Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
ye`kau
1.
.re l:dkdhl;=uks" Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd ckrcfha isfjks uqo,a wud;Hjrhd f,i
Y%S ,xldf 69 jeks whjeh 2016 jir i`oyd bm;a lsug ,eu uf.a Nd.Hhla fukau ug
,enqKq jrm%idohla f,i;a i,lkjd' w;s.re ckdm;s ffu;%Smd, isfiak ue;s;=udf.a iy
.re w.%dud;H rks,a l%uisxy ue;s;=udf.a mk; kdhl;ajh iy u`. fmkau hgf;a ishu
lafIa;%j, id:l;ajh wruqKq lr.;a whjehla bm;a lsf wjldYh ie,iS ;sfnkjd' 2016
jir i`oyd jk whjeh m%ldYh Y%S ,xld b;sydifha fuf;la bm;a fkdjQ wdldrfha iqfYaIS
whjehla f,i b;sydi.; jkafka th ksoyi ,efuka miq mej;s m<uq cd;sl rchg kEl
lshk ud ksfhdackh lrk cd;sl iyfhda.S;d rch Y%S ,dxlsl ck;djg kj wdl yd iudh
uxfm;a jr lrk whjehla jk neks'
2.
zk ishfha ma,jhZ f,i y`kajkq ,enQ 2015 ckjd ui 29 jeks k bm;a lrk ,o w;=re
whjeh fhdackd fndfyda Ialr;djhkag yd wmyiq;djhkag uqyqK ka nyq;r Y%S ,dxlsl
ck;djf.a wdl ksoyi ;yjqre lsug bjy,a jqkd' tu w;=re whjefhka ,ndka iyk
ms<sn`o .%y lsug ud W;aidy fkdlrk w;r b ld,h ;=<oS Y%S ,dxlSh cd;sfha Wkak;sh
Wfoid roYS wdl m%;sm;a;s wkq.ukh lrka;j rg;a iyk ie,iSug n,dfmdfrd;a;=
fjkjd'
3.
.re l:dkdhl;=uks" .re ffu;%Smd, isfiak ue;s;=ud Y%S ,xldf ckdm;sjrhd f,i m;a
lsug talrdYS fjka Tjqkaf.a m%cd;dka;%jd whs;sh iy;sl lrka meye<s ;Skajla ,nd ka
Y%S ,dxlsl ck;djg uf.a m%Kduh mqo lsug f wjia:df leu;shs' Tjqka fuu ;Skaj ,nd
kafka wm fuf;la fkdgq m%cd;ka;%jdofha m%;suQ;shla n` ksoyia yd iduld ue;sjrKhla
;=<sks' miq.sh md,k iufha" la `k ck;djg m%;s,dN ,ndu fjkqjg whjeh bm;a lrk
g wm foijka msrefKa fkdkj;sk /,a,la n` jQ wdl lghq;= ms<sn`o mqridrj,sks' .re
l:dkhl;=uks" .re w.%dud;H;=uks" jir 2500 lg jvd je ixialD;sl yd cd;sl Wreuhla
iys; Y%S ,dxlSh cd;sfha yerjq ,laIHhla f,i 2015 ckjd ui 8 jeks k mej;s
ckdm;sjrKh k lrkakg mqjka' 2015 wf.daia;= ui meje;ajQ ;j;a tjeksu m%cd;ka;%jd
uy ue;sjrKhla ;=<ska kej;;a tu jru iy;sl l< ck;dj cd;sl iyfhda.S;d rchla m;a
lsug wjia:dj ,nd kakd' iuq;sjd foaYmd,k laula yd fkdfjkiajk iq m%;sm;a;sj,ska
hq;a .re rks,a l%uisxy ue;s;=udf.a lD;yia; yd lemjQ kdhl;ajh fuu ch.%yK folgu
w;sYhska fya;= jqKd'
4.
miq.sh udi 10 l fl ld,h ;=< Y%S ,xldf iudc wdl yd foaYmd,k lafIa;%hkays we;s jQ
mj;kh wdYaphj;a tllehs iksgqyka lrkakg mqjka'
OfkaIajr zcd,hZ kej; ia:dmkh ug fkdyels f,i ioygu mrdch lr we;s w;r" ck;djg
hckl jQ iq jEka ixialD;sh iyuq,skau ;=rka lr" cq.=maidckl mjq,ajdoh uq,skqmqgd oud
we;' wo Y%S ,xldf idudkH ck;djg wdl m%;s,dN N=la;s `kakg wjia:dj ,e ;sfnkjd
muKla fkdj miq.sh md,k iufha isyskhlaj mej;s m%cd;ka;%jd ksoyi o N=la;s `k nj
f f.!rjkSh md,sfka;= .Nfha wiqka .;a ishu fokdu okakd i;Hhla' rdcH md,kh
.;al, miq.sh udi oyhl ld, mrdih b;d Ialr jljdkqjla jqkd' wnqold wdlhla yd
b;d f,i fNao NskakjQ ;;a;ajhla ;=< iq;r n,hla ys rchla f,i rg md,kh lr wm
,nd.;a jeo.;a ch.%yK yd miq l< iqfYaIS lvb" kj Y%S ,xldjla ys lrkakg w;d,u
oud we;'
5.
welagka idjrhdf.a iqfYaIS joka fm<la jQ zn,h Is;h" w;a;fkdau;sl n,h w;sYhskau
Is;hZ hkak fodaxldr fok iuhla ;ju;a wm u;lfhys b;sj ;sfnkjd' tu md,k iufha
wjika whr ;=< Y%S ,xldj zmydkshg ,la jQ ckrchlgZ <xfjka mej;s w;r ;% rgj,a o
wm fj; lajQfha iDKd;aul ms<s.ekSuls' fuu ld,h ;=< wm cd;shla f,i wmf.a wd;au
.re;ajh flf<id .;a;d muKla fkdj 'tia'mS ma,ia iykh kj;d u iy hqfrdamd
ix.uhg u;aiH wmkhk ;ykulgo n`ka ug o is jqkd' tfy;a miq.sh udi lsysmh ;=<
wm ixpdrh l< rgj, wmg ,enqKq m%;spdr b;du;a Okd;aul jQfha wm iska kej;
ia:dmkh lrk ,o hym;a m%cd;dka;%jd miqu ksidfjks'
6.
2015 ckjd udifha wm Ndr .;af;a wys wnqold ;;a;ajhl mej;s rgla' tu wnqoh
wdlhg muKla fkdj foaY lghq;=" iqNidOk" hymd,kh" kS;sh yd iduh yd m%;sm;a;s
.eg lrd o ys ;snqkd' ;j rg;a tu ;;a;ajh mej;=fka k th iuia; cd;shgu yd
wkd.; mrmrdjg o wk:ld n,mEula we;s l< yelsj ;snqKd' wm lD;yia; f,i fuu
wNsfhda.hg uqyqK ka w;r bhg;a fuu jka; wNsfhda.hg Yajdifhka yd ffOHfhka
hq;=j uqyqK h yels nj udf.a Yajdihhs' .re l:dkdhl;=uks" k ishfha ma,jh inkaO
wmf.a .uka u. ;=< tf;la mej;s iDKd;aul jd;djrKh Okd;aul m%jK;djhlg m;alr
.;yels wdldrh;a mj;sk wnqo ksrdlrKh l< yels wdldrh;a iksgqyka lr ;sfnkjd'
7.
miq.sh rcfha wdl m%;sm;a;s uQ,slju fodaIiy.;h' h fkdyels Kh nrla wdlh fj,d
.kska mej;=Kd' rcfha wdodhu o< foaYSh ksIamd;fha m%;sY;hla f,i 1990 jir yd ii`ok
g wvlska muK wvq jQ w;r M,odhS fkdjk wdfhdack rdcH uQ,H jHqyh wlukH l< w;r"
wldhlaIu rdcH jHdmdr" Is; m%imdok l%shdj,Ska" wu;a foaY Kh .ekS yd fldka;%d;a
m%odkhka" hymd,kh yd ksoNdjh ydiHhg ,la l<d' rgl wdlh fkdu. .sh g
wu;a yd wjNd;hg ,la jQ g tys wkd.;h wka;rdhld ;;a;ajhl m;a fjkjd' Y%S
,xldj fuu wka;rdhld l,dmhg we;= jQfha miq.sh rcfha tu wu;a wdl m%;sm;a;s
fya;=fjkqhs'
8.
wdl
m;afjka
wmg
fufyhug isjqkd' kdia;sh yd IKh weoysh fkdyels ugulg ,dug kdYld rdcH
m%;sm;a;s fya;= jQ w;r iDKd;aul l%ufo l%shdjg kexu ;=< tajdfhys mdl ug
isjqkd' iDKd;aul l%ufohka w;sYh kS;Hdkql+, fkdjk miq;,hla ;=< l%shd;aul jqkd'
o;djh msgq lSf jevigyk foaYmd,khg k;= jQ w;r tu m%;s,dN wjYH iy la `k
ck;djg flaka.; jQfha keye' rf kS;sh yd iduh f.da;%sl hq.hlg fhduq fjka mej;s
w;r Y%S ,xldj jevji hq.hlg wj;SK fjka mej;=Kd'
zrdcmlaI md,khZ Y%S ,xldf mej;s wNHka;r wnqoh yd ;%ia;jdoh ;=rka lsu i`oyd lghq;=
l< nj i;Hhls' tu ld,h ;=< Tjqkg ;%ia;jdoh ;=rka l< yels jQfha wmf.a wkNsNjkSh
;%sO yuqodj yd fmd,sish ,nd ka Yla;sh ksihs' tu md,k ld,fha ;%ia;jdoh ;=rka lsug
Tjqka h;al< l%shdoduhg wmf.a m%idoh ysh hq;=hs' tkuq;a wm wu;l fkdl< hq;= ;j;a
lreKq lsysmhla iy ;%ia;jdoS .uka uf`.ys yerjq ,laIHh o u;lhg k`.d .; hq;= fjkjd'
jI 2001 wjika Nd.h iajQfha Y%S ,xldf b;d wnqold ld, iuhla f,ihs' iDKd;aul
wdl jOkhla" ieyeislka msreKq hqOuh mirhla yd wdl uuia:dkj,g t,a, jQ
m%ydr Y%S ,xldj wrdl lsug iu;a jqkd'
f ld,fha n,hg meKs .re rks,a l%uisxy w.ue;s;=ud we;= rcfha iuq;sjd ixl,am
;=<ska wdlh u;a l<d muKla fkdj Y%S ,xldf miq.d;ajhg o ms<sh fhdokq ,enqjd'
tu md,k ld,h ;=< wdlh jOk udj;g fhduq jqKd' ;%sO yuqodf yd fmd,sisfha hqOuh
lghq;= i`oyd wjYH jQ hqO WmlrK" w wdhqO iy WKavj, wjYH;djhka imqrd .ekSug yels
jQfha Tjqkaf.a ;a; ffOhho h<s m%;sIaGdmkh lrks' flfia jqjo w;s.re f'wd' chjOk
ckdm;s;=udf.a ieka *a/kaisiaflda kqjr m%ldYfha joka fuys h<s;a isyshg kxjd.; hq;=nj
ud is;kjd' Oumofha i`oyka m zzffjrfhka ffjrh fkdixisf`oa" wffjrfhka ffjrh
ixisf`oaZZ hk nq jok wmg ieuod wod< fjkjd' ;%ia;jdoh ;=rka l< o Y%S ,xldf ishu
ck fldgiaj, m%idoh ch .ekSug Tjqkg fkdyels jqkd' wmf.a mrud:h jkafka wmf.a
jx.; kdhl;=ud m%ldY l< m lreKdj uq,afldgf.k ish ck fldgiays ckm%idoh ,nd
.ekSuhs'
9.
wm m%cd;ka;%jdoh h<s m%;sIaGdmkh l<d muKla fkdj NS;sh iy wjkS;sh msgq l ksoyia kj
me;slvla jr l<d' cd;sl m%;sm;a;s o m%;sia:dmkh lrkakg yels jqkd' 19 jk wdKavql%u
jHjia:dj ixfYdaOkh lsu u.ska 17 jeks ixfYdaOkfha jQ m%Odk m%;smdokhka m%;sIaGdmkh
fldg n,d;aul lrkq ,enqjd' ta wkqj jHjia:dodhl iNdj ia:dms; lr we;s w;r iajdk
fldIka iNd o m;a fldg ;sfnkjd' wmf.a wruqK iy n,dfmdfrd;a;=j jkafka Y%S ,xldf
ishu iudc ;,hkag fkk m hymd,kfha m%;s,dN <`.d lru jk w;r tfia lsug wm
wIaGdk lrf.k iskjd'
10.
wmf.a isyskh jkafka ;j;a ,k wdlhlska ims iuDoau;a rgla ys lsuhs' wmf.a
ix;DIal oYlh ^Happiness Index) by< ugul mej;sh hq;=hs' wmf.a cd;sh hy
.=Kfhka yd hymeje;afuka fy iuDoau;a cd;shla h hq;=hs' wmf.a W;aidyh jkafka
wkd.; mrmqrg m%;s,dN N=la;s `ug yels wdl ksoyila ,nd uhs' by< ue wdodh ,nk
wdlhlg mj;kh f wruqKska" fl" uOH yd .=ld,Sk Wmdhud. fhdod .kska iy
jHqyd;aul ixjOk wNsfhda. ie,ls,a,g .kska ilia lrk ,o wruqKq yd b,lal <`.d lr
.ekSu wmf.a wNsm%dhhs' wmf.a wruqK ,shkm;shka lsysmfofkl= i`oyd w;d,u u fkdj
,shkm;shka ,shk .Kkla ys lsu i`oyd wjldY i<id uhs'
11.
fuu miqu hgf;a" .re w.%dud;H;=ud iska 2015 fkdjen nj 05 k fuu f.!rjkSh
iNdjg bm;a lrk ,o m%;sm;a;s m%ldYh ;=<ska 2016 jir i`oyd jk whjehg w;d,u oud
;sfnkjd' tu.ska my; i`oyka uOHld,Sk Wmdh ud.hka fhdackd lr ;sfnkjd'
w&
wd&
we&
wE&
b&
12.
i`oyd ksjer wdl w;d,ula w;HjYH nj tu.ska meye<sju fmkajd fokjd' ksh;
b,lal yd wruqKq <`.d lr.; yelafla tjeks Yla;su;a w;d,ula u; lghq;= lsfuka
muKhs' id:l b .ukla i`oyd wdl l%shdud.j, uQ,sl fjkial lsu w;HjYH nj
tu wdl m%ldYfhka biau;= lr we;af;a tu ksihs'
13.
fhda; m%;sm;a;s" wod< m%;sixialrK yryd l%shd;aul lrkq ,nk w;r" jir .Kkdjla mqrd
ksis wjOdkhla fhduq fkdl< rdcH jHjidhhka iy cd;Hka;r fj<`o lghq;= flfrys fYaI
wjOdkh fuys fhduq fjkjd' Y%S ,xldf jHdmdr m%cdjf.a Wkak;shg w.;s.dj n,mE
miq.sh rcfha lreu Wreuhkaf.ka uqod .ekSu i`oyd m%;sixialrKhka w;HjYH fjkjd' fodaI
iy.; wdl m%;sm;a;s yd wl%uj;a wdl l<ukdlrK mphka miq.sh rdcmlaI md,k
iufha olakg ,enqKq w;r fhda; m%;sixialrK yd l%uj;a wdl m%;sm;a;s Tiafia wm rch
tjeks iDKd;aul l%ufohka neyer lrkq we;'
15.
16.
17.
lDIsludka;h
k`.d isgqu i`oydhs' wmf.a wdlh lDIsluh u; mok fjkjd' wdYsjdo,;a cd;shla f,i
wmf.a cd;sh k l< yelshs' wmf.a w;s.re ckdm;s;=ud wNsudkfhka hq;=j m%ldY lrkafka
t;=ud f.d ckmohlska yd f.d mrmrdjlska mejf;k njhs' w;s.re ffu;%Smd, isfiak
ckm;s;=udf.a lDIsldl fufyjr ;=<ska Y%S ,xldj wdydrfhka iqrlaIs; jkjd muKla fkdj
lDIsldl ksIamdok wmkhkhgo fkdfnda l,lska fhduq jkq we;s' tg wmyg Y%S ,xldj
b;sydifha i`oyka m h<s;a wdishdf OdkHd.drh f,i k l< yelsjkq we;' wmf.a w;s.re
ckdm;s ffu;%Smd, isfiak ue;s;=udf.a ksrka;r lemu Y%S ,xldf lDIs wdlh idrj;a
m%;s,dNhkag n`ka lsug fya;=jkq we;'
18.
ksoyiska miq mej;s rchka l%shd;aul lrk ,o wdl m%;sm;a;s Yaf,aIKh lr ne,Sfuka
j;udk ;;a;ajhkag fya;= jQ Okd;aul yd iDKd;aul ;;a;ajhka y`kd.ekSug wjia:dj
,efnkjd'
.re l:dkdhl;=uks" fuu whjeh fhdackd bm;a lsf mdol jQ miqu ms<sn`oj
Tn;=udf.a wjOdkh fhduq lrug ud ka leu;shs' 1948 jIfha ksoyi ,enQ od isg wo
olajd Y%S ,xldf wdl m%;sm;a;Ska Okjd" iudcjd yd iqNidOk wdl uQ,Ou u;
foda,kh jqkd' fjka fjka md,k iuhka ;=< fuu wdl m%;sm;a;s iDcqj" jl%j fyda Y%j
l%shd;aul jQ nj wm okakd lreKla'
20.
1948 wm ,o ksoyi fl;r iduld jQfhao hkak fyd`kau iksgqyka jk joka fm<la Y%S
,dxldf
m%ldYs;hs' tod t;=ud Y%S ,xldj ye`kajQfha zzkS;sh" iduh yd ia:djr;ajfha lafIau N+hlaZZ
jYfhkqhs' fojk f,dal hqoaOfhka miqj ksoyi ,nd .ekSu i`oyd wr., l< fjk;a fndfyda
rgj,a yd ii`ok g wm ,o ch.%yKh iqfYaIS fjkjd' ta ukao h;a fndfyda rgj, ksoyia
wr., f,a je.s iy wkfmalaIs; isj,ska .yk jQ nekqhs'
21.
Y%S ,dxlsl foaYmd,k b;sydifha" j;auka cd;sl iyfhda.s;d rchg wkqrEms; ;j;a rchla f,i
k l< yelafla uydudkH 'tia' fiakdkdhl ue;s`ka isxy, uyd iNdj iy fou<
fldka.%ih o we;=j ish
tl, Y%S
,xldf wdlh uqukskau lDIsluh mok lr.;a wdlhla jQ w;r f;a" rn iy fmd,a
lDIsldl wdlfha fld` kdrh fukau m%Odk wmkhk NdKav f,i o k l< yelshs'
tjeks oa;aj wdlhla tl, ck;djf.a wdl wjYH;d imqrd,Sug bjy,a jqkd' weuldkq
fvd, 120 la muK jQ tal mqoa., wdodhu yd weuldkq fvd, ,shk 1 la muK jQ wdlh
tu iufha m%Odk wdl oYl f,i k lrkakg mqjka'
22.
fuu ld, mrdih ;=< Y%S ,xldj ksoyia fj<`om,la f,i cd;Hka;rhg o ldYh jQfha wju jQ
wdl kshdukhka u;h' tfia jqj;a" wmkhk wvq ugul mej;Su yd wLKavj l%shd;aul jQ
iqNidOk myiql wdlh wjodkulg ,la l<d' foaYmd,k jYfhka l%shd;aul l<
iqNidOk myiql wdl ixjOkhg wys;lr f,i n,mE w;r fkdfhla jHjidhhka
ie,iqula fkdue;sj cki;= lsf l%shdj,shg ,lau o wdlfha w.;s.d;ajhg n,mEula
we;s lrkq ,enqjd'
23.
70 oYlfha werUqu;a iu`. Y%S ,dxlslhka i,dl iy wdl iSudnkaOk u.ska neKq ixjD;
wdlhla foig rg fhduq jqkd' tu md,k iuh u;l we;s ish,a,kagu tod mej;s zyd,a
fmdZ iy zmdka fmda,sZ ms<sn|j wlue;af;ka fyda u;lhg f.dkq lr .; yels jkq we;s'
tmuKla fkdj" frms<s iy wfkl=;a uQ,sl wjYH;djhka tu i,dl iy iSud nkaOk u;
flaka.; jQ neka ck;djf.a wdl ksoyi o ienkau iSud jqKd' tu ld, mfoh ;=<
f;dard.;a mdfNda.sl NdKav m%jdykhgo ndOl mkjkq ,enQjd' Y%S ,xldf m%:u Odhl
ckdm;sjrhd jQ w;s.re f' wd' chjOk ue;s;=ud 1977 l%shd;aul l< jD; wdl
m%;sm;a;s mok lr.;a m%;sixialrK ;=<ska Y%S ,xldj jD; wdl rgdjlg fhduq lrjkq
,enQjd'
24.
1977 o wmf.a wdlh t;r Yd, wdlhla f,i k l< fkdyelafla wefuldkq
fvd, 294 la jQ tal mqoa., wdodhu iy wefuldkq fvd, ,shk 4'1 l muK wdlhla
f,i mej;Su ksidh' ;jo" 1948 isg 1977 olajd ;sia jirla ;=< tal mqoa., wdodhu jOkh
we;af;a wefuldkq fvd, 174 la jeks iq ugulsks'
1977 kj ka;kh
25.
tlai;a cd;sl mlaI rch 1977 w;sYsIaG ch.%yKhla ,nd.;a w;r Y%S ,xld wdlh jD;
wdlhla f,i laIKslj mj;kh jqkd' ta wkqj" jD; wdlhlg fhduq jQ ol=Kq
wdishdf m%:u rg njg Y%S ,xldj m;a jqKd' fuu ksoyia wdl m%;sm;a;s
O foaY
wdfhdaclhkag M,odhS jHdmD;Skays wfhdack wjia:d <d l< w;r Y%S ,xldfjys mej;s
iudcjd iSud udhs iys; ixjD; wdl l%ufohkaf.ka bj;aj jeka; wdl jOkhla
,nd .ekSug fya;= jqKd'
26.
wdkhk iSudjka wju lsu" uQ,H fjf<`om, ksoyia lsu" taldnoaO foaY ksuh l%uhla
y`kajd u" rdcH wdh;k u.ska is jQ fj<| taldldrh bj;a lsu" , md,k l%ufo ,sys,a
lsu iy rdcH wdh;khka fm!oa.,SlrKh lsu fuu ld,h ;=< isjQ l%shdld m%;sixialrK
5
fjkjd' fuu wdl m%;sixialrK l%shdj,sfha m%Odk ixl,am wkqj rgl wdl jOkfha
l%shdld hdka;%Kh jk f,i fm!oa.,sl wxYhg wdrdOkd ,enqKq w;r zrchlg jHdmdr lsf
jHdmdrhg fhduq h fkdyelZ hk lshuk fuu m%;sm;a;shg b;du inkaO fjkjd'
27.
osjx.; w;s.re f' wd' chjOk ckdm;sjrhdf.a wud;H uKav,h iqfYaIS jQ foaYmd,k
p;hkaf.ka iuka; jQ w;r tys m%Odk p; f,i osjx.; w;s.re rKisxy fm%auodi" udf.a
.=re jQ osjx.; .re ,,s;a we;=,;auqo,s" osjx.; .re .dKS idkdhl iy .re frdkS o fu,a
hk kduhka isysm;a lrkjd' tfukau tjlg tu wud;H uKav, ;=< ke`.S wd foaYmd,k
;rejla jQ j;auka w.%dud;H .re rks,a l%uisxy ue;s;=ud o lghq;= lrkq ,enqjd' fuu iqfYaIS
foaYmd,k p;hka Y%S ,xldf wdlh hyu.g fhduq fldg wdl jOk f.h ishhg 6
l muK idudkHhlg /f.k wdjd muKla fkdj foAY wdOdr iy foaY wdfhdackhkays
iqfYaIS jOkhla o we;slr,Sug iu;a jqkd'
28.
1983 ;Sj% jQ wNHka;r wr., iy .egq wdl jOk f.h miqnEulg ,la l< o" tlai;a
cd;sl mlaI rcfha wdl m%;sixialrK l%shdj,sh 1994 olajd fkdkej;S bhgu fhduq jqkd'
1994 w;s.re pkasld nKavdrkdhl l=udr;=x. ue;sKsh fmd fmruqfKka Y%S ,xldf m%:u
ckdm;sjh f,i f;a m;a jqkd'
1994 oS n,hg m;a jQ kj rch jD; wdl l%shdj,sh udkqIsl uq yqKqjrlska hq;=j fkdlvjd
bhg f.k .sh w;r rdcH wdh;k fm!oa.,SlrKh lsf l%shdj,sh lk lrkq ,enqjd'
;j rg;a ;Sj% jQ wNHka;r wr., iy ;%ia;jd l%shdoduhkays w;=re M,hla f,i wdl
uuia:dkhkag t,a, jQ ;%ia;jd m%ydrhka fya;=fjka wdlfha jOk f.h wvd, jqkd' Y%S
,xldf wdlh Wfoid rchg l< yels fufyjr wvd< fjka mej;s w;r thg m%Odk
jYfhka fya;= jQfha
lsug isuhs' jir 2000 jk g o Y%S ,xldj idfmalaI jYfhka wvq wdodh,dNS wdlhla
jQfha talmqoa., wdodhu we'fvd' 869 la jQ neks' o< foaYSh ksIamdos;fha jkdlu we'fvd'
,shk 16'6 la jQ w;r /lshdj ishhg 10 lg wdikak jqkd' fuu miqu ;=< ksoyi ,efuka
miq m%:u jrg Y%S ,xld wdlfha iDKd;aul jOkhla 2001 jd;d jqkd'
2001 isg 2004 olajd fojirl yerjqu
30.
fuu ld,h ;=< w.%dud;Hjrhd jQ .re rks,a l%uisxy ue;s;=ukaf.a tlai;a cd;sl mlaI rch
fuu iDKd;aul wdl m%jK;djh fjkiafldg h<s;a jrla Okd;aul jOkhlg wdlh
fhduq l<d' tu rcfha kj lau ;=<ska fkdfhla jHjidhlhkag O jQ wjia:djka i,ika
kj wdfhdack /ila wdlhg ,enqKq w;r
f;dard.;a wdl m%;sm;a;s u.ska O m%;s,dN ck;djg ,nd ka w;r h<s;a jrla Y%S ,xldf
wdlh hym;a udj;lg fhduq lrkq ,enqjd'
31.
fujeks Yla;su;a l%ufohla ;=<ska ukao.d wdlh m%f.j;a l< w;r fmr rcfha ukao.d
u fjkia fldg hym;a ;;a;ajhla w;a lr .ekSu i`oyd lkka fjkiau wruqKq lr.;a
kj m%fYhka y`kajdfokq ,enqjd' flfia jqj;a" fuu ld, mrdifha wdrNh my; lafjk
m%ldYh ;=<ska fyd`ka wjfndaO lr.kakg mqjka'
zzY%S ,xldj jka; wdl wnqohlg f.drej we;' tys i;Hh jkafka wmf.a Khnr;djh
fuu wnqohg fya;= mdol we;s njhs' ;jo" iqiq m%;slu fkdfhjfyd;a Y%S ,xldf b
mrmrdjkag /lshd ys`.hlg iy wju wdodh ugulg uqyqK ug isjkq we;' tneka Y%S
,xldj kdYuqLhg hd fkd /l .ekSu i`oyd ;=,kd;aul kj laula ;=< l%shd lsu b;d
jeo.;a f' ;j rg;a mj;sk l%ufoh wkq.ukh l< fkdyels w;r m%;sixialrKj,g jyd
fhduq h hq;=h'ZZ
32.
.re l:dkdhl;=uks"
wdfoaY l< yels nj uf.a ye`.Suhs' tu joka fm< h<s h<s;a Y%jKh l< hq;= nj uf.a
Yajdihhs'
33.
2001 n,hg m;ajQ rch jir fol yudrla md,kfha fhfoka lemS fmfkk m%;sm;a;suh
fjkial is lrka iqfYaIS
l<ukdlrK ^j.lSu& mk;" mdfNda.sl lghq;= ms<sn`o wld mk;" llrejkaf.a rlaIdj
wjika lsf mk;" ldl wdrjq,a mk;" ia;%Ska" ;reK wh yd <uhska fiajfhys fhou
ms<sn`o mk; iy iqNidOk m%;s,dN mk; wvx.= fjkjd' ;jo" kj uy nexl= mk; iy foaY
ksuh l<ukdlrK mk; jeks ma,h fhdackd y`kajd ug fmr rch iqrejd ykq
,enqjd'
34.
rdcH wxYfha m%;sixialrK yryd wdlfha iSud nkaOk ,sys,a lsug iy foaY wdfhdack
wdlYkh lr .ekSu i`oyd l,am l%shd ud. y`kajd u ;=<ska wdlh kxjd,Sug;a fuu
ld,h ;=< fYaI mY%uhla orkq ,enQjd'
35.
fuu m%.;sYS,S yd m%.ukld mshjrhka foaYmd,k jYfhka ckm%sh fkdjqjo" ksYa; uQ,H
khla iys; rchla iy fjf<`ofmd< ys;ld wdl m%;sm;a;s we;s lr,Sug tajd iu;a jqkd'
fuu iS; ld, mrdih ;=< wmg fkdfhla foaY rdcHhka yd tlafjka Tjqkaf.a iyfhda.h
iy Wmldr ,nd .kska wdl hqKqj i`oyd kj laulska hq;=j lghq;= lsug u mEkd'
tys m%;sM,hla jYfhka ,enqKq wdfhdack fya;=fjka je jQ M,odhS;dj u; wdlh ishhg 6
lg je f.hlska jOkh jQ w;r WoaOukh ishhg 2 lg muK wvq jqkd'
2004 wfm%a,a ui isjQ rch fjkiau fya;=fjka
flfiafj;;a"
2005-2014 ld, mfoh b;sydi.; jkafka ck;djf.a wyi Wig iajQ n,dfmdfrd;a;=
iuqodhlg ksis ms<s;=re ,nd fkdka hq.hla f,ihs'
37.
jir 2009 oS wod< iEu fokdf.au fy<d lSug ,la jQ wNHka;r wnqoh yd ;%ia;jdoS Wjr
oYl ;=kl muK ld,hlg miq iyuq,skau Wmqgd ug yels u ;=<ska ;%ia;jdofha w`re yd
wudkqIsl me;slv ksud lsug yels jqKd' ta iu`.u Y%S ,dxlslhka ishfokd fkdbjis,su;aj
n,dfmdfrd;a;= jQfha iuDoau;a iy i;=ka ms wkd.;hla we;sjkq lSughs' wr.,fha WP;u
wjia:djkays m ;olr.kakd f,i ck;dj kqj;a l< md,lhska wr.,h wjidkfha tu
m ,sys,a lsu i`oyd lsis fjfyila fkd.;a nj i;Hhls' wdlh o b;du wk;=reodhS
udj;lg fhduq jQfha fkka k jejk Khnr;djh fya;=fjks' zf.dfn,aiaZ kHdhjd rdcH
ksfhda;hska iska m;=rjk ,o wdl w;sYfhdala;sh iy rdcH md,lhska fjkqfjka .ehQ
m%Yia;s .dhkd Y%S ,xldj fuf.dv h fkdyels .eUqre m%md;hlg weo oukakg fya;= jqkd'
fuu w;sYfhdala;sfha nqnq, mqmqrd hdu ish hq;=j ;snQ w;r 2015 ckjd 8 jeks iqfYaIS
kfha th mqmqrd .sh w;r fjkilg uq, mqrka Y%S ,xldjg kj hq.hla Wod jqkd'
38.
