Вы находитесь на странице: 1из 97

Bodhasra by Narahari

description:

multibyte sequence:

long a
long A
long i
long I
long u
long U
vocalic r
vocalic R
long vocalic r
vocalic l
long vocalic l
velar n
velar N
palatal n
palatal N
retroflex t
retroflex T
retroflex d
retroflex D
retroflex n
retroflex N
palatal s
palatal S
retroflex s
retroflex S
anusvara
visarga
long e
long o
l underbar

r underbar

Bodhasra by Narahari
n underbar

k underbar

t underbar

Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order


to facilitate word search.

Bodhasra by Narahari
bodhasra
o kicitkuthalenaiva vidu priyakmyay /
magalcaraa ktv bodhasro nirpyate // 1.1 //
anantaaktisandohaprasya paramtmana /
vighnavidhvasin akti gaarjamupsmahe // 1.2 //
y prakavimarbhy svarpvasthitigat /
smarmi tmaha bhakty jnaakti sarasvatm // 1.3 //
rgurnparamnandasvarpnabhivdaye /
tpatraypah ye kp brahmmtaprap // 1.4 //
atha gurustava
madamohbhidhakrramadhukaiabhajiave /
mokalakmnivsya nama rguruviave // 1.5 //
guairgauravamyt haribrahmaharstraya /
guttatay'smka guravo gurutgat // 1.6 //
purntakaharo rudra kasakeiharo hari /
caamuahar ca sarvadvandvaharo guru // 1.7 //
yacchanti devatstu dhanamyu suta yaa /
jna ke nma dsyanti vin rgurupdukm // 1.8 //
jayati rgur hi carabjarajogua /
hatstrayo yadekena rajasattvatamogu // 1.9 //
try vaya tarirbodhastarayo bhavrava /
tatkaradhrarpea traka rguru bhaje // 1.10 //
trakasyopadeena gururbhtv vimuktida /
kymapvarastasmdvardadhiko guru // 1.11 //
guroranugrahda varnugrahdguru /
rgurordarana hetu para tvvaradarane // 1.12 //
vara sarvahetutvddhetusasramokyo /
mokasyaiva gurustasmnnsti tatva guro param // 1.13 //
vin'pi ketramhtmya gurumhtmyata kila /
vimuktiryatra kutrpi na ky guru vin // 1.14 //
kamyatmiti ki vcya prasdeti kimucyatm /
kamprasdasapra svabhvdeva me guru // 1.15 //

Bodhasra by Narahari
atha iyaviveka |
bja gurupadeo hi jijsu ketramucyate /
vivekkurajo bodhadrumo mokastu tatphalam // 2.1 //
yadyapi ketrabjbhy vin na drumasabhava /
ki tu bjamupdna nimitta ketramucyate // 2.2 //
drumo bjaparmo na ketraparimaka /
bodho guruparmo na iyaparimaka // 2.3 //
drumo hi bjajtya ketrajtyako na hi /
bodho hi gurujtya iyajtyako na hi // 2.4 //
bjena bjajtyastaru ketre samarpita /
guru svtmajtyo bodha iye samarpita // 2.5 //
vahniprabh hi varttisth tamo hanti prakate /
tamohantr praktm prabhaiva na tu varttik // 2.6 //
guruprabh hi iyasth tamo hanti prakate /
tamohant praktm gurureva na iyaka // 2.7 //
yadagni khamruhya bhasmastkurute purm /
bhasmstkraa tatra guo vahnerna khaga // 2.8 //
bodhtman guru iyamviya dahati kat /
yaddvaita s guro aktirna iyasyeti niraya // 2.9 //
yadyapyudayane bhnoryath padma prakate /
na kante tath padm khapammay // 2.10 //
prakako raviryadvatpadmameva viksayet /
gurustath bodhaka sachiyameva prabodhayet // 2.11 //
prakakasya mahim prakydadhika kila /
skma viea vakymi gurusryasya ta u // 2.12 //
tattadvivekavairgyayuktavedntayuktibhi /
iya nayati gurvarka svaikya svdbhinnamapyaho // 2.13 //
viksako'pi tapano na padma svaikat nayet /
tasmtsarvtmabhvena sevy rgurupduk // 2.14 //
tatsatya dtptrbhy vin dna na siddhyati /
tathpi ptra ptra syddt paramakraam // 2.15 //
bhavetsparamaisparlloha svara na tanmai /
gurusparamaispartsa eva bhavati kat // 2.16 //
eva vivekato dhmannupayogo dvayorapi /
iyo nimittamtra sydgarih gurupduk // 2.17 //
upadeakramo rma vyavasthmtraplanam /
itydi vacana tattu iyotshavivddhaye // 2.18 //
siddhnta sarvatantr sadya pratyayakraka /

Bodhasra by Narahari
sarvad bhvanyo'ya guruiyaviniraya // 2.19 //

brahmajijs
athto brahmajijs jijsya brahma kevalam /
taasthalakaentha svarpasya ca lakat // 3.1 //
utpattisthitinn mlakraamvara /
sarvaja satyasakalpa itydiu taasthat // 3.2 //
saccidnandarpa tatsvapraka partparam /
anavitydivedokta svarpasya tu lakaam // 3.3 //
guapradhnabhvena yadyatkicidapekitam /
nnprakaraavyjaistatsarvamabhidhyate // 3.4 //
bahiragntarag sdhannmanukrama /
yadantaraga yasmttu tatpacttu nirpyate // 3.5 //

vairgyaphikbandha
vairgyaphikbandha prathama u sanmate /
na nemireva yatrsti sthiticakrasya kd // 4,1.1 //
na dre vedasaskrastailaca sikatsu na /
na sytkaratale roma tath muktirna rgii // 4,1.2 //
vairgya dvividha skma tadbhedamavadhraya /
jijsmukhyameka syjjihsmukhyameva ca // 4,1.3 //
jihs sasterbrahmajijseti dvaya mune /
ekameva tathpyasti viea kacidatra hi // 4,1.4 //
rjyabhra drgharog pardhn hatariya /
ye viraktstapasyanti jihsmukhyameva tat // 4,1.5 //
dhivydhibhayodvegapratantrydivarjit /
ye dhr muktimicchanti u temaya krama // 4,1.6 //
kmadhenurghe ye nivso nandane vane /
kayapdystapasyanti jijsmukhyameva tat // 4,1.7 //
dhivydhibhayodvegapratantrydipit /
ye jv mokamicchanti jihsmukhyat tu s // 4,1.8 //
mnuya durlabha prpta sacchstrai saskt mati /
yadi na brahmavirntistadasmbhi kimarjitam // 4,1.9 //
ityeva vyavasyena hykaphalaptavat /

Bodhasra by Narahari
jijsayanti ye dhr jijsmukhyat tu s // 4,1.10 //
virocana krttavryo bali rrghavdaya /
virakt rjally te hi tatra nidaranam // 4,1.11 //
tvrtsasravairgydbrahmajijsana yadi /
vairgya puyajvn jihsmukhyameva tat // 4,1.12 //
brahmajijsay tta tvray yo vidhyate /
virgo dyabhveu jijsmukhyameva tat // 4,1.13 //
sahaja yasya vairgya k vcy tasya mukhyat /
atha do pradaryante vairgya doadarant // 4,1.14 //
kathaymi samsena svadhnaman u /
asamajasat sdho samrabhya arrata // 4,1.15 //

kyaviamban
ya bhayanti kanakairvasanaicandanairapi /
avicrata evya kyo ramyatvamgata // 4,2.1 //
asya kravydabhakyasya knorindhanasya ca /
parimakasyaiva kena kyasya ramyat // 4,2.2 //
kalervaramida sthna vigraho mrttimnasau /
pacabhtanivso'ya katha tatra sukh bhavet // 4,2.3 //
krgha garbhavso blya kevalamhat /
tatrpi dusahtyanta pardhnatay sthiti // 4,2.4 //
kmabairyatra p kminvirahajvara /
pukal ppasapattiryauvana vipad vanam // 4,2.5 //
unnat'natat yto jarkravidhsara /
purakmasama kyo vddhasya garhita // 4,2.6 //
maraasya tu ki vcya mtyudtabhaya tata /
narake tu mahaddukha svarge patanaja bhayam // 4,2.7 //
uttamdhamabhvena tatrpyasti viamban /
yadi pavdiyoni syttad dukhasya k kath // 4,2.8 //
punarjanma punarmtyu punardukha punarbhayam /
na jnti gati janturnimagno mohasgare // 4,2.9 //

vttiviamban
katradharme par his ycy lghava mahat /

Bodhasra by Narahari
asatyameva vijye nnttptaka param // 4,3.1 //
sevy parama kaa mtkastu kvala /
dyte sarvasvana syccaurye rjabhaya mahat // 4,3.2 //
nktpatati dravya jvik sukhad katham /

kmaviamban
carvayanti mahmsa gate pre picak /
jvatparaspara msa strpuscaturnan // 4,4.1 //
ndehairnii ntyanti maneu picak /
vicitrairagavinysairgheu ghamedhina // 4,4.2 //
lihati spati bhrnto muhurjighrati khdati /
grmasihnurpeya grmyadharmavyavasthiti // 4,4.3 //
kayanena yatkasukha tatki bhavetsukham /
pacdyatra mahp tath vaiayika sukham // 4,4.4 //
ndsakta mga vydhachinatti niitai arai /
rpsakta nara nr raticchurikay'sakt // 4,4.5 //

krodhaviamban
rudhira pibati svya div tamasi ntyati /
bhayatytmantmna krra krodh na rkasa // 4,5.1 //

lobhaviamban
na pic na kinyo na bhujag na vcik /
sabhrntayanti manuja yath lobho dhiya ripu // 4,6.1 //
meravo ghtabindvbh durdvapvake /
katha sahasralakdyaistarhi tpyatu lobhavn // 4,6.2 //
nidra prtarrabhya jgrati svapnaprvapi /
bhramanno labhate nti sa lobhasya parkrama // 4,6.3 //
nidhna yakasarpdy yadkrmanti yatnata /
na pibanti na khdanti te hi gurava ah // 4,6.4 //

Bodhasra by Narahari
dnabhogavihna ca yadeva dhanino dhanam /
na tu tasya mukhe dhlirdyate bhmigopanai // 4,6.5 //
mhastmramaye ptre sasthpayati ki dhanam /
ptre sthita dhana bhadra kintu ptra parkaya // 4,6.6 //
kkavihdhanasyrthe kyakleena bhyas /
madndh dhanina sevy mahatya viamban // 4,6.7 //
na lobhasyopacrya maimantrauadhdaya /
maimantrauadhalgh so'pi lobhaparyaa // 4,6.8 //
kiciddhanakaa dhytv mukhamhyasya payasi /
karoi veva cni lobhenpakta smara // 4,6.9 //
lohrgalo bhadraharo lolatko bhayaprada /
luntyubhau ca yallokau tena lobha prakrttita // 4,6.10 //
sakm kminlubdh nikm mokalobhina /
bhvalubdho hi bhagavnnirlobho'tyantadurlabha // 4,6.11 //
dugdhaphenojjval ayy bl caraasevin /
nidr na labhate bhpa pararrajigay // 4,6.12 //
mrgeu militcaur sakhya tai saha vardhitam /
te gat dhanamdya paccchocati mandadh // 4,6.13 //
svm tu cauravaddravya gopyati yatastata /
bhryputrdayacaur bhujate svmino yath // 4,6.14 //
putramitrakalatrebhyo gopyate yaddhana janai /
tena manye'vana ppa sukty gopyate nahi // 4,6.15 //
rgi gaik vitta yadvchati var hi s /
dhikta vairgyavaktra vcla vittalampaam // 4,6.16 //
dhanibhyo dhanamdya lghate straphaka /
bahubhyo mithunbhya dhanibhyo gaik yath // 4,6.17 //
na obhate tathaivya lobh vedntavcaka /
cauryea nigae datto jabhasmadharo yath // 4,6.18 //
yadi vittrjanenaiva vidvso ynti gauravam /
kastarhi veyviduorviea iti varaya // 4,6.19 //
anityamiti yo vakti sevate nityameva tat /
bahirmukhasya tasysya m daraya mahevara // 4,6.20 //
kmakikarat prpya sakm sarvakikar /
kmenaiva parityakto nikma kasya kikara // 4,6.21 //

karmaviamban

Bodhasra by Narahari
vaaptramivpra pra ghaaatairapi /
kriyjla katha sdho virgya na jyate // 4,7.1 //
brahmao dinamrabhya yvadadya kt kriy /
muhrtta hanta sasr naiva nicintatgata // 4,7.2 //
abhgya parama pus parapiopajvanam /
tatkatha nma saubhgya putrapiopajvanam // 4,7.3 //
mtaabdena sambodhya mtapia mthani /
mtya dsyate putrastadvara kimutmtam // 4,7.4 //
aany pips ca oka moha jar mtim /
prpnuvacchrutistrebhyo m bhava rddhabhakaka // 4,7.5 //
drghamyurjarbhuktyai dhana bhri durdhaye /
putr kalahadukhya sasre dukhamadbhutam // 4,7.6 //
chy payati kyasya ryo garvea muhyati /
jy bhajati bhvena my no veda vaiavm // 4,7.7 //
ytrsamgamasame natarkitagatgate /
pauputrakalatrdau mamat na mat sam // 4,7.8 //
sutar guravo'smka vaiykaraasattam /
diya mamatsthne samat sdhayanti ye // 4,7.9 //
tyakyatyavaya ca tvntva ca tyakyasi ynapi /
ye tyge mahatsaukhya te tyge'pi ka rama // 4,7.10 //
vyavahravimhn stutinindmaya krama /
so'pi tatkyaparyanta kya katidinnvay // 4,7.11 //
ekata sakal lok vikaranti yathbalam /
padrthaml balavneka klo gilatyasau // 4,7.12 //
lol lakmrvaya lol lol viayavttaya /
ki sukha tatra yatrga jvanasyaiva saaya // 4,7.13 //
okamohau bhaya dainyamdhirvydhi kudh t /
itydi vividha dukhamiti sakepakrttanam // 4,7.14 //

dharmajijs
athto dharmajijs dharma proktacaturvidha /
nityo naimittika kmya pryacittamiti kramt // 5,1.1 //
varramasamcr aucasnndayaca ye /
vayakste nity syuraktya pratyavaiti yn // 5,1.2 //
deaklanimitt ye te tu naimittik smt /
sakrntigrahaasnnadnarddhajapdaya // 5,1.3 //

Bodhasra by Narahari
pryacitttmak dharm kcchracndryadaya /
kmanprvaka kmya mumukorna vidhyate // 5,1.4 //
hariprasdakmy ca cittauddheca kman /
mokasya kman ceti kmaneya na kman // 5,1.5 //
tasmttay kmanay snnadnajapdikam /
trthavratataponih mokakmairvidhyatm // 5,1.6 //
karma niraya tveva gtymha mdhava /
sarvath na parityjya nitya karma mumuku // 5,1.7 //
jne jte'pi na tyjya loknugrahahetun /
yo vsanparityga karmatyga sa evahi // 5,1.8 //
na karma parityga karmatygo manomaya /
yajo dna tapaceti pvanni manim // 5,1.9 //
karma cittauddhi syttay tvr mumukut /
tato viveknmukti sytkarma tyjya katha tu tat // 5,1.10 //
ye tu bodhena saprptstta karmtig dam /
na vidhe kikarstasmtsvacchanda vicarantu te // 5,1.11 //

tapasyttparyam
kt kapaabhvena dambhalobhaparyaai /
hae nagaramadhye v s tapasy'dham smt // 5,2.1 //
vedastroktavidhin todisahiun /
y kt kmanprva s tapasy tu madhyam // 5,2.2 //
manaso nigrahrthya paramrthaparya /
akm tatvajijso s tapasyottam mat // 5,2.3 //
gate svgata kurydgacchanta na nivrayet /
yathprpta sahetsarva s tapasyottamottam // 5,2.4 //

vratavyavasth
paradraparadravyaparadrohavivarjanam /
rgadveaparitygo vratnmuttama vratam // 5,3.1 //
tadukta kkhae
paradraparadravyaparadrohaparmukha /
gagpyha kad''gatya mmaya pvayiyati // 5,3.2 //

10

Bodhasra by Narahari

veavicra
muktirnsti jaje na kye na muane /
na bhasmani na kanthy tilake v kamaalau // 5,4.1 //
dveena tyate sarpo vth valmkatanam /
manaso nigraho nsti vth kyasya muanam // 5,4.2 //
cittavikepantyartha jakanthdidhraam /
kurute vtargaceduttamottamameva tat // 5,4.3 //

maunamms
mauna caturvidha prokta vgmauna vgvinigraha /
jnendriy sarodhastvakamaunamudhtam // 5,5.1 //
karmendriy sarodha khamauna tu khavat /
gaua tu trividha maunamuttama tu manolaya // 5,5.2 //
na maun mkat yto na maun dugdhablaka /
na maun vratanihopi maun salnamnasa // 5,5.3 //
munerbhvastu mauna sycchabdastravyavasthay /
munibhvo yarhi nsti tarhi mauna nirarthakam // 5,5.4 //

dnajnam
krttidna kmadna daydnamita tridh /
uttarduttara reha tebhya krpaa param // 5,6.1 //

trthatattvam
ida trthamida trthamitastrthamata param /
ito dratara trtha may da na tu tvay // 5,7.1 //
tava trthaphala svalpa mama trthaphala mahat /
iti bhramanti ye trtha te bhrnt na tu tairthik // 5,7.2 //
trthe ppakaya snnaistrtha sdhusamgama /
trthe vairgyacarc syttrthamvarapjanam // 5,7.3 //
trtha toasahana trtha nisagacrit /

11

Bodhasra by Narahari
iti jnanti ye trtha trthatattvavido hi te // 5,7.4 //

cractur
ancrastu mlinyamatycrastu mrkhat /
vicrcrasayoga sadcrasya lakaam // 5,8.1 //

rgatyganiraya
na virakt dhanaistyakt na virakt digambar /
viearakt svapade te virakt mat mama // 6.1 //
caurastyajanti geha sva bhayenaiva na bodhata /
jrstyajanti geha sva kmenaiva na bodhata // 6.2 //
kruddhastyajati geha sva prativdivirodhata /
ruddhastyajati geha sva rodhenaiva na bodhata // 6.3 //
nisagatsukha prpt kay cidbodhallay /
gha tyajanti munayo ghasth vvane sthit // 6.4 //
taduktam |
mha ki tyajatu pramattamanasastygena v ki phala /
vija karma karotu v na kurut tyge'valipto na yat /
ityeva ktanicaya pravacanairadvaitavidyvat /
rgatyganirdaro munijana pre gir khelati // 6.5 //
ityaya yogayuktn rgatygaviniraya /
tyajataiva hi tajjeyamiti vedntanirayt // 6.6 //

adhikrapark |
dharm bahuvidh prokt stre dharmdhikrim /
tatra tbr mumukaiva moke mukhydhikrit // 7.1 //
jyotiome svargakmo vivhe putrakmavn /
vijye lobhavnmoke mumukuradhikravn // 7.2 //
tvr mumuk yadyasti prajmndya ca varttate /
sacchstravidvaccarcbhi prathama tannivrayet // 7.3 //
vede nstyadhikro'sya mumuk yadi varttate /
vicrastena karttavya puraravadin // 7.4 //

12

Bodhasra by Narahari
yadeva vede kathita pure'pi tadeva hi /
na tu vedkara rvyamiti bhye viniraya // 7.5 //
yath'dhikravihita karma sidhyati cnyath /
kryasiddhirna jyeta pratyavyo mahnbhavet // 7.6 //

satsagasudh
satsagasudhay tta mana nandita yad /
nicetavya tad mohnmama muktirbhaviyati // 8.1 //
sdhann hi sarve varih sdhusagati /
etay siddhay siddha sarvameva hi sdhanam // 8.2 //
avadvarabhakt ye virakt samadaran /
sdhava sevitavyste mokastravirad // 8.3 //
ye daranamtrea moke raddh vivardhate /
ye ca vgvilsena saayo vinivarttate // 8.4 //
upakramdittparyaligaisttparyaniraya /
vieasmnyatay strrthn vyavasthiti // 8.5 //
vedastrvirodhena mokamrgapraveanam /
sapradyaparijna matabhedaviniraya // 8.6 //
prvottarbhy pakbhy ye vkydavpyate /
jnina karadhrste sevitavy hi sdhava // 8.7 //
tath ca gt
tadviddhi praiptena paripranena sevay /
upadekyanti te jna jninastatvadarina // 8.8 //

samanvayasarasvat
avaghy vieea samanvayasarasvat /
jyeta matabhedkhyapakapraklana yay // 9.1 //
pada padrtho vkyrthastatvni manaso yama /
mahvkyrthavijna sdhanni kramea hi // 9.2 //
sarve tatra tantrmupayogo yathyatham /
vadmi tatsamsena sarvameva yathtatham // 9.3 //
jyate abdastrea padavyutpattiruttam /
vyutpattica padrthn nyyavaieikoktibhi // 9.4 //
mmsay ca vkyrthavyutpatti parinihit /
vyakti skhyena tattvn yogena manaso yama // 9.5 //

13

Bodhasra by Narahari
mahvkyrthavijna vedntairbrahmanihay /
ityeva sarvatantr brahmayeva samanvaya // 9.6 //

avirodhabodha
prasagdavirodhasya bodho'pyatra nirpyate /
vyavahre dvaitasatva dvaitdvaitamate samam // 10.1 //
advaitakalpitatva cvirodho'to matadvaye /
vivadanti muhurvdarasaistadvivadantu te // 10.2 //
yamstvahissatydy niyam ucitdaya /
sukhsane ca sasthna pratyhrastu sarvata // 10.3 //
dhra ca tath dhyna samdhna ca cetasa /
yoggasaptaka tvetatsarvemapi samatam // 10.4 //
laye mantre hahe rji bhaktau skhye harermate /
mataikyamasti sarve ye budh mokamrgag // 10.5 //
hahinmadhikastveka prymaparirama /
pryme manasthairya sa tu kasya na samata // 10.6 //
vimuktirvdin tasmnmatabhedo na kacana /
kacitkacinmate bhedastvasti vedntinmapi // 10.7 //

skhyjanaalk
netrayorajana krya skhyjanaalkay /
tatastimiranena skmavastu vilokyate // 11.1 //
kapilena mukundena devaht prabodhit /
sarvatattvavivekena tatskhyamabhidhyate // 11.2 //
sarv viktayo yasy sthlaskmcarcar /
asti kcidanirdey praktistrigutmik // 11.3 //
mahatattvamahakra paca tanmtraki ca /
praktirvikticeti saptaitni bhavanti hi // 11.4 //
svakran vikti prakti svodbhavasya yat /
evamaau praktayastato viktayo bhavan // 11.5 //
vyomdipacabhtni paca jnendriyi ca /
karmendriyi pacaiva manas saha oaa // 11.6 //
kha vyuragnistoya bhrbhtapacakamucyate /
abdasparau rparasau gandhaste gu kramt // 11.7 //

