.(300 504) = 206kJ / kg .

Cng ca chu trnh:

l 0 = q1 q 2 = 398 206 = 192kJ / kg .

Hiu sut nhit ca chu trnh:

t =

l 0 192
=
= 0,48 = 48% .
q1 398

Bi 5:
Chu trnh tuabin kh cp nhit ng
p c hi nhit ( Hnh 17) c t1 = 300C;
t4 = 4000C; tb =2660C, = 6; = 2 . Xc
hi nhit , hiu sut nhit ca chu trnh
c hi nhit, hiu sut nhit ca chu trnh
khng c hi nhit. Cht mi gii l 1 kg
khng kh.

Trng i hc cng nghip h ni

Hnh 17

44

Bi tp k thut nhit

http://www.ebook.edu.vn

Li gii:
V 1-2 l qu trnh nn on nhit:
T2 = T1 ( k 1) / k = 303.6 0, 4 /1, 4 = 5060 K = 2330 C

Cn bng nhit i vi thit b hi nhit:

q h = CP (t a t 2 ) = CP (t 4 t b )
t a = t 2 + ( t 4 t b ) = 233 + (400 266) = 376 0 C

hi nhit:
=

t a t 2 376 233
=
= 0,8
t 4 t 2 400 233

Hiu sut nhit ca chu trnh hi nhit:

,t =

( 1)( ( k 1) / k 1)
(2 1).6 0, 4 / 1, 4 1
=
( k 1) / k ( 1) ( ( k 1) / k ) 6 0, 4 / 1, 4 (2 1) 0,8(2 6 0, 4 / 1, 4 )

,t = 0,48 = 48%

Hiu sut nhit ca chu trnh khng hi nhit:

t = 1

( k 1) / k

= 1

1
6

0 , 4 / 1, 4

= 0,4 = 40% .

Bi 6:
Chu trnh tuabin kh cp nhit ng tch
khng c hi nhit (Hnh 18) c t1 = 27 0C, t
s tng p =

p2
= 10 , t s tng p trong qu
p1

trnh cp nhit =

p3
= 2 . Mi cht coi l
p2

1 kg khng kh. Xc nh hiu sut nhit,

cng, nhit cp v thi ca chu trnh.

Hnh 18

Li gii:
Hiu sut nhit ca chu trnh cp nhitng tch khng hi nhit:
t = 1

k (1/ k 1)
( 1) ( k 1) / k

t = 1

1,4(21/1, 4 1)
= 0,54 = 54%
(2 1).10 0, 4 /1, 4

Trong qu trnh nn on nhit 1-2:

T2 = T1 ( k 1) / k = 300.10 0, 4 / 1, 4 = 580 0 K
Trng i hc cng nghip h ni

45

Bi tp k thut nhit

http://www.ebook.edu.vn

Trong qu trnh cp nhit ng tch 2-3:

T3 p 3
=
==2
T2 p 2
q1 = C P (T3 T2 ) = C P (2T2 T2 ) = C P T2

q1 = 1,01.580 = 585,8 kJ/kg.

l 0 = q1 t = 585,8.0,54 = 316,3kJ / kg .
q 2 = q1 l 0 = 585,8 316,3 = 269,5kJ / kg .

Bi 7:
Nh my nhit in lm vic theo chu trnh Rankin vi mi cht l nc. Bit
nhit v p sut hi khi vo tuabin t1 = 4000C, p1 = 30 bar. Xc nh hiu sut
nhit ca chu trnh khi p sut trong bnh ngng p2 = 0,04 bar.
Li gii:
Hiu sut nhit ca chu trnh Rankin:
t =

i1 i 2
i1 i ,2

T th i-s qua im 1 (giao im ca t1 = 4000C, p1 = 30 bar ) v im 2 ( giao

im ca ng s1 = const v p2 = 0,04 bar ) ta tm c:
i1 = 3235 kJ/kg
i2 = 2085 kJ/kg.

Entanpi ca im 2 l entanpi ca nc ngng t (hay nc si ) xc nh t bng

hi nc bo ho theo p2 = 0,04 bar:
i'2 = 121,4 kJ/kg.

