Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
Baburova) Relyativistskaya Kinematika I Geometrija
Baburova) Relyativistskaya Kinematika I Geometrija
. ..
RELATIVISTIC KINEMATICS
AND LOBACHEVSKI GEOMETRY
O. V. BABOUROVA
.., 2004
journal.issep.rssi.ru
1.
.
XX .
, ,
, .
,
,
. ,
,
. , , , ,
c,
,
V, c + V c V. , ,
,
,
(). ()
(). , ,
.
, ,
x' = x Vt,
y' = y,
z' = z,
. .
t ' = t.
77
x, y, z, t 1, x', y', z', t ' 2,
x V.
, 1
2, ,
[1]
x Vt
x' = ------------------,
2
V
1 ----2c
V
t ----x
2
c
t ' = ------------------.
2
V
1 ----2c
z' = z,
y' = y,
(1)
1898 . . , , 1887 .,
[2]. (1)
, .. ,
1905 .
[3].
2.
.
. 1905 . ,
x, y, z, ct,
2
s = ( x x0 ) + ( y y0 ) + ( z z0 ) c ( t t 0 ) ,
(2)
78
, s2 < 0; , s2 > 0;
( ) , s2 = 0. x,
y, z, ct, s2 = 0,
(x 0, y 0, z 0, ct0).
x0 = 0,
y0 = 0, z0 = 0, ct0 = 0, , (. 1): , ,
(
); , ,
( ); ,
, .
, ,
,
c = 2,998 108 /. , t0 = 0,
, . , t0 = 0,
,
.
,
, ,
ct
(0, 0, 0, 0)
y, z
x
. 1
, 8 , 2 , 2 0 0 4
, .
: , ,
, . , ( R )
: x2 + y2 (ct)2 = (iR )2, i .
, (. 2).
ct
, .
. , , ,
() , [4].
O
(. 3).
(x , y), x, y, z
:
x
x = --,
z
. 2
.
,
x2 + y2 + z2 (ct)2 = R 2.
(3)
,
.
y
y = --.
z
(4)
.
, , 2
2
2
x + y < R . (3),
. ,
, .
.
(x1 , y1 ,
z1) (x2 , y2 , z2) ,
3.
1826 . .. - , , .
.
,
[5],
iR, R -
O
. 3
. .
79
1
ch --- = --- ( x 1 x 2 + y 1 y 2 z 1 z 2 ).
R
R
(5)
r , [4]:
r = Rth --- .
R
(6)
, , ,
[5], [4]. , L
L ( ) = 2Rsh --- ,
R
2
( ) = 2R ch --- 1 .
R
(7)
. 1923 . .. .
.. [1].
.. [68].
, ,
dx
x ( t ) = ------ ,
dt
x,
x x:
x = cos ,
x V
-,
'x = ----------------xV
1 -------2
c
(8)
(9)
S = ( )R 2.
(11)
.
,
(3) .
4.
. ,
.
80
(12)
V
1 ----2c
'y, z = y, z ------------------.
xV
1 -------2
c
2
2
1
( V) ---- [ , V]
c2
' = ---------------------------------------------------,
V
1 ---------2
c
(10)
(10) .
(13)
(12), (13)
[1]
(8) (7) :
L(a ) L(b ) L(c)
----------- = ----------- = ----------- .
sin sin sin
a
cos = cos cos + sin sin sh --- .
R
= x + y + z .
1
2 (1)
.
, , ,
a, b, c,
a
b c
b c
ch --- = ch --- ch --- sh --- sh --- cos ,
R
R R
R R
dz
z ( t ) = -----.
dt
dy
y ( t ) = ------ ,
dt
(14)
[, ] V. (14)
,
2
V
V
V
c
2
(15)
, , ' = V.
, 1
+ d .
2
, 8 , 2 , 2 0 0 4
.
(14),
'
, V
u4
+ d , u
2
1
d ----2 [ , d ]
c
2
-.
d = --------------------------------------2 2
1
----2
c
2
(16)
(16)
.
, (16)
.
[9].
, .
,
u
x
1
u = ------------------,
2
1 ----2c
z
3
u = ------------------,
2
1 ----2c
y
2
u = ------------------,
2
1 ----2c
c
u = ------------------.
2
1 ----2c
0
u 2, u 3
u1
. 4
, , (5).