39.
40.
rgl wdlh w;sYfhdala;sh iy md,lhka fjkqfjka lrkq ,nk m%Yia;s .dhkd ;=<
ia:dmkh l< fkdyelshs' rdcmlaI md,k iuh ;=< ixpdrl lafIa;%h h<s;a jOkh u
wdrN jQ nj ienEjla'
;skd' wdfhdaclhka h<s;a jrla Y%S ,xldjg meKsfha Okd;aul ka;khlsks' cd;Hka;r
m%d.aOk fj<`ofmd< yryd kj wjia:d rdYshla rdcH iy rdcH fkdjk wxYhkag Wod jqkd' tys
m%;sM,hla f,i wdl jOk f.h je jQ w;r Y%S ,xldj ue wdodh
wdlhla iys;
rgla njg m;afjka ;snqkd' tkuq;a jka; jHikhlg wm rg f.dre jQfha rcfha .c ;=re
foaYmd,k{fhl= iy Tyqf.a iyprhka ol=Kqlrfha ixpdrl fydag,hlg we;= ixpdrlhka
fofofkl=g t,a, l< jka; m%ydrh fya;=fjks' wm ish,a,ka okakd m ta yd inkaO jQ
wlrK l%shdj,sh o n,dfmdfrd;a;= fkdjQ wdldrhg m%udo jQ w;r tu ixpdrlhka meKs
rgj,g ta ms<sn`oj lghq;= lsug uey;a ug is jqkd' foaYmd,k .c ;=rkaf.a ;j;a
fujeks fkdmy;al fya;=fjka rch muKla fkdj rg o wjudkhg m;a lrka wdl
jOkh wvd, jqkd'
41.
wm yg mjid ;snqfka 2009 g miq ld, mrdih ;=< Y%S ,xldj jka; wdl jOkhlg ,la jQ
njhs' tfy;a idudkH Y%S ,dxlslfhl=g f yryd ,enqKq m%;s,dN fudkjdo? ue wdodh rgla
f,i 2016 ia:dms; u Tjqka i`oyka lf<a iqfYaIS lvbula f,iskqhs' th tfia jqj;a"
cd;Hka;r wmjdo iy fndfyda rgj,a ms<sfkd.;a foaY m%;sm;a;s yd tjlg mej;s rcfha
foaYmd,k :Hd iudf,dapk foia rgj, wdfhdaclhka ms<s .;af;a keye' Y%S ,xldj
jHdmdrj, ksr; f myiq;d oYlfha my;g jegqkd' tl, lek wud;Hjrfhl= tlai;a
cd;Skaf.a ixOdkh bmsg Wmjdihl ksr; f kdglh n,y;aldrfhka n,d isug Y%S
,dxlslhkaj fhduq lrkq ,enqjd' tu kdglh wjika jqfkaa rdcH kdhlhd iska Tyqg ;e,s
j;=r rejla fmfuks' fujeks foaYmd,k m%yikhka iuyreka
wmyiq;djhg m;a jQfha Y%S ,xldjhs' n,dfmdfrd;a;= jQ iDcq foaY wdfhdack fkd,enqkd
muKla fkdj ;%YS,S rdcHhka ,nd ka 'tia'mS' ma,ia jeks myiql o wys ug .;jQfha
iS; ld,iSudjla' Y%S ,xldj fika fika wdl w.dOhla lrd <x fjka cd;Hka;r
indOl mekf wjodkulg o ,lajqkd'
42.
lsug iajKuh
wdfhdaclhska Y%S ,xldj yer .sh w;r tu.ska mSvkhg ,la jQfha rcfha uQ,H ;;a;ajhhs'
fuksid idj wdlfhys o O wiu;=,s;;d we;s jqkd'
43.
wms wjdofhka ms<s.; hq;= lreKla jkafka miq.sh rch rf h;, myiql hqKq lsu
i`oyd lghq;= l< njhs' tfia jqj;a"
mej;s rch iska b;d je fmd<S wkqmd;slhlg foaY Kh ,nd .;a w;r tu Khnr;djh
fukau Kh jdl iy fmd<S f.f mSvkh wm rgg iqYd, f,i n,md ;sfnkjd' fuu uQ,H
m%;smdok je jYfhka fhdojd ;snqfKa uyd ud." wf.S ud. iy jrdhj,a f.dvkexughs'
fujeks je fmd<S u; ,nd.;a m%d.aOkh flld,Skj foaYSh fyda foaYSh Kh f.ug yels
jk wdodh ,eh yels jHdmD;s i|yd fkdfhdojd > ld,Sk wdfhdack fukau
YlH;djfhka f;dr jHdmD;s i`oyd o fhdojd ;sfnkjd' cd;Hka;r .=jka fiajd flfia fj;;a
foaYSh .=jka fiajdj, .=jkahdkdj;a f.dv fkdnisk .=jkaf;dgqm,la msys tlu rg f,i Y%S
,xldj ye`kah yels w;r ka tu .=jkaf;dgqm, fudKrekag rc oykla f,i mj;skjd'
ynkaf;dg jrdho n,dfmdfrd;a;= jQ m kdl lghq;= i`oyd flaka.; fkd we;s nj wm
ljqre;a okakd lreKla' tu jrdhg mefKk ke ixLHdj wvq ugul mj;skjd' ta flfia
jqj;a" tu jrdh iy .=jkaf;dgqm, ksudKh lsug odhl jQ rdcH kdhlhdf.a kduh iys;
mqjre muKla fndfyda g ixpdrh i`oyd tu ia:dkj,g msfik idudkH ck;djg l.;
yelsh'
45.
.re l:dkdhl;=uks" wm ks, ugfuka k.;a iy ks, fkdjk ugfuka k.;a oE whsia
lkaol YSIhg;a jvd l=vd jkakg mqjka' uYk l%ufohg l,la .; h yels jqj;a wm
i;= idlaIs ldygj;a jdohg ,la l< fkdyels nj wmf.a ye`.Suhs' uu h<s;a jrla foaYudul
ck;djf.ka b,a,d iskafka bjiSfuka hq;=j uYk l%shdj,sh foi n,d isk f,ihs' wmf.a
n,dfmdfrd;a;=j jerlrejka ksfodia lsu fkdj Tjqkag o`vqj ,nd uhs' ;jo" foaY rgj,
r`ojd we;s uqo,a Y%S ,xldjg f.k;a wdfhdackh lrk f,i wm wdorKSh ud;D N+h wod<
mqrjeishkag iqfYaIS wdhdpkhla lrkakg fuu wjia:df ud leu;shs' Y%S ,xldjg f
wjia:df tjeks wdfhdack w;HjYH nj wmf.a Yajdihhs'
46.
miq.sh md,k iufha n wdodh ugu fkdkj;ajd wvqfjka 2014 o< foaYSh
ksIamd;fhka ishhg 10'2 lg wvq jqkd' tneka Y%S ,xldj wvqu n wdodh m%;sY;hla ,nk
rgla njg m;aj ;sfnkjd' ;jo" tl, w;sYfhdala;sfhka wdl jOkh .ek Wo wekqjo wo
rdcH wdodhu Kh fiajd f. i`oydj;a m%udKj;a jkafka keye' tkuq;a" Tjqka Wo wekqf
Y%S ,xldj wdishdf wdYaphh
wmg ksYa;j Yaf,aIKh l< yelafla iuyr h;, myiql ia:dms; l<;a miq.sh rcfha
wdl m%;sm;a;s yd wod< ;SrK ;=<ska .%dh iy m%dfoaYSh
ugul mj;sk njhs' wmf.a ck;dj rfgys jkd,sh jk w;r miq.sh oYlh ;=< Tjqkaf.a
jk ;;a;ajfha
2015 ckjd udifha ffu;%Smd, isfiak ue;s;=ud ckdm;s OQrhg f;a m;au yd .re
w.%dud;H rks,a l%uisxy ue;s;=udf.a m%Yia; kdhl;ajh hgf;a tlai;a cd;sl mlaIfha
m%Odk;ajfhka kj iyfhda.S;d cd;sl rchla ysu" Y%S ,xldf iudc wdl b;sydifha yd
iuld,Sk foaYmd,kfha kj msgqjla fmr,Sug iu;a ;sfnkjd' wm ,o fuu uy`.= wjia:dj
rf wdk.; fi!NHd.Hh Wodlr,Su i`oyd wjYH iqiq l%shdud. .ekSug fhdod.; hq;= jk
w;r 2009 jif yd Bg fmr wjia:dj, fuka fuu wjia:dj u`. ye hdug bv fkdh
hq;= njg uu wjOdrKh lrkjd' keiS .sh fcdaka t*a flk wefuldkq ckdm;sjrhdf.a
iqm%isoaO joka tk zTn fjkqfjka rgg l< yels foa fkdj Tfnka rgg h hq;= foa .ek
is;kakZ .ek wmgo is;a fhduq lsug ka ld,h t<U ;sfnkjd'
49.
50.
wdlh jOkh jkafka k wmf.a orejkag ;ju;a /lshd fkdue;af;a wehs? Tjqka foaY
/lshd fidhkafka wehs?
fufia bm;a jk .eg miq.sh rcfhka wmg odhdo jQ Wreuhka u; mokj we;s nj lsj
hq;=hs' wdlYKSh wdl jOk f.hla w;alrf.k ;sfnk njg jQ ye`.Sula we;s lrkakg
W;aidy l<o wmg Wreu jQ wdl wjodku fkdfhla lafIa;%hkag ldYh wdlfha m%Odk
jHqyhg o n,md we;s nj lsj hq;=h' tfiau" wdl jOkh m%Odk jYfhka mokj ;snqfKa
wf, l< fkdyels lafIa;%hka u;h' rdcH uQ,H wxYfha Yauhckl rdcH uQ,H tald.%;d
l%shdj,shla .ek Wo wekqjo rdcH uQ,H jHqyfha we;s m%Odk j,;djhka i`.jd we;s nj;a
i`oyka l< hq;=hs' mqkrdj;k ho i`oyd jQ ne` l%ufhka jOkh fuka udkj im;a
ixjOkh i`oyd jQ wdfhdackh wju u u; .= ld,Sk M,odhS;djh wk;=reodhl ;;a;ajhlg
m;a jQ w;r o;djfhka fmf,kakkaf.a ixLHdj wvq jqjo" wldhlaIu f,i im;a fnhdf
m%;sM,hla f,i wdodh ug w;r wiu;djh jOkh u isjqkd' m%Yia; ugug jvd wvq
iudc iqnidOk l%shdj,shla mej;s nj;a ta iu`.u lsj hq;=hs'
52.
wdl jHikfha ;;a;ajh msgdr .e,Sug wdikak ;;a;ajhl mej;=Kd' .re l:dkdhl;=uks"
fuu whjeh fhdackd ilia lsu i`oyd wm Yd, W;aidyhla ork ,o w;r 2016 cd;sl
whjeh ;=<ska wmg fhduq jQ .eg fndfyduhlg ms<s;=re ,nd ug wm woyia lrk nj i`oyka
lrkakg leu;shs'
10
fjkjd'
54.
iEu cd;shlau tu cd;shg mj;sk im;a u; lghq;= l< hq;=h hkak Y%S ,xldjg;a fmdhs'
tu ksid wdodh we;s lr .ekSu fjkqfjka n tl;= lr .ekSu i`oyd wixf f,i lghq;=
lsf yelshdjla wmg keye' tfukau wm iska b;s ls ms<sn`ojo wLKav wjOdkh fhduq
l< hq;= fjkjd' .re l:dkdhl;=uks" n f.jkakkaf.a n uqo,a cd;sfha wNsjDoah i`oyd
ie,ls,a,lska hq;=j wdfhdackh l< hq;= njg we;s uQ,Ouhg ud tl`. fjkjd' miq.sh wjqre
lsysmhla ;=< kdia;s jQ im;a iy wjia:djka foi ne,Sf tjlg is wdl fYaI{hka
fuu uQ,Ouhg wkqj lghq;= l<d o hkak ug ieliys;hs'
55.
rdcH uQ,H wxYfha jHqyd;aul j,;d ms<sn`oj lk wjOdkh fhduq l< hq;af;a tfia
fkdjqkfyd;a .=ld,Sk ;sridr ixjOkh h:d;hla fkdjk ksihs' Yd, jYfhka isl<
wi;H m%ldYk m<mqre wdl fYaI{hkag hym;a udf.damfoaY fkdjkq we;' whjeh ys`.h
2001 jIfha o< foaYSh ksIamd;fha m%;sY;hla f,i ishhg 10 isg 2014 jIfha ishhg 5'7
olajd wvq u iy iuia; Kh m%udKh 2002 o< foaYSh ksIamd;fha m%;sY;hla jYfhka ishhg
102 isg 2014 ishhg 72 olajd wvqu ;=<ska rdcH uQ,H tald.%;djh Yla;su;a jQ njg Yajdi
lsug wmj fhduq lr ;sfnkjd'
56.
lr.kakd
fmkakq lrk w;r f.ug we;s foaY Kh m%udKfha jdKsc Khj, m%udKh o miq.sh jI
lsysmh ;=< je ula fmkakq lrkjd'
57.
jvd;a ksoNdjfhka hq;a fm!oa.,sl wxYfha wdl lghq;=j,g myiql imhk ksoyia
fj<`om, l%uhla l%shd;aul lsug;a wdlfha mj;akd ndOd bj;a lsug ;=vq fok
fj<`ofmd< uq,a lr.;a m%;sm;a;s wkq.ukh lsug;a wmf.a
i`oyd rdcH uQ,H wxYfhka wdrN lr wdlfha ishu wxY wdjrKh jk m l%shd;aul jk
m%;sixialrK l%shd;aul lsu wjYH ;sfnkjd'
58.
.re l:dkdhl;=uks" ish,qu Y%S ,dxlslhska iska oek .; hq;= rdcH uQ,H wxYhg n,mdkakd jQ
.eg ms<sn`oj ia;rd;aul ksYa; f;dr;=re bm;a lsug bvfok f,i ud b,a,d iskjd'
wm fuu .eg ms<snoj > ld,hla ;siafia idlPd lrka is w;r miq.sh udi oyhl
muK ld,h ;=< rdcH uQ,H .egj, kshu iajNdjh uYkh lsug ug wjia:dj ,enqKd'
uqo,a wud;HdxYfha ks,Odka iu`. iS; im;a Wmfhda.Slr .kska rf uyck;djg Wmu
m%;s,dN w;afjk wkaoka lghq;= lsug wjia:dj ,e ;sfnkjd'
11
n wdodhu
59.
kEu rdcH uQ,H l%ufohl Yla;sh r`od mj;skafka ie,iq.; iy wjYH ho mshug
i,k wdodh bmhSf yelshdj u;hs' fuys iDkd;aul m%;sM, miq.sh oYlh ;=< jvd;a
W;aikak we;s w;r .kakd ,o l%shdud. ;=<ska w:dka; m%;sM, w;alr .ekSug
wfmdfydi;a we;s ksid fuu uQ,Ouh wjdikdjlg fuka Y%S ,xldjg wod<j m%;sM, ord
keye'
60.
o< foaYSh ksIamd;fha m%;sY;hla f,i wvqfjka mj;sk rdcH wdodhu m%Odk idj wdl
.egjla ms<sUq lrk neka fuu Wmk;sh m%uqL;d mokka hq;=j wdmiq yerh hq;= fjkjd'
1990 jir ;=< o< foaYSh ksIamd;fhka ishhg 19 la jQ Y%S ,xldf n wdodhu 2014 jIfha o<
foaYSh ksIamd;fhka ishhg 10'2 la olajd iS.%fhka my; je ;sfnkjd' 2014 jIfha n
wdodhfuys jOkh ishhg 4'4 la jQ w;r th kdl o< foaYSh ksIamd;fha jOk f.h jQ
ishhg 7'3 jvd wvq ugul mej;=kd' f ksid n wdodhu wdlfha mq,a u;a iu`. jOkh
ug wfmdfydi;a we;s nj miq.sh jirj, fmfkkakg ;sfnk nrm;, ;;a;ajhla'
rdcH
wdodhu jelr .ekSu i`oyd miq.sh ld,fha lrk ,o W;aidyhka wjdikdjka; f,i wiu;a
we;s nj k .ekSug ,eu lK.dgqjg lreKla Yajdi l< fkdyels m n iy .dia;= j.
35 la muK whn l%uh ;=< ;sfnkjd' fuu n j,g wod, kS;s iuyrla h,a mek .sh tajd jk
w;r n f.jkakkag meye<sj y`kd .; fkdyelshs' n kS;sh .ek wjfndaOhla we;s whg
muKla fuu jHdl+,;djh wjfndaO lr.; yels ;;a;ajhl mj;S'
61.
my; jefgk tl;= l< w.h u; jk n tk VAT n wdodhu uE; jIj, n wdodhu
my; jeug m%Odk idOlh ;sfnk nj meye<sju fmfkkakg ;sfnkjd' 2005 jir ;=<
tl;= l< w.h u; n wdodhu uq n wdodhfuka ishhg 41 la jQ w;r th 2014 jIh jk
g ishhg 26 olajd my; je ;sfnkjd' ta jf.au tl;= l< w.h u; n wdodhu o< foaYSh
ksIamd;fha m%;sY;hla f,i 2004 jIfha ishhg 5'8 isg 2014 jIfha ishhg 2'7 olajd
iS.%fhka wvq ;sfnkjd' wdodh nj,ska ,o wdodhu j, u 2006 o< foaYSh ksIamd;fhka
ishhg 2'7 isg 2014 o< foaYSh ksIamd;fhka ishhg 1'9 olajd my; jeu ;=<ska fmkakq
lrkjd' f ksid cd;sl wdodhu by< .sh o Bg i,k n wdodhula fmkakq lrkafka keye'
n wdodhu wvqug fya;=jQ wdfksl ,laaIK lSmhla fuys jeo.;a fjkjd' n mmd,kfha
;sfnk .eg ksid we;s ;sfnk j, n wkql+,;djh g n,mdk m%Odk fya;=jla' O
rcfha wdh;k iska m%odkh lr we;s Odldrfha n ksoyia ls o n l<ukdlrKh j,
lsug fya;= fjkjd'
62.
rdcH wdodhfuka je fldgila ,efnkafka jl% nj,ska jk w;r iDcq nj,ska tl;= jk
w.h b;d wvq fldgila fjkjd' n f.h hq;= iy n f.h yels mqoa.,hka fndfyduhla n
l%uh ;=< olakg ,efnkafka keye' n f.u u. yeu j,lajk Wmdhla f,i n
wkql+,;djh we;s lrk l%ufohka hqKq l< hq;= nj ljqre;a ms<s.kakd lreKla' ta jf.au n
mmd,kh Yla;su;a lsu f wkqj wjYHu ;sfnkjd'
63.
.re l:dkdhl;=uks" Tn;=udg u;l we;s miq.sh udi lsysmh ;=< wm iska nlrKh ms<sn`oj
mj;sk .eg i`oyd ksudKYS,S f,i h h l%shdud. fhdackd lsug W;aidyhka .;a nj'
flfia jqK;a ;djld,sl ij,ska bj;a bhg f.khd yels Yla;su;a n m%;sixialrK
u; mok jQ n jHqyhla ys lsu ;=<ska rgg .=ld,Sk m%;s,dN w;alr .kakg mqjka'
mqkrdj;k ho
64.
n m%;sixialrK
rdcH uQ,H
wxYh Yla;su;a lsug m%udKj;a jkafka keye' ho jvd;a ;dlSlrKh lsu o ta i`oyd
12
b;d jeo.;a jkjd' kuq;a .egj jkafka fuu wjYH;djh imqrd .kafka flfia o hkakhs'
ho ug wm wid ke;s m%udKfhka jeu is jQ miq.sh rdcmlaI md,k ld,h ;=<ska wmg
fndfyda mdv bf.k .kakg mqjka'
65.
fh wud;HdxY yd fomd;fka;=j,g
njg ud ;rfha Yajdi lrkjd' w;HjYH fkdjk ho jvd;a ;dlSlrKh lsug iy iS;
iDcq n f.jkakkaf.a hoka iy iudcfha <s` mqoa.,hka o wh;a O lafIa;%j,ska ,efnk
jl% nj,ska flfrk wl mmd,k ho md,kh lsu i`oyd fh wud;HdxY yd
fomd;fka;=j, ho wjYH;d f,i Yaf,aIKh lsug yd we.hSug ld,h meK
;sfnkjd'
66.
tuksid" cd;sl whjeh ilia lsu i`oyd Y+kH whjeh ixl,amh fhdod .ekSu ud iska ;rfha
ksfoaY lrkjd' we;a; jYfhkau" 2016 whjeh i`oyd wm iska Y=kH whjeh ixl,amh b,lal
lr .;a w;r f hgf;a ho ork wdh;k iska wruqo,a i`oyd b,a,S lsug fmr ;u
whjeh ;=< we;s iEu ho whs;uhlau idOdrKSlrKh l< hq;= fjkjd' fuu l%shdud.h
b whjeh imdokfha ;kau ms<sme`h hq;= fjkjd' .re l:dkdhl;=uks" Y=kH whjeh
ixl,amh fndfyda rgj, whjeh ms<sfh< lsf wkq.ukh lrkq ,nk .sKqlrK
isoaOdka;hlska ,nd .;a ixl,amhla jk w;r fuh l%shd;aul lsug fumuK ld,hla .;u
.ek ud u; fjkjd' 2016 ckjd udifha isg uyd NdKavd.drh iska ta ta wud;HdxY iy
wdh;kj, whjeh m%;smdok uYkh lsu i`oyd miq mr lghq;= wdrN lsug wfmalaId
lrkjd'
67.
uyck;djf.a Ialr;dj,g ixf j.lsj hq;= rchla jYfhka rdcH fiajl jegqma yd Y%du
jegqma m%udKd;aulj je lrka ta i`oyd jk wmf.a lemu fmkakq lr ;sfnkjd' ta
w;r;=r wm isysfha ;nd .; hq;= lreKla jkafka rdcH wxYfha fiajd kshqla;sh miq.sh jir
lsysmh ;=< is .=Khlska muK je we;s njhs'
68.
69.
tfiau" l%ul%ufhka Yd, wNsfhda.hla olajd jOkh fjka mj;sk b;d jeo.;a yd ixf
lreKla jkafka rcfha Y%du jegqma ms<sn`o j.lSuhs' 2005-2014 ld,h ;=< Y%du jegqma i`oyd
jk hou ishhg 170 lska muK jeu u.ska ck.ykh jhia.;u iu`. wLKavj jOkh
jk Y%du jegqma j.lSu mj;ajdf.k hEu i`oyd wjYH im;a m%udKfhys by< hEu fmkakq
lrkjd' jefjka mj;sk Y%dlhskaf.a ixLHdj iy Y%du wruqo,a i`oyd jk houg f
wjia:df ms<sh fkdfhjfyd;a wkd.;fha th b;d nrm;, jHdl+, ;;a;ajhlg m;a h
yelshs'
70.
j;udk Y%du jegqma l%uh hgf;a m%;s,dN ,nd u i`oyd rch iska taldnoaO wruqof,ka
wruqo,a ,nd h hq;= ;;a;ajhla ;=< ld,h;a iu`. ta i`oyd jk msjeh by< hdf
m%jk;djhla mj;sk w;r ta fya;=fjka n f.jkakka u; wkd.;fha ta fjkqfjka Yd,
j.lSula mejfrkq we;' tu ksid Y%du jegqma msjeh rf ck;djg h yels ugf
msjehla njg ;yjqre lr .ekSu i`oyd kj Wml%u wm iska fidhd ne,sh hq;= jkjd' .re
l:dkdhl;=uks" kgu;a Y%du f.dia we;s rcfha Y%dlhkaf.a iy kg fiajfha kshq;=
rcfha fiajlhkaf.a Y%du jegqma j.lSu lsisu iSud lsula fkdue;sj ug rcfha we;s
13
lemu ud iy;sl lrkjd' flfia kuq;a" rcfha fiajhg wNskjfhka n`ojd .kakd whg
;sridr f,i mj;ajdf.k hd yels Y%du jegqmla ie,iq lsug wjYH ;SrKd;aul Wmdh
ud. y`kajd u w;HjYH ;sfnkjd'
71.
je im;a m%udKhla ;sridr by< wdl jOkhla i`oyd wjYH iudc wdl fmd h;,
myiqlj, wdfhdackhg;a bvlv ie,fikjd' ta w;ru" wm iudcfha fYaI wjOdkh yd
/ljrKh wjYH mqrjeishka isk nj wm fyd`ka okakd lreKla' rch iska fuu
mqrjeishkag wLKavj Wmldr lsug;a tu ;;a;ajhkag fya;= ldrKd y`kdf.k Tjqkag h
yels wk:ld ;;a;ajhkaf.ka wdrlaId lsug;a wm lghq;= lrkjd'
rdcH wdfhdack
72.
rdcH wdfhdack uE; w;S;fha" fYaIfhkau rdcmlaI rch ld,fha" fndfyda fihska l;d nyg
,lajQ Ihhla' g fya;=j rdcH wdfhdack rf wdl ixjOkh i`oyd jeo.;a wjYH;djhla
f,i i,lkq ,euhs' rgl rdcH wdfhdackh uQ,sl jYfhka fm!oa.,sl wdfhdackh .ekau
i`oyd w;HjYH nj ;yjqre lsug ud leu;shs' fuu uQ,Ouh ms<sn`oj lsis fjkila fyda
fnula keye' flfia fj;;a" rdcH wdfhdack jevigyka we.hSf iy f;dard .ekSf
wmf.a m%uqL;djhka iy YlH;djhka y`kd.; hq;= w;r tu wdfhdack i`oyd idOdrK
m%;s,dNhla ,efnk njg ;yjqre lr .ekSu i`oyd wm l,amkdld h hq;=hs'
73.
miq.sh ld,h ;=< rdcH wxYh Yd, f,i mq,a u ;=< fm!oa.,sl wdfhdack wvq we;'
uE; ld,fha fm!oa.,sl wdfhdack o< foaYSh ksIamd;fha m%;sY;hla f,i ishhg 22 l muK
wvq ugf mej;=Ks' th 2011 jif o< foaYSh ksIamd;fhka ishhg 24 l ugf isg
l%udkql+, wvqula fmkakq lrhs' fuu m%jk;djh kej; ilia l< hq;=j ;sfnkjd' wfkla
w;g" 2005 jif o< foaYSh ksIamd;fhka ishhg 4 l muK m%;sY;hla jQ rdcH wfhdack
miq.sh wjqre 10 ;=< o< foaYSh ksIAmd;fha m%;sY;hla f,i ishhg 6 l muK idudkH w.hla
.kq ,enQjd' fuu jeu Yd, mudKfha ixjOk jHdmdrj, wdfhdack fya;=fjka is
we;s w;r wjOdkhg ,la l< hq;= ienE .egj jkafka fuu wfhdackj,ska idOdrK
m%;s,dNhla ,eug fldmuK ld,hla .;fo hkakhs'
75.
fuys wm iska ie,ls,a,g .; hq;= m%Odk;u ldrKh jkafka wmg ord.; yels Kh
m%udKhla mj;ajdf.k hkafka flfiao hkakhs' meye<sju fuu i`u r`od mj;skafka m%Odk
jYfhka rdcH uQ,H l<ukdlrK khla ;=<ska whjeh ys`.h wvq lsu b,lal lr .;a yd
ta i`oyd lem l< yels ;;a;ajhla u;hs' rdcH Kh l<ukdlrKh je hqKq lsf
m%Odk;u uQ,Ouhla jkafka Kh fiajdlrKh h yels ugul mj;ajdf.k hduhs' wmf.a
b,lalh iy l%fudamdh jkafka iEugu f ;;a;ajh iu`. wkql+, uhs'
14
rdcH jHjidhhka
76.
rdcH jHdjidhhkaf.a mdvq ,nk iajNdjh cd;sl whjeh u; muKla fkdj rf iuia; uQ,H
lafIa;%hgu Yd, n,mEula we;s lrkjd' fuu ;;a;ajh iukh lsug ksudKYS,S l%shdud.
y`kajdug wiu;au b;d wk;=reodhl ;;a;ajhla f,i i,lkakg mqjka' f ksid mdvq ,nk
rdcH jHjidhka jdKscuh jYfhka M,odhS rdcH jHjidhka njg m;a lr .ekSu i`oyd wjYH
l%shdud. m%uqL;d mokka y`kajdf wjYH;djhla mj;skjd'
77.
fuu jHikfhka u i`oyd wjYH l%shdud. wm kgu;a wdrN lr ;sfnkjd' uE;l" rdcH
jHdmdr ixjOk wud;HdxYh msysgqu f inkaOj .kq ,enQ jeo.;a b mshjrla' fuys wm
iska wjOdkh fhduq lrkafka rdcH jHdmdr l<ukdlrK ud,sh m%;sixialrKh lsu"
f;dard.;a fmd fiajd i`oyd fj<`ofmd< mok lr .;a , l%ufohka y`kajd u fukau
mj;sk Y%un,ldfha M,odhS;djh je lrk w;ru kj n`ojd .ekS ;ldka; lsu iy
fm!oa.,sl wxYfha iydh we;sj rdcH jHdmdrj, ldhlaIu;djh je hqqKq lr .ekSu
ms<sn`ojhs'
.re l:dkdhl;=uks" jirlg wvq md,k ld,h ;=< wm ,o iqfYaIS ch.%yKhla jka fka
WoaOukh Yd, f,i wvqlr.; yels uhs' WoaOuk md,kh fld;r ;Sj% o h;a wjqre
;sylg miqj m%:u jrg Y%S ,xldf wjOukhla jd;d jqkd' fuu ;;a;ajh ta yd inkaO
jHqyd;aul fjkila ksfhdackh lrk nj udf.a Yajdihhs' f wkqj jIh wjidkh jk g
WoaOukh ishhg 2 isg 3 w;r m%udKhl mj;S hehs n,dfmdfrd;a;= fjkjd' uOH ld,Skj o
wmf.a b,lalh jkafka WoaOukh fujeksu ;ks my< w.hl mj;ajdf.k hdu iy tu wruqK
<`.d lr .ekSug uy nexl=jg jvd;a iajdkj lghq;= lsug bvlv ie,iSuhs'
79.