Vy hiu sut nhit ca chu trnh:

t =

3235 2085
= 0,37 = 37% .
3235 121,4

Bi 8:
Nh my nhit in lm vic theo chu trnh Rankin, mi cht l nc. Bit
nhit v p sut hi khi vo tuabin t1 = 5000C, p1 = 100 bar, p sut trong bnh
ngng p2= 0,05 bar. Xc nh hiu sut, kh ca hi khi ra khi tuabin x2, hiu
sut trong nu bit hiu sut trong tng i ca tuabin oiT = 0,9 , sut tiu hao hi
v nhin liu nu bit nhit tr ca than Q lvt = 25MJ / kg .
Li gii:
T th i s
im 1 l giao im ca ng t1 = 5000C v p1 = 100 bar ta xc nh c:
i1 = 3375 kJ/kg
Trng i hc cng nghip h ni

46

Bi tp k thut nhit

http://www.ebook.edu.vn

im 2 l giao im ca ng p2= 0,05 bar v s1 = const ta tm c:

i2 = 2010 kJ/kg
x2 = 0,772

T bng hi nc bo ho theo p2 = 0,05 bar ta tm c:

i 2' = 137,8 kJ/kg

v 2' = 0,0010053m 3 / kg 0,001m 3 / kg

Vy hiu sut nhit ca chu trnh khi k c cng ca bm :

t =

i1 i 2 v 2' (p1 p 2 )
i1 i 2' v 2' (p1 p 2 )

t =

3375 2010 0,001(100.10 5 0,05.10 5 ).10 3

3375 137,8 0,001(100.10 5 0,05.10 5 ).10 3

t = 0,42 = 42%

Hiu sut nhit ca chu trnh khi b qua cng ca bm:

t =

i1 i 2 3375 2010
=
= 0,422 = 42,2%
i1 i ,2 3375 137,8

Sai s do b qua cng ca bm ch chim 0,2% nh vy thng thng khi tnh ton
ta c th b qua cng ca bm. Hiu sut trong ca chu trnh Rankin thc khi bit
hiu sut trong tng i ca tuabin 0iT = 0,9 :
i = oiT . t = 0,9.0,42 = 0,378 = 37,8%

Sut tiu hao hi di:

di =

1
1
1
1
=
=
=
,
l i i .q1 i (i1 i 2 ) 0,378(3375 137,8)

di =0,00082 kg/kJ.

Sut tiu hao nhin liu vi Q lvt = 25.103 kJ/kg

bi =

3600
3600
=
= 0,38 kg/kWh
lv
i .Q t
0,378.25.10 3

Nu bit cng sut ca tuabin (hay ca my pht in ) N = 90 MW, lng nhin

liu tiu hao trong 1h:
Bi = N. bi = 90.103.0,38
Bi = 34,2.103 kg/h = 34,2 t/h

Lng hi do l hi cn cung cp Di:

Di = di. N.3600
Di = 0,00082.90.103.3600= 265,7 t/h.

Trng i hc cng nghip h ni

47

Bi tp k thut nhit

http://www.ebook.edu.vn

Bi 9:
Nh my nhit in lm vic theo chu trnh Rankin c qu nhit trung gian vi
cc thng s sau: p sut v nhit vo phn cao p ca tuabin: p1 = 1 bar; t1 =
5000C; p sut v nhit vo phn h p ca tuabin: p a = 30bar ; t a = 500 0 C. Cng
sut ca my pht in N = 100 MW, hiu sut trong tng i ca tuabin oiT = 0,9
hiu sut c kh ca tuabin ckT = 0,98 , hiu sut l hi v ng l = 0,85 , hiu sut
ca my pht in mf = 0,97 , p sut bnh ngng p2 = 0,04 bar.
Hy xc nh: Hiu sut nhit t ; hiu sut trong i , hiu sut nh my nhit in
N . Sut tiu hao nhin liu, lng than tiu hao trong 1 h. Lng hi do l hi sn
sinh trong 1h (bit nhit tr ca than Q lvt = 25MJ / kg ). Lng nc cn lm mt bnh
ngng nu nhit nc tng 40C.
Li gii:
Chu trnh Rankin c qu nhit trung gian
trn i-s (Hnh 19).
im 1 l giao im ca p1 v t1 nn:
i1 = 3360 kJ/kg

im b l giao im ca s1 = const v pb = pa
nn:

ib = 2296 kJ/kg

im a l giao im ca ta v pa nn:
Hnh 19

ia = 3456 kJ/kg

im 2 l giao im ca sa = const v p2 nn:

i2 = 2176 kJ/kg.

