[316.342.2/316.7+394](=21):294.

5
635
77

.. . .: ,
2010. 558 .
ISBN 978-5-02-025614-9
,
. , . -
.
, ,
, .
, , , .

- . , . . .
:
- . , . . .
. . , . . .

. ()

ISBN 978-5-02-025614-9

. . , 2010
, 2010
- .
, 2010



, , .
, , ,
, , , ,
,
, .
, .

.
()
,
,
. , ( casta
, , , . castus ),

; 

 . ,
/ ,
, -
.
: ,
.. , , ..:
,
- [ 1965: 36].
,
, ,
.
: , . ,
,
.
: ,
, ,

, , .
.
,
; . , - ;
.
. , , ,
. , ,


, .
,
,
. ,
,
(
,
..),
,
,
, .
, , , , -
. : ,
. () [Jalali 2000: 249
255] .

,
, , ,
, ..

XIX.,
.
. , ,
, . ( ),
. 

 ( ),

.

. , , ,

. ,
,
. ,

.
.
,
:

,
,
.
.
.
(,
)

- , (jti, . , , ); ,

, .

. , ,
(Castes of Mind) [
Dirks 2004
]. .

 ,

;
, .
, . ,
,

: ,
- .
-
. , .
,
, ,
.
.
, .
(
), ,
. - - .
, .
 
,

.

 ;
, -.
. ,


. ,
(gotra).
,
(kulam), ,
/ (kula/gotra).
, ,
. / ;
:
,
. ,
, ,
, .

. ,
-,
,

. ,
, ..:
, ,
: , ? [
Srini

vas
1962: 76]. , ,
, . ,  .
,

.
. , ,
, : . (Hindu)
, ,
,
, [Flood 1996: 12].
, /
- .
:
,
(Brhmana), (Rjpt),
(Nyar/Nir) ., (Baniy), (Chetti), (Kmati) .,
(Jt), (Kol) ., (Ahr),
(Gol) ., (Sonr), (Lohr),
(Badh),
.
( )
, ( ): (Chamr), (Bhang)
.
.
(Hindu) 82 % .
;
.




(pancama), (avarna).
1/5 . ,
. ,
,
.
.
outcaste ( ) ,
(
) (. 17).
, ,
, ..
.
, ,
, , , , .. ,
,
.
. - ,
,

. , , ,
,
[Laidlaw 1995: 100116].
, 
[Mandelbaum 1970: II, 521
572;
Caste among non-Hindus 1997; .].

10

 : , .
, .
,
[ 1993: 65].

, .

, , -,
- .
, . , .
. , ,
,
,
. .
,
.


,
---
(caturvarnramadharma, . ). --
; .
,
, .

11

 , . ,
(prakrti) (samskrti)
( ).


. ,
-
 (
), , . - ()

. .
-
(), (,
, .). (
)
. , .




.

, . .

12

 .
,
, .
.

, , ,
( brhmana) ( Ksatriya).

,
.
:
, ,
, . 18701880- .

, .
. 1931 . ,
,
, ,
, .
,
, , , , :
,
, . ,
, , .
,
, [
B

teille
1969: i].


13

 ,
, .
.
(- )

(18811891 .) 2 . 300 .
( ),
,
. 1911 . , ,
, 3500 ;
.
-
: , / .. , ,
,
.

. ,
,
.
()
, .
,
,
, ;
,
. , -, : -, 14

, , , -,
, ,
.
,
, .
,
, ,
.
.
, , , .


. , , , ,
, , , . , ,
. . : .
.
community (),
(Scheduled Castes), ,
.

/ ( ) , - -
15

 ,
. 1650 ,

,
1) , : , , , , , , , , , , ,
, , , ; 2) 636
(8% ), .

, (
).
, (unity in diversity)
( ). 3.5 . - (
),

. , ,
. . . ,
,
, .

. ,
, .
16

 , .
, ,
, ,
. ,
,
.
, - , ,
. ,
 , (,
), ,
,
. - .
- , , ,
(
, ),
, , ,
. .
, .
,

. , ,
: ,
.. , ,
, . , , , ,
. , ,
: . .
, ,
, .

17

, ,
:
,
.
. , .
,
, . - ,
.
.
.

.
. , .
:
, , .. , .
, , .
. . ,

, : , , , -
, ,
18

 ( . . .),
( . . .),
, ,

, .

,
, .
,
[Muller 1919: 9].

, , ,
,
.
, . , ,
.
.
.
,
, . ,
, (birdr) , .
.
,
. ,
. -,
, ,
, ,

, . -,
, .
19

, ,
//, .
, 2600 ,
VI . .. XII . ..


XIX XX . .
: ,
,
, ,
. , (N)
, , , , ;
,
, ,
(),
() (, , ,
, ), (), () ..
, ,
.. .
, , ,
..
, , ,
, .

: ,
.
, ,
20

.
(pancyat), .
.
,
. ,

, , .

. , .
,
. ,
,
, ,
. ,
( - ?) ,
.



. , . ,
, ,


21

 - , , (, ),
( ). (Vaiya) , (dra) , ,
(candla),
. -10,
- (varna)
.
,
, .
,
,
.
,
. ,
. , , ,
. ,
,
, .
. -,
: ,
,
, , . ,
, , 99 100 10
- , (Mnavadharmastra),
..

22

, , [Lvi-Strauss 1963: 34]. . ,

omo ierarchicus, : <...> , , ,
: , , ,
. , ,
,
. ,
, ,
[
Dumont
1988 : li, 112]. ,
,
.

. ,
.
.
,
. ,
,
,
. , ,
XIX, XVIII .
, , ,
(, , . [Hocart 1950]).
.
,
,
23

 . :
,
. ,
,
()
.
11 ,
,
,
. ,
.
, , ,
. , ,
.
, , , , ,
. , .
. , ;
, , .
11

Hindu society.

24


, . .

:
, -
. .
,
,
.
,
, [Yalman 1967: 3]. ,
.
. , :
. , ,
, , . , , .


, (dharmastra)
-
(jtipurna), ;
,

- (jtidharma), ,
- (kuladharma), .
. , .

,
,
. ,
; [., .: Dirks

2004;
Bayly
1999;
Cohn
1987].
.

.

.
,
, IVIII . ..
.
-
. ,
,
26

 . ,
,

, ; - .
, . , ,
, ..
,
, ,
, , .
, ,
, .
,
(sat).
.

. , .
.

, .
.
,
.
- XVIII
27

XIX.

, , .. , ,
, .
. . ,
, , , .
.,
. ( .
18291832 .) :
,
!
, , ,
, ( ),
[Tod 1978: 1, 67].
, . ,
.
, ,
18571858 .,

.
. , ,
. [Cohn 1987: 155].
1869.
-
( 1875 .; 30 ). 28

 . 1871/72 .,
: 1881, 1891/92 . ..,
1911 1931 . , 1901 .
. .
18751877 .,
46
1891 . 20 .
. : , , , , , .
, ,
1891/92 .
2.5 . . ,
, , .
XIX XX .,
: ., ., ., .,
., ., . .
. 1869 .

. . ,
- . .
.
[
Concept

of

Race
1995: 204;
Dirks
2004: 46].
1881 . . , , , , ,
. .
,

;
29

 ,
[
Ibbetson
1881, 1883].
. ,
. . . .
,
, ,
,
. . - [
Bayly
1995: 230231].
. ,
,
[
Bayly
1995:
230231]. ,
. , . , . , . .
. 1891.
[Tribes and Castes of Bengal: Ethnographical Glossary, 1891,
p.xxxiv]. .

. . ,
[
Risley
1915]. . 1901 . ,
. ,

. . ,
,
. . .
, , , ,
, , ,
[
Risley
1915: 42]. . ,
30

 , , , , ,
[
Risley
1915: 43]. . .
,
18851908 .,
,
. .
, Homo Dravida ,

, , . .
.
. .

.
. , :
outcaste ()
, .
,
.
,
(18711911 .).
.. , [
Blunt
1931], 1911 . ( )
. . 1911 .
. .
, .
: ,
; , ; (,
); ; ; .
31

 , , ,
[
Blunt
1931: 1].
.,
- ,
1931 ., ,
.
. .

. :
, [
Hutton 1946] .

. .
.
, , . .
, ,
[Hutton 1946: 164165]. ,

3 ,
[Hutton
1946: 3940].
. ..,
.

.
.
: , , ,
. ,
. ,
32

, ,
, . [Ghurye
1969: 6]. , Man in India, ,
.
, , 1934 . ,
. , ,
.

. ,
,
, . . ,
;
. , ,

, .

, . ,
,
.

() , ( I . .., , II .
..)
;
33

 ,
. ,
;
,
.
,
,
. ,
( ). ,
-, , ,
, , . .
.
, ,
. (,
), , [- 2007; 1998; 1989;
1994].
,
,
, ( ),
() ( , ) .
( ) .
34

 (smrta) ;
. ,
. .

( ), . -,
; [., .:
Enthoven
19201922;
Russel

and
Hiralal

1916]. -
.

, . [Das 1990].
, .

, [
Bayly
1999:12].
,
. ,
, . .
[Jain 1947].
- [Shah & Shroff
1958; Randeria 19901991; .]. . , - [Burnouf
2010],
, .
[Chakravarti 1996], [Nakamura 1971], . [Schmithausen 1991].
. - ..,
. . , [Dubois 1906],
1816 .,
35

 .
31 , , . ,
,
[.: Dirks 2004: 2126]. , ,
,
, - ,
, , ,
.

,
, . - , -

,
. , , ,
:
, ,
, , ,
[Dubois 1906: 28]. ,
, .
,
-
. . :
, ,
[Chaudhuri 1979: 4]. 36

 . ,

.,
[Puthenkalam 1977].

. , - , ,
[ , 1989]. , ,
.
, ,
,
.

, , , . . -, .
,
[
Weber
1991].
1901 . , ,
( ) .. ,
[.:
Milner
1994].
.
. ., (1896 .), , , gens tribus,

. . : , ,
, ,
- () , ; 37

 ; ; ,
, , ;
, ,
. , , ,
. , , [. :
Hutton 1946: 44]. . , , ,
[. : Hutton 1946: 44].
1908 .
,
. . ,
: , ()
, .
. ,
,
( ), ,
.
,
,
, . ., . , .
.
.
,
. . : , ,
,
, , , , 38

 . /
, /, / ,
. , . .
,
. .
, , , ;
, ; ,
, .
.
, .

: -
, .
, .


. [Stevenson 1954], .. [Srinivas 1952],
.. [Ghurye 1969]. .
. ,

. . ,
,
, ( ).
, .

. , , . ,
,
39

 , ,
. . (,
,
..). .
, .
. .
.

. . .
. .
. ,
. ,
,
.
, , , , .
[Inden 1986].
. ,
XVIII XIX ., , , . ,
! .
. ,

, ,
, , , , , 40

 , <...> , , .
, ( ).
[Dirks 2004: 5].
. : ,

, , ?
,
-? ., .
,
, [Bayly 1999: 2]. , () - ,
, .

, , ,
, . ,
,
,
, - ,
. ,
.
, ,

. , , ,


41

 , ,

. .
-
.
.
. , , , ,
.

, , , ,
.

. ,

,
.
, ,
, ,
,
.
[Dumont 1970] , , ,
.
: , . ,
,
. , ( ) , , , . ,
,
, ,
, ,
42


-, , ,
.

. ,
.
.
, ,
,
,
.
50 . . . ,
., ., .., ., .,
., ., .. . . ,

.
.
.

,
.
,
. ,
. , ,
:
, , , <...>
43

, ,
, ,
[Karve 1961: 12]. .
. ,
. . [Karve 1961], , , ,
,

. , ,
( ),
,

[Karve 1961: 9]. .
,
.
. . ,

. .
.
, .


.

[Jaiswal 2000: 1920].
, .
, (
),
. , , ,

,
.
44

 .
, . , , , ,
[Jaiswal 2000: 20].

.
.
,
,
, . , , ,
[Gupta 2000: 2]. , , ,
,
, , .
, .
[Dumont 1988: 10].
: , , , ,

.
,
,
, . ,
,
.
. area studies (village studies), .
, ., .., ., ., ., ., ..,
45

., . .

: ,

.
, ,
.

. [Mandelbaum 1970]. , , XX . ..
[Trautmann 1981]
, ,
.
, ,
. . [Klostermaier 1989], . [Fuller 1992], .
[Biardeau 1989], . () [Doniger 2009]
. [Chaudhuri 1979].
:

.

, ..,
.., .., .., .., .., ...
.
[ 1965] ... ..
[
1983]. .
-
-
46

 -
.
.. .

; . . .
..
. 1971 . (
),

, .
1992 .
.. . . .
( )
.
,
, ., .. -, .
.., .., .., .., .., ..,
.., .. .
.. [ 2004; 2009],

. ,
, ,
,
-.
1979 .,

, , , . 47

,
.
: ,
.
, , ,
. , , : , , ,
.

, , ,
, , , , , , . ,
, :
? (
). ,
,
, -

, ,
( ),
.
,
,
.
, . .
. , , [ 2003]

, ,
, , .
48

, ,
.
.
. ,
, .

, ,
,

. .
[Dirks 2004],
,
, :

. ., ., ..
, , ,
, , ,



. ,
, ,

: ,
.
.
49

 : ,
[Bayly 1999: 101]. . ,
,
. . ,
, ,
,
,
,
, , . ,
, , ,
[Dirks 2004: 5, 7]. :
,
-
,
. .:
,
, ,
.
,
.
, , ,
. ,
. ,
, ,
.
50


,
.
(), , , ,
,

[Jaiswal
2000: 2021]. . , ,
[Bayly
1999:16]. : () :
:
,
.
. ,
, , ,
[Bayly 1999: 25].
() , .,
, , , ;
; XI .; ; , , ,

.
.
, [Bayly 1999: 2531].
, , , , -
, .
51

 , . .
( ), ,

.
. ,
. ,

( ),
, . :
, ,
,
.

.

1


,
, , ,
. , , .

: .
, .
- (dvpa),
-. ,
;
: , , , ,
(psara) (gandharva),
(nga) ,
, - . 53

  (Jambdvpa)
(Meru)
, , ( ), ( ), ,
.
 (lokloka),
. , ;
.
; (Bhratvarsa), , . (Prthu),
, , .
,
, , ,
(Prthv), ,
, . , ;
.
.
, ,
( stphal); , ,
. ,
.

locus loka
.


. ,
. , . : . -,
. -,
, ,
, . , ! . :
, . , 2.5%
, 1/6 [ 2005: 10].


54

 . .
. :
.

(divs, . ), (vnyajti, .
),
.
,
, (Irula) ,
(Kdr) (Paliyr) , (Angami Ng)
. . , ,

,  [ 2000: 7]. - ,
:
[Coedes 1968: 6]. ; -; ,
(Kammlan).
( ) ,
.
.
. - . -

:
- , .

55

, ; . ,
.
;
-
( ).
,
. . (,
, ),
(, ), , , .

.
. .
, ,
. , , ; , . ,
, , . I . ..
:

.

. I .
.., . ,
.
(56

, ) [Coedes 1968: 8]. , ,

. : ,
.
(rya, . ) - .
,
, , . ,
,
,

, ( )
/ (dharmadea/dharmabhmi).
(ryvarta),
, [, II. 23],

, .

(
). , , , .


, (dharma), () (vaidik dharma), ,
(. ) (santana
dharma); I .
, , ,
, .

57

 .

,
- , , , , ,
, (kimnara, . ?), .
; , , .
, ,
, -,
.
: (), ,
.
. , (
. ..).
[Bayly
1992: 3435]. , , ,

,
, , .

,

,
, .

. , , , . .
[Hocart 1950;
Stein 1980
].

58

 .
.
,
, .

(, ) ,
,
, .
-
, , .
,
.

, , , . ,

, . 2.6 . ,
.
XX . (IIIII . ..) ,
, .
: , . ,
. : , ,
, , .
,
.
59

, .
,
, ,
. ,
, ,
[ 1994: 19].
.
II . ..
.
-

,
.
, -, , .

: (bhrata), (dksita),
/ (kha/khsa) . , , ,
. , ,
.. ,
, , .
,
.
[Doniger 2009: 95].
; , ,
.
(17001500 .
..),
[ 1999]. . ,
(ksatra), , ,
60

 .
, : -
. , ,
, .
, (duhitar),
, , [ 1987: 57]. , , .
, ,
( ) . (brhma), , ,
.
,
.
(Indra), , , [Thapar 1976: 43], , ,
, (Agni) . -,

[ 1995: 118].
. . , . ,
, , [ 1995: 122]. ,
,

, .
.
, , ..
-.
, (20001500 .
..), , . ,
[Doniger 2009: 86]. ,
, ,
- , 61

 , .
.
,
: .
. . ,
, ,
, .
, ,
[Ghurye 1969: 145]. , - ,
- :
.
, , ,
,
,
[Majmudar 1965: 17]. - . ,
, , ,
, ,
[Aiyangar 1995: 17]. , . :
, .

.
, , . , ,
,
, .
62


[Karve 1961: 18].


. , II . ..
1900 . .., ,
. . [Doniger 2009: 94].
, ,
. , , . ,
: ,
. ,
, .
.

.
(grma),
, . ,
, . (grhapati, . )
; ,
. ,
, ,
[Heesterman 1981: 251271].
.

, <>
(, ),

[ 1995:
105]. , -, . , (asthri), , ,
63

 ,
(
): ,
, , ,
<...> , , , , ! [ IX.3.1314,
24; . : Jaiswal 2000: 220].
: ,
(patn) ( ).
, , (dampati, . . . .) [ 1987: 62].
, ,
(dama) [Jaiswal 2000:
207]. ,
.
-

, ;
. , ,
. , :
. ; (ved) ,
, ,
(deva) (pitr) , [Klostermaier 1989: 292].

(Dsa) (Pani). . , , .
: , , (vanika)
,
,
, [Ray
64

19331934: 222]. , ,
- (dsavarna) , , . Slavi/Sclavi
, ,
.
, ,
, . , , , ,
, - (dsputra),
,
[Doniger 2009: 117]. , , , - . (pur, , , ),
.
,
. (, )
.
[ 1987: 88101; Thapar 1976:
30] , , , 1100500 . ..
,
.
, , , . -

, . , ,
.. [ 1987: 93].
-: (brhma) / (rjanya/ksatra),
(vi), ,
, . . . ,
- [
65

1987: 85]. , : ; , ,
; ,
, ; , ,
, , . , .
, ,
,
[Thapar 1976: 30].
,

- (Biga-Bhuiy): (cirr)
, .

. ,
, .
, [Fuchs 1960:
2830].
,
, , , , [
1977: 75103]. , ,
, , :
, . . , , :
, , , .

, . , ,

66

 , . ;
, .
.
, -, ,
,
[History and Culture 1996: I, 162].

, ,
. - [.,
.: Roy 1934: 287]. ,
- . , ,
, , .
,
. .

. ,
. , . ,

(, );
: .
,
(73.4%), (24.5%), ()
(1.4%) - (0.7%) [ 2005: 53].
- - .


67

 . - [Sharma 1974: 4766].

, .
, ,
(,
, ). , [ 1977: 77].
,
,
.

, ;
: (Santhl), (Mnd), (Ho),
(Bhmij), (Birhr), / (Kod), (Tri),
(suri), (Korwa), (Korku) . :
(Khsi) .
[Roy 1934; Jha 1974;
Hoffman, van Emelen 19301941].
- [Le May 1964; Coedes
1968] , . , -, , ,
. , ,
, - [ 1977: 68].
, , ,
, . ,
(nisda),
,
[Jha 1974: 68].
, - [Jha 1974: 69].
,
[Manu 1886: .48], [Jha 1974:
74], 68

 . , , [Jha 1974: 74].

( ).
, ,
. ,
,
, -
.
, ,

[ 1977: 77]. .
.
, , ,
, -,
[History and Culture 1996: I, 150].
, : ,
, , , , , ,
, , , , , -
.. , , , ,
, .
: ,
, , ,
, , -, , ,
, .
(tithi), (rk
) (kuhu ), (mtarik) [.: History and Culture 1996:
I,153154].
69

- III . ..,
, (Hajong) [Majumdar 1972] (Bhotiy) [Srivastava
1966], .

.
(purna),
, .

. , , 900 . ..
(kuru).

,
.
, , , . -
, , .
.