14

Bodhasra by Narahari
rotra tvakcaku rasana ghra jnendriyi ca /
vkpipdapyvdi paca karmendriyi ca // 11.8 //
ubhaytm manastena caturviatirrit /
tattvn tadvikrastu sarva caiva jagattrayam // 11.9 //
praktestrigutmatvtsarva hi trigutmakam /
raktavetaymarp rajasattvatamogu // 11.10 //
rajacala tama stabdha prakasstviko mata /
tamo'dhama rajo madhya sattvamuttamameva hi // 11.11 //
lobhdayo rajobhvstamaso jaatdaya /
sukhaprasdabodhdy bhv sattvasya krttit // 11.12 //
devdaya sttvik syurnardy rjas smt /
tmas paubhtdy eva sarva vivicyatm // 11.13 //
virodhinassahyca mitha krya ca kraam /
militv kryakarttro gu viamaceit // 11.14 //
viva gutmaka sarvamtm nirgua eva hi /
prakakatay tatra pravia iva bhsate // 11.15 //
yath dvtriaddantasth rasaj rasavedin /
caturviatitatvnta svtmajastattvavittath // 11.16 //
ekameva nija ntha my viayalampa /
bahurpadhara ktv veyeva khalu khelati // 11.17 //
apthagbhvarpea militv puruea hi /
vicitrkrarpaista sannarttayati narttak // 11.18 //
nirdoo nicalo ntha sado cacal vadh /
dampatyoranayornna rasabhago bhaviyati // 11.19 //
pthaktvena parijt duarpatay'pi ca /
na mukha darayatye salajj mriyate'pi ca // 11.20 //
praktirviktirnpi puruo nicaltmaka /
uddhabuddhasvarpo'sviti skhyaviniraya // 11.21 //

yogadkcintmaau ptajalayoga
athto yogadkycintmairudryate /
tatprpty'bodhadridrya sarvameva vinayati // 12,1.1 //
mahyogevara ambhu mahyogevaro hari /
mahyogevaro brahm bhavn siddhayogin // 12,1.2 //
sanakdy vasihdy kacadattaukdaya /
arundhatprabhtayo yogtsiddhimupgat // 12,1.3 //

15

Bodhasra by Narahari
tmajnena yo yogo jvtmapartmano /
sa yogastasya hetutvdyog bahuvidh mat // 12,1.4 //
virodhilakanyydabhadr bhadrik yath /
sarvadukhaviyogastu yoga ityha keava // 12,1.5 //
atyantacapalasypi manaso yogaaktita /
nicalatva prajyeta vindhyasyeva mahgire // 12,1.6 //
tath ca bhuua
nbhas dhra baddhv tihmi vigatajvara /
yvatpuna kamalaja sikarmai tihati // 12,1.7 //
cittavttinirodhastu mukhya ptajalo mata /
pravttinirodhastu gauastatsdhanatvata // 12,1.8 //
tatra stra yamaniyamsanapryma
pratyhradhradhynasamdhayo'vagni
yamo'steyathisbrahmacaryparigrah /
niyama aucasantoatapa phevarrpaam // 12,1.9 //
sana sukharpea arrasthirat mat /
pryma pradaa kumbhaprakarecakai // 12,1.10 //
pratyhrastvindriy caln pratirodhanam /
kvacitpradee cittasya sthpana dhra mat // 12,1.11 //
nirantaracitpravho dhyeyasya dhynamritam /
samdhiraamo jeyastadtmakatay sthiti // 12,1.12 //
saprajtastadanyaca samdhirdvividho hi sa /
yamdipacabahiragamantaragamathparam // 12,1.13 //
vitarkea vicrenandensmitay tath /
anusyta samdhistu saprajtacaturvidha // 12,1.14 //
yatra na jyate kicitso'saprajta ucyate /
dvidh bhavapratyayavnupyapratyayaca sa // 12,1.15 //
mhnmapi jyeta tapodrhynmanolaya /
praktau v mahatattve bhavapratyaya eva sa // 12,1.16 //
trailokyarjyakmasya hirayakaiporyath /
arra krimibhirbhukta valmkenpi savtam // 12,1.17 //
raddhvryasmtiprajkmavarjanaprvakam /
manolayo munndrmupyapratyayastu sa // 12,1.18 //
ukta vyutthitacittn samdhnamabhpsatm /
tapaca vedaphaca sarvakarmrpaa harau // 12,1.19 //
kleakarmavipkaica citrarpaistadayai /
aparma evaika kacitpurua vara // 12,1.20 //
sa sarvaja svabhvena praavastasya vcaka /

16

Bodhasra by Narahari
tadaya bhvanprva tajjapo mokasdhanam // 12,1.21 //
yath rogastannidna bheaja cpyarogat /
vivecanyabhedena cikits'sti caturvidh // 12,1.22 //
janmadukha tath moho vijna ca vimuktat /
vivecanyabhedena yogastra caturvidham // 12,1.23 //
aviveka pupraktyo sa moho dukhakraam /
samatvapurunyatvakhytibodhena nayati // 12,1.24 //
yogbhysaprasaktasya siddhayo bhogadyik /
ynti ndara kryo hyantary mat yata // 12,1.25 //
dhradhynavaicitrytsiddhibhedo ya rita /
atyantnupayogitvtsa tu ntra nirpita // 12,1.26 //

aivayoga
yoga aivo nirpyate
mantro layo haho rjayogo yogacaturvidha // 12,2.1 //
mantrayoga
nryakaravsudevadvdakarau /
nsiharmagoplamantrste tpinstut // 12,2.2 //
ivapackar reh dakimrttiruttam /
yatn tu mahvkya kevala praavastath // 12,2.3 //
itydayo mahmantr puracarydibhi kramai /
siddh devaprasdena sadyo muktiprad mat // 12,2.4 //

hahayoga
gagyamunayormadhye blara tapasvinm /
baltkrea ghyttadvio parama padam // 12,3.1 //
tatra goraka |
etadvimuktisopnametatklasya vacanam /
yadvyvtta mano bhogdsakta paramtmani // 12,3.2 //
parama yadi vairgyamhrastu yathodita /
nityamekntavsaceddhahayogo na durlabha // 12,3.3 //
parantu gurudkbhirlabhyate nnyath tvayam /
vyatikrame mahndoa kramalbhe mahngua // 12,3.4 //
anantavistramayo haha prokta purri /

17

Bodhasra by Narahari
sra tu bandhatritaya tvat siddhirpyate // 12,3.5 //
mle tu mlabandha synmadhye syduiynaka /
kahe jlandharastena siddho bhavati mruta // 12,3.6 //
kualiny suumy pravio brahmarandhrata /
mlasthne sthit aktirbrahmasthne sadiva // 12,3.7 //
ajap nma gyatr yogin mokadyin /
tasy sakalpamtrea sarvappai pramucyate // 12,3.8 //
dhra prathama cakra svdhihna tathaiva ca /
maipra ttya syccaturthakamanhatam // 12,3.9 //
viuddhi pacama cakramjcakra tu ahakam /
saptama brahmarandhra sydbhramarasya guh hi s // 12,3.10 //
yonisthnakamaghrimlaghaita ktv dha vinyasen mehre
pdamathaikameva niyata ktv sama vigraham /
sthu sayamitendriyo'calad payanbhruvorantara
hyetanmokakapabhedanakara siddhsana procyate // 12,3.11 //
ktv sampuitau karau dhatara badhv tu siddhsana gha vakasi
sannidhya cubuka dhyna tatacetasi /
vra vramapnamrdhvamanila protsrya sandhrayan pra mucati
bodhayaca anakai aktiprabodho bhavet // 12,3.12 //
pucche praghya bhujag supt prabodhayetsudh /
nidr vihya s aktirrdhvamuttihate balt // 12,3.13 //
rdhva nilnaprasya tyaktanieakarmaa /
yogena sahajvasth svayameva prajyate // 12,3.14 //
jna kuto manasi jvati devi yvat pro na nayati mano mriyate na tvat /
pro mano dvayamida pralaya prayti moka sa gacchati naro na
kadcidanya // 12,3.15 //
antarlakyavilnacittapavano yog yad varttate
dy nicalatray bahirida payannapayannapi /
mudreya kila mbhav bhagavat y sytprasddguro nynyavilakaa
mgayate tattva pada bhavam // 12,3.16 //
pravttau vilny manovttirvilyate /
ivaaktisamyogo hahayogena jyate // 12,3.17 //
gorakacarpaipry hahayogaprasdata /
vacayitv kladaa brahma vicaranti hi // 12,3.18 //
aktimadhye mana ktv akti mnasamadhyagm /
ivaaktisamyoga kurvanti hahayogina // 12,3.19 //

18

Bodhasra by Narahari
ivaaktiparkrama
atha vakye stutivyjcchivaaktiparkramam /
odhite skmay dy yasminnirvismayo bhavet // 12,4.1 //
t dvaitarpimeva dvaitdvaitasvarpim /
advaitarpi akti smarmi paramtmana // 12,4.2 //
keya kasya kuta kena kasmai ka prati kutra v /
katha kadetyanirt t vande aktimadbhutm // 12,4.3 //
iva kartt ivo bhokt ivo vett iva prabhu /
upasarjanamtra y t vande aktimadbhutm // 12,4.4 //
svaya kartr svaya bhoktr svaya vettr svaya prabhu /
skimtra ivo yasyst vande aktimadbhutm // 12,4.5 //
svalakae mahdeve svalakaatay sthitm /
vitt svalakaaireva t vande aktimadbhutm // 12,4.6 //
salakae mahdeve salakaatay sthitm /
vitt salakaaireva t vande aktimadbhutm // 12,4.7 //
vilakae mahdeve vilakaatay sthitm /
vitt vilakaaireva t vande aktimadbhutm // 12,4.8 //
acetyacitsvarpatvdacetana iva sthite /
caitanye cetanhetust vande aktimadbhutm // 12,4.9 //
cetit cetaneneti savikalpasvarpata /
caitanye cetanhetust vande aktimadbhutm // 12,4.10 //
aktireva na yasysti so'akta ki kariyati /
akty yay iva aktast vande aktimadbhutm // 12,4.11 //
akt nna hi kryeu akti aktimati sthit /
ivraydte'akt t vande aktimadbhutm // 12,4.12 //
aktiaktimatoryasmnnirvikalpe na vastut /
smarasya ive yt t vande aktimadbhutm // 12,4.13 //
bhvite bhvukaireva ivaaktiparkrame /
svayamullasati svnte smarasyarasrava // 12,4.14 //
bhakte bhaktimay paau paumay vidvatsu vidymay sau brahmamay
sthitau harimay kalptpuracinmaym /
jve vttimay jae jaamay akti ivasydbhut t dhyymi pade
partparatare svnandallmaym // 12,4.15 //
nandnapi savihya viaynandnamanddarddnrthibhirarthitnapi
jaairnandalenamn /
nandopaniatpramapahitmnandasmikhmnandmtavhin
bhagavatmnandarp bhaje // 12,4.16 //

19

Bodhasra by Narahari

layayoga
cacala hi na jnti mano nicalatsukham /
tadvicintayitu tasmai munibhirdarito laya // 12,5.1 //
khyt ambhun gauryai hyasakhyt layakram /
kena jey kena vary kicittu kathaymyaham // 12,5.2 //
nidrdau jgarasynte nidrnte jgarodaye /
layo bhavati cittasya krya tatrtmacintanam // 12,5.3 //
yad ithilat yti bhra tyaktveva bhrika /
tm''darea karttavya tadaiva ivapjanam // 12,5.4 //
yad yad ithilat yti citta tad tad /
cintanyo mahenastadeva ivapjanam // 12,5.5 //
sarveniabhvnmiatvenaivabhvant /
nrgadveat citte y saiva ivapjanam // 12,5.6 //
paiva param pj yath caraapanam /
dukhameva par pj rkamudvarttana yath // 12,5.7 //
kheda eva par pj khede citi manolaya /
bhaya hi param pj bh'smditi ca rute // 12,5.8 //
dna tu param pj dyate paramtmane /
adna param pj yadi citta prasdati // 12,5.9 //
rog eva par pj rogai ppakayo yata /
rogya param pj nairogya muktisdhanam // 12,5.10 //
kriy tu param pj ivrtha kriyate'khilam /
akriyaiva par pj nical dhynarpi // 12,5.11 //
satsaga param pj satsago mokasdhanam /
asatsaga par pj yatra moha parkyate // 12,5.12 //
dhairya tu param pj dhro hyamtanute /
adhairya param pj ghra kryavimokata // 12,5.13 //
stutireva par pj stutau deva prasdati /
nindaiva param pj suhd glayo yath // 12,5.14 //
taiva param pj devrtha vahu kkate /
santoa param pj deva santoalakaa // 12,5.15 //
ytr hi param pj devasyaitatpradakiam /
sana param pj svsana yoga uttama // 12,5.16 //
bhojana param pj devanaivedyarpata /
abhojana par pj hyupavsapriyo hari // 12,5.17 //

20

Bodhasra by Narahari
sthitatva param pj tadupasthnamtmana /
patana param pj namaskrasvarpi // 12,5.18 //
bhaa param pj sarva stutimaya hare /
mauna tu param pj mauna vykhynamasya tat // 12,5.19 //
ceaiva param pj ceate tatprakata /
ace hi par pj joamsveti vedavk // 12,5.20 //
janmaiva param pj so'vatro hare sata /
jvana param pj jvankryi sdhayet // 12,5.21 //
drghyu param pj yogino drghajvina /
svalpyu param pj sadyo hyasmdvimucyate // 12,5.22 //
maraa param pj nirmlyatygarpi /
oko hi param pj oko vairgyasdhanam // 12,5.23 //
hara eva par pj harpa sad hari /
puistu param pj svasthacitto hi puimn // 12,5.24 //
katva param pj kagtr hi yogina /
lbha eva par pj lbha santoakraam // 12,5.25 //
hnireva par pj tasmdeva vimucyate /
gua eva par pj sdhn samato gu // 12,5.26 //
do eva par pj nirahakrat yata /
mna eva par pj mnyate paramevara // 12,5.27 //
apamna par pj yog siddhyedamnata /
dhana hi param pj dhana dharmasya sdhanam // 12,5.28 //
nirdhanatva par pj brahma prptamakicanai /
apramda par pj hyapramatto hi siddhyati // 12,5.29 //
pramda param pj karttavya vismaredyata /
suupti param pj samdhiryogin hi sa // 12,5.30 //
karmayoga par pj karma brahmrpaa harau /
bhaktiyoga par pj yo madbhakta sa me priya // 12,5.31 //
jnayoga par pj jntkaivalyamanute /
turya param pj sktkrasvarpi // 12,5.32 //
ravaa param pj ryate paramevara /
manana param pj manana dhynasdhanam // 12,5.33 //
madguro sada kacidguru kare lagedyadi /
sarvameva tad pj devasya layarpi // 12,5.34 //
laynmapi sarve vivavismtihetuta /
reha ndnusandhna ndo hi paramo laya // 12,5.35 //
makaranda pibanbhgo yath gandha na kkati /
ndsakta tath citta viaynnbhikkati // 12,5.36 //

21

Bodhasra by Narahari

bhaktirasyanam
atha siddhntasarvasva u bhaktirasyanam /
janmamtyujarvydhibheaja tadrasyanam // 13.1 //
dharmrthakmamok jnavairgyayorapi /
antakaraauddheva bhakti paramasdhanan // 13.2 //
yaytra rakty jvo'ya dadhti brahmarpatm /
sdhit sanakdyai s bhaktirityabhidhyate // 13.3 //
sarv sdhanasapattirasti bhaktistu nsti cet /
tarhi sdhanasaptastuakaanavadvth // 13.4 //
yadyanyatsdhana nsti bhaktirasti mahevare /
tad kramea siddhyanti viraktijnamuktaya // 13.5 //
na hi kacidbhavenmukta varnugraha vin /
varnugrahdeva muktirityea nicaya // 13.6 //
vara paripratvnna tu kicidapekate /
prtyaivu prasanna sanpara kurydanugraham // 13.7 //
y prtiravivekn viayevanapyin /
tvmanusmarata s me hdaynm'pasarpatu // 13.8 //
paramtmani vivee bhakticetpremalaka /
sarvameva tad siddha kartavya nvaiyate // 13.9 //
aparoknubhtiry vednteu nirpit /
premalakaabhaktestu parima sa eva hi // 13.10 //
strrtha saparijto jta prema mahevare /
premnandaprakrea dvaita vismaraa gatam // 13.11 //
vsudevamaya sarva vsudevtmaka jagat /
ittha dvaitarashyasya jna kimavaiyate // 13.12 //
vsudeva para brahma paramtm partpara /
antarbahica tatsarva vypya nryaa sthita // 13.13 //
aurbhatka sthlo guabhnnirguo mahn /
itydivacanairbhakto vaiava stauti keavam // 13.14 //
iva kart ivo bhokt iva sarvevarevara /
iva atm ivo jva ivdanyanna vidyate // 13.15 //
khavyutejojalabhketrajrkendumrtibhi /
abhiraamrti ca bhava stauti akaram // 13.16 //
ida yad pariata prema tajjnameva hi
atha yuktyantaram |
blakastta tteti janaka prati bhate /

22

Bodhasra by Narahari
na punasttaabdrtha sa tu jnti kicana // 13.17 //
yad ttapadrthasya vyutpati ytyasau kramt /
tad tu satyamevya tta ityeti nicayam // 13.18 //
tath bhakto bhajandeva vedastroditai kramai /
vyutpati param prpya mukto bhavati hi kramt // 13.19 //
ki ca lakaabhedo hi vastubhedasya kraam /
na bhaktajninord stre lakaabhinnat // 13.20 //
virgaca vicraca aucamindriyanigraha /
vede ca param prtistadeka lakaa dvayo // 13.21 //
adhyye bhaktiyogkhye gty bhaktilakaam /
yaduktamaabhi lokairda jniu tanmay // 13.22 //
tavsmti bhajatyekastvamevsmti cpara /
iti kicidvieepi parima samo dvayo // 13.23 //
antarbahiryad deva devabhakta prapayati /
dso'ha bhvayanneva dkra vismaratyasau // 13.24 //
damekntabhakteu nradapramukheu tat /
kicidviea vakymi tvamekgraman u // 13.25 //
yadvararas bhaktastadvararas budha /
ubhau yadyapyekarasau tathpadvilakaau // 13.26 //
buddh bodharasdanyarasanrasat gat /
tath'dhikapremarasnna tu bhakt kadcana // 13.27 //
atha prana |
nanu jna vin muktirnsti yuktiatairapi /
tath bhakti vin jna nstyupyaatairapi // 13.28 //
bhakterjna tato muktiriti sdhraakrama /
jninastu vasihdy bhakt vai nraddaya // 13.29 //
evamdivyavasthy kraa ki nirpyatm /
atrocyate vicitra yatkraa tannimaya // 13.30 //
kathaymi sadnta yenrtha sphuat vrajet /
syttpasya ca ppasya gagsnnena hi kaya // 13.31 //
yastu syttpantyarth tasypi sydaghakaya /
yastu sydaghantyarth tpastasypi nayati // 13.32 //
tpappakayau snna trayametatsama dvayo /
tathpyekastu aityrth uddhyarth tu dvityaka // 13.33 //
yathaiva bhvabhedena nmabhedastayorabht /
evameva budhairyaistu devo muktyarthamrita // 13.34 //
bhakty jnamavpyaiva ye mukt jnino hi te /
yaistu sasravirasairbhaktyartha harirrita // 13.35 //

23

Bodhasra by Narahari
tato bhaktiprabhvena svabhvjjnamudgatam /
tajjna prpya mukt ye te bhakt iti varit // 13.36 //
viraktibhaktivijnamuktayastu sam dvayo /
tathpi bhvabhedena nmabhedastayorabht // 13.37 //
muktirmukhyaphala jasya bhaktistatsdhanatvata /
bhaktasya bhaktirmukhyaiva mukti sydnuagik // 13.38 //
rty'naya'pi sumate varih bhaktirvare /
athnyo'pi mahim
paramnandarposau paramtm svaya hari // 13.39 //
ivabhakti purasktya bhukte bhaktirasyanam /
sanakdy vasihdy nandiskandaukdaya // 13.40 //
bhujate tatpada prpt api bhaktirasyanam /
dvaita vin katha bhaktiriti tatrottara u // 13.41 //
dvaita mohya bodhtprkprpte bodhe manay /
bhaktyartha kalpita dvaitamadvaitdapi sundaram // 13.42 //
tath cokta bhgavate
tmrmca munayo nirgranth apyurukrame /
kurvantyahetuk bhaktimitthabhtaguo hari // 13.43 //
jte samarasnande dvaitamapyamtopamam /
mitrayoriva dapatyorjvtmaparamtmano // 13.44 //
hdaye vasati prty lokarty ca lajjate /
yath camatkramay nityamnandin vadh // 13.45 //
pramrthikamadvaita dvaita bhajanahetave /
td yadi bhakticets tu muktiatdhik // 13.46 //
priyatamahdaye v khelatu premarty padayugaparicary preyas v vidhattm /
viharatu viditrtho nirvikalpe samdhau nanu bhajanavidhau v taddvaya
tulyameva // 13.47 //
vivevarastu sudhiy galite'pi bhede bhvena bhaktisahitena samarcanya /
prevaracaturay milite'pi citte cailcalavyavahitena nirkaya // 13.48 //
atha bhaktirasamritya loka |
yoge nsti gatirna nirguavidhau sambhvandurgame nitya nrasay dhiy
parihte dve aihikmumike /
gopa ko'pi sakh'kta sa tu punarnngansagavnasmka padamarthayanti
munayacitra kimasmtparam // 13.49 //
romcena camatkt tanuriya bhakty mano nandita premri vibhayanti
vadana kaha giro gadgad /
nsmka kaamtramapyavasara krcana kurvat muktirdvri
caturvidhpi kimiya dsyya lolyate // 13.50 //

24

Bodhasra by Narahari
ghana kmo'smka tava tu bhajane'nyatra na rucistavaivghridvandve natiu
ratirasmkamatul /
sakme nikm sapadi tu sakm padagat sakm'smnmuktirbhajati
mahim'ya tava hare // 13.51 //

rjayoge bhmikbhedabhskara |
bhmikbhedamrabhya yvadgranthasampanam /
agdhabodhasre'sminrjayogo nirpyate // 14,1.1 //
athya hdi kartavyo bhmikbhedabhskara /
yasya prasdamtrea tamo hrda vilyate // 14,1.2 //
ajnabhmik sapta saptaiva jnabhmik /
bjajgrattath jgranmahjgrattathaiva ca // 14,1.3 //
jgratsvapnastath svapna svapnajgratsuuptakam /
iti saptavidho mohaste vivaraa u // 14,1.4 //
kusle sasthita bja tatra sarvo yath druma /
tath yatra sthita viva na tu vyaktimupgatam // 14,1.5 //
bjarpa sthita jgradbjajgrattaducyate /
sasraprathamvasth mahmoha sa eva hi // 14,1.6 //
tadevjnamityukta yatsvabodhena lyate /
kusle sasthita bja ketre nikipyate yad // 14,1.7 //
akuronmukhat yti s'vasth jgraducyate /
idameva mahattattvamiti skhyairnirpyate // 14,1.8 //
kaa ceti vedntai smnyhaktistath /
nandamayakoaca tatsk tvvara smta // 14,1.9 //
viehakti skmkuravadvyvahrik /
mahjgradbudhai prokt vyayavasthtraye tu s // 14,1.10 //
jgratsvapnasuuptkhye'vasth jgraditi smt /
jgradeva yad jvo manorjya karoti hi // 14,1.11 //
jgrata svapna iva yatsa jgratsvapna ucyate /
lokaprasiddho ya svapna sa svapna iti kathyate // 14,1.12 //
jte'pi jgare janto svapnadrthabhsanam /
pratyakamiva saskrtsvapnajgrattaducyate // 14,1.13 //
aavasthparityge suupti saptam mat /
ajnabhmikstvet u vijnabhmik // 14,1.14 //

