- Ojfc-

Lembaga Tabling Haji (LTH):

Sejarab Penubuhan & Operas!

BAB 1
LEMBAGA TABLING HAJI SEBAGAI INSTITUSI
PELABURAN DI MALAYSIA : SEJARAH PENUBUHAN DAN OPERASI
1.1.

Pengenalan

1.2.

Sejarah Pcnubuhan Lembaga Tabung Haji (LTH)

1.3.

Objcktif Pcnubuhan Lembaga Tabung Haji (LTH)

1.4.

Matlamat Pcnubuhan Lembaga Tabung Haji (LTH)

1.5.

Misi Korporat Lembaga Tabung Haji (LTH)

1.6.

Logo Lembaga Tabung Haji (LTH)

1.7.

Organisasi Pentadbiran Lembaga Tabung Haji (LTH)

1.7.1. Lembaga Pengarah
1.7.2. Majlis Penasihat Urusan Haji
1.7.3. Majlis Panasihat Pclaburan
1.7.4. Lain-lain Jawatankuasa
1.7.5. Ketua Eksekutif

1.8

Jabatan-jabatan di Lembaga Tabung Haji (LTH)

1.8.1 Jabatan Sumber Manusia
1.8.2 Jabatan Pclaburan
1.8.3 Jabatan Kewangan
1.8.4 Jabatan Haji
1.8.5 Jabatan Pendeposit

1.9

Aktiviti-aktiviti di Lembaga Tabung HSjt (LTH)

1.9.1 Pengurusan Haji
1.9.2 Pengurusan Kewangan
1.9.3 Pclaburan

1.10
Kesimpulan
1.1Pcngenalan

Pcntadbiran yang cekap dan bcrkualiti mcrupakan tunjang utama dalam

mcncntukan kcjayaan scsuatu organisasi. Apatah lagi dalam mcnguruskan institusi yang
mcnjadi tunjang ckonomi ncgara, maka scscbuah organisasi itu pcrlu mantap dari scgala
scgi bagi mcmastikan kehendak dan kcpuasan pclanggan diutamakan. Justcru itu,
Lcmbaga Tabung Haji Malaysia (LTH) telah mcngambil langkah yang positif bagi
mentadbir kcwangan jcmaah haji, mcmudahkan urusan pcrjalanan jcmaah haji, dan juga

2
1

mcmastikan ckonomi umat Islam di ncgara ini mcndapat jaminan sewajamya dari pihak
pcntadbiran.

Olch yang dcmikian, scjajar dcngan itu LTH telah mcngorak langkah sctanding
dcngan institusi kcwangan tcmpatan dan antarabangsa yang lain bagi mcmbantu situasi
sosio-ckonomi umat Islam yang pada suatu masa dahulu kurang tcrjamin. Hari ini, Tabung
Haji turut mcnuju ke arah satu bcntuk
pcngurusan kcwangan yang mantap scrta mcnjamin ckonomi masyarakat Islam
oja*

malah yang utama, sistcm ckonomi yang dipraktikkan di Tabung Haji ini juga mcrupakan
salah satu cabang utama dalam syariah Islam.

Schingga kini, pcrkcmbangan dan kcccmcrlangan LTH tidak dapat disangkal lagi.
Ditambah pula dcngan 84 cawangan yang telah dibuka di scluruh ncgara dan juga 3 buah
cawangan lagi di negara-negara lain seperti Jeddah, Makkah dan Madinah. 1 Olch yang
dcmikian, bagi mcngcnali, menghayati dan mcncontohi organisasi yang ccmcrlang ini,
penulis akan cuba mcncungkil dan menjejak sejarah, matlamat-matlamat, dasar-dasar, juga
pcntadbiran LTH scrta perkara utama yang membawa kepada kcjayaan LTH pada hari ini.
1.2Scjarah Penubuhan

Secara historis, sistcm pengurusan jcmaah haji scbagaimana yang dilaksanakan

oleh Tabung Haji telah wujud sccara tidak formal semcnjak zaman Rasulullah lagi. Malah
ada pcndapat yang lebih lama mcngatakan bahawa kcwujudan institusi haji ini sepcrti
lamanya ibadal haji itu dilakukan iaitu semcnjak zaman Nabi Adam lagi. 2 Sistem ini yang
dimulakan di Tanah Arab lebih dikenali sebagai sistcm Sheikh yang terdiri daripada orangorang atau kclompok-kelompok tertentu yang ditugaskan untuk menguruskan kepentingan
dan kcpcrluan jemaah-jcmaah haji. Sebagai conloh semasa zaman Jahiliyyah iaitu scbclum

2
2

kclahiran Nabi Muhammad 3s, pengurusan kerja bagi menjaga Ka'bah dan para jcmaah
dibahagikan sccara leratur kepada beberapa bahagian. Sebagai contoh penjagaan pinlu
masuk (dijabah) discrahkan kepada Liwa'. penasihat (nadwah) dipertanggungjawabkan
kepada Abd al-Dar dan kcluarga Rasul junjungan ini iaitu Ban! Abd al-Manaf
dipertanggungjawabkan untuk menyediakan minuman atau bckalan air (si^ayah) dan
pcrtolongan ecmas (riiadah) kepada para jcmaah. Dalam kclompok Bani Abd al-Manaf,
Hashim telah dipilih untuk mcmikul kedua-dua jawatan ini 3. Oleh yang demikian, dapatlah
kita lihat bahawa pengurusan haji ini telah lama wujud sama ada sccara tidak formal
ataupun sccara formal.

Sebenamya, jika kita mcrujuk kepada istilah-istilah atau nama-nama khusus yang
digunakan terhadap individu dan kumpulan yang menguruskan jemaah haji ini, terdapat
banyak gclaran yang diberikan kepada golongan ini. Antaranya ialah Mutawwir4 yang
pada asasnya mcrujuk kepada sescorang yang mclakukan atau mcmimpin tawaf di
sekeliling Ka'bah bersama-sama jcmaah haji. Gclaran lain yang dibcrikan ialah
Muzammif'5 yang mcrujuk kcpada golongan yang bcrtanggungjawab scperti yang
discbutkan di alas dan gclaran ini digunakan di Madinah. Gclaran lain bagi pctugas haji
dinamakan sebagai Zam/ant* yang dilugaskan untuk mcngagih-agihkan air zamzam
kcpada para jcmaah haji.

Walaupun lerdapat satu sislcm pcngurusan yang bcrtanggungjawab mcnguruskan

jcmaah haji, namun pcrjalanan sislem sheikh ini di Tanah Arab didapali kurang scmpuma
dan mcnycbabkan timbulnya pclbagai masalah yang tcrscndiri. Olch yang dcmikian,
kcadaan ini tclah mcnccluskan salu gagasan supaya mcwujudkan salu inslitusi yang lcbih
sislcmatik yang sccara jclas dapal mcnyclaraskan dan mcmpcrmudahkan pcrjalanan
jcmaah-jcmaah haji kc Mckah. Gagasan ini disarankan supaya salu bcnluk reformasi

2
3

lerhadap sislem sheikh dilaksanakan di Tanah Arab mahupun di Tanah Mclayu. Olch yang
dcmikian, bcrlilik-lolak dari kcwujudan gcsaan-gcsaan ini, maka pada lahun 1976
kcrajaan Arab Saudi tclah mcnggubal pcraturan baru bagi mcmpcrkcmaskan sistcm
Os*-

sheikh ini di sana.

Manakala di Tanah Mclayu, pcrlaksanaan sistcm sheikh ini sccara tidak rasmi
dipcrcayai tclah wujud semenjak zaman Kegemilangan Mclayu Melaka lagi sebagaimana
yang diccritakan di dalam hikayat Hang Tuah. 7 Umum mcngclahui bahawa ibadah haji
mcrupakan antara rukun Islam yang wajib dilakukan olch umat Islam yang mencukupi
syarat-syarat yang tclah ditetapkan di dalam Islam. Olch yang dcmikian, sccara lojik,
pcrjalanan umat Islam kc Tanah Arab bagi menunaikan haji tclah mula berlaku semenjak
kedatangan Islam kc Tanah Mclayu lagi. Menurut sejarah pula, kedatangan Islam kc
Tanah
Melayu telah disahkan scmasa Zaman Kcsultanan Mclayu Melaka lagi iaitu pada kurun
kc-15 atau lebih awal.8 Olch yang demikian, sejarah orang Mclayu menunaikan haji
bolehlah dikaitkan dengan sejarah kedatangan Islam kc Tanah Melayu.

Namun demikian, beberapa puluhan tahun sclcpas itu, usaha untuk mcmastikan
perjalanan jemaah haji secara sistematik sudah mula wujud. Sebclum ini, cara orang
Mclayu yang pergi menunaikan haji kebanyakannya bermusafir secara kolcktif bersama
rakan-rakan mercka. Apabila dirujuk kepada sejarah, kebanyakan jemaah haji ini terdiri
daripada pcmbcsar-pcmbcsar negara. Malah, bilangan yang tepat mengenai jemaah haji
Tanah Mclayu kc Tanah Arab tidak dapat ditentukan secara empirik. Semua perkara ini
bcrlaku sebclum kurun kc 19.

Sclcpas kurun kc 19. seperti yang dibincangkan di alas, di Tanah Arab, sistem

2
4

syeikh yang dilubuhkan di sana turul menghadapi pclbagai rinlangan dan kelemahan.
Sebclum penubuhan Tabung Haji di Malaysia, sistem sheikh turul digunapakai olch
jemaah haji. Malah, tenJapat juga wakil-wakil sheikh ini yang datang kc Tanah Mclayu
bagi menguruskan dan membawa jcmaah-jcmaah haji menunaikan impian mercka. Namun
demikian. terdapat banyak kelemahan yang timbul dan sistem ini. Antaranya ialah masalah
gcrak kerja yang kurang leratur dan tersusun dan lain-lain masalah sampingan. Olch yang
demikian. bagi mcnangani masalah ini, satu Jawatankuasa Pengagihan Haji telah
dilubuhkan pada tahun 1948. Jawatankuasa ini adalah hasil daripada pcrbincangan kcrlas
keija yang dibincangkan dalam Mesyuarat Mcntcri-mcntcri Besar. Peristiwa bersejarah ini
telah disusuli dengan pcnggubalan Onlinan Pengumsan Haji
Orang-orang Islam oleh Kerajaan British pada 1951. Tujuan penggubalan ordinan ini
ialah hagi mcngums dan mengcmaskini peijalanan haji orang-orang Islam di Tanah
Mclayu pada masa itu. Walau bagaimanapun, ordinan ini turut mcndapat kcsan daripada
kclcmahan sistcm-sistem scbclumnya di mana masalah timbul pula masalah dan scgi
pcnycdiaan perkara-perkara asas bagi mcnunaikan haji sepeiti proses pengumpulan wang
jemaah-jcmaah haji dan juga pendedahan awal dari segi ilmu dan keadaan Tanah Arab
scbclum bertolak ke sana.9

Dalam pertcngahan abad kc 20 pula iaitu scbelum tahun 1963, usaha orang-orang
Mclayu bcrjimat untuk mcnunaikan haji tclah dilaksanakan sccara tradisional. Scbagai
contoh, anlara cara yang amat popular dilaksanakan olch orang Mclayu pada masa itu
tcrmasuklah mcmbcli tanah, sawah, binatang tcmakan dan juga bcberapa bcntuk
pclaburan jangka panjang yang lain10. Sclain daripada itu, mcrcka juga banyak mclakukan
penyimpanan sccara terns di tempat-tempat tertentu seperti di dalam atau di bawah bantal,
di bawah tikar, di dalam tempayan, dan bahagian-bahagian rumah^yang tersorok.
Tcrdapat juga di antara penyimpan-penyimpan ini menyorokkan harta-harta mcrcka di

2
5

dalam tanah dengan mcnanam tempayan atau bikar-bikar yang dipenuhi dengan harta kc
dalam perut bumi. Pada waktu itu, orang Mclayu beranggapan bahawa cara ini mcrupakan
cara yang terbaik untuk mcmastikan wang atau harta yang disimpan berada dalam
keadaan sclamat dan terhijab dari pengetahuan orang ramai.

