11

J Jl

. .

.-.
1

. . .

., 14.

1891.

JO OX * * *

1.
, - , - ,
nocoie 1. , ,
, , , , ,
1.
, , , : ,
,
, , ,

,
.
, , .
, , 1
.
1, (Heimchen,
deutsch-lateinisches Woerterbuch. 4-te Aufl., bearbeitet von Dr A. Draeger, Leipzig 1883),
, , . , *)

) . ? 4 (
).

IV
1 . , ,
,
, .
.
, ,
, , , . , .
15.000
, * ', , ,
^ , .
, , , , .
, , , : 1)
, ^
1, " ^ ,
, . ,
. ,
, , (. );
2) pyccKie * ^

) -1, , ,
,
.
^

^,
, ' .
.-,
1891 .

. .

 ,
.

ablativus.
abstrc
abstraction.

accusativus.
. . inf.. . . accusativus cum inflnitivo.
act
activum.
adj
adiectivum.
Adv., adv. . . . . adverbium.
alqs
aliquis.
alcis
alicuius.
alcui.
alicui.
alqm, alqam.. . aliquem, aliquam.
alqo, alqa. . . . aliquo, aliqua.
alqd
aliquid.
alqos
aliquos.

.
Caes
Caesar.
. . . .
Cic
Cicero.

.
comp
comparativus.
concr
concretum.
conj
coniunctivus.
Curt
Curtius.
dat
dativus.

.
f.
femininum.
fut
futurum.
gen
genetivus.
gen. obiect. . . genetivus obiectivus.
gerund
gerundium.
gerundiv. . . . gerundivum.

.
., at. . Horatius.
imperat
imperativus.
imperf.
imperfectum.
indecl. . . . . . indeclinabile.
indie
indicativus.
inf.
infmitivus.
interj
interiectio.
intrans
verbum intransitivum.
. .. . . .
Liv
Livius.
m
masculinum.

neutrum.

Hapi4ie.
Nep
. Nepos.

nom
nominativas.

.
oppos
oppositum.

.
., Ovid. . . . Ovidius.
partie
participium.
pass
passivum.

.
perf.
perfectum.
person
personale.
pi.
pluralis.
jPlin. ep
Plinii epistulae.
plusqp
plusquamperfectum.

.
poss
possessivum.

.
praes
praesens.

.
. . . . .

.
. . . . .

pronomen.
Prop
Propertius.
Quintil
Quintilianus.
relat
relativum.
Sail
Sallustius.
scl
scilicet ( = . . .).
sing
singularis.

.
.

subst
sup., superl.

t. t
Tac
Terent
trans
Ver g
. .

.
substantivum.
. superlatiTus.
.
terminus technicus ( ).
Tacitus.
Terentius.
verbum transitivum.
Yergilius.
. . . .
.

.
. . .

VI
f. . . , , ,

-

, ,
. . , .

. , , . . 1> ;
, ,
(, , -

, . .).
,

, .

4 , . .
,

,
, , ,

,
, . .

, . ., ,
(,
Caes., Nep-, Liv.). ,

, ,
(f),
-

, 1
,
, , .

.
.:

4
8
11
25
32
32
34
33
48
64
72
78
99
100

107
108

2
2
1
1
1
2
1
1
1
2
1
1
1
1
1
2
1
2
2
1
1
1
2
2
2
2
1
2
1
1
2
2

116
125
128
141
142
146
147

156
158
160
161
167

181
184
192
203
210
220
236
237
239
325
337

1
1
1
1
1
1
2
1
2
1
2

auctonem
15
20desistre
dispurare
8
24 25 Tes-pertinus
fortuna
19
quae
18
digntitatem
37
30

propesse
1
e
16
13
vectigalia
22 23 -
cedentis
10
2 3
-
prosedui
14
relictis
31
vnetorum
1

22 sibi
11
secessiti
6
9

32 33 di-spensator
dandus
18
scientia,
29
collustrata
17

16

gravis armaturae
4
.
10

11
ben eflci
6
benei
5
33
sperans
16 17 anim-advertere
13
nepioib
22 alcui in alqm
redimere
8
Ttaib orp.
25
loc-o
9
et hominis
6
reliquae
28

11
natnrae;

:
auctionem
desistere
disputare
ye-spertinus
fortuna,
aquae
dignitatem

prodesse

vectigalia,
-
cedentibus
-
prosequi
relictis
ventorum

sibi,
secessit,

dis-pensator
claudus
scientia
( ) collustrata

gravis armatura
..
,
beneficii
bene
sperans . . inf.
ani-madvertere
1
alcui, in alqm
redimire
TMb orp.,
loco
est hominis
reliquiae

naturae

.
(, } . sed,
; .
, . .
.
, , , ; , ,
,
de , sed de sapiente quaeritur. a t ( item, , hoc pueri
ast), , 1
possunt, viri non possunt ( non item);
, haec morum vitia sunt, non senectutis. 2) a
, (, )
, ,= ,
., . Alexander
, ; at
Tyrum oppugnavit; quam cum capere non
, at enim ( ), posset ( =
at vero ( ),
, quam = sed earn).
(
) - . ah!
. > , primnm agmen; primi agminis co er um
hortes, prima signa; -,.,
. agmen antecedere; . sed;
primns eqnes ho sed digressio,
stium agminis erat. . .
. . , auguralis; . .
,
; . litnus. angur;
, autem ( . ,
- auguratus.
, , () mensis Sextilis; mensis
) ,
Augustus.
sed, , = , . ; . te{ . )
mere, temere fortuito (facere, agere alqd).
, 11 liber quem alqs de vita sua
scripsit. . . , , quam brevi tempore quot et
1) auctoritas ( 1
quanti potae, qui autem oratores exstite); . , . 2) runt. at q u i (
, MHEHie ,
)
fides; auctoritas; . auctor, ,
,
. . alqo auctore uti.
= , , ;
. genet, scriptoris
(, ).
scriptorum; . libros scribere, conscri, () . ; a) et
bere, scribere; .
{) non, et () non potius, ( () ad scribendum se con) ferre. =,
, , quasi mali tantummodo in
. . . , urbe, non per totam Jtaliam sunt; b) nee
.
(neque),
!
aha! sicine? (-?); !
, ! atat hoc illud est!
Hie ,
, , aetas tantum- () achtes.
modo quaestui neque luxuriae flnem fecerat procurator; - procurare alcis negotia.
( , . -
. ); habet amatores imitatores agnus.
{ , () - . ().
, . .); opera forensis; causarum actio;
. , patrocinium.
actor ( , causae, causaruni
, 1) ); ( , ,
, >
) causidicus;
, . Caesar
patronus causae,
concilium dimittit, Liscum retinet ( .
tronus ( ); advocatus
); , ( = patro
nus causae); cognitor (1
, .
), procurator ( Tobis licet, licet Uli ( );
); - ad causas
, , dicendas accedere; forum attingere;
.

-11 .

1.

darum,tertiarum partium; Ole qui est prima- causas agere, dicere; versari
rum etc. partium; 1, esse in foro; causis dicendis operam dare;
1
( . ) causam dicere pro alqo,
de alqa re; - (") de- ludius. artifex scaenica.
1 ) ^ ^, . 1 2, ferre causam ad patronum;
; , 1 cru- () patronum alcui constituere.
delitas, avaritia; , . 1 res Clemens liberalisque. 2)
, , .
actus. 3)= lex, scitum ( praefectus classis classi; dux
1); decretum (); pi.
praeiectusque classis; praetor navalis; qui
acta. orum; litterae publicae; libelli (classi praeest; . - prae ); instrumentum litis (, flcere alqm classi; 'praeponere alqm navibus;
); monumenta
- classi praeesse, praepositum
esse. praetorius; . - (rerum in magistratru gestarum).
navis praetoria, insigne navis pristis.
praetoriae. summa imperil , . .
maritimi; praefectura rei maritimae, praefec- obstetrix.
tura classis.
. .
() epistulam inscribere . .
(alcui). 1) inscriptio no- inversus, immutatus, oratione immutata expositus, narratus; translaminis; . epistula
tas (verba, appellatio); allegoricus (.);
ita inscripta erat. 2) = . narratio continuam translationem
Hie litterae commendaticiae HIE litterae quicontinens; . verum
bus gratiae aguntur, quibus alqd (a rege) peorationis immutatae involucris tectum. Adv.
titur, libellus supplex (
allegorice. continua translatio
).
(Cic. or. 27, 94); inversio, allegoria (Quint.).
1) . infernus. 2) . = , terribilis, atrox; a . - *arbores directe ordine consitae (
); ambulatio directo arborum
(.) supplicia, quae impii apud inferos
ordine instructa ( ).
perferunt; (.) acerbissimi cruciatus.
sedes sceleratorum HIE impiorum apud infe- *adamas.
ros; loca inferna (. ., ara; altaria, ium; arula; inferi, . apud inferos; .
, . statuere, condere aram,
().
deo facere aram;
aram tenentem iurare;
, . ala.
alqm altaribus admotum iure 1) litterarum formae
iurando adigere.
notae; litterarum
ordo. 2) . in litteram litteras digestus; litterarum ordine dispositus;
prima discentium puerorum;
- , alqd per
-. prima elementa discere;
litterarum ordinem explicare.
a-Ks prima elementa alcui tradere.
litterarum ordo; falphabetum; litte ciconia/
rarum ordine (alqd disponere).
( ,
) Academicus philo- aviditas (alcis rei); . . avidus (alcis rei). .
sophus, Academica sectae philosophus;
. Adv. avide.
pi. Academici; = *academiae sodalis. ruber, purpureus. 4 rubescere.
Academicus. 1 = Academia (. Amazon; . = ,
, ;
mulier virgo bellicosa,
1 ).
animosa fortis; virago.
cantu vocis sociata ner- horreum (, );
vorum concordia; 4 . . granarium.
ad tibicinem canere. amethystus, hyacinthus.
adesse alcui; . inpi vocem fldibus , . .
iungere.
rerum ante actarum praeteritarum oblivio, ^ oblivio
, . ,
(. ., , , , .
. ,
funambulus );
pronuntiatum; certa stabilisque sen lex, ne quis ante actarum,rerum
tentia; dictum, YOX.
, - accusetur neve multetur; lex oblivionis; (nrie) venia, impunitas, incolumitas,
>1 = 1 histrio; . omnium rerum dictorum factorum artifex scaenicus, actor;
que oblivio; . omnm memoriam
!, actor comicus, tragicus;
discordiarum oblivione sempiterna delere
comoedus, tragoedus; ., ,
( . ); alcui veniam
, actor primarum, secun-

.
impunitatem dare, alqm veni et incolumitate donare; , . omnium factorum dictorumque ante actarum rerum yeniam et oblivionem in perpetuum sancire.
( ) amuletum; ( )
remedium corpori collo annexum.
arma, orum; armatura.
amphitheatralis. Adv. in
formam amphitheatri; amphitheatri modo
instar. amphitheatrum;
. -, alqd velut
amphitheatri efficit speciem.
explicare et enodare; explicare et explanare; rem quasi in sua membra
discernere. explicao; explicatio
et enodatio; expositio.
similis, eiusdem generis; . similitudine qaadam legis utendum est; . >1
similitudo; acKie similitudines. Adv.
similiter, similitudine. proportio; paratio, collatio; similitudo.
legitimo imperio, legibus rens;
legibus carere, sine legibus esse. 1
nimia effrenata, infinita (multitudinis)
licentia; perturbatio omnium rerum (rei publicae); leges nullae, iudicia nulla (Hiej; . licentia Sullani temporis; libido (); CTB . in re publica
nee leges ullae sunt nee iudicia nee omnino
simulacrum aliquod ac vestigium civitatis;
omnia divina humanaque iura permiscentur;
axiro,
non ii nemini, sed non semper uni parre voluerunt.
* peccatum, in temporis ratione
admissum; . *labi in temporis
ratione, * non servare ordinem temporum.

anglus (y . ); -

. . nihil potest illo

fieri mitius; ! mea anima! mea vita!
mea voluptas! . integerrimus, ab omni labe purus (, ).
dictum factum memorabile;
= narratiuncula; . fabula, fabella;
(bon-mot) facete belle, lepide, festive dictum, dictum.
. .

sine nomine, sine auctore

.
; non nominatus; .
sine auctore versus; . mina incrtis auctoribus vulgata; .
litterae sine nomine scriptae. Adv. sine nomine, sine auctore, celato nomine, incerto auctore; . liber sine nomine
auctoris editus emissus.
rerum antiquarum Studiosus; -

1.

* veteran librorum
comptor et venditor.
1 . .
qui conversis inter se pedibus
stant contra siti; antipodes;
qui adversi nobis adversis
yestigiis stant contra nostra vestigia, quos
VOCant.
(. ) contrarium, oppositio; antithesis; verba relata
contrarie.
priscus, antiquus, vetustus.
, 1 . , .
. .
appellatio ( a. tribunorum); provocatio (ad populum); an.
appellare (
tribunos a praetore); provocare (ad populum); ,
- magistratus sine provocatione.
malum medicum.
summa gloria.
defensio.
apostolus (. .) 1 apostolicus . gen. apostolorum; *ab apostolis traditus.
. .
eibi cupiditas aviditas; = fames; libenter cenare,
( ) libenter cibum sumere;
. alcui eibi cupiditas non est,
() cibum fastidire; .
( ) eibi cupiditatem excitare; . famem ambulando excitare obsonare.
mensis Aprilis Aprilis.
' Aprilis.
* officina medicamentorum.
pharmacopola.
. >
curriculum ();
circus (ny. 1); palaestra (
); ( ) stadium; descendere in certamen,
in dimicationem.
,, . , .
1) . comprehendere, in
custodiam dare, tradere, in vincula conicere,
vinculis custodiae mandare alqm. 2 ) =
. 2.
1) custodia; . custodia libra;
, custodia
teneri, retineri, asservari;
. . ;
. custodia emittere alqm. 2) .
. retinere alqd (naves); oeeuare;
deprehendere.
qui optimatium Studiosus
est, qui optimatium causam agit; quod ad optimatium Imperium pertinet (
, );
. genet, optimatium, nobilium, principum civitatis; . optimates, boni
cives, optimi; . civitas quae a

principibus tenetur optimatium arbitrio

regitur; res publica in qua omnis potestas
summa rerum penes optimates est; res
publica quae est penes principes; optimatium
civitas; . paucorum et
principum administratio; . ea imperii forma, qua vis omnis penes
primores civitatis est. 1)
. .
2) . . optimatium fautor; qui optimatium
causam agit; nobilitatis fautor, studiosus;
optimates, boni cives, optimi
( . ); nobiles, nobilitas
( ); principes (); potentiores cives (
).
arithmetica, orum; arithmetica,
ae. arithmeticus; ( ) doctor arithmeticoruin. 1 arithmeticus.
1 . .
arcus; fornix.
laqueus.
. .
maccus; sannio; scurra.
. .
1 . .

faromaticus. odores.
armamentarium; officina armorum
( opymie); navale,
navalia, . pi. ( ).
societas; sodalitas; collegium, corpus.
ApTepia arteria.
. gen. artificis, artificum, artis artium. artifex.
psaiterium. psaltria. Ap psaltes.
verbum obsoletum.
1) *antiquitatis rerum antiquarum scientia. 2) -
, , ^ *archaeologia; *archaeologiae doctrina Studium,
scientia. antiquitatis investigator; antiquitatis studiosus qui in antiquitatis studiis versatur; archaeologiae
antiquae artis studiosus.
1) , 1 tabularium. 2) = tabulae
publicae, acta publica acta; memoria pubiica.
architectns.
architectural
epistylium.
1 archiepiscopus.
ascta.
agmen novissimum extremum;
novissimi; .,

$ gmen claudere cogre.

(^) asp is, vipera.

attribuere alcui pecuniam; perscribere alcui pecuniam ().
. .
astrologia, mathematica,ae.AcTpo-

!
astrologue; mathematicus. ME astrologia; () astronomia; cognitio
astrorum. astrologus,. ()
astronomus; caeli siderumque spectator; ( ) qui siderum cursus
motus numeris persequitur.
, . , .
atnleta.
circumiectus circumfusus
terrae qui est terrae proximus; cae1 (, ); .
purus salubris, caelum salubre; , pestilens. 1 . gen. aris, caeli.

atmus, f., corpus Individuum; corpus individuum et solidum.

Signum, insigne.
, . ,
.
1 1) auditorium; . alqm frequentare; - . eotidie ad alqm audiendum ventitare;
in philosopliorum scholis solitudd
est. 2) . auditores, audientes; qui audiunt; corona.
aditns ( . ad alqm); colloquium .); secretus
sermo; . potestatem copiam
sui facere, . aditum alcui (conveniendi) dare; alqm admittere; alqm ad colloquium admittere; alcui facere potestatem,
copiam sui (adeundi, conveniendi); alqm audire;
( ^) alcui senatum dare; .
( ) se adiri conveniri
nolle; alicui aditum negare; .
aditum obtinere; admitti, audiri; datur cui
aditus conveniendi;
. per multos dies rgis
potestas facta non est; ,
y . petere aditum conveniendi
colloquium; aditum ad alqm postulare; . aditum alcui patefacere ad alqm.
auctio; (y ) . sectio; ,
hasta, , aHt sub asta publica; hastae subicere;
sub hasta vendere; pubiice vendere, publicare; .
auctonem facere, constituere; auctionari; , . auctionem proscribere
proponere.
animi motus, commotio, permotio;
animi concitatio, perturbatio.
! ah! (. , ); eheu! (. , );pro!
(. ); ! (.
. ); ,
! ( !) pro di immortales!
deos immortales! pro deum fidem! , ! eben me miserum! me miserum! () miser! ,
... en unquam videbo videam;
, () utinam, ntinam.

1.

.
*

' '-.

'

,. ;

1) . = femina, mulier; - opus caelatumi

' . anus, (.) vtu! . 2) . . . '
mulier. 1) . . . .
I- 2) obstetrix.
actuariolum, lenunculus; ratis ().
papilio.
*saepes quae instar mri muni avia; = matercula, anicula.
mentum praebet; pL intersaepta
avitus.
itinera; inaedificati vici, inaedificatae plateae
contus ( ); ( ); . carri
* harpago; manus ferrea ( $.
pro vallo obiecti; 1, .
* ).
. inaediflcare locum (vicum,
purpura. purpureus, purplateam, portam), intersaepire locum (itinera
pureo colore; . purpureo colore
oppidi).
esse; - 'purpurascere. - . gen, domini, heri, priucipis.
1) purpura; conchylium. 2) panthera.
purpura; conchylium; ostrum (, . .
).. . .
lucrum; quaestus; . lu nundinae. 1)
crari; lucri facere (magnam pecuniam).
forum. 2) . .
mercatus,
fabularum scriptor auctor.
. , .
fabulosus; fabularum simi . .
lis; - hoc fabulam sapit; = ,
aulaeum.
. . Adv. fabulose.
tormentum; ballista.
1) fabula;
=^= trabs; ( -)
fabula icta, commenticia; .
tignum.
"
, . -.
podium.
logus. 2) = commentum; res com saburra.
menticia; . falsum
, *globorum suffraatque flctum esse alqd existimare; narratiogia (orum). *globis suffranem fictam esse putare.
gia ferre.
lacus; piscina.
1) = , lascivire, propugnacnlum; castellum.
petulantem esse. 2) . . indulgere sonns gravis; vox gravis.
alcui; indulgenti corrumpere (filium), ^- carbaseus. carbasus.
homo delicatus mollis; = - pater.
matris deliciae; . homo fimbriae; - fimbriatus.
fortunatissimus, fortunae
filius.
calceus (. , trabalis.
1 ); crepida, solea,
, (!*sandalium ( , ditio mortuorum; mortui condiendi conditi.
, ); () condire mor - calcei habiles et apti ad pedem;
tuos; alcis corpois odoribus differtum condire.
calcei laxi; - calceis uti;
suaviter olens; odorus;
- calceos sumere; -
fragrans. balsamum; ( fpedes excalceare; fexcalceari; .
) unguentum.
falqm. excalceare; . calcens urit.
pluteus pluteum.
sutor.
sicarius, latro.
corrigia.
pyxis; theca, vas ().
turris; - turrim excitare,
argentarius (); nummularius;
facere.
- argentariam facere.
vigilantia; diligentia, cura. , . vigil, vigilans; - vigi, .
lare; = , diligens;
mensa argentaria, taberna argentaria;
prudens, consideratus. Adv. vigilanter; diligen . mensa publica.
ter. vigiliae; pervigilatio. 1)
balineum balneum; .
vigilare, . pervigilare. 2) = ,
- balneae balineae (- balnft custodire (alqd); providere (rei allinea, orum); thermae ( .
cui ut, ne quid fiat); curam gerere (rei
., * ,'; alcis).
. lavatum ire; in balneas ambu- f hippopotamus.
lare, ife.
.
redimiculum (, ); impietas; =
taenia.

. . homo impius,
arietinus. ovilla. nefarius, scelestus. . vervex, aries.
!. impius, nefarius, nefan-

dus, scelestus (); . ,

nefas, scelus, res nefaria scelesta.
Adv. impie, nefarie, sceleste, sclrate.
imberbis.
, . mie, .
caelibatus, vita caelebs.
satis dives. Adv.
habere unde commode vivas; non laborare de
victu.
innocentia. in-

nocens; culp vacuus; culpae immunis; insons;

- culp vacare carere; a

culpa abesse* Adv. innocenter; . insontem (immerito) damnatunb esse.
(.) insulsitas, inscitia. (.) ineptus, insulsus, infcetus,
illepidus ( ).
aquae inopia. inops
aquae aquarum; siccus; . d-

serta ob siccitatem loca.

.
tecto non receptus; sine sede, sine

lare; patri carens, sine patria.

1) . fundo carens; sine fundo.

2) = praealtus; .
vorago.
1) * , , . . 2) . = , durus; asper; duri
immitis animi. 3) = , . .
exanimis; mortuus.

SesEHCTBie otium; inertia (

. ); desidia (
-); segnitia (), Silentium (vitam
silentio transire); . nihil agere, nihil
gerere, .
^ - Scipio annum integrum
nihil gerendo in Hispania consumpsit. nihil agere; otiosum esse; com-,
pressis, quod aiunt, manibus sedere (,
); . . rei alcui se
non immiscere; re alqa abstinere.
res levissima, vilissima, parva,
parvula; - sestertio nummo
nummo venire; - alqd lev
parvum habere, non assis facere,unius assis
aestimare. ^ homo desidiosus,
homo nequam (); homo perditus.
*stirps nulla liberorum; orbitas.
liberis carens, orbus.
immisericors; ()
inhumanus; durus, ferreus. Adv. inhumane, dure.
1) . ) 11
inanimus inanimatus. b)
exanimis; mortuus. 2) . = languidus, lentus.
animus omni cura vacuus; securitas; = . . 1) curis vacuus, curis liber solutusque; securus;
. vacuum ab omni cura
omnis curae expertem esse, omni cura libe-

qui, quae, quod reparari, restitui nequit; f irreparabilis. Adv.in perpetuum.

gratuitus. Adv. gratis, gratuito; sine mercede.
calvus ( ).
innocentia; . innocens.
innocens; - nihil
nocere, nihil damni afferre;
- impedire quominus aqd noceat; - nocere desinere.
. .
, . res angustae
afflictae, desperatae; res perditae, pessimae;
. rebus angustis
afflictus. Adv. . ; .
pedem domo non efferre.
EeaBtpie impietas.
BesB-BTpie malacia, tranquillitas;
. () ventus alqm
destituit; .
ratunusse, omnes curas abiecisse._2) =media circiter nocte vento intermisso.
, . . Adv. sine cura; secure.
oculis carens; . .
= , ,
. .
. capite carens; = dmens;
, stultus; inconsideratus.
, , . hoc rpugnt legibus
litterarum ignoratio. contra leges est. legt
illitteratus. indoctus.
repugnans contrarius; iniquus, iniustus.
infinitas.
Adv. contra legem (leges); contra ius fasque;
1) . infinitus, non finitus 2) . infinipraeter leges ius ( ).
tus; () immoderatus, immodicus;
() insatiabilis (cupiditas, aviditas). *inopia praesidii; ., . Adv. infinite; immoderate; praeter modum.
. sine praesidio, indefen peccatis carens; sine peccatis;
sus, non tectus, non munitus.
- peccatis carere.
tarditas ingenii; tardum inge- sono carens. Adv. sine sono.
nium. tardi ingenii; ingenii ex- dentibus carens.
pers; tardus; imbecillus; - infinitas; infmitum tempus
( ); aeternitas ();
6. homo extremi ingenii. *
. hoc in im 1) . infmita atque immensa altitudo;
mensum serpet. fine carens;
terrae hiatus; vorago (); locus praesine fine; exitum non inveniens (&. ruptus, praeceps; . . 2) =
sermo); infinitus (); im ingens numerus; infmita
;= perpetuus, sempitermultitudo.
nus; . . . Adv. sine
argumentis non comprofine; . immortales gratias agere.
batus, non firmatus, non confirmatus.

1 innocentia, abstinentia. gitiisque omnibus dedita; . . contra

. Panaetius laudat
honestatem est alqd. Adv. inhoneste, turpiter.
Scipionem, quod fuerit abstinens (Oie). - nubibus vacuus; serenus.
innocens; () absti- 1) deformitas, tmv
nens; omni carens cupiditate ( pitudo, foeditas- 2) . turpitudo (); - amicitia gratuita; . ); pi. dedecora. turpiter
benevolentiae Caritas, Caritas et benevofacta. 1) dforlentia; . abstinentia
mis, turpis, foedus 2) , ,
et magnitudo animi; suae utili turpis; foedus (tatis immemorem esse; .
); obscoenus (),
ab omni cupiditate remotum esse; 1) 1
., ., tantum abfuit a cupiditate periculum nulium; . cuniae, ut... Adv. innocenter, abstinenter, gra intellexit rem sine periculo tuto
tuito.
suscipi posse. 2) sa 1) sine sanlus, in.columitas; . in tuto esse, in
guine; exsanguis; sanguine carens. 2) - portu esse; . praesidii causa;
, incruentus.
6. salus; . sua salutis
lumine lunae non illustris; obcausa; . saluti suae
scums; illunis (Pliri.).
prospicere consulere; , salutem
solitudo. vacuus
petere. tutus a periculo, tutus
hominibus accursu hominum; ^ (res, locus, iter, consilium); expers periculi
desertus; solus.
( ); periculo vacuus ( .); . .
. . ;
silentium. tacitus
. non tutus est hic locus; ^
( ., , consensus). Adv. tacite;
11, ... quanto res minoris
silentio; . tacitus patitur.
periculi erat, tanto... Adv. trito] sine periculo.
. .
, . inermis
1) = immensus, inesse, cum milites
f'initus. 2) . immodicus; effusus (laetitia,
inermes essent. merntis
Hcentia); profusus (sumptus, hilaritas); insainermus; nudus ( ,
tiabilis ().
* , . dextra);=o6e3opya:eH quies, pax, otium; tranquil armis exutus;=eme ^
Utas, animi tranquillitas (1 ).
imparatus.
quietus, tranquillus, placidus; . .
. otium quod differri non potest
et tranquillitatem sequi; . - dilationem non recipit. Adv. confestim;
CTBH

in otio et pace vivere. Adv. quite

sine mora.

(agere vitam); tranquille.

assiduitas
desperatio (omnium rerum
assiduus. Adv. assidue; semper; .
.) (,
*> . assiduumesse haerere loco alqo.
) desperatus; . , . rationem non
desperatio rerum, despereddere. 1)
ratio de vita alcis,
cuius rei ratio reddenda non est. 2)
desperatio; . novi
1 a quo ratio non repetitur.
quam sint res eius perditae desperatae. erroris vitii immunitas
Adv. sine spe; desperanter; .
vacuitas; & sine spe iacere, a medicis desertum de, , .
ploratum esse.
negavit rationem esse rectam perfectam.
impunitas (peccatorum).
vitio vitiis carens; sine
impunitus;
vitio; emendatus (). Adv. sine
( ) impune esse, non puniri;
vitiis; emendate, "pure,
( ^) impune abire, ( )
impunitum dimitti ( obliviosus. ()
); hoc non
oblivio; . .
impunitum omittam; - securitas (); "
spes impunitatis; - alqd
socordia; incuria (^
impunitum sinere omittere, dimittere;alqd ne tantae rei); imprudentia, negleglegere, relinquere. Adv. impune (facere alqd).
gentia. securns ();
1 . 1.
. socor^s, neglegens, impru pedibus carens.
dens. Adv. sine cura, secure, neglegenter.
mores corrupti per- gratuitus. Adv. gratis; . .
diti; morum pravitas, turpitudo morum; . sterilitas. 1) sterilis
6oiie 6oiie mores
(ager, vacca, uxor.,; infecundus (
magis magisque labuntur. 4^) . fru inhonestus, turpis; malis corruptis
gibus adversus. 2) = inutilis; ^=moribus (homo); impurus; . vita vitiis fla- irritus, vanus

1.

corpore vacans carens, cor- perturbatio ordinis;

perturbatio alcis rei, conturbatio, confusio
poris expers; sine corpore; - cor(haec suffragjorum); neglegentia (alcis rei, B S
pore vacare carere; sine corpore esse.
rei familiaris); - ^
sine exemplo maximus (.
turbae, tumultus, seditiones,
Homerus); divinus (. divinas homo
6. turbare (ordines hostium, statum civitatis)r
in dicendo); singularis. eximius. Adv. sine
. perturbare (exercitum, civitaexemplo, divine, divinitns, eximie; tem); confundere, miscere; 6. tur non potest melius!
bari, perturbari, confundi; . (
1) in) inordinati atque incompositi: inquitas (homo, animus, nox); turbidus (tempus,
conditi sine ordine. 1)
tempestas, motus, cogitationes); turbulentus
( ) (vita, annus); tumultuosus (-
inordinatus; incompositus (agmen); in , contio^ vita); anxius, trepidus (.
conditus (turba); ( 6.) con ); sollicitus (. ). 2)
fusus; effusus (fuga). 2) = , ,
neglegens; = ,
. ., seditiosus, turdissolutus (mores, vita); intemperans. Adv. 1>
bulentus; novarum remin studiosus; rerum
sine ordine; incomposite; incondite; confuse.
commutandarum, evertendarum novarum
2) neglegenter, dissolute.
cupidus; . . d; .
tempora omnibus tempestatibus con- *immunitas portorii. citata; ( ) angi,
immimis portorii. Adv.
sollicitum esse; 5.
. - sine portorio exportare alqd.
noctem cum magno animi motu perpe- immitis; acer (); acertuisque vigiliis agere. Adv. inquite, anxie; 6.
bus (, in exigendo 1
( ) insomnis
); crudelis () Advt inclementer,
fatigari. 1) animi
acriter; acerbe, crudeliter.
motus; perturbatio; () sollicitudo; (- infinitas; . nulla
ceme) angor; aestus (qui tibi aestus, qui error,
circumscriptio temporum. ^
quae tenebrae erunt); . . 1) infmitus; non finitus; finibus carens. 2) ne; . alcui
peu. infinitus, immensus, incredibilis. Adv. inalqd sollicitudinis afferre, alqm sollicitudine
finite; praeter modum.
afficere, sollicitare alqm. 2) . - prompto animo; sponte; ul. . ]) = tro; libenter; haud (non) gravate; .
agitare, exagitare, sollicitare sollici non gravari inf.
tum facere alqm; angere (alqm, alcis ani- non impeditus, expedimum); turbare, conturbare, commovere (anitus, solutus, liber. Adv. solute (moveri), libre,
mum alcis); ,
libero cursu.
... nihil me magis sollicitabat, quam...; perpetuitas; continuatio (im. hostes carpere, lacessere, vexare.
brium). contineno (labort
2) , molestum
impetus); continuus; . assiduesse oneri esse alcui; negotia facessere
itas bellorum; perpetuus; . 'assidualcui. angi, sollicitari, anxiitas litterarum; continuaiio seriesque;
um, sollicitum esse (de alqa re).
. 1 perpetuae et contextae
voluptates (Gic.)\ . . Adv.
1) inutilis calcui rei, ad alqd);
continenter, perpetuo, uno tempore; sine innihil praticiens; nulli utilis ( ); qui nultermissione; ^. non
lam affert utilitatem; =. ,
desistre ab alqa re, alqa re, inf., non innon necessarius, supervacaneus; inanis (contermittere alqd, non desinere inf.\ nullum
tentiones); quod non opus est;
tempus dimittere quin, . . 1nequam (homo); - . homo
non intermittit hoc facere.
ad nullam rem utilis. 2) = irritus, vanus; - non (nihil) prodesse; . .
- nihil attinet loqui * unicus; singularis; novus et
de hac re; - ^ operae
inauditus. Adv. sine exemplo; unice
pretium erit non alienum erit quaerere. aequitas; candor; iudicram
Adv. inutiliter; = frustra; . integrnm et mcorruptum; *animus ab omni
operam perdere.
partium studio (ab ira et studio) alienus;
veritas (iudiciorum); aequabilitas decernendi
inopia (auxilii); solitudo; (. ). . aequus; aequabilis (ius; nihil ea iuris
(auxilii) inops; auxilio de stitutus
dictione aequabilius); sincerus (pronuntiator
orbatus; sine auxilio; ab omnibus derelictus; 6.
rerum gestariim); integer; incorruptus, veris omnium rerum inopia;
simus (iudex, iudicium); = me . ad summam omnium
dius; neutrius partis studiosus; -
rerum iuopiam redactum esse;
neutri favre; neque ir neque grati teneri.
. alqm destituere, nuAdv. incorrupte; integre; sine cupiditate; sine
dum alqm destituere.
ira et studio (Tacit).
sine vitio; vitio vacans; integer.

vanus, inanis, falsus (suspicio); nulla religio; impietas, imnrustus (querela); . . Adv. probitas; perfidia' (). sine religione; minime religiosus (in alqa
sine causa; temere.
re); impius; improbus; perfidus ();"
. .
. homo sine ulla religione et fide; 6.
dissolutus (homo, vita); nequam
perfidiose factum. Adv. sine ulla re(); libidinosus (, homo,
ligione; perfidiose, improbe.
vita); ( ) perditus. Adv. dissolute, libidinose. imprudens, inscius. Adv.
mores dissoluti; vita dissoluta; nequitia {sine mente, sine ullo sensu; & .
); vita libidinosa, libidihoc imprudens fecit; . per imprunibus dedita intemperans.
dentiam errare.
inconsideratus; inconsultus (ho- . .
mo, largitio); temerarius ( ); insomnia. ( ) insomnis; ( )
dmens; amens; . temere factum, temeritas; .
exsomnis, vigil; . noctem in multa temere (cum temeritate)
somuem agere; per noctem vigiliis vexari
facere. Adv. inconsiderate (agere), inconsulte; haud dubius; certus; . hoc
imprudenter, temere. inconnullam controversiam recipit, hoc dubitandum
siderantia, temeritas; temere factum (non est, de hac re nihil dubitatur; ,
);^ 1 insania} demen... dubium non est, quin... Adv. sine (ulla)
tia.
controversia; certo; haud dubie; sine dubio;
sedate quite 1 . longe (longe
aequo animo ferre alqd.
princeps); . is
manibus carens
omnium longe divitissimus fuit; .
non male cohaerens; inter facile (facile doctissimus}
ruptus; dissipatus. Adv. interfacile superavit).
rupte.
1 animus ab omni perturbatione
. .
liber; () moderatio animi, mode infirmitas; imbecillitas, nulla vis; 6.
stia;(cnoKoftcTBie)aequitas animi. regnum imbecillum; civitas in animi perturbatione vacuus, ber; sedafirma; opes civitatis attritae, afflictae (tus; sedatus et placidus; cupiditatis cupi imbecillitas, infirmitas regni,
ditatum expers; a cupiditate remotus; a cupicivitatis). invalidus; imbecillus
ditatibus invictus. Adv. sine studio (dicere);
( ^, ,
aequo animo, non iracunde, fsine ira et stu, ); inirmus (dio (Tacit.).
.); debilis; impotens ( -- animus impavidus fortis; prae ). Adv. sine vi; sine nervis.
sentia animi; animus praesens. metu vacuus solutus; impavidus, non
infamis ( . .); famosus ( . .); indignus; turpis (perterritus;=CMtoiu audax, fortis;
). Adv. turpiter ()
sine metu timor esse; metu vacare;
mutus (4); elinguis (Hinon perterreri. Adv. impavide; sine metu
, . , timor; animo forti; fortiter; praesenti animo.
, ); . pecus.
impudens; impudicus, protervus;
interire sine vestigiis;
^=1 ; ^
alcis rei ne ves tigium quidem relinquitur;
homo, quern libidinis infamiaeque neque puomnia rei vestigia intereunt.
det neque taedet. impudentia;
1 immortalitas aeternitas
impudicitia ().
animorum; . im- . .
mortalitas aeternitas;=6e3CMepTHafl . .
immortalitas gloriae immortalitas; * . .
immortalis aeterna sempiterna gloria. . '.,
immortalis ( ., ne. . integri mores, .
. . res, gloria, virtus, memoria,
. . opera, . ;
prehendendus, non vituperandus; nulla reprehen. egregius divinus ille Sophosione dignus; () sine vitio; emencles);=BU4Hbm aeternus ( gloria); semdatus (locutio, mores); .
piternus; 6. eius gloria semper
integer, castus, sanctus; . summa
vivet; immortalem, sempitermorum probitas; mores emendati; vitae intenum esse: vit sempiterna frui; , gritas sanctitas.
. . . . 2. 1 1) =
inanis (vox); .
1 mens alienata; mentis aliena ver bum inane cui nulla sententia subtio; vecordia; vesania (); insaiecta est; absurdus (); ineptus (nia; amentia; 6. mentis errore
). Adv. absurde, inepte.
affici; mente alienari; in insaniam incidere;
ineptiae; 6. inepta dicere.
furere coepisse; . ad insaniam; . perpetuus Adv. perpetuo.
perdite et misre amare. 2 ) = -

10

, dementia; amentia; stultitia; .* nihil est stultius;

. hoc summae stultitiae esse putavit; :
stultitia est stultum est
dementiae est hoc facere; . summae dementiae
iudico hoc facere. 1)^= mente captus alienatus; amens; dmens; vesanus; insanus; mente
captum alienatum esse; insanire. ^)= insipiens; imprudens;
stultus, dmens; . stolida audacia; temeritas; . stiiltum erat
hoc facere.
perpetuo; continenter; non desino,
non intermit to inf.] . & non desiit canere.
. ().
. .
perturbatio (rerum); turbae; tumultus.
. nullis condicionibus adstrictus; ttepew., absolutus (causa, ncessitas); perfectus; = , simplex (veritas).
Adv. sine ulla exceptione; simpliciter; absolute;
omnibus in rebus ( );
prorsus, plane, omnino; . alcui sine exceptione in omnibus rebus parre; . addictus
alcui; . ,
... ita in Romanos effusi erant, ut... (Liv.)',
. in alcis fidem dicionemque se
permittere.
.
. adj.) . ; ,
. intellexit frustra
operam a se dari. irritus, vanus (); - successu carere;
ad irritum cadere; frustra esse. Adv. . .
assidue, impigre.
*omne solacium repudians;
*nihil conso]ationis admittere; omne
solacium repudiare; . ropi vincit omnem consolationem dolor.
auribus carens.
infirmitas; animus infirmus; inconstantia; ingenii animi mobilitas; ingenium mobile; levitas; vanum ingenium. infrmus, inconstans,

mobilis; varius (ingenio); levis; vanus (ingenium).

(.) sine colore.

1) . inaestimabilis. 2) .
eximius; praestans; singularis. *
pretium vilissimum; . vilissimo pretio;
nummo; minimo (emere, vendere).
inhumanitas; immanitas; feritas, crudelitas; . immanitas
tanti facinoris. inhumanus;
(, ) immanis; crudelissimus;
saevus; frus; . supplicium exempli parum memoris legum humanarum;
omnem humanitatem exuisse; omnis

.
.

humanitatis expertem esse. Adv. inhumane, immanem in modum, crudelissime; .

saevire in alqm.
dehonestare [ alcis famam -
); dedecorare (alqd, se flagitiis);
ignomini ( . .) contumeli, dedecore ( , ) afficere alqm;
ignominiam contumeliam alcui imponere,
iniungere inurere ( ); contaminare (). contumelia;
ignominia; dedecus; infamia. 1)
^, . . . 2)
ignominiosus; infamis; turpis; . turpitudo, dedecus. Adv. ) . . 2) cum
ignominia, per ignominiam, turpiter.
turpitudo; indignitas; plur. ded-

cora; turpiter facta.

innumerabilitas; infinitamultitudo. innumerabilis; infinitus;^04enb sescenti; . infinita multitudo hominum; sescenti homines. Adv. sescenties,
milies.
1 ) = ! torpor (^); indolentia ( * .; .
nihil sentire
dolere, , de nihil sentiendo );
alienatus a sensu animus. 2 ) = , animus durus; inhumanitas, atrocitas; nullus humanitatis sensus; . immanitas omnem humanitatem repellens. 1 ) =
nihil sentiens; expers sensus; a sensu alienatus;
sensu carere, a sensu abesse' aienatum
esse; 2) . durus, ferreus, inhumanus,
importunus; durum, ferreum
esse; . omnem humanitatem exuisse, abiecisse; omnem humanitatis
sensum abiecisse.
sine .\ . sine ullo
certamine, . sine ullo periculo; . sine ullo
incommodo tuo; .
sine aliqua dubitatione; .
sine aliqua causa. .
: ) .
nullus subst. abl., ,
. nullo discrimine; . nullo
negotio; . nulla culpa mea; .
nullo ordine; . , . ,
. nulla reda, nullis impedimentis, nullis comitibus. b) , ^ 1 ,
.,
, expers alcis rei (eruditionis); carens, vacans alqa re (civitas c. legibus); nudus alqa
re (urbs n. defensoribus; res publica nuda a
magistratibus); inops ab alqa re (ab amicis);
. 1 imprudens imprudenter;
. impudens impudenter; . incautus incaute; .
insciens inscius; . inyocatus. )
, . . non para-

1.

11

scripta sacra; biblia (n. pi.); litterae divinae,

tus; . nulla praestituta die;
. alqo insciente inscio, ignaro;
sacrae, sanctae.
*excubiae in armis habitae;
. ? quae potest esse vitae iucunditas
- in armis excubare, armatum in agro
sublatis amicitiis? d) ,
( ) excubare.
. nisi ( ) tessera.
fuisset, . . - (.) vinculum; ,
pons hostibus iter
obligare vulnus.
dedit, nisi fuisset Horatius Codes, e) pugna ( ,
. carere alqa re; ,
. alqa re carere non possum; sine
, ; alqa re omnino esse non possum.
); proelium (); acies (;
. ; .,
. . ,
... fallit f'ugit praeterit ); certamen
. . inf.
(); . , . I) trans.
nomine v:acans; sine nomine; .
I) ferire, perutere
;' litterae sine nomine scriptae; . ( ., alqm, alqd alqa re); . .
, alqm verberare; caedere (alqm
verberibus, virgis); .
nulla ars. arte carens; simplex ();
alcui baculo (fuste) caput percutere; . . oratio incompta, inornata; . contundere alqm pugnis; .
carmen inconditum; .
os percutere alcui; .
naturale quoddam ac simplex eloquentiae gepugnum alcui in os impingere; . ()
nus; inconditum genus dicendi. Adv. sine arte;
( ) pectus
infabre (vasa non infabre facta).
plangere; se affiietare;
. gen. litoris ripae, . alqs febri iactatur 2) ,
. ; . ventus
1 vincere, superare, pellere.
a terra continent! veniens a terra surgens;
3) ferire, caedere, iugulare
ventus e mediterraneis regionibus veniens.
(bovem). 4) , fran litus (), ripa (); ora
gre; confringere; imminuere (statuam). 5) 6.
(); . (
. ; . . .
) in litus eici, in terram deferri;
II) intrans. scatere, scaturire, effluere;
- flumen super ripas
scaturire, bullire;
effunditur, extra ripas diffiuit; redundat.
imber fertur in os; . plaudere;
()? quota hora est? ,
parsimonia (alcis rei); frugalitas
(, ); diligentia (
quinta hora nuntiata
). parcus; frugi;
est; accessit tempus
diligens. Adv. parce. eau te (abeundi e vita. 1) = ,
); provide (); diligen , pugnis contenter (); considerate ().
dere; ferro decernere;
betula.
depugnare, signa conferre. 2- . graviditas. gra sponsionem facere; pignore contendere
vidus, praegnans.
certare cum alqo, - alqd in
parcere (valetudini, voci, viribus, tempignus dare. 3) cor pulpori, );=
pitat; . animo
servare, reservare; condere, recondere; repocommotus est. 4) . laborare,
nere, seponere; custodire; .
desudare in alqa re; exerceri alqa re; se
valetudinern curare; valetudinis raexercere in alqa re.
tionem habere. sibi temperare flagris verberibus caedere (alqm).
parcere (. ); cavere (,
1) flagrum; flagellum. 2) . ( alqm, alqd ab alqo, ab alqa re); . () pestis (rei publicae, patriae).
), ... cavere, videre, providere, 1 vitae alcis descriptio, enarratio,
prospicere, ne...; 6. animum attendere
imago; vita. vitae rerum alcis
ad cavendum, vehementer fugere alqd.
scriptor; qui alcis vitam narrt, enarrat
sermo; sermones; sermones familires
de vita alcis exponit,
(); colloquium; disputatio (). benignus; clemens; propitius.
umbraculum.
1) bonum; . summum
colloqui, sermonem conferre cum alqo; ( ultimum, extremum bonum tinis bo .) dispurare cum alqo de alqa re.
norum; *bona commoda quibus
*ex litteris libris sacris
in hac terra fruimur. 2) = 1
divinis petitus depromptus ( = salus; incolumitas; utilitas; commodum;
); *librorum sacrorum
bonum; fortuna; . salus
doctrinae praeeeptis conveniens (utilitas communis omnium; ). bi 6. communi utilitati servire; bliotheca. *bibliothecae prae( ., ... ei saluti fuit, quod...;
fectus custos. 1 libri sacri, divini;
. . , .

12

alqd re publica, re mea est;

rari; grate, grato gratissimo animo
. . omnia referre ad utilitatem
(, accipere alqd). gratus;
alcis; 6. salvum esse velle alqm;
beneficii memor; gratum esse,
. salus publica, res publica,
gratiam habere; grasumma res publica, bonum publicum; turn se praestare, gratiam referre, . . saluti alcis consulere,
; . grata memoria; memoria
prospicere; . conet gratia; grata
sulere rei publicae; . .
memoria prosequi alqm.
. ^ . * () snpplicatio (, quingumentum speciosum fucatum.
decim dierum). . .
benevolentia; favor; Studium (al- 1) , 1 sacis). alcui esse propilutaris; almus (. ; tium ( ; prosper. 2)
); alcui favere, alcui bene cupere
ber; opimus; felix.
Telle, alcis esse studiosum.
1 salus; res secundae.
odor suavis odor. - beueficii (beneficiorum) auctor;
bene olens.
qui bnficia in alqm contulit; = liberaliter ingenue
- homo beneficns; .
educatus;=^aroHpaBHbm bene moratus.
6. qui bnficia in alqm confert contulit;

. .

pius; religiosus; .

piae, ex intimo pectore profectae preces. Adv.

pie, religiose. : ( )
pietas, religio; veneratio; .
animos audientium religione implere; ( , ) admiratio, verecundia; , 1
. .
venerari, adorari (deos); summa caerimoni lere; admirari; suspicere ( .).
( ) gratias agere
persolvere alcui pro alqa re, ob alqd
quod; , , . maximas, mirificas, incredibiles gratias agere;
( ) gratiam habere alcui; beneficii memorem esse; grata me-

mori alqd prosequi; beneficii memoriam con-

servare; (. *) gratiam referre,

reddere; beneficiumremunerari;
, propter; per; opera, beneficio aleis,alcis rei abL instrum.;
; ,
noctis interventu naves ad terram pervenerunt 1) 6,
animus gratus; animus beneficii memor; grata memoria beneficiorum;
pietas (in, erga parentes). 2) a) 6.
gratia; .
gratiam habere alcui, pro alqa re
, quod; 6. gratiam
mereri, inire apud alqm, ab alqo; .
gratissimum facere alcui;
6 gratiam debere alcui;
gratissimus; pietatis plenus. )
gratiae; . gratias agere, persolvere alcui (pro alqa re quod); ,
grates agere; . incredibiles gratias agere alcui
per litteras; . maximas gratias agere; THgratiarum
actio; gratiae agendae. ) ^ gratia;
. gratiam referre (alcui pro alqa re);
gratum se praebere alcui; beneficium remune-

qui benefciis alqm affecit, auxit, ornavit;

1 . ei plurima bnficia de-

beo; nullius plura aut maiora in me bnficia

sunt; . >
optime praeclare, egregie de gnre humano meritum esse beneficiorum auctor; . qnae bnficia in
alqm confert contulit; mulier benefica. 1) beneficns; munificus; benignns (); beraus (). 2) . . * bnficia conferre in alqm; benefieiis afficere, augere, ornare alqm. beneficium; . beneficinm alcui dare, tribuere, in alqm conferre;
beneficio alqm afficere, augere, ornare; benefacere, bnigne facere alcui;
beneficiis cumulare alqm (multa eius in

me bnficia exstant profecta sunt); -

ultra citroque beneficia dare et accipere;

multis beneficiis ab alqo affici;
hoc mihi saluti
salutare fuit, magna commoda attulit; ponere alqd in beneficio,
in maxima beneficii parte
ponere alqd.
1 sonus gratus, dulcis suavis; 6.
numerus, sonus. bene
sonans; canorus, dulcis, suavis;
nnmerosus; numerose cadens;
bene sonare; ( ^) numerose cadere.
honesto bono animo;
. . bonus, optimus.
certus, fidus (amicus); gravis, locuples (auctor, 1);= verus
benevolns;amicus(); . . bonus, optimus.
Adv. bnvole; amice; animo amico benevolo.
1 . 1.
1. prosper; faustus; felix;=^epe
salvus, incolumis. Adv. prospre, fanste, feliciter, bene; . inco-.
lumem evadere; . pervenire; . perferre.

13

decorum; honestas; pulcherrimum magnum et memorabile; res

. decorum sequi servare. egregia; . tale facinus. Adv.
decorus; honestus; liberaliter, ingenue, honeste.
, humanus; . huma() nobilitas; () animus genitas. Adv. dcore; honeste; recte.
nerosus; animus beraus ingenuus; inge1 ^ 1 1 ) favens, Studiosus
nium liberale; ingenuitas; liberalitas; magni(aicui); benevolus talcui, in alqm). 2) e .
tudo animi.
secundus (ventus, proelium, cursus); prosper benevolentia; gratia; stu(, ^, .
dium alcis; . inire gratiam
eventus, res); faustus (omen, dies);
apud ad alqm, ab alqo, gratiam alcis
commodus; opportunus (tempus, locus);
sibi conciliare, gratiam alcis colligere, in grasuns, . suo loco pugnare; . opportiam favorem alcis venire. tunitas; . res secundae
benevolus; benignus, amicus;
prosperae; . res prospre
- alcui esse propitium ( venit; . .
); alcui favere,
Adv. prospre, fauste. 1
velle; alcis esse studiosum;
favere alcui, alcui rei; favere alcis rebus
6. est perbenevolus nobis. Adv. benepartibus;=6biTb stuvole, amice.
dere alcui, studiosum esse alcis; ( ) 1) = bona
propitium esse alcui; suffragari alcui (
omina. 2) = favor (dei 1).
, , 1
beatus; . campi
^.); copia frumenti opulenti. ,
, ... haie consilio suffragabatur
bonis
-etiam ilia res, quod...; blandiri alcui, coeptis
ominibus prosequi alqm. 2) = ,
alcis ( ); iuvare, adiuvare alqm (
, . . .
); $
alcis memoriam pie colre. 3) ipsam naturam fan , ( ) fortunare,
tricem habeo nactus sum in hac re; 1
iuvare, adiuvare, approbare alqd; bene vertere
1 . .
alqd ( ); 11 prudentia - ( . .
); sapientia (); consilium (- res secundae prosperae
). prudens;
florentes; salas; 1
magni consli; sapiens; . , . -copia Crei familiaris); opulentia;
ratio; . ratio at consilium; . rerum copia abundantia; .
1
^ consilium sapientia , . ,
salus communis, omnium flicitas; . moderatio et sapientia rei publicae commoda res
moderatio; . modice
publica, salus summa communis, omnium,
sapienter; - spere. Adv. prurei publicae; 6. serdenter; sapienter; rationi convenienter; vire utilitati communi; saluti rei publicae
, . ratione uti, prudenter
in commune, in medium consulere; considerate agere; ., . res alcis iuvare, com-
prudenter fecisti, quod domum
modis alcis servire; . .
rediisti; . omnia ratione facere. beneficentia, benigni,, . tas; . beneca voluntas. ().
'
benecus, munificus, beni 1) 1 )
gnus, liberalis. salutaris, saxgenerosus J nobilis; nobili gnre, loco
lubris, utilis; . 1 utilitas, .
splendido honesto, honestis parentibus alcis opera salutaris; .
tus; honesto loco ortus; . no , prodesse alcui rei, alcui ad
bilitas. b) . alqd, magnam utilitatem afferre ad alqd, ad ,,
iuvare alqm, alqd.
praeclarus, egregius, praestans, singularis, bo- 41 arbitrium;
nus, optimus; . bestia nobilis
. permittere alqd arbitrio
generosa ( ), excellens, praealcis.
clara, praestans ( ), . .
2) ge- bene ordinatus; composinerosus (rex g. et potens); bonus (vir); probus
tus (res publica); compositus atque ordinatus;
(); ingenuus, liberalis, . ( ~
bene constitute. disci , , plina bona; modus.
facis, forma liberalis); . artes halitus, odor suavis
ingenuae liberales; . homo ingeodor; odores suaves; suavitas odorum. nuus; . , animus ingenuus,
bene olens; odoratus.
ingenium liberale; ingenuitas; liberalitas; . - pius, religiosus. Adv. pie. liberalitas; .
pietas erga (in) deum (deos)
vera honestas; . libra
pietas, religio.
contumacia; . facinus praeclarum, ;= felix. -

14

vita beata; beatitas, beatitudo ( ); = flicitas. beatum, felicem esse.

. .
1) . splendor; () fulgor;
( ) nitor; (, ) candor (solis, caeli, tunicarum);
. . 2) . splendor
(dignitatis, imperil, nominis, vitae), nitor
(orationis); = claritas;
gloria; amplitudo (divitiarnm,
opum, rerum gestarum); , -

magnicentia (urbis, villarum, epularum,

, verborum
); flos (Graeciae); . illustrare, distinguere,
ornare alqd; . > illustrare atque
exornare orationem, 6. orationi
splendoris alqd aspergere; ,
. alqd splendidis facere; -4
glori orens. 1) . splendere;
fulgere, nitere ( . . );
micare (^; . oculi ardent. 2)
. splendere; elucere; excellere
admirationem sui efficere. 1) .
splendidus, splendens; fulgens, nitens, nitidus;
micans (). 2) nepen. splendidus
(oratio, ratio dicendi); = apparatus
(epulae, convivium; ludi apparatissimi); insignis, illustris, clarus (nomen, victoria, facinus);
, anrplus (funus, triumphus,
donum, praemium); magnificus (villa, apparatus, funus, res gestae); pulcherrimus (facinus,
Victoria); . magnifie
pulcherrime vincere; . .
splendor et species alcis rei; . res
florentes, rerum prosperitas;
. () florere opibus,
divitiis; . ingenium excellens Adv.
splendide; nitide; magnifie; pulcherrime.
balatus. balare.
1) proximus (alcui,
ab alqo, alcui rei, . oppidum proximum
finibus); . proximus vicinus; .
proxima via, brevissima via.
2) , , 1
proximus (alcui, ab alqo); . proximus cognatione, propinquitate gnre,
. proxima cognatione alqm attingens
cum alqo coniunctus; . proximi. 3) , secundus (ab
alqo). subst. alius homo; alii hommes, alter. , propinquus (compar. propior, superl.
proximus); vicinus; finitimus, similis; non alienus
ab; . vicinus morti; .
familiaritas, necessitudo;
. necessitudine artiore cum
alqo coniunctum esse; . , . .; . familiaris, intimus,
. ( amicissimus, familiarissimus; , ...
in erat prope erat (.) ut, non
multum non longe afuit, quin...;
prope esse, propinquum esse,

.
prope ad veritatem accedere;
supra caput esse, in cervicibus esse ( , ), imminere, instare
(). , prope {compar.
propius. mperl. proxime); in propinquo; iuxta
(); ,
alqm, alqd accuratius cognoscere; accuratius
edoceri de alqa re; ,
prope (prope a Sicilia, ab aedibus alcis,
prope ripam, prope ad); propter, apud, iuxta;
, . esse in propinquo, haud longe abesse. geminus, frater geminus; . plnr. gemini.
cuius oculi non longe conspectum ferunt;
oculis non satis prospicere; non longe videre. oculi non longe
conspectum ferentes, non satis prospicientes.
propinquitas; vicinia; in
propinquo. prope, propter; ,
6. propinquum esse, adesse. .
.
splendidus; egregius. clapis
(victoria); pulcherrimus (facinus, victoria);
. . 2. Adv.
splendide, egregie, pulcherrime; praeclare;
. ; . glori

florere.

obsidio; custodiae maritimae;

obsidione cingere, claudere
urbem; custodire (portum); 6. obsidionem relinquere, obsidione absistere.
error. vagari, ( , ) palari, (
) errare.
pallor. pallidus, pallens; pallere; . .
. pallescere, expallescere.
1) patina ( ), patella; lanx. 2) = .
. parasitus.
servare (legem, fidem, officium, iusiurandum); observare, colre. servator, conservator, custos.
castor; fiber.
faba.
divitiae; opulentia (.
1 ); opes (.
); facilitates (); copiae ( );
. copia crebritas sententiarum;
. *ubertas copia linguae alcis. 1) ) . dives (compar. . divitior, superb
divitissimus, ditior, ditissimus); ^opulentus ( , 1); locupies (. , ); pecuniosus,
magnae pecuniae, bene nummatus, argento copiosus ( ); fortunatus (); divitiis afuere (abundare), opibus florere (valere);
divitiis superare alqm; . omnibus
rebus ornatum et copiosum esse, amplissimam
possidere pecuniam, opibus maxime florere; divitem opulentum, locupletem facere; locupletare, divitiis opibus
augere alqm; divitem. fieri,

.
divitias facere ex alqa re, rem familiarem augere alqa re. ) t
dives, abundans alqa re; copiosus (homo agris,
aedificiis); . creber sententiis;
abundare affinere alqa re,
copiam habere alcis rei. 2)
a) on . opulentus (civitas, oppi-

dum); locuples (domns, nrbs, provincia, lingua);

ber ( ,
ager, frnges uberrimae); opimus (. ,
praeda); ampins (, praemium);
freqnens (, , municipium,
Numidia); . scientiae copia; .
lingua locuples copiosa; . vestis
insignis. b) . fcM abundans alqa re; trber
(regio aere uberrima); opulentus (exercitns
praed, campi omnium rerum copia); copiosus
alqa re; frequens (urbs tectis); .
portuosus; . copiosus frumento; .
sententiosus, sententiis frequentatus
(o ); sententiis abundans creber, densus; ,
abnndans (oratio). Adv. =,
large, copiose, abnnde.
. . . 1, . . .
dea. pius; religiosus; deum sancte venerans. Adv. pie. divino spiritn afflatus
tactne. qui denm esse negat impins. dei deo similis; deo ^vicinus
proximus; divinus (vir).
notitia dei (deorum). cultns
dei deorum. ad dei
deorum cultum, ad res divinas ad sacra
pertinens. cultus dei de; = 1 sacra, or um; res
divinae; sollemnia (. pi.) religionum ( .); . sacra facere; . rebus divinis interesse (
), sacris adesse ( MI). consecratio. ex homine deum facere alqm; consecrare, inter deos
in deorum numerum referre, in deorum numerum collocare; deorum honores alcui tribuere
( ); = ,
ad caelum laudibus

ererre; laudes alcis in astra tollere, alqm in

15

.! deus approbet! .
! tu quod egeris, id vejim deus
approbet; annuat mini (tibi, nobis, vobis) deus
nutum numenque suum; quod bonum, faustum,
felix fortunatumque sit! ! deo annuente! deo approbante! deo iuvante! ! per deum immortalem pro deifidempro

deos immortales! ! deo sit gratia!

. ! deus stat pro parte nostra;

si deo placet; deo volente.
alacritas; vigor; animus alacer; animus fortis. vigiliae; pervigilatio. vigilare; .
animo ( animis) non deficere.
alacer; = strenuus;
impiger, promptus ( ); . miles manu ad pugnandum promptus.
Adv. strenue; impigre; animo forti.
militaris; . vita castrensis; 6.
equus militaris; . sagum; . essedum; . copiae; . , , , . . gnator; gladiator ( ); . gil.
divinus; . poena deorum.
divinitas; divina natura;
vis divina. divinus ( .
. .) deus; numen diyinum numen. .
. divinus; . gen. dei
deorum; . simulacrum dei; .
beneficium divinitus ad nos delatum; .
aedes, templum; . quod felix faus\umque sit! quod deus bene vertat!
pugna (
); proelium; certamen
(); . ;
6. pugilatio; . pugnam tarnen, proelium committere;
( ) vi per vim expugnare expugnare; sine certamine, sine
sanguine; .
ad bestias condemnare alqm. 01 mobilis; agilis (); velox ();
versatilis (, ingenium); strenuus
(, !); dexter ( ); . orator facilis
solutus et expeditus ad dicendum, solutus in dicendo. Adv. facile (dicere); prompte;

velociter; dextre. agilitas, mobi-

caelum tollere, ut deum colre venerari.

litas (); velocitas (); sol deo probatus acceptus.
lertia (); calliditas ().
*maledicus in deum. - poculum.
impias voces iacere mit- . gen. lateris; . ventere in deum. impia in
tus a latere flans; . . ; .
deum dicta; maledictum in deum coniectum.
latus; . *ianua, quae ab altero latere
*maledicus in deum; est; . . ( ^), , .
. maledicere deo. deus;
alia familia eiusdem gentis; cognati.
numen (); dii (dei, di);divi; latus; ex ab latere; ()
caelestes (); ! deum
ex obliquo; dolor lateris;
testor! ! ita me deus iuvet amet!
. ictus obliquus;
pro dei fidem; hercule; mehercule;
6. ex obliquo alqm ferire;
! per deos! .! utinam conj.\
ad latus alcis stare, ab latere akis esse;
.! faxit deus! utinam dii ita faxint!
. , .
.! quod deus prohibeat , paluster.
avertat! quod omen dii avertant! palus.

16

( ) garrire, blaterare;
pars numerus; . adj. plures,
( ) nugari. 1, plures auctores sequi -
quacitas; garrulitas. loquax,
, plures esse .;
garniras nugae (plurimi, plerique, , quae est plurimorum
1); ineptiae (). homo
sententia; . sententiae longe plurigarrulus; nugator.
mae; suffragia longe plurima; . dolor; . cruciatus; . do longe plurimum valere; magnis suffragiis
lor capitis; . dolores habere, dosuperare; . plurimorum
loribus affectnm esse, confiictari dok>ribus;npHsuffragiis creari, . plurima
. vehemens (vulnus, malum); grapuncta in aiiqua tribu ferre; vis (morbus, vulnus). aeger (.
- sententiis fere omnibus
abh magno numro sententiarum absolutus est.
); aegrotus; -
. ; . , -
aegrotare; morbo conflictari implicitum
maximam partem; semper fere; pleesse; laborare; 6. graviter se harumque 1)
bere, graviter iacere aegrotare;
magnus (domns, insula, clamor, dolor, spes,
. . ; ()
periculum, gaudium); grandis (
dolet mihi alqd; = dolorem
ce6i 1
mihi affert, doleo (alqd, de alqa re); MH 6.,
, ^ , epi... doleo quod . . inf*\ mihi dolet stula, liber, ittera , vas, pecunia,
quod . . inf. Adv. vehemente^ graviaes alienum, vitium, vox); = gravis
ter, acerbe3 dolenter.
(onus); = , , , * a) magis ( amplus (domus, divitiae, pecunia, nume ; . rus, spes, praemium, res gestae, homo, fami. . compar.)\ plus (
lia, gens); spatiosus;,
^, plus frumenti, hostium, pruden immanis; vastus; = altus,
tiae, 1
excelsus, celsus; - magnus, magni
magis, . plus amare, diligere, animus plus
corporis, procerus; = , , quam fraternus); amplius ( , . vehemens, acer,
>,. . ? quid vultisamgravis (dolor, clamor, frigus); .
plius?). b) . frigora (. pi.); ~ frequens,
>
celeber; . coetus frequens; frequen . ., . plus
tia hominum; conventus celeber. 2) ^.
amplius . quam
1: . amicis .\ i.aHHbixbquam .
smus alcis rei; . amicissimus alcui; .
,
mendacissimus; . celebritas ho abl.,
minum, optimates, nobiles; .
.,
. ; . doctrina eruditio
quam; magis plures
magna, litterae multae; .maximus, perquam; . -
magnus, ingens; . .
plus centum capti sunt; . - valetudo infirma, incommoda,
capita amplius centum hostium;
tenuis; corporis imbecillitas infirmitas.
. amplius sunt sex menses;
invalidus, infirmus, imbecil . parte plus
lus, affectus valetudine; . valetudo
dimidi auctus; . ter
infirma, minus commod,
amplius; . () praeter ceteros;
valetudo. morbus; valetudo
. plurimum, maxime, )
adversa infirma, aegra, ^
. 4 valetudo; . morbus gravis;
, - - . . ; , , . .
. . adj.; . in. posit,
cidere in morbum morbum contrahere. magisquam, , doctior est quam mode 1) , . . 2) dolestior magis doctus est quam modestus. d)=r
re; , dolet mihi pes,
longius; diutius; ultra; . anno
oculus; dens condoluit.
longius; plus amplius anno; amplius an- pugnator, luctator, athleta.
num, e) , , = , ( ) celer, acen
amplius (nihil amplius flagito); ultra (nihil murmurare (alqd.); fremere (
ultra requiro); iam (nihil iam spero); .
, intrans).
nullus alius praeterea; . nihil verres.
amplius ultra; . . barba; lanugo, barba prima (
desii destiti in f.\ . , . );
esse desisse, nusquam esse, f) 6.
barbatus; - bene barbatus;
., . . magis magisque. g) .
- imberbis; . barba
MeHeplus minusve. h) . plus
longa, promissa, magna; ,
amplius esse ( ^, potentiorem esse,
barbam alere; barbam proplus posse ( ). maior
mittere; . .

17

verruca. barbatus.
coniugium; barbula. tonsor.
Hie conubium;
. ( 1
sulcus; , < sul *) matrimonium inire
ducere, agere, imprimere. contrahere;, matrjmQnio iungi con . .
iungU nuptiis inter se iungi ( ^
crates (dentata); irpex.
); ^ . ;
occatio. occare. II, 5.
1) . luciari cum alqo; () obiurgare (alqm de m alqa, re);
pugnare; certare; . animam agere.
. increpare; () conviciis in2)nepeu. . & aemulari cum alqo;consectari. 1) , .
tendere cum alqo de alqa re; contendere inter
clamor militaris pugnantium,
se de principat ( ); conflietari
clamor; . . 2.
(cum alqo, cum aiqa re; cum adversa fortuna;
2)=, . maledictum; coaalqa re, magn inopi rerum utilissimarum;
vicium (); vox contumeliosa; pi.
duriore fortuna; miseri; difficultatibus).
verborum contumeliae. alter 1) limbus. 2) latus.
catio (); iurgium; rixa.
fpinetum.
, fraternus gen. fra 1) luctatio ( tris. ^ caedes fratris fra); 6i luctando terna, parricidium fraternum, ^
erceri. 2) pugna ( .);
parricidium. fra^
certamen; certatio; ,
tricida; interfector interemptor fratris
contentio.
sui; parricida ( yoitua ).
nudis pedibus, , incedere ( fraternus. Adv. fraterae; . ). , pedibus nudus.
alqm sic amare ut alterum fra herbarum scientia; herbaria (. e. ars).
trem. 1) ger dolium. dolium; cupa.
manitas; necessitudo fraterna. 2) , timiditas; animus timidus;=Tpy sodalitas; sodalicium. 3) ,
ignavia. timidus; ()
1 collegium, corpus. frater; =
formidinis plenus; ignavus. Adv.
sodalis; . frater germatimide. . . timere
nus; . patruelis ( ); (, ); metuere (.
sobrinus ( ); . frater ex
1); vereri
noverca susceptus; 6. quern eadem
( ); (nutrix alebat
) =. , formidare, re- , sumere (. formidare, pavere, horrere alqd; .
); (. -.
mortem metuere; . , timere, me); accipere ( ); .,
tuere alqm, alqd; vereri alqm, de alqa re;
. recipere; repetere; retractare (dic- , metuere, timere alcui, alta); rescindere (decretum). ) .,
cui rei, de alqo, de alqa re; extimescere de
a) = , (locum,
alqa re; maxjmo
montem, arcem); potiri alqa re; expugnare
de me timor afficiuntur amici; .
(urbem, castellum, naves, castra); .
6. alqd in magno timor est;
; . expugnare; ,
. .
primo impet urbem
, . ne, a - . b) . pecuniam sumere, - ut ne non;
; () pecuniam accipere; .
. deum vereri; vereri et colre deum;
pecuniam accipere ab;alqo, ab alqo per alqm, pe . satis animi habere adcuniam pecunias) capere ab alqo; .
versus alqd; contemnere alqm, alqd (iudicia,
pecuniam mutuam sumere, pecuniam
poenam, mortem); 4
mutuari; . ( ) magnum prete iratum non vereor; . tutus
tium facere, magno alqd vendere; .
sum (ab alqo, ab alqa re); ! noli tiparvo alqd vendere; . .
mere laborare! timere desine! ,
magno operam suam collocare. ) .
. frustra timere alqd,
, , . .; . umbras timere.
. ;
timor me invadit occupt ) ,
! . laudo! bene factum! macte!
) . a a) accipere (alqd in cervices), tol . .
lere (alqm in numros, in equum, * in currum
, . plur. habenae;
alqm curru, red); ) . tollere
. . gubernacula rei publicae
(onus); 1suscipere (), recipere (
civitatis, imperii;
); obire (munus, legationem); .
ad gubernacula accedere; . . gu Imperium ; bernacula rei publicae tractare; clavum im excipere rem publicam;
perii tenere; praeesse rei publicae; rem publi . 1; .
cam regere gubernare; - . .
; . =
a gubernaculis recedere.
recipere in se, praestare alqd; ) .
nuptiae.

4
alqm educandum,erudiendum
matrimonium;
1 . -1 .

18

suscipere. b) . (=) meTe,depromere,expromere(alqd ex alqa )=

auferre (pecuniam ex aerario);

istum ego locum totidem verbis a Dicaearcho
transtuli. ) . () , demere alcui alqd; auferre alcui alqd ();
eripere alqd alcui ab alqo ( ), d) .
, manu alqm prehendere. e) .
) sumere, capere alqd in
manum, in manus (, ,
Horatium in manus sumere). ) .
, ,
alqm sibi adiutorem, socium adsciscere. ) .
^ alqd ad imitandum sibi proponere imitari; . (
.) alqm (exemplum) ad imitandum
sibi proponere, alqm exemplum sibi deligere
imitari alqm in alqa re. f)6.
alqd (secum) auferre;
alqm (secum ducere, educere, deducere, abducere g) . - recipere alqm,
ad se domum, ad se domum suam alqm recipere. h) .
sustinere alqm; ,
. , 2; .
comprehendere, in vincula
conicere alqm. , 1)^= ,
prehendere, comprehendere alqd.
2) = . . , ; .
1 . ;
de hac re iudicare non possum. 3)
aggredi alqd, ad alqd
ad alqd faciendum, inf.; instituere alqd; . accedere ad opus
faciendum; opus aggredi.
( ) .
. gen. coniugis (coniugum) matrimonii; ( ) nuptialis; .
, . , . ; . pactio
nuptialis; . cena nuptialis.
tignum; () trabs; ,
,
aliorum vitia cernere, oblivisci suorum; magis in aliis cernere (quam
in nobismet ipsis), si quid delinquitur.
1) per somnum quietem
loqui; dormientem loqui; . delirare. 2) ?~ somniare (alqd);~
nugari, ineptire, alucinari,
hariolari. nugae, ineptiae, alucinatio.
(); . .
fastidire alqd.
fastidium. fastidiosus; difficilis
( ).

lucescere, illucescere, . lu1

cescit, dilucescit; illucescit dies.
1) onus; sareina. 2) .
onus; moleslia.
fragilitas; brevitas.
fluxus, caducus, fragilis, brevis.
crepare, crepitare.
stratus ruinis locus; munimentorum
iacentis muri ruinae; . per patentia ruinis in urbem vadere;

.
. cum muri pars strata
ruinis esset cum inunis arietibus perforatus decidisset
gemma pretiosissima, *adamas.
culter tonsorius; novacula. barbam tondere alcui; rdere genas alcui barbam ponere.
supercilium.
vagari;(Bb ) palari; ( ) errare. vadum; 6. flumen vado transire. homo vagus; erro; plur. convenae; homines perditi.
aes. aeneus, aereus
ex aere factus.
thorax; . .
iactus; coniectio (telorum);
. . 1) iacere Rapides); iaetare; iaculari; conicere (tela. pila in alqm, intra vallum); mittere (hastam, lapidem); . (^)
conicere alqd in alqm, petere alqm
alqa re; . coeno petere
lacessere alqm, . in caput
alcis alqd mittere iaculari; . .
; . alqm humi sternere
prostern ere; . alqd alcui
ante (ad) pedes proieere; . ( ) alqm bestiis obicere; .
. ; . ( )
iaetare; . . ; . 4
]ucem mittere; . umbram facere;
febri iactor;
^ horret animus cogitatione imagine
tantiflagitii. 2 ) ~ o ,
. 2. 1)
, . . * alter alterum
lapidibus petit. 2) . ,
( ) se deicere, se proieere (de saxo, ex rupft), se praecipitare (de
turri in flumen); erumpere, prorumpere (ex
urbe); procurrere, provolare (). 3)
. , , se conicere in
alqm locum, in alqm, in alqd (in latebram,
in castra alcis, in templum ex fuga); se inferre in alqd (in urbem, in templum); inferri
(in medios ignes); . humi prosterni;
. in herba se abicere;
ad pedes alcis se abicere; .
1; ad
genua alcis, accidere genibus alcis;
in alcis collum invadere; alcis -cervices
manibus amplecti. bracchia collo alcis inicere;
. () in fugam se conicere,
fugam capere capessere, fugae se mandare; . . 2, ;~

nvadere, adoriri, aggredi lqm; impressionem facere in alqm, in alqd (in hostes);
irruere (in medios hostes); incum-

bere, permanare in alqd.

cos.
lorica; pluteus.
1) trans, spargere; aspergere alqd alcui rei; conspergere alqd alqa
re. 2)' intrans* prosilire, emicare.

moiositas.

19
concitator; turbator vulgi; ( CTe ) seditionis particeps; homo seditiosus. seditio, ^( ); tumultus ( ); rebellio ( );
, . seditionem tumultum facere concitare, seditionem conflare
commovere; -
sollicitare, concitare alqm; 6. tumultum, motu'm reprimere opprimere; seditionem restinguere corcere.
forare, perforare, terebrare 1) . procellosus (ventus, mare), vehemens; . tempestas turbida, turbulenta; . ventus vehemens; tempestas;
. mare procellosum (
), ventis agitatum ( , ); - mare hoiTescere ventis saevire coepit-2) nepeu.zz
, turbulentus (contio,
tempus); tumultuosus (vita, contio); . 1 fluctus contionum; ~
, vehemens, vehemens fe-

morosus; acerbus.
venter, alvus.
tumulus.
expergefacere, e somno excitare alqm.
dies profestus. profestus;
cotidianus.
, quasi; quasi vero ( ); si; tamquam, tamquam si; velutsi;
perinde ac si; aeque ac si (BCJ conj.).
fatums; posterus; . tmpus
futurum posterum; futura, orum;
res futurae; 6. futura non cogitare curare; .
in posterum differre alqd; . in
posterum, posthac. . .
violentia (maris, venti, );
ferocia (); importunitas (hominis, animi). procellosus (ventus, mare); violentus {. )\ vehemens (.
., = ferox, ()
praeferox; = importunus.
littera; nota { ); .
verba litterae legs; - scriproxque natur; violentus (homo, ingenium).
turam sequi. , ,
1) . tempestas, proceila; interpretatio ad verbum facta; . pro 6. tempestas oritur cooritur. 2)
pria (verborum) sententia. Adv. ad verbum (in. tempestas, proceHa,; arterpretari, reddere); .,
dor (belli Punici); . procellae
ad verba, non ad id quod ex verbis
rei publicae, seditionum; fluctus civiles; 6.
colligi (intellegi) potest (ic); . impetus cupiditatum; .
. verbis ipsis, quae scripta sunt,
libido consedit.
uti; . . ; ., lagoena lagona; () am . ( - ) verba
pulla.
premere, verbis inhaerere.
sinus (maritimus).
fasciculus florum.
( ) ventorum vi agitari tur faginus, fagineus.
bari; saevire ( ^).
J
bucolicus (carmen, poma).
. . .
remulcus; . navem 1 ) . . . fieri, accidere, evenire. 2) . remulco trahere.
. , 3, ;
fagus.
, incidunt causae
clava. acus.
tempora, cum.. ; est, ubi...;
. .
, .
pistor.
imperf. ; . solere; olim.
silex; saxum.
. ; . consularis; .
( 1 ) Charta;
praetorius; . aedilicius; .
- scida; ,
quaestorius.
- litteris mandare consignare alqd;
. Charta, scriptum; scripta, bos; taurus.
libelli, litterae, tabulae; commenta- . . res verae
res; verum; quod erat (quae erant).
rii; . () tabulae publicae. chartula, scidula. - 1 pedibus celer; pernix. , . , ;
chartaceus.
. .
conciere (plebem contionibus, Etruriam in arma); agitare (seditionibus plebem); 1 esse, , . 1 deum esse negare.-,
concitare, sollicitare (alqm animum alcis,
. me praesente; dum hic sum, eram;
populam); ad rebellandum excitare ( . cum hic coram esset.
); concitare
vita; victus; cultus; . , ; alqm adversus alqm. seditio . vita domestica; . vita
nem movere; rebelrustica. esse; = esse,
lare rebellionem facere;
exstare; = , inveniri,
deficere ab alqo; Imperium alcis
reperiri; (, ) ,
abnuere detrectare. sedi sunt (inveniuntur, repetiosus, turbulentus; = reriuntur), qui credant; , rum novarum cupidus Studiosus. Adv. se ^ esse, versari, commorari in alqo
ditiose. (
loco; . , . , .. 1, ; .
) seditionis auctor; turbae tumultus
2*

20

^ incidere in calamitatem; apud alqm esse; y .

.- II, 3, d;
mihi est alqd (. .)*, ., . >. ... malum tibi, si (nisi)...
( ) . ; . $
1) ( ) paupertas; an consilia, causam suam, rationem cum
gustiae rei familiaris; ( ., , alqo communicare; consilia iungere cum alqo;
1) inopia, egestas; (HE, , . . ) mendicitas; ,
longum, par, facile, difficile est (erat)
= . -;
(. .); qnisquis est;
pauperem manere. 2)
quidquid est, utut est
* . inopia (.
(. .); ! esto!
linguae, verborum); egestas; . ege! hoc (id) fieri non potest; non feram, non
stas animi. 1) ( , patiar, non concedam; ! satis est, satis
1 )
nabeo; $
pauper; sine re; (-) tenuis; ( ; ,
, , , - )
egens, mdigens; ( , )
1,
inops ( lingua inops); ^) mendicus;
,
in egestate esse versari,
,
vitam in egestate degere; ,
ind. perf.\ .
in summa egestate men() cecidit; . iam
1
dicitate esse, omnium rerum inopem esse; 6.
dicturus eram; .
inops alcis rei ab alqa re (amicorum);
(.
Adv. ^ . 2. 2 ) = .)
, miser,* misellus, miserandus
gen. bovis boum; taurinus.
( ^1). 4 ad pauper cursus; currere. ,
tatem ad mopiam, ad egestatem redigi;
1) . . currere;
in summa egestate esse.
cursitare;, .
= ' homo pauper.
ultro et citro hnc illuc cursare,
miser, infelix; miserabilisXsaA( ) discarrere; . trans1); vita miserrima; currere, praeferri (praeter alqd); . 1 miseria, res miserae affhetae;
cursu certare; = fugere (ab
fortuna afflicta - misera; calamitas; ex alqo loco, in alqm locum, hue, quo, eo);=
. alqm affligere. 4 (, )
1^=^ 1 . fugam capere capessere; fugae se man; 1 belli calamitas. dare, se committere, in fugam se dare, in miseria esse versari; inopi
in fugam se conicere; terga vertere,
egestate premi; in summa inopia egestate
convertere; in fuga esse (
esse; vitani in (summa) inopia egestate
.); . , alqm, alqd fudegere.
gere, ad alqm fugere; fugere vitare alqm, alqd. 2) . - . .
. , tempus abit; - album; ( ) candor. , . aqua, flumen fertur, labitur,
cerussa. dealbare (parietem).
fluit. domo patri profugus;
ceruss malas illinere. ^
extorris; fugitivus; (
fsciurus. albidus.
) desertor (signorum, castrorum, miflavus; subflavus. album (oculi,ovi).
litiae); ( transfuga,perfuga. tiiveus. albus; ( linguae volubilitas.
) candidus; = -., ct1):=1 . . 2 ) = .
canus; ^ albere, candere; . Adv. celeriter, facile (legere).
albescere; -
citato incitato gradu; () incitato
albatus; . - niveus; .
cursu. fuga; . .
lacteus; ad multum diem
1; . omnes dif(dormire); ( = ) purus.
fugiunt in fugam se coniciunt;
lintea, orum. albescere; can . alqm fugare, in fugam dare, vertere,
descere (^*);~%^ palescere. avertere, conicere? , ^
candere.
profligare; - . ( .)
salutem fug petere
furere, saevire.
in fuga sibi praesidium ponere. 1)
() furor, () rabies;
cursus; contento incitato
. furorem inicere alcui, in furorem imcursu, effuso cursu, cursu non impedito. 2)pellere alqm; in rabiem agere, ad insaniam
curriculum.
redigere alqm. (
) furens, furiosus, furibundus, rabidus.
malum; casus adversus tristis, ^ casus; calamitas; imago; facis marmorea, e gypso expressa, argentea ( ).
- cum mea calamitate; ^ ,
... incommode infeliciter accidit, ut...;

-.

21

.
gravitas; vis; (,
simulacra fngendi;ars fingendi. fictor;
.
statuarum artifex; statuarius. caelare
1) auctoritas; (, (opus); sculpere, exsculpere alqd.
) momentum; res , . .
gravis magna, magni momenti;
fi gre defigere ( ciavum); .
res gravissima maxima,
agere adigere suolicas; stipites demittere;
maximi momenti*, . ( , . inculcare alcui
) magnam vim habere; magni momenti
alqd.
esse; nihil esse; lev ducere (ara spiritu ; bibere, trahere.
esse; nullius momenti esse; in propinquo prope, () iuxta;
. vim tribuere alcui rei; . prope (p. a Sicilia, ab aedibus alcis,
nihil tribuere alcui rei;
p. ripam); propter (propter statuam consedi ., ...? quid interest? . m/.,
mus); ad, apud; iuxta (i. alqm, i. viam); . . inf. . . 1) gra . prope intueri alqd.
vis (testis, causa, ratio, argumentum); ma- incurrere; intro currere; ()
gnus (officium, negotium); (&
se inferre, se inicere.
1, ) qui multum potest, multum iuicere. meidere,
Valens, magnae auetoritatis; .
irrure.
res gravis, gravissima inagni momenti; 1) introductio, inductio;
summa propositi;
. 1. 2)= ,
. magna mutatio;
1 introitus (defensionis)., ingressio; magni maximi momenti esse;
exordium, initium, principium; prae interesse, pertinere ad alqd;
facio, . 1; HH
, rei publi ineunte oratione;
, me interest; quod
. multa praefari; . multo maius est; hoe pauca praefatus dixit;
> put hoc primum est; $ aditum aperire ad alqd.
, praecipitare; deicire (alqm in mare);
res satis digna visa est, propter quam
conicere (in ignem). se praeconj.; - nihil interest 2)cipitare (in flumen); se deicere; se inicere (in
, gravis, augustus;
igriem); . periculo se offerre.
. gravitas.
supra; . .
vas.
summus (
feriae.
. ) superior, . .
in summo colle in superiore
bacchanalia, ium. bacparte collis. sursum; .
cha. bacchicus bacchus.
flumine adverso; contra aquam.
Adv. bacchico more, bacchantium ritu.
, . , , . 1) . inducere, introducere (alqm
ad alqm, in senatum, in circulos); de 1) vallum; agger; ,
ducere, adducere. 2) , ) . . aggerem agere. 2) =
inducere (morem novum, nova verba
fluctus.
in linguam); introducere (consuetudinem; no volvere, volutare* I) voluvum in re publica introductum exemplum);
tari. 2) iacere.
. consuetudinem repetere
labrum: . , referre; = instituere (aequabililid, frigid lavari.
tatem iuris), constituere;
1) barbarus (=, arma mutata sunt. b) ). 2)=, rudis, in , . alqm
cultus, inhumanus, barbarus. 3) = ,
in errorem inducere in fraudem impellere;
crudelis, saevus. Adv. 1) barbare. 2) inscite,
. alqm animum alcis
imperite. S) crudeliter, saeve. ^
sollicitare, alqm pellicere*, .
, barbaria, inhumanitas; =:
alcui incommodum molestiamafferre; alcui
saevitia, crudelitas

negotium exhibere facessere.

1) barbarus (
). 2) invehere, advehere, importreQuerces).
, . res (merces) importatae
homo rudis. incultus. 3)
importandae, quae importantur; . homo saevus, crudelis.
portorium. invectio;
coquere; igne mollire (alqd); mitigare
. .
cibum.
committere. credere alqd alcui
vester.
fidei alcis; permittere (alcui omnes fortunas
caelum; scalprum. sculptura;
suas, vitam); mandare, commendare alcui alqd;
ars signa statuas et

22

ardor animi mentis; Spiritus divinus; ae. , - mandare alcai mustus fervor ingenii, furor divinus;
nus, negotium; . alcui
. . . bellum conimittere; .
divino spiritu inflatus tactus;
alqd alcui custodiendum dare tradere.
mente incitatus incitatus; ammum suum alcui credere;
furens, furibundus. Adv. divinitus. consilia sua alcui credere (
(, ) mentem animum
); occulta sua alcui credere (alcis alqm divino spiritu ( afflatu, in );
stinctu) concitare inflare, tangere. se tradere, committere
divino spiritu tangi; divino quodam
permittere in fidem alcis;
spiritu Mari; divino instinctu concitari.
. totum se dedere alcui.
, . frangere et commi inflectere alqd.
nuere.
. .
intra cogre (oves); agere in alqd (pe- subito; repente; de, ex improviso; necopinato.
cus in stabulum); compellere (intra alqm lo inspirare, infiare.
cum hommes; hostes in flumen, navern in por mente et cogitatione penetrare
tum); cogre in (vis ventorum invitis nautis
in alqd; animus se insinut in alqd.
in portum navemcogit);B. adigere clavum in alqd; . cuneum ar- 1) spiritu ducere (, ara) 2) .
bori adigere.
inspirare*, . animum alcui inspiBropy sursum; . difficiiis ascenrare; . in-,
sus. est; . in adversum suMre.
cendere inflammare alqm amore alcis,
imponere (merces, onus in navem).
alcis rei; . spem facere
1) . porrigi porrectum esse,
inicere alcui; animum (aniincurrere, proiectum esse, prominere in alqd
mos) facere, addere, afferre alcui.
(in agrum). 2) nepen. se dare, tradere alcui
rei; . in certamen cum alqo de- immittere; inserere alqd (Slum in acum
).
scendere; . singula singulas partes persequi; . falli, de- imponere ponere (alqd in loco
alqo); figere, ingere ( ); cipi; in fraudem incidere.
tare ().
*, procul, longe; . longe
procul abesse; . procul stare; 1) . ductus (. .
sing.); . (gerund., par . abesse ab alqa re (a
tic, . .). 2) . administrate (periculis), se removere ab alqa re (anegotiis pu, ^1, , rei publicae, belli);
blicis); . -. alcis aditum sermocura (1, , , rei donemque defugere; .
mesticae); . procul ab alqa re vitam agere. procul,
rem publicam capessere; longe; . prospicere, longe prospicere.
. alqm bello praecere,
alterum tantum; . duplo
praeponere; . (dualtero tanto maior, . duplo minor;
cem) alqm creare bello gerendo alqm
. , bis tanto amplius, quam
praeficere bello gerendo; . mercaquantum...; . , duatura.
bus partibus amplius abstulit, quam...BflBoeMb
cum altero; un". . .
situla.
decies; . , 4 decies tan- - ubique; ubivis (-fe ); omnibus locis; nusquam ; ., to plus quam.
vulgo; ., ubieunque, qu vidua; . vidua morte aleunque; . 1 nbieunque terrarum
cis; quae uxor alcis fuerat, quae fuerat
gentium; ., quocunque, quoquo.
vixerat cum alqo; . vidua alcis; ' ubique praesens; qui omnibus
orbi orbaeque. viduus.
locis adest
. ().
abunde, affatim; . abun- . .
. homo
dare, affluere alqa re.
ingentis immanis magnitudinls, eximia
viduitas.
corporis magnitudine; vir maior quam pro
(no) secundum ace. (mare, fluvium);
humano habitu; humanae mapraeter . ( , ripam);
gnitudinis formam prope excessisse. . oram Italiae legere;
magaus ( . tantus, tarn magnus;
litus oram praetervehi.
. ^ hic tantus, magnus
1) iMcTBie,
vir; . quantus; . quan inflatus instinetus, intuscunque, quamvis magnus); grandis, amstinetus afflatusque; caelestis quidam mentis
plus ( . . ) ; =
instinetus;' divina mentis incitatio per, , , . vemotio; furor divinus furor; spirihemens, acer, gravis; ,
tus divinus (spiritu divino tactus = mihi inimicissimus; = ,
); Hiro divinitus (adv.).
nobilis, Ulustris, clarus, magnus; . ^
2) mens incitata;

homo vir magnus, vir clarus laude

insignis, magni nominis; vir magni ingenii; .
scriptor summus clarissimus; .
homo vir litteratjssimus, doctissimus; . orator magnus, ,
orator ampltts et grandis; . dux
egregius; . vir
gerendae rei puolicae scientissimus; . ' vir domi
clarus militiaeque, . Alexander
Magnus; . magnus Alexander
Alexander ille; . .
animi magnitudo altitudo;
animus magnus et excelsus; magnifi;8();1(). magno animo praeditus; magnanimus; magnificus; clemens (); beraus (). Adv. magno
alto animo, clementer, liberaliter. magnificentia; splendor;
= dignitas ; .
cultus; lautitia; .
apparatus. magnificus (domus), splendidus; praeclarus (); =z apparatus
(epulae, ludi apparatissimi); =
pretiosus; lautissimus, opiparus.

aiqm in partes suas trahere ( ). conquisiti

militum. conquisitor militum.
funis; funiculus.
series; agmen; . longo agmine.

23

fusus.

. ; . ()
reducere alqm, ^ retrahere;
. alqm revocare. ., .

venu

specus, spelunca; . ceptaculum latronum; locus latronum occultator et receptor.

ad perpendiculum directus
directus. Adv, (directe) ad perpendiculum; ad lineam; directo.
torqure, circumagere alqd,
in orbem. 1 . se torquere;
torqueri, circumagi, versari, volvi; se convertere (circum alqd, terra se circum axem). 2)
nepen
. omnis sermo consumitur in alqa re;
. alqd mihi. versatur
in labris primoribus.
navalia (?. pi.).
superus; ( ) superior; (
Adv. magnifie, splendide, praeclare, apparate, ) summus; . amiculum summum; y toga ), stola (
lautissime, opipare.
); . labrum superius; . altus (vir altus et excellens); gra latus superius pars superior.
vis; excelsus; celsus; elatus ( , summus; . summum Imperium sum). Adv. elate; magnifie (dicere). ma rerum imperii; ( praedicare; (laudibus) celebrare; lau ) dominatus, dominatio, tydibus ferre; laudare; magnis marannis; ^ principatum in
ximis, summis laudibus celebrare, efferre alqm.
civitate summam imperii tenere, obtinere;
augustus (vir, habitus forsummae rerum praeesse; ,
maque); imperatorius; sanctus: = . rerum potiri; domina splendidus, magnificus. matum regnum occupare; . iestas. magnitudo: amplitudo ( regnum appetere, affectare; (, urbis); ambitus, spatium ();
) . principatum atque rm= , altitudo, longitudo; no
perium alcui tradere, principatum alcui dfer proceritas; . r, concedere; ( mensurs solis terrae colligere. ) regnum diadema alcui d.eferre; ,
4ie dignitas, maiestas; claritas (ho . cedere in imperium
minis); . animi magnitudo altitudo.
alcis; . . im vir princeps, magnus potens,
perio alcis parre; . alqm
praestans in re publica, homo illustris, amplisde possessione imperii deicere; .
simus; patricii, nobiles, proceres, pri1, . ; . sacerdos mamores, principes.
ximus; pontifex maximus. * . . . , . . * equus ad equitandum
; . , idoneus; equus; .
, ,
^ equitatio, ( ) *ars equi , .
tandi; . alqm equo docere;
-, . . ^ equo doceri, equitare discere.
, , ^
piraorigo; superior pars fluminis
rex eum in vincula coniecit; .
( ). insidens equo;
, interficere, securi percu4 . equitare, equo vehi; npixaib .
tere; & ce6t ^
equo vectus advenit; .
Verres sibi fecit annulum; :
nraltum itineris eqno vectus confeci. fasces demittere alcui.
cacumen, vertex, fastigium.
aper.
1) . . pars
camelus.
superior; adj. superior sum . . 1)
mus, . . summa navis; . milites mercede conducere; conquirere
summum tectum culmen domus (aedi(); eomparare. 2)

um); . ; . & . ;
fbssam, murum ducere,
, . , ;
urbem fossa, muro circumdare; . cu nsqne ad summum (,
niculum agere. ) , . ,
.) 2) . ) ~
, ferre ducere (in publifastigium, sumnras gradus, . .
cum , Romam );
summus, . . summa gloria; ter fert, ducit, est in ad, per alqd;
() florere glo vestigia ferunt alqo; neria honore; ad summum gradum gloriae
peu, . (honoris) ascendisse; . flicitas sumsam fontein esse alcis rei; valere ad alqd,
ma, b) = e i e, , . () . superiorem victorem dis hoc praeceptum ad amicitiam tollencedere; superiorem fieri bello; vincere, supedam valet; pertinere ad alqd, alqd exrare alqm, alqd (vincit, superat sententia alsistit, gignitur, nascitur ex alqa re; ,
eis; utilitas vincit honestatem); valere (auctori () attende, quo hoc sertas alcis, lex); plus valere ( .
p a t c) = , 4 *
plus ira quam misericor gerere, agere, administras alqd;
dia valebat); . victoria pe. , , , , nes patricios erat. culmen, cacu, , . .;
men (nontis); fastigium (. ); vertex
. . ; . rem agere,
(,); . summus, .
gerere; . eau-1
. summus mons.
sam alcis dicere defendere ( );
. ^ 1 ; . litte hilarem facere: alqm, alcis animum
delectareQ^oBaTb, ); oblectare ( - ras inter se dare et accipere. d) ducere, . ori); iocum risum movere alcui. ginem ab alqo ducere. e) . .
iucunde vivere (cum alqo). 1, , 3; . . Be . . hilaritas; animus
, , ita nohilaris; alacritas; . . hilabis mos est; a maioriris hilarus(KaKb );laebus ab antiquis traditus est mos; a maiotus 1 ); alacer (ribus institutum est.
, ); . vita
iucunda; . animus hilaris, hilaritas, omnis, pi. omnesBC 1, gaudium,laetitia. Adv. hilare, laete, animo laeto . unus, aliquot, nemo-, .
hilari; . iucunde laute, ( omne suum Studium (, in doctrina col ) molliter vivere
locare); omnium ordinum homines; cunctus,
hilaritas; laetitia; . hilaritatem pl. euneti, dispersi, = Bct>
citare; - iucunditati se dare.
, , (cunctus senatus, populus, . cives);
navis quae remis agitur;
universus, universi, . singuli unus
. . .
quisque, , ,
vernus . gen. veris.
; totus , . remus; .- remigare; navem
; integer -, , remis propellere, remis agi;
*, perpetuus,
pulsus remorum.
. perptua vit; . .
ver, tempus vernum; - veris
; summus ( , principium; ^ primo vere.
), , .
(virgo) Vestalis; . -virgo
in summa severitate tamaxima; - virginem capere.
rnen comis erat; summis vi-
1) a) . ducere alqm (domum
ribus, summa ope, totis viribus;
, copias adversus contra alqm, exer . omni parte (beatum esse);
citum ab Allobrogibus in Sequanos); .
omnibus numeris (absolutus );
manu ducere; ducere in carcerem
, . . ,
in vincula; d. ad mortem;
universi, euneti; Bei
alqm reum agere, in ius rapere; agere
1. ) omnes res; omnia (^., dat.\
(pecus, potum);
all., , omnium
? rerum, omnibus rebus); omne ( ? . quod);
, abducere, educere ex (.,
quidvis; nihil non; totunr, tota universa
, ); adducere ad, in (); deres; , , , omne quod>
ducere (alqm ad alqm, domum); perducere ad,
quidquid; . rem omnem
in ( ^ ); eduhabes; eversus est forcere ad, in (. ;; producere (. ,
tunis omnibus; . potest omnia;.
copias in aciem); traducere (. ,
. omnia alcis causa
exercitum flumen). b) . ) = facere; ante omnia (
exercitum ducere, exerci ), omnium primum; imprimis;
tui praeesse. ) . se gerere (bene, maie,
(neque) tarnen;
honeste, > pro, , pro
omnino. ) = 4 omneshomidignitate). 2) . ) . ( ,

25

ns; omnes; nemo non; nemo est qui non pro alqa re; loco in locum

alcis rei, . compensare alqd

quin conj.; omnes omnium ordinum
aetatum hommes; nemo non alqa re (== ).
videt; nemo est quin hoc fe- cursu certare, cursitare (cum
alqo).
cerit; BC, omnes qui, omnes
quicunque; quicunque; qniqui; quidquid ascendere, escendere, eniti,
evadere in alqd.
gen. partit, (quidquid militum naviumque in
, . ,.
provincia erant).
currere in locum aiqm.
. .
miles veternus vtus; pi. mi- furorem inicere alcui; in furorem impellere alqm. furore incendi.
lites veterani veterani; - exercitus (legio) vete- imponere (alqd alcui, in alcis cervicibus, alcui rei, in alqd.; onerare (alqm alqa
ranus, exercitus vetus.
re); . culpam in alqm conferre.
. ; ruinosus ( , , domus); - ruino- sursum sublime ferri (); sublimem (in caeium) abire ( .
sum esse, ruinam minari ( ); .); subvolare, evolare \o ).
- ruinosum efflci; .
*testametum vetus (y nucam. ). - 1) ducere, subducere in alqm
locum. 2) = , , . .
= ( )
3) . confingere alqd. in alqm;
vetustas. ]) (
) * . 2) = - . calumniari alqm (); criminari ( , ).
, obsolescere, exolescere.
:=, . . - subvehere.
1 vespertinus; . * preces ves- , . .
pertinae, * precatio ante somnum facta; . 1 ) . pendre, () pensare,
pensitare alqd; ponderare alqd; pondus alcis
frigus vespertinum; . .
rei exigere. 2) . pendre,
; . sol vespertinus, ()
pensare, ponderare alqd; . verba exsol occidens; . tempus vespertinum; .*
pendere, . pondra ver . . . .
borum diligenter examinare; reputare alqd
, vesper (. vesperum, abl. 3-
().
, vespere, piace vesper); tempus vespertinum; occasus solis ( ); - 1) . )
aspectus; conspectus, obtutus ocu vesperi vespere;
1(); . oculus, oculi;
. pervesperi; ., sub ad
. oculi torvi; .
vesperum, sub occasum solis; {.) vespeconspectum oculos ad alqd convertere,
rascente caelo; heri vesperi;
oculos in alqm conicere, aspicere alqm;
pridie vesperi; pa primo vespere; cum iam ad- uno aspectu; .,
vesperasceret; vergente inclinato ad ves- . primo aspectu;
alqd ne visendum quidem exiperum die; pa ad vesperum;
stimare. b) = 1 , pa a mne usque ad vesperum: vultus,
. (Nep.) caelum vesperascit, advespera . vultus severus et tristis, scit; vergit ad vesperum dies; . iam diei
vultus torvus, blandus. 2) nevesper est; .! salve!
^>ett.=BO33p:feHie, opinio, sententia;
. salvere alqm iubere. ,
, . iudicium; . sen., , . ().
tire, . .
vernus . gen. veris.
scire cupio, quid de ea re sentias; corporeus; . res
. vere recte iudicare, sencorporeae quae cerni tangique possunt.
tire, existimare, fallaci iudicio vi materia materies. res;
dere alqd, opinio falsa tenet alqm; . . pi. adj., , . veriora videre; .
. mira.
quidem opinione, ex (de) mea sententia; ut
. . , . ultro
opinio mea est fert; ut opinor; ut mihi
citroque; hue et illuc (ire, mittere); .
quidem videtur; . . ambulare; inambulare ( , aspicere alqm, alqd; oculos
^, , domi, ante tain alqd convertere.
bernaculum); obambuare (ante vallum).
vicissitudo (officiorum ); .
" . adj. mutuus (amor); . .
. amicitia paribus =i res absurda inepta,
insulsa; ineptiae, nugae, absurde inepte
offictis continetur. mutuus; .
dictum.
' bnficia ultro citroque~data et accepta. Adv, mutuo; inter se. 1) . . gemitus; su. , pecuniam mutuari mu- spirium; gementem dicere.
tuam sumere ab alqo. 2) . 1 horror. cohorpecuniam mutuam dare commodare alcui.
rescere; ( ) exterreri (per somnum).

niae); confectio (tributi); exigere.

ignem flando flatu accen exactor (pecuniae), coactor.
dere; ignem excitare. tumescere,
severitas (iudicis, patris),
intumescere. .
duritia, asperitas, acerbitas. velle, .cogitare, in
severus (pater, iudex);
animo habere alqd; consilium capere inire;
duras acer (pater, existimator, animadversor
. coniug. periphrast. ,
vitiorum, iudicium); acerbus;
., alcui venit in mentem inf.\
severitatem adhibere in alqm. ? quid agis?
1) , exigere (vec gemitus, susptritus. ,
tigalia); cogre (pecuniam a civitatibus). 2 ) =
1) gemere, ingemiscere; suspirare
, ( .); . ingemiscere alcui rei.
severum, du2)= respirare; animum colrum, acerbum esse; . .
ligere.
. 3) . favere
. .
alcui; benevolentiam alcui praestare; .
spectare; contemplari, intueri &lqd;
honoribus alqm afficere.
. neglegere, spernere, contemnere alqd;
. . abs. . , occupatio; . expugnatio; capere, occupare,
contemnere, neglegere, ,
expugnare, . 1. ,
contempto periculo;
pecuniae repetundae; ^
neglectis contemptis precibus
pecunia; . pecuniam accipere,
meis; . in abh,
capere (ab alqo ob aiqd faciendum);
in summa copia oratorum.
. (pecuni) corrumpere alqm. pennis se levare; pennis leYri; evo, B-fc,
lare; sublime ferri ( ). . accusare, damnare alqm de pecuniis re. . evolare.
petundis; BE pecuniarum
sursum eniti; niti, eniti, corepetundarum reus. . !
niti in alqd; ascendere, escendere, evadere in
. . . .
alqd.
quod cerni potest sub oculos,
vibrare, torquere (hastam), iactare
sub aspectum cadit; conspectus, conspicuus;
(alas). impetus, motus; .
ocuiis subiectus; expressus (vestigia, indicia);
alarum motns; movere.
apertus, ma . 2, d.
nifesto's; . , mundus quem
infrenare equum, frenum inicere
cerminus; haec onmia quae videmus; ea quae
equo; '
sunt quaeque videmus omnia;
instrati frenatique equi; haec (. pi.)\ . .
quits frenati.
1) quod cerni potest sub oculos,
aspectus, conspectus; .
sub aspectum cadit; . conspectns (tumulus,
oculi oculus; . aspectu: tumulus hosti, agmina inter se satis conspec, , . ,
ta); conspicuus; oculis subiectus; expressus
oculos conicere convertere ad, in alqd,
(vestigia, indicia); oculis cerni,
in alqm*, oculum adicre alcui rei; aspicere
cadejre sub oculos, sub aspectum; ante oculos
alqm;
positum esse; apparere; eminere (desperatio in
oculi habitant in vultu alcis; .
vultu alcis); manifestum*
prospicere;
expressum esse; vestigia
omnium oculos in (ad) se convertere; ocurmanent; in conspecli omnium in alqm coniciuntur; movere oculos;
tum dari, sub aspectum venire, oculis subici;
suspicere alqd; oculos
apparere, apparere ac cerni;
tollere; , oculos
in conspectum dare, conspicuum redvultum deicere (in terram demittere);
dere alqd. 2) = , .
quocunque oculi incivir (homo) decora facie facie honest; derunt; - , dei procerus habitu; . - altus dignicere oculos de alqo, ab alqa re, avertere ocutatis gradus; ^ . MicTo
los ab alqa re; . conspectum
excelere in civitate, excellentius se gerere in
alcis vitar, fugere;
re publica; . in anf se a conspectu ab oculis alcis replissimo statu collocatum esse. movere; . .
ret . . inf., videri . . inf,\
adultus, adultae aetatis; adulta ae ., ... inde apparet,. inde cognotate; grandis (aetate); puber; ()
scimus, intellegimus . . inf.; pubres.
videri . . . .
fossio; . ,
, , iam mortuus esse vifodere, effodere.
detur vereor, ne mortuus sit &:
invocatio; imploratio; .
conspici, cerni, apparere. .
implorare (deos, idem alcis); invogen. generis; . genus. ) ^care (deos); . auxilium
, species, forma, facis;
alcis implorare.
. . ^; = habitus;
(, ) exactio (pecu-

.
1 valtus;
supplex
esse iadicibus noluit; ()
ex valtu alqm nosse; alqm de facie faciem alcis nosse; . forma ad dignitatem apposita; . valtus tristis;
. valtus severus; . formm
capere, ., . speciem alcis rei
induere (, .),
mutari in alqm (); . vultum contrahere; ,
. vultum ad severitatem componere; . mutari (. ne
.)\ .
magna reruni commutatio facta est; versa sunt
omnia; alqd in formam
alcis rei redigere; . immutatus; , , ., ( = ) simulare (
. , se aegrotum, se aegrotare); dissimulare ( . ,
., se scire dissimult); videri, ,
, id agendum
est, ut ea facere videamur irati; ., ... dissimulare . . inf.;
- = . ;
. nullo modo, nulla ratione;
. ( .) pro forma, dicis
causa; -1 pro testimonio;
. pro mercede; .
increpando; . . inducere sermonem hominum.
2 ) = aspectus, conspectus; .
prospectus; . aspectus urbis; .
despectus (in mare, ex oppido in campum); . prospicere, prospectare, despicere alqd; .
horribilis visu; - alqo viso
conspecto; -1
tristem condicionem non neglegere; .
. ostendere, demonstrare alcui alqd
, . inf.; () memorare
. . inf.\ .
. alqm docere quanta sit alcis rei utilitas. 3) , conspectus; in conspectu
esse; ( )
in conspectu alcis esse, sub oculis alcis
versari; . abire ex oculis, e cnspectu alcis; . . ;
. alqm e conspectu omittere. 4) , 1, ,
. ;
) , cogitare alqd inf.; habeo in
animo est mihi in animo infin.;
. . id agere, ut... b) =
rationem habere
alcis rei, respicere alqm, alqd; .
. alcis rei ratione habita; .
talibus praemiis propositis;
. castris bene
munitis; . , ... quod ( = ); oolivisci

27

alcis rei, neglegere alqd;

. semper spectare, tenere alqd;
nunquam dimittere alqd; .
propositum non tnere, *a proposito discedere, aberrare, )
species; genus; ( ) forma,
pars, species. visum; species; , . miraculum; . visus nocturnus, species nocturna; species per quietem oblata in quiete visa
(CHOBHiime). 1) intrans. =
videre, (oculis) cernere (
); . caecum esse (
. ) ; oculis
luminibus captum esse, luminibus orbatum esse; , . bene, acute, acriter videre; , . parum
oculis non satis prospicere; .
dextro oculo non bene uti;
( ) . qua visus est; quo
quoad longissime oculi f onspectum ferunt;
. longius videre. 2) trans, ) .
videre, cernere; . , alqs
(alqd) venit in conspectum alcis; prospicere;
. CHi . 2. b) . = videre, intellegere . . inf.; .
, alqd referre ad alqd; alqm iudicare, alqd interpretari . ; . tolos habendos Graeciae dominos cernere; .
causant alcis rei repetere ab alqa ; .
1 animo (animis) alqm destinare auctorem caedis (Liv.)\ ( = ) ceot de experior;
. . ,
, cogor ( =
) possum m/., invitus facio, ut ..; . necessario ad castigandum venire;
deceptus sum.
1) convenire alqm; inter nos convenimus. 2) .
. .
eiulatus. eiulare, gemere.
villa.
iurcae similis. furca.
() caudam movere iaetare.
(, , ) vitium; culpa, noxia; noxa; crimen ( ); causa ( );
. causam esse alcis rei; vitium esse alcis rei; alqd alcis culp contigit;
, . ()
quid causae fuerit, non constat;
culpam (alcis rei) in se conferre;
. culpam alcui
attribuere, assignare; crimen alcui deligare,
convertere alqd alcui in
culpam, culpam alcis rei communicare cum alqo; ,
. culpam ab alqo demovere;
culpam a se amovere; ,
, culpam transferre in

alqm, in alqd< avrtere in alqm; patibulum; crux. 1) .

pendre, ab, de, ex, in aiqa re (ab
crimen derivare-, ,
humero, ex, in arbore, de collo alcis); deculpam transferre in alqm, ad alqd; avrtere
pendre, alqa re (, laqueo);
in alqm; alqd alsuspensum esse ( ); . *
cui crimini dare, vitio vertere; . mea
impenderen iinminere alcui, alcui rei; .
culpa est, culpa est in me; . culpa non
* in' are pendre, sublimem pendere.
mea est; ego non sum in culpa; non me
oper factum est at..,non fit meo vitio, ut.. ; 2) . . = impendere, imminere alcui. pendens; pen .,
silis (horti); suspensus(lectulus).
non me culp saepe ad
vos oratum mitto; ., .. per me , , . ,
stat, quominus (ne). ; . (
.
BH ), ... per me non stat, tortus. torquere (funem); . quominus (quin).; . culp
coronam nectere, sertum () fa(. nusquam culp rem male gessit); meo
cere; . . . 1) .
merito; committo (commisi), ut...,
se torquere, torqueri, volvi; . - . eins
se circumvolvere alcui rei; (opaculpa commissum (factum) est, ut oppidum
1) pererrare alqd; amplecti (ulmum),
expugnaretur;6e3b (, ..)
se applicare ad alqd; = ,
null me (tua, sua) culp;
*
in ambitus currere,, errare;

. . . =
cumagi, gyros variare. 2) . .
, . , . se applicare ad alqm, adulari alqm.
fateri, eonfiteri (culpam). 1) . 2) . .
vinum; merum ( ); turbo; ,
- in vino; inter scyphos.
velocissime.
nocens, noxius; sons (- , . cerasus. ()
); in culpa esse;
cerasum*, () cerasus; .()
in' noxa esse teneri; culp cacornum; () cornus.
rere, vacare; a culpa abesse, remotum esse, volvere alqd in locum alqm.
abhorrere; extra culpam, noxiam esse; , imponere (alqd in alqo
. ego non sum in culpa; .
loco); . gladium condere,
, ... non fit meo vitio, ut... gladium in vagina recondere;
auctor (salutis nostrae, caedis, in epistulam alteri iungere adiuncendii); parens [(quasi) parens salutis nostrae,
gere, cum altra coniungere.
operum parens effectorque]; () 1) .^^ adiungere alqd
conditor (libertatis Romanae); ()
alcui rei. addere alqd alcui rei in alqd;
artifex; () effector; ()
. alqd
epistulae (litteris) adiun4
prmceps, machigere, cum epistula coniungere; inserere alqd
nator; a quibus initium liberalcui rei in alqd (. verba alcis, oratatis profectum est; tionem). 2) . = compretorem esse alcis rei; afferre alqd (alcui laehendere alqd in alqd; simul intellegere, titiam, luctum, commodum, damnum, detriplecti, continere; ,
mentum); 4er^alqdab
alqm eidem deo (iisdem dus) commendare;
alqo ortum esse putare. auctor,
comprehend], contineri alqa
parens, inventrix, effectrix, mater. re; in eo numro esse haberi; nocens, noxius; sons ( eodem foedere te); reus (); ,
neri, eidem foederi ascriptum esse;
. ;
te annumerato; tecum; . te ex alqm noxium iudicare; alqm
cepto; praeter te. ,
damnare.
addita ea re; vinitor. vinea,
cum, in, , erant ibi cum legatis vivinetum. , . vitis; .
ginti homines erant viginti homines, in
uva; . acinus; . vitis fohis legati . .
lium; . () pampinus - figere detigere (clavum), pini; . pampineus; . .
adigere; . .
; . faix; . torcular. . ; .
vitis;
alqm omnibus bonis evertere, ad rerum omuva; 1 vindemia;
nium inopiam redigere.
vindemiator. *1 vitium cul- . .
tura. torcular. radices agere (. .); insidere, inve (mercator) vinarius. terascere; inveteratus;
qui pocula ministrat alcui.
1 penitus insitus (opinio);
cochlea adigere alqd. cochlea.
audaciavetustate corroborata;B-miii artifex; magisterrei alcis peritissimus.
opinio confirmata;
intercalaris.
odium animo (animis)
tempus.
insitum.

.
oblique, in obliquum; ex obliquo; transverse, ex transverso.
animus blandus. blandus. 1) . irrepere (in locum alqm); furtim surrepere (alcui
rei). 2) nepeti.
irrepere (in mentes hoininum, in tabulas municipiorum); influere in animos hominum;
- insinuare (se) quasi influere in animum alcis; . insinuare se in alcis familiaritatem, arrepere
in alcis amicitiam: .
locum gratiae apud alqm quaerere, assen-

tatiuncul aucupari alcis gratiam; ,

vitia obrepunt;
timor subit animum
alcis.
* breviter; paucis (verbis); praecise;
carptim; strictim (); .
rem paucis absolvere.
*in crucis speciem; in decussem
dusses.
in orbem.
iucundus sapor; suavitas. iucundi sapons; iucundo sapore; suavis,
dulcis. 1)
sapor; . iucundo sapore esse.
2) ) . gustatus; t gustus.
b) . sensus ( alcis rei);
. in his rebus
alqm sensum habet (Cic); iudicium; intellegentia; elegantia ( -); 1, -, , . elegans,
subtile, exquisitum intellegens iudicium;
elegantia; - homo elegans,
intellegens; - abhorrere ab alqa re, suo sensu non gustare
alqd; y . . alqs recte sapit; . iudicium acuere, axacuere,
elegantiam excolere; . animi (hominum) expoliuntur et elegantia imbuuntur;
- mini non placet, abhorret
a sensibus meis;
- voluntati populi servire; rpe B-C more Graeco; ,
-* opus Corinthium, columnae Gorinthiae. , , fru
alqa re; capere fructum, laetitiam, volupatem
ex alqa re; . fructum fructus
capere percipere ex re, rei alcis.
mor.
. ; . ,
facere inducere alqm loquentem.
dominatio; dominatus; Imperium.
possessor, dominus; cuius est
alqd; - possidere alqd. 1) = possessio;
. possidere alqd, potiri alqa re,
occupare alqd; . * in possessione alcis rei manere. 2) = possessio; . heredium;
^ = , ,
terra, ager, fines. 1) . . 2) = dominus, prmceps,
rex. 1) quae possidet; pos-

29

sidens. 2 = domina; quae imperio

regit (urbem); regina. 1) = ,
possidere alqd; habere, tenere alqd;
est, inest in alqo alqd,
esse gen, abl. quality .
; . mentis
suae compotem esse; . sui compotem
esse, ( ) imperare sibi, continere et corcere se ipsum; . ^ irarn
reprimere, cupiditatibus imperare.
2) ~ , alqd
tractare scire; alqa re bene optime uti;
alcis rei peritum peritissimum esse;
. & alcis rei inscium esse; .
. Latme scire doctum esse; Latine loqui;
lingua Latin commode uti; .
multum valere posse dicendo; excellere
dicendo; .,
fortem fortuna adiuvat.
. . uraidus ( ); madidus ( . ); - madre; -
madescere; . .
irrumpere, irruere.
imperare, Imperium tenere; imperium est penes alqm; regnare (,
); . ^ imperare alcui,
Imperium domiaationem habere in alqm.
, dominus, princeps, tyrannus; imperator, Caesar (); rex (); moderator, gubernator, rector
(, ); . Mipa terrarum
dominus, ( ) dominus omnium. , - & potestatem
alqd faciendi habere; posse alqd facere;
. haec res non pertinet ad
offcium meum; hoc non meum est;
- putare ius potestatem sibi esse alqd faciendi; . npaeol.

regni

imperil, dominatus cupidus, regnandi

imperandi cupidus; potentiae cupidus; imperiosus (); - consilia
de regno inita; regni consilia. 6ie cupiditas imperil regni, dominatus,
prmcipatus; regnandi imperandi, dominandi cupiditas. 1) ,
41 potestas (alqd faciendi, , ); arbitrium
( , ); ius (); copia, facultas; ( ^) .
mihi data est potestas copia
alqd faciendi, liberum mihi est infin.;
. in me in mea potestate situm, positum est penes me est;
. haec non sunt in manu
nostra; () .
est integrum mihi; .
vitae necisque potestatem habere;
, . alcui alcis rei potestatem copiam dare, concedere.
2), , potestas ( . ); imperium; ius; dicio (
. sing, dat.);
ius dicioque, imperium dicioque; .

. ; . imperium; . potestas; . cum imperio et potestate esse; . ins omnis imperii; .

regia potestas, regnum; . .
; , .
^ alcui regnum dferre, regnuin
imperium tradere; = ,
magistratus (pL)\ .
imperium in alqm tenere, alqm in sua
potestate dicione tenere; ,
alcis imperio (alcui) subiectum esse parre: sub imperio
potestate, in dicione alcis esse;
sub ius dicionemque alcis redigere,
in ius dicionemque dare alcui;
in dicionem suam redigere, dicionis suae iuris sui facere;
. cedere sub imperjum dicionemque alcis.
. ; . vitam tolerare.
involare (in locum).
(, ) impetus;
Studium; cupiditas; alcis ;= desiderium; .
studio desiderio alcis rei duel, impelli: appetere, concupiscere alqd; . natur ferri
ad alqd, innatum est alcui infin.\ . rapi ad alqd,
rapi et duci ad alqd. 1) . trahere
(alqm secum): rapere; abstrahere (in servitutem); rapere alqm ad supplicium ad mortem. 2) , trahere: impellere, incitare alqm ad alqd; . =
1
1 alqd sequitur rem
ex re; alqd orjtur, manat, profectum estexre;
.
necessario alqd (nomin.) sequitur.
infundere (alqd rei in rem). ( piibi) . \.
11=, ) vis, .
vis numen deorum; momentum ( .); auctoritas (.
.
^); gratia ( ,
auctoritas et gratia alcis); opes (,
. ); ampliiudo ( ); vir potens
magnae auctoritatis; ., multum (plus, plurimum)
posse; opibus auctoritate, gratia valere;
. magnam auctoritatem habere in magna auctoritate esse; .
multum valere ad alqd, ad rem alqam
conficiendam, regendam . .;
alqs multum potest auctoritas alcis multum valet apud
alqm; ^ .
eius magnae et praecipuae sunt partes in
hac re; . summis opibus anniti; alqo auctore;
, alcis
voluntati arbitrio, imperio parre. ab alqo
alcis arbitrio rgi, duci et rgi: . alterius (aliorum) vo-

luntati parre, alieno arbitrio rgi; .

. minus valere;
. nihil posse, nihil (auctoritate) valere. b)
vis: ( .) momentum;
tactus ( , solis, lunae); .
pertinet alqd ad alqd;
. multum (plurimum) valere posse
ad alqd (faciendum), ad alqm; ( .)
vehementer pertinere ad alqd faciendum; magnam vim afferre, habere ad alqd, magna vis
est in alqa re in alqd: magnum momentum
habere, afferre ad alqd; magni momenti
magno momento esse ad alqd;
(; . maximam vim
afferre habere ad alqd, maximi momenti
esse ad alqd; ,
alqa re rgi, duci et rgi; ^ .
animos movere; ,
. alcui rei nocere, rem corrumpere, depravare, perdere; - . noxius, perniciosus; , . utilitas, acis opera salutaris; , . ,
prodesse alcui rei, alcui ad alqd, magnam utilitatem afferre ad alqd, adiuvare alqm,
alqd, . infirmare (alqd).
1 potens (), validus
potens opibus, gratia ( , );
magnae auctoritatis, magn summa auctoritate, gratia potenti, opibus praeditus; auctoritate gravis; qui multum valet potest,
in quo est summa auctoritas atque amplitndo.
1 = ! . 1.
. .
ad sinistram, ad laevam;
sinistrorsus
(-sum). a sinistra parte, a sinistra.
I) inscendere in alqd; (- ) descendere, se demittere. 2) niti, conit, evadere in alqd.
amore captus incensus;
amans. amore alcis
capi incendi.
puncto momento temporis; e vestigio, extemplo.
(ceoi) .
; ,
alcui alqd in eulpam convertere, alcui alqd
crimini vitio dare.
reeeptaculum ,
laxitas, amplitudo. spatiosus, amplus, laxus, capax.
pro alqo, loco in locum (alcis,
alcis rei): . , tantum abest, ut
ut non modo non sed etiam adeo
nonut? . . , BC
tantum aberat, ut laudaretur,
ut omnibus odio esset, non modo non
laudabatur, sed (etiam) omnibus odio erat,
adeo non laudabatur, ut omnibus odio
esset. ( ) simul,
eodem tempore; ( ) un;
. una cum, simul cum. cum; e. ,
. , . idem,
idemque, et idem, () -

30

31

. aicis oculos animum, alqm in, ad se convertere;

. omnium hominum oculos
animosque ad, in se convertere, oculi omnium
in alqm coniciuntur; movere oculos; . , . Hie; , . . ) audientia; ,
. audientiam sibi orationi suae facere,
auditores sibi facere attentos.
2) ,
officium, officium et cultus, observantia,, Studium; . alqm observare, observare et colre; officium et vereeundiam alcui tribuere, . alqm praeter ceteros perofficiose observare. 1) . attentus, intentus; erectus;
animo adesse, animum attendere, ani capi.
mum erigere ad audiendum; -.
. .
alcis aures peregrinantur. 2).=* initio; principio (
, officiosus; plenus
1); primo,
officii; comis. Aav. 1) attente, attento animo,
. deinde, , post, denique.
diligenter ( audire alqm, diligen repentinus, subitus; ter attendere, operam dare alcui);
non ante provisus, improvisus^He nee opinatus, inopinatus, non ex- ., dicentem_ attendite;
acriier, acrius, acri animo et attento (conspectatus, inexspectatus. Adv. repente, repentempiari, contueri, intueri alqd). 2) comiter;
tino; subito; de, ex improyiso; nee opinato,
ofFiciose* audire alqd; . (ex) inopinato; praeter exspectationem
preces alcis audire, satisfacere alopinionem; . repentina morte perire,
cui petenti; . alcui perepente mori.
tenti desse.
. , . .
infra, subter ; denuo; ab, de integro; ( )^.
sub, . . subiacere. . .
deorsum (ferri); . sursum 1) . inferre, importare; .
deorsum; ^ secundo flumine, secund
bellum arma alcui
aqu; seeundum naturam fluminis.
(alcui terrae) inferre. 2) . ) = scrutari, perscrutari alqd; ex, interponere, inserere. b ) = plorare, investigare alqd; sciscitari causas alcis
inscribere alqd in alqa re,
rei; perspicere alqd; . in intimas res referre alqd intabellas, in rationes,
penetrare, -. . penitus insinuare in
. . ) . alqd; . -. aecuratius per . d) =
cipere alqd; penitus pernoscere alqd; .
solvere: pendre (vectigalia); conferre (pecu intrare in rerum naturam;
niam), -. ad, in alqd, pecuniam dare
singulas res singula persequi,
ad alqd in commune conferre;
subtiliter persequi alqd.
. s^ipem conferre, symbol am dare.
1) nepos.
a) animi attentio; observatio (, al- interior, intimus; intestinus (belcis rei); intentio; . animus inlum); ( ,
tentus attentus; = diligentia,
) domesticus; . gen. animi (bona,
cura; . animum ( *virtutes, dolor, laetitia, tranquillitas); . ^
animos) attendere ad alqd, atres domesticae; . rerum
tendere alqd, de alqa re . .
domesticarum civilium administratio; .
inf.; animum advertere ad alqd, animadvertere
malum quod inhaeret in visceribus (
alqd; animum intendere ad, in alqd; spectare,
. ^ = ) . terra
observare, respicere alqd; alqm at regio mediterranea; . pars intendere; . ...adterior, partes interiores; interiora (. pi); .
hibete animos et mentes ad...; BC
domus interior; . . totum et mente
causa una extrinsecus allata, altra in
et cogitatione insistere in alqd; re ipsa posita pars interior,
alqd parvi facere; partes interiores, interiora; ()
, . curam intestina, orum; (, , ) visalcis rei abicere, alqd neglegere, (cera (. pi.) exta (. pi.). in) contemnere ; = alcis rei
tus; intrinsecus; . oblivisci; . animum
riculum inclusum in venisrei publicae.
alcis advertere ad alqd; =
introrsus; . intra moenonere alqm de alqa re . . inf.;
nia atque in sinu urbis hostes sunt; , .
. > ( )
1 homo iustus idemque tentissimus; quidam nimis magnum Studium
in res obscuras conferunt easdemque non necessarias ( .
! ); . ad unum omnes, universi, cuncti 1) , admiscere alcui rei alqd.
2) . . implicare alqm alqa re.
, . se immiscere
alcui rei; ( ^ ) interponere se alcui rei in alqd. auctoritatem
suam interponere alcui rei; .
_._ interfari, () interpellare.
1
capere, complecti, continere;
. non capere capere non posse. -

32

. Intimus, . in intimam Macedoniam - in tempore, mature; . alieno temproficisci.

pore, intempestive, non opportune.
neptis.

plane, prorsus, omnino; . minime,

imbuere implere alqm
nequaquam, nullo modo pacto.
alqa re(admiratione,pietate); addere alcui (ani- -* secundo loco secundo;
mum , fidem ); inicere alcui
-= turn, deinde.
(metum, formidinem ); incutere alcui in aeternum, in perpetuum, in omne
(metum, terrorem , ); afferre al
tempus; . nunquam. semper,
cui (metum); facere alcui (spem); . perpetuo, nunquam non.
Hie suspicionem alcui movere, commoyere, fa- aqua; stagnum; . ,
cere, afferre, inferre, inicere; ,
, . .; '
animum (animos) alcui facere, ad . ( ) magnae aquae;
dere, afferre; . ammum
, aquatilis; alcis ad Studium alcis rei excitare; .
aquam petere, (
. alqm in earn mentem
) aquari; - hic aquaimpellere, aleui earn mentem dare, mentem , tio est; (. , . .)
inicere, ut...;
navi, navibus; classe; () mari; divinits hoc ei in mentem venit; . . quae salubres aquae; fons
persuadere alcui . . inf.; .
salutaris valetudini.
, . ; = , - 1) . . alqm alqo
monere, adhortari, persuadere;
loco constituere; collocare (multitudinem in
praecipere, docere. moniagris). 2) , . 4Toinducerealqdin;B.
tus, . instmetus afflatus, divinus;
pacem conciliare (inter alqos).
consilium (aliorum onsilia sequi);
domicilium. sedem stabilem et domicilium colno B-Hiro alqo auetore, alcis impulsu; allocare; domicilium constituere.
eis auetoritate commotus impulsus. - . regere, mo yehemens, gravis. Adv. graviderari, gubernare, regere et moderari alqm;
ter.
moderatorem (fern.) moderatricem esse
* extra (domum, unes civitatis);
alcis; muleere,
foris ( .,
demuleere, permuleere (alqm; alcui alqd); .
., , , . .,
alqm eludere extrahere;

. jarvi sunt foris arma, nisi est consi1

alqm versare (Plaut); , .

lium domi; intra vallum et foris); . . ) , extra ordinem; uti alqo consuetudine alcis; alcui
extra periculum in tuto esse;
est consuetudo cum alqo. b) ( )
BH& sui mentis (suae) compotem non
inveniri, reperiri, gigni, nasci; (
esse; exisse de mente, gaudio
) alqd abundat alqa re. ) ^
laetiti efferri, exsultare, metu
est hoc in more positum (.
exanimatum esse, stupere, obstupefactum
. ut); y . ita illis mos
attonitum esse. externus (hostis,
est; . ut mos est ( );
res, populi); exterior (
. ^^ ut sunt humana.
, . pars exterior, . , . avis aquatilis quae in
pars interior); . , bona
aqua degit assueta aquis. -externa, bona corporis (. bona
. . vortex,
virtutes animi); , lacus, receptaculum aquarum Bo , urinator. (1). Aqua . ., . .
rius. aquarius. deiecsplendor; . fortuna res flo- tus aquae; aquae cadentes ex edito desirentes; . pretium (
lientes. aquatio; ,
virtus); . , species, . . aquatum ad aquam ducere (pecus). Bo. species, figura, forma, fa eluvio, inundatio.
cies, aspectus (alcis), (, ) cultus,
aquaeductus, ^ aqua.
habitus; . species simulationis.
. . claritas. clarus (vox); .
. .
os planum explanatum. Adv. , () Signum vexilclare; . exprimere et exlum proppnere, vexillum tollere ( .planare verba.
; ); signa
. .
constituere ( ). 1) . intro trauere rapere.
instruetio Mgnorum.
2) . deducere alqm in aquosus. aqua interalqd, deducere alqm in societatem alcis
'eus; hydrops; aquae interrei; == implicare alqm in alqa re;
cutis morbo implicitus; hydropicus.
. alqm in periculum
aquaticus; aquatilis; . . ; .
discrimen adducere, alcui periculum creare,
bestia aquatilis; . herba
conflare, intendere, facere;4 . aquatilis; . aquae iter; . clepsydra;
perdere, pessum dare alqm.
. . .

.
, . . dux belli exercitus,
dux; imperator;
praeesse exercitui. , . , .
militaris; bellicus; .^.;
( , cociOBie) corpus militum, genus militare milites; . res
bellica. res militaris; . . 1
sie; , . . ; . vita militais; . militia; munus militiae ( ), castra, , magnum
in castris usum (, ) halbere;
. nomen dare (militiae),
militiam capessere (
) alcis castra se
. , .
. 1; .
militiam detrectare; . belli tempus,
bellum; . . ; .
'1 bellum; . in bello esse; .
, . 2; . vires, copiae, exercitus; ()
. , . ; . ,
quae ad usum belli pertinent, belli
instrumentum apparatus; quae ad bellum
opus suut, quaeusus belli poscit;B. ,
sumptus belli rei militaris;
sumptus in rem militarem facti; impehsae in
bellum factae; . disciplina militaris;
rei militaris belli scientia; . .
1 2; . ! lex militaris; . disciplina militaris rei militaris, castrorum, castrensis,
disciplina; . disciplina
bellica militaris; artes belli bellicae;
. ratio rationes belli gerendi;
descripta totius belli ratio; .
consilium militare castrense,
bellicum; . consilium; praetorium
{ ,
); . ! societas belli;
. i i , i res bello gerendae gestae; . virtus bellica,
virtus; . res bello gesta,
res gesta; facinus militare, , . belli decora
decora; . a belli bellica gloria, laus; gloria militaris; . ! fortuna belli bellica, . Mars
belli; Mars; , Mars
communis (. . ,
); . belli ratio
mos, usus; . () navis longa;
. naves bellicae; . via militaris; . tributum, Stipendium.
rector (elephanti); dux; ductor. dux.
exoptatus, desideratus, exspectatus.
dux ( ).
habena (. pi.)]
habenas remitiere, effundere; , . habenas adducere.
. -1 .

33

. .
. .
concitator (seditionis, concitatores turbae tumultus, belli); concitor; , . . ,
irritamentum, incitamentum.
eiere (bellum, pugnam); concire
(seditionem ); concitare, excitare (odium,
invidiam, discordiam, bellum); movere (bellum, odium ingens); commovere (bellum, seditionem, metum, laetitiam, odium, dolorem);
moliri (odium, amorem); conflare (invidiam,
odium alcui ); creare (discordiam);
. quaestionem afferre, quaestionem
ponere, proponere (alcui); quaerere; .
controversiam, causant iurgii inferre,
vocare, adducere, deducere alqd in controversiam; 1 . dulcem motum afferre
sensibus; . exspeetationem movere,
facere, concitare; . () admirationem alcui facere; .
animum alcis excitare ad Studium alcis rei; . , , , , . .; odium inferre;
invidiam quaerere (in alqm); . alcis invidiam in se contrahere; . odium esse; . ,
doiorem, desiderium refricare. ,
commotio; concitatio; , . .
, , . .
1) augere alqm, alqd; = evehere, tollere; alqm provehere ad
amplissimos honores. 2)= praedicare (alqd, laudes alcis); (laudibus) celebrare;
laudibus ferre.
, 1) . = tollere, attollere; . , ,
oculos tollere, attollere; manus ad caelum tollere tendere;=BO3iBHraTb exstruere (alcui monumentum, domum); excitare (turrim);
aedicare. 2) . .
ornare, augere alqm honore, dignitate, raunere; . ad amplissimos honores evehere producere alqm;
. . 2.
, . reditus, reditio; .
rediens urbem
cepit; . totum spatium,
quo reditur in castra. reddere
alcui alqd, restituere alcui alqd ( );
referre ( ); . retinere (,
captivos); = ! solvere, dissolvere (nomen , aes alienum ); reddere (alcui impensam );
reponere (alqd ex debito ); .
vindicare alqm in libertatem (
populum), captivum Hberum dimittere, e vinculis emittere; e servitute ab
hoste redimere (); . ( ) alqm (in patriam) restituere. redire, reducem esse;
, . 1; ( ) recrudescere; . recurrerej

.
. alqo reverti, redire; locum repetere,
exercitum reducere alqo; ,
ad alqd, ad alqm reverti, redire, (
. ad inceptum; ad propositum , ; . ($) ut

ad propositum rvertar, ut redeamus ad id unde

devertimus, ut revertamur ad id unde digressi
sumus); se referre ad alqd (nepen., . ad

philosophiam); se revocare ad alqd {nepen.

ad industriam, ad pristina studia ); repetere alqd (.)\ reTolvi in alqd (in eandem vitam denuo);
. identidem eodem revolvi; .
. ad memoriam alcis rei reyolyi. 1) reditus, reditio (in urbem, in
castra); . reditus, reditio domum. 2)
= , reddere, restituere; trestitutio;
captivos non remittends captivos retinendos censere.
1) . alqam
rem altiorem facere reddere. 2)nepf.=
augere (Stipendium );
&mplificare (auctoritatem); . vocem
augere,
intendere; . ( 1
) carius yendere alqd, pretium alcis rei
efferre accendere; annonam
incendere; . ornare, augere (alqm honore, dignitate). 1) . (
.) se attollere; assurgere, consurgere, exsurgere; nasci ( , ,
ab eo flumine collis nascitur); collis clementer editus; .
caelum attingere; . ()
eminere. 2) , )
in altiorem locum ad maiorem digntitatem
pervenire; crescere (labore atque iustiti res

publica; Rhodiorum ciyitas populi Romani opi-

.
. nuntiare (alcui alqd, . inf.):
nuntium afferre afferre (aec+
1
m/ .); renuntiare (alcui alqd, . . inf.% denuntiare (bellum,
alcui mortem, periculum); = declarare; edicere (ludos gladiatorios); (in
publico) proponere (); pronuntiare;
obnuntiare ( , .
); portendere (dii, auspicia
portendunt periGula). renuntiatio; () promulgatio, pronuntiatio; denuntiatio (belli, periculi); . nuntiatio ( ), obnuntiatio.
1) . . . 2) *
exardescere (bellum), incendi, accendi.
superbire (alqa re), magnos spiritus magnam arrogantiam sibi sumere;.
inflari, efferri (alqa re).
ame remuneratio; gratia, merces (
). 1) bnficia al-

cis remunerari alqa re; gratiam referre alcui ( ); ulcisci, ulcisci et

persequi alqd; . reddere alcui (beneficium ^); remunerari alqd;

pro alcis mentis beneficiis gratiam referre, bene cumulatam gratiam referre alcui;.
pensare alqd alqa re (bnficia beneficiis);

rependere alqd alqa re; respondere (amori

amore). 2) , tribuere
(alcui gratiam ); afficere (alqm
laude); prosequi (alqm dbita laude); .
. ; . suum cuique tribuere; .
, alcui honorem dare, habere, tribuere; honore alqm afficere, ornare, prosequL
. .

bus); . crescere de aedicare; exstruere(sepulcrum, alalqo (ex invidia alcis); . ad Ultimos hocui monumentum); = statuere, connoris gradus, ad summos honores peirenire;
stituere (alqd).
. alios post se relinquere, alios . . superare. b) . .
nona ingravescit;
. .
merces cariores factae sunt pluris veneunt.
abstinere, se abstinere (cibo, scelere); absti 1) . locus editus, collis; tunere maledicto, iniuri; se continere (ab alqa
mulus ( , ); (, re), temperare (ab iniuria); . Mtao , ) tribunal,
. abstinentia (suggestus. 2) . accessio dignitatis, amKopbiCTie), continentia (1 );
plificatio honoris; -
temperantia (), innocentia (alqm augere, alqm evehere, tollere; ad amplis). abstinens, continens,
simos honores provehere alqm. temperans, innocens; .
1) . . 1. 2) .
. Adv. abstinenter, continenter,
. , . 2; .
innocenter.
- elao atque altitudo orationis; . ar ( , ); aether
2. 1) . edi(, ); caelum (
tus, elatus, celsus, excelsus. 2) . altus,
elatus, celsus, excelsus; . ani ); aura (, -);
mus excelsus et elatus; animi excelsitas
Spiritus, anima (. ); >altitudo; . sublime et magnificum
- liberum ara spiritum dugrande genus dicendi; magnificentia, granditas
cere; caelo libero uti; , .
yerborum orationis. Adv. (.) elate,
caelum salubre bonum, caeli salubritas;
magnifice (dicere); . subar salubris; , . caelum pelate -ampleque dicere.
stilens malum, ar pestilens;
-xfc ( ) sub divo, sub
^, . ,

.
eaelo; , . sublime evolare ferri, sublimem abire.
1) arius, aetherius; nepen. ) TOHKH tenuissimus.
s b) levissimus; . somnium; . somnia sibi fingere. 2)
;
^ arius, aetherius; . vacuus; .

^species per ara conspicua; Visum caeleste;

meteoron; . phaenomnon.

cultura, cultus (agri, agrorum).

arator, agri cultor, agricola. colre (agrum); () subigere (terras fissione glaebarum, ).
. .
1) , . . 2) .
. .
exhortatio, appellatio; . 1 evocatio (militum); convocatio (populi).
MHbHie, . .
vehere ( * ) ad,
in per, deportare in, per; importare in;
devehere, evehere ex, in.
1) . imponere (alcui manus, onus,
dextram in caput). 2). . , , , . .;
. vim sibi afferre.
( ) accumbere, accubare.
1 libatio; . libare.
iuxta , prope, propter *
adamare alqm, amare coepisse
alqm. amatus, dilectus;
, amator, - arnica; is (ea) quem
(quam) amas, diligis . ; - (. .) ius talionis.
= , . () .
1) , Hie .
condicio (
), , quae enim est conditio pacis?
. .
io us, . .
alcui omnem recusationem adimere;
- cuius rei nulla est occultatio; -
reditus in castra non erat;
. posse, fieri effici
posse; -JH fieri non potest (nulla
potestas datur); ( ) .
nego id esse posse (=
, ), nego id fieri posse (
); . nego esse posse hanc rationem.
2), , facultas, copia, potestas, occasio (alcis rei, alqd
faciendi); aditus (alcis rei alqd faciendi,
$ . ,
); locus (alcis rei alqd
faciendi, , , . locus nocendi, vituperandi);
. alcui occasionem dare, praebere alcis
rei, ad alqd faciendum; alcui potestatem, copiam dare, facere, facultatem dare alcis rei,
ad alqd; ., -

35

. potestatem alcis rei faciendae adimere, eripere alcui; impedire alqm alqa re,
ab alqa re ne, quominus; -.
per valetudinem id bellum exsequi nequierat
{Liv.)\
- recessum primis Ultimi non
dabant (Gaes.)\ . .
. nulla alcis rei potestas datur alcui; . facultas copia mini data
est, copia facta est alqd faciendi; - quam primum, primo quoque tempore; . . quod
fieri effici potest; fieri potest
(ut); copia est gen. gerund.; . .
res fieri effici potest, facultatem habet; . urbs expugnari potest; 1 . quamdiu potui;
. quantum possum; .
. non est alqd tarn exigui
temporis;
- nihil erat, quod his
ducibus non posse consequi se arbitrarentur;
.? qui potest? ,
.? qui possit, rogas? ,
. non intellego, quomodo id fieri possit; - alqd efficere;
- facultatem alcis rei alcui facere (alqa re); ce6t> - de hac re mini persuader
non possum; -? (
) itane? quid ais? (=,
) . ; . .
pubertas. bes; . aetas media, constans, adulta,
firmata, corroborata. adole.scere,
pubescere, se corroborare.
concitator; concitor (vulgi, Liv.)\
evocator ( , . servorum et civium perditorum Cic.)\ concionator
( ^). 1) = seditiosuSj turbulentus. 2) = atrox, nefarius, indignus; . indignitas. 1) ^.= turbare (aquam). 2) . )
. . )=, agitare, exagitare, sollicitare sollicitum facere (alqm, animum alcis); commovere (graviter), turbare, perturbare (alqm, animum alcis). 1) . .
2), moveri, comuioveri, agitari, exagitari alqa re.
1) . . 2) . perturbatio animi;
vehementior motus", concitatio permotio
animi.
1) . 1. 2) reddere
alcui alqd; compensare damnum , ; damnum alcui sarcire restituere (.
); pretium solvere pro re ^ ); munerari alqm praemio; . quod impensae factum est in alqd, praestare; . ,
( ) compensare alqd alqa re (senectutis vitia diiigentia).
damnum suum levare; consolari
3*

36

alqd alqa re (dicendi laborem delectatione ora- incrementa (pi.); =

accessio. crseere, adolescere; toria). 1) . .
bescere ( ); = 2) . damnum restituere; pretium solvere
, crescere (inopia
pro alqa re. 3) . .
omnium, Lacedaemoniorum opes, opes animi capere inire consilium
que, odium); augeri, augescere; incrementum
(abeundi abire, alcis rei faciendae); concapere ( , ^); ,
stituere (alqd facere); statuere (apud animum
, insuum).
gravescere, corroborari (malum); .
irasci; indignari alqd;
gliscere, serpere.
iniquo animo moleste, aegre, graviter ferre
aetas, tempus aetatis; . aetas
alqd; stomachari alqa re; . , ... inprima, iniens; , ., . dignari quod . . inf.
, ; . aetas matura, ( alqm odisse alcui invi) aetas constans, adulta, conflrmata, cordere coepisse.
roborata; . . aetate fio nasci; riri, exoriri, cooriri (subitum

bellum, certamen, seditio, inimicitiae, odium;

quaestio ); conflari, moveri, contrahi

(bellum, certamen); concitari (pugna atrox);
, , .
. ortus; .
in primo ortu . nascens.
auriga.
1) . tollere, attollere, efferre.
2 ) laudibus (ver bis) efferre
- ertollere alqm; . , alqm,
alqd in caelum ferre, tollere alcis laudes
in astra tollere. 1) . sursum sublime ferri; sublimem abire(o .
.); subvolare ( ); .
in caelum ascendere, ad deos, in caelum abire;
. astra petere, ad astra se efferre. 2) = superbum esse, su-

perbi" se efferre; magnos sibi Spiritus sumere;

superbire.

renovatio; instauratio; .
, . .
1) = . renovare, , restituere (templum, muros). 2) integrare, redintegrare, renovare (pugnam, impetum, bellum, seditionem, pacem,
amicitiam, dolorem); de intgra instaurare
(ludos, bellum), . ( , ) rebellare, rebellionem facere; . ,
, memoriam alcis, alcis rei renovare, redintegrare, repetere.
. .
1)= dicere; respondere
ad alqd. 2) , contra dicere (alqd), in contrariam
partem afferre; referre (alcis defensioni); adversari (etiam adversando assentari); opponere
(alcui alqd, . . inf.)$ oecurrere (alcui
rei, . . inf.)\ obloqui; . clamare (alcui, alcui rei); reclamitare;
oecurritur nobis.
quod contra dicitur quod opponitur; , ., . ; , - nihil afferre;
. ( ) refeilere quae alqs contra dicit; - nullo obloquente

rpugnante, rcusante; silentio (lex per-

fertur ); sine controversia;

B-Hia impugnari, non omnibus probari, . achter graviter impugnari; B-H non impugnari; omnibus probari;
. .

rere vigere, intgra aetate esse; in ipso

aetatis flore robore esse;

$ - . cum in aetatemveni. educare, nutrire.
. partie, renatus.
1 elucere, perlucere, enitere ( .)\
effulgere, exsplendescere (.),
spes affulsit;
levi aura spei obieet.
reconciliatio.
reconciliare.
l ) ^ ^ . se tollere, se attollere; surgere, assurgere. 2) . ) ,
ab inferis exsistere; ab inferis xcitari; ad, in

vitam redire; reviviscere. b) ^, 6 y p i

oriri, cooriri. ) ,
resistere, obsistere alcui, alcui rei; im-.
J
pugnare alqd. ) = exsurgere
contra adversus alqm; cooriri in alqm;
imperium alcis detrectare (
); ( ) re- '
bellare; ad bellum consurgere, cooriri; .
. seditio, motus
( ); concitatio (plebis contra patres); ( ) rebeilio;
, . seditiooem, tumultum facere, concitare; seditionem conflare, commovere.
restitutor (templorum, salu>
tis); reconciliator (pacis).
reficere; frefectio; reconciliatio (gratiae, concordiae). restituere
(aedes, oppida, muros, inclinatam aciem, proelium); reficere (muros, pontem; vires cibo, .
), . sanare, sanum facere alqm,
sanitatem restituere alcui; = reconciliare (gratiam, pacem cum
alqo); . 1 ^ res
redigere ad concordiam; . cor^acie
distractos rursus in
pristinam concordiam reducere; . restituere reducere alqm in regnum;
. alqm contra alqm accendere; alqm sibi inimicum reddere; inimicitias alcis suscipere.
. ; .
. .
regno imperio, summa rerum potiri; imperium capessere.
vehes (foeni ); ()
plaustrum.

37

cupere, velle, gens ferox et ingenii avidi ad pugnam (Liv.)

cupiscere ( in fin.); . in spem ad miles (); (, )
duci (alqd faciendi confciendi); in spem
bellator; 1 . vir in bello magnus
venire (alcis rei . . inf. fut.); .
praeclarus; , . vir homo
- consilium capere.
militaris; , -
ululatus ( ); =
blica laude florerej . . ploratus, () comploratio; eiulatus, eiu ( 1, \)
latio; () stridor.
exercitus; ( )
bellum ( ., , bellum indicere
acies; ( ) agmen; ( philosophie); arma; . tu) copiae, vires; milites;
multus; . bellum terrestre,
manus; pars exercitus; . milites vete. bellum maritimum navale; y
rani veterani; exOrcitus veteranus
.
vtus; ., Duilius primus rem Romanam prospre mari
exercitus tiro; . gessit; , . bellum
aciem instruere, instituere, dicivile intestinum, domesticum, arma
rigere, ordinre; copias exercitum instruere;
civilia (inter arma - omnibus totis viribus
.); . , . 3, ; ,
copiis.
, . 2; . - = profecto, sane, certe
bellum piraticum,
quidem, certe.
bellum servile; . , - 1) . circum, circa 2) na
bellum Mithridaticum, Africanum; . circum circa;
bellum cum Germanis gestum, Gerin orbem; , manicum Germanorum; - bel circum, , circumvehi .,
li gerendi ratio; belli administrate;
circumire alqd; circumeursare .
1
- expeditus ad bellum capessendum; fiammas eructans evomens
- belli deus; Mars; - belli dea;
( rop); . *solum quale inter propBellona; , - . 3,
ter montes, qui flammas ructant, esse solet
; -H in bello, belli tempore;
*mons flammas eructans evo , , mens ex cuius vertice igns erumpunt. bello Latinorum, Veienti, bello lupus; , - , Punico secundo; -1
, . .
,* . ; 4 unda; fluctus ( ., ,
- res ad arma venit;
, ).
1
- bellum parare; - bellum
1) . fluctuatio; aestus (maris).
alcui denuntiare, indicere; . bel2) . ) . , . commolum suscipere; - bellum incipere,
tio animi; concitatio animi, mentis; perturbabelli initium facere; bellum committere (Liv.);
tio animi, mentis; concitari,
() . bellum renoincitari (animo); ., . vare, ( ) rebellare;
2; -, ., . , . $ bellum arma
2 (). )
alcui (alcui terrae) inferre, arma capere
. motus rerum; turbae;
ferre contra alqin; bello alqm temptare
-Hie bello Italiam dislacessere; bellum gerere, ( trahere miscere; 1 -
) agere; bellare, (,
Universum Samnium erectum est;r=BO3CTame,
, .) belligerare;
. . 1) . ciere (mare
bellum habere, in armis esse (
ventus); agitare, concitare. 2) . concitare,
, . ); incitare (alqm, alcis animum); movere, com, bellum adminimovere; ~ ,
strare; bellum ducere
conciere (plebem contionibus ); turbare,
trahere; , ad belagitare (plebs agitari coepta tribunieiis prolum in castra proficisci; militiam belcellis); sollicitare, concitare ( ,
lum capessere, exercitum miexercitum, milites, plebem, );lites in expeditionem educere; .
commotus, concitatus; belli bellandi frnem facere, (
commotus perturbatusque. 1) ab armis discedere, ( Y) . undare; fluctuare; aestuare; ) bellum componere; . mare turbatum; bellum conficere, delere, bellum
- ingens maris fluctus
tollere et sepelire. 4 debellare cum alaestus. 2) . . pass, qo; debellatum est. .
bellicosus; ad bellum promptus; gen. bovis boum; tauri - ut firent ad bella
nus, bubulus; . forum boarium.
meliores; alacer ad pugnandum (- fibratus. fibra; ( ), ^ alacer;
) floccus.
cupidus pugnandi, bellandi pugnae, pu- miles voluntarius; , gnare cupiens; .
- exercitus voluntarius.

38

(alcui gladium in pectus); defigere alqd in

pilosus; ( alqa re (cultrum in corde). de) setosus; ( ) capillatus. Boscendere, . alte descendere (ferrum
pilus ( . in corpus); . .
); crinis (
, , . , * foras; ., . .
, .
.. );
capillus (sing, . , pi. foetens, foetidus, male olens.
foetere, male olere, . olere alqd.
capilli,
)-, coma ( , - opinatus (bonum, malum,
, -, , ); caesaries
); falsus, fic(, - ,
tus, commenticius, imaginarius; .
); villus ( .
opinio gen., . . opinio
, ^, - );
virtutis (Cic). 1) = seta ( ., , , );
fingere effingere
- capillus longus promissus;
alqd animo cogitatione, mente cogitare
- capillum promittere.
complecti cogitare alqd; conicere alqd, opinari alqd. 2) = trahere; ., . .
opinari, in
. ( ) trahi.
opinione esse; putare; lupa. . gen. lupi
, ... nemo in opinionem venit fore
luporum; lupinus.
ut...; , nemini in
veneficus, magus. opionionem venit . . inf.;
venefica, maga. magicus
. nemini in opinionem venire dbet;
(cantus, herba); . , carmen,
videri . . inf., ,
cantio; . venenum; . ,
,
virga magica. yeneficium (videtur sibi satis prudens fuisse; . ); ars di opinione aegrotare; =
sciplina magica.
credere . . inf.; non dubi taurus.
tare quin; sibi persuadere * inf.
, libertus, li 1) berta ( );
, cogitation mens, aniiibertinus, libertina ( ).
mus, sensus; - () licentia potarum.
cul a concipiendis rerum imaginibus abesse;
. ; .
, . () cleri tas ingenii;
civitas libra,
ingenii celeres motus. 2) ,
civitas immunis, municipium;
opinio, opinatio, cogitatio ( mihi liberum est alqd facere; mini licet;
Hie), cogitatum (); . opi . ^'SUD divo. l)voluntas;~
nio, cogitatio, persuasio vana falsa; , arbitrium; . error animi,
., auctoritas (illius sententia
- . .
atque auctoritas); . iudicium (voquod cogitari potest in cogitationem
luntatis suae); . iussa divinae legis;
cadit, cogitatione comprehendi, percipi potest.
. numen deorum dei; numen divinum; , . in geaeratim (^dicere, exponere,
tua potestate situm positum est, penes
,
te est arbitrium alcis rei; animi
, , generarobur; . me, tu, su . .
tim ea quae maxime nota sunt exponam);
sponte; voluntate (me, tu . .), . communiter, . ; alqo in , ... communiter illi quidem
vito, contra voluntatem alcis;
omnia admirantur, quae...; omnino (. invitus fecit,
);
. adverso senatu,
,
adversa patrum voluntate (Liv.);
.,
. Yoluntas libra soluta; potestas libra
. universus omnis,
arbitrium; . libe, . de re universa
rum arbitrium, liberam potestatem opiagere; . non uninionem (), veniam alcui dare, non
versam philosophiam vitupero;
corcere alqm;
1 . de omni statu Sestii; .
() . milites laxiore imperio
., ., . si aliquis, si
habere; . voluntas, animus libens
aliquid,sialiquando; , . nulpromptus et alacer; . animo ad
lus omnino, nihil omnino; .
alqd promptissimo esse;
cum turn turn maxime,
. alqd voluntate metiri;
turn imprimis, turn praecipue; . . 2) = liber, , denique.
tas; () manumittere; mens incitata; Studium ardens
() vinculis emittere alqm.
(alcis rei); ardor animi; .
summis studs obtinere
alqd infigere alcui rei in alqd

.
libertatem; , . animorum
incendia restinguere; . ardor animorum consedit. divino quodam ardore incendere; inflammare alqm
alcis animum; excitare ad alqd;
, , ardere
studio alcis, alcis rei; miro rei alcis amore
flagrare; admirari alqm, alqd; antiquitatis admirator.
1 1) . armare; (
) armare, instruere, munire;
. . 2) . =
, .
. arma sibi induere ( ), se armare; arma
sumere ( opymie
); arma capere (
, ad arma, ad saga ire). Boopy arma, armatura; armatus, us,
abl. = ;
miles plane armatus. Boopy armatus; . vis armorum;
. ( 1
) vi armis alqm invadere; vi,
hominibus armatis alqm aggredi; bellum alcui
inferre; . pax bello similis; .
levisarmaturae;expeditus(peditesequitesque);
. gravis armaturae; gravis armis;
statarius (miles, Liv.)\
. relicto omni graviore armatu.
- primum; ., - . .
primumdeindeturn (- moxdeinde
postremo).
lamentari; conclamare ( );lareatquelamenUri;Boniroin,m(iei?ew.) atrox,
nefarius, immanis. lamenta {pl*\ lamentatio, eiulatio, comploratio, comploratus;
. cum flebili vociferatione; , . . .
contra, adversus (adversumJ;B.
contra, adversus legem; . adversus senatus consultum; . !
praeter opinionem, praeter contra spem;
. tarnen; quamquam haec ita sunt; .
, quamquam.
interrogatio (
, ); quaestio (. ); percontatio (, );disceptatio ( ., npeHie ); consultatio (Hie); . ,
modo qua irent, consultatio
fuit (Liv.)\ , . interrogatiuncula, quaestiuncula; . . ; . ' quaestio de natura deorum;
oeai.(peecI4oai)idquo(i
propositum est proposuimus; res proposita;
res de qua nunc quaerimus, quaeritur
haec res, hoc; . .
; . ad interrogata respondere, , ()
. ( ) ad respondere;
. interroganti quaerenti alcui
respondere; , . . ; ,! ..2;

1.

39

. rem considerare; .
. 1; . hoc loco
quaeritur,exsistit quaestio;
., . nunc id agitur;
.,... sistit hoc loco quaestio subdifficilis, num.. .
-, -,...
quaeritur, non quaerendum est, num.; .,
- , quaestio, num haec opus sint, ad me non pertinet;
-, -
maneatis an abeatis deliberari non potest
(Liv.); . . alquam rem dies allatura est. consulere (oraculum, Apollinem).
. .
passer.
furari (ab alqo alqd, pecuniam ex
templo); . . furtim. Bo furtum.
comix. niger tamquam corvus; nigerrimo colore. corvus.
porta; y - ad portam; - extra
portam; - per portam; 1
iam ad portas hostis erat; , ., . . ..
, . ,;
reducere, revocare alqm.
mussitare ( ); fremere ( _ *).
fur; ,.
peculator,
duodevicesimus-BoceatHa duodeviginti, decem et octo; .
decies et octies, octies decies; .
decem et octo partibus maior; no
- duodeviceni. octo;
octoni; . octonae Htterae; . ties; . octo partibus maior.
octoginta;
octogeni; . octogies; ^ 80- ^
homo octogenarius homo octoginta annos
natus. octingenti; . octingeni; . octingenties octies.
exclamatio. exclamare; conclamare ( , ).
cereus, cer expressus ctus; .
cereus; . 1 imago effi- .
gies cerea, . 1 ;
imagines.
ab inferis exsistere;
ab inferis exitari; in, ad vitam redire; reviviscre. *reditus (mortui, mortuorum) in vitam; ( . ) resurrectio
( ). . *dies solis. Boc alqm revocare ab
inferis a morte ad vitam revocare.
cera; . ; imago alcis rei in
cera expressa; ()
tabula cerata,BbpZur. .
educatio; disciplina(B. );
. ,
. liberos alcui educandos tradere;
. . , , ;

tatis sensus ( ! ); ardor et inflammatio animi, () mens sevocata a corpore ( ); furor ( ,

); rk
voluptate perfusum, gaudio elatum esse,
' mirifice alqa re laetari; .
. . voluptate perfusus, gaudio elatus; = (mente) incitatus, () furens, furibundus ( , ). superiorem victorem discedere; ^, vincere, superare
alqm, alqd (utilitas vicit honestatem); valere
tineri.
(uctoritas alcis); 1) . . . 2) .
victoria penes patricios erat.
inflammare, incendere, accendere (alqm
animum alcis ad alqd). ad orientem vergens, ad in
orientem spectans ( );
1) . . . 2) . exardescere,
. ^ subsolanus; . - venincendi, inflammari (ira).
tus flat ab ortu solis; . gen. orientis
supplere ( ( ^).
); complere, replere, explere (
, . 2, .
, ).
laudatio; praedicatio (
. .
). laudare; praedicare^
1) . 2. 2) = (alqd, laudes alcis;); (laudibus) celebrare; lau memoria, recordatio; commemoratio
dibus ferre, magnis maximisT
( genet obiect.y hominum, paterni hospitii);
summis laudibus celebrare, efferre.
. recordatio et memoria, memoria ac
recordatio; pueritiae memoria; suavissimus.
miriflce oblectare capere, voluptate per1 nonnulla de alqo nonnulfundere, suavissime afficere alqm. 3a memoriae alcis causa; . 2.
delectari, oblectari, se delectare. se
reminisci, recordari; memooblectare alqa re; capi alqa re; voluptatem
riam alcis rei repetere, renovare;
capere percipere ex alqa re; pascere ani. memoriam alcis cum caritate usurmum alqa re. summa voluppare, . ,
tas; . .
grato animo alcis nomen prosequi, gratissimam alcis memoriam retinere, grata memoria ascendere, escendere, eniti in alqd;
( ) oriri, "exoriri;
prosequi alqd; .
ubi primum illurecordatione alcis rei frui; . , xit; , .... nondum
praeterita memori repetere.
lucebat, cum....; . . .
. .
ascensus; , . ;
, . ,-.
( ^) ortus, () exortus;
sensus gustatus (alcis
jrfe sole oriente;
rei). (aures avidae
sole orto. . .
et capaces); . mollis animus ad
BocniecTBie . ; .
alqd accipiendum; = docilis;
initium regni; .
capere alqd; sentire alqd.
simulatque Imperium adeptus est;
. .
1 dies, quo alqs re exsilire (de sella, ex strato); prognare primum coepit.
silire (ab sede sua); . e somno excitari; per somnum exterreri.
octogesimus. exardescere, incendi, inflammari
octo dierum. octo
( .) octonum annorum;
(ira, amore, cupiditate).
octo annos natus; ( , yersibus persequi; canere (ad tibiam
) octavum annum aetaclarorum virorum laudes atque virtutes); =
tis agens. octo mensium;
carmine
* octo menses natus. carminibus celebrare.
octavus; . octavum.
oriens; ( ) solis ortus; pars solis orientis; = intexere.
orientis solis partes; - . .
ortum solis spectare; vitricus.
in oriente; ex, ab oriente; . ad ( . ); en (
orientein versus, ad in orientem; ad par); . ! enadsumecce me! . tent caeli orientis solis, sub solis ortum; , ... en causa cur...; . turn vero;
. ad orientem vergere, ad in
iam iam; orientem spectare.
, . . , , hic, ille, hic.
summa volnptas, suavissimus volup-

. liberos educare;
. bene, ingenue liberaliter educari; . educationi alcis praeesse; - vir politioris humanitatis expers. alumnus.
alumna. educator; = praeceptor. educatrix. educare (liberos, bene, honeste, liberaliter); nutrire, alere
! (); educere, educare ();
erudire (); instituere (,
alqm ad alqd). pass,
; . sever disciplina con-

.
=1 , . . . . ( ., .); sientium oritur.
. .
1) . incidere; illabi; . effundi,
se effundere, influere (in mare). 2) .
incidere, delabi; . ad egestatem
redigi; in summa egestate esse; .
incidere in morbum; gravi
morbo implicari; . idem
peccare; ,
ne faciam idem quod reprehendo; . delabi, decidere in
vitium; . animo cadere, animum
demittere; . modum excedere,
nimis vehementem esse in utramque partem.
(piK)ostium; os. recessus cavus (. .); locus depressior.
intro repre*, repre correpere
in alqd, irrepere alcui rei in alqd; (
) abdere se in alqd.
cavus; - luminibuscavis.
. .
primum.
, . ; ante, .
. praeire, praecedere. antecedere, .
anteire alcui,antecedere alqm, alcui rei, .
lictores praetoribus anteibant; agmen ducere
( ), primum ire ( );
, . ante alqm esse, antecedere;
. primo priore loco stare
collocatum esse; . praesidere;
. ( , ) praevehi, equo anteire
praegredi; . primum alqm
constituere; . praeferre alcui
alqd; . . . . 1) protinus (pergere, proficisci); , . pronus; .
.
pro , a . promovere;
. prodire, procedere, progredi; .!
i ! sequar; ! perge!
pergite! . procurrere; .
praemittere. 2) =
in posterum; posthac, postea; ( ) in reliquum (tempus).
, oculos conicere
ad, in alqd, in alqm; oculos defigere in alqm;
alqd acriter intentis oculis intueri, inten-

tis oculis contemplari.

41

dere ( ), in pectus
alcis; .
varie afficere hommes; . sic affectus; . .* alqd grandi quadam et perptua admiratione afficit animos.
inscribere (alqd in alqa); .
referre alqd in tabulas.
nando, natando nansjnatans (partic.); . flumen
tranare, nando traicere, transmittere; ena . enare (in terram).
innectere (alqd alcui rei); intexere
(alqd alcui rei, in alqa re); . heder" crines religare.
usque ad.
. .
* plene; plane, prorsus /assentior); omni parte ( , , beatum
esse); . superl., . .
rectissime; . .
per, . . pernegare, .
, . . par atque
idem; . .
festinanter, raptim, praepropere.
1 ) . vestis bene sedet. 2) .
.
' postea, posthac, (
) postero tempore.
ad dextram, dextrorsum.
dextr; a dextra.
. 2.
. .
ceterum, ceteroquin; quod
restt, quod reliquum est; de reliquo; y .
. ceterae res,
. ceteris rebus beatus; ceteris in rebus
communis erga alqm (); ceterarum
rerum pater familias et prudens t et attentus;
in ceteris; verum,
verumtamen( ); tamen^HaKO); quamquam ( . , ), , quamquam
quid loquor?(CM. .); . neque
vero.
insilire (in alqd); desilire (,
in alqd).
iungere (equos curru).
admittere, intromittere;accipere,
recipere (alqm urbe, in urbem); aditum dare
(alcui); . alqm introitu ianu

prohibere, alqm excludere; -

^, , , nemini aditus patet.

. animi motus, motio, commo- implicare (alqm in alqa re, .
tio; 1 . suavitas, .)\ . ,
. movere animum (animos) - quinquies; . , quinquies
movere; . . , motanto plus quam.
vere commovere, permovere, pellere ani- 1) (. ,
mum alcis alqm; ferire animum alcis*, mo) hostis (populi Romani populo
vere alqd; . , 1 .
Romano); (, .) inimicus;
delectare, suaviter afficere alqm, , adversarius ); . 1 offendere, comMovere alqm; ^>
( ) populi potentiae ini. . alqa re commicus; populi insectator; . inimendari; , , micissimus mini meus; inimi . alcis animum vehementer
citiae sunt inter eos;
permovere, magnopere movere; alte desceninimicitiae ortae sunt inter eos;

42

( )
(.) vineta sua caedere (Horah). hostis inimici loco habere alqm. 2) .
vis nocendi noxia; .
. alienus aversus ab alqa re.
ostendere rem esse noxiam nocere
inimicitiae; odinm; simultas ();
quantum res alqa noceat;
animus inimicus, infensus, hostilis (
!); . inimicitiae
hoc iudicium ad summam illius exioriuntur inter alqos;
stimationem pertinet. nocens, qui
sunt inimicitiae inter eos; ,
nocet, noxius; damnosus, maleficus, inutilis
$ intercedunt inimici(exemplum); () perniciosus,
tiae alcui cum alqo; esse in simultate cum
exitiosus, pestifer; . animalia maalqo; inimicitias exercere, gerere habere
lefica, bestiae quae npcent, noxium genus anicum alqo; inimimalium; . nocere. Adv. pernicitias simultates alcis suscipere; alqm
ciose; pestifr. ( ce6t
sibi inimicum reddere;
); = , damnum (
averso animo esse ab alqo, odisse alqm.
. ^, , );
( )
detrimentum ( ); animus inimicus, infensus, hostilis; odium,
, . . ; inimicitiae. 1)
. gravem securim infligere
inimicus, infensus, infestus (
rei publicae; - sine maleficio;
); hostilis ( ,
. . . alqd al ); alienus, ( cui malo detrimento est.
, alienissimi socii, alina mens); manere; exspectare. . . . Adv. inimice,
. ad tempus
infense, hosti liter, hostilem in modum. 2)
participa . . edictum ad
, . tempus propositum; . munus ad
. mimicum,
tempus datum; . dux ad tempus
infensum animo inimico, infenso esse in
lectus; . deligere, qui ius ad
alqm; exercere inimicitias cum alqo; ( ) imtempus dicat. Adv. ad tempus. tempus
pugnare, oppugnare, vexare alqm; .
(. , ); tempestas (.
esse in simultate cum alqo, inimicitias exer, , , cere, gerere habere cum alqo; ^; spatium (1 ( ) ,
, . );
factiones, adversarii; utrique ( dies ( ., ; 1); ( ) inter quos bellum geritur.
, dies levt luctum,
. gen. hostium (ager,
adimit aegritudinem); memoria (.,
terra); ,
, , nostr memori
hostilis (terra, regio); ; patrum nostrorum memori *
in hostico.
.
., ); . .
2; ,
. dispersus et effusus (pu antiquitus; . ad tempus; gnant dispersi et effusi).
. ad exiguum tempus; parumper;
, . alqm impro ad tempus quoddam;
viso imprudentem adoriri; opprimere alqm
. ad aliquod tempus, aliquamdiu;
( alqm incautum, imprudentem, impro() . aliquantum temporis;
viso)
() ante certam
medicus; . medicamendiem; interiecto temtum; medicina; . (ars) medicina, ars
; multo post,
medendi. curatio.
haud ita multo post; ante temmederi (alcui* alcui rei); curare (alqm, alqd =
pus; mature (mori); . suo tempore;
). medicus;
. ; ,
medicinam profiter!, exercere, facere,
procedente tempore; temporis decursu, temporis
factitare; medicum adhiintervallo, ( ) progrediente aetate,
bere, ad medicum se conferre;
sensim; ( medicum ad aegrotum
) quo-plus cuique aeadducere; aegrum medico tradere; tatis accedit,eo fit tardior;oTbB-HHio
valetudinem arinterdum, subinde, nonnunquam;
bitratu suo regere sine adiumento consiliove
... ex quo (tempore); . ... dum;
medici (medicorum); sibi ipsum mederi.
, . , hoc, isto, illo tempore;
torquere, circumagere (alqd). ( . se torquere; torqueri in orbem cir ) hoc tempore, his temporibus, '
cumagi, se convertere (terra se circum
hac aetate; nunc qnidem; . , ,
axem); = , esse, versari.
, bello, pace, ludis, adventu
nocere (alcui); damno detrimento
eius; . inter cenam; .
esse alcui; detrimentum afferre, inferre alcui;
aestivo tempore, aestate; & damno detrimento afficere alqm;=:ME, , . quo tempore
obesse, officere et obstare; =
Roma condita est; . dum
minuere (alcis auctoritatem); .

.
haec geruntur; . 1
cum in eorum insula
noster imperator esset; . 1 me absente; . bello nondum confecto; . temporibus
Ciceronis; . 1 1 1
rgnante Servio Tullio; .
1; . domibellique, belli domique, bello domique; et domi
et militiae, domi militiaeque; . [)
. 3; , . .
3, ; . .
; . nondum;
res est longi temporis; . . II, 2, ; ,
tempus spatium alcui dare ad alqd;
spatium interponere; .
sibi tempus adquietem relinquere;B.
maturate opus non est; . vacare,
. vacare alcui rei; mihi tempus est
alcui rei genet, gerwid.; tempus habere
alqd faciendi ad alqd faciendum;
alcui non vacat non operae
est inf.\ ,
. ad hoc vacui revertamur; . tempus nancisci; .,
... ut spatium intercdt, dum.,.;
HMifb cum plus otii tus ; , . . , ; . ,
tempus rei gerendae; . adhuc
integrum est, adhuc res effici potest;
., ... cuius rei* turn tempus erit, cum...; . nunc tempus
nullum est; . alienum ab
hoc tempus est; . tempus est abeundi abire;
, ... tempus me deficiat, si...; ,
. tempus luctuosum, triste; temporis temporum iniquitas; afflicta tempora;
& ne spes
quidem ostenditur fore melius;
tempori servire cedere; .
dies tempusque;
pro tempore et
re; ut res sunt (erunt). Hie . .
. &.
ingeneratus, innatus (omnibus,
in nobis); insitus (menti, animis nostris; 'hoc
natur insitum est, ut..; insitum est multibus

vincere), insitus et innatus; naturalis, nativus;

, . est haec non

scripta, sed nata lex; avitus, hereditarius, a maioribus acceptus.
tradere in manus dare, reddere
alcui alqd; . .
. .

incdere (nomen in arbore). Bpfc-

irrumpere (in hostium aciem

); irruere (in aciem).
, () vix; haud non
facile; . videri non, .
is non venturus esse videtur; .
ut ne non, non verendam est ne...

43

eques. equestris

. gen. equitum.
sugere ( ., , errores cum

lact nutricis); imbibere.

1) . a. 2) . ;
. in dies magis magisque; . ( ) alii ex
aliis; (Liv.) alii super alios; .
minus minusque; . . 1, ;
. , .- . -.
omnium longe benignissimus indulgentissimus. omnia videns; qui videt
cernit omnia. omnis;
- nihil non; omnia quae sunt in rerum natura; - omnia facere, , . nihil sibi reliqui facere ad
alqd; . omniratione, omnibus rebus;
. ad omnes casus; .
quisquis , . . quidquid nominis est inveniri potest; . quidquid contumeliae excogitari potest;
. verba frquentai., . .
pollicitando ( omnibus pollicitationibus). summus; maximus;
. . .
omnia providens et animadvertens; qui omnia
Yidet et audit; - omnia videre et
audire, omnia providere et animadvertere.
**1 omnium rerum scientia; scientia
omnia complectens (, ).
( ) semper, omni tempore;
nunquam non; ( 1 1 . - ) usque;
() perpetuo; 1 saepe; plerumque; solere, , hoc tempore ambular
soleo; . praes. imper f. , . post cibum meridianum paulisper conquiescit conquiescebat
; a in perpetuum;
in omne tempus; ( ^) in aeternum;
semel; in perpetuum. sempiternus; perpetuus; continuus
().
rerum mundi universitas; mundus omnis; rerum omnium rerum natura;
res (pi)- . .
1 . ; 1
totius orbis terrarum historiae (1 1); omnium saeculorum, regum, nationum
populorumque res gestae ( ).
omnium rerum potens praepotens; omnium potentissimus; - nihil est quod deus efficere non possit; dei numini
parent omnia; - omnia posse. Bce (11 , ) universus; = ^ communis (. proprius); . omnium
(risus, timor), communis omnium, omnium rerum; - omnium universus interitus; . Qmnium communis omnium hominum sermo; - salus omnium, ( )
salus rei publicae, summa res ^.,
1, omnium opinio, exspecta- :
tio, spes; . praeter, contra

44

-.

omnium opinionem; . omnium rerum

desperatio; . omnium rerum perturbatio, . 1 . 1; omnis, ,
- ^ hoc non cognitum est ab
omnibus; - in fugam
omnes yersi sunt; () . ab omnibus laudari, probari. omnia complectens; ad omnes pertinens; . vir summ copia.
. .
- tarnen; . .
. totus, . .
, totum se tradere alcui, totum
proprium alcis esse; totum esse in alqa re.
1) = exsilire
1
(de sella), prosilire (e lecto, ab sede);
exterreri(per somnum). 2) . insilire
(in equum).
fodere, effodere.
alere; nutrire.
subvolvere (in alqd).
equo citato, admisso, ( ^)
equis citatis. admissis; libero cursu, effusis habenis; . equo citato admisso (equis
citatis admissis) vehi currere.
, eftervescere; . fervefacere. recoquere; fervefacere.
leviter; quasi praeteriens, transiens
( ).
- brevi, brevi tempore; mox (. -,
, . ); i , paulo post;
brevi spatio interiecto.
clamorem edere tollere; conclamare excl amare.
aperire; litteras solvere,
aperire, resignare. aperiri;
( ) recrudescere; (o 1) resolvi.
recitare.
auscultare (alqd); aures erigere et alqm
dicentem attendere.
*1 ex (ex lege, ex diutino labored
propter (senectutem); ad alqd (ad famam belli
novas legiones scribere); . itaque; quod
cum ita sit, quae cum ita sint; quo factura
est ut..; ex quo (qua). , .
alqm vestigiis sequi; .
. alqd consequi; . tura (triumphare); . sub
haec dicta; his dictis; continuo, statim; quo facto quibus factis; . voce alqm sequi persequi;
. oculis alqm prosequi.
contcmplari alqd ( ); intueri alqd; contueri
( ); ( )
oculis collustrare perlustrare alqd.
alis pennis se levare;
evolare.

exarare.

emergere se, emergi, emergere (.

nepeu.).i:
, . ;
. alcis rei
reminisci non possum.

, . adiumentum,
subsidium, praesidium; instrumentum ( ., virtutis); ,
.\ . opes, facultates, copiae;
auxilia, milites auxiliarii, auxiliares; = subsidia, milites
subsidiarii; . ,
auxilia equitatus et peditatus.
. .
. .
excitare; excire (cubilibus suis
exciti).
tumescere, intumescere.
iracundia; excandescentia;animus in iram praeceps. iracundus; praeceps in iram.
, exardescere, inflammari(co&
,)\ . ;
(Q , ) oriri, conflari.
surgere (e lecto; a cena - ,
ad dicendum >); assurgere;
exsurgere, ) consurgere; se attollere
(a gravi casu); . ( )
ex morbo assurgere; . (
) esse in lecto; in lecto se continere,
( ) lecto affixum esse; .
. ; . (
1, ) assurgere alcui;
ad surgendum coniti coniti;
alqm excitare.
.interpositio; verba interposita; , . . imponere
ponere (alqd in loco alqo); inicere, imprimere (alcui rei alqd); inserere (alqd alcui rei,
in alqd); ( ,, . .) includere alqd orationi; interponere, inserere (alqd
alcui rei). interpositus (yerba).
, . .
1) ( )
coliorrescere.2) , , ( ) se concutere,
se excutere, expergisci.
- 1)
occursus; - occursum alcisvitare. 2 ) . obviam itio; () occursatio;
. . 1):=, , . .
2 ) = excipere alqm; ,

bnigne excipere, bene accipere alqm;

alqm bnigne salutare, alloqui, benigno vultu

excipere. 3 ) = invenire; .
alqd in magnam
difficultatem incurrit; . impediri.
1 ) ^ ,
. . 2)= -
convenire alqm ( pass, alquis convenitur);
congredi cum alqo; () concurrere,
congredi (inter se); signa inter se conferre,
gradum conferre cum alqo, signis infestis concurrere; . , ^
consentire cum alqo (de alqa re). 3) = , accidere, evenire, contingere; 1 incidit quod
impediat; !

45

nisi quid incident intervenerit, obstiterit;

possessio; . regni initia
, .
auspicia, . regnare coesaepe incidunt tempora, cum...
pisse! - dies quo regnare
1
obvias; . ventus adversus;
^ -
1
. vento adverso navigare;
simulatque imprium adeptus est; B. primus quisque; quicunque est; quivis.
. . .
, concutere.
. 2) = 1 , . .
1) . = inire (do- singultare. .
mum), introire (domum, in domum), ingredi 1) , ,
(alcis cubiculum, pontem, unes alcis, sol Scor. . 2 ) exsistere; nasci,
pionem), intrare (limen, urbem); ascendere in
enasci, provenire. 1) . . 2)
alqd, conscendere alqd (navem); tangere, attin proyentus.
gre (terram, , ); . ingerere (alqd in saccum).
viam inire, ingredi (. .'); ( ) ubique, omnibus locis, quoque loco, nusingredi, intrare, introire (in urbem, cum exerquam non; = - ubivis; ( citu in fines hostium),
, ) Yulgo.
copias inducere in locum alqm, cum exercitu omnis; quilibet (); quiyis (
cum copiis in terram ingredi, terram
); nullus ( adiect.
invadere; . () subst.): nemo non ( subst,B. victorem in urbem invehi; . ); nemo nullus est qui non quin
stationem inire, ( ) in
conj. = . ; quisque (.
stationem succedere;
, ); -
() in hibernacula concedere. 2) ne sine ullo periculo; -
. ., . inire, ingredi, suscipere,
sine ullo incommodo tuo;
capessere munus (magistratum); - sine ulla spe ( non sine consulatum inire . qua spe ,
in altiorem locum, ad altiorem
non sine
gradum ascendere, procedere honoribus; .
cum); sine ulla exceptione -
, , ; . ()
accedere ad rem puquotiens, quotienscumque; ut, ubi, simulac, cum
blicam, capessere rem publicam;
(. .). omni modo ad dicendum se conferee; tione, omnibus modis rationibus.
nomen dare (militiae), militiam occulte; secreto, sine remotis arcapessere; . alcis bitris ( ); clam: ()
stra sequi; in locum alcis
silentio, tacite; () furtim.
pro alqo substitui, in alcis partes subire, alcui, trudere, detrudere (alqm in alqd).
alcis muneri, in locum alcis succedere; . inculcare (alqd).
, , , , , . intro trahere rapere, abripere
.; suae potestatis,
(alqd); alqm pertrahere (in, intra alqd),
sui iuris fieri; in suam tutelam venire perprotrahere (in alqd).
venire; in certamen cum alqo descen- influere, inferri in alqd; , .
dere; , in sermonem cam
1.
alqo se dare, . sermonem instituerez infricare.
ordiri, conferre cum alqo de alqa re, de alqo; . .
agere, colloqui cum alqo de re; frrumpere (in aedes, in castra, in,
condiciones ferre et audire; postulare condipartem hostium, domum alcis); irruere (in
ciones (pacis); soaciem); invadere (terram). irrupcietatem inire cum alqo.
tio; incursio incursus
intervenire pro alqo (apud alqm); defendere iteratus; -
alqm, adesse alcui. , -
nuntiavit ei hostes terum
^ *oratio aditialis muneris capessendi
devictos esse. Adv. iterum; . ^ itecaus dicta, habita (dicenda, habenda). rare alqd; . agrum iterare.
]) ingressus, introitus, adventus; *dies Martis. secundus,
-, -Hiro ,
alter; . iterum;
prohibere, quominus hostes fines ter- ^ alternis paene verbis; - orae ingrediantur; exercitum fines ingredi ne . -.
1
gare se passurum esse; - propere, properanter, festinanter;
Romanis in terram ingressis;
. epistula festinationis
. triumphus; -H in
plena; . , tumultuarius
triumpho; triumphans; B-H
(castra, exercitus).
in magistratu (consulatu, praetura)ineundo inferior; secundus (partes
magistratum (consulatum, praeturam) iniens;
); . quaestio minor; .
- ipso die
MCTO secundum gradum tenere, secundum loquo magistratum inierunt; .
cum obtinere.
adeunda adita hereditas; - - triplo plus; . 1 triplus.
ante aditam hereditatem; . trs.

46

, , . obstupefacere, percellere alqm; . obstupescere; de statu suo deici; (animo) perturbari.

infigere.
1). ; . ducere
. 2) . . deducere alqm
in alqd; implicare alqm alqa re.
rica; . flammeum.
, . ...
1) . . ; .
( ) invehi, pervehi (in portum), intrare (portum, fretum); = capi, contineri alqa re. 2) . . , ,
, , , ,
. 2, !, . .; .
nomen invenire, nominis famam adipisci, gloriam consequi, assequi, clarum fieri; .
alqd in honore esse coepit; laudem sibi
parare, laudem colligere; .
fingere se eum esse, qui...; finge fac te esse eum, qui ego
sum; . . ; = , . ; . 2;
. 2 ( -Tie); esse ex (est ex domesticis meis
); = esse in alqo numro esse
inter . pi., numerari in abl. plur.
inter acc.pl.; referri in numerum(amicorum). introitus, ingressus;
( .) aditus (in forum, in curiam); . ; .
triumphus, ( .) ovatio.
firmiter alqd prehendere,
apprehendere (manibus); firmiter adhaerescere
alcui rei.
heri; hesterno die; pridie;
. heri vesperi. hesternus; pristinus.
quadruplus; . -
quater tantum, quam quantum.
quattuor; . nos quattuor f'uimus.
sexies tantum, quam
quantum. sex (.
, ).
insuere (in alqd).
. I) , . )
? $ , in
, , domus rus . ; figere, defigere ,
in abl., ? ) ?
, . ., ,
hoc tempore; eadem
nocte; Romulo rgnante; . , ) ?
., 1 , . per, , ,
(per) totam noctem, (per) totam vitam;
? abL
in in, . ,
bis in die, ter in anno;

Saturai Stella triginta fere annis ( 30 .) cursum suum conficit;

. , d) , ., ,
. accuse gen., . .;
15 fossa quindecim pedum; 15 , , fossa quindecim pedes longa, alta, lata;
- corona aurea libram
pondo; . , ) ,

. . (passiv, .),
. Ciceronem consulem creaverunt, Cicero
consul creatus est, . .. .
: (,
) . 2; vestiri alqa re; insignem tris similitudinem prae se fert. II) , , ) ? , in .
( in urbe); intra (urbem);
. .
gen.; . lotus abh
., . .;
MicTb . in in, .
Cicero primo usculanarum disputationum libro
de contemnenda morte disputt ( in,
), Cicero in
primo Tusc. disput. libro de animi immortalitate disputt (abl. in, ). )
? ,
. . (hoc die, anno
quadragesimo quarto), in eo (tali) tempore
( ). )

( 10- .)
accus, . ., , decem
milia (milibus) passuum ab urbe abesse
distare ( 10- ); , , ,
ab, , 2-
ab milibus passuum circiter duobus castra posuerunt d) ,
. 4, cum
, cum tunica pulla ( ),
abl. cum,
., pulcherrimo vestitu et ornatu regali sedere in
solio. .
. partie,
praes. perf., ^ . ut
. , ,
pyKibaculum manu tenens;
( .) lenissimis
verbis utens; ^, ... in spem adduetus . . inf., inspec-tante exercitu; ira commotus, incensus ut erat ira commotus, incensns; ut erat furiosus
est oblitus; colles
qui a tergo copiarum sunt; .

'.
: .
malum domesticum;
provinciale tuum officium; . : abundanter; . .,
, per iocum; CTB coram me; ^
, ., . : introitus
Ponti; huius vitia
ineuntis aetatis; peritum esse alcis rei; exerceri se exercere alqa re; , , .
, .
' introitus, invectio; -
Romam invehens invectus.
invehi (victorem in urbem, ,
in portum); ^ plaustrum in urbem mit; .
se immittere in medios hostes.
, effutire, invulgus
efferre efferre.
1) . excutere (alcui oculum);
elidere (alcui dents);
moliri (fores, portam); = .
. 2) fiepen, . alqd ex
memoria deponere, memoriam alcis rei deponere, abicere; ex animo delere eicere alqd.
defatigari; conilci
(alqa re); vires alqm deficiunt.
1) deligere;
. eligere; habere
delectum (alcis rei, verborum);
optare (. . utrum
an); suscipere (rationem horum studiorum);
amplecti alqd; sumere (Capuam; sibi Studium
philosophiae; alqm sibi imperatorem); .
( ) alqm sibi
patronum defensorem adoptare; . Micro
capere (locnm castris, templa ad inaugurandum, ); . vitae
rationem infre;
tranquillam vitam secutus est,
. tna est optio; . si optio esset;
. optio ei est data est; alcui liberum
arbitrium est. 2) . .
se expedire alqa re; evadere ex alqa
re, rem. 1) $1 delectus;
() electio; ( , ) iudicium, eligendi iudicium; ( .) iudicium voluntatis; (
.) ratio; . delectum iabere,
alcis rei; . creatio; .
cooptatio;
. . ;
. consensus civitatis; -
( ) ius suffragii, suffragium; - ( ) alqm
comitiorum ratione privare;
pa alcis nomen proponere; .
. alqs eligitur creatur, .

47

alqs ab omnibus cunctis suffragiis creatur

eligitur. 2)= , , . eligendi
optio arbitrium; optio et potestas optio; arbitrium; .
eligendi arbitrium alcui permittere, optionem
alcui dare, potestatem optionemque facere
alcui, ut eligat; ., optio vobis datur, utrum
an; . permittere
alcui arbitrium liberum arbitrium alcis
rei; . alcui permittere, ut ex collegis optet
quem veut; .
{ inf.) alcui condicionem ferre proponere, ut autaut; . tua est optio.
eicere (alqm in litus, Mopfc),
proicere; exturbare foras; praecipitare (alqm
de fenestr,a);=H3BepraTb eructare, evomere
(ignem, flammas, ). se eicere; se praecipitare.
abire; exirej abscedere, discedere
ab (de, ex) loco alqo; proficisci (Roma, ex
Asia); . proficisci, se conferre, .
Romam, in terras longinquas; .
civitatem relinquere atque deponere;
civitatem mutare; desiderari, .
ducenti milites in hoc proelio desiderati sunt;
proeiio debilitari {Curt).
excurrere, procurrere foras; .
obviam currere.
dealbare.
exciderej elabi.
. .
extorquere.
de manibus delabi, decidere; . ( ) de manibus
elabi.
laxare (membrum). ; depravatio (membrorum\
1) . a) educere (omnes suos secum; milites e castris); producere (); .
copias, exercitum in aciem
producere; = abducere.

b) = dducere (coloniam in alqm

locum). 2) . ) = , tollere; , abolere;

H pieraque pessimi exempli corrigere; .
alcis rei usum tollere, b) crfcHy . , ) .
originem ab alqo ducere d) .
colligere, efficere, cogre (ex alqa
re), e) . 4 calamitatem alcis levare; errorem alcui eripere,
extorquere; TepniHH, defatigare alqm alqa re; animum alcis perturbare; de statu de gradu alqm depellere;
^ patientiam rumpo
abrumpo, defatigor alqa re. f) .
, in lucem proferre;
patefacere (verum), detegere, manifestum facere; . alqm ad dignitatem producere. = . II, 3, ; .
. 1) . , -

alcui, alcui rei, ad alqd; .,

. . transferre, transportas in alqm
- . alcis, me interest alqd
locum; . . deductae
facere; - inf. comcoloniae in alqm locum. 2) . = modissimum visum est inf.\
meconclusio; - consectaria(w. pl-)\
. acute conclusum; & ., . - (^) . 1, .
. . exigere; ex2,.
pellere; pastum agere exigere (pecus); .
- merces in alqm exigere protrudere
vehere, advehere importare;
foras; alqm domo aedibus expellere, exmerces exportare, ptate evehere.
trudere, exturbare, eieere; alqm exire domo
res quae exportatur (exportante). cogre.
exportatio (mercium); .
non licet illam mercem exportare. . 1.
merces exponere.
. .
1) a) edere; tradere (armaj alqm
titulus.
ad supplicium ); dedere ( exedi.
palam proponere (edictum .). , , , perfugas); restituere (, perfugas); .
incurvare, inflectere.
. 2, ; . proincurvari, inecti. SDUS; curvatura.
dere, enuntiare alqd; aperire (coniurationem,
prospicere, prospectare (ex ferem omnem, socios sceleris); ). -
nestris, per fenestram).
nuptum dare, locare, collocare, cl . . locare; cumalqo alqam iungere, con 1) = . .
iungere; alcui nuptum dare, in matrimonium
2) , dare, tradere. ) = expen pacisci (alqd ab alqo
ut, ne, quominus); depacisci (sibi alqd, cum dere, erogare (pecuniam); = dividere, dispensare (pecuniam, frumentum). 2) ,
alqo partem suam, cum alqo, ut); excipere
, , perhibere,
(alqd, ut, ne, quominus); stipulari,
dicere (alqd verum esse, ; alqm prosibi despondere alqd ( ,
); pactus, 3)- ditorem ); ferre (. alqm
inventorem); () simulare, mentiri (,
. 3. alqm mortuum esse mentiri); .
1) i e . . 2)
dicere se esse alqm; vocare se alqm; ferre se
pactio, stipulatio, , . alqm; ( ) se iactare
2. 3) , reprehensio,
alqm iactare se esse alqm; (
vituperatio, obiurgatio, castigatio; ) se profiter! alqm (. se philosophum
. alqm reprehendere, vituperare
sephilosophiam (virtutem) traditurum); obiurgare ( , de alqa re);
scientiam alcis rei profiteri; se ge^
. vituperari . . .
rerepro alqo ( ,
2 ( ).
, pro cive); alqm se esse veUe
commodum; commoditas (qui ex bestiis
alqm se velle ( 4); (fructus, quae - percipi potest, ?); emolumen, ) simulare, fingere, mentiri (se
tum; utilitas; = hierum (
amicum alcui, se grammaticum).
); compen1). prominere, eminere;procurrere, excurrere
dium; quaestus;
(ab alqa re in alqd, . in mare, fructus; , - fruc); . exstare ex aqua; tum capere, percipere, lucrum quaestum
altior mari,
facere ex re; - nullum
excelsior quammare;o ,,
quaestum facere in re; - pro proici, proiectum
desse, emolumento esse; utilitatem afferre
esse ( , in altum). 2) . habere; - privato
, . . 1) '.suo commodo compendio servire,
minens (collis, dents, oculi); eminens (trabs);
avidiorem ad suam rem esse {Terent);
excelsus (mons, cornu). 2) . . - alqm fraudare:
2; excellentiae
quaedam (.)\ . praestantia di . . .,
gnitatis; ^ . ,
Hie excellere in civitate, excellentius se ge ., .... inde illud etiam assequor, ut...
rere in re publica.
Mtaaloci opportunitas. utilis, commodus; ( ) exprimere (sucum e semine); .
quaestuosus; fructuosus; qui (quae, quod) lucro
prelo premere uvas.
quaestui est; ( ) oppor- cavare, excavare.
tunus; . loci opportunitas; ro- erogatio (); traditio, deditio; . urbs oppor alqm deposcere;
tuno loco sita est; . bene
efficere ut alqs dedatur. .
honorifice de alqo statuere; - ( ) promovere (aciemolumento esse; usui ex usu esse; proem, castra), proicere alqd.; ( ) oppopesse; ., . - conducit
nere (subsidia); .

.
agere testudinem, vineas turresqne (ad oppidum); quodam loco turri
adacta.
evellere (dentem alcui); .
. alqd de manu deripere, eripere
alqd ex manibus alcis.
1) . = , ferre, perferre, tolerare, perpeti; . sustinere sustentare impetum, vim hostium; excipere impetum hostium. 2) nepen. . peragere partes suas;
personam tueri, sustinere; . personam suam maie tueri, sibi non constare;
. nullo modo comparari
posse cum alqa re. ( ,
) epitome, es (); pi. excerpta; excerpere (e libro); eligere (locos ex pota).
res ficta commenticia; commentum (alcis rei); mendacium, . potarum.
excogitatio, inventio; , . . excogitare alqd; rem cogitatione assequi ( ); fingere, comminisci alqd;
() machinari; () ementiri alqa.

alcui rei; auro inducere, auro polire alqd; auratus (milites auTati
).
1) vocare foras, evocare; .
actorem revocare. 2) . ,
provocare, evocare alqm ad pugnam; elicere alqm ad certamen; lacessere ad
pugnam ( ). 3)=, vocare, arcessere
alqm; citare (patres in curiam per praeconem;
iudices); , -
evocare; . in ius vocare, in iudicium arcessere alqm. 4) .
. , . . :
profiter! alqd, recipere alqd (in se, sibi);
. . polliceri, profiteri .

. inf.

( , ) lucrari, lucri facere(magnam pecuniam); .

multum lucri auferre, magnum lucrum m i
quaestum facere (in alqa re); .
nihil proficere; . , , ,
. , , 5, .
lucrum; pecunia.
. .

ostendere (potestatem suam); pa^

tefacere (odium in alqm); = prae exhlare (alqd); spargere (odores).
bere (alcui fidem in periculis, Nep.)\ navare
confectio; .
( ., benevolentiam suam in alqm1!:
fabricari, conficere; . coria subigere.
probare (virtutem); praestare (fidem, benevo seiungere, segregare (alqd, alqm ab,
lentiam); ( ) uti alqa re (prudenti, forex alqa re, . alqm e numro civium setitudine); adhibere (in
gregare; equitum magno numro ex omni poamicorum periculis fidem et diligentiam); esse
puli summa segregato).
abl. qualitat. (Metellus tant diligenti.
1) exufuit, ut...); . , derere; comburere, concremare (omnia tecta);
lectari alqa re, duci (fabellarum auditione); .
incendio delere. 2) . .
1 ignarum esse alcis rei; innrere (alqd alcui rei, alcui notam).
fortissime pu exspectare alqm, alqd (eventum
gnare in proelio; magnae
belli); dum conj.,
si, ut , ; opperiri alqm, constantiae documenta'edere;
( ) gratiam referre; . .
alqd; . occasionem aucupari,
. 1) captare.
, ) , se ostendere
exprimer e.
alqm (ducem, alcui inimicum); se praebere
ex morbo convalescere, realqm (in alqm, in alqo, in re alcui); se praecreari; morbo levari; convalescere;
stare (virum); reperiri (luxuriosus, dissola', melius ei factum est
santas restituta red- tus, intemperans reperiebatur); esse (iniustum,
severum in alqm). b) , dita; valetudo conrmata salus; sanirere ( . . inf\ . .):
tas; - valetudine restituta, postquam convaluit; - ( - elcere ( , amicitia inter
aequales, alqd in re, in alqo); . ,
) dum convaluisset; cerni in re, alqa re (hae virtutes
. alqm alcis salutem
in agendo, ea actio in hominum commodis^
desperare;
tuendis; fortis animus et magnus duabus ma- omnes medici diffidunt; a medicis dexime rebus). 2)
sertus et relictus est;
. 2.
- convalescere; - - impedire
effodere (oculos alcui).
valetudinem.
1) provocatio; - . .
. . ; . ad certa- . .
men (singulare) provocari; . . .
condicionem accipere; adversus alqm provo- , 1) nere, proponere merces, res vnales. 2) .
cantem arma capere; -
. obducere, tegere, contegero
evocatumpugnam detrectare. 2) .
(alqd alqa re); . ^ vocatio (in ius), . \ .centibus caespitibus consternere alqd.
.
inaurare alqd; aurum inducere effodere alcui oculos.
1 . -.1 .

50

. .
procudere (gladium); , fabricari (gladium, fulmina), facere
(gladium).
excutere, elidere
. .
, colorem inducere
alcui rei.
, . , .
, redimre (captivos, e
servitute, pecuni, pretio).
1) - redemptio; . 2) = pecuniae
quibus alqs redimilur; aurum quod pro redemptione alcis affertur^ pactum pro. capite
pretium; pretium,
pecunia.
eruptio. excursio; eruptionem excursionem facere; erumpere (ex
castris; portis; ad alqm; in alqos; in stationes hostium).
effringere, refringere (ianuam,
claustra); molir(fores).
evolare.
. .
effundere, profundere (vinum); = . . 2.
eniti, evadere ex; prorepere ().
. .
fingere.
sanare, sanum facere alqm; sanitatem alcui restituere.
exorare, () exposcere alqd (victoriam ab dis).
) elicere (aqm ex loco,
hostem ad proelium). b) elicere
(verbum ex alqo, sententiam, arcana alcis).
1) caeno replere illinere, inquinare inquinare (alqd, se alqa
re). 2) (') delere,
exstinguere; ( )
inducere.
madefacere.
( )
ungere, perungere; unguentis oblinere.
lapide, silice saxo sternere;
munire.
verrere, ;= purgare.
, poenas
alcis rei expetere ab alqo; y6ieHie
. poenas parentum a filiis repetere; ulcisci alqm pro alqa re; .
iram omnem in alqm evomere
(Terent.\ virus acerbitatis suae evomere apud
alqm (Cic)\ bilem effundere, stomachum in
alqm effundere.
( ^, ) extingni, interire; ( , ) vacuum fieri funeribus;
* vastum
in tota urbe Silentium est; velut nocturna
solitudo per urbem agitur.
() violenta exactio
pecuniarum; B,
. accusare, damnare alqm de pecuniis repetundis; B pecuniarum

repetundarum reus. exprimere alcui alqd; extorquere alqd alcui.

, . .
dicere, . verbum edere
mittere.
1) . abluere; eluere. 2) .
, ,= subluere.
. . .
; fictus, commenticius; ementitus; falsus.
. .
metiri, emetiri (castra, agrum);
dimetiri.
ber.
eximere (alqd alcui rei, de, ex re);
( .) promere, depromere,
expromere ex; demere de, ex re; .
. ; . . ;
. protrahere.
1) . efferre, proferre foras
efferre, proferre. 2) . ) ferre, perferre, tolerare, pati, perpeti;
ferre ac pati, perpeti ac perferre;
. . alqd ferre,
tolerare etc. non posse alqd non
ferre etc. b) . ( ) sententiam ferre, dicere (de alqo); . capitis damnare, condemnare alqm; .
solvere, absolvere,
liberare alqm alqa re (culp, crimine culpae)*
patientia ( alcis rei,
laboris, laborum, frigoris, aestus); duritia. -

, patiens (laboris,

laborum). , funus;
exsequiae funeris exsequiae; pompa
funeris, funebris pompa ( niecTBie).
1) . . 2) . ()
exprimere extorquere alcui alqd
(id quod petimus, confessionem culpae); excutere alcui alqd; cogre alqm inf. ut,
() ad alqd; coactus, coactus et expressus; invito alcui extortus (.
).
emergi, emergere.
1) excidere (dents alcui excidunt);

decidere; elabi, prolabi; intercidere (littera,

verbum); capilli defluunt;

. elabi, excidere manu, de manibus;
. . elabi, excidere

memori; excidere, effiuere ex animo. 2)

nives cadunt decidunt;

CHiry plarima nix e caelo delabitur. 3}
. contingitr
accidit alcui.
. 1.
b ; j p , p
mpartic. epotus; exhaurire (poculum, vinum).
=, . . 1) exscribere, transscribere, transferre (alqd ex libro alqo). 2)
excerpere decerpere; cornpilare alcis sapientiam
scrinia.
numerare, solvere, exsolvere,
persolvere, expendere (alcui pecuniam).

