Вы находитесь на странице: 1из 32

Darjono

73

Pengalaman Penegakan Hukum yang


Berkaitan dengan Kebakaran di Areal
Perkebunan dan HTI Rawa Gambut

Darjono1

Abstrak
Kubakaan2an2dan2laan2d2opn2a2pada2mmna2jad2d2laan2gamb
ang2kana2land 2clearin 2nk2pkbnan2mapn2rsF22ngakan2km22anga
pnng2 dlakkan2 dalam2 paa2 pncgaan2 kbakaan2 an2 dan2 2 laanF2 2 ha
pngalaman2 pngakan2 km2 da2 ka2 kbakaan2 d2 laan2 pkbnan2 d2 aD
dapa2kndala2a2loka2kbakaan2ang2l2djangkaD2dana2ang2baaD
naga2al2ang2baaD2adana2pakEpak2n2ang2mngamba2pndkanD
dan2dak2adana2dana2aanF22ngak2km2ka2kbakaan2an2dan2laan
anga2bbda2dngan2kaE2ka2pdana2lannaF2ral2n22kana2dalam2pngakan
km2ka2n2dplkan2naga2k2ang2mmlk2kamplan2dalam2pndkan
a2mmaam2pmaalaan2lngknganD2dan2a2mmlk2kommn2ang2ngg
da2dngan2kabaanF

I. Pendahuluan
opn2a2adala2ala2a2da2dlapan2opn2d2maa2ang2lak2d
bagan2m2ang2bagan2ba2mpakan2daaan2ndaF2ha2la2daaan2opn
a2WFR2ja2aD2ka2RH72@QFW2ja2aA2danaana2mpakan2daaan2nda
ang2bgamb2dan2bagan2danaana2dpnga2ol2paang2F
ikploa2 mbdaa2 an2 caa2 baEbaan2 pada2 da2 dkad2 ak2 d
opn2a2la2mngba2aa2gna2laan2da2ka)aan2an2ang22mnjad
ka)aan2pkbnan2dan2anmgaD2ama2d2laan2kng2dan2paang2
dngan2la2mncapa2lb2da2P2ja2aF2hngan2makn2baana2laan2kngD
dalam2S2an2akD2n,o2d2bdang2pkbnan2dan2rs2mla2mngaa2k
laan2 baaGbgambF
1I

2PPNxS 2BfAePEihAeLv 2Propns 2Rau,D 2Jtl.F 2Tamrn 2Nxo.F 21I9W,D 2Gqoba,D 2Pakanbaru,D 2Rau.F

74

PENGALAMAN PENEGAKAN HUKUM YANG BERKAITAN DENGAN KEBAKARAN

ala2a2mod2ang2ma2dan2.k.2dalam2mmbangn2pkbnan2mapn
rs2 adala2 dngan2 caa2 mmbakaF2 halam2 an2 IWWUGIWWV2 kbakaan2 an2 dan
laan2 da2 kgaan2 land 2 clearin 2 anga2 la2 dan2 mncapa2 PTFHHH2 aF2 hngan
pbaan2klm2global2il2Nx4oD 2kbakaan2an2la2mnmblkan2dampak2adap
pncmaan2daa2ang2mnggangg2bbaga2nd2kdpan2maaaka2mak
kaan2d2opn2a2bakan2ampa2lna2baa2ngaaF22h2opn2a2ka
kbakaan2an2jad2ap2anD2ama2pada2mm2kmaa2mkpn2dak
paa2an2IWWUGIWWVF
ngndalan2kbakaan2an2dan2laan2d2opn2a2dlakkan2mlal2bbaga
paa2bak2ang2b.a2pncgaanD2pmadaman2dan2kgaan2paka2pmadamanD
mapn2pmlan2dan2pngakan2kmF
a2dngan2jdl2makala2n2pnl2akan2mnampakan2pngalaman2opn
a2dalam2pnapan2pndangEndangan2dan2pngakan2km2ang2dlakkan
dalam2mnangan2ka2kbakaan2an2dan2laanF2caa2ga2ba2pokok2baaan
makala2mlp2X2qambaan2kbakaan2an2dan2laan2d2opn2aD2pndangE
ndangan2ang2dpgnakan2baga2daa2pngakan2kmD2plakanaan2pngakan
km2dan2alEalnaD2a2kndala2dan2anangan2ang2dadapF

II. Gambaran Kebakaran Hutan dan Lahan di Propinsi


Riau

Kujadan2kbakaan2an2dan2 laan2ba2d2 opn2a2jad


pada2 an2 IWWUEIWWV2 dngan2 .ako2 pndkng2 kmaa2 panjang
akba2pbaan2klm2global2il2Nx4o.F22lanjnaD2kbakaan2jad
ap2 an2 mkpn2 dak2 ba2 an2 IWWUEIWWVF

