: PENCAHAYAAN

MODUL 1 : PENCAHAYAAN

Unit
1.1
PENCAHAYAAN

2.1
Pengenalan

Pencahayaan
1. Cahaya ialah satu bentuk tenaga sinaran dan dapat dihasilkan dengan
mengalirkan arus elektrik melalui filamen karbon, rod karbon atau tiub-tiub
yang berisi gas.
2. Faktor-faktor berikut perlu diambil kira sewaktu menentukan banyaknya
cahaya yang diperlukan oleh sesuatu tempat.
(a)
Jenis Lampu dan pemantulan
(b)
Sudut pemasangan lampu
(c)
Kedudukan lampu jauh / dekat
(d)
Warna / cat Lantai, dinding, siling
3. Rekabentuk dan skim pencahayaan yang baik, mestilah:
(a)
Dapat memberikan cahaya yang mencukupi
(b)
Tidak menyilaukan / memberikan bayang
(c)
Cahaya dapat disebarkan secara seimbang
(d)
Sesuai dengan kehendak tugasnya
(e)
Mempunyai jenis lampu yang betul
Pengenalan Jenis
Lampu
1. Lampu-lampu elektrik boleh dikenali dan dibezakan berdasarkan kepada
yang berikut:
(a)
Bentuk Mentol / Tiub
(b)
Jenis kemasan.
(c)
Warna cahaya.
(d)
Lumen / Watt.
(e)
Jenis Kepala.
2. Jenis- jenis lampu adalah seperti berikut:
Jenis- jenis
Lampu
Lampu Pijar

Lampu
Nyahcas

Lampu Berfilamen
Lampu pendarfluor
(gegelung)
Lampu wap raksa
Lampu berfilamen arka
Lampu wap sodium
Lampu berfilamen
karbon.
Lampu berfilamen
tungsten.
Lampu berfilamen
3. Diantara
faktor-faktor yang perlu diambil kira semasa membuat pemilihan jenis
bergas.
lampu, ialah:
(a)
Kemujaraban Fluks cahaya
(f)
Warna Lampu
(b)
Haba Lampu
(g) Kos penggunaan elektrik.
(c)
Saiz Lampu
(d)
Hayat Lampu

(e)

Kesan Getaran

JENIS- JENIS LAMPU ELEKTRIK

Lampu Pijar
Filamen
Alas Kaca
Mentol
kaca

Kendalian

Lampu yang mempunyai dawai filamen

tungsten halus yang disokong oleh kaca.
Terbahagi kepada dua jenis iaitu hampa gas dan
berisi gas.

Apabila tenaga elektrik dibekalkan, dawai filamen tungsten

yang halus akan mengeluarkan cahaya.
Kecerahan cahaya bergantung kepada suhu haba yang tinggi
dan bentuk filamen.

Lampu Nyahcas
1.
Lampu
1.Ballast
2.Pemul
3.Tiub lampu
4.Pemuat

pendarfluor
Binaan Lampu
Pendarfluor

Litar Pendawaian
Lampu Pendarflour

Lampu wap raksa bertekanan rendah.

Diperbuat daripada satu tiub kaca yang diselaputi pendarfluor
fosforus yang diisikan dengan wap raksa dan sedikit argon.
Kedua- dua hujung tiub diletakkan filamen.
Kendalian

Apabila tenaga elektrik dibekalkan, arus akan mengalir melalui

ballast, filament lampu F1, suis pemula filamen, filamen lampu
F2 dan kembali ke punca neutral.
Kedua- dua filamen akan panas dan hasilkan electron.
Electron akan bergerak melalui wap/gas pada kelajuan yang
tinggi dan bebaskan tenaga dalam bentuk sinaran ultraungu.
Keadaan ini akan menyebabkan salutan pendaflour menyala
dan hasilkan cahaya.

3.

Tiub Kuartza

Lampu

Wap Raksa

Binaan Lampu Wap

Raksa

Litar Lampu Wap

Raksa

Terdiri daripada 2 jenis iaitu :

a) tekanan rendah (lampu pendaflour)
b)tekanan tinggi (digunanakan dalam system pencahayaan
industri,

pusat komersial dan lampu jalanan atau halaman.

Kendalian

4.
Lampu
Wap Sodium

Apabila tenaga elektrik dibekalkan, proses nyahcas akan berlaku

di antara kedua- dua elektrod utama dan elektrod bantu.
Proses nyahcas ini akan memanaskan elektrod dan seterusnya
mengeluarkan cahaya biru kehijauan.
Tukup lampu jenis bayonet
Penutup Kaca Luaran
dari seramik

Litar Lampu Wap

Sodium

Binaan Lampu Wap

Sodium

Terdiri daripada 2 jenis iaitu :

a) tekanan rendah (berbentuk U dalam bekas kaca 2 lapisan)
b)tekanan tinggi
Balast digunakan pada lampu yang untuk menghasilkan voltan
yang lebih tinggi.
Mengeluarkan cahaya lampu berwarna putih.
Kendalian

Merujuk kepada Rajah Litar Lampu, satu autopengubah

disambungkan pada litar lampu wap sodium bertekanan rendah
untuk tingkatkan voltan.
Apabila tenaga elektrik dibekalkan, proses nyahcas akan
berlaku di antara bahan sodium dalam bentuk pepejal dengan
gas neon yang terdapat di dalamnya.
Cahaya lampu berwarna kekuningan akan terhasil.

Perbandingan Mutu
Lampu

Lampu Pijar
Biasa
Kelebihan
Kelemahan
1. Kecil ( padat )

1. Usia pendek.

2. Tidak perlu
pencekik

2. Kecekapan

3. Kawalan
cahaya yang

3.Kesan
pancaran

baik.
4. Lepasan warna
- baik
5. Boleh
dimalapkan.
5. Murah.

Rendah.

haba.

Lampu
Pendafluor
Kelebihan
Kelemahan
1. Kecekapan
tinggi
2. Cahaya
penyinaran
Sejuk
3. Kurang silauan
4. Tahan lebih
lama
(usia panjang )
5.Dapat memberi
banyak warna

1. Kos permulaan mahal

2. Menghasilkan kelippadam
3. Cahayanya
dipengaruhi
suhu sekeliling
4. Banyak gangguan /
jenis
kerosakkan
5. Menyebabkan faktor
kuasa rendah.