.re l:dkdhl;=uks" wmg ;ju;a uqyqKq ug is we;af;a miq.sh rch iska wm fj; Wreu
l< .eg i`od .ekSf wNsfhda.hghs' Tjqka iska m%pdrh lrk ,o miq.sh rcfha wdl
oYl w;sYfhdala;sfhka hqla; jQ ysia n`klska kef`.k y`vla f,i y`kajd fokakg mqjka'
Tn;=ud okakd m ckf,aLk yd ixLHd f,aLk fomd;fka;=j uE;l ksl= ;a l< wdl
jOkhg wod< ixLHd f,aLk wkqj Tjqka iska miq.sh ld,fha mok rys;j bm;a l<
ixLHd f,aLk im%ma,dm
rf
wdl jOkh 2013 ishhg 3'4 jQ w;r 2014 th ishhg 4'5 la jkjd' fmr ksl=;a l< o;a;
yd iei`f tajd b;d wvq nj fmkS hkjd' fuu miqu ;=< 2015 wdl jOkh ishhg 6
la
muK f hehs
cjimkakj bhg .uka lrka b jI lsysmh ;=< ishhg 7 isg ishhg 8 l muK
wdl jOk f.hla w;alr .kakg wfmalaId lrkjd' fuu whjeh fhdackd ta i`oyd
mokula jk w;r n,dfmdfrd;a;= jk wdl jOkh ,nd .ekSu i`oyd Yla;shla o jkq we;'
80.
Y%S ,xldf /lshd wkqmd;h rf /lshdj, ksr; h yels ck.ykfhka ishhg 4'6 la muK
jkjd' flfia fj;;a ;shqKq fYaf,aIKhka fmkajd fokafka W.;a ;reK ;reKshka w;r
/lshdj ishhg 20 lg;a jvd je njhs' fuh b;d wjdikdjka; ;;a;ajhla' fuu ;;a;ajh
iukh lr .ekSu i`oyd jydu l%shd;aul h hq;= jkjd' wm iska W.;alf jkdlug
i,k w.hla ,nd h hq;= w;r Tjqkag /lshd i`oyd iqiq wjia:djka o ,nd h hq;= jkjd'
81.
,xldf o;djh ishhg 6'7 la jkjd' tfia jqj;a" Y%S ,xldf o;d oYl ;=< klg
wefulka fvd, 2 lg jvd wvq wdodh ,nk ixLHdj ishhg 20 la muK jk nj
fmfkkjd'
f ms<sn`oj wmg i;=gq h yelso? Y%S ,xldf Wmka ishu mqrjeishkag wju
15
wjYH;djhka jk lEu u" we` me,` iy ksjykla ,nd .; yels h hq;= jkjd' f
ms<sn`o j.lSu wm ieu Ndr.; hq;= w;r iqiq i` fidhd u i`oyd W;aiql h hq;= jkjd'
;j o" wdodh fn hdf Iu;djh ms<sn`oj o wmf.a wjOdkh fhduq h hq;= fjkjd'
82.
tuksid" wdl m%;sm;a;s l%shdud. ie<iq l< hq;af;a o;djfhka fmf<k ck;dj
ixjOk l%shdodufha fldgialrejka ug bv i,id fok f,ihs' tfia jqj;a" fuejks
l%shdud. iqiq m b,lal fldg miq mrulg ,la l< hq;af;a rdcH uQ,H lafIa;%hg wkjYH
mSvkhla we;s fkdjk f,ihs' laI uQ,H lafIa;%fha myiql ,nk iq mudK jHdjidhlhka
n,dfmdfrd;a;= jkafka Tjqkaf.a ;sridr wruqKq bgq lr .ekSughs' laIq uQ,H lafIa;%fha kshq;=
wdh;k Tjqkaf.a wfmalaIdjka bgq lr,Sf fufyjr idlaId;a lr .ekSug Wmldr lrkq we;s
nj uf.a Yajdihhs'
83.
84.
.re l:dkdhl;=uks" Yla;su;a wdlhla ys lsu i`oyd jk wmf.a m%h;akfha foaY wxYh
iy f.jq ;=,kh je hqKq lr .ekSu i`oyd Yla;su;a l%shdud. .;hq;= fjkjd' f i`oyd
wmkhk jOkh lsu" wdkhk jvd;a ;dlSlrKh lsu iy wjYH m%;sixialrK y`kajd u
u.ska j;k .sKqu i`oyd jk wfkl=;a .,d ta .ekau isl< hq;= jkjd'
85.
.re l:dkdhl;=uks" Y%S ,xldj mq,a fj<`o ys`.hlg uqyqK ;sfnkjd' wmf.a wmkhkhka
l%ufhka wvq j;udkfha th o< foaYSh ksIamd;fhka ishhg 14 l muK m%;sY;hl ;sfnkjd'
tfia jqj;a" wdkhk o< foaYSh ksIamd;fhka ishhg 27 la muK olajd je ;sfnkjd' ;jo" o<
foaYSh ksIamd;fha m%;sY;hla f,i wdkhk yd wmkhk m%udKh 2000 jir ueo Nd.fha mej;s
ishhg 60 isg f jk g ishhg 41 olajd wvq ;sfnkjd' oYlhla mqrd l%shd;aul jQ miq.sh
rcfha wroYS m%;sm;a;s fuu miqnEug fya;= we;s nj fmfkkjd' .re l:dkdhl;=uks" miq.sh
ld,h ;=< wdl fYaI{hkaf.a laug wkqj fkdfhl=;a wdl uQ,Ouhka wkq.ukh lr
jD; wdl m%;sm;a;sj,ska neyer fjka fkka k ixjD; wdlhla lrd <`.d fjka is nj
fmfkkakg
;sfnkjd'
fuu
iDKd;aul
m%jK;djhkaf.ka
wdlh
uqojd.;
yelafla
ksudKd;aul l%shdud.hla iys;j taldnoaO l%ufohla ;=<ska wmkhk lafIa;%h u;a lsu
;=<skqhs'
86.
wmf.a wdkhk ho ;sridr ugulg wvq lsug o wm iska lghq;= l< hq;=hs' ta w;ru wdl
l%shdj,sfhys we;sjk wka;NdKav yd wdfhdack NdKav wjYH;djhkag fukau rfgys wdodh
ugu by< hEu ;=<ska we;sjk b,au imqrd,Sug;a wdkhk islsu wjYH nj iy;slju ud
okakjd' flfia jqj;a" foaYSh ksIamdok lafIa;%h m%jOkh lsu i`oyd wjYH iydh ,e
fkdue;su fuys wm ie,ls,a,g .; hq;=hs' ;jo" wmkhk fj<`ofmd<g msiSf wruqKska
lDIsldl ksIamdokj, ;;a;ajh iy wiajekak je lr,Sf l%ufohkago wmf.a iydh ,nd h
hq;=hs' wmf.a wjidk b,lalh h hq;af;a kgu;a mj;sk wmkhk fj<`ofmd, wjia:d ;jrg;a
m%idrKh lr.ekSu" kj wmkhk fj<`ofmd,j,g msiSu" wmkhk Odx.SlrKh lsu fukau"
wdydrj,ska iajhxfmdaIs; lsu u.ska wdydr iqrlaIs;djh ;yjqre lsuhs'
87.
foaY /lshdj, kshq;= Y%S ,dxlslhska furgg fm%aIKh lrkq ,nk uqo,a rf f.jq ;=,khg
Yd, msjy,la fjkjd' foaY /lshdj, ksr; fjka uykais Wmhkq ,nk uqo,a furgg
fm%aIKh lrk Y%S ,dxlslhkag wm rchla f,i lD;f h hq;af;a Tjqkaf.a tu fm%aIK u.ska
16
rf wdlh Yla;su;a jk nekqhs' Tjqkaf.a fuu odhl;ajh w.h lrk w;ru kqmqyqKq
fiajlhka f,i ueofmr. rgj,g wmf.a ujreka" ifydaohka yd hKshka heu iSud
lsug wm iEu W;aidyhlau h hq;=hs' f i`oyd l< hq;af;a msgrgl /lshd fidhdhdu
je<elaug ms<shula f,i Tjqkag Y%S ,xldj ;=< /lshd wjia:d we;s lr,Suhs' fuu wruqK
bgqlr .ekSu i`oyd iqiq ish l%shdud. fidhd ne,Sug wm lghq;= l< hq;=j ;sfnkjd' tfiau
;j;a Wml%uhla f,i mqyqKq yd ksmqK;dj,ska fy mqoa.,hkag foaY /lshd ,nd.ekSf
bvlv ie,iSu i`oyd ksmqK;d ixjOkh lsug wjYH mshjr o wm iska .; hq;=j ;sfnkjd'
tjeks m%fYhka foaY /lshd wfmalaId lrkakkaf.a jkdlu je hqKq lsug fya;= jkjd
we;s'
88.
.re l:dkdhl;=uks" ixpdrl jHdmdrfha we;s jeo.;alu .ek fYaIfhka i`oyka l< hq;= hhs ud
woyia lrkafka keye' rf wdl l%shdj,shg yd ixjOkhg Okd;aul f,i odhljk ixpdrl
jHdmdrh lemS fmfkk foaY ksuh m%udKhla Wmhk Yla;su;a jHdmdrhla jkjd' ixpdrl
.ukdka;hla f,i Y%S ,xldf we;s b;d Yd, jeo.;alu yd tys Nj;djh wm ;ju;a yye
y`kdf.k fkdue;s nj ms<s.; hq;=hs' wmg fld;ekl fyda jerula is we;s neka th fidhd
ne,Sug .eUqre Yaf,aIKhla l< hq;=fjkjd' Y%S ,xldj f,dalfha ms<s.;a m%;Skag wkql+,jk
ixpdrl .ukdka;hla lsu miq.sh rch isl< m mgq wdl,am iys; O jdKsc mrud:hka
mok jQ WOD; mdGj,ska muKla l< yels jkafka keye' zzbkahka id.rfha uq;= weghZZ f,i
ye`kajQ Y%S ,xldjg kej; tu ku m%;sIaGdmkh lsu i`oyd wjYH l%shdud. fidhka hdf
ldhh k;r lsug ka ld,h meK we;' ta fjkqjg" fuu ludka;h k`.d isgqu i`oyd mq,a
m%;sm;a;s rduqjla ilia lsu w;HjYH ;sfnkjd' wm rf ft;sydisl jeo.;alulska hq;= ia:dk
yd fi!kaohd;aul mirh Wmfhda.S lr .kska fuu jHdmdrh hqKq lsug we;s wjia:d
jOkh lsu w;HjYH fjkjd'
89.
miq.sh oYlh ;=< iDcq foaY wdfhdack b;d wvq ugul mej;s we;s w;r oYl ;=kla muK
ld,hla mej;=Kq > wNHka;r wr.,h wjika jQ miqj o wfhdackhkays ie,lsh hq;= jOkhla
is keye' miq.sh jir 10 ;=< idudkHhla f,i wm ,o foaY wdfhdack jirlg wefulka
fvd, ,shk 919 muK fjkjd' fujeks j, ;;a;ajhlg m;aug m%Odk fya;=jla f,i
i`oyka l< yelafla miq.sh rch mj;ajdf.k .sh ys;=jlaldr foaY m%;sm;a;sh yd rch ksfhdackh
l< foaYmd,k{hka iska cd;Hka;rh ms<s.;a foaY rgj, kdhlhkag t,a, l< jd.a m%ydr
fya;=fjka we;s jQ frdaOhhs' fuh fjkia l< hq;= b;du lK.dgqodhl ;;a;ajhla' foaYSh
b;sls muKla m%udKj;a fkdjk ;;a;ajhla ;=< fYaIfhka wm iska w;am;a lr .; hq;af;a
Khnrla we;s fkdlrk foaY wdfhdack m%Njhkah' .re l:dkdhl;=uks" hqOuh jd;djrKhlska
Kq fndfyda wdishdkq rgj,a hqKq ;;a;ajhg m;a jQfha iDcq foaY wdfhdack yryd nj i;Hhla'
wms foaYhla f,i miq.d jQ ld,h wjika l< hq;=j we;s w;r ho `o ug iqiqu wjia:dj
j;udkhhs' tneka Y%S ,dxlSh wdlfha Wkak;sh Wfoid wdl jOk f.h je lr .ekSug
foaY wdfhdaclhskag wm wdrdOkd lrkjd'
90.
rfgys foaY wxYfhys wfmalaId lrk fuu jOkhka Y%S ,xldf foaY ix; Yla;su;a lsug
Wmld jkq we;s w;r foaYSh foaY ksuh fj<`ofmd< ;=< remsh, Yla;su;a lsug o fya;=
fjkjd'
91.
M,odhS;d jOkh w;HjYH ldhhla njg m;aj ;sfnk w;r th ixjOk b,lal
<`.d lr
.ekSu i`oyd ;SrKd;aul jk ldrKhla' M,odhS;d jOk .uka uf`.ys lDIsldl wxYhg fYaI
wjOdkhla fhduq l< hq;=jk w;r ludka; yd fiajd wxYhkays o M,odhS;dj je hqKq l< hq;=
fjkjd'
17
92.
rf wdl jOkh i|yd iq yd uOH mudK lafIa;%fha jOkh b;d jeo.;a fjkjd' o<
foaYSh ksIamdos;fhka
ishhg 70
i;=gqodhl ;;a;ajhla jqk;a" wdl ixjOkhg ;j;a iydhu msKsi fuu lafIa;%hg je
wjOdkhla fhduq l< hq;= fjkjd' .re l:dkdhl;=uks" miq.sh ld,fha rdcH wdh;k" iq yd
uOH mudK ludka; ixjOkh i|yd ,nd we;s odhl;ajh m%udKj;a fkdjk nj;a"
fm!oa.,sl wxYh m%udKj;a odhl;ajhla fuu wxYhg ,nd we;s nj;a" ud fuys i`oyka l<
hq;=hs' iq yd uOH mudK wxYh ms<sn|j miq.sh rcfha wjOdkh fldf;la rg fhduq jQfhao
hkak wmeye,s nj;a tu wxYfha hqKqj i|yd b;d wju ldhNdrhla bgq lr we;s nj;a
i`oyka lrkakg leu;shs'
94.
w;s.re ckdm;sjrhdf.a oYkh jkafka foaYSh jHjidhla;jh ixjOkh i`oyd iydh ,nd
u ;=,ska foaYSh ludka; k`.d isgquhs' jeo.;a wdl wxYhla f,i laIq uQ,H lafIa;%h
ixjOkh we;s w;r laIq uQ,H jHjidhlhd uQ,H yd jHdmdr cd,hg we;=,;a wjYH
iydh ,nd .ekSug yels ugulg m;afjka iskjd'
Okd;aul n,mEula we;s lrka uE; jirj, o;d oYlh my< ugulg f.k taug laIq
uQ,H lafIa;%fha jOkh odhl we;s nj i|yka l< hq;=hs'
Okd;aul jOkh mj;ajdf.k hdu iy;sl lrkq i|yd laIq uQ,H lafIa;%h m%uqL;djhla f,i
i,ld kshdukh l< hq;=j ;sfnkjd'
96.
fYaIfhka jD; fj<|fmd, l%uh ykajd fuka miqj l=vd mudK O fiajdjkays isg
f;dr;=re yd ikaksfok ;dlaIK iy uQ,H fiajd jeks by< ;dlaIKsl yelshdjka yd by<
jkdlka hq;= l%shdldrl olajd fiajd wxYfha jeo.;alu yd tys iajNdjh miq.sh ld,fha
lemS fmfkk mj;khlg nka ;sfnkjd' fuu ;;a;ajh hgf;a fYaIfhka jrdh yd
.=jkaf;dgqm, wdY%s; lghq;=" ixpdrl ludka;h" f;dr;=re ;dlaIKh iy ,s ixfoaY wd
lafIa;%hkays m%;sm;a;s l%shdud. Yla;su;a l< hq;= fjkjd'
lghq;= i`oyd fiajd ,nd f ixl,amh
;siafia mej;s w;r jika jir fuu BPO wxYh jOkh ;sfnkjd' tfy;a fuu wxYfha
18
wmf.a fiajlhkaf.a by< kqu yd l=i,;d ms<sn`oj i,lk l, o< foaYSh ksIamdos;hg fuu
wxYfhka ,nd we;s iuia; odhl;ajh ms<sn|j iEySulg m;ah fkdyelshs'
97.
/lshd oYlh .ska .gu wvq ugul mj;sk ;;a;ajhla hgf;a Y%u M,odhS;djh by<
kexug yd m%d.aOk im;a fhdod .ekSu je lsuo w;HjYH jkjd' m%d.aOk fhojq je
lsf fm!oa.,sl wxYfha ldhNdrh jeo.;a lula .kakjd' /lshdj yd Y%u n,ldfha
iyNd.s;ajh .ek ie,lSf ldka;d ck.ykh wiudkj ksfhdackh ula olakg ;sfnkjd'
tneka fuu wiu;=,s;;djhg ms<shula f,i /lshdj,g hk ldka;djkag ish orejka iqrlaIs;
f,i r`ojd ;eug yels myiql jehqKq lsu iy wdrlaIs; fmd u`.S m%jdyk fiajhla ,nd
u flfrys wjOdkh fhduqh hq;=hs' Y%S ,xldf wdlh Yla;su;a lsu i|yd Y%S ,dxlSh
ldka;djka iska ,nd fok buy;a odhl;ajh wm ish fokdu okakd lreKla' tneka"
foaYfha wdlh .ekau i|yd wfma ujreka ork m%h;akh ;jrg;a mj;ajd f.k hdu
i|yd Tjqkag Wmu myiql ie,ish yels ud. fidhd ne,sh hq;= fjkjd'
98.
miq.sh tlai;a cd;sl mlaI rcfha md,k iufha h,a mek.sh llre kS;s hdj;ald,Sk lsug
lghq;= lrkq ,enqjd' tfy;a mj;akd kS;suh yd iudcuh ndOl fya;=fjka iy kg mj;akd
l=i,;d yd wjYH l=i,;d w;r mj;sk wiudk;djh fya;=fjka ;ju;a Y%u kuH;djh my<
ugul mj;S' wOHdmk m%;sixialrK hgf;a kj mdGud,d ykajdu u.ska fuu wiudk;d
wju lsf ldhh wOHdmk fYaI{hkag mejh hq;=j ;sf' tfiau Y%S ,xldf f;dr;=re yd
ikaksfok ;dlaIK lafIa;%fha uE;l we;s jQ hqKqj iu u;=j we;s tys wiqnjd me;slv
ms<sn|jo wm iska fidhd ne,sh hq;= fjkjd'
99.
;jo" fYaIs; yelshdjka iys; ck;dj Y%u n,ldhg we;=,;a lr .ekSu i|yd fN!;sl h;,
myiql yd iudc wdl mqre je hqKq lsu o w;HjYH fjkjd' f wjia:df wjYH
jkafkaa fYaI yelshd iys; mqoa.,hkag ;sridr /lshd wjia:d ,nd .ekSug wjldY ie,iSu
kd Tjqkag yq mdf;daIs; wdOdr ,nd u fkdf'
100. .re l:dkdhl;=uks" Tn;=ud okakd m mej;s ishu rchka wOHdmkh inkaOfhka
fndfyda m%;sm;a;Ska l%shd;aul lr ;sfnkjd' flfia fj;;a" wdlfha jOk m%jK;djh
mj;ajdf.k hdug wjYH lrk udkj im;a ys lsu i|yd Y%S ,xldf wOHdmk l%u h
yrj;aj klrKh h hq;= fjkjd' Y%S ,xldf wOHdmk l%uh ore hkaf.a jk l=i,;d
kxjd,Sug yd iajdk ka;k Yla;sh u;a lsu i|yd kg mj;sk Nd. flaka lr.;a
Ih ud,djkaa fjkqjg olaI;djh uQ,sl lr.;a Ih ud,djla f,i kej; fm< .eiah hq;=
fjkjd' wvq myiql iys; mdie,aj, orejkag iudk wjia:d ,ndu i|yd" m%uqL Ihhka
i|yd jQ .=re ysh fukau tu mdi,aj, ikSmdrlaIl myiql" mqia;ld, yd oHd.dr
myiqlj, wvqmdvq ms<sn|j lk wjOdkh fhduq h hq;= fjkjd'
101. miq.sh jIj, wOHdmkh i|yd jk rdcH wdfhdack ugfuys is jQ wLKavj wvqu iqnjd
;;a;ajhla fkdf' fuu wiqnjd ;;a;ajh ms<sn|j we.hSula lsug ka wjYH ld,h meK
we;ehs ud is;kjd' .re l:dkdhl;=uks" YsIHhkag muKla fkdj ldhlaIu iy M,odhS
fiajl uKav,hla wfmalaId lrk fiajdfhdaclhkag o iykhla jk wdldrfhka mj;sk .eg
ksrdlrKh lr .ekSug wmf.a hymd,k iuq;sjd rchg yelshdj we;s nj uf.a Yajdihhs'
102. ;reKhka w;r we;s fiajd hqla;sh iy W!Kfiajd kshqla;sh wvq lr,Sug bjy,a jk
wdldrfhka WmdOdkaf.a olaI;d iy Y%u fj<|fmdf,a b,a,S w;r we;s wiu;=,s;;djh
ke;s lsug iqNjd f,i odhljk m Yaj oHd, moaO;sfhys wjYH m%;sixialrK islsuo
wjYH fjkjd'
19
103. ck ldYfhys fjkiau fya;=fldg f.k iuia; iqjfiajd lghq;= hqKq lrk w;r;=r jhia
.;jk ck.ykh i|yd wjYH myiql iemhSu o isl< hq;=j ;sfnkjd' cd;sfha wNsjDoah
i|yd jhia.; jk udkj im;a moku m%fhdackhg .ekSf l%ufohla ksudKh lrk w;r
Tjqkaf.a wjYH;do bgql< hq;=j mj;skjd' tfukau ykd.; fkdyelsj we;s ksoka.; jl=.vq
frda.h yd b;d iS.%fhka by< hk ms<sld frda.S ;;a;ajhka ksjdrKh lsug iy fvx.= Wjr
me;su je<elau i|yd wjYH l%shdud.o
jl=.vq frda.h ;=rka lsug fjfyila .kska isk w;r tu.ska fuu frda.fhka mSvd
`k ck;djg iyk w;ajkq we;'
104. fika isjk ck.yk jOkh u.ska we;slrkq ,nk jhia .; ck.ykh jeu ms<sn`o
wNsfhda.h ch .ekSu i|yd .=ld,Sk laula iys;j fi!LH wxYh kjHlrKh lrk w;ru
ksudKYS,S Y%du m%;s,dN l%uhla ykajdu o
fiajlhka i|yd o Y%du jegqma l%uhla we;s lsf wjYH;djh b;d jeo.;a jkafka th wvq
jYfhka fcHIaG mqrjeishka inkaOj wkd.;fha we;s h yels .eg wju lr .ekSug
Wmld jk ksidh'
105.
mj;kh;a
fmd<S wdodhu u; hemSu;a fuu l%u we;s lsf yisNdjh ;Sj% lrkjd'
106. ck.yk jOkh iu fukau hqKqjk iudc wdl ;;a;ajhka yuqf ,g .; yels Wiia
;;a;ajfha ksjdi wjYH;djho ld,h;a iu by< f.dia ;sfnkjd' wNHka;r ixl%uKh
fya;=fjka ck.ykh wl u ksid fuh fld<U ia;%slalh ;=< nrm;, lreKla njg m;a
;sfnkjd' tlai;a cd;sl mlaI rchka fmr ld,hkays fYaIfhkau jx.; w;s.re rKisxy
fm%auodi ckdm;s;=udf.a iufha wjOdkh fhduq lf<a ck;djg ksjdi ,ndu i|ydhs' tu
l%shdj,sh kej; wdrN lsug ,eu .ek ud i;=gq fjkjd'
107. ue wdodh ugf mqoa.,hskaf.a ksjdi wjYH;djhka jir .Kkdjla ;siafia je
;sfnkjd' fudjqkg wl , .Kka fya;=fjka fm!oa.,sl wxYh u.ska l%shd;aul lrkq ,nk
ksjdi jHdmD;sj,g we;=,;a ug we;s wjia:djkao iS;hs'
myiqjla ie,iSu i|yd hou ord.; yels ugf ksjdi jHdmD;s we;s lsu i|yd rcfha
uey;au wjYH ;sfnkjd' f i`oyd rdcH yd fm!oa.,sl wxYj, yjq,a ld;ajfhka hq;a
jHdmD;s l%shd;aul lsu i`oyd rch uey;au wjYH fjkjd'
108. tfiau" kg mj;sk ,sh" c, iemhqu" u,dmjykh iy wmjH kdYlsu" ,s ixfoaY iy
wka;cd, myiql ,ndu hkdh kk wdlhla ldhlaIuj iy iM,odhS f,i l%shd;aul
lsu i|yd m%udKj;a jkafka keye' niakdysr m<d; ;=< mj;sk fujeks .eg iu i|yd
uyk.r ixjOk (Megapolis) uQ,Ouh jvd;a iqiq iula fjkjd'
109. fmd m%jdyk fiajfha mj;sk wldhlaIu;djhka ud.j, Odjkh jk mqoa.,hska wvq
.Kklska hq;a jdyk ixLHdj jeug fya;=jla ;sfnkjd' tu ;;a;ajh
jdyk ;onoh
wl lsug" l=gqNj, fukau iuia; wdlfhao bkaOk msjeh by< hEug fukau ie,lsh
hq;= rlg M,odhS ksia meh .Kk ke;s hEu i|yd o n,md ;sfnkjd' by< m%;shlska iy
YajdikSh;ajhlska hq;a m%jdyk fiajdjla fkdue;su ksid h;, myiql fjkqfjka lrkq
,enQ w;s Yd, wdfhdack m%udKho wNsnjka jdyk ;onoh ms<sn`oj .egj W.% ;sfnkjd'
tneka" fYaIfhkau kd.l m%foaYj, mj;sk uydud. iy h m%jdyk fiajd l%ufhka
20
jehqKq lsu i|yd iqiq l%shdud. .; hq;=j ;sfnkjd' .re l:dkdhl;=uks" miq.sh rch
iska w;sfYdala;shlska y`kajd fok ,o rcfha m%Odk Kq oKav f,i .kq ,enQ uyd ud.
iy ;dr w;=rkq ,enQ ud. moaO;sh ;=<ska muKla rg;=< hqKq iy l%uj;a m%jdyk fiajdjla
imhkafka ke;snj wo wm iska ms<s.; hq;=hs' jvd;au jeo.;a lreK jkafka fm!oa.,sl
m%jdyk l%uhka Nd;d lsu fj; rf ck;dj fhduq fkdu ikd: lsu i`oyd l=uk
ugulg rdcH m%jdyk fiajdj hqKq l< hq;=o hkakhs'
110. Wmdh ud.sl jYfhka Y%S ,xldf msysu fukau jOkh jk cd;Hka;r in|;d ie,ls,a,g
.;ag kg mj;akd h;, myiql M,odhS f,i m%fhdackhg .ekSu Wfoid fm!oa.,sl wxYh
uQ,sl lr.;a jdKscuh l%shdldrl jOkh lsu ld,Sk wjYH;djhla' wlafjr< fiajdjka
imhkq ,nk uQ,H wdh;k msysgqu i|yd fm!oa.,sl wxYh ffOhj;a lsu ;=<ska mqyqKq Y%u
wjia:d we;slr,Su yryd ta wdY%S; wdl l%shdj,s jOkh lsug yels fjkjd' thg iu.dj
uQ,H m%jdy ffOhu;a lsu Wfoid f.da,Sh ugf jdKsc uOHia:dkhka msysgq u i|yd
wjYH kS;suh ;;a;ajhka o ia:dms; l< hq;=j ;sfnkjd' ta wkqj merKs wdl l%shdj,Skaf.ka
neyerj" iuyrla hqKq fjka mj;sk rgj,a yd hqKq rgj,a iska l%shd;aul lrkq ,nk
kk;u fukau ksudKYS,S l%shdud. y`kajdug ld,h t,U ;sfnkjd'
111. ixjOk wjYH;d fjkqfjka fhduqu mdil wjYH;d iu`. inkaO l< hq;=j ;sfnkjd'
f i|yd ishu jHdmD;s wdrN lsug m%:ufhka wjYH mdil wkque;Ska ,nd.kakd njg
iy;sl u msKsi ksYa; fukau ldhlaIu l%ufohla we;sl< hq;=hs' uE; b;sydifha m%Odk
jHdmD;s inkaOj mdil m%Yak l%udkql+,j wduka;%Kh fkdlrk wjia:d lsysmhlg
WodyrK wm i;=j ;sfnkjd' tjeks .eg m%n, wjq,a iy.; fukau wkd.;fha i`ug
wmyiq ;;a;ajhka we;s lsu i`oyd fya;=jkq we;'
112. ;sridr ixjOkhla w;alr .ekSf mir ys;ld f,i yd ldhlaIu f,i n,Yla;s
Nd;d lsug we;s wjYH;djh wm wjOdrKh lrkjd' f*dis, weiqka ksmojk n,Yla;sh
fjkqjg iQh n,Yla;sh iy jjdhq mok lr.;a n,Yla;sh" ,sn,h" m%jdykh yd ta yd
inkaO wxYj, fhdod .ekSu w;HjYH fjkjd'
kj wdl .ukau.