T bng hi nc bo ho theo p2 = 0,04 bar , ta c entanpi ca nc ngng:

i ,2 = 121,4 kJ/kg.

Hiu sut nhit ca chu trnh:

t =

i1 i b + i a i 2
3360 2296 + 3456 2176
= 0,445 = 44,5%
=
,
3360 121,4 + 3456 2296
i1 i 2 + i a i b

Hiu sut trong ca chu trnh i :

i oiT . t = 0,9.0,445 = 0,4 = 40%

Hiu sut nh my nhit in:

N = i .oiT .ckT .l.mf = 0,445.0,9.0,98.0,85.0,97 = 0,324 = 32,4%

Sut tiu hao nhin liu:

bN =

3600
3600
=
= 0,44kg / kwh
lv
N .Q t
0,324.25.10 3

Trng i hc cng nghip h ni

48

Bi tp k thut nhit

http://www.ebook.edu.vn

Lng than tiu th trong 1h:

BN = bN.N = 0,44.100.103 =44.103 kg/h = 44 t/h

Lng hi trong 1h:

DN = dN.N.3600

dN =

Vi sut tiu hao hi dN:

1
t .oiT .ckT .mf q1

q1 = i1 - i ,2 + i a i b
q2 = i1 - i ,2 + i a i b
oiT =

Trong ib tm c t:

i1 i b
i1 i b

i b = i1 oiT .(i1 i b ) = 3360 0,9(3360-2996) = 3032 kJ/kg

p1 = 3360 121,4 + 3456 3032 = 3662,6 kJ/kg.

dN =

1
= 0,00072kg / kJ
3662,6.0,445.0,9.0,98.0,97

Lng hi trong 1h ( hay sn lng ca l hi ):

DN = dN.N.3600 =0.00072.100.103.3600 = 259,2.103kg/h = 259,2 t/h

Lng nhit do hi ngng t to ra:

Q2 = DN ( i2 - i ,2 ) = 259,2.103( 2176- 121,4 ) = 532600.103 kJ/h

Lng nhit thc t do hi nc ngng t to ra:

Q 2 t = D N .(i 2 i ,2 )

Entanpi i 2 tm c t:

oiT =

i a i 2
ia i2

i 2 = i a oiT (i a i 2 ) = 3456 0,9(3456 2176) = 2304kJ / kg .

Q 2 t = D N .(i 2 i ,2 ) = 259,2. 103(2304-121,4) = 566.106 kJ/h.

Lng nc thc t cn lm bnh ngng khi nhit nc tng t n = 4 0 C

Q 2 t = Q n = G n .C n .t n
Gn =

Q 2t
566.10 6
=
= 33,9.10 6
4
,
18
.
4
C n .t n

G n = 9,42.103 kg / s = 9,42m 3 / s

Trng i hc cng nghip h ni

49

Bi tp k thut nhit

http://www.ebook.edu.vn

Bi 10:
Nh my nhit in lm vic theo chu trnh hi nhit (Hnh 20). Tuabin hi T
c cng sut N = 25 MW, p sut vo P1 = 100 bar, nhit vo t1 = 5000C, p2 =
0,04 bar. Ngi ta trch hi t tuabin hai ch p sut p tr1 = 10bar, p tr 2 = 1,2bar
t nng nc cp t bnh ngng N trong hai bnh ra nhit hn hp B1, B2. Hy xc
nh lng hi trch ti hai ca trong 1h. Hiu sut nhit ca chu trnh hi nhit,
phn trm tng hiu sut nhit nu so vi chu trnh Rankin khng c hi nhit.
Li gii:
Thit b chu trnh hi nhit:
L -l hi
QN b qu nhit
T tuabin
N bnh ngng
B bm
B1 v B2 bnh gia nhit

Hnh 20

Bnh gia nhit hn hp l bnh gia nhit khi cho hi t nng tip xc trc tip vi
nc cn t nng, gi thit mi cht ra khi bnh ra nhit l nc ngng p sut
hi trch: v d ra khi bnh ra nhit B1 l nc ngng c entanpi i ,tr1 , ra khi bnh B2
l nc ngng t c etanpi i ,tr 2 . T ta c cn bng nhit i vi bnh ra nhit B1
v B2;

