Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
AYMARA
Cmo te llams?........ Ima sutiyqui?................. Cunasa sutimaja?
De dnde eres?......... Maimanta canqui?.............. Cauquitaatasa?
Dnde vas?............. Mayta rinqui?................. Cauquirusa sarta?
De dnde vienes?....... Maimanta jamunqui?............ Cauquitsa juta?
De qu pas eres?...... May llajtamanta canqui?....... Cauqui marcanitasa?
Qu haces?............. Imata ruanqui?................ Cunsa lurta?
Qu quieres?........... Imata munanqui?............... Cunsa munta?
Has de volver?......... Cutimunquichu?................ Cutinitati?
Qu vendes?............ Imata ranjanqui?.............. Cunsa aljta?
Quieres?............... Munanquichu?.................. Muntati?
Ven ac................ Jamuy caiman.................. Jutam acaru
Ve, anda............... Puriy......................... Saram
Trae................... Apamuy........................ Apanim
Hasta maana........... Ccaya cama.................... Ccarurucama
Haga, haz.............. Ruay.......................... Luram
Hasta la noche......... Chisicama..................... Jaipucama
Qu te duele?.......... Imayquitaj nanan?............. Cunsa ustam?
Ahora te vas?.......... Cunanchu ripunqui?............ Hichati sarjata?
Me conoces?............ Rejsiguanquichu?.............. Utistatti?
Y tu madre y tu padre?. Mamaiqui, tataiquiri?......... Taicamasti auqui masti?
Iremos juntos.......... Cusca risun................... Tanta saraani
Estn bien?............ Guallejllachu cascancu?....... Hualisipquihua?
Como ests?............ Imaynalla cacancu?............ Camisatassa?
Estoy bien............. Allillancani.................. Hualiquithua
De dnde llegas?....... Maimanta chayamunqui?......... Cauquitsa purinta?
Cuntos aos tienes?... Masca huatayojtacanqui?....... Caucca maranitasa?
Quieres comer?......... Micuyta munanquicho?.......... Mancaa muntati?
Que traes?............. Imata apamunqui?.............. Cunsa apanta?
Me quieres?............ Munahuanquichu?............... Munistati?
Por qu lloras?........ Imamanta guacanqui?........... Cuntasa jachasta?
Qu he de comprar?..... Imatarantisaj?................ Cunsa alajha?
Cundo te vas?......... Maicaj ripunki?............... Cunapachasa sarjata?
Si, quiero............. Ar munani.................... Hisa, muntua
No quiero.............. Mana munanichu................ Jani munti
No tengo............... Mana canchu................... Janihua utquiti
Si, tengo.............. Ari, tian..................... Utjanatna
Cunto quieres?........ Mascata munanqui?............. Caucasa munta?
Descansa............... Samaricuy..................... Samaram
Mira quien es.......... Kahuay pitaj.................. Utama quitisa
Te sientes mejor ?..... Allillanachu kanki ?......... Walikijtati ?
Si seor............... Ari tatay..................... Jisa wiragochay
Dias de la Semana
Espaol
Quechua
Aymara
English
Lunes
killachaw
phajjsi-uru
Monday
Martes
atichaw
sajjra-uru
Tuesday
Miercoles
qullurchaw
illapa-uru
Wednesday
Jueves
illapachaw
wara-uru
Thursday
Viernes
ch'askachaw
ch'asca-uru
Friday
Sabado
k'uychichaw
curmi-uru
Saturday
Domingo
intichaw
inti-uru
Sunday
Los Meses de Ao
ir arriba
Espaol
Quechua
Aymara
English
Enero
qhajmiykilla
Chinuka
January
Febrero
Jatun Puquy
Anata
February
Marzo
Pacha Pukuy
Achuka
March
Abril
Ayriwaki
Qhasiwi
April
Mayo
Aymuray
Llamayu
May
Junio
Jawk'aykuski
Mara-t'aka
June
Julio
Chhajra-choqo
Willca-cuti
July
Agosto
Situwaki
Llampaka
August
Septiembre
Tarpuy
Sata
September
Octubre
Pawkarwara
Taypi-sata
October
Noviembre
Ayamarkq'a
Lapaca
November
Diciembre
Inti-raymi
Uma-pacha
December
Los Nmeros
ir arriba
Espaol
Quechua
Aymara
English
uno
uj
Maya
one
dos
iskay
Paya
two
tres
kinsa
Quimsa
three
cuatro
tawa
Pusi
four
cinco
phisqa
PhisKa
five
seis
sojta
Sojjta
six
siete
qanchis
Pakalko
seven
ocho
pusaj
Quimsakalko
eight
nueve
jis'on
Yatunka
nine
diez
chunka
Tunka
ten
once
chunka-ujmiyoj
Tunka-mayani
eleven
doce
chunka- iskayniyoj
Tunka-payani
twelve
trece
chunka- kinsayoj
Tunka-Quimsani
thirteen
catorce
chunka- tawayoj
Tunka-Pusini
fourteen
quince
chunka- phisqayoj
Tunka-Phiskani
fifteen
dieciseis
chunka -sojtayoj
Tunka-sojtani
sixteen
diecisiete
chunka -qanchisniyoj
Tunka-Pakalkoni
seventeen
dieciocho
chunka- pusajniyoj
TunkaQuimsakalkoni
eighteen
diecinueve
chunka-jisq'onmiyoj
Tunka-yatunkani
nineteen
veinte
Iskay Chunka
Patunka
twenty
veintiuno
iskay-chunka-ujmiyoj
Patunka-Mayani
twenty one
veintidos
iskay-chunkaiskayniyoj
Patunka-Payani
twenty two
veintitres
iskay-chunkakinsayoj
Patunka-Quinsani
twenty three
veinticuatro
iskay-chunkatawayoj
Patunka-Pusini
twenty four
veinticinco
iskay-chunkaphisqayoj
Patunka-Phiskani
twenty five
veintiseis
iskay-chunka
-sojtayoj
Patunka-Sojtani
twenty six
veintisiete
iskay-chunka
-qanchisniyoj
Patunka-Pakalkoni
twenty seven
veintiocho
Iskay-ischunkapusajniyoj
PatunkaQuimsakalkoni
twenty eight
veintinueve
Iskay-chunkaJisq'onmiyoj
Patunka-Yatunkani
twenty nine
treinta
Kinsa-Chunka
Quimsa-Tunka
thirty
cuarenta
Tawa-Chunka
Pusi-Tunka
forty
cincuenta
Phiska-Chunka
Phiska-Tunka
fifty
sesenta
Sojta-Chunka
Sojjta-Tunka
sixty
setenta
Qanchis Chunka
Pakalko-Tunka
seventy
ochenta
Pusaj chunka
QuimsakalkoTunka
eighty
noventa
Jisq'on chunka
Yatunka-Tunkani
ninety
cien
Pachaj
Pataca
One hundred
Estaciones del Ao
ir arriba
Espaol
Quechua
Aymara
English
Primavera
Chiraymitt'a
LapacPacha
Spring
Verano
Rhupaypacha
JalluPacha
Summer
Otoo
Jawkaymita
AwtiPacha
Fall
Invierno
Chirimita
ThayaPacha
Winter
La Familia
ir arriba
Espaol
Quechua
Aymara
English
abuela
Awichu
awicha
Grandmother
abuelo
Awichu
achachila
Grandfather
Esposa
warmi
warmi
wife
Esposo
Kosa
chacha
husband
hermano
wawke
jila
brother
hermana
pana
cullaca
sister
hijo
churi
yoka
son
hija
ususi
phuch'a
daughter
Madre
mama
tayca
mother
nieto / nieta
alch'i
alchhi
grandson
Padre
tata
awki
father
primo
Kayri
jilata /kullaka
cousin
sobrino
Kuncha
jakeri
nephew
tio
yaya-awki
awki / tiyu
uncle
tia
ipa
ipala /tayka
aunt
Los Colores
ir arriba
Espanol
Quechua
Aymara
English
amarillo
k'ellu
k'ellu
yellow
anaranjado
willapi
churi
orange
azul (marino)
sut'ijankas
larama
blue
blanco
yuraj
janq'o
white
ch'umpi
brown
cafe
celeste(color cielo)