, ,
. , ,
, [Thapar
1976: 33].
, 800 . ..
, ,
[Auboyer 1965: 6].
, : , , ,
. ;
,
(kirta). , - . 70

 ,
, : , , .
: ,
, .
, -
[1.4.1; . : 1977: 4849].
. , , . ,
( );

.
, ,
. <...>
, , .
[] ; , ,
,
[Manu 1886: II. 2124]. .
,
. , , .
, , (dvija). ,
, , , .
, . ,
, , . :
, , ,

- (mleccha) , ,
,
, . ,
,
, [
HellmannRajanayagam
1995: 12]. ,
[ 1994: 15]. . ..

71

 .., , , , (anrya), .
,
[Jain 1947: 144].
VIIV . ..
. 800700 . ..
, . VI .
..
,
. , :

. , , ,
. , , , ,
.
. , ( ),
, , ,
.
, ,
. .
. ,
, :
[Thapar 1976: 36].
, . , . , :
. : , , ,
, .
, ,
. , .
.
VI . .. -
(janapada) : , 72

, , , , , , , , , , , .
(). , , (.
) (ydava). (jana) , (rja).

(kulappa) [Thapar 1976: 37],
, ,
34
(,
). ,
, , .
.
, , ,
.
( ) ; ,
:
, ,
,
, , . .
150 . .. , , - .
[Chaudhuri 1979: 173].
, .
,
,
73

 , ,
, .
, ,

.
,
. ,
,
, ,
[ 1971: 137144]. . . . ,
,
, , , , [Trautmann 1981: 311 ff]. ,
, . . . ,
,
:
, ;
,
, [Trautmann
1981: 311 ff]. ,
,
(Marth)
. /
(Kodag) . .
[Chakravarti 1996; Jain 1947; Laidlaw 1995; Nakamura
1971]. ..
- (gahapati), , , , ,
,
[Chakravarti 1996: 69].
, , , ,
74

, , , , .  [Jain 1947:
139144]. , ,

, , . 25 . , , , ,
, , , . ,
,
.
: (ambattha), (kalinga), (videha),
(vedaga), (harita) (tuntuna); , .
, , , , , . , ,
, , , ,
, , ,
. , , .
. ,
. , ,
.
..
:
1) (Brhmana), , ,
; 2) (Ksatriya), ,
, ; 3) (Vaiya), ; 4) (dra) .

,
.


75

 . .
, , , . , (gandka, ), (ka, ) (yvana,
) (aniravasita),
, , , (niravasita), (candla)
(mritpa), [Jaiswal
2000: 1314].

, , , , , ,
.
, , (candla), (pulkasa, ), (antyaja, ), (vapka, , [ ] ) .
,
/ (Paraiya), , , (Harijan, .
), . 3040.
. (Dalit, . ). ,
, 20%, .


[Ghurye 1969: 75]. .. , ,
.
, , .
, ,
- (varnasamkara,
. ).
, . 76

, (anuloma,
. ): ,
. (pratiloma, . ),
, , .

.
. , .
.
, .
.
: .

204 .
, ,
. , , ,
,
, . . ,
,
, ,
. ,
,
, .
. -
[Karve 1961: 57]. 1897 . . , -
,
,
, ,
. , [. : Hutton 1946: 154].
. .
77

 ,
.
: , .
, .

,
, . , - ,
.
, .


[ 1992: 196]. ,
,

. , , ,
.

10. , ,

,
.
. , , ,
,
.

. 10

78

. : [
Cohn 1987: 165166].

 ,
,
, , , ,
.
--

,

. ,
, ,
.
-,
- (caturrama) ,
(. , )

(brahmacrin, . ), (grhastha, . ),
(vnaprastha, . ) (samnysin, . ). () .
,
, . ,
, .
,
,
. :
/, . :
; , (: ),
.
, .
,
79

 .

, ;

.
,
..
,
.
, .
. , . , . , . [Karve 1961; Thapar
1978; Jaiswal 2000; Gupta 2000] ,

- ,
( )
. . : ( . ..)
() ,
[Karve 1961: 58]. ,
, -. . ,
: ,
, , ,
, .
, [Jaiswal 2000: 141].
- ,
, , , .
,
. , 80

 .
. : ,
,

,
.
, [Jaiswal
2000: 13].
, . ,
, . .
,
- .
. , , ,

;
. - ,
,
.
( ) , . ,
, [Dumont 1988: 21, 9296 ff].

, ,
, , : ,
[Roy 1934: 177; Ghurye 1969:
81

165]. ,
, ,
[Ghurye 1969:
237238]. . . . 1934.
,
,
- ,
, ,
(mana), , [Roy 1934]. . . ,
,
(asura vidy),
, [Roy 1934: 126].
. , , , : , , , ,
, , , , ,
[Manu 1886: III. 9].
, ., ., ... ,
,
,
.
.
[Thurston 19071909, 7 vols.], . . [Russel and
Hiralal 1916, 4 vols.].
, . , ,
, (Ficus
religiosa) (Melia indica). , - - (kuladev),
, , , ,
-,
82

, -
. , ,

, (bali) ,
, (devaka, . )
[Ferreira 1965: 79].

(mana)11.
,
.

. man- , ,
,
c (manas ) (manuja/manusya
), (Manu);
( ,
, ). ,

,
,
.
.. ,
, :
. , , ,
, . <>
,
, ,
. , .
, , , 11

,
.

83

 .

, [Roy
1934: 106107].

,
(, , ), ,
, , ,
, . ,
,
(, , ) , ,

, ,
.
, , , . , ,
12.

, ,
, ,
, , ,
,
, .
(rga) (, )
,
13. ,
12
-
.
13
,
(, )
,
.

84

 . ,
, ..
, , . .
, ,
,
.
. ,
,
[Hutton 1946: 161162].
,
.
.
, ,
. , ( ,
..), ,
( ),
, ,
.
.

.
. , , , ,
, ..

85

 ,
14. . : .
[Srinivas 1965: 28]. , .
:
, , , , ,
, ,
, , . ,
. , ,
[Milner 2002: 441]. , ,
, .
,
.
,
,
, ,
. , , .
.
, .
, , ,

.
14
,
.

86

 ,
( ) ,
,

, .
( ) .
, ,
, , : - - ()
. -
- .
,
, -
.
,
.

.

. ,
:
, .
, ,

,
- ,
87

 XVIII .
;

. , (.
). . ,
,
, .
.
,
, . ,
, ,
(toddi), .

: ,
, .
,
-
- , ,
. ,
,
. , ,
;
.
, ,
88

 ;
.
, VIVIII . ..
[.: 2003: 2864]. -, -, -, -, ,
,
,
,

. ,
,
[., .: , 2004].
(kh), ,
, (vama).
. , ,


. ()
: (Sryavama);
(Candravama);
(Agnikula); (Ngavama).
; .
..- ,
, ,
- ,
[Baden-Powell 1899: 3, 542].
(ka), (grjara),
(bl) ,
,
.

. : ,
(Ydava), .
89

 , , ,
. .
,
III . .., ,
.
. [Russel, Hiralal 1916: IV, 416; Smith 1914: 210].
- [Russel, Hiralal 1916: IV, 416] [Russel, Hiralal
1916: IV, 414415].

.
,

: , , , [Mayer
1970: 164; Mandelbaum 1970: I, 236].
.
,
. ,
()
. ( VIIIXI .
..) , , : ,
. ,
, , -
[Ray
19331934: 222], .
, ,
. , ,
,
, [ 2003: 6970].
,

90

 () [Biswas
1973: 178] ,
.

(VIII . ..). , ,
,
,
, . , ,
(ka), (Bl), (Huna),
a (Grjara), (Brgjar) .. . ( ), ,
;
, .
. (vi, .
, )
, ,
- (vivampati, . ).
, , , .
, . ,
,
, ,
, .


. ,
, , .
91

 ,
. , , , , ,
[Auboyer 1965: 27].
, ,
, , , , ,
,
,
.
.
,
. ,

[Auboyer 1965: 27].
, ,
, ,
.
- , . , , ,
,
[Jha 1974: 87]. .
: ,
, , , . . :
[Manu 1886: 1.91].
, .
,
, .
, , 92

, (, , ,
) ,
.
, - [Karve 1961: 48].
, .
.
, , ,
[Srinivas 1991: 30].
,
.
,
.
, , , - , , , . , , ,
- . , , ,
. (avarna),
, . - . :

(Chamr), ,
(Paraiya), . -, -, - ,
,
.
, -
, .
(,
, ,
93

 ..) ,

( ) , .
. (, . )
,
, ; ,
. . [Hart 1975: 119 ff].
, ,
,
,
.
.
.
-.

.
(gotra), -;
,
-. .
, (pravara),
,
, . , ,
,
.
. , . ,
.
94

 .
.
(,
). , ,
, . , ,
.
,
, ,

. , .
. , ( )
.
-, , , , ,
, , . ,
;


. ,
, -
, - (-, ), , , , -
95

. -
- ,
,
.

. , ,
, ( ) .
, , ,
,
. ,
. , : , , .
, ( , .).
. - . ,
, , ,

.
,
;
,
. ,
. .

96

. (1897 .). -
, . ,
, , , , .,
, (kmma) (sippa).
(ren) [.: Hutton 1946: 154155]. - ,

.
,
. . . : ,
(
) ,
[Ghurye 1969: 155].
, :
,

, .

,
.
, , ,
, , . , , , .
, ,
. ,
,
. ; .
, , , ,
. , , .

. [Bougl 1991: 66].
97

 , ,
.
, . ()
. . , . ,
,
, .
[. .: Tribes if India 1950
1951].

.
VIIIVI . ..
;
. - , ,
.
:
, ,
, ,
.
, ,
, , , , , [Thapar 1976: 46].
. , ,
,
.
.
, ,
98

 -, , ,
: , . ,
,
.
( )
, ( ), , ..,
, , , , , .
, , , .

[Chakravarti
1996: 43]. . .
, , ,
. , ,
(kya jti), (Licchvi jti) .. - ,
.
,
15.

() ()
VI. ..
15

, .

99

 ,
; (268233 . ..),
(dharmarja). , (, - , ).
, , (ahims,
. ) ,
.
, , , . ,
. :
.
, , ,
,
. I . . .,
, ,
, . , ,
; (parivrjaka), ,
,
(jvika),
(carvka), , .
(samnysin), , (ramana),
. ,
(vednta),
.
, .
100

 , ,
.
, .
. , , (ranyaka), . ,
(upanisad)16, .
, .
,
. , , ,
. : ,
(samsra) , , (karma), . .
: , 17,
, , .
- III II . ..,
, [Doniger 2009: 278].
. , ,

16
() ( ) .
17
:
( ),
,
, .

101

 .
,
.
, . ,
(smrti). , , - (
). .
, - : . ,
, , , ,
[Flood 1996: 1112]. , , . ,
,
, ,
[Sources of Indian Tradition 1988: 7].

, , , ( , ).
.
, , , , .
:
, ,
. , ,
, ,
, .
- [Biardeau 1989: 29]. , , ,
102

 .
, , ,
, ,
(svadharma). . , - (varnadharma, ), -
(jtidharma, ), - (kuladharma,
- ), -
(deadharma, ) ..
( )
,

.
: , ,
, [Manu 1886: VIII.15]
dhr/dhar-
, ,
, , .
, , ,
, ,
.
,
, , ,
,
,
, ,
.
, () ; ,
. ,
. , .
103

 , ,
. ,
, (
, ) . ,
,
, . , , , .. .

.
. :
, , , ,
. ,
.
,
(), .
, , .
.
.
, , . . : , . ,
, ,
, ,

, .
,
[. : Flood 1996:
59].
, .
,
.
. , , 104

 , .
- . ( ) .
, , , , , .
.
(. , , ); , ;
, ,
. ,
,
varnay- , , .

.
,
, , - -, , ,
.
,
,
. , , , : , , -
(, ,
). - ,
18. ,
18
,
: , ,
(). , , , : , .
, , ,
[Stevenson 1920: 32]. .

105

 ;
;
;
.
;
.
(guna). -

. , , . : , , , ,
[Muller 1919: 337]. :
(sattva) , , , ; (rajas) , , , ;
(tamas) , , , .
; -;
; .
( ,
) , . ,
, .

vr/var- ,
, , :
, . vr/var- , ,
, ,
,

. ,
.
(IV...), ,
106

 ,
, , .
(, , , ,
.., ). (devan
gari) - (varnaml),
.
.
, , .
,


.
, ,
: , ,
, ,
(
), ,
. , , , ,
( ) -.
, ,
, , , .
, , .
,
, . 107

 .
, :
, - , .
, , [Nakamura 1971: 45]. ,
. ,
, ,
, Homo sapiens. (, , ,
..) ,

, , ..
,
, . , , - ,
. : ,
, . ,
, , ,
. ,
. ,
. ,
19, ,
, , ,
-
, (ll, . , ). - 1.4.17 :
. : , .
, [. :
Biardeau
1989: 38]. , -. :
, , , ,
, . ,
; - (Jagat tam, . ), , , .
19

108

 . , , . ,
:
; , ..
, . ,
. ,

.
.

,
,
( , -,
-,
); .
(, , ). -
, ; ,
; ,
.
, , .
,
.
, , - ( ).
, ,
, 109

. ( - ?) .
, ,
, ,
, , .
,
,
.
, ,
. ,
,
. ,
, .
. , ,
,
, ,
;
( )
.
, , .
, (),
, .
,
,
.
,
, ,
110

 . , , .
,
[Schmithausen
1991: 95]. , , ,
. ,
.
: . , (
), , 20. . , <...>
, <...>
,
, ,
. [Nakamura 1971: 123124].
: (cara), , (acara),
, (
) .
.
, , , ,
. , .
, . , ,
;
( ,
, ).
20

, - .

111

, , .
, ,
, .
: , , ,
. , . ,
; , , , . . , , ,
, . : , , , (
). ,
,
, , .
, , , , . .

. .
: 1) , ; 2)
(, ); 3) , :
( ) . -, : ; ;
( ); ( ). , [Nakamura 1971: 125].
. , ,
: ( .
. .), , , ,
, , , , , , , ,
, ( . . .).
: , ,
, ; , , , ,
112

 ;
, ,
, , , . ,
,
; , , , ; ,
, (vanaspati, .
), , ,
(vrksa); , , ,
[Manu 1886: 1.391.48].
:
, ; ,
; ;
; , ; ,
; , , ,
(. . .); , , [Manu
1886: 1.961.97].
. , ,
. :
man- .
- :
.
, . , , , , ,
,
, , [Nakamura 1971: 125]. ,

. ,
, , .
.
. , . ,
113

 [Nakamura 1971: 126]. - : , , , ,

. , , ,
, [Nakamura 1971: 126].
.
.
: (devayna) (pitryna). - . ,
, , , ,
, , ,
. , , .
, .
,
, ,
, , , , ,
- , .
, .
: , , .
.
. , ,
, ,
.
, , . .
. , , ,
:
, -

114

, .
( ) ,
.
. , , : , , , , , , ,
, .
, , , . , ,
. , , ,
[.: Schmithausen 1991: 4].
, .
, . , , , ,
, , , , , [Schmithausen 1991: 5]. , ,
.
: ,
, , ( ), ( , : ,
. . .) [Schmithausen 1991:
37]. ,
: - .
: , , . : ,
[Schmithausen 1991: 40].
,
( ): .

.
,
, , , , 115

 , [Schmithausen 1991: 49]. ,

, , , .
,
,
. .
,
, ,
. : ,
. , ,
[Manu 1886: II, 6].
. , , -, , ..,
, , , ,
, .
. , ,
.
.
,
:
, .
,
, .

.
(ilpastra), , , .
, 116

 .
,
, ,
. : (ilpa),
, -, ; ,
,
-, .
, ,
, , .
-
( ).
, . , .
.
, ,
(samskra, . )21.
: , , ,
, . ,
, , . , , ; (mimms) ,
<...>
21

.

117

, ,
.
, . , , ,
- .
, , ,
[Biardeau 1989: 35].
, ,
.
, ,

, ,
, , , ,
, .
,
.
,
.
, , , ,
, , ;
, .
, , , ,
, ,
, , ,
,
, , .. ,
, , ,
.
118

: , , .
, , . , ,
, , .

: ,
,
: , , .
. , ,
.
,
:
,
[Biardeau 1989:
35]. , .
.
, . . .
:
.

,

: , . , , ;
.
.
[Manu 1886: I.91]. ,
. . , ,
119

 ( ),
, , , ,
, , , .
.
, , ,
.
,

.

( ,
, ),

.
, ,
. . ,
, ,

. ,
- , ; ,
. , ,

. .

, ,
, , , .. ,
, , ,


120

 . ,
, : ,
, , . : , , , ,
,
, ,
. ,
, , , ( ) [Karve 1961: 9293].
:
, .
,
(prakrti) (samskrti). ,

,
. ,
, .
,
, , .
. , .

, , () ( )
( ), ,
.

status quo
. 121


, ,
. , .
,
.

. - [Lvi-Strauss 1963].
, , , ,
. , ,
( , ,
), . - i
. ,
, . -
:
.
, ,
, - ,
,

[Lvi-Strauss
1963: 7]. , , , , , , ,
, , [Lvi-Strauss 1963: 10]. ,
, . 122

. . -
, .
. -,
, .
. -
; , .
. . - ,
(18301850 .)
: ,
, . <...>
; ,
,
[ibid.: 34]. . -
,
, [ibid.: 4]
.
, . .
. , 40 , ,
, , , ,
,
(). ,
, , , . , , ,
, ,
() , , ,
, .
, ,
, , ,
123

 .
, ,
? [ibid.: 4]


, , ,
,
[ibid.: 6]. . - ,
, (a kind of caste
system). , , ,
,
[ibid.: 6]. . - :
, .
, , ,
, ,
, , , [ibid.: 6]. . - ,
. ,
: ,
, , [ibid.:
7]. , , ,
, ,
, . -.
. ,
,
124

<...>
[ibid.: 78].
( ), , . ,
,

,
. ,
,
.

: , ,
,
[ibid.: 8]. . ,
, ,
. - . ( ) .
. - ,
,
.
(inverted) . .
,

. <> ( . ..) , ,
, (
. ..) ,
: ,
125

 ,

. , , . , . - [ibid.:
9]. ,
, . -,
, ,
, . - .

(/ ), ,
,
(, , ),

-
. ;
( ), - (
),
( ), , , ,
. , ,
(
) ( ) 22. -22
, :
. -

126

 -

.

,
(, , ) , ,

(, ), ,
. ,
, , ,
(, , . ,
) ,
.

, . ,
, .
:
( ),
[Das 1990: 57].

. - ,
.

, . . . , , .

127

 .
,
, .
, .
, , ,
, , (
) , . ,
.
,

. , , ,
.

. , ,

,

. .
, . , .


.
,
, . ,
,
. - , . , [Doniger 2009: 7] . , ,
, . ,
,
.
,
,
. 
., .: [- 2007; 1998; 1989; 1994]. , ,
.

129

 -
,
,
-
,
, ,
.
. ,


.
, , (prakrti)
(samskrti) ,
.


, ,

,

.

.
-,

.
;
,
.

,
, , , -
-
(mhu) (Kalwr).


130

 , ,

. , ,
.
(caturvarn, . ), ,
. , , , ,
.



;
. ,

( ,
).

, :
, , , , ; -
.
;
( ) .
- , , -,
, 131

 (vnyajti).
:
.
,
,
, : , (
, ,
).
, (, , ,
),
, .
, . - , , (

:
, , ,
. , <> , , . 40 ,
, , , , ..
(dna, . . . .) . [Nakamura 1971: 84].
.
.
,
. , (kanydna, . ) .
,
.

-
, .

132

 ),
-. -, ( )
, (jajmn)
,
-.
: ,
; -

, . ,
, , - (sdhu), .
.
:
( , ),
, .

[ 1959].
, ,
.
,
, ,
. ,

().
, ,
. 133

, ,
( , -, - ,
) .
.

, , ,
, .

.

, , , ()
() . ,
.
: , ( )

[Sources of
Indian Tradition 1988: 206208]. , .

.

.
(samskrti, . ) . , , , .
, . [Srinivas
1965: 30], :
134

 , . ,
,
. -
, .
, , , ,
, , -,
, .
( . . .).
.,
() ,
. ,
[Dumont 1988: 31]. , .


. . ,
. ,
, , , .
, , ,
.
.
, (divs,
. ) ,
, 135

 . . . :
, , , .
, ; ,
,
,
, , , ,
. [Allchin & Allchin 1974: 48].
, . , , , ,
, - . , , ,
, . .