113. .re l:dkdhl;=uks" kj rchg by; .eg inkaOj lghq;= lsug fukau rf wkd.;"
wdl fukau iudh ixjOkh fjkqfjka o lghq;= lsf j.lSula ;sfnkjd' fuys
wdlh ks;H jYfhkau f.dvke.Su i|yd lemfuka lghq;= l< hq;=j ;sfnkjd' wfma
b,lalh jkafka ksiqkag we;s f;dard .ekSf ksoyi ia:dms; lsu ;=<ska jkdl je lsu
yd ta i`oyd wjia:djka we;s lr,Suhs'
114. wm wfmalaId lrk jehqKq u cd;Hka;r oYlj, by< hEu ;=<ska o ms<sUq lrkq we;s
w;r th wkd.; wdl jOkhg o bjy,a fjkjd'
wxYfhys
wdl
lghq;=j,g
myiql
ie,iSug
yd
fj,|fmdf<a
iqug
l%shdld;ajhg wjysrjk O ndOdjka bj;a lsu i`oyd fj<|m, uQ,sl fldg.;a m%;sm;a;s
wkq.ukh lsug rch lem iskjd' kj wdl .ukau. fuu whjeh fhdackd ;=<ska
ms<sUqjkq we;s w;r miq.sh jerj,ska f;drj Y=kH mokul isg tu m%;sm;a;Ska ilia lsug
yelsu .ek ud i;=gq jkjd'
21
116. .re l:dkdhl;=uks" wmf.ka .s,syS .sh wjia:d fndfydah' f ms<sn`oj jx.; .re w.%dud;H
v,s fiakdkdhl ue;skaf.a OQr ld,fhys wjia:d folla fmkajd h yelshs'
hdmkhg
ud.hla ;ekSug fhdackd l< wjia:df t;=ud ck;djg l,amhla jYfhka yd,a fiarejla
,ndug je leue;a;la lah' wdishdka ixOdkfha idudl;ajh fj; m%fYug 1967
jIfha Y%S ,xldjg uy= wjia:djla ,eKs' .re v,s fiakdkdhl ue;s;=udf.a ,u
;=frl= jk uef,aishdf m<uq w.ue;s jx.; .re ;=xl= w,a ryaudka ue;s;=ud ,xldj
wdishdka ixOdkfha idudlfhl= h hq;= njg lshd ishd' .re v,s fiakdkdhl ue;s;=ud
wod< iuqjg iyNd.su i|yd .=jka hdkhg m%fY ug .=jka f;dgqfmd,g ,d isfhah'
tfia jqjo" iuyrla jdudxYsl mlaIj, kau u; tu iuqjg iyNd.su w;yer ouk ,'
.re v,s fiakdkdhl ue;s;=udf.a .=jka hdkh m%udo we;ehs Wml,amkh lr iuqj wdrN
lsu meh 6 lska l,a uQ nj o jd;d we;' wm lK.dgqfjka hq;=j lsjhq;= jkafka tjlamgka
fujeks by< ugf l,dmSh ixOdkhl idudl;ajh ,nd .ekSug lsis id:l;ajhlska
f;drj wo wm W;aidy lrka isk njhs' tjeks wjia:d fndfyduhla ug fmkajd h yels
w;r fujeks ;;a;ajhkaf.ka mdv W.; hq;= ld,h meK ;sfnkjd'
117. fujka wjia:d ;jrg;a w;ay, yels ;;a;ajhl wm fkdisuq'
22
whjeh fhdackd
laIq" iq yd uOH mudK jHjidhka u;a lsu
121.
122.
laIq" iq yd uOH mudK jHjidhhka iska wdlhg ie,lsh hq;= odhl;ajhla ,nd
;snqk o fuu jHjidhlhka m%d.aOk iy Kh wruqo,a ,nd .ekSf uqyqKfok .eg
fya;=fjka fuu jHdmdr mq,alsu ;ju;a Ialr ldhhla ;sfnkjd' fuu ksid wmf.a
rch fuu jHjidhlhkaf.a hqKqf fldgialrefjl= ug leu;shs' tuksid kgu;a wm
iska ilid we;s laIq" iq yd uOH mudK jHjidhlhka i|yd jk m%;sm;a;sh ;=<ska
fuu lafIa;%fha ishu .eg wdjrKh jkjd' f iu.u laIq uQ,H jHdmdr md,kh lsu
i|yd mk;la fuu .re iNdjg bm;a lsug;a fuu wxYh u;a lsug wjYH kshduk
wldhla msysgqug;a lghq;= lrkq we;' tfiau ish laaIq uQ,H wdh;k fuu fhda;
wldh hgf;a tallhlg re'25"000$- l jdIsl .dia;=jlg hg;aj ,shdmx h hq;= njg
ud fhdackd lrkjd' .re w.%dud;H;=ud iska 2015 fkdjen 05 k bm;a lrk ,o
m%;sm;a;s m%ldYfha lafjk m l=vd iy uOH mudK jHdmdr wxYh uqyqK fok .eg
wOHhkh lsu i|yd WmfoaYl lgqjla o msysgqjkq we;' tfiau l=vd yd uOH mudK
jHdmdl wxYfha wkd.; lghq;= tu lgqf ksfoaY u; ;SrKh jkq we;'
123.
fuu lafIa;%fha mj;sk by< mmd,k msjeh iy by< wjodku fya;=fjka ksudKYS,S
laIq" l=vd yd uOH mudK jHjidhlhkag nexl= we;= ia:dms; uQ,H wdh;khka iska
Khf wlue;a;la fmkakq lrkjd' tfiau kg we;s uQ,H wdh;k wem mok
lrf.k uQ,H myiql iemhSu ms,sn|j f,i wjOdkh fhduq lrk neka w;a
jHjidhlhka iy kg isk jHjidhlhkag fuu wem bm;a lsf yelshdjla keye'
fksid f;dard.;a uQ,H wdh;kj, iyfhda.fhka iq yd uOH mudK jHjidhlhka
i|yd jQ Kh wdrlaIK jevms,sfj,la l%shd;aul lsu i|yd 2016 remsh,a ,shk 500 l
uQ,sl wruqo,la ,ndug
fhdackd lrkjd'
fmd<S wkqmd; hgf;a uQ,H myiql ,nd .ekSug Wmldr lsu i|yd wefuldkq fvd,
,shk 100 l Kh myiqlula ^Credit line) wdishdkq ixjOk nexl=j fj;ska ,nd .ekSug
wmg yelshdj ,e ;sfnkjd' ;jo Y%S ,xld uy nexl=j iska l=vd yd uOH mudK
jHjidhlhkag Wmldr lsu i|yd l%shd;aul lrkq ,nk fi!Nd.Hd Kh fhdackd l%uh"
o;djh ;=rka lsu i|yd jk laIq uQ,H jHdmD;sh ^PAMP), jeks wruqo,a tl
jevigylg
taldnoaO lrkjd'
wdishdkq ixjOk nexl=jg wdrdOkd lr iskjd fuu wruqo,g wdOdr lrk f,i ta
jf.au fm!oa.,sl wxYfha jHdmdrj,g;a fuu wruqo,g iyNd.s jk f,i Wkka lsug
leu;shs' fuu wruqo, u.ska j.lsj hq;= jHdmdr m%d.aOk iud. fj; (Venture Capital
Firms) iy;sl l< wju wkqmd;hla hgf;a Kh myiql ,ndfokq we;'
ta wkqj tu
jHdmdl iud. iska fuu l=vd yd uOH mudK jHjidhhkays wjYH ialkaO wdfhdack
^Equit Investment) islrkq we;'
m%;s,dN ,nd.ekSug wjYH jOkh iy;sl lsu i|yd fuu iud. iska l=vd yd uOH
mudK jHjidhlhska fj; wjYH WmfoaYl fiajd jk uQ,H ie,iq ^Financial
Planning), f;dr;=re ;dlaIKh" wf, l%fudamdhhka wdh ,ndfokq we;'
fuu
l%shdud.h .ekau i|yd wod< jHdmdr m%d.aOk iud. i|yd jQ idx.l wdodh n
jir 5 l ld,hla i|yd ishhg 50 lska wvqlsug fhdackd lrkjd' fuh 2016 wfm%a,a 01
k isg l%shd;aul lrkjd'
125.
- .re
fuu wdfhdack f;dard.;a lafIa;%hkays .ekau i|yd ,dN Wmhk jif isg
jir ;=kl ld,hlg wod, n wkqmd;h ishhg 50 lska wvqlsug fhdackd lrkjd' f
i|yd remsh,a ,shk 150 la fjkalsug;a ud fhdackd lrkjd'
126.
lDIsludka;h
127.
.re l:dkdhl;=uks" wmf.a wdlfha" iudc jHqyfha iy wmf.a b;sydifha uQ,sl moku
lDIsludka;hhs' flfia jqj;a ixLHd u.ska ksrEmkh jkafka fjk;a l:djls'
wmf.a
129.
130.
131.
ta w;ru iyNd.s;aj yjq,a l%shdj,shla ;=<ska iemhq odufha ne Yla;su;a lsu i|yd
lDIslu jHdma;s ks,Odkaf.a kqu Tjqkaf.a idudkH rdcldhg wu;rj fm!oa.,sl
wxYfha f.dm,j,a i|yd o .dia;=jla whlr ,ndu i|yd wjir ug ud fhdackd
lrkjd'
132.
.re l:dkdhl;=uks"
m%Odk .eg w;r fjkjd' ishhg 30 isg 40 olajd jk miq wiajkq ydksh wju lsu i|yd
kk ;dlaIKfhka hq;= wx. imQK .nvd we;s lsug ud fhdackd lrkjd' lDIs wiajkq
fk<k iufha , my< hdfuka jk wys;lr n,mEu wju lsu i|yd f.dkaf.a "
25
nvb=" ;," .ia" W jeks fNda.hkays wiajkq .nvd lr ;eu i|yd f.dkag Wiia
;;a;ajfha .nvd myiql imhkq ,nkjd' fuu .nvd myiql ;=< ;u wiajekak .nvd
lsf .nvdj iska ksl=;a lrkq ,nk ,m;
134.
.re l:dkdhl;=uks" rfgys iy,a ksIamdokh jOkh ;sfnkjd' tuksid w;sla; iy,a
ukaofmdaIKhg myiqfjka f.dre f je wjodkula we;s iuDoa,dNSkag ,ndug ud
fhdackd lrkjd' fuu fhda; l%uh ;=<ska Tjqkaf.a fmdaIK ugu by< kxjkq we;s' f
i`oyd iy,a fu%la fgdka 44"000 la ,nd .ekSug wm n,dfmdfrd;a;= fjkjd'
135.
iy,a wmkhkh lsu i|yd ka ld,h t< we;s njg ud Yajdi lrkjd'
tuksid
wmkhk fj<|m, wruqKq lr.;a iy,a ksIamdokh i|yd f.dkag wkqn, ,nd fokjd' Y%S
,xld iy,a i`oyd ikakdu ,nd .ekSu jevms<sfj,la ilia lsug;a
.re l:dkdhl;=uks" fmr mej;s rchka iska f.d ck;dj fjkqfjka m%;s,dN /ila
,nd ;sfnkjd' fuu .re iNdj iska fmdfydr iykdOdrh" bv" ;dlaIKsl iydhka"
c we;= ksula ke;s iykdOdr f.dkakla wkqu; lr ;sfnkjd'
tfy;a wo
fylaghd tllg
,efnk wiajekak b;d wvq ugul mej;Su ksid wmg cd;Hka;rh iu ;r l<
fkdyelshs' m%Odk ksIamdok m%foaYj, iudc m%YaKhla njg m;a we;s fya;= ldrlhla
fkdokakd ksoka.; jl=.vq frda.h wl fmdfydr Nd;h ksid we;s jQ nj ;jrg;a
jdohg ;=vq we;'
wo wm uqyqKmdk fuu
.egj wmf.a lDIsldl m%;sm;a;sfha wkd.;h ;SrKh lsu i|yd Yd, n,mEula we;s
lrkjd' fmdfydr Nd;h iy ksIamdokfha M,odhS;djh w;r iDcq iy inkaO;djhla
fkdue;s nj wOHhkj,skao ikd: lr ;sfnkjd' f.dka i|yd fl;r iydhla ,nd
26
tfiau
mudK f.dka i|yd muKla ,ndug ud fhdackd lrkjd' ta wkqj" f.dka i|yd
fylaghd tlla olajd h, iy uy lkak folu wdjrKh jk m jIhlg remsh,a
25"000 l Wmuhlg hg;aj uqo,a m%odkhla ,ndfokjd'
i|yd wjYH fhojq ;SrKh lsug jvd;a ksoyila ,efnk w;ru thska M,odhs;dj by<
kexfjk nj udf.a Yajdihhs' f i|yd remsh,a ,shk 37"500 la fjkalsug ud fhdackd
lrk w;r" th 2015 jif fjkal< remsh,a ,shk 35"000 g jvd jeuls'
m,;=re iy t,j ludka;h
137.
.re l:dkdhl;=uks"
hkaf;%damlrK wdkhk noafoka lrk w;r ksoyia lrk w;r bvh yels laIh ukdjg
wu;rj iqiql ,e f,i wvq lsug o bv fokq ,ef'
139.
wxYh Wkka
ls ludka;h
141.
tfia l=Kkq ,nk .%E 400 l lsms melgqjla i|yd rch iska
142.
foaYSh ls ksIamdok wxYfhka rfgys wdlhg ,efnk odhl;ajh b;d iS; jqj;a" tu
ludka;h ;jrg;a hqKq lsu i|yd Yd, yelshdjla ;sfhkjd'
tneka rdcH iy
fm!oa.,sl wxYfha iyNd.s;ajh hgf;a ^Public Prviate Partnership) jdKsc ugka foaYSh
ls ksIamdokh u;a lsu i|yd wju wdfhdackh remsh,a ,shk 25 lg hg;aj fuu
lafIa;%fha lrk wdfhdackhka i|yd Nd;hg fkd.;a yd W!K Wmfhda; rcfha bv
,nd fokq ,nkjd' tfiau" rdcH yd fm!oa.,sl iyNd.s;ajfhka ndysr f.dka ,jd by<
M,odjlska hq;= ;DK j.d l< yels jevigyklg t<u i|yd m%fhdackhg fkd.;a yd
W!K Wmfhda; rcfha bv ,nd ug o ud fhdackd lrkjd' ls ksIamdokh i|yd wjYH
hkaf;%damlrK i|yd tljr laIh lsf yelshdj ,nd ug;a wdkhk n wvq lsug;a ud
fhdackd lrkjd'
143.
jr
144.
145.
146.
.re l:dkdhl;=uks" miq.sh jir myl idudkHhg wkqj jdIslj remsh,a ,shk 5"000
lg wdikak jkdlka hq;= kaud furgg wdkhkh lrkq ,nkjd'
ka ud
ludka;fha jOkh i|yd we;s bvlv ie,ls,a,g .kska" ud ka lsu i|yd fhduq
ug fm!oa.,sl wxYh u;a lrkjd' fuu ludka;fha fhfokakka .ekau i|yd
,la if;di iud.u yryd ksIamdok kej; , .ekSf hdka;%Khla we;s lsug ud
fhdackd lrk w;r tajd remsh,a 125 la jk iykodhS ,lg wf, lsug wfmalaId
lrkjd' fuh jk hou wvq ug
Wmld jkq
;jo" foaYSh jr ludka;h wdrlaId lsu i|yd u;aiH yd u;aiH wdY%s; ksIamdok
wdkhk i|yd fYaI fj<`o NdKav noao remsh,a 50 la olajd jelsug fhdackd lrkjd'
148.
ixjOkh lsug remsh,a ,shk 750 la fjkalsug ud fhdackd lrkjd' fuu jrdhka
fndagq ksIamdokh iy w;ajehd i|ydo myiql imhkq we;s'
149.
lDIs iy u;aiH ksIamdok lrkq ,nk ia:dkhkag wdikakj ta yd nekq ieliq ludka;
myiql we;s lsug ud fhdackd lrkjd' fuu myiql fmdf Nd;dlsfuka msjeh
wju lr.; yelsf' ta wkqj wkqrdOmqrh" jkshdj iy ls,sfkd ia;%slalhkays lDIs yd
mY= im;a iy u;aiH ieliq l,dmhka msysgqug uu fhdackd lrkjd' ta i|yd remsh,a
,shk 100 la fjka lrkjd'
150.
tneka u;aiH
wNsckk Od;djh by< kexu i|yd cd;sl c, wldhg ^NAQDA) remsh,a ,shk
100 la fjka lrkq ,nkjd'
151.
152.
uE; ld,fha wnqo /ilg uqyqK isk biaika ludka;h ksis wjOdkhlg ,la fkd
mj;skjd' flfia jqjo" fuu lafIa;%fha jOkh i|yd we;s bvlv ie,ls,a,g f.k
wdishdkq ixjOk nexl=f iyfhda.s;ajfhka l%shd;aul lsug fhda; iq yd uOH
mudK jHdmdr i|yd jk Kh l%uh hgf;a" biaika ludka;fha fh isk j.d
lrkakka" wNsckk l%shdlrejka iy ieliq lrejkaf.a m%d.aOk wjYH;d i|yd Kh
,ndug ud fhdackd lrkjd'
uOH mudK jHdmdr i|yd jk wem wruqo, hgf;a wem ,ndug o ud fhdackd lrkjd'
153.
hqfrdamd fj<|m,g u;aiH wmkhkh i|yd jk ;yku wmf.a jrhkag wjdis iy.;
f,i n,md ;sfnkjd' jvd;a ixf rchla f,i we;e jrhska uqyqKmdk wmyiq;d wm
fydka okakjd'
bj;alr kej; tu fj<|m,g msiSug bvlv i,id .ekSu i|yd rch ksrka;rj idlPd
lrka iskjd'
jr wxYfhka wdlhg ,efnk odhl;ajh by< kexf wruqKska .eUqre uqyqfoa uiqka
we,a,Su i|yd n,m;% ,ndf l%ufohla y\qkajd ug lghq;= lrk w;r ta hgf;a tla
n,m;%,dNshl= wju jYfhka jrhska 100 fofkl= tu ldhhka i|yd iyNd.slrjd .;
hq;=f'
29
l=l= md,kh
155.
Y%S ,xldj l,dmh ;=< l=re WK frda.fhka ksoyia rgla f,i we;s jdish
fYaIfhkau ueo fmr. we;= foaY fj<|m,j,a fj; msiSu i|yd fhdod .ekSug;a
Wkka lrkjd' rch iska f ms,sn|j Wmu iyfhda.h ,ndfokq we;s'
je,s wdlh
156.
.re l:dkdhl;=uks" 1992 jIfha msysgqjQ m%dfoaYSh je,s iud. i|yd wod, jQ ld,h
f jk g;a imQK we;'
fj<|fmdf,a f,aLK.; iud. njg m;al< yels m tajd l<ukdlrKh l< yels l=vd
tall f,i m%;sixOdkh lsu ;=,ska mqkjkh lsf ld,h ka meK ;sfnkjd'
tajf.au m%dfoaYSh je,s iud.j, bv O fnda. j.dlsu i|yd Nd;d lsu iSud lsu
,sys,a lsug;a ud fhdackd lrkjd' flfia fj;;a" kej; j.d lsu yd klrKh i|yd
jQ .=ld,Sk wdfhdack islsug lemjQ m%dfoaYSh je,s iud.j, l,a n ld,h"
l<ukdlrK .dia;=j kej; i,ld ne,Sug hg;aj wjqre 50 olajd > lsug ud fhdackd
lrkjd'
157.
f;a ludka;h - .re l:dkdhl;=uks" f;a Y%S ,xldf m%Odk wmkhk fNda.h f,i
;jrg;a mj;sk kuq;a tys w.h tl;= lsu ^Value Addition) wfmalaIs; ugug ,d
ke;' fuu ludka;h kg cd;Hka;r fj<|fmdf,a , wvqulg uqyqK ;sfnkjd'
fuh l=vd iy uOH mudKfha f;a j.dlrejka flfrys n,mEula we;s lr ;sfnkjd'
tuksid fuu .eg iu i|yd rcfha iy fm!oa.,sl wxYfhka iuka; l%shdld
lgqjla m;alsug ud fhdackd lrkjd'
158.
f;a Y% lsu - Y%S ,xldj f,dalfha m%Odk f;a ksIamdolhl= yehg w.h tl;= lsu w;ska
vqndhs jeks rgj,g jvd miqmiska iskjd' miq.sh udi lSmh ;=< f;a ludka;h iska Y%S
,xldjg f;a wdkhkh lsu ,sys,a lrk f,i m%n, b,a,S bm;a lr ;sfnkjd' tuksid
Y%S ,xldj f;a flakaia:dkhla f,i f;a Y% lsu jeks lghq;= ;=<ska w.h tl;= lsu
jelr .ekSug Wkka lsf wruqkska Y%S ,xldjg f;a wdkhkh lsu" mj;sk ffk;sl
rduqj ;=< ,sys,a lsug fhdackd lrkjd' fuys i|yka lsug leu;shs tu.ska Ceylon Tea
hk ikakduh fkdfjkiaj mej;Su i|yd f,an,a lsf wjYH;djh wksjdh lrk nj'
159.
lghq;= lrka iskjd' fuu ie,eiau u.ska fuu lafIa;%h uqyqK fok Odldr .eg
i|yd ms<sh imhk w;r b l%shdud. ms,sn|jo u.fmkaula lrhs'
fuu ie,iqu
l%shd;aul lsug Wmldr lsu i|yd je,s ludka; wud;HdxYhg remsh,a ,shk 100 la
fjka lsug ud fhdackd lrkjd' tfiau wdkhk lrkjdg jvd foaYSh rn Nd;d lrk
f,i ud ludka;lrejkaf.ka Wolau b,a,d iskjd'
160.
wdydr ms<sfh, lsu i|yd Nd;hg .ekSuhs' fmd,a ludka;lrejkaf.a b,a,Su m wod,
rdcH wdh;k u.ska ykd f.k md,kh lrk wxY ;=< lrkq ,nk w.h tl;= lsu i|yd
fmd,a wdkhkh lsug fhdackd lrk w;r fuu ksIamdok miqj wmkhkh lrkq ,ef'
fufia fhdackd lrkq ,nk fmd,a wdkhkh lsu i|yd bvfokq ,nkafka ksfrdaOdhk
(Quarantine) wjYH;djhkag hg;ajh' tfiau fmd,a m%jOk lghq;= we;=j fmd,a
ksIamdok mqkre;a:dmk jevms,sfj, i|yd remsh,a ,shk 250 la fjka lsug fhdackd
lrkjd'
161.
f;a iy rn ludka; Wkka lru i|yd f;a iy rn j.d lsfuys kshq;= iud.j,g
jir foll n ksoyia lsula ,ndug ud fhdackd lrkjd'
162.
f;a" rn iy fmd,a ludka; hqKq lsu i|yd b;d mq,a f,i mfhaIK is lsug
w;HjYH jk w;r tu fidhd.ekS iy Ys,aml%u M,odhS f,i fhdod.; hq;= fjkjd'
tuksid f;a mfhaIKdh;kh" rn mfhaIKdh;kh iy fmd,a mfhaIKdh;kh
Yla;su;a lsug;a tu.ska tu wdh;k iska M,odhS;djh jelsu" fNda. Odx.SlrKh
wdh i|yd mfhaIKj, ksr;u Wkka flf' fuu wruqK i|yd remsh,a ,shk 200
la jir 2 l ld,hla ;=< fjkalsug ud fhdackd lrkjd'
163.
wfkl=;a j.djka - rcfha wdOdr fkd,eu fya;=fldg f.k mqjla ksIamdokh miq.sh
oYlh mqrd fkdi,ld yer ;snqks' tneka ludka;h hqKq lsf yelshdj i,ld n,d
jdKsc jYfhka mqjla j.d lsu Wkka lrk w;r mqjla tl;=lsf l,dm msysgqug o ud
fhdackd lrkjd'
164.
rcfha wdOdr fkd,eu fya;=fldgf.k mqjla ksIamdokh miq.sh oYlh mqrd fkdi,ld
yer ;snqKs' tneka tu ludka;h hqKq lsf yelshdj i,ld n,d jdKsc jYfhka mqjla
j.d lsu Wkka lrk w;r wmkhk wruqKq lrf.k mqjla" w.h tl;= lsf l,dm
msysgqug ud fhdackd lrkjd'
Y%S ,xldf l= nvq fj,|df b;sydih 7 jk Y; jIh olajd fjkjd' flfia kuq;a Y%S
,xldf l= nvq fj<|du wfmalaIs; ugug ,d fkdue;s w;r tu.ska rgg jkd
foaY ksuh bmhS ,eug we;s wjia:d wys ;sfnkjd'
166.
l=nvq ludka;h uqyqK fok fuu m%YaKhg iula f,i rch iska l=nvq ljqkais,h
iu inkaOj Y%S ,xldf l=nvq f.da,Sh jYfhka fj<| ikakdu .; lsf
jevms,sfj,la h;a lrkq we;' ta i|yd remsh,a ,shk 150 la fjka lsug ud fhdackd
lrkjd'
i|yd rch i;= Nd;hg fkd.;a iY%Sl bv ta i|yd fhdod .ekSug myiql ie,iSug
fm!oa.,sl wxYhg l=re" .ia" lr|uqx.=" idlald wdh j.d lsu i|yd l,an
mokka bv ,ndug fhdackd lrkjd'
j.dlsu fldka;%d;a l%uhg is lsu i|yd m%dfoaYSh je,s iud. Wkka flf' f
i|yd wmkhk lDIslu fomd;fka;=f l=re mfhaIK wxYh Yla;su;a lsf
wruqKska remsh,a ,shk 50 la fjkalsug o ud fhdackd lrkjd'
167.
kshu l=re iemhSu inkaOj Y%S ,xldjg f,dal fj<|fmdf,a l=re` iemhqfuka ishhg 85
m%udKhlg jvd taldldrhla ;sfnkjd' l=re j.df jkdl l%shdoduh (Value Chain)
31
O wdh;k hgf;a we;s w;r tu.ska fuu ludka;fha jOkh iSud ;sfnkjd'
tneka fm!oa.,sl wxYfha iyNd.s;ajh we;sj jkdl odufha ish lghq;= tl
wdh;khla hg;g f.k taug l=re ixjOk wldhla we;s lsug ud fhdackd lrkjd'
tai|yd remsh,a ,shk 50 la fjka lsug fhdackd lrkjd'
168.
;jo l=re ludka;fha l=i,;d jehqKq lsf wruqKska l=re mqyqKq mdie, jHdma;
lrkq we;' f i|yd remsh,a ,shk 50 la fjka lsug fhdackd lrkjd'
169.
l=re ludka;fha w.h tl;=lsu b;d my< ugul mj;sk ;;a;ajhla hgf;a
cd;sl
oHd moku u.ska l=re ludka;h yd ta wdY%s; lghq;= inkaOfhka lrk mfhaIK
fjkqfjka tu wdh;khg o remsh,a ,shk 50 la fjkalsug ud fhdackd lrkjd'
170.
l=nvq wmkhkh ffOhu;a lsu i|yd .ia" lrdnq ke iy idlald u; mkjd we;s
fiia n bj;a lrkjd'
.re l:dkdhl;=uks" wmf.a wdl m%;sm;a;sfha tla uq,a.,la jkafka .%dh wdlh k.d
isgquhs' f inkaOfhka 14"022 la jk .%du ks,Od fldGdY imQK .%dh wdl
uOHia:dk jYfhka l%shdlrk fmdl=re .udk 2"500 la f,ig ixjOkh lrkq we;' f
wkqj" .%dh ck;djf.a jk ;;a;ajh jehqKq lsug wjYH myiql ie,iSf woyiska
fuu .udkj, fmd myiql ixjOkh iy
wdrN lrkq we;'
jHjidhhka .%dh wdl ixjOk ie,iq hgf;a msysgqjkq we;' fuu .%dh wdlh
k.disgqf jev igyk i|yd tla .ulg remsh,a ,shk 1'5
ne.ska fjkalsug;a
fhdackd lrkjd' f i|yd jeh fjk uq uqo, remsh,a ,shk 21"000 la jkjd'
172.
tfiau jjqkshdf kj wdl l,dmhla we;s lsug;a fhdackd lrkjd' ta i|yd remsh,a
,shk 200 la .%dh wdl lghq;= wud;HdxYhg fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
173.
l=vd je iy we<j,a u.sks' tuksid .%dh lDIsludka;h fj; iydh jkq msKsi l=vd
je iy we<j,a m%;sixialrKh lsu i|yd remsh,a ,shk 2"000 la fjkalsug ud
fhdackd lrkjd'
cd;sl mdil ixrlaIK jevigyk
174.
.re l:dkdhl;=uks" mirh iska ishu ka flfrys lrkq ,nk n,mEu ie,ls,a, g
f.k jir 3 l cd;sl mdil ixrlaIK jev igykla w;s.re ckdm;s;=ud iska
wdrN lr ;sfnkjd' jk im; ixjOkh lsu iy ixrlaIKh lsu" mir IKh
md,kh lsu" mdil iu;=,s;nj wdrlaId lsu ;sridr bv l<ukdlrKh" j im;a
ixrlaIKh wdh uu jevigyk hgf;a l%shd;aul lsug wfmalaIs;h' fuu lghq;= i|yd
iy <ud wdrlaIKh u;a Wjr relsu yd lDIsluh yd inkaO wu;r jevigyka
i|yd remsh,a ,shk 2"000 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
32
175.
