SHTRESA E OZONIT

Ozoni sht nje shtres e domosdoshme .

Ozoni eshte nje shtrese qe mbulon planetin
tone dhe parandalon rrezet ultravjollc t
drits s Diellit t deprtojn n siprfaqen
e Toks. Jeta n Tok do t ishte pothuajse e
pamundur nga efekti shkatrrues i ktyre
rrezeve. Dmtimi i shtress s Ozonit ndikon
n jetn n Tok . Atomi i oksigjenit n
natyr shfaqet n dy forma t ndryshme
,njra sht oksigjeni i zakonshm "O2" dhe
molekula tjetr "O3" prej tre atomeve t

FAKTE LIDHUR ME OZONIN

1839 Ozoni u zbulua nga C. F. Schnbein gjate observimit
te shkarkesave elektrike.
1850 U arrit ne konkluzionin qe ozoni eshte nje prej
perberesve te atmosferes.
1880 Eksperimentet e kryera treguan qe ozoni ka aftesi te
madhe absorbuese te rrezatimit ultraviolet .
1913 U deshmua qe pjesa me madhe e ozonit ne atmosfere
ndodhet ne stratosfere.
Ne vitin 1974 James Lovelock zbuloi pranine e CFC- ve ne
atmosfere ne te gjithe gjeresine gjeografike
Sherwood Rowland dhe te Mario Molina , zbuluan
mekanizmin e proesit te konsumit te shtreses se ozonit.
Ata u vleresuan me mimin Nobel per kimine si dhe mimin
e ozonit nga UNEP

ollimi
i
Shtreses
Se
Ozonit

Ne vitin 1985 shkencetaret zbuluan per here te pare se ne

Antarktide ishte shfaqur vrima e ozonit.
Ozoni eshte gaz veanerisht ndjeshem ndaj
komponimeve natyrore qe permbajne: hidrogjen ,azot
,klor, gje qe on ne shkaterrimin e tij.
Hollimi i shtreses se ozonit eshte shkaktuar nga disa
substanca kimike si : Freoni , Metil Bromiti , CFC , gazet qe
dalin nga djegia e karburantit te makinave etj.
do molekule CFC shkaterron mijera molekula ozon .

Ne foto mund
te dallohet
vrima e
ozonit ne
Antartide.

Ruajtja e
Ozonit

M 1994 Asambleja e
Prgjithshme e Kombeve t
Bashkuara vendosi 16 shtatorin
si Ditn Ndrkombtare t
Mbrojtjes s Shtress s Ozonit,
e cila kujton datn e nnshkrimit,
n 1987, t Protokollit n
Montreal mbi substancat q e
hollojn shtresn e Ozonit.
Si rezultat i masave t marra nga
Protokollit i Montrealit,
prqendrimi i substancave
holluese t ozonit ka filluar t
ulet dhe hollimi i shtress s
ozonit po vjen duke u paksuar.
Pa Protokollin dhe marrveshjet e
lidhura, substancat q ndikojn
n hollimin e Ozonit n
atmosfer mund t ishin rritur
dhjetfish deri n vitin 2050.

Ilustrim : Shtresa e Ozonit

Pse Duhet Ta Mbrojme

Shtresen e Ozonit

Hollimi i shtreses se ozonit sjell shtimin e rrezatimit

ultraviolet
Per do rritje te konsumit te ozonit me 1% kemi nje rritje me
mbi 2 % te ekspozimit kundrejt rrezatimit ultraviolet.
Rrezatimi i shtuar ultraviolet shkakton :
Efekte ne shendetin e njeriut:
Rritje te kancerit te lekures, perde ne sy dhe Dobesim te
sistemit imunitar
Kanceri i Lekures
Rritja e rrezatimit UV-B ndikon ne tre tipe te kancerit te
lekures qe prek qeniet njerezore: Basal, Squamous dhe
Malignat Melanoma . Dy te parat jane me te perhapurit
dhe ka prekur rreth gjysem milion njerez ne SH.B.A

Dorezoi : Rei Musabelli

Pranoi : Prof. Meritan