. ,
, :
, , (Bhl) ,
(Gond) (Oron) (Pahr)
. , ,
,
(Hindu). [Srinivas 1967: 7].
,
[ 1992; 1983; 1993].
, ,
136


[., .: Klostermaier 1989; Doniger 2009], . -,

[ 2003: 913;
2005: 162168; 2010: 119144].
.
. , .
, ,
.
,
: .
() ,
, ,
, ,
[ 1961: 106].
. ,
. ( ) , ,
,
.

, .

, (VIV ...).
: , (Bhrat),
, ,
,
137

 -.
,
. ,
,
.
, ,
; .
, , .

() , ;
.
,
, , , , ,
. ,
,
( ). ,
.

. , , -
, ( ),
( , , ),
-, , .
,
( ,
138

, ..).
, - , : , , ,
,
. . ,
. ,
, ;
, , , ;
, ,
[. : Coedes 1968: 25].
;
, .
. :
, (), ,
.
(dharmarja), , .
..
(digvijaya), ,
I. .. I . .. (, , ) ,

,
( ), . !

: (andhra), (dramida), (karnta),
(kerala) [ 1977: 75].

139

 , .
, ,
.
. ,
,
(XII .).


.
, (
) ( ) .. ..
,
.
 . . : ,
, , ,
, : , , ,
. <> ,
, .
. <> ,
: , , ,
(Suvarnadvpa, . () , ) (Dvpntara,
. ). ,
, .
(lavnga). , : , , .


140

. , ,
, , ,
. <>
, . -
,
. , , , ,
. , .
, , ,
- -,
- .. ,
[Coedes 1968: 1516]. . ,
.
-
: ,
, , . ,
, , - :
, , .
.
1935 .,
.. .
[Staal 1963].
, , :
.
. , ,
-
, , ,
141

 .
, , , , (samskrta) (samskrti), .
,
, .
,

-. ,
.


.
(Rjpt)
,
. ,
.
VII
XVIII ., -
.
, 15% ,
21% [Singh 1993: 13].
(. )
, , ,
, . .

, ,
. ,
, . : -,
-
, ,
, , 142

 . , ,


- (
).
, , ,
.
, .. , V .
[Munshi 1955: 2]. ,
- ()
,
. : (Bhl), (Mn),
(Sahdi), (Gond), (Bhr) ..

( , , ), , , , .
, ,
, , , .
, [
2001], , . , -,
[Smith 1920: 137].
, .
.
,
-
. - ,
, 143

.
-,
.
,
, / (gjar/grjara) [Munshi 1955: 4].
() . VII . ..,

, .
: , , .
.
,
, . . ,

, , (
, ). ,
, .
, .

.
.
(Jt). ,
,

.
,

,
(Jdon), (Cauhn), (Bhatti). , ,
- ,
144

 . . . [Tod 1978; Forbes

1993].
,
,
.
-- . ,
(
), VIVIII . ..,
,
, , -;
. , , , - ,
- [ 1964: 94].
(rna), (ro), (rv) , , [BadenPowell 1899: 3, 542]. , ,
, .
, VVI .

., .
(), , , , ,
.
, . 647 . ,
,
, .
(VIIIX .) - . ,
. 145

 , , 893 . I [Banerjee s.a.: 4].

.
, ,
.
,
. , , , ,
[Biswas 1973: 170]. ,


. . (Prathra), .
-
XIII . , , . -

. , . 948 . ,
(Vkpatirja, )
III , ,
(prthvvallbha).
, . ,
, II (10181060),
[Banerjee s.a.: 16].


XII .,
,
. -,
146

, , [Banerjee s.a.:
37].

.
, , ,
. ,
.
,
, ( ). :

. <...> ,
. , , ,
, , ,
. ,
.
[Srivastava 1977: 193194].
- , , , , ,
, , ,
. ; .
.
,
[ 1971: 149]. , 147


.

. ,

, . -
, .
,
[Tod 1978: 1, 142].
, -.
,
, ,
.
:
,
, .
.
,
- , .

, ,
, .
:

. , .
,
148

. ,
.
(VIIXII .)
,
.
,
,
.
, .
,
(XII .)
: , ,
.
-.


.
,
. ,

8. .
,
[
Srinivas
1967: 79].

(., ., ..),
, ,
. :
,
. , ,
.
,
8

149

 : ,
.
, , .

, ,
, . ,
6070- . XX ., ,
(, ),
, (bhopa) [Srivastava
1966: 161212]. ,
. , ,
. , .
,
.
, .
, , , ,
,
. ,
, ( ) ( ,
,
),

.
, .

150

, ,
, . ,
( )
: , .
,
.
, , . ,
.
,
.
, .
, (6770 .
)
, . .
, , .
( . , ),
, , ,
, ,
:

,
, ..
,

.
, - 151

 PR- ( ),
. : , , ,
/ (Dhed/Noniy),
. ,

. , , ,

, .
v

,
- (varnasamkara) .


.
.

,
,
, ( ),
, -

.
, : , ,
, , , , , (candana)
(tulas) .,
(nm) (ppal), , ..

( ) , :
152

 (rauta), ,
, , .. ,
, - (rsi) ,
, , .

.
( , , ),
, . , ,
.
: , .

, .

,
, (adharma); , .
( , ,
). : .

.
.

, . , ,
, ,
. .
(= ),
(=
153

 ) ..
, , . , ,
,
.
, , , , -.
- , ,
. ,
. ,
,
,
.
.
, .
:
, . , ;
,
( ), . ,

.
.

( ..) (
..). ,

,
.
.
.
154

 :
.
,
,
. . , , ,
, .

, .

(.
), () ,
, , ()
.

, ,
.
.

.
,
, (, ) .

, .
;
(svatantra), ,

; ,
, .
.
155

 ,
. .
,

.
.
.

, .


, . ,
, , . , , ;
, , ..
, . , , . ,
, . ; ,

.
-.
: - , ,
, ,
; , .
, .
, ,
.
156

 . ,

. ,
. , . ,
, ,
,
.
. , . ,

.
, .
. (
)
,
. ,
..
, . , ,
,

, , , , .
(nga), , ( ).
, .
157


.
,
, ,
, . ,
, ,
. (tinai), .
-
-. (kurinji), , (Kalavr); (plai), , ,
- (Marvr)
/ (Kalwr/Kallr); (marutal), ,
(Vell lar); (mullai), ,
(Idaiyr) (Karumbr) , ,
(naital), (Paradavr), (Vnikar)
(Urvar) [Puthenkalam 1977: 17; Sontheimer 1989: 1113].

. ,
-
VVII . .., , .
. :
, ,
(), , , , [Biardeau 1989: 11].

.
. ,

.
: 158

 ,
,
,
.
.

(rya anrya)


. , .
,
( )
, , , .
: , .
.
, ,
. .
, , , .
, ,

, , .
.

,
. , , 159


,
.

.
, , ,
, .
, ,
, .
[Fuller 1976: 38].
,

.
, ,
, : ,
.

,
,

. ,
, , .
,
,
.
(svadharma, . ), ,
. .

.
160

 , ,
,
,
.
( ). ,
.
: (), -
() () [Chakravarti 1996: 58].
. [Biardeau
1989: 4246] : ,
[Biardeau 1989: 45]. , , ,
,
:

;
.
, .
,
, , . , ; , ,
,
, . , ,
.
,
. ,
, ; ;
9,
. ,

. .
9

161

 .
,
. , ;
,
.
: . -
(strdharma), ,
.

.
6-.

-- ( ).
,
: .
,
(rama). , , . -
8 , 1112 (upanayana),
,
.
,
. ,
, , ,
. , ,
, .

. ,
. , (brahmacrin),
162

 - ,
, . .
. .
, , . ,
( )
( , ), , . ,
.
,
, .
: 1) , -,
2) -. ,
- .

, .
-
. , , , . , ,
: , ,
,
, , , , , , ( ), .
:

163

 , .
, , ,
, ,
, , ;
[Klostermaier 1989: 47]. ,
, ,
()
.
,
, ,
. -
- -, , . ,
,
, .

(
- ) , ,
, . ,
- ;
. -
: ,
,
.
,
,
, .
- . , ,
164

 . , .
,
,
,
(Bht) (Chran). : ,
, .
- -
, [ 2003: 153294]. , ,
, .

(vrddhcra), , , , , .

.
, , .

, . :
, ,
,
,
.. , ,
, , .
[Das 1990],
.
- XIV
XV . .. (-),
(Modh Brhmana)
(Modh Baniy).
165

 . .
() (Dharmrany) , , .
:
, <> (
. . .), ,
. :
, , ,
, .
, . .
. ,
6 , . . ,
, , ,
, . (trtha) . <> (Vanika)
,
. ,
: , , ,
. .
, , , ,
, ?
.
(kmadhenu), ,
36 ,
, , , . <>
, , 36
(
, . . .), ,
(ikh) ( 166

, . . .) ,
.
, , . ,
, , (, . . .) ,
. : , (
, , , Gobhja Vanika. . .). .
. ,
. ,
, , . ,
,
. , , - ( , . . .).
: .
,
, , (
(yajna): , , , ,
. . ) . .
, !
. , [Das 1990: 1820].
, , ; . ,
, , , . , , ,

167

 .
, .
; .
, , .
,
, ,
. ,
, ,
, .
,
- , , . . ,
-,
-, , -. .
, , , ,
, , ,
. ,
, .
,

, (
),
,
(
), . ,
. XV .: , -
. .
168

,
(Modh Baniy).
. -
(Modh Brhmana)
.
, !
,
. ,
- :
. .
-.
-. ,
,
,
,
. -
. , , .
, /
. ,
.
,
.
- (, )
:
( , - ) ,

,
169

 , .
(
).

, 10. -,
, ,
, . ,
,
:
, , . , ,
-. ,
. .
,
, , , ,
, , .
, , , . -
,
.
. ,
.
10

170


, .
, , : ( )
, ( ) , . , ,
, ,
,
.
- ,
, .
( ),
- -,

, .
,
.
, ,
, , ,
.
. ,
, . , -
, , , ,
. ,

, ,

.
.

171

 , .


[Klostermaier 1989: 59].
.
. , ,
. - , :
- .
- , ;


.
, .

, .
,
, ,
,
,
,
. , . :

:
. , , , (bhga) , ,
. , ,
, , -
(my), , , /,
[Moddie 1968: 911].
, 172


, .
. :
, .
:
, ,
, (.
, )
, , ,
, , , , . ,
, , , [. : Fuller
1992: 177].
, - . C .
, ,
,
.
. , , , , .
: .

: ,
.
,
, ,
.
,
. ,

11 ,
;
(rta),
(rga). .
11

173

 , , . .
( ) ; . ,
,
, .
, , , , . .
: , , ,
, , ,
, , , ,
, [Staal 1989: 389].
- -
. ,
, , .

-. ,
,
- . , ,
- , ; , , : , ..,
. -

. , ,
174

 -.
. , , ,
330 . ( ) ,
, .
. , - ,
( )
( ) . , , , ,
-. , . ,
, - /
(Kuruba), , , ,
, , ,
, ,
[. : Dirks 2004: 297].
,
-.
. .
, , ,
. - , .
- , ,
; .
, .
-.
, , ,
.
,
. <>
,
175

 [Das 1990: 8]. :

.
,
, ( )
. , .
, -
:
;
,
(param-par). .
- ,
-; . ,

-.
,
..
.
, (swm) (guru).
, . , ,
(Bhagat), (Guniy), (Briy),
(Gurau) ..
. , ,
.
. . (binzal)
[Karve 1961: 30].
- - .
176

 : ,
[Srinivas 1962: 148]. -
.
-,
(, ,
- ..), . -
. , .
.
, - .
,
. - , .
,
: ()
. ,
.

, , ,
:
. ;
, , .
, . , 177


,
.
;
. :
, ,

. ,
.
,
. .
,
. .

.

,

. ,
, , .
,

,
, ,
. , , , .

.. . ,
:
, 178

 ,
[Thurman 1995: 121]. ,
-. ,

.

, . ,
,
, , [Jaiswal 2000: 23]. ,
. , ,
, . ,
, .
. ,
,
. -, , --
. , ,
, ,
, .
.
. , ,
. , -, , : , , ( .
..) , ?
179


, -12, , ( .
..). :
. , ,
. , ,
. , , , (. 13: 45) [Burnouf 2010: 173]. .
, :
. , , ,
[Jain 1947: 140].

. ,
, , ,
,
.
(.: );
, ,
.
,

, (nstika). ,
.

,
. , 12

. .

180

: . .

 .
,
(dna)
, , ,
..
.
,
, .
, ,

, . , ,
,
(bhakti). .

, ,
. , ,
.
, :

,
.

,
. .
, ,
,
. , ,
181

 , .
[ 2000: 1748; 2003:
100152, 295321].
.
, , ,
. , , , , , ,
,
,
. . ,
.
.
() (15091529),
, , :
,
, . . ,

.
:
, , , , ,
, , .

[Bayly 1999: 3132]. : .

. ,
, ,
, .
182

 ,
, [Bayly 1999: 77].
, , . ,
(Corpus Epigraphica Indica).
,
:
. ,
, 13. . . ,
,
- .
, , . ,
, : ,
, , ..,
.

VIV . .. VI
VIII . ..
XIXII .
.
(320535 . ..) (
VIII .), ,
. 13

, .

183

 .
,
, , , ,
.
, ,
,
.. (18181900),
, : , ,
, , ;

, <>
, ,
14, .
, , , : , , ,
, , , ,
,
.
[ 1855: 24].
( ,
)

.
,
, , (Lingyat)
, , . . . .
14

184

 (Klmukha) ,
. , ,
, , , .

, .

;
: .
,
. , ,
.
, . (
) [Srinivas 1965: 30],
. ,
, :
,
Sanskritic Hinduism, (),
,
non-Sanskritic Hinduism.
, (nigama) (gama).
, . ,
,
,
.
,
. , ,
,
185

.: . . , , , ,
;
, ,
[Srinivas 1965: 75].
, , . ,

, ,
.
. , .
. .
. , ,
[Redfield and Singer 1954; Singer
1958], .
.
. . (

) :
15.
, (strik) (laukik)16, (mrga) (de).
, , ,
, . ( , popular Hinduism , , , [Fuller 1992: 5].
16

,
( ), .
15

186

 ) , , ,
.
,
- .

. ,
,

. ,

( ), , ,

: .
, , , , ,

( -), .
Spiritus locus - -.

,
.


, , (IIIII . .. VIII . ..).
. -, ,
,
, :
.
, , , . -, , ( ,
187

 ) ,
. ,
:


.
18 18
:
(-, -,
- ..), (-, -, -
..), (-,
-, -, -, -, -).
, , .
: ,
, .
, (trtha); , ,
( )
,
, .

. , -,
IV . .. ,
.
( - ), . ,
,

: ,
..
188

 . ,

.
, , .
/

,
.
,
,
, ,
,
( ), ( )
, ( ).

.

.
,
. ,
; , . ,

. ,

, ,

.

I. .. I . ..
.
, (pj) . ,
189

 , , , , : , ,
, 17, . :
, , , , , , [Bhagavadgt 1944: IX.26]. :
, , , , ,
(puspa), . , ,
(mrti).
, .
,
.


.

(, ), ,
,
.
,
,
. (liga) . ,
.
,
, , , , , , , ,
17
,
.

190

 ,
, . , , ,
.

.
- (Smrta), , , 2/3
, (pauranika), (rauta),
(tantrika). ,
, ,
, ,
, .
, ; -
(pancyatanapj), : , , , .


, , ,
(, ).
(rddha).
, ,
, (smrti),
( ), , . ,
,
, - . -, . :

,
.
191

 (rauta)
(rautastra)
( ) ,
(Nambtiri) .
. , ,
. .
, , . ,


() . -.
.
.

.
, .
, . , , :
, . IV . .. , ( ) .
(bodhisattva), (trtha
kar). ,

. .

192

 , , .
,
(sahasranma),
1008 . ,
. ,
(), (
,
), ,

, ,
.
:

, .

, -, ,
,
- (mt). - VI
IX .
. -
.
. , , , (
) ,
( ), .
:
18, (krtnjal), ,
, ,
, ,
, 18
( )
, , .

193

 , ,
, .
: .
, . ,
, ,
,
.
.
(
)
.

, .
-
.
, .
-. - (kuladev), - (kulamt),
/,
- . -

. ,
-. - ,
(
) . , .
-
, , , .., . , , , .

.
,
.
- ,
194

 . , , , - , , .
,
.
- ,

.
, ,
. ,
, . -
- , :
, .
. : - , .
, - , . -
. ,
,
, -. , -
- , , , .
. , ,
.
-. , . -
-.
. , ,
.. , -
-
c - c (saptamtrk). 195

 - ( ) .

-
, [Harlan
1994: 8283]. , , .
-
,
, .
, ,
, . - , .
-;
, ,
- .
-,
. -
, .

, ,
. -
, , , .
-, , ,
, ,
. -
.
,
-,
- . ,
-, ,
, ..
-
, , , ..
,
- (Jamv Mt), 196

 . ,
[. : 2000: 6465].
,
, - ; VII (
XII) . .. , - -
(il Mt, . -),
. , -
, ,
, .
,
, , .
,
- , . - ,
, , , -
- .
- . - , .
. ,
. ,
.
. - .
,
.

.
,
, , ,
. 197

 19 ,
.
.

, , ,
, , ,
(bhakti, . ).

.
,
- (), , . ,
, ..,
, , VII
VI. .. ( , IVIII . ..).
, ,
[History and Culture 19511979: 2, 229].
, ,
().
,
, , ,
, . , IIIIV . , VVI .
. VIII ., IXX .
.
XXI . ,
/ (Dravida/Dramida)
(Tamil) ; , .
19

198

 , 300 . .. 600 . .. :
, . . , , III . .. II . ..
.
, , ,
. , .
:
,
, . , ,
. , ,
. ,
[Ghurye 1969: 246247]. .
,
,

. II . ..
, . ,
:
, , , - . ,
.

. , , .
, ,
,
199

 (- ).

,
.
. : , ,
, .., , (. . .)
.
, ,
, .
, <> ,
, , . , , ,
,
, , ,
,
. ,
,

[ 1977: 7172]. . ,
,
.

, ,
,
. , , , ,
. :
- ,
200


.

.
: , (bhrata ntyam) , . ,
.

, . -
. , , ,
,
[Klostermaier 1989: 282].
. ()
,

.

III . .. XII . .. , ,
[Aiyangar 1995: 11]. , -
,
,
. (. ) ( Samgam). ,
. 201


, , , . ,
, VIIVIII .
.. (Tirukkural).
, (Vaisnava), (aiva) .

(Vlluva),
(Paraiya), , (Pallan),
.
,
. 2660 , , , ,
.
VI . .. (bhakti),
.
,
, ,
.
, , , ,
.

, ,
, . , , , . .
.

sampradya,
,
. ,
202

 , , , ,
, . ,
- ,
, , .
. - . , (
),
,
, .
,
, ,

. -.
: , .
.
- ,
, ( ). , .
. ,
,
, - .
?
.
203


- -. , .
, , , .
;
, , . [.: ,
2007].
. ,
;
, , , , , , , , ,
, , , .
. . . , , :
, ,
, .
() ,
, , . , - , ,

, -,
, . , , ,
: -,
. ,
(, sant)
,
[ 2007: 206].
204

 ,
, .

: (Nyanmr, . ) 63 ,
lvr (12
).
VI IX . .. , , , 550 . .. .
, (prabandham, . ). .
(IX .)
().
. I 985
1014 . ..

. I
10121044 . .. . (:
, ).
, ,
,
.
, ,
.
, , , .

.
.
, ,
, ,
, .
205

 , , .
, ,
.

(VIII...) . ,
.
, . -
.
, / (Iyer/Ayyar/Aiyar),
.
,
.
(r
Vaisnava) , . (. 10171137 .);
, ,
, .
(),
, , . / (, , -),
(

). ,
, . , ( )20.
,
20
, , .

206


, , .

: (vadagalai, ), , (tekalai, ),
. /
(Ayyangr/Iengr),
.

(pandram).
,
(Vellla). ;
.

, : . : ,
. , ,
, , , .
: .
, . , ; , , , , -,
. - (gopcandana, . ).

