Grown: ros Tworzenie uzu h beeposredni Ww ustach jest tn i prawie niemo rym praktycznie wsrystkie modele torium metod odwzorowania neg 0 tkanek miekkic iwleglyel. System 1 adnego Kikutow zgbowych Pojedyncaych opracowanych porwala na odvwzorowanie niezbednysh szzee6 iprackazanie ich do laboratorium Model robocry stanowi replike praygotowanych zxbaw, obszaréw obrzezy i innych caeéci luku z¢bo- Wego. Model, bedgey dokladna repro gotowanego 2gha, jest wykonany 2 odpows twardego materialu, 0 wystarczajace} dokladnosei | ‘odwzorowania (awykle ulepszony twardy BPS #Y Mica lab metal (rye. 17.1) Doldadnosé modelu roboczego i modeli dla poe dyncaych zgb6w zalezy od dokladnoset i staranrose: | wycisku, Model nie moze odwzorouywac wigkszej produkcia przy produkt P jednio GE:71 01020162 Rozdziat 17 Wykonywanie modeli dzelonych 4 455 yc. 17.1. Syston mada eboszyen#vyinewany hun bo ‘wy A. Mode ober. 8, Poszzogdne uty gbowe€. Fhut2ybowy ye eoksyows( ih! uaa dt Haley—loutiat 7 Slovenia. Wiascvie wymoddowana matryca pow sam ksi pry syice jak rab “a dentystycany jest dostepny w pigciu rodza- typ Ido V): gips wyciskowy, sips mode 1Bips twardy, gips twardy 0 wysokie| wytrzy. ‘oraz gips twardy o zwickszone} wytrzy- rozszerzalnosci. Komponenty gipsu sq che dentycone. Reakcja wiazania jest spowodo- jeniem wodorotlenku siarczanu wapnia, 0, ° *H,0 + 1 '/, H.0 ->Cas0, + 2 dorotlenek produkuje si¢ preez podgrzanie edorotlenku w kontrolowanych warunkach, ‘gwany uwapnieniem). Réznice miedzy po- nymi typami gipsu dentystycanego wynikajg z wapnienia. Ulepszone wlasciwosci fizy. u modelowego, kt6re czynia go w pewnych bardzie} polecanym od gipsu twardego nikaja 2 faktu, Ze na jego zmiesza irczajgco plynnej mieszanki mnie} wo! mieszan’ oduktéw gipsowych jest dale prey mics mechanicznym w warun: mi osiaga sic lepsze rezultaty. Nawet po 15 h takiego mieszania nastepuje redukcja po- iprzy jednoczesnym zwickszeniu wytrzy- Nowo odlane modele powinny byé pozo- tna co najmniej 30 minut, ale najlepsze re- wymaga 45 do 50 mi wody, 1 valemosci od producer. Tooretyeic ssc th cia to 186 Tyo gis m edna wiascinossit 58 \Wikonywanie model drelonych zultaty os i i Tiny tla si dopiero po godine, chot exten chant Zadowalajgce odtwornenie icvgélow powiers- ni porwalaia gipy typu IV i V. Zgodnie 2e specyfi- kacia ADA numer 19! motna pray ich pomoey od tworryé szczegély ragdu 20 um w wymiarze linio- wym. Jednak nie wszystkie rodzaje gipsu modelowe- £0 sq kompatybilne z materialami wyciskowymi”; Jcdeli ujawni sig slabe odwzorowanie powierzchni, nalezy wybra¢ alternatywny produkt. Nicktore techniki (np. przygotowanie modelu do 2dublowania) wymagaja zamoczenia gipsu w wo- duie. Jednak choé wydaie si¢ on nierozpuszczalny \ wodzie, gips wolno rozpada sig szezeg6ly powie- ‘zchni modelu ulegaja zniszczeniu. Jeéeli zwildenie jest niezbedne, powinno sig wykonywaé te czynnosé w wodzie nasycone} papka gipsowa i tylko do Osiagnigcia wymaganego stopnia zawilgotnienia. Najwicksza wada gipsu jest relatywnie niska od- pornos na scieranie. Proby preezwycigienia te) trudnosci polegaly glownie na zastosowaniu tzw. sutwardzaczy gipsu”. Choé materialy te (krzemion- ka koloidalna) tak naprawde majg maly wplyw na «wardoS gipsu, poprawiaja one znacznie jego odpo- nosé na Scieranie (niektore nawet 0 100%).