Akan tetapi, rcalitinya semua inslrumcn ini bukanlah cara yang paling sclamat
untuk mcmastikan harta-harta pada jemaah haji lerjamin dari sebarang bcntuk
malapclataka. Lebih parah, ia juga bolch menyebabkan kcrugian yang bcsar seperti
berlakunya kchakaran yang memusnahkan scgala harla bcnda, banjir yang bolch
mcnghanyutkan harta-harta ini ataupun kccurian, kcmatian binatang-binatang tcmakan
dan lain-lain lagi. Oleh yang demikian, daripada situasi orang Mclayu pada waktu itu
dapatlah kita membuat konklusi bahawa pelaburan yang dibuat oleh orang Mclayu suatu
masa dahulu mcnghadapi risiko yang amat bcsar dan tcrdcdah kcpada pcrubahan alam
sekitar disamping pcngaruh-pcngaruh sampingan.

Walau bagaimanapun, apa yang amat jclas pada era 60 an ini, masyarakat Mclayu
amat mcmcntingkan dan mcnitikbcratkan kebersihan dan kcsucian harta yang mcrcka
miliki. Oleh yang demikian. hanya dengan cara-cara yang disebutkan di atas, mcrcka
dapat mcmastikan kcsucian harta mcrcka yang akan digunakan untuk menunaikan ibadah
haji ini. Tambahan pula, masyarakat Mclayu pada masa itu tidak mahu wang utau harta
yang mcrcka miliki bercampur aduk dengan wang riba yang pada waktu itu menjadi
amalan
pcngamal-pcngamal ckonomi sccara mcluas di Malaysia. Sclain daripada itu.
'ota-

masyarakat Mclayu pada zaman tersebut tidak didedahkan dengan sistem perbankan
Islam, malah kemungkinan bcsar isu perbankan Islam ini hanya dibicarakan oleh tokohtokoh ilmuan. akademik atau tokoh-tokoh ckonomi yang banyak menccburi bidang

2
6

muamalat Islam ini.

Oleh itu, bertitik-tolak daripada kesedaran untuk mcmastikan penyimpanan harta

yang dimiliki suci dan bebas dari sebarang unsur-unsur haram, scorang tokoh ckonomi
tclah mengemukakan satu kertas kerja yang berlajuk Pilgrims Economy Improvement
Pluif' (Rancangan Membaiki Ekonomi Bakal-bakal Haji). 11 Bcliau yang dimaksudkan
ialah YM Prof. DiRaja
Ungku Abdul Aziz bin Ungku Abdul Hamid yang juga mcrupakan seorang ilmuan
ckonomi yang pcmah berkhidmat di Univcrsiti Malaya (UM). Bcliau tclah mcncadangkan
kcpada pucuk pimpinan kcrajaan yang memerintah pada masa itu supaya mcnubuhkan
satu institusi kcwangan yang kukuh bagi bakal bakal haji bcrdasarkan kcpada konscp
pclaburan dan kcuntungan. Idea bcliau yang amal bemas ini tcrcctus hasil daripada
pcnclitian yang mcndalam terhadap kalam Allah di dalam Al-Quran yang menyentuh
sccara jclas tentang kewajipan menunaikan ibadah haji sebagaimana firmannya:

(Scmpumakanlah ihadah haji dan umrah kcrana Allah)

(Surah al-Baqarah : 196)

dan juga ayat dari Surah al-Maidah yang berbunyi:

(Dan hcndaklah kamu tolong-mcnolong untuk memhuat kchajikan dan taqwa)

(Surah al-Maidah : 2)

2
7

Sccara positif, kcrajaan pada masa itu tclah memberikan rcspon yang amal baik
terhadap memorandum yang dikemukakan oleh YM Prof. DiRaja Ungku Aziz. Sclcpas
mcrujuk kcpada Penasihat Ekonomi pada masa itu iaitu Dato D.A Spencer 12, alas nasihal
bcliau, pihak berkuasa sctcrusnya tclah mcnubuhkan satu Jawalakuasa Kchajikan
Ekonomi Bakal-Bakal Haji pada bulan
Jun, I960 bagi mcngkaji memorandum tersebut. Usaha ini juga iclah mendapat pujian
daripada Perdana Menteri Malaysia pada masa itu iaitu Tungku Abdul Rahman Putra AlHajj.

Oleh yang demikian, berlakulah satu lagi peristiwa bersejarah bagi negara kita
khususnya bagi umat Islam di negara ini iaitu pada 24 Januari 1962'\ cadangan ini Iclah
diangkat kepada kerajaan dan pada 14 Ogos 1962 14, Rang Undang-undang Perbadanan
tclah dibentangkan di Dewan Rakyal dan dibahaskan semasak-masaknya bagi
menghasilkan natijah yang bakal memberikan kcuntungan yang maksimum bagi umat
Islam di Malaysia. Beberapa pindaan juga tclah dibuat mengenai Rang Undang-undang itu
scbclum ianya diluluskan. Maka, pada September 1962. Malayan Muslim Pilgrims
Savings Corporation (Perbadanan Wang Simpanan Bakal-bakal Haji Muslim Tanah
Mclayu) tclah diluluskan di bawah Akta Parlimcn No. 34 tahun 1962 yang juga
mcrupakan hasil laporan Jawatankuasa Ekonomi Bakal-bakal Haji dalam Kertas Putih
22/62. Akta ini kemudiann^a tclah dikuatkuasakan pada 1 November 1962. 15 dan
dipcngcrusikan oleh Dato' Haji Hussain bin Mohd. Nonlin. 16

Perbadanan Wang Simpanan Bakal-Bakal Haji ini mula bergerak pada 1 April
1963 dan simpanan mula ditcrima dari orang Islam pada 30 September 1963. Bagi
memboiehkan Tabung Haji bertindak dengan lebih berkesan tcrutamanya bagi
mclaksanakan tujuan dan matlamat institusi ini yang tclah digariskan, maka sctcrusnya

2
8

pada 8 Ogos 1969. Perbadanan Wang Simpanan Bakal-bakal Haji yang tclah ditubuhkan
dan beribu pejabat di Kuala Lumpur tclah digabungkan dengan Pejabat Urusan Tabung
Haji yang beribu pejabat di
Pulau Pinang17. Scbcnamya, sebclum pcnubuhan Pcrbadanan Wang Simpanan Bakal bakal
Haji, di bawah Undang-undang The Muslim Pilgrim Ordinance 1951 (No. 56 tahun
1951) pengurusan urusan haji telah di wujudkan di Pulau Pinang. Maka, Pcrbadanan
Wang Simpanan Bakal-bakal Haji pula telah diwujudkan di bawah Akta NP 34 tahun
1962 yang berkuatkuasa pada 1 November 1962. Sebelum itru, semasa penjajahan British,
undang-undang dan peraturan naik haji telah ditetapkan oleh pihak penjajah seprti
Pilgrim and Pilgrim Ship Rules 1930' untuk Ncgcri-negcri Bersekutu dan Ncgcri-negeri
Sclat. Manakala untuk Ncgcri-negcri Persekutuan Tanah Melayu, ordinan orang- orang
Islam Haji 1951 (No. 56 tahun 1951) telah digunapakai.1*

Langkah yang positif telah dilaksanakan lagi pada tahun sctcrusnya. Bagi
mcmaslikan scgala umsan jemaah haji dapal disclaraskan dari segala aspek maka
Pcrbadanan Wang Simpanan Bakal-bakal Haji dan juga Pejabat Urusan Tabung Haji
Pulau Pinang telah digabungkan dan gabungan ini telah mclahirkan Lembaga Urusan dan
Tabung Haji (LUTH) yang turut juga dikenali sebagai Tabung Haji.' y LUTH ini
ditubuhkan di bawah undang-undang Malaysia, Akta 8 Lembaga Umsan dan Tabung Haji
1969 dan disusuli dengan Akta A 168 LUTH (Pindaan) 1973.

Oleh itu, dengan penggubalan akta ini, maka Pcrbadanan Wang Simpanan BakalBakal Haji Tanah Melayu 1963 telah dimansuhkan 20. Akta ini terns kckal schinggalah
pada tahun 1995, sckali lagi penggubalan dilakukan terhadap akta ini di mana akta bam
dipcrkcnalkan pada 13 Mci 1995 iaitu Akta 535 Lembaga Tabung Haji 1995 yang
berkuatkuasa mulai 1 Jun 1995. Maka Akta ini sckali lagi telah mcmansuhkan Akta 8

2
9

tahun 1969 dan Akta A 168

LUTH (Pindaan) 197321. Oleh yang dcmikian, pada 1 Jun 1995, akta baru Tabung Haji iaitu
Akta 535, Akta Lcmbaga Tabung Haji 1995 dikuatkuasakan dan nama Lcmbaga Umsan dan
Tabung Haji (LUTH) digantikan dengan Lcmbaga Tabung Haji (LTH) pada 28 Ogos 1997
dan serentak dengan itu huruf TH dipcrkcnalkan sebagai singkatan nama menggantikan

Hakikatnya, usaha yang dipelopori oleh YM Prof. DiRaja Ungku Aziz ini
mempakan satu usaha yang amat besar dan mulia bagi membantu dan memudahkan
jcmaah-jcmaah Haji di Malaysia mclakukan rukun Islam yang tcrakhir dalam Islam ini.
Malah, lebih meyakinkan usaha ini tclah mendapat pujian daripada tokoh ulama Mesir 2'
iaitu Sahibus Samahah Sycikhul Azhar Syeikh Mahmod Shaltout (Allahyarham) apabila
konsep organisasi dan perbadanan ini dikemukakan kepada bcliau. Perkara ini tclah
dijelaskan oleh YM Prof. Diraja Ungku Aziz dengan berkata:

"Syeikh Mahmod Shaltoul yang tclah lumpuh itu menyuruh orang mengangkatnya
supaya bcliau dapat mcmcluk saya. Sambil itu bcliau berkata idea ini adalah
anugcrah Allah kepada saya. Cuma apa yang bcliau kcsalkan ialah mengapa idea
itu tidak terbil dari orang Arab sendiri.