, .
. ,
, , :
207

, , . , , ,
. , , ; . : ,
, ..;
;
;
-;
[Chaudhuri 1979: 177]. ,

( ),
,

. ,
, .
.
, , , ,

.
.
. , , . -
.


. ,
.

. , (Pupata)
, :
, .
208

 (Lkula) a (Klmukha)
, .

, : .
.
, .
:
, -, 21

[Flood 1996: 161162]. .. :
,
, , .
, ,
. ()
.
, ,
,
(pancopsana), , , , .
.
. , 22 .
,
. , ,
21
: ,
.
. . .
22
: . . . .

209

 [Bhattacharyya 1992: 3132].

,
.


.
..:
,
[Oakley, 1905: 163]. :
,
. ,
, ,

. ,
; ,
, ,
; ,

: , , 23
; ,
. :
. ,
. .
, . , , ,
23
- -
, . , , ,
. .

210

 . ,

,
:
. ,
, , ,
: .
.
24. , ,
, .
.
:
, .
,

, ,
. , , .
(bhaktimrga)

(trimrga): , [.: 1996: 94101].
,
24
, :
, .
-.

211


, . ,
-, ,
(
XIXII .).

.
,
, ,
(Tiruvaimol) ,
. , .
, , , , ,

,
[Doniger 2009: 360361].
!
, , , () (), .

,
.
.
,
.
:
,
. :

.

, . . : ,
,
212

. .
: . .

,
,
. , / (kovil). , :
,
.
,
.
,
, , . - . , ,
,
. , , , .
:
,
, , [Nandi
1974: 197].
, ( )
. -, ,
(), . , , , , -. , -
213

 ,
,
, , .
, . ,
, -,
,
. ,
, ,
,
, .
- -

.
.
: ,
, .
.
-. ,
, -
-. ,
,
.
(ivakmsundar, . ),
, - (ka) (). -.
, , , , , , - (devads).
108
.
214

 (tandava)
, ,
, , ,
. ,
( ), ()
.
, .
, ,
.
, , ,
, , , ;
, , ,
. , ,
-,
400, , [Nandi 1974: 206].

-,
,
(
);

.
.
[Davis 2004: 34].
, .
8001124 . , , . (Peruml) 12 .
- , (nattuval),

, 215

 , (ndu/nattu).


[Davis 2004: 36].
,
.
, .

, IX . .. , , , .
, ,
.
. , ,
, , ,
. ,

, ,
. [Chaudhuri 1979:
99]. ,
. ,
.
, ,
, , , - (brahmadeya) ,
.
.

,

,

216

 [Bayly 1992: 27]. ,

(ghatik),
<> ,
,
[Jaiswal 1974: 152153].

: ,
,
.
( ).
, .
.
, -. II . .. VIII . ..
, . ,


. VI . ..,
. ,

, . , [Klostermaier 1989: 285].
: XIXII .
- - ,
, ,
. , (Klmukha) ,
.
217

, .
;
, -, ,
VIVII . ;
. .
; ,
, ( IX .), / (
XII .). - (matha): , .
: ,
,
,
,
,
.. . :
(rjaguru, . -), ,
.
;
. :
, , .
,

. .

. ,
. .
, 218

 , , .
,
,
, .
,
, .
: ,
. ,
, .
, , . ,

[Nandi 1974: 198]. , , . .
:
. ,
, , , .
, , 25 ,
. , (vibhti)
, ,
,
[Srinivas 1965: 226].
, 26,
. . . .
, 4635 1273 [Singh 19921996: 1, 6].
25
26

219

 ,
.
.

, . ,
.
. -,
,
,
, . -,

, .

,

,

.

.

.
, , .
.
- , ,
. - - ,
: ,
220

, ,
, .

.
, ,

, .
, , . , , , .
( ) . .
, -.
,
, -
.
. , ,
(Parva). .,

[Bayly 1992: 321345]. .

, . ,
(nkha), ,
-. , , .
1530- .
, , .
,
221

 .
:
, ,
, -, , .
,
. , -
- ,
,
XVI .
:

, .

,
, .

. ,
.
, ,

(kadalkatt), ,
,
[Bayly 1992: 333].
. ,
.
. ,
?
, , , ;
. , - -.

222

.
-, [Katz, Goldberg 2005; Mandelbaum
1970: II, 560569]. - ,
- . -
.
,
, .
, . ,
, ,
. , ,
. ,
,
( ),
(
), .
,

, .
, :
, , -
, ,
. , -
-
( )
, (Bhill),

. 223

 , (Kuruba) .. -,
: . ,
,

. - ,

,
. ,
,
, , ,
.
.

, ,
,
: ,
, .
, . ,
.

( , , ..)


. ,
,
. ,
,
,
, ,
[Klostermaier 1989: 225226].
,
224

 . [Dumont
1988],
.
,
, ,

. , (
),
.
(ruti)
, ,
.

, ,
.

. , ,
, ( ).
(Bht).
, ,
612 .
.
: ,
, .

, .
, .
, .

225

 ,
.
. : - .
, .
( , ) .

. ,
,

. , , , ,
.
, .
( ,
, )
, , -, . .
,
,
. ,
,
. .

.
. 226

 .
:
, , , ,

. .
, ,
.
. .

. ,
,
.

 I I

,
(, ,
).

,
-. :

/.
, . ;
,
. ,
- .
228

 versus .
, , (
, , , ) , .
,
.
.
, ,
.
() , , ,

, . , ,
, .
. .. :
,
[Majumdar 1958: 171].

, , .

,
. , .
.
229

 ,
.
, ,
.
, . ( , )
,
.

.
:
. : ,
;

,
, . ,
.

, , , .
, ,
.
.
,
.
1894 . [.: Dumont 1988: 6162]. . ,
, , 
..
[ 1992: 73130].

230

 , ,
, ,
. . -,
.


, . .
.
. XIX .
, , gens,
?!

XX . ,
: , . ,
[Dumont 1988: li]. .
. .
,
, ,
, . . .
- , .
.
subcaste.
: ,
. .. : , ,
, ,

, .
231

 [
1992: 30]. . , ( ),
, , ,
. , .
, , .
, , , .., .
, ,
,


.
, . [Mandelbaum
1970: I, 2930]. , ,
,
?
. , , 1891 . , (Jt) (Ahr) 
1780 , ,

.
2.5 . , 1901 .
,
, , , 3500 ,
.

.

19011911 .
.


. .

232


, .
,
.
, -.

.
, .
,
. , ,
. [Risley
1915: 155158]. ,
. .

.
.
1. , , , ,
. ,
. .
(Mnd), (Santhl), (Oron) , [Risley 1915: 156].
2. , , : , , , .
.
, . , , ,
, , [Risley 1915: 157].
3. , , .
.

, ,
.

233

, (, .)
,
.
4. , , , . . , ,
(Meco Kaibartt) (Hliy Kaibartt),
(Kaibartt).
, .
(Bgd), (Duli),
(Machu), (Matial). , , , . ,
. .
5. , (Bishno) (Ligyat) . ,
. , . [Risley 1915: 158].
6. , , .
. ( ..),
, .
,
, ,
[Risley 1915: 158].

, .
, .
,

. 234


, ;
-.
, , . ,
; -.

(. 2-).

. ( ) , . , ,
, : ,
, , , .
, , -
. . ,
,
[ 1977: 39].
,
, . ,
, jan, ,
,
: , , ,
.
, 235

 .
[Roy 1934: 215].

.
, , ( ).

.
, , :
( );
;
;
;
;
;
, . ;
;
;
, .
, ,
. ,
, , , . ,
, . . : . , , .
- ,
. , , . 236

 [Karve 1965: 55]6.

,
,
. , ,
; , .
, ; , -, , .

( !) , ,
.
. . :
,
,
, , . , . .
, .
.
. 200 .
( . ..)
, ,

[. : Hutton 1946: 43]. .. :
, ( . ..)
,
<...> , - . ,
, (jati-cluster) [
Karve
1961: 9 ff
], .
6

237

 [ 1992: 27]. ,
, , . , : , , ,
. ,
:
. ,
, ,
,
.

.
, [ 2005].
() , .
,
().
(khndn), (thok) ..
. , , ,
,
<> , ,
, , ,
,
, .
- - [Mandelbaum 1970:
I, 134]. .
, ,
238

. .
;
,
; : ,
. ,
. ,

,

. ( ) , , .
, [c.: 2003: 7584, 100152].

, , .

.

-
, .
,
,
.

,
.
.

239

 .
,
.
-;
. ( ) ()

, , , . (
, ) .
, , .
.
, .
,
.
( )
:
(mm).
, . ,
, . ,
, , ,
, , . :
45 . ,
.
: , ,
.
240

 , . ,
, ,
.
,
, .
, .

:


, 7,
[Jaiswal 2000: 910].
- ,
,
- 8,
,
. , ,
,
, ,
;
<...> ,

,
,
, , (bsv). . . .
8
, , ,
().
( )
( ), ,
.
, .
.
7

241

 , . <...>

, .
, ,
. .
, .
: , ,
[ 1999: 25].
, ,
. , , , , . . :

. , ,
. , , , , ,
, ,
, .
, . .
,
. , .
,
,
,
[Bteille 1991: 1415].
,
,


[Bteille 1991: 17]. ,
242

 .
, - -

, .
, ,
.

,
, - , .

,
, , , ,
, - .
.
,
, . .
. [Dumont 1988]


, , -,
Homo Hierarchicus.
:
, . ,
.
-

243

 , . ,
, , .
,
.
,
: , , -
.
.
.
.., ., ..,
.., .., ., ., .,
..
,
:
, .. [Ghurye 1969: 218219]
,

. ,

.
.
, ,
.., ,
[Blunt 1931: 49]. .. ,
9, . , , .
9

244

 : ;
, , [Blunt 1931:
41].
,
.
.

, ,
,
,
. , ,
,
, , . ,
.
, .
1872. ,
,
, ,
1891 . 2300000 [Dirks 2004: 32,33 ff].
, . : ,
, , ,
, , - ,
, .
, .
,
.
. ,
. , ,
,
. - . 245


. , ,
-, .
. ,
, . .
1872 ., (Badh), ,
,
,
, ,
[Sherring 1872: I, ii]. ,
, , , , .
.

, , , ,
.
. 1946 . ,
. :
.
, (Khatk), , :
(Bekanwl, . ), (Rjgr,
), (Sombatt, ), (Mewfarosh, ). , ,
. ,
[Hutton 1946: 45]. .
246

.
, :
,
, ,
,
(. ). , ,

. , ,
.
. ,
, . (Moch) . (Chandlagra Mochi) (. . .) ,
(Chitra) . (!
..)
,
. . , , (Chungir Chamr)
( . ..) , !
(Ekbli) (Dobli) (Tel)
(. ..)
, . (Goriy Kumbhr) (. ..)
, . ,
,
[Enthoven 19201922:
I,57]. ,
, .
. ,
, , .
247

 . , ,
.
,
.
.
. ,
(
) .
(Ambalavs), ,
(Shgirdpesha), ,
(Chs) (Karan) [Hutton 1946: 43].
,
.
, ,
, ,
[Hutton 1946: 43]. , .
( )
, .
, 1931 .
(Ahr), (Ahr), (Gol),
(Goll), (Gopa), (Idaiyan) (Ydava).
, , , [Hutton 1946: 45]. , ,
(, ),
,
.


. , ..,
248

. , , , .
, : , ,
.
, , ,
, , ., ., ..
. ,
.. .. : , , ,
(Vellla),
, .
, ,
[Ghurye
1969:21]. ,
.
. , -, , , ,
,
. , . . .
, .
. , ,
,
,
.

. [Karve 1961: 28].
. . ,
(Pramalai Kallr) ,
, , , ,
249

 ,
[Dumont 1988: 112]. 150 . ,
, , . ,
( )

. ,
. ,
. .
,
, ,
, [Fruzzetti, str 1984: 14].
. , , .

,
. . ,
, , : .
;
,
,
.
, .
[Fruzzetti et al.
1983:9]. :
, , ,
[Fruzzetti et al. 1983: 9].
: .

( ),
250

 .
, ,
. , . . .
. . , [Dumont 1988: 62],

, ,
[Dumont 1988: 62].
. ,
, : ,
[Dumont 1988: 63
64]. . ,
.
, ,
,
, .., [Dumont 1988: 64].
,
- , ,
. , . .
. .
[Mayer 1970], , [Dumont 1988: 64]. ,
. . ,
(.
. 361). , ... .
, ,
, , 251

 .

,
: , . . ,
.
, , , !
, , , , . ,

, , , , . , ,
.

,
,
, .
, . ,
! [Gupta 2000: 47].
:
.
, , . ,
, .
, ,
252

 ,
,

.
. :
, ,
. ,
,
.
,
.
,
. ,
. , .
, . ,
, .
:
,
, ; . ,

. ,
[Karve 1961: 106107].

, , , , .
. : , () ,
, ,
. ,
.
, () ,
[Panikkar 1955: 19].
253

 , , .
, , , , ,
. ,
. , , .
, , , ,
- .
-, .
.., , :
, - .
, . , , - , [Berreman 1963: 149].
:
/
. ,
, , -,
. ,

: ,
.
.
. .


, , , .
, , ,
/
[Karve 1961: 17]. :
,
254

 , . , , ,

, . [Karve 1961:
19]. . ,
[Mandelbaum 1970]. , , ,
,
, ,
.

,
, ,
. -
, . ,
, -
. - , . .
, , :
,
,
, , , [Chauhan
1967: 32].
.
. ,
: lineage of maximal recognition ( ) stratified lineage ( ) [Fox 1971: 1747] . . : ,
255

 , ,

. , [Fox 1971:
43]. , .. : [Berreman 1963: 199].
. , , ,
. , 200 . , 250 .
(Chitpvan)10. , 150.
, ,
.
.
, , 150 ,
. ,
, , ,
. , ,
.
, , , XIX . , 98 60 ,
40% .
( ) .
( ), ,

[Karve 1961: 1718].
10
.
. . . . .

256

 (Gan
gdikr Vokkaliga);
;
.
. , ,
/ .
, ,

. :
, , ,

11 [Karve 1961: 19]. . , , ,
.
, , , ,
().
.
.
,
.
.

: .
. , (niyoga). , , :
, , - .., - ,
. . . .
11

257

 .
: , . ,

.
, ,
-. ,
, . ,

.
[ 2003: 115
116]
.
. ,
,

;
[
2003: 6599].

, . .. : , ,
. , ,
, [ 1975: 18]. [Mayer 1970: 144146;
Mandelbaum 1970: 151152; 1992: 8892].
, ; .
.
, [Freed 1963:
258

89]. ,
;
, . . .
[Mayer 1970: 117]. .. : , , , .. ,
, ,
[ 1992: 88]. ,
, :
,
. ,
:
. ,
,
, , , .. ,
,

: -
,
. , 12. ,
,

. .

,

,

, , . , ,
12

.: [ 1992: 6072].

259

 , , ,
( ), .
.
, , , . ., : ,
, , , .
, , [Fox 1971: 42].
. , , :
,
[Lambert 1996: 94].
, , ,
, , . . .
. ,
:
, ?
, .
?
(, , , . ).
! , , , ! [Lambert 1996: 94].
, [Lambert 1996: 95],
. .

260

 : ,
, ,
, , .
, . ,

: , ,
.
.
. -

. : ,
( ). - (
,
) . : .
, ,
, . :
( ). ,
(
)
, : .
: , ( ,
). , ,
,
.

261

 , , .
. .
, .
.
:
1) ,
( ), 2) , .
[Lambert 1996: 102]. ,
,
. ,
-
, . ,
:
.
(sat) (jauhr)
[ 2003: 188198].

, , .
jhol me len, .
, (odhn), , dharm k m len, ,
. . .
: (pard)
;
.

.
, ,
. .
,
262

 [Chauhan 1967: 143]. :

,
. ,
, .

[Mayer 1970: 144146; Mandelbaum
1970: 151152; 1992: 8892].
,
, ,
. , ,
: ,
,
,

<...>
[Trautmann 1981: 297298]. . .
, .
,
.
. . ,
, : , ,
, , , .
,
[Puthenkalam
1977: 1819]. , 28, , .
.
. . ,
.
,
( . . .) [Puthenkalam
1977: 18].
.
263

, , , ,
, , (
),
, . ,
, , -,
,
.

. ,
, . ,
,
- [Dumont 1988: 92 ff].
, , . . .
, :
. ,

, ( . ..)
, .
,
[Fuller 1976: 45].
: ,
( , ),
13.
, . , . ,
.
13

264

- ,


. ,
.
, .

. , (devar ), (duhitar ),
(bhrtar ), (vidhav , ).
. ,
, ,
,
.
.
, [Trautmann 1981: 1].
.. : .
.. , ,
. ,

[Trautmann 1981: 2]. ..

.
1960 .

[Mayer 1970],
. .. , 265

, [Ghurye
1969: 220]. , , ,
. , , .
,
,
- ..
.
. 1964 . [Mathur 1964].
, , ,
,
. . ,
. , .
, . .,
( ), , - , .
.
. . . ,
:
1. : - , .
2. - .
, , . , ,
.
3. ; ,
,

[Mayer 1970: 5, 151,
213, 248, 269, 271, 272].
266

 , , , , ,
.
( ) . , . , ,
, ,
. .
,
.
,
. ,
, , (
), .
.

, .
, . ,
,
.
, . .

. , ,
,
,
. -
.

.
, . 267

 . [Dumont
1988]. :
,
,
, [Dumont
1988: 109]. ,
:
, ,
, . : . . ,
: ,
, . , ,
. , ,
;
.
, , [Fuller 1992: 14].
, , . ?

. .
, . . ,
, . . ,
.
:
, ,
,
[Bayly 1999: 28]. . 268

 :
,
,
[Risley 1915: 179]. . , (anuloma)
,
.
, , ,
, .
, ,
,
- ,
( . . .)
, [Bayly 1999: 155].
,
, ..,
(kula),
(gotra), (thok), (ml) ..
, ,
. . : .
.
.
.
. ,
.
,
. , ,
. , ,
<...>
- 25 ( .
1961 . . .). 269

 .
.
, ,
<...>
, ,
( ), [Karve 1961: 6869].
. , ,

. , .
. . ,
.
, . .
, , :
,
, . ,
, ,
, , . , .
. ,
( ),
.
,
(Goll), (Havs) ..

,
. ,
270

 (,
-),
- . , .
.
. , . ,
-, , [Dumont 1988: 119]. ,
, , , ,
, [Dumont 1988: 120].
,
, .
,
,
.
,
; ,

. , . ,

,
.
, : , . , ,
, . ,
. .
,
.
. , 271

 , , .

. ,
,
.
. ,
,
. ,
. , , .

(kanydna, .
-) .
,
,
.
, ,
,
, ( )

[Karve 1961: 55].

,
, . , ,

,
. ,
,
, -.
272



.


,
( ),
, , ,
. , .
,

. , ,
(birdr), . : .
, , ,
, ,
. ,
: ,
.
, , , [Karve 1961:
17].
, , , .

, .
, [Mandelbaum 1970: I, 231].
273

. :
. (
. . .). : ,
; , ,
.
, . [Hutton 1946: 56].
: , , .
, ,
.


( ), .
. , ,
.

, : ,

,
, ,
, [Bayly 1999: 8]. , . .
. , , -

, .

, 274

 .
( , ,
),
. , ,
. .
.
. , (Biga) (Agariy)
, , .
, , , ,
, , .

:
,
. ,

. . . ,
(Deasth) (Ayyar) [Thurston 1907: 54].
,
. ,
,
. , , . , , .
,
[Trautmann 1981: 2829].
, , 275

 , :
, ()
(). ! , , ,

.
1955 1956 . .
: (kanydna). ,
, ,
<> .
<...>

<...>
[Trautmann 1981: 27].
,
,
.
, (murai),
,
.
,
.
: , .

, .
: , . :
, .
:
. ,
276



. , . , ,
( : ;
: ,
),
, .

.

, -
( ). : ,
, , .
,
,
.
,
,
. . . . :
, ,
.
.
, , .
- ,
.
,
, .

[Ghurye 1969: 54].
277

 , ,
..,
, . : ,
, .

.

, .
.
:
, , , - .
, .

. ,
. .

; , .
, ,
.
.
,
(, , , , ,
278

.) , , . -
.

,
, , . .
,
, ,
.
.
, .
/ . ,
. -

, , (got),
(illam), (ml), e (phaid), (pal), (pangt),
(bni), (tht), (nkh), (kud), (khel)
.

, :

, ,
.