1.

51

exspuere alqd.
bis oratione alqd consequi exsequi; .
. .
. rem variare;
eluere, perluere.
, res ad eloquendum
prorepere (ex re).
difficilis; hoc ver confectio; effectus (conatus tam
bis eloqui non possum; . sententiam
audax traiciendaruin Alpium et effectus); res;
verbis efferre; . , cogitata
. rem differre; - (
mentis eloqui, dicere quod sentias; dicere, -1) in re efficienda gerenda;
rire sententiam suam; mentis sensa expicare;
- ne res conficiatur
sensa exprimere dicendo;B.
obsistere; - alqd
efferre (verbis), quae omnes animo agitant;
facere efficere coepisse; . celeri. gaudium significare; significo, me
tas; . . ad
gaudere; . dicere quae optes; quae
exitum perducere; conficere (. quis veJit expromere; . - dubitare (de
); efficere, ad effectum adducere ();
alqare, . pronom., haec); perficere ( dixit se non recusare (re); absolvere ( ); peragere
cusaturum); .-, 1
(); persequi ( .
. .; . . ); exsequi (
1) dicere, loqui (Latine, bene); (); . re expli) scribere; . hunc in modum loqui,
cata; . alcis mandata exsequi,
his verbis uti; talis fuit
persequi; . . opus institutum
eorum oratio; sic enim
omittere, rem incohatam relinquere, .
dixisti; . apte dicere,
2.
perverse; , plane, expresse dicere,
1). . 2) . - eleganter, asperius;
ut lenissime levissime
.
dicam; ()
petere alqd ab alqo petere
magis proprie nihil possum dicere. 2) ut...; rogare (alqd ab alqo, alqm, ut..); preci, apparere, eminere,
bus petere expetere (alqd ab alqo).
expressum esse, cerni in alqa re;
exsilire; prosilire (); se
. signa doloris vultu osteneicere (navi).
dit; ex eius ore eminet crudelitas;
iumenta disiungere; iumentis, equo,
. .
bovi iugum demere.
. .
dirigere, corrigere alqd.
1) 1, . .
enuntiatio; significatio; ^ convexus; . opus caelatum;
.
. vas caelatum.
litterae, quas ad me misisti,
1) alqm exire pati; alqm emittere
exiguam significationem tuae erga me volun(foras, ex urbe ); . () cutatis habebant; . . 1: .
stodia emittere, vinculis exsolvere, ()
(1) admiratio; .
manumittere; . . dimittere
clamor et admiratio; . ,
alqd de, ex manibus, . alqm emittere
, 1 . . 2)
e, de manibus. 2)= omittere, prae , . termittere, praeterire, silentio praeterire. , , , ) = vox,
1) missio, emissio, dimissio (
verbum, vocabulum; nomen, appellatio ().2) = oinissio,praeterHie); . breviter dictum; .
missio.
vocabulum forense; , voca expicare, expedire ex re. bulum militare, verbum castrense; . expedire expicare se ex re
verbum nauticum;
(. .).
, , exquirere, perquirere ex alqo;
, - . 1;
sciscitari alqd ex aqo, alqm, , ,
. ,
.; sciscitando, percontando
- electissimis verbis alqd exjnterrogando alqd elicere ex alqo.
ponere, expiicare; exquisitissimis verbis alqd
conficere, perficere; componere;
laudare; () conscribere; =.
- honorifico ergo alqm uti sermone;
felaborare (alqd; . .
-
elaborari elaboratus); 1 nunquam nisi honorifi oratio accurata, accurate scripta.
centissime Pompeium appellat; .
aequare, coaequare, exaequare
.
( ); complanare ( ,
nullis verborum contumeliis parcere de alqo,
).
in alqm; - hoc
, dicere;(
verbis eloqui non possum; .
) significare; () notare; (neutr. pronom,, , - haec duo;
) indicare, declarare (benevolentiam
1
litterae alcis); ( ) verbis efferre,
. haec duo Graeci uno nomine appellant; eloqui, exprimere; ( ) ver4*

52

. illud Aristippeum. b)
vincula abrumpere ( , . . 1. 3) ); manibus alcis se eripere, de manibus elabi; . eripere
oratio;, gUJ.U)J,
genus, UiVyVAlAkJ
modus di H 1 <, 1
V/XUIULVT
4.1
se e complexu alcis. b)
cendi; sermo, dictio; verba (. );
erumpere, prorumpere (portis, foras); proripere
dicere, scribere. loco ex loco, ) . ,
arguxiae, vigor (, , *ex
excidere, elabi (verbum alcui ex ore aleius vultu magna vis vigorque elucet); cis). 2) .=& se li . , ,
berare (alqa re, ex alqa re); se expedire (ab
in oris et vocis et motus moderatione elaborare. expressus ();
alqa re, ab omni occupatione); se eripere (ex
significans ( , de alqa re).
); fortis (, ); nervosus, gravis 2. , 1) effodere (terram, au( ); . oculi arguti; .
rum); eruere (mortuum); e terrae cavernis elilanguidus (yultus),
(vultus), lIan- cere alqd (ferrum). 2) .
argutiae; . langiiidus
effodere (lacum): lodere (puteum ).
guens (vox); frigidus (, ^).
crescere; adolescere; pubescere (- . 1) exsecare, excdere
(linguam alcui). 2) . , ; ; ali, "nutriri (caeluin, sub quo alitur; nu- exsculpere; incidere in alqd, in re, altritus in amis); cui rei; insculpere alcui rei, in re.
in bello et latrociniis natus, egressus; escensio; ,
in litteris natus; . - .. in manibus alcis educari;
ponere (milites, copias, exercitum e navibus,
in terram, in litore); e classe educere (copias).
... Romani iuventu exire ex, de navi, egredi
tem exercebant inter..; . adoiescere
in terram, exire,
( , ), avide se promittere ( ). educare, nu- egredi; escendere, escensionem facere (.
).
trire.
degenerare (. .); exsugere (sanguinem).
depravari,corrumpi;(o . .) peius . .
verti.
. , ., .
amittere (captum piscemV, omittere , , ,
(arma); . emittere, dimittere alqd
. ....
de, ex manibus.
alqd argento alcui rei ar, . , - gentum inducere; argenta.
tus, argenteus.

excidere (silvam, lapides, viam inter = excludere

montes).
(ova).
castigare verbs ( rdere, eradere.
.); increpare (voce, verbis); conviciis con- eloqui, enuntiare (cogitata mensectari; convicium facere alcui; maledicta in
tis), dicere (dico quod sentio; verbis dici non
potest); , . aperire (sensus
alqm conicere; graviter alqm obiurgare.
1 )..2) , suos); , edicere; (alqm re, ex re), exponere; . :, . ; . , , expedire, exsolvere (alqm re), eripere (alqm
, . ; ex re). 3)
. 2, ; .
pecuniam, alqd alqa re divendita recipere, ex
laudare alqm, reprehendere, vitualqa re reficere redigere. 1)
perare alqm. 1) ,
redemptio, redimere. 2)
, dicere, loqui de alqa re, de
Uberatio; .
alqo; verbis exsequi alqd, dico, profiteor quid
alcui subsidio venire, succurrere, 3)~sentiam de alqa re, de alqo; =
pecunia parta; lucrum ( , , . ;
).
, . . 1. , 1) evellere, vellere
; contemptim de
(alcui dentem, linguam); eripere (alqd alcui,
alqo, de re loqui, despicere, contemnere
ab alqo; ^eripere alqm ex periculo; Canalqd; . partes alcis sequi; in alcis
nas velut e faucibus Hannibalis; patriam, alqm
ex manibus hostium); extranere (telum e cor- partes transire;=npncoeiHHTb<Mi
pore); . . ; . in alcis sententiam discedere; .
alqd de manu deripere; . inimicum se alcui ostendere; . ,
bene, male sentire de alqa re; alqd ac eripere alqd ex manibus alcis; alcui alqd
cipere, probare, recusare, improbare;
e de manibus extorquere (sicam, gladium);
. , reclamara alcui, alcui
. alqm de complexu
rei; . ^ totum se ptefaalcis avellere atque abstrahere. 2) . .
cere alcui; alcis verba
,. eripere aqm ex
miseriis; .
eripere alqm
audire, alcui colloquendi copiam dare, facere.
1
a morte. 1) . a) se eripere;
2)=, -

.
$ere, cerni; magnam amoris tui
declarationem habent litterae tuae;
oratio sensus habet;
. 2.
. .
, elabi, delabi ( alcui, de manibus).
, .
emereri; ( ) stipendia con-

jcere emereri; militi functum esse

perfunctum esse; omnibus stipendiis perfunctum esse; ,

miles stipendia emeritus militi iam per-

functus; veteranus.

audire; auscultare (alqm, alqd);

() aures praebere (alcui, alcui
rei); aures dare, dedere (alcui); ,
. attente, perattente
audire alqm; faciles aures praebere
dare alcui; aequis auribus accipere alqd; si^
lentio auditur;

53

magnifica; superbum esse; superbia se efferre; magnos sibi spiritus sumere;

superbire; superbia se efferre efferri; extollere animos; spiritus afferre alcui; divitiae animos faciunt. Adv. superbe, insolenter; .
sublatius dicere; ferociter. (^) exaggerata altius oratio;
inflatum orationis genus, inflata oratio; sermo
tumidior. inflatus (orationis genus, , orator); tumidus (sermo tumidior, l ) ; magniflcus; .
tragoediae; verborum magnificentia;
. pompam adhibere in ^icendo: tragoediis uti. Adv. magnifie; *cum
magnificentia cum pompa verborum; -

. magnifie loqui; inflato gnre dicendi uti; adhibere quandam in dicendo speciem atque pompam.

maxime colendus; valde observandus; amplissimus 1) altitudo (); proceritas (); - in

altitudinem, in altum. 2 )
alqm indict causa condemnare.
1) explorare (iter hostium); spe- locus editus superior; collis, tumulus, mons.
culari (alcis consilia). 2)=, - somno quiete satiari; edormire.
opperiri (. tempora sua); cir- exquirere, perquirere ab alqo
(, ); scrutari, perscrutari
cumspectare (defectionis tempus); .
alqd ( ); sciscitari
facinoris
de alqa re. alqd ex alqo, alqm ( locum tempusque obire; . . 3.
, ); percontari alqd, alqd ex
tendere, protendere ex (brachia,
alqo, alqm (
manus,; exserere (caput aqu; linguam);eicere,
.); sciscitando, percontando, interrogando
proicere (linguam).
alqd elicere ex alqo.
1) . altus; () celsus;
( ) excelsus; [) , . ,
arduus; ( , ) editus;
2.
(, ) erectus; (- 1) . exponere, proponere alqd.
, ) sublimis; (a) . , proponere, pro , ) procerus; .
palam collocare (tabulas et signa), in con( ) aquae magnae, ingenspectum dare, oculis subicere, in publico propotes; . sonus acutus. 2) . ) .
nere alqd; . alqd vnale expo . ; . magna opinio;
nere; proponere alqd (in medio, merces vnales).
. , . ,,
b) . 3H . ; . custo. genus illustre; .
dias (praesidia, stationes) disponere; . ,
magnus honor; . , locus splen, collocare (unam legionem in
didus amplus; dextro cornu, legiones pro castris in acie). c)
summi, amplissimi honores; . obicere, opponere (alcui
summus magistratus;
quits), . equitatum, carlitterae graviores; summum boros pro vallo . d)B. num. )=:, . . Adv.
proicere (hastam, scutum), proferre (pe1) . alte; excelse; sublime ( dem). 2) . a) = praedi1
); acute ( ); . ( care; alqm laudibus extollere, alqm,
) in loco edito (loco superiore) situm esse;
alqd extollere; . alqm imi. , sublimis et elato capite;
tandum proponere; .
. , sublime
CBirb . ^ 1. b) . , ferri; sublimem abire ( .);
prae se ferre, ostentare alqd.
( ) sublime se levare. 2) . - contegere; contabulare axi (, .) ,
bus; . recentibus caespitibus
1
. ; . sibi placere,
consternere.
sibi multum tribuere; magnice de se statuere; l) aedificare, exaediflcare; conse esse alqm putare. BbicoKOMpie vana
struere (aedificium, alcui sepulcrum saxo quasuperbia superbia; spiritus (pi.)',
drato); (, )
animi; ferocia; () vanitas; insoexcitare (aedificium, turrim), erigere; (
lentia; ( ) fastidium.
) ducere (murum), agere (parietem,
ferox (responsum); superaggerem). 2) instruere
bus; vanus: magnicus, . ,
(aciem, exercitum, copias); constituere (octo

54

-,

cohortes in fronte); collocare (unam legionem

repfc); - . -
in dextro cornu; legiones pro
castris in acie).
Signum simul itineris pugnaeque
1
( ) consistere; aciem
proponere ( );
ordinesque constituere.
"
- profectionem iter parare, praepa . . & (- rare (); vasa sarcinas colligere (
KaHie ) iactus, coniectus
); () -
teli; ( ) sagitta missa; ( .) iter pronuntiare; signa ferri (vasa)
ictus;
conclamari iubere; vasa conclamare;
teli ictu a proxima statione
-
abesse; . ad teli coniectum
educi ex urbe legiones iusserunt. 2) .
venire; ad ictum teli venire;'sub ictum dari;
;11();41-1
- extra teli iactum Tiberi super ripas effuso. exconiectum esse stare.
cursus (montis); fproiectura.
1) . ) . siccare, exsiccare.
Mie a exire, egredi (porta, domo, cum - . .
nibus copiis), proficisci ab ex loco alqo-, mittere, missum facere, emittere,
( ) castra movere; signa movere, ferre,
dimittere (alqm); ( )
proferre convellere;
ablegare, amandare alqm; . ,
castra movere ex loco; - , alqm ex urbe, civi-

copias ex castris educere; . Hie in aciem, in proelium exire, ad dimican-

dum procedere, in pugnam proficisci; ad bellum proficisci; . . ; ex hibernis

discedere; ( ) copias ex hibernis extrahere, movere ex hibernis;
castris, e castris egredi, ex castris
movere; castra movere, promovere, proferre
( 1 ); .
( ) copias ex, ab urbe educere.
D) . procedere, prodire (in publicum, procedere in medium, ex alqo loco),
progredi in alqm locum; . exercitum castra movere, promovere, exercitum ad urbem
admovere; proficisci ad
contra alqm, hostibus
obviam ire. ) , . magnifice incedere; erectum et celsum vagari; spatiari. d) . superfundi, super
ripas effundi, extra ripas diffluere; redundare.
) lacrimae (oculis) oboriuntur; rubor
alcui suffunditur. 2)nepen. )
( rfeia, , ^) procedere; (extraj excedere; proici, procurrere;
oriri (ex monte medio quasi collis). b) .
in scaenam prodire, ( )
fabulam agere; . ,
defendere alqm, alqd; dicere causam, dicere
pro alqo, causam alcis defendere, patronum
esse exsistere alcui causae ();
. ( . \1)1,
petitoris personam capere, tere ab alqo; ( xk .) accusare;
accusatoris partes ootmere nomen sustinere; .
. ; .
^ ad rem publicam accedere, rem
publicam capessere; . obsistere
alcui, adversari (alcui, alcis voluutati). 1) exitus, egressus (), abitus, discessus (); profectio ();
Signum profectionis
dare (); () classicum canere; signum dare, ut milites vasa colligant ( -

tte exire iubere, eicere, exturbare; alqm

amandare (in Graeciam, extra Italiam alqo);

. 2, ; .
alcui obviam mittere; . .
. . 1) =
missio, . . ., . ,
2) = . ,
, 1) transit, effundere,
profundere.
2) intrans. (
1
, ) currere, concurrere (ad, in alqm
locum, in forum, in publicum); undique convenire, ex omnibus locis concurrere.
siccari, arescere.
. ,
serere, Seminare (frumentum).
, 1) = .
. 2) , . .
excidere,sculpere, exsculpere alqd. 3).
. . 4) , .

foras extrudere protrudere

alqm; . ,
protrahere; (vi) extrahere (alqm
e latebra; alqm vi in publicum, telum e corpore); . . ,
ediscere, memoriae mandare,
tradere. () infigere alqd.
1) . effluere, emanare;
oriri ), ( , ) scaturire, excurrere [ex loco)^ ( pt) originem habere; ( )
profitiere. 2) fiepen,=5
4 sequi alqd, effici alqa re, oriri, nasci,
manare ex alqa re; . 3.
, ferre, perferre,
tolerare, perpeti; pati
et ferre, perpeti ac perferre.
1) abstergre (cruorem, flacrimas);
detergere (mensam), tergere (arma). 2) 1 fricare, defricare.
. .
1) .
deposcere alqm. ^) ,
. . . 3 ) ^ . 3.
ululare ( ); 1
plorare, lamentari, eiulare;

.
sibilare, saevire; ., ,
ut homines sunt, ita morem
geras.
loco suo movere demovere,
submovere alqm; detrudere (milites ex praesidiis); . > pellere
xturbare alqm possessione; ( ,
1) alqm deicere de fando
suo, detrudere ex praeio, movere ex agro,
demovere ex suis possessionibus; alqm gradu depellere, de
gradu deicere*
1) . , 1.
2) extendere (alqd in longitudinem); . aciem dirigere, ordinre;
copias explicare ( ). -'
extendi, distendi, se extendere; .
, ordinatos et instructos consistere.
1) discere,ediscere,perdiscere,
percipere alqd; . . .
2) . . .
. .
. . I)
. exire (ex urbe), egredi; prodire, procedere
(ante portam, foribus, foras, in publicum, e
tabernaculo in solem); . extra
portam egredi, ante portam progredi; .
pedem porta non efferre; . 1 munitiones egredi;
extra stationes prodire; ,
exire domo, foras; in publicum prodire, procedere, egredi ( );
( > ) foris est, domi non
est; . domi manere, domi se
tenere; . pedem porta
limine, e domo non efferre; (
) publico carere abstinere; .
deambulatum, ambulatum ire; .
. 2; . . 2, ; . , ad certamen,
ad pugnam procedere; . ;
in expeditionem ire;
. 1, ; . . ; . . ; .
( ) . 1, d;
, ( ) . ; provenire, exsistere, nasci,
enasci; ( , ,
) excidere (sors alcis), exire (mea
prima sors, nomen alcis). ) . 1)= ( ) exire, praeterire;
dies constitute adest, dies praestituta
exiit, indutiarum dies
exiit. 2) = absumi,
consumi; deficere alqm (pecunia); peounia exhusta est. 3) . )
. , *aetatempuerilem
egredi; ex ephebis excedere, exire (y );
ex pueris excedere; ( )
togam praetextam deponere, togam virilem
sumere; . ( ) 2. ). 1,
obsoiescere, ( . 1)
exolescere; . obsoletus,
exoletus;

:1.

55

. antiquae sunt istae leges et mortae.

). fines, modum transire (verecundiae, aeqnitatis, iuris); excedere
modum (Liv.), egredi modum (Tacit,% .
non transire fines
verecundiae, intra fines verecundiae se continere. d) . - ex angustiis se expedire. e) () elabi, excidere
memorial excidere, effluere ex animo; hoc fugit memoriam
meam. patientiam rumpere
abrumpere; sui mentis (suae)
compotem non esse, (graviter) commoveri, (vehementer) perturbari. g) gratia
alcis excidere; gratiam alcis amittere, .
optimates amittere (.), h) .
=, eftici ex alqa re,
confici, exsistere; maximam doctrinam assecutus est sibi
comparavit;
bene de eo sperare licet;
res ad irritum cadrfc. ad nihil
ad nihilum recidit, res ea
non conficietur, exitum non habebit;
? quid de te fiet?,4T0
, ... quid porro fieret,
si non...; utcunque
res ceciderit casura, cessura est;
idem par est,
nihil interest, utruman. i) . 1 ! victorem superiorem (ex pugna) discedere;
. incolumem evadere ex re; . 4) . , )
^ ( , ) edi, emitti;
foras dari; vulgari. b ad honores
pervenire, ascendere, honores adipisci, assequi
( ); honoribus
augeri. ) . . 5) . nubere alcui.
6) . patefieri; manifestum fieri; se
aperire (ipsa res), dilucere (brevi fraus d. coepit). 7) , , =:
. , . 1)
i e exitus, egressus; abitus ();
, . ;=:
migratio; demigratio; profectio; mutatio loci
domicilii; secessio. 2) , .
exitus deflorescere; florere desinere.
, cudere, ferire; percadere.
() . 2;
. . nomen alcis de tabulis eximere.
, nigro colore inficere.
exhaurire.
. .
deduction . sine ulla deductione; - detractis sumptibus; . detrahere, deducere alqd de
pecunia, deductionem i'acere ex pecunia, decessionem de summa facere*, -
solidum solvere.
computatio; ratio subducta
subducenda; . . . -

1.

.,
computare (annos, rationem alcis rei),
,
xationem alcis rei instituera, inire, subducere;
&;
ad calculos vocare alqd (snmptus);
. subductum habeo alqd; efficere ( ); . ( ); .
stellarum siderum cursus et mo- ) neque enim; nempe ( OTTH ) ,
tus numeris persequi, cursus siderum dimetiri;
,
. damnum aestimare.
;
l) . 1, ,
. . deducere. 2) . .
-, . apud quem igitur'
1) . hoc dico? nempe apud eum, qui... (, CTBie deducere (alqd de alqa re). 2)
); scio iam quid velis: nempe hinc abire
deducere alqd alcui de alqa re,
me vis; . , . .
demere alqd, alqd de alqa re, detrahere de
pronom, relut,qui; .()
alqa re; . .
enimvero, , . enim . .
yero hoc ferendum non est; .
nimiuffl depictus.
1) . compart, ,. . ista yiidem vis est. ,
2) . = , supra; . 1) . . 2) i cura r
administratio; () custodia; ^
ut supra dixi, dictum, demonstratum
. praeesse, praefectum esse alcui
est . . 3) , ,
rei; curare, regere, moderari alqd; , . pluris alqm, alqd aestimare fa - ( *) alqo duce
cere, ducere, habere. ,
auctore uti; alcis consilio rgi; aicis cu, , stodiae traditum esse ( ); (
de quo quem supra commemoravi) ab alqo rgi, gubernari.
mus diximus, quem nominavimus; quod
supra scriptum est scripsi; - flabellnm.
MCTOM. ille.
humanitas, urbanitas; () officium; .
acu pingere, pingere;
alqd abhorret
() vestis auro disa communi officio; = no4Teme, obtincta. 1) ars
servantia, modestia; - gratiae ofacu pingendi. 2) opus acu pictum.
cii causa. humanus, urbanus;
altitndo; proceritas (, ar benignus, = modeboris); 30 - (-) triginta
stus. Adv. humaniter, urbane; = pedes altus triginta pedum altitudine
, humane, bnigne, modeste; belle
(murus).
(, negare).
vellere, evellere.
papebra (. ph).
exedere.
yectatio; ^ . ci.; . BKOBOH centum annorum (); . ; = , vetustissimus^
( 1) excursio.
veterrimus. , .
1. , evehi, () avehi;
1) aetas, tempus
curru, navi vectum abire; evehi
aetatis, vitae aetas vita;
avehi equo; ( ) equo gestari
. omnem aetatem
vectari; plaudegere in tranquillitate; . nostr
strum ex urbe exit.
aetate memoria;1 . .
2. , 1) () condoce. 2) = 1 . . 3)
facere domare equum; ,
equus intractatus et novas. 2) , aetas (
. peragrare regio );
nem, terras.
. aurea aetas; . aetas heroicay
planum reddere, declarare, explicare
tempora heroica; ^* aetas media
illustrare, enucleare.
( , quae vocatur = TaKb
vis creberrimae nivis.
); f medium aevum; .
fascis. onerarius; .
() iumentum onerarium, .
.
^ 1) . corona; ( iumentum; . clitellae.
) corona
1) . . 2) . $. mihi est commercium cum
civica; ( , alqo; alcui res negotium est cum alqo.
, , 1), . . 2)
) corona muralis, vallaris, ca- alqo inscio;
strensis. 2) . = , ,
. me inscio hoc fecit; - alqo
1 . apex; . summus,
sciente. () acta diurna
, summam gloriam consequi,
publica (n.pL), acta; publici rerum
- ; (commentarii. . .
) . immortalem sempiternam
gloriam consequi; commemorationem nominis
() nam. namque, enim, etenim (enim

.
pli cum omni posteritate adaequare, . . iustitia
pnnium est domina et regina virtutum; no., . finis coronat opus; exilas acta probat (Ovid.). corona;
1
coronatus. 4:
corolla. coronae similis.
' princeps, rex, imperator.
1) . floribus coronisque redimire
*dqm; coronare alqm, coronam imponere alcui;
:. coronare lauro; .
. . 2) . = imio ornare ( . );
, , . -.
Bpa 1) 1 , 1 opinio, persuasio (alcis rei, de alqa re);
fiducia ( , alcis
rei); . opinio dei (deorum, d e '
dus), . credere deum
esse, .
nunquam desii credere esse deum; .
omnes homihes deum esse opinantur 2) OB $ pie fides; , .
. 2;
. alqm dignum iudicare, cui fides habeatur;
. ( ^) fidem habere,
nullam fidem habere. 3)
)
fides, . fides in deum
quam in deum habemus; . fides
hristiana; .,
. sacra patria deserere. b) ^
, religio; doctrina; for1; lex; bellum pro religioibus susceptum; . .
1 ) = credere (alqd,
aJcui alqd); mihi crede;
certo mihi persuasi; . ,
feredere alqm, alqd esse (deum esse, animos
mmortales esse). 2) = alcui, alcui
yei credere fidem habere, tribuere, adlungere; confidere ; ., .
&, .
alcui, alcui rei fides est; alqs, alqd fidem
jiabet, . . . inf.;
. . diffidere aJcui, suspectum habere
jftqm; - . alcui parum fidere,
cui fidem non habere; . parvam fidem
abere alcui; . facile adduci d creendum; segniorem esse ad creden4um alcui; '
nisi ipse oculis suis credidisset;
< , auribus, oculis suis
iion credere; .
j&urium fidei minimum credere. ,
, adducor, ut credam,
$utem . . inf. adducor
. . inf. ut (addncor hoc verum esse
ut hoc verum sit); 4 - ^^, illud
|nidem yix adducor, ut ea tibi non vera videntur (Cic). 1) fides; ()
pdelitas; fidus amor; . fidem

ervare alcui, in fide, in officio alcis manere;

. fidem violare (fallere, mutare),

57

in fide non manere; - in

fide retinere; . iurarein
verba alcis ( , , ,
), sacramentum dicere apud alqm,
sacramento dicere aicui ( ); . in verba nomen, in obsequium alcis iurare; alqm regem consalutare.
2 ) = : *iusta rei ratio;
. probavi rationem constare; veritas (, , .); -
*dubitare, num vera sint quae narrantur fidem narrationis in dubium vocare;
. fides historiae, rerum (ad
fidem historiae narrare alqd). 1)
fidus ( ),
fidelis ( ) ),
in alqm; ,
fidem servare alcui; in fide in officio alcis
manere, permanere; - manere, permanere, perstare in veritate;
, manere, permanere
in , in sententia; , iusiurandum, fidem servare; 1
sibi constare; ( 1) propriam naturam sequi; institutionem suam conservare; - nihil a statu naturae recedere, ( ) adhuc naturam
imitari.2)== , , iustus; rectus; () verus; .
Mtpa mensura iusta publie probata;
ratio constat convenit; . () sermo purus et emendatus; . sententia vera; .
recta iusta ratio; . iudicium
sincerum (); . recte iudicare; .
recte concludere; . () () narratio vero conveniens, a rei veritate
non discedens; , ^ vera
sunt quae narravit; . . pressa imago; . -.
recte sentire iudicare, existimare de alqa
re. 3) =: e t certus (mors); exploratus (spes, victoria); ( !) praesens (remedium). Adv. ] ) fideliter; cum fide. 2) iuste, recte, v e r e ; ^ bene, emendate, pure; ! res ita
est, ut dicis! rem tenes! acu tetigisti! ! planissime! verissime! plane ita
res est, ut dicis! . ;
() nonsed (,
, ^ ,
ceperunt, sed abduxerunt ceperuni, vel
potius ( ) abduxerunt. B t p o . $ . . 1.
per fidus, (
) perfidiosus; =
infidelis, infidus; sine fide (homo); (1 ) periurus. Adv. perfide, perfidiose;
mala fide (agere); . perfide
fraudulenter agere, fidem violare, laedere, frangere, perdum esse in alqm; fidem

alcui datam fallere; prodere destituere

alqm. 1) , per-

58

.
fidia, infidelitas; nulla fides; (
) periurium; . sare fidem alcis. 2) no infidum facinus. .
. =
fides; auctoritas; -1
dignus cui credatur. fide dignus; fidus; certus, non incertus; - fidem
auctoritatem habere; . . veri similitudo; ( ,
, ) probabilitas; - haud dubie;
- , veri

simlimum est eum venturum esse vereor,

ne, ut veniat veri similis; (

, )
probabilis (causa, coniectura);
vero propior; - a vero non abhorrere;' ad veritatem accedere,
- proxime ad verum accedere, vero
proximum esse, a vero proxime abesse;
- quod quidem magis credo; -, ...
magis adducor ut credam . . inf.; - probabilitatem conciliare
fidem facere alcui rei. Adv. . veri
simile est . . inf., videri inf.,
. nescio an. vereor ne, , ,
., vereor ne mendacium sit; . vereor ut vereor ne non; .
credo quod; . haud dubie.
4 1) = . . 2)
= " pendre pondo,
(pondo) valere , . ; ,
. magnum, parvum pondus habere;
magni, parvi ponderis esse. B-fecicm gravis
(, .)', non parvae auctoritatis, magni
momenti (.); ponderosus ( , , epistula); . gravitas verborum. . ^.
^ nuntius; tabellarius (
); . nuntius pacis.
nuntia. . ; . .
; incertus, ubi
sit; qui incerta morte periit.
1) . ( ) gravitas; pondus;
gravis, magni ponderis. grandi
pondre; , ]evis; ( ^,
^) pondus ( );
libram pondo (. . Valens);
() pondus gentei denarii; . ( )

pondra falsa, () pondra iniqua ;

), alqo loco et numro esse apud alqm,

numerum obtinere apud alqm ( );

() . ,
multum auctoritate posse valere,apud
alqnv ( ), magnum pondus habere
maximi ponderis esse apud alqm ( );
Bica potius est apud me Ciceronis sententia; () . nullius ponderis
momenti esse, ponderis nihil habere ( ), tenui nulla auctoritate esse ( ); . . vim tribuere
alcui rei; multum tribuere, . nihil tribuere alcui rei; . . alcui rei pondus afferre,
alcui rei grande momentum addere. trutina ( . ); libra ( ); statera ().
ramosus, frondosus. B T B B 1) .
ramus; ( ) irons; (
) termes; . verbena,
. pb verbenae (,
, ). 2) . .
brachium.
* aura ventus lenis;
. minima aura. 1) . ventus; . ; . , , . ., . .;
, Aeolus; ., . secundos
prosperos ventos habere, secundo vento
cursum tenere; . ventum
exspectare; . idoneum
ventum nancisci; . ventus adversus; in adversum ventum tendere; . , ventus increbrescit, cadit,
, consedit, recessit. 2) ., . verbadare ventis in ventos.
, ramulus.
homo vanus vaniloquus; homo
levis (), mobilis, inconstans
(). levitas; inconstantia, ingenii mobilitas. 1) .
ventosus. 2) . = ventosus
(ingenium, homo); . . .
aeternitas; tempus infinitum
aeternum; vita aeterna. aeternus;=
sempiternus; 1 perpetuus; .
nives quae ne aestate quidem solvuntur; .
firma et perptua amicitia; .
. . Adv. semper, perpetuo^ nunquam
, ( ) in perpetuum, in tempus; . perptua vit perfrui; .
per omnium saeculorum
memoriam vivere, manere in animis hominum.

. ( ) pondra publice probata. 2) . pondus; momentum ( ); vis; gravitas;

( 1) auctoritas (magnam eius
auctoritatem in ea re fore); (- suspendre (alqd alcui rei, alqa re,
de alqa re ; , . ) homo gravis, ( .) homo, in quo summa aucto- ^ 1 suspendre alqm (in, de arbore, arbore
infelici), in crucem tollere. = ritas est et amplitudo; .,
suspendio laqueo vitam finire.
. alqo numro atque
honore esse ( ), magni momenti esse vaticinus (libri), fatiloquus, divinus.
* vates, divinus, hariolus. -
( ); . pondus alqd ponvates, mulier anus fatidica divina.
deris habere apud alqm, valere apud alqm (o

1.

59

flatus. ^
flare.
haerere, vestigio haerere.
1) ligare (alqd circa alqd); ulmeus. ulmus.
ievincire, revincire; . manus al- () languor (animi); reeis colligare; religare alcui manus (post termissio (animi); . ,
jgum ). 2) = eelligare;
. remissus; (, . )
; nectere (flores);
languens, languidus; solutus; . vincire, constringere alqm,
. Adv. remisse; languide, solute.
stringere, corcere, alligare. (
1) . flaccescere; marcescere; viescere. 2) ne, ) apte aptissime cohaerere
peu. languere; senescere, consenescere (Tires).
^
re, inter se); necti (aliud ex alio).

r.
portus; - insula
perire*, emori, mori (memoria suavissimi homiportuosa; - terra
nis moritur).
importuosa; . invehi, provehi in homo subtilioris palati.
portum; capere, intrare portum; venire, per- . ,
venire in portum; - exire, clavus.
proficisci, solvere, prodire e portu; 1) , ubi? ubinam? quo loco?
- classem e portu educere.
? ubi gentium? ubi terrarum?
mergus.
2) , ubi, quo loco, qua; ,
& = vaticinatio, divinatio;
, ubicumque, quacumque in parte,
auguratio ( ); . ubivis; . . ,
, ,
, . ,,
... bis ita dubiis rebus, cum metuendum
.
esset... ( in quibus ubi). 3)
deformis, turpis (.
alicubi, uspiam, us, );
quam; sicubi;
fastidium creans afferens;
necubi.
foedus (odor, aspectus, adulatio); taeter; - summa imperil Imperium
obscenus; , odio( Graeciae);
sus. >/K. foede, odiose, turpiter, taetre, obscene.
- et mari et terra duces erant Lacedae defomitas, turpitudo, obscenitas,
monii.
foeditas; . . . ! heus! heus tu! eho!
( ) bestia quasi anceps, versus hexameter (
in utraque sede (in terra et in aqua) vivens.
) versus heroicus.
. .
.
triremis publica; navis actuaria.
propaginum ordine descrip porticus; pinacotheca.
tus dispositus. Adv. propaginum ordine
^:= strepitus, tu ordine. ( )
multus.
genealogia.
,1 . , - dux (belli); =
.
imperator.
velum.
^ vis ingeni inge . ( niosus. 1) ingenium. 2)
). 1) . consonus;
1 vir magni ingenii magno
modulatus ( ); . 4, coningenio praeditus ingenio praestans
centus (avium;tubarumaccornuum). 2). geographicus; . .
congruens; ( . ) congruus;
; . vitium in descriptione terconcors: aptus (natur nihil aptius). Adv. modurarum; -
late, congruenter. 1 1) . concenterrarum ordine dicere de alqa re; tus. 2) nepew. concentus, consensus; convenien . . situm terrae
tia; concordia; . concentus conpaucis exponere. terrarum
venientia atque consensus.
regionum descriptio; *geographia.
rapHHSOHbpraesidium stativum, cohortes urba*qui terras regiones describit; *geographus.
; stativa; - stativa habere geometricus;
alqo loco; . praesidium
. - alqd deimponere urbi collocare in urbe.
. scriptionibus explicare. Adv. *geometrice. equum agitare.
geometria; geometrica (. pi.)* extinguere (ignem), restinguere (ignem,
gomtres; fgeometra.
incendium); (vim flammae) opprimere. - insigne generis.
1) . extingui, restingui. 2) . 1) hros. 2)
extingui, restingui; , interire,
vir bello fortis; ( ) dux fortis-

60

tudo; . vires corporis maximae; . aedificii moles,

moles. = 1, . ;
1 Gigantes.
1 gymnasium; - *rector
gymnasii. ars gymnastica;
exercitationes corporis; -
corpus, ( ) corpora exercere.
gymnasticus; gymnicus.
hymnus; carmen; . carmen in alqm scriptum.
( ) hyperbola; (. .)
superlatio. veritatem excedens superans. Aav. .
supra quam fieri possit, ferre alqd.
() coniectura;
opinio; ,
. sententiae futtiles commenticiaeque; r-3t coniectur niti;
. opinabilis; - coniecturare (de
alqa re); . .
poma epicum, fcarmen heroicum, epicum.
caduceus. cadu- . .
. .
ceator ( );= gypsum.
nuntius; praeco.
interitus, exitium, pernicies, () serta (. pl.% sertae.
occasus. ruinae; pestis ( pondus.
'); ( ^) hyacinthus.
. ., ) labes (3. ruina innocen- hyaena.
tiae; labes atque pernicies provinciae, - 1 * 1.
peci; 1. atque flamma rei publicae); 1)=, , caput, princeps, dux, auctor alcis rei;
. perniciem moJiri, parare alcui;
. pater familias; -
-, -,
() capita rerum; principes ci. 2; - . vitatis; - capita coniurationis;
. , perniciosus,
-) praeesse alcui rei,
exitiosus, pestifer (civis, reditus); funestus,
- praeesse exercitui, ducere exer.calamitosus (incendium, tempestas, bellum);
citum ducem esse exercitus, -1 exitiabilis (belluin exitiabile civibus, clades no civitati praeesse; administrare, re);=: damnosus alcui, alcui
gere rem publicam, gubernacula rei publicae
rei (bellum, discordia); '
tenere, principatum in civitate tenere;
pestis; - exitio esse alcui;
Y'Bt , prineipem leganocere. Adv. perniciose, pestifr.
tionis, prineipem caput
coniurationis p s e ;
1) . mollis, flexibilis. 2) nepeu. flexi1
- alqm alcui rei
bilis, mollis, tractabilis; facilis (animus inge1
praeficere praeponere, alqm prineipem
nium); - mollire ( .).
facere in alqa re; - ducem se
( ) commissurae et
profitfiri se offerre, . alcui rei
artus molles; . mollitudo vocis; praeesse alqd regere administrare
mores faciles, facilitas.
coepisse, ducem alcis rei se profiteri se
perire, interire; cadere, occi1
offerre;

-
,
dere; occdi, interfici, necari ( );
1
rerum
potiri;

(
absumi; . , emori
.) cum valido exercitu. 2) .
(laus emori non potest); . perire,
caput. imnecari alqa re (veneno, fame), absumi alqa re
perator; summus dux; is, penes quem est
(veneno, morbo); . , , summa imperil, qui summae imperil praeest;
nauiragio perire interire;
. penes quem summa imperil eque ,
stris est; . . ; ^,
plures fames quam ferrum absumpsit; r- alqm toti bello im! perii! occidi .
perioque praeficere; summam totius belli ad
res publica stare non potest.
alqm dferre; - praeesse exercitui,
maximae immanis magnitu( ) rei navali, navibus et classi; clasdinis; eximia immani corporis magnitusera iraperio regere; - exerdine, iminani corpore; maior quam pro hucitui classi praeesse coejpisse.
mano corpore ( . ); mirus,
primus (condicio; lex , ; senadmirabilis ( ); ingens,
tentia , partes , causa omnium prima
immnis (); . corpus immane
. ); maximus (sacerdos . ,
magnitudine eximia; . ,
pontifex; impedimentum; damnum
eximia immanis, mira (corporis) magnisimus; . vir bello insignis;
. senex fortissimus. 3) rei
1
actor, persona prima;
(
p.) primas partes agere. femina
fortissima. repoHCKiHfortis;invictus(Heno6); fortis et invictus; magnitudine
animi praestans; . *animus fortis et
invictus; . virtus summa; audacia
summa; . facinus forte, magnum;
virtus; facinus memorabile, mirabile; . virtus fortitdo; . gens
fortissima; . mors viro forti digna,
mors gloriosa, fortiter oppetita; .
fortiter mori, claram
mortem pro patria oppetere. Adv. fortiter, animo
forti et invicto. virtus; animus
fortis et invictus; r.magnam
ingentem virtutem praestare. heroicus; . . Bte>; .

.
; argumentum ; discrimen
; error; robur , anua, porta, flu-

men); summus (quaestio; stadium;

officium, difflcultas, vis); praecipuus (causa;

ratio , ; disciplina, doctrina
, medicamentum, remedium); , ., ,
firmissimus (argumentum), gravissimus (testis,
pars; sententia ); infestissimus, acerrimus
(hostis, inimicus), munitissimus (locus, oppidum); , , caput
(cenae . , litterarum .
); princeps, auctor (. ; ,
consilii, coniurationis, sceleris), .
dux et auctor. ) . , res gravissima, caput
summa rei; id quod rem causamque maxime continet; - ( )
quod maximum gravissimum est;
. hoc caput est, hoc maximum
primum est; ,
- summas res tantummodo attingere. b)
- ^ . 3. ) - ! . , :. 1 maior pars exercitus. deus
qui praeter ceteros colitur. . . caput (totius Graeciae, orbis terrarum=a$ ); caput regni, urbs nobilissima ().
1 [ 1) argumentum fabulae;
actio praecipua: id ad quod quo omnia
referuntur. cura maxima;
. hoc mini praecipue in primis
maximae curae est.-, , id agere,ut...;
praecipue alqd sequi, spectare; . , ... caput oratoris est, ut...1 opera princeps
prope omnis; . in hac re
summum Studium prope omnem operam
curam ponit; . .
1 habitare in alqa re.
malorum maximum, causa malorum omnium.
(. nepeu.)i<ms uberrimus;
(.) . in hac re gravissimus auctor est quod est maxime proprium alcis
alcis rei; summa res. =
praetorium;
, principia {. pl.).~ caput, princeps, auctor;
( 1) actor primarum partium., , . .
hac praecipue lege nati sumus. hres ex asse hres omnium
rjonorum. .
, . () vitium maximum;
. . in hoc maxime peccat.
qui suo nomine accust; accusator. res gravissima; caput summa
rei. firmamentum, arx.
causa prima, fons.^. praecipua causa ratio; quod maxime
impellit, movet. ut alqd faciamus.

61

caput; . . .
alqd ad caput referre, - caput; .
. 41 agitur de;
. in
maxime elaboravi, id maxime egi, ut...
caput; . . homo florens florentissimus
in populari ratione; coiumen. summa res; . .
( . .) quod maximum est;
. . , ... maximum in amicitia est . . inf* causa prima, fons. caput
(alcis rei), summa (alcis rei); quod maxime
rem continet; maxima pars ( );
. sumniatim
alqd exponere, summas res tantummodo attingere; . capitulatim. partes
primae; . p. primas partes agere {,
.).
res maxime memorabilis
quae magni, maximi momenti est. medicamentum remedium praeeipuum ( .
.); . nulla re
magis conciliantur animi vulgi quam liberalitate.yc.WBie prima condicio; prima lex
(historiae); res gravissima; caput summa
rei ( ),
quod maximum gravissimum est.'
caput, finis; consilium gravissimum;
. . id potissimum spectat sequitur;
. . , ... ia agit
molitur, ut... maxime insigne lineamentum animi; maxime propria
ingenii eius est modestia inter ceteras
eius virtutes maxime elucet modestia.
( ) malcere, demulcere, permulcere (alqm; alcui
alqd ); ( )
palpare alcui.
1 gladiatorius.

gladiator.
i) . lvis; levigatus;
politus; ,
glaber; purus ; =
1
lubricus. 2) . , = limatus, politus; = volubilis
(oratio); . , expedita et perfacile
decurrens oratio; oratio lvis; facundia. Adv.
. facile, commode, facunde.
1) . lvitas. 2) . . oratio aequabiliter fluens.
. gen. oculorum; .
morbus adversa valetudo ocnlorum.
1) oculus ( . mentis oculi, .
mentis oculis videre); = ^ visus, acies
oculorum acies; xoponrie,
. (-) acies incolumis; y . mie . alqs oculis valet; y .
. oculis parum. valet, imbecillitate oculorum
laborat, - aeger oculis, .
ex alqa re; . . alqs
acriter videt, oculos acres atque acutos habet;
. . ; -

62

. (); e) , - alqd ex
- quo longissime oculi
vultu, ore alcis conicere, colligere (coaspectum ferait; , -
), f) , absente alqo,
oculos comprimere; - ( inscio insciente alqo dicere alqd, ) oculos operire; conivere;
alcui absenti maledicere.
- () oculos claudere; , ut lex ait;
- oculos aperire erigere;
eius epistula his verbis
- {.) alcui oculos aperire, meliora
scripta est; ut fama
alqm docere; , -
est; , ,
. ; - defixs
eos natos in insula ipsameoculis intueri alqd; defigere oculos in alqa re,
mori proditum est. ,
in alqd, in vultu alcis;
, . ($ ).
oculos de alqo nusquam dei 1) . vocalis. 2 ) = ^
cere, Jiaerere in conspectu alcis;
omnibus notus; in vulgus
- oculos circumferre; - despiapud omnes pervulgatus; -
cere ad, in terram, oculos in terram demitpalam facere, vulgre, divulgare, pervulgare,
tere; terram intueri;
(in vulgus) efferre; in vulgus edere; enuntiare;
- suis oculis uti; oculis cernere, spectare;
- palam fieri (, per f.
comperire ipsum, praesentem videre alqd;
palan; factum est); vulgari, divulgari, pervulcernere et videre alqd;
gari; exire in vulgus; (in vulgus) efferri, ema . - quae cernere et videre
nare; percrebrescere; fama
non possumus. 2) ) ,
(repente) accidit;
- intueri os, vultum
- alcis rei famam comprimere supos et oculos alcis; contra aspicere, intueri
primere. . .
alqm; - conspici, conspicuum
praeco; - praeconium facere.
esse; apertum, manifestum esse, apparere argilla; creta figularis; lutum
(alcui); (, . ) lucere
(. , ); .
(res argumentis; mea officia et studia, quae
. lutulentus, lutosus.
antea parum luxerunt);
nctilis; () figlinus; .
- nemo non videt intellegit;
vas fictile; f fictile, f fictilia (pl.)\ - Hberrime profiteri alqd apud
testa.
alqm; - . 1.
veras voces coram ingerere alcui; () absorbere; haurire; obducere
- coram in os laudare alqm, prae(venenum); vorare, devorare (). sentem laudare; - alqm de
haustus; , uno potu
facie nosse; - fucum
haurire.
facere alcui; () - . ; , obsurdescere.
- ( = ^) , 1) . altiiudicio; me indice; me sententi;
tudo (maris; profunda maris al - mini hoc certum
titudo); profunduna (
est; - apud alqm de exi ; (stimtione sua deperdere;
, ) vorago, () gurges; . tenebrae mihi sunt; caligo offunditur oculis.
altitudo maris; profundum mare;
b) , - ( .)
- - trs pedes
ante oculos meos me inspectante, astante;
{.) altus; 3 . - fosin conspectumeo (factum est alqd); sam trs pedes altam deprimere; .
, - . venire in con - 30 numen triginta pedes alspectum alcis; se in conspectum alcui dare; tum est; - se iacere in.pro - .
fundum; , - ex
nunquam in conspectum alcis reverti; . .
alto emergere; - ()
. secreto; sine arbitris, amonuctibus hauriri obrui, in profundum hautis remous arbitris. ) ,
riri; .
- . 2, .;
penitus in terram alqam ingredi, in interiores1
- habere ante oculos (. .\
regiones penetrare, abdere se in intimam alalqd alcui in conspectu est ( , qam terram; -> > in intima silva. 2)
fffc); - - certain victo. . summa sapientia; . riam videre; victoriam iam animo praecipere;
^ vis et copia animi humani;
. - alqm
- ex animo, ex animi sententi.
cotidie praesentem videre; , 1) . altus (mare, nix> vulnus):
, - in conspectu esse
profundus ( , );
{.)\ ante oculos esse, versari, positum
depressus ( , locus). 2) .
esse {* .)\ manifestum esse {.). ) . suspirium alte ex imo ducd) , , abire ex
tum. b) ^ ^ . .
oculis, e conspectu alcis; fugere alcis conspec; . auctumnus praeceps; .
tum, aspectum; ,
. , ) .
ab oculis, e conspectu removere alqm, alqd.
, summus,Hanp.

63

Silentium , , dolor (alcis rei, de alqa re, de alqo. d) .

gravissimus), odium ; . .
( = , ) saltus invius
; . reverentia, veneratio; obseratque impeditus. e) y , vantia ( ); . cogni . . surtio scientia accurata subtilis; . - dus mutusque. 1) silva densa. 2) =
subtilior cognitio ratio lit, locus deserterarum; . summa praeclara
tus, locus remotus, disiunctus.
? eruditio; litterae non vulgres; litterae inte- massa; globus (), glaeba
riores, reconditae-, . homo
(). glaebosus.
disputator subtilis; . (- , . , .
) . ; . arcanum - 1) . agere (hostes usque ad castra;
conditum; res valde abdita. Adv, 1) . alte;
pecus pastum ); agitare (.
in profundum; ( .) pe- , ); (pecus in pabulum)";
nitus (inclusum p. in venis); . ,
. . . ; . .
. ( ) alte in corpus
, ; . abigere, depellere,
descendere; . penitus immitpropulsare; . porro agere; .
tere radices. 2) nepen. ) . , agere ante se (alqm); propellere (hostes,
ab imo pectore spiritum ducere; ab imis
multitudinem equitum), proturpectoribus suspirare. b) bare (alqm); (=?)
= , , , .
equo citato admisso ( ~
valde de re doleo, acerbo dolore me
equis citatis, admissis) Yehu2)nepeu.
ea res afficit; . ,
, .
. ; . ,
. 1) a) insequi, perse. .; . , alqd
qui (alqm ,instare(alcui).b) = ,
penitus sentire sensu percipere; aemulari alqm, alcis vesti colre et observare alqm; colre ac digia sequi persequi. 2). sequi,
ligere; vereri,revereri;suspicere. sectari, consectari alqd; niti, anniti ad alqd,
acutus (); acer, sagax,
. .
subtilis (, , nepen. vexatio; vis; acerbitas (Sullani
, ); ingenii acutemporis); ,
mine Valens; acerrimo acutissimo ingenio;
graviter premi.
sapiens; . responsa putidus (, uva); putridus (dens).
acute ferre. Adv. acute, acriter, sagaciter, sub putor; putredo. putescere,
tiliter. acumen ingenii (vir
putefieri; putrescere. . ;
magno ingenii acumine); ingenium acre; sub , . . pus (tilitas. . .
, ), sanies ().
purulentus. pus exit,
. , effunditur ex...
.
homo stultus (. ); homo - foeditas(Mep3ocTb); (, ) humilitas; turpitudo; sordes (hominis);
tremi ingenii. 1)
facinus nefarium;
stultitia, stupiditas, stupor; tarditas ingenii
- multa nefaria. foedus (( . . ). 2)
); abominandus, detestandus detestabilis
stulte factum; stultitia; pi.
( , ); nefarius?
ineptiae, nugae. stolidus (,
nefandus, infandus (facinus, scelus).
, ,
, . , ectere, inflectere; curvare, incurvare
( ); flexus, inflexus^
, ); stultus (.
() curvus. flectere se
, flecti, inflectij incurvari.
); fatuus (); stupidus (, - aversari, detestari alqd;
abhorrere ab alqa re.
); brutus (, ); = rudis, indoctus; = iratum esse; iratum esse,
- imprudens, inconsultus;
succensere alcui, , graviter irasci
- nihil sapere; . ingenium tardum;
iratum esse alcui; ira in alqm incensum
. ingenium haud absurdum;
esse; ardere;
stulti (stultitiae. stultum ira inter eos intercedit. prompstultitia) est haec facere. Adv. stulte, stolide,
tus praeceps ad, in iram ( imprudenter.
); iracundus (, ).
surdaster ) iratus; irae plenus (in alqm); ira
incensus, ardens, flagrans, iracundi inflam surdus; auribus captus;
matus;minax(epistula,sermones);trux(vultus
-. , b) ,
). Adv. irato animo, iracunde; . obtusus, fuscus; rau *truci vultu intueri alqm.
cus; . , . . ) ira; iracundia; indignatio; , , ,
pi. animi; stomachus;
incertus; . (incertus) rumor, .
- ira commotus incenfremitus, , rumor, rumores

64

sus, elatus fecit; - irae, iracundiae; . effundere

iram in aqm; . iratum fieri, iracundi exardescere, - . iracunde
ferre alqd . . m/*.;
ira exardescere, incendi, inflammari;
- ira incensum inflammatum esse;
. irae moderari temperare, iram
continere; . ira defervescit, deflagrat.
1) . (alqo loco) nidum facere
fingere, construere; nidificare. 2) nepeu.
penitus inhaerere (suspicio minii, considre.
nidus; . . 1; . furum receptaculum.
nidulus.
fari ( ,
;
);
. nihil fari posse, = mutum
esse; . pueri fari ineipiunt;
. alqm verba edocere, alqm sermone assuefacere ( ); loqui
( ); . Graece loqui, lingu Graec uti
loqui; . Latine loqui didicisse; di e (.
,
, . );
. bene et loqui et dicere; . , verb a facere; ( , ) disserere,
disputare; = narrare; = , fabulari (de re); = ^ffirmare, asseverare: i n q u a m (
); aio ( , ut aiunt
)-, . , . 1; ., ...
negare . . inf.; -
tacitus; . alqm loqui volentem inhibere; , - ,
Appium, ut saepetecum
locutus sum, valde diligo; . &=: . .; - ut Ciceronis verbo verbis utar;
- ut ait Cicero; ut est apud
Ciceronem; - ut est in
proverbio; ut aiunt, quod aiunt; ut dicitur;
quod proverbii loco dici solet; -
haec una vox omnium est; ,
- ut hominum fama est; -,
... dicunt, tradunt, ferunt . , inf.
dicitur, traditur, lertur .' . inf.\
-, ... Solo dicitur
(alqdfecisse). ).
loqui de alqa re; = sermonem habere de alqa re; ,
verba facere; = mentionem facere de alqa re; , disserere,
disputare de alqa re;
multus est de alqo sermo; - hic annus habuit de hac re plurimum sermonis; -

.
, ... Romae
rumor magnus est . . inf.\ .
, meram bellum
loqui; . iterare saepe alqd;
. ( ) idem semper in ore habere; - hoc in omnium ore est; . ( ), ... fiteri . . inf.; . bene
dicere alcui, () male dicere alcui,
secus dicere de alqo; . ... ?(
praeteritio) quid loquar de quid
dicam, commemorem . (quid multitudinem et suavitatem piscium dicam?)
. . inf.; . ...?
quid plura dicam de...? . = . 1; -
ut alia omittam. b) .
. loqui cum alqo; colioqui, colloquium
sermonem habere cum alqo; .
alqm convenire velle, alqm velle;
. alcis aditum sermonemque def-

gere; alqm aditu prohibere, excludere (

); ( )
4 . mini cum alqo sermo
conferendus est; .
copiam habere alcis; alqm convenire non posse;
. multa verba facere
longum sermonem habere cum alqo; . non unum verbum commutare cum alqo; . (
) cum alqo secreto remotis
arbitris, sine arbitris loqui, colioqui;
. secreto cum alqo agere
velle; . , semet

ipsum lloqui, secum ipsum loqui. ) .

verba facere pro alqo ( = );
loqui, dicere pro alqo ( ,
); . ( );
res ipsa loquitur; . in utramque partem disputare. d) . dissuadere
alqd. ) . dicere, agere, yerba
facere coram alqo, apud alqm (. dicere,
agere apud iudices, agere ad iudicem, dicere,
agere apud senatum); . ,
contionari, contionem habere apud
populum, apud milites, f) . .
2.
: ) ( ) ne dicam, nedum, , optimis temporibus clarissimi viri vim tribuniciam sustinere non potuerunt, nedum his temporibus...
salvi esse possimus. b) ) (
, ,
) inquam, , hune
unum diem, hune unum, inquam, diem; nostra est enim, (sisumus), nostra est, inquam, omnis etc.; . igitur, sed. ) , ,
(
) inquam, inquit ) ?
() quid dico?immo vero;
autemimmo (vero etiam). d) -

65

compevit; . 30- minor
, , est annis triginta nondum triginta annos
, ... quoniam; , , natus est complevit; 40
, ... at, at enim, at
> turn quadraginta habebat annos;
vero... - .
, aequalis mini
loqnacitas. oqaax, garrulus;
est; annum aetatis
yerbosus. homo
vicesimum agens; ()
lingua sermone promptus; loquax. usque ad annum aetatis vicesimum; murmur (, ); fremi , . magistratus annuus;
tus (. . , ).
. . 1; nos
aetatis aetas florens, intgra; .
tabula.
() clangor; voces, clamor an.
serum. ( ) clangere.
crus.
utilem esse alcui rei, ad alqd; ( 1) . caput; - . , ) idoneum aptum
; - ab imis unguibus usesse ad alqd; bonum esse aLcui rei; (
que ad verticem summum; a vestigio ad ver .) usui esse ad alqd;
ticem; - aperire caput,
non utilem inutilem esse; .
> alcui; - . ;
nihili esse; inutilem esse ad omnia.
. . ; - 1)
. sese ( alqm)praecipitare
annuus (tempus). 2) (de muro, in aquas). 2) . ) .
annuus; anniversarius (
irons, prima acies. b) = caput, ).
- capite alqd luere. )
U-tilitas, usus. utilis
, Mbingenium;
ale ni rei ad alqd; idoneus, aptus ad alqd;
, . homo docili acri
bonus alcui rei, ad alqd; .
ingenio, , ingenium docile; in- probare alqd; , -
genii docilitas; . homo imbecillus, im. .
becilli mgenii; homo tardus; -
unum annum natus; unius anni.
ingenii mentis vires intendere; ,
annuus; . reditus annuus
, , ,
annuum vectigal; annuus anniversa- alcui alqd excidit de ex memoria;
rius fructus; . annua dies;
. - alqd semper
mini in mente versatur, haeret in animo; obli> annua die; anno verteilte; intra annum;
visci alqd non possum; , 1
post annum; . , annua
- . ad voluntatem alcis rei incumpecunia; annua (n.pl.)\ salarium.
bere, obstinate velle alqd; inducere in animum
dies anniversarius; dies natalis ( .
inf. ut; -?
); .
quid tibi in mentem venit? * dies natalis urbis;
-? qui tibi istuc in mentem venit?
. dies nata - cogitationem de re abilis reditus mei; . dies
cere, non amplus cogitare de re;
lliensis; . .
- adducere alqm in oblivionem
dies imperil alcis; dies quo alqs regnare prialcis rei; - alqd torquet
mum coepit; .
ingenium alcis; - a mente deseri;
dies est bodierniis, quo vici Hanperturbari; - omnia
nibalem. annus, annuum tempus, anni
deticiunt alqm; - non turbulente.
annuum spatium; 2,3,4 , 5
d) = H p a B ^ , biennium, triennium, quadriennium, quinquen . inquietus animus (); ingenium
nium; . annus novus; . (,
inquietum et novarum rerum avidum; vir in . ) (per) to turn annum;
quieti animi; homo novarum novandar. quotannis (adv.); . quinto
rum rerum cupidus; civis seditiosus ac turquoque anno; anno ante,
bulentus; , . homo audax
anno proximo superiore; ., . summae, proruptae audaciae; homo te anno ante; ., . ad
merarius. e) = >, , annum; anno, anno ver tente;
, quot homines, tot sen . ter in anno; .,
tentiae. :
. in annum, in hunc annum;
- in alcis caput alcis rei eventus recidit;
., . singulis annis; quotanpericulum in me recipio;
nis; . , - hostem fundere fugareque.
. 2; , anno post;
. genet capitis, , dolor;
anno interiecto; ( )
. capitis dolorem dolores habere,
anno ineunte, initio anni;
caput mini dolet; , .
anno exeunte extremo; 20 vi capitis dolorem facere inferre; . ginti annos natus est;
fascia, vitta; . ( )
. puer decem annorum; ? qua
ornamentum capitis; () capitis cultus.
aetate est quoi aimos natus est?
titio; ,
30 > rrater triginta annos vixit
1 . -.1 .

torris. vertigo. - vexatio, iniuria; . 1 vexatio

Christianorum; ( ) persecutio
difficillimus.
Christianorum; . vexare, persequi Chri esurire, fame laborare premi;
stianos. nuntius volucer; cursor (~ cibo abstinere.
); eques citus; -
esuriens, ( ,
nuntius is qui insectatur;
) ieiunus; fame laborans; cibi avi= vexator; Christiadus; - . ; . , .
norum vexator; (y ) persecutor
fames; . . 1;
Christianorum; Christianae religionis insecta. fames; . fame
tor; - Christianos vexare^
mori absumi, perire, interire; ( persequi.
) fame necari; () media mori
1
vitam finire. fames; esuritio (- figlinus; . 4 fglina; .
opus figlinum; (. pi.) opera fgina; .
); inedia (); .
rota fguli figularis. fguus.
. ; . fame laborare, premi,
urgeri; . . ; , . canis venaticus. .
. ) . ^
- alqm fame necare, interficere, confi.) sectari alqd; aucupari (gratiam);
cere, alqm inedia mori cogre;
^ dedere tradere se
- . (. *.
voluptatibus; ^ pedibus midis.
homo voluptarius; .
1) . vox (clara, magna);
gloriam sequi expetere, gloriae servire.
() cantus; ( ) sonus; , . 1) . mons, collis, clvus;
locus editus; , ,1 ropi
npiflTHte neminem voce pleniorem aut suaviomontanus; ascendere montem;
rem audivi; . vocem mittere; sursum; adverso monte;
xoponiit . vocalis; .
in adversum subire;
voce deficere; - ( )
diffleilis est ascensus; acclisine voce esse; . vocem tollere,
vis (via); , deorsum; attollere, () augere, intendere; () declivis. 2) .
. vocem attenuare, deprimere;
in altiorem locum ad maio . . ; rem dignitatem pervenire; crescere;
discedere desciscere a recta
vergit aetas; crescunt anni, decrescunt
conscientia. 2) fiepen, . vires; polliceri
,' suffragialcui montes auri maria montesque; um; - . 1; . , ,
alqm omnibus opibus

nervis defendere.
> sntentia; - suifragium; ( . ) suffragium , ,
multo; multis partibus (:= ,
ferre, in suffragium ire, (
), .
, $) sententiam dicere, ferre;
sol multo maior est quam terra solis
. suffragari alcui, suffragio
magnitudine multis partibus terra superatur;
suo alqm adiuvare; ,
. numro multis partibus
suffragari alcui rei ( . ),
inferior; . , multo
sententiam ferre ad alqd ( , ),
praestat inf.
censere (deditionem, eruptionem, ut, ne,
. . inf.); decernere alqd. decernendum gibber. gibber; alqd censere ( . 1!.); nasus aduncus; . tuber.
- , tribum, centuriam , . , ferre; - (, )
. , . . ;
. superbum esse5 superbi se
- ^ efferre; magnos gerere spiritus; . superturias, tribus non explere;
bire alqa re, inflatum, elatum esse alqa re;
- suffragiis praeteriri; = ^ iactare a]qd, gloriari alqa
- ( ) pares suffrare, de alqa re, in alqa re.
giis esse.
1) superbi; animus, animi,
spiritus; insolentia (), arrogantia
columbinus (ovum). i , ), magnificen caesius. caesius ( );
tia. animi ma'gnitudo elatio; caeruleus. , colum, 1
bulus; . (. )
fastidium; ,
columba. columba, () palumbes.
contumacia; columbarium.
libra contumacia;
1) . nudus (, );
^ . ., . apertus (); calvus (); glaber
. alqd animos facit. 2 ) ' =
( ); decus ( ), gloria (alcis).
nudus foiis; . ( )
superbus; inflatus (); insolocus apertus nudus. 2) ., .
lens (); arrogans ( vrba istaec sunt.

.
); fastidiosus ( .); elatus ();
- magnos gerere spiritus, .
; - superbire,
magnos spiritus magnam arrogantiam
sibi sumere; - spiritus afferre
( .); - divitiae animos faciunt. Adv. superbe, insolenter,
arroganter; . . fastidire alqd;
. , insolentius se efferre;
elatius se gerere; magnifie se iactare.
1) = , aegritudo; dolor;
; sollicitudo;; angor;
g;

l
d
l
l
d
. . alqd sollicitudini
mibi est, me sollicitt, solicitum habet,
. alqs mihi sollicitudinem affert me
solicitudine affcit;
cum magno meo dolore; vehementer doleo,
quod ace. e. inf.: ropi in
sollicitudine aegritudine esse; solicitudine
aegritudine affectum esse;
sollicitudine, dolore cofici. 2 ) = 1 . . 3) ! .,
vae! . ^ victis.
dolere, () maerere alqd, alqa
re; dolorem ex alqa re accipere, capere, suscipere; . in maerore esse iacere,
magno dolore affici, . magnum dolorem ex alqa re accipere, , . . .
affici summo dolore . inf.\
. non magnopere laborare, non laborare de alqa re. sollicitudinis
plenus (. vita); sollicitus, tristis^ miser
(res); luctuosus, acerbus (dies,
mors); - in rebus
angustis premi; in miseria esse versari.
. .
homo montanus; montani; homines montani.
1) . amaritudo, sapor amarus ( ); = amarum, amara {, pi.).
2) . acerbitas, asperitas.
libratus; = aequus.
Adv. ad libram, ad libellam. iiniens circulus, orbis iiniens, thorizon; r-rfe sol emergit sapra terram.
montanus, montuosus (regio);
- loca aspera et montuosa.
turtur. iugulum; fauces (
); gula ^ ,
); guttur (y .); . . ;
. cachinnare, cachinnum tollere, edere; - (.) fauces alcis premere.
. .

mustela.

montanus (homo, gens, castellum, oppidum); . gen, montis (vertex, culmen

cacumen-); in monte situs (castellum, oppidum); .
dorsum iugum montis; montes continui perpetui; continua perptua montium iuga; . angustiae saltus (saltuum); angustus saltus; . trans-

67

itus saltus; . callis; . via

inter montes excisa; . torrens monte
devolutus; . ruina montis; .
. ; . opera metallorum
metalla (pL); -
. operam dare metallis.
oppidulum. urbanus
(ager , , munus
, res; excubiae-: vita); .
gen. urbis (porta, munis, turns, magistrate);
. aedificium civitatis publicum; .
career civitatis pubicus; fossa
urbem cingens; . murus urbis, moenia;
. vicus, pars urbis; . rium civitatis; . civitas; . in urbe natus, alumnus urbis; . diurna urbis acta (pl.)\ commentarius
rerum urbanarum ; . fabulae urbis;
pervulgatus civitatis sermo;
. esse in ore vulgi in ore et
sermone omnium, ( a ) in fabulis
esse; . in
vulgi venire pervenire ( . ) ; fabulam fieri. urbs ( ,
. .
;
Roma; oppidum ( , . ); civitas (,
); locus (MCTO ); ^ . . incola
urbis; oppidanus; urbanus civis.
pisum; granum pisi.
1) . manipulus; quantum manu comprehendi potest. 2) . parvus exiguus
numerus; manus exigua; pauctas.
gutturalis
guttur
(); fauces ().
sinapi.
olla.
1) . amarus; acerbus (taifi, ). 2) . amarus, acerbus, asper (facetiae); . fortuna adversa; sors misera;
. elfusissime flere (alqd, de
alqa re). Adv. 1) . amare. 2) . acerbe,
graviter, aspere; . , . ; .
graviter alqd queri, .
graviter acerbe accusare aqm. . 1.
adustus. 1) . ) = fiagrare, ardere ( . oculi
ardent); = candere (,
carbones); = accensum
esse; lucerna ardens
lucida, accensa; lumina
iam accensa erant; ( ) incendium factum ortumest. ) ^ , ignem concipere posse;
ad ignem concipiendum aptum idoneum
esse; ignem flammam concipere:
lignum (ligna) flammam non concipit (piunt). 2) . . . ( . ) ardere, incensum esse,
flagrare alqa re (amore; cupiditte ,
); . erubescere, pudore
confia; . rumpere abrum-

68

milias; era (, , ,
pre patientiam. facilis ad exarde ).
, scendum; ad ignem concipiendumaptus; . res quae sont ad incendia; res quibus hospitalis; ignis excitari potest; alimenta ignis; materia fa beraus, largus. Adv. hospitaliter, libe~
cilis ad exardescendum. 1) . caliraliter. 1 hospitalitas; libedus: candens, fervens; - caralitas in hospites liberalitas; holere,candere,fervere,aestuare; -
spitium; - ius hospitii; hospitium.
incalescere, effervescere. 2) . a) ardens,
diversorium; = caufervens; acer (pugna, proeium, hostis, ingepona. hospitio alcis uti.
nium); . *> homo fervidi ingenii; homo
hospes; ( &) conviva; acer; () homo iracundus,
. certus conviya; -,
homo praeceps in iram. b) = ,
- cenare apud alqm; convivio
( ) ardens (amor), aalcis interesse; = - .
grans(Studium, amor), fervidus. ) ; - vocare in recenti re, in ipso facinore.
vitare alqm ad cenam; - cenatum
in re praesenti. Adv. {.) vehementer,
. ad cenam, ad convivium ire;
acriter, magna cum vi, flagranter, ardenter
- promittere ad cenam.
(cupere alqd); . . - publicus; . gen. rei
dere ad (omnium animi ad ulciscendum). publicae; . . . .
] ) . =. calefaaes alienum civitatis. munus
cere, fervefacere. 2) .
publicum rei publicae; res publica (in re
commovre; irritare, ira incitare, inflammare,
publica administranda): ^ ^.
exacerbare ('alqm, animum alcis). magistrate; . .
{.) , gravius
. ; . , commoveri; incendi, inflammari; exardescere;
vectigalia, pecuniae vectigales (excandescere ( ). febris
); reditus regai; fructus
1
acuta ardens; aestus febrisque;
publici (jpyrie , ),
- aestu febrique ictari.
res pablica civilis; negotium publicum,
i= , ira,
negotium; iracundia.
1 . ' maximae res rei publicae; . - rem publicam gerere, admi dominus (, );
nistrare; in re publica versari; rei publicae
erus (, , ); pater
praeesse; . accedere
familias ( ); , .
se conferre ad rem publicam, capessere
liber mei iuris sum: in mea potestate sum.
rem publicam; . . gen. domini, eri. rem publicam nulla ex parte attingere.
Imperium, summum Imperium (. , . . ); dicio (, , . . ;
1
num publicum patrimonium publicum; pecu . ., dat.\\ dominatus,
nia publica; aerarium (),
dominao ( ); .
1
. . aerarium publicum
imperium maritimum maris; = aerarium; patrimonium publicum, pe . imperil maritimi princicunia populi; . ex aerario;
patus; . 2. sumptu publico; publica pecuni; publie;
dominatio. Y) .
. in publico; .
imperare, Imperium tenere; Imperium est pein publicum. vir rerum civilium
nes alqm; imperare alcui, imperegendae civitatis peritus, homo in rebus
rium dominationem habere in alqm, impublicis versatus; () qui rem publiperio tenere alqm; .
cam gerit administrt; auctor rei publiImperium alcis terrae obtinere; mari
cae; rector rei publicae et consilii publici
imperare ducem esse;
auctor; . domi
omnium terrarum dominum esse; clams militiaeque; . vir
regendae rei publicae scientissimus;
puli Romani imperio omis iam orbis terrae
. , tenebatur. 2) . )
magnum hello minorem pace
domiaari, regnare ( . .). )
esse; . egregium
, valere,
in procuratione civitas esse;
vigere; . opinio
. regenda civitate principem esse;
percrebuit; .
. omnia metu hostili tenentur; .
domi militiaeque rebus domi miliesse, , ubique est laetitia; opinio, mos
tiaeque gestis honoribus et imperils fioest; - 1 pax agitatur(^a^.). )=rere. .
. imminere alius publicum. 1 (') percui rei, superare alqd; duellio ( 1, mons urbi imminet*, turris su perat fastigium fontis ( ).
1); laesa maiestas res publica
domina; mater fa-

69

(
, periculum alcui); conare (alcui peri. ,
culum); creare (alcui periculum); afficere (ci ); parricidium patriae
ves Romanos morte, cruciatu, cruce afficere);
publicum; . crimen
. ad interitum ruere. maiestatis; . . (, ,
se parare comparare ad alqd
) maiestatem populi Romani mi(ad iter, ad omnes casus, ad dicendum renuere, (, ) patriae parricidio
spondendum); parare, comparare (bellum, fuobstringi se obstringere.
gam, iter, profectionem); se expedire (ad op() civium rei publicae parripugnationem urbis); accingi ad, in alqd
cida; proditor; hostis (patriae);
( . 1
. (.) iudicare
.); . omnia, quae ad
alqm fuisse contra rem publicam.
bellum pertinent, providere, ad bellum euneta
() magistratus; ()
parare; . . bel. . qui summum magistratum obtinet; lum parare apparare, comparare alcui, belmie . qui summmis honoribus funlum adversus alqm comparare; -
guntur functi sunt; qui togati rei publi BioTo legati m Boeotiam comcae praesunt. munus rei publicae;. parati sunt (JLiv,). l ) = p o . munere rei publicae
e H i e . animus promptus
fungi; in rebus gerendis occupatum esse;
paratus; facilitas, ofcium ();
nihil publie agere; .
Studium (); .
in re publica, in negotio (. in otio);
se non nolle dixit; - . accedere ad rem publi summa omnium civium voluntate; -,
cam; rem publicam magistratum capes , - prompto animo,
sere; ingredi in rem publicam;
libenter, libentissime, promptissimo liben . removere se a re publica.
tissimo animo, ( ) promptissimis,
consilium publicum rei pulibentissimis animis. 2) blicae; summum consilium; .
= paratum, prompconsiliarius in negotiis publicis; tum, expeditum esse; praesto esse, ad manum
. consilium publicum. ,
esse ( ); - pa . .
ratum, promptum, expeditum habere alqd; ha, secretum publicum ad
bere ad manum alqd. 1) = rem publicam pertinent custodia
. promptus,
publica; vincula publica (pi.), vincula,
paratus (ad alqd faciendum); .
career, instituta (. pl.\
facilis, officiosus. 2 ) = disciplina rei publicae (. ); forma
i . paratus, promptus, excivitatis rei publicae, genus rei pupeditus, instructus (ad alqd, ad navigandum);
blicae, res publica ( ); sta . ; . . patus rei publicae, instituta et leges (ratus alqd facere, ad alqd faciendum;
. ). ( . partie, fut. act., , moriturus,

periturus; - ,
1 ) res publica,
. non recusare alqd. 3) t res; civitas (
, absolutus, per); = regnuni, Imperium;
fectus.
- publie publico consilio; - rapina; direptio (1.); -,
pilatio (1); latrocinium (,
publicus, . ;
); - poena publica;
. . ; . raptum
- . (); - <pl.)
praedatum ire, exire; - (civitates ( rgna imperia,
) rapto vivere;
res publicae nomin.,
- . .
pi. -
direptor, expilator, spoliator; .
reruin publicarum
. 1 ';
rebus publicis); . - peculiaris res
( ) praedatorius- Mv. praepublica; - rem
donum latronum more.
publicam recuperare ; ,
. . 1) . - . . domina;
. 2) = , regina; . . domipinas facere, latronus; princeps ( ); =. ,
cinari; ( ) . .
dari; agere et ferre.
1) = , . scalptor. scalpere
(alcui rei, in re), inscribere (in re).
. 2) = parare, apparare,
() praeparare alqd, . 1) . grando; tempestas cum grandine et tonitribus caelo dealcui rei ad alqam rem; instruere, adorieeta; . grandinat. 2) nepen. . ^,
nare, parare (convivium , insidias pa magna ingens vis sagittarum, larare , ); .
pidum velut nubes sagittarum;
machinari, moliri (perniciem, pestem -

70

: fit magna lapidatio; ielis obrutus; - ,

cum undique
tela conicerentur (Liv.); ., 1
grandinis modo; in modum grandinis;
. alqs multo
sudore manat.
civis; oppidanus; municeps; .
^. civis,
civium
civils, , - sanguis civilis
civium; - officium civile
civis; - mos consuetudoque civilis; - certamen civile;
discordia dissensio civilis; ,
-
tirocinium. civis. civilis (annus, virtus, ins); . gen.
civium; civicus. ( ,
; .,
1 corona
civica ,
); . existimatio; . ^ res urbanae, res ad officia civilia pertinentes; , ( )
causa privata; . officia
civilia; . magistratus; .
. . civitas
( ), cives; - civitas,
ptee ius civitatis ( ius civium); , - donare alqm civitate in civitatem recipere,
ascribere, asciscere alqm; -
civitate donari, civem fieri;
- civitatem perdere, amittere;
. r ; alqm in civitatem, in integrum
restituere; fiepen, . 1
. - * comoedia in civitatem in urbem
introducta invecta est.
ars grammatica grammalica, res grammatica ( ); leges
praecepta grammaticorum ( ); ->, - secundum legem grammaticam.
grammaticus; - rei grammatical
peritum esse, grammaticam docere. grammaticus. Adv. grammatice.
1) , .
. litteras litterarum elementa didicisse; legere posse; - alqm
litteras docere; elementa litterarum alcui tradere; -> primas litteras prima
elementa discere; - litteras nescire. 2)^=,
litterae, tabulae; . tabulae foederis. qui litteras didicit; =
litteratus; - litteras scire.
.
1) finis, pi. fines; terminus
( , . .); mes ( , ); confinium
(, r i t ,
, . . Lyciae et Pamphyliae, ne-, , breve . vitae et mortis);
Terminus; -

,
Gallia Rhodano continetur; - :
Rhodanus Sequanos ab Helvetiis
dividit; - (.) Hmitare,
(nepeu.) ter minis caneeliis circumscribere,
. anguste circumscribere alqd;
, - fines extendere, propagare; , -
finire, definire alqd (. .% - (.) . \ 64 - furori temperare
non potuit. 2) -, -, - -,
peregre (, abire, proficisci, habitare, redire); , , - adventicius, advecticius; , - peregrinari.
finitimum, continem ( )
vicinum ( ) esse, adiacere
terrae alcui, tangere tfuudi eius Tiberim ), attingere (regio quae
Ciliciam attingit; eorum fines Nervii attingunt); contingere (Arvernorum fines ) stipes palus terminalis;
. terminus. . 1.
venustas, suavitas. venustus,suavis. Adv. venuste, suaviter.
1) pecten. 2) crista. 3) . dorsum.
remex, remigium.
remigatio; -jrfe remigare,
navem remis propellere. , .
navis quae remis agitur.
, . , ,
crepundia (. pi). 1)
. ) = , crepare, crepitare;
strepere (arma): sonare (arma, rotae, vincula); stridere (vincula). b) . tonare;
tonat 2) . .
alqs in magna gloria est, fioret, excellit gloria.
remigare, navem remis propellere ;
. navem remis concitare; . non intermittere remigandi laborem
fungus; () boletus,
iuba
os distortum; - os distorquere, ducere. . .
stilus,
() gryps, gryphus.
, . , vastum
summum silentium. monumenturn; () sepulcmm; () tumulus honorarius; f cenotaphium. 1) area;
loculus; - funus alcis exsequi;
exsequias comitari; exsequias funeris alcis prosequi. 2) , . ; -
. 2, ; - vita quae
post hanc futura est; .? - usque
ad mortem; , . .
.
1) . tonitrua et fulmina;
. coorta est tempestas cum magno
fragore tonitribusque. 2) . ,
homo durus, severus, acerbus.

71

HV&.
) Iuppiter tonans.
, 1) . minari (alcui
. ; . nimbus; . .
alqd, vim, iudicium); comminari (alqd, pu- vox tonans, YOX terribilis (). gnam, obsidionem); minitari (alcui alqd, mor- ' magna voce,
tem, crucem ac tormenta, alcui alqa re, cumulare, accumulare; coacergladio, huic urbi ferro flammque. ferro ignivare; exstruere, erigere (ad sidra ).
que); ( ) denuntiare alcui rpoMbtonitrus, pi. nom., ace. tonitrua; fragor
alqd; ( ) inten(); . . ; . - .
tare alcui alqd (manus, arma,' gladium); ( t arris fulmine tac ta icta
, ) minas iacere (alcui),
est, de caelo percussa est; .
iactare; minis uti; / multa de caelo taeta sunt;
. minitatur, per minas
- fulmine ictus, de caelo
iacit ac% c. inf. fut 2) =
tactus percussus;
alqd impendet, imminet, iastat (alcui); .
( ) fulmine exanimatus est;
in eo est ()
., r-. ^ .
ut... vmiiQcpQX.conj.periphr. act. .
attonitus alqa re.
Tideri ruinam mi- antrum, specus.
nari; in ruinam pronum esse fragor.
severus (pater, iudex, Imperium), du- , rus, acer (pater, animadversor vitiorum); =
nummus, nummulus;
, minax, mi. ( )non assis ne teruncii quinitans; plenus minarum (verba), minanti sidemfacere, non unius assis aestimare;
miis (vultus); = , trux,
- ( = )
truculentus (aspectus, oculi); atrox (litterae,
non esse sextantis.
nuntius, vehemens atque atrox orationis ge- aspere contumeliose in alqm
nus); = , , . . Adv.
invehi. 1) . (severe-, minaciter; atrociter. , .
) crassitudo. 2) . =z
nimbus.
feritas*, barbaria; . , . 1) , ingens
mores agrestes feil;
(summa, maxima, infmita) vis copia, mulinurbanitas, inhumanitas; rusticitas (titudo. 2)
); - = verba rustica;
moles. amplitudo;
maledicta; probra; - . vasta magnitudo. iagentis . 1) . = (
, immanis magnitudinis (homo); eximia . .) crassus, pinguis; () asper; .
immani corporis magnitudine (Gallus); admo victus asper. 2) . ) . vox
dumamplus excelsus; peramplus; ingens,
gravis rudis. b) = ,
immanis (! ); maximus; im- gravis; turpis error, vitium, flagimensus (); . 1 moles;
tiumi; . () 1 volup. urbs immensa immensae ma- tates corporis. ) = , gnitudinis.
rudis, incultus, agrestis, frus,
() fundere fugareque alqm; r.
asper; barbarus.
( ) gravius vehementer in
d) = inhumanus, inurbanus,
alqm invehi. 1) . clarus (,
agrestis- rustiqus; . iocus illibe); magnus (); . vox
ralis; . .clara, magna; - . adv.
rusticitas; ^, asper,
; . clamor, ( , ^)
durus. Adv. 1) . crasse. 2) . a) gravociferatio, voces; . clamor
viter, turpiter. b) aspere; rustice.
et admurmuratio populi; . - fieri adj., . .
vociferatio atque indignatio. 2) . = ) . acervus, cumulus (); (, , . .
gaum nomen, laus egregia, magna gloria; ) congeries. 2) . = . magnum nomen habere,
vis, copia, multitudo; pondus
magnum est nomen alcis; celebrati nominis
(auri, argenti).
famam habere? ^ non nullius in (infans) lactens;
litteris nominis esse; npioopicTit .
- - Romulus parvus et
amplissimum nomen consequi; lactens; - - in eunis
ce6t . magnam sui famam reliuquere.
oeeidere; . imago; clipeum ( Adv. clare; clara voce (), magna voce
, ). (); . , ,
, . praecordiafn.j^.J.
clamare, clamitare ( . . inf.
1) pectus; (,
^),
, , onclamare ( . . nf.)\ .
) latus, (pi.) latera; :
conclamare ( ut; conjS)\ provulnus pectoris; vulnus adversum;
nuntiare, clamare et poscere, ut..; . (, ) vi atque armis urbem
, recapere; loco non cedere (
clamare alcui, alcui rei. (
), fortissime resistere, vim vi propul-

72

qui peccavit deliquit; homo improbus>

sare ( ). 2) .
impius flagitiosus; (homo) nocens (mamma (), hber (. , .
). * quae peccavit
); . infanti praedeliquit; mulier (virgo, puella) improba, imbere ubera infantem mammae admovere.'
pia fiagitiosa, nocens. im . . , .
pius (homo); () improbus; ()
navis oneraria. (flagiosus; sei - omnes homines
) onus; = merces; .
peccaverunt; nemo mortalium culp vacat;
atque merces navis.
Bei '. quotusquisque eulp vacat?
() fundus; =: solum (arenosuni
- . . , nefas
).
globus, turma; - scelus est inf.] -! improbum factum
. pi . adj. . .
adj. plures, iuncti, continui caeno replere illinere,, inqui. ., . montes continui, - nare inquinare (alqd, se alqa re).
1) . sordidus, squalidus; immun hommes congregati, . adoledus (); (,
scentes aliquot conglobati; ) lutosus, lutulentus (, amnis);
sermones inter se serentium circuli
- sordere, squalere. 2) .
(Liv.)\ . lutulentus (homo, vitia); obscenus ( trs Gratiae manibus implexis;
); = , sordidus. Adv.
. consertis manibus
1) sordide. 2) obsceue. sordes (pl,)\
in se redeuntium Gratiarum chorus. caenum, lutum ( , .
disponere; conglobare, coniungere.
); squalor (); illuvies
( ) fdispositio.
( ); situs ( dolere, in dolore esse; . in
); paedor ().
maerore esse iacere; dolere, ()
maerere alqd, alqa re; dolorem ex alqa re 1) . . 2) . impetum facere in alqm; invadere, aggredi alqm.
accipere, capere, suscipere; . magno
dolore affici, magnum dolorem ex alqa labrum; , . labrum sure accipere; , ... affici summo dolore
perius, inferius.
. . inf. 1) - . $.
stus, tristis; -, - . - corruptor, perditor; pernicies, pe. 2) ( )
stis. . .
tristis, miser, acerbus, luctuosus. Adv. maeste,
1) perdere (alqm. alqd), pessum dare (alqm),
maesto animo. dolor (
.evertere pervertere (rem publicam), lace); aegoritudo animi (, 1 ;
rare: praecipitare (alqm, alqd); conficere (comaeror ( ): . ); affligere (); stitia ( .); tristitia (. perniciem parare
); angomoliri alcui; . ad interitum ruere, in
res (); - . ,
peraciem incurrere; praecipitem agi. 2)= angi, conci angoribus ().
. .
r p y n i a pirum , pirus. spongia.
1) . rodere, arrodere; circumrodere fremitus (eorum clamor fremitusque,
( ); = mormurmurantis maris, armorum, nocturaus, cadere. 2) . cruciare, mordere, pungere;
strorum Romanorum).
alqs conscienti mala ambulatio, deambulatio, inambulatio.
scelerum angitur, cruciatur, excruciatur; . spatiari (in porticu, in umbra); amconscienti (peccatorum) mordetur.
bulare, deambulare, inambulare (in alqo loco);
^ calefacere; ( ) tepe .
facere; fovere (, ,
obambulare alcui loco; .
gallinae pullos pennis). corpus calefaire abire ambulatum deambulatum;
cere refovere; sole uti; apricari.
ambulationem conficere (in alqo loco); consuetudo peccandi; improbi . vehiculo carpento, ()
tas, impietas. a) peccatum; delictum
equo gestari vectari.
(, ); sce- humanitas. humalus (); flagitium, dececus (nus. Adv. humane, humaniter.
, ( ); nefas (- area.
, ); - anserinus.
Hgio ( ); =z , densus,
> alqd nefas ducere, .
spissus, artus; . condensus (acies,
grande nefas esse credere, b) = .
Isiv.y, crassus (ar, tenebrae); con. peccare, delinquere (fertus (turba, agmen, acies); . vox
); peccatum delictum nefas
gravis. Adv. dense, spisse, arte; ( )
admittere, delictum comniittere; . multa
confertim (pugnare=rycToro ). improbe facere; peccare in alqm,
foliis densus; foliis abundans; froniniuriam facere alcui; . dosus. densitas.
multa in deos impie committere; . anser.
. peccare in alqa re. faex.

73

1) ita, ita 1) premere, comprimere (). 2) =

. . 1.
sic est; est ita, ut dicis (, );
. . turba multiita sic se res habet; etiam, certe, sane,
tudo conferta confertissima.
sane quidem; ne ( .);
vero, verum (, ); vtus (amicus, amicitia, consuetudo). vtus;
, immo, immo vero, immo vero etiam;
antiquitus (adv.). diu, pri .
dem, dudum; . iam diu, iam pridem,
,
iam dudum; - ? quamdiu hic
. , , est? . iam diu est,
- ? dasne? do; ,
ex quo cum Romae fui. diu ego aio, tu negas;
turnitas temporis; vetustas. -
. affirmare alqd;
. ().
aut etiam aut non respondere.2) , etiam (mihi res familiaris etiam ad necessaria deest); vel ( , .
, conj. op., vel sapintissimus errare potest; .
tat., . !
vel . , etiam);
valeant cives mei! 3) ipse (a multis virtus ipsa . ~ , . ; contemnitur); ( ) quin
. , . , ;
etiam, atque etiam, atque adeo atscis enim; neque
que (urbs capta atque etiam combusta est;
enim scis- . .
credibile non est, quantum scribam die, quin
1) dare; praebere (,
etiam noctibus );
); tribuere (, ) alcui
ne quidem (hoc ne tu quidem facere
alqd; largiri (); donare; = potes); ne quidem
solvere; . ^ ( ) ne quidem (reliquos in fugam coniciunt ac
mittere, polliceri (pro alqa re);
ne in superioribus quidem locis consistere
() ? quanti hoc emisti?
patiuntur)} neque etiam , . , ... quid me (neque); >
"reas, ut...; fundere (bestiis ipsa terra fundit
et ne quidem quidem;
ex sese pastus varios) ; ( )
,
conferre alqd; = ( , )
. .
efcere. a) . .,
, , , , - dactylicus. dac . 1, & J, 2, tylus.
2, 3; . * , - 1) . ) = longus (iter,
, , . , via), b) longinquus (locus,
, , ; .
iter); amotus, remotus (, locus, se, ^, , , ,
des); disiunctus (loca disiunctissima); extremus
, , . .
(1); ultimus (terrae); diversus (
) , , alcui bi ); ,
bere dare, ( , ) ministrare alcui
-
bibere; . alqm certiorem facere alcis
. !. 2) . )
rei, de aJqa re; alcui alqd indicare, signifi . abesse (longe a spe, longissime a
care; facere ut alqs scit alqd; mittere, qui
vero; non longe a scelere); alienum esse, abhor. dicat; fac sciam facito ut
rere (, ab alqa re);
sciam; alcui alqd significare,
, longe abhorreo
ostendere;
a suspicione; ,
bilem effundere in alqm, stomachum erumpere
longe aberit (.)
in alqm ( ); alqs iratum me sentit,
ut credat. b) (, ) tarsaevire in alqm ( ). 2)
dus, hebes (mens, ingenium)*, imbecilli animi,
, , homini concessum
consilii, tardi hebetis ingenii ( ).
non est, ut...; ' neAdv. 1) . longe, procul; .
. , non est magnorum ingeniorum
procul a terra; . late patere;
inf. 3) , , .
, . longe, procul
. .) abesse (domo et foro, Athenis; ab urbe, ex
, , conj.
urbe, ab alqo; urbs non longe a Syracusis
adhort. age! agedum! agite!
abest); longe distare, longo intervallo
agitedum! , , (age ageprocul disiunetum esse ab; .
dum) experiamur! 1)
. tantundem viae est. 2) . )
falii, decipi. 2) . cele . procedere ( amentiae;
riter percipio mente comprehendo alqd.
.); . ,

74

... rem demittere, ut..;

. ^, ...
Demosthenes saepe in earn partem ferebatur
oratione, ut...; , .
scio quid liceat, eius rei finem
modumque scio;
' (iusto) longius procedere progredi, modum excedere in alqa re,
inconsultius evehi. b) 1
compar. multo (maior, melius) multo
praestat, virtutem omnibus rebus multo anteponere; swj9er?.longe(maximus, l.anteponere, superare, 1. aliter). . . longinquitas (loci); .
. . 1) :, . 2) . -

longinqu" cognatione alqm contin-

gens; . alqm

longinqu cognatione contingere. -

acies ingnu mentis; perspicacitas. perspicax, sagax.

longe yidens prospiciens.
, 1) , longius; latius (dissemmatum esse ); porro, protinus; ultra (prodire, prospicere); . (.) longius progredi procedere; porro ire; ( ) pergere; ad reiiqua pergere; .
. alqd alii tradere, ( ) de manu
inmanum. e manibus in manus tradere (
). 2) . ( . , ) porro; .
sequitur porro; .? ? quid piifo? quid
turn? .? quid postea? =
) praeterea; ad hoc; (hue) accedit, quod; deinde; ! perge!
pergite! pergamus! age, age nunc; age vero
(, -
); age porro porro;
.! sed pergamus ad ea quae restant; . et quae sunt reiiqua
cetera; et id genus alia; et quae sunt eiusdm
generis; , , . . fortitudo, temperantia, iustitia,
ceterae virtutes.
vectigalis (adj., alcui); tributarius
('., ); stipendiarius (adj., );
- vectigalia tributa pendere
pensitare (alcui). indicia ; argumenta (); facta ().
vectigal ( ), tributum ( ), Stipendium (, ); . vectigalia tributa imponere (alcui
alcui rei); , . vectigalia, tributa pendere, pensitare, vectigalem
esse; . vectigalia, tributa exigere;
. ( ).
donare (alcui alqd, alqm alqa re); con. donare (alcui peeuniam ); dono muneri

dare (acui alqd); munerari (alcui alqd, alqm

alqa re); . , ,
largiri (alcui alqd). posaHie , ingenium,
indoles, facultas, virtus, ars; bonum naturale
(); . () -

.
homo ingeniosus eximii ingenii;
, . ingenio abundare,
valere; excellenti ingenio praeditum esse; eximiis facultatibus instructnm esse;
- ingenii expertem esse, ingenio carere
tardum esse dare, tribuere
(alcui victoriain); concedere (libertatem, pacem
alcui); . . ;
( ) . , (
) vitae alcis parcere, vitam coudonare alcui, alqm conservare; .
concederet dare alqm
alcui; . () tivum liberum demittere, e vinculis emittere,
() alqm manumttere. bona indoles; ingenium.

bonae indois; bona indole praeditus; inge-

niosus, eximii ingenii ();

- ingenio abundare, valere. gratuitus; - quae gratis
habentur. 1) = gratis,
gratuito; sine mercede; sine pretio. 2) = no
. . 3) =
, . . 1) = donum;
munus;
, . donare, muneri, douo
dare alcui alqd; . dei divinum
donum munus ; dei divinitus ad nos
delatum beneflcium; . donum
munus naturae 2) = , .
. , .1 facundia; facultas dicendi oratoria; !1 ingenium;
. divinatio.
( ) praedium
rusticum praedium; "ager (,
); villa (); rus (oppos. urbs); . praedium rus suburbanum;
ager suburbanus; . suburbanum.
duo; . , iuvenes3
alteralter; ex malis eligere minima; bini
( plural, tant, duo, .
- bina castra); 2 ,
2 biduum, biennium; 2 hor secund. viginti annorum;
* viginti annos natus. vicesimus; . vicesimum.
viginti; - viceni; .
vicies ; 20 vigintiviri.
vicies. bis; .
bis bina.
postis; . cardo.
ianua ( ); ostium ( 1
); fores ( ), valvae ( \ ^
); . ianua aversa; . ianuam
patefacere, ostium fores aperire; ianuam fores claudere;
. ostium pulsare; - ad ianuam;
. limen servare; . .
alqd imminet, impendet, subest
movere, commovere; ciere; ()
promovere; agere; . admovere
alqd alcui rei ad alqd; ( )

75

servae. 1) cavum aedium

agitare; () concitare, incitare; ( cavaedium; ( ^)
) moliri; .
1
area; foris; exire
movere alqd loco suo; . exerdomo, foras; in publicum prodire, procdera,
citum (copias) ducere, educere, prodacere (ex,
egredi; foris est; domi
ab urbe ia alqm locum) .
non est; eicere alqm
equitatum (quits) in hostem emittere. domo; alqm ex domo emittere. 2 ) = ,
I) moveri, commoveri, se movere,
domus; 1 aedificium; se commovere; .
. deversorium. 3) ) ferri, verti, volvi; . in orbem
aula, regia.
circumagi; in gyrum flecti;
b) = . ; . loco ve domus rgis principis (,
stigio se non movere 2) =
, ); regia,
(, ) . 1, .
1;= aulici purpurati; 1) . motus ( stellarum,
arcessere alqm. - , ); ( homo nobilis; vir nobtli genere
.) motio, commotio; () agihonesto loco natus; . adulescens
tatio (lecticae); () iactatio (navis);
iuvenis nobilis (. senex nobilis).
)
generosus, nobilis; . lapsus; . concitatio ; .
1 nobili loco natum esse. mtus, (. . ) 1) 1
citatio; () ambulatio;
generis nobilitas nobilitas; genus
- moveri, agitari, .
nobiie, stirps generosa; .
semper esse in motu; . moveri,
. ; ()
commoveri; . . ; . generis antiquitas: vetus magna nobi . . 1;
litas; - alqm nobilem
. . circumvenire (alqm);
facere, nobilitatem tribuere alcui^ recipere
- hostium itinera servare, (
alqm in numerum nobilium. 2; = 1
, ) quae ab hosti nobilitas; nobiles,-optimates (bus agantur cognoscere. 2) . ) ); . nobiles maiorum gen, . animi motus, comtium, nobiles minorum gentium; motio, () animi concitatio, perturbatio.
1
. homines novi.
b) . () motus (in re publica); turbae, tumultus; () , ) ,
frater patruelis, soror patruelis;
seditio. 1) plur. patrueles. b) ,
mobilitas. 2.)
frater amitinus, soror amitina;
. . 1) mobilis; .
. ex fratre et sorore erant
res quae moveri possunt; res nati. ) fraventes; supellex; instrumentum (,
ter consobrinus, soror consobrina. ); . quidquid
4ie ingenium ambiguum.
in domo habet; . , pos. 1 inguis; . ambigui
ingenii.
sessiones etres(Oaes.). 2)
duplex, , ductus, adductus, motus, permotus, incitatus,
dupliciter
impulsus (amore, misericordi),
partie, . . eausae (amore biremis ;
biremis. bi ).
ceps. duorum annorum ;
duo; . duo sumus; . bini (bimus; . biennium; biennii spatium.
). . . . . ,
duplex ( duorum dierum; . , = duum. bidens.
, , , ,
biiugis. ungulis bisucis
Stipendium ); duplus (
(. quality . bisulca (. pi.),
. . * bis factus repetitus.
, = ); duplus
fides ambigua. ^, . ,
homo bilinguis ambiguae, anci : .
pitis fidei. biennium.
dupli subire; ( duorum annorum; bimus;
) geminus; gemi duos annos natus.
natus (victoria); ( 1 bipes; . bipdes, bestiae
) bipartitus; (1.
bipdes. bicornis.
) anceps (periculum,
duarum syllabarum bisyllabus
metus, cura). : . .
ambiguitas; = atriensis; praepositus urbanae
ex ambiguo dictum, pi.
familiae ( ambigua (neutr.).
). () domus
ambiguus, anc-3ps; zz dubius;
rgis regum, regia, regia.
. . Adv. am familia; famuli et ancillae; servi et

76

bigue. , . fores,
larium populi, multitudinis; . napTia
valvae. distichon. factio quae populi causam agit; populres;
duo latera habens.
ratio popularis; . bilibris; duas libras pondo valens. .11: . civitas
. , .
in qua omnia per populum geruntur; res publica
duarum rotarum. in qua populus plurimum potest omniaque
bimestris. duceneius arbitrio geruntur; civitas popularis;
tesimus. bicolor.
. 1 populi imperio regi;
duodecimus; . duode . rem publi1
1
cimum; f12 pars duodecima; /, 2
cam populari ratione constituer^. Adv. popu. , , , uncia;
lariter; . res publica
*/12 alqm heredem ex
populari ratione constituta. 1)
uncia facere. duodecim; -
multitudinis dominatus;
duodeni; . duodecies; - Imperium populre populi; ratio
duodecim (XII) tabulae (legum). potestas popularis; () imperil forma,
ducenti; . duceni; . ducenta
qua vis omnis penes populum est; .
milia, ducena milia.
=
sententia. dictum.
. . 2) = . nonaginta; . nonagies
. populi potentiae amicus; qui
partie, , factus, repetitus
populari causae studet, qui populi causam
etc; . nonageni. , agit; homo civis popularis.
90 90
nonaginta annorum; * 90 pecuniarius; nummarius (res); .
nonaginta annos natus. ', negotiatio; argentaria ( nonagesimus; . nonagesi); . argentamum. novem annorum;
riam facere; . . ; .
novem annos natus.
theca nummaria; area; . undevicesimus; .
praemium pecuniae rei pecuundevicesimum. undeviginti;
niariae; . munus pecuniae; prae decem et novem; - undeviceni.
mium pecuniae; pretium; ,
nonus; . nonum.
. donativum; novem; - noveni; . nov^C . munus magnae pecu nongenti. novies.
niae; . nocoie . pecuniam tribuere,
transfugium; transitio ad . . . alcis tenuitatem pecuni sublehostem; - auctores signa revare; . pecuniae, copiae, facultates;
linquendi et deserendi castra. . . 2; . ()
signa castra, exercitum, duces demulta; damnum ( serere relinquere; ad hostes transfugere,
); . dicere
perfugere; . . irrogare alcui multam; alqo relicto ad hostem trassire.
. multam sufferre
desertor (signorum, castroriim,
non posse. ,
militiae); transfuga perfuga.
1)^= aurora. 2) =
December. (mensis)
Lucifer; Venus. 1)
December.

1)
dies; >, ^ .,
^ . . pronuntiatio. 2) -, . lux;
deluce, die; interdiu ( );
clamatio. 1) ,
die nocte; die noctuque,
pronuntiare. 2)
nocte die, nocte et interdiu;
- . .
luce clara luce; in luce me declamare, declamitare.
dia (errareX in luce (timere); & ad
ornatio (^); ornatus, ornamenta
lucem ( );* ad multum diem (
(. pi,) ( );
, , dormire); .
apparatus ( ).
diem et noctem
1 decurio.
( , delphinus.
. 1
popularis; seditiosus ( ). 2) . ). ) ^ dies; . dies
1 (orator) popularis; conalbus candidus; ()
tionator. b) , .
. dies nefastus at er; . dies
1
. ) homo seditiosus
negotiosus; . dies ad quietem datus:
turbulentus, rerum evertendarum no. . 1 2; . .
varum cupidus; vulgi turbator; pi. mali.
; 2, 3, 4 biduum, triduum,
d) contemptor requadriduum; . () pridie;
gum, principum, magistratuum. . , . postridie
1 popularis; . gen. popupostero, altero die; postridie eius diei; .

77

), pagus (); .
pridie quam, rus, agri; .
stridie quam venerat; . 1-
1
pridie Kalendas lanuarias; ( = - viculus, parvus vicus; - ruri (esse);
- ure (venire); - rus;
) his proximis diebus, () pro- ruri vivere; rusticari, (BH> )
pediem; . cotidie; . ,
in agris esse, habitare; -
. in dies; in dies singulos; . ,
ire rusticatum, abire rus habitatum; . diem ex de die (exspectare;
- concedere rus.
differre ); . in diem;
. in posterum diem; . 1) arbor. 2) lignum;
altrais diebus, alterno quoque die;
1 ,
. tertio quoque die; . $ diei
materia; - . ;
unius diei iter; paucorum
materiare; - - '
dierum iter; .
aedes male materiatae.
diei itinere ab alqa re abesse. 3) = viculus, parvus vicus.
, -, , nostr ligneus.
aetate memori; nostro tempore, nostris . .
temporibus; hodie; secund I transit. 1) . tenere (alqd manu
fortun; florens; advers
in manu, in ore; , fortun; afflictus;
mordicus); . tenere
vitam degere in otio. 4 )
alqm pallio; ( )
. .
manum dare alcui; . tollere
manus; , manum
pecunia ( , ^ad oculos opponere; scu^ ); nummus ( );
tum super caput efferre. 2) . ) , .
, habere (alqm in vin aurum, argentum, aes;
culis, in libra custodia, milites in stativis
pretium (, .); =
castris, in armis); continere (in castris, castris,
, opes; res familiaris,
milites sub pellibus ); sustinere
fortunae, pecunia; . pretio, argento, pe(equum, vix arma sustinere posse, columnae
cuniae causa, pretio motus, adductus, mercede
templum sustinent); in
conductus, nummis acceptis (alqs omnia fafide officio continere alqm;
cit); mercede (docere); .
in sua potestate habere. b) .
- ^ pretio aut
-. !, , gratia efficere aqd; . magno,
1, alqm servitute vi opimpenso pretio; magno (emere,
pressum tenere; = *, ,
veadere); magna grandis
. alqm severius adhibere
pecunia, multum pecuniae, multae
corcere, tristiore disciplina continere, durius,
magnae pecuniae, multa pecunia;
dure atque aspere educare; , .
parva pecunia;
bene, male habere alqm; . ()
. nummi ornais notae; . nummi
se gerere (sic, hoc. modo, bene, honeste,
falsi, adulterini (. nummi veri); maie); se tractare adhibere (ita in re pu . . ; . .
blica, ut; sic in tanta potestate, ut); . , ; laborare de pecunia;
. ,
. ( ) pecunio ) alere (exercitum), pascere
sum bene nummatum esse, pecuniis abun(servos); habere (canes), d)
dare, ( ) opibus florere;
1
, servare, observare;
. aliquanconservare iusiurandum); . , ,
tum nummorum secum ferre; , . . 2, . ) =:
. . pecuniam facere ex re;
, . . , \
* . . in quaestum conferre
. 1, , ) . ', alqd; ( ) . ad
. - 4, , g; .
suum pervenire.
. 2, . II litterae (publie missae); epistula;
trans. a) , ,
mandata (. pi.) (publie missa); mandata alcis
contineri; firmum esse..missa () clam missa de alqa re;
>. 1 tenere alqm
. litteras mandata publica mitlocum, cursum tenere alqo; . ,
tere.
ad dextram, ad sinistram dextrorsus, si 1.
nistrorsus (sum) tenere. 1) .
vellere ( aurem), . prehendere alqd ();
vellere; . barbam alcui vel. se sustinere: . >
lere, vellicare.
in equo vix haerere posse; . (= ( )
) niti, fulciri, sustineri alqa
rusticus, rusticanus; (, )
re. 2) * ) , agrstis; . vicanus, paganus, homo
stare, in loco manere; loco non cerusticus rusticus; . ' vita rudere, (se) sustinere; hostes, vim impetum
stica; 1 . voluptates agrihostium sustinere, hostibus resistere. b) .
colarum. Adv.rustice. vicus (-

78

., litus, ripam legere; te magni prtai ; non magno parabilis,

nere, tueri (sententiam); () constanter
parvo pretio emptus; - parvi presequi alqd, permanere, perseverare in alqa
tii esse, paryo pretio venire (
re, stare alqa re; alcis sen); vilitas annonae esttentiam, alqm auctorem sequi; Adv. parvo non magno pretio; .
alcis partes causam sequi; ab
. ; quam
cum alqo stare, cum alqo facere; alcis partis
minimo pretio.
partium alcis esse; . 1 ( . , . hostem
. 2; . a veritate non
distinere distrahere, distringere; adverdefiectere; . prisco priscorum
sariorum manus diducere.
more vivere. ) = perma- , . ,.
nere integrum, servari posse ( >; ve. . . .
tustatem, aetatem ferre ( $); . eva- ars docendi.
nescere ( , , ).
aptus ad docendum; t. t. * didacticus.
d) fama valet homo frus incultusque; pi. gentenet,
tium ferocissimarum homines; ferae
audere inf.; hoc sibi sumere, ut...
incultaeque gentes, gentes ferocissimae. (. , 1)
) procax (homo, sermo, pro frus; agrestis,
bra); proter-vus (, , hoSilvester; . (bestia) fera; .
mines, dictum aut factum); = conequus ferus; ( ) equus indotumax; = impudens; ,
mitus, ferox; () equus efferatus;
insolens; audax; . onager. 2) ,
, verborum licentia; .
incultus ( , rudis;
procax lingua. Adv.procaciter; proterve;
vastus desertus. 3) ,
impudenter; insolenter. au incultus, ferus, agrestis, barbarus,
dacia, confidentia; temeritas; . CIrudis; ferox; crudelis,
. audere inf. saevus, immanis; , trux;
audax, confidens, temerarius. Adv. au. inconditus clamor; . mores
dacter, confidenter, temere. proagrestes, barbari; . avidae libidines;
cacitas, protervitas, contumacia, impudentia,
incultius agere; insolentia, audacia, libido ( .^
. laetiti efferri; gaudio ex ); licentia (1, sultare. miraculum, res mira,
).
feritas; ferocia; ingenium ani e caespite factus, de caespite vivo
mus ferox; asperitas ( naturae);
exstructus (, sedile ).
atrocitas (animi); immanitas;
caespes; herba ( ).
" barbaria.
, . copiae ad exscensionem 1) . dictatorius. 2) .
faciendam comparatae. , imperiosus, superbus, regius.
.
( ; dictatura. dictator;
mensa secunda.
- alqm dictatorem dicere.
, . dictare alcui alqd.
, , .
mediocritas.
decemplex. deidiota; - . ^,
; . decem fuimus. artem, litteras primoribus tan decem dieruni. 41 deturn labris attigisse;(3aHBMaTbCfl ,
cem anni; decem annorum spatium; f decen ) artem, litnium. ^ decem annorum; teras ad voluptatem tantum exercere.
decem annos na- denarius,
tus. decem mensium. domus principis; domus regia.
^ .) de- . gen. legati, legacuma, decumae {pl.)\ torum; publicus; per legatos missus; . - vectiga ex decumis;
, auctoritate ^ sollemni
- decnmam decumas imperare; more. legatus; .
- exigere decumam decumas;
dispostu provisuque civilium
- decumam decumas dare.
rerum peritus {Tacit.): =
decem. decimus;
. . di. decimum; decimo; ploma; tabula publica ().
1 - 1 decumanus. praefectus (); praeses
decem; dni; . decies
(); priaceps (
( = ); .
gregis); magister; rector (scholae, gymnasii);
decies tanto plus quam. decies.
moderator, gubernator.
angustiae, fauces (pi.). - . , .
instructa acie procedure.
vox summa . acuta; .
decemvir.
sonus acutissimus.
vilitas. vilis; parvi . 1.

79

concertatio ( ); discruribus. longus; , putatio ( ).

procerus, procer statur; promissus (ca () disciplina inilitaris,
pilli, caesaries, barba).
disciplina, - cunctator. longin modestia; 1 - immodestia
quitas, diuturnitas. longus,
ntemperantia militum; .
longinquus, diuturnns, diutinus.
milites sever disciplina severo imperio
trahi, protrahi, extrahi, duci, produci.
coercre; esse gravissimum exactorem disci- , . 1)
plinae.
, .
1) ,
. , . .
1
partus, fetus
dativ. com/modi incommod
infans editus, natus infans; , iiberis nostris diyites esse volumus
paerb puer puella infans ( ( ^); non scholae, sed vitae
); () puer; () discimus; . .;~, causa,
puella; pi. pueri, puellae; (liberi) parvi
gratia gen., . Christus hominum causa
parvuli; pueri parvi pusilli;
mortem subiit; , , . .
praetextati; maiusculi
me, tu, su, nostr, vestr causa. 2)
pueri ( ) grandes praetextati;
^ 1 . simillimum esse pueris;
1 a) ad(. gerund.),
. si me cum illo
, aquam ad potandum petere (
comparas, infans sum; . ), ad agendum natum esse; homo
vel puer sentire potest. 2) magna habet instrumenta ad sapientiam adi i filius, filia
piscendam; . ad gerund,
(alcis); natus (nata) ex, natus, nata,

1
ut qui; , ... (ideo, ideirco,
. ,
propterea, ita) ut... b) causa, gratia, -,
, (bestiae) ex se natos amant ex ea
canes custodiendi et venandi causa facti sunt.
caritate, quae est inter natos et parentes
) . . dat. gerundivi
(Oie.)) ex me natam reinqo pugnam Leuc & .,
tricam (Nep.)\ liberi; progenies; sub, , . ,
oles. 3) . . (
vir, , decemviri legibus
) homo agrestis, ruscribunds ( ), tresviri
dis, incultus, ad humanitatem nondum inforagris dividendis; comitia legibus ferenmatus; ( = , ) homo simplex.
dis, magistratibus creandis; locum
capere castris muniendis (
ferma ferma. ) . diem dicere proelio faciendo ( hominum congressus hominum
). 3) . colloquia fugere. 1) , , , , , , (bestiae) ferae.
, ! . .
2) = , . .
? ad, dativ.,
dithyrambicus; .
( )? dadithyramborum artifex auetor, scriptor.
tw. 4) 1 dithyrambus; poma dithy , ut, . Clisthenes mulrambicum.
tum, ut temporibus illis, valuit dicendo (
regium capitis insigne,
); satis doctus erat, ut Thebanus
4 insigne regium; diadema.
( ), ut turn res eratit; ut
dialectica, orum, dialectica, ae;
nunc sunt mores hominum. ) ? .
disserendi ratio et scientia; ars bene disse. 6) est (habeo) quod,
rendi et vera ac falsa diiudicandi; pars phicur con,/.; non (nihil) est,
losophiae, quae est in ratione et in dissequod quare, cur, causa non est, nihil cau,rendo; . disserendi subtilitas. 1sae est, cur quod conj.
dialecticus; , .
homo in dialectica in primis versatus; disse- conquiescere; quite unius diei refici.
rendi peritus et artifex
1
dies militi ad quietem datus; mora;
1) dialectics. 2)
. quarto die quies
, . gen. linguae linguarum,
data. liber memorialis; commensermonis; lingu, sermone.
tarii diurni. diurnus (magna diurna
. rapfriie.
nocturnaque itinera; labores d. nocturnique);
1
dialogus,. sermo; diverbium.
. lux; claritas diurna luminis di diametros; dimetiens.
urni. . 1.
. , diaeta; certus fundus (maris); . (navis) alveus,
vivendi modus et lex; ratio victus; lex quaecarina; ()
dam ciborum.
deprimere navem; in imum, ad
longitudo; ( , )
ima deferri; mergi, demergi, summergi (aqu,
proceritas; magnitudo; - 3 3
undis).
- trs pedes longus in longitu- 1) iem trium pedum. * longis
, . -

CTBie , bonum; honestum;

ad, usque ad, , ad montem usque ad
- . alcui bene, bnigne, facere;
montem; usque ad Romam; ()
conferre in alqm bnficia;
usque ad mortem, ad extremum spiritum;
multa bene facere; .
. usque ad hune diem; bnficia beneficiis pensare;
, usque ad
,
hoc tempus; hodie quoque adhuc;
quaerere solebat, cui bono fuisset. 2) = ad occasum solis;
bona (pi.)', fortunae. . ;
voluntarius; non coactus, non invitus
primo ad extremum; .
( ). Adv. voluntate (me, tu
1; , rntaa usque
etc.); (me, tua etc.) sponte; ultro (
(adv.)] ? quo usque? quern
ce6t); . sponte et ultro, ad finem? ^ , () donee,
(naturae) bonitas; animus benignus;
dum, usque dum; =
humanitas. bonus
tenus (Tauro t., umbilico, cruoptimus; benignus; humanus; = , ribus t.); hactenus ( 1,
probus, simplex. Adv. bnigne. , , ); ad
virtus; honestas (); hounum omnes, () omnes ad unum. 2)
nestum, rectum (); bonum ( ante; ante hoc
, , plur.\ a bono honestotempus; ^ que abstrahi; acer bonorum et vitiorum suorum
Homerus multis annis ante Romulum
iudex; mala fugere, sequi bona
fuit H. multis annis ante fuit, quam R.;
-); sanctixnonia (); pudi ante hanc urbem
citia (^1); ^ - exemplar
conditam; . ante Christum
virtutis ad imitandum propositum;
natum. 3) ad,usque
- via virtutis; -. virad, . verberibus caedere
tutem sequi; - virtutem
alqm ad ; ad extremum,
sequi, virtuti operam dare; -
ad ultimum; , ,
. .
usque; ita, adeo, ,
virtute praeditus ornatus; pro , ... ira processit, ut.-.; .
bus; sanctus
. 2, . 4) (); . vita honesta :
ad, circiter;
sancta; . noneste recte fac 3000 . erant ibi ad tria mitum; - eximia virtute esse;
lia hominum; bis * virtute praestare, excellere. Adv. cum virtute;
aut ter; bis terve. 5) . ?
honeste, sanete. ,
. 3.
fautor, fautrix; Studiosus alcis;
. - alcui favere, amicum esse, stu addere (alqd alcui rei ad alqd);
diosum esse. benevoadicere (alqd alcui rei, alqd); .
lus, amicus; . benevolentiae
. ( . ) alqd intellegere,
Caritas; . est perbeneaudiri velle; . . volus nobis. benevo, - additamentum; () lentia, favor, voluntas, Studium; . cessio; -. cu1. mulus; corollarium; pere alcui, alcis causa (omnia rei publicae
~ insuper.
causa), velle alcis causa; alcui amicum esse,
quod additur adicitur (additum adiecfavere; . alcis esse cupidissimum, vetum est).
hementer cupere alcis causa, alcui favere et
. .
cnpere. bonitas.
. .
bonus. obtinere alqd, ut; evincere,
Bie verecundia ( ); pudor
pervincere, ut..; () impetrare alqd,
(, ); castitas (de alqa re, ut ne; (
); modestia (). ) eniti efficere, ut; .
verecundus, modestus, pudicus, castus,
lus obtinere; . 2.
. . . Adv. vere fortis; invictus ();
cunde, modeste, verecunde modeste, pumagnitudine animi praestans; animosus (). Adv. fortiter; ammo forti et in- dice, caste; . caste sanete vivere.
1, . victo; animose. virtus;
', . reli . magnam ingentem virtutem
gio diligentia;
praestare; fortitudo (); animus forsanctitas; fides; tis et invictus; (1 ) animi magni veritas; pietas. tudo; (, ) constantia.
religiosus; sanctus, pius, verus
adicere, , telum; tantum a
vallo eius prima acies aber-at, ut ne telo -(verissimus iudex), diligens; .
; . tormentove adici (. . ad aciem) possit.
religio officii; . des et
. > pervenire ad,
cura. Adv. religiose, sanete, pie, diligenter;
in locum alqm, capere (locum, insulam).

81

cum fide; . , , res eo in eum locum deducta

servare alqd (.leges, iusiurandum, religionem,
est rem eo in eum locum adduximus.
Mem); . religiout; . ,
nem adhibere alcui rei. 1) ncessitas adducit alqm, ut faciat aqd; .
bonitas. 2) = , non committere ut; . .
, benignitas, humanitas, co- , rem in
mitas; dementia, lenitas; ultimum discrimen (periculum) deducere;
facilitas. 1) . ad extrema perventum
. 2j = , est; res est ad extremum perducta casum;
promptus, paratus ad alqd; facilis,
ultimum discrimen adest; . .
officiosus; benignus. Adv. officiose, bnigne.
. . ) . ,$1
1 ) . .
certiorem facere alqm alcis rei, de alqa re;
2) officium (), propensa volundocere alqm de alqa re. . tas. bonus ( , XO.
pornifi, , ); probus pervehere, devehere; deportare.
( , , , contentus (sorte sua; paucis
. . .);
parvo ); alqa
benignus (); beneficus, beraus
re contentum esse, satis mihi est alqd; ac(, .); comis,
quiescere in re ( >; boni
'. humanus (); lenis. Clemens (consulere alqd ( \ ); . , , , .
, ); alqd pro 2, . 1, 2, 2;
bare, approbare (); alcis rei me non
- . 2;
poenitet; alqd accipere (excusationem);.
amabo, amabo te (. imperat.,
. quoad te,
, exspecta. amabo te, dum Atticum conquantum proieceris, non poenitebit; .
veniam); quaeso ( ).
alqm probare, laudare, collaudare; ca sibi placere, se amare;
parare comparare, parre (sibi.
pauca sunt quae natura
alqd); quaerere; assequi, consequi (alqd);
desiderat; , , satis mihi
. . exprimere extorest inf. . . inf., si., contentus
quere alcui alqd (id quod petimus); . ce6i
sum, quod. Adv. satis (;
, . .
); affatim ( );
praeda (, . ); . satis pecuniae; . ! assimi ( ); manubiae (,
lis; . satis bonus; .
-, ,
^ . . asperior; . ; ., spolia (, pi.),
satis magnus numerus armatorum;
exuviae (. , ,
. . suffcere ad alqd;
1); - praedatum exire;
, . abunde; satis super - praedabundus; ,
que; . parum (fortis); . . ;
- praedari; praedam ca . non parum
pere; praedam praedas facere ,
1
res erat clara; . hoc satis
- , , agere
habeo, hoc mihi sufficit, . ;
( hominum pecorum .! sed satis de hoc; sed haec
que, pecoris et mancipiorum); hactenus. , -. ha, - magn praeda potiri;
bere unde commode vivas; non laborare de
magnas, ingnies praedas facere; -
victu. . . praedae alcui esse; . .
, - . certain alcui
( -).
praedam esse; - . alqd
praedae in praedam alcis cedit; 1) . 1. 2)
1 auctoritas (
.- morti propositum esse, ad
, pl.y, auctoritates et testimonia; litmortem certissimam proficisci;

terae auctoritatesque. floBfcpie fiducia; fides;

- mortem obire; mori.
. fiducia alcis; 1 fidu accurrere, percurrere ad alqm locum.
cia (sui); fidentia; , .
conficere; ad effectum ad exi. ; . sumtum adducere, ad finem perducere; .
mam omnium rerum fidem habere alcui; . confectio;
. fiduciam facere; . fidem
; . .
(hominum) amittere; . homi 1) . adducere, perducere aqm
num animos sibi conciliafe.
alqo; deducere () alqm alqo. 2)
credulitas (). fidu. ) . adducere, perduciae plenus; credulus (). cere alqm ad alqd ut faciat alqd; alqm
credere fidem habere. tribuere alcui;
eo perducere, ut; alqm in earn voluntatem
fidere, confidere (alcui, alcui rei alqa re);
adducere, ut; . () , ... eo rem
fiduciam collocare in alqo, fiduciam habere
perducere, rem hue deducere, ut...; efficere,
alcis rei; . . ^! (perficere, ut;
); . diffidere alcui, suspectum habere
, id agere ut;
5 1 . yCCKO-JTATHHCKla

82

alqm; . alcui parum fidere, alcui

, , pluit santldem non habere; . . parvani fidem haguine sanguinem, lact, lapidt de caelo,
bere alcui.
se
credere
alcui
~~
.
- lapidai (pass, lapidatum est). !
(victori, fidei alcis).
1 ) = , coniectura; suspicio ();
, , pervenire ad (annum
opinio ();
sexagesimum); ad sum . callidissime
main senectutem pervenire; . > vionicere de re; , . tarn finire, vit excedere, diem supremum
quae fore suspicatus sum, facta
obire. 2) a ,
coguosco; -1 ( .) in
videre (eum diem, multa bona; coniectura positum esse; - coniectura; , non vidit
. .
cum firent, quae providit futura); percipere
onicere, coniectare. coniectura colligere, as(acerbissimos dolores miseriasque); contingit
sequi (alqd, no ., ex
mihi alqd ut..
de alqa re); () coniectura pro- . 1.
spicere providere alqd; augurari (ex - , . , mine istius, quid in provincia facturus sit);
.
coniectura opinione praecipere; suspicari exquirere, perquirere ab alqo
alqd; scrutari, perscrutari alqd; sciscitari de
(), opinari ().
deflagrare: ignis
alqa re, alqd ex alqo, .
. .
consumptus extinctus est.
dicendi loquendi finem fa () quaestio; cognitio; cere; sermonem conficere ( );
. quaestionem de alqa re habere.
- alqm dicentem, al- . ; . specis orationem interpellare.
cula; . navis speculatoria; navis ad
(, )
custodiam posita. vigiles ncturni
agere de alqa re; tractare alqd (condiciones,
vigiles;
de condicionibus); conciliare (nuptias); = circuitores circitores; - cir . ; .
cumire vigias, vicos,
agere cum aqo de re; colloqui cum alqo
stationes.
de re; , de condicionibus urbis . .
tradendae tractare; pacisci. - invenire, reperire; explorare. tio ( ); pactum; (^)
exquirere, perquirere; investiconveutum; id quod convenit;
gare ().
-pt, in omni re con- mulgere.
trahenda, emendo, vendendo etc; - =. argumentum,
tollenratio: , Signum, indicium;
dum est ex rebus contrahendis omne menda=. 1 documencium; . 1 condicio condicioturn: specimen ( pL)\
ns; sponsio, foedus: - ex pacto, ex
, testimonium, testis;
convento, ex foedere; -
. litterarum testimonia
ex formula; , . litterae; - argumenta afferre;
tionem facere; pacisci; foedus facere, inire
BiCKifl . . maxima alcis rei documenta edere; . . docucum aiqo; , . pactum praementum capere ex alqa re;
stare, manere in pacto, in condicione; stare
- .
convenus condicionibus; .
ullum argumentum maius est nihil alqd profoedus frangere, rumpere; . .
desse; 1 1 argumentum, quo deum
.
esse probatur demonstratur; -
adipisci, assequi, consequi alqm.
. ( ); - ,
rem cogitatione assequi; ex... arguniertto. indicio (huic rei) est quod...;
cogitare alqd.
., ... argumentum. quo probatur de absolvere, conficere alqd.
monstratur . . inf.; , piuvius, pluvialis; . tor ., ... manifesta Mes . inf.:
rens; . gutta imbris, pL
- argumento, signo, indicio, doimbres; . aqua pluvia. pluyialis
cumento, testimonio esse;
pluviatilis. piuvius (dies; tem. argumentari alqd;
pestas ); . tempus pluviale.

pluvia; imber (); nimbus
, , (. ); - in imbre;
firmissimum 'hoc aerri videtur, quod...
per pluviam; dum pluit; .
1) ostenderr,
maximo imbre; - imbres condeclarare, probare, comprobare; praestare (ultinui; . , imber sanguicui fidem); alqd re praestare comprobai
nis, lapidnm; . pluit, , (. ^-); uti (prudenti, fortitudine); .
cuniinuos, assiduos habemus
imbres, imber totam noctem tenet;
. 2) . ,
. effunditur imber; .
demonstrare, doceiv,

.
;

ostendere, planum facere; fir-

mare , conrmare (argumentis); argumentari

(quid argumentamur. quo pecunia venerit);

prqbare (. ) alqd .
. inf.; , . arguere, evincere, vincere . . inf.; .
. arguere, coarguere alqd: ^
., ex eo intellegi potest . . inf.;
nullum verum id
argumentum est; . - . planum
facere alqd alqa re; >,
... eius rei testimonium est quod...
. .
relatio (alcis rei gestae);
, = renuntiatio; . . . , 1) referre de alqa
re ad alqm (de re publica ad senatum ! . ); dferre ad

alqm de alqa re (ad senatum, ad populum).

83

., . religio; .
, , , pietas;
- secundum religionem et
dem; - esse officium
meum meum esse puto inf.
ut; .
nihil antiquius habeo quam ut...;
. officium facere, facio quod debeo
oportet, quod me decet; in officio esse; munera sua exsequi, muneribus suis fungi,
^ exsequi rgis officia et munera;
-, officium
sequi, nonfructum (quaestum);
- officium neglegere, praetermittere,
deserere, offici suo desse;
-, -,
in officio cessare, claudicare;
,
- dolores quosvis suscipere malo, quam
ullam partem officii deserere; - ab religione officii declinare (in alqa re); . ;
. . supremo in
alqm officio fungi, supremum
officium in alqm celebrare; iusta alcui facere,
iusta solvere funeris alcis. 2)
, debitum;
pecunia dbita; . pecunia crdita;
. nomen; aes alienum; . . ;
- aes alienum contrahere, conflare^ facere;
- esse in aere alieno, habere aes alienum; - aere alieno
obrutum, oppressnm demersum esse ( =
.); - in nullo
aere alieno esse, in suis nummis versari; ,
- in aes alienum ineidere:
- aere alieno exire, expediri, exsolvi; - dbita solvere, persolvere;

2) nuntiare
alqm adesse venturum esse; .
mitto qui nuntiet me adesse; ostendo me
cum alqo colloqui velle.
-fe l ) . . 2) . p . i e quamdiu? quoad? quousque?
alqm conficere (
); = interficere interimere.
, gen. medici, medicorum
(praecepta). . .
. 2.
tabulae; litterae.
molestum oneri esse alcui
( ); .
fatigare alqm precibus; ,
obtundere alqm litteris, rogitando. importunitas, efflagitatio. importunus, molestus
(in rogando).
nomina dissolvere, exsolvere; aes alienum
longus; diuturnus, diutinus, longinquus
(alcis) exsolvere; nepen. . ( ); . () diu;
. 1, . 3) = , () longum estc inf.;
, . ) mutuari
. syllaba longa; . mutuum sumere alqd. b) =
. Adv. 1)= diu; longum
. emere alqd non praesenti pecunia;
tempus; ? quamdiu? . tamdiu;
. ) pecuniam mutuam dare;
. perdiu; , multo
alcui pecuniam credere, b)
ante, multo post, longo tempore post;
. vendere non praesenti pecunia.
longius, diutius; anno longius;
plus amplius anno, amplius annum. 2) advolare; ,
. . adigi ad, in, conici in alqd; ,
, . .
, ad aures
, - tabulae (accidere.
publicae); - (
^) tabulae novae (Cic); . 3. debitor; is qui dbet; plur. de. syngrapha; nomen.
bentes (Liv.)\ . lentum nomen;
comatus. . bonum nomen; -
diuturnitas, longinquitas. debere alcui. . 3.
longus, longinquus, diuturnus, diu, . magistrate. tinus; multus (labor); multorum
munus; () magistratus,
annorum; . () plurima stipen. ; () honos;
dia (. pi.); .* magnus plurimus
( , ;usus; aetas et usus. ,
) provincia, officium, officia; ( .)
^. ,.
munia (. pi.); ( multorum annorum, . ) partes; (,. *longis cruribus. ) sors;
*longis brachiis. longitudo.
. magistratus et imperia; 1) officium;
*

84

. potestas; ( )
locus; . , , , ,
dictatura, consulatus, praetura, aedilitas, quaestura; - petere magistratum, munus; . munus
magistratum inire, suscipere; , . munus obire, administrare, gerere,
sustinere; munere fungi, muneri praeesse, potestatenbgerere; .
Imperium gerere, administrare; .
. fungi oflcio alcis, loco alcis sse;
. vicarius;
. abdicare se magistratu, abire munere, deponere magistratum; -
privatum esse; ,
- a munere, a re publica remotum
esse. ]) = debitus;
qui, quae, quod ; =
meritus; = , iustus; dignus;
. qua par est observanti colre
alqm; - ut debeo; ut par est;
ut decet; ut alqs meretur. 2) = 4
, , .
debeo alcui alqd; .
grandem pecuniam alcui debeo. 3) -
(-) . )
, , . conjug. periphr. pass.,
. - scribendum est; -
vocandus nobis est. b) , necesse est, .
homini necesse est .
cogi, . cogor abire;
possum non (abire) facere non possum^
fieri non potest, quin (abeam), ) 1,
1 oportet (abeas, te
abire);
debere (cives pro patria pugnare debent); esse
gen. = ., , est
adolescentis maiores natu vereng tuum est
abire. d) , opus est, , dux ( duce)
nobis et auctor (auctore) opus est; opus non
est pluribus de hac re me dicere.- e)
putare, existimare, censere, arbitrari, yideri, , ,
, ,
quanto gaudio animum Columbi perfusum esse
putatis, cum nauta quidam terram apparere
nuntiasset?=^ , ,
.; , . ., ?
quantam putatis putas fuisse eius sapientiam? Quid censemus maiorem illum Dionysium quo cruciatu timoris angi solitum esse?=
, . ., ? f)
1 )
. fac conj.\ cave
noli inf. ) (
-

), , , rem dignam, in qua etiam

agrestes erubescant;
id eiusmodi tale est, ut
quod mirum videatur. g)
, , , * . doleo; .
fateor confiteor; .
peto a te; mirum
est est quod miremur; .
cessi eius pertinaciae.
valliSj convallis.
! . ; .! abi ex oculis
e conspectu!
scalprum fabrile; caelum ().
1) pars. 2 ) = sors; cpndicio;
fortuna; contingere, obtingere, obvenire alcui (ea provincia; Macedonia);
. .
. . domesticus (1 , ); familiaris (1 ); intestinus ( ); ( .) contubernalis; qui in eadem domo
nabitat; -me domesci; . familiaris
amicus familiaris; .
domestic!; . lar, . lares, pnates;
. supellex; . / domesticum
animal; . custodia
custodia; . vita domestica; .
praeceptor domesticus; .
praeceptorem magistrum domi habere; .
res domesticae, negotia domestica; .
. . domuncula; pi. aediculae; casa, casula.
diligentia domestica. attentas ad rem, .frugi ();
diligens ( ); parcus (). 1
^, dominus, domina domus
aedifcii, aedium; - domum
habere.
appetitio, consectatio (honoris), contentio ( )
alcis rei; . petitio (honorum), ambitio ( gen.). ambitus. niti, anniti ad alqd (
, niti ad immortalitatem gloriae, ad summa); petere, appetere, expetere alqd (honores); sequi, sectari,
consectari ( ); quaerere (, honores alcui); persequi alqd;
studere alcui rei (, gloriae, virtuti);
affectare alqd (, regnum); concupiscere alqd ( , maiora, regnum,
honores); servire, inservire alcui rei. (
, gloriae, pecuniae, commodis,
honoribus); captare alqd ( ,
plausum, yo3uptatepm); tendere, contendere ad
alqd (, "ad summam laudem gloriamque); . , ... niti, eniti, id contendere, eniti et, contendere, ut..., operam
dare ut..., studere ( inf. ut).
. . domi natus; yernaculus. . -

85

. qui domi natus arrepere ad alqd; furtim acceest; verna (,

dere, succedere ad alqd ( ). 1) . domus; ).
aedes , esarare.
(pi.)', . domi- annare, ( ) nave cilium; , tectum; vehi ad alqd, navem appellere ad alqd; ap . domus suburbana; . er- ad litus, ad terram ( ).
gastulum. ) domi; in privato; . ( 1) refectio; (, -
domi esse, . abesse; .
. ) supplemental; quod
domi meae,

additur adicitur (additum adiectum
1
domi alienae; in domo Caeest, addendum adiciendum est);
saris; - domi Caesaris; , .
- addere, adicere (quaedam in orationem,
oratio
Gie.). quod prioribus adquae post mortem in domo eius reperta est; ditur addendum est. addere;
educasupplere ( ); compiere,
tus est in domo Periclis; replere, explere (
. alqm domo domum suam recipere;
).
. apud alqm sum tarn- ( cyii) audire, cognoscere,
quam domi meae; ? intus est? b) interrogare (testem); audire alqm de
domum; domum re- alqa re, alcis rei quaestionem habere de alqo
dire; Galli domos abeunt; . (de servis). domum reditio (Caes.). ) domo;
cibus impetrare alqd ab alqo; exorare alqm.
. per domos; . interrogate (testium);
alqm exigere protrudere foras; alqm domo
. . ; .
aedibus expellere, extrudere, exturbare,
exhibere alqm; - incognita in^icere; exigere, ei- dicta causa (alqm damnare).
cere; alqm exire domo cogre. 2) = 1) . . admittere alqm
domus, domestici, familia. 3) = (ad consilium, ad honores); alqm adhibere
CTBO, domus, genus, stirps; . alcui rei, ad in alqd (convivio, consilio,

domus te nostra tota salutat;

ad, in consilium); = , QI. . -

. homo honestis pa; accipere, recipere (alqm

rentibus honesto loco natus;
urbe, in urbem); . , facere
, iuvealcui veniendi sui adeundi potestatem; adnes nobiles.
mittere alqm, potestatem sui alcui facere; .
relatio (alcis reigestae); .
senatum dare alcui (legtis);
= renuntia,tio;
. alqm excludere, in con . litterae; . lit- spectum venire vetare alqm; . terae publicae; . publie
alqm aditu foro prohibere. 2) .
(, scribere alqd); . litterae
) = , sinere
tabellae victrices laureatae; ,
(. . . inf.)', pati alqd fieri
. . . 1) pati; patientem esse alcis rei (
. ferre, perferre ad (in) alqm locum. 2) .); admittere
. ) . nuntiare (alcui alqd,
alqd; permittere (, . ut);
. . inf.); , recipere (qui assentationem recipit atque ea
renuntiare (alcui alqd, . . inf.);
deJectatur ; res dilatio . Htteris per litteras
nem non recipit ;
alqm certiorem facere alcis rei de alqa
timor non recipit misericordiam); habere (o
re, significare alcui alqd; litteras nun ., , dubitationem;
tium mittere; . dferre
ea nul( . ), referre ( .)
Jam comparationem habent); licet, ,
alqd ad alqm; , . licuit per foedus
plenius atque uberius perscribere ad fieri, b) ~ concedere ( ut, ne,
alqm de alqa re; .
inf.)\ . omnia, omnem rem ordine edocere; omnia
dare, assentiri (illud, cetera); perscribere. b) . nomen alcis
quo concesso, quibus concessis;
dferre (, de vi), accusare alqm; . - , ... sed hoc ipsum concedatur
de se connteri; . .
. . inf., ut, ne; .
. . alqd tieri posse negare. )
, index; . . ,
accusator; (, . usque ad finem canere (carmen);
) delator; ()
( .) decantare.
calumniator. indicium; delatio; - via ( , , . . 2, ;
; . , ); iter
indicium facere alcis rei de re.
( ;
usque ad hoc temp us, usque ad hunc
); aditus (); cursus (. ;
diem; hodie quoque, adhuc.
, , ,

86

petasus; . petasatus,
); , . . ;
. .
. iter campestre; .
via militaris; , . . indignatio, stomachus, dolor,
alcis rei (, ); offensio
; -, in itinere, in(1, 1,
ter viam; - via excedere,
); - indignabundus; ., - via decedere al . cum magna mea offensione;
cui;. viam dare alcui; . viam
magno cum dolore meo; . inmonstrare alcui ; ^
vitis omnibus; diis hominibusque invitis;
. ( ) devium esse; -
- cum non sine stomacho. ( ) iter parare; , molestus, gravis; -, ... .
., se in viam dare,
; - . ,., nihil
viam iter ingredi, mire;
aegrius factum est quam quod...
. confestim ad alqm ire pergere;
alqd mihi stomacho est, alqd aegre,
. itinere deerrare; .
moleste fero mihi molestum est, me pun . . -, ; , git; stomachari (id, omnia); indignari (id, haec;
, . () . .
2, 1, 2;
1), fde alqa re, quod ,
-rfc via ire, iter ingredi; no . inf.; . iniquissime ferre alqd;
. ( ) recta via
. stomachari cum alqo, irasci alcui.
rect, {. = ) via
stomachum alcui facere
ver, aperte; . recta via ire,
movere, irritare alqm.
pergere; (. =z ,
) sincera fide agere; - . .
. iter avertere, mutare, . tabula, () axis; -
( ) diversos discedere, abire,
contabuJare; . tabula; .,
, non idem sequi, diversam inire ratio . alqm cum
nem; . viam cursum tenere,
alqo eodem numro loco habere.
viam persequi ( .); . .
ad nem usque narrare,
Caritas, magnum pre narrare.
tium; = . ^, cari- ad verbum omnibus verbis
tas annonae, rei frumentariae Cariexpressus; . . . Adv.
tas; inopia frumentaria rei frumentariae;
ad verbum; . verbum de
. annona carior fit.
verbo exprimere; . .
1) . ( $) carus, magni pret, arma;
pretiosus; multorum numspolia (pi-).
morum; 1) . ) prosumptuosus. 2) . = carus; fdimere, depromere, expromere, proferre alqd
lectus; eum diex alqa r e ; ~ , deligo et carum habeo; . -
mere, eximere alqd ex alqa re (poma ex arboalqd mihi carissimum est, cordi est (Caes.).
ribus); detrahere, () decerpere alqd
Adv. . care, magno pretio, magno;
ex alqa re. ) , 1^ .
. , . . .;
.; eins
. . .
libri copia mihi non fuit 2) = obesitas, corpus amplum. , contingere
obesus, corpore amplo.
attingere, nancisci, consequi alqd; manu pre cariorem fieri; ' - hendere alqd. 3) . ~ . ingravescit; merces
satis esse (alcui ad alqd); sufficere
cariores factae sunt pluris veneunt. (alcui ad, adversus alqd, .);
- 1) = alqd
suppeditare (ad lqd), suppetere (alcui rei);
magni lacre magni aestimare, alcui rei
. . . connmltum tribuere ( tingere, obtingere, obvenire alcui (
). 2) = parcere alcui rei (tempo , alcui ea provincia; Macedonia); MH
ri), parce uti alqa re;
. ; re magna est eius parsimonia
dire ad alqm (morte alcis bona ad alqm);
temporis; . famae servire, famae cedere alcui; cedere praedae
dignitati consulere; ,
in praedam alcui; pervenire ad alqm (pe homo summo pudore;
cunia ad Yerrem); . dare aliquid
tota Asia populi Uomani facta
famae (.).
est.
semita, trames ( , subvectio (); ,
). itinerarius; . . ; -
impedimenta (pl.)\ . ,
( ) praebendum conducere alqd;
raeda, () cisium; *vestimentum
- . itineritrium, paenula, .
1. 1) <%>#.=:, paenulatus; . *pallium itinerarium,
, . dare (pecuniam
abolla; *pilleus itinerarius,
alcui ad alqd); praebere (alcui naves; domum

87

(, auctor). Adv. certo auctore; cum auc, frumentum)*, afferre (alcui litteras);
toritate; certo certe (scire alqd).
reddere (alcui litteras); advehere, subvehere
(frumentum exercitui); conferre, comportare; 1)~, pretium (); . virtus (alcis rei,
mittere (miJites); subministrare (alcui pecualcis); vis, dignitas, praestantia; niam, clam tela, frumentum); providere ( . aestimatio; . quanti res
, exercitui frumentum);
est aestimatur; ,
copiam facere alcis rei (frumenti);
. pendere alqm ex virtute,
imperare alcui alqd (frualqd ex re aestimare. 2) = mentum, naves, arma, equos); exigere alqd
, dignitas; ,
ab alqo. 2) . dare (facultatem itineris
honestas; faciendi); praebere (haec studia rebus adver ., , gravitas;
sis perfugium et solatium); parare, comparare
1, auctoritas; . 1
(laudes, gloriam); adferre (solatium); adiun, amplitudo; gere (alcui tantum decoris); adhibere (alcui
. infra dignitatem meam
consolationem alqa re); esse dativ.b
positum est (alqd facere); ,
. alqd infra se ducere
hoc ei magno solacio fuit;
positum arbitrari; alqd alienum a dignigen., , , tate sua putare; . sentire,
oblectationes vitae ruquantum in se sit; - cam dignitate
sticae; . 1, .
(agere ); graviter. 3 ) ,
.; . . 3;
1 dignitas; honos,
$ certiorem facere alqm de
grad us honoris; . summum fastialqa re; docere, edocere alqm alqd; .
gium, amplissimus honos, altissimus dignita omnia certe referre.
tis gradus. 4) = dignitas, -,
1) fortunatus;
- pro dignitate, digne, pro merito
satis dives; ( ) pecu 1) 1 diniosus, bene nummatus; ( .)
gnus (alqa re); . , ... dignus qui
copiosus, opulentus. 2)
conj.. dignus supin, ; . dinocp. satis ,
gnus laude qui laudetur; laudandus;
. , , satis magna
. bilis; laudabilis; . didoctrina satis doctrinae; . praegnus amore qui ametur, amandus, amabisidii quod satis est; . satis
lis; . miserandus, miserabiiis; gen.; iustus (, , causa);
- alqd a se non alienum
- satis esse; sufficere
ducere; . . ( ).
alcui, ad alqd. Adv. . .
2) = . .
]) . ) , .
. ) pervenire ad, in res memorabilis, memori
memoratu, histori digna; res insignis;
alqm locum; capere (portum, insulam); attin- commeutarii (Xenophontis
gere (locum); (
dictorum factorumque Socratis ) . ) eniti, evadere in accus, ) = ... . 1. 2) .. memorabilis, commemorabilis; .
, , insignis alqa re. , assequi, consequi,
quovis honore dignus. adipisci, acquirere (
res insignis; - res
); nancisci ( quae visendae sunt; res visendae;
); impetrare (); obtinere (,
- . . alqd, ut); potiri
notabilis, notandus; noalqa re ( ; . retatu dignus; !, clarus,
rum potiri); parre (, . laudem);
insignis; = . ci.
. laudem colligere, gloriam consequi,
adipisci; . gloria fiorere - 1) = 1 . . 2) =
pisse; . ad id quod volo (volu, . .
mus), pervenio (pervenimus); id quod volu- exaedificare; perficere;
mus, consequimur; . , () effi aedes incohatae.
cere, perficere ut (ne). adeptio , . prompti aditus alcis.
(boni, commodi); . .
1) . .,
fides (tabularum, testium);
, facilis aditu accessu;
auctoritas (tabularum publicarum, testimonii;
patens (via, loca); apertus (via,
auctoritas est in eo testimonio; litterae habent
mare); pervius (saltus cava valle;
auctoritatem et fidem); veritas ();
naves pugnantibus); , . difficilior
. fidem amittere;
aditu, minus pervius; impeditus; -
- pa3CKa3a*dubitare, num vera sint quae
adiri posse; adiri (un et angust semit); panarrantur; fidem narrationis in dubium vocare;
tere alcui; - quo
- . . dipraeter sacerdotes adir fas non est;
gnus cui credatur, fide dignus; fidus; certus,
. 1 voluptates in medio sitae;
non incertus; non vanus; verus; ()
- in medio positum esse;
locuples (. testis, auctor); () gravis
patere omnibusque in promptu esse;

.
- patefacere (vias, iter per AJpes, nostris legionibus Pontum); aperire (saltum; Italiam). 2) facilis accessu; ad quem
facilis aditus est faciles aditus sunt;
patiens alcis rei (nullius salubris consilii); -
ns eum adir possunt; -
aditus ad eum sunt difficiliores.
aditus (alcis rei, ad alqm, in forum, in curiam); adeundi conveniendi copia; .
facilis est ad alqm aditus, aditus ad alqm patet; .
or. 1; .
aditus honorum, ad honores; . alcui aditum patefacere ad alqm; . ,
aditum habere ad alqm, ad alqd, aditus alcui
patet iad alqd, alcis domus mihi patet (
y .).
otium, tempus otii otiosum ( , );
tempus (labore negotiis) vacuum; tempus subsicivum, tempora subsiciva ( /, .

in litterarm studiis omne otiosum

tempus consumere; . otiosum in
otio esse, otium habere; vacare. vacuum esse;
. otium habere ad alqd; vacare alcui rei; -ri per otium. otiosus; vacuus negotiis; . .
.
cibo satiari, famem xplere.
(usque) ad hunc locum; =
hactenus.
tangere, attingere,
contingere alqd.
1) . venire, pervenire. 2) .
a) = , , , perferri, deferri ad alqm;
certior fio
alcis rei de alqa re. mihi nuntiatur alqd,
nuntium accipio alcis rei; cognosco, comperio
alqd, de alqa re;
mihi allatum est de ea re;
( ) fama alcis rei
ad aures meas pervenit, fama ad me perfertur. b) venire, progredi, procedere, deduci;
, ., in tantain audaciam progressus est, ut; 1
, ... ira processif ut...;
$ res -venit ad arma
atque pugnam, , . ;
, seditio orta est; -
ad extremum
periculi perventum est, TpiapieBb res ad
triarios rediit; , ...
res in eum locum deducta est
rem in eum locum adduximus,
ut...; , ... saepe in
eum locum ventum est, ut...
quaestus, fructus, utilitas fructuosus (praedium), quaestuosus (mercatura).
reditus; ( ) vectigal, vectigalia (. plj;

. ; fructus; quaestus; . magnas pecunias ex

metallis facere; -
pecunia publica, quae ex metallis
redit; . . .
( ) perlegere, totum legere (librum); . legere
ad alqm locum.
, filia; (, ) puella,
virgo; . filiola, filia infans; .
. maxima natu e filiis alcis; npieM . alumna.
*
e tabulis assibus factus.
pervehi (inportum), advehi (curru5
navi); pervenire; nancisci alqm locum.
1) Caritas;
(.) praestantia, excellentia. 2 ) = res pretiosa
magni pretii, res pulcherrima; =
ornamentum. ^ 1) =
i , pretiosus, cams, magni
pretii; . . 2; .
gemma, > lapis, lapillus;
. gemmeus; -
gemmatus. 2 ) ,
pulcherrimus; iueundissimus; suavissimus; dulcissimus, bellissimus (subsidium
senectuti otium).
lacessere; ludibrio habere, ludificari
(); cavillari (, ); . () hostem
lacessere. carpere.
rixa; pugna; - rixam facere; - res ad manus atque
ad pugnam venit.
draco; serpens.
fabula ( nieca); (. 1)
drama, poma dramaticum. !
saenicus (ars, posis, potae); - . ! sic exponere alqd,
quasi agatur res, non quasi narretur ut
non narrari quae gesta sunt, sed rem geri
videas.
1) = ( . .) . . .
2) . ( ) . .
3) . . .
rixari cum alqo ( ); pugnis
contendere ( ); . , .
, . . . strepere.
fructus arboris; pomum;
() baca. () hastile.
vtus (
, opposiL recens;
. mos, nobilitas, genus, fides); antiquus (
, opposit. novus, . a. patria, mos, genus);', vetustus
( , ), . vetustior , vtus;
priscus ( ^,
> !
); . 1 . -

89

. ex domo in
! 1; . . ; .
domum migrare; manus manum lavat; ovum
antiquitus; veteres, antiqui, ~
ovo est simillimum; - ^ in alia
. (), antiqui
sententia esse, . dissentire ab
,
aqo.plur. ) -rie, !
, veteres,
alter!alteri; aliialii
;=(alii super alios trucidabantur). ) = n p o 4 i e
maiores. antiquitas;:=
ceteri; -rie omnes ceteri (reliqui). b) =
, vetu, alter, secundus;
stas; = vtus memoria, anti. postridie; . anno proximo,
quissima aetas; vetustas; - antiquitus
insequente; . iterum. ) = antiquis temporibus; = alius, diversus;
res veteres; =
- () homines alii facti sunt;
- opera antiqua; monumenta
. pfcnieme consilium mutare;
antiquitatis; litterae veteres; = -
. calceos et vestimenta
mores veteres; veteres; vemutare. d) ^
tustas; 1, - antiquitates
, , , .
Romanae, Graecae; - - .
pompa, ludi atque
.; - antiquitatis peritus, eiusmodi spectacula;
antiquitatis peritissimus bene peri . ,
tus, antiquitatis scriptorumque veteverti, ut quaedam Homeri, sic istum^ ipsum
rum litterate peritus; - *antilocum; - ,
quarum litterarum studia (n. pi.).
arbor eus, arboris arbori
cum saepe, turn maxime bello Punico sesimilis
cundo. : . alius
leviter dormire; dorniire; dormitare
quis quidam, quispiam, aliquis,
(); paulisper con, odio aut amore aut aliqua permotione
quiescere. somnus levis; =
mentis; " alibi, alio loco;
somnus. Silva densa.
- . - comminuere.
aliter, . ; . ,
lignum pi. ligna; . li- alias; alio tempore;
gnum caedere, ligna findere;
. verum haec alias, sed de hoc
- ligna petere, ( ) lignari.
alias; - , qui ligna caedit
- . ; . *
tremere, contremiscere (,
, . aliud est male di, ); horrere ( , );
cerealiud accusare.
manus tremunt; .
( = ) extimescere alqm, alqd; 1) amicus (alcui, alcis); , . familiaris, sodalis; necessarius;
tremens, tremebundus; 1, . amicus magnus, bonus;
epistula vacillanti . amicus meus; .
bus litterulis. tremor (membrorum);
amicissimus meus mihi; . horror; . contremisco, horresco,
, . amicus intimus alcis; fahorror me perfundit.
miliarissimus, perfamiliaris alcis; .
turdus.
Furnius noster;
iaculum, spiculum, hasta; . .
a) alter ( - vestri; . plebicola; . vir vere popularis; . vtus
), alius ( est intercedit inter nos amicitia;
); - alter
. veteres mihi necessitudines
in alterum culpam conferunt; cum his omnibus internedunt; .
- alter alterum adiuvit (alter ab alnihil potest esse coniurictius, quam nos inter
tero adiutus est);
nos sumus; nihil est nostra familiaritate con- qui nihil alterius causa facit; iunctius; 1 - amicos ani, - alius alia sententia
mos hominum sibi conciliare;
est; , - aliud sen- . (); .
tire aliud loqui; aliud clausum in pectore,
() . aqm amicum habeo; . aliud in lingua promptum habere;
. alqo utor fa- alius alio nequior est; miliariter; . . qui fa alius post alium; alius ex aio; alius
ciunt cum alqo; qui stant ab cum alqo.
atque alius; singuli deinceps; ( ) = 2) =
alternis; ,
Studiosus amans alcis rei (veritatis); di
ligens alcis rei ^veritatis); . . illehic ( = )
priorposterior; - , . 3) . , .
,
. . ( ) ).

inter nos, inter vos, inter se, inter ipsos;
, , . homines inter
- malum ex malo oritur;
se amare debent; . inter

90

se aspicere; 1 invicem, se in- fustil; stipes (no-, ).

vicem. ) . mutuo, mutuus, . - querceus; roboreus; . , .
. mutuo officiis re; . quercetum; . quercuum
spondere; . mutuo odio fia- roborum lucus, quercuum nemus; . Bigrare; ultro et citro, ultro citroque.
corona quernea.
) . alius alium, alii alios, ( ) Silva densa.
alter alterum, uterque utrumque, . querus; ilex, robur ( .).
. alius alii opem ferunt, ( ) curvatura; alter alterum adiuvat; .
, arcus. arcuatus; si alius aium, ( ) alter alterum
milis arcui. Adv. arcuatim; in formam arcus;
uterque utrumque aspicimus. ami. arcuari; sinuari in arcus.
citia; necessitudo ( , fistula (); tibia (); ,
-. . .
); (, ) usus, . ^ . 1) .
consuetudo; , . familiari, ) . cotas intima amicitia; coniunctio; gitare. b) ., . cogitare de
alqo; cogitare, meditari alqd, de alqa
, , - amicitiam
re; in animo versare, reputare alqd; .
cum alqo iungere, facere, inire, contrahere,
secum in, cum animo cogitare, reputare,
mstituere, conciliare; ad amicitiam alcis se
considerare alqd; inire rationem alcis rei; anima
conferre, se adiungere, se applicare, in alcis
perpendere alqd;
familiaritatem intrare, venire, se dare;
1
multa consideranda sunt, multarum rerum ra - ' esse in amicitia cum alqo,
tio habenda est; habet res deliberationem; .
est intercedit mini amicitia cum alqo,
. 2) nepen. a ) ~ . familiariter vivere cum alqo,
, cogitare, velle (alqd
artissimo amicitiae yinculo summa famifacere); in animo (mihO est inf. b) =
liaritate cum alqo cniunctum esse, famila ^ >1, sentire, existirissime intime uti alqo; , npiomare (male de alqo); . =
. in amicitiam alcis recipi; , . ; . ,
-^officia. amiculus.
alias aliud iudicare; . , . . ,
aliud dicere, aliud sentire; aliud clau amicus, familiaris, benignus;
. consilium fidle; . sermo
sum in pectore, aliud in lingua promptum hafamiliaris; . litterae officii et .= _ bere; = > idem
ris plenae; . familiaritas; usus
mihi videtur, idem existimo, eadem mihi mens
amicitiae; .
est; alia mihi mens est, aliter
animo affectas "sum; ,
familiariter intime uti alqo, usu
de hac re utere tuo iudicip. ) = amicitiae cum alqo cniunctum esse; vivere
, opinari, in opinione esse,
cum alqo; foedus amicitiae; amicitia;
opinionem habere; putare, credere, arbitrary
amicitia et societas ( sperare; . videri, . ,
); . amici errasse mihi videtur;
tiam et societatem instituere cum alqo ( -'
, ... nunquam ego ratus
);
sum fore ut (Sail.); .
. commoda rei publicae privatis
nulla belli suspicio est; ,
necessitudinibus potiora habere; . ofopinione citius celerius; ficium; beneficium;
( ., . omnibus summis offi. ^ credo, opinor. d) ciis prosequi alqm. Adv. () - amice, be Manie, in animo hanevole, amanter, familiariter. mabere; prospicere consulere aleui, aleui rei;
nus (); cohors praetoria (, rationem nabere alcis, alcis rei, ut;
.
respicere alqm, alqd; servire, inservire aleui
); . cohorrei (corpori, rei familiari, famae); cogitare de
tes praetoriae praetorianae, milites praealqo, alqd; . ceoi ( ) suam
toriani; . regia cohors;
rationem ducere, prospicere consulere si- 300 ^ Romulus trecentos arbi, suae utilitati suis commodis servire,
matos ad custodiam corporis habuit. sibi non desse; . , ,
= , . ;
) neglegere alqm,
redire in graalqd; . , mortem, petiam cum alqo; gratia
riculum contemnere. ) = , inter eos reconciliata est. .
alci rei menioriam alqd ex memo, . Adv. - .
ria deponere (), alcis rei immemo ( ).
rem non memorem esse ( . , .
aetatis infirmitas;
, . .).
senium. aetate senectute con- flatus.
fectus, senectute invalidus: decrepitus. - cavus; exesns ( aetate senectute confici.
). cavum, caverna.

91

audacia; . : . 1
homo stultus, fatuus, dmens, . 1; . animus summissus de; stipes, caudex, truncus, asinus (
missus; modestia, moderatio, verecundia; ). ludibrio
. . ; .
habere alqm; alqm eludere. inmens ad poticen excitata; . ineptire; nugari, nugas agere.
genium mens, voluntas scriptoris; . 1) malus, pravus, improbus, perver ratio et inclinatio temporum; saeculum;
sus; . ; . male
. ita se mores habent; .
audire. 2) = , defor huius aetatis consuetudo; .
rnis, turpis; taeter (, ).
. napria; . mens
flare (ventus);
et animus et consilium et sententia civitatis;
ventus a septentrionibus oritur,
. voluntas et sententia legis; .
ventus flat b Epiro; -
ratio, natura proprietas sermonis, linguae;
ventus tergum aflat; . ()
iisignem conflare.
dem artibus magistratus gerere; .
odores; unguentum ( ).
1
disciplina mores, virtus maiorum;
sacerdotes; ( . .)
more instituto maiorum;
ordo clericorum, clerici, clerus.
ex consuetudine Homeri, ingenio Ho) yxy . gen.
meri convenienter; ^ plaanimi, ingenii; . animi volupcidius; memor
tas. b) corpore carens; ab
nominis Spartani; ab
omni concretione mortali segregatus; f incor1
re mea longissime ratio voluntasque abhorporeus; ret; institutum al - animos per se vivencis sequi; .
tes mente complecti non poterant ) .
, ,
sacerdos; (y . .) clericus; .
tota ratio senatus, iudiciorum, rei totius pucocJOBie . , d) . 1
blicae commutata est.
. >1. 1) , mens; . deus 1) . animus;
anima; mens (); ()
est mens soluta quaedam et libra, segremanes; lares; lmures; larvae; umbrae;
, gta ab omni concretione mortali;
animo; ex animo; ex animi sentendaemones (y . .). 2)
tia; vere; . toto animo; toto, ut dianimus ( ,
citur, pectore (. amare a]qm); .
. , homo constat ex animo et
() ex animo vehe: corpore); mens (, ,
menter laetari ( . . inf.); . ); ingenium ( alqd cupere et optare; . ); Spiritus (. , ,
alcui ex sententia tota mente,
, , vehementer gratulari; , . .); .,
() totum se tradere alcui,
anima; . . ;
se addicere alcui, toto pectore alqd am: ! animi praesentia; animus
plecti; totum esse in alqa re; multum esse in
; praesens; . - praesenti animo uti;
alqa re; totus
; . . animo adesse;
proprius, studiosissimus est alcis; alcui
: animi tranquillitas; animus aequus; totus deditus est; animi
;.- constantia, animus constans
magnitudo altitude;
[ fortis; alqs animo dficit
res non cedit ex sententia mea; res
deficit, concidit; alqs animo se de;;.
praeter voluntatem accidit; .
; mittit, animum se abicit: alqs diffidere
. alqd animum meum pungit,
\ ; coepit; . ( )
me urit; me anirnum meum sollicitum
parum animi est alcui ad alqd; alqs non
habet; .
audet facere alqd; . (graviter)
2; . ;
commovere (alqm, alcis animum); movere(iu . . veni animum comploratio sororis);
cordissime vivunt; omnia sunt inter eos com. respirare; .
munia; ! ( ) anime mif
alqm non libre respirare sinere; ( ) . vitam
uno splritu, sine respiratione, ( profundere pro alqa re. 2) . ) ) uno tenore; se
, princeps (coniucolligere; ad se redire. 3)
rationis, rei agendae); auctor, dux alcis rei.
, , b) , homo; caput (tria
, . . animus, Studium;
milia capitum ); .
ratio, voluntas, consilium, institutum; homo fidelis; . homo lucri
Hie . ; .
quaestus cupidus; = , animus magnus, excelsus, ingenium magnum;
^ homo avarus, sordidus; nemo;
. animus bellicosus; gloriae
null us nemo homo; homo nemo; naud quisbellicae Studium; . animus fortis
quam hominum; nemo mortalis;
invictus; virtus; . Studium li haud ullum animal. bertatis; . effrenata licentia

. gen. animi (mentis), , animi

pecunia, quae in rerum natura
tranqillitas . -Bie, dolornon est non reperitur. b) concr.^
6ie, sententia, perturbatio,
, quod est; res verae; verum;
morbus , vires , cruciatus
res; eventus (
; . . ; . , , harum omnium rerum); -
animi vis; . animi
in veritate; re vera. re ipsa;
bona; virtutes; artes bonae; artes ma - in re esse, usu venire; eveke; vitia. Adv. ^ . 1,
nire; - id quod res ha; . , bet; , - sub
rere alqm, alqd; vero desiderio lugere alqm.
oculos non cadere; - rebus sta2) animo.
re. 9) . bene olens; odoratus.
1) CTBie efficax; alens ( adver1) suffocare alqm intersus alqd); fortis, praesens Co >, mecludere spiritum, ammam alcui; . dicina); . ^ fortioribus
. 2) odoribus imremediis uti. 2)=!1
buere; unguento perfricare ( ratus, iirmus; 1,
); ungaenta
iustus, idoneus (excusatio); - vaolere; ungnens afflaere.
lere, vgere; in usa esse; se odoribus imbaere.
tum esse. 3) = , ve aestuosus, fervidus; solfervet
rus^ nataralis (amor) . gen. naturae
aestuat.
(opinionis, non naturae malum . .
, ); .
( ) horrere (capilli hor res verae; vera (.pi.); naturae
rent). , . . .
rerum: . veritas vitae, veritas;
, . erigere pedes prio . homines expertes verires; tollere se arrectum.
tatis; , . .
fumare; ( ) vaporem
bellum aut
emittere; fumantes
belli suspicio. Adv. vere ( ), rvera,
ruinae. fumosus. ; re ipsa; re ( ); re et veritate;
. fumi volumen; . firnus
certe, sane, profecto. nimirum (>, ,
incendii, pi. fumi racendiorum; -
); et vero, et
fumum redolere; - fumum
sane, et certe, et profecto, et (atque),
sapere.
foramen; = rima; - ^ , , in caverna, cavum; ,
terfleere eum conatus est et interfecisset (
lacuna. perforate; rimosus.

1) respiratio. Spiritus. . . ), nisi...; . (

) re autem, re quidem vera; 2) anima;
? ( ) itane vero? ( !
animam continere; . .
ain' tu? ,
. (); . . 1;
. ad extremum spiritum; ! , , . ( -)
.
in studio demetiendi caeli mori; - quod est aut esse
potest; hic vult diu vivere, ille diu vixit (.,
. moriens. 1) . spirare,
); . respirare; animam, spiritum ducere;
id quod accidit;. quod factum est: .
. aegre spiritum ducere. 2) . . , est, ut dics;
cupiditate ulciscendi ardere; . ( ) ut sicut est
irae minaramque plenus; .
( si, etsi, sit, quamvis), .
summo furore abreptum esse; . saevire, scelus anhelare.
certe sane, profecto, , si men temo.
tiris, ut (sane, profecto) fa eis, cogitate ipsum
diabolus ( . .).
dignitatemtuamdedecorare; . $ virgo; virago (, ,
. . urelianensis .). - , si aliquis, si aliquid. 4CTBie 1) ef puella. virgo; 4
ucacitas, efficientla; effectus (vis et effectue
, , -
herbanim Cic); vis (): =z
18 ' ilia decessit duodeviginti annorum;
impulsus (. . sing.): = 1
. . Tanaquil, summo loco
nata. virginalis; . gen. vir- appuis us (deorum appulsu somniant hommes;
nimii et frigoris et caloris appulsus); = peginis, virginam. puella;
eventus; , . filia. virginalis.
leritas, tardixas [vetieni, medicinae);
t avitus: . gen. avL
. salubritas; . . 1;
a vus.
., ... ad earn rem va 1) a) abstr., colere, ut...; . nihi veritas; natura
val ere. nullam vim habere, . rerum natura; , - -

.
1

2. 2)= 1 actio; = factum; facinus; jsl. acta; actiones;

res gestae; facta; . in omnibus, quae agit facit; .
sollemne; caerimonia; . religiones, res divinae; ., .,
, quod rpugnt legibus quod contra leges est; . ratio; mores; . . iniuria;
. . id quod facio
factum meum probabis; , ) 1
! argumentum (fabulae); actio; tus ( ). b) . .
; 1 res bello gerendae gestae, $
gerendae, res gestae; .
initium facere armorum,hostilia facereT audere;
. . ab armis recedere; . bellum administrare. !)
agere, facere (bene, male, prudenter);
. agere
alqd (agere . inf.
gerund.): facere (plurimum facere, minimum
de se loqui); . oper sua a]qm iuvare,
adiuvare; ( ) rem agere, gerere; persona. 2) = vim habere; ( ) proficere; . nihil valere, nullam
vim habere; irritum, frustra, inutilem esse;
, . prodesse, nocere;
( ) praesens; , tardus, lentus; lenis; . efficacm esse ad alqd,
magnam vim habere in, ad alqd; ( =
) alqm al eis animum movere, commovere, (=) alqm
impellere; '
\ (") , ... orator ita per hominum
animos peragrat, ut...;

versare in omnes partes alcis animum;
. alqd valet apud
alqm; .
alqd varie me movet; varie aificior alqa re;
. alqd mini alacritatem summam afert, . ( ) alqd languorem affert animo;
. alqd corrumpit alqam rem;
oratione moderari alqm.
1) agere (); facere (, , alqd ex alqa rej; conncere (); efficere (? ,

); ( , ) fabricari (navem, gladium), conficere (anulum, pallium sua manu); creare (, , ); . ,
. 2, 1; . ,
. , ; . , , , . .,
. . .; -

peeuni omnia efflei possunt, nihil non effici potest;

93
re infecta abiit; .? quid
faciam? quid agam? , .
quid agam faciam, nescio; consilii inops
sum; quo me convertam, nescio ( ); , . . , . ;
.? quid hoc, de hoc, de ill
faciam? ? quid de te
fiet? ? quid facis instituis? quid agis? .? quid faciendum est? . actum
est; acta, transacta sunt omnia; .
1 omnia ad voluptatem referre;
. iuvare alqm in alqa re;
omnia consilia et omnem operam
suam ad salutem alcis conferre; alcui non
desse; omnia in
te a me perfecta sunt, quae ad commodum
tuum pertinerent; .
alcis causa
velle posse; . nihil agere;
MH> . nihil habeo, quod agam; . ad tempus fallendum; ,
, facere, ut, ut non. 2) . ,
, facere, instituere (,
alqm heredem , tutorem ); alqm facere, efficere
consulem; alqm ducem facere;
. ; .
reddere, .
, alqm felicem, divitem, iratum, mitem, alqd facile
. ., itinera infesta, ioca tuta ab hostibus;
pass, reddi, fieri; . , . .
3 ) . , , alqm ad dicendum instituere;
, . -. fieri (Cicero consul factus
est; alqs ex mendico dives factus est ); evadere (
); exsistere (, . ne.)\ . esse, , prudens suus ipse accusator fuit (,
, factus est); = ,
esse coepisse, ., . senem esse coepisse; senem fieri; escere, , senescere; calescere;
, . .
superbire, , ; ximam doctrinam assecutus est sibi comparavit; ad mendicitatem
redigi.
^ divisio; partitio; . dividua natura alcis rei.
dividuus ( ); quod dividi potest. , 1) dividere (Gallia
est omnis divisa in partes trs; vicus in duas
partes flumine dividitur); .
partiri (provincias, officia inter se); () copias suas
diducere; ., , distribuere; discribere
(populum censu, ordinibus, aetatibus -

.
, 1, ; terram in regiones, iugera in hommes, annum in
duodecim menses); . dispensare; ( ) secar e
(alqd in partes; causas in plura genera); 1 copias hostium distendere ( ); ~ distinere (legiones magnum flumen;
. duae senatum sententiae); dirimere
(castra, urbs flumine dirempta); .
; . alqd inter se partiri, dividere, dispertiri. 2) .,
dividere, partiri alqd cum alqo; impertiri alcui alqd de alqa re (
); alqd communicare cum alqo (
, );
. ^ eum
hab.eo omnium fortunarum socium participemque; omnem fortunam mecum subit;
omnia mihi sunt
tecum consociata; . , pericula, res adversas partiri
communicare cum alqo; . -Tie
bona, mala tolerare, ferre cum alqo,
gloriam et honorem communicare cum alqo, omnibus
in vita commodis dum alqo frui;
MffHie alcis sententiam opinionem
sequi, alcui assentiri. ,
dividi (flumen in duas partes); . $>1 discedere (
;: in duas partes); variatis hominum sententiis;
., dividere, partirt
alqd cum alqo; impertiri alcui alqd, de alqa
re ( ); alqd
communicare *cum alqo (
); vocare alqm in societatem in
partem alcis rei; alqm sibi socium alcis rei
adiungere; alqm socium habere alcis rei; .
2 ( ).
1) , a res (
. !); negotium; occupatio (Tie); pus (); opera (, ,
. , , distentus opera
, opera fabrilis iacet );
officium ( , ); munus
( ); proyiucia (
); ratio (nummaria, rationes privatae, publicae); . res maior, , res parva, minuta;
, . res mea familiaris;
. . ;
., , . , . alcis,
meum, tuum est officium est, alcis,
eius proprium est inf.; .
non sunt meae partes, hoc meum munus non est,
hoc non ad me pertinet; , ., . 3,
1, ; , . negotium obire exsequi, conficere, expedire,
explicare; . negotium gerere, (no no . .) alcis rationes explicare;
. negotium gerere, sui
negotii bene gerentem esse; .,.
. . negotium habere, in negotio ver-

.
sari; occupatum esse; negotio implicatum esse;
alqd ageado occupatum esse;
in provincia negotia habere;
^ . ratione cum alqo coniunctum esse; mihi est commercium cum alqo;
alcui res negotium est cum alqo;
. . versari in alqa re; ,
. 1 haec quae
sunt in philosophia; ,
... cum his tantum negotii est, ut..; y
. 4 () occupatissimum esse;
multis negotiis occupationibus implicatum
esse distineri; negotiis districtum esse;
, . 2,
; ,
negotiis vacare, vacuum esse, vacare munere,
otiosum esse; .? quid tibi
hic negotii est? *iter obeundi negotii causa susceptum; .?
. , , , . :
. . 2;
, , ... .
5; , . .
2; . . ; . . 2;
.? quid rei est? .
, ... quasi vero consilii sit res
non...; . hoc caput rei est; hue
omnia redeunt;
hoc nihil ad rem; . .
agitur de re ( = .),
agitur alqd (, caput meum
, );
, .
hoc in virtute dici non potest; .
, ... id res agitur, ut..., id
agimus molimur, ut.
2) , factum ();
facinus (, ., ); opus; , labor
(multorum mensium); , . recte
honeste facta,
bona opera; , .
bene, recte factum, egregie egregium factum; facinus praeclarum; facta; res gestae, gesta (n*pl.) res (, ); res gerendae; acta; ,
. laudes, decora; ,
. male facta; . probrum, flagitium;
. facinus- conficere, edere, ,
. facinus, flagitium, scelus committere, admittere, perficere; . .
. alqd fit alqa re (fato, casu);
-
quod summae sapientiae Pythagorae
visum est; . in alqa re religionem
ponere; ,
fortuitus hostilis ignis fuit;
. ( ) hoc non a me
profectum est; ,
. ; , verbis, sed re;
. . ; ,
iure, merito; identidem, .
.

'.
3) , oTHOineHie, ,
. id nihil ad me attinet, haec
res nihil ad me pertinet, nihil me interest
refert; MH .? quid hoc
ad me? quid mihi cum ilia re? quid id mea"
interest refert? ?
quid mihi tecum est? . nihil mihi cum rei est; . . alcis
aditum sermonemque defugere, nihil alqo uti,
> . abhorrere ab alqa re;
. . ratione cum alqo coniunctum
esse; alcui res negotium est cum alqo.
4) a , , . .
5) . lis ();
actio; . causa, res;
, . . .]
. causam suscipire,
recipere, ad causam aggredi; accedere;
. litem instituere, lege agere,
litem inferre alcui, in alqm, litem alcui intendere; alqm in ius vocare; , .
* . ; . ( )
causam agere, agere apud iudices, causam
litem orare; ; causam alcis agere tractare, defendere, alcis patronum esse; . litem suam facere;
. litem causam obtinere, causa
iudicio, iudicium vincere; , . litem causam amittere, perdere,
causa lite cadere, in causa concidere
concidere; () causam deponere, a causa recedere,
causa lite desistere; causam susceptam
affligere ( ^).
6) , . . ; . 1 . 2;
. : . acriter pugnatum est; . 1 2; , pugnae intresse. 1) ,
idoneus (homo, accusator, defensor); bonus (miles, dux, artifex); dignus arte sua, artis suae
peritissimus ( );
luculentus (, , scriptor,
oratio); . vir frugi, vir fortis
strenuus. 2) , sapiens,
prudens; scitus (scitum illud Catonis est ). 3 ) = , . . Adv. prudenter.
sapienter (, ); recte, vere (, ).
pullus; fetus (.=); partus ( = ); quae procreata sunt; ea quae bestiae procreaverunt;
-, ...
bestiae ex se natos ita amant, ut... CM.
. parricidium liberm
filii, fliae. ^ parricida liberm flii, filiae. ^ 1) ( )
puerilis; , integer, incorruptus; . *iunocentia
integritas puerilis; . ( )
amor in parentes; pietas erga parentes (erga
matrem, patrem); Caritas parentum; . infantia; pueritia; aetas puerilis; . ,

.
anni infantiae teneri, anni pueriles,
aetas puerilis, pueritia; ,
. . I I , 3, ; .
fabula pueriJis; fabula nutricularum ( ); . lusus infantium
puerorum; oblectamentum puerile. 2) = pe1 puerilis; ineptus(); res ficta pueriliter. Adv. pueriliter.
infantia (); pueritia}
aetas puerilis (); .. - prima infantia; infantiae initia; - a pueritia; a puero, a parvo
a parvulo, ab adulescentulo; ( ,
. ) a pueris, a parvis
a parvulis; a primo tempore aprimis temporibus aetatis; . a prima infantia; a teneris, ut Graeci dicunt, unguiculis
- . I I , 3, .
: factum (); facinus (, , ., , ); opus (); , . bene, recte factum, egregie egregium factum, facinus praeclarum;
laudes, decora; facta, res
gestae, gesta (n. pi.). actio
(); opera (, ); . deos omni actione
spoliare; industria (); navitas (, 1); assiduitas (); sediilitas (, );
- . 2, ; . , animi agitatio motus; animi exercitationes; . . !;
. scribendi Studium; . labor;
. . summa industria; , . alqm a rebus gerendis avocare; . alqm
ad agendum impellere, ad Studium et laborem
incitare, , . industriam alcrs augere, acuere alqm (alqm
otium et solitudo); animum ad rem gerendam
maiorem facere; .
plura agitare; . versari in alqa re, Studium conferre in alqam
rem; .
Studium conferre in alqam rem. actuosus (,
1;
animus, vita); () industrius;
() navus; () assiduus;
() impiger; () strenuus;
() acer; . ( ) summi
laboris, insignis industriae; -
1, in rebus gerendis acrem et industrium esse; negotiosum
esse; . alcis rei
adiutorem esse. Adv. naviter, impigre, strenue;
enixe.
duodecim; . quattuor et viginti;
-H duodeni. nepen. zz
mediocris (homo); unus e
de multis; . ingenium mediocre.
digitalis. digitus; uncia.
patruus ( ); avunculus (
).
picus.

96

.
euangelista ( .).
ij tui; - idem sen tire; euangelium (, .);
consentire inter se: in eadem sententia
*doctrina praecepta Iesu Christi. esse, . . idem sentire cum
euangelicus (. .).
aqo, alcis consilia sequi. 1) = vix ( - meae, tuae gentis homo; pi. eiusdem
, ); aegre (gentis nationis homines; ab eadem gente
,
stirpe oriundi. eius . ); facile; dem gentis nationis; ab eadem gente
male; - yix; . videri non,
stirpe oriundus. 1) .~
, is non venturus
() unus solus (
esse videtur; . ut ne
filius, filia unicus);
non..., non verendum est, ne.., 2) singularis (numerus). 2) . .
vixdum, vix tandem; ()
= singularis. Adv. solum, movixcum ( indie.)] vixdumcum; commodo (); . solus, unus? , .
dumcum.
tu solus hoc nosti.
unitas; . . unus unitas. singularis.
, ,
1 *unius dei cultus. dominus; rex, princeps; - . carmen sit unum et simplex;
. 1
qui solus rgnt.
omnes carminis partes inter se aptae colligaImperium singulare, singularis potentia; unius
dominatus; regnum, ( ) . taeque sunt cohaerent, totum quiddam
dominatus. semel - efficiunt.
partie, , datus, factus. annuus ( * eadem sacra colens; iisdem
, labors anniversarius ( sacris addictus. 1 consensio,
). Adv. quotannis; siagulis annis; in
consensus, concentus, () concor per singulos annos. cotidia. consentiens, constans;
dianus; ( - cunctis (populi) suffragiis;
) diurnus; omnium
. consensio, consensus; . piuieme
dierum; quo cotidis timur. Adv. cotidie;
consilium communi consilio captum;
singulis diebus;
. ptineme . ; -
omnibus diebus.
communi consilio. Adv. communi . .
summo omnium consensu; consensu; omnibus . 1. Adv.in omni
puncto temporis; nullo puncto temporis inter" sententiis, per omnium sententias (condemnari,
misso (); identidem ( ,
absolvi, creari); cunctis populi suffragiis; .
). menstruus
, ..., ... ad uiium omnes
( ^ , Mita ut ad unum omnes consentant, decernunt
). Adv. omnibus mensiut , . inf.; . , bus; in singulos menses; in mense, in mensi . communi sententia statuere
bus (bis, ter
, .). alqd, consentire bellum ut bellum
:::
qui singulis hebdomadibus fit.
fiat; . una voce consensu
Adv. *singulis hebdomadibus; octavo quoque
approbare alqd. , . , *. - die. singulis horis partie, , factus, datus. Adv. sin concordia; consensus, consensio;
gulis horis;
conspiratio et consensus; .
singulis interpositis horis; omfratrum consensus conspirans ac paene connibus horis.
flatus. concors, concordia
coniunctus; consentiens; . consen- erinaceus.
sus; . , .Adv. ! ita me deus iuvet adiuYet, amet!
concorditer; coniunctissimo animo. pro dei fidem; hercule, mehercule.
monogamia (. ,). abiegnus. abies, abietis arbor.
consanguineus; consangui- , spatiosus, amplus. pacitas, amplitudo.
nitate propinquus, sanguine coniunctus. consentiens; voluntate simi- . gen* episcopi, episcoporum; , . episcopalis. lis. 1 consensio, consensus, con episcopus.
centus; conspiratio (omnium bonorum). qui in eadem sententia haeresis (. .).
haereticus (. .).
est; .* qui idem de re
haereticus (. .).
publica sentit, -
qui idem sentit; qui -eadem consilia sequitur; ( ) pittacium Charta
alligata; nota.
, -mei, tui similes

97

si; , $ . quicquid
. partie, , non potestis,
oritur causam habeat a natura necesse est;
voluptate omnia dirigentes (= si dirigitis),
. . aqd
aut tueri aut retinere virtutem; pietate adver ex ipsa alcis rei natura sequitur, alqd alqam
sus deos sublata (si sublata est) fides etiam
rem consequitur; . %1 hoc aliter
et societas generis humani tollitur. a)
fieri non potuit; .
nisi = , ....
. alqd fa , ..., , homo
cile ex ipsa rerum natura consequifcur, ad ipToiser est, nisi virtutem col it = sam rerum naturam revocatur,
, .;
necesse est, non mirum est, consentaneum
si non est; -, ... natura nobis hoc datum
,
est ut: ita nati sumus ut; .
. , = ,
. - alqd non mirum videtur al..., , homo miser est, si virtutem non
cui; . mors naturalis; .
-colit ,
. ; . . {).
1*. Adv. ) na1
turae convenienter, secundum naturam; (, ()
) necessario; . si non; . hoc ex naturae legibus fit, non mi, . si non si (sin) mirandum est; . ,
nus, sin aliter ( , ",
. ( ) alqd sponte
); Mfcpfc
ultro fit;
si non at tarnen, certe, at tarnen, at
. hoc ex alqa re consequatur necesse est.
certe (educ tecum si non omnes, at tarnen
b) ~ , simpliciter, faquam plurimos). b) , sin,
cile, sine arte. c)= , . .
sin autem, si autem, si vero. ) .
natura. phy si modo ( sica (. pi.);
doctrina de rerum natura.
, , deligat populus, si modo salvus

investigatio rerum
esse vult, optimum quemque). d)
naturae. physicus;
si, si quidem, ,
speculator venatorque naturae.
, . nos vero, si quidem . .
in voluptate sunt omnia, superemur a bestiis. vipera. malitiosus, subdoe) ( , ) quod
lus, insidiosus. malitia, animus
si. f) , , si forte, g)
subdolus; ( ) malitia.
, si quis, 1) adhuc, (usque) ad hoc
si quid; si quando.
tempus (
), ad id tempus
h) , etiamsi
(, .); etiam (
si; () quod si.
,
i) ! utinam, ut .\
,
utinam ne conj.
., , cum iste etiam cubaret (
veritas (), simpli ), hie in cubiculum introductus
citas (). (
est; non dico fortasse etiam quod sentio; , ^) natu. ipse, . in ipso itinere; ipsa nocte
ralis . gen. naturae (, historia
mortuus est; ,
. 1, impedimenta . 1);
. ( )
ab ipsa natura factus profectus; = hodie, hodie quoque;
nativus (color, sensus), innatus,
et hodie; adhuc; diu;
insitus (pulchritudo), ingenitus, ingeneratus
incedebas
(pudor); = , simplex,
pedibus, incedis; manere,
naturalis (oratio); = , ve stantia moenia;
rus, sincerus; . naturae ordo;
vivere. ) etiamtum,
. natura (rerum); .
etiamtunc ( 1 . ),
prima naturae rerum veritas;
etiamnum, etiamnunc (. 1
. alqs naturam incorruptus
.); scrisequitur; . desiderium natubere pergit b) nondum; =
rae; res quam natura desiderat; . adhuc non; (
. ; .
. = ) ad id tempus
insita innata dei rerum divinarum
non; non etiam;
cognitio; . vis potentia naturae;
nequedum, needum. )
vis a natura data; . . natuadhuc nihil nihil adhuc, (
ralis alcis rei vis; potentia quae in alqa re
.) nihildum; adinest; . sensus appetitio
huc nullus nullus adhuc, .
naturalis, appetitus,
, nullus, nemo;
natura; no . natura duce; .
nemo adhuc adhuc nemo, .
lus naturae in natura positum; ius
, nemo, nondum quisquam.
naturale (oppos. ius civile); 1 . -1 .

1.

d) ' ? quousque?
? quid vis amplius? () et quod plus amplius
vixdum. 2) , 1
terea, insuper; ( . est, ( = ) atque adeo; quin etiam,
1
quin. b) iterum; = denuo,
) restt reliquum
de integro. ) ,
est, ut tibi respondeam; etiam,
supra, praeterea; . et is, atque
. ? etiam rides?
is, isque, .
etiam atque etiam; , ,
, (etiam clarius, melius; Iitteras a te bis terve et eas perbre - , ves accepi.
),
) amplius; , . , .

.
alauda.
. . aviditas
(aicis rei, . pecuniae); cupiditas (pecuniae); avaritia (); - . . avidus ( aicis rei); habendi cupidus; avarus; pecuniae cupidus
avidus, cupidus; appetens (homo,
animus); - cupide
avide appetere alqd, avidum esse alcis rei;
f inhiare alcui rei ( ). Adv. avide, cupide, avare; (
) tcTb, devorare.
1) . sitis; . sitire,
siti cruciari, premi; ,
. siti enecari, consumi, confici;
. . . 2) .
sitis (libertatis); apptitus, appetentia; ardens vehemens cupiditas aviditas (alcis rei); amor (cognitionis): Studium;
. laudis Studium, laudis gloriae
cupiditas, aviditas, gloria; .
pugnandi Studium alacritas, pugnandi
pugnae cupiditas; pugnae Studium,
- Studium; . cognitionis
scientiae cupiditas amor; discendi
Studium; . voluptatum cupi-

, ); . lamenta (pl.)t
lamentatio, eiulatio, comploratus; . (Hie) querela temporum.
2) . )
querela; querimonia; expostulate (
), querela cum
alqo; querimonia alcis rei (acceptae
cladis); - ,
. 2. ) , actio, . 1 accusatio; delatio
( ! nominis , .
,
); petitio;
- . ( ). flebilis (vox, modi); miserabilis
(vox); lugubris, & ( );
. , eiulatus; -
precibus misericordi. Adv. flebiliter, mi-

1) . . . 2) . sitire,
ardenter cupere, sitienter expetere alqd, cupiditate alcis rei ardere ilagrare;
tanta sanguinis
nostri hauriendi sitis est.
pungere, compungere alqm.
1) = 1 miserandus, commiserandus; dolendus;
mserabilis; . miserrimum est
videre alqd; . '
miseret me eius hominis, misereor hominis.
2 ) ~ , miser, miserrimus, infelix, () misellus; 3) =
. . 4) = ,
malus; foedus (),
misellus; . homuncio. Adv.
1) miserabiliter; miserandum miserum in

() Stipendium dare praebere

alcui, aes dare alcui; mercedem alcui
dare; . ( ) Stipendium
accipere, triplex merere; ()
mercedem accipere. 1 )
alcui favere?
bene cupere velle; alcis esse studiosunu
2) . dare, tribuere calcui alqd)T
donare (alcui alqd, alqm alqa re). 3) ., . 1*
1) ,
queri (alqd, de alqa re, .
. inf., qued); , conqueri
(alqd, de alqa re . . inf.); lamentari
(alqd); accusare ( ), incusare
alqm, alqd; . queri, conqueri cum alqo.
2) - queri, conqueri ( ,
alqd, de alqa re, de alqo, apud
alqm; ace. c. inf.% quod), querimoniam habere
de alqa re; expostulare (de alqa re,
cum alqo; ace c. inf. quod); querimoniam

ditas apptitus; libido voluptatis. -

modum. 2) misre, miserandum in modum. 3)

. . 4) misre; foede (, perire).

1) 1, , querela, querimonia ( ),
questus ( , -

serabiliter; misre; miserandum in modum^

donatus. merces ( ); . annua pecunia; annua (. pl.)\ . salarium;

. Stipendium, aes militare
( ) ara militaria aes,

ara (equiti certus numerus aeris assignatus

est; militibus ara constituere); .

querelanj dferre ad alqm; accusare,

99

incusare alqm. misericors

petus; . impetus pugnae, ardor
(in alqm); propencertaminis armorum; sus ad misericordiam. . - hic ardor restinctus est;
Kit 1; . vox miserabilis fle. .
bilis; vox lugubris, pi. voces et que- messis; nepen. = , fructus,
relae. . . ,
quaestus. messorius.
., ... doleo, vehementer doieo,
() meiere, demetere (, fructus).
quod...; dolendum est, quod; . yi- () 1) . premere, comprimere; .
molestum est, quod abut; incommode
manum alcis amplecti, ()
perincommode accidit, quod profectus
manum prensare;
est; ,
urere (calceus). 2) nepen. . .
miserum, qui non affuerim; . , , . . dolor
miseret alcis rei; = H poenicorporis, cuius morsus est acerrimus; tet alcis rei quod; . miseret
. dolore ardere.
alcis; doleo alqm alcis casum; . 1) . (
deploranda est eius fortuna calamitas.
, . ) manere
1) , ,
(alqm, dum alqs veniat; Liv. 42, 66: ipse ho misereri alcis, miseret me alcis;
stium adventum mansit; .
misericordia alcis captum commotum esse;
); ( .,
= - miserari, commiserari
alqm, fortunam alcis; misericordia alqm, alqd
) opperiri (alqm, alqd); ( 1
prosequi. 2) ,
, ) praestolari (alcui,
,
apud alqm); ( , dolere alqd, quod; aegre moleste
, .
ferre alqd; molestum est mihi aJqd; ,
.
molestum mihi est, quod
) exspeita accidit; nollem id factum; .
ctare (alqm, alqd dum conj., si,
alqd non moleste ferre, non laborare de alqa
ut); . exspectare re; . ; ^
ptare occasionem; exspectare occasionis
me poenitet alcis rei. 3) partarditatem, imminere in occere (alcui rei, ,
casionem; . . morari, reimpensae labori); . neglegere alqd,
morari alqm, moram facere alcui; .
non laborare de alqa re; . sedulo
. mora fit ab alqo; facere omnia, alcis industria non
.
deest in alqa re.
auxilia morantur; . diem ex
die exspectare; .
calor aestatis, calores aestivi; 1
alqd in exspectatione est, sum , ardenma alqs in exspectatione est, mirifica est altissimo aestatis tempore; mediis caloribus. cis exspectatio; , ... assare; torrere (); 1 mihi longius est, quam ut... 2) nepen. a)
assus; tostus. 1) . calidus;
= , , . , candens, fer, . . ) .
vidus, fervens; . . 2;
. = . manere
- calere, candere, fervere, aestuare; alqm; imminere, impendere alcui.
- incalescere, effervescere. 2) nej?e.ardens, fervens; acer (pugna, proelium);ve- 1) . . 2) ,
hemens; . , pugna acris; ardor
. ' 1 nam ,
cerlaminis armorum; ()
(quisnam? ubinam?); . tandem,
. acriter pugnatum est; - 1, . 3)
. ubi accensus erat
, . dum ardor pugnae; ubi plurimus labor ac pericu imperat (agedum, agitedum); quin
lum erat; . fit proelium
imperat. indie.; tandem, ,
acri certamine; . ardor et impe fac tandem venias.
tus. Adv. nepen. ardenter, ferventer (cupere , . ; manducaalqd); acriter, vehementer, magna cum yi;
tio. mandere.
. cupidius , scipio,
avidius hostem insequi; acrius iustare
sceptrum; . lituus, caduceus;
hostibus, cedentis intemperan ., virga.
tius. assum. foculus. ( 1) optatio; ()
1) . aestus, fervor, ardor;
optatum; 1, ,
calor; . aestus fervidus;
. desiderium, desideratio (alcis rei);
fervor atque aestus; . calor sovoluntas; . cupidtas; . lis; pi. nimii calores; ., votum; .,
calores aestivi; aestivi sous ardor; .
omen (, alqm faustis
; . aestus febrisque;
ominibus prosequi aestu febrique iactari.
); ., - id,quod
2) nepen. ardor, aestus, fervor (animi); imcupio volo, concupisco, expeto; 7*

100

. id quod maxime volo opto;

);
1
. ita cupio, ita volo; , . stomachum alcis rei
. . 1; , usu vitiare; -
. optare (ut; inf. .,
stomacho laborare, crudum esse,
. . ); . .
. omnium consensus; . fei; bilis; . .
omnes idem cupiunt; . facere
iram omnemin alqm evomsre (Terent.)^
quae alqs optat valt; alcis voluntati satisvirus acerbitatis suae evomere apud alqm
facere obsequi; alqm voti compotem fa{Ck.)\ stomachum erumpere in alqm.
cere; ( ) optatis alcis respondere; () spiculum (hastae), ()
. optatum impetro; ea quae
sagittae mucro, aculeus ferrum. concupivi, consequor; ad ea quae cupio, per*
ferreus; . metallum ferrarivenio; voti compos fio, ^ . quod volo,
um ferri; . ferrugo; -
ab alqo impetro; . de
ferrugineus; . ferramenta (w. pi.).
alqa re impetro; .
ferrum; . ferreus;
deus tibi det, quae velis; - - ferratus; , .,
quae volui, mihi obtigerunt; utendum est animis, dum spe calent {Gurt)\
. quod maxime optavi,
matura, dum libido manet (Terent):
mihi contigit; .
. ultimum maximum telum est
1
nihil malo quam E-omae esse; - ' ncessitas; necessitati est parendum.
ex optato optato; ex sententia, ex putide se gerere (y .
voto; . ad alcis voluntatem;
.), inepte, potide dicere,
. consensu; . (loqui. putidus, ineptus; arte
.) praeter optatum meum; .
quadam in ostentationem alcis rei composi . . optatus, tus. Adv. putide, inepte. ineptiae
tatus, exspectatus; 1, acceptas;
( ); molestia ( ).
. optabilem exitum habere; () margaritae; sententia evenire; .
Hie - margaritarum conquisitio. haud bene minus prospre evenire. margarita, unio. optabilis, optandus, desiderabilis,
bacatus ( ); . expetendus; ' - optabilius est.
concha margaritarum; . 1) , .
, velle, . concupiscere (alqd, uxor; coniux ;.
inf., (.votis) expetere alqd; .
materfamilias; =r , domina,
desiderio cupiditate alcis rei nagrare,
, uxorem habere
incendi; cupidissime appetere alqd;
duxisse, habere alqam uxorem
desiderare alqd; velim,
in matrimonio. matrimooptem, optaverim ( ),
nio iunge^, coniungere cum alqa alqm. vellem ( ducere uxorem, uxorem domum de); . malle; ^ ,
ducerej. ducere aqam uxorem du nihil est, quod macere alqam; matrimonio alqam sibi iungere.
Hm; , , ... vota fa sponsus ().
cere ut...; BC quod omnes
muliebris . gen. mulierum, feminaoptamus; . , ... nihil malle
rum; femineus; . (.) genjas feminiquam inf. . e. inf. 2) num; . sexus muliebris femininus; .
optare, exoptare,
vestis muliebris; . ^ (
cupere et optare; . . optare,
1) gynaeceum; gynaeconitis. Adv. exoptare alcui alqd; alcui alqd
muliebrem in modum, muliebriter. precari ( , ); fim femina (, ), mulier (precari; . bona omnia alcui
); . () anus; .
optare; bene laete alcui precari; puella; virgo; adulescentula; ( ^,
q4acoHBaro votis omnibus
,
alqm prosedui; . alcui ,) muliercula.
male mala multa mala precari; . pertica; contas (); .
1
mori exire de vita velle;
longurius.
nihil relinquere; pullus equinus.
,
equus mas.
gener quo melior ngi ne voto quidem potest. crater ();
subflavus. flavus . . os, ex quo flammae
(&, ^); lateus eructantur (no Plin. 34, 10, 22).
), rufus (.), fulvus (- lapis molaris.
, ). fiave- I) . 1) scere ( , -, . sacri); . .
cium, res sacra, sacrum. 2)
stomachus ( victima, hostia; -
); venter (); ventriculus (
. ; . . -

1.