.re l:dkdhl;=uks" Y%S ,xldj i;=j me<E iy i;aj fYaI ish .Kkla ;sfnk w;r th
m%udKfhka Y%S ,xldj yd iudk fndfyda rgj,a iu ii|d n,k l, fjk;a rgj,g
fkdue;s jdis iy.; ;;a;ajhls' flfia fj;;a ksia l%shdldrl yd j, l<ukdlrK
l%u fuu kag iy iajNdl mirhg ;ckhla ;sfnkjd' tuksid jkka wdrlaId
lsug iy w,s - ksia .egqug b,lal.; iula ,ndu i|yd jir 3 la ;=< m%fhdackh
.ekSu remsh,a ,shk 4"000 la fjkalsug ud fhdackd lrkjd'
ueKsla iy iajKdNrK
177.
Y%S ,dxlsl ueKsla yd iajKdNrK ludka;h i;=j wjqre 2500 lg jvd .= b;sydihla
;snqko fuu ludka;h i;=j we;s yelshdjka imQKfhka Wmfhdackh lr keye' f
miqu hgf;a" ludka;h k.d isgqu i|yd ueKsla iy iajKdNrK mqyqKq wdh;kh
iska mqyqKq lrkakka iy mqyqKqjkakka i|yd we;s mqyqKq mdGud,d j;udk b,aug
i,k m Wiia lsug fhdackd lrkjd' ueKsla iy iajKdNrK inkaO lghq;=j,g
wod< mqyqKq lrkakka i|yd cd;Hka;r wjia:d ksrdjrKh lrk w;ru fuu mdGud,d
yodrK YsIHhkag mdGud,dj id:lj yodrk YsIHhkag YsIH;aj m%odkh lrkjd'
178.
179.
tfiau fuu lafIa;%hg wod< cd;Hka;r ugf isk foaYSh Ys,amSka iq/lSu i|yd
wdkhkh lrkq ,nk iajKdNrK i`oyd ishhg 10 l fiia noaola mkjkjd'
180.
rka ludka;h
181.
.re l:dkdhl;=uks" r;%ka < b;d wvq we;s ;;a;ajhla ;=< rka ludka;h fj; lk
wjOdkh fhduq lsf wjYH;djhla mj;skjd' tuksid r;%ka u; n meku iqiq keye'
ta wkqj wdkhk n whlsulska f;drj r;%ka wdkhkh i|yd n,m;% 50 la ksl=;a lsf
l%uhla ilia lsug Y%S ,xld uy nexl=jg fhdackd lrkjd' fuu n,m;%,dNSka iska
rkalrejka fj; wdkhksl r;%ka l=Kkq we;' fujeks n,m;%hka fkdue;s lsis wfhl=g
r;%ka fj<|df fhug wjir fokq fkd,ef'
33
m%d:l ludka;
182.
183.
lDIsldl yd jr wmkhk l,dm msysgqu i|yd remsh,a ,shk 2"000 la fjka lrkjd'
wdlh g,alrKh
184.
.re l:dkdhl;=ukss" g,alrKh wo hqKq rgj, m%p,s;j we;s w;r o;a; tl;= lsu
yd o;a; Yaf,aIKh" rgl wdodh hqKq lr .ekSug bv m%ia:d iy w.h tl;= lsf bv
m%ia:d i,ikjd' fujeks l%ufohka ;=<ska Y%S ,xldf ;dlaIK ;,h by< ugulg <`.d
jk w;r f,dj fndfyda hqKq rgj,a yd iei`h yels ia:djrhlg wkq.; h yelshs'
fujeks by< fYa%Ks.;ula rgl mmd,k lafIa;%h mqrd ldYhjk w;r ta ;=<ska moaO;s
yd md,k l%ufoo Wiia ugulg <`.d fjkjd' ir,j i`oyka lf<fyd;a wdl
ixjOkh i|yd wka;cd, inkaO;d Okd;aul n,mEula we;s lrkjd'
cd;sl g,a wh`mf;a we;s fYaIs; wxlh ishu o;a; moaO;sj, tk .uka n,m;%"
n ,smsf.dkq" f.= ,sh,s" jdyk ,shdmx" Pkao ,ehsia;=" iqN idOk ,ehsia;=" nexl=
moaO;sj," fmd fiajd ,am;a wdfha we;=,;a lrkq we;' n wh
lr .ekSu ldhlaIu
186.
ta wkqj jir 2018 wjika jk g m%dfoaYSh f,al ldhd," m,d;a iNd" m%dfoaYSh iNd"
Wm;eme,a ldhd, yd fmd,sia ia:dk we;= ish rcfha f.dvke.s,s bf,lafg%dkslj
inkaO jkq we;ehs wfmalaId lrkjd' fuu.ska Tjqkaf.a tfkod jev lghq;=j,ska ishhg
70 la muK wka;cd,fhka bgqlr .; yels fjkjd'
187.
188.
Identity) Nd;fhka ish cx.u rl:kh ud.fhka ;ud ,nd.;a NdKav yd fiajd i|yd
ish nexl= .sKqj,ska uqo,a f.ug wjia:dj ,efnkjd' cd;sl f. ;,h yryd flfrk
.kqfokq u.ska fj<|fmd, uqo,a ixirKh wvq u ksid ldhlaIu;djh by< kexfuka
rchg b;=rejla o we;s lrkq we;'
189.
mirh yd .=jka ;rx. wdrlaId lsug yd ,s ixfoaY im;a ldhlaIu f,i Nd;d
lsu i|yd f;dr;=re yd ixksfok ;dlaIK wdh;kh ^ICTA) hgf;a fYaI wruqKq i|yd
jk iud.ula (Special Purpose Company) msysgqug ud fhdackd lrkjd' ,s ixfoaY
iud. iy ,xld ,sn, uKav,h" ud. ixjOk wldh yd Y%S ,xld h fiajh
we;= wfkl=;a wdh;k i;= ishu ;ka;= (Fiber) fukau jKdj,s mrdihka (Spectrum)
iy cx.u rl:k ifm%aIK l=Kq fuu wdh;kh hg;g m;ajkq we;'
190.
191.
mka;s ldur ;=< bf.kSf yd b.ekaf l%shdj,sh i|yd f;dr;=re ;dlaIKh fhdod
.ekSu Yla;su;a lsu msKsi wOHdmk wud;HdxYh iu iyfhda.fhka jHdmD;s lsysmhla
ie,iq lr we;' fuys uQ,sl mshjrla jYfhka rgmqrd iaud g,a mka;s ldur 200 la
2016 jif o mka;s ldur 1000 la 2017 jif o wdrN lrkq we;'
192.
193.
Wiia g,aalrK jevigyka l%shd;aul lsu i|yd remsh,a ,shk 10"000 l m%;smdokhla
fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
wdfhdack m%jOkh
194.
.re l:dkdhl;=uks 2014 jif iDcq foaY wdfhdack m%udKh wefuldkq fvd,
,shk 1'7 la muKla jQ w;r fuh ksielju l,dmfha iudk rgj,a yd ieif wvq
w.hls'
196.
197.
.re l:dkdhl;=uks" .re w.%dud;H;=ud iska fuu iNdjg m%ldY l< m" rfgys
wdfhdack mirh je hqKq lsu i|yd wjYH kS;s kgu;a flgqm;a lrka mj;skjd'
hymd,kh i|yd jQ wmf.a lemu fya;=fjka m%Odk wdfhdaclhka furfgys wdfhdackh
lsug uy;a Wkkajlska miqfjkjd'
198.
weuldkq fvd, ,shk follg jvd wdfhdack ,eh yels fYaI lafIa;%hka f,i my;
lafjk lafIa;%hka wm iska ykd f.k ;sfnkjd'
f;,a msmyj
mqkckkSh n,Yla;sh
taldnoaO fudag r: ksIamdokh
l,dmh i|yd jdfka md, ksIamdokh
fmdfydr" %m,a iqm f*diafma ksIamdokh
pka%ld ;dlaIKh
.=jka hdkd w;ajehdj yd thg wod< fjk;a iydh l%shdjka
taldnoaO iSks ludka;h
199.
fuu ;;a;ajh hgf;a wdfhdack wdlYkh lr .ekSug we;s m%Odk wjysr;d inkaOfhka
my; m wm lghq;= lrkjd'
yd
36
200.
201.
202.
rf ish m%foaY iudk f,i ixjOkh lrkq ,nk njg jk rcfha m%;sm;a;sh iy;sl
lrkq jia miq.d m%foaYj, wdfhdackh lrk wdfhdaclhkag rcfha bv yd wdfhdack
wdY%s; n iyk ,nd ug lghq;= lrkq ,ef' fujeks m%foaYj, wdfhdackh i`oyd
wdfhdaclhka fmd<Ujkq msKsi wju jYfhka wefulka fvd, ,shk 10 la ^bv yd
f.dvke`.s,s jkdl yer& wdfhdackh lrk fyda kj /lshd 500 la we;s lrk ^fiajl
w:idOl wruqof,ys kj wxl iys;j& tu m%foaYj, lghq;= wrUk kEu kj iud.ulg
jir myl ld,hla i`oyd ishhg 50 l n iyk ,nd ug ud fhdackd lrkjd' fuu
fiajlhka ixLHdj 800 blaujk g fuu ld, mfoh jir 8 olajd > lrkq we;'
f i`oyd fjk;a O iyk ie,iSug o i,ld n,kq we;'
203.
204.
wf.S ud. m%;sixialrK yd ixjOk lghq;= f.j;a lsu i`oyd ;dr fjf<`ofmd,
,sys,a lsug ud fhdackd lrkjd'
205.
hka;% i`oyd wdfhdackh lrka kg mj;akd jHdmdr mq,a lsu i`oyd klrKh lsu
.ekaug ud leu;shs' tu jHdmdr mq,a lsfuka cks; lrkq ,nk kj /lshd ixLHdj
wkqj jir 3 lg wO n wkqm;dhlg hg;ajkjd we;s'
206.
.re l:dkdhl;=uks" miq.sh rch iska y`kajd fok ,o 2011 wxl 43 ork W!K
Wmfhda; j;al iy W!K
Wmdh ud.sl ixjOk jHdmD;s mk; - mk; hgf;a iyk ,enQ iud. i`oyd ;jrg;a
n,d;aulj mj;skq we;' kj wdfhdackhkag Wmdh ud.sl ixjOk jHdmD;s mk;
fjkqjg zkj wdfhdack mk;Z y`kajd fokq we;' .re l:dkdhl;=uks"
rf wdl
N+ldjg n,mEula t,a, lrk Yj ixjOk jHdmD;s i|yd wdfhdackh lsug tlS
37
iud. i|yd n wkq.%y ,nd ug ud fhdackd lrkjd' flfia jqjo kj fr.=,dis mkjk
f;la kgu;a iyk i|yd whlr we;s iud. i|yd w;rue ld,fha fuu iyk
;jrg;a ,ndfokq we;' .re l:dkdhl;=uks" miq.sh rch hgf;a fkdukd wkq.%y ,nka
wl ,dN bmehQ w;f,diaila iud. i`oyd wms iqms jdis noao mekjQfhuq' fuh tla jrla
muKla f.jk noaola f,i mkjd we;' tneka wkd.;fha " iqms jdis noaola fkdue;s
nj fuu W;a;;r iNdjg okajd isug leu;shs'
208.
ta fjkqjg
wdfhdaclhkag u;a nexl= l%uh ;=< mj;akd kEu nexl= .sKqulska Y%S ,xldjg uqo,a
f.ktaug bvh hq;= njgo fhdackd lrkjd' ;%ia;jd lghq;=" u;ajH" kS;s frda ksia
cdjdru fyda IK yd jxpdj,ska Wmhk ,o wdodh fm%aIKh lrk wjia:d yereKq fldg
nexl= .sKq l%uh yryd msgrg ;ndf.k ;sfnk uqo,a furgg fm%aIKh lrk lsisu
mqoa.,fhl=g tfrysj rch iska ffk;sl mshjr .kafka ke;'
msg; lrk ,o fiajd i|yd ish`M .kqfokq nexl= l%uh yryd is l<hq;= njg jk
fldkafoaish hgf;a foaYSh wdodh mk; wkqj mj;sk ksoyia ls m%udKh je lsu;a
fhdackd lrkjd' f ksid fuu m%;smdokj,ska
u;a lrkjd'
209.
.re l:dkdhl;=uks" ynkaf;dg jrdh yryd hk uqyq ud.h jdIslj f;,a ke 4"500
la we;=j fk!ld 35"000 la muK Nd;d lrkq ,nhs' flfia jqj;a" j;udkfha wms
bkaOk imhkq ,nkafka" jdIslj w;f,diaila jQ ke ixLHdjlg muKs' tneka mj;akd
w;s Yd, Njhka ie,ls,a,g f.k .eUqre uqyqfoa f;,a iemhSf ldhhg msiSug uu
fm!oa.,sl wxYh u;a lrkjd' ta i|yd jk n,m;% kso Ndjfhka hq;a ;r.ld ,xiq
le|f l%shdj,shla u.ska ,nd fokq we;'
210.
211.
,xldf %m,a iqm fmdiafma (TSP) ksIamdokh i|yd rdcH wxYh i;=j lghq;= lsug
fm!oa.,sl wxYho ffOhu;a lr'
rfgys b;s jk w;r f.dhkag ord .; yels ,lg fmdfydr ,efuka iykhla
ie,fikq we;'
38
wmkhk m%jOkh
212.
.re l:dkdhl;=uks" wmkhk k`.d isgqu inkaOfhka is;a .kaakd iq w,xldr l:d
lSjo" miq.sh oYlh rf wmkhk lghq;= wid:l jQ oYlhla h' rcfha wroYS
m%;sm;a;s ksid wmg foaY fj<`ofmd, wys jQ w;r tksid rf fj<`o ys`.h ie,lsh hq;=
ugka by< ke`.sks' jir 2000 o< foaYSh ksIamd;fhka ishhg 33'3 la jQ Y%S ,xldf
fj<`o NdKav wmkhkh jir 2014 ishhg 14 olajd my; jeK' tfiau" tu ld,h ;=<
f.da,Sh wmkhk fj<`ofmdf<ys Y%S ,xldf odhl;ajh ishhg 0'09 isg ishhg 0'06 olajd
my; jegqfKa oamdYj l,dmSh fj<`o .siq yd wmkhk Odx.SlrKh u.ska fuu
;;a;ajfhka f.dvtaug wjYH mshjr .ekSf wjYH;djh fmkajd foks' foaY wxYfha
ia:djr;ajh" Y%S ,xld idj wdl jOkfha yd ixjOkh i`oyd ;sridr wmkhk
jOkhl wjYH;djh n,j;a neka ta i`oyd my; lafjk m%Odk mshjr .ekSug fhdackd
lrkjd'
213.
Y%S ,xldf wmkhk Wmdh ud. id:lj l%shd;aul lsug yd M,odhS wlaIKh iy;sl
lrkq msKsi m%;sm;a;s ;SrK .; yels yd ndOd bj;a lsf yelshdj iys; by< ugf
wdh;khla msysgqjkq we;' ta wkqj" w;s.re ckdm;s;=udf.a iNdm;s;ajfhka yd .re
w.%dud;H;=udf.a yd wod< wfkl=;a wud;Hjrekaf.a idudl;ajfhka hq;a wud;H wmkhk
ixjOk iNdjla Export Development Council of Ministers (EDCM) m;a lrkq we;'
wmkhk m%jOkhg wod< ish mdYjlrejkaf.a Yla;Ska talrdYS l< yels w;r"
wdh;khkays mj;sk ldhh oalrKh bj;a lsu" ksrka;r m%.;s iudf,dapkh ksjer
lsf l%shdud. .ekSu" wmkhk inkaOfhka uOH ld,Sk b,lalj, isg .=ld,Sk
b,lal <`.d lr .ekSu i`oyd M,odhS f,i fhduqu fuu l%shdj,sh ;=<ska bgq jkq we;'
214.
i`oyd wdkhk wmkhk nexl=jla Export Import Bank (EXIM Bank) msysgqug ud fhdackd
lrkjd'
2016 wfm%a,a 1 k isg l%shd;aul jkq we;' tfiau" th fld<U fldgia fj<`ofmdf<ys
,ehsia;=.; iud.ula jkq we;'
215.
mqoa.,sl wxYfha foaYSh iud. ish jHdmdr fYaIfhka" ,s W;amdokhg wod< lafIa;%
we;=j foaYhkag jHdma; lr we;s nj ud i;=ka i`oyka lr' tneka ,xld ,sn,
uKav,h o foaYhkays ,s W;amdokh" ifm%aIKh yd fnodye i`oyd wjia:dj ,nd
.ekSug ffOhu;a lrkjd' kgu;a fndfyda foaYSh iud. ,sh inkaO jHdmD;sj,
fufyhq lghq;= W.kavdj yd gekaidkshdj wd rgj, jHdma; lr we;'
216.
uKav,j, jdKsc wxYh Yla;su;aa lsug ud fhdackd lrkjd' f wkqj" Y%S ,dxlsl ;
uKav,j, jdKsc wxYh iska foaYSh jHdmdlhkag l,ska l,g wjYH jk m NdKav yd
39
fiaajd fj<`ofmd< ms<sn`oj udf.damfoaY iemhSu wksjdh l< hq;= hehs ud fhdackd
lrkjd' fuu f;dr;=re jdKsc fomd;fka;=f yd wmkhk ixjOk uKav,fha fj
wvfhys m< lrkq we;'
217.
;jo" wmkhk ixjOk l%shdldrl je hqKq lsu i`oyd wmkhk ixjOk uKav,h
Yla;su;a lrkq we;' tfiau" wmkhk ixjOk uKav,h Y%S ,dxlSh wmkhk i`oyd kj
fj<`ofmd, fiug l%shdldj lghq;= lsug o fYaIfhka f;dr;=re ;dlaIKh" l= nvq"
ueKsla yd iajKdNrK wdfhys mq,a f,i ikakdu m%jOkh l< hq;= nj o ud fhdackd
lrkjd'
218.
Y%S ,xld wmkhk Kh rlaIK ixia:dj mq,a l< hq;= njg o wmf.a wmkhklrejkag kj
fj<`ofmd,j,a fj; wj;SKu io`yd wmkhk rlaIK fhdackd l%u mq,a l< hq;=hhs ud
fhdackd lrkjd' fYaIfhkau cd;Hka;r fj<`ofmd,g msiSu i`oyd Yd, Njhla we;s
wmf.a l=vd yd uOH mudK jHjidhlhkag wjYH iydh ,nd ug ixia:dj lghq;= l<
hq;=h'
ks, ix;
219.
;;a;ajhg uqyqK ka wmf.a rch remsh, kej; ilia lrk ,' wfma mmd,kh fufyhjkq
,nkafka jD;a;slhka iska jk w;r tuksid foaY ksuh wkqmd; fkdukd f,i
l<ukdlrKh lsug bv fkdfok w;r ms<s.;a uQ,Ou u; ;SrK .ekSu islrkq we;'
220.
221.
.re l:dkdhl;=uks" wfma wdlfha Tfrd;a;= f yelshdj jOkh lsu i`oyd foaY
ix; Yla;su;a lsf jeo.;alu ud kej; wjOdrKh l< hq;= fkdf' rg ;=<g .,d tk
uQ,H m%jdyh jOkh fuka rfgys ks, ix; 2016 cQks wjidkh jk g wefuldkq
fvd, ,shk 10 olajd je jkq we;ehs uu wfmalaId lr'
cd;Hka;r fj<|du
222.
tuksid jvd
40
wmf.a cd;Hka;r fj<| m%;sm;a;s rduqj ilia lsu i|yd wka;cd;sl fj<| wdh;khla
ixia:d.; lsug rch ie<iq lr ;sfnkjd' tfukau wefuld tlai;a ckmoh" kh"
ol=Kq fldhdj" isx.mamQrej" iaf%,shdj" ol=Kq wm%sldj iy cmdkh jeks rgj,a iu
ksoyia fj<| .siqj,g t<ug we;s yelshdj uYkh lsug o ud fhdackd lrkjd'
tfukau hqfrdamd yjq,g tia mS ma,ia fhdackd l%uh hgf;a wmkhk m%jOkh lsug o
fhdackd lrkjd'
bv
224.
.re l:dkdhl;=uks" rcfha bv Nd;h Wmu lsu msKsi iy bvj,g wod< jxpksl
l%shd keje;au msKsi bv nexl=jla ykajd ug ud fhdackd lrkjd'
wh;a bvj, bf,lafg%dksl o;a; moaO;shls'
lsug ud fhdackd lrkjd'
th rchg
.re l:dkdhl;=uks" ieug fijKla ,ndug fuu rch ne isk nj ud fuys i`oyka
l< hq;=h'
wm rf
mqrjeishka jk fuu ck;djf.a .eg if j.lSu wm fj; mej we;' ta wkqj Tjqka
i|yd rdcH yd fm!oa.,sl wxYj, iyNd.S;ajh hgf;a ksjdi tall ,laIhla muK jir 5
la ;=< blsug ud fhdackd lrk w;r tys Tjqkaf.a jfkdamdh yd iudc
inkaO;djhkag n,mEula fkdjk m kej; mx lsf lghq;= isjk njg j.n,d
.kq ,ef'
227.
ue ugf rcfha yd fm!oa.,sl wxYfha ks,Odka i|yd ksjdi tall 150"000 la iy rdcH
wxYfha fcHIaG ks,Odkaa i|yd ksjdi tall 5"000 la o" fm!oa.,sl wxYfha iyh ,ndf.k
blr idOdrK ,lg ,ndug rch woyia lrkjd'
;jo .%dh m%cdjf.a jk ;;a;ajh k.d isgqu i|yd kj .%dh ksjdi fhdackd l%u
wdrN lsug o wm rch lghq;= lrkq we;' rch yd ksjeishd iska ksjfia jkdlu
yjqf,a orkq we;s w;r f i|yd rcfha odhl;ajh Wmu jYfhka tla ksjilg remsh,a
300"000$- l ^whr .; f.&' ksjfiys Wmu m%udKh wju jYfhka j. w 500 la
41
muK f'
blsug wfmalaId flf' f i|yd remsh,a ,shk 4"500 la ,ndug ud fhdackd lrkjd'
229.
bv ixjOk wd{d mk; hgf;a iajKN+ yd chN+ ukd m;%o we;=j n,m;%,dNS
bvj, jir 10 lg wl ld,hla jdih lrk ,o mqoa.,hskag tu bvj, yslu ,ndu
i|yd wjYH kS;s imdokh lrkq ,ef'
.re l:dkdhl;=uks" O m<d;a md,k wdh;k foam< u; by< n whlrkq ,nk w;r
th n f.jkakd iQrd lEula f,i ie,lsh yelsh' m<d;a md,k wdh;k iska whlrkq
,nk n wkqmd; fj<| wdh;khkays jdIsl jkdlka ishhg 15 la fkdblauh hq;=
njg ud fhdackd lrkjd' tfukau j;udk jdIsl jkdlu ^Current Annual Rate)
remsh,a 500 fyda Bg wvq k tjeks foam," n whlsfuka ksoyia l< hq;= njg ud fhdackd
lrkjd'
231.
n,Yla;s b;s lsu ffOhu;a lsu i|yd ksjdi,dNSkag iQh n, Yla;shg udrejk
f,i ud wdhdpkh lrkjd' ta i|yd jk hou n .Kkh lsf n ksoyia lsu i|yd
iqiql ,nk houla f,i i,ld nef,kq we;'
232.
kg mj;akd ksjdi l=,S yd ksjdi foam, iSud lsj,g wod< kS;s j;udkhg
.e,fmk f,i iudf,dapkh lrkq we;'
233.
bls
234.
.re l:dkdhl;=uks" miq.sh oYlh ;=< foaYSh bls ludka;fha ldhidOkh ms<sn|j
ud m%ixid lrkjd' fuu ludka;h foaYhka lrd f.khdug yels ;rug ka uqyql=rd
f.dia we;s w;r fuu ludka;h iu yjq,aug wm rch lem iskjd' tneka foaY
fj<|fmd,g msfik bls iud.j,g Y%S ,xldfjka neyerj Wmhk wdodh i|yd
kg mj;sk n ksoyi .gu ,ndug uu fhdackd lr' ;jo bls lghq;= i|yd Y%S
,xldjg mefKk kEu foaYSh iud.ula foaYSh fldka;%d;alrejl= iu yjq,a
jHdmdrhlg t,h yels fjkjd'
235.
236.
.re l:dkdhl;=uks" ksh; l,g Tjqkaf.a ys uqo,a tl;= lsf nrm;, .egjg
bls wxYh uqyqK iskjd' f ;;a;ajh Tjqkaf.a meje;au j, lsug wys;lr f,i
n,md ;sfnkjd'
42
237.
je,s jeks f.dvke.s,s jH ys`.f .egj i|yd bls ludka;h ;ka uqyqK
iskjd' bls ludka;h i|yd fhdod.; yels m .eUqre uqyqfoa we;s je,s msis lsu
i|yd wjYH hka;% wdkhkh lsf mqoa.,sl wxYh u;a lsu i|yd tjeks
wdkhkhkaf.a hou iqiql ,enQ f.ula f,i ie,lSug ud fhdackd lrkjd'
238.
jdfka" ghs,a yd ikSmdrlaIl NdKav jeks f.dvke.s,s jH iemhqf mj;akd ysh by<
, ms<sn| .egjg iula f,i tajdfha wdkhk wdY%s; n my< oukq ,nkjd'
;jo
wdkhkfha wod, jk jir 7 l ld, iSudj jir 10 la olajd > lrkq ,ef'
239.
jkdlu remsh,a ,shk 50 g jvd wvq rcfha fldka;%d;aj," l=vd yd uOH mudK
fldka;%d;alrejkaf.a uQ,H m%jdyh hqKq lsu i|yd Tjqka f.jkq ,nk jev wdrN
lsf w;a;sldru ishhg 30 olajd je lsug ud fhdackd lrkjd'
240.
ludka;h" ,s yd weksh jeoa jev i|yd udi ;=klg ;reKhska 7"500 la muK
mqyqKq lrkq we;ehs wfmalaId lrkjd' f i|yd remsh,a ,shk 500 l uqo,la fjkalsug
ud fhdackd lrkjd'
ixpdrl ludka;h
241.
.re l:dkdhl;=uks" ixpdrl ludka;h wdlfha ma;su;a wxYhla f,i mj;skjd' 2015
jIfha m<uqfjks udi 10 ;=< ixpdrlhskaf.a meKSu ,shk 1'5 la muK jQ w;r th
2014 jif wod< ld,mfofha meKSu fuka ishhg 18 l jOkhls' flfia fj;;a
ludka;h hqKq lsf wms m%udKj;a m ixpdrl wxYh ;=< Y%S ,xld kduh m%p,s;
lsug lghq;= lr fkdue;s nj lK.dgqfjka jqjo lsj hq;=h'
242.
f inkaOfhka miq.sh jir lsysmh ;=< fkdfhla m%pdrl mdG w;ayod n,d we;;a ta
lsisjla is;a ;=< ldjeug ;r m%shckl keye' l,dmfha mj;sk ;r`.ld;ajh hgf;a
wm rg jvd;a m%shlrk .ukdka;hla f,i m%lg ug k f,dalhg Y%S ,xld kduh
f.khdu w;sYhska jeo.;a jkjd' tneka Y%S ,xld ixpdrl m%jOk ldhdxYh iska
fYaIfhka wE; fmr. rgj, kj fj<|fmd,j,a fidhd .ekSu i|yd wdlYKSh m%pdrK
jevigyka h;a l< hq;= njg ud fhdackd lrkjd'
243.
.re l:dkdhl;=uks" mqyqKq Y%lhskaf.a ie,lsh hq;= yshg fuu lafIa;%h uqyqK
iskjd' tneka wd.ka;=l i;aldr lafIa;%hg inkaO ug Wkkajla olajk ;reK
;reKshkag wjYH mqyqKqj ,ndug fm!oa.,sl wxYh iu iyfhda.fhka lghq;= lrkq
,nkjd'
43
lrkjd' iEu ld;=jlu wju jYfhka ;reK ;reKshka 3000 la mqyqKq lsug b,lal
flf' tu ldhh i|yd remsh,a ,shk 100 la ,ndug ud fhdackd lrkjd'
244.
;ukaf.a hoka mqyqKq mdi,a wdrN lsug Wkkajla olajk fm!oa.,sl wxYfha
fydag,a .ekaf woyiska ksmqK;d ixjOkh i|yd ykajd we;s ;s%;aj n wvq lsug
wkql+,j n iyk ,ndug fhdackd lrkjd'
245.
7000 lska iuka; jkq we;s w;r fm!oa.,sl wxYfhys iyNd.s;ajfhka blrkq ,nkjd'
MICE l%shdldrlj, ksr;u i|yd fYaIfhka ia:dms; lrkq ,nk iud.j,g jir
foll ld,hla i|yd ishhg 50 l n rdu jir 5 la i|yd ,ndfokq ,nkjd' tfiau tu
ldhh i|yd remsh,a ,shk 3000 la ,ndug ud fhdackd lrkjd'
246.
ixpdrlhka Y%S ,xldj ;=, ho lsu .ekau i|yd wm rg" fuu l,dmh ;=< idmamq
ijd mdrdihla ^Shopping Paradise) lsu i|yd o we" im;a;=" bf,lafg%dksl iy
,s WmlrK yd wfkl=;a Wmdx. i|yd o jk n ixfYdaOkh lsug ud fhdackd lrkjd'
247.
uqo,a yqjudrelrkakka ( foaY uqo,a yqjudre lsf jHdmdrh Y%S ,xld uy nexl=f n,m;%
.dia;=jlg yd udf.damfoaYj,g hg;aj ,sys,a lsug ud fhdackd lrkjd'
248.
n,a, iy Wvrg ykd.;a ia:dkhka ixpdrl wdlYkhka f,i mj;kh lsug wjYH
mshjr .kq ,ef' fnkaf;dg" foaoaj" iai" fld<U fldgqj m%foaYh ixpdrl l,dm f,i
fm!oa.,sl wxYfha iyNd.s;ajh we;sj ixjOkh lsu i|yd fYaI wjOdkhla fhduq
lrkq ,ef'
;jo" .d,q fldgqj tys fm!rdKsl wisrsh /flk whqrska ixrlaIKh lrk
fYaIfhka wmf.a
mdrml ffjoH mphkag" cd;Hka;r wjOdkh fhduq lr .ekSf yelshdj we;' tfia
jqjo" by< m%;sfhka hq;=j th mj;ajdf.k hdu b;d jeo.;a jk w;r rf m%;srEmhg
ydkshla jk wksis yd kqiqiq Nd;hkag bv fkdh hq;=h' tneka fuu lafIa;%h
kshduKh lsu i|yd b;d blaukska kS;s imdokh l< hq;= njg ud fhdackd lrkjd'
250.
mdYjlrejka fuys
jehqKq lsu i|yd fuu iud.u" jD;a;slhka iska mj;ajdf.k hd hq;= hehs ud fhdackd
lrkjd'
251.