75

Darjono

haa2la2aal2ang2baka2lama2pod2IWWUEPHHI2mncapa2SIFPSS
a22ang2d2daX
o rr
X2 TFUQU2 aF
o rrs
X2 RFWSQ2 aF
o kbnan
X2 PVFIQQ2 aF
o nggnaan2 lan
X2IIF2RQI2aF
lama2an2PHHQ2dmkan2UTV2k2ap2(@hot 2sots)A 2dngan2db
lokaX
o rr
X2 PQH2 k2 ap
o rrs
X2 IRS2 k2 ap
o kbnan
X2 IHT2 k2 ap
o ran2 lndng
X2IQ2k2ap
o nggnaan2 lan
X2 PUR2 k2 ap
Lvoka2k2ap2an2PHHQ2lna2bada2d2a2daaan2dngan
konna2 k2 ap2 bada2 d2 Kuabpan2 okan2 rlD2 2 okan2 rlD
KuampaD2 BfngkalD2 lla)an2 dan2 ak
sdn.ka2 pnbab2 kbakaan2 an2 dan2 laan2 X
o ngaja2 dbaka2 nk2 plaan2 aa2 dngan2 alaan
pngmaan2 baaF
o Lvaan2dkaa2ol2maaaka2dan2dbka2nk2pnanaman
baF
o mban2ap2la
o Lvaan2dnggalkan2aa29zn2da2ab2dan2dbkaGdkaa
ol2 maaaka2 dngan2 pmbakaanF
paa2ang2dlakkan2opn2a2dalam2mnangan2kbakaan2an
dan2laanX
aF
Mwmbnk2 klmbagaan2 ngndalan2 Kubakaan2 ran2 dan
laan2 ang2 mlbakan2 bbaga2 nan2 kaD2 klmbagaan
b2 adalaX
o
opn
X2heLvKuerLve
o
Kuabpan
X2 eLveKuheKuerLve
o
Kucamaan
X2 eqeheMwKuerLve
o
haDrrD2 rs2 kbnan X2 iqheMw2 KuiBfeKueeNx
bF
gaEga2 klmbagaan2b2 anaa2 lan2 mlakkan2apa
koodna2dan2,alaD2pnlan2dan2pnngkaan2pan2a
maaakaD2 pnngkaan2 kapaa2 klmbagaanD2 pmanaan
lapangan2 dan2 ndakan2 pncgaanD2 pmadaman2 kbakaanD
pmanaan2 kala2 daaD2 pmbnkan2 po2 aga2 k2 d
ap2 ma2 akD2 pkmaD2 pndban2 makD
pnlan2kaan2an2dan2laanF

III. Pelaksanaan Penegakan Hukum dan Hasil-hasilnya


lan2paa2ang2dakan2pada2Bfab2ss2d2aaD2dlakkan2paa22ol2pndk
Nx2Bfapdal2aD2Bfapdal2gonal2maa2@2aa2n2edp2an2maaAD
olda2a2dan2olD2dan2Nx2Bfapdal2opn
haa2aaan2ang2mlakkan2pmbakaan2dan2dangan2ol2m2Y2jak
an2IWWSEPHHQ2banak2RW2ka2dngan2ncan2ang2dajkan2dalam2abl2I2baga
bkX

76

PENGALAMAN PENEGAKAN HUKUM YANG BERKAITAN DENGAN KEBAKARAN

2I F Jtmla2 aaan2 ang2 ddga2 mlakkan2 mbakaan2 dan2 kana


dangan2ol2m2Y2da2an2IWWVEPHHQ
x

t 2u

IWWV

IT

IWWW

IH

PHHH

PHHI

PHHP

PHHQ

II

Jtmla

RW

ha2jmla2ka2ang2danganD2ba2P2ka2ang2kpan2pngadlanna2da
dapkan2 a2 2ehis2 lanaon2 dan2 2 Jtam2 Jtaa2 kaaD2 kdana2 adala
paaan2kbnanF
ha2pngalaman2pngakan2km2adap2plak2pmbakaan2an2dan2laan2d
a2caa2ngka2pnaapanna2adala2baga2bkX

mbnkan2m2Y
m2n2dbnk2nk2mngkoodnakan2bbaga2n2dan2mb2n.oma
ang2dapa2djadkan2baga2bk2a)alF22m2n2mpakan2bagan2da2m
dalkala2 opnF
ngmplan2daa
ngmplan22o2po2ang2dpol2da2al2NxOyee2dan2mb2n.oma
lan2p2hpamn2KuananD2Bfapdal2a2dllF22haa2b2d2overlay
dngan2pa2pnggnaan2laan2ol2hna2KuananD2kmdan2dpol2daa
paaan2ang2ddga2mlakkan2pmbakaanF
ply 2over
nk2 mmpol2 kpaan2 d2 lapangan2 da2 daa2 hot 2 sots 2 ang2 dpol
dlakkan2fly 2 over 2mlal2 pmanaan2 l)a2 daa2 nk2 mncocokkan2 k
koodna2ang2ada2@alna2dba2ba2acaaAF
Gqound 2 Cgheck
Bfdaakan2 daa2 b2 daaD2 dlakkan2 round 2 check2 bdaakan2 kala
poa2dan2dana2ang2daF2nk2.n2plakanaanD2m2Y2n
lngkap2bama2dngan2ak2alD2n2da2paaanD2dan2pndkF2halam
pncaan2loka2ang2ddga2baka2m2dpand2ol2q2dan2daa2hot 2sots
a2n.oma2fly 2overF2ha2pngalaman2ang2adaD2mmna2daa2da22kga
mb2 b2 mmlk2 kamaanF2 haa2 hot 2 sotF2 sn.oma2 al2 .l2 o,
dan2al2gond2cck2mmlk2k2koodna2ang2amaF
napan2Ku2dlakkan2pada2aa2round 2checkF
la2 akn2 laanna2 bakaD2 dlakkan2 pmkaan2 lapangan2 dan2 dba
Bfa2ecaa2mkaan2@BfeA2KuD2pngamblan2dan2pmbaan2Bfe2ampl
ang2dplkanF22h2ampng22dkmplkan2jga2bbaga2n.oma2mak
ogana2 dan2 pjabaEpjaba2 ang2 danggap2 laak2 baga2 ak2 dan2 calon
angkaF

Darjono

77

mnaan29zn2pnaan2baang2bk2kpada2ngadlan2Nxg
ampl2ang2dambl2djadkan2baang2bk2ang2da2dan2nk2klngkapan
admna2dba2pmoonan29zn2pnaan2kpada2Nx2mpaF
ngman2ampl
kmbalna2 m2 da2 lapanganD2 ampl2 da2 Bfe2 dba)a2 dan2 dkm2 k
laboaom2 sn2 anan2 Bfogo2 @sBfAF
mkaan2akEak
Bfdaakan2daa2calon2akD2dlakkan2pmangglan2dan2pmkaan2ak2d
ang2pndkan2ang2bloka2d 2Bfapdal2opn2aF
mkaan2ak2el
mkaan2ak2al2mlp2ak2al2kbakaan2anD2al2kakan2ana
dan2paka2km2kopoaF2mkaan2dlakkan2ol2pndk2d2Jtakaa
napan2angka
napan2 angka2 dlakkan2 ol2 pndkD2 dalam2 pnapan2 pndk
bkoodna2dngan2m2YF
a2na2hmlana2ndkan2@hA
la2dpol2bk2ang2ckp2dan2angka2da2dapkanD2caa2.omal
pndk2mnampakan2caa2l2kpada2Kujakaan2nang2dmlana
pndkan2 @hAF
qla2kaa
qla2 pkaa2 dlakkan2 ol2 pndk2 nk2 mmpol2 makan2 dan
pnmpnaan2alEal2lbak2aga2dalam2pmbkaan2dan2pmbaan
m2lngkap2dngan2ag2PIF
mbkaan
mbkaan2mpakan2kgaan2mngmpn2baan2dan2kangan2ang2dn
dngan2mmpakan2kadaEkada2admna2pndkan2bdaakan2KureF
ngman2bka2pkaa
Bfka2dkmkan2kpada2Kuja2mlal2pndk2olF22epabla2bka2danggap
lngkap2 ol2 Kujakaan2 @PIAD2 ga2 pndk2 da2 laF2 Nxamn2 pndk
ap2mlakkan2pmanaan2dan2koodna2dngan2kjakaan2dalam2mnn
bka2nanF

IV. Hambatan, Tantangan dan Upaya Mengatasinya


halam2mlakkan2pngakan2km2adap2plak2pmbakaan2an2dan2laan2d
opn2aD2banak2dm2ambaan2dan2anangan2anaa2lanX
F v2222
ha2pngalaman2pnl2k2lapanganD2loka2kbakaan2a2dngan2koodna
daa2hotsot 2dan2al2fly 2overD2naa2anga2l2dmkanF2aEana
pnjk2ang2dapa2dgnakan2adala2qF2mnaa2pga2da2paaan
dak2dapa2dandalkanD2bakan2ada2ang2baa2mngalkan2k2mpa2lanF
Lvoka2kbakaan2mmna2daa2gamb2ang2ckp2dalamD2l2dlal2dan
ja2da2base 2camGaa2jalanF
Jtalan2 klana2 dak2 ada2 paa2 lan2 lan2 a2 aba2 dan2 konn2 nk
mnmkan2loka2a2dngan2pnjk2da2daa2fly 2over 2dan2hot 2sots.F
F h2222
halam2paa2mncapa2lokaD2ambaan2lan2adala2baana2aana2dan2anda
baa2 ang2 dak2 mnckpF2 m2 pndk2 dak2 mmpol2 nn.2 ang
mmadaD2mnaa2ga2dan2anggng2ja)abna2mmpna2ko2ang2nggF

78

PENGALAMAN PENEGAKAN HUKUM YANG BERKAITAN DENGAN KEBAKARAN

h2opn2a2dana2pndkan2dak2dalokakan2caa2kD2dan2jmlana
anga2baaF22nk2mngaa2maala2kbaaan2dana2dan2aana2anaa
lan2dngan2mnjaln2kjaama2dan2mnca2dkngan2da2Bfapdal2aF
F 222
Kudaan2 naga2 al2 anga2 mnnkan2 dalam2 mncapa2 kkan
pndkanF222naga2al2ang2dplkan2ama2al2kbakaan2anD2al
kakan2anaD2al2km2kopoaD2dan2kn2qF2naga2b2jmlana
anga2baa2dngan2ngka2kbkan2ang2anga2nggF2lan22apabla
kn2q2dak2mmada2kmampannaD2ngkal2loka2ang2mnjad2aaan
dak2dmkanF
paa2 mngaana2 adala2 dngan2 mnn2 jad)al2 bak2 mngkn2 mlal
koodna2dngan2naga2al2da2sBfF
F e2E2222 22
F
dapa2klan2dalam2bkoodna2dngan2paaanF22hngan2banakna
alaan2 ang2 dampakan2 pmangglan2 ak2 da2 paaan2 ang2 ngkal
mngalam2 pnndaanF2 2 mnaa2 D2 ka2 lanna2 da2 jad)al2 nk
danganF2ha2pngalaman2pnlD2aloka2pmkaan2ak2ang2mla2IH
a2dapa2bak2ampa2I2blanF2ekba2kalaan2pnjk2da2paaanD
pmkaan2lapangan2paka2dlangF2Jtalan2kanal2ang2mnj2loka2a
q2dpn2dngan2kaEka2log2ang2mngamba2pncapaan2lokaF
F 222
ha2pngalaman2pnlD2mnjad2oang2pndk2mpakan2pkjaan2ang
pn2koD2bak2kclakaan2d2lapangan2mapn2ko2non2kn2lannaF
Mwnglkan2aga2pndk2dalam2mlakanakan2gana2daankan2dan2db
nn.2klancaan2ga2ang2mmada2F

V. Penutup
baga2ak2da2aan2makala2n2dapa2kam2ampakan2bbapa2kmplan
baga2bkX
IF Kua2kbakaan2an2dan2laan2d2opn2a2pada2mmna2jad2d2laan
gamb2ang2kana2land 2clearin 2nk2pkbnan2mapn2rsF
PF halam2pngndalan2pmbakaan2laan2gambD2pngakan2km2mnddk
po2 ang2 anga2 agD2 mngnga2 WH72 ka2 kbakaan2 adala2 .ako
kngajaan2 manaF
QF ha2 ka2 kbakaan2 an2 dan2 laan2 ang2 bal2 ampa2 pada2 pnapan
.nal2pngadlanD2akan2mmb2pnga2ja2ang2ngg2dalam2mngndalkan
kbakaanF
RF Kucmaan2 dalam2 admna2 pndkan2 mpakan2 knc2 dalam2 mncapa
ag2 PIF
SF ngakan2 km2 ka2 kbakaan2 an2 dan2 laan2 anga2 bbda2 dngan
kaEka2 pdana2 lanna2 kana2 dalam2 ka2 n2 dplkan2 naga2 k
ang2 mmlk2 kamplan2 dalam2 pndkan2 a2 mmaam2 pmaalaan
lngkngan2dan2a2mmlk2kommn2ang2ngg2da2dngan2kabaanF