101

; - sacrificare
vitam suam rei publicae condonare, victimam
(alcui alqd, alqa re); sacra facere
se praebere rei publicae; . facere (alqa re); .
, non modo pecuniam, sed
victimam hostiam sacrificare immovitam profundere pro patri. lare, mactare, caedere, hominem
sacrificatio, imimmolare, humanas hostias pro
molatio; sacrificium; res sacra, sacrum; .
victimis homines immolare, . 1 litatio;
alcui deo human hosti facere
. .
litare; .
parentare, f parentatio; - sol barbara consuetudo hominum immolanlemnia sacrifcia {pl.)\ . sacrifidorum; . care (pro alqo), sacrificium sacra, rem
dus rem divinam ture ac vino facere, divinam facere ( . hostiis
deos colre fruge;
), facere (. Junoni); libare
1
. devovere (Marti ea quae ceperint); ( = ]*);
, . . .
parentare ; 1
II) . , ia litare, perlitare;
ctura, incommo dum, merces (magna
rite sacrificare.
mercede, non sine magna mercede durus ( , , ., .); ^,
, , ); asper ( beneficium, munus; . de
); crudus ( commodis suis alqam partem imminuere; , ); rigidus ( , . iacturam alcis rei facere
Kfl); callosus ( , ,
( rei familiaris); .
Komi).
molestiae laboris alqd alcis rei causa 1 crudelis (homo, bellum, poena, senperpeti; , .
tentia); ferox, saevus (); ferus, im, . 2;
manis; durus (); asper ( . nihil non au, , lex, sententia); acerbus (hodere; omnia suscipere (pro salute alcis); stis, Imperium); atrox (, bellum, re, - , ,
sponsum, odium, oratio); gravis (); acer
ab re publica interfici; in ipso
( bellum, supplicium); vehemens (, conatu opprimi; potentiam sup, Renatus consultum); iniquus (.
plicio expiare; ab ingratis
^ iudex, pater, condioccTipari; invidia conflagrare; cio); . , pater impius, mater im iniquo iudicio cirpia; . animus ferus; bellum
cumveniri; libidinibus perire conatrox: , pugna proelium asumi, confici; . magno detrox, certamen acre; . acritrimfento esse. . .
ter pugnabatur; . dolor acerbissimus;
. gen. sacrificantium (ri morbus durus gravis; ,
tus , preces), hostiae (); , poena, postulatio gravis, iniqua;
, . . bos victima; . 1 asper (hiems), acerbus (frigus), sae . I, 2; . secespica,
vus (gelu); . asperitas frigo culter; . daps
; - . . Adv. cru( 1.); epulae sacritcales; .
deliter, atrociter, dure, aspere, acerbe (ac vitta; . vas sacrum; .
cusare, pecunias exigere), graviter, vehemen patera; patella*, .
ter; . aspere habere
libum. ]) .
tractare alqm; alqm acerbe atque dure
. I. 2) . ) .
tractare; asperum esse in alqm; saevire in
concedere (alqd, alqd alcui, rei
alqm. 1 animus durus, animi
publicae dolorem atque inimicitias suas); conatrocitas, crudelilas. dudonare (alqd alcui rei). remittere (alqd temrus, ferreus, inhumanus- asper; asperi, duri
poribus ^; gratificari (animi; crudelis. crudelitas, sae , alcui alqd); postponere, postvitia, feritas, immanitas, atrocitas.
habere ( , alqd alcui rei); . gestus corporis; motus.
omnibus suis re- lamina.
bus commodum aicis anteferre; . 1) . ) urere,
salutem
cremare. b) . rei publicae suis commodis praeferre. b)
1 urere; . cereis uti.*
, perdere; morti cladi
) . .
offerre, . milites temere .
coquere, excoquere (, lateres ).
; . ,
2) . ) ( 1!) urere,
offerre in discrimen vitain suam pro alqa re,
torrere. b) ! eaput suum offerre pro alqa re; ,
, 1 urere, adurere
, vitam, sangui(, neput); mordere (, ),
nem pro patria effundere profundere, pro pungere ().
salute patriae se morti offerre, mortem oppe- vitalis. . tere, caput suum vovere; pro patria mori; se,
. pecus volatile; altilesa

102

1.

altilia [pi.) .
vigor (, ); alacritas
1) . vivas (
(); viriditas (); vis, gravi; alqm vivum comhurere
tas (orationis);= velocitas (equi,
); spirans ( ); animatus,
linguae), pernicitas. agilitas anianimals ( ; exemplum anijnal ( ,
male . ); salvus (); .
), animans (,
animal animans; .
; . nullum animal;
davera ammalium, animantium); vivere, in vita esse; vit hac luce frui;
, . . dum vivo, dum spiro; dum vivam,
bestia (), belua (, dum spirare potero; dum suppetit vita, quoad
.); fera ( );
vita suppeditat; me vivo; . si
. pecus; - omnia animantium
vita suppetet; ( )
genera; id quod est animal.
hodie adhuc vivere in vivis esse,
animalis, . gen. animantium; . superesse, ( ) superstitem
. . venter ();
esse; esse desiit
alvus. . vivus.
mortuus est; . 1 1) liquidas (); tenuis ( salvo incolumi alqo (se salvo, salvis suis);
); dilutus ( , 4,
( ) servari, salvuin incolu); rarus (, . ).
mem evadere; - vix
2) = , flexibilis, lentus (vivivum effugere; 4 vivum
men ). Adv. liquide; raro.
te non relinquam; non abibis. 2) , )
liquor; . .
, vivus (saepes . gen. vitae (, calor
, caespes ); . aqua viva,
vitae vitalis . ); vitalis; ,
() flumen vivum, (, : . , ,
) aqua perennis iugis; .
. . in mihi sunt
viva vox; . ( . omnia; in eo fortunas meas positas puto; :
) *lingaa qua etiam nunc uluntur ho, .
mines quae adhuc viget in usu et sermone
. hi portas, quibus vitam et spiritum ducihominum; *lingua viva, b) ,
tis; MHiHie praesens (imago alcis rei); expressus; = . . horum sententiam refelli in , verissimus (imago);
terest vitae; . Spiritus animalis,
. exemplum praesens mani spiritus, anima; animus
festum; ( = ) exemplum grande
(); . id par quod viyimus;
magnum; . recordatio et
. nihil vivit sine
memoria; .
calore; = . spiritus anima vitalis;
absentem alqm memori" colre; . = vitae ratio
expressa imago (alcis, alcis rei); rationes; . vis vitalis; anima ();
. rem vevenae (, cpeioiO4ie . ); .
luti praesentem animo contueri; . 1
, animus
celeritas ingenii; ingeuii celeres motus, ) anima me relinquit; venae deficiunt me,
, vividus (ingenium; pevenae cadunt; . cibus, cibaria
ctus Liv.); alacer (); pernix (),
(. pi.); victus; copiae (), penus (npoimpiger, strenuus (), acer (ora1); frumentum, res frumentaria ( tor, sensus); vehemens (). Adv. a) =
), commeatus ( 1), anno, d similitudinem
na ( , annonae pretium veri; . , alqd
, annonae vilitas, Caritas ad verum exprimere, alqd exprimere atque ef, ); . fingere vertus, imitari atque exprimere, imi menstruum tando effmgere atque exprimare, alqd sub as . 11. I) vita;
pactum, oculis sub oculos subicere b)
anima, spiritus (); lux (.
, , . ce6i
, lux vitae, haec lux); .
cogitatione depingere alqd, animo cogivita altra; . adj. vivus
tatione perciperealqd. c) = , (alqo vivo); vi . ; . prompte revusmortuus; . in vita mea; me vispondeie; . , arripere alqm,
vo, dum vivo; . per omnem tolqd (arma, telum; alqm manu, filiam rgis
tam vitam; omni tot vita; dam vivam;
parvulam). pictor; pingendi ardum vixi; dum spirare potero; . pertifex. ) petuo : dum vivam; . pictus (tabula) b) ; vitae brevi, . . ars pingendi; pitas; exiguum vitae curriculum;
ctura. ) = ,
annus aetatis, annus;
amoenissimus. Adv. amoene; .
aetas; vitae tempus
. verbis pingere, depingere, efBngere alqd.
spatium; aetas; , 1) ars pingendi,
vitae tempus; vitae aetajictura. 2)= pictura, tabella. tis spatium; vitae aetas vita; ;

.
vitae vivendi consilium; vitae institutum ' vita; vitae ratio; ratio atque institutio; '
vitae rations ab ineunte aetate
snsceptae; . 2;
. 2; ,
. , 1; ,
, . .;

. 2;

103

aetas; . omnem aetatem degere in tranquillitate;

( ) . quod
reliquuin est vitae; .
quicquid postea viximus. 2) =:, , ,
. de vita hominum media sumptus;
e vivo vero petitus. II)
= alacritas; vigor; spiritus (1 , , );

. ; res ad vitam alcis pertinentes;

. 1; . ;
vita, ) , vicomnia hic iacent, languent.
tus; . consuetudo victus vena ( ).
consuetudo; , ( ) inquilinus; ha, . . cultus;
bitator. domicilium, aedes, ium;
. vitae cultus cum eleaedificium; sedes ( ); habigantia et copia; , .
tatio (); . .
vita horrida, fera, b) . 1 ventila.
vi- habitabilis; . CTpoeHie . ,
tae genus; ars, quaestus. ) , pa.
ie vita, vitae vitae degen- camelopardalis.
dae ratio, vitae vivendi via; vitae ratio pinguitudo, pinguedo.
et institutio; vita instituta; vitae modus, vipinguis; opimus; obesus (); nitidus (tae consuetudo, mores et instituta, stadia et
); , . ,
instituta; ,
crassus ager. pingue; adeps; sevum
cerla vivendi disciplina; ,
().
. severe, sobrie vivere; , - res externae humanae;
. vitae rationem mutare;
humana (n. pi); . . vitam victumque mutare; mores suos mutare;
1. incola; inquilinus (,
. de vitae
); 8();
consuetudine nihil mutare; institutum suum
. incola urbis, oppidanus; urbanus
tenere; . () vitae racivis; . incola vici, vicanus, pagationem deligere, deligere viam vivendi quam
nus; - provinciales; pi.
ingressuri s'umus;
homines, , haec regio multos alit
. vitae ordinem non mutare;
homines; - Tusculani,
sic cotidie vivitur,
Graeci; - qui initio Ita. 1; .
Ham incoluerunt tenuerunt; .
vitae certamen; dimicatio capitis; insulanus, insulae incola; . . ; indigena; in ilia terra natus; incola. . (. )
incola; civis. 1)
. ; hbitatio; .
conservare alqm; , .
Argos habitamm concedere. 2)
, . , -, sedes, domicilium, sedes
; eum vitae taedomicilium; MSCTO - dare
det; . . , alcui locum ad habitandum;
2, ;
- locum domicilio deligere; . . . ; .
. 1 . .
. . 1) = , granarium (); horreum (vita; victus (, );
, , ); .
. , , , ,
, . .;
rei frumentariae subsidium; cella et horreum;
. ,= vita modesta, vitae
horreum; cella penaria (rei publicae modestia; () .
).
parce, modeste modestissime vivere; =
vita solitaria, . - 1 ) = vivere; spirare
spiritum ducere (); = , ; . . 2 (
esse; . . vivere, versari, esse,
); . , .
habitare (Romae); () colre (terras,
ingenium et mores alcis; urbem); incolere (Galliam, trans Rhenum);
. alterius vitae quoddam initium ordiri;
domicilium, sedem ac domicilium habere in
= res hominum alqo loco (Romae, Carthagine); ,
manae; , . vita
. accolere locum (viam, Mayere vitalis; .!
cedoniam); accolam esse alcis loci; .
illud erat vivere! ilia erat vita! . ,
. habitare apud alqm in domo alcis;
vita; = mores; .
() apud alqm in alcis domo de, honeste, turpiter vivere,
versari, alcis hospitio uti;
. ; =
. . commorari in alqo loco;

104

non nobis
solum nati sumus. 2) . . vivere (bene, laute, bate, vitam
beatam vivere . ); vitam agere,
degere ^ adj.;
.
tenui (tenuissimo) cultu vivere, vitam
inopem colre, parce duriter vivere; .
. ; . ,
(), * . .;
alcui rei deditum esse, operam dare,
studere; versari in re: inservire alcui rei (suis
commodis); . vivere,
vigere, totum esse in re; aetatem ducere (in
litteris); .
fere aetatem agere in litteris; .
secum vivere; . ! vivere (rapto
, de suo ); vitam
tolerare, sustentare, victum quaerere alqa re;
. quaestum facere ex
re; factitare artem; . hoc
non sufflcit ad vitam tuendam, ad sumptus
meos tolerandos, ad victum meum; ,
habeo, unde vivam. 3) ,
,
, . esse (
vivere); . . eiusdem
temporis esse; in aetatem alcis incidere; alcis
alcui aequalem esse;
. alcis aetati supparem
proximum esse; . . aetati
succedere; . alqo
rgnante esse.
, comprimere,
operire oculos; connivere.

messor,- pi. metentes (Liv.y.

. canalis.
glans; - glande vesci.
1) . sors; 4 sortitio; . sortiri (alqd de alqa re);
sortitionem facere; revocare ad sortem alqd
( -); sorti committere, permittere alqd; conicere in sortem (provincias.);
. sortem ducere; . . alqd sorte mini evenit; alqd
sortior; . sors me contingit. 2) . = . .
sacerdos; flamen (. 4&
, . flamen Dialis,
f. Martialis, f. Quirinalis);
, . antistes (templi,
sacrorum, Jovis); . pontex maximus ). , sacerdotium; munus offlcium sacerdotale; pontiflcatus; flaminium; .
sacerdotio praeesse. sacerdos; antistita (templi).
fremitus; murmur; stridor. fremere; murmur edere, stridorem edere; bombum facere.
scarabaeus.
grus.
commentarii diurni, ephemeris
( ); acta diurna (. pi.), diurna populi
Eomaai (. ).
murmur. murmurare,
susurrare; cum murmure labi ( ).

3.
41: , , ;

incipere coepisse, ,
aegrotare coepisse.
3 a 1) , . ) ?
post (p. se p. tergum ponere alqd);
. ; gre abire; alqm e
civitate abire iubere, eicere, exturbare, alqm
amandare (extra Italiam alqo);
trans mare navigare; ante
portam (foribus foras) procedere. b)
. ? ( ., , ), ,
manu alqm prehendere. ducere; alqm pallio apprehendere;
prehendere alqd;
tempus est ad opus faciendum accedere
opus aggiedi; . 3.
) ? ? (
. , , , ) pro (loqui,
mori pro alqo); ,

hoc non est pro me, sed contra me;

deprecari pro alqo;
. . .; ,
. ; ,
in utramque partem in contrarias partes dicere, disputare,
de alqa re in utramque partem;
neque ullam in
partem dispute; neutram in partem disputare; . , ,
?
gen. obiectivus, , mercedem laboris petere;
hoc erat
praemium virtutis meae; . ; obiurgare alqm de in alqa re; , , , .
., , ,
, d)
? ante, ante trs
annos, tribus annis ante, trs ante annos, tribus ante annis; ante tertium annum, tertio
anno ante, tertium ante annum, tertio ante
anno; tribus an-

.
nis tertio anno ante mortem patris;
tribus annis tertio annoantequam Tenerat, ante trs annos ante annum tertium quam venit. e) =
pro; , , , . .
2) , . ) ? post,
pone; -^
, , ) secundum alqd; secundus, proximus alcui
ab alqo; ad terga montis; post montem se occultare; moenibus se defendere;
post se, post tergum, a tergo; post alqm esse;
post tergum; = clam
alqo inscio, ignaro; peregre (habitare); = , . ; trans
ultra flumen. b) . 4?
*? , , , . . . ;
. ; ! sequere
sequimini me! ) . ? )
. , : manere alcui;
nuptam esse alcui cum alqo,
nunquam
viro nupsit; . , ) propter,
( , . ) , , prae multitudine
sagittarum solem non videre; 4
? per quem stat? quis est impedimenta?
d) . $? ( . ,
), , .
; $ versari, occupatum
esse in alqa re.

105

., . ; . conclamare ad arma.
maturus; () tempestiTus. 'Adr. mature; tempestive.
. alqd faciendum putare, videtur mihi, placet mihi
alqd facere.
, splendere, micare,
fulgere coepisse, . . ;
effulgere (ingens sol inter graves imbre nubes, Liv.y, oculi arserunt.
itinere deerrare; errare. per errorem labi
labi; errare, in errore versari, errore captum
esse; falli ().
error; ( , ) opinionis
- opinio erroris, opinio falsa;
- versari in errore;
., ... errore tenetur ut credat
. . inf.; . alqm in
fraudem impellere
aegrotare coepisse, in morbum
incidere, morbo temptari corripi; morbum
nancisci.
saepes, saepimentum, saeptum; - saepto circumdare, saepibus cingere claudere alqd.
(
cura (valetudinis); curatio alcis rei (); .
curationem rei suscipere; .
dare alcui curationem rei; Bei
- omni cogitatione curaque ineumbere in alqd; omnes
curas et cogitationes conferre in alqd;
. hoc nobis curae est.
curare alqd ut,
. conj.\ sibi curae habere alqd; alqd
alcui curae est; consulere, prospicere alcui
rei ut; servire, inservire alcui rei
3) , . ? (4 ); providere,
, na qualis? quantus? qui?
prospicere alqd (frumentum ,
$? quid hoc hominis est?
alcui rei, prospicere - ut, ne); .
. .
prospicere alcui, prospicere consulere
delectatio, oblectatio;=npei.Merb -
rationibus alcis; consulere saluti alcis; codelectamentum, obiectamenturn; - anilre alqm; . alcis saluti desse;
mi causa, animi voluptatisque causa. 3. communes utilitates in
delectare, oblectare (alqm, alcis animedium afferre; hoc
mum); voluptate afflcere, perfundere.
mihi curae erit;
$ delectari, oblectari, se
hoc ipse viderit; delectare, se oblectare alqa re.
huic rei cautum provisum est.
homo multi ioci iocosus; ioculator. cura; diligentia. iucundus, suavis; = iocu diligens; curiosus (in alqa re). Adv. dilaris; = ridiculus. Adv. iocose, ioculigenter; accurate; cum cura-, curiose.
lariter; ridicule.
oblivio; - memoriam 1. , obruere (alqm,
alqd terra), cooperire (alqm telis); .
alcis rei abicere, deponere, ex animo eicere,
onerare (alqm iniuriis, maledictis);
alqd ex memoria deponere; . congerere (in alqm maledicta).
.
2. , 1) .
gravidam fieri.
. . 2) . . ; . ~
1) = , . . 2) .
, 1 . 2. 2.3) obturare ^foramina).
= negle = corripere; auferre
ctus; desertus ().
( ); .
. 2, . increpare (arma).
. ; = f'urtim pervenire in alqd.
irrepere in alqd; furtim venire ad alqm.
aspergere, conspergere (alqd
= coepisse COOTBTalqa re), respergere (sanguine).

106

, . .
= invidio effervescere; exaestuare ( Mops).
sus; = dignus cui invideatur; = beatus, fortunatus.
. oblivisci alcis rei, alqd,
. alcis; oblivioni dare; venire in ob- , invidere alcui, alcui rei, invidere alcui rei allivionem alcis rei; capit alqm oblivio alcis
cis, . invidere honori alcis; rei; ( ) memoriam alcis rei
invidetur mihi in invidia sum,
abicere, deponere, ex animo eicere, alqd ex
() invidi premor, ex invidia laboro;
memoria deponere; = neinvidi flagro, ardeo;
glegere; . . oblivisci ex inf.,
invidetur hominum commodis. 3aalqm fugit inf.; me . .
minisse inf.;
ex animo meo nunquam id excidet; penitus prospicere, proeul conspicere alqd.
hoc animo meo infixum est insidet; eius eiulare coepisse.
rei memoriam nunquam abicere possum; obsequium (); . nunquam ex
. , . ,
animo meo discedet alcis memoria; - - indigere alterius, alienarum opum
, ... mementote . . inf.;
( ); =

sui iuris
antequam plane ex animo tuo effluo (.);
non esse; vivere ad aliorum arbitrium;
offensarum im - . ; ,
memor fuit. 1)
- in offleio continere
. . 2) = alqm ( ^ );
1 sui oblivisci; dignitatis suae
- alqm sui iuris sententiaeque esse non
immemorem esse. oblivio.
sinere ( obliviosus, immemor. ).
_ oblivio.
pendens ex alqo ex arbitrio,
voluntate alcis; aptus ex alqo ex alqa
1. 1) accurrere, advenire
(ad alqm); . 1. 2. 2) .r re; subiectus alcui rei (fortunae); obnoxius
alcui alcui rei; parens, serviens alcui (o
procurrere.
), meae, tuae, suae dicio2. currere coepisse; concursare nis; indigens alcis alcis rei (pisse (. , ).
); ( ,
= obruere; = ') .
complere;
omnia nives oppleverant; . invidia; malignitas. , negotii plenus, vehemen invidus, invidens, lividus, maliter oecupatus, laboriosus, oper distentus;
gnus. Adv. cum invidia, maligne.
, ,
(homo) invidus, (homo) lividus, (homo) mamultis negotiis implicitum distentum esse;
lignus; obtrectator. invidia. negotiorum magnitudine obrutum esse. 3a livor; malignitas ();
= , . .
. invidiosus.
acuere, exacuere; praeacuere; , pendre ex alqo
ex alcis arbitrio, ex alqa re; aptum esse ex
() cuneare.
alqa re; contineri alqa re; ver in alqo, in
1) 1 institutio, constitutio; . . 2) , alqa re ( ); in alcis manu,
potestate
esse, positum, situm esse (o
institutum; . . .
.); in alcis potestate, sub alcis dicione,
in alcis dicione et potestate esse, parre,
scribere, servire alcui; obnoxium, subiectum esse alscribere; conquirere (); mercede conducis imperio ( , ,
().
1. , 1) in- , ); in te omnia sita snt; volvere (alqd in alqa re), involvere, velare,
id totegere (, alqd alqa re). 2) . ,
tum vertitur in tua voluntate;
devertere (ad alqm in villam, do hoc caput rei est, hue omnia remum alcis, Massiliam).
deunt;
2. , = ad hanc rem maxi torquere, circumagere coepisse.
mam vim habet natura; = confleere;
multum in re militari poad effectum, ad exitum adducere, ad finem
test fortuna; perducere. confectio; haec consilia sunt temporum;
, . .
pinieHie haec
, . advesperascit, coepit adres totum indicium continet; pimeHie
vesperascere, vergit inclinatur in vespe huiusce
rum dies.
rei potestas omnis in vobis sita est;
crispare; comam, crines, capil
los calamistro intorquere inurere
pfaneme eorum ad arbitrium iudiciumque suminurere. ( ) crispar.

107

ma omnium rerum redit. , fremere coepisse.

pertineread alqd; sequi alqd.
cras,crastino die; ( )
postero die; insequente die; postridie; . in
( ) calamistratus.
crastinum (diem). prandere; ien potiri alqa re, tare. prandium ( ); ienri rerum . ; occupare
taculum ( ). cra(regnum, urbem), indicionem sub potestastinus.
tem suam redigere; . inyadere
alqd. possessio, ( - nudius tertius. ) occupatio.
., . litterae quas nudius tertius dedisti.
, pertrahere (hostem In locum iniquum); illicere (alqm in frau- ame () stridor. ( Bdem), pellicere alqm ad. in alqd; alqm dolo
) sibilare, saevire. (
perducere (in proelium).
) ululare coepisse; ( Biipi) sibilare, saevire coepisse.
1) ducere, adducere, deducere, perducere alqm ad, in. 2) = - . sciens, prudens. administratio, functio, dispensatio (ae , . . implicare
rarii, pecuniae, annonae); procuratio (no noalqm aere alieno. 3) = , 1), officium; , . ^ , . . 4,
, .
sermonem instituere, inferre,ordiri de alqa
praeesse (rei publicae, provinciae); praeposire, de alqo; alcis rei mentionem facere
tum praefectum esse alcui rei; adminiinferre, inicere; . ,
strare (rem familirem, rempublicam, provinsermonem instituere, ordiri, conferre cum alqo;
ciam); gerere (rem , prospre, male; rem
3. sermonem alio transferre;
publicam); procu3. , controversiam, causam iurgii
rare alqd.
inferre, vocare, adducere, deducere
alqd in controversiam; . . . . . . 4) = , ,
.
inducere (morem novum); introducere (consue- * velum.
tudinem); instituere, constituere alqd; - 1) = 4 ita rem instituit; . - , hereditate acceptas; a maio statum provinciarum
ribus traditus relictus 2 ) = a y ordinre. 5> = 1 parare, compa intimus; summus (officium . ), rare. rem constiligiosus (). testamentum;
tuere.
. ^.
1) 1 occupatio velare; contegere, obvolvere.
(), expugnatio ( ); - *1 testamentum; tabulae
. . 2) testamenti, tabulae;
, pi. bell.o armis parta; - voluntas mortui, ultima voluntas ( parta a Lucullo; - imperil
); , . testamentum
proferendi amplificandi finium profefacere, conscribere; . intestate
rendorum cupiditas; . magnas
mori; . intestatus; terras occupare; .
. eius testamentum erat nullum; no
armis bello parta parta reti-Hifo testamento, per testamentum; nere; - quae cepi . hres testamento institutus; mus, omittere; . quae non ha- 3. falsum testamentum; falsae tabulae.
bemus occupare. expugnator
is qui testamentum facit; fte(urbis, coloniae); . qui multas terras
stator. legare alcui alqd,
bello cepit; vir multis victoriis inclitus; 3. nis- alqm heredem
victor omnium universarum
omnibus bonis instituere; . , ...
gentium; domi tor gentium. capere
cavere ut, ne.
(urbem, Veios; hostium castra; ager ex hostibus . .
captus; haec de priscis Latinis capta oppida); , (vestigio) haerere.
expugnare ( . vi, per 1) vinculum, ligamentum. 2) (
vim, obsidione); pitiri (urbe); armis bello
) *nodus fabulae. 1) .
subigere; armis quaerere sibi (. nova doligare, vincire, devincire alqd, . micilia); 3. ; . vestire, vincire alqa re.
ant per vim autdolis temptare urbem.
2) . = , . . , Hie pugnam proelium committere, manus
, conserere; . ^ litem alcui intenlum nubibus obductum est, obscuratur.
dere; in causam cum alqo descendere,
( ) mare horrescere
in controversiam descendere. fluctuare, aestuare coepit.
= , conflari, moveri,
clamorem flebilem tollere; eiulare
contrahi (certamen); concitari (pugna atrox);
coepisse; conclamare.
nasci (sermo );. oriri;
1) vertere, convertere; ()
cum hostibus acriter
retro flectere, circumagere (equum). 2) .
pugnatum est.
. ] . 2.

108

marcidus.
aenigma; = , ambages (pl.); =
, quaestio;
. 1 = ) hoc non
intellego; - . . aenigma (somniorum obscuritates et aenigmata, Cic.); obscuritas, ambages
(j>l.). obscurus;
ambiguus; = perplexus; = arcanus (origo); =
mirabilis; . homo multipJicis et
tortuosi ingenii ( ); . minas
alcis rei per ambages iacere; .,
., . . . Adv. obscure, per ambages. proponere alcui aenigma.
. . . .
inflectere alqd.
1 inscriptio (libri); titulus (libri); nomen;
. inscribere alqd (librum); . .
.= , ,
corrigere; restituere; expiare (virtute incommodum); redimere (flagitium, facinus, culpam); purgare (nialum facinus forti
ac memorabili facinore, it.); .
temerttatem lemeritate alia tueri (Liv.).
1) = absente alqo; .
alcui absenti maledicere. 2) = ,
. .
vocem {clamorem) alcis strepitum rei alcis vincere; obstrepere; tubarum sono obstrepi; . . conscientiam (animi)
comprimere.
introspicere inspicere alqd (. Hbrum);
tantummodo inspexi librum; (, ) furtim inspicere, introspicere
alqd. etiam atque
etiam considerare alqd; alqd oculis devorare
( ).
= dicere
(loqui) exordiri, incipere coepisse; ad dicendum aggredi; = ^
, 3.
coniuratus; coniurationis particeps socius,
conscius, conscius;
coniuratio (Bei ).
coniuratio (
in alcis caput facta); conspiratio, consensio; . coniurare,
coniurationem facere conflare,
coniurare cum alqo;
coniurare contra alqm, alqd, conspirare in
alqm, alqd; coniurare de
alqo interflciendo, conspirare in alcis caedem;
. coniurare de alqa re facienda
in alqd, conspirare in ad alqd.
() pecoris actor.
( ) crates pastorales (, ). 1. .,
ititra cogre (oves), cogre in... (vis vnetorum

.
invitis nautis in portum navem; vi et necessario sumus in portum coacti); intra alqm
locum compellere (homines); adigere in alqd
(clavum , cuneum ). 2. , agitare (. , , ; . ).
saepire, consaepire alqd alqa
re, saepto circumdare, saepibus cingere alqd
(); =r intersaepire
( , iter), obsaepire (
, iter, viam), praesepire (,
aditum trabibus).
( ) adustioris coloris esse.
1) . exardescere, conflari (
.), ignem, igns flammam concipere;
ignem comprehendere; flammis corripi; ign
flammis comprehendi. 2) . exardescere; .
superbire coepisse, magnos spiritus magnam arrogantiam sibi sumere.
suburbanus; . villa suburbana ().
( ) adustioris coloris; .
vultus coloratus.
comparatio, , . . comparare, ( ) praeparare (res ad vitam degen,7 dam necessarias), providere (frumentum ia
hiemem, exercitui).
. .
externus ( BH4
); =
, adventicius, importatus; barbarus ( ).
= corradere (minas decem); converrere; ,
. alienis gloriari bonis.
tonare, intonare; , crepare,
concrepare alqa re (armis). , .
vita altra.
obstruere.
intonare, concrepare.
aegritudini maerori se dedere; maerori animum dare.
. .
. .
proponere (quaestionem ,
aenigma ); *discipulis pensum imperare.
1) . . 2) oblidere
(); conculcare, (pedibus) obterere
(); iumentis obterere alqm (
).
1) magn magnis muneribus donare, afficere,
amplissimis muneribus afficere alqm. 2 ) =
muneribus corrumpere alqm.
= , munus(oratoris; vitae; virtutis; geometriae); , . onus,
munus atque onus; partes (. ); condicio (; ]); res proposita,
opus propositum; . quod propositum est arti; . , ... mihi propositum est ut; (.
) pensum: . () pi-

109

maestus, melancholicus. 1) =
1 quaestio; . vitae munus; vitae
, cogitare, velle (alqd
Studium; . res difficilis magna;
facere); induco in animum (Liv., Sail.), ani . quia
mum induco (ie.) inf. ut; habeo in animo
id ardnum factu erat; ()
in animo (mihi) est inf.; consilium
. quod est difficillimum, efficapio gen. gerund., inf., ut; consicere; . , .
lium est gn. gerund.; (animo) intendere
quid negotii est inf.; .
inf.; moliri ( . , );
. magnum quoddam est onus atque
? quid cogitas? quid agis?
munus, magna ardua res est inf.;
quid tibi vis? -? quo tendis?
. suscepisti onus
2) , fingere. grave.
in cogitatione defixum esse;
, >,
multa secum animo volutare;
obicere, opponere, obdere alqd alcui rei
cogitationem mentem deflgere in
(pessulum ostio . ).
alqa re; . = . .
( ) pessulus; . foribus
ostio obdere pessulum; occludere fores spiritum fauces, collum
pessulo.
elidere alcui; gulam laqueo frangere.
1 ) , - intimus (amicitia); . amicus intimus coniunctissimus; amicissimus
morari, remorari alqm, alqd; moram
(alcui alcis); . summa inter
facere, interponere, obicere alcui rei; moram
eos est amicitia; . est de
afierre alcis rei alcui rei; tardare, retar
complexu sinu meo, gesto eum in sinu;
dare alqm. alqd; tenere, retinere, sustinere
. in intimam faalqm, alqd (, ); detimiliaritatem alcis pervenire.
nere (quam acerrimo proelio Hannibalem;
nostros proelio; naves nostrae tempestate de- ( , ) pars posterior
aversa; () postica pars aedium; domus
tinentur; in aliis negotiis detineri);
postica, ( ) aversa pars
. ne diutius teneam, ne multis
domus; alcui
morer (T. e. vos). 2) = , tergum obvertere; aversum
comprehendere; = , stare.
retinere alqd (navem); comprehendere
(, naves). mora, retar- exanimari;
datio. tarditas; impedimentum (1);
anhelantem exanimatum accurrere.
. sine mora, null mor interposit"; spirare resprirare, spiritum
sine dilatione ( ); . ducere coepisse.
.
1) stringere ( );
offendere in alqa re, ad alqd (
posticus (postica pars aedium);
). 2) . . temptare alqm; laces posterior (pes . ); aversus (sere (, iurgio); cavillari
. , . ); (); . alqm, alcis
stremus, ultimus, extremus (); . animum offendere; acerbissimum dolorem alcui
pars posterior postica, aversa; .
inurere ( ); alqm mordere, pungere
ostium posticum posticum;
( .).
. porta postica aversa, repi porta decumana.
praesaepire (, aditum
pridem; iam pridem; . multo
trabibus); obturare (foramina); obstruere (aditus).
ante, longo tempore ante alqd.
. .
. .
mutuatio; . . .;
. .
. . 3; . mutuum
Spiritus alcui intercluditur.
dare alqd ( 1, obdormire, obdormiscere; dormitare

(); dormire coepisse; in somnum labi

( ,
); commcdare alcui alqd (
); somno opprimi (,
. , ).
, , intremiscere (terra intremuit);
- *, =
contremiscere (, , ); hor ).
resco; horror me perfundit;
manus tremere coeperunt tremunt. . .
1) ( 6) flare ( 4) coire; consanescere; sanum
fieri. vivus (alqm vivum comburere).
coepisse; ventus
a septentrionibus ortus est. 2) extin- , . malleolus; -
oneraria navis ad incendendum praepaguere.
rata. accendere (lumen, tus, fa,
ces); ( ) incendere (aedificia, vitristitia, maestitia; . tristem, maecos); ( , ) inflamstum fieri, esse. 1) mare (taedas, classem, urbem).
> cogitatione defixus; deliberabundus. 2) tristis, comprimere (manum, oculos); . -

110

praecludere alcui, . guam vocem al eis comprimere.

copia rei familiaris rerum,
opulentia; vita bonis abundans- fortunatus; beatus homo; satis dives;
modice locuples (
); (4 ) pecuniosus,
bene nummatus; ( , ) copiosus, opulentus; . perdives.
praedives; - fortunis augeri, fortunam amplificare (alqa ).
. .
sonare coepisse; sonare; incr'epare.
sonare coepisse, sonare; BMtcri,
consonare;
canere coepisse, canere (tubae
cornuaque).
virere coepisse, ( )
frondere coepisse.
= .
2.
(superbi) se efferre; magnos
sibi spiritus sumere; superbire.
( ) reprehendendus, vituperandus; reprehensione, vituperatione dignus; qui (quae, quod) offensiom
est, offensionem affe'rt habet; - ,
^ sermones obsceni; - odiosa
(. pi); . vita turpis.
, - nulla religione
deterritus.
= , . .
canere coepisse ( . , , tibia , fldibus
4); psallere coepisse (
^); symphonia
canere coepit.
lingua haesitans. haesitantia
linguae. lingua haesitare.

creditor. =
.
. Adv. , . . , .
1) ?.= .
3. 2) . mutuari (subtilitatem ab Academia); sumere, assumere (alqd); petere (exempla
ab alqo); haurire (legem ex natura); depromere (vel a peritis vel de libris).
Studium alcis excitare
in se convertere; animum alcis movere.
alcis gratiam aucupari
favorem quaerere, benevolentiam captare;
venditare se alcui, existimationi hominum; .
multitudinis animos ad benevolentiam allicere; auram populrem captare.
alcui servitutem iugum servitutis iniungere.
. .
mandatas ( opus mandatum).
() mandatum; ^
- multa ei mandata sunt. ( ) mandare (vasa).

, . ... -

. .
. .
1) . durare (ferrum ictibus). 2) . du-

.
rare (corpus); duratus(
, , laboribus, mult
exercitatione. usu armorum, omnium rerum
patienti); patiens laboris, laborum, aestns,
frigoris.
transfigere; transfodere (alqm gladio),percutere (alqmpugione ); dere (hostiam, victimam ); ferire(porcum); mactare.
. .
, , . .
crocire coepisse.
occasus (sous); -T sol occidit; . - aetate extrema; extremo aetatis tempore; exacta aetate;
in vitae occasu; prope acta decursaque aetate.
volvere, devolvere
alqd in, sub alqd. ( )
. 3; . ( ) alcis oculi solvuntur, labuntur.
= capite nutare coepisse.
j,
1., ,

2. , 1)

obruere (alqd, alqm alqa re);

terrain alcui inicere.

iacere, mittere, conicere (telum, alqd intra

vallum, in, trans alqd , , );
2) . hamum demittere; ,
rete iacere; ancoras iacere.
, * 1 ) . effervescere, elrallire (). 2) .
, exaestuare (), effervescere; sanguis vehementius moveri agitari coepit; Hie acriter pugnatur, pugnatum
est.
1) . 2) ,
. . 2; . sponsione
( , .)
sponsionem vincere; . (sponsione)
vinci.
1. , obturare (foramen"), obstruere (aditum); () saxis
saepire, concludere alqd.
2. , 1) .
fundamenta alcis rei iacere, ponere.
2) , *in alieno loco ponere alqd; nescio
ubi librum deposuerim. 3) = . .
. 4)= pignerare, oppignerare (alqd pro alqa re), pignori dare.
() immolatio.
(,
),
cultrai ius (. ).
. . , tam turpitudinis infamiae alcui, sibi inurere.
1) 1 obsecratio. 2) .
necyomantea. 1) = obtestari, obsecrare, implorare et obtestari alqm: . ,
omnibus inflmis precibus petere, ovare,
omnibus precibus orare et obtestari alqm. 2)

.
= carminibus elicere |inferorum animas, manes, infernas umbras).
ebullire.
( ) evolvi (fumus evolvitur ex).
1) claudere, cingere, circumdare, () saepire; urbs moenibus cincta, circumdata est, mris saepta est;
circumvallare ( ,
oppidum, castra); . alqm in
carcerem conieere; condere includere in
custodiam in carcerem, in cnstodiam dare; 3. catenis vincire alqm; alcui
catenas vincula inicere; . . . 2) . . ,
, , . .
3) = flaem facere (alcui
rei, . alcis rei); flnem imponere (alcui
rei, epistulae); finire, concludere (epistulam,
orationem); . 4 dicendi flnem facere; perorare; ., ad extremum haec dixit,
in extrema epistula haec scripsit, in extrema
oratione haecaddidit. 4) = i e concludere (acute ),
colligere, efficere, cogre (ex alqa re, .
. inf. ut); . de se coniecturam
facere; no ce6i de aliis ex se coniecturam facere; ex sua natura ceteros fingere.
5)
ce6insecontinere;
continere, complecti, comprehendere alqd; habere alqd ( ). constare, consistere in
alqa re; alqa re contineri; teneri alqa re; situm, positum esse in alqa re; in alqa re esse,
inesse (in legibus multa insunt....; in facultate dicendi inest iuris civilis scientia); niti
alqa re, in alqa re (
); in omnia
sunt, nituntur, vertuntur; . haberi, esse in numro. 1) inclusio,
, . 1; .
custodia, vincula; - in custodia in carcere, in vineulis esse; custodiri. 2) 3. foederissanetio, . , , , . ., . 2, , - faeta (composita, constituta), .
ad pacem faciendam, pacis faciendae
causa. 3) = , . ; .
ratione subdueta; . in extremo, ad extremum (dicere, scribere). 4) = conclusio; ,, . . 4.
extremus; ultimus; .
^ peroratio, epilogus, orationis conclusio; 3.
verbum extremum verba extrema; .
iudicium ultimum, sententia ultima.
inimicus hostis adversarius acerrimus, capitalis; . .
omnium hominum inimicissimus alcui; 3. alienissimus ab alqa re;
. capitali odio dissidere ab alqo; implacabile odium concepisse in
alqm.
. ( ) 1.

111

1) fgere, defigere
(clavum ); adigere, agere (sublicas
). 2) = obstruere (aditum).
fascinare (y , . .); eflascinare (visa, lingu, voce
et lingua).
1) . nutare, labare coepisse;
titubare coepisse ( , ). 2) , dubitare, dubitatione aestuare, haesitare, fluctuare coepisse.
nutare coepisse (galeae).
, . liberi iusta
uxore nati legitimi. ex lege factum; . ()
severitas; . CTBH nego legibus illud fieri posse tuisse. legitimus (imperium, poena, nuptiae); . poena legis;
. liberi legitimi certi; legibus
constitutus; , iustus; 3. ( ) pro lege
valere; . sub legis vincula
conicere alqd; . leges perfringere; . . ; .
ante suum tempus, ante tempus.
Adr. lege, legibus, ex lege, ex legibus; iure.
4 legum peritus; . .. * * legum scientia
peritia. legis legum (
) lator ( ,

;

, - ,
), legis legum auetor; qui legis legum auctor
est (fuit); legis
legum inventor, conditor, scriptor, qui legem,
leges condit (condidit), scribit (scripsit), componit (composuit); ,
, , - qui Graeciae formam rerum publicarum dederunt; , .
Lycurgus, a quo disciplina Lacedaemoniorum legibus astricta est;
. Solo Atheniensibus leges
scripsit. , . .
ius legum scribendarum. legis legum latio, leges; leges
et disciplina (. Lycurgi); 10
. decem annis post leges a Lycurgo
scriptas post quam L. leges scripserat; - legibus condendis operam dare. . . 1 . . . . violator legis iuris; qui legem (leges) violt non servat, non observt. 3a 1) lex; , . fas
(ius fas delere
-); -
caput legis; - corpus legum
iuris; , . legem ferre, auctorem legis esse ( ) rogare; , . legem iubere, accipere; , tollere;

112

abrogare, obrogare (lelum cibi sumere, . . 3)

gi); , . legem dare (alcui), . . = ,
1 legem iubere sciscere de alqa
. sermonem incidere, praecire ( ), legem lege sancire de alqa
dere; medium sermonem abrumpere (Verg.,
re ( !; .}; ., , Tacit.).
... ferre legem lege sancire ut, involvere, velare, tegere (alqd
ne..., sancire et iubere ut, ne... ( ):
alqa re).
, , - leges scri- oecus; atrium ( .
bere, dare, dicere, constituere, imponere (al ).
cui); , - . .; latrare coepisse; latrare; -, - .
signiflcare.
; lex iubet, lege ( >) in insidiis subsistere, subsidere; in insidiis esse.
cautum est; . . 2) .
= , lex (naturae, vitae, conglaciare (
vivendi); norma, rgula ( sing.; al, aqua frigoribus); congelari; gelu concis, alcis rei), norma et rgula, praeceptum;
sistere ( >).
3. humanitas; . lex na- obsoletus.
turae naturalis; ratio profecta a rerum intro involare in locum alqm;
= longe, procul avolare;
natura; . hoc natura praescri() evolare, subvolare. , .
bit; - 1 quidquid
advena peregrina avis.
decorum est, neglegere atque pervertere; v
- sibi legem statu- . .
1) aspergere, conspergere
ere, ut...
(alqd alqa re, aqu); perfundere (alqd alqa re).
, . ,
2) 3. , . . . = vim lacrimarum profundere; la . .
crimas effundere; collacrimare; offirmatus, obstinatus;
lacrimabundus; cum non sine multis
scelerum caput; homo omnium quos terra
lacrimis; . cachinnare, cachinnum
sustinet, sceleratissimus.
edere tollere. sinus (mariti angiportus.
mus).
. .
. .
exsultare ( gaudio,
= clamare coelaetiti); gaudio triumphare (coepisse).
pisse; , . . .; . pignus (,
inclamare alqm.
. , , );
rotundare alqd.
flducia (. . ,
. .
, ,
1) . tegere, contegere, obtegere
pignus
(alqd alqa re); () operire;
, a fiducia
claudere (portam), operire (ostium); (,
; flduciam
) velare, operire (caput); 3 , ,
oculos comprimere ( = ;
mortui ), oculos operire ( ,
); = arrhabo; .
), oculos claudere (
pignori dare, opponere, flduciarium dare alqd;
, ), mori ();
3. pignus capere, auferre, fiduciam acci> ( ) .
coniventem somno
pere; . , 1 pignus amicitiae,

consopiri sempiterno (Oie.). 2) . ) =

voluntatis, benevolentiae; . pignus
, occultare,
amoris ( ); . pignus pacis.
tegere, celare. b) = , . .
(, ) dimittere (convenobses; - obsides dare (alcui); tum, concilium, senatum). ,
- obsides exigere ab alqo, impepass, ; oculi
rare alcui.
conirent (somno), operiuntur, comprimuntur. , - *uno impetu ebibere,
, . .
- uno impetu epotus.
. .
emere ( ., - . .
) comere; () comparare. - ignaviae et socordiae se dare,
languori desidiaeque se dedere.
emptio, comptio; .
ad merces comparandas profcisci. * sanare, sanum facere (alqd).
( ) mordicus interfi- pertrahere alqm in locum alqm
(hostem in locum iniquum); alqm dolo perdu. gustatio; . .
cere. alcis rei iucundi 1) , ,
tas, suavitas, dulcedo, gratia.
, , : velut effrenatum
iucundus, suavis; dulcis; . voincerto cursu ferri; , ,
luptatum illecebrae; . praedae dulce, impotentem regendi equus
do; . - 'alqd
invitum alqm effejt. 2) == paupraedae dulcedine (alqm, homines, mentes)

.
aliicit; 4 - multum deletationis iucunditatis habere.
alqm fame enecare (
); alqm fame necare, conficere ( ).
] ) . . 2) =
() . . 3) . = . .
1) . . personam
alcui aptare alcis capiti imponere; .
personam sibi accommodare aptare, personam induere, persona caput tegere;
personam gerere, ferre; - personatus; ore involuto. 2) . = tegere (alqd alqa re); = occultare (alqd).
, glomerare; .
volvere, obvolvere alqd alqa re. 2) caput quatere, concutere, quassare coepisse; ( ) renuere,
abnuere (coepisse).
, iactare coepisse (alas
). >, ,
brachium tollere, efferre alte
gladium attollere gladium; .
5.
madefacere.
mora, retardatio, tarditas; cunctatio (); dilatio ();
. sine mora, null mora interposita; sine
dilatione ( );
- res dilatiqnem non recipit non patitur. 1) = . . ; haud cunctanter, sine mora null mora interposita
facere alqd; nullam moram facere gin.
gerund. 2) = morari (iter alcis morari atque impedire reditum), remorari
(iter alcis); tardare (profectionem, cursum);
moram afferre, inferre, facere alcui rei, moram et tarditatem afferre (bello); () detinere(rem, pacem, victoriam); = trahere, extrahere; . 1
lentiorem facere spem.
micare coepisse; . procul
cerni, conspici, apparere.
congelari; frigore nive concrescere; conglaciare
(aqua frigoribus); gelu consistere (o piaffe); gelu
constringi et consistere (o Mopi); =
frigore mori, frigore vi rigoris exanimari ( );
frigore conflci ( . .);
() manus praeriguerunt.
, . . alqm pro
mortuo auferre; . pro mortuo iacere.
, converrere ( ).
= , concursare coepisse; ( ) trepidare et cursare coepisse. . 1. , 1. .
vaticinari (
); *spes inanes concipere; alqd somniare coepisse.
, 1) . () conculcare,
(pedibus) obterere. 2) . = ,

113

. ; . sermonem
incidere, praecidere. ( )
haerere, haesitare, adhaerescere.
angor (animi).
emori, ;= . ; angore conficior.
. .
commercium nullum cum hominibus; vita solitaria. . .
. ().
. .
1. (, ); castellum ( );
. domus regia; . somnium; . - somnia sibi fingere.
2. claustrum; -
clausum et compressum alqd servare; . claustrum refringere, revellere.
deprecari pro alqo,
deprecari alqm ab alqo (
. );
commendare alqm alcui ().
obmutescere; conticescere (. , . sermo, tumultus); quiescere (); Bferpi sedari, quiescere.
( ) tacere, conticescere, obmutescere; silentium factura est; . alqm ad
silentium compellere; alqm elinguem reddere;
alcis linguam retundere ( .
); , . refutare;
. linguas hominum retundere.
. .
transmarinus.
, - nuptam esse alcui.
nubere
alcui.
turbare (aquam).
, , . ; .
alqm per cruciatum interficere, necare
(.); per cruciatum perire. exerceri (alqa
re); se exercere (in alqa re); [ .
) labore confici, laboribus se frangere; (. ) macerare se, macerari.
1) . claudere; praecludere ( ); obserare ( ); , > homo taciturnus (), occultas
(). 2) . CTBie agmen claudere. .
1.
. 3, ; .
quod animo intendo.
ingeniosus; callidus (eius inventum). (in) mente secum, (in) animo agitare (bellum, rem); cogitare alqd
inf.; ( . , ) moliri
alqd; . , machinari (alqd,
alqam astutiam, perniciem alcui); dolum
malas artes commmisci; (
. ) .

114

-.

* compeusalio.
. . 1 ) compensare alqd alqa re.
1) capere: occupare
2) alqd
(locum); expugnare; potiri (loco), teuere
in locum alcis rei reponere; alqm
Uocum, : locum oratorum); .
in alcis locum substituere sufficere.
urbem in iidem aeeipere, tra^ nota; Signum (); .
ditum oppidum recipere; . ,
tarn apponere alcui rei; notare alqd
praeoecupare, praeeipere. )
alqa re. quod sub sensum
, 4 . occupare (aream
sub oculos, in conspectum cadit, aspectabilis
fundamentis); continere (reliquum spatium
(Cic.),ia aperto positus; . insignis, conmons); tenere (mediam aciem); complecti (tanspicuus; . 2. Adv. insigniter;
tum spatium );
manifesto; . sensim. 4 1). 1, , ..
CTBie 4 animadversio; ,
^, , 3; 15
. . 2) lenis re hi ludi XV dies auferent. 3) =
prehensio; . alqm leviter repre mutuari mmmutuum sumere alqd; =
hendere (de alqa re ). 3)
, . , 2.
dictum; . neutr. pronom.
4) . -=1 occu adj., , pare, oecupatum tenere alqm alqa re; exercere
. pauca ante dicere: . alqm (laboribus); . *quae distinere, distringere alqm;
dam nonnulla de latinitate recentiorum
oecupatus; 4,
scriptorum. notabilis, no- distentus, districtus, obrutus (tandus, notatu dignus;
), impeditus multis plurimis negotiis;
memorabilis, commemorabilis, memoratu di 4 oecupatum esse in alqa
gnus; , clarus, insignis;
re; intentum esse alcui rei; . miras; -irfce
in manibus mini est habeo alqd;
, in quo illud est vel maximum, quod
- in alienis negotiis disti(Cic). 1) sentire, videre, audire;
neri; ^ - omni - se conspici velle; oculos
um impeditis animis (Caes.), -
in se convertere; ,
maximis occupationibus distineri;
, animadvertere (alqd
, ... id agit, id molitur, ut;
. . inf.); cognoscere, sentire, intelle vacare. 5) = , gere, Tidere; .
delectare, oblectare alqm, delectatione
*imprudenti alcui senectus. obrepit. 2) allicere, capere, tenere (alqm, alcis animum);
, notare ( placere (alcui); hominnm studia excitare. ); monere, admonere ();
occupari in alqa re; versari in
dicere; ,
alqa re; dare se alcui rei; operam ponere,
()... tan turn admunebo - . inf.
collocare in re; tractare (causas amicorum,
ut.
. historiam); facere (mercaturam); exercere (artem. medicinam, accusationem); colre (studia
1) , litterarum); . studere (alcui rei, lit perturbatio (exercitus, rerum); =
teris. agri culturae); studiosum esse alcis rei;
trepidatio;= turba, tumultus;
incumbere (ad, in alqd); .
. omnium rerum perturbatio; . una alqa in re separatim ela . implicare (aciem); turbare (ordiborare; , . connes hostium); perturbare (exercitum); conturteri, se conterere in re; . bare (rem publicam); = agitare (seTpieft geometriae munus tueri (Cic.y, ditionibus tribuniciis res publica atrociter agi . . 1, ; .
tabatur). 2) ! perturbatio; alias res agere; . . animum alcis alqm com . artem colre, exercemovere, perturbare, conturbare; implicare
re, factitare; . ar(alqm incertis responsis). =
tem desinere.
deducere alqm in *assula.
alqd; deducere asciscere alqm in societatem alcis rei; implicare alqm alqa re.
, 1) ,
4 . .
. praetereuntem transeuntem d . 2.
ferre alqd ad alqm, dare, tradere alqd alcui.
, velum (
2) = , auferre, asportare;
, . ,
transferre. 3) , , , ); , ( Bfapi, 6ypt) dferre; , aulaeum (, ,
( ) deferri, deici, tempo , ); .
state abripi alqo. 4) ., . nivi( ) aulaeum tollere, aulaebus oppleri obrui, *arenis pbrui.
um mittere, premere.
5) 3. manum intendere in alqm
velis obtendere alqd.
alcui. 6) = , . . .
. - in morbum incidere, morbo tem inanis vana superbia,
ptari corripi; morbum nancisci.

115

superbia; arrogantia. superpretio, argento) parare, comparare, praepabus; vnus; arrogans; insoleas; iaflatus (iactarare alqd; .,
tioae, insolenti) ; - iaaai
alqd cortditum vetustati mandare.
superbia tumere; superbia se efferre.
olere, () redolere coepisse,
infrenare equum, frenum inicere
alqa re alqd. odor, (equo.
, ) nidor;=6iaroyxame halitus; odor; , , 1 1) occupatio (oppidi); obsessio (viae,
. bene olere; exhalare odores suaves,
templorum); , . . 2) =
! . male olere; foetere.
ocoupatio, negotium,
opus, pi. opera; cura; Studium (philosophiae); . .
studia (litterarum, graviora); () tra- ( ) imprimere (alqd
ctatio (philosophiae, litterarum); . in animo atque mente, menti; in omnium
cultus agrorum; - cul- animis deorum notitiam ipsa natura); inscultus animi; - litterarum doc- pere (natura in mentibus informationem detrinae studium; litterarum tractatio; orum; res insculptae in auimo); inscribere
- scribendi studium; .
(ut illi non infundere in aures tuas orationem,
- alqs maximis occupationibus dissed in animo videantur inscribere); inculcare
tinetur; alqs multis, plurimis negotiis distenalqd ( ); .
tus, impeditus, obrutus est; -
degere alqd ia animo; alqd penitus animo
totum se collocare in re (in
mentique mandare; . memooptimo yitae statu exquirendo, in cognitione
riae mandare (alqd, . . inf.);
et scientia); - occupatio alcis (occu, memoriae animo suo
pationem alcis observare). , affigere. , . . 4.
() ,
communiter; . consilia,
alqd penitus in animo insidet, in
causam suam, rationem cum'alqo communimente penitus inhaeret, animo afgitur (afflcare; consilia iungere cum alqo.
xum est), alqd in animo sensuque
. .
meo penitus affixum atque insitum est (Gic);
,
. quod absente alqo fit, dicitur, absente alqo
alqd ad diuturnitatem memoriae stabile
factus, dictus. Adv. absente alqo; . ,
est. signare (),obsi alcui absenti maledicere; .
gnare, consignare; anulo claudere.
absentera alqm accusare.
1) . . 2) ^
ad occidentem ad occasum solis haerere, haesitare. haesitatio; vergens, spectans; . favonius; zephy . verba celeriter volvere;
rus; 3. obeuntis solis partes. . oratio fluens, volubiliter
laqueus (). occidens (sol);
fusa.
occasus solis; obeuntis solis par- 1) . , . 2) .
tes; - ad occasum solis habitantes;
concludere, claudere alqm; conclu 3. in occidentem; ad occidentem versus;
dere, includere alqm in locum. 3) . - ab occidente; - in occidente;
. 1) se includere (in
, - ad occidentem
alqa re, se domi). 2) = ne(solera) Tergere, ad in occidentem (solem),
gare, infitiari.
inter occasum solis spectare.
, morari; sero venire; rem 1) . . 2)
litterulae; litterae paucorum versuum; scida
(. ). 3) pi. =
in serum trahere; serus.
, commentarii; libri rerum
intro repre irrepere
gestarum; libri de memoria vitae suae; in alqd; erepere, in superiorem locum
3. *itineris descriptio; fitinerarium. repre; correpere, se abdere in alqd (, 3. pugillares (pi ); adversa).
ria ipl., ); commentarius ();
iracundia; excandescentia,
, . ( animus in iram praeceps.
) alqd memoriae causa referre in libeliracundus; praeceps in iram. Adv. iracunde.
lum. . 1. praeparare (res ad vitam degendam
1) scriptio, perscriptio; , .
necessarias); providere (frumentum in hie 1. 2) = , , .
mem, exercitui); comparare.
2. 1) scribere, per comparafe sibi alqd; providere alqd
scribere ( ); inscribere (alqd ia
(ligna, in hiemem); armare se alqa re. alqa re); litteris consignare mandare;
, paratus, comparatus; provinotare, annotare (); enotare (sus; 3. . ; . ancora
,
ultima. copia alcis rei; facultas (om.); memoriae prodere tradere alqd (nium rerum in oppido); apparatus (-
); . ,
, omnium rerum ad bellum);
( .) . 3. penus, ( ) commeatus;
(); . .
. abhndare alqa re,
. 2) = , .
., ., , (pecuni,
8*

116

2, b. nomen
dare profited;
. nomen profiteri.
, - foculi diffleti.
lacrimare, flere, plorare, vagire
coepisse, . . .
. .
plausum dare, impertire;
plaudere coepisse.
comam in gradus frangerc
formare (Suet., Quint.); capillos componere.
mucidus.
mucescere; mucorem situm contrahere;
situ corrumpi.
. , ; , . . . *prima, altra etc.
leguKi divinarum tabula; - decalogus (. .).
. .
serus; qui sero venit. . .
. .
. .
tignum transversum (); (
) : pessulus ").
1) () condire (alqd alqa
re). 2) . . .

vetare ( . . inf., alqd,

.; pass, vetor);
(, , )
interdicere (alcui alqa re ne); (,
) praedicere alcui ne, ut ne;
- vetor non licet milii
dicere; () quod est lege Julia, ne fieri
liceat, sanclura diligentenfl
, ,
- id neque 1'eci adhuc neque mihi
tarnen ne faciam, interdictum puto. iinerdictio; , . .
smpliciter.
. .
,, salire coepisse; . exsultare (gaudio).
iungere equos (curro, currui, plaustro ).
. .
metum afferre, inicere alcui;
angere alqm, alcis animum.
= neglegere: ( , ) neglectus,
incultus, desertus. . .
vastus, desertus; = incultus. vastitas; solitudo
(). vastari.
1) coo. , circumligare (alqd alqa re); implicare (alqm, alqd
in alqa re). 2) . = , perturbare: miscere; impeditus; perplexus(, ); difficilis (res). 3) = , . 2. 1) .
implicari alqa re ( .). 2) . mente
turbari (); confuse perplexe loqui.
exardescere, conflari {. ).

.
pulvere sparsus.
exanimari; 1 cursu exanimari; anhelans, exanimatus.
, praecentor. canere ineipere.
armilla.
maculare ( ;
.);inquinare (famam alcis, se vitiis), taminare; labern labeculam aspergere alcui
rei; 3. , notm turpitudinis infamiae sibi alcui teurere; .
inurere alcui alqd (notam turpitudinis vitae
alcis); contaminatus (facinore,
tot parrieidiis); cruentus cruore oblitus; . tanto pancidio oblitus.
, . manus pretium, manupretium (); pretium operae, merces
' (). . ;
quaestus, lucrum. quaerere
alqd ( manu; alqa re victum); parre (alqd alqa re); .
alqa re peeuniam sibi facere colligere;
quaestum facere alqa re; in quaestum conferre
alqd.
transferre morbum in
alium; morbum contagione in alios vulgre;
vitiis suis inficere alqm;
3. vitiare ara;
ar pestilens. 1)
morbus contagiosus; pestilentia (). 2) contagio (dicti factique
); morum corruptio. contagiosus, contagione vulgatus; - morbus ad alios transit;
morbus contagione vulgatur; . contagio.
simul, uno eodem tempore; Bei 3.
omnes simul, omnes universi;
. omnes uno nomine accusare; .
uno potu plurimum haurire;
3. singuli.
in tempore (); mature; ante.
vestiri (vepribus), convestiri; pairis
. .
, rubescere.
longinqui ignis species; flamma ex
incendio longinquo.
iureiurando inteiposito affirmare
se alqd facturum non esse.
. .
. .
germen; . semen (malorum);
igniculus (quasi virtutum igniculi); initium;
. . creare, parre, excitare. concipi; oriri,
exsistere; . ^
incidit alcui suspicio . . inf.,
cogitatio su but animum.
. .
, defodere;
obruere; () sepelirn, humare. (.) se abdere (in bibliothecam,
in litteras).
singultare, plorare, deplorare coepisse.

^.

117

caedere, trucidare; mactare (, . . inserere

(alqd alcui rei, in alqd); () demittere in
'.); iugulare; = nepepialqd; () conicere in alqd (alqd in os,
secare alcui collum. 3apialqin in culleum );
fauces secare.

condere, recondere in alqd.

- qui trans flumen est; ulterior (no
).
aridus (folia, lignum); .
*rubor caeli vespertini; (Verg.)
.
rubens vesper; . aurora; . . .
initium.
in certamen descendere
insidiae ( , , - cum alqo; disceptare, ( )
disputare coepisse (cum alqo, de alqa re); .
); , .
insidias collocare; homines in insidias locare
collocare; . alcui parare, offendere, nancisci alqm (instruere insidias; . . 2. , ); incidere in alqm ( 2; . in insidias incidere.
); ( ) invenire,
1) . - reperire alqm; deprehendere alqm
. 2) . conserere alqd
(in alqa re).
alqa re.
, . ;
, . .
. .
testari, testicari; te- inveteratus; confirmatus (opinio
stimonio confirmare;
); ( ) penitus
., ... tu es optiinus testis . . inf.
insitus (opinio); . omnium re =
rum inscius et rudis.
furere, saevire coepisse, . . fibula.
de die.
opprimere (alqm incautum, impru iiicendere.
dentem, improviso ; alqm nox,
mors, hiems oppressit); occupare ( frequentare (incolis); . , adventu fiostium occupari); =
. .
deprehendere alqm in alqa re.
operire, cooperire; .
luminibus alcis officere, alcui officere; . tegere, contegere, vestire, sternere
(.) obstare, obesse alcui.
alqd alqa re.
meritum, promeritum; . - institio (); . mercatura iacet.
meritum in cives; -
magna eius sunt in me mrita conviva; convictor ().
bnficia: - pro merito
, . . sermo inter
merito, pro dignitate; - nullo
cenam natus sermo convivalis, conviyameo merito; . . rum; 3. carmen convivale.
bene, optime meritus de re; omni lau- . .
de dignus, omni virtute ornatus. - . .
= 1)=
mereri alqd (laudem. praemia, scelere poeobstruere, officere (luminibus alcis
nam); . . ). 2) coaedi promereri (suo beneflcio;
ficare (locum); locus frereus levius punitus, quam promeritus erat);
quens aedificiis tectis.
dignum esse alqa re qui conj.; , . 2. 1.
dignus est laude traicere, transfigere, tiansverqui laudetur; laudandus est; habere
berare ( ).
laudein: dignus est 1) = , , .
fide cui fides iabeatur. fides ei debetur;
. 2) . obsistere alcui., interclu- . , a;
dere alcui viam, officere itineri alcis. ') .
- ? sicine de
, fungi vice, partibus, officio
te merui meritus sum? . - alcis; loco alcis esse; . , , , alqd
) pro patre, patris instar,
minus quam dbet quam pro rei dignimatr.is loco, instar matris esse alcui, in patate cognitum est;
rentum loto esse alcui.
baud spernend.a
, patrocinium alcis suscipere;
res visa; ( )
adesse alcui, alcis rebus, alcui rei; defendere,
merito non iniuri hoc mihi accidit; non
tueri alqm, alqd; defendere, suscipere alcis rei
immerito hoc mihi evenit; haud indigno mihi
causam; ( ) deprecari pro alqo;
accidit; iure plector.
excusare alqm, intervenire pro alqo apud alqm. attento animo audire
tronus ( ), defensor. alqd ( ). patrona. defensio;
= exaudire.
patrocinium.
. .
() cachinnum tollere pala.
edere: . .
refrigescere, refrigerari.

1J8

3 -.

verecundia, pudor (, ); timiditas animus timidus (); . natura et pudor; . aetas et pudor timidus, pavidus (); verecundus,
pudicus (, ). Adv. timide,
pavide, verecunde, pudice.
. .
, .
siccitas; aqaarum penuria ( , ); .
siccitate insignis fuit annus; siccitatibus eo
anno laboratum est; . .
.
brachia nudare.
ablegare alqm(cb ); amandare (in ultimas terras).
1. , obruere (alqm terra);
cooperire (alqm telis ).
2. , obdormire, obdonniscere; dormitare; dormire coepisse; somnum
capere; . somno sopiri consopiri;
1
vigilum strata sonmo corpora; . somnum repetere; . somnum interruptum recuperare non posse;
. aegritudo somno
privat alqm; . indormire alcui rei.
exarescere.
. . conserere
(agrum). * consitio; consitura agri
(de);
consitiones
(.).
consessus {. ,
); . senatus; 1 consilium;
- dies, * dies senatus, curiae;
dies quo senatus habetur.
1. sedere, considre, .
MCT in alqo loco considre; senatus habetur.
2. , 1) haerere in alqa re; fixum inxum esse in alqa
re; ( in publicum
non prodire; pedem e domo non efferie. 2 ) subsidere, subsistere in
insidiis; occultari (); . jricy
(, 1) occupare silvam.
arbores obiectae congestae; saepes;
concaedes ( ); - ,
arboribus obiectis permunire, concaedibus munire alqd; arboribus deiectis congestis
saepire (angustias, vallum); - Bei , arboribus
succisis omnes introitus praecludere.
. 9. .
celare alqd; occultare alqd; () dissimulare alqd; . iram opprimere; . spiritum retiDere animam comprimerez
. .
= occulcare alqd;
proculcare (segetes); = , conculcare, (pedibus) obterere; .
3. proculcare alqm.

1.
, alqm
pertrahere in, intra alqd, protrahere in alqd.
ediscendi opera; memoria
(? fabubarum). ediscere,
memoriae mandare, tradere, committere, (4) infigere alqd.
homo solitarius. solitarius; . vitam solitariam agere; hominum coetus fugere. vita solitaria. obex;
tignum transversum (). claudere (portam), operire (ostium).
claudi; claudi posse (ianua r
porta); ( ) ianua, porta claudi non potest.
( ) sanguine suffandi.
obscuratio; , . . 1) = 4
obscurum facere; obscurare ( .,,
, alcis famam, laudem, gloriam); . noctem tenebras rebus inducere,
offundere. 2 ) = : alcui
rei obscuritatem et tenebras oflerre, lucem
eripere et quasi noctem quandam offundere;:
3. orationem occaecare.
. . , 2. 2.
. ; *, sedari,.
quiescere. = 1, . .
, . ; , . ; . obscurare, obruere; fulgere (veteri triumpho recens). . (pass.fc
. > deflcere (sol deficit);
. alcis mens turbata
alienata est. obscuratio (solis;
.); defectio (solis); . . ; . mens alienata alienatio mentis.
1 ) = deprimere,
opprimere (navem). 2) = inundare
(agros, terram).
. , 1. Hie . , .
deportatus (); in carcerem in
vincula coniectus ( ).
. .
( ) pecunia impensa. insumere (peeuniam in
alqam rem), consumere (peeuniam in agrorum
emptionibus), ( ) collocare (in provincia pecunias magnas collocatas habent; in eo fundo
dos collocatur); ponere (peeunias in praedio).
tremere, contremiscere.
1) . ; . .
, tangere, attingere, ,
leviter tangere, breviter attingere. 2) . .
tuba canere.
difflcultas; negotium (
,
); impedimentum (1); .? quid hoc est negotii?
( ) . hoc
istud quidem nullam difficultatem habet;

119

si nihil esset durius

, . .
(Caes.); - difficulter;
( ) ingeniosus, ad exco3., . nullo gitandum acutus; . ingenium ad excogotio; facile, facillime; , .
gitandum acutum.
difficultatem afferre alcui, ( = - 1) inde, deinde, turn, postea;
) impedimentum afferre, impedimento
quo facto, qua re cognita, audita;
esse alcui; obstare alcui;
secundum haec. 2) ^ .
- res habet multum difficultatis
; , =: , ideo,
magnam difficultatem, () multis
idcirco, propterea ut, ut.
difcultatibus obs,tructa est; 4 (- . .) consilium (),
- magna difcultte affici; .
inventum (), machinatio
; . 1) = constringere
in magnam difficultatem incurrere; ,
(sarcinas ); colligare. 2) =
. accidit alqd quod impediat;
, . . . 3 ) = ( ) . .
trahere, extrahere (bellum in tertium
nisi quid inciderit intervenerit, obstiterit;
annum); ducere (bellum, bellum in longius).
. . ; .
1) ( ) coire. 2) =
impedimentum superare; Bei -
trahi, extrahi, duci, proomni& removere quae obstant et impediunt;
duci ( );
3. nihil negotii superest;
lentior est urbis oppugnatio; . tantis difficultatibus obiectis.
tardius id fit.
/ difflcultas (viarum); flebilis, miserabilis. Adr. flebiliter.
incommodum (); negotium (, contumacem fieri.
. ). - . ; meditari, com = difmentari, ( , ficilis, () arduus; = mole).
stus, gravis, incommodus; operosus, laboriosus , ( );
., , . . magna
2. 1) . .
diffcultate afficiebatur; erant ei res in magnis
2) = ,
difflcultatibus; .
sibi sumere alqd; sibi arripere alqd
. premi alqa re;
(imperium); occupare, invadere (regnum, ur . alqm in angusiias adducere;
bem); . potiri rerum; rem
. in tanta asperipublicam capere (Sail.). 3 ) = ,
tate (Sail.); .
. . . 4) .
onus huius laboris atque officii
spiritus supprimitur.
suscipere; . . . .
( .); - obicere (fores).
. importunum , 1) , deverest inf
= tere (, ad alqm, in domum alcis);
difficilius gravius facere (alqd alcui);
(
. ; ) adir alqm; convenire alqm. 2) = , impedire, tardare (alqd,
, . . ,
aditum, alqm ad alqd facien . . 3) . occidum); . nihil a me morae erit; =
dere. 4). =,
molestiam alcui exhi transire alqd; egredi alqd; . .
bere, afferre; molesti alqm afficere; alcui
modum alcis rei excedere;
oneri gravem, molestum esse; negotium
. non transire fines
alcui exhibere facessere ( verecundiae; intra fines verecundiae se conti). = pnere; . sese re gravari inf.; dubitare,
gionibus officii continere. 5) . , .
cunctari inf. (); haesitare; .
, ; . .
non dubitare inf., quin (
, ... . . , ), cunctari inf.
() occasus (solis); .
quin; non gravari inf.;
sol occidens.
sine dubitatione, null interposit dubitatio- , . .
ne; haud cunctanter, audacter ().
cachinnum tollere edere.
. xpuniTb.
. .
obturare (foramina ); ob- , . .
(. = , ,
struere (aures); claudere (alcui os).
), . pi. se cervices (pi.).
niina, velut semina (artis; initia quaedam
]) , semina virtutum); incunabula, orum (. facere, moliri; machinari (,
, = ), -, dicendi;
. ); auctorem esse alcis rei; connostrae veteris puerilisque doctrinae; = flare (bellum, tumultum gladiatorum ac fugi rudimentum, ludimenta, primum
tivorum, accusationem et iudicium). 2) = -

120

rudimentum, prima rudimenta; . .

. .
delere alqd; .
inducere.
nigrum colorera inducere alcui
rei; . CMJ .
. .
auctor (seditionis, caedis, huius
consilii); dux; princeps (seditionis, factionis,
coniurationis); architectus (omnium a. et macinator); princeps atque architectus (sceleris); concitator (seditionis, concitatores turbae ac tumultus, belli); caput. auctor; causa.
inserere numro (civium alqm).
haerere in libro (libris).
. .
pleno gradu incedere; ingredi.
. 1.
. .
moveri, commoveri.
obsuere.
1) ^ defeusio; propugnatio; patrocinium ( ),
causae dictio actio; .
ad causam alcis accedere, patrocinium alcis
suscipere; . pro sua causa
dicere; . defendere alqd
. . inf.', - defensio
( pi.). 2) BCflKitt , 1 praesidium; munimentum (fossa, baud
parvum munimentum: hae saepes instar mri
munimenta praebent); tutela (, ); portus. perfugium ();
. . tectus praesidio alcis; .
. alqm in fldem
accipere, recipere; patrocinium alcis suscipere;
. . ; . . , . .
defensio; oratio pro se pro alqo habita; . orationes pro
se et pro aliis et in alios habitae; 3. > dicere orare pro se; se defendere; causam dicere, ( ) dicere
pro alqo, defendere alqm. defensor;propugnator; tutor ();
patronus. patrona. 1 ) = ,
, ,
defendere alqm, aiqd,
se ab alqo, ab re, alqm contra alqm, se
armis adversus alqm, defendere alqm
apud praetorein ( ); .
> defendere alqm apud iudices causam
alcis defendere, dicere; dicere pro alqo, patronum alcis esse; . iudicio defenders
alqd; 3. . deiendere alqm de alqa re (de ambitu HiK> ^ ), purgare alqm de alqa re. 2) =
1,' . tueri (alqm,
alqd; fines suos ab incursionibus hostium);
() tutari; () tegere, protegere
alqm ab alqa re, contra alqd; =

-.
propugnare pro alqo, pro alqa re.
. ;
causam dicere; . .,
Hiro defendere alqd, purgare alqd,
se de alqa re. . 1;
, . .
comprimere, operire
oculos.
1) advehi (curru, navi);= . . . 2) Kyja,
( , ) devehi; venire,
pervenire in alqd; , devenire in alqd. 1) . deversorium. 2) . advena; peregrinus
(); viator ().
indicium (1, ); signifleatio ( litterarum); denuatiatio
(periculi); . delatio; * . .
. () indicium facere {alcis rei), indicare (de alqa re, alcui);
indicium dferre (alcis rei ad alqm); dferre
(alqd. de alqa re, de alqo, ad alqm); . 1, 2, .
lepus.
( ,) locus
(senatorius, equester); condicio ();
ordo ( 1, ordo mercatorum): . 2\ 1 homines omnium ordinum et aetatum; . pro dignitate vivere 1) =
vocare alqm (alqm nominatim
vocare, alqm nomine appellare .
); citare alqm; . ce6i alqm ad se
vocare; alqm arcessi iubere; alqm in auxilium, ad
opem fereadam vocare. 2) = ,
. . . 3) = appellare, nominare, nomen mihi est;
Gaius vocor, nomen Gaius
Gaio mihi est; ? qui vocare?
quod tibi nomen est?
() anulus.
tinnire; () sonare;
aures tinniunt.
"campanam pulsare; tinnire;
. tinnuit tintinnabulum.
canorus, acutus; () clarus;
() candidus. sonus; sonitus;
tinnitus; . *sonus campanarum.
sonus; vox;
clangor (tubarum); crepitus (armorum); -
concentus tubarum cornuum; - ad tibicinem (canere,
hostias immolare); . . 1.
sonare, resonare; , npiflTHO
. bene, suaviter, pulchre sonare, resonare;
suaviter ad aures accidre; . male sonare; ( ) canere
(tnbae cornuaque). vocis
sonus. vocalis; . .
Stella; astrum, sidus (>1); . Stella inerrans; sidus certa sede
infixum; . Lucifer; Venus; . Hesperus, ( . ) Vesper, Stella Veneris; . Stella trans-

''.

'.

121

); indigena (, volans; - traiectio stellae; . ); qui apud nos nascitur, gignitur.

Stella transvoJat , . .
caelum astris distinctum et ornatum. forum olitorium. viridis; gramine vestitus, herbis con . ,
vestitus ( , , ); virens
. Stella exigua.
(., ; frondens ( * vivarium. .
, *); = ,
gen. ferarum, beluarum. *,
recens;=He3ptabiit crudus.
. 2, 2. :
1) viriditas; , . herbescens
immanis (natura), frus, saevus; -1
viriditas; ( )
beluarum more. (.) feritas;
frondescere; ' , immanitas (). fera; bestia;
. campos collesque nitidissibelua (, ); .
mos viridissimosque videbam; . bestia rapto vivens.
riparum viridissimi vestitus. 2) =
, caligo diem occupavit;
, . . =
() nox tenebris obducta est.
virere coepisse, fron aediflcium, aedes, domus; .
dere coepisse; - virere.
. . id opus quod in* possessor agrorum; stituit, alqs exaedificat.
possessor; - =
1 qui in Sicilia arant. 44 inter se consalutare, salutem reddere
gionum terrestrium et maritimarum scientia;
et accipere. 1) =
= geographia.. sanus; salvus, integer, validus; -
agi'icola; arator; colonus; - valere, valetudine bona intgra, firma,
^ qui in Sicilia arant

prospra uti; . coloris bonitas.

agri cultura; agri cultio agrorum cultus;
2) = , firmus, robustus.
aratio; -1 agrum colre, agri
3) = saluber;
culturae studere,
agris colendis operam dare;
salutaris; corpori utilis; . .
arare. | 1, . - 1) 1 instrumentum rusticum villae; valetudo; .? ut vales? $ instrumentum; (pl.) instru . de valetudine alcis
menta agrorum.
* gomtres,
quaerere. 2)
fgeometra; agri mensor mensanitas; valetudo bona, commoda, prospra,
sor; decempedator (,
intgra, firma, valetudo; y .
!>.
HatHoe, '. alqs tenui, infirma vale). , . geometudine est; ^. .
tria; ars dimetiendi. agro valetudinis imrum mensura; . . becillitate impeditum rem publicam non ca . 1. pessere; . , . .
terra genitus 1 terrae
, ; - valetumotus tremor. terrenus.
dinem amittert-; . .valetudini parcere;
1) terra , , , . valetudini suae (di1 , . ligentissime) consulere, valetudini servire,
1; . *; terra conmagnam curam in valetudine tuenda adhibetinens ., . 2) tellus, 3.
re, habere rationem valetudinis;
1 , .
- valetudinem neglegere, valetudini pa . 3) humus, .
rum parcere; -
Mipa; .
valetudinem perdere; . propi4) orbis terrae (
nare alcui salutem; .! bene te! bene
) , ;
tibi! . quod
terrae, orbis terrarum cum salute eius fiat. 1 . .
. 5) terrae globus, . . 6)
1 sana bona mens, recta
agger .
ratio; integrae sententiae , , ,
sanus (homo); prudens ().
- , paludem, fossam aggere
= , .
complere. 7) solum, ,
; . ! vivat! (
, 1) bene illi ilium! fli; . in solum cadere;
citer! ! ! salve! sal, hami; . procivete! . ; . , dre, elabi de manibus ( ); pro, , . ; . labi, () fallente vestigio caHie intgra sententia. Adr. . dere ( ): terram
.
intueri; corruere;
, hoc loco, hac regione; .
. humi prosternere alqm. 8) adesse; . manere; .
. huius loci huius urbis;
solum; ,
qui hic (hoc loco, in hac urbe) est; dome fundus, sedes, sedes solum; sticus (, ); vernaculus (-

122

,
Sullanae assignations;
1 in Hernico; 1 in hostico;
in alieno. 9) = , , terra; fines; regio; ager; ci vitas, pagus; = ager. agri, terra, fines;
, in Etruscorum finibns agro in Etruscis. popularis; qui eiusdem est populi
gentis, nationis, civitatis; homo eiusdem civitatis; qui in eadem civitate (mecum, nobiscum, vobiscum) natus est; civis (); municeps ( ); - nostrates; nostri
homines; nostri incolae (.)^ nostri.
fragmn. .
. , . arbutus. terrenus (collis tumulus ; murus); . agger; .
bitumen; . color terrae. ,
. . ,
.
, . bestia quasi anceps, in utraque sede (in terra et in aqua)
vivens. ( )
terrenus, terre ster; qui (quae, quod) in terris
est; . ( . ) animal terrestre; bestia terrestris agrestis;
. gen. terrae (globus . ; fruges;
*superficies ; summa cutis .
; incola qui terram incolit . ); humanus (flicitas; vita . , haec vita); . *bona quibus in hac
vita fruimur; fortunae; . rum humanarum maximum; .
ea quorum stirpes terra continentur; res quae
gignuntur oriuntur e terra; .
opes, divitiae; res externae humanae; humana (n. pi.).
1) . speculum; .
inspicere in speculum; . contemplari se ( os suum) in speculo; intueri
se in speculo. 2) . = speculum (aquae, aquarum).
granum; . . .
, 'rumentum.
granum parvum.
, - errorem volvere per...: -,
^
mollire anfractibus modicis clivos (Liv.).
hiems, tempus hibernum, tempus hie male; bruma,
tempus brumale; . . ;
, . hiems mitis; . ;
initium principium hiemis. hibernus, . dies hibernus hiemalis; = , dies frigidus
et nivalis; . , . ; .
(. ) somnus in hiemes pro
cibo provisus, (>> torpor hibernus;
3. *bellum hieme gestum gerendum; . . *bellum hieme gerere;
3. () (castra) hiberna, hibernacula; , . -

, . . in hibernacula concedere; , . . in hiberna

deducere, dimittere; . .
in hiberna dividere; . . in
hibernis collocare, per hiberna distribuere
(milites), componere in hibernaculis (exercitum), . in alqo loco hiemandi causa collocare hiematum dividere
copias; . . in hibernis esse; hibernare, hiberna agere. hiemare,
hibernare, hiemem agere alqo loco; ,
.
. hiematio.
31 rictus ( ); hiatus. 3
hiare; - rictus.
. , ; - ( ) herbae herbarum genus
flavus. auri aviditas. . .
cornibus inauratis. aureo vellere.
stomachum alcui movere; alqm
animum alcis irritare exacerbare.
alqd iracunde ferre,
ira accensum, iratum esse alcui; .
. malum, nefas; 3
nefas facere; peccare; multa
improbe facere; . alcui iniuriam facere, inferre; alcui nocere;
in maus esse; in
malo esse: . . ; . alqo
invito adversus voluntatem alcis facere
alqd; . invitis omnibus; dus hominibusque invitis. malitia; odium (); invidia (); . alqd malitiose facere;
. alcui invidere; odium in alqm habere gerere; acerbissimum est alcis odium in alqm; odio
invidia alcis ardere. .malitiosus,
malevolus; invidus, malignus (); iracundus (). Adv. malitiose; invide, maligne; iracunde.
odor malus; foetor. male olens;
foetens, foetidus. vis nocendi
noxia; . ostendere rem
esse noxiam nocere quantum res
aliqua noceat. damnosus (alcui,
alcui rei); = perniciosus, exitiosus;
pestifer (civis, vipera); funestus, calamitosus;
3. homo perniciosus exitiabilis
pernicies; pestis; - nocere; exitio
esse. ' malus (omen); sinister
(avis); funestus ( ).
malecus; homo malus, improbus
scelestus, sceleratus, nefarius et impius;
homo perditus, profligatus (. );
homo sine religione ulla ac fide; !
scelus! maleflcus; sceleratus,
nefarius ( .); sceleris plenus
( .); scelestus ( .);
impius (). Adv. nefarie, sceleste,
sclrate, impie. , 1>
maleflcium, malefactum; scelus (Hie); nefas; impietas ( . ,

123

abuti alqa re ( , ); . scelus

, ,
facere, amittere committere, edere; scealcis indulgenti . lere se devincire, se obstrlngere. , alcis patienti ); malevolus; invidus ();
abuti alqa re
malign us. malignitas,
; invidia. ( = ,
per alqam rem ( ) malitiosus, malignus, malevo- ) per potestatem; .
lns; malus; saevus; , conferre, conver asper; , tere alqd ad alqd.
malus, pravus; improbus, impius, scelestus; 3. lingua maledica; . (- anguineus. 1 angui) homo maledicus. Adv. malitius crinitus. ^ . . tiose; male; improbe.
. gen. serpentis serpentum; anguigravitas (morbi; caeli ). nus gen. anguis, anguium. ser gravis (morbus; caelum ).
pens, anguis, colube.r.
malitiosus; fraudulentus. Adv. . 2. 1)
malitiose; fraudulenter. ma conciliare alcui notitiam allitiosa astutia, malitia, fraudulentia, malae
cis, alqm ad alqm deducere. 2)
artes. malevolus, mali docere alqm alqd (), imbuere
gnus. 1 improbitas, malitia, malialqm (artibus); ,
gnitas. malus, improbus; ma omnes doc-'
litiosus (, ). trinae, quibus puerilis aetas impertiri solet.
animus iniuriarum memor. 1) cognoscere alqm;
, iniuriarum ini- ad consuetudinem alcis adduci ();
micitiarum memor; - memorem
. alqm novi, vidi;
esse alcis rei, memoriam (iniuriae, contume - appetere alcis familiae) retinere; - iniurias non
liaritatem; MH 1 -
insectari. , .
perlibenter eum vidi, eum cognovi. 2) .
, . male cognoscere, () discere alqd;
volus; maus alterius gaudens; alienis malis
( ) gnarus sum
laetans. malevolentia; voluptas
alcis rei; alqd notum habeo.
ex malis alterius sine emolumento suo; invi1) notitia alcis ( ); usus,
dorum gaudium. maledicus;
usus et consuetudo alcis; . familia 3- homo maledicus; conviciator (ritas alcis; 4, ., -
). 1 maledictio; crimen
intercedit mihi cum alqo consuetudo;
falsum, calumnia ().
$ . familiaritatem iungere
male dicere (alcui), maledicta dicere, malecontrahere cum alqo; . dicta, con vicia conicere, conferre (in alqm);= J. 2) . cognitio ();
. . . . - notitia, scientia alcis rei (). , . . ;=
]) = , notus,
furor; iracundia. cognitus; ( ) vulgatus, per , . , vulgatus; . nemo me hic no vit,
. . . - ignotus hic sum. 2) =
machinator (>
notus; amicus (), fa . , sceleris); insidiator (miliaris ( ., ); -
, vitae). - nosse alqm; intercedit mihi cum alqo
( ) malitiosus, malevolus; (
consuetudo;
lis, = ) sce- alqo alcis amiciti familiariter
lestus; improbus ( ).
uti; , . modo cognitus, vetustismale cogitare; dolum malas artes comsimus familiaris; MHt . usus mihi
minisci; machinari perniciem alcui;
vetus et consuetudo cum eo intercedit; -
3. insidiari alcui, insidias ponoti, amici, familires; -
nere struere alcui, vitae alcis. multos habere amicos familires, multis
J) ,
notum esse.
utentium pravitas; male
utentium vitium culpa. 2) - Signum (, doloris, amoris; signo esse ); nota (,
mos pravus, consuetudo mala, res
^; . notam apponere
mali pessimi exempli; quod contra fas
alcui rei; notare alqd alqa re); signiflcatio
iusque est; ,
(, 1, alqa virtutis, pu . pleraque pessimi exempli corridoris, amicitiae); indicium ( ,
gere; . mos pravus per, veneni, bnevolentiae, irae); vesticrebrescit (Tacit.): . res
gium (); insigne (
indigna, facinus indignum; indignitas. ,
male prave, perverse, te , mere uti alqa re ( );
Biro, , insignia imperatoris, imperii, saperverse, intemperanter, insolenter, immodice
cerdotum, pontificalia, regia); stigma (., -

124

); argomentum, documentum (, );
s. 1 honoris insigne; = prodigium, portentum, ostentum; augurium ( , );
omen; . ;
, 1 studia; . ; . Signum dare, alcis
rei alqd faciendi, significare ut...;
., suis
capti" oppidi Signum ex muro tollere; .
, manu, nutu sigaicare ut ( . );
. digitis innuere;
- signiflcare inter se; = Signum, classicum;
. ( ) Signum dare; ad arma conclamare; canit Signum classicum; . ,
. 1, 1; . signo dato.
= . magnam vim magnum pondus habens; gravis. claritas (hominis, viri ciaritate praestantes); = ..
; = . ; . . .
clarus, iJlustris, nobilis, inclitus ( .; . alqa re};
magni nominis; ill .
signifer, aquilifer, vexillarius. Signum (militare); vexillum
(): , . .
; - sacramentum
sacramento dicere, . ; - ,
- castra alcis sequi, sub alqo militare.
notitia, scientia, prudentia (alcis rei);
3. usus rerum; . cognitio naturae humanae; . notitia hominum, rerum, temporum;
. homo plurimo rerum
usu; 3. belli belli gerendi,
rei militaris peritia; rei militaris usus; . . ; , -

. . npu.tai.; .
praeteritoram memoria, futurorum
prudentia: - scientia litterarum;
doctrina; eruditio; litterae; artes; .
. 2, ; . Hnguarum scientia; . . "linguae Latinae scientia; alcis rei scientiam prudentiam habere; intelleg^re, scire alqd; doctctm, eruditum instructum esse
alqa re; peritum, non ignarum esse alcis rei;
. > . plurimae in alqo sunt litterae neque
vulgres; . scientiam
alcis rei cousequi; alqd percipere,
. cotidie alqd addiscere;
. m litteris elaborare;
. doctiorein fieri talqa re
.); .
artes in quibus prudentia maior est; , , . doctrinae
copia, varietas; , -

.
, . instructus doc-.
trin, a doctrina, a philosophia. ab historia.
nobilitas. nobilis,
generosus; nobili non ignobili loco natus,
honesto loco ortus; genere clarus illustris, insignis; generis diguitate conspicuus;
3. loco natus; e pairicii, nobiles, proceres, primores; .
infimi et principes; summi et inflmi; proceres et vulgus;
principes genere et fortun.
peritus, gnarus
sciens, intellegens (alcis rei); existimator (); . intellegentissiinus peritissimus (alcis
rei); . doctus et intellegeiis existimator; TOHK . spectator elegans (formarum); . . ;
- intellegere alqd, versatum
esse in alqa re; - scire alqd, imperitum esse alcis rei, in alqa
re rudern et peregrinum esse.
= , . .
scire (
, alqd, . . inf., , .;
partie, sciens
adj. = , ; sciens hoc feci =
^: nosse, cognovisse ( ,
, ., > ), cognitum habere; callere (. , ); didicisse (
); comperisse, compertum habere ( ); non nescire,
non ignorare, alcis rei non ignarum esse (
. ; me non fugit
non praeterit ( ); =
tenere, intellegere; = videre; . ... ( . . !) aeeepimus, traditum proditum est, inter omnes constat; scio, non haud scio; ignoro; me fugit
praeterit; incertus sum; , ignarus venisse dictatorem; .
res humanas nosse; > rerum humanarum prudens gnarus, peritus;
morum peritus; . alqm nosse, perspicere; intellegere qualis alqs sit; .
() , . 1; .
alqm non nosse, alqs mini ignotus est;
minime
sibi quisque notus est; .
ignorare faciem alcis; .
nescire quis sit pater alcis; . .
: = ^ . . .; . magnam doctrinam habere ( .
): . non multum
intellegere in alqa re; . nihil intellegere, omnium rerum inscium atque rdem esse; . scire velim; , , nescio
quid faciam, quidnam
consilii capiam; ,
nescio, habeo nihil habeo, quod dicam; , nescio quis; ,
legi nescio quid;
, ... dubitavit utruman..;
, baud scio nescio an...;

125

) interpretari alqd. 2) =
. quantum scio, quod sciam;
( .) vis, pondus, gravitas; ( ) scio, teneo, in memoria habeo;
. momentum; ( ) auctoritas,
, , scito (
gravitas; - . valere, vim auctoritasei), scitote ( scite), sic habeto, sic habetote;
tem alqam habere; esse alcis momenti; alqd
. bene (probe) scio intellego,
esse, alqo numro esse; . . (
non me fugit praeterit; ,
) magnam habere auetoritatem, aucto... bene scio . . inf., non ignoro,
non sum ignarus nescius . . inf.', ritate florere, multum valere posse (apud
alqm); ( .) magni esse momenti; gra certo certe scio '
vem esse; . ma, certo scio >gnum momentum facere ad alqd, .
., certe ); pro certo scire; certum - plus momenti afferre ad alqd; . -habere; ., intellego quid lo. valere alqa re;
quar; , . nihil esse ( ); nihil esse, lev esse
tum est quid respondeam; (
( .); nullius momonti esse (
). negavit se
.); . . quidquam comperisse; , ; . refrigescere (crimen
. quaesitum est a peritis;
in causa refrixit ,
() nescio qui.
, .). -. : ) .
magnitudo, multitudo, vis;
( , gravitas. ma conscium esse alcis rei de alqa re
gnus (urbs, pecunia, iactura, bellum, (facinoris, coniurationis); . .
); amplus (civitas); grandis; luculentus
conscium (sibi) esse alcis rei;
(patrimomum, oratio, scriptor); haud mediocris
nullius cul mini con(diligentia); haud spernendus, non contemnenscius sum; . scire de alqa re,
dus (scriptor, auctor); . pars bona; .
de alqo, video, videmus . . inf.;
- homo magnus; clarus, illustris, no. ex de alqo scire, ex alqo
bilis, auctoritate dignitate praeditus; hocomperisse, audivisse; .
mo gravis (.); . inanis, levis; alqd ignorare, alcis rei ignarum,
levis; despiciendus (). Adv.
rudem atque ignarum esse, alqm ignorare;
aliquantum; haud paulum; compart, ali . . abnuo, recuso alqd,
quanto. 1) = 03 signide alqa re. = , contemno,
flcare alqd; ? quid hoc sibi
sperno, aspernor, repudio alqd, = ,
vult? . 1. 2) =
. 1, abhorreo ab alqa
, , , , .
re; . aditum sermo. 2.
nemque alcis defugio, alqm non agnosco (flli

. ,, ; .
um, ,; aspernor, repudio.
. pudorem posuisse; . - homo legum peritus; . . ;
. . homo eruditus;
sine ulla religione et fide esse, nihil
-niie docti intellegentesque.
religioni sibi habere. ) . alqm certiorem facere alcis rei de alqa re; alqd aestus, fervor, ardor; . calores
aestivi, () aestivi solis ardor; aleui indicare, significare; facere ut alqs sciat
. ardentissimo aestatis temalqd, mittere qui dicat; . fac sciam
pore; mediis caloribus; . calor solis;
facito ut sciam. d) - ,
pi. nimii calores. calidus,
imprudentem alqd facere. e)
() fervidus, fervens.
, , - vocatus ( abl. sing.); . ab vocatus invitatus,
, .
eius vocatu veni.
usu consuetudine coniunetum esse cum
1 (orbis) signifer; fzodiacus.
alqo, est mihi consuetudo cum alqo.
, 1 . , .
() vexillum. 1)
. significatio; vis; - cinis; favilla ( ; ).
1 ,
notio, sententia; . glos.
, . vox angustius = ex auro
valet, latius patet; flavus (. >); . flavus. haec vis subiecta est verbo inest
inaurare alqd; aurum inducere aleui
in verbo est verbi; .
rei; auro inducere, auro polire alqd; vis verbi; hostis .
auratus; nomen hostis a peregrino secessiti
milites aurati. au . idem valere, eundem
rum; - auri massa, sensum habere; . > ?
glaeba, () glaebula auri
aurea; ( ) . ;
quae est vis huius verbi? quae vis sub, ., species
iecta est huic voci? , saepe fallit. aureus; ex auro fa . ( =

126

ctns fabricate; . vasa aurea

aurum; . vena aurea; .
nummus aureus aureus, ()
nummulus aureolus; . metallum auri
aurarium auraria; . aurifex. aurum vehens, auro fertilis ( ). . . ,
*qui (quae) auro pingit vestes;
phrygio. . .
*descriptio animantium; *zoologia;
-riro animantium omnium ortus, victus, figuras persequi.
oculorum acie acri; aute cernens; y
. acute cernit; oculorum acie
valet. Adv. acute. acies oculorum
acris; visus acer.
pupilla.
spectator; - spectatores; theatrum. spectalrix.
. spectaculum; . triste spectaculum praebere (alcui);
tristem aspectu esse; non ferres ista, si videres; .
3.
maturitas (. .% maturitas tempestiva (., tempestivitas (.
.)- 1) . maturus; tempestivus ( , . );
. . . 2) . . aetas
firmata, conflrmata, piin
aetas; - maturum esse, maturitatem suam habere; . iudicium acre,

acre et certum; iudicium subtile, intellegens

(. ); . re diligenter et accurate perpensa.
3p*Hie visus; sensus videndi oculorum,
oculi; oculorum acies; .
oculi acres atque acuti; acies incolumis;
. bene acriter video, oculos acres atque acutos habeo; oculis valeo;
. 1; .
oculorum aciem intendere; -
. ; . oculos (oculorum) lumina, aspectum amittere; oculos
perdere, oculis privari; oculis capi;
3-1 . ; - . .
* maturari, maturescere, ad maturitatem
venire, pervenire, perduci; maturitatem assequi adipisci; adolescere; plane, bene maturescere; percoqui.
dens; . dents priores primi, adversi; . dents intimi; dents primi primores; .
dens maxillaris genuinus; -, mordicus morsu (alqd auferre).
( ) pinna; . bidens^.
, . dolor dentium.
dentatus; fdenticulatus; () serratus.
1) oscitare, $ (, )
oscitans, (adv.) oscitanter. 2) = oculos circumferre. 3 fauces.
algere, frigere.
1) gener. 2) maritus vir sororis.

.
et; que ( ), atque, ;
.
.; = etiam, \ et; =
, . ; ()
et et, cum turn; , neque,

, , et non,
non; - neque neque ();
. ; , et,
quoque; itaque ( et ita);
alqm haberi itaque
dici, baberi dicique, et haberi et nominari;
, () , , . ; , >1 ,
et ideo, ideoque; itaque, igitur, ergo; ob eamque rem; et ob earn causam, eaque de causa,
. , quare, quapropter, quocirca, quamobrem;
atque, et, que; ,
neque; et tarnen,
tarnen; atqui; atque; , . ; , ,
ullus, quisquam, quidquam;
unquam; usquam;

, atque, et, que;

et is, isque, atque is, ,
idque; neque is, neque, ;
et, que, atque omnes omnia,
atque; . .
; ,
, * . at, , si istuc venissem,
habuissem non hospitem, sed contubernalem:
at quem virum! ! . . aut ve, , minime leges
nostras moresve ( ) novit; nemo
tribunos aut plebem timebat; . aut
. , . quid
est maius aut difficilius quam severitatem
cum misericordia coniungere? .
,
. aut ve, , nunquam peccasti
ant contra leges fecisti.

: ) !-

127

ars tesseraria,
, ala; 4 * , 1, , , .
, prospra, minus prospra
maxima minima, supera infera, equi Tiri,
ale uti. 4) lusus verborum;
viri mulieres, liberi servi. ) .
colorum varietas; colores varii;

naturae ludibrium. 1, , - alcui esse ludibrio;
, , eludi, deludi; - ludibri ( . abs ), . Cn. Pompeio M.
um ventorum esse. 1) Crasso consulibus. )
. . canere (tibia, fidibus),
(et, )
psallere, citharizare, ,
symphonia canit. 2) = ludere; . tesseris talis
d) . alii,
ludere; ale (aleam) ludere; pil lualii mnlti, alii plures, innumerabiles alii, relidere. 3) , fabulam agere;
qui, reliqui omnes, ceteri, alia multa, cetera
. tragoedias actitare; .
. . . animus hilarus et
, )
ad iocandum promptus ( ,
, , , , ,
); vigor; hilaritas; lascivia ();
,
hilaritas et lascivia. hilaris
.
hilarus (), iocosus (), lasci, pronom, relat, partie..
vus (, ); alacer ().
. ,
1) . .
., , ,
canens, fidicen; citharista, citharoe tempestas quia
dus; lyristes; tibicen. 2) .
mala est, in publicum prodire non possumus
ale in alveo ludens;
tempestas tam mala est, ut in publicum
. aleo; aleator qui arprodire non possimus. f) imperat.
tem tesserariam profitetur. deli/., ., ciae; - oblectamenia (n. pi.) puerorum;
, fut. I II
crepundia (n. pi., ).
(apodosis) et, , cordare de ceteris: intelleges ( ); , abstr.
( ),
haec reputent isti: videbunt ( );
. ,
recognosce tandem mecum noctem illam su * undique expleta et
periorem: iam intelleges ( perfecta forma, eximia quaedam perfecta
); tolle hanc opinionem: luctum sustulespecies species alcis rei; specimen
ris, tantum a vobis peto, utcogitetis:
(temperantiae prudentiaeque, pontifex maxiintellegetis ( ).
mus Q. Scaevola; P. Rutilius, specimen in . .
nocentiae); . optimus, perfectissimus,
salix. saligneus (virga, vimen
summus, pulcherrimus; . ().
.) res publica civitas, quam no acus; folium tebis fingimus, exemplar rei
nue et capillaceum (); seta (), fopublicae et forma; civitas optima perfelium pinnatum (); , spina;
ctissima; . ( .)
spiculum; aculeus.
ilia commenticia Piatonis civitas,
1) . . . 2) .
civitas quam flnxit Plato (cum optimum rei
iugum servile servitutis: servitus; publicae statum exquireret); . 1
, ^ iugum servile perfecta eloquentiae species, optima species
'; cutere.
et quasi figura dicendi; species et forma ex . .
cellentis eloquentiae; .
1) . !; quam sentio eloquentia (Gic.); .
tus (tibiae tibiarum , fidium
( .) imago perfect! oratoris; ora nervorum ); sonitus (, tor summus; , . Demo , tympanarum). 2) sthenes, norma et rgula oratoris (Plin. .);
actio. 3) = ludus (. species pulchritudinis, ()
, . ), lusus (excellens muliebris formae pulchritudo; .
, ijdcTBie, = ; .
exemplar antiquae
lusio); pilae
religionis (Gic.); . spelusus; pila; () ludi
cies boni viri; . perfectus homo
(circenses, gladiatorii, scaenici), [ planeque sapiens; .
, ,
ilia Piatonis rei forma et species (Gic);
. ( ) id quod volumus;
) munera (. pl.)\
. nihil maius perfectius
spectaculum, ludum, munus edere;
novi cogitare possum;
ludos spectatum ire;
. singularem quandam summae perfectionis
Olympia, orum (Olympia vincere imaginem animo et cogitatione concipere,
0. , );

128

imaginem alcis rei animo mente

concipere, fingere sibi alqam civitatem; , .
alcis rei formam exponere, speciem et formam
adnmbrare, imaginem perfecti oratoris adumbrare, praecipere qualis
esse debeat princeps; , -
Cyrum ad ^effigiem iusti imperil scribere.
quo nihil praestantius perfectius, pulchrius cogitari potest; sumnms,
optimus; perfectus perfectissimus; . , . ; . perfectio atque absolutio optimi;
. perfections bominis descriptio; ,
. alqd tale describere, ut
omnibus numeris perfectum et absolutum sit.
. noHHTie, , .
, . . >
iucunditas suavitas vitae rusticae. 1 ( . ) carmen poema bucolicum; pi. bucolica (neutr.); - pota bucolicus, scriptor carminum bucolicorum.
homo hebes ad intellegendum, tardus,
stupidus, () mente captus.
impius deorum fictorum falsorum cultus; (. .)
idololatria. deorum flctorum falsorum cultor; fidololatra.
1) . deus flctus, commenticius;
() simulacrum dei falsi flcti;
simulacrum; idolum (. .).
2) . . .
, I) . .
1) . ire (ad alqm, Romam, domum); (, ) gradi, ingredi, ( ) incedere; vadere;
ambulare, !; inambulare (domi, ante tabernaculum);
deambulare ( ), obambulare (
, ante vallum); ()
abire, abscedere, discedere ( .
, ,
discedite in vestra tecta ),
digredi; redire; , . , ; .
I; , , adir
(ad alqm, ad fundum, in conventum iudicum;
Romam, curiam; ,
ad arbitrum, ad praetorem in ius; magistratus); inire (in urbem, urbem, domum), ingredi
(in) stadium, domum, pontem, viam); intrare
(limen, eo, quo), introire (domum, in urbem),
prodire (in publicum, in contionem);
, ad bellum ire, proficisci;
excubiae in stationem procedunt,
milites in stationes succdant;
impetum facere; abire ab
alqo loco (ab urbe), exire, excedere, egredi (ex urbe); praeterire, transire locum; e transire,
transgredi, traicere ( , .
trans); , ! $ descendere (Capitolio in forum); e

.
anteire, antegredi alqm; > .
; . ; = , proficisci, se conferre, tendere, contendere alqo, petere alqm
locum; . ;
. ;
viam cursum tenere, viam persequi (
.); suum institutum tenere (.);
ingredi non posse,
ad ingrediendum invalidum esse,
pedibus non valere; usum pedum amisisse,
defessum esse ambulando;
frequentem venire alqo (in senatum) frequentare locum, frequentem esse
cum alqo; . ;
? quo tendis? quo cogitas? quo vis? ()! abi! abi hind
apage sis! ! ilicet!
> petere alqd, . ;
( , ) arcessere
alqm; . >.
2) . . ;
. 5; ,,
morti se ufferre, obicere, mortem
oppetere; prudentem et scientem tamquam ad interitum voluntarium mere;
facere adversus alqm, alqd (rem publicam), alcui, alcui rei adversari;
legem violare;
1, ; . 2; , ... id agere ut,
, ire alqm perditum (supin.).
<
II) . . 1) . ire
(aquae); moveri (sol); ferri ( );
( pfeti) ferri, fluere; transire
alqd, per alqd; subire terrain; ad supera ferri, sublime ferri;
navis cito fertur
volt; -
. ; , , .
. 2) . ) ,
tempus transit praeterit;
frater decimum annum agit; > ,
... annus agitur "decimus, ex quo... )
, ., , .
.; . , )^ ,
procedere, succedere;
bene, prospre cadere procedere;
succedere; minus prospre, parum
procedere, parum succedere;
res incipit melius ire, > res ex sententia succedit
procedit, res optabilem exitum habet;
utcunque res ceciderit
casura, cessura est. d) ,
= pertinere (Belgarum fines
pertinent usque ad Rhenum); attingere (
oram). ) = , aptum esse alcui, alcui rei,
ad alqd; () convenire, congruere (alcui rei, cum alqa re); decere (

.
alqm); abhorrere, dissentire
ab lqa re; id fieri non (nulle modo) potest, ef&ci non potest; non licet.
sumptus; impensa, impendium; .

129

tudinem); effugere (periculum, invidiam, vituperationes); defugere (proelium, aditum eorum

sermonemque); subterfugere ( , periculum, poenam, calamitatem); declinare (, quae no.
citura sunt); evadere (ex re, ab alqo ,
liberator, vindex ( alcis
); . (
rei); servator (). li , ! sermonem alcis
beratio; = salus. libedefugere, colloquium alcis fugere; conspectum
rare vindicare (alqm ab alqa re; alqm
alcis vitare.
periculo liberare); eripere (alqm ex re, ex periculo); exsolvere (alqm alqa re); levare (alqm 1) 1 sculptura. 2)
mfetu, aegritudine, molestiis); deinere (alcui
statua, Signum, simulacrum.
alqd, molestiam, onus, sollicitudiuem); .
sculpere, exsculpere.
. eructare, evomere (sanguinem;
remitiere aloui necessitatem alqd faciendi;
ignem, flammas ). 1
- alqm ab atroeruptio (Aetnaeorum ignium);
citate mortis Tindicare;
. perpetui igns Aetnae.
! dii meliora, dii averruncent! quod
homo immanis, belua immanis ( )
abominor! . , .
belua; monstrum hominis; homo cru exsolYi, liberari aldelissimus; . homo ad
qa re; se liberare alqa re; effugere (pericuextremum perditus; homo nequissimus, flagilum); evadere (ex re, ab alqo); evotiosissimus; omnium deorum hominumque
lare (e poena, ex alcis severitate); .
pudor.
, .
calx; calx viva; calx extincta macerata. indulgenti corrumpere (fili lapis calcariusum); felicitate cor ( ,.) in ambitum currere;
ruptus.
. se circumvolvere alcui rei;
, contundere (alqm pugnis
pererrare alqd ( ); . .
; pugiles caestibus contusi); = adulari alqm, humiliter servire
concdere (magnam multitudinem fualcui. flexus; anfractus; sinus.
gientium).
tortuosus (amnis); flexuosus.
. . (
) qui suflragium ius suffragii 1) = . . 2)
= exeusatio ( alcis rei),
habet; cui suffragii latio est. purgatio; . excusa, , suffragium; .
(. ) , tn.pl].
re alqd, afferre alqd (aetatem);
. excusationem accipere,
1) , . 1. 2) . excusationi obsistere. 1) , dictatorem dicere;
, . . 2) .
capere (flaminem Dialem, virginem Vesta, = excusare, purgare
lem); interregem prodere; alqm, alqd ( alcui, apud alqm);
. dat mini alqd ex alqm cooptare; alqm
cusationem; . excusatioin senatum, in patres legere cooptare;
ne adulescentiae vitia defendere; alqm regem ; .
necessitatis exeusatio dfendit
alqm sibi collegam ; alqm; hoc excusationem
, ()
habet, , alcis rei. se exsublegere, ( . ) subrogare
cusare purgare (de alqa re),
sufficere (alqm in locum alcis); excusare se alcui in alqa re; ,
satisfacere alcui, .
designates (consul, praetor . .).
excusare alqd, excusare morbum,
creatio, lectio; excusatione valetudinis uti; . ;
, est mihi exeusatio
statim creatus; .
inscientiae, habeo excusationem aetatis.
; .
1) extrahere (telum
.
e corpore); educere;
id qnod superest (
evellere (dentem alcui); . .
); copia rerum; . ;
, fruetum capere pereipere
()
ex re, quaestui habere alqd 2) =
- ex eo quod affluit opibus,
, . . necessitates aliorum sustinere; .
evulsio; ; . .
laetitia effusa, nimia; .
.
robur invenile; vigor aetatis.
extrinsecus; ab exteriore parte; 1. pervagari; emetiri.
. externus exterior, ,
2. vitare (locum, periculum), evi auxilia externa.
tare; devitare (malum, dolorem; procellam
temporis); fugere (bellum, conspectum, turpi- , . = ^
9
1 . -1 .

130

, , per me licet, nihil

1) noms,
impedio, non repugnabo; per me; =
cognitus ( ); esto.
pertus, spectatus, perspectus (,
); contestatus (, vir velocitas (); agitus); apertus, manifestus, ante pedes positus
lltas (); () ingenii celeri( . , , tas; calliditas (), sollertia ().
); .
velox (); pernix
Caesaris nomen in barbaris obscurius erat;=
(); agilis (); . versati, . .; . omniis (ingenium); callidus (), sollers (bus no tus; in vulgus, apud omnes pervagatus;
, ). (,
passeribus omnibus notus (Cic. fin. 2, 23,
) causa simulata, speciosa (
4
75); - ); latebra.
inter omnes eum probum virum esse
= detorquere, perverse
constat;
interpretari; depravare (alqd narrando).
. , . .
, , malitiosa legis
illud Solonis; notum,
(iuris) interpretatio; calumnia.
cognitum esse; omnibus notum esse;
. , .
apud omnes in vulgus pervagatum esse
1, (. . ,
( .); , ... constat, no ) nuntius ( alcis rei);
tum est ace. c. inf.; -, in() litterae; (,, )
ter omnes constat, omnes sciunt, nemo ignosigniflcatio; ( . rt, quis nescit, quis est, qui nesciat?
) narratio; memoria; res memoriae
. . inf.; . non ignoro, non
tradita; (>1, )
me fugit, non me praeterit; non sum neauctoritas; = fama, rumor; . scius . . inf.; ;
() litterae tabellae vic palam fieri (, palam factum est)trices laureatae; () nuntius vifinnotescere; = percrebectoriae; - ,
scere; = famam colligere; , certa, falsa nuntiare afferre; palam facere; in me ., ... alcui nuntium afferre,
dium proferre; ( . ) aperire,paperferre afferre . . inf.; tefacere; in lucem proferre res occultas, (
. nuntium accipere, certio ) vulgre, divulgare, evulgarem fieri alcis rei, de alqa re; nuntiatur alre;= nobilitare (alqm, alqd); e te
cui alqd; accipere, audire alqd; cognoscere,
nebris in lucem evocare (familiam obscuram).
comperire alqd, de alqa re; .
2) = , . .
mini allatum est de ea re;
certiorem facere
. certis auctoribus
alqm de alqa re alcis rei; docere alqm
comperire alqd;
de alqa re; nuntiare alcui alqd; facere ut
. exspectare, si quid certius aff'eratur;
alqs scit alqd; mittere qui dicat;
1 ., ...
. id te scire volui; .
ab Satrio reddita mini est epistula .
nuntiare se (alqm)
. inf.; nuntiatur . . . inf.;
adesse venturum esse.
. , ... Romam affer. (). nuntur . . inf.; -, tiatio, signiflcatio, , . quae
.
de alqa re, de alqo a veteribus narrantur
traduntur: - ea quae ve- , flectere, inflectere. teres memoriae prodiderunt; .
nexus; anfractus (viae, litorum); sinus;
mortuum (interfectum) alqm
curvatura.
audire; - nuntius victo- , memoriam alcis rei alqd oblitterare;
riae Cannensis Carthaginem venit;
memoriae alqd eximere. ,
-!
, memode Magcnis interitu duplex memoria prodita
ria alcis rei (sensim) obscuratur et evanescit;
est; ., ... quod affertur aflerunt
memoria alcis rei
. . inf.; . ,
deleta extincta, oblitterata est.
, maxima
sum affectas laetiti, cum audivi te consulem exsilium, interdictio aquae et ignis,
relegatio, deportatio; . .
factum esse. nuntius ; . in exsilium ire; ,
.
.
- exsulare, in exsilio esse; claritas; () gloria, nominis fana, no - reducere alqm de exsilio
men magnum; . famam sibi
exsulem. exsul; (patri)
comparare, rerum gestarum
extorris; deportatus ().
gloria florere; nominis famam adipisci;
gloriam consequi, assequi; nobilitari, da- pulvinus (); cervical ( ); . rum fieri; . cognopite alcis residere.
scere; finire, definire ( ). 1) . . 2) ,

131

alqm ex urbe ex civitate pelerumpere in alqm. effundi, se

lere, expellere, eicere, ex urbe exturbare, de
effundere, influere (in mare).
civitate eicere; alqm ex urbe abire, exire, . ; .
emigrare, e patria exire iubere; alqm ex
de quod mihi superest, alii s
patria eicere; alqm exsilio afficere, in exsiligratificor; - abunde, satis superque,
um eicere, pellere, expellere eicere;
cumulate. nimis multum, nialcui aqua et igni interdicere; alqm relegare,
mis nimium multa; . , vedeportare ( -). 3) stium luxuria; vestitus nimius; . . expellere (dubitationem), delere (om inanis quaedam profluentia loquendi
nem suspicionem ex animo); ex animo eicere
(Cic), turba flumen inanium verborum;
'..' '
(amorem alcis rei).
. ne quid nimis (.).
supervacaneus; inutilis ( saepes; . saepes viva.
); non necessarius ( ).
'. ;
, . Hie, .
1 effsio . effundere; .
. >
dentibus morsu lacerare; (
. quae a grato
animo proficiscuntur quae gratus animus
) corrodere.
nos dicere iubet.
1) = , , .
,_;;
sonare, sonum edere reddere, expositio, explicatio; ()
narratio; - oratio, sermo, dictio,
'" '
. . vocem mittere, emittere.
dicendi genus modus; . ,' '
2) = , , ,
natus verborum, orationis; . ';,','
edere, emittere librum, foras dare librum; ;
tionis subtilitas; oratio subtilis, verborum te
' ,';
, . 1; edictum proponere;
nuitas.
...
edicere.
. .
;,..;, antiquitus; e vetere memoria.
.';"'' e, ex longinquo. procul , . , .
, . ,
(conspicere, iaculari); eminus (pugnare).
.
,1.;.
1 (, ) editio; .
''"
*editor edere.
proditio (), perfidia
(); =; defectio; () . . . . . expensum, pecunia expensa;
*1 mutatio, commutatio; immutatio;
sumptus alcis rei; impensa;
- mutationem habere; .
- afferre sumptum, esse sumptui;
. proditor (pa . .
triae); (, .)
.
desertor, desertor proditor; homo perfldus
respiratio; . us(); . .
que ad extremum spiritum:
1 perfldus ();
. in studio alcis rei agen( ) perfldiosus; dodae mori; .
losus, subdolus (). Adr. perfide, doanimam agere.
lose; . . 1, ;
1. , ( )
. relinquere et deserere.
mori; perire ().
mutabilitas. 2. , exhalare, exspirare
mutabilis, commutabilis. (alqd).
. . 1)
illudere, ludibrio
mutare; mutationem commutationem fahabere, deridere, irridere alqm.
1 opus; , -1 do- cere (alcis rei); commutare, immutare; alqa ex parte commutare,
mestica (. pi.).
alqd de lege derogare; =
exponere alqd, de alqa re; ( novare (alqd in legibus,
) explicare (alqd, de re), explanare
(alqd); () narrare; (, - pugnam); . - emendare, corrigere; corrumpere;
) disserere de alqa re; (, , - acta agere;
) demonstrare, ostendere, docere;
, .
dised acta ne agamus; .
cam quid sentiam de hac re quid mihi
quod integrum est; ,
videatur; . facile dicere.
factum fieri infectum non po 1) . effundere; pfoa -
test (Terent.). 2) . fidem alcui
, . . 2) .
datam fallere, prodere destituere alqm;
, conferre, congeredeficere, desciscere ab alqo, ab alqa re
re in aiqm plurimum benignitatis, amplecti
( , ); . ab officio
alqm beneficiis; iram in alqm
discedere, de, ab officio recedere, deceeffundere; iram omnem in
dere; . in officio manere, peralqm evomere (Terent.); manere; . patriam prodere
diu coercitam iram
( ); 1
in hostes erumpere (L>v.); ,
vires me deficiunt;
, virus acerbitatis suae evomere
. memoria mihi non constat, me deficit;
apud alqm (Cic.):, bilem effundere, stomachum
9*

132

".

, );
spes fefellit. .
mutari, commutari, imrautari; (alqd, de alqa re; narrare; ) converti; versa sunt
omnia, omnium rerum subito facta describere; deformare (hic quem supra
deformavi); . .
est commutatio; () alcis simulacrum puerili iuvenili aetate
alii sunt nunc mores; CBtrfe fingere; , , > .
nihil semper (in) suo statu manet;
. vultum mutare; . - alqd exprimere atque efflngere verbis, imitari
atque exprimere; alqd sub aspectum, oculis
.
sub oculos subicere.
* dimensio (geometrica quadrati,
Cic. Tusc. 1, 24, 57); . - 1) >1 descriptio, explicatio,
narratio, , , -
metiri (alqd alqa re, . =
cum pugna depingeretur
); commetiri (siderum
Marathonia. 2)
ambitus inter se numro); dimetiri; mensuimago (); effigies (
ram alcis rei inire; . .
. ); siponderare, aestimare alqd alqa re, ex alqa
mulacrum ( .
re.
,
usu atterere, deterere alqd;
, usu tritus, detritus; obsoletus.
, ,
vires alqm deflciunt (
. ); Si); succumbere alcui rei
gnum ( ., . labori, crimini, fortunae,
, .
senectuti, doloribus; cedere, imparem esse
(oneri, dolori, labori); concidere (sub onere); ); statua ( .
); - imagines maiofrangi, conflci alqa re (dolore). rum; . .
defatigatio; confectio; defectio (virium); . vires deflciunt alqm; inventor; qui invenit redebilitari.
perit alqd, frepertor; = autor.
inventrix; quae inve 1) 41 inflrmatio, debinit reperit alqd.
litatio. 2) inflrmitas; . >sollertia; animus acutus ad excogitandum;
vires corporis affectae; languor corporis;
, inveniendarum rerum
defectio. =
copia (Oie).
sollers;
. . inflrmum, imbeingeniosus; ad excogitandum acutus;
cillum reddere; macerare; absumere (corpus,
- ( . ) rerum
vires corporis); enervare (corpora, senectus
inveniendarum copia florere.
alqm); afficere (aestus, labor, fames, sitis afinveaire, reperire; parre (ars dicendi alqd
ficiunt corpora, fames affecit exercitum); deparit et procreet), excogitare ().
bilitare; fatigare (); ()
1) .1 inventio;
conficere; affectus (corpus),
excogitatio. 2) inventum,
() confectus (vigiliis, vulneribus, frires inventa reperta; . alqd
gore, fame, inopi); enervatus et exsauguis;
invenire, - multa nova
- corpus affectum.
invenire; xopomifl -Hia res bene
ex interiore parte, ab interioribus
et utiliter inventae; utiliter, bene inventa
partibus.
(n. pi.); . ea quae casu in1: mollities mollitia; mores
venta sunt.
effeminati. mollire, effeminare alqm, alcis animum.
. .
abundantia, affluentia ( al- , . , .
cis rei); copia ( ); . acuere (mentem, pruden - abundare, redundare alqa re;
tiam intellegendi; ingnia adulescentium);
. . alqs circumnujt omnibus exacuere (cum animus exacuerit illam ut ocucopiis atque in omnium rerum abundantia
lorum sic ingenii aciem).
vivit; - satis superque; abunde, abun- vulnera alcui inferre, infligere;
danter. abundare, redundare
vulneribusoneratus, confectus
alqa re. abundans, affluens;
( ).
. plenus piscium; . - erogare (peeuniam ex aera. Adv. abunde, abundanter.
rio, in classem); expeniere (peeuniam).
. , .
(
( . ) ima ) verbum; dictum, vox;
ginem alcis exprimere; alqd fingere, efflngere
elogium (Solonis); sententia: ( , ); alqd pingere, de . pronom, adj., , illud Solopingere ( , ); fanis; praeclarum illad Platonis; =
cere ( , , - responsum, responsum (oraculi); ora, , multo maiora et acerbiora
verculum, sors; effatum.
bis facere); agere ( 1); adumbrare , membratim caedere; conalqd, speciem et formam alcis rei ( cidere; . minute concidere.

1.

.
eicere; eructare, evomere (sanguinem, ignem).
dissecare, consecare; persjecare;
. minute consecare.
non exiguus, satis magnus, non
contemnendus, aliquantus ( gen.) aliquantum ( ). Adv. satis bene.
quaestio; inquisitio, indagatio
(veri, rerum occultarum); investigatio (antiquitatis); exploratio; . disputatio;
. quaerere alqd
de alqa re; alqd cognoscere;
H-Hiro in quaestionem in cognitionem
in disquisitionem venire; cognosci. investigator (antiquitatis). quaerere alqd, de alqa re; inquirere
in alqd; anquirere alqd (, ); explorare; investigare, pervestigare;
sciscitari causas alcis rei; disputare de alqa
re [).
. .
furor; (
) saevitia; - furens, furibundus,
furiosus; . ( ) furore incendi inflammari.
siccare, exsiccare; arefacere. siccari, arescere, exarescere.
arescere; exarescere (amnes, fontes;
lacrimae; . facultas orationis); .
exhauriri; lacrimae consumptae sunt.
. .
mutilare (); truncare,
detruncare (corpus).
mirabilis, mirus admirabilis (): incredibilis (
). stupor, admiratio;
. obstupefacere (alqm);
. obstupefleri; -
stupefactus. . ( ). stupere, obstupescere ( alqa re); admirari (alqd).
smaragdus.
. .
. ; . .
.
discere (philsophiam, ius civile);
() perdiscere; () cognoscere (librum, oratorurn Graecorum litteras, Demosthenem totum); alcui rei studere,
operam dare (arti, litteris); alcui rei studio alcis rei deditum esse; tractare alqd.
Studium alcis rei; , .
; -1 alqd summa cura tractare, in
alqa re summam operam collocare.

1)

MCTH. . ex (e);

de;

a;

. : )
(), , expellere alqm urbe.
b) . ,
domus, ,
Roma abire, procisci; domo exire;
ex ab , ,

(

133

), )
.
adj., .
Conon Atheniensis;
Cicero Arpinas; . , , ( ) Turnus ab Aricia, legati ab Ardea; - ex (prorepere , prodire, procedere );
- (,) a cena surgere;
- ex (protrahere, extrahere alqm ex
alqo loco), subter ; . ab (Caesar
Gergovia discessit). 2) 1
, . ,
.
adj.,
, vas argenteum;
poculum aureum; . ex,
partie, , factus:
statua ex are (facta), simulacrum ex are (expressum); (.)
ex divite pauper
factus est; ? quid te, de
teilet? 3) , , ,
. . propter (p.
timorem); per (per avaritiam deeipere); abl., partie, , motus, commotus,
ductus, adductus, impulsus, coactus, .
, odio incensus, metu coactus fecit; pudore
adductus; gen.,
, crimen invidiae
verb, finit., ,
impulit me
amor tui, ut vellem; ,
HCTopiii ex historiae monumentis alqd cognovisse; .
ab Homero diseimus, ex Homero cognoscimus; ex Homeri libris
( ex Homero) patet. 4) ex, de, inter, in, .
unus ex iis, quidam de exercitu captivi; . gen. partitiv.. 5) ,
, . II, 3, f;
. ,
.
-, - . 1.
exedere (vetustas monumenta, aegritudo animum).
, peragrare; perlustrare; emetiri (omnes terras).
signiflcatio (amoris); enuntiatio;
professio (, , bonae voluntatis, pietatis); , . ;
. observantia;
gratiarum actio ( ), relatio (
); -1 , ,
. . . . pi. ,
gaudia, luctus, odia; .
gratulatio; . 1 . .
signiflcare, ostendere, declarare;
dicere . . inf.; . Hie alqm observare; significo
me gaudere; . 1; -

134

, non multum autnihilmihi concessisti;

se non nolle dixit;
Mpt aut vel certe,
- coraacie assentiri;/flo6peme probare,
aut, , cuncti aut magna pars;
comprobare, laudare alqd; , aut omnino, aut saltern,
1 dolorem suum alcui declarare.
. . aut. 2) .
, . .
I, 2;
.
an non, , . , .
.
inquisitio, conquisitio; ,
. . exquisites limus.
(epulae); lautus (, cena); = - illustris, clarus, nobilis; nobili ge nimi diligenti arte factus;
nere loco natus; auctoritate praeditus.
calamistris inustus; elaboratus (con 1)
cinnitas, Cic); . verbum
. ipse (is ipse, id ipsum);
electum, exquisitum;
quidem (at id quidem nefas habetur);
, electissimis verbis alqd
., cum maxime; . nunc cum
exponere; exquisitissimis verbis alqd laudare.
maxime nunc ipsum (apud te esse veAdv. - curiose loqui. lim); hoc ipso tempore; . illo ipso
quaerere, inquirere, conquirere
tempore. 2) ( ); invenire, reperire (Hie a) ,
); explorare.

elegantia (morum, verborum); ve, , ;
nustas (); urbanitas (. duo fortissimi
, ); pulchritudo
(verborum); , ornamenta ve- viri, Hannibal et Scipio; summus Romanorum
orator, Cicero; quod multi voluerunt paucique
neres dicendi, flores verborum.
potuerunt, ab uno tyranno patriam liberare;
elegans ( ), venustus ( . \ gen., ,
); pulcher, urbanus (sermo); ornatus; .
, . , , oratio elegans, orationis
, , collectis ceteris cauelegantia; sermo venustus; . liber elesis eluvionis, pestilentiae, vastitatis (Cic);
ganter scriptus; . artes elegan, , tes, liberales, ingenuae, bonae, optimae; ,
dico, inquam
. omnes bonarum arti. (is) qui est, id est, , summus Roum disciplinae Adv. eleganter, venuste, pulmanorum orator, Ciceronem dico; reliqua, hichre, ornate (dicere, scribere).
storiam dico et pmdentiam iuris publici; ora 1) a u t ,
tor hoc uno excellit, id est oratione; .
, , !
,
, is qui. , filius
, hic vivendum aut moriendum est; um
L. Pisonis erat, eius (a ) qui priquid simile populus Romanus audierat aut
mus de pecuniis repetundis legem tulit;
viderat; el, ,
- , aut, - . ) 1,
, , namque, enim, etenim;
, , , vidi et
noHHTie, = ,
cognovi quid maxime spectares, cum pro alcis
, , , vel spesalute multi laborarent, causas apud te roctator laudum tuorum vel particeps vel sogantium gratiosiores esse (a .,
cius vel minister consiliorum; ve ( 1...).
,
mandatum ipsius principis.
), , 1 imperatorius .
, ,
gen. imperatoris, rum, Caesaris, Augusti,
duabus tribusve horis; coiisules alter ambove
principis. imperator: Caesar;
rationem agri habeant; s i v e s eu.
Augustus; princeps ().
vel, , domina; Augusta; uxor coniux principis.
HMnepia regnum; imperium: .
, Imperium Romanum.
, . Bacchus sive Liber; qui ex tempore versus funhoc Plato sive quis alius dixit; dit pomata facit.
autaut, velvel; sivesive, . II; - subito ex tempore versus fundere; carmen

poma ex tempore facere componere.
aut, vel, sive; i> e, - res familiaris res (sing.
aut; vel ut verius dicam; vel
pi); bona; fortunae; ( 1 )
sive potius; ac potius, atque adeo,
pecunia, opes; facultates; census (. sive adeo; atque; aut,
); patrimonium (-

\: A
^.
yjy.'-S1
;',; ,^
,'ir
V9'j".,
!&:

135

); . amplae divitiae;
opinio ( ' , , . . alqs opibus fa); , nomen consequi, famam coiligere,
culiatibus abundat; , .
mea, tua, , omnia mea mecum porto; amplissimum nomen consequi,
iminortalitatem assequi;
., . ;
. rem familirem - si quid in nob s notitiae
nomihis est; bona fima exi rem augere; - rei famiiiastimatio, opinio, fama, existimatio,
ris amplificatio. . ;
opinio; laus; - alqm
' , ., . .;
.=; . . 1) ha- fam spoliare; - de fama alcis detrahere;
bere; . esse cum alqa re
- omnem honestatem amittere;
(cum telo), secum habere, gestare por - mea exitare; . ad manum habere,
stimatio agitur; . .
alqm apud, circa se habere .
( ) alqd promptum atque aliter; alio modo pacto; alia raexpedituHi habere; = ,
tione; (, ) contra; (
habere, , dies aest'ate habet
contra) secus; . aliter
horas decem et octo; comprehendere, com contra, secus atque ();
piecti; . in longitudinem patere.
. longe aliter secus; = 2) = , habere (uxorem,
, aliter; sin aliter
servos, agros, auctoritatem, spem); (
secus; sin minus; .
, . quod nisi ita est esset, ni ita esset
) possidere (bona, agrum, magnam vim);
se res haberet, quod ni ita se haberet.
alcui est alqd ( miles ad arma inutilis; pi.
est alqd alcis); causarii (, ).
esse gen. . singularis alcis hominis
qualit. . messe in alqo;
natura et mores, proprietas
.
natura, mores alcis.
., uti alqo, alqa re (ptre diliproprius, singularis.
genti, vento secundo . .); . . .
habere ; . , 1 artes, quae quaestus causa exer, . .
centur.
.; pruina; pruinosus;
carere alqa re.
pruinis obrutus;
omnia pruinis obteguntur; , 1) . . nomen,
agri, tecta albicant pruinis.
vocabulum, appellatio; nomine; - alqm nominare; nomina- interdum, nonnunquam;
tim citare (); nomen haaliquando.
bere, gerere; appellari; dici; , . .
() nomen duxisse, translatas.
aeeepisse ab alqo, ab alqa re; 1) . . 2) = ,
. - aliquis, aliquid; non nemo, non nihil; pi. non puero nomen ab egestate Egerio inditum
nulli, aliquot, quidam; sunt qui;
(Liv.j; nomen ei est Gaius
, . .
Gaio; nomen alcui tri- , . 1,
buere Gaio, alqra dicere Gaium;
.
- Graecus, cui nomen est Diphi- , peregrinus, peregrina
lus Diphilo qui Diphilus appelltur,
(, , ,
dicitur; alcui nomen impo nere, dare, ) nomine
1, alcis ( ); iussu alcis;
); alienigena ( verbis alcis, , salutem ei die saluta
); advena (); hospes, hospita
eum' nuntia ei meis verbis; - (! 1); bar publie, b) - nomine;
barus, barbara (-). verbo;
peregrinus ( ,
- Cyrenaici philosophi nominati (Cic);
-, ); externus (, nomen r 1, . intestigis penes fllium, vis omnis imperil penes
nus ); exter, exterus ( .
matrem erat;
1, , nationes;
- () rex erat nomine, non re; nocivitates); . lingua peregrina,
minabatur rex, non erat.
sermo externus; = ,
fide alcis (pecuniam mutuam sumere). d)
adventicius; importatus; barbarus
, per
( ).
.2) . , fama; sensus appetitio naturalis;
nomen, notitia (); existimatio,
appetitus; natura,

136

-!.

, - natura duce. depravare (); . corrumpere

, . . ,
(alqd narrando); depravare; in peius mutare
. accessus ad
yertere ( ). res salutares, recessus a rebus pestiferis deformatio (Liv.); depravatio; naroAdv. duce natura (sua); sua sponte (facere
.
alqd); beneficio ingenii (alqd invenire).
. .
instrumentum; machina. - , . . . .
, , .
1) quaerere; inquinervorum et tibiarum cantus.
rere, requirere; conquirere; () in immodestia; intemprante.
vestigare, indagare. 2) . ; -
, quaerere (victum, . alqd iucundum est ad coalcui honores); petere (auxilium, salutem ab
gnoscendum. delectare, dealqo, salutem fug );
lectatione allicere, capere, tenere (alqm. aniappetere (amicitiam, societatein, alcis); .
mum); placere (alcui); hominum stadia exci gratiam alcis captare; alcis betare; nihil moror.
nevolentiam consectari; commoda
alqd ad me pertisectari; , , . ; nere puto, alqd mihi curae cordi est; alqd
captare voluptates; ,
foveo (artes); . neglegere alqd,
. ; opes potentiam
nihil curare alqd. 1) consectari; ius suum persequi.
CTBie studium; cura;
. studium alcis excitare, animum alcis 1) . excludere. 2) . movere; . iucundum esse,
excipere, segregare, removere alqm ab
delectare; . .
alqa re (a re publica ); non alienum alqd a me puto; y .
a numro civium segregare,
. alqs opth() e numro civium eicere;
marum artium studio incensus est. 2) =
alqm tribu movere; ,
, usus, utilitas, commodum,
alqm e, de senatu eicere, alqm loemolumentum; res, rationes alcis; causa;
co lordine) senatorio, de senatu movere;
- ex usu alcis;
alqm a
. me causa; H-ci,
comitatu clarissimorum virorum abstrahere;=
- non suarum ne, excipere
cessitatum, sed communis libertatis causa
alqm. alqd; discedere ab alqo ab alqa re
(Caes.)\ . () -C
( cum a vobis discessero);
me interest; - pro re
^ eximere alqm de
publica; consilio pnblico ( , numro (proscriptorum); , ,
. consilio private); -
. illo, te excepto, alqa re excepta,
contra rem publieam; .
praeter alqm, alqd; si, cum ab alqo, ab alqa
-, - re discesseris; nisi. alqd e re mea, e re publica est; y
exclusio; ; =
. omnibus idem conducit;
exceptio; ad unum omnes,
, . prospicere
(^) omnes ad unum; omnes sine discriconsulere rationibus alcis, suis; commodis almine, sine ulla exceptione; .
cis, suis servi re; commoda alcis tueri; comnihil non; . nihil mali
niodi rationem habere; . ,
non (inest); , ( )
. rationes utilitas, causa rei
. dilectum habere sublatis
publicae, utilitas publica, commodum publivacationibus; - .
cum; ; -, praeter - in mea causa rei
quam nisi quod; . ',
publicae salus consistebat.
excipere alqm, alqd; .,
. . alqd, alqm excipio,
fallacia; dolus; callidum clandealqd, alqs excipitur; . nullum
stinum consilium consilium;
discrimen facere; .
- fallaciam facere (in re);
lex ad omnes sine ullo discrimine pertinet;
., - id struere et moliri. alia
. nemo (nihil) excipitur,
moliri; -rt alcis oper.
nullum est discrimen; .,
conflandae aliis invidiae
... raro illud accidit, ut..;
fallaciae componendae, clandestina consilia
-1 nihil sibi praecipui expetere.
struendi (callidus) artifex.
proprius, praecipuus
. ().
(ius ; praecipuus et proprius: singularis
. .
(imperium); solus, unus, solus et unus. Adv.
ironicus, flctus;
proprie; praecipue (. alqm diligere);
. verba invertere. Adv.
- sibi
ironice, per ironiam; flcte. ironia;
soli docti videbantur; . 4
(urbana) dissimulatio; dissimulantia; verbo penes unum est omnis potestas;
rum inversio.
.
defonnare (alqm, vultum alcis);

.
se totum conferre ad alqam rem; nnius
rel studio deditum esse; in alqa re (cognoscenda) Studium suum omne ponere;
. nihil aliud
nisi suam utilitatem suam solius utilitatem sequi, spectare.
post hominum memoriam; inde ab
antiquissimis temporibus.
, - metalla (.
pl.)\ metallorum natura;
- metallicum esse.
1) . exstirpatio. 2) .
extinctio; fabolitio; . . stirpitus extrahere (hune
errorem,- quasi radicem omnium malorum);
radicitus extrahere (cupiditas radicitus tollenda est atque extrahenda); exstirpare (vitia); evellere (mala); tollere.
scintillula.
alqin limis oculis aspicere.
1) . scintilla; , , scintillas edere, emittere. 2).
- igniculi virtutum, virtutum
quasi scintillae;
si quid
in te residet amoris erga me pristini.
verus (amicitia); () sincerus; = , . ; ,
verus amicus: amicissimus; , . animi laetitia; gaudium atque laetitia.
Adv. ex animo, vere, sincere, unice (. amare, diligere alqm); valde, vehemenier (gaudere); , , ... gaudeo venementerque laetor . inf. animus verus sincerus; sinceritas, simplicitas, veritas; animus apertus.
inflexio. inflectere; distorquere, depravare (os); ducere (os).
micare, fulgere;
oculi fulgent;=HcnycKaTb . .
comminuere.
redimere (culpam; flagitium aut facinus, Sail.). () liberatcr; () redemptor; ()
servator; salvator (y
omv. ). liberatio; =
redemptio; salus.
. is qui 4. , . .
artifex alcis rei (saltationis); homo
peritus alis rei; versatus, exercitatus in re.
exercitatio; artificium; sollertia;
ingenium aptum habile ad alqd. qui alqd commode scienter facit;
. medicus arte iDsignis; artifex
alcis rei; peritus alcis rei; exercitatus in re;
eruditus, sollers, ingeniosus; = articiosus. Adv. commode, scienter
(tibiis cantare), perite, bene. 1)
artifleiosus; ad arti normam conformatus
excultus; perfectus; .
politissima arte perfectus; . inconditus. 2) , , artifleiosus;

1.

137

arte manu factus (portus); operosus.

1) ars;
arte, per artem; manu opre (
- natur et opre manu
munitus); - artificiosus;
, ars, artificium;
. 1.
2) , Hie . ars
(scribendi), artificium; scientia; .
. ; -
alqd in artem vertere, ad artem redigere.
3) artes et disciplinae;
- artium et litterarum Studium; , - .
.
dentibus morsu lacerare; (
) morsu interimere.
temptare;
alqm, alcis animum
sollicitare; alqm pellicere. temptatio; sollicitatio;
(corruptelarum) illecebrae;
. . .
actio; petitio (); 1 iniuriarum actio; iniuriarum formula; actionem instituere, lege agere, in ius vocare;
lege agere cum alqo (
alcis rei), akui litem intendere; iudicio
persequi alqm; alqm in ius vocare, nomen
alcis ad iudicem dferre; ( ) alqm iniuriarum postulare, alcui iniuriarum formulam intendere; . 5.
exhalatic;
() halitus (terrae), vapor.
exhalari.
. .
maculare; distinguere (caelum distinctum stellis); , ,
. floridum floribus
vestitum; . liber ' dosus.
scribendo absumere alqd; paginam complere.
," . oculi torvi; , . torvis oculis aspicere
alqm, alqd.
furtim; clam.
. ; . moles. . .
conservatio (1); , . .
semper facile est officium exsequi; - 1 misso fideliter servando; .
officii religio;
. diligentem in
retinendis offieiis esse, in officio
cessare, claudicare; .
promissum, promissa , flagitare, exspeetare;
. . 2; . .
eflciendi facultas, facultas; .
spes effectue; -

138

non dubito quin illud consilium

efflci possit. quod effici potest; factu facilis;
facultatem habere; -
, consilium explicitius (Caes.)- confector; exactor (supplicii)';
. imperil minister; - ministri legum.
diligentia; religio ().
1) , . Imperium. 2) i, i. = , diligens;
() religiosus.
1) , . . .;
accensus, inflammatus alqa re
(ira, amore, odio); . vividus, vegetus (, ); . laetus,
laetitiae plenus; gaudio laetiti commotus, perfusus; .
gratissimus, pietatis plenus; .
plenus spei; spe animoque impletus;
. . bundus, osus, entus
(mirabundus . , furibundus; animosus . ). 2) =
explere (officium, spem), implere (partes officii), ( ) ad effectum
adducere (alcis mandata), facere (mandata,
imperata); perucere (conata
11); . servare legem; , , . 1; .
; promissum, promissa facere, implere, efficere, praestare, servare,
solvere, persolvere (alcui), promisse stare,
satisfacere; . . fidem fallere,
frangere; . petenti satisfacere, non desse; , voluntati alcis obtemperare, morem
gerere alcui; mandata persequi
exsequi, conficere, efficere, perficere;
. mandata neglegere;
. non morari iinperium; - . . 1) .
. .; . magn laetiti
gaudio affici; laetiti perfundi;
patientiam rumpo, abrumpo; 30 triginta
annos vixit; 30
nondum triginta annos natus est
complevit. 2) = . i , evenire, eventum
habere; evadere; ratum esse, verum
esse; optata mihi
contingunt; promissa ad irritum cadunti
, . ,. pravitas, turpitudo; .
mores corrupt! depravati, perditi, turpes.
1)
refectio (,
); correctio, emendatio; ; () emendatio sui; reditus ad virtutem,
ad bonos mores. 2) . administratio muneris officii; -
dum fungitur munere admini-

.
strat, obit munus; . in munere suo obeundo fungendo,
administrando. 1 )
alqd corrigere ( ), emendare ( , ,
); melius facere, efficere alqd; reficere,
reparare ( ); in melius restituere; ( , ) retractare;
. alqm ad victutem revocare, mores
alcis ( alqm) emendare, corrigere.
2) . . . ( . .) meliorem
fieri; se corrigere; ad bonam frugem se recipere; mores suos mutare, ad virtutem redire revocari. cura; diligentia (, ). diligens; curiosus (in alqa re). Adr. diligenter; accurate; cum cura; curiose.
. .
, . , .
terror ( alcis rei); -ri terrore
percussus; terrore coactus.
, . 1 spargere
odores; 1
odores afflantur e floribus; . .
; . ingemiscere;
, animam efflare, animam
extremum vitae spiritum edere; animam emittere; exspirare; spiritum extremum effundere
(in victoria); animam effundere, finire, vitam
effundere; vitam, extremum halitum efflare.
1) 1, 1
probatio, spectatio; temptatio; ; .
investigatio rerum naturae; = *temptatio scientiae alcis; fexamen,
fexploratio discipulorum; .
. 2. 2) )
1, . partie, gerund.
' gerundiv. ., , , -
multa acerba expertus. b) ^
1, , malum, res adversa; calamitas; miseria;
. .
fortuna alqm omnibus difficultatibus vexat;
. multa acerba
experiri; niultos casus experiri; multis iniquitatibus exerceri.
. . 1)
temptare (alcis patientiam, se);
experiri alqm, alqd; . de- se
(ipso) experiri; . ,, . .
2) , ,
probare (alqd,
, ); speetare (
, ), , speetatus (
, . fides, virtus); exquirere (-); ponderare, examinare (); (.)
tempto experior quid possim; .
, alqm experiri temptareque; *alcis litterarum (artium) scientiam temptare; periculum facere (al-

139

eis, alcis rei); () 'scientiam discialiqua historia vestigium ponimus; . pulorum explorare; . , .
vestigia. 2) =
1. 3) , , fide
riri (multa acerba); pati,' perpeti, tolerare,
historiae comprobatus; verus, certus; .
perferre (dolores, cruciatum); perfungi (mo *horaines, quorum res historiae fide
lesti, periculis, laboribus); . comprobantur qui rerum gestarum histo 2, a.
ria florent; . tempora. quae historia complectitur; aetas, quam histori
1 proterere,
memori complectimur; proculcare (segetes).
. ut
effluere; ( ) . ;
a fabulis ad facta veniamus. Adv. historie;
( ) transire, praeterire; ad fidem historiae; vere. 1 1) histo anno praeterito, ( ria pi. historiae ) anno superiore priore, proximo;
; . -m cum sanguine effundere
memoria rerum,
( ).
memoria annalium;
1 . .
litterae; 1 ( ) actor; petitor; qui
, , 1 res
petit.
gestae res; -, 1 . npomecTBie.
-pieft studia historiae; -
1 ( = ) vericognitio historiae (), rerum
tas; = verum, vera; .
Romanarum; - ignoratio, (
. 1; ->
) ignorantia historiae
quam verissime potero quam
rerum; . res veteres, antiquae;
verissime, ,
antiqua (. pl.)\ res gestae et memoria ve. pro vero constat, tus; , -
inter omnes constat . .
memoriam rerum veterum repetere;
inf.; . monumenta
. levem auditionem pro re comperta
vetustatis atque omnes historiae prodidehabere (Caes.); ->, -
runt; . omnis haec
vre, verissime; - profecto,
et antiquitatis memoria; . ,
sane; *praecepta
. omnium aetatum memoria;
vera verissima, quae doctrina Christiana
. omnem rerum
tradit; . .
memoriam breviter complecti compre verus (amicus, amicitia; honestas
hendere; . earum rerum
);= certus (amicus);=
historia, quae sunt (erant) eius aetate gestae;
sincerus, germanus; = . ()
' , solidus (utilitas, glohistoria fabularis; . historia poria, laus); = , .
puli Romani Romana; memoria rerum
. Adv. vere; . vere saRomanarum; res populi Romani;
piens.
- ex annalium monu1 putrescere putescere.
mentis testes excitare; - ,
. 1.
. . , ;
, . HCTopifl , ...
, .
. 1; . . (
, . ,
1) gradus et aetates, aetates et tem.
pora (eloquentiae); cursus, curriculum.
1 eripere (alqd aleui, ab alqo; alqm
2) .
ex manibus hostium); extorquere (arma e
i historia (), narratio
manibus, sicam e (de) manibus aleui, repu(); narratiuncula; fabula, fabella (gnanti e manibus hastam);
); res ( ), ,
servare alqm ab interitu; .
huius rei est auetor Livius; .
lacrimas excutere aleui.
historia vetus antiqua; fabula vtus;
1 ( ) historiarum
. neutr. pronom, adj.,
rerum gestarum. rerum scriptor
, vetus est quod dicam; Socrates in
auetor; scriptor, auetor, historicus.
Phaedro Piatonis hoc haec narrt;
1) :
.? sed
historicus (sermo, genus); . gen.
quid ego ilia commemoro?
historiae, rerum, rerum gestarum: . - 1) . fons; caput (aquae Fren, fides historiae, rerum;
tinae, Liv.).
2) . fons, caput, causa,
. , rerum gestarum memoria; origo, principium. parens, mater; materia;
. incorrupta re . - alqd nascitur,
rum gestarum monumenta;
gignitur oritur, exsistit ex re, manat ex
. , narrare
ab re; sequitur, consequitur rem; alqd
alqd ad historiae fldem; est fons alcis rei; -
. .
ab his fbntibus profluxi ad ho quoeunque ingredimur in hac urbe, in

140

minum famam; . materies

stirps semen malorum omnium;
. , 1 causant omnium malorum repetere ab alqa re; - acerbissimo luctu redundavit ista victoria; - a fonte repetere, a
capite arcessere alqd; ,
, auctor; . bono auctore comperi, certos idoneos auctores habeo;
- tontes adir;
- si quid aliquando
scio, ex isto soleo scire; - ( . ) sublato auctore (Sail.).
= , . . .; exhaurire (provinciam sumptu^; conflcere ( = , , pass.); absumere (alqd in alqa
re); consumere (opes; consumptis precibus);
atterere (opes, alqm); couterere; .
enecare (, partie, perf. pass.
siti, fame, frigore, illuvie enectus); . Bei
. 1. defatigatio ();. confectio; defectio (virium).
, . , .
exstinctor; confector (. et consumptor omnium ignis). stinctio ( 1); internecio (1Hie, Gallorum);
- ( , .) ad internecionem
deleri, caedi, redigi; . .
delere, evertere. delere (urbem, hostes, exercitum, Volscum nomen),
exstinguere; excidere; reeidere (nationes eas);
consumere (aedes consumitur incendio); absumere (incendium a. domum); -
ad iitternecionem adducere gentem; . .
. .
rimas agere; rumpi, dirumpi.
simulacrum dei falsi ficti;
simulacrum dei.
. .
cruciatus; . omni supplicio alqm cruciare; exem'pla cruciatusque in alqm edere
( ); ultimis suppliciis alqm
cruciare. cruciare, (>) discruciare, excruciare; cruciatu alqm afficere.

conficere (,
alcui reditum); () impetrare (alqd,
ab alqo, alcui ut, alcui alqd ab alqo); obtinere alqd ab alqo, ut (*
).

1.
peragrare (totam Asiam, disiunctissimas terras); . regionem obire
pedibus, spatium urbis emetiri pedibus. , . initium; caput
(ab eo quasi capite disputatio ducitur). finis; exitus, eventus;
, . omnia aliter, bene,
prospre evenerunt; , . optabilem exitum habere, ex sententia evenire; , baud bene,
minus prospre evenire; -> ,
extrema hieme, aestate; -
affecta iam prope aestate; -
extremo anno in exjlu anni, exeunte
anno.
made confectus, corruptus
peremptus. macescere;
macie conflci, extabescere, corrumpi.
sanatio (morbi); curatio; - medendi facultas.
sanare, sanum facere (alqm, alqd); mederi
(alcui, alcui rei); curare (alqm, alqd, ).
( ) evanescere
(memoria alcis rei, spes); ad nihilum recidere; diffluere; =
esse desinere (1);= abire,
discedere; tolli ( ; .
consuetudo ilia de civitate sublata est); .
conspectu, ex oculis auferr, ex
oculis elabi, () conspectu evolare;
nusquam apparere; cerni apparere desinere; () celeriter e terrae conspectu
ablati sunt; spes senescit, evanescit;
hostibus spes potiundi
oppidi discessit (Caes.); , ,
1 curam, timorem, memoriam alcis rei abicere.
1) . exhaurire. 2) .=
omnia accurate exponere, nihil intactum relinquere;
sed non sunt in
hoc omnia (Cic).
1 . , .
1) = , . . .
2) . .
itaque (. , 1); igitur (. H ,
); ergo (4,
. .).
summa; summam
rationem subducere.

I.
11 hieroglyphicus, hierogra- 1 Quintilis mensis ( phicus; *litteris Aegyptiis scriptus. Iepo); Iulius mensis. 1 Quintilis; Iu littera Aegyptia hieroglyphica, . lius.
hierographica.
1 lunius (mensis). 1 Iunius.

1.

141

.
tens; (. *) confes aprugnus . gen. apri.
sus; 4 datur
aper.
poenitentiae venia
, , 1
pH, . , , . ? ( ) quo
animo es? quid tibi animi est?
odores incendere; odoribus suffire.
. . ? qualis? qui?
caduceus.
? ut vales? ? qua sufficio, - alcis rei; .
lis est res ilia? quae est eius rei ratio? . .
qualiscunque;
omnis (); quilibet (); quivis ( utcunque res est; quoquo modo
, ); nullus non
se res habet. 1) , qua( subst. adj.), nemo non (
lis? qui? quantus ( )? .
subst. = ); quisque
,? quid hoc hominis est? 2) ( ),
, qualis, qui; quantus;
umisquisque; . singulis diebus; .
quicunque, qualiscunque; -
. iii singulos dies; . uteraliquis, quis ( si, nisi, ne, num, cum,
que, . ; . quisquis; quian .), quispiam, . .;
cunque; . pro se quisque; .
alms quis quidam, quis primus quisque; .
piam aliquis, , odio aut amore
l T b sexto quoque anno; . quotanaut aliqua permotione mentis.
nis; singulis annis ( quoque anno); .
1) . , ( !
... . .
.) qui ( videri ( . . inf.); , posse, stomachosus mini videris;
.); quomodo, quem quae
admodum; ! ( ' ,
quibusdam admirabilia videntur;
) quid? quid ais? ? ? qui
, . hoc
fit? quomodo quo casu accidit? quaenam
videtur esse, verum non est; hoc speciem
est causa? . ? quantus? . ?
quidem veri habet, sed verum non est.
quam diu? quoad? quousque? . ? quam
. , saepe? . ? (, ) quam
. . pauci? quotusquisque, . . .; . fiscus. (
, ? quotusquis) quaestor; aerarii praefectus; dique philosophorum est, qui mortem contespensator. aerarium (mnat? . quam non multum; quam nihil;
); fiscus (
. ? . ? ( ,
).
. .) quanti? quanto? 2)
() supplicium sumere
, , adj.
de alqo, supplicio capitis afficere alqm; moradverb, quam, . . ! quam
te multare alqm; securi percutere alqm (pulcher es! . ! quam quan ); supplitopere vellem! . ! quam
cium capitis poenam subire.
quantopere laetabar! . peculates.
! quam nihil fiduciae babes! . ,
depeculator aerarii; peculator.
! me caecum! qui non vide () poena capitis mortis;
rim; . ! falsupplicium capitis, capitale ultimum. exlacem hominura spem! . tremum, ^ supplicium;
, ...! terram illam beatam,
nex (diem neci destinare .);
quae...! 3) : . = , - supplicium su quomodo, quemadmodum; qua ratione,
mere de alqo; .
quo pacto; . , . l a i t quan morte proposita vetare alqd;
tuscunque; quantuluscunque; . H I ( = . ) utcunque; .
pite sancire (.si quis...):
(^ , ) quamvis, quantum . . ;
vis conj.; . utcumque res
. capitis alqm absolvere;
se habet; quidquid est; . , . id
. ad supplicium ducere ducere
quod, quod, , ,
alqm; ,
. , ,
. vadere ad mortem.
dictator dictus est, id quod rerum con margo ( ); , dicio poscere videbatur; . com extremus quasi margo vestis (no Pliti.
part, . . 4)
) 1 ut,
m 5, , .
. ; poeni-

142

sicut; quemadmodum; . , 8.- portula.

. ; calefacere.
. sentiendi homo mancus et omnibus membris
dicendi, . captus ac debilis; homo mancus ( . .
) clandus debilis.
, , , . (. - gemma.
), non recte te iudicare lapidosus, saxosus. existimo, non recte iudicare videris; .
lapideus. saxeus; . domus lapi() utita sic, quemadmodumeodem
dibus exstructa; . via strata; .
modo sic; . () ( saxum; , . .
) cum turn; . , . quasi,
alqs durus ferreus est.
quasi vero ( );
lapicidinae (pi); lautumiae lotumiae.
tamquam, tamquam si, ut si, velut si, pro lapicida inde quasi conj. b) mentarius. lapis; ., ] ut sicut, tamquam, quasi,
, saxum; sivelut; , . qualis;
lex; . , , . vir pruden lapillus; . gemma; tissimus, qualis Aesopus fuit, sic enim
. duriti silicum; adamantinae dufuit Aesopus, Aesopus vir prudentissiritiae; durissimus; . . ;
mus, Aesopus, quanta erat prudenti; .
. . ;
etet, . . ,
lapides in alqm conicere; la et vivus et mortuus;
pidibus alqm prosequi; lapidibus cooperire
. utita (sic, item); = 1 inalqm; - ( ) lapidt; nestar gen.; modo, ad, in modum, more,
peu. - ( .)
ritu gen. (pecorum more trucidari, in mo- alqm torquere, scrupulum alcui inicere; (
rem servorum parre; ad morem fugientium;
) apud alqm in odio esse.
bestiarum more, pecudum ritu; in lapidem saxum verti; , obstu . , .
pescere (metu). lapillus; ynoagebant non victorum sed latronum more);
calculus.
loco, in loco, in numro gen. (alqm patris caminus, focus.
loco, in parentis loco colre; in germani fra- . .
tris loco diligere alqm); . . arundineus; canneus.
alqs alcui est (in) fllii loco; pro . arundo, canna; ca(pro hoste habere alqm); . similis, ,
lamus.
amenti similis; . , . .
fossa.

serviliter (sentire); . iuvenili-

fossa;
specus; ter (exsultare); . muliebriter (se
. gerere); , .
cloaca; = canalis; iuxta si conj. ) .
fretum (Britannicum . ).
^, , (nocii si- funis; rudens; retinaculum (., .
mulier, aeque, pariter, iuxta, perinde, aliter,
. , ).
contra, secus . .) () . (atque) et, ut, - . .
idem . . qui, , ne sim candelabrum.
salvus, si aliter scribo ac sentio; ( ) petitor; qui
petit; candidates (. ,
. nihil aliud nisi, nihil aliud quam;
, ); ,
tantus, talis, tot, toties - consulatum

(quantus, qualis, quot, quoties). 5) = , petere.
. ; . , . cum, ut, dulciarius; crustularius.
uM, simulac; i , . . - dies caniculares.
; . cum; , , . dies proximus ante
diem festum; - . .
. . . 6) ,
, , , stillare, destillare; {verb, transit.) .
instillare. guttula; .
., . - ne tantillum ne minimum quidem.
. . . inf.,
, . ut, , .
(), ().
= , videsne, videmusne, videtisne. homo pecuniosus -
nummatus. 1) .
7) . - aliquo modo; . ; .- nuper, modo, proxime; . caput; sors;
() vivum; .
. ( ).
nihil detrahere de vivo. 2)
pecunia pi. pecuniae; nummi;
- *lusus verborum.
. pecuniae otiosae vacuae; (
specula.
) pecuniae steriles.
fasti (orum).

.
nauarchus; magister
praefectus nayis; . ipiepis trierarchus.
() capitulum.
( )
deditio; dedere se suaque
omnia (alcui); facere deditionem alcui (hosti),
ad aiqm (ad hostem); arma condicione ponere,
per pactionem tradere ( ); certis
condicionibus hosti tradi ( );
- dediticius.
templum dei flcti deorum flctorum.
murex.
| gutta; stilla; .
gutta sanguinis; stilla cruoris; .
. ad ultimum ad
extremum; . ne minimo quidem
haustu bibere; nepeu. . .
| brassica; crambe.
^
. .
commeatus; comitatus; crebrum agmen; *peregrinatio armata mercatorum.
. .
punitor, castigator, vindex, ultor.
. 1) . , . 2) .
insidiari alcui. 1) ,
-, custodiae, custodes; excubiae; vigiliae, vigiles; .
praesidium; miles ad praesidium datus
milites ad praesidium dati; custodes; - , ....
custodes dividere per domos eorum qui..;
- custodias vigilias,
stationes disponere; - vigilias, stationes circumire;
- . . 2) statio; custodiae; - excubare, excubias
agere habere, vigilias agere, in custodia
in custodiis esse; =
() in statione esse, stationem agere, habere; -, excubias agens;
. milites in stationes succedunt, excubiae in stationem proT
cedunt. , . . custodiae; (, ) statio; praesidium; . qui custodiae
excubiis vigiliis praefectus est;
( .) . ,
1. custodia.
custos; () vigil nocturnus.
" currus ( 4; ; . raeda ( .
, );
: cisium ( ,
|. * ), ( raeda,
); petorrltum ( | );
Ipentum (, . | ); pilentum (,
|4- , ,;
|. . ); tensa ( 4- , 4 -

IKaeea.

143

;
Circus maximus
ludi Circenses).
1) abstr. depravata imitatio. 2)
concr. imago depravata ( ) in
peius picta, ( )
efficta; homo in peius pictus, effictus.
crocire, ( ) occinere.
pumilio pumilus.
sinus, ,
, .
, , ( - ); .
alqd in sinum ingerere; . .
Kappe ( . ) orbis; .
orbem facere colligere;
. in orbem consistere, coire; in orbem se
tutari.
tabula geographica,
4 tabula; .
orbis terrae in tabula depictus; desertptio orbis terrarum.
balbutire.
1) . imago picta; tabula picturae;
pictura. 2) nepeu. = imago,
species, forma alcis rei; , .
expressa imago alcis rei;
- . (
); . -
alqd est imago alcis rei; imitari.

parva tabella.

1) . . . . 2) .
.
. . 1)
. = , . . 2) . leyiter tangere,
breviter, strictim attingere, breviter perstringere, paucis percurrere alqd; , mentionem incohare; . . 3) . ,
pertinere (ad alqd, ad alqm); attinere
(ad alqm); spectare (ad alqd); attingere (alqm);,
...
. quod attinet ad...; , , Bipifl, fides ut habeatur, duabus rebus effici
potest (Gic.)\ !, ,
BbicoKOMipie industriam tuam laudo, vitupero
arrogantiam;
, in commovenda misericordia
nemo fuit maior Euripide; , ,
quidem, .
, ; philosophiae quidem vituperatoribus satis responsum est;
, , ... ego puto puto
equidem; , ... quod
indie.
area theca nummaria;
> area, theca; loculi; .

144

. exactor coactor pecu- . .

niahim (1) custos pecuniae (- puls.
tussis; (', 1); dispenstes ().
) tusses (pi). tussire.
ctacomba; crypta.
, , , . ; .
index; fcalalogus.
castanetum. castanea (
. .
).
fortunae vicissitudo (
); exitus, eventus (, pimeme); . .
suggestus; rocasus ( ).
stra m. pi, , Tolvere; volutare, pervolvere. , ); . in ro 1) volvi. 2) stra escendere, procedere; , vehiculo carpento,

equo gestari vectari.
- in contionem ascendere:
solium, in quo corpus mortuum
escendere; - de pro
iacet.
suggestu dicere; -
1 genus; numerus, ratio; , loco superiore contio . loci, capita; .
nari; -. pro suggestu
- alqd 'in rationem utilitatis capronuntiare alqd.
dit, . , .
. . volvi, () quadratus; .
dni in quadrum in quamque partem
devolvi, ( ) evolvi, () provolvi;
pedes. quadratum; quadra;
lacrimae profluunt
tetragonum, . figura quadrata.
ab ocuHs; alqs
ranarum voces. multo sudore manat.
coaxare.
homo catholicus (. .),
pi. catholici. - ( ) pars, viens, regio;
no . per aversa urbis
tholicus (. .); . Bpa *fides
(Lk\). habitatio;
doctrina catholica; . > doctri. habitare apud alqm; tecto receptum esse
nam catnoHcam amplecti.
ab alqo; . . ;
iaetare, agitare (, );
. ; ^ - (
movere ( ); .
,) per hospitia dispositos diquatere, quassare, coneutere caput; iaetare
spersos esse; in oppido in hospitiis colcervices; . ( ) infantem
locatos esse; ,
cunis impositum movere. (- () milites per hospitia dispo) titubare; vacillare; ( )
nere, in hospitio dividere, per oppida disperoscillo moveri; , tire. . .
aves insidentes ramis.
, - gene- sursum.
re; . - cedrinus; ex cedro factus; . 4
pariter aequaliterque recedris. cedrus ( spondere alcui rei; , , 1).
. - 1 honorarius tumulus; fcenotaphium.
virtutes esse inter se aequales et centaurus.
pares. proprietas ( . .
), natura; vis, ratio; nutatio capitis; nutus;
res, , in summo imperatore
- , signa dare
quattuor has res inesse oportet;
nutu oculisque. capitis
* t. t. qualitas; motu nutare, capite nutare; . innuere
. bonitas; . alcui, Signum dare nutu,
naturae rerum naturae;
annuere. nutus.
, - 1) . ; . .
gnre valer, non magnitudine; .
; . . . 2) =
virtus,
( ) pullos parre, fetum provitium; . . laudes, vircreare. . ;" .
tutes, animi bona, artes bonae; artes
apertum, manifestum esse, apparere
malae; , .
(alcui); nemo non videt, intellegit.
. Cicero consul; , . - crina.
(= ), cymbalum.
qui legati cum essent, ~
~
sica (1, ); pugio
certo in loco consederant;
( !)).
pronom, adj. neutr., , illud est . .
sapientis, boni oratoris: y cupresseus; . , > , -, ... multa
pressetum; . . . in eo sic eminent et elucent, ut...; ,
cupressus.
quae; . qualis; . fervidus. fervor.
talis sic compartes; . .
fervere; aestuare ( ., . mare).

145

fervefacere (alqd).
ligo (. 1 , ); dola-

); ponere, collocare in alga re; imponere alcui rei, in alqd;

reponere super alqa re; . conicere
in acervum; . fundament
(, ).
alcis rei iacere, ponere; . 1 = ( ) late arma ponere deponere; arma tradere
ricius, latere structus (mums, paries). alcui; manus dare ( later; imbrex; , ); . ova gignere, parre.
- lateres fingere, ducere, , , ) cibum capere
coquere.
vesci alqa re. b) ,
acor, acidns sapor. acirostro caedere tundere.
dus; = acer; acerbus ( ,
, ); . crimen falsum, calumnia; criminatio
(falsa); maledictum. de
acidi saporis esse. acescefama existimatione alcis detrahere; male, coacescere.
dicere alcui; ( ) de alqo absente de 1) uva. 2) manus. 3)
trahendi causa maledice contumelioseque di. piniculus.
cere; calumniari, criminari
balaena.
aiqm. auctor criminis falsi;
iactare se, insolentius se efferre;
calumniator.
iactar alqd, gloriari alqa re, de alqa
re, in alqa re. iacta- . .
tio; superbia inanis; fastus (). glutinare^conglutinare (alqd).
inflatus, inflatus iactatione, ingluten. glutinosus; tenax.
solenti; vanns, gloriosus.
signare; forma public percutere;
() notam maculam alcui
intestinum (. pi.).
alcis fronti inurere. Signum, nota;
plenum esse alcis rei; refertum esse
. . notam turpitualqa re alcis rei.
dinis infamiae alcui inurere.
. .
locus publie funeribus destina- acernus. acer.
() brachium.
ts; coemeterium (y . nuoam.) cella promptuaria penaria; () vocatus ( abl. sing.);
vox; . clamor laetus; clamor et
apotheca (, ).
gaudium; acclamatio secunda, acclamatio; con ( ) caput inclinaclamatio; clamor,
; . ( ) alqm adorare,
clamores; . conclamare.
venerari; = salutare alqm
salutem dicere, impertire, salutem caelum, caeli status; ar (,
); natura loci oca (scribere alcui; salutem nuntiare alcui;
); .
salutem alcui mittere ab alqo; caelum salubre, caeli salubritas; ar salubris;
. iubere alqm salvere salvum
. salubris loci natura;
esse; mittere salutem ad alqm (per alqm),
, . caelum grave, caeli
salutem alcui ascribere; gravitas; ar pestilens; . caeli
salvebis a Cicetemperatio, ( . ) temperies;
rone meo.
ar temperatus calore et frigore; mite cae = .
lum; caelum asperum; ,
. praestantia.
. ar calidus, frigidus; ,
= , . calor,
optimus, praestantissimus, eximius (in
asperitas; . , 1
suo gnre); praecipuus; qui instar exempli
loca sunt teinperatiora quam in Gallia;
esse potest; . scriptor optimus,
. locis frigidissimis (Caes.);
praestantissimus; scriptor subtilis atque ele - *caelo assuescere.
gans ( );
. scriptores veteres cuneatus (adv. cuneatim);
. cuneus;
(Graeci et Latini); optimi Latinitatis et
cuneum facere; aciem per cuGraecitatis auctores (, ); praestanneum componere. cuneus. tissimi optimi Graecorum atque Latino cuneolus.
rum scriptores (
); scriptores classici qui vocantur; . .
. 'liberalior ingenii animique 1 cliens; - esse in
cultus, qui Graecorum Latinorumque scriptoclientela alcis; in clientelam alcis
rum studio comparatur, *humanitas;
se conferre.
. *contemptores huma- 1) . . . 2) . =
nitatis. 1) cl assis', spectare alqd, ad alqd; ordo, genus; - descri dormito. 1) .
bere classes; generatim describere. 2)=. , . 2) . )
auditorium.
, se incli ponere; locare, collocare ();
nare (sol, victoria);
deponere (); manibus dimittere (nosol se inclint; sol praeceps in occasum est;
1 . -1 .

10
>

146

praecipiti

iam ad vesperum die. ) =

spectare, pertinere ad alqd, spectat

alqd eo, hue ut..; quorsum haec spectat
oratio? haec oratio eo pertinet ut...;
, ... id agitur
ut.-; res ad vim
spectat, vis quaeritur.
pannus (); -
conscindere, discerpere.
, . pulverem movere. volvi, evolvi; conglobari; fumi volumen. glomus.
. ; . fumi volumen.
dens.
cavea.
rostrum.
1) ) . clavis; . cla
vis adulterina; - urbem
tradere, reddere. b) .
. , . , claustra (. pi.);
ianua (Asiae; animi ). 2)
, fons, scaturigo ( .). , . aqua fontana
viva, vivo fonte, vivis e fontibus hausta.
fontibus abundans.
iugulum. dispensator; cellarius.
. . iurare; iusiurandum iurare, dare; iuiatus,
iureiurando astrictus; iniuratus; . iurare alqd; . iurare, adiurare per (per Jovem, per deum, per
omnes deos, per caput suum); (),
... ita vivam, ut...; ne vivam, si...' ne sim
salvus, si...; moriar, si... (. .); .
per omnes deos iurare.
iusiurandura; religio (
); . ille hac
religione non est deterritus; - .
; - falsum iurare;
peierare; - alqm iurare iubere; - alqm iureiurando astringere, obligare; - ,
... iureiurando fide inter se sancire, ne...; - iureiurando firmare, affirmare; iurare, adiurare (alqd, .
inf.); . -, alqs iureiurando hostium tenetur; - alqm iureiurando liberare;
, - iusiurandum neglegere, violare, non servare, non conservare;
K-B, - iusiurandum conservare; . . , , - fidem
et iusiurandum dare. Adv. iureiurando; iureiurando interposito; . eiurare alqd; .
iuratus tibi possum dicere. periurium. ,
periurus; = fidus; - periurum, perfldum esse.
liber (, ; ); volumen (, ); codex, tabulae; litterae ( ); -, -

6 quae Uli, litteris, ea ego militando didici

(Sail.); . liber de liber qui est
de, quo agitur de; ';
- scientia quae ex litteris percipitur; . codex (accepti et
expensi ), rationes, tabulae; - . ; . . ;
. . 1. *ars
typographica. *ofncina typographica. bibliopola;
ibrarius; librorum venditor. . . libellus.
1) , libellus. 2)=-
. . , . . marium librorum; . *sermo accuratus
et politus, quo in scriptis utuntur; oratio accurata et polita; . *scientia, rerum
quae ex (sous) libris comparatur;
litterae; . *mercatura libraria; . (taberna) libraria.
deorsum.
lora (. pi.); flagrum, flagellum ().
princeps femina; coniux uxor
principis ( ); pis4
princeps (fern.). .
gen. principis principum; aulicus ( ) gen.
aulae; ^= , ^
principe dignus; quod decet principem. regulus, tetrarches. princeps.
. . .
, equa.
malitiosus, dolosus, fraudulentus,
insidiosus; . fraus. Adr. malitiose,
dolose, dolo; per fraudem, fraude, fraudulenter, insidiose, ex insidiis, per insidias. malitiosa astutia, malitia, fraudulentia, dolus; = fraus.
tundere (ferrum); proeudere (gladium);
, fabricari (gladium, fulmina), facere (gladium).
verba corrupte pronuntiare;
os in peregrinum sonum corrnmpere.
vestis stragula; stragulum; peripetasma; peristroma; tapete.
trulla.
, . . .
1) . = ? quando?
quo tempore? . ? qui
unis erit certaminis? .-, . -
aliquando, quando; unquam; ullo tempore;
. - . . 2) cum, ut, ubi,
. ;
. quo tempore; cum; . quoties; cum; ubi; ut;= postquam; = . ; . partie,
. . , ... Dionysius Syracusis
expulsus venit...; ,
. mendaci homini ne
verum quidem dicenti credere solemus; .
Io-ve tenante; .
, omnibus rebus
comparatis profectus est.

147

unguis ( ); , magnitudo, modus (pecuniae), nu . in manus alcis venire.

merus, copia; fquantitas; . manonnullis aliquot 11;=,
gnus numerus, multitudo; vis (ingens vis ho. . rarus, , rari apparebant -.
minum; magna vis auri, argenti); .; . - . - multus; .
; . , vi. aliquot; . .
tam inopem colre, parce duriter vivere,
alqd alqa re minuitur;
; ' 4 . vitam tolerare, propagare alqa re.
. ( , ) ad
- quaedam (. pi): . .
paucos redacti; , . men habeo quod tibi dicam
sura, *quantitas; . .
]) cutis ( - 1 = aculeatus (litterae
. , ); asper (asperiores facetiae -
); corium ('
). Adv. aspere, acerbe.
, . ); tergus . . 1 collegium.
1( . ); callus, callum (1 . 2.
, . , puteus.
- . , , - . tin;,). 2) . pellis,
tinnabulum; . tinnit tintinnabulum.
tergus. 3) corium. - . . 1 corio factus; corio consertus. Kolonia ( , coriarius pellis, mem); -1 ., brana; cutis.
coloniam mittere in locum,
coloniam colonos deducere in locum alqm;
capra, capella. caper, hircus.
in loco collocare, condere constituera co capricornus. Ko3i caprinus,
loniam.
. gen. caprae, caprarum. haedus, haedulus. - 1) columna. 2) hircinus, haedinus.
pars exercitus, manus; agmen ( dolus;fraus; fallacia; calumnia; insidiae;
). porticus.
consilium dolosum clandestmum; color; , nitor; col. fallacias facere fingere; dolum parare,
lustrata {. pi.) in picturis; ! .
insidias parare, fraudem moliri; alcui
quasi colorare orationem.
dolum nectere, fallaciam in alqm intendere; spicam concipere.
clandestinis consiliis alqm oppugnare.
. . veneficium. *colere,
. . siexercere artes magicas. venegnum peramplum et excelsum; simulacrum
flcium ( ); ars disciimmani magnitudine; colossus; statua colossica.
plina magica. veneficus, magus. spica; ^ - corona
venefica, maga.
spicea.
" 1) . vacillatio, nutatio - . .
. . . vacillare. 2) . incon- 1) pungere, compungere (alqm); .
stantia; fluctuatio animorum; titubatio;
. 2) = findere, diffln - sine ulla dubitatione; .
dere; caedere (ligna). 3) .
non dubito quin. 1) . labefa pectus dolet, latera
ctare; movere. 2) . labefactare (alcis fipunguntur dolent. 4) . .
dem pretio; rem publicam); movere (alcis sen alqd invisum odiosum
tentiam); frangere (alqm); est alcui, pungit alqm. 1) conctere, labefactare
flndi; diffindi. 2)
vexare rem publicam; statum rei publi pungere.
cae convellere. 1) . labare pharetra.
( ); nutare; vacillare (- palus; vallus (); stipes (
). 2) . , Hepi); sudes ( , incertum esse, dubitare, in du).
; esse, () dubitatione aestuare; hae- cunae; cunabula (pi., .);
;. sitare; fluctuare (inter spem metumque); penincunabula (pi., ., . inc. doctridre, gen. animi,
); - puer vagiens (. ^ animis; sine dubitatio1); . a primis cunabulis; inde
*ne, null interposit dubitatione: haud cunab incunabulis; , . Athenae,
iCtanter, sine cunctatione.
doctrinarum inventrices.

currus; essedum; TpiyM- agitare, movere.

! currus triumphalis; - curru
agitari, moveri.
; vectus; in curru sedens. rota; . ( ) anulus; . ha/ rota fortunae.
mus; . , orbis, corona
S: alcui crura frangere suffringere.
solis, lunae. lorica serta, conser" orbita
ta hamis.
multitudine, numro (no 1) genu; - genibus
); . . niti nixum esse; . genua
*

148

ex alienis libris) compositus,

flectere, submittere, genua - - (aliorum
congestus.
nere alcui; , - in genua procumbere, , accidere geni- verba honoriflca; verborum hobus alcis, procumbere ad genaa alcis,
nos; (. , ) mania verba;
prosternere se et suppcare alcui,
verba; , - laudare
attingere genua alcis; humi procumbentem
honorificis verbis prosequi alqm.
alqm venerari venerari alqm; - massa; globus ); glaeba (
- poplitibus se excipere; ).
- ad genua alcis praesidium; cuetodia; - cum
icere, alcui supplicem esse; ' praesidio, cum custodibus.
genibus nixus. 2) = ^1,
praesidio custodiae esse alcui; ( . . ge1 ) prosequi alqm.
uua flexa curvata.
1) eculeus. 2) culmen
domus aedium. 3) . =
aculeatus, spinosus. acu, res qua aliquis maxime deleleus; spina ()
ctatur; deliciae; y . trahit sua
1) = , . . 2) quemque voluptas (Verg.).
manus. legatio.
. . - 1) finis ( . );
. . .
terminus (, , . .
, . senectutis, vitae); pars extrema ultima, postrema, summa, ima,
culex.
. extremus, ultimus,
1 histrio; . . . . extrema epistula; -*
1 comoedia; fabula; , extreme, in extremo, postremo libro
, -! fabulam agere.
(fin fine libri, epistulae, fad calcem libri,
, - urbi praeepistulae); K-njs extremo anno
esse praefectum esse.
in exitu anni, exeunte vertente anno;
Stella crinita (quam Graeci -/..-
-> aestate extrema, -.
vocant); feometes.
affecta iam prope aestate,
1) (pota) comi- ^ aestate iam exact; -. ^
cus; comoediarum scriptor. 2) in ultimis terris; - . actor comoediarum comicus, :=, . comicus; comoedus.
exitus (orationis, anni, vitae); = curator. 1 ) = eventus; . , = . . . 2) , clausula; = Mipa, mo ,
dus, . . - nullus modus
. arbitri; . , nullus finis caedibus fuit; . finis
duumviri, triumviri.
vitae, -j-nis; exitus vitae; decessus,
comitia (. pi.); . obitus, mors; exitium vitae, exiti comitia consulum, comitia consularia,
um, interitus; -, -.
comitia tribunitia,
() cum adventare mortem videret;
comitia rgi creando.
moriens; , - ultima exspe 1) . comicus. 2)
ctare; -, -
ridiculus. Adr. 1) comice. 2) ridicule.
. ; . finire alqd,
HTapi = interpretatio ;
finem facere alcis rei (Cic), alcui rei; alcui
enarratio; commentarius (.
rei finem imponere, afferre, constituere; dipi.). interpres; enarrator;
rimere (nox proelium); .
feommentator.
. bellum alqa re sublatum
aequatio bonorum patriest et sepultum;
moniorum; aequata bona patrimonia;
. nullum ante pugnae fiy , . omnia
nem fecerunt quam morientes; ,
communia et indivisa omnibus erant, ve - in exitu esse (annus,
lut unum eunetis patrimonium esset; consulates)., ad finem, exitum adduci; exire
. fundos afiquabiliter inter omnes divi(indutiae); = alqd mox condere et aequato patrimonio neminem potensumptum erit non multum alcis rei sutiorem altero reddere. .
perest; alqd deficit; . . ;
.
. hic est exitus orationis; cnb conclave; cubiculum ( ,
- ad finem exitum prope).
rare, alqa re defungi festinare; -'
globus; glaeba ( ).
- in extremo; - res con socius; consors rei pecuniafecta absoluta, transacta, expedita est;
riae socius. societas, socii.
. exitus acta probat (Ovid.);
ius, auctoritas. 2 ) = o c T p i e , , mucro gladii. 3) =
iustus, legitimus, idoneus (iudex).
, . ; . .
qui Jibrum ex alieno libro
1) sane, vero, qui(aliorum ex alienis libris) componit, condem; . ita vero; videlicet.,
gerit. liber ex alieno libro

.
scilicet, nimirum, ; credo, opinor. 2)
quidem ();
-, ( ) quamquam
et tarnen, , . 1 ,

Uuamquam erat opulentus, tarnen divitiis
ftatre superabatur; . at enim; . neque
, neque tarnen .
. .
sensibus subiectus (; :); finitus, definitus, certus deflnitusque
(); . notio rei singuX laris.
equitatus, copiae questres; quits,
. eques; acies et turmae
equitum; . copiae equitum peditumque questres et pdestres, milites
equitesque; equi virique; -
eqno merere. 1) equi equoium, equinus; . , > curriculum equorum
cursus equorum, equester, Hie certamen equorum;
equiria (. pi.). 2) = ,
* equestris (statua) . gen.
equitum.
cannabis. cannabinus.
bonus (ratio );
. boni.
. 1.
. .
consul; . vir consularis
consularis; . qui
proximo anno consulatum gerebat;
- . ;
- consulatum gerere. consularis (exercitus). consulatus; .
Messala et Pisone consulibus.
certus numerus militum, qui
imperatus est, certus constitutus numerus militum; , .
quantum quaeque civitas militum mittat constituere.
(terra) continens.
pactum, pactio; conventum; no
- ex pacto convento.
dissimilitudinum coniunctio, comparatio; contrarium; dive'rsitas (mira inter
exercitum imperatoremque); dissimilitudo (morum); . alqd cum alqa
re confligere {Gic).
Stipendium; pecuniae imperatae; Stipendium, quod victores victis imponere consuerunt; . .
regioni Stipendium imponere; pecunias imperare; . Stipendium
tributum pendre;
. Stipendium de stipendio recusare.
*cono similis; "in coni
formam redactus; . "irions in coni modum erectus fastigatus. conus.
bellaria in. pl.).
. .

149

conflscatio ( ); publicatio ( ). confiscare, in

flscum redigere; publicare, in publicum addicere; . , .
symphonia; concentus, (
) cantus vocum et nervorum tibiarum:
= . 1 ; = ,
ad nem perducere ad exitum
adducere alqd; peragere (partes suas
), conflcere, perflcere, transigere, persequi,
exsequi; ( .)
componere alqd, , .
1; . . : . vitam
flnire, vit excedere, diem supremum obire,
mori; talem vitae exitum
habuit; . , . 3.
= . 1; flniri, finem habere, capere; exitum
habere; finis est fit alcis rei; terminari
( ); evenire (alcui
bene, prospre); eventum habere (
); tolli, deleri, exstingni;
? quorsum id cadet evadet?
omnia morte delentur; ,
unde orsa est, in eodem terminatur oratio.
. .
. . agaso. stabulum.
KonaHie fossio, fossura; . . .
hastatus.
servare, reservare; reponere, seponere.
exemplar (. ),
exemplum (epistulae. litterarum); .
alqd exscribere, describere, transscribere.
fumigare; fumo siccare ( . )
ungula.
hasta, lancea. hastatus.
cortex.
navalis; . - materia navalis; trabes arbores navales; .
armamenta (. pl.); . onus navis; .
faber navalis. dominus navis; navicularius. Kopa . . CTpoeHe . aedfficare naves.
navicula; navigium parvulum;
lenunculus. navis; navigium ( ,
); . . (
,); . navis oneraria;
( ) natis
triremis, triremis; , .
; . navem
subducere; navem deducere; ctcib . (navem) conscendere; navigationi se committere; -. navi
navibus venire advehi;
- . .

150

coralium.
= , , .
. les prima princeps; . fundamenta (naturae); . qui
nati sunt in alqa terra; . , vocabulum primitivum
principale; . *syllaba primitiva.
1 ) . radix. 2) . stirps (omnium malorum), fons, causa; materia; (. .) radicitus, stirpitus;
(.) . ; . radicem agere, ca, . radices agere;
. penitus immittere radices, . altissimis radicibus detixum esse, penitus haerere
in animo alcis; . .
alqd ex alqa re nascitur, gignitur, exsistit;
proficiscitur ab alqa re; .
ex avaritia omnia scelera et maleflcia
gignuntur, avaritia omnia vitia habet.
corbis; fiscina. ( ), canistrum (, - ): lathus ( , ); qualus
qualum ( ,
*); sporta (. ). , , corbula; fiscella; quasillus; sportula.
. .
, ,
caput, princeps, dux, auctor alcis rei;
, . magister
alcis rei; peritissimus alcis rei, antistes, princeps alcis rei; auctor (dicendi).
cinnamum, cinnamomum. fusous.
() cutis.
puppis.
nutrix.
, . . ,
gubernacula (. pi.) rei publicae civitatis, imperii; . .
altor; educator; .
1) , pabulum
cibum praebere (bestiae, alcui); pascere
alqm; nutrire (equos); pascere, alere
alqa re; edendum dare alcui alqd (
. ); .
infanti mammam dare praebere. 2) =
,
. . .;
artifieio meo me tueor. alere se, *vitam sustentare (alqa
re). pastio .
gubernator, rector navis.
pastus (); cibus ( ); cibaria (. pi.); pabulum (.);
. .
, arcula, cistula, capsula.
. .
vacca; bos femina, *
bos; . iuvenca.
vaccinus.
sepia; lolligo.
, , , . , , , .
1) 1,
insigne (regium) capitis, insigne

.
regium; y
, diadema ( ,
. ).
2) , . gnum, imperium, summa rerum; nomen regium ( ); = regnum;
- . . *sollemnia quibus rex diadema accipit regnum auspicatur.
insigne regium diadema imponere capiti
alcis; . regnum diadema rerum summam dferre ad alqm.
tempus, horas fallere (alqa
re). , brevis (
^, ); contractus (); astrictus (); exiguus (, ); curtus
(, .); .
perbrevis; via compendiaria
(. .); . syllaba brevis
correpta; , brevis;
angustus (angusta et concisa oratio, a. et concisae disputationes); pressus ();
breviter paucis dicere, scribere;
rem paucis absolvere;
- breviloquentem me tempus
ipsum facit; -= . ; brevis; dies brumalis; brama; nox solstitialis; solstitium; () brevi (tempore); .
Spiritus angustior; . . ,
; . ! (). Adv. breviter; arte, anguste (); breviter, paucis, praecise (
); carptim, strictim (, ); presse, pressius (, ); . alqm arte corcere,
arte contenteque habere; exigu alcui sumptum praebere; . alqo alcis
amiciti uti; brevitatis causa;
ut brevi comprehendam; ut paucis complectar; ne longum faciam, ne longus sim, ut paucis dicam; ne multa plura; = denique; quid multa plura? quid
quaeris? brevibus cruribus.
1) . . 2) =
, . familiarits;
usus familiaris. . (adv.).
corpus; collegium (pontificum,
augurum, mercatorum); societas.
( apMiii) manus, exercitus, pars exercitus, copiarum agmen ( ); . exercitum trifariam
dividere.
. .
. ().
= contrahere (membra, collum). () contrabi.
caupona; cauponula.

caupo.
vultur, vulturius.
1) . . 2) .
. lucri
quaestus cupidus; = avarus, sordi-

.
das; () quaestuosus. 1
* lueri quaestus Studium cupiditas; cupiditas, aviditas, = avaritia. 1) . 1. 2) . ,
.
. 1) ,
lingula. 2) faix. 1)
messor. 2) faix.
1) . obliquus; .
declinatio. 2) . quod circuitione quadam per ambages fit; . .
; . oratio obliqua; .
casus obliquus. Adv. 1) .
oblique, in obliquum, ex obliquo.
2) . circuitione quadam; per ambages.
1) , meiere
( .); demetere (fructus, frumenta).
2) . limis perversis oculis esse.
villus. villosus.
descriptio mundi. mundanus, totius mundi incola et civis; civis totius mundi.
. . ' . .
. .
manere, permanere, perseverare in alqa re (in errore); . omnium rerum inscium et rudem esse.
deiectus; locus declivis, acclivis,
proclivis; . locus praeruptus;
ascensus arduus. 1) obliquus. 2) z= strabo; limus; perversus.
osseus; ossi similis.
strues lignorum; rogus; mors ign
flamm alcui illata;
*ad rogum damnare
alqm; - ign cremari, necari;
rogum ascendere
( ) nucleus;
os.
baculum.
1) os; spina piscis; .
ebur; - eburneus, ex ebore
factus; ossa. 2)
. talus (
); tessera ( ); . ;
. . .
habitus ( , .
Persicus, habitu Romano); cultus, vestitus,
ornatus ().
osseus.
postis.
ahenum; cortina.
( )
convallis.
mantica.
1) . , qui, quae,
quod; . , . quicunque; utercunque ( ). 2) . ,
quis qui (. .); . ? uter?
cothurnus.
sine tecto sede (sedibus) passim
vagum esse. , , .

151

; . *nomadum vita, vita

instabilis; . . .
nomas; pi. nomades vagae
gentes; homines sine tectis ac sedibus. passim vagi.
rigens, rigidus; () torpens, torpidus. rigor;
torpor; stupor. obrigescere. rigere coepisse (frigore); torpescere, obtorpescere.
felinus.
sacculus; , marsupium, sacciperium, crumena, sacculus nummorum.
. . felis.
res divinas deridere. Ko qui res divinas deridet; contemptor
dei religionum.
qui pocula ministrat alcui; a cyatho
a potione (. . servus puer).
lapis angularis.
furtum; - furtum facere; - , itinerum atque agrorum, oppidorum et fanorum
furta et latrocinia.
1) . margo; ora; .
labrum; limbus;
. . 1. 2) . ) . .
2; - cuius aetas morti propior est; moriens, moribundus; periculo mortis extremo; - in summo
discrimine esse versari; , . ad ultimum discrimen
adducere, suis
consiliis rem publicam profligare.
b) =
, , . patrium solum;
patria; 1 terrae externae motiores. longinquiores; gentes externae
exterae; 1 ., . peregre
(habitare, abire);
. peragrare terras . externas.
extremus, ultimus ( .), postremus
( 1); . summus (periculum),
maximus (egestas, inopia); . minimum
pretium; . dies ultimus;
. in ultimum discrimen adduci;
in summum periculum vocari; . , , summa inopia, inopia omnium rerum, summae angustiae; extrema res; extrema ultima (. pl.); . , . extremum auxilium experiri, ad ultima
auxilia descendere; . si nimia
ncessitas urget; Mipt . .
Adv. summe, quam vel maxime; . summe offlciosus (in alqm);
,
longe
vel maxime; . , . . acute arguteque.
1) () res
diversissima; - contraria sequi;
- modum transire, excedere; nimis vehementem esse in utramque
partem; plus minusve facere:

152

. quod est inter nimium et magnifie incedere se inferre ( ); se ostentare (. i;) = . ) . insignem
; = summum discriauro et purpura conspici; conmen; . rem in ultimum discrispicuum esse, omnes advertere.
men periculum deducere;
pulchritudo (corporis, verborum, virtutis); .
. ad extremum perventum est; res est ad
species candorque caeli; ,
extremum perducta casum; ultimum discri () venustas; ,
men adest; . (adv.).
dignitas; elegantia (); forma, spe, . !, cies; amoenitas (, ); .
., virtus;
urtica.
ornamenta vnres dicendi; flores
macula; - maculis variatus,
verborum.
maculosus; punctis distinctus.
. , ; . furari (ab alqo alqd, pecuniam ex
templo); furto abigere; furtum facere (forma insignis et florentissima aetas. , alcui); =
homo formosus. , mu surripere alcui, ab alqo alqd,
lier (virgo, puella) formosa forma egreauferre alqd ab alqo. arrepere
gi, excellenti, puichr facie insignis, forma
ad alqd, furtim accedere, succedere ad alqd.
excellens; mulier (virgo, puella) mirae
pulcbritudinis. pulcher (puer, . . temporis brevitas; . .
urbs, forma; quid aspectu pulchrius?); =
1 ; = tempo, , venuris exiguitas angustiae. stus; = elegans; = brevis. brevitas; , formosus ( ); = . ; 4 brevitas
, dicendi.
speciosus; bellus,
amoenus; . naturae . .
amoenitas; amoenitates locorum; . . . fioratio elegans; orationis elegantia; sermo vedes; . . credere alcui alqd.
nustus. Adv. pulchre; venuste, belle; navis vagans mari praeter
eleganter, ornate (dicere, scribere).
oram.
tingens; infector. silex.
1) colorare (alqd), colo- arx.
rem inducere (alcui rei). 2) = , . ( pi. ) sella,
. . 1) ,
cathedra; sella curulis.
pigmentum 2) baptismus, baptisma (. veptceu).
color; rubor; ,
baptizare (. .).
. ruborem afferre alcui.
crux; alqm cruci affigere
subruber; - subru suffigere; in crucem agere tollere
alqm; . crucem
bere.
alcui minari, minitari; - disertus ( crucis, crux,
);
supplicium servile (
facundus (
); .
npifliHO ); eloquens (y
. *in crucis speciem; in decussem de*1 cusses.
). Adv. diserte, facunde, eloquenter.
KpacHopt4ie eloquentia (. - agricola, agricultor,
); ars loquendi orato cultor, colonus ();
ria, rhetorica; () copia dicendi,
(homo) rusticus ( , orationis", , facultas di ), agrestis
cendi; oratio (satis in eo erat orationis; ( ', , vis dicendi; facun, > rusticus); = dia; , -1
paganus; vicanus;
multum valere posse dicendo; excellere
- homines agrestes; . dicendo; - ad dicendum
grestes Romani (Liv.). ruse conf'erre; - dicendi praecepta trasticus, agrestis (vita). rudere; -1 rhetor, dicendi magister.
stici universi.
rubor. 'genis ru- . .
bentibus. ruber; -, flexus; anfractus (, rufus; -, ru); aduncitas (). tilus ( ^ );
1) . incurvare, inflectere ();
purpureus; -
distorquere, depravare (os), ducere (os).
rubere; - . -.
2) . . simulare dissimu rubescere, erubelare. curvus; incurvns, incurvatus
scere; . alqd alcui rubori est;
(); aduncus ( ); rubore suffusus.
duncus ( ); falcatus (-

153

; . ultio ( ,
); lunatus (); pravus
, necis, parri(, ); obliquus
cidii, mortis alcis); . imber sanguinis
(); . crura distorta. Adr. oblique;
sanguineus; - sanguineus.
, . perperam iudicare de alqa
lectus, lectulus.
re. varus; valgus.
. . vocalissi- . ().
mus ( ); rabula (- tectum; . .
, ); clamator. proclamator, la- consanguineus; consanguinitate propinquus, sanguine coniunctus; . trator ( , - ).
, consanguineus, consanguinea; .
clamor; . ,
. . san vociferatio, voces; . guinis sitis, crudelitas, saevitia ().
ccopis, convicium; sanguinarius; sanguinem si, . ;
tiens; sanguinis caedis avidus;
1, acclama- sanguinem sitire; sanguinem petere;
tio adversa, acclamatio, piate clasanguine gaudere ( 1
mores; . . 2; ). . . vagitus; . . 1;
(). 1 caedes;
. vox fldem implorans;
. caedem
imploratio; vox; vox quiritantium;
civium facere edere;
. quiritatio facta est;
1 .
. clamorem edere, tollere, . etiam victores sanguinis caedisque ceperat
; . clamor lit, oritur.
satietas. cruentus (vi|f crystallus; - crystallinus;
ctoria); - , , pugna, cer, . () vitamen, bellum atrox; . treus; pellucidus (liquores amnium, poculum).
pugnatum est ingenti caede, plu *ars res critica; "studia cririmo sanguine.
tica, iudicium, censura;
. diiudicatio rerum (gestarum), tectum; .
factorum; - ( )
habitare cum alqo, apud alqm;
in arbitrium iudicantium (existimantium) ve . recipere alqm tecto in donire; - reprehendi.
mum suam.
iudicare, , *censu- sanguis; ,
ram agere gerere alcis rei, alcis; = cruor; . sanguis manat ( vul yituperare, reprehendere alqd. nere); - multus
'' criticus; *artis criticae Studiosus; iudex;
sanguis vulnere manat; - multus
existimator (pi. existimantes); sanguis; multo
rifl

.
Aristarchus,
-
Zoilus.
sanguine profuso; animam
:
1) "criticus; .' ingenium
cum sanguine effundere; . sanacutum. Adr. -critica ratione. *ad criticam
guinem cohibere, sistere; .
rationem; more praeceptis criticorum
, sanguinem pro alqo, pro
artis criticae; . conpatria profundere, patriae largiri; sanguinem
siderare alqd. 2) = ,
pro re publica effundere; anceps, dubius, incertus; . - . ;
res dubiae suspensae; discrimen.
sanguine cum alqo coniunctum
clamare (alqd, triumphuni, de alqa
esse, sanguine attingere alqm;
re; . c. inf., ut); clamorem edere,
- regia stirpe genitum esse;
tollere; proclamare . inf.; .
regio gnre ortum esse;
clamitare; ,: ad arma! clami- acerbissimo dolore crucior; vehementer,
tans; . . . inf; gravissime doleo, . incredibilem
quiritare; prodolorem ex alqa re capio;
clamare, latrare; > . caedem caede et sanguine san conclamare ( ,
guinem expiare; mortem alcis persequi,
.); , vo. poenas domestici sanguinis ab alqo exeiferari ( , .); .
petere. sanguineus.
, reclamare; crocodilus.
. , maxima euniculus.
voce clamare, altum clamorem tollere; clamitare; ., inclamare alqm; KpoMt praeter . (omnes praeter eum);
. .
() advocare alqm; .
nisi, , philosophi negant quemquam boclamore alqm insequi; . ! victoriam
num esse nisi sapientem; . conclamare; . ( = )
excepto alqo, cum ab alqo discesseincrepare alqm.
ris; . , praeterquam quod nisi
quod.
I = cruentus
cruentatus; sanguine respersus oblitus; . .
= cruentus (victoria, mitis, lenis (); cleannus); . , . mens (); mansuetus (, -

154

); facilis, comis (,
); mdulgens, remissus (,
); placidus (, ). Adv.
leniter, clementer, mansuete, remisse, placide. animus lenis, mitis; mens
placida; mores placidi; lenitas, dementia,
mansuetudo, facilitas; - . .
talpa.
, ., mica;
frusta, frustula (pl.% fragmenta panis
( ). pusillus, minutas; - parvi pisciculi; .
parvum praediolum.
comminuere, frangere et comminuere; . . . .
I) . rotundus; globosus; orbiculatus; -,
teres (brachium). 2) , .
. ; . orbus (orba) ptre et
matre; . *numerus summatim comprehensus. . . . ;
conspectus, aspectus, , . . alqd aspectum nostrum
dfinit. circum, circa; ,
. in orbem in gyrum ducere,
agere, circumducere, circumagere (alqm,
alqd); . in orbem ire; circumferri.
in orbem circumactus
sinuatus. circuitus;
circuitio; . orbis, cursus;
. orbes suos expHcare. 1) .
circulus (); orbis (
, ); gyms ( ); ,
. circulum, orbem describere;
, circumscribere alqm, alqd
(virgul; circino ); .
orbem ducere, efficere; . ()
in orbem consistere; in orbem stare; , . .
.; . corona. 2) .
) = societas; grex (philosophoriim, hominum honestissimorum greges; in
nostro, ut ita dicam, grege); = tus (matronarum, hominum); concilium (deorum); circulus; , versari
cum amicis, inter amicos;
- ex quibus cum optimos
legeret; . avolsus a suis; -
inter homines politiores elegantiores;
. nobiscum. b) . negotia, ,
- . hoc non pertinet ad negotia mea; munus (), , - . est mei muneris; offlcii partes; offlcium; . provincia; munia
(. pi, . ., . . hoc censorium est
(flic.): . . munus
amplum; . . late patet
alcis munus, , angastis flni-

^.
bus continentur muneris delati officia;
. . . alqs ampliori
muneri praeflcitur, ad ampliorem provinciam
vocatur; .
. hoc meum munus non est; hae non sunt
meae partes, ) . = circuitu circuitione uti; iter suum
flectere. versatio; . .
. in orbem torquere, circumagere alqd. (in
orbem) circumagi, se circumagere; . ,
versari, volvi, ferri circa alqd;
vertigine corripior.
cantharus, guttus.
circulus; . 2, .
granum parvum.
, ,
. . glarea; == ,
grandis, amplus.
deiectus (collis, montis); locus
praeruptus; ascensus arduus;
praerupta, praecipitia, ardua (n.
pi.); - mollire clivum.
torquere. 1) praeruptus (mons), deruptus (ripa, collis); abscisus
(saxum, rupes); praeceps (); arduus ( ,
, semita, collis); .
arduus ascensus. 2) = ,
. Adv. praerupte. ]) . . 2) .
,
naufragium; .
naufragium facere; -1 facto naufragio; . naufragus.
volucer; penniger. 1) .
ala; ;
pennas alcui incidere; .
(.) alas demittere; (.) languere, concdere 2) . cornu; -.
ala.
pennula. *scalae
in publicum ferentes.
tegere, contegere, integere (alqd alqa
re). tectum; tegulae.
, - , , . ad corpus reficiendum
aptum esse; praeclaram habere utilitatem
ad vires recreandas. . , . ()
animum suum se conflrmare; animo
(animis) non deflcere ( );
durare, perdurare ( );
fac animo sis bono. * validus, firmus, robustus (, ,
); durus (); solidus (); fortis (, lignum); Valens, validus ( ); vehemens (, ventus); acer ( ); acutus ( ); - corpore validus; corpore robusto;
. corpore vigere valere,
validum esse, corpore robusto esse; . firma corporiS constitutio, corpus bene
constitutum; . somnus rtus; .
animus firmus constansque, constantia; .

. Adr. firme, firmiter. fortiter; paries scaenae; ,

= post siparium (Cic).
constanter; . arte et graviter dormire. firmari, conflrmari; corro- ( ) cultus humanus, cultus atque huborari, se corroborare ( ifcrb ); adomanitas; cultus humanus civilisque, humanilescere (res publica, res Persaram, Athenis
tas; - 'doctrinae eruditionis.
iam adultis); convalescere (
humanitatis (quasi) gradus; .). 1) soliditas ( - in infimo humanitatis gra), firmitas, stabilitas (), duridu collocatus; .
tia (); . animi firmitas; .
- omnis fere cultus et humanitatis exper . 2) MtcTO arx,
tem esse; . - humanitate
castellum, locus munitus.
esse politissimum, omni vita atque victu
uncus; . . .
excultum atque expolitum esse.
hamus; hamulus.
malitiosa iuris interpretatio; ca- 1) . . 2) .
, , .,
lumnia. calumniator.
. . insanio amore alcis, alcis rei,
= , . .
alqs est mihi unice in deliciis, alqm prae om opportune, commode, bene; .
nibus in oculis fero gesto, aiqs unus miperopportune, percommode, optime; hi omnia est.
, . in tempore
opportune te mini offers; . - lavare (alqm, aqu). lavari, lavare.
. . alqd alcui commodum opportunum accidit, evenit, op- mercator; negotiator; pi. merportune offertur.
cantes. . gen. mercatoris. mercatorum; . , navis mer 1) . , quis? ( )
catoria mercatoris; . naves meruter? . .
catoriae; classis navium mercatoriarum. , . , ... quis
mercatores, collegium mercatoest qui nesciat...? ? ? quisrum. emere (aedes ab alqo, domum
nam? ? quis homo est? quis tu?
de alqo); mercari; = & parare, aere
2) , . . 3) =
parare, comparare; . , alqd
. . 4) - quimale magno, bene parvo emere, dam; nescio quis qui. 5) -
minoris, pluris,
aliquis, quis, quispiam; quisquam,
tanti (. .). emptio; mancipi. .; . alius quis
um ( , ); .
quidam, quispiam aliquis. 6)
emptio et venditio; quicunque, quisquis;
* venalium vendendorum leges;
quicunque venit.
emendo vendendo.
. .
() turbo; rhombus (- tholus.
tabellae emptionis; tabulae venditio).
nis; emptionis venditionis lex;
cubicus.
litterae.
poculum; scyptms, calix; tumulus.
. poculum exhaurire.
suffitio, alcis rei .,
cubus.
. . turibulum. urceus, urna; amphora.
( . )
1) . , quo? quem in locum?
odores incendere; odoribus suffire.
quorsum (haec pertinent )? in quam partem? 2) , quo; gallina.
- aliquo, quoquam, quopiam; ( ) cursus; . cur quoquo, quocunque; quo vis,
sum suum tenere; . petere alium
quolibet.
cursum
cirrus, cincinnus (); - crispus.
saries (, ). - . .
cirratus, cincinnatus ( gallmarium.
); crispus ().
mordere ( , , ),
morsu violare (alqm alqd). 1) .
faber ferrarius. 8, .
. 2) inter se
ars ferraria, fabrica ferrea. mordere. , , fabri officina, officina ferraria.
offa, frustum (, panis);
pupus, pupulus (), pupa, pu . pars;
pula ().
fragmentum. frustum; . massa ferri;
cuculus.
, . minute
pugnus; ictus pugni,
coDcidere, consecare; comminuere; - pugnum alcui impin, . dilacerare, discerpere;
gere, pugno alqm ferire, caedere,
. solidus. Kycopugnum alcui in Os impingere; .
particula; fragmentum, fragmentum
. . , .
parvulum (); () frustum,
.; . , . ().

156

frustlum; . crusta; . 1) . , particula parva; . ferrum minutum.

. ad, in . . ( , virgulta (. pi.); fruticetum. - ad oiientem, ad occidentem, ceepy
frutex.
ad in septentriones); versus, adversus
( Romain versus, ad
. .
Oceanum versus:
potare (), totos
adversus colles); , ad
dies perpotare, diem noctemque
vesperum; sub vesperum ( ).
continuare potando, perpotare ad
2) 1 vesperum; = comissari,
1. erga ( ad mediam noctem comissationem ex , , bonitas erga
tendere.
alqm, beraus erga amicos); in (amor in
cnlina.
alqm); adversus ( = ,
acervus; strues (. ,
. quonam modo me gererem adversus
. , ); congeries (.
Caesarem; pietas est iustitia adversus deos;
); strages (
impii
adversus deos); ciy, ,
1
, ); . multitudo, ca, gen., , amor
terva, globus; - in acervum
alcis, odium servitutis. 3) conicere, , ( ) sar i >1,
cinas conferre; colligere, in medium conicere.
* 1 cum, . Verres
qui equos rgit iumenta agit; auLampsacum venit cum magna calamitate
riga ( . civitatis ); redarius
; cum magna
(reda).
mea laetitia;
cingulum.
magna cum offensione civium;
cibus (); . .
esca; . dapes. .
, .