252.
miq.d m%foaYhka ys f;aud WoHdk we;s lsu .kajk w;r f i`oyd rcfha bv ,nd
ug;a jir 10 ld,hla i`oyd wO n rduhla ,nd ug;a ud fhdackd lrkjd'
fkdaod;aul lghq;= yd ixpdrl jHdmdrh mq,a u ksid fuu`.ska tu m%foaYj, wdl
lghq;= jOkh ug o bv ie,fikjd'
253.
254.
jdKsc uKav, ixioh (Federation of Chambers) hgf;a ,shdmx we;s" fydag,a jdKsc
uKav,h u`.ska md,kh lrkq ,nk ;re mka;s j.SlrKh fhdod .ekSug fydag,a
jHdmdlhka Wkka lsug ud leu;shs'
255.
nexl= iy uQ,H
fld<U cd;Hka;r uQ,H uOHia:dkh (CIFC)
256.
.re l:dkdhl;=uks" Y%S ,xldj ;=< uQ,H uOHia:dkhla msysgqu ms<sn`oj jir .Kkdjla
mqrd wm mqridr fovqjo fuf;la tjekakla we;s lr ke;' iuia; f,dal ck.yKfhka
y;frka tlla muK fjfik idla l,dmh ;=< wfma N+f.da,Sh msysu tjeks
uOHia:dkhla msysgqu i`oyd wmg bvlv yd wjldY i,id ;sfnkjd' wdl ixjOkh
i`oyd wjYH n,h yd Yla;sh iemhSf yelshdjla uQ,H uOHia:dk i;=f' ta i`oyd wmf.a
mdYjfhka fYaIs; fN!;sl yd g,a h;, myiql" udkj m%d.aOkh" wjYH kS;suh
yd kshduk myiql ie,iSu wksjdhfhkau l< hq;= fjkjd' fyd`o m%;sM, f.k h yels
lghq;= i`oyd uqo,a wfhdackh l< hq;=h hkak uf.a Yajdihhs' f ;;a;ajh hgf;a wm
fld<U cd;Hka;r uQ,H uOHia:dkh ia:dms; lrkjd'
257.
fuu fYaIs; l,dmh vqndhsj, msys cd;Hka;r uQ,H uOHia:dkhg iy f,dalh mqrd
we;s wfkl=;a tjeks uOHia:dkj,g fkdfofjks whqka f.dvkef.kq we;' th
'wd'fjOk udj; imfha j. w 300"000 l m%udKh ;=< f.dvkef.kq we;'
uQ,H wxYfha kshduk wjYH;djhkag wkql+, jk m blaukska yd idOdrK
whqka
fj<| wdrjq,a iu i|yd jk jdksc wlrKhlskao fuu uOHia:dkh iuka; jkq we;'
fuu jeo.;a mshjr miq.sh rcfha l=m%lgleisfkda fhdackdj fuka fkdj je /lshd
wjia:djka we;s lrkq ,nk Yla;su;a jHdmdr wdh;khla jkq we;' fuu uOHia:dkfha
45
fldgialrejka jk f,ig Y%S ,xldj ;=, l%shd;aul foaYSh iy cd;Hka;r nexl= fj; wm
wdrdOkh lr iskjd' fuh 2016 wfm%a,a 1 k isg l%shd;aul ug ksh;h'
jdKsc nexl=lrKh
258.
;sfnkjd' nexl= lafIa;%fha we;s we;s fuu jHdma;sh ms,sn|j uf.a iqnme;= mskukjd' ta
iu`.u wem u; mok jQ Kh ,nd ug muKla wmf.a nexl= iSud we;s njo zzjHdmdl
ud,shZZ mok lr .;a Kh iemhSug miqng we;s nj o fkdlshd neh' fuh iq yd
uOH mudK jHdmdl lafIa;%fha jOkhg;a" kj jHdmdr werf ixialD;shla ysug;a
ndOdjla ;sfnkjd'
.re l:dkdhl;=uks" wmf.a nexl= lafIa;%h ;ju;a Yd, nexl= lsysmhlg yd l=vd
nexl= lsysmhlg iSud ;sfnkjd' tneka Yla;su;a fYaIm;%hla ,nd.ekSu" foaYSh
iy foaYSh fj<|m, ;=< jvd mq,a ;;a;ajhla iy by< ugul fY%aKs.; u
i|yd fuu nexl= iafPdfjka taldnoaOu i|yd Wkka lrkjd' tu ldhh l<
hq;af;a isk fiajl fialdjkaf.a /lshd iqrlaIs;Njh ;yjqre lrk wdldrhg
njo ud wjOdrKh lrkjd'
^LDB) iy m%dfoaYSh ixjOk nexl=j (RDB) ,xld jHjidh ixjOk nexl=j f,i
taldnoaO lsug o ud fhdackd lrkjd'
muK
jvd je
wjOdkhla fhduql< hq;= njg ud fhdackd lrkjd' flfia fj;;a" nexl= l,an jHdmdrh
fj; fhduq u ksid ish m%Odk ldh Ndrfhka fjk;lg fhduq ;sfnkjd' tneka
wod< nexl= 2016 cqks 1 jk k isg l,an jHdmdrfha fhu k;r l< hq;= fjkjd'
260.
th tu lafIa;%j,
jOkh iSud lsug fya;= ;sfnkjd' fuu miqu hgf;a ishu nexl= ;ukaf.a uq Kh
m%udKfhka wju jYfhka ishhg 10 la lDIsluhgo" ishhg 5 la iq yd uOH mudK
jHdmdr wxYhg ;j;a ishhg 5la ;reKhska iy ldka;djka fjkqfjka o fjkal< hq;= njg
ud fhdackd lrkjd' cd;Hka;r r;%ka , fYaIfhka Yd, jYfhka r;%ka Wlig .kakd
foaYSh nexl= flfrys n,mEula we;s lrk fyhska iEu nexl=jlau ;ukaf.a uq Kh
46
fldgia
Wlia ;erlrejka i|yd jk ,shdmx lsf .dia;=j remsh,a 25"000 olajd jel< yels
whqka Wlia ;erlrejkaf.a wd{d mk; ^Pawnbrokers Ordinance) ixfYdaOkh lsug
fhdackd lrkjd'
262.
263.
m%udKj;a ;r uqo,la .sKqj, fkdue;sj fplam;a ksl=;a lsu iy Yd, f,i fplam;a
w.reu nexl= lafIa;%fha Yd, .egjla njg m;a ;sfnkjd' tfiau fuh jxpdld f,i
jHdmdr lsu i|yd o fhdod .kq ,ef' YajdikSh jHdmdr ixialD;shla we;s lsu i`oyd
iy mdfNda.slhka wdrlaId lsu i`oyd fplam;a w.ref wjia:d idmrd jroj,a f,i
i,ld tjeks jroj,aj,g tfrysj ;on, kS;suh l%shdud. .ekSug fhdackd lrkjd'
264.
.re l:dkdhl;=uks" nexl= folla yer wfkl=;a foaYSh nexl= ;u jHdmdl lghq;=
cd;Hka;r jYfhka mq,a lr keye' kuq;a ta i|yd we;s wjia:d b;d by<hs' wmf.a foaYSh
nexl=j,g tu wjia:d fidhd .ekSug wjia:dj we;s njg ud Yajdi lrkjd' tneka kg
mj;sk n .eka m%fhdackhg .kska ;u nexl=j, jHdmdl lghq;= cd;Hka;rh
olajd mq,a lsu ffOhu;a lrkjd'
265.
;u jHdmdr lghq;= mq,a lsu i|yd ;ukaf.a fYaIm;%hka ^Balance Sheet) mok
lrf.k foaY wdh;kj,ska Kh .ekS flfrys foaYSh iud. ;jrg;a
ffOhu;a
lrkjd' fuu Khj, fmd,S wkqmd;hka fj<|mf,a mj;sk ;r.ld wkqmd;hkaj,g mq,a
jYfhka wkqrEm h hq;=h' tjeks wjia:dj, ish yels foaYSh ksuh wkqmd;
fjkiaf wjodku wod< Kh ,nd .kakd iud. iska ord .; hq;=f' fmd,S f.
f,i foaY fj; hjkq ,nk uqo,a ta ms<sn`oj ish yels jxpd wju lsu i|yd Y%S ,xld
uy nexl=j iska wlaIKh lrkq we;'
266.
.re l:dkdhl;=uks" nexl= ;ukaf.a wlafjr< jHdmdr lghq;= (Offshore Banking) rfgka
msg;g jHdma; lr foaY ksuh Y%S ,xld uy nexl=f ;ekam;= lsu ffOhu;a lsug
leue;shs' fuu.ska ks, ix; Yla;su;a jkjd fukau nexl=j,g ;u jHdmdl lghq;=
i|yd je jYfhka foaYSh wruqo,a fhdod .ekSugo yels jkq we;'
267.
lsug
ud
fhdackd
lrkjd'
fuu.ska
foaYSh
wdfhdaclhskag
rcfha
268.
wm b;d kk uqo,a l<ukdlrK l%uhla fj; .uka lrka iskjd' wdrlaIs; fya;= u;
uqo,a m%jdykh wffOhu;a lsu i`oyd uqo,a wdmiq ,nd.ekSf my; i`oyka .dia;=
mekug ud fhdackd lrkjd'
269.
I.
II.
III.
nexl= wKlr i`oyd wh lrk .dia;=j tla wKlrhlg re' 150 la fkdblau h hq;= njgo
ud fhdackd lrkjd'
270.
271.
272.
jdyk fjkqfjka l,an myiql ,nd.ekSu i|yd wjYH jk ;lafiare iy;sl i|yd
whlrkq ,nk .dia;= 2016 ckjd 01 k isg l%shd;aul jk m ixfYdaOkh lrkq
,nkjd' ta wkqj fudag nhsisl,a iy ;%S,a fjkqfjka whlrkq ,nk .dia;= remsh,a 2"500
la o jk w;r" fudag ld r: we;= wfkl=;a ishu jdyk fjkqfjka whlrkq ,nk
.dia;=j remsh,a 15"000 la h hq;= njg ud fhdackd lrkjd'
273.
.re l:dkdhl;=uks" kd.l m%foaYj, muK blaujd nexl= YdLd msysgqjd we;s njo uQ,H
myiql i`oyd msiSug we;s bvlv iSud lrka .%dh m%foaYj, nexl= lghq;= i`oyd wvq
myiql we;s njo Tn ms<s.kakjd we;s' ta whqka we;sjk wiu;=,s;;djh i`u i|yd
wdl l%shdldrl je lrk w;ru ishu nexl= ishhg 15 lska ;u YdLdcd,h miq.d
m%foaY olajd jHdma; l<hq;= njg ud fhdackd lrkjd'
.re l:dkdhl;=uks" uQ,H wxYfha jOkh i|yd uQ,H myiql fj; myiqfjka m%fY
u i`oyd wjodk mok lr.;a , u; Kh u" uQ,H kh jehqKq lsu iy uQ,H
wdh;k w;r ;r`.ld;ajh we;s lsu i|yd Kh f;dr;=re ldhdxYj, l%shdld;ajh b;d
jeo.;aa jkjd' kgu;a furg Kh f;dr;=re ldhdxYhla ^CRIB) rdcH yd fm!oa.,sl
wxYj, iyNd.s;ajfhka l%shd;aul jkjd'
48
275.
ta iuu" jdKsc nexl=j, mj;sk wl%sh .sKqj, we;s uqo,a 2016 ckjd 1 k jk g
taldnoaO wruqo,g ner l< hq;=hehs fhdackd lrkjd'
uQ,H iud.
276.
.re l:dkdhl;=uks" miq.sh oYlh ;=< uQ,H wdh;k rdYshla wnqohg ,lajQ nj Tn;=udg
u;l we;ehs is;kjd' fuu wnqofha m%;sM, iudcfha iEu flfkl=gu kqKq w;r wmf.a
uQ,H lafIa;%fha ia:djr;ajhg o th ydkslr jqkd' ;ekam;alrejka lK.dgqodhl f,i
msgqolskq ,enqjd' fuys Y%S ,xld uy nexl=j ish wlaIK ldhh bgq lsug wfmdfydi;a
we;af;a hq. .Kkla mqrd mej;s iajdk;ajh foaYmd,kSlrKh u; lem lsug isu ksidh'
277.
.re l:dkdhl;=uks" uQ,H iud. wjodk ;;a;ajhl mej;s w;r Tn;=udo okakd m
f.da,avkalS ;ekam;alrejkag iyk ie,iSu i|yd rchg Yd, jeh nrla ug isjqkd' fuu
.egjg >ld,Sk iula jYfhka wefuld tlai;a ckmofha we;s Revolution Trust
Corporation yd iudk uQ,H wdh;k m%;sjHqy.; lsf wdh;khla (Financial Intitutions
Restucturing Agency - FIRA) kqre wkd.;fha
;ekam;alrejkag wdrlaIdj iy iykhla ,nd ug Y%S ,xld uy nexl=j iska ishhg ishhl
^100 %) wemlrhla ishu ,shdmx uQ,H wdh;kj, ;ekam;alrejka i|yd 2016 ckjd ui
w. Nd.fha ,ndfokq we;'
278.
.re l:dkdhl;=uks" nexl= fkdjk lafIa;%h ;=< wkjYH f,i ;ekam;= flak .;u
je,elau i|yd uQ,H wdh;k iska f.jkq ,nk fmd,S wkqmd;hka i|yd Wmu iSudjla
mekug ud fhdackd lrkjd'
jhi wjqre 60 g je fcHIaG mqrjeishka i|yd remsh,a ,shk 1 olajd ;ekam;= fjkqfjka
ishhg 15 fmd,S wkqmd;hla kg;a ,nd fokjd' bhg fuu iykh ,nk jhia iSudj wjqre
60 isg 55 olajd wvq lsug ;ekam;= uqo, remsh,a ,shk 1'5 olajd je lsug;a ud fhdackd
lrkjd' fuu myiqlu imhk n,m;%,dNS uQ,H iud. yryd ,nd fokq we;s w;r ishhg
1'5 l fmd<S iykdOdrhla rch u.ska ,nd fokq we;s' f i`oyd remsh,a ,shk 1"500 l uqo,la
49
fjka lsug ud fhdackd lrkjd' fuu ;ekam;= i`oyd Y%S ,xld uy nexl=f wdrlaIdj ,efnk
fyhska ;ekam;alrejkaf.a Yajdih je jk nj ud i`oyka lsug leu;shs'
b;=re ixialD;shla ksudKh lsu
280.
.re l:dkdhl;=uks" rf cd;sl b;=re jehqKq lsf jeo.;alu wjOdrKh lrk w;r
rg;=, b;=re ixialD;shla ksudKh lsu jvd jeo.;a fjkjd'
nexl=j,ska ud b,a,d iskafka mdie,aj,g we;=,;ajk ish <uqka i|yd jIhlg remsh,a 250
l wjuhlg hg;aj <ud b;s lsf .sKq jD; lrk f,ihs' fuu rdcH m%;sm;a;sh i|yd
nexl=lrejkaf.a wdh;kh ish iyfhda.h m<lr we;s w;r nexl= lafIa;%fha ieufokdu fmrg
meK fuu w.kd ldhhg iydh fok f,i wod< nexl= Wkka lrjkjd' fuh 2016 ckjd
ui 1 jk k isg l%shd;aul jkq we;'
wdl jOkh W;af;ackh lsu i|yd m%d.aOk fj<|fmd,
281.
.re l:dkdhl;=uks" Y%S ,xldf m%d.aOk fj<|fmd, ;ju;a w; fkd.eiQ im;la f,i
mj;skjd'
.=ld,Sk uQ,H myiql ixjOkh jQ m%d.aOk fj<|m, iska jHdmdr fj; imhkq ,nhs'
wmf.a m%d.aOk fj<|m, iS; ;dlaIK Nd;h yd hymd,kfha m%udKj;a Kqovq
fkdue;su fya;=fjka ndOdjka uOHfha l%shd;aul fjkjd' .re l:dkdhl;=uks" Tn;=ud
ksielju okakd m iq/l=m;a yd ksuh fldIka iNdj miq.sh jir 10 l ld,h ;=,
mSvdjlg ,laj ;snQ w;r thg fya;=j jQfha fldgia fj<|m, yd inkaO jkakkag
jHdmdl kh ms<sn`oj yeSula we;slsug fkdyels uhs' wmf.a rch fuu ;;a;ajh md,kh
lsu .ek uis,su;ah' ud Yajdi lrk m wdfhdack m%cdfjys wfmalaIdjka miq.sh udi
lsysmh ;=< ksielju jOkh ;sfnkjd' f miqu ;=< hymd,kh yd m%;sixialrKj,g
rch lem isk ;;a;ajhla hgf;a m%d.aOk fj<|mf,ys m%;sixialrK o y`kajd fokq we;'
282.
283.
f wdldrfhka widuQyslj lghq;= lsu jeo.;a jkafka uQ,H uey;alrejka ;Dma;su;a lsu
fjkqjg fj,|fmd, iyNd.s jkakkaf.a .egj,g wjOdkh fhduq lsu ksidfjks' ;jo
fuu.ska by< ugf ksoNdjhla mj;ajdf.k hdu i`oyd ;dlaAIKh Nd;d lsu iy;sl
lrkq ,nkjd' tfiau rch fldgia fjf<`om,ys
lrk idOdrK yd ldhlaIu mirhla we;slsug lem we;s fyhska 2016 jIh ;=<
fld<U fldgia fj<|m, widuQysl lsf l%shdj,sh wjika lsug fhdackd lrkjd'
284.
50
285.
.re l:dkdhl;=uks" jHdmdr lghq;= mq,a lsu m%jOkh lsu iy tajd id:l f >
ld,Skj wvq ho m%d.aOkh ,ndu jeo.;a fjkjd' 2012 jIhg idfmalaIj 2014 jIfha Y%S
,xldf ixhqla; Kh iq/l= fj<|m, remsh,a ,shk 50 la olajd jOkhla fmkakq
lrka ldhlaIuj lghq;= lr ;sfnkjd' fuh is .=Khl jOkhls' tfiau ixhqla; Kh
iq/l= fj<|fmdf,ys jHdma;sh myiq lr,Su i|yd 2016 jIfha tys lghq;=j,g wod<
wdodh n iy r|jd .ekS n bj;a lsug fhdackd lrkjd'
286.
.re l:dkdhl;=uks" rcfha iq/l=m;a wf, lsu i|yd wf, jHqyhla ^Trading Platform)
wm i;=j fkdue;'
Y%S ,xld uy
nelr ksYaldIk
wdh;kh imQKfhka l%shd;aul ;;a;ajhg m;ajQ miq iajdk wOHlaI uKav,hl md,khg
hg;a lsug o ud fhdackd lrkjd' Y%S ,xld uy nexl=f wlaIKh hgf;a wf,ys jHqyhla
msysgqu i|yd rcfha taldnoaO wruqo,ska remsh,a ,shk 500 la fjka lsug ud fhdackd
lrkjd'
287.
f w;ru" my; je we;s fldgia .kqfokq by< kxjka fldgia fj<|fmdf,a .kqfokq
u;a lsu i|yd fldgia .kqfokqjla i|yd .ekqlrejkaf.ka iy l=Kqlrejkaf.a
whlrkq ,nk ishhg 0'3 la jk fldgia .kqfokq noao bj;a lrkq ,ef' g wu;rj" fldgia
iy;sl u; mkjk uqoaor noaoo bj;a lrkq we;s'
288.
hqKqj ;yjqre lsu i|yd fldgia ;e/lrejka Tjqka iskau ia:djr u w;sYhska jeo.;a
jk nj fmfka' ta wkqj" fldgia ;e/lrejkaf.a Od;dj yd yelshdj Yla;su;a lr .ekSu
i|yd Tjqka taldnoaO u i`oyd Wkka lrkjd'
289.
fkdi,ld yer ;sfnkjd' fuu wdh;kfha ldhNdrh iy Ihm:h mq,alsu i|yd wod,
mk; iudf,dapkh lr wjYH ixfYdaOk is lsug wm iska
fuu wdh;kh Yla;su;a lsu i|yd remsh,a ,shk 100 fjkalsug ud fhdackd lrkjd'
290.
291.
;jo" ck.yk ldYfha fjkia u;a iu`. zzWlia wdmiq yeruZZ ^Reverse Mortgages)
ms<sn`oj i,ld ne,Su iqiqh'
292.
.re l:dkdhl;=uks" Y%S ,xldj iska fuf;la fhdod .kq ,enqf wefuldkq fvd, u.ska
ksl=;a l< nelr muKs' f ms<sn|j b mshjrla jYfhka k hqjdka iy iql=la nelro
we;= idm%odhsl fkdjk nelr ms<sn|j uYkh l< hq;=h' tu.ska Kh .ekSf hou
wvq lr .; yelsjkq we;'
293.
294.
fldgia fj<|mf,a ,ehsia;=.; lsu i|yd foaY iud. wdlYKh lr.ekSug fld<U
fldgia yqjudrej ^CSE) il%Sh ldhNdrhla bgql< hq;= njg ud fhdackd lrkjd' fldgia
fj<|mf,ys ,shdmx foaYSh iud. jir 2 la i|yd n iyk ,nk w;r ,kavkh"
isx.mamQrej" fydxfldx fukau uqndhs jeks fmr. fldgia fj<|fmd, , ,ehsia;=.; jQ
foaYSh iud. j,g fuu n iykh jir 3 olajd > lrkq we;' tfiau" fld<U fldgia
fj<`ofmdf<a fvd, ,ehsia;=.; u i`oyd foaYSh iud. Wkka lrjkjd'
295.
j;udkfha fj<`om, m%d.aOkSlrKh remsh,a ,shk 28 ls' fhda; ish l%shdud. ;=<ska
fj<`om, m%d.aOkSlrKh remsh,a ,shk 50 olajd je fj;ehs wfmalaId lrkjd'
.re l:dkdhl;=uks" f;a" rn" fmd,a jeks fj<`o NdKav iuQyh wmf.a wmkhk wdlfha
jeo.;au fldgila jqjo wmg yqjudre fj<`om,la ke;' iq/l=m;a yd ksuh fldIka iNd
iska kshdukh jk fj<`o NdKav yqjudrejla we;s lsug ka wjia:dj t<U we;s nj ud
Yajdi lrkjd'
.re l:dkdhl;=uks" jhia.;jk ck.ykh yuqf Y%u yuqodf ixhq;sh iS>% f,i fjkia
fjka mj;dkjd' ta i`oyd wmg l,am folla ;sfnkjd' tk jev lrk fiajhska ixLHdj
je lsu fyda fiajlhskaf.a ksuejqu je lsuhs' fj<`om, iu`. lrk ,o idlPdf
fuu .eg fol i`oydu i fih hq;= nj meye<s jqkd'
298.
kexh yels wOld,Sk /lshd ixialD;shla ykajd ug iqiq mirhla we;s lsug ud
fhdackd lrkjd'
299.
300.
301.
kg udi 6 l wLKav fiajd ld,hla we;s fldka;%d;a moku u; n|jd .kq ,enQ fiajlhska
iar l< hq;= nj ud okakjd'
fiajlhska fldka;%d;a moku u; n|jd .ekSug ue,slula olajk neka tu.ska Tjqkaf.a
bmhSf yelshdj wys lr ;sfnkjd' tneka fldka;%d;a mokka ,nd.;a fiajlhska iar
lsug fmr wLKav fiajd ld,h jirla olajd > lsug wjYH kS;s imdokh lsug ud
fhdackd lrkjd'
302.
303.
.re l:dkdhl;=uks" Tn;=udo okakd m rcfha fiajlhska i|yd wm rch iska uilg
remsh,a 10"000$- l w;sfl ukdjla ,nd kakd'
m%;s,dNhla ,eh hq;=hehs wm ;rfha Yajdi lrkjd' tneka fm!oa.,sl wxYfha fiajlhska
i|yd wju jYfhka uilg remsh,a 2"500$- l jegqma jeula ud b,a,d iskjd'
fuhska
remsh,a 1"500$- la 2015 jIfha;a b;s remsh,a 1"000$- 2016 jIfha;a ,ndug ud fhdackd
lrkjd' f i|yd ydmq;=kaf.a ix.uho tl we;s neka Bg wod< kS;s imdokh lrkq
we;'
304.
jevlrk ck;djg wju jegqmla ,efnk njg ;yjqre lsu i|yd /lshd ljqkai,hla
msysgqjk w;r th jdKsc uKav, yd is,a idudlhska iska l<ukdlrKh lrkq ,nhs'
wOHdmkh
305.
.re l:dkdhl;=uks" miq.sh oYlh ;=< wOHdmkh i|yd jQ rdcH wdfhdack lK.dgqodhl
f,i my< ugul mej;=ks'
myiql" kk mka;s ldur" oHd.dr" l%Svdx.k jeks uQ,sl myiql wju ugul mj;skjd'
.=rejreka n|jd .ekSu yd ksis m wkqhqkal lsu i`oyd wmg u;a m%;sm;a;shla
fkdue;su ryila fkdjk w;r tys m%;sM,hla f,i fYaIfhka .Ks;h" oHdj iy bx.%Sis
hk Ihhka i|yd .=rejreka fkdue;sj iuyr mdi,a lghq;= lrkjd' wm rcfha wOHdmk
Wmdh ud. m%Odk jYfhka b.ekaf .=Kd;aul Ndjh by< kexug;a mdi,a h;,
53
.=rejrekaf.a
ksmqK;djhka jOkh lsu i|yd .=rejrekag wLKav mqyqKqj ,ndug wmf.a rch W;aiql
fjkjd'
307.
fYaIfhka m%dfoaYSh yd .%dh mdi,a i|yd oHdj" .Ks;h" f;dr;=re ;dlaIKh iy bx.%sis
b.ekau i|yd .=rejre u;aj wkqhqla; lsu iy;sl lrkq jia wOHdmk wud;HdxYh iska
ksYa; ld,rduqjla iys;j l%shdld ie,eiaula imdokh lrkq we;'
.=rejreka wkqhqla;
lsu myiq lr,Su i|yd m%dfoaYSh yd .%dh mdi,aj, .=re ksjdi iy .=re fld.dr wdh
,ndug uu fhdackd lrk w;r ta i|yd remsh,a ,shk 2"000 l uqo,la ,ndug fhdackd
lrkjd'
308.
wmf.a fndfyda m%d:l yd oa;shsl mdi,aj, u;a ikSmdrlaIl myiql fkdue;s neka
jir 2016 wjidkh jk g jhsfka ishu mdie,aj,g ikSmdrlaIl yd c, myiql
,ndug ud fhdackd lrkjd' f i|yd remsh,a ,shk 4"000 la ,ndug ud fhdackd lrkjd'
309.
cd;sl moaO;sh u.ska fyda iQh n,Yla;sh u.ska fyda jhsfka ,sh fkdue;s mdi,a i|yd
,sh ,ndug fhdackd lrk w;r ta i|yd remsh,a ',shk 2"000 la fjkalr ug o fhdackd
lrkjd'
310.
uOHld,Sk yd l%shdld ie,eiaula hgf;a jhsfka m%d:l mdi,a 3"577 la jehqKq lsu
i|yd remsh,a ,shk 10"000 la ,ndug ud fhdackd lrkjd'
311.
ta iuu oa;shsl mdi,a 1"000 la i|yd l%shdldrl ldur" oHd.dr" nyqudOH ldur"
bf,lafg%dksl lsh myiql iys; mqia;ld, wd myiql ,nd u i`oyd remsh,a ,shk
15"000 la ,ndug fhdackd lrkjd'
312.
.re l:dkdhl;=uks" uE; hq.fha rcfhka lsis myiqlula ,nd fkd fkdi,ld yer ;snQ
mdi,a 1"360 la muK mj;sk njg jd;d ;sfnkjd' fujeks w;ayer oud ;snqKq mdi,aj,
myiql yd .=Kd;aulNdjh jehqKq lsf jHdmD;shla l%shd;aul lsu i|yd remsh,a
,shk 30"000$- la ,ndug ud fhdackd lrkjd'
313.
ia:djr oHd.dr myiql fkdue;s mdi,aj, oHd wOHdmkh hqKq lsu i|yd remsh,a
,shk 450 la ,ndug ud fhdackd lrkjd'
54
315.
mdi,aj, oka; fi!LH myiql jehqKq lsu yd wod< WmlrK ,ndu i|yd remsh,a
,shk 250 la ,ndug ud fhdackd lrkjd'
316.
317.
.re l:dkdhl;=uks" wfma mdi,aj,g wh;a fndfyduhla bv Nd;hg f.k keye' tajdhska
Wmhk wdodhu mdi, iu fnod.ekSug hg;aj tjeks mdi,aN+ fm!oa.,sl wxYh iu tlaj
j.dlsf wjirh mdi,aj,g ,ndug ud fhdackd lrkjd' tfia Wmhk wdodhu wOHdmk
wud;HdxYfha wkqu;shg hg;aj mdif,a myiql jehqKq lsug yd kv;a;= lsug Wmfhda.S
lr.; hq;= jkjd'
318.
