Вы находитесь на странице: 1из 5
UU CHU NGHIA M. ENIN VA TU TUGNG HO CHi MINH BUGC NGOAT CACH MANG Vé PHUONG PHAP CUA C. MAC VA PH. ANGGHEN TRONG KINH Té CHINH TRI HOC rong bai diém sdch “Céc Mac. Gép phan phé phén khoa kinh t chinh tri”, Ph. Angghen viét: “Ching t6i coi viée xay dung duoc c4i phuong phdp ding lam co so cho sy phé phan ciia Mac d6i véi khoa kinh t€ chinh tri 1 mot thanh qua c6 ¥ nghia vi tt di kém so véi quan diém duy vat co ban”, Cho nén viéc lam sdng té tinh quy luat cia sy hinh thanh va ban chat cha phuong phdp dé c6 mot ¥ nghia rat quan trong dé hiéu duoc nhimg phat kién mdi ma Mic va Angghen da dem dén cho kinh t€ chinh tri hoc. Trong thdi gian 1am bién tap vién “Bao Song Ranh”, Méc dua ra vin dé chimg minh ban chat cia c4c hién tong va di duoc thira nhan rong rai. Khi xem xét ban chat nhan thie cia con ngudi va céc hinh thitc biéu hién cia né vé mat ly luan dudi dang triét hoc, Mac di tdi két Ivan ring: “Triét hoc khéng treo lo Itmg & ngoai thé ciing nhu bd 6c khong t6n tai ben © Vien Kinh té, Hoe vién Chinh tri - Hanh chinh quéc gia H6 Chi Minh, LY LUAN CHINH TR} 4 = 2009 TS NGUYEN VAN HAU® ngoai con ngudi, mac di 6c khong nim & trong da day”. Tu tuéng vé tinh ché dinh vat chat dy cila triét hoc 14 co sé dé nhan thiic lai toan bO chit nghia duy vat trong xa hi hoc. Khi nghién ctu triét hoc phép quyén cia Héghen, Mac da nhin thay 6 Héghen su mau thudn gitta phuong phdp va hé thong. Trén co sé phan tich triét hoc phdp quyén vé mau thudn gitta “xa hi chinh tri” va “xa hoi cong dan”, Mac di dén két luan rang, chinh “x4 hdi cong dan” voi nhimg méi lién hé vat chat cén thiét dang t6n tai bén trong né 1a ban chat khdéch quan cia ca “xa hoi chinh tri” va “xa hoi cong dan”, déng thdi Jam r ban chat vat chat cha céc méi quan hé x h6i duéi hinh thtic ché do sé hiu tw nhan. Luan diém d6 da duge hinh thanh mét cach r6 rang trong bai bao Vé van dé Do Thdi, trong 46 Ong da chi ra ring, “xa ‘hOi chinh tri” chi 18 hinh thite duge tach ra va doc lap tuong d6i v6i x4 hoi cong dan, vi “nha nuée chinh tri hoan chinh 1A déi song loi ciia con ngudi, d6i lap vi ddi sing vat 3 chat cha nd. Tat c& moi tién dé ca doi séng ich ky nay v4n tiép tuc t6n tai bén ngoai pham vi nha nudc, trong x4 hoi cong dan, cu thé 1a véi tu céch nhimg thuéc tinh cha x hdi cng dan”. Luan diém trén da dap tan tir bén trong toan bd triét hoc ph4p quyén cha Héghen, vi hod ra 1 khong phai tinh théin tuyét 46i, ma JA nhimg méi li¢n he hién thuc cia “xd hOi cong dan” méi 1a chi thé. Tir luan diém 46, Méc ket lun ring, dé cdi bién ddi sOng ton gido hay ddi song chinh tri cia nhan dan thi cn phai cai bién ddi sOng vat chat cla ho. Theo V.I. Lénin, tw tudng nay cia chi nghia duy vat trong xa di hoc 14 mot ty tudng thién tai. Méc da nfm ving kinh té chinh tri hoc tu san thong qua viéc ké thita n6é mot cach 6 phé phan. Khi tom tat quyén séch Nhiing nguyén 19 cia kink t€ chink tri hoc cla G. Min, Méc da chi rd nhiing thiéu sét va thanh tuu cia né. Trude hét Mac chi ra tinh chat trira tuong chung cia kinh té chinh tri hoc tu san, vi n6 “mac mot sai lam Ia néu ra mot quy JuAt trim tugng ma khong tinh dén sy thay déi va su thuéng xuyén bi loai bd cia quy luat d6, chi nhd thé ma nd duge thue hién””, Mac di diéu 46 cho phép kinh t€ chinh tri hoc tw sin phat trién tigp tuc tién dé cha minh vé lao dong véi tu céch 1a nguén g6c duy nhat cia cia cdi, déng thoi bat toan bé tién trinh phan tich tuan thé tién 4é nay, cho nén nha kinh t& chinh tri hoc “gia dinh rang cdi ma anh ta mu6n suy ra, tc Ia méi quan hé tat nhién gitta hai cai, chang han nhw giita sy phan cong lao dong va su trao déi, 1A da duge cho truée duéi hinh thitc su kien, su bién’™. Xuat phét tir d6, Mac xem xét lai mét cach cé phé phén nhiing luan cif, luan diém cia kinh té chinh tri hoc tu san. Trude hét diéu d6 thé hién 6 4 vide phan tich tién té. Tin t@ tao nén ban chat céc m6i quan hé cha x4 hdi hién dai. Méc nhan thay su vat chat hod nhiing m6i quan hé cia céc c4 nhan trong tién té. Ban chat cia tién, theo Ong, thé hién & chd, trong tién, “cdi da bi tha hod & day va tro thanh thudc tinh cla vat thé vat chat & ngoai con ngudi, thudc tinh cha tién té, 1 hoat dong trung gian ho&c sy van déng trung gian, 1A c4i hanh vi cla con ngudi, hanh vi x4 hOi ma ket qua a céc san phdm cla con ngudi hoan bi cho nhau. Tha hod chinh hoat dong trung gian d6, con ngudi gid day chi c6 thé hanh dong nhu 1a da dénh mat minh, 1a con ngudi phi nhan hoa; ban than viéc dat céc su vat vao méi quan hé véi nhau, viéc con ngudi van dung ching a tré thanh viéc van dung mot ban chat nao d6 6 bén ngoai con ngudi va ben tren con ngudi. Thay vi ban than con ngudi lam trung gian d6i véi con ngudi, su cé mat cha vat trung gian xa la d6 din dén ché con ngudi coi ¥ chi cia bin than minh, hoat dong cia minh, quan hé cia minh vi nhing ngudi khac 14 mét luc lugng déc lap vi con ngudi va v6i nhing ngudi khéc™®. V6i viée phan tich cdc pham tra hang hod, gid trj va tién t@, Méc thay ring hinh thi gid trj cia san phdm lao dong [a hinh théi tru tugng nhat, déng thdi 1a hinh théi phé bién nhét cia phuong thifc san xudt tu ban chi nghia. Gid tri 1a biéu hien quan he sin xudt xd hdi cla con ngudi va tro nén d6i lap v6i hoat dong cia ho. Trong hang hod chia dung mam méng cia quan hé san xudt tu ban chit nghiia, vi vay viéc phan tich két c4u kinh té cha chi nghia tu ban duge bat dau tir phan tich hang hod. Diéu d6 sau nay da cho phép Mac vuot qua duge nhiing thigu s6t trong ly Iuan gid tri - lao dong ca kinh té chinh tri hoc nr san va chi ra hinh LY LUAN CHINH TRI 4 - 2009 thifc tha hod cha céc mi quan hé xa hdi thong qua trao déi hang hod, tir dé lam 15 ban chat cua hinh thie tha hod dé 6 chinh x4 hoi va céc quan hé cia né. Quan diém cha Mac vé van dé nay, ngay tir dau da hdc can ban véi phuong phép cila kinh té chinh tri hoc tu san vé phuong phép lich sit cu thé: “Chting toi sé khong theo guong nha kinh t€ chinh tri hoc 14 ké khi mu6n gidi thich mét cdi gi dé thi lai chuyén vé trang thai nguyén thuy do anh ta bia ra. Trang thdi nguyén thuy nhu vay khong giai thich duge gi hét. Vien dén trang th4i nguyen thuy, nha kinh té chinh