.
labyrinthus ( ) saxa liquefacta,
massa ardens; () massa sulphurea.
*glomeratae nives ac de monte devolutae.
( ) vagari,
vectari; navigare ( ).
1) scamnum; sedes, sedile ( ). 2)
taberna. caupo; tabernarius.
laureus; . corona laurea;
laurea. 1) laurus, -
laureates. 2) . = gloria, laus;
gloriam sibi parre; - parta glori velut reposito
frui honore.
castrensis; . gen. castrorum. castra: (castra)
stativa; castra munita;
- locus castrorum; locus castris idoneus; 4 - locum castris capere, , locum castris idoneum deligere; , .,
, - castra locare,

, , neminem offendere;
. per
ambiguum favorem.

acerra. tus.

palma. , . .
.
( , ) concentus;
> . concentum numerum in
cantu non servare; a numro aberrare; .
. res parum procedit, pa-

rum succedit; . res bene,

prospre cedit, procedit, succedit.

valetudinarium.
() eniti, coniti, evadere; ()
descendere, se demittere.
caesius, caeruleus. color caeruleus.
speculator; explorator.
ltratus.
servulus.
ligurrire. cuppes
(Plaut.); homo fastidii delicati.
1) cuppedia. 2) = cuppedia {. pl.Y, bellaria (n. pl)-
ponere; , -
1) cuppes (Com.); qui, quae omnia ligurrit.
castra metari; . 2) = delicatus (cibus).
- castra castris conferre; lucerna.
- tendere (sub vallo, extra vallum); in . .
alqo loco castra posuisse; in castris esse, cerva.
castra habere; . castra movere, pro- ungula; pes; . manus
movere, proferre.
ferrea; harpago.
area. cista.
. .

157

blanditia, blaudimentum (. pi. miles legionarius. blanditiae, blandimenta); blandae voces; Jegio.
- totum amplexari alqm. - 1) , 1vis (onus); . armatura levis; .
blandus: . voces blandae
cibus levis ( ), cibus
oratio blanda; blanditi,ae. facilis ad concoquendum ( );
. (manu) permul. = levis (morbus, vulcere alqm ( ); amplexari et
nus. proelium), parvus (dolor); =
osculari alqm; blandiri alcui ( );
levis, placidus (somnus, mors); .
. . 2 ; = :
ventus lenis; . = ar sa1 blanrdiri (voluptas sensilubris; . , ingressus tener,
bus); permulcere (animos). hutener ac mollis; . , velox,
manitas; () liberalitas, comipernix; . leviter repretas, ( *) affabilitas; benignitas.
hendi. Adv. leviter; . leviter vul humanus, comis, benignus, (
neratus saucius; . expeditus;
*) affabilis; blandus, amabilis, urba. . ; ()
nus; . comitas, liberalitas; velociter. 2) , . alqm libera facilis;
liter oratione prosequi. Adv. humane husolutus, expeditus, nullius negotii;
maniter, comiter, liberaliter, bnigne (alqm
hoc facilem habet explicationem;
salutare, invitare); blande, amanter, officiose.
- facilis ad credendum;
hirundo
- , ., facile est ad intellegen Latinis litteris Latine doctus;
dum, facile intellegitur . inf.; - .
linguae Latinae peritus; . bene
virtutum
Latine doctus sciens, loquens; bonus La vitiorum facilis est distinctio;
tinitatis auctor ( ); xopoinifl .

in eo est sermo Latinus; (non facile diiudicatur amor verus et fictus;
) . *qui uunc hodie Latine scri facile est hos vincere;
bunt loquuntur. Latinus;
- id nihil habet negotii;
. in Latinum conver. - . alqs facile facit
tere, Latine reddere .
alqd; proclive est alcui facere alqd; - ex (raeco in Latinum vertere, con, .. proclive dictu est . inf.
vertere transferre; .
(Gic); , * id
- sermo Latinus, Latinitas; sermo padictu quam re facilius (Liv.). Adv. facile; sorum Latinus, , sermo elelute (moveri, dicere, agere); expedite (expligans; sermonis (Latini) elegantia; .
care, celeriter expediteque percipere); nullo
Latine scire, Latinae linguae peritum
negotio, sine negotio; commode (verba facere).
esse; doctum esse Latinis litteris; 1 . . 1, * Latine loqui didicisse;
credulitas. credulus;
. Latine discere;
- facile impelli ad cre. Latine docere; , dendum: . homines mi male, inquinate (Latine)
nus creduli esse coeperunt. pulmo.
scribere, loqui; , Latine scri . . bere, loqui; pure et Latine scribere, loqui;
levis; = bene lingu Latin uti.
bilis; temerarius; ,
homo loricatus, loric thorace
vanus; neglegens;
indutus munitus. lorica (dissolutus. Adv. leviter, temere. neglegenter,
); thorax (); . loric
dissolute; parum considerate. 1
thorace se induere tegere;
levitas animi animus levis; levitas; =r . .
mobilitas ingenii, animi '. sermo Latinus, lingua Latina; mobilitas; = vanitas; = , temeritas; = negle* tio Latina; = litterae
gentia; animus dissolutus. 1) leLatinae; , - . vitas: = velocitas. 2) = .
facilitas; - . 2 (adv.).
. . latrare.
mentiri (alqd, in, de alqa re; glacie adopertus, obtectus. oculi, vultus mentiuntur); mendacium dicere
conglaciare; frigore concrescere. ( , .
, . mare congelatum
); falsa (pro veris) dicere (
concretum glacie; . .
); fallere ().
*Oceanus glacialis. glacies.
. . mulier mendax.
, . . 1)
iacre (. ); cubare
eyeneus; olorinus; . ( ); . . ;
tus eyeni oloris. eyenorum, olorum; . cubare (iacere) in lecto; =
. tamqam cycnea vox et oratio. . ; . ,
eyenus; olor. . .
. . 2)
leo.

158

esse, positum esse;

. ^. 3) -
situm esse; spectare ( in orientera solem; ad meridiem; inter occasum solis et septentriones);
vergere (ad septentriones); iacere (inter eos
campos saltus; palus iacens inter Cyrenas et
Aegyptum); . situm esse .ad alqd
(ad flumen), . ; .
, esse (post me Aegina. ante
me M gara); iacere, situm esse (ante alqm
locum); . * viam tangere; . abesse, distare ab alqo loco;
= , . 4) . .
, - ; . . . iacens;
humi stratus.
acies.
-1 . . medicus qui regere alcis valetudines solet, medicus.
. ... . .
.
, - legere; scholam habere
de alqa re; scholam alqam explicare; . alqm (disputantem) audire, *alcis scholis interesse, cotidie ad
alqm audiendum ventitare; -
. audire de alqa re.
. , .
redimiculum, taenia; fascia ,
; lemniscus
.
linum.
leopardus.
balbutire.
Hbum.
1) , honorifcus; - summo honori
mihi duco, ... iucunde facis, quod...
Adv. honorifice. 2) , npiflT iucundus, gratus. blanditiae;
blandimenta (pi-); adulatio ,
; assentatio
, ; ambitio , ; . adulatoribus aures patefacere; non blandior tibi;
noli putare me hoc auribus tuis dare.
veternosus. ve
ternus (. .).
volare, volitare; . circumvolare; ' 1. volucer;
. . . volatus; ,
volantem
deicere. 1) volare; . evolare, subvolare; revolare;
praetervolare transvolare 2) .
volare
; ferri; fugere, aufugere;
volt aetas.
, , . -...
. .
homo mendax. mendacii
libido; vanitas; vaniloquentia (

.
). mendax; vaniloquus ( ); vanus; fallax ().
I) , 1) !
ne ( , ,
, totane urbs arsit'); . ne num,
. Epaminondas quaesivit, salvusne
num salvus esset clipeus; ecquid ( > ., , ecquid attendis?); nonne (
.; .);
: - ? ? - ? . nonne ne (videsne? videmusne? videtisne?); , (conari, experiri, tentare,
exspectare . )
si. 2)
nean; utruman;
an; .
utrum ne, pfase
an ne;
ne (anne), , verumne est
an falsum utrum verum est an falsum
verum est an falsum; . . quaeritur, utrum verum sit an falsum falsumne; anne falsum; quaeritur, verumne sit
an falsum; quaeritur. verum sit falsumne
anne falsum; -,
,
, , , velit nolit, scire difficile est ( ).
II) sive
sive (seu seu), , plurimae bestiae habent, quo tutas se reddant, sive cornibus petunt,
sive dentibus mordent, sive alio modo se tutantur.
. .
imber; maximus imber.
lambere alqd ( ), lingere.

parasitus.
parasitari.
= clamor laetus;
clamor et gaudium; strepentium clamor;
clamor; = laetitia exsultans; mira ingens laetitia. laetitia gaudio exsultare; gaudio triumphare; laetiti alaritate gestire gestire (
).
lictor.
1 lilium.
. .
, . citrus; .
citreus; . citretum. malum
citreum citreum.
grammaticus; linguarum multarum intellegens.
rgula. , .
navts longa ( ); maximae formae navis; . legiones; milites gravis
armaturae gravis armaturae. Hia 1) = linea. 2) = 1
linea, regio; () . rect
line; ad lineam ( ); recto itinere.

: 159

os durum ferreum rect via ( ); aequa fronte

os; ( , ); . acies;
victoris m agis
. aciem instruere;
quam morientis vultum praeferens;
* . aciem ordinesque constituere.
. intueri os, vultum os et ocu ( >,) decolorem fieios alcis; contra aspicere intueri alqm;
ri, evanescere; decoloratus.de . liberrime profiteri apud
olor.
alqm; . veias vo tilia.
ces coram ingerere alcui; tenax. adhaerere (alcui
alqm de facie nosse;
rei); inhaerere (alcui rei, in re).
. componere alqm cum
. gen. tiliae.
alqo; coram alqo, praesente
fides (pi.); lyra; . . .
alqo; .
pota lyricus melicus. ; lyricus melicus (posis, pota).
citus erant alter alteri in conspectu; .
Yulpes. vulpecuia.
. ;
Tuipinus.
. esse, adesse; = reperiri.
frons (pi. frondes); folia; .
2) = homo, vir, ( ) mufrondosus, frondeus.
lier; ,
*silva arborum frondentium. contra rem, non contra hominem dice scida, scidula. 1)
re;
folium; frons, frondes (
ipsum accusatorem et iudicem esse;
); - frondere; . . aliquis; . BCMH
- frondescere; odium omnium hominum; . .
folia cadunt; folia decidunt ex arbori^ omnes honestates civitatis; bus; . () foliis nudatus, foliis
, 1 . gravitas, auctoritas. 3)
careris ( ). 2) .
. persona; plagula; bra . () personam alcis
ctea; lamina.
gerere, sustinere, tenere, ferre, partes agere,
tympanum; . tympanizare.
obtinere; . . in per . .
sona alcis. 1) litterae; monumenta litterarum, monumenta et
, homo, persona; pi.
litterae; . >
homines singuli; . quidam;
nostra ipl.y, 1 - historia litterarum.
. . 2. 2)= . .
, . pi. contumeliae; acerbe
1) fundere (alqd); . infundere
dicta; privatae offensiones. =
alqd in alqd; superfundere alqd alcui
privatus (odium); . rei. 2) = 1 . 2; . quod ego
fingere; .
privatim gero; proprius, meus propriaere ducere (alqm, opus); imaus, proprius et suus. proprius suus, suus et
go ficta; Signum. 3) . proprius (, ; . . fluere,
, ), meus, tuus, suus,
ferri; . effundi, se effundere
, . meum periculum;
ex re.
. maximo privatim
. .
periculo; . se in
febris; - febrim hapericulum capitis atque in vitae discrimen
bere, febri laborare, aestu febrique
inferre; . suo
iactari; - in febrim incidere,
nomine odisse alqm; propri ira ofi'ensum esse
febri corripi. alcui; . sua erga
stus febrisque, . febrium frigus.
alqm voluntas; . ver simulare dissimulare; simutere alqd in suam contumeliam; . latorem dissimulatorem esse ( necessitudo; familiaritas; . vir , .
tus; . dignitas, aucturitas;
). 1 . coram, coram alqo.
. 4 1)
Adv. = ipse, per se; .
simulatus, fictus (amor, amicitia). Adr. ficte,
ipsum praesentem cum alqo colloqui;
simulate. 2) . . . ipse coram aderat; . 4 simulator dissimulator ( per se omnia obire;
. ). 1) facis (
., ); =
mini homini, sed senatori populi
vultus ( , );
Romani iniuriam fecit; . lqm
os (, ,
ipsum de facie nosse; .. alqm
); - . ; >
non de facie nosse; alqm alcis faciem
. 1; . vultns hilaris
ignorare.
serenus; vultu hilari
atque laeto; . Yultus tristis; - privare alqm alqa re (1
vultus severus;
bertate, vita); spoliare (Galiiam omni nobi-

160

tat, alqm dignitate, opibus; fama

facilis solutus et expeditus ad 4iendum.
, praesidio); orbare (alqm ope, liberis);
Adv. commode; callide; seienter; dextre; bene
adimere, auferre, eripere, detrahere alcui
(interrogare). 2)
alqd; nudare, denudare, exuere alqm alqa re
habilis. sollertia; calliditas (( ); ), exercitatio (, . dicen fraudare alqm (cibo victuque); i.
di); ars, artificium: dexteritas. ca,, victu alqm privaptura , . ; .
re, cotidianum victum ab alqo amovere; piscatus, piscatorium artificium;
bonis fortunis evertere alqm,
. venatio, venatus; . deturbare alqm de fortunis
cupium. laqueus (); pedica
omnibus; . ; (); fovea ( ).
patri expellere alqm; captum quod alqs capit, cepit;
civitatem alcui adimere; deipraeda; (capta) venatio; cere alqm honore munere, loco movere,
piscatus; auab officio removere alqm;
cupium
laedere famam alcis; infamiam alcui logice (es); logica (n. pl.y, dialectica
adspergere; 1 fidem alcui de fide
(ae) dialectica (orum); rs disserendi;
alcis derogare; .
. disserendi artem nullam habere.
de fama alcis detrahere; .
*artis logicae peritus,
; . ; *qui artem logicam profltetur, *qui de
cidere alcui spem;
logicis praecipit tradit. ,
() lacrimae meorum
subtilis (); .
me molliunt (/); . ^ . ;
, ratio, . . di3puta carere alqa re;
tio ratione suscepta; . privatus, spoliatus, orbatus, or ratione disponre alqd; .
bus (alqa re); , oCu ratio atque doctrina; .
lis, auribus captus. privari, or, disserendi elegantia;
bari alqa re; capi alqa re (oculis et auribus,
. disaltero oculo; mente captus); amittere alqd
serendi elegantiam contemnere; . (
dispositio. Adv. ratione; . recte
); perdere, deperdere (valetudinem, bona);
et ratione.
. . (. ) amittere cubile; latibulum ( ,
); lustrum (. pl. lustra, alqm, orbari alqo; . > oculos (ocu aicy,
lorum) lumina, aspectum amittere; oculos
).
perdere; oculis privari, oculis capi; .
. 1; animus alqm relinquit, navicula ( ); scapha,
anima deficit; exanimari, intermori (in concumba, linter (). cumbula,
tione intermortuus paulo post exspiravit,
scapbula, lintriculus.
Liv.); capite deminui, talus.
. ; . vitam ani- cubile; stratum (. ); mam amittere; cadere, occidere ( ).
. lectus (genialis); . .
ademptio (civitatis procumbere; corpus prosternere
); privatio; spoliatio (omnium rerum);
(in herba); . cubitum ire; ire ad quie . sal va fam; .
tem; tradere se quieti; . ( capitis deminutio; pl.
) accumbere (supra, infra alqm ,
( .) inopia.
; eodem lecto), discumbere; desidre, delabi
supervacaneus, non necessarius t(He
(nebula).
); inutilis (); quod non
opus est; vanus (, , metus).
cochlear; ligula.
. 5; . , . - falsum (); . . MHiHiH, ostendere falsa
dummodo, dum, modo; .
esse quae aliquis dixit, probare ea. quae
dummodo dum, modo ne, . .
nuntiata sunt, falsa esse. falsus
frons.
(); vitiosus (); = 1) capere (alqm, feram); venari (
fictus; . opinio falsa;
); comprehendere, assequi; excipere (feopinionis error opinio erroris; error;
ras); . piscari, pieces hamo capere
pl. opiniones et errores; .
(), , .
captio (dialectica sophiex alterius incommodis sua commoda compastica); pl. captiosa (neutr.);
rare (Terent.), ex alieno incommodo suam pe. sophisma; .
tere occasionem (Liv.). 2) .
persuasionis error erroris persuasio; deprehendere alqm in alqa re. 1)
. sententia
* sollers (); callidus (alcis in magno errore est; . rumor
); qui aliquid commode seienter
falsus ( pl. auditiones falsae); .
facit; . dexter; .
*doctrina falsa; . *argtimen. exercitatus in alqa re; peritus alcis rei;
tum speciosum. Adv. falso; vitiose.
artifex alcis rei (saltationis); .

161

mendacium; ! cave sis mentiare!

sui aut tota del.itescit; . annus ad cur . mendacium confldentissisum lunae descriptus; annus lunaris; .
mum; , . men. luna lucet, , . , .
dacium honestum.
CBT luua lucente; . lumen lunae.
lunae similis; lunatus.
. .
tessera; > Signum.
radiatus; lucidiis;' .
corona radiata, distincta radiis corona.
1) cubitum; . in cubitum inniti. 2) cubitum; , ( ) taeda.
, . cubitalis.
1) compar. melior, ( . ) frangere, ( commodior, opportunior; salubrior, utilior; iucundior, suavior, laetior, pulchrior;
. ) infringere, onfringere; ( .
potior, praestantior; () praestat;
catenas, vincula) rumpere; = melius satius est; ,
excdere (portas); . interrumpere,
( . interscindere, rscindere pontem; .
) melius hoc non fecisses;
destruere, demoliri, disturbare, detur melius satius esse
. bare (aedificium); diruere (muros); . ,
putare existimare; ,
refringere, revellere, avellere clau in melius flectere, deflectere,
strum; . = excdere
mutare. Adv. melius; commodius, utie terra lapides, lapides caedere; . .
lius, potius, rectius, magis ( alqd torquet ingenium al); . meliuscule; . commocis; . manus torquere.
dius habitare; . diligentius
frangi, confringi, diffringi. dirumpi.
quaerere; . ,
. . fragilis.
melius non emissem;
fragilitas. frustum.
., res melius ire in gremium.
cipit quam putaram. 2) superl. palma palmula.
, optimus, , rumpi, dirumpi (,
aptissimus, uUlissimus, commodis , ).
simus, opportunissimus; pulcherrimus, iucun nitor. nitens, nitidus.
dissimus, laetissimus, suavissimus; praestan nitere.
tissimus, potissimus; .
alces.
argumentum maximum gravissimum, cer pannus; pannosus;
tissimum, flrmissimum; ()
pannis obsitus; male vestitus.
fios aetatis; 6 . gen. equi equorum;
optime hic manebis;
equinus.
eculeus.

quod maximum est; .

equus; caballus (, ); mannus
optimum est reverti;
(, . , ' quod optimum
); , , . .
factu videbitur, facis. Adv. optime .; . . ;
1, . . ; . in equum
.
ascendere; equum conscendere;
se subicere in equum; radius (solis); pi. . equum mutare; . alqm
soles; . . spes aliqua
in equum imponere, inferre; .
(alcui ostenditur affiilget).
alqm alteri equo inicere; - ex equo, ( calvicium- calvus.
) ex equis (pugnare, colloqui).
. .
. gen. leonis, leonum; leoni mulus.
nus. leaena.
fauces (pi).
immunitas.
pratensis. pratum.
lacuna.
*fragmentum ruptae glaciei.
, . , - (. .) adhaerere (alcui
, , .
rei), haerere (in re), inhaerere (alcui rei,
in re).
]) opyacie arcus; . .
; . . ; homo blandus; . adulator;
. arcum retendere, remittere.
assentator (,1 ,
2) pacTeHie .
). blandus; . voces
blandae oratio blanda, blanditiae; . luna; . Luna; . .
. . 1 ) . ; . . ;
diri (alcui), ( ) adulari alqm
. luna decrescit, senescit; .
(alcui Nep., Liv., Curt.); ( , , luna accrescit;
) assentari alcui; =
. accretio et deminutio luminis;
nimium esse in alcis laudibus;
. tempore intermen aberrare in melius;
struo. lunaris; . lunae
., auribus aldefectus, fdefectio; luna deflciens; cis dare alqd. 2) . . luna deficit;
sperare videor . . inf.; in earn
. . luna aut parte
1.

-1 .

il

162
spem adducor, ut...; spero . . inf.
fore ut; me spes tenet . . inf.
sinister; laevus (. );
. sinistra; . ad sinistram;
' . a sinistra. a sinistra parte.
medicamentum; medicina; remedium (, , ad, contra
alqd); . medicamentum alcui dare ad, contra alqd.
. .
4 homo languori desidiae deditus; homo deses desidiosus.
piger (, ); ignavus ( . );
iners ( >,,
\10 );
segnis (, ); deses.
desidiosus (>, ). Adv. pigre, ignave, segniter. desidem esse, ignaviae et
socordiae se dare, languori desidiaeque se
dedere ( ).
pigritia, ignavia, inertia, desidia, .
. .

. .

= ,
. . fingere; e gypso fingere facere alqd
( ). , . ars fingendi; plastice. & plastes, fictor.
silvosus; . saltus; . regio silvestris; loca silvestria. Silvester; . *deus silvae; Silvanus; . torrens; . ,
callis. 4 silvula.
scalae; - alqm
per gradus deicere; - labi per
gradus; scalis devolvi; . scalae.
> 1) Silva; saltus (); nemus (); . , . .: Silvester. 2) materia silvestris; . materia, . ; . . .
aestivus (dies; calores, aestivi solis
ardor . ). 1) aestas; tempora
aestiva; aestatis initium
principium; aestas prima; solstitium;
aestate. 2) > = , . ;
> . . annales libri, annales; commentarii rerum gestarum (. . commentarii
rerum urbanarum); fasti. 4 annalium scriptor; . .
res singulas diligenter tradere. o i e m e temporum annorum ratio; temporum descriptio; . 'ante
Christum natum; . 'ante hanc
temporum rationem; . .
, . medicina; medicamentum. sanatio (morbi, mali); curatio ( ); medicina ( ). curare (alqm, alqd);
mederi (alcui, alcui rei); sanare, sanum facere (alqm, alqd ).
amabilitas, suavitas, venustas.
( ) amabilis,

amandus; dignus amore qui ametur;=.

, carus, suavis, dnlcis; venustus. . amor amors,
deliciae, amqres et deliciae alcis; .
. est mihi alqs in amoribu^ . in deliciis; est alqs de complexa ac sinu meo
in oculis meis carissimus, longe omnium
carissimus; alqm maxime, potissimum diligo;
. ab alqo diligi alcui carum esse, - a matre plus
amari; - populo praeter
ceteros gratus et acceptas fuit, nemo populo
carior fuit; = home gratiosus; gratiosus; . gratiosus apud alqm, familiaris alcis, alcui; - principi
omnium amicorum esse carissimum; in intima principis familiaritate versari; .
is quem fortuna fovet, complexa est. gratissimus, praeeipuus
, . . verbum, quo
alqs maxime delectatur; . Studium,
quo alqs maxime delectatur, ducitur, Studium; . . liber, quem alqs nunquam dimittit e manibus; . sententia, quam alqs adamavit, amplexatur, quasi sinu fovet; . cibus, quem alqs maxime apptit; .
deliciae patris matris parentum; patri, matri parentibus longe omnium liberorum carissimus; . scriptor, quem alqs in deliciis habet
. amans, stadiosus ( , , ) tor, consectator alcis rei; . homo
ad musicam pronus; qui sonis cantu delectatur. amans studiosa alcis rei. amare
( , , ,
, , amare uxorem, filium, liberos, puellam, patriam,
litteras, otium; amare inimicos, hostes; .
); alqm in amore habere,
amore prosequi amplecti, amore alcis teneri, captum esse; diligere (, , ; ,
, diligere inimicos bene cupere inimicis); alqm carum
habere, caritate benevolenti complecti
alqm, alcis alcis rei esse studiosum, alcui alcui rei studere; alcis rei cupidum
ayidum esse; alqa re delectari, gaudere,
laetari; . . > solere, studere,
cupere inf.; .
. ; . .
delectari, oblectari, se delectare, se oblectare alqa re; pasci, pascere animum alqa re ( .). amatorius, . medicamentum
amatorium. amor (
'); , ., . ; Caritas ( , .
); petas ( , -

"F

. ); benevolentia (); Studium, voluntas

(, );
- *deus amoris; y Amor,
Cupido; - *dea amoris; Venus; - amoris Signum; .
. amor alcis; pietas, benevolentia, voluntas in, erga alqm; Studium in
alqm alcis; . . naipio; . humanitas; Caritas
hominum; - , =
, meo, tuo nomine; , tu
causa; propter me, te; . .
^; - amoris plenus;
'amans (alcis, , verba amantissima); . () populi
vulgi favor, gratia popularis; (&) aura popularis; -
. auram populrem captare. gnitionis scientiae cupiditas amor;
- tantum cognoscendi studio
adductus; = discendi Studium cupiditas; = audiendi cupiditas. *cognitionis scientiae cupidus; curiosus (homo);=
, discendi, audiendi cupidus; - *discendi studio
incensum esse; scire audire cupere.

163

quilibet; = , quantuscunque, quantuslibet,

quantusvis; qualiscunque.
1) .
curiosus; nova sciendi videndi
cupidus 2) , . . curiositas; nova
noscendi videndi studium; .yisendi
spectandi cupiditas; audiendi cupiditas;
. . habet alqd exspectationem (Cic). audire
videre alqd cupere. avaritia; pecuniae cupiditas aviditas cupiditas, aviditas. habendi cupidus; avarus; pecuniae cu-pidus avidus cupidus, avidus;
aliquantum avidior ad rem (Ter.
Eunuch.
131).
. . hurnana
carne hominum, hominis corporibus vescens; - carne humana vesci, hominum corporibus vesci. . '.
. , . . , .
calcitrare, calces remitiere.
rana.
lumbus; femur ( ,
).

.
magicus; . carmen,
| cantio. M a r i a ars disciplina magica;
magice.
| unus primoribus; - primores.
I magnes lapis.
magnes; . 1.
| magus.
| linere, ungere (alqd alqa re).
unguentum; . unguentarius.
| mensis Maius. Maius; . flos vernus.
| . gen. papaveris, . .
papaveris caput. papaver.
parvus, parvulus; .
puerulus; pusio; . parvi parvuli;
Jiberi parvi ( , ); =
pueri infantes, pueri infantes minutuli; pusillus ( ., , ,
); minutus (); humilis (, ,
| ); exiguus
( ); brevis ( ); . , .
1 . . levitas,
exiguitas, vilitas. levis, exiguus, vilis, parvus; quod levioris nullius
momenti est; - parvi
aestimare, ducere alqd, despicere, contemnere, pro Bihilo ducere, lev vile habere
alqd. penuria aquarum.

inops aquae aquarum.

animi demissio abiectio;
animus a spe alienus. humilis, demissus; imbecillus animo; = timidus; a spe alienus; -
animo esse demisso et humili; iacre;
- animum demittere contrahere,
abicere. Adv. demisse; animo demisso, abiecto,
timido. . .
parum notas cognitus; obscurus. nondum adulta
aetate, peradulescens; nondum maturus imperio ( ). pueritia ();
aetas nondum adulta; aetas pupillaris; aetas
nondum adulta imperio (. 4);

- regnum ei commendavit, quoad liberi in suam tutelam pervenirent; - . ( .). hominibus vacuus, cultorum
egens. -- . . humilis; parvae, exiguae brevis
staturae. 1 rerum rudis
ignarus; . litterarum expers; . alcis rei imperitus;
- . primis (ut dicitur)
labris gustasse alqd; leviter imbutum esse
alqa re. imbecilli ingenii.
inusitatus;
non tritus; obsoletus, exolelus ().
infrequentia (senatus);
11*

164

paucitas (oratorum). exiguus, parvas (copiae, numeras).

. ; M. A3ia Asia minor;
quantus (.); quautalus;
. quantuluscunque; . tantus; tantulus (homines tantulae staturae); . =
tenuis (praeda, spes); .
parvus exiguus ninnerus. Adv. =
non multum, paulum, paululum
( gen.); pauca, . paucissima (n. pi.); minima pars; minimum; modice (alcis minae me tangunt); mediocriter
(versatum esse in re); non magnopere (timere); non multum (differre); . ,
pecunia, parvae exiguae copiae
( paucae); = pauci (homines); . perpauci, perquam pauci,
paucissimi; . parum; minus
( gen. = );
. . alqd deest, y
. alcui; . paulatim; sensim,
pedetentim, gradatim; .
, extenuatur spes et evanescit; . ; . .
1; . adeo non, usque eo non,
ita non (ita non sum cupidus); . tarn pauci (homines); ., ...
adeo nihil adeo non ut...; .,
tantum abest. utut;
. non magis non ampliusquam
(neque) (neque); . quin1
etiam, atque etiam atque; ( = ) . . puer;
! praetextatus.
minimus; . ,
ne minima quidem dubitatio, spes
est; . nulla timoris signicatio;
- in eo nihil apparet pudens, nihil pudicum. infans; puer puella infans; . .
. .
( ) decursio; certamen
ludicrum; simulacrum pugnae; pi. motus; . ( !;) multibus
decursionem certamen ludicrum indicere;
milites in decursionem educere; ( ) (in armis) decurrere; -
simulacrum navalis pugnae.
hippodromus.
1) . .
ceoi nutu signiflcatione advocare
alqm. 2) , , ) . cibo allicere. b) .
allicere (hominem ad se), illicere, pellicere;
. , .
edictum; . edictum proponere; edicere.
. .
. .
1) . caeno replere illinere,
inquinare inquinare (alqd, se alqa
re, .). 2) . . , .
margarita; unio.
lixa.

1.
sine commeatu vagum in
pacato in hostico errare; vagari et lascivire per agros; palari per
agros praedandi causa. miles
sine commeatu vagus; vagus et lasciviens
per agros miles.
=
Martius (campus). Martius.
Martius (mensis).
persona; larva (, ). . .
olea oliva ( );
. oleaster. oleaginus;
. , . ; . frons oleagina. ramus olivae oleae, virga oleagina; . ,
olivetum oleum. ,
. *alcis imaginem colore oleo trito pingere
1) , massa. 2) , . . .
solidus; gravis (argentum);
. totus aureus, ex auro.
(subst.) opifex, faber. offlcina; fabrica (, ). artifex, artiflciosus; praecipuae
artis, summa singulari arte factus, singulari articio perfectus. Adv.
summa singulari arte; summo singnlari artiflcio; egregie. ars,
artificium. 1)
artifex, opifex, faber; 4 .
faber argentarius, argentarius vascularius;
. aurifex; . .
. 2 ) = .
artifex (alcis rei, dicendi, in re); princeps
magister alcis rei; peritissimus alcis rei;
perfectus in re; . in suo genere Roscius; - . alqa
re, in alqa re (maxime) excellere, in alqa
re praestare, praestantem esse;
. antistitem esse artis alcis.
senex venerabilis, gravis;
. cruda et vinlis senectus (, ). . .
color.
mensura.
mathematica (. pl.)\ artes mathematicae. mathematicus;
mathematicorum artium peritus. mathematicus; . 1 ratio
mathematicorum; . subtilitas mathematicorum; .
necessari mathematicorum ratione concludere. Adv. mathematicorum .ratione.
matricidium (Cic.); parricidium (matris); materna nex, matris nex.
matricida; interfector matris; parricida (matris).
(terra) continens.
maternus; . materna
matris Caritas; . animus maternus; - qualis materai
animi affectus sit, ignorare non nosse.
1 . pi. 1 1) ,
,

.
materia; . copiae; aedificiis utilia habilla. 2)
.
materia materies; . infinitam et immensam alcui subministrare materiam; . (
!>)
silva rerum et copia uberrima. Maiepi corporeus; . bona corporis
externa; . lucrum; quaestus;
M. opes; . utilitas. piff J) = .
. corpus. 2) = , .
. 3) = , . .
= femina ( .
mas ); . .
nauticas. nauta, homo nauticus; pi. homines nautici, nautae;
rmiges; - socii
navales;
elassiarii; classic! ( ).

mea mater. mater; ,
parens, procreatrix (omnium artium philosophia); genetrix (virtutum genetrix frugalitas); mater (mater, ut ita dicam, rerum
omnium natma; mater bonarum artium est
sapientia).
. vibrare, torquere (hastam); iactare (alas , ramos oleae
"' ); . manu signicare (inter se ); .
( ) . . impetus; motus; uno ictu.
noverca. . gen.
novercae.
malus.
machina; machinatio; machina, pi. opera (opera urbi dmovee, operibus urbem aggredi); tormentum (), ballista, catapulta ( ; . calapultae . , . ballistae). .=
quod sine consilio mente
fit: . motus sine consilio temere factus. Adv. sine mente ac ratione; sine
iudicio.
. .
phanis; turn's, ex qua ut ex pharo
noctibus ad regendos navium cursus igns
emicant; turris nocturnis ignibus cursum navium regens.
nebula densa; caligo (
).
punctum temporis; .
puncto temporis, ( ) momento temporis horae, momento.
brevissimus; = subitus. Adv. . (
.).
supellex.
ursa ( ). ursus. 1 ursinus . gen. ursi.
. . .

.
. (ars) medicina, ars medendi. medicus.
euuetatio, cessatio; tergiversatio
( . );
dubitatio, haesitatio, mora; . tridui mor interposit. tarditas (in alqa re).
tardus ( . , ; ); spissus (opus; omnia adhuc
tarda et spissa); segnis ( , , . promptus;
, , oisidio, mors); lentus (
, ,
; pugna . .); piger (, -);
lenis ( , venenum);
longinquus ( , );
,
stellarum motus turn incitntur,
turn retardantur. Adv. tarde, spisse (spisse
atque vix pervenire ad alqm (Oc.); segniter,
leniter. cunctator; cessator
(). tarditas.
cunctari, cessare; morari, moram facere;
. gravari; .
tergiversari; dubitare;
haesitare; . . cunctari, cessare, morari inf., . nulla
mora est; maturato opus est; .
.
mel; . mellitus.
confinium (, ,1 ); limes (,
); margo agri (
).
finteriectio.
1
certamen civile; discordia dissensio civilis. civilis; . bellum civile, bellum intestinum domesticum; arma civilia (inter arma civilia
- ). . 1)
, inter ; .
triuin regum bellum; . pons in medio erat;
. regio interiecta
inler Romam et Arpos; .
campus interiacens Tiberi
moenibus Romanis; .
praedam inter milites distribuere;
.
; . in his (in his certior factus est . );
. , . . cumturn
( inter alios), . . Xenophon cum alias Socratis virtutes
turn hanc commmort; . inter se, inter ipsos; .
, de hac
re et grammaticis inter ipsos et philosophis
pgna est; . quod inter
nos dicere liceat; . intra nos est. 2) , inter. 3)

166

interim, interea (. quoad dum; dum haec geruntur);

. dum (. .); =
cum . partie.;
.
, .
cum conj. , .
ius gentium; . ex iure gentium.
1 interregnum.
metiri, dimetiri.
tristis, maestus, aeger
animi animo ( ); taetricus (, ), melancholicus. aegritudo* animi, maestitia, angores; atra bilis; melancholia.
1) tenuis; . pluvia tenuis, tenuissima; . pulyis; . litterae minutae; . minute
scribere; . nummuli; . ra (pi.) pecus, neutr. ( . ); , , .
concldere, consecare, comminuere, frangre et comminuere. 2) = i
tenuis (aqua); . () vadum, locus
vadosus; . litus breve; -
( piK) tenui fluere aqu. 1
aqua tenuis. . 2.
modulatus; = suavis, duicis (vox). Adv. modulate; suaviter.
1 modi; cantus; .,
cantus numrique
levis, exiguus, parvus, parvulus;
minutus (diligentia, quaestiones); .
quaestiuncula; . in rebus minimis
(pusillis, minutis) ccupatus; .
mercatura tenuis; . propola, caupo, institor. cura minutior;
- . . minutioris
est curae inf.; .
animus pusillus; animus, mens humilis. res parva parvula, minuta, pusilla, non magna; res levissima
vilissima; . non lev est", est alqd; ., ... non ego illud parvi
aestimo, quod....; . tantulum; ' - tura sic ab illis investigate est, ut nulla pars
praetermissa sit (Cic.)\ . .
alqd mini iocus ludus est; .
. . magnum negotium est magnum est inf.; - res mininiae;
minima (. pi.; , .
omnia minima); pusilla, parva (. pi, sed
quid haec tam parva commemoro?); leviora (n.
pi.); -?
quid leviora sequor? - reduviam curare (.). 1 syrtis; vadum;
. ( ) impingi (vado, saxis),
affligi, ajlidi (ad alqd); (
) haerere in vado;
. navem. vado, scopulo ( )
detrudere.
coruscare

( , ); mi-

care (fulmina, igns; ferrum ante oculos);

emicare (fulmina); . , ... cogitatio animum eius per-

1.
cussit subiit . . inf.
1) = praepropere; raptim. 2) , leviter, breviter, cursim; quasi
praeteriens, transiens ( );
. , alqd
perquam breviter perstringere atque attingere.
molae (); pistrinum. molitor.
commentarii; libri rerum gestarum;
libri de memoria vitae suae.
minor pars numerus; paucae sententiae ( ). mifi minor; .
. ; . Mipi saltern (
); minimum ( ).
. . ,
minus ( gen.); . minus
duo milia ( minus, plus ampliusquam , -1
, . ; . praeter
teros ., , quod praeter ceteros tu metuere non debebas (Cic); .
non minusquam; . multo
minus; . . plus minusve; .
. minus minusque; . quam
minime ( possum possum);
., quo minus; * . nihilo minus secius.
algere, frigere; . .
taeter (); foedus (, ); obscoenus (, .);
abominandus, detestandus, detestabilis (, , ); nefarius, nefandus (scelus, facinus). foeditas;
obscoenitas; facinus nefarium ( ).
1 circulus meridianus.
obscurari occultari; ( .) oculi solvuntur, labuntur.
mortuus. 1) . mortuus; = , exanimis, exanimus; exsanguis; =
inanimus; vit, sensu carens; . ^
color pallidus; . vastum silentium;
-, -
. . 2) . mortuus (leges, lingua); M. Asphaltites lacus
Asphaltites.
lux incerta dubia; lumen incertum obscurum. , lucerna tenue et extremum lumen spargit (, ).
verrere.
ultio; ultionis cupiditas; ira, iracundia;
vindicta ( ); (
); . ulciscendae persequendae iniuriae causa; ultionis ulciscendi cupiditate incensus; dolore concitatus incensus; iracundia inflammatus; . .
.
1 metallicus; aereus, aheneus
aneus (, ) mtallo aeri similis.
metallum, aes; - metallis refertus; metallorum aeris, argenti, auri fertilis.

1.
iactus, coniectio (telorum);
mittere, iaculari. funditor (). , . 1, . . . iacere (lapides); ia. culari ( ); mittere (sagittas), emittere (tela, pila in alqm); . . .
translatio, verba translata. translatas. Adv. translatis verbis; . . verbum
transferre
. .

lapis arius.

* nubium observandarum scientia;

. ea pars naturalis philosophiae, qua ventorum
tempestatumque natura colligitur; *meteoro" logia. peritus nubium obser' vandarum; * meteorologus. = . 2.
- scopae.
|-; , . .
disserendi ratio; . (^) oratio
via quadam et ratione habita; .
ratio doctrina. Adv. ratione et
via; via et arte via. via;
ratio; . .
, io, . . ratio; . educatio; . pugnatio.
mutatus. Adv. verbis mutatis. 1 immutatio; verba immutata.
ars metrica; metrorum ratio (
); versuum lex; leges metricae. Me metricus . gen. metrorum, versuum. Adv. legibus metricis versuum.
1 origo, origines; maior patria; , . Alba unde orti oriundi erant.
. .

machinatio. 1)

. . . mechanicus;
artificiosus. 2) . . .
somnium; opinio; flcta cogitatione imago;
. opinio vana falsa; vana spes;
- . ;
. vaticinari. . ;
. , inanis vana, falsa de
se opinio. somnians.
somniare (alqd); somnia sibi fingere; .
cei, ... opinari, in opinione esse .
. inf.; sibi videri . . inf.; .
ce6i magnam nimiam, falsam de se
habere opinionem; sibi esse alqd videri.
gladius; mucro (. ocipie ); . . ; .
.hostium gladio manibus interire;
. ferro ignique;
ferro ignique, ferro incendiisque vstare.
nietatio; oculorum inconstantia. nietari; nietari;
signa dare oculis. . .
punctum temporis; ., temporis puncto momenta.

hominibus inimicus.
qui genus humanum universum hominum genus odit; alter Timon.

167

digitus minimus.
. .
decies centena milia; . vicies
centena milia; . centies centena milia;
M. decies centies milies; =
sescenties; milies.
1) =
veniam impunitatem alcui dare, tribuere;
delicti gratiam facere alcui; liberare alqm poen; ignoscere alcui; parcere alcui; salutem
alcui dare: alqm servare, conseryare, salvuin
velle ( ); . ,
condonare alqm alcui. 2) = . . 1 misericordia; dementia; .
crudeliter; . . misericors; Clemens; -
misericordera se praebere (alcui). propitius (alcui,
); comis, humanus (, , ); Clemens ( , ); lenis (, ); indulgens (); misericors (); -
alcui favere; in gratia habere
alqm; alcui indulgere ( ). Adv. comiter, humane, clementer, leniter; . ( ) miti sermone alqm alloqui;
. cum bona gratia dimittere
alqm. stips (nomin. . ); ,
. stipem colligere; . spem
porrigere; - stipe collatici
collecta precari victitare vivere;
alina misericordi vivere. 1) =
1, gratia,
favor, studium, voluntas, benevolentia; . gratia; . gratiosum
in gratia esse apud alqm,
. alcis gratia florere; multum valere gratia
apud alqm; , , alqm
propitium habere; alqs alcui est propitius;
. gratiosus alcui,
apud alqm; . inire gratiam
apud, ad alqm, ab alqo; gratiam alcis sibi
conciliare; gratiam alcis colligere; in gratiam favorem alcis venire;
. gratiam alcis quaerere,
sequi, () aucupari;
. . II, 3, d. 2)= i e beneflcium_; . benecium
alcui dferre, in alqm conferre, benelicio
alqm aEficere; - alqm benefieiis complecti; 1 . da mini hanc gratiam; tribue mini hoc, ut...; -
M. amabo, mabo te ( amabo vos); . beneficium petere;
. petere alqd ab alqo benecii loco; . / , . petere in ben efici
et gratiae loco ut...; . deobenei
iuvante; . beneflcio alcis. 3) =
1 , dementia,
indulgentia; misericordia (1); venia
(1); impunitas ();

168

. clementer agere cum alqo;

() delicti gratiam facere alcui; . clementiam exposcere; veniam
delicti praeteritorum precari; deprecari.
gratns, suavis, dulcis, iucundus, venustus; = cams.
1 ) () passas mille (pi. milia passunm); miliarium lapis miliarius, lapis
(, );

. a primo miario
Alexandxiae; .
sexto miliario abesse ab urbe Roma:
M. ( .) ad quintum lapidem. 2) . passuum milia quinque (25,000 ).
*ars mimica. artis mimicae peritus; mimus; artifex saltationis. mimicus; . mimorum actio, . Tifl alcis rei gestae imitatio.
M B MO praeter alqm, alqd; . praeter trans, .
. praetervehi, transvehi alqd,
praeterequitare (Liv.), (equo, equis)
praetervehi alqm locum, praetervehi (locum,
), praetervehi navi, classe (locum), praeternavigare (locum); .
praetervolare alqd; . traducere (copias praeter castra, exercitam ducere ducere praeter; . praeterire, praetergredi; .
; . transcurrere,
praeferri (praeter alqd). fugax ( ); brevis ().
transiens; praeteriens (
. ' quasi praeteriens); = ,
in transitu; leviter, strictim.
, . amygdalus, amygdala. amygdala, amygdalum.
, . aqua medicata.
metallum
,

1)

^ transire (locum
alqm). 2 ) = , , . .; 20 > viginti
annos natus est; viginti annos vixit; viginti
annos complevit; anno
praeterito, superiore priore. 3 ) = , , . .
1) . 'sexagesima pars horae. 2)
= punctum temporis;
momentum (4, );
discrimen (, ., alqm in ipso
discrimine periculi destituere ); tempus,
, ., id temporis cum;
. ad hoc tempus;
. ad, in praesens tempus (
1 in praesens, in praesentia); .
ipte . . . adj., ,
- in ipsa morte; .
sub ipsa prolectione: in
ipso discrimine temporis; . ad
extremum usque; ad ultimum; . -

hoc exspectaverat;
, . , ... cum iam
in eo esset (), ut..;
. res non habet moram; .,
. paulisper, parumper; in praesens;
., . ne paulum quidem, . dubitare; . puncto temporis, ( . 1) memento temporis
horae; m omento; cto . staiim,
continuo; -, turn cum
maxime; ,
, supremo vitae die, cum quidem...;.Bb . extremo 3piritu; . ad extremum
vitae; quoties otiosus est
(erat); , . ,
... nullam moram interponere quin. brevissimus; qui (quae, quod) ad
tempus est; . 1 voluptates flu; . brevis dolor.
. .
, * reconciliator, reconcliatrix gratiae; pacis auctor, arbiter conciliator; pads conciliatrix auctor.
placare alqm alcui; reconciliare alqm
cum alqo, alqm alcis animum alcui; a]qm
cum alqo reducere in gratiam; inimicos in gratiam reconciliare; pacem
conficere, componere, conciliare inter alqos.
* reconciliari alcui, reconciliare sibi alqm, alcis animum; in gratiam cum alqo redire; . ^ ferre
alqd (moderate, modice, humaniter, aequo
animo); cedere alcui rei (temporibus ): accommodare se (ad mores
animum alcis).
= 10,000 *myrias; = ingens multitudo vis, turba.
1) 1 ,
. gen. pacis, . . pacis foedus, f'oedus;
( ) tabulae foederis, pacis; . tabulas foederis signare, foederis fidem firmare; . . ;
. lex pacis; . initia
condiciones pacis; . .
; . pacis condicio; . 1 pax;
. in pace esse, vivere; .
pacis tempus ( );
. - in pace, pacis temporibus; .
. ; . adj.
togatus (,
. );
. qui togati rei publicae praefuerunt;
. ^, THXH tempora tranquilla pacata, sedata. 2)= 1 , quietus, tranquillus;
. quieti animi cives; . Hie animus quietus; animus non abhorrens a
quietis consiliis; pacis amor; = pacalus (provincia); . pacata
(. pi., . BCTH e
Gallia otium nuntiatur; . vita quieta

MHorift.

169

. otium tran. . .
quillitatem yitae sequi. Adv. quite, tranquille;
. minor
(oona) cum pace, placide;
inferior aetate; aetate posterior ( . res ad otium adducitur (Gaes.). 1); natu minor minor,
pacis amans, pacis cupidus; pla, ; .
cidus (mores ); placabilis (
minimus natu.
). 1 pacis amor; animal nutriens
animus a quietis consiliis non abhorrens.
lact, quos gnrt; animal quod educat mam myrteus (murteus). myrmis foetum. orbis lacteus.
'tus (murtus).
ars artificium memoriae.
pax (. ); otium, tranquil- - , - * qui
litas (, , tranquillitas animi);
mortuus extinctus esse videtur neque est.
' concordia (cowacie); . pax summa;
qui videtur; is, qui videtur esse,
tranquillitas pacis atque otii;
non est; . , bonum, malum in opiSignum pacis, insigne pacatum; nione positum ( nuntius pacis; . pacem fa) opinatum; bonum falsum speciocere (cum alqo), conficere, componere, consum; fictus, falsus, simulatus, imaginarius
stituere; conciliare (cum alqo; inter alqos
(, ); . spe); . pax convenit;
cies, simulatio, opinio, . . spe infecta ; 1
cies utilitatis; . simulatio timoris; .
. pacis condiciones, leges; opinio virtutis; . simu1 . pacis condiciones ferre,
latio emptionis; . quasi mors; *opidicere (alcui); pacem petere;
nata mors; . amicitia simulata. a . pacem accipere;
miliaritas assimulata; . pax simulata.
M. . . .: -,
diffidentia ();
, in pace in otio esse, vivere; pacem
suspicio (); dubitatio, haesihabere; pacem agitare (Sail.);
tatio (); anxietas, animus anxius
. pacem servare cum alqo, concorditer
(). diffidens (4vivere cum alqo, cum finitimis
); suspiciosus (); timipacem colre; - cum
dus (); *omnia in dubium vocandi
alqm dimittere; . cupidus ( ,1);
( ).
- suspiciosum, timidum esse.
1= mysteria (. multus; multi, non pauci; pl.)\ . initia; initiorum
1 frquentes;
sacra; arcana occulta, nocturna sacra,
. permulti, plurimi ( , super sacra;=TaflHoe
lut.)\ plerique ( , mysteria (. pi.); quae mysteriis tradun); multa, multae res. Adv. multur; arcana. mysticus; mystitum; . permultum; . multum
cis disciplinis initiatus;=TeMHbift obscurus.
frumenti; . plurimum laboris;
. . . , .
1 mythicus, fabulosus, heroicus
^ . adj. multi, permul( );
ti, plurimi, plerique, . . multi
. * fabula cta. homines; . permulta plu . ; . 1 fabulae. rima bella; . , multum edere,
historia fabularis; fabulae ();
cogitare. ) . multi homines (= *mythologia; . veterum fabulae
, MHorie ) multi
et res gestae.
hominum (=1 ;
11 rerum mundi universitas; uni multi homines
versum. MipoonncaHie descriptio mundi.
niaoe, multi ,
MipocoTBopeHie . . Mip ). ) .,
. humanus (), vanus ().
. >, 1 laicus ( ; .
., .
). Mipb 1) , . .;
. multus et,
. . ; , que, (atque) . isque,
1 . . . 2)
. ,
orbis terrae; BMCIT. orbis terrarum;
, . .
haec terra; terrae omnes; terrae (
multae et
Mipa terrarum principes, , ,
eaeque graves res; . multa
); gen tes omnes universae,
et eaque gravia vulnera; . .
gentes (); . orbis
multi pigri discipuli
terrarum antiquus. 3) homines; omnes
( pigri discipuli
homines; omnes; . . ; = , . antiquitas, aetas vtus; veteres.
. multi). ) ,
infans, puer puella infans
. . multitudo magnus nu, ( ); . (infans) lamerus hominum; . magna vis
ctens; - in cunis occidere;
auri; . magna grandis pecunia,
puer, puella. -

170

multum pecuniae ( multa pecunia);

plex. nivosus. . tanta pecunia; . magnae
nepeu. multiplex, varius, varius
copiae; . copia frugum; M.
et multiplex. varietas.
. abuadare alqa re; M. ijfeia
multorum plurium
rnultis occupationibus distineri;
laterum. multa volumina
. magno damno detrimento
continens;a multorum voluminum. afficere alqm; . .
multi laboris, operosus, laboriosus,
2; . . difficilis; arduus.
, d) ' , multorum colorum; versicolor ( ).
, . . , . ,

magnus numerus;
) . . ; .,
multitudo; . frequentia, . . , ; . nimius (adj.),
copia, vis. crenimis, nimium (adv.); nimis multum,
ber (); celeber ( ,
nimis nimium multa; contio); frequens ( , sena . hostium nimis multum supertus); magnus, multi; . magna
est. 1 multorum multorum
multitudo; multi; . celebratio (et falsorum deorum cultus. tidiana; hommum coetus et celebrationes
qui multos multos et falsos deos
obire); . ,
colit. multorum imperium.
. alqd frequentia homi aquosus; num celebratur; . multum
fontibus abundans.
valere equitatu. Adv. magno numro; crebro,
. . multofrequenter.
multarum
rum capitum; multa capita habens. partium; multiplex.
multorum dierum. - multitudo; . matrimonium multiplex polygamia.
magnus numerus; vis
ambiguus. (ingens v. hominum; magna . auri, argenti);
multarum et variarum rerum cogni (
tio; varia et undique collecta scientia. , pollens, pollens potensque;

magnam vim magnum pon.) copia; . frequentia;
dus habens; gravis; . VOX late patens.
acervus;
multiplex; multus, creber;
, turba; Silva (., , . saepissime
,
etiam atque etiam a m rogatus;
, rerum, exem . multis meis litplorum, sententiarum); nubes ( ,
teris non respondi t. Adv. saepe, saepenumero,
peditum equitumque); caterva, agmen ();
crebro; iterum atque iterum, etiam atque etipondus (. , auri, argenti);
am ( . ); .
. abundare alqa re; plurimas quam maximas gratias agere al . flores et
cui. foliis densus, foliis
bacas fundere. . .
abundans; frondosus. ^ multorum anuorum; . , * , ,
, , , . frequentia; (, . opi ) magnus numerus civium, innio; .
colarum; , senten multitudo copia hommurn. tia; . ratio; frequens; ( )
iudicium; celeber (locus, portus, urbs);
.
- multitudine abundare.
existimatio; , auctomultis pedibus. 1 varietas.
ritas (senatus); 1 - . multiplex, varius. M H O ; neutr. pronom
; nepeu. multiplex; co adject., , illud Aristippeum; ista
piosus; multiplex variusque; . tantus.
tua (pi-): . si id
varius; multiplex; diverobnebis; ., ... hoc
sus, diversi generis. linillud teneo . . inf.; gua prompta; loquacitas ().
., ... hoc apud eos incre lingua sermone prombuit . . inf.; . mea quiptus; loquax; verbosus; -
dem opinione; (ex, de) mea sententia; ut opiinfinitum esse. Adv. verbose verbosius, conio mea est fert, ut opinor; quantum ego
piose, pluribus verbis, fuse. *opinione auguror; ut puto, ut mini quidem
multarum rerum cognitione imbutus; sumvidetur, (ego) puto, existimo . .;
ma scientia; eruditissimus, doctissimus; optimis
. sic existimare, ita sentire;
artibus eruditus. 1,.
., ... . 2, b, ; , .

.? quid tibi videtur? ? quaplurium syllabarum; quod plures syllabas halis is tibi videtur? ., ... una
^= multiet consentiens vox est . . inf.;

.
., . idem sentire',
. assentiri alcui; consentire
cum alqo, in eadem sententia esse; eandem
sententiam habere quam alqs;
. dissentire ab alqo; - ,
eorum magis sententiae sum, qui...;
., ... in his locis opinio est
. . inf.; - . ; communis
hominum opinio; opinio vulgata, .
omnium opinio de alqa re; .
, . ; .
consensus philosophorum; ,
., ... res erat in opinione, ut putarent . . inf.; . . ; , . dico quod sentio;
expono quae mini videntur; sententiam meam
aperio, = . () sententiam dico, fero; .
quaerere quid alqs sentiat; ( ) alqm
sententiam rogare; . () magna opinio, exspectatio, spes;
. , , , .
magnam de alqo opinionem, exspectationem, spem habere; bene, praeclare existimare, sentire, sperare de alqo; magna est
alcis de alqa re opinio; multum tribuere alcui rei; , . ce6i>
sibi placere, sibi multum tribuere; magnifie
de se statuere; se esse alqm putare;
. *
opinionem nonnullam habere de moribus alcis; . nimia opinio ingenii et virtutis alcis, ceis
nimia de se opinio nimia aestimatio, admiratio sui; . male
existimare, sentire de alqo.
sepulcrum; tumulus; bustum; - (mortem) occumbere; , - alcui mortis
causam esse; - . 2, .
, tumulus; . lapis alcis memoriae inscriptus.

, 1)

, . . 2)
potens, pollens, opibus Valens, opulentus; amplus (); - potentem esse, opibus
valere, pollere; multum posse valere.
opes ( ^, ), opulentia ( ,
, ,");1.
mos; consuetudo; (, ) habitus, ornatus; moris in
more esse; more usu, consuetudine receptum esse; quae nunc
tenent saeculum; .
alqd in morem vertit, alcis rei mos recipitur; obsolescere; .
. consuetudo saeculi mutavit
alqd; * nove vestitum esse;
. in externum habitum
mutare corporis eultum.
exemplum; exemplar.
, novus; elegans.

1.

171

() moderatio flexiones
vocis.
- . .
fieri potest; copia est gen. gerund.;
., . vix est, erat credendum; . hoc fieri effici
potest facultatem habet; . hoc credi potest credibile est;
. quantum possum; .
, quam quantus superl.
possum ;
. dicam quam brevissime potero; .
Caesar
quam maximis (potuit) itineribus ad hostes
contendit; , . ,
, , . inde facile intellegitur; .
, .
opus tesselatum vermiculatum.
, . . .
( ) cerebrum; ( )
medulla.
callum. meus; hic, noster ( .
meus); 4 1
,
; . , . , , meum est inf.; meum;
mei; - = ,
. MHtHie.
, umores. madidus
( , ); umidus ();
madre.
1) fama, rumor;
. senne; . ,
... fama nuntiat, rumor est . . inf.;
. 2. 2) =,,
. . 2. . , .
1 (
), supplicatio;
.
( .
.) trium dierum supplicationem d j cernere; gratulatio; grates gratiae deo agendae aetae (pro alqa re;
quod). precatio; preces. precatio (); preces (pl., ); supplicatio (,
1); votum -(
); -'
precatio sollemnis; verba sollemnia; sollemne precationis carmen,
carmen; .
1, , praefatio; , . precationem, preces facere; precatione uti; vota facere, suscipere (
, pro alqa re);
*preces a Christo praescriptae.
alcui supplicare, pro alqa re;
adorare (pacem deum); comprecari (deos
Terent.); alqm supplicibus verbis orare
ab alqq precibus infimis petere, alqm orare
obtestarique, orare atque obsecrare, ut...;

172

. , ,
salutem a deo (a dus) precari.
precari, preces ta facere; .
precari deum ad deum; orare, invocare
deum; , supplicare,
. precari alqd a deo.
fulmineus. ,
M. nubes. fulgur (),
fulmen (); . , fulgurat.
. . pueri;
( ) puellae; adulescentes;
opyatie,
17 45 iuventus,
iuniores; . omnis suboles iuventutis.
fortis (, );
strenuus (); audax.
vir strenuus (), fortis (,
), fortis strenuus; vir promptus
(, ); vir bello fortis
(). virtus; audacia
(). 1) parvus, parvulus ( ); infans ( 7-
}, adulescens, adulescentulus, iuvenis
( . . ); . * puer, adulescens, iuvenis (
); . uxor florens aetate;
-= nova
nupta: . aetas
eius nondum ei rei matura est; .
; 20
18-
45- obsides Romanis viginti dato,
ne minores octonum denum annorum neu
maiores quinum quadragenum (Lit).). 2)
.= novus, novicius (vinum). pueritia, aetas puerilis, flos aetatis, florefls aetas: 17 ,
adulescentia, prima aetas aetas (aetatis maxime
poenitebat; qui aliquid formae, aetatis artificiique habebat); nepioib
, 3040, 50 inventus; aetas intgra confirmata;
- ( ) a pueritia, a puero, a
parvo a parvulo. ab adulescentulo; > . ce6t pi. a pueris, a parvis vulis; ab ineunte aetate, a prima aetate
adulescentia ( .); a primo
tempore a primis tempoiibus aetatis; =
a prima infantia; a teneris, ut Graeci dicunt, unguiculis; . florentem aetatem florem
aetatis reddere, restituere alcui; alcui iuvenilem speciem iuvenilem quendam vigorem
reddere.
lac.
frumentum terere, deterere.
malleus.
molere (hordeum); molis comminuere, frangere.
quem eadem nutrix alebat;
M. dents primi primores.
taciturnitas, silentium. taciturnus. silentium;

1.
, . . .;
. obstinatio tacitnrna; . silentium tenere, obtinere; silere; p . ; . diuturno silentio uti;
. . ;
- . 1. tacere
( }, silere ( ); ticere ( ); .
( ) tacere alqd, de alqa re;
reticere alqd, de alqa re (); celare alqd (); silentio praeterire alqd
( ); mittere alqd (
); . ,
istud a me taciturn non feres;
. silentium sibi imperare non posse; . silentium fieri iubere; tacitus; silens (
. *. ); . taciturn alqd ferre; > .
diu silentium aliorum alios intuentiiim
fuit; . . .
tinea.
obsecratio, obtestatio; preces supplices; preces inflmae.
. .
. , .
, . ,
. 1; . rgi (regibus) parre, sub rege (regibus) esse;
. potestatem
omnia ad unum (uni) dferre. 1
1) Imperium singulare; unius dominatus; regnum; Imperium regium. 2)
civitas quae unius consilio et auetoritate gubernatur ab uno regitur; regnum. Mo rex; prineeps; = . ; . . qui solus
rgnt. . gen. rgis, principis.
monasterialis gen. monasterii, monachorum. monasterium coenobium (. .).
monachus. monacha
{. .). monachicus; - monachorum more.
nummus; nummus aureus
aureus; nummulus aureolus ();
. argenteus; . . (); . falsus adulterinus nummus; - pretium
nummi; . .
facillime ad credendum induci;
- par pari referre, paria paribus respondere? parem gratiam (alcui) referre.
moneta. . res
nummaria.
1 . .
sermo intimus ( ).
"unius dei eultus. qui mente sola unum deum intellegit
unum deum colit uni deo supplicat.
una quaedam spiritus soni
intentio (quae Graece dicitur); .
>, *cantus, oratio omni varietate
soni, vocis carens, null varietate soni, vocis

.
distincta, insignis. unum sonum habens; = languens (vox); .
*oratio null varietate delectans
. distincta, insignis. Adr. . omnia fere similiter
atque uno modo dicebantur (Cic.); , f M. *sine ulla varietate soni vocis
. canere, loqui; .
lentius aequabiliusque alqd accidit auribus.
^ . .
. .
. .
; . .
; os; rostrum.
; mare; = Oceanus, mare Oceanus; . altum; salum (,
); , . mare fluctibus exasperatum; . planum mare;
. . ; , .
. .; , ,
mari; . . ; 1,
navigatio; cursus maritimus;
a mari; mari; .
. ; , , , inexpugnabilis terrestri maritimo situ oppidum;
., mari navigare;
. mare ingredi; navigationi se committere; maria temptare; . . ; , . altum petere; in altum provehi proficisci;
mopis classe pugnare, navibus
rem gerere; legatio transmarina;
. . navigatio;
ars navalis; - ars
navalis navigandi; scientia scientia
et usus rerum nauticarum. , nauta.
. ; . .
. , , . Bfepie, . .
frigus (); gelu (
, sing.).
= . ,
marinus (aqua, aquae mari . , avis, piscis, sal, deus, dea;
monstrum ); = ,
maritimus (portus, bellum, ora,
ar, navis); . sinus maritimus
maris; > sinus; . litus; ora maris maritima, ora; . . ;
. ventus a mari exoriens veniens; animal maris marinum,
belna marina; , 1
navigatio, cursus maritimus .
nyiemecTBie navigare, maria temptare; . mari; navi; navibus; classibus; .
res maritimae nauticae,
disciplina navalis; . officium maritimum; nautica ministria; . ,
. .; . copiae navales; naves; . magni
navales terrestresque exercitus; -

173

. multum mari pollere, plurimum

valere classe maritimisque rebus; . ,
civitas maritima, (
Mopil civitas gens multum mari pollens,
navibus classe permultum valens; classe
potens populus; . proelium navale,
pugna navalis; . miles nauticus
classicus, pi. classiarii; . pirata; praedo maritimus, pi> praedo; . archipirata; praedonum dux;
bellum piraticum; .
piratica; latrocinium maris
maritimum; .
piraticam facere, latrocinio maris vitam
tolerare; . . nausea; . nauseae molestiam suscipere;
. nauseare.
ruga; - corrugari.
rugosus. rugare; . , frontem contrahere, frontem adducere. , .
(); corrugari, viescere.
. .
nauta.
ponticulus. lapide, silice
saxo sternere; > . tegere, contegere. silex lapides viae; = via strata.
. gen. pontis; . yKpinieHie castellum ad caput pontis positum.
pons; . pons sublicius; ,
. pontem instituere, facere, efficere, pontem flumini inicere,
imponere, in flumine facere, efflcere, flumen
iungere, coniungere ponte; contabulare (mare
molibus Curt., HeJlespontum Suet); ,
. pontem interrumpere, interscindere, rescindere
1) = glomerare( ). 2) . quatere, quassare,
concutere caput; iactare cervices. 3) = , . .
alqti probare. = , . .
effusio; profusa immoderata
luxuria. . .
. .
hirsutus, hirtus.
muscus; muscosus.
madefacere; conspergere ().
1. (.), quantum
possum, quantum in me est; omnibus
totis, summis viribus; .
maxima voce clamare, altum ciamorem tollere.
2. = posse; queo (
. . ,
); non queo; nequeo (y .
1 4);=
1;= , . copia
potestas, occasio mihi est alcis rei faciendae alcis rei, facultas alcis rei faciendae mihi datur;=H ,
posse, pollere; . multum valere

poliere; multum, largiter posse, ( ) auctoritate fiorete Tigere,

magna auctoritate esse, magnarn uctoritatem
babere, y . multam posse apud alqm;
! .
, , , , sperare videor;
Caritas patriae eum
non retinuit; , ... tu es optimus testis
. . inf.; contumaciam tuam non probo
; hoc fieri
esse, factm esse potest;=3To
credibile est, veri haud dissimile est;
. ()
alqd desiit fieri; , .
fortasse (. ); forsitan
conj. (. , ); ( si, nisi, ne) forte; haud scio
an nescio an..., . nescio an hoc verum sit , , (.
.).
fur (; ); homo fraudulentus, sceleratus. furax; fraudulentus. Adv. furto; fraudulenter. furtum; fraus;
perfidia, latrocinium.
stratura; . viam silice sternendam locare.
*hominis consecrati reliquiae.
obscuritas, tenebrae, caligo; M-K
obducta nocte; . 41 ignorantia, error.
marmoreus; M. Propontis.
marmor; - . ; , . Prius,
Hymettius.
obscuritas; () tristitia.
obscurus; () tenebricosus
(domus, locus); caliginosus; .= fuscus, pullus (vestis);=yrproMbifi tristis
( facis temporum; t. et
severus iudex); tetricus; . tristitia.
'
;= vindex (alcis rei).
ulciscendi ultionis cupiditas; ira, iracundia. ulciscendi cupidus; poenae cupidus.
ulcisci alqm, poenas expetere ab alqo,
vindicare in alqm; ulcisci alqd, poenas alcis rei expetere;=MCTH
persequi (iniurias, mortem, ius legationis laesum); vindicare alqd, alqd in alqo ();
punire alqd; . , ulcisci
alqm pro alqo, pro alqa re, poenas alcis,
alcis rei repetere ab alqo, poenas alcis rei
petere ab alqo; . 3ay6ieme poenas parentum a filiis repetere;
M. iniurias acceptas non persequi; iniuriam multam impunitam dimittere.
= artificiosus, operosus;
= multiplex; = , . ;= impeditus, contortus, diffi;=, . .;=
mirificus (homo); - non mirum est; non
est quod miremur. Adv. artificiose, arte, affa-

b r e ; = mirabiter, mirum in modum; . . hom.0 n u vir

sapiens sapiens; - () septem illi; septem; - qui septem appellantur; . omnium sapientissimus. sapientia; consilium. prudentia (1, ).
sapiens, sapienti praeditus; . consilium sapientia; . moderatio
et sapientia moderatio. Adv. sapienter, prudenter.
. . . . yirilis (. ). animus virilis, fortis. virilis (animus), fortis; .
. Adv. viriliter, fortiter; animo
forti, constanti. virtus, animus
fortis magnus; fortitudo. rusticitas. rusticus,
agrestis, inurbanus, incultus. 1) .
. 2) , ^ (homo) rusticus, 4 agrestis.
. gen. mariti, viri; .
mariti frater. virilis (vestis, vestitus, nomen, vox). vir. 1)
pl. , - maritus; vir. 2) pi. ,
- vir; virum te
praesta; 1
Scipiones aut Maximi; .
. .
Musa.
1) ars musica; musica
(orum); res musica; M-K artem musicam fidibus ( T) discere; . alqm artem musicam
fldibus docere; - artem
musicam tractare; - musicis eruditum esse. 2)
modi musici modi (
); cantus;
concentus (. ); nime . vocum et fldium cantus; .
. ; - cantu
symphoniae percrepare (Gie.)\
- reducere alqm cum
cantu atque symphonia;
-
*laudem et praedicationem Themistocles suavissimum acroama dixit.
musicus. symphoniacus (); tibicen fidicen, cornicen.
. .
farina.
mulus; mulio.
corpus mortui medicatum; homo mortuus arte medicatus.
vestitus militaris; vestimentum militare.
formica. formicarum cuniculus.
musculosus, torosus; lacertosus ( ).
musculus; ( 1) torus.
1) . turbare (aquam). 2) . .
, . turbidus

174

.
(aqua); turbatus ( ); .
oculi caligantes; , .
ex alieno incommodo suam petere occasionem (Liv.).
musca.
martyr (. nucam.). My, . mors gloriosa; . fmortem gloriosam occumbere (pro re, pro re Christiana). martyrium {. nucam.). Hie cruciatus (. .); , . , pi- tormenta;
stimuli doloris ( .); vexatio (.,
); .
; - conscientiae angor;
morsus stimuli conscientiae;
- paene enecare alqm.
. tortor; . vexator.
gravis (morbus, vulnus); vehemens (malum,
vulnus); gravissimus, acerbissimus
(dolor); M. mors cum cruciatu
et suppliciis; - acerbissime,=
crudelissime;
- . alqm (omni supplicio) excruciatum necare (Sail.). .
. cruciatu affleere; torquere (. ; .); cruciare, exeruciare (. .); (
, ambitio animos hominum; tantis nos
in laboribus); angere (): stimulare
( , . ); vexare (-

1.

175

silium; .. dictum;
res, , rem tene, verba sequentur; rerum frequentia; . . cogitatio alcis rei; cogitata mentis; sensa mentis animi ( ),
. quae animo cogitamus, sentimus quae sentio, sentimus;
. quae quis cogitt sentit; animus, mens, ratio, sensus
( *
cogitandi sentiendi ratio); . mentes et cogitationes hominum;
. . ( )
alcis consilia studia atque facta, mores et
instituta et facia et vita;
. liberalitas; , . .
; . . cum ita sentiam
sentirem; .'. mente,
animo esse; . dicam
quid sentiam mihi' videatur; ,
. Antonio dicente etiam quid tu intellegas,
sentiemus; . . ;
. ita sentio, hoc mihi videtur;
. . pron. adj., ,
. illud Socratis; . praeclarum illud Piatonis; . ista tua
requiro; .
hoc mihi molestum est,
me non esse in bonis;
. hoc illud, , .,
, ,
ei Romae omnia venum ire in animo
haeserat (Sail.); . . non deterret sapientem mors, quominus...; >
. coepi egomet mecum sic
cogitare; sic cogitabam;
. alqm alcis animum flectere,
alqm abducere ab institutis suis; ,
., .
alcui cogitationem de alqa re mentem
inicere, dare, , , alqm ad
earn cogitationem deducere in earn cogitationem adducere, ut...; mentem inicere alcui
ut...; . inde mihi natum
est consilium gen. gerund.;
. . cogitationem de alqa re
memoriam, ( *) consilium alcis rei deponere, abicere; alqd facere velle
desistere; Bei . .
; . hac mente;
., mente ut;
, ... feci arbitratus (existimans,
putans) . . inf.; . .
2;
omnium impeditis animis (Caes.);
- . 3;
nihil aliud sentire nisi;
..., ... tantum abest ut (cogitem)..., ut...

); . . ; .
rogitando alqm obtundere;
precibus fatigare alqm. > magnum laborem insumere in alqd, impendere alcui rei; . .
' abripere, auferre; alqs pavente equo aufertur.
avolare; citato equo avebi; ferri; velut effrenatum incerto cursu
ferri ().
^ musco vestitus; muscosus.
. ; - (1) furia,
pi. deae vindices facinorum et scelerum; - . 2.
F sapo.
=, . . Adv.
I animo, cogitatione, . . .
animo lustrare alqd; . absentem
cogitatione complecti alqm; .
puta venisse te Athenas esse
Athenis. . quod cogitari potest; quod cogitatione comprehendi potest;
|
deus aliter intellegi
nequit; , ... absurdum est
. . inf. . intellegendi auctor magister;
philosophus; . gravissimus
|; intellegendi magister.
.
' ; . male cogitare; dolum malas artes comminisci; concipere malum, scelus; M. . MHiiHie ( ). promunturium promuntorium.
cogitatio (, lavare; () abluere. la ); cogitatum, mens, sententia,
vari, ablui.
opinio, suspicio; = , con- mugitus. mugire.

176

niusculus; mus pusillus.

. gen. mris murium.
, - sub ala tare alqd.
cogitatio; ratio; -
cogitatio, vis mentis, mens, ratio;
-1 res cogitatae.
musculus.
mus.
4 faber aerarius aneus,
aereus. 4 aes; aeratus.
creta
mutatio, permutatio (mercium). , . mutatio permutatio
mercium; . res inter se
cum alqo mutare. argentarius.
, . taberna argentaria.
mutare (locum, vestem, equum, sententiam); commutare, pennutare (calceos); M.
. mutare, permutare alqd alqa
re (equos bovibus), permutare merces (cum alqo); . -

augendo numro, lingua). 3) .

, consilium, ratio; npo remedium;
provisio ( alcis rei); , rationem inire; consilium capere,
occurrere alcui rei;
^ cavere, praecavere;
providere ante et. praecavere, providere; .
cautionis genus adhibere in alqa re; ^ his
rationibus; . rem novam
instituere; .
severitatem adhibere in alqo, . rifl 1; .
crudeliter in alqm consulere;
. fortiori bus remediis agere uti, . aliud agere;
,
per se quae videbantur, administrabant (Gaes.);
., ... Caesar ita administrabat, ut... Mt 1) . mensura. 2) . ratio, lex,
, .
. norma, rgula; .
; variare; metiri, ponderare, aestimare alqd alqa re, ex
lum varit, ( >>) magna est
alqa re; . formula quaedam
caeli varietas; . * res inter se
constituenda est. , . mutare; mutare alqd cum alqo; . .

nolim ego esse, qui ille est; M. experiri alqm; contendere cum alqo contra alqm armis.
colloqui cum alqo; sermonem conferre cum alqo; litteras dare loculus; oppidulum, oppidum paret accipere, . per litteras cum
vum (); vicus (). alqo agere et colloqui; .
honoris et dignitatis certamen.
furtim inter se aspicere; > locus; regio; loci locorum
nihil semper (in) suo statu manet.
natura ( ), loci locorum situs
( );
M i p a 1) . . suo loco pugnam facere; mensura; . men, - locorum difflcultasurae et pondra; . modus; . . du- tes; . loci naturam observare;
. aequum (in aequum descendeplex res; . duplici
re); - descriptio loci;
frumento donari; . ,
- locorum regionum peritia, scientia;
supra, ultra, praeter, extra modum; ni M. locorum regionum peritus,
mis, immodice, effuse; no Mipi pro modo,
sciens. . gen. loci " lopro ratione., pro ., , pro viribus
corum, regionis regionum; .
agere; . pro se
*fabula certo loco nata quae certo loco
quisque; . ex eo quantum
nasciiur (nata est); pi. fabulae certis sinsatis est; . certe; saltern (no
gulis locis natae quae suis singulae lo .); minimum ( cis nascuntur. MtcTO 1) , , = );
. locus; spatium;
. . , intervallum; .
Tie, quidem, , mihi quidem haec vera
sedes; ., . videntur; . aut;
, , vestigium
(in suo vestigio mori; eodem vestigio rema . me scriptio et
nere; vestigio se movere); litterae non leniunt, sed obturbant (de). 2)
modus; moderatio, mo- theatrum, cavea; .
haec est sedes mea, hic locus est meus;
destia (); . sine modo; praeM. locus est pluribus; .!
ter, extra, supra modum; nullo adhibito mo .! date locum discedite!
do; immodice immodesteque; immoderate; im adesse praesto esse; .
potenter; . modum tenere; retinere, servare, . modum mo- in angusto; . domus satis
spatiosa laxa est; " . .
derationem adhibere in re, moderari alqd,
omnia 'modice agere; , - alqa res non capit capere non
potest alqd (career eos non cepit);
. nihil pensi atque moderati habe. capere eius amentiam civitas, Italia,
re; modum non nosse; neque modum neque moprovinciae, rgna non poterant; .
destiam habere; . immodicus (in

-.

177

suffici; in alcis partes subire; alcui, alcis mu( ) . ; neri, in locum alcis succedere;
crta est inter
. , , pro patre,
eos altercatio de loco, quern in acie tenerent;
patris instar, matris loco, instar matris esse
. () considre, assidre (
alcui; in parentum loco esse alcui; ,
, . fac finge te esse, qui
, accumbere, in convivio
ego sum; . si
alcis, apud alqm); . .
ego essem, qui tu es; si tuo loco essem.
assidre, assidre alcui; ,
locus. / . surgere, exsurgere, con loci locorum situs; loci locosurgere; . ( )
rum natura; . situs urbis;
alcui assurgere; . locum dare
M. opportunitas loci. /
alcui, loco cedere, .
sedes, domicilium; habitatio; .
partem sedis subsellii vacuefacere;
. locus ubi est alqs; .
.,
. .
est in eo loco sedes huic nostro
alqs plerumque in alqo loco versari solet;
non importuna sermoni; .
. sedem alio transferre.
locum relinquere alcui, alcui rei;
locus, in quo alqs natus
. loco cedere; . ibiest; M. venae metallorum.
dem; . eodem vestigio
remanere; () . loco 1)= luna;
. . ; . . .
in loco; () . in lo2) mensis; , unius
cum; , .,
mensis; menstruus. 1)=,
Misery alqm, alqd referre; ,
. . 2)= ,
. pervenire; . .
!,
non est hic locus, ut de his rebus
menstruus; unius mensis ( 1
Joquamur; . de quo
); . spatium menstruum: .
alibi. 2)
intra mensem vertentem.
locus (pi. loca); .
intervallum; , . * 1) . telum, sagittam
hastam collineare alqo, ad alqd; telo petere
area; locus publicus; . alqm, alqd. 2) . . ,
propatulum; . locus; oppispectare alqd, ad alqd; pelere alqm. 3) .
dum ( ); .
significare alqm; designare, significalocus munitus; castellum (); tione appellare alqm; describere alqm; iocari
. ( ) locus non munitus;
in alqd ( .). Mfrr, . . .;
nota; Signum; . notam
. . 2; . .
apponere alcui rei; notare alqd (alqa re).
; . . 3;
certus (telum); . acutus ( . omnibus locis; ubique;
); M. , commode dicta.
. alio loco; alibi; .,
Adv. . acute, non absurde, commode (alqd
. -; . ex loco in alium
facete et c. dicere, commode et breviter dilocum, loca mutare. 3) .
ctum); apte (dicere, scribere); . locus (pi. loci);
commodissime respondere.
. pronom, adj., , .
illud Platonis. 4) . . pelles (ium). 1)
pi. pellis. 2) pi. , ,
, locus (senatori. uter, culleus; follis.
us), gradus (); , .
princeps, secundus locus; principatus pri- 1) . miscere, permiscere
(alqd cum alqa re, vinum aqu); temperare
mae (partes), secundae (partes);
( .). 2). ,
, . primum locum princi impedire alqm ab alqa re, alqa
patum obtinere, primum gradum tenere, longe
re, interpellare alqm in alqa re; imprincipem esse; primas (partes) ferre; secunpedire (prohibere, efficere, perficere), ne
dum gradum tenere, secundum locum obtinere;
quid fiat, ne quis faciat alqd; .
. principatum eloquentiae obtinere; ' impedire, obstare, prohibere ne, quominus (impedire inf., prohibere y
-, .
, . . .
primum omnium ponere alqm; , inf. . . inf.', .
. in summum
, locum cvitatis ascendere; altissimum in civi quin):
tate gradum obtinere; in altissimo civitatis
nihil obest dicere; . gradu collocatum esse; . infimus
. / 1) turbari, conturlocus (inflmum locum obtinere );
bari ( ). 2) . . .
. alqm loco pellere;
.
() . loco, in loco; . alqm in locum alcis
substituere sufficere; . sacculus- . .
in locum alcis pro alqo substitui . .
saccus; , culleus.
1.

-1 .

12

178

mollis (. .); mitis (.

* , .;
- mitescere);=HimHbm tener ( .);
. animus tenerior, =
misericordia (aids); . .
alqs animo teneriore est, facile movetnr,
misericors est Adv. molliter.
mollitia; mollitudo; . mollitia mollities animi;
lenitas (animi); animus lenis, mitis; mansuetudo moum.
palea; - paleatus.

carnosus. lanias; fianio. , M. ,

pi. carnes. ; . viscera (pi.)- . .

. .
seditiosus, turbulentus; ( *) rebellans: = rerum novarum cnpidus Studiosus.
. .
vis creberrimae nivis.
pila; . ludere pila;
. pilae lusus; pila; () pilae lusio.

H.
. . . H a I) , . 1)
partie,

? ? in , partie,
,
, . .
in equo sedens insidens; (collocare, ponere, statuere) in abl.;
curru vehens vectus, in currum
!., , ,
impositus; * corona capiti
conscendere, ascendere equum, naimposita; nixus genibus;
vem ( in equum, in navem);
* clipeo humi procumbere ( in terram caceptum in castra rettulerunt;
dere, decidere); hoetem ag * moriens dixit. )
gredi, adoriri, adversus hostem profleisei;
ab, de, ex ( *,
MHorie , * , .
. , , . , * . 2)
1), , * ( , *, ?
.) a dextro cornu; * in, ad . , in pu* a septentrionibus; , *
blicum prodire; , ad
* a dextra, a laeva;
orientem, ad in septentriones;
* ab alqo stare. 2) .
, *, . ;
? ?
ad bellum profleisei;
? . ., ,
in alcis collum invadere (.
his proximis. diebus;
); . .
., , 30-
3) ,
triginta annos natus tricesimum annum
? ()? agens mortuus est;
? in . 1
. . '
10 indutias in decem dies facere; * 1) (?.=: farcire, referconsulatum in proximum annum petere;
cire alqa re; * . refertus
, , . ;
alqa re; pulvinus
in paucos dies;
rosa repletus; *
in posterum; . gen.,
. compltas ,= opple, frumentum. triginta dierum afterre;
tus re. 2) . . usum alcis rei ha venit postribere, (usu) peritum esse alcis rei, exercidie postero, altero die. 4) .
tatum, versatum esse in alqa re; .
? ?
pretium alcis rei efferre accendere; .
? ad, in , . *
* * annonam incendere.
. ; 1)=: comportare (arma);
in alqd multum temporis insumere, impencorrogare (, vela cum antennis
dere; ? quorsum? quo? ad quid? II)
ex navibus; auxilia ab soeiis; pecuniam ad
. . 1) ? ?
neoessarios sumptus); conferre (frumentum);
? in ., super .
congerere (arma, viaticum); colligere (ingen( .);
tem numerum perditorum hominum); confl.: ) . ., , cere (pecuniam, copias, exercitum); efflcere
1
(magnum numerum scalarum); .
1, . * ,
* conflare (pecuniam,
* equo, curru vehi;
exercitum; ex perditis etc. conflata manus
* equo (dat., in equo) insidere;
improborum); . 2. 2) .
* tibiis canere. b) in
dilectum (militum) habere; milites

.
conquirere (); exercitum comparare,
conflcere. colligere;
mercede condncere
( ); . scribere milites in supplementum, scribere,
, conscribere milites. . .
observator (. .); stos; . speculator, ( .1) insidiator; = spectator (caeli siderumque); . speculator venatorque naturae;
. homo acutus sagax, perspicax. statio; ingenii acumen acies; sagacitas; '
. alqs acute videt, acuto ingenio
est. 1) observare (motus stellarum); servare (de caelo, ortum sideris); spectare (sidra) ;= contemplari, considerare;
observitare (traiectiones motusque stellarum,
Gic.)\ H. >, 1, . . 2) . KisMb, , observare et custodire alqm, observare alqd; curare, regere, moderari alqd.
1) 1 observatio (siderum, corporis); notatio; animadversio (naturae); . observare, animadvertere, ( .
) experiri. 2) quod
. alqs animadvertit, observavit; . .
haec vera sunt; . ., .. si
illud verum est . c. inf.
pietas; religio.
religionum colens; pius; religiosus. Adv. pie;
religiose.
dilectus militum; ( )
conquisitio militum; dilectum habere; . .
1. ,
inicere alcui (sibi) alqd (pallium); circumicere (pallium); induere;
amicire alqm (se) alqa re; . put alcis operire alqa re.
2. , (
. ) speciem alcis rei adumbrare;
paueis perscribere, litteris breviter perscribere alqd.
incurrere in alqd, offendere
ad alqd; . , ( ) illidi alcui rei, ad alqd, allidi ad alqd (ad
scopulos); impingere navem scopulis ( ). 1 incursio
incursus; latracinium;
. incursionem facere in alqam terram; invadere (terram), irruere (in alinas possessiones).
f inicere (alcui rei alqd); imponere (alcui alqd, in alcis cervicibus,' alcui
rei, in alqd); onerare (alqm alqa re); coacervare (. ); . (.)
onus alcui iniungere, ( ) onus susci; labores alcui
iniungere.
1) . acuere (serram ,
gladium); acutum reddere alqd. 2) . .
aures erigere, arrigere.
:

179

. pontem
instituere facere, efficere; no H-HH re (diligenter) cognita re comperta; no
- cnpaBorasubtius
ilia consectatus.
compensare (alqd alqa re);
restituere, reparare; reficere quae omissa
sunt ().
. convolvere
(alqd alqa re). ,
. ! alcui
alcis oculis lacrimae oboriuntur.
summo loco. sursum.
= * supinus;
. in tergum cadere.
. .
. ; .
navigari coeptum est.
impendre, imminere.
afferre alcui alqd
(incommodum); importare (alcui calaniitatem);
causam esse alcis rei;
alcui invidiam conflare odium conciliare;
alqm in odium, in invidiam vocare, adducere; odium concitare in alqm; in odium in invidiam venire,
odium invidiam subire; . invidiam colligere alqa re, . alcis odium
suscipere in se convertere, in alcis
odium incurrere irruere, omnium odia in se convertere, omnibus odio
apud omnes in odio esse coepisse; invidiae
meae periculo; . ; . turpitudinem atque ignominiam concipere;
poenam contrahere; . 4 . contrahere alqd alqa re (malum culp,
molestias sua liberalitate, plus periculi alqa
re); contrahere
sibi (mini, tibi)=
, . flamen peregre habitando tantum siibi r e i q u e p u b l i c a e piaculi contrahet? (Liv. 5, 52, 14); se contentum fore
ea poena, quam sibi ipsi contraxissent
(Uaes. b. g. 8, 22, 2); pass.
nescio an amplius mini negotii contrahatur
(Cic).
1) (, ) inducere alqd aleui rei. 2) . . .
3) . . . 4)
, , , .
: molestiam languorem atterre
alcui; . taedet me alcis rei, alqd mihi molestum est;
H. , ad tristitiam adducere, deducere, traducere alqm. 5) .
. .
eluvio; pi. intempries
aquarum; ^1 . propter agros
inundatos. 1) . inundare
(agros, terram). 2) . ,
Thraces in terram se
eifundent, terram oppriment; 12*

180

terra magnis
ipsum se inferre; irrumpere ad invitum;
hostium copiis oppressa est.
alcui invito opem alcui recusanti ami stercus (oris); citiam suam offerre; inculcare se alcis auribus ( ).
1 mus flmum.
. .
flectere, deflectere.
flecti, deflecti; inclinari, se demittere.
in omne tempus; in perpetuum; in
aeternum ( 4); . semel; impudentia; insolentia.
in perpetuum.
impudens (mendacium); insolens. Adr. impudenter (mentiri); insolenter.
obviam . adj. obvius;
, . alcui obviam ire, ve- perspicuitas. pernire, procedere; alcui obviam proflcisci (spicuus, manifestas. Adv. perspicue, enucleate;
, ); occurita ut oculis rem cernere videaris. rere alcui ( .);
*satiari videndo aspectu;
. obviam obvium esse, fieri, (obviam)
. *non satiari videndo aspectu,
se offerre 1;= in etiam atque etiam considerare alqd.
cidere in alqm, offendere alqm.
, .
usus ( . alcis rei; di multis probris et maledictis
cendi); exercitatio; . usu atque exeralqm vexare; . maledicere alcitatioue praeditum esse; H. nulcui; de alqo absente detrahendi causa malelum usum habere; . usum
dice contumelioseque dicere;= alcis rei habere, (usu) peritum esse alcis
calumniari, criminari alqm.
rei, exercitatum, versatum esse in alqa re;
maledictum; calumnia; criminatio (falsa).
- usu parum nudus; nudatus (); posse; . multum
. nib.il tibi dixi nisi veet saepe versatum esse in re.
rum vera; nihil falsi dixi.
imponere (onera iumentis).
, . cum gladio vagina vacuo;
conflare; afflare.
gladio destricto vagina educto, vagina
quaerere alqd (ab,
nudato.
ex alqo); exquirere alqd, de alqa re (ex, , . . (
ab alqo).
).
in aeternum, in perpetuum, in omne 1) consequi, assequi alqm. 2) .
, , . .
tempus.
certus (mors); exploratus (spes, montanus (, homo ;
victoria); praesens (mors). Adv. certe; certo;
. ); in monte situs (castellum); .
. alqd certo scire; alqd explora saltus.
tum habere, . . . inf.; . adj. nudus, , corpus
alqd compertum habere; exploratum est alnudum.
cui . inf.: . . praeparare, comparare magnam
asseverare alqd de alqa re; pro certo
copiam alcis rei. esse
affirmare alqd; alcui plane constat exparatum; H. in promptu habere.
ploratissimum est; . corripere (rnuitas res, multa).
affirmare non possum; . du- praemium; fructus; pretium (
bium non est, quin hoc eveniat; . ne ); . praequaquam, neutiquam, nullo modo.
mium meritum, debitum; . praemium
, ,
alcis rei; - . ;
- praemium alcis rei
vinea.
capere, accipere, percipere (.ex alqa re, ab
. ; ex falsa
alqo), ferre; - operae
criminatione.
pretium mereri, habere; -
. .
quasi remunerans alqd; -
4 adir convenire alqm; alqm
beneficii illius reddendi causa;
( aegrotum) visere, invisere, visitare, ad
- alqm visendi causa venire; .
satis in ipsa conscientia pulcherrialcis domum frequentare; mi facti fructus erat.
dudum te non vidi.
praemio afficere : donare alqm; praemium
importunitas.
alcui dare, tribuere, ad alqm dferre, (
importunus, molestus (in rogando). Adv. im ) remunerari alqm praemio;
portune, moleste. 1)
H. meritum praemium alcui
illigare (litterae in iaculo illigatae);
persolvere; meH. lyrae intendere chordas.
ritum praemium accipere;
2) imponere alcui
fructum diligentiae referre alcui in
alqd (onus, laborem, condiciones, civitati
alqa re. . .
leges); iniungere alcui alqd (civitati leges,
alcui munus comitiorum habendorum); alcui cumulare, accumulare; coainvito recusanti offerre alqd; alqm (incervare; exstruere, erigere (ad sidra).
vitum) compellere ad accipiendum alqd; in- onerare (navem frumento); impoculcare alcui alqd (munus). nere (merces in plaustrum).

181

onerari; n'avis simm nu- custos; magister praefectus,

praeses; exactor (! ,
merum habet. . ,
onerare, , - na); curator; -
ve onerata; - in nave oneranda.
constituera, praeficere alqm curatorem
4 . ., . . alcui rei, praeponere, praeficere alqm alcui
calefacere; tepefacere ( rei. ' .
). calefieriiincalescere.
(). cura ( alcis
supervenire alcui; opprimere alqm
rei); ( ) custodia, ( (imprudentem, incautum ); ) tutela; ( ) praefectura
. ( . .) de impro(morum); . te custode;
viso accidere (Sail.).
> . praeesse, praefectum
, , multis muesse alcui rei, praesidere alcui rei; curare,
neribus afficere, donare alqm.
regere, moderari alqd ();
addere, adicere (alqd alcui rei).
alqm regere, moderari, () custo in duas partes (dividere).
dire; . custodem appo lapis alcis memoriae
nere, imponere alcui; -
- inscriptus; elogium (sepulcri mocustodire alqm; .
numenti); titulus (supremus); . ,
elogium . sub alcis custodia esse, custodiae in
Solonis; . inscribere
custodiam alcis traditum, commissum esse.
sepulcro alcis; . , orato - , . (
tio funebris, ( ) laudatio
.) satior yidendo aspectu;
funebris, > laudatio.
etiam atque etiam considero alqd.
spes ( , , . patella.
., . Cicero, spes reliqua no- frangere, infringere.
stra .);=1 , , .
decet convenit . . inf.; (,
opiaio, exspectatio; . spes
) meum est, debeo inf.; (
exigua tenuis; specula; aura spei; .
, ) oportet . .
spes, opinio alcis rei; -
inf.; . 3; - ut
plenus spei; spe animoque impletus; decet et par est. iustus, re - plenus dictus, idoneus (); debitus, quod devinae humanaeque spei; ->, ... spebetur (), meritus (), dirans; -, -, -
gnus (); . ; - .
suus cuique honos redditus
. 2; , ()
est; H. aetatis honos;
- inepta spe blandiri sibi; inani spe se
- MCT, H. suo loco,
consolari; MH ., ... in
tempore suo.
spem adducor . . inf. gen. subst.
gerundiv.; . in spe est alqd; superbia Spiritus (pl-% animi; ferocia; arrogantia; superba insolentia.
- alqm bene sperare iu ferox (responsum); superbus;
bere; . ; magnificus (. magnifica); arro, - .
gans; insolens; () ambitiosus;
alcis rei spem alcui facere, inicere, dare
- superbi se efferre; insoafferre, ostendere, alqm ad rei spem exeitare,
lenter se eEferre efferri; extollere
ad novam spem excitare, incitare
animos. Adv. superbe, insolenter; arroganter;
alqm; . in maambitise; . sublatius dicegnam spem adducere alqm; re; ferociter; . magnam
. dat spem bonae indolis;
arrogantiam sibi sumere, magnos sibi sumere
bonae spei; de quo bene sperare
spiritus.
possis; , - ,
spem ponere, collocare, reponere in opus est inf. . . inf.; nealqa re, spem suam reponere in alqo;
cesse est oportet (te abire, abeas); . omnem spem
. . .
salutis ad clementiam victoris conferre;
3; = , est
- . ; quod cur (abeas); .
- fpem abicere;
properato mature facto, maturate opus
-. . ;
est; . quod scitu opus est; MH
. . . ; - spem
. non mihi necesse est dicere;
perdere, spe deici (alcis rei); desperare (alqd,
* H. . opus mihi est alqd
de alqa re). fides; constantia
alqa re; egeo, indigeo
(dictorum conventorumque; promissi); verialqa re; MHi . . alqa re carere
tas. certus ( . supersedere possum (
1 certa nuntiare afferre); flrmus (exer ); .?( quid tibi opus
citus); fldus, fldelis; spectatae fidei;=HCTHH- est? quid requins ( )? quid
verus; . scriptor verus desideras? . nihil mihi opus
est; . , ... ( fide dignus, certus. Adv. fldeliter.

182

) enim. . . ncessitas; -
sine necessitate; nulla re cogente;
sine causa; -,
> - = . ;'
, - si necesse est fuerit,
si ncessitas postulat tulerit, si res coget, necessitate urgente, si quid facto opus
est, si opus fuerit; . .
. .
in longum tempus.
molestiam languorem afferre
alcui; molestum- esse alcui; .
- taedet me alcis rei; alqd molestiam
taedium mihi affert, mini molestum est;
. alqm vitae taedet,
vitae cepit satietas.
inscriptio (statuae, monumenti); titulus (ara cum ingenti rerum ab eo gesta
rum titulo);
imaginum tituli; . .
; . carmen;
. . inscribere alqd;
. inscribere epistulam (alcui).
inscribere (alqd); . . .
incdere.
incdere. accdere (arborem).

. , , .
. .
inflare, sufflare; implere (ventus
vela); (.) inflatus subst. iactatione, superbi
. tumescere.
super . (eos super se collocavit);
supra (, supra terram est caelum;
, . .

d;

, ,
. . .; . . 2, ; . . ;
. . ;
. .
induere (vestem, galeam); inducere
(calceos sibi, caestus manibus, soleas in pedes); inicere (sibi pallium); . ,
vestem, calceos mutare; .
togam virilem sumere (
).
() facere, conficere,
comparare adj. multus
subst. magnus numerus, magna copia
. .; . negotia facessere alcui.
, instruere, ornare, exornare alqm alqa re; donate alqm alqa re.
sperare; . , .
... sperare esse in spe,
spem -habere, spe duci niti, spes me tenet . . inf. fore (futurum esse)
ut...; . confidere; =
. . exspectare alqd

ab alqo, sperare alqd ex re; . bene recte sperare; >

. desperare; . in spem venire (alcis rei . inf.); .
sperare alqd . . inf.
fut. (.
sperat se diu victurum
esse); spem habere alcis rei; exspectare
alqm, alqd ( );
. magna spes mihi sita
est in alqa re; , ., ... maxima in spe sum magna spes me tenet
. inf.; . deo confidere;
. spes reliqua est
in tribunis; ., ... vix sperandum est . . inf. fore, ut. .;
., (
.) spero, ut spero; id quod spero; , . inani spe se consolari,
inepta spe blandiri sibi; ,
. . alcis rei spes me destituit
frustratur.
secreto; sine arbitris, amotis
remotis arbitris; privatim; . , ... quaerit ex solo ea
quae... {Gaes.y, 4 . secreto
cum alqo colloqui; solus solum alqm convenit.
(homo) mercennarius, conducticius; homo mercede conductus; pi.
conducticiae mercennariae operae, operae mercede conductae, .
operae (, ); =
, . .
, . . ," . merces; . domus conducta ( .),
domus conducticia ( );
insula ( , ); - . in
conducto habitare; . conductio
( ), ldcatio
( ); tabulae locationis; . ,
milites conducticii mercennarii; catervae
conducticiae; milites mercede conducti; exercitus conducticius conductus. conductor; . inquilinus.
conductio; . locare, collocare (domum); . conducere (alqa
mercede , domum).
lucrum; quaestus; == commodum, emolumentum
parare,
comparare, parre (sibi alqd); H. ce6i
magaas peeunias
ex metallis facere; .
peeuniam magnam bono
modo invenire; . magnam rem familirem, magnam peeuniam,
magnas opes sibi comparare; .
infami aspergi, infami flagrare; . nomen invenire; H.
ce6i alqm sibi inimicum
reddere, inimicitias alcis suscipere; . , . ;
. ; ,
male parta male dilabuntur.

1.

divitem fieri; (fortunis) locupletari; opes nancisci; . divitias

facere ex alqa re, rem familirem augere
alqa re.
premere, comprimere.
post; ^ post tergum ( ).
retro, retrorsum; ! cede! cedite! recede! recedite! .
ante duo menses; abhinc duo menses; , . re, ,
. redire, reverti, recedere; . cedere; . recipere, recuperare,
dicta retractare; . tere, rposcere; . respicere
(alqm. ad alqm, alqd, ad alqd), respectare (alqd, ad alqd); , , . reducere, reportare, . alqm vi retrahere; . revehi curru, navi revehi; . reportare (.milites navibus in Siciliam), revehere
alqm, alqd; . refugere, fug locum
repetere; . refluere, retrofluere; H. . 2.
nomen, vocabulum, appellatio; . , nomen accipere ab
alqo, ab alqa re; nomen capere,
invenire ex re; a nomine alcis. alcis rei appellari; . omnia
Graeca nomimata sunt; . rem suo nomine appellare, dicere;
. .
humi; . 7.
' *pietatis incrementum, adiumentum . *pios sensus in animo excitare, *pietatis sensu implere animum. Ha *aptus ad sensus pios excitandos. Ady. apte ad sensus pios commovendos;pie. *pietatis sensu implere alqm; *pios sensus in animo alcis excitare
alqo invito adversus voluntatem alcis.
statuere (cliem multitudini, pretium alcui rei); constituere (locum, mercedem funeris, diem consilio, pretium alcui
rei); constituere et designare; d?ernere (.triumphum); destinare (diem necis alcui, tempus locumque ad certamen; - destinatus alcui); dicere (diem, tempus, multam, diem operi); = eligere (nuptiarum diem); finire (tempus, diem, locum,
modum); deflnire (adeundi castra tempus);
,
... adiectum (est), ne...; . ,
praemium proponere (
), praemium ponere
(); . cunias ad alqd decernere; multibus aera constituere dare;
alcui praebere anniia; . nominare, dicere (alqm
augurem, dictatorem . .), declarare (), facere (alqm consulem); dferre alcui alqd (legationem); .
alqm heredem facere, nuncupare, -

. ;
, die certa stituta. praestituta. 1) constitutio, dictio (diei, multae);
. nominatio; ; -1 locus quo tendo intendo; -,"
MCTO -1 quo tendebam intendebam, pervenio, ( ) locum capere;
-1, ita ut...; dicione, ut; . Jex condicioque vitae;
. lege condicione ita,
hoc fat nati sumus;
. homo praeclara quadam condicione a^deo generatus est;
. natura nos ad maiora quaedam genuit; ^ . ad
alia quaedam nati sumus;
. homo ad duas res natus est.
importunitas.
importunus, molestus. Adv. importune moleste.
1) nominare; appellare ( , , alqm regem);
vocare; . alqm,
alqd vocare, appellare, alqd dicere .
;
non dubito te sapientem dicere
( esse dicere); Mai ., ...
. quis?
? quem intellegimus divitem aut hoc verbum in quo ponimus? 2) ,
nominare, appellare (alqm, alqd); nomen dare, imponere (alcui); nomen invenire (alcui
rei, ,); . nominare
alqd ex ab alqa re, vocabulum imponere alcui rei ab alqa re;
. 1. vocari, appellari; nomen mihi est; . 2; . ,
. eodem nomine vocari; .
nomen ab alqa re habere invenisse.
maximus.
simplicitas; simplices mores; antiquitas (, ); nativus quidam lepos. simplex ( ); nativus, naturalis.
ex memoria; . memori tenere, in memoria habere alqd; . ediscere, memoriae mandare, tradere, committere, infigere alqd: , ,
. alqd ex memoria dicere,
exponere, recitare, pronuntiare.
, . , .
, oblique, in obliquum;
ex obliquo; transverse, ex transverso, in
transversum.
poena; noxa; multa (
); supplicium ( .);
castigatio (, ), animadversio (); , .
gravis, magna; . corporis verbera;
. alqm castigare verberibus plagis;

183

184

. gravius statuere in incus,-dis.

alqm; , - postremo, denique ( ); ad ultimum, ad extremum; ,
. ;
. mritas poenas ab dus habere
tandem, () tandem aliquando; ,
(Lin.); . poenam mul , tam committere, poenam contrahere; demum (turn d., nunc d.).
. ad poenam repetere alqm, ad
supplicium deposcere; . collectio; , . poenam (poenas) constituere, proponere alcui
. colligere ();
rei; poen proposit vetare alqd;
coacervare, camulare; . . .
. legum et iudici colligi, contraili; acervari,
orum poena; - poen procumulari, augeri, crescere; posit; fsub poena. pu confluere.
nire, poen afficere alqm, poenas ab alqo pe *in crucis speciem; in decussem
tere, expetere, repetere, poenam capere de
dusses.
alqo; ponas repetere ab alqo; in alqm anim- interere (panem in lacte).
advertere, vindicare; multare alqm (pecu- ! () sternere,
nia, exilio, vinculis, morte); castigare (
insternere talqd alqa re); () tegere, contegre, obtegere (alqd alqa re); vela, verbis verberibus alqm); H.
re, operire (caput); . apparare
morte punire multare.
cenam.
morte summo supplicio mactare alqm,
supplicio afficere; - alqm comere, commercari.
gravi poena afficere; - .
quam acerbissimum supplicium sumere incumbere in, ad alqd; stude alqo, ^ in aJqm omnia exemdere alcui rei.
pla cruciatus edere; .. poenas su- ( ) expeditus; sine sarcimere pro alqa re, alqd vindicare, castigare,
nis.
alqd ulcisci, persequi; puniri, incitato impetu se inferre
(in hostes); se iuicere (in hstem); in alqm
plecti, poenas dare, persolvere, .
incurrere irrumpere. , .
poenas pendere alcis rei; . poenas
. .
expendere alcui.
calefacere, () ferveface- infundere alqd in
alqd; superfundere alqd alcui rei;
re
lunimi oleum instillare; =r
pridie; . pridie
implere, explere, replere (alqd
quam venit; . pridie Caalqa re). , ^
lendas Januarias; . die proximo
. ; oculi
ante diem festum; . ad vesanguine suffunduntur.
sperum pridie quam excessit e vita; nepeu, H. "alqa re imminente, instante. pecunia praesens numerata, nummi praesentes numerati. , ; =
, H. . ; satiare (alqm alqa re).
. praesentatio pecuniae;
. 1. .
. praesenti pecunia
, , imnumerate solvere; pecuniam repraesentare;
ponere (alcui onus, alcui manus); admovere
praesentibns nummis emere alqd.
(manum alcui rei); . ( ) auro distinguere (opus); tributum (, ); vectigal
- catenas alcui ini(); Stipendium (, cere, alqm catenis vincire. continere; -
);
, , . .;
(. pi.; , his graviora one . ;
iniungebat, Caes. . . 2, 1); .
. ;
. . .
. ; .
concubina; .
().
pelex.
ad sinistram; ad laevam; sinistror . .

sus (sum).
agglatinare (alqd alcui rei).
inclinatio; . - . .
modus. 1) . in- $ delectari, oblectari
alqa re, () pasci, pascere animum
clinatio; fastigium; acclivitas (, ,
alqa re ( .); . ), declivitas (
.
,
). 2) . . . 1) . fastigatus, acclivis, declivis (. linere, oblinere, .
). 2) , . . unguere, perunguere alqd alqa re.
inclinare (caput in dextram par- glomerare;
tem); deflectere, demittere (capite demisso
. involvere alcui rei.
). in- conspergere, madefacere; perclinari; se demittere.
fundere aqua.

185

regius; y satrapes; -
unguere, unguentis oblinere. H a provinciae praeesse praefe unctio.
ctum, praepositum esse, provinciam obtinere;
, (voce) significare
- provinciae praealqm alqd, de alqa re; designare, signfflfici, praeponi. praefecatione appellare alqm; indictura, Imperium, satrapa.
care alcui alqd; . leviter significare;
H. iocari in alqd; - * signare, notare alqd; Signum
quaedam signfficare
notam apponere alcui rei; Signum imprimere
significasse satis est. significatio;
alcui rei.
TOHKie - facetius significata; - inserere lino ( , Ie . obscure dicere iacre.
rent.).
, . .
conducere.
consilium est gen. gerund. , 1) afferre, apportare.
ut; cogitare inf.; sententia mini
2) , , aggerere,
est inf.; animo intendere ininferre, invehere. 3) . verberatendere inf.; habeo in animo est mini
re alqm alqa re; caedere (alqm virgis, verbein animo inf.; id agere ut; velle inf.;
ribus), mulcare alqm (
propositum mini est inf.; . con male ); .
jug, periphr. prima; - . - , . .; .
in eo est ut alqd faciam. Ha; hostem vinMtpeme consilium (ptmeHie, ); ani
cere, superare, pellere, fundere fugareque.
mus (); mens ( aggestus, invectus, per alluvio); propositum (; .
nem adiectus ( ); .
, gen., pronom,
arenae (pi)
adj., - ( , ) per, , propositum peragere
verse, perperam (omnia facere); =
consequi ., assequi, tenere; a
contra ea ( .); contra; ex contraproppsito deterreri, a proposito aversus);
rio; vicissim ( ); voluntas, , nocendi, interliciendi; ( . quod evenire contra
) conatum, conata (. pi); solet.
id quod volo, id quod sequor, id praecise negare alquod peto expeto; quod animo intencui; plane sine ulla exceptione praecidre
do; . denegare (alcui alqd).
. quod interderat ut impetum facere in alqm; impuAdherbalis potiretur, perflcere potuit (Sali.);
gnare, invadere, aggredi alqm, alqd; adoriri
. sed ab eo plurimum
(alqm fustibus, gladiis, alqm a tergo; impruabsum; .? quae tua mens?
dentem); impressionem facere (in sinistrum
. mens mea haec est; .? quo
cornu; cuneo); incurrere, irruere in alqm; .
consilio? quam ad rem? quorsum haec spe 1 ferro alqm
ctant?, no quid spepetere; alqm insectari, lacessere
ctans? ., .
( . dicto, dictis ); inconsilio, bono animo; - imprudenter,
vehi in alqm; maledictis conviciis lacesfortuito casu, temere . adj. imsere alqm; omnes
prudens, insciens, ignarus, . eum urgent premunt, vexant; - insciens hoc feci;
, . (imprudentem, in () . cautum, improvisumi opprimere (alqm,
silio mente feci ut te offenderem;
. timor opprimit alqm); inopinantem
- H., , ... eo consilio, eo,
alqm aggredi, adoriri, invadere; . hoc animo, hac, ea mente ut, ne; H. . gentem bello lacessere temptare;
. ;
in latus hostium in. longe alio spectare; . consilium
currere; ( ) qui
capere; . capere, inire consilium
bellum infert, qui bellum suscepit;
(alqd faciendi facere, alcis rei faciendae);
. alqm timor incessit, ocin animum inducere inf.; statuere, consticupavit; in timorem alqs pervenit: .
tuere inf. ut; .
venire incidere in earn cogitatio. est habeo in animo, propositum minem, incidit mihi in mentem . . inf.
hi est inf.; . consilium mu 1) & petitio, imtare. , . pugnatio, oppugnatio. 2) , in; statui, decrevi inf.;
cursio; impetus ( dat. impe - stat mihi sententia inf. MY.
tui, gen. impetuum. dat. abl. impetibus);
consilio, consulte, data dedit opera; vo . . ; .
luntate, iudicio; , .
equitatum immittere in hostes; .
Hap4ie . adj.
. hostem a latere aggredi, invadere,
sciens, prudens et sciens, , prudens hoc
hostem ex transverso adoriri;
feci.
- carptim hostem
lacessere; -1 praefectus provinciae. rgis

186

carpere (equitatu
agmen adversariorum; novissimum agmen
novissimos); , , . . . vexatie;
- vesari (vexatur Theophrastus et libris et scholis omnium philosophorum).
antea; . praenosse;
. consilia hostium praecipere.
* adversus adversum alqd;
. omnia adversus alqm facere; . . alqo invite
adversus voluntatem alcis.
certatim.
. .
imprimere (alqd in animo
atque mente, menti; in omnium animis deorum notionem ipsa natura); memoriae mandare ( . . inf.); memoriae animo (suo) affigere. alqd in animo (penitus )
insidet, in mente penitus inhaeret, animo afflgitur.
1) potu satiari; . .
. 2) . vino mero se complere; ebrium fieri.
premere (oppidum, hostes, castra), urgere alqm; instare alcui (
), ., ,
%; hostium concursu circumusus; . premere alqd; = vim tribuere
alcui rei.
potus, potio.
( . ) satiare, saturare; . madefacere alqa. re.
. .
1 instar gen. (pyramidas instar
montium educere); . .
complere (fossam sarmentis, naves multibus); implere (orbem terrarum nominis sui gloria); explere, replere
alqd alqa re. . pass.
, .

monitio ();
admonitio; praeceptum (). admonitor.
alcis animum ad alcis rei memoriam
i-evocare; alqd alcis rei memoriam affert;
reducere redigere alcui alqd in memoriam
( . . inf.); reducere alqm in
memoriam alcis rei (Plin. ep.); admonere,
commonere alqm alcis rei; commemorare (bnficia, gratiam); (, )
monere, admonere alcis rei, de alqa re,
ut ne.
impetus (hostium, maris); concursus
( , , hostium, multitudinis); . . .
1) . regio, , . recta regione recta,
in directum, recta via:
. oblique, in obliquum; - -

.
ad urbem urbem versus; . in contrarium; ,
. hue, illuc; . quoquo versus, in omnes partes;
. in contrarias partes; . in
diversas partes, in diversum, , ire (
. = .); diversi (discesserunt), dissipati (;
. fuga dissipata), diversis itineribus; - secundum
naturam, fluminis; . .
alqd dirigere ad, in alqd-(navem in portum);
pira . dirigere
flumen, . avertere fluminis cursum
flumen; , . ()
cursum tenere (, ); .
() cursum non tenere, a via aberrare;
, , .
iter flectere. 2) . ratio, voluntas, cursus, via; . propria
animi eius indoles;
. diversa forma ingenii; . institutam rationem persequi; ., .... ab
adulescentia vitam instituere, ut...; .
. . . alqs instituitur alqa re ad alqd; ,
. ad meliora ducere alqm, alqd.
ad, in alqd, alqo dirigere, convertere; . iter dirigere, convertere, intendere alqo; alqo tendere; Bei . omnia tela
in alqm conicere; opera, Studium alcis versatur in alqa re; . . cursum dirigere ad;
alqm locum petere, repetere; .
iter ad mare convertere.
ad dextram; a dextra.
usum alcis rei habere,
(usu) peritum esse alcis rei, exercitatum, versatum esse in alqa re; usu
parum posse.
1) = irritus (labor);
anus;= inanis (cogitatio, contentiones); - operam perdis;
frustra laboras; nihil agis; - ut omnia vana erant. 2) = immeritus; falsus; iniustus. Adr.
1) frustra ( , ,
); nequicquam ( ^, ); .
irritas mittere voces; .
frustra laborem suscipere. 2) immerito, iniuste.
, . . ut, sicut, velu t; in his, in quibus ( = )
^ , ,
, multi gloriose mortui sunt, ut Leonidas, ut Epaminondas, alii; dei etiam, ut cum
gigantibus, sua propria bella gesserunt; Pelopidas omnibus periculis affuit, sicut cum
Spartam oppugnavit; omnibus fere centurionibus aut vulneratis aut occisis, in his pri-

.
mipilo P. Sextio Baculo; verbi causa (gratia), = . , ,
. ,
, , sunt astrologorum
praecepta huius modi: si quis verbi causa
oriente Canicula natus est, is in mari non
morietur; exempli causa ( g r a t i a ) .
* b; quidem ( .),
.
MHHie, ,
, gravissimum civitatum praesidium in
religione pietateque deorum positum esse,
iam antiquitus sapientibus nonnullis persuasum fuit; Plato quidem civitatem totam vult
perfusam esse pietate deorum; ,
ut si conj. per f. praes. (exemplum fictum. . .). . 4
, nam (enim)
. , ,
manent ingnia senibus: Sophocles ( . ) ad summam senectutem tragoedias fecit.
1) . contra, adversus, exadversus (um) acc.\ ex adverso (urbi); e regione (alcis loci; alcui); in conspectu (alcis
loci, alcis); , ,
. contrarius; contra ex adverso situs,
positus; ex adverso constitutus (castra); H. . alcui loco
adversus et contrarius; qui contra alqm locum est positus est; in conspectu alcis
loci situs; , . ex adverso situm positum, constitutum esse,
iacere, . . contra alqm locum situm positum esse, in conspectu
alcis loci situm esse; . consistere in conspectu alcis, contra alqm;
. naves nostris adversae constiterunt; . ( )
contra alqm stare, astare. 2) . . contra ( . );
contrario; contra; ,
. tantum abest ut te reprehendam, ut te laudem.
f tendere (arcum), contendere (omnes nervs ); , . animi intentio, animus
attentus, intentas; . acri
et attento animo. contentio
(animi, virium); intentio; labor; . . summa ope nitendum est, omni contentione elaborandum
est ut...; . obnixe,
enixe; -
, ... eniti et efficere ut. contentio (animi). . .
directe (dicere), aperte, sine
fraude; . apud alqm liberrime
profited.
metum afferre alcui; conterrere, extenere alqm; inicere alcui metum,
formidinem; meutere alcui metum; metu perterritus; timefactus.

187
immittere instigare
(canem in alqm,).
increpare, male excipere alqm; vehementius
acerbius invehi in alqm; alqm vehementer, alqm male verbis accipere. = , simulatus, ictus;
fletus et simulatus.

alqm (proficiscentem) votis ominibusque
verbis prosequi.
exaggerata altius
oratio; inflatum orationis genus, inflata oratio; sermo tumidior. tumidus (sermo); inflatus (orationis genus, oratio,
orator); . tamquam adipatae dictionis
genus (Cic.) Adv. . inflate gnre
dicendi uti; adhibere quandam in dicendo
speciem atque pompam.
canere. modus; modi.
* ut (sicut); . t
ceteri; . non minusquam;
. . se cum alqo exaequare, . . alqm alcui aequare, aequiparare; in aequo alqm cum alqo
ponere; .
hoc plebi pro ingenti victoria fuit;
. (.) parem esse alcui.
, - luna aecrescit.
nasci; enasci; exsistere;
gigni; crescere; = crescere,
accrescere; aes alienum
crescit, cumulatur; - usurae
multiplicantur.
.
. 1)
. . ; = . ; , . , . 2) .
. .
* . .
1) , mores populi civitatis; omnis mos (Graecorum). 2)=. , . . popularis gentilis; . gen.
populi, gentis; . odium gentile; mos disciplina gentis;
orator popularis, contionator; qui contionibus populum
tenet; recensus populi;
. ; *scriptor carminum, quae
in ore populi sunt popularium; . ; - . ;
"sollemnia popularia publi,=^ ludi; . magni illi universae Graeciae
ludi; "fama quae in ore populi
fertur; pi. domesticae populorum narrationes; versus populi; "carmen quod
in ore populi est; sacra publica;
fabula populi; contio (
);
concilium populi ( ) plebis
( ); . .
comitia,-orum; 1 . -

188

CTBie tumultum inicere civitati; -

. extra.; , extra ordinem, consuetudinem. perturbatio (otii,
ordinis); violatio (foederis); .
; - salvo officio; . rupta pacis fides; pax turbata;
- verendum est,
ne pax frangatar ut pacis fides servetur; H. violatnm ruptum foedus; - , ... pro
rupto foedus habere, si...; . amicitia violata, periurium, violatio legis; . nego quidquam contra legem commissum esse; - si quis contra fecerit
si quis neglexerit, violaverit hanc legem.
violator (iuris, iuris gentium); ruptor (foederis); qui violt non
servat, non observt alqd; . pacis turbator.
, , - carpere flores. ulcus.
. .
H a p t 4 i e 1) genus linguae; dialectus; H. (Quintil.) sermonis differentiae, linguae diffrentes; . Dorice loqui. 2) (.) adverbium.
ornatus, exornatus; decoratus.
. >.
ornatus: cultus (munditiae et ornatus; amoenior, iusto mundior); .
mundus] - munditia nimis
exquisita; - *munditiae nimis exquisitae deditum esse. 1) .
tuber.
^1 quaestionem de alqa re constitue consulte factus. Adr. consilio, conre; custodias vigilias,
sulto; data dedit oper; voluntate; de
stationes disponere. 2) = ornare,
industria; . id agere, operam
exornare. se exornare.
dare, contendere ut.
species, figura, forma, facis; H. , 1) serere (arbores); . vinum serere, conserere;
exterior pars domus; .
vtes ponere; vitem colre. 2)
splendor et species; , . .
. aptare (alcui rei, ad alqd);
cultu's, habitus; . dignitas (ornainflgere, () praefigere (alqd alcui rei).
tus corporis et d.); . species
simulationis. externus; exte- . 1.
rior ( ,
1) ! frequentare (incolis); , pars); extraneus ( coloniam colonos deducere (
> , ornamental; . . , 1; . >1 propugnacula. 1, mittere alqo; collocare (multitudinem in
, . . ; agris). 2) habitare (in alqo loco, pass.
. . II, 6.
habitatur locus); colre (terras, urbem),
incolere (alqm locum); tenere, obtinere (lo turbare, perturbare (otium, ordicum); frequens (incolis,
nem); violare iamicitiam, foedus); rumpere
aediflciis, tectis); ^
(foedus, silentium); migrare (ea migrare et
infrequentissima urbis loca;
non servare; ius civile); . pacem fran omnis terra quae colitur ab
gere, turbare, dirimere, fldem pacis non serhominibus.
vare; H. iusiurandum neglegere, violare, non servare, non conservare; vis; violentia; iniuria alcui inlata;
amicitiam dissolvere, dirumpere; , . . 2.
praeceptum, legem migrare, neglegere,
rei vim adhibere. vix, aegre.
violare, non servare; . nihil com vi, per vim. mittere contra legem; -
violenti factus; . . vis,
salvo officio; salva lege; .
, . ,
hospitium violare;
. vim facere, vi agere
fldem fall ere, frangere; officium
grassari (in alqm); . per vim; .
neglegere, deserere; . *1 vis; iniuria alcui inlata; .

contionarius, contionalis;
. - contionari, pro contione dicere;
iudicium populi; . ; . . multitudo (hominum); frequenlia; civium incolarum niimerus, incolae, cives; - nimia, nimis
magna populi copia; multitudo. Ha 1) multitudo; vis;
, hommes; magna
vis hominum, multi homines; .
homines abiecti, erditi; - hominum omnium opinio; - id:
quod homines arbitrantur;
populo hoc pulchrum videtur; - universa spectante audiente civitate; py - ( , ) in
manibus esse. 2) , ) ,
gens, natio; .
( ) nostras. b) , populus; . -
nomen (populi Romani omanum). ) = plebs; .,
vulgus; . homo plebeius, de plebe ( ); unus e,
de multis; () sermo
plebeius, . ut
vulgus loqui.
incrementum lunae; accretio (a. et deminutio luminis, . e.
Oie),

.
mors quaesita arcessita; nex:
. vis alcui affertur.
. .
penitus (perspicere), per omnes
partes.
, . ut potero, ut possum;
H. quisque pro facultate;
pro se quisque; . , ,
quod sciam, intellegam, sentiam, meminerim
u i quantum scio, intellego . .; .
quod quidem audierim; . ,
- consilio, quantum potes, me iuvato; . quoad fieri
potest quoad eius fieri potest; ut tempus locusque patitur; 1 , .
historia Romanorum, quam
quidem norimus; . quantum
tantum (quantum incrementi Nilus capit,
tantum spei in annum est);
, .
artis modum utilitate terminare.
propere, festinanter; . ptim; . , exercitum
raptim conscribere; ,
milites subitarii; exercitus collecticius, tumultuarius, repentinus, subitarius, raptim conscriptus.
. .
delectare, oblectare (alqm, alcis
animum); () voluptate afficere, perfundere. delectari,
oblectari, se delectare, se oblectare alqa re;
capi duci alqa re; voluptatem capere
percipere ex alqa re; pasci, pascere animum
alqa re ( .); satiari delectatione non possum;
frui alqa re (vita, pace); uti (prospra valetudine), florere ( , opibus, diviiiis). voluptas; delectatio, oblectatio, fructus; . voluptas quae oculis percipitur; oculorum voluptas, oblectatio; spectaculum oculorum (); . . . ; . 1.
, -. haec
auditu comperta habeo, auditione et fama
accepi, fando audivi;
-, hoc non auditum sed cognitum praedico.
*1 heredium ( );
patrimonium. heres ( regni^npeci^a);
- alqm heredem facere;
- alqm heredem testameuto relinquere;
- berede filio mori
decedere; - sine liberis
decedere; . heredem esse alcui
alcis; . hres ex asse
hres omnium bonorum.
filius rgis (principis) genitus ut regeret; hres imperil regni. hereditas; . successio regni imperii; - ius successionis;
*ius hereditate succedendi.
hereditate accipere alqd;
imperium a patre relictum suscipe-

189

re; H. heredem esse alcui. hereditarius (regnum, imperium,

controversia, cognomen); patrius (morbus);
avitus (malum, vitium); velut hereditate relictus (odium); acceptas, relictus a maioribus.
hereditas (paterna, materna);
. hereditatem consequi, capere;
* . hereditas mihi ad me
venit, obtingit, . cedit mihi ab
alqo; . hereditas mihi >
obtigit magua atque locuples, magna mihi ab eo venit hereditas;
- exheredare (fllium), abdicare (filium,
); . hereditatem adir, cernere;
- hereditate; iure hereditatis. .
irridere, deridere
alqm; ludere, illudere alqm; cavillari alqm; ludibrio (sibi) habere, ludificari, eludere alqm;
H. acerbis facetiis irridere
alqm. risum alcui movere; . risum captare. irrisio; risus; cavillatio (Banie); ludibrium ( );
. agrestis et inurbana dicacitas; - dicacitati deditum esse; - ad per
ludibrium; - ludibrium, ludum esse, irrisui esse, .
alciii ludibrio esse;
-, - irrideri, derideri, in ludibrium verti, in ora
hominum pro ludibrio abire ( .). 1) irridens, deridens. cavillans. 2) . acerbus, aculeatus; . , ^ verborum aculei; =
acerbae facetiae. Adv. cum aliquo
aculeo; acerbis facetiis; acerbe. irrisor, irridens, derisor, deridens,
cavillator.
antlia.
( ) prope adesse, subesse,
appropinquare, appelere; accessit hora abeundi e vita tempus
supremum.
1 praeceptum;
documentum; admonitio, admonitio et praecepta; . praeceptum
utile salutare; - praecepta
dare, praecipere, . . alqm
praeqeptis salutaribus adiuvare;
H-Hiro monentem audire, monenti obsequi,
bene monentem sequi.
docere alqm alqd; praecipere, tradere alcui alqd, de alqa re, praecepta alcis
rei dare; . , . 2. praeceptor; . . praeceptrix.
contendere (de alqa re,
hoc, illud; ut; ab alqo); () flagitare, efflagitare alqd; instare (de
alqa re alcui ut, ne); .
, maxime niti u t . . . ; . ,
... contendere (alqd, . . inf.); intendere (alqd, . . inf.).
. .

190

consequi, assequi alqm; oppriinere alqm; .

. ();
. .
sternere; . assibus solum
compingere consternre.
constantia, firmitas, perse
verantia, obstinatio, obstinatus animus, pertinacia, pervicacia ( . .
). constans,
(), firmus (
"), offlrmatus; perseverans ( ,
Bei. 1 ); pertinax,
perviax (); . assiduitas et
labor; - in alqa re perseverare. Adv constanter, perseveranter; no. perseverare inf.; firme, lirmiter;
pertinaciter; animo ofrmato, obstinato.
tam, sic, adeo, tantum; .
tanto plus; . . .
, .
. , . cavere, animum attendere ad cavendum.
, - alqo auctore
impulsore. , .
magnae preces; . orante
et obsecrante te; . magna prece;
. enixe roganti
alcui non desse, maximis alcis precibus moveri; . ncessitas. Adv. vehementer;
magno opre (velle, suadere, rogare); etiam
atque etiam (rogare, petere . .); . deprecari alqm; fatigare alqm precibus; orare et obsecrare alqm. =
, , . ; periculum imminet impendet. 1)= praesens; propositus; de quo agitur; hic,
, - in hac re;
- ad id quod
agitur, illud satis est; . ,
. .; haec
(. ,pl.); instans ( ); .
hoc tempus; haec nostra aetas
memoria; . () annus vertens, hic annus; . usque ad hanc
aetatem hoc tempus; adhuc; . ad hoc tempus; - praesentia (.
pl.y, instantia (n. pi); id quod adest quodque
praesens est; - praesentes
successus; -, res mala, spes multo asperior.
2) = , , probus (argentum, nummi, merx);
verus (, , amicus, gloria, erator, virtus, verus et sincerus Stoicus); iustus
( . ); .
' perfectus orator; . vere
Christianus ( verus Ch.); . vere
doctus.
= adduCere, deducere, traducere alqm ad alqd;
alcis animum ( - alqorum animos) praeparare ad alqd.

.
severissime.
, animus; animi, mentis affectio animi habitus; inclinatio animi; voluntas; .
animos populi temptare; . animus
tristis, tristitia; , animus
hilaris, hilaritas, gaudium, laetitia; , . tristis. hilarus; . infensus; . bene
affeetus, male affectus;
.. . . ita animo affectum esse,
ut; . sic affectus.
, . bellum quod ultro infertur; bellum ultro illatum (
) inferendum; . 1
arma quae sunt ad nocendum, ( ) tela; .
*foedus ad bellum ultro inferendum
initum; . in omnia belli pacisque consilia se
consociare; . bellum arma
ultro inferre; ultro petere hostem; infesto
exercitu pergere in hostium agrum; - vim inferre, . . vim inferre atque arcere.
Adv. ultro; ., .
. . 1)
pedem ponere in re. 2) =
( ) prope adesse, subesse, appropinquare, 1;=,
accedere (febris); incipere, oriri; ingruere (senectus, dies, nox, hiems); ,
lux oritur iam appropinquat; dies
apptit; dies illucescit; nox
apptit; advesperascit; . ; 1 hostis accedit, succedit; .
alqs annum aetatis decimum agit,
annum nonum nondum excessit egressus est. initium (); .
maturitates temporum; -
nuntiatum est aestum decedere;.
- initio aestatis, ineunte aestate;
- ^, inita aestate, hieme;
- . ; . .
; . .
ex alqa re et advenientes
morbos et crescentes intellegere.
, . .
. .
victus cotidianus; res ad
vitam necessariae; . victus
causa.
, quod attinet ad (.
. ); de - (,
verba sentiendi et declarandi); ad .
(, , adj.% in . (,
. laetari, laudare, vituperare . .);
. ? quid sibi vult
haec oratio? quid sibi volunt verba ista? .
, ... quod. alqd numerare, dinumerare.
. .
, inspergere (alqd,
alcui rei); ingerere (alqd in saccum

). tumulus (); agger

( ).
. . satiare (alqm, alqa
re, animum, libidines, se sanguine civium);
explere (avaritiam pecuni); .
exsatiare. satiari, exsatiari
(cibo); famem explere. satietas.
insectum; bestiola, animal parvum.
, illidere, impingere alqd alcui rei.
, () offendere alqm. alqd
( ); incidere in alqm, incurrere in alqm; incurrere in
alqd (. ).
. 3.
influere, inferri in alqd.
pati, perpeti, perferre alqd.
perungere (corpus oleo),
caput atque os unguento confricare.
. .
. adj. ieiunus, impransus.
. .
natura (hominis, loci, montis); = co corpus; . ,
. alqs robusto corpore robustus est, bona valetudine est utitur, . valetudine non flrma minus prospra est; - similitudinem
effingere ex vero, . alqd ad verum
exprimere; . ;
-, . pro frumento quanti frumentum es dare. . .
, .
tendere (arcum, chordas); intendere (chordas), contendere (arcum); .
astringere, adducere (funes ). () contortus (oratio); durus; fcoactus;
- simultates habere, exercere cum alqo.
temere, temere ac fortuito.
. .
doctrina, disciplina; ratio, ars; pi. doctrinae, disciplinae, Htterae, studia (scientiae
); . artes liberales, ingenuae;
. litterae graviores; . .
; - homines litterarum
studiosi, homines docti; - .
; .
- alqs optimarum artium studio incensus est; - alqd
ad artem et praecepta revocare, alqd arte
concludere. , . ,.
qui (quae, quod) ad litteras
ad litterarum studia pertinet in artibus
versatur; . gen. scientiae, artis,
doctrinae artium, litterarum, disciplinarum; H. . ; .
. ; . litterarum
doctrinae Studium, litterarum tractatio;

. otio studioque abundare;

. . 2: .
scientia, pervestigatio; . res quae
in artibus versantur; . artis
praecepta; . subtilior cognitio ratio litterarum;
. , sermo de artium studiis atque doctrina habitus; disputatio: npi H. animum doctrina
ingenium disciplinis excolere; . 1 litterarum causa; CTBie . litterarum causa iter facere; . primis
litterarum elementis imbui; litterarum initia
percipere. Adv. ' .
vir doctrina excultus, vir doctus; = subtiliter; , . via ratione procedere; . -
alqd litteris persequi.
'
() delator. delatio.
, - alqo auctore
, , .
, ^ valde,
vehementer, maxime laudo, maximis
summis laudibus effero alqm, alqd.
effundi, se eiundere; ( CTB ) affluere, confluere, concurrere.
, frontem contrahere.
. .
, 1) invenire, reperire (
, ,
); () offendere alqd; (
) deprehendere. 2) , animadvertere; cognoscere; reperire;
gnovi eum hominem officiosum; ,
vidit,
intellexit, repperit se in magno periculo fore;
= , existimare, iudicare;
. ,
res mihi bona, iusta videtur; alqd mihi placet
probatur;
video id fieri non posse. 3) = , , . .
delectari alqa re ( iuvat alqm aliis bene facere);
H. yrmeme, se consolari alqa re, acquiescere in re. 4) = . . . 5) = nancisci (, , .); habere;
cum mihi hominum certorum
potestas erit;
eius generis
erat in senatu facultas maxima; .,
. Bipy creditur alqd, alcui;
fides habetur, tribuitur est alcui, alcui
rei; alqs, alqd fidem facit. 6) afficior timor; coepi timere.

191

193

1. , 1) inveniri, -

riri; gigni, nasci ( ). 2) intellegere, spicere alqd.

2. = esse, versari; > morari, commorari; agitare (equitatus omnis pro
castris; Numidae pro muro dies noctesque;
consul inter primores); = vivere. vitam
degere; . . , ,
versari in errore, in miseria, in
periculo; magna difficultate afflci.
animi praesentia; animus
praesens. , - leriter reperire, quae opus sunt (Nep.).

. . -

gentis alcis proprius; genti natur

insitus; patrius domesticus (mos); publicus
( , dii); . mores ingenium gentis; omnis mos
gentis; natura genti insita; ingnia hominum;
H. vestitus habitus gentis alcis
proprius;
huuc morem vestis inde, gens
universa tenet; . *deus gentis, pi.
dii patrii; . vitium nationis;
commune gentis vitium; . hoc vitio cumulata est natio
Graecorum; . , . . .
*Aeneis ad populi Romani mores
et ingenium excogitata est. . .
initium (); principium (
); exordium ( ); =
ortus, origo; stirps (
, omnium malorum); . =
semina, velut semina (artis; initia quaedam
et semina virtutum); incunabula, orum (.
, = , , dicendi, nostrae
veteris puerilisque doctrinae); = tirocinium, rudimentum, rudimenta,
primum ., prima .; . pt- prooemium,
orationis exordium; initium, principium dicendi orationis, exordium dicendi;
- . : . , .
prima epistulae, orationis verba; -
(. ) elementa, prima elementa;
legum fontes
et capita;
. si nih.il esset in animo
nisi id, ut per eum viveremus;
"statuere Imperium
; Romanum iam antiquissimis temporious ex
optimatum et populi potentia mixtum fuisse;
-> . ,; ., . ab initio, a principio; a primo (epistulam legere); in principio, in primo,
in primis; - a primo ad extremum; - (.)
ad carceres a calce revocari; -
(.) caput pedes; . Mipa
initium principium, principia, primordia

1.
rerum; ., principiis
consentiunt exitus; .
ex alqa re natum esse, exstitisse; profectum
esse ab alqa re; . . .
caput (); praefectus,
praepositus alcui, alcui rei (
, -); magister (^);
pi. qui praesunt, superiores; . imperator,
dux; magister ( equitum);
. . ;
- . .
primus (littera, verbum); . (,
) elementa, prima elementa; . lex prima. 1) Imperium;
( ) potestas;
. Imperium summa < imperil,
summa rerum; .
summam rerum imperil ad alqm dferre, summam imperii alcui tradere, permittere, alqm toti bello imperioque
praeflcere, summam totius belli ad alqm dferre; . . alqo duce, alcis
ductu; . alcis
imperio parre, sub alqo militare. 2) . = ,
magistratus (pi., , urbis). praeesse, praepositum esse (exercitui, classi, alcui loco, in Bruttiis); =
. . . ; -
ante bellum exortum, bello nondum exorto.
. .
descriptio (rei publicae); adumbratio; . summarium, fbreviarium;
. brevis expositio
enarratio historiae; .
summas res attiugere. ,
alcis rei speciem et formam
describere, adumbrare, imaginem exprimere
(alcis vitaei; - oratorem informare, flngere; . tionem alcis rei describere.
. .
. . incipere ( . ^,
); incohare ( .
); ordiri; exordiri ( .
); aggredi alqd ad alqd faciendum, inf., ingredi alqd = , ; instituere
alqd = ^ ;
coepisse (
, inf.); ( .) . coeptum
est, coeptus sum inf. pass-, , domus aedicari coepta
est; initium facere, capere, ducere, sumere,
ponere alcis rei ( , . 1, );
, . , initium, exordium, principium, primordia dicendi facio, capio; dicere
exordior, incipio, coepi, coepi,
exordior, incipio; aggredior ad dicendum; . excipere alqm;

.
- , , . /,
. . , ! > litem intendere alcui; . , , 1 .
: .; .
ab alqo fit, oritur,, nascitur iiiitium,
, fugae, iaferendi belli; - lucescit, lax oritur,
illucescit dies; vesperascit (Tefent.), caelum veSperascit (Nep.),
advesperascit; Tergit aid vesperum dies; , (inde) ab.
, incipere, initium capere, oriri, ordiri, proflcisci, nasci ( ab alqa re);
proelium incipitur comniittitur,
bellum suscipitur oritur.
, farcire, refercire alqd
alqa re.
multae litterae. . qui multa legit pervolutavit; . . ^ homo satis litteratus;
- multa legisse, -
sunt in alqo plurimae litterae;
. in scriptis veteribus multum volutatus. multa legere; , . *insatiabilis in eo
erat legendi cupiditas.
. insusurrare alcui in aures, ad
aurem alqd alcui alqd,
. . inf.
HamecTBe . , .
noster; nostri homines; nostrates
( , nostri); unus nostrum unus ex, de nobis;
. , . = ,
hic, ille, idem hic, idem ille;
hic, de quo (nunc) agitur agimus
, (
noster); . . .
eques; . equis
bene uti; equitandi peritum esse; () excursor; - inanus praedatoria; -
mittere, qui per agros hostium vagantes omnia explorent. vagari (per...,
multis locis, in agris, in flnibus Romanorum); excursionem facere. excursio, incursio; . incursionem facere.
1) allidi, curru impingi
ad alqd, offendere ad alqd; impingi (alcui rei, saxis); affligi, allidi (ad
alqd, ad scopulos). 2) ()
. ; =
. 3) = confluere.

vigilans ().
S e 1) ; .,
, , adv., adj., , hand; ,
, , , ne (
conj. imperat.). )
., ,
, , ? non mihi
respondes? . . ) ,
,
. ,
. - .

ce6t , . nolle;
abesse;
alcui desse; .
alqm exclUidere; , > aego eum venisse. ,2)
, ) , minime, minime vero, neutiquam,
haudquaquam; nullo modo pacte; nihil
(. ). ) ,
. . '$)' () ,
(), . . ) ,
, neque, nequidem ( quoque
etiam non);
, et non;
item, ) neque vero;
neque;
tarnen . 1) , ,
. , ;
. ( 6).
non innocens; ,
. .
,
caelestis; . astra; sidra; .
caelum; . color caeruleus
caeli; . ( ) piorum sedes locus, loca caelestia; . . .
intempestivus, importunus. Adv. intempestive, Opportune,
male. ammiis ingrats
benefleii immemor; -
pro beneficiis meritam defc'tmque gratiam
non referre. ingratus;
immemor benefleii. absonus.
inflrmitas
(Gallorum, iudiciorum), inconstantia, vanitas.
incertus, dubius; infldus; levis; iniirmus; non constans; =
vanus. indignitas; dedecus; pi. turpiter facta dicta,
dedecora. indecorus; = indignus. iniquus (tempora); alienus (tempus); - angustiae,
magna rerum iniquitas. 1
imprudentia;=6e3yMie dementia. imprudens; := dmens.
Adv. imprudenter. 1)
1 ignobilis; obscuro humili
loco natus. 2) illiberalis,
inhumanus, humilis; . .
illiberalitas, humilitas. Adv. illiberaliter, inhumane, humiliter.
palatum.
caelum ( ); 1 deorum domicilium;
. (); sub
divo; . . ;
. ; . plurimum interest.
. .
non magnus; parvus; tenuis
(praeda, spes); . parvum commodum paulum Iucri; lucellum; . Hie paululum morae; . parvus
exiguus numerus; . parva pe
13

194

cunia; paululum pecuniae; 4 . minus clarus; obscurus, ambiguus. Adr. obscure-, ,

homo parv exigtia, brevi statur; homo
. lutteras dicendo obscurare.
corpore parvo; homo statur hnmili et corpore exiguo; . , - rete piscatorium, *
, , libeus, munusculum.
rete.
"
. .
. .
. . - . 1.
neglegentia, indi]igentia; incuria ( . . . . fieri efci
,ajui> tantae rei). neglegens ( . aids rei); in- non posse, , . probare
alqd fieri non posse; . ubi lodiligens (); . neglecus fugae deest (Liii.); .
ctus, negtegenter factus, parum accuratus.
insuperabilis lpium transitus (Liv.).
Adr. neglegenter, indlligenter; sine cura.
qui (quae, quod) fieri
. .
efflci non potest; - fieri non potest;
res flcta commenticia (); mon- hoc fieri non nullo pacto postrum ( . ).
test; . - ab alqo efflci non
* prope (urbem), haud procnl (ab
potest; ., ... nullo pacto
urbe).
fieri potest ut..; (mihi) copia non est
. , .
gen. gerund, inf. ut; (mihi)
. Plato
erepta est facultas potestas gen. gesine corpore deum esse vult. rund.; - facere
corpore vacans; corpore carens;
corporis expers; sine corpore; - . non possum, quin hoc dicam;
corpore vacare carere, sine corpore esse.
- nihil est quod accidere non possit;
- eripere copiam :
casus adversus tristis;
facultatem, potestatem gen. gerund.,
casus; res adverse, ad eripere alqd; alqd excludere, tollere
versa fortuna; incommodum, malum; .
(iudicium veri);
.
- alqd perimere (reditum, consilium);
. .
- omnem de species invenusta. () specie invenusta; fendendi facultatem tollere;
. - . (,
indecorus visu; () parvus, exiguus,
);' -, -,
humilis; humili statur.
... desperare alqd, de alqa re, .
indulgentia, dementia.
. inf.; , ,
indulgens, clemens
- nihil est quod ab eo effid non
().
posse credam; is mihi videtur nihil non
. . effecturus; - negare
quod sub oculos non cadit videri
alqd fieri posse; !>
et cerni non potest, oculorum aciem fugit;
non aspectabilis; caecus (periculum; res cae- - nihil est quod deus efflcere non
possit.
cae et ab aspctus indicio remotae);
- cerni non posse, in conspectum non nullo motu perturbatus (quivenire, non aspectabilem esse.
es, dignitas).
1)= innocentia, quod 'reparari sarciri,
restitui nequit; - reparari, sarintegritas; 1 pudicitia; castitas. 2 ) =
ciri non posse; . damnum de innocentia; trimentum quod sarciri non potest
. ex nulla conscientia de culpa
(Sal.). 1) = , - . . integer; pudicus; 1) = . ; -
castus; . verba simplicia;
belium servile. 2) = . .
. 1 voluptas honesta. 2) = 1) . . 2) innocens; culp yacuus carens;
capta; in vincula in carcerem coninsons ( alcis rei); qui a culpa abest;
iecta.
. .
- alqm extra culpam
. .
esse iudicare, () alqm absolvere;
1) = ,
- culp vacare carere, extra
voluntarius, invitas et coactus. 2)
culpam esse; nihil meruisse; -
fortuitus. Adv. 1) , ... nullo eius vitio fit ut... Adv. 1)
, invitas (hoc fed). 2)
innocenter; pudice, caste, integre. 2) imme sine voluntate, sua sponte; nescio quo
rito; null me culp; . in- modo quo pacto; .
sontem (immerito) damnari.
excidit ei nolenti dictum
illud. 1) . . 2) iniucundi saporis.
, ncessitas.
, animus
non attentas; neglegentia. - quod ne cogitari quidem
non attentas;
potest; -MO *supra quam coneglegens. Adv. non attente; neglegenter.
gitari potest, beatus.

inermis, inermus ( );
nudus ( , dextra).
intempestive; alieno non
apto tempore; non opportune, maie.
integritas, incolumitas. integer, intactus, inviolatus; =
invulneratus; incolumis, saivus; - .
II, 3, i. . .
deterior; iniquus (locus, tempora); non opportunus, inopportunus (locus);
H. . quod in alqa re deterius minus laudabile est; vitium alcis
rei.
intolerabilis, intolerandus;
vix tolerandus; impatibilis (dolorem vos impatibilem facitis. Vic.); non ferendus;
- ferri non posse; . -
alqd ferre non possum. Adv. intoleranter
(dolere).
1) . quod dici pronuntiari non potest. 2) . quod verbis
exprimi non potest; inenarrabilis (Liv.); =
, infandus, immensus,
incredibilis, inauditus, ingens, maxipus;
. dici non potest, quantum sim hac re delectatus; .
. Adv. supra quam dici
enarrari, exprimi potest; incredibiliter,
H. dicere non possum, quanta laetitia affectus sim.
ignotus, incognitus; inexploratus
( ). .
. homo rudis incultus, indoctus, imperitus, ineruditus. rudis, indoctus, (-e) omnium rerum inscius et rudis.
inscitia, ignorantia;
inurbanitas, inhumanitas, () mores
agrestes et feri. inurbanitas, rusticitas, inhumanitas. inurbanus, rusticus, inhumanus. Adv.
inurbane, rustice, inhumane, inhumaniter.
HeBpie ( . ) impietas.
1)= pravitas;
. . ostendere falsa esse quae aliquis dixit. 2) infidelitas; nulla fides; () perfidia; . accusare fidem alcis.
1) falsus; pravus (); vitiosus ();
non iustus ( , , ,
mensura); . sermonis error;
sermo inquinatus. Adv. falso, perperam
(pronuntiare, interpretari) ; vitiose; ()
secus ( , ). 2)
, incertus (spes);
infidus (amicus, promissum). 3) , infidelis, infidus; sine
fide (homo); perfidus, perfidiosus ().
. quod incredibile,
non probabile est quod credi non potest
quod abhorret a fide; .
. ostendere alqam rem incredibilem
esse credi non posse, a fide abhorrere.
non verisimilis; non proba-

bilis; ( )
quod difficilius dictu est; GM. -. . non probabiliter; .
sine yeritatis specie. * intpius, irreligiosus; a vera doctrina (Christi)
alienus.
1) sponsa; . desponsa alcui.
2) , virgo iam matura viro nubilis.
1) nurus. 2)
uxor fratris.
inutilitas; (. ) imbecillitas. 1)
inutilis (alcui rei, ad alqd); m naves
ad navigandum inutiles (Goes.);
-
(reliquum frumentum flumine atque incendio);
H. ad arma inutilis; .
ad vescendum non aptus, corruptus. 2) H. - . .
indignatio, ira; doior; Hie stomachus; H-HZ, - animo
irato, iniquo; indignabundus, iratus; . , ... taciturn indignari . . inf.;
. , ... fremere . . inf.
indignari alqd
quod . inf.; fde alqa re; iniquo
animo moleste, aegre, graviter ferre
alqd; stomachari alqa re; alcui stomachari, succensere, iratum esse.
homo nequam nihili; . homo nequissinras.
1 non hospitalis; finhospitalis.
1 mercator; qui magnam facit mercaturam; negotiator.
qui litteras nescit;
- litteras nescire.
Nigrita; Aethiops.
. nuper proxime COOTBT. ', , . adventus tuus, cum ppoxime
Romam venisti. Adv. proxime; non ita pridem; modo; nuper; . nuperrime, novissiffle.
. . Adv. non
longe; prope (urbem), haud procul (ab urbe).
1) , non
longus (iter, via, tempus); . . 2) =
. . 3)
animi, consilii, tardi
( . homo imbecilli
hebetis ingenii; - imbecillo, tardo hebeti ingenio esse. , . stultus.
1) . . 2) =
res bona, quae
moveri non possunt. .
; . . ; . . .
homo invidus, malignus;
malevolus, inimicus, iniquus alcui, in alqm.
malevolus, inimicus, invidus, malignus. invidia; malignitas. 413*

195

196

'.

nulla religio, () perdia; =

ficultas; angustiae pecuniae; . inol perfidiose falitia; - cum desint arma
ctura. sine religione;
2) vitium; . hoc in vitio peaiminime religiosus (in alqa re.}, perfidus (tur ponendum est; . corporis
). Adv. H. facere alqd sine
vitia; . naturae daninum;
ulla religione.
- *docere multa in libro alqo
omissa () vitiosa esse. non contentas (alqa re);
, , .
.- - , displicet mini alqs, non
. testimonium . contentum esse, alqa re (sorte sua satis idoneum esse probare; .
, ); graviter, moleste, aegre
. . quod
ferre alqd; poenitet, taedet alqm alcis rei,
sufficit; - hoc non satis est, non
alcis; (
sufficit. Adv. non satis.
, ) accusare alqm alqd; -
sibimet displicere, parum sibi remotus (, placere; poenitet memet mei.
); non imitabilis; -
1 diffidentia; = suspicio;
nihil sequi quod assequi nequeas;
. . . diffidentia,
, - suspicio. diffidens; = *veteres in quibusdam
suspiciosus; = timidus;
artibus ita excellunt, ut posteris paene omnem
- suspiciosum esse. Adv. diffidensui consequendi spem abstulisse videantur.
ter, timide, suspiciose; . , indignitas.
in- suspicione habere alqm.
indignus alqa re; -
diffidere (alcui, volunta indignus es, cui auxilium feram; H.
ti alcis, viribus suis); non credere alcui; de
, indignitas. Adv. indigne;
fide aleis dubitare.
immerito ().
pecunia residua; pi. reli- adeundi nulla potestas
condicio.
1) qua.
ad quem aditus non est; qui haud adi non longus, non diaturnus, brevis.
ri potest; aditu carens; impeditus (locus, pa4 1) non recte intellegere.
lus, saltus impeditior; victoribus nihil i.);
2) . 2. opi- haud adiri posse; clausuffl esse (Alnio falsa, error; - errore inductus.
pibus ftalia;) - alqd clau non audire non attendere
dere (ex omni aditu ); impedire
alqd.
alqd; obsaepire (plebi ad curules magistrates
non videre; praeterire negleiter). 2) rari aditus (gen.);
genti qudam.
- conveniri se nolle; aditus ad alqm in, . non satis esse (alcui
terclusi sunt.
ad alqd); non sufflcere (alcui ad, adversus
alqd); non suppetere ( . angustiae temporis (propter tempo!;, ); deflcere (,
ris angustias. -); . . .
materia 1; frumentum; . .
dies deflciat, si... ; si tem- haesitare (), in dupus anni ad bellum gerendum deflceret;
bio esse, dubitare; incertain esse; dubium
. , , .
incertum haerere; parum mihi constat, num...;
me dies, vox, latera deflciant; non solum vi -, MH dubius incertus
res, sed etiam tela nostros deficiunt); sum satis mihi constat, quid agam;
careo. egeo alqa
-,
re ( ), deest mii alqd (y
cum incerti essent,' ubi essenl; ,
, incertus, quid dicam. ); dubitatio; , --
tientiam , abrumpo (); . ; . in du - .,
bitationem alqm adducere, alcui dubitationem
non audeo inf., parum animi est ad alqd;
afferre, inicere, () incutere (animo).
! id quod deest; damnum;
id mini restabat mali! ,
H. damnum resarcire.
... illud restt ut; -, inimicus.
... non multum paulum abest, quin... . .
1) penuria, inopia 1) 1 iralcis rei; angustiae (temporis, rei
ritas ( ); vanns ();
frumentariae); defectus () alcis rei;
- alqd irritum esse iu . carere alqa re, (bere, . ; -
) inopi alcis rei laborare, premi;
testamentum irritum est. 2) H. . 1; ^ -
1 invalidus; inu, desunt (homines) qui...;
tilis; , - effecta carere.
. difficultas rei nummariae; ino- *individua natura. pia pecuniae rei familiaris; dif individuus; quod dividi secari, di-

*.
rimi non potest; - dividi secarinon posse.
, . , . ; .
*merces qnae in singulas hebdomadas habetur. ( , ) septem
. dies; -fc . quindecim dies;
7 hebdomas; *septimana; octavo quoque die;
transactis octonis diebus; singalis hebdomadibus.
paru m naturalis; quod contra naturam est; monstruosus, portentosus;
-HO hoc monstri simile est.
. .
. . nolle, , . se hoc facere
nolle dixit; taedium.
. .
. .
qui nulla oblivione deletur;
sempiterna memori dignus.
non dignus indignus cui
invideatur; . , .
libertas atque immuuitas;
. populus Romanus Corinthios liberos, immunes, suis legibus uti iussit. sui iuris; sui potens; nullius imperio subiectus; liber, liber et solutus; .
= ( .)
seiunctus ab alqa re; - ( . , ^. ) sui
iuris suae potestatis, in sua potestate
esse, liberum esse, liberum atque immunem
esse, nemini parre; ad suum arbitrium vivere; suas leges habere, suis
legibus uti vivere; - proprii iuris facere (civitatem, urbem).
brevi paulo ante.
oil us; spurius; incerto nullo patre natus. . adj., . .
non legitimus; nemini lege
concessus; . - alqd non licet per
. leges, contra legem est. Adr. contra leges;
H. ^contra legem facere.
quod reparari sarciri,
restitui nequit; - reparari, sarciri non posse.
quod vix sentiri sensibns
percipi potest. Adv. sensim; non sentiente alqo; clam, furtim (); dissimulanter (
); .
( ) aberrare ab alqa
re; labi. delabi alqo.
, . post hominum memoriam, ex omni memoria aetalum
temporum; inde ab antiquissimis temporibus.
immeritus; falsus (gloria).
Adv. immerito; indi. gnus calamitatibus; . !
qaam indigna perpeteris!
inyocatus grent, Nep.).
, * leviter

197

aegroto, minus belle me habeo. 1) valetodine affectus; . . 2)

bonae valetudini contrarius; gravis (caelum, anni tempus; loca
natur gravia); pestilens (aedes, annus, ar).
valetudo incommoda -,
valetudo (excusare valetudinem -; valetudine impeditus).
. .
ignotus; . 4 ignarus, imperitus rei. 1) inscientia; ignoratio (causarum. futurorum; eadem i. si m rebns nsitas
. est), ignorantia. 2) inscitia (rerumj; ignoratio (renim);
ignorantia; . non me
pudet fateri quod nesciam, fateor
me omnium rerum rudem et inscium esse.
exiguitas, levitas. levis; tenuis (res publica);=
exiguus, parvus, parvuliis,
minutus; = infirmus (praesidium); H.
homo mediocris igQobilis, obscurus; . tantulus; . non nullus;
. , - rem
(verbis) elevare, verbis extenuare;
- alqd parvi facere; alqd contemnere. Adv. leviter.
immaturitas. .
crudus; . . immaturus;
. nondum maturus; . iudicium minus parum firmum.
stabilis; firmus.
(summa) ncessitas; .
necessarius.
quod vitari
non potest; necessarius (malum); -
Bcisxb quod necesse est omnibus; . *CTBie ncessitas (alcis rei, naturae); . . , fati ncessitas. Adr. necessario; . fieri non potest quin...
inexploratus. , - incertum dubium
esse ( .); animi (animis) pendre; dubitatione aestuare; dubium
incertum habere, certum nescire;
- ne diutius pendeas; . in incerto in
dubio esse, parum non satis cnstare.
ignotus, incognitus; inexploratus ();= ignobilis,
obscurus, nescio quis;
incertum est, non constat . . inf.
. .
quod deleri extingui non
potest; sempiternus (); .
haeret alqd alcui in visceribus
( 1); penitus inhaerescere in
menti bus.
insanabilis:
desperatus.
immutabilitas; mutatio
commutatio nulla; constantia; stabitas (fortunae, amicitiae). immatatus; integer ( ); idem semper; .
constans in alqm voluntas;

:.

- non mutari. immutabilis; constans, stabilis, ratas; idem semper (vultus); H. naturae
ncessitas. Adv. constanter. . .
immensitas. immensus, infinitus; immanis; - OKit profundus.
inenarrabilis (labor, Liv.);
incredibilis, singularis, mirus; supra quam
enarrari potest; . dici vix
non- potest, quanta laetiti affectas sit.
perennis.
84 . .
' . .
inexplicabilis; inenodabilis
(res daae, Cic.)\ obscurus.
. . incredibilis;, a fide abhorrens; =
, mirus, miriflcus. Adv. incredibiliter; incredibilem mirum in modum; incredibile quantum; supra
quam cuiquam credibile est; . incredibilis ( incredibiliter magnus).
egens, indigens; inops. *Hie, - 1 cum desint arma.
() inscitus; inconditus
(versus); = imperitus, ignarus,
rudis (alcis rei); iners (pota). Adv. inepte,
inscite, imperite.
, H-HH .
. quod fieri
effici non potest; inexplicabilis (res difficilis et inexplicabilis); . *optata
quae non eveniunt; .
*optare quae non eveniunt.

integritas,
sanctitas.
incorruptus, integer, nondum depravatus; sanctus.
. adj., . . insanabilis (ingenium; quo nihil insanabilius est); perditus;
. - alcis salus desperanda est. neglegentia, indiligentia. neglegens. Adv.
neglegenter.
furor ( , );
rabies; saevitia; . furore incendi inflammari; ira
incendi exardescere. > furere; , saevire (in
alqm, in se ipsum, in alqd; mare ventis, ventus). furens, furibundus, furiosus; saevus, saevitiae
plenus; ira incensus; . homo saevus; H. saevus quidam et crudelis
dominus; . effrenata cupiditas; .
vis tempestatis. Adv. cum furore.
, quod exhauriri non potest
inaestimabilis; innumerabilis.
neutrius partis nentrarum
parti um Studium; quies; otium; .
. ; . medium
se gerendo. mdius, neutrius partis; mdius et neutrius partis; qui

est in neutris partibus; (, * ) quietus, otiosus; ,

- medium esse; in ueutris
partibus esse; neutram partem seqili, neutri
parti se adiungere; mediis consiliis stare;
quietum, otiosum esse; medium se gerere
(Liv. 2,27,3); quiescere; , armis non intresse, toto bello
abesse et neutris auxilia mittere; nullius
partis esse; - mdius esse volo; - medios esse iam non licebit.
, . mini non vacat non operae est inf.
deformis, ( . .)
turpis.
hominis mortui vita; .
hominis mortui vitam narrare.
incommode, intempestive, non opportune, alieno tempore; .
. alqd submoleste, periniquo animo fero;
MHis . , ... aegre- moleste
tuli, quod...
. .
nectareus. nectar.

. .
Adv. nulla hominis hominum ratione habita; omissis auctoritatibus; minime ambitise.
1 laevus; tardus (); rusticus (); inscitus; = 1, minus idoneus; ineptus. Adv.
inepte, incommode. inscitia;
tarditas; rusticitas, () duritas; .
adj., . .
. non posse; . dici
non potest; . nullo pacto fieri potest, ut veniat; * . abire
non possum; mihi copia non est abeimdi
abire; . fieri non potest, quin
hoc intellegatur; . .
., , . stultitia excusationem non habet; = non licet; . . , -. . ( .).
1) insulsitas. 2)
. res absurda, inepta, insulsa, inficeta; ineptiae; absurde, inepte dictum, inepte factum. absurdus;
ineptus ( 1); insulsus ();
putidus (); frigidus ( ); inficetus infacetus (); fatuus (, ); . surdus; -ne nihil
oratione eius absurdius insalsius esse
potest. Adv. absurde, inepte, insulse, infacete
inficete.
hominum formido. qui hominum congressus hominum colloquia fugit atque odit.
non mediocris, non modicus, non
parvus, non exiguus; . . Adv. non mediocriter; non modice ( non parum); valde, vehementer; magnopere, non minimum; . aliquantum laboris; H. , ... non pauci
multi sunt, inveniuntur, qui conj. -

198

.
non nullus, gravis, magnus;
gravissimus.
haud cunctauter, sine cunctatione; sine mora, null mora interposit; impigre; H. nullam moram facere
gen. gerund.; nulla mora est quin. . ; .
cunctandum exismavit, quin pngn decertaret; . nullam moram interponere ad hostem insequendum.
. . odium (alcis); .
, . alcui in odium
yenire; in invidiam alcis venire incidere.
. .
pauoi, = .; .
perpauci, perquam pauci; paucissimi; paucis (verbis); breviter; pauca; . paucissima; minima pars, minimum. paulum, paululum (oppos. multum, . respirare); aliquantulum (, paulum,
progredi; gen.); modice, leviter
(, inflexus, saucius); mediocriter (, versatum esse in re); non magnopere ( , timere), non multum (differre); . ; .
aliquantulum a proposito
suo declinare; . pauci, non multi
homines; =r breve tempus,
paulum temporis, paululum (exspectare); paulisper ( , tacere); parumper
( , conticescere);
.! paulisper mane! . paulisper sedere; . , paulo non ita
multo post.
immunitus.
quod ne cogitari qu'idem potest; . .
* odisse alqm, odium habere, concepisse in alqm; .
odio invidia alcis ardere, capitali odio
prosequi alqm; . aversari, detestari
alqd, abhorrere ab alqa re. qui odit. odiosus;
- in invidia esse, (
.) odium invidiam habere,
. aicui esse odiosum invisum, offensum; alcui esse odio, invidiae, in odio; apud
alqm esse in odio, invidi flagrare;
- venire in odium in invidiam,
odium suscipere ( ); 4 omnium in se odium convertere; - alqd in odium
alcis vocare; alqm ab alqa re abalienare.
odium; invidia (); . alqm odisse;
odium in alqm habere, gerere; alcui invidere, acerbissimum est alcis
odium in alqm; ., . . .
infirmitas (Gallorum); incongtantia^vanitas; . inflda adversus Romanos societas. -

199

incertus (pax, spes), dubius (socii); infidus; levis; infirmas; ambiguus (fides); anceps (victoria, eventus); non constans; () vanus; .
( ) haurire ex vano; -
memoria labat.
. .
sanctitas. inviolatus; sanctus; *. foederum religiones.
, .
tempestas pluvia; imbres; . pluviis diebus.
. insatiabilis cupiditas; = insatiabilis avaritia. H , coff. insaturabilis; . insatiabilis (cupiditas, avaritia, crudelitas, voluptas); inexplebilis (populi fauces, CL.); () profundus
(avaritia, libidines); - expleri
satiari non posse. Adv. insaturabiliter.
non necessarius; supervacaneus;
inutilis (); vanus (); quod
non opus est; . ad nullam rem
util is.
imprudentia, inconsiderantia; temeritas; - per imprudentiam.
inconsideratus, inconsultus; () temerarius; () dmens; . temeritas, dementia;
y . .
alqs vocem temere iacit, mittit; , temere factum, temere dictum.
Adv. inconsiderate parum considerate;
inconsulte, imprudenter, temere (facere, dicere alqd).
habitatoribus cultoribtis,
hominibus vacuus; incultus ( , ); = desertus.
immensitas; ambitus infinitus. quod oculis terminare
haud queas; ^immensus ().
. .
1) incultus (ager); purus (locus); vastus (). 2)
elaborates,
perpolitus, non perfectus, imperfectus.
rudis, incultus; .
impolitus, rusticus, agrestis; indoctus; 1
, 1 ineruditus;
. 1
inhumanus; - a cultu et
humanitate abesse, longissime.
non dolatus, rudis (caementum).
licentia (militum, huius
saeculi, horum lemporum, cupiditatum, iflinita et intoleranda omnium rerum); intemperantia (militum, libidinum); libido ( CBoeBoiie). effrenatus (homo, equus, homines effrenatae libidinis); impotens, intemperans (homo, cupiditas, libertas); immoderatus (libertas), immodicus (cupiditas); effusus (laetitia); solutus
(vis plebis); nimius (libertas); liberior (vita).

<?).

matio; () .
-' . libre,-liberius vivere-, omnireclamare (alcui, alcui rei). bus libidinibus deditum esse. Adv. effrenate.
. .
ncessitai
., . .
. . necessitatem alcui
imponere afferr alqd faciendi, cogre . .
alqm facere alqd ut faciat alqd; inanimus; vit et sensu,
vit carens.
,
"
- video id facere
necesse esse; - . ; non vrtitus; nudus (
- *mendlicim necessarium; meda- )*
cium honestum (, . adj., . , . . adventus alcs ); mendacium
inexspectatus inopinatus. misericors ( non exspectatus, inexspectatus, inopi).' necessarius; natus, necopinatus; quod praeter exspectatio quod evitari non potest; finevit.binem est, fit accidit; = relis; . . ; .
pentinus. Adv. praeter exspectationem
que ad vitam necessaria sunt; neopinionem; praeter contra spem; repente.
cessarii vitae usus; . ;
., . - alqa re, non perfectus, imperfectus;
mancus (); incohatus ( aJqo Garere non possum; .
): adumbratus ( - alqd dictato).
rm did creari cogit; .
flecessario inde sequitur (. - implumis.
); - , -, ... . .
;
. . Adv. necessario; utique ( - . adj., . , . ., .
); . necesse est,
. cum ni. .
hil certi respondisset.
necesse est sit alterum de duobus; .
incertus, dubius; () ambiguus;
fieri aliter non povagus (sententia); . in incertum;
terat. *fuga socieH. pecunia incerta; .
tatis hominum congressus. nihil certi respondere. Adv. dubie;
insociabilis; qui hominum congresambigu.
sus fugit.
. adj., . . .
. flr, . ,
missimus (, testimonium); quod re- .
felli non potest; invictus (defensio); nunquam
novitas (rei ,
fallens (. res); .
- ). insolitus, insotestis locuples. Adv. . necessarie
- lens, inusitatus, inauditus, novus, non vulgademonstrare (Oic.y, . , ,
ris, singularis, eximius; mirus, mirificus. Adv.
insolite, insolenter; praeter modum, mirum ... arguere . . inf.; .
. coarguere alqd (perfidiam, mendain modum. . cium, . . inf.); convincere alqd
.
. . inf.
infinitas. infinitus, summus; . infi- immunditia.
immundus, sordidus. Adv. sordide.
nita summa omnium rerum potestas; . - imperitia. im rem publicam consulibus permittere;
peritus ( . alcis rei); liber; impunitus (omnium rerum libertas);
. . ; .
impunitus ac liber; . ,
; . adulescens imperitus
. rex vitae necisque omnium dorerum, imprudens; - nullius
minns; rex cuius libido pro legibus habetur,
usus existimari.
dominus; . im- . .
perium summum, cum dominatu unius omnia = imtenentur, dominatio; . 1
prudentia, inconsiderantia; - per iminfinita immoderata, insatiabilis cupidiprudentiam, . imprdentem
tas gloriae; ambitio. Adv. . doalqd facere; . . minari.
inconsultus, inconsideratus; incautus, improvidus. Adv.
repetitus; 41 .
inconsiderate (agere), imprudentr; incaute.
saepius rogatus; creber ();
. pi. ., vanitas; .
. . seditiones. Adv. semel at- . . ostendere famam esse
que iterum, semel iterumque, semel et sae- - vanam, rumorem temere ortum. pius; saepius; aliquoties.
iniustns, non iustus (querela);
falsus. (suspicio); vanas, fictus, teme. improbatio; vituperatio, reprere ortus (rumor). Adv. sine causa, temere;
hensio (); clamatio adversa (populi), accla- ex vaao.

201

non suspectas;
qui impugnari non potest;
. - nulla shest in alqa re suspieio;
haud non dubius; certus; . .
. - omnis suspicio abest ab
.'
alqo; alqs caret suspicione.
temeritas;
- . ; = non imitabilis; quod nulla
ars nulla manus, nullus opifex imitanda
, . imprudenter temere
consequi potest; * factum, dictum. improyi* divinus, incredbilis.
dus, incautus; temerarius. Adv.
, non conimprovide, incaute, teuere.
cessus; vetitus; non ferendns, non compro . .
bandus.
vagns, sine certa sede.
stabilitas, cons tan tia.
quod sensu, sensibus percipi
stabilis (animus); firmus;.
non potest.
ptmeHie - stat sententia; nulla re a.
. .
proposito deterreri potest. Adv. .
importunus, molestus.
stare.
quod differri non potest
, . ,
dilationem non recipit
, . . comes fi- .
dissimus. Adv. . assiduissi- integer; a quo alqd deest.
, me esse cum alqo, artissime cum alqo con- . .
indocilitas. iunctum esse.
indocilis; Urdus, hebes* immutabilitas. non comprehensibilis; quod intellegi,
in perpetuum ratus, perpetuur, irpercipi non potest; difficilis non apertus
- revocabilis (Liv.); immutabilis.
ad intellegendum; obscurus (); quod
. .
nullius mens aut cogitatio capere potest; H.
. -, .
nescio quo modo.
magnae preces; . magna . Adv. magno opre (rogare); etiam atque . .
immodestia;
etiam (rogare, petere); . ,
intemperantia, contumacia. deprecari (alqm), fatigare alqm precibus,
dicto non audiens; non male pa fatigare alqm, de alqa re; orare et
rens; non minus oboediens; ,
obsecrare alqm; molestum esse al contumax;
cui; H. interrogando urgere alqm.
- non parre notait
quod abalienari non po inconstantia; .
test
varietas libidoque

quod alcui abiudicari, abdecretorum. 1)

alienari, adimi non potest.
. parum sibi
conveniens; secum pu taedium; = pigritia, segnitia;
1
H. , inertia; . gnans. 2) inconstans, non constans;
- sibi non constare; *
. nolo alqd facere.
non parum eonsentaneum esse. Adv. in. adj. invitus; aegre. gravate; .
constanter, non constanter; . siinvitus facio ut...; gray or inf.; piget me
bi non constare; secam dissentire (in reO
inf.
qui vinci non potest; invi- proximus, . causa
. Adv. - , secunctus.
dum alqm, alqd; proximus secundus ab
', . ,
alqo, recenti alqa re; . proxime
. . .
secundum deos; . sub
corpus vastum; tardihaec dicta; . ,
tas; inhabilis moles corporis vasti. ., ! continuari al inhabilis (navis), immobilis
cui rei (paci externae confestim discordia do(phalanx); = vastus (corpus, bemi), subsequi, consequi alqd; excipere alqd
- lua).
(hiemem aestas); . statim, continuo;
( ) tmpestas mala
H. * alqm vestigiis sequi,
adyersa, l'oeda; ( ) tempe proximum secundum esse ab
stas turbida, turbulenta.
alqo, continuo sequi alqm.
. .
stabilitas.
- non comprehensibilis; quod
intellegi, percipi, cogitari mente, cogita immobilis (terra, phalanx); immotus;
tione comprehendi percipi non potest;
- H. Stella inerrans; sidus certa sede
infixum; , - loco suo . . prodigii simile est
alqd.
non moveri; immobilem esse.
integritas. - inconstans, mobilis; = sincerus, incorruptus, integer.
varius, mutabilis: infidelis; inflrmus ( .);
integritas, innocentia. Hefluxus (fides, fortuna); ventosus (*).
;
integer, incorruptus;
inconstaatia; - pecuniae largitioni resistere.

202

varietas; inftdelitas, mutabilitas mentis; mobilitas (vulgi, fortunae, ingenii); mflrmitas, levitas.
dissimilis (alcis alcui); dispar alcui, alcui rei); diversus (ab
alqo, ab alqa re); - abhorrere ab alqa re.

irreverentia
{Tacit.).
parum reverens; irreverens ( alcis rei Plin. ep.). Adv.
parum reverenter; . . . reverentiam non adhibere adversus alqm; oblivisci reverentiae, quae
alcui debetur.
falsum; = mendacium; - falsum dicere; mentiri; .; nihil falsi dicere, non mentiri, verum dicere. . .
1) , , . . 2) enonnitas; minus
apta compositio (alcis rei). 1) = , . . 2) enormis (vicus , versus); non constans
(). Adv. contra regulam; non
constanter ().
improvisus.
, . , .
animus invictus; obstinatio, animus obsiinatus (); contumacia ( ). invictus (animus); contumax, obstinatus (); . .
immutabilitas.
immutabilis, flrmus, ratus.
utique (scire cupio); certe, certo (); profecto; haud dubie; . id a me certo spectat sic exspectat, ut non dabitet.
, invictus; indomitus; , 1 quod superari non potest.
, . , .
insuetus (alcis rei, ad alqd,
dat., abl, inf.); insolitus (alcis rei,
rerum bellicarum; ad alqd, ad laborem); in.solens (belli, malarum artium; in dicendo
Cic); inexpertus ad alqd (
$). insolentia
(fori); . adj., . .
asperitas, acerbitas, inhumanitas. asper (), immitis, inclemens, inhumanus.
. 1.
sanetitas; caerimonia. in tac tus (thesauri); integer (ius ); sanctus, sacrosanctus (, ).
indecorus; turpis; = illiberalis (iocus);
indignus; = inhonestus; -

.
parum verecundus (verba); . indignitas, mores turpes, turpitudo;
-HO me dedecet non decet inf.
Adv. indecore, turpiter, indigne, inhoneste.
animus implacabilis, odium implacabile. implacabilis.
( ) libertas; simplicits (morum). ( , ) simplex; naturalis. Adv. libre (iocari); fuse (dicere).
turpitudo, indignitas; -
= , turpiter
facta, dicta; dedecora.

. .
. . J) , . ; , inexpugnabilis. 2) , . , .
sincerus; verus (tearimae,
amicitia); non simulatus, non fucatus.
expers (alcis rei; consilii,
sceleris); non afllnis (alcui rei).
, . , . hostis; . .
. gen. hostium
(ager, terra); = 1 ,
hostilis (terra, regio);
- in hostico (. in
pacato. 1 1)
iniucunditas. 2)=1 , .
incommodum, molestia, malum;
. molestiam exhibere alcui, molestia
afficere alqm,
molestissimum esse alcui. >1 iniucundus, ingratus, insuavis; molestus, gravis,
odiosus; - , ... illud odiosum est, quod...
= somnus aeternus (somno aeterno consopiri .
.
brevitas (temporis,
diei, noctis); breve tempus spatium.
non diuturnus; brevis; H. brevi, brevi tempore, mox;
H. paulo'
post pax facta est.
non pellucidus; quo perspici non potest.
. 2.
. adj., . . impenetrabilis (alcui rei); = nonpervius.
rudis, impolitus, ineruditus.
maior quam cui ignosci
possit; quod nihil excusationis habet; cuius
rei nulla excusatio est;
extremus (aementia); . , , ad earn tantam dementiam prolabi, ut...
invius; inexplicabilis, inexpugnabilis (via); impeditus (silva).
infirmitas. inflrmus; non stabilis; caducus ().

Hecowiacie.

303

, . .
. , inaequalitas; dissimilitude ( ,
). inaequa.
Jibus lateribus. impar ( - * versatus in alqa
), dispar ( );
re; nescius, ignarus, imperitus, rudis alcis
. ( ) proelium
rei; expers alcis rei (Graecarum litterarum);
dispar; disparilis; inaequabilis; dissimilis (tiro ac rudis in alqa re; peregrinus atque
); diversus ().
hospes in alqa re; . rudis, indoctus.
languidus, segnis, solutus; () neglegens ( alcis rei, in non parum, male cohaerens;
alqa re); -
dissipatus, disiunctus; , in officio cessare, claudicare.
- dissipata conectere.
HepajfBHie languor, segnitia, socordia, ne- igne inviolatus; -
glegentia.
ignibus non absumi, igni resistere.
., , - immodestia.
. scribis te meas- immodestus. Adv. immodeste, parum modeste.
litteras vix legere potuisse. - inscitus, ineptus.
1) non fastidiosus. 2) = dif- infinitus; sine fine; exitum
flcllis ad legendum; quod legi vix potest;
non inveniens (. sermo).
parum clarus. Adv. parum clare.
inauditus, incognitus; = inusitatus; noyus;
*inops sermonis;
nefarius; portenti similis;
- parce uti verbis.
H. quod fando nunquam auditum "erat
, , amicus fidissi(Liv.); H. , ... facinus indignum
mus. Adv. . , artissime
est . inf.
cum alqo coniunctum esse, assiduissime esse cum alqo.
perpetuus; cui magistratus
abrogari non potest.
quod dirai, everti, deleri,
extingui non potest; aeternus.
innumerabilis, infinitus;=orpoM ingens.
quod dissolvi non potest; inexplicabilis (vinculum Curt., laquei Quint.). intolerabilis, intolerandus, non
ferendus, molestissimus, odiosus, importunus.
() inexplicaAdv. moleste, odiose.
bilis (res), inenodabilis
intermissio offl . .
cii, offLcium intermissum, imprudens, stultus. Adv. stulte.
., . , ,
H e . .
. alqm poen afficere, quod
non resignatus;
offlcium (officii partes) non explevit (im - litteras integris signis tradere.
plevit).
declinatio alcis
rei; fuga alcis rei (laboris,-bellandi); aetas nondum adulta;
animus (vohintas) ab alqo alienus, ()
aetas pupillaris; aetas nondum matura impeodium alcis, in adversus alqm. rio (. .), , aver - . sus ab alqo, ab alqa re; alienus ab alqo, ab
.
nondum
alqa re; () malevolus, ininlicus, iniadulta aetate; peradulescens; no ,
quus alcui in alqm; -
papillus; .
. abhorrere ab alqa re (facienda).
nondum maturus imperio. non perfectus,
nervus.
imperfectus, mancus; incohatus ();
non aequus; inaequabilis (solum,
vitiosus ().
Liv.y, salebrosas (); confragosus
vitium ().
(, locus, via).
,
non raro, saepe, saepenumero.
alienus abhorrens a re, repugnans rei;
, dubitatio; cun contrarius alcui rei;
ctatio (); - haesitare,
- pugnare inter se, repugnare alcui
consilii inopem esse; incertum esse; parum
rei; non cadere in alqd; alcui constat, num...; animo fluctuari;
. nulla po-, 4 dubius incertus
test esse voluptati cam honestate coniunctio;
sum quid agam, non satis mihi constat quid
- harum rerum nulla poagain; - triduum
test esse coniunctio.
consumere incerta consilia volvendo. homo inconstans, 1) distimidus; -
crepans (in fldibus aut tibiis) concentns. 2)
dm anceps stetit pugna.
, dissensio (civilis, civium);
discordia, discidium; inimi . .
citiae; - . dissidere
intempestivun, importucum ab alqo, discordare cum alqo; dis;= immaturus. Adv. insidere, dissentire, discrepare inter se. 3) =
tempestive, non opportune, male.

304

. , dissensio (
, rei publicae); discrepantia. 1) dissonus. 2) .
dissidens ab, cum alqo, a se ipso;
- dissentire (ab, alqo, ab alqa re);
dissidere (cam alqo, ab alqo, ab alqa re);
discrepare (cum alqo, cum, ab alqa re, facta cum dictis); abhorrere (ab alqa re);
- dissident
dissentiunt inter se; in diversas
contrarias partes discedunt; -
hoc non accipit, non probat 3) =
non consentaneus alcui rei;
alienns abhorrens ab re; repugnans rei;
. . - , alqd alienum est
abhorret ab alqa re, rpugnt rei.
quod dirui everti, deleri non potest; aeternus-, ferreus.
non dubius; certus; () exploratus; - de facto non
ambigitur; - res nunquam fallentes. Adv. sine dubio, baud dubie; certe;
. non dubito quin.
, , , . - alqd maius est quara par est; -

poena maior quam pro peccati levitate;
. iniquus (pretium);
Iniustus (onus) Adv. . -
longior quam par est.
. 3.
infectus; -
pro infecto habere.
ruina naufragium fortunarum rei
familiaris. are dirutus, bonis eversus; . qui non est
solvendo; non idoneus debitor; foro cedere, aere dirui, naufragium
omnium fortunarum facere, desinere esse solvendo; - crditas
pecunias debitoribus solvere non posse, solvendo non esse.
. ,
. 1) iners; indocilis; hebes.
2) . inutilis ad alqd; non aptus
idoneus ad alqd;
. non potens alci's rei ad
alqd faciendum; -
posse alqd.
iniustitia; iniquitas; =
iniuria; iniuste
inique fact um. iniustus, iniquus; = immeritus.
Adr. iniuste, inique, non recte; . , ... non recte fecisti quod...
. .
, non comparabilis; = sine exemplo maximus (merus); divinus; . divinus homo in
dicendo; singularis, exnius. Adr. compar. aliquante, multo (maior,
melius, magis).
. .
1) .,

.
ferre,
portare (onus humeris); .
secum portare ferre; sustinere (.
; ,
, onus, arma; bovem vivum); .
alcui alqd praeferre; .
humeris alqm sustulisse, humeris
impositum portare. 2) vehere. 3) .
. . , 4 ) = , ,
. . 5) , =, . .; .
. ; . sumptus
tolerare. 6) velut effrenatum incerto cursu ferri; .
equus invitum alqm eifert,
. alqs pavente equo aufertur. = , ferri, volare;
citato cursu avehi ( ); , . .
. 1.
impatiens pattens
navium; innavigabilis.
,
dissimilis; diyersus. dissimilitudo; diversitas.
1) ciy malum; casus adversus tristis,
^ casus; clades,
modum ( $). 2) 1 res adversae, fortuna
adversa afflicta; miseria; calamitas ( ); ^ . ,
. accidit ei ut...; .
omnia mala me consectantur; .
incidere in miseriam, in calamitatem;
. cum mea calamitate pernlcie.
infelix ( .);
infortunatus; miser ( .); = ,
funestus; adverr
sus non prosper; infaustus (dies, omen); .
. 1; . ()
hora funesta, tempus funestum; . dies
funestus ater. Adr. infeliciter, misre,
male; calamitose (Cic).
innumerabilis, iniinitus.
infirmus.
impatientia morae
spei; festinatio. impatiens
morae spei; festinans, properans. H e T e p n t m e . ; =
cupiditas (videndi);
. alqd acerrime cupidissime exspectare.
1) indiligentia. 2) . . adj. parum accuratus
( ) indiligens;
( .) parum accuratus. Adv. parum dijigenter, parum accurate.
. .
intactus, immotus, integer;
. - intactum etc.
alqd relinquere, alqd non attingere.
reverentia nulla; neglegentia;
() contemptio; - contemnere, contemptui habere alqm. 1) . . 2) = , non probabilis.

205

, . gloria aeterna sterilitas friigom agrorum,

immortalis.
* sterilitas; fructrtum
calamitas, inopia frugum; . messis'
H e r successus nullus; ciades," incommonulla; . hoc anno frudant ( *); , . male
mentum angustius provenit; hit annus inopi
rem gerere; incommodum ferre; fortun adfrugum insignis fuit.
vers uti; a fortuna desertum et derelictum
esse; * male rem gerere, adverse ( *) turbae, tumulMarte pugnare; . nihil
tus, seditiones.
nulla res alcui succedit.
animas impavidus
adversus; non prosper. Adv. minus non
fortis; praesentia animi, animus praesens.
prospre, maie (rem gerere, , impavidus, non perterri).
tus; audax, fortis. Adv. impavide, animo forti, fortiter.
quem nihil retinere hibere, sustinere potest; intolerabilis (vis Ro- inofficiosus) iUiberalis (in
mana): = effrenatus; . alqm).
effusa fuga. Adv. effrenate; effnse (fu- . .
gere).

inordinatus, incompositus
( );. non aptus
incommodus, molestus, alienus
( )
(, ); inipertinacia ().
quus (1. ). -
pertinax; non tractabilis,
difflcilis ad concoquenduin.
difflcilis; *vincendi Studiosus.
1) incommoditas. 2) , ^ . . . .
incommodum; molestia.
qui expleri non potest.
1 animus offensus; indignatio; assiduitas, sedulitas. assiduus, impiger; .
adversa alcis voluntas; dolor,
summa industria, assiduitas; . .
. indignationem alcis movere; . summa industria et assiduitas. Adv. assidue
. displicet, improbatur, non
(operam dare alcui rei).
probatur mihi alqd; mini alqd molestum est;
alqd aegre fero; taedet me alcis rei; - *solatium non admittens, * . reclamare (tota theane solatium repudians; *nihil
tra); -1 invito animo; consolationis admittere, *omne solatium re . magna cum molestia mea.
pudiare; - ropi vincit
omnem consolationem dolor.
num; nonne.
inurbanitas, rusticitas, inhu importunus.
manitas. inurbanus, rusticus,

constans; flrmus. Adv. coninhumanus. Adv. inurbane, rustice, inhumane,

stanter.
inhumaniter.

informis (); laevus;

nepen. ,
rusticus, qui vulnerari non potestr,
agrestis.
- vulnerari non posse.
. adj. invitus; animo invito.
. .
indomitus (equus, furor, cupi- *homine Christiano indignus; *a praeceptis religionis Ghristianae aliditas); effrenatus (equus, cupiditas; homines
enus, abhorrens; inhumanus.
'
effrenatae libidinis).
animus inexorabilis. - . , ;=
HaMipeHifl imprudenter, per imprudentiam;
inexorabilis; inclemens; .
!, . imprudens insciens feci.
severissime, acerrime.
insciens, imprudens. Adv. , . , . . . nihil
imprudenter, per imprudentiam.
est quod timeam verear; . intemperantia, incontinen, ... non vereor ne...; . tia; H. intemperantia
cunctandum non est; nulla mora est; mavini, edacitas.
turato properato opus est; .
immoderatus (potus et pastas, cupiditates,
non dignum est quod commemorehomo); immodicus; intemperans (homo, anitur; MHt. H. nihil est quod agam, famus); H. * profundae et inciam; otiosus sum; negotiis vaco.
tempestivae gulae. Adv. immoderate (vivere);
intemperanter, incontinenter; immodice.
impius, nefarius.
improbitas; fraus (); perfldia
intempestivus (); in(). malus,, improdignus (, ); ineptus
bus; fraudulentus;
(); alienus (); malus
perfldus. Adv. male, improbe, fraudulenter,
(pudor, ambitio). Adv. intempestive, non opperfide.
portune, alieno tempore, alieno loco (); inepte; male.
. 2.
inusitatus, non tri tus; impar.
obsoltes, exoletus, (); - immunditia. , . ( ) non dici.
. .

206

. non adesse; .
missum. 1) . humilitas. 2)
vadimonium desertum.
. . . locus
obscuritas.
minas
demissus; pi- loca demissa, loca iacentia et
clarus; obscnrus, ambiguus, perplexus (replana. demissus, depressus;
sponsum); . os confusiim. Adv.
H. . . 1)
obscure; . litteras dicendo ob. humilitas. 2) . = humiliscurare.
tas, illiberalitas; sordes (hominis)
( ) pars inferior.
1) nullus",
-, ... nemo (nullus homo) nullus; nemo (gen., . nul est, qui conj.; , lius, nullo, nulla); nemo nullus ... nemo est, quin conj.: adj., subst., nemo
, ,
' ,
nemo mortalis, nemo sapiens, neadj., * subst., ,
mo Romanus ( .,
nemo Romanus, nullus Romanus; ne .,
mo dives, nemo mortalis; ne . nemo, nul- que ullus. nullo modo, nullo
lus); ne quidem;
pacto, haud sane, minime; . ( ne minima quidem dubitatio; .
) minime vero; . item.
, , , etc. nunquam, nullo tempore, ()
. , , . .; ! nullo unquam tempore; . nunquam
tace! tacitus. 2) , antea ante hoc tempus;
neque neque, ; , unquam; . nunquam post; .
neque neque, et neque neque; , nemo unquam; . nihil unquam
neque neque vero; , - ( nunquam quicquam); .
neuter.
nulla unquam gens nullae unquam gentes.
seges ( ).
nusquam, nullo loco; . CBS- nemo {gen. nullius, . nullo, nulla);
nusquam gentium; . ne usnemo unus; . 1 quisquam; = HH in nulla re; nusquam.
quam; neque quisquam; .
ne quis, . ne
infra; adj. inferior; .
quisquam.
(.) inferiorem esse, alcui rei posthaberi, postponi; . alqd alcui rei post- nusquam; . ne usquam;
habere, postponere. inferior (Ita. . .
lia, labrum , pars corporis); . . .
pars inferior; . vestis interior, tuni- nympha.
ca interior, . () dii minime; ne minimum quidem;
minorum gentium, = dii inferi.
nequaquam; haud ( adj.,
. , nihilo melior, maior;
. .
. , , neque
, .
et; neque que, que potius.
., , - postquam Dionysius regno pulsus est. - denuere, delabi.
1) . deducere. 2) . . - ( ^) dare; demittere.
. ().
prosternere; evertere (rem
publicam ).
deicere, deturbare, detrudere;
pracipitare, praecipitem dare. - descendere; degredi.
se deicere, deici, se praecipitare, , ; series
praecipitari (de saxo, in mare); devolvi
narrationis.
(, alqa re ); ( ) de- , . ( ,
currere. deiectus.
) procumbentem humi venerari alqm.
. . 1) . hu- . gen. nemo, nullus; .
.
milis; depressus demissus ( , ); . homo nihil, gen., dat., abl.
nullius rei, nulli rei, nulla re; nihilum niparvae exiguae brevis staturae. Adv.
hilo :
humiliter. 2) . ) , gra ex nihilo (oriri), de nihilo. (nihil
vis, b) vilis; . pretium vile
fit); nihilo compar. (nihilo meparvum; . $ annona laxior.
lior); pro nihilo esse;
c) humilis, obscurus, igno pro nihilo putare, ducere
bilis, () inflmus, sordjdus;
. homo humili, ignobili, ob- alqd; . nihil praeter praeterquam; quicquam; scuro loco ortus; ne quid; , homines infimi ordinis generis.
. I I , h. d) = humilis,
vanitas, inanitas. humillimus, illiberalis, sordidus, abiectus, an = , levia,
gustus et parvus (animus). Adv. humiliter, ilvilis, exiguus; vanus, inanis.
beraliter, abiecte, sordide, e) . (dicendi) genus tenue, humile, demissum, sum- . .

.
mulier mendicans. mendicitas; summa egestas; - ad
extremam inopiam redigi. mendicus; - . .
. ; . .
res nova; novitas. novus, novicius novellus; .
. in alqa re tiro, rudis, hospes, peregrinus. novus miles; (miles)
tiro ( );
- ( ) supplementum; - supplemento explere exercitum.
res nova; - nimia novitatis omnia novandi cupiditas. Hie ljina nova prima; - tempus intermepstruum. novo
more nova ratione factus; novus. Ho, . exercitus tiro.
recens a partu; modo
natus editus, natus, editus.
res nova; - diei fabulae;
- multa nova narrare. novus (
), recens ( ,
); . . ; haec nostra aetas tempora; haec
nostra recentior memoria; .
annus novus; ( ) anni principium,
initium; annus incipiens
iniens; . primus incipientis anni dies; . , . .
1) . pes; . 1; , . pes prior, po-_
sterior; niti (pedibus); se sustinere;
. supplantare alqm;
in pedes se conicere; ,
ad pedes alcis accidere, ad
pedes alcis (alcui) se abicere, se proicere,
se prosternere, ad genua alcis procumbere,
genibus alcis accidere;
ad pedes alcis iacre, stratum esse
stratum iacere. 2) .
totam urbem conciere;
. non egere cotsilio uiusquam, ( .) suo cortice
nare; . ; . exercitum ad
arma convocare, omnibus rebus ornare atque
instruere instruere;
, . familiariter uti
alqo.
unguis.
. .
(, ) pes.
, vagina.
culter; cultellus;
. culter venatorius.
I naris.
I *zero (indecl.).
() numerus.
latibulum.
' . , , .
ferculum (, -

207

); lectica; feretram ( ). lecticarius; baiulus. . ; gerere, gestare

( , scutum, vestem;
anulum ); . , amictum
esse tog, pallio; . ornatum
esse aureo torque; . gladio cinctum,
succinctum esse; . opymie arma tractare,
. 1; .
anulo aureo uti; . . .; .
. ; . .
alqm in manibus gestare (puerum), in manibus habere alqm; . in ocalis ferre, gerere, in sinu gestare alqm; in deliciis habere alqm; . . 1. .
; , . .
1) nasus; ()
nares; sanguis ex
naribus fluit, prorumpit; . . superbire, magnifie de se statuere, alqd sibi esse videri; .
alqm eludere et extrahere; alqm versare
{Flaut.). 2) = H. . . 3} .
rostrum navis; ,
exuviae nauticae;
= .
pernoctare. mansio; locus requiesque.
nocturnus
. gen. noctis (hora, tempus); .
tenebrae; . vigiliae nocturnae
vigiliae; vigiles nocturni
vigiles; . () munia noctuma
(pi.); . () sacra noctuma (pi-). nox; nocte
noctu, nocturno tempore; . die et
nocte; in noctem; . .
; . nocte appetente;
sub noctem; primis se intendentibus tenebris;
H. multa nox; . concubia nocte; (. e. )
de nocte; , . ad multam noctem.
onus; sarcina.
November. mensis
November.
placere (alcu, in alqa re); (He) non displicere; probari (alcui); satisfacere (alcui, in alqa re),
plausus ferre ( ), clamores facere
( ); ., . gratum iucundum est mihi alqd;
probatur mihi alqd, alqs; delector alqa re,
. alqd mihi admodum placet, alqd valde mihi arridet; MH
. alqd mihi displieet, improbatur, non probatur; minus mihi placet, vehementer mihi displieet; ab alqa re abhorreo;
. oratio friget, BCtMb omnium ingen assensu auditor oratio.
descriptio morum. Hpa doctrina de moribas; descriptio
expetendarum fugiendarumque rerum; ratio
rectee honestaeque vitae; doctrma ratio
bene vivendi; . prae-

"208

ceptum. 1) mo- mini opus est alqd alqa re; egeo, iffdigeo alqa re; &.. omnibus
res. 2) . * nlores recti
rebus ornare atque instruere, or- *
boni; honestas, honestum; virtus; probinare atque instruere; - tas; - praecpta morum, virtutis
. alqd faciendum pu to; necesse est
de moribus, de virtute; . me alqd facere; . .
- quae alqs de bono maioque
de rebus bonis malisque sentit; . -
nummorum doctrina. H y - viri, quorum vita in rebus ho rei aummariae peritus.
nestis perspecta est. 1) , . , .
ad mores perti- mergere se in aquam, subire aquam.
nens; ( / moralis; - H b r a , Hirt delicate
. molliter vivere.,
omnium fere *, ^ viscera terrae.
civitatum ab Aristotele mores, instituta, di- * . . tenesciplinas cognovimus (Cic.);
ritas; mollitia; . . nulla (alia) re nisi hoterni amoris cura sollicitudo, blauditiae;
nestate duci;
indulgentia materna in liberos.
. quamquam res ad virtutem
1) tener; tenuis, subtilis; . molgravissima est; . bonitas; . lis; , delica virtus; . libertas animi,
tus. 2) = tener; motus animorum voluntarius; .
. pius; amans
gravitas; . 1 honestas: virtus; mores; H.
(uxoris); . mollis; amoris plenus (lit philosophiae pars moralis (Cic.);
terae). Adv. 1) tenere, molliter. leniter, delii rphilosophia,
in qua de hominum vita et mo- cate. 2) amanter, pie, blande; . )u
- '" ? disputatur quae est de vita et de
intimo amore persequi, pie colre alqm.
moribus quae virtutis, officii et bene HtKH . .
vivendi disciplinam continet; ( ) olim; quon . . alqd ad mores
dam; = aliquando; quando.
referre/ . officii ncessitas.
quidam, certus, nescio quis;
2 ) = ,
- aiiqui, nonnulli, complures; -
probus, honestus. Adir. - aliquo quodam modo; aliqua
( ) male moratus,
ex parte; . aliquamdiu.
improbus; ( ) turpis; quidam.
perditus; . honestum;

*
mutus, sine voce, elinguis. *
. , . tuum est
obmutescere (. .).
debes inf.; . mores alcis corrigere, alqm emendare; . - 1 ( , , .
.), aliquot, nonnulli, complu officio cogor. 1) =
res; aliquid, aliquantum gen.;
animus, ingenium, natura, indoles animi,
- alqd paucis verbis
mores; . . alqs
breviter narrare; . saepius; aliquonatur est acer et vehemens vehemens
ties; nonnunquam; . identidem;
et ferox, THxiu H. alqs animo est miti; .
. aliquamdiu; .
. 2) pi. mores.
paulo post; ad), verba paulum, pau age, agite.
lulum (timidus, respirare), .
compar. (. timidior); . adj.
1) , ncessi sub, . .
tas; . necessitate coactus; necessitate
subira tus.
imposita; necessario; coactus;
sine necessitate; nulla re cogente, si- * 1) uai. . . non esse, dene causa, sua sponte; . - esse, abesse; .
? quid tu interest? ,
habeo, mini non est, deest alqd, me deficit
nib.il opus est de hac re dicere;
alqd (y ), careo, egeo alqa
non est quod cur de hac re dicatur;
re; . . alqs domo abest. 2)
. . 2) . . non (
, inopia, egestas;
,
, inopia egestate
, habesne? non habeo; -
premi; in inopia in egestate esse, ad
); (, )
inopiam redactum esse; vitam in egestate
minime vero; minime quidem; nih.il vero
degere.
egere
minus; ., immo, immo vero
indigere alqa re alcis rei; opus est mi- potius; H., non est ita, non ita est
ni alqa re; desiderare, requirere alqd (( ita non est); . . .
); alienae aliquid, quiddam; nescio quid; . opis alina ope indigens; <
quiddam novum novi; . alqa re non carere facile supersedere
quiddam memorabile, memorabiposse. necessarius; .
lis (gen.).
; . dicere olfacere.
de re, quae dicenda sunt; . - nutrix.

209

.
minatio; Hannibalis;
, 1) . . accusatio,
, ,
capitis (. >1 , . .,
); crimen; delatio nominis, >
. .,
delatio (.
. , , ;
implexis iunctis inter se ma- , ); criminatio (. nibus. 2) . . )
, ., de (di- , ); calumnia ( . ); cere, disputare, disserere, scribere de alqa
. accusationem suscipere:
re); . gen. adj., ,
. . . is in
., ,
quem agitur (); . memoria alcis; is unde petitur; rei
lex frumentaria; capitalis iudicii capitalis reus; is qui
, , accusatur; .
Platonis liber quo animorum
actor; accusaimmortalitatem docet; liber,
tor; . is qui acqui est de amicitia; . de,
cust, Gic. lusc. 1,41,99 Ms a qui. Aristoteles in tertio de philosophia libus accustes sum ( ;
bro; Theophrasti de vita beata liber; accusatoribus meis, , . liber in quo agitur de
); calumniator (); delator (alqa re; . ,
.): - .
Ciceronem constat summum
2, . , . .
oratorem fuisse; ,
crimen, accusatio, damnatio;
Spartiatae for . damnare, condetissimi fuisse feruntur. b) , mnare alqm. accusare,
, .,
alqm de neglegentia litterarum; inertiam
, mensa tripes,
adulescentium, inflrmitatem naturae; in quo
trs pedes habens, cum tribus pedibus.
, . ; ! Romule! - te; quod, cur; alqm graviter, liberius;
alqm aspere et acerbe in senatu;
me perditum me mi alqm accusare, serum! ! minime vero! ...
. (ex) lege; alqm
. i.
alcis rei; propter iniu ambo ( , ); uterque (
rias; de alqa re, de veneflciis, de pe cuniis repetundis; . alqm inter si , carios; quod; alqm falso, violenter;
, uterque .
.; alqm in crimen vocare; nomen
. sing., ,
alcis dferre (de alqa re); alqm in ius, in
uterque consul; nostrum
iudicium vocare (de alqa re), in iudicium
uterque; eorum uterque ocadducere; reum facere agere, constituere
cidit); , Aulus et
alqm; actionem litem intendere alcui;
Titus Manl; > utrimpostulare, citare alqm (alcis rei, de alqa re);
qde; o 6 i utroque.
arcessere alqm (iudicio crimine alcis
sanguine imbuere; cruenrei); diem dicere alcui (
tare (manus sanguine alcis, templum); - ); .
cruentatus cruore obli capitis alqm accutus.
sare, (iudicio) capitis arcessere, in iudicium
collabi; concicapitis vocare;
dere, corruere. ruina; labes, la, de perduellione anpsus (terrae, montis); . ruina monquirere alqm, actionem perduellionis intentis; . . = *glomeratae nidere alcui; moves ac de monte devolutae.
vere alcui crimen maiestatis, alqm reum
, $ involvere,
maiestatis apud iudices facere; .
tegere alqa re.
insimulare alqm; ,
ruinosus (domus, aedes); obso criminari alqm.
letus (vestis, vestitus, tectum).
ruinosum effici.
, 1) circumducere
(alqm, cohortes, exercitum). 2) 4.
circumplicare (belua circumplicata
circumdare, cingere alqd alqa re (urbem
serpentions); redimere (sertis et rosa); = muro).
involvere, obvolvere, convolvere;
= circumligare (alqd alqa re).
, , capere
accusatio, incusatio, cri- (alqm alqa re); incredibili voluptate perfun14
. - .