25

Bodhasra by Narahari
jnabhmik
jijs'tha vicrkhy tatastu tanumnas /
sattvpattirasasakti padrthbhvin tath // 14,2.1 //
saptam turyamityukt turyttamata param /
smeva nmntari /
mumuk ca samak ca park ca parokak // 14,2.2 //
aparok mahdk parkaketi sapta t /
pratham tvadhikrkhy dvity ravatmik // 14,2.3 //
tty mananapry nididhysacaturthik /
sktkra pacam sytah pariati smt // 14,2.4 //
saptam tu par kh saiva turyamitrit /
prathamy tu vidyrth dvityy padrthavit // 14,2.5 //
nisaayasttyy caturthy paito bhavet /
prptnubhti pacamy ahymnandaghrita // 14,2.6 //
saptam sahaj tury turyttamata param /
bhmik tritaya prva tvatra jgraditi smtam // 14,2.7 //
jijsoratra sasro yathprva yata sthita /
caturth svapna ityukt svapnbha yatra vai jagat // 14,2.8 //
suupti ithil gh dvividh''dy tu pacam /
ah ghasuupti sytsaptam turyamucyate // 14,2.9 //
atra prana
sasrameva yo vetti mokamrga na vetti ya /
tasya sasria prva mumuk jyate katham // 14,2.10 //
ydo yasya saskrastd tasya vsan /
sasrasaskravato mumuk jyate katham // 14,2.11 //
moke tu viayo nsti sukha na viayairvin /
iti mhadhiy prva mumukaiva katha bhavet // 14,2.12 //
atrotaram |
nikm v sakm v bhaktirvio ivasya v /
saprema hdaye jt mumukkraa hi tat // 14,2.13 //
kadcicchuddhabhvena gagtre tapa ktam /
tatpuyaparipkena mumuk jyate satm // 14,2.14 //
vidu vtargmannapndisevay /
sagaty praayenpi mumuk''kasmik bhavet // 14,2.15 //
taduktam |
manuy sahasreu kacidyatati siddhaye /
yatatmapi siddhn kacinm vetti tattvata // 14,2.16 //

26

Bodhasra by Narahari
tath ca vsihe |
calravayugacchidrakrmagrvpraveavat /
anekajanmanmante vivek jyate pumn // 14,2.17 //
sopstn karma tu cittauddhi phala matam /
vedanecch vedana v citr satkarma gati // 14,2.18 //
vedntairapi jijsos tasmtkarmorar ktam /
raddh cittasya ntica dnticoparamastath /
mumuk sdhann hi sapatprathamabhmik // 14,2.19 //
gurpasadana prva karttavya hi mumuku /
gurumevbhigacchecca vijnrthamiti ruti // 14,2.20 //
tallakani |
moka eva mamstva m'stu sasradaranam /
iti ya sudho bhvo mumuklakaa hi tat // 14,2.21 //
puyaketreu y buddhi puyatrtheu y ruci /
mokadharmeu y raddh mumuklakaa hi tat // 14,2.22 //
yata kutacidnya jnastryavekate /
cintayastasya ttparya mumuklakaa hi tat // 14,2.23 //
mahat'pi prayatnena kurytpaitasagatim /
sasthpayitv mrdhna te caraapakaje // 14,2.24 //
prannmanogatnpcchetsvjna ca prakayet /
temuttaravkyn ttparya hdi bhvayet // 14,2.25 //
ndharmo rocate yasya yasya dharme sad ruci /
kmyadharme na ca raddh mumuklakaa hi tat // 14,2.26 //
rgadveamadakrodhalobhamatsaravttiu /
svabhvdglnimpnoti mumuklakaa hi tat // 14,2.27 //
tatra loka |
prekitu na vijnti prekae kurute mana /
lajj jahti naiveya vayasandhiraya kila // 14,2.28 //
calit svmigehya vadh khidyati roditi /
idamatra samdhna padamagre dadhti yat // 14,2.29 //

atha dvity |
prakterlakaa tvetadida viktilakaam /
svarpa puruasyeda tadvicrasya lakaam // 14,3.1 //
ida satyamida mithy tvida cetyamiya hi cit /
ida brahma tviya my tadvicrasya lakaam // 14,3.2 //

27

Bodhasra by Narahari
kasminnida kutaceda kimida kena v ktam /
kathametadvilyate tadvicrasya lakaam // 14,3.3 //
ka varaca ko jva k mukti kintu bandhanam /
ki dvaita kathamadvaita tadvicrasya lakaam // 14,3.4 //
nitynityavivekena nityavastuni vastut /
anitye tucchatbuddhistadvicrasya lakaam // 14,3.5 //
evamabhysayogena vidu manas saha /
jyate brahmavdo ya s tu prauhavicra // 14,3.6 //
svaya prakarpo'ya pa ko'sti savadet /
ahamajo na jnmi mmaha ko'hamityuta // 14,3.7 //
tmabhndte nhamaja ityuktisambhava /
tmnameva no vetti tarhyaya jaa eva hi // 14,3.8 //
jaatvcca ghadni kathameva prakayet /
tasmdaya svamtmna jntyeveti niraya // 14,3.9 //
athtmnamasau vetti parantu na hi vetti yat /
viea svagata tasmtsvarpjnavnayam // 14,3.10 //
atra brmo vieo'tra nstyavcye tu cidghane /
nirvieasvarpe'tra viea yadi vetti sa // 14,3.11 //
vedyatvtkalpita svasmistena ki tadvicraai /
nirvieatay jto nirvieasvarpavn // 14,3.12 //
prabodhastarhi jto jijsaiva nirarthik /
kijtya kiguo'sau kiceo nma tasya kim // 14,3.13 //
ki prakra kimkra kivikraca pcchasi /
na jtirnirguasysya niceo nma tasya na // 14,3.14 //
niprakro nirkro nirvikra sa nicita /
saccidnandarpea jijsya iti cedvadet // 14,3.15 //
saccidnandarpea jta evyameva hi /
asya vivaraam /
ayamtm svamtmna sadrpea na vetti kim // 14,3.16 //
ahamasmti jnti nhamasmti tadvada /
ahamasmti jnti pacdvijeya tmana // 14,3.17 //
dharme crthe ca kme ca moke ca yatate svayam /
tasmtsadrpaty tu nstyevjnamtmana // 14,3.18 //
cetano'ha vijnmi ghadnti yo vadet /
svasya cidrpaty tu tasyjna na vidyate // 14,3.19 //
sarva priya svakmya tasmtpriyatama svayam /
tentmanastu s yukt spaaivnandarpat // 14,3.20 //
tentmanastu s vyakt saccidnandarpat /

28

Bodhasra by Narahari
tasmtsvaya prake'sminsaccidnandarpii // 14,3.21 //
ke nlim yadvattoya marumarciu /
jale ca nailyamanyena cetanena prakalpitam /
ajna citsvarpea svaya svasminprakalpitam // 14,3.22 //
mohasypi svabhvo'ya vivarpea bhsanam /
vidyay nite mohe tatsvabhvo na bhsate // 14,3.23 //
jvacaitanyabhsyn vttn pralaye laya /
vttn pralaydeva na bhsante'tra vttaya // 14,3.24 //
tatpunarjvacaitanya yath prva hi vartate /
na punarvttibhstm jvastatra vinayati // 14,3.25 //
tmacaitanyabhsyasya mohasya pralaye tath /
moha eva nivarteta yath prva lasatyasau // 14,3.26 //
dpaprabhymytau vetakapaau yath /
tau tay kitau pacttanne s yath sthit // 14,3.27 //
tmabhy samytau mohabodhau yathkramt /
tay prakitau pacttannena s yath sthit // 14,3.28 //
vedntasapradyena kta itydicintane /
asambhvanay yukt vipartatvabhvan // 14,3.29 //
s nayati dvityy prajtaikya ca vardhate /
dyate tvagrayay buddhy s buddhistasya jyate // 14,3.30 //
sakrairagnisaskrairvihite hemaodhane /
ymik kayamyti kevala hema tihati // 14,3.31 //
satakairbodhasaskrairvihite brahmaodhane /
avidy kayamyti kevala brahma tihati // 14,3.32 //

atha ttyabhmikniraya |
bhmikdvitaybhysttty tanumnas /
mananparaparyy bhavettallakaa u // 14,4.1 //
sndhakraghasthasya parylocanay ciram /
skmo'rtho bhsate yadvatttyy tath mune // 14,4.2 //
blasya drakalpasya gyatry upadeata /
yath dvijatvamyti tath jtyantara mune // 14,4.3 //
dv lokasthiti lol savismaya iva sthita /
antareva videta ttylakaa hi tat // 14,4.4 //
dina gata gat rtrirgatamyurgata vaya /
kad sthsymi nihy yatra moho na bdhate // 14,4.5 //

29

Bodhasra by Narahari
gate'hni ocati muhurgatenhn kimarjitam /
gaty ca tath rtrau ki me rtry'nay'rjitam // 14,4.6 //
aniiddheu bhogeu prptevapi yadcchay /
niiddhniva tnpayets sthitistanumnas // 14,4.7 //
bahirmukhajanastuty lajjate nindito yath /
paramrthijanastuty prasdamadhigacchati // 14,4.8 //
tatra loka |
asyai tu patirtmna dtumutkahita sad /
dtu na vijnti nityamutkahit'pi s // 14,4.9 //
saubhgyakmin nr nyako ratidyaka /
parantu mugdhabhvena kicitkla vilambanam // 14,4.10 //
idameva katha nu syditi kliyati ctman /
bhya kakakalaha karoti svmin saha // 14,4.11 //
caturthabhmikniraya |
ttyabhmikbhysnnameti rajastama /
sattvpaticaturth synnididhysanarpi // 14,5.1 //
atrkepaparhra |
bhogrthameva devattva prpt dev na muktaye /
mumukvirahtte sattvpattirna muktikt // 14,5.2 //
atra loka |
devevapi tath akrakuberavarudaya /
ye mumuk gatste muktiprpti kimadbhutam // 14,5.3 //
atha lakani |
eknte muktigthn gna rodanameva ca /
romco gadgada kahe sattvpattestu lakaam // 14,5.4 //
svamatamha |
vednt sabhyagabhyast atha dhyeyo mahevara /
prpttisaurabhe bhge rasapna gudhikam // 14,5.5 //
nityo'smi uddha evsmi kvjna kva ca bandhanam /
evamdicamatkra sattvpattestu lakaam // 14,5.6 //
yath nijakathstadvacchotyupaniatkath /
yath'nyasya kathstadvacchoti janasakath // 14,5.7 //
dehendriyamanaprabuddhyahakracetasm /
nirkya vividhce ste vismitavanmuni // 14,5.8 //
jatvakarttvabhokttvajanmamtyujardikn /
bhvnanyasya jnti tadanya bhvamtmana // 14,5.9 //
mohajldvinirgatya jldiva vihagama /
khecaratvamanuprpto dhanyatmanuvindati // 14,5.10 //

30

Bodhasra by Narahari
daridra iva saprpya nidhna vismaya gata /
varnugraho jta iti ntyati hyati // 14,5.11 //
viayai abdasasparagandharparasairna ya /
priyairapi bhavettdksttviknandamgata // 14,5.12 //
vyatiriktamivtmna payanbhveu sannapi /
clmiva yo my na spandravatsthita // 14,5.13 //
audsnyena ya payetsvapnbha jgare jagat /
sattvpattiparpkalakaa tadudhtam // 14,5.14 //
atra loka |
bhva samyakparijto grahae'pi mana ktam /
dnamavaia hi ktv'bhaamtmana // 14,5.15 //
aha tvanh taru na kasypi parigraha /
enameva variymi pati ko v hasiyati // 14,5.16 //
hata km kakea kaycinmgacaku /
vyasanitvamavpnoti tath'ya muktikntay // 14,5.17 //
gujadbhgidhvani rutv gujanko yath bile /
brahmsmti tathaivya bhavitu brahma gujati // 14,5.18 //

pacam bhmik |
dacatuaybhysdasasaktistu pacam /
suuptiprathamvasth sktkranavkur // 14,6.1 //
s'parok nava ni u tasystu lakaam /
prathama svacamatkra svarpnandalakaam // 14,6.2 //
brahmatvasasmti saiva saiva jvatvavismti /
tadevjnamaraamamtatva tadeva hi // 14,6.3 //
virbht tu s naiva nvirbhtatvabhkpuna /
katha bhyo bhramatyea bhrntireva gat yadi // 14,6.4 //
yath vartulap gire ikharatacyut /
dhvasatyeva na tihanti vikrstadvadatra hi // 14,6.5 //
munirardhakakea ya vikramavekate /
sadya patatyasau pthvy nottihati yath puna // 14,6.6 //
avigte na tuyettu vigte na vidati /
vismaratyakhila krya ramate svtmantmani // 14,6.7 //
bhtvia ivkasmdvarramavidhikramam /
prerita prvasaskrai karoti na karotyapi // 14,6.8 //
yathaiva laukikajne prama cakurdaya /

31

Bodhasra by Narahari
brahmajnasya viaye tathaivopanianmat // 14,6.9 //
yatskitvtpramni tni kastatra saaya
vidhikikarat tyaktv hyakicitkarat gata /
akicanatvampanno na cintayati kicana // 14,6.10 //
salagne'pytape bhnorhimcalaileva ya /
bahirantaca sapra talatva na mucati // 14,6.11 //
sphaika sphaikatvaja salila salilatvavit /
gagana gaganatvaja yadi syts da cita // 14,6.12 //
budho yath na muhyeta nnragaghevapi /
tath muhyati na''tm'ya nnragaghevapi // 14,6.13 //
yog krati nidrti hasatyapi vadatyapi /
bahirmukhairapi janai picairiva akara // 14,6.14 //
na prptaparamrthasya tulmarhati vsava /
vsavastatpadkk na sa vsavatpriya // 14,6.15 //
vahnipakva yath msa prvavatsthitamasthiu /
sasaktamapyasasakta svaarre tath muni // 14,6.16 //
tatra lok |
iya parmukhbhya pati pratyagavekate /
premaprasannay dy hyasy yauvanamgatam // 14,6.17 //
na khelati vayasybhi ithil ghakarmai /
raha payati cihnni prpt prapate sukham // 14,6.18 //
na veo vihita kacinna v vacanactur /
kintu premtistatydblay llito hari // 14,6.19 //
nlakt no kuln na vidagdh na sundar /
yasy tu ramate svm s saubhgyavat vadh // 14,6.20 //
yasmindee sit nsti taddeyo vetti ki sitm /
sa eva veda mdhurya yenaivsvdit sit // 14,6.21 //
t vihya tucchebhyo munirnialyat gata /
svarasyanatpttm dinnudinamedhate // 14,6.22 //

ah bhmik |
bhmikpacakbhystpadrthbhvin bhavet /
ah ghanasuupti synmahdketi s bhavet // 14,7.1 //
mahnidreti s prokt yasymnandaghrit /
padrthavismti saiva prokt pariatica s // 14,7.2 //
tallakani |

32

Bodhasra by Narahari
naravhanasarh supt eva yath np /
calanti tadvatsvnande supta eva calatyasau // 14,7.3 //
dhyndhvaravidhau yasya paavacakurdaya /
svayamevopatihanti rantidevamakhe yath // 14,7.4 //
pre bodhe samutpanne manobuddhndriydaya /
apr prat ynti k vcy tasya prat // 14,7.5 //
tatsarvamamta tasya yatkhdati pibatyapi /
yatra tihati s k sa japo yatprajalpati // 14,7.6 //
sacrastrthasacra samdhi ayana mune /
ya payati sa vivea otyupaniacca s // 14,7.7 //
pyate premapya liyate param kal /
bhujyate paramnando yogin na sa bhogin // 14,7.8 //
saprpte paramnande na ocati gata vaya /
bhta bhavadbhaviyacca sarvamnandat gatam // 14,7.9 //

atha saptam
tata ahmatikramya tury yti saptamm /
mahkaketi saivokt saiva ghasuuptik // 14,8.1 //
yoganidreti s prokt par kheti s smt /
anuttara ca sahaja svarpasthitirityapi // 14,8.2 //
maunamevvalambante yasy harihardaya /
s tu varayitu aky na kenpi kadcana // 14,8.3 //
cidage komale lagno daivdajnakaaka /
ta bodhakaakenya vinivrya sukha sthita // 14,8.4 //
amtajaladhau yasminvrtt na mnataragayor na ca paricaya prvrasthiterapi
kutracit /
samarasaparabrahmnandapraunnavikalpana sahajagalitadvaitajvla sa bhti
mahmuni // 14,8.5 //
badhadhvasamabhpsun sumanas jijsay tvray jte brahmai
bdhitkaviaye bodhe camatkurvati /
svntarmantvimnamnyavivtivyvttinirbhagako bhti jnasukhtmaka
svayamaya yogypagn pati // 14,8.6 //
vc maunamay gati sthitimay nidrmayo jgaro nidr bodhamay ni dinamay
naktamayo vsara /
karma brahmamaya jagatsukhamaya kicinna kicinmaya durlaghya
guavartma laghitavato vrtt katha varyatm // 14,8.7 //
atyantahno balapaurubhym akicano yo galitbhimna /

33

Bodhasra by Narahari
tenaiva nt ripavo vina na ye hatstta mahendramukhyai // 14,8.8 //
brahmavidbrahmavidyy bhavny putrat gata /
nijge llayatyena paramtm sadiva // 14,8.9 //

bhmikstrrthaniraya |
bhmiktritaya jgraccaturth svapna ucyate /
tvat sdhakvasth tratamyena yoginm // 14,9.1 //
pacam tu samrabhya siddhvasthaiva s tridh /
tismapyavasthn dnto'tra nirpyate // 14,9.2 //
suupte prathamvasth tasy yatsukhampyate /
suuptery ghanvasth tasymapi tadeva hi // 14,9.3 //
sukha ghanasuuptau tatsukha ghasuuptake /
turyymapi saptamymnandnubhava sama // 14,9.4 //
tath ya eva pacamy ahymapi sa eva hi /
turyymapi saptamy brahmnanda sa eva hi // 14,9.5 //
abhysatratamyena tratamye cirasthitau /
aparoknubhtestu tratamya manga hi // 14,9.6 //
nsvdit sit yvattvannsvditaiva s /
ekadsvdit cets naiva nsvdit bhavet // 14,9.7 //
jt cets tu jtaiva jtu njtat bhajet /
katha bhyo bhramatyea bhrntireva gat yadi // 14,9.8 //
atha kacidviea |
tury prathambhse vidyudbhsalaka /
tatacacaladpbh tato nicaladpavat // 14,9.9 //
sryaprabhvacca tata saptam ciravarttin /
udaystavihn s dinapakarttuvatsaram // 14,9.10 //
pukal nical pr paramnandasundar // 14,9.11 //
ye dhynakaly ca lyante guapaktaya /
ye kpkakea sadyo muktiravpyate // 14,9.12 //
pacammathav ah saptam v samrit /
na te punarvtti kalpakoiatairapi // 14,9.13 //
prvvasthcatuke ye sthit deha vihya te /
punardehntara prpya brahmbhysa prakurvate // 14,9.14 //
yogabhrasta ucyante kramea brahmagmina /
yogino yogasiddhca dattdy janakdaya // 14,9.15 //
varnugraha prpt arvcnca ke cana /

34

Bodhasra by Narahari
svarpnubhava prpt muktste sarva eva hi // 14,9.16 //
suuptau kecidvast kecidghanasuuptake /
kecidghasuuptau ca sarvemamta samam // 14,9.17 //

avasthvyavasth |
athvasthvyavasthkhya kicitprakaraa u /
yasminparkite samyakparkya nvaiyate // 15.1 //
jgratsvapna suuptica tath mhasamdhit /
mrcch mtyusturyacetyavasth sapta krtit // 15.2 //
jgratsvapna suuptica vyakt mhasamdhit /
mrcch mtyusturya ca vyakt nitynubhtita // 15.3 //
ukta mhasamdhna bhavapratyayasajakam /
pur'saprajtanmasamdherbhedavarane // 15.4 //
tatsamdhisthit jitvendrdnsvargeat yayu /
mtyurmrcch prasiddheti turyamabhidhyate // 15.5 //
vedntasapradyena nididhysanadrhyata /
paramtmani cittasya layastu turyamucyate // 15.6 //
tatra sktkta brahma mlvidyvinakt /
tatra prana |
svapnajgarayostulya sasrambaro mune // 15.7 //
tarhi kena vieea sajbhedastayorvada /
atrottaram |
jnhi prathama tta bheda vismtibodhayo // 15.8 //
svapnajgarayorbheda pacjjsyasi ta u /
vismtiryanna bhseta bodho mithytvanicaya // 15.9 //
jgarnantara nidr tatra svapno yad bhavet /
svapne syjjgarbhna na tu jgarabodhanam // 15.10 //
jgaro'ya tu mithyeti buddhi svapne na vartate /
kintu jgaravismty svapne svapnrthadaranam // 15.11 //
svapnasyaitannija rpa jgarasydhun u /
svapnasynantara tta jgaro hi yad bhavet // 15.12 //
svapnamithytvabudhy''tmasvapnabodhastad bhavet /
anyacca |
svapne tu yd tta bhavejjgaravismti // 15.13 //
jgare td nsti svapnasasravismti /
jgare smaryate svapnastasya mithytvadaranam // 15.14 //

35

Bodhasra by Narahari
svapne na smaryate jgranna tanmithytvadaranam /
anentivieea svapnajgarayorbhid // 15.15 //
atha pranntaram |
nanu mhasamdhau ca mrcchmtyusuuptiu /
turye ca na dyarstarhi te bhid kuta // 15.16 //
atrottaram |
siddhikmanay yaistu tapa ugra kta mahat /
deho'pi vismtastaistu krimikdibhakita // 15.17 //
neya mrcch na rogo'ya na mtyurjvandayam /
suuptnandavirahnna suuptiriti sphuam // 15.18 //
svarpalbhavirahnmhatvnna turyakam /
dyabhna tu nstysu tvat na ktrthat // 15.19 //
vyutthnnantara te samsro'pi yadsthita /
yadtmadarana nsti sasro'bdhitastata // 15.20 //
kathaymyatra dnta svadhnaman u /
svapne tu vismta jgrajjgratsvapne na bdhitam // 15.21 //
tasmdanantara jgratsvapnasya ca yathsthitam /
jgare bdhita svapnastena mithytvamgata // 15.22 //
tath mhasamdhau tu vismta sakala jagat /
vyutthnnantara pacdyathprvamavasthitam // 15.23 //
turye bdhita viva tasmnmithytvamgatam /
vyutthne'pi munestta tanmithyaiva na vstavam // 15.24 //
rajjusarpa yath dv kaciddentara gata /
yad puna samyti tad tasmdbibhetyasau // 15.25 //
nya sarpa iti jtv yadi dentara gata /
yad puna samyti tad tasmdbibheti na // 15.26 //
tath mhasamdhndgata sasravismtim /
yad vyutthnampnoti tad sasraja bhayam // 15.27 //
yadi vidvatsamdhndgata sasravismtim /
yad vyutthnampnoti bdhitatvdvibheti na // 15.28 //
yadi vismaradeva muktirbhaviti dehina /
suuptirjyate nitya tay mukto na ki bhavet // 15.29 //
tasmttury sarvsmuttam ca vilaka /
aapyavasth etasy kal nrhanti oam // 15.30 //
brahmakalpa garuo yadi dhvetsavegata /
na cpnoti tathpyena drddrataraiva s // 15.31 //
raddh yadyasti vednte tvr yadi mumukut /
dhynbhysastath gha sarvatra sulabhaiva s // 15.32 //

