Sveti" Joanikije Lipovac (Kvisling)

Pie: Miroslav osovi

Veliina slova:

Izvor: Stock
Knjiga Miroslava osovia "Bizarni sveci Srpske crkve" prodaje se u Crnoj Gori, u
supermarketima i na kioscima po cijeni od 3.99 . Osim onoga to itate u feljtonu, u
knjizi moete proitati jo mnogo toga zanimljivog - o Svetom Savi, o Nikolaju
Velimiroviu, o Njegou, o Luki Vukmanoviu, o Atanasiju Jevtiu, o Amfilohiju
Radoviu, o Filaretu Mieviu, o istoriji pravoslavne crkve na ovim prostorima...
Facebook stranica knjigehttps://www.facebook.com/bizarni.sveci.srpske.crkve

Joanikije Lipovac je svojim politikim djelovanjem tokom II svjetskog rata najzasluniji

za katastrofu svjetenstva mitropolije crnogorsko-primorske. Kako piu svi istoriari, za
sve vrijeme bratoubilakog rata, dok se krv u potocima lila Crnom Gorom, Lipovac je
pozivao na borbu protiv partizana i komunista. Nije problem to to je Lipovac bio
antikomunistiki nastrojen, ali je veliki problem kad on svom estinom huka i raspiruje
mrnju u vrijeme kataklizme kakva je bila II svjetski rat. Joanikije Lipovac je irenjem,
isijavanjem mrnje, doprinio da ivote izgube stotine i hiljade Crnogoraca. Kod
primitivnih vjerskih fanatika kakvih uvijek ima dovoljno, rije jednog mitropolita ima
veliki odjek i znaaj
Mitropolit Joanikije Lipovac roen je 1890. god. u Stolivu, u Boki Kotorskoj. Za vrijeme II
svjetskog rata Lipovac je upravljao Crnogorsko-primorskom eparhijom. Tokom rata bio je
vjerni saradnik talijanskih faista. Umjesto da mu sude, komunisti su ga na kraju rata u junu
1945. ubili u Srbiji. Njegovi posmrtni ostaci nijesu pronaeni.

Velibor Domi pie kako je Joanikije Lipovac kaznio dva svjetenika koji su posetu
italijanskog kralja shvatili kao posetu okupatora, te talijanskog monarha nijesu htjeli da
ispotuju: "Italijanski kralj Vitorio Emanuelo Trei posjetio je Cetinje maja 1941.
godine i tom prilikom je posjetio i Cetinjski manastir. Mitropolit Joanikije ga je, s
obzirom da je njegov dolazak bio unaprijed najavljen i da je kralj izrazio elju da
prisustvuje Svetoj Liturgiji u Cetinjskom manastiru, doekao na ulazu u manastir.
Mitropolit i svetenstvo su bili pripremljeni za slubu, tj. bili su u odedama.
U toku oblaenja u odede protojerej-stavrofor Nikola Markovi, lan Crkvenog suda
na Cetinju, odbio je da se obue u odede i tako saeka italijanskog kralja. I protojerejstavrofor Ilija Popovi, podstaknut tim inom prote Nikole Markovia, u oltaru je pred
svima skinuo odede i otkazao poslunost Mitro- politu. Italijanski kralj je prisustvovao
Svetoj Liturgiji i poklonio se motima Svetoga Petra Cetinjskog.
Poslije toga, mitropolit Joanikije je protiv ove dvojice svetenika poveo disciplinski
postupak, ali ih je kaznio blagim kaznama Nikolu Markovia uko- rom (M. br. 2484 od
06. 06. 1941. godine), a Iliju Popovia opomenom (M. br. 2484 od 06. 06.1941. godine).
Razlog za ovako blago kanjavanje Mitropolit je naao u tekim i nesreenim ratnim
prilikama, ali je naglasio da je za te i takve krivice obojicu trebalo predati u nadlenost
Crkvenom sudu Mitropolije. Mitropolitov doek italijanskog kralja u Cetinjskom
manastiru posluio je ko- munistima kao 'dokaz' njegove navodne prisnosti sa
faistikom Italijom. Pola vijeka je po ovom pitanju preutkivana injenica da je Vitorio
Emanuelo Trei bio italijanski kralj, ali i crnogorski zet jer je bio oenjen kerkom
kralja Nikole Prvog Petrovia-Njegoa. Vitorio Emanuelo je isto tako sveano doekan
na Ce- tinju i u Cetinjskom manastiru kada je dolazio da isprosi Jelenu Petrovi u
vrijeme kralja Nikole." (Velibor Domi, GolgotaMitropolita Crnogorsko-Primorskog
Joanikija (1941-1945.), www.rastko.rs)
Domi izjednaava posetu talijanskog monarha Crnoj Gori iz vremena kralja Nikole - kad je
bio rado ugoen gost, i posetu istog oeka 1941. godine - kad je doao u zemlju koju je
orujem okupirala vojska njegove drave?!!
to se tie samog dogaaja koji Domi opisuje, Joanikije Lipovac nije bio prinuen da
doeka italijanskog kralja, i da nije ispotovao Vitoria Emanuela nita mu se ne bi desilo.
ini se da Velibor Domi na Joanikija Lipovca gleda kao na najveu moralnu gromadu u
istoriji, kao na novog Isusa, pa se udom udi, pita sebe i itaoce: "Zar je Mitropolit mogao
da blagosilja italijansku okupaciju slobodarske Crne Gore..." (ista knjiga)
Zar je mogao? Ova upitna reenica je kao neki Veliborov jak argument? A kako je mogao
"sveti" despot Stefan Lazarevi da see ruke i noge rudarskim radnicima i da se junaki bori
protiv hriana za raun Turaka? Nije (po Domievoj logici) mogue! Kako je mogue da
jedan "sveti" oek kao to je Nikolaj Velimirovi pohvalno govori o Adolfu Hitleru i da se
koristi njegovim ordenom? Nije (po Domievoj logici) mogue! Kako je mogue da "sveti"
Maca Vukojii kolje i macolom ubija civile? Pa nije mogue - po logici Velibora Domia.
Ipak, to se sve zaista deavalo i trebali bi da budemo zaista mnogo glupi pa da "razbijamo"
glavu oko toga zato su razni zloinci i nesoji radili raznorazna nepoinstva.
U knjizi o Lipovcu Domi daje i injenice o represalijama i zloinima talijanskih okupatora
nad pravoslavnom crkvom i svjetenstvom u Crnoj Gori: "....kada su samo u toku jula i