210

dere alqm; . 1
alqm sale et lepore pellicere. blandus, venustus.
, afflare alqm, alqd, aspirare ad alqm.
vestire (alqd alqa re); = ornare, adornare (alqd alqa re); = velare; = redimere (sertis);
circumdare (alqd alcui rei).
circumligare (alqd alqa re, alqd
alcui); . .
, superare (pars navium Euboeam); flectere (promuntorium).
praeterire (alqm, .).
cogitare, considerare alqd, de
alqa , in, cum animo,- secum (, ); reputare secum,
cum animo alqd (); agitare (in
animo bellum. rem in mente, mente, secum;
rem cum animo, rem animo; res multum
agitata); secum meditari (,
. , .
); animo perpendre alqd ();
deliberare (alqd, de alqa re); . circumspicere omnia; . commentari; versantur in animo meo multae et graves cogitationes; 1 ,
quid faciendum sit tui consilii est;
. res consideranda est,
deliberationem habet; . . toto pectore cogitare de
alqa re; diu multumque secum reputare alqd;
(bene) consideratus; prudens
(consilium); consilium et ratio; omnibus rebus circumspectis rationibusque subductis; inita subductaque ratione;
. nulla tibi hic iam consultatio est.
caput alcis praecidere;
( ) securi alqm ferire perutere.
, deformare (alqm,
vultum alcis); deformatus, deformitate corruptus.
, tutum reddere
praestare (alqm, alqd ab alqa re); in
tuto collocare (alqd); munire (domum praesidiis, se contra perfidiam).
armis exuere alqm; arma
adimere alcui.
. ; cavere alcui ( , alcui de alqa re, alqa re); . cavere;
. pacem conrmare; . 1 () prospicere rei frumentariae exercitui frumentum; tutum esse.
. .
inflrmum imbecillum reddere alqm; enervare
(corpora, senectus alqm);
debilitare; .1 .
alcui infamiam conflare, aspergere, movere;
infamis, famosus.
reddere alqm immorta-

.
lem; sempiternae gloriae commendare, immortali gloria afflcere alqm, ad immortalitatis memoriam corisecrare; . immortalereddere alqd; immortalitati tradere commendare alqd; . immortalitatem
consequi adipisci; immortalitatem
sempiternam gloriam consequi; commemorationem nominis sui cum omni posteritate
.adaequare (Gic.).
dehonestare ( .
alcis famam); dedecorare (alqd, se flagitiis); dedecore, ignomini afflcere alqm; alqd
alcui est dedecori, turpitudini.
simia, simius.
obeliscus.
, . ,
.
, se vertere ad alqm.
lateres coquere; ce6i>
manum adurere.
homo edax gulosus, vorax
multi cibi. . .
conspectus; .
. brevi in conspectu ponere alqd,
omnem rerum memoriam
breviter complecti; .
alqd temporis ratione ita describere, ut facile percipi possit.
. .
inducere alqd alcui rei,
super alqd; praeflgere alqd alqa re;
, auratus, argentatus; auro, argento ornatus; * aeratus.
iniuria, oifensio; , Hie ignominia, contumelia;
- . ; . iniuria alcui illata; iniuria in alqm; ,
^,
iniuria alcis (mea, tua, sua, eorum);
Te6i veni tu
tua dixerim. , .
voces contumeliosae, verborum contumeliae;
() verborum aculei. qui
facile offenditur, laeditur; mollis ad offensionem accipiendam. offendefe, laedere, violare alqm animum alcis; iniuriam alcui inferre, facere, iniuria afflcere
alqm. iniuriam sibi factam
putare, aegre, graviter ferre alqd; offendi,
animus alcis offenditur alqa re, . 4
alqd aequo animo ferre.
1 . . . ; opimus (praeda, messis); ber (fruges uberrimae, regio aere uberrima); = ferax, fecundus, fertilis alcis
rei; . fons ex quo largae aquae
manant; . auro abundans, auri
fertilis.
, - . .
. .
habitabilis; utilis ad habitandum;
- habitari posse.
. ; . incola
terrae septentrionalis; pi. = populi septentrionales; . ^ *silvae

.
incola; - omnes agrestes in silvis et montibus nati.
. 1.
, tegere, contegere,
sternere, consternere (alqd alqa re); .
recentibus caespitibus consternere alqd; . .
, furtum alcui
facere: depeculari alqd (, ); .
peculatum facere.
indago.
, 1) . .
2) . obsidere; obsidione cingere,
clandere. 3) . , tributum, vectigal imponere (alcui, alcui rei); . .
. Hie (, ) .
cultus (animi, ingenii); . excolere, fingere.
excolere (animos doctrin, vitam per artes;
animum); fingere (animos).
possessio; . Imperium.
possessor; dominus; = rector, gubernator, moderator; = rex; imperator, . Mipa mundi rector
et moderator. ()
possidere alqd; habere, tenere alqd; =
alqa re praeditum, instructum,
ornatum esse; est, inest in alqo alqd;
esse gen- abl. qualit., , / magn doctrin esse, tantarum virium esse;
multarum rerum cognitione imbutum esse; praeclara eruditione atque doctrin ornatum esse; plurimae in alqo sunt litterae neque eae vulgres;
. florere alqa re (acumine ingenii,
magn eloquenti).
nubes; nubes pulveris.
, liberaliter
tractare, accipere alqm (
); liberaliter oratione prosequi alqm
( ).
1) . ager agri, terra, regio,
fines; ,
, , . in Volscos
proficisci; - in Hernico.
2) , ratio; - . in rationem alcis rei, , utilitatis,
cadere; rationem alcis rei attingere; versari
in alqa re (hoc versatur in philosophia, in
re publica - , ); tinere ad alqd; esse gen., , sunt ea
mathematicorum -
; - in cognitionem humanam cadere, - est
alqd ex domestica ratione; - disiunctus ab alqa re;
. pars (philosophiae, litter-

'211

rum); genus (in universo genere, Id unum

genus, . e. eloquentiae; Universum genus
artis potcae ); .
philosophia latissime patet;
- omnes philosophiae
iocos notos et pertractatos habere; . , litterae;
- expers litterarum graecarum; neutr.
pronom, adj., , ,
,
nos quantum in utroque profecerimus, aliorum sit iudicium.
. .
nubilus (caelum).
1) . exonerare (navem); .
partem laboris alcui minuere, militum laborem sublevare.
2) . levare (curam, sollicitudinem; morbum; inopiam; miseriam; dolorem consolando;
poenam alcis); mitigare (dolores tempus, laborem); allevare (sollicitudines); .
faciliorem reddere alqam rem alcui; no faciliorem alcui parare victoriam, 1 expedire alcui commeatum. levatio, mitigatio; . levationem facere, lenire alcui alqd; levare alqm alqa re.
vestire alqm; induere vestem alcui ; veste amicire alqm;
togatus, paludatus;
esse cum imperio;
viri tanta potestate praediti.
circumvolare circumvolitare
(alqm locum, alqm).
(aqu) aspergere, conspergere
(alqd); perfundere (alqd, alqm, alqa re).
. ; acerbissimo dolore
crucior; vehementer gravissime doleo,
incredibflem dolorem ex alqa re
capio.
lambere (alqd).
1) convincere, coarguere alqm alcis rei. 2) . = esse gen., , angusti est animi ; . .
() obsidio. .
.
fragmentum; . saxum;
, -
saxorum ingentium obiacens moles.
linere, oblinere, ( .
) ungere, perungere alqd alqa re.
mergere (alqd in aquam); intingere (calamum ).
error; . oculorum
error ludibrium mendacmm; .
^1 ludibria oculorum auriumque.
ad fallendum piratus, instructus; fallax, fraudulentus, falsus; .
species simulationis, simulatio;
spes falsa vana;
14*

212

. gladiura destringere, e vagina e- ( .) mentiri (frons, oculi,

ducere, vagina nudare gladium eTultus saepe). homo ad falducere (Gaes.); . ferro delendum paratus instructus; fraudator,
cernere (pro pudicitia coniugum ac liberocircumscriptor. mulier ad falrum vestrorum); gladius
lendum parata instructa. 1)
vagina vacuus, gladius strictus.
fraus, () fraudatio; circumscriptio ( , , ); dolus ma- edicere ( !!,
1$, . lus dolus (); fallacia
, ); (in publico) proponere (e(, ); . fraudictum, fastos populo); promulgare dem facere, inferre, dolum nectere, struere
, legem, rogationem); pro confingere, fallaciam facere alcui; nuntiare ( , .
. in fraudem incidere delabi;
); praedicare.
,
fraudare, defraudare alqm alqa re. 2) = - aperire, detegere (.omnem
1 error; ., .
rem, occulta, fraudem); nudare, denudare
. . ; .
(omnia, alcui consilium); patefacere (rem,
. ; . sensuum
odium in alqm, sensus suos, occulta consilia
mendacium, mendaalcis); palam manifestum facere, in mecium. fallere ( dium in lucem proferre alqd (
), decipere (), circumscribere (^; = ^
), fraudare, defraudare alqm ( evulgare, divulgare, enuntiare;
), in errorem inducere
indicare; . . inducere (), frustrari (.
patetieri; apparere; cerni
); .
(in alqa re, alqa re); !;
fraude temptare alqm, fallaciam intendere
.
in alqm; . ,
res [jublica non eget alqa re; . spem alcis fallere destituere, exspecta l,b.
tionem alcis decipere. fal- 1) amplecti (-ie
li, se fallere, in fraudem incidere dela ,
bi; . . - alqm res
1 ), complecti (1
fallit; spes
, me fefellit. destuit. frustrata est; spe lapsus
); .
sum (Caes.)', in alcis complexum venire. 2) .
alqs in omnes partes me
compiecti (alqd cogitatione, mente,
fefellit; cogitatione et mente, animo; alqd oratione);
HH spes me non fefellit; exitus spei responcomprehendere (alqd mente). 3),. dit.
, oculis perlustrare; = comprehendere (), continere
. .
( ce6t>), complecti (
circumligare, circumplicare (alqd
alqd);
alqa re).
Bei mundus omnia complexu suo
* tenui aqua fluere; *arenis obrui
corcet et continet;
( ).
uno libro omnem rerum memo, . ;
riam continere. inter se
metu exanimatus est.
complecti.
animi defeciio; .
animus aiqm relinquit, anima deficit; exani- renovatio; instauratio; ,
mari; intermori (in contione intermortuus
. . renovare, reft
paulo post exspiravit, Liv.).
cere, restituere (templum, muros).
abluere (pedes alcis), eluere.
circumferre, circumgestare; .
, commutare alqd;
saepire 'locum), obsaepire, .
. mutare, permutare alqd alqa re.
; . .
., , lit- 1) . locupletare, locupletem fateras dare et accipere, . per litcere alqm (> . alqa re); divitem faceteras cum alqo agere- colloqui;
re alqm; ditare (alqm; praemiis belli socios,
colloqui cum alqo, sermonem conferre cum
Liv.);, divitiis ornare, augere alqm; .
alqo; . lidem et
rem suam, rem familirem facilitaiusiurandum inter se dare. * mutates suas augere (alqa re); divitias sibi paratio, permutatio (mercium); . re, comparare; manus afgitandi iudicandique commercium, .,
ferre alienis bonis; bonis
, . quaedam tradere aliis et ab s
et honestis rationibus rem suam augere. 2)
discere.
. . . copiam Latini
sermonis augere;
in spem adducere alqm;
trs novas litteras numro veterum addere.
alcui spem (alcis rei) facere, inice/e, dare,
. 1.
afferre; alqm bene sperare iubere.
nudare (corpus), denudare (alqm a . .
pectore); aperire (corporis partes quasdam); . .

OoroTBopeHie.
consecratio; adoratio, veneratio (). = consecrare, inter deos
in deorum numerum referre; in deorum
numro collocare; . sidera in numro deorum, in deos reponere; =
alqm ut deum colre
et venerari.
alqm hortari, adhortari, cohortari;
aairnum (anims) facere, addere, afferre alcui; animum alcis confirmare, erigere, excitare; bonum animum alqm habere iubere;
animum alcis demissum et oppressum erigere; cohortari inter se; mutua adhortatione firmati. se animum suum
erigere; animum (animos) capere, colligere;
animum suum se confirmare; !
fac bono animo sis.
alqm venerari, adorare ut deum;
colre.
. .
notare, denotare, signare (OTM , alqd alqa re); designare (fines
templo Jovis); notam Signum apponere
alcui rei ( ); significa ( , , );
, ,
^ singulae litterae
nominibus serriebant et verbis, nonnunquam
significabant intgras sententias; . vocis sonos notis signare et exprimere; . , . .
verbis describere, declarare.
, * >
calo
oculis perlustrare; inspicere;
. regionis situm ex
monte prospicere; ex superioribus locis urbem subiectam
oculis videre (Liv.)\ -
* regio latissime
patet. *1& conspectus; .
.
() impedimenta (. pl.)\
hostem impedimentis
exuere.
. .
membrana (natura oculos m. tenuissimis vestivit).
corruptor. corruptrix. 1) irretire
alqm alqa re; alcis animum mores
alqm corrumpere; circumvenire, capere alqm;
pellicere alqm alqa re. 2) = ,
. . . ilJecebrae; (co) corruptela; - iuventus facile corrumpitur.
odoratus.
vertere, convertere. se vertere, se convertere (alqo
); terga dare alcui
(it.); alcui tergum obvertere; aversum stare iacere, sedere.
. .
defensio; propugnatio, ,

-!..

213

. . in oppido defendendo;
. defeusio contra vim.
, , helium
quod defendendo geritur; .
bellum (illatum) defendere; - arma;
. paratum
esse ad vim propulsandam; . castellum munire
rebus necessariis instruere,
muros instruere; . > *quae ad alqam
rem tuendam ad locum defendendum parantur: . ^ quae usui ad "defendendum locum (oppidum) sunt, parare;
. defensio ( pl.); .
*foedus ad bellum defendendum initum; . .
.
. .
1) . . 2)
(, , )
pars aversa. 3) . verborum, sententiarum conformatio; pi. figurae
verborum; . varie. 4) . negotia (ph\ negotiatio,
negotia; . . . 5) 1 ., . aliter
cadere cedere, . in melius
vertere, in meliorem statum converti;
, .
omnia nobis secunda, adversa cadunt;
. res male vert.it;
. res praeter
opinionem cadit; , . rem
alio vertere, convertere; statum rei mutare;
, . totam rem
inclinare; > ., ... rein ita
convertere, ut...
. .
bipennis utrimque habens aciem.
() cultio, cultura, cultus;
subactio; ; - ( ) aptus ad arandum; quod arari potest; =
. tractatio; = fabrica (aeris et ferri). colere (agrum); subigere (terram fusione glaebarum; glaebas; terrae gremium
mollitum atque subactum); exercere ( , ); .
dolare materiam; temperare (ferrum,
aes); tractare, pertractare (alqd,
, . .

.);

retractare alqd; reeolere (agros); . . ; .

.
, . , .
1) exemplum, exemplar. 2)
exemplar ad imitandum propositum exemplar,
exemplum; ( 4) specimen
( sing.); . unicus dictator; . moribus egregius; . . .
trans-latus Adv. per translationem. 1) 1
) . . fbrmare, fingere ver-

14

I) figura, forma, (
ba; . , : )
) species, facis; () imago;
. institutio ( . . redigere alqd in
); educaformam rei; . speciem alcia
tio, disciplina ( rei induere ( );
); . disciplina; . mutari in alqm, in alqd (
doctrina puerilis, () educatio
). 2) . genus; . ,
puerilis; . . , 1, . I, ,
ram collocare in alcis animo ingenio , 1, , .1, . 3)
colendo, in alqo erudiendo. 2) pe, modus, ratio;
cultus animi, animo.? quo modo? qua ratione? quo pacto? rum; cultus atque humanitas: . hac ratione, hoc, isto, illo, tali
.
modo; ad hunc modum; ita; .,
. de natura cultuque alcis pauca dicere
... ita ut; . ita, hoc
(Sali.), (cultus . .
tali inodo, hunc in modum; .
, cultura);
quodam modo; nescio quo modo pacto;
humanitas; urbanitas, mores politi, politior
. quasi, quasi quidam quihumanitas ( .
dam; ut ita dicam; . aeque, per , , inde, pariter; pari eodem modo; simili); doctrina, litterae ( .); eruter, non aliter; item; idem; itidem; iuxta;
ditio (
); . homo . recte; eo quo par est
decet modo; . pro merito; ut
doctus, litteratus;
decet; . non uno modo, mul. homo politus, urbanus; tiplici ratione; . privatim;
. doctrina litteris erudiri;
. . ; . . nescire litteras; omnis
cipue, potissimum, imprimis, maxime; eruditionis expertem et ignarum esse;
. plurimum
. a cultu et humanitate
conferre ad alqd.
longissime abesse; ., ...
ita institutum eruditum esse, ut; , . . 2; .
. . alcis praece reditus; . rediptis eruditum esse. .
re, reverti; . 2;
redieus urbem cepit; . - terra nobilis legibus
CTBie in praeteritum valere, in
et artibus. doctus, erudipraeteritum latum esse. Adv. retro, retrortus; . litteratus, litteris tinctus;
sum; nyieinecTBie . itus et redi urbanus, elegans; perpolitus (homo);
tus; , .
. aetas politior. 1)
re,
, fingere, effingere,
. .
formare; fabricari (
vertere (arma in hostem). convertere;
1, alqd ex alqa re). 2) . arma inter se
, , facere (homines,
conferre; , . ,
); efficere, , ; ' , .
()
convertere se in ad
ex his cohortibus legionem effecit; instituere
alqm;
(, , quartam aciem sex cohoromni cogitatione curaque incumbere in alqd,
tium numro); constituere (, omnes curas et cogitationes conferre in alqd;
, , trs legiones, rem publicam);
.
condere (novas civitates); fabricari (homi. opera, Studium alcis versatur in alqa
nem, verba, formare, fingere verba);
re; . ( ) terga vertere,
. forma quadrat esse;
convertere dare; .
. , , .
; urbem incendio
3) , conformadelere, incendere; . .
(, vocem, animum, mentem,
; in provinciae
mores): informare (artes, quibus aetas pueriformam redigere; , . ;
lis ad humanitatem informari solet); fingere
alqd in rem suam con(vocem, animos); excolere (,
vertere. 1) = animos doctrina,. ingnia disciplinis); insti, se vertere, se contuere, erudire alqm (artibus et litteris);
vertere; verti, vertere; .
fformare alqm, vitam et mores iuventutis.
spectare alqd;
1) = exsistere,
quocunque te animo et cogitatione
fieri, gigni, crescere (ex alqa re); oriri et
converteris; , . . 2) =
eonfingi ( ); effici, periici. 2)
se convertere
, . .
(terra se circum axem). 3 ) = bonus, probus; emendatus,
, . . . 4) . - =
rectus (); . .
, est 'mihi consue; . . tudo cum alqo; uti alqo consuetudine

215

alcis; vivere cum alqo;cM. 6. 5) . calamitatem, miseriam incidit, calamitas

. . se-convertere ad
opprimit alqm.
alqm, ad alqd, se conferre a" alqm, ad alqd praeruptus, deruptus; praeceps.
(ad philosophiae Studium, ad studia litlera locus praeceps, praeruptus.
ium); , adir, ap- aspergere, conspergere (alqd
pellare, conveuire alqm;
alqa re), respergere (sanguine).
precari deum, , resecare (ungues ); 'cir-, salutem a deo, a dus precacumcidere (); praecidre ();
ri; alloqui alqm; (putare amputare (, vitem).
) affari alqm (versibus iisdem); ap- mos, ritus ();
pellare, compellare alqm; contionari apud,
. religio, caerimonia, ritus;
ad alqm; contionem habere ad alqm; rite.
. ; , - 1 *specula, unde siderum motus
, oracuobser'vantur.
lum, libros (Sibyllinos), fontes adir; - cingere, circumdare alqd alqa
se ad artes transferee, re, alcui rei.
ad iuris Studium de venire; , . cultus, victus
() ad aliud staet cultus, victus cultusque, apparatus (appa;
dium se transferre; .
ratu regio uti), instrumentum et supellex. referre ad alqm de alqa re. 6)
. parsimonia victus at = (, ), .
que cultus instrumenti et supelleetilis;
. 1) . conversio;
, paupertas parsimonia,
circulatio; circumactio
. aedes instructae, donus
<rotarum); . - stellarum, siderum
instructa; .
cursus; ambitus siderum; conversiones caele *omnes vitae humanae partes exterstes; nepeu. . alqd edere
nae; . haec.
(nummos, librum). 2) . , - . ;
usus, consuetudo; ,
- longum est inf.
. urbanitas, (morum) elegantia; humani res; .
tas; . humanitapronom., , quae res; quod; haec, ea
tis, urbanitatis expers inurbanus, inhures; hoc, id; ., ... illud
manus est; . asperitas; ipsum quod...; () - pro re
, lenitas, dementia; ,
nata, pro re; - , . 1;
indignitas.
- condicio temporis temporum; tempus tempora; !
morti addicere, ad
. flicitas temporum, 1 inimortem se offerre; se devovere (pro alqo;
quitas temporis temporum;
. );
- . ; addictus morti, (
-, . ;
) supplicio destinatus.
- pro tempore et re; ut
molestus, gravis, incomres sunt (erunt); , quae cum
modus, laboriosus, operosus; . onus,
ita sint (essent); cum res ita se habeat; in
, . onus
hoc tali tempore ( huius laboris suscipere; . perinole ), ita, hic;
stus; . submolestus. , 1 , in praesen . gravare, onerare; nepeu. moletia; 1 , exponestum oneri esse alcui; onerare alqm,
re alcui praesentem rerum statum; . aiqa re; . la .? quo modo? ,
bores alcui iniungere; , ut tune erant tempora; ut
aere alieno obrutus, oppressus; obaeraillis-temporibus; pro ratione illoruin jtempotus; - , . .
rum; , temporis causa; adumbrare alqd; formam 1
- suspeciem alcis rei adumbrare; ,
am quisque culpam ad negotia transfrant
, paucis breviter exponere,
(Sali.); , , momen proponere vitae alcis velut sumtum; , haec opportunitas;
mam.
, vectigal; .
saepe in bello parager vectigalis; . . .
vis momentis magni casus intercedunt;
vestiri (vepribus), convestiri.
., ... quod, , quod victor victis
BSTBH detruncare arborem.
pepercit, magnum est; .,
trochus ( . .
, () urbs
).
capta animum rgis fregit; , evertere, subvertere, perver ., ... praetereo
tere. collabi, ()
quod...; ., ... .
conpidere, corruere, proruere;
; .,
vetustate ruere; .
... . ;
alqs in malum

216

, in rebus seeundis esse,

, () . ; , domestica
(. pl.)\ , nostra (. pi).
se habere (ita, bene, male, aliter);
esse; 4? quo loco res est?
res ita est
ita, sic, isto modo se habet; res eius meliore
loco sunt quam tuae; longe alia est eius rei ratio
causa; bene
habet; - ? satin
salvae (sel. res)? , tormenta, tela eonicere in alqm, in alqd; . tornientis telis urbem aggredi; tormentis urbem
verberare.
circumsistere alqni, alqd; circunistare ( , sellam, tribunal
praetoris).
deliberatio; , . omnibus rebus circumspetetis;
re diligentius considerata; inita subductaque
ratione. , deliberare (alqd, de alqa re]; perpendere, examinare alqd; reputare alqd;
res deliberationem habet; ,
quantum profecerim,
aliorum sit iudicium; &6 ,
quid sit faciendum, ti consilii est.
. ratio me fallit,
. ( )
in hoc quidem ratio fefellit.
dolare; lapides
caedere.
abstergre (cruorem, fletum, flacrimas); detergere (mensam); tergere (arma).
intendere alqa re (tabernacula velis).
tegmen pedum; . , .
1) .
infrenare equum, frenum inicere equo.
2) . refrenare tanimum, cupiditates, libidines; refrenare ac corcere iuventutem,
milites); frenare (furores nullis legibus, nullis vinculis; cupiditates); cohibere (iracundiam, motus animi); corcere.(milites, cupiditates); reprimere (impetus, regios spiritus);
comprimere (furorem, audaciam alcis, cupiditatem incensam); continere (cupiditates, linguam); () frangere; moderari (irae,
linguae); imperare (cupiditatibus); .
ipsum se animum vincere; sibi imperare; sui
impotentem esse.
. .
4 teneri, contineri
alqa re; pendre ex alqa re; positum esse in
alqa re.
. . . . institutio ( alcis rei);
. .
, (, mentem alcis; occaecatus libidine); occupare, in-

1.
vadere (timor exercitum, animos militum);
vexare, agitare, exagitare (, ); metu
et libidine diversus agitabatur.
amplecti, complecti [opre collem; vitis claviculis suis ( )
quasi manibus, quicquid est nacta]; circumiectum esse alcui rei; . . (
. ) alqm medium complecti; compere.
mores commodi faciles; facilitas; affabilitas;, mansutude commodus; affabilis; facilis;
mansuetus. 1) . circumire, ambire, (' ) obire;
1., circumvenire alqm, , circumvenire, circumire hostem a cornibus a latere, circumdare alas hosti;
praeterire alqd; = peragrare (terras). 2) . . (
) praeterire alqm; repulsam
dare alcui ( ); . alqs praeteritur,
repulsam fert accipit, repelHtur;
. legi fraudem facere. 1) ^ ., .
tractare alqm, alqd; se gerere adversus alqm;
habere alqm (, ,liberaliter,
male); .
assuetus militibus; . .
alqd tractare scire; alqa re bene optime
uti; alcis rei peritum, peritissimum esse,
alcis rei inscium esse; .
$ . parcere alcui rei, parce uti
alqa re. 2) carere alqa re;
. alqa re carere non posse,
sine alqa re omnino esse non posse; alqa re
egere 3) = , . .
1) . () vigiles nocturni
vigiles ( )
circuitores circitores. 2) =
circuitus: alqm
circuitu ducere; circuitu ad alqd pervenire. tractatio; , lenitas, dementia;
asperitas.
. .
amplitudo (urbis); magnitude
1) . amplus (curia, domus);
magno ambitu; vastae magnitudinis (urbs);
latus (campus); patens ( ); magnus (domus, urbs, insula, vox);
. 1 latitudinem possessionum tueri non posse. 2) . . alqs ingenio valet abundat; . , CB doctrinae copia; 4 .
*1 vir multarum rerum cognitione
imbutus, summ scienti, ruditissimus, doctissimus, . 4 multa didicisse, . penitus cognovisse
intellegere alqd; .
scientiam plurimarum rerum consequi; .
. 2, .
convictus, convictio; communis

217

vita; communitas vitae vitae atque vi. . ; . victus.

ribus confondis;
omnibus notss; in vulgus
. bellum iunctis vi apud omnes pervagatos; passeribus
ribus et consiliis gerere:
omnibus notus (Cic. de fin. 2, 23, 75). . fortunas
ad vulgrem popularemque
suas in communionem conferre;
sensum ad commune indicium popula ? quid mihi tecum est? y
remque intellegentiam accommodatus. . nihil mihi
publions (
cum rei est; . notio universa,
, ); . ,
communis, summa; genns Universum (alcis
salus, utilitas communis publica
rei); pi. notitiae rerum; . omnium; salus rei publicae; res publica;
universe (dicere alqd).
. () vita cotidiana, vita . .
communis; ( . - coniungere; consociare (regnum);
, vita domestica) vita forensis; . MH- congregare (homines dispersos in unum loHie publics recepta persuasio; opinio homicum).
num vulgi; opinio et fama; , ,
. existimatione damnatus; .
-, hoc voca . (,
bulum turn ad rem turn ad hominem refertur
); . , aerarium publi turn rei turn hominis est; cum; aerarium publicum; .
- ( )
. . sociefacta dictis exaequare (Sail.); $tas ( , - ] haec ab opinionis
. ^,
arbitrio seiuncta sunt; haec non in opinione,
, . .); collegium (sed in natura posita sita sunt. , , , ,
. .
); . alqm in magnus (liber); amplus. societatem assumere, ascribere;
ambitus; circuitus; ^
. . societatem cum alqo facere,
modus; 15 . quanta
inire, coire; societatem contrahere cum alqo
res sit, intellegere; .
( ); = .
terminare modum rei; .
BicTHaro . alqd ad certum modum reditus, conventus (, , virorum femigere; res omnis,
narumque): circulus (, in conviviis
tota, universa.
et circulis); sessiuncula (. pi. , se ingurgitare; largius se invitare; ( ) cibo vinoque se
. );
onerre.
. . cum alqo; > . . assiduum esse * 1) ixaib circumvehi (curru, navibus, classe): *
cum alqo; . . superare (pars navium adversariorum
; $ . hoEuboeam), flectere (promuntorium);
mo ad societatem communitatemque generis
circumequitare (moenia);
humani natus est; natura homines sociabiles
hostium castra circumire. 2) = fecit. usitatus,
, . . . 3) .
vulgatus, pervuJgatus; tritus; usu more
obire (provinciam); peragrare (regioreceptus; . salutatio comnem, terras, orbem terrarum); lustrare; munis; - communi quodam in
percurrere.
usu versari; - communi
in usu usitatissimum esse coepisse; . 1 promulgatio (, rogationis, legis . ,
. , , ); tabula (au corpus (in corpus unum
ctionis), libellus; 1
confusi omnes); cives; populus; plebs (
edictum; -1
); pagus; civitas, res
Hbellos in celeberripublica; in civitatem
mis locis proponere; , . hoc
ascribi; . civem alqm
proposito edicto; . . bellum
ascribere; . civitaindicere denuntiare; belli denuntiatio;
tem mutare, in aliam civitaiem se conferre.
. bello indicto denuntia communis (hoc nobis cum bestiis
to; ius quo bella
commune est); y omnium
indicuntur. 1) = , rerum est inter eos communitas; . ,
dicere, , profiteri (se
, . , . victum; grammaticum Hie; . quaestio generalis; ); prae se ferre; aperire (sent'entiam
. generatim quaerere;
suam, consilium suum, quid sentiam, qui
. omnium, communis omnisim); docere (alqm alqd); ,
um, omnium rerum; . ;
negavit se venturum esse; .

218

*.

bellum alcujL ;{, ( )

cibus cotidianus, cena cotidiana; cibu^
denuntiare; alqm hostein iudivulgaris; . sermo eotidianus; oo.
; . , . communis vita et vulgaris hominum
1; . . 2) = consuetudo; cotidianae vitae consuetudo. 2 ) =
, declarare (,
, vulgamunera );
ris, mediocris; . homo mediocris;
denuntiaFe (proscriptionem, alcui mortem;
. ingenium mediocre; unus e de
. . inf.; ut); indicere (ludos, comitia);
multis. Adr. ex more consuetudine; vul. ,
go; = pleramque; fere;
declarare alqm consulem, declarare, appellare
. solere, solitum esse;
alqm regem; . .
consuevisse, assuevisse,
, vincere solet, consuevit; .
explicatio, explanatio, interpre quaeri solet; . ut
tatio; = deflnitio; .
consuetudo loquitur.
; . amoris sui declaratio. explicare (. - scrutari, perscrutari (, , causam, philosophiam), , domum, navem); pervestigare (planare; illustrare alqd (.
), excutere (alqm = ve ); exponere (); aperire; instem alcis). ,
terpretari (); = definire;
. . inquirere apud alqm
. . alquam rem aliter
in vasa alcis.
interpretari; . . - mos, consuetudo; institutum ( pass, ; . - ); , ritus;
, . al caerimonia;
cis rei certissima ratio est in alqa re;
mos moris est ( inf.
inde intellegitur, patet (ut); ut mos est ( ); . . colloqui cum
); . hic a maioribus
alqo; . . dicere,
ab antiquis traditus est mos; hoc a maioriloqui (Latine, bene).
bus institutum est; ., est hoc
in more positum, ut...; . ita
1 complexue; ,
Ulis mos est; . . ;
alqm complexus teneo; , . . vetustas
plexus patrem; ,
alqd in morem perducit; eripere se e complexu alcis;
sollemnis; , .
, libens supinis
vetere consuetudine; more institutoque maiomanibus excipio alqm; . libentissimo
rum; , tas conanimo recipere alqm.
suetudinis. .
complecti alqd mente, cogitatione et mente,
1;
animo; alqd oculis terminare;
pro cetera socordia neglegentiaque; .
. alqs in timorem pervenit,
. ( ).
timor alqm occupavit; metus alcis animo
obiectus est; timor ; ( ) epulari; .
perterritus, perculsus;
cenatum ire; ad cenam venire; .
flammis correptus; victus
. apud alqm; . (
somno, sopore.
) laute ;
idem (no consuetudo; mos; institutum
bis) victus erat isque communis. * 1)
( ); .
erat consuetudo (ut...); . , . . 2) sic consuevi; - ex more, ex con- na; convivium; inter cenam
epulas; . . ;
suetudine; ut est consuetudo; ut (fieri) solet,
. ad cenam invitare
assolet, ut tit; ne . ut instituerat;
. . vocare alqm; 1 .
; 4 .
I; HMTb . consuevisse; solere; consueepistula mihi cenato tradita est; .
tudo est alcis; . .
cenatus dormiit; . laualcis consuetudo haec est, ut...,
ta cena, lautus victus. *
inf.; . in consuetudinem venire;
. ; . ( ) tempus
. . in consuecenandi.
tudinem alcis rei venio, mini alqd in consuetudinem vertit; . 4* ad paupertatem ad inopiam,
. . alqs in earn consuetuad egestatem redactus. ^ paudinem Tenit in earn se consuetudinem
pertas; -, egestas; . adducit, ut...; . ., paupertas publica. *$ ad pau... consuetudinis res adducta est, ut... pertatem ad inopiam, ad egestatem re(Liv.); . . . - digi; in summa egestate esse;
II, 3, . 1)
, sumptu exhauriri.
usitatus, tritus, pervulga- ' votivus. voti>n; .
tus; . , verbum usitatum
vovere alqd, votum facere, suseipere, voto
et tritum; cotidianus; . - se obstringere, ( ) votum

.
nuncupare; . Votum reddere,
solvere, persolvere, exsolvere, voti religione
se liberare; , . . OtujaHie, 1 promissam;
fides, dictum; . .
; . . 2;
. fides data et accepta; . . ;
( ) , fides publica
(fidem publicam alcui dare; fide publica venit ). 1)
. ) promittere;
polliceri, pollicitari (alcui alqd, de alqa re, . . inf.
fut.), b) ,
spondere, despondere (alcui alqd,
flliam): = recipere; ,
. pronuntiare. 2) . =
spem facere, dare alcis
rei; ostendere alqd (gloriam); . o6i> alqs alios bene de se sperare
iubet; alii de alqo bene sperare possunt; *segetes
largam messem laturae videntur.
officium; ( ) munus, partes;
munia (pi.); . ., . . est alcis officium, munus alcis, meum, eius est inf.; debet alqs alqd facere; ,
., . officium
alcis rei alcui imponere, .
praecipere alcui monere alqm ut...;
iubere . . inf.; . officium
facere, servare, conservare colre, tueri,
exsequi, persequi, officium suum praestare;
officio gaudere; ,
suum officium praestare alcui, patriae; ^ satisfacere archontis muneri;
. receptum officium persolvere: ., officium praetermittere, neglegere, deserere; .
; . immemor officii;
() perdus; . ,
impius. . . =,
humanitas.

1) obligans, obstrngens;
. lex alligat tenet alqm; alqs tenetur lege. 2) =
, humanus, officiosus.
1) = officium;
. officium in se recipere;
. onus. 2) . chirographum; . syngrapha, ntimen.
obligare alqm
alcui rei ut; . alqm
lege astringere; . ,
alqm iureiurando astringere,
alqm Sacramento adigere, obligare;
obstringere, devincire alqm
beneficiis; ()
gratissimum pergratum mihi facis, nihil mihi gratius facere poteris; ,

219
/- alcis beneficiis ligatum esse; alcui debere alqd; .
. leui multum multa bnficia debeo; multa ab alqo bnficia in me
profecta smrt;- summis beneficiis officiis
alqs me sibi obstrinxit; gratissimum animum
alcui debeo; , , alcis beneficio incolumis salvus sum; .
illud a philosophia profectum e_st;

? nihilne ad fidem
tuam putas pertinere? se
obligare alcui rei ut; se obstringere
in alqd, sacramento, iureiurando;
, ... iureiuraudo fide iater se
sanxerunt, ne...
ex longo rotundus; ovo similis.
viduus.
avena.
potiri alqa re, potiri
rerum ; occupare (regnum, urbem); in dicionem sub potestatem suam redigere; invadere (alqd);
nepeu. occupare, invadere (timor exercitum,
animos militum; superstitio mentes Siculorum; alqm libido); incedere (cupido alqm;
cura patribus, exercitui omni tan tus dolor
incessit); . , desiderium alcis rei capit alqm,
misericordi capitur alqs; 4 . alqs ira incenditur, excandescit.
olus, (pi) olera.
lacuna; vorago (); fauces
(pi., , ).
ovis. opilio, ovium pastor,
ovium custos- ovile.
sermo, sermones; . in
ora hominum abire, in sermonem hominum
venire; fabulam fieri; -
alcui infamiam conflare, aspergere, movere.
implere (urbem lamentis). personare alqa re.
obsurdescere. obtundere (alqm, aures alcis voce).
respicere (alqm, ad alqm; alqd,
ad alqd); . respectare (alqd, ad alqd,
falqm); referre, retorquere oculos ad alqd.
, . . .
igneus (globus, color).
1) exceptionem, condicionem
addere, adicere (alcui rei); . . 2) = , . * .
exceptio (), condicio
(1); .. ., hac lege
condicione, cum hac exceptione, ut..., ita sic, ut...; . nulla exceptione; simpliciter; -
. 1.
ignis; () flamma;
ignem elicere conflictu, lapidum;
or. . ; or. . ; ferro ignique; , . .

220

saepire, consaeptte (alqd alqa

re); saepto eireuindre, saepibus
cingere claudere.
dolorem alcui afferre, dolore alqm
afficere; alqm, alcis animum offendere (o .); , magnum et
acerbum dolorem comnrovere alcui ( . ); acerbissimum dolorem
alcui innrere ( ); hoc mihi aegre est, hoc doleo, hoc me
mordet; , ... doleo quod
. . inf. dolere (alqd,
alqa re), in dolore esse, graviter ferre alqd;
dolorem ex alqa re accipere, capere;
magno dolore affici; or., affici
magno, summo dolore . inf. Orop aegritudo, dolor (, );
or. cum magno meo dolore; vehementer doleo quod . inf.
expiiare, spoliare (provinciam, socios; alqm pecunia); , depeculari (fana); exspoliare (fana at- que domos), nudare alqm; diripere (, provinciam, urbem); populari, depopulari (, provinciam). expilatio, direptio, depopulatio.
1) . . . 2) .
tueri ( ;
per f. tutatus sum); defendere (.
); = tegere, protegere; == custodire; = munire;
, , tueri alqd ab
alqa re (fines suos ab ineursionibus); defendere alqm, alqd ab alqa re ^alqm ab eo periculo; alqm ab iniuria alcis); prohibere alqd
ab alqo, ab alqa re (.
, , miuriam ab alqo); tegere, protegere alqm ab re, muuire alqd contra alqd.
modus; condicio ( yciOBie); , . ;
. condicione ita
ut; . finibus certis circumscriptus; . nullo adhibito modo; simpiieiter.
angiistiae (loci, temporis; rei familiaris, pectoris); inopia (. );
imbecillitas (auimi, mentis, ingenii); = stupor; tardum ingenium.
, . temporis angustiae; angustiae, res exiles; . homo imbecilli animi, consilii,
tardi hebetis ingenii.
. 'terminis cancellis circumscribere,
terminis definire et circumscribere;
circumscribere (tribunum plebis, praetorem
, );= ! linire, definire;
in angustum concludere, adducere deduore
alqd; corcere (avaritiam, luxuriam, fenus); modum ealcis rei) terminare.
modum (alcui rei) facere, imponere; resecare
(, istorum audaciam ac libidines alqa
ex parte); circumeidere (sumptus nimios, impensam funeri); . * finire alqd
alqa re, terminare alqd alqa re, alqd alcis

.
rei finibus terminis contineri velle; orp.
Imperium
Europa finire; . exiguis quibusdam finibus
totum oratoris munus circumdare. contentum esse alqa re, se
continere alqa re-, in alqa re; versari in alqa
re; satis habere inf.
yastus, immanis (
); immensus ($)}-8.
carmen.
. .
I) . . 2) instruere, augere, ornare alqm alqa re; ! praeditus, instructus alqa re; .
bonae indolis;
bona indole praeditus; . tantis ingeniis homines.
vestis: vestitus; cultus (. Punicus
habitusque; rusticus; miserabilis); vestis ornatus; vestis habitus, 4
habitus.
^ . ; . . 2, . ( . ) affectus (morbo
gravi et mortifero); temptatus, correptus.
, idem, eiusdem generis, aequalis. par; . . idem
qui, idem et, (atque); . . undecimus; . frater undecimum aetatis annum agit. undecim; - undeni; .
undecies; - undecim annos
natus undecim annorum

solus; solitarius (homo vita);

caelebs; 1 rarus, sgarsus (. arbores, domus).
solitudo, secessus; vita solitaria;
- vitam solitariam agere, in solitudine et otio vivere, procul a re publica aetatem agere. ) = aliquis, quis; ^, , qui-

dam; , novi
(hominem) quendam, qui... b>

unus; ^ unus
, . , ,
() anno post;
plus modio; alter (altero
pede claudus ' ); singuli (no ); ipse ( no ce6i,
1); . ( );
: ,
Demosthenes
clarissimus orator; unus; solus;
() unus solus; unus omnium ex
omnibus; solus ex omnibus; . 1;
soli Romani terga non dederant;
plus uno verum
esse non potest;
hoc id (unum) vos rogo; y
. ipse, ,
, ... haec ipsa res hoc

221

dammodo atque incoh.); . diipsum demonstrat . . inf.;

cium rem ab omnftms partibus spectans.
. ; -, nomine cum alqo coniun . ; {
ctus; homo eodem nomine cognomine;
) alter super alterum, {)
- eodem nomine cognoalius super alium: = ,
mine appellari
unius co idem; , loris.
. .
efferatus.
efferari ( probatio, approbatio, comprobatio,
laus, assensus; plausus (); ).
, , acclmatio
= semel; = -
secunda, 4 acclamatio;
aliquando, quando (
clamor et assensus, clamor laudantium
, = _ .,
clamores; . , . ); ohm
. ; . ( bari se probare aleui, . proba, ,=
re aleui alqd; . ciy- ); quondam ( clamores (coronae) facere, effleere,
).
movere, excitare. probare,
, , approbare. comprobare (alqd); laudare,; ( ,
) assentiri aleui, aleui rei; .
tarnen (. ;
. accedere ad sententiam al
cis; . improbare, non probare; = DO ,
reprehendere, vituperare alqd; (. tarnen * ); attamen,
Hie) damnare, condemnare. verumtamen, atqui = . ,
. gen. assentientium, proban ; at ( ); nitium, approbantium, laudantium (clamor);
hilominus, 4 tarnen nihilominus (
. . . Adv.
*, ); quamquam,
arridere aleui; .
etsi (, ,
probare alqd.
, 1
); sed ( , = utendum dare,
;
commodare, credere alcui alqd; =
, *
gratum, pergratum, gratissimum
. , facere alcui; ()
); sed non,
, ... pergratum gratissimum mitarnen; , ,
ni facis, su = , sed tarnen ita ita, ut, ut ne...
officium. beneficium; . da veniam hanc mini: . ... date no . .
bis hanc veniam, ut...:
eiusdem temporis; quod
. . .
eodem tempore est fit. Adv. uno
eodem tempore; simul.
* vincere, superare, frangere alqm,
alqd; . alqs somno
unum oculum habens; uno oculo in fronte
oppressus est.
insignis ( ) ; (
! luscus; (- , moriens; moribun' ) altero oculo captus
dus.
orbus. . mutare consilium sen.
unius diei.
tentiam.
idem eandem rem si- , . .
gnifleans, declarans; - idem Spiritus angustior.
eandem rem significare declarare; vestire, veste tegere, ( idem valere.
semel
, ) amicire alqm; induere vestem
partie, .
alcui, veste alqm; factus; . semel expertus.
milites pastorum habitu;
similitudo; nulla varietas;
4 . ;
quasi quidam unus aspectus. auro et purpura conspici. unius generis; una specie (ager); unus
induere sibi vestem, se veste,
(species); simplex; similis atque idem;
. vestiri alqa re; . male vesemper idem (vita). Adv. similiter semper;
stiri vestitum esse; . - Rosimiliter atque uno modo (omnia dicere).
mano habitu uti; habitu
. . moris antiqui vestiri vestitum esse.
eiusdem generis; eodem gnre; sui
tegumentum, operimentum; stragugeneris; - aequales. lum vestis stragula. $ .
unimanus; altra manu orbus.
.
unius syllabae. - moile.
, . MHHie quasi curta sententia; exacerbare exasperare, irrisolivagus, ieiunus (cognitio rerum); mancus,
tare (alqm animum alcis). incohatus (contemplatio naturae manca quoHie animus irritatus; ira, iracundia (-

quam rem); -, ); infestais animus; . animi ira

hic annus magnis victoriis
exacerbati.
ad vitam redire (.% reviviscere insignis fait clarum
fieri, insigtiem esse, praestare (alqa re).
( nepeu.)\ = , se colligere, se animum recipere, ad se redi- 1) . . 2) = ,
re; respirare; erigi (eius adventu erecta est
. . . 1.
spes); se erigre (libertas recreata se erigit). febrium frigus,
. ; . .
frigus.
erigere alqm, alcis animum ad . ( ).
in spem; .
( ) tribuere
alcui spem victoriae redintegrare;
(alcui alqd), praestare (alci honorem, bene1= vividus, vegetus; .
volentiam); \1, , locus frequens, celeber.
, ', 1, 1, , . .;
exspectatio, spes, opinio;
lOBpie . 1 (, );
. praeter opinionem, exspectationem,
spem; . . ; deorum honores tribuere
alcui; alqm pro deo venerari, in deorum
() - . numro venerari et colre. ,
; . . ;
se praebere praestare alqm
. exspectationem explere, su( .); reperiri
strnere tueri, alcis exspectationi
(); esse (iniustum, severum in alqm);
respondere. exspectare (alqm,
evadere, exsistere (, );
alqd, alqd ab, ex alqo); spe . (, ...
rare' alqd, fore ut; spem habere alcis
apparet . . inf.: . rei, ad alqd, - . inf.;
); manifestum esse ( );
optare ut, ab alqo ut; timere alqd
, ... reperior. invenior
(ultima);
. . inf.; ^ magna est exspectatio ingenii tui ; .
. res publica
in alqo spem salutis ponon eget alqa re.
nere; . ; .
non multum tribuere alcui; . cingere; ( *) praetexere
. ( ) alqm ad
(toga, tunica purpura praetexta, . quodlibet facinus audacem habere;
toga praetexta praetexta (
. id abhorret ab eius
.),
moribus; ad ilium ea suspicio pertinet.
, ).
sollicitare alqm; curam in lapidem saxum verti.
sollicitudinem afferre alcui, cur , . , .
sollicitudine affleere alqm, sollicitum habere , circumfodere alqd; .
.
alqm; metuens, timens, sol. Mctis locum munitionibus saepire; calicitas, anxius; - timere,
stra communire.
vereri, laborare, sollicitum anxium esse
de re. laborare Oceanus; . mare
alqa re, de alqo; sollicitum esse de alqa re,
Atlanticum.
mihi est curae alqd.
, tantummodo aspicere alqd, . vix aspi inscribere alqd, .
cere alqd; . inscribere librum; . gionis situm ex monte prospicere.
librum Laelium inscribere; ,
in illo libro, qui in- de fama existimatione alcis
detrahere; maledicere alcui; de
scribitur Meno.
alqo absente detrahendi causa maledice con stupefacere;
tumelioseque dicere; calustupefactus. stupens.
mniari, criminari alqm; ^ . in
illustrare, collustrare;
suspicionem adducere alqm alcui; in invidiam
, clarissima luce circumfusus;
vocare alqm apud alqm, criminari alqm apud
glori florens.
alqm.
lacus.
appellare alqm (
circumspicere, circumspectare.
nomine nominatim); incla iram alcis accendere; irritare
mare alqm.
(alqm, animum alcis); ira
accensus; iratus (alcui); infensus, infestus fenestra; fenestr
prospicere.
(alcui). ira; iracundia; animi
. .
offensio; infensus animus.
proponere alcui alqd, do- vineula (. pi.); catena (); compes (. pi. compedes ); cere alqm alqd. . in vineula conicere
scere, cognoscere alqd, discere, perdiscere
duci iubere alqm, vineulis constringere alqm.
alqd.
illustrare, ornare, clarum ( ^) cirenitio, anfractus;
ambages; - simpliciter
facere (alqd alqa re); insignem reddere (al-

-.
breviterque dicere; - missis ambagious. 1) M i d i s circa, circum. 2) = , circiter, ad (ad qriingentos capti
. sunt); . 200 erant ad ducentos;
. 600 circiter passns sexcentos;
sub . (sub vesperum); ferme, fere
(, ); edem fere hor, circiter eandem
horam.
. .
pars extrema; - ()
partes membrorum extremae; . ocTpie,
.
confectio (
); flnis, exitus; , . . extremus; ultimus (iudicium, sententia); . Hie, sententia, qua omnis
controversia dirimitur lis diiudicatur; . alqm devincere,
fundere fugare; -
, extremam summam manum imponere rei, extremum perpoliendi operis laborem adhibere; .
2. (.) Adv. . ; .
provinci am conflcere.
. .
munimentum; agger (); vallum
(, );
- circumvallare; vallo circumdare, cingere, saepire; circummunire (urbem operibus); munitione saepire (urbem);
- collem opre circumplecti.
fines extremi.
color. . .
loca quae circumiacent; vicina
regio, loca vicina vicina; proximus locus; - vicini; qui circa
habitant; - . quae alcui
loco circumiacent; quae circa locum sunt;
- urbi propinqua vicina loca;
- urbs sita est
in regione amoena; - .
circa circum alqd. , ,
. , , . .
. .
. , . .
aspergere, conspergere (alqd alqa
re).
" rotundare. ()
ager, territorium; regio; () provincia; regionatim.
circumdare (alqd alqa re, domum multitudine, oppidum vallo et fossa; alqos valid,
opere valloque, munitione oppidanos;
. .; cingere); cingere (urbem moenibus); convestir (domus duobus lucis convestita, ); =
4
( ) circumvallare; circumvenire (nommes circumventi
flamm; hstes
moenia vallo fossque, moenia exercitu);
claudere (. , forum porticibus
tabernisque; urbs loci natur terr" marique
clauditur); circumeludere (duobus exercitibus

223

circumeludi); saepire
(urbem mris, domus custodibus;
decemviri patriciis iuvenibus latera
saepiebant); circumsaepire (corpus armatis);
circumfundi ( dativ. .,
. obviis sciscitantes; consuli multitudo
circumfusa; variae et undique circumfusae
voluptates; circumfosus multis libris,
publicorum praesidiorum cops;-^ circumfundi
magna multitudine); . , , stipare (senatum armatis; senectus stipata studiis iuventutis); =
circumstare (quits senattm,
seilam, tribunal praetoris; . BOS
fata; tanti undique terrores); ciremnsistere
alqm; circumsedere (alqm
vallo, oppidum; . muJiebribus
blanditiis);
nobis offunditur;
circumfusus nobis ar; ,
corona;
urbs montibus undique continetur; - Carthago succincta est portibus;
apparatu regio uti:
ambitus; circuitus; circumscriptio (terrae); . magnitudo circuitus; - 20000
insula in circuitu viginti milia passunm est
viginti milia passuum circuitu patet.
. .
. .
October.
(mensis)
October.
mergere, -demergere, summergere
(in alqd, in, sub alqa re).
mergi, demergi, summergi.
. .
conglaciare; frigore conerescere.
cervinus. cervus;
. tarandrus.
, . .
, . . , . 1. 1)
, paucorum potentia dominatio.
2) res publica,
quae in paucorum ius ac dicionem concessit.
unus ex paucis, qui rem publicam tenent; pi. pauci.
Olympias; -
*01ympiadum ratio; - *nos ex Olympiadum ratione numerare.
ficta personarum inductio;
personarum confictio; prosopopoeia. , ! . .
, alqam rem loquentem inducere, loqui agere fingere;
alcui rei orationem attribuere aut actionem
quandam; =
alqam rem humana specie induere.
plumbum album. *
plumbo albo factus.
fastidium creans, afferens;
foedus (odor, aspectus); intolerabilis (-

224

;. taedium (alcis rei);

inferre pro alqo; - .
fastidium.
alqm in capitis periculum adducere. lavatio; , . , - periculosus, plemis periculi;
.
(, Miris) insidiosus (bel . 1; . ,
lum, locus, homo, amici), iniestus; pernicio mentem alcis; aciem mentis praesus (); = , stringere. obscurari. gravis (, bell um, tempus anni);
obscuratio ( .).
on. homo perniciosus, capitalis; on.
gravis adversarius; on. 1) lavare; abluere (pedes alcis);
eluere. 2) pfecis, alluere; - Hie res dubiae; atigustiae; discrimen; tempus
(in hoc tempore); . .
moenia mari alluuntur.
alqd in discrimine est versa, , is, ea, id; iste, ista, istud;
tur, allatum est periculum discrihic, haec, hoc; ille, ilia, illud;
menque patriae; on. pe, nomin, .
ricula (multo labore multisque p. effecit,
, ,,
multis p. affuit, Nep.)\ .

ex longinquitate
;
gravissimi morbi recreari;
.
on. , . anceps est inf.
Adv. periculose.

: , . MCTO. (is, ille); - idem.

flabellum.
. .
, circumarare, arando
* obmutescere.
circumire.
, folia cadunt; folia tutela ( );
decidunt ex arboribus.
cura, curatio ( );
sero venire; rem in serum tra on. alqo tutore curatore;
here.
. tutela alterius regi, in curatione esse; . . in tu aquae et ignis interdictio; proscriptio;
tela curatione alcis esse. tu -,
tor ( '); curator
- aqu et igni interdicere alcui, proscri( coBepmeHHOfliTHHMb); , bere alqm, in proscriptorum numerum referre
- alqm tut'orem cualqm; -, - . ratorem instituere, constituere, - Hie ( .).
. ; ., - alqm tutorem instituere (
-) scribere liberis, instituere flJioriculum est, ne. . .
rum orbitati; - tutelam gerere,
periculum; ( administrare; . - alcui
) discrimen; on. . ; tutorem esse, tutelam alcis gerere.
- . ; , - in periculo in discri- () omnis
mine esse, versari; periclitari; agitur
totius belli ratio; summa rerum.
alqd; - in summo periculo
1) = 11 res agenda gerenda,
esse; m maximum periculum
acta gesta; res bello gerenda
et extremum paene discrimen adductum esse,
gesta, res ge on. in praecipiti esse; in exrenda, res gesta. 2) sectio;
tremo sitnm esse ( .),
on. secare (alqm, alqd).
on. ancipiti periculo premi circumventum , praevenire (alqm,
esse; - alcis vita
alqd); antevenire (exercitum Metelli): praeterpericlitatur; extra pericuire (alqm, , .): anteverlum in tuto esse; ,
tere ( ., . );
- alqm, alqd in periculum, in discrimen
fama epistuadducere. alcui periculum creare, conflare, inlam meam celeritate superavit;
tendere, inicere, facere; periclitari (alqa rej;
( )
on., periculum est, ne; on. - prior coepi id facere; id facere occupavi
vitae mortis salutis periculum,
(Liv.).
vitae salutis discrimen; capitis periculum plumis obduci, pennis vestiri,
discrimen; -
1 plumis obductus, plumatus;
capitis periculo facere alqd; pi.
pennatus.
pericula mortem minitantia; mortis casus dolorem alcui afferre, dolore
(, ); vialqm afficere; , magnum et acertae dimicationes; ,
bum dolorem commovere alcui (
. in ultimo vitae discri. ) ; , ... doleo
mine esse; adir vitae caquod . . inf.; *
pitis periculum; mortis periculo se commit. doleo, maereo alqd, alqa re, dolorem
tere, vitae capitis periculum,
ex alqa re accipio, capio, suscipio; magnum
vitae dimicationem pro alqo subire, in peridolorem ex alqa re accipio;
culum capitis atque in vitae djscrimen se
aeger animi, maestus, iristis.

225

res alqa folcitur, sustinetur. 2) . colu *mendum erratum typographimen (, ), firmamentum (,,'
cum; 'vitium typographicum.
. , ," rei
niti, iimiti alqa ire. in alqa re
publicae); praesidium; munimentum (muni(. .);= confldere
menta regni); - , alqm,
alcui rei alqa re.

alqd fulcire, alcui esse praesidio; on.

1) descriptio; () narratio;
is praesidio est senectuti eius;
expositio (); on. . - id adminiculum
; on. 1 "itineris descrisenectuti meae erit; on. niti
ptio; fitinerarium; on. geographia;
alqa re. , on. equo citato,
on. rerum naturalium rerum
admisso, equis citatis, admisnaturae descriptio; on. sis; libero cursu, effusis habenis;
( 1) liber
on. admittere, permittere
quo omnium fere quae mirifica in Aegypto
equum.
"'
visuntur audiunturque, historia comprehenditur. 2) = circuitio, anfractus ver- cingere, succingere alqm alqa
borum; on. re; accingere alcui alqd.
idem dicis quod antea, modo aliis verbis.
se cingere, cingi, accingi alqa re.
mendum scripturae purgatio; excusatio (alcis rei,
mendum; mendum librarii ( ); (, ); error per scripturam factus () satisfactio; . sui purgandi
); causa; . excusar alqd;
mendosus. 1)
afferre alqd (aetatem); .,.
scribere (de alqa re); componere
defendere . . inf. . pronom.,
(alqd, Tibrum de alqa re, . de vita alpurgare . . inf.; -
cis); ( ) describere (alqd,
. pauca pro delicto suo
sermones moresque, facta versibus; alqm,
verba facere. 1) a)
nralierem); exponere, explicare (alqd, de alqa
purgare, excusaYe alqm, alqd (
re, ); narrare, enarrare (alqd, vitam
alcui); eulp liberare alqm;
alcis); on. inenarrabilis; incre purgare defendere alqm de alqa
dibilis,-singularis, miras; supra quam enarre, culpam alcis rei demovere ab alqo; .
rari potest; on. dici
> . facti sui
non vix potest, incredibile est, quanta
rationem alcui probare; .
laetiti affectus sit. 2) , satis se de illo facinre
describere; verbis deflnire, illupurgavit;
strere verbisque definire; exprimere et effin alcui purgatum esse, b) >
gere verbis. 3) = pluribus
solvere, absolvere, liberare alqm alqa re
verbis exponere explicare alqd; dicere,
(eulp, crimine eulpae). 2)=
significare per circuitionem anfractum.
, probare alqd; re Hjorexita
4) on. . 1. =
comprobare; . cognomen
errare in scribendo.
suum comprobare; .
. ; . frustrari
deflere alqd; , dealqm; . . plorare (ea, multa de alqo; haec), complo. 1) purgare, exrare; lacrimis prosequi (alqm, mortem alcis);
purgare, excusar se, > alcui,
illacrimari (alcis morti); maerere, lugere
satisfacere alcui,
(alqm, alqd); . purgare, defendere alqd. ^ ^ a nullo deploratum mori.
verum ratum fieri; exitu
alapa; . alapam alcui
comprobari.
ducere.

respirare ( );
fecundum reddere alqd, fese reficere, se recreare, refici, recreari (cunditatem dare alcui rei.
, ); se, animum recipere,
munimentum (fossa haud parvum mucolligere (); . se
nimentum; hae saepes instar mri munimenta
recreare ex timor, respirare a metu; se,
praebent; tribuniciam potestatem, munimenanimum erigere (); *
tum libertati, reparare, Liv.)\ praesidium;
a morbo recreari, e morbo convalscere, ex
propugnaculum ( .); mri {., lex
morbo refici.
Aelia Fufia, propugnacula murique tranquillitatis).
1) finitiOj defi, . ,.
nitio; constitutio (summi boni, Ck.)\ . .
explicatio, explanatio, interpretatio;
? ^ . .
. verbi vis et interpretatio;
. .
vis eius rei quam
. .
definias; , . ad se in suam potestatem
, in sensum sui redire; se colligere; ani sapientia est, ut a veteribus philomum recipere; . .
sophis definitum est, rerum divinarum et
1) . adminiculum; . id quo
15
1 . - .

226
1

. .

humanarum scientia. 2), Hie, munditia. mundus.

1 sententia, decretum; onp. optice. *opticus; .
senatus consultum decretum; onp. oculorum error ludibrium
, popnli scitum; pomendacium.
puli iussum ( - mercator; qui magnam
); plebiscitum; . .
tacit mercaturam; negotiator; mer; . consiiiam divicatura magna, magna et Copiosa; negotiatio.
num, numen divinam; dei iussum iudi- 1) demittere; on.
cium; . alqd di ( ) aulaeum mittere, previnitus accidisse putare; . fatum.
mere; corpus alcis tu3) 1 ( ) . mulo inferre; on. mergere, demer. ()
gere, submergere; on. oculos. in terconstitutus, status, destintes; ram demittere, deicere oculos de' finitus, deflnitus; .
icere; terram intueri. 2) , praestitutus; , certus;
, . on. frenos dare, habe. ad diem; ad diem dictum, constitunas laxare; admittere, permittere equum;
tum, praestitutum; in diem certum; .
( ) e manibus demittere,
stato die; . ad tempus;
emittere (funem); on. brachia
stato certo tempore; . ad
demittere, . t. 3) = horam; . convenire
omittere, praetermitire, praeterad numerum; reditus
ire; on. occasionem amitstati; 1 tere, occasioni desse; on. ()
legis; . ver 4, b. demitti,
bis defraire designare. Adv. certo,
se demittere: on. . ; .
certe; definite ( .
); . sine vastare; () populari, ulla dubitatione respondere; .
devastare, pervastare, depopulari
presse dicere. 1)
(terram, agros, fines); deflnire
, ... tantam vastitatem
(quid sit officium); explicare, exin Sabino agro reddere, ut...; on.
planare, interpretari alqd. 2) = ,
ferro ignique, ferro incendiisque va statuere, constituere; ^
stare. vastatio, populatio,
. depopulatio (agrorum, aedium, sacrorumj; stituendi sunt qui sint in amicitia unes; ter on. populationem facere, .
minare (unes imperii, modum alcis rei); dealcui loco vastitatem inferre.
seribere (officia); . , .
vastator, populator, depopulator. , alqm, alqd refeilere
perniciosus (morbi no(), redarguere ( ),
); exitiosus. *
confutare (
vastus, desertus.

vastitas.
), refutare ( . .
); convincere ( 1) . circumligare (alqd alqa
. ), revincere
re). 2) nepeu. irretire alqm (alqa re); cir(, ); cumvenire, capere alqm.
. redarguere et refellere; . - . . tumor.
diluere, dissolvere crimen, crimen peritia ( . alcis rei,
propulsare, allatam criminationem refellere;
. rei militaris); usus rerum yitae,
obiectum ab adver usus, , belli rei militaris;
sario elevare. refutatio,
prudentia; fexperientia; on. prudentia
confutatio, .
et consilium; on. multarum
rerum usus, plurimus rerum usus. evertere, () subvertere,
peritus, gnarus (alcis rei); =
pervertere alqd; . prodoctus; eruditus (disciplina iuris); =
sternere alqm.
prudens, callidus; on. homo exer . ; imcitatus, (re) expertus usu edoctus;
maturitas ( ); nimia
on. homo plurimo rerum usu;
festinatio ( alcis rei);
on. vir usu sapientiaque praestans;
festinatio. teme( ) medicus arte insignis; ( rarius (), inconsideratus (ho) in causis agendis exercitatus; on.
mo; inconsideratissima temeritas); immaturus
belli belli gerendi peri(consilium); praeceps, praecipitatus; rapidus
tus; belli sciens, haud ignarus; (
( , in consiliis). Adv.
) usus rei miliinconsulte, inconsiderate, temere. taris, militiae peritus, rei militaris prudens;
praecipitem se
- usu rerum praeditutn esse;
fugae mandare.
on. . magnum usum
odiosum esse; taedet. me alcis
in alqa re habere. 1) 1
rei; . - pertaesum
usus; observato rerum usu; (rerum)
est alcis rei.

-.

227

) archetypum; verba scri- su; expertus in se, in nobis, in aliis;

ptoris ipsius;
expertum esse, expertum re,
chirographum;
usu, exitu doctum, edoctum scire, usu cogni ! exemplum, exemplar; tum habere; (ipsum) vidisse;

on., ... Metello iam
- semper 4;itra veritatem est similitude;
antea experimentis cognitum erat . e.
deficit ad propositum exemplum imaginis siinf. (Sail.); no on., ... cognitum
militudo; in omni re imitationem vincit veriest . . inf.; tas. 2) , ,
hoc quidem videre
. meus, tuus, suus, . potest in
licet; - re doctum esse;
imitando semper esse suus.
on. re iritellectum est; on. , ... res dclart . . inf.; . gen. aquilae; .
- alqd re probare; . () sunt alcis oculi acres
- usu cognoscere; atque acuti; alqs est Lynceus; . , - alqs quae usu
sus aduncus.
cognovit, cum aliis communicat; . madefacere (' ); ri. 2) , experigare, irrigare (agrum); conspergere (lacrimis).
mentum ( ); 1) , ( ) liber; opus; on.
instrumentant,
. ( . ) tiromachina; machinamentum; ferracinium, rudimentum alcis rei.
mentum; . ; instrumentum apparatus
4 . .
belli; machinae bellicae; -1 op rursus (rursum); = iterum;
pugnandarum urbium apparatus; machinae;
denuo, de integro.
1) 1 oraculum, 1 opera (opera urbi admovere, operi responsum "oraculi, bus urbem aggredi). 2) . minisponsum; sors oraculi, ster, - alcis so sors; verba ab oraculo missa; op. cium ministrumque esse;
oraculum Pythium
-! . aleui
Pythicum; vox Pythia Pythica;
operam suam commodare ad alqd;
op. oraculum petere (ab alqo),
- alienae crudeli( ) mittere Delphos consultum
tatis ministerio fungi.
dlibra turn. 2) ora faber armorum; glaculum.
diorum armorumque artifex; op.
oratorius; rhetoricus (armorum fabrica offleina; op.
); . .
armamentarium. armiger.
Adv. oratorie, rhetorice. orator;
Opyie telum ( .); . is qui dicit (dixit, dicet); op. di arma (op. , ,
cendi artifex; op. multum
. .); tela (op. , ,
valere dicendo; , op.
. .); op. arma gerere,
primum principem inter oratores locum
armis gloriose uti; op.
principatum eloquentiae obtinere; . ( );
- ( . ) in con-1 in armis exeubare; op.,
tionem ascendere, in contionem populi pro op. ad arma ire ( .
dire; coram populo, apud populum dicere.
); ad arma concurrere, discurrere
natura et figura alcis rei; fabri( ); arma cacatio (hominis).
,
pere, sumere (contra alqm); ( nascentia et gignentia (. pi.); . ) sagum ( ) saga su animantia; mere, ad saga ire; = op. ad
vim atque arma descendere; op.
. omnis natura cohaeret
arma contra alqm ferre; op.
et continuata est; .
arma ponere deponere, abicere
naturae iter atque progressio. proicere, tradere (alcui); manus
auditus membra (pi.).
dare (); ! .
() genus columnarum.
; 0-1 . aquila (
; -1 vi atque armis
. ).
armis.
proprietas; propria et singularis natura; = novitas (. in- * nux; iuglans.
venti); , sol , . . vitium scribendi; . . lertia, inventionis flicitas.
1 . .
= verus (tabulae, litterae
); = nativus: = - vespa.
novus; proprius; , 1) 1, obsessio; obsi, || meus, tuus, suus; =
dio; - . ;
mirus. 1) (. obsidionem relinquere, omittere, obsidiff15*

228

ne absistere; . (
, ) solyere obsidionem; liberare, eximere, solyere urbem obsidione.
2) oppugnatio. , .
copiae urbem obsidentes; exercitus
ad urbem obsidendam missus; . ,
opera ad oppugnationem oppugnationis; munitiones; .
opera (urbem operibus clausit omnique commeatu privavit, Nep.\ obsidendo vi
atque operibus urbem expugnavit, Lw.)\ .
obsidio; . obsideri; . artiflcium quoddam et scientia oppugnationis; oppugnandarum urbium artes (
$); . machina,
pl. opera (opera urbi admovere, operibus urbem aggredi). faex.
obsidere, in obsidione tenere, habere, obsidione claudere, premere ( );
oppugnare, oppugnatione premere ().
habitus corporis.
sibilus. exsibilare, sibilis consectari, eicere, exigere; explodere.
liberator; is qui librt
liberavit; libertatis auctor; vindex (, periculi , libertatis
). liberare (alqm
alqa re, ab alqo); solvere (alqm cura et negotio; civitatem, rem publicam religione;
alqm legibus); exsolvere (, alqa re);
levare (alqm metu, infamia, aegritudine, molestiis, a morbo); vacationem dare (alcis rei,
ab alqa re, muneris); eximere (alqm alqa re,
ex alqa re); eripere (alqm ex manibus hostium, ex illis malis); .
alqm servitute liberare e servitute in Hbertatem restituere, vindicare, (-$) e servitute ab hoste redimere;
alqm iudicio liberare;
alqm iureiurando liberare;
alcui militiae vacationem dare; =
remitiere (alcui multam, poenam;
alcui id quod promiserat). se liberare; se in libertatem vindicare;
pass, , ;
se exuere explicare (, si t
ex his laqueis exueris te aliqua ratione
explicaris); absolvere se iudicio;
, expedire se ab occupationibus; emergere ex are alieno;
, 1 timorem, errorem
depellere; . () se disiungere, se avellere, se distrahere ab alqo;
animus a corpore se abstrahlt;
(-) animus a corpore abstractus. 1 liberatio ( .
. .); . ., .
; remissio (poenae).
alqd discere, percipre, alqa re imbui; se insinuare (in antiquam philosophiam).

quaerere alqd (ex r

ab alqo); exquirere alqd, de alqa re (ex, ab
alqo); percontari alqd (ex, ab alqo); sciscitari de alqa re.
() refrigerare, () recreare, reficere; () renovare; . refricare memoriam alcis rei,
repetere veteris cuiusdam memoriae recordationem; . vires reficere. * () refrigerari; animum relaxare. () refrigeratio; , . .
illustrare, collustrare (alqd); illuminare; luce complere. , , , - sis tota urbe luminibus; cum omnia luminibus colluceant; . ., . .
dedicare (, , , ); consecrare ( . );
inaugurare ( ).
consecratio (loci), dedicatio
(templi); . ., . ,
cos.
asinus.
auctumnalis . gen. auctumni. auctumnus; tempus auctumni auctumnale; - auctumni
initium auctumnus primus;
- auctumnus incepit esse coepit.
alqd argento alcui rei argentum inducere; alcui rei bracteas argenteas inducere; argentatus,
argenteus.
. ;
., absolvere alqd.
parentibus orbatus; orbus, orbatus. orbitas.

orbum fieri, parentibus orbari.

rdere, abradere.
. ,
, , . ,
maculare (. ,
. ); contaminare; polluere
( ); .
manus caede et sanguine imbuere,
manus sanguine alcis cruentare; . maculam ex
paterno sanguine concipere; . .
qui alqm laesit; auctor iniuriae.
iniuriosus (in alqm); contumeliosus; . voces contumeliosae,
verborum contumeliae, (, )
verborum aculei; .
. contumeliose de alqo
loqui; . aspere respondere;
, -
grave superbum existimare. Hie offensio, violatio, laesio,' iniuria, contumelia; , . ; .
existimatio violata laesa; iniuria; .
] iniuria corpori fflata, rerum contumeliae; verborum contumelia;

!.
. rerum verborumque contumeliae; . 1 laesa minuta maiestas [crimen (laesae) maiestatis
..., accusare, condemnare maiestatis]; . . ;
. alqd accipere in conturaeliam, in contumeliae loco ponere; alqd iniuriam (esse") iudicare; alqa re sibi iniuriam
factam putare; ., .. iniuriam iudicare . . inf.;
. alqd in suam contumeliam vertere. offendere, laedere, violare alqm animum alcis; vulnerare (alqm
voce; hoc virorum animos; verbis vulnerari);
iniuriam alcui inferre, facere, iniuri
afficere alqm; = . contumeli afficere alqm, insultare in alqm; .
, alqm manu violare;
Tim afferre facere alcui, vim et manus
inferre alcui; . alcis existimationem offendere. violare honorem immiDuere, dignitatem labefactare, de fama alcis
detrahere; . alqd
aures offendit, aures alqd respuunt; offensus, laesus, violatus; - iniuriam sibi factam putare.
confectio (valetudinis); languor
(); . languente paulatim disciplina.
inflrmum imbecillum reddere (.); infirmare; debilitare (spem); affligere (vastatione, dein proelio opes hostium
); afficere; comminuere; enervare
(senectus alqm); accidere (res hostium, robur
iuventutis); attenuare, extenuare (legiones
proeliis attenuatae, vires diutino morbo); minuere, comminuere (opes regni, civitatis);
imminuere (corpus otio, animum libidinibus);
frangere (vim, opes, proeliis frangi, se laboribus); infringere (spem, militum vim); atte (opes civitatis; alqm); obtundere (aciem
oculorum, oculos, mentem, ingenium);
. carpere (novissimos, agmen novissimum 1; agmen; equitatu agmen
adversariorum); . nervs
corporis ac mentis frangere.
vires me deflciunt; deMlitari et frangi; deflcere (vox viresque); . confia
alqa re; 3pisHie sensus oculorum et aurium hebetes sunt; 1 vires extenuantur; memoria minuitur, labat, deficit.
asellus.
asininus.
asina.

. .

. ().
splendidus, nitidus, speciosus (), - candido colore
nitens; candidus, niveus; marmoreus. 1) ., , . 1. 2) , caecitas
mentis, animi; furor; error;
- caecus amentia; furore lapsus; - occaecatus stultiti. -

.
1) . , excaecare, caecum
reddere oculis privare alqm; .
1 ;
praestringere oeulos aciem oculorum.
2) .' alqm
() animum, mentem alcis; praestringere
aciem mentis; * caecatum
occaecatum esse; non videre quod ante pedes est; consilium alcui ereptum est; mentis quasi lumiuibus officit altitudo fortunae et gloriae; caecatus libidine; = ,
admiratione percutere
(alqm, alcis animum); = capere;
irretire; corrumpere (largitione).
* lumina (oculorum), aspectum
amittere; oculis capi; altero
oculo capi.
visere, invisere (urbem): contemplari oculis collustrare, perlustrare
alqd; inspicere (arma militis, equos); aspicere (situm omnem regionis, Boeotiam atque
Euboeam, Liv.); percensere (captivos); circuire (); = recensere
(quits, exercitum). circumspicere, circumspectare ( ); . omnia circumspectare;
.,
. cognoscere alqd, .
, * situm loci, urbis circumspicere.
circumspectio, cautio,
prudentia; diligentia (). consideratus, cautus, providus; () vigilans; prudens, diligens
(). Adr. considerate, circumspecte, caute, provide, prudenter, diligenter.
, . .
sapiens, prudens.
ridere, irridere alqm, alqd; ludere, ludibrio habere, ludificare alqm (, ); illudere alqm (); agitare, exagitare alqm, alqd ().
audere alqd, inf.; hoc sibi
sumere, ut...; . .
1) 1, ,
. . 2) = , . .
navem armamentis instruere;
navem ornare; armamenta aptare, tollere.
1) * stamen. 2)
argumentum; ,
sententia summa; ratio (orationis).
1) ,1 , . ., . , , , * . ante,
post urbem conditam. 2) , , , fundus ( );
basis (trianguli; , ); fundamenta (. pi., . ); sedes (
); stirps (virtutis, iuris); principium (principia iuris}; . ()
(prima) elementa;
certae condiciones pacis; -1
fundamenta esse alcis rei; - -

classes Servianae, ut cuiusque census erat,
ita discriptae sunl;
- concutere, labefactare rem publiam; statum rei publicae convellere; .
. alqd potissimum
sequor; . (. .)
fundamenta alcis rei iacere, ponere; -
a fundamentis (disicere, diruere); funditus; ab
stirpe; stirpitus. 3) , fons,
principium, initium, causa; .
initia; . ratio; .
., est alqa rei ratio,
nulla rei est ratio; 12 , .

leges duodecim tabularum, fons omnis pablici
privatique iuris; . honestas,
, praecepta rationes artis;
, . . ; .,
.,

.,

princeps; fundamenta (. pi., ,

naturae); . quod rem causamque maxime continet; quo ratio maxime nititur; . naturalis principalis signiflcatio verbi; vera atque propria
significatio verbi; . caput; sors;
. sententia summa; () argumentum; . notio animis in animis impressa; principia rerum omnium; .
lex prima; numerus perfectus;
. prima omnium
prima causa; materia materies (. ). 1) fundamenta ponere iacere alcis rei; condere (urbem,
civitates novas; collegium); constituere (urbem, oppidum, rem publicam). 2) :
alqd fundamentum alcis rei esse
velle; spem ponerer
collocare in re.
niti alqa re, in re, fundamento alcis rei; constitutum esse fundamentis alcis rei; consistere positum esse in re; (
) teneri, contineri re; duci, repeti ab re;
originem ducere ex re; profectum esse ab
re; . sunt omuia ista ex
errorum orta radicibus (Cic.).
. 2; oc. homo nobilis.
honestus; pi. nobilitates.
( , ) proprietas; natura; pi. certae
res cuiusque propriae; - quae propria sunt linguae alcis; ,
hoc proprium fuit illius disciplinae;

., bestiis aliud alii praecipuum a natura
datum est; ., ... hoc habere,
ut; hoc est alcis proprium, ut...;
$ ., ... fuit hoc in utroque
eorum, ut; - . . -

, . est (habeo) quod cur,

non (nihil) est quod quare, cur, causa
non est, nihil causae est cur quod
con}.; . , .
quid est quod cur, quamobrem conj.;
. temere; .
sine causa; cum causa;
. de causa, idcirco; .,
... propterea quod;
. . (ex lege, lege; vetere proverbio); - ex
alqa re iudicare; 41,
- quaestio lege, legibus constituta lgitima; . re
expertus scio; . .
; , -
subesse alcui rei; .
iniustus, non iustus (); vanus (); flctus, temere ortus (rumor);
ocHOBaHie . .
1) = ' sepronom, adj , , multa mini occurparatus (sedes). 2) runi, cur...;
proprius
., verum illud est, quam ob rem haec
( fron, possess.); pecucommemorem, quod... condiliaris. 3) praecipuus; singularis;
tor (urbis); creator (buius urbis); auctor
eximius; maximus; ^ . (, ).
res simplex; - sine
verus, certes, iustus (, ,
gravi causa. Adv. 1) separatim, setimor, querela); = gravis; (orsum. 2) = praecipue,
) probabilis (causa);
potissimum, maxime, imprimis; praesertim
. null probabili causa;
(si, cum); () ,
, bene reprehencumturn; . . superl.;
dis, recte speras;
. modice; non multum; non nimis
- baud vana afferre visus est; = nimium; non magnopere; non admodum.
accuratus . ) subtilis; ( . . .
) exquisitus; . doctrina
.
subtilis accurata, exquisita; dctrinae
elegantia; litterae interiores (). Adv. impugnare, oppugnare alqd; negare; . contendere cum alqo
vere, iuste; diligenter, accurate (re diligende alqa re; alqd in controversiam vocare,
ter accurate perpensa, ); subtiadducei;e, deducere; .
liter, exquisite; . per,
alcis opinioni sententiae repugnare;
. . perquirere, pervesti. contra omnia disserere; gare; pertractare, per, ... controversia non erat quin.
discere; . penitus perspicere
alqd. . . - ', .
, , , lex prima 1)
reliquum esse, superare ( ), re-

231

. cedere loco ex loco;

siduum esse, restare ( , . 2; mune), superesse ( re se aMicare; () se exaucto); residre; . (
rare, (, ) .
') superstitem esse; ,
1; . . . relinquitur, reliquum est, restt ut...;
Hie 1; vires alqm de nihil relinficiunt; . alqd omittere,
quitur nisi fuga. 2) . .
praetermittere. 3) 4
M i d i manere (domi), remanere; morari
, relinquere, de();= consistere; (sinere, abicere, deponere, deserere (alqd);
, .) duomittere, intermittere
rare; () exspectare; praestolari .
alqd; ! relinquamus haec! abi , ciamus ista! sed haec missa faciamus, mitta , adventum alcis mus! decedere (de officio, officio, a superio ). 3) ,
ribus decretis); desistere alqa re, ab, de
manere; . , alqa re, absistere alqa re; omittere alqd, (
in vita manere remanere; ) intermittere; . recedere
salvum atque incolumem conservari;
a consuetudine; . non pos, ,
sum recedere ab alqa re; . 4. .; latere; 4Hie, , consilium, spem, cu victorem discdere evadere;
ram (alcis rei) abicere, deponere, consilio
desistere. 4) . relinque Romani victores discesserunt; . re; alqm (superstitem) relinquere, , sibi constare; alqm heredem testamento relin . esse, , ,
quere; . sme liberis de alcui deditum esse, salcedere; . no ceoi magnani
vum esse; tibi
sui famam relinquere. 5) .
amicus ; nunquam te amare desinam; .
( , , )
manere, permanere (in sententia
addicere (alcui fundum, aedes). sua); non desistere alqa re inf.: alqd
reliquus.
non deserere; perseverare (
") in re; stare re, in re; . ' sustinere (currum, equos,
in memoria haerere;
equitum incursus); sistere (legiones, impe hoc inter nos sit; haec tibi soli
tum; gradum ) retinere, inhidicta puta; haec tu tecum habeto. 4) bere (, alqm, impetum victoris, alqm
( ., )
in re alqa); reprimere (, impeaddici alcui; . abire ab alqo. tum); ( ) tardare, retar 1) . relinquere
dare; . intermittere laborem,
alqm, alqd (domi); . ()
cessare a labore; . ()
post se relinquere; praecurrere; (.)
fugam sistere; profluvium sanpraestare, excellere (alcui alqa re, in alqa
guinis inhibere; sistere, supprimere sanguire): . , ., tenenem; . se continere. re, retinere; sibi habere alqd; servare (impe 1) sistere gradum; consistere, insirium, munus); . . stere (in loco); subsistere (in itinere;
1; . . (, .
4); ( , ) alqd reliquum facere;
) equum, currum sustinere; ( )
. nihil reliqui facere. 2) = ,
fugam sistere; ! sta! consiste! ma relinquere (alqm, alqd, scutum,
ne! . . ( ) devertere
omnia negotia); ,
(ad alqm, in domum, villam alcis); deversari
deserere alqm, locum, ()
(apud alqm in domo alcis); .
relinquere et deserere; . ,
manere alqo loco. 2) nepeu. .
destituere alqm; . , consistere (paulisper; in
; . , , singulis); . . in alqa re com relinquere (alqm insepultum, naves
morari; alcui rei in alqa re insistere;
inanes, rem integrani, intactam acquiescere in re ( $);
, alqd incohatum, in medio . in alqa re pluribus
); ( )! sine me
verbis commorari; -
sine! omitte me!
() ut aliud nihil dicam;
deflcere, desciscere ab alqo; ( , in hoc numro res
) desse alcui; .,
non stetit.
mora, retardatio;
, derelinquere alqm, alqd;=
sustentatio (); impedimentum
, relinquere (locum); dis(); intervallum (
cedere, abire ab alqo; decedere excedere
de, ex provincia, provinci decedere (o npo1 1); intermissio ();
,
interspiratio ( );
- cum haec
); egredi loco alqo; concedere (tot Italia);
dixissem et paulum interquievissem; -

332

- interrupte narrare (Cic.);

- verba tuare (Cic.); ^ - continuare
iter; - uno tenore; sine ulla
internlissione; . moram afferre,
facere, inferre (alcui rei); . .
per aiqm stat; . .
, reliquiae; ossa
et reliquiae.
reliquum reliqua; pi.
reliquiae; quod restt quae restant, quod
reliquum est, quod superest; = residuum residua (n. pi./, .
pecuniae reliquae; .
quod superest vitae; .
parva vitae pars quae superest alcui.
, cavere alqm, alqd,
ab alqo, ab alqa re; ne; praecavere ab
alqa re praecavere ne, videre, providere,
prospicere ne; = vitare alqm, alqd.
stupescere obstupescere
( metu prae metu).
providentia (); cautio (
); circumspectio (. ); diligentia (, . ,
); prudentia (1) ;
- . ; . res multas cautiones habet (Cic.).
providus, cautus; circumspectus (iudicium, Quint.); diligens, prudens.
Adr. provide, caute; diligenter, prudenter,
considerate; . inultum providere; .
genus cautionis adhibere in re.
testularum suffragia (n. pi.,

Nep.).

. ocTpie. 1)
acuere, acutum reddere alqd. 2)
facetiis uti; facete, ridicule dicere, dicta dicere in alqm
dicere in alqm. O d p i e 1) = , . . 2) cuspis
(hastae), mucro (gladii, sagittae); ,
, spiculum; . sagittae aculeus
ferrum.
. ().
. insula parva. insula.
acutus; -
in acutum desinere ( 1).
1) . acies. 2) . ) ,
acrimonia; acies acumen ingenii, mentis, animi; ingenium acre acutum; sagacitas. b) pi. facetiae; facete salse, breviter et commode dicta;
lepores (verborum, sententiarum);
, urbani sales, facetiae acerbae;
. . OcTpoyMie acumen ingenii
(vir magno ingenii acumine); ingenium acre;
subtilitas; facetiae, lepores, sales; urbanitas; dicacitas.

acutus (homo); acer, perspicax, sagas; subtilis (TOHKift, ,

., , iudicium). Adv. acute, acriter,

..
sagaciter ; subtiliter ; ,
acute arguteque conicere de re.
1) . acutus (gladius, hasta). 2)
. ) ( ) acer, acutus; ( ) repentinus; , dolor acer, acerrimus; , frigus acutum; -
ventus perfrigidus; vox acuta;
sonus acutus; acris oculorum acies;
acer videndi sensus. b) = acer
(); acutus; . ; . ocTpoyMie;
. .
vestigio falli.
refrigescere, refrigerari (. .).
damnatio; . damnare, condemnare
alqm, ad condemnandum sententiam ferre.
1) damnare, condemnare ( alqm alcis rei, . proditionis, ^ capite). 2) , male secus
de alqo, de alqa re iudicare; reprehendere
(alqm de in alqa re); castigare, increpare (verbis) alqm; improbare alqd;
. . . venia alcis rei
est alcui; non reprehendendus est aliquis,
quod... damnatio; . ad condemnandum sententiam
ferre.
1) . siccare (Pomptinas paludes).
2) . . ebibere; exhaurire (poculum).
ad effectum adducere; perficere. ad effectum adduci; perfici.
beare (alqm alqa re);
beatum, felicem reddere alqm, felicitatem afferre alcui.
1) , distinguere, ornare alqa re. 2) onerare (alqm honoribus, iniuriis, maledictis);
cumulare (alqm praemiis); conferre, congere- re in alqm alqd (plurimum benignitatis, maledicta); . ornare alqm
laudibus, cumulare alqm omni laude;
, complecti alqm
beneflciis.
axis.
. .
, . sedem stabilem et do-

micilium babere. . .
sedem stabilem et domicilium habens; - . ;
- sedem stabilem domicilium collocare.
opacare (locum); umbram afferre
(alcui rei).
tactus. tangere (digitis).
1) . = , decutere;:= , . 1 hostem
propul sare, propellere, impetum
propulsare, repellere; = ,
capere, expagnare; auferre, eripere (hosti
praedam); . 11 hostem
exuere impedimentis. 2) . .

.
alqm a studio alcis rei abducere; absterrere alqm ab alqa re alqa
re; deterrere alqm ab alqa re. repugnare; .
1.
1) adimere alcui
, alqd; auferre, eripere alcui alqd; .
. ; . .
audire, cognoscere, interrogare testes; .. ^,
sententias rogare; ( ) patres in seutentiam discedere iubere.
2 ) = , seligere, eligere.
gratiam referre alcui
( ); bnficia akis remunerari alqa re; .
pro alcis meritis
beneflciis grtiam referre; . bene
cumulatam gratiam referre alcui.
repercussus (, solis).
lectus, delectus; () egregius; . robur exercitus militum virium; lectissima manus validissimi militum; quod roboris est.
abicere alqd; 1 propulsare hostem; repellere (hostes in Silvas);
reicere (equitatum, hostes); abigere (hostium
equitatum in castra, alqm Capuam).
audacia; . .
. ; . ultima extrema audere. .
. ad facinus promptissimus; audax, confldens, temerarius; .
. Adv. audacter, confldenter, temere.
cadere, decidere.
reicere. (indices, recuperatores);
non accipere; abnuere, renuere; repellere
(alqm, allatas criminationes);
aspernari, repudiare, respuere; . , denegare. (,
) pernegare; . . .
durescere, concrescere.
foramen.
= abducere
alqm (a contemplatione alcis rei), avocare
alqm (a proposito, a rebus gerendis)
animum alcis ab alqa re, avertere alqm, alcis mentem, animum, cogitationes ab alqa
re, () declinare alqm, alqd ab alqa
re; . abstrahere alqm
a negotiis. seiunctus
sevocatus a sensibus; quod sub sensum non
cadit; a consuetudine oculorum, sensuum abductus; qui (quae, quod) intellegitur (
); inflnitus, uni versus; . 1 *notio universalis
*notio rei a corpore seiunctae, sola mete
percipiendae; - res caecae et
ab aspectus iudicio remotae (Cic); .
infinita generis sine tempore, sine
persona quaestio. Adv. infinite, separatim;
. infinite de universo genere quaerere.
}) ducere, abducere alqm (in servitutem); deducere (in carcerem; colonos; co-

'.

233

loniam in alqm locum); alqm in

secretum abducere; alqm seducere;
reducere (exercitum ex agris, in castra). 2)
. aquam derivare 3) . , testes, iudices reicere. 4)= designare (alcui agros); attribuere
(alteram partem eius vici cohortibus ad hibernandum; alcui agros); . 1 hiberna constituere;
plebem in agris publicis constituere. 5) .
spiritum animum recipere; respirare.
(curru, plaustro, navi) avehere, devehere; . ( *, ) reportare alqd (milites navibus in Siciliam); revehere alqd, alqm.
, . , .
. 1.
. 2, .
foedus (odor, aspectus);
deformis (, spectaculum); odiosiis (). Adv. foede, odiose.
avertere (alqd ab alqo, ab alqa re); .
, deicere oculos de alqo,
ab alqa re, avertere oculos ab alqa re; .
. propulsare, pellere (malum ab alqo, omnes molestias, periculum); depellere (periculum alcui); prohibere (vim hostium ab oppido);
. deprecari
(mortem, poenam, periculum, a se calamitatem); . ^ iram deorum averruncare ( ); 1 . procurare (prodigia).- 1) = 1, ! depulsio ( . ), pulsatio (); .
contra suspicionem
periculi; deprecatio;
. . deprecari alqd.
2) . fuga alcis rei (laboris,
bellandij; animus alienus (ab alqo, ab alqa
re); taedium (alcis rei); fastidium; ()
odium (alcis, in alqm, alcis rei); . declinatio naturalis; ,
. alienum esse abhorrere ab alqa re; alqd taedium mihi affert;
res est mihi taedio fastidio; taedet me
alcis rei; alqd fastidire; .
odium concitare; - invitus, animo
invito iniquo; fastidiose; . invitissimus; animo iniquissimo.
a consuetudine alcis rei recedere,
abstrahi; dediscere alqd; desuefactus (multitudo a contionibus).
gustatu explorare alqd (
.); gustare, degustare alqd
().
ad perpendiculum directus. Adv.
(directe) ad perpendiculum; ad lineam; directo. '* perpendiculum; no oTBicy
. .
periculum; .
meo periCulo, me auctore; .
periculum in se recipere; periculum, culpam

234

praestare; . , .
. in alcis capnt alcis rei eventus recidit; alqs in semet ipsum
religionem recipit (Liv.);
- alqm rationem alcis rei reddere iu,= in lus vocare. 1) responsum; responsio ( Hie); . 1 defensio, excusatio,
purgatio; . oracnlum, sors oraculi, responsum; . responsum dare
reddere, respondere;
. responsum ferre; .
litteris meis respondetur;
. habes quod ex
me quaesisti; .
audi ad alteram epistulam; .
, .. tuae litterae ad eas,
quibus...; , . responsum referre; renuntiare; . , ... respondentem declarare .
. inf. 2) = , , - = in
ius vocare, lege interrogare alqm; (=) rationem reddere alcis rei.
1) respondere alqd, alcui
alqd, ad alqd; - . inf.;
ut, Hie, , . .; ( ) rescribere (ad
alqd, alcui rei); . litteris rescribere, respondere;
nondum rescripsit litteris meis
ad pistulam meam; .
( ) crimini respondere, crimen
defendere, dissolvere; . superbe respondere, alio responsionem suam
derivare; - non difficile
est ad hoc (ad haec) respondere; eius rei
facilis et prompta est responsio; (. .
) aliud mihi respondes rogo; omnes
Silentium obtinuerunt; . amori amore respondere;
convicium convicio rependere.
; ) , ,
ego autem, ego vero.
b) ,
apodosis. 2) . , : ) =
praestare
alqm, alqd, de alqa re; alqd (in se) recipere;
tu culpam praestabis;
periculum in me recipio.
)= spondere pro alqo, fldem suam
interponere pro alqo. 3 ) = COOTBTCTBO, . . .
pendere, () pensare, pensitare' alqd; . appendre alcui
alqd.
solvere, resolvere.
1) . solvi. 2) . .
se disiungere, se avellere, se divellere,
se abstrahere ab alqo.
coniectura, coniectio. conicere, coniectura assequi con-

*1.
sequi, reperire, colligere alqd; solvere, explicare (aenigma ); .
praecipere (consilia alcis).
dehortari alqm (ab alqa re
ne); dissuadere alcui alqd, de alqa re, ne,
. causari (alqd, ace. c. inf.); praetexere
(causam triumphi); causam interponere
interserere ( . . inf.); excusare alqd
(valetudinem); excusatione uti (alcis rei, vale tudinis); . aetatem afferre
(Cic).
excusatio ();
causa simulata, speciosa ( ); . .
vocis imago,
imago; vox repercussa (
).
abrodere.
dare, reddere, tradere (, litteras); dferre, perferre alqd ad alqmy=3ania solvere, persolvere; . .
; . , .
, , , ,
, , , . , 1, . .; . () . . 1) ( ) .
; . in alcis potestatem se permittere; . . ; . . . 2) .
. 4.
1) 1, . .
2)= longinquitas (loci).
longinquitas (loci, temporis).
amotus, remotus; disiunctus, longinquus; extremus ( ); ultimus ( , , terrae, nationes). , . ,.
tradere, reddere; .
, locatio.
, . ,.
retrahere (manum), reducere
(manum).
. ; O-HH
tranquilhis ad quietem locus.
quiescere, requiescere; conquiescere, quieti se
dare; . () conquiescere ab
re, requiescere ab, ex re; . ()
ex labore se reficere, ex laboribus
conquiescere; . ex
diutino labore quieti se dare;
facultatem quietis dare alcui; reficere alqm ( );
. 3 alcui trs horas ad quietem dare; quite satiatus
sum. quies, requies; respiratio;
. () . quies, requies
alcis rei (laborum); o-xa nullum quieti
desidiae locum relinquens; assidue, impigre; .
vexatos milites quite flrmare;
. exercitui trs horas ad
quietem dare.
4 1) 1 separatio (alcis
rei ab re; animi ac corporis in morte); dis-

'.

235

sevocare. 1) = cessus (animi a corpore). 2) pars; (,

, . . . 2) = , ) eaput.
dicere, respondere. 3) . ,
* confectio; exaedificatio ( .);
. dicere, loqui de alqo, de alqa re;
laudare alqm, . .
reprehendere, vituperare alqm, * . ; - membratim.
contemptim de alqo, de alqa re
limare, lima polire persequi;
dicere, contemnere lqd;
polire, expolire, perpolire {. .).
male audit; in infamia in
avellere, divellere,
invidia est; .
abstrahere se ab alqo; se expedire
- alqs minus commode audit; . ab alqa re (ab occupationibus); .
2. 4) . sapere, resipere
defungi alqa re (mendacio, levi poena).
alqd; . amaro sapore esse. , - . .
1) revocatio. 2) =, . .
separatus (); singu3) , , . laris ( , );
. alcis cum honore illata mentio,
singuli ( , , magnum testimonium; , ). Adv. separating
. cum laude commemorare.
singulatim ( , );
. singulis dicere; . , . repelli ab alqo,
laxatae custodiae. replusam alcis rei ferre ab alqo.
separare alqd ab alqa re (a populari
1) negare
consessu senatoria subsellia () denegare alcui alqd; renuere,
); seiungere (Alpes Italiam a G al- ' recusare alqd; . lia; bonum, quod non possit ab honestate
pudiare, aspernari preces alcis, petenti alcui
seiungi; = , , liberalitaalqd denegare; tem et benignitatem ab ambitu atque largi alcui iusta petenti negare;
tione); disiungere (equitatns a laevo cornu
alcis
brevi spatio disiunctus; quod flumen Iugurprecibus resistere non posse; .
thae Bocchique regnnm disiungebat
. ;
); segregare (vir( ) quidquid me oras
tutem a summo bono; liberos a se); secernere
impetrabis; . (inermes ab armatis; secreti ab aliis); discer alqs omnia consequitur; nere (duae urbes magno inter se maris ter . rrumque spatio discretae); discludere ( nihil tibi postulanti recusabo;
, mons Cevenna, qui Arvernos ab Hel. abstinere, carere alqa re.
vetiis d.); . caput
2) . , alqm
cervicibus abscdere; = distinguere
loco moyere; mittere,
(vera a falsis); . . missum facere alqm. 3) . .
solvi, dissolvi ( );
. .
. se seiungere, seiungi ab alqo; disdimittere ( , oppidum,
cedere, digredi ab alqo;
provinciam; oppugnationem, ius suum, rem
animus corpore excedit, a corsaepius frustra temptatam); remitiere, mispore discedit.
sum facere alqd; () decedere
(possessione, de suis bonis omnibus, iure
pater, parens; . pater fade iure suo, de sententia, a depretis suis);
milias; . parentes; . = desistere (sententia, de sententia, a defen, parens; , . >,
sione, inf.); deponere (provinciam,
a ptre, paternus; = patres,
triumphum, inimicitias, opinionem, errorem
maiores; orbatus orsuum, personam accusatoris bus ptre, orbus;
); discedere (a sperata gloria, a
ptre carere orbum esse;
consuetudine); recusare (alqd, de alqa re,
ptre parente orbari.
patrius (animus in liberos). Adv. inf., ne,
quin quominus); abnuere alqd;
ut pater parens; patria caritate ( .
detractare
). patrius; do(militiam); ( )
mesticus ( ); vernagravari inf.; nolle inf.; (,
culus ( , ...) negare . . inf.; .
); . sermo patrius
.,
nativus; sermo qui natus est nobis; sermo
abicere (rem institunoster, lingua nostra; . . tam, aedifleationem, consilium aedificandi; l. patria; . gem; spem; cogitationem de alqa re); protri carere.
icere (libertatem);
vitae cursum curricu a snperioribus
lum conflcere;
consiliis depulsus,
. aetate praecipitata.
de spe conatuque depulsus; ( )
revocare (alqm e provincia, dospernere alqd; . mum); alqm redire iubere; .

236

remittere alcui alqd (suas inimicitias rei

alcui oculos aperire; meliora alqm dopublicae );
cere. 2) , ape. ;
rire (alcui consilium suum; sensus suos
magistrate, munere abire, se abdicare; ab ; sententiam suam, rem omnem;
dicare, deponere magistratum abdiquid sentiam; qui sim); detegere (occulta
care; se removere a publicis negotiis; .
, fraudem); patefacere (verum, cogitate,
, coniurationem); nudare, denudare (omnia, al non modo consulatu sed etiam licui consilium suum); palam facere; in lucem
bertate se abdicare; abicere conproferre (res occultas ); enuntiare
silium; a voluptatibus ab( ); prodere
stinere; a consuetudine rece(); . alcui
dere; desperare de alqa
verum fateri ; .
, re, spem abicere de alqa re; - omnia sua occulta apud alqm expromere. 3)
invenire, reperire, cognoscere;
omnia desperare; ,
. terras, quas homines
, sententiam, consilium munondum noverunt, quaerere, reperire. 4) tare; . . causam alcis depo, , , .
uere, a causa alcis discedere, recedere; de. ludum aperire; asyserere alqm;
lum aperire; 1 bellum inci tenere, retinere (retinere ius suum).
pere; belli initium facere; bellum committere
.
(Liv.)\ . 41 bel saginare (porcum); farcire
lum renovare; . oppugnationem in(gallinas et anseres); opicipere: urbem oppugoare coepisse,
mus, . pastus alqa re.
terr marique instruere oppugna, amoliri alqd.
tionem. 1) pass, . .
, . . . 2) . , ) = 1) alqd se se aperire; aperiri, pateeri. b)
ponere, reponere; coadere,
. aperio qui sim, cuius sim conservare, asservare; = :, .
dicionis ( ); alcui detego consi2) . . 3) = differre
lium meum, aperio alcui sensus meos quid
(alqd in aliud tempus, in adventum alcis);
sentiam ( , >proferre (diem, tempus); prorogare (); procrastinare ( , - , ), ) ,
apparere, cerni; patefleri;
. ); reicere, reofferri (occasio); . servare (. , . 1) ., .,
); .
, foribus apertis.
diem ex die ducere.
2) 1, . ., . respondere.
. 3) inventio, observatio;
1) avertere (alqm
. *multo ante reperab incepto, animum alcis ab alqa re); depeltam Americam; = res inlere (alqm a via, a consilio); () reventa reperta; inventum; .
tinere (alqm ab alqa re, quin, quominus);
invenire, reperire alqd; (, ) dehortari, avocare,
. multa nova invenire; revocare, abducere, () abstrahere
cTBie . *iter ad noalqm ab alqa re (a rebus gerendis). 2) vas terras quaerendas susceptum. . amovere (culpam a se), de- 1) . apertus; pateus; hians <.os);
pellere, removere (suspicionem a se), propul - apertum esse; patere (valvae,
sare; ( ) reuianua, porta; oculi; aures eius querelis
sare (honorem); () deprecari; .
omnium; aditus; honores alcui); .
, reicere (a
() caput apertum; =
se).
, apertus (via
fastigium; declivitas; devexitas (patens apertaque, vastum atque apertum
).
mare); - libertas, animus liber, in . ; . campus apertus
genii libertas; . . patens; = locus planus
liber, ingemms; .
campus (hostem in campum deducere);
. Adv. libre, ingenue.
. = in acie;
1) aperire (ostium,
. in aperto propatulo loco; in
fores; os, oculos); adaperire; patefacere (ciiaperto (castra ponere); .
, . sub divo; . . . 2) .
, portas; loca, vias ) = manifestus. Adv. aperte (adu, patefactum nostris legionibus esse
lari, rsistera). )= ,
Pontum); = recludere (fores, doapertus (animus); simplex, verus. Adv. apermum); reserare (valvas); . .
te (scribere, dicere); ingenue ();
, alcui aditum pate. coram omnibus.
facere ad alqm, ad alqd; ce6i 1) . unde? ex quo loc=o?
aditum ad alqm sibi parare; .

^.

237

? ex quo homine? 2) , undevexus (litus). declivitas; dede, a, ex quo loco; alicunde;

vexitas.
>
. undecunque, undeunde.
. .
conductor; redemptor; . .
. , . redemptor vectigalium; publicanus.
. ; . domo
conductio; redemptio; . conduabire. absentia; -
cere (vectigalia ); redimere
alqo absente; - . (portoria , vectigalia); .
. locare.
syrtis
demordere; mordicus auferre ,, . abripere.
praeusta frigore membra.
dilatio (), mora, . . . .
retardatio (); abluere.
- res dilationem non patitur non recludere, aperire (fores).
recipit, differri non polest. . dissolutio (leguin, i'udiciorum); .
. .
abrogatio; fabolitio; , ,
defringere; decerpere ().
- sublata ilia lege.^
frangi, defringi; ()
41 retractatio; . -"
praefringi, praerumpi.
. . . abrogare (legem); (
. . ayes
) abolere, () derogare (legi,
in alia in calidiora loca transvolantes.
alqd de lege); rescindere (sua iudicia, insti 1) defundere.
2) . . fin- tuta, acta alcis, decretum); subvertere (decretum); tollere; irritum facere (testamengere; ducere ex aere (alqm,
opus). recessus de- tum); alqd irritum esse iubere (testamentum,
decretum); cessus aestus; . accessus et
damnatio alcis sublata est.
recessus aestuum (marinorum); aestus maritimi mutuo-accedentes et recedentes; metiri, emetiri, dimetiri alqd;
. crebrae commuta . versus metiri pedibus.
tiones aestuum; . aestus mi- nota. notare, signare;
nuit decedit; -> aestu minuennotam Signum apponere alcui rei.
te. .
. .
1) . alcui alqd adimere;
discernere, distinguere, internoscere (alqd ab
auferre ( , ),
alqa re, res inter se ); separare,
eripere ( ) alqd alcui, ab
seiungere, secernere (decorum ab honesto,
alqo; OTH. alcui spem adivera a falsis); . . 2) .
mere, eripere, praecidere; . .
= in honorehabere,
comparatio ; *ambigua
ornare alqm. honorem alcui habere, tribuere,
quaedam rei ratio. 1)
. praecipuo honore habere
is, .
alqm, omnibus rebus ornare alqm.
relativus (pronomen); quod ad alterum alqd
1) inter se difrefertur. 2) !, , ferre (alqa re); differre (ab alqo, ab alqa re;
, . . alqa re); distare ab alqa ; discrepare ab
*notiones quae facta comparatione
cum alqa re; 4 . nihil difintelleguntur; . omnia
ferre; nihil interesse (. inter);
magis ex aliorum contentione quam ipsa

per sese cognosci atque intellegi possunt;
nulla re longius absumus a natura ferarum;
. *ut
> . pngnare (cum alqa re, inter se);
cuiusque hominis condicio et fortuna est, ita
. . 2)
dives aut pauper dici potest. Adv. 1)
, excellere,
. haec domus, si cum ceteeminere (alqa re, inter omnes); insigneni esse,
ris comparatur comparata cum ceteris
conspici, praestare alqa re; antecedere alqa
magna est; .
re (et auctoritate et aetate et usu rerum).
omnia ista perinde ut cuique data sunt pro
proprius (p. alcis rei norata parte, ita aut longa aut brevia dicuntur.
ta); . hoc proprium
2) = quod attinet ad (.
et hominis. 1 1) distinctio. 2) orna . ); de abl. (,
mentum; 0-1 insigne;
verba sentiendi et declarandi); in
. alqd alcui pro honore dare.
abl. (, , , ,
1) diversus ab
laetari, laudare, vituperare, obiurgare . .,
alqo, dispar alcui rei. 2)
adj., , beraus, misericors);
xcellens, insignis. egregius, eximius; prae- . gen., , ^
clarus, praestans (alqa re). Adv. excellenter,
. de ingenii
egregie, eximie, optime.
principatu contendere;
. summa studiorum
declivis (locus iniquus et leniter d.);

238

*.

et voluntatum consensio; . , ...

quod indie. 1) .,
. ferre, dferre, perferre alqo, ad
alqm; . ; . referre, reportare; .
. alqd vento fertur. 2) . referre, revocare alqd ad alqd (omnia ad suam
utilitatem, ad voluptatem corporis); . . alcls rei initium ex
alqa re ducere. 1) OTHO , pertinere (ad alqm, ad
alqd); attinere (ad alqm); spectare (ad alqd);
. hac oratione designatur describitur alqs;
lex diffusa in omnes
quae omnes continet; . ()
. un complecti comprehendere
alqd; redundare ad alqm;
gen., . npo4ie , ceterae coniiirationis
causae. 2) . ^
despicere, contemnere alqm, alqd. 1) genus, res, pars, ratio, locus;
. in hoc in isto, hoc in genere;
hac in re; ea re; in hanc partem (peccare);
hoc nomine; . qua in re, quo
in genere; qua ex parte; .
in uno loco; . multis
locis; Beta, . omni ratione (deos placare); tota re (errare); in omni genere; omni
ex parte (perfectus); omnibus
rebus partibus; . in
omni genere vitae; , .
ceteris rebus partibus;
. nulla re, nulla parte; nullo genere;
- ... . 2;

. 1. 2 ) =
1, ratio, usus, necessitudo;
- rationem
habere cum alqo; intercedit alcui ratio cum
alqo; $ . .
. , . summa
consuetudine alqm attingo, contango, . pacis rationem cum alqo habeo,
. bene inter nos convenit,
. in simultate cum alqo
esse; . nulla
mihi cum eo intercedit ratio; nullus mihi cum
eo est iisus.
inde ab hoc tempore ( ab hoc
inde tempore); ex hoc tempore.
nullo modo, nullo pacto; neutiquam.
. .
. .
4 surgere a cena.
ab omnibus partibus locis; undique.
removere (alqd ab alqa re, a
se); amovere (alqd ex alqo loco); ( ) amoliri; .
. . cedere; se removere (ab alqo, ab alqa re).
. .
. .
. .

(animo) perturbari; perturbatus.

. .
1) . cadere, deeidere, delabi. 2)
, . , defleere ab
alqo (ad alqm); desciscere (
, , ab alqo, .); deserere alqm ( ); rebellare ( , = ). . defectio ab alqo;
rebellio ( );
. nuntiavit socios
defecisse; * .
cum Fidenae aperte desciissenU ,
. alqm ad rebellandum
excitare, compellere, ad defectionem ad
transeundum sollicitare, vocare; attemptare
(classem, Capuam).
1) . effigies; imago; (4)
vestigium. 2) ., .
ce6i . in omnibus
eius dictis elucet probitas;
. in
omnibus factis speciem viri innocentis praebere prae se ferre; 4 .
*in ipsius Taciti scriptis oratoria ilia forma
plane expressa manifesta est; *ipsius
Taciti scripta oratoria illa forma insignia
sunt.
negatio; infitiatio; negatio
iniitiatioque (facti). 1) .
. 2) . inlitiari (crimen); . .
par pari referre; parem
gratiam referre alcui (
); bnficia alcis remunerari
alqa re; ulcisci, ulcisci et persequi alqd.
solvere navem solvere; profleisei, provehi navi (navibus); .
classe profleisei navigare;
( ) portu solvere,
profleisei; naves e portu educere, classem
deducere ( ^ ); portu navigare; (e portu) exire ( ).
, 1 . hosti resistere.
missio (epistularum, legatorum);
.
])
profectio; ; = , . . 2) . . 2.
1) mittere (alqm
ad alqm); ^ legare,
legatum mittere alqm; ( )
allegare; . ; .
mittere; dare litteras (ad alqm). 2)
. . 2. - profleisei, abire; discedere (in
Silvas, ex fuga in civitates; ex castris domum; domos suas);, . se conferre
(ad alqm, in castra); . (
) . 1, ; .
; , ingredi inire
iter, navem conscendere;
. ; rus abire;
urbe exire; ^ ex hominum vita hinc demigrare; (de vita) de-

239

1) * surculus, palmes. 2)
brachium. 3) ,
, . . 4) = pars;
. disciplina; res; .
litterae disciplinae omnes;
. omnibus doctrinis
expoli re alqm; 1 . ,
un aliqua in re elaborare, sed
omnia comprehendere. .
3.
infitiari alqd;
negare se alqm novisse unquam vidisse;
alqm fllium suum esse negare,
alqm fllium non agnoscere; fllium abdicare;
patrem abdicare;
patria sacra deserere; infltiari
nomen, eiurare creditum; regno cedere; negare se dixisse.
. .
abdicatio (dictaturae); .
auctorem esse, ut alqs Imperium deponat, in
vitam privatam concdt.
negatio; - si negetur. fnegans (vox, particula); fnegativus; . negare, . negare se alqd facturum,
recusare. negare; = infltiari (alqd); . perne->
gare; . . alqd fieri
posse negare; . animos
immortales esse negare.
() brachium.
. .
. 1.

,
. .
aetas puerilis; anni pueriles;
pueritia; ( )
aetas praetoxtata.
abscldere; praecdere ();
desecare (partes ex toto); - put, cervices alcui abscidere, praecidere,
alcui caput auferre; alcui caput gladio demere.
1) propulsa- 1. , . .
re, propellere (hostem, impetum hostium, 2. , 1) . avellere;
periculumi; repellere (hostem ab urbe); reabscindere; deripere; reflgere (,
icere (hostes ab Antiochia); prohibere (vim
); . . 2) . = hostium ab oppido); def'endere (hostem, iniu, , . 1) .
rias alcis); . resistere
abrumpi, dirumpi, () praerumpi. 2)
propulsare; . ictuin vitare
. divelli ab alqa re (a voludeclinare (). 2) =
ptate, ab otio); , haerepellere (allatas criminationes); depellere,
in alqa re.
defendere (crimen). 3)
. .) abruptus (Quint.); () concisus
' 'velut speculum ima(sententiae; . et angustae disputationes);
ginem alcis rei reddere. re . 1
fulgere, repercuti, .
infracta et amputata loqui. Adr. abrupte.
imago solis undis maris repercuti . pars;
tur; . eminere, expressum esse, cerni
. reliquae;
in alqa re;
infantes sunt specula naturae; in pueris, ut
pauca ex his scriptis supersunt
in speculis, natura cernitur.
exstant.
,
non constans; .
1) propulsatio (periculi); defensio; .
quae scriptores hic illic tradiderunt.
2) . defensio criminis.

cedere; e, a vita discedere, vita abire,

proficisci; de vita exire.
. .
resilire.
surculus; palmes.
iumentis, equo, bovi iugum demere.
resilire.
absterrere; abigere.
1) dimittere
(alqm ab se, ex custodia, milites in oppida,
Rhodios domum); mittere, missum facere
alqm; sinere alqm abire;
alqm detinere; . () alqm
manu emittere manumittere. 2) = , . . . 3) , . , . meatus; - in commeatu esse;
. commeatum sumere;
. commeatum dare alcui.
missio; . manumissio,
. manumittere, Jiberare. , . .
1) . . 2) . ; . veneno interimi, absumi. , veneflcus, veneflca.
veneficium. 1)
. venenum alcui dare; veneno alqm necare, interimere, tollere; venenum parare alcui; veneno necatus absumptus. 2) . . vitam alcis insuavem reddere, corrumpere aegritudine contaminare gaudium alcis. venenum sumere bibere; veneno "mortem sibi consciscere.
solacium, medicina (, ); delectatio; . solacium
medicina doloris, malorum; - . alcui alqd
lenire; elevare (aegritudinem); .
acquiescere in alqa re;
. ! .! ( ) meae deliciae! mea voluptas! laetus; gratus, iucundus,
suavis, dulcis.

240

(). miles sti 1) . secare; desecare (aures);

pendia emeritus militi iam perfunctus;
() exsecare (alcui linguam); absciveteranus.
dere, () praecidere (aures); amputare
(ramos; in corpore quidquid est pestiferum). retinere (dominium alcis rei);.
2) , . intercludere
tueri (regmim, Imperium); . alqm alqa re, ab alqa re (itinere; ab exer, ; . ius suum
citu, ab oppido); excludere alqm ab alqa re,
tenere, obtinere, 1 alq,a re (a pnrtu; or maritim); .
mis ius suum exsequi. 1)
intercludere alcui alqd (f'ugam, omnes
abesse (Zama quinque dierum iter a
aditus): praecidere (alcui reditum); prohibere
Carthagine abest); distare (ab alqa re). 2)
alqm alqa re (commeatu, aqua).
. .
, loco flnem requiemque laborum ac
movere, alqm mittere,
miseriarum invenire.
missum facere; amovere alqm a re publica, exaediflcare; summovere administratione rei publicae
aedes incohatae.
a re publica; alcui Imperium, magistratum summovere (populum), removere
abrogare ( (alqm); . .
), consulatum, dictaturam . . - 1) . recedere;
. .
. . ; .
se recipere, signa recipere referre,
manus; turma;
pedem, gradum referre; () se referre
. . . legare
(hue, in castra); referri (a prima acie ad
alqm, alqm ad alqm (
triarios sensim); castra retro movere; .
), allegare alqm, alqm alcui, ad alqm
( ); . mit- ( )) copias
exercitum reducere; recedere ab
tere; sub vexillo un mittere.
alqa re; se recipere ex loco; 1
propago (); surculus; tra . inclinati sunt hodux ( ).
stium ordines; . . rdere, abradere.
; . periculum
, . .
non recusare. 2) . = * dissuadere (alqd ,
, pacem, legem, alcui alqd); - deflectere (a veritate); recedere, discedere (ab offlcio); desciscere (a veritate);
captivos
. , .
remittendos de captivis remittendis dis . ; suadeo (Gic), captivos retinendos censeo;
- reformidare alqd.
non censere alqd faciendum esse.
1) receptus;
. 3. . reeeptui, reeipiendi Signum dare; dilatio (comitiorum), prolatio (iudicii,
. reeeptui canere. 2)
diei); prorogatio ( );
digressio a proposito, a proposita oratione,
- de die rogare.
digressio; . declinatio
1) ad
brevis a proposito; . a proposito
insequendum tardari, cunctari;. relinqui (
declinare, aberrare. ,
). 2) . Merise is qui ( quae) deficit, desciscit (ab alqo),
, . . alcui alqa
alqm deserit. defectio.
re cedere (), . alcui in alqa
re non nihil cedere. 3) . , OTcyTCTBie 1) absentia;
, , . 3. 4)
. alqo absente;
. = , . . alqm abesse sentire; . ultra
2.
quattuor dies aberat. 2) ,
missio (, ,
, . ; . mollitia;
); dimissio ();
. intemprante; . () mittere, missum facere
immodes tia, intemperantia (y
alqm, mittere alqm ab exercitu; alcui mismilitum). sionem dare; alqm militia sacramento
solvere; mittere, missum facere numerare (); enumerare.
alqm; removere alqm a re publica, summo- mittere (alqm ad alqm), dimrttere
vere administratione rei publicae a re
(alqm); . jemittere;
publica; alcui magistratum abrogare (no
. litteras mittere dare ad alqm; .
piniemio ); . missio. missio (epistulanem postulare, exposcere; missionem flagirum); .
tare ( ); * . . ampu. ( ) missam facere militiam;
tatio, detruncatio; .
( ^) deponere exercitum; absce- 1) nine. 2)
dere militaribus muneribus; ( )
(, ) re, ex
. ( ). , hinc, inde.
1) . seponere. 2) . 1) . repellere (alqm foribus);
alqm loco movere; .
propellere (alqm). 2) . -

.
asperis esse moribus, asperi esse animi;
fastidiosns, superbus, asper.
, trahere, abstrahere.
tabes nivis; . glacies
tepefacta molli tur; nix soMtur (Ovid.).
effigies; imago expressa.
. .
.
avellere; abstrahere.
illinc; istinc; inde.
1) . umbrae.

241

-.

. .
. .
ratio; . rationem reddere
alcis rei de alqa re; ce6i .
rationem sibi reddere alcis rei; nov
- facti rationem reposcere ab alqo, rationem alcis rei (vitae)
reposcere alqm, ab alqo, exigere ab alqo;
alqm ad rationem alcis rei reddendam vocare ad rationem alcis rei revocare.
. . vitricus.
alienare (plebem, animos civitatis, . ), ab
alqo; abalienare (alqm, alcis animum, voluntatem ab alqo, );= vendere. alienatio; venditio.
alienari, abalienari
ab alqo.
homo solitarius. solitarius; . vitam
solitariam agere. vita
solitaria.
. .

1) 1 Mcia a (ab), e
(); ,
*
, a (ab), . -; ab
usque ad. 2) a (ab);
. ; .
2; ab usque ad; . ; 13 litterae datae Idibus Novembribus. 3)
, . .
., ,
gaudio exsultare; aestu
fatigatum esse languere;
. ; tremere, contremiscere; .
,
.; ( ) prae (prae lacrimis loqu non
potest; Silentium prae metu fuit). 4)
1, 1
(ab); ., ,
liber a culpa culp; ! alqm poen liberare; ab alqo decere desciscere; ( )
, tutum esse ab alqo, ab re;
, tueri ab alqa
re (lines ab ineursionibus); . , ; remedium alcis rei, medicamentum ad, contra alqd; . 2; .
, .
. 5)
1, , ,
epistula mea, tua; , . .

2) = differentia, discrimen;
. *tenuissima discrimina significationum verborum deflnire. in pictura umbras dividere ab lumine; . variare.
repellere, reicere (hostes); reprimere; summovere (reliquos a porta).
dedocere alqm ab
alqa re; a consuetudine alcis rei alqm abstrahere.
1) refluere, retro fluere,
revolvi. 2) recedere.
abire, discedere, abscedere; () recedere; ( ) secedere; .
progredi; exercitus tridui
viam ab urbe discessit; . .
deflorescere (. .).
parricidium patris,
parricidium; .
parricidium committere; patrem occidere
necare, patri parenti mortem offerre;
. parricidii damnari.
parricida interfeclor parentis sui, ^ parricida. paternus (bona, horti,
odium, sanguis); . ,
( ) patrimonium, peculium; . domus patria patris.
desperare alqd, de alqa re,
alcui rei; . inf.
naves a terra provehuntur
a terra moliuntur; . .
ex parte, alqa ex parte; ..
partim partim; etet, cum -turn (
); . . neque et; .
. et neque.
desperatio; - ad desperationem adductus; . rebus desperaus; . = animo cadere; animum demittere, animo se demittere. 1)
desperatus ( . ); . 1
desperatio rerum, rerum omnium;
. desperatis rebus; = discriminis plenus;
'
. gravioribus morbis periculosas et ancipites curationes adhibere; - - . 2.
. extrema teutare. abitus; discessus; decessus; profectio;
2) = stolide ferox;
-' abiens, profleiscens, decedens; (stolidus feroxque; temerarius;
, ) abiturus,
. 11 felix temeritas.
profecturus, decessurus; sub ipsa profectione;
M r C G E J I y C b . - .

16

242

. velle, non nolle, cupere,

- priusquam abiret proficisceretur;
non recusare; non gravari ( );
- paratus ad proficiscendum;
iuvat, delectat; ox. libentissimo
- profectionem;
promptissimo animo; summa mea voluptate.
- dies profectionis. discedere; abire, proficisci; avehi (navi, curru).
, custodia, tutela; eura r
procuratio alcis rei (); =
1) , . .
defensio, propngnatio; praesidium; ;
2) reperire; investigare, explorare;
' . tueri alqd, procu(") deprehendere; . rationem alcis rei suscipere; alqm
. reperiri, investigari,
alcis salutem eustodire, alqm tueri. explorari.
praesidium; milites ad
veterator; . praesidium dati. tueri, tutari,
homo ingeniosissime nequam; .
defendere, custodire alqm, alqd, ,
homo insignite improbns.
ab alqo, ab alqa re; praesidio esse
, . (alcui contra alqm, alcui alqa re); ()
, .
vindicare, tutum praestare (alqm ab alqo);
praefectus militum; ductor ordinum.
praesidere (alcui, alcui rei, ).
publicus; publie missus. Adv.
ravis; raucitas; fauces raucae.
publie.
raucus. irrauce . , .
. refrigescere, refrigerari scere.
(, , sermo, accusatio); lan- . 2.
guescere ( , , . . aestimatioj
nos languescimus; , in(. ) census.
dustria, favor exercitus); residere (ardor). ** obrigescere (frigore); (
refrigerare (. '.).
, ) torpe , immutata
scere, obtorpescere; me tu
amicitia, mulatus amor.
prae metu obstupescere. 1)
rigens, rigidus (terra, aqua). 2) = multitudinis dominatus im torpens, torpidus.
perium; res publica, in qua
multitudo plurimum potest et eius arbitrio . .
omnia reguntur.
focus; . domum redire.
D 1,
. studium alcis rei; voluntas (); venustus; . pulalacritas (, rei publicae dechritudo et venustas (corporis); ( fendendae, ad litigandum); - libenter;
) amoenus; delicatus (litus delicatissi . . alqs studio cumum). Adr. venuste; amoene; . '
piditate alcis rei tenetur, alcui rei studet,
venustissimus, amoenissimus.
alcis rei studiosus est; ox. habeo in
1) ^.= fascinare (y ,
animo, est (mini) in animo inf.;
. .); effascinare. 2) .. - . nolle
capere (alqm); (
inf., alienum esse, abhorrere ab alqa re;
) permulcere, delenire animum alcis;
. piget
incredibili voluptate perfundere, .
me rei susceptae. 2) , capere, permulcere, delenire alqm alqa re.
venatio; venatus; - vena- spectator; () spectator
tum ire proficisci; - venari.
testis; testis spectator; -
Tenari (lepores ).
ipse (meis oculis) vidi; coram vidi cer j) amans, studiosus
nebam. perspicuitas, eviden ( ,
tia, fides manifesta. ante ocu) amator, consectator alcis rei; ox.
los positus; promptus, promptus ac proposi, aedicator;
tus; perspicuus, evidens, apertus, manifestus;
- alcis rei esse studiosum,
perspectissimus; . periculum
amantem, amatorem; alqa re gaudere, depraesens; , ... apertum est
lectari (equis); - non
apparet, manifestum est . . inf. Adv.
esse amicum alcis rei; abhorrere, alienum
evidenter, aperte, manifesto, palam;
esse ab alqa re; displicet alcui alqd; . apparet . . inf.
. . 2. 2) venator; 1) . superl. . ox. venandi studiosus, studiosispwiiu, . . prudentissimns, .
simus. venatorius (culter; ha prudentissime. 2) () '.,
bitus , verbum, arma); venaticus
adv. verba, 1
(canis, praeda); ox. plagae (.
superl., . maxime, summe; adpiagas tendere). limodum, valde; sane quam, perquam; vehebenter, cum voluptate, animo libenti; animo
menteT, magno opere, maximo summo
non invito, prompte paratoque; non moleste,
opere; eximie (diligere; ornatum templm);
haud gravate, facile (audire, concedere, pati);
impense ( .); enixe (operam
libens, volens, non invitus;
dare, precari); graviter (iratus; aegrotare);
ox. non invitus feci, mire, mirifice, mirum quantum; imprimis;

.
bene (b. potus); egregie (falli, errare), longe
(diversus, superare); . ( adj. adv.)
non ita, haud ita, non satis. .
a) adj. adv. per prae,
, perfacilis, praedives, perraro, praepropere. b) . dis,
, divexare; dilaudare. ) .
, . . difficilis et
arduus; alqm amare et
diligere.
, - ordine, in ordinem (no ); = altrais vicibus
ahernis; BH - extra ordinem (
1); ordine non servato (
.); ., . nunc meae
sunt partes; . ratio ordinis
postulat, ut ego dicam; .
me quoque eadem fortuna manet
( ).
1) . . 2) = caHie summarium; . brevis expositio enarratio historiae; . alcis rei speciem
et formam adumbrare, imaginem exprimere
(vitae alcis); . habes formam eorum,
de quibus loquor, philosophorum.
, conflare invidiam alcui; adducere alqm in invidiam, in invidiam vocare alqm apud alqm, concitare
invidiam alcis in alqm; criminari alqm apud
alqm.
(.) . .
lineamenta (. pi.); circumscriptio (terrae), forma (, ); adumbratio ( ).
. .
, . , lustrum (, ,

5- ); piaculum ( 1); . . ( ) lustrum condere; piaculo facere (,
porco). purgare (locum), repurgare
(iter, );= abluere, eluere;=
tergere; detergere; -

243

maritimos praedones consectando

mare tutum redder;
hostes tot Itali depellere; . (
) cedere, excedere, decedere loco
ex loco; concedere (tot Itali); relinquere
locum; . sermonem emendare; .
lustrare (locum, exercitum); expiare (forum a sceleris vestigiis).
purgatio; lustratio, expiatio (); - . .
1) ]us; gemma. 2)
punctum. , .
. .
ad se in suam potestatem
in sensum sui redire; se colligere, animum
recipere.
torporem afferre alcui;
sopire ( );
attonitus.
errare, per errorem labi labi (in alqa re), in errore versari, errore
captum esse; falli (); peccare
(); nisi fallor;
. alqs in
omnes partes me fefellit; .
iudicio falli. error, erratum; lapsus; peccatum (); fraus;
. mendurn^ ,
. . ; . in errorem induci, a vero abduci.
error; pravitas (); vitium.
plenus erroris; falsus; .
opinionis error opinio erroris,
opinio falsa opinio; pi.
opiniones et errores; . . Adv.
per errorem; falso.
. .
. .
contrectare (alqd).
quod sensu, sensibus percipi
potest; ( )
acerbus (dolor); acer (vis frigoris, dolor);
gravis; - lenire. sentire, sensu sensibus percipere
percipere; affici alqa re.

.
pavo.
. .
1) . cadere; labi ( ); .
? ? . ., .
, , decidere defluere, delabi (ex arbore, ex equo in terram,
de manibus); incidere (in foveam );
illabi (mari); excidere (ex area, e manibus);
.'. equo deiectus effusus, exussus; . . 1;
.

1; .

mor-

tuum concidere. 2) . ) . -

. ; . . ; =
, cadere; occumbere, occidere; mori; =
, auctoritatem suam amittere; cadere, corruere. b) . , , ,
. . .; .
, recidere in alqm, ad
alqm, in alcis caput (Aetolorum prava consilia in ipsorum caput). ) .
. 1) . casus; lapsus
( scalarum, a lapsu se );=: ruina
(); . traiectio stella;
16*

244

- labi; - ruinam minari. 2) . ) 1, ie expugnatio; .

capta expugnat urbe. b)
ruina (alcis, rei publicae); excidium (Carthaginis); casus (urbis); -
delete evers, excisa Carthagine;
- ( ) collabefieri;
- hoc ei exitio fuit;=HH3 ruina alcis; . deiectus honore, , regno spoliatus; - hoc deiecto. ) .
d/ecursus. , . bus comitialis; vitium comitiale.
privigna.
puer nobilis ex regia cohorte;
minister ex pueris regiis; pi.
puerorum nobilium regia cohors,
regia cohors.
sinus.
stuppa.
, , pi. = ,
turris (
, , );
domus; - domus regia regia. tentorium; , , pelles (sub pellibus durare, milites sub
pellibus continere); tabernaculum (militare,
regium; in tabernaculis viyere); .
praetorium;
. tabernaculum statuere, constituere; tentorium statuere ponere; praetorium tendere;
tendere.
carnifex; - camificis manu occidi perire; securi securi ilia funesta percuti.
digitus ( Hort.); .
pollex, digitus pollex; . digitus index; - digitis numerare; . -
indulgere alcui rei.
vallus; palus.
vallus; - vallo
munire, cingere, circumdare; vallare, circumvallare.
( ) urere.
. , . baculum; fustis ( ); . baculo niti.
1) Palladium.
2) = , *tamquam Palladium;
. arx libertatis; portas, columen.
radius (, , ); ()
virga.
constratum navis; -
navis constata, - navis aperta.
arbor palmae; palma. ,
, palmetum; palma (,
).
libellus contumeliosus famosus criminosus; .
libellum ad infamiam alcis edere.
= . -

.
. ; -
memori valere vigere; acri memori
esse. monumentum; . cippus (), lapis memoriae alcis inscriptus; . monumenta litterarum; litterae. 1)
, ,
- haec res sempiternae
hominum memoriae commendatum est; haec
res ad diuturnitatem memoriae stabilis est.
2) = , . pugillares; commentarius; . .
alqd memoriae causa referre in libellum.
1) memoria; vis memoriae; , memoria bona, flrma;
memoria hebes; . . . alqs
memori vacillt, . alqs memori
valet viget, acri memori est;
- hoc sola memoria constat; .
memoriam exercere; . memoria
labat, memoria mihi non constat, me deficit;
. . 2; , - . ; - . ;
- . II, 3, ;
. . (); . memoriam
alcis rei renovare, redintegrare, refricare,
. in memoriam alcis redigere alqd;
- . ();
. ex memoria; , ,
. . ; -
alqm perdite amare, amore alcis deperire.
2) = memoria, recordatio;
, - (. ,
) memoriam alcis, alcis rei servare, conservare, retinere, in memoria retinere alqd,
non oblivisci; .
alqd recenti memoria tenere; . semper memoria eius in
omnium mentibus haerebit; ce 6t . commendare nomen suum posteritati; . *memoriae causa, ad memoriam (alcis rei); monumenti causa; ut ea res
monumento sit, ut maneat memoria; . donum memoriae, monumenti causa datum acceptum; *
. monumenti causa sibi reservare alqd.
quidam caecus timor;
pavor velut lymphaticus; . velut lymphatus; .
baud secus quam pestifero icti sidere pavebant.
*ratio eorum, qui vim divinam
in universa rerum natura sitam esse censent; *pantheismus. *qui negat esse vim divinam praeter naturam rerum; *qui universam naturam deum facit;
*pantheista.
. .
1)
gestus; motus (T); - gestu verba exprimere. 2)
pantomimus. pantomimicus.

245

necesse est; thorax; lorica ();

civitas factiosorum insani
. thorace loric se induere tegere;
furore perturbabatur.
-pi loricatus; loric thorace indutus
manitus; cum lorica<
velum; , , - vela facere pandere; arma papa (nucam. ); *pontifex Romenta tollere; , - vemanus maximus.
la contrahere, subducere; ,
1) papyrus. 2)
- vela facere pandere; navigare;
1 Charta ,
. passis velis; > .
,
plenis velis ferri, plenissimis velis navigare.
, .
; papyrus . , 1) vapor. 2) .
ager novalis; novale.
fllix.
1) . nubilus (caelum ); obscurus (nox); . *pontiflcius; . gen. papae.
nubilo (Plin.); .
*papae dignitas doctrina, lex.
nubilatur; nubilare coepit; . .
par (columbarum, gladiatorum, amicopropter offusam caliginem. 2) . tristis
rum; duo, complura); . bini boves;
(vultus); taetricus.
. ( ) bigae;
, napis bigis iumentis ventus, qui magnam pariunctis vehi;
tem omnis temporis in alqo loco flare con paragraphes.
suevit.
pompa militaris.
locus pascuus; pascuum; saltus
parasitus.
( ,
, . . ); . pastum agere
parallelus; -
( . ^) propellere.
duo tigna paribus intervallis inter se distan pascere (sues, gregem).
tia. r
pasci. pastor. ,
pastoraiis, pastoricius; .
sublimem pendre.
pedum; pastorale baculum; .
nemus manu consitum;
carmen bucolicum; pi. bu nemus; horti.
legatus de condicionibus ur- colica; . bucina.
bis tradendae missus; . .
. .
, fauces (ium); rictus.
. * per ridiculum dies festi paschae (nucam. ).
per ludibrium detortum, in risus deflexum. privignus.
tessera.
grandis, magniflcus, plenus
. .
doloris; grandiloquus ( partes; pars; , fa1). Adv. magnifie, graviter.
ctio; . factio quae populi causam 1 amor Caritas patriae; pieagit; populres; - partium Studium,
tas erga patriam, rei publicae (defendendae)
studia; -
Studium; , . se et
dux princeps partium; princeps commoda sua pro patria in discrimen offerput factionis; - parre; omnia e re publica facere. tium Studium; - causa;
patriae rei publicae amans; pius
. pars factio adversa altra; qui
erga patriam; 4 pius;
sunt adversae factionis; factio adversaria;
. , . . naipio. ^ isti; . Sullani
; . bene sen partes Sullanae; o6 . utrique; tire de re publica;
. alcis partes
patriae saluti consulere prospicere.
causam sequi, alcis causam suscipere; alcis
patriae rei publicae amans;
partis partium alcis esse; alcivis bonus; pi. boni (cives); qui rem pucui studere; ab cum alqo stare (
blicam defensam volunt.
ab alcis partibus); cum alqo facere; - vigiles nocturni, vigiles;
, . alcui se
( ) circuitores
adiungere, alqm sequi, ( .)
circitores.
in alcis partes transire; aranea. aranea (. pi.);
. aliunde stare, alterius partis stuaraneae.
diosum esse; . aratio. arator; agricultor;
ab alcis partibus disseatire; = * agricola. .
, . neutrius
. arare, terram vertere,
partis esse; . aratro subvertere, subigere alqd; . pulum in duas partes dividere;
, iterare, tertire agrum.
" . in duas partes discedere; olere, () redolere, * .
. duae factiones
redolere alqd ( .'); redolere alqa re;
senatum distinebant; -
. odore carere, sine odore esse,
vincere aut hos aut illos
. parvi odoris esse.

246

, . arvum.

proelium ibat; . primus quisque;

quicunque est; quivis; . ut pri bene olens, odoratus ().
mum occasio oblata est;
. .
cum sibi
arvum.
quisque primum itineris locum peteret;
ars edacandi; praecepta de libe . -; . .
rorum educatione de arte educandi.
; . 1 Mario pri *ad artem educandi permum consule; . Calendae Januariae.
tinens; . *libri, in quibus prae2) , princeps;
cepta de arte educandi proponuntur. Adv.
*ex arte educandi. . -~ . principes Graeciae;
- ., .
.
principem esse in alqa re, alcis rei principa ineptiae, molestia, disciplina
tum obtinere; optimum, praestantissimum esse
taetrica; difficultas, morositas, acerbitas, moin alqo genere;
lestissima diligentiae perversitas. classem ducere;
ineptus, putidus, molestus; moro-, ( )
sus, horridus, durus; . qui Studium
duces simus agmen claudamus.
abicit in res minutas; doctus de schola; ,
, - hoc membranaceus.
Tidebitur fortasse cuipiam durius (Gic.)', n.
membrana.
diligentia molesta nimia. Adv. 1) ^ inepte, putide, moleste, morose, fastidiose;
cidere, trucidare, obtruncare;
horride, dure. homo ineptus; ho magna caedes
mo difficilis, morosus; homo nimium diligens.
fugientium est acta. 2) . ,
interpellare, interfari alqm;
pistor.
interrumpere (orationem, mediam orationem
, , alcis); . ( , linum; pi. incunabula (. pi.).
) vincere alqm (locatione); . pumex; pumiceus.
. - vi truncus; caudex.
tam inopem colre; parce duriter vivere.
. .
exustarum aedium area. - scrutari perscrutari, pervestigare, excutere; . . cinis; () favilla; . in
. in alium locinerem vertere, redigere.
cum migrare; demigrare; sedem mutare; n.
!. 1) natu maximus,
. , .
natu maior. 2) - primitiae frugum. principals; altercari cum alqo (de
. .

re). altercatio, iurgium, rixa.

princeps.
traicere (telumV, > pontem in flumine
, . qui nati
facere.
sunt in alqa terra; . 1 rerum primordia
(n. pi.); . Mipa homines antiquissimi; currere per alqd;
HCTopiH n. Mipa origines; . antiqua
. transfugere, perfugere ad alqm.
sedes; . *primus iile populus; *pri* (
marius quidam et qui ab origine rerum ex , .) perfuga, (
stitit populus; . silvae vastitas intacta
, ) transfuga.
aevo et congenita mundo (no Plin.); Silva ( ) concoquere (ciprimigena; . tempora antiquissima;
bum, alqd).
. status naturae; vertere, convertere. . libre sine legibus vivere.
se vertere, se convertere.

. . 1) ,
primus, principals, pritransducere (milites in alium locum, exercistinus; innatus, nativus (); .
tum Alpes); deducere (aciem in planum, co elementa ( hortes in arcem); collocare (exercitum in
), prima; . provinciam hiemandi causa); causa ultima; . . alqm demigrare ex agris
prisca lingua populi alcis. Adv. princiet in urbem se conferre iubere;
pio, initio, primum. natu
*milites in alia hospitia
maximus, natu maior. deducere; *di, - ius privilegium
scipulum superiori classi ascribere. 2) aetatis. sacerdos ma vertere, conximus; pontifex maximus. vertere; transferre (,, reddere ( princeps; -
), interpretari (, philosophi longe principes; philosophi quasi
); . . ;
maiorum gentium. 1) . . ; primus, prior;
. . . = ille hic;
brum alqm Rossice in Rossicum (sermo (-) primus in
nem) vertendum, convertendum curare;

.
haec a Piatone
( ex Platone) conversa sunt;
locos quosdam transferre a Plutarcho. 3) . respirare; , se colligere, ad se redire.

interpres.

1)

traductio; . 2)
) >CTBie conversio, translatio, interpretatio (
versio). b) =
, , .
Homeri carmina in (sermonem) Latinum
conversa; . , carmina Arati a Cicerone
conversa Latine reddita.
'transportas; transvehere (
, ); transmit1, traicere ( , ).
vectura ( , ); - ad vehenda
portanda. , . .
. nauta; ttor (Senec).
. ,
. vectura; . pro vectura solvere.
, . ,
. , eversio rerum publicarum; rerum
(publicarum) commutatio conversio, perturbatio; mutatio rerum; res commutatae; civilis perturbatio;. seditio:
. permiscentur mutantur
miscentur omnia; , .
motus impendet in re publica;
. novis rebus studere, novas res moliri;
. novos motus conversionesque rei publicae quaerere;
rem publicam statum rei publicae evertere; rem publicam
convertere; . subita rerum
confusio
. .
* . maior auctoritas; auctoritas; vis; vires; maior numerus, . ( .)
propendre (. .); superare (.);
( ) potentia opibus, viribus anteeedere, praestare; . dades snperiorem Appium fecit (Liv.).
() ligamentum, vinculum.
alligare obligare
vulnus. balteus.
, colloqui cum alqo de
re, consilia conferre de re, communicare
agere cum alqo de re; agere cum alqo; . coram agere cum alqo de re,
conferre alqd. internuntius; () interpres (pacis). , . - colloquium: actio (de
re), Condiciones (1); -
agitur de re; . agere de alqa
re; tractare condiciones de condicionibus; ( ^ se interponere;
. condiciones ferre et audire;
. actie de ., .

247

. de agi coeptum
est; . infecta dimittere legatos; actionem de pace tollere;
. inter condiciones pacis
(Liv.);
. cum diu multumque de condicionibus disceptatum esset.
.
tradere (alcui alqd); = , dedere (alqm hostibus, urbem);
= , reddere (alcui alqd),
exhibere (omnia alcui intgra); = mandare, demandare alcui
alqd, dferre (rem, causam, negotium, alcui
auguratum, regnum alcui; Imperium, summam imperii rerum ad alqm); afferre
alqd alcui, ad alqm (, iam diu nihil novi ad nos afferebatur); . alqd ad alqm perferre;
referre (responsum); = permittere alcui alqd; . reddere, tradere litteras; .
per manus tradere; . , , ; duplex est de hac re memoria. (
) transire ad alqm, ad partes
alcis; decere ad alqm; . 1 ad
hostes transire, transmgere; signa
transferre ad alqm atque ad eum transire;
. . . traditio; .
transponere alqd in alium locum.
anticus (pars); prior (pes, pars);
adversus; . prora; .
pars antica, irons (aedium);
. anticum; ianua; . ianu, per ianuam; . dentes priores
primi; . sinciput; pars prior
capitis. , . .
.
consilium mutare.
. .
' ( . ), ., . .
Mai multum
operae et temporis in hoc libro retractando
consumpsi. . denuo fingere; . retractare, retractare et corrigere, perpolire, rescribere et corrigere (npo ).
1) , superstitem esse
alcui alcis, alcui rei alcis rei; .
priorem quam alqs mori;
superstes. 2)=, transire ( quae premunt et ea quae impendent); perfungi (periculis, bello); exhaurire
(labores).
hiemare; hibernare, hiberna
fracidus.
docilitas (ingenii).
docilis.
. . *
. .

248

() pala fodere,
domicilium in alium locum trans fodere (terram).
ferre, sedem mutare, .
. .
' . mutari; mutare;
converti (); , - milites
tempestas commutatur; tempestas venominatim citare.
nit ( ); . ( ) mo tignum transversum. rum mutationem commutationem facere;=
transponere alqd (in alium lo mores emendare; in melius
cum); ordinem alcis rei immutare.
mutari; ad bonam frugem se recipere;
incude difflngere, incudi red non alius est ac fait; est
dere alqd.
idem qui fuit semper; antiquum obtinet;
trivium; quadrivium.
. hie dies
, voce clamore
aliam vitam defert, alios mores postulat;
vincere alqm, alqd.
- versa et mutata in
comere.
peiorem partem sunt omnia.
morsu dividere.
, miscere, commi confringere.
scere, permiscere (alqd cum alqa re); confun transvolare; transmittere (grues
dere (vera cum falsis).
maria). , . advena
peregrina avis; . *gru- transponere, transferre (alqd in
es appetente hieme calidiora loca petentes
hanc urbem, castra in alium locum, alqm);
maria transmittunt, abetraducere (alqm in locum alqm). unt hirundines quoque.
translatio.
transfundere (in alia vasa); = . . 1)= translatio, transporta recoquere (ferrum); conflare;
tio, . 2) toleratio, perpessio; . laterem lavare.
; . patientia (doloris).
, - , colorum
varietas; colores varii.
spectando discere
alqd de alqo; quae ab aliis fieri videmus,
paginas in libro percum sollertia eflcere.
currere; pervolvere, pervolutare librum; =
percurrere.
1) ,
transferre (castra, domicilium in alium
. . ,
locum, bellum in Italiam), transportare; con, . ; . os
ferre (nihil domum suam, pecuniam monufractum, . femur crus fractum.
mentaque ex fano HercuHs in privatam do transcendere, transgredi, supemum). 2) = , . 2, a.
rare (murum).
,
pertrahere (alqm ad se).
., , putare
se venisse
. 4.
Athenas se esse Athenis.1
1 indutiae; . facere,
. . 1) .
inire indutias; . postulare ut sint
qui (quae, quod) transferri, transportari poindutiae.
test. 2) . translates; ( )
mutatio (equorum, rerum); comimproprius; . sensu translate.
mutatio (rerum), immutatio (.ordinis, verboAdr. per translationem; improprie.
rum); vicissitudo ( , temporum, pi., , vicissitudines dierum pernoetare.
noctiumque); varietas ( ., caeli); , . .
,. regni principis mutatio; vestem, calceos et vesti . . mutationem
menta mutare; veste mutata.
commutationem alcis rei facere, alqd mutare, , ( ) itecommutare, immutare; rare ( ), tertire ( ).
- coturnix.
minimis momentis saepe ma- 1) .1 ,
ximae inclinationes temporum flunt; . , . . 2)
1 fortunae commutatio, fortuna mutata
epistularum consuetudo, litterae
commutata, fortunae vicissitudo vamissae et allatae aeeeptae, mittendae et
Tietas; . alteram fortunam
aeeipiendae ( .); litteexperiri; . rotam fortunae
rae; . assiduitas iitterarum;
pertimescere (ic.)\ . pau . litteras inter se dant et accipiunt.
cis rebus mutatis. ,
scriptor, scriptor li . varia fortun vario
brarius, . librarius. Marte pugnare. mutabi 1) = rescribere. 2 ) = :
litas; = , . . transscribere alqd (testamentum,
mutabilis; mobilis; vagus (ortabulas). 3)= , . .
tuna); flexibilis; = fragilis, fluxus,
.
caducus; = infirmus. 2. census (
. , 1; .
. ); . ( . 1, ;
) censum habere fecere.

.
recoquere (ferrum).
=
intexere (flores capillis).
tranare; nando traicere, transmittere (mare); nando superare (flumen); (
) . mare traicere, transmittere;
. .
complere;
nimis redundans; (o jrcis, ) refertissimus gen. .
turba; tumultus; () trepidatio; . tumultum facere.
turbare; = terrorem alcui inicere, incutere; in terrorem
alqm conicere.
membrana.
1)= traiectio, traiectus;
xransmissio, transmissus, transvectio; transitus. 2) , transitus; ftraiectus. traicere,
transmittere, transvehere, transportare (alqm,
alqd). transire, traicere,
transmittere (flumen), trnsvehi (nave, navibus)
transilire (alqd, trans alqd,
in alqd); saltu traicere transgredi; transmittere (alqd, trans alqd).
mutare equos.
in terrorem conicere;
. ne nimium terroris (vobis)
oflradam (Liv.).
perterreri, exterreri; commoveri; perturbari.
. .
, . , .
discidere, diffindere.
1. , 1) . . . 2) . scrutari, rimari.
2 , 1) . .
2) . . , (.) intermissio; intercapedo (^; . longo intervallo;
. paucis interiectis intervalles;
. non interrupte narrare
(Gic); . sine ulla intermissione (temporis); uno tenore;
- per dilationein bellum gerere.
dissecare.
() transponere.
colonus. 1)
intrans. translatio domicilii; migratio, demigratio; . *migratio gentium (sedes mutantium); . gentium populorumque universorum mutatio sedium. 2) trans, . . transferre,
transportare in alqm locum.
traducere (alqm in locum alqm); alqm alqo
demigrare cogre; coloniam in alqm locum
deducere ( . );
. alqm demigrare ex agris et in urbem se conferre iubere. transmigrare, demigrare, emigrare; transire; in alium locum
migrare; sedem mutare; demigrare ex agro (agris) et in urbem
se conferre.

249

vincere, superare, frangere

(alqm, alqd).
referre.
. .
1) =
recognoscere (decretum, haec omnia summa
cur et diligenti recognita et collata); retraetare ( , librum, oratiunculam); . rationem excutere (). 2) = perlustrare,
lustrare (omnia ratione animoque). , . .
denuo fingere (.); fingere;
immutare alqd de institutis priorum; . commntare rem publicam.
iterum rogare interrogare.
. .
1) . desinere
(alqd facere; inf. pass, . desino pass., . orationes legi desitae
sunt; disputari desitum
est); cessare inf. ( );
desistere (ab alqa re); flnem facere (alcui
rei. alcis rei, dicendi); omittere
(), intermittere ( , alqd,
inf.); . omittere deponere
timorem; . de, . . debellare.
2) = , . . .
, transponere alqd in alium locum; ordinem alcis
rei immutare; . , transmutare.
, transmutatio.
perpeti, perferre; exanclare.
commutare (delubrum); denuo aedificare. ., .
.
1) . transire, transgredi; .
intrare transire limen
alcis. 2) . migrare, neglegere, violare,
non servare (legem); transire
fines alcis rei; excedere (modum).
numerum inire (alcis rei);
recensere.
mittere (alcui alqd, ad alqm).
missio; . . .
siccari.
. ;
via altra hue altra illuc
fert; . viam intercludere; .
.
. .
=
perverse interpretari, detorquere; inflectere
(ius gratia).
angiportus; semita.
, excipere (speculatorem); intercipere (nuntium, litteras); deprehendere (, naves, alcis litteras).
dolo capere, capere,
fallere.
transire, transgredi (flumen,
trans Rhenum, Alpes, in urbem, in Euro-

250

pam, ad alqm, ad alqd); superare (montem); pluteus.

transcendere (Caucasum); transmittere (am- culcita plumea; - in
nem ponte); egredi (
pluma dormire.
, munitiones, flumen); = 1)
transmigrare; . ., - certo tempore recurrens. 2) ( *)
transire ad alqm, ad partes alcis,
compositus, circumscriptus, numerose cadens;
exire ex
. ^ circumscriptus verborum ambitus;
patriciis; ad deos transire; . oratio structa vincta; verborum apta et
, deflcere ad
quasi rotunda constructio; . -
alqm, ad hostes transapte, circumscripte dicere. I) .
fugere; relicto alqo trans aetas; tempus, temporis spatium;
ire ad alqm ( ) signa trans. aetatis pars; aetas; gradus aetatis;
ferre ad alqm atque ad eum transire; . . novam vitae
. ; viam ingredi; .
. ; . . Mipa alqd ul(, ) aMre, Yerti in alqd;
tima hominum memori usu venisse traditur
. transire ad alqd; memoria alcis rei inde alb ultima homi bellum arma ulnum aetate repetitur; - tro inferre; ultro petere nostem; .
disciplinae morumque varietates. 2) n.
( pt4H, ) orationem traducere
. (verborum, orationis) ambitus, circui convertere ad alqd; transire, deflectere
tus, circumscriptio, comprehensio; verborum,
ad alqd; . .
orationis orbis; oratio vincta, structa,
ab uno consilio velut transilire ad
apta; verborum constructio (apta et quasi
aliud; , .
rotunda); , , periodus;
. . delabi ab alqa re ad
. verba continuare; alqd; = tradi (a maio, - compositio,
ribus, ab alqo, alcui), dedi (alcui), transferri
structura verborum.
(regnum ad alqm). 1) plumatus, pennatus. 1)
1 transitio; transitas ( ., ad
penna (), pluma ( plebeios, in alienam familiam); traiectio,
). 2) . calamus (. traiectus, transgressio, transmissio, trans); stilus ( ).
missus; .
. .
flexus aetatis; .
. medium quendam locum obtiuere (malum) Persicum; () (arbor)
Persica
ad.... 2) ,
, iter; - anulus.
minoribus itineribus subsequi; fulmen.
. magnis itineribus; , pennula, plumula.
^, . iter unius diei arenae; loca arenosa; loca arenosa et
dserta. arena, () glarea; 1
dies (gen.); . itinera
saburra (, 1 !
extendere; . trinis castris;
); pulvis ( ).
. . .
4 alqs ab alqo loco tridui viam abest, varietas. varius, varii
coloris, versicolor.
3) , transitus;
arenosus (solum); . ftraiectus.
, . .
1) laqueus; tendicula (); pedica
piper.
(); - in laqueos cadere
. .
delere, extinguere; . incidere, se induere ( .). 2 ) . cardo.
inducere.
, . omnes enume- . .
dolere, in dolore esse, () in maerore
rare posse.
esse iacere, dolere, () mae enumeratio.
rere alqd, alqa re; dolorem ex alqa re accienumerare; persequi (omnes voluptates).
pere, capere, suscipere; . magno do 1) iterum lelore affici, magnum dolorem ex
gere. 2) . alqs
alqa re accipere, , ... summo doin multis litteris volutatus est.
lore affici . . inf.; .
transgredi; transire.
. non magnopere laborare, non labo isthmus, fauces (pi.), angustiae.
rare de alqa re. aegritudo; dolor
inter se in aures insu(); maeror ( .); tristitia
surrare.
(
traiectio, transvectio.
);
1) traicere, transire,
cum magno dolore meo; vehementer doleo,
transvehi alqd (nave, navibus, curru). 2)
quod . . inf.; . .
= iumentis
; . . .
obterere alqm, () per corpus alcis
1) aeger animi, maeiumentum agere.

1.

251

alqd (, ); 4
stus, tristis; - . .
paginam complere; y
2) , = tristis;
, miser (res, spectaculum); acerbus, luctuosus
est inscriptum in uniuscuiusque
(dies, mors); . ,
fronte, quid sentiat de re publica. 2) res miserae; tempora misera, temporum ini scribere, conscribere,
quitas. Adv. misre, miserabiliter.
litteris mandare consignare alqd; memo 1) signare, obsiriae prodere, tradere alqd, auctorem esse
gnare; . 2. 2) .
alcis rei . . inf. ( );
*typis (litterarum) formis describere,
. librum scribere, libros conscribere;
exscribere librum ( typis exarare, impri , epistulam litteras
mere, excudere); liber
scribere. litteras dare mittere ad alqm,
prelo exiit; liber prodiit.
Romam dare litteras; , ...
*prelum typographicum prelum.
litteras mittere ace. . inf., ... ut
) Signum, sigillum;
conj., . alqm per litteSignum cerae cera. 2) , $
ras certiorem facere alcis rei, de alqa re
anulus signaiorius (),
. . inf.; .
. anulus; .,
; , . scriptitare;
. Signum anulum alcui rei
diu multumque
imprimere; signo consignare alqd; signare,
scriptitavit. 3) . pingere, depinobsignare alqd; , . Signum
gere; effingere; .
removere. 3) (.)
*alcis imaginem colore oleo trito
*sub prelo esse; 'litterarum formis typis
pingere. , . *charta scriexscribi; . librum litteraptoria, , Charta.
rum formis typis exscribendum curare.
litterae. litte iecur.
rarum monumenta; litterae.
fornax; furnus (, 1) = scriptus, (, ).
) perscriptus; litteris con 1) coquere (panem);
signatus mandatas; . scripta
ce6i - * id ad
mandata; auctoritates (civitatum auctosimilitudinem panis eficiebant. 2)
ritates ac litterae; legationes cum publicis
sol urit.
auctoritatibus testimoniisque); .
specus, spelunca; antrum.
mandare alcui alqd; dare alcui
, pi. troglodytae (
mandatum negotium litteris, per litteras;
eeioncKaro ).
. litterae, lit , , . .
terarum fides, auctoritas, lit hasta.
terae (conquirere litteras); .
statio, excubiae, excubitores.
edictum; litterarum significatio; .
serra. 1) Mr ans. serram
scriptura; scriptio. 2) ducere. 2) . . serra secare dis 1, . . secare alqd. serratus.
. Adv. litteris, per litteras; .
pillula; pastillus.
perscribere, litteris scriptis mandare; .
pyramis. *in
, . litteris firpyramidis formam modum factus
mare testari, consignare alqd.
erectus, exstructus, redactus. Adr. pyramidis
instar.
1) epistula; litterae ( ,
); . .
. ().
2; , . . ;
convivari, epulari.
litterae ad me afferuntur,
placenta.
ad me perferuntur; .
, convivium, epulae, epu epistulam aeeipere ab alqo ad
lum; , apparare, inalqm; . , . epistula ad
stfuere, ornare, agere convivium; convivari.
alqm scripta missa,
, . 1.
epistula, litterae ad alqm,
scriptor (. , ),
. epistula, litterae ab aiqo scripta, scriscriba ( ).
ptae missa, missae, epistula,
scriptor; auctor (alcis rei,
litterae ab alqo. 2) 41
auctor, scriptio; scriptura; scribere, .
; .
scribendo.
!, , ); . scriptores Romani, rerum Romanarum victus; educatio; . . auctores; ( $)
firmitas. (
Latimtatis auctores; - ad
) valens, validus, flrmus; aptus ad
scribendum se conferre. I.) .
alendum; in quo multum alimenti est. scribere; > . litteras scire,
1) . nutrire ( ), alere
litteras nescire; . litteras
( ); praebere alcui victum.
facere ( scribere); . , in2) . alere (.jionos alit artes); habere
scribere alqd in, alcui rei: referre in
(amorem erga alqm, odium in alqm), gerere

252

(amicitiam, inimicitias); concipere (odium in

alqm, amorem); . . ;
. , . 2, ; gratiam habere.
vesci alqa re; ceis
se tueri, se sustentare, victum quaeritare
alqa re; . ,
artificio suo se tueri. alumnus;
. Musis amicus.
bibere; potare ( ,
, ); haurire; uti alqa
re ( ; . . uti
eodem poculo); = vino deditum esse indulgere; , .
plurimum bibere; in vino nimium esse, .
vini parcum parcissimum esse; .
perpotare ad vesperum; .
. 2;
alcui bibere dare, ciyris, minstrare alcui bibere, alcui potandum potui dare alqd. potus,
potio.
1) . ,
alimentum; quo alqs alitur nutritur; cibus; esca;
pabulum; , 1 cibaria (. pi.);
victus; . cibum sumere ; cibo se abstinere, cibo
carere. 2) nepeu. pabulum; .,
. pabulum ingenii, animi, pastus animi; . materiam alcui rei dare
(invidiae); ign absumi.
concoctio; . cruditas.
1) natatio; natandi
usus, natandi
labor. 2) . 1, navigatio;
cursus maritimus; . navigare.
, 1) nare, natare; .
nandi peritum esse; habere scientiam aatandi; . , . innare alcui rei; susneri alqa re ( ); .
cruore hostium
perfusus. 2) = . navigare, navi vehi; oram legere
praetervehi; . vela cursum
dirigere ad locum alqm, cursum tenere alqo;
tenere locum alqm;
' cursum direxit quo tendebat; .
. .
liquefacere; conflare.
facundia: verborum expedita prouens celeritas. volubilis (oratio); . expedita et
perfacile currens oratio: genus orationis fusum ac profluens; oratio lvis; facundia; y
. . alqs suspenso gradu it.
Adv. facile, commode, facunde.
praefica.
lacrimare; flere; .
; plorare; deplorare (lamentabiJi voce); eiulare; vagire; , . uberius flere, vim lacrimarum profundere; . lacrimas

.
tenere fletum cohibere non possum; .
, flere de alqa re; illacrimare illacnmari alcui rei, lacrimas in1 alcis
acerbitatibus eifundere; deplorare alqd, de
alqa re, alqm.
ardens (oratio, orator); fervidus
(oratio); acer (ingenium, animus); vehemens;
summus; . faces dicendi; ycep studium ardens acerrimum; studium
et ardor; ardor animi; ardor (militum); n.
ardens studium; ,ignicnlus desiderii;
siimmum desiderium; . ardor amoris; accensa in alqm studia;
. amore alcis ardere, flagrare. Adv.
ardenter (cupere); . ^. ;
vehementer; summo opre; avide; haud mediocriter; . cupere et optare ut
(Oie.). flamma, ignis ( .,
, flamma amoris, belli); ardor (cupiditatum); . , 1 . .
Stella errans vaga.
1) . forma, figura, species;
(, ) descriptio (aedificandi,
formae civitatis); .
formam operis describere; . ,
adumbratio, dispositio. 2) ( ) . quae (imagine) eminent; eminentia (gen. ae; Ute.);
. exstare atque
eminere, eminere ( , ,
, , );
. ( ) *(in pictura) alcis
rei hominis imaginem primam ponere;
alqd primo loco ponere collocare (
, ); . pars posterior; . . recedere ( ). 3)=11, Mi Hie consilium; (, ) cogitatio; res cogitata; ( 1) ratio (belli); ^1 propositum
( . , p. peragere, assequi, tenere,
a proposito deterreri . .); institutum (uti
institute suo, instituta perflcere); inceptum;
. ratio rationes belli gerendi
belli, () descripta totius
belli ratio; . . 1; .
temere; (^) .
nulla ratione, nullo consilio; 11
. res nulla ratione temere instituta; . bellum
temere susceptum; . . ;
. rationem alcis rei describere;
- consilium animo mente agitare; . consilium alcis
rei deponere omittere> abicere,
deponere, abicere alqd; ., .
* id, , , domi
eius pleraque conflata esse constabat (Oie.);
. magna moliri; 1 . modo ratione alqd facere; . HaMipeme.
plastice; fplastica. plasticus.
lamina; bradea.
1) pensio (pensionem exigere ab alqo).

253

2) = . merces; latis umeris (vir). umepretium; . . ; .

rus; efferre alqm ID
merces; . merces.
umeros, attollere sublevare, ( .)
solutio; - dies solvenaccipare umeris.
di; dies (solvendae) pecuniae, dies pecunia- () lapis quadratus; saxum
rum, dies {cum dies venit; ante
quadratum.
diem solvere); - roga- natator; nans; . nandi pere de die. 1) solvere, numerare,
ritus.
peudre (pecuniam alcui); curare pe- . ubertas (dicendi, incuniam (pro eo frumento legatis); . genii). 1) . . . ; . .
; fecundus. 2)
2; . pensitare vectigalia, tri., . . multorum librobuta pendere; . ( *)
rum scriptor; is qui scriptitavit multos linon respondere ad tempus; , ) bros (multum); . mira ingenii
naturae
ubertas.
, , pomadebitum reddere. b) rium; . pomarium ponere
, . , )
serere; . arbor pomifera. patriae persolvit alqs quod
fructuosus; . fertilis andbet. 2) . solvere
nus; . arbor fructifera frugipro alqa re; . magno
fera; . . fertiemere alqd, male emere
litas; fecunditas; ubertas (agrorum). alqd; .
fertilis, ferax, ber; fecundus
immemorem esse beneticiorum; .
(. , = ); frusolvere alcui alqd; . .
gifer (, ); - fructum
ferre edere; . annus fertilis; .
pannus.
solum ber, ager bonus, ferax. (
. . ) Platonicus; Academicus.
faecundas, laetus. 1) .
vestis, vestitus ( . );
() fructus; . fruges; vestimentum, tegumentum corporis; stola,
. pomum, bacae (pi.) palla ( ); . .
. fruges terrae;
. .
fruges ferre, edere, gignere, fructus ferre,
, summo
reddere; dea frugum
supplicio carnificis manu, securi perire.
pomorum. 2) nepeu. = , fru fiebilis, deflendus, deplorandus,
ctus, utilitas, commodum, bonum; mermiserandus; miserabilis ( .); luctuoces, precium (); , sus; miser (); . vox miserabi fructus capere, percipere
lis; . naenia; . eiulatus; .
ex re, alcis rei; . -,
species misera flebilis; deformitas.
. . nascitur, oritur, exsistit,
fletus, ploratus, eiulatus, vagitus
manat, gignitur, efflorescit alqd ex re, efflci( . ); lamentatio;
tur re.
lacrimans, flens, cum fletu.
pallium; paenula, planus (litus); non falacerna; amiculum ( ); sastigatus. locus aequus, planus.
gum () sagulum ( .); agger; moles; ,
. paludamentum; () palla.
. molem aggerem, molem et aggerem
homo plebeius de plbe;
facere (ex...); molem aggerem, molem et
plebei; plebs. plebeius; . aggerem exstruere; - ag de plbe; plebei generis; plebeius.
gere cingere (locum).
spuere; . sputo aspergere faber tignarius; faber aedium.
. alqd.
fabricandi ars
, . pi. (.) herba
fabrica.
, , ,
inutilis nocens, pi. herbae ( .).
- fabricandi ars; fabrica; -
opera fabrilis; ( )
1) ^, stirps, gens, faopus fabrile fabri tignarii.
milia. 2) gens, natio.
fratris sororis fflius; . * soliditas; densitas.
. nepos ex sorore, e fratre. solidus (); densus (),
fratris sororis fllia.
() spissus, artus; . con abundans super ncessitaient
densus (acies); . conferta turba. Adv.
oratio; vitium, cum sudense, arte.
pervacaneis verbis oneratur oratio; carne (carnibus) vescens; carni. pleonasmus.
vorus. . gen. corporis,
, ( ) strepere.
corporum.
nectere (coronas); texere (fiscinas ratis.
); . capillos componere. corpus.
crates.
flagellum. . ; . tempora ini flagrum, flagellum.
qua tristia; . () annus

254

sterilis; . valetudo adversa;

. parum cognitum spectum habere alqd; ()
maie se habet non bene valet Adv. .
; . 4, ; incommoda valetudine esse.
area.
1) fonnn. 2) . area.
. . aratrum;
alqm in opre et
arantem invenire.
versutus (, ); vafer (). fraudulentus, fallax (); perfldus (); dolosus. Adv. frauda! enter, fallaciter,
perfide, dolose. fraus; perfldia;
latrocinium. homo fraudulentus (), homo perfldus; ( ) furcifer; . veterator.
. .
, . venustus; blandus; . pulchritudo et venustas corporis. ptivus. (bello) captus; captivus.
captivitas; - captivum
esse; . capi ab alqo;
. se tradere, se dedere (alcui);
manus dare alcui; . alqm.
1) = , . .

2) , (alqm sua humanitatej; tenere (alqm, alcis animum); devindre (animos eorum qui audiunt, voluptate); permulcere, delenire (animum alcis); . animos

omnium allicere.

>

totum captum esse alqa re; studio, amore rei

teneri; studio rei trahi.
situs; mucor. mucidus. mucescere; mucorem
situm contrahere; situ corrumpi.
calvus. calvitium.
hederaceus. hedera.
saltare, se ad numerum movere;
choram ducere; .
. totum se fingere et
accomodare ad arbitrium et nutum alcis.
saltatio; chorea ( .
). funambulus.
I .

) ?

,
. 3; valetudine impeditus;
npocbb.meis precibus commotus id fecit; p r o p t e r (senecttem); ob (ob earn causam); =
de, ex (ex ea, ex eadem causa);
? qua de causa? qua de re (&
qua ex causa, qua ex re)? ex
foedere; ex testamento;<no ex ediclo alqd facere,
ex iussu; iussus hoc feci; de ratione (alcui mille
drachmas debere); .
( ); de consilio meo,=
meo consilio usus;
. intellegere de alqa
re; . agnoscere, cognoscere alqm, alqd ex alqa re; ()
, ex patre, matre;
paterna, materna stirpe; paternus, maternus;
. ex, de sententia
sententi alcis; ut alqs existimat, censet,
iudicat, existimat, censet, iudicat
alqs . inf.; pro (), ,
pro viribus;
pro re nata, pro re; pro tempore et re; ut res sunt
(erunt); ,
. ad praescriptum;
per se; su natur; ipse (si rem
ipsam speetas); sua sponte ( );
, 1 ut Livius narrt (narravit) Livius narrt,
auctor est . . inf.;
() coniurationem factam mercatores afferebant (Liv.);
maxima pars volonum erat
(Liv.); - . ;
. , )
? ., . . ,
, singuli, bini . .;
militibus ( cuique militum) quinos
captivos ddit. II) . na. ? ( ,
) ad, usque ad; cie usque ad
hoc tempus, usque ad hune diem; adhuc; no
usque ad mortem, ad extremum spiritum; - ab anno
(usque) ad annum. Ill) , .
) . ? ? , ,
. ., . . )
? post (mortem); . .
dbs., , fratre mortuo;
anno exacte, circumacto
praeterito.

? in abl.; per . ) ? $? .,
, , , ordine,
exemplo, iure; rex
nomine; Graecus
natione Graecae gentis;
tuo consilio te auctore;
consule auctore; more;
ut mos est; vetere
consuetudine; more institutoque maiorum; ex
institute; lege, ex lege; lege iu. bente; permissu legis; =

per legem; crimine
,
furti; . nota
, , clarius, celerius;
alq internoscere; fratris
paulo, , paulo liexemplo, fratre auctore;
berius loqui; paulo timidior.
. ; , . . .

.
().
fabuari, confabulari.
1)= (, ) cldere; tmcidare, prosternere;
magna caedes fugientium est facta; . * occidione occidere; . caedem promiscuam militum et oppidanorum facere; . . . 2)
. . .
' .
. .
, . alcui indalgere;
magn esse in alqm indulgenti; .
milites laxiore imperio habere.
exalbescere; expallescere; (o
*) languescere.
verbera (pi.)', . verberare, pulsare lqm.; . vapulare;
verberibus castigari, caedi.
vincere, devincere; superare; frangere (alqm, alqd). . .
1) . res adiuncta; = res parva; .
quaestio minor; . luna altra; . sol alter. 2) . . . 3) =
. .
. .
- fraterne; . alqm
sic amare ut alterum fratrem.
abicere.
impulsor; suasor; auctor; qui impellit, commovet, invitt alqm ad alqd
ut. , . ratio, causa, momentum; quod alqm movet,
impellit ut alqd i'aciat omittat; . , quaedam quasi moventia (Cic.).
' movere, permovere, impellere,
adducere, () inducere alqm ad
alqd, ad alqd faciendum ut faciat alqd;
persuadere alcui ut (); ? quid te impulit ut
hoc faceres qua re adductus (impulsus,
commotus) hoc fecisti? .
. sollicitare alqm (ad alqd, ut); . motus, permotus, impulsus, adductus alqa re, ductus (caritate patriae, Nep.); . alqo
auctore, suasore, impulsore.

a) 1 incitatio, impulsio; . alqo impulsore, auctore, alcis

impulsu, auctoritate; alcis auctoritate commotus, impulsus; . alieno impulsu. b)
impetus (animi), vis; .
me (tu, su) sponte; . ipse, per se,
ultro; . , . )
meitamentum, irritamentum; stimulus (gloriae).
. *, adir alqm, alqm locum (Lacedaemonem); convenire alqm. commorari (paululum paulisper;
biduum Cordubae).
paululum paulisper currere;

255

discurrere. * 1) fuga. 2) .
germen, surculus.
victoria; - nuntius vtctoriae; - *dea victoriae, y Victoria; - dies victoriae, dies
quo victoria parta est; . victoria equestris; .
victoria erterna, . victoria domestica; .
victoria Cannensis; . . victoria ex alqo parta . victus alqs,
, victo alqo gloriari; . .
; . geminare
victoriam; ! victoriam conclamare; . .
victor; .
trium bellorum victor;
- . II, 3, i; ,
. . , .
P. Scipio, is qui Hannibalem ad amain
vicit; is qui vicit (ius est belli, ut qui vicissent iis quos vicissent, quemadmodum. vellent, imperarent, (Jaes.);
- victoria apud patres fuit; - vicisse iam sibi videbantur.
victrix.

. gen. victoriae; . epinicium;

. corona laurea laurea;
. clamor victorum; . .
; . . . victor; victrix (classis, victrices
Athenae, victricia arma). vincere (alqm, alqd); victoriam consequi
adipisci (ab alqo); victoria potiri; victoriam
reportare ab alqo; superiorem victorem
discedere (ab alqo); superare, pervincere ( ); .
devincere alqm.
proicere, prosternere (alqm humi);
evertere (), pervertere (, ). everti;
collabi, concidere; corruere; n.
procumbere. , . lues.

coquus.
mores; . modestia; , . indignitas, infamia
(alcis); - . homo bene
moratus.
dominus; rex; imperator. domina (virtus est omnium
d. et regina, Cic); dominatrix (caeca ac temeraria d. animi cupiditas, Cic); quae imperio regit (urbem); regina. inrperiosus, superbus, insolens, arrogans. Mv. imperiose; superbe, insolenter,
arroganter. imperare (alcui
alqd, ut);
niapis populi Romani imperio iam orbis terrae tenetur; lex lubet; . , . . .
( ) sternere
prosternere alqm; . .
alqm egestate afficere, ad rerum omnium
inopiam redigere, omnibus bonis evertere

256

1.

alqm; rem publicam

alqm ( -,
in perturbationes conicere.
-); = modestia; (
se abicere; sternere, prosternere corpus . ) pietas. _ ,
(humi); . in praeceps deferri; adhaerescere ad alqd; pendre (ab,
, . 1;
ex, de alqa re, ).
( ) procumbentem humi vene- . .
rari alqm.
( .)
, 1) trans, vertemulcere, permulcere (os manu); .
re, convertere aJqd; . .
oculos circumferre.
2} intrans. . . convertere se 1) habenae; frealqo; . - retro vertere iter; - num (pl. frena freni);
declinare de via; iter suum
frenos dare, habenas laxare; admittere equum

viam ad dextram flectere;

( ). 2)
deflectere in Tuscos.
causa, occasio (alcis rei); .,
, se vertere, se conver- causam alcis rei esse
tere; verti, vertere; .
(belli, armorum); occasionem dare, praebere
spectare alqd; . . se convertere
alcis rei; materiam dare, praebere (invidiae,
ad alqm; . terga dare
criminibus); . iro aasam
alcui.
reprehensionis ad reprehendendum dare;
. ^; . levis; parum dili . haec res conflavit iudigens (o rani); parum subtilis (
cium; contrahere (bellum Saguntinum cum
.); . homo leviter eruditus;
Carthaginiensibus); . , . . alqs vix imbutus
risum, seditionem movere;
est litteris. Adv. . . primis,
errorem creare; alqd afferre (quaestionem,
ut dicitur, labris gustasse alqd; leviter immulta nova in re militari);
butum esse alqa re; leviter primoribus
. prineipem esse alcis rei ordinanlabris attigisse, libasse, gustasse alqd; n.
dae ( ); prineipem esse, exsistere ad
mediocriter versatus in
alqd; - materiam alcis
alqa re. superficies; .
rei quaerere, occasionem alqd faciendi ca. summus, . . summa aqua;
ptare; . quam primum occasio
. . ; . asperitas,
datur; - ultro, . priores
levitas; . aequor ma(bello lacessere); . , .
ris; . in summum redire; . 3eMJiH *superficies terrae. () reda.
super.
, vertere, conver . .
tere; (retro) flectere (currum, navem); (fre . .
nis) circumagere (equum); . . . convenire alqm.
apertum est, manifestum est .
. . inf., , , ., - furaciter.
fratrem hoc nescire apertum (mani- . . festum) est.
agilitas (navium, Liv.)\ mobilitas,
se peccasse fateri. velocitas. mobilis, velox,
= , offiagilis; pernix.
cium (); munus; . ; - circulus; orbis; () cir . *condicio militiae.
culus orbis brumalis; ()
1) . . 2) . ; - circulus orbis solstitialis.
. . flexus (); anfractus (viarum); parre ( . solstitium (), brama ();
, , =
. . ^ conversio; $
); oboedire, dicto audientem esse
commutatio conversio rerum.
alcui, audire alqm, auscultare alcui (- laedere; violare (alqm, famam
, ,
alcis); vulnerare ( ); corrum ); obtemperare (
pere ();
tempestas affligit afflictat naves; .
); obsequi (,
mores corrumpere, depravare; .
);
; non integer, laemorem gerere, morigerari alcui ();
sus, corruptus; afflictus. in offleio esse ( *); .
violatio; iniuria; ; .
alcis Imperium recusare, in officio
morum corruptio, mores corrupti
non manere, ( ) Imperium detre perditi; - innoxius, incolumis.
etare, Imperium auspiciumque abnuere. - exspectare, manere.
obtemperatio; oboedientia; obse- . .
quium (in alqm, alcis); . .
officium, ad officium . .
reducere alqm, in officio retinere, continere repetitio, iteratio, redintegratio;

. assiduitas (bellorum); ,
. ; - (
) effagiendae repetitionis grati;
- . revocare (primos
trs versus). ( ,
) repetere; iterare
{verba);
- duplicare, duplicare iterareque
verba (Cic); geminata verba (Cic);
{) redintegrare;
, frequentare (verbi
translationem); iterum
legere; . saepe repeter, saepe iterare; = , crebro
iactare (illud, Graecum proverbium);
. identidem interrogare, ,
identidem monere (ut, ne); .
alqd iisdem verbis reddere,
( )
colligere et commonere quibus de rebus verba fecerimus, breviter; ., (.) cantilenam eandem canere (Terent.); . revocare; .
, .
in alqa re idem quod alcui populo
(evenit), evenisse videmus.
, , . , .
. ( .).
. , .
1) . . 2) . .
., . - 2.
* opinio. 1) credere, concredere, committere (alcui, fldei alcis alqd); permittere (alcui omnes
fortunas suas, vitarn). 2) . rationem
excutere.

tempestas; caelum; . ;
, bona, egregia tempestas, tempestas
(tempestatem praetermittere nolle); . salubritas; caeli asperitas;
, . , ; . . .
. gen. omnium; . tributum in (singdla) capita impositum;
tributum; . in singula capita
servorum et liberorum tributum imponere;
. ad rem publicam defendendam
populi universi evocatio. Adv. viritim; universi; ad unum omnes.
. . insequi, persequi;
- insequi, persequi alqm, instare alcui; - mittere qui insequantur. concitare,
incitare (equum); stimulare (alqm); stimulus
admovere (alcui).
finitimus; . terminas
(lapideus); . stipes palus terminalis; *castellum in finibus terrae
in extrema terra in confinio positum; pfea *flumen quod duas terras dividit
utriusque populi fines discernit;
ager confinis; urbs in conflnio in
flnibus sita extremis; praesidia (armata) in finibus disposita; . limes.
funebris; . exsequiae, () pompa (funebris).
sepelire alqm, sepultur afficere alqm; humare alqm. sepultur, humatio; ; - .
; . .
cella; ( ) hypogeum concameratum.
crepundia (. pi.).
. .
1) . mergere (alqd in aquam),
demergere, summergere. 2) . .
alqm luctu afficere.
1) . mergi, immergi, summergi (in alqd,
in alqa re). 2) . .
cogitationem mentem defigere in
alqa re; se totum in alcis rei cogitatione
collocare; . alqs in cogitatione defixus est; , deliberabundus (Liv.).
labi, errare (); alqd
committere (); ();
delinquere ().
error (); peccatum; delictum.
, . are alieno
demergi obrui; vitiis obrui.
. .
porrigere, praebere (alcui alqd,
manum); ( ) alcui alqd porrigere
de...; ( ) subicere (alcui alqd); n.
ministrare; circumferre, circumdare;
. , , , ro, , , , ,
MffHie . .; . libellum offerre dare alcui; supplicare alcui
per litteras; . exemplum alcui

, . , .

narrator; auctor. . ; 1 historia tradit. . .

. .
fascia; vitta (, ); infula (); diadema ( ).
ligare (alqd circa alqd); circumligare (alqd alqa re).
, . , .
, , .
, , .
vorare, devorare; absumere (
.); absorbere; haurire (fluctibus hauriri obrui, in
profundum hauriri, gurgitibus absumi).
1', . , .
. , , ... rumor
est . . inf.
loqui cum alqo; con venire alqm; .
. alqm convenire volo. *loquendi forma formula; . yerbum quo alqs maxime delectatur,
{) sententia, dictum; .
. , . alqs alqd semper in ore habet, alqd alcui maxime placet
probatur; . .
. - .

257

17

258

1.

; expositus, praebere. recedere;

- locus solibus expositus,.
pedem referre.
soli ostentus, * locus qui toto die
oppressio (libertatis); .
solem accipit; - subiectum
. reprimere (conatus alobnoxium esse alcui rei; propositum esse aleis); comprimere (seditiones, furores alcis,
cui rei (telis fortunae vita nostra). tumultum); opprimere (iram, dolorem, liber subire alqd (periculum, in~
tatem, tumultum); supprimera (iram); extinvidiam); . ( guere. suffocari; spiritus al ) adir, subire, suscipere periculum,
cui intercluditur.
offerre se periculo, ad podagra; pedum dolor dolores;
periculum se opponere; () incurrere
-rpot ex pedibus laborare; pediin periculum; tubus aegrum esse.
tus a periculo, tutus; . . donum,
grave iudicium subire; in vitumunus; . donare, muperationem cadere, venire, vituperationem
neri, dono dare alcui alqd; . dosubire; irrideri, derideri, ludinum accipere, dono affici;
brio esse; poenam contrahere, .
. dono muneri accipere alqd. ( ); invadi,
munusculum; munus parvum.
peti, opprimi; impetus fit in alqm; :
qui dat; . tabellarius; .
offerre se morti.
auctor bonorum. facilitas, indulgentia. - admovere alqd (alcui rei ad
alqd .); promovere (alqd ad
tractabilis; facilis; indulgens. alqd . , vallum ad urbem). vectigal ( ); tribu se movere; . procetum (, ); Stipendium
dere, progredi; (, );
Antiochus nihil promovit signa.
( , his graviora one(Liv.); .
iniungebat, Caes. . . II, 18); = propius accedere ad alqd, , , , porto propius urbem admovere exercitum; .
rium; . vectigal possessoribus
( , ) procedere, sucagrorum impositum; ( , cedere (bene, prospre); .
' ) scriptura; ( .minus prospre, parum procedere, parum
) decumae; - vectigalia, trisuccedere; . buta imponere (alcui alcui rei);
res incipit melras ire. faci- pendre, pensitare, vectigalem esse; nus; . egregie egregium fa exigere; -,
ctum, facinus praeclarum; gloria; -
. immuhis tributorum,
(, ) res gestae; gesta (n. pi.);
immunis; vacuus a tributis,
res; . res (in bello)
expers tributorum ( ). gesta; facinus militare; . facinus
dare, praebere; . . .
forte, magnum; virtus; facinus memorabile,
stips ( , .).
mirabile; res fortiter gesta; , . .
- res magnae, memorabiles
legere; colligere; . colpraeclarissimae, praestantissimae;
ligere (togam), succingere (lunicam); . . facinus conficere, edere; res fortiter
vela subducere, contrahere. strenue gerere. mobilitas.
arrepere ad alqd, furtim
mobilis (turris); .
accedere, succedere ad alqd; .
feriae conceptivae; . Stella errans
alqm aggredi, adoriri, petere alqm ( vaga.
).
. ; mentum.
litterarum studio deditum esse; litteris
, , . elegans
operam dare studere.
verborum delectus; elegantia verborum, ora . .
tionis.
imperio dicioni alcis sub subicere.
iectus, imperio alcis obnoxius; alcui parens;
accurrere, advolare;
- esse in alcis dicione
undique concurrere.
potestate, in dicione ac potestate; alcui pa obicere alqm alcui
rre; cessisse in Imperium alcis.
rei; afficere alqm alqa re (poena); .
(, ) alqm experi- , , alcui equum
admovere; copias,
ri temptareque, *alcis litterarum (artium)
exercitum admovere ad urbem; . .
scientiam temptare; periculum facere;
.
. , , ,
, , . .; - scopulus; saxum; cautes.
re dili- subvehere, advehere, supportare,
genter perpensa; . COMHHK) alqd m dubium
apportare (commeatum, frumentum exercitui).
vocare, in dubio ponere, illud,
subvectio (frumenti); = utruman; . . npoBianib commeatus; -

.
nib.il ex Aegypto subvehebatur;
. alcui comQeatu re frumentaria intercludere.
subligare.
inducere, impellere,
illicere alqm ad, in alqd.
adigere; appellere (navem).
suburbanus (villa).
praeparatio; meditatio, commentatio. , . , , .
, adj., . ;
subst. subiectus imperio obnoxius, rgis
imperio subiectus parens; - ii
qui eius imperio subiecti sunt in eius
imperio sunt; - populo Romano serviunt. dicio,
Imperium, ius, potestas;
-CTBi esse in dicione potestate alcis; alcis
iuris esse; . . .
1) . sustinere (columnae
et templum et porticus). 2) . sublevare
alqm alqa re, in alqa re; alqm suis opibus;
sustentare (; imbecillitatem valetudinis, valetudinem, rem publicam); = iuvare, adiuvare alqm,
. adiumento esse alcui; subsidium, auxilium, opem ferre (alcui); .= tueri (valetudinem, concordiam, dignitatem suam); retinere (veterem morem et instituta maiorum); continere (disciplinam); n.
, ignem, spem alere;
se vitam sustentare, . vitam
propagare, tolerare alqa re;
armis ius suum exsequi; dignitati non desse;
favere partibus alcis. alcui; ( .) alcis accusationi subscribere; MHime suffragari alcui; legem
suadere. () auxilium,
adiumentum, subsidium; -
. ; - ab
alqo iuvari, adiuvari.
falsum; moneta frtiva
adulterina; -
monetam adulterinam exercere; nummos adulterinos aes adulterinum percutere; n.
falsae corruptae litterae.
adulterare (nummos, gemmas); corrumpere (tabulas publicas, litteras);
depravare, vitiare (senatus consultum, litteras).
adulterinus (clavis,
nummus); f'alsus (litterae); . .
falsarius (
, ); . monetam
adulterinam exercens.
, . opera.
mercennarius; operarius; pi. operae (mercennariae).
. . incendiarius (Tac); .
auctor incendii.
. . , dere; incendere (aedificia, vicos); succendere;
ignem subicere, inferre (aedibus, operibus).

259

. .
, .
.
incendiuni; vis incendii; -ri dolo se fecisse incendium
con vinci.
subterraneus, sub terra positus. ( ) infernus; . dii, feri; . inferi ( .
); . apud inferos;
. ab inferis; orcus.
, . *telescopium.
alqm ad se vocare.
. .
suffodere, subruere (murum,
montem; arbores a radicibus); . urbem cuniculis suffodere; cuniculo cuniculis subruere. 1) .
.
(). 2) . . insidiari alcui.
. .
,
genua ei intremuerunt
. subicere (alqd alcui rei);
. subicere, subdere, supponere (fllium).
supponere, subicere, subdere;
() substernere (alqd alcui rei); n.
ignem subicere.
, . poples.
cuniculus; specus ( );
, . cuniculum agere, specum fodere, . alqd suffodere,
. .
arrepere (ad alqd), furtim
accedere, succedere (ad alqd).
conflrmatio; , .
. ad vires reflciendas, recreandas;
. imbecillitati iacentis vino succurrere; . ; ( )
accessio virium; maiores novae copiae;
supplementum; auxilia (. pi.); subsidium
(mittere); . - mittitur
alcui subsidium supplementum; augetur
alcui copia. firmare (corpus
cibo; praesidia urbis copiis; novis peditum et
equitum copiis se); confirmare (corpus, valetudinem; se auxiliis); . se vires
reflcere (), se recreare; corpus
(corpora) curare; .
( ) novis copiis se renovare;
. , opinionem,
spem alcis confirmare; . , alqd argumentis, rationibus confirmare; MHHie,
copia exemplorum
niti. .
(, ).
corrumpere alqm pecuni, mercede, pretio, largitione, corrumpere; emere (iudices); . 4 . pecuni impellere alqm ut fa-

17

260

ciat alqd; . sollicitare ( ) sbluere.

oppugnare, aggredi pecuni, donis temptare subicere, subdere. supponere
alqm. venalis; qui pretio, pe(filium, testamentum); falcuni, donis, largitione corrumpi potest; n.
sus (testamentum, litterae); subditicius; sub mercennarius iudex.
ditus (filius).
animus venalis qui pretio corrumpi po- speculari (hostium consilia); obtest. largitio; - larservare, aueupari.
giendo; . admiscere.
inflnita largitione uti; -nt 1) . , tollere,
largitionem factam esse con&teri; - attollere, efferre; levare (alqd a terra, in al, donis datis muneritum, in currum), sublevabusque obtinere, consequi alqd.
re, allevare (iacentem); excitare (caput); n.
pertinere ad alqd (
manus tollere; manus porrigere (
); subiectum, propositum esse alcui rei;
); manus ma. . dubium incertum esse; dunus supplices ad caelum tendere (),
bitationem habere; non constare;
. alcui, ad alqm;
. quod dubitari posset;
manus intentare in alqm, alcui; ocu los attollere, erigere, suspicere alqd;
hoc nulla est unquam in dubitatione
, , . .; versatum; COMHHIO, ...
excitare feram; .
non est dubium quin...; satis constat ace.
totam urbem conciere; . mul inf.;
tum pulverem excitare. 2) , 1 ar, hoc sine ulla dubitatione conma capere, sumere (contra alqm); armis
flrmaverim . inf.
contendere; vim sibi afferre;
subiectum; id de quo loquimur.
, , . .; .
advolare ().
. ; quaestionem
affundere, instillare (alqd alcui
afferre ponere, proponere; quaerere;
in disquisitionem verei). ius.
nit; . . iacentem ani archetypum; verba scriptoris
mum alcis excitare; . erectum esse et
ipsius; celsum, superbire, alqd sibi esse videri; , . . chirographum, autogra carius vendere alqd, pretium alphum; exemplum, exemplar. cis rei efferre accendere, >
fides; auctoritas; ., ,
annonam incendere. 1) (
.
.) se tollere, se attollere; se
constat illam fabulam Plauti esse;
erigere (); se levare ( . . multi
); . surgere (e lecto, a cena,
negant librum alcis esse ad alqm auetoad dicendum); assurgere ( alcui
rem referendum esse. verus
, 1), consur(epistula); certus; fide dignus;
gere; ascendere (montera, murum, vallum);
. haec comoe. exsurgere contra, adversus alqm,
dia Tulgo Plauti esse existimatur, coeriri in alqm. 2) ( .) se attollere;
Plauti non esse putatur. Adv. certe,
assurgere, cousurgere, exsurgere; oriri (ventus
sane, profecto, nimirum.
a septentrionibus), cooriri (maxi, - .
mus ventus, tempestas, risus omnium); torvis trueibus oculis alqm aspicere.
crescere; . , sublime
fraus (); falsum; falsae
ferri, in caelum, sublimem abire;
corruptae litterae ();
() evolare, surgere; -ri causa falsi; .
nebula levatur in nubes; pulvis
alqm falsi damnare. falsus
excitatur; , . .; .
(litterae); suppositus (testamentum).
.
1) turpitudo,
humilitas, illiberalitas, animus abiectus; sor- renovare (picturam); . des (. pi., hominis). 2)
.
indignitas, dedecus, flagitium, basis.
consilium foedum; . alqd turpi- 1) afferre, apportare.
ter facere; - alqm
2) , offerre, praebere
ad nequitiam abducere. turpis,
alcui alqd; , circumferre (Himprobus ( .); humilis ( ).
); foedus ( ., , consilium); illi- decet (alqm, inf. . .
beralis, sordidus ( inf.): aequum par est ( inf. .
), abiectus (,
. inf.).
similitudo ();
. .); . , imago, effigies; vera expressa imago;
. 1 2. Adv. humiliter, ' - proximus
liberaliter, abiecte, sordide.
deo genitus est homo; . . 1
* . .
. talis; ( . , .
) eiusmodi, huiusmodi; eius, huius generis;

261

- similes res, similia; qetera, . .

reliquaf. pi); - similiter, . .
simili modo; - cetera eiusdem fulcire (alqd alqa re).
generis; - tale nihil, nihil eius- subscribere; . =modi; - , similitudines;
nomen subscribere subscri. . Adr. modo, ad in modum,
bere. . .
more, ritu (pecorum modo trucidari, in mo subscriptio nominis; nomen subdum servorum parre, ad modum fugientium,
scriptum; - nomine subscripto adbestiarum more, pecudum ritu); instar
dito; - litterae sunt
gen., . 1; - ut, sicut,
sine nomine (Cic); .
. . adulatio (subscribere alqd.
); humilitas (). - 1) . nare, natare
servilis (); humilis,
sub alqd. 2) = annare
humillimus (assentator). Adv. serviliter, ser( naves, navibus);
vilem in modum.
navi advehi (ad alqd); navem appellere (ad
alqd); appelli ad Iitus, ad terrain ( recalefacere (), recoquere
).
().
. .
1) repre, serpere sub alqd.
. .
2) arrepere (ad alqd),
furtim accedere ad alqd.
1)
suspectus; - magnas habe- , . .
re suspiciones. 2) su- , . , .
spiciosus. alqm suspica- exsilire; exsultare (gaudio).
ri suspectum habere, de alqo suspicionem imita tio; imitor.
habere; . suspicari de alqa re;
imitator; aemu . suspiciolus, aemulator; imitator servilis.
neni alcis rei habeo; .
imitatrix. alqs alcui neglegentiae nomine suspectus est;
imitari (alqm, alqd).
, ... venit mini in suspicio- pars.
,
nem . . inf.; , ... erat
. .
suspicio . . inf.; . = alqd
. , ... ne suspicari
intellegere, simul audire, intellegi auquidem possum - . inf.
diri velle ( ).
Hie suspicio; tenuis, tenuissima adolescere; ( ) suc minima suspicio; ,
crescere.
. suspicionem alcui movere, exci- , . pl. sintare, dare, afferre, inferre, inicere; gulae res singula; . sin suspiciosum esse;
gula singulas partes persequi; de singu. alqm in suspicionem alcui
lis agere scribere; adducere; . alqm in su . singula comparare;
spicionem adducere (alcui), suspectum red . MaKCirai? quorsus haec tarn mult
dere; . in suspicionem vede Maximo?
multus, (
nire, cadere, ineidere, vocari, .
$, oratio); verbo. in suspicionem alcis rei vocari;
sus (, . .); longus
. alcui in suspicionem
(epistula, oratio); copiosus, ber, uberior
venire; . suspicio" (alcis
( ); plenus ();
rei) pertinet ad alqm, cadit in alqm; aecuratus (, .). Adv. multis
.
verbis, verbose, copiose, uberius, plene, ac. longe abest a me suspicio alcis rei
curate accuratius; .
(Cic.); . alqs
per, , perscribere,
habet suspicionem alcis rei, suspectum esse
pertractare; Micrb
de alqa re;
(. . ) sed de bac
n-Hiro falsa suspicione premi;
re alio loco pluribus; .
. , ,
subtiliter alqd persequi.
n-Hifl suspicionem amovere ab alqo, remo
succidere (arborem).
vere a se, propulsare a se.
arnica, sodalis, () aequalis; puella familiaris.
. .
- . .
faex.
4 conciliare, con . .
iungere alqm alcui, alqm cum alqo
. .
reconciliare. 4 alqm
. .
sibi amicum facere, necessitudinem fa, . tributum quotannis
miliaritatem cum alqo contrahere; .
ex censu collatum.
alcui reconciliari, in gratiam cum
1) planta. 2) solea.
alqo redire.
3) radices; - in radicibus
montis, in inflmo monte; sub monte.
1. , (). minuere

262

(, alcis auctoritatem); alcui, alcui

rei detrimentum afferre.
2. , . , .
resecare; recidere (capillos),
amputare (arborem); circumcidere ();
praecidere (); . .
pinnas alcui neryos alcis incidere.
, demptor, conductor. , ,
. . redimere (opus, alqd faciendum); praebendum condu alqd; . locare (statuam
faciendam), elocare. conducere (alqm mercede); . .
,
subicere alqm in equum, tollere in currum.
candelabrum; lychnuchus.
rdere, eradere; interlinere (tabulas, testamentum).
,
voce praeire
alcni alqd (carmen, ); = dictare alcui alqd.
1. , accurrere, adTolare; . .
2. , equo citato advolare advehi, equo admisso accurrere.
assentatiuncul
aucupari alcis gratiam; locum gratiae apud
alqm quaerere, venditare se alcui, existimationi hominum.
auscultare ( ad fores, ab ostio); subauscultare; . sermonem alcis captare, aucupari.
. .
cavillari (alqd, cum alqo);
. .
1) subdere, subicere,
supponere (alqd alcui rei). 2)
() clam subministrare alcui alqd.
subsidium.
1) supponere, subdere (alcui rei, sub alqd). 2) . ponere (alcui rei, ad alqd). 3)
oflerre, praebere alcui alqd; .
supplantare alqm. 4) = , , . . . ; . testis
falsus.
insidiari (alcui, alcui
rei); speculari (alqm).
substernere (alcui rei sub
alqd).
concitator ( seditionis). instigatrjx
(adversus alqm, Tacit).
concitatio (plebei contra patres); finstigatio. instigare, concitare, incitare; impellere, accendere, inflammare (alqm ad alqd, ad alqd faciendum, ad arma, ad Tim inferendam); stimulare ad alqd
(animos ad perturbandam rem publicam);
acuere ad alqd (ad crudelitatem); trahere
(ad defectionem).
. .

.
.
telo vulnus inferre; plagam
innigere; leviter vulnerare (feram, beluam).
accedere (ad alqd), propius accedere, appropinquare (ad alqd, , ad hostes); succedere; . accedere (ad moenia); .
exercitum, copias propius ad.
reus; . .
. .
submittere.
admiscere.
flrmare (alqd iureiurando),
conrmare (testimonio, argumentis, rationibus); probare, comprobare alqd (exemplis);
exitu
eventu comprobatum confirmatum est.
probari, comprobari ;
addita rei fides.
conflrmatio; fides; .,
, -,
- nondum constat quae
narrantur, vera esse; rem certis auctoribus
non comperi; , . missi legati ad
rgis ipsius firmandam fidem.
ludibrio habere,
ludificari, deludere, illudere alqm.
. .
flare coepisse; ventus a septentrionibus ortus est; .
.
( . ) subornare
alqm ad alqd.
pulvinus; pulvinar ( , );
cervical ().
. , .
excipere (alqm labentem
, moribundum; verba alcis).
1) subire, succedere
alqd (tectum). 2) = , . .
., ( ). 3) = , aptum esse
(alcui, alcui rei, ad alqd); con venire, congruere (alcui rei, cum alqa re); adhaerescere
(ad alq<|; omnia quae proponentur a me, ad
omnium vestrum Studium...); quadrare (in,
ad alqd); . abhorrere dissentire ab
alqa re; abesse ab alqa re (a persona principis, a consuetudine hominum); non esse
gen., ceterae neque temporum sunt neque
aetatum omnium neque locorum (Gic.); (.) aptus (alcui, alcui rei,
ad alqd); () accommodatus
(alcui rei, ad alqd); idoneus (ad alqd); conveniens (alcui rei, ad alqd).
. .
invitare alqm poculis, cibo.
, . .
oboedientia ; servits ;
- alqm in officio retinere, dicione atqae servitute oppressum tenere,
in sua potestate ac dicione tenere. alcis imperio subiectus, oboediens;

.
inferior (); BC . omnes quibus
praees. sub imperium dicionemque alcis subiungere (multas
urbes), in dicionem potestatemque alcis redigere (civitates); subicere alqd (legibus, scitis
pontiflcis); . ce6i>, in deditionem, in dicionem suam, sub dicionem, in
potestatem redigere, in ius dicionemque recipere (populum), alqm dicionis suae facere;
parre velle (alqd alcui rei, rationi iram et
cupiditatem); = postponere,
posthabere alqd alcui rei.
se imperio alcis subicere; . ;
parre alcui rei (divitiis omnia); alcui, alcui
rei subiectum esse, alcui rei subesse; alcui
oboedire debere (ea pars animi, quae oboedire rationi dbet); satellitem ministrum
esse alcis rei, alcis; . meliori imperio mansuete
oboedientem esse; . rei publicae commoda privatis potiora habere;
obtemperare alcui, alcis voluntati, se accommodare ad alqm ad alcis voluntatem.
. .
1) , ) ?
? sub . , , stes sub iugum mittere; .
sub arbore considre; .
vinum sub mensa effundere; . . ; . opyjKie . opyatie; .
. ; . .
; . , . , . . , h; . . 4. )
sub , ad; . sub
vesperum; . . . 2)
., ? sub .
<sub terra habitare, sub pallio alqd gestare);
infra - (infra lunam); ,
. . 3; .
<. ( ); . in umbra platanorum ambulare;
() . alqd veste tectum tenere; . , . . ,;
. . ; . prope urbem habitare; .
, . . ,
; . , . . . , ; . )
, sub , , .
sub alqo militare; .
sub rege; . , , . . ) 1 >1, . 1,
. , . ycjioBie, 1,
.
, advehi ad
alqm, ad alqd (curruj, equo vehi
advehi (ad alqm, ad alqd), adequitare
(ad alqm, ad alqd, alcui rei); navi
advehi (ad alqd), navem appellera (ad alqd);
appelli ad litus, ad terram ( ).
, . .
. .