36

Bodhasra by Narahari
mtyurmrcch suuptica na tapastena niphal /
rhamhasamdhna tapa ugra mahphalam // 15.33 //
vidy vidvatsamdhistu tena mokaprado hi sa /
saptnmapyavasthnmevarp vyavasthiti // 15.34 //
saptvasth im santi cittasyaiva citestu na /
avasthbhavana cittamavasthski tu cit // 15.35 //
avasthn vyavastheya yadi bhyo vibhvyate /
avasthn tad sk sktpratyakamkate // 15.36 //

munndradinacary |
prtarjgararthaniraya
vicitrkaravinysai pavitrrthakathrasai /
pvaymi nij v munndradinacaryay // 16,1.1 //
gaur mahevara prha cidnandamay sthitim /
vadmi tanmatacchy dinacarypadeata // 16,1.2 //
yasmijgarae prpte punarnidr na jyate /
sumagala mundr prtarjgaraa hi tat // 16,1.3 //

aucaniraya |
dehendriyamanaprabuddhyahakracetasi /
aucvtmabhvo'svaucitvasya kraam // 16,2.1 //
skitvabhvantoyaistath vairgyamtsnay /
gandhalepakayakara auca kurydatandrita // 16,2.2 //
evavidhena vidhin yatsarva magalrjanam /
etadeva munndr prtaauca viuddhikt // 16,2.3 //
jnayogaprasannn mumuk mukhamucyate /
raddhjalena tacchuddhirmukhapraklana hi tat // 16,2.4 //

atha prtasmaraam |
prta smaranti munayo devasya saviturmaha /
vareya taddhiya ski tadevsmti satatam // 16,3.1 //
anvayavyatirekbhy jgratsvapnasuuptiu /
yadeka kevala jna tadevhamaha hi tat // 16,3.2 //
jnjne tadviayau tadahakra eva ca /

37

Bodhasra by Narahari
prakyante yena bhmn tadaha hyahameva tat // 16,3.3 //
vivaca taijasa prjo nsmyaha satsvarpata /
yataste tu prakyante tadaha nsmi cetarat // 16,3.4 //
jnjnaprapace'smijnjnena nite /
yatsacchia para brahma hyaha tannetaratsmaret // 16,3.5 //

atha snnaklaniraya |
aruakiraagrast prcmavalokya snyditi vacantsnnam // 16,4.1 //
tathhi |
nayanty mohanidrymandhakre galatyatha /
rohati vicrdriikhare jnabhskare // 16,4.2 //
diku kicitpraksu dimohe galite sati /
sadehakauike nae jte prgaruodaye // 16,4.3 //

atha snnaniraya |
jnagaghrade uddhe magno nakhaikhvadhi /
ya snti mlamatrea sarvadaiva sa nirmala // 16,5.1 //

atha vastradhraam |
atha bhaktiprasdkhye paridhyuke muni /
yatrodaya saiva prv kh tasyca sanmukha // 16,6.1 //

atha pavitrdidhraaniraya |
pavitr skmastrrthstkgr haritca ye /
tan kutsitasyaite ku iti nirpit // 16,7.1 //
tatpavitrakaro bhtv muni savyena vartman /
vedntastra yatstra yasytharvaikh ikh // 16,7.2 //
jijs drghatilako brahmakarma samrabhet /

38

Bodhasra by Narahari
athcamananiraya |
jaa karatale ktv samudramiva kubhaja /
yadcmati yogndrastadcamanamuttamam // 16,8.1 //

atha prtasadhyniraya |
athopayukta kriyate prtasandhyviniraya /
manojanma jagajjanma manono jagallaya // 16,9.1 //
tasyonmeanimebhymudayapralayau yata /
samdhyabhysalasya prvasaskrakrat // 16,9.2 //
yadutthna samdhntsa sandhi sandhiratra hi /
tatrpi prptatattvn gurmupadeata // 16,9.3 //
khaita nnusandhna s sandhyetyucyate budhai // 16,9.4 //

atha prymaniraya |
arrbhyantaro vyu prpna itrita /
sa eva gatibhedena sajdaakamgata // 16,10.1 //
rdhvdhogatimukhya dvirpa tasya gatidvayam /
rdhva gacchanbhavetprastvapna sydadhacalan // 16,10.2 //
apna karati pra pro'pna ca karati /
anayo khal dehe tena jvo na nicala // 16,10.3 //
cale vte cala citta nicale nicala bhavet /
citte cale cala pro nicale nicalo bhavet // 16,10.4 //
kacitprajayenaiva manonicalat bhajet /
kacinmanojayenaiva pranicalat bhajet // 16,10.5 //
kaciddvayajayenaiva manonicalat bhajet /
iti yogagatijn trividh yogin gati // 16,10.6 //
pradvr mana sdhya mata hi hahayoginm /
manasaiva mana sdhyamiti vijnayoginm // 16,10.7 //
manapradvayayujaste tu rehatar smt /
cecchukahahino mhste bha na tu yogina // 16,10.8 //
te tvardhayogina prokt kudrasiddhyarthayogina /
pigale suum ca mukhystisrastu niu // 16,10.9 //
i vm pigalny suum madhyavartin /

39

Bodhasra by Narahari
vmadakiamrgea sad vahati mruta // 16,10.10 //
yad dvvapi rudhyete pramrgau suyogin /
tad'nyatsarpavatpro randhramviati svayam // 16,10.11 //
sthit kualin mle jvaaktiranuttam /
tmutthpya tay srdha suum pra viet // 16,10.12 //
suumvhini pre brahmarandhra gate sati /
tatra nicalat yte mano nicalat vrajet // 16,10.13 //
mano yadi nirudhyeta kevala jnayogin /
prpnau nayatastu manonena tatkat // 16,10.14 //
tasmtsiddhnta evaiko hahavijnayogino /
stroktamiti vijya niraya pracetaso // 16,10.15 //
pryma muni kurynmanolayasamanvitam // 16,10.16 //
athrghadnam |
prjalimaystryargh bhvanggavri /
sarvappaviuddhyartha pradey karmaskie // 16,11.1 //
ida dyamaha dra prathamo'rgho manim /
brahma satya jaganmithy dvityor'ghastata para // 16,11.2 //
nedamastyahamevsmi ttyorgha partpara /
eva vidh'rghadnena cidditya prasdati // 16,11.3 //

atha gyatrjapaniraya |
akhaamaalkra deva jyotirmaya smaran /
upadetsad''vttiriti vedntastrata // 16,12.1 //
tihejjapecca gyatrmaottaraatatrayam /
gyanta tryatte yasmdgyatr tena s smt // 16,12.2 //
antarymisvarpea sarvadhvttinodakam /
savitmaale dhyeya gyatryarthapara maha // 16,12.3 //
caturviatyakaray gyatry brahmavidyay /
caturviatitattvn layakdbrhmaa uci // 16,12.4 //

athopasthnaniraya |
muni prasrya saralau pralambau sapavitrakau /
skhyayogau nijau bh upatiheta bhskaram // 16,13.1 //

40

Bodhasra by Narahari
nama savitre jagadekacakue jagatprastisthitinahetave /
traymayya trigutmadhrie viricinryaaakartmane // 16,13.2 //

atha sahomgahomaniraya |
eva sampya vidhin prta sadhyvidhi muni /
homasyvasara jtv yajal tato viet // 16,14.1 //
yajal bhmik syttty tanumnas |
savyrhnsavyata kurydasavyrhnasavyata /
sacareta tath naiva pryacittyate yath // 16,14.2 //
atha karmtipta syddurgatvdbrahmakarmaa /
pryacittavidhi jtv tacca sadya samcaret // 16,14.3 //
karmtipte pryacita
tatklamiti vacantpryacittni // 16,14.4 //
atha pryacittni |
kamayaiva jayetkrodha satyenaivnta jayet /
araddh raddhay jittv dnai kpaat jayet // 16,14.5 //
itme setusmoktcatvra setavo dh /
upalakaamevaitadanynapi tath jayet // 16,14.6 //
utthnena jayennidr kma sakalpavarjant /
santoea jayellobha moha bodhad jayet // 16,14.7 //
madamatsaramukhyca sarvabhttmabhvant /
anynapi jayeddonnitynityavicrat // 16,14.8 //
laye sambodhayeccitta vikipta amayetpuna /
sakaya vijnytsamaprpta na clayet // 16,14.9 //
nsvdayedrasa tatra nisaga prajay bhavet /
viedekgray buddhy siddhimevamavpnuyt // 16,14.10 //
uddhte grhapatygnau tattatsaskrasaskte /
satyarpa svaya yajv raddh patn pativrat // 16,14.11 //
gha deha patirjvachdito mohabhasman /
jvasya grhapatygnestaduddharaamuttamam // 16,14.12 //
dve hut juhotyete agnihotravidhnata /
mamat prathama hutv'hant ca juhuyttata // 16,14.13 //
hute cedhut ete sarvametaddhuta bhavet /
raddhpatnsametn mumukghavsinm // 16,14.14 //
agnihotramida nityam aktya pratyavaiti yat /

41

Bodhasra by Narahari
atha brahmayajaniraya |
ahis satyamasteya brahmacaryparigrahau /
iti pacgulimayo yamanm tu satkara // 16,15.1 //
auca satoa svdhyyastapa varadhra /
iti pacgulimayo niyamo nma satkara // 16,15.2 //
sapuktya hasto dvau munirniyamasayamau /
brahmastutimaya skdbrahmayaja samcaret // 16,15.3 //
tadukta ptajale |
svdhyydyogamsta yogtsvdhyyammanet /
yogasvdhyyasapatty paramtm prakata iti // 16,15.4 //
vedastrapureu yadyatpuyaphala smtam /
sarvasmdapi saprokta brahmayajaphala mahat // 16,15.5 //
atha tarpaaniraya |
devaripitbhtebhyo datto yena jaljali /
brahmaivsmtimatrea tarpaa tatsutarpaam // 16,16.1 //

atha devapjniraya
myaktivilsato na gaitabrahmabhodare
krkautukasabhramtmakamapi pratyakpraktmakam /
dhytv kicidacintyacidghanarasa svnandasattdvaya siddhtasvarasena
pjanavidhi vakymi vivtmana // 16,17.1 //
sevya rguruvedavkyajanitacidbodha vhana sarvavypakatvinicayamati
pra pavitrsanam /
tvatto nnyadavaimi kiciditi tatpuymbu pdodaka tvayyevstvacal mamea
matirityargho'stu te sudara // 16,17.2 //
toa kautiktamamlamadhura kra vicitra rasair yattasysya
samatvabhvamadhun parka ktacedyadi /
mukhyoya madhuparka uttamarasastenmun sdara pjynmapi pjya ea
paramo deva sad pjyatm // 16,17.3 //
sarvgasukhvaha muhuraho yajjanmano majjana uddhe
bodhasudhmbudhau ucitare snna viuddhipradam /
bhna sphurati dvityamiva yattatsarvamcamyatm ityukto gurubhistadea
vidhtacitte sa evcama // 16,17.4 //
raddh nirmamat virgaucit nisagat prat
bhaktipremarasaprasdaparamnanddayo ye gu /

42

Bodhasra by Narahari
vastrlakarani tatra vidu deyni vivambhare so'ha bhvamanoharea
vidhin yadyadyath rocate // 16,17.5 //
advaitapratipattirtmaviay s smarasycit gtrlepanacrucandanamida
devasya deya priyam /
nti kntiralolat saralat nirmatsaratvdaya strrth yadi na katca
vitu uddhsta evkat // 16,17.6 //
saphullairnijabhvauddhakusumai sadvsansundarai sapjyo hi
mahevara sumanas s dhanyat varit /
karmajnamayo yadindriyagaa kipto virgnale devasysya
dagadhasurabhirdhpa sad vallabha // 16,17.7 //
yasminnujjvalite na tihati tamo bhya na cbhyantara so'ya jnamaya
prakaparamo dpa samujjvlyatm /
yadbhakya priyamasya yasya param tptirbhavedbhakae dvaita tattu
nivedanyamamita naivedyamatyuttamam // 16,17.8 //
pacdcamanyamatra vihita sadyo viuddhiprada santomtameva
pjanavidhau pnyamnyatm /
yanmaitrydicatuaya munimate ptajale varita tmbla
vadanaprasdajanaka devgrata sthpyatm // 16,17.9 //
nikmottamadharmasabhramaju janmvaln phala bhakti s
paramevarasya padayorvedany may /
sarvasva mama tatkileti sa may klptasya pjvidhe pratvya nivedito
nijamanacintmairdaki // 16,17.10 //
yvantyeva bhuv rajsyagaitabrahmakoisp tvadbh rajas
gaairgaayitu aky gu yasya na /
tva tdgguavstathpi munibhiryannirgua styase tatki staumi mahea he
iva bhavadrpa vidra dhiym // 16,17.11 //
veta ymamiti prakayati cedarka sa ki ymat vetatva ca dadhti
tadvaditaro mugdheu buddheu ya /
dvaitdvaitavikalpajlakalanttya uddhtmane jgratsvnubhavaprakamahase
devya tasmai nama // 16,17.12 //
saprpypi padravindapadavmadvaitavidyvatm etvantamanehasa na tu
vaya ln sad brahmai /
muktnmapi mohata samarasatvadbhvaprtmanm asmka hyapardha
eva parama kantavya eva prabho // 16,17.13 //
tmaivyamanantacidghanaraso nitya vimukta svaya ko bandha kimu
bandhana kathamasau baddho vimukta katham /
snandru sagadgada sapulaka cidbodhapjvidhau devasystu
madyavismayamaya saprapupjali // 16,17.14 //

43

Bodhasra by Narahari

atha devapjopayuktastrrthaniraya
tyaktv mohamay pj pj bodhamay kuru /
candanairarcanyo'ya na tu pakena akara // 16,18.1 //
paricya pur deva devapjparo bhava /
deve paricayo nsti vada pj katha bhavet // 16,18.2 //
tvatpj na manute yvatparicayo na hi /
jte paricaye deva pjmapi na kkati // 16,18.3 //
pakadvaye'pi paymi pj devasya durgham /
pjyapjakat na je mrkhastvajnastak // 16,18.4 //
na jne kva palyante dhpadpkatdaya /
asmka devapjy deva evvaiyate // 16,18.5 //
devnusadhnadhiy vismte pjanakrame /
pjy jyate vighna prapjphala hi tat // 16,18.6 //
nandaghanagovindapjanrambhakarmai /
bodhe sphurati mohtm yajamna palyita // 16,18.7 //

atha paca mahyaj


jnanih kam satya viveka pariprat /
ete paca mahyaj samat brahmavedinm // 16,19.1 //

athopayajaniraya
etasy dinacaryy prpte parvai parvai /
madhye madhye copayaj kartavy dkitena hi // 16,20.1 //
yatpuroat yti klakhaa mana pao /
karttavystd yaj devendraprtihetave // 16,20.2 //
ekktya suparau dvau cyate cetsuparacit /
jyate tanmunndrea atasygnicit phalam // 16,20.3 //

atha nityadnam |

44

Bodhasra by Narahari
samdhitrthe munin grahae cadrasryayo /
dattamtmasama hema ptrya paramtmane // 16,21.1 //

atha madhyhnasandhy |
daranasparanaghrarasanaravadiu /
yacaitanyacamatkro munermdhyhnika tu tat // 16,22.1 //

atha vaivadeva |
tm vivasya devo'ya vivena haviejyate /
tatkarma vaivadevkhya sarvasnnivttaye // 16,23.1 //

atha balidnam |
navadvr purmetmritebhyo daylun /
bhtebhyo'pi balirdeya khnapndilakaa // 16,24.1 //

atha bhojanavidhi |
gurubhica satrthyaica iyaica sahitastath /
surasa cru bhoktavya jnapyamuttamam // 16,25.1 //

atha tmblagrahaaniraya |
satya priya ca pathya ca brahmacarc''tmaka vaca /
tmblagrahaa krya vadana yena rjate // 16,26.1 //

atha vmakukiayananiraya |
yvaccharrapatana prcnai karmabhi ktau /
yogakemau na cintyau hi niryogakema tmavn // 16,27.1 //
samdhiayane ubhre sukhanidr vidhya ca /
kaa viramya tatpactpuraravaa caret // 16,27.2 //

45

Bodhasra by Narahari
atha puraravaaniraya |
atha bhrataravaaniraya |
adadhyyamay yatra gt nirpit /
sarvopaniad tattva tanmahbhrata u // 16,28.1.1 //
bhrate vysamunin kathn vistara kta /
kathmtramida vivamiti tena prakitam // 16,28.1.2 //
sampte bhrate granthe ntiparva nirpitam /
tadukta sarvastr ntau parisampanam // 16,28.1.3 //
nnkhynairmahramy mokadharm nirpit /
tadukta sarvadharm mokadharm par mat // 16,28.1.4 //

atha bhgavataravaaniraya |
vttigopjanai kranbrahmacarya na mucati /
yatrntartm goplastadbhgavatamuttamam // 16,28.2.1 //
bln bhakik bhm ptan duavsan /
kena rudhira ptv prpit spi tatpadam // 16,28.2.2 //
abaln svanthnmamtatvya viun /
tita klasarpo'pi sarvamnandita jagat // 16,28.2.3 //
brhma iva t gvastrasth vanyavttaya /
mohjagaranirgr govindena samuddht // 16,28.2.4 //
sa mrttimnahakra kaso nma mahbala /
svayamutpatya kena dhtv'sau viniptita // 16,28.2.5 //

atha rmyaaravaaniraya |
bhsareubhistadvajjaa dehdi cetati /
ahily'pi il yadvadrmasya padapsubhi // 16,28.3.1 //
vnaro yatprasdena satra krasgaram /
nara ki tatprasdena na taredbhavasgaram // 16,28.3.2 //
prha rmastaransindhu ilrpea setun /
sasrasindhutaraa nirvikalpasamdhin // 16,28.3.3 //
ntist samnt nihato moharvaa /
tmrmea rmea tadrmyaamuttamam // 16,28.3.4 //
ramante yogino yasminramate yogin hdi /
traka brahma rmkhya ramat hdaye mama // 16,28.3.5 //

46

Bodhasra by Narahari

adaavidysthnaniraya |
tadukta yjavalkyasmtau
puranyyammsdharmastrgamirit /
ved sthnni vidyn dharmasya ca caturdaa // 16,28.4.1 //
yurvedo dhanurvedo gndharva crthastrakam // 16,28.4.2 //
itydaavidysthnni

atha puraniraya |
na ghan prtirutpann purapurue yadi /
tad'daabhedena puraravaena kim // 16,28.4,1.1 //
puro'pi na jro ya sa purastu na ruta /
kya purat prpta puraravaena kim // 16,28.4,1.2 //

nyyastraniraya |
yad''tmatattve vimale virntiracal bhavet /
sa eva nyya ityukta ea tvanyyalakaam // 16,28.4,2.1 //
acintana padrthn nyya nyyavido vidu /
anyyamrgarasika sa katha nyyastravit // 16,28.4,2.2 //
svaya yattrkika prha tarko'niaprasajanam /
tattrkikasya tarkea kathamia prasajjyate // 16,28.4,2.3 //
na tarkita para brahma medhay tkatarkay /
tad kutrkikasysya tarkakarkaat vth // 16,28.4,2.4 //
oapi padrthste tvay trkika tarkit /
tarko nvasthitastarhi tarktte mana kuru // 16,28.4,2.5 //

vaieikdiniraya |
atha tarkaprasagena niraya kriyate'dhun /
vaieikasya skhyasya tath ptajalasya ca // 16,28.4,3.1 //

47

Bodhasra by Narahari

tatra prathama vaieikaniraya |


savie padrth ye tatra vaieika kt /
nirviea para brahma tatra vaieikasya kim // 16,28.4,3.1,1 //
mukta sdharmyavaidharmyaistattvajna hi muktaye /
sdharmyavaidharmyakta tattvajna na muktaye // 16,28.4,3.1,2 //
ruti sarvapadrthn vismty muktimha yat /
tarhi sarvapadrthn cintanai ki prayojanam // 16,28.4,3.1,3 //
katha sdharmyavaidharmye tattvajnasya kraam /
na ca sdharmyavaidharmyamadvaye paramtmani // 16,28.4,3.1,4 //
padrthn vivekena paramtm prakate /
iti cedvadasi prja tarhda mama samatam // 16,28.4,3.1,5 //
baddhamuktavyavasthy nntmno na vastuta /
nn''tmno vyavasthna ityha munigautama // 16,28.4,3.1,6 //
kalpangaurava doa kalpanlghava gua /
iti yattrkikairukta tadeva mama rocate // 16,28.4,3.1,7 //

atha skhyaniraya |
asakhy skhya tatvn sakhy sakhytavnasi /
ki skhyasakhyay brahma sakhytta vicintaya // 16,28.4,4.1 //
tattvajna tvay prokta tattvajna mata mama /
tattvttasya vijna tattvajna hi muktaye // 16,28.4,4.2 //
puruasya parkrtha may sakhy nirpit /
skhya eva yadi prha tarhda mama samatam // 16,28.4,4.3 //
purun na para kicits kh s par gati /
purua paya re skhya sakhyay ki prayojanam // 16,28.4,4.4 //

atha ptajalaniraya |
yogasiddhiprasakto'ya ptajalaparirama /
kalkaualameveda na svarpasthitirhi s // 16,28.4,5.1 //
re yogasiddha jvn kyavyho na durlabha /
videhamuktat siddhi kyavyho na siddhaye // 16,28.4,5.2 //