,
, 279

.
.
, .
.

, [., .:
Kapadia 1947: 746, 275310].
, ,
.. ,
( ,
- , , , , ,
) ,
.
-
.
, . ,
, , , , .
.
, .., .
.., ,

.

.
. ,
, ,
, ,
,
. 280

 .
,

, .
.
, :

[Kapadia 1947: 80; Jaiswal 2000: 80].
, , . - , , ,
. .. :
, , ( .
..) [Kapadia 1947: 62]. ,
.

: ,
;
. , ,
. (
).
.
: , ,
, , [Manu
1886: I, 72].
.
,
, ,
, . ,
281

 (
).
,
. . , ,
:
. ,
- ,
, .
, [Hutton 1946: 55].

,
.

,
- , ,
! . , .
,
,
, ,
. (sagotra, .
) (sapinda, . ,
: , ).
,
. ;

, , .
282

 , ,
, , , . ,
,
.

,
. , . ,
.
. gotra sagotra, pinda sapinda.
sa-gotra sa-pinda
(
)
.


. ,
,

. ,
,
. ,
, . ,

(rddha). ,

, . , ,
.
. , ,
, , , .
,
, , ,
,
. ,
, 283

 [Karve 1965: 55]. ,

, . .

. ,
,
. ,

. : ,
, [Karve 1965: 55].
, , , . :
. , ,
:
, .


.

. , .
, ,
, .

: ,
(Pahr)
, , ,
, ,
( ) [Parry 1979:
221222]. ,
, : ,
284

 .
, .
(Hindu Marriage Act) 1955 .
,
.
. , ,
,
. ,
,
, ;
, 14 .
.
, (sakuly, .
), , , 14 .
[Kapadia 1947: 278].
, ,
.
,
. ,

. , , (gotrika), ,
. , , . , , ,

.
,
, : , , , .
- ,
, samnodakatva, 285

 , , .
.
, .


,
.
, - : , -,
. ,
,
.
-
; .
-, , ,
, .
: , ,
14.
.
, , .
.
, gotrakra ri (. - )
, ,
, : , , , ,
(
), . , ,
[Blunt 1931: 43], , . - ,
; 14

286

. , ,
900. ,

(XVIII ., ), 1600 [Carstairs
1957: 232]. ,
, .
, , -
. , ,
:
.
( ,
, )
: -
.
, -.
(pravara),
, (laukika-gotra,
) (ara-gotra, ).

,
.

,
. ,
, [Dubois 1906:
218]. , , .
.
(gana, . , ),
287

 .
. ,
,
.
.
( ) .
, ,
,
. , ,
. , . -
, , : .

: (yonisambandha, . )
, , ,
[Kapadia 1947: 256].


. ,
. , ,
. ,
,
-.
288

; ,
.
,
. , ,
.
,
,
.
,
, , .
- .
-: ( -) - - -.
, ,
. ( .
. .) , ,
-, [Trautmann 1981: 244].

,
.
. ,
(
).
.
,
. , (Skaldvpi)
(pur), ; . , ,
. (Sraswat)
289

 [Hutton 1946: 50]. ,

, ,
,
.
(Bhuinhr) , ,
84 , ,
, , [Blunt 1931: 45].
, ,
, . (purukh), ,
[Shah 1974: 231].
(Golapurab)
, [Crooke
1896: 2, 423]. , ,
, ,
.
(Khangr)
: (Rai), (Mirdh),
(Karbl) (Dhat).
. ,
, <>.
, [Russel and
Hiralal 1916: III, 440].
(Duml), ,
(barga), , (mitt),
, (got),
.
,
,
[Russel and Hiralal 1916: 2, 530].
(Nttikottai Chetti),
, 290

 , .
(kovil, . ) , [Thurston
19071909: 5, 261, 265].
(Gol) ,
, .
(Naomliy, Stmliy, . ,
. . .), , : 1), ;
2) ; 3) ; 4) ; 5) .. [Pradhan 1966: 232].
, . ,
- ,
,
. -
.
- .
, ,

.
,
.

, , , - (
-) [Bayly 1992: 39]. -
. (pangal), ,
, .

.
,
, , , ;
, .
291

 , ,
, ,
, , .
,
, .
,
, . , . ,
[Robb 1995: 57]. ,
. -, . ,
. , . , . , . , , ,
.
.
,
. , , ,
, , , ( ). :
, , . ,
, .
,
, .
292

 , . [Fruzzetti et.al. 1983: 829].

15 (vakaiyra, . ). , ,
, . ,
( ), . , , . ,
, . ,
,
,
.
.

. :
(utampu , ) (uyir , ).
. , ( . ..):
, , [Fruzzetti et.al. 1983: 13]. ,
, -,
,
. , ,
. <...>
,
, . , , , [Fruzzetti et. al. 1983: 13].
:

15
, , [
Fruzzetti et. al. 1983: 12].

293

 . , . , ,
, .
, (
) .
, , ,
. , ,
, -
. ,

, , .
, , , -
, .
.
, . ,
, , , , , ,
. : , .
( ).
[Fruzzetti et. al. 1983: 1314]. ,
, ,
. , ; ,
.
, ,
,
, - [Fruzzetti, str 1984: 125156].
294


( 4567%) [Madan 1983: 114].
.

,
/ ,
, , , . ,
,
, , , .


( , ) (, ) .

.
,
: . ,
.

-
,
[Fruzzetti et al. 1983: 21].
. , [Dumont 1983; 1986],
,
. , . ,
[Dumont 1988: 112]. . .. ,
295

 , , ,
[ 1992: 93; Karve 1965: 196202],
. ,
.
,
(Nyar),
(Nambtiri).
.
, ,

. , ,

(XVI.), : , , .
. .
, , . -,
, , .
,
[. : Fuller 1976: 44].
- .
,
,
. .. [ 1992: 9299].
,
<> -

. 296

 , . ()
. ( )
( , ) [
1992: 93, 99].
-,
-, .
,

, ( ) . ,
,

.
- ,
,
.
, (tarawd).
, , (
),
( ), .
8 40 . , , ,
. ,
, , , . .
.
. , , ,
: .
, . , (
297

. ..)16 [Yalman 1963: 42].

( ), (kranavan).
, .
, .
, , .
.

, (tlikettu kalynam, .
), , ,
(sambandham, . ). ,
(,
). ,
1947 .,
,

() . (
).
, .
[Thurston 1909: 5, 326; Gough 1955; Yalman 1963; Fuller 1976:
101122; Puthenkalam 1977: 3554],
.
,
. .
(tli) ,
16

.

298

, ( : , ,
), , , , .

.


( ) . ,
,
.
(Bhagavat), - , ,
- . , -
,
, , , , (, ). ,
,
. -
. -
, , - ,
. ,

, , (
),
, , .

, .

, ,
( , ,
).
299


, : , , (lung),
( ), , , , , , .
.

- .
, :
, . ,

,

.
,
, -
. , . , :
. , ,

, ,
,
.
,
, ,
, ,
.
, ,
,
. , (
300

 ,
). , , (
,
). , , :
. , , ,
,
, ,
. : , . , . ,
.
,
.
.

. , ,
, . ,
, .

. ,
,
,
.
XX .

, , , .
.
, .
301

 . ,
.
;
, , .
(muracherukkan) (murappennu); (mura-) , .
: ,
; , ; ,
; . . . , ,
.
, <...>
,
[Fuller 1976: 73]. , .
,
,
. , ,
,
[Fuller 1976: 7677].
, , .
, , .
, ,
. , . , ,
.
:
, 302

 . -, -.
- , -.

- , ,
,
, . , - ,
:
.
.
, , -,
. ,
,
, .
, ,
.
, ,
; .
(, , ,
, )
: . .
.
5-.
303

, .

, (birdr, . ),
, .
., .,
., ., ., .. . [ 1992: 43].
. . , : <> ,
, , ,
[Blunt 1931: 128129]. : , ,
, (zt),
(jt), . (bhband, . )
,

. <...> ,
, ,
[Blunt 1931: 10].
17.
, (), .
, , ,
,
, .
,
17
(?) - , , , ,
, .
.

304

 , ,
,
.
, - ( ),
, ;
.
, .


, , . () ,
,
. ,
, , . (,
, ..)
, , , , ,
.
: , ,
, , .

:

. .
.
, ,
, , ,
. , ,
305

 ,
.
,
, ,
,
-18
.
[Robb 1995: 5556]. ,
: .


.

. , ,
.
,
. , ,
. 19 ,
, , , . ,
, ,
18


( ) , , .
...
19
, . , ,
, . , .

306

 .
, .

,
.
, 1901 .
130 31 (lava/ lvan).
,
,
, .
-
. .
.
, , .
. ,
. ,
,
, [Srinivas
1965: 26]. ; .
,
, .
.
, , [Klostermaier
1989: 162]. . . :
, , . -
, [Hocart 1950: 32]. 307


. , ,
. . , ,
, ,
, ,
, , , [Klostermaier 1989: 162].
: . , ,
. ( )
:
. , ,
.., , : .

.
: , ,
,
,
.
,
, ,
. , , ,
, ,
. , ,
. ,
( 308

), (
), [ 2003: 8890].
: 1) , ; , ; 2)
;
, ..
; 3) ,
,
; 4) ;
5) ; 6) ..
,
. , ,
. ( , )
, , ,
.
(,
. ) ,
, ,
, , . .
,
. , ,
. , , , (
) , ,
, , - [Mayer 1970: 213]. 309


,
,
. [Lewis 1958]

,
, . ,
(chaugma, .
),
(bsgma, ). , , , , , , .
(Dabs), , . . ,
.

.
(chaurs), 84 , .
- , .
? , [History and Culture 1955: IV, 240].
, , . . ,
[Fox 1971: 136]. .
(ekada) [Pocock 1972], (khap)
[Pradhan 1966] / (nattu )20, , - [Dumont 1988].
20
(nattu) , , (
Tamil

Nattu).

310


, ,
, . ,
.

, : , . : <...>
,
.
,
, , , .. ,
,
. , [Karve
1961:61]. , . ,

.
, , .
,
, ,
, .. ,
,
. , (Jijhotiy Ahr), (
); (Nrvriy Ahr)
, (Kosriy Ahr) (
); o (Kanojiy Ahr) . , .
, /,
,
;
311

 .
, ,
.
, ,
.
,
. : ,
, ,

.
,
,
. , ,
[ 2003:
9499],
[ 1998], (,
,
).
( ) : ., ., .. [Atkinson18821886;
Rose 19111916; Parry 1979].
. , ,
,
. , ,
(), , .

312

 .
( ) ( . . ) , -,
. , ,
.

, . ,
;
,
[Parry 1979: 66]. , ( ) , (Min) (Thkur). ,
(Jaykri),
, - .
, , . , :
,
,
,
[Rose
19111916: III, 281, 85, 208]. , ,
, , ,
[Parry 1979: 207].
,
.
.
. . ,
.
.
313

 ,
.
,
.
, .
, ,
,
. ,
. , , .

. ,
.
; , , ,
. ,
, ,
.

,
-

. .

, . . ,
,
.

, ,
. ,
314

 , , , , ,
. , ,
, ,
,
[.: 2003: 6970].
,
, , ,
. , , , ,
. , ,
.

, ,
( ).
, , , :
. ,
. () .
.
; , , . , , .
, .
.. [ 2003: 229232].
, .., 315

 , ., ,
.
,
,
, [. : 2003: 229]. :
, , ( ),
( )
.
,
, - , , - .
, , .. ,
, ,
, , - ,
, - , ().
,
, , .
,
. ,
. ,
, ,
. .
.
[Chauhan 1967: 197]. , ,
. 316

 .
.
,
.

, .
,
. ,

.
,
[Bayly 1999: 53]. ( ) . (Nagerkotiy),
(Pakk Bhateru), (Kacc Bhateru), (Khalbh).
,
, [Parry
1979: 258260].

[ 1992: 8788;
Mandelbaum 1970: 238; Ghurye 1969: 4748].

,
, (.
).
, . , ,

, [ c.: 2003: 8599]. , , . ,
,
.
,
317

, , , (
).
. , ,
,
. ( , ); , ,
.

.
,
.
/ , ,
. , .
( , ). ,
, , .
, , , ,


. .
. ,
. , 318

 ,

( ).
, .
,
;
.
,
. .
, ,
,

.

. .
,
, ,
:
. ,
.
-
.
. [Dumont 1988]
, ,
, 319

 . ,
, , .

. ,
.
, ,
.
,
.
,
. ,
. , ,
, ,
. ,
. ,
.
, ,

. .
.

; .
, , . ,
, . , , .
320

. .
,
.
(- ) ,
, .
,

. (
) , .
, , , ,
,
, . ,

.
, . ();
;
; , ;
;
(
)
.
( , -, ..) .

, ,

. , ,
321


. , , ,
.
..
( ..)
, 1916 . ,
,
. ,

(). .
:
,
. ,
,
,
, , [Russel and Hiralal 1916: I, 10]. ,
.

, () ,

.

. ,
,
, ,
, ( ), ,
.

322

 , .
:
. , , , ( ,
, );
.

, ,

,
( ).

( ).

.

, , . ,
. ,
, ,
, , , ,

,
. , , . . ( ) ,

323

 . , ,
. ,
,


. ,

, . ,
, ,
,
, ,

.
( ) . ,
.
, . ,
,
. ,
, ,
, .
,

. , , .
.
324

. ,
. .
, , .

-.

.
,
; ,
,
.
,
, ,

, ,
.., ; . . ,
, , , , , .
( ) -
.
, .
,
, .
. .

. , ,
, , 326

 , ,
, .

. -, , ,
(1516 .), (),
, . .
, , , . ,
, 1563 .
:
,
[Yule, Burnell 1996: 170172]. ,
,
. ,
,
. . . :
. , , , , . [
1992: 26].
.., , :
, , ,
,
<>
.
.
, , . <> , , .
327

 , . , , ,
.
. <> 30
, <> (, , ) [Fuller 1976: 10]. ,
.
. .
: , , ( ) ,
,
, [ 1971: 37].
, ,
. , : -.
: .
. . ,
. . : , , (
), ,

[Karve 1961: 9]. : ,
;
. . ,
;
328


. ,

:

.
. . , . :

, , ,
.
[Robb 1995: 5758].
,
, ,
,

[., .: Hutton 1946: 5760].
, .
.
, , ( ) ,
- ,
.
,

, . ,
,
, , . , ,

. 329

 , ,
.
, ,
.
,


. . ,

- ,
.

(Chamr)
. -
,
.
. :
,
, . , , ,
.
, .
. ,
, , .
, ,
,
. 330

 . , ,
.
, . (Ml) : (Phl
Ml) , (Kac Ml) , (Jir Ml) , ,
(Hald Ml) [Orenstein 1963: 39].
- , .

,

. . ,
,
,
.
(aiva), (Smrta), . ,
, 10 20 .

[Klostermaier 1989: 187].
, (Sle),
(Ahr Sle), (Kunb Sle),
(Kuruba Sle) (Marth Sle). ,
:
, .
.
. . .
, ,

[Nesfield 1885: 106]. .
(Moger)
: (Aliyasntana)
331

, (Makalamntana) (Raudesntana),
[Enthoven 19201922: 2, 60].
.
. ,
, . , ,
, ..
-.
,
.
, . , 1012 , .
(Kumbhr kumbha +
kra ).
, .
.
[Karve 1961: 2627]. ,
. (Mrtha Kumbhr) . ,
, , ,
. , (Pardei Kumbhr),
,
(Pardei, . ). ( ),
; . , (Lingyat Kumbhr).
. 332

 ,
- (Thor-chke, . ) -
(Lahan-chke, ). . (Lta Kumbhr)
(Ahr Kumbhr). , ,
,
, . ,
,
(ahran). . (Ahr
Kumbhr) , , (Ahr Sonr)
-. ,
, , . ,
, , . .
- (Htghade).
.
,
.
,
, . ,
. ,
, ,
, ,
-
.
, , , , ,
,
.
, . .
(Tirole
Kunb), , ,
(Dhanoj Kunb), () (Kokani Kunb)
, .
333

 ,
(Kunb),
(MrthaKunb). . : ,
, ,

, . ,
, , . , . , , ,
,
[Karve 1961: 60].

, .
, , .
,
.., ,
.

, [Hutton 1946:
4161; Ghurye 1969: 182269; 1992: 2349].

, ,
. , . jati-cluster, [Karve
1961: 9 ff]. : , (Chitpvan),
(Karhd), (Mdhyandina), (Knva)
.
. , , .. [Karve 1961: 10]. , 

. jati-cluster . .

[
Mandelbaum
1970], .

334

. , , ;
-. , , ,
. ,
,
. ,
.
: , ,
,
. ,
.
, , , ,
;


,

;
.
. 140150 ,
-,
, , .. , ,
,
335

 (
).
,
.
, ,
. , ,
,

[.:
Robb 1995: 57].
,
, .
,
.
- ,
.
( , ),
, - , . ,
, .
,
, . ,
336

 , .
. , ;
.


; . ,
, ,
,
. , , ,
(), ,
; . ,

.
- , , (
), ,
. .
,
, , ,
(, ..). , ,
, 337

 . ,
,
, ,
.
: 120
, , ( . . .),
, .. [Census 1911: 1, 4401; . : Rowe
1991: 327]. .
,
.
.

,
( )
, , .

.

,

, ;
,

, , ..
, , ; 3.5.
- ( , 338

 ) ,
. ,
( )
, , , -,
. : ( ,
,

).

, , , ,

[Bose 1991: 373].
,
. , ,
. ,
-
,
, ..
, (

. . . , , , , :
, ,
[ 1999:
445]. , , .

, , [.,
.: 1983: 268290].

339

 ), . ,
.
.
, .
; , ,
,
, ..,
, .
-
. ,
, .
, . ,
. , .
,

. , . ,
,
, .
, , .., ,

.

340

 , . XIX XX . (. ),
9 , 14 . ,
:
(Baidy), (Kyastha), (Tnti), (Gol) ..

[Gupta 1991: 127].
, ,
, .
(abhijt bhadralok), XIX .
[Mukherjee 1991: 144],
.
, ,
.
, , , , , ,
.
. ,
. [Mukherjee 1991: 144].
.
. ,
:
( ) ,
, , .
,
. ( ) ,
,
.
341

, -,
,
. . :
1901 .
, ,
.
, , . , ,

, [Srinivas 1991: 320]. ,
(sabh).
,
, :
, , , .

: ,

, ,
,
. ,
[Srinivas 1991: 321].

( ) /
/ (Bhumihr/Bhuinhr/Bbhan).
: , .. 1901 ., ,
, ,
, ,
. 1911 . : 342


. 1914 .
,
. . ,
XIX .
- .
,
, . , ..; ,
, . , , ;
,
,
, ,
, , . . ,
-. 1931 .
.

.
- (Ydava),
(Krm) (Koiri/Koeri)
.
- (, ,
), -
. , .. ,
.
:
,

. 1914 .
343

 () . , (
) , (
),
.
, :
;
,
. ( , ,

.) 1934 .

(Ahr), 100 .

[Srinivas 1991: 374377].

. 1970-. . , , ,
.
( ) , ,
. XIX .

(Noniy), , . 1931 .
471 000 , , ; ,
. :

.
()
- .
344

 , (Noniy), (Nuniy) (Luniy) , . , , ,

[Sherring 1975: 347]. ,
. XIX .
,

, , . ,
.

. 1898 .
,
, , . 1924 .

,
, 1857.
( ), ..


, -
, XII . , , ,
- , , , . ,
. .
1935 . .
, , [Rowe 1991: 326338]. (Bachil


.

345

Dev), , ,

. , [Rowe 1991:
336337].
, . ( )
, .. . , ,
, . , , : , -
, .. . - ,

. , ,
349 , .
.
, , .
,
, -
. , , . : ,
, , ,
.
,
, ,
. , 346

, . , , , - ,
, , , ,
,
,
;
,
. , ,
, , , [Dirks 2004: 13]. ,
, . . , ,

.
, ,
. ,
: ,
.
. -, -

,
.
,
.
, , , ; ,
.
. -,
- ; 347

 () , , -
,
, .
, ,
. -
.
. , , .

.
:
, , .
, , ,
, .
.
, : .

. . , :
, ,

. ,
, ,
348

 ; ( )
: , , , .

: ; ,
.
,
, . .
( ), ,
(
),
().

; ,
. (
, , ).
.

( ) .