319.
mdi,a ;=< jvd;a iqiq mirhla we;slsu i|yd iy isiqka yd .=rejreka w;r wka; in|;d
jehqKq jkq msKsi mx;shl isk <uqka ixLHdj 35 lg iSud lsug fhdackd lrkjd'
320.
.re l:dkdhl;=uks" tla tla mdi, fjku msjeh uOHia:dkhla f,i ie,lSug;a fhdackd
lrkjd' im;a uekka Nd;d lsug yd uQ,H l<ukdlrKfha j.u ;yjqre lsu i|yd
fuu l%shdms<sfj, fya;=jkq we;ehs ud woyia lrkjd' fuys NdKavd.drfha yd wOHdmk
wud;HdxYfha ufmkau wjYH jkq we;s'
321.
.re l:dkdhl;=uks" ysgmq ckdm;s w;s.re f'wd'chjOk ue;s;=ud iska ykajd fokq
,enQ mdi,a ks, we jevigyk foaYmd,k uey;a ksid ka msySug ,laj
;sfnkjd'
tneka mdi,a ks, we iemhSu i|yd jjqp l%uhla ykajd ug ud fhdackd lrkjd'
flfia fj;;a" 2016 jIh ;=< fuu jevms<sfj, hgf;a iEu <ufhl=gu m%;s,dN ,efnk
nj ;yjqre lsu i|yd wka;ld,Sk jevms,sfj,la f,i tfia jjqp fkd,efnk mdi,a
i|yd fmr m mdi,a ks, we fr ,ndug lghq;= lrkq ,ef'
YajoHd, m%;slrKh
322.
.re l:dkdhl;=uks" 2015 jir yd ieif wm Wiia wOHdmkh i|yd whjeh m%;smdok
ishhg 30 lska muK jelr we;s nj ud f iNdjg ie,lr iskafka i;=ks'
Wiia
;dlaIK Ih Odrdfjka Wiia fm< Nd.h iu;a jQ m<uq isiqka lKavdhu 2016 jif wm
YajoHd,j,g we;=,;a jk nj ud i;=ka i|yka lrkjd' wod< Yaj oHd, ;dlaIKf
Wmdh mskeu i|yd wjYH ;dlaIK mSG msysgq h hq;= w;r wjYH udkj im;a" h;,
myiql yd WmlrK ,ndu u.ska fuu mSGhka Yla;su;a l< hq;=j ;sfnkjd'
324.
<uqka yd mSG uqyqK we;s m%Odk .egjla jkafka fkajdisld.dr yd ksjdi myiql
,nd.ekSuhs' 2018 jir jk g ishu isiqkag ish uq YajoHd, wOHdmk ld,h i|yd
fkajdisld.dr myiql ,ndh hq;= njg ud fhdackd lrkjd' YajoHd, j,g ldh
55
uKav,h wdlYKh lr .ekSug yd r|jd ;nd .ekSu i|yd YajoHd, mSGhka i|ydo
fkajdisl myiql ,ndfokq ,ef'
325.
.re l:dkdhl;=uks" wfma rf YajoHd, by<u kqka ims fldgilg fiajh i,ik
w;r foaYSh YajoHd, fm!oa.,sl wxYh iu`. we;s inkaO;djh .ek fndfyda fokd jdo
lrkjd' fuu ;;a;ajh ;=, iuyr wfma YajoHd, iajlSh Ihud,d ;=,g o;a; oHdj"
wdhq.Kl oHdj" ffcj f;dr;=refoh" jHdmdr Yaf,aIkh" m%udK ilaIKh wd kj
mdGud,d ykajd ug uQ,sl;ajh f.k lghq;= lr we;s nj fmkS hkjd' fujeks uQ,drNhka
.kajkq msKsi tu YajoHd, j,g wjYH h;, myiql ,ndug ud fhdackd lrkjd'
f.dvke.s,s" oHd.dr yd WmlrK jeks myiql fuhg we;=,;a jkq we;'
326.
fuu W;a;;r iNdj okakd m wfma YajoHd, i|yd by< ugf lldpdhjreka
n|jd .ekSu yd r|jd .ekSu b;d wmyiq ldhhla we;' fndfyda foaYSh Yaj oHd, fuu
.egjg iula f,i fhdod f.k we;af;a iqfYaIS uydpdh ;k;=re we;slsuh'
rfgys
foaYSh YsIHhka fYaIfhka mYapd;a Wmd mdGud,d i|yd wdlYkh lr .ekSu i|yd
YajoHd, cd;Hka;r ms<s.ekSula iys; jD;a;Sh wdh;k iu wfkHdkH inkaO;d we;s
lr .ekSug .ekah hq;=h' tjka uQ,drNhla i|yd uQ,H myiql ,ndug ud fhdackd
lrkjd'
uyfmd, YajoHd,h
328.
.re l:dkdhl;=uks" jx.; .re ,,s;a we;=,;auqo,s ue;s;=ud fj<| weu;sjrhd jYfhka yd
wmf.a j;udk .re w.ue;s;=ud wOHdmk wud;Hjrhd jYfhka
b;sydifha fmr fkdjQ rE whqka wmf.a cd;shg l< fiajh ms<sn|j i|yka fkdlrkafka
k th ud iska ys;du;d w;miq lsula isl,d fjkjd' uyfmd, YsIH;aj fhdackd l%uh
YajoHd, YsIH mrmrdjka /ilg Tjqkaf.a wOHdmkh id:lj imQK lsug Wmldr
we;'
tfukau Tjqkg furg fukau msgrg fiajh lrkq ,nk wOHmk{hska fukau
jD;a;slhka ugo bvlv ie,iS ;sfnkjd' tneka fuu fY%aIaG rdcH ;dka;%slhkag f.!rj
lsu i|yd ud,f uyfmd, YajoHd,h kka YajoHd,hla wdrN lsu i|yd fuu
md,sfka;=j tljkq we;s njg ug Yajdihs' fuu Yaj oHd,h f;dr;=re ;dlaIKfoh"
jHdmdr wOHhkh" bx.%Sis" l<ukdlrKh yd fj,|fmd, b,lal lr.;a wfkl=;a kj Ih
ud,djka b.ekau i|yd wjOdkh fhduq lrkq we;' tneka fuu YajoHd,h msysgqu i|yd
remsh,a ,shk 3"000 la fjkalsug fhdackd lrkjd'
329.
.re l:dkdhl;=uks" wm iudcfha wOHdmk wjia:d je hqKq lsug wm rcfha we;s lemu
iksgqyka lrka ls,sfkdfha bxfkare oHd mSGhla we;s lsug;a" jjqkshdf
lDIslu
md,s yd fn!oaO wOHdmk mYapd;a Wmd wdh;kh i|yd kj f.dvke.s,a,la we;=j wjYH
h;, myiql iemfhkq we;'
lrkjd'
56
331.
YajoHd, YsIHhska i|yd fmd,S rys; wjqre 3 l Khla ,emafgdma m.Kl , .ekSu
i|yd ,ndug fhdackd lrkjd'tfukau ksoyia wi-fi l,dm iEu YajoHd,hlgu ,ndfokq
we;' f i`oyd remsh,a ,shk 300 la fjka lsug o ud fhdackd lrkjd'
332.
.re l:dkdhl;=uks" YajoHd,hg we;=,;au i|yd i,ld ne,Sf w;sfl ,l=Kq ,nd
ug kg Nd;d lrk l%ufoh hgf;a l%Svdfjka olaIl olajk whg wu;r ,l=Kq ,nd
fok wdldrhg ug iudkj kj ksIamdokhka fyda fiajdjka ms<sn| kj fidhd.ekSula islr
;su" kj m%fYhka ksudKh lrkq ,enQ wka;cd;sl ;r. tk ue;aia T,smshd wd
;r.j,g iyNd.s ;su jeks wxYj,go mq,a lsug fhdackd lrkjd'
333.
.re l:dkdhl;=uks" wmf.a YsIHhka i|yd foaY wOHdmkh ,ndug jeh lsu i|yd
fndfyda ld,hla ;siafia foaY ksuh rka msgg .,df.dia ;sfnkjd' tu l%shdj,sh wdmiq
yerh hq;=h' i;HjYfhkau wmf.a mj;akd Od;dj ie,ls,a,g .ekSug foaY YsIHhka Y%S
,xldf wOHdmkh ,eug fmd<Ujd .ekSug;a u.ska foaY ksuh furgg woaojd .ekSug;a
yels fjkjd' Y%S ,xldjg wOHdmksl flakaia:dkhla u i|yd je bvlvla ;sfnkjd' f
inkaOj miq.sh rch iska fm!oa.,sl YajoHd, wdrN lsu i`oyd wjir ug .kq ,enQ
;SrKh ksjer Ydjg fhduq jQjla' tfiau ffjoH wxYh yer wfkl=;a Ihka fm!oa.,sl
YajoHd,j,g bv ,nd h hq;= nj wm rcfhao woyihs' YajoHd, m%;smdok fldIka
iNdj u.ska wlaIKh lsf fldkafoaish fukau tu YajoHd,hg n|jd .kq ,nk YsIH
ixLHdfjka ishhg 10 la Y%S ,xldf w'fmd'i' Wiia fm< id:lj iu;ajk YsIHhska i|yd
fkdf,a m%odkh lsf fldkafoaish u; fuu wdh;k l%shd;aul jkq we;' tjeks taldnoaO
jHdmdrj, foaYSh mdYjlrejka i|yd n iyk ,ndfokjd' flfia jqj;a" wm rch lsis
wjia:djk kg mj;akd ksoyia wOHdmk l%ufhka neyerug lghq;= fkdlrk nj o ud
fuu .re iNdjg iy;sl lr iskjd'
334.
335.
rch iska ;r.ld Nd. l%shdj,sh yryd WmdOdka rcfha fiajhg n|jd .ekSu wLKavj
islrkq we;' wm rcfha kj m%fYhka wkqj f,dalfha b wNsfhda.hkag uqyqKug yelsjk
m rdcH wxYfha fiajlhkaf.a Od;d jOkh l< hq;= fjkjd' tuksid j;udk
fj<|fmd,
/lshd
b,aug
i,k
;ukaf.a
mdGud,d
ilia
lrk
f,ig
.re l:dkdhl;=uks" udiska by; i|yka l< l%shdldrl i|yd remsh,a ,shk 6"000 l
wu;r m%;smdokhla fjkalsug fhdackd lrkjd'
.re l:dkdhl;=uks" whjeh imdok l%shdj,sh ;=, O ludka; wxYj, jdKsc uKav,
iu ud woyia yqjudre lr.kq ,enqjd' tu jdKsc uKav,j,ska u;=lrk ,o tla .egjla
jQfha m%d:l iy uOHu ugf /lshd i`oyd mqyqKq Y%lhkaf.a ys;djhhs'
57
338.
jD;a;Sh mqyqKq iy l=i,;d jOkh i`oyd wjia:dj imhkq ,nk rcfha wdh;k 400 l g
jvd rgmqrd we;s nj i|yka lrkag leu;shs' flfia jqjo fuu wdh;k w;r ukd
inkalrKhla fkdue;s nj;a" fm!oa.,sl wxYh iu we;s inkaO;d wju nj kslaIKh
fjkjd'
iNdjka ^Industry Sector Councils) Yla;su;a lsug fhdackd lrk w;r tu.ska wod, fh
wud;HdxYh$;D;Sh iy jD;a;Sh mqyqKq wOHdmk fldiug iqiq Wmfoia ,ndug;a tu.ska
jD;a;Sh mqyqKq Wmdhud.hka fm!oa.,sl wxYfha wjYH;djhkag .e,fmk whqka ilia
lsug;a yelsjkq we;'
339.
340.
.re l:dkdhl;=uks rg;=, mqyqKq Y%u n,ldh by< kexf wruqKska YajoHd, oHdh;k
^Univesity Colleges) myla kgu;a msysgqjd we;s w;r ;j;a tjeks tla oHd,hla kqre
ld,fha ngka., wdrN lsug ksh;h' tneka ish mdGud,d je hqKq fldg ;j rg;a
mq,a lsu i`oyd fuu YajoHd, oHdh;kj, Ih ud,djka ;jrg;a mq,afldg fmd,su
;dlaIKh" mqkckkSh n,Yla;s ;dlaIKh" j;=j.d ;dlaIKh" f,aLk l,dj jeks O Ih
Odrdjka we;=,;a lsug;a ;dlaIKsl oHd," YajoHd, oHdh;k ugug Wiia lsug;a
uOHu ugf
342.
;dlaIKsl iy jD;a;Sh mqyqKq wOHhk wxYh ;jrg;a Yla;su;a lsu i|yd ,xld cudkq
ldl wNHdi wdh;khg ^Ceylon German Technical Institute) we;=,;a lr.kakd YsIH
ixLHdj jir folla ;=, 200 lska jelsugo ud fhdackd lrkjd' cuka ;dlaIKsl
wdh;kh (GIZ) u.ska wruqo,a imhd blrkq ,nk ls,sfkd jD;a;Sh mqyqKq wdh;kh
bls lghq;= f jk g wjika fjka mj;skjd' tneka tu mqyqKq wdh;kh ,xld
cudkq ldl wNHdi wdh;khg iudk iajdk mqyqKq wdh;khla f,i ixjOkh lsug
o ud fhdackd lrkjd'
343.
.re l:dkdhl;=uks" Y%u fj<|fmd, b,au imqrd,Sug yelsjk m mqyqKq Y%u n,ldhla
fYaIfhkau f.dvke.s,s iy bls" fydag,a iy ixpdrl" yq bxfkare iy ksIamdok jeks
58
ta i|yd rdcH iy
YsIHhskag cd;sl jD;a;Sh mqyqKq iqiql f,i ms,s.;a (NVQ Accredited) iy;slhla ,ndug;a
ud fhdackd lrkjd'
344.
345.
346.
.re l:dkdhl;=uks" by; i|yka fhdackd l%shd;aul lsu i|yd remsh,a ,shk 3"000 l
w;sfl m%;smdok fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
.re l:dkdhl;=uks" wmf.a ;reK mrmqr rf wkd.;hg msiSf fodrgqjhs' tneka ;reK
mrmqf ish yelshdjka jOkh fldg tajdhska m%fhdack .ekSug yels wjia:djka Tjqkag
,ndug wm rch lem iskjd'
fhdackd lrkjd'
348.
wOHdmk fmd iy;slm;% idudkH fm< iy Wiia fm<ska miq mdie,a yerhkakka yg je
/lshd wjia:d ,ndu i|yd fhdjqka fiakdxl u.ska fuu ;reK lKavdhj,g /lshd wjia:d
ms,sn| Wmfoia ,ndug;a" kdhl;aj mqyqKq jevigyka yryd fm!reI;aj jOkh yd
kh.rel ;reK msila ys lsug;a lghq;= lsug ud fhdackd lrkjd' tfiau ta yryd
Tjqka jD;a;Sh mqyqKq wdh;kj,g fhduq lsula isflfrkq we;'
wldh iy jD;a;Sh mqyqKq lafIa;%fha kshq;= wksl=;a wdh;k fuu fhdjqka fiakdxl iu.
cd,.; lsug o ud fhdackd lrkjd'
349.
fuu lghq;= islsu i|yd remsh,a ,shk 3"000 l w;sfl m%;smdokhla ,ndugo ud
fhdackd lrkjd'
350.
is;=re u;aiH j.dj" ls wdY%s; ludka;" meKs ludka;h jeks lafIa;%j, jHdmD;sj,
ksr; u i|yd lKavdh Kh l%uhka jdKssc nexl= u.ska ykajdug ud fhdackd lrkjd'
fuu jHdmD;s i|yd jdKsc nexl= iska iykodhS fmd,S wkqmd; hgf;a uQ,H myiql ,nd
fok we;s w;r tu jHdmD;s ;jrg;a jHdma; lsu i|yd o Tjqkg fuu iykodhS moku u;
uQ,H myiql ,nd fokq we;' jHdmD;sfha m%udKh mokj f i|yd rcfha bv ,ndugo
wm iska mshjr .kq we;' rgmqrd isreKq .udk 6"000 lska wju jYfhka ;reK ;reKhska
300"000 la f i|yd fhduqjkq we;ehs wfmalaIs; w;r f i|yd ish wdh;ksl iudc j.lSu
hgf;a jk jHdmD;s yryd ^Corporte Social Responsibility) iqiq Kh fhdackd l%uhla y`kajd
fok f,ig ud cd;sl b;slsf nexl=jg wdrdOk lr iskjd'
fi!LHh - kQ;k fi!LH myiql
351.
352.
.re l:dkdhl;=uks" kg rg ;=< me;shk jl=.vq wdY%s; frda. ms,sn|j fuu iNdj ;=<
ksrka;r jdohka iy idlPdjka we;s ;sfnkjd'
tfiau jl=.vq frda. l<ukdlrKh i|yd fjkajQ fYaI myiql iys; frday,la kafkafha
blsug;a ta i|yd remsh,a ,shk 2"000 la fjkalsug;a ud fhdackd lrkjd'
354.
k,a" uykqjr iy ud;r hk m%foaYj, ms<sld frday,a ;=kla blsu i|yd remsh,a ,shk
3"000 la fjkalsugo ud fhdackd lrkjd'
355.
jvd;a by< ugf ffjoH myiql ,ndu i|yd wkqrdOmqr" l=reKE., yd hdmkh
frday,aj, ;;ajh Wiia lsug;a ta i|yd kk myiql iys; f.dvke.s,s" WmlrK iy
wfkl=;a myiql iemhSug;a ud fhdackd lrkjd' ta fjkqfjka remsh,a ,shk 3"000 la fjka
lsug;a ud fhdackd lrkjd'
356.
357.
.re l:dkdhl;=uks" fnda fkdjk frda.hkag jeyshka fukau <uhskao f.dref by<
wjodku yd ta wdY%s; wNsfhda.hka ie,ls,a,g f.k wm rch iska b jI ;=k ;=, jHd
oHdj ^Pathology)" yis wk;=re ffjoH myiql" <uhska iy hm;a wh fjkqfjka wjYH
ffjoH i;aldr inkaOj fYaI{ ffjoHjreka mqyqKq lsu fukau wjYH fyo ldh
60
uKav, iy w;=re ffjoH fiajdjkays ldh uKav,o mqyqKq lsug ud fhdackd lrkjd' ta
fjkqfjka remsh,a ,shk 250 la fjka lsug o ud fhdackd lrkjd'
358.
359.
wd>d; uOHia:dk ^Stroke Centers) oyhla f;dard.;a ia;%slalj, blr" ;D;shsl i;aldrl
frday,aj,g wkqhqla; lr frda.S i;aldrl myiql jehqKq lsug;a tu frday,aj, yis
wk;=re m%;sldr yd fiajd myiql b jI fol ;=< jehqKq lsug;a fhdackd lrkjd' ta
i|yd remsh,a ,shk 5"000 la fjka lsug;a ud fhdackd lrkjd'
360.
kSjdys
mej;s
kj
ksmehqlrejkaf.a wka;cd;sl
m%oYkfha Footie kue;s WmlrKhla ksmou fjkqfjka rka molal ,nd.;a fodia;r
;=is; lyj uy;d iy mhka; iakdhq W;af;acl blgqjla ^Peripheral nerve stimulator
needle) fidhd .ekSu fjkqfjka fodia;r wkQm fyar;a uy;dg fukau wvq ho iys;
rEmuh iajrdf,alaIhka ^video laryngoscope) ksmou fjkqfjka kskaok ffjoHjrekaf.a
f,dal
ix.ufha
kjksmehq
iudkh
^World
Federation
of
Societies
of
jehqKq fldg by< ugulg f.k tau i|yd fujeks kj ksmehq ykajd ka furfgys
is fY%aIaG ffjoHjrekaf.a wmdf hka fujeks kjksmehq fidhdf.k we;s nj ud Yajdi
lrkjd'
Tjqka ish fokdf.a fuu olaI;d fjkqfjka wmf.a m%Yxidj;a m%kduh;a mqolr
iskjd'
361.
362.
.re l:dkdhl;=uks" fm!oa.,sl wxYh iu. ;r lsug yelsjk m Y%S chjOkmqr frday,
klrKh fldg tys fiajdjka mq,a lsug mshjr .efkkq we;' ta i`oyd remsh,a ,shk
1"500 la fjka lsug fhdackd lrkjd' tfiau foaYShj yd foaYShj iqiql ,enQ fyo ldh
uKav,hg we;s by< b,au ie,ls,a,g f.k Y%S chjOkmqr frday,g wkqnoaO fyo mdif,ys
61
jIhlg fyhka 2000 la mqyqKq lsug yels jk m h;, myiql hqKq lsug mshjr
.; hq;= fjkjd'
lrkjd'
363.
fuu fhdackd i|yd fjkalrkq ,nk uQ,H m%;smdok ksis m fhdojd .efkk njg
ksrka;rj miqmr lghq;= is lsu i|yd;a rch iska fhdojk uqo,g ksis jkdlula
,efnk njg jk ixl,amh l%shd;aul flfrk nj ikd: lr .ekSu i|yd;a iEu frday,lu
wlaIK tallhla msysgqug o ud fhdackd lrkjd'
364.
T!IO jH wdkhkh i|yd foaYhkag we hk wmf.a foaY ksuhka furg ;=< r|jd
.ekSug rch iy fm!oa.,sl wxYh taldnoaOj T!IO ksIamdok l,dm msysgqug ud fm!oa.,sl
wxYhg wdrdOkh lr iskjd'
rcfha frday,aj, wjYH;d imqrd,Su i`oyd tu T!IO ,g .ekSu ikd: flfrk .siqj,g
t,ug;a ^buy back arrangements) lghq;= flfrk w;r tu ksIamdok i|yd fjk;a
fj<|fmd,j,g m%fYug o Tjqka ffOhu;a lrkq ,ef'
foaYSh ffjoH lafIa;%h u;a lsu
365.
.re l:dkdhl;=uks" ngysr ffjoH l%u furf m%p,s; jk f;lau wmf.a im%odhdkql+,
frda. iqj lsf l%ufohka mrmrdfjka mrmrdjg ,ndu yryd mj;ajdf.k tkq ,eh'
366.
flfia jqjo" frda. ksjdrKfha foaYSh ffjoH l%ufohka lsisgl wm iudcfhka uqukskau
bj;aj f.dia fkdue;' ngysr rgj, fujeks foaYSh ffjoH l%uj,g we;s b,au kej; by<
hdu;a iuu wm rg ;=,o ta i|yd kej; msula we;s ;sf' ta fya;=fjka wo jk g Y%S
,xldj wdhqfo ixpdrl uOHia:dkhla f,i wka;cd;sl jYfhka m%p,s; we;'
367.
foaYSh ffjoH lafIa;%hg wod< .eg /ilau we;s w;r bka m%Odk;u .egjla jkafka foaYSh
wuqjH j, we;s ysluhs'
flld,Sk j.djka ffOhu;a lsu i|yd f.dka 2000 lg wjYH bv ,ndug;a ta i|yd
iykodhS uQ,H myiql ,ndug;a ud fhdackd lrkjd'
368.
foaYSh ffjoH lafIa;%fha YajikSh;ajh;a cd;Hka;r ugf ms,s.ekSu;a mj;ajd .ekSu i|yd
rgmqrd we;s ishu wdhqfo frday,a iy wdhqfo indyk uOHia:dk kshdukh lsug
wjYH l%ufohla ykajd ug;a ud fhdackd lrkjd'
,nk ludka;j,ska wmf.a wdlhg imhkq ,nk odhl;ajho b;d my< ugul mj;skjd'
kfjda;amdok ;=<ska fufyhjkq ,nk wdlhla wmg ,dlr .ekSug k fuu ;;a;ajh
b;d blaukska fjkia lr.; hq;=j ;sfnkjd' 2020 jIh jk g wmf.a wmkhkhkaf.ka
62
wju jYfhka ishhg 10 la j;a b;d Wiia ;dlaIKh fhdodf.k ksIamdokh lrkq ,nk kj
ksIamdok h hq;= njg wfmalaId lrkjd'
370.
fuu l%shdj,sh f.j;a lsu i|yd kfjda;amdok u;a lrk miq;,hla we;s lsug ud
fhdackd lrkjd'
(COSTI) cd;sl kfjda;amdok fukaau cd;sl f;aud uQ,sl mfhaIK jevigyk ^National
Thematic Research Programme) cd;sl oHd moku u.ska ls%hd;aul flfrk ;dlaIK
myiql iemfhk jevigyka o" wdl ixjOkh" iudc idOdrK;ajh" mdil ;;a;ajh
hk isoaOdka; u; mok jQ ;sridrnj iq/lSf meye<s wruqKlska hq;=j taldnoaO flfrkq
we;'
371.
.re l:dkdhl;=uks" fuu fhdackd l%shd;aul lsu i|yd pl%Sh wruqo,la f,i l%shd;aul
lrkq ,nk kfjda;amdok f.j;a lsf wruqo, u.ska l<ukdlrKh lrkq ,nk oHd"
;dlaIK yd mfhaIK wud;HdxYh hgf;a cd;sl kfjda;amdok uOHia:dkhka msysgqug o ud
fhdackd lrkjd' fuu uOHia:dkfha uQ,sl m%d.aOkh f,i remsh,a ,shk 100 la ,ndug
fhdackd lrk w;r ;j;a ,shk 3000 la b jI ;=kl ld,hla ;=< ,ndug o lghq;=
lrkjd'
372.
fuu kfjda;amdok wjidkfha ,dN Wmojk jdKsc ksIamdokhka njg m;alsu iy;sl lsu
wmf.a wfmalIdjhs'
f jk g;a
ldhd,h (COSTI) u.ska tjeks id:l jdKscuh ksIamdok i|yd Njhka we;s jHdmD;s 25 la
ykdf.k ;sfnkjd' fuu kfjda;amdok w;rg f.dKek kjQ lDIsldl ksIamdok
m%jOkhg iydh jk cx.u fiajdjla" n,Yla;s .nvdlr ;ef l%ufo wdh we;=,;a
jkjd' fujeks kfjda;amdok wod< ludka; lafIa;%hg iDcq odhl;ajhla imhk w;r b,lal
.; wxYhkays ;sridr njg o odhl jkq we;' fujeks kfjda;amdok jdKsclrKhg odhl jk
iud. fjkqfjka wO n iyk fukau w;dlaIKsl WmlrK laIhug ,ndfok
ld,iSudj wvq lsu jeks iyk ,ndug o lghq;= lrkjd'
tu jHdmD;sj, iajNdjh
ie,ls,a,g f.k rch iska ta i|yd wjYH bv fyda fjk;a tjeks myiql ,ndug lghq;=
lrkjd'
373.
Y%S ,xldf wmkhkhk i|yd by< wdka;slhla ,nd.ekSug k w.h tl;=l< ms<s.;a
fj<|kdu iys; foaYhkays ,shdmx l< fj,|kdu iys; ksIamdokhka h hq;=h' fuu
,shdmx lsf l%shdj,sh f.j;a fldg ta i|yd jk ho wvq lsu i|yd f,dal nqoauh
foam, ixOdkfha wka;cd;sl ldhdxYh ^WIPO) u.ska md,kh lrk fj<| ,l=Kq
63
wka;cd;sl fmaka whs;Ska (Patent Rights) ,nd .ekSf m%;s,dN ms<sn`oj kj ksmehlrejka
kqj;a lrka fmagka b,am;a f,dal jHdma;j m%jOkh lsu i`oyd l%ufohla ilia
lrk f,i Y%S ,xld kj ksmehqlrejkaf.a fldiug ud fhdackd lrkjd' tfukau"
wka;cd;sl fmagka whs;Ska ,nd .ekSu i`oyd iqiq kj ksmehq y`kd .ekSug ta i`oyd
wjYH uQ,H yd ;dlaIKsl iydh ,nd ug;a kj ksmehq fldiu lghq;= l< hq;= fjkjd'
f inkaOfhka kj ksmehqlrejka orkq ,nk hou wefuldkq fvd, 100"000 l
Wmuhlg hg;aj rch iska ug ud fhdackd lrkjd'
.re l:dkdhl;=uks" Y%S ,xldf jhia.; ck.ykh 2000 jif uq ck.ykfhka ishhg
9'3 la jQ w;r th 2020 jk g ishhg 20 la muK fhehs wfmalaId flfrkjd' fuys
fmdf ykd.; yelsjQ ;;a;ajh k jhia.; ck.ykh iudchg iy wdlhg b;d
n,mEula we;s lrk njhs'
wjYH;d we;s jfhdajDoaO mqoa.,hska i|yd jvd;a u;a jfhdajDoaO /ljrK l%u iy ta i|yd
wjYH lrk uQ,H imdokhka iy fiajd iemhS fjkqfjka we;s flfrk w;sfl b,au
imqrd,sh hq;=hs' .re l:dkdhl;=uks" jfhdajDoaO Y%S ,dxlslhka w;r jOkh jk wiudk;d
u.ska we;slrk n,mEu iy tu.ska" Tjqka fjkqfjka jk fiajd i|yd we;slrk b,au
ms<sn|j wmg kg ukd wjfndaOhla ke;'fuu fiajd myiql i|yd jOkh jk b,aula
;snqko Y%S
fhdackd lrkjd'
jhia.; mqoa.,hka i|yd jQ ksjdi i|yd o ^Housing for elderly) by< b,aula mj;sk
kuq;a rf ta i|yd iemhqu b;d wvq ugul mj;S'
myiql blrk fm!oa.,sl iud. iy ;ks mqoa.,hka fj; ishhg 50 l n rduhla ,nd
fokq we;'
ud okakd m rlaIK iud. iska ffjoH wdrlaIK wdjrK fcHIaG mqrjeishka fj; ksl=;a
lrkafka keye'
64
tuksid jhi wjqre 75 olajd ish mqrjeishkag ffjoH rlaIK wdjrK ,nd fok f,i ish
rlaIK iud. fj;ska ud b,a,d iskjd'
.re l:dkdhl;=uks" wjqre 65 g je ish mqrjeishka fj; cd;sl g,a yekqm; (NDI)
ksl=;a l< g Tjqkag fkdf,a fmd m%jdyk myiql N=la;sug yels jkjd'
;sridr ixjOkh i|yd moku jkafka wmf.a <ud mrmqrhs' mQj <udh jeo.;a jkafka tla
tla <uhdf.a fi!LH iy Ydl jOkhg muKla fkdj <orejdf.a nqoauh iy ixfnj
jOkhg;a th tlfia jeo.;a jk ksihs' fuu wruqK fmr lrf.k rch iska mQj <ud
h ixjOkh i|yd weuldkq fvd, ,shk 50 la tk remsh,a ,shk 7"000 la i|yd
f,dal nexl=j iu kgu;a .siqulg t<U ;sfhkjd'
378.