48

Bodhasra by Narahari
he yogasiddha jnsi parakyapraveanam /
para tu naiva jnsi parakyapraveanam // 16,28.4,5.3 //
bhtdayo'pi jnanti parakyapraveanam /
s siddhirnaiva bandha s yaddhi kyapraveanam // 16,28.4,5.4 //
avaya maraa tarhi kd cirajvit /
janmamtyujardhvasi tva vijnmta piba // 16,28.4,5.5 //
paracittasthita vastu tvay jta tataca kim /
svacittasasthita vastu para brahma vilokaya // 16,28.4,5.6 //
nikaasthasytmanacenna sycchravaadaranam /
k siddhi s tu y siddhirdraravaadaranam // 16,28.4,5.7 //
bhavanti vyasdnmapi khecarat''daya /
siddhibhirnaiva sidhyeta siddhibhi ki prayojanam // 16,28.4,5.8 //
na siddhiryogasiddhirhi balavrydisiddhikt /
etena yoga pratyukta iti vedntabhitam // 16,28.4,5.9 //
siddhirtmaparijnamantarystu siddhaya /
iti cedyogavitprha matamasmkameva tat // 16,28.4,5.10 //

atha mmsniraya |
kaa karmetyaya nyyo mato mmsakasya cet /
tmana kleabhgitva tenaivgkta tad // 16,28.4,6.1 //
mmsaka satyamha kaa karmeti karmavit /
tarhi tasypi jijsya brahmnianivttaye // 16,28.4,6.2 //
karma sabhavejjanma janman karmasabhava /
tarhi karmajaasysya janmamukti katha bhavet // 16,28.4,6.3 //
muktiprdhnyamevsti bodhaprdhnyavdinm /
janmaprdhnyamevsti karmaprdhnyavdinm // 16,28.4,6.4 //
ya svaya karmajyena yajevanadhikrata /
nikmamauciprya jagda sa katha uci // 16,28.4,6.5 //
uddhiktkmanirmukta karma mmsita vadet /
tatkmyakarmamms kevala kaarpi // 16,28.4,6.6 //
karmabhicetasa uddhi uddhy vijnampyate /
iti cetkarmaha prha tarhda mama samatam // 16,28.4,6.7 //

atha dharmastraniraya |

49

Bodhasra by Narahari
dharmastravicrea mokadharmo mahphala /
nehbhikramanosti pratyavyo na vidyate // 16,28.4,7.1 //
tath ca yjavalkya |
ijy''cradamhisdnasvdhyyakarmam /
ayameva paro dharmo yadyogentmadaranam // 16,28.4,7.2 //

atha rautasmrttaniraya |
ravaa rautamityukta smaraa smrttamucyate /
ravaa manana ceti rautasmrttaviniraya // 16,28.4,8.1 //
ruta rguruvaktrebhya smtameva na vismtam /
rautasmrtamida ye rautasmrttavido hi te // 16,28.4,8.2 //

athgni |
ik kalpo vykaraa nirukta chanda eva ca /
jyotia ca aagni temeva viniraya // 16,28.4,9.1 //
atha ikniraya |
uddho videhabhvena ikita ikay yay /
s ik yadi na prpt ikay ikita kimu // 16,28.4,9.2 //

atha kalpastraniraya |
kalpn prathama kalpo nirvikalpamida na cet /
vikalpasakalpamayai kalpastrai kimarjitam // 16,28.4,10.1 //
kalpako yena kalpena brahmabhyya kalpate /
sa kalpo naiva kptacetkalpastra nirarthakam // 16,28.4,10.2 //

atha vykaraaniraya |
padavyutpattiranvey mahvkyrthabuddhaye /
sa eva yadi na jtastarhi vykaraena kim // 16,28.4,11.1 //
yeneda vykta viva tadeva vykta na cet /
bhanno vetti yattarhi taddhi vykaraena kim // 16,28.4,11.2 //

50

Bodhasra by Narahari
yatastu parinipannai abdai strnmuhurmuhu /
heydeyau na vijtau tarhi vykaraena ki // 16,28.4,11.3 //

atha niruktaniraya
nirukta cidavasthna nirukta bodhana cita /
tannirukta na cedveda niruktasya kimuktibhi // 16,28.4,12.1 //

atha cchandoniraya |
tacchando yadi na jta svacchando yena khelati /
yarastajabhnamopetaichandobhi ki prayojanam // 16,28.4,13.1 //

atha jyautianiraya |
jyoti yena srydi jyotirbhti na vetti tat /
yadi yena tad tena jyotirgranthena ki ktam // 16,28.4,14.1 //

atha ved |
tatrdvgvedaniraya |
ya parnandada svtm ta tv vaya yajmahe /
ityhuto na vivtm c hautrea ki tad // 16,28.4,15.1 //

atha yajurvedaniraya |
lohit dhaval k prajheturaj yadi /
noplabdh brahmasattre yaju''dhvaryavea kim // 16,28.4,16.1 //

atha smavedaniraya |
chndogyenopaniad premagadgaday gir /

51

Bodhasra by Narahari
smn gta na cedbrahma smodgtrea ki tad // 16,28.4,17.1 //

aththarvaavedaniraya |
tharva brahmavidy pippaldamukhccyut /
camatkt na hdaye ki phala tarhyatharvabhi // 16,28.4,18.1 //

athyurvedaniraya |
jnmta na cetptamamtatva na sdhitam /
mtyureva puna prpta yurvedo nirarthaka // 16,28.4,19.1 //
atha dhanurvedaniraya |
praavenaiva dhanu prabodhena area ca /
lakya brahma na cedviddha dhanurvedo nirarthaka // 16,28.4,20.1 //

atha gndharvaniraya |
tm kalena gtena gndhrea svarea hi /
na cedgandharvavadgto gndharvea kta kimu // 16,28.4,21.1 //

athrthastraniraya |
anarth sarva evrth sadartha paramrthadk /
paramrtho na labdhacedarthastra nirarthakam // 16,28.4,22.1 //

atha syasandhyniraya |
ittha jnavinodena vedastrakuthalai /
divasa sakala yta syasandhy samgat // 16,29.1 //
evameva kiyatkla vyavahrvalokina /
puna samdhau sandhna syasandhy hi s smt // 16,29.2 //

52

Bodhasra by Narahari
atha nivyavahraniraya |
yte'tha vyavahranmni divase bhukte ca sandhysukhe jty nii nicalena
manas datv kaprgal /
ptv saprati uddhabodhamadhura kra yathea yuv paryake
susamdhinmani muhu kcidbhunakti priym // 16,30.1 //
tanvag taru vilsarasik citte camatkri jte premai nityameva
sukhadmnandallmaym /
khelantmurasi priy nijakalmligya tatsagamd bhogndratvamupgata
sukhanidhiryogndracmai // 16,30.2 //

atha munndradinacaryvicraphalanirpaam |
munndradinacaryeya cintany dine dine /
na circcintanensy naro nicintat vrajet // 16,31.1 //
sdhyasdhanasabandhaphalasaskrayuktibhi /
jty samyagetasy jtavya nvaiyate // 16,31.2 //
munndradinacaryeya munndrairapi durvac /
mama vclat tatra kamyat prvatpati // 16,31.3 //

nirajanapacatkam
yatra prama vednt anubhtistath satm /
devo nirajana so'ya bodhasre nirpyate // 17.1 //
ahamajo na jnmi mmaha kohamityuta /
ajnaprabhavo bhva tm uddho nirajana // 17.2 //
yadiya brahmaviay jvasya dhyeyatmati /
sa hi bhrntimayo bhva tm uddho nirajana // 17.3 //
tribhirguairnibaddho'ha sasre sasarmyaham /
itydy prkt bhv tm uddho nirajana // 17.4 //
manobuddhirahakracitta ceti catuayam /
antakaraaj bhv tm uddho nirajana // 17.5 //
yacca sakalpyate prva sakalpya ca vikalpyate /
ete manobhav bhv tm uddho nirajana // 17.6 //
idamitthamida netthamiti nicyate tu yat /
sa hi buddhimayo bhva tm uddho nirajana // 17.7 //
jatvakarttvabhokttvavadhyaghtakatdaya /

53

Bodhasra by Narahari
ahakrabhav bhv tm uddho nirajana // 17.8 //
smti prvnubhtasya pratyabhij ca td /
ete cittabhav bhv tm uddho nirajana // 17.9 //
ye vivataijasaprj jgratsvapnasuuptiu /
avasthbhedaj bhv tm uddho nirajana // 17.10 //
nidr''lasya pramdaca parimoho vidaka /
ete tamobhav bhv tm uddho nirajana // 17.11 //
amo viveka saumyatva prakaca prasannat /
ete sattvamay bhv tm uddho nirajana // 17.12 //
lobhacacalat'kmrabha karmamapi /
ete rajobhav bhv tm uddho nirajana // 17.13 //
vidhica ca pratiedhaca dharmdharmau ubhubham /
karttvabhvit bhv tm uddho nirajana // 17.14 //
kti krya ca karaa tatra ce pthagvidh /
karttvasynug bhv tm uddho nirajana // 17.15 //
abda sparaca rpa c raso gandhaca pacama /
pacabhtodbhav bhv tm uddho nirajana // 17.16 //
kamanilastejastoyamurv ca pacam /
pacabhtamay bhv tm uddho nirajana // 17.17 //
rotra tvanayana jihv gadhagrhaca pacama /
jnendriyamay bhv tm uddho nirajana // 17.18 //
vkpipdau pyuca tathopasthaca pacama /
karmendriyamay bhv tm uddho nirajana // 17.19 //
dhvanirvaravibhed ya hatnhatdaya /
abdabhedamay bhv tm uddho nirajana // 17.20 //
nidaabhagndhraajamadhyamadhaivat /
svarabhedamay bhv tm uddho nirajana // 17.21 //
toamdukhinyatkarkdibhedata /
sparabhedamay bhv tm uddho nirajana // 17.22 //
rakta pta sita ka harita citramityapi /
rpabhedamay bhv tm uddho nirajana // 17.23 //
kau kayo madhuro lavao'mlaca tiktaka /
rasabhedamay bhv tm uddho nirajana // 17.24 //
citr parimalmodasaurabhsaurabhdaya /
gandhabhedamay bhv tm uddho nirajana // 17.25 //
jaryujajasvedasabhavodbhijjakdaya /
pribhedamay bhv tm uddho nirajana // 17.26 //
sasursuragandharvayakarakonardaya /

54

Bodhasra by Narahari
jvajtimay bhv tm uddho nirajana // 17.27 //
aivavaiavasvitraktagapatdaya /
iadaivataj bhv tm uddho nirajana // 17.28 //
vsihagrgyailyabhrgavgirasdaya /
gotrapravaraj bhv tm uddho nirajana // 17.29 //
paurikacchndasikajyotirvidbhiagdaya /
vidyvttibhav bhv tm uddho nirajana // 17.30 //
prcyaudcyapratcydy dkitydaya pare /
ygabhedodbhav bhv tm uddho nirajana // 17.31 //
citrakllekhakastak vcaka phaka pare /
kriybhedabhav bhv tm uddho nirajana // 17.32 //
hemagauravilkasihasahanandaya /
kyasaundaryaj bhv tm uddho nirajana // 17.33 //
mkndhapagubadhirakakajkakdaya /
kyavairpyaj bhv tm uddho nirajana // 17.34 //
ptla vasudh svargo mahastapo jandaya /
lokabhedabhav bhv tm uddho nirajana // 17.35 //
sihavyghravarharkahariaplavagdaya /
paubhedabhav bhv tm uddho nirajana // 17.36 //
tvagasmsamedo'sthimajjukrdaya pare /
dhtubhedabhav bhv tm uddho nirajana // 17.37 //
prpnasamncodnavynau ca paca te /
prabhedabhav bhav tm uddho nirajana // 17.38 //
nga krmaca kkaro devadatto dhanajaya /
upapramay bhv tm uddho nirajana // 17.39 //
jvarpasmrakuhni vtapittakaphdaya /
dhtuvaiamyaj bhv tm uddho nirajana // 17.40 //
pigale suum ca gndhr hastikdaya /
nbhedabhav bhv tm uddho nirajana // 17.41 //
utkrntigatygatayo y svarganarakaprad /
ligabhedodbhav bhv tm uddho nirajana // 17.42 //
brhmaa katriyo vaiya dra ityevamdaya /
varabhedabhav bhv tm uddho nirajana // 17.43 //
brahmacr gh vnaprastho bhikuriti kramt /
ramaprabhav bhv tm uddho nirajana // 17.44 //
kplik kapaak svecchcr digambar /
pkhaaprabhav bhv tm uddho nirajana // 17.45 //
mamat samat mhairna mat samatsthitai /

55

Bodhasra by Narahari
so'pyahantbhavo bhva tm uddho nirajana // 17.46 //
ahantmamate dhmannubhe mtsute api /
te parasparakuinyau tadekmapi m spa // 17.47 //
sarve bhv pralyante yasmin bhve samudgate /
sopi bodhamayo bhva tm uddho nirajana // 17.48 //
yatra bodhamayo bhvo nsti bhve samudgate /
sa hi nyamayo bhva tm uddho nirajana // 17.49 //
nynye same yasmin bhve ca samat gate /
sa bhvastvamasi prja tm uddho nirajana // 17.50 //
nirajanasya devasya pacatkavicrata /
nirajanasya devasya nirajanapada vrajet // 17.51 //

yamunakam
ujjval madhur t pavitr yamuneva cit /
vivicya d hi may ymik y'tra sa bhrama // 18.1 //
yattva vadasi ciddev nrp tjjval katham /
tay praklita paya nirmala hdaya mama // 18.2 //
yattva vadasi ciddev nras madhur katham /
svdayanti t nitya rasik akardaya // 18.3 //
yattva vadasi ciddev nispar tal katham /
paya tasy prasdena gata tpatraya mama // 18.4 //
yattva vadasi ciddev nirgu pvan katham /
tatpavitrktnpaya kacadattaukdikn // 18.5 //
atha iya pcchati
guro lkaikaireva ki lakayasi lakaai /
lakaairlakaya svmistallakya lakyate yath // 18.6 //
atrottaram
lakye lakaavallakyamiha lakye na lakaam /
vilakaamida lakya lakaaivtra lakaam // 18.7 //
payasyamalagambhre ymik bhrntirpi /
brahmayamalagambhre'pyavidy bhrntirpi // 18.8 //

ilakam
anantakoicandr candrikbhi kt kimu /

56

Bodhasra by Narahari
hldarpi d may dhenu ilmay // 19.1 //
na dhvati na hantyeva na khdati pibatyapi /
svabhvanirmal seya hipuimat sthit // 19.2 //
romarekhsu vibhrntstasy brahmakoaya /
aparyant sthit dhenu s kmrailmay // 19.3 //
ynti ynti dhvanti ntyanti ca hasanti ca /
pratibimb jvarpstasy s tu yath sthit // 19.4 //
nras'pi sudhmi nirgu'pi priy satm /
nrp'pyatiknt s may d na tu rut // 19.5 //
sravantmamta nitya jihvay brahmavidyay /
vatsa ilmayo bhtv piba dhenu ilmaym // 19.6 //

nidrpacakam
na santi yasy nidry jgratsvapnasuuptaya /
avasthtrayarpiya sarvadvandvavivarjant // 20.1 //
guttatay tatra tamoleo na vidyate /
svayaprakarpatvdaprako'pi nsti hi // 20.2 //
yatprptaye mahpuystapasyanti tapasvina /
vicrayanti vidvso vedntavacanni ca // 20.3 //
sukhabhoga phala ntra saivnandasvarpi /
pururthasvarpatvnna klakeparpi // 20.4 //
sulabh uddhabodhn durlabh viaytmanm /
sahaj mdhavdn s nidr tu mahphalam // 20.5 //

anubhavanavakam
svnandabodhagurubhirgurubhirnirukta svnandabodhaghanameva mama
svarpam /
svnandabodhaghanay kalay kay cit svnandabodhaghanameva
may'nubhtam // 21.1 //
raddhbhaktibht vieavidu ikvat yogin mithyvastuni vastut
vijahat tyge gate ghatm /
satye satyatay sphuratyavirata citte camatkrii svaira sphrjati
nirvikalpaparamnandasvarpo hari // 21.2 //
t sahara saharendriyacaya sahtya sarv kriy ceta sahara

57

Bodhasra by Narahari
saharnyadhia khdapyaustva bhava /
anta sapravitmadhmani mangsdite tatpade
sarvjnakapabhajanapaurbhva sthira sthsyati // 21.3 //
ki m pcchasi sdarea manas sdho samdhikrama nna nirgatameva
mohatimira jta prako mahn /
tmasnehaghan damupagate bodhapradpe mayi drguya patanti
vttinivah nau patag iva // 21.4 //
gha v'stu vilnamastu na ghta sdho ghtatvdgata caitanyasya camatkti
kila tath citta tadevdvayam /
tasmccittalayasya sdhanamasau tattve tu sktkte pratyhrapariramo'pi sa
may satyakta evdhun // 21.5 //
jte vidvadanugrahea sahajnandgame sdhakair audsyena yath yath
parihta kaa sa yogodyama /
carya na manit'pi nibi nidr yatheya bald ytyeva tath tath munimato
gha samdhikrama // 21.6 //
dhynmtravanimagnasamastamrtty tanvy dhiy nigamite nigamntatattve /
lokitevatha taasthadhiy'khileu bhveu bodhaghanat sahaj'bhyupaiti // 21.7 //
e madhumat vidy sarvatra madhudarant /
svaarrrkavke'pi da yatpukala madhu // 21.8 //
viorme darana bhydevamsnmanoratha /
idn kpay vio sarva viumaya jagat // 21.9 //

vidvatprabhvanavakam
abhvo yatra bhvn sa bhvo yatra varita /
svabhvasukhada tta prabhvanavaka u // 22.1 //
aya vihya kmdnkudrndragato muni /
payatyapi kadcittnna caina prpnuvanti te // 22.2 //
na ynti nna tajjasya sammukhe dvaitadaya /
du duatay jt darayanti mukha katham // 22.3 //
my myeti vijt sarvkravikri /
gat kutrpyanvtyai sasthito nirmalo muni // 22.4 //
nirjit viay nna capebhica tit /
nopasarpanti te tasmdasmnea haniyati // 22.5 //
t vihya tucchebhyo munirnialyat gata /
svarasyanatpttm dinnudinamedhate // 22.6 //
prv m vallabh tyaktv ramate vidyay'dhun /

58

Bodhasra by Narahari
ityavidy lajjiteva nyti mama samukham // 22.7 //
brahma vaktu na jnti yath'tyantajao jana /
tathaivtyantabodhtm brahma vaktu na budhyate // 22.8 //
nnamlasyadoo hi akrasypi riya haret /
yath yath'laso jn vardhate'sau tath tath // 22.9 //

nirvadaakam
na akya vaktumeveda tathpi kpay tava /
kay citkalay vatsa nirvadaaka bruve // 23.1 //
mohanidr na tatrsti tenya jgaro mahn /
bhvdayo na bhsante tenya naiva jgara // 23.2 //
aprva bhsate vastu tena svapno'yamuttama /
dya na bhsate tatra tena svapno na caiva sa // 23.3 //
abhvts padrthn suuti sukharpi /
na jya na tamastatra suuptirapi naiva s // 23.4 //
avasthtrayanirmukta turyamiti krtitam /
naivaikadvitrivijna turya kimapekay // 23.5 //
jvasyaitannija rpa tena jvo'yamucyate /
jvace na tatrsti tena nirjvat sphu // 23.6 //
saccidnandarpatvdbrahma cennpi tadbhavet /
yo veda sa tu na brte yo na veda gir'sya kim // 23.7 //
tasmcchruti prha satyamavmanasagocaram /
yath'nubhta munibhistathaiveda na saaya // 23.8 //
etadanta sammnya etadant tapasvit /
upadeo'pyetadanta etadant vivekit // 23.9 //
rotavya rutivkyena sarva brahma tvay rutam /
bhavitavya yadi brahma tarhi brahmaiva bhyatm // 23.10 //

bodhadpapacakam
ndhraptramdatte na ca tailamapekate /
na vartikmrayate na dhatte kajjala mank // 24.1 //
na tpakartt kasypi vyun na ca kampate /
na vinamavpnoti tama sarva nihanti ca // 24.2 //
ekarp prakante sarve bhv yadarci /

59

Bodhasra by Narahari
yadagre na praketa cchy mysvarpi // 24.3 //
yacakumaviayo rpkravivarjita /
manaso'pyaprakyaca rpkraprakaka // 24.4 //
kadcitkvacidevsau tta kenpi hetun /
pravartate bodhadpa sat hdayamandire // 24.5 //

upadeaoa
yuktyaiva vttibhi pra riktkuru manoghaam /
na kacidbhavit tta brahma prae rama // 25.1 //
tyaja cint mahbuddhe bhaja nicintatsukham /
tvay'rjitmim cint vada ko'nya parityajet // 25.2 //
cintanya tvay vastu cintrogasya bheajam /
athav tta cint''khya rogameva parityaja // 25.3 //
vardhit vardhate cint tyakt nayati sattvaram /
denpi rogea durdhiyo maraa gat // 25.4 //
karka kalah kty vandhy nityamamagal /
tyajyat kman ca bhujyat muktisundar // 25.5 //
janai paita ityukta prpnoi parama sukham /
manas karma vc bhava paita eva tat // 25.6 //
nityameva sphuradrpo nanu tva citsvarpata /
sphrttimrttestavaiveya kcitsphrttirida jagat // 25.7 //
bhsvato mama bhmtramiti jte bhrame gate /
kva dvitya kva sasra kva my tatkta kimu // 25.8 //
jatva karttvabhokttve jaacaitanyadaya /
sphurani svakyni mairbhtv vilokaya // 25.9 //
parasparamavijt jgratsvapnasuptaya /
tvay tisra striyo bhuktstury sundar bhaja // 25.10 //
jgratsvapnasuuptni punastni tvamkase /
turya tava dhmaiva na tatkimiti payasi // 25.11 //
m dhva sukhahetostva dhvat na sukha sakhe /
sukharpe nije rpe sukha tiha sukh bhava // 25.12 //
atra lok |
varayogy'si kalyi na sthsyasi vara vin /
varayo varastdgyo bhavedajarmara // 25.13 //
na oi vara yvattvatte kampate mana /
pacnmahotsavairbhadre svmina tva variyasi // 25.14 //

60

Bodhasra by Narahari
parea puruedya ramasva vacannmama /
sakhi pactsvatacitta kuru yatrdhika sukham // 25.15 //
yta dina na punareti nava vayaste lajj vihya bhaja ta ramayarpam /
ble para purua ea yad sameta svargea ki kimu tad nsukhena v te //
25.16 //

brahmacarcviati
arclak'dhik prokt carcaiva paramtmana /
ata iyaprabodhya brahmacarc nirpyate // 26.1 //
dhra sarvabhtn tasydhro na kacana /
nirdhrasvarpa cennsti brahma tad kvacit // 26.2 //
adhihna vin krya na tihati kadcana /
sarvdhihnarpa hi katha brahma na kutracit // 26.3 //
sarvasmttatpthagbrahma tviti vaktu na akyate /
yadtmakamida sarva sarvasmttatpthakkatham // 26.4 //
sarvasmdapthagbrahma vaktumityapi nrhasi /
sarvasmtpthagevedamanubhta maharibhi // 26.5 //
tmarpamida vcyamiti tarkastvay kta /
antmarpa ki nvasti svtmarpa yatastvidam // 26.6 //
jnasya brahma viaya iti vaktu na akyate /
jnasvarpa tadbrahma jnasya viaya katham // 26.7 //
jnasvarpamevstu brahmeti yadi manyase /
jeyameva na yatrsti jnatva tasya kdam // 26.8 //
jtsvarpamevstu brahmeti yadi kalpyate /
svayaprakarpe hi jnasyrayat katham // 26.9 //
sarvarpamida brahma vaktu ka aknuyditi /
sadaikarpameveda yata vatamucyate // 26.10 //
ekarpamida brahma na vaktumiti akyate /
nirgua tatpara brahma sydekatva yato gua // 26.11 //
nirgua tatpara brahma nnametadaspratam /
anantenaiva gyante hyanant eva tadgu // 26.12 //
brahma nstti ko brydbhtda yasya sattvata /
tarhyasti brahmetyapi no nta satt pthagyata // 26.13 //
asvarpamida brahma vidvniti katha vadet /
svasvarpamida brahma pratyakamanubhyate // 26.14 //
svasvarpamida brahma cedityapyayathtatham /