* Ich uuiyciu towarzyszy nieznacane zwiekszenie rovsze- rzalnosci wigzania, ale prawdopodobnie nie ma to zmaczenia klinicanego. Alternatywaym sposobem postepowania jest zaimpregnowanie powierzchni modelu Zywica 0 ni- skiej lepkosc, taka jak 2ywica cyjanoakrylowa. Jak jué wezeSnie} wspomniano, metoda ta najlepie| po- prawia odpornosé na Scieranie. Prey nakladaniu zy- wicy nalezy jednak uwaa¢, aby jej warstwa nie miala grubosci mogace} wplyngé na dokladnosé modelu.* Obecnie trwaja starania nad ulepszeniem twardego gipsu modelowego. Jednym ze sposob6w jest doda- wanie do gips6w dentystycenych srodkéw uiywa- nych w przemysle (np. przy produkeji cementu).’ In- nna metoda to zastosowanie mieszanki gumy arabskiej i wodorotlenku wapnia.” Gipsy wamacaniane zywica, takie jak ResinRock’” o duzej wytrzymalosci i niskie} rozszerzalnosci, sa bardzo popularne, nadaja sig szcregilnie na modele pray wykonywaniu wzu- pelnief opartych na implantach (patrz rozdzial 13). Dostepne sa jeszcze inne, nawet bardziej wytrzy- mate, materialy, m.in. Zywica i modele pokrywane elektrolityeznic. 00g gipsutwardego— 30 do 35 mi, 100g gpsu modlowego 20 siometrycora(dostosowana analyze) lost wody riezbedna rodelowy ma wiaSciwoSci tzycene odpowiednie do cakowicie zaleine od zachowania wlasciwego stosunkuGE:7L OL0c'01 62 cena oraz kurczenie sig podczas polimeryzaci Dostepne sq rownie? zywice epoksydowe do pro- dukcji precyzyinych modeli, choc migdzy wyrobami poszezegélnych producentéw wystepuje ogromne zrdénicowanie.'° Wartosé kurczenia sig iywie pod czas polimeryzacji jest praktycznie réwna wartosci rozszerzania gipsu, a ponadto przy nowszych 2ywi- ‘cach" oraz éywicach poliuretanowych"* nie stanowi to jué takicgo problema. Ze wapélezesnych syste- méw zywie uiytych 2 mas poliwinylosiloksanowa moéna wykonywaé modele calych tukdw zebowych 2 takg sama dokladnoscig w wymiarach jak w przy> padku uéycia tradyeyjnego twardego wego.'? Ogélnie odwzorowanie szczeg6t6w jest na- wet lepsze w przypadku zywicy'*, a protezy osadzo- ne na modelach 2 mas zywicznych beda lepie| dopa- sowane nif te osadzone na modelach gipsowych.'