.
. ( , , )
.
349

 , , .
, ,
,
.
,

. -
,
,
, .
, , .

,
.
.
, XX .;
XXI . (
) .


. ,

. , . ,
, ,
[Dirks 2004; 1983], .
350



, . ,
: , , ,
, .. , ,
. ,
, . ,

,
, .. ,
. -
, , ,
, , , [Gupta 2000: 10]. :
.
. ,
. . - .
,
.


.
. . .

351

 , , ,
.
, ,
.
, , ,
.

 I I I

5



.
-
, -
. (
, ) ,
-
,
,
.
,
, ;
.
353

 .
(
) . .
-
,
,
, . .
(19851996)
349 776 ,
( ,
, ) . 4635
[Singh 19921996: 1, 26]. , . , ,
(
, ,
),
, .

.

,
,
,
. - ,
.

-.
(Gadd) .,
354

 (Jt), (Kol) .;
, (Chenchu),
(Rjpt), (Marth)
, - (Rj Gond) (Bhl); , (Banjra),

.

, , ,
.

( ), , , .
,
, , :
(
, , , , - ..),
. , ( !),
. , , caste, tribe, race, clan,
sept
, .
, .
[ 1992: 30,
3542], [Mandelbaum 1970: 1, 19],
, , , ().

.
(Rjpt), (Marth), (Vellala),
355

 (NyarNambtiri). , ,
,
.

, ,
,
.

,
.
, ,
(
), , ,
.

:
.

, ,
( )


.

, ,
, , , ,
(,
,
356

 , ).
-:
,
( ).

. ,
,

.
.

, , .
, , ,

.
,

.


.
, . ,
. ,
, , ,
.
,
- . .
, ;
357

 ; , ,

.
, ;

. , , -,
, ,
. () - . ,
, ;
. ,
. ( ).
,
,
.

.
.
, , ,
(Vrli), (Dhedi), (Dubl),
a (Ktkar), ,
;
,
.
, , ,
358

 . ,
,
. ., , (Dhed), (Mla), (Dom), (Pna).
,
. (Marth), (ndh) (Mna) ,
[Karve 1961:
39]. ,
,
. (Krm), , ,
.
(Kunb) (Knb) , [Bhattacharya
1995: 284]. .
(Bhr) , -
( , , ), ,
, , , ,
-.
(Kalwr) ,
, .
, , . (Psi),

,
,
. ,
:
.
(Dom), ( ),

[Hutton 1946: 31].
, , 359

 .
, - ,
- . .,
, , :
,
, , - [Jaiswal 2000: 230].
( ) ,
-
. , ,
(
-). ,
- .
- ()

.. .., .., .., ..
. , ,
, .
,
.
. , ,
, ,
360

 - , ,
.

. - .


. ,

.

, , .
.
,

, .
- .
.
. .

. ,
,
,
. , , .
, , ,
361

 , .


,
.
,
,
.

. ,
, . , ,
-
. , , ,

. ()
, .
,
,
. -
, .
, ,
,
, (tlapda, .
) [Majmudar 1965: 14]. ,
(Bhl),
(Mn), (Kol) ,
, ,
, , 362

- .
: . ,
-. , , .

. , ,
.
, .
. ,
. ,
:
( , ), ,


. ,
.
,
-,
,
, .
- .
,
, .
363


, ,
. , ,
, ,
, ,
. ,

.
, ,
,
.
- , ,
[,
1985: 111].

.
,
,
. , -,
,
-, . :
,
, ,
. ,
. ,
, ,
, .. ,
-
, 364

 ,
- . , ,
, , .
,
, , , XVII
XIX .,
. .
. - ,
, - (
: ,
, ) . .

, . ,
, , , () ,
, . , ,
.
, .
-
.
, , ,

365

 ,

, -
.
; -
. .

.

, .

,
, .
, .
, , ,
, .
, , , . , , ,
, , (Bhl)
(Khond) .
, ,
,
.
-
.
,
. 366

 -,
. : , ,
. , , !
: ,
. [Hellmann-Rajanayagam
1995: 124].
.
, .
;
. ,

. ..
, .
;
. , () ().
, (), ,
.
, .
, , III . ..
, [Bayly
1992:21]. . ,
..
,
. ,
, 367

, , .
. , -
, , () ,
. ,
.

, XVII . [Jaiswal 2000: 66].
, , ,
. , , , ,

, , .
,
.
/ (Palla/Pallan), / (Palli/
Palliyan), (Paraiya), ,
(Chakkliyan), (Cheruman), (Pulayan) .
- (di-Drvida, . )
.

:
-.
/ (Vellla/Velllar), (Vellla
iam) 

(Pillai), .

368

 ( ), , . ,
. , , . ,
, ; ,
,
. .
. 1901 .
(2.4 . ), .
. . : ,
1901 ., 10
. (Konga Vellla) ,
, 8 .
400 6 .
150 16 . . :
(Tondai Mandala), (Mudaliyr), ; (Karaikattr), (Pndya Vellla),
(Pillai); (Pillaimr Vellla),
,
[Ghurye 1969: 376]. , , , . .. ,
.

,
,
. .
,
.
,

,
(vlir). , ,
369

, (300888 .),
, , (Padaiychi, . ),
.
.
, .
, , ,
,
. , [Dirks 1987: 144].

: . , , , . ,
.
. , :
,
.
. ,
(Karaikattr Vellla, . ),
. .
[Thurston 19071909: VII, 368
379]. , , .
,
, -, , , , . XX .

, 900; , , , , , , , ,
370

 . [Thurston 19071909: VII, 373375]. , , , ,

, .
,
-
.
.
,
;
(ottuvr),
(pandram), (tampiran) . , - ,
. . , .
, , ;
[Thurston 1907:
137].
(Vla), , , , -
[Thurston 1907: 137]. , -:
, ,
. ,
,
. .
: , ,
. ,
.
.
, . . , (Velllic),
,
. [Thurston 19071909: VII, 368].
371

, , 1871 . -
,
[Bteille 1967: 97].

. , ,
. . , ,

[Gough 1956: 827].
.

, .
, .
, ,
,
. , ,
.
. ()
, ,
. 63
,
, II , XII.
, ,
(Periy Purnam). , , ,
. , .

. 372

 ,
- [Bayly 1992: 410411]. : ,

.
: ,
,
. ,
,
, .

. [Bayly 1992: 410413].
. , , (. , ).
, , :
, ,
, , ,
..
.

. ,
;
. , :
.

, . XIX .
[
Jaiswal
2000: 78].

373

 , . , , [Robb
1995: 5253]. : ,
. , . ,
,
. XIX
XX .

. .
,
.
1930 . ,
. .
.
, , , .
,
( ).

.. . 1930-
1940- .
[Bteille 1991: 346347]. .. (
), ,
.
(Jt). ,
, ,
,
. ,
,
, . 374

, : ,
. , .
[ 1971: 274],
15 . . ( ), , ,
. , , .
, .
, [Singh, Mann 1993: 25].
, , .
( ) .
, .

.
- ,
.
,

.
. .
, , 1881 1891 .,
. ,
. , . : ,
,

. .

375

. :

, , . , , ; .
, , , . <...>
[Ibbetson 1916: 8].
. -
.
,
,
-
(Gjar), - (Ahr), ,
,
(ka), V . ..
. , , [Ibbetson 1893: 262],
--
.
VIIVIII ., ,
,
.
, ,
,
. ,
-, ( . . .),
, , , [BadenPowell 1899: 3, 534].
. .
.

, . . 376

 , , , .

:
(,
, ).
-
,

. ,
, ,
,
. -
: , ;

; ,
, .
. , , - ,
, , , , .
: ,
, .
: ,
, , .
[Kollf
1990: 9]. -, , -, , ,
.
.
377

,
-
, .

, XVII
XVIII . ,
1729 .
, 1763 .


.
(Jt)
(), , ,
[ 1971: 23].
.
.

. , .
(
, ,
) [Westphal-Hellbush & Westphal 1964: 11, 13, 99104] ,
( ) .
. , ,
(sal Jt, . ),
,
. . [Pettigrew 1991: 163].
: , ,
,

.
, ,
. . ,
(Aror) (Khattr).
378


(Majhb),
. , ,
, ,
.
, :
.
,
: , . . XVI .
. ,
.
. ,

, ,

(Sardr, . , );

-.
: , , , , ,
, . - (Khattr)
,
. , . [Pettigrew 1991:
169]. , 
, ,
, [, 2007].

379

 .
,
. , . [Pettigrew 1991: 169].
, ,
, , , ,
.
,


: , , . ,
,
,
, , ..
.
, . , , . ,
, ,
. , -
.

, , , , . ,
.
;
,
, , , . : , , ;
. (izzat)
,
, .
380

 -
,
.

( ), 2-.
, -. .
, ,
, , -,
, .
- ,
,
- . ,
, .
(. ), , 1947 . 21
,
. VIIXI .
,
.
- , ,
.
,
, [ 1977: 162].
:


.
: 381

 , ,
.
Public Relations.
(, .). . ,
, , , ,
[Banerjee
s.a.: 45]. ,
. , , , ,
. ,

.
.
.
, :

, , .
,
. .

, . ,


. --


,
, ,
.
.

,
, , - 382

 ,
.
,
, ,
.
, .
, (vama) ,
, . , ,
. (kula),
. ,
, ,
.
, , ,
, .
, ;
- .

. , . -.
, .
, -, ,
,
.

.
, , . ,
,
, XVIIXVIII .,
. ,
383

 -
; : , .
, . - :
,
, . ,
.
, ,
. -
.

(got), (khmp). ; , .
,
.
,

. ,
, ;
, , , ,
. ;
.
.
, ,
: , , (rj).
, . ,
;
, 384

, -.

: ,
.
. , , ,
(
), - [, 2004: 8].
.
(). , ,
,
. .

:
.

, , .

.
(chot bh, . ),
, .
(Rjpt, . )

: , ,
[Shah, Shroff 1958: 258].
(
) (
).


385

 ;
, .

, .
(bhbandh,
. )
. ,

[Tod 1978: 1, 115]. , ,
,
, , .
;
. .

, .
,
, ,
( )
. (mansabdr) ,
(mansab), (jgr)

,
.

.
, , (rjpt) -
[ 2003: 153198].
:


386

 ,
.
,


.

, ; ,
(jauhr), (ka).
.
, ,
.
: .
,
.
:
. -, , ,
..

.
, , . , , .
- . . ,
,
,
. ,
387

 .
, ,
,
. ,
, , <>

, , ,
;
<> , , ,
, .
[Mandelbaum 1970: II, 452453].

. : ,
, .
(Cran),


. -,
,
(vamval), (rsau),
(khyt) . . (Bht) . ,
, , , ..

, . ,
.
-
.
, , ,
388

 . ,
, .
, , .
vir, ,
, , . ,
.

.
( )
(trhu), (cand)
( ).
. ,
.
, . .
: , ,
. (, , ),
,

. . : , , ,
[ 1959: 18]. , .
, , , , . ,
. ,
389

 .
. -. ,
,
- .
. ,
, , ,
.
-. ,

. : , , . , , , ,
, ;

, . . , ,
-. ,
, , , ,
-

.
.
, , ,
, , , .
, ,
.
,
390

 .

. ,
.
,
, ,
.
,
.
XX .
,
.
. .
, .

.
,
: , , .

.

; ,
, ,
; .

. ,
, . , ,
391

 XIII .
.

.

.

.

.
, ,

.
, , .., ,
, .
,
,
. ,
, .
, , ,
,
( ,
, .. -
).
, , VI . ..
, (Digmbara, . )
(vetmbara, . ). ,
- , , , ,
. , ,
, . ,
392

 . ,

.
. ,
.
, .
, , .
.
:
, . ,
,
,
,
.
(Madwr) (Oswl)
.
, .

. , , . : , ,
.
:
(Bhill) [Fuchs 1973:
48; Mayer 1970: 154], - (Rj Gond) [Mandelbaum 1970:
2, 609], (Kol) [Mandelbaum 1970: 2, 462] , ,
, ,
.
- ,
,
,
, (
-).
393

 . , ,

,
, , .
, ,
, .
(
)
(Chero), (Kallr),
(Marvr) . : ,
[Gayer 1910].
, , .
XIV .,
. ,
.
; . ,

.
:
,

. / (Vaduga/
Vaduka), , . -
, ,
,
394

 .
, , (Kmma)
/ (Reddi/Kpu).
(Shnr), (Ndr),
, , , , ; (, ..).
XVII . , ,
, (13651532 .).
- ( )
.
,
.
, ,
,
, , , ,
-
, ,
- (Sle) (Devng).
,
, .
,

(Kmati).
, ,
, (17401801 .).
[Stein 1980; Dirks 1987], ,
, .
, .

395

, .
, () , , ,
, , , , ,
. ,


,
,
[Dirks 2004: 67].
(Kallr)
,
, , , , ;

. . XVII .
() , .
( ),
, . . :
, .
,

[Dirks 2004: 66]. ,
,
, , 396

 . ,

, .
. (Marth jti),
(MarthKunb), , , .
, , , ,
, . -
[- 1993]:
: () (
). ,
.
<...> .

.
. ,
. , , , , . ,
.
. .. [- 1993: 235].
. - , , . ,
.
, . .
,
,
.
, ( ),
397

 .
, (Kmma),
/ (Reddi/Kpu) , -, (Krm) (Gol) .
1911
1941 . ,
.
. (Knb)
, ,
.
-
; , ,
. , ,
(
) , [Trautmann 1981:
112124].
,
XVII . ,
. , ,
.
.
XIVXV . XVI .
, ,

.
, , .
1674 .,
;
. .. : ,
398

 ,
, .
,
. ,
,
, .
<> , ,
,
,
. , ,
, , ,
, . , XVIII -
,
[ 2007: 196197].
: , .
, .
[ 1961: 1930, 6467], - ( ). .

, ,
. , : 19451946 . . ,
. ,
. ,
(), ,
, 399

 , .
,
(Leva Kunb). ,
. , .
, . , ,
, , . .
. : , . ,
, . ,
(, ):
, ,
,
[Karve 1961: 22].
. , . :
: 1) , , , ;
, , , -
; 2) , ; 3)
. ,
[Ferreira 1965: 202203].
, ,
.

.
. (), . ,
,
XVIXVII . 1674 . 400

. ,
,
.
,
,
. ,
(
) ,
(.
), .

.
.-.

[Sontheimer 1989].

.

.

.
,
, . .
, ,
,
() .
,
. : (Tod), (Kdr)
. .
, . ,
401

 , - .
,
.
.
1901 . 3000
, 578 . , . ,
, , .
. ,
, , ,
.
(NyarNambtiri)
.


,
(
).
,
: ,
( ), .
:
..
-
,
( ); , , ,
. - , ,
- (klaripyattam)

.
402


, . ,
, . -
- . 131 , .
, , .

. ,
: -
( -),
(
) ,
. ,
. ( 1950 . ). . . . .
.
, . ( )
,
.
( ). (, ),
. ,
.
, . . ,
[Fuller, 1976: 54].
(Nambtiri)
- ,

, .
403


, 3-. , .
,
100150
, . (Samanthan), (Panikkr) .,
, ( )
, (Ambalavs),
. .
( ), , , ,
XIX ., .
. , , , , , . .
-
, .
. , ,
, ,
,
.
, . , ,
.
, - . , , , , - ,
. 404

 . ,
, .
,
. ,
1911 ., :
,
. ,
.
- , ,
, ,
[. : Mandelbaum 1970: 5556]. , ,
, ,

, .. ,
( )
,
;
.
. ,
, -
( ) . ,
, . , ,
- (pjri).
.
. ,
, .
, (agnicayana),
,
. 1975 ., , [Staal 1989].
405


[Gough 1955; Yalman 1963; Fuller 1976; Puthenkalam
1977], .
, ,

. . ,

;
.

.
- . ,
, , , ,
;
.
( / Kodag/Kodava).
;
, .
,
. , . 1834 .
. . ,

.
406


.
,
. , ,
.

(okka), ,
.
, , .
[Poonacha 1995: 40, 41].
, , , . ,
. ,
. . 1845 ., , ,
, ,
,

.
, , (Ligyat), . .
. :

[Hutton 1946: 1516].
(
), .
, :
(Panik), (Med)
(Poley).
,
407

 . , , ,
, .
, ;
, . ;
. , ,
.
( ), ( ), . (pa Tani), (Nishi), (Gro),
(Kuki), (Mishmi), (Lepch), (Rji), (Bhmij), (Gond), (Ho), (Oron),
(Mnd), (Santhl), (Bhl), (Mn),
(Rbar), (Tod), (Badaga), (Irula),
(Chenchu), (Kdr) . 2001 .,
8,08% (67 758 380 .)
[ 2005: 70]. : ,
, ( 7.5 ., 4.5 .;
2 . ) ,
, : 42 (Onge) 97.
:
; , ;
, ,
;
. , , 74 , (Biga)
408

, (Bonda) ., ,
, ,
, .
,
, , .
: .
.

, , . .
.
,
.. (Halpati),
(Dubl) 1/3 .

( ).
,
,
, . , ,
;
. .
.

, 80% [Breman 1991: 399],
.

, , ,

. . : .
:

409

( , , ).
(Knb Ptidr) (, ) (Anvil
Brhman)
,
(hal).
, , ,

, .
.

. . ,
(.
), . , .
30- . .
. - ,
, ,
. (Kol), ,
,
, .

. , ,
, : [Breman 1991: 403].
. , ,
, , , . , , ( , ).
410

 . . , . ,
,
,
. . , . [Breman 1991: 406].

(Dhojiy) (Chaudhr),
. , , ,
,
;
.
,
.
, ,
, .
,
.
. , (
- , ). : ... ,
<>
, [Breman 1991: 411].
:
, ,
.
, , : ,
, .
, ,
411

,
. , , ,
, , :

,
.
, - , .

.

 6

, .
,

.
. . , , ,
,
, -
,
,
. . : .
, ,
.

. ,
, :

,
,
.
-
. -


.

: ,
, IV . ..
100 181 . . XVII ., ,
100. 1881 . 253 . [
Thapar
1976:
27].


413


- (pustimrga) .
. , ,
, ,
.

, -
. ;
, (, , -).
,
, .

.
, .
,
:
, - , - -, , ,
, .
, ,
. 13080 ,
1931 .
,
( 1961 .). ,
,
: .
(19851996 .).
414


, .
, ,
. .
,
. ,
, .

. , .
,
: , . , ,
.
, .
, -
.
-,
. - ,
.
: , ,
,
. ,
, , , , .
, , .
. , - [Biardeau 1989]. , ,
, 415

 ,
. .

- .
-,
.
, .
.
. .
,
, , , .
, . ,
. .

.
.

,
, .
, . -
. ,
, ; ,
; . 

(Birhr) -

416

 , , ,

. -
. ,
. (jajmn, .
, ) . ,
,
, , .
, , -, ,
; . ,
( )
, .
,
,
, (
: [ 1971; 1978;
1981]).
, .
.
, ,
.
(tanda, . , ):

. , , ,
[a 2004: 69].

417

 ,
[.: Baden-Powell 1899 .].
.
[Dumont 1988: 6364]. . ,
,
[Lambert 1996: 115].

, .
,
( ).
, ,
- .
: , , ,
( ),
.
,
( ).

418

 .
, : . ,
<>
, .
.
, , ,
, ,
, ( ,
). ,
. -
, ,
[ 1987: 2526].
640 . ,
2030 , - [Gupta 2000: 13]. , . ,
20% . , ,
6% [Gupta 2000: 11]. ,
.
[Lambert
1996: 116], .

,
,
.
, (gvch,
gowl, . ) . . ,
, 419

 ,
.
;
.
, ,
.
,
. ,
,
. , , .

. ,
. . , -.

(Gaud), (Dadhich), (Khandelwl),
(Sraswat), (Pareek). (Baniy),
(Khat) (Son). . ..
() . , . - (Goswm),
(Badava), (Jt), (Gjar),
(Kumavat), -
(Mn), (Daroga),
420

(Kumhr), - (Jog), (N).

(Bal),
(Chamr), (Dhob), - (Nt/Nth)
(Bhang).
(Mishr), (Tiwr),
(Pandey), (Updhyya),
(Chhattr), (Kyastha), (Baniy).
(Ahr),
(Koiri/Koeri), (Lohr),
(Badh), (Kumhr), (Bar), (Tel), (N), (Kahr), (Kalwr). (Beldr),
(Dharikr) (Bhr), (Dhob),
(Chamr), ,
, [Srivastava 1970: 270].
, .

