Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
(2Sao) - Bn ngh g v cha ca 'Mt m Da Vinci' - mt trong nhng tiu thuyt gia gy
nhiu tranh ci nht trn th gii?
Nhng cng ng qun, chnh Dan Brown cng l ci tn b khng t ngi ght b v ch bai nht l t pha nhng nh ph bnh tn tui v danh ting. Khng b nh ng vo nhm cc
nh vn th trng, nhng Dan Brown cng cha tng c ngi ta cng nhn l mt cy bt
xut sc. ng cng gy ra nhiu sng gi trn vn n bi ni dung trong cc cun tiu thuyt
ca mnh qu "nhy cm" v ng chm. Cc c gi yu thch th ngi khen nhng cng khng
t nhng li dm pha, chm chch, vy Dan Brown tht s l mt thin ti vn chng hay ch l
tn la o thuc loi bc thy?
Dan
Brown
ng
vua
ca
nhng
mt
nht...
Hay
Dan
Brown
thnh
cng
nh...
ba
PR?
Lun m u cun sch ca mnh bng mt dng ch thch khng nh chc nch nhng iu
mnh vit l hon ton c tht v da vo cn c cc t liu lch s uy tn, nhng ch ring vi b
ba nh m Mt m Da Vinci - Thin thn v c qu - Biu tng tht truyn, ngi ta cng
c th c vanh vch cc li sai ca Dan Brown. V chnh nhng sng to c phn qu mc
ny khin nhiu c gi c ci nhn thiu thin cm v cc tc phm ca Dan Brown, cng
nh vic ng b cc con chin Thin cha gio phn i gay gt. c sch ca Dan Brown, bng
li vit y thuyt phc ca mnh, ng c th khin khng t c gi ca mnh... mc la.
Cng khng th ph nhn, chnh nhng chiu PR ca cc nh xut bn cng gp mt phn
khng nh vo thnh cng cho cc cun tiu thuyt mi ca Dan Brown, bi tht s sau Mt m
Da Vinci, cha mt cun tiu thuyt no ca nh vn M ny tht s c ni dung ni bt v n
tng nh bo ch vn thng "qung co". Nhng d c c yu thch, cng nhn hay khng,
Dan Brown cng tht s l mt nh vn ln khi mi tc phm hay hot ng ca ng u lt
vo tm ngm v c "soi" k lng.
22 thng 5 nm 1859
Edinburgh, Scotland
Mt
Cng vic
Th loi
nh hng ti[hin]
Ch k
Sir Arthur Conan Doyle (22 thng 5 nm 1859 7 thng 7 nm 1930) l mt nh vn ngi Scotland ni
ting vi tiu thuyt trinh thm Sherlock Holmes, tc phm c cho l mt sng kin ln trong lnh vc tiu
thuyt trinh thm. Cc tc phm ca ng bao gm nhiu truyn khoa hc gi tng, tiu thuyt lch s, kch
lch s, tiu thuyt, th v bt k.
Conan xut pht l tn m nhng ng s dng nh mt phn ca h trong cc nm sau ny ca mnh.
Mc lc
[n]
1 Cuc i
1.1 Ci cht
2 Cc tc phm chn lc
[sa]Cuc
Arthur Conan Doyle sinh ngy 22 thng 5 nm 1859 ti Edinburgh, trong mt gia nh Ireland, b l Charles
Altamont Doyle v m l Mary Doyle. ng c gi ti trng d b Dng Tn C c gio St Marys
Hall, Stonyhurst khi ln chn. Sau ng vo Trng Stonyhurst, nhng khi ng ri trng nm 1875, ng
chi b Thin cha gio tr thnh mt ngi theo thuyt bt kh tri.
T 1876 ti 1881 ng hc ngnh y ti i hc Edinburgh, gm c mt giai on lm vic ti th trn Aston (nay
l mt qun ca Birmingham). Sau khi hc ti trng, ng tr thnh bc s trn mt con tu ti b bin Ty
Phi, v sau vo nm 1882 ng lp mt phng khm ti Plymouth. ng hon thnh lun n tin s v Tabes
Dorsalis nm 1885[1].