(1 a 1 )i ,tr 2 + a 1i tr1 = i ,tr1

a 2i tr 2 + (1 a1 a 2 )i ,2 = (1 a1 )i ,tr 2

T hai phng trnh trn ta tm c lng hi trch a1, a2:

a1 =

i ,tr1 i ,tr 2
i tr1 i ,tr 2

a2 =

(1 a1 )(i ,tr 2 i ,2 )
i tr 2 i ,2

T th i - s (Hnh 21) v t bng

hi nc bo ho theo p sut ta c:
i1 = 3375 kJ/kg

i tr1 = 2780kJ / kg
i ,tr1 = 762,7 kJ / kg

Hnh 21

i tr 2 = 2415kJ / kg
i ,tr 2 = 439,4kJ / kg
i ,2 = 121,4kJ / kg
i2 = 1985kJ/kg
Trng i hc cng nghip h ni

50

Bi tp k thut nhit

http://www.ebook.edu.vn

Vy ta c:
a1 =

762,7 439,4
= 0,138
2780 439,4

a2 =

(1 0,138)(439,4 121,4)
= 0,119
2415 121,4

Cng ca chu trnh hi nhit l 0 :

l 0 = i1 a1.i tr1 a 2i tr 2 (1 a1 a 2 )i 2
l0 = i1 i 2 a 1 (i tr1 i 2 ) a 2 (i tr 2 i 2 )
l0 = 3375 - 1985 - 0,138(2780 - 1985) - 0,119(2415 = 1985)
l0 = 1228 kJ/kg

Sut tiu hao hi d0:

d0 =

1
1
=
= 0,000814kg / kJ
l 0 1228

Hi tiu th trong 1h:

D0 = d0.N.3600

D0 = 0,000814.25.103.3600 = 73,3.103 kg/h = 73,3 t/h

Hi trch ti ca a cho B1 trong 1h:

D tr1 = D 0 .a1 = 73,3.103.0,138 = 10,1.103 kg / h = 10,1 t / h

Hi trch ti ca b cho B2 trong 1h:

D tr 2 = D 0 a 2 = 73,3.10 3.0,119 = 8,72.10 3 kg / h = 8,72 t / h

Lng hi vo bnh ngng D n :

D n = D 0 (D tr1 + D tr 2 ) = 73,3 (10,1 + 8,72) = 54,48 t / h

Hiu sut nhit ca chu trnh hi nhit:

t =

l0
l0
1228
=
=
= 0,47 = 47%
,
q1 i1 i tr1 3375 762,7

Phn trm tng hiu sut do c hi nhit:

47 42,7
=
= 10%
t 0
42,7

Bi 11:
Nh my nhit in lm vic theo chu trnh hi nhit vi mt ca trch v mt
bnh gia nhit kiu b mt cch dn nc ngng trong bnh v mt trc (Hnh 22).
Hi vo tuabin c p sut v nhit : p1 = 100 bar, t1 = 5000C, hi trch ca trch
c p sut pa = 5 bar vi lng trch hi a = 15%, hi vo bnh ngng c p sut p2 =

Trng i hc cng nghip h ni

51

Bi tp k thut nhit

http://www.ebook.edu.vn

0,05 bar..Hy xc nh hiu sut nhit ca chu trnh, phn trm tng hiu sut so vi
chu trnh Rankin (khng c hi nhit).
Li gii:
T thi i s ca hi nc vi p sut v
nhit cho v t bng hi nc ta c:
i1 = 3375 kJ/kg
i2 = 2010 kJ/kg
ia =2650 kJ/kg

i ,2 = 138kJ / kg

Hnh 22

i ,a = 640kJ / kg

Cn bng nhit i vi bnh gia nhit B:

.i a = (1 )i ,2 = (1 )i , + .i ,a

i, =

(1 )i ,2 + (i a i ,a )
1

i' =

(1 0,15)138 + 0,15(2650 640)

= 491kJ / kg
1 0,15

Cn bng nhit cho im hn hp H:

i nc = (1 a )i , + a.i ,a

i nc = (1 0,15).491 + 0,15.640 = 417 + 96 = 513kJ / kg

Cng ca chu trnh ng vi 1 kg hi l 0 :

l 0 =i1 a.i a (1 a )i 2
l0 = 3375 - 0,15.2650 - (1- 0.15).2010 = 1268 kJ/kg.