61

Bodhasra by Narahari
tatra ko nu svaabdrtho yatsvarpamida bhavet // 26.15 //
paravyvarttaka svatvamiti cettarhi tadvada /
yatra svaparabhvo na brahma ki tatra nsti hi // 26.16 //
ahameva para brahma brahmhamiti ca rute /
katha bhavedaha brahmhant yatra na vidyate // 26.17 //
tvameva tatpara brahma tva brahmeti rutirjagau /
tvameva tatkatha brahma tvat yatra na varttate // 26.18 //
tadbrahmeti rutervaktu tadbrahmeti na akyate /
atyantvyavadhne hi parokamiva tatkatham // 26.19 //
nay mohanidry galite mnase mune /
yacchia tatpara brahma manovcmagocaram // 26.20 //
carcitu yogyay bhyastvanay carcay budh /
carcayantu para brahma tuyantu ca ramantu ca // 26.21 //
svecchcracatuay
rotavy rmat sdho nnamekgracetas /
paramrthasya sarvasva svecchcracatuay // 27.1 //
nija pati parityajya ghasthaiva prapacat /
paty parea ramate caturkhy'abhicri // 27.2 //
ahakra pthakktya turyabuddhirdine dine /
paty parea ramate pucal parasagin // 27.3 //
pacttu strjita so'pi pratikartumanvara /
asy sambhogavely gha santyajya gacchati // 27.4 //
de vyavahre tu dmpatya vada kdam /
dinai katipayaireva svechcra pravarttate // 27.5 //
svnubhavn satyapi bdhithankre samdhibhago nsttyartha // 27.6 //

ahakrasybdhakatvapradaranatray
bhitticitrakta sarpa dv bla palyate /
kenacidblakenokta citrasarpo'yamityuta // 28.1 //
tata prabhtyasau vidvstenaiva saha khelati /
tath''tmasthamahakra rutv mha palyate // 28.2 //
tatra sadguru prokta cidevstha netarat /
tata prabhtyasau vidvstenaiva saha khelati // 28.3 //

62

Bodhasra by Narahari
pranottaramuktphaladvayam
tatra viayavsanovca |
ahikr na karttavy karttavya ntmacintanam /
aho jva mahmha maraa te bhaviyati // 29.1 //
sa jva uvca |
ahinnena ye da amaratva gat hi te /
asy'mtamay dar tatkrmyamun'hin // 29.2 //

pranottaracamatkratray
yathprva na khelanti yathprva hasanti na /
kaicitkmdaya p bhavanta ki hataprabh // 30.1 //
kmdaya cu |
asmnputi y nitya s'smka janan mt /
sukhalubdhena pitr na kcidany kt vadh // 30.2 //
asmndviyati s nitya na puti kadcana /
dinai katipayaireva ghatygo bhaviyati // 30.3 //

stanapnallakam
rgururuvca |
upamt ca mt ca bla mtdvaya hi te /
upamtu stanarasa kavamlamadhutiktaka // 31.1 //
jarmaraasasarg citradvaitarastmaka /
nijamt tava tu y tanmhtmya vadmyaham // 31.2 //
saiva mt pit saiva jagatmvar ca s /
s gati s para tattva tatpara nsti kicana // 31.3 //
upamt kujtiste mt tava sujtik /
t kujti parityajya sujti mtara raya // 31.4 //
nijamtusstanarasastvadvaitmtavaraa /
janmarogajardhvas saktpto'pi mtyujit // 31.5 //
na jta mhabhvena prvamantarametayo /
idnmantara jtv nijamtusstana piba // 31.6 //
tvay stane parityakte s vidrya mriyeta cet /
nayetkujtisasargo hitameva tad bhavet // 31.7 //
mybrahmamayastta kimartha varasakara /

63

Bodhasra by Narahari
mymeva parityajya uddhabrahmamayo bhava // 31.8 //

caryacatuay
andha payati sarva ca paguryti purtpuram /
jaa kryi kurute nraso rasamanute // 32.1 //
nicet nicinotyanta virakto bhogamacati /
sarvasparavihno'pi brahmasasparamanute // 32.2 //
sarvhr nirhramudare dhrayatyayam /
mugdho bhunakti pitya siddhnta vakti maunavn // 32.3 //
nirvairo jayampnoti nikma prakmatm /
supto jgartti vijn mto'pyamtamanute // 32.4 //
turyatulaspatrapj
turyatulaspatrairviupj nirpyate /
premapradhnabhvena grarasarpi// 33.1 //
tatra gopvkyam
dy may madhuray kalito'dhun'ya yatkminjanamanoharao mukunda /
ta cintaymi hdaye na sukha ghe'smis tasminvane bhavatu tena sahaiva
vsa // 33.2 //
goplik'smi catur na ca me man deharit vividhagorasavsan me /
kimv vidheyamiti cintayat sthit'ha tvadbalnmilita eva may mukunda //
33.3 //
ekkin bata gat'smi vane nithe kuje nilya ramaasya raso ghta /
citra bhajmi kalaymi na tatra hetu sarv prasannavadan yadim vayasy //
33.4 //
ki varaymi purata kila kasya varya ki varitena sakhi varayitu na
akyam /
agni me vigalitni sahaiva nvy dae'dhare ratirase ratinyakena // 33.5 //
nanvetadeva sukta phalita madya yatkminu rasalapaa ea ka /
lakmpateritarath na bhavedakasmd asmsu gopavanitsu kathprasaga //
33.6 //
turyatulaspatrairvanaml supjita /
asminvane mahmia yatphala tatprayacchati // 33.7 //

hetumlhrval
rutiprmyasiddhe'rthe hetubhi ki tathpi hi /

64

Bodhasra by Narahari
aprvaracantmatvdalakro mahnyata // 34.1 //
janma nmsata satt jtasktktirmuni /
sadrpatmeva gatastena janma na vidyate // 34.2 //
prptavnamta brahma jtasktktirmuni /
amta yena saprpta sa mtatva katha vrajet // 34.3 //
mti arrasatygo jtasktktirmuni /
arra tyaktavnprva mtasya maraa kimu // 34.4 //
ahantay sahaivya jtasktktirmuni /
kartttvamatyajattasmtkarmabhirna sa lipyate // 34.5 //
svayameva pavitrtm jtasktktirmuni /
na ca puyai pavitro'sau tena puyairna lipyate // 34.6 //
atyantauddharpo'sau jtasktktirmuni /
tatkaroti pavitra yattena ppairna lipyate // 34.7 //
sahajnandarpatvjjtasktktirmuni /
yena hyati tannsti tasmdea na hyati // 34.8 //
npakarttu kama kacijjtasktkterbhavet /
apakartturabhvena sa tu na dvei kacana // 34.9 //
aprpyamavaia ki jtasktktermune /
hnirnsti tato hetorna ocati kadcana // 34.10 //
kenpyea prakrea jtasktktirmuni /
brahma sarvtmaka prpya na kkati kimapyuta // 34.11 //
na hyanyo balavnkacijjtasktkterbhavet /
yasmdbibheti tannsti tasmdea bibheti na // 34.12 //
yadasya krya parama jtasktkterbhavet /
tatsarvameva sasiddha na tasmtsa vidati // 34.13 //
mnyastu padmajdn jtasktktirmuni /
mnito yadi lokena sa tu mna na vindati // 34.14 //
mnya eva surendr jtasktktirmuni /
na mnito yadi janairapamna na vindati // 34.15 //
upakrpakrau hi jtasktktermune /
akyau na kenacitkartu tulyo mitrripakayo // 34.16 //
guadoada'tta jtasktktirmuni /
prptavnparama dhma tulyanindstutirhi sa // 34.17 //
gehdimamat nsti jtasktktermune /
tenniketa ityukto yatrasyagho muni // 34.18 //
aprpta prptavnbodha jtasktktirmuni /
sa tu na kyate tena niryogakema tmavn // 34.19 //
samo yadyapi sarvatra jtasktktirmuni /

65

Bodhasra by Narahari
tathpi tatstvakasya mama stutiphala mahat // 34.20 //
hetumlmay dhry kahe hrval budhai /
aprvaracantmatvdalakro mahnyata // 34.21 //

kaivalyakucik
kaivalyakucik tta tva samyagavadhraya /
udghaya kapa ca bodharatna kare kuru // 35.1 //
dy ruty'nubhty v yo yo bhva parisphuret /
ta bhvamavilambena pacadh akalkuru // 35.2 //
asti bhti priya rpa nma cetyaapacakam /
dya traya brahmarpa myrpa tato dvayam // 35.3 //
nmarpe tu naiva stastatra hetu vadmyaham /
nma tu vyavahrrtha kalpita na tu vstavam // 35.4 //
ghao na gho npi ca astvubhau yatkhamritau /
gha kahyaaca mrdhanyastvubhvapi naikad // 35.5 //
eva nmni sarvi rpamaga vicraya /
ghaastu pthivrpa s ja jalarpi // 35.6 //
tejaso jalamutpanna tadvyo sa ca khodbhava /
khdi sarvamahakrtsa ca praktisambhava // 35.7 //
gutm praktirmy mymayyeva nsti s /
nmarpe tato na sto'thsttydi vicraya // 35.8 //
asti satt bhti cicca priyamnandalakaam /
saccidnandarpa tatkaivalyamavaiyate // 35.9 //
samdhistatra karttavyo hyayamarthnuvedhita /
atha abdnuviddha tu samdhi kathaymi te // 35.10 //
nitya evsmi uddho'smi cidrpo'smi nirantara /
sahajnandarpo'smi na me my na me mala // 35.11 //
asminnasati satt hi cidrpea mayrpit /
upasahtya satt t svasattymaha sthita // 35.12 //
vikty viktirnha prakty praktirna ca /
tathpi jta mayi cettarhi jtamajtavat // 35.13 //
upasahara vivtmanniti yvadvadmyaham /
upasahtameveda dyate naiva tihati // 35.14 //
itydyupaniadvkyapadattparyacintay /
abdnuviddhanm hi samdhirjyate mune // 35.15 //
arthnuvedhitastktastata abdnuvedhita /

66

Bodhasra by Narahari
tvubhau samyagabhyasya vienniranuvedhitam // 35.16 //
arkardvitaya dhtv praavo likhyate yath /
samdhidvitaya dhtv praavrtho'pi likhyatm // 35.17 //
pao praavalekheu te hi nvayake yath /
samdhidvitaya tadvatpraavrthapaorapi // 35.18 //
nirvikalpasamdhne nih s bodhayogina /
kapoddhane heturiya kaivalyakucik // 35.19 //
rahasya hi rahasyn nidhn paramo nidhi /
yuktn param yuktiriya kaivalyakucik // 35.20 //
vasihavysapaddhaty akarcryamrgata /
s puna akarcryai karurasanirbharai // 35.21 //
arpitnandabodhebhyastakramea budhairdht /
avadhry vieaa seya kaivalyakucik // 35.22 //

buddhipraas
vyavahrasya sarvasya buddhirmla yath bhavet /
tadvattu paramrthasya nidna buddhireva hi // 36.1 //
yadbuddhamapyabuddha tadbuddhy buddha na cettad /
buddhy buddha tu yadbuddha tannbuddha kadpi ca // 36.2 //
buddhy na buddho yo bodho dvaitabodhabudhairapi /
buddhy buddhamima viddhi buddhiskitay budhai // 36.3 //
na buddhamapi yadbuddha yacca buddhamabuddhavat /
buddhbuddhasama buddhy buddhvbuddhavilakaam // 36.4 //

ragalltray
rajita rajanaicitraicitra jta hdambaram /
rage nirajane kipta raga prpta nirajanam // 37.1 //
raga nirajana prptamidn tu hdambaram /
rajita rajanaicitrairapi raga bibharti na // 37.2 //
ragalldvaymet tta citte'vadhraya /
raga parkaya dhiy sjana ca nirajanam // 37.3 //

67

Bodhasra by Narahari
candrikcandracamatkracatuay
acandre candrik nsti na candracandrik vin /
candrikcandrasayoga katha v vinivryatm // 38.1 //
vismty candrik npt smty''pteva tu candrik /
candrikcandratdtmya kenho vinivritam // 38.2 //
tvay'nubhtamevsti candrikcandrakautukam /
dntadaranyga punastatprakaktam // 38.3 //
tvat candrik prokt yvneva hi candram /
andyantastu candro'yamandyant'sya candrik // 38.4 //

adbhutairachedapacakam
tattadvicravairgydvarih vivavismti /
chedyasya irasacheda pratyagacchedandvara // 39.1 //
pratyagacchedane'pyasya cchedyameva iro yadi /
prathama tacchirachindhi vth ki ceay'nyay // 39.2 //
dayl hi munayo mune s'pi daylut /
yacchinatti manara vin'gacchedavedanm // 39.3 //
sadyo mama irachindhi mmityha mano mama /
may sohu na akyante pratyagacchedadurda // 39.4 //
asakhycittaj bhv akychettu kramtkatham /
cittametatsamcchinnamata eva may mune // 39.5 //

jtasktkra iya prati rguro pranmtam |


nitynubhtamapi yannnubhtatvamgatam /
anubhtirasasparairanubhta para padam // 40.1 //
pratyakalakaaireva pargvttivilakaai /
sktkta iva sktsaccidnandalakaai // 40.2 //
yaodgtamadhurairmduvedntabhitai /
llita prpito nidr mukunda iva modase // 40.3 //
navantarasagrsaicamatkrai svasavidm /
antarpyyito blamukunda iva khelasi // 40.4 //
svtmani pralaya ntv dyamekkit gata /
ki ntyasi nijnande mahdeva ivtmani // 40.5 //
syakle samdhykhye snigdh sarvgasundarm /

68

Bodhasra by Narahari
nijaaktimum payanmahea iva ntyasi // 40.6 //
dya nipya garala pcayitv tadtmani /
mttyujayapada prpta ki hyasi haro yath // 40.7 //
yath samukhat ntv mukure mukhamkitam /
akhaavttau ca tath svarpa ki vilokitam // 40.8 //
bahirantarhari payanmy payajaganmaym /
vismaya parama ysi mrkaeya ivtmani // 40.9 //

iyaprativacanam
rguro snubhvn karupracetasm /
rmat kpay nnamasmka kimu durlabham // 41.1 //

carycatuay
jty yadyapi gaurameva vadana rpasya nsti katistatki kajjalaklim
mukhatale salpanyo budhai /
astu brahmavida ktairapi na tairdukarmabhicetkati ki kmdikadarthit
varamaho nisagasaukhya varam // 42.1 //
vidyaivdhigat sad'mtamay vidyvat tatsukha stheya vartmani
sagadoarahite saga puna kda /
ki bh'sya var sthiti stutimay s rjasihsane dvri dvri
kapardikrthamaana ki v'sya rjo varam // 42.2 //
icrapatha vin yadi bhavedtmaprabodho mahstyjyastarhi tu sarvadaiva
vidu varram krama /
vartma jasya vilakaa yadi kttki ckttkarmaa saghtu janstad
munijanastenpi nsya kati // 42.3 //
datto'svabho jaaca bharato makica savarttaka karmabhraapatha
gat kathamam cetprvapakastava /
sdho jgaritnpratdamudita payanti vanti ye nidrndh na vilokayanti na
puna vanti vcy na te // 42.4 //

jnagagtaragontikam
jnagagtaragontika u spratam /

69

Bodhasra by Narahari
ekenpyagalagnena sarvappakayo bhavet // 43.1 //
vmaya kha hi sarvatra vco mkasya durlabh /
cinmaya brahma sarvatra vidyhnasya durlabham // 43.2 //
prcmatha pratc v yatra kvacana gacchatu /
tamas dyate nai brahmacidbhskaro yath // 43.3 //
kamaale nye yath nakatramaalam /
cidbrahmamaale nye tath sasramaalam // 43.4 //
jgratsvarpa evya payantsvapnamaya jagat /
suupta iva cidrpe munesturyasthat'dbhut // 43.5 //
mumuk dambhamtra te na te tvr mumukut /
tvr yadi mumuk synna vilambo bhavediyn // 43.6 //
abhtkuhmaya viva paka sa malino gata /
idn nirmala pako jta rkmaya jagat // 43.7 //
na tihati mano yatra go ge sarapo yath /
ail iva samdhisthstatraiva sthitimgat // 43.8 //
jalapravha iva y'navacchinn svabhvata /
caturdaadhiy dre s munermananasthiti // 43.9 //
paramtmapadabhraa sa puna paramtmatm /
yay prpnoti vivtm s munermananasthiti // 43.10 //
pratibimba na ghti nirmalo nikaasthita /
prapacavacane yukti s munereva nmune // 43.11 //
apasarpantviti prokt kadapasarantyam /
yadjay manobhv sa va kasya ndbhuta // 43.12 //
jratklakasya ambhorvi va /
mranmanasastadvanmunerindriyavttaya // 43.13 //
ahantmamattyga karttu yadi na akyate /
ahantmamatbhva sarvatraiva vidhyatm // 43.14 //
varramavayovedhyayancrasundara /
vin vicravairgyai paureva na saaya // 43.15 //
tke vicravairgye citte yasya nirantare /
sa paita kimetasya sdhanntaracittanai // 43.16 //
vardhate mlasekena mlaoea uyati /
bhasmastkriyate vahnijvlayeti tarusthiti // 43.17 //
vardhate manasa sekairmanaoea uyati /
bhasmastkriyate bodhajvlayeti bhavasthiti // 43.18 //
paraprasthita hasa dvidheva pratibimbitam /
tathtmna vijnti taastha satyadarana // 43.19 //
citramalpena klena bodhabharjitacetasa /

70

Bodhasra by Narahari
bharjitasyeva bjasya kryasdhakat gat // 43.20 //
pagavastu kt eva dgdy na calanti yat /
andhnapi kariymi na payanti yath jagat // 43.21 //
jntu v na jntu brahma jvasya jvanam /
jnti cetparo lbho na jnti bhaya mahat // 43.22 //
brahmadheno svabhvo'ya devadhenorvilakaa /
bhoktaiva taddugdhapntsadyastadrpat vrajet // 43.23 //
yadi yoge kt buddhi saptam gaccha bhmikm /
magnacedgaccha ptlamiti ntivid vaca // 43.24 //
madhyhnabhskara drau skdyadi tu na kamam /
paavyavahita payejjale v pratibimbitam // 43.25 //
tath cinmtracau nirvikalpa na cetkama /
sarvavypitay payedantarymitay'thav // 43.26 //
laka ar prayoktavy skme lakye'pi dhanvin /
kadciddaivasayogdeko'pi tu lagiyati // 43.27 //
sadaiva cetaso vttirdhynbhyse vidhyatm /
kadcitkpay ambhorakhakrat bhavet // 43.28 //
brahmao'pi brhmaa reynityha dvbhym |
llsindho kiyadiva hare oaastrsahastra
nisakhyt vividharucin yena bhukt striyast |
tdnta sa punaranay bhmay vayabhva /
samyagbhukto yadupatirata satyabhmaiva dhany // 43.29 //
varttate brahma sarvatra brhmao labhyate kvacit /
samarghdbrahmaastasmnmahargho brhmao bhavet // 43.30 //
parasagasukhsakta yogin yoitmiva /
vihya lokasiddhnta ramate svamate mana // 43.31 //
toyarandhranirodhena bhti pra sarovaram /
vttirandhranirodhena pro bodha kimadbhutam // 43.32 //
nirml nikal uk kadary bhogavsan /
tay tirohita svm teneva mahgiri // 43.33 //
na deaklau na vayo na yuktirna vidagdhat /
yadaiva vsantygastava muktistadaiva hi // 43.34 //
upyai odhite ketre nirmala bjamarpitam /
ki citra dhnyasampattau sa devo yadi varati // 43.35 //
ktavkyavicrasya paramrthamabhpsata /
jna garihamajnamajna jnamuttamam // 43.36 //
vykhysi vedntagiro jayasi dvaitavdina /
nntarviasi tanmanye tatrsti maraa tava // 43.37 //

71

Bodhasra by Narahari
mitrea kuale pe prvvasthmanusmaran /
idn kuala jtamiti hyati yogavit // 43.38 //
karmaha kcanliptanyatmraghaopama /
vidvstu ratnasamprahemakumbha ivottama // 43.39 //
bhruhatvviee'pi dvayorantaramdam /
ikukasamo vidvndaakhasama pau // 43.40 //
viladau ramate na tvanyatra patirmama /
yena dirvil sytsa mantro mama dyatm // 43.41 //
pjyo'yamiti vijya pjita svpito ghe /
na bhukto mhay svm kacitpurua ityayam // 43.42 //
bhogayogyena veea vyattya ayane nim /
priyasya bhogamaprpya prta krandati kmin // 43.43 //
citrapatre kt nr vicitr rpasampad /
dyate tvadevho yvannyti sundar // 43.44 //
cintmai kardbhraa m uca prha me guru /
dinai katipayaireva punareva miliyati // 43.45 //
karomi saaya yvanmukundamukhadarane /
vsayati m tvatparam devat mana // 43.46 //
kandarpakoilvaya satyamukta janrdane /
kandarpapramukh sarve tatprake palyit // 43.47 //
aru mukta viyoginy rdhay melanay /
tatraiva myay gupta prpta prakaat hari // 43.48 //
saurabhyya bhramantyeke madhu kkanti cpare /
na bhramanti na kkanti madhumatt madhuvrat // 43.49 //
dhana prpnoti kaena pradoe khabhrika /
sukhsanastho vipula dhana ratnaparkaka // 43.50 //
narttak svgabhagena dhana prpnoti v na v /
kulgan kakea sva vakurute patim // 43.51 //
tava buddhiprako'ya nika muktimha mm /
nna nirvasamaye dpo dedpyate bham // 43.52 //
eke khananti vasudh tath vikrayia pare /
gharayantyapare ratna bhoga ghnti bhgyavn // 43.53 //
eke takrea tuyanti dadhidugdhena cpare /
tattvaj naiva tuyanti navantaghta vin // 43.54 //
yatra kvpi svapmti jt nidrlut mama /
vistra ayana prpta komala brahma nirmalam // 43.55 //
dya bodhena nirgha taccidkrat gatam /
yatra yatraiva paymi sva rpa tatra dyate // 43.56 //