Phng khm ca ng khng thnh cng lm: trong khi ch bnh nhn, ng bt u vit truyn. Tiu thuyt u
tin ca ng c ng trn tChambers's Edinburgh Journal khi ng cha ti 20 tui.
Ch sau khi di phng khm v Portsmouth Doyle mi bt u theo ui vn hc mt cch ng ngha hn.
Tc phm ng ch u tin ca ng l A Study in Scarlet (Mt cuc nghin cu v Mu hay "Chic nhn
tnh c"), xut hin trong cun Beeton's Christmas Annual nm 1887 v l ln xut hin u tin ca nhn vt
Sherlock Holmes, ngi c ly hnh mu mt phn theo cu gio s i hc ca Conan Doyle l Joseph
Bell. Ngc nhin, Rudyard Kipling chc mng thnh cng ca Conan Doyle, v hi "ng c th tr thnh
bn ti khng, Bc s Joe?". Tuy nhin, Sherlock Holmes c phng theo nhn vt C. Auguste
Dupin ca Edgar Allan Poe nhiu hn. Khi sng ti Southsea ng gip thnh lp Portsmouth AFC, cu lc
b bng u tin ca thnh ph. Mt chuyn hoang ng thng thy cho rng Conan Doyle chi
ti Portsmouth F.C. vi t cch th mn s 1; tuy nhin, Conan Doyle chi cho mt cu lc b nghip d
gii tn nm 1894 v khng c lin h vi Portsmouth F.C. ngy nay vn ch c thnh lp vo nm 1898
(th mn u tin ca i bng chuyn nghip l Matt Reilly).
Nm 1885 ng ci Louisa (hay Louise) Hawkins, c gi l "Touie", ngi b bnh lao v cui cng mt
nm 1906[2]. ng ci Jean Leckie nm 1907, ngi ng gp ln u v yu trong cng nm 1897 nhng vn
duy tr quan h thun khit vi b v chung thu vi ngi v u tin. Conan Doyle c nm con, hai ngi vi
v u (Mary v Kingsley), v ba ngi vi v sau (Jean, Denis v Adrian).
Nm 1890 Conan Doyle hc v mt ti Vin; ng ti London nm 1891 lp mt phng khm nhn khoa.
ng vit trong tiu s ca mnh rng khng mt bnh nhn no ti phng khm ca ng. iu ny gip ng
c nhiu thi gian hn trong vit lch v vo thng 11 nm 1891 ng vit cho m: "Con ngh ti vic git
Holmes... v gii quyt hn ta vnh vin. Hn khin u c con khng th suy ngh c." M ng tr li
"Con c th lm iu con cho l ng, nhng c gi s khng d dng ng u." Thng 12 nm 1893, ng
lm vic c th dnh nhiu thi gian cho nhng cng vic "quan trng" hn (tc l nhng tiu thuyt
lch s).
Holmes v Moriarty dng nh cng nhau ri xung mt thc nc v cht trong chuyn "Vn Cui
cng" (The Final Problem). Nhng li ku gi ca cng chng khin ng phi a nhn vt tr li; Conan
Doyle quay li vi chuyn The Adventure of the Empty House (Cuc Phiu lu ca Cn nh Hoang), vi li
gii thch rng ch Moriarty ri xung thc, nhng, bi v Holmes cn c nhiu k th nguy him khc, anh ta
phi thu xp mt ci "cht" gi. Holmes cui cng xut hin trong tng cng 56 truyn ngn v bn tiu thuyt
ca Conan Doyle (t anh ta cng xut hin trong nhiu tiu thuyt v truyn ngn ca cc tc gi khc).