Nhit lng cp vo chu trnh:

q1 = i1 i nc = 3375 513 = 2862kJ / kg

Hiu sut nhit ca chu trnh hi nhit:

t =

l 0 1268
=
= 0,443 = 44,3%
q1 2862

Hiu sut nhit ca chu trnh Rankin (khng hi nhit):

t 0 =

i1 i 2 3375 2010
=
= 0,422 = 42,2%
3375 138
i1 i ,2

Phn trm tng hiu sut do co thm hi nhit:

44,3 42,2
=
= 5%
t 0
42,2
Trng i hc cng nghip h ni

52

Bi tp k thut nhit

http://www.ebook.edu.vn

Bi 12:
Vit cn bng exergi ca l hi nh my nhit in, xc nh hiu sut exergi
ca l hi khi bit hi ly ra c p sut p1 = 40 bar, nhit t1 = 4000C, nc cp
cho l hi c p sut p n = p1 = 40bar nhit tn = 1000C. Nhit ca mi trng
t0 = 270C
Li gii:
Hnh 23 biu th cn bng exergi ca l hi vi cc k hiu:
B lng than, kg/h
Q lvt - nhit tr ca than, kJ/kg

D lng hi v nc, kg/h

e h ; e n - exergi ca hi v nc cp, kJ/kg

EK_ tng exergi ca khi thi, x,... kJ

E KTN
- tn tht khng thun nghch ca qu trnh chy trong l hi.
t

Vy ta c cn bng exergi ca l hi:

KTN
BQ lv
t + D.e n = D.e h + E k + E t

BQ lvt = D(e h e n ) + E k + E KTN

t

y:

BQ lvt =EV exergi em vo

D(eh eV ) = E r - exergi ly ra hu ch
EK + E KTN
= E tt
t

(tng tn tht do exergi ly ra khng s dng v tn tht do qu trnh khng thun

nghch).
E v = E r = E tt

Vy ta c:

Hiu sut exergi: e : e =

Er
Ev

y i vi l hi:
e =

D (e h e n )
BQ lv
t

Mt khc ta bit:
B=

q .D (i i ).D
Q
= 1 lv = h lvn
lv
Qt
Qt
Qt

Hnh 23

Nn khi exergi ca dng mi cht:

e = i i0 T0 (S S0)

Trng i hc cng nghip h ni

53

Bi tp k thut nhit

http://www.ebook.edu.vn
e =

e h e n i h i n T0 (s h s n )
=
ih in
ih in

T bng hi nc v hi nc qu nhit vi p1 = 40 bar v t1 = 400 ta c:

i h = 3212kJ / kg
.
s h = 6,73kJ / kg 0 K

T bng nc v hi nc qu nhit vi pn = 40 bar v tn = 1000C ta c:

i n = 421kJ / kg
s n = 1,303kJ / kg 0 K
t0 = 27 + 273 = 3000K

Vy hiu sut exergi ca l hi:

e =

3212 412 300(6,73 1,303)

= 0,41 = 41%
3212 421

Nhn xt:
Chng ta nhn thy v mt phn tch theo exergi ( xt s lng v cht lng ca
nng lng ) th l hi c hiu qu km v hiu sut exergi ch t 41%. Trong khi
phn tch theo hiu sut nhit (ch xt s lng ca nng lng) th l hi c
hiu qu rt cao v hiu sut nhit t c rt ln.
Bi 13:
Tm biu thc hiu sut exergi ca chu trnh Rankin ca nh my nhit in,
tnh hiu sut exergi ca chu trnh Rankin vi cc thng s: p sut v nhit vo
tuabin p1= 40 bar, t1 = 4000C, p sut bnh ngng p2 = 0,04 bar, hiu sut trong
tng i ca tuabin oiT = 0,8
Li gii:
Hiu sut exergi e : e =

Er
Ev

EV exergi em vo chu trnh, y l exergi ca nhin liu (than, ) t

trong l hi vi B lng nhin liu cn trong 1h, kg/h.
Q lvt - nhit tr ca nhin liu, kJ/kg.
E r exergi ly ra l cng ca tuabin, nu tnh cng trong 1h ta c:

E r = 3600.N, kJ / h

Vi:

N l cng sut ca tuabin, kW

Mt khc: E r = B.Q lvt

Vy ta c: e =

3600.N
B.Q lvt

Trng i hc cng nghip h ni

54

Bi tp k thut nhit

http://www.ebook.edu.vn
q1 D
;
Q lvt

Do vy:

B=

Vi

D = d.N.3600, kg/h

Th:

e =

y: d =

1
l 0, t

3600.N
3600.N
1
=
=
q1.D
q1.d.N.3600 q1.d

- sut tiu hao hi.

l 0,t - cng ca chu trnh Rankin thc.