avgusta 1941. godine u vrijeme italijanske kaznene ekspedicije, koja je izvedena poslije
ustanka od 13. jula, postradali skoro svi manastiri u Patroviima (opljakan manastir
Duljevo, spaljen konak i vrijedna biblioteka u manastiru Reevii, oteena crkva
Svetoga Save u manastiru Graditu, opljakan manastir Praskvica i nastojatelj odveden
u internaciju, opljakan konak i crkvica manastira Prevlake kod Tivta, zapaljen konak
manastira Bijele kod avnika i ubijena majka jeromonaha koja je tu ivjela,
demolirana, primjera radi, Saborna crkva Svetog Stefana Deanskog u Miiima u
Spiu kod Bara, a crkva Svetog Velikomuenika Dimitrija u tvravi Haj-Nehaj kod
Bara pretvorena u italijansku kasarnu. Dalje, navodimo samo neke podatke, u samom
Cetinju je, od strane italijanske kaznene ekspedicije, 20. jula 1941. godine demoliran
Eparhijski dom u kome su bili smjeteni Eparhijski upravni odbor, Eparhijski crkveni
sud i Eparhijska radionica za svijee. Polomljen je eparhijski namjetaj, obijena je i
opljakana kasa, zapaljena je i time djelimino oteena arhiva i eparhijska biblioteka.
Zbog toga su Eparhijski upravni odbor i Eparhijski crkveni sud ve 21. jula 1941.
godine premjeteni u Cetinjski manastir, a u Eparhijski dom se na silu uselio Ratni
vojni sud okupacionih vlasti, koji je tu ostao do kapitulacije Italije 1943. godine, ali su,
istine radi, uredno plaali zakup Mitropoliji prvo 3000, a potom 5000 lira mjeseno. Ta
suma je dodijeljena svetenikim siroadima i porodicama uhapenih i interniranih
svetenika.
Zar je mitropolit Joanikije mogao da podrava okupatora i njegovu vlast koja je samo u
toku 1941. godine, poslije izvoenja komunistikog ustanka, internirala u Albaniju
svetenike Pavla Radunovia, Duana Kostia, Andri- ju Lakovia i protosinela
Varnavu (Buana) i mnoge druge Crnogorce njegove eparhiote za koje je pred Bogom i
Crkvom Bojom, ljudima i istorijom bio odgovoran. Pored njih tu su i imena svetenika
Nikole Miloevia, Milutina Vujoevia, igumana Borisa (Kaanegre), Pavla Vrbice,
Sima Basekia, Toma Lilia, Luke Radievia, Novaka Jovanovia, Blagote urovia,
akona Ma- nojla okia, Cvjetka Staniia, Filipa Rajkovia, Tihomira Balia,
Radisava Babovia koji su mueni, hapeni i internirani u toku 1941, 1942. i 1943.
godine. Moramo pomenuti i svetenike koji su strijeljani od Italijana u odmazdama i to:
Bogia Jovievia, paroha rijeko-obodskog, Andriju iljaka, paroha bobovskog i
Ratomi-ra Jankovia, paroha streanjskog. Italijani su strijeljali i one svetenike koji su
okrenuli lea Bogu i koji su pristupili bezbonim komunistima ili su pomagali njihov
nesreni jamarski rad i to: Boka Popovia, paroha gornjopoljskog, Cvjetka Staniia,
penzionisanog svetenika iz Nikia, Sima Popovia, paroha kosorskog, Marinka
Vujinovia, privremenog paroha abljako-jezerskog." (ista knjiga)
Naravno da je mitropolit Joanikije Lipovac mogao da blagosilja talijansku okupaciju i pored
zlodjela koja su talijanski faisti vrili. Nita to njemu nije smetalo, jer je bio kvisling,
izdajnik.
Postoji talijanski web sajt "Luce Cinecitta" (www.archivioluce.com/archivio/) na kome se
nalaze arhivski - filmski i fotografski snimci iz II svjetskog rata koje su na Cetinju snimali
talijanski faisti. Ovaj sajt takoe ima i svoj kanal na sajtu Youtube.
Na Youtube-u je postavljen filmski zapis iz aprila 1941. godine kada su Talijani uli na
Cetinje i okupirali ga. Zapis nosi naslov "Cettigne, la capitale occupata dalle nostre truppe.
L'alza bandiera. I principali edifice." U ovom kratkom filmu prikazano je kako talijanska
vojska ulazi na Cetinje, a na nekoj cetinjskoj ulici ih doekuje Joanikije Lipovac. Evo
screenshot fotografije iz tog filmskog zapisa, Joanikije Lipovac sa italijanskim faistima:

Izvor: Stock
Isti sajt je na Youtube postavio i filmski zapis iz maja 1941. kada je talijanski kralj Vitorio
Emanuele posetio Cetinje. Na ulazu u Cetinjski manastir talijanskog kralja je doekao "sveti"
Joanikije. Dvije screenshot fotografije Lipovca i kralja Italije:

Izvor: Stock
Istoriar Zvezdan Foli u vezi posete talijanskog kralja pie: "Vizita italijanskog suverena
Cetinju 16. maja 1941. proticala je u sveanoj ceremonijalnoj atmosferi u koju se
ukljuuje i Cetinjska mitropolija. Brujanje zvona sa Cetinjsk- og manastira i mjesnih
crkava davalo je ton tom ambijentu..." (Zvezdan Foli, Vjerske zajednice u Crnoj Gori
1918-1953, Podgorica, 2001, str 71)

U knjizi o Lipovcu Velibor Domi pie: "Da je Mitropolit Joanikije bio okupatorski
sluga on bi svakako uestvovao u petrovdanskom proglaenju tzv. 'Nezavisne drave
Crne Gore' koju je u dogovoru sa italijanskim okupacionim silama proglasila
Crnogorska federalistika stranka na elu sa Sekulom Drljeviem. Mitropolit Joanikije
je svojim beskompromisnim stavom ignorisao takve crnolatinake, separatistike i
anticrnogorske ideje i skupove." (Velibor Domi, GolgotaMitropolita CrnogorskoPrimorskog Joanikija (1941-1945.), www.rastko.rs) Ali, ovo je potpuna neistina. Naravno da
je Lipovac, koji je veselo doekao talijanske okupatore i njihovog kralja, isto tako i 12. jula
1941. uestvovao na skupu koji je odran pod pokroviteljstvom Talijana. Novak Adi u
tekstu "to je istina o Petrovdanskom saboru 12. jula 1941. godine, na Cetinju"
(www.montenegrina.net), pie: "Jedan od poslanika Petrovdanskog Sabora komandir
Todor Milov Boro- zan, s Bokova, u svojim Memoarima (u manuskriptu) objavljuje
spisak lica koji su dobili poziv da uestvuju u radu Petrovdanskog sabora i daje ga po
azbunom redu. Prema Todoru Borozanu 'lanovi crnogorskog Petrovdanskog sabora'
bili su..." i meu ostalima - tu je i ime Joanikija Lipovca.
Osim ovog pisanog istorijskog izvora imamo jo jedan prvoklasni istorijski iz- vor,
fotografije sa tog skupa. Skup poznat pod imenom "Petrovdanski sabor" odran je u
"Zetskom domu" na Cetinju. Fotografije sam preuzeo sa istog pomenutog sajta www.archivioluce.com/archivio/. Kad posetilac otvori ovu stranu ostaje mu da u pretraiva
upie "Cettigne" i nai e slike koje su pred vama. Prva slika je iz sale, pored Lipovca sedi
predstavnik islamske zajednice:

Izvor: Stock
Druga slika od 12. jula 1941. je zajedniki snimak uesnika Petrovdanskog sabora nainjen
ispred Zetskog doma, na centralnom mjestu je kvisling Joanikije Lipovac:

Izvor: Stock
Fotografiju Lipovca sa Petrovdanskog sabora dao je i Vladimir Jovanovi, novinar neeljnika
"Monitor", u knjizi "Petrovdanski sabor", koju je objavio 2011. godine.
O odnosu vrha Cetinjske mitropolije kao i svjetenstva prema 13.-julskom ustanku 1941.
godine Foli pie: "Iako je vrh Crnogorsko-primorske mitropolije ostao pasivan u ovom
dogaaju, dominantni patriotski izrazi pravoslavnih svetenika nadjaavali su
preporueni pacifizam. Tako se 55 duhovnika (svetenici, teolozi, studenti teologije i
uenici bogoslovije), meu kojima i 25 svetenika Mitropolije, nalo u borbenim
redovima ustanikih snaga." (Zvezdan Foli, Vjerske zajednice u Crnoj Gori 1918-1953,
Podgorica, 2001, strana 72)
Foli zatim pie o tome kako su Talijani guili ustanak: "Reokupacija Crne Gore izvrena
je krajnje represivnim mjerama italijanske vojske. One nijesu potedjele svetenike,
kao ni hramove Crnogorsko-primorske mitropolije. Jereja Bogia Jovievia, paroha
rijeko-obodskog, strijeljali su Italijani 19. jula 1941. u Rijeci Crnojevia, dok su 18
svetenika internirali u svoj logor u Albaniji." (ista knjiga, strana 72)
U Vaskrnjoj poslanici aprila 1942. Lipovac je osudio 13.-julski ustanak, Zvezdan Foli
citira Lipovca: "I malo im je to su izveli moralnu pusto, ve su 13. jula 1941. digli i
takav ustanak koji je naem narodu nanio takve rane da ih ni decenije nee izlijeiti..."
(ista knjiga, strana 74)
Sve vrijeme II svjetskog rata Joanikije Lipovac je produbljivao podjele, pospjeivao zlo koje
je zadesilo Crnu Goru. Jo iz Folieve knjige: "Na parastosu Dragu i Blau Kapiiu u
aprilu 1942, mitropolit Joanikije je odrao besjedu protiv komunizma. Jo radikalniji
bio je u oktobru 1942. kada je na parastosu Novici Kovaeviu, sudiji iz Grahova,
savjetovao okupljenom narodu: ''Nema podesnijeg mjesta nego da ovdje donesemo
vrstu odluku i zakunemo se Bogu da emo se boriti protiv komunista" (ista knjiga,
strana 76)

Lipovac dakle osuuje optenarodni crnogorski ustanak 13. jula 1941, jedini pravi oruani
narodni ustanak u porobljenoj naci-faistikoj Evropi, ustanak koji je pozdravio i kome se
divio i divi cio demokratski svijet.
Foli jo prikazuje: "Kada je porunik Favento Nazaro, civilni komesar u Danilovgradu,
15. aprila 1942. zatraio od mitropolita Joanikija da raini jereja orija Kalezia,
paroha u Slatini koji je bio lan narodnooslobodilakog od- bora u danilovgradskom
srezu, njegova reakcija bila je radikalna i ekspresna. Ve 16. aprila 1942. mitropolit
Joanikije obznanjuje Rjeenje kojim zabranjuje svetenodjejstvovanje i ukida pravo na
penziju ne samo jereju Kaleziu nego i protojereju Jagou Simonoviu, arhijerejskom
namjesniku u Kolainu, jereju Blau Markoviu, tuiocu Crkvenog suda na Cetinju,
jereju Simu Popoviu, parohu kosorskom, jereju Vidaku Drakiu, parohu brskutskom i
jereju Blagoti uroviu, parohu obajikom. Radi sticanja jaeg povjerenja kod
okupacionih vlasti mitropolit je svoje Rjeenje dostavio i Pirciu Biroliju, italijanskom
guverneru za Crnu Goru i Drugoj direkciji pri Guvernadurstvu." (ista knjiga, strana 76)
Otre mjere "svetog" Lipovca za one svjetenike koji su bili protiv faista! Da vidimo kako je
Lipovac zahvaljujui svojoj saradnji sa okupatorom obezbjeivao privilegije za svoju
mitropoliju. Pie Zvezdan Foli: "Tako su Italijani oktobra 1942. dozvolili da osoblje
Bogoslovije na Cetinju nastavi rad, nakon prekida nainjenog u aprilu 1941. godine.
Ovo je bila jedina bogoslovija Srpske pravoslavne crkve koja je kolovala sveteniki
podmladak u toku rata." (ista knjiga, strana 78)
Ve u maju 1942. godine mitropolit Joanikije Lipovac je od strane jednog pravoslavnog
monaha iz Hercegovine jasno oznaen kao izdajnik. Pie Zvezdan Foli: "Joanikijev
angaman, nesvojstven ostalim episkopima SPC tokom 1941.-1945, prvi je otvoreno
kritikovao jeronomonah Miron iz manastira Krstae u Hercegovini. Miron je poetkom
maja 1942. sastavio letak 'Narodu i srpskom svetenstvu' u kome je nazvao Joanikija
slugom Hitlera i optuio ga za prodaju Crne Gore. Slinim akcentima odisala je
'Poslanica' pravoslavnih svetenika iz Crne Gore, objelodanjena 16. juna 1942. na
Tjentitu." (ista knjiga, str. 82 i 83)
Branko N. Filipovi u knjizi "Mrtvi ne zbore" pie o Joanikiju Lipovcu: "U vrijeme
najveeg okupatorsko-etnikog terora u Crnoj Gori, 18. oktobra 1942. godine,
crnogorski mitropolit Joanikije (Lipovac) na banketu u Ostrogu odrao je zdravicu
Pirciju Biroliju, faistikom guverneru okupirane Crne Gore, ije dijelove prenosimo:
'I dogodi se udo nevieno i neuveno pod okupacijom Gospodari i robovi, Italijani i
Crnogorci nacionalisti, postadoe saradniciprotiv stranoga zla, i za kratko vrijeme
zajedniki oslobodie Crnu Goru...

Photo: www.r-tours.me
Radostan je danas sav na narod sapodruja guvernata Crne Gore to je Vaa
Ekselencija, sa Vaom cijenjenom gospoom i Vaim eminentnim saradnicima, kao sin
pobonog italijanskog naroda, doao u sveti Ostrog da se pokloni motima Sv. Vasilija
Ostrokoga udotvorca.
Vaa pobona i herojska dua osjetila je da je pravo da se ovdje u ovoj naoj najveoj
svetinji zajednikipomolimo Gospodu Bogu za vjenipokoj i rajsko veselje u borbama
protiv partizana zajednikipoginulih italijanskih i naih boraca i da se pomolimo da i
dalje vlada meu nama meusobno potovanje i sloga...'
Dogodilo se pravo udo; nevjerovatno, ali istinito. Mitropolit crnogorski Joanikije die
zdravicu okupatorskom faistikom zloincu Pirciju Biroliju u vrijeme kad je on,
zajedno sa etnicima, organizovao preko 4.000 zatvora i logora za porobljene
Crnogorce, u kojima je zatvarano, strijeljano, mueno i deportovano u okupatorske
logore preko 50 hiljada Joanikijevih vjernika samo zato to su se borili za slobodu.
Tako se ovaj visoki crkveni funkcioner ruga interniranim Crnogorcima. Joanikije ide sa
banketa na banket i dri zdravice satanama koje ubijaju, masakriraju i deportuju
njegove vjernike. U septembru 1943. godine italijanskog okupatora zamjenjuje
njemaki okupator, kojem se etnici i Joanikije takoe dodvoravaju. Mitropolit
Joanikije 1-XII- 1943. godine u posebnoj poslanici estita vojnicima njemakog Rajha
novu 1944. godinu slijedeim rijeima: 'Vojnicima velikog njemakog Rajha: Naroitu
mi ast ini da mogu najslavnijoj vojsci svijeta iz svih vremena estitati Novu godinu u
ime svoje vlade i svoga naroda. Sretna vam Nova 1944. godina.'
Nije teko shvatiti to znai ova Joanikijeva estitka u vrijeme kada cio svijet vodi
krvavu borbu protiv hitlerovske Njemake i udruenog faizma, protiv monstruoznih
agresora koji su htjeli da podjarme i unite sve slobodne i civilizovane zemlje i narode.
Pritom treba imati u vidu da ovu estitku mit- ropolit Joanikije upuuje u asu kad
Saveznici proglaavaju etnike i Drau Mihailovia za izdajnike i kad donose odluku da

im prekinu svaku pomo. Crnogorski mitropolit Joanikije se radovao svakom

strijeljanju zarobljenog borca NOV, ili kad su Mihailovievi etnici i okupatorski
crnokouljai, iz zas- jede ubijali neustraive narodne vojnike. Joanikijevi i
Mihailovievi etnici su sa Musolinijevim faistima igrali kolo oko leeva pobijenih
crnogorskih rodoljuba, kao na trgu u Herceg-Novom 21. januara 1943. godine.
G. mitropolit izvrio je kanonsku posjetu Bajicama, kojoj su pored istak- nutih
nacionalista prisustvovali i italijanski oficiri koji su predstavljali diviziju 'Perua' (pie
u 'Glasu Crnogorca', broj 27, od 10-X-1942). Pored mitropolita Joanikija na ovoj
kanonskoj posjeti govorio je i predstavnik divizije Perua. U toku Drugog svjetskog
rata vrene su brojne okupatorske i etnike smotre vojske kojima je prisustvovao
mitropolit Joanikije zajedno sa okupatorskim i etnikim starjeinama. To
dokumentuju fotografije smotre koju u vojnikom poretku obavljaju general Pircio
Biroli i njegovi pomagai Bajo Stanii i mitropolit Joanikije.
Mitropolit Joanikije je, kao okupatorski sluga, odluno bio protiv crnogorskog naroda i
njegove narodnooslobodilake borbe. Glorifikovao je komandante Drae Mihailovia u
Crnoj Gori i zajedno sa njima doekivao faistike komandante. Konano, mitropolit
Joanikije je bio vana karika u lancu izdaje Drae Mihailovia u Crnoj Gori. On je, uz
saradnju Drainih komandanata, pomagao okupatorima da porobe narod Crne Gore i
da oslabe i prigue njegovu pravednu borbu za slobodu.
Mitropolit Joanikije je i odstupio iz Crne Gore zajedno sa 21. njemakim korpusom
prema Austriji, u decembru 1944. godine." (Branko N. Filipovi, Mrtvi ne zbore,
www.montenegrina.net)
I Velibor Domi u njegovoj knjizi o Lipovcu je prenio zdravicu Lipovca Pirciu
Biroliju, koju je izgovorio u manastiru Ostrog 18. oktobra 1942. godine, Domieva knjiga se
nalazi na www.rastko.rs. Evo i poznate fotografije "svetog" Lipovca sa Pirciem Birolijem,
ba iz Ostroga:

Izvor: Stock
Zvezdan Foli jo pie o Lipovcu: "Mitropolitovo lamentiranje nad sudbinom srpstva i
pravoslavlja u Crnoj Gori, obavljanje parastosa 'nacionalnim herojima', nadahnjivanje
epskim postulatima u borbi protiv jedinog antifaistikog pokreta, najei su oblici
rada pravoslavnog klera na Cetinju do novembra 1944. godine." (Zvezdan Foli, Vjerske
zajednice u Crnoj Gori 1918-1953, Podgorica, 2001, strana 90)
U dokumentarnom serijalu TV Crne Gore "Cetinjska Mitropolija" iz 2006. godine, za koji je
tekst napisao istoriar ivko Andrijaevi, u 4. epizodi je izmeu ostaloga reeno:
"Cetinjska Bogoslovija bila je jedina bogoslovija Srpske Pravoslavna Crkve koja je
radila tokom II svjetskog rata. Meu svetenstvom Crnogorske mitropolije nije bio mali
broj protivnika ovakvog mitropolitovog dranja prema italijanskom okupatoru. A bilo
je i svjetenika koji su otvoreno podravali parti- zanski pokret. Mnogi od njih stradali
su zbog protivljenja okupacionom reimu, dok su neki poginuli u redovima partizanske
vojske. Prema zvaninoj statistici u partizanskom pokretu uestvovala su 34
pravoslavna svjetenika Crnogorsko- primorske mitropolije, a njih estorica nakon rata
dobili su Spomenicu 1941."
"Sveti" Lipovac bio je od Talijana nagraen za svoje kvislintvo - rad bogoslovije je
doputen.
Istoriar Dragutin Papovi pie: "Mitropolit Joanikije je prema Njemcima primijenio istu
taktiku kao prema Italijanima. Zbog oportunizma bio je slatkorjeiv, pa je u boinoj
poslanici 1944. godine pomenuo 'genijalnog Getea', Herdera i 'poznatog naunika
Leopolda Rankea' i osudio Jevreja Karla Marksa. Ova saradnja je otkrila jo jedno
mitropolitovo uvjerenje. Pokazalo se da je mit- ropolit antisemita jer je u estim javnim
osudama komunizma govorio da su za nastanak ove ideologije krivi Jevreji i da su oni
meu glavnim izazivaima rata... Mitropolit je uz Njemce ostao do naputanja Crne
Gore krajem decem- bra 1944. godine. Sa etnicima, njihovim porodicama i u pratnji
60 duhovnika povlaio se preko Bosne, Hrvatske i Slovenije. Poetkom maja 1945.
godine je- dinice Jugoslovenske armije su kod Zidanog mosta zarobile i bez suenja
ubile 56 svetenika Crnogorsko-primorske mitropolije. Mitropolit Lipovac je nakon
zarobljavanja sproveden u Aranelovac, poniavan i likvidiran sredinom juna."
(Dragutin Papovi, Duhovni lider etnikogpokreta, neeljnik "Monitor", 11. februar 2011)
Meu strijeljanim svjetenicima bio je moj ed uro Radoman, otac moje majke. Tokom rata
on nije bio ni na strani partizana ni na strani etnika. Bio je obian ljubotinjski pop. U smrt su
ga poveli njegov vjenani kum, takoe lani Amfilohijev "svetac" Luka Vukmanovi i ovaj
sramni, slugeranski Amfilohijev "svetitelj".
Joanikije Lipovac je svojim politikim djelovanjem tokom II svjetskog rata najzasluniji za
katastrofu svjetenstva mitropolije crnogorsko-primorske. Kako piu svi istoriari, za sve
vrijeme bratoubilakog rata, dok se krv u potocima lila Crnom Gorom, Lipovac je pozivao na
borbu protiv partizana i komunista.
Nije problem to to je Lipovac bio antikomunistiki nastrojen, ali je veliki problem kad on
svom estinom huka i raspiruje mrnju u vrijeme kataklizme kakva je bila II svjetski rat.

Joanikije Lipovac je irenjem, isijavanjem mrnje, doprinio da ivote izgube stotine i hiljade
Crnogoraca. Kod primitivnih vjerskih fanatika kakvih uvijek ima dovoljno, rije jednog
mitropolita ima veliki odjek i znaaj. U II svjetskom ratu naoruanim ljudima koji gledaju krv
i leeve na sve strane, oguglalim ljudima pomuene svijesti koji su ve izgubili neke od
svojih najdraih, takvima nije trebalo puno da i sami ubiju i naprave zloin. I Amfilohijev
"svetitelj" ih je na to podstrekivao. Isto kao to danas Amfilohije Radovi godinama sije
mrnju prema svemu crnogorskom, ne bi li, na bilo koji nain, sruio crnogorski narod i
dravu.
Joanikije Lipovac je bio iskreni saradnik okupatora, mogao je svo vrijeme rata da se ne
ulaguje faistima, nita mu se ne bi desilo.
Ovaj kvisling, okupatorova sluga i kad se sagledaju sve injenice - ni po emu svetac,
iskljuivi je i glavni krivac za katastrofu svjetenstva u Crnoj Gori tokom II svjetskog rata i
znatno je pospjeio bratoubilaki rat koji je bjesnio od 1941. do 1945. godine