,
 , - . ,

. ,
, , . , (
) ,
. ( ),
, ,
,
.


421

 .
, .
, . , , ,
(,
)
, ,
.., ( !)
.
(, ), (
) .
,
. ,
,
,
. ,
.

, . , .

, . , . ,

.
,
.
,
.
[Gupta 2000: 25].
422


, .
, ,
-
.

( ) -.
.
, -
.

. (, )
,

(, ),
,
, , ,
.
( ) (
), ,
, ,
. , .
.
,
-,
, . XXI .
.
, , ,
423

, ,
.
: , -, , .

, ,
. , ,
, .

. ,

. , ,
, , 1/5 (
, , -
),
.
, , :
. ,
, :

,
, . , ,
,
.


,
.


424

 . ,
.
, ,
. ,
. ( , ,
19972002 .), , ,
.
:
; - ,
. , ,
, - , : , .

.
, . . , .
,
, . , , , . .
. ;
, , (akla).
. . ,
, -. .
425

, . , , .
.
, ,
.
: ,
.
, , ( )
:
. ,
, ,
, ;
, , [Srinivas 1991: 27]. ,
,
.

, . , ,
, ,
, . ,
, , .

,
(caturarama).
.
. ,
, ,
, -
426

 ;
.


. ,
.
.
. : (rna): , . , , .
, , .

. ,
. , ,
. ,
,
.
, , .
,
.
, , ,
, ,
, [Karve 1961: 100].
, , , . ,
, ,
, . 427


,
. ,
,
. ,

, ;
, ,
- , ,
.
. ,
,
,
.
, , , ,
.
. , , ;
,

.
,
. ,
. , , .

. ,
428

 , , , ,
. , ,

,
,
, .. .
,
. ,
, , ,
.
,
,
, .
(mrti) .
, . , [., .:
2005].


.
, , -
,
. ,
,
, .
. . 429

, .
, .
,
: ,
. ,
. , , , , .
.
, , .
,
( , ,
), 30 (tithi).
14 , , , ,
, .
, .. 14- . (amvsy) (prnim)
, . , ,
. , , .
, (agnihotr)
( , ),
(ikh): . , ,
.
. ,
, , , . , ,
.
. , ,
, . , . : ,
430

 , .
,
, , ,
. , ,
, , , , , , .
,
, ,
. , [. : Chaudhuri 1979: 10].
.
, :
1) - (santanadharma), ,
. , ,
,
. ,

! ,
, ; 2) ; 3) -; 4) ,
,
, . : ; 5)

- (paddharma).
, . ,
.
,
.
.
: 431

 , ,
.
, , ,
. ,
. ,
. , ,
, , ,
,
, .
,
. , ,
( ),
.

.

. ,
.
,
.
, , [Mathur 1964: 77].
: , , .
: ,
, ,
() ,
.

432

 ;

, , ,
. .

- (rkh bandhana, . ). (rvana, -). -
, . ,
. , -
. , .
, ,
.
:
.
, , , ,
.
. , !
.
.
,
-
.
: , ,
433

 (Makara-Sankrnti) 14 , ,
, .. ,
,
,
, , ,
. , , . ,

, , , ( ,
).
, , ,
,
. - ,
, ,
. ,
:
, , . .

.
-
. :
, ,
, . .
:
; ; , , , ;
[- 2007: 2.414].
434


-. , . , ,
. ,
, .
: ,

, ;
-. : - .


.
[Hitchcock 1958: 217].
[ 2000; 2003].
,
.
, ,
;
(, ).
.

(
), .
, , , ,
, [Manu 1886: 9. 326333].
, . .
.
(Kammalan), ,
. (Tattan), (Knnan), 435

 ,
(Tacchan), , - (Kl-tacchan),
(Kollan). : , .
. , ()
: () .

, , ,
.
.
,
,
. , , .
,
,
; , , .
,
. , ,
, .
, , (sattvik)
:
, .
(rajasik), , , , :
, , . ,
,
;
436

 ,
, .
,
, .
(tamasik) :
, , . : ,
. ,
,
, , , , ,
.. ,
,
. , : , , ,
. , , , , ,
.
, ; . , , ,
. :
, ,
;
, . , (
). , .
,
.
,
.
-
(stri) . - (brahmacrin)
437

 , .
: ,
,

. - , .
(upanayana),
<> ,
, ,
, , . ,
, . [Ayyar 1985: 26]. . , ,
, , ,
, ..
, .
:
, (
), , .. , .
(dna)
: ,
. ,
. : (Bhang) ,
,
, ,
[Mathur 1964: 155].
. -
(Mahbrhman) ,
. : , . , ,
()
.
, 438

 . :

, ,
.
, .
. . .
. , . - ,
. : ( )
, ( ,
) , -,
, , .. , , .

(prasdam),
.
[Bteille 1965: 96]. , .


(, )
, .
, 1954 .,
[Mathur 1964: 27]. [Mathur 1964: 7177]. 439

 (Srgaur
Brhmana), () (Purab
Thkur) (Rjpt), (Darj),
(Gujert Kumhr) , (Gujert
Lohr) , (Khat) - (Khat Bht), (Ml),
(lw Kumhr) ,
, (lw Lohr)
, (N).
. (Palliwl Baniy). ,
, . :
(Bgd), (Brgnda)
, , , (Bhmb), (Dhob), (Dhol),
(Gujert Bal) (lw
Bal), (Tel). ()
(Bhang), - (Dea
Chamr), (Gujert Chamr)
(Mlw Chamr). (Gosin) ,
(Nth Jog), ,
, (Vairg Vaisnva), .
,

, .
XII ., . ,
. ,
(Agnivam Cauhn/Chauhn), (patel), .
(Solnk) (Rthod),
, .
440


. .
: , ,
,
.
, , . , . , ( , ),
, ,
, ,
, . ,
,
.
. ,
, . , .
.
, ,
. ,
,
. - , , -,
. .
,
: [Mathur
1964: 72].
, . :
, , .

441

 . ,
,
,
[Mathur 1964: 72]. ,
, ,
, , :
. . :
, ,
,
, , , , ,
,

, [Mathur 1964: 73]. , . ,
,
,
. : , .
, . , , , . , ,

.
, ,
, . . ,
, . , , .

,
, , , .
, , . . . . .


442

 , <>
[Mathur 1964: 7475].
.
.
(. ) , ,
. ,
- . , - , ,

. .
, , , , , , ,
. , .
.
, , ,
, ,
, , ,
.
.
- <> ,
; ,
[Mathur. 7576].
, . ,
,
. ,
, , , 443

. , .
,

. , . ,
, ,
. , , , . .
,
, ,
, , . , -,
-, , , ,
.
, ,
.
.
, ,
. ,
: ,
- . - -, .
, , .
: .
,
.
- ,
. :
,
, .. 444

 . , , ,
. .
,
. . : ,
, , ,
,
, [Ghurye 1991: 40]. , , , .
, , .
, . , .

(), . . [Gough
1956; Bteille 1965, 1991].

.
, (magalam),
(aturved magalam, . ).
.
,
.
.
,
,
, ,
, 

[ 2003: 278294].

445

 . ,
, . - ,
,
,
. , ,
, - (bh
dna, . ), (brahmadeya), ,

.
-,
.
. .
:
, - (di-Drvida, . , ). ,
.
.
, , ,
(agrahra). -
, , (cheri).

<...> , .
.
, , 8, [Bteille 1991: 147].
.
. 36
. :
. , ,
8
, .
. . . .

446

 . ,
.
, ,
. , ,
,
. , ,
,
[Gough 1956: 828].

.
, -
( ). (Mudaliyr), , , (),
(Chetti), : (Kusavan), (Tacchan), (Tattan),
: (Ambattan),
(Vannan) . . ,
, -
.
, - (mirasdr). - , ;
.
, ,
. -
,
, . , , (samdhy)
[Dubois
1906] [Stevenson 1920].
:
, , , ,
.
.
447

 ,
( )
[Gough 1956: 826]. -
: -, , , .
(pancan
gakkran);
. , ;
. , , .
(Bhattacra), , . , - (Kurukkala),
.
. ,
,
,
: [Bteille 1991: 158].
,
, ,
,
. . :
, , .
,
[Bteille 1965: 28]. ,
, ,
.
. . ,
, ,
, , , , , ,
, , ,
448

 [Bteille 1965: 29].

,
, : ,
(pancagavya)
; , , , .

.
,
, , , . , ,
, ( ,
).
, ,

. ,
,
( ) (
).
,
(, ), (),
() ..
. ,
. , , ,
. , ,
. , , (pandram), .
, : -. , ,
, 449

 -
. , ,
. , . ( ) [Bteille 1965: 40], ,
,
. ,
:
. (Ka
ruppn) ,
. , , , , ,
(Melkkrn), . c
( , , ..): , . ,
.

,
.
, , () ,
, ,
. ,
.
, ,

,
.
(), (Servai), , (Muppanr), (Ahamudiy) ,
: , ,
. . : . (Kallr) , , [Bteille 1965: 84].
450

 , (Pillai), , ,
. ,
, ,
, . , ,
. , , (Kodikkl Vellla),
. , : , ,
. , ( )
.
,
,
. .
, (Nidu) / (Reddi/Reddy/
Kpu), ,
. ( ) (Nyanmr),
63 - . . ,
:
. //
(Shnr/Shnan/Ndr),
, .
: ,
, , ..
- (,

451

 ), , 23%
[Bteille 1965: 16]. (Palln),
(Paraiyan), (Thotti) (Chakkliyan).
(),
, , . , . ,
,
. (Devendra Palla),
, ,
.
() ,
. , ,
. , , . ,
. ,
,
(tindal jti).
- , . , , , ,
, 9 [Bteille 1965:
36]. ,
, .
. 12 ,
. ,
, , , ,
. . -
: .
(Pecch) , . 9

452

: .

, : ,
, .
,
, :

. (,
-)
. , , .
(ytr),
, .

.

, - , . , , 800 [Ketkar 1909: 81], ,
, 4445 . .
, ,
.
,
,
, . .
. - :
,
.
. , . ,
- [Das 1990: 29].
, . ,
453

 , ,
.
-.
,
. .
,
, , , , .
- (paddharma) . .
,
.
,
.
.
- (laukika/lokika). , ,
, ,
. -
. ,
, , .
.

(str),
- (stra);
. , , . ,
,
. .
, -, :
, , 454

 ,
.
, , , , ;
, ,
.. .
,
,
,
. , .
.

[Chaudhuri 1979: 164]. :
,
, .
, .
, , . , . -
; , . , , ,
, , , ,
, ,
. , ,
10; -,
, .
.
, . , , .

, ,
, .
10

455

 : .
, , .
. . :
.
, , . ,
, . , , , .
, ,
.
, . , , ,
.
, [Ingalls 1958: 210].
, , , .

,
, ,
.
, , .

:
. .
, .

XIII .
, .
456


.
- .
, , . , ,

. (sampradya) .
, , . . , ,
. . -
, .
, ,
, : ,
. ,
. - . , ,
,
. , .
,
, , . , . ,
,
, . ,
,
.
, ; ,
457

 [Chaudhuri 1979: 167]. , ,

, ,
.
.
3-.
()
() .
.
. ,
. , ,
, ,
, .
, .
, ,
.. ,
, ..,
(, ,
). -
, (Jo), (Vaidy), / (Ojh/ Jh).
-
(Vaidik, . ). (laukika, . ),
,
(Gyatr). , ,

. , ,
,
458

;
, (
,
).
, - ,
. ., : , - . , , -
- ,
.
- , , .


.
,
.
. - , ,

. () (Kokanasth)
(Deasth) , , .
(Chitpvan)
(Konkanasth)
, ,
[Hutton 1946: 18]. :
, , XVIII
XIX . ; (peshwa).
, , ..
459

 .
, , - , . , [Bayly 1999: 66 ff].
(Demukh),
. - (Deasth), , ,
;
.
, , , ().
.
(
) .
; .
. .
: (panc gauda, , . ) (panc dravida, . ).
- (Sraswat), (Ka
nykubjh/Kannauj), (Gauda), (Utkala),
(Maithila) (Mahrstra), (ndhra),
(Dravida), (Karnta), (Gujrt) .
12
(Bangl), (Kamr), (Bihr)
..
, ,
:
. , . ,
.
460

,
.
.
:
(Pacaty Vaidika) ; (Radhiy) ,
(Brendra) ,
(Daksinaty Vaidika) , (Madhya
ren) .. ,
(Saptaat), .
(. ,
) -. - -
: (. , ),
(. ,
), ( ).
,
,

,
. , .
(Updhyya, ), ,
, , , . ,
, , .
.
100 , ,
(Kuln) .
:
, . -
. , 461


.
,
.
100 , ,
, , , . , ,
,
, , - . ,
, XIX . [Bhattacharya 1995: 31].

; - ,
. , , ,
.
, , : . ,
, , .
, , (, ), ( ).
, ,

. ,
, , /, /, /, /, .
, ,
. ,
,
, . , ,

. 462


. (Niyog), (Vaidik) . ,
, , , (bhiksu) ,
.
, , ;
. ,
,
, [Kloster
maier 1989: 333].
. (Audicy), (Ngar), (Rkwd), (Bhrgava), (rml), (Girnr).
.
,
: (Sancor) ,
(Vadaudar) ,
. ,
- (pustimrga),
, . (Ngar
Baniy) . : , .. , , .
,
.
,
, ,
, . , XIX .

:
463

 , , .

.

(Kyastha, .
( ), ).
,
.
.
: ,
, ,
, , ,
. . , , :
,
. IX . ,
, ,
[Thapar
1974: 112]. XI . ,
( . .) . , .

.
,
, ,
, , .

-.
,

(guru), (swm), (sant), .
464

 ,
.
(sampradya), ,
, ,
[Flood 1996: 134]. ( ) (param-par), - .
.
,
, .
-

.
.
, , .
, , . ;
.
.

. , ,
(gharbar sampradya) .
,
, .

, , . (upanayana) , .
465

 , , . , ,
. , ,
, ,
, .

. ,
. ;
.
, , ,

-.
, , :

.
.
, ;
[Klostermaier 1989: 164]. . : ():
, , , . ,
, ,

[Fuller 1991: 202]. .

. , -. : - ,
, ..
466


-, .
(
);
, .
(
, ) ,
- :
, , (Kabrpanthi).
.

(aivasiddhnta) . ,
(tygi),
- , .
(Vraaiva) (Pupata),
(Klmukha) (Kplika).
,
, .
.

. VIII . .. , ,
. ,
, . ,
. , , ,
. , ,
467

 . <>
,

, ,
. , ,
,
[Ingalls 1958: 214]. , . ,
- , ( ,
..). .
,
(Daanmi nga),
(atursampradya nga) . - 12 ,
. (Knphta Jog, . ).
:

. ,
(),
(-) .
, .
. , , -,
.
,
. . - .
( 1300 .)

468

(rsampradya). , . 12 ,
. ,
, .
- (-dsa), .
,
.
: , .
,
, . , , , , .
, .
XVIIIXIX .,
, ,
.
,
.

, , .
. , , . ,

, .
, [Fuller,
1991: 203]. ,
.
, . , - ,
.
469

 ,
,
. (Ligyat), (Vraaiva),
. , 6 . ,
, , XII .,
. , .
, , , ,
. ,
, , , ..
[Klostermaier 1989: 286].
, , . - X
XII .
, ;
,
,
, . , -
- (Jagama).
, .
,
, ,
[ .:
Dumont 1988: 187191; Mandelbaum 1970: 524544].
(XVI .)

.
. , , , 470

 .

, ,
, , . ,
:
,
;
.

, . , , ,
, , .
: ,
,
, , , . ,
, , . ,
.
, .
[.: ,
2007].

(,
).
, ,
. , .
, .
outcaste ( ),
, ,
,
[Randeria 19901991: 300].
, , ,

471

 . ,
, ,

. ,
.
, .
,
..
; , ,
. ,
, , . .,

. ,
, , , ,
, , , .
.
, , ,
.
( ),
,
.
, .
, . ,
. ,
, . (Halpati), ,
.
. <...> 472


,
[Mencher 1991: 96]. , ,
.
. , (Chamr)
, ;
-.
1961 . 57%
.
,
[Mencher 1991: 96]. ,

(
).
. -

.
. .

.
- . , ,
.
, , , .
. -
[Risley 1891: I, 175176]. -, -
, , .
, ,
, .
, ,
473

 [Risley 1891: I,
176].

(Mahr). 1971 .
( , ) 8% (4.3 . ).
12 , ( ).

, ;
, .

,
, . , ,
, , ,
,
[Gokhale 1986: 269292].
, () ()
, , .
() ,
.
.

, .
(Vlluva) ;
, .
. ,
. , ,
, [Ghurye
1969: 377378].
474


, .
, , . , , .
, .
,
,
,
.
, . ,
, .


. , ,
, ,

[Randeria 19901991: 300].
.
,

, , . , ,
,
.

, . . , ,
:
( ) - 475

 . ,
.

, .
. -, , , ,
. ,
,
,
( ) [Randeria 19901991: 301].
,
,
, , .
,
,
, , ,
, ! , .
.
,
, . , , .

( ; ).

.
,
. .

, , ,
476

 . .

,
:
, . ,
, , , , . ,
[Randeria 19901991: 309310].
, . ,
, ,

. , ,
, . : , .
,
.
, ,
. .
, , , () .
, , () , (), ,
[Randeria 19901991: 311].

. . 1990 .
477



22.5 49%. , .
, , .

.
.,
.
, [Randeria 19901991: 299].

.
,
. , : , <> ,
<...> ,
. <...> . . <...> ,
,
. <...> , , . ,

, - .
[Weber 1991: 462463]. . ,
. ,
,
. , .
,
478

, ,
, .
. , ,
, , .<> , ,
.
[Weber 1991: 464]. , . - ,
. ,
. ,
.
. , . ,
,
,
.

. ,
, ,
. ,
, ,
, .
,
.
. , . .
, 479

 , .
.

, .
,
:
; ,

. -
, ,
. .., , : - -,
, - , [Ghurye 1991: 39].
. ,
,
, . ,
, : , ,
,
.
, , , , .
.
, ,
.
, , ; ,
480

 , , ; ()
; , (
); .
-

(. ), ,
.
. , -

, . - (. ) , .
,
.
.
, , .
.
,
. , , , . - ;
.
. , ,
,
, ,
, , , ,
. ,

. .
. 36
481

 , ,
, . . ( , ), , -
. ( / Nihang/Akl),
- ; ,
, -, , -
. , ,
, -.
. ,
.

. , , .
: ,
, .
,
.
,
.
. ;
, .
11.
- (
) .
.
, , ,
11

482

 .
- .
- ,
(
, , ).

. ,

, . . , , - .
,
.
. (,
, )
. . :
,

. , , ,

.
, , .
, ,
, -, ,
. , , , , .
-
. ,
, , , , ,
.
. , - , , .
. .

483


[Srinivas 1991: 31].
, . ,
( ). , .
, ,
, , ,
,
[. : Chaudhuri
1979: 192]. , , -
2223% ( ,
, ).
.
, .
. , -
.
, ,
; ,
. . . , .
, . , , ,
. , , .
. . . ,
, ,
.
484

 , .
,
, .
. . , ,
,
.
: .
,
. , -, , , ( ), , ,
, , , ,
(), , , , . . :
. ,
-,
. , , ,
. . ,
, ,
. , , .
,
, , (
, ) . , ,
.
, ,
, .
, , , .
,
, [Karve 1961: 23].
, (
) .
485

 - :
, , , . ,
, ,
.
.
. , , ,
,
. ,

.
. ,
. , ,
, . , . ,
. , :
.
,
, . - ,
,
. : () , . :
.
(pakk), , (kacc),
(, ..,
, ).
. , , . ,
, . ,
. .
486

, , .
, .
.
[.: Stevenson 1954:
4647]. ,
.
,
. , . ,
:
, ,
.
. ,
, , ,
- (
). , . . , - ,
.

, .
,
. . , ,

. , , .
, .
487

 ,
. ,
.
. .
,
, , . , .
. :
. ,
,
, [-
27.59]. . ,
, , .
,
.
, . ,
,
,
.
, ;
.

. ,
. , .
: . , , .
.
, .
488


: .
. ( vest) . .
. - ,
12.
,
.
;
, .
, . , . ,
. , ,
,
.
. , , , . ,
, ;

(tussa) .
( - -
).