Pengiktirafan di atas menunjukkan bahawa idea yang dikemukakan oleh YM Ungku

Aziz ini adalah satu hentuk pcngumpulan harta atau wang jemaah- _ jemaah haji yang halal dan
sclaras dengan kchcndak syariah. Oleh yang dcmikian, bersesuaian dengan kchcndak
masyarakat Melayu pada masa itu, yang mendambakan satu institusi yang tidak bcrcanggah
dengan Islam, maka

3
0

PERPUSTAKAAN UNTVERSITI MALAYA

perkataan Tabung Haji.22 (Lihat Lampiran 1.1)

pcnubuhan Lcmbaga Urusan dan Tabung Haji (LUTH) dan scterusnya ditukar kcpada Lcmbaga
Tabung Haji (LTH) ini tclah mcmbuka ruang baru untuk umat Islam mcnyimpan dan dalam
masa yang sama mcmastikan harapan mercka mcnunaikan haji tcrlaksana.

Objcktif / Matlamat Pcnubuhan

Scmenjak pcnubuhan Lcmbaga Tabung Haji (LTH) pada tahun 1969, pihak LTH tclah
mcnggariskan bcbcrapa objcktif utama dalam scgala bcntuk urusan dan pcngurusan yang
dilaksanakan. Tcrdapat dua objcktif utama yang diwarlakan scmasa pcnubuhan LTH pada 1969
scbagaimana yang discbutkan di bawah2':

1.

Mcmbcrikan pcrkhidmatan yang baik, scmpuma dan amat mcmuaskan kcpada

jcmaah haji Malaysia dalam urusan mercka mcnunaikan fardhu haji.

2.

Mcmbcri kcuntungan yang maksimum kcpada pcndcposit-pcndcposit alas wang

simpanan mercka.

Daripada objektif-objektif yang digariskan oleh pihak LTH di alas, dapatlah kita lihat
bahawa objcktif yang mcnycluruh ini mclibatkan dua elemen dan aktivili utama bagi
kewujudan LTH iaitu proses penyimpanan wang para jcmaah haji, proses penglibatan wangwang jcmaah dalam aktiviti perbankan dan kcwangan Islam dan juga pengurusan haji jemaahjcmaah scbclum hcrangkat kc Tanah Suci, scmasa di Tanah Suci dan juga umsan kcmbali
scmula kc tanah air.

3
1

Tujuan Pcnuhuhan

Sctiap organisasi yang hcijaya itu sudah tcntu mcmpunyai pcrancangan yang tcliti dan
rapi. Scpcrti juga pcnuhuhan LTH, ia bukanlah satu pcrancangan yang muncul sccara tiba-tiba,
akan tctapi ia mcrupakan wacana dan hasil korcksi para ilmuan khususnya YM Ungku A ziz
scndiri dalam usaha untuk mclihal satu rcformasi bcsar dan positif tcrhadap sistcm kcwangan
umat Islam. Scbagai usaha pcngukuhan, YM Ungku Aziz tclah mcmbuat satu obscrvasi yang
mcndalam tcrhadap sikap mcnabung masyarakat Mclayu dcngan niat yang bcsar iaitu untuk
mcnunaikan haji walaupun kcadaan sosio-ckonomi mcreka agak kurang stabil.
Oj*-

Olch yang dcmikian, dcngan niat yang mulia ini. LTH tclah diasaskan dcngan
bcrtunjangkan bcberapa tujuan pcnting bagi mcmastikan scgala pcrancangan. aktivili dan
pcnyclanggaraan lidak tcrsasar dari matlamat dan objcklif yang tclah digariskan. Antara tujuan
pcnuhuhan LTH yang dimaksudkan ialah:26

1.

Mcmbulchkan orang Islam mcnyimpan wang sccara bcransur-ansur bagi

mcmcnuhi pcrbclanjaan mcnunaikan I'aixlhu haji alau lain-lain pcrbclanjaan yang
bcrfacdah.

2.

Mcmbolchkan orang-orang Islam mclalui wang simpanan mcrcka mcngamhil

bahagian dcngan lebih bcrkcsan di bidang pcnanaman modal dalam lapangan
pcrusahaan, pcrdagangan, perladangan scrta tanah dan bangunan mclalui cara
yang halal di sisi agama Islam.

3.

Mcmbcrikan pcrlindungan, pcngawalan dan kcbajikan kepada orang- orang Islam

mcnunaikan fardhu haji dcngan mcngadakan pelbagai kcmudahan dan
pcrkhidmatan.

3
2

Misi Korporat

Scbagai salah satu cara bagi mcngisi kcpcrluan pcmbangunan ckonomi ncgara yang
rancak, Tabung Haji turut sama-sama mclangkah kchadapan bagi mcmaslikan organisasi yang
utama ini dapat bcrsaing sciring dcngan institusi
kcwangan yang lain. Schingga pcncrbitan Buku Laporan Scjarah Pcrkcmbangan
'

'

Oefr--

Tabung Haji 30 Tahun pada tahun 1993. pihak Tabung Haji tidak mcnggariskan sccara khusus
misi korporat yang mcnjadi wawasan Tabung Haji.

Namun dcmikian. bcrtitik lolak dari kcyakinan yang tinggi bahawa Tabung Haji akan
turut sama-sama mcnyumbang sccara maksimum kepada pcmbangunan ckonomi ncgara sciring
dcngan institusi kcwangan yang lain, maka Tabung Haji tclah mcnggariskan beberapa misi
korporat bagi mcncapai wawasan yang tclah digariskan iaitu27:
1.

Mcmbcrikan perkhidmatan yang cckap dan cemcrlang kcpada pclanggan.

2.

Mcngamalkan scmangat hcrpasukan yang beramanah, profesional, pnxluktif dan

berhcmah tinggi.

3.

Bcriktikad mcmbcrikan puiangan yang tinggi dan sctanding dcngan pasaran.

4.

Mcnggunakan tcknologi dan sistcm tcrkini untuk pcngurusan dan perkhidmatan

yang bcrkualiti.

Olch yang demikian, berdasarkan Misi Korporal yang cuba dicapai oleh Tabung Haji,
pihak pcngurusan tclah menggariskan beberapa piagam pclanggan yang dikhususkan untuk

3
3

mcmastikan semua pclanggan-pclanggan Tabung Haji mendapat perkhidmatan yang terbaik

dan cemcrlang. Piagam yang dimaksudkan adalah seperti berikut 28:

1.

Membantu anda mendapatkan haji yang mabrur dcngan pcrbclanjaan yang

berpatutan.

2.
3.

4.

Mcnyclaras penerbangan haji yang mcncpali masa, sclamat dan bolch diharapkan.
Menyediakan penginapan yang bcrsih dan selesa di lanah suci.

Mcnyclcnggara akaun pcndcposit sccara profcsional dan mcngawalnya

sfccara sulil dan perscndirian.

5.

Mclahur dalam bidang pclaburan yang halal, bcrhcmat dan sclamat supaya
dapat mcmberi pulangan yang sctanding dcngan pasaran, di samping
mcmastikan pcrtumbuhan yang bcrtcrusan.

6.

Mcmbcri layanan yang mcsra, ccpat dan cckap.

7.

Mcmbcri maklumat yang tcpat, jelas dan tcrkini.

Logo Lcmbaga Tabung Haji

3
4

Pcrmulaan pcnubuhan Tabung Haji mcmpcrlihatkan satu logo yang ringkas dan
bcrscsuaian dcngan kcdudukan Tabung Haji scbagai wadah pcngumpulan wang umat Islam.
Logo yang bcrcirikan logo Malaysia masih mcngckalakan dua harimau scbagai lambang
kcgagahan dan lambang binlang - dan bulan sabit scbagai lambang Islam scbagai agama rasmi
ncgara ini. (Lihat lampiran 1.2 ) Logo ini tclah digunapakai schingga tahun 1997.

3
5

Pcmbahanian dan peralihan dunia korporat ke alam global telah mcngajak LTH untuk
turut sama mara kc arah globalisasi pcrkhidmatan yang bcrkcsan. Sctclah dikuatkuasakan akta
baru dalam tahun 1995 yang mcnycdiakan ruang dan pcluang untuk mcmbcrikan pcrkhidmatan
sccara global, maka pada 28 Ogos 1997, LTH telah melancarkan logo korporatnya yang bam
yang lcbih bcrsifat scmasa dan tcrkini dcngan ciri-ciri terscndiri. 29 (Lihat lampiran 1.1)

Logo LTH yang condong ke scbclah kanan mcnggambarkan bahawa LTH tidak statik
dalam usaha-usaha mcncapai scgala misi dan cita-citanya. la scntiasa selari dan sciring dcngan
perkcmbangan-pcrkcmbangan sistcm dalam pengurusan haji, kcpclbagaian kcgiatan pclaburan
dan pcrisian

teknologi. Humf

adalah kependckan perkataan-perkataan Tabung Haji di

dalam bahasa Arab

77/ ditimbulkan bagi

mclambangkan huruf-huruf identiti (initial) Tabung Haji. Bcntuk scgi logo

ini mclambangkan Ka'abah yang mcnjadi arah tuju dan tumpuan sembahyang sclumh umat
Islam di dunia. Dalam hal ini LTH akan terns mcnycm dan mcnggalakkan orang di Malaysia
untuk mclawal Ka'abah bagi tujuan haji dan umrah.,()

Logo yang bam dan pcnuh simbolik ini mcnunjukkan satu visi dan misi Tabung Haji
yang mcmandang kcccmcrlangan di masa hadapan terns digunapakai schingga kc hari ini.