363

, ? quid
agis? quid agitur? ut vales?
. .

. 2, .
- . .

*certamen singulare; pugna singularis; . alqm ad certamen provocare; . -

occiditur alqs; dum provocatus depugnat
ex provocatione dimicans.
per me licet, nih.il impedio, non
r'epugno; per me.
quaeso; ( ) amabo, amabo te ( amabo vos).
incendium; . incendium
oritur; y . . incendium
ortum est ex aedibus alcis, alcis domus ardet, in alcis fortunas incendium excitatum
est, domus ardet in
Palatio; : ! ignem incendium conclamare.
paulisper exspectare manere optatum, votum.
. .
- . .
, ? . .
quod viventi non adimitur
(munus, sacerdotium); . annua
(n. pi); . Archontes perpetui.
grandis grandior natu; aetate
provectus.
. 1.
1) . . . 2) . (fructum suae gioriae; maximam laudem ex alqa re); consequi (laudem); fructum
alcis rei percipere ex re; . laudem.
colligere, gloriam consequi, adipisci.
1) coC vorare, devorare. 2) . . librum devorare; .
alqd oculis devorare.
res (pi); , . mea,
tua (pi.).
. .
post alqd; () pone; post
tergum, a tergo; . post se relinquere; praecurrere; . praestare, excellere (alcui, in alqa re); . .
; . pone sequi mitari alqm.
permissio; .
permissu, concessu tuo; venia ();=
ius, potestas, copia (facere dare
alcui ius, potestatem alqd faciendi); -
pace tua bona venia tua dixerim; , . licet permissum est mihi; . . ;
. me invito, non concedente, ignorante. concessus; licitus; - licitum esse, licere.
permittere alcui alqd,
ut, inf.; concedere alcui alqd
ut; facere dare alcui potestatem alqd
faciendi; alcis rei veniam ( .)
dare; . yetare;
brevitas temporis non

patitur homines inf.; concessum, permissum est, licet, (, ) fas est;

si per valetudinem licebit; quod
commodo valetudinis tuae flat;
quoad per leges licet;
MH non est viri mearom inf.; . . sumere sibi alqd; , .
indulgere sibi,
omni gnre contumeliarum (iniuriarum)
alqm prosequi, . abstinere
alqa re.
spina.
- . .
1) . serus
( .); = tardus (poena);
. auctumnus praeceps, . . 2) , ,
, posterior, inferior; qui
postea fuit; . scriptores posteriores inferiores ( seriores). Adv. sero
( .); serius = .;
, ,
biduo serius; tarde ( ); . sero admodum; . sero;
tardissime; . pervesperi;
posterius; postea, post; aetate
posteriorem esse; infra Lycurgum fuit
, . epistula gratulatoria; gratulatio;
. alcui per litteras
gratulari, alqd de alqa
re.
erne gratulatio, congratulatio;
- legatos alqo mittere gratulatum;
- gratulans, gratulabundus. gratulari alcui, de alqa
re alqd, . . inf., quod.
virere coepisse,
frondere eoepisse; virere.
, . . .
. .
( . ) locus,
. opportuno loco collocatum esse;
. post montem se occultare; .,
- locum obtinere tenere, loco non cedere; -,
alqm loco gradu, statu movere,
de statu de gradu demovere, deicere,
depellere.
congnoscere (alqd; ex alqa re);
agnoscere (deum ex operibus eius). , . , .
cognitio; scientia; .
perspicientia veri; . .
. .
dedecore, ignonimi, contumeli afficere alqm; ignominiam alcui imponere, iniungere, () inurere; dedecorare (alqd, se flagitiis); alqd alcui est dedecori,
turpitudini; . omnibus
contumeliis onerare alqm; .

sempiternas foedissimae turpitudinis

notas subire; . inquinare alqd (alqa re).
ignominiosus, contumeliosus,
turpis, infamis; foedus (mors, fuga); n.
*palus;
*alqm ad palum ignominiae causa deligare;
- turpe alqd putare, ducere;
turpe alqd sibi esse arbitrari; alqd contumeliae loco ponere; . turpiter
vivere; . flagitium, dedecus, turpitudo. Adv. contumefiose, ignominiose, turpiter, foede, cum dedecore; .
foede perire. contumelia; deformitas (illius fugae); dedecus, ignominia; - . ; - cum
ignominia et dedecore; cum probro atque
dedecore; . cum nostra ignominia, cum nostro dedecore;
. quod indignissimum est;
. . .
capere, excipere (alqm, feras); prehendere, comprehendere (alqm); .
( ) deprehendere alqm (in
alqa re).
nominatim. .
.

264

. .

. .
() potum praebere bibere
dare alcui; () aquatum ad
aquam ducere (pecus).
, donee, dum, usque dum, quoad, . .; = . .
() testimonii dictio (
1); () testimonium; testimonia testium; verba dicta testiunrr
. testimonium falsum (dicere); . . 4; . verbis alcis fldem non habere; . 'idem constanter dicere; - iurata, -
quaesita.
( )
. . , .
proponere, propalam collocare, in conspectu
in promptu ponere alqd; =
. prae se ferre, ostentare alqd.
1) monstrare, ,
commonstare; ostendere; = ,
proferre, exhibere (alcui alqd);
. , alqm, alqd digito monstrare demonstrare; . .
domo eicere alqm; iubere alqm
abire, discedere; ., ... dissimulare . . inf. 2 ) = ,
. . . 3) = , , ostendere; declarare; demonstrare; docere alqm alqd; exponere, explicare alqd. 4) = dicere;
() profiteri; () indicare;
( ) pro testimonio dicere; iurare . . inf.; .
( ) testem prodire in alqm; - tormentis cogi
alqd profiteri. 1) ) se ostendere; apparere,
in conspectum venire; ,

265

in publicum prodire, .. publico se absti- () gens, genus; stirps; . homines huius aetatis; qui nunc
nere; . observari castris.
vivunt homines; . posteri; pob) . apparere, cerni; ( steritas.
) afferri, offerri (occasio, auxilium);
obici, emergere, exori- , , . , .
ri, erumpere. 2) = , . .
- Hispania subacta; . 3) = . . .
- cogitare de expugnando orbe terrarum. do . .
mitor (victor domitorque Persarum); expu . ;
gnator; victor. = alqm conflcere ().
Hie, . .; . in deditionem
declivitas (Cues.); devexitas. devenire; in alcis potestatem se permittere.
iectus. declivis (locus iniquus et
. , .
leniter d.); devexus (litus).
subigere (populos armis, omnes
quatere, quassare, congentes Hispaniae bello, urbes atque natiocutere caput; iactare cervices.
nes; domare (, gentes); . .
perdomare, conficere (provinciam;
. 2.
hostes consectari et ."); =
adoratio; veneratio. . .
. . se imperio alcis ( alcui) subicere;
cultor; . .
in deditionem venire-, imperium iugum,
. corporis inclinalio; . = accipere; in alcis potestatem se permittere,
CTBie salutatio; . resalutatio; voluntate concedere in alcis di . . . cionem, necessariam de () venerari, adorare (alqm); =
ditionem subire; . parre, servire
colre.
(necessitati );
. .
$ se accommodare conformare ad vo 1) oTcyTCTBie , luntatem alcis; cedere
quies; requies;
servire tempori; temporibus uti.
! otium;
a publicis negotiis se . .
removere, in otium se conferre; fautor (alcis, alcis rei), pa semper agere alqd et moliri;
tronus. fautrix. . quies; . ire ad quietem,
tutela (), patrotradere se quieti; .
cinium (); gratia (); somno consopiri aeterno. 2) 1
, . in alcis tutela, tu,
quies, pax, otium;
tela et fide esse; -CTB alcis fl1
cum bona pace, bona pace;
dem implorare; . . in otio et vivere;
trocinium alcis suscipere, alqm in lidem re in otio esse vivere;
cipere; . . exercere animum alcis,
. tueri, tualqm; semper lacessere alqm; non pati quietari (); = favere alcui,
scere alqm; ( ) urere alqm; alcui rei; studere alcui, studiosum esse alcis;
.
(. ) propitium esse alcui; =
cogitetiones quae alcui nullam
iuvare, adiuvare alqm, (partem neque diurnae neque nocturnae quie , ) suffragan altis impertiunt; . otium turbare;
cui.
. lacessi ab alqo, tegumentnm integumentum
otium non habere ab alqo;
( ); velamentum, invo alqm non turbare, non vexare, non
lucrum ( .); stragulacessere, non temptare. 3) conlum vestis stragula (,
clave, () cubiculum.
, ). tegere, (mortuus; fdefimrtus; = corpus mortui
) obtegere, contegere (omnia contecta
hominis mortui corpus.
nebula), . alqd alqa re (
1) ( ); sternere, consterne ) quietus; (
re, insternere (alqa re, , , ta, ) otiosus; . vita
bernacula caespitibus, terram foliis); = quieta, otiosa; , .
velare, operire (caput, otium tranquillitatem vitae sequi;
., , dedecore et infamia opertus); =
! molliter bene cubes!
vestire (montes vestiti silvis); conquiescas! . . Adv. quiete, otiose.
vestire (heder omnia ); vestire et saepire
2) = qui iam vita excessit, qui non ( , natura oculos membranis
iam in vita est. 1)
tenuissimis); = complere; = quiescere, conquiescere; .
., in niti, fulciri, sustineri alqa re. 2) ducere (alqd alcui rei, ceram parieti; alqd
quiescere, requiescere; acquiescere;
super lateres .; alqd
quieti se dare, tradere.
alqa re, scutum peUibus, parietem cer); illi-

nere (. , alqd alcui rei, alqa

re; aurum marmori, ceram gypeo); . recentibus caespitibus consternere; () contabulare
axibus; . ;
tenebras alcui rei obducere; ,

, res vetustate
nimia obscurae (Liv.); . in nubem induere; ()
nubibus obductus; squamis
obductus; squalore obsitus, () caeno oblitus, pulvere respersus; vulneribus onustus
obrutus. , pass, , . .;
caelum nubibus obducitur.
quamdiu; . .
. . emptio
( ); comparatio; -
emptionem facere; (), recte, male emere; . .
emptor; qui alqd emit
empturus est; manceps ( ).
audere, conari inf.; consilium capere, inire;
consilium caedis consilium sceleratum
scelestum inire; .
alcis occidendi de interitu alcis consilium inire; alcis vitae insidiari.
consilium caedis,
^ , consilium sceleris insidiarum, consilium sceleratum,
parricidae; alcis interficiendi, occidendi de interitu alcis initum
consilium; . .

1) = , .
; . . , , . 2, , ; , . , ; 1 . ;
felicitatem positam esse in
alqa re arbitrari; .
2, . 2) = .
. .; . 1. 3) = opinari, in opinione
esse, credere, putare, existimare, arbitrari;
videri; ? quid tibi videtur? . 2, . 4) = . 2, . 5) . ,
. ., . . 6) , ... ut conj., . ; , ... ne; sed hoc ipsum concedatur
. . inf. ,
dere (alcui, alcui rei, alqa re; rebus suis,
sibi, pecuni, victoria); confldere (alcui
alqo, alcui rei alqa re); flduciam collocare in alqo, fiduciam habere alcis rei; niti
alqa re; fretum esse alqo, alqa re;
fretus nixus () alqa re;
! me vide! .
bene se Mere, minimum in
se esse arbitrari.
- . .

ador; far adoreum, far.

sex menses; spatium tempus
semestre.
1) meridies; tempus
meridianum; . meridie; tempore meridiano; ( .) meridianis temporibus. 2) = . .
1) ager; = campus;
., seges, segetes; arvum, arva;
agri; fundus, fundi;
. campus apertus;
. sub divo ( ), in
aperto (castra locare); . in
apertum; in agros (porta se eicere); . ex aperto. 2) 1
locus pugnae proelii, (noarb )
locus campus, in quo ubi pugnatum
est; ( ) acies (ex ipsa acie
mitti ab alqo, ex acie semivivum efferri);
noj in acie; acie decernere; mors bellica;
claram
mortem pro patria oppetere, . ; . in aciem descende; . superiorem discedere, evadere;
. victorem superiorem discedere, victoriam reportare, ferre, referre;
. . inferiores discesserunt; . terga
dare, fugae se dare. 3) margo.
4 ) = 1, . , . (, 1
) agrestis; () rusticus; . opus rusticum; opera rustica; . opus (rusticum) facere, operari in agro; . operi
agresti intentus; . fruges terrae
fruges; fructus campi agri (agrorum); segetes; id quod efferunt agri alcis; n.
saxum; . mus rusticus
agrestis.

266

utilitas; (
) salubritas. utilis,
alcui rei, ad alqd; fructuosus, sal ber; salutaris;
- . (); - alqd in fruetu habere. Adr.
utiliter, salubriter, bene.
contentiones dissensionesque; concertationum plenae disputationes; -
pugnare cum alqo; rescribere alcis
libro.
pugnax et quasi
bellatorius.
1) . volatus; -
( ) avem volantem deicere;
- . . 2) .
. , 1 animi cursus. volare coepisse; . .
, repre; (, .)
serpere.
(aqu) aspergere, conspergere
(alqd); rigare, irrigare (hortum).
. .
1) ! scientia civilis, ratio

01.
rei publicae civilis, rei publicae gerendae administrandae stientia; = , rei publicae capessendae in re publica consilia; . belli pacisque consilia;
. causa imperii;
., .
alcis in re publica consilia rei publicae
capessendae consilia sequi; -
dissidere in re publica;
. ( ) omnis
Yoluntas consiliaque quae de re publica habet (habuit); - disputare
de re publica, scribere de rebus publicis; - res publicae; - rebus publicis civilibus se immiscere; .
prudenter versari in administranda re publica. 2) prudentia () calliditas civilis, prudentia, calliditas; sapientia. .
(). ,
civilis (oratio);
publicus; . publica
(. pl.)\ popularis;
. res publica, . . sermo de re publica institutus habitus; . rerum publicarum conversiones; res novae; . turbulentae
in civitate tempestates; turbulente tempora;
1 . in
optima re publica; . hac praesertim re
publica; . . ; .
in rebus gestis ( .
in vita); . . ; . .
, quae alqs in re publica gefenda sequitur; . orbatus rei publicae muneribus;
. totum se rei publicae tradere; . in adniinistranda re publica; . a rebus gerendis
abstrahere; . disciplina rei publicae capessendae, rei publicae ratio;
. in
pristinis suis de re publica sententiis permanere; . pulsi patri, exulantes
propter dissensiones in re publica; . 1
in re publica auctoritas; opes; . alqd ad rei
publicae rationes referre; .
rei publicae causa.

267

- alqm exercitui, bello praeficere.

Imperium.

-.
.
aquarum flurainis magnitudo; aquae magnae. probus ( *); lectus, (argumentum); locuples, gravis (testis, auctor).
luna plena; - plenilunium (Plin.).
1 potestas (alqd faciendi); =
mandatum; (liberum) arbitrium;
. auctoritas, auctoritas
litterae; . , alcis arbitrio rem gerendam tradere; alcui liberum arbitrium alcis rei permittere;
. potestatem rei h aber e.
copia (rerum ); ber tas;
() ubertas in dicendo, orationis, Verborum.
media nox; . media nocte.
1) plenus alcis rei (spei, fiduciae 1); repletus alqa re; completus alqa re;
oppletus alqa re; refertus re;
= abundans, affluens re;
= frequens (senatus, theatrum); . ., , bundus, osus, entus, . .
mirabundus; . furibundus;
. animosus, . ferox; .
turbulentus; . deliberabundus
in cogitations defixus; multis cum lacrimis lacrimans, lacrimabundus; . plenus
spei; spe animoque impletus. 2)
, ^
integer iannus, Stipendium);
solidus (usura, Stipendium); plenus (numerus;
plenus annus atque integer; perptua plenaque gaudia); = totus; iustus; snmnms (libertas, otium);
. plenus integer, iustus numerus;
. . ; . certa certissima fides; . omni impunitate
proposit; . plane armatus;
. (
); . sine
ulla dubitatione; . eum in sua potestate
dicione tenuit; . centum annos conficere, complere; . per decem fere annos; npiopecTH
. alqd penitus cognoscere
perspicere; . , .
. , ; .
. ; . minus
quam modium modium efficere;
. confecta victoria;
. 1 . 1; . Mtemb
. ; . . .

1) disciplina publica; cura securitatis publicae;

morum praefectura. 2) , magistratus,
quibus morum praefectura et securitatis publicae cura delata est.
, - deprehendere alqm (in alqa re).
dux exercitus dux;
= imperator; . - dimidia pars; dimidium (dimidio
maior, minor - , );
( ) praetor;
- dimidio carior; -
- exercitui praeesse;

268

dimidio pluris constare; . adj.

dimidiatus, , - dimidiatum librum legere; . mdius,
, -H medio itinere, -
ex medio itinere; - media
aestate; . dividere, .
4 - . urbs eo
dividitur amne; , $ . Himera
amnis, qui ferme insulam dividit ;
. semis (indecl.), . . , semis panis; - sex semis pedes; - duae semis
horae; - trs et semis, trs et
dimidium; - tria milia
et quingenti; . semi
adj., , - semirutus ; - semiustus
semustus; - semesus, ex
parte adesus; .
; srfcpa - sesquimodius;
^ - , -
. ; -
aetate declivis sum; aetas mea descendit dimidius, dimidiatus.
aquarum magnitudo; aquae maguae.
1) . = situs;
. alqd apte ponere,
collocare; , . tuno loco situm positum esse. 2) ne. = cocTOflHie, ,
. .
status; condicio (vitae, rerum, fortunae); fortuna (servorum); locus (, . .); causa (in eadem causa fuit Cato); tempus, tempora (, , = .);
res; - . ; . !,
, . . condicio, status, locus;
. . alcis status in
re publica; condicio civilis publica; . in hoc gradu collocatum
esse; . parem esse;
. parum splendide se
gerere; ., ...
loco locati sumus, ut..; . amplissima dignitas; . de
statu suo deici;
. in pristinam dignitatem restituere alqm;
, alcui maiorum locum
restituere; 1 . iniquitas
rerum temporum; , . res perditae pessimae; -,
. .
; . misre vivere; .
, bene, male agitur de
alqo, male se habet alqs; fortunarum ruinae
impendent alcui ( . Hie); . 4 res meae
minus secundae sunt;

.
- ? qui nunc est status rei
publicae? - ? quomodo
res se habet? quo loco res est?
- tum statu res erat,
hic status rerum Hispaniae
erat; - res sic se
habet; - * ita
in eo loco sunt res nostrae; .
sic habemus;
. bono loco sunt res vestrae; . res in periculo yersatur;
. quae cum ita sint;
. quamquam ea ita sunt;
. $ rem demonstrare; - alqm notiti rerum instruere, . alcui omnem
rem quo pacto habeat enarrare ordine; . ^ exponere
alcui praesentem rerum statum ; .
repente facta est rerum
commutatio; . exposui
ei, quo loco essent res meae;
. in eadem causa esse, eadem est causa mea;
. (isto) loco si essem; , ., ... adulescentes usi ea fortunae condicione, ut...;
. suis rebus sibi consulere; . eum te
esse finge, qui ego sum;
.! hem, quo redactus sum; . suae quemque
fortunae maxime poenitet; -
pro re nata, pro re; ut res fert; pro rei
condicione statu; - ita;
.
hac praesertim re publica. 3) , praeceptum, decretum,
dogma; pronuntiatum (Cic); - 1 praecepta et instituta philosophiae; . . pronom,
adj., , . illud
Aristippeum; .
illud tenebimus;
-1 ad singula respondere. ,
... . .
certus; exploratus; hand dubius, haud ambiguus. Adv. certo, . .
certo scire certis auctoribus comperisse alqd; . pro certissimo
affirmare, . pernegare. . .
1) ., linea, limes;
clavus (angustus, latus). 2) . lacinia
(.), regio (, ). . 1.
eluere, perluere.
linteum. linteus.
inutiles herbas evellere; steriles herbas eligere.
vesanus.
sesquialter; unus et dimidia pars;
. annus et sex menses sex menses et annus; sex mensium et anni spatium;
, .

269

annuus et semestris; . 2. , sexus; genus; , liberi, iuveneB

sesquipedalis.
centum (et)
utriusque sexus; . sexus muliequinquaginta. heroina. bris, mulieres.
hros; ( ) prope divinus. sexto quoque mense utilitas, uss; commodum
,
pi. commoda; emolumentum; res, rationes
, factus. . sex menses; spaalcis; fructus; , ,
tium tempus semestre.
. communis utilitas, comsemestris; sex mensium.
mune commodum; rei publicae commoda
meridianus; . circulus meridianus.
res publica; salus summa com subagrestis; semibarbarus; (o
munis, omnium, rei publicae; .
.) semifer.

utilem usui, ex usu esse; utilltatem

semivivus. semirotundus;
praebere afferre; prodesse, conducere;
semicirculatus. semicirculus;
. prodesse alcui, esse ex usu alcis,
dimidius orbis; dimidia pars orbis circuli.
ex re in rem alcis; alcui usui fru luna dimidia.
ctui esse; utilem operam praebere alcui, alsemianimus; seminex (); semivicis utilitatibus consulere; = alqm
vus (); . ,
iuvare, alcui adesse ( ),
enectus fame, siti.
opacum
, . alcui macrepusculum; lumen obscurum (.),
gno maximo usui esse, alcui magno fruincertum. 4, ,
ctui esse ( .); maximum emolumen-, - consiliis mediotum esse alcui ( .): .
cribus mollioribus uti.
me interest; . meae
.
dimidiati
rationes ita tulerunt; .
mensis; quindecim dierum.

. 1;
seminudus. quod media
- tempus recte collocare, tempore recte
nocte fit, cernitur, auditor; . ,
uti; . . ; .
media nox.
semiamictus;
, ... quid attinet? inf. . .
seminudus ().

inf.; .,
paeninsula, paene insula.
. prospicere consulere rationibus alcis;
semirutus. . commodis alcis servire; commoda alcis tueri;
, . . . privato
. *mediocriter litterasuo commodo compendio servire ;
tus; mediocriter doctus; semidoctus. . alcis grati, ( . gen. semihorae.
1) in alcis gratiam; alcis causa; pro alqo;
seeundum alqm (iudicare, decernere, litem
accipiens; qui accipit; cui datur.
dare); e re ex usu alcis; accipere (
e re pubiica; . me
) alqd; . recipere, recupecausa; . alqd e re me
rare; assequi, consequi, adipisci, acquirere
in rem meain est;
( . ); nancisci
. alqd in rem suam convertere, in
( ); invenire (nousum suum conferre; alqa re uti; .
men, cognomen); capere (nomen ex alqa re;
- alqd, alcui prodest,
fructum ex alqa re ; per alqm aut
saluti est; .
honorem aut divitias); . sortiri;
; . suadere alqd
. epistulam accipere ab
( .), favere alcui ( .) ; alqo; epistula affertur, perfertur, redditur,
. multa affertraditur alcui; responderi possunt, cur probabilis probanda st
tur mihi; imperatur mihi; iubeor
eius sententia;
(alqd facere); reprehendor;
.,
vulnus accipere, excipere; vulnerari;
non modo non pro me, sed contra me
gravi vulnere affici; . copia
est potius; . mihi datur (alqd faciendf); , alqd patriae remittere. institui, erudiri; , ,
usus, usus et fructus, usus fru, , , ,
ctus. uti (rebus sapienter
, , , ), abuti (alqa re); frui alqa
. . re
(); . alqa re
tio (frumenti); . ., . ,
uti, abuti ad alqd; . uti occasione,
, - pecuni accepta;
non desse occasioni; tempus rei gerendae
- ante
obire, non dimittere; . has meas litteras.
sionem praetermittere, amittere ( [ hemisphaerium.

, ), dimittere (),
semilibra.
semipes.
omittere ();
semipedalis.
semihora.
fructum capere ex praedio; .
, pi. copiae.
auctoritate florere; pari
1. pavimentum (
esse potestate; ,
; .).

270

florere gloria, magna gloria esse;

ab omnibus magni fieri; ab
omnibus observari; apud omnes in honore
esse; in pari iure
esse; prospra valetudine uti esse; ,
. ( .); .
errore hosum abuti;
ex re fortuita crimen comminisci; ., ! neglegere, praetermittere alqd; desse alcui rei.
adamare (alqm, eqnos; . . perf.
plusqp.); amare coepisse (alqm, alqd).
polus.
paulo minor.
obscurari, occultari.
venia delicti delictorum;
venia; remissio poenae, impunitas, salus reddita salus. , .
.
alqo inscio; . praeter
; remota alqa re; . ut haec omittam; . , ... ut praetermittam
. . inf.
1) . . 2) = ,
, . .
talia (pi).
identidem.
, . .
memorem esse (alcis rei), meminisse
(alcis rei), memoriam alcis rei retinere
alqam rem memori tenere; . commeminisse; , ... memini inf.
praes., , memini eum venire
; , .
, . ; . alcis
rei esse immemorem, non memorem; , videor mihi inf.;
ut mihi videtur.
( , ) auxiliari, auxilium ferre, esse auxilio alcui (, 1
), opem ferre, opitulari alcui (
1, ); adiumento esse alcui;
sublevare alqm. alqd ( );
alcui subsidio venire, succurrere (,
); alcui salutem ferre,
et opem et salutem ferre, opem indigentibus
salutemque ferre; consulere alcui, alcis rebus
rationibus; iuvare, adiuvare (alqm, alqa
re, in alqa re, , ); adesse alcui (, ); .
opitulari alcui in quaerenda
alqa re; . , remedio
esse ad alqd, efficacem esse contra alqd (o
); ulem esse contra alqd, alcui
rei, prodesse adversus alqd, alcui rei, salutarem esse ad alqd ( = ,
, , ); . desse, non adesse alcui.
sponsalia (. pi.). , despondere (alcni
filiam); ( .) alqam
sponsam habere, alqam sibi despondisse, (o

.
) alqm sponsum habere, alcui de-
sponsam esse.
, adiutor, adiutrix; minister (sceleris, in maleficio).

auxilium; ops ( opis, opem,

ope, ferre
alcui ); opera (CTBie); adramentum ( ); praesidium (); subsidium (, , , . , ); . , medicina, remedium alcis rei; - ,
confugere ad alqm, ad alqd ( ); . . alcis auxilio,
ope, opera; alcis opera usus; alqo adiuyante
adiutore; 1 . si deus adiuvabit; deo adiuvante; non sine ope divina;
- auxilio alcis rei;
. sua sponte, per se; . iuvari, adiuvari ab alqo; ,
., . . ;
. mittere alqm alcui auxilio
subsidio, auxilii causa; ,
. destituere alqm, alqd; desse
alcui, alcui rei; alqm auxilio orbare;
. nudum alqm destituere;
- auxilii latio; - . ;
- . .
obscurare (alqd; .); . . mentis quasi luminibus offleere (altitude fortunae et gloriae);
obscurare alcis laudem, gloriam, famam. obscurari.
. . 1)
- contemplatio commentatio mortis. 2) . .
. ], ; 2, ; . mortis
meminisse; tota cogitatioue in mortem intentum esse; de caede cogitare,
caedem moliri.
laxitas; . in domo curam laxitatis habere. spatiosus, amplus; laxus, . , . . praedium rusticum, praedium; ager (,
); villa (); . praedium rus suburbanum; ager suburbanus,
. suburbanum.
. . Adv.

.
alienat mente; insanus, mente captus, delirus. alienatio mentis, insania, deliratio;
- velut mente capta.
collocare (suo quidque in loco,
milites in hibernis, comits apud ceteros
hospites); statuere, constituere (, in
loco alqo); ponere (sellam iuxta); disponere
(, tormenta in mris). esse, habitare; y
. ( ) devertere deverti ad
alqm ( ), hospitio alcis
uti.
1, , . ; = . .

.
v

, fldere, fidere alcui, alcui rei, alqa re.

. .
necessitate coactus; vi necessitate; ex necessitate; necessario; coactus; n.
necessariam pacem
accipere.
* *dies lunae.
, . *merces quae in singulas
hebdomadas habetur. Adv. singulis hebdomadibus; in singulas hebdomadas; octavo quoque die.
paulatim.
. ; . ,
danmum detrimentum, iacturam facere;
detrimentum capere, accipere; . ,
. , ; .
. .
. .
minuere (pretium frumenti);
minus pretium imponere constituere (alcui rei); . vocem summittere. ( ) decedere, recedere; (
) pretium alcis rei minuitur; res vilior
fit vilius venit; annona laxat (Liv.).

remissio (vocis).
caput demittere;
oculos in terram demittere; terram intueri.
, . capite demisso.
perceptio, comprehensio (perceptio et . tollitur); intellegentia; .
percipiendi celeritas; , . .
comprehendere alqd
mente, animo cogitatione, animo et cogitatione mente; cogitatione assequi
alqd; complecti alqd animo, mente; capere
alqd mente; intellegere, percipere, ( ) perspicere alqd; () cognoscere, () interpretari; .
alqd celeriter animo comprehendere; alqd
celeriter accipere (quae traduntur ), alqd ampere; . alqd ita,
in hanc partem accipere, ita interpretari;
. hanc
habet Tim praeceptum Apollinis; .
? quid hoc sibi vult? . =
intellegere quid alqs dicat, orationem alcis
intellegere, = perspicere, cognoscere alcis ingenium, animum, mores
alqm; intellegere qualis alqs sit; . scriptoris cogitationem assequi et voluntatem interpretari; intellegere quae (quid)
scriptor dicat; alcui
alqd signiflcare, ostendere; . .
(); ut
quidem ego intellego; ., . .
; quod nullius
mens aut cogitatio capere potest;
facilis intellectu, ad intellegendum;
planus; perspicuus (); difflcilis intellectu, ad intellegendum;
impeditus; obscurus;
. miror, admiror alqd .
. , , heri mirabar quid
accidisset.

271

conviciator (),
maledicus (, ). convicium facere alcui; alcui male dicere; maledicta, convicia conicere, conferre in alqm; lacerare (alqm, alqm probris);
a b S enti male dicere; maledice contumeliose dicere de alqo. contumelia, convicium.
( ) detritus, obsoletus.
pons navalis; rates et
untres iunctae; rates quibus iunctum est flumen, rates; . pontem navibus iunctis facere
efflcere; pfetfi flumen ratibus iungere.
, . , Mpa vis;
. , $ vim adhibere,
corcitionem inhibere, vi grassari in alqm. cogre alqm
inf., ut, ad alqd faciendum, ad
alqd; = alqm adducere, compellere, perpellere ad alqa u t
. (').
adhuc; usque ad hunc diem
usque ad hoc tempus.
1) , notio; species
( = , hanc illi appellant, nos
recte speciem possumus dicere); informatio
(, ceis
1); conformatio animi conformatio; cogitatio; () sensus; .
. ( ); . informatio
dei, opinio, suspicio dei; .
notio animo menti insita innata,
impressa; praenotio; antecepta animo rei
quaedam informatio, notio insita,
innata; cognitiones (insitas
deorum vel potius innatas habemus; usitatas perceptasque deorum tollere); sensus;
. . ; . , . quae alqs de bono maloque, de deo (diis) de rebus divinis
sentit; e6is . notionem
rationem alcis rei in animo informare,
animo coneipere, fingere, efflngere,
opinione praeeipere alqd, .
capere (veram speciem omani senatus);
recte sentire de alqa re, prava sentire de alqa re; ^ . notionem
alcis rei de alqa re habere; alqd intellegere, animo, mente, animo et cogitatione
comprehendere; ,
. . plurimum
refert, quid esse tribubunatum putes;
. alqam rem probe intellegere, perspeetam habere; ,
. alqam rem ex parte tantum non satis, parum intellegere, perspicere;
. non intellegere alqd;
. notionem cum alqa
re coniungere, alcui rei subicere;
. rem alcui explicare;
noHHTie notionem cum alqa re coniungere, alcui rei subicere; .
. . alqd' maius est, quam hominum ratio consequi potest. 2)

272

, , . haec, ,
; - , , non omnibus
eadem honesta sunt et turpia; .
veritas, honestas; CT !
quibus rebus coniicitur honestum; .
- alqd abhorret a dignitate.
ingenium (); celeritas ingenii percipiendi; docilitas (ingenii).
docilis,
acutas, perspicax. qui (quae,
quod) intellegi potest; quem (.quam, quod)
animo comprehendere possumus; . .
cadit alqd in, sub intellegentiam nostram;
facilis ad intellegendum intellectu; expeditus, apertus; planus, perspicuus;
. -He magis intellego alqd. Adv.
plane, perspicue, aperte.
singuli; . singulis dicere; . singulos evocare.
- . .
. .
incitamentum; stimulus.
excitare, incitare alqm, alqm
ad alqd, ad alqd faciendum, ut alqd faciat;
alcui stimulos admovere; adhortari, cohortari alqm; acuere, exacuere alqm; .
. iuvare alqd (studia).
1) ,
incidere (in foveam
, in servitutem, in quos homines incidi!),
incurrere (in hostium manus, in periculum);
venire, pervenire, adduci in alqd;
delabi in alqd; devenire in alqd (in alinas
manus); . in alcis manus venire, devenire, pervenire; in potestatem alcis
venire; in victoris manus devenire;
() eniti, evadere in alqd (viam); n.
cira {.) in insidias incidere;
venire in conspectum alcis; se in
conspectum alcui dare;
. nunquam in conspectum alcis
reverti; . ;
. ; ,
. . 2) tangere, contingere (ex tanta altitudine hostem); ferire,
percutere; = vulnerare; .
destinatum destinata ferire ferire; . non ferire; , nullum telum frustra mitte batur.
. 1 ;
primus quisque ;
quivis; quicunque est; . . deprehendi in alqa re.
bini.
. .
ex. de transverso; per transversum.
alternus. Adv. alternis vicibus alternis; in vicem.
transvejsus, transversarius.
cura; . prospicere, consulere alcui rei; alcui
saluti alcis prospicere, consulere.

.
, . . . BCS
omnia iura populi obterere; omnia divina humanaque iura permiscere, ius ac fas
delere.
luere alqd (
morte, capite); poenas (graves) alcis rei dare, persolvere; plecti; .
magnam erroris sui mercedem
dare.
comissatio (, ).
, . bipartire; - .
in duas partes dissecare.
Hie ( .1) refectio; (
) supplementum.
supplere ( ), plere, replere, explere ( ); relicere; . supplementum legionibus scribere; . cohortes dilectibus reficere; . quod
periit, explere.
post meridiem; tempore postmeridiano; . temporibus postmeridianis.
tegumentum equi; ephippium.
correctio, emendatio; MH - librum
mihi a se correctum emendatum remisit. 1) sarcire, resarcire ;
reflcere, reparare ; .
. 2) =
. . 3) . fortunam ampliflcare; opes augere; valetudinem corpus firmare; vires
reflcere. ( )
morbo recreari, e morbo convalescere, ex
morbo reflci; se conflrmare;
ei melius factum est;
; ex longinquitate gravissimi morbi nondum recreatus;
,
meliore quam antea condicione est; meliore
quam antea condicione utitur; melior fit condicio
; augetur
res familiaris mea.
. ( ^).
exprobrare alcui alqd;
obiurgrare alqm de alqa re; crimini vitio dare alcui alqd; obicere, obiectare alcui
alqd.
1) . . . 2) .
campus (. honoris et gloriae patet omnibus); . vitae, vivendi curriculum;
. militiam capessere, . ad dicendum se conferre, rem publicam capessere, forum attingere,
ad litterarum Studium re conferre;
- in re publica gerenda.
psittacus.
( ) favor
gratia popularis; commendatio in vulgus. 1) 1 ,
popularis; populo gratus

.
acceptas; gratiosus apud populum; ni - apud populum gratiosum fieri. 2) = , . .
admittere, committere.
. .
ventus secundus; . . socius comes itineris; . convector.
. .

temptatio; periculum ( ); conatus, pi. nata; . res infeliciter temptata;

- . ; . multos conatus frustra capere
(Liv.).
cantltare.
tempus (aestivum t. .); . vires integrae; . , . ; . tempus urget;
summum maximum tempus est (abeundi
abire); * ex eo tempore;
x eo; ex quo tempore, ex quo ( !
); postea (); .
ex quo tempore, ex quo; cum;
. . 1; . .
; .? . 1;
. diu, pridem, dudum; . . ;
alqd in diem reservare.
= subigere, in dicionem suam redigere; domare, perdomare (gentem); = alqm servitute afficere (liberum populum), mittere in
servitutem (urbem), iniungere servitutep
(perpetuam civitatibus).

.
in conspectum (alcis
loci) venire, e regione, in conspectu alcis
loci esse; . . .
1) ferire; percutere (gladio); alqm aflligere, prostemere ( ); . alqm
pugione percutere confodere; fulmine ictus;
percuti, de caelo tangi. 2) . 1 () vincere, superare; fundere fugareque. 3) , alqm, alcis
animum percellere, percutere, commovere,
permovere; = affligere,
irangere (alqm, alcis animum); obstupui ( alqa re).
. .
clades; strages (1); adversum proelium, adversa pugna; calamitas; incommodum; . internecio; ruina
(Hannibalis); . cladem hosti
afferre, inferre; . ; , . cladem calamitatem,
incommodum accipere; .
ad internecionem deleri.
= , insignis,
' singularis; mirus.
. .
reprehensio; () vitupera- tio; - reprehendi, vitupe-

273

rari; vituperationem subire; cadere, incidere,

incurrere, venire, adduci in vituperationem;
. . . reprehensor, () castigator, vituperator. reprehendere (alqm de in alqa re); ()
vituperare, accusare ( alqm de
alqa re, alqd alcis, . pigritiam alcis); =
oDiurgare; = improbare alqd.
aequabiliter (in partes distribuere,
dividere).
limen; . intrare
limen (alcis).
genus. .
.
. parre, efficere (diseordiam, luxuriam); creare (luxuriam); excitare
(odium, invidiam).
. .
singulatim, separatim; .
divendere.
1) vitium, flagitium ( ); . vitium (ineuntis) adulescentiae, vitium.
aetatis. 2) vitium
(corporis).
ratis ad traiciendum comparata;
scapha maior; ponto.
porcus; porcellus.
vestitus (vepribus), convestitus.
. .
vitiositas, pravitas, improbitas;
vitia (pi.)
vitiosus; vitiis
flagitiisque inquinatus contaminatus; facinorosus (civis), flagitiosus; scelestus ().
pulvis.
porticus.
corrumpere;' depravare;
stomachum alcis rei
usu vitiare. corrumpi, depravari, vitiari.
vestifex vestifleus; vestitor.
effigies ad exemplum expressa
effigies, imago; .
alqm coloribus reddere.
. .
contumelia (), ignominia (), infamia (
).
1) = , . .
2) = , . .
mandare, demandare (alcui alqd, negotium,
munus , ut); dferre
(rem, causam, negotium, curam alcis rei, alcui auguratum, regnum, ultro legationem
alcui; Imperium, summam imperil rerum
ad alqm); = commendare (alcui
alqd, alqm), committere (alcui alqd);
delegare alcui
alqd; = iubere alqm alqd facere; . 1 praeflcere alqm quaestioni; alcui
bellum committere, alqm bello praeficere.
mandatum; iussum (18

Hie); imperium (); negotium ( ); . - mandatu iussu alcis; iussus ab alqo;

- . inssus facere alqd;
, . mandare
alcui alqd; dare alcui mandatum, negotium;
. mandatur mini alqd, negotium
ad me defertur; . .
. alqd facere iussum esse ab
alqo; . mandata
ab alqo ad alqm habere; . .
. = , sponsor; . vas;
praes; - vadem dare; -
vadari alqm.

sponsio; . 4
vadimonium; cautio. .
.
vestis purpurea, purpureum pallium, purpura; - purpuratus.
volitare.
mores corrupti perditi;
morum corruptio ( corruptela);
. tarn perditis moribus.
studio alcis rei incensum esse; omni cogitatione ad alqd ferri.
ventus vehemens,
procellosus. impetus venti,
procella; . impetus; . (acrior)
animi impetus concitatio; ^
H-B ira commotus incen-*
sus, elatus hoc fecit; . impetus
furoris, saevitia; -B furibundus, furore incensus iflammatus;
- cupiditates refrenare corcere, vinculum immodicae cupiditati inicere.
ordo; . structura
verborum ; = disciplina bona,
. disciplina severa; = ,
institutum (instituta rei publicae); . compositus ordinatusque, ( ) compositus et instructus;
- ordinis expers; sine ordine;
. nullo ordine, ( ) inordinatus et incompositus; - ordine, ordinatim; ex ordine; (, ) deinceps; . lege, legibus;
. ordinre, in ordinem redigere adducere (alqd); ordine disponere
digerere, in ordinem digerere , );
componere (capillum, . rem publicam);
constituere (rem publicam, rem familirem);
= explicare (alcis negotia); . opyatie- arma curare;
. alcui digerendae bibliothecae curam dare; ,
. ordinem servare, conservare,
sequi, tenere, . ordinem adhibere alcis rei, in alqa re; . ex instituto; . statum provinciarum ordinre;
- rectum et consentaneum est

( . . inf.). 1)
probus; ( ) diligens; (, ) frugi. 2)
luculentus (patrimonium); .
. 3) satis
bonus, non contemnendus. Adv. probe, diligenter, frugaliter; satis bene; satis; luculenter (Graece scire).
. .
- . .
dicare (Jov* aram; domum; studimn suum alcis laudi, totum diem alcui);
consecrare (Jovi aedem, templum); = impertire (tantum temporis haie studio); = conferre alqd in
alqd; tribuere (his rebus tantum temporis,.
quantum; tempus litteris); . librum ad alqm mittere; -flibrum alcui-dicare,
dedicare; . alcui rei operam dare, se dedere tradere; se conferre ad.
alqd (ad stadium philosophiae, ad stadia lit
terarum, ad historiam); se applicare ad alqd.
(ad eloquentiam); . otium
consumere in re; omnes suas curas in rem publicam
conferre; patriae se
dedere devovere, rei publicae se tradere; . accedere se conferre ad rem publicam; capessere rem publicam; in una philosopbia quasi tabernaculum vitae suae collocare; . admittere et recipere alqm in alqd ( in sacra); alqm imbuere alqa re (litteris); = alqm instltuere alqa re, ad alqd, erudire ad alqd. dedicatio, consecratio; .
colonus. colonie,
( ); . .
homo rusticus
rusticus; agricola; colonus; - homines rustici; agrestes; plebs rustica-, pagani. 1) . collocare (multitudinem in
agris). 2) . . imbuere
implere alqm alqa re; inicere, incutere
alcui alqd; noOspisme . me; . discordiam concitare, discordias serere; .
civiles discordias serere; discordiam inducere
in civitatem. considre, sedem ac domicilium constituere, sedem collocare, deligere (in) alqo loco; se collocare(Athenis).
. .
pro viribus.
. .
vestigio falli; .
fallente vestigio cadere.
, relaxare, remittere.
is qui mittitur missus est.

274

epistula.

.
proverbium, fadagium; verbum
( , ,
hoc, illud); . vtus est; - in proverbii con.-

275

suetudinem in proverbium venire;

(); ordo (temporum); constantia (*. - alqd proverbii locum
); consequenobtinet, Graecis hominibus in
tia; . sententiarum ordo proproverbio est; ., gressio. consequens,
- ut est in proverbio; ut aiunt;
consectarius; (, cei) conquod aiunt; ut dicitur; quod proverbii loco
stans ( .), consentaneus,
dici solet; - proverbii loco
conveniens ( .); - constacelebratus; qui (quae, quod) proverbii locum
re sibi, secum consentire. Adv. consequenter;
obtinet in proverbium, in proverbii con- constanter ; convenienter.

suetudinem venit.
. ; responsum est. , -1
. . alqd sequitur rem ex re; .
dicto audiens; oboediens, obtemperans.
. alqd necesAdv. oboedienter; obsequenter (Liv.); mosario sequitur ex re; = exitus; pedeste (parre).
eventus (omnia ex eventu iudica audiri, exaudiri.
re); -1 . exi 1) . post (p. alqm venire); . secundum; a, ex .\ - tum rei non praestare;
-1 quorsus quo res eru . . absol., . .
ptura sit, horreo; , .
rege mortuo; . . ; '1 eventus qui sequun Alpibus superatis; post part,
tur, . quae ex alqa re eveniunt,
subst., . . post Eomam conditam; 4 . - post alqd accidunt; . magni
momenti esse; - fru sexennio post Carthagistra esse, ad irritum redire;
nem captam; , , in . .
de, deinde, turn, postea; . *1.
. quo facto, qua re cognita, audita, quibus dictis; secundum haec; . perendie; .
postquam, posteaquam; ut, ubi; cum; .
. comperendinare alqd. *partie., . Dione interfecto; pleraeque
! perendinus.
orationes scribuntur iam habitae (.
postmeridianus
(hora,
). 2) . postea.
tempus).
* 1) ultimus ( 1 epilogus.
); extremus ( , op- post mortem alcis editus (liber).
pidum, pars; extrema (. pi.) agminis - . .
); postre, - ludibrium
mus ( ; , poste ludum esse; irrisui esse, aleui lurior). 2) , ultimus,
dibrio esse; - irrideri, derideri.
extremus, postremus; supremus; . . .
ultimus supremus vitae dies; - n o c o i e adiumentum subsidium, praesidium;
, posterior; proximus (. - . praesidia doctrinae; ,
); . bellum ultimum ( - . alcis tenuitatem peeuni
), bellum
sublevare; -1 peeuniam triproximum (. , .
buendo. . .
, , , - legatus; orator (
, , ), hoc hoc proximum bellum
); lega( ), ()
tos mittere mittere >.
bellum novissimum ( );
qui, , misit qui Hannibalem deposcerent
. ultimum, postremum; . - ( -).
, ad ultimum, ad extremum;
. gen. legationis legati (legato . ille hic;
rum). 1) legao, legati; qui
. rem in ultimum discrimen demissi sunt; - prineipem
ducere; . ad ex- legationis esse. 2) legatio;
trema perventum est; res est ad extremum
munus officium legati, legationis.
perducta casum; = 4To
xtremus (auxilium, spes); = , baculum; . . .
ultimus (ultimi militum). - 1) . . 2) . in tem Studiosus alcis, alcis rei ; pore, tempore suo, tempore ipso alqo venire.
3) . parem esse aleui.
- qui sunt ab alqo ab alcis
disciplina; qui alqm alcis seetam sequun- . .
dkur; qui ab alqo profecti sunt; - - properantia; properatio, festinatio ( ); celeritas festinatioque; eaiopa, , Pythago . festinatio praepropera. rej, Socratici, Platonici; -
festinationis plenus; citus ( Academici; , , - mei,
); praeeeps; . praeproperus.
toi, sui. continuaAdv. propere; festinanter; celeriter ();
tto ( ); series
. nimis festinanter; praepropere.
18*

276

nuus, contiuens (); assiduus

. .
( ); ( ) aequalis;
. . mdius, . .
inflnitus (oecupationes). 2) constans,
in media urbe, . - media aestagravis, firmus, stabilis; fidelis ();
te, . in media domo, in m. aedibus;
- . perstare, perseinter . intercessor;
verare, permanere in alqa re. Adv. perpetuo,
qui itercedit; qui se auctoritatem suam
continenter, assidue, sine intermissione; non
interponit; interpres, internuntius ( desino, non intermitto inf.; semper, infi ); = arbinite; . . MCT
ter. interpres; conciliatrix.
assiduum esse, haerere alqo loco.
intercessio. constantia; stabilitas (amicitiae,
mediocritas. fortunae).
mediocris; . permediocris- Adv.
mediocriter. J) . 1) .1 aediflcatio,
. instrum. 2) .
exaedificatio, exstructio; -
per; alcis opera.
praeesse navi aediflcandae. 2) aedificium; opus; ( , - . alqd
) moles.
praebendum conducere; - . imperare alcui alqd (frumentum, 1) agere, facere
equos). . 2, ;
(ita, bene, male; imprudenter
honori duco mihi
. .); iure, lege agere; lege
alqd. redemptor; conductor
uti; . ita versari in alqa re;
().
. ,
. 1; . inhumanum se prae , . . bere; . > tractare, habere, accipere
decretum; edictum (alqm (liberaliter, leniter, bene, maie); adhicame); auctoritas, consultum (pianeme
bere alqm (liberaliter, severius); consulere in
. ); iussum, praescriptum (alqm (crudeliter, mollius); . ); . , ( !.) .
iniustum esse in alqm se
2; . . .
praebere alcui; .
1)
alqm pro hoste in hostium numro haconsilium capere (abeundi, abire); statuere,
bere; soconstituere (alqd facere). 2) = ,
ciis veluti hostibus uti; . sancire (alqd lege); ( ... alqs in eadem
. , ,
causa est alcis causa eadem est quasi
) sciscere; censere ( (Cic.); ? quid agam?
); (, 2) = . . . ini) cavere ut (ne)...; constituere; praere, ingredi, suscipere, capessere munus;
scribere, praecipere ().
. locare operam suam alcui;
lectus, lectalus; cubile.
. . 3) gradus (pi.). , redire; .
, ., . .
venire.
demittere,
disciplina sensim labens. Adv. gradatim, per
remitiere, missum facere alqd; decedere (de
gradus; pedetentim; possessione, de suis bonis omnibus, de iu sensim, paulatim; .
re suo); . remitiere al collis molliter assurgens, leniter editus,
cui alqd, cedere alcui de iure.
collis clivus lenis; .
factum (alcis); quod alqs faclt;
coepisse inf.; . .
.
1) = accidere, incidere
clarorum virorum faeta illustria et gloriosa;
alcui; invadere alqm; ingruere in alqm; op, . bene, recte factum,
primere alqm; pass, affici; affectum esse alqa
egregie egregium factum; ,
re (tanta calamitate);
. malefactum; morbum nanciscor, in morbum incido,
insignia quaedam
morbo temptor;
eius, cum etiamtum iuvenis esset, faeta; mors alqm opprimit; . .
si quid mihi acciderit. 2) =

-
capere; intellegere; mente cogita., , . flagitium, tione comprehendere; . .
crudelitas, saevitia, pru . .
dentia, temeritas,
() milites per hospitia dispofraus; . in omnibus quae
siti, in hospitia divisi; ()
agit facit;
., - . .
. probro et petulantia praestare
1) . . 2) = ,
(Sali.); . . . res adiunctae; .
. . , , . id;
pecunia extraordinaria ( pi),
. quae duo. incessus.
pecunia adventicia.
deversorium.
, statio; praesidium; ()
1) . perpetuus, conticustodiae.

. .
vasa (pi.); supellex, utensilia (pi., =
); . supellex cenae, mensae vasa.
. .
mittere (alqd alcui, ad alqm,
Delphos misit consultum qui consulerent); . praemittere, remittere; . , legare, * allegare
(alqm); ., , ablegare,
, alqm venatum; . . ; . accire arcessere
alqm; . mittere qui auxilium
ptant; auxilium petere; .
nuntiare alcui salutem; . . ,
, furorem alcui inicere.
1) inissio; .
, , -
causa mittendi erat. 2)= res missa allata. 3) ( *) . id
quod antecedit; propositio; sumpti;
. assumptio.
, 1) . . !. 2)
, . causas discordiarum, discordias serere: civiles discordias serere; , ,
ut sementem feceris, ita metes.
1) satio; sementis
(sementem facere). 2) , seges.
canus. canum fieri
esse coepisse.
qui visendi salutandi causa
venit; hospes (); - salutatores, salutantes, salutatio ( );
qui veniunt ad alqm; hospites (). 1) )
salutare alqm, salutatum, salutandi causa venire, b)
adir con venire alqm; alqm ( aegrotum) visere, visitare; ad alqm visendi causa venire; . alcis domum frequentare; .
celebrare; frequenter multum ad
alqm ventitare. 2) . . adir (casas aratorum, Lacedaemonem), obire
(regiones, villas suas); . freqnentare;
ventitare in locum. 1) , . ., , .
optatissimus mihi venisti
valde gaudeo adventu tuo. 2) . cessus ad alqm locum, frequentatio.
I .
.
. ;
invadere in alcis possessiones; alienis bonis
manus atferre; . alcis
existimationem offendere, dignitatem labefactare.
occultus, abditus, tectus; . via furtiva, iter furtivum; deverticulum; trames occultus.

tenebrae, caligo.
damnum ( . ), detrimentum ( . 4); iactura (.
); calamitas (); clades
(); . . ; - tali amico
orbatus; . * ; .
temporis detrimentum iactura; mora;
- sine mora;
- longs mora; -
damnum, detrimentum, iacturam facere.
, . .
torrens; . vis lacrimarum;
- multis cum lacrimis,
non sine multis lacrimis, magno cum fletu;
. turba verborum.
tectum; lacunar (. , ).
progenies; fflius (); stirps;
unus e posteris; . summa in
familia natus; . , . L. Tarquinius patriciae gentis;
- progenies; posteri; posteritas (). progenies;
-, - () virilem sexum non relinquere; = posteritas, posteri; homines qui futuri sunt.
eo, ea re, ob earn rem causam;
ea de re; *, qua re, qua de re; quam ob rein,
quant ob causam; ideo, propterea, idcirco;
quod cum ita sit, quae cum ita sint; eo
quo fit ut...; ,
. 1, , , () .
tempestas quia mala est, in
publicum prodire non possumus, tempestas tam maie est, ut in publicum prodire
non possimus; quia (
* , *, = *, , edo, quia
esurio); (propterea, eo, ideo, idcirco) quod
( ); cum (. ,
); quoniam ( cum
(quom) iam, , = . );
quoniam quando, quidem; qui quippe
qui conj.; . partie, ,
hostis metuens quievit; Romani veteres regnari volebant libertatis dulcedine nondum
experta; ., ... non quo, non (eo,
ideo, idcirco) quod, non quia; .,
... non quo (quia) non, non quin, (
...) . sed quod, sed
quia . sed. inde, deiade, turn, postea; , , quo facto, qua re
cognita. audita.

! indulgentia.
indulgere, conivere alcui (in re).

. .

277

. -

278

1. . ; . *eluvio ad impietatem hominum luendain immissa.

, . , .
1) desiderium (); usus
(si usus fuerit .);
. ncessitas; (!., ) inopia;
. indigere alqa re;
desiderare, requirere alqd; . res ad
vivendum ad vitam degendam necessaria; res ad victum cultumque necessaria,
victus; . *quod haec tempora requirunt. 2) , res
necessaria, pi. res quibus homines utuntur,
res quibus carere non possumus; . necessarii vitae usus; neeessitas vitae; quae ad victum cultumque
ad usum vitae pertinent; .
- alqs multis eget rebus ad vivendum, alqs paucis contentus est; y
. . . necessarius; .
- , alqd non
tarn artis indiget quam laboris.
(, , ) viscera
exta; () intestina.
1) . quatere, quassare,
concutere. 2) . conturbare (rem publicam), perturbare (civitatem); concutere (rem
publicam, opes Lacedaemoniorum); = accdere (accisae res); labefactare (rem
publicam); quassare (quassata res publica);
. . Hie ; . animum impellere, gravius
commovere, permovere; . alqm, alcis
animum percellere, percutere, commovere;
frangere alqm; .
1 alcis vis dicendi terrorque;
gravis et vehemens. 1) . quassatio. 2) . perturbatio; turbae (); .
motus rei publicae; . animi perturbatio.
oculos in terram demittere,
deicere; oculos deicere; terram intueri.
sudor; cum sudore. sudare; sudorem emittere.
. .
docere; edocere alqm (alqd de
alqa re); , monere.
praecepta (pi.), institutio (); , monitum, documentum; () silium.
laus;=xBafleme laudatio;=npoaia praedicatio;
- alqd alcui laudi tribuere, alqm commendare alqa re; - .
; - . : - . ; ,
- . ; - . . laudabilis, laude
dignus; laudandus; laudatus; collaudandus,
praedicandus; . , laus; .
laudatio ( mortui); ,

.
. laudes alcis dicere; de alcis laudibus dicere; habere laudes
de alqo; - laude dignum
duci; - laudi esse; . ad
laudem insignis. Adv. laudabiliter.
ereptor (alcis rei); raptor (flliae,
Tacit.). rapere alqd; y
demere, adimere, auferre, eripere, detrahere alcui alqd; . , ; mors alqm
absumpsit. raptus (Ganymedis, virginis); furtum (); .
peculatus.
, . ius uigrum.
, similem esse alcui,
alcis, alcui rei, alcis rei, similitudinem habere
alcis rei, cum alqa re; ad similitudinem alcis, alcis rei (prope, propius, proxime) accedere; est, intercedit inter eos similitudo; ( ) specie et vultu alcis, alcui similem esse, insignem alcis similitudinem prae se ferre.
ingressus. , .
vita castrensis.
bellum (
); iter (, ); expeditio (
-. ); , Stipendium (.
); . -
alqs multa stipendia habet; >
. (=: ) homo nullius stipendii; .
. ; . *bellum hieme
gestum gerendum; .
*bellum hieme gerere; . (
.) instructus paratusque;
. 1 proflcisci contra alqm;
- in castris esse, bellum gerere; militare; -
bello interesse; - in itinere
in agmine ( , );
. ad bellum ire, proficisci;
. agmen agitur
(raptim, citius). 1, . 1.
simis (ajcui alcis); .
assimilis (alcui); , ' . geminus (alcui rei, alqa re, g. et similis), simillimus; - . ;
. . .
funus; exsequiae funeris exsequiae; pompa funeris funebris,
pompa ( meciBie); iusta
(neutr. pi.); . funus facere; funus
(exsequiis) celebrare, . facere
ducere funus alcui, iusta facere solvere
alcui, alcis funeri; funere efferre alqm;
, . funus
quanto possum apparatu facio; iusta magnifie facio, . amplo magniflco,
apparatissimo funere alqm efferre; .
.

osculum.

. -

.
solum; (, ) ager, agri solum;
: . . .

.
1) cur? quare?
quamobrem? qua de causa? quid est quod
? cmj.; quid est causae ?
conj.; ? non?
? quidni conj. ( , ); quin indie.
( , , , quin
conscendimus equos?
= ). 2) ,
cur, quare, quamobrem.
manus; litterae.
. 2.
honor; observantia (); . . ;
. omni gnre honoris prosequi omni honore colre alqm;
. . ;
. alqm honesto
funere militari humare; = , honor, gradus honoris;
- bonoribus inservire,
operam dare; . amplissimos dignitatis gradus adipisci, amplissimos honores consequi. honestus, honoriflcus, honoratus; n. MCTO locus
princeps; sedes honoris; . honor,
ministerium honoratum; munus honorarium;
. honores gerere; Bei it. defunetus honoribus; . honoratus, honoratissimus; .
honor; fhonorarium; . ^ honoris corona; corona ob honorem data insignis;
. conviTium ad honorem alcis apparatum; . titulus insignis,
4 titulus; honoriflea appellatio;
( ) cognomen honori datum;
. magnum testimonium. Adr. .
( ). honor
honos; dignitas; laus; = observantia;
eultus; . . ; - in honore esse (apud alqm);
est honor alcui; esse in alqo numro et honore; cum dignitate vivere; - honoriflce, honeste, cum honore (dimitti); .
.
. 2, .
cultor; admirator; qui admiratur;
= , Studiosus alcis,
alcis rei; - . . magui facere; diligere, vereri, venerari, suspicere, admirari (alqm, alqd);
colre alqm alqa re (donis, litteris); . .
[, . 2.
^ somno consopiri aeterno; 1 ( ) hie situs
est etc.
[ I) ren (. pi.). 2) . f pei gemma.
( ) res vehicularis
vehicularia; cursus publicus; cursus vehicularius; - vehiculo publico uti.
tabellarius publicus.
*: observantia, verecundia; reverentia
( gen. obj., , aetatis); -

279

, . alqm observare,
colre, colre et observare; .reverentiam adhibere alcis; honoriflee tcactare alqm, . alqm summa observantia colre,
diligenter colre et observare.
honore, observantia dignus; honestus; gravis;
amplissimus ( 1 ); sanctus (, ).
, propemodum; paene; fere;
ad; . .
observantia; verecundia.
observans (alcis); venerabundus; - . (). Adv. cum veneratione; .
venerabundum assurgere alcui.
labefactare (. .).
labaie.
portorium (
); vectigal ( ); - vectigal alcui rei imponere;
, - vectigalia exigere.
1) insulsitas, fatuitas. 2) . res absurda,
inepta, insulsa; ineptiae; absurde, insulse
dictum, inepte factum. absurdus
(); ineptus, insulsus; putidus (); fatuus ().
dementia (), indulgentia
(), venia (); - inclementer, acriter, acerbe, crudeliter;
- rogare, orare ut sibi vitae suae,
corpori suo parcatur; deprecari pro se;
- mortem non deprecari;
- vitae; vitam dare, .
alcis vitae, alcui parcere; alqm conservare,
vivum servare; - nullius vitae parcere, ( ) neminem
vivum capere.
. .
comedere; consumere, absumere;
exedere ().
iter; navigatio; peregrinatio; , 1 excursio; - iter facere alqo, ad alqm, peregre profleisci; - ( ) in medio Achaico cursu.
1 ars po'tica; potica; potice; posis;
- a potis apud
potas usurpatus. . poma; TBopeHie carmen.
poticus; . gen. potarum; .
lacultas potica, spiritus poticus
divinus; ingenium poticum; .
libertas potica, ( *) licentia potica; . verbum a potica
licentia sumptum; . 1 *epistulae
potico sermone ornatae vestitae. Adv.
potice; potarum more; .
poticis fabulis decorus.
. .
pota; carminum auctor, scriptor, conditor, ( ) vates.
. . adventus (); praesentia (1);

280

1.

- primo statim
conspectu; cum primum in publicum prodiit;
- illo conspecto; . ritas.
. . .
.

. .

1) cingulum. 2) , zona; regio,

plaga caeli; . zona usta
torrida; partes terrae quae uruntur calore; zona frigida; partes terrae
quae rigent frigore; plaga glacialis mundi
(Plin.); zona caeli regio
temperata; . vicinum esse
soli; . - agitare baud procul ardoribus; . -ct. solis
ardore torreri, . gelu rigere,
temperate calore esse.
proavia.
1) verum; vera (pl); . ;
- credere alqd verum
esse; -, -
veritatis studiosum diligentem esse; - verum vera quod res
est dicere, . alcui vera dicere,
. 1; . verissime
scribere; -, -
verum si loqui yolumus, si verum fateri volumus; verum si scire vis; si verum quaerimus, si quaeris, quaeritis; ut vera
dicam; ne mentiar; - ex vero, vere; ad
veritatem (loqui); veritati, cum vero
cum veritate congruenter, convenienter ( ); , - , - nihil nisi mendacia loquitur; nihil ad veritatem loquitur;
. verum est; res ita se habet; . . 2) . profecto; sane;
. non nego, concedo, fateor. 3)
quidem, sane
quidem, , , ., ' , ....
exstiterunt
(sane) quidem omnibus temporibus viri docti, qui...; . quidemsed tarnen; etsi
quamquam tarnen; ut sicut ita
sic; , ., , ...
equidem recuso, sed...; , ., , ...
sunt ista, sed.
veritas;
severitas; . probitas
morum; animus purus et castus; .
veritas. verus, verax, veridicus ( ); . severus.
veritatis amans
diligens; verax (). 1,
. 4, .
bonus, probus, honestus (); integer, innocens (, ).
1) lex, praeceptum, praescriptum;
rgula, norma ( ,
, , 1); . legem dare, scribere; praeceptum dare tradere;
- praecipere,
tradere de alqa re, bene praecipere; ., - legem

.
servare, sequi, praeceptum tenere; !
. sequi alqd in
re; . hanc legem
sequar, hoc praeceptum tenebo; . hoc tibi propone; , ,
. , . hanc legem sibi imponere statuere, scribere,
ut...; . stat sententia,
stat mihi, stat inf. . . inf., decrevi . . inf.; - . , . . leges praecepta
(disciplinae, artis, dicendi, grammaticorum,
dialecticorum, cogitandi, disserendi . .,
regulae);
. ratio atque
doctrina; .
ut rei militaris ratio postulat; . initia
mathematicorum; neutr.
adj. pronom., , illud unum tenere,
ut . . inf.; ea quae proponuntur a
me (.); . , ... hoc Stoicorum . . inf.; illud Hesiodium (Gic.).
2) . . =
institutum ( ); sententia; y . . alqs recte sentit, male sentit; . homo gravis
constans, . homo levis,
inconstans, . homo severus; xopo1, . probitas, improbitas; ratio stabilis, firma; stabilitas, constantia, gravitas,
sententia (voltmtatum, studiorum, sententiarum summa consensio, .);
. ab institutis suis abduci; .
( ).

ordo; constantia.
omnibus
partibus absolutus et perfectus; =
rectus, verus; . 1 recta
iusta ratio; . ; compositus;
. facis concinna; = , constans, ratus; .
vicissitudines rerum atque
ordines. Adv. ordine; constanter; recte; () emendate (loqui).
administrator, procurator; . rerum publicarum rector moderator; . rex, princeps; =
procurator regni; - rei publicae
praeesse.

*rerum publicarum moderatrix; regina;
- rei publicae praeesse. , - publie.
civitatem regere; regnare
( ); rem publicam regere moderari, gerere; rei publicae praeesse, clavum
rei publicae imperil imperium tenere; ad gubernacula rei publicae sedere; ,
tot annos regnatum est Romae; . navem regere, dirigere, gubernare; py . ; . , ,
flectere equos, currum. moderatio gubernatio regni; administratio
regni, imperil rei publicae; rectio, cura

281

rei publicae; - forma rei publicae tiam iuris (civiHs) habere; imperii; rei publicae ratio genus;
. 1 de iuris consultant videri;
. . }; . quia prudens
, . administrationem
esse in iure civili putabatur. $regni transferre in alqm; summam rerum
Hie iuris scienti, intellegenti,
dferre ad alqm tuendam alcui tradere;
iuris disciplina. formula
- ratioque scribendi ( ); recte scrimis atque ferro rem publicam recuperare;
bendi scienti (^ ); - in regnando; .
- recte scribendi praecepta;
Numa rgnante.
- recte scribendi
abneptis. abnepos.
praecepta scire. *orthodoxia. orthodoxus (y .
1. . profecto, sane; =
). iustitia.
certe; vero; ne; me hercule, hercule, hercule
certe sane.
1) dexter;
2. 1) = , ,
. dextra manus, dextra;
1 ius; potestas (alqd fa. . . . alqs alciendi; . magna p.); . ius,
cis dextella est (Gic.); . ad dexpotestas alcis rei; . . tram; a dextra; . a dextra
; . . parte. 2) = , iustus,
; . ius suffragii
rectus; . recta via; . ( *)
suffragium, suffragia; suffragii latio; causa bona; recte dicis mo . cui suffragii latio est; .
nes; suut ista; ita est ( ); .,
ius quod in armis est;
recte affirmt; - omnia vi agun , . ita sensit et vere
tur, non legum auctoritate; ius omne ius
quidem; . errat, fallitur; :
in armis est; . (
- superiorem discedere; vincere.
) ius iura belli; ( , , . 1 * historiae
) leges milienan'andae ratio, quae non solum res getares; . mancipium, ius man- stas, verum etiam causas rerum explicat;
cipii; . . ; . - in rebus gestis de ius hospitii, hospitium; &
clarare non solum quid actum aut dictum
. . iure quodam meo facio
sit, sed etiam quomodo (Gic.).
alqd; potestatem habeo alqd faciendi; ^ proavus.
. = mereri alqd sollemne (triumphi) sol ut; . hoc mihi lemnia. dies festus solleculiare est; . dare alcui ius, co- mnis; dies feriatus;
piam, potestatem, facere alcui potestatem
ludi, festi dies ludorum
alcis rei; .
(
verbis tuis adducor ut putem; .
, ); sacrum sacra
alqd iure postulare non possum;
( alqd non pertint ad officium meum; . ). - putare ius
festus, sollemnis; . . potestatem sibi esse alqd faciendi;
; . sollemnis ornatus; .
-Bi . alqd meo iure
festae sollemnes epulae; convivium
postulo; .,
sollemne.

celebratio.
uxores eodem iure sunt
agere (festos dies anniverquo viri; .
sarios; diem festum Dianae, per triduum);
. non ex aequo ius alcui et nobis
agitare (festos dies); ( est; ., .
) celebrare. otiius suum exsequi persequi; !
um; otium iners desidiosum; desidia;
armis ius suum exsequi; inertia ( ); cessatio (
, . iure suo
*1); ,
decedere; ius remittere; - iure, meri- nihil agere, desidem domi sedere, deto; . iustissime, iure mesidem vitam agere; , . ()
ritoque; iusto iure; meo (tuo, suo) iure; opti nihil agendo homines male agere
mo iure. 2) ,
discunt.
= otio1, , . ius
sus; vacuus labore negotiis; =
publicum, . ;
deses, iners; .
. leges militares; .
homo desidiosus, deses; homo iners; cessaius civile; . .
tor; - . . Adv.
* iuris peritus consultas; iuotiose.
ris prudens; iure consultas;

usus; usus rerum (); =

. homo scienti iuris excellens in iure
, usus et tractatio; usus;
paratissimus; homo iuris prudentissimus,
Teopiro - . consultissimus; . iu1; . causarum actio, *meris intellegenti praestare, magnam prudendicinae usus et tractatio.

282

exercere factitare (medicmam); alqm, alqd in caelum ferre,

causas agere; in foro esse vertollere, alcis laudes in astra tollere. sari; . ( ) curandi fmem
se efferre; insolescere.
facere, ( ) de foro decedere; superare, vincausas agere desinere.
usu
cere alqm alqa re; antecedere alqm alqa re;
peritus.
, usu peanteire alqm alcui; praestare, antecelleritus, ipso usu perdoctus; . usus vire alcui alqa re; praecedere alqm alqa re
tae, rerum; . usus; cognitio et pru(Caes.); superiorem, potiorem esse alqo,
dentia (rerum civilium); ^ .
alqa re; . usu alqd cognitum habere didi- alqd maius est quam hocisse; . alqd ad
minurn ratio consequi potest. vitae usum conferre ad vitam communem
egregius, eximius, excellens, praeceladducere, revocare; . ,
lens (et animo et virtute, vir omnibus repraecepta quae ad institutionem vitae combus); ( ) praestans,
munis spectant; . ad agenpraestabilis; (. ; di vim rationemque referri; .
) divinus (vir; nihil ratione divinius).
exercitatio; . meditatio ( Adr. egregie, eximie, excellenter, divine, di alcis rei); . utilitas ( utivinitus (dicta et scripta; loqui). litas vitae, usus popularis et civilis); n.
praestantia, excellentia; . experimentum, usus et
; . maior nuexperientia alcis rei; . (intellegendi)
merus, numerus;
prudentia; ( ) prudentia
. . .
domestica, ( ) pru- 1) , dentia civilis; y . . alqs re varietas; mobilitas (fortunae); bus gerendis acer et industrius est; alqs - rotam fortunae pertime^
negotiosus est; . usus;
scere (Cic). 2) perver* . usum non habere; sitas, pravitas, corruptio (opinionum). pia . . ars nihil prodest
1) varius, mobilis,
nisi ea utaris. Adv. usu; .
inconstans; vagus (fortuna). 2) ita tractare alqd, ut ad usum (vitae) trans perversus, pravus, praeposterus. Adv. '
feras; . in usu habere; . perverse, praepostere, perperam, corrupte,
meditari alqd; depravate j(iudicare). muta, .
re, vertere, convertere, transformare alqd in
litteris sed rebus gerendis ad rei milialqd; in aliam naturam convertere; .
taris scientiam eruditus.
incendio delere (urbem), incendere.
mutari, verti, converti
*stirpis auctor. ause vertere, se convertere in alqd. ctor generis gentis ().
transitas in aliam figuram, no abavia.

. , . .
abavus.
. .
proavitus.
maiorem, altiorem esse; . ; excedere (summam ,
1) pulvis. 2)
, numerum); cinis; ossa (pi.); reliquiae (), ossa et
usurae mergunt sortem; .
reliquiae.
offlcii terminos egredi.
funda. funditor.
commoratio; mansio; = - stupidissimus.
habitatio; . * rusticatio, impedimentum (1); . - cohibere alqd;
peregrinatio; corcere (luxuriam mulierum); obviam ire
. 1 dum in urbe fui, ( , cupiditati); se in cum Athenis essem; . terponere (audaciae alcis); - non diu hic commo impedimentum afferre alcui, obstare alrabor; . alqm
cui. 1) . ,
urbis usu urbe Uli prohibere; obsaepire (viam, iter); praesaepire (aditum
. sedes, domiciliutn; . hatrabibus ); claudere (alcui viam,
bitare, domicilium, sedem ac domicilium haaditus clausos tenere); intercludere (alcui
bere in alqo loco (Romae, Carthagine);
aditum, exitum). 2) nepen. . .
. . . alcui iter
morari, commorari; ruad honores obsaepire.
sticari; peregrinari, peregre abire ; = esse, versari, 41 peccatum.
() vivere, habitare in alqo loco; . tradere; prodere,
, .
tradere calqm, urbem hosti); . alqm
reum agere; . ; .
praegrandis; maximus.
; . vincere, superare.
; . incendio delere;
() laudibus
ferro ignique, ferro incendiisque vas ta(verbis) efferre extollere alqm; augere
re alqd; . alqd obllvioni dare,
(rem laudando), ampliflcare alqd; . ,

.
j-tradere. se dare (desidiae),
se dedere, se tradere (alcui, alcui rei, voluptatibus); indulgere rei (irae), servire rei
(voluptatibus); spatium dare alcui rei
alcis rei; multum esse in
alqa re (in venationibus), totum esse in alqa
re; effundi in alqd (in tantam licentiam socordiamque, ut...); . . ; * alqd spe concipere;
cupiditatibus parre ;
inanes cogitationes volvere; se dedere corporis voluptatibus; vini usum immoderate appetere. 1) traditio. 2)
, . sermo, fama
(); ., . accepta antiquitus opinio; - fam
traditum habere; , . fama
est; . , ... memoriae proditum
est . . inf.; .
. alqd sermone hominum posteris traditum est. Studium ( alcis); voluutas in alqm (propensa); Caritas erga alqm.
deditus (alcui, alcui rei); Studiosus (alcis, alcis rei); = fldelis (alcui, in alqm);
amans (alcis); - totum proprium, studiosissimum
esse alcis, deservire alcui; deditum esse
alcui. proditor (patriae); (, ) desertor; = index.
perfidus; dolosus. Adv. perfide, dolose.
proditio; perfldia; delatio.
, . . , pimeHie praeiudicium; .
*condiciones ante pacem ipsam latae; . leges pacis incohare; .
*edictum ad tempus propositum;
- . *multa
ad opus aliquod conflciendum paravisse,
*multa iam ad librum scribendum
collegisse;
- , voluit alios habere
parata, unde sumerent, qui vellent scribere
historiam (Oie). Adv. prius;
ad tempus; .
mentionem alcis rei incohare. . 2.
providere prospicere alqd
(animo); () praesentire alqd;
(animo) praecipere (semper talem exitum
vitae suae); . futura praevidere;
providere quid futurum sit; ilia quae sint
futura, prospicere; . longe in posterum prospicere futura; .
ante videre praesentire alqd.
(animo) praecipere alqd.
dux (exercitus). dux.

. ; . . alqo
duce. . .

383

. . BicTie praenuntius (a, um); Signum;

- alcis rei praenuntium esse,
alqd praenuntiare. 4 praenuntius alcis rei; vates (tantae dimicationis).

praenantia.
;=
significare; portendere; . .
omen; prodigium, ostentum, portentum ( , Hie); augurium ( );
. alqd in omen accipere;
. omen accipio,
omen placet; - dirae; , . favere linguis. portendere.
prooemium; praefatio; .
prooemium praefatio libri; * . pauca praefatus; -1 nihil
praefatus; -1
praefari alqd (pauca; quae de natura deorum praefati sumus) . . inf.
. .
oiferre (alcui alqd); dferre (alcui munus); proponere (alcui alqd); .
. profited, promittere, polliceri
. . inf. fut.; commendare alqm (); , .
promittere, polliceri (pro alqa
re); . . ; . . . ; .
( ) rogare alqm (consules); populum plebem rogare alqm; .
operam suam (ad alqd, in alqa
re) alcui offerre, dferre, polliceri profiteri; . facere hosti potestatem copiam pugnandi; hostem ad
pugnam provocare; . .,
alcui ultro pacis condiciones ferre, pacem
hostibus dferre; . ()
petere aliquam in matrimonium; .
, . quaestionem afferre; proponere (quaestionem; sic est
propositum, de quo disputaremus); ponere in
medio (sententias philosophorum de natura
deorum), ponere (quaestionem; de
quo quis audire vellet); quaerere;
in quaestionem
venit; . referre, dferre alqd ad alqm,
alcis arbitrio permittere alqd, dferre alqd ad
alqm; . propinare alcui
salutem. causa ( alcis
rei); simulatio (alcis rei, ); nomen, titulus (
); species (, .,
titulus speciosus); - per
simulationem, simulatione alcis rei; nomine,
per causam, specie per speciem alcis
rei; ., ... simulans causatus, causa interposit illat, causam
interponens interserens . . inf.;
. varia praetendens
praetexens. condicio; (-

284

) lex, rogatio; consilium (); xi- . .condicionem alcui ferre, deferre, proponere, ( ) appellare alqm (de alqa re, ut); . ,
rogatio, relatio; . gationem, alqd ad populum * ferre; rogare
(populum), ! referre ad senatum
(alqd, de alqa re); . . alqo
ferente, referente, alqo auctore;
., .,
. . condicionem, legem accipere;
ad condicionem accedere ( ) descendere; in alcis sententiam ire, concedere; , . condicionem sententiam aspernari, condicionem respuere, repudiare, ( ) rogationem legem
antiquare; . . sententia
alcis valet.
res; , argumenturn; . , ^ causa; id
de quo agitur; id quod quaerimus, de quo
quaeritur; id quod positum propositum
est; res proposita; propositum; quaestio; loeus;
hoc primum videamus, quid sit
id ipsum, quod quaerimus; . ^ ea de
quibus alqs dicit; - a proposito declinare, aberrare,
longius labi; . .
; . (,
) materia artis-, id in quo versatur ars; quod propositum est arti; -
1 disciplinae; ea quae traduntur;
- doctrinae, disciplinae, artes; n.
religio; . , amor, odium alcis; . metus; .
* . ;
. pronom, adj., , . ;
. ., ea quae; . externa
res externae; . id, propter quod me accusas;
, -, .
esse , ., , - , alcui curae, odio in
odio apud alqm esse; .
. sermo plerumque habetur de alqa re; -
tot Graeci fam
celebrari; - in
quaestione versari; in disquisitionem venire;
quaeri; - de Aetolis actum est;
- in sermones hominum venire.
suburbium; 1 -
suburbanus; - aedifleia urbi
coutinentia extra urbem. * . .
ante constituere; praeflnire,
praestituere; destinare (ad alqd).
. .
adumbrare alqd; paucis
breviter exponere.

.
() antemeridianus.
, . pi. maiores; patres;
- maiorum, patrum memoria, apud maiores, apud patres,
praedestinatio (.).

praedestinare
(.).
pennissio; . , .
permittere alqd arbitrio alcis, alcui; potestatem alcis rei facere, permittere
alcui; committere alqd alcui; () concedere alcui alqd, de alqa re; dferre alqd
ad alqm; , delegare alcui alqd; . ,
. . ; .
. alcui alqd
prompten expositumque praebere, alqd alcui
in usum tradere; alqd in alcis potestatem
permittere; . totam rem ad
alqm rekere, omnem rem alcis arbitrio permittere, rem conferre ad alqm;
.
/
fortunas meas liberorum in
communionem tuorum temporum contuli
(Cic.); . .
potestatem sui facere alcui, praesto esse alcui, se facturum imperata polliceri, totum se tradere alcui; .
. alqd alcis iudicio permittere;
. .
.
monere praemonere
alqm ut caveat; monere, praemonere de alqa re; monere, admonere ne.
monitum; ( CTBie) monitio, admonitio; ( , ) documentum;
-' document esse. providentia ();
cautio; circumspectio ();
- . Mipa 3. . .
reprehendendus, vituperandus; reprehensione, vituperatione dignus.
cavere, praecavere
alqd; prohibere alqd ne flat alqd; alcui
rei occurrere; () procurare,
, -
^ saluti (suae, publicae) consulere; . se
praemunire medicamento venenorum metu.
servare,
tueri, defendere alqm ab alqa re; avertere
alqd ab alqo.
1 praescriptum (agere ad p.;
haec p. servare); praeceptum
(medicorum praecepta); . alcui
praescribere, praecipere (ut, quemadmodum...).

praescribere,
praecipere; edicere alqd (); iubere
(lex iubet aut vetat); sancire (
, ut, ne),
]) siispicari alqd (-

285

, ); opinari (); conicere,

tus; . colJuctatio morientis aniconiectare, coniectur colligere, consequi
mam efflantis; col'
(alqd, .); sperare,
luctatio; . hora mortis, extremum viconfdere (); ^ tae tempus opinione celerius; , - . . , ... fa, faciamus . .
auctor (suae civitatis, maximarum ciinf., conj. . 2) = vitatum); . caput; columen; , . .; . homo
qui videtur; . - *futurus qui
florens florentissimus in populari ratiovideur hres; . . ne; - .
1) coniectur; suspicio (nullum lumen litterarum habere.
); opinio (); -, ...
1) spectaculum;
sperans conflsus . . inf.; ludus, . pi. (ludi gadiatorii, scae . ut opinor; quantum opinione connici); . fabula scaenica; fabula;
iectur auguror; -, ,
. spectaculum, ludum, fabulam ede quae forte suspicatus eram, facta
re, . 5. 2) = ,
cognosce.
.
informatio (dei ); notio, opi . .
nio, cogitatio; . error; . .
1) =
* proximus a postremo; adducere alqm (testes); sistere alqm
ximus extremo, postremo, ultimo; superior;
(, ); dare (praedem . syllaba paenultima.
, vadem, obsides); proferre (testem); offer praefari (pauca de, .
re (rationes). 2) . alqm in. inf.); praeponere, praedicere alqd.
troducere apud alqm, perducere ad alqm;
praeponere, antealqm alcui commendare (). 3)
ponere, praeferre, anteferre alqm alcui, alqd
. . proponere
alcui rei; = malle, praeoptare.
alcui alqd; = docere ; .
, , . .
alqm docere quanta sit alcis rei
. utilitas;=noKa3biBaTb ostendere, demonstrare
. .
(alcui alqd, ace. c. inf.); . aggredi alqd; incipere
; = afferre (rationes, testi(iter); suscipere (bellum, iter); recipere alqd;
monium), proferre alqd (testimonium, exem. . moliri alqd; conari
plum, in medium proferre);
inf.; . nihil contra
ponere in medio (sententias philosophorum
alqm niti (Sail.).
incede deorum natura); . , cauptum; res agenda gerenda; quod (quae)
sam reddere, rationem, argumentum, causam
alqs agit conatur parat; conatus,
afferre; . opus, facinus; .
. maxima alcis rei documenta edere;
re in Sicilia male gest.
. , refer negotii gerendi Sture, dferre alqd ad alqm; pnieme
dium; - conando
dferre alqd ad alqm. 4) agendoque (Liv.).
,, , . periens, promptus, acer, strenuus.
1 ,
opinio praeiudicata (. 1; -
) ; alqd praeiudicati ( ^
. . 5) =
praeiudicium); *
, 4 exprimere, fingere, opinio prava fie ta opinio;
pingere, depingere;
pi. errores; - supra huma . ; . alcis partes
nos errores eminens.
agere, alcis personam induere suscipere
praedictum, vaticinium; .
gerere ( * ); .
ea quae vaticinatus erat, acciderunt.
fabulam edere; fabulam dare,
vates, divinus, hariolus;
docere ( ), fabulam agere (
fatidicus;
); (
augur,
) inducere facere alqm dicen tem; . velle alqm
haruspex, -
auctorem belli esse; .
sortilegus.
vates,
. alcis rei speciem praebere; . ,
mulier anus fatidica, divina.
deformare alqm, alqd;
praedicere alqd; augurari (co . alqd commen , alcui ex alitis invodare, probare, laudare, illustrare, latu, ex passerum numro belli Troiani anTopi alqd (dicendo) amplificare atque ornare;
nos, , , alcui mortem); vatici, . . ;
nari (alqd . . inf.);
? quid hoc sibi vult? 6) 41 divinare
cogitare alqd, cogitatione
(alqd, de alqa re, . . inf.); canere
fingere, comprehendere, percipere, de(. ; , alqd).
pingere, fingere alqd; alqm, alqd
, . *mortis crucia-

286

oculis ante oculos sibi propo" nere; recordari alqd; memoria

repetere ( vetera); = intellegere; ce6t
hoc ne suspicione quidem attingere assequi possum;
1 -,
multuin me fallit facile intellego, quid
sitis responsuri; ceis n. Bora
deus aliter intellegi non potest;
ce6i> - animum sine
corpore intellegere non possum;
-,
quantum putas terrorem in urbe ortum esse;
. ce6is rem talem esse existimare putare; cei, ... finge
fac . . inf.;
Mtcrb finge te esse, qui ego
sum; fac qui ego sum, esse te. =
apparere, in conspectum venire, conspici, videri; offerri (occasio, opportunitas ); qualibet occasione
oblata; .
$ in somno video alqd; . .
. .
. .
adesse (ingens seditio, ingens
certamen; iudicio dies, ultimus dies); instare
(instantia, n. pi., ); imminere,
impendre (
. ); = manere (alqm,
alqd); annus proximus.
praeses; . qui iudicio
praeest; qui iudex praeest quaestioni.
praesidere (
. ); alcui rei
praesidere, praeesse.
opinio praeiudicata, ante
temere concepta; . opinionem
mente iam concepisse comprehendisse.
praenuntiare
(de adventu; . . inf.); ante certiorem
facere alqm de alqa re; praemonere (); - nuntio ad praemisso.
alqd animo providere
prospicere; praesagire, praesentire, divinare
alqd.
= 1, officiosa voluntas;
observantia.
= ,
officiosus; .
homo summo officio praeditus observantissimus. Adv. officiose; ultro (offerre alqd
). 1)
= praevenire alqm;
antevenire (exercitum Metelli); prior coepi id facere: id facere occupavi (Liv.). 2) .
. 3) . praecavere
alqd; alcui rei occurrere; prohibere alqd
ne flat alqd; antevenire (consilia et insidias
hostium, Sail.).
, providere,

.
prospicere alqd; cavere (lege cautum est,
ne...). , . , .
, , . , , - in
periculo providendo.
praesensio; ($) animus
praesagiens, . Scipionis de fine belli;
suspicio (); . sensus
moriendi. praesentire,
praesagire.
prior, superior, ,
pi.; is qui ante alqm fuit (scripsit); .
decessor; . succedo ei.
1) . anteire (alcui);
antecedere (alqm, alcui rei); antegredi (Stella
Veneris solem). 2) . ( )
praeire, praecedere; antegredi;

certis rebus certa signa praecurrunt; .
alqm aetate praecurrere; . .
. , ) .
ante (a. urbem, a. castra; alqm vinctum a. se agere); , , prae se agere armenta;
. pugionem
prae se tulit; prae se ferre alqd; ob (ob
oculos versari); , , , pro
(pro castris, pro oppido); . . . ) . ante; . 2. ) . ^, coram alqo; praesente
inspectante alqo; . coram populo dicere; ( ,
) apud populam dicere; .
magn stipatus corona; . assurgere
alcui; . . ;
. . .
, , qui has
litteras reddidit. proferre,
exhibere (alcui alqd).
praecedens; prior, superior;
- quilibet superiorum regum; . proximus;
- ( ) priora (. pl.)\ -
supra; in iis quae supra diximus proposuimus quae antecedunt.
* 1) . . ; pi. - fines;
= . . 2) . fines, termini, modus; , . finem facere alcis rei; alcui rei ( .);
finem imponere, modum facere alcui rei; finire alqd; - .
II, 3, .
( , )
successor; qui succedit successit (alcui,
in alcis locum); . hres regni;
- Alexander
Magnus regesque qui successere.
1) . ) = ,
ante antea; prius; () antequam, priusquam; .
. ) = , antea, olim.

287

quondam. 2) . , ante; . - 4 aetate provectum esse.

ante tempus; mature (senem fieri); .
flectere, inflectere; .
omnium primus; . ante omnia;
. ; caput inclinare. omnium primum primum; imprimis;=
se demittere; caput demittere.
, rebus omnibus . .
posthabitis postpositis, relictis. - ( praematurus (mors); imma, ^ ,
turus (., mors) Adv. mature;
, , )
ante tempus; . . maturare
pulcher (urbs, forma; quid aspectu pulchrius?
inf.
prior, superior (nihil virtu te pulchrius; pulchrum facinus,
); pristinus; . olim, quonexemplum); = , ,
dam, antea, . . Phi venustus; elegans;
lippi quondam antea amicus; .
, formosus; vestri quondam nautae; .
amoenus; = 1 suavis, dulcis
quondam rex; - ( = )
(vox, odor); . , oratio elegans,
antiquitus; - homines
orationis elegantia; sermo venustus; = veteres; , ,
, egregius, eximius; prae *opinio opinionibus priorum conclarus ( . ); .
traria; -
= mors honesta;
Spartani olim iuvenes; pariter
- bene mori; . occasio
. pergere, perseverare inf.
maxime opportuna; opportun) tas. Adv. pulchre; . eleganter venuste, orna contemnere, contemptui habere
te, praeclare, luculente scribere; .
( , ); despi Plato eleganter praeclare dicit;
( ); spernere ( ,
elegans praeclarum illud Piatonis est;
); fastidire (
! ( )
); neglegere (belle! pulchre! laudo! bene dicis ( OTB, ).
,
).
contemptor, contemptrix. contemptus; contemptu dignus; iinem facere alcis rei (dicendi),
despectus; - contemptui
alcui rei; finem imponere alcui rei; finire
esse. Adr. contemptim; . (
(proelium); desistere (alqa re, ab, de alqa
-). eontemptio conre, inf.); omittere (), intermittere
temptus; despicientia, fastidium; -
( ) alqd; desinere alqd; sedare (concontemptim; - ,
troversiam, rixam, bellum, seditionem); n.
despicere alqm, alqd; - , societatem cum
, contemptim de alqo,
alqo dirimere; amicitiam deponere,
de alqa re loqui, despicere, contemdimittere, . amicitiam alcui renere alqd.
1) = ,
nuntiare; , sermonem inci vilis, abiectus. 2) = dere (); flnem dicendi facere; insi . .;
stere; 1 ab armis recedere;
homo contemptissimus despicatissimus.
absistere sequendo;
praecipuus. Adr. prae actionem de pace tollere; pacis
cipue, potissimum, imprimis, maxime; .
condiciones pacis internuntium dimit omnium maxime. tere. desinere; flnem ha
1)
praestantia,
bere, capere; flniri; abire, decedere, quie alcis; = virscere ( . .); remittere (tus (animi, corporis); .
, dolores, imbres, ventus); intermittere
praestantia ea qua antecellimus
( ); respirare (. ,
bestiis (Cic.y,
oppugnatio ne punctum quidem temporis
. , ... hoc
respiravit); 1 uno praestamus vel maxime feris, quod...;
, ... inciditur omnis deliberatio,
, . primas priores
si...; post
partes, palmam dferre alcui, alcui rei,
mortem sensus nullus est.
alcui primas dferre tribuere
. , . .
alcis rei (eloquentiae);
. ; . venustus; amoenus; delicatus (litus delicatissimum); = npi potiorem priorem esse alqo, ante suavis, dulcis (vox, odor); .
cedere alcui alqm, alqa re
. Adr. venuste; amoene. praestare, antistare alcui. 2) = venustas ( ,
, . .
); amoenitas (); suavitas; iueunditas; - amoenitates
inferi; - apud inferos.
naturae. corruptor (1, . ). = ,
1.
capere (alqm sua humanitate); alli, - , -
cere (alqm, animum alcis); () ad se
* aetat provectus, longius aetate proallicere et attrahere (Cic.); .
vectus; senior; paulum progressus aetate;

288

alqd mihi expetendum ' videtur;

alcis rei dulcedine commoveor, alcis rei Studio alqa re teneor; alcis
rei studio tra:
hor; . nihil voluptatis mihi alqd affert; .
- alqd allectat atque invitt.
totum cap turn esse alqa
re; studio, amore rei teneri, trahi.

*1.

. nisi quid incident obstiterit; . expeditus (via).

impedire
alqm (alqd) ab alqa re, alqa re, impedire (prohibere, effkere, perficere) ne quid
fiat, ne quis faciat alqd; impedimento esse
alcui, alcui rei, ad alqd; impedimentum afferre alcui rei; obstare alcui rei alcis, alcui
ad alqd; = officere al adulter.
cui, alcui rei alcis; prohibere, arcere alqm
, .
alqa re, ab alqa re ( );=
non praetermittam, non neglegam alqd fa tardare, retardare alqm ad
cere.
alqd faciendum, ab alqa re facienda, in alqa
permultus; plurimus.
re; = moram facere, afferre alcui
perfecta maxima sapienrei, moram atque impedimentum inferre altia. perfect sapienti praecui rei, ad alqd faciendum; morari (nihil
ditus; unus omnium sapientissimus.
moror quominus); . . neglegere alqd; conter
mnere alqd; desse alcui rei (offlcio; nulla in 2.
re communi saluti; dignitati suae); pro ni- intermittere (
hilo putare ( ); non la .); interrumpere (iter; consuetudiborare de re. neglectio;
nem); () intercipere (iter);
contemptio; - contemptim.
. , interpellare alqm; interfari alqm (
disceptatio; altercatio; ()
), interrumpere (orationem, disputatio.
^ mediam orationem alcis; collo dominatio (, d. raquia); . rumpere Silentium; tionis in libidinem . opus turbatum est;
). plus plurimum
. amicitiam dissolvere, dirumpere;
valere; dominari; maior;
. .
gravior.
immutatio (); cor- insectatio (hostis); insidiae
rectio, emendatio alcis rei ();
(); vexatio ( , corrigere, emendare, .
); - emit
tere milites ad hostem sequendum; . multa in ea provincia emendanda erant.
- absistere sequendo ^ () emenda). is qui insete, corrector et emendator alcis rei. quitur insectatur, instat; pi.
immutare alqd de institutis
insequentes, insectantes, instantes; insidiator
priorum; ordinem alcis rei novare; corrigere,
( ); vexator ().
emendare (); . rem
1) sequi, perpublicam commutare.
sequi, insequi, insectari (alqm); ,
consectari (alqm); ,
vincere (impedimenta), de , insistere, instare (alvincere; superare (difficultatem).
cui), urgere, premere, vexare alqm, (, - 'Signum nota
He) exagitare; . alqm iudicio
interpunctionis; - interpersequi; .
pungere; *membra orationis per notas
2. 2) . . . ;
signa distinguere.
prospicere consulere ratio doctrina (alcis rei, nibus suis; commodis suis servire.
multorum annorum); institutio (,
alcis rei). qui docet; do- repre; serpere.
ctor. docere alqm alqd; torcular.
praecipere, tradere alcui alqd, de alqa re, iam grandior natu; aetate
praecepta alcis rei; enarrare ( iam senior; aetate senectute iam affe, , historias).
ctus.
successio regni im . .
perii. '' 1) . () solium
. .
sedes regia.
2) . =
, . .
regnum, Imperium; , , - otii
. regno imperio, summ rerum
delectationis et otii consumendi causa;
potiri; imperium capessere; ad Imperium peranimi causa; -
venire; regnare coepisse; .
otium temporis oblectare alqa re (.
. ; n- regnum
epist.).
occupare, regnum imperium adipisci,
1 impedimentum; dif ad regnum per scecultas; -1 . lus pervenire; . . im; . . 3; perium regnum transit ad alqm;
. incidit alqd quoU impediat;
. . succedere alcui,
, .

in alcis locum; fexcipere alqm; 1) i ad, apud; =

prope ad ab, () iuxta; ad
. alcui regnuin ad alqm sum subst. . mam rerum dferre, restituere alqm
partie, . in regnum, reducere;
-, -. alcui regnum regni
adj., , dignitatem adimere; alcui regnum auferre,
lium ad Cannas commissum proelium
eripere, alqm regno spoliare pellere,
Cannense. 2) = 1 .
expellere; -
coram alqo; praeseate inspectante (
( ) alcui im) alqo. 3) , .,
perum abrogare; - abire
, adventu miliab administratione rei publicae; in privatam
tum; . partie., ,
vitam concedere; ( !) impe hune librum
rium deponere; imperio cedere.
legens sensi; MH
nepeu. = , . .
legenti mihi in mentem venit; .; . . II, 3, .

1) . .
Hie. 2) , delictum, sce-"^ mihi redeunti frater occurrit; !
l
lus;
facinus;
fi

nefas;
f
J'
^

S i
T l l i rgnante;

Servio
Tullio
Hie maleflcium; fraus ( Jlfsfc** ^, sole oriente, occi ); . res frustedente; ptre vivo vipitalis; facinus capitale; . .
vente. 4) 1 , ; . . , , ", . . .
, . * auctor sceleris; qui scelus
, a) ad, . ad
fecit commisit; . .
hune nuntium b) in, .
scelera in tempore tarn
tus, nefarius ( .); sceleris
difficili; .
plenus ( .), scelestus (
; .); facinorosus (homo, vita). Adv. ne in variis voluntatibus;=
farie, sceleste, sclrate; . alqd
, , nefarie, sceleste agere, facere; . in summa prudentia
().
quamvis prudens esset, tarnen deceptus
est. ) = , ,
satietas; . vitae sa pro tua
tietas, vitae fastidium taedium. prudentia qu es prudentia, quae tua
vit satiatus.
est prudentia, ut es prudens, nihil te effu rescindera (alcis iniurias); . giet. d) . . cum,
fmores pravos quae
, cum
contra ius fasque sunt, abolere.
hae essent res Graecorum. e) regnum appetens;
, , nummaaemulus regni, imperil ( ).
tum esse; dum vivo vivam;
. .
vivus; occasione data; per occa praetorius. praetor.
sionem; . ;
praetura.
. . 1.
res in maius aucta; () augendi minuendive causa ve- accessio (paucorum annorum, peritatis superlatio et traiectio, sucuniae; concr., , minima accessio
perlatio; . illud vero fidem rei
Epirus regno Macedoniae fuit);
veritatem excedit; > * cumulus; . cumu uberius alqd dicere;
lum addere; . 1. - vere.
in

1) ! additio,
maius (verbis) extollere, yerbis augere;
adiectio. 2) quod additur
exaggerare (beneflcium verbis, alqd oratio adicitur (additum adiectum est, adne); amplificare (alqd dicendo, rem ornando,
dendum adiciendum est);
alqd a. et augere), augere, ,
quod ascribitur (ascriptum ascribendum
fama auxit proelium multis partibus (
est); (
), Caes.; adaugere
additamentum); . *vires
(crimen); 1 . historia non
suas auctas sentire.
addere
dbet veritatem egredi; .
(alqd alcui rei ad alqd; quaedam in
rumoribus multa addere et affingere; orationem, multas res in edictum);
ad incredi , ... adde, adde hue . .
bilem admirationem elatus.
inf.; adicere (alqd alcui rei, sulphur aquae,
| . ( ).
ad alqd); = admiscere . (alqd
alcui rei); ;= apponere (alqd al^ p e x o i caducus, fugax, fluxus, fragilis,
cui rei, ad alqd), ascribere; ()
brevis;
affingere (alqd alcui rei):
haec omnia brevia, fugatia, caallegere (alqm).
duca existima.
1 . -01 .

19

290

reservare (alqd, alqm ad alqd,

ad meliora tempora, temporibus aliis, se rei
publicae).
1) affigere (alqm cruci); figere
(alqd in pariete). 2) , 6ypi affigere (naves ad scopulos), afiligere, allidere
(navem ad scopnlos); . .
( ) *alqd in litus dferre; impingi litori. 3) male mulcare alqm.
prope propius admovere
admovere ad alqd. appropinquare (ad urbem; Uli loco);
prope accedere (ad urbem); accedere (ad urbem); . adir ad alqm", exercitum ad urbem (propius) admovere; prope adesse;
subesse, appropinquare, appetere;
hiems iam praecipitat; aetate praecipitata. accessus (accessus ad urbem nocturnus; accessus stellarum et recessus, solis
accessus discessusque); , . ; . appropinquatio mortis;
- morte appropinquante.
necessarius, familiaris;
. pi. ii qui circa
sunt, quos alqs circa se habet; comits (); proximi familiaresque ( ); domus (); mei,
tui, sui; proximi; -
ab latere tyranni. fere,
ferme; ad, circiter; quasi (quasi in extrema
pagina, praesidium quasi duum milium); n.
- eadem fere hor, circiter
eandem horam; . circiter
pars quarta; . in hanc
fere sententiam locutus est.
fluctus cautibus
in litus illisi; aestus.
() ora maritima; maritima (n. pi.). , .
navigatio litorea.
incrementum.

, 1 ) = , , . . 2) =:
( ) crescere, accrescere
(mimen subito); . reciprocare
(fretum Euripi statis temporibus
). lucrum; quaestus; . fructus; () cunia; . lucrum quaestum
facere, fructum capere, percipere
ex re; .
nullum quaestum facere in re; . magnos quaestus praedasque facere;
. lucrum ferre, pecuniam afferre,
. alcui esse quaestui;
alqd in lucro ponere, putare esse
de lucro. fructuosus; quaesluosus (mercatura). adventus;
appulsus; . partie,
,
- ei advenienti obviam factus est; .
adventus in urbem; . 1 Laelii classisque adventus

.
in Africam, consulis Komam adventus; . postquam
ubi venit, in urbem.
1. , accurrere;
advolare; succurrere;
undique concurrere.
2. , confugere fugere, refugere ad alqm, ad alqd; ad fidem
alcis confugere; alcis perfugio uti; decurrere
ad alqm, ad alqd; descendere ad alqd (ad
vim et arma); - deprecari; - recurrere ad
alqd (ad easdem deditionis condiciones).
. .
( ), .
agmen signa constituere; consistere,
subsistere ().
, , . ; .
adactio iurisiurandi (Liv.);
-1 iurandi causa.
) ! sectator,,
assectator, assecula; defensor partium; fautor alcis. b) socius (),,
amicus, Studiosus alcis, alcis rei; cultor,
admirator; . - factio ( ), partes; . (
. ) qui sentiunt faciunt
cum alqo; qui stant cum ab alqo; qui
alcui student, qui alcis partibus favent
alcis partes sequuntur; , , -
mei, tui, sui; . .
alcui deditus; alcis
Studiosus, amans.
. .
inoculare arborem; arbori oculum inserere. nepeu. radices agere ();
coalescere, conflrmari. ( ) surculus.
* visum, species, simulacrum; umbra; miraculum, ostentum.
CHi per quietem in somnis alqd video videre mini videor; species mihi
dormienti oblata est; >
, . .
ius praecipuum paucorum;
. hoc praecipuum singulare (Liv.);
ius; beneficium; privilegium (
);
immunitas; pi. Tapte commoda;
-riro alcui privilegium beneflcium
dare, . alcui privilegium, ius
praecipuum, beneficium, immunitatem alcis
rei dare.
. alcis rei iucunditas, suavitas, dulcedo, gratia; venustas
(, ). aptus ad alliciendos hominum (legentium, audientium) animos, ad delectandos
homines (lectores, auditores, eos qui legunt,
audiunt); iucundus, suavis; dulcis, blandus;
. delectationis plenus ( , ^); - allicere, delectare
(alqm, animos hominum); delectationem habere; . - alqd habet
multum delectationis. Adv. iueunde, suaviter,

291

dulciter, blande. ]) . atalcui rei. ) ! dii metrahere; maliora! dii averruncent! quod abominor.
gnes lapis ferrum ad se allicit et attrahit; advehere, subvehere, apportare
. . 2) . .
(commeatum, frumentum exercitui). reum agere alqm, in ius vocare, ducere
adventicius; importatus; .
alqm; = , capere, deres (merx) importata quae importatur.
lectare, tenere, allicere (alqm, animum alcis);
subvectio (frumenti); ,
. . . ;
, - nihil ex
. ; . Aegypto subvehebatur.
auditor erigatur; . ianitor; a ianua (. . puer);
conciliare sibi voluntatem, gratiam alcis, con- ostiarius. ianitrix; a ianua.
ciliare sibi alqm; . in suas surgere, assurgere (
partes ad suam voluntatem perducere, ad
alcui).
suam sententiam traducere, suum facere alqm. consuescere ( inf.; falqa re,
falcui rei); assuescere (alqa re, alcui rei;
I) .,
inf.); se assuefacere (alqa re, alcui rei.
ducere (alqm ad alqm, domum);
inf.); discere (, alqd, inf.);
adducere (ad, in); deducere (alqm ad alqm,
sic assuevi; naec est consuealqo); perducere ad, in ( tudo mea; . (
); deducere yirgiassuescere ad homines (Caes.); nem ad alqm; secum ducere; mift assuefactus alqa re; assuetus
reducere, alqm vi retrahere; (alqa re, alcui rei. consuetudo;
, ) dferre (fuga regem eo;
mos; . consuetudo obtinet
. si qua fortuna te ad nos magistros). II) vim naturae; . . . a) . . .
Hie, , . ', ', , , , humanitas; urbanitas; libe, , , , ralitas; affabilitas. comis,
, , , ,
humanus, urbanus, beraus; benignus, blan, , ,
dus. Adv. humane humaniter; comiter,
. . . .; .
liberaliter, bnigne (alqm salutare); urbane;
in meliorem formam redigere; .
blande. salutatio; gratulatio.
. ; . salvere iubere alqm, sa; . , .
lutare; alqm bnigne salutare, alloqui, be; . . 1;
nigno vultu excipere.
. . ) . , suspendere (alqd alcui rei, in,
,
ex, ab- alqa re).
afferre (alqd), proferre (alqd, in me- Studium (alcis ),
dium p. alqd); = memorare, comvoluntas in alqm (propensa); animus alcis
memorare (alqd, alqm); laudare,
Studiosus; Caritas alcis rei, erga alqm.
praedicare (alqm, alqd); .
alcui deditus; alcis studioafferre, proferre testimonium; exemsus, amans. rixosus, litiplum afferre, proferre, referre, commemorare,
giosus; rixae Mum cupidus; ad rixam
uti exemplo; . alqd exem discordias promptns.
pli causa ponere, ponere, afferre
1) . annectere, alligare (alqm ad palum
alqd; ), () astringere (alqm ad
ponam hoc exemplum; .
statuam); revincire (trabes); .
, . afferre, proferre
navem (retinaculis) ad terram religalocum, verba alcis, alcis scriptoris, verbis
re. 2) . . coniungere
quae scripta sunt ipsis uti, uti verbis alcis,
sibi (multos familiari amiciti), alqm sibi
alcis scriptoris; verba quae in alqo loco, adiungere devincire (sociorum animos benevolenti sibi d.); alqm suum reddere; alqm
apud alqm leguntur inveniuntur, habenin suas partes trahere; alqm offitur, exstant, afferre, proferre, commemorare,
ciis obstringere obligare. () ascribere; . ,
1) ,
testem citare, excitare (),
implicari alcui alcis familiaritati;
testes proferre, alqm testem citare, produ. alqs mini addictus,
cere, alqos testes citare; vocare alqm in
mei Studiosus est, alqs totus
testimonium; . alqo contra
proprius est meus; studiosissimus est
alqm teste uti; . , , mei; . adhaerere, deditum esse
, causam reddere; argualcui rei; amplecti, amplexum tenere alqd.
mento uti; rationem, argumentum, causam
aflerre, afferre (cur credam, affer2) = nunquam a lare possum); . .
tere alcis discedere; non pede, quod aiunt,
1, ; . alqd pro se
uno ab alqo abscedere ( dicere; . ).
; . non omnia per- clavis affigere (alqm alcui
sequar; . alqd opponere
rei, cruci).
19*

292

, . litterae, per
quas alqm invito ab alqo invitor; . invitare alqm per litteras; per litteras ab
alqo invitari. iavitare, vocare (alqm ad cenam, ad sese, domum suam,
ad ludum); arcessere (); adhibere
(amicis in consilium adhibitis). invitatio; . invitatus
vocatus a te; inyitatu vocatu tuo; . invitari; . promittere se
venturum esse,
promittere, promittere ( ad cenam ); promittere
ad alqm; - vivium renuere, . vocatum ab
alqo ad cenam negare.
. .
, damnare, condemnare ( alqm capitis pite).
' iudicium; sententia;
, . .; liberatio,
absolutio; . sententiam ferre, dicere (de alqo, de alqa );
. *sententia qu'a alqs capitis damnatur;
, . capitis capite alqm damnare, supplicium
constituere in alqm; indicere
alcui ultimum supplicium; -

nihil tribuere alcui rei.

dos; summa dotis; .
in dotem dare conferre. .
.
admovere (alqd alcui rei, ad
alqd); promovere (alqd ad alqd).
aulicus (munus );
. aula regia; . regii (pi);
, aulicus; - aula
regia; purpurati, ( ) amici rgis principis (Caes.).
1) . 1. 2) . . 2, ; .
instituta tenere; suam rationem tenere.
lacessere vexare
alqm.
. .
excogitare alqd; invenire
alqd.
affigere (alqd alcui rei);=npn aptare, accommodare (alqd alcui
rei, ad alqd).
adurere; . notam
macnlam alcui (alcis fronti) inureie.
apprimere (alqd alcui
rei ad alqd); artius
alqm complecti; amplexari alqm. se applicare (ad alqd);
corpori alcis corpus se applicare; corpo . . .
ri alcis se adiungere.
, . , . .
Studium, voluntas ();
.
vis ingenii, animi quaedam ingenita natura;
appellere; adigere (pecus vicis
. natum se arbitrari
longinquioribus).
ad alqd (faciendum); -
suburbanus.
abhorrere, alienum esse ab alqa re.
praeparatio; apparatio, apparatus (belli); ( ) - 1) = ,
agnoscere (alqm alqa re ; nomine
ditatio, commentatio ( mortis); >audito virum). 2) = ,
-1 . ; agnoscere (tuam humanitatem; fa . dum haec parant parantur.
cti illius gloriam; erratum suum; .
praeparare, parare, appainf.; . . , , agnoscere
rare alqd;
alqm filium, ducem, regem); . ,
instruere alqd; . . animos
cognoscere (sua; et
componere praeparare ad alqd; . Signum et manum suam
. parare,
; infitiari, negare);
apparare, se parare, se praeparare ad alqd;
. animum componere ad alqd (
et esse et haberi alqm; .
); (ante) meditari,
alqd iure factum esse fateri; = praemeditari alqd ( );
aestimare, . haec munera (
commentari alqd ( .); , ) satis grato animo;
(, !) paratus et medi inter omnes constat; ,
tatus; . . . .
iudicare (hoc dii, alqm honore di . .
gnissimum, Socratem sapientissimum) ; .
fovere.
; . alqm noxium
1) . ' addere, adicere (alqd
iudicare; alqm damnare; . , alcui rei). 2) , . vires
probare, approbare, comprobare;
robur dare (alcui), addere (alcui rei); n.
se victum profiteri;
, animum (animos) facere,
non agnoscere, non probare; imaddere, afferre alcui, animum alcis conprobare; contemnere (legem); recusare (uxofirmare; .
rem); repudiare (auctoritatem superiorem al( .); . vim tribuere
cis); reicere (alqm iudicem );
alcui rei, multum tribuere
negare, infitiari . . inf.; .
alcui rei; alqd magnum pondus habet
legem non putare legem, legem omnino pumagni ponderis est apud alqm; . tare nullam; = levi momento aestimare alqd; .

293

, evertere (leges, testamenut, ne, eonj.; -

tum), subvertere (decretum), convellere (acta
imperia administrare; praescribere, praecipealcis, iudicia, stipulationes, opinionem); rere, mandare alcui alqd , ne; . scindere (pactiones; voluntates mortuorum,
.
acta alcis); irritum facere (testamentum); . .
. abiudicare alcui alqd. advolvere (alqd ad alqd).
fateri alqd; con- . .
fiteri ( ); proflteri (- , , 1)
); haud negare, haud dissimulare; n.
. , . 2) .
. hominem a se occi. ; . . ; sum esse fateri. Signum (do = , . .
loris, amoris); indicium (veneni, benqvolen.
tiae); vestigium (); nota (alcis morbi agglutinare (alqd alcui rei).
); insigne ( - flectere, inflectere; demittere
; - , ... quod
(caput).
erat insigne . . inf.; . insigne accidere, incidere alcui.
pacatum); . , , - casus; res; .
mortuo similis; () . ,
casus mirificus, mirabilis; res mira porhoc Signum signo est, hoc indicat, ostententosa; - casus maritimi
dit . inf., id, hoc
pericula maris; navigationes portentosae; nysigni est . . inf.; =
. *quod in itinere alcui accidit; *itiargumentum, documentum; .
neris pericula; ^ - quae
, quod est certum argumentum
ab Aenea gesta sunt quaeque ei aeeiderunt;
. . inf.; . , est sa - res miras, casus miricos quaepientis; . . 1)
rere, consectari; temptare ac periclitari, exprobatio, approbatio (alcis rei); aestimatio
periri fortunam, fortunae se permittere; (verae magnitudinis). 2) = confessio
- qui fortunam temptat peri(culpae); professio;
clitatur; qui mirifleos casus consectatur.
. cogre alqm confiteri . . inf.; - affigere (alqm alcui rei, Proprimere ab alqo confessionem alcis rei.
metheus affixus Caucaso ad Caucasum).
. ; - . .
. bene cupiens tactio; contagio. propter alqd; ob gratiam alcis rei. . .
. .
. .
imago falsa vana; simulacrum; ( , .) exornatio,
. visum; Visio; fieta cogitatioamplificatio; fucus orationis (,
ne imago; pi. opinionum commenta; . ).
>; . flicitas fcta

1) . tegere, contegere, intecommenticia; felicitatis opinio.

gere (alqd alqa re); velare, operire ( = praemium certaminis
, , caput). 2) = ,
; praemium; . pri tegere, protegere, tuen,
mas referre.
munire (alqm, alqd); praesidio esse (alcui,
alcui rei); . quae post alqm sunt, tu citare alqm; vocare (ad alqm, ad
ta ab hostibus reddere. 3) = , alqd), advocare (alqm ad alqm, ad alqd,
alqd oecultare; . velare,
deos advocare, Liv.);
tegere oecultare alqd alqa re; alcis rei
ciere (ad arma); arcessere alqm; () adnomine tegere atque velare; praetendere
hibere; al<pn arcessi
alqd, nomen alcis rei alcui rei. iubere; . deos invocare, implorare;
Tie praesidium; -
iestari testem facere,
copias praesidio navibus relinquere;
invocare alqm; in ius vocare
-1 cum praesidio; cum custodialqm. vocatus (
bus.
abl. sing.); vox; . vocatio un ius);
. ab vocatus invi- () affigere alqd alcui
tatus, eius vocatu veni; . rei ad alqd; () destinare (an . ita te para, ut, si inclamaro,
tennas ad malos );
advoles.
revincire (ancorae catenis revinctae).
m e iussum, imperatum; Imperium, aptare alqd alcui rei.
praeceptum; praescriptum (); . .
mandatum (); . litte- adiacere alcui rei, ad
alqd; lngere (fundi eius Tiberim), attingere
rae; , , . iussu alcis,
(regio ea quae Ciliciam attingit; eorum fines
meo, tuo; . iniussu alcis (meo,
Nervii attingunt); contingere (Arvernorum
tuo); . . ; fines); adiunctum esse (fundo uxoris). . . iussus sum alqd
= Studium (
facere; . . . alcis rei); opera ( 4); la iubere (alqm abire, alqd fieri,
bor ( ); industria
iussus sum abire); imperare alcui alqd,

294

( , ); im- () eqao citato adrolare

pigritas ( , Gic.)\
advehi, equo admisse accurrere.
navitas (, , Gic.); sedulitas ( , ) aggerere,
(). _inferre, invehere, per alluvion em adicere.
(.) dare se, studere alcui rei; incum- , ) corpora corporibus applicar armaque
bere in, ad alqd. Studiosus
armis iungere, agmen subsequi;
(alcis rei, . . discipulus
continuai! alcui rei, alcui ( , studiosissimus litterarum, bonarum artium);
); alcui rei continentem adiunctum
industrius, assiduus, impiger, navus; sedulus.
esse ( ); .
Adv. studiose, industrie, assidue,, sedulo; .
cum omnibus suis copiis
, accuratus; .
in alcis castra venire; omnes copias suas
lectitare; . ()
coniungere cum alqo. b) . = studiose discere; incumbere ad, in liiteras.
, . .
advolare. , . accommodatio ();
. .
, . .
accessus maris; aestus ma alqd transferre in alqd, traduritimi; . . ;
cere ad alqd; () accommodare
. aestus x alto se incitt; . conad, in alqd; . ,
cursus (oppidanorum, multitudinis).
inhaerere (alcui rei, ad alqd); - alqd pertinet ad alqm, ad alqd, cadit
in alqm, in alqd; alqs tenetur alqa re, .
adhaerescere (in alqa re). ,
hac lege; . ,
. morbus contagiosus, contagione
iqil alienum est, abhorret ab alqo, ab
vulgatus; pestilentia.
alqa re; hoc ad
. . multos pertinet, late (latius, latissime) ptet.
decorum; decus; honestas ( accommodare se ad alqd
); -1 pudor; decoris cura
(ad mores animum alcis
custodia; verecundia; . de); . tempocorum sequi, tenere, servare, in
ribus servire.
alqa re, quid deceat videre considerare;
nihil ab alqo fit nisi ita ut decet; 1) = egregius,
. neotiped. . decet
eximius, praestantissimus, singularis, sumhumanitatis est inf.
demus ac perfectus; . summa mocorus; () honestus; . rum probitas; vitae sanctitas. 2) = ingenuus (iocus, oblectatio);
, , . liberalis (forma, viaticum, victus libera obiter computare alqd; .
lior); = , verecundus, mo( ) simulacrum pu- '
destus (homo); . * virilis (calcei,
gnae. Adv. 1) egregie, optime; .
oratio); . regalis; - dealiis exemplo esse 2) = .
cere ( alqm; . . inf., inf.); . .; . . . aequum, par esse inf. . . inf.;
2. exemplum; convenit . . inf.; . esse
., documentum;
gen., , sapientis est; -.
. omnis exempli documenta;
tuum est. Adv. dcore, decenter, ut dcet;
, . auctoritas et
honeste, ingenue, Hberaliter, verecunde, moexemplum, exemplum et auctoritas, deste.
auctoritas; = , specimen; . alqd sibi ad imitan 1) appendix; quod
dum prljponere, imitari, . proponere
additur additum est. 2) = ,
sibi alqm (exemplum) ad imitandum, alqm
. . . exemplum sibi deligere imitari
.
alqm in alqa re; .
allicere, () allectare
alqm alcui ad imitandum proponere;
alqm. esca, illecebra (.
. exemplum sibi petere ab
., alcis rei); . invitaalqo, sumere sibi exemplum ex alqo; = mentum (ad alqd); irritamentum, delenimen se formare in mores
tum.
. .
alteis, imitari alqm; alcis exemplum sequi;
gelu astringi (ad alqd); adhaerescere;
, ... ses nives solo duratae.
centa licet eiusmodi proferri, ut appareat
placatio; reconciliatio concor . c. inf.; , .
diae gratiae, gratia reconciliata edere, proferre, praebere exemplum,
reconciliatio. . . perniciosum, turpe exemplum prodere,
. . . exemplo nocere, . alcui exempla
. .
nequitiae
praebere, mali (pessimi)
. .
exempli esse; . tuo exemplo, te
maritimus (portas, civitas,
auctore, . . II b;
urbs; emporium ); ad mare
, . (situs (urbs).

) exemplum edere, statuere in

alqm. ) ,
, , multo, -flonge. b)
exempli causa (grati), .
.,
, afferre, proferre, ponere, nominare
. ., ,

, , , ut intellegas, quam mutabilis sit fortuna, exempli
causa nomino unum Croesum, qui...;
ut exemplum afferam, ut hoc utar, ut hoc
;
afferam; . .
res admixta; admixtum.
nota; Signum. .
. &,
. . explicatio,
1
explanatio, interpretatio; commentaria (pl.),
:
annotatio enarratio;
- librum commentari, commentaria
in librum componere, annotationes in librum
;
conscribere; . *glossa nota
>
margini ascripta.
.
:
. 1)
,
, . . 2) =
, . . .
admiscere (alqd alcui rei).
1) = . esse alcis, esse alcui (
. .);
liber meus est; ego possideo hune librum.
2) = ,
* pertinere ad alqd, ad alqm, eo, eodem;
spectare alqd, ad alqd; referri, referendum
esse ad alqd; ,
esse alcis rei, (, ,
cuius partis sitis
vos rogo; ars earum rerum est, quae
sciuntur; esse ex (. alqs est ex meis
domesticis);
esse in alqo numro esse inter .
pl., numerari in . pl. inter
. pl., annumerari dat. pl.
in .\ referri in numerum (, amicorum, deorum); =
teneri, contineri alqa re (imperio Romano,
artibus); = partieipem
esse alcis rei (societatis eiusdem); .
. ortum esse ex alcis stirpe.
1) =
. .; . . ; . . alqd
sermo habet, est in sermone. 2) = , . . 3) = ,
insigne (, . ); - quae deo attribuuntur.
4) , , . .
itineris instrumentum instrumenta,
instrumenta; . res quibus ad scribendum utimur
utuntur, *materia scriptoria; Charta et atramentum ( ); .
omnia quae ad bellum gerendum pertinent;
quae ad bellum opus sunt usas belli
poscit; totius belli instrumentum et -

295

tus; belli usus;

- emit hortos instructos.
(.) .
, . , .
. .
inclinari, se demittere (); () se applicare (ad
alqd); corpori alcis corpus se applicare.
1) , accipere
(alqd ab alqo, , ,
, munera). 2) , . , accipere (alqm bene,
male; milites urbe, tecto; armatos in arcem);
excipere (alqm, alqm bnigne; benigno vultu,
Liv.)\ admittere alqm, aditum alcui ad se
dare, veniendi 4>otestatem alcui facere; alqm
intromitti in cubiculum iubere ( -, , . 11); appel!are (legates
superbius); . excludere alqm; .
ce6i, alqm accipere, excipere
( ), recipere ( ,
); alqm hospitio accipere, excipere; tecto domo invitare; ad se, ad se
domum recipere alqm; .
aspere tractare alqm;
honoriflcentissime exceptus est; . alqm tollere
navi in navem;
in amicitiam accipere, recipere, ad amicitiam ascribere, amicum sibi adiungere alqm;
accipere, recipere, asciscere alqm in ciyitatem; alqm in numerum
civium, alqm civem ascribere;
. cooptare; in familiam assumere; alqm ad
foedus asciscere; in societatem assumere. 3) . ,
. . sumere, capere (eibum, venenum);
. ci bo abstinere; . ,
. I. 4) = ,
accipere (omen, pacem, condicionem); . amplecti; probare; agnoscere (); . improbare, reicere,
repudiare, respuere (); . ,
. ; . hosti facultatem
copiam pugnandi dare; ., . , , ,
. .; = sumere
( regium nomen); asciscere (peregrinos mores, consuetudinem; sacra a
Graecis ascita et accepta). 5) =
, . : = , accipere (alqd aequo
animo), interpretari (bene, bnigne, maie);
. veri similia pro veris accipere (Liv.); . ,
in bonam, in malam partem
accipere alqd; boni, aequi bonique facere,
boni consulere alqd; aegre, moleste, indigne
ferre; male interpretari; .
ignominiae loco ferre;
. . 6) . .
, ; . ; .
, , . ; . , ,
. .; . seTqui

296

alqm; facere cum alqo;

(.) *alqd sibi dictum putare; . CTie, , , .
. 7) () , ... est hoc
in more positum, ut...; y
ita illis mos est;
inter omnes philosophes constat.
1) crescere,
provenire. 2) . . 3.
accommodare (orationem
auribus auditorum; meum consilium potissimum ad tuum); aptare (forationem locis,
temporibus, personis); facere, efflcere ut alqd
congruat, conveniat cum alqa re.
ferre, afferre, apportare; . , reportare; referre (responsum);

. , . .; .

nuntiare alcui salutem (iubere alqm salvere) verbis alcis; (o

) agere, pellere (naves in portum); n.
. ; , .
; fructum ferre; redire (ex ea
regione quotannis quinquaginta talenta redeunt); .
permagna pecunia ex alqa re conflcitur; .
, . , ; .
. 1; . . ; .
, . , 2.
alqm vi cogre; =
cogre (alqm, inf., ut, alqm ad
alqd, piste ad alqd faciendum); alcui neces
sitatem afferre, imponere, inicere alqd faciendi; . hostem
ad castra 11;= alqm adducere, compellere, perpellere ad alqd
ut; vi, per
vim; . invitus.
vis;
ncessitas; - vi necessitate coactum invitum, contra voluntatem alqd facere; - . .
ratio; ratio stabilis firmaque; formula (haec f. Stoicorum; f. quaedam constituenda est); . consilium, ,
. consilio quodam (regere
rem publicam), , iudicium animi , , animi
iudicium mutare; institutum; 1;=, decretum (d. suis
parre, ex decreto suo perire); fplacitum;
. certas rationes
sequi; ! . populrem causam defendere, suscipere;
, . hic fons, hoc
principium est movendi motus; . , , 2.
, , . ; .
.
.
, , mercatura iacet; . -
per aliquot tempus aliquamdiu intermissio est alcis rei.
sternere, prosternere

.
corpus humi; . ,
. , ; . .
() temptatio, impetus,
incursus; accessio; . febris
accessio.
arrepere (ad alqd).
fomentum.
. . copia
(alcis rei); , . . .
1) ascrioere
alqd. 2) , =
tribuere (alqd fortunae), attribuere, assignare
(alcui alqd); . ascribere (alcui incommodum); vertere (secundorum adversorumque causas in deos; quam
rem alii in superbiam verterunt); referre
alqd ad alqm auctorem; adiudicare alcui
(salutem imperil); delegare (servati consulis
decus ad servum, Liv.); . ce6i> sumere, assumere sibi alqd; se utrique superiores discessisse existimant affirmant;
. qui fertur
alcis liber.
, .
sine ullo sumptu nostro; sine impensa nostra.
annare; navi advehi (ad alqd); navem appellere (ad alqd);
appelli ad litus, ad terrain ( ).
attollere, allevare, subievare
(alqm, alqd); excitare (caput). surgere, assurgere.
. .
1) memoriam alcis rei repetere, repetere (vetera atque audita
a parentibus); in memoriam redire alcis
(mortuorum, Cic.); alqd reminiscendo recognoscere; alcis rei reminisci. 2) in
memoriam alcis redigere alqd . .
inf.; reducere in memoriam; commemorare
(bnficia, gratiam).
condimentum.

() condire.
. .
. = aequare, adaequare (alqd cum alqa re); alqd alcui
rei, alqm alcui in aequo parem ponere,
alqd alcui rei par facere; =
aequare (alqd cum alqa re, alqm alcui),
aequiperare,(alqm cum alqo, alqm alcui).
1) adhaerere (alcui rei). 2) =
crescere, accrescere. accessio; amplificatio; incrementum
().
1) , natura (hominis, loci,
montis); . natura (hurnana),
ingenium; indoles ( ),
vis (virtutis, vis et natura eloquentiae); no
-, - natur, naturaliter, suopte
ingenio; - natur, loci natur naturaliter munitus; . .
natura ratio alcis rei; = veritas; res ipsa; .
-* -

297

famulum esse al res ita comparata est ea, talis est

cis; ministrare ministerium facere alcui
condicio rei, quae non diu maneat vige(, ). loat; - . 1;
cum gratiae apud alqm quaerere. , - . 1;
. .
. . 2) =
natnra , subauscultare et
natura; - . -\
proeul, quae alqs narret, attendere.
; , , , , .
- . 1, , 4, ,
(). . .
. , . .
, , - . .
^ naturalis, ab ipsa natura suadere alcui alqd; auetofactus profectus; quod natura dedit; uorem esse alcui alcis rei, ad alqd faciendum,
. gen. naturae; = , .
ut, ne.
.; . , ingenium, adiectio; , .
natura et ingenium; . (
- alqa re adiecta. ) communis prudentia;
addere, adiungere (alqd alcni rei, ad
. a natura proclivem
alqd; Ciliciam ad imperium populi Romani);
esse ad alqd; . Datura; ingenium;
adicere (alqd alcui rei, ad alqd; urbes re. vitium naturae a natura
gno); attribuere (Suessiones Remis attributi;
profectum; damnum naturae; . insulae, quae erant a Sulla Rhodiis attribu; . indigena; in
tae); = admiscere (alqd alcui
ilia terra natus; incola; . natione
rei).
se applicare ad
gnre Gallus; qui in Gallia natus est
alqm; se applicare ad alcis amicitiam, socie nativus (color, sensus,
tatem; se adiungere alcui, ad alqm, ad alqd
lepos); naturalis; proprius ac naturalis; .
alcis (comitem se fugae alcis, se alcui in iti.
nere, se ad causam alcis); sequi (alqm, alcis
sectam, sententiam, consilium, iudicium); con . .
ferre se ad alqm, esse cum alqo ( . (& ).
, ); . .
, , . .
assentiri sententiae alcis; ad sententiam alcis
1) . ceis alqd suum
accedere; in sententiam alcis concedere; sequr
facere, parare sibi alqd; vertere ad se (ex
alcis sententiam; ( ilia pecunia magnam partem); (.
) in sententiam alcis pedibus ire, in
. sententiam alcis concedere, transire; ) vindicare alqd sibi, ad se
. in omnia bel vindicare alqd; ( li pacisque consilia se conciliare cum alqo;
) sibi sumere alqd; sibi arripere alqd
- hue accedit;
(imperium, cognomen); invadere in alqd (in
- , ... accedit
nomen al eis); traducere, transferre ad se
quod ut..., atque.
alqd; . () alqd
ex alqa re sibi arrogare (ex alina laude), aptare (arma corpori, arsibi decerpere (ex alcis laude);
ma); accommodare (alqd alcui rei); . ex alqa re magnam partem ad
.
se yertere. 2) m . addicere 1) = adhaealcui alqd.
rere (alcui rei), haerere (in re), inhaerere
(alcui rei, in re). 2) , .
equo citato advolare adveappelli (ad villam, classis ad); accedere
hi, equo admisso accurrere.
(naves inter Ligures Genuamque);
1 aegritudo (); dolor (oropnavem appellere (ad alqm locum); appelli
); maeror (, ); tristitia;
(qui essent appulsi nayigiis, alios in Sici . doleo quod . . inf.;
liam appulsos esse, Gic.); navem applicare
. cum magno meo dolore;
(ad terram). 3) . , ) = vehementer doleo, quod . . inf.
, . . . )= instare
tristis, miser, acerbus, lu(creditores); . fatictuosus; - valde dolendum est; gare alqm preeibus, , - nihil
obtundere alqm litteris, rogitando. 4)
acerbius ad doiorem acerbius mihi acci morbus ad alios transit; morbus
dere potuit.
contagione vulgatur.
, . MH . taedet me pertaesum est alcis lj . apponere (alqd alcui
rei inf.; satietas alcis rei me tenet.
rei, ad alqam rem); admovere (opera mris;
applicare (alqd ad
scalas mris); ponere (scalas). 2)
alqd). se applicare ad
. , ponere, apponere
alqd; () anniti ad alqd; niti, inniti
(custodes, alqm custodem alcui); praeficere,
alqa re.
praeponere alqm alcui rei (
ministerium, ministri, famuli; - ' ); attribuere (alqm alcui).
. familia; famuli
ancillaeque. oculis rectis

298

aspicere alqm; oculos deflgere in vultu

alcis.
1) . . 2) deversorium. .
; . locus ad egrediendum
idoneus.
seuem fieri; senem esse coepisse; senescere, consenescere;
aetate iam senior; aetate seneetute iam
affectus.
, . ,
.
. .

1) ,
Studium et amor, amor;
- . alqm praeter ceteros
; alcui favere, indulgere, alqs
alcis rei studiosus, stadiosissimus est, alcui
rei prater cetera studet, alqd ainplectitur
amplexatur. 2)
nimium Studium
alcis rei Studium; amor et cupiditas; cupiditas, gratia; favor; ambitib (
); - .
.

alterius
partis studiosus; cupidus; non integer; ambitiosus ( 1 );
. , iudicium cupidius
factum; sententia ambitiosa. Adv. cupide;
ambitise; per ambitionem. alcis rei esse studiosissimum cupidissimum; magno alcis rei studio teneri; alqa re maxime vehementissime delectari.
1) . astruere, adiungere
(alqd alcui rei). 2) . . *munus
alcui prospicere. aediflcium
veteri astructum; - . 1.
1) ) . . . ) . aggredi alqd (causam, facinus), ad alqd (ad dicendum); se expedire
(ad oppugnationem urbis); accingi ad alqd;
. , ' ad opus faciendum
accedere, opus rem propositam aggredi.
2) . . 3, b. 1) , impetus;
. impetum facere; -
urbem vi adoriri oppugnare;
- vi impetu capere, vi per
vim expugnare, expugnare. 2)
mium, orationis exordium; initium, principium dicendi orationis, exordium dicendi. 3) = . .
pudorem alcui inicere, incutere; ruborem alcui afferre ( ).
1) = . . .; . alqm
exsilio afflcere; alcui aqua et igni interdicere;
. . 2) . adiudicare
alcui alqd; addicere alcui alqd; decernere alcui alqd (praemium) ; iudicare alqd alcis esse.
1) condemnatio. 2) addictio
(bonorum); . dcrta praemia.

.
1 praesentia; , -BH
me, illo praesente coram me, ; .
animi praesentia; animus praesens; =
constantia, animus constans
fortis; . adesse animo.
(coram) adesse (alcui
rei); praesentem esse;
praesens; qui adest; - qui adsunt; - omnes arbitros removere; - frequentia; frquentes.
mittere (alqd alcui, ad alqm).
missio; .
afTundere.
, ctcTb subsidere, considre,
desidere, residere; . assidere.
( ) iusiurandum; . sacramentum; - . ;
, - iureiurando
afflrmare; iurare, adiurare (alqd, . .
inf.); n-rfs adigere alqm iusiu randum, ad iusiurandum iureiurando;
alqm iurare iubere; ( ) alqm sacramento adigere rogare, obligare; .
. iusiurandum
dare iurare; iurare; = iurisiurandi verba
concipere; sacramentum sacramento dicere ( ); . in verba
iurare, . iurare in verba alcis (o
, ), sacramentum dicere apud alqm, sacramento dicere alcui ( ); iuratus, iureiurando astrictus;
- iniuratus.
animum continere.
1) . . 2) .
.
attrahere (alqm, alqd).
simulatus (amicitia, amor); assimulatus (familiaritas); fictus (amicitia, amor); fictus, simulatusque; = falsus.
Adv. simulate; per simulationem; flcte. simulatio ( . , .,
^); () species fictae simulationis, ficti simolatique vultus; dissimulatio (raapaHie .,
, ); .
amicitiae simulatio, amicitia ficta
simulata; - . ;
. vere, sincere, simpliciter, sine fuco
et fallaciis. simulator, dissimulator. quae simult
dissimult, quae simult et dissimult
( . . ).
. , .
1) = claudi.
2) = simulare (se aegrum
se aegrotare);
artificio simulationis eruditus est; aliud clausum in pectore, aliud in lingua promptum
habet; dissimulare ( ,
, aegritudinem animi).
quiescere; = conticescere; BTpi sedari, quiescere.

.
attexere alqd; () subtexere
(alqd alcui rei).
1) affluentia (Plin.);
- aqua non affluit. 2) pfaca,
flumen quod influit
in ace; pi. accolae fluvii (Tacit.);
pfcea ^. fluvius
incursu aliorum fit grandior; fluvius alienis
aquis fit amplior.
receptaculum (furum , latronum praedonum ).
supplodere pedem, terrain pede percutere.
. nimis dulcis; . putidus (, , oratio), intolerabilis ().
hebetem reddere (rem), obtundere (mentem, ingnia); retundere (gladios
in rem publicam destrictos, mucronem stili,
ferrum alcis); praestringere (aciem oculorum,
animi, mentis). hebetem
fieri, hebescere (. .); (.)
concallescere ( ).
similitudo, simile.
(.) vexatio; iniuria.
vexator; infestus alcui
( ).
yexare, urgere, premere
(alqm); iniuriam inferre alcui.
ad se trahere, attrahere alqd;
ce6i .
1; .
implicare alqm alqa re; deducere alqm
iin atqd.
. .
valetudine minus commod
non firm uti.
fores obicere.
affluere, affluere, confluere, concurrere.
. 1) , , ) . venire (in locum, ad alqm,
Romain); advenire; pervenire ( Micry ); adventare (, ); accedere (); , eodem inde
ierat, se recepit; . ad, in alqm
locum yentitare; frequentem venire in alqm
locum, frequentare alqm locum (
) celebrare; .
crebro ad alqm venire; ad alqm ventitare; alqm frequentare, frequentem esse cum
alqo; veui. ut rogarem
rogatum (sup.), rogaturus; . . , b) . .
ira exardescere; ,
saevire coepisse; . ; animo cadere, animum
demittere ( ); , ad se in suam potestatem in
sensum sui redire; se colligere; animum recipere; animus redit; . adolescere;
persuadeo mihi; , ... persuasum est
mihi . . inf.; . .

299

. 2) , venire ( , ); , , ferri,
afferri, perferri; appetere; MTHO . obrepere ( , );
ingruere (, senectus, dies, nox,
hiems); . moved, agitari;
. ; . ,
in mentem venit alcui alqd (hoc, id, illud),
alcis rei (patriae, vestroram periculorum,
huius urbis), alcis (infantium, matronarum
ac virginum), inf., ut; in animum
induxi inf.; hoc nuuquam volai intendi; . . ( ); . . 1;
' , desiderium me
cepit.

1) =
aptum esse, apte convenire ad, in alqd. 2 ) =
, . . stare, constare magno pretio, magno, ? quanti? 3)
. mcurrere (in diem),
incidere (in annum); ,
27 die certo,
qui dies futurus esset in ante diem VI Calendas Novembres. 4) ) .
coniugat. periphrast, . omnibus moriendum est; .
3. )
() maie est mihi, male me habeo; male
mecum agitur, . male alqd est,
secus cedit procedit;
malum habebis feres; afflictiore sum
condicione quam ceteri; pessimo loco sunt res meae.
, . codex
tabulae accepti et expensi. 1)
. . 2) acceptum;
. in acceptum referre.
studia (); libido; - studiis alcis obsequi,
alcui morem gerere; , - ad libidinem, ex libidine; ad arbitrium suum; animi
causa.
. .
adhaerescere alcui
rei; firmiter alqd prehendere, apprehendere
(manibs).
1) navem (retinaculis) ad terram religare, ad ancoras deligare. 2) .
2.
* sacra, *cena Domini; - . . particeps, consors alcis rei;
- . affinem esse alcui rei; conscium esse alcis rei
(coniurationis, Sall.y, versari in alqa re (in
coniuratione); coniunetum esse cum re; pertinet alqd ad alqm. *ad mensam sacram accedere.
ornatus (capillorum) ; capilli in
gradus et anulos compti.
. ; = capillos
crines ornare; comere caput in gradus et
anulos.

300

1.

sciplina; ars, machina ( .,

causa; res; ); - .
. ;
erudit manu esse; .
principium; , ., , 4
() alqm omnes machinationes do., . , ... . 3;
cere.
- habeo deest quod
sequar; . . , . . non sine gravi causa facio alqd,
, - metallum auri
graves causae impellunt ut faciam alqd; aurarium; auraria; ()
, - causam esse alcis rei (belauri fodina.
li, armorum); afferre alqd (alcui laetitiam, . .
luctum); habere alqd ( .); au- animum (animos) capere, rectorem alcis rei esse (belli);
cipere, colligere, animum suum se con- , is effecit ut...; flrmare.
- , ... quod facit ut...; - 1* parare comparare, parre
- vulnus mortem ei
(sibi alqd); . rem quaerere; attulit; . , mifl pecuniam
..., ... non, nihil videre, cur...;
magnam bono modo invenire; ,
^ propter; . de
laudem sibi quaerere, sibi parre, laudem
causa, hanc ob causam; .? qua
colligere; gloriam consequi, adrpisci; de causa? quamobrem? -,
magnas opes sibi magnum -, ., ... . que nomen facere; .
Hie; . nulla probabili
conciliare, ( ) colligere sibi
causa; . temegratiam alcis; . colligere
; - recte sperare;
existimationem, comparare sibi dignitatem,
. . causam
auctoritatem alqa re; , ,
esse alcis rei; afferre alqd (alcui luctum;
, . . 64damnum, detrimentum , );
Hie 1) comparatio; adeptio;
afficere (alqm iniuri , dolore, molesti,
; . conciliatio gradamno, detrimento); habere alqd; .
tiae. 2) , . -
. ; . . quidquid partum est ( armis).
; . mali malorum auctorem esse. , . , .
annumerare (alqm alquibus); (paulum) retinere, inhibere; sustinere (currum, equos). numerare (alqm inter doctos in doctis);
1) paulum considucere habere (alqm in hostium numstere (in loco); subsistere ( ); siro); ponere (alqd in vitii, mortem in maus);
stere gradum. 2) . consistere (belreferre (alqm in oratorum numerum, inter
lum, omnis administratio belli); conquiescere,
deos) ; ascribere (in numerum civium).
iacre (. . .); refrige pass, ; =
rari (sermo); refrigescere (apparatus belli);
, . .
frigere, refrixisse ( .) ; senescere
morosus, dii'flcilis ((.); - commeatus in); mirabilis, mirus ();
terclusus est, commeatu prohibemur; . . alqs mirabiliter moratus
litterae conquiescunt; adhaerescit
est. mirabilia (pl.)\ . (oratio; , ) , omnes nervi populi alcis exsecti sunt.
portenta et miracula philosophorum;
potarum portenta; - ho- animum alcis
mo miriflcus.
excitare ad Studium alcis rei.
advena; peregrinus (- 1 = referre,
revocare alqd ad alqd; . , Carthaginis expugna). 1 . .
tionem in hunc annum conferre (Liv.).
assuere.
. . pe- . .
regrinus; advena ( 1 assuefacere alqm alqa re, alcui
rei, ad alqd, inf.; consuefacere ut, ne;
adj., barbarus ( ); ahenus (docere alqm inf.; ( . )
).
condocefacere, docere. 1 assue calcaria equo subdere, calscere alqa re; consuescere inf.; discere
caribus equum concitare stimulare.
inf.
conivere (
. . advehi
).
(curru, navi); equo
HpieMb 1) acceptio (frumenti). 2) = ,
vectus venit; . .
., . .
advena ( subst. adj.); =
. alqs honoriflcentissime excehospes.
ptas est; . hospitium; , . bnigne, bene excipi. . .
3) = , portio; . (- 1, 1, 11 .
) uno potu. 4) = ratio; di, , .
1

301

suavitas, iucunditas. 1 iucundus; . . .

( ) gratus; 1) percurrere, pervolare (agram);
decurrere (spatium, septem milia passuum);
acceptas; suavis, dulcis; emetiri (. ); . .
14, ... nih.il est deo acceptius
. 2) . ) = quam; gratiosus (
pervadere (rumor civitatem
); amoenus;=
). ) alqd oculis, legendo
, , ( , percurrere percurrere, veloci
) urbanus festivus, facetus, lepidus;
oculo percurrere.
- habere multum iucunditatis, suavitatis, leporis; - = ,
, delectare oculos, mulcere,
locus vacuus; . .
permulcere aures; -
pars ab alqo relicta; -
hoc libenter audio; . hoc placet;
codex non integer.
hoc mihi commodum est; ., 1) cadere per locum alqm.
gratus acceptusque mihi venisti;
2) = concldere, eorruere.
opportune venisti; optime te mihi offers;
ruina; labes, lapsus (terrae, mon ., ... velim conj., tis).
, vellem conj. . .
Adv. iucunde, suaviter, amoene, commode, , providentia
urbane, festive, facete, lepide.
(divina); mens divina.
. , ; . - 1 = . 1, ; . .
.
verbum regionibus quibusdam proprium magis familire.
satis habere ( provincia; -
); terram in provinciam (f in formam provin copiae eius cotidianis sumptibus supciae) redigere; - ( petunt; vix
) . 2; -
habet unde commode vivat; . provincia (primus annus provinciae; secuta
2.
provincia est, in qua..);
1) perfringere perrumpere ( - tempus provinciae
), perfodere (parietem); transflgere
alqd temporis ad provinciam alcui pro() ; . , . ,
rogare; - incola; provincialis
. 2) . II.
(, pi.). provin 1) ferro sibi viam facere,
cialis; . gen. provinciae.
patefacere, iter aperire; perrumpere (per medium hostium agmen, per medios hostes, per , committere
culpam, facinus; admittere (in se) malecastra, ad suos); erumpere (ad alqm, per
flcium; -? quid mali mehostes); . per densam turbam
ruit? quid commeruit? . ^
penetrare; in alqo.
sol discutit nubila. 2) germinare. 3) . ; . vitam ( ) res frumentari
tolerare, propagare alqa re; .
( 1) ; commeavitam inopem colre, parce duriter vivetus ( );
re. 4) , labo- frumentum commeatum exercitui
rare, desudare in alqa re.
providere; ., -
rem frumentariam providere, rei frumenta 1) . 1. 2) :=
riae prospicere.
furtim venire (ad alqm);
*clam ire per alqd (per domum! , 1) ,
ducere; perducere; traducere (exercitum
per hostes); 'clam evadere (per hostes, ad
Alpes trans Alpes); . MIMO traalqm); . se insinuare (inter equitum
ducere praeter alqd (copias praeter castra);
turmas); clam se ingerere, inferre alqo; clam
. . legem perferre. 2) = petere locum.
ducere (fbssam, vallum ex ca cortex. suber.
stris ad aquam, parietem per vestibulum);
quaestio; piineme - deliberatio.
agere (parietem, aggerem; cloacam sub ter . = alqd
ram); facere (fossam); . lineam dulucis; . specula; .
cere scribere;
. umbra alcis rei (libertatis, spei). virg circumscribere alqm; .
subito nubibus erumpere (
aquam ducere (per alcis fundum), ,
); emicare.
pa aquam adducere perdu 1) . . 2) . cere in urbem, in Capitolium; . .
.
sententiam defendere defendere
1) . . . 2) .
et obtinere. 3) . , . agere
. . 1) .
degere, transigere vitam, aetatem,
expergisc'i, expergefleri; somno excitari. 2)
aetatem pro. excitari; emergere (, amor);
cul a re publica agere; . .

302

aetatem in Jitteris agere;

pleraque tempora
in venando agere; * noctem
metu agere; ,
pernoctare sub divo;
. 1; . triduum
esse cum alqo; . consumere
(tempus, horas multas); conterere (totam
aetatem in alqa re); conflcere (omnem vitae
cursum in alqa re); ponere (totum diem in
consideranda causa); Scipio annum integrum nihil gerendo in Hispania consumpsit. 4) = inducere, decipere alqm. dux itineris,
dux. . . comitari alqm ( );
proseqoi ( , ); deducere ( );
. (, ) prosequi
alqm lacrimis, bonis ominibus votis. .
.
. , .

pronuntiare, renuntiare
(, , .
, , pronuntiare, renuntiare
alqm praetorem); salutare, consalutare ( ), appellare (, , .
); declarare (alqm consulem).
, , . .
transvehere (
). -. 4. vectura ( ); - ad ea
vehenda portanta; . 1 armorum
atque telorum portationes (Sail.);
. vectura; . pro vectura sol.
. 3. mora; tergiversatio (,
).
strenuus; promptus (
, ); pernix (); agilis (). Adv. strenue, prompte;
perniciter. pernicitas; agilitas.
. 2.
vorare, devorare.
, , sol inter nubes eflulsit.
, iratum facere,
irritare alqm; iram stomachum movere
alcui. . .
esurire.
pellere, depellere, expellere, exigere, eicere (alqm alqa re, de, ex loco);
exturbare (hostem, alqm civitate); . hostes propellere, propulsare, proturbare; . . ; .
.
. .

.
perrodere.
. .

spatium, ambulatio ( -), deambulatio; () gestatio; vectatio; - . ;

- duobus spats tribusve factis.
vendere ( alcui),
magno bene, male parvo,
pluris, minoris,
tantidem; .; = venum
dare; = venditare ( . pacem pretio, patriam); .
sub corona vendere; . , ,
. auctione constituta in auctione vendere alqd; () divendere:
. ( , ) voci praeconis subicere, , hast posits vendere, bastae subicere alqd:
venire; ( ) venalem esse;
venum ire; . in auctione venire, ( , . ) sub hasta
venire; = (
) se vendere (alcui), pecuniam
accipere (ab alqo).
^, venditor;
qui vendit venditat alqd.

venditio; - . in vendenda
re, - . vendita re; .
. ; -,
- vnale proponere, venum
dare alqd. ( ) animus venalis qui pretio corrumpi potest;
. () corrupta iudicia. venalis; = venalis pretio;
. Romae omnia venum eunt
venalia sunt; . .
, traicere, transmittere
per alqd.
tenere, retinere, sustinere alqm; demorari, remorari alqm ().
. .
. 2; .
alcui vitam longius producere. trahi, extrahi, duci, perduci.
. ()
npoBiaHTb. 1 . 1.
1) pergere (alqd facere, iter);
persequi, ( ) exsequi alqd; continuare alqd; () perseverare in alqa re (in bello, bellare); non intermittere (studia litterarum), non desistere (
); . ,
exsequi quaerendo, inquirendo, sciscitando,
percontando; . silentium obtinere;
extrema belli persequi; ,
perge ut instituisti ut coepisti. 2) , propagare (beltom, consuli imperium in annum); continuare (militiam, alcui magistratum, consulatum); prorogare (diem ad solvendum ,
alcui imperium in annum); . -

303

Iusti) datum est; .

Hie . ; =
. ' cognomen trahere ex alqa re, trahere, extrahere (bellum); extendere (ad
. cognomen de alqo loco denoctem pugnam); . . portare; . cognomen sumere.
proferre ( diem); producere
(convivium ad multam noctem, sermonem in , . multam noctem, Cic).
, .
esse; manere, permanere; tenere ( perspicuitas . ), . adj. pellucidus; per aliquot dies ea consultatio tespieuus; liquidus (aqua); = purus
nuit; continuari, non remfttere ( );
(ar).
bellum fuit - ; , per biennium;
Aristides cognomine
per quinque horas pugnatum est;
Iustus Aristides cui Iusto cognomen

est.
iam sertus decimus is annus belli erat; . sic vivere
. diuturnum esse; . n,iuroe
quemadmodum dicuntur arbores vivere; unius saeculi finibus contineri; . *
sata et arbuste; herbae;
sepulcri esse expertem; omni
arbores et stirpes; res eae quae gignuntur
posteritate adaeqnari. 1)
e terra; quae a terra stirpibus continentur;
tempus (imperil, indutiarum), spatium (vi stirpes.
tae); . perpetuitas; . per ( )
( ); . anno verperdere ale perdere; .
tente; . ter in anno;
. ; . ( ) . 5;
. in diebus paucis;
. . ; . 1 . procedente die, in apud alqm de existimatione sua deperperpetuitate vitae, perptua vit; .
dere.
400 his 1 quod ex alqa re gignitur,
annis quadringentis omae rex erat; nascitur; opus; - opera ingenii; -
!, ' . ( .). 2)
, - quae terra
continuatio; . . . reliqua
gignit parit, ea quae gignuntur e terra,
pars, quod reliquum est; pars altra, tertia
quae terra nascuntur nata sunt; terrae
(, ); de eadem re
fruges, id quod agri efferent ( .);
porro agitur; . res instituta
. . quod in terra alqa
porro tractatur et absolvitur; .
nascitur gignitur; . reliqua deinceps persequemur. quidquid Sicilia ex sese potest effer
diuturnitas,
longinquitas.
re ; . () artis
. longus (hiems, 1. sic- opus; opus arte factum perfectum, articitates siccitates . ); lonfleium; - graecaginquus; diuturnus, diutinus; =
rum artium opera;
assiduus (imbres, bella, labor); continens,
opus ; monumentum, ornamentum, simulacontinuus (hiems, febris, somnus); . crum, Signum; - Tie occupationes.

opera et artificia; -
. 2.
quae doctrin inventa et excogitate sunt;
. . , ; -
. .
4 res in toto orbe terrarum na . .
scentes; 1 . cetera
fnrtum; machina.
calidioribus terris oriri sueta (. pl,)\ . .
. domestica (. pi.); .
1) . . 2) . absumere
sive est naturae
(pecuniam, rem familirem).
hoc sive artis. confector;

edacitas, eibi
aviditas;
; . 41 quaesitor. Yoracitas. edax, eibi avi 1) . . ; =
dus; eibi plurimi; .
, procreare;
oratio soluta; prosa (oratio); proferre; gignere, generare; effleere (discor. oratio; fsermo
diam); excitare (risum, tumultum);
pedester; . .
ferre, efferre, fundere (ter scriptor; orator ( .
ra fruges), effundere (fruges); ), *prosae solutae orationis
scriptor. solutus - quidquid arte
efficitur; , .
. gen. solutae prosae orationis,
aetas, terra alqm tulit. 2) , scriptorum; . exempla scriptorum.
. cognomen; - , facere, efficere; agere; . , 1, , ,
. cognomen alcui imponere, alqm co, , 1,
gnomine appejjare; . cognomen
. . . . 3) . ,
invenire; , .
ducere ab, ex alqa re; repetere ab, ex
Aristides cognomine Iustus
alqa re; . verbum
appellatus Aristidi cognomen Iusto (

304

esse (ab, ex alqo; cocioBie, ducere ab; ductum esse ab

. ,
alqa re putare; () yerbum derivare ab; . . initium alcis rei . ., , obscuro, tenui loco,
summo, equestri loco ortus, Cato ortus murepetere; . . originicipio Tusculo); originem habere ab alqo,
nem ab alqo ducere; - .
originem ducere, deducere ab, ex alqo; ge fluere ab, ex alqa re, manare, emanus ducere ab alqo; originem suam referre
nare ex alqa re. 1) ad alqm. 3) , , . . ; . . accidere^cadere,' incidere; evenire, eon; . ! . . 2) .
tingere; esse/fieri;
derivatio (); . pugnatur, proelium committitur. 1 notatio, enodatio nomi 1) ortus, origo; ininam; etymologia.
tium; . in primo ortu arbitrium; libido; . nascens. 2) origo ;
licentia; - ad arbitrium;
stirps (-me); genus ();
ad libidinem, ex libidine; prout bet. . honesto loco ortus, honesto gnre (na avbitrio ex libidine, ad litus); , . summo gnre
bidinem factus; . gen. arbitrii, libidinatus; , . tenui loco ortus,
nis, licentiae. Adv. ad arbitrium, ad libidihumili ignobili loco natus; obscuro loco
nem, ex libidine, ad voluntatem, ex volunnatus, obscuris ortus maioribus; -
tate.
^, . . - Graecus natione; . incertae condicionis. 11 casus;
. , . .
eventus eventum, res; . ter effari (verbum); efferre (mulror; . duo maximi terrores;
tos versus uno spiritu); enuntiare (alqd per^ . haec experam ); appellare (litteras);
trema quae nuper acciderunt;
dicere (, litteram; Rho dicere
. dum haec geruntur; .
non posse); legere (u litter" lon.
g); . , producere, corripere (o litteram); , exprimere . .
verba et suis quasque litteras sonis enuntia- perterebrare (alqd); perforare;
re; . , verba, litteras
transfigere, transfodere (alqm gladio, alcui
obscurare ; . , , ,
latus), percutere (alqm pugione).
. .; . - . .
verbum proloqui non possum. . .
pronuntiatio, appellatio ; acescere, () coacescere.
npiflTHoe n. suavis appellatio litterarum; 1) . viam facere
. . alqs litteras neglegen munire; via trita;
tius obscurat; . . alqs plaiter commodum. 2) . . 1
ne loquitur; , . produaditum expedire, vi ferro sibi
ctio, correptio.
viam facere; . viam
ferro facere; . .
. .
viam sibi munire ad alqd (ad consulatum),
= artes malae; machinaaditum sibi comparare ad alqd;
tiones.
sibi ipse fecit viam
1) . . 2) .
fortunam.
. .
1) , - exsecrari, devovere; detestari in caput
, oriri (Rhenus ortus ex
alcis minas et pericula (Liv.), iram deorum
Lepontiis), cooriri, exoriri; () (Plin. epist., , . sci; exsistere (, motus,
). 1 exsecratio, consedissensio, controversia; avaritia ex luxuria);
cratio (capitis), devotio; preces (
crescere; fieri; erumpere; () ma, ., , omnibus
nare (peccata ex vitiis, a Socrate haec omnis
precibus detestari alqm); - .
philosophia), emanare (mala nostra istinc),
. devotus, sacer;
fluere; proficisci (ex alqa re, Bei
() nefarius; ( .) nefandus.
); initium ducere ex; effici alqa re; . . .
. causa initium alcis rei pro- . 2.
ficiscitur ab alqa re, principium alcis rei . .
nascitur, oritur ab alqa re; - 1) . ;
. verbum ductum est ab
, ...? quid attinet? quid refert? quid
alqa re; , ...
prodest? inf. . inf.;
inde quo fit, evenit, ita quo factum
. proficere, prodesse; iuvare (alqm); .
est ut...; , ...?
^i. male
qui fit factum est ut...? 2) .
parta male dilabuntur. 2) = , ,
prognatum esse (ab, ex) alqo (
. praeparare alqd; providere
); ortum oriundum
alcui rei.

305

transfigere; m gladium incumbere; .

. .
perfodere (parietem); perrum- mutais ictibas concdere occldere
(), procumbere ( .
.
). acer (vox);
( ) . 2, .
acutus (sonus); . acre frigus; acu
proletarius; - egentes cires.
turn gelu.
1) . praetervolare (
alqd). 2) . ( ) fugere, aufu- penetrare (in, ad alqm locum, in
gere; , , ,
animos hominum); intrare (in alqm locum);
horae et dies et menses et anni cedunt.
$ irrumpere (in
effundere, profundere (lacrimas); aedes, in castra, in partem hostium; domum
. . ; . caedem facere; alcis); invadere (terrain, in hostes); se insinuare (, inter eqnitum turmas,
. ; . .
. in antiquam philosophiam);
illustrare, explanare alqd, lu^ . alte descendere (ferrum in cormen adhbere alcui rei.

pus); . vi viam sibi facere; 1,

. . fretum; fauces
. . permanare ad aures alcis
angustae.
( doctrina permanat in civitatem);
prologas.
, . . ; . . fama
alcis rei ad aures pervenit, fama perfertur
. . 1.
ad ; clamor
perlabi per alqd.
perfertur in castra auditur in castris;
tacere; reticere; .
. per hominum
tacere alqd, de alqa re; reticere alqd, de
animos peragrare.
alqa re.
profundere, effundere, consu- acies acumen inmere (pecuniam, patrimonium), conlicere (pa- genii, mentis, animi; ingenium acre acutrimonium).
tum; sagacitas. 1) .
non ferire ( ), de- coniecti oculi (coniectis oculis, Cic).
stinatum non ferire; ictus deerrat. - 2) perspicax; sagax (mens); acutus (homo,
1) ictus irritus; . . ingenium); acer; subtilis ( ).
. 2) . .
madefacere, madidum reddere; , fama differtur, dissipatur, peragrat, percrebrescit.
perfudit
omnia.
1) amitti, perire; intercidere; dilabi (praeclara facis, magnae di . .
vitiae, vis corporis); . ,
cessare; diutius morari (
conspectu abire, auferri, recedere, elabi.
.).
2) perire, interire; ! 1) interval- rii! oeeidi! actum est de me!
operam perdidi.
lum; spatium interiectum. 2) .
tempus interiectum interpositum; tempus 1) . intima atque immensa alquod interiacet; temporis intervallum; spa- titudo; terrae hiatus hiatus; locus
tium; . hoc spatio inter- praeruptus praeceps ( );
posito; - longo intervallo; vorago; * - paucis diebus
. forum medium specu yasto colinteriectis; - lapsum est in immensam allitudinem
. cum
terra desedit ad inflmam altitudinem; inter duo consulatus decem anni interfuis, . alqm ad
sent. , . - praeceps dare, in praeceps iacre; ,
, , .
. in praeceps deferri.
2) = , . .
, . .
madefieri; madidus , . littera grandis. aqu; obrutus nimbo ( ).
, $, alqd iubere dari bibere, alqd imperare; . morbo pro- . .
ponere remedium.
quaestus.
victus; alimenta (n. pi.); . .
ce6is . . . industria; * negotia
quae quaestus causa exercentur.
- . . . .
quaestum facere, rem quaerere ( ) *tionem sacram habere; *in coetu Christiano-.
ex alqa re; exercere, factitare alqd.rum verba facere; . . ad pacem
. .
, . - hortari non desinere; pacem semper laudare,
pacem suadere, pacis auctorem esse. .
* *oratio sacra de rebus divinis
perforare; transgere, transfodere
habita habenda.
(alqm gladio, alcui latus); percutere (alqm
pugione ); transverberare (scutum; ! ) . transitum dare
bestiam venabulo): . ^ gladio se
alcui; . a transitu prohibere, arcere; non
. - .

20

306

pati alqm per fines suos per fines regni

transire. 2) = praetermittere,
amittere (diem, tempus, occasionem); desse
(occasion!); . non deesse tempori. 3) = ( )
) praeterire, transire alqd silentio praeterire ( , ), relinqnere (alqm, alqd),
mittere (alqd, de alqa re, alqm,
quod); missum facere alqd; omittere (alqd,
de alqa re; innumerabiles viros). )
praetermittere (alqd; quod sum
dicturus, neque praetermittendum neque relinquendum est; negant eum locum a Panaetio praetermissum, sed consulte relictum).
, , ,
. , . . propheta;
. fatidicus; vates; . ; , ^
- suis domestica plerumque sordent.
() mittere (vocem memorem libertatis).
fatidicus (libri);
. . 'caelesti quodam mentis instinctu prolatus. Adv. divine; caelesti quodam instinctu
mentis; instinctu divino afflatuque; -
canere . . inf.
1) 1 praedictio, vaticinatio. 2) = . .
. . fatidica, vates; ( .
)
prophetis.
perfodere (parietem).
1. , rumpere, dirumpere;
perscindere, discindere.

rumpi, dirumpi;
. 1.
2. , perfodere (montem);
. . .

() . cuniculos agere
ad alqd.
secare, persecare, scindere.
pellucere, translucere, interlucere.
excolere, erudire
alqm; doctus, excultus;
humanus; doctus atque humanus intellegens; (, ) minime superstitiosus; . tempora, saecula erudita.
*in humanitatis studia incumbere; mentem, animum excolere, conformare.
doctrina (
), eruditio (
); humanitas (); . *cum longius
progressa erit eruditio.
persedere (totam noctem), n.
vigilare, pervigilare noctem (
).
qui rogat, precatur.
1) petere (alqd ab alqo ut); rogare, orare (alqm alqd, alqd ab alqo); precari (alqd
ab alqo alqm ut faciat alqd); supplicare
(alcui pro alqa re, alqd ab alqo); -

.
., obsecrare obtestarique,
rogare atque orare, orare et obtestari
obsecrare, implorare atque obtestari, omnibus precibus petere, orare et obtestari ut;
, contendere ab alqo
ut; flagitare, efflagitare (ab alqo alqd, ut);
precibus exposcere (alqd); . ()
. deprecari; .
deprecari pro alqo ( .
alqm); . , . Hie; . . 2)=, . . .
1, npocimro .
1.
, transilire per locum alqm.
praeterlabi; evadere ().
praedicatio; praeconium; . ]) praedicare (alqd,
laudes alcis); (laudibus) celebrare; laudibus
ferre, () magnis maximis, summis laudibus celebrare, efferre; . carminibus celebrare; summis laudibus celebratus; clarissimus(pota). 2) . , , . . nominis famam
adipisci; gloriam consequi, assequi, in gioriam pervenire; nobilitari, clarum fieri;
- in summam gloriam venire.
, . lacrimae obortae sunt alcui, alcis oculis.
(
., , ) iubere alqm recitare
alqd.
. .
rem perscrutari; exsequi, persequi alqd.
1) inspicere, perspicere, cognoscere; recensere, percensere (),
corrigere () alqd. 2) = ,
non videre alqd; ,
praeterire neglegenti qudam. , ., , - ( . )
scrip turn alcui recensendum, inspiciendumr
emendandum tradere.
. .
traicere (alqd per), immittere,
inserere (alqd in).
\ersuum lex et modificatio;
. prosodia.
, -, - .
adj. semisomnus.
1) somno conterere consumere
(totum diem, totam noctem). 2)
. indormire alcui rei (tempori, causae).
, ad tempus non
adesse; tempus finitum excedere.
pandere (passis manibus
); porrigere (brachia alcui); tendere, extendere (manus ad alqm,
brachia); . manus (supplices)
ad caelum tendere ( ); manus
tollere (
). porrigi (ad

307

), pertinere (usque ad, ad, in . 1.

); patere (usque ad); . longe pa- preces ( sing, dat., ,
.); rogatio ( 1); ,
tere ( .); . longe
. alqo, me rogante precante;
introrsus pertinere; . Rhenum atalcis, meo rogatu; - . tingere; 3000 ; . .- ;
planities tria milia passuum in latitu - . ;
dinem patet; .
- . ; - (Imperium alcis patet (per magnam partem
) . .
Germaniae).
veni dignus; quod excusa- pedibus exterere.
1) .
tionis aliquid habet.
fluere per locum; . . 2) . .
, . .
simplicitas; animus apertus, simplex; ingenuitas (, ). - * . .
simplex; apertus; ingenuus. intercedere, intereessionem
Adr. simpliciter; aperte; ingenue.
facere; () recusare, abnuere; .
simplex (cibus, causa, oratio); = intercedere alcui rei; vetare
vulgaris; . ( $) res
. . inf.; alqd deprecari; . ipsa; , = , ... non recusare qnin.
simplex, rectus, nudus; sanus, siccus;
intercessio; () interdi. = ctum; . . .
homo plebeius , de plbe, resistere, obsistere (alcui, alhomo inflmo (sordido) loco natus, homo obcui rei); repugnare (alcui rei, scurus; unus e, de multis; . vulgus,
.); ( ) adversari (alcui;
plebs, multitudo; - serlegi; quominus); reluctari ( mo plebeius; . . ; . ), obniti, reniti (.
. ; . - ); refragari (alcui,
frugalitas; - , ); quasi unus e togatorum numro, ut
. tendere adversus, contra, ut; unus e togatis. Adv. simpliciter; horride in omnibus viribus atque opibus reculteque (dicere); attenuate (att. presseque
pugnare, restitare.
dicere); missis ambagibus ( );
adversarius; qui alcui alcui rei adverbaud difficulter; . tenuissimo
satur; adversus alcui; par (in acie oblatus;
cultu vivere. , ne quemquam aspernari parem, qui se
1 . .
offerret); qui dissentit (
. 4.
); ( enopi) qui contra
dicit disputt; . alcui re spatiosus; amplus (domus); lasistere, repugnare. adverxus (domus); capax. Adv. laxe (habitare).
saria. 1) oppositus ( amplitudo; laxitas; .
), contrarius, diversus ();
.
repugnans (, alcui rei); n.

.
.
. '; . ) =
simplicitas (. .); .
altra pars; . al parsimonia victus atque
tra ripa; b) = . 1 pars factio
eultus; . simplicitas morum; .
adversa altra; qui sunt adversae factio, sanitas, siccitas, tenuitas oranis; factio adversaria; adversarii; tionis.
iste, isti; . MH 1) . . 2) ,
1 dissentire, dissidere (ab alqo, inter se);
latus (oratio, disputatio); longus, lon. . ; .
gior (oratio, epistula); verbosus ( absurdus, ineptus (); .
); uberior (litterae); copiosus. Adv. late,
. . 2) = : , longe, verbose verbosius, copiose, pluri foedus (odor); odiosus;
bus verbis. spatium; =
. MH - alqs mihi molestus
locus; . . ;
odiosus invisus est; alqm ferre non pos . late patere;
sum, . alqd aegre moleste fero,
. 8 () milia passuum octo
alqd mihi odiosum est; alqd mihi fastidium
in latitudinem patere; ,
odium affert; taedet me alcis rei;
. longe lateque. .
. * . pertaesum est al; . tridui iter concis rei.
fleere.
fperfrictio; - fri- 1 . , , .
gus vitare. perfrigescere.
nullo rpugnante, nullo resistente rcu lapsus, peccatum, delictum.
sante; 1 -1 adversante
refrigescere, refrigerari; .
alqo; . quamvis
refrigescere, refrigerari; languescere; residetriouni rsistrent tribunis resistentibus;
re (ardor); . . . . .
20*

obviam ire, occurrere, obniti,

ter, contra spem; . . contra
obluctari (alcui rei); repugnare; obsistere;
voluntatem alcis invito alqo;
offlcere (alcui, alcis consiliis); . invitus feci;
obtrectare (alcui;
. me invito fecit; inter se).
. dimicare adversus alqm; pugnare contra alqm, cum alqo; . 1, . officio suo de.
esse; officium praetermittere, neglegere
op'ponere, obicere. deserere; . adver ( . )
sus rem publicm facere; . contrarium, oppositio; antithesis.
legem violare; . . ; .
contrarium; contraria (.
. ; . . repi.);
diversitas.

medium ad alqd alcis rei; . contrarius; contra ex adverso situs, po oratio contra Socratem habita quae
situs; ex adverso constitutus (castra); alter
est habita contra So.cratem; . (ripa, acies); . . bellum Mithridaticum;
; - contra facere; .
. Ciceronis orationes
1.
Catilinariae; . defen . .
dere alqm ab alqo (ab hoste); pugnans, repugnans, con . tutus ab alqa re; .
trarius; diversus. . adversari, repugnare alcui; facere, stare
obloqui (alcui), dicere contra (alqm,
contra, adversus alqm.
alqd; . dicere); adversari
(etiam adyersaudo assentari); . - tabulae, tabellae; commentarius;
clamare (alcui, alcui rei); reclamitare; ( acta (n. pi); . . ) repugnare (alcui rei, contra alqd),
; . alqd in tabulis
pugnare (cum re); abhorrere (ab re); .
consignare, in tabulas commeutarios re inter se pugnare repugnare, disferre.
sidere, discrepare ( .); . - exemplum, exemplar, species.
secum pugnare, sibi repugnare ( .); , . vivum fiumen; aqua
pugnantia loqui; a se dissidere, secum disperennis, profluens, viva.
sentire, sibi discrepare, sibi non constare . .
( ). *1 1) - per angusta eluctari;
Bie, . contra dicere, obloqui, adver per densam turbam penetrare.
sari; fcontradictio; . reclamatio; 1) extendere, tendere (manus
-1 *obloquendi reclamandi, read alqm); porrigere (brachia alcui, alcui rei,
pugnandi et contra dicendi libido; concertatiomanum ad alqd); =
nis studium. 2) repugnantia (reproducere (litteras, syllabas); .
rum); pugna (doctissimorum virorum); dis voces distrahere. 2) = ,
crepantia; sententia discrepans, dissensio;
. . 2. 1 diversitas; - .
tractus; spatium ();
adversus, contra alqd; .
- omni or ma, ... contra quam...; adversus quod...
ritim. productus.
(Liv.y, - . professor, - ;
1 philosophiam profiteri.
. inter se dissidentia () faciei latus alterum; nopatque distracta inter se vehementer re - imago obliqua;
pugnantia; - .
- imaginem alcis obliquam fa.
cere.
, . . ire (in) alqo loco; ambulare, deambulare, inambulare (domi, ante
1 remedium contra adversus
tabernaculum), obambulare (ante vallum);
venenum; fantidotum; . remedio
spatiari (in porticu, in umbra).
uti adversus venenum.
frigidus.
naturae repugnans frigus.
refrigerari.
inimicus, a natura discrepans, abhor refrigeratio.
rens; monstruosus, portentosus; -
contra naturam esse.
1) ^ , ire, proflcisci, transire, iter facere per lo legi (legibus) repugnans,
cum alqm; .
contrarius. Adv. contra legem (leges); contra
. 2, ; . praeterire, praeterius fasque; praeter leges ius (
gredi; . , ).
, transire locum alqm;
1) = , . .
incedunt per
2) = , . 1
ora vestra magniflci; (nepen.) . , contra, adversus (adver praeterire, transire alqd silentio,
sum); . contra, adversus legem; .
praeterire; * ;
] adversus senatus con ( , ) lex
sultum; . praeter opinionem, prae-

.
perfertar, . MHtaie alcis sententia
vincit 2 ) = , ,
. . 3) , ,
) transire, praeterire; abire,
cedere; extendi (variis sermonibus vesper);
20- amplius sunt viginti anni; 8 .
octo anni sunt, cum...; 30
... ( . .) interfuere, interiecti fuerunt triginta anni inter...;
intercedere inter, . fugere, aufugere; volare; ,
effluit tempus, aetas;
hic dies hoc modo abiit; , , , horae cedunt
et dies, menses et anni; ,
hieme, aestate confecta;
aliquantum superest noctis; , nullus est
dies, quin... b) , abire, decedere, quiescere, conquiescere (morbus,
febris, ira, formido); remitiere (dolores, imbres); intermittere ( ); dilabi; evanescere; ad nihilum recidere. 4) . , ) conflcere (viam),
emetiri, permetiri (iter, spatium); decurrere
(spatium, septingenta milia passuum); magnum iter permetiri, aliquantum viae conflcere. b) = recensere, periustrare; persequi (npo ); explicare
(); . recognoscere, retractare.
pervius.
1) 1 transitas; iter
(). 2) , transitas; locus angiportus pervius, iter pervium (alcui, ad alqm); transitio pervia
(^ , ); . . ;
. . ; . transmittere iter pervium.
.
1. ( subst.) viator (), hospes ().
, ., , - artibus florentibus; cum artes florerent; . in ipso
flore Graeciae; .
Athenae adultae.
.
florere; vigere ( *); ,
res Romanorum, Atheniensium
florebant.
centesimae (
. 12/, ); , , 1 . centesimae binae, ternae, quaternae; / I nv fenus semunciarium; 1 n. fenus
unciarium; 6 n. semisses (unciae); -
usurae; fenus ( );
, . usurae leviores, graviores, fenus iniquissimum;
- pecuniam dare fenore, fenori (alcui),
pecuniam apud alqm occupare;
fenore argentum sumere ab alqo;
- usuram pendre, solvere, .
alcui fenus dare; > usurae
multiplicantur; -
usuram minuere, leviorem usuram constitu-

-.

309

ere; - usuram percipere ex pecunia.

pompa; .
sollemni pompa.
. 5.

percolare (alqd).
perlegere; . .
) sing, reliquus. b) pi. npo4ie ceteri ( = ) reliqui; Bei
n-4ie ceteri reliqui omnes; npo . .
flrmitas, stabilitas, diuturnitas,
perpetuitas.
firmus; stabilis,
Adr. firmiter, firme.
, , - libro lecto.
! .! abi! abi hinc! apage te! amove te hinc! . non nolo;
haud mihi displicet (alqd facere).
praeteritus (tempus); () prior, superior; ( )
proximus; . superiore proxima
anno; anno ante; praeterita
(. pi.)', . - vita aetas alcis superior ante acta.
libellus; codicilli; postulatio (1); litterae communiter scriptae; . . .
, - anno anni
tempore circumacto, anno interiecto; anno
post post annum; -
paucis diebus interiectis,
praeteritis decem diebus; post decem dies;
no n. HiKOToparo spatio interposito.
prioris superioris
proximi anni; annotinus (naves, Gaes.').
. .
perlabi per.
! . . ,
ignoscere (alqd, alcui rei, alcui
alqd, peccata, delicta .alcui); veniam dare
(alcui, alcis rei, alcui alcis rei); gratiam
facere alcis rei; concedere, condonare alqd;
remittere alcui poenam; .
. concedere alqm alcis precibus; . condonare patri
alqm; . alcui aes alienum donare, pecuniam, debitum condonare;
iniuriam condonare; !
. alcis voluntati precibus iniuriam condonare; ! vale!
valeas! ! valete!

iubere alqm valere salvere;

discedens, abiens,
cum discederet, dixit.
ignoscendi ratio; venia; remissio poenae;
-1 veniam ignoscendi petere; postulare
ut sibi ignoscatur, ( ) veniam
peccati petere; . . pass.
. .
transvectio; transitas.
*8 per locum alqm vehi, iter facere, proficisci; . praetervehi, transvehi (alqd),
praetervehi (locum
); praetervehi navi, classe (locum); praeternavigare (locum); .

310

alqd alqo loco, in alqo loco.

transcurrere locum; .
se abdere (in alqd); occultari, se occultare
velis ferri praeter oppidum alqod.
(in alqo loco); delitescere (in, sub alqa re ;
. , .
; elucere ( inter .); se in
, amicitia magis inter aequales; silvam abstrudere; . > . alcis
conspectum fugere.
alqd in re, in alqo); cerni (in re, alqa re,
. hae virtutes in agendo, ea actio in . . hominum commodis tuendis; fortis animus et , , psychomagnus duabus maxime rebus); logicus; *ad humani animi investigationem
pertinens. *humani animi
, ... est hoc
investigatio; psychocommune vitium in magnis liberisque civitatibus, ut....
pullus.
, caelum se- avis; volucris (, renum caeli serenitas redditur; disse.); *
renat.
ales; praepes; oscen. m e auspicium; augurium; , flumen arcere, corcere; moles fluctibus opponere. stagnum; . aaspicari; auspicium, augurium
agere, capere; - auspica() lacus; piscina.
te; - inauspicato.
yirga.
augur; auspex. auceps.
saltus; - sa avicula.
liendo se exercere. salire, saltu
ferri; insilire (, .); desilire homines, populus; spectatores, auditores (, ); (
(); exsilire, exsultare ( ) corona; $
); transilire, saltu transmittere alqd (theatrum
theatra; .
.); . exsultare
1
(gaudio). saltus; . . ! frequens consessus theatri; , . homines qui turn erant;
.
homines qui nunc sunt homines nostri
dulcis (aqua); =
non fermentatus, nullo fermente, sine fermento. temporis; . apud
mdiocres hommes dicere; - .
fibula.
. ,
colus.
. publicus ( proceritas. sim ); .
plicitas; probitas (); ingenuitas,
. . Adv. publie; (,
animus ingenuus (). ) palam, propalam;
. 2. 1) .
omnibus inspectantibns, coram omnibus;=
rectus; directus (via, iter); erectus (
in publico.
, , .
, status ); . terrere, () exterrere, perterrere, perterrefacere (alqm); terrorem inicere
. ; -
inferre, afferre, meutere (alcui); consterdirectius navigare (Cie); . angulus
nare (equos). terreri, perterrerectus quadratus. 2) . directus
ri, exterreri; exhorrescere; commoveri, per(ratio, percontatio; homo); simplex, apertus,
turbari; consternari.
sincerus, verus, ingenuus (homo). Adv. 1)
pavidus; consterntes.
recta via, recta; directe (petere);
. rectis oculis intueri alqd; - bulla.
. adversum solem intueri; ( Tfarb) pustula; ( *) bulla.
= , . ipse, , . .
. hoc non ad me pulsus venarum arteriarum; ipsum pertinet. 2) directe (dicere), sincere, . venas pulsum venarum attingeaperte, sine fraude, sine fuco ac fallaciis
re; alcis venas tangere temptare.
(, ); . glans ( ,
proflteri; . ut aperte
, , ).
verum dicam; . 1) = locus; .
liberrime profiteri apud alqm; .
loca superiora; 1 . aperte negare. . . xima continentis. 2) pars; rectus quadratis put; , .' gulis.
, locus, pi. loci; -
singillatim; . singuli, ,
condimenta (pi.).
- ad singula respondere;
nere (stamina); stamina duce . ilia duo; > . omnia; re fuso versato.
. eodem pertinere.
, occulere, occultare, tegere; , abdere, abscondere; = umbilicus.
condere; . purpureus; purpureo colore.
. Micifc abdere alqd in alqm
purpura ( ,
locum (abditus in alqo loco); occultare
1).

311

1) , ,
licet , , sit
. , , ; . hoc verum ; per me licet
. ; .
abeat; fremant licet; . . 2)
. ; . sanguinem mittere;
, conj. praes., .
. . . 2) = ,
.
mittere, emittere (telum, sagittam, vastari.
, .
glandes); . , & . telo
. nugae, ineptiae; petere alqd, tela in alqd conicere ( - ineptire; - nu ); excutere (saxa tormengari.
. .
tis, fund glandem); expellere (sagittam ar- perturbatio (rerum); confusio.
cu, telum); . ; ..
, . , ; . ; . folia emittere; .
capi; interrogationibus
radices agere, capere, (.) radices
irretiri.
agere; . penitus immittere . . ,
radices, (.) alte descendere in pectus
. sumptas impensae itineris.
alcis, altissimis
radicibus defixum esse
homo iter faciens; via(virtus), paenitus haerere in animo alcis;
tor (); advena (). . . . ;
niecTBie iter; peregri. pecuniam (pecunias)
natio; 1 *iter delectationis
coliocare, occupare,
animi causa susceptum; .
pecuniam grandi fenore occupare; .
iter lacre (alqo, ad alqm), . pere- ad rerum omnium inopiam redigere,
grinationes .suscipere, 1, omnibus bonis evertere alqm; .
longas terras et ignotas regio fucum faeere alcui. ,
nes peragrare; .
. . 1) *loca sanctorum visitare, sepulcra
, , . . ,
monumenta sanctorum adire; . ; . ;
. peregrinator
in sermonem cum alqo se
( 1
dare; in certamen cum alqo de); . scendere. 2) = , ,
; .
. . . 3; .
ex itinere venire, redire, reverti; -1
currere (fugere) coepisse, . () petitus locus; . 1;
( ); .
-1 fessus de via. .
iter facere; . 1.
viator. 1) . via; iter;
1) . vacuus; ( ,
cursus (. ); . . ;
) inanis; levis, cas , ex itinere; sus (nux), sterilis (avena); = ,
. . ; . iter
vastus, desertus; vastus ac defacere, confleere; . 1; sertus (urbs), desertus et vastus (ager); . ire et redire; cy epotus; . domus inanis, . terra, terrestei itinere; .
vacua; . via occursu homi iter
num vacua; . . ;
a vibone Brundusium terra petere; - inanem, vacuum esse; vacare; . . ; .
() in rhelorum
'
scholis solitudo est. 2) . inanis (no- . . iter cursum suum alqo dirigere;
tendere ad...; .
men, verbum, vox, verborum sonitus); vanus
iter Romam versus conferre; .
(verba, promissum, spes); . homo
. ; .? quo tendis? inanis, tenuis
obscurus; . va . alqm (proficiscennum mgenium; . * .
tem) votis ominibusque verbis prosequi.
; . verba istaec sunt; 2) . . via vitae; vitae cursus
laterem
lavare. ineptire.
- curriculum; . via virtutis;
- virtutem sequi,
1 nugae, ineptiae. 1)
virtuti operam dare; . re. vacuum; inanitas; inane. 2) . inagere (errantem); meliora edocere alqm; coarnitas; vanitas. feremita
guere errorem alcis, () alqm moneanachoreta; homo solitarius. re, admonere; ., .
solitarius (vitam solitariam agere).
viam mire, ingredi (. .), rationem
vastus; desertus; (inire (.); . (,
) incultus, nulla ex parte cultus
), declina(ager). solitudo, solitudo vasta
re, decedre de via; -
dserta; regio dserta, loca dserta
. (.) alqm in errorem inducere:
vasta; - regioni
corrumpere, transversum agere; vastitatem inferre, regionem vastare, deva, . alqm ad virtutem restare.
vocare; . in viam re 1) 1 , .
dire ( . ); . conj. ooncess. praes. perf. -

812

apparatus (epulae; ludi apparatissi via salutis; mi); sumptuosos, pretiosus; , ...
via omnibus ad salutem visa est, ut... lautissimus; opiparus ().
(Liv.); , . Adv. magnifie, splendide, apparate, lautissihonesta ratione, turpiter, malis artibus; - me, opipare (o. et apparate eaere et bibere).
1, per vim, per . .
seel as; , . fabula; argumentum (explicare arguratione, usu; . historiae fide
menti exitum).
et auctoritate; . aliter.
homo ebriosus semper ebrius;
tumescere, intumescere; turgescere. homo vinolentps; () potator. ebriositas, vinolentia;
pluma.
fascis fasciculus; manipulus; - vini usum immoderate appetere; .
. vino dedi- fasces.
1) . . 2) - tum esse indulgere; in vino nimium.
esse. ebrius; vino gravis
profundum; - iacere se
mersus.
in profundum.
cantor; citharoedus (
pelles (ium). ( 4
1! );
iHui) lanugo.
- praemia proposita erant
apis.
examen
apum.

res mellaria. iis qui optime cecinissent. cantrix. 1 chorus caterva

apiarium, alvearium; alveus.
canentium. 4, . avis cantrix.
triticum. triticeus;
^ spuma; y . . y alqs spusiligneus (panis).
mas agit in ore. spumare; al 1) . flagrare, flammis correptum
esse; ardere; . . . 2) . bescere ( ).
ardere, incensum esse, flagrare alqa re n t i i e cantus; . vocum et fidium
(amore, cupiditate, odio alcis, alcis rei).
cantus. cantiuncula.
ardens; fervidus (ingnia); acer
carmen (); cantus; canticum
(ingenium, animus); vehemens (orator, oratio);
( ); cantilena ( ,
. vis animi. . .); , . .
ardor (cupiditatum , animi; mili.; .
tum); fervor (animi, mentis, aetatis); n. cpa- liber; - . ardor certaminis armorum, impe; > . tus, tumultus pugnae.
dem cantilenam canere. gallus
gallinaceus, gallus; -,
pulvis; . movere. excitare
pulverem; - nubes pulveris; - - cantus galli, gallorum. *.
. ; . - . gen. galli gallorum, . .
certamen gallorum. canere (
. . . ); . ad tibi pulverulentus, pulveris plenus, pulvere
cinem canere; ad tibiam clarorum virorum
sparsus.
laudes atque virtutes;
1) = , . . .; .
n i m *quae Homerus et
fortunam periclitari,
Hesiodus olim de diis versibus persecuti
belli fortunam experiri temptare. 2) =
erant; . .
tormentis interrogare, quaerere quaestionem habere; tor- .
mentis quaerere de alqo; . . - peditatus, pedites, copiae pdestres;
conari inf.; operam dare ut
-; pedibus merere (mereri)
(); audere () inf.; no- stipendia facere. pedes.
. imperf. de conatu; . , 40 pedester; . . ntxo urbem, castra temptare; .
. , . semita,
. dissimulare alqd; ., temcallis, trames. pedes;
ptare, periclitari, conari si... carni . pedibus valere. .
fleina; quaestio ac tormenta quae . pedistio ( );
bus (incedere; iter facere).
- alqm in eculeum imponere, inicere, calx; , ,
conicere; alqm dare in tormenta, dedere tor- alqm "vestigiis sequi, consequi,
mentis, aleui admovere tormenta; .
persequi, instare vestigiis, a tergo insequi;
2. cognitionis cupidi me sibi
tas amor; . . ille afflxum habebit.
. 1.
. ; . quinque sumus.
^ quinquaginta anni. . . . 2.
magnfflcentia; = splendor; * quinquaginta annorum,
quinquaginta annos natus; .
pompa; (, ) cultus; lautitia;
^ apparatus (regius, - homo quinquagenarius.
quinquagesimus.
gnificus; epularum; ludorum).
quinque dierum.
1 quinquenmagnifleus, splendidus; = -

.
nium; lustrum. * 1) * quinque annos nates quinque annorum, quinum annorum; quinquennis. 2) ,
* quinquennalis.
quiuque mensium; fquinquemestris.
quingentesimus.
versus quinque pedum, versus pentameter.
retrabere.
recedere.
. .
4
quindecim annorum,
quindecim annos natus, quinum denum annorum. quintus decimus; - quintum decimum.
quindecim;. .
quindecies; , -
quindecimviri (sacris faciundis).

313

. .
*dies Venerls.
1) . macula; . naevus.
2) . labes turpitudinis ignominiae,
. labes ( .); macula
atque ignominia macula (familiae);
nota turpitudinis; dedecus; opprobrium.
quintus; .- quintus quisque;
. quintum; -
quintanus; . quinquatrus;
- quinta pars. quinque;
. numerus quinarius; - quini;
. quinque litterae; . quinae
litterae.
quinquaginta; .
quinquagenae litterae; .
. ; . quinquagies.
* quingenti; -
quingeni; . quingenties.

.
raria. 1) p. ergastulum;
. . servilis
dies negotiosus; p. armenta (pi.).
(); obnoxius; humilis, humillimus
2) sub s t. . .
(, , assentator, oratio); (
1 ) ambiti- servilis; . , vestis
osus. Adr. servilem in modum; humiliter, huservilis; cultus servorum; habitus servilis;
millime. humilitas, adulatio
p. animus indoles servilis; inge( ). huminium servile, . . Adv.
liter servire alcui, adulari alqm.
servfflter; servilem in modum; p.
addictus alcui. servitus;
1) .
servitutis condicio; - . ; opera; opus ( . ,
p. alqm sub corona vendere;
, ); occupao (, );
p. sub corona venire.
( , ) labor
servus; servulus; mancipium; verna ((iniucundus, gravis, molestus); opera et la ); puer (bor; pensum (p.,
); familia ( , , ); p. moles; ); ser - operam exigere;
vum in servitute esse, servire,
. - alcui pensum imperare; , . servire alcui apud alqm;
p. hommes in operas mit alqm in seryitutem redigere
tere; .,
servitute affleere, alcui servitutem inoperae subsecivae; - . ;
iungere; nepeu. -, - .
servum libidinum esse, servire cupidi , b; - ab opre
tatibus. serva; ancilla;
faciendo redire; , -
mancipium.
praeclari, antiqui opens; praeclaro, antiquo
opere factus. 2)
, aequalitas; aequa ! ,
,

bilitas; p. iuris aequabilitas,

opus. opus facere; in opere faius aequabile; par ius. planities;
ciendo occupatum esse; agere alqd; ( locus planus aequus; -, -,
) laborare, in labore esse, con - in, per aequum, planum, in
tendere, eniti; p. ,
aequo, piano; campus ( , adj.
lucubrare; ad laborem
planus apertus );
nullam partem noctis intermittere;
p-Hi in piano situs; campester;
annuara operam edere; .
p-H iter campestre; p. magna caminanem laborem suscipere, operam perdere
porum spatia; ' planities magnitudoque regio frustra consuinere; p. .
num; , camporum
. . qui opus fain inflnitum patentium planities; cit; operarius, pi. operae; camporum patentium aequora.
p. mercennarius, pi. operae
. . PaBHOBtcie 1) .
mercede conductae; xoponiift, .
par momentum; ., qui sedulo (strenue) opus facit, operarius
p-ciH tamquam paribus ponderibus
navus. quae opus facit; opeexaminatus, pari momento suis ponderi-

314

bus libratus; p. librare (corpus);

1) . .
sua vi et suo nutu teneri; p-cia ae2) = ( quilibritas (Vic.). 2) , aequitas; - ) aciem ordinesque constituere.
. propter ob .; alcis, alcis- rei
aequabilis in civitate comcausa; nomine alcis rei, alcis; p. , .
pensatio est et iuris et offlcii et muneris.
tu, vestr causa; .
aequinoctium. omnia ad gloriam revocare.
inie 1) cnoKoftcTBie , . 1. laetiti, voluptate afficere
2) , neglegenalqm; laetitiam, voluptatem afferre alcui; tia, neglectio, contemptio, despicientia (aleis,
. delectare, oblectare alqm alqa re.
alcis rei); , lenti laetari gaudere
tudo; animus duras, ingenium nebes ad alqd.
(alqa re, de alqa re, id, illud, ace. c.
1) inf. quod); gaudium, laetitiam capere
ex re; delectari, se delectare alqa re; Hie aequus; . . immotus
laetum esse, maxima laetiti
alqa re; - . negleperfusum esse. 1) gere contemnere, non curare alqd, non
laetus (dies); gratus, iulaborare de re, non moveri re. 2) eundus; () exoptatus. 2) , rudis ad alqd;
laetus, hilaris; ()
neglegens (alcis, alcis rei. in alqm, in alqd); lubens; . clamor laetus; clamor et
contemptor (-trix) alcis, alcis rei;
gaudium; acclamatio seeunda, acclamatio;
dissolutus, lentus; -
conclamatio; . conclamare,
alqd non sentire, non moveri tangi alqa
ad alqd gaudio conclamare. Adv.
re; neglegere, non curare alqd; lente alqd
laete, hilare; lubenter ().
ferre. Adv. aequo animo (ferre, pati); lente
1) gaudium (, ); laetiti
(ferre). idem ean(); alacritas (
dem rem signiflcans, declarans. ); gratulatio ( 4 aequalis; eiusdem aetatis. ); - Mipa voluptates corporis;
aequabilitas.
. . ;
aequabilis, congraens, constans. Adv. aequa - . ; ,
liter, aequabiliter (distribuere); constanter.
p. gaudio laetiti exsultat,
. ().
gestit; prae gaudio prae laetitia sibi tem . .
perare non potest; - gaudio
aequus; aequalis; par; idem, geminus (lacrimare lacrimas effundere; gaudio
p.); aequus et par, par et silaetitia lacrimae alcui manant;
milis, par atque idem; , -- . ; - animo li aequabilis ;
benti, animo non invito, prompte paratoque;
compar (conubium); inter se aequales (o H. libens, volens, non invitas; .); . iura
p. libentissimo promptissimo
paria, ius aequum et par, par idemque;
animo; summa mea voluptate. 2)
- aequo
1 , p.! meae de pari iure cum civibus vivere; .
liciae! mea voluptas!
1, . ex aequo; .

arcus caelestis, 4, Bcixb aequato omnium peri arcus. arcubus caelestibus

culo; -
similis.
omnes cives legibus tenentur omnibus;
, hommes mei, tui ordinis, eodem benignitas; facilitas ().
benignus; facilis. Adv. bnigne.
loco quo ego (tu) nati; homines mei, tui si, . alqa re gaudeo, laetor;
miles; (
p. , .
.) - . omnibus se
gaudeo . . inf. quod.
aequalem et parem praestare; - aeque magnus, aequa magnitudine; - * , . , .
. aequo fere . .
spatio abesse; . in diluere (venenum, medicamentum); dilutus (vinum dilutrs partes aequaliter dividere ; -
tius).
. 3. Adv. =
. 3; , = , . .
aeque (atque), perinde (at- 1) frangere, confrinque), item ut; non secus ac (atque); gere, perfringere alqd; elidere (caput saxo,
navem); = disicere, discuteve (alitam quam; ut ita; et et; non minus
quantum muri; columna rostrata fulmine disquam; ninil interest (
cussa est). 2) p. hostem vinceutrum an); 4 . nihil me interest
re, superare, pellere, hostem fun refert. 1) = ,
dere fugareque. 3) p. . ;
. . 2)
p. castra metari; locum castris dime () aciem instruere 3) ,
tiri ( ); castra po . .
nere, locare. frangi, confrin-

315

gi, diffringi; ( ) allidi (ad scopulos

plicare. 2) * explicare
), elidi (naves);
(aciem, copias, ordines, legiones). fluet us saxis franguntur;
1) = se aperire
- anulus fractus et com(flos). 2) , * explicari.
minutus est.
hilarre, exhilarare. se remittere, se diffundere.
quaestio (
): disquisitio (- 1) evolvere. 2) . )
fingere, excolere (ingenii vires, ingenium,
); cognitio ( animum); educare ( ),
). 1) confirmare (); destruere, dissolvere; p. , $
patriae
aedificium deturbare, murum demoliri. 2) =
amor quam plurimum confert ad exercendos
, . . .; . , omnes animi ingeniique vires; Hie recensera, percensere; = (
adultus populus. b) = explica , ) explicare, explanare,
re (sententiam, alcis rei causas); enarrare
mterpretari (aqd).
(alqd); dicere, disputare (de alqa re); p.
. 1, .
sensa animi explicare; cogitata
rapina; p. 1ordine eloqui.
. cretrocinium; praedatio; .
scere; adulescere (, ,
. ; - . ingenium); pubescere (); longius
; . progredi (ipsa per se natura); p.
, itinerum
. proficisci ab, ex alqa re; p. atque agrorum, oppidorum et fanorum furta
ipsum per se progredi; . et latrocinia. latro; praedo;
praedator (); . . alcis ingenium magis in dies elu. rapinas facere; lacet. PasBHTie ) animi ingetrocinari. , niique cultus, . aetas
. gen. latronum, praedonum; .
adulta corpus iam corroboratum; = . ; . dux latronum
pacTaHie incrementum (rerum Romanarum),
praedonum; . navis piratica; myopaincrementa (virium); (1) progresro piraticus; p. . ;
sio (omnium virtutum); .
- latronum praedonum ritu
. rem crescentem persequi; p-Tia
vivere.
. . ) = 1 explicatio, ex elegans; fastidiosus (planatio.
). 1) - sine discrimine; promiscue; . . ) ,
distinere alqm, aniomnes promiscue interfleere; - mum avocare, alcis industriam in plura stu caedem promisdia distrahere. b) = animum alcuam militum atque oppidanorum facere. 2)
cis a curis a sollicitudine abducere;
p. censura libri; . .
alqm oblectare.
animum
graviter obiurgare alqm.
relaxare remittere; aberrare a miseria;
disicere (disiecta aedicia,
. oblectari, se oblectare alqa re.
disiectae manus ); dispergere; dis delectatio, oblectatio; (sipare (dissipata connectere; ius civile, quod
1) voluptas; () animi
nunc diffusum et dissipatum est); relaxatio remissio; - animi (rela dispersus, disiectus.
xandi) causa; - animus ad
dilabi; discedere, voluptates (nimis) propensus.
spargere se toto campo,
liberius se eicere in agros 1) ., . p. custodias vigilias, siationes disponere; p.
praedandi vastandique causa (Liv.).
. , . .
; disiungere, distrahere;
discurrere, dilabi, diffugere;
dirimere. 2) . ) = . . * impetus.
, . . . ) . arbores
impetum sumere.
serere; vitem colre; ()
, . pi. - parietinae; meducare. ) . ignem facere; p.
ri diruti; - aedes ruinosae;
foculum
domus ruinis defomis; = reliquiae.
ad sacrificium accendere (Liv.).
dilabi; collabi, ()
-repudium remittere uxoconcidere, corruere.
ri; repudiare ixorem; divortium facere cum
() educatio, ()
uxore; ( ) divortium facere cum maricultus; p. , . ,
to; discedere a viro, repudiare virum. ' ; . arborum cultus
coniigis discidium.
cura, educatio.
. . corruptor.
homo dissolutus; homo libidinosus.
discedere (caelum, terra); dehiscere (terra).
dissolutus (vita, mores); libidino 1) () evolvere; p. sus (., , vi evolvere librum, volumen, revolvere, ex-

ta); libidinibus deditus ( ); nequam

(); - dissolute,
libidinose vivere.
libidines
(); nequitia; vita libidinosa.
alcis aiiimum mores
alqm corrumpere, ad nequitiam abducere.
iumen#s onera deponere;
onera ex iumentis deicere.
* 1) . , num;
nonne. 2) . nisi, nisi
forte; . .
( . ) volitare.
, , . ; fexploratio; . . * explorator (, ); specula, tor (); emissarius (). * cognoscere (iter); explorare (loca, iter hostium, de alqa re); explorare et
cognoscere (hostium iter); speculari; p. , situm alcis loci
recognoscere, naturam alcis loci perspicere;
- qualis
sit natura loci qui cognoscant, mittere.
exitus (fabulae );
p-Kt res ad exitum venit; res inclinata
est. , . , . 1) .
solyere, resolvere; . nodum solvere,
expedire. 2) . p. alcui integrum dare; omnia alcui libra servare; p.
alqm loquentem facere. solvi.
. .

explicatio; .
dispellere (nubes, nebulam,
pecudes, hostes); disturbare (contionem); discutere (coetum, consilium Boeoticum).
. .
,
- acerrime gnatum est; *
p. ubi accensus erat ardor pugnae; ubi plurimus labor et periculum erat.
. divulgare sermonibus,
in vulgus efferre edere alqd; famain alcis rei divulgare; enuntiare ().
perspicere; cognoscere.
iratum facere, irritare (alqm);
iram stomachum movere alcui. irasci; ira incendi.
- . loqui cum
alqo; colloqui, colloquium sermonem habere cum alqo; sermocmari, sermonem conferre cum alqo. sermo
commuDis; sermo; sermo familiaris et cotidianus (Cic). affabilis; loquax (); p. natur tacitus.
sermo (), colloquium
( ): dialogue (1
. ); p. disputatio; p. colloquium amicorum
inter amicos hbitum; . .

cum alqo; p. . sermo est

de alqa re; p. sermo incidit
in alqd, de alqo; - . sermo plerumque
habetur de alqa re; -
tot Graeci fam celbrari;
p-pt . mentionem
alcis rei incohare; p-p
usurpare alqd.
exardescere (. .).
1) . calefleri, calescere.
2) . . .
direptio, depopulatio; ,
p. urbem diripiendam concedere, permittere, direptioni relinquere (militibus). expilare,
spoliare (provinciam); (,
) depeculari (fana); diripere (provinciam, urbem); populari, depoplari (provinciam).

determinatio; .
1)
flnire, deflnire; fines ponere. 2)
terminare (agrum publicum a private); ( .) determinare (regiones
ab oriente ad occasum).
. , .
(, Hie, ) inlernecio (GalJorum); ruina (Hannibalis, strage ruina fundere
Gallos, Liv., ).
exonerare, exinanire
navem.
corrodere ( ).
. , .
dividere (bona inter alqos; agrum
inopibus); dispertiri, distribuere (alqd alquibus in, inter alqos); assignare (); p. largiri, dilarigi (alqd); p.
alqd in capita discribere (iugera
in homines); . .
1) = . , . .
. 2) sonare, audiri, exaudiri;
vox ingens dita
est (ex Silva); nlmie domus cantu personat;
tubae cornuaque canimt.
comprimere; () conterere; () contundere; dibus obterere; conculcare.
dilargiri (alqd).
divisio, distributio; assignatio (); p. * . 2.
ndere, diffmdere. flndi, diffindi; dividi (flumen in duas
partes).
dimovere.
1) . . . 2) .
dilacerare; 1 miserabilis
(voces).
dissensio (civilis, civium); discidium;
discordia (Hecoraacie); simultas;
^ p-pt dissidere ab cum alqo;
discordare cum alqo; in simultate esse cum
alqo; in dissensibne esse, dissidere discordare inter se; -

316

3; . sermonem

habere cum alqo, mini sermo est cum alqo;

. ,
. . docte quaedam disserere

317

dissidere a se ipso, discordare

causa certaminis; materia ontentionis;
secum; . .
. - ...
alqd materiam contentioni praebet cau- . .
se sternere; procumbere; sam certaminis affert inter...
. .
Bi abicere se in herba.
movere, commovere; irritare, ( ) superfundi, super
ira incitare, inflammare, exacerbare (animum
ripas effundi; extra ripas diffluere; redunalcis, alqm); alcis iram concitare; dare.
, eluvio; .
iratus; ira incensus, inflammatus.
Tiberl super ripas effuso.
ira exacerbari in- . ; . . cendi.
1 (); .
naturam hominis in animum et corpus divi 1) 1 irritatio
dere; p. res acri iudicio discerner
(animorum). 2) animus
inter se; - faciirritatus; ira, iracundia; animi offensio; p.
lis est illarum rerum distinctio.
animi ira exacerbati; .
. .
dis ita irritatis militum animis. crimen; diversitas, differentia (); =
animus alcis (facile) irri dissimilitude; p. discritabilis; = iracundia.
men facere servare, ^
irritabilis; pronus ad iram;
superstitionem a religione sepairacundus; .
rare; .
animus iratus ac percitus.
omnes uno ordine habere; uno modulo ac

. . comminuere.
pede metiri omnes (.); -1 .
comminuere (statuam); con; p. sine ullo discrimitundere; conflcere; conterere, obterere. ne, omni discrimine remoto; diffindi;
p. hac in re
-
multum inter eos interest; multum diffe regnum Macedonum morte Alexanrunt; . .
dri in multa rgna distractum est.
. . 1)
follis

diversus; dispar (alcui rei); dis1) . p. ignem flando flatu

similis (alcis rei, alcui rei); discrepans, disaccendere. 2) nepeu. conflare (bellum);
sonus; alias. 2) varius;
accendere (inTidiam).
- MHHift discrepare, dissentire, dissi 1) = . dere (inter se); (
2; sine dubitatione, baud
)
cunctanter. 2) =
. quae auctores variant de alqa re;
mutare consilium sententiam. . ,
dubitatio; haesitatio;
timor atque ira sententias va p. in dubitationem alqm adducere, alcui
riabant. Adv. , . varie
dubitationem afferre, inicere.
(causam defendere); p. , exuere alcui vestem; detra, variare (rem).
here alcui vestem; nudare ().
, , . . exuere ponere vestem.
. ; . ignem fa . ; . agri (agrocere, , igns facere, incendere.
rum) divisio (divisiones); - lex agraria.
. . . .
divisum esse (Gallia in trs discessio, discessus (); disiunctio (meorum );
partes); . - res hatempus abeundi.
deducere
bet tria capita; . .
(alqm ab alqo); distrahere (alqm ab
militandi ordinem alcui mualqo, alqm a complexu suorum), divellere
tare, in gregariorum militum
(lineros a parentum complexu).
numerum referri iubere.
ab alqo discedere, digredi,
dentibus comminuere; conficere
abire.
(ci bum).
. accendere (invidiam); ex- ignaviae et socordiae se dare, languori desidiaeque se dedere.
citare.
revolvere (fila ); resol . .
, . p. exemplum
vere; explicare (funem).
illustre, insigne; p. ratio ne- . -; . (cessaria quae non persuadet, sed cogit,
, ) gestum agere faquae vim affert in docendo. .
cere. . ,
.
5. , -
partiri (genus in species); secare
gladio alte elato alqm ferire,
percutere; = omnibus
(causas in plura genera).
totis, summis viribus; quantum possum.
discidium, discordia; *1
dissensio; - dissidere mensio; .
metiri, dimetiri, abmetiri.
ab cum alqo; discordare cum alqo,

318

augeri.