,
(4) (17), :
1
u
-----x = -----4 ,
c
u
u
-----y = -----4 ,
c
u
u
-----z = -----4 .
c
u
(19)
[68]. (6)
,
(. . 4):
--- = th ---- .
c
c
(17)
u .
(20)
(20) (16)
= { sin cos , sin sin , cos }
(18)
2
2
2
2
2
d s = d ---- + sh ---- ( d + sin d ).
c
c
, .
(15) (20):
'
'
---- = th -----,
c
c
--- = th ---- ,
c
c
. .
--- = th ---c
c
81
1
2 '
ch ----- = ---------------------- .
c
2 '
1 th ----c
Ek
,
1
Ek = mc ------------------ 1 ,
2
1
----2
c
2
'
ch ----- = ch ---- ch ---- sh ---- sh ---- cos .
c
c c
c c
(7), ,
, .
5.
.. [6, 7] ,
. 1 2 . m1 , m2 1, 2 ,
m .
p = p 1 + p 2,
(21)
p , p 1 p 2 . :
m
p = ------------------,
2
1 ----2c
m1 1
p 1 = ------------------,
2
1 ----2-1
c
m2 2
p 2 = ------------------.
2
1 ----2-2
c
(22)
82
, 1, 2 , , 1 , 2 .
, , = 0, p = 0, p 1 = p 2 .
, , = 0, , 1 2 , 1 2 ,
. 12 ,
(. 5), ,
3, (. 6)
1 = ------1 ,
c
2 = ------2 ,
c
1 2 = 1 + 2 = ---- .
c
(24)
p1 = p2 .
(23) m1L1 =
= m2L2 , L1 = L(1 /c), L2 = L(2 /c).
, , 1 .
, p L(/c) ,
, .
(22) (20).
[10],
c th ---p
c
L
---- = ------------------------- = c sh ---- = ------.
m
c
2
2
1 th ---c
Ek
1
2
----- = c ------------------------- 1 = c 2 ch ---- 1 = ------.
c
2
m
2
1 th --
c
(23)
1 = 0, p 1 = 0, p = p 2 . 12
, . 1 , 1 = 0, 2 ,
2 , . (24),
1
, 8 , 2 , 2 0 0 4
u4
L1
1
1 /c
/c
2 /c
u
1
u
2
0
. 7
u 2, u 3
u
a = 2 = ------2 ,
c
1
b = 1 = ------, c = 1 2 = ---- .
c
c
L(a) = L2 , L(b) = L1 ,
L(c) = L, (10)
. 5
L2
L1
1
/c
1 /c
2 /c
L2
L1
L
----------- = ----------- .
= ---------sin sin sin
2
(26)
, , , , . , (25)
(26), ( ):
sin = m1 ,
sin = m2 ,
sin ( ) = sin = m.
. 6
------1 , 2 c
12
---- (. 7). c
p = p2 . (23)
mL1 = m2L, L1 = L(1 /c), L = L(/c).
m1L1 = m2L2 mL1 =
= m2L,
L
L
L
-----2- = -----1- = ---- .
m1 m2 m
(27)
12 (9) ,
1 2
2
cos = 1 sin 1 --- ,
2
1 2
2
cos = 1 sin 1 --- ,
2
1
2
cos = cos ( ) = 1 + --- ( ) .
2
(28)
(25)
, 12
12 (. 8), ,
. (10),
. 8
. .
83
2
2
2
m = m1 + m2 + 2m1 m2 ch ---- .
c
(29)
, , (24) (20),
1 2 .
(11), 12
S = ( )c2. . (27)
= (m m1 m2).
:
m = m m1 m2 . S = mc2.
, , .
, ,
.
. + + = , .
.
..
. , ,
. ,
, .
- , .
,
.
,
, .
: , -
84
,
. ..
. ,
. ,
.
, , .
1. .. , . .:
. - .-. ., 1961.
2. . . .: ,
1987.
3. : . . .: , 1973.
4. .. . .: . - .-. ., 1956. . 2:
.
5. .. //
. 1996. 8. . 104109.
6. ..
// . . . 1973. . 4,
. 3. . 773810.
7. .. // 150 : : . . . , , 1976: .
. .: , 1977. . 146153.
8. ..
// . . . 1992.
. 23, . 5. . 11561191.
9. .. . .: ; . . .-. ., 1969 (-
. ; . 11).
10. .., .. . .: , 1986.
..
***
, - , , ,
. .
90 .
, 8 , 2 , 2 0 0 4