3
6

Organisasi Pcntadbiran (Lihat lampiran 1.3)

Sccara umumnya, pcntadbiran Tabung Haji tcrdiri daripada dua badan yang bcsar
iaitu badan-badan utama yang mcrencana yang tcrdiri daripada menteri-mentcri tcrtcntu dan
wakil-wakil yang dilantik. Mereka ini dinamakan scbagai Ahli Lcmbaga alau singkatannya
dipanggil Lcmbaga dan Majlis-majlis Pcnasihat. Yang kcdua, badan-badan perlaksana yang
dikctuai oleh Kctua Pcgawai Eksckutif yang mcrupakan kakitangan-kakitangan LTH yang
bekerja untuk mcningkatkan kcccmcrlangan LTH.

Bagi pcrcncana utama Tabung Haji, ia tcrdiri daripada ahli-ahli Lcmbaga Pcngarah
scrta Majlis-majlis Pcnasihat Haji dan Pclaburan scrta bcbcrapa jawatankuasa yang lain.
Pcrlantikan pcrtadbiran tertinggi ini adalah mcngikut Scksycn 2, 6 (I) dan II Akta Tabung Haji/ 1
Sclain daripada itu, pcnggcrak utama Tabung Haji pula tcrdiri daripada bcbcrapa Jabatan yang
dilctakkan di bawah kuasa Kctua Pcgawai Eksckutif.
" Ota*

Lcmbaga Pcngarah

Lcmbaga Pcngarah mcrupakan kuasa tertinggi dalam Lcmbaga Urusan dan Tabung
Haji yang berhak membuat keputusan bagi sebarang pcrbincangan yang dilakukan. Pada awal
penubuhan LTH pada tahun 1969, Lcmbaga Pcngarah dikcnali scbagai Ahli Lcmbaga. Pada
masa itu jumlah Ahli Lcmbaga adalah scramai 29 orang/ 2 Bertitik-tolak dari kesedaran untuk
mclicinkan peijalanan mcmbuat keputusan, jumlah Ahli Lcmbaga ini telah dikurangkan pada
tahun 1973 dcngan pindaan kc atasa akta yang ada.

Olch itu, pada tahun 1973, jumlah Ahli Lcmbaga telah dikurangkan kcpada 10 orang

3
7

sahaja dan Majlis Penasihat Urusan Haji telah dilubuhkan. Namun demikian, Ahli Lembaga
yang ditubuhkan di bawah Akta 8 serta Akta A 168, LUTH (Pindaan) 1973 telah dimansuhkan
sehingga 31 Mei 1995. Selaras dcngan pindaan Akta Tabung Haji pada tahun 1995, penubuhan
Jcmaah Lcmbaga Pengarah, Majlis Penasihat dan jawatankuasa adalah mengikut seksyen 2, 6
(I) dan II Akta Tabung Haji. Kcahlian Lcmbaga Pengarah terdiri dan pada":

1.

Seorang Pengerusi yang dilantik olch Menteri

2.

Seorang wakil daripada Jabatan Perdana Menteri

3.

Seorang wakil daripada Perbendaharaan

4.

Tidak lebih 7 orang ahli yang dilantik olch Menteri

5.

Pengarah Besar atau Ketua Pegawai Lksekutif

Lcmbaga Pengarah ini juga telah diberi kuasa menurut Seksyen 4( 1) bagi mentadbir
Kumpulan Wang dan scgala hal yang berkenaan dcngan kebajikan jcmaah-jcmaah haji dan
mcmbuat dasar yang berkaitan dengannya serta apa sahaja yang berkaitan yang bolch
dilakukan di bawah Akta ini."

Lcmbaga juga dcngan kclulusan menteri bolch menyertai apa-apa perkongsian,

usahasama, pengusahaan atau apa-apa bentuk kcijasama atau perkiraan lain bagi berkongsi
kcuntungan. Mcreka juga dibenarkan untuk mcngambil dan mcmpcrolch sycr atau sekuriti
dalam mana-mana pihak bcrkuasa awam, pcrbadanan dan badan-badan Iain yang diakui.
Disamping itu, mcrcka juga dibolchkan untuk mcnubuhkan pcrbadanan untuk mcnjalankan
scbarang projck dan dibolchkan juga untuk mcnubuhkan dan mcngajurkan pcnubuhan syarikat
di bawah Akta Syarikat 1965.35

3
8

Schingga tahun 1999, ahli lembaga pcngarah Tabung Haji tcrdiri daripada scorang
Pcngcrusi, seorang wakil dari Jabatan Pcrdana Mentcri, scorang wakil Pcrbcndaharaan, 6 orang
ahli yang dilantik dan juga Kctua Pcgawai Eksckulif.

Majlis Pcnasihat Urusan 1 laji

Pcnubuhan Majlis Pcnasihat Urusan Haji dibuat pada awalnya

ditubuhkan dcngan pindaan kc atas Akta 1969. Ia bcrtujuan untuk mcngurangkan
'

bilangan Ahli Lembaga. Pada peringkat awal di bawah Akta Lembaga Urusan dan Tabung Haji
(Pindaan) 1973 (Akta A 168), kcahlian Majlis Pcnasihat tcrdiri daripada: 1'

1.

Pcngcrusi Ixmbaga

2.

Scorang Wakil Jabatan Pcrdana Mentcri

3.

Scorang Wakil Pcrbcndaharaan

4.

Scorang Wakil Kcmcntcrian Hal Ehwal Luar Negeri

5.

Pcngarah Besar yang akan menjadi Setiausaha bagi Majlis Pcnasihat

6.

Scorang wakil dan liap-tiap satu daripada negeri-negeri dalam Malaysia

7.

tidak lcbih dan 10 ahli lain yang akan dilantik oleh Menteri.

Pada 1995 di bawah Akta 535, Akla Tabung Haji 1995 sekali lagi pindaan dibuat kc
atas akta Tabung Haji. Namun demikian kewujudan Majlis Pcnasihat Unisan Haji tclah

1Scorang
Wakil daripada Kemcntcrian
Luar Ncgcri
3
9

dikckalkan untuk mcnjalankan tanggungjawab yang tclah digariskan. Secara ringkas ia

merupakan badan yang tunit bcrtanggun&jawab sccara langsung tcrhadap kcbajikan jemaahjemaah haji. Sclain daripada itu, majlis ini juga bertanggungjawab mcnasihati pihak mcntcri
mcngcnai kcbajikan jcmaah haji dan scmua pcrkara yang dinijuk tcrhadapnya Mcntcri
berkaitan. Kcahlian Majlis Pcnasihat Unisan Haji schingga lahun 1999 tcrdiri daripada:

2334567

Majlis Pcnasihat Pelahuran

Majlis ini ditubuhkan di bawah Akta A 168 LUTH (Pindaan) 1973. Majlis Penasihat
Pclaburan ditubuhkan berasaskan dua tujuan yang paling ulama. Tujuan yang pcrtama ia
merupakan satu badan yang bcrtanggungjawab untuk mcnasihatkan para mcntcri tcntang
perkara-pcrkara yang bcrkaitan dcngan pclaburan Tabung Haji scbclum diluluskan oleh jcmaah
mcnteri.

Sclain daripada itu, ia juga bcrfungsi untuk mcnggantikan Majlis Pcnasihat

2Scorang
Pcngcrusi
3Scorang
Wakil daripada Kcmcntcrian
Kcsihatan
44 orang ahli Lantikan Menteri
5Scorang Pcnasihat Haji atau al-Muslashar
613 Wakil-wakil dari setiap negeri di
Scmcnanjung Malaysia, Sabah dan
Sarawak
7Ketua Pcgawai Eksckutif (Pcngarah
Bcsar)
8Pcngurus Bcsar Kanan Jabatan Haji
4
0

Kcwangan yang diwujudkan di bawah Akta 8 Lcmbaga Urusan dan Tabung Haji 1969 yang
tclah dimansuhkan scmpcna tcrtubuhnya Akta 535, Akta Tabung Haji 1995.' 7 Kcahlian Majlis
Pcnasihat Pclaburan ini scmasa di awal pcnubuhannya tcrdiri daripada:'*

1.

Scorang Pcngcrusi

2.

5 orang ahli yang dilantik

3.

Scorang Sctiausaha yang juga merupakan Kctua Eksckutif Tabung Haji.

Walau bagaimanapun, mulai 15 Oktobcr 1998, Majlis Pcnasihat Pclaburan ini tclah
dimansuhkan.'9 Oleh itu, dalam Laporan Tahunan 1999, laporan mengenai Majlis Pcnasihat
Pclaburan tidak dimasukkan dan dilaporkan sebagaimana yang dilakukan seperti laporanlaporan terdahulu. Majlis Pcnasihat Pclaburan ini walau bagaimanapun tclah ditubuhkan
scmula pada bulan September tahun 2(X)1,40
Lain-lain Jawatankuasa

Sclain daripada badan-badan utama di atas, Lcmbaga Tabung Haji (LTH) juga
diteguhkan dengan kcwujudan jawatankuasa-jawatankuasa lain yang bertujuan untuk
mclicinkan dan menyelaraskan pengurusan Tabung Haji. Jawatankuasa-jawatankuasa ini
ditubuhkan olch Lcmbaga Pcngarah Tabung Haji dan dipengcrusikan olch Pcngarah Bcsar dan
mcmpunyai tugas-tugas tertentu. Pada awal pcnubuhan Tabung Haji, hanya tcrdapat dua
jawatankuasa utama iaitu Jawatankuasa Kcwangan dan Jawatankuasa Kebajikan.

41

Kcdua-dua

jawankuasa ini dibantu olch jawatankuasa-jawatankuasa lain iaitu Jawatankuasa Kawalan

Pcrbclanjaan dan Pelaburan, Jawatankuasa Pcrkhidmatan dan Tatatcrtib, Jawatankuasa
Tcndcr/Scbutharga, Jawatankuasa Pcnasihal Ibadat Haji (Tabung Haji/Pusat Islam dan
Jawatankuasa Audit.42

4
1

Jawatankuasa Kcwangan bertanggungjawab mcntadbir dan mclaburkan Kumpulan

Wang Lcmbaga dan hendaklah mem^unyai kuasa scbagaimana yang diwakilkan olch Lcmbaga.
Manakala Jawatankuasa Kebajikan pula bertanggungjawab kc atas kebajikan pcrlindungan,
pcngawalan dan kebajikan orang-orang haji dan hendaklah mcmpunyai kuasa scbagaimana
yang diwakilkan olch Lcmbaga. Kcdua-dua jawatankuasa ini hendaklah bertindak sclaras
dengan dasar-dasar Lcmbaga.

Schingga laporan pada tahun 1997 jawatankuasa-jawatankuasa yang terbabit adalah

terdiri daripada:4 '

1.

Jawatankuasa Pcrkhidmatan dan Tatatertib

2.

Jawatankuasa Kcbajikan Haji

3.

Jawatankuasa Penasihat Ibadah

4.

Jawatankuasa Audit

5.

Jawatankuasa Scbutharga/Pcngumsan Tender

6.

Jawatankuasa Pcngurusan

Haji (Tabung Haji / Pusat Islam)

Namun demikian, pada lahun 1998, sclaras dengan pertukaran Ketua Pengarah yang
barn LTH, dalam Laporan Tahunan 1998, Jawatankuasa- jawatankuasa yang terbabit tidak
dilaporkan.

Ketua Eksekutif

Ketua Pegawai Eksekutif yang dilantik oleh Menteri di bawah Bahagian

4
2

III Seksyen 12(1) Akta 535, Akta Tabung Haji 1995 ialah Ketua Pegawai
' c-r&i

Eksekutif Lembaga Tabung Haji yang terdiri daripada: 44

1.

Ketua Pegawai Eksekutif

2.

Pengurus Besar Kanan

(Haji)

3.

Pengurus Besar Kanan

(Pendeposit)

4.

Pengurus Besar Kanan

(Kewangan)

5.

Pengurus Besar Kanan

(Pelaburan)

6.

Pengurus Besar Kanan

(Sumber Manusia)

Pada awal pcnubuhan Tabung Haji, Ketua Pegawai Eksekutif ini dikenali sebagai
Pcngarah Besar dan Ketua-ketua Jabatan dikenali sebagai Timbalan Pengarah Besar. 45 Nama ini
dikckalkan sehingga tahun 1994. Pada tahun 1995, ia diganti dengan nama Ketua Eksekutif dan
Timbalan Pcngarah Besar diganti dengan nama Pengums Besar. Pada tahun 1997, sckali lagi
nama itu ditukar kepada Ketua Pegawai Eksekutif dan Pcngurus Besar Kanan.

Ketua Pegawai Eksekutif ini dilantik oleh Duli Yang Maha Mulia Seri Paduka
Baginda Yang Dipcrluan Agong yang bertujuan untuk mengetuai scgala pengurusan dan gerak
keija Tabung Haji. Beliau dibantu oleh 5 orang Timbalan sebagaimana yang tcrtcra di atas.
Mcrcka bertanggungjawab terhadap segala gerakeija pegawai-pegawai dan kakitangan Tabung
Haji yang terdiri daripada lima jabatan-jabatan utama.

Jabatan-jabatan di Lcmbaga Tabung Haji (LTH)

' ocs -

Scmcnjak tahun 1988 sehingga tahun 1994, Tabung Haji mempunyai 4 jabatanjabatan yang utama. Sccara umumnya, nama-nama Jabatan ini berubah mengikut keperluan

4
3

semasa, namun tanggungjawab setiap jabatan lidak banyak yang berubah. Antara jabatanjabatan yang ada sepanjang 7 tahun ini adalah yang pcrlama, Jabatan Korporat dan Pelaburan
yang kemudiannya bcrmula pada tahun 1989 dikenali sebagai Jabatan Pelaburan. Kedua,
Jabatan Haji yang turut dikenali dengan nama yang sama schinggalah tahun 1994. Seterusnya,
Jabatan Kewangan dan yang kc empat Jabatan Pentadbiran dan Perhubungan yang
kemudiannya dinamakan sebagai Jabatan Pentadbiran. (Lihat lampiran 1.4)
Bcrmula dari tahun 1995 pula, Sclaras dcngan pindaan Akta Tahung Haji, bilangan
jabatan di Tabung Haji turut berubah. Ia terdiri daripada 5 Jabalan scpcrti Jabatan Pentadbiran
dan Kualiti, Jabatan Pembanguna Pelaburan, Jabatan Pcngurusan Aset dan Kcwangan, Jabatan
Khidmat Haji dan Jabatan Khidmat Pcndeposit. (Lihat lampiran 1.5)

Manakala pada tahun 1997, sckali lagi rombakan terhadap bebcrapa nama-nama
Jabatan tclah dibuat dan mcngekalkan nama-nama jabatan tcrtentu seperti Jabatan Pelaburan,
Jabatan Haji dan Jabatan Kcwangan. Manakala Jabatan Pentadbiran dan Kualiti tclah
digantikan dengan Jabatan Sumbcr Manusia serta Jabatan Khidmat Pcndeposit tclah digantikan
dcngan Jabatan Pcndeposit. Jabatan-jabalan ini kckal hingga kc hari ini. (Lihat lampiran 1.6)

Schingga kcluamya buku Laporan Tahunan 1999 dan juga maklumat yang terkini
daripada laman web Tabung Haji, LTH diterajui oleh lima jabatan yang masing-masing
mempunyai fungsi tersendiri yang disusun sccara sistematik dan tcratur bagi menjamin
perkhidmalan yang cckap dan efisyen bagi setiap pihak samada pclanggan ataupun anggota.
(Lihat lampiran 1.7) Jabatan- jabatan itu tcrmasuklah:

1.

Jabatan Sumbcr Manusia

2.

Jabatan Pelaburan

3.

Jabatan Kcwangan

4
4

4.

Jabatan Haji

5.

Jabatan Pcndeposit
Scbclum membineangkan lebih lanjut mengcnai Jabatan-jabatan ini, di bawah

pcnyeliaan Ketua Pcgawai Eksekutif sccara langsung, tcrdapat bcberapa bahagian yang pcnting
iaitu Bahagian Pcngurusan Audit Dalaman dan Bahagian Pcrancangan Korporat. Kcdua-dua
Bahagian ini diketuai oleh Pcngurus Bcsar. Manakala sckrctariat yang tcrdiri daripada pegawai
undang-undang tclah diletakkan di bawah pcngawasan Bahagian Undang-Undang, Jabatan
Pclaburan bermula pada 17 Ogos 1998 yang mana scbclum ini diletakkan di bawah scliaan
Ketua Pcgawai Eksekutif.

Jabatan Sumbcr Manusia

Pada awal penubuhan LTH, Jabatan Sumbcr Manusia ini dikcnali sebagai Jabatan
Pcntadbiran. Ia mcrupakan antara Jabatan yang memainkan peranan pcnting dalam urusan
pcntadbiran dalaman LTH. Objcktif utama penubuhan Jabatan Sumbcr Manusia ialah untuk
memberikan perkhidmatan sokongan pejabat kepada semua bahagian di ibu pejabat, pejabatpejabat negeri dan juga dacrah.

Sccara asasnya, jabatan yang menyediakan perkhidmatan sokongan ini mclaksanakan

dan menguatkuasakan semua peraturan dan undang-undang serta dasar yang diluluskan oleh
Lembaga yang tcrtakluk kepada Akta Tabung Haji. Sclain daripda itu, jabatan ini juga
berfungsi sebagai satu badan yang menggerakkan tenaga keija LTH. la turut sentiasa
mcnitikbcratkan kemampuan dan keperluan tenaga manusia di samping menyediakan latihan
yang secukupnya untuk semua anggota.46
Jabatan ini juga mcnyokong scmua pejabat LTH dari segi teknikal dengan

4
5

menycdiakan tcnaga manusia yang mencukupi dan scsuai. Jabalan ini turut bcrtanggungjawab
mcmberikan maklumat yang tcrkini dan laporan pcrkcmbangan lahunan LTH sceara
kcscluruhannya kcpada orang ramai apabila dipcrlukan. Di samping itu, scgala umsan
pcncrimaan dan penghantaran surat di LTH adalah juga dikendalikan olch jabatan ini. 47

Scbagai lambahan, Jabatan Sumbcr Manusia ini diamanahkan untuk mcngawasi

kcbcrkcsanan dalam pelaksanaan sistem pcrkhidmatan bcrkualiti malah bcrtanggungjawab
membantu jabatan lain dalam mcncapai piawaian kualiti yang diinginkan.'8

Sclain

daripada

tugasan

umum

di

alas,

Jabatan

Sumbcr

Manusia

juga

bcrtanggungjawab untuk mclantik pckcrja-pek^jya Tabung Haji dan mcnyusun tcnaga kcrja
mcngikut kcpcrluan dan kcmahiran dari sctiap bahagian sama ada di pcringlat pusal, ncgcri
mahupun dacrah. Bagi mcningkatkan kualiti dan cfcsicnsi pckcrja. jabatan ini turut
mcngadakan pcluang-pcluang latihan, khususnya kcrjaya dan seminar-seminar dari masa kc
semasa.49 Scbagai contoh pada tahun 1999. sebanyak 102 orang anggota Tabung Haji tclah
dihantar mclanjulkan pclajaran mcncmsi Hadiah Latihan Tabung Haji. 50

Scbagai satu usaha untuk menghargai sumbangan pckcija-pckcrja Tabung Haji, pihak
pengurusan tclah mcncalonkan anggotanya yang layak untuk mencrima anugerah Daijah
Kcbesaran, Binlang dan Pingat sama ada diperingkal Negeri atau Pcrsckutuan. Bagi pcringkat
dalaman pula, beberapa anugerah tclah diberikan kepada anggota-anggotanya seperti Anugerah
Perkhidmatan Ccmerlang serla Anugerah Khidmat Lama.51

4
6

Sebagai pcnyelarasan tugas di Jabatan Sumber Manusia, jabatan ini telah dibahagikan
kepada beberapa bahagian. Sctiap bahagian ini diketuai oleh Pnegurus Besar. Bahagianbahagian yang dimaksudkan adalah seperti berikut:

1.

Bahagian

Pcntadbiran

2.

Bahagian

Kualiti

3.

Bahagian

KomunikasiKorporat

4.

Bahagian

Sumber Manusia.

Jabatan Pclaburan

Jabatan ini bertanggungjawab terhadap semua jenis urusan pclaburan dan pengumsan
wang tunai dalam bidang ckonomi yang tidak bcrlcntang bertentangan dengan hukum syara. 52
Sclain daripada itu, ia turut berperanan sebagai pihak yang menguruskan pclaburan dalam
bidang ckonomi yang dapal memberikan pulangan yang maksimum tanpa mengenepikan syarat
di alas.

Oleh yang demikian, bagi merealisasikan usaha ini, scgala bentuk pclaburan yang
akan dilakukan oleh Tabung Haji akan dirancang dengan penuh tcliti bagi mcmastikan asas
penctapan hukum halal atau sebaliknya mendapat kepuasan yang maksimum dari semua pihak
sama ada pihak pcngurusan mahupun pihak pcndcposit.

Sclain daripada tanggungjawab utama di atas, Jabatan Pclaburan, LTH juga giat
menjalankan penyelidikan dan pcrancangan bagi kcsclunihan Tabung Haji dan anak anak
syarikat dari segi mcmbcntuk dan mengemukakan cadangan- cadangan sccara mcnycluruh

4
7

mcngcnai objektif, stratcgi dan dasar, di samping mcngcsan kcscluruhan prcslasi aktivitiaktiviti yang dijalankan.53

Bagi mcwujudkan satu suasana kcrja yang cfisicn dan tcrsusun, Jabatan Pclaburan
Iclah mcmbahagikan gcrakerjanya kcpada bcbcrapa bahagian yang mana ia dikctuai oleh
Pcngurus Bcsar iaitu:54

1.