Olle Wennstrom

79

Program Penanggulangan Kebakaran


Hutan PT Arara Abadi

Olle Wennstrom1

22PHHPD222e2e22I PFSHH22F2u 2
2 2222F22 D2 2
22s22eF222PHHQD2222e2e2
THH2F2h 2222 22u2r
@
p2p22 A22' 2 22e2eF2
222( 222' 2h) 2u2
2w222 222 22D2
2D2 2 2 2222
F
v222 22222 2
F2D22u2F2RI GI WWW2( 222RV2( 2QV
( 23 2 2D22RW2( 2 (
3 2222222 4D222SH
( 2Q2( 2 ( D23222 24F
222 2QHGvGI WWU2( 222
23h2 2222224D2
222uEgheeEHHI F22PFRX2 222 2
222222222 2F
u22 2 2( 222 22
u2r 2@
p2p2pAF2y 22 22 X
22 2D22D2
2 ( F2h22e2e222THH2
22( 222TH2 22I H2

22gD22p2D2sx e2we2q y 2p2hD22s

80

PROGRAM PENANGGULANGAN KEBAKARAN HUTAN PT ARARA ABADI

F2w2 22TH2' ( 22222D


2 D22222:2 22D2
2222; D2D2) 2 2F
22222222
2' 23u22w 42@
x 22AF22 2
22D22 2222 2
22 2 22( 222( 22
222 222 222 F
h2D222 22E:22 22
F2u2( 2 222e2e22 2
2 2 F2f 2222' 22
D2222 2) 2( 22
222( 2 2( 22F
2) 22 22 222( 2
22222222F
( E( 2 2 ( 222F2E
3u22w 422' D22 22:
2F22( D22222 22( 2
222 22 ( F222D2
2222 222 ( 22
Gr sF2w2 D222 222F
w222 2D22e2e22 2
2 F
u 22 22222e2e2F2f
222 22( E( 2F22 ::
222 22D2 22G
r s2 2 222r ! 2#2q F2u (
22e2eD22 D2e2e2eD22e228 2D2
2 2 2h F2u 2222 2

Olle Wennstrom

81

2D2 2( 2222D2D
2F
h22( D2y 2 2 ( X
I F u 22 2
PF u 2 222 22
QF u 2 2 2222 222
22F

82

PEMBUKAAN LAHAN TANPA PEMBAKARAN

Pembukaan Lahan tanpa Pembakaran


Sebuah Model Pembukaan Lahan tanpa
Bakar dalam Mempersiapkan
Pembangunan Hutan Tanaman
di Indonesia
Eliezer P. Lorenzo1 dan Canesio P. Munoz2

Abstrak

w2 22222 2 22
222sF2 222I WWUGI WWV2
22222222F2r 22
2 22 222222222
222F22 2222
22222h2RFS2 2I H2 F2h
2 22 2222
2' F2w2 2 2222
2222 2F22 22
2222222e2222+222
esv2sD2 ' 2222D2 D
2F

I. Kerusakan lingkungan

2 222 2I WWU2 2w2I WWVD222s


222u 22 22 222I H2'
22222F2222222
22222 ' D22h2QFV2 2
sD222h2HFU2 22E2222 F
2 D222 22 2222'
22I WWUGI WWVD2 22ehf 2222h2VFSRW2 D
2 2 2h2WFRHP2 F2f 2' 222
222I WWUGI WWV2 ' 22222
2D2X
2e2pD2hF22uD2uF2v D2u2 D2Fy F2f 2I RHHD2D2
2q 2wD2i & 2' 2g 2e))D2esv2q

I
P

Eliezer P. Lorenzo dan Canesio P. Munoz

83

I F 2222 22222
2222 22D2

PF 2222 2222 22
2 2F

' 22s2 22222 2


F2f 2 2222 22
222 222 D222D
22E2 2222F2E
2222' 2 22I WWUF2x 2D
D2 22 22F2h222
2I UT2222h 2u222
' 2222I WWUGI WWVF2v22SH222
I WWW22I HH22 22PHHI 22 2 2
2 2F2 22222222
2 F

II. Laporan Kasus Kegiatan pembukaan lahan dan


kebijakan tanpa bakar yang dilakukan APRIL

22e2222@
2eAD22222e22
s2r 2vF2@
esvAFesvD2 2222
2 22F222 2222
2P2' 2G22 222222
F2v222s22g222
22F2u 2 2222222
eD2i 22e 2F2esv2' 2 222
2QSHFHHH222 222222
2 22 ' 2UHHFHHH2F
2 2222D2222
22 22: 2QSHFHHH22222esv22 2' F
22 22 22 2222
I WWPGI WWQ22' 222 2 222
I WWRF
esv22 2' 22' 2' 2' 22 2s22
222; 22 22 D222
222222F22222
2222222D22 22
222 2222 2F2f 2
222 22 22 22e
222F

1.