. . augere, multiplicare.
abluere, proluere; subluere.
meditatio, commentatio (
. alcis rei); - ratlone exquirere veritatem; , - quantum in ratione est, exploratum habere; . . ; = , cogitatio; deliberatio; consideratio ; consultatio;
, . (
) - tempus (diem) ad deliberandum, deliberandi causa deliberandi spatium postulare. meditari, commentari (alqd, de alqa re); considerare (alqd secum, in animo considerare alqd, de re).
, . captivos permutare,
commutare. commutatio; permutatio; -
- Regulus captivos commutandos
reddendos non censuit retinendos
censuit.
. .
1) modus;
- amplus; magno ambitu;
p. vastus. 2) =
metrum.
, permiscere.
disponere ( , ); collocare (milites in hibernis , comits apud ceteros hospites); p. milites
per hospitia disponere, in hospitia dividere,
per oppida dispertire. , , . ; .
milites per hospitia
dispositi, in hospitia divisi.
mollire.
. .
. 1.
discrimen; . alqd interest inter; ., interest (utrum)
an...; ., paulum differt
(utrum) an ; , .
aliquantum interest inter;
.,
... inter hominem et bekam hoc maxime
interest, quod...; - -, nihil
interest utrum an; .
tantum discrimine interposito ;
., ... nisi quod; .
1; p. alia
aliarum civitatum condicio est (Liv.). Horsacie (.) dissensio (
. rei publicae); discrepantia; . dissentiunt inter se; in diversas
contrarias partes discedunt; p. est quaedam inter nos parva dissensio.
(.)
dissidens (cum alqo). variare. varietas. varius. Adv. varie. -

.
diversitas; dissimilitudo. diversus, diversi generis; dissimilis; p. res (inter se) diversae
dissimiles. . .
1) . circumferre,
per domos ferre; Bfapi dissipare; dispellere (nebulam, nubes). 2) . = in vulgus efferre edere alqd.
, , fama differtur, dissipatur, peragrat, percrebrescit;
atrox belli fama eos invasit.
institor.
discolor, varius.
frenos equo detrabere; . .
diversus; varius; . fuga diversa.
. animum alcis nudare, denudare; . .
1 copias hostium distendere.
. .
tepefacere; calefacere. * calefleri; incalescere.
se exornare, se comere.
alqm in furorem agere; . .
. .
. .
1) 1, . , . 2)
miseria; res miserae afflictae. . . . . 1)
. , . 2) . dere alqm; alqm egestate afflcere; . alqm ad rerum omnium inopiam redigere, omnibus bonis evertere. ad inopiam ad egestatem redigi; . alqs in
summa egestate est.
. .
eripere demere alcui
errorem spem.
. .
. . . .
, nubium
conflictu ardor expressus se emisit; cooritur tempestas cum magno
fragore et tonitribus;
magna subito tempestas coorta est; . . - in risum
cachinnos effundi; p. in lacrimas
effundi; iraeundi eifervescere; ira
efferri.
( ) crescere; diffundi
(); luxuriari ( ).
picturis vestire (interiores
templi partes).
. .
disedere, difflndere.
1) . disicere (moenia, munitiones), diruere (domum, urbem); demoliri

(columnam); disturbare (tecta, opera, porcum); destruere (navem, aediflcium); evertere

(nrbem); delere (urbem); excidere ( , urbes, vicos, domos); p. .
. 2) . consumere, conflcere (
, nihil est natur aut manu factum,
quod aliquando non consumt aut conflciat
vetustas); . alqd spem aufert alcui; . , . 2.
dilabi;
fictum crimen statim concidit et extinguitur (Cic).
excidium (Carthaginis); excisio (tectorum, urbium, Cic.); eversio (templorum);
. ., .
Carthaginem delendam esse censere; . extinctio, eversio. eversor (urbis, Carthaginis); extinctor.
. .
1. , 1) . scindere
(vestem); conscindere; discindere; p. concerpere (epistulas), discerpere
(alqm); = , . . .; rumpere
(catenas, vincula). 2) . .
amicitiam discindere, dissolvere; ,
. .

scindi; rumpi, dirumpi; y crucior animi.

2. , fodere, effodere;
aperire (fundamenta templi).
1) . , . . 2) . violatio (foederis); rupta pacis fides; p. violatum
ruptum foedus; amicitia
violata; = discidium; discordia.
mollire (agrum).
secare, () dissecare;
consecare; persecare; particulatim
consecare, secare, scindere; in frusta
scindere; carpere; , incidere (ventrem, corpora mortuorum),
insecare (cutem). (.) incisio; . . , secare
(alqd .); . .
, repugnare (alcui, alcui
rei); = dissentire,
dissidere (ab alqo).
1) , oyMiHie, . . , quaestionem solvere, absolvere, persolvere
explicare; ,
profligata iam et paene ad exitum adducta quaestio est; tollere (difficulta-tem , controversiam );
. . ,
dubitationem tollere, expellere, praecidere;
scrnpulum alcui ex animo evellere;
. . 2) = , .
. 3) . . .
partum edere,
parre partu edere fllium.
4 1) solutio, dissolutio; explicatio; enodatio. 2) = . . 3) p. partus; puerperium.

ordo; genus; numerus, ratio.

seminarium (. .).

disponere.
considre, assidere.
& rabidus (); furens,
furibundus, furiosus.
*1 furore incendi inflammari.
, ^ lucescit, lux oritur,
illucescit dies; cum
iam dilucesceret (Cic.); , ... nondum lucebat, cum...;
ubi luxit (Cues);
p. yixdum certa luce. * ortus lucis; prima lux; lux iam appropinquans; diluculum;
p-T, - prima luce; primo
diluculo; ubi primum dies illucescit, illuxit;
- ante lucem.
, . , .
narrare (alcui alqd, de alqa
re; . . inf.); . () memoriae tradere prodere
(alqd); () alcis rei auctorem esse;
enarrare, persequi ( );
referre (alqd); p. pluribus verbis exponere. narratio;
quod narratur (quae narrantur); .
brevis expositio; narratiuncula.
narrator; auctor (, ).
1) confectio
(valetudinis); debilitatio (animi); imminutio
(corporis); infractio (animi); . , . . 2)
languor (corporis); . .
. .
exaudire.
. .
1) . spectare; contemplari ( ); , oculis collustrare, perlustrare; (,
, ) visere, invisere; inspicere, perspicere, cognoscere; () recensere, percensere
(alqd). 2) . animo et cogitatione contemplari; reputare; considerare.
, TptHie . ., ,
. 1 scriptum alcui
recensendum, -inspiciendum, emendandum
tradere.
^ . .
cachinnare, cachinnum edere tollere.
navis armamenta
demere.
quaerere; exquirere, perquirere (ab alqo, ); scrutari, perscrutari (alqd , ); sciscitari (de alqa fe, alqd ex alqo,
alqm, , ; , . .); percontari (alqd,
alqd ex alq^alqm, . .). contatio; inquisitio; .
. .
discedere (ab alqo, inter se);
ab alqo digredi, abire.

319

-.

disponere (custodias, iudicium; consilium, rapraesidia, stationes); . . ; .

tio, mens. sanus; pru .
dens. Mv. consilio, ratione, iudicio, consulte,
considerate. . .
disponere.
mens; ratio; iudicium;
. .
p. sana bona mens, recta ratio; 1) . . . dispo - cum ratione; .
nere; i>. verborum collocatio ordo;
mentis compotem esse; . .
. verborum conformatio.
1) ,
2) = . .
cogitare, considerare alqd, de alqa re
sternere.
in, cum animo, secum, considerare;
tescere (via, campus).
reputare secum, cum animo alqd; volvere
spatium (); inter(multa animo suo secum); perpendere
vallum (); . longinalqd; deliberare alqd, de alqa re;
quitas; p. teli iactus con hoc alii videant; .
iectus, . ; p. longo
, 2. 2)
spatio intervallo interiecto; HKOTOdisserere, disputare de alqa re (, p. procul, procul ab eo loco; ), verba facere (
p. parvo spatio;
*); agitare (res agitata in contionras,
. magnum spatium longe
iaetata in iudieiis); . .
abesse; .
1) = , .
2000 ab milibus passuum mi. 2) disputatio; fdissertatio;
nus duobus castra posuerunt; , , liber, libellus; commen p. res quae matatio.
gno ex intervallo loci cernuntur.
1) - , . ...
turbare, perturbare, conturbare (rem- dimittere (litteras per omnes
provincias; certes hommes circum regiones;
publicam, civitatem); .
nuntios in omnes partes, ad civitates, tota
( .); . valetudinem
civitate Haeduorum); circummittere (in omlabefactare; rem familirem
nes partes legationes). viaperturbare, aerarium
tor, apparitor ().
exhaurire. 2) = , irritum dispergere; dissipare; disicere.
reddere, ad irritum redigere alqd; phohibere;
1) dispergi; =
turbare (consilia); disturbare (nuptias, legem);
dilabi. 2) , a) = spargere
frangere (consilium alcis); . .
se (toto campo). ) .
alqd eludere alqa re; corrumpere (dubitando
pleniore ore laudare alqm; plena manu alcis
et prolatando magnas opportunitates); colaudes in astra tollere.
. perimere (consilium alcis); per- 1) . . dispergere; disvertere (omnem spem atque omnia vitae
sipare (hostes); disicere (copias barbarorum,
consilia mors); .
hostes in fugam, naves); dispellere (nebulam,
praeripere hostium consilia. 3) p. alqm,
nubes, hostes); discutere (ea quae obscurant);
alcis animum commovere, offendere; alqm
. 4 distrahere (quos aut
molesti afficere", alcui tristitiam afferre;
mors eripuit nobis aut fuga distraxit); co - tristem in molestia esse.
nocsb ^ 1) exercitus ex dissipata fuga re, . ( .);
liquiae. 2) . ) = ( - res eius dtriore loco
) . . . ), .
esse coeperunt;
periculum discutere; comminutus est re familiari; tu alqm liberare; alcis metum amovere; me valetudo labefactata est. 2) =
tum, timorem alcui depellere; curas
ad irritum redigi, recldere
pellere, depellere, . alqm curis levacadere; non convenire (nuptiae; pacis condire; . . ciones ). dissipari, se dissipare; = ,
1) . , ;
dilabi, diffugere, discedere, no
. affecta perturbata res fa spargere se toto campo; p. no
miliaris, affectae res; p. civitas
se eicemale affecta aegra et affecta; res pure in agros praedandi vastandique causa
blica labefactata; ()
(Liv.).
p. in re familiari valde est per- equo stramentum detraturbatus; p. valetudo labefactata;
here.
. . . 2) - ]) . . , .
animi molestia offensio, aegri2) . dividere (vicus flumine in duas
tudo, animi perturbatio; tristitia.
partes dividitur);
l) = ar discernitur fulguribus (Tac).
viam locum dare. 2) .
rima; hiatus; p. rupis
. .
hiatus.

1.

*animus alienis rebus distrique cladis non lex, verum lubido eorum fictus, "animus aliud agens non attentus
nem fecit; , . ,
ad id quod agendum est. 1)
duplo, triplo maior (plus), minor, . dispersus: dissipatus; disiectus (manus
p. pluribus partions; p.
, aedicia). 2) .=
semel; in perpetuum; . . ipse,
negotiis distentas, districtus;
. . illo ipso tempore;
alina agens;
p. nunc ipsum; . ,
- non attentum esse. .
cum maxime; -,
. anitempore ipso. 2) . liquando, quando;
mum relaxare remittere; ^ . ob. .
lectari, se oblectare alqa re.
disiunctio, seiunctio; separatio;
.
disiungere; dis opinionem alcui excutere;
sociare (copias barbarorum); () distraerrorem alcui eripere, extorquere. Pasyhere (materia neque perrumpi neque distrahi
*, rem
potest); divellere; diducere (milites).
longe aliter non ita se habere arbitror.
exquirere (alqd de alqa re, ex, *, = cursatio. ... circumire; ab alqo), sciscitari (de alqa re); cognoscere
ficisci circa ; obire (loca, urbes); con(de alqa re).
cursare (cum eo simul); peragrare (terras);
ornare, exornare (alqd alqa
perlustrare (agros).
, re).
, ,
1) ratione
, pfeta ,
. praeditus utens; rationis particeps. 2) =
. flumen obvias et contrario nisu
, . .
in diversa tendentes naves transmittit et
ratio; mens; - . perfert.
1; - rationis expers;
- bestiae rationis . .
expertes mutae, brutae.
Paeysitme, . .
. quantum equidem intellego.
. .
,
. ;
caelum serenum caeli se> hoc sua sponte facile, nullo
renitas redditur; disserenat
negotio intellegitur planum, perspicuum fabulam agere; est; nempe, nimirum, scilicet,
tragoedias actitare; . . .
videlicet.
inquisitio.

discere, ediscere, memoriae

quaerere; exquirere, requirere; inquirere.
mandare (); ( ) fabulam os diducere.
discere; p. fabulam do- paradisus; Micio 1 cere. dediscere alqd; oblivi sedes beatorum; nepeu. locus amoesci (alqd, alcis rei, inf.); = desuenissimus,
paradisia^us; amoenisfieri alqa re.
simus.
1) ., , , semel, concha. cancer.
bis, ter; . bis in anno; margo.
() p. semel; non plus amplius vulnus; , plaga; quam semel; , ( vulnus alcui inferre, innigere;
) p. primum, iterum, tertium...; alqm vulnerare, . grave vulnus in postremum, ultimum; fligere; . :
., p. primo; p. nunc,
ex vulnere mori; -
hoc tempore; . (vulneribus oneratus, confectus.
) sed haec hactenus; p. iterum
vulneratus, saucius.
( p.); denuo (); , per ().
p. ne semel quidem; p. alias; vulnerare; . (alio tempore; alio loco; ); , gra p. verum haec alias; vi vulnere affici, mortiferum vulnus accipere.
. sed haec alias pluribus; 1) matutinus (hora, temp. nonnunquam; , p. simul, uno
pus). 2) primus; maturus; p. primo
eodem tempore; Bet omnes sivere; - ( , mul, omnes universi; .
) a pueritia; a puero; omnes uno nomine accusare; .
( , uno potu haurire; () .
), praematurus (
. ; p. semel atque iterum, semel
, - iterumque, semel et saepius, plus quam se ^. 1) mamel; . saepe; . quoties,
ne, matntino tempore; .
quam saepe; p. toties, tam saepe;
hodie mane; p. prima luce, primo di p. saepius; .
luculo ( ); bene multo mane.
.sescenties; . . uterque, .
2) mature.
, p a H t e maturius;
p. citius
(); prius, ante; .
, utriusadj. prior, primus (prior, omnium primus
7 1 . -1 .

21

322

.
disponere (verba ita, t pictores?
yarietatem colorum); componere; digerere. 2)
, statuere, constituerez
(octo cohortes in fronte); collocare (unam legionem in dextro cornu; legiones pro castris); disponere ( ,
, stationes; vigilias
per urbem); . . ; . , . 3) . alqm
in potestate habere; alqd in potestater
alcis rei facultatem habere; alqd in promptu
habere; alqd solutnm habere; alqd habere
possidere; , ( ^) utere me ut voles. 4) p. conciliare sibi alqm alcis animum;
alqm ad in sententiam
suam, ad siiam voluntatem perducere. 5) =
-, . 2, ; . . . :
. ^ in alqo loco considre, consistere (, ); . . . 1) dispositio (); . verborum
collocatio ordo; . 2) = , . . 3)= ( . .)
dispositio. 4) . . ; .
. ; . propensa
in alqm voluntas, propensum in alqm Studium, Studium alcis; voluntas erga
alqm; benevolentia; ,
p. benevolentiam alcis sibi colligere,.
gratiam sibi conciliare.
) inclinatus propensus ad;
alqd; promptus, paratus, alacer ad alqd;
. opportunus (alcui
rei); - . abhorreo.
ab alqa re; - CMixy ridere
non possum, b) p. . amicus (alcui), studiosus (alcis); -
. benevolentiam habere erga alqm, studere favere alcui, propenso animo
propensa voluntate esse in alqm; alcui benecupere velle; alcis esse studiosum,.
amantem; - alieno, averso ab alqo esse animo.

venit); p. multo ante; .

paulo ante; . tertio anno ante; .
Homerus multis annis ante fuit quam Romulus; p. quam primum.
, nuntiare nuntiare, ut mos est militiae.

. .
carmen; p. rhapsodia.
poenitet (me alcis rei); , hoc dixisse me poenitet;
poenitendum nobis est; .
dolere alqa re (delicto); - . .
calefacere, () fervefacere (alqd); calidus, ()
fervens (glandes ).
undere, difQndere.
. .
, - fragor (caeli).
poenitentia (alcis rei
.); poenitentiae confessio;
- poenitendo; p. tanta vis poenitendi erat; 4
- unde receptum ad poenitendum non habeas (Liv.).

. .
1. , . .
2. , .
; . . .
1. , ,
vnale , in medio proponere.
2. , .
.
. ., . .
, . .
. 1 2; .
. ; . . .
. .
dentibus frangere; morsu dividere.
dilabi; dissolvi; discedere (Nu- instructor, conditor
conyivii. praeesse
midiae in duas partes).
alcui rei, administrare alqd ();.
1. , exarare.
- , .
2. , .- ;
(); . ,
. reicere (togam). alqs ad arbitrium ad
. .
libidinem agit, constituit alqd; .
resignare (litteras); Signum
3. institudetrahere (alcui rei).
tum (); iussum; = ratio;
. .
. - iussu alcis, alqo
index. (
auetore; . ex nova con .) acceptum alqd testari.
stitutione senatus (Liv.); - . .
, acta; .
exsolvere, per rationem rei inire; consolvere alcui pecuniam; stituere, praecipere, ut; iubere .
( ) aes alienum disinf.; p. quae ad rem usui
solvi.
sint imperare; -
. . .
. 3;
internoscere, discemere, dis . . .
tinguere.
1) . discingere, recingere; sol-

.
discingi; solvere
zonam.
"*'
, p. iurisdictio; . ius
dicere.
. .
distributio; discriptio (privatarum possessionum); divisio, partitio (). distribuere; discribere ( , , . annum in duodecim
menses); dividere (legiones per urbes no ro; bona inter alquos); p. ,
disponere diem; p. , describere classes; generatim describere; . 1.
divendere; () *omnia exemplaiia (libri)
divendita sunt.
, . .
propagatio, prolatio (pac, imperil, finium); ampliflcatio (); . ., . .
propagator (flnium);
ampliiicator. 1) = , dilatare (castra, Imperium); proferre, propagare (fines, imperium,
Imperium usque ad mare); ampliflcare, augere (urbem, rem publicam); p. imperium orbis
terrarum terminis defmire. 2) diffandere
(lucem, lumen); -
tactus toto corpore aequabiliter fusus est; . rumorem spargere, pervulgare; famam dissipare; . variis
rumoribus differre alqm,
. alqm per totam
urbem rumoribus differre; . malum
disseminare; tradere praecepta; ^ vitia in civitatem infundere; diffusus (error longe lateque d.), pervagatus (fama, sermo); apud omnes pervagatus (cupiditas):
pervulgatus (vitium); - ,
evulgare, in vulgus edere, efferre, efferre, enuntiare.

1) =

augeri; se dilatare, dilatari; crescere. 2) se

diffundere, (longe lateque) diffundi; manare
(haec fama; malum, faga latius);
fluere (Pythagorae doctrina longe lateque);
serpere; pervagari; , ... fama, sermo est, ruinor
differtur, dissipatur, peragrat, percrebrescit,
vulgo loquuntur . . inf.;

atrox belli faina eos invasit;
^ haec tanta in re publica coniuratio; p.
. diffundi, se diffundere in, per
alqd; pervadere per alqd (incendium per urbem); manare (is metus Romam, malum per
Italiam); p. . ( ,
) explicare alqd de alqa re;
disputare, uberius fusius, copiosius dicere de alqa re; . .

323

esse in re; .
nolo esse longus; p. ne miiltus
sim; ne longum sit; ne longum faciam.
percontatio; exploratio; inquisitio.
. .
. , .
iumens, equo, bovi iugum
demere.
. .
1) dimittere (milites, milites in
oppida, senatum, consilium); mittere (senatum, consilium). 2) = , , , , . ; . crines solvere; solutis passis crinibus;
sub signis intrare urbem. 3) p. texere; solvere, resolvere (alqd). 4) . .
, . . 2. ( ) se aperire (flos).
, . ,
.
expedire (., , nodum;
. res, negotia); explicare, (.).

. .

tumidus, turgidus.
licentia (militum, horum
temporum); lascivia; p. mores corrupti perditi ().
dissolutus.
crux; p. *supplicium servile
de Christo sumptum.
. .
proterere, proculcare (segetes).
1) . . 2) . . . .
planta; - ( ) . .
laniatio, laniatus; laceratio; p.
laniatus a canibus Actaeoii. laniare; dilaniare
(cadaver alcis); lacerare, dilacerare (alcis
corpus); . , alqm
in frusta dividere.
. . ( -).
1) crescere; adulescere. 2) = , gigni,
nasci; frumentum hic laete provenit. 3) . = crescere (Lacedaemomorum opes);
. .
. ; . alqd
in pulverem conterere.
*herbarum incrementum;
- herb et graminibus nudum esse.
, . ....
1) . . . 2) .
.. . ;
amicitiam, discindere, dissolvere.
effundere, profundere (peeuniam,
patrimonium); dissipare (patrimonium, bona
sua); lacerare (patrimonium, rem suam, bona
21*

patria); . . 2, .
homo prodigas; helluo; decoctor (); nepos (); . qui bona sua dissipt lacrt.
mulier prodiga. effussio (ipsius in alios);
profusa immoderata luxuria ( ); luxus; helluatio ().
prodigus, profusus. Adv.
prodige (vivere); effuse; . helluari, luxurise vivere.
effusio (hae pecuniarum effusiones);
p. peculatus. . ; . peculatum facere.
. .
. .
1) tendere, extendere (alqd in
longitudinem). 2) p. distrahere (voces),
dilatare (litteras); p. longum esse, inflnitum esse. ( )
sterni, se sternere; procumbere; p. se abicere in herba.
. .
. .
diripere; avertere (pecuniam, hereditatem); convertere (pecuniam publicam);
p. peculatum
fcere. , direptio; p. peculatus; . pecuniam avertere.
1) discedere (domos , discedite in vestra tecta); digredi; p.
diverses discedere, abire; p. tote silv se spargere
(); . (
) in hibernacula concedere. 2) . . ^ discrepare, dissentire, dissidere cum ab alqo, inter se;
disiungi, alienari ab alqo, distrahi cum alqo.
erogare (pecuniam ex aerario, in classem). () expensum; pecunia expensa; () sumptus
(alcis rei .); impensa.
unguibus (infestis) digitis lacerare.
efflorescere.
deosculari, exosculari alqm.
. .
parsimonia, diligentia;
- rei familiaris tuendae studio.
attentus ad rem; frugi; diligens; parcus. Adv. diligenter,
parce. 1) ratio rationes;. - ratiunculae;
. . ;
- ratio me fefellit. 2) = ,
- parce vivere. 1) . rationem inire instituere, subducere alcis rei: ad calculos voeare alqd (sumptus); efficere (.
); = reputare (secum,
animo); quantum in ratione est; p. digitis
computare. 2) p. , spem
ponere collocare in alqo, in re; salutem

auxilium exspectare ab alqo; spero fore ut venias te

venturum esse; confido te
mihi non defuturum fac mihi non desis;
litteras tuas exspecto
confido te mihi litteras scripturum;
. tibi non deero;
. . in alqa re nihil spei
reponere possum; . .
non desperare alqd; p. , ... exspectare ut.:.; sperare confidere . .
inf. . rationes
conferre ( .), rationem rationes
putare, disputare cum alqo, alqm ad calculos vocare, cum alqo calcnlum pouere; parem facere rationem cum alqo.
labefactare (signum vectibus);
labefacere.
(.) commovere, exsuscitare alqm.
. .
. .
]) . . . 2)
. amplicare (alcis auctoritatem); p.
. ( ). . 1.
rimas agere; flndi. rima.
discerpere, concerpere.
. , . .
. 1) . . 2) . ,
.
cura; diligentia.
1) diligens; curiosus (in
alqa re). 2) . accuratus, diligens.
Adv. diligenter; accurate; cum cura; curiose.
1) scindere, discindere (vestem); p.
in partes discindere; discerpere; .
; . , . .
; . capillos, capillum sibi vellere, evellere; p. , . . carpere, decerpere; legere ( ); avellere (alqd ex re, poma
ex arboribus). 2) ., .
alqs vomit. 1) scindi, discindi
( . .), rumpi, dirumpi ( , , ). 2) . .
inter se certare.
Studium; , p. summo studio, studiosissime.
vomitio.
, . *schola, in qua potissimum rerum quae ad vitae usum pertinent, doctrinae traduntur;
t. t. *schola realis (quae vocatur).
. ; . . .
costa ( costae navium).
1 . .
aemulus; amoris stimulis agitatus.
*acerrimus alcis rei defensor;
fautor alcis rei. uxorem
ob alienum amorem suspectam habere.
studiosus; acer (investigator;
acrior in rebus gerendis); ardens; vehemens;
p. 1 . Studium alcis rei. Adv.

334

studiose, acriter, ardenter; enixe (adiuvare

alqm ad alqd).
. .
mugitus; ruditus; rugitus ( .
). ( , Mopi) mugire; ( ,
) rudere; ( ) rugire.
lex; constitutio (militaris).
. ; .
milites disciplina militari assuefacti, y
milites legionarii; p.
certa Tivendi disciplina.
munimentum; agger (); vallnm
(
).

amentum; . . .
opifex, artifex, faber; -
qui in tabernis sunt. ars,
artiflcium; . ars
sordjda; quaestus;
professio; .
p. ad mercedem et quaestum abducere, in quastum conferre alqd;
. artiflcitim accusatorium.
1 . .
. .
rescriptum; codicilli; liber epistula principis.
. .
libra res publica vitas,
res publica.
'
1) civis liberae rei
publicae. 2)
liberae rei publkae amicus; propugnator communis libertatis. Pec, . .
forma (liberae) rei publicae; . . rei publicae
formam civitati dare.
acer; ardens; p. equus alacer.
. .
correctio emendatio (alcis rei);
corrigere, emendare, .
p. multa
in provincia emendanda erant. 1) emendator, corrector et
emendator alcis rei. 2)
*sacrorum disciplinae Christianae corrector et emendator; "reformater sacrorum.
() *sacrorum (per Lutherum) correctio et emendatio, *sacra (per
Lutherum) in melius restituta.
*censor libri; iudex litteratus.
81 censura libri.
praeceptum medici; 4
praeceptum.
antenna.
robigo; ferrugo. robiginem trahere; robigine obduci.
Pacame hinnitus. hinnire;
., ad alqd adhinnire.
homo ( )
civis Romanus; Romani; p.
vir vere Romanus.
mulier
civis Romana; . mulier vere Romana. Romanus; . ,
Romanorum litterae,.lingua (Romanae
litterae, Romana lingua . Latinae litterae, Latina lingua);
p. ingenium Romanum; animi illi vere
Romani; p. populus Romanus; nomen Romanum ( ). Adv. Romane.
se inferre; inferri (in igns medios); se inicere (m ignem, in hostes); se
immittere1 (in hostes); ruere (in proelium);
irruere (in aciem); irrumpere (in edes, in
castra, in medios hostes).
alqd in aleam dare, ire in

index.

subsidia (. pi.), copiae, cohortes

subsidiariae; (milites) subsidiarii; acies subsidiaria;
p-Bs in subsidiis esse, pro subsidio
consistere.
. .
eventus, exitus (orationis, rei,
rerum); - ad exitum pervenire; . exitum habere, magnum momentum habere; .
quidquid egi perfeci; ,
MHHiro, ., ... ex hac
re effici putat, ut...; -
, ... idem efflcitur, si...; -
infmitus (disputatio);
-, nihil illo colloquio effectum est;
, .?
nescis quid actum sit?
statio iiavium; salum.
. . P e , . -
situm locorum cognoscere, contemplari; cognoscere qualis sit natura loci; - qualis sit natura loci qui cognoscant, mittere; Hie - mandata ei, ut contempletur locorum situm; -
explorato, ante explorato; - inexplorato.
commendaticius. P e -

commendatio.

commendare (alqm, alqd, alcui).

, . , .
. .

. . . , ; .
religiones; . , religio; . . 1 religiones alcis
quae alqs de deo eiusque religionibus sentit.
religio; pietas erga deum; religiones ( ); caerimoniae ( , *1); sacra
(. pi., ); . .
Bipa 3; - homo impius
erga deum, neglegens religionum; religionis
contemptor; p-riro . .

caelatus.

. -

; ectypon, imago ectypa,

. effigies eminens.
lorum; p. y , .

325

326

aleam alcis rei; p. nihil periculi adest subeundum est; p.

capitis periculo se offerre, vitam suam in
discrimen offerre, dimicare de vita, committere se mortis periculo; p. ultima extrema audere; p. ,

. periclitari inf. (Quintil, Plin.);

, anceps
est inf.
periculum; alea alcis
rei; . alea
inest in re; . meo periculo.
. 'picturam linearem facere;
. adumbrare; speciem alcis rei adumbrare; fdelineare; describere.
curriculum; stadium; circus. ,
curriculum equorum cursus equorum, equester; certamen
equorum.
pictura linearis; imago.
numerus.
rhetorica, bene dicendi scientia;
rhetorum dicendi praecepta.
rhetoricus, oratorius; p.
. .
rhetor; magister declamandi dicendi; praeceptor
eloquentiae.
*extremorum verborum similis sonus
exitus eiusdem soni.

versificator.
timidus, pavidus, demissus. Mr. timide, pavide, animo timido. vor; timiditas; animus timidus, pavidus; animus demissus, animi infirmitas.
*
pavere; animo abieato
demisso esse; . bono animo esse.
aequalis (alcui). quus;=m[0CKm planus. Adv.=, .
ipse, , . 30
... triginta dies ipsi sunt, cum...;
p. ipsis
tribus annis ante mortuus est.

. .
fossa.
venabulum.
cornutus;
. armentum, armenta; iumenta.
corneus. corneolus.
1) cornu ( cornua lunae); p. cornu copiae. 2) cornu; nuum cantus.
, . naevus. terra,
in qua alqs natus est; patria; patrium soldm; - domi; - . . . ; parentes; parens uterque; pater et mater; - parentibus orbari;
- ( ) parentibus orbum
orbatum esse.
.
. . gen. parentum, . . amor parentum. Adv.
() parentum modo more.
. .
affinitatem cum alqo
iungere; in alcis afflnitatem cognatio-

.
nem pervenire.
1) = , . .; - propinqui; gnre
proximi; cognatio, necessitudo (). 2) germanus; p. soror germana
soror ex iisdem parentibus nata. 3) patrius; p. urbs patria,
patria; civitas patria; p. .
; . . . . 1. . .
1) generalis; p.
genus. 2) gentilicius = gens; p. nobilitas a parentibus fiereditate tradita; quae ex gnre
est nobilitas; p. - patrimonium; hereditas gentilicia. auctor
generis gentis. stemma;
- clarorum virorum
propagines; - . familiae originem subtexere. propinquus; ( ) sanguineus, sanguine coniunctus; ^,
cognatus; agnatus;
affinis, afflnitate coniunctus (alcui);
necessarius; p. propinqua
cognatione coniunctus ( . cum alqo);
p. proximus cognatione propinquitate; proxima propinquitate coniunctus;
. p. longinqua cognatione
alqm contingens. propinquitas,
necessitudo, cognatio, agnatio; amnitas (); consanguinitas ( . .
); -* alcui propinquum esse, alcui cum alqo
propinquitate necessitudine coniunctum
esse, alqm propinquitate attingere, contingere; congnatione alqm contingere, attingere,
cum alqo coniunctum esse; afflnitate afflnitatis vinculis cum alqo coniunctum esse;
consanguinitate alcui propinquum esse;
. arto propinquitfttis
vinculo cum alqo coniunctum esse,
maximis propinquitatis vinculis
cum alqo coniunctum esse. 1) 4, gens, genus; stirps, origo
() ; p. genus
humanum hominum; gens humana; p. homo summo loco natus;
, . antique gnre
natus, antiquissim famili natus; . 2, . 2) =
, - . esse partie.
natus,
., , 20 - viginti
annos natus est; , ,
-? qua aetate est
quot annos natus est? 8 & octo annos vixit; 40
% - turn quadraginta habebat annos; 40 4 -
quadragesimum vitae annum agens;
natione gnre Gallus;
. natus (loco alqo, in
terra alqa); ortus (loco ex loco alqo);
oriundus (ex Etruscis; Roma);
Romae natus, gnre Romanus, Roma
oriundus. 3) = ,

327

genus; . . I, , , ; - . principis perso p. omnis generis, omne genus, nam tueri principem esse, in civitate
- omnis ( scelus, omnia pericula);
principatum rei publicae obtinere;
. pi. . ., . - , "4 ,
. sollicitudines; p. qualis;
p. magna maxima in ea re fuit
cuiusmodi; . qualiscunque;
auctoritas eius.
qualislibet; p. talis, eius modi, huius 1) coff. emittere, dimittere alqd (alqd
modi; . diversi generis; diversus;
de, ex manibus); omittere (arma). 2) .
. res ita, sic, isto modo se
p. , minuere dignitahabet; p. alia id genus;
tem suam, de se detrahere; . ,
in suo gnre Ro tueri ius suum; aliquid
scius. 1) . parre (filium, lide auctoritate sua diminui non pati, suam
ex alqo), gignere, procreare; eniti;
dignitatem tueri; partum edere;
sine imminutione dignitatis meae (tuae,
postumus. 2) . suae).
, efflcere (discordiam, luxuriam, falsas murmur, murmuratio; fremitus. opiniones). 1) . nasci, gi murmurare, commurmugni (ex alqa); in lucem edi; lucem aspicere;
rare ( ); = fremere
provenire; in vitam venire, ingredi; (adversus alqd ; . . inf.
natus ab, ex alqo. 2) .
, ...).
a) crescere; provenire. b) . ros; p. rorat; cadit ros^ cadunt
, . 1) - rores. roscidus.
partus. 2) - luxuriosus (); delicatus;
Hie ortus; initium nascendi;
mollis (); sumptuosus (-1 dies quo alqs nascitur natus est,
). Adr. luxugignitur genitus est; dies natalis,
rise, delicate, molliter. luxuria,
natalis; - diem
luxus; magniflcentia; cultus effusior (natalem celebrare; , - annus,
. );
hora quo (qua) alqs natus est; -
cultus delicatus, deliciae (p. );
locus, in quo alqs natus est; - - - res ad luxuriam pertinentes;
ante Solonem natum; - .
luxuriae instrumenta; -
nascens. 1) , . X.
lex sumptuaria quae modum sumptibus
ante, post Christum natum. 2) facit; - Studium magniflcen *dies natalis sollemnia natalicia
tiae; magniflcentia.
Jesu Christi.
, , . .
1) corniculum. 2) - fenerator, tocullio. 1)
^ statura; cor lituus; . 2; peris magnitude; p. humilitas;
liticen.
. statur esse humili;
secale.
. homo vir magnus
rosa; - rosis redimitus;
grandis, procerus; p. immani
p. sertum roseum;
corporis magnitudine; (
corona rosacea; .
) p. alqm iconicum pingere.
alqs rosa redimitus est.
virga; ( ) virgae; ( - 2) . . ( ).
) ferula; - alqm
( ) manipulus.
virg ferula caedere.
os; , .
roseus (color).
hians: . . .
1> examen apum.
fatalis. fatum; fati ncessi- lucus ( . ); nemus.
tas; ncessitas.
partes; persona (, - argentum vivum.
, . ; - subucula.
, partes, . , . .
. ); - , . in persona alcis; ,
cicatrix.
p. partes agere; . . partes carbunculus.
alcis agere, obtinere sustinere, perso- caedere, succidere (arborem);
alcis gerere, ferre; . simulare . ferire (hostem); p. () mateacc. c. inf., = .,
riam caedere; materiari; p. lignari.
, furere' se simulare p. ;
panni (pannis absitus,
Terent.).
, p. personam (alcis)
caesura (ligni, silvae), liimponere alcui; p. suscipere
gnatio.
personam partes alcis; p. . 2. . ; ,
mledictum; convicium (); vox
. in omni actione atque
contumeliosa, verbum contumeliosum
administratioue rei publicae florere;
probrosum. maledicta in alqm.

326

conferre conicere; conyiciis consectari,

suo Marte. ) ,
incessere probris et maledictis vexare
manu ducere alqm; , .
aJqm.
. , d. d) , , p. accipere alqd metallum. metallum pi.
ab alqo; , metalla; fodina (); .
de manu in manum, e manibus in mametallum argentarium. metallinus; per macus; fossor.
nus tradere;
manus ( ); brachium (. per manus tradi; , , );
. 1;
lacertus (. , e, de manibus elabi; , ); , . . . , !;=
. . 1; * manus; litterae. 1) p. bono auctore comperire alqd; ,
, , , p. alcui
. per alium. e) ,
manum dextram offerre; alcui manum
( ) sub ala portare
porrigere ( , .);
alqd; (, ) amplexi, comalcui dextram porrigere (, plexi (inter se);
); dextram iungere cum alqo;
sustinere alqm; ad manum
dextras inter se iungere;
esse ( .)\ adesse ( . , manu
); alqd promalqm allevare; . dexptum habere. f) , (
tram alcui tendere; iuvare, adiuvare alqm;
) (multum) in manibus esse; , ... dextram fldem, . ad dextram, ad sinistram.
que do . . inf.;
g) , ( )
(.) . 1, (.) corcere alqm;
succedere. h) , ,
(.) non est in . ab alqo interfici, interire.
tegrum mini; vim
sibi afferre; . - dux, rector,-moderator, gubernator, auctor; qui praeest alcui rei; princeps
1, , , ,
alcis rei. institutio (compressis, quod aiunt, manibus sedere,
); administratio (., domi desidem sedere; ,
); p. alqo duce,
petere sibi flliam alcis (in maauctore, magistro, alqo administrante;
trimonium); plena manu;
p. alqo duce
large effuseque (donare alqd);
auctore uti, alcis* consilio rgi;
p. . ; . .
- sine duce; .
;
- alqd sequor; = ,
. ; , . ma*liber quem quasi ducem sequor. nus manum lavt. 2) ,
instituere alqm (),
aj , . *
regere (alqm, alqd), praeesse (alcui rei), gumanu gerens tenens; 1
bernare, administrare (alqd), moderari (alqd),
in armis pugnans,
moderatorem esse (alcis rei). alcui terrae arma inferre;
. alcis rei rationem ha in manum sumere;
bere ( ); alqd speetare,
p. epistulam non accepi; .,
sequi; alqa re duci; . p. alqd, alqs in alcis
Tim, ... ilia me ratio movit,
manu potestate est, alqd in alcis poteut; . state positum situm, in alqo situm est;
1, non voluptate, sed offialqd penes alqm est; alqs habet copiam alcio consilia moderari.
cis; alqs alcui obnoxius est; res publica
apud optimates est; pugna in arto propior; . manum manus
omnia hostium sunt; - conserere; signa (comminus) conferre,
penes eos summam victoriae
. manus signa conferre cum
constare; , in maalqo; congredi cum alqo; conferre arma cum
nibus habere ( .); manibus tenere; in
alqo ( ) inter se; conferre
manibus gestare; alcui alqd in manu est
gradum cum alqo; .
(. sua cuique fortuna);
res pugna venit ad manus, res ad pu . . 1; .
gnam atque ad manus vocatur;
, , ; .
p. comminus pugnans interfectus est;
alienari. b) , in manus
p. comminus pugnare,
accipere; . ; proelium in manibus facere.
manibus sustinere, sublemanu scriptus. liber codex
vare; , inter
maim scriptus, $ limanus auf erre alqm; ber, codex.
plausus.
p. inter manus alcis exspirare; plausum dare imper p. neglegenter, parum diligenter (tire (alcui), plaudere (alcui).
), breviter, leviter ();
capulus (, ); manubrium ().

329

singularis. Adv. raro; p. perraro; raris . . gubernaculnm;

sime; p. , , ... raro fit,
- gabernaculum regere, tenelit. res rara; res difficilis invenre, tractare, clavum tenere, ad gubernatn; res visenda, miraculum. * rarius;
culum sedere, gubernare.
p. minime saepe.
'
fucare.
fucus. Py 4 secare; . -, *genis rubentibus.
.
vellus.
lascivire. petulantia,
Naias Nais.
Jascivia. petulans; lascivus.
alveus.
*8 . . PtsKifl acutus; acer; p.
flavus.
ventes perfrigidus, : dolor acer
. ; .
acerrimus; vox acuta; - fides; = pignus; vinculum (pacis).
acerbe dicta. Adv. acerbe; acriter (alqd
, sponsorem esse,
vituperare);
spondere pro alqo; praedem esse pro alqo;
. fidem suam interponere pro alqo; praestare
durus et bellicosus Eomanorum animus
alqm, alqd, de alqa re, . . inf.; remirum quantum abhorret ab humanitate
cipere . inf.; auctorem esse
. . inf.; fidem facere alcis rei Graecorum. , . opus sculptile. * caedes. sculptura.
. , inf.; p. se praestare.
* flumen, fluvius, amnis; ,
rivulus. rivus.
piK . , ; . . . manubrium;
cursus temporis, tempus.
ansa; p. "duas ansas habens; du 4 amniculus: amnis parvus. *
abus ansis.
mansuetus;
fluvialis (deus); fluviaticus (animal, arena);
- mansuefacere, mansuetum facere
p. Nais Nias; p. aqua
reddere (leonem); -
fluminis; aqua ex flumine
mansuefieri.
destruere, demoliri; diruere; . - (hausta).
.
. ; cilium, . pi.
( , ) ad irritum cadere * 1) . oratio,
redigi; yanum evadere, () ad
. , , oratio, divanum et irritum redigi.
cendi genus, dictio; . . piscis; . . ; . dictionis quasi sani 1) . . 2) tas; . . ;
qui pisces vendit yenditat. . 2. 2) , .
, piscatorius.

.; , . vox magna,
. gen. piscis, piscium.
piclara. 3) sermo; p.
scicuJus.
1) . . .
. dicitur, agitur, quaeritur, disputa; . *pitur de alqa re; , .
sces vendere venditare; p. forum
hic, is, de quo agitur, loquor loquimur,
piscarium piscatorium; piscaria. 2) =
hic; , .
pienus piscium. hoc in virtute dici non
piscatus; piscatorium
potest; p. , sermo incartiflcium.
piscator.
dit in alqd, de alqo; mentio incldit de re;
praefica.
fietus,
mentio facta est alcis rei, de re; alqs inclploratus; singultus (). dit in mentionem alcis, alcis rei, -
flere, plorare; singultare ( oratio defluxit delapsa est
).
ad alqd; . , .
rufus; rutilus.
3; . nul . .
la fuit facta est mentio alcis rei. 4)
() os; rostrum.
, , . forum; ,
oratio;
macellum. nundinae.
contio; . .
tio; , p. oratiuncula; lynx.
. ; , ,
fodere (terrain), p. orationem habere dice ., , fodere puteum (re; verba facere (apud alqm 4),
); . . .
agere (ad, apud populum), ( .) libros
contionari, contionem habere; $,
exeutere.
!, mollis.'
, orationes iudiciorum, con equester.
eques.
tionum, senatus (Gic.);
vectis.
. 5; . .
.
3; p. ita ver * 1) , rarus. Adv.
ba fecit; sic locutus est.
rare. 2) , -
rarus; difficilis inventa; = eximius, = pimeHie

330

. statuere, constituere de
animo impetrare non posse ut; p. alqa re; .
fortunam pugnae experiri; rem proelio
decidere alqd, de alqa re; committere; in discrimen proelii descendere;
, p. , ,
existimare de alqa re
consciscere (sibi) mortem, , consci , .; (scere sibi exilium, fugam. P t m e n i e di) placuit nobis; . iudicatio; disceptatio ( jrbcTBie); iudi; , ,
cium, sententia (); = disceptare, discernere, diiudicare (controverHie decretum; . . ;
siam, rem ferro ); $ iudicare
p. . . . ; (de alqa re, alqd, ite dis immortalibus iudi . . .
cantibus); iudicatum est;
animi praesentia, animi fortitudo, audacia
lis adhuc sub iudice est; ,j
prompta. explorata ra res in
tio; - explorate; baud ambigu.
tegra; . se 1) cundum alqm iudicare, litem dare; causam
piraeHie nunquam consilii inops; pielcui adiudicare; p. , . .
nus consilii; fortis, animo promptus; auda. 1; qiae promptae. Adv. prompte; fortiter; prae sic pugnatum est, ut aequo proesenti animo. 2) , . cerlio discederetur; aequo ancipiti Marte
tamen supremum, universae rei dimicatio,
pugnatum est; aequo Marte, aequa manu dispugna; proelium, in quo omnis fortuna disceditur; ^ alqd
ceptat; . de summa reran
integrum in medio, in incerto relinquedecernere; summis (cum hoste) copiis contenre; -, ... dubita
dere; . decertare proe hoc dubito, utrum an; = lio, pugna armis, ferro, manu, depugna 1 ,
re cum alqo; ^ .
. momentum discrimen facere
nusquam ad universae rei dimicaalcui rei; momentum afferre ad alqd (ad vitionem ventum est; p. temporis disctoriam); rem mclinare; decernere alqd
crimen; ipsum rerum discrimen; . (proelium, pugnam); . ipso articulo temporis. Adv. p. omnia armis agenda sunt, manu
pernegare; . pro certissidecertandum est;
mo afflrmare; p. reicere et asper in uno proelio
nari; = prorsus; plane.
omnis fortuna rei publicae disceptat. P t - () miles gregarius; -
statuere, constituere, decernere (
milites gregarii vulgus militum. alqd inf.); consilium capere
iuxta (); . .
(alqd faciendi facere); in animum indua latere alcis incedere; . -
cere (inf., ut); a se impetrare (ut, ne); dead latus alcis stare, ab latere alcis esse.
scendere ad alqd ( . !);
ordo ( p.); series (annorum);
. certum
versus (, remorum); . est mini consilium, certum est (mihi), cer tum est deliberatumque, certum atque de, continuatio; series; conticretum est, statutum habeo cum animo ac
nuatio seriesque; ordines;
deliberatum, stat mihi (sententia), mihi con p. nobiscum militant;
stat inf.; ob . ;
stinatus ad alqd inf. (mori);
- . 2 (
obsti); ., . ;
nare animo aut vincere aut mori (Liv.);
. ; . ( ) - animi
, clades, victoriae coatinuae; animo pendeo; certum consilium capere non
. perpetuae et
possum; certa alqa in sententia consistere
contextae voluptates (Gic); ^ . non possum; haereo, quid faciam; non satis
aliquot multi anni;
mihi constat, quid agam; . ab
$ . malum excepit malum.

.
hortulus. . . considre ( in alqa re,
humi), assidre; subsidre (); . assidre propter
alqm; . , ,
. .; residre subsidre; = , considre, desi-

dre, delabi (nebula); .

. hortulanus. hortorum cultus cultura. Ca ( ) piscina.
hortus; horti. 1) serere
(arbores). 2) alqm imponere,
inferre in alqd (in plaustrum); collocare

.
alqm in alqa re; . ; . alqm' assidere
- alcui iubere; alqm red tollere; exercitum in naves (in
classem) imponere,
militibus equos attribuere;
. .
sevuin.
mas, masculus; masculum animal.
femina.
rex vitae necisque omnium
dominus; rex cuius libido pro legibus habetur; dominus.
inflnita summa omnium rerum potestas; Imperium summum, cum dominatu
unius omnia tenentur; dominatio. arbitrium; libido; licentia. . gen. arbitra,
libidinis, licentiae; superbus (multa superba
et crudelia facinora); () contumax.
Adv. arbitrate suo; su (me, tua) sponte;
() ex libidine, libidine, ad libidinem. valde sibi placens;
nimius immodicus sui aestimator;
- valde sibi placere. * *nimia immodica sui aestimatio. sui amans;
- se ipsm amare diligere. amor sui (nostri) rerum suarum, * nimius vanus
amor sui. inanis vana,
falsa de se opinio; arrogantia ().
flducia sui (mei, tui),
flducia; . confldentia. sibi
confldens; flduciae plenus; - flduciamin se collocare; sibi (ipsum) confldere,
plurimum sibi confldere; .
sibi praefidens; nimi confidenti sui elatus.
dolorum ac laborum
contemptio. cognitio sui;
conscientia factorum suorum. tuitio sui; corporis nostri sui,
nostri tutela;
-1 generi animantium omni est a
natura tributum, ut se, vitam, corpus tueatur; omne animal simul ortum est, id agit
ut se conservet; omni animali insita est corporis sui Caritas. 1)
,
liberum arbitrium, libra voluntas, animi
constantia, gravitas. 2)
libertas", libertas et immunitas;
meum, tuum, suum ius. 1) ,
. qui ex se ipso totus aptus est, cui
ex se ipso apta sunt omnia in se posita
sunt; sui iudicii arbitra; -
suum iudicium sequi, sui iudicii arbitrii
esse. 2) ,
. nullius indigene; solutus, liber, liber
et solutus, soi iuris, suae potestatis; nullo
egens ex se ipso pendens. Adv. 1) sua
sponte (facere); voluntate; ad arbitrium
suum (agere); suo nomine (praeesse exercitui, Caes.y, . suo iudi-

331

cio stare, suo consilio, iudicio uti; =

no ce6i, per se, ipse solus per se; = ,
meo (tuo, suo, nostro, vestro), ut dicitur, Marte (ut dicitur );
suopte ingenio; suapte ingenii vi; .
su sponte propriis viribus consiliisque bellum gerere. 2) suo iure (imperare). mors voluntaria; nex
voluntaria; mors quam sibi alqs consciscit;
- (voluntariam) mortem sibi consciscere; manus sibi
afferre, inferre, vim afferre vitae suae; alqs
ipse se vita privat. qui mortem sibi consciscit conscivit , . , . *qui sine
magistro artem alqam, alqd percepit didicit; *non alienis praeceptis, sea suis studiis eruditus. vana de se
praedicatio.
ipse; .
. met (egomet, memet);
. ipse, is ipse; = ipse, per se; sine magistro (, discere); = ultro; . ipse,
, valvae se ipsae aperuerunt; . ; .
per se ipse (virtus per se ipsa placet); sua
natur; ipse (divitiae ipsae neminem mortalem beatum reddere possunt; si rem
ipsam spectas); me, tu, su sponte (
!). 1) ipse;
, . idem, hic idem; idem hic
ille, iste; is ipse, hic ipse ( ,
a );
. ; . in
media urbe; .
in medios hostes irrupit; . sagitta ipsum cor perussit; y . prope iuxta murum;
. , cum maxime; . ab initio, a principio, a primo; .
* in principio, in primo; . *,
. rvera, re ipsa; re et veritate;
- sane, profecto; = 1 si verum quaerimus; . i i re autem; re quidem; re quidem vera. 2)
, ,
. superl.
crepida; solea; -
crepidatus, soleatus.
magistratus; . (). honos, gradus honoris; . amplus honor, altus
dignitatis gradus.
caliga ( ).
su tor; crepidarius, sandal iarius
(. 1 1); caligarins
( ).
locusta.
asperius acerbius dicta; facetiae acerbae. acerbus;
mordax. Adv. acerbe.
sarcophagus.

332

.'

- sollemnia ' nuptiarum;

satira. satirarum scri - dies nuptiarum; ptor. 1) . satiricus. 2)
- dies nuptiis destinatus.
. acerbus.
satrapes; praefectus regius. Ca- . 1) . . sternere prostemere alqm; .
ipanifl satrapea: praefectura regia.
deicere; = evertere alqd; .
*saccharon.
MicTO . 2 . 2) . .
minuere (pretium frumenti); .
, . ; .
minus pretium imponere consti tuere (alcui rei).
ra in divites a pauperibus inclinare. servare, asservare, conservare; =
. 1.

reponere, seponere (pecuniam in aedfficatio- altercandi rixandi, certannem templi).
conservatio;
di concertationis stadium.
, , . alqd
rixae, certandi cupidus; ad rixam promptus.
alcui servandum dare; deponere alqd apud alqam expetere, alcis matrimoalqm (pecuniam).
nium petere; petere sibi filiam alcis (in ma 1) . - trimonium).
decujere, . papaverum capita baculo; ( ) sublica; su= deicere alqd loco, de, e loco;
blicas stue () adigere, sublicas agere;
( ) deicere, excutere, effun pons sublicius.
dere alqm; . (humi) sternere , , frater,
prosternere alqm; .
soror ex noverca susceptus (suscepta); -
. 2) . . ,
() fratres (sorores) non
turbare, perturbare alqm, alcis mentem; iisdem parentibus, ex eodem ptre (eadem
. 2. 1) .
matre) tantum nati (natae).
. , via aberrare, itinere . .
deerrare. 2) . perturbari. - socer. | socrus.
perplexus, obscurus (, .); . 1. ; . iugum
confusus ().
cervicibus deicere; . ; . . .
. . . .
( ) conciliare inter se.
se applicare ad alqm. ardor (, ). coetus, conventus; - . micare (fulmina, igns), fulgere, splendere; oculi ign micant,
. , - locus
oculi ardent; fulgurat
quo convenitur conveniunt, conveniendi
locus. exactor vecti- . .
galium; . () exactor aequalis (alcui).
portorii, portitor, pi. qui vectiga- volumen. , lia portoria exigerai
1) convolvere, complicare. 2)
exactio vectigalium.
declinare de via; . deflectere in Tuscos.
1. , deicere alqd loconvolvi; in semet convolvi conglobari;
co, de, e loco; deturbare, detrudere; , , * coire; concre praecipitare, praecipitem dare; ciscere.

( ) . 1; .
(. ) abicere.
1) . summus, . .
. 2. '
amphoras summas auro
operire. 2) ? superne,
2. , conicere (in acerdesuper; de, e loco superiore; . ab
Tum , in medium sarcinas).
summo ad imum. = prae colluvio hominum; mali perditi
ter; = supra, , . .
homines; mixti ex omni colluvione.
^ alqd supra humanas (homi absolvere, dimittere (creditonis) vires est; . . ;
res); removere; = ablegare, araan supra, praeterea; ad haec ( dare alqm; . . solvi, li, ' ), ad hoc
berari alqa re; . vendere merces.
( , ); insuper ( venire, eventum habere; eva); (, hue, eodem) accedit quod
dere (id quod somniavimus); ut; (, hue, eodem) adde, addendum
. . =
est; atque venditio; . . haec merx facile invenit emptores.
; , praeterquam
J) . decurrere; .
nisi quod. vires
defluere. 2) = fugere, aufugere, eftnaturae superans, divinus, caelestis, prope
gere. coneurrere, coneursare,
singularis.
confluere, convolare; c6i meursus fit populi. . .
fugitivus. .
. , 1; .
nuptialis.
nuptiae;
. .

congressus; . fistula.

* . nocturnos congressus cum alqo

habere, clam inter se convenire; . . tempus locumque constituere cum alqo;
. venire ad constitutum; - C-HH locus
ad conveniendum dictus.
1) . testis; arbiter
(, ,
testis qui se audisse dicit dixit);
auctor ( );
- ^ testamento scribendo testem iadesse, videre spectaculum, magnis
rebus adesse interesse;
-, - arbitris remotis, omnibus
arbitris procul amotis; sine arbitrio arbitris; sine auctoribus; -,
ipse vidi eum cadentem,
tpse dicentem audivi.
2) . testis (
alcis rei); - alqo teste uti; - testari; contestari (deos hominesque), obtestari (deum hominumque fldem, Liv.)\ 4
antestari alqm, alqm testem citare (alcis rei,
in alqd); - testem dare,
edere, proferre, producere^ adhibere alqm;
, - testem prodire,
esse, testem in medium venire, ( ) testimonium dieere, . testem surgere ab alqo testimonium dicere pro alqo, . testem
prodire in alqm, testimonium dicere in
adversus, contra alqm; ,
* - pro testimonio dicere; - testiflcari alqm.
testis; . . *1, . testimonium; pi. verba dicta testium.
testimonium (alcis rei
.); auctoritas (,
, , ); indicium ();
. testimonium alcui dare, impertire, testimonium scribere; alqo auctore uti; .
te auctore, te iudice, te teste; -
1 auctore Livio; ut dicit, ait, scribit,
narrt Livius; . 1 ^,
illud, quod apud Livium legimus, non
recte se habet; illud Livius parum accurate
scribit; - ,
... adeo variant auctores, ut.. (Liv.).
testem esse, testari,
testiflcari; testimonium dicere, pro testimonio dieere; 1memoriae prodere, auctorem esse
( ); memoriae proditum est; ( .) .
alcui rei testimonio testimonium esse;
conflrmare alqd.

333

furor; saevitia. furere; saevire ( ventus);

vis
morbi vagatur per ignota capita; . * terra bello ardet flagrat;
omnia bello flagrant;
est fames. . ; *, trux, truculentus, torvus.
furore incendi inflammari;
ira incendi exardescere.
sibilare.
sibilus.
comitatus; comits; . cohors, contubernium, contubernales; . delecti
(principum atque amicorum):
comitatus; qui sunt cum
alqo, quos alqs secum ducit; qui alqm sequuntur comitantur sequi, comitarl
soient; . - comes;
- alqm comitari, sequi, sectari.
. .
. .
1) = .
vacatio, immunitas,
otium; * in otio. 2) ( )
libertas; , - vindicare
alqm in libertatem, captivum liberum dimittere, e vinculis emittere,
servum manumittere; -
potestatem alcis rei facere, permittere
alcui; -
. alcui integrum dare inf.; - omnia
alcui libra servare; - libertatis
amans; impatiens alieni arbitrii; .
*bellum ad libertatem tuendam recuperandam susceptum; . lingua mensque libra. libre
sentiens de alqa re, . . libre sentiens de re publica. #
liber, solutus ( , , ), liber
et solutus; ingenuus ( ); . . vacuus ab alqa re, alqa re (curis, negotiis);
otiosus; . immunis; . tempus ab. opre
negotiis vacuum; otium; tempora subseciva ( );
. . patet mihi
aditus ad alqm;
. liberum mihi est, mihi licet facere
alqd. Adv. libre (dicere, loqui , ); otiose ( );
facile (). libertas;
animus liber, ingenii libertas.
, 1) . )
deducere. b) . .
plumbum.
, ) ( )
() suilla porcina; tab
componere alqm cum alqo.
- sue abstinere. subulcus.
2) . = contrahere (membra,
plumbeus.
collum); . , alcui
sus; porcus.

334

*.

mortis causam esse; mentem

hominis humanum est (, errare),
alcis alienare; mentem. adimere alcui; .
- Romanum est; - . oculos non demovere
,
alqo, oculos in yultu alcis defigere; haerere
sapientis est proprium
in conspectu alcis; . .
nihil facere, quod poenitere possit. ; alqm co proprium, proprietas (alcis); (gnoscere. 4) . , ... id agere
) natura; pi. certae res cuiusque
ut...
, ,
propriae; , .
, , ()
. quod est maxime proprium alcis rei
hac re efflci putat, ut. . (alcis), summa res; . . 1) ^ ca, . affimtas.
mera (); fornix (); . 2.
- concamerare, camera contegere; ne- > . .
peu, . caelum. 2) = corpus , . . ((iuris); . (, ) ) despicere, contenraere alqm,
enumeratio; rerum repetitio et congre hominem prae se neminem pugatio; . colligere
tare. = caelo;
et commonere quibus de rebus verba fecedivinitus; . . .
rimus, breviter.
. gnarus, peritus al, Bosie . ... 4 cis rei (legum); versatus, exercitatus, exer tempestivus. Adv. in temcitatissimus in alqa re; .
pore, tempore; opportuno tinpohomo multarum rerum cognitione imbutus,
re, opportune, tempore suo, tempore ipso
( ) homo summa scienti, erudi( , ); ad
tissimus, doctissimus, optimis artibus eruditempus ( ). tus, praeclara eruditione atque doctrina or utilitatis suae cura; =
natus; . ^, ^ rei, rerum peavaritia,; = illiberalitas;
ritus, intellegens, rei mi-) . . litaris prudens; . (artis) in suo commodo privatae utilitati
tellegens; sciens artium; -
serviens; qui omnia lucri sui pecuniae
. hospitem esse in alqa
causa facit; avarus (); -
re; - instructum esse
commodi sui utilitatis suae causa;
ab historia; - leges
. pecuniae causa; sua causa; nosse, ^ in veteribus
. , . omnia pecuscriptis studiose et multum volutatum esse.
niae lucri sui causa facere; omnia ad
notitia (aJcis rei); utilitatem suam referre! commodis suis
- , - certiometiri, ., * . ad
rem facere alqm alcis rei de alqa re;
suam utilitatem referre alqd.
erudire alqm de alqa re; -
morositas. morosus, diffici . cognovisse alqd; -
lis. proprius ();
., . certiorem
novus (); mirus ().
fieri, cognoscere de alqa re, certiorem fieri
alcis rei; doceri alqd; - cogno 1) comportare,
scere (de alqo, de alqa re, ab, ex alqo); exconvehere. 2) = . .
mens, tuus, suus; .^ plorare (alqd, de alqa re); percontari (alqd,
ab, ex alqo, alqm de alqa re);

- explorato; - mitte , .re qui rem cognoscat; -
. , , .
alqd tnere, memoriae mandare, tradere;
parentes colre; - hoc tene teneas.
. Plato in legum libris
in legibus dicit; 1) frigus. 2) . (meus, tuus, suus proprius, proprius et meus
) vigor (corporis animique); hilaritas
(tuus, suus); suum
(); integritas. 1) cuique tribuere; = , frigidus. 2) = ,
sui; = -
recens. 3) = , suo tempore; : recens; integer (copiae, vires);
^ Plato in i l i a effigie
. color nitidus, color;
rei publicae; ,
- redintegratis viribus; Plato in illo li . . .
bro, qui inscribitur Meno (Cic.); * . . 1) .
in sententia sua pertinaciter persta() sidus; astrum; - astra;
re, persistere; . 2, b;
. sol. 2) . . littera suo iudicio suis conrum lumen; , . Roma,
siliis uti; sibi animo sno morem gerere.
lux orbis terrarum. 4 1) lucern,
proprius; . esse
() fulgere, splendere;
gen., , -
luna lucet; lunapercuiusvis hominis est errare; -
nox erat. 2) . . alcui lumen

^.

335

-, . coram hominilucer, lanternam, facem praeferre. bus; in publico; populo teste; ,

fulgere, splendere, nitere; = - in ocu micare. flavus, subflalis omnium geri; - novus. clams; clari colotissimus; pervulgatus;= ,
ris; illustris (Stella, locus, domicilia; solis,
res humanae, res; ignis candor); = , splenHie -, . . , ;
didus, splendens; fulgens; = serenus
c-Ti sic vivitur; sic vita homi(caelum); , canorus, acutus;
num est; C-T ut sunt hu rJarus.
mana; . homines docti lit finis mundi; dies novisterati litteris studiis doctrinae
sima summa; aeterna novissimaque nox
dediti; - (Plin.).
CBTCKi homo non
. *nomen aliimperitus morum ( );= ,
quod habet in litteris; . cele homo urbanus, lautus,
britas hominum celebritas;
vir omni vita et victu excultus atque expo= nobiles; . litus (Cie-), homo ad unguem factus (Ho coetu hominum frerat.)\ c-CKie homines lautissimi, urquentiaque se in solitudinem recipere;
bani politiores, elegantiores. * 1)
c- in maxima celebritate
ciflHie ) . lumen ( riuro), lux
viTere; . homines qui nunc
( ); . sunt, homines huius aetatis, hoc saeculum;
id quod est illuminatum; collustrata
. antiquitas, aetas vetus, veteres;
(. pi.); . . ; . sic sunt homines.
, . . .; . lucere; - . ; cereus (); candela ();
. primo diluculo, primo mane, prima luce;
lucerna (); - ad lumen (lumib) nepeu. . () in lucem
na); ad lucernam; ,
edi suscipi; nasci; .
c-4i (, ) lucubrare.
. ; . . - 1) .
; , . . 2)
1 - quod sequius sit, de alqo
demittere. dependre (laloqui; detrahere de fama alcis, improbare
queo), pendre (de alqa re); .
alqd; , .
. .
, 1 C-T alqd com- fascis, fasciculus (). mendare, pro bare, laudare, illustrare;
continuus, continens (oratio); perpetuus
. 1, (oratio, historia eorum temporum); ,
. , alqd inyidiose dici -
tur (dictum est) in alqd, in alqm; oratoria vis dcendi, explicatrix oratio . , C-T
nis perpetuae ad persuadendum accommodaalqd declarare, illustrare, amplificare; tae. Adr. continenter, continuo, contexte, non
. alqd in lucem proferre {.
interrupte; . orationem perpe .); aperire. 2) = 1,
tuam habere; continenter, contexte dicere.
. ; , - . ,
1) , a) . vincire
; - unis mundi terra(alqm, crines nodo * ), devincire
rum; termini mundi; extremae partes terra(alqm); constringere, astringere '(alqm, alqa
rum; ultimae terrae ; -
re); colligare (manus, colligari vinculis); rein ultimis terris; . *orbis terrarum
ligare (alcui manus post tergum); corcere,
antiquus; . *orbis terrarum recentioalligare; alqm
re tempore cognitus; America, terrae Amequadrupedem constringere. b) .
ricanae; - in terris; in Tita;
. alligare
. vita quae post mortem futura est;
(foedere, sacris alligari), astringere, obstrin c-Ti illic ( apud
gere alqm; ,
inferos); . () vita
iureiurando, legibus obstrictus;
excedere; illuc abire in communem locum
negotiis astrictum distentum es quo priores abierunt; .
se; promisso te c- alqs esse desiit; C-T
neri; ,
quidvis, nihil non; c-ri nemo;
libra flde; . corcere
HtTb C-T, nemo est
alqm. 2) = iungere (tigna inter
omnium qui; C-T nihil omnium;
se ), coniungere ( alqd
- prorsus
alqa re, alcui rei, cum alqa re, conihil abest, quin sim miserrimus; nihil est
lumellas inter se, . causam alcis cum
infortunatius me; ,
communi 'salute; me tibi studia); = - . . 3) =
annectere (nepen. rebus praesentibus
hommes; - inter homifutura); . copulare (. res a nanes esse, - in celetura copulates divellere), devincire (sanguibrit^te versari, in magna celebritate vivere;
nis coniunctio benevolenti homines et cari . omnes hommes; omnes;
tate), colligare (homines inter se sermonis

336

vinculo; . , verbis colligantur sententiae), congluticare (res dissolutas divulsas . conglomerare);

. (.) mixtum esse cum alqa re, plenum esse alcis rei
(periculorum); = . habere
alqd; 1 . iunctus,
coniunctus dat., ., cum;
magno cum periculo
longius processeruut,
. mea salus in alcis salute inclusa est;
. . 1) ,
coniunctio ( ); cohaerenlia (.
, mundi); () societas (omnium rerum); () commercium; . continuatio seriesque
rerum; continuatio (causarum); .
coniunctio societas; . ( . ) perpetuitas atque constantia; . : , necessitudo; coniunctio afflnitatis; amicitia; . coniunctio et familiaritas;
. . amicitiam, familiaritatem iungere, contrahere cum alqo;
, - > coniunctum
esse societatem, commercium habere cum
alqo; - >
necessitudine artiore cum alqo coniuQctum
esse; alqm necessitudine attingere; . . . ; - . cohaerere, coniunctum esse cum alqa re, pertinere ad
alqd, contingere inter se; necti
(aliud ex alio); -
hoc ad ofcium meum
pertinet; , .
coniunctissimum esse cum alqa re; arte, artissime coniunctum esse, apte, aptissime cohaerere (cum re, inter se); .
omnes virtutes inter se nexae et iugatae sunt (Gic.); . gen., , 4ie , - ceterae coniurationis causae;
. $ . ne minima quidem societate coniungi alcui rei;
. 1 coniungere,
contexere alqd cum alqa re, rem
rei adiungere et annectere; privatae
necessitudines; validae propinquitates; amicitiae eorum, qui apud alqm potentes sunt;
- iactare urbanam
afflnitatis gratiam; -
cum multis hominibus usu consuetudine
coniunctum esse. 2) . , contextus orationis, verborum, rerum; ratio qua
sententiae inter se excipiunt qua altra
sententia ab altra apta est, ratio
sententiarum; , .
perpetuitas continuatio verborum, sermonis, orationis ( nexus verborum, orationis, sententiarum); - perpetuus,

.
continens; . , ; ,
. orator
dissipatus; ,
- *alqd a contextu orationis
perpetuitate sermonis divellere.
sacrarium; templum, fanum, delubrum (). 1) adj. sanctus;
( ) sacer. Adr. sancte,
religiose, pie; diligenter; . ()
conservare alqd (iusiurandum,
fldem). 2) subst. ex hominum genere consecratus ( . . homo sanctus,
pi. sancti);
consecrare alqm.
sanctitas ( , ); religio (deorum religio sanctimonia; fani, sacrarii;
sacramenti , foederis );
. religionem pertimescere; = ,
sanctitas; pietas erg deum;
- , . .
sacrilegus.
sacrilegium.
sacrilegus.
res sacra divina;
religio. sacerdos; y .
.
clericus.
1>1
sacra (. pi., ,): res divinae; religiones; . sacra facere
( ).
sacer
(. ); sanctus (, ), sacrosanctus (); augustus (, locus, templum;
Eleusis sancta lla atque augusta); religiosus
( , , templum, Signum, loca, altaria); . officium summum; officium pium; . regiones, .
religio (Cic); . dies sol- lemnis festus, dies festus sollemnis;
. . locus sacer sanctus; templum;
religio; . bellum pro religionibus
susceptum; . . 1;
. - alqd sanctum sanctissimum habere.
1) . comburi, cremari; concremari;
conflagrare, defiagrare. 2) . . ardere, flagrare, incensum, inflammatum
esse amore; . siti conflci.
, . , .
. ; velut
ex composito.
tractabilis;
facilis; - adduci ut faciamus
alqd; suadenti recte morem gerere.
1) cogre; compellere
( ). 2) . ; .
() excitare.
* . .
densare, condensare.

condensari, concrescere.
ar concretus; concretum caelum.
tradere alcui alqd; . dedere (urbem); . . , 1) se dedere se traders,
se dare alcui, se dedere in alcis fidem;
se suaque omnia potu-

337

miliaris; . ius gentium, iura familiastati fidei victoris in fldem atque

ria; . rei familiaris controversiae;
potestatem permittere, in fldem ac potesta. privata fortuna; . consitem alcis (Tictoris) venire; libero victoris
lium familire necessariorum, propinarbitrio se permittere, armis positis ad viquorum. 1)
ctoris fldem confugere; .
familia; domus domestici; .
. . 2) ,
. alqs multos habet liberos.
. .
->
2) , familia;
comprimere.
1> gens, stirps; pro deditio; pinqui, cognati; - unus ex do.
;
mesticis; pi. gentiles; propin amovere, ( 1>$1;
qui; , - pater familias;
. alqd loco suo movere,
sede sua commovere. 1) - . bono gnre natus; nobili genere loco haud obscuro loco natus;
coniungi, se coniungere;
se condensare in unum locum. 2) . M- nobilis; honesto gnre; ( ) . alqm
loco se movere..
detrahere (alcui anulum de di- ad plebem traducere.
gito); detrudere (scutis tegumenta septem; . (nos) septem sumus.
septuaginta annorum;

1) . sustinere (equum); con- septuaginta annos natus (-). septuagesimus.

tinere,. cohibere, corcere (equum; nepeu. =

septem dierum. CeMH3Bt3ie sidus Ver, cupiditates, iram, alqm); .
giliarum; Vergiliae. se . 2) nepeu. a) frenare,
ptemplex; Mirai .
refrenare (libidines); . linguam conhoc loco septies eadem vox redditur. Adr.
tinere: moderari linguae; .
septies. ^ septem annorum spalibra lingua uti, libero ore loqui, linguae
tium; septem anni. septem
non temperare; moderate;
annorum. (bellum); = -
- magna moderatione uti.
septem annos natus. b) . fldem praestare, servare, conser septem mensium;
vare.
. urbs septimo mense quam
detrahere (leoni pellem); detegere
corium de tergo alcis ( - oppugnari coepta est, capta est. seplingentesimus.

).
septem milium. septem pe, . , .
dum; septem pedes longus, altus, latus.
, . , .

' decem et septem anpactio, pactuni; condicio; .

norum; decem et septem annos natus. compositio;
septimus decimus; .
res ad concordiam adducitur.
septimum decimum. decem
hodie; hodierno hoc die;
et septem; septemdecim; - septeni
hodie mane; . hodie quoque;
liodie. hodiernus; hie (- dni. septem; septeni;
. numerus septenarius. se); . in hunc diem;
ptuaginta.
septuagesimus
- in hodiernum diem; usque ad
septuagesimum.
sehunc diem; usque ad hoc tempus; adhuc.
ptingenti; . septingeni. septies.
septimus; . septimum; . sepmanus (No- . .
nae).
senatorius (ordo 1).
senator; , COCIOBH vir
. ; usque ad hunc
diem; usque ad hoc tempus; adhuc; cm - ordinis senatorii. . gen.
senatus. senatus, senatores; . . . .
cfeaHie, - . >!,
scriba; qui est al11 2; . ( cui ab epistulis a manu. ,
) . ; - . , .
. : . . .
seeta; disciplina.
minima pars horae; - . .
animi naturae;
ne paulum quidem.
mollitia. mollis (ani . .
, .
mus, versus); - animo esse mol, . . ;
liore; in alqo est mollis animus.
. res rustica; agricultura.
gentilis, gentlicius ( September. mensis September.
); familiaris; domesticus,
privatus; - - liberos inaures (ph)\ insigne aurium; habere, liberis auctum esse; . . res do- , crotalia (. pi.).
mesticae privatae; . res fami- verus, sincerus (); . gen. animi, , animi angor .
liaris; . nuinen gentile; - , animi sententia . ; .
dii pnates; . vita interior et fa 1 . -1

22

338

animi laetitia; gaudium atque laetitia; sum- rupicapra.

ma laetitia; . . -, falcatus; falei
; . , dolor, sollicitudo; .
similis.
faix.
amicissimus; . de com- gravitas; severitas.
plexu meo ac sinu; . summa
gravis; severus, () austerus.
inter eos est amicitia. Adv. ex ammo, vere,'
Adv. graviter, severe, austere.
sincere, unice (amare alqm); valde, vehe- soror; . . menter (gaudere); . 1 (
.
caedes ). iracundus, iratus; vehericidium sororis; mens; asper; saevus. offen parricidium; . soror interfecta..
dere alqm alcis animum; irritare alqm
sororis suae parricida; so alcis iram; stomachum alcui facere, mororicida (Gic).
vere; . alqd mihi sto- misereri, commisereri
macho est, a!qd aegre, moleste fero mibi
alcis; miseret me alcis.
molestum est. stomachari (id, (, >) brevitas; pressa
omnia); iudignari (id, haec, . subst.
angusta et concisa oratio; contractio oratio ; fde alqa re;
nis. contractus (oratio); astrictus;.
quod - . inf.); . stomachari
. . .
cum alqo, irasci alcui, graviter, mo- . .
leste ferre alqd; . iniquissime comprimere (digitos, manum); .
ferre alqd. 1) cor
manum (in pugnum) comprimere,.
( pulpitat, salit); pectus (); comprimere digitos
pugnumque
facere;
- . ; .
astringi, se astringere; se con ., . . trahere (pulmones).
interior regio interiora alcis terrae; a tergo.
umbilicus regionis alcis; . sinus ur- . .
bis. 2) ani- . .
mus, mens, pectus; cor ( . 1) 1 sessio; .
alqd, alqs alcui cordi
lucubratio. 2) ,
est . , -);
sedes. 1) . sedre; . . natura; .
( ) lucubrare; .
naturae naturalis bonitas; animus beni ad pedes alcis sedere; ,
gnus; benignitas: . . alqs
; . assidere (alcui,
animo benigno est; , . animus
aegroto), proxime alqm sedere,
improbus; improbitas, malus animus, mala
propter alqm consedisse; sedere
mens; . voluntas depravata;
ad alqd; . , sedere in
ingenium malum pravumque; -,
alqa re, insidere alcui, alcui rei in alqa
- . , I ;
re; sedere supra alqm; supersedere alcui, al4 - . ; . cui rei; . , haerere
. alqd mihi curae cordi
in alqo, in alqa re; equo vehi,
est, . alqs mihi in deliciis, in anioequo insidere; in custodia
ribus, in amore atque deliciis est;
esse servari, custodia teneri. 2) .
->, y . C-IT alqd
. , , studere, operam daanimo agitare, in animo meditari; MH re alcui rei (Titteris); . . - alqd mihi ex sententia est;
haerere in libris; quasi helluari libris:
- alqa re moveri (pe. . 1;
riculo alcis), commoveri, permoveri; de alqa
vestis bene sedet. , .
re laborare; curare alqd (iniurias socioium);
"sedentaria vita, -
alqd aninrarn meum sollicitum habet; sellularius.
, -, .

1 ) = vis (. .):
libre, liberrime loquor : .
robur (, );
. ; ira
. . (_ );
commotus incensus: irato animo.
. numen divinum; . voluntas; . 1 vis atque arma; arma; ,
colore argenteo; colons arvires habere; = > vim habere;
gentei; argenteus.
alqd ar= ( *) valere; ratuni
gento alcui rei argentum indueere.
esse; exerceri; leges floreni;
1) argentum. 2)
- vires colligere; convale , . . scere; .
argenteus; . 1,
alqs in dies magis convalcargentum, argentum factum, supellex argenscit; . ; .
tea; . . 1; . . ; , :
argentaria (f.), argent] fodina; . . quantum in me est, quantum pos nunraii argentei; argentum signatum,
sum; omnibus totis, summis virilnis;
argentum.
omnibus viribus atque opibus; omnibus icr, , . ,
vis; omni ope, omni vi; isci". c ,
, .

.
, ... contendere et laborare,
magna vi niti, omni ope atque opera eniti,
omni ope anniti ut..., summa ope niti, ne...;
, pro viribus; ut
possum potui, potero; . pro sua quisque parte;
ita ut eret, pro mea
parte adiuvi; . patriae nos totos dedere
et in ea nostra omnia ponere et quasi consecrare debemus (G'ic): , . .;
, . ; -

, huic oneri ferendo

non est; , .
possum inf.; 1 hostibus vincendis
se parem esse non credere;
. ex (ex lege, ex senatus consul to), per,
pro; quibus
rebus coactus; ,
facultas (alqd faciendi); ingenium; . ,
, gravitas orationis, sententiarum; lacerti (in Lysia sunt); nervi; sucus
(orationis, Periclis); virtus; . >1
vis eloquentiae, dicendi; . .
. 2)=1 vis; violentia; vim facere, vi agere contendere; grassari, ., . alcui vim facere, alcui rei
vim adhibere, alcui vim afferre; vi,
per vim; invadere in
alqd;
telis minisque alcis cedere (Cic). 3) 1 , 11, facultates; copiae; opes; opulentia; . . ; ,
. copiae terrestres pdestres, copiae
navales; .
quidquid possunt, terrestribus copiis valent.
homo robustus, viribus ingens.
. 1 (
).
. .
tendicula.
1)
corpore validus vigens; corpore robusto; magnarum virium; = ,
validus, firmus; robustus;
- corpore vigere valere, validum
esse; corpore robusto esse; bonis magnis viribus esse; multum valere viribus;
- non
satis fldere viribus ( .).
2) = , magnus
(ventus, frigus, imber; bellum; vox; suspicio);
gravis (odor, morbus; argumentum ; oratio, orator, adversarius); vehemens (ventus, dolor); flrmus (, civitas, res publica, animus, argumentum, spes);
acer (odor; amor gloriae, luctus, cupiditas);
vehemens acerque; ingens (clamor, bellum);
ardens, flagrans;
. . maior alcis cupiditas; . luculento maximo documento testari; . -

339

verba magna. 3 ) = , ) ,
potens, efflcax, praesens, fortis; . ,
fortioribus remediis agere uti; b) pi, fortis; gravis, * nervosus. 4) . . alcis rei peritissimus artifex (dicendi ). 5) = 1, potens, pollens, opibus, valens, opulentus; - potentem esse, opibus valere, pollere; multum posse valere;
- Mopt multum mari classe
valere poliere; - .
alqa re valere; multum valere
equitatu, ab equitatu firmum esse,
terra copiis pedestribus valere;
c-Hte plus valere (alqa re); -
. 1; potentes; qui opibus valent; optimates ( );
- Mipa qui magnam inter homines potentiam adepti sunt; principes. Adv. graviter
(aegrotare, suspectum esse); vehementer (errare, admirari); valde (tonuit); maxime (timere); acriter (vituperare); fortiter; enixe (operam dare, precari); . cupere, exoptare; . acri, gravi odore esse;
omnibus viribus atque opibus repugnare, maiore vi obsistere;
. multus est de
ea re sermo; ,
, ... tanta vi tantaque gravitate dixit, ut...; . . 2.
*tectus quidam et operatus;
*symbolicus. imago, Signum, documentum, index, monumentum; *symbolum.
aequalis et congruens; aequabilis. Adv. aequaliter et congruenter.
1 proportio; symmetria; . .
(propria) nota (alcis morbi).
color caeruleus. lividus. caeruleus ( , );
glaucus (); violaceus (Hifl); lividus (, ).
:1 *ad synonymorum rationem vocum similitudines ad synonyma pertinens. verbum cognominatum (Cic); . , synonymum; - simile significare
declarare, valere.
subraucus.
orbus, orba; . . .
. .
disciplina ( ); forma
formula disciplinae ( ); ratio (, , , ); ratio et disciplina, ratio et ars; . philosophi alcis philosophiae ratio, forma
alqa philosophiae; - ad
artem redigere, ad rationem, ad artem et
praecepta revocare alqd;
- ad certam quandam rationem
litterarum revocare alqd;
22*

340

1.

- arte conclusus; . - saxum; rupes ( );

scopulus (); cautes (). tota eorum ratio iacet corruit.
saxosus.
ad artem redactus; ad
praecepta, ad rationem revocatus; . - scamnum; subsellium (, disputatio quae a ratione prociscitur;
,, ); transtrum (. ).
. ratio (omnis sapientiae); . , . , .
1 ratio; . ringi; restringere dents.
artiflciose redigere alqd. Adr. ra- supellex.
tione; . . alqd artiflcio et , devolvere; provolvere (in
via alcis rei rationem artemque tradere.
alqd). provolvi in alqd; de cribrum.
ferri ( ); delabi, prolabi.
CiflHie splendor, candor, fulgor, nitor (solis). curriculum cursus equorum, cur( splendere, fulgere, lucere, nitere.
sus equester. saltus.
memoria; , demetere (frumenta).
fabula.
fabula flcta, );= ;=
fabula, fabella;
hiatus.
. fabula puerilis anilis-, fabula nutricu- . .
larum.
fabulosus; heroicus venti meatus,
( ),
ventus. per .; .
mythicus ().
per medios hostes perrum. , attributio; res attributa; id
pere.
quod rebus personis attribuitur at- sturnus.
tributum est; corpus nudis ossibus cohaerens; ossa,
*praedicatum.
, 1)
reliquiae.
dicere alqd, alcui alqd; . . inf.; *qui contra omnia dissent; qui a
, .; ,
rebus incertis assensionem cohibet. eloqui, proloqui; profi *ratio eorum qui contra omnia
teri; = afferre, narrare; =
disserunt qui a rebus incertis assensio afflrmare, asseverare; nem cohibent.
nullam vocem emittere, ede- 1) . . 2) .
re; tacere; ne hiscere quidem audere (
. .
CMTb ); sceptrum; scipio.
verbum non addere; > . homo erraticus. va. . colloqui cum alqo volo;
gari; = errare.
. multa dicere possum; - oratio apta et bene vincta.
. habeo quod dicam; . ; . ora . . . alqm certiorem
tio apta, constans. Adr. apte (dicere).
facere alcis rei, de alqa re, nuntiare alcui
, . reeeptaculum; (alqd; , ... misit
) emporium. colmini, ut...; . . alqd
latio stipis pecuniae; collecta (ae); late patet; .
- stipem, peeuniam conferre, colla; - 4 narra mini; die (
tionem facere.
1) , mini); volo velim, cupio audire, scire;
. 2. 2) -
(, ) cedo;
litteras in syllabas coUigere.
? quid censes? 1. , 1) = dequid ais? quid tibi videtur de ea re?
ponere (onus); ponere (arma); reponere (
, ...? quid? quod;
);
, ...? quid? si...;
se liberare; .
? quid tibi vis?
. 2 ) = , compli? quorsum spectat oratio tua? quid rei est?
care (epistulam); componere. 3) , ... hoc intellegi
1 summam facere, summam calcuvolo . . inf.;
lum subducere" alcis rei. 4) . #
nih.il dicis affers; , . . . = ^.
dictum factum; ea quae di . .
cta sunt, . quae alqs dixit ab
alqo dicta sunt; ex iis quae 2. , , in ununi
conferre (sarcinas); . cumulare (ardixi dixisti . .;
ma in ingentem acervum); ;
. 2. 2) ,
. 1.
= , dicere
(ut, ne), praecipere (alcui alqd, ut, ne); iu- conglutinare.
bere (alqm-facere alqd, alqd fieri); , - conditorium.
vetare (alqd fieri, alqm abire); . 1) 41 inclinatio. 2) .
. inclinatio animi
.
voluntatis (ad alqd); propensio (Gic.)\ siudium alcis rei; proclivi 1) . . 2) . - equo
tas, animus proclivis ad alqd; . in.
citato admisso (equis citatis, admissis)
. propensum pronum, procll
vehi currere.

.
vem esse ad alqd; alcni rei studere, alcis
rei esse studiosum, studio ajcis rei teneri;
- alienum esse, abhor ab alqa re. inclinatus
propeDSus (ad alqd); pronus (ad, in alqd);
() praeceps (ad, in alqd);
- . ().
fastigium; acclivitas (
), proclivitas ( ).
1) . deflectere; . put demittere; capite demisso. 2) . . flectere alcis animum; , movere, permoyere, adduqere, impellere alqm ad alqd, ad
alqd faciendum ut faciat alqd; persuadere alcui ut (); .
alqm exorare ut; in
suas partes ad suam voluntatem perducere, ad suam sententiam traducere, suum
facere alqm; . laxare iudicum animos; sollicitare alqm (ad alqd, ut).
1) ., . moveri, commoveri, adduci (ad alqd); non abhorrere ab
re; . alcui petenti veniam dare; exorari; * , ... magis
adducor ut credam . . inf. 2)
sol se inclint; sol
praeceps in occasum est;
praecipiti iam ad vesperum die.
uncus. uncus; verbum uncis includere.
rdere; eradere ().
1) *incude inter se
iungere; uno vinculo copulare (. ,
, ). 2) . catenas vincula alcui inicere.
. clavis conflgere alqd; conflgere inter se.
. .
labi. lubricus.
1) , quot? (
adj., quot homines?); . ? quam
multi? . ? quot sumus? quantus? quantum? ( subst., quantum frumenti, temporis?); . ? quanta pecunia
quantum pecuniae? () ? (, , ) quanti? quanto? . ? quoties? 2) , quot (adj.); quam multi
(subst.); quantus; quantum (subst.);
, . dicat quam
multa volet adversus hoc;
quotcunque (adj.); quantumcunque (subst);
. quotcunque veniunt;
( ) quam vis,
quantumvis ( con;/.);
quot tot (quot homines, tot sententiae);
quantum tantum; . .
maecus; sannio; scurra.
, - usque ad finem
mundi. cedere vit, e vita;
decedere vit, de, ex vita
; excedere vit ex vita; exire e, de vita.

341

. . . . . .
. . * . .
putamen (, opixa); testa (, . .).
. .
,
. mors repentina;
- repentina morte perire; repente mori.
.
.
celeritas; velocitas; pernicitas (, .); incitatio (

. );

, festinatio. brevitas. fugax; = , . .

celeripes; cursor.
scorpio.
1) celer; citus (.
. .); citatus (citato
gradu, citatiore, citatissimo agmine); festinans (, ); velox (); pernix (, .
.); incitatus ( ); . celeritas; .
promptum responsum; -
. 2, . 2) ,
maturus, brevi futurus, instans, propinquus; = , - .
repentinus, subitus (mors); -
. 2. Adv. 1) celeriter, cito,
velociter, festinanter; () raptim;
. tarn cito, tarn celeriter;
. maturare, properare alqd facere;
! propera! move te ocius! 2) =
brevi, brevi tempore; mox
( = %, .
); propediem ( );
iam, () iam iamque ();
. perbrevi; . ante tempus, mature maturius; . ^
iam hic adero; . ( )
^ . brevi post alqd.

1) = , . , . ; = . : ,
, . () quam celerrime, = quam maturrime; quam primum (fieri potest); primo
quoque tempore; , spe celerius. 2) = potius, citius; .
malle.
pecus (-udis, , ); iumentum
(, ). res pecuaria. pecuarius;
cultor pecoris.
. gen.
pecudum. Adv. peeudum ritu. (.) pecus, -oris, );
peeudes, -um ( , .
.); . armentum, armenta (pl)'
iumentum.
strigilis; - strigili
rdere, subradere.
() dentibus frendere
stridere, frendere.

stridor dentium.

342

decussare ( ).
. .
crepitus, strepitus (rotarum), stridor.
crepare, concrepare, strepere,
stridere.
modestia; moderatio (); verecundia (); probitas (.
). : modestus, moderatus, modicus; verecundus (in poslulando);
probus (). Adv. modeste,
moderate, modice (uti alqa re); verecunde;
. ( ) parce
vitam agere, . tenuissimo culju vivere.
. .
. ; = , celare (alqm alqd, alqm de alqa re;
pass, alqs celatur de alqa re, alqam
rem); dissimulare
(odium, aegritudinem animi).
M. ; = ,
in occulto se continere (inter alqd); in occulto abditum in occulto latere; in alqo
loco (in silvis) abditum latere, latere; delitescere; . domi domo se
tenere; domi attineri; ,
. 1; me fugit praetert
. . inf.; = , subesse (nihil doli), latere.

pectus clausum occultum; altitudo animi;

taciturnitas ().

occultus (odium); . homo tectus,

tectus et occultus. Adv. occulte.
firmare, confirmare; .
pacem et
amicitiam cum proximis civitatibus confirmare.
homo avarus, ardens avariti, homo
sordidus.
tenuis (victus, cibus; opes ); vilis (vestis); . aridus
victus. Adv. tenuiter, exiliter.
tenuitas; egestas, indigentia; inopia;
- tenuissimo cultu vivere; vitam in
egestate degere; vitam inopem colre; .
, inopia sermonis.
otium molestum; satietas ();
taedium (); . .
; - otio tabescere;
, ad tempus fallendum; - . 4.
. . .
. , . .
; . sculptura.
comere, commercari.
homo avarus, tenax; . .
parce dare alqd, parcum, nimium parcum esse in alqa re. avarus; tenax ( );
sordidus ().
avariti;
tenacitas; , sordes (pi.).
qui alqd comit; comptor; .
sector.

.
, dies mihi longus videtur;
*temporisk moram sentio; tarde eunt horae;
quomodo otium disponam aut extraham, nescio; . , ne . .
cumulare, accumulare; coacervare. cumulari, accumulari;
. . se conglobare (in unum),
se constipare.
1) taedii plenus;
molestus; lentus (res); . odiosus
lentus () in dicendo;
c-He, ... nihil mihi longus
est quam inf.; uni . .
Adv. moleste, lente (dicere). 2) = ,
. .
laxus; remissus ( ).
. .

inrmitas, imbecillitas, dbilitas (

. . ); defectio (virium, aetatis); languor (, , poris); animi imbecillitas, dbilitas;
animi acies obtusa; = ,
mollities (animi), animus mollis; . . ; ,
. () minimum in se esse
arbitrari; diffidere ingenio suo; confiteri multa se ignorare.
1 . .
imbecilli ingenii: obtusa animi acie; tardus.
1)
infirmus ( , ); imbecillus ( , , stomachus, vox, ingenium); invalidus (milites, venenum); debilis
(, ); confectus ( , , corpore et
animo); enervatus (, );
= , mollis; = hebes (oculi, aures , memoria); . memoria parum tenax, infirma; y . . 3pime,
alqs oculis, auribus parum valet, minus bene videt; . ,
, homunculus, muliercula; .
imbeeillus; valetudine infirma; -
imbecilliorem esse valetudine;
. tenuissima est yaletudine; . civitas infirma; regnum imbecillum; . . quod
in alqo imbecillum est; alcis imbecillitas;
- infirmum esse viribus;
- parum habere virium,
minus multitudine militum pro hostium numro valere; -
non sustinere alqd;
- (,
, ) diffidere paucitati suorum
cohortium; inferior copiis. 2) , parvus, exiguus (classis, exercitus, copiae, spes, fides); .
parvum ad tuendam Nolam praesidium; - levis (praesidium , argumentum ; suspicio); tenuis (spes, vestigium , suspicio); = infrequens (siationes); y . .

313

. .
leviter (saucius vulneratus); .
( ) . 2;
alqd praetervolare.
lacrima; fletus (, );
-, - lacrimis obortis, lacrimans, cum lacrimis, plenus lacrimarum, flens; . ; - lacrimare, collacrimare, lacrimas
effundere profundere;
. ; -
. ;
lacrimas tenere fletum continere
non possum, . ;
lacrimae sermonem
impediunt;
lacrimis scribere non possum;
lacrimas alcui elicere (PlauL),
excutere (Terent.); fletum alcui movere;
. . ;
- fletum abstergere. ( ) lacrimare, fleie. .
( ).
1) devolare. 2)
. avolare,
evolare. 3) . . . convoi are.
() prunum; () prunus.
1) confuadere (alqd cum
alqa re, .); . ,
. 1. 2) ==
. . . 3) . 2.
, * confluere; .
in unum corpus confundi coalescere; confuudi.
lubricus.
later , aureus, argenteus).
, - . , .
nimis, nimium, immoderate, effuse, profuse (sumptui deditum esse); ultra
modum (laudare); . parum
adj. adv., . 1. . 1) . ,
, . ; .
. . parum latus; .
regno cedere. 2) . ,
parum diu; . , . . componere (carmen}; facere, conucere (ora, 1 *); . .
tionem); () scribere, conscribere
. .; . nimiam
1) . dulcis; . dulei
spem habere; maiora sperare quam quissapore esse. 2) . dulcis, suavis, iueunquam sperare potest;
dus; blandus (, );
,
. blanditiae, blanda verba, blanda

oratio. Adv. . dulciter, suaviter, iucun. adj. adv., . . serus,
de, blande. canorus, dul. maturus; . .
cis, suavis (vox, vocis sonus). ; . .,
. 2; voluptatis iucundi
tatis pleaus; laetus; . voluptas.
, . .
libido, libidines. , liberius; libidinosus (homo, amor); ad
non nimis; non nimium;
voluptates propensus, voluptatibus deditus.
superl. (regio non apertissima); . dulcedo, suavitas (. .).
, . . . , ...
, , 1) . .
maior (minor) quam ut quam qui (quae.
. 2) . . supequod) conj., , . ,
rare, vincere, expugnare (alcis animum; per ,
tinaciam legatorum ).
exercitus maior erat quam quem castra ca dulcia (. pi.).

. alqs vix imbutus est alqa re, primoribus labris attigit alqd. Adv. infirme; parum;
() laxe. . .
as 1) gloria ( posteritatis);=r
laus; claritas; (.)
palma (Punici belli patrati. .
); C-B florere, exeellere gloria; , , -, - laudem gloriam quaerere, expetere, gloriam sequi; gloriae servire;
ad gloriam contendere; , - . . 2)=, MHtme
existimatio, fama, opinio;
. (bona) fama, existimatio,
mala fama; infamia;
, . bene audire; bona
est de alqo existimatio; praeclara de alqo
fama est; . male audipe; in infamia in invidia esse, invidiam habere, () invidi flagrare;
- . minus commode audire; . magnam sui famam relinquere;
- oratori laude florere; . infamia aspergi, () infamia flagrare; ,
. famam expetere, famae consulere, servire.
. exeellere alqa re;
insignem esse, praestare alqa re; . . 1)
laude gloria dignus; gloriosus, honestus;
ximius, egregius; = , .
. 2) = , , . 2. Adv. gloriose, egregie, eximie.
gloriae laudis cupidus, avidus; laudis Studiosus; gloriae laudisque cupidus; gloriae appetens; -
laudis studio trahi, gloria duci; flagrare laudis gloriae cupiditate, incensum esse gloriae cupiditate. 1
laudis Studium; laudis gloriae cupiditas,
aviditas; gloria.

344

11.

, verbum,
pre possent; .
vox, nomen, ,
1, gen., ,
urbs munitior erat, quam ut facile capi pos nomen amicitiae; *
set.
haec vox voluptatis; .
1 . .
nomem ipsum carendi; ,
lexicon (i); *index vocavox, verbum, nomen bulorum; , *thesaurus.
' ., ,
. . Juno, ,
1) = , . . Adv. . iuvare Junonem a iuvando credo nomina ( ). 2) . artes elegantam; : quibus in verbis eae primaetes, liberales, ingenuae, bonae, optimae.
litterae sunt, quae in s a p i e n t e atque feli vocula. 1)
ce ( sapiens felix):
> verbum; , ,
. . , , in vox; ,
d oc tu s ( indoctus) dicimus brevi pri vocabulum;
ma litter, i n s a n u s product, i n h u m a n u s
, nomen; =
brevi, infelix long (Cic); postremae duae
dictum (leniter, dure, acerbe lene, dulitterae, quae sunt in o p t i m u s (Cic). b)
rum, acerbum dictum, prudenter commo ,
de dictum) ;=pt4b oratio, sermo; ,
. . ., . . . . .; . .
illud Piatonis, praeclarum illud Piato1; . 2;
nis; . , ... scitum est illud
. 4; (. Catonis . . inf.
.) verbo; = .
( ); ! tace! 2) = 4, 1 fides (
verba, (,
); . fidem dare, fidein suam in alqd
) vocabula; . alcis dicta;
interponere; . fidem praestare,
quae alqs dicit dixit;
servare, conservare, tenere; . ut ipse dicis proflteris: -
. . in alqa re
ut vulgo traditur; . cum
fides alcis constat;
haec diceret; . verbum dicere, face . fides utrimque constitit; re, . pauca dice - fidem non servare, fidem fallere,
re de alqa re, ( ) pauca
mutare, frustrare, frangere, violare.
verba facere de; nullum
verbosus, copiosus. omnino verbum facere; ,
lingua sermone promptus mini verbum fecit;
loquax. ordo
haec sestructura verborum.

cum habere;
tacitus;
verborum ordo consecutio structura;
1
, , . verborum conformatio; = habes formam Epi syntaxis. verbo;
curi vitae beatae verbis Zenonis expressam;
rum interpretatio.
( ) 1) syllaba; - syl huic rei deest apud nos vocabulum;
labatim. 2) , genus
,
scribendi dicendi; oratio; orationis
> quibus verbis tibi
sermonis genus; sermo; fstilus;
gratias agam, non reperio; .
. . 4.
verba istaec sunt; 1) abdicatio
verba frustra consumere; muneris. 2) 1, . prima statim verba praecidere,
positio. copulatus, composites
alqm loqui volentem inhibere; , (verbum); - verba du . potestatem dicendi facere
plicare.
alcui; dicendi potestatem

elephantinus . gen.
petere; -, ,
elephanti, elephantorum (caput; nianus
. .; ,
); . . .

- verbis alcis fldem

habere, non habere; - elephantus; 4 elephas.
. . ; - servus; puer; famulus; minister, administer ( . !);
alcui alqd coram mandare,
pedisequus, a pedibus (, mandata alcui verbis dare, litteras mandata ).
que dare alcui (
serva; famula; ancilla.
); - alcui
1) ministeriuin,
voce respondere; ,
famulatus; , ];;!
ad verbum (edicere, accimunus, officium; magistratus ();
pere), . , ; . . ;
. vel, sive (seu); , .
. . ;
hoc id est.
c-6t muneris officia; c-6i> col , ) lega; c-6i, - munus obiru,

. - locare operam suam alcui; (, ) a negotiis publicis se removere et ad otium perfugere; .

( ). 2) . res divinae; religiones; sacra n.pl.(). ( *) apparitor. 1) .
servire (alcui, apud alqm );
famulari; ministerium facere (alcui,
); apparere (alcui
); in alcis operis esse, se
operam suam locavisse (
, ); militare, stipendia
facere ( *); .
alqo imperante
imperatore, sub alqo mer ere, sub signis
alcis militare, . cum alqo in

calamitas; . casus seeundus;

. mors, pi. mortes; ,
. in hac re; in isto gnre; in hoc;
hie {adv.); : quod si est, quae si ita
sunt; quod si accident, si id feceris; hoc si
fit; , . in
utraque re; utroque modo;
- in huiusmodi causis; .
aliis in rebus; aliis in locis; . in
omnibus rebus; . quoquo modo;
utcunque res se habet; = utique,
certe, profecto; . ad (in) omnem
eventum; ad omnes casus; ad omnes eventus
casusve ( paratum esse); utcunque res ceciderit casura est; ' . si illud (est, fit)
si hoc (est, fit); . nullam in
partem; neutiquam; nullo modo; omnino non;
-
. ;
-1 si parum fliciter cessent;
. aliter; si hoc non contigerit;
sin aliter accident; sin aliter; quod ui ita est
esset; 4 . aliquando;
- plerumque; in plerisque rebus; , $
. ; -, . -. si quid
accidat; .
alqd ad obsidionem urbis, si accidat, reservare; in abl, ,
-
in periculo; -1, . -. si prospre eveniat
eveniret evenisset alqd; -
si quid mihi accident humanitus accident (. . ); -
si yictoriam reportavero; -*
ex oppido noctu eruptione facta; , si; itasi; turnsi;
, etiam si; ut conj.
(= , ); -,
, , si forte;
, ita tarnen, si;
. . si quando; -,
. ; . ; pifl , memoriae
non proditur . . inf.;
. . pronom, adj., , . haec duo;
- haec atque
eiusdem generis complura; . , tertium nihil inveniri
potest; .
necesse est sit alterum de
duobus. 2) , ,
fors
( . . sing.); fortuna;
casus; . fors; temeritas fortunae;
caecus casus; temeritas et casus; . forte oblata opportunitas; fors fortuna; * - omnia forte fortun
fiunt; . - alqd
temere administratur; in re temeritas et Casus valet.

castris esse; . , * -

dibus, equo merere stipendia facere;

. ( ) alqs
multa stipendia habet; *
. ( *) militiae vacationem
habeo. 2) . - akui
esse alcui rei (laudi, honori, saluti, impediment, argumente, documente, testimonio;
ludibrio ); .
, , prodesse (alcui, ad alqd);
utilem esse, usui, ex usu esse, utilitatem
habere, afferre (alcui, alcui rei); conducere
alcui rei, ad alqd; , verba ad res signiflcandas apta quibus res signiflcantur; c.
. valere contra alqd, mederi alcui rei, facere ad alqd; ,
artes quae ministrae
sunt voluptatum.
1) ,
auditus, sensus audiendi; y .
. alqs acuti est auditus. 2) =
auditio (levem auditionem pro re comperta
haberel; fama, rumor; . rumor falsus ( pi. auditiones falsae); ,
- . 2;
, , - rumor, fama
sermo est . . inf.; .
. alqs male audit, in infamia est, invidiam habet; . fama
differtur, dissipatur, peragrat, percrebrescit
. . inf.; . . ;

ut audio; ut fama est;

haec auditu comperta
habeo, auditione et fama aeeepi, fando audivi; - nihil
praeter auditum habeo;
- audivisse alqm.
I 1) , 1, casus ( ^TBie); eventus (; ad omnem eventum
paratus); condicio (); causa (" ) ; locus (, . ); tempus (, ); res; . casus ady'ersus, casus,

345

3) , occasio, . alcis rei

( . );.

346

. Casus (navigandi, victoriae); opportunits (, ,

alcis rei); ansa (. , , ,
,
,
ansa , , tamquam ansam dare
alcui ad reprehendendum, ansas sermonis
dare); == , testas, facultas, copia; aditus (
.); = locus (gaudendi); , -
. ; , .
. i; . tempori
insidiari; locum
seditionis quaerere; . occasionem reperire, alcis rei alqd faciendi causam reperire; ,
. alcui occasionem dare, praebere alcis rei;
. est alcui copia alcis rei;
. aditum sermonis cum alqo nhere; .
. ; facile occasionem
postea reperiemus; nullum eril tempus hoc
omisso; -> occasione data, foblata; si
occasio fuerit, tulerit; . per
occasionem, per commodum; .
hic, hoc loco, nunc, hac in re;
. primo quoque ternpore; ut primum occasio potestas data est;
. saepe alias;

, , .
etiam illud saepe intelleximus ( .
. inf.).
casus fortuitus;
- fortuita (.); res fortuitae;
. ., . probare
rem fortuitam esse casu evenisse, non
necessariam esse; . 2. fortuitus; forte oblatus;
necessarius; incertus; adventicius (
); . npoacniecTBie . 1. Adv. casu, fortuito, forte;=4.
forte fortun"; , , , forte ita evenit, casu
accidit, accidit ut...; = , ^ temere; . casu
temere et fortuito; forte (et) temere.
accidere, cadere, incidere; evenire,
contingere; ( ) usu
venire; fieri; . , . accidere, incidere alcui; , .. saepe
accidit ut; hoc fere sic fieri solet ut...;
() quod
evenire solet; , ... accidere, evenire, contingere potest ut...;
hoc raro incidebat;
?
an hoc non ita fit in omni populo?
? quidnam actum est?
quae
multa in hominum vita versantur.
, . .

.
qui audit audiit; audiens, piaudientes; . . auditor;
. - . ;
- qui me audire soliti
sunt.
ea quae audit.
audire; , auscultare; attendere; . , operam dare
alcui, audire alqm, auditorem esse alcis; aures praebere, dare alcui; diligenter audire
alqm; studiosum esse alcis audiendi; multum
operae dare alcui; . . ;
. audire alqd,; . delectari alqa re; alqd iucundum est auditu;
. .
. ; . alcis consilium sequi, consilio obtemperare.
haberi, existimari, putari
nomin.; vulgo creditor existimatur avarus esse; opinionem
alcis rei habere (. magnam virtutis
).
, . audire (alqd ab, ex
alqo); alqd auribus aeeipere; . exaudire alqd; .); . (=
) gravius audire, surdastrum
esse, dextra aure surdiorem
esse; . ( ) sensu audiendi carere; , ()
audivi eum dicentem cum diceret; . nihil ad aures
admittere. 2) . = audire (res
gestas; hac audita pugna; de alqa re; de
alqo); cognoscere (alqd, de alqa re); accipere
(ut de Hercule accepimus); alqd pervenit ad
aures alcis; . npiflTHo, 1 .
bene, male narras; Silentium est de . dicitur, fertur nom. . inf.; f'ama rumor
est . inf.; . ? num
quidquam novi? quod auditur
auribus percipitur () exauditur; - audiri exaudiri.
. ( ).
observare, servare alqd; =
speculari (alqm, hostium consilia); . . auimo
sequi alqd.
* ()
quaesitor.
igitur; ergo;
quod cum ita sit, quae cum ita sint. * 1) ., ^ =
, . sequi, insequi, subsequi, consequi,
persequi, =
comitari
( ., . .
. 2) . *, ,, , , succeden
alcui, in locum alcis ( !.,
., -), alcui rei: excipere alqm, alqd (Meinem
aestas), continuari alcui rei (paci extern im
confestim discordia domi); subsequi; consequi
alqm, alqd; proximum; secundum esse filcul;
! post eum *.
principes; . . 3) .
( ) sequi alqd, effici alqa rn,

347

subsequi, consequi alqd; effigies, imago expressa.

ex quo ex qui bus *, caecitas.
efflcitur ut; , ... saliva.
ut conj.; ? reticere ( quid igitur? quid postea? quid turn? - ); continere ( . , , ,
); dissimulare ().
, si dives es, idcirco
smaragdinus.

beatus es; non idcirco beatus es, si dives

smaragdus.
es; non continuo, si dives es, beatus es. 4) delere, extinguere.
. sequi alqd; parre alcui re; . - revolvere (lila).
. . 5) , flnitimus, vicinus; adiacens; adiun . .
ctus; propinquus; continens (alcui loco, cum
3, , ; - ut
alqo loco).
decet; . 3. , iam tenebrae obo, . quaestio,
riuntur primae se intendunt tenebrae;
, .
advesperascit; . .
quaestioni praeesse; . ,
( KOHU).
, duumviri, 1res vi- 1) . mortifer (morbus, plari, quattuor viri, qui anquirant de...: .
ga, vulnus). 2) . capitalis, implacabi tabellae quaestionis;
lis, inexpiabilis (odium); .
. fictam quaestionem
inimicus hostis, adversarius capitalis.
conscribere. 1 1) - Adv. 1) . mortifre vulnere
. alqd sequitur rem ex re; alqd
affleere alqm. 2) . .
oritur, manat, profectum est ex re; = capitaii odio prosequi alqm.
exitus; eventus; c-CTBie
1) morta . ; . *1.
litas: natura condicio mortalis. 2) 2) . quaestio; cognitio; ,
. . quaerere alqd de . permulti homines eo
alqa re; quaestionem de alqa re habere
anno mortui sunt. 1) constituere, . quaestionem habe mortalis;
re de alqo, in alqm. 3) = 1, .
- homines; mortales: -
4. 1)
omnibus moriendum est. 2j = ,
insequens (insecutus), consequens, subse , . , ,
quens (consecutus, subsecutus); is qui inse, . .; . sopor
quitur; futurus, posterus; .
aeternus. . proximus. 2) , 1. , .
. hic, , . mors; , haec dixit; ille (
nex; letum ( . , hic),
); exitium, interitus; obitus;
, haec igitur simplicia, ilia mixta (Gic.y,
excessus vitae vita, discessus e vita;
iam vero ilia etiam notiora, quanto se opre
finis, exitus vitae; . , custodiant bestiae (Cic). 3) ,
$ mors bellica peregrinaque,
.
dbites; quod debetur.
mors pro patria oppetita, ,
1) . vestigium; -
KOCTpi, . , ; - ge (. . = ) ingredi
nus mortis; mortis via ratio; -
vestigiis alcis; sequi, persequi vestigia alcis;
hora mortis; tempus mortis moriendi;
vestigiis alcis insistere. 2 ) = ,
extremum vitae tempus; hora ultima, qua
vestigium;
esse desinimus; - cum iam mo
riendi tempus urgeret;
omnia municipia
- mors appropinquat; - dies vitae
vestigiis flagitiorum imprimere; - ,
supremus ultimus, postremus (
... vestigia quibus apparet . .
dies mortis); , dies
inf.;
quo alqs ex vita excessit; dies caedis, neimaginem rei publicae nullam relinquere;
cis, funestus (, . .
. , . ^; .
); , .
- , alcis rei vela
. ; () moriens;
vestigium apparet.
. morbo mortifero laborare;
( .) - alqo mortuo; . mortuus;
; descendere (ex equo).
. , - mori^ 1) . caecus; oculis captus
turus, periturus; orbatus; - caecum oculis
ignominiosa morte periturus; .
captum esse; oculorum usu carere. 2) .
perpetuo dum vivam; - .
caecus (amor, cupiditas); . , . - 1; . * -
. , 2. Adr. alcui mortuo honores
totum ' se flngere et accom- , maximos tribuere; .
modare ad alcis arbitrium et nutum; totum
mori in studio alcis rei;
ad alcis nutum et voluntatem se convertere.

348

- mori se sentire;
, . ad mortem proflcisci; mortem subire oppetere; emori (
per virtutem), .,
emori pro alqo, mortem occumbere pro alqo,
pro patria, pro re publica;
- . ; - mortem
expetere, quaerere, ultro morti se offerre,
mortem oppetere pugnantem,
moriendi causa corpus suum offerre;
, . naturae concedere,
debitum naturae reddere, sua morte mori;
. praeter naturam mori,
fato maturius extingui; , - potestas vitae necisque;
- morte alqm afficere;
. . 1; -
alqm necare verberibus; alqm ad mortem
mulcare.
deverrere; . >> converrere.
. .
animus summissus demissus;
modestia, moderatio; verecundia. summissus demissus (animus, oratio); modestus (homo, vultus); moderatus,
verecundus. Adv. summisse animo summisso; dmisse; modeste. mitis; placidus, mansuetus ( .).
1) = sedare, lenire, delenire; = , domare (beluas, gentes), perdomare; refrenare et corcere (iuventutem, milites). 2) . .
reprimere spiritus alcis; frangere
alqm.
ficus. arbor fici, ficus,
caprificus. flculneus.
rsina.
. .
. .

.
oculis intueri alqd; defigere oculos in alqa
re, in alqd, in vultu alcis in
alqm; . prospicere, prospectare, observare alqd; ad omnia cupiditatis oculos adicere;
, . intueri, aspicere alqm; .
>; . otiosum se
spectatorem praebere alcis rei. b) . .
. ; = ,
respicere alqd (commoda populi); rationem.
habere ducere alcis rei; .
neglegere, nihil curare alqd, non laborare
de re, alqm spernere; .
omnia ad suam utilitatem
commodum referre; 1 . Mtpeme, facta ad consilium dirigere;
. ,
non hominum sed causarum oportet iudicem
totum esse; . , discrimen personae (discrimina personarum) servare; . , tempori, temporibus servire; ( ) . ; . adversus
, , adversus indutias; in abl.,
, in summa copia oratorum; .
abl. abs. . contemnere, neglegere,
, neglectis contemptis preeibus
meis; contempto periculo;
tarnen; , ... .
; nulla hominis
hominum ratione habita; minime ambitise ();
prout; . . .... habere (alqm pro hoste in hostium numro); existimare, putare ace.;
. ,
mortem in fortuna, non in poena
putare; ?
quorum facta quemadmodum interpretaris?
>, ....
ipsi sic intellegunt ace. . inf. 3) .

, . , .
. .
censio: . recensere (quits,
exercitum). 1) spectare; aspicere; prospicere, suspicere,
,, . ().
oculos tollere, despicere, . 1.
spicere: despicere ad, in terram,
oculos in terram demittere, terram intueri; , () motus, turbae,
. . (); neres novae; seditio, dissensiones civiles (peu, . , ... =
); , - rebus
consulere, prospicere ut; videre, cavere
novis studere, res novare; seditionem comut, ne alqd fiat; . ,
movere: excitare, seditionum auctorem esse.
... restricte observare ne...; ,
1) turbidus (tem videbo quid faciendum
pestas, tempus); turbulentus (tempestas, ansit; , vide quid agas;
nus). 2) , obscurus,
= vide ne, ne non. 2) .
minus clarus. Adv. 2)
, )'. spectare alqm,
alqam rem non satis, parum intellegere,
alqd; aspicere alqm; oculos in alqm, in alqd
perspicere.
conturbare, perturconicere, convertere; contemplari, intueri,
bare (alcis mentem), confundere (animum
contueri alqm, alqd; despicere ad, in alqd
alcis, alqm); commotus (alqn.
(); . oculos ab alqa re
re), animo perturbatus, consternatus, percusavertere; . solem adsus. conturbari, perturbari,
versum intueri nequire; . os
confundi.
perturbati, conster vultum intueri,
natio; C-HH perturbatus; () animus
iudicum aspicere; ,
timidus, timiditas.
. oculos de alqo non deicere, - abluere; maculam abluerc
acriter, intentis defixis
(Plin. ep.); maculas furtorum eluere (Cic).

349

1) oculos comprimere; oculos sollers (in alqa re); callidus

operire ( * ). 2)
(, ).
ordines comprimere, densare; - audere, conari inf.
compressis confertis ordi- * risus; cachinnus, cachinnatio;
nibus; confertus, coufertim. 1)
. risum cachinnum edere,
cadere, conivere (somno), operiri, comtollere; . . ,
primi. 2) ordines densantur.
- . ; . risum movere, commovere, con . intellegere alqd; scire
citare (alqa re, .);
didicisse alqd; alcis rei scientiam habe - . ; re peritum, non ignarum esse;
- risu rumpi, dirumpi, corrue . . nihil intellegere in alqa
re, emori; , ,
re; . omnium, rerum inscium at . deridere alqm, alqd, in risum vertere
que rudern esse. 1)
alqd.
, , . ; iudicium
( ); mixtio; mixtura. 1)
, . . .
. * . 1. 2) = 2) 1, , sententia, vis,
confundere (alqd alqa re). notio; , . in earn, in
1) misceri, permisceri, commisceri.
hanc sententiam; - 2) = conturbari;
a sententia carminis discrepare;
perturbari; * (
. . ; -) in exordienda oratione perturbari,
. proprie; . in dicendo exordio permoveri.
vera et perfecta amicitia; risum alcui movere;
. plane; . pro risum captare. prie vereque; aemulatio ridiculus; ridendus, deridendus; qui ri ,
sum movet movere potest; ad risum na aemulatio dupliciter dicitur, ut
tus; = iocularis; . admoet in laude
et in vitio nomen sit;
dum valde, maxime ridiculus; perridi . omnia hue redeculus. Adv. ridicule.
unt; . ? quid sibi alqm loco movere; vult haec oratio? , .
mittere, missum facere alqm; re^
movere alqm a re publica.
satis intellexi quid lex aut verba ista vel- ridere, risum edere; lent. callidus (, chinnare, cachinnum tollere edere. a) c.
), sollers (, ).
ridere alqm, () deridere, (, ) irridere
audacia (
alqm; . palam irridere alqm;
); confldentia (,
risui sorori fuit
); temeritas (
(Liv.); . ridere alqd; ); . audacia lllius facinoris;
. non sunt haec ridicula. b) . =
. , . . , contemnere.
; dant animum ad loquendum 1) . mollire. 2) . mollire ,
(alqm, alcis animum, iram); mitigare (alqm,
libre ultimae miseriae (Liv.).

alcis animum); levare (poenam alcis). audens ( , ), audax ( . molliri, mitigari, leniri;
, . *); confidens ( .
! ); temerarius ( ,
severitas eius multis
); . sententia audax; . picondimentis humanitatis mitigatur. , consilium audaciae plenum; .
1 mitigatio; levatio; . 1 , ex periculo petita (Quinmissio (poenae).
til). Adv. audacter; confldenter; temere; libere (, ).
1) perturbatio (animi); consternatio;
1) . ., . ; = = , turba, tumultus, tre 4 milites in stationem
pidatio; . omnibus
succedentes. 2) vigilia (
locis trepidatur; omnium animos incedit tre , pidatio; - totius
); ,
exercitus trepidatio facta est. 2) = . Caesar prima, quart vigili"
1, . .
profectus est. 1) instruere alqm alqa re;
subire alcui, alqm (primae legioni
ornare, exornare alqm alqa re, ,
tertia); succedere alcui
subornare alqm alqa re; suppeditare
in locum alcis; 1
alcui alqd (); . npoBiaH defatigatis integri et - rcentes
providere frumentum exercitui; .
succedunt. 2) suf comparare sibi alqd; providere alqd
ficere alium alcui; . milites sta(ligna in hiemem); - intione deducere. vices statiostructum esse alqa re; alqd habere.
num permutare ( ).
. .

extrinsecus ab exteriore parte.

= $ omnibus rebus ornare atque instruere; . ; . naves armare, ornare, adornare; . classem comparare
instruere, ornare, celeriter classem efficere.
. . ,
- armamenta (. pi.).
initio; principio ( ); primo ( , deinde, mox, post,
denique); . .
, conferre (sarcinas,
impedimenta in unum locum); comportare
(arma in templum); . .
. .
ab imo; ab inferiore parte.
1) . demere alqd ex, de alqa re
(clipeos de columnis, poma ex arboribus);
detrahere alqd alcui, alcui rei ex, de
alqa re (alcui vestem, tegumentum capiti,
anulum de digito, torquem ex hoste, onera
e iumentis); levare alqm alqa re (
, alqm vinculis.. alqm onere, iumenta sarcinis); ponere (vestem, tunicam,
arma); . vestem exuere,
. alciii; . caput aperire; de. trudere ( navem scopulo; scutis tegumenta
); ^ fructus
demetere. 2) , .
. ; . ; . ; solvere alqm
offlcio, munere. .
. effigies; imago expressa;
() exemplum.
comparatio; . , conciliatio gratiae; , . . parare, comparare,
parre (sibi alqd); . laudem sibi quaerere, sibi parare; laudem colligere; gloriam
consequi, adipisci, laude
gloria florere coepisse; ce6t>
. 4; .
se tueri, se sustentare, victum
quaeritare alqa re.
, humanitas,
communitas (Nep.); affabilitas; indulgentia, dementia. () humanus,
communis; () affabilis; (, ) indulgens, Clemens,
benignus. Adv. humane, comiter; indulgenter,
clementer, bnigne; . bona
cum venia andire; . ,
. bnigne iudicare de alqo
libro. , , .
, alcui, alcui rei indulgere; indulgenter habere alqm; alcui rei, alcui alcis
rei veniam dare; .
satisfacere alcui petenti; preces alcis non
repudiare, alcui morem gerere morigerari. , . indulgentia;
dementia; excusatio;
benignitas; venia; . . .

, ., , ,
sibi visa est per somnum matrem videre; . .
denuo; ab, de integro; = Bo
Herum; rursus.
^ visum somnii somniantis;
Visum per quietem; species per quietem oblata in quite visa; somnii species; visu s nocturnus.
manipulus.
1) . ) . dferre, deportare. b ) = , . , ) .
comportare (arma); conferre
(sarcinas, impedimenta, signa in unum locum). 2) . ) . , . ; .
montes coaequare. ) = , , . . . . tolerabilis; satis bonus; = mediocris, modicus.
Adv. tolerabiliter, mediocriter.
somnum faciens concilians.
somniorum coniectio
interpretatio, coniectura.
somniorum interpres coniector,
coniector.
nurus.
= , . 1;
- societas; commercium mercatorum;
commercium; -
. . .
ex interiore parte, ab interioribus
partibus.
nix; - nives (
CH>r , ); -
nivosus; - ()
loca nivosa nivalia; . niveus; . nives cadunt, decidunt; . . ; . . . .
cruciare, mordere, pungere, exederc
(alqm, alcis animum).

350

, -

montium iuga perenni nive obruta;

montes, unde nives nunquam absunt in
quibus nives ne aestas quidem sol vit.
1 . ., . ; . perceptio frugum fructuuin.
. .
. .
canis. caninus; .
gen. canis, canum. cahicula; CItulus, catellus ().
socius.
qui alqd legit, colligit, congeiii.
1) = , 1gere (lapides, spicas, flores in
lathos, spolia); colligere: . ,
fruges fructus percipere; . 1!.
vinum_ cogre. 2) =
colligere (capillos in nodum; exe
turn, copias, ingentem numerum hominiini,
in unum locum, In
unum); conducere (exercitum in unum locum );
conquirere (naves toto flumine; qum plurl
mum pecoris ex agris); congerere in
locum; coacervare; conflcere (pucu

 .
niam, copias, exercitum); . ,
(in unum locum) cogre; =
contrahere (exercitum iu
unum locum: ogpias eo; magnam classem);
convocare; . senatum cogre vocare, convocare; . 1 2. 3) = colligere;
vectigalia exigere; cogre cuniam (a civitatibus), pecuniam corrogare;
conflcere; . . ; . studiose
antiqua persequi. 1) se colligere (, ), cogi, contrahi; convenire;
coire; confluere (), convolare; gregari, se congregare;
senatus convenu, convocatur. 2) = , , , ,
profectionem, iter parare, praeparare, vasa sarcinas
colligere ( ); . .
cogitare inf. 3)
vires colligere; convalescere; se,
animum, animos, meutern, animum cogilationemque capere, colligere, animum suum
se confirmare; mentem, animum
cogitation.emque colligere, se colligere; , tu te
collige et quis sis, considra (Cic.).
, corruptor, corruptrix;
, auctor, consulter.
, . . 1
voluptatum illecebrae; . praedae
dulcedo. illecebrae. alqm transversum agere; () alcis animum et mores alqm corrumpere, ad nequitiam abducere; pellicere
alqm alqa re. ' alqa
re impelli, induci, abstrahi.
servare, observare (legem, praeceptum); tenere (modum, morem); colre
(ritus patrios); custodire; ,

lex, quae in conviviis Graecorum obtinebatur; . , . , ;
. . . observatio, conservatio (decoris 1); . . diligentia (caerimoniarum
).
, - consolatio; . . coram suum dolorem alcui declarare; alqm adiuvare et consolando et prope aeque dolendo. casum luctumque alcis dolere.
synodus (
), concilium. ])
1 collectio; conquisitio. 2) =
corpus, , omnis iuris Romani; . thesaurus;
. multi libri. 3) coetus, conventus, contio, concilium, consilium; . ()
conventus Pylaicus; commune

351

Graecorum concilium; - locus quo

convenitur conveniunt, conveniendi locus; comitium; . .
; = , circulus;
corona , .
me (tu, su) manu
ab ipso factus, scriptus. Adv. me (tu,
su, ipsius) manu. dominium ( . ); patrimonium (); peculium (, ,
,
); possessio; res (sing, pi); . ; , , suum, sua;
. hoc meum, meum proprium est;
. alqd suum facere; , . . alcis esse, fieri;
. . . = ., . alienus , , meus, tuus,
suus ipsius, () meus (tuus, suus)
ipsius, ipse; - me (tu,
sua) manu; - me
(tu, su) sponte; .
ipse praesens, ipse oculis meis vidi;
. stellae suam
habent lucem; - . 1;
- . 2. Adv. proprie; - quidemsed; .
vel potius, vel;
, , .
ad mortem te duci iam
pridem opportebat (Cic.), , .
id quod intellegi volumus.
res gesta, res;
memoria; . pronom,
adj., , . illud
in eius aetatem incidit; . media praeterire,- 1 . cetera tristia eius anni
(.); . !.
ulula; noctua.
inserere alcui rei, in alqd; figere, inflgere in alqd; immittere alqd alcui rei
in alqd; (, ) conicere; (
) condere, recondere in alqd.
facere, efflcere, perflcere; ptrare,
perpetrare (facinus); agere, peragere; . 1, 4 delictum committere;
scelus facere, committere, admittere; flagitium in se suscipere; maleflcium, facinus,
fraudem admittere, committere;
scelus edere in alqm; , . ,
alcis scelera urbani consul a t e ; . , , 1, , ! . .
confectio, peractio; ,
. . * aetas
pubes; aetas imperio matura (. ); sua tutela; c-m suae
potestatis, sui iuris fieri; in suam tutelam
avenire, pervenire.
suae potestatis, sui iuris; suae tutelae; imperio maturus ( , -

352

). 1) perfectus, absolutus; perfectus et absolutus; expletus et perfectus;

perfctissimus; omnibus suis numeris perfectus et absolutus. 2)== , . 2; . . -Tie; - summo discessu bonorum;
. alqm plane
perdere, bonis evertere. Adv. plane; prorsus
(assentior); penitus (tollere, amittere; perdere
se ipsos); radicitus (extrahere religionem ex
animis hominum); funditus ( ,
delere, evertere); omnino; longe (alius, aliter,
secus); . falsum est id totum;
.
de, per, con . ,
. devincere . ; commutare .
; pernegare, perdomare; .
par atque idem idemque; .
idem ille Me, idem iste; .
alqm fundere et fugare; . consumi et exhauriri; . instruere et
ornare se; . superL, ,
rectissime. integritas, absolutio, perfectio;
- alqd absolvere. perficere;
- ad perfectionem pervenire, ad summa
venire; - ( .) fecte, absolute. ficere, perfectum reddere alqd; :=
excolere; expolire;
emendare. . * *artem accuratius discere, maiorem linguae scientiam
sibi comparare *linguae scientiam (subtilius) excolere. . .
noctuinus.
. .
, - convenire alcui rei, cum alqa re; cadere in alqd;

. . . Adv. . . -

. ;
quantum per commodum rei publicae fieri potest.
, coniunctum esse in alqo, in alqa re, . .
coniunctio, , . , . iungere, coniungere, connectere (. .);
. , . coniunctio; summa; - . universus, ,
- senatus universus; -
populus universus; Universum nomen (Romanorum); Bet - universi. communis (); coniunctus (). Adv. . , .
.

( ) in idem tempus incdere; concurrere (

); convenire in unum locum (multae
causae); eodem die celebrari.
concursus (calamitatum, occu-

".
pationum); - inter duo
simul bella.
. . . ^
aequalis; qui eiusdem aetatis
est; . . aequalis alcis alcui;
aetati alcis coniunctus; pi. eiusdem
aetatis temporis homines; -
horum aetati adiuncti fuerunt. Co 1) eiusdem temporis; quod eodem tempore fit
est. 2) = qui nunc
hodie est; huius temporis aetatis; nostrorum temporum; hie; . homines huius
aetatis, homines qui nunc sunt nunc,
hodie vivunt; haec praesens aetas; . co res quae nunc hodie geruntur;
. 1 historia nostrae aetatis nostri
temporis; earum rerum quae alcis aetate
gestae sunt, historia; aequalis memoria. 3) =
1 . .
4 omni parte (beatum esse
); plane, prorsus; omnino; .
; . minus (minus bene vestitus); parum (alcui credere); 4
. ().
* alqm graviter monere. est alcui alqd religioni; religioni habere inf.; . . religio; . .
religiosus; . .

, . . me pudet inf.;

religioni habeo inf.; . . alqs

non veretur inf.; religio alcui non est
quominus conj.; alqs religionem non habet
inf., alqm non pudet inf.
conscientia factorum, animi, mentis virtutis et vitiorum, conscientia;
- . 1; , . conscientia recta, praeclara; conscientia recte
factorum, rectae voluntatis; mens bene sibi
conscia, conscientia factorum, consiliorum suorum; cnoKoficiBie - animi
pax tranquillitas; . .
alqs nullius culpae sibi conscius est; .^ . homo integer et bonus;
qui pur atque intgra mente est; -,
- salvo officio: salva fide; - rgare alqm, quae MI
animi eius sententia quid vere senlhit;
. conscientia mala peccatonnn,
scelerum, culpae sibi conscia; animus si In
conscius, conscientia; .
- . ; . .
alqs mal conscientia angitur, excrucialm,
mordetur; conscientia animi stimult
terret alqm; ^ - . 1!.
me; - . ; -
. ();
-; secundum fidem e1 rollgionem testimonium dicere.
consiliorum consilii aurim,
pi4B auctor; consilionnii
alcis socius et adiutor; consiliorum minisloi,
suasor, hortator, impulsor, monitor. 1

Coraacie.

1.

auctor; ministra consiliorum. COB consilium dare; . suadere alcui alqd ut, ne; hortari alqd,
ad alqd ut; suasorem, hortatorem
esse alcis rei; ,
alcui auctorem esse alcis
rei, ad alqd, ut, ne;=,
monere, admonere (alqm, ut, ne).
consultare deJiberare alqo; alqm in consilium vocare
assumere, admittere, alqm consilio
in consilium adhibere; consilium capere un"
cum alqo; communicare cam alqo de alqa
; = . .

1) consilium; , ,
^ auctoritas (eius auctoritate impulsus, auctoritate eius motus est);
no . me auctore suasore; admonitu meo ( ); me adhortante ( ); . . ; , . bene praecipere, ,
. alcui rectum, fidle consilium
dare; . maxime
utiiia alcui suadere, .
, . alcui amico animo praecipere ut; ,
consulere alqm; petere auxilium ab alqo;
. bene monenti oboedire; recte suadenti morem gerere;
- ruit consilio eorum qui censebant urbem esse
delendam; ! (.) pulchre
suades! 2) = consultatio; deliberatio; . . ; =
consilium (.
publicum ; consilium advocare, convocare; consilium habere); concilium
(principum; commune Belgarum); , . . , . deliberatio,
consultatio, consilium; . consilia
arcana; . . consilium est de alqa re; . haec
conciliantibus eis; . aliqos
in consilium advocare; . consiliis arcanis interesse. consiliari, consultare, consilium
inire; in consilium ire (, );
deliberare (alqd de alqa re); .
. adhibere alqm consilio in consilium; consilia communicare cum alqo; deliberare, consultare cum alqo.
C o r a a c i e 1) , OTBiTCTBie , . . 2 ) =
biciie concordia, consensus, conspiratio et consensus; .
fratrum consensus conspirans
paene confites; . consensus omnium communis; .
,
summa est inter eos voluntatum, studiorum,
sententiarum consensio; - .
. 3) = pa3pimeHie, 1
consensus, consensio, assensus, assensio; voluntas ( . . voluntate
1 . -1 .

353

alcis); = approbatio;
meo assensu, me consentiente, probante;
. renuente adversante,
invito; iniussu meo; - assentiente secundo populo; .,
c-ciro ex communi consensu,
omnibus assentientibus; c-cifl

consensa in posterum diem contio
(Liv.); . assentiri de alqa
re, alcui rei; probare, approbare alqd. 1) . . 2) consentiens, congiuens, conveniens, concors; =
constans (rumores); .
consentaneus alcui rei, cum re; coniunctus
cum alqa re; . consensus philosophorum; . consentire
(cum alqo de, in alqa re, inter se); convenire (captivomm oratio cum perfugis=
cum perfugarum oratione); congruere (cum
alqa re, alcui rei, inter se, eius sermo cam
tuis litteris); concordare (sermo cum vita; animi iudicia opinionesque, Gic); -
idem sentire, existimare, censere; . . ; -
. ;
4> - sermo
inter omnes congruebat; - BC
( , ), ... illud
Ihaudquaquam discrepat . inf.;
. .
consentaneum est alqd cum litteris alcis;
- . accipio, probo alqd;
- . paratus sum (ro) alqd facere ad alqd faciendum;
! non repugno; nihil impedio; concedo; esto ()! , -
quid aut
ad naturam aut contra sit, iudicare. Adr.
1) . . 2) = concorditer (vivere cum alqo); coniunctissimo
animo. 3) convenienter, congruenter; constanter (nuntiare); secundum alqd;
ex, de ( ); ad ();
. 1, ; . secundum naturam naturae convenienter
vivere. parare (ea inter se).
, - concinere, consentire (cum
alqa re, inter se); congruere (suos dies mensesque cum sous lunaeque ratione). 1) consentire alcui rei,
ad alqd (ad rem publicam conservandam,
ad bellum barbaris inferendum); accipere
alqd (iudicium , alcis condiciones); probare alqd (.); assensu suo comprobare alqd; accedere ad alqd (ad alcis condiciones pactionesque); . facere
quae alqs postulat; , $ cedere, vinci, expugnari; =

. , descendere
ad alqd (ad alcis condiciones, ad omnia, ad
accusandum);
adduci non potest, ut solvat: 23

354

horrescere; exhorrescere (metu );

nulla erit hac in re a me
tremere, contremiscere; horror alqm perfimdifficultas; ,
dit.
. facio libenter ut..; , , . invitus, opera, auxilium; .
non invitus feci, ut. 2) . ) =
alcis opera, auxilio; alqo iuvante, adiuvante
> , adiutore; per alqm; ,
sententiae alcis
. sine opera mea, nostra; non me auctore;
assentiri; sententiam accipere; alcis senten . me (tua, sua) sponte; sine
tiam assensione comprobare; sententiam seulla humana ope; .
qui; ad sententiam accedere; in sententiam
seorsum a collega.
alcis concedere; ^, adiuvare ad alqd; alqd quoque valet, cur...;
ire,
prodesse ad alqd; adiutorem (adiutricem)
pedibus ire, discedere, concedere, transire
esse alcis rei, ad alqd, in alqa re; pertinere
in alcis sententiam; . alcis sententiam
ad alqd ( . .); . (
repudiare; ,
. .) multum adiuvare, valere ad
quod ego nullo modo
alqd; . inter momenta victoriae esse
existimo (de); quo
( ); , ...
concesso, quibus concessis. b) = omnia eo valent, ut...
, convenit iunctio, coniunctio; colligatio,
mihi cum alqo, , ut; .
copulatio ( . = ); .
., constitue ; - . coniun alqd cum alqo alcui;
ctus cum alqo; cum alqo. 1)
inter se constituere; conviungere, coniungere ( . , .
nit inter nos. () conalqd alqa re, . alcui rei, cum
ventum; () pactio, pactum; alqa re, alqm cum alqo; montem murus cum
. res convenu conyenit (mihi
oppido; .); comprehendere (cum alqo); . condiciones non
); = adiungere
convenerunt; . composito, ex
(. ., alqd alcui rei, ad alqd; elocomposito; ex convento, ex pacto et convenquentiam ad doctrinam); committere (viam
to; ut erat constitutum.
viae; nondum commissa inter se munimen . .
ta); continere (pons fluminis oppidum, . .
. .
o6i ); conectere (. . .
., dissipata; amicitiam cum voluptate);
civis.
copulare (honestatem cum
, . ,.
voluptate); conferre in unum (vires); condu . >. .
cere, cogre (plura unum in locum, in
unum); colligare (septingentorum annorum
^.
memoriam uno libro, Cic.); confundere in
1) 1 ,
unum corpus (duos populos); .
. . sustinere, sustentare. alere; .
verba copulando iungere (, sis
custodia. 2)
BM. si vis); duas sylla, victus; alimenta (pi.). 3)
bas in unam cogre; . 2;
. , argumentum; res (pi-,
mixtum esse
. verba); summa (
cum alqa re, plenum esse alcis rei (pericu, ); sententia ( );
lorum); = alqd
p-, . oratio
afferre (voluptatem, dolorem, alcui);
habuit hanc sententiam; litterae in hanc
- sententiam his verbis scriptae erant,
magno eorum capitis periculo
haec continebant; litterarum summa haec
(.) est (Caes.);
erat; - liber rerum pie., KpoMi !,
nus, ^ oratio opulenta.
. . et, (atque); .
possessor (); dominus (); .
gen., , caupo; dominus cauponae. Hie eius rei mora (Caes.); ci.
1) , habere
difficilis, () arduns;
(alqm in vineulis ). 2) .
, , =
. , . 2) alere (copias, exercitum, equos, canes); sus =, iungere (dnis
tinere, sustentare; tueri (sex legiones, vias,
omne virtutis cum summa eloquentiae lau
tecta). 3) . c e i continere, comde); . ce6i BC plecti, comprehendere, habere alqd;
in alqo omnia summa sunt;
- liber continet
. . (in) libro continetur nomin.
in iilqo
() in
summa severitas summa cum humaniintr
alqa re contineri; teneri alqa re, in alqa re
coniuneta est alqs summam severitnicni
esse, inesse (in legibus multa insunt...).
summa cum humanitate coniunetam lialiri
. .
( alqs in se coniungit severilalcin
horror. horrere,

15.
cum umanitate). se iungere, coniungere; iungi, conmngi (
alcui cum alqo, , ); societatem inire, coire, facere cum alqo; coire cum
alqo ut...; se congregare, congregari (cum alqo, in unum locum);
iungere copias
arma; arma castra se coniungere;
vires conferre; confluere in
unum; misceri; ()
coalescere
( in unius populi corpus);
. . , II, 5.
Coscajrbme misericordia (); miseratio, commiseratio ( );
dolor (); desiderium (
.); . ;
- miseratione dignus; miserandus, commiserandus; miserabilis; . miserandum esse; .
cum magno meo dolore; vehementer doleo
mihi dolendum est quod . .
inf.; quod yalde doleo
dolendum est; quod indignissimum est; quod
factum nolim; nescio quomodo quo pacto; scilicet; - id quidem
verum est; > age (age,
hoc malum mihi commune est cum omnibus);
. ... nollem (maiores nostri
Carthaginem et Numantiam sustulerunt; nollem Corinthum, Cic.); , , -
pater mature decessit. , . * 1 2, , ; , ... doleo quod;
,
miserum, qui non affuerim; .
() amicum, mortem amici maerere, lugere.
exustio, crematio; ; - . .
comburere, () exurere; ()
cremare, concremare.
, . .
. .
1 consonantia, concentus. concinens; consonus.
sidus; astrum, Signum; Stella.
1) , ,
creare, proereare; facere, efficere; = , parre; ,
fingere; . .verba
novare, nova nomina
novis rebus imponere; ( )
natus alcui rei, ad in alqd;
factus ad alqd. 2) = , .
. (, ) opus; . animal ratione praeditum.
. .

procreatrix (quaedam laudatarum artium

omnium ); = rens; princeps alcis rei.
contemplatio, consideratio (naturae); = mditatio, cogitatio;
, . . 1) =
contemplari (

355

); intueri (, ); contueri; oculis collustrare

perlustrafe. 2)
animo et cogitatione contemplari; considerare secum in animo, considerare,
contempari; contueri.
, . , .
agnoscere (errorem); conscium
(sibi) esse alcis rei . . inf.; =
, sentire alqd
. . inf.; scire . . inf.; .
nullius culpae sibi
conscium esse. . ; cogre
alqm confiteri . . inf.;
, ... extorsisti ut faterer .
. inf.; . exprimere ab alqo confessionem alcis rei. Hie 1) . scientia; () sensus; -
. conscius alcis rei; . *virium suarum conscientia; vigor animi;
- probe sentiens, quantum
viribus valeat; - facere ut alqs agnoscat (sentiat) se peccasse; = , Hie animus sui compos; sana mens;
- mentis suae compos; mentis
sensu integro (mori); -
sensu mentis abstrahi, a mente discedere;
- sine mente sine ullo
sensu iacre. 2) 41
confessio (culpae); professio;
. adducere alqm ad
confessionem rei; . .
(
) consulto factus. Adv. iudicio,
voluntate et iudicio; . scio quare faciam.
. .
vocare, advocare (contionem populi, concilium, populum in, ad contionem,
eo senatum); convocare; cogre (senatum);
invitare (); . tuba convocare (milites). convocatio; , . .
homo eodem nomine gnomine, cui idem nomen cognomen est.
competitor; () adversarius.
quae un petit; competitrix (Cic).
. .
falco.
circumcidere (sumptum pac; ); . iter facere
brevius; coartare, praecidere iter; 4
. . alqd breviter dicere; alqd in
pauca conferre; paucis verbis comprehendere, absolvere alqd; premere alqd; c. pi4b
orationem eontrahere, in angustum cogre;
sed
id praecise dicitur; . . ( , . .)
notare, per notas scribere; per compendium
per compendia scribere, excipere (npo-

23

356

). . , . ; . via compendiaria; ( ) nota ( );

compendium (.
); - . . partie, .
, . ; brevis, breviter scriptus; . summarium; .
brevis expositio enarratio historiae. Adv.
breviter; . . .
. .
thesaurus; gaza (. , ); opes ( ). thesaurus 1) . commiuuere, diminuere
(); perfringere; concidere; contundere. 2) . ) = , comminuere (opes regni. civitatis; alqm
frangere et comminuere); perfringere; .
, frangere alqm, alcis
potentiam, opes infringere; pervertere (vim
hostium); alcis ferociam
infringere; -
dominationem Atheniensium refringere; fulmen fortunae;
confector et consumptor omnium ignis. ) = dolore alqm afficere, () magnum acerbum dolorem commovere alcui.
conflei alqa re (maerore);
dolere, maerere alqd, alqa re; magno
dolore affici; magnum dolorem ex alqa re
accipere; , ... affici sumino dolore
. inf.; . non magnopere, non laborare de alqa re. m e . ., . ; , .
animus acerbissim poenitenti afflictus, , infractio quaedam animi.
eversor (regni, urbis); depulsor
(dominatus, die.).
sueus; virus (, .
, , .).
militaris . gen. militiae, militum; . opera militaria; .
puer puella miiitaris; filius
fllia militis. Adv. - militanter;
more militari militum. miles; . () tiro; .
() veteranus; . 'bellator;
vir bello egregius; . . ;
- militem fieri, nomen dare
proteri militiae; - militare, stipendia merere, facere, merere.
salsus (aqua); . saisi
esse saporis; . () salsamenta (pl.).
salire, sale conspergere aspergere; salem aspergere (alcui
rei); sale condire.
. gen. solis (orbita
; calor); . . ; .
annus qui solstitial! circumagitur orbe; .
sol; ( ) morbus solstitialis; (horologium) solarium; .
radius solis, pl. soles;

.
ictus solis. sol; - *deus
solis; Sol; , -
. .; ciflHie - . ; - . .
() solstitium, () bruma; solstitiali brumali die.
luscinia.
stramentum; -
casa stramento tecta. , .
fastigium stramento stipula contectum.
salinum.
sal; >
cum pane sal; . .
Attico lepore tincti sales. , .
lacus stagnum salsae aquae; .
salis fodina.
. .
. adj., . . 1) ,
, , .
. 2) ,
dubius; incertus (res, victoria, spes, pax),
anceps ( , belli fortuna, proelium, certamen; ancipites variique casus); ambiguus (fides); c.
, id quod dubium est; . ,
& quae dubitationem afferunt;
- . (). dubitare; dubium in dubio esse;
. dubitare de alqa re (
. haec; pass, quod dubitari
posset); alcui rei diffidere, non confidere;
, . addubitare de in alqa re; num;
utrum an; , dubito
num; nego non puto . . inf.;
, ... dubito quin; non
est niihi dubium quin; non nego . .
inf.; - nihil dubito.
CoMHme dubitatio (, Hie); scrupulus ( Hie); COMHHH sine dubio (
sine ullo dubio), haud dubie; 1 procul dubio; certe; . non dubito quin; , - . ; ,
. haud dubium incertain
relinquere alqd . inf.;
. dubitatio mihi movetur
affertur; scrupulus mihi inicitur; -!,
... non est dubium quin.
coheres; . coheredem esse alcui.
1) ( )
somniculosus; somno deditus. 2) . =
segnis; tardus, lentus. Adv. . segniter, tarde, lente. 1) . dormitans; somno gravis languidus, somni
plenus. 2) nepeu, . . 3) ,
. . sopor. 1)
somnus, quies; . , sopor; somnus artus, gravis,
altus; CH in' somno, per somnum; doimiens; . ;

.
, . sopitum esse;
ante somnum; antequam dormitum
cubitum eo; . , . sopor aeternus. 2)
somnium; per quietem somnum;
in somnis; , somniare, spe-

ciem videre in quiete, 1 somnium

iucundum videre; . .
, , 1)
. dirigere alqd ad alqam rem
alqa re (vitam ad certain rationis normam; officium utilitate); referre, revocare,
conferre alqd ad alqd;
alqd ad
tempus componere, ex re et tempore constituere. 2) . deliberare
alqd; perpendere, ponderare alqd (); considerare (alqd cum, in animo, secum); reputare alqd; , quid faciendum
sit tui consilii est; res
deliberationem habet; multa consideranda sunt, multarum rerum ratio habenda est; ,
habeo rationem, quid acceperim;
% omnibus rebus circumspectis rationibusque subductis;
inita subductaque ratione.
se accommodare ad alqd; alcis rei
rationem habere; alqd spectare; . tempori temporibus servire; , . .
( ) alqd accommodare ad alqd (orationem ad intellegentiam
auditorum; locis, temporibus, personis); alqd
referre ad alqd (omnia consilia atque facta
ad dignitatem et ad virtutem); .
. ad condicionem alcis
descendere. deliberatio, consideratio, reputatio; ratio (); . ( , )
rationem habere alci. jei; respicere alqd;
prospicere, consulere $ rei; cogitare de
alqa re; . nihil curare
alqd; neglegere alqd; .
, - . 2; . . sentaneus, conveniens congruens alcui
rei, aptus alcui rei, ad alqd; accommodatus
ad alqd (); . esse
gen., . hoc est Gallicae consuetudinis;
. ad hoc illud tempus aptus utilis; his Ulis
temporibus aptus conveniens; .
- alqd alienum est ab alqa
re. Adv. convenienter, congruenter, apte, accommodate; . pro ex re
et tempore; . secundum naturam; . . accommodare alqd alcui rei.
communiter; . ; . consilia, causam suam, rationem cum alqo communicare; consilia iungere cum alqo; . bellum coniungere. 1) = -

357

, communicare alqd cum

alqo; impertire alcui alqd; participem facere
alqm alcis rei; . communicare,
conferre alqd inter se. 2) , tradere, exponere alcui alqd; narrare
alcui alqd . . inf.; certiorem facere alqm de alqa re, alcis rei .
. inf.; proferre in medium, proponere alqd;
conferre sermonem cum alqo, consilia de
Romano bello, sollicitudines inter se; hoc
coram (); conferre; () scribere, perscribere alqd ad alqm; ( , ) enuntiare alcui alqd.
1) pervenire
ad alqm (is ardor omnium ad eos); fundi, se
fundere, manare in, per alqd; permanare ad
in alqd. 2) . . ( - ). 3) . se
sensus suos alcui aperire, se alcui patefacere. communicatio;
. communicatio sermonis; . communicatio sive sermonis sive
scripti; - quae traduntur
narraniur de alqa re; -
(. pl.)\ -
. 2. consortio,
consortium, societas; usus, consuetudo (,
); commercium (); ,
C-CTB commercium

habere cum alqo; sociatum esse cum alqo,

coniunctum esse cum alqo, iunctum
esse alcui.
affabilis.
socius; particeps (alcis rei);
afflnis (alcis rei, alcui rei). societas (alcis rei); . .
aediflcator; conditor (urbis);
auctor (templi, Liv.).
aediflcare; exstruere (sepulcrum, alcui monumentum); facere; . . 1) aediflcatio; exstructio; . 2) opus;
. moles; .
maxima opera.
par (alcui rei); aptus,
idoneus (alcui rei); accommodatus (ad alqd, alcui rei); dignus (alqa
re); . verbum idem plane significans declarans; . .
Adv. . . 1 convenientia; .
extrema cum primis contexere.
respondere (alcui rei
ad alqd); convenire (alcui rei), consentire, cougruere (alcui rei, cum alqa re); dignum esse (alqa re, alcis rei magDitudine).
. ,
.
, aemulus;
competitor; adversator; obtrectator. aemula; quae un petit;
competitrix (Cic).
certare
(cum alqo alqa re, de alqa re, inter se alqa
);= aemulari alcui, cum alqo.
aemulatio;
multoium competitio; obtrectatio.

358

, . - sugere (mammam matris).

, ; - eiusdem gentis rdere, abradere.
nationis homines; ab eadem gente stirpe desilire.
oriundi.
elabi, delabi.
. .
. .
regni socius; imperil consors. . .
societas regni im- 1 ordo (senatorius, equester, publicanorum, mercatorum); .
perii.
mercatores, collegium mercatorum; . .
. nobilitas; nobiles, optimates ( particeps so); . homicius alcis rei; affinis alcui rei; conscius alcis
nes omnium ordinum et aetatum.
rei (coniurationis, Sail.).
. . collega.
gratum facere alcui, beneficium in
. .
alqm conferre.
1) . comitari (alqm), comitem esse se adiungere, praebere (al- pinus. pineus; .
cui); sectari, assectari ( . pinetum.
); stipare ( ); in unum conferre, contra. . 2) .
here alqd;
, 1>1 subsequi;
mens mea versatur in alqa re;
gloria
. alqd in
virtutem tamquam umbra sequitur. Conpomanu alcis est. ,
comitatus; assectatio;r=npHKpHTie
coire inter se; colligere se in orpraesidium; - comitante co- bem; mit alqo; cum alqo.
. totius belli impetus consistit ad moenia oppidi alcis; pugna, certamen ();
vis; . . ;
post hoc proelium collatum omne bel . - nhil de resistendo cogilum est circa Corinthum.
tare; - nullo rpugnante, nullo resistente; . - , scriptor; qui
postquam hostes diu repugnarunt.
librum scripsit, conscripsit, composuit; . resistere, obsistere (al, . ;
cui, alcui rei); reluctari (. fabricator, opifex;
), obniti, reniti.
() auctor; . .
- confectio; . . 2.
ptio, compositio; , . .
comitari; adesse.
1) Copa3MtpHocTb=cHMMeTpifl proportio; symponere; iungere, coniungere; metria; . , convenientia par . miscere (vetium, apta membrorum compositio;
nenum); = parare, apparare,
concinnitas, forma, mocomparare. 2) , fadus et forma verborum.

cere, efflcere, ,
1) = , . . 2) =
^& his cohortibus legio, . . Adv. nem effecit; = instituere (quar4 pro; ex; . .
tam aciem sex cohortium numro), consti dirigere alqd
tuere (1res legiones); . , .
ad alqam rem alqa re (offlcium utili .;
. ;
tate).
. 1 . 2; . , ,
commilito; contubernalis.
. . facere, conflcere; scribere, con . .
scribere; componere; condere (carmen, leges).
aemulatio; aemulandi cupidi3) , >
tas. aemulus, aemulator.
continere alqd (virtutis vim ipsam); efflcere,
aemulari (alqm, virtutes alcis); imitari (alqm, alqd); . complere, explere, esse, , 20000 equita cum alqo de alqa re certare.
tus viginti milia hominum explebat; . , . . . magnam summam pecuniae effl . .
cere; . . ; pica.

quadraginta dierum. Co quadraginta annorum; - res ad victum necessaria quae ad victum opus est;
quadraginta annos natus., dextrum cornu tenebat eques; . quadragesimus; . qua forma quadrat esse; dragesimum. quadraginta; -
. regione
quadrageni.
orbem terrarum finire. , . nota (viaurn bonae, optimae, primae,
*?erbum compositum, copulatum; secundae notae).
- verba duplicare. Co sordes (), purgamenta (. pi.).

359

< = res ex qui effici, confici, perfici; = bus alqd conflatur efflcitur constat
evenire, eventum habere; qulbus alqd continetur, in qaibus alqd
]' optata mihi contigerunt;
positum est; , , sena pax convenu composita est;
tores senatus, collegae, . . 2.
legati legatio; , - misericordia (
-> senatus frequentissimus.
alcis); - misericordia captus,
commotus, permotus; . misericor senem fieri, senem esse coediam excitare, commovere; pisse; senescere, consenescere.
. misericordiam inferre;
1) , status
. miserabilis; aptus ad misericordiam com(); condicio (); lomovendam; . miserandum esse;
cus (; . abl-, meliore, dt, . misericordiam habere;
riore loco);= res;
misericordem esse; se misericordem praebere,
causa; . .
. misereri alcis, miseret me al; . , , cis.
misericors (in
, , servitus, libertas, egealqm); misericordiae plenus; propensus ad
stas, tranquillitas, feritas; . habimisericordiam.
tus status animi, = affectio
animi; . his mo- certatio, concertatio ( ribus; , . bonus status,
CTBie), certamen. certare
bona condicio, res bonae secundae
cum alqo, alqa re, , tibiarum
forentes; , .
cantu.
bona, perdita res publica; . - vas.
status rei publicae; , numerum alcis
. alqd integrum et incolume
rei inire exsequi, efficere; =
servare, alqd tueri;
computare alqd; = ,
. alqd in antiquum statum, in pristinum
summam facere, summam calculum subrestituere, in integrum restituere; . ducere alcis rei.
valetudo; . va- vicinus, finitimus, propinquus (doJetudine infirma; . 2. 2) mus). , vicinia; Bie, 1, . . 3) 1, Hie vicinitas; -., -
res fainiliaris, res, bona,
in vicinia, prope; in propinquo; ,
fortunae; opes, facultates; . - hic in vicinia in hac, in nognae amplae divitiae;
stra vicinia. vicinus; () fi . ; . .
nitimus, confinis; accola ( ,
; . rem familirem
); proxime stans sedens,
rem augere; . .
proximus; 1 consessor.
alqm omnibus bonis privare. 4) CoTBopeHie origo; principium, exordium, ini in posse; - posse;
tium; Mipa mundi procreatio; mundi origo,
- solvendo non esse;
ortus; () -1 Mipa inde ab hominum
- oneri ferendo
memoria, post hominum memoriam; post hoesse. fortunatus; beatus
mines natos. creare, procreare;
(homo); satis dives;
gignere; - 1 mundum procreare (
pecuniosus, bene nummatus;
! ), condere, aedifi copiosus, opulentus.
care, construere; . . .
1) constare, , homo constat
. .
animo et corpore;
factus ex; 1- centurio. centum; centuria
( , , ); nu merus centenarius ( ).
, . esse gen
qualitat., , 300 - . .
classis erat trecentarum navium. 2) conviva; convictor.
. . ; cerni in alqa
re (); habere alqd, operis socius; consors (gloriosi
laboris); . . socius alcis rei;
, gubernatoris ars bene navigandi raadminister et socius in alqa re facienda.
tionem habet , ,
. 3) = - . 1.
quassatio; . terrae motus.
, esse; intercedere , . . . favus.
(ratio, similitudo, necessitudo, amicitia, usus centesimus; . centesimum.
intercedit inter...); . , culpae sceleris afflnis;
particeps consilii sceleris; qui in eadem
sub alcis custodia esse, custocausa e.st; consilii sceleris, facinoris,
diae in custodiam alcis traditum, comconiurationis conscius; 4 missum esse; . () conscius; unus ex consciis;
. II, ; . ,
- conscios edere.
. ; . esse, adesse. Co-

ius.

360

CnaeaHie.

, ,
intimo animi sensu; .
. , , .
sidiis suis comprobare alqd Co condiscipulus.
1 1) con captio (dialectica sophistica);
sensus, concordia. 2) = , . ;
pi. captiosa (.); sophisma. stadium; . probari, placere
sophisticus; ,
( alcui), Studium alcis excitare; captiosus. Adv. sophistarum more; captiose.
-1 frigere (ad alqm). sophistes; cavillator ( 1) cupere alcui, alcis
).
causa; alcui amicum esse, favere; .
Coxa aratrum ().
alcui favere et cupere; studiis suis
siccari, exsiccari; arescere.
prosequi alqm; un gaudere (
conservatio; , ,
), alcis vicem casum dolere ( . . alcui alqd servan); . alcui non amicum
dum custodiendum dare,
esse, non favere. 2) . moveri,
. . deponere alqd apud alqm
moveri alqa re (alcis dolore); probare, ap(pecuniam, testamentum), in loco alqo;
probare, comprobare alqd (); .
. . sustinere, sustentare, ale aversum, alienum esse ab alqa re r
re; -
() abhorrere ab alqa re; abnure alimur sustentamur; . conservaere, aspernari alqd.
tio pacis, , , - vomer.
servandae pacis causa. = socius; foederatus; foedere iun servator, conservator; = ctus sociatus; . foedere
custos. integer ();
iungi cum alqo. socialis
incolumis, salvus. servare (pa(exercitus, bellum). foederatus;
cem, traditum ab antiquis morem); conserfoedere iunctus sociatus. foevare, asservare; = dus; societas; . . ; = servare alcui rei, ad alqd; = te foederatae civitates; =
nere; retinere (gratiam alcis, dominium alcis
copaHie , rei); tueri (dignitatem suam, consuetudinem);
concilium (Achaicum, Achaeorum); - valetudinem
corpus, . Achaeorum; tueri; . se servare, se conser, . . .;
yare, salutem suam tueri; -
. societatem, foedus inire (cum
incolumem servare alqm, alcui saluti esse;
alqo); societatem coire (cum alqo); alqd memori tenere, custo . . .
dire; alcis rei memoriam conservare, retine- 1) cadere, decidere; ( re; . . .
) delabi, defluere: 2) . demanere, permanere, remanere, .
cedere, recedere (aqua); decrescere, minui;
valere, manere usque ad; =
imminui; tolli. 3) *, .
exstare (orationes,
. pretium alcis rei minuiepistulae); - interisse.
tur, res vilior fit vilius venit;
. ; .
annona laxat (Liv.).
ratio sententiarum; ratio qua sententiae inter se excipiunt, altra sententia ex derepere; delabi; defluere.
cubiculum, in quo alqs dormit; cualtra apta nexa est.
biculum dormitorium (Plin. .);
1) >1 confectio (libri,
cubiculum.
annalium); conscribere, componere, conflcere, . - tem- conservatio; . . servare,
conservare. servare, conservare
pus quo liber conscriptus compositus
(alqm, rem publicam); salutem dare, afferre,
est. 2) scriptum; liber;
salutis auctorem, saluti esse (alcui); . ,
opus; - servare alqm, alqd ex re, eri nostra (. legens, legendis .,
pere alqm alcui rei, ex re, liberare alqm,
.), . vestra (v. solum legitis, v.
alqd re, ab re (alqm. periculo, urbem ab
amatis); . . . 2, . incendio et flamma), vindicate (alqm ab
scriptor (alcis rei, , tragoediainteritu, rem publicam magnis periculis);
rum); qui librum scripsit, conscripsit, comporetrahere (alqm ab interitu);
suit; auctor (alcis rei auctor,
iis praeter vitam nihil
erat super; , ); - alqd
homo desperatus.
scripsisse, conscripsisse composuisse,
se servare; in tutum deveconcepisse. 1) facere, conflcere
nire; . . alqo se recipere (ex fu(, ); scribere, conscribere; compoga); alqo confugere; emergere (in campos
nere; condere (carmen); . . .
apertos), fug petere alqd; . .
2) = , . .
; , , sa stillare, destillare (); rorare.
lutem petere, saluti suae consulere (,
suci plenus; fsucosus, fsuculentus.
fug); . se expedire ex re; emer bnvole; . cum vero
gere ex re; salvus

.
incoiumis evasit; salvus incolumis est,
in tuto est; in portu est. salus;
( ) auxilium; -
> fug" salutem petere, saluti suae
fug consuJere; - salutem
sibi reperire;
- medici diffidunt; a medicis desertus
est; - actum est de eo.
1) servator, conservator; salutis auctor; liberator; vindex ( ); . salutis vivendi auctor; . salutis meae auctor;
capitis mei servator;
- Athenenses eum qui Graeciam
liberaverat, praemio affecerunt. 2)
salvator (y . ).
servatrix, conservatrix.

salutaris; . via salutis; 4 . , . haec una via omnibus ad salutem visa est, ut (Liv.j; . nullam nisi
in fuga salutem vidit.
dormire, () dormi tare; = quiescere; . ,
arte graviter dormire; . cubitum
ire discedere, dormitum se conferre, ad
quietem ire, ad dormiendum ad somnum
proflcisci (Cic.y, . somno
quieti se tradere; corpus (corpora) quieti dare, somno quieti se dare; se tradere ad
quietem (Cic.)\ . somnum capere
non posse, . alqd alcui somnum
adimit dormire alqm non sinit; .
( ) multi esse somni; somno
indulgere; . brevissimi esse somni;
. dormito.
( ) coire; concrescere.
1) primus; (
) prior; prius (duas a te accept epistulas. espondebo igitur priori prius); princeps ( .,
); .
= , > primus
vidjt; . * = ,
eum primum vidi;
. . () 4, '
initium fit, nascitur, oritur ab alqo; ab
alqo initium fit fugae; occupo
inf., . bellum facere occupant. 2) =
primo, a, in primo.
a fronte, in fronte; .
in adversos Lostes impetum facere; in
hostium frontem pugnare.
superbus; vanus. inanis
vana superbia, superbia; spiritus (pl.); vanitas singularis; proprius. Adv. singillatim, separatim, proprie.
tergum ( ,
. . ); dorsum ( ,
^, >. . . ); C-H supinus; - manibus in tergum reiectis;
. - alqo inscio insciente; = Bb absente alqo;

361

- alcui absenti maledicere.

index; tabulae; . album
senatorium; ascribere alqm in civitatem civitati; . in
reos referre, . in proscriptorum numerum referre;
. alqm de ex reis
eximere; . alqd desoriptum habere. exscribere, describere alqd;
transscribere (testamentum, tabulas); =
furari alqd ab alqo.
() radius.
, 1) () miscere; = conflare (statuas
argenteas). 2) . *ligna secundo flumine
demittere.
( ) tollere
manus.

contexere, connectere (crines).

sermones aniles falsi. garrulus (); delator ().
continuus, continens (); solidus ().
socius; particeps (alcis rei);
^ ) belli bellorum, expeditionum
socius.
1) . 1. 2) = tranquillus (animus); sedatus; placidus; . mare tranquillum; .
vitae tranquillitas, vita tranquilla placida; . . 1 (); . tempora tranquilla sedata, pacata;
, - animo esse tranquillo placato; animo non commoveri,
. placide sedate ferre
alqd; . sorte sua contentum
tranquille vivere; -! bono sis
animo! bonum habe animum! Adv. tranquille,
placide, placato animo, sedate, sedato animo.
CnoKOHCTBie tranquillitas; . animi
tranquillitas; . animus aefuus, aequitas animi; constantia; . animi pax
tranquillitas; . .
alqs nihil disced.it ab animi aequitate;
. . ;
. .
1) pugnare (cum Peripateticis; de
diis immortalibus); certare, concertare (cum
alqo de alqa re); contendere (verbis); altercari (cum alqo); = disceptare
(verbis, cum alqo, de alqa re);
cnopt, disputare; . .
1, ; ( ) pugno. 2) ,
, ^ certare (inter se); controversiam habere, litigare (cum alqo de alqa re);
ambigere (de alfla re). controversus, quod in controversia est versatur; litigiosus; . $ res controversa;
controversia; causa; res; . res
controversa; controversia; quod cadit in
controversial!! disceptationem.

362

certatio, concertatio; certamen; , , controYersia; = disceptatio; .

disputatio; , .
in certamen cum alqo descendere;
. vocare, adducere, deducere alqd
in controversiam; .
adhuc sub iudice lis est; -
, - hoc nullam
controversiam recipit, non dubitandum est;
de hac re nihil dubitatur; - , ...
non est controversia quin...
1) = , . .;
- facultates ingenii; ingenium; .
. . 2) =
facultas (ingenii, dicendi, potica); ingenium aptum ad alqd; .
.
.
1)
docilis (); sollers,
ingeniosus, bonae indolis; . eximii
ingenii; magno ingenio bona indole
praeditus. 2) , , idoneus, aptus
alcui rei, ad alqd faciendum; promptus ad
alqd (ad omnem audaciam; homo, mens);
- abesse, aliennm esse
abhorrere ab alqa re; -
habere alqd; alqd aeeipere posse
(mens omnem virtutem); .
talis erat qui conj.; ille inventus est qui
conj.; - -irasci
non est sapientis; ira non cadit in sapientem; - hoc non cadit in
eum; ab hac re alienus est abhorret;
() ab eo nullam fraudem, nullum facinus
abesse pu to; -
alqm esse nefarium non putare,
nulla in
alqo fraudis iniuriaeque suspicio est
non suspectus habetur alqs de fraude et
iniuria; -
alqm futura prospicere credere.
afferre ad alqd (ad
bene vi%ndum; nihil ad communem fructum); conferre ad alqd (nihil, multum, plus,
plurimum); prodesse, adiuvare ad alqd; valere (multum, nihil) ad alqd; vim (magnam,
exiguam) habere ad alqd; pertinere ad alqd.
ratio, via, modus, pi.,
, . omnibus modis rationibus, omni modo ratione;
? quo modo? qua ratione? . hac
ratione, hoc, illo, isto, tali modo, ad hunc
modum; . eodem modo, eadem
ratione; . nullo modo, nulla ratione; . aliter; . () , ratio docendi, genus disciplina instituendi; . ,
ratio pugnandi, belli gerendi;
. . novitas alcis rei; . novum quoddam pugnandi genus;
.
., . . ,
educatio, institutio, . oratio, .

.
curatio, oppugnatio,
defensio, pl.\ . 1.
adiuvare, prodesse ad
alqd; adintorem (adiutricem) esse alcis rei,
ad alqd.
pedem offendere; -
vestigio fallente cadere.
ad dextram; a dextra.
1)
iustitia; . aequitas; ius; rectum et iustum; - .
; . aequum est
inf. . . inf.; . alcui hoc tribuere ut...; .
iustum se praebere erga alqm, tribuere alcui
quod ei debetur, alcui non detrahere laudem suam, suum cuique tribuere;
.
baud sane est obtrectator laudum eius. 2) =
, veritas; 1 - *dubitare num vera sint quae narrantur fldem narrationis in dubium vocare;
- non dubito, quin hoc ita sit.
1) iustus (homo; bellum,
poena, praemium); ( .)
rectus; legitimus (poena);
aequus; . optima causa; -,
- , , iustum
aequum, par est, decet inf.; - hoc aequum et bonum
aequum bonumque est; -
aequa postulas. Adv. iuste, iure, recte, legitime; merito ( ); ut par
aequum est, ut decet; . recte
agere, facere; rectum sequi; ius, ius ac fas
colre. 2)=:, verus.
. .
1) quaerere alqd (ab, ex alqo):
cognoscere de alqa re; sciscitari de alqa re.
2) . > sustinere alqm (
), transigere certamen
cum alqo; . > expedire explicare alqd.
rogare, interrogare (alqm, alqm
alqd); quarere, exquirere, requirere (alqd
ex, ab alqo); percontari (alqm, alqd ab, ex
alqo, alqm de alqa re); sciscitari (de alqo,
alqd ex alqo); . quaerere, requirere
alqm, rogare alqd (vasa, viam), exquirere alqd (iter); ( ) sine mea sententia; . . 1;

. , . .

, , quaoritur, num; apodasis' , .

nisi id faceret (philosophia), cur Plato
ptum peragravit? (Gic).
1.
. .
desilire (de, ex alqa re).
., .
, . , .
. .
1) demittere; . emill-rin
(aquam lacu emittere lacum); r.

363

navem in aquam deducere

cipibus aequari se putarunt); adaequare (cum
deducere; . vela contra- virtute famam); alqd alcui rei, alqm alcui
in aequo parem ponere, alqd alcui rei
here, subducere. 2) . .
par facere; alqm cum alqo eodem numro
2. 3) . concedere, con loco habere.
donare (alcui alqd); gratiam facere alcis rei
aequare alqm alqa re; adaequare
(omnium tibi; delicti). de(se virtute nostris, Gaes.); aequiperare (alqm,
mitti, se demittere (manibus, funi); delabi;=
alqm alqa re); parem esse alcui;
descendere, degredi.
1)
. > aemulari alqm; aspirare ad alqm
1 demissio; , . alqa re (Africanum bellica laude).
. 2) deiectus; locus declivis,
proclivis; . . post; . 3. , . .
anno anni tempore circumacto, anno in- comparate; feomparative; teriecto; anno post post annum;
. compar., . . minor;
. paucis diebus interiectis; 10
. . ( -).
praeteritis decem diebus, post decem dies.
, sternere, prosternere, deicere, terrae ad terram affigere alqm.
socius comes itineris,
pugnare; certare; contendere
comes; convector.
(inter se de principatu; ferro, proelio, acie);
sooia comes itineris; comes.
decernere ( ); depugnare, decerta, . ,.
re ( , -);
. 1. . .
confligere; proeliari; proelium, pugnam edere
equitem deducere ad pedes.
facere. pugna; proelium;
descendere, desilire ex equo,
acies; - eo die quo pugnatum
descendere, desilire; ,
est (Liv.); . . 2; .

facere, committere pugnam, proelium;
descendere, degredi,
- . 2; . pugnam
desilire ad pedes, descendere, desilire ex
proelium inire; pugnam, proelium committeequis; - equitare; inter se acie concurrere;
tum equitem deducere ad pedes, (
. proelio pugna superiorem discedere;
) equiti . proelio pugna inferiorem
bus detrahere equos.
discedere; proelio vinci, superari, fundi, fu properare; () festinare;
gari; pro victo abire.
maturare; accelerare; . . ; . alqo venire redire pro- . .
perare, alqo ire contendere alqo tendere, ignomini contumeli" afflcontendere; alqo ferri; accurrere, advolare
eere alqm; ignominiam alcui imponere, in
in, ad locum; . , . properaiungere. ignomini; dedecus; turpire, festinare, maturare inf., propere
tudo.
festinanter alqd agere; . properato coalescere (cum re, inter se);
maturate, mature facto opus est; .
coniunctus (supercilia;
nihil urget. citus (); fedigiti).
stinationis plenus; - () 1)
non differendus; quod dilationem non
*dies Mercurii. 2) , nmerus,
recipit.
, alqm ex suo numro miserunt;
^ A alqm sui
, . .
corporis regem creari voluerunt; . cum,
comparatio (linguarum inter se);
, - cum amicollatio ( , Gic.); contentio; cis vivere; . vobiscum;
- nullo modo comparari
- ex patrieiis
posse cum re;
et plebeis ex ordine patriciorum et ple() . si contentio quaedam et compabeiorum creari. inter .
ratio flat (Gic); - ... comin ., . . inter homines, in
paratus cum... si hunc cum illo comhominum gnre (nihil rarius invenitur); inter
paraveris; prae, .' videris non tu quimaiorum rerum curas; , , per
dem vacuus molestiis, sed prae nobis bealuxum et ignaviam vitam agere (Sail.); tus; Atticos prae se agrestes putat; ad, .
. mdius, . . in media urbe;
vir bonus, sed nihil ad Persium; pro (
. media aestate; . media nocte;
);
. 6faia luce clara luce.
-
mediterraneus; . mare
pro multitudine hominum anguinternum. () media pars
stos se lines habere arbitrabantur; ad(regio), medium spatium; mdius locus; .
versus (Liv.); . compar., . . adj. mdius, . . media,
- KMX alqo pauperior.
insula; -> in media urbe;
1. , comparare, con- in m. domo, in m. aedibus;
ferre, contendere, componere (alqd cum alqa
- haec regio
re, illas res inter se).
media totius Galliae est", C-H m 2. ,
dius inter ace. pi.; ,
$ aequare (tenuiores cum prin-

- in medios hostes irrumpere;

- bellum in mediam terrain inferre; . -
medium quiddam sequi; tenere mediocritatern, quae est inter nimium et parum; via uti, , mediocritate
moderari alqd. .
. *aetatis mediae ( . quae vocatur); fmedii aevi.
() mdius (digitus); . statura mediocris modica; -
plus minusve; circiter; fere; . 1 ordo
plebeius; homines plebei generis; homines modicae fortunae; . .
3; - inter pacem et bellum nihil
medium. 1) . mdius eus media pars alcis rei; . medius; umbilicus (Siciliae). 2) .
sedes (belli), domicilium (imperii); -1
oraculum Delphicum domicilium religionis Graecorum factum est.
1) , .
praesidium (virtutis 4); subsidinm, adiumentum, auxilium,
instrumentum; . auxilium salutis; - subsidia
nervi belli; - ( 1,
) 1 * opes; . ratio, via (), consilium, modus, , pi., .
. omnibus modis; . ad extremam rationem confugere,
ad extremum ultimum auxilium descendere; omni ope atque
opera; .
variae sunt earum perturbationum
curationes; . Hiro vindictam alquam libertatis suae quaerere; . quaerere ex alqa re, quod valeat ad...; . part, praes. act. esse, ,
^ ea quae conservantia sunt
alcis status; . res . pron.
adj., . - usitatis
rebus; . re, hoc, eo (neutr.);
. repperit quo ei
noceret; - a quo id accepimus, quo ceteris opitulari possemus; , . omnia experiri facere, nihil
intemptatum relinquere (
); nullum genus alcis rei
praeterire, nullam alcis rei partem relinquere; . nihil a Caesare relictum est quod
servandae pacis causa temptari posset; . ... , , nihil relinquebatur nisi relinquebatur ut...; . id
quod eo quo intendas, fert ducitque; (1) subsidia; opes, facultates, divitiae; . copiae; 4 - . , ;

.
* () - nummatum cuniosum esse; opibus florere;
res familiaris non suppetit alcui;
angusta res est alcui;
habeo unde vivam;
- alcui victum praebere;
- pro suis quisque facultatibus; -, . de suo, suis opibus; privato sumptu.
2) remedium
alcis rei; ad magnitudinm frigorum; id remedium timori fuit; invenire remedium alcui
rei; auxilium, subsidium; .
medicina (. ., medicinam adhibere, alcui rei quaerere); medicamentum; . . adversus haec me doce alqd.
deformare; lineis describere
describere; adumbrare.
. 3. ,
. ,
= spatium (semestre spatium dictaturae); = intervallum; ,
dies (f.), dies certa, praestituta, constituta; . . ; .
vadimonium; . annua dies;
. annua die; anno vertente; intra annum; . biduum; . diem statuere, constituere, praeflnire,
. diem satis laxam statuere; certis diebus
( ) certis pensionibus;
. tribus pensionibus solvere.
() caedere; succidere.
1. , avellere (poma ex arboribus); abscindere (tunicam a pectore); deripere (ramos arbore); detrahere, auferre
(anulum de digito); abrumpere ( , fastigia aliquot templorum a culminibus abrupta); . , . 1.
, , vincula abrum; . .
verbum ex ore alcis excidit.
2. , , . . montes
coaequare, in planum deducere, clivum in planitiem redigere; demoliri; diruere; solo
aequare adaequare (urbem, teeta); complanare (opera),
4 . , .
, ordine ( );
deinceps, alius post alium; . continuus, , dies continuos quinque;
. consulatum continuare;
. ^ . multiplicare (alcui) consulatus.
rixa ( ); iurgium
( ); lis, pi. lites; altercalio
(). dissociare (homines
animos hominum); discordes reddere (aiqos);
alienare (alcis voluntatem ab alqo). Cco altercari, iurgare, rixari, ..
iurgio contendere, iurgiis certare cum altpi,
rixari cum alqo; rixa mihi orta est

365

non...? e) . ,
alqo, inter se altercari; certare
. ; maledictis inter se; rixari inter se; =
. ; dissidere ab cum
. . f) alqo; in simultate esse cum alqo.
obtinere; evincere,
pecunia crdita; creditum (.). Ccypervincere fut); ce6i .
4 commodare alcui alqd;
. .
utendum alqd dare, tribuere; . stadium.
alcui pecuniam mutuam dare.
alqm exsilio afflce- grex; armen ta (. pi.).
re; in exsilium eicere, pellere, expellere, vas poculum vitreum.
agere, eicere; alcui aqu et igni detrudere, deturbare (alqm).
1) . collidi inter se (nainterdicere; alqm relegare, deportare. , provocare ad alqm,
ves), concurrere inter se; confligere inter se
appellare alqm, , (naves). 2) . . :
1 excusari excusare se alqa re,
concurrere inter se; convenire cum alqo; ofexcusatione alcis rei uti, excusationem alcis
fendere alqm, incidere in alqm (rei afferre; . nomi ); obviam fieri alcui (
nare alqm testem, ); concurrere, congrepii ex annalium monumentis testes excitadi (inter se); signa inter se conferre, grare; . dum conferre cum alqo; signis infestis con et nostrae civitatis
currere.
exemplis uti et aliarum; . .
habeo alqm auctorem. conglobari, congregari, se
exsilium, interdictio aquae et ignis, relegaconglobare, se congregare; se conglobare in
tio, deportatio; - . ;
unum; concurrere, concursare; concursus fit
- exsulare, in exsilio esse.
(populi); - se constipa, 1) . ponere (alqd
re sub vallo; conglobari circa
in alqa re, lectum; sellam iuxta); statuere,
alqm, congregari undique ad alqm.
constituere (in alqo loco, octo cohortes in chalybs. chalybe factus.
fronte); collocare (unam legionem in dextro . . 1)
cornu; legiones pro castris in acie; suo quid consistere in alqo loco; pedem poneque in loco); disponere ( re in re ( ); in , stationes; tormenta in muuiti umeris alcis; . . 2) = ris; , libros); ordinre, instituere
fieri, exsistere; . . ( , . , mi, . . 1) lites, copias, aciem); . , . . . 2) ,
, aciem, exercitum, copias in statura.
struere; . . opera; cura; diligentia; sturem suo loco reponere; .
dium; . operam dare,
. ponere alqd sub alqd, supponere alqd
tribuere alcui rei, operam in, ad alqd impenalcui rei, sub alqd; . cindre, operam in alqd conferre, in alqa re
gere alqd alqa re (domum custodibus);
locare ponere; Studium collocare, indu , alqd apponere
striam ponere in re; .
alcui rei ad alqd (alcui loco, moenibus,
, ... omni ope anniti, omni
ad ignem); = ponere, constituere
ope atque opera niti ut, ne. (alcui statuam, simulacrum, alqm sta sedulitas, industria. tua honorare); . . . 2) . .
. ) , . (); . ,
bere; subvehere (frumentum exercitui) b)
. studere, conari inf.; operam dare
, , , . .
ut; id agere ut; . . dissimu; . pro nihilo ducere,
lare alqd; , .
putare; nihili facere; despicere et pro nihilo
. , ,
putar; contemnere et pro nihilo ducere. c)
rem hue deduxi ( ); . alqd alcui laudi
. inanem laborem suscipere; operam
ducere dare; , .
perdere.
; . - , senex. = ; ce6is . 2;
vtus memoria, antiquissima ae . 1;
tas; vetustas; - antiquitus anti alqm alcui (exemplum) ad imiquis temporibus. vtus (amitandum proponere; .
citia, amicus, nobilitas, consuetudo); anti 2 ( ), d) .
quus (genus, mos); priscus (
praeficere alqm alcui rei; adj. . ).
attribuere alcui (quits, legionem); . .
Micro alqm ad summum imsenectus; . aetas exacta, affecta;
perium efferre; - . senex, . Cato
, ...? quis tan tus est, quem
senex ( -) historias scribere instituit;

366

. ad summam senectutem pervenire; . aetate ingravescente;

- atque aetate confectus. anus; vetula ( ). anicula.
senilis; . . . maior natu
maior, aetate superior;
aetate alcui antecedere, alqm praecurrere;
- aetate procedere;
. maximus natu maximus.
princeps; - decem primi civitatis. 1)
, vtus (
, . recens; . imperator,
senator, amicus, navis, exercitus, amicitia,
mos); antiquus (
4nobilitas,
, . novus;
a. genus, patria, mos, fides); vetustus (-,
, ), compar. vetustior vtus;
inveteratus ( ); priscns (,
, ce6i>
); = , obsoletus; . =,
miles veteranus; -
(nihil) mutare; - nihil
omnino mutatur; res in antiquo statu manet.
2 ) = 4 senex; grandis
graudior natu; aetate provectus;
. exacta iam aetate; . senex Verres (. e. , . adulescens
Verres); Verres pater ( ., . Verres fflius). senem fieri;
senescere, consenescere.

.
gno pretio, magno );
(.) pfetio quantocumque; quanticumque ( .). (.) omni
quacumque ratione, omni quocumque
modo; utique ( ). fieri, , ? quid de me net? . fieri
potest.
pars, caput, locus; . lex, condicio, caput;
pactiones, condiciones.
grex (anserum); agmen.
stirps; truncus.
, . fores, valvae.
caulis; culmus (. ^ 1).

1) . semita, trames. 2) .
, sequi alqm, alqd (virtutem).
defiliere.
1) . (
) confluere; in unum misceri.
2) . confluere, concurrere (ad, in locum alqm, ad alqm visendum).
vitrum. vitreus (vas,
poculum, calix).
gemitus. gemere.
= , gradus; ascensus (in virtute multi sunt ascensus); MISCTO
. locus; ordo (omnium
ordinum centuriones); . doctrinae
eruditionis, humanitatis (quasi) gradus;
- *in infimo
humanitatis gradu collocates; ,
- nis fere cul tus et humanitatis expertem
esse, humanitate esse politissimum; omni vita atque victu excultum atque expolitum esse; , , . magnum
frigus; . ad summum alcis rei pervenire; . summa licentia; . , ... tanta perfectio,
quae...; . ( ) ita, sic,
adeo, ( .) tarn, adeo;
. () audaciae
progredi procedere ( ., . , , tanta est alcis audacia . .);
. magnopere, valde, vehementer; . magis maior, ,
alqam rem maiorem habere (C'c);
, . maxime; maxirno
opre (maximopere), summo opre (summopere); . doctissimus; . aeque, pariter; .
, ita ut; tantum quantum; . quodam modo; aliqun
ex parte; . .
. .

detrahere (alqd ab, de).

procerus habitu; forma ad dignitatem apposit".
statua; Signum, simulacrum.
1 ) = , . ;
. , consistere, assistere
ad alqd (ad mensam, ad fores); .
, . ; . in
genua procumbere subsidere; .
. ; . ;
. , . , ; .
( ) aciem ordinesque
constituere; nepeu. . . .
; . . 3.
2) = , ( ) consistere in loco;
consistere. resistere; sistere gradum;
( . ) consistere; haerere (aqua); iacre; pfosa fluvius gelu constitit;
per me non stabit; in
me non erit mora; non deero; . obstupescere. 3) . ;=4, . . 4) , . - regio dserta, dserta vastaque; . 5) , .
. desertarum regionum sterilitas.
alqs occidit, mortuus est. 6) . .
deficere (y alqm). 7) = custodire, tueri; . domum soi
, stare, constare (mavare, custodire, tueri.

367

. .
Signum
pecuniae magnae, bibliotheca multorum num 1) . . pfoa conflaens
morum; ()
(Mosae et Rheni), confiuentes
() alterum tantum in
gen., confluentes Padi et Adduae fluminum
bellum proximum absumptum est. 2) nepenl
(Tac).
2) . . concursus;
. positum esse in labore,
- ( ) totius
laboriosum, operosum esse; .
Graeciae celebritate; MCT
res fuit multi sudoris
. magna erat hominum eo
et laboris; laborioloco frequentia celebritas; magna multisus; onerosus; . multas
tudo bominum eo conflnxerat; . lacrimas afFerre alcui;
. .
7; .
1) = , . 1. 2) sine alqa re alqs vitam
! strncturae genus; structura;
nullam esse putat ducit; . , . antiquae structurae genus.
... dignum esse alqa re qui conj.;
, abstergre (cruorem, fle , operae pretium
tum); delere.
est; tanti est; non tanti
residre, considre ( , est; , ), subsidre ( , ), defer nullo satis digno
vescere ( ).
morae pretio tempus terere;
1, . pi. elementa; initia
quod si dixero.
principia rerum; sing, natura.
versuum ratio. - stoicus. Adv. stoice.
carmen; poma; versus (pi.). centuplex.
. . - obstupescere; attonitum constitisse, deflxum stare.
torpor;
poticus; . . . {.) alqs obstupe . 1. versus; scit (metu). palus; sublica ();
, - versus facre scri - pons sublicius; columna
bere; carmen condere. scribere compo(); . *palus;
nere, versus
. *alqm ad palum ignofundere; carmen scriminiae causa alligare; . .
bere in alqni; et in
; . .
pomatis et in oratione
(peccatur);
1
-, ! neque oratione vinct" mensula; abacus (, neque solut". versiculus.
). sedes principis
rgis; sedes regni;
sternere (vestem); . sternere
caput, caput et arx regni; urbs nobilissima.
lectum; . contabulare axibus.
. .
centum; ( ) centeni;
centies. centum capiti- 1) . conflictio (duorm inbus.
centum centenis
ter se corporum); conflictus ( abk
oculis.
sing.); concursio (atomorum; pi. crebrae
vocalium); concursus (navium). 2) .
! sta! consiste! mane! 1)
. . , .
. firmus, stabilis. 2) stabilis;
. .
() constans; flrmus; .
animus flrmus constansque.
, . supellex cenae, mensae
]) firmitas, stabilitas. 2) constantia;
vasa; cenatio; conclave, ubi epufirmitas; perseverantia ( lamur, conclave; .
).
triclinium.
stoicus.
. .
stabulum.
. = columen (rei publi).
pretium. 1) .
stare constare (, 1) . mensa. 2) . =
magno, , parvo,
; - inter cenam "epulas;
. nihilo gratis constare, gratuitum
- ad cenam invitare
esse, centum talentis stare);
vocare alqm; . *cibi ca . emi vendi, vepiendi causa residre; cenare epulari
nire ( magni, parvi,
coepisse; - *cibi capiendi
tanti, pluris, minoris,
causa resedisse; cenare, epulari;
magno, parvo . .;
- accubare; - -
1., . centum denariis); - surgere; . mensa sobria;
esse gen.; alqd licet (, . lauta , lautus victus; y . ) gen. .\ ()
pomit . alqs bene laute cenat; o6is? quanti indicas? quanti hoc vendis?
.
quanti hoc constat? quanti hoc emptum?
idem (no bis) victus erat isque com. gratis alcui
munis; . .
stat alqd; alcui impensae non esse; . ; . tantus; . MHorie
() tot. adj. tarn multus;
' nullius pretii; vilis; ,

368
tantus (. tanta pecunia); subst. tantum ( gen., . t. pecuniae); =
MHorie tot, tarn multi; . tantundem
/ .);=> totidem; . tot tantique casus; . tot tantaeque res; . ; .
non minas quam, non magis quam;
. non tarnquam; . toties;
. .
centum anni; centum annorum spajtiUHt; saeculum;

centum annorum; centum annos natus.

lignarius.
gemere. gemitus.
1) pes; = , . -; . . 1; - cursum dirigere alqo, cursum
flectere ad alqd. 2) pes.
, : specula; .
navis, quae ad portum excubat; navis speculatoria; . ignis,
ignes; . statio; praesidium. custodire; . .
custos.
1) , ; pars; latus;
, , , , , . . .; .
; . illinc; ( )
. illinc; ab hac parte
ab ill a parte; . ab omnibus partibus locis, undique; - in omnes partes; quoquoversus; , . in diversas contrarias
partes; . quocumque;
, . utrimque;
-, * . ab utroque latere (viae);
ab utraque parte; . utrobique;
. (, ) anceps (tela, periculum);
* . in utramque partem, utroque; no
-, -, eis, citra .
(citra adv.); ,
. citerior; ,
. cisrhenanus, eis Rhenum situs; qui est incolit eis Rhenum;
. , cisalpinus;
, . trans ; ultra
; . ulterior; qui trans
alqd est; , , ,
- . .;
- . 2;
C-H CM- 2; C-H
abesse ab alqa re (a periculis);
- . ;
-, ( ) causa superior, ) . . et
et; . . et
neque (); . .
neque () et; .
ut quemadmodum ita, sic;
. ( ) contra ea; ex contrario; y .
contra; = rursus;
vicissim; a . at, at con-

tra; . idem,
, -

; ego quidem; equidem; egomet; .
pro sua quisque parte; pro se quisque ( ), b) , ab alqo, ab alqa re;
- a fratre
nihil est quod timeamus; ,
. . - pro mea, tua parte; a me;
. 1 a me nulla erit. ) ,
, ,
, . in bonam, in
optimam, in malam partem accipere interpretari alqd;
. alqd abicere, extenuare; affligere vituperando, . augere, ampliflcare
alqd; . si ita
spectas; .
. alqd ex omni parte diligentissime considerare; , . bonum, malum se praebere;
, . luihen,
. quasi lumen aliquod alcis rei
(probitatis et virtutis); . vitia
alcis rei; . , . virtutes, vitia alcis; . . .
1. 2) = , , , . terrae externae remotiores, longinquiores; gentes externae exterae;
() . peregre habitare; peregrinari; . mors peregrina;
. . ; . > pars mundi.
3) = , . ; , . . 2;
- . ( ); . . ;
- litigantes; litigatores; qui iudicio decernunt. recedere; viam
locum dare. . , ; = , defensor, propugnator, patronus.
status; - stando
fatigatus.
, . . ; . statio; locus consistendi.
1) !,
stare ein terra; in utroque pede);
. . 1; ,
stare, esse;
legiones in Hispania sunt; ny classis
Punica in ostio fluminis stabat; . ... esse in medio inter...;
in propinquo esse, in
aperto esse; . 1 iu armis esse,
armatum esse, ) . ,
astare aleui rei, ad alqd, ad alqm (
); appositum esse aleui rei, ad alqd (
);* aleui rei iunetum, coniunetum,
vicinum esse ( ); tangere, attingor
alqm locum (, parietem); . , !.
astare alui, ad alqm; proximum lat.i-ii
alcis stare, ab latere alcis esse, b) .
, circumstare alqm, &\\-

.
) . , . Micrb alqo
loco stare; superstore alcui rei, superpositum
esse alcui rei, in alqa re, impositum esse
alcui rei, positum, collocatum esse in loco
<o .); . castra alqo loco
habere; alqo loco tendere; esse alqo loco
(exercitus in agro Larinati erat; in castris
esse); . . ; - . 2; 1 . ;
. . ; .
, . . . 1; .
:
, . ; . in sententia
sua pertinaciter perstare, persistere; . paratum esse; - laetae sunt segetes. d) .
superstare alcui rei, superpositum
esse alcui rei; ( ) alcui praepositum esse
praeesse; . superare alqm, superiorem esse alqo, praestare alcui. e)
( ) alcis imperio. (alcui) subiectum esse, parre; sub imperio potestate alcis esse; . lege teneri, legibus astrictum esse;
( ) inferiorem esse
alqo, Yinci, superari ab alqo. f) .
= , stare
(in acie); pugnam non detrectare. g) .
, . , h) ,
. ( ITH ) magnum, parvum
pretium habere. 2 ) = , manere, integrum manere (
, ); stare; tenere ( ); non remittere.
-3) = , iacere, intermitti; pfcta . 2;
. per aliquod tempus aliquamdiu intermissio est
alcis rei. . stans; .
erectus; . aqua stagnans, stagnum.
instigare, incitare, concitare alqm in alqm.
1) 1 perpessio, toleratio. 2) , cruciatus; tormenta
(pi); dolor. 1)
dolores ferre, magnos dolores
pati, magnis doloribus cruciari; . : laborare ex alqa re, alqa re (ex capite, ex
pedibus); afnjctari (gravi morbo); .
laborare aegrum esse oculis; .. jKOMb vitium habere. 2) , -1 , conflictari (gravi stilentia, gravi morbo, duriore non simplici fortuna, magna inopia rerum utilissimarum); . fame laborare
premi; legio vehementer proelio est attenuata;
huius urbis opes res frequentibus
bellis attritae accisae sunt;
regio ab hoste infensa est, regio intacta est ab hostibus; mi 61 gens a cladibus
1 .