* Nicktore materialy wyciskowe (polisulfidy lub hy- drokoloidy) nie sa kompatybilne 2 zywica, Jednak za stosowanie silikonu i polieteru daje dobre rezultaty. Materialy utwardzane elektroltycznie Pokrywanie elektrolityczne jest, poza stosowaniem Zywiey, innym sposobem na uniknigcie problemu slabej odpornosci gipsu na Scieranie. Te technike"® stosuje sie juz od wielu lat i polega ona na pokryciu vwycisku warstwa czystego srebra lub miedzi. Na po: wierzchnie przeznaczone do pokrycia naklada sie naj- pierw dobrze sproszkowane stebro lub grafit, dzigki zemu przewodza one prad, a nastepnie calosé wyci- sku umieszcza sie w roztworze elektrolitycenym, Podczas zanurzenia nastepuje ,osadzenie” czystego metalu, wspomaganego gipsem twardym typu IV lub zywica, Cho€ nakladanie elektrolityczne stosuje sig ju od dluészego czasu, pewne problemy zwigeane z ta tech- nika nadal pozostaly bez rozwigzania. Czesto wyste- puja zaburzenia 0 zr6énicowane) intensywnosci, dla- + ESPE America, In.: Noristown, Pa ** SDS Kerr: Orange, Calif riyciem roztwor6w elektro} gn ‘powoli, W Pessoa. vobrebie metal spowoduja pow mera w ODES nao css oman j warstwy meralu (zwykle ase tags, aby zanurzcnic yp" Jest wmiany wymiarow wycisku. Jednak Hronany model pokrywany elektro) pps tak dokladny jak model z ewardey oF Nie wsuyie mterialywrsowe io pokrywania w tejtechnice. Masy polin..* ede ah hydrofiiny caraker ch ae Ma ulegaja anieksztalceniom, pr2ez co nic.) Ge dokladnie pokrVe popraee eansrzeneW ro.) re elekroltysny. Z “as liner tar pokrye srebrem, natomiast pokryice prem ma istotna wade — WYMAgA 2astosowania 1, worn cyjanku, co zmusza operatora do zachowsn, Greregolnych srodkow ostroanosci ze wreleda n, silng toksycznosé tej substancji. Materialy elastyczne Blastyezne materialy przeznaczone do wykonyys, nia modeli sq podobne do cigzkich silikonowych i polieterowych materialow wyciskowych (pam rozdzial 14) i udywa sig ich rownied. do wykonjws nia uzupelnien czasowych””*" oraz kompozytowych uzupelnieh typu naklad (onlay) i wklad (inlay) wy. konanych technika posrednia."*> Zalety materialéw clastycanych w poréwnaniu z twardym gipsem to syb- sze wiazanie i latwoS¢ wyjmowania uzupelnienia czaso- vege lub uzupelnienia typu inlay. Wybierajge ma rialy na model elastyczny nalesy upewnié sig co do Kompatybilnosci kombinacji materialu wyciskowego i substangji przeznac a model, co zapevni do bre odwzorowanie chni. Pewne badanie wy- kazalo, ze najlepsz »wanie osiaga sig, taczac material na mode n F’ oraz material wyci- skowy Extrude @ Kryteria doboru Wybor konkretnego systemu modelu roboczeg0 oraz modeli pojedynezych zebéw zaledy od kilka czynnikéw 1. Material musi pozwalaé na wykonanie modelt © doktadnych wymiarach, powinien rownit? 4, byéwytrzymaly i odporny'na scieranie. Powinien byé larwy do dzielenia i praycinanid Pr2y pomocy standardowych urzadzesi ilGE:7l OL0C 0162 Rye. 17.6. ede) paz mowane kuty abn weak systemu syftw Pindex 720) méw modeli z ruchomymi elementami zaleiy od dokladnego wykonania procedury tak, aby modele indywidualnych 2gbow mozna bez trudu wyjaé 2 podstawy i umiescié z powrotem na miejscu. Nie dawne badania®® wykazaly poréwnywalny stopiei dokladnosci czterech system6w modeli z ruchomy mi elementami, cho¢ Pindex wykazywal najmniejszq ruchomosé