Metode pemanenan A-B-C pada lahan yang kayunya dapat


tergantikan

w22222 2 22 2
222@
eA22222222
2 2 F2E22 222QH2
222 2@
f AF2' 222

PEMBUKAAN LAHAN TANPA PEMBAKARAN

84

222QH2 2@
gAF2 222222
' 22 222F2u2222
22222 2222F2u22
2 2222 2I H2 QGF2222
2D2222 22 2V2 F2e2
2 222 2' 2 22
2 2222 F2v 222
222 2 2222 22
2 2 222' 2 22F2u'
2222 22 222
F2 22222222F
2222222222I WWT22I WWUD2
2 2222I WWVF
222222222
222F22222222
D2E222 222 222
22222 2 2 22' F2h
2 22 D22222 2
22222' 22 2 2V2+2I P2F
2222 222 2 2
F2f 2 2esvD2E222' 2
2222222 2222
222 22 2 F

2.

Pengaturan air di lahan basah

esv2 22 22222 2 2
22F2u222<2' 2I 2 22 ' 2
222 2222F

u222 222@
2 22
22 222AF

Eliezer P. Lorenzo dan Canesio P. Munoz

85

22222 2222 22
2222 222F2u222 2
222F2e222222
2D22 E 2 D22 22
22F
22222HDUEI 2 22 222
2 ' 222 2SHEVH2 2222 2 2T2
I P2F2r 2222 2 22 2
' 2 F22 2222 2 F

g222222 222222
2E2222 2222F2gX2'
2<22222 2222

3.

Pembuatan dan perawatan kanal primer, sekunder dan


tersier serta kolam

w' 222222F2222 2
22222 2 222D
22 F2 2222 222RES
222222 22 22 22
2 2F

4.

Sistem jalur tebang habis pada hutan tanaman Acacia

5.

Kebakaran di hutan tanaman industri milik APRIL

w2222 2 22 2e22
2222' 2222 2 2
2 222F2222222
2S2 QGF2222222 2222F2u'
222222 2222 F
2 22I 2222F
2 22 2222 2 ' 2
22 22 22 2 2
' 22F2f 2 2esvD222

86

PEMBUKAAN LAHAN TANPA PEMBAKARAN

e2 2 22222F2u2 2'
2 22222222 2F
x 22 2e22D2222
222 2 22 2V2 2I P222 F
2D22' 22 2' 2222 2
D22' 22 ' 22 2 22D
22 2222F
t 222<2 222>2r ' ?22>?F
u22 2 2222 2
22 2222 222 22F
2 2' 22D2222F2f
22 2222 2 2
22 2' 22 22 F2' 2
I WWPGI WWQ222' 22222 22 2esvD
2HFQW722' 22 222F2u22'
2 222222 2222
2 22 F

t 2222 2<22<2 22
2222222' 222
2 2222 2esv22

6.

Tindakan dini dalam menangani kebakaran

esv22 222 2 222 2


2222222 2 2
D2p2u2sf F222 222
22 22D2 22' 2 2
222 F2r 2' 2 ' 2 222
2222@
' 22A22222
F2s 22222 <2E22
222 2222222 2F

Eliezer P. Lorenzo dan Canesio P. Munoz

87

2D2' 22 2 2' 22'


2 2222 222
22F
2PHHI D2esv2' 2 222 222
2 2r 22q 2@
r q AD22 2
2222 22222
' 22222222F2uE
2r q2 2 22 222F2uE
2 2 E 22 22 D
222D2 2222 2D
2222 22D2 2
2D22 2222' 222
22 2E222F2r q 2 2
2 22 2 22 2 2F
22r q 2 22' 2 22 22
2 2 22222F

sev2 2SH222p2p28 2! 2222


22 22222
2222 2 222@
s2g AF
222 22 2 2D2
E22 222222
2 22D2222D22D22
2222F

III. Pembangunan di Lahan Basah

w2 22 2222 c22PHHHD2f
h2 2 2 22 22222
22 D22<2222F2e
222D2 22222 2
22 222 ' 22F2e22
222 ' 222 222
2F2h 22 222 22D

PEMBUKAAN LAHAN TANPA PEMBAKARAN

88

22 2 22 2F2 22
22 22D2222 2
2 222 222
D2 222222 22 <
E 2 2F
e2 D22 2'222 2 22
2 22222 22F2w2
22222 22 22WV22G2
22 G2@
22 22 2U2AD
22 222222 22F2e
D222 2 22222D
22D222222 2'
22D2222F2r 2 22
222 22 2F22D
2222 222 222
22 2D2 2222F2h
2 ' 222 22 222D
2' 22' 22F

IV. Isu sosial dan ekonomi utama dalam kegiatan


pembangunan lahan gambut dengan penekanan pada
permasalahan penanganan kebakaran hutan dan asap
1.

Pembakaran hutan oleh penduduk baik disengaja ataupun


tidak.

u2 2222222D2
22 2 2222' 2222F
u22 2222222 2
F2u2 2222222
2222222 222 D
22 2 2 22 F2r 22'
22' 22222222
2222F

2.

Masalah izin pemanfaatan kayu dari areal yang dialokasikan


untuk pembangunan oleh penduduk lokal

e2222222 D2; 2
2' 222 F2222' 2; 2
2 222222222
F2u2 22 2; 2 22D2
22 ' 22 2222222 2
222 2F

3.

Hak dan masalah kepemilikan tanah

u22 222' 2222<2


22 22' 222 2 ' 2
2 22222 2F

Eliezer P. Lorenzo dan Canesio P. Munoz

4.

89

Ketiadaan upaya dan kemampuan pencegahan dan


pemadaman kebakaran

w22 2 2222F2u
22

5.

Pengelolaan air diberikan seluruhnya ke sektor swasta

6.

Rekomendasi

p22 2 22 22222F
w2222 222 2 22
2222222 22 D222
222 2F

w 2222 2 22
2 2 2 222222
22F

w2222 222 2
22 2222F

w 2; 2 22222 222
222 F

w2 222 2 22
2E2222 222
' 222 22 2@
X2r q D2 2 AF

w 22 2' E' 22E2


2 2 222 2@
222A
222 2' 222
' F
w 22 22' 222 22 F

V. Kesimpulan

w2 2 2' 2' 2222F


w2 222 2222
22 2 22 222 22
2F22 222222
222F2 2 22 22
222 2<222 2F2u
2' 22sD222 222I WVQ2 22I WWU
22 2222222
22 222222 22F2
2222 222 22 2
2E 22F
u222222 222 F
f 222esv22 2 222h2I US
222 2222ED2 2h2QI H22
22222F22f 2222 2RQ7
22 22 222 222ED
2US72222 2222222F2f
222222 22 2<22

PEMBUKAAN LAHAN TANPA PEMBAKARAN

90

22 222 F2x 2 2
22222 2222 22
F

1.

Pemanfaatan kayu

2 2222 22 22D2
22 222 22 2
F2h2D2222 22
222' 2222F22I WWVD2 p2+2s
2 2v22i 22e22@
i i i eA2
2222222h2RWQFU2' F
esv2 ' 2 222 2222
2 2 222222
F2w222 222222
D2' 2222222 22 F
222 22 22 2
F

2.

Daur ulang nutrisi dan perlindungan tanah

u2 2 2 222 22
2 222 2222F2
D2 2' 2 22 2D222
2F22222 2 2D2
2' 2 22' 2 22F2h 2
222 2 D2222 F
x 22 2 2 2222222
2 22 2222F2x 22
2' 22 2F
f 2 2 222v22<22
2gspy 222 2esvD22 D2 2
2222 22 D2 2 22
2222F222e22D222
2222 2222222D222
2222 F2t 222QFPSH2 2QFVHH2G
F2r 222' 22222 2
2E2I Q7F2f 22222 22
22 222 22222
eF2t 222 2 22222 2
22 22F

3.

Riap dan hasil penebangan

h2222' 2 2222222
222 2 222 2 2
2 222222 2e2esv2
2' 2E222sF
f 22222 2@
AD2 22
e2 222E22@
wesA222I VERS2 QG
GF222E222 222PI H2 Q22G

Eliezer P. Lorenzo dan Canesio P. Munoz

91

2 2U2F2r 222222222
22 222D22 22
2 2e2esvD2' 2 22v 22r
D2eF

4.

Kesehatan lingkungan

22222 2s22E
2222 222 222
2F2u2222' 22222
2 2 222 222h2PUP2' F2
D2222 222222E22
222h2I TFV2'F2f 2222s
22h2WPR2'F2 222 22
2222 2222222h
RSS2' F

Ucapan Terima Kasih

222 22 ' 2esv222 '


2 2 222222' 2E
2 22F
22' 2 22f 2f 2D2u
2u2r 2D222 22
2222s22u2@
p2w$
sAF2h 2'22v2t D2w2u 222D
w2222 2222F

Referensi

hD2F2I WWWF2' 2' 2u22s2@


I WVPEI WWVAF22
u2sD2f D2sF
i i i e22 p2@
2i 22v22e222h
h22e AF2I WWVF2u22u22sDI WWUX2v
2+2i F2 p2s22i i i eD2t D2sF
D2vF22vD2t F2I WWVF2u2 22sX22u<22u
2I WWUGI WWVF2v2 pE2sF2t D2sF
D2vF22vD2t F2PHHPF2esv2' 222v2esv2PHHHEPHHI F
e222s2r 2vFD2F
D2vF22vD2t F2PHHQF2h22E2222 '
esv22 2esvF

92

KEJAHATAN TERHADAP LINGKUNGAN RIAU: MASALAH KEBAKARAN DAN SOLUSI

Kejahatan terhadap Lingkungan Riau:


Masalah Kebakaran dan Solusi
Berkaitan dengan Pengembangan
Perkebunan dan HTI di Areal Rawa/
Gambut

Rully Syumanda1

Abstrak
u2222222222222
2 22 2 F22h222 2
222D2222 2 2
2 22D22 2 2222
22 2 2222 2
2 22F

I. Pembakaran Hutan: Bencana Tahunan Riau


22I WWS2D22222222 2 2
22D2 D22D222 2
222F222v22222 2
2 22 2D22 222 2I 2
222PHHI F
22222h y e2x ex F22 2
222 222222
2I WVHEF2u222 222 2
222 22 2222F

2 2D2t F2w22x F2RU2D2D2

Rully Syumanda

93

I F2h22222@
IA

2 2222 222
2222 222 2
222222 2 222@
r sAF
22 2222 22su2@
s-
2uA22222h22
2r sF
222 D2222gy 2@
2 2A2
2222 2 22 2
gy 22F22 2 2222
22 2222 22 2
2UVS2222e2PHHQF

PF2h22222@
PA

s222 2 2 22 22F
y D222222222 2
2 2342 22 22F
h2h2u22PHHI 2 22ST22r r 22
22 22222 2F2 2
2222QR7G22T2222
F
h2u222 22PHHI D2 22QSH2
D222s2u22 2I RDU2 92F
2 22 222 22 2
22222UDU22 22F22e2
2U22 2222 2222 22r sF
sD22PHHPD2h2u22 2- 2su22I I P
- 22 2 22222SHFHHH22F

QF2h22222@
QA

h222D2 2 2222
22 2 222 222 D
222 2 22F2s22
22 2222F
222 222222
22 2r 2F22222222
222 22r 2QER22222 2
2 2@
2X2 222222F2e2
8 2sAF2h2 2 2 2r 222
2 2S=T2222r 22222 2
F

94

KEJAHATAN TERHADAP LINGKUNGAN RIAU: MASALAH KEBAKARAN DAN SOLUSI

RF2e2 evr s2

u22 222F2 2222


2 22 22D22 2
22F
y 22 22222 22
22222 22 222F
y 222222 222
2 2 2222 E 2
2F
x 2 222 2222222
222222 2222 22
22 F
p2222 222222
F
w2TR72@
F2VQI 2 A222 2 2ef h22PHHP
22 2 2P2 2@
e2PHHQA2222
22222222 2E
F