Vy cui cng ta c:
e =

l 0, t

q1

= i

Chng ta nhn thy biu thc hiu sut exergi ca chu trnh Rankin thc nhn c
bng hiu sut trong ca chu trnh Rankin thc khi phn tch theo phng php hiu
sut nhit.
Khi bit hiu sut trong tng i ca tuabin oiT ta c:
0iT =

Vy:

l 0, t
l0

e = 0iT

i1 i 2 t
i1 i 2

l0
= 0iT .t
q1

T cc thng s: p1 = 40 bar, t1 = 4000C, p2 = 0,04 bar tra bng ta c:

i1 = 3212 kJ/kg
i2 = 2050 kJ/kg

i ,2 = 212kJ / kg

Vy:

t =

i1 i 2 3212 2050
=
= 0,376 = 37,6%
3212 212
i1 i ,2

e = 0iT . t = 0,8.0,376 = 0,3 = 30%

Trng i hc cng nghip h ni

55

Bi tp k thut nhit

http://www.ebook.edu.vn

2. Bi tp t luyn
Bi 14:
Chu trnh ccn thun chiu vi mi cht l khng kh c tin hnh nhit
ngun nng tI = 6270C, nhit ngun lnh tII = 270C, p sut ln nht pmax = 60 bar
Hy xc nh:
a) Cc thng s c bn ti cc im ca chu trnh
b) Nhit cp v nh ca chu trnh
c) Cng v hiu sut nhit ca chu trnh
Tr li: a) p1 = 60 bar; t1 =6270C; v1 = 0,043m3/kg.
p2 = 46,76 bar; t2 = t1 =6270C; v2 =0,0553m3/kg.
p3 = 1 bar; t3 = t2 = 270C; v3 = 0,861m3/kg.
p4 =1,284 bar; t4 = t11 = 270C; v4 = 0,67m3/kg.
b) q1 = 64,2 k/kg; q2 = -21,4 kJ/kg.
c) l o = 42,8kJ / kg ; ct = 66,6%
Bi 15:
Chu trnh ng c t trong chy ng tch c p1 = 1 bar, t1 = 200C, t s nn = 3,6 ,
t s tng p = 3,33 . Xc nh:
a.Cc thng s trng thi c bn ti cc im c bit.
b.Lng nhit cp v thi.
c.Cng v hiu sut nhit nu cht mi gii l 1 kg khng kh.
Tr li: 1)
im P1,,bar V1,m3/kg
t1,0C
1
1
0,84
20
2
6,01
0,233
216
3
20
0,233
1357
4
3,33
0,84
704
2) p1 = 822 kJ/kg; p2 = - 493 kJ/kg
3) l o = 329kJ / kg ; t = 40%
Bi 16:
Chu trnh ng c t trong chy ng tch c t1= 270C, t s nn = 5 , = 1,47 .
Xc nh hiu sut nhit, cng, nhit cp v thi ca chu trnh nu coi cht mi gii
l mt kg khng kh.
Tr li: t = 47% ; l o = 91,4kJ / kg .
q1= 194,4 kJ/kg; q2 =- 103 kJ/kg.
Bi 17:
Chu trnh ng c t trong cp nhit ng p c t s nn = 15 t s gin n sm
= 2, nhit u t1 = 270C. Xc nh hiu sut nhit, cng ca chu trnh vi mi
cht l 1 kg khng kh.
Tr li: t = 60% ; l o = 537kJ / kg ;
Bi 18:
Chu trnh ng c t trong cp nhit hn hp vi mi cht l 1 kg khng kh c cc
thng s: p1 = 1 bar, t1 =300C, = 7 ; = 2; = 1,2 . Hy xc nh:
1) Cc thng s trng thi c bn ti cc im c bit.
2)Lng nhit cp v thi
3) Cng v hiu sut nhit
Trng i hc cng nghip h ni