pionowg indywidualnych modeli kiku tow zeb6w, natomiast mosigéne sztyfty powodo- citi w okolicy wnym osadzeniu, waly najmniejsza niezgodnos w zm praydzigslowe| przy ich p Indywidualne modele robocze z Kikutami 2gb6w. Mo- del roboczy z indywidualnymi kikutami zgbéw, zwany akie Lechnikg wielokrornego odlewu, ma ze wrgledu na pewne zalety przewage nad systemem z wyimowanymi kikutami oraz sztyftami pozycyjny- mi, Podstawowa jego zaleta jest prostota. Ponadto jest nieco dokladniejszy.”” Jezeli wycisk oceni sig ja- ko satysfakcjonujacy , wlewa sig gips twardy typu IV lub V, ale tylko do obszaru oszlifowanych zebow Gdy gips awiaie, oddziela si¢ go. Druga warstwa wypelnia sig juz caly luk zebowy (czasami drupie| warstwy uzywa sie do uformowania dodatkowego zestawu indywidualnych kikutéw zebowych , a mo. del otraymuje sig z treecie} warstwy). Pierwsza, naj- bardriej dokladna warstwe, przycina sig tak, aby po- hus Rye. 17.7. Neprawidoweustawierie stow wean raebowego. Kut ede sya sig zDowrirchrig pros Jelego za (ina praerywena) wstaly kikuty zebow z uchwytem o wystarc Uhugosci (podobnym do korzenia zeba [ry Model kompletnego luku zgbowego (dru stwe) montuje sig w artykulatorze. Matryc ajpierw na modelach kik skowa modeluje si¢ zgbowych powstalych z pierwszej warstwy, a nas si signa model umieszczony w artyk nosi sig nie pr te, aby poprawié kszta wodu oraz. ,anato 2 rozdzial 18). N ig matrycg 2 Kikuta w kontaktach zwarciowych stepnie ponownie spr Exbowyiat co umotl ‘owanie na obraeia a przed zataopienier niotrwale Zaleta te} metc e model robocey maga minim: ia. Poniewaz odva rowanie tkan| pozostaje nienan szone, moi >s6b uksztaltowanis uzupelnies. J bocze 7 indywidu nnymi kikuta pujgce wady 1. Preeni > fragmentaryca ksz modelu roboczeg0 0 kikut zebi iaé trudnosci 2. Obsadzeni calego tuku2 bowego me matyczne, poniew drugi odlev 20 material W nnego mate ciskow © moze mieé minimalnie wigks2e WP miary niz pierwszy. Z wzgledu czasami lezy delikatnie op: ‘ waé gipsowy model pre Nprowadzeniem ksztaltki i oceng zwarcia - Technika ta moze byé zastosowana tylko wp Padku wycisku wykonanego 2 materialOw 28! Py elastomerdw (jezeli uzywa sie odwracalnys mas hydrokoloidowych, naleiy wykonaé 4” wyciski), iRye. 17.8.4 sk 8. Iyake, w keorc kow Lyike w ey nastepuj rorbiera sig ly2ke nue sie nacigcia howy odpowie zkikutami moz nigj umiescié 1 fake, 2e wielko: artykulacje mode W systemie DVA o« PQ adel Zeiser Diqui Dental Products: Wappingers Fal, NY. VA Inc: Corona Cali Girbach Dental GmbH: Pforzheim, Germany ti 461 tla oraz plytki podstawy, kt kujge mozliwose wy Zale deli roboczye di zalet kaade stkie preedstaw technika d Tech a wosku oraz nakladania porcelany. Jed nic je koniecenose wiycia zadzeorae nie waa Se tkanck mighlie do preparaci (co wlatwi roteza FPD nie moze y zebowe 2 gipsa 7 mag, co utrudnia po N jest pierwszy odlew 2 wycis ‘ne jest ponowne do- i woskowej wedlug pier- atopieniem jej zajac tym sa. ; P technika ta mi porcelano- zeie od st Z tych wagledow wielu cchnikéw dentyst : d dzi, Ze warto po- swigci€ d wyk nych kikuréw 2¢9E:7L 0L02'01 62VL O102'01 62 yc, 17.10. Sys ny ny).E. Wianie wicisk F, 6. Zia + WrhonyvanieRye. 