BLGESEL ALIMALAR:

AVRUPA BRL
Yrd. Do. Dr. Fatma Zeynep zkurt
fzozkurt@gelisim.edu.tr

BLGESEL ALIMALAR: AVRUPA BRL

1.Hafta: 30 Eyll

AVRUPA BTNLEMESNN TARHES

2.Hafta: 7 Ekim

BAYRAM TATL

3.Hafta: 14 Ekim

AVRUPA BTNLEMES KURAMLARI

4.Hafta: 21 Ekim

AB KURUMLARI VE KARAR ALMA YAPISI

5.Hafta: 28 Ekim

AB GENMELE POLTKASI

6.Hafta: 4 Kasm

EKONOMK VE PARASAL BRLK

7.Hafta: 11 Kasm

AVRO KRZ

8.Hafta: 18 Kasm

AB KOMUCULUK POLTKASI

9.Hafta: 25 Kasm

AB VE AVRUPALILAMA

10.Hafta:1-7 Aralk

GZ YARIYIL VZE SINAVLARI

11.Hafta: 9 Aralk

AB, DEMOKRATKLEME VE NSAN HAKLARI

12.Hafta: 16 Aralk

TRKYE-AB LKLERNN TARHSEL SREC

13 Hafta: 23 Aralk

KATILIM MZAKERELER

14.Hafta: 30 Aralk

KIBRIS SORUNU

15.Hafta: 6 Ocak

GENEL DEERLENDRME

16.Hafta: 19-25 Ocak

GZ YARIYIL FNALLER

AVRUPA BTNLEMES
KURAMLARI

AVRUPA BTNLEMESN KURAMLATIRMA

Kuramlatrmann

Devletler
Neden

amac

neden btnleme yoluna giderler?

devletler ulusal egemenlikten

vazgeip daha byk bir siyasal topluluun
ats altnda toplanrlar?

TEMEL KAVRAMLAR

Btnleme

Devletin kendi istei ile egemenliinden vazgemesi

Ortak karar alma srecinde birleme
Ortak g ve karlarn maksimize edilmesi
ok dzlemli, ok aktrl, ve ok boyutlu sre
Boyutlar

Hkmetlerarasclk

Politika, kurumsal, gvenlik, tutumsal, ekonomik

Hkmetler aras ibirlii ile karar alma sreci

Egemenlikten vazgeme sz konusu deil
Devlet kontrol

Supranasyonalizm

Ulusst ve bamsz karar alma

ye devletlere karar ve kurallar dayatma becerisi

AVRUPA BTNLEME SREC I

Dante (310 Monarchia) Avrupada savan nlenmesi iin

tek ynetim

Pierre Dubois (14. yzyl) ortak konseyin oluturulmas

William Penn (1693) Avrupann bar

Abbe de Saint Pierre (1713) Sonsuz Bar Projesi

Aydnlanma dnemi

Sanayi Devrimi (1760)

J.J. Rousseau uluslarst feodal birlik

Immanuel Kant Ebedi Bar zerine Felsefi Denemesi

AVRUPA BTNLEME SREC II

19. yzyln nemi

Ulus

devlet olgusunun yaygnlamas

1819da

Prusyada ticarete ilikin engellerin

kaldrlmas

1834de

Alman Devletleri Gmrk Birliinin

kurulmas

I.

Dnya Sava

1919da

Milletler Cemiyeti

1924de

Pan-Avrupa Hareketi

AVRUPA BTNLEME SREC III

II. Dnya Sava btnleme ihtiyacnn artmas

Avrupa ekonomisinin glenmesi

Avrupay g ve iddet yoluyla ele geirme

politikalarnn engellenmesi

SSCBnin yaylmac politikasnn engellenmesi

SSCB ve ABD arasnda nc bir gcn oluturulmas

Jean Monnetin Avrupada btnleme plan

Schuman Deklarasyonu

NEOFONSKYONALZM (NF) I

NF amalgam kuram
Fonksiyonalizm, federalizm, transaksiyonalizm
Fonksiyonalizm (ilevselcilik)
Sava ve bar sosyal ve ekonomik refah dzeyi
Uluslararas ticaret ibirlii uluslararas kurulular
fonksiyonel btnleme
Federalizm
Federal yapl bir devlet oluturma amac gden btnleme
sreci
Siyasi otoritenin ulusal dzlemden supranasyonel dzleme
tanmas
Transaksiyonalizm
Ulusal tesi deiim ve ilemler (iletiim, g, hizmetler vb.)
Sosyo-psikolojik rence, karlkl renme, zdeleme sreci

NEOFONSKYONALZM (NF) II

NF 1950-1960; Ernst B. Haas

6

Bat Avrupa lkesinin AKT altnda toplanarak

supranasyonel ibirliine ynelmeleri

Temel aratrma konusu

Ekonomik

ve siyasal btnleme ilikisi

Fonksiyonel bask sektrel ve sektrler aras
yaylma (spill-over) dinamii btnleme yeni
sistemler, amalar ve yararlar
Devlet d aktrlerin basks btnlemenin
gelimesi (siyasi sre)

NF YAYILMA ETKS (SPILL-OVER)

NF (AKT AET)

Fonksiyonel karlkl bamllk

Hkmetleraras ilk sektrel btnleme karar

Sektrler aras teknik basklar

kar gruplar zerinde dntrc etki

Daha fazla btnleme iin siyasi basknn artmas

Supranasyonel kurumlarn baskya destek vermesi

Hkmetleraras yeni btnleme karar!