yuraj jankas
jank'o sajuna
rojo
puka
wila
red
rosado
llakha
janq' o wila
pink
morado
kulli
kulli, anti
purple
verde
k'omer
ch'oja
green
Quechua
Aymara
English
bigote
sunka
chhunka
mustache
brazo/ mano
maki
ampara
arm
cabeza
uma
p'eke
head
cara
uya
ajjanu
face
cabello
chhujcha
akuta
hair
cerebro
ojtu
lejjwi
brain
cuello
kunka
kunka
neck
dedo
ruk'ana
luk'ana
finger
dientes
kiru
lacach'aca
teeth
estomago
wijsa
puraca
stomach
oreja
ninri
jinchu
ear
nariz
senka
nasa
nose
boca
simi
laca
mouth
ojos
awi
naira
ombligo
ph'upu
kururu
pecho
kasku
tujjtucha
chest
pierna
piaca
ch'ara
leg
pie
chaki
kayu
foot
pupila
awi-luru
nayra-luru
quijada
khachichu
tiranku
chin
lengua
kallu
lajra
tongue
lagrima
waqay
jacha
tear
laka jispi
lip
labio
eyes
rodilla
mokoy
kokori
knee
ua
sillu
sillu
nail
Animales -Insectos
ir arriba
Espaol
Quechua
Aymara
English
abeja
wayronko
mamuraya
bee
burro
asno
asnu
donkey
condor
kunturi
mallku
condor
cerdo
khuchi
kuchhi
pig
conejo
kowi
wank'u
rabbit
pajaro
p'isko
jamach'i
bird
perro
alko
anu
dog
raton
juk'ucha
achaku
mouse
oveja
oveja
lwija
sheep
serpiente
katari
asiru
snake
gallina
wallpa
wallpa
chicken
gallo
k'anka
llallu
rooster
gato
misi
phisi
cat
vaca
waca
waca
cow
hormiga
sik'imira
sik'imira
ant
aguila
oso
eagle
jukumari
jukumari
bear
pez
challwa
fish
picaflor
luri
hummingbird
pollo
chiwchi
chick
zorro
kamaqe
fox
arana
kusi kusi
spider
pato
phili
duck
sapo
jamp'atu
frog
taparako
moth
caballo
coyote
cocodrillo
tigre
mariposa noct.
chivo
goat
mariposa
pilpintu
butterfly
lobo
wolf
paloma
pigeon
Frases Comunes
ir arriba
Espaol
Como te llamas?
Quechua
Ima sutiyki?
Aymara
Cunasa sutimajja?
English
Espaol
Quechua
Imata ruwashanki?
Aymara
cunsa lurta?
English
Espaol
Cuanto te debo?
Quechua
Aymara
kawkhasa manuma?
English
Espaol
Quechua
kaway pitaj?
Aymara
Utam Khitisa?
English
Espaol
Cuando te vas?
Quechua
Mayk'aj ripunki?
Aymara
cunapachasa sarjjata?
English
Espaol
Hasta Maana!
Quechua
K'aykama
Aymara
KharuruKama
English
Espaol
Quechua
Aymara
Que te duele?
Imayktitaj nanan?
Cunasa Ustam?
English
Espaol
Quechua
Aymara
English
De donde vienes?
Maymanta chayamunki?
Cawquista purinta?
Where are you coming from?
Espaol
Quechua
Aymara
English
Porque Lloras?
Imamanta Waqanki?
Cunatsa jachascta?
Why are you crying?
Espaol
Quechua
Aymara
English
Estoy bien
allillan kani
Waliquitua
I'm fine
Espaol
Quechua
Aymara
English
Cuando te vas?
Mayk'aj ripunki?
Kunapachasa sarjjata?
When are you leaving?
Espaol
Quechua
Aymara
English
Vas a volver?
Kutimunkichu?
Cutinitati?
Are you coming back?
Te amo, Te quiero
Quechua
Aymara
Munsmawa
English
I love you
Espaol
Me Quieres?
Quechua
Munawankichu?
Aymara
Munistati?
English
Espaol
Quechua
Aymara
English
Espaol
Si Quiero
Quechua
Ari, Munani
Aymara
Jisa, Muntua
English
Espaol
No quiero
Quechua
Mana munanichu
Aymara
Jani Muncti
English
No tengo dinero
Mana Kanchu kolqe
Janiwa Utkiti colque
I don't have any money
Espaol
Quechua
Aymara
English
Cuanto Quieres?
Markhasata Munanki?
Kawkhasa Munta?
How much do you want?
Espaol
Quechua
Aymara
English
Cuanto le debo?
Masca manuiqui cani
Caucasa manumtua?
How much do I owe you