17.11.4 9E:71 O1L02'01 62 wiBye 47.14.00. pen Usbow. Za pastosowa Wad) ych i kiku IS © Jechnik | ie powinn QD. 4 zcuegolnie by uniknaé p “ a i had annie ak ni 4 i. a "pawierzchniowo cpyena lub, w peaypadias wrt Kiss he ii opracowa = Ss Fe Whip Mix Corporation: Lovisvile, Kyi) oO os So I) oS = oS > = wo oO cugit 3+ _Postepowaieaboratontne yc. 17.14. Miszaniprétriowe insu twardegtypulV ADA. A, Aby provi vystarcz pred kk do wea, Wskatnik powinion ust sew zlesi od ips tardy do wo. C. Remi regres gud 27 wa réniowy nie jest zablokowany, &pompe dia prawdl® © do kolo 70 mmig (27, cali) B. Naleiy w misce miesania de . Podtacavé wat pirowy iwagoyé mescyi, EP rab 00 rg oo ne waciwoSci materi, F. Wibrowat mast iaanity (igi uprzejmosci: Whip Mx Copa" oczekae, a wskainik dodSy Hleabeclayin Kgtem Sa wie najtrudniciee a iilarwiaig pobrania w 2N akrywowane pow Ine” pr pierws. $0 WyPElnicnia ovlifowany yeisku mozna w ponad obrecia wo! . iiltle wiyte sostaly porcdvne hey glowka k gipsen (eve 8, Na obsea 9% Pozostawss 10. Sprawdev inolacia, wyglad srodkiem 20 delu i preytreymywala setytey satyftiw. Jedeli jedinak Pechereyk pow trea tworey sic ablidaja sig d wie warsw powiewz (soca) sstanve Uy tego mateooh AD.AS. Niewtascinatecbnka napebians weishy gasem Pe pomieey diame War allaniom podstawy wycisku duchy es dpowiedn yw ho Iyaki wye Odgrod y dokladnie odizolowad ewentu 0S ode Pay Me 7 pte ty bone Rye. 17.16. Wiewane nay gosowey do yest Abyanpabiee aie wn pow naley 2024 Bark mae RSG Gewide aces9E:71 OL02'01 62Mode rob0cz0 modole dingnos, Dokladnose wyk Jestbardrie) istorne dla model rsh lagnostycenych. Choe modes Mostarcay’ niezbednych inion Ipperamocowane perfekey ja, Ahagorew ale peers lew utes hae tial 2). To pozwala uwidocene ne? (Patt dw Auichwy niesbednych do diner te twighszonym wymiar cj dokonuje si Arial 2). Zamknigci m (pate iika doprowadsi,jcicli uiyty seven ee Woduje nawer uiycie dynamicenego hukueent go." Choé w preyp. 8 Sw prey kie bledy nie maj i nia k ri agin istotne dla modeli rob, poniewai st ‘nie doktadnos sstanie pr yn ion tore zostaly yk Gi ToIylko motliwe, modele robocze powinny ty widlowe}_ wysokose a, y maksy nally orale ewarciowym niepraygotowamvehr chan niedynamicenego ws Y wego. Probe wakainika stosunk oor bear age prace Weinbe : vskadnik o gr bosi 3 mm é niezgo od prawdziw (Ceesty bla) Dodatkows preeciw legly mode! pow n em ¢ iewai wicks Re porwoli na elu, co 2 kolei o koniecenosé dopasow POiniejszeg0 w czasie preymiark Praeksztalc Mv Decyzie 0 2 elacji zwarciowych w pace {ap. doprow do pokrycia sig zwarcia cen Rego z maksymalnyr "warciowym) P dejmuje si w fazie plan