Bahagian Pcmbangunan Hartanah

2.

Bahagian Pcmbangunan Pclaburan

3.

Bahagian Pcngurusan Pclaburan

4.

Bahagian Urusniaga Saham

5.

Bahagian Pcrundangan55

' Ot*-

Maklumat yang tcrperinci mcngcnai Jabatan Pclaburan akan dibincangkan di dalam

Bab 4 dalam discrtasi ini.
Jabatan Kcwangan

Jabatan ini bcfungsi sebagai satu badan yang mcrancang, merumus dan mcnycdiakan
bclanjawan bagi organisasi Tabung Haji berdasarkan kcpada kcpcrluan jabatan-jabatan
bcrkcnaan bagi mcncapai objektif Tabung Haji dcngan lebih bcrkcsan.

Di samping itu, ia juga mcmainkan pcranan yang pcnting bagi mcndapalkan pulangan
yang maksimum dari pclaburan jangka pcndck dan scwaan bangunan yang diuruskan oleh
jabatan ini. Jabatan ini juga bcrtanggungjawab menguruskan hal chwal kewangan Tabung Haji
sclaras dcngan kchcndak piawaian dan kawalan kcwangan yang mantap. 56

4
8

Pcrkhidmatan kcwangan yang ditawarkan olch Bahagian ini turut mcliputi ncgarancgara luar iaitu Makkah dan Madinah. Sebagai contoh, di Makkah terdapat kauntcr-kauntcr
pcrkhidmatan kewangan disediakan seperti di
Oi*-

Ashraf Al-Jatllduh, Dar cl-Ghazzah dan lain-lain. Manakala di Madinah pula sebanyak 4
kauntcr pengeluaran tclah disediakan iaitu di Ibu Pejabat Madinah dan di Zon 1, Zon 2 dan Zon
3.57

Bagi tujuan mcnyclaraskan urusan kcwangan di Tabung Haji, jabatan ini tclah
dibahagikan kcpada bahagian-bahagian seperti berikut. Setiap bahagian diketuai olch Pengurus
Besar:

1.

Bahagian Kcwangan

2.
3.

Bahagian Urusan Hartanah

Bahagian Pengurusan Dana

4.

Bahagian Teknologi Maklumat

JabatanHaji

Jabatan yang mcnjadi tunjang utama dalam pcrcncanaan misi dan visi tabung haji
ini mcnyediakan pclbagai kcmudahan bagi mcmastikan sctiap jcmaah haji mcndapat
kcpuasan bcribadah yang diidamkan. Antara kcmudahan dan pcrkhidmatan asas yang
discdiakan untuk para jcmaah haji ialah scpcrli pcnycdiaan pasport haji, urusan
mcngcijakan haji tcrmasuklah visa dan lain-lain, pcrkhidmatan kcsihalan bagi para jcmaah,
kursus-kursus haji, pcngangkutan pcrgi dan balik scrta pcngangkutan di Tanah Suci dan
juga pcrlindungan, pcngawasan, kcbajikan dan kcsclamatan kcpada jcmaah haji di Tanah

4
9

Suci. Inilah antara khidmat-khidmat yang dibcrikan olch jabatan ini kcpada para jcmaah
haji dcngan bantuan jabatan-jabatan lain.

Di Tanah Suci pula LTH bcrtanggungjawab scpenuhnya mcnyediakan pcrkhidmatan

kcbajikan, pcngawalan dan pcrlindungan kcpada jcmaah haji Malaysia. Rombongan rasmi LTH
bcrtanggungjawab antara lainnya ialah menyambut jcmaah haji di Lapangan Tcrbang
Antarabangsa King Abdul Aziz Jeddah, dan meneruskan kcpulangan mercka kc Malaysia,
mengadakan pclbagai _ kcmudahan dan pcrkhidmatan kcbajikan mclalui pejabat-pejabat zon di
Madinah dan pejabat-pejabat Maktab di Makkah, menyclaraskan umsan haji dengan pihak
Wakil Bersatu di Jeddah, Muassasah Adillak di Madinah dan Muassasah Asia
Tenggara di Makkah, Arafah dan Mina, menziarahi pesakit-pesakit di hospital- hospital,
mcnycdiakan kcmudahan pcngcluaran wang simpanan di Tanah Suci, mclaksanakan dam dan
korhan, mcndaftar kclahiran dan kcmatian, mcngadakan khidmat pakar nijuk mcngcnai ihadat
haji dan ibadat lainnya, mengadakan khidmat kunseling, dan memberi perkhidmatan perubatan
dan rawatan. Oleh yang dcmikian, tugas dan tanggungjawab jabatan haji tidak terhenti di
tanahair kita sahaja, malah perkhidmatan yang ccmcrlang turut juga disumbangkan di Jeddah,
Makkah dan Madinah serta di bandar-bandar yang berkaitan dengan uruasan jemaah haji.

Bagi mcningkatkan lagi prcstasi ccmcrlang jabatan ini, beberapa pembaharuan yang
positif tclah dilaksanakan oleh Jabatan Haji. Ini termasuklah mcmpcrkenalkan sistem
pendal'taran haji terbuka bermula pada tahun haji 1414H. Dengan berkuatkuasanya sistem
kuota oleh kcrajaan Arab Saudi, bakal- bakal haji bolch membuat perancangan dan pilihan
tahun keberangkatan mcrcka kc Tanah Suci tanpa menghadapi masalah dalarifurusan
pendaftaran.58 Oleh itu dengan adanya satu llcksibiliti dalam pemilihan tahun mengerjakan haji
ini, para jemaah haji bolch mcrancang pcijalanan mcrcka dan mempersiapkan diri sccukupnya

5
0

scbclum berangkat ke Tanah Suci.

Antara kcmudahan lain yang disediakan oleh Jabatan Haji ialah penyediaan makanan
ala-Mclayu kepada semua jemaah haji yang mcmilih perkhidmatan Tabung Haji Muassasah
semasa di Tanah Suci. Perkhidmatan ini disediakan oleh salah satu anak syarikat LTH iaitu TH
Global Services Sdn. Bhd. dengan kerjasama 12 rakan kongsi di Arab Saudi. 59 Sclain daripada
itu, perkhidmatan kcsihatan juga disediakan kcpada jemaah-jemaah haji yang mcmpunyai
masalah kcsihatan yang agak serius. Perkhidmatan ini disediakan oleh Klinik Syisya yang
bermula operasinya pada musim haji 1419H, Hospital Aziziah, Klinik Jeddah dan Klinik
Madinah.60 Kesemua perkhidmatan ini dibckalkan semasa musim haji sahaja dan pasukan ini
terdiri daripada pegawai- pegawai pemhatan dari Malaysia.

Untuk mengukuhkan lagi usaha perkhidmatan cemerlang terhadap jemaah haji,

jabatan ini telah dibahagikan kcpada beberapa bahagian yang terdiri daripada:

1.

Bahagian Kebajikan

2.

Bahagian Bimbingan

3.

Bahagian Pcngcndalian Haji

4.

Bahagian Pejabat Konsul Haji

5.

Bahagian Penguatkuasaan
' Ot*-

Setiap

bahagian

ini

tumt

diketuai

oleh

scorang

Pengurus

Besar

yang

bertanggungjawab kc atas scgala urusan dan kakitangan bahagian masing- masing.

Jabatan Pendeposit

5
1

Jabatan Pendeposit bertanggungjawab kc atas urusan simpanan dan pengeluaran wang

yang dilakukan oleh pendeposit sama ada di pejabat-pejabat (Jacrah, ncgeri dan juga ibu
pcjabat atau di agcnsi-agensi yang dilantik olch Tabung Haji 61 sepcrli pejabat-pejabat pos,
bank-bank dan lain-lain lagi.

Selain daripada itu, ia juga bertanggungjawab untuk mengumskan pcnyclarasan sctiap

pcndcposit tcrmasuk dalam urusan mcngcluarkan pcnyata akaun simpanan bagi sctiap cnam
bulan. Pcrkhidmatan yang dilakukan termasuklah juga dalam urusan pcngiraan bonus tahunan
kepada pendeposit scrta mcnycdiakan kcmudahan yang sccukupnya untuk pcndcposit mcmbuat
pcrmohonan pcngcluaran wang mcrcka.

Scbagai tambahan, sclari dengan wawasan Pcrdana Mcntcri Malaysia, jabatan ini
scdang mcngcnalpasti dan menilai usaha-usaha scrta tcknik- tcknik yang bcrkesan untuk
mcndapatkan sckurang-kurangnya 50 pcratus dari jumlah pcnduduk Islam di Malaysia
mcncarum scbagai pcndcposit TH mcnjclang akhir tahun 2000. Usaha-usaha juga ditumpukan
untuk mcnggalakkan sctiap pcndcposit mcnyimpan pada tahap minimum RM
' 1

1000 untuk tujuan-tujuan samada menunaikan fardu haji, pelaburan, mahupun tujuan-tujuan
lain yang dibenarkan tcrtakluk kepada seksycn 16(2) (b) Akta Lcmbaga Tabung Haji 1995. 62

Sclaras dengan kemajuan tcknologi maklumat di negara kita, Jabatan Pcndcposit LTH
turut malangkah seiring dengan kepesatan era ini. Olch itu, dengan niat untuk mcningkatkan
lagi sistem maklumat pcndcposit, beberapa penambahbaikan tclah dilakukan. Antaranya
termasuklah Skim Potongan Gaji OCR (Optical Character Recognition) dimana jika
sebelumnya sistem potongan gaji dilakukan sccara manual, dengan adanya skim ini, skim
potongan gaji dapat dilaksanakan dengan Ichih cepat. Pcruhahan-pcruhahan positif yang lain
termasuklah penggunaan Digital Data System' (DDS) dalam operasi pcrcctakan penyala, dan

5
2

lain-lain.63

Schagai tambahan, dengan kesedaran untuk mclihat kebajikan warga tua terns tcrbcla,
Tabung Pembiyaan Haji Warga Tua (TWT) telah dilancarkan pada Jun 1999. Tabung ini turut
memberi pembiyaan terhadap warga tua yang bekemampuan dari segi kesihatan tetapi kurang
mampu dari segi kewangan untuk menunaikan rukun Islam yang tcrakhir ini. Sclain daripada
itu, Jabatan Pendeposit juga buat julung-julung kalinya di LTH telah menyediakan kemudahan
Buku Akaun Simpanan Tabung Haji kepada semua pendeposit. Kemudahan yang bcrmula pada
tahun 2000 ini telah memberikan wajah yang positif terhadap institusi kewangan ini.

