ARUHAN ELEKTROMAGNET

1. Apabila sebatang magnet dimasukkan ke dalam satu gegelung, daya gerak

elektrik (d.g.e) teraruh dalam gegelung itu, menyebabkan arus mengalir di
dalam litar (pesongan galvanometer).
2. Kesan yang sama didapati jika gegelung ditarik keluar daripada gegelung.
3. Aruhan electromagnet penghasilan daya gerak elektrik merentasi suatu
konduktor apabila terdapat gerakan relative yang menyebabkan
pemotongan fluks magnet oleh konduktor tersebut.
Aruhan Elektromagnet dalam Solenoid.

Aruhan Elektromagnet dalam Suatu Damai Lurus

Arah Arus Aruhan

1. Arah arus aruhan dalam dawai lurus boleh ditentukan oleh Petua Tangan
Kanan Fleming.

Berdasarkan Hukum Lenz:

1. Jika gerakan relatif
menyebabkan magnet dan
solenoid mendekati satu
sama lain, hujung solenoid
dan magnet yang menghadap
ke arah satu sama lain akan
mempunyai kutub yang
sama, iaitu U-U atau S-S.
2. Jika gerakan relatif
menyebabkan magnet dan
solenoid semakin menjauhi
satu sama lain, hujung
solenoid dan magnet yang
menghadap ke arah satu
2. Bagi solenoid, Hukum Lenz
sama lain akan mempunyai
digunakan untuk menentukan
kutub
yangmagnet
bertentangan
kekutuban
di hujung solenoid yang disebabkan oleh arus aruhan.
U-S Lenz
atau S-U.
3. iaitu
Hukum
menyatakan bahawa arus
teraruh yang terhasil dalam satu solenoid sentiasa mengalir pada arah
yang menentang perubahan fluks magnet yang menghasilkannya.
4. Hukum Lenz ialah contoh Prinsip Keabadian Tenaga. Apabila magnet atau
solenoid digerakkan menentang arus, kerja dilakukan. Oleh itu, tenaga
mekanikal ditukarkan ke tenaga elektrik.
Faktor yang Mempengaruhi Magnitud Arus Aruhan
1.
a)
b)
2.

Bagi dawai lurus, arus aruhan bertambah apabila:

Dawai digerakkan pada laju yang lebih tinggi
Magnet yang lebih kuat digunakan
Bagi solenoid pula, kadar perubahan fluks magnet bertambah apabila:
a) Laju gerakan relatif bertambah
b) Bilangan lilitan solenoid bertambah
c) Medan magnet yang lebih kuat digunakan.
3. Hukum Faraday menyatakan bahawa magnitude arus aruhan adalah
berkadar langsung dengan kadar pemotongan fluks magnet atau kadar
perubahan fluks magnet.

Aplikasi Aruhan Elektromagnet

Penjana arus ulang alik
1. Apabila gegelung diputarkan, garis-garis medan magnet dipotong dan
menyebabkan suatu d.g.e teraruh dalam gegelung. D.g.e teraruh
menyebabkan suatu arus ulang alik mengalir melalui gegelung dan litar
luar.

Penjana arus Terus

2. Sebuah penjana arus ulang alik akan menjadi penjana arus terus jikan
gelang gelincir diganti dengan sepasang komutator gelang terbelah dua
seperti dalam rajah di bawah.

Magnitud d.g.e teraruh dan arus yang dihasilkan a.u dan a.t dapat
ditingkatkan dengan :
a) Menambahkan bilangan lilitan pada gegelung
b) Melilikan gegelung pada suatu teras besi lembut
c) Memutarkan gegelung pada laju yang tinggi

TRANSFORMER
1. Transformer terdiri daripada dua
gegelung dawai bertebat yang
dililit pada sebuah teras besi
lembut.
Ggegelung
yang
disambung ke bekalan kuasa a.u
ialah gegelung primer manakala
gegelung yang satu lagi ialah
gegelung sekunder.
2. Apabila arus ulang alik dialirkan melalui gegelung primer, suatu medan
magnet yang berubah ubah dihasilkan dalam gegelung primer.
3. Medan magnet yang berubah ubah akan memotong gegelung sekunder lalu
menghasilkan suatu d.g.e dan arus a.u yang berrekuensi sama teraruh
dalam gegelung.
4. Magnitude d.g.e dan arus yang teraruh dalam gegelung sekunder akan
bergantung kepada bilangan lilitan dalam gegelung primer dan sekunder.
Transformer Injak Naik dan Injak Turun
Injak Naik (menaikkan voltan)

Bilangan lilitan dalam gegelung

sekunder lebih banyak daripada
bilangan lilitan dalam gegelung
primer (

Injak Turun (menurunkan volan)

Bilangan lilitan dalam gegelung

sekunder kurang daripada bilangan
lilitan dalam gegelung primer

Ns> N p

Voltan sekunder
daripada
voltan

N p> Ns
lebih besar
primer
(

Voltan

Arus sekunder lebih kecil daripada

arus primer (

I s<I p

lebih

daripada voltan primer (

V s >V p

sekunder

kecil

V s <V p

Arus sekunder lebih besar daripada

arus primer (

I s>I p

V s Ns
=
V p Np

V s Ip
=
V p Is

Ip Ns
=
Is N p

Kehilangan Tenaga dalam Transormer

Punca kehilangan tenaga dalam
transformer
Rintangan gegelung

Arus pusar dalam teras besi

Pemagnetan
dan
penyahmagnetan teras
Kebocoran garis-garis medan

Cara meningkatkan kecekapan

transformer
Menggunakan dawai kuprum tebal
untuk membuat gegelung
Menggunakan teras besi berlamina
untuk mengurangkan arus pusar
Menggunakan teras yang diperbuat
daripada besi lembut
Melilitkan gegelung sekunder di atas
gegelung primer

Kecekapan Transformer

Kecekapan=

kuasa output berguna( I s V s )

100
kuasa input ( I p V p)

PENJANAAN DAN PENGHANTARAN TENAGA ELEKTRIK

1. Sumber tenaga boleh dibahagikan kepada:
a) Sumber yang boleh diperbaharu:
Tenaga hidroelektrik
Tenaga geoterma
Tenaga biojisim
Tenaga suria
Tenaga angin
Tenaga gelombang
b) Tenaga yang tidak boleh diperbaharui:
Arang batu
Petroleum
Gas semula jadi
Tenaga nuclear
Penghantaran tenga elektrik dan kehilangan tenaga semasa penghantaran
elektrik.
Kehilangan tenaga, E yang disebabkan
oleh rintangan elektrik dalam kabel
diberi oleh
1

E=I Rt

Rangkaian Grid Nasional