dial 3). W trakcie lec dzialania prowad: Micjgcego uzgbienia Ksetaita (patrz rozdzial 6) i z iang przedn 475, yc. 17.25. Mode obocey un ony w ety. B.Aty nego) prowadzenia przed przygotowaniem z¢ba pod Podczas planowania leczenia nalezy postawié na acjenta wystepuiejakas w raéna patol mogla powstaé 2 powodu nie prawidlowego swarcia? Nal nig: potencjalne i plyngce z dostosowania zwarcia, biorac pod wa arcia, poszerzonych sz seb szonego napigcia migéniowe Nal ied zada¢ pytanie: ezy dla pacjenta ko- st : Klugi? Jezeli tak, moina do- 6 atrz rozdzial 6), a nastepnie nie zgba pod proteze N SE do wysokosi chnik. Zaleznosé te ywicy samopolime ye wne materialy to: sdnim nosniku (np. wniejsze elastomery.(polieterowe lub-poliwi Wekaéniki te sq optymalne, je i odwzorowy} 27). Jeéeli uzd, nalezy je bedaie ostroinie usunge. W pi moiliwe prawidlowe osadzenie modelu, a péénie} zupelnienie bedzie zbyt wysokie.ye. 17.26. ed. Ke sive. 17.27. Pry Saint) cco ° Te iin rdw preypad tc BS So Seeemwie kontakty Wiel przypadkach wykonuie “aslane, krore jest dostosowane de genta kontakesw 2warciowye SPuje niezgodnosé migdzy 2a" Imaksymalnym Kontaktem zwarciowy™. smniejgcych u Pe ralnym Zwykle ciem ce atwo moie dojsé do sig polautomatycznie. Po podczas zamykania usckodzenia. twardeg: artykulatoraZE:7L 01020162 yc. 17.284. Wsiaink migdeewersony adpowitigcy racy ocr ony pole psvinosicsanowepe Wek Prawdopodobnie najpraktyceniejseym rozwiqza- niiem jest montowanie modelu roboczego w artyku- latorze w pozycji migdzyguzkowej, prey uéyciu ma lego. waka 2 migdzyzwarcioweyo (ap. poliwi nylosiloksanow 10), polozonego migdzy preparacia 2gba.a praeciwleglym lukiem zebowym (rye. 17.28), ‘momencie jego praymierzania, sprawdza si¢-u pacjenta kontakty w awarciu centralnym, aby upewnié sig, 4 uzupel- neni jest dostosowane do istniejacego zwarcia. Nie moga wystapic Zadne przedwezesne kontakty nowe go uzupelnienia. Kontakty w zwarciu centralnym mogq oznaczaé pojawienie sig nowych przesckd zwarciowych oraz zwigkszenie niezgodnosei migdzy Po przygotowaniy uzupelnienia, zwarciem centralnym i maksymalnym zaguzkows niem, a.co za tym idzie ~ nowe problem. Dlatego niezbedne jest takie dostosowanie uzupelnienia, aby uumodliwié ruch zamykajacy szczek naturalny dap cjenta oraz zapewnic dobre praejcie migdzy pozyejg ~2warcia centralnego i maksymalnego zaguzkowanis Weryfikacja montazu Niezbedne jest sprawdzenie dokladnosci zamon- towania modelu w artykulatorze preed rozpocy * Teledyne Water Pik: Fort Calis, Colo Rye. 17.28, Prygotonige ue yin, lity dodanie 2G malsyalngo zag. ‘iu catainyn uta pa (sz). B.Poaycia mk ciem laburatoryjne ‘niej zlozonych protez kontakty awarciowe (odpowiedni do t artykulacyiny), Uzytecen zwarciowy (patrz to; bardziej zlozonych procedia 8 wskaénik zwarciowy, ktér 2 pierwszym za pomoca tech lego jak Veri perio oepowiednce asowane 6 pane 0), total or sya zopcka29.10.2010 14: