Tajuk 5

Pembinaan Persekitaran Bilik

Darjah yang Mesra Budaya

Pengurusan Pengajaran &

Pembelajaran
Guru

perlu menjadi seorang pengurus bilik

darjah yang berkesan supaya objektf
pelajaran tercapai.

Guru

berperanan sebagai pendidik,

pemudahcara, pemimpin, pembimbing,
penilai, perancang, perunding dan pendorong
ke arah kecemerlangan murid.

Guru perlu merancang kurikulum, sukatan,

huraian sukatan, buku teks, bahan rujukan
tambahan atau maklumat tambahan daripada
pelbagai sumber.
2

..Pengurusan Pengajaran &

Pembelajaran
Prinsip

utama pembelajaran adalah

meningkatkan dan mengekalkan rasa
kejayaan, meluaskan tahap keintelektualan,
kerohanian, kekuatan emosi, keteguhan
jasmani, merangsang minat dan
menghasilkan keseronokan.

Guru

perlu menggunakan pelbagai kaedah,

model, teknik dengan menggunakan
kemahiran berkomunikasi, interpersonal,
bimbingan dan kaunseling dalam proses P&P.
3

..Pengurusan Pengajaran &

Pembelajaran
Guru

perlu berperanan sebagai penggerak

kepada pembelajaran berpusatkan murid.

Guru

perlu
menjadikan
pembelajaran
semakin aktif, interaktif dan konstruktif.

Pelaksanaan

tugasan boleh dijalankan dengan

lebih berkesan berasaskan penggunaan
Pendekatan Koperatif dan Kolaboratif.

Kaedah

pengajaran seperti ini memerlukan

murid dari pelbagai kebolehan, latar
belakang budaya, campuran jantina dan
pelbagai etnik bekerjasama dalam pasukan
4

..Pengurusan Pengajaran &

Pembelajaran
Pelaksanaan

aktiviti perlu dikawal mengikut

masa yang ditetapkan.

Guru

juga boleh memberi murid ruang untuk

merehatkan minda (Brain Breaks) untuk
mengelakkan murid berasa bosan.

Pengurusan

pembelajaran yang terancang

akan menjadikan murid lebih berani, yakin
dan berwibawa.

..Pengurusan Pengajaran &

Pembelajaran
Jabatan

Pendidikan Islam dan Moral adalah

Jabatan yang bertanggungjawab untuk
memperkenalkan
dan
menyelaraskan
instrumen yang dikehendaki oleh Pengurusan
Sekolah dan Jemaah Nazir.

Beberapa

perkara
penting
yang
dititikberatkan dalam modul berkenaan iaitu
hasil pembelajaran, perkembangan P&P,
penilaian, rumusan, tugasan dan refleksi.

..Pengurusan Pengajaran &

Pembelajaran
Pembinaan

modal insan yang berkualiti

menjadi agenda negara sewajarnya dipupuk
dalam proses P&P.

Apabila

seluruh potensi insan dimajukan

secara integrasi dan bersepadu, ia bakal
melahirkan insan berketrampilan yang
mampu menyumbang segala kebolehan untuk
kebaikan diri, masyarakat dan negara.

Kepelbagaian Aktiviti P&P yg

Berasaskan Perbezaan Budaya
Murid
Guru

perlu mengambil kira faktor perbezaan

budaya murid dlm merancang & mengurus
p&p

Antara

tindakan guru:

Memilih

murid daripada pelbagai etnik utk

aktiviti kumpulan

Melayan

kerenah mrd dgn adil tanpa membezabezakan etnik & keturunan mrd

Memupuk

nilai menghargai budaya etnik lain dgn

menonjolkannya melalui aktiviti pembelajaran
8

Pengurusan Sumber P&P Mesra

Budaya
Kepelbagaian

sumber yg berlatarbelakangkan
budaya & amalan hidup yg berbeza-beza
mampu menarik minat utk mengikuti
pembelajaran

Memilih

sumber pembelajaran yg
mengandungi ciri-ciri budaya sesuatu etnik
bagi memupuk pemahaman & perkongsian
nilai budaya
Contoh:

makanan pd musim perayaan,adat

istiadat perkahwinan, pantang larang

Menggalakkan

mrd mencari bahan seperti

cerita rakyat, lagu rakyat serta artifak
9

Susunatur Bilik Darjah

Persekitaran

bilik darjah mesra budaya akan

wujud apb mrd ditempatkan di tempat duduk
yg dikeliling oleh rakan daripada pelbagai
etnik

Penyusunan

tempat duduk mrd berasaskan

keperluan yg relevan dgn aktiviti p&p

Mrd

yg mudah hilang perhatian & lambat

memahami isi pelajaran perlu diletakkan di
hadapan kelas berdekatan dgn meja guru

10

Kemudahan & Peralatan P&P

Penggunaan

BBM yg menarik akan dpt

menarik minat mrd

Penggunaan

pelbagai multimedia akan

mendorong pembelajaran yg tdk
membosankan & menjadi lebih menarik

Penggunaan

multimedia memudahkan mrd

memahami ciri-ciri perbezaan & persamaan
yg wujud dlm kehidupan yg akhirnya
mendorong persefahaman & persepakatan

11

Pedagogi Releven Budaya dan

Kepelbagaian Kelompok
Gloria

Ladson Billings (1992)

Pedagogi

relevan budaya ialah pedagogi yg

mengupayakan kekuatan intelek, sosial, emosi &
politik mrd dgn merujuk budaya dlm menguasai
pengetahuan, kemahiran & sikap

Gay

(2000)

Pendekatan

yg menggunakan pengetahuan
budaya, pengalaman, rujukan & gaya
persembahan yg berbeza-beza mengikut
perbezaan etnik murid

12

..Pedagogi Releven Budaya dan

Kepelbagaian Kelompok
Pedagogi

releven budaya menggunakan

pelbagai strategi p&p supaya pembelajaran
menjadi lebih bermakna kepada muridmurid.

Guru

perlu mengambil kira kepelbagaian

aspek budaya mrd supaya setiap mrd tdk
terpinggir dlm proses p&p

Menurut

ahli sosiologi, konsep kebudayaan

dikatakan sebagai cara hidup yang dipelajari,
diubahsuai dan diturunkan dari satu generasi
ke generasi lain.

13

..Pedagogi Releven Budaya dan

Kepelbagaian Kelompok
Kajian

Pierce Bourdie (1930)

Pencapaian

persekolahan seseorang individu

adalah berkait rapat dengan latar belakang
kebudayaan ibu bapanya iaitu tahap pendidikan
ibu bapa

Guru

seharusnya memilih strategi, kaedah

dan teknik dalam pedagogi pendidikan yg
sesuai

Latihan

penggunaan bahasa mampu

meningkatkan penggunaan bahasa Melayu di
kalangan murid bukan Melayu
14

..Pedagogi Releven Budaya dan

Kepelbagaian Kelompok

15

..Pedagogi Releven Budaya dan

Kepelbagaian Kelompok
Kaedah

Direktif- Murid belajar melalui

penerangan dan diikuti ujian kefahaman dan
latihan.

Kaedah

Mediatif- Guru menggunakan

bahan media dalam pembelajaran.

Kaedah

Generatif- Guru boleh menjana

idea murid.

Kaedah

Kontekstual- Murid mengaitkan

bahan P&P kepada situasi dunia sebenar.
16

..Pedagogi Releven Budaya dan

Kepelbagaian Kelompok
Kaedah

Metakognitif- Ia memberi peluang

kepada murid-murid memikirkan proses
pembelajaran, rancangan pembelajaran,
pemantauan dan penilaian kendiri tentang
tugasan yang diberi.

Kaedah

Kajian Luar/ Konteks Luar- Aktiviti

P&P yang dilakukan oleh guru di luar bilik
darjah.

Kajian

Masa Depan- Murid-murid mengambil

bahagian dalam penciptaan masa depan.
17

..Pedagogi Releven Budaya dan

Kepelbagaian Kelompok
Kaedah

Koperatif- Diaplikasikan dalam kelas

yang mengandungi murid-murid dari pelbagai
budaya supaya mereka dapat belajar secara
berkumpulan dalam keadaan harmonis.

Kaedah

Kolaboratif- Kerjasama erat di

antara dua pihak atau lebih. Murid berusaha
untuk mencapai matlamat pembelajaran.

18

Pedagogi Kelas Bercantum

Kelas

Bercantum diwujudkan apabila

bilangan murid dalam satu tahun
persekolahan adalah kurang daripada 15
orang.

Biasanya,

di kawasan pedalaman dan

terpencil, kelas Bercantum masih wujud
untuk menyediakan peluang pendidikan ke
seluruh negara.

Kelas

Bercantum wujud apabila bilangan

murid tidak melebihi 145 orang.

Bilangan

guru termasuk guru besar tidak

19

..Pedagogi Kelas Bercantum

Seseorang

guru akan mengajar lebih daripada

satu tahun persekolahan secara serentak
dalam kelas bercantum.

Guru

menjalankan P&P secara berkumpulan.

Murid

dari
pelbagai
kebolehan
dikelompokkan dalam kumpulan yang dibina.

Guru

juga boleh
perbincangan.

Kaedah

menggunakan

kaedah

perbincangan
kelas
serta
perbincangan
dalam
kumpulan
kecil
digalakkan.
20

Sosiolinguistik
Sosiolinguistik

berasal daripada gabungan

sosio dan linguistik.

Bidang

ilmu adalah perpaduan sosiologi

dengan linguistik.

Syed

Ismail & Ahmad Subki (2010)

Sosiolinguistik

adalah ilmu inter-disiplin yang

membincangkan dan menyusun teori-teori
tentang perhubungan masyarakat dan bahasa
yang dituturkan dalam komunikasi seharian

Noriati,
Bidang

Boon, Sharifah & Zuraidah (2011)

sosiolinguistik ilh satu bidang ilmu yg
21

..Sosiolinguistik
Sosiologi

adalah ilmu kemasyarakatan yang

mutlak dan abstrak.

Bidang

ini memberi pengertian umum,

rasional dan empirikel serta bersifat umum
(Soekanto, 1982).

Linguistik

memiliki rumus-rumus yang

menjelaskan sistem, rasional, empirikel,
kenyataan struktur, penggolongan dan rumus
bahasa.

22

..Sosiolinguistik
Ahli

linguistik Antropologi berpendapat

bahawa bahasa dan kebudayaan sebagai
keseluruhan yang bersifat Monolitik (Satu)
(Fishman, 1968)

Bahasa

itu hanya akan bermakna dan

berfungsi sekiranya digunakan dalam
kehidupan seharian

23

..Sosiolinguistik
Dalam

Budaya Malaysia, Bahasa Melayu dan

Bahasa Inggeris digunakan dengan meluasnya

Masyarakat

Majmuk di Malaysia menggunakan

kedua-dua bahasa tersebut sebagai alat
komunikasi dan berinteraksi dalam pelbagai
situasi secara rasmi dan tidak rasmi

24

Penilaian berasaskan budaya

Perhatian

utama harus diberi kepada gaya

kognitif dan kemahiran akademik semua
murid

Guru

boleh mereka bentuk ujian dengan

menggubal item soalan sesuai untuk menilai
prestasi murid dalam bidang kandungan
tertentu dalam kurikulum yang mesra budaya

Ujian

harus culturally loaded dengan

mengambil kira budaya semua kumpulan
murid

Bahasa

yang digunakan harus difahami semua

25

..Penilaian berasaskan budaya

Penilaian

kendiri murid

Murid

boleh memberi tindak balas kepada soalan

mengenai pembelajaran mereka secara berkala
dalam konferens guru/murid

Portfolio

boleh digunakan semasa konferens.

Contoh:

murid ditunjukkan kerja/ tugasan

mereka, membincang hasil kerja dengan guru
dan menilai kemajuan sendiri

26

..Penilaian berasaskan budaya

Penilaian

kendiri guru

Penilaian

kendiri merupakan bahagian penting

keberkesanan pengajaran guru

Guru

perlu menyoal diri sendiri tentang pilihan

mengenai tingkah laku dan strategi-strategi
pengajaran, keberkesanan dan kerelevanan
budaya dalam pelajaran mereka serta reaksi dan
tindak balas mereka terhadap kepelbagaian
budaya dalam bilik darjah mereka yang boleh
menyumbang kepada perkembangan berterusan
dalam p&p
27

Tajuk 6
kemahiran
komunikasi guru

28

komunikasi
Berasal

daripada perkataan Latin

communiatus yang bermaksud berkongsi
sesuatu

Kamus

Dewan (2005):

perhubungan

(secara langsung atau dengan

perantaraan), mengadakan perhubungan
(berbincang, bertukar-tukar fikiran) atau
menyampaikan maklumat

Penghantaran

sesuatu mesej sama ada secara

tulisan, lisan atau bukan lisan oleh seseorang
kpd pihak lain & berlaku tindak balas drpd
penerima mesej
29

komunikasi
Interaksi

manusia dlm perkongsian idea,

pandangan & perasaan sama ada secara
pertuturan mahupun melalui gerak isyarat
atau simbol

Mansor,

Ramli dan Shawaluddin (1984):

proses

sesuatu idea, nilai, sikap dan sebagainya

disalur dan dipindahkan serta dikongsikan oleh
seseorang individu dengan orang lain.

