Karma Stratejili Oyunlar ve zm Yntemleri

Karma stratejili oyunlarn belirgin zellii, demeler matrisindeki maximin ve minimax

deerlerinin birbirine eit olmamasdr. Bu durum ise oyunun sonucunun tek bir strateji ifti
olmamas anlamna gelir. Aada karma stratejili oyunlar iin kullanlabilecek Grafik Yntem
ve Dorusal Programlama Yaklam aklanmtr.
a) Grafik Yntem
Eer demeler matrisi B oyuncusu asndan (mx 2 ) ya da A oyuncusu asndan ( 2 xn)
boyut artlarndan birini tayorsa ya da demeler matrisi matris ilemleriyle bu boyutlara
indirgenebiliyorsa, oyun Grafik Yntemle zlebilir. Dier deyile satr ya da stunlar temsil
eden oyunculardan biri 2 den fazla stratejiye sahip olmamaldr. Burada Grafik Yntem,
satrlar temsil eden oyuncunun (A oyuncusu) iki stratejiye sahip olmas durumuna gre
anlatlmtr.
Koordinat sisteminin yatay ekseni 2 stratejiye sahip oyuncunun 1. stratejisinin gerekleme
olasln ( x1 ) gsterir. Sz konusu olaslk deeri doal olarak 0 x1 1 aralnda
olacaktr. Bu durumda oyuncunun 2. stratejisinin olaslk deeri x2 1 x1 olacaktr.

Daha sonra A oyuncusunun, B oyuncusunun stratejileri ( y j ) karsndaki beklenen deerleri

( E j ( A)) hesaplanr. Beklenen deer,

x1

1 x1 satr vektr ile demeler matrisindeki B

oyuncusunun ilgili stratejilerine karlk gelen stun vektrlerinin arpmna eittir. Dier bir
deyile A oyuncusuna ilikin demeler matrisi,

a
A 11
a21

a12
a22

... a1n
... a2 n

eklinde ise beklenen deer (3.1) forml ile hesaplanabilir.

E j ( A) ( a1 j a2 j ) x1 a2 j

(3.1)

Grld gibi beklenen deerler doru denklemi formatndadr. Daha sonra elde edilen
doru denklemleri grafik eksene ilenir. Koordinat sisteminin dey ekseni beklenen deerleri
gsterir. Koordinat sisteminin x1 0 ve x1 1 iin iki dey ekseni vardr.
Koordinat sistemindeki mmkn zm noktalar dorularn kesitii noktalarda gerekleir.
A oyuncusunun maximin yntemine gre hareket ettii gz nne alndnda mmkn
noktalardan optimal olan, minimumlarn maksimumunda gerekleenidir.
rnek
A oyuncusunun demeler matrisi,
5 3 1 1
A

1 1 3 2
ise, bu oyunun sonucunu bulunuz.

Bu oyunda A oyuncusunun 2 stratejisine karlk B oyuncusunun 4 stratejisi bulunmaktadr. B

oyuncusunun stratejilerine karlk A oyuncusunun beklenen deerleri (3.1) formlnden
aadaki gibi hesaplanmtr.

E1 ( A) (5 1) x1 1 4 x1 1
E2 ( A) 2 x1 1
E3 ( A) 3 2 x1

E4 2 x1
Bu dorularn koordinat sisteminin dey eksenlerini kestii noktalar ise,
x1 0 E1 ( A) 1
E1 ( A) iin
x1 1 E1 ( A) 5

E2 ( A) iin

E3 ( A) iin

E4 ( A) iin

x1 0 E2 ( A) 1
x1 1 E2 ( A) 3
x1 0 E3 ( A) 3
x1 1 E3 ( A) 1
x1 0 E4 ( A) 2
x1 1 E4 ( A) 1

olarak bulunur. Sz konusu dorular aadaki ekilde gsterilmitir.

ekil 3.1: Grafik zm
E(A)

E(A)

E1(A)

3
2

E3(A)

E2(A)

E4(A)

1
X1

ekilden grlecei gibi beklenen deer dorular 6 noktada kesimektedirler ve bu noktalar

mmkn zmleri oluturmaktadr. A oyuncusu maximin yntemine gre hareket ettiinden
(minimumlarn maksimumu) E2 ( A) ve E4 ( A) dorularnn kesiiminden oluan zarf
zm blgesidir ve optimal zm G noktasnda gereklemektedir. G noktasndaki zm,

E2 ( A) E4 ( A)
1
1
2
ve x2 1 x2
3
3
3
olarak bulunabilir. A oyuncusunun beklenen deeri ise,
2 x1 1 2 x1 3 x1 1 x1

E2 ( A)

ya da

E4 ( A)

dorularndan biri yardmyla,

1
5
E ( A) 2. 1 1,66 eklinde elde edilebilir. Benzer ekilde oyun B oyuncusu
3
3
asndan zldnde, bu oyuncunun 4 stratejisine ilikin olaslk deerleri hesaplanabilir.