tri hoc chi déy vin dé tr lai chén xa xam mo mit”. Trong Lai bat chia Quyén I b6 Tu ban, Mac viét: “Phuong phap bien ching ciia t6i khong nhiing khdc phuong ph4p cia Héghen vé co bin, ma cdn 46i lap han vi phuong phép ay nita. Déi véi Héghen, qué tinh cia tw duy - ma Ong ta tham chi cdn bién thanh mot chii thé doc lap dudi cdi tén goi ¥ niém - chinh 1a vi thin s4ng tao ra hién thuc, va hién thc nay chang qua chi 1a biéu hién ben ngoai cia tu duy ma thoi. Déi véi toi ¥ niém chang qua chi 1a vat chat duoc dem chuyén vio trong dau 6c con ngudi va duge cai bién di & trong do”. Khi phan tich quan hé lao dong trong x4 hi tu san, Mac cho rang, ban chat cua quan hé lao d6ng thé hién & quan hé cia céng nhan 46i véi san xudt, nhung trong nhing diéu kién cla chit nghia tu ban, ban chat cila céc quan hé lao dong lai dién ra su dao ngugc chi thé va khdch thé cia san xudt. Khong mét cé nhan cu thé nao trong diéu kién chi nghia tw ban lai xuat hién thanh chi thé cha quan hé san xudt, ma chinh hinh thie tha hod quan he x4 hOi cua con ngudi chuyén hod thanh chi thé. Chinh né bude cde cé nhan phai khéch thé hod minh trong cdc hinh thitc hoat dong s6ng cia LY LUAN CHINH TRI 4 - 2009 minh. © day “ban than dai s6ng sin xudt hod ra chi la m6t phuong tién dé sinh s6ng”™”, cdn chi thé dich thuc cia san xuat Ia tu ban, cdc nha tu ban chi la hién than - “nhan céch hod” - ca tu bin vA ngudi cong nhan tat yéu phai phy thudc vao ty ban. Méc nhin thay ban chét khéch quan cia chi nghia tu ban nhu 1a mot x4 hi dua trén su théng tri cla lao dong qué khit d6i véi lao dong s6ng, mét x4 hdi, ma ban chat cba né 1 phai lam tang chinh lao dong vat hod cia con ngudi va lam ting gid ti. Két luan d6 cho phép Mac di dén m6t két luan nita la, su phét trién cia chi nghia tu ban tat yéu din dén xuat hién mau thudn d6i khéng, dén su phi dinh n6 va xuat hién “chi nghia cng san v6i tinh c4ch Ia su xod bé mot cach tich cye ché 46 tr hiu - su tw tha hod 4y cita con ngudi - va do d6 véi tinh c4ch 1a sy chiém hitu mét céch thuc sy ban chit con ngudi béi con ngudi vA vi con ngudi; do dé véi tinh cach 1a viéc con ngudi hoan toan quay tré lai chinh minh véi tinh c4ch 1a con ngudi x4 hdi, nghia 1a cé tinh cht ngudi - su quay tré lai nay dién ra mot cach c6 ¥ thitc va c6 giit lai uit c& su phong phé cia su phat trién truée d6. Chi nghia cong san nhu vay, véi tinh céch 1a chit nghia tu nhién hoan bi, = chi nghia nhan dao, véi tinh céch Ia chi nghia nhan dao hoan bi, = chi nghia tu nhién; n6 IA su gidi quyét thyc sy mau thudn giita con ngudi va ty nhién, gitta con ngudi va con ngudi, IA sur gidi quyét thuc su cudc tranh chap giia tén tai va ban chat, gitta sy ddi tugng hod va su khang dinh, gitfa ty do va tat yéu, gitta c& thé va lai", Nhing két luan d6 chi cé thé c6 co so hién thuc thong qua phan tich su van dong cila tat c& cdc yéu 16 cdu thanh phuong thitc san xuat tu ban chi nghia, va diéu dé da 5 duge Méc thuc hién trong 66 Tw ban. O day, Méc da hinh thanh nhimg luan diém cia minh vé pham tra sé hitu tu nhan tu ban chi nghia v6i tu cach 14 mét hé thong quan hé san xudt va dua ra cdc nguyén téc phan tich hé théng 46. Trong bé Tu bin, Mac lu6n phan tich mau thudn gifta luc Iugng san xuat va quan hé san xuat. Lic dau, & mot giai doan phat trién nhat dinh cia luc juong san xuat, mau thudn con tim ra cach gidi quyét cla né, tic 14 su van dong cia né vin con nim trong giéi han cia quan he d6. Nhu Héghen néi: “Mau thudn dan t6i su tién len”, Nhung vé sau, su van dong bi kiém ché lai, va chi c6 thé c6 mét I6i thoat Ia phé VG, tic Ham cdch mang x hoi. D6 1a giai doan phat trién cao, tot cing cla sé hitu w nhan, vi 6 day mau thudn tw nhién giifa lao dong va diéu kién tén tai cha nd tro nén gay gat, bién thanh nhimg lve luong trai ngugc, xung dot lan nhau. Truéc dé, su phan tich tuong tu nhu vay cén dugc Mac va Angghen trinh bay trong Hé tw tong Dic. Trong téc phim nay, nhimg luan diém chung nhat va phuong phdp luan lam co 86 truc tiép cho nghién ctu kinh té chinh tri hoc cia Mac da duge hinh thanh vé co ban. Mac coi Hé tu nréng Ditc a can thiét dé chudn bi cho cong ching tiép can véi quan diém cia ong “trong linh vuc chinh tri kinh té hoc, quan diém y truc tiép d6i lap minh véi khoa hoc Date timg tén tai truéc 46", G day, Mac da dua ra luan diém vé tinh hang dau (wu tién) cla san xuat vat chat, vai trd quyét dinh cia quan hé san xuat trong két cau xa hdi, luan diém nay da tr thanh co sé cho toan bé hiéu biét duy vat vé lich st, “phai xuat phat tir chinh ngay sy san xudt vat chat ra ddi sOng truc tiép dé xem xét qué trinh hién thuc cla sin xuat va hiéu hinh thtic 6 giao ti¢p gan lién véi phuong thife sin xudt ay va do phuong thitc sin xuat dy s4n sinh ra - tic 1a x4 hoi cong dan G nhiing giai doan khéc nhau cia né - 1a co sé cla toan bé lich si... Khdc véi quan niém duy tam sit, quan ni¢m dé vé lich sit khong di tim mot pham tri nao dé trong méi thdi dai, ma né luon luén dig trén miéng dat hién thuc cia lich sit; né khong can ctt vio wr tudng dé gidi thich thue tién, n6 gidi thich su hinh thanh cia tu tuéng can cit vao thuc wién vat chat. Sau nay Lénin cing da timg nhdn manh rang, linh hén cia phuong phap cia Mac Ia & ché, phai phan tich cu thé mot tinh hinh cu thé, “phai thau triet cdi chan ly khong thé ch6i cai duge 1a ngudi macxit phai chi trong dén cudc sOng sinh dong, dén nhiing sy that chinh xdc cia hién thuc, ch khéng nén tiép tuc bam lay cai ly luan ngay hom qua, I¥ luan nay cling nh moi ly luan, bat qué chi vach ra duge nét can ban, nét chung, chi tién gan t6i chd nam duge tinh chat phic tap clia cudc song ma thoi”. Dé 1a co sé cia phuong phép Iwan dé nghién cifu kinh té, vi né xac dinh ré tinh chat cla phép bién chtmg lich sit noi chung. Con néu cho rang “nhimg pham tra logich 1a thuc thé cla moi su vat thi ngwdi ta cling dé dang tudng rang c4i cong thic logich cia su van déng 1a phuong phép tuyét déi, mot phuong phdp kh6ng nhiing gidi thich moi sy vat, ma cén bao ham cA su van dong cia sy vat nia", thi day 1a su lap lai nhimg sai lim chit yéu cla Héghen va tat yéu dan téi cé lap nhan thite thanh muc dich ty than, “d6 1a cdi phuong phdp tuyét d6i” ma Héghen da ndéi nhu sau: “Phuong phap la stic manh tuyét déi, duy nhat, toi cao, v6 cing tan, khong m6t vat nao cé thé cudng lai néi; dé IA xu thé cia ly tinh di LY LUAN CHINH TRI 4 - 2009 dén ché nhan thifc ban than minh 6 trong moi su vat™'®, Nhung theo Mac, trong hién thuc “phuong thttc san xuat, nhimg quan hé trong d6 cdc luc lugng san xuat phat trién, déu khong phai 1a nhing quy luat vinh ci, ma chiing thich tmg vdi mot trinh dé nhat dinh cha con ngudi va cha nhimng luc lugng san xuat cila con ngudi, va bat ky su thay déi nao trong luc lugng san xuat cia con ngudi déu tat phai din dén mot su thay déi trong nhimg quan hé san xuat cia con ngudi™". Nhu vay, trong linh vuc cdc hién tugng lich str - x hoi, phuong phdp cia chi nghia duy vat bien chimg mang hinh thiic 1a phuong phap cia chi nghia duy vat lich sir va di duge Mac va Angghen ép dung thanh cng trong cdc téc phim kinh té chinh tri cha minh. D6 ciing chinh la bude ngoat céch mang vé phuong phdp ma hai Ong da tao ra trong kinh té chinh tri. Ngay nay, nhitng phuong phap dé khong nhimg vn con gift nguyen gid tri, ma con gitip nang cao duge tinh sang tao trong qua trinh phan tich hién thyc khach quan. Thyc tién cho thay, viéc quan triét cdc nguyén tac cha chi nghia duy vat bién ching va chi nghia duy vat lich sir lu6n lu6n 1 sy dam bao cé tinh chat quyét dinh cho thanh cong cla tt ca cdc cong trinh nghién ctu vé két cdu kinh té - xa hoi. (1) C. Mac va Ph. Angghen: Todn tdp, 1.13, NXB Chinh tri quéc gia, Ha NOi, 1993, 1.614. (2),3) Sdd, t.1, tr.156, 536. (4),(5),(6),(7),(9),(10) Sdd, t.42, tr.30-31, 128, 31-32, 128, 136, 167. (8) Sdd, 1.23, tr.35. (11) Sdd, 0.27, 7.651. (12) Sdd, 1.3, 1.54, (13) V.L. Lenin: Todn tdp, 1.31, NXB Tién bO, Matxcova, 1981, tr.162-163, (14),(15),(16) ©. Mac va Ph. Angghen: Toan tdp, t.4, NXB Chinh tri quéc gia, Ha Noi, 1993, tr.184, 184, 201-202. LY LUAN CHINH TRI 4 - 2009 NANG CAO CHAT LUGNG DAO TAO NGHE,... (Tiép theo trang 50) voi ngudi lao dong va thuc hién tét Vige gido duc tu tudng, chinh tr, ¥ thie giai c4p cho céng nhan. Nha nuéc cin s6m x4y dyng, ban hanh Ludt Dinh céng, nhim dép tmg kip théi nhu cau diéu chinh va quan ly hoat dong dinh céng cia ngudi lao d9ng - mt dang hoat dng dang tro thanh van dé bite xtc hién nay va anh huéng khéng nhé dén tim tu, tinh cam cfing nhu tu tuéng chinh tr ndi chung cia ngudi lao dong. - Day manh thye hién c6 hiéu qua cude van ddng hoe tp va lim theo tim guong dao dic Hd Chi Minh trong cdc doanh nghiép va trong cong nhan. Cép uy, t chite dang, cae doan thé chinh tri - x8 hi cn tich cue chi dOng tién hanh cé hiéu qua cugc van dong nay. Can chi y hon dén ur tuong, viée lam cua H6 Chi Minh 461 v6i céng nhén, t6 chite hoc tap, quan triét nhimg diéu dé va timg bude thu hién trong doanh nghiép. Can so két dinh ky cudc van dong nay, dong vién moi cong nhan tham gia, va trrée hét, cin bd, dang vién phai guong mau thyc hién. (1),2),G) DCSVN: Van kign Hoi nghi lén thit sdu Ban Chap hanh Trung wong khéa X, NXB Chinh tri quéc gia, Ha N6i 2008, 11.45-46, 49-50, 54.

Вам также может понравиться