. : ,
12
. . : .
, ,
. , 1881 . , [
Ghurye
1951: 179].

489

 (khaddar).
, . ,
.
;
,
. . ,
, ,
, .
.
,
.
, .
.
, : , , , ,
.
.
,
.
, . , , ; , (, , )
. . (
, , , ), ,
( , ), ().

. . . . .
(, , , , ..) ,
490

 , ,
, ,

. .
.

. , . , , ,
, . , . (
) .
, , , , ,
.
: ,
, . ;
, (nyat). , , ,
.
, , . -, -,

,
,
,
-.
: , .

.
; , ; ,
..; ,
, - , -, , .
491

 , -
(
) ().

4.55 ,
, 3 5 : ,
, .
, ,
, .
,
2 0.9 , ,
.
, .
(dhot), . , , . ,
.
, .
.
-
-, ;
. ,
.
.
( ) .

,
. ,
. 492


; .

, .
. ( 8 ,
) ( ), ,
.
, .
: , ( , ..)
.
, , ,
.
, , ,
, -
, .
( ) . , ,
,
, . . ,
,
.
-,
.
: ,
, ,
. .
.
,
. , , .. . 493

 -
.
. , .

, : .
, .
.
,
,
.
, .
, .
. . ,
, . ( ), , ,
, ,
.
1015 .
: ,
. , , ,
.
,
. . ,
, , , , , ,
. .
. , . - 494

, .
- .
.
.

, . :
,
,
.
. ,
,
.

. , , ,
, , - . , ,
,
. ,
, .
( ,
..), . , , ,
, ,
. .
, . 12 ,
13. , , .
,
.
[Ayyar 1985: 45].

.
13
, ,
.. . . .

495

 . , .
-. : , ,
( ). : , , , .
, .
, . , , , ,

.
.
,
.
XVIIXIX .
, ,
,
, (Idangai) (vlangai). ,
XX .
.
, -, . , , ,
. ,
,
,
. ,
14,
14
,
, . . . .

496

, [Bayly 1999:
107108].
, . , ,
XVIXVII .

;

, ,
. :
, , , .

. -
,
,
. . , , ,
,
,

[Dirks 1987: 76 ff]. ,
, , , .
, ,
, , .., [Dirks 1987: 76]. . , . ,
, ,
[Dubois 1906: 25].
1809 . , ,
, , , .
60 , .
497

 ,
,
. , , , ,
.
:
, ,
XI .
. . :
, , ,
.

, , , , , , ,
:
,

. III
(11781216 .), ,
. :
( ) ,
.

( ,
), .
,
, [Ghurye 1969: 108].
XI ., ,
.
.


. . .
498

 . , :
,
. : 1)-
; 2)
; 3) , 15; 4)-
; 5)
; 6)
,
, ; 7) ; 8)
.
1930 .
1931 . :
, .
,
, -
, ;
, -, ();
[Hutton 1946:
178179]. ,
, ,
:
.

,
,
.

15

. . .

499

 .

.
,
.
,
. , , ,
(kmastra)
, (IIIIV .).
, , , -, .
.
,
(. ), ..16 ;
; , -
[.:
- 2007; 1998;
1989; 1994]. :
, ; , ;
, ,
. ,
,
, . ,
,
16

1950- .

500

 ,

,
.
,
, . , , (svatantra)
. , , ,
.

,
. , , , .
.
, , . , .

.
, , ,


, .


.

,
,
.
, . , [Madan 1965: 77].
501


, .
,
. , , :
,
. ,
,
.
, ,
17,
;
.

, . ,
,
, ,
.
, -.
, .
,
, .
, . .
, ( ) . :
. ,
17
,
. . [Leslie 1989: 47].

502

 .
,
, , . , .
. ,
,
.
,
[Tokita-Tanabe 1999:
203].
, , , ,
.
,
,
.
, , . ,
. [The Laws of
Manu 1886: III. 55 ff]. ,
,
: , . .

.
.
,
. , ,
. ,
, . ,
( ),
, ,
- . - (tlaka)
.
,
503

-.
, - (magalsutra)

, .
.
, , ,
, , , , ..
, . , , (
ubha, magala). , , , , , , ,
, ,
, [Fuller 1992: 22].
. ,
.
, ,
: ? , ,
[The Laws of Manu 1886: , 7072].
: - , , , . [
1998: . 12. 56].

.
;
, ,
,
,
. (. 504

 ) ,
:
, ; ,
; ; ; ; ; , ; ; [Leslie 1989: 8].

.
,
; , , ; . ,

, , ,
. .

, .
, -,
- (. ), , , .
. ( ), .
-/:
( ,
), , , , .
/, . , , .
, ..
, , ,
.
505

 : , , , , ,
.

, , ( , , ). ,

, , ,
.
, .
. . ,
, , , , .
, .
18: , . , ,
(
-, ), .
, .
, , . , ,
: , ,
, ,
, [Leslie 1989:
49]. , ,
: , , , ,
, , ,
, , ,
.
, .
18

506

 (sadharmacrin),
, ( ),
.
,
. , -
. ,
, :

, 19.
, ,
, .
,
,
.
,
,
. ,
,
. , , .
. ,
. ,
, , .
. ,
- .
19

.
, .

[Stevenson 1920: 98]. .

507

 , (pativrat, .
, [] , ,
). , ,
:
, ,
, ,
. , ,
, , . . ,
. , . , .
. .
,
, , .
, . -
, ,
: . , , , ,
; , .
. ,
,
. , , ,

. ,
, .
. , ; : , . , , . , ,
508

 .
, ,
. ,
, ;
.
,
,
. , ,
, . ,
.
,
, .
, ,
.
,
. 20. ,
, - .
, ,
, . , , , .
, , . .
1978 . , , (sat mt).
, 20

(jauhr). .

509

 ,
, ( , , ,
).
,
.
. , , , ,
, ,
, (),
.
,
,
. [Fuller 1992: 21]. ,
. ,

.
.



, , . ,
,
, ,
,
, ,
. , ,
,
. . , ,
,
- .
, , 511

, ,
.
.
(
) ,
. , ,

. , () , -
.


( - )
.

, .

,

, ,
,
.
, , .
.
, - .
, , (
) .
512

.
.
: - .
, ;

. ,

- (.
).

,

. ,
,

. , ,

.

;
,
. ,

, , -
,
.
( )
513

 - , . ,
, , .

,
. ( ) , ,



( , ).

- . -


.

. - , ,
.
. -
,
-
. ,
. , ,
.
514

 (. . cheval , chevalier , Cavalleria

rusticana . ?).
, ,

. ,
.
,
,

.
,

.
,
.
.
140150
, , -,
, ,
.. ,
, ,
(
).
,
,
; , .
515


;

.
, ,
,
.

.
.
: ,
. :
, .
.
,
.
.
:

;
,

.

.
,
, .
,
, 516

 -.

. - ( - )
.
;
, .

().
, . ,
.


. ,
, , ,

[Bayly 1999] [ 2007].
; ,
, , ; ,

. , -
, ,
. ,
, ,
,
( , ).
,
. :

,
517

 . ,
:
, ( ) .. ( )
.
: , , .

.
. , ,

: , ,
()
.
,

. .


.. .
. ., 1981.
.. // . . : /
. .. .. ., 1996. . 94101.
..
// . ., 1999. . 2135.
.. . . .,
1994.
.. (-
). ., 1985.
.. . , , .
. ., 2009.
..
( ). ., 1987.
.. / . .,
2004.
. / ., ., . . ...
., 1976.
, . .; ., 1959.
.. . ., 1977.
.. ? //
. , , . 1993
1994 . ., 1994. . 8691.
..
// . . 3.
. ., 2008. . 8896.

519

 ..
// 2005. . ., 2005.
. 1418.
.. (
) // . ., 2010. . 5963.
.. . ., 2010.
.. ( ) //
. , ,
/ . . .. . ., 2000. . 6078.
. , / . . ., 1977.
.. .
XIII

XVIII
.
., 1991.
.. . . .,
2007.
.. ,
, // . . .
. ., 1855. . 3. . 133.
- / . , ., . . ..
// . CXXXII. ., 2007.
- ..
// . 1956. 1. . 99110.
.. . (
). ., 1964.
.. -
// . ,
, / . . .. . .,
2000. . 7992.
.. . ., 1991.
/ . .. . ., 1999.
.. //
/ . .. . ., 1998. . 2. . 196200.
.. - -.
. ., 1978.
.. -
. ., 1989.
/ . . ..
... ., 1998.
.. . ., 1999.
/ . .. , . . .. . .,
1989.
-. ., 1962.
. .
., 2005.
. - . ., 2005.
/ . .. . ., 1965.

520

 .. - . .,
1978.
.., ..
. . 2- . ., 2004.
.. . ., 1982.
. .
. ., 1968.
.. :
. ., 2003.
.. : // .
., 1965. . 340.
..
// . ., 1993.
.3544.
.. . ., 1992.
.. . (
). ., 1971.
.. //
. ., 1993. . 5766.
.. : //
: .
., 1995. . 104125.
.. // . ., 1999.
.. . ., 1983.
.. //
. ., 1993. . 2635.
. ., 1979.
- .. :
// . ., 1993. . 229235.
.. :
// . . 2000. . . 713.
.. : .
., 1995.
.. :
// . ., 1993. . 168177.
.. () //
: . ., 2000. . 90100.
.. :
// .
. ., 1993. . 6684.
..
XIII
. ., 1990.
. ., 1963.
..
// / .
.. , .. . ., 1975. . 619.

521

 .. XIX .
. ., 1982.
..
// . ,
, / . . .. . .,
2000. . 1724.
.. :
// .
2006 . ., 2007.
.267268.
.. , - (
) // .
2009 . ., 2010.
. 176182.
.. XVIXIX . ., 1990.
.. // . 1968. 10. . 90104.
: , ,
/ . . .. . ., 2000.
.. . ., 1994.
.. . (-
). ., 1976.
.. . - . .,
1975.
-- . hi
i
. .,
1904.
.. //
Asiatica. . ., 2010. . 4.
.119144.
.. //
. 2009. 3. . 319.
.. //
. 2009. 3 (48). . 150171.
.. // . . , 2001. . 123125.
.. :
// . ., 2009. . XII.
.101131.
.. // . ., 2005. . 162
168.
.. . , , . ., 2003.

522

 .. . .,
2000.
.., .. . ., 2007.
.. . ., 1977.
., .. , , . ., 1985.
.. / . . ., 1987.
: . ., 2004.
.. . . ,
.
., 2003.
Ahmed Imtiaz. Endogamy and Status Mobility among Siddique Sheikhs of
Allahabad // Social Stratification / Ed. D. Gupta. Oxford University Press. New
Delhi, 1991. P. 213226.
Aiyangar S.K. Some Contributions of South India to Indian Culture. New
Delhi; Madras, 1995.
Allchin R
., Allchin
B. The Relationship of Neolithic and Later Settled
Communities with those of Late Stone Age Hunters and Gatherers in Peninsular
India //
Indian Society: Historical Probings. In Memory of D.D.

Kosambi / Ed.
R.S. Sharma, V. Jha. New Delhi, 1974. P. 4566.
Atkinson E.T. The Himalayan Districts of the North-Western of India. Vols.
IIII. Allahabad, 18821886.
Auboyer J. Daily Life in Ancient India. From approximately 200 BC to AD
700. London, 1965.
Ayyar P.V. Jagadisha. South Indian Customs. New Delhi, 1985.
Baden-Powell B.H. Notes on the Origin of the Lunar and Solar Aryan
Tribes, and on the Rajput Clans // Journal of the Royal Asiatic Society. 1899.
Pt.2. P. 295328; pt. 3. P. 519563.
Bailey F.G. Tribe, Caste, and Nation. A Study of Political Activity and
Political Change in Highland Orissa. Manchester, 1960.
Bailey T.G. Linguistic studies from the Himalayas, being studies in the
grammar of fifteen Himalayan dialects. London, 1920 (Asiatic Society mono
graphs. Vol. 17).
Bailey T.G. The Languages of the Northern Himalayas, being studies in the
grammar of twenty-six Himalayan dialects. London, 1908 (Asiatic Society mono
graphs. Vol. 12).
Ballhatchet K. The Language of Historians and the Morthology of History //
The Concept of Race in South Asia. Delhi, 1995. P. 7796.
Banerjee A.Ch. Lectures on Rajput History. Calcutta. (s.a.)
Basham A.L. The Wonder that was India. London, 1969.
Bates C. Race, Caste and Tribe in Central India: the Early Origins of Indian
Anthropometry // The Concept of Race in South Asia. Delhi, 1995. P. 219259.
Bayly S. Caste and Race in the Colonial Ethnography of India // The
Concept of Race in South Asia. Delhi, 1995. P. 165218.
Bayly S. Caste, Society and Politics in India from the Eighteenth Century to
Modern Age // The New Cambridge History of India. IV.

3. Cambridge, 1999.

523

Bayly S. Saints, Goddesses and Kings. Muslims and Christians in South

Indian Society. 17001900. Cambridge, 1992.
Berreman G.D. The Brahmanical View of Caste // Contributions to Indian
Sociology (n.s.).
1971.
5. P. 1625.
Berreman G.D. Cultural Variability and Drift in the Himalayan Hills //
American Anthropologist. 1960. Vol. 62. 5. P. 774794.
Berreman G.D. Ecology, Demography and Domestic Strategies in the
Western Himalayas // Journal of Anthropological Research. 1978.Vol. 34. 3.
P.326368.
Berreman G.D. Hindus of the Himalayas. Berkeley; Los Angeles, 1963.
Berreman G.D. Sib and Clan among the Pahari of North India // Ethnology.
1962. Vol. I. 4. P. 524528.
Bteille A. Caste, Class and Power: Changing Patterns of Stratification in a
Tanjor Village. Berkeley; Los Angeles, 1965.
Bteille A. Caste in a South Indian Village // Social Stratification / Ed.
D.Gupta. Oxford University Press. New Delhi, 1991. P. 146162.
Bteille A. Castes, Old and New. Essays in Social Structure and Social
Stratification. London, 1969.
Bteille A. The Reproduction of Inequality: Occupation, Caste and Family //
Contributions to Indian Sociology. 1991. Vol. 25. 1. P. 328.
Bhagabati A.C. Social Formations in North-East India //
. ., 1993. . 148167.
Bhagavadgta / Transl. F. Edgerton. Cambridge, 1944.
Bhattacharya J.N. Hindu Castes and Sects. An Exposition of the Origin of
the Hindu Caste System and the Bearing of the Sects towards each other and
towards other Religious Systems. New Delhi, 1995. (Repr. 1896).
Bhattacharyya N.N. History of the Tantric Religion. A Historical, Ritualistic
and Philosophical Study. New Delhi, 1992 (1st ed
.
1982, 1987).
Bhatti H.S. Folk Religion. Change and Continuity. Jaipur; New Delhi,
2000.
Biardeau M. Hinduism: the Anthropology of Civilization / Transl. R. Nice.
Delhi, 1989.
Bingley A.H. Handbook on Rajputs. New Delhi, 1986. (Repr.).
Bingley A.H. History, Caste and Culture of Jats and Gujars. New Delhi,
1970. (Repr).
Biswas A. The Political History of the Hunas in India. New Delhi, 1973.
Blunt E.A.H. The Caste System of Northern India with special reference to
the United Provinces of Agra and Oudh. London, 1931.
Bose N.K. An Anthropological View of Indian Civilization // Man in India.
1972. Vol. 52. 2. P. 97112.
Bose N.K. Mazumdar Bijay Chandra Lectures 1969. Scheduled Castes and
Tribes: their Present
Condition // Man in India. 1970. Vol. 50. 4.
P. 319349.
Bose P.K. Mobility and Conflict: Social Roots of Caste Violence inBihar //
Social Stratification / Ed. D.Gupta. Oxford University Press. New Delhi, 1991.
P.369386.

524

Bougl C. The Essence and Reality of the Caste System // Social Stratifi
cation/ Ed. D. Gupta. Oxford University Press. New Delhi, 1991. P. 6473.
Breman J. Mobilization of Landless Labourers: The Halpatis of South
Gujarat // Social Stratification / Ed. D. Gupta. Oxford University Press. New
Delhi, 1991. P. 399418.
Burnouf E. Introduction to the History of Indian Buddhism / Transl. by Katia
Buffetrille and Donald S. Lopez, Jr. Chicago, 2010.
Carstairs G. The Twice Born: a Study of a Community of High Caste
Hindus. London, 1957.
Carter A.T. Hierarchy and the Concept of the Person in Western India //
Concepts of Persion, Kinship, Caste and Marriage in India. Delhi, 1983. P. 118
142.
Caste among non-Hindus in India. Delhi, 1997.
Census of India. 1961. Vol. I. Pt. 2-c (ii): Language Tables. New Delhi (s.a.).
Chabra G.S. Advanced Study in the History of Modern India. New Delhi,
1981. Vol. I (17071813).
Chakraberty Ch. The Prehistory of India. Tribal Migrations. New York,
1949.
Chakravarti U. The Social Dimensions of Early Buddhism. New Delhi,
1996.
Charak S.S. History and Culture of Himalayan Hill States. 2 Vols. New
Delhi, 19781979.
Chaudhuri N.C. Hinduism. A Religion to Live by. New Delhi, 1979.
Chauhan B.R. A Rajasthan Village. New Delhi, 1967.
Chiefs and Leading Families in Rajputana. Calcutta, 1903.
Coedes G. The Indianized States of Southeast Asia. Kuala Lumpur;
Singapore, 1968.
(Repr. 1935).
Cohn B.S. An Anthropologist among the Historians and Other Essays. Delhi,
1987.
The Concept of Race in South Asia / Ed. P. Robb. Delhi, 1995.
Concepts of Persion, Kinship, Caste and Marriage in India / Ed. . str,
L.Fruzzetti, S. Barnett. Delhi, 1983.
Crooke W. Natives of Northern India. London, 1907.
Crooke W. The Tribes and Castes of North-Western Frontier Province and
Oudh. 4 Vols. Calcutta, 1896.
Danda A.K. A Critique on Theories of Ethnicity // Journal of Indian
Anthropological Society. Calcutta. 1993. 28. . 301315.
Dar S.N. Costumes of India and Pakistan. Bombay, 1969.
Das V. Structure and Cognition. Aspects of Hindu Caste and Ritual. New
Delhi, 1990 (2nd ed.)
Datta B.N. Traces of Totemism in Some Tribes and Castes of North-Eastern
India // Man in India. 1933. Vol. XIII. 2
& 3. P. 97114.
Davis D.R., Jr. The Boundaries of Hindu Law. Tradition, Custom and
Politics in Medieval Kerala // Corpus Jurur Sanskriticum. Et Fontes Jurur Asiae
Meridianae et Centralis. Torino, 2004
.
Vol.V. P. 3456.

525

De Reuck A. and Julie Knight. Caste and Race: Comparative Approaches.

London, 1967.
Devalle S.B.C. Discourses of Ethnicity: Culture and Protest in Jharkhand.
New Delhi, 1992.
Dimensions of Social Change in India. New Delhi, 1978.
Dirks N.B. Castes of Mind. Colonialism and the Making of Modern India.
Princeton, 2004.
Dirks N.B. The Hollow Crown. Ethno-history of an Indian Kingdom.
Cambridge, 1987.
Diver M. Royal India: a Descriptive and Historical Study of Indias Fifteen
Principal States and Their Rulers. New York; London, 1942.
Doniger W. The Hindus: an Alternative History. London, 2009.
Dowson J. A Classical Dictionary of Hindu Mythology and Religion,
Geography, History and Literature. New Delhi, 1973.
Dubois J.A., Abbe. Hindu Manners, Customs and Ceremonies. 3rd ed.
Oxford, 1906.
Dumont L. Affinity as a Value. Marriage Alliance in South India, with
Comparative Essays on Australia. Delhi, 1983.
Dumont L. A South Indian Subcaste: Social Organization and Religion of
the Pramalai Kallar. Delhi, 1986.
Dumont L. Homo Hierarchicus. The Caste System and its Implications.
Complete Revised English Edition. Delhi, 1988.
Dumont L. and Pocock D. For a Sociology of India // Dumont L. Religion,
Politics and History of India. Paris, 1970 (Repr. 1957).
Dumont L. and Pocock D. Village Studies // Contributions to Indian
Sociology. 1967. 1. P. 2341.
The Early Stat