Sau Chin tranh Boer ti Nam Phi u th k 20 v s ln n ca th gii vi cch hnh x ca Vng quc
Anh, Conan Doyle vit mt cun sch mng vi ta Cuc chin ti Nam Phi: Nguyn nhn v Din
bin bo cha cho vai tr ca Anh Quc trong chin tranh Boer, v c dch ra nhiu th ting.
Conan Doyle tin rng chnh cun sch ny gip ng c phong tc hip s v c ch nh lm Thiu
u Surrey nm 1902. ng cng vit mt cun sch di hn The Great Boer War (Cuc chin tranh Boer v i)
nm 1900. Trong nhng nm u th k 20 Sir Arthur hai ln ra tranh c ngh vin vi t cch thnh
vin ng Cng on T do, mt ln ti Edinburgh v mt ln ti Hawick Burghs, nhng d nhn c s
phiu bu kh ln ng vn khng trng c.
Conan Doyle tham gia vo hai chin dch ku gi ci cch Bang T do Congo, do nh bo E. D. Morel v
nh ngoi giao Roger Casement lnh o. ng vit The Crime of the Congo (Ti c ca Congo) nm 1909,
mt cun sch kh di trong ng t co nhng s khng khip ti Congo. ng tr nn thn thuc vi
Morel v Casement, ly cm hng t h to ra hai nhn vt chnh cho tiu thuyt The Lost World (Th gii
mt, 1912).
ng ct t quan h vi c hai ngi khi Morel (ngi thin t) tr thnh mt trong nhng lnh o ca
phong tro ho bnh trong Th chin th nht, v khi Casement tha nhn phn quc chng nc Anh trong
cuc Ni dy Phc sinh. Conan Doyle th sc, khng thnh cng cu Casement khi ti t hnh, cho
rng ng ta tr nn in v khng th chu trch nhim v hnh vi ca mnh.
Conan Doyle cng l ngi nhit tnh ng h cng l, v ch thn iu tra hai v vic c phn quyt,
dn ti vic phng thch hai ngi b b t. V u tin, nm 1906, lin quan ti mt lut s nht nht lai
Anh-n tn l George Edalji, ngi c cho l vit nhng bc th e da v xo cc b phn ng vt.
Cnh st tin chc vo ti li ca Edalji, thm ch khi nhiu v ct xo khc vn tip tc xy ra khi ngi b tnh
nghi ngi khm.
Mt phn nh kt qu v ny m Ta phc thm Hnh s c thnh lp nm 1907, v th Conan Doyle
khng ch gip George Edalji, cng vic ca ng gip thnh lp mt cch thc sa cha nhng sai lm
khc ca cng l. Cu chuyn ca Conan Doyle v Edalji c k li di hnh thc vn hc trong tiu
thuyt ca Arthur & George nm 2005.
V th hai, lin quan ti Oscar Slater, mt ngi c gc Do Thi v l ngi iu hnh sng bc b cho l
dng di cui nh mt ph n 82 tui ti Glasgow nm 1908, v ny li cun s t m ca Conan Doyle v
nhng mu thun trong qu trnh khi t v cm gic chung ca mi ngi cho rng Slater b ci by.
Sau ci cht ca v l Louisa nm 1906, v ci cht ca con trai Kingsley, anh/em trai, hai ngi anh/em h,
v hai ngi chu gi trong Th chin th nht, Conan Doyle ri vo tnh trng suy nhc. ng tm s an i
trong thuyt duy linh v ci gi l bng chng khoa hc v s tn ti ca th gii bn kia.