SF2f 2e! 33

u222222PHHQ2 222 2
F2h22D2222 2 2I H22
2 2222PDQ2 2F

TF2h$ ! %2! 2r ' 2e(2x '

e2222 22 F2e22
2222222222
22 22222sF2e2
222 222 222
w2222s22222
22222 22 2F
2 D222 22222
s22222 2222
22 2F2r 2 222
22 22222 2
F

UF2h$ ! %2! 2' 22, (

222 22F2222
222222 22222
2F222222 22 2
22222 222F

Rully Syumanda

95

h22r D222t 2PHHQ222222r s2


2 2222 222
2 222EF

II. Salah Niat Hukum dan Kebijakan


2 2 2 22222 2
222 F2 2E22 2
222 22 222D2
22 22 2EF2uE23242
2 222222F
22PHHI 2222 222222
22222222 222F
222 22 22F
22PHHQD2 evr s22 2222 2h
2QP22222 2 2F222
D2 2 22 22222r eusw
22SQ2 2 evr s22 2 2 2- 22
2 2x 2 22 22222
x F
22222222I WWUD222
22F2f 2 222x h222I WWV2
2 2222f 2222
F
p2u2sf 2 2h 2u22sy 2 2I R
222 2 222D
2D2 22 22 F
2u22RI 22I WWW222 222
222F2gD22 22
2 22u222 22E
22 2- 2222 2@
2SH22Q
2AF
2 uD2222 222 22
222 22 22 22
2F
f 222w22 222@

A222 2222F2222
2 222SHHFHHH222 2222
2 22F
h 22222x F2TGWW222r 2
2r 2r 22r 2F22h 22222
22 2 2222 2
2F

96

KEJAHATAN TERHADAP LINGKUNGAN RIAU: MASALAH KEBAKARAN DAN SOLUSI

h 222 22x 2PQGWU222v2r D


22x F2RI GWWD222 2 222 2
2 2222F

III. Upaya yang Harus dan Segera Dilakukan


I F2e! %2'

e2 2s 2w 2u2r 22vF22s X
Y2 2 Y2Y2 Y22 Y2Y2
F
y 222 22222
2 22 22222F
w222 22 22222
2 2 2 2v22f 222D
D22 2 222 F
w22- 222E222
22 222F
w 2 22i x t er e2vsx q ux q ex 222F
w 22 22222
2222 2F
w222D2 222
D22222 22 22x F2RI GWW2@
AF

PF2e! %2' ' '

h22heuer veD2 2222 2


2222222 2
222@
2 222AF
2f 2 2222222f 2
f 22 2 22 2222
22222F
22222222h
u222 2 222D2D
2 22222 22F2h2 2
2 2 22 2222
22 222F
w 2222 2 222
222222 22
2 2@
222AF
w 22 2 22 2
2 2 222222 2
w 22u2r 22v222v22X
2D22D2222

Rully Syumanda

97

22D22 D22 22
vex D2E 22F

RF2e! %2$ (

e2 22F
22222 2D2D22
F2 22222 222
22 22222 22
2222 222222F
hE2222 222f 2u
r 22v222 F2222 2u
r 22vD222 2 22 2
2222222222 2
22F
w2 22 222 2
D2 2222D22
22 222F

IV. Upaya yang Harus Segera Dilakukan


w222 222 22 2 2
F
h2 22 2 2E22 22
22D22F

98

PERSPEKTIF DINAS PERKEBUNAN PROPINSI RIAU

Perspektif Dinas Perkebunan


Propinsi Riau

Bandono Suharto1

Abstrak
22 2222 222
2222QDI Q2222QQFI R72222 F2
HDQW2222222 222
2222F222D2h2t
22 2222222@
vf A
2 22x X2QVGuf F2I I HGuGhUFf GHSFWS22QH
w2I WWSF22h2222D222
22 2222222
G 2222222@
2AF

I. Pendahuluan
I F

22 2222 22222
222222I HI S2v22 2RHRS
v222I HHHI Q232I HHHI W2f 2 222 2
2X
E 2X 2w222
E 2X2t 222f
E 2 X 2g2
E 2f X 2 2f 22 2
22 2QFPI R2222222 2QPWFVTUDTI
P
P
P
2222PQSFQHT2 22UI DQQ272222WRFSTI DTI 2
2PVDTU72 22F

2h222D2t F2 2F2t 2x F2VD2

Bandono Suharto

99

PF

222222 2URDI Q7222 D


222PSDVU72222 2Q23
RH27F22E22 2 D222
22 222222
222 222w22v2g2F22h2
22I S22222R222X
E 22@
QHH2 A2 2V232I P2
E 22@
RHH2 A2 2T232V2
E 2u 2@
RHH2 A2 2T232V2
E 2s2@
RHH2 A2 2T232I P2

QF

f 2222PHHI 2 222 2SFHWUFSQP


P 22
222SHDQI 2 22 F 2222I P
22 222 2I SH2 22I FTPP2GF

II. Sumber Daya Lahan


I F 22 2

2222222 2@
A2
22i he2x DI H22I WWR2 222WFRSTFI TH2D
22X
<
a QFI QQFQWV2
< u
a PFWHWFSHI 2
< u 2r 2v
a I FTI WFVWI 2
< 2
a
PUUFI VS2
<
a
I QPFPWR2
< 2 2
a
I I TFPRU2
<
a
WRFI UR2
<
a
PQFHHH2
< s
a
TFVHH2
< u 2v
a I FI QHFSHS2

PF

222 222222D2
22 F22r 2 2 222222
22 2 222E22
F2222 222222
2 22 222 2 2 2
I P3I V72g2222 2SH2 F
2222 22 222
22?2 22@
wuA2 22UFWWHFUSR2r
@
VRDSI 7AF