30

Kategori komunikasi

31

Kategori komunikasi
Komunikasi

boleh dikategorikan kepada dua

iaitu komunikasi lisan (verbal) dan
komunikasi bukan lisan (non-verbal).

Komunikasi

lisan

Melibatkan

proses pemindahan maklumat atau

idea secara lisan daripada seorang individu
kepada individu yang lain,

Komunikasi

bukan lisan

Penyampaian

mesej melalui gerak isyarat atau

bahasa badan.

Komunikasi

bukan lisan yang diutarakan oleh

32

Kepentingan kemahiran
komunikasi kpd guru
Pengajar

Sampaikan

fakta

Jelaskan

fakta

Sebarkan

ilmu

Tentukan

minat belajar murid

Tentukan

prestasi pembelajaran pelajar

Pendidik:
Membentuk
Tingkah

sahsiah

laku guru menjadi ikutan murid

33

..Kepentingan kemahiran
komunikasi kpd guru
Agen

Perubahan:

Mempengaruhi

murid agar berubah dari tingkah

laku negatif ke positif

Pemimpin:
Menjalinkan

hubungan baik & kerjasama dgn ibu

bapa bagi memastikan perubahan

Agen

Hubungan Sosial:

Setiap

mesej, arahan & penerangan perlu jelas &

difahami oleh semua pelajar pelbagai latar
belakang

Memastikan

semua murid hormat & menhargai

34

Elemen dlm kemahiran

komunikasi

35

Kemahiran Mendengar
Perlakuan

yg perlu guru buat apabila murid

bercakap ialah:
Beri

peluang utk murid bercakap

Pandang

ke arah muka murid yg sedang bercakap

Sabar

melayan kerenah murid

Tidak

memotong percakapan murid

Bersikap
Tidak

terbuka ketika mendengar

mengawal perbualan

Tunjukkan
Dorong

tindak balas

murid aktif berkomunikasi

36

Kemahiran Menarik Minat

Pendengar
Selitkan

unsur kecindan

Pilih

tajuk seiring dengan minat

Beri

peluang murid bagi pandangan

Beri

peluang murid bertanya

37

Kemahiran lisan
Sebutan

yg jelas, tepat & betul

Penggunaan

Jelas

bahasa baku

& tersusun

Penggunaan

kata yg sesuai

Intonasi
Laras

bahasa

38

Kemahiran komunikasi guru

39

Komunikasi
Lisan & Bukan Lisan
Mengelakkan

masalah yg boleh menjejaskan

keberkesanan komunikasi
Kekeliruan
Salahtafsir
Bhs

yg kasar

Suara
Bhs

yg tdk jelas

badan yg tdk sesuai

Komunikasi

tertutup

40

Komunikasi
Lisan & Bukan Lisan
Kehebatan
Kejelasan

pengajaran guru bergantung kpd

suara

Gaya

pengajaran yg menarik

Tidak

membosankan

Inovasi
Kreatif
Penglibatan

murid dlm aktiviti

Pengurusan

masa yg berkesan

41

Model simetri newcomb

A=Individu
B=Individu

42

Komunikasi dlm P&P

43

Komunikasi dlm P&P

44

Model Wilbur schramm

45

Masalah, cara mengatasi & implikasi komunikasi di bilik

darjah

46

Laras Bahasa
Gaya

& penggunaan sesuatu bahasa

Gaya

bahasa

Bhs

lisan & penulisan

Variasi

yg ada pd penutur

Berubah-ubah
Ciri-ciri

mengikut situasi

laras yg penting:

Perbendaharaan
Susunan
Frasa

kata

ayat

yg digunakan
47

Konsep laras bahasa

48

Jenis laras bahasa

49

Kesantunan dlm komunikasi

Kelakuan

seseorang yg tidak mengancam

muka pihak lain sewaktu berinteraksi

Nilai

yg ditetapkan oleh sesuatu masyarakat

Imej

seseorang banyak bergantung pd nilai

kesantunan yg ada di dlm diri seseorang

50