Conan Doyle tr nn quan tm ti Thuyt duy linh ti mc ng vit mt tiu thuyt vi nhn vt Gio s
Challenger v ch ny, tiu thuyt Vng t b n. Mt trong nhng iu k quc giai on ny trong cuc
i ng l cun sch The Coming of the Fairies (1921). R rng ng hon ton tin vo s c tht ca
nhng bc nh tin Cottingley, v ng in li chng trong cun sch ca mnh, cng vi cc gi thuyt v t
nhin v s tn ti ca nhng nng tin cng nh nhng linh hn. Trong cun sch Lch s Thuyt duy
linh (1926) Conan Doyle cao nhng hin tng tm linh v s hin thc ha linh hn do Eusapia
Palladino v Mina "Margery" Crandon to ra, da trn nhng cuc nghin cu cc nh khoa hc la bp v
nhng thy ph thy mong mun gp nhng hin tng tm linh v t chi lng nghe nhng nh khoa hc v
thy ph thy c quan im thn trng hn.[3]
S ch tm ca ng trn ch ny l mt trong nhng nguyn nhn khin mt truyn ngn trong tp
truyn, Nhng cuc phiu lu ca Sherlock Holmes ca ng b cm ti Lin bang X vit nm 1929 v b
cho rng tuyn truyn thuyt thn b. Lnh cm ny sau c d b. Din vin Nga Vasily Livanov sau
ny nhn c mt ngh t ch Anh ng vaiSherlock Holmes.
Conan Doyle tng l bn trong mt thi gian vi o thut gia M Harry Houdini, mt gng mt quan trng
ca phong tro duy linh. D Houdini nhn mnh rng nhng ngi theo thuyt duy linh s dng tr bp (v lin
tc tm cch lt mt h), Conan Doyle tr nn tin tng rng chnh Houdini s hu nhng nng lc siu nhin,
mt quan im c th hin trong cun The Edge of the Unknown ca ng. Houdini r rng khng th
thuyt phc Conan Doyle rng nhng tr biu din ca ng ch n gin l nhng mu mo o thut, dn thi
mt s hiu lm cay ng gia hai ngi. Doyle hon ton chong vng khi Houdini li ngn ci ca mnh ra
v thay th n[3].
Richard Milner, mt nh lch s khoa hc M, trnh by mt trng hp m Conan Doyle c th l th
phm gy ra tr bp Piltdown man nm 1912, to ra ha thch ngi gi mo khin gii khoa hc th gii si
sc trong hn 40 nm. Milner ni rng Conan Doyle c ng c hnh ng, c cho l tr th vic nhng
nh khoa hc vch trn nhng iu tm linh m ng tin tng, v rng cun Th gii mt cha nhiu bng
chng kiu mt m v s lin quan ca ng ti tr bp . [4].
Cun sch Naked is the Best Disguise nm 1974 ca Samuel Rosenberg c mc ch gii thch ti sao, xuyn
sut cc tc phm ca mnh, Conan Doyle li cc du vt m lin quan ti nhng kha cnh n giu v b
km nn ca tnh trng tinh thn ca ng.
[sa]Ci
cht
Conan Doyle c tm thy ang m cht ngc trong vn nh ngy 7 thng 7 nm 1930. ng mt mt thi
gian ngn sau v nhi mu c tim tui 71, v c chn trong Vn Nh th ti Minstead New
Forest, Hampshire, Anh. Nhng li cui cng ng dnh cho v: "Em tht tuyt vi."
[cn dn ngun]
Undershaw, ngi nh Conan Doyle xy gn Hindhead, pha ty London, v sng ti t nht mt thp k
tr thnh mt khch sn v nh hng t nm 1924 ti tn nm 2004. Sau n c mt nh nhip nh
mua li, v trng t bi nhng ngi hm m Conan Doyle mun bo tn n. [2]
Mt bc tng c dng ln vinh danh Sir Arthur Conan Doyle ti Crowborough Cross
Crowborough, East Sussex, Anh, ni Sir Arthur sng 23 nm. Cng c mt bc tng Sherlock Holmes
ti Picardy Place, Edinburgh, Scotland-gn ngi nh ni Conan Doyle ra i.
[sa]Cc
tc phm chn lc
[sa]Cc
Du b t (1890)
[sa]Cc
[sa]Cc
[sa]Cc
tc phm khc
"J. Habakuk Jephson's Statement" (1883), mt cu chuyn v s phn con tu Mary Celeste
A Duet (1899)