369

belli intgra; integer (loca, gentes); valetudo eius valde afflicta est; innocentes pro nocentibus poenas pendunt.
*,''*/ .
1) custodia; exeubiae; siatiQ -'(^
vigiliae; -^, ( ) excubare, excubias agere ^ habere,
vigilias agere, in custodial in cu- ,
stodiis esse; , , T
1- in custodia teneri, asservari}*'
- in custodia m dare,
tradere. 2) custodiae, custodes; exeubiae;
. vigiliae, vigiles; . pauci
custodes.
regio, . 8; .
pars mundi.
pagina.
viator (); peregrinator
( ); = hospes.
novitas alcis rei. insolitus, insolens, mirus, novus;
- permirum mihi videtur; -
quibusdam mirabilia quaedam placuerunt; .
- homo mirus, singularis; .
mirabiliter moratus est; !
mira narras memoras. Adv. mire; minim
H modum.
itinera; peregrinatio (no
); errores ().
peegrinari (
); obire loca, urbes; peragrare
terras.
animi ardor. cupidus ( ); impotens (
, animus); intemperans (
); acer (amator, cupiditas); ardens; vehemens; . cupiditas
(pecuniae, dominandi); .
venandi studiosissimum esse, magno venationis studio teneri; . indulgere aleae. Adv. cupide, cupidissime; vehementer, ardnter (cupere); . ,
alqm mirifice diligere carumque habere,
alqm in deliciis habere, alqm in oculis
in sinu gestare; alcis rei esse studiosissimum cupidissimum, avidissimum; magno
alcis rei studio teneri; alqa re maxime
vehementer delectari. = animi concitatio
impetus; motus, permotio animi; =
cupiditas, aviditas, Studium (alcis rei gen. gerund.)', libido;
= intemperantia, animi impotentia; . quaestus Studium
cupiditas, cupiditas 1 aviditas, avaritia; . Studium
aleae; . scribendi cupiditas
Studium; . .
(); . cupiditates
libidines refrenare, corcere; vinculum
immodicae cupiditati inicere.
. .
1) timor, metus ( .
24

370

ad interitum mere, in perniciem

ci. ); horror, pavor, formido,
incurrere; praecipitem agi. 1)
trepidatio;=TpycocTb timiditas; vis atque impetus. 2) .
. religio; . ,
impetus; appetitus; appetitio;
cupiditas
metus, timor alcis, ab alqo, alcis rei, ab
(), Studium, contentio ( alqa re; () metus propter
) alcis rei; impealqm, de alqo; . timor, formido
tus ad alqd (animorum ad laudem); = mortis; , ..., ... timor, metus ne,
desiderium (alcis rei); ,
ut, ne non (. .); -
. studio, desiderio
. ; , alcis rei duci, impeili; appetere, concupisce . timor afflcior; timor me incessit,
re alqd. deiectus (collis); looccupt; timere coepi; . .
cus praeruptus, praeceps, pi. prae; . ,
cipitia, derupta, praerupta.
alcui metum, formidinem inicere, alcui
metum, terrorem meutere; alqm timor af- tondere (barbam, lanam, oves); recificere; c-xis . timor perdere, procrdere (capillum).
territum facere alqd; tremens, 1) , tremebundus; timidus ac tremens; -
severus (pater, iudex, Imperium);
timere alqd (ultima);
durus, acer (pater, existimator ,
- sine metu timor esse, metu vacaanimadversor vitiorum, iudicium);
re; - inter
, asper, acerbus (acerbissimum
spem metumque suspensum esse; spe mesupplicium); gravis (iudex, iudicium, supplituque pendre; inter spem et metum flucium, poena); austerus; = crudelis;
ctuare; - poen proposit,
. poena gravis, iniqua; . fsub poena; -
, offleii religio; .
capite sancire alqd. 2) =
1 postulatio gravis, iniqua; >, . . c.Mipbi asperiora suadere; pis formido, terror; ,
- nihil
- 4 timeri ab infantibus; meplacuit aspere agi; > .
tum meutere pueris. = durius consulere de alqo; , . . .
. nihil nisi vernm vera
. terribilis;
dicere, nihil falsi dicere. 2) , horribilis, formidolosus; trux (
durus; asper; .
, ,
duritia; parsimonia victus atque eultus;
oculi, vox, clamor); horrendus; . asperitas Stotrox (nuntius, pugna, bellum, seditio, temicorum; . parce
pestas, hiems); immanis, ingens (
duriter vitam agere. Adv. severe, au ); maximus, summus
stere, acriter, ; restricte (observare
(); - metuen); diligenter; . , dum se praebere alcui. Adv. terribilem in
alqm dure atque aspere educare;
modum; atrociter. metum
. , alqm
alcui inicere; angere alqm, alcis animum.
aspere habere traetare; asperum esse in
alqm; gravius statuere in alqm; .
stimulus.
lex obtinetur; .
gryllus: cicada; locusta ().
diligentem esse in retinendis
* praeceps; . se praeoffieiis; . asperricipitare (de muro, in aquas); .
me loqui de alqo; . dili praecipitem ad terram dari; . genter, religiose, restricte observare alqd;
saltu se praecipitare in alqd.
proprie; dumtaxat; re ven.
incitatio; impetus (mili severitas (iudicis, disciplinae];
tum); violentia (venti); rapiditas (fluminis).
acerbitas, saevitia; .
violentas; rapidus; vehe omni supplicio vindicare alqd.
mens; praeceps (. ).
Adv. magno impetu (hostem aggredi); rapide; - materia; . , maviolenter; vehementer. 1) ferteriam caedere; materiari. CrpoeHie .
ri. 2) . niti, anniti ad alqd (
. 1) . , .
, niti ad immortalitatem
acies; . aciem ingloriae, ad summa); petere, appetere, expestruere, instituere, dirigere, ordinre; copias,
tere alqd; sequi, seetari, conseetari alqd (exercitom instruere; . expli ra ); persequi alqd;
re, dilatare aciem; . ordi studere alcui rei; afl'enatos instructos consistere; .
ctare alqd (regnum); =r concu- armatos in acie stare, aciem instruct
piscere (regnum, honores, maiora); servire,
habere; instructos stare. 2) . - verlm
inservire (gloriae, pectmiae,' honoribus); tenrum quasi structura; .
dere (ad altiora); . , ... niti,
. (). enitij id contendere, eniti et contendere,
1) onln;
contendere et laborare ut; operam dare ut;
. 1 ' ordo mundi. 2) <.. , . .; .
, coraacie convenientia;

.
concinnitas. 1)
, positus, dispositus. 2) , aequalis et congruens; . niHie,
concentus (avium; tubarum et cornuum); . oratio concinna, constans;
. procerus; omnibus membris usque ad imos pedes aequalis et congruens.
Adv: 1) composite,
disposite, ordine. 2) ,
aequaliter et congruenter. diflcator; auctor (templi, Liv.).

1) aedificare; construere (aedificium); exstruere (domum, navem); constituere (turres, oppidum, urbem); .
urbem condere. 2) . ,
, . 1. 3)= ; .
insidias . = , . 1.
versus; alqd litterarum, alqd;
. nullam litteram scribere;
. paucis exponere.
contumacia; obstinatio. contumax; offirmati animi; pervicax et obstinatus. Adv. contumaciter; obstinate.
struthiocamelus.
stropha, strophe.
. .
defluere (ab, ex re); . .
chorda; nervus.
fldes (ium,).
animo deficere ( );
alqs animo se demittit, animum se abicit; alqs diffldere coepit.
fluctus; flumen; radius luminis; lux; . spiritus.
sagitta; telum (
); missile; . ( ) missi
tormenti modo; velocissime; incredibili celeritate; ingens vis velut
nubes sagittarum, telorum;
. 2; . . .
examen.
Sagittarius ( ); funditor
(). telum sagittam
mittere; iaculari; . telo petere alqd;
tela in alqd conicere ( );
, ... adeo certo ictu
destinata tenebat, ut, tanta arte
sagittas direxit, ut.
decutere, excutere.
*adulescens iuvenis litterarum
doctrinae Studiosus; *civis universitatis
litterarum; - *civem esse
ascriptum esse civibus universitatis (litterarum); *litterarum causa versari in universitate.
. .
pulsatio (forium ); strepitus
( ).
sella; sedes ().
, gradi, vadere; -
pedem ponere in re; ! abi!
abi hind apage sis! gradus; ne. . .

371

mortarium.
, ostium pulsare.
pudet me inf.; erubescere
inf., alqa re, in alqa re; ! pudeat
vos! . . pudicitia;
, verecundia. pudens, pudicus, verecundus. , . pudet me alcis rei, inf.
1) pudor; - impudenter;
. . 2)=, turpitudo; dedecus;
ignominia.
, refrigescere, refrigerari.
proelium lev levius; parvulum
minus; pugna fortuita; . proeliis parvulis cum
hoste contendebatur.
murus; , moenia (pi); . paries; ,
. . aries.
= molestus, gravis, incommodus; . , res angustae; augustiae.
1) . in angustias compellere (alqm); cogre in artum, in angustias; coartare (alqm,
alqd; Pompeius adhuc in oppidis coartatus,
Cic). 2) nepeu. = molestum esse alcui; alqm ;= in exiguum gyrum
compellere (oratorem); circumscribere (alqm,
alqm terminis alcis rei); corcere alqm; .
;
nullis neque temporis neque iuris inclusus angustiis
(Liv);
1 . .

1) .

2) . . neglegere, nihil curare alqd, non deterreri alqa re;

suo more ingenio vivere;
homo ad scribendi
licentiam liber (Gic.).
constringere, astringere (vincula).
. .
*dies Saturni.
obsequium (); tientia imperil (Gurt.); disciplina ().
. ipse, pron. person, poss., . . causa ab
ipso homine repetenda; .
meus ipsius sensus; . ,
meo quidem iudicio; quantum equidem iudicare possum; . privata
persuasio; - haec omnia in opinione posita sunt; . opinio; .
.
1)
., . . 2) =
homo.
iudicialis; forensis; . 1,
iudicium; .
actio; iudicium (iudicium rei constituere); .
iudicium; . quaesitor;
. causa; . res forenses, iudicia
(. pi.); - lege, iure. Cy iudiciarius; . , 24*

372

Hie iudicis sententia, sententia;

vocare, ad iudicem vocare alqm; diem dicere
iudicium. . .
alcui ( );
1 ) , . iudicare (alqd, de alqa
reum agere alqm; . iudicem
re); iudicium facere (de alqo, de alqa re);
sedere; . in iudicium, ad iudiexistimare (alqd, de alqo, de alqa re);
cem venire, ad iudicium in iudicio ades hoc alii videant;
se, adesse ( ,
, in iudicio si quantum profecerim, aliorum sit iudistere se, se sistere
cium; - sui iudi( );
cii rem non esse;
dicere, agere apud iudices; agere ad iudicem.
ego de meo sensu iudico; fortuna; sors; fatum; . de alqa
. fati ncessitas, >
re idem sentio atque alius; .
ncessitas; -
spectare alqm ex alqa re,
fatalis; libri fatales; iudicare, aestimare alqd (ex) alqa re;
- fatum; . existimare (ex eventu de consilio alcis);
dere fortunae; . . ,
ponderare alqd alqa re, pendre
. = , . 3; (alqm non ex fortuna sed ex virtute, rem
. . ;
levi coniectura), pensare (alqm ex factis);
. lege condicione ita, hoc fato
metiri alqd alqa re; nati sumus; , . alienos mo id quod optires ad suos referre; > mo cuique accidere solet; - quae
consilia eventis ponderare;
Aeneae acciderunt; - , alqm ex suo ingenio iudicare;
res, casus (pi.).
. ad se ipsum referre alqd; iudex; qui iudicat exercet iudi . pro alqa re, ad alqd.
cium; . arbiter; ()
2) iudicare de alqo. 3) .
disceptator; () censor.
, . alcui fatum Cyeepie superstitio; = est inf., , si fatum tibi est convale nimia et superstiscere. lite agere
tiosa vana religio,
litigare, iure contendere, lege agere cum
^;= falsa relialqo; litem habere cum alqo, litem agere
gio. superstiosus ( .
adversus alqm; , - agere
.); superstitione imbutus captus,
litigare cum alqo de alqa re; occupatus, superstitionibus
obnxius; .
lite agere inter se.
metus superstitionis; -
superstitione imbutum esse, () super navigium;
navis; . . stitione constrictum esse teneri,
* 1 . .
superstitionibus admodum deditum esse;
iurisdictio; iudicia (pi.)',
- superstitione intactum esse.
. ius dicere;
1
Adv. superstitiose
- veritas religio
veritasque iudiciorum; . . - 1) , inanitas; fra; . ; gilitas; vaiiitas; res inanes. 2) =
- alcui iudicia committetrepidatio. trepidare (; . iudicia habere.
, ). vanitas. = spasmus; . ner vanus; inanis (res, homo); =
vorum distentio; . - alqs spacaducus, fragilis, fluxus.
smo vexatur.
. . - iudicium; existimatio (, , navigabilis, navium patiens, navi); sententia (, , .,
giis aptus; - efcere ut
); - . .
fluvius navigabilis navibus perferendis
censeri, existimari . .; .
aptus sit. navigatio. sententiam ferre, dicere (de alqo, de alqa r<\
dominus navis; navicularius
. ); dico quid sentiam; .
( ).
MHHie. , . 3.
1) , iudicium; , - coartare, contrahere, comprimer!
alqd. in artius coire.
, . . .; , , . ( ) 1) crista. 2) . !
ius dicere reddere; iudicium facere,
fimperator Turcicus Turcarum.
iudicium exercere; alienata mente; insanus, muii - reum esse; caute, captus, delirus. 1
sa incognita (damnare alqm). 2) alienata, mentis alienatio, insania, furor, di>
ius; forum", iudicium (
liratio.
); ius, iudices; , trepidatio ( ,
, in ius
xa); turba, tumultus (, );
vocare, ducere, in iudicium adducere, citare,
. omnibus locis trepidatur.

373

crepusculum; - vesperi in alcis rei natura positus,

ad rem ipsam ad rei naturam pertinens,
vespere (); vesperascente caelo
cum re ipsa cum rei natura coniunctus
(Nep.); - primis se
( , * ); priintendentibus tenebris; primo vespere.
mus, princeps, praecipuus (); (); (, )
cessarius (); mantica.
a re alienus, levis;
() summa pecuniae,
. natura, vis et natura alcis
pecunia summa; , . .
rei; quod rem continet; . summae
; .
res; . summa rei;
infinita largitione uti; .
nunc interiora
publicae pecuniae.
videamus (Cic); . caput
. .
rei; res gravissima; . area, cista.
alcui maximo adiumento esse. . .
1) . ; - gnre ipso; si
. .
rem ipsam spectamus (spectas). 2) animal
. . . 1.
animans; . mens; animal ra . gen. coniugis
tione praeditum; . natura
coniuguin, matrimonii; . . ; .
aeterna, immortalis; . superior
fides coniugii. .
quaedam natura. .
.
esse, . ; . id ad quod
1) duritia; acerbitas (morum); innati sumus; .
quitas, crudelitas, animus durus, animi atro, ... lege condicione
citas. 2) , * asperitas (frigoconsilio ita natus sibi esse videris). 1) durus, severus, asper,
batur, ut. esse; reperiri
acerbus, atrox, crudelis; . poena
(, ); . exstare, mangravis, iniqua. 2) *, * durus
sisse; vivere ( . .); .
(durius tempus, durissimum anni tempus;
non mansisse (, );
tempestates); asper (hiems); acerbus (friesse desisse; interisse; gus). Adv. dure, aspere, acerbe; .
Hie . ; * aspere habere tractare alqm;
post homines natos.
asperum esse in alqm; severitatem adhibere
verus; . verissime scribere;
in alqo.
. nihil dixi nisi verum
artus, articulus.
vera; nihil falsi dixi; dies et nox; , ,
. levem auditionem pro
- biduum, triduum, quadriduum.
re comperta habere (Caes). .
natura, vis, vis et natura alcis rei;
, 1.
. * summa rei, Hie . 4 rem jpsam spectare; . . 1) .
. . contineri alqa re;
prehendere, apprehendere, comprehendere,
. * penitus in ipsam rem pervenire.
capere alqm, alqd; . manum alcis apprehendere, amplecti dextram
calumniator (); homo
alcis; . manu alqm prehendelitigiosus, litium cupidus, saepe litigans (re, alqm prensare; . prehende , ).
re, comprehendere, arripere alqm. 2) .
1) . siccus (solum, regio); . ) temptare, corripere, opprimere
caelum siccum; siccitas; aridus (ligna, foalqm; . , morbum conlia, stramentum); . * siccum (trahere, febrim nancisci. b) . .
), aridum ( * ;
comprehendere alqd mente, animo
.
cogitatione; complecti alqd animo, men ., in sicco; in aridum naves subte; capere alqd mente ) *, ducere, ex arido tela conicere); .
. similitudinem effingere ex
. :. 2) , , , ,
vero.
*, * aridus, ieiunus, exilis, sanguis, frigidus. Adv. 1) . sicce. 2) - . . ,
. ieiune, exiliter, frigide, squalide. 1) degredi, descendere; . , . exercitus terrester
ex equo descendere, escende pedester; copiae terrestres pdestres.
re, in terram exire, navi egredi; . .
1) . siccitas. 2) , ieiuni (mortem) occumbere. 2) .
tas, exilitas (orationis, scriptoris). , cedere loco, ex lo macer, gracilis ().
co, . loco vestigio se non movere
( *); . de
ramulus.
via secedere, recedere de medio; viam dare
terra ( . ), terra
( ); . . dementem
continens (); siccum,
fieri, mente alienari, in insaniam incidere,
aridum, . 1; * *
furere coepisse. 3 ) = , . terra marique. siccare, exsiccare
. esse desinere; tabescere. 4)
(vestes, capillos); arefacere (); .
. bene cedere;
in sole siccare. . .

374

? quorsum haec vadent? .

' ( ) succedere; ( )
facile vendi, a multis emi;
haud sic auferet; nunquam inultum
hoc auferet. 5) . , petere
alqd; . . ; accire,
arcessere alqm; = adducere alqm.
1) . convenire, coire (in
unum locum); confluere; . convenire alqm (
.
alqs convenitur), congredi
cum alqo, inter se; offendere alqm,
incidere in alqm; concurrere inter se;
$ . 1. 2) .=
, ^ venit (mihi) cum alqo res de re;
ratio constat convenit; . =
( .) inter se pugnare repugnare, discrepare.
conventus; conventiculum; coetus,
contio; - conveniendi locus, locus in quem quo conveniunt, in quem
count coitur. - .
similitudo; (coraacie, )

fortuna vertit, se inclint; .

fortuna conversa est, fortuna vertit; versa
sunt omnia; .
verso Marte; .
. ; = , 1 flicitas; res secundae, prosperae florentes;=C4aonra , exitus prosper, felix;
eventus bonus, prosper, ) . , , contingit ut...; ,
. hic quem patres nostri viderunt. ) 1,
forte fortuna; -
peropportuna mors ei accidit suo
tempore mortuus est; =
temere, temere fortuito, forte temere.
c) 1, . . . peropportune accidit
quod...; , ... bene mihi evenit
quod..,; , ... peropportune tibi
accidit bene tecum agitur quod...
d) ! quod approbet
dens! bene eveniat vertat! hanc rem tibi
volo bene et fliciter evenire, e)
, ... felicem se dicere hoc,
convenientia; . . quod...; . alqd in
; .
magna felicitatis parte ponere; .
? quid habet illius carminis
laetari alqa re; . simile haec oratio? .
omnia sua in se po esse quandam cum illis
sita ducere. felix, homo
similitudinem iudico (Cic);
omnium fortunatissimus; frtunae fllius; is
. sunt quaedam
quem fortuna amplexa est.
animi similitudines cum corpore.
felix ( ,
descensus; , . 1.
); fortunalus ( ,
. .
); beatus ( ; vita, );=!,
. .
1) suggestus turn; - , prosper, faustus, bonus, opportunus; . opportu pulpitum (); snaena (
); - . - nitas; . () temporum prosperitas; . , . 2, ; - scaenam relin () res secundae florenquere abire ( tes; . casus secundus; fortuna;
, ); de scaena decedere (co . , ... magno casu acci , ); dit ut...; magnae fuit frtunae . .
, fabulam
inf.; dies felix faustus, bonus;
dare, docere ( ). 2) . sidus felix dextrum, .
scaena. 3)
fortuna prospra secunda, for, res; spectacutuna; -, ... contingit ei ut...
lum; casus; . res atrox, . fliciter, fortunate, prospre, fauste,
, res mira;
bene (rem gerere);=no ex sentencaedes, cruor; calami tas; ,
tia; . pervenire.
turba, tempestas, vor; tragoediae. - , . codex tabulae accepti
CKi scaenicus; theatralis.
et expensi (-),
codex, tabulae; . , .
fortuna ( , );
rationes.
rationes.
fortuna secunda prospra;
1) . ratio; rationes;
-1 . ; ciinoe . caeca for - rationem inire (alcis rei), ratuna; temeritas frtunae; caecus casus (tiones calculos subducere; -
); . forrationes inire, rationem, rationes conficere;
tuna favet alcui; alqs fortuna prospra
, .
secund ( ) proalcui expensum ferre, (rationitftis) inferre; in
spero frtunae flatu utitur; res alcui semper
succedunt prospre eveniunt, , rationem inducere (alcui); . ratio
convenit constat; . nomen ex . alqs fortuna utitur in alqa re,
pedire solvere, exsolvere;
, . bene rem
. *scribere alcui, quantum debeat;
gerere, prospre pugnare, prospero proelio
. () "merces emere non praesenil
uti; . usus fortuna
pecunia; . meo privato sumplii;
su; . . 1; .

.
( ); nomine;
. privato sumptu; su pecuni; de suo;
impendio privato; , . publico sumptu, de publico,
publie; impens public; impendio publico.
:2) . ) , - ; . in hoc in isto, in eo
gnre; ea ratione; ea re. )
gratiosum esse alcui, apud alqm; gratia valere apud alqm,
in nullo numro et honore esse
apud alqm, in nullo numro haberi ab alqo;
. ei plurimum
meo iudicio tribuo. 1) *numeros
recitare (. ); =
numerum inire; . alqd numerare,
dinumerare (Stellas); = numerum alcis rei inire exsequi, efflcere; = computare alqd; c. no
digitis numerare; .
alqd numerare ex alqa re;
, Galli
spatia omnis temporis non numro dierum
sed noctium iiniunt; . *nos ex Olympiadum ratione numerare; abhinc; = eius
ratio non habetur, is nullo loco habetur;
praeter alqm, alqd;
, sine lis qui...; non
duco in hac ratione eos qui... 2)
, , habere (alqm
fortem pro forti, alqd pro certo); existimare (alqm avarum); putare (se solum
beatum); ducere (alqm victorem); .
praedicare alqm; = , numerare (alqm inter doctos in doctis), ponere (alqm in
oratorum numro; alqd in vitiis, mortem in
malis), referre (alqm in oratorum numerum),
ducere (alqm in hostium numro); .
alqd in bonis numerare, ponere alqd in benecio, in beneficii
loco; . ignominiae loco ferre, , , honori
habere ducere, in laude ponere, laudi
ducere, in gloria duere ponere;
alqd sibi honori ducere,
tribuere; alqd boni consulere;
mihi videor
inf.; , si tibi Yidetur; . optimum
factu credere;
alqd faciendum (esse) ' puto;
senatus respondendum
censuit; . , .
. 1.
1) consuere, assuere
alqd alcui rei. 2) . .
I) , . )
1 , a (ab), e (ex), de,
, decidere, defluere, delabi (ex arbore, ex equo);
avellere alqd ex re (poma ex arboribus), detrahere, auferre (anulum de digito);
abl. -

375

, . ,
. ; . 1.
) 1 (ab), , a pueritia; .
; . 2;
ab usque ad. )
1

1 , ,
, . ;
. 1; ,
. 3; . ,.,
. . II)
, . ) = , , . 2.
) 1 ,
, , unum digitum
crassus; aeque magnum, aequa magnitudine esse. ) = 1,
dat., , hoc
mihi satis est sufflcit. Ill) .
. 1) 1

, , , cum, un cum (BMicrb );

esse cum, una cum alqo;
alqm secum habere ducere;
cum impedimentis venire; , , , ,
mecum, tecum, nobiscum, vobiscum, secum, quocum cum
quo; . alqo comit, alqo
comitante (venire, abire); ,
. cum,
., ,
, ( ), , toto exercitu omnibus
copiis Romam profectus est. ) 1 1
cum, = contra, adversus;
societatem habere cum alqo
= cum alqo
pugnare, bellum grere cum alqo con-;
tra, adversus alqme
coniun;ctus cum alqo, cum alqa
re, alcui, alcui ri;
. ;
bellum cum Gallis gestum, quod cum Gallis
gestum est, quod fuit cum Gallis; bellum
Gallicum Gallorum;
bellum praedonum. b)
1 , 4 . , cum . partie, (gerens,
habens, tenens, instructus . .), adj.,
. ., ,
cum sica, sic instructus; cum
clava, clavam manu gerens tenens;
oo coronam in capite ferens
coronatus;
cum imperio in
provinciam proiicisci;
crumena plena nummorum; ^ . ; ^
. , )

376

i . .
., ., , ., , magna crudelitate
bellum gerere, , .
, cum , , cum crudelitate crudeliter; .
.; . adj., ,
laetus haec audivi; , ... ita a me discessit,
ut iuraret... discessit iureiurando facto;
, condicione
ita ut... 2) cum; .
., partie,
. dum, cum,
, cum occasu solis; cum primo sole; sole oriente; anno ineunte; .
;
cum his Eomam rediit;
demisit eum, cum diceret
( dicens.).
, . .
* edere, comedere (cibos, bona sua);
consumere. , ,
. . esculentus; aptus ad vescendum.
devehi.
. ; . cibus;
cibaria (, pi.); victus; copiae (), nus ( *); frumentum, res
frumentaria (. ); meatus ( . );
annona (> . nonae pretium); . menstruum.
. .
, . amor in parentes, pietas erga parentes pietas.
filiolus; filius parvus parvulus.
fllius; puer; stirps virilis (
); - natum
esse alqo; homines Romani.
spargere; conspergere (totum iter floribus); . conicere alqd
in alqd (frumentum in solum);
alqd fundere, iufundere. conicere, in alqd;
, . pecuniam effundere, profundere. , , telorum onmis generis vis effusa est in eos
(Liv.); . 2. , .
arenae.
1) umidus; madidus. 2)
, = crudus, , semicrudus; .
;= rudis, impolitus.
. caseus.
. .

. . satietas. satur.
emissarius.
septentrionalis, in septentriones
spectans, aquilonaris (regio, Gic.)\ . septentrionalis pars; . ventus a^
septentrionibus oriens, boreas; . lus aquilonaris; . incola terrae septentrionalis; populi septentrionales. - aquilonis partes.
- *inter septentriones
et orientem solem spectans; -.
aquilo. *- inter septentriones et occasum solis spectans; -. B caurus.
- regio inter septentriones et occasum solis spectans.
septentriones; regio pars septentrionalis.
* sedes.
*= , . .
equo sellam imponere; sternere equum; ^ instrati equi; nudus.
4 *sella (in equo); ephippium ().
* canus; . cani capilli cani, canities; . ultima antiquitas; prisca vetustas. canescere; =
consenescerejadsenectutem pervenire.
* securis; bipennis.
* semen; . -
causas discordiarum, discordias serere.
primus locus aedium; atrium.
fenum.
CtHb . Tim.
C i p a sulphur.
. .

rete; reticulum.
. 1. 1)
. 1. 2) maerere
alqd, de alqa re.
1) . rete;
plaga; rete piscatorium,
rete; .
. 2 2; ,
retia piagas tendere, pandere. 2)
. = , plagae, insidiae, illecebrae^
alqm illicere, ca'pere; alcis animum illecebris
pellicere; .
captare alqm; in insidias
incidere.
alqm virg (virgis) caedero;
() ferula caedere.
* sator. Seminare; serere; semen spargere; . ,
. .
hue.
argumentum.

.
tabula; index.
peluis pelvis.
eiusdem rerbi sermonis ite . !; . (
,). arcanum secretum, ratio.

377

2, ; . . 2;
cultum, res arcana, occulta; = , . ,
, mysteria (epistulae nostrae
, ... virtutem ita locare ut...;
tantum habent mysteriorum, ut...; mysteria
idem; () idem
rhetorum aperire); . .
qui et, (atque).
; . commissa
(pi); - ars aciem instruendi; res militaris.
commissa enuntiare; .
ad artem militarem pertihaec palam secreto narrantur; .
nens.
. alqd mini ignotum est; . 1) . numerus, numeri; modi; . alqd me non praeterit fugit;
- a numro aberrare; paulum se
, -> occultare,
movere extra numerum; . numerose,
silentio tegere, occultum taciturn habere
modulate; , . manu
alqd, celare alqm alqd de
certam legem temporum seryare. 2) nepeu.
alqa re; > hoc
iudicium ( alcis rei); sensus;
tibi soli dictum puta; haec tu tecum habeto;
- quid deceat sentire;
hoc tibi soli in aurem dixerim; hoc silebis;
- ineptum esse.
arcano tibi ego haec dixi. 1) = , arcanus; . 4 res arcana; . . ho ita; sic (,
mo occultus, tectus et occultus.
. ita, sic);
(, ) occultus, abditus, te
ctus; ( neque esse Campanum neque dici debere;
, . , ) arcanus; .
. quo facto, quo factum est
() initia (. pi.); ut...; qui (quae, quod)
secretus; , dicitur vocatur. nommatur, quem (quam,
* , clandestiquod) dicunt vocant (
nus; tacitus (voluntas, suffragia, cura); fur ,
tivus; , recondi); . ;
tus, abstrusus, latens. Adv. arcano; occulte;
, ( , in occulto; ( ) sine )
motis arbitris; ( ) tecte, laita est, ita vero se res habet. 2) =
tenter, clam, obscure; () tacite,
tarn ( adj. adv.,
silentio; furtim; .
;
sub, . .
quam, ut);
subducere, . , sur, adj. adv.usque eo, usque
ripere.
occultare, occultum
adeo, adeo (adeo =
taciturn habere alqd; secum habere alqd; ta ; ut), ita, sic;
cere, continere alqd; dissimu tarn valde, tarn vehementer;
lare alqd. ( tantum; tanto opere ( );
) inesse in alqo.
, , . , . ,
. . , , , ,
quoque (
. ? -? (
); etiam () itane? itane vero? sicine?

() ita sic ut, ut
,
( 1 , ,
,
), tam ut, adeo
; .
ut; , adeo nihil adeo
, quoque,
non ut; ( , ) . ( ; ,
, = ); ipse, etiam ipse, (y - ( adj. adv.) non haud
) et ipse, ita; aeque, perind, pariter; simi .
liter, item; idem; itidem; iuxta, eodem
, , frater
pari modo;
meus Eomae est; ego et ipse ( )
( ) aeque (atque); perinde
propediem Romam proflciscar (.. (et) ipse
(atque); itemut; non secus ac (atque); ut
4. item); idem,
ita; etet; non minusquam, non magis

quam; ' . ;
, , non omnes qui Atti() sic quoque; ut ita
, iidem ( ) bene (. . dicunt);
dicam; quasi quidam; quasi;
. (). ,
. 2; ... . . . tali s; eiusmodi,
; ? quid ergo?
eius generis; is, ille, iste, hie; = ? cur ergo? itaque;
Kif tan tus; talis qualis,
age vero.
tantusquantus, isqui; .
( ), ... . is sum qui . , 1.
.\ . , ... . ;
1) . . 2)
. .
talentum.

378

exactor portorii;
portitor.
qui istic, illic, ibi est; iste,
ille. ibi; eo loco; illic; istic (.
, , ); ibidem,- eodem loco; eodem loci; edem (. .
via).
, . , .
, saltator, saltatrix.
aries.
catinus catinum; catillus, catillum.
trahere (navem); rapere (.);
. rapere alqm ad supplicium ad mortem;
extrahere alqm ia publicum;
secum trahere.
liquescere, liquefleri; , solvi, dilabi, tabescere.
animal animans; natura.
crebro iactare (illud, Graecum proverbium); = identidem
monere conj.; , ...
a multis saepe hoc est usurpatum . .
inf.; in eo ber fuisti. 1) . duritia; soliditas (). 2) . constantia; firmitas; perseverantia (); . firmitas (animi), constantia, gravitas;
. animi robur vis; - firme, constanter, fortiter. 1) .
durus; solidus (); firmus, stabilis
(). 2) . constans, firmus, gravis ( ); . animus firmus constansque; .
consilium certum; . certa fides;
. memoria bona, firma; .
vox stabilis; . , ... .
. Adv. firme, firmiter, constanter; .
destinare inf.; . ,
... illud hoc teneo . . inf.;
'certo mihi persuasi . . inf.; . , ... confidere, certain spem
magnam fiduciam habere . . inf.
. durescere.
tuus; iste; , ; (. . )
tuum, tua (pi); (. . )
tui; tuum est audire.
1) . . 2) = , .
; - . *
quae ab hominibus inventa et excogitata
sunt. 1) . Mipa procreator mundi ( , creator); effector, aedificator fabricator mundi; opifex rerum
mundi; ille quasi parens huius universitatis. 2) , procreator;
fabricator (tanti operis); (quasi) parens (salutis nostrae, phUosophiae, operum parens
effectorque); auctor (salutis nostrae); conditor (libertatis Romanae); princeps alcis rei;
inventor (). . ; . res gerere; . .

.
; . . 1.
sollertia; ingenii -vis et
sollertia, ingenium; .
divina vis ingenii; . . excogitatio.
, . , .
. 1) . theatrum;
scaena. 2) . . , sedes belli; locus quo bellum gestum
est; locus belli gerendi; . bellum transferre in Africain; -
bello discedere; -
proeliorum nuntios exspectare.
liquidas. . 2.
vitulus.
plaustrum; carrus.
vitulinus.
vitulinus.
id quod propositum est; res proposita;
id quod quaerimus (quaeritur);=Bonpocb 1 1; locus (tractare locum);
res, causa ( ); a proposito. declinare, aberrare, longius labi;
. declamare; ,
quaestionem ponere.
career, vincula (. pi.), custodia;
, - in carcerem
(vincula, custodiam) conicere dare, tradere, includere alqm; in custodiam (vincula)
mittere. fulvus. acriter viridis; perviridis; (o pac!) niger (hedera).

niger (homo). violaceus; purpureus. 1) . obscuritas, tenebrae, caligo. 2) . obscuritas, tenebrae. 1) . obscurus; ()
tenebricosus (domus, locus); caliginosus, caecus; , fuscus, pullus (). 2) . obscurus; involutus (. ; ); impeditus (); non satis explicatus; difficilis (quaestio, res); incertus (rumor); perplexus (sermones); - intellegentiae adumbratae, incohatae; . res nondum explicata, obscura. Adv. 1) obcure. 2)
= obsure; perplexe.
,
tenebrae oboriuntur, ==
advesperascit;
obscura iam luce, tenebris
obortis; tenebrae milii
sunt, caligo offunditur oculis.
natura; animus, ingeniuui.
caelum ; .
calor, ar calidior, frgus; caelum hibernum, temperatio caeli.
vertex.
. .
qui artem ratione cognitam ha
bet; *qui artis disciplinae alcis praen
pta percepit; magister atque artifex;
scriptor artis.
qui in cognitione versatur ab artl*
praeceptis proficiscitur; . scieiitlu,
doctrina, cognitto doctrinaque, ratio, ratio
doctrina; . disclj)liiiu

.
militaris militiae bellica;
. alqd ratione cogitum ; . 1 satis
est praecepta et rationem (artis alcis) tene habere artem, nisi utare; y
. . alqs minus instructus
est artium disciplinis. Adv. ratione, scienti,
, -
scienti tenere artem (ic.)\ ex artis praeceptis; ., . .
ratio, scienti; doctrina ( );
ars, praecepta (Latine scribendi; alqd ad artem et praecepta ad rationem revocare); stadium, , in studio minus
fortasse quam vellem, in rebus atque usu
plus etiam quam vellem, versatus (Cie.);
-piro doctrinam ad
usum adiungere; . usus confirmt doctrinam;
-piro discas oportet et quod^ didicisti, agendo confirmes.
qui nunc hodie est; huius
temporis aetatis; nostrorum temporum;
hic; praesens ( .
' ); . hoc
tempus; haec nostra aetas memoria.
nunc; hoc tempore; in praesentia;
in praesenti ( ,
); hodie ( ); turn
( ); iam
( ^
=, );
. quid agat
acturusque sit (. $, Liv.)\
nunc demum; turn tune primum
( .); , . nunc cum maxime; cum
maxime; nunc ipsum; ,hoc ipso tempore; (o
. ) illo ipso tempore; etiam nunc; etiam turn ( .).
tepidns, tepens. lor; tepor (, .);
. calor vitalis. 1)
.1 calidus; () tepidus; spissus (tunica);
calere,
calidum esse; 1 ar calet. 2)
. . infimae preces; . defensor propugnator acerrimus.
terre; () conterere (alqd in
pulverem ); () fricare.
. . 1) . 1niare, dilaniare; lacerare, dilacerare. 2) . cruciare, mordere, pungere (alqm, animum alcis); stimulare; .
animum alcis acerbissimo dolore cruciare angere.

maerore conflci.
spinosus. vpres,
dumus, sentis ( . pi.); dumetum.
patientia, animus patiens; .
^ *lenitas in aliorum de rebus

379

divinis opinionibus ferendis; *indulgentia

erga dissentientes in rebus divinis. tolerabilis. patientia, animus patiens; exercitatio consuetudoque patiendi. patiens. .
patienter, toleranter, aequo animo (ferre
alqd); . pati alqd,
et ferre et perpeti. TepnHie patientia;
perseverantia (); animus aequus
(cnoKOftcTBie , 1); .
ferre alqm mores alcis; -, -
. II, 3, f;
- . defatigare alqm alqa re.
1) ferre, tolerare,
sustinere, pati; (, ) perferre,
perpeti; pati et ferre, perpeti
ac perferre; . . ; . . 2; .
omnium rerum inopi premi, laborare; .
, . .; .
vexari ab alqo; ., .
. ab alqo animo sum alieno, averso; alienus sum abhorreo ab alqa re;
alqm, alqd odi; odium habeo, gero in alqm;
alcui sum infensus atque inimicus. 2) = pati, sinere, ferre;
. ;
, maturato non opus est.
1 . 1.
amittere (. , ,
); perdere
(. , );
deperdere (bona); privari alqa re (); . ; . (. ) foliis nudari; . tempus terere; = ,
tempus amittere, praetermittere; temporis
iacturam facere; , . - differendum esse negat; . . ; -
sine mora, continuo; ,
inclinata res, victoria
est; . alqd
gratiam perdit;
magnum detrimentum ex re capere,
. nlhil detrimenti ex re facere
capere; ,
... nihil damni facis quod; . .
2, ; . . (
1); . consenescere; .
. ( .) alqa re attenuari et imminui; . .
(); . () verba frustra consumere. 1) perire (); deperire. 2) = .
2, .
socer.
nervus.
amita ( ); matertera (
), soror matris.
plagulae iunctae; libellus, codex; commentarius.

380

1.

, . , vocabuum artis ( pi. vocabula artium propria

quae in quaque arte yersantur,
vocabula, verba, . philosophorum).
1) flumen; cursus; .
(piiffl) rapidus cursus (rapido cursu ferri);
, . lapsus; -
secundo flumine, secund aqu; secundum naturam fluminis; - flumine
adverso; contra aquam; . (
pfeA) in alium cursum deflecti. 2) . .
motus, cursus, conversiones;
. cursus temporis tempus;
. vitae cursus curriculum, spatium; aetas; . anno vertente; .
in diebus paucis; .
procedente die; . ter in
die; . , in vita, in
omni vita, in omni aetate; - procedente tempore, temporis decursu,
temporis intervallo. 1) . ( ); manare ( , . ,
, de, ex alqa re); . ferri (Rhenus fertur); , labi; .
, . , ; . circumfluere alqm locum,
circumfundi alcui loco; . perfluere, permanare; . redundare,
abundare; . refluere, retro fluere;
lacrimae manant (per genasno
); sanguis
. manat e vulnere. 2) . transire, praeterire; annus vertens,
hic annus-,
res prorsus eunt, res procedunt; $ oblata negotia obire perptuas
muneris partes exsequi. 3)
navis laxatis compagibus quam trahit
accipit, sentinam trahit..
socrus.
tigris.
tympanum.
limus. limosus.
*offlcina typographies.

genus.
superbe et crudeliter tractare alqm.
tyrannis. 1) .
tyrannicus (leges, facinus). 2) ,
regius, superbus; =
crudelis. crudelitas
(). 1)
, , ,
,
^ tyrannus. 2 ) =
, rex crudelis
superbus, dominus saevus;=meCTOKifi B t a homo crudelis, superbus.
, . . .
titulus, nomen, appellatio; .
rgis titulus; nomen regium regale.
1) rpoMKifl, , lenis (vox, senectus, ventus); placidus
(somnus, vita, mors); tranquillus (mare, nox,
vita); = tacitus; . = vox suppressa summissa; .

.
gradus suspensus; . vita
quieta, otiosa; ,
. otium tranquillitatem sequi; .
stabilis. 2) lentus
(gradus); lenis ( , ). 3) , , , sedatus, tranquillus, placidus; mitis; .
homo taciturnus; homo remissus
(); homo sedati aequabilis animi.
Adr. 1) leniter, summisse, summissa suppressa voce; suspenso gradu ( ); . vocem summittere
( ), mussare, mussitare (). 2) lente (procedere, lentius subsequi);
leniter; , ,
. . . . 1) = 1 Silentium; T-H
silentio noctis; per silentium noctis;
= cnoKoftcTBie tranquillitas, quies. 2) ,
quies, pax, otium; - 1 cum
bona ; - in otio et
vivere. ( Mopis, ) malacia, tranquillitas;
. media circiter nocte vento intermisso; . ( )
ventus alqm destituit.
textile. texere;
intexere alqd alcui rei.
iugum. textor.
, incendio, flamm, flammis
absumi, consumi. fluxus, caducus, fragilis (). 4 1) ,
. . . 2) gliscere.
]) modomodo; ,
alio atque alio loco; , turn
hue, turn illuc; , unus et
item alter; ,
illi alias aliud sentiunt; ,
sibi non constare. 2) , maxime, potissimum, sane, quidem, , at id
quidem nefas habetur -
. 3) . .
. gen. sodalium, sociorum. Adv. - *more modo
sodalium sociorum.

1) , sodalitas; contubernium ( 11
): . condiseipulatus. 2) , .
* societas, consortio, consortium.
sodalis;"= aequalis;
. collega; 1 commilitu;
. comes,
socius; . condiscipulus; = . 11
socius; particeps (alcis rei); consors (alcis
rei; in lucris et furtis).
merx.
toga.
1) = turn, tune; eo, illn
tempore; ilia, ea aetate; . ille, .
. sextum ilium consulatum
sit; turn cum; emu
etiamtum, etiamtunc; turn

 .
demum, turn denique; - turn;
1 = 4 , cum. 2) . =
. a t turn, tune; quo
facto; = , .
.. , si id feceris, quod si accident. . . qui
qua! is turn erat; illius eius, huius aetatis, temporis; . Cicero
qui illo tempore turn consul erat; -
, - res quae
turn erant.
To hoc zm^id est.
= ,
idem; idem et par; nihil aliud nisi; = idem eandem rem signiflcans,
declarans; - idem eandem
rem signicare, declarare; idem valere.
. . idem
eandem rem signicare idem valere.
. .
, offendere alqm, alqd,
. alqa re, percutere alqm, alqd
alqa re, ferire alqm, alqd (); .
() calcem alcui impingere,
alcis latus percutere, fodere.
interpretatio, explicatio, explanatio; . . enarratio; coniectio, coniectura (. ); . malitiosa iuris interpretatio; calumina.
interpres, enarrator; . coniector; -
, , explanatores oraculorum, yaticiniorum, potarum.
1) interpretari
(librum, somnium), explicare, illustrare (locum scriptoris, verba alcis); enarrare (), commentari ( . .
, ); coniecturam alcis
rei facere, coniectura explanare alqd (.
, ,
. ); . . earn
notionem (vim) verbo alcui subicere, tribuere; . ,
alqd bene, bnigne, male interpretari, alqd
in bonam in malam partem accipere;
alqd in aliam partem accipere ac dictum est
(); . alqam rem aliter
interpretari; . . , ,
alqd in diversa trahere; alqd hue
et illuc trahere (interpretatione); .
. . . 2) .
KMb, . , . 1) , .
- nulla huius rei ratio est;
- omnia ratione facere;
-? quid attinet? quid refert? inf.
. . inf.; . intellegere alqd; intellegentem, multum versatum
esse in alqa re; - perturbari,
mente turbari; - alqm perturbare, alqm animum alcis confundere.
2) = , , , .
, sermo, sermones; - fabulae urbis; populi sermo; sermuneuli urbani; pervulgatus civitatis sermo; . esse in ore vulgi

381

in ore et sermone omnium, ( ) fabulam fieri;

. in ora vulgi venire pervenire (o
.), fabulam fieri; ( ) -,
... erat in sermone res . . inf.
. varios sermones excitare; - sermo rumor,
fama est.
interpres.
contundere; conterere ().
multitudo, caterva, agmen, globus;
Ijurba (. , , ,
tumultuosa, fugientium); .
ingens vis hominum;
. in hostes
confertos
irruere; - catervatim, gregatim; .
adj. frquentes; -
() eflundi (castris), se effundere (in
agrosj; - ( )
vulgo a signis discedere; .
(. . , ) vulgus, vulgus
hominum; multitudo; faex populi ().
congregari, se congregare; .
circumstare alqm; .
.
crassus;= pinguis; opimus;
= ( ) crassus; . liber grandis.
, , pistrinum.
ictus, plaga.
crassitudo; -
trs digitos crassus trium digitorum
crassitudine.
modo (. imperat.,
conj., si, dum ,
); solum
( .

,
, , maius bellum imminere
arbitrabantur, quam si cum barbaro solum
contenderent; una de re s. est dissensio);
tantum, tantummodo ( .
>
, , nomen tantum virtutis usurpas, quid ipsa valeat, ignoras; dixit
tantum, nihil ostendit; , ); dum taxt (
. ,
1; .
, ^, , potestatem nabere d. annuam); non (neque, nemo,
nihil, nunquam) nisi; nisi non; nihil
(non) aliud,nisi, nihil nisi, nihil (non) aliud
quam, . amicitia nisi inter bonos esse
non potest ; dicere bene nemo potest, nisi qui
prudenter intellegit; id nunquam usu venerat
nisi Olympiae victoribus
. ; nihil aliud quam dormitat . ; ,
. solus, , soli Romani non terga dederant;

382

. plus uno verum esse non potest. , ; ,

adj. adv.,

, , . unus, .
semel; . pauci; . mediocris; . ; . aegre; , .
exiguus, parvus; . id; .
donee; tantumdum; . .
1, ; . .
; ., . .
, ; non modo
(tantum, solum)sed etiam; non solumverum etiam; non modo sed (. .);
non modo non
sed etiam; tantum abest, utut;
non modo sed
nequidem;
,
,
modo; si modo;
( ), ... nisi quod;
() tantum quod (tantum quod ex
Arpinati veneram); modo;
tantum quod non (tantum quod non nominat); , . ()
. ; , . .
5.
gravis; molestus ();
. calorum molestiae, calores
(Cic).
. ; . alqm fame enecare. fame, inedi confici; ardenter
sitire, siti arere; arentibus
siti faucibus; . 'in carcere vitam miserrimam trahere.
liber; volumen; pars ( irb ).
, 1) . )
tenuis; subtilis; . gracilis; acutus. )=, *,
sagax; . palatum in gustu
sagacissimum. 3) . . homo
dexter, urbanus, elegans; callidus, versutus
(). Adv. . eleganter;=xHTpo callide, versute. 1) . tenuitas;
gracilitas (); subtilitas ().
2) . elegantia; urbanitas ( ); calliditas ().
mergi, demergi, summergi (aqu, fluctibus, undis); fluctibus obrui.
) , sonus; vox (4
); vocis genus;
, . vocem remitiere, intendere. 2) ,
, . elegantia, urbanitas; . homo elegans, urbanus.
terram pede percutere.
1) aqu mergere, in aqua
demergere, aquae in aquam immergere;
4 mergere, demergere, immergere; deprimere, opprimere (na-

.
vem). 2) = , . 2. 3) . , calefacere.
1 descriptio loci; topographia.
populous; . populetum.
populus.
securis; . ascia.
pulsus pedum. proterere,
proculcare (segetes); (pedibus) obterere; .
alqm pede calce percutere.
= mercaturam facere, rem gerere; . yendere,
venditare alqd. liceri de
pretio. mercator; pi.
mercantes; . mercator; qui magnam
facit mercaturam; negotiator; .
propola, caupo, institor. mercatura; . negotiatio pecuaria; -, - . . mercatorius (navis); .
emporium; . res ad mercaturam ad negotia pertinens; . nundinae. . ; .
. .
celebritas. sollemnis, festus; celeber (celeberrima populi Romani gratulatio); celebratus (supplicatio celebratior, Liv.); grandis
(oratio); amplus (funus, oratio); .
currus triumphalis; . mecTBie ()
triumphus. Adv. sollemniter; sancte (iurare); .
alqm amplo ampliore
funere efferre; . . . dicare et consecrare alqd deo.
sollemne; . sollemnia triumphi; . 1. 1) celebrare; dies
festos agere; . = 1
triumphare triumphum agere, habere;
triumphantem inire urbem; .
triumphum agere ex alqo
ex alqa terra, de alqo, triumphare ex, de
alqo; . , . . 2) = triumphare gaudio, exsultare, exsultare et triumphare, laetari et triumphare.
, . via trita; iter commodum.
festinare inf., properare,
maturare inf.; . ; .
praecipitare alqd; festinantius
praepropere agere alqd; ruere in alqa re
(. in dicendo). festinatio praepropera; festinatio.
properans, festinans; nimis festinans;
praeproperus. Adv. properanter, festinanter;
nimis festinanter; praepropere (
.); . festinare.
prominere, eminere; . exstare ex aqua.
aegritudo (animi), maeror, maestitia; .
desiderium patriae patrii soli,
suos videndi.
maerere; in
maerore esse; . alqm videre cupere; . flagrare ardere,
incensum esse desiderio alcis, ardenter cu-

383

, macer ( );
strigosus, strigosi corporis ( ).
gramen; , herba; , - gramineus, herbidus. graminis herba.
. $ immittere
instigare canem in alqm.
herbula.
1 tragoedia. 1)
(pota) tragicus; tragoediarum pota
scriptor. 2) tragoedus; tragicus actr. 1) .
tragicus; . , . .
2) . tristis, luctuosus (exitium), funealterve; alteruter; .
stus, miserabilis (aspectus); . . ; . ( )
tristis exitus alcis. Adv. .
4, f; ad hoc, ad id, ad
tristem exitum tristes exitus habere,
haec; praeterea; insuper ( ); (,
. alqd aleui luctuosum, funehue, eodem) accedit, adde, addendum est;
stum est.
, ,
litteras a te bis a maioribus antiquitus
terve et eas perbreves aeeepi; traditus; usu receptus receptus; usi, quetatus. . .
reris idque tuo iure; ^ compar. 1)=, . . 2) hoc; tanto; quo , liber, libellus; commentatio.
quantotanto; . caupo; dominus cauponae.
; . 3;
caupona.
'
. 2, ; agere alqd, de alqa re;
. 2.
dicere, scribere de alqa re; traetare alqd;
liber est
= acuere (gladios);
( agit) de summo bono (
cote aciiere (cultrum); acutum reddere (alqd).
), in hoc libro agitur de
1) . punctum; summo bono ( ...).
. terra est nihii aliud nisi
mundi punctum; terra puncti locum tenet. 2) , . navigium vecto. >1 ratio qua modus
rium; navicula vectoria; = navis
quo alqd consideratur; . . sic hoc oneraria. = , mihi videtur;
vectura ( ); .
. . vere recte iudicare de re, - 1 armorum atque telorum portationes
fallaci iuicio videre alqd; - (Sali.);
MCTO, . ex persona potae; - . . ultimus diffcilli ex aequo; . .
mus ad portandas res locus; -
ex re publica; - . si ars
ad vehenda portanda.
spectator; . . . .
contraria parte; . initium, ori- () etTusio pecuniae;
go, fons; .
. temporis iactura.
totius quaestionis eius
absumere, consumere; male consumere (pefons reperiendus est. diligencuniam); . consumere (tempus, horas
tia; - diligenter, accurate; multas); , absumere te . diligentissime. dilirere, conterere tempus, aetatem suam (
gens (. ); accuratus (
alqa re, in alqa re).
.); subtilis (definitio); reli- , . . .
giosus (); -
vestis cultus lugubris; . vestem
() diligentem esse, diligenter vermutare, vestem lugubrem squalidam susari in alqa re. Adv. diligenter, accurate,
mere; -pi atratus, sordidatus;
subtiliter; restricte; .
-pf, in luctn, in luctu et squalore esse, sor. diligenter, religiose, restricte observare
didatum esse, lugere, squalere; . vealqd, . facilem esse in
stem lugubrem deponere, ad vestitum suum
re, neglegentius attendere alqd; redire.
proprie; re ver; sic; postulatio (impudens), postula. pariter; item;
tum; . postulare, . .,
eodem pari modo; . ,
, id meo iure postulare
perinde (pariter, similiter, aeque)
vindicare videor; -
si.
voluntati alcis obtemperare, morem gerere
alcui; .
, nauseo,
iure suo decedere, ius remitiere;
. nauseam mihi alqd movet.
- temporibus cedere; no
nausea.
- pro rerum statu
Toinifi ])= ieiunus. 2) = xypre a]qm; . desiderium patriae
alqm tenet; domum redire cupere.
, . . .
statim, coiifestim; ilico; e in
vestigio; protinus; sine mora; . non
morari.
is, ille, iste; idem;
numerus legionum
constat; () idem
atque, idem qui; is ipse;
, is qui;
uterque; unus

384

condicione; si tempus postulaverit;

vor, timor (); . animi angor;
. neutr. pronom., ,
animi metus timor;
. quibus spretis. ,
. alcui metum inicere; terrorem, metum
. - ( )
alcui incutere; . religio.
nimis dura praecipere. 1) fragor.
poscere, deposcere, exposcere, re- , . arbiter; -
poscere; . arbitrum esse
postulare, expostulare; in alqd; alcis rei arbitrium est, penes alqm;
tere, expetere; ,
alqd dirimere, disceptare; . consilium;
flagitare, efflagitare; . , re . consilium constituere,
petere, reposcere; dare (). tertius; .
repeto (ius meum, alqd ab alqo"); .
tertium; tertio;
vindicare; indicare (100 nudius tertius. tertia pars; centum nummis; ? quanti?);
duae partes.
, ., clamare, clamare et po- triangulum.
scere ut...; . . .; triangubs.
trium dierum
. deposcere alqm, tridui (iter); . triduum. alqm ad mortem deposcere; .
1 triennium; . tertio quoque
postulare (alqm, alcis rei, de
anno. 4 ( ) trs
alqa re); alqm in iudicium vocare; . annos natus trium annorum; ( imperare alcui alqd (civitatibus
) trium annorum, triennii.
frumentum, provinciae milites); exigere alqd
trium mensium; ftrimeab alqo (vhicula). 2) .
stris. trium syllabarum.
poscere, postulare; requirere (magnam res
trecentesimus.
diligentiam; virtus nullam voluptatem); desi triquetrus; tribus lateribus. Tpexderare (haec longiorem orationem); .
triplici colore; tribus coloribus
esse gen. qualitat., , . - tinctus.
alqd non mediocris fragorem edere. rima;
contentionis est; tem- - . .
pus it fert; - trs, tria; pluralia tant, trini (tri si res tempus postulat; - na castra ); . tria milia;
. ;
. , . . triennium,
. - triduum; . terni; .
; 1 prden.
tis est inf.; - tribus;
pro eius dignitate;
* tribulis.
. tribu maturate, properato ma- 1; = iudicium. tributure facto opus est; - nicius (potestas). tribunus; . 1;
. tribunus militum; . tri me interest. opus
bunus plebis; - tribunatus.
esse; requiri (in hoc bello multae virtutes triginta annorum, .
requiruntur).
bellum; tricesimum annum aetatis agens
= tumultus, turba; ( ); triginta annos
perturbatio animi; cura, sollicinatus ( ).
tudo; . animo angi;
tricesimus.
tri - res puginta; - triceni.
blica -plena timoris et sollicitudinis; ter.
- ad arma conclamare. parentalia (. pi.)
. . . - tertius decimus decimus
. turbidus (tempus,
et tertius ( tertius et decimus).
cogitationes); turbulentus (annus); .
decem et trs; trs et decein
tempora omnibus tempestatibus con( .); tredecim; - decitata; . . tumultuose nun- ni terni; . tredecies. tretiare; . angor et sollicitudo;
centi; . treceni; . trecenties.
- hic annus multa 1
triumviratus.
1
turbulenta habuit.
triumvir.
1 . perturbatio (animi).
1 triumphalis (currus); . triceps.
CTBie triumphus; . 1 in triumplm,
sobrietas. sobrius.
per triumphum, triumphans. tridens.
triumphans. 1 triumphus;
tritus, frictio, fricatio .
. . ; ,
tripus. tripes;
. ( ) triumphum decertres pedes habens; cum tribus pedibus.
nere; -. per triumphum
tremere, contremiscere ( ducere alqm.
xa); extimescere alqd, aptus ad permovendum
alqm. tremor; . paad animos (hominum) permovendos, couimii-

.
Tendos; = aptus
ad misericordiam commovendam; miserabilis
(vox, aspeetas); . preces misericordia. , 1) . tangere, attingere, contingere alqm, alqd. 2)
, . , movere, commovere, permovere, tangere, flectere, () frangere alqm, aids animum; = misericordiam alcis concitare; , ... litterae tuae sic me affecerunt,
ut...; ^, -
homo mollissimo animo;
alqa re commoveri (beneficiis, Roscii morte);
- fletuin movere alcui,
alqm ad fletum misericordiamque deducere;
. vehementissime
commovere alqm. 1) . se
movere, se commovere;
domo se non commovere, .
loco vestigio se non movere.
2) . = , . 2.
trs; . trs fuimus triplex, ter
partie,
, factus, repetitus;
noexfc . postquam res ter temptata est. trigemini fratres,
trigemini. triplex (acies).
(.) pentecste (. cam.); *dies festi pentecostes.
. .
.
semita, callis, trames.
. ().
. .
. gen. teporis caloris, . . teporis arbores; .
tepores, calores.
arundinetum. ()
arundo; () baculum.
tropaeum; insigne victoriae ( ); pi. spolia.
trs; = triplex.
tuba; bucina; - tuba,
bucin canere. tubicen; bucinator.
. .

sonus tubae tubarum; -

concentus tubarum; .
tuba acciiiente; tubis accinentibus;
. ( ) urbem ad classicum introire.
laborare, in labore esse, contendere, eniti; . ad laborem nullam
partem noctis intermittere; .
annuam operam edere; . inanem
laborem suscipere, operam perdere frustra consumere; . non est tanti;
. ^ operam ponere, locare in
alqa re dare, tribuere alcui rei; occupatum esse in alqa re; operam laborem
in, ad alqd impendere, operam in alqd conferre; elaborare, laborare, contendere, niti
in, pro alqa re ad alqd, ut alqd flat; incumbere in, ad alqd (ad salutem rei publicae
); . librum in manibus habefe; . frustra
1.

-1 .

385

laborem alcis rei suscipere.

difflcultas;
- res habet multum difficultatis
magnam difflcultatem, () multis difflcultatibus obstricta est; .
res quanta sit intellego.

difflcilis, non facilis; arduus (opus); impedi-

tus; ( ) *1OCUS

difflcilis ad explicandum; , . difficile non facile est,

magnum arduum est inf.; res est
magni negotii magnum opus est atque
arduum inf.;
aegre ei persuasum est. Adr. difflculter, non
facile, magno negotio.

navus, industrius, strenuus, laboriosus. Tpy1 industria; labor (summus labor in

publicis privatisque rebus); industria et labor. opera ( );
labor (iucundus,
gravis, molestus, trium mensium); opera et
labor; negotium ( . , ); Studium; , opus ();
. . ; ,
, . .
2; , . .
.; . labor ingratus;
, . laborem, negotium suscipere, recipere; -
. ;
- conquiescere a labore, refleere se ex
labore; - acti
labores iucundi; . hoc istud quidem nihil negotii
est; - () vix, aegre; non facile;
. aegerrime, magno, non sine
magno labore; - sine labore, sine
negotio; . sine ullo labore
negotio; nullo negotio; facillime;
. nullo tuo labore.

ludibrio habere, ludiflcari, deludere, illudere alqm.

grex. caterva.
corpus mortui hominis mortui,
corpus; corpus exanimatum ( ); cadaver ( .1, 1).
timere. timor, timiditas; ignavia. timidus; ignavus. homo timidus ignavus,
ignavus; ,
- ignaviae nomine notare alqm; ignaviae ac timiditatis accusare alqm; ignaviam
exprobrare alcui.
fucus.
fomes.
cavernae navigii,
cavernae.
pannus.
quatere, quassare;
concutere; .
alqs febri iactatur.
tremere,
contremiscere (, ).
astrictus, contentus. Adv. astride; .
, astringere; adducere
25

386

(fmes); iutendere (arcum), contendere (chordas ).

; in eum locum; illuc; . eodem; .
hue et (atque) illuc; .
hue vel illuc; modo hue modo illuc.
indigena; in illa terra natus; incola. 1 indigena (
!): qui apud nos nascitur gignitur;
. . .
truncus; truncum corpus,
corpus.
, , . obscuritas, tenebrae. nebulosus (dies); . caelum est nebulosum; ar est
nebulosus. nebula; . nebula densa; caligo;
. nebulae de terra surgunt;
nebulae subeunt; nebula in nubes levatur,
, nebulae delabuntur
decidunt ima petunt;
- nebula involvere, nebulas tenebras obducere, offundere.
homo desidiosus, deses; cessator.
otium iners ac desidiosum;
desidia; cessatio.
. . 1) . hebes
(gladius, hasta. tela). 2) , hebes (ingenium, homo); tardus (ingenium, homo). . TynoyMie. TynoyMie ingenium
hebes tardum, tarditas ingenii et stupor.
ingenii hebetis tardi; tardus, hebes. hebetem fieri, hebescere ( .).
, . morus; . morum.
1. 1) hic, hoc loco; . compluribus locis; . (4) rarus
(rari apparebant); . eodem loco; =
', hac in re.
2) = turn.
2. , , . .
, exstingui, restingui (
., , exstingui).
nubes; . . , magna
ingens vis sagittarum, lapidum.
pinguedo; obesitas; . ubertas, fertilitas.
pinguis, opimus,
obesus; () nitidus; . crassus
ager; s-olum pingue.
exstinguere (ignem), restinguere
(ignem, incendium); (vim flammae) opprimere.
diligentia.

diligens; accuratus; . Studium et

industria. Adr. diligenter; accurate; cum cura;
. accuratus; .
magna cum cura atque diligentia scribere.
(corporis) infirmitas, imbecillitas.
inflrmus, parum firmus, imbecillus.
1 gloria; ostentatio. vanus, ambitiosus; laudis gloriae
avidus.
vanitas. irritas; vanus. Adr. frustra, nequiquam ( .
); .
operam perdis; nihil agis.

*.
tu; , .
.
tergum; ., a tergo;
1 hostes aversos aggredi a tergo adoriri; terga caedere hostibus; hostes post
tergum relinquere> . terga vertere,
convertere; . .
1) . mille; . mille
quits: - milia; T. duo milia; - ^ cum decem milibus hominum; - singula milia; . singulis tria milia data sunt.
2) . HeonpeteHHaro
trecenti, sescenti mille.
mille annorum.
1) . . 2 ) ingens vis copia, multitudo
(hominum).
, , . *negare
animi quasi corpus esse animum corpus
habere. . gen. corporis
( ) corporum, , vires
corporis; . corporis verbera; . . 1;
. vitium corporis
vitium; . exercitatio corporis.
4 corpus; . forma solida, corpus solidum; . . ;
. . ;
. ; corpore
non integer; imbecillus, infirmus;
totus et mente et animo; penitus; totus; se penitus totumque alcui tradere, . omni
cogitatione et cura in alqd incumbere. T*' motus corporis; ,
, gestus corporis; motus; = . . , 1 omnis membrorum
et totius corporis figura; confor'matio et figura corporis; 4 corpus;
. imbecillitas infirmitas corporis;
corpus infirmum;
- semper infirma atquo
aegra valetudine erat; . corpus
firmum; . bona corporis valetudine uti. custos
stipator corporis; satelles; - regi.i
cohors; - Romulus
trecentos armatos ad custodiam corporis hiibuit; - ternis custodiam corporis committere.
umbrosus; opacus. 1) . umbra;
. umbram facere; . , . deformarr
alqd; invidiam facere alcui rei. 2) . )
umbrae, b) umbrae; inferi; umbrae;
^ apud inferos.
TtcHHHa angustiae; angustus saltus; salins
(Thermopylarum); fauces (pi); 1
- furculae furcae Caudinae. Tic premere, urgere alqm, instare alcui (

'.

387

., , taedet (perf. pertaesum est) me alcis

rfe); . urbem acerrime oppurei; alqd moleste ferre.

gnare obsidere; . 1.
premere, vexare alqm; .
. confertos stare (ad
alqs premitur, vexatur alqa re (inportam). * angustiae; . adj.
vidia et odio populi).
angustus, . 1*1 - . 5.
propter fines angustos.
4 1) . 1) . gravis; magni ponangustus; artus. 2) . . ,
deris; , quanti, tanti ponsocietas mterior propior; . inderis. 2) . ) , tima f'amiliaritas; necessitudo; ,
tardus (incessus): . . . coniunctissime cum
xame Spiritus angustior. b)
alqo vivere; . angustius; , 1 gravis (vi . , . ; num, cibus). ) , ,
gravis (vulnus, morbus); .
homo rebus praesentibus
poena magna; . bellum grave, maadiungit atque annectit futuras (Cic.). Adv.
gnum, magnum et grave atque difficile;
anguste (sedere); apte (cohaerere); arte;
. vectigalia iniqua; . condi. > . ( ).
cio iniqua; . , fortuna acerba,
gravis; - tempora gravia
4 . .
iniqua; . ( )
vitulus marinus; phoca.
aegre is dies sustentabatur eo die sus is qui praeest custodiae.
tentatum est (Caes-);
. ; .
. hie dies nostris longe gravissi. .
mus fuit (Caes,); .
molestus, gravis, incommodus,
. . d) durus, asper;
durus; operosus, laboriosus (
contortus (, oratio). e) =
); . permolestus.
, . .
Adv. graviter
molestia, onus; -
(aegrotare, vulnerare); tarde ( belli; . molestiam alcui , ); . ; . , afferre, molesti afcere alqm; alcui
. . 1) .
oneri gravem, molestum esse; negotium
gravitas; pondus (>); onus (). 2)
alcui exhibere facessere (
. onus; molestia.
gravis;
). . , premere, vexare alqm; . magnus (); .
2, .
me taedet alcis rei.

.
, . , . 1) - 1) = densare (so1 1 ) . ad
lum). 2) . interficere, , (ad urbem, ad portam esse); apud; y
, . caedere, occdere;
iuxta oppidum; = pope
necare, ( yiemit ab ad. b) y . apud (
, , 1,
; apud Homerum legi , , fame, verberitur, in Homero); habitare
bus); trucidare ( ); iugucum alqo; 200
lare (, ); interimere, e
ceciderunt ab Romanis ( .) du(de) medio tollere (1 ,
centi quits; .
);=
1. 2) ( ^) percutere; .
, , . habere,
mortem alcui per scelus inferre,
, uxorem, servos, agros, ingenium, spem,
alcui afferre, alqm interficere, occiauctoritatem; alcui est alqd, est alqd alcis
dere; .
( . .); ,
caedem promiscuam militum atque oppida, , . esse
norum facere; cioponi
gen. abl. qualitat.; inesse, esse in
pugnatum ingenti
alqo. 3) , , caede utrimque; . ( rop, ) de, , , . .
bilitare, affligere, frangere alqm;
, . .
aegritudine afflictus demlitatusque;
. tempus perdere.
minuere, imminuere alqd; detrahere (de alqa re, de mercede alcis 1)= tollere, auferre, remo). minui, se minuere;
vere alqd; = disponere, suo loco
imminui.
reponere, in ordinem redigere (omnia, singulas res); . ( ) fruges percipe . .

re. 2) ornare (crines), exornare

cavere alqd; = devitare
(alqd alqa re); comere (capillos, caput).
alqd.
25*

388

alcis rei, . inf.); inducere alqm ad

caedes, occisio, trucidatio, nex; credendum; .
BicTie - nuntius rgis inter... hoc persuadere velle . . inf.;
fecti.
atrox (,
mihi persuadetur; . pugna, bellam); internecivus (bellum).
. persuasum est mihi alqd
caedes tiominis, hoinicidi . . inf.; aguosco, non ignoro alqd
um; . caedes; parricidium ( . . inf.; , ...
, );
plane non dubito quin; pro certo habeo
mors per scelus alcui illata;
aec. . inf.; confldo . . inf. *. , , . ,
. .; . persuadere sibi alqd
. . inf.; = , . ; y-ciBi .
gnoscere, intellegere, sentire alqd, . .
; - . inf. persuasio ( 1);
; . caedem facere, edere,
- vis persuadendi; fides (hominem occidere, parricidium committere;
); -, ... . (
. 'alias super
); . haec ita sentio, ita
alias caedes facere caedem c#ede cumuiudico; () -, ... ratus quod
lare; - accusare alqm
credebam . . inf.;
inter sicarios.
homicida qui
. dicere quod sentias; . animi
hominem interficit interfecit, occidit;
iudicium; - (, ) iudiinterfector ( ., . Caesacio, ex animo, ex animi sententia;
ris); sicarius;
- ex animi mei sententia; percussor (alcis, ); .
. aliud dicere, aliud
, parricida
sentire; -, ...
(alcis, .); . , ,
illud hoc teneo . . inf.;
. . .
. . alqs temere sentit,
() egens, indigens; inops; ( . alqs impetu fertur, nullo
) miser; malus. egestas;
iudicio utitur, temere omnia agit;
inopia; - vitam in egestate
. animi iudicium mutare;
degere, vitam inopem colre.
y-Hifi homo levis, inconstans; ^
. .
. vir sui
messis (). iudicii; . ob ornamentum capitis.

tinere eandem antiquam rationem; in sua

ornatus, ornamentum; apparatus (regius, mapristina sententia permanere; sibi constare;
gniflcus, epulorum).
suam rationem tenere; . 2.
1) decedere, recedere
(aqua); decrescere. 2) , perfugium (periculi); refugium (); arx tuta perfugiumque; asylum;
dies, noctes contrahuntur. deminu - non habere quo confugias
tio (luminis lunae); . defectio
ubi conquiescas; , . virium, senium.
confugere, perfugere, refugere ad alqm;
damnum ( ), detrimenad alcis fldem confugere; alcis perfugio uti;
tum ( ); ^ . portus nobis paratus est et per - damnosum esse;
fugium; . ., ..., alqs
. damnum, detrimentum facere,
suppeditat nobis ubi...; . .
detrimentum accipere, . daalcui est perfugium ad alqm; receptum hamnum facere in alqa re; .
bere ad alqm.
damnum compensare.
= se proripere, colre, observare ( .
), vereri, revereri; diligere, colre et
se abripere; avolare; , diligere; suspicere; nulla ho fugere, aufugere, effugere (ab, ex
minis (hominum) ratione habita.
alqo loco); = , evacultus, observantia; reverentia ( gen.
dere (ex alqa re, ab alqo, .);
object., , legum, auditorum, iudicum
elabi (ex urbe); .
, ); verecundia, , aeta .
tis; existimatio (,
ad persuadendum accommo. ); iudicium (
datus, aptus; ad fldem faciendam aptus; fir ., , bonorum iudicimus ad probandum (argumentum um non funditus perdere); , .
); gravis (); vehe . ; -
mens, impensus; .
observari et coli diligi (ab alqo),
- deest alcis orationi auctoritas.
esse in numro aliquo et honore; florere (in
Adv. accommodate apte ad persuadenGraecia musici); in auetoritate esse; dum; . alqm omnibus preci . mirifice coli, diligentisbus orare, omnibus precibus petere ab alqo,
sime observari (ab alqo), in praecipno
alqm orare obtestarique.
summo honore esse (apud alqm); . .
_ ., ... tales
persuadere (alcui de alqa re, hoc,
populo putantur, ut...; .
illud, . inf., ut); fidem facere (alcui,

389

. ; - existima , . ; .
tionem deperdere; -1 honoris causa;
liberare alqm ab alqa
- honore, observanti dignus;
re, alqa re; remitiere alcui necessitatem alqd
. quovis honore difaciendi ( &gnus; . respicere alqd, rati .).
onem habere alcis rei, rationem ducere alcis ! eheu!
rei. 1) = , nuntiatio, signiflcatio; . . 2) = ,
, . .
iustus", gravis (); pro- certiorem facere alqm de alqa re
babilis (causa); .
alcis rei; docere alqm de alqa re; nuntiare
null probabili causa.
alcui alqd.
. .
immortalitati tradere
amplificatio (pecuniae, rei famicommendare alqd.
liaris), propagatio; . ., . - , 1) . coronare alqm
. amplificare, augere
(lauro), coronam imponere alcui; (alqd); adaugere; exaggerare (rem familia laureatus. 2) . .
rem); cumulare (invidiam); = di. cumulare alqd alqa re; yentab
latare (castra, Imperium), proferre, propaga res prospre successit evere (fines alcis rei); = multiplicare
nit. , , BC
(usuras, aes alienum); = ,
omnes
. .. augeri, augecogitationes eius laetus eventus secutus est.
scere, incrementum capere ( ); * affirmatio, asseveratio; ,
crescere; . .
fides, fiducia (),
vitare, evitare; effugere, sub alcis rei; -, ... ratus
terf'ugere; alqm eludere; - quod credebam . . inf.;
ficte et simulate loqui; tergiversari.,
., ... mini persuasum est . . inf.
1) fliflcTBie oblectatio, de- , 1) = , .
lectatio. 2) , oblectamentum,
.; . adiurare. 2) .
delectamentum.
, . persuadera (alcui de alqa re,
,.
alqd, hoc, illud, . . inf.); fidem facere
. .
(alcui, alcis rei. - inf.); , aspicere, conspicere, conspi persuade tibi, persuasum tibi sit, scito;
cari; in conspectum ho- . mini crede;
stium venit; . in lucem edi, hanc
, ... illud cave
lucem aspicere: . .
- dubites quin...;
convenire alqm,
eius fides mihi cognita est; , >offendere alqm, incidre in alqm; obviam
servus,
fieri alcui.
quem fidelem habebat; ,
omnium animos permovens;
... plane non dubito quin; pro certo habeo
. tan ta eius elo ace. c. inf.; illud mihi certe persuadeo
quentia; . .
. . inf.;
1) . abripere, abstrahere; auferre (alqm
certam victoriam videre; victoriam
ad alqd); efferre (Messium impetus per hoiam animo praeeipere.
stes ad castra); . secum rapere,
cognoscere alqd ().
abripere; : turb mutilus, mutilatus ();
fugientium actus. 2) . capere (debilis ( ),
, alqm alqa re); . ; efferre
dbilitas ( ).
(alqm ad gloriam); abstrahere (alqm a bono circumdare (alqd alcui rei); rediin pravum); alqa re
mire (sertis); = ornare, adornare
impulsus, incitatus, addctus.
alqd alqa re.
alqa re rapi, abstrahi, ferri, efferri, au- monitio, admonitio; hortatio, cohorferri: incitari; tatio, monentium voces;
nemo ei dicenti potest resistere;
-1 . ; , . . ... sic irae suae indul - monentem alqm audire;
gre ut...; . studio laudis
-,
trahi.
. monentem alqm neglegere; abducere (alqm); vi abducere
-! amicis monentibus
abstrahere; rapere, abripere; subresistere.
monitor; hortator,
ducere (alqm); . secum ducere,
adhortator. monere admoabducere.
nere; hortari, adhortari ( , avehere, devehere, asportare (
) alqm ad alqd faciendum ut fa).
ciat alqd.
( ) missio; . .
dimissio.
, . temere fortuito. ' () mittere dimittere alqm, (- . ,
) commeatum dare multibus^. . . .

390

re alcui, obsequi alcui, alcis voluntati,

1) . angulatus; angulosus (
totum se fingere et accommodare ad
). 2) . dualcis arbitrium; ,
rus; , agrestis, rusti homo difficilis, morosus. cus. angularis.
1) , . ., . beneficium, obsequium.
. 2) , locus depression publicus; capitalis; . , iudicium publicum capi deprimere alqd; excavare (.
tis, capitale; . causa publica ; ripas). .
pitis, capitalis; lis capitis; . ius pu. totum se abdere in litteras; inblicum; . facinus capitale,
volvere se litteris; -
capital; . rei capitalis affinis;
se totum in concapitalis homo; rei capitalis damnatus.
templandis rebus perspiciendisque ponere;
deflxus in alqa re angulus.
(in cogitatione); - carbo; pruna.
. penitus cognoscere
carbonarius.
perspicere studere alqm scriptorem.
agere, abigere.
vexator; . Christiano- anguilla.
rum vexator; (nucam. ) persecutor . .
Christianorum persecutor (- () convivio excipere
alqm; . apponere alcui alqd; ,
). . vexare, premere
apparatis epulis accipere, excialqm; iniuriam inferre alcui; . .
pere, invitare alqm, () alqm hospitio
gentem civitatem servitute
magnificentissimo accipere. hovi oppressam habere;
spitium.
~ ' fractus, oppressus, afflictus alqa re. . 2. minatio,
. vexatio, iniuria; vis.
comminatio; denuntiatio (Ca . persuatilinae). minae; - . dere alcui ; impellere adducere alqm
1; . iactationes verborum;
ad alqd faciendum ut faciat alqd;
- minitabundus.
mini persuadetur. constituere alqd cum alqo; constitu- morsus stimuli conscientiae; -1 tum facere (cum alqo, ut); condicere (scienti (peccatorum) morderi; cruciari con ., indutias, tempus et loscienti scelerum suorum; agitari angore
cum); = ,
conscientiae fraudisque cruciatu.
pacisci (alqd, cum alqo); componere
(diem gerendae rei, res inter se); . . .
colloqui cum alqo de re (ad rem pu- morositas. morosus;
blicam conservandam, inf., ut;
acerbus; tristis.
>, contra alqm, ad stercorare (agrum).
prodendam Hannibali urbem); coire cum alqo succedere procedere (bene,
(ut, de alqa re); convenit mini alqd cum
prospre, ); bene prospre
alqo, ... ut; cedere evenire; . non parum
convnit inter nos. consuccedere; ad irritum cadere redigi;
veatum; conventio (Liv.)\ =
1 coeptis succedit; constitutum; pactio, pactum; condinpiflTie inceptum non succedecio; no y-py composite, ex composite; ex
bat; res nulla successerat;
convento, ex pacto et convento; ut erat con . mihi continstitutum.
git ut...
, - alcis causa grati; , gulam laqueo frangere alcui; laqueo interimere alqm.
, - tua causa;
- ad voluntatem alcis loqui; alcis auribus 1) = .
ablegatio; amandatio (Oie); . .
servire blandiri;
, . . 2) = disces- alcui alqd gratum facere gratinsus, abitus; .
cari, alcui commodare in alqa re;
secessio plebis in montem sacrum; ,
- alqm alcui condonare.
. . 3) = secessus; soli . . .
tudo; 1 ,
. libet, placet; MHS .
vitam solitariam agere, in solitudine
mini placet, libet, videtur inf.;
et otio vivere; remotum a tumultu civitatis,
. ut placet, ut videtur, ut iubes; .
procul a re publiGa aetatem agere. si (tibi) videtur videbitur, si placet, nisi
longinquitas.
molestum est, si tibi commodum erit
quod tuo commodo flat; . quantum homo ad omne facinus promptissilibet, iuvat; . . ad libidinem,
mus, temerarius. ad omne facinus
ex libidine, ad arbitrium suum.

promptissimus, audax, temerarius.

gratus, iucundus (1); acceptus (- 1) . amovere, removere; amoliri
, ); . .
(obiecta onera; manibus amoliri ac diruere
gratum facere, gratificari, morem gereomnia tyrannidis vestigia); emovere (plebem

1.

391

turris fulmine tacta icta est, de

<ie- medio, multitudinem e foro; alqm senatu,
caelo percussa est 2) . -
Liv.)\ submovere (. ,
. ; - concla, populum, turbam); auferre
mare ad arma ( ).
abducere, deducere; depellere, propul offendere in alqa re,
sare; = ablegare (
ad alqd; impingere se (in columnam); alqa
); amandare, relgare alqm
re impingi illidi alcui rei;
( ); . (allidi (ad scopulos); .
) , . collidi.
2; . removere alqm a
re publica; alcui Imperium, magistratum ab- successus; eventus rerum prosper;
rogare ( ); alqm magistra - alqd conflci posse
tum deponere cogre; . ,
non diffldere; - temere, temere i'or . 2. 2) . . tuito; forte temere. secundus,
. se amovere; abire, conprosper, faustus; opportunus (, cedere (e praetorio in tabernaculum); disce). Adv. prospre; bene (rem gerere);
dere (de foro, e Gallia; Capu); e conspectu
non frustra; ( ) ex sententia; .
recedere; secedere ( se
tueri; defendere; .
abducere; , se subtrahere;
res bene succedit; . felicem
se subducere (de circulo); absceexitutn habere.
dere ab alqo; () se abdere (in duplicare, geminare alqd;
bibliothecam); se removere ab alqo, ab alcis
gradum addere;
amicitia; alqm alcis aditum sermonemaugere.
que defugere ( ); .
reprehendere (alqm pallio.
a bello discedere;
Plant; quosdam manu; revocat virtus vel
nunquam ex urbe afuit;
potius reprehendit manu); retinere alqm, alqd
. (
(lacrimas); () retrahere alqm vi; ) a negotiis publicis se
, teuere (lacrimas t. non
removere; in otium recedere, se referre, ab
posse); . ; detinere (riomni parte rei publicae se subtrahere; .
sum, linguam, cupiditates); = e coetu hominum frequentiaque se
hibere (iracundiam), comprimere, reprimere
in solitudinem recipere.
alqd; = propulsare alqm (ab) alqa
re; lacrimis in sonus vocis, vox; accentus;
dulgere; . , reti vocis nota. 1) . pulsus
nere alqd (oppidum, suum locum, Macedoni(remorum; ostii ); , am); . . 2;
ictus (fulminis, gladii, teli); . . ; .
plaga; . percussio ca , . ,
pitis; . , () verber (
prohibere alqm (alqa re. ab
sing, gen. abl);
alqa re, inf., . . inf., ne, quo. . ); . ictus puminus, . .
gionis; plaga; .
quin); arcere (alqm (ab) alqa re),
alqm pugione percutere confodere; .
abstinere (militem a praeda; manus ab alie ictus gladii; . uno ictu;
nis ; alqm bello); retinere
. fulmen; fulminis ictus;
(alqm ab alqa re); tenere alqm alqm
. fulmine exanimari;
quominus; detinere (alqm ab alqa re, .
. de caelo
ab ineepto); summovere alqm (ab) alqa re
tangi percuti;
(); . , , . fulmine ictus. 2) . ) =
dehortari, avocare, revocare (ab
casus, clades;n damnum; -
armis, a scelere), abducere, () abstrafulmina tela fortunae;
here (alqm ab alqa re, . a peccatis, a
. duo
rebus gerendis); absterrere, deterrere (alqm
fulmina domum meam per hos dies perculeab alqa re, . ,
runt (Liv.). b) ictus sanguinis,
ne, quominus, quin); . alqm
apopleiia, apoplexis; non impedire, non corcere.
$ paralysis; prehendere alqd; .
. apoplexi arreptus est, paralysi
abstinere, se abstinere (scelere), absticorreptus est. , 1) .
nere maledicto, iniuri; se continere (ab alqa
ferire, percutere (alqm alqa re);
re); temperare (.ab iniuria); tenere (lacrimas
plagam alcui inferre, innigere;
tenere non posse); -
caput percutere alcui,
vix mihi tempero vix me contineo
laedere os alcui,
quin lacrimem; - !;
pugnum alcui in os impingere; -
tisu non tempero, . frontem ferire caedere;
risum vix teneo in a!qa
( ) afflictare se; .
re; -, ... teneri
concrepare alqa re ad alqd,
me tenere non possum quin, mihi non tem, gladio ad scutum; alqd offendere
pero quin, non possum mihi temperare quoad alqd " ();

392

minus, contineri non possum quin;

satisfacere alcui de alqa re;
-, ... vix me contineo quin;
- res repetere; . satisfa. , , locum ctum mihi est.
;
tenere, vim, impetum hoidoneus (); in que acquiesas (stium sustinere; .
); probabilis. Adv.
gratiam alcis retinere.
satis bene; satis probabiliter; iuste.
satisfacere (alcui); respondere
miras, miriflcus (,
(alcui alcui rei); );= mi, - homo difficilia
rabilis, admirabilis, mirandus, admirandus;
et morosus; .
divinus(co6. ); - satisfacere alcui de iniuriis inlatis; . mirandum in modum; -, ...
, odium, cupiditatem explere.
non est mirum, non est quod miremur
acquiescere in. . inf., quod; - , '
alqa re; contentum esse alqa re.
... mirum ni conj.\ -
mirum est; - mirum quantum ( 1 voluptas; delectatio, oblectatio
1 , Liv.);
(, ); -1 delectationis
. () mirabiliter
voluptatis animi causa;
moratus est. Adv. mirabiliter, mirum in mo . alcui voluptatem parare, ^.
dum.
admiratio (omnium nogratum facere alcui alqa re; .
strorum); - mirabundus; admirans,
. alqd me delctat, oblectat;
alqd; -
alqd mihi voluptati est; voluptatem ex alqa
mirari . ;
re capio percipio; > .
- magna cum admi , . iuvat me inf.; ratione omnium; .
. se delectare, se oblectare,.
; . admirationem
delectari, oblectari alqa re; voluptatem ex
habere, movere. in admiratioalqa re capere, percipere;
nem convertere, conicere, admiratione affl . laudare, collaudare alqm, ,
cere, alcui admirationem movere; probare alqd; -1 lubens, li mirabundus; admirans, alqd.
benter; . lubentissime;
mirari (alqd); admirari (alqd,
summa voluptate; -1
de re); ., ... mirari, admirari ace.
alcis rei recordatione frui;
c. inf., quod; , ... miror
. cum magna mea voluptate;
quare, eius rei quae causa sit; admiror cur;
. cunctis approbantibus; cum
, miror quomodo, unde, qua
omnium laude. .
ratione; admiror quo pacto, unde.
; . , ... satis habere inf.
, . . . frenum ().
upupa.
piscari pisces hamo capere.
longiorem reddere (alqam rem); *1 conflrmatio, fides. fldem facere, afferre alcui rei; (fide)
producere (, ).
confirmare . . inf.
commodus (,
cognoscere, intellegere,
., , commodius anni
sentire alqd, . inf.
tempus; );
opportunus (tempus, locus, portus); idoneus, =
aptus; = expeditus (via,
dignum habere ducere, iudicare
iter); aequus (o M i d i ; locum
alqm alqa re; -f-dignari ( .
aequum ad dimicandum dare: locus satis
. .); aequus agendis vineis erat; et tempore et
*alqm ne aspicere quidem; -
loco aequo instructus); bonus (domicilium);
alqm praemio afficere.
. suus ();
dignari (alqa re).
- commodum alcis hamus; - . ;
exspeetare; . opportunitas (alcis
- . 2 2.
rei), . 3. Adv. commode (na- deprimere, affligere;
frangere;
vigare), non moleste; opportune; apte; bene
conficere (me maeror lacerai et conficit; con(habitare); expedite; . peropportune,
fectus curis, aetate, senectute, vulneribus).
percommode, op time.
, . calorum molestiae,
i'acilis ad concoquendum. calores.
factu facilis; promptus ad efficiendum; * . ; .
- facultatem habere. Mipa *nemo pro benefieiis deberi putat gra facilis ad intellegendum
tiam. tribuere alcui alqd, conceintellectu; expeditus, apertus (ad intellegendere alcui alqd; impertire alcui alqd (tantum
dum).
laudis; alqd temporis huic studio); . . impertire alcui de alqa re.
. .
commoditas (domus, vitae); oppor- solitudo ( ); locus solus desertus (tunitas (loci).
); - in solitudine vi satisfactio; .
vere, vitam solitariam agere; hominum satisfacere alcui, ( ) res reddere,

tus fugere. solitarius, solas;

. . ; . .
1; . . .
. ( .).
. .
alqm in terrorem conicere.

exhorrescere,
cohorrescere;
perterreri, exterreri; . perhorrescere
alqd; metus alcis rei alqm exanimat; horret
animus cogitatione imagine tanti flagitii;
,
horret animus cogitatione rei
quam paulo ante vidi. horribilis. horribilis; terribilis, formidolosus ( , hostis, locus); trux (
, oculi, vox, clamor); .
clamor insanus, vociferatio (ingens);
trox (facinus, caedes, nuntius, pugna, bellum, tempestas); iminanis (hostis frus et
immanis, tam immane facinus); ingens (); foedus (, locus,
monstrum, pestilentia); .
tantum malum. Adv. terribilem in modum;
atrociter; foede;= . .
terror ( alcis rei); y-c terrore percussus; terrore coactus;
. , , terrores
(belli); . . ;
. alqm in terrorem conicere; -, .
alcui terrorem inicere, inferre, incutere;
. horror me perfundit; toto
corpore perhorresco; ! (facinus) indignum!
, 1) iam;
iam dud um, iam diu; , , ,
, ,
. .; , turn, cum (turn,
cum dicebas); antea;
,
. ,
, 1,
qui mortui sunt et ii quibus moriendum est; , ,
et praeteritorum
recordatio est acerba et acerbior exspectatio
reliquorum (Cic); iam non (nihil,
nemo); nihil iam
spero; > . desii
destiti a!qd facere; . alqd
ess desiit, nusquam est. 2)
$ , vel ( iam), , vel
ex hoc intellegi potest (
); . ipse, , , ... haec ipsa res
hoc ipsum demonstrat . . inf.;
ipsa spes inopiam sustentabat
; ipso eius advemu impetus hostium
repressi sunt .
num.
cenai^. *cibus vespertinus; ( ) cena.
. ; ' - . .

frenum (pl. frena freni).

nodus.
angustus; artus (); () angustiae locorum.
nodosus.
, 1) cognoscere (alqd;
alqd ex re); = , agnoscere, .
., ,
, nomine audito virum; . alqm alqa re agnoscere; navis D. Bruti,
quae facile ex (no) insigni agnosci poterat;

1 a Gallicis armis atque insignibus
cognoscere (Caes.); . ,
perspicere; cernere (nos ne nunc quidem ea
cernimus, quae videmus); percipere; = intellegere; sentire; .
usu cognoscere discere alqd.
2) audire, aeeipere alqd, de alqa,
re; fama ad me pervenit de alqa re; cognoscere alqd de alqa re (
alqd ab alqo); certiorem fieri alcis rei
de alqa re; resciscere alqd, invenire, reperire ex alqo ( ); Bet . .
. inf.; . comperire (alqd ab, ex
alqcij; , ( . ),
am. abs. audito cognito, comperto.
tyrannus; qui ad regnum per
scelus pervenit.
vinculum (affinitatis , amicitiae
amoris );
amicitia, , amiciti cum alqo coniunctum
esse; - ,
sanguine cum alqo coniunctum esse,
sanguine alqm attingere;
- hospitium cum
alqo habere.
. .
praeceptum; - ex praeepto;
- ut alqs praeceperat; - lqo auctore
duce; -, ... alcui praecipere
ut, quem ad modum; -, ... ita ut. , . ( ) index; gnomon; . , .
edictum; decretum (),
. edicere, edictum proponere. monstrare (viam, iter); ostendere; .
, alqm, alqd digito
monstrare demonstrare; . ,
signifleare alqm, alqd ();
designare alqm (oratione 4),
. . indicare, significare alqd;
Signum, indicium esse alcis rei; ostendere,
demonstrare alqd; =
speetare ad alqd (. ad bellum).
pungere, compungere lalqm acu).
1) . imponere,
condere (alqd in cista). 2) . *
. 2.
1. , (
) sarcinas, vasa
colligere.

393

394

2. , 1) somno . transitus operibus inexpugnabilem facere); =

quieti se tradere; corpus (corpora) quieti da , . 2. re, somno quieti se dare; se tradere ad
1) robustum, firquietem. 2) = , resimum facere (corpus); firmare, conflrmare (vadre, considre (o , ), subsletudinem, corpus cibo, labore, animum); cordere ( , ).
roborare; stabilire (rem publicam, concordiam); fundare (imperium, rem publicam);
declinao; digressio; aberratio.
munire (imperium); communire (auctorita responsum medium.
tem). 2) =
Adv. . ficte et simulate loqui;
munire, communire (locum, urbem); operibus,
tergiversari. deflectere (de
via, a veritate); declinare (a proposito muris munire, munitionibus firmare; . ;
); discedere, recedere (de via; ab officio,
et natur loci et
ab aequitate); . .
manu operibus et loco munitus. , ; . (.)
1) = se corroborare,
aberrare via, de via decedere, devium
corroborari; ()
esse; = vitare (tela), evitare, fu aetas iam corroborate; se conflrgere (bellum): effugere, subterfugere (poemare; se vires reflcere ().
nam, periculum); detrectare (pugnam, certa2) ( . )
men, proelium, militiam).
locum munitionibus saepire; castra commu . .
nire in alqo loco.
alqd brevius facere.
. .
- acetum.
. .
. .
, , . , morsus; plaga (canis).
.
. aucupari (tempus); occasionem aucupari,
furtim (venire ad alqm); clam;
captare.
clam se subducere
de circule . .
rem, negotium conflcere,
expedire, componere; . litem, rem
ornare, () exornare (alqd
componere, litem dirimere.
alqa re); decorare (urbem monumentis; his
decoratus insignibus); vestire (interiores . 2. .
templi partes picturis); distinguere; . apiarium, alvearium; alveus.
ornare, exoraare, ornare atque illuminare avolare.
orationem. se exornare (- . 2. .
).
]) - indicium.
Bie exornatio, distinetio; , . cochlea.
. 2) . ornatus; orna- via, vicus; platea ( mentum; decus; eultus (, );
;
. oraamentum capitis,
insigne capitis.
, 4 ); angiportus ( );
domitor (ferarum).
- in publico; - . 1) . domare (beluas). 2) . domare
1; - alqd abiectum
(gentes; domitas habere libidines); tollere; - in publicum abicere.
edomare, perdomare; refrenare (libidines); corcere (cupiditates); reprimere convincere, coarguere (alqm alcis
(iram, audaciam alcis); continere (cupiditarei); convictus alcis
tes); () frangere; moderari (irae);
rei alqa re, compertus alcis rei (probri);
imperare (cupiditatibus). . , ... alqs
; . continentia.
convictus confessusque est . . inf.
occultator; receptor (latronum). . . artificium, ars, dolus.
receptrix
occultatio. I) = . .
, . 1. 2) = - nancisci; . .
, occulere, occultare (alqm, melius facere, efflcere alqd; (alqd).
= , .
) emendare alqd. .
Hie
emendatio; -
multa in re militari meliora
, . , , facere.
- ad corpus refleiendum aptum esse; subridere; . (leniter) arridere alcui; fortuiin
. praeclaram habere utilitaei affulget, eum iuvat, adiuvat.

tem ad vires recreandas.

risus lenis risus; - sulni1) 1 munitio, coniirmatio;

dens.
. 2)
munimentum, . pi- munitiones, mu- . .
nimenta; opera (aditus magnis operibus prae- . 1.
munire, Caes.; viam obiectis per omnes tacere (quod adhuc -

.
per tacui et tacendum putavi); reticere alqd,
de alqa re; silentio praeterire, transire alqd;
celare alqm alqd, de alqa re; .
.
. ; = obterere
(laudem -); detrahere (de alqo, de gloria, de fama alcis, de rebus gestis alois);
elevare (alqm, res gestas); detrectare, obtrectare (virtutes ).
. .
minuere, imminuere alqd, deminuere alqd alqd de, ex alqa re; detrahere de alqa re, alqd de alqa re; . () poenam mitigare;
sumptus minuere extenuare; (*) modice (pictus);
. . minui,
se minuere; imminui. imminutio, deminutio, extenuatio; , .
.
. . mortuus; y-mie mortui qui (e) vita excesserunt; - manes mortuorum.
. yoienie.
. .
animi motio commotio;
- lacrimae; fletus; y-sifl
iacrimare. flere.
,
. . . , -1 piaculum; sacriflcium piaculare. placare
(iram deorum, deos immortales omni ratione); expiare ( , numen, manes). misereri,
commisereri (alcis, ).
mori, emori; . .
, , de vita decedere
decedere, cedere e vita, discedere e, a vita,
excedere (e) vita, egredi, abire e vita, de
vita migrare, e vita proficisci, vitam ponere,
relinquere; animam efflare, edere; extremum
vitae spiritum edere; diem supremum obire;
exstingni; morbo .naturae debitum reddere;
. (= ) alqs animam agit; moribundus; .
, .
; . . alqd affert mortem, mortis causa est; . . ; morbo perire fici, consumi, absumi; ex vulnere
mori; maerore confia;
risu rumpi; . , .
(); . .
2, .
pacare (provinciam). . .
augere, adaugere; amplificare.
crescere.
prudens, sapiens ( .); magni
consilii; acutus; intellegens; callidus (); ingenio valere
abundare; praeditum esse acuto ingenio.
Adv. prudenter, sapienter, acute, callide, intellegenter.
ratiocinatio;
conclusio rationis; argumentum ratione conclusum; Syllogismus; y-He ratiocinari

395

, . . .
philosophia contemplativa (Seneca)

*quae in rerum contemplatione versatur.

^ cogitatio.
1) conticescere, obmutescere. 2) , 6ypt .
2 . , - .
. . .
alcui supplicare, supplicem
esse: se alcui supplicem abicere ( , ); alqm orare atque
obsecrare; supplicem supplici voce alqd ab alqo petere, rogare, alqm
obsecrare obtestari ut...;. orare multis et
supplicibus verbis, petere infimis precibus
ut...
. 1.
. .
. .
. gen. animi, ingenii,
. . *animi conformatio;
ingenii animi cultus; eruditio; . vires mentis ingenii; . contentio animi ingenii; . facultates ingenii; ingenium; . negotium quod ingenio
exercetur, pi. studia litterarum
argutari. mens; ingenium;
animus; iudicium ();
. . ( .);
mentis animi compotem esse;
mente captum mente alienat esse; de,
ex mente exisse; - ? satin sanus
es? ? quid tibi vis?
. nunquam ex animo
excidit mini alqd; .
. mihi in mentem venit
alqd (id, hoc, illud), alcis rei (patriae, vestrorum periculorum), alcis (infantium, matronarum et virginum), inf.; in
animum induxi inf.;
, . nunquam volui intendi inf.;
* in animo habeo, mihi in animo est
inf., cogito inf.; .
2; . 2.
, . ,.
consilium, animus; - consilio,
consulta; data dedit opera; iudicio;
- imprudenter, per imprudentiam; temere; - insciens feci.
consulta factus; . iniuria, quae de industria infertur,
quae consulta et cogitata flt. Adv. . . machinari (alqd, alcui
perniciem); concipere (flagitium, scelus, malum); . insidiari alcui, insidias ponere, struere alcui vitae alcis.
* scientia; prudentia (alcis rei); .
*rerum (humanarum) prudentia peritia; prudentia; . temperantia, continentia.
moderatio, modestia (meam
cum in omni vita turn in dicendo moderationem modestiamque); () tem-

396

perantia, continentia; - moderate,

modice; temperanter, modeste;
- modice sapienter. ] ) moderatus, modicus, temperaus, .
temperatus; continens;
- continentem esse
in omni victu; . temperantia vitae. Adv. moderate; temperanter;
. continentem esse in omni victu cultuque.
2) = modicus; .
. . 4 moderari alcui rei;
temperare alqd, alcui rei (frigoris calorisque
modum; victoriae, linguae, sibi); modum
moderationem adhibere (alcui rei); continere,
(, , alqd, cupiditates); . gradum minuere; .
* irae temperare moderari, iram
continere.
idoneus; opportunus;
- , . haud ab
re duxi inf. - , . non alienum non indignum
videtur inf.
scire didicisse alqd
inf.; alcis rei scientiam habere peritum,
non ignarum esse; doctum eruditum esse
alqa re; . - Latine loqui didicisse.
'universitas litterarum,
*universitas;
. *litterarum causa universitatem
transire migrare, discedere.
minuere auctoritatem alcis;
detrahere de aactoritate fama alcis, de
alqo; auctoritatem famam alcis, alqm
elevare; . . deformare alqd; terere alqd (artem); alqd abicere et prosternere; extenuare et abicere (alqd dicendo);
. . 2.
se abicere, se abicere et prosternere; minuere dignitatem suam; de se
detrahere; . se demittere ad alqd;
descendere ad alqd; proicere se in alqd; .
. se summittere alcui; adulari
alqm; humiliter servire alcui.

1) obtrectatio; deformatio;
, . . 2) humilitas; fortuna amissa;
- iacere. 3) = 1 contumelia.
summissus, demissus (); . iivfimae preces; ( ) humilis; obnoxius. Adv. () summisse, demisse; animo summisso;
. supplicibus verbis orare; (
1) humiliter; obnoxie. indecorus; contumeliosus (); indignus.
ornare, distinguere (alqd alqa re).
. .

delere (urbem, hostem, exercitum, memoriam

alcis rei); exstinguere (leges omnes); concldere (hostes, exercitum, auctoritatem universi ordinis); perfringere (leges, iudicia);
tollere (leges, comitia); subvertere (decretum,
leges, libertatem); evertere (testamentum,

.
leges, rem publicam, amicitiam, penitus virtutem); abrogare (, legem, testamentum); conflcere (nihil est natur aut manu
factum, quod aliquando non consumt aut
conflciat vetustas};
abolere (ritus Romanos); solvere (traditum
prioribus morem); dissolvere (disciplinam militarem, omnem religionem); convellere (acta
alcis;
iudicia, stipulationes, opinionem);
exstincto senatu; .
alqd spein aufert alcui; . -
exstinguere tollere, pervertere
perfringere, obruere atque opprimere alqm;
. () hostem
ad internecionem caedere, delere, hostium
copias occidione occidere.
exstinctio (); eversio ( .,
rerum publicarum); = dissolutio (legum, iudiciorum), abrogatio; interitus; internecio (Gallorum); . .
delere, tollere, evertere, . -
sublata ilia lege.
auferre ( ), asportare, deportare, Mido transportare; . alqd (secum) auferre;
abripere.
animo cadere; animum demittere,
animo se demittere, animos despondere
(Liv.); pavere; animo abiecto demisso
esse; . bono laeto animo esse.
humilis, demissus; pavidus; () .afflictus, abiectus, fractus; ,
tristis, maestus; timidus; a spe
alienus. animi demissio abiectio, contractio; animus a spe alienus; tristitia, maestitia; - animo demisso, abiecto, afflicto, tristi, timido; . affligere (alqm, alcis animum); infringere (eorum animos);
. . .
, . .
defectio virium, ( ) senium;
. . ; . mores
corrupti; mores labentes, morum labes,
. labes; -,
iacere, neglectum esse; .
labi (labente paulatim disciplina; mores magismagisque lapsi sunt); dilabi (res publica,
discordi res maximae).
obniti (alcui rei, .); =
niti, fulciri, sustineri
alqa re.
. , .

. .
nantem abire; undis
auferri; . .
flducia, fldes; spes certa firma;
. , . .
, confldere alcui
alqo, alcui rei alqa re; flduciam
coilocare in alqo, fiduciam habere alcis rei;
fretum esse alqo, alqa re; ., ... .
().
alqd alcui rei, alqm alcui in
aequo parera ponere; alqm cum alqo

1.

1.

397

eodem numro loco habere (

verba in linguam Latinam), alqd in morem
); . . perducere; . opymie
simllem esse alcui, alcis, alcui rei, aicis
arma mutare; -1 . rei; similitudinem habere alcis rei, cum alqa
; - in commune. re; ad similitudinem alcis, alcis rei (prope,
uti (alqa re ad alqd), propius, proxime) accedere.
* adhibere (alqd alcui rei, ad alqd,
. morbis remdia curationes, aegro
nepeu. summa voluptas ();
medicinam; plus studii ad dicendum, et tem - , laetiti gestiens
pus et diligentiam ad considerandas res);
elatus; in gaudium effusus; laetus omni=, , usurpare
bus laetitiis; - glori tumens.
(Graecum verbum, alqd crebris sermonibus);
. elatus, inflatus, tumens;
. , conferre ad, in alqd
- , , .
(. legem ad perniciem civitatis); .
.
admovere alqd (cura prorepere; elabi.
tionem ad alqm, orationem ad sensus animo alcui alcis rei farum inflammandos); .
ciendae potestatem dare; mandare alcui ut...;
. ; . . ;
alcis nomine;
. , , dicitur
alqo auctore.
alqd in alqa re, in alqo appellando; . commemoratio; mentio; vocabulo senten, .' ; - metiam subicere, vocabulo alqd signiueare, demorabilis, commemorabilis.
,
clarare; . , ,
memorare, commemorare (alqd,
... . ; . ,
de alqa re, de alqo, . inf.); men . 1, 1; . tionem icere (alcis, alcis rei, de alqa re);
1, . 2; .
attingere (alqd breviter; tantummodo summas
tempus consumere in alqa re, ,
res); . . , ;
. ;
, - alcis rei
poteras hoc tempus
nullam mentionem facere; alqd silentio praenon perdere.
terire; . , laudare, praedicare alqm, alqd; . administrator, procurator, dis in mentionem incidere alcis rei, inpensator; . vilicus.
cidit mentio alcis rei: () administratio, dispensatio, procuratio; yn. ro . . in
moderatio gubernatio, admemoria retinere alqd; memoriam alcis rei
ministratio rgni, imperil rei publicae;
servare. . .
rectio, cura rei publicae; . summa
imperil rerum; . . pertinax, pervicax, obstinatus, of; - flrmatus; . obstinatio taciturna.
rei publicae gerendae adminiAdv. pertinaciter, animo obstinato, obstinata
strandae peritum esse; . voluntate; flrmissime (alqd asseverare); yn.
rem publicam capessere; , pernegare; . . administra . ; -
tionem regni transferre in alqm; summam
pervicacius (resistere).

rerum dferre ad alqm tuendam alcui

pertinacia, pervicacia, obstinatio, animus obtradere; , .
stinatus. manere, permaalqo duce auctore uti, alcis consilio rgi;
nere, perseverare, perstare (in sententia, in
. ab alqo rgi, gubernari;
proposito); persistere in alqa re.
- sub regibus esse. usitatus (vocabulum, ho administrare (rem familirem, rem
nor); usu, more receptus; in usu in more
publicam, provinciam, omnia in hoc mundo);
positus; in usum receptus; usu receptus; sergerere (negotium, magistratum; rem bene,
mone tritus tritus ( ,
prospre, maie; rem publicam); obire (mu, proverbium); = 1nus); fungi, perfungi alqa re; =
celebratus (quid in Graeco sermo! praeesse (rei publicae, provinne tam tritum atque celebratum est quam...);
ciae); procurare
vulgaris (); ,
alqd; . ,
- . (, );
populum in sua potestate te - verba obsoleta.
nere; . navem regere, dirigere,
usus; gubernare; . , cur . bene uti alqa re; -
rum, equos flectere; . , in usu esse, . in omnium usu
(.) iungi, coniungi alcui rei;
esse versari; usitatum morem, moris
recipere alqd ( ).
esse inf., . . inf. ut;
, . 1.
. usu in usum recipi; in usum ve . .
nire (Plin.); . in omnium usu esse versari coepisse, ab omni- exercitatio; - exercitationis causa; -
bus recipi; - . declamatio. exercere alqm
II, 3, b; . inducere (nova

398

alqa re, in alqa re .); .

ne); . hoe
memoriae operam dare. documente sibi habeat, documentum -sibi
se exercere, exerceri (alqa re, in
capiat ex hac re.
alqa re); . se exercere ad alqd; . . damnum, de () corpora
trimentum; clades (); .
iuvenum exercentur.
( vacuefacere; tollere; ) magna utrimque caede pugnatum est;
vaouus; - locus vacuus;
( ) null
provincia vacua.
magnopere clade accepta; .
multis amissis; . sine vul alqm etiam atque etiam ronere, sine ullo vulnere; -
gare; alqm exorare ut; alqm precibus expusuos incolumes reducere ( ),
gnare.
se incolumem inde recipere ( *);
, obiurgare alqm
yp.
de alqa re; exprobrare alcui alqd; obicere,
, > plus hostium
obiectare alcui alqd; alqm accusare de re
fuga quam proelium absumpsit; .
( alcis superbiam, inertiam,
1.
quod, cur); crimini vitio dare alcui alqd.
vituperatio (, senectutis); . >.
exprobratio; pi.
obiectationes . . 1) *
(Caes.); = crimen, criminatio; - collocare alqm (in alqa re); ,
- alqm vituperare, obiurgare,
alqm iuxta se locare. 2) .
accusare, incusare, criminari, .,
conserere arboribus. consi . . ; dre, assidre.
., is est asciscere; discere, adlocus alter de vitiis senectutis;
discere alqd; ( ) arripere
-- . . pass, .
(celeriter res innumerabiles); capere, perci.
pere; . assuescere.
flrmare (pacem), confirmare (re- Studium; diligentia; -1 .
gnum Persarum); munire (Imperium), com; -1 ardenter, animunire (Imperium, auctoritatemi.
mo et voce precari ad deos; . pame. Studiosus; acer (acrior
pertinacia, contumacia, animus
in rebus gerendis; cura diligentiaque); yc.
contumax; voluntas offirmata.

preces infimae. Adv. studiose, acripertinax, contumax, obstinatus; offiraati aniter; vehementer; . summo studio,
mi. Adv. pertinaciter, contimaciter; offlrmata
studiosissime.
voluntate.
. 2; . assiduitas; labor.
alqd amittere, alcis rei oblivisci; non ani assiduus; - summi
madvertere; . > . (
laboris esse.
). intermissio (officii); . ; . neglectio ().
. . . firmare (praesidia ur aequatio; exaequatio; ;
bis copiis); conflrmare (opes factionis; auxiliis
. iura aequata.
se); augere (exercitum); 1) . . . 2) . aequare,
exercitus ampliflcati sunt; .
exaequare.
aequare,
acuere industriam. 1) exaequare (duas res); compensare (alqd cum
crescere (Lacedaemoniorum
alqa re).
opes; odium); accrescere (dolor); augeri, au tempestas f'oeda; ventus nimius.
gescere; ^ maiores copias
. .
maiorem manum ( )
uma.
subsidia arcessere; novis copiis se renovare;
deformitas membrorum, ()
= , vultus in peius ctus. de ingravescere, corroborari (malum, morformis. deformare (alqm, alcis
bus); accrescere (dolor); increbrescere (;vultum).
monstrum, portentum,
tus, auster); () gliscere. 2) = homo fetus () portentosus
contendere, niti, eniti ut. 1
monstruosus.
contentio, intentio; labor; , , . .
-1 contendere et laborar,
frumentum angustius provenit; .
magna vi niti, omni ope atque opera eniti,
fruges uberrimae.
anomni ope anniti ut, ne...;
nus fertilis.
. natus
enixe, obnixe;
loco alqo, in terra alqa, ortus loco ex
laboriosum, operosum esse. .
loco alqo, oriundus (ex Etruscis, Roma); yp.
.
Romae natus, Roma oriundus, genere
Romanus.
citato equo avolare ( .
( ) schola; , elabi (e proelio; inter tumultiuii);
- . , ; ,
( )
- documente esse (
fugit praeterit . . inf.

.
acceleratio; .
maturare,.(alqd), accelerare (iter); .
accelerare addere gradum; citato gradu
voluptas; delectatio, oblectatio.
delectare, oblectare. delectari, oblectari, se delectare,
se oblectare alqa re.
. .
-Bie I ) condicio; lex; adiunctio ( 1); exceptio ();
. . . ; . condicionem ferre; . condicionem
accipere; . condicionem reicere,
repudiare, respuere; . . ; () .. condicioue ut (ne); ea lege ut; ita ut
si; (piate) cum eo ut (ne); 1, 1 . aequis,
iniquis cndicionibus;
!
. hostem in iniquam pugnandi condicionem deducere; . pax in has condiciones convenit;
. nulla alia ratione; -1 () condicio
vitae, fortunae;
. . ; 1, . loci opportunits;
1 . loco opportuno. 2 ) = . pactio, ctum, conventum; condicio; , . convenit mini cum alqo;
., ... pacto convenit ut;
- ex convento, ex pacto et convento,
ex composite; ut erat constitutum. pactus; (, ) constitutus;
. Signum quod convenit; convenit inter;
ut erat constitutum; ex convento, ex composite. constituere (alqd
, ); alqd convenit alcui
cum alqo inter alqos ut); .
2. =
. coniuncte elatus ( 1); . libertas
quodam modo circumscripta; = ,
. . Adv. cum adiunctione; cum exceptione; cum quibusdam cndicionibus; cert,
cum certa condicione lege.
officium; beneflcium; opera (CTBie, ); meritum, promeritum (); - . ; - , bene mereri de alqo, de alqa re, ,
praeclare, egregie, mirifice, singulariter, divinitus mereri de alqo, de alqa re;
. male mereri de alqo;
MHi , .
optima, singulari eius opera usus sum; summa eius erga me officia exstiterunt;
. quamcunque volueris operam
tibi praestabo; nulla in re tibi deero;
. meae opes
tibi paratae sunt; - .
. ,

39

- . .
operam navare alcui; . (). gratifleandi Studium, Studium (erga, in alqm); offlcium; obsequium (). officiosus; . homo
summo officio praeditus; commodus (); - officiosum esse
(in alqm). Adv. offlciose.
videre, intellegere, cognoscere.
, . . pacare (Galliam, provinciam); sedare (seditionem); comprimere (seditiones
tribunicias, tumultum); reprimere, opprimere
(tumultum, motum); corcere (seditionem);
. .
arbitrium; - arbitrio arbitratu alcis; . arbitrio arbitratu meo; ad arbitrium meum;
. . alcis rei
arbitrium alcui permittere.
subridere.
. .
, fector, emendator; emendatrix.
-_
, . -'
, .
dubitare de alqa re;
in dubium vocare, in dubio ponere alqd.
. .
]) 1 placatio; animi confirmatlo; consolatio. 2) flHie tranquillitas animi; yen.
conquiescere in re;
MHi yen. hoc mini magno solacio
est.
tranquillare (mare,
animos); ,
placare (alqm, alcis animum, iram alcis,
populum concitatum); sedare, lenire, delenire
(alqm, animum alcis); yen. comprimere conscientiam; () consolari; yen.
permulcere animos militum.
animo conquiescere
consistere; yen. animum alcis
consistere non sinere, exagitare alqm; acquiescere (nunquam respirare, nunquam a.);
requiescere (ab, ex re); consolari se, dolorem abicere, animum suum confirmare, erigere; ! bono sis animo! bonum habe animum!, yen. acquiescere, conquiescere in alqa re; militum mentes sanabantur;
- 4
quorum mentes nondum ab superiore
bello resederunt (Gaes.).
, yen. placamen.
1) procedere, proficere, progredi, progressus facere, processus
efficere (in alqa re, multum, parum). 2) yen.
inf., ! ,
, . .
efficere, perficere alqd; , MH
Kypift vixdum epistulam tuam legeram, cum
ad me Curius venit; y e n t o
, ... nondum finierat,

400

cum... progressus, processus; - . 1; - me, quantum profecerim, non

poenitet; eventus prosper, bonus; sucessus
rerum sucessus; - .
; - efflcacius
(alqd agere. Liv.)\ y-xa nequiquam;
frustra; yen. ( . )
bene succedere, fliem exitum habere; prospre, fliciter evenire; .
yen. non satis ex sententia eventus rei procedit; ^ .:
HMfab - . ( ) muitum,
nihil proflcere in alqa re;
- alqd conflci posse non diffldere. prosper; efflcax (preces).
Adv. prospre; non frustra; yen.
tueri; defendere, ab alqa re.
os (oris); , .
ex alqo audire cognoscere
alqd; alqo auctore cognoscere alqd;
facere inducere alqm loquentem; esse
in omnium ore, in omnium ore atque sermonibus; per omnium ora ferri.
fatigari; lassitudine confici.
, collocare, disponere;
constituere; . imponere alqd
alcui rei, . .
complere, implere alqd alqa re; mensa alqa re exstructa
(conchyliis, piscibus); mensae conquisitissimis epulis exstruebantur.

lex; constitutio (militaris);

- more militiae, militanter.
, ( Mbcrb) in
loco manere, loco non cedere; 1 hostes impetum, vim
hostium sustinere sustinere; hostibus resistere;
preces alcis reicere repudiare; precibus
alcis desse, preces alcis sustinere non posse; in sententia sua pertinaciter perstare, persistere.
fatigatio; lassitudo; ,
- usque ad lassitudinem ambulare.
fatigatus, defatigatus (); lassus. , - impigre;
assidue.
. , .
. ; . . ();
. legitimus;
. non legitimus.
1) .
. 2) = , ,
statuere (pretium alcui rei, diem);
constituere (leges, "rem publicam); instituere
(portorium, censum, dies festos, legem, poenam); inducere (, novnm morem);
collocare (alqm civitatis statuni); stabilire
(. ); . ordinre, in ordinem redigere
adducere alqd; . instituere,
edere ludos; . . ;

.
certam quandam disciplinae
formulam componere; . verum
conflrmare, stabilire, invenire.
1) aetate iam senior;
aetate senectute iam affectus. 2)
. obsoletus; exoletus.

1) consenescere; . 4. 2) ., 1 obsolescere, exolescere.

tegere, contegere (alqd > alqa re),
sternere, consternere (alqd alqa re).
, . oratio; .
sermo, fama; . communicatio
sermonis. Adv. . ( ,
).
constantia; firmitas. stabilis; constans; iirmus. Adr. constanter. . .
instituere (bibliothecam, ludos;
metalla , munitiones), constituere
(rem publicam, civitatein, rem familirem,
Chersonesum ); instruere
(domum); ordinre ( ,
res suas); facere, efficere (pontem); parare,
apparare, comparare (); .
. ; portum constituere; ludos apparare edere;
convivium comparare, instruere el parare;
. ; . , ...
facere, effleere ut; , ... summo artificio fecit ut; ,
... salubriter a natura institutum est, ut
quod; accommodatus ad alqd, alcui rei; aptus.
instruere domum suam (in provincia); rem
familirem coDstituere; pro re sua sump tus
facere.
, , . .
1) . tollere (dubitationem); amoliri (obieeta onera; manibus suis amoliri diruere
omnia tyrannidis vestigia, Liv.J, repellere,
propulsare (periculum); depellere (omnes molestias); removere, amovere; . 1
impedimenta superare, amoliri, tollere, difficultates expedire. 2) .
alqm e, de medio tollere,
tollere; interimere (); .
avocare, abducere, abstrahere alqm ab
alqa re, depellere alqm de alqa re, alqa re,
removere alqin
a negotiis publicis, a rebus gerendis avocare. abesse ab
alqa re (a periculis); se removere (a negotiis).
. (). terreri, perterreri, exterre ri
alqa re.
dirigere (ad, in alqd), alqo eoiivertere; . . ; .
animum adicere alcui rei; ml
alqd, cogitationes
animum totum intendere ad alqd, to tu
animo et studio tota mente
i

401

animi impetu incumbere ad alqd, omni cogi) arrogare alqm; ado

tatione ferri ad alqd.

ptatus, adoptiTus.
alqo tendere, contendere; contento cursu pe- 1. , conspergere (alqd alqa
tere locum ( ); alqo ferri; se inferre
re); () consternere (alqd alqa re);
{, concitato impetu); inferri (in
caelum astris diurbem, in igns medios); se inicere (in hostinctum et ornatum.
stes); se immittere (in hostes); cursu ferri 2. , . . (in hostem); ruere (in proelium); irruere (in
, . sopor. aciem); irrumpere (in aedes, in castra, in
sopire, consopire.
medios hostes); . () . .
concurrere.
1) . , . 2) =
ostrea.
avertere (pecuniam,
. .

hereditatem), convertere (non paulum in rem

1) 1 institutio, constitutio;
suam; pecuniam publicam), supprimere (pe, . . 2) , cuniam); intercipere (litteras, epistulam).
instituta ratio; mos; ordo; 1) occultatio; . 2) . . ;
, . (pecuniam)
. cultus, victus et cultus, viavertere.
ctus cultusque; instrumentum et supellex; , supellex.
. parsimonia victus afflrmatio;
atque cultus; - - aedes
. affirmare alqd. Adr. instructae, domus instructa; . . . . rem publicam melioribus
1)=, .. 1; .
temperare et institutis et legibus;
(, ) flrma . . .
re, confirmare-, , Bpi, opinionem,-spem alcis conflrmare. 2 ) =
1) cedere alcui alqd,
cowiacie . ratum facere
alcui alqa re, concedere alcui alqd, de alqa
alqd, ratum esse iubere alqd; (auctoritate sua)
re; . , - cedere
conflrmare (dcrta, acta Caesaris); sancire
alcui possessione, bonis; .
(pactum, legem); auctorem fieri
(
(alcui) iure suo, de iure suo cedere, decedere
, , legis, 1); - (multa multis de iure suo); . M sancire pactum; fidem
locum dare alcui, loco cedere. 2) .
%
foederis flrmare. 3) = affirmare, as alcui cedere, concedere, morem geseverare (alqd, . inf.); ., xere, obsequi; cedere alcui in
defendere (alqd, . .
alqa re; precibus alcis ceinf.); contendere (alqd, . . inf.);
dere, locum dare relinquere, obsequi
placet videtur alcui alqd; dicere; .,
alcui roganti, concedere
... negare . . inf. alcis postulationi; . neces -1) confirmatio; . 2) = sitati cedere. 3) . = ,
confirmatio; comcie,
cedere, concedere alcui; inferiorem
auctoritas (, ); - esse; ab alqo superari; . alcui
iniussu populi; . parem esse, inferiorem esse;
, . 2. 3)=4 affir . alcui non multum aut
matio, asseveratio; dictum.
nihil omnino cedere; .
alcui alqa re cedere; alcui in alqa re conce- . .
dere: in alqa re inferiorem esse; . saxosus. saxum ();
alcui in alqa re
rupes, rupes praerupta (, nihil cedere; aequare aequiparare alqm
); cautes.
alqa re; in alqa re alqa re non infe- . .
riorem esse; alqa conticescere (sermo , furor,
re inferior quam alqs (Gic. Brut. 49, 182,
tumultus); remitiere (dolores, ventus); interpro Plane. 11, 30.) cessio.
mittere ( ); residre, considre (
facilitas, indulgentia; obseBtopt, , ), subsdere ( quium. facilis, tractabilis;
, 1); defervescere ( ccopi, obsequens; mitis; indulgens.
).
. .
anas.
ostium; os; , , . .
, explere famem, sitim, restin capita (Caes.).
guere; famem sitimque de duplicare, geminare alqd; pellere; . alq# re
augere; . extremam famem sustentare (Caes.); .
Hie, CTapaHie maiorem industriam, diligen dolorem lenire, mitigare.
tiam adhibere.
. , .
iusto longior ( . .
rifl, , oratio); . exercitationum defatigatio. fatigatio,
adoptio; ( ) defatigatio; lassitudo; languor ().
gatio. adoptare; ( 1.

26

402

fatigare, defatigare (alqm); fatigatus (), fessus

(), () defatigatus, defessus; lassus, lassitudine confectus.
fatigari, defatigari.
politior humanitas; . cultus humanitasque.
elegans, subtilis, exquisitus.
1) . . . 2) . .
vim lacrimarum profundere;
fletu perfusus; .
luxuri. omnium rerum copia diffluere;
Hirt otio diffluere; intemperanti libidinum perdi. aqu mergere, in aqua demergere, aquae, in aquam
immergere; mergere,
demergere, immergere.
. ; .
^1 . magnum damnum facere in alqo; . . . . , .
matutinus (hora, tempus); .
. ; . Lucifer; Venus;
. salutatio (matutina);
. . mane salutare alqm; salutandi
causa mane venire ad alqm; alqm salutatum
venire. mane (totum mane dormire);
tempus malutinum; .
; sub lucem; sub solis
lucis ortum; mane erat;
ad lucem; lucescit, sol oritur; , *Aurora
Musis arnica; mane; matutino tempore () matutinis temporibus;
- postero die
mane; , hodie mane
liodierno die mane; hesterno die mane;
primo mane; prima luce; bene
mane.
triplicare.
. .
alcui molestiam, laborem afferre;
molestum oneri esse alcui; onerare alqm
alqa re.
. . 1) . , . 2)
, consolari alqm; solacium afferre, praebere alcui, solacio
solacium alcui esse; consolationem alcui afferre, adhibere; . consolari dolorem alcis; , ... non nihil me
consolatur, cum recordor . . inf.
$ se consolari alqa re;
, ... hoc illo solacio
me consolor, me ilia res consolatur, hoc solacio utor, hoc solacii mini propono, quod...
1) consolatio
(malorum ). 2) , , solacium; medicina
( ); . ,
solacium medicina doloris; , solacium malorum; . . 2;
- riihil habere consolationis;

.
. acquiescere, ebnquiescere in alqa re; .
hoc solacio frui; . se
consolari per litteras, doloris
medicinam a philosophia petere; , - . 2.
consolator. consolabilis;
consolatorius (), solacii plenus;
-, - solacio, magno
solacio esse; - , .
magnum solacium est inf.

. .

, curare (alqm, alqd); fovere

(alqd); colre (alqd, vitem).
adhaerescere alcui
rei, (firmiter) alqd prehendere, apprehendere
(manibus).
. .
auris; alqm auriculis
prehendere; . ; are alieno
obrutum demersum esse; , . ; . . 2; aures alcis ad alqd
surdae clausae sunt; surdus est alqs in
alqa re, alqs aversatur alqd (preces alcis);
. ,
alqd praetervehitur a,ures 1) , abire (suas domos , nine domum, in exsilium,
exsulatum), exire, abscedere discedere ab (d,
ex) loco; proflcisci (Roma, ex Asia); decedere loco, de, ex loco (
; , ,
, decedere de, ex provincia
decedere); excedere, egredi loco,
ex loco; . proflcisci, se conferre,
. Eomam, in terras longinquas; .
e portu, a terra solvere, provehi; proflcisci. 2) , . 3, .
3) . , , = , effugere (periculum, invi diam, vituperationem); subterfugere (, . poenam, calamitatem); evadere (ex re, ab alqo). 4) . , =
, . . . 1) = abitus; discessus (illius Alexandrea
.); decessio, decessus; exitus, profectio; . abiens, profleiscens, decedens, ( ) abiturus, profecturus, decessurus; sub decessu suo, sub ipsa
prof'ectione ( .); -,
- priusquam inde abiret, proficisceretur; - postquam abiit,
discessit. 2) . , cura,
curatio; cultura (agri, vitis); cultus ( gen.
subj. obj.)\ . assiduitas medici; . $
alqm curandum suscipere.
deteriorem peiorem facere; in
deterius in peius mutare,
mutare alqd; corrumpere, depravare. deteriorem fieri, in peius mutari;
ingravescere; .

403

discipulus; () auditor; (
deterior fit condicio
) tiro;
mea; deminuitur familiaris mea.
- disciplina alcis alqo magistro
servari ( ); salvum
uti, alqm magistrum habere; -
incolumem evadere; . vix vivum
philosophi a Platone profecti; qui
effugere; superesse ( );
sunt a Platone; Platonici; -
. incendio non absumi; ,Democritii, Socratici.
integer (ab alqa re); intactus (alqa
discipula. 1) institutio,
re); = incolumis.
disciplina; . praeceptoris
4 . .
praeceptorum merces, mercedes;
partem alcis rei ca . tradere alcui alqm in disciplipere, . administrandae rei publicae; in
nant. 2) 1, discere.
partem alcis rei veuire; partem alcis rei
3) . doctrina; praecepta (. pi.);
habere; participem fieri alcis rei; intresse
ratio (Teopifl); . , quae traalcui rei (alcis consiliis); socium esse alcis
duntur et praecipiuntur. de alqa re; .
rei (laboris); versari in alqa re (in quaestu
. philosophi alcis
compendioque , in coniuratiophilosophiae ratio, forma alqa philosophiae;
ne, in omni genere furandi atque praedandi);
. discere Pythaaffinem esse alcui rei (sceleri); .
gorea omnia; . De expertem esse alcis rei; . mocrita (. pi.); ( alqs partem alcis rei atti) . haec nostra ().
git, ab alqa re afuit,
doctrina, eruditio; litterae (
nullam alcis rei partem
^ ); scientia litterarum.
attigit; . accedere ad
1) doctus, doctrina instrupericulum; . coheredem esse
ctus; eruditus, litteris eruditus; litteratus;
(alcui ); . .
subst. vir praestanti litterarum scientia;
alqd in promiscuo est.

. homo omni doctrina eru1) societas (alcis rei ); .

ditus; viri docti eruditi; ho. contagio alcis rei;
mines litterati, docti, eruditi;
. . ; ,
- multi viri docti multi et ii docti
y- vocare alqm in so( multi docti); - viri doctissicietatem in partem alcis rei; alqm sibi
mi ( magni viri docti); - omnes
socium alcis rei adiungere. 2) 1,
docti, quivis doctus, doctissimus quisque;
1 humanitas; misericordia, mi . nemo doctus ( nullus d.). 2)
seratio; . cum vero
. litteratus; . studia litteraintimo animi sensu; cum animi affectu; rum doctrinae; . . . un gaudere (
. Adv. docte, erudite. . ), alcis vicem casus dolere
. . .
(); alcui misericordiam tribuere,
studiis suis alqm prosequi; . ; . .
. miserias alcis non a se
; . . 1.
alinas arbitrari; . gau- doctor, magister, praeceptor; (dium dolorem signiflcare.
) professor; . ludi ma-b, socius, socia; particeps (alcis
gister; - . docere
rei); afflnis (alcis rei, alcui rei); .
alqd; profiteri ( );
caedis necis socius, conscius.
- fllium tradere alcui eru ager. sors; condiendum in disciplinam; dicio; fortuna; . haec omni . fidelis, diligens praeceptor;
bus accidunt; . fortuna se . usus est magister optimus.
cunda prospra, fortuna ad magistra.
,
versa; sors misera; .
. doctoris magistri, professe alcui permittere; .,
sons munus, partes. 1) .
id quod optimo cuique acci. ; . . .
dere solitum est; ,
2) docere (alqm alqd, vereor ne idem
alqm Graece, fidibus;
eveniat in meas litteras;
. ; mer . . 2; > cede); praecipere (alqd, de alqa re), prae . ut una omnium forcepta dare (de alqa re); imbuere alqm alqa
tuna esset; re, impertire alqm alqa re (doctrinae, quibus
. dii, sit Latium deinde
aetas puerilis impertiri dbet); = an non sit, in vestra manu posuerunt (Liv.).
tradere (alcui alqd); proflteri (alqd,
. , *liber scholasticus scholarum
);
usui destinatus, accommodatus, in scholarum
. . discere, dousum editus. , . luceri discere alqd inf.,
dus litterarum, discendi; erudiri, institui ab alqo, disciplina alcis uti;
ludus; schola; . doctrina; .
scholis alcis intresse, discere ab alqo; .
genus disciplinae; institutio. 26

1.

, . ; . * discere fldibus;
equitare discere; equo doceri;
, qui
omnium rerum rudis est.
auctor; conditor.
constituere (rem publicam); instituere (bi* bliothecam, ludos). 1)
41 institutio, constitutio; .
2) institutum;
- haec optime instituta sunt.
humanitas, urbanitas; , modestia, observantia.
humanus, urbanus; =
modestus. Adv. humaniter, urbane;
modeste; belle (negare).
, laedere; vulnerare, sauciare

(). corpus laedere; vulnerari, laedi. Titium.

foramen acus;=py4Ka ansa.
fauces (pl.); angustiae.
1) . , ;
. afferre, inferre acui detrimentum;
. detrimentum capere, accipere,
facere, damnum accipere, facere, contrahere.
2) y-6i luna decrescit, senescit.
avehi, provehi ( , ,
1); proflcisci.
commodus (domus); gratus, iucundus
(1).
1) . . , . 2)
, vulnerare (alqm voce, Terbis vulnerari); sauciare.
. .

404

.
offlcina; fabrica. famae tamquam figurae; flgurae verborum
bricator opifex (.
sententiarum.
gen.); artifex.
physica (n. pl); doctrina de rerum
natura; quae de natura quaeruntur de
. .
natura rerum disputantur; naturae ratio. phasianus.
. gen. naturae (=:rt fax; taeda. qui
) corporis; . vitia corporis;
facem praefert.
. vires robur corporis (
verus; certus. Adv. re vera
) corporum. Adv. - reapse; re; ^,
bon corporis valetudine uti; .

. factum; res gesta (- . hoc in rerum naturam non camecTBie); res ( ); . dit. physiologia.
. constat alqd; alqd certissima bubo.
rerum fide nititur; ., ... constat grammaticus; ad studia
. . inf.; -
antiquarum litterarum humanitatis
ad fidem historiae narrare.
ad philologiam pertinens; . gen. philologiae, philologorum ( philologicus). Adv.
pliaianx.
' falsus; = , . grammatice; philologorum more; ut philologi;
. litteris antiquis phi; = suppositus; .
lologiae studio eruditus.

. .
grammatica ( );
1 . .
studia antiquarum litterarum; disciplina et
furor error fanaticus;
Studium humanitatis; philologia.
furor. fanaticus. grammaticus ( fanaticus, furens, furibundus,
, furiosus. Adv. fanatice, furenter.
); antiquitatis scripto1 . 1.
rumque yeterum litterate peritus; philologus.
somnium; commentum.
1 philosophia; sapientiae Studium
frons.
disciplina; divinarum humanarumque
homo ineptus.
rerum, tum initiorum causarumque cuiusque
crates; fasciculus ex virgis colligatus.
rei cognitiq. ad philoso Februarius (mensis).
phiam pertinens qui ad philosophiam
Februarius.
pertinet, in philosophia versatur, traetatur;
ficus. , . arbor flci,
. gen. philosophorum, philosophiae
ileus.
de philosophia, . . ser 1) figura; forma; species; mo de philosophia institutus; .
forma geometrica; pl. -
eorum qui tum illo tem descriptiones; - pore fuerunt, philosophorum ratio et consiliCK quaedam describere in arena. 2) um; . . . Adv. mon;
.'figura (sententiae, sensus, verphilosophorum; ut philosophi. borum, dictionis, elocutionis, sermonis, ora philosophari; = disputionis); conformatio verborum et sententiatare. philosophus; sapientian
rum (.); pl. lumina, insignia, ornastudiosus; philosophiae deditus; qui
menta verborum, orationis; sententiarum for-

.
rerum cognitione doctrinaque delectatur;
homo doctus, pi. docti;
philosophiae
sapientiae professor, sapientiae doctor
magister.
, . , palma. palmula; palmae pomum.
1 viola.
vexillum (navale); .
mappa.
latus; . ; - a latere;
() - hostem
a latere aggredi, invadere, hostem ex transverso adoriri, latus hostium transversam
hostium aciem invadere, .
latere aperto . aggredi; .
latus alcis aicui tegere.
iners, patiens, lentus, dissolutus.
tibia; -> tibia mo tibiis
cantare; -rb tibiae tibiarum
cantus, tibiarum ars;
- tibia tibiis canere docere. , tibicen,
tibicina; . clarus in arte tibiarum.
classicula; classis parva. CKi socius navalis; pi. classiarii.
classis; . instruere, ornare classem; . classis
exit, proficiscitur (e portu);
- . .
praestigiator, ventilator. praestigiae.
lanterna.
aqua saliens aquae salientes;
aquae flstulis emicantes.
1) forma ( ); figura; species; . apte formare, conformare alqd; . forma
rei publicae imperii; rei publicae ratio

406

genas. 2) . vestltun mlllUrli;

vestimentum milltare. rltus; Bct . omnla tutta Hunt.
iustus; ~
sollemnis; = legltlmus. Adv. Juste;
legitime; seljemniter.
statio prima statlo,
praesidium.
agiuen magnum;
() iter continens; .
magnis itineribus alqo contondere;
. citatum aginen
rapere, agmen raptim agere alqo;
. raptim agmen agitur.
forum.
locutio.
bellus homunculus.
frons;
- hostes adversos aggredi; in adversos
hostes impetum facere; in hostium frontem
pugnare; 1 - in
hostem obverti, infestis contra hostes signis
consistere; ancipiti proelio opprimi; . signa convertere.
, . , .
, . , .
libra; libra pondo; .
libram pondo valere.
plaustrum.
pabulari, frumentari. pabulatio, frumentatio;
- pabulatum ire proficisci. pabulator, frumentator.

pabulum.
1 Furia ( ); -
deae vindices facinorum et scelerum.
pes.
( ) fremere.

.
*pietatem erga deum simulans
mentiens. pietas (erga deum)
ficta simulata.
chaos; . rudis indigestaque moles (Ovid.); nepeu. omnium rerum perturbatio et confusio; maxima turba.
inordinatus et turbidus, perturbatus, confusus.
notare, designare, describere (alqm); hoc
ostendit ingenium eius, nine cernitur qualis
sit natura et ingenium eius.
morum et ingenii notatio descriptio; notatio, descriptio;
.
quid tamquam notandum et animadvertendum sit in alqo, breviter dicere (Gic.).
! proprius; singularis; x. - 1 propria
Graecis Graecorum est levitas; x.
insigne; nota; propietas; x.

, , cocioBifl .
2. 1) natura, indoles, ingenium; habitus (naturae ipsius
prope divinus); animus ( ); mos (Lacedaemoniorum),
. pi. mores ( 4 1); vita ( );
] .,
, natura et mores; indoles animi ingeniique; vita moresque; . x. alqd non est nostri ingenii; - . 2; . . . v; y x. Gallorum gens bellicosa est; , x. bonitas,
probitas. 2) , nota alcis rei; forma et quasi naturalis nota rei; x. *, habitus orationis,
quasi color quidam et sucus; genus dicendi,
orationis; x. ^

406

cuiusque aetatis dicendi ratio et

voluntas; . similem esse alcis
rei, prae se ferre alqd, habere alqd; .
esse qen. abl. qualit., .
- . . alqd est
summa gravitate.
popina.
. . , .
carmen quo dei laudes canuntur; (y )
hymnus; paean; . ^ .
().
, a laudator;
praedicator; praeco; laudatrix.

laudare (alqm, alqd); laudem tribuere .

impertire (alcui), laude afflcere (alqm); collaudare, praedicare (alqm, de alqo, alqd); probare (alqm, alqd); bene
fecisti; . se ipsum laudare, de
se ipsum praedicare; sibi ipsum plaudere; x.
coram in os laudare alqm;
., valde maxime, vehementer laudare alqm; maximis
summis laudibus efferre, eximia laude ornare, miris laudibus praedicare alqm; pleniore ore laudare alqm; . in
maius extollere; x. , ... laudare
quod... gloriari, se efferre, se
iactare; gloriosius de se praedicare, gloria
et praedicatione se efferre, sublatius de se
dicere, , gloriari alqa re, de alqa re;
alqd iactare ostentare, venditare;
( =
) hoc mihi non obtigit; , , quod vere praedicare possum; quod
non arroganter dixerim; absit invidia verbo.
, . .
gloriosus, vanus, vaniloquus; magnus
(verba; magnis sermonibus res secundas celebrare). Adv. gloriose, magnifie (loqui, loqui
de alqa re).
gloria (
- gloria elatus, IAv.); magniloquentia,
vanitas; iactatio, ostentatio, venditatio; vana
de se praedicatio; x. absit
invindia verbo; . (
). homo vanus, vaniloquus, gloriosus.
1) . . 2 ) = , . 3.
prehendere, capere, ampere alqd.
aegrotare; morbo laborare, affectum
esse; aegro corpore, infirma atque aegra valetudine esse; valetudine minus commoda
non flrma uti ( ).
sarmentum aridum.
sarmenta (. pi.).
valetudo infirma, incommoda, tenuis; corporis imbecillitas infirmitas;
aegrotatio. invalidus, infirmus,
imbecillus; affectus valetudine.
cauda; x. stellae crines.
casa; tugurium (); tectum
().
(corporis) infirmitas, imbecillitas;
imbecillitas infirmitas valetudinis, valetudo infirma. infirmus, parum firmus, imbecillus.

.
chirurgicus. chirurgus; vulnerum medicus, medicus qui vulneribus medetur.
homo astutus, callidus; veterator
( ). 1) astutia, calliditas, vafrities, versutia.
2) = , consilium,
callidum inventum; ars, artificium; () dolus; x. belli ars;
consilium imperatorium, consilium fallax,
, consilium.

callidus, astutus; versutus ();

vafer ); dolosus, subdolus (); , subtiliter
excogitatus. Adv. callide, astute, versute, vafre, subdole.
. .
. . .
. cupiditas rapinarum
praedae; rapacitas. cupidus
rapinarum praedae; rapax; furax ( ); . , bestia,
avis rapax rapto vivens.
animi aequitas, animus aequus, animus sedatus (1 );
fortitudo, animus fortis ().
aequus, quietus, tranquillus (); fortis ();
- alqa re non moveri. Adr. aequo animo; pafienter; fortiter;
sine metu (novi milites pugnae aderant).
. ;
alis plaudere; alas quatere cum clangore.
curare alqd, ut; operam dare navare alcui rei, ut; niti,
elaborare pro alqa re, pro alqo, ut;
() omnibus nervis contendere pro
alqa re, ut; x. , ... id
agere ut... sedulitas; industria; navitas. sedulus;
industrius (); navus ();
laboriosus (); plenus negotii
( ); x. vita occupata,
negotiosa. Adv. sedulo, naviter.
incommodum; molestia; .,
- alcui incommodum
molestiam afferre; alcui negotium exhibere, facessere.
emicare; effundi, se effundere (ex);
, currere (in forum), concurrere, confluere (ad, in alqm locum);
undique convenire, ex omnibus locis
concurrere.
1) frumentarius, . gen. frumenti; x. horreum; granarium (, ); . negotiatio frumentaria; x. (negotiator) frumentarius. 2) x. =
terra frumenti ferax.

. 1. pistor. . 2. hospitalitas; liberalitas in hospites,

liberalitas. .
1. *-% 1) panis. 2)
frumentum; fruges (pi);
. 4 annona; x.

'.
annona est; - largitio frumentaria frumenti (, ); annonae divisio, cura frumenti populo dividendi ( ,
.). 3 ) =
victus; victus cotidianus; res ad vitam necessariae; x. victu alqm privare.
* stabulum.
, frontem contrahere adducere.
manus; fproboscis.
deprecator. deprecatio, preces; . precibus alcis;
deprecante deprecatore ( )
auctore alqo. rogar,
deprecari, deprecari pro alqo,
4 deprecari alqm.
. ; = ( nrpi,
, ) calculum ciere
(Plaut),
calculum promovere (Quint.).
1)
motus, cursus. 2) , via,
iter; x. . ; . .
; . () porticus; , Micro xystus; x. cuniculus. 3) . , cursus
{rerum, temporis, argumentationis); ratio
ordo (rei, rerum); . iter sermonis, ordo ratio disputationis, ordo descriptio fabulae;
. ordine narrare quomodo
res gesta sit; .
ab initio res quemadmodum gesta sit, vobis
exponam; . rem
gestam breviter exponere; >
{) haec, sicut
exposui, ita gesta sunt; .
. ; . .
2 (); . res

prorsus it; res procedit, ardet alqd (ambitus); alqd non morari; x.
res aliter accidit
evenit; (usu in usum)
receptum esse; in usu esse; =
valere. grallae. itio.'
. .
domina, era; mater
familias; , x. mater familias
diligens, neglegens; . attentam esse ad rem, rei familiaris rationem
habere; - rem familirem
neglegere. .
( ). dominus (, ); eras (); pater familias; xoponiifi, . pater familias diligens, neglegens; - attentum
esse ad rem, rei familiaris rationem habere,
rem familirem neglegere. res familiaris, res domesticae et familires; negotia domestica; . res
rustica; administratio
cura rei. familiaris rerum domesti; - rem familirem
tueri, rei familiari praeesse; negotia do-

407

mestica curare; res familires dispensare

( ).
clivosus, tumulosus.

collis; locus editior superior; clivus.

. neglectio (alcis .);=1 lentitudo, animus lentus duras. 1) . frigidus; gelidus ( x., );
. , - frigus est; - . ();
- frigere. 2) . = ,
languidus; frigidus, ()
lentus; . , neglegens alcis,
alcis rei; - alqa
re non moveri, non laborare de re. Adv. nepeu, languide, frigide, lente. 1)
. frigus, () gelu. 2) . .
.
caelebs; - nunquam uxorem ducere.
, . , .
, . . . chorea; chorus. , . Hie chorus.
= , . . .; condere
(mortuos, alqm in sepulcro , ); .
. .
bene; = - iuste,
recte, ut iustum est, ut par est;=nocTaTO4HO
satis (non satis intellexi . );
= valde, vehementer, graviter. Xop o i n i i bonus ( , .
; ,
vir optimus . ); = ,
, ,
probus (merx, argentum, navigium, res, homo, mulier);=, largus, opimus (praeda,
messis);=npiflTHbiu suavis, iueundus, dulcis;
x. tempora bona, laeta, felicia; x.
laetus nuntius; . CTie laeta nuntiare;= commodus
(valetudine minus commoda uti; litterae satis commodae de Britannicis rebus); = opportunus (locus, tempus ad alqd); utilis (aleui rei, ad alqd); = salutaris
(aleui rei, . remedium ); .
caelum salubre; = , prosper, secundus; . faustum omen; x. ,
genus honestum; . , honesto loco ortus; . medicus artis
peritus, arte insiguis; x. miles (bello) bonus; miles fortis ac strenuus. Adr. bene, belle, iucunde, suaviter, commode (saltare, dicere, verba facere); scienter (tibiis cantare); scite (convivium exornare); recte (, agere, facere ); probe
(intellegere, scire); ., haud
secus (atque); ., .
non ignorare, non nescire, alcis rei haud
ignarum esse; ! bene! recte! pulchre!
bene agis acis, fecisti! = ,
non repugno, nihil impedio; = -

408

tur. faucibus alcis illiditur spiri satis est; = ,

tus; pertrahere ab ima
esto! . praeclare mepectoris parte suspiria brevissime collecti
mini; . si recte memini; .,
spiritus.
... non recte facis, fecisti quod...
Christianus; Christianae do chorus.
ctrinae legis Studiosus; .
velle; . malle, praeoptare; .
vere Christianus. Christianas
nolle; = cupere;= , Christiauae legis studiosa.

cogitare, parare, aggredi, est mihi

Christianus . gen. Christianorum;
in animo inf.; id agere ut...; .
= *Christo
conjug. periphr. act. (profecturus sum); =
Christiano dignus; petere. poscere ut; iubere ace
pius. Adv. Christiane; ut decet Chric. inf. . nolle, vetare); . verb,
stianum Christianos; pie. desiderativum, . esurio;
CTBo 1) religio Christiana; *doctrina Christi
si vis; si placet ( tibi); si (tibi)
Christiana ( ); Christiana lex
videtur; ut libet;
( ); .
? quid tibi vis?
Christianum fieri, Christianam religionem
? quid est quod me velis? quid me
suscipere, deficere a cultu idolorum et ad
vis facere? ? quem quaeChristianam religionem transire. 2) ris? ? quo tendis?
Christiani; populus
, nihil certi habet;
Christianus; *universi Christiani.
hoc ita fieri volo. ,
= , . , ; claudicare; claudum esse. esurio.
claudus.
quamquam; etsi, tametsi, etiamsi ( . . longus, longinquus, diuturnus; .
, ); cum ( conj.y,
chronicus (morbus). quamvis ( conj., ); licet (
observato cuiusque anni ordine deinconj.i , ; . partie,
ceps compositus;

chronologicus; . gen. temporum,
.
aetatum . temporibus, , cachinnare; cachinnum edere
, . explitollere; . . care ordines temporum; x. tempochinnus; . .
rum aetatumque errores; vir fortissimus; . for . in hoc temporibus errare;
tis lingua; homo gloriosus, 4 miles
. gloriosus.
fortitudo, animus
nia divisa temporibus et srie rerum digesta
fortis; virtus; . fortem se praebecomponere; . re, se praestare. fortis;=CMiumii
1 res gestas servato ordine temporum
animosus;= strenuus;=
componere. Adv. secundum ordinem tempoacer; manu fortis promptus;
rum; servato temporis temporum
- manu fortem promptum esse.
cuiusque anni ordine. tempoAdv. fortiter, forti animo; animose, strenue,
rum annorum, annalium ratio; descriacriter.
ptiones temporum; aetatum temporis,
templum ( );
temporum ordo; liber de
aedes sacra gen.
temporibus scriptus; .
( aedes ); fachronologia; x-rieft temporum
num; delubrum.
annales persequi; - tem . .
poribus errare.
custos; - tutela;
deus custos praeses; fdeus tutelaris; fragilis.
cry-. . deus qui loco crystallus.
stallinus.
praesidet locum invisit; deus cuius tutelae cuius in tutela locus est; -- . gen. artificis
artificum, artis artium; x.
pnates, lares, . ; . artis opera
dii praesides urbis.
propalam collocata. . custos; - tutela; fdea tutelaris.
. artifex.
servare; () custodire,
tueri; x. . ; . 1) malus; , alqd memori tenere.
improbus (merx, nummus); corruptus
(); pravus, perversus ( stertere.
); depravatus (); vitiosus
1) spina. 2) mon(); miser (vita); x. tempctis iugum; montes; montes continui perstas mala adversa, foeda; x. iirr
petui, continua perptua montium iuga
difficile, incommodum; x. trislis
( ).
nuntius; deterior ( xopomiiii;
, . ... peior (); Hie brevissime collecti Spiritus suspiria;
. . Adv. male, prave, per ille singultus quo anima reddi-

409

mcies; gracililas. verse; misre; . ; macer; gracilis/ * mace . 4, ; .

scere; macie conflci, extabe, male ei
scere, corrnmpi; macie concredidit; x. male, perverse
fectus, corruptus.
alqa re uti; alqa re abuti. 2) . malus; pravus (- reprehensor, () castigator;
); nequam (); improbus
vituperator; x. qui res divinas deridet.
(, ); turpis; vitiosus. Adv.
. .
male, prave, nequiter, vitiose (se habere).

.
ardea.
scabere; rdere ( .
).
, principis rgis filia;
virgo puella regia. regulus;
tetrarches. caedes rgis;
parricidium. rgis interfector; "
parricida. . .
regina ( .); rgis uxor.
= regius
. gen. rgis; =
. regalis; . reges; domus regia; .
. 2; . . ; . , , . , ; . dignitas regia; .
regia potestas. Adr. () regie, regaliter, regio modo. regius.
1) . regnum, () imperium; . Imperium Romanum. 2)
. . . 2, ; .1
( ) piorum sedes locus; loca caelestia; . omnia animalium genera; id quod est
animal; . . .
regnum; . .,
, . Niima rgnante. ])= regnare; civitatem regere; . ;
tot annos regnatum est Romae. 2) = , . 2, .

rex; regem esse; regnum obtinere; regiam potestatem habere;

omnes volebant regnari;
alcui regnum summam rerum ad
alqm dferre; alqm regem
creare; . alqs rex
fit esse coepit; alqs regnare coepit; alqs
regnum adipiscitur; regnum transit ad alqm;
sub rege
esse; rgi parre; in dicione rgis esse;
. , . aquila, regina avium.
l) . florere. 2) . = orere, vigere; florens
(urbs florentissima); . res florentes (florentissimae); . . .
-1) . floridus; floribus vestitus. 2) . . ,
laetum nitidum genus orationis,
verborum; flos orationis. flos.
1) pi. , color; . color

oris color. 2) pi. , flos (

., , flos robur aetatis,
exercitus, iuventutis); ,
- aetate florere vigere.
censorius. censura. censor ( ); .
*censor librorum. () *sura librorum. census.
. ; . media acies, media pugna.
centurio 1 centuria.
1 mos receptus. 1
caerimonia; ritus.
ecclesiasticus . gen.
ecclesiae; . 1 *historia ecclesiastica;
. *scriptor ecclesiasticus rerum ecclesiasticarum sacrarum; . *Latinitas ecclesiastica scriptorum
(patrum) ecclesiasticorum; . synodus
( nucam. ), *concilium.
1) aedes sacra. 2) *ecclesia ( nucam. uep).
Caesar.
cultus humanus civilisque; humanitas, humanior vita, cultus et humanitas,
vitae cultus; multis rebus exculta
hominum vita (Cic.).
cylindrus.
circinus. circus.
*verba allata ommemorata.
cithara; fides (ph);
. 1.
numerus.
pullus; pullus gallinaceus.
. .
saluber.
idoneus, utilis; ad id quod
agimus accommodatus; - in rem
esse, . inf.
* . adj. totus, integer. saluber; . ,
fons salutaris valetudini; fons medicae salubritatis; aquae salubres aquae.
1) , telum, sagittam
hastam collineare alqo, ad alqd; telum
dirigere in alqm, in alqd, telo petere alqm,
alqd. 2) . . , .
; spectare, pertinere ad alqd.
osculari, saviari alqm; osculum
basium, savium dare alcui.
castus, pudicus; sanctus.

410

-.

< Adv. caste, pudice; sancte. 41

. alqd ad finem non venit (, tarn aucastitas, pudicitia.
dax inceptum); . . nihil actum est alqa re; , integritas, incolumitas; - . . alqod consilium
. integer, intactus. 1) =
alqd sequi; certum alqod consilium sibi prototus; integer; . annus inposuisse; petere alqd; velle, sibi velle, speteger (), annus totus ( ,
ctare alqd ( ., , hoc spe ); ipse, ,
ctant volunt leges; quid igitur spectat
, cum Athenis decem
haec oratio? quorsum haec spectant?
ipsos dies fuissem ()
^ .?);
; plenus (); . . 2 ) =
. ( .) longe alio spectare;
integer, intactus; incolumis,
. habeo quod sequar;
salvus;
. () ,
integrum intactumque abire, evadere.
. alii alio tendunt; ()
1) . destinatum (petere
., 1... id agere, ut...; .); , . . proponere sibi alqd;
2. 2) . propositum ( .
- magna alte spe ^ ,
ctare;
, propositum peragere,
() maius quiddam videre; assequi, a proposito deterreri . .);
. prima sequi;
. id quod volo, id quod
.? quid spectat?
sequor, id quod peto expeto, quod ani. . .
mo intendo (. ); = exitus;
alqs assiduam operam et Studi( .) finis; = consium in alqa re ponit, collocat, ad alqd conlium, animus, mens; .? cur? quo
fert; . ,
consilio? quam ad rem? quid spectans? quor . si non omne, at praecisum? (quorsum aut cur ista quaeris?);
puum Studium ponitur in alqa re; . eo consilio, ad earn rem; ea mente;
( ) . ad idem tendeid spectans, ad id; ., , . mini idem propositum est
..., ... eo consilio, eo, hoc animo,
quod alcui;
ea mente, ut, ne..., ita ut...; .
est aliud ars ipsa, aliud quod propositum
bono consilio, bono animo; . vitae
est arti; . propositum
lex condicio; . (non tenere, *a proposito discedere; aberrare
) id ad quod nati sumus; ( ); . 1 ( );
. . * lege condicione
. , ad id
eo consilio ita natus sibi
quod agimus, nihil interest, utrum sitnecne
esse videbatur, ut...; . sit; . . ( ).
, . , ... ea lege ita, hoc fato nati sumus, = sout...; . vitae finis;
lidus.
., si si- pretium (, frumenti); .
leretur, quid petentes venissent (Liv.)\ .
( ) annona; in pretio
, consilium quo caresse, pretium habere, () impenso premen compositum liber scriptus est, quod
tio venire ( ); .
alqs in carmine componendo in libro
. pretium alcis rei auscribendo sequitur (secutus est;
getur, res carior fit carius venit; . consilium carminis, libri); .
pretium alcis rei minuitur, res .vilior
vis ratioque dicendi (Gic); .
fit vilius venit; . 1 (. . ) locus
. . . ])
petitus; .
. = aestimare
alqs quo contendit vult,
(alqd, magni magno, plupervenit; eo quo studet, venit; .
ris, permagno,
id quod peto expeto; . tribus denariis). 2) . !.
id quod quaerimus, magni facere, aesii id quod cupimus concumare, pendre, . pluris aestimaru,
piscimus; ( facere, putare, plurimi (alqin,
) propositum assequi, obtinere; id quod
alqd); . parvi (minoris, minimi) facere,
petii assequor; id quod expeto consequor; ad
parvum parvi ducere, haud magni ponexitum pervenire;
dre; . ( .)
ad id quod ad ea quae cupio,
pro nihilo ducere, habere, putare; nihili fu
pervenio; id quod concupisco (peto) consecere; despicere et pro nihilo putare, conto
quor; , ...
mnere et pro nihilo ducere; ,nihil aliud assequor, nisi ut...;
COKO . , nimium tribuere alcin,
. proposito aberrare, propositum
alcui rei; nimis admirari alqm, alqd; u
consilium non assequi;
alqm alteri 1
. re infecta; .
re, anteponere, alterum alcui postponon ,

-^.

411

posthabere; . iuxta aestimare; ** rigere; obrigescere, rigere coepisse

(frigore); . $4. ,
., in
. canis catenarius; . pone
pari laude utrumque ponere; adaequare alqm
ferreis catenis iunctus. catenula.
alcui; . . est honos alcui
1) catena ( * . ph);
rei apud me; . . . ; ,
1) pretium; . res
niei torques. 2) . . montes conmagni pretii; res pretiosa. 2)=1
tinui perpetui; continua perptua
res pretiosa; Bei - omnia cara.
montium iuga.
pretiosus, carus; magni pretii.

.
, . . ., venenum. veneficus, magus. veneflca, maga. veneflcium
( ); ars disciplina magica; = venenum.
(.) custos; () vigil nocturnus; ( ) excubitor.
particula. .
. , -
singula persequi, de singulis agere;
- multa praetereo.
( ) privatus; domesticus, . domus privata privatorum; aediflcium tectum privatum; .
in domo, in private; . res
privata domestica mea; .
privatae rei causa; . vita privata,
otiosa; () vita umbratilis, vita privata et quieta: vita; .
utilitas privata domestica mea;
commodum privatum meum; .
privatim; intra (privates) parietes; intra cuDiculum; . homo privatus qui
suum negotium gerit otiosus; . homines privati, privati; .
*praeceptor privatus; . *schola privata;
. institutione privata
alcis uti.
1) frequens; creber (nuntii, litterae);
multus; . saepe, saepius, . deorum saepe praesentiae; 1 . ,
saepius rogatus, admonitus; . pi. ., ,
grinationes rusticationesque. 2)= densus, () spissus. Adv. 1) saepe, saepenumero; non raro; crebro; multum; frequenter; . verba -frquentt., ,
veutitare, dictitare, lectitare; . ,
frquentera alqo loco esse,
in locum venire; . .
alqm locum frequentare, ( ) celebrare; saepius brius; saepissime; persaepe;
creberrime; frequentissime; permu'tum;
quam saepe, quoties;
tam saepe, toties; . toties;
quotiescumque;
satis saepe. 2) = dense.
pars; membrum (. -, .

>); . - (.) pars orationis; verbum, vocabulum; . orbis terrarum

pars; terrarum pars; , , , . . adj. summus, mdius, extremus, inflmus, , summus, infimus mons, media urbs; . , ...
priusquam ad earn orationem venio, quae...
(Cic); . pars gravissima; . maior pars; plerique; .,
. maiorem partem, maiore ex parte; plerumque;
^ semper fere, plerumque;
. . ( ) pars
pars alii; . ( )
utrique; . bona pars; aliquantum gen.; . aversa
(. pi.) insulae; -- . ; carptim ( ).
hora; tempus;
*quarta pars horae; . un
hor; in hora; hor amplius;
. ad horam; .,
. ; .? quota
hora est? . hor sext; , . horas requirere,
. horas quaerere ab alqo; .
otium, tempus otii otiosum ( ); tempus (labore
negotiis) vacuum; tempus subsecivum, tempora subseciva ( ); Bei , otii tempus consumere
cum alqo; . .
1) norologium; clepsydra. 2)
in statione esse, stationem agere,
habere.
tabescere, extabescere; .
maerore conci. tabes.
patera, scutra; poculum (); BCO lanx.
Silva densa. . .
, - praeter exspectationem;
(ex) inopinato; ex insperato. .
, .
superbire; aliquid sibi esse videri.
superbus, inflatus; arrogans (); fastidiosus ( ); elatus. superbia; arrogantia ( ); fastidium
( ); animi elatio; opinio.

412

? . gen. cuius?
1) cudere; forma signare
signare (. ). 2) , caelare (vasa caelata); caelatns; . aurum
signatum.
1) cumba, scapha, Unter. 2) Ki . radius. . 1.
hominibus generi
humano amicus; humanus. *6ie humanitas.
hostis generis humani; qui genus humanum
Universum hominum genus odit; alter
novus Timon. hominibus inimicus. homo; vir (, , 4, - ,
. .); homunculus (. ); homuncio, homullus (^ , ,
, ); . adulescens, iuvenis; . se; . nemo; multi; ., is qui; , .
( } homo,
vir hic, ille, is; .,
( ) tu; .?
quid hoc hominis est? ,
multi, omnes, cuncti mortales ( mortales . homines,
); * ,
Scipiones, Maximi;
proditor consults;
, ,
sunt, inveniuntur, reperiuntur qui , ...; - . quidam, aliquis;
. fidem alcis (in
alqa re) perspicere; 10,000 .
exercitus decem milium. -
humanam speciem induere, . totum mutari . , immutari; - alqm
hominem inter homines lacre, . ad humanitatem instituere informare alqm. humanus
. gen. hominis, hominum, mortalium; . genus humanum hominum;
gens humana; . magnitudo humana,
statura hominis; . aetas hominum
aetas; . . manus hominis
humana; . = ars, manus; . manu, arte, opre
factus; TBopeHie . opus hominum, opus
manu arte factum; . forma,
figura, species hominis humana;
- humana specie forma
hominis indutus; . deus
inter homines; mortalis deus; . .
cor humanum; . animus humanus; .
hominum sensus; humanitas;
. si
quidquam in eo humani esset; . humanitas; . mores hominum ( humani); . vitia hominum. Adv. no-

.
humano more; = humanitus (Terent.); humane, humaniter ().

1) = , . .
2) = !, humanitas.
^ . . humanitas. humanus.
maxilla.
. .
sarcina.
, vermis, lumbricus.
variare ( alqa re);
. , altrais vicibus altrais imperare; . partitis temporibus in opre esse.
, 1) = ,
per ., . , ,
, , .
porta abiit. 2) = !,
, trans , .
trans mare navigare; , , . . ;
. . . 3) = , , . ; .
ad annum. 4)=,
, per .,
, per exploratores certiorem fieri
. ; per fraudem; . alcis
opera, beneficio, consilio; . abl. iu-

strum.

. .
testudo. tegula. testa, testula;
- . .
ossa capitis.
atramentum. 1) .
nigrum colorem inducere (alcui rei). 2) , . . subniger.
nigro capillo.
nigris oculis. !.
magus. color niger.
1) . niger ( ., 1!.);
ater (. , , ); pulliis
(-, , !,);
atratus, pullatus;
1 , fuscus, colon'
adusto; . color niger; . (njm) panis cibarius; . ebeniiin.
2) . . dies nefastus ater.
infima plebs; mill
ttudo de plbe obscura et humilis;
, vulgus.
J
1) . haurire (ex, de alqa re). L>
. haurire (alqd e fontibus); sumen,
assumere (alqd);
.
nalium vetustate memoriam gentis alch
eruere.
, . panis siccus; neprn
durus. obdurescere.
1) . ; - . |>
; . terminus; coniiniiiiii
2) . ,
adumbrare alqd; velut primis lineis desi^nn
re (, Quintil.); linen

413

mare alqm; .,
mentum oris; pi. os vultus; os
. , ;
vultusque; . virtus penitus insita
(. , ) bona optima
vitium penitus insitum moribus alcis;
fide. ) , honor
, , virtus insignis;
honos; dignitas, laus, gloria;
. vitium insigne; . honeste (alqa re defungi), egregie (absol . .
vere), cum summo honore; , proprium est alcis, penitus insitum est mori . () alcui honorem dare,
bus alcis; est alcis inf.; habere, tribuere, dferre; honore alqm affice . . re, ornare, prosequi, . praecipuo
; . honore colre; .
, , 1 tenere venas
alcui iustuni debitum honorem habere,
cuiusque generis, aetatis, ordinis (Gic.);
dare, tribuere; . . ., .
. . . adj., ,
. ... mihi quimulta in eo praeclara cognovi;
dem Pompeius hoc tribuit, ut diceret...; . omnia persequi; . hoc,
. honori, laudi, decori, omamento esse,
illud. = .
honorificum esse; . hoc
; . . imaginem, speciem
ei probro, pudori dedecori est; formam alcis rei, alqd describere, adum, . honori laubrare; . in pulvere describere.
di ducere, in honore in laude ponere
, . . ., . .
inf.; . laudem
. .
(sibi) parare, consequi alqa re; pectere (capillos, comas).
in honore esse (apud alqm); est honor
honorem habere alcui; observare,
alcui; esse in aliquo numro et honore;
colre alqm; honorare, prosequi (alqm alqa
. , . contigit mihi
re). probitas, honestas; = ut...; . Gaium, quem
, fides: = abstihonoris causa nomino, non novi; .
nentia, innocentia; = simplihonoris alcis causa, ad honorem alcis,
citas, ingenuitas. bonus, probus
. dat., , ludos funbres alcui dare.
(vir); = , sincerus, sine
fuco et fallaciis; = fidus; = - *dies Jovis.
Simplex, ingenuus;=6e3npncTpacT- quadrigae ( -): - quadriiugus.
integer;= abstinens;= quattuor; . quattuor
religiosus; . . fuimus. quadruples; . 2. Adr. probe, sincere, sincer" fide; sine
quadrupes. quartus;
fraude, integre, recte, vere; . ,
. quartum; - quarto.
sincere sincera fide agere;
quarta pars; . trs menses;
fidem adhibere in alqa re. . tertio quoque mense; .
gloriae, laudis honoris cupidus;
*quarta pars horae; - trs paravidus, appetens gloriae; ambitiosus;
tes (copiarum).
- gloria uci; . consilia
ambitionis plena; 1 quod legi potest; clarus;
. () rebus- quas gessit
clare scribere.
contentus erat; . incumbere in cupiditatem alcis. Adv. quattuor; . quaterni; .
quater; . quadruplo maior;
ambitise (alqd petere). 1 Stu . quater tantum
dium laudis; cupiditas, amor aviditas
quater tanto amplius, quam quantum
gloriae; etc.; . ( . ) quadrien Studium cupiditasque contentio
nium; . quadriduum; . honorum; ambitio;
quadrifariam (dividere);
gloria, , -1 gloria duci;
. quadripartitus.

. gloriae alcis favere.

quater. tetragonum,
1) ,
figura quadrata. qua dignitas;
driremis. quattuor die fama, existimatio; pudor,
rum; . quadriduum. verecundia; homo pudens;
quattuor rotarum. * . homo impudens;
quattuor mensium,
dignitate duci; quattuor menses natus. ., famae servire, fa quattuor syllabarum.
mae dignitati consulere; , quattuor lateribus. . homo summo
quater millesimus. pudore; res non
quattuor horarum; .
habet dignitatem, . abhorret a di. postquam per quattuor horas
gnitate mea, non est pudoris mei; dignitas
acriter pugnatum est.

mea non patitur ul; dequartus decimus %decimus (et) quar'tus;

trahere spoliareque dignitatem alcis, alcis
. quartum aecimum. existimationem famam lacerare: defor quattuordecim; - quaterni de ni.

414

integumentum, involucrum.
squamosus; squamis obductus.
squama; - squamis
obductus.
1) . . 1.
2 ) = reficere, reparare (
,); sarcire, resarcire.
magistrates; qui munere alqo
fungitur; muneri alcui praefectus, praepositus.
numerus; multitudo.
, . nota numeri; . maior numerus,
numerus; multitudo; .
abundante multitudine fretus
(Liv.j.
numerus; . numerus exiguus; paucitas; pauci; .
multi; numro; . , .
numerus ternarius, duodenarius
. .;
frquentes adsunt; in numro gen., in ., , . in deceni legatis fuit; inter eos (hos), in iis
(his); ,
ex eo numro, pfane ex eorum numro esse,
qui...; quo in numro hic non est;
$ numerare alqm (inter
doctos in doctis); ducere habere
(alqm in hostium numro);
referre alqm (in oratorum numerum, inter deos).
purgare (locum), repurgare (iter); =
tergere; detergere; =
verrerie, everrere. , sinceritas, simplicitas, veritas,
animus apertus. sincerus, verus, simplex, apertus, apertus et simplex. Adi/, vere, sincere, simpliciter, aperte,
ex animo. 1) . munditia
(). 2) . ) . claritas
vocis. b) . , sermo purus, incorrupta sermonis integritas, pura et incorrupta consuetude ) . castitas,
integritas, sanctitas; . morum probitas, integritas. 1) . purus;
mundus; merus
(vinum). Adv. pure, munde; . pure
lavare. 2) . ) , purus, incorruptus, elegans; . elocutio
emendata. Adv. pure, emendate (loqui). b)
purus, castus,
sanctus, integer, incorruptus, innocens; . . , )

aureus solidus (columna); .

nihil dixi nisi verum vera; mera mendacia {)\ . germana ironia; . , ... forte, temere evenit casu
et fortuito accidit ut....
legens (); lector ( , ); is
qui legit, ii qui legunt ( >
, , ); -

- ( ,) paucis
lectoribus contentum esse. 1) legere; . recitare; - legere alqd, alcis librum,
alqm; cognoscere librum, scriptorem in manus sumere; apud
rerum scriptores scriptum videmus, est;
, . scriptum
est legitur, scriptum invenitur in libro;
est scriptum
est, legitur apud Platonem;
() "in codicibus plerisque
legitur habetur, invenitur, est,
'codices
plerique
habent; . lectitare;
in multis litteris volutatus est;
. docere alqm litteras; . discere (primas) litteras. 2) .
. ( , !) legere,
scholam habere de alqa re.
sternutatio; sternutamentum. sternuere, sternutare.
1) . 4 pars corporis; membrum;
artus (. , , ). 2) . , membrum, incisio, incisum. 3) . , . . . unus de, homo de:
. . vir factionis alcis; qui ex una familia
sunt; domus; . senator, vir homo senatorius; .
. , socius.
, - . . extraordinarius (munus, Imperium); = insolitus,
novus; = incredibilis; = ,
rarus, singularis, mirus, mirificusr mirabilis;,
insignis, maximus, summus, ingens; .
vires humanis maiores. Adv. vehementer
(); adj. . superl.; praeter
morem; incredibiliter, mirifice, mirum in
modum, (.) mirum quantum quam.
immodicus, immoderatus; modum excedens; nimius (laetitia); profusus
(hilaritas, sumptus); effusus (honores, sumptus,
laetitia); impotens (laetitia, postulatum);
insanus (cupiditas). Adi/, immodicc,
immoderate, praeter modum, effuse.
. .
lectio, 1 legendi usus,
( ) recitatio;
- litteris librorum lectione deli
ctari; - in
legendo libro legentem librum onendit;
= , libri quos lego Hin
lecti legendi; . lectio quae nun
est intellectu difficilis; = ,
^. MCT , .
( ), t. t. *lectio .
scriptura. anagnostes, recitator; le
ctor. observare, colre al<|in
alqm in honore habere.
I MtbcmouM. 1) , quid?
? quid ais? .'
( ) ain' tu? .

.
quid est amlcltla? . ? quid hoc
rei est alhl vult? . au ?
quid hoc Immlnls est? . , ...
quid causai) nat, cur quod conj:, ? quid vis amplius?
, sclo quid futurum sit;
? quid porro? quid postea?
quid turn? ? quid tandem?
2) , qui, que,vquod; , . MH> quao mini scripsisti; , .
quodcunque (quaecunque), quidquid;
, omnia quae; quod; , .
omnia quae futura sunt; , .
( ) utrum placet, sumite. 3) . -, aliquid, quid, quidpiam; quidquam;
- aliquid, quiddam; non nihil; nescio
quid; - est aliquid; Te6i - . . II . ut, ne, quin,
quod; inf., . . . inf., . .;
. 2;
. . ut; noars
, quominus;
. . . inf.;
. ne; . ne quis; . ,
ne unquam, ne usquam; .
quo.
voluptas Toluptates
(corporis). =
sensibus perceptus; sensibus subiectus; .
omnia sensus moventia; quae lis cernimus; res externae; . ,
1 voluptas, voluptates corporis;
. !1 (totum) se
dedere corporis voluptatibus, voluptatibus
servire, se tradere.

animi naturae mollitia. 1) = ,

mollis (animus); . , ., . . mulierculae;
- animo esse molliore; in alqo est
animus mollis. 2) = acerbus (dolor); (vis frigoris;
dolor, supplicium); gravis (onus).
1) sensus; . , , , ,
. . 2) ,
sensus; . recte
quae recta sint sentire; ,
, . .
laetitia; . iueunditas; pe . religio; . offlcium, pudor, honestas, vereeundia; . humanitas; . graius
animus; . misericordia; . honestas, pudor; , npiHTHoe . animi dolor; dolor, molestia;
. angor; . natura;
- , , ,
odia, invidiae, despicationes, amores; . elegantia; . libertas; .
offlcii opinio; quasi ofcii iudicium;
officium; =

1.

415

, * pletiiH; ofUcIo ductus; rellgloHO; nleUtte; . aequltas;

. varie affleero alqm;
- animus alqm reliuquit; anima alqm deficit; exanlmari; Intermori (in contlone lntermortuus paulo post exspiravit, Ltv.);
. ad' se ad sensum sui redire; se
colligere; animum recipere.
sentire (famem, dolorem); afflci alqa re; .
. sentire dolorem alcis rei (pedis); dolore alcis rei afflci affectum esse; dolet alqd; . . 2;
offendit me alqd; .
minus commoda valetudine
uti, minus valere;
. , erit in hoc certamine is vobis illisque animus, qui victoribus victisque
esse solet;
alqs iratum me sentit; bilem effundere in alqm.
mirum caput; . mirabiliter moratus est. mirus, miriflcus; =
mirabilis, admirabilis, mirandus; divinus; - mirandum in
modum; = , , .
. Adv. mirabiliter, mirum in modum;
, ... hoc peropportune
percommode cecidit, hoc percommode accidit
quod... . miraculum, res mira; mira (.
pi.), mirabilia (n. pi.);
prodigium; portentum; ostentum;
monstrum; septem miracula omnium terrarum spectacula;
miraculum naturae; -
quae in terris mundoque mirabilia sunt; - admirabili virtute
pugnare. portentum, prodigium, monstrum. monstruosus, portentosus. *miracula edens.
= , . 2.
, fugere, defugere
alqm, alqd; vitare, evitare; .
alcis aditum sermonemque defugere. alienus, ab alqa re; , alienum semnetum esse
abhorrere ab alqa re,
remotissimum esse ab alqa re.
8>, , , . ,
. I) . alienus (res, sententiae); alieni appetens; .
in alieno; . res alienae. 2) = , . ; .
. 2; = alienus; . ignarus sum huius urbis; . alienissimi.
pestilentia; lues.
caudex.
sagax (canis); vigil (, ); . auditus sollers, aures
f religio; . , ^ -

416

-feHie.

acutae; . somnus levis.

I) . narium ad investigandum sagacitas
() sagacitas; vigiiantia ().
narium sagacitas. 2) , sa vix; ; ; .
gacitas.
haud multum non longe 4, , quam;
afuit quin, prope erat factum est ut,
quo , qunto tanto,
propius nihil factum est quam ut = . quo (quanto) quid rarius est, eo (hoc,
, ...
tanto) pluris aestimatur.

.
gradi, vadere. 1) . gra- susurrus; strepitus.
susurrare; strepitum edere.
dus, gressus; ( Mpa) passus; ()
ingressus; . gradus citatus bombyx.
citatior, gradus plenus; cursus; bombycinus, sericus.
bom citato pleno
byx; = bombycina, serica
gradu in hostem ducere, aciem instructam
(. pi.).
pleno gradu magno cursu in hostem in- blaesus. est alcui
ducere ( ); 1
os blaesum.
pleno gradu magno cursu ad . . susurrus.
castra hostium tendere; . in susurrare; . insugressus tardus; , surrare alcui alqd (ad aurem, in aures).
- uti ingressu cito, tardo; - ordo.
- gradu ingenti pleno; asperitas.
, gradum addere;
asper; salebrosus (); horridus.
. . ; . gra- " lana; lanatus.
laneus.
dum facere; - aliquantum progredi; asper; pilosus, hirsutus, hirtus
( ).
alqm incedentem audire;
. nondum pedem niecTBie, . pompa; TpiyM in. triumphus. incededomo extuli, nondum domo egressus sum;
re, ingredi; magnifie incedere (, ).
. pede, quod
aiunt, uno ab alqo abscedere, nunquam a la- sex . . 41 sexaginta
tere alcis discedere; . gradatim;
annorum; sexagenarius
pedetentim ( , ). 2)
sexaginta annos natus.
. . initium, princi sexagesimus. sex
pium alcis rei; . initium
dierum. ^ sex annorum,
facere (alcis rei); . sex annos natus; -Hie
aliquante longius progredi;
pueri senum annorum.
. temere
semestris; sex mensium; in.
atqjue imprudenter agere.
semestre tempus.
manus, caterva, grex; . sex pedibus; sex pedes habens;
latronum praedonum latrocinii
sex pedum. sescentesimus.
grex, latronum praedonum manus,
sex pedum; sex pedes
latrones, praedones; latrocinium; .
habens. sextus decimus;
furum caterva, grex.
. sextum decimum. tuguriam; casa ().
sedecim sexdecim; decem et sex;
petulanter factum.
- seni deni. sextus; .
apex; galerus.
sextum; sexta pars.
globulus; pilula; sphaerion.
globosus.
globus-, pertica; longurius.
sphaera; . terrae globus ( - sex; . numerus senarius;
seni; . sexies; .
); orbis terrae ( ); terrae,
- sexies tantum, quam quanorbis terrarum ( ).
tum...; . sexennium.
labefactare, labefacere.
sexaginta; - sexnlabare ( ); vacillare, titubare (
geni. sescenti, . sesceni.
).
sexies.
. .
1) . instabilis ( - collum; cervices ();
. 3;
); caducus ( , frangere cervices.
, ). 2) . spina.
, , . .
- sibilus, stridor. 4 sibilan,
movere, commovere.
stridere.
se movere, se commovere.

.
latitudo; - 3
fossa trs pedes 1ata; -
3 fossa trs pedes lata est;
- duorum digitorum latitudinem non excedere.
latus (fossa, campus); = ,
laxus; patens; . apertum. Adv. late.
. .
suere; vestis
auro distincta.
( 1)
suendi ars; acu victum quaerere.
armariolum; foruli.
armarium.
scrinium ( ).
1) ludus discendi, litterarum (); schoJa; ludus ingenuarum litterarum; disciplina;
scholam frequentare;
in alcis scholam ire, alcis scholam frequentare. 2) =
. , schola; disciplina; secta. *scholasticus; .
eruditio; . Hie alqm artibus erudire, omnibus doctrinis quibus puerilis aetas impertiri dbet, erudire alqm; ni. *doctrina scholastica; *litterae scholasticae; *litterae umbraticae, *subtilitas umbratilis;
doctrina; .
magister ludi (litterarii); praeceptor publicus;
. condiscipulus.
pellis.
galea (); cassis (
' ' ) .

pilleus; petasus ( ); . tegmen capiti detrahere, caput aperire; - pilleatus.

strepitus; sonus.
explorator (. ); speculator (4); emissarius ().
calcar (. plur. calcaria);
- calcaria equo subdere,
calcaribus equum concitare.
. .

417

() dicere irrogare alcui pecuniam.

, .
pecunia m'ultaticia. multa; . . .
, . opus tectorium.
tector.
vi oppugnare adoriri (urbem, domum). , .
scalae. oppugnatio, vis, impetus;
. milites ad urbem oppugnandam admovere: . impetum
facere; - vi impetu capere,
vi per vim expugnare expugnare; -
oppidum ufbem vi recipere; .
. 1.
tumultuosus (contio); strepens. strepitus; tumultus (
); turba (, ); fremitus (); fragor ();
stridor (, ); sine tumultu; silentio; .
quidquid.increpuit pertimescere.

strepere, strepitum facere; tumultum facere;

tumultuari.
iocari, ioco uti; ioca agere; ludere;
. KMb iocosa dicta iaqjare in alqm,
iocari in alqd; per iocum,
per ludum et iocum; per ridiculum; ioco;
animi causa; (
) haec per iocum dixi, haec iocatus sum; hoc non serio dicis.
iocus; facetiae, lepos,
sales (pi-)', = ludus; .
(); , amoto remoto ioco; extra .iocum;
serio; iocum in sria
convertere; facile irasci. animus hilarus et ad iocandum promptus.
iocosus, iocularis; ridiculus. Adv. iocose, ioculariter.
homo multi ioci iocosus;
ioculator, homo ridiculus. ridiculus; stultus (, ). Adv.
ridicule; stulte. sannio (,
); scurra.

.
parcere alcui;
mihi parcitur; . alcis vitae parcere, alqm conservare; . , .
(, ) . ; .
, sanguinem,
vitam pro patria profundere, patriae largiri;
sanguinem pro re publica effundere.
caementum (. pi.").
fritinnire; clangere ( ).
clangor ().
bellus homunculus.
largitas (terra fundit fruges cum
maxiinaH.), largitio, liberalitas, muniflcentia,
beneflcentia, benignitas. largus,
. - .

beraus, munificus, beneficusj benignus. Adv.

large, liberaliter, muniflce, bnigne.
(corporis) inflrmitas; imbecillitas. infirmus, imbecillus.
gena (. pi).
titillare. .,
. . locus lubricus et anceps;
. ulcus tangere (Terent.); = difflcilis, spinosus.
rimosus.
() digitis crepare concrepare.
fissum, rima. rimas agere; flndi.
27

418

catulus, catellus.
); parma (
, !, = , in
^ );
pelta ( - parma); cetra
rebus minimis (pusillis) occupatus; ineptus;
( .);
putidus; . quaestiuncula.
scutatus, clipeatus, peltatus, cetratus; saeta. saetosus.
. insigne.
vellere; carpere.
=
armiger. lngere ( digitis
).
scutum ( );
clipeus ( - , conivere.

1) 1, . gerund, , vehi curru, plaustro,

vehi; vehi in reda,
gerundiv. edere. 2) = , .
invehi vehiculo; . . ;
. " acer, acidus; nepeu.
= , 1 iter faaculeatus; asper; . aculei orationjs.
cere; . . proficisci, tendere, con 1 vectio; , .
tendere alqo; iter dirigere alqo; petere Jo > inter vehendum; cum; EX. . locum
equitatio. . . praeterire; ix. montem transire
. .
superare; ix. ire pergere; Ex.
edere, () comedere (alqd); vesci
terra iter facere, .
(alqa re ); icTb
lerrestri itinere contendere alqo; .
eibo alqo delectari, fastidire
, *festina lente.
nolle alqd; 4 largiter se invitare
( . . ); edacem
esse, < plurimi eibi esse.

.
cupiditas sui; amor sui suarum
rerum; = utilitatis suae cura;
, . illiberalitas, sordes (pi);
- commodi sui utilitatis suae
causa; pecuniae causa; sua causa. cupidus; qui sua cupiditate, non utilitate communi impellitur; =
suo commodo privatae (domesticae) utilitati serviens; qui omnia lucri sui pecuniae causa facit; avarus (). Adv.
cupide; . cupide agere, inhumane facere.
, -
omnia pecuniae lucri sui causa facere;
omnia ad suam utilitatem referre commodis suis, quaestu suo metiri.
aedilis; - aedilitas.
! heus! heus tu! eho!
aequinoctialis circulus.
, . 2,
1.
exemplar, exemplum; , .
unicum esse.
& 1) vehiculum cum equis
vehiculum equi. 2) . socii
navales, nautae (); milites nautaeque; rmiges, remigium ();
- naves inanes.
1, . ,
.
1 excursio; . excurrere
(in Pompeianum).
expeditio; . .
. 2.
extraordinarius.

1 elegiacus,- . 1
. ; . versus impariter iuncti;
elegi. 1 elegia; carmen elegiacum.
. .
, fortis, impiger, industrius, strenuus, acer, acer et fortis. Adv.
fortiter, impigre, industrie, strenue, acriter.
1 vis, vis et acrimonia (alcis); vis
et virtus; vigor (); fortitudo; fortis et
acer animus; ingenium vegetum, acre, impigrum; industria (in agendo); nervi (omnibus
n. contendere, aflerre nervs et industriam);
- . ; - ignavus,
iners, mollis, dissolutus; (adv.) segniter, dissolute; OTcyTCTBie - segnities, dissolutio
(animi).
. .
1 1)
encyclios doctrinarum artium omnium
disciplina; *doctrinarum artium omnium
forma et species adumbrata. 2)
. encyclios alcis
doctrinae (artis) disciplina; *alcis doctrinae
(artis) forma et species adumbrata.
epigramma. epigrammaticus.
, . . 1.
1 lues; . morbi perniciosissimi; clades.
narratio orationi inserta inclusa, narratio interposita, interiecta; quae ornandi causa addita sunt, in carmen inclusa
sunt; = digressio;
. - inserere, includere alqd
orationi.

1.
1 morbus comitialis, vitium comitiale.
epilogue.
. ().
epicus; herous; fheroicus (peS)
versus); ,
. * alqd exponere, quasi
agatur res, non quasi narretur. ,
poma epicum; (Quint) carmen epicum.
aetas, tempus; saeculum.
classis.
*doctriiia pulchritudinis elegantiae et venustatis recte iudicandae, intellegendae, . *sthetica; artis praecepta.
elegans; venustus; . elegantia; $ ars,
, >
, 4 - iudicium magis ad honestatis quam ad artis rationes revocare; - dcore
eleganti commotus; . *aestheticus. Adv. venuste, eleganter,
*aesthetice.
suggestus; tribunal (, ,
).

419

congnatio, contabulatio.
, 1 ethice (-es); ,
. ethica (. pi.) Arlstotells;
= !, . .
mos, mos et usus.
etymologicus. Adr. etymologice; . vwba conlugata;
. nomen rei iutorpretarl.
1) .
origo. 2) 1
. notatio; enodatio nonilnum; originatio; etymologia;
etymologice.
hic, haec, hoc; Ole, ilia, illud; iste, ista.
istud; is, ea, id; . hice;
idem; ., ., ., .
. qui; haec est soror
mea; hic est frater meus;
nunc quidem ( .
),
tune quidem ( . ); hic; hac In ro
causa; . 2.
aether; = racluin.

.
a parvulo, ab adulescentiilo, no .
regio ad ortum brumalem spe , , . .
ctans; . ad ortum brumalem. pi., a puorls, a parvis
ad ortum brumalem spectans;
a parvulis; ab ineunt HOtttte, ft prima,
. Vulturnus ventus. aetate adulescenlia; a primo tomporn
*ad occasum brumalem spectans;
a primis temporihus aotatls
. Africus. *regio
. ( ) prirna inlaiitiii; tnnorlu,
ad occasum brumalem spectans; .
ut Graeci dicunt, uugiiicuIlM; Kt-(iTH
*ad occasum brumalem. meridies; re. 1; 1 - , gio australis meridiana; ad, in
. puor; IKIIIICNCCIIH; ndumeridiem. meridianus; ad, in melescentulus; iuvenis; ridiem spectans vergens; . 1
bus; , . prlmiiiu
Gallia qua ad meridiem spectat vergit;
Stipendium meruit () aniiorutn rternm
. $ auster.
septemque. 1 , luvonl festivus, facetus.
lis . flew, pueri, punrnruin, adu facetiarum lepor lepor;
lescentis, adulescentium, iuvnnuin, adulunotn
festivitas, facetiae.
tiae, iuventutis; - , (vi. , rtfl,
, 17- pueritia, aetas pueri. . ; . torlis, flos aetatis, florens aetas;
ma insignis et florentissinia antiiN, 17 4 adulescen 1) . . ) mi .
tia, prima aetas aetas (aeta pueri; adulescentos; 11,
tis maxime poenitebat; qui alqd formae, ae , 17 46
tatis artificiique habebant); ^, iuventus, iuniores. . UBTT, ^, 3045
.
50 iuventus; aetas intgra conflrmata; - a pueritia, a puero, a parvo . ..

.
ego; , . , , * rabula ( |1), ter Anos; , . ,
tor, calumniator (,); cUiimtor,
- ;
latrator (, ,).
ego ipse, egomet;
calumniari (,
Mipt, ego quidem,
).
_ equidem; de me ( ).

420

malum. malus.
, aculeatus (litterae); asper; .
1) . . 2) , aculei orationis.
visum, species, res obiecta; . 1) . lingua;
miraculum, ostentum, portentum, prodigium;
- . 2; . .
visus nocttfrnus, species no 2, ; - .
cturna; . quod in reruni natura
1, ; . ,
fit; . quae in caelo fiunt," visa
- aliquis non aliud clausum in
caelestia; . ostenpectore, aliud in lingua promptum habet;
tum, prodigium, portentum; = alqs nihil fingit, nihil dissimult, nihil occul, res;
tt; . . ; . lingua
. res nova atque insolita;
promptus. 2) , lingua;
. malum, incommodum, calamitas; sermo; , , ,
. . ratio. . .; .,
nem cur alqd fiat, afferre; .
. . ; , similitudines.
. .
. . . 3) 1) ,
apparere; in conspectum venire,
vox, oratio, lingua; linguae serconspici; videri; species alcis obicitur (almonis usus. 4) , cui); . exsistere; .
1, , , in publicum prodire; procedere; .
, oratio, genus dicendi, dictio; in somno video alqd;
. . ; sped em alcis rei per quietem oblatam vi . sermo plebeius;
;= afferri, offerri (auxi verba popularia;
lium; occasio); . ( .)
, . . ;
obici, emergere, exoriri, erumpere;
, .
coMHHie . ; . () magnifie loqui; elate et ample di . . . 2) .
cere. , . .
adesse; = praesto esse
gentilis . gen. gen(alcui); = accedere, venire; .
tilium/ paganorum. geniilitas;
. 2. evidentia;
gentilium paganorum doctrina. religio,
perspicuitas. apertus (simultates),
superstitio, sacra (. ); =: ,
manifestus (); perspicuus ();
. . gentilis, paganus,
evidens (); testatus ();
fethoicus; - gentes barbarae (notus, cognitus ();
); gentes veteres.
in aperto esse; notum esse omnibus; patere;

ovum; , . ;
patefieri; .
, sus Minervam,
praesens periculum; .
ut aiunt.
mortem in conspectu propositam
obire; , ... apertum est, manifestum , . statio, locus consistendi.
ancora; . ancoras iacere,
est, apparet. patet . . inf. Adv.
ponere; - ancoras tollere, naaperte; manifesto; evidenter; palam. vem (naves) solvere solvere; . . ( . ancoram praecdere, ancoralia inc.), patet, apparet; liquet; indere; . ancoras moliri;
tellegitur; inde intel -pi navis in ancoris stat consistit;
legitur, patet, sequitur; ex quo intellegitur
consistere ad ancoram; navem in ancoris te intellegi potest.
nere; naves ad ancoras deligatae sunt;
. navem (.naves), classem constituere
agnus.
(in alto, exadversum Athenas).
baca; acinus (. ).
1) . , fovea (, ); scrobis
( .); .
venenatus: veneno illitus, infectus
insidas alcui parare, instruere.
tinctus;=Boo6me mortifer,
pestifer. 2) . acerbus; . iambicus. iambus.
homo acidae, rabidae linguae. vene- Januarius. Januarius
(mensis).
num (. .);

virus; toxicum; eucinum.
poculum mortiferum mortis; - bos arator qui arat.
, venemim parare, 1) , horridus; acer. 2)
alcis occidendi causa venenum pa CBT clarus; illustris (Stella; sous, ignis
rare, alcis necandi causa venenum conficere,
candor); = splendidus, splendens;
venenum alcui parare, in alqm conficere,
fulgens.
. 2.
( ) nota.
1) , para ulcus. 2) . mercatus.
pestilentia; lues. 3) . , - 1) . iugum; .
iugum alcui imponere. 2) . . 2.
stis; pernicies; tabes (tanta vis avaritiae
animos eorum veluti tabes invaserat; tabes furens, furibundus, furiosus; (
rrfmi) saevus, saevitiae plenus; ir meenfenoris crescentis). , -

!.

sus; trux, truculentus, torvas.

furor; ( ^) saevitia; () ira, iracundia; - .
; . furore incendi
inflammari; ira incendi exardescere;
. furorem alcui inicere, alqm in furorem agere; -
furere.
. .
() alacer (equus); ardens; acer;
, acer (civis acerrimus
. ); ardens, vehemens; = , . ci.
fraxinus. fraxineus.
praesaepe.
1) . claritas, splendor; candor
(sous); , serenitas. 2) .
perspicuitas; evidentia (. );
. quo^res facilior sit ad intellegendum. 1) . clarus; illustris
(solis candor); purus (); ,
serenus. 2) . ,
perspicuus, clarus, manifestus, evidens; planus; apertus (res,
narratio); facilis ad intellegendum; dilucidus
(verba), illustris; distinctus; explicatus; .

imago effigies expressa; .

expressum vestigium; . vox
clara; . os planum planatum; apparet, in aperto est; liquet. Adv. clare, perspicue, aperte, plane, lucide (verbum definire; id apparet); dilucide,
evidenter, manifesto;
parum (praecipere); cernere et
videre, perspicere;
exprimere et explanare verba; ' sensa exprimere dicendo,
animi sensum quam apertissime exprimere; ut
planius dicam; rem explanatius deflnire (Uic).
,
caelum scrunuin caeli serenitas
redditur; disserenat.
cibus, daps.
accipiter.
celox.
hordeaceus. hordeum.
lacerta.
cista; area; . theca
nummaria, area; .
. alqd procrastlmir, rulcure.

.
1) !
deorum generatio. 2) . (1)

421

theogonia iosioill.
. .

 !
,
PPdPIlillfmUPPKIlYi.
. UUuillilVIllDll

lUi
UdllluiClanAD MICH!)
,
Hob
HUB Un ^
lOUlUuUlln
01:
. .
.

.
.

.
. . .

. .
.

mare Balticum.
.
Barcino.
Avenio.
Belgica; adj. Belgicus; . Belgae.
1 t 2 )Austria; adj. fAustriacus.
fBerolmum; adj. fBerolinensis.
, p., Addua.
, ., Cantabria; adj. Cantabricus;
, p., Athesis.
mare Cantabricum.
1 mare Superum.
BoreMia fBohemum; fBohemia; adj. fBobe palus Maeotis.
micus; . fBohemi.
, ., Ptolemais.
lacus Brigantinus.
, ., .
1) .. f Algeria. 2) ., Numidia. Bononia; adj. Bononiensis.
Illyricum; . Illyrii; adj. Illy- Burdigala; adj. Burdigalensis.
, ., Medoacus.
ricus.
fBritannia minor.
, p., Elaver, ris, n.
Alpes; adj. Alpinus; , 1, ., Brixia.
cisalpinus, trans- , ., Brundusium.
fBruxellae.
alpinus.
, p., Hypanis.
fAmerica; adj. fAmericanus.
1 Samarobriva: 1 Petrus
.
Ambianus (cf. Caes. b. G. 2, 4, 9).
fAmstelodamum.
Britannia; adj. Britannicus; . Bri- fVarsovia.
Visurgis.
tanni.
1 jHungaria; adj. fHungaricus; .
Baetica.
fHungari.
1 Arabia; . Arabia Pe Veneti (Tacit.).
traea; adj. Arabicus; . Arabes.
Verona; adj. Veronensis; . Vero1 Arduenna (sic. Silva).
nenses.
, ., Arnus.
, ., Ambracia; sinus fVersaliae.

Byzantium; adj. Byzantius; .

Ambracius.
Byzantii.
1 mare Atlanticum.
Vistula. r
Augusta Vindelicorum.
f\ itemberga.
Athos Athon.
Bithynia; adj. Bithynicus; . Bi.
thyni.
Bethlehemum Bethlehem.
1 fBavaria; adj. fBavaricus.
BioTiH Boeotia; adj. Boeotius Boeotus;
Rubrum mare.
. Boeotii Boeoti.
Baliares (Bale...) in Vosegus.
sulae; adj. Baliaris; . Baliares.
Rha.
Haemus.
') , , ,
, - , - .
2
) f , 1.

.
fVormatia.
fVindobona; adj.

fVindobonensis.

.
Galilaea; adj. (alilaeus; . Galilaei.
, : (lacus) Benacus.
Garuinna.
, ., Caieta.
, p., Baetis.
1, ., Anas.
Genua; . Genuates Genuenses.
Herculaneum; adj. Herculanensis.
Hercyiiia silva, saltus Hercynius subst. Hercynia.
, ., jGibraltaria; Calpe;
fretum Gaditanum; ostium Oceani.
fHolsatia; . fHolsatienses.

433

Colonia Agrippiniv.
Celtae.
fRegiomonluin; adj. fRegiomcntanus.
Cyprus.
, .
, Cyrenae; adj. Cyrenaicus Cyrenensis; . Cyrenenses. '
fSina; . fSinenses.
Kieeb fKievia.
Arvernorum urbs.
Constantinopolis.
. .
IConstantia.
IHafnia.
Corduba.
, , ., .
. 1.
Chersonesus Taurica.

.
fDania; adj. fDanicus; . fDani.
farces ad Hellespontum; Hellespontus.
, fDuna.
Borysthenes.
4 Tyras.
Tanais.
fDresda.
Danuvius (Danubius),
Hister.
, ., Dyrrhachium.
, p., Durius.
, p., Druentia.

.
Genava; lacus
Lemannus (Lemnus).
.
1 Hiberia; adj. Hibericus; . Hiberi.
(Isre) Isara.
Hibernia; . Hiberni.
Hispania; adj. Hispaniensis; .
Hispani.
1 Hierosolyma, orum.
1 Iordanes Iordanis.
K.
Caucasus; . Caucasii.
Gades, ium; adj. Gaditanus; .
Gaditani.
fCalissia.
KaHapcKie insulae fortunatae; finsulae Canariae.
1 Greta; aj. Cretensis; . Cretenses.
Capreae.
, ., fCarinthia; adj. Carnicus
(Alpes); . fCarinthii.
Carthago nova.
KaeniucKoe mare Caspium.

.
-, , lacus Verbanus.
1 fLapponia; (. fLappoues.
fLipsia: adj. subst. fLipsiensis..
, ., Naupactus.
1 Liparaeae iusulae.
Olysippo Ulysippo.
f Lithuania.
Lugdunum; adj. Lugdunensis.
1 fLongobardia fLombardia.
fLondinium.
Liger.
M.
fMadritum.
Moenus.
Moguntiacum.
, ., Baliaris (Bale...) limior.
Malaca.
Melita.
fMarengnm.
, p., Matrona.
fMarochium.
Massilia.
Mosa.
fMecha.
(lacus) Asphaltilos.
Messana; Meccniici;iii u\)oxwm>
fretum Siculum.
Mediolanum; adj. McdioliuinuMis.
, ., BalJaris (Halo...) iiiinor.
Mutina; adj. Mutiiiciisis.
Moseila.
1 fMoravia; . f
Peloponnesus.
fMosqua; adj. [MOHI
Propoiitis.
fMonacinn; adj. IMoii
H.
Nazara; adj. snbst.
Narbo; . NarlioiKis
Neapolis; adj. Ni^
, ., Eubooa.

424

Belgium.
, ., fNoviomagus.
, ., Nemausum(sus).
1 nus(os).

fjiorvegia; . fNorvegi.
Armorica; fNormannia.
, p., Nemenus.
mare Germanicum.
.
, p., fViadrus.
fOxonia.
Genabum; civitas Aurelianensis; adj. Genabensis, Aurelianensis (virgo).
-1 flndia orientalis.
.
Papia.
a Patavium; adj. Patavinus.
Panormus.
Palaestina Palaestine; adj.
Palaestinus.
Lutetia (Parisiorum); adj. fParisiensis.
Pisae.
. .
montes Pyrenaei; saltus Pyrenaeus,
Pyrenaeus.
Padus.
fPosnia.
tPolonia; adj. f Polonicus; . fPoloni.
paludes Pomptinae.
Lusitania; adj. Lusitanus; .
Lusitani.
, ., fPraga.
Provincia.
, p., Porota.
Hpyccia f Borussia; adj. f Borussicus; .
fBorussi.
P.
Regium.
Remi.
Rhenus.
Ariminum; adj. Ariminensis; .
Ariminenses.
Rhodanus.
Poceifl f Russia; adj. iRussicus; . tRussi.
fRoterodamum.
Rotomagus.
C.
Saxonia; adj. Saxonicus; .
Saxones.
Thessalonica; ..
fPetropolis; adj. fPetropolitanus.
mons Cevenna; tCevennae.
Hispalis; . Hispalienses.
Sequana.
1 tSilesia; adj. fSilesiacus.
Arar.
mare internum.
fStocolmia.
Argentoratum.
T.
. .

1.
, ., . .
, . .
1 Teutoburgiensis saltos.
Teutonus; pi. Teutoni, tTeutones.
Tamesis.
Tiberis.
, ., Tibur.
, p., Tibiscus.
Ticinus.
Tuscia; Etruria; adj. Tuscus; .
Tusci.
1 tTridentum.
TpiecTb Tergeste Tergestum; . Tergestini.
Tolosa; adj. Tolosanus; . Tolosates.
, ., Tunes.
Augusta Tanrinorum.
tTurcia; adj. fTnrcicus; . fTurcae.
, ., Tagus.
.
, , montes Hyperboraei.
, ., Traiectum ad Rhenum.
.
1 fFinnia; adj. tFinnicus; .
tFinni.
1 Florentia; . Florentini.
Franci; Francia; adj. Francns
Francicus.
fFrancoftirtum ( ad
Moenum, ad Viadram).
Gallia, fFrancogallia; adj. alHcus,
fFrancogallicus; . Galli, fFraDCOgalli;
adv. Gallice, fFrancogallice.
X.
iCharcovia; adj. fCharcoviensis.
.
, ., Zacynthus.
, ., . .
, ., Tigurum; pagns Tigurinus; . Tigurini;
lacus Tigurinus.
.
, ., Cytbera.
. .
Pontus Euxinus
Pontus.
.
MapH (sur Marne) Catellaunum.
CoHt (sur Sane) .
fScaphusa.
1 Suebia; . Suebi.
Helvetia; adj. Helvetius; .
Helvetii.
+Suecia; adj. tSuecicus; . ISueci.
, ., Scaldis.
1 fScotia; adj. fScoticus; .
fScoti.
'
1 iStiria.
.
, ., Hiberus.
, p., Albis.
, ., Ilva.
, ., . .
.
flutia.