Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
Khoa Dc
Lp Dc K37 Nhm B2 T 3
Bo Co Thc Tp Dc Lm Sng II
Ca Lm Sng Lot D Dy T Trng
A. TRNH BY & PHN TCH CA LM SNG (SOAP)
1. Thng tin ch quan (S):
Thng tin bnh nhn (BN): Mt ph n tn A, 86 tui c a n khoa cp cu.
Triu chng bnh: Mt tun trc BN b mt mi suy nhc au vng thng v, bun nn.
Trc khi nhp vin mt ngy BN i phn nha en, cht nn c mu ging b
c ph.
Bnh thng
11 - 13
0.36 -0.47
80 -100
27 -32
150 -400
0.36 -0.46
0-4
135 -145
3.5 -5
45 -84
1.7 -8.3
3. nh gi (A):
GVHD: Ts. Phm Thnh Sul
Trang: 1
Trng DDH Y Dc Cn Th
Khoa Dc
Lp Dc K37 Nhm B2 T 3
Sinh hiu ca BN:
- B A c nhp th nhanh, mch p nhanh, huyt p ch gim nh.
- Nhit c th ca bnh nhn khng co ghi nhn.
Kt qu xt nghim: Da vo kt qu sinh ha mu ca bnh nhn khi nhp vin c th nhn nh s b:
- BN c nhng ch s bt thng lin quan n tnh trng xut huyt nh: Haemoglobin, PCV, MCV,
MCH v Haematocrit u gim so vi bnh thng.
- BN c ch s Urea v Creatinin tng bt thng:
Urea ca bnh nhn tng l do BN b bnh Gut.
Creatinin tng cao so vi ch s bnh thng nhng cha n mc chn on suy thn, BN ch c s
gim lc cu thn. (Ch s Creatinin/ huyt thanh t 130 mcmol/l tr ln c chn on l suy thn mc
nh)
Thuc bnh nhn ang s dng:
V tng tc gia cc thuc m BN ang s dng ng ch nht l s tng tc gia nhm thuc iu tr tng
huyt p ( Propranolol, Ramipril) vi cc thuc thuc nhm NSAID (Indomethacin, Diclofenac).
V liu s dng cho BN: BN A l ngi ln tui cn phi da vo h s thanh thi Clearance Creatine tnh
liu thuc cho bnh nhn.
Chn on: b A b xut huyt tiu ha trn do lot d dy t trng. Da vo nhng du hiu sau:
Trn lm sng:
Nn ra mu, tin phn nha en.
Mch nhanh, nhp th nhanh huyt p tt nh c du hiu sc mt mu.
au vng thng v.
Dng thuc gim au NSAID.
Cn lm sng:
Hng cu gim, huyt sc t gim v Hematocrit gim.
Cn nh gi tnh trng xut huyt ca bnh nhn c hng x l ph hp, c th nh gi da trn
thang im sau:
Thang im Rockall (Rockall score): gip tin lng nguy c xut huyt v t vong
Yu t nh gi
Thang im
Rockall hon
chnh
im
Tui
Thang im
Rockall
lm sng
< 60 tui
60-79 tui
80 tui
Shock
Nhp tim > 100 ln/pht
B nh kem
Thiu mu c tim, suy tim huyt, cc b nh khc
kem theo
Chn on n i soi
GVHD: Ts. Phm Thnh Sul
Trang: 2
Trng DDH Y Dc Cn Th
Khoa Dc
Lp Dc K37 Nhm B2 T 3
Khng tm thy tn thng, rch nim mc tm v
(Mallory-Weiss tear)
Trang: 3
Trng DDH Y Dc Cn Th
Khoa Dc
Nguy c t vong khong 2,9%
Nguy c ti xut huyt 11%.
Lp Dc K37 Nhm B2 T 3
4. K hoch (P):
Trong trng hp ny, BN cn c:
H sc tch cc ngay t u.
Xt nghim cng thc mu, in gii ure, ng mu, xt nghim chc nng gan thn, nhm
mu, in gii .
Ni soi d dy, t trng chn on xc nh cm mu.
Dng thuc gim tit acid.
iu tr lin lot v chng ti pht do thuc.
Gio dc BN trong vic s dng thuc, n ung v c li sng lnh mnh.
B. TR LI CU HI:
Cu 1: La chn iu tr ngay cho b A l g? iu tr sc v iu tr triu chng cho b A th no?
Tr li: Da theo kt qu tnh im Rockall c th d on BN A c nguy c xut huyt v t vong
loi trung bnh (khong 11%). Vy cn cp cu sc cho bnh nhn ng thi iu tr triu chng cho bnh nhn.
iu tr sc v iu tr triu chng cho BN theo nguyn tc: Hi sc tch cc, ni soi cm mu
v iu tr lin lot. C th:
Hi sc cho BN:
1) T th bnh nhn u thp.
2) m bo ng th: duy tr kh nng vaanj chyn oxy mu cho BN : cho th oxy qua xng mi 3-6l/pht. Nu
c nguy c tro ngc vo ng h hp hoc c suy h hp cn t ni kh qun.
3) u tin hng u trong hi sc l b li khi lng tun hon n nh huyt ng.
4) Tt c bnh nhn phi c t truyn tnh mch.
5) Bi ph th tch tun hon:
Bi ph th tch c bt u truyn tnh mch dch mui ng trng 20 ml/kg.
Nu sau khi truyn dch ng trng ti tng liu 50ml/kg m bnh nhn vn cn du
hiu sc cn truyn dch keo (500 -1000ml) m bo th tch trong lng mch.
6) Truyn mu cho BN duy tr mt mc hemoglobin >100g/l bnh nhn ln tui.
Truyn mu: thng khi hemoglobin < 7-8 g/dL. Mc d kt qu xt nghim l 8.3 g/dL
nhng bnh nhn A l ngi cao tui c bnh v tim mch nn cn truyn mu duy tr mc hemoglobin >
10g/dL.
Cm mu cho bnh nhn v theo di tnh trng mt mu ca bnh nhn:
Ni soi cm mu, c th s dng mt tronh nhng cch sau:
Tim cm mu: bng adrenalin 1/10000, cn tuyt i, nc mui u trng. Tin hnh tim 4 gc lot v
tim vo y lot.
Dng nhit: dng u d n cc hoc a cc,
Cm mu c hc: dng kp clip c tc dng tt trong cc trng hp ang chy mu t cc mch mu ln.
Thuc: s dng thuc c ch bm proton liu cao c chng minh lm gim chy mu ti pht v
gim t l phi phu thut.
iu tr ngoi khoa: khi s dng cc phng php cm mu trn u tht bi, c th xem xt iu tr
ngoi khoa hoc bng nt mch.
Cu 2: Nn ngng dng thuc no trong cc thuc iu tr gn y cho b A?
Tr li: Nn ngng vic s dng thuc NSAID v n lm nng thm tnh trng vim lot ca BN,
gm 2 thuc: Indomethacin v Arthrotec.
GVHD: Ts. Phm Thnh Sul
Trang: 4
Trng DDH Y Dc Cn Th
Khoa Dc
Lp Dc K37 Nhm B2 T 3
Bnh nhn ang trong tnh trng xut huyt tiu ha, huyt p gim nn ngng cc thuc
iu tr tng huyt p: Propranolol v Ramipril.
Cu 3: C ch gy lot d dy ca NSAID?
Tr li:
Nim mc d dy rut sn xut ra PG (c bit l PGE2), c tc dng lm tng to cht nhy v
c th l c kch thch phn bo thay th cc t bo b ph hy. Nh vy, vai tr ca PGE l bo v nim
mc ng tiu ha. Thuc NSAID vi mc khc nhau c ch COX lm gim tng hp PG, to iu kin
cho HCl v pepsin ca dch v gy tn thng cho nim mc khi hng ro bo v b suy yu.
Ngoi ra cc NSAID cn tc ng trc tip hy hoi cc t bo biu m tiu ha do phn ln
chng u l nhng acid. Cc NSAID cn c ch s phn chia ca t bo biu m ng tiu ha lm thay i
lu lng mu ti cc c quan tiu ha, lm gim thiu cc lp cht cung cp nng lng trong cc t bo nim
mc v hot ha men 5-lipoxygenase lm tng cc Leukotrien - l cht gy hy hoi t bo biu m ca h tiu
ha - gy thng lot.
Nhm thuc NSAID tc ng
trn d dy theo 2 c ch:
Trc tip ln lp nim mc:
lm tn thng cu trc t bo v lp bo v
nim mc b mng i.
Gin tip: c ch sn xut
prostaglandin E2 v I2 thng qua c ch c ch COX 1
lm gim lng mu nui dng bo, gim bi tieetd
cht nhy v gim tit NaHCO3.
Cu 4: Misoprostol c hiu qu th
no trong ngn nga lot do NSAID?
Tr li:
Misoprostol l cht tng t prostaglandin
E1, c tc dng c ch tit acid d dy v bo v nim
mc d dy. Khi dng vi liu ngn chn tit acid d dy,
misoprostol c tc dng
lnh vt lot d dy c hiu qu nh nhng thuc i
khng H2.
Misoprotol l thuc thuc nhm tc ng ln
cc yu t
bo v nim mc, l dng tng hp prostaglandin E 2
dng methyl
ester ha.C tc dng ngn nga lot do NSAID do:
Trang: 5
Trng DDH Y Dc Cn Th
Khoa Dc
Lp Dc K37 Nhm B2 T 3
Hin nay th gii khng khuyn co s dng thuc c ch H 2 trong XHTH cp do khng c
nhng hiu qu iu tr cao v c nhiu tc dng ph. Nhng nu phi dng th dng ranitidin 50 mg tim tnh
mch chm, sau duy tr 6.25 mg/ gi trong 72 gi dng loi 50 mg tnh mch chm ngy 3 ln.
Cu 6: S nhim Hp c tng kh nng tn thng mng nhy do NSAID? Cc yu t c th dn n
lot v tng nguy c ti pht b A?
Tr li: Hp l xon khon Gram (-) c tr nim mc d dy t trng, ph hy nhiu t bo nim mc
d dy t trng bng nhng enzym: catalase, lipase, glycoprotein,.Trong s t bo D c chng minh b
ph hy nhiu v s ph hy ny c lin quan n bnh lot d dy t trng. T bo D tit somatostatin c ch
tb G tit gastrin, m gastrin c vai tr kch thch s bi tit H +, khi tb D b ph hy nhiu tc l lng
Somatostatin tit ra t s lm gia tng nng H+ trong dich d dy (tng yu t tn cng).
Cc thuc NSAID tc dng theo c ch c ch enzym COXs trong c th. Enzym ny c vai tr tng
hp PGI2, PGE2 c tc dng bo v nim mc d dy. Khi enzym ny b ph hy tc l PGI2, PGE2 c sn
sinh ra t hn lm gim cc yu t bo v d dy.
Trong trng hp bnh nhn ang b nhim con Hp m cn dng thm cc thuc NSAID s lm trm
trng thm tnh trng mt cn bng gia cc yu t tn cng v yu t bo v. Do lm tng s ph hy mng
nhy ca cc thc NSAID.
Cc yu t c th dn n lot v tng nguy c ti pht b A:
Tui tc: cng ln tui th chc nng sinh l trong c th cng b gim theo, cc yu t bo v c th cng gim
ng thi. Mt khc ngi gi thng c nhiu bnh kem theo, v vy phi dng nhiu thuc iu tr. iu
ny cng ng ngha vi vic b A chu nhiu tc dng ph ca thuc.
S dng thng xuyn cc thuc NSAID iu tr bnh.
Lo u.
Cu 7: Khi no bt u tit tr Hp? Bn ch nh pht no iu tr Hp?
Tr li: Nu c Hp th tit tr sau khi bng vt lot (xut huyt tiu ha n nh).
Trang: 6
Trng DDH Y Dc Cn Th
Khoa Dc
Cu 8: Lp k hoch iu tr bng thuc cho b
sau khi xut vin?
Tr li: Sau khi bnh nhn xut vin cn s
dng thuc iu tr nhng bnh c t trc ca
BN ng thi cng s dng thuc iu tr v phng
nga bin chng. C th s dng toa thuc sau:
1) Meloxicam 15mg
1 ln/ngy .
(Ung sau n)
2) Allopurinol 100mg
1 ln/ngy
(Ung sau n)
3) Gemfiprozil 600mg
2 ln/ngy.
(Ung bui sng, bui ti trc ng).
4) Omeprazole 20mg
1 ln/ngy.
(Ung vo bui sng trc n 30 pht)
5) Amlodipine 5mg
1 ln/ngy.
(Ung vo bui sng)
Lp Dc K37 Nhm B2 T 3
Cho thuc khong 2 tun sau cho BN ti khm, kim tra li cc ch s ha sinh, nu bnh thng th
ngng s dng st, chuyn sang b sung t thc phm: Rau xanh (ci bp, ci xanh, ci xoong), tri cy
(hnh nhn, me)
GVHD: Ts. Phm Thnh Sul
Trang: 7
Trng DDH Y Dc Cn Th
Khoa Dc
Lp Dc K37 Nhm B2 T 3
Cu 10: Li khuyn cho bnh nhn khi chun b xut vin ti u ha hiu qu iu tr v m bo
tun th tr liu?
Tr li: Sau khi xut vin, BN cn s dng thuc ng gi theo s hng dn ca thy thuc. ng thi
bnh nhn cng cn thay i li sng, kt hp vi ch n ung hp l v trnh nhng yu t nh
hng n sc khe. C th:
Trnh khi thuc l.
Hn ch cng thng, stress
Trnh thc n chua , cay, vitamin C, c ph
n ung u n, khng vi v.
Ngh ngi khi au nhiu, khi c bin chng.
Nn lm vic theo thi kha biu n nh.
Ung thuc ng gi, ng thi im.
Ngi nh h tr bnh nhn tun th iu tr: nhc BN ung thuc
Trnh s dng cc thuc NSAID, corticoid.
Trang: 8
Trng DDH Y Dc Cn Th
Khoa Dc
Lp Dc K37 Nhm B2 T 3
TI LIU THAM KHO
1) Trng i Hc Y H Ni (2012), Bnh Hc Ni Khoa Tp 2, NXB Y Hc H Ni.
2) Trng i Hc Y Dc Tp HCM - B Mn Ni (2012), iu Tr Hc Ni Khoa, NXB Y Hc chi
nhnh Tp H Ch Minh.
3) Trng i Hoc Y Dc Cn Th- B Mn Dc Lm Sng (2015), Gio trnh Dc Lm Sng II,
Cn Th.
4) WebMD Health Network Professional, http://www.medscape.com
5) Trn Phng Phng & Trn Tr My, http://www.dieutri.vn
Trang: 9