100

PERSPEKTIF DINAS PERKEBUNAN PROPINSI RIAU

III. Pembangunan Perkebunan Riau


I F 2v

f 222 22222WFRSTFI TH22 2


2 222 2QFI QQFQWV22@
QQDI R7AD
22HDQW22r 22 222 2
222F

22I WWSD2 222222


F2r 222 22 2 22
222222F222222
2 222 2222 22E
22222 D2 22F22
2E2 D2 22 2
D2 2 2 222 D2 2
2 2 D22 2222
F

PF 2

F u22
2 222PFSRSFQHV2r 22X
u2
a I FPI I FRQV22@
RUDSW27A
u
a TUPFUQT22@
PTDRQ27A
u
a STRFI I P22@
PPDI T27A
a
WUFHPP222@
QDVP27A
e2
h22222D2222 2I FVRPFPRI
2@
UPDQV27A22 22VRVFRQT2uu22X
u2
a2TSWFQI T2
a2PQQFI UP2uu
u
a2STWFWUH2
a2PWWFHVP2uu
u
a2SI UFRI H2
a2PSPFTUV2uu
e2
a222WSFSRS2
a222TQFSHR2uu

F
t 22222WV222X
2u2
a2UI 2
2w2u
a2I P2
2u2
a2HI 2
2g 2
a2I R2
t 222222222I FI UQFUSH
F

QF e2u

r 2 2 22222 222
222 22F22r 2 2 2
2222 2 222
2222 22222
F22h222222222

101

Bandono Suharto

22 F222222 2
2 222222222
2 2222222222
2F2h2 2D22G22
2 2222 222 2
22 2F2u222 22 2
222222 2 F2r 2
222D222ED2
22222222G2D2
22222 F

IV. Langkah-langkah yang Ditempuh


e222222 2222
2 2F22h22D22 222
2E22222222 2 F
222 222222222
22u2q 22x X2s22PHHQ22I H2t
PHHP2222u2r 22vF222
u2r 22v222X

2 22
22
22

X2u2f 2
X2u2h22
X2u2h2u2

I F

22222 22 2
222222 2E
22F22u2 2222
2 D2D2E2D2 2D222F
f 2 22E2 D22
22222222D222I WWR2
I WWU222 22s2 2u 222
2222 2 2F22u22
22 22222i 2x BD22
2 2I I 2F
f 22 22x y ee22f 222PHHQ2@

A22 2 D22 2222
2 2G2F22h2I HFTPI 22G2D2
D2SFWI T222@
SSFUH27A2222222
2X
v2u
a2PFTQU222@
RRDRW27A
v2w
a2PFHI U222@
QRDHQ27A
v2
a2I FPUQ222@
PI DRV27A

22 2222222
D22 2 222 2F2

102

PERSPEKTIF DINAS PERKEBUNAN PROPINSI RIAU

2D2 2 2222
222X
2322322r 232f 232h
h 2322r 232u 232232
232u 2u232u2232s2r 232s2r
s2r 232s2r 232 232232F

PF

2 2D222222
D2 2 22D2E2
22 22222222
2 2 22F22u222
2X
h2t 222 222
222@
vf A22 22x X2QVGuf F
I I HGuGhUFf GHSFWS22QH2w2I WWSF22h22
2D222 222
D222222 2G
D2222222@
2AF
2222 2G 22 E
2G2222222
2D2ED2 D2222
2222222 22 F
w22X
E22 22
E2w2 22 2
E2u222
E222F

w 222222 22
22222 2F2222
222 222222
D2 2 D2 222E2F

22 22222@

A222222E2
22F

w22222s222 2
222222u2r 2
v222F

w 2 2 2 2 G222F

w2 2 2E22
2222 2 222 2 2
2222F

Bandono Suharto

103

w 2 222222
22X
E2
a2hevuer ve
E2uGu
a2eveuhevuer ve
E2u
a2eq ehewuer ve
E2hD2r r D2r sD2i ui f x ex
a2i q hewue
2 2 222 222
D22222 D2
2 D2 2222D
2D2 22D2 22
22 2D2 D22D2r r D2r sD
2 D222F

w2 222222222
222222 22222
2 22q F

V. Masalah dan Pemecahan Masalah


e2Q2@
A22222D2X
u2 2@
pA

u2 2@
2A
u22@
2A

2 2 2 22222
D22 22D22 2 E 2
X

I F

F v2uF
f 2222222q D2 22
222222222 22
2222 F

F h22222F
h22222222
2222 22 2222
2 F
F v2 2 2F
v2 222222222
222E22E22 F22h
2E2222 222 G
222 222EF
F f 2 2 E 2 2 2222
22G22 222
F22h 22 2 22 2 E
222 22 22F

104

PERSPEKTIF DINAS PERKEBUNAN PROPINSI RIAU

PF 2 2w

F 2 22222D2
2E2D22u2 2 2
22 22222D2 22E
22E2 2222 22
222 22 222 2
2F222D2222E2
F
F 22 222222D
h2222 2222PHHR
@
ef hA22 22 222
2222I DU2 F22222
X
2
22
22
2D2222 2F

F 2 2 2F
h22222 222PHHR
@
ef hA22 22 222e22UDW2
2222X
22 2Q2
2 22 2I P2
22 222222F
F 222 2222 22
2 2 2222 2 2
222 2 222 2
22F

Вам также может понравиться

  • 3
    3
    Документ9 страниц
    3
    d8390390
    Оценок пока нет
  • 2
    2
    Документ5 783 страницы
    2
    d8390390
    Оценок пока нет
  • 44
    44
    Документ77 страниц
    44
    d8390390
    Оценок пока нет
  • 4
    4
    Документ26 страниц
    4
    d8390390
    Оценок пока нет
  • 1
    1
    Документ482 страницы
    1
    d8390390
    Оценок пока нет
  • DSFSDFDSF
    DSFSDFDSF
    Документ4 страницы
    DSFSDFDSF
    hugo
    Оценок пока нет