Manakala bcrmula pada tahun 2002 pula, proses penyimpanan wang

mclalui Bank Islam Malaysai Berhad dan cawangan-cawangannya. Mclalui
ot*-.

perubahan baru yang positif ini, penyimpanan di Tabung Haji bolch dilakukan mcncrusi 6 cara
iaitu perkhidmatan kaunter, Mesin Deposit Tunai, Terminal Cek Ekspres, mesin ATM Bank
Islam, pendepositan mclalui bank-bank lain ke akaun Bank Islam mclalui saluran MEPS dan
pendepositan sceara Arahan Tetap.64

Bagi tujuan untuk mcningkatkan lagi daya pengukuhan ckonomi pendeposit di

Tabung Haji, jabatan ini telah dibahagikan kepada tiga bahagian yang mana setiap bahagian
diketuai oleh Pengurus Besar iaitu:

1. Bahagian Simpanan dan Pengeluaran

5
3

2.

Bahagian Pemasaran
Bahagian Operasi Pcjahat Cawangan

Aktiviti-aktiviti di Lembaga Tabung Haji (LTH)

Tabung Haji yang tclah bcropcrasi sclama lebih kurang 39 tahun bcrlandaskan kcpada
tiga core business yang terdiri daripada aktiviti haji, aktiviti kewangan atau tabungan dan
aktiviti pelaburan.65 Kesemua aktiviti- aktiviti ini dijalankan dengan aktif dalam memastikan
pihak pendeposit lebih berkeyakinan dan meningkatkan minat masyarakat Islam lain untuk
mclabur menemsi LTH.

1.9.1 Pengurusan Haji

Menguruskan perjalanan dan kebajikan jemaah haji adalah mempakan aktiviti utama
LTH yang mana penubuhannya juga turut bermatlamatkan aktiviti ini. LTH bertangunggjawab
mengumskan umsan pergi dan balik jcmaah-jcmaah ini dan juga turut menyediakan
perkhidmatan haji semasa di Tanah Air mahupun di Tanah Suci Mckah dan Madinah. 66

Aktiviti ini terbukti memberikan satu eabaran dan tanggungjawab yang besar kcpada
LTH. Sepanjang tahun 1989 schingga 1999, bilangan jemaah haji yang mengikuti dan
memberikan kcpcrcayaan kcpada LTH untuk menguruskan urusan haji mercka adalah seperti
berikut:

5
4

Jadual 1.1:
Bilangan Jcmaah Haji melalui LTH pada tahun 1989- 1999
TAHUN
BILANGAN JEMAAH HAJI
1989

33,511

1990

37,464

1991 *

27,456

1992

43,718

1993

37,620

1994

24,344

1995

25,117

1996

25,326

1997

25,474

1998

30,133

1999

37,687

JUMLAH

347,850

Sccara ringkas dan jclas, jadual bilangan jcmaah haji melalui LTH pada
tahun 1989 - 1999 di atas dapat dilihat sccara lcbih jclas dan tcratur melalui carta di bawah.
' <**

Carta 1.1:
Bilangan Jcmaah Haji melalui LTH pada tahun 1989- 1999
50.000
45.000
40.000

2 35,000

Sumbcr: Lcmbaga Tabung Haji (LTH)

1989

1990

TAHUN

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

| BILANGAN JEMAAH HAjT]

< 30,000 Z 25,000

3 20,000 CQ 15,000

10.000
5,000
0

5
5

Sumbcr Lcmbaga Tabung Haji (LTH)

5
6

Pengurusan Kcwangan dan Tabungan

Selain menguruskan jcmaah haji, perkara utama yang pcrlu dipastikan scntiasa
berjalan lancar olch pihak LTH ialah kewangan para jemaah haji. Oleh yang demikian, aktivili
lain yang dijalankan oleh LTH ialah pengurusan kewangan Tabung Haji dengan menyediakan
perkhidmatan tabungan untuk umat Islam 67 yang berwawasan untuk menunaikan ibadah haji
bagi tempoh-tempoh tertentu.

Pengurusan kewangan ini amat penting kcrana ia juga berkait-rapat dengan faktor
kemampuan yang turut menjadi syarat yang membolchkan sescorang jcmaah itu mencruskan
pcijalanan ke Tanah Suei. Oleh yang demikian, bagi memudahkan urusan pergi dan balik
jemaah-jemaah ini, LTH tclah menyediakan perkhidmatan menguruskan kewangan jcmaah haji
ini bagi membantu proses penabungan wang sebelum pergi dan juga pcngcluaran wang
semasa jemaah-jemaah haji berada di Tanah Arab.
'

Sebagai tambahan, peningkatan jumlah tabungan di LTH dapat dilihat secara kasar
dengan peningkatan jumlah simpanan pendeposit sepanjang tahun- tahun 1989 schingga 1999
sebagaimana yang dilunjukkan dalam jadula di bawah.

Jadual 1.2:
Jumlah Simpanan Tahunan Pendeposit di LTH pada tahun 1989 - 1999
TAHU
N

JUMLAH SIMPANAN TAHUNAN

1989

(RM Juta)
556.9

1990

557.3

5
7

1991

687.6

1992

752.6

1993

811.9

1994

956.9

1995

1278.2
1996

1763.2

1997

2147.2

1998

2954.3

1999

3424.27

JUMLAH

15,890.37

Jadual cJi alas dapal dilihat sccara lcbih jclas dan tcratur mclalui carta di
bawah:
Carla 1.2:
Jumlah Simpanan Tahunan Pcndcposit di LTH pada tahun 1989 - 1999
Sumber: Lembaga Tabung Haji (LTH)

Sumber: Lembaga Tabung Haji (LTH)

Bagi menggalakkan aktivili penabungan di kalangan penseposil beberapa hadiah-hadiah

galakan dan ccnderamata lelah disediakan. Antaranya ialah Skim

5
8

Hadiah Galakan Sekolah-Sckolah Malaysia. Skim ini telah hanyak mcningkalkan kesedaran
dan budaya menabung di kalangan pelajar-pclajar sckolah. Kcpada para pcndeposit pula,
pelbagai ccnderamata disediakan bagi mcnghargai mcrcka yang mcmbuat simpanan di Tabung
Haji. Scbagai contoh, bagi pendcposit yang membuat simpanan dalam jumlah tcrtentu akan
diberikan ccnderamata-cendcramata scperti pad memo eksckutif, pemcgang pen, pen Parker,
pad memo, mug, pemegang kunci dan tabung wang. Dalam bulan Ramadhan pula, pcndeposit
dihadiahkan sekotak buah tama/8 bagi mcnggalakkkan aktiviti penabungan ini ditcruskan.

Apa yang jelas, usaha pihak LTH untuk mcnggalakkan dan mcningkalkan kesedaran
menabung di kalangan umat Islam bertambah positif. Pcrkara ini dapat dijelaskan mclalui
jadual bilangan pendcposit dan bilangan pcndeposit baru yang mendaftardan menyimpan di
Tabung Haji.

Jadual 1.3:
Bilangan Pcndeposit di LTH berbanding Pendcposit Baru
padatahun 1989- 1^99
TAHU
N

BILANGAN

BILANGAN

PENDEPOSI
PENDEPOSIT BARU
T
198
1,512,088
212,783
1999
1,753,678
241,590
0 19
2,052,581
278,792
199 91
2,200,202
147,621
2
199
2,367,795
.
167,593
1993
2,536,582
188,898
1994
2,737,567
200,898
5 19
2,977,838
240,271
%
19
3,189,570
211,732
97
19
3,461,290
271,720
98
199
4,015,520
307,237
9
Sumber:
Lcmbaga Tabung Haji (LTH)

5
9

Ringkasnya, jadual di atas dapat diccmakan dcngan lebih jclas dan

tcratur mclalui carta di bawah.

Carta 1.3:
Bilangan Pcndcposit di LTH berbanding Pendcposit Bara
;pada tahun 1989 - 1999
Sumber: Lcmbaga Tabung Haji (LTH)

3.0.

000

3 2,500,000
3 2,000,000

1,500,000
1.0.

000
500,000
-

Scbagai konklusi, mcncrasi aktiviti kcwangan yang aktif ini, LTH telah berjaya
mcnghadiahkan para pcndcposit bonus tahunan yang agak tinggi berbanding dcngan institusi
kcwangan yang lain selcpas pengiraan untung bersih dilakukan. Pcrkara ini sebagaimana yang
ditunjukkan dalam jadual di bawah.

Jadual 1.4: .
Pcralus Bonus oleh LTH pada tahun 1989 - 1999
TAHUN

% BONUS

1989

7.0

1990

7.0

1991

8.0

1992

8.0

6
0

1993

9.0

1994

9.5

1995

9.5

1996

9.5

1997

9.5

1998

8.0

1999

8.0

Ringkasan jadual di atas adalah scpcrti yng ditunjukkan melalui carta di

bawah.

Carta 1.4:
Peratus Bonus oleh LTH pada tahun 1989 - 1999
Sumbcr: Lcmbaga Tabung Haji (LTH)
TAHUN
Sumbcr: Lcmbaga Tabung Haji (LTH)

6
1

Aktiviti Pelaburan

Mcmandangkan Tabung Haji mcrupakan satu institusi kewangan Islam, olch yang
dcmikian, ia bukan sahaja mclibatkan diri dalam aktiviti tabungan scmata-mata. Malah, LTH
juga mcngambil peluang dari perkembangan ckonomi dunia yang mclonjak dcngan laju untuk
turut mclibatkan diri dalam aktiviti pelaburan. Aktiviti ini melibatkan pelaburan dana yang
terkumpul dan pengawasan fungsi pelaburan yang dilakukan olch LTH. 69 Maklumal tcrperinci
mengenai aktiviti pelaburan akan dibincangkan dalam Bab 4 mcncrusi disertasi ini.