56

Bi tp k thut nhit

http://www.ebook.edu.vn

Tr li: 1)
im
p,bar
t, 0C
v, m3/kg
1
1
30
0,87
2
15,2
387
0,124
3
30,5
1047
0,124
4
30,5
1311
0,149
5
2,6
511
0,87
2) q1 =744,2 kJ/kg; q2 =- 378,2 kJ/kg
3) l o = 396kJ / kg; t = 53,2%
Bi 19:
Chu trnh ng c t trong chy hn hp c t s nn = 7 , = 2 , t s gin n
sm = 1,2 mi cht l khng kh, nhit cp cho chu trnh 1090 kJ/kg. Xc nh
hiu sut nhit, cng v nhit thi ra ca chu trnh.
Tr li: t = 53,5%; l 0 = 583kJ / kg ; q2 = - 507 kJ/kg
Bi 20:
Chu trnh tuabin kh cp nhit ng tch c hi nhit hon ton cht mi gii l
khng kh c thng s: = max = T4 ; t1 = 30 0 C; t 4 = 4000 C; = p 2 = 4 . Xc nh
T2

p1

hiu sut nhit ca chu trnh.

Tr li: , tmar = 58,6%
Bi 21:
Chu trnh Rankin ca nh my nhit in dng hi nc c nhit v p sut vo
tuabin t1 = 4500C, p1 = 60 bar, p sut bnh ngng p2 = 0,04 bar. Xc nh hiu sut
nhit.
Tr li: t = 40%
Bi 22:
Chu trnh Rankin ca nh my nhit in hot ng vi cc thng s sau: Cng sut
ca tuabin N = 12MW, nhit v p sut vo tuabin t1 = 4500C, p1 = 80 bar, p
sut ngng t p2 = 0,04 bar. l hi t than c nhit tr Q lvt = 6000kcal / kg , hiu sut
ca l hi t = 0,8 . Nc cp cho l hi t n = 1000 C , p n = p1 = 80bar . Hy xc nh
hiu sut nhit, hiu sut nh my nhit in ( y ch tnh hiu hiu sut nhit t
v hiu sut l hi l ), sut tiu hao nhin liu v lng than trong 1h.
Tr li: t = 0,456; N = 0,365 ; b N = 0.393kg / kwh; BN = 4720 kg/h.
Bi 23:
Chu trnh Rankin thc ca nh my nhit in hot ng vi cc thng s sau: hi
nc vo tuabin c p sut v nhit p1 = 90 bar, t1 = 5000C, hi ra khi tuabin
vo bnh ngng c p sut p2 = 0,04 bar, hiu sut trong tng i ca tuabin
0iT = 0,83 , hiu sut l hi l = 0,9 . Xc nh hiu sut trong i ca chu trnh, hiu
sut ca nh my nhit in, sut tiu hao nhin liu nu than c nhit tr 5500
kcal/kg.
Tr li: i = 44,5% . N = 40,1% ; bN = 0,39 kg/kWh.

Trng i hc cng nghip h ni

57

Bi tp k thut nhit

http://www.ebook.edu.vn

Bi 24:
Nh my nhit in hot ng theo chu trnh Rankin c qu nhit trung gian vi
cc thng s sau: cng sut ca tuabin hi N = 200MW, p sut v nhit vo
tuabin p1 = 130 bar, t1 = 5600 C, p sut qu nhit trung gian pb = 20 bar, nhit
vo phn h p ca tuabin ta = t1 = 5600C, p sut bnh ngng p2 = 0,04 bar, nhit
v p sut nc cp cho l hi tn = 1800C; pn = p1 =130 bar, hiu sut nhit ca l
hi l = 0,92 , than t c nhit tr 20 MJ/kg. Hy xc nh hiu sut nhit ca chu
trnh t , hiu sut ca nh my nhit in N , sut tiu hao nhin liu bN v lng
than tiu th trong 1h BN:
Tr li: t = 55% ; N = 50,6% ; bN = 0,356 kg / kWh; BN = 71,2t/h
Bi 25:
Nh my nhit in hot ng theo chu trnh Rankin c hi nhit vi cc thng s
sau: tuabin hi c cng sut N = 6MW, p sut v nhit vo tuabin p1 = 40 bar,
t1 = 4500 C; p sut ti cc ca trch p tr = 1,2bar ; p sut ca bnh ngng p2=0,04
bar. Hy xc nh hiu sut nhit ca chu trnh Rankin khi khng c hi nhit t 0
v khi c hi nhit t , lng than cn cung cp cho chu trnh c hi nhit, nu than
t c nhit tr 20 MJ/kg v hiu sut ca l hi l = 0,85 .
Tr li: t 0 = 37,6%; t = 40% ; BN = 3,14 t/h

Trng i hc cng nghip h ni

58

Bi tp k thut nhit