HKMETLERARASI YAKLAIM (HA) I

HA 1960-1970; Stanley Hoffmann

Avrupa supranasyonel btnlemesinde yaanan
duraksama

Ulusalc duyarlk, ulusal karlar ve ulusalc korumaclk

Devletin rol ve kresel ortamn nemi

Hkmetlerin siyasi hesaplar > kar grubu basks

Avrupa konular Bakanlklarn yetki alan

ye devletler mzakere pozisyonlar

Devlet en gl aktr

Sadece hkmetlerin yasal egemenlie sahip olmas

Hkmetlerin tek ve dorudan seimle siyasal meruiyete sahip
olmas
Devlet d aktrlere kar devlet zerklii ve gcnn nemi

HKMETLERARASI YAKLAIM (HA) II

sel ve dsal faktrlerin nemi

Kresel ortam ve bu ortamdan kaynaklanan dsal
basklar

Devletler btnleme srecinde gl aktrler

Ulusal karlar btnlemenin ierii ve hznn
kontrol edilmesi

NF btnlemeyi ilerleten ve srdrebilir klan isel dinamiklerin

reddi

NF uluslararas aktrlerin rolnn reddi

Ulusal karlarn uyumas Yksek Politika ve

Alak Politika ayrmnn belirleyicilii

Yksek Politika ulusal diplomasi ve strateji kararlar (-)

Alak Politika teknik ve fonksiyonel (+)

NF btnleme ekonomik alandan siyasi alana derinleen

srecin reddi

BYK TARTIMA

Avrupa Btnlemesi kuramlatrmas

1960 neofonksiyonalist ve hkmetleraras yaklam
Neofonksiyonalist yaklam
Supranasyonel btnleme
Fonksiyonalizm, federalizm ve transaksiyonalizm
Hkmetleraras yaklam
Devlet kontrolnde ibirlii
Liberal ve realist paradigmann sava sonras Avrupa
ortamna uyarlanm versiyonu
AB ve kurumlar ile ye devletler arasndaki ilikinin nitelii
devletler karsnda blgesel kurumlarn rol ve etkileri

BTNLEME SREC VE KURAMLAR

1952 AKT

1957 AET + EURATOM

iki devletin kmr ve elik sektrnn iletilmesi,

kurulacak bamsz bir otoriteye devredilmesi

daha derin ekonomik entegrasyon giriimleri ve

uluslarst karar alma mekanizmasnn gelitirilmesi

1958 Ortak Pazar

GR+FR+IT+BENELUX arasnda kmr, demir ve elik

rnleri ticaretine konan kotalarn kaldrlmas; dier
lkelere gmrk tarifelerinin uygulanmas; ortak tarm
politikas ve igc dolamna ve ulatrma sektrne
ilikin politikalarn gelitirilmesi; ekonomik kalknma iin
ortak kurumlarn oluturulmas

BTNLEME SREC VE KURAMLAR

1961-1962 Fouchet Plan I ve II

Siyasi birliin kurularak ortak bir d ve savunma

politikas gelitirilmesi; kurulacak birliin
hkmetleraras karakterde olmas; kararlarn oy birlii
ile alnmas

ibirlii var ancak btnleme yok

1962-1969 Fransann ngilterenin yeliini veto

etmesi

1965 Bo Sandalye Krizi

Ortak Pazar Topluluk Metodu Avrupa i pazarnn
oluturulmas; gei dneminin ardndan yetkilerin
ulusst kurumlara aktarlmas

de

Gaulle ortak karar oylamasnn yrrlkten kaldrlmasn

reddetmesi; Fransa ile dierleri arasndaki ilikilerin kopmas;
Fransann 7 ay topluluk kurulularnda yer almay reddetmesi

BTNLEME SREC VE KURAMLAR

1966 Lksemburg uzlas

ye devletlerin hayati ulusal kar olarak grdkleri

kararlar veto etmelerine olanak salayan bir uzla;
yksek ve alak politika alanlarnn tmnn hayati
ulusal kar olarak grlmesi

ye Devletlerin (zellikle Fransa) egemenlik yetkilerini

devretmeye hazr olmamas; ATnin hkmetleraras bir
rgte dntrlme ihtimali (ulusal kar tanmlamalar ve
veto yetkileri)

1967 Fzyon Antlamas

AKT + AET + EURATOM ynetim organlarnn tek bir

at altnda toplanmas

AKT Yksek Otoritesi + AET + EURATOM Komisyonlar =

tek bir Avrupa Topluluklar Komisyonu
AKT + AET + EURATOM Konseyleri = tek bir Konsey
Avrupa Topluluklar isminin kullanlmas

BTNLEME SREC VE KURAMLAR

1968 Gmrk Birlii

Gmrk tarifelerinin ve kotalarn kaldrlmas; blge ii

ticaretin serbestletirilmesi; da kar bir ortak gmrk
tarifesinin (OGT) uygulanmas

1970ler

Vietnam sava; Bretton Woods uluslararas para sisteminin

kmesi; petrol krizleri

1979 Avrupa Parlamentosu Seimleri

OGT ekonomik birlemenin en nemli aamas

ilk ve dorudan seimler

1986 AT (Avrupa Tek Senedi)

1970lerde sekteye urayan ekonomik btnlemenin tekrar

canlandrlmas; i pazara ynelik dzenlemeler; Ortak
Pazarn 1992ye kadar tamamlanmas iin siyasi ve hukuki
dayanaklarn oluturulmas

BTNLEME SREC VE KURAMLAR

1992 - AB

Ekonomik ve parasal birlie gei; mal, hizmet, kii ve

sermayenin serbest dolam; tek para biriminin
kullanlmas; ortak para politikalarnn uygulanmas;
ekonomik ve mali politikalarn yaknlatrlmas
hedefleri

1999 Avrupa Merkez Bankas

ye

Devletlerin para politikas alanndaki yetkileri

AMBye devretmesi; Schengen Anlamas

hkmetleraras ibirliinden ulusst bir kurulua yetki

devri