Kcsimpulan

"Usaha ini Tuan Yang Dipcrtua! Satu usaha atau kerja yang sangat- sangat
mendapat kepujian daripada scgala umat Islam bahkan inilah satu-satu kerja yang
diwajibkan kepada orang Islam. Dalam usaha ini kita mcngucapkan ribuan tcrima
kasih kepada mcrcka-mcrcka yang tclah berunding mcmandukan kcrajaan untuk
membuat rancangan ini.,?0

Penubuhan LTH ini mcrupakan satu lagi catatan sejarah yang amat penting bagi umat
Islam di Malaysia mcmandangkan ianya mcrupakan satu garisan pcrmulaan dimana kewangan
umat Islam disatukan di bawah satu badan berdaftar. Sclain daripada itu, usaha ini juga
memberikan kebanggaan yang amat besar kepada warga Malaysia. Malah dcngan adanya
Tabung Haji, masyarakat Malaysia mula terdedah dcngan sistem perbankan Islam yang suatu
masa dahulu mcrupakan pengamalan yang amat ganjil dan janggal bagi penduduk bumi bertuah
ini.
Tambahan pula, penubuhan Tabung Haji turut mcnonjolkan satu bentuk pcntadbiran
Islam yang mcncakupi scmua aspek pengurusan yang pcrlu ada pada institusi Islam. Pcrmulaan
ini bukan sahaja merupakan satu langkah yang amat berani olch umat Islam di mana pada
waktu itu umat Islam masih sukar mcnerima perubahan yang baru. Yang amat diyakini, usaha

6
2

ini juga turut membcrikan gambaran yang positif mengcnai Islam dan kesyumulannya terhadap
masyarakat Islam scndiri mahupun warganegara bukan Islam di ncgara bcrpcndudukan majmuk
ini.

Sclain daripada itu, dcngan tertubuhnya Tabung Haji, hubungan dua hala antara
Malaysia dan Arab Saudi bcrtambah crat dan baik di mana pengurusan yang lebih profcsional
mengenai jemaah-jcmaah haji mula diaplikasikan di kedua-dua ncgara. Malah, dcngan adanya
hubungan crat ini, ia bukan sahaja membcrikan implikasi positif kepada jcmaah-jcmaah haji
malah yang lebih umum, ia juga membantu maningkatkan taraf ckonomi ncgara dan
mcnggalakkan pclaburan asing kc ncgara kita. Apa yang jelas, usaha mumi ini

Ot*-

tclah membcrikan impak yang besar kepada pengurusan haji negara-negara Islam yang lain
yang mana Tabung Haji tclah dijadikan contoh ikutan dalam pengurusan haji di negara-negara
Islam ini.

Pada hari ini, lumpuan LTH lebih banyak diarahkan kepada akliviti pclaburan dalam
pclbagai sektor yang diyakini akan lebih mcningkatkan tahap ckonomi para jemaah haji.
Aktiviti ini turut menyumbangkan kesan besar yang positif kepada ckonomi negara dan dunia
umumnya. Tambahan pula, aktiviti- aktiviti pclaburan yang dijalankan turut membcrikan
peluang-peluang Iain kepada umat Islam dan masyarakat yang lain secara umum. Sebagai
contoh, pelaburan dalam bidang pcrladangan membuka peluang rakyat sctempat bekerja di
ladang. Sclain itu pelaburan dalam sektor hartanah mcmbolehkan masyarakat memiliki
kediaman yang diidamkan dan membuka peluang pekerjaan kepada kontraktor-kontraktor
lerbabit.

Olch yang demikian, dengan penyelarasan yang menyeluruh mengenai pengurusan

6
3

jemaah haji dan juga pengurusan wang atau simpanan pendeposit- pendeposit, umat Islam di
negara ini akan memberikan keyakinan yang maksima terhadap Tabung Haji bagi mcmastikan
simbol kckualan umat Islam ini terus bergerak dengan ccmcrlang menuju wawasan yang telah
digariskan.

6
4

(1993), liuku Ccndcramata Utang tahun ke 30Lembaga Umsandan Tabung Haji. Kuala
Lumpur: LUTH, h. 17
Zainal Abidin Abdul Wahid et al. (1993), Sejarah Pcrkcmbangan Tabung Haji Malaysia 30 tahun. Kuala Lumpur: Jabatan
Pcrdana Menteri, h. 40
Afzalur Rahman (1988), Muhammad s.a.w: Fnsyclopedia of Scerah. London: Muslim Hducational School Trust, j. 1, h. 18
Mir Ayob Ali Khan (1986), Saudi Gazzcttc, vol. 6, no. 8, h. 3, Lihat juga Zainal Abidin Abdul Wahid et al. (1993), op.cit.., h.
42
(1982), Pcraturan Haji Arab Saudi, Musim Haji 1402 H /1982 M. Kuala Lumpur:
LUTII, h. 10, 15 & 17
Ibid, h. 10, 15 & 17
Kassim Ahmad (1997), Hikayat Hang Tuah, Kuala Lumpur: DBP. c. 8, h. 536-541
* Dato Haji Mohd Salleh Haji Awang (MISBAHA) (1986), Haji di Semenanjung Malaysia, Sejarah dan
Pcrkcmbangannya Sejak Tahun 1300H-140511(1896-1985 M). Terengganu: Syarikat Percetakan Yayasan Islam Terengganu
Sdn. Bhd., h. 109
(1951), Federation of Malaya: The Muslim Pilgrim Ordinance, 1951, no. 56 of 1951, h.
80-82
(1989), liuku Ccndcramata Scmpcna Upacara Pcrasmian Bangunan Tabung Haji
Masjid Tan ah Melaka dan Pclancaran Kcmpcn Mcnambah Pcndcposit Tabung Haji Peringkat Negeri Melaka. Melaka:
LUTH, h. 16; Lihat juga: Merah Abu Bakar(1988), Al-Islam, Februari , Hksklusif: Ungku Aziz dan Tabung Haji, h. 6-8;
Lihat juga: Ungku Aziz bin L'ngku Abdul
I lamid (1962), Pilgrims Fconomy Improvement Plan terdapat di dalam Report of the I*ilgrims Kconomic Welfare
Committee, Kuala Lumpur, 24 Januari 1962, h. 27; Lihat juga Zainal Abidin Abdul Wahid et al. (1993), op.cit., h. 71
Dato Haji Mohd Salleh Haji Awang, (MISBAHA), (1986), op.cit., h. 17
ibid, h. 265
ibid, h. 272
Ungku Aziz bin Hngku Abdul Hamid (1962), op.cit, h. 21-22
13
_______(1993), op.cit, h. 5
Dato Haji Mohd Salleh Haji Awang, (MISBAHA) (1986), op.cit, h. 281
la telah ditubuhkan semenjak tahuk 1951 lagi
Dato Haji Mohd Salleh Haji Awang, (MISBAHA) (1986), op.cit, h. 283
Merah Abu Bakar (1988), op.cit, h. 7
(1998), Undang-undang Malaysia, Akta 8, 1969, Cetakan Semula No. 14,1998, dengan
pindaan-pindaan, h. 18
(1996), Laporan Tahunan Lembaga Urusan dajjJTabung Haji 1996, Kuala Lumpur:
LUTH, h. 40
http://www.labung haji.gov.my/bahasaAnaklumatkorporat, 20 November 2001
Pada masa itu beliau adalah Mufti Besar Mesir, Rcktor Universiti Al-Azhar merangkap Mufti Agung Mesir
Merah Abu Bakar (1988), op.cit, h. 7
Zainal Abidin Abdul Wahid et al. (1993), op.cit.., h. 113
ibid, h. 113
http://www.tabung haji.gov.my/bahasa/misikorporat, 20 November 2001
http://www.tabung haji.gov.my/bahasa/homeaktiviti.htm, 20 November 2001
http://www.tabung haji.gov.my/bahasa/homeaktiviti.htm, 20 November 2001
http://www.tabung haji.gov.my/bahasa/homeaktivili.htm, 20 November 2001
(1995), Laporan Tahunan Lembaga Urusan dan'Tabung Haji 1995, Kuala I .umpur:
LUTH, h. 2
Zainal Abidin Abdul Wahid et al. (1993), op.cit.., h. 105-107
(1995) Undang-undang Malaysia, Akta 535, Akta Tabung Haji 1995, h. 12
(1995), op.cit., h. 4
(1995), op. cit, h. 10-11
(1969), Undang-undang Malaysia, Akta 8, Akta Lembaga Urusan dan Tabung Haji
1969, Cetakan no. 14, 1982, dengan pindaan-pindaan, h. 18, Lihat juga Zainal Abidin Abdui Wahid et al. (1993), op.cit.., h.
107
Zainal Abidin Abdul Wahid et al. (1993), op.cit.., h. 114
(1995), op.cit., h. 6
(1998), Laporan Tahunan Lembaga Urusan dan Tabung Haji 1998, Kuala Lumpur:
LUTH, h. 2, h. 9
(2001), Pcngcrusi dan Ahli Panel Pelaburan Tabung Haji DilantiP\ Bcrita Tabung
Haji, Ldisi September 2001, Bil. 9/2001, h. 1

Zainal Abidin Abdul Wahid et al. (1993), op.cit.., h. 107

ibid., h. 115
(1997), Laporan Tahunan Lembaga Urusan dan Tabung Haji 1997, Kuala Lumpur
LUTH, h. 5
.
(1998), op.cit.., h. 10 *
Zainal Abidin Abdul Wahid et al. (1993), op.ciL., h. 116
http://www.tabung haji.gov.my/bahasa/homeaktiviti.htm, 20 November 2001 41 http://www.tabung
haji.gov.my/bahasa/homeaktiviti.htm, 20 November 2001
http://www.tabung haji.gov.my/bahasa/homeaktiviti.htm, 20 November 2001
(1993), op.cit.., h. 31-32
(1999), Laporan Tahunan Lembaga Urusan dan Tabung Haji 1999, Kuala Lumpur:
LUTH, h. 2, h. 100
ibid., h. 92-96
(1993), op.cit.., h. 28
(1993), op.cit.., h. 28
(1999), op. cit. h. 18
33
http://www.tabung haji.gov.my/bahasa/cartath.htm, 20 November 2001
36
_________________(1998), op.cit.., h. 38-41
57
_______________(1999), op.cit.., h. 58
ibid. h. 32
ibid., h. 50
ibid, h. 52
(1995),_op.cit.., h.
38-39
http://www.tabung haji.gov.my/bahasa/homeaktiviti.htm, 20 November 2001
63
_________(1999), op.cit... h. 80-82
81 84
_______(2002), Tabung Haji Lantik Bank Islam Scbagailijcn l*ungutan Simpanan , lterita
Tabung Haji, Bil. 3/2002, Mac 2002, h. 8
http://www.tabung haji.gov.my/bahasa/homcaktiviti.htm, 20 November 2001 88 http://www.tabung
haji.gov.my/bahasa/homcaktiviti.htm, 20 November 2001
http://www.tabung haji.gov.my/bahasa/homcaktiviti.htm, 20 November 2001
(1999)._op.cit.., h. 88
http://www.tabung haji.gov.my/bahasa/homcaktiviti.htrrV,t50 November 2001
70
Lncik Mohamed Yusof bin Mahmud - Temerloh, Perbahasan di Dewan Rakyal 14 Ogos 1962 dalam Dato Haji Mohd
Salleh Haji Awang, (MISBAHA) (1986), op.cit., h. 272