72

Bodhasra by Narahari
yadeko'pi jano gra stuvantyajagara jan /
m na stuvanti ki yena gr brahmakoaya // 43.57 //
mayyasy na karttavy bahu jalpmi yadyapi /
brahmsmti vadmyeva rutirm nbhyasyati // 43.58 //
sihsana samdhirme vednt mama vandina /
mrito mohanm'rirmama rjyamakaakam // 43.59 //
da cidambara nma may vistramambaram /
ida jambara nyamatyalpa yadapekay // 43.60 //
tamanna kudhrttasya kpaasya dhana priyam /
titasya jala tvia caitanya mama vallabham // 43.61 //
rasyanaprasagena gata tmramatmratm /
tath'smkamahakro nirahakrat gata // 43.62 //
prvamsdahakro mama dukhasya kraam /
ripuradya mto da paramnandakraam // 43.63 //
bhogepsn sabhmadhye bhokt knto yath yuv /
mumuku tath madhye rjate paramrthavit // 43.64 //
ghakryaprasakt'pi bhuktabhogeva kmin /
manasaiva mano nnamnandayati yogavit // 43.65 //
munimnandita dv grmo vakti ta muhu /
tvay yastu nidhi prptasta pradaraya mmapi // 43.66 //
vacakairviayaistta vada ke ke na vacit /
gurubhi puruavyghrairnnamete'pi vacit // 43.67 //
re ghaasahasrmbha ptayantu ja jan /
maunamevvalambeta ivaligamivtmavit // 43.68 //
savicrstu guravo virakt gurusattam /
vicre'pi virakt ye gur guravo hi te // 43.69 //
dustyajnviaynmho jijsurapi mucati /
vid tadrgadoasya tyge kimiva dukaram // 43.70 //
jyeta jtabodhnmapi ssrik kath /
jgare samanuprpte yath svapnakath nm // 43.71 //
mohena vismte dye suuptiranubhyate /
bodhena vismte dye turyamavaiyate // 43.72 //
dya cetsydravirna syttama eka tad kila /
ravicetsyjjagacca sydvyavahrastad kila // 43.73 //
ravirasti jaganna syjjyotireka tad kila /
iti lokasthiti putra paramrthagati u // 43.74 //
nityo hi ravirasmka tasya no na vidyate /
tamobhte'pi sakale tamask sadavyaya // 43.75 //

73

Bodhasra by Narahari
ravirasti jagannsti samdhnavato mune /
anena hetun sdho jyotireka tad kila // 43.76 //
ravirasti jagaccsti vyavahrvalokina /
ravirnsti jagannsti tama eka tad kila // 43.77 //
prakypagame putra praka ki prakayet /
prakyatvavine'pi prakatvamakhaitam // 43.78 //
ytu ytu v bhno prakya nijahetubhi /
na mama svaprakasya kicidyti gacchati // 43.79 //

manomahim
ki baddhamasi mukta v mana pccha mahmune /
yadi baddhamiti bryttarhi baddho'syasaaya // 44.1 //
kicinmuktamiti brytkicinmukto'si mohata /
yadi muktamiti bryttarhi mukto'si mohata // 44.2 //
baddhena manas baddho mukto muktena cetas /
na baddho na ca mukto'yamiti vedntaniraya // 44.3 //
sphuranti mahimno ye yatra yatra jagattraye /
te sarve manaso dharm mano hi mahim''rayam // 44.4 //
aim mahim caiva laghim garim tath /
prpti prkmyamitva vaitva manaso gu // 44.5 //
mano dhanurmano maurv mana eva dhanurdhara /
mano lakya mano vedho mano viddha vimuktaye // 44.6 //
mana eva manuy kraa bandhamokayo /
ito'dhika tu ki vcyamadvaye tu sthita na tat // 44.7 //

ciccapaughtanam
citthaktibuddhimnasamayairyukta caturbhi padaichittv'ntakaraa
pau paraun bodhena tkena ya /
ciccacarambujrcanamanuprpta prasda para kicitra carae luhanti
rabhasttasykhil siddhaya // 45.1 //

jvanmuktyada

74

Bodhasra by Narahari
sakalpabaddha sakalpdvimocytmnamtman /
tman''tmani santua svtmrma svaya hari // 46.1 //
svarpameva kaivalya sasra uddhamrkhat /
aticitr gati putra jvanmuktasya y sthiti // 46.2 //
jvanmuktisukhaprptyai svkta janma llay /
tman nityamuktena na tu sasrakmyay // 46.3 //
yadi na sydavidy''khyamida kapaanakam /
katha labheta vivtm jvanmuktimahotsavam // 46.4 //
advaita na sadehe'sti videhe dvaitamasti na /
jvanmuktasya nnyasya dvaitdvaitamahotsava // 46.5 //
sadehe na videhatva videhe na sadehat /
sadehatva videhatva jvanmukte pravarttate // 46.6 //
sadehasya videhatva yadi na syttad vada /
janakasya sadehasya katha prokt videhat // 46.7 //
videhasya sadehatva yadi na syttad vada /
janakasya videhasya katha prokt sadehat // 46.8 //
vimuktirnicit stre jvanmukti sunicit /
jvanmuktatvamaprpya na videhavimuktat // 46.9 //
jna vin na kaivalya na mto jnavnbhavet /
jvato jnalbha syts jvanmuktirakat // 46.10 //
jvanmuktisukha svalpakla ki tena cecchu /
brahmaloke virjante katha te sanakdaya // 46.11 //
tasmdvaralleya kcidvararpi /
jvanmuktirmahmukte sapradyapravarttin // 46.12 //
yasy khelanti munayo nraddy nirantaram /
jnibhiry'nubhtaiva s jvanmuktirakat // 46.13 //
cittavikepakarttra vihra tu vihya ye /
sthit nirvanihy ta eva sanakdaya // 46.14 //
antarbodhamay loke vyavahrapar iva /
ye sthit nijanihy ta eva janakdaya // 46.15 //
gha vstu vana v'stu ye nih na vartate /
sanakdiu naivaite na ca te janakdiu // 46.16 //
antasr hi gurava svalpavc'mtaprad /
mandra mandra hi garjanti prvey payodhar // 46.17 //
sadaivdhyayanyeya bhvany sadaiva hi /
jvanmuktipadaprptyai jvanmukticaturda // 46.18 //

75

Bodhasra by Narahari
jnigajagarjanam |
ynti tatra vilasanti vasanti ca draguya ynti ca kulni vihagamnm/
bhvstath mayi sam viam vicitr devlaygramiva kevalamasmi nitya //
47.1 //
unmajjya majjati jaganmayi daivayogduccvac na gait api te tarag /
nih gata svamahimanyacalapratihe tihmi sgara iva svarasdapra //
47.2 //
janmdayo vanacar pravahantu kma gharantu kumbhamabhito mayi
vtting /
asminyuge parayuge ca yugntare v tihmi nicalatay girirjatulya // 47.3 //
ncairniptitavimohamahdharasya vindhyasya mrdhani pada vinidhya samyak /
i dia pratigata punargato na svacchandameva viharmi
tadasmyagastya // 47.4 //
do may'dya vigaladvadanaprasda kacitttyapadata patita pthivym /
tanme mati samudiyya parvaraj svargastu hanta narakdapi durvipka //
47.5 //
ruhya tugapadav patitdanrynnrha eva hi vara praktau sthito ya /
agni hata kila tasya na critni khedo na cetasi na v parihsap // 47.6 //
n praviya yadi jvati bhtabhta prnte ca khdati mticirajvana kim /
dehasvabhvarahita paramtmabhve tihanmti jayati ceccirajvana tat //
47.7 //
lokitni ca matni munvarmlokitca bahavo bahusiddhamrg /
adypi ta malinabhvamapsya dra siddhistu ki na yadi sidhyati
nityasiddha // 47.8 //
aga prasrya patita khalu citsvarpe nidrlut gata iti pravinaacea /
vindhyasya yojanaatyatik ileva naiva hrasmi na ca vddhimupaimi pra //
47.9 //
parilasati pit me sarvalokasya rj dhtimatibalaheturyauvana me navnam /
iyamapi ca subuddhi kcidh varg sukhamadhikamata ki matparo nsti
dhanya // 47.10 //
samarasapadacint'nantasantoavanta kaasukhakaattantumantarvimucya /
nijasukhanidhividyrjasihsanasth vayamiha kalayma klamlambya
deham // 47.11 //
kati kati na hi jv devarjdayo'm padapatanahat sastau sasaranti /
gurupadamavalabya brahmavidytaristh adhigataparaprste vaya
dhanyadhany // 47.12 //
vyoma vyomacarairna liptamapi yattatsarvad nrasa krbdhi saraso'pi

76

Bodhasra by Narahari
vddhimadhik labdhv punarmucati /
hemdrirjanako mudmapi mud naivrayo nraso na ko na ca naiva
modarahito'ha tattul nsti me // 47.13 //
sya prtaranekaragamapi tannnekaragraya yntyynti paysi tatra na
payorekh'pi d kvacit /
sajnena may vighya tadaho da nabho nirmalam nla nlamiti prathaiva
nabhaso mithy nabhonlim // 47.14 //
rpye rpyamati kt ktadhiy rage punardurdhiy satya dvvapi sasthitau
nijadhiy sve nicaye nicale /
ekasyaiva daridrat vyapagat tasthau dvityastath sajte
krayavikrayavyayavidhau vyakto vieastayo // 47.15 //
nimn nnamudanvata sthitiriya kallolin cetkt vikiptena kutacidgatavat
vindhyavvyun /
tatki nyamap nidhi kimathav sthndasau clita kintu pratyuta tdo'pi
mahim vikhypito vridhe // 47.16 //
mdhurya ca payastvamritavat tucche dadhitvmlate rpe saprati bibhrat tu
payas sarva yao hritam /
graiveyatvamathgadatvamatha ca kudratvamakudrat paryyairbhajata
svabhmajahato hemnastu nsti kati // 47.17 //
na hi na hi caturste yairna buddha viuddha na hi na hi ktinaste ye na pra
prayt /
na hi na hi tu kuln yairna tattva vivikta na hi na hi munayaste yairdht
lobhavrt // 47.18 //
he'hakte tava na ktyamihsti kicilln bhava svamahimanyacalapratihe /
cetastvamehi parama svasukhbdhimanta sohu na aknuma imstava
duavtt // 47.19 //
ynti naiva suta tatra manovikr ynti cediha vicraya joamsyam /
tva cpi mandamiha sacara muca moha so'hampade sukhanidhau yadi te
man // 47.20 //
tvra tama samaya ea nithanm deo'pi caurabahula ithil ca bhitti /
ittha sthite nijadhana prati svadhno jgartti cedghapatirviphal hi caur //
47.21 //
bhplakairniitastradharairudrairdua mga amayitu mgay vidhey /
duo mgo na nihato nihatstadanye vyarthasya tatkitipatervada ka prabhva //
47.22 //
ie nae navare tyaktabhoga sajtlapratyayo vtarga /
t t kak svairamabhyeti skm y ymante sdhak sdhayanti //
47.23 //

77

Bodhasra by Narahari
hdi yadi savicrstarhi samyakpracr gatimanugatibhja kevala dukhabhja /
parikalaya yadandhairnyamn ivndh yugapadapi samet andhakpe patanti //
47.24 //
eka prha paheti m taditara prha dravmanya prha
samedhaygnimapara prhrkamlokaya /
sviepsu prati m vaco gurujanairukta tvamevsi tatsviptermama
ghrite'pi nayane andh na payantyam // 47.25 //
ye vajradha kapolamathav jihv vitastyyat khyttyartha kalahya
pustakapicn kath tihatu /
m pcchcchamate katha vilasati dhyna katha dhra ko bhva
svarasena kena vidhin ceta pare lyate // 47.26 //
jihve devi gha maunamadhun bhyastvay jalpita pratyagvastuni nihit yadi
matistatki pralpstava /
svacchandoparammtbdhilaharlvayalagne hdi prya karkaat gat'si kuile
tasmnna me rocase // 47.27 //
sampra jagadeva nandanavana sarve'pi kalpadrum gga vri
samastavrinicay puy samast kriy /
vca prktasaskt rutigiro vras medin sarvaiva sthitirasya muktipadav
de pare brahmai // 47.28 //
ota protamida vicitramakhila yasmijagadvarttate yatrodeti vilyate punarida
toye taragdivat /
tacceto mayi lyate pratidina mayyeva tajjyate mahya tarhi vadantu he
layavida so'ha tu lye kva nu // 47.29 //
bl varjananiyamit dehaldattadirdrgha caku kirati vadane
yauvanlaktasya /
yuktasyaiva na calati tato bhrtae dattadecetovtti sphurati purue
mokalakmnivse // 47.30 //
paryantai rahitasya yasya mahat gambhrat td magn yatra vibhnti no agait
brahmamtpiik /
ydktasya cidaravasya suraso ydksvarpa mahattatkasmai kathaymi kasya
viaya ko v'sya vakt bhavet // 47.31 //
khysymi ramvarasya purato gaurvarasythav abdabrahmamayvarasya
puratastvaasya kasypi na /
prahldapravaa prakaparama savedita savid nte cetasi
yatkuthalamaye nirjihmamujjmbhitam // 47.32 //
tbhirgalita kambhirudita prajbhirunmlita mohairastamita bhramai
pracalita dvadvaica dra gatam /
bodhairullasita sukhairvilasita samlita saayai sva dhma sphurita

78

Bodhasra by Narahari
yadaiva munin nirmyamlokitam // 47.33 //
prva nma kimantara samabhavadyannedamlokita ki v kraamasti
jtamadhun yenedamlokyate /
ittha vismayavanmano hi vidu vijnanidrghane tatrnandavane
munndrasadane lna parabrahmai // 47.34 //
uddhe bodhe sphurati parita klit vsank ka citta viratirudit
karmap vir /
bhagno bheda sukhamadhigata kalpan dramukt de tattve
karabadaravannsti karttavyaea // 47.35 //

narahariakam
nmnaiva no naraharerhi vidryate'sau duo hirayakaipurnitar baliha /
tasmttvay nharirpadharea citta moho hirayakaipustu vidraya // 48.1 //
indrasya rjyamapi sampratilabhya lubdhastmayo nijaripurna jagma tptim /
asydhun pralaya eva hita mameti prajtman nhari pralaya prata //
48.2 //
vako hirayakaipo kila vajrasra astri tatra sakalnyapi kuhitni /
tdkpunastava nakhairnhare vidramatyadbhuto bhavata ea nakhaprabhva //
48.3 //
adhytmadi hdaya hdaygrasastha tejomayo'rimanayannharistamastam /
kaa samastamapi naada prayta prahlda eva parama
mahimnampa //
nntastu npi ca bahirna div na rtrau nrdrea ukavapu ca na mryate ya /
nya narea na mgea niptanyastdgripu naraharirhatavnvicitram // 48.5 //
sarvatraiva sad sthito narahariryatsthvare jagame daivdvyaktimupgata
punarasau papie'pi yat /
nstitva gamito hirayakaipustdkprapacraya tatsarva kila kautuka
nijajanaprahldaheto ktam // 48.6 //
jitvendriyaripuaka hdi gyati vraaka cet /
etannarahariaka vikraaka nivrayati // 48.7 //

unmattapralpaatakam |
uddhabodhasudhsvd pralapmi pramattavat /
tatpralpanighrtha odhayantu sat dhiya // 49.1 //

79

Bodhasra by Narahari
kma krodhaca lobhaca mohaca madamatsarau /
sasratrak yadvattath tadvivti u // 49.2 //
virntisundarsagaratilvayalampa /
ekntallcatur kmino muktigmina // 49.3 //
yadbalnmohadaityasya yog narahari svayam /
vako vidraycakre sa krodho muktisdhanam // 49.4 //
bhrukukuila yasya mukhamkitumakam /
kmalobhdayo bhv sa dve keavapriya // 49.5 //
vate suprasannn navare bhkubhtm /
rgadveavat tta mukti karatale sthit // 49.6 //
manakcamai dattv jnacintmai muni /
krti yena lobhena sa lobho muktisdhanam // 49.7 //
yena varramcradehabhogadhandikam /
vismaranti cita prem sa moha parama padam // 49.8 //
matto nnyatpara kicidahameva mahevara /
ahamevottamaceti mado muktiprado mata // 49.8* //
dyotkara na sahate jnotkarabalttu ya /
sa tu samvatsaraata jyeho nirmatsarnmune // 49.9 //
kaa na kamate yastu bhyasphuraamakam /
tadvmacaraguhe nibaddh kami gu // 49.10 //
kmdayo mahdhrtt dhrttita yairjagattrayam /
tndhrttayati yo yukty sa dhrto dhrjaipriya // 49.11 //
yo llayati lobhdnantarmlni kntati /
bahiranyo'nya evntarmuktimeti kapayasau // 49.12 //
gutmakeu sarveu doamevntartmana /
kare japati yo nitya piuno'sau vimuktibhk // 49.13 //
parpavda evsti hdaye yasya sarvad /
par gati gato da sa may muniekhara // 49.14 //
mithyaiveda jagatsarvamiti nicitacetasm /
sa mithyvdin loko durlabha satyavdina // 49.15 //
naiva kicitkaromti ya sadcravarjita /
crio na gacchanti tasyncrio gatim // 49.16 //
prva yni ca mitri vicrdni tnyapi /
vihya tatpara yto mitradroh sa mucyate // 49.17 //
pacabhttmaka viva nirmita yena myay /
sa eva hi may do myv muktibhjanam // 49.18 //
svecchayaiva kta viva svecchayaiva nihanti ya /
ktajdapi pjyo'sau ktaghno mokamanute // 49.19 //

80

Bodhasra by Narahari
carya yo'bhimanyeta jva tmnamvaram /
so'bhimn gati yti nirahakradurlabhm // 49.20 //
gueu doa payanto vivamtravinindak /
tmastutipar ynti nitya vaikuhamandiram // 49.21 //
buddhv'pi uddhamtmna vyvahrikalokavat /
karoti na karomti dambhakcchambhuvallabha // 49.22 //
bodhakhagena tkena mohhakradurdhiym /
ghtaka ptaka hanti prvajanmaatrjitam // 49.23 //
ahakra hariraha brahmaivhamaha iva /
iti vivsya hantra puy vivastaghtak // 49.24 //
mukto vidhiniedhbhy nicinta svecchay caran /
karmahnmapkteya so'smka paktipvana // 49.25 //
ninditvabhinirmuktbhyuditau yau tu tau hi na /
ptau karmbhinirmukto'bhyuditaca citau sad // 49.26 //
dattv dvri kapa ya khaalaukavanmuni /
ekk miamanti sa yti param gatim // 49.27 //
jnakarmendriyagao niruddhya nijamandire /
paktktya hato yena so'smka paktipvana // 49.28 //
paya sasranrthamtmana sahanti ye /
sasradvei te mukti streu varit // 49.29 //
aha mameti sarvasva bodhadyteu hritam /
yensau muktibhkprokto bhadrayakarutau // 49.30 //
dnendriyamgeveva day yasya na vidyate /
sa eva devaksnordnabandhoratipriya // 49.31 //
tmabhogarato rj yastu nvekate purm /
lipyate na sa ppena prama muakaruti // 49.32 //
jnavairgyapena hato yena manodhan /
ya sydevavidha p tasya k pade pade // 49.33 //
gagyamunayormadhye blara tapasvinm /
baltkrea yo bhukte sa ravyasan uci // 49.34 //
bodhadvgnin dagdha yena dvaitavana ghanam /
atipuy gati yti sa hi dvgnidyaka // 49.35 //
ghe sthitnmapi yo gav grsa dadti na /
caratytmana pui sarvappai pramucyate // 49.36 //
ras sarve'pi vikrt dharmdharmamajnat /
granthau baddha bodhadhana sa dhanyo rasavikray // 49.37 //
antarymytman yena racito varasakara /
svaya akara evsau varito varasakar // 49.38 //

81

Bodhasra by Narahari
yena ved samabhyasya viditv'rtha svacintay /
plvit saha vedntairvedaplv sa mucyate // 49.39 //
ive nivedita sarva ivanirmlyat gatam /
tadbhunakti pavitrtm ivanirmlyabhojana // 49.40 //
brahmacarya gato bhukte sarv nagaranyik /
lipyate na sa ppena citra vedntadaranam // 49.41 //
yoginmavadhtn ukdn mukhccyutam /
kiciducchiamsvdya mucyeducchiabhojana // 49.42 //
brahma jnti tasyaiva brhmaasya svacetasa /
vttilopa kto yena sa dhanyo vttilopakt // 49.43 //
yastu vntkadagdhnna kalajdi yadcchay /
labdhamanti hi munistasydrataro hari // 49.44 //
bhgave varuenokt brahmavidy tu vru /
tadvrurassvdamattnmuttam gati // 49.45 //
pargvtti parityajya y pratyaks tu vru /
tadabhysaratn ca na dre parama padam // 49.46 //
sundar vkya citkntmindriyevaramindriyam /
mnasa skhalita ye te mukt ajitendriy // 49.47 //
yogabhmi samruhya gambhre brahmasgare /
pacnnipatito lna rhapatita uci // 49.48 //
cidvidykarmany nady snna may ktam /
karmanjalaspartkarmabandho nivarttate // 49.49 //
agavagakaligeu saurramagadheu ca /
sarvatra paripro'ha puna saskravarjita // 49.50 //
nija gha parityajya ramate paramandire /
sa ghastho gati gacchetparmiti vid matam // 49.51 //
tmana sukhalobhena sukta yena hritam /
sa eva sukt ea suktyapi hi dukt // 49.52 //
ajnameva vijnamaviveko vivekit /
sarvtmakatva kaivalya ye te siddhasattam // 49.53 //
bodho yadavadhnena tanmano nayanti ye /
vipartakt te muktirityha akara // 49.54 //
vedntapharpea svadharm krttit may /
svadharmakrttandeva syujya padamarjitam // 49.55 //
dvibhryo brhmao yastu tyajetprv pativratm /
parasy gualobhena sa yti param gatim // 49.56 //
etasya vivaraam
pravttica nivttica dvebhrye vedabodhite /

82

Bodhasra by Narahari
pratham karmanih sydbrahmanih tath'par // 49.57 //
karka rasik ceti tayornmntara kramt /
karka karmakasth rasik brahmavdin // 49.58 //
karka rasik ceti yadyapi dve pativrate /
rasik svapati bhukte karka kaabhgin // 49.59 //
karmanih tu dsva ghakarmarat sad /
jnanih mahrj rjasihsane sthit // 49.60 //
patihetordiv nakta ghakarma karotu s /
pati nligya nidrti katha saubhgyabhgin // 49.61 //
rasarti na jnti karka karmavdin /
pativrat svabhvena bharttra stauti kevalam // 49.62 //
jnanih tu rasik tattatsaskralakaai /
nandayati bharttra tamevliya khelati // 49.63 //
sane ayane yne bhojane s tadanvit /
kaa na tihati svm t vin rasallasa // 49.64 //
yastu jnti cturynmahadantaramenayo /
sa katha tatra mhy rameta kimu tatsukham // 49.65 //
yastu kacinmahmha pmara paudharmavn /
karkay ramate rasik ca na vindati // 49.66 //
tasy ca dukhampnoti pratyaha kalahyate /
bhyastmeva bhajate daurbhgya tasya tdam // 49.67 //
atra dvibhryastrrthe viayo'ya vyavasthita /
nivttivanit tyaktv pravtto naraka vrajet // 49.68 //
pravttivanit tyaktv nivtto mokamanute /
viamo'pyea strrtha prama vysavkyata // 49.69 //
iti pravttinivttistravivaraam |
athnyadapi |
eko viurmahadbhta vysenokta lagedyadi /
tanmahbhtasacre na dre parama padam // 49.70 //
kinsiddhamantro'ya brahmsmtyakartmaka /
bhvanmtrato yasya sadyastadrpat vrajet // 49.71 //
gurustraprasdena saprpya parama padam /
mamaiveda may prptamiti prha sa uttama // 49.72 //
yattu janmaatbhyastavijnairapi vastuta /
na kicidapi samprpta tasya prptirmahyas // 49.73 //
ayaso mahyastva nedyastva davyasa /
parasya nijarpatva yatpratyeti pram hi s // 49.74 //

83

Bodhasra by Narahari
yaddyate tattu mithy tatsatya yanna dyate /
etatprmikatva hi mahopaniad matam // 49.75 //
vicitr yasya racan samast bhti nras /
jvanmtakatulyo'sau jvanmukta rutau stuta // 49.76 //
svayameva praketa dpa nylaye yath /
tasya vyarthaprakasya srthaka janma varitam // 49.77 //
na bodhayati bhvnmtmano bhedamavapi /
abodhadpa evyamasmka bodhadpaka // 49.78 //
niymeva jgarmi nidrmi sakala dinam /
na ca rog prabdhante m jarmaradaya // 49.79 //
uttamdhamamadhyn bhedabhna dhiy phalam /
tbhirhnasya hari prokt paitarjat // 49.80 //
jaena yena satyakte ubhe suktadukte /
buddhiyukta sa eveti prtha prha janrdana // 49.81 //
ktktairna yasyrtho nrayo yasya kutracit /
prthasrathirityha sa tuccha svacchamuktibhk // 49.82 //
dharmdharmau na jnti na jnti ubhubhe /
sukhadukhe na jnti sa jnti mata hare // 49.83 //
cintanenaiva mukti syditi sarvatra varitam /
asmka tu mate svasminna kicidapi cintayet // 49.84 //
cintana sarvastr matamanyanmata mama /
na kiciccintandeva svaya tattva prakate // 49.85 //
svaya prakite tattve tatkattanmayo bhavet /
eko'pi na guo yasmindvau trayo v kuta kila /
gungyati govindo nistraiguyasya tasya hi // 49.86 //
yasya naivdhikro'sti kasmicidapi karmai /
mukhyo'dhikr kaivalye sa gto nandasnun // 49.87 //
payanvanspajighranya pratyakpalpakt /
naiva kicitkaromti tamrya prha keava // 49.88 //
jnanto'pi na sanmrga mhyopadianti ye /
mhamrga praasanti tnsdhnha mdhava // 49.89 //
yasminmrge praviasya bhraat'grimajanmani /
tameva yogin mrgamastautprthasrathi // 49.90 //
yatheacerodho hi siddhido hahayoginm /
yatheace kaivalyamasmka jnayoginm // 49.91 //
hatv'pi ya imlloknna hanti na nibadhyate /
asmka tu mate tasya sagati ntisdhanam // 49.92 //
jtasya hi dhruvo mtyurdhruva janma mtasya ca /

84

Bodhasra by Narahari
etasyparihryasya parihro mata mama // 49.93 //
jngni sarvakarmi kurute yasya bhasmast /
na tasya karmabhraasya karmahairlabhyate padam // 49.94 //
yastu kpurua kmtsarvasmdapi nirgata /
sa eva pururthti jagda puruottama // 49.95 //
viugt may'dht nirayastatra nirgata /
sarvadharmaparityg sarvappai pramucyate // 49.96 //
asagavastuviaye pralpo'ya tu sagata /
dhyto muhurmuhurdadytsat prmasagatm // 49.97 //
agocaravicre'sya nindyakmdivartman /
atakasya pravttasya vyaktonmattapralpat // 49.98 //
asyonmattapralpatvdupek tta m kuru /
nnametasya bhvrtho durbodho viaytmabhi // 49.99 //
ityunmattapralpo'ya nmn prokto may tava // 49.100 //
nnamekntanihena nityamekgracetas /
ityunmattapralpo'ya vicrya ktabuddhin // 49.101 //
avasthy manonmany unmatt ye mahdhiya /
nidhiste pralpo'ya sthpyo hdayamandire // 49.102 //

ivapjatakam
ivapjtmaka karma karmanirmlanakamam /
sakalpa ivapjy sarvasakalpadukhaht // 50.1 //
ivapackar dk abdabrahmamay hit /
abdabrahmai nita para brahmdhigacchati // 50.2 //
tisro rekh vibhtestu raddhbhaktiviraktaya /
pjdhikrasiddhartha dhry svgeu mbhavai // 50.3 //
rudrbharaamudrstu dhry rudrkamlik /
devo bhtv yajeddevamitya vat ruti // 50.4 //
atha pjkrama |
kr kalpit yasy brahmdy sthirajagam /
tanmtikmaya aivai ivaliga prapjyate // 50.5 //
tatra prathama harya nama iti mttikgrahaam |
mtsaty yaccharvstu rut brahmakoaya /
harya nama ityeva grhy s mttik budhai // 50.6 //
mahevarya nama iti ligasaghaanam |

85

Bodhasra by Narahari
akhakravttistu vednte y nirpit /
namo mahevaryeti ligasaghaana hi tat // 50.7 //
ulapaye nama iti pratihpanam |
tyaktv'sambhvan tadvadvipartatvabhvanm /
ulapi pratihpya phe nihmaye budhai // 50.8 //
pinkadhte nama ityvhanam |
sarvagasypi devasya bhaktirvhana tava /
vhaymi bhakty tvmityvhya pinkadht // 50.9 //
atha dhynam |
dhyyennitya mahea rajatagirinibha crucandrvatasa
ratnkalpojjvalga paraumgavarbhtihasta prasannam /
padmsna samanttstutamamaragaairvyghraktti vasna vivdya
vivavandya nikhilabhayahara pacavaktra trinetram// 50.10 //
ath'sya vivaraam |
tatra dhyyeditydipadatrayasya vivaraam |
anitye nitya viras nitye nitya dhtavrat /
nitya mahea dhyyanti nitynityavivekina // 50.11 //
atha rajatagirinibhamityasya vivaraam |
rajatasya giri abhu mbhavn para dhanam /
dhanena tena prn daridratva na vidyate // 50.12 //
atha crucandrvatasamityasya vivaraam |
uddhtm tal knt skm bodhakal par /
vakryate durpeya candraco vibharti tm // 50.13 //
atha ratnkalpojjvalgamityasya vivaraam |
yogadkmaynyeva bodharatnni knicit /
dadhti akaro'to'sya ratnkalpojjvalgat // 50.14 //
atha parauhastapadavivaraam |
yena mohavana chinna kadcinna prarohati /
sa bodha paraustko haste rudrasya varttate // 50.15 //
atha mgahastapadavivaraam |
dhartu na akyate dhrairyo dhto'pi palyate /

86

Bodhasra by Narahari
llayaiva dhto haste ambhun sa manomga // 50.16 //
atha varahastatvavivaraam |
varrthibhirvareyya vto yaistu vara sa tam /
vara dadti hastena varadastena akara // 50.17 //
ath'bhtihastatvavivaraam |
mtyorbibheti brahm'pi mtyureva bhaya mahat /
tasmdamtyurabhaya haste mtyujayasya tat // 50.18 //
atha prasannamityasya vivaraam |
siddhimekmapi prpya kacidanta prasdati /
nidhna sarvasiddhn prasanna sarvad hara // 50.19 //
atha padmsnamityasya vivaraam |
sat hdayapadmeu yadsna sadiva /
ata eva hi vedeu padmsna itrita // 50.20 //
atha samanttstutamamaragaairityasya vivaraam |
stuvanti devnmanujste dev devanyakn /
devadevo mahdeva styate devanyakai // 50.21 //
atha vyghraktti vasnamityasya vivaraam |
akarea kirtena mohavyghro niptita /
kaau kttisvarpea paya tasya nidaranam // 50.22 //
atha vivdya vivavandyamityasya vivaraam |
vivakdvivarpo'sau vivahdvivaplaka /
vivdyo vivavandyaca viveo girijpati // 50.23 //
atha nikhilabhayaharamityasya vivaraam |
rutirbhayamiti prha dvitydvai bhaya bhavet /
haro harati bhaktn muktido nikhila bhayam // 50.24 //
atha pacavaktramityasya vivaraam |
dhyyanti bhakt sarvatra sarvemapi sanmukha /
unmukho vimukhn yastasya s pacavaktrat // 50.25 //

87

Bodhasra by Narahari
atha trinetramityasya vivaraam |
karmopst ubhe netre jna netra ttyakam /
lale rjate yasya trinetrastena akara // 50.26 //
iti dhynam |
athopakaraavicra |
tatrdau uddhasphaikasakatvicra |
nirmale sarvameveda yadasminpratibimbati /
uddhasphaikasako nrga so'yamvara // 50.27 //
atha karpragauratvicra |
yadvsanprasdena sarv durvsan gat /
svabhvatal seya ive karpragaurat // 50.28 //
atha digambaratvicra |
nirvaraavijnasvarpo hi svaya hara /
svaira carati sasre tena prokto digambara // 50.29 //
atha bhasmoddhlanavicra |
jngni sarvakarmi bhasmastkurute kila /
tenaiva bhasman gtramuddhlayati dhrjai // 50.30 //
bhsate bhinnabhvnmapi bhedo na bhasmani /
svasvabhvasvabhvena bhasma bhargasya vallabham // 50.31 //
atha candracatvicra |
nayantyasya kal sarv s kal naiva nayati /
y'rpit akare bhakty candracastay hara // 50.32 //
atha jajavicra |
virmo'ya munndr purtanavao hara /
vedntaskhyayogkhystisrastajjaaya smt // 50.33 //
atha gagdharatvavicra |
brahmalok ca y gag suum taladrav /
mastake rjate yasya tena gagdharo hara // 50.34 //
atha trinetratvicra |
pyyanastamohant vidyay doadhakt /

88

Bodhasra by Narahari
somasrygninayanastrinetrastena akara // 50.35 //
atha nlakahatvicra |
kahe brahmanabhas gilitnmanekadh /
chy sphaikasake nlakahatvakraam // 50.36 //
yadbrahmaarrasya ymala prvatpate /
kahadee sthita vyoma nlakahastato hara // 50.37 //
akarebhraubhrea yadvimbu daylun /
kahe dhtamata kahe navmbudharasundara // 50.38 //
uddhasphaikasaka sthito'ya mandarcale /
indranlcalacchy nlakahatvakraam // 50.39 //
rmo'sya paramo bhakta akaro bhaktavatsala /
rmaratna dhta kahe nlakahatvakraam // 50.40 //
atha bhujagabhaatvicra |
yogina pavanhrstath giribile ay /
nijarpe dhtstena bhujagbharao hara // 50.41 //
kcitkualin akti akarea vakt /
kualiny kualino dehbharaat gat // 50.42 //
anantavsuk ambho karakualat gatau /
tatpradhnatay'nyepi khyt kualisajay // 50.43 //
atha trilavicra |
ntivairgyabodhkhyaistribhiragraistarasvibhi /
triguatripura hanti trilena trilocana // 50.44 //
atha amaruvicra |
aakracchalensau aivn muktihetave /
neti neti muhu prha amaru mbhavo hi sa // 50.45 //
atha muamlvicra |
anantamtabrahmamuamlvidhrae /
andyanantarpatvtsamartha iva eva hi // 50.46 //
atha vavhanavicra |
brahmdy yatra nrhstamrohati akara /
samdhi dharmameghkhya tenya vavhana // 50.47 //

89

Bodhasra by Narahari
atha kailsavicra |
kaivalye lasate rudrastadbhakt api sarvad /
tatkaivalyavilsena kailsa ambhumandiram // 50.48 //
atha mandaravicra |
mathito muktiratnrtha yenya bhavasgara /
sa bodho mandaro nma mandira akarasya tat // 50.49 //
atha manavicra |
nitya krati yatrya svaya sahrabhairava /
tatra mane sasre iva sarvatra dyate // 50.50 //
atha gaavicra |
nandasgara ambhustacchaktirdrava ucyate /
kar iva smudrstadnandaka ga // 50.51 //
jagadvilakaa svm svarpktilakaai /
jagadvilaka eva gastasya kimadbhutam // 50.52 //
atha yogingaavicra |
yaiva yaiva manovttiryogbhysena yoginm /
s sampa gat ambho saivya yogingaa // 50.53 //
sakhya akarasyaite yoginbhairavdaya /
jvanmukt jaairukt bhtapretapicak // 50.54 //
atha klabhairavavicra |
vivarttitajagajjla klo'sya dvraplaka /
kldbibheti yadviva sa gaa klabhairava // 50.55 //
atha daapivicra |
manaso daanenaiva daapirgao bhavet /
td eva devasya gaatvamupaynti hi // 50.56 //
atha ketraplavicra |
paramtm svaya ambhustada ketraplak /
aibhvabhedena ketraplairvto hara // 50.57 //
atha nandigaavicra |
yasyopari sphuradrpo dyate paramevara /

90

Bodhasra by Narahari
sa bodha uddhabhvtm gyate nandikevara // 50.58 //
atha bhgivicra |
ya kabhgabhvena bhakta srpyamgata /
sa eva khaaparaorbhginm gaa kila // 50.59 //
atha mahklavicra |
klena bhakita viva klo bodhena bhakita /
bodhtm klaklo'ya mahklo paro gaa // 50.60 //
atha skandavicra |
bodhasvasenay yena mohasya skandana ktam /
sa buddhimnmahsena skando nma ivtmaja // 50.61 //
atha gaeavicra |
suto'nyo vighnarighna sarvavidyvirada /
nandatundila sktsiddhidt gaevara // 50.62 //
atha ivartrivicra |
y ni sarvabhtn tasy jgartti sayam /
jgartti ivartrau ya ivastasminprasdati // 50.63 //
pacakarmendriyyeva pacajnendriyi ca /
mano'hakticittni tri buddhicaturda // 50.64 //
iya tu mbhavai prokt ivartricaturda /
nirhratay tatra vttirodh bhavedbudha // 50.65 //
ivabhaktai kt prva ivasytyantavallabh /
ivartririya putra ivasyujyadyin // 50.66 //
nitha eva madhyhno rtrireva dina vibho /
na yatra kicitketa sa prakastu mbhava // 50.67 //
atha ivatavavicra |
yasynandalayenaiva nandit nraddaya /
tadnandavinodkhya mbhava viddhi tavam // 50.68 //
atha smaraharatvavicra |
hte smare ht eva aapyete smardaya /
smardiharadeva deva smaraharo hara // 50.69 //

91

Bodhasra by Narahari
atha gaurvicra |
s svabhvena vmaiva manovcmagocar /
vmg vmadevasya vme gaur virjate // 50.70 //
s brahmavdin reh bhavn brahmavdin /
y kakea sarvatra ivkhya brahma vkate // 50.71 //
mama priyo mama svm mam''ttm me ghevara /
iti yasy ive bhva s dhany ailakanyak // 50.72 //
sa kita sa lia sa bhukta sa ca pjita /
sa eva hdaye dhyta prvaty paramevara // 50.73 //
iva bhajati bhvena ptivratyena prvat /
ata saubhgyametasy loke vede ca gyate // 50.74 //
yogevar yogo'ya bhujyate yanmahevara /
tena yogena sampann bhavn divyayogin // 50.75 //
nitya ntyati prvaty purata paramevara /
yadantastda prema tadagre ki na ntyatu // 50.76 //
ektmabhvasampannau sthitau bhinntmakviva /
bhavnakarau vande brahmavidbrahma yath // 50.77 //
prakradvitayenpi prvat stutimarhati /
yadasy akare prema yadasy prema karam // 50.78 //
pjany vieea akardapi prvat /
skdnandarpo yastasypynandavardhin // 50.79 //
parabrahmasvarpaiva prvat ntra saaya /
yadasy pracuraprem brahmajn sadiva // 50.80 //
mandrstaravo vaneu parikhtoya sudhsgaro dvrepyaavibhtayo
nidhigaairantapure prvat /
la astravara va priyasakh nra kapla kare graiveya garala
bhujeu bhujag bhasmgarge ruci // 50.81 //
candrdityaataprakajayin candrvatasojjval gaggarbhajadhar trinayan
gagmbuvannirmal /
vme bhdharakanyak sahacar bhty sad lakt svnand itikahin
purabhido mrtti pura sphrjati // 50.82 //
iti sopakaraa dhynam
paupataye nama snnam |
pautvavsan tyjy jnagagmbudhray /
pavitray talay snpya paupati iva // 50.83 //
ivya nama iti pjanam |
ivo deva ivo jva ivdanyanna vidyate /

92

Bodhasra by Narahari
eva ive prakarttavya bhakty candanalepanam // 50.84 //
athkat |
bhajandakat bhakt devastu svayamakata /
atastvakatay bhakty pjanya ivo'katai // 50.85 //
athrkapupavicra |
arka pupato nma deva pupatapriya /
ata pupatrkasya pupa paupate priyam // 50.86 //
kaupatrastaru ko pi bhaktena girie'rpita /
prakakastamohant sa evrkatvamgata // 50.87 //
pupa kaudalasysya mbhavena niveditam /
ambhun svkta tena s jt ivamallik // 50.88 //
atha dhattraniraya |
varasya prasdena bhsate'nyda jagat /
svasamnaguatvena dhattra ivavallabha // 50.89 //
unmany svayamunmatta unmdayati mbhavn /
ata eva priya ambho pupamunmattasambhavam // 50.90 //
kaitava kitavasysya sarvago'ya na lipyate /
ata kitavadhrttasya kaitava kusuma priyam // 50.91 //
kmdayo mahdhrtt dhrtita yairjagattrayam /
tndhrtayati yo yukty sa dhrto dhrjaipriya // 50.92 //
arpita akare dhrttapatra kanakapuyadam /
anena hetun jto dhattra kanakhvaya // 50.93 //
atha kaakrikniraya |
bhakty bhaktena ced vttirmanasa akare'rpit /
sakaakasvabhvpi jt s'kaakrik // 50.94 //
atha bilvavicra |
ivabhaktisvabhvena ilyo hi mahmuni /
tannmnaiva priya ambho patra ilyasambhavam // 50.95 //
vivarpo mahdeva svaya ailalakaa /
ata ailapatr pjay sa prasdati // 50.96 //
janmanastu phala rmadbilvapatrrpacchive /
ato nirpito vko bilva rphalasajay // 50.97 //
dhpapradpanaivedyaphalatmbladaki /

93

Bodhasra by Narahari
ivya nama ityeva sarvamevsya pjanam // 50.98 //
vidysu rutirutk rudraikdain rutau /
tatra packar reh s japy ivatuaye // 50.99 //
dra ca darana dyamiti patratraynvit /
ive samarpy cidrpe pratham bilvapatrik // 50.100 //
kartt krya ca karaamiti patratraynvit /
ive samarpy cidrpe dvity bilvapatrik // 50.101 //
bhokt ca bhojana bhojyamiti patratraytmik /
ive samarpy cidrpe tty bilvapatrik // 50.102 //
bhrbhuvaca tath svarga iti patratraytmik /
ive samarpy cidrpe caturth bilvapatrik // 50.103 //
jgratsvapnastath suptiriti patratraynvin /
ive samarpy cidrpe pacam bilvapatrik // 50.104 //
sthla skma krakhyamiti patratraynvit /
ive samarpy cidrpe ahik bilvapatrik // 50.105 //
avidy sastirjva iti patratraynvit /
ive samarpy cidrpe saptam bilvapatrik // 50.106 //
utpattica sthitirna iti patratraynvit /
ive samarpy cidrpe hyaam bilvapatrik // 50.107 //
brahm viustath rudra iti patratraynvit /
ive samarpy cidrpe navam bilvapatrik // 50.108 //
tamo rajastath sattvamiti patratraynvit /
ive samarpy cidrpe daam bilvapatrik // 50.109 //
tvant'hant tathedatvamiti patratraynvit /
ive samarpy cidrpe rudrkhy bilvapatrik // 50.110 //
ekdaait kathit mbhav bilvapatrik /
etbhirarcita ambhu sadyo mukti prayacchati // 50.111 //
athamrtipjanam |
arvo bhavo rudra ugro bhma paupatistath /
mahdevastathena iti mrtiprapjanam // 50.112 //
aau praktirpi kanyaaiva dehina /
spaa mrtibhirabhiraamrtirharatyasau // 50.113 //
atha pradakianiraya |
aparyanto mahdevastasya kalpaatairapi /
na sytpradakia tena ivasyrdha pradakiam // 50.114 //

94

Bodhasra by Narahari
atha gallavdyavicra |
yath svarpa devasya tath vaktu na akyate /
stutirv gallavdya v tena ambhordvaya samam // 50.115 //
atha namaskravicra |
premanirbharabhvena daavatpatitairbhuvi /
mahdevo namaskryo galitatvdahakte // 50.116 //
atha kampanam |
mnuyamapi saprpya pjito na mahevara /
apardho mahjta kamasveti muhurvadet // 50.117 //
atha visarjananiraya
jatvakarttvabhokttvajvatvdivisarjanam /
etasy ivapjymetadeva visarjanam // 50.118 //
jkaratvamyti pururthacatuay /
yato'sy ivapjy mahim kena varyatm // 50.119 //
tattvato ya iva veda sa veda ivapjanam /
kastattvata iva veda ko veda ivapjanam // 50.120 //

bodhasrapraas
dau gurustavo yatra prnte ca ivapjanam /
madhye mukundasmaraa bodhasra sa uttama // 51.1 //
siddhrtha sugamrthaca vieairbahubhirvta /
granthastvetddastta na bhto na bhaviyati // 51.2 //
na stomi na ca nindmi kathaymi yathsthitam /
ekaikasminniha loke prokta siddhntaniraya // 51.3 //
yath brahmasarvasva pie pie nirpitam /
tath siddhntasarvasva loke loke nirpitam // 51.4 //
avidyonmlakuddlastvavidydvapvaka /
avidymgardlastvavidygajakesar // 51.5 //
avidyjvagaralamavidykahakcchur /
avidylavaasy''pa avidypralayrava // 51.6 //
avidyailadambholiravidy'ndhakaakara /
avidykasagovindastvavidycaacaik // 51.7 //
avidydhaturavidydhvntabhskara /

95

Bodhasra by Narahari
tathaiva bodhasro'yamavidysvapnajgara // 51.8 //

bodhasropsan
gururme bodhasro'ya yato jnaprado mama /
iyo me bodhasro'ya yamuddiya vadmyaham // 52.1 //
svm me bodhasro'ya m playati ya sad /
sevako bodhasro me mama sev karoti ya // 52.2 //
suhnme bodhasro'ya sarva jnti madgatam /
sakh me bodhasro'ya yasminde sukha mama // 52.3 //
gha me bodhasro'ya yatraiva nivsmyaham /
rmo bodhasro me vihro yatra mmaka // 52.4 //
knt me bodhasro'ya yamligya svapmyaham /
mano me bodhasro'ya manana yena jyate // 52.5 //
buddhirme bodhasro'ya parama budhyate yay /
citta me bodhasro'ya yena cetmi tatpade // 52.6 //
ahakro bodhasro bodhasro'hameva hi /
arra bodhasro me mamat yatra bhyas // 52.7 //
pro me bodhasro'ya mamat yatra bhyas /
jvo me bodhasro'ya yena jvmyaha sad // 52.8 //
varo bodhasro me yato muktiprado mama /
bodhasra para brahma bodhasrtpara nahi // 52.9 //

prmyasiddhaye
upaniadi vane ye pupit mantravk surabhikusumamemekameka vivicya /
samarasapadalabdhyai vmayairevapupairnaraharisudhiyaitatpjita
bodhaligam // 1 //
budhajanahitakr sapradynusr paramasukhanidhna mohamukternidnam /
naraharivihito'ya bodhavkasya toya kumativanakuhra pahyat
bodhasra // 2 //
gurubhirdkitn hi sarvamevevarrpaam /
aya tu bodhasro'sya svtmaiva parameitu // 3 //

96

Bodhasra by Narahari

97

Вам также может понравиться