379.
.re l:dkdhl;=uks" miq.sh udi lsysmh ;=< muKla ;reK <uhs meyerf.khdu" IKh
lsu iy >d;kh lsu jeks yo ii, lrjk m%jD;a;s wmg wikakg ,enqKd'
<uhskaf.a
/ljrKh ms<sn|j rchg we;s j.lSu ms<sn| mqk mqkd lSug wjYH ke;'
inkaOjQ lsisu .egjla yqol,d f,i ie,lsh fkdyel'
<uhska
wdrlaIs; yd i;aldrl <ud iq/l= myiql ie,iSf wruqK we;sj mjq,aj, iy <uhskaf.a
wjYH;d ;yjqre lsug mQj <udh ixjOkh lsf rduqjla iy cd;sl ffk;sl yd
.=Kd;aul ;;a;aj rduqjla iy kshduk miqula ilia lsug cd;sl <ud rlaIK wldhg
n,h ,ndfokq ,ef' cd;sl <ud rlaIK wldfha ldhNdrh uE; ld,fha ie,lsh hq;=
wkaoka mq,a we;s neka fuu wdh;kh Yla;su;a l< hq;=hehs ud Yajdi lrkjd'
ta
<uhska /ln,d .ekSu i|yd wjYH olaI m,mqre mqoa.,hskaf.a yshla rf ;sfnkjd fuh
iuia: iudch flfrys w.;s.d n,mEula we;slr ;sfnkjd' ,hk 50 fjka lrkjd
Y%S
,xld jD;a;Sh mqyqKq wldh" cd;sl <ud rlaIK wldh iu taldnoaOj <uqka /ln,d
.kakka i|yd lk mqyqKq jevigyka ilia lsu i`oyd wdrNhla f,i remsh,a ,shk 50
la fjka lrkjd
380.
f w;r h mqoa.,sl wdh;khla <uhska /ln,d .ekSu ms<sn|j ms<s.;a mdGud,djla mj;ajd
f.k hkafka k ta i|yd oa;aj n iyk ,nd fokq ,nkjd'
65
;eme,a fiajdj
381.
oHq;a ,sms" wka;cd, myiql iy oHq;a wf,lrK lghq;= wdh ksid f,dj jgd ;eme,a
fiajh nrm;, .egj,g uqyqK we;' wmf.a ;eme,a fiajho tu wNsfhda.j,g wo uqyqK
md is'
383.
fjkqfjka bgq lrkjd' Tjqkag kS;sh yd iduh wdrlaId lsug yd kk r:jdyk yeiqref
l%u ms,sn|j wLKav mqyqKq mdGud,d foaYSh yd foaYSh jYfhka ,ndug fhdackd lrkjd''
f inkaOj rf cd;sl fmd,sia mqyqKq welvh Yla;su;a lsug fhdackd lrkjd'' fuu
ldhh i|yd remsh,a ,shk 100 la fjkalsug fhdackd lrkjd'
384.
f i|yd ud
wmf.a rch fmd,sia fiajdj meye,sju ykdf.k we;s w;r fmd,sia fiajfha jegqma
Iu;djhka jI folla ;=< iug lghq;= lrkq we;'
tu f. j,ska ishhg 50 la
;jo tla tla fmd,sia ia:dk fjku msjeh tall f,i i,lkq we;s w;r th Tjqkaf.a uQ,H
kh hqKq lsug o fya;=jkq we;'
rdcH jHdmdr
387.
rdcH jHdmdr rcfha wdl l%fudamdfha b;d jeo.;a fldgila f,i mj;sk w;r m%Odk
lafIa;%j, ,sn, yd n,Yla;s" jrdh yd .=jka f;dgqfmd," .=jka fiajd wdh;k" c, iemhqu
jeks wxYj, md,k n,hla fyda taldld n,hla i;=j we;' lsisu rdcH jHdmdrhla wdodhu
je lr .ekSf wruqKska fm!oa.,SlrKh fkdlrk nj rch kej;;a wjOdrKh lsug
leu;shs'
ta fjkqjg rch i;= jHdmdr jvd iajdk wdh;k njg m;alsu Yla;su;a lsu
i|yd jvd WmdhYS,S m%fYhla wkq.ukh lsu flfrys rch wjOdkfhka miqjkjd'
66
388.
tfiau wdrNl mshjrla f,i rch i;= ish jHdmdr isx.mamQref Temasek Holdings
iud.ug wkqrEmSj we;s lrkq ,nk rch i;= iud.ula hglg m;alrkq we;'
fuu rdcH
fuu
jHjidhhkays fldgia rdcH Ok Ndrhg ^Public Wealth Trust) udrelrkq we;' NdKavd.dr
f,alsjrhd iy Y%S ,xld uy nexl=f wm;sjrhd fuys Ndrlrejka f'
jHjia:dms;
ljqkais,h iska klrkq ,nk is,a iudcfha" jdKsc uKav, yd jD;a;Sh i;s
idudlhkaf.ka ie,;a uKav,hla u.ska fuu Ndrh l<ukdlrKh lrkq ,nhs'
fuu
rdcH Ok Ndrh md,sfka;=j fj; j.lsj hq;=f' kj rdcH jHdmdr mk;la u.ska f i|yd
wjYH ffk;sl rduqj i,ikq we;'
389.
rdcH jHdmdrj, wOHlaI uKav, i|yd jD;a;slhka m;alrka Yla;su;a lrkq we;'
m%Odk
rdcH jHdmdr ldh idOk oYl u; ^KPI) mokj l%shd;aul lsug;a ldh idOk
we.hSug;a bv i,ikq we;'
wkq.ukh lsug Wkka lrkq we;' fkdfhla fj<|fmd< WmlrK ;=,ska Tjqkaf.a m%d.aOk
wjYH;djhka imqrd .ekSu i|yd foaYSh fyda foaYSh m%d.aOk fj<|fmd,j,a j,g m%fYug
Wmld jkq we;'
390.
iajhx meje;aula we;s rch i;= jHjidhka we;slsf Yla;su;a kshduk l%ufohl
wjYH;djh wjfndaO lr.kska rch iska uyck Wmfhda.s;d fldIu ^Public Utilities
Commission of Sri Lanka) Yla;su;a lsug yd mq,a lsug wjYH kS;s imdokh lrkq
we;' fuu fldiug cd;sl c, imdok yd c,dmjdyk uKav,h" ,xld Lksc f;,a kS;s.;
ixia:dj we;=,;a jk we;s w;r tu.ska jvd;a msjeh ms<sUq lrk kso Ndjfhka hq;a ,
hdka;%Khla ykajd ug yelsjkq we;'
391.
rdcH jHdmdrj,g wod< rcfha m%;sm;a;sh wdlhg wod,j WmdhYS,S f,i isflfrk
wdfhdack u; r|d mj;skq we;' rcfha wdfhdack ixhq;shg rch i;= jHdmdr iska
mj;ajdf.k hk iy md,kh lrkq ,nk ,sn, W;amdokh yd fnodyeu" jrdhka" .=jka
f;dgqfmd," c, iemhS wdfhys flfrk jeo.;a WmdhYS,S fmd myiql muKla fkdj
fydag,a" wdfrda.HYd,d jeks WmdhYS,S fkdjk wxYj, lrk wdfhdackhka f.ka o iuka;
f'
ish wdfhdack ixhq;sh ^Investment Portfolio) u;a lsu i|yd Lanka Hospital, Hotel
Developers Pvt. Ltd. (Colmbo Hilton), Hyatt Residencies, Waters Edge, Grand
Oriental Hotel, Ceylinco Hospital iy Mobitel hk jHdmdrj, islr we;s WmdhYS,S
fkdjk wdfhdack fld<U fldgia fj<|fmdf,a 2016 jif ,ehsia;=.; lr imQKfhka
fyda wO jYfhka rch bj;a jkq we;'
rdcmlaI md,k iuh iska w;am;a lr.;a wl msjeh iys; Kh ksrjq,a lsu i|yd fhdod
.kq ,ef' fuu rcfha Wml%uh talmdYh fkdf' tla w;lska rch WmdhYS,S fkdjk
j;alj,ska bj;a ug miqng fkdjk w;r fj<|fmd, wlaIKh lrka rf wdl
m%;sm;a;shg wkql+, jkafka k WmdhYS,S j;alj, foaYSh yd foaYSh jYfhka wdfhdackh
lsug o miqng fkdjkq we;'
392.
.re l:dkdhl;=uks" fj,|fmd, , ia:dhslrKhg M,odhS f,i odhl h yelsj ;snQ ,la
if;di wdh;kh nx.,sfoaYfhka iy,a lsf,da tlla remsh,a 70 l ,g f.k remsh,a 50
67
.Kfka wf, lsu jeks wkqjk foaYmd,k ;Ska .ekSu ksid l%ufhka jejQ remsh,a ,shk
8 l Kh iNdrhla iu mj;ajdf.k hdug is we;' ,la if;di ck;djf.a jk hou
wvq lsf fuj,ula yehg Nd;d lsu w;HjYH f'
ta iuu
wdodhula iy;sl lrk fuu tallfhys wdfhdackh lsug mqoa.,sl wxYhgo ud wdrdOkh
lrkjd' fuu tallfha wdfhdackfhka Wmhd .kakd wruqo,a wm rg meg,S we;s Kh ksrjq,a
lsug fhdod .kq ,ef'
394.
395.
,xld Lksc f;,a kS;s.; ixia:dj ;j;a wdfhdaclhska iu iud.ula wdrN lsug lghq;=
lrk w;r tu.ska ;%sl=Kdu,fha msys kg W!K Wmfhda; f;,a gexls l<ukdlrKh
lsug lghq;= lrkq ,ef'
ms,smeo fkdue;s nj
kslaIKh lrkjd' flfia jqjo 2016 ckjd 01 od isg NdKavd.drh iska ksl=;a lrkq ,nk
Wmfoia ;rfha ms<smeh hq;= jkjd'
is,a .=jka fiajd
397.
ndOdjlska f;dr .=jkahdkdj,g ksoyia .=jka l,dm ^Open Sky) m%;sm;a;shla lrd t<ug
rch woyia lrhs'
foaYSh .=jka m%jdyk lghq;= Yla;su;a lsu ;=<ska rdcH fm!oa.,sl iyfhda.S;dj u; l%shd;aul
jk kj wNHka;r .=jka f;dgqfmd,j,a ;=kla .k" n,a, iy mq;a;,u m%foaYj, wdrN
lrkq we;'
399.
400.
foaYSh ixpdrl lghq;= m%jOkh lsf wruqKska wNHka;r .=jkaf;dgqfmd,j,a Nd;d lrk
.=jka iud. i|yd .=jka f;dgqfmd, fufyhq .dia;= (Ground Handling Charges) yd
wfkl=;a .dia;= whlsu w;aysgjkq we;' tu iud.j,g jIhlg remsh,a ,shk 1'5 la jk
n,m;% .dia;=jla muKla f.ug isjkq we;'
401.
.re l:dkdhl;=uks" jdksc .=jkahdkd i|yd ishhg 20 l mshdir .dia;=jla 2016 ckjd 01
jk k isg whlsug ud fhdackd lrkjd'
.re l:dkdhl;=uks tfia wdh;kh fj;ska l<ukdlrKh wdmiq ,nd.;a miq Y%S ,xlka
.=jka iud.u b;d j, f,i mj;ajdf.k f.dia we;'
,shk 158 la jk w;r thska ishhg 72 la ord we;af;a miq.sh md,k iufha wjidk jir ;=k
;=<h' fYaIfhkau fuh IK yd jxpd" {d;s;% ix.%yh" j, l<ukdlrKh ksid
isjQjla fjkjd' fuu ;;ajh wj;lafiare lsfuka furg n f.jkakkag widOdrKhla jk
nj lsj hq;=h' fuu.ska nia r: 45"000 la o ish myiql iys; YajoHd, 25 la o ish
WmlrK iys; kk wdfrda.HYd,d 30 la o ksjdi 48"000 la blsu i|yd uQ,Hkh l< yelsj
;sK'
wjdikdjka; f,i fuh Yla;su;a lsf l%shdj,sh b;d ukao.d iajrEmhla f.k
;sfnkjd'
403.
.re l:dkdhl;=uks" wm iska Y%S ,xlka .=jka iud.u foaYSh yd foaYSh jD;a;Sh
l,ukdlrK fYaI{hkaf.ka m%;sixOdkh lsu;a kej; ia:dk.; lsu;a lrkq ,nkafka
jvd ,dNodhS .ukdka; iys; l,dmSh .=jka iud.ula f,ih'
404.
Y%S ,xlka .=jka iud.f lsisu foaYmd,k w;fmula is fkdjk njg ud fuu .re iNdjg
iy;sl lrkjd' wm iska fuu iud.u l,dmSh m%uqLhd iy id:l ,dNodhS cd;sl .=jka
fiajh f,i kej; m;alsug lghq;= lrkjd' rch iska fuu mqkjk l%shdud.h i|yd
lem isk w;r fldf;la kSri jqj;a fuu j.lSu Ndr .kakjd'
405.
yska ,xld
406.
.re l:dkdhl;=uks" miq.sh rdcmlaI iufha rdcH NdKavd.drh ysia lsug fya;= jQ yska
,xld ;j;a isysjgkhls' f inkaOfhka kgu;a wm iska m%;sixOdk ie,iq ilia lr
we;s w;r ta wkqj yska ,xld ieris,s ke;s nc thd,hska tlla f,i kej; ia:dk.;
lrkq we;' tys fufyhq fYaIfhkau wNHka;r .=jka .uka flfrys wjOdkh fhduq lrk
w;r tys .=jka lghq;= f;dard.;a wka;cd;sl .=jka ud. lsysmhlg iSud lrkjd'
.=jka hdkd i|yd myiql ie,iSf ldhhka" .=jka nvq fiajd wd jYfhka jk lghq;=
i|yd Nd;d lrkq we;'
408.
tfukau u;a;, .=jka f;dgqfmd, .=jka nvq fufyhq flakaia:dkhla f,i Nd;d lsug
fhdackd lrkjd'
mshdir mqyqKq mdi,a kv;a;= w;ajehdj iy mQK w;ajehd myiql u;a;, .=jka
f;dgqfmd, ;=, fm!oa.,sl wxYh u.ska wdrN lsu ffOhu;a lsu i|yd fhdackd lrkjd'
.re l:dkdhl;=uks" fuu rch O wjodk ;;a;ajhka hgf;a myiqfjka f.dre h yels
iudc lKavdh wdrlaId lsu i|yd iudc wdrlaIK cd, hdka;%Khla l%shd;aul lsu i|yd
lem is' mj,a tallhla i|yd rch ,ndfok ukd .=ld,Skj je we;s w;r 2015 jIh
.;fyd;a re',shk 383 la u f i|yd fjkalr we;s w;r 2016 jIfha f i|yd jk hou
remsh,a ,shk 420 la olajd jelr we;' fuu mjq,a tallhla i|yd yqjudre ;=, iuDoa
fmdfydr iykdOdr" Y%du jegqma jeks iudc wdrlaIK fhdackd l%u wka;.;h' flfia jqjo
fuu fhdackd l%uj, mj;sk wldhlaIu;d .eg yd i;H jYfhkau Wojq wjYHjk msia
lrd ,d ug Ialr;d we;s njg Tn tl jkq we;' m%;s,dNSka ykd.ekSf wl%uj;a nj
jejk Iudpdrhkag uq,a we;s w;r i;H jYfhkau wjYH;djh mj;sk msi uq
ck.ykfhka b;d iq msilg iSud we;'
411.
fuu fhdackd l%u iudf,dapkh lsug ld,h meK we;s nj ud Yajdi lrkjd'
.re
l:dkdhl;=uks" iudc wdrlaIK l%u wmyiq ;djhg m;a lrk m%Odk .eg fol jkafka ksis
m ykd.ekSug yd iudc m%;s,dN mk;la hgf;a wduka;%Kh l< yels m%udKj;a fkdjk
m%;s,dN yqjudrej f'
iuka; wmf.a iudc cd, iy .%du ks,Od we;= m%N+jreka wmf.a iudc wdrlaIK fhdackd
l%u m%;s,dNSka ykd.ekSu i|yd fhdod .ekSug fhdackd lrkjd' tfukau ishu f. rg
;=, ys we;s nexl= YdLd moaO;sh ;=,ska f.ug;a fhdackd lrkjd' jvd kso Ndjhlska
hq;a fuu l%uh ndOdjlska f;drj ldka iy IKfhka f;drj m%;s,dN .,dtau i|yd bv
i,ikq we;'
412.
wmf.a rch ish iudc wdrlaIK fhdackd l%u iajfoaY lghq;= wud;HdxYh hgf;a ;ks
wdh;khlska kshdukh l< hq;= njg Yajdi lrkjd'
413.
fuu fhdackd l%u ldhlaIuj lsfuka wm iudcfha mSvdjg ,la we;s lKavdh j,g jvd
by< m%;s,dN ,ndug yelsjkq we;'
wdOdr" jeyshkag ,ndfok m%;s,dN muKla fkdj wmf.a iudc wdrlaIK cd,h" /lshd
wys we;= wjia:d o wdjrKh jk ugug mq,a jkq we;'
rdcH uqo,a
414.
.re l:dkdhl;=uks" rch iska lrkq ,nk , .ekS inkaOj Yla;su;a fukau
fr.=,dis wm iska n,d;aul lrkjd' w.ue;s;=ud iska m%ldYhg m;a lrk ,o cd;sl
m%;sm;a;s m%ldYkfha i|yka lrk ,o m uOHu m%imdok f,al ldhd,hla msysgjkq
we;' tu.ska rcfha fldka;%d;a;= mskeu wlaIKh lrk w;r ksYa; jkdlulska by,g
jk ishu m%imdok lghq;= islrkq we;'
70
415.
miq.sh jI lsysmh ;=, l%Shd;aul lrk ,o jHdmD;s j,ska fndfyduhla kso Ndjfhka
f;drj yd ;rld , .ekS l%shdj,shg wkq.; fkd , le|jq j,ska f;drj bm;a
flrk fhdackd ^Unsolicited Proposals) u.ska l%shd;aul lr we;'
f fya;=j ksid wm
rgg w;sYd, uqo,la iuyr jHdmD;s i|yd f.ug is we;' rcfha fgkav i|yd b,a
lsf wkq.ukh l< hq;= l%ufoh ms<sn|j fm!oa.,sl iud. iy fldka;%d;alrejka
kqj;a lsu msKsi lgqjla m;alrkq ,nkjd we;'
416.
.re l:dkdhl;=uks" uyd NdKavd.drfha f,al iska imQKfhka fyda fldgila f,i
ysld;ajh ork iud.ulg fyda rdcH jHdmdrhlg" Wm iud.ulg fyda wdY%s; iud.j,
wdfhdackh lsu i|yd NdKavd.dr f,alf.a ,s; wkque;sh fkdue;sj bv ,nd fkdfokq
we;'
.re l:dkdhl;=uks" tfukau fgkav inkaO l%shdldrl j,g wod< .dia;= ixfYdaOkh
lsu i|yd o fhdackd lrkjd
418.
419.
m%Odk .Kkaf ks,Odka yd .Kkaf ks,Odka fukau rdcH wxYfha wdodh .Kka f
ks,Odka iska O rcfha wdh;k iska whlrkq ,nk .dia;= iEu jir ;=klgu jrla
iudf,dapkh l< hq;= njo fhdackd lrkjd'
420.
.re l:dkdhl;=uks" rcfha j;al wjNd;h we;' tuksid cd;sl j;al f,aLkhla
rdcH uqo,a fomd;fka;=j u.ska mj;ajdf.k hdhq;= njg ud fhdackd lrkjd'
421.
.re l:dkdhl;=uks" whjeh l%shd;aul lsf l%shj,sh je hqKq l< hq;= nj ud okakjd'
tneka whjeh l%shd;aul lsu 2016 ckjd udifha wdrN lrk f,i o ,nd fok ,o
m%;smdok blaujd ne` we;s lr fkd.kakd f,io wfma ck;djg jvd;a fyd`o fiajdjla
ie,iSu i`oyd ,nd fok ,o iEu remsh,lskau Wmu m%;sM, ,nd .kakd f,io ud ishu
wud;HdxYj,ska b,a,d iskjd'
422.
.re l:dkdhl;=uks" rdcH uQ,H l<ukdlrK ^j.lS& mkf;ys bvlv ,n we;af;a o<
cd;sl ksIamd;fhka wem iSudj ishhg 7 la jYfhks' tu iSudj o< cd;sl ksIamd;fhka
ishhg 10 olajd je lsug fhdackd lrkjd ' rdcH iy fm!oa.,sl fmd yjq,aldr;aj
jevigyka i`oyd rch ishhg 50 lg jvd wvqfjka odhl jk g lsish .dia;=jla wh lrka
fuu wem ,nd foa' .dia;=jla wh flfrka wem ksl=;a lsu msksi fr.=,dis mkjkq ,nkjd'
ta wkqj
71
fuu.ska f.=j" iqrdn foaYSh wdodh iy ;lafiare hk wxYj,g wod< wdodh iy wdodh
inka; ldh ms<sn| uYkh lrkq ,nkjd'
424.
tys
lghq;=
jHdma;
lsug
wmyiq
;sfnkjd'
foaYSh
wdodh
.re l:dkdhl;=uks" wdKavql%u jHjia:df 148 jk j.ka;shg wkqj rdcH uQ,H ms<sn|
imQK md,kh md,sfka;=j i;=fjhs' rdcH uQ,Hkhg wod< ish lreKq md,sfka;=jg
jd;d l,hq;= jqjo O wud;HdxY" fomd;fka;= yd rdcH jHjidh iska taldnoaO
wruqo,ska mndysrj ,e yd f. inkaOfhka md,sfka;=f md,kfhka f;drj ;u
wdh;k u.ska l<ukdlrKh lrkq ,nk ia:dms; fkdjk wruqo,a mj;ajd f.k hk nj
fmkSf.dia we;'
426.
f.k tkq
,nkjd we;'
427.
.re l:dkdhl;=uks" rdcH wdh;k iska O h;, myiql ixjOk jHdmD;Ska tk uyd
mudK blsj, isg l=vd mudK bls olajd 2011 jIfha muK isg 2014 foien 31
jk k olajd O NdKav jev iy fiajd i|yd jI lsysmhla ;=, f.ug we;s b,a,S yd
,eug we;s uqo,a f jk g f. fkdlsu fya;=fjka talrdYS we;'
fuu b,a,S
uYKh fldg tys j,x.=Ndjh iy;sl lsu i|yd iy iqiq ksfoaY bm;a lsu i|yd
Y%dl f,aljrekaf.ka ie,;a lgqjla m;alsug fhdackd lrkjd'
428.
.re l:dkdhl;=uks"
l%shdj,sh
imQK lsug muKla udi 5 isg 6 olajd ld,hla .;f' fuu miqu ;=, uqo,a
wud;HdxYhg ish kS;suh lghq;=j, iydh u msKsi kS;sm;s fomd;fka;=f ks,Odka
;sfofkl= oa;Shk moku u; NdKavd.drhg ksoyia lrk f,i kS;sm;s;=udf.ka
b,a,d
iskjd'
429.
.re l:dkdhl;=uks" Y%S ,xldf rdcH wxYfha uQ,H l<ukdlrK ldhh l%ufhka ixlSK
fjka mj;S' rdcH uQ,H l<ukdlrKh rchg w;sYh jeo.;a lulska hq;a wjYH;djhla f'
rdcH uQ,H wxYfha ks,Odka mqyqKq lsu i|yd jD;a;Shuh wdh;khla fkdue;'
tuksid
rdcH uQ,H l<ukdlrKh lrk mrdih ;=, jD;a;Sh iqiql m%jOkh lsug Wmld jk
hdka;%khla rg;=, fkdue;'
msysgqjd we;s
fuu miqu ;=, uqo,a wud;HdxYhg rdcH wxYfha .Kldldjreka i|yd jD;a;Sh iqiql
,ndf wdh;khla msysgqug fhdackd lrkjd' ta i|yd remsh,a ,shk 50 l m%;smdok
fjkalsug fhdackd lrkjd'
431.
ta i|yd m%udKj;a
odhl;ajhla ,ndu msKsi fYaIs; fomd;fka;= wjYH we;' f fya;=j ksid m%d.aOk
fj<|fmd, ldhhka i|yd iy rdcH iy fm!oa.,sl wxYh w;r inkaO;dj we;s lsu
i|yd kj fomd;fka;= folla wdrN lsug fhdackd flf'
432.
.re l:dkdhl;=uks"
fkdue;'
fya;=j ksid rcfha wdh;kj,g bvlv l<ukdlrKh i|yd bvlv l<ukdlrK tallhla
msysgqug fhdackd lrkjd'
rdcH mmd,kh
433.
.re l:dkdhl;=uks" fuu rch" rcfha fiajlhskaf.a wNsudkh wdrlaId lrkq ,nk njg
fmdfrdka jQ w;r th wm bgq lr we;' iajdk rdcH fiajd fldif idudlhska m;alr
we;' rdcH wxYh foaYmd,KSlrKh u w;S;hg wh;a isoahla njg m;a we;'
434.
uilg remsh,a 10"000 la jk rdcH fiajlhkag ,nd we;s by,u jegqma jelsu is lrkq
,nk njg fmdfrdka jQkd' tu fmdfrdkaj wm iska bgql< njg igyka lsug leu;shs'
rdcH wxYfha ka j.lSu jkafka wfmalaIs; m fiajd iemhSuhs' wm ck;djf.a wfmalaIdjka
bgql< hq;=f' rdcH wxYfha fiajd iemhSu wfmalaId lrk ugug is fkdjk nj i|yka
lrkafka b;du;a lK.dgqfjks' fuu ;;a;ajh ksjer l< hq;=h' M,odhs;djh rf iuia;
wdl jOkhg n,mdk n,j;a .egjla ;sf' b laula iys; rdcH mmd,kh f
i|yd u. fmkaug wjYH jkq we;'
435.
jemqr fiajlhka iys; wdh;kj,ska rdcH fiajlhska ,ndf.k fiajlhska wvq wdh;kj,g
Tjqka fiajfha fhou i|yd rdcH ks,Odkaf.a ix;hla we;slsug ud fhdackd lrkjd'
436.
tys
.re l:dkdhl;=uks" rdcH wxYfha fiajd iemhqu j, ;;a;ajhlg m;aj we;' ,smsj,g udi
.Kka ;=, ms<s;=re fkd,ef' tuksid ishu ,smsf,aLk ,enqKq njg wju jYfhka k 05 la
73
we;=,; j;a kah hq;= w;r rdcH mmd,k yd l<ukdlrK wud;HdxYh iska fuu lghq;=
wlaIKh l< hq;=h'
438.
wmf.a foaY ; uKav, Yla;su;a l< hq;=h' ta wkqj fuu ; uKav,j, fiajh lrkq ,nk
wh i|yd mq,a mqyqKqjla ,ndh hq;= njg fhdackd lr'
idudlhskaf.a wOHdmkh ,nk orejkaf.a wOHdmk hoka ishhg 75 la rch u.ska orkq
,nk w;r ishhg 25 la foumshka iska h hq;=h' ta fjkqjg m<uq orejd i|yd oa;Shk
mdie,a wOHdmkfha imQK hou rch iska orkq ,ef'
miqj tu hoka ishhg 80 la rch orkq we;' f i|yd re',shk 150 la fjkalsug
fhdackd lr'
439.
wm j;ajk kk f,dalfha fndfyda wNsfhda. j,g uqyqK u i|yd rdcH wxYfha fiajl
ixLHdj wkqrEmS ke;s nj;a Tjqka tjeks ;;a;ajhka m%oYkh lrkq fkd,nk nj;a fmfka'
rdcH wxYfha ldh uKav,h wjqre 5 lg jrla iudf,dapkh l< hq;= njg wm rch Yajdi
lrhs'
440.
.re l:dkdhl;=uks" rcfha h;=re me ,nd f l%ufoh hgf;a h;=re mehla , .ekSu
i`oyd f jk g uqo,a f.jd we;s rcfha fiajlhskag h;=reme ,nd fok njg f wjia:df
ud m%ldY lrkjd'
441.
.re l:dkdhl;=uks" cQ,s jclhska i|yd tla jrla muKla f.jkq ,nk remsh,a 250"000$- l
uqo,la f.ug fhdackd lr' ta i`oyd remsh,a ,shk 500 la fjka lrkjd'
wlrKh
442.
Widhlu lsh yels w;r ta ksid ;SrK ,ndu f,i m%udo fjkjd'
hqla;sh mis|,Su
m%udou hqla;sh bgq fkdula f,i ud olskjd' wdfhdack mirh jehqKq lsfuys,d je
n,mEula islrk neka jdKsc wlrKhla yryd hqla;sh mis|,Sf l%shdj,sh f.j;a l<
hq;=j we;' tuksid jehqKq l< mmd,k mirhla i|yd Y%jH m.; ls iys; iajhxl%Sh
kvq f.dkq l,ukdlrK moaO;s msysgqug;a ta i|yd remsh,a ,shk 500 la fjkalsug;a
fhdackd lrkjd'
443.
.re l:dkdhl;=uks" wmf.a wlrK fiajd fojre uqr l%uhlg Wid meje;af l%ufohla
ke;' lkka kvq iu i|yd fojre uqr l%uhlg meje;aug ud fhdackd lrkjd'
444.
mlaId lr wjYH m
ixfYdaOk bm;a lrk f,i ud b,a,d iskjd' fujeks kS;s m%;sixialrKhka i|yd remsh,a
,shk 500 la fjkalsug ud fhdackd lrkjd'
445.
tfukau
wlrK
mqyqKq
wdh;kh
Yla;su;a
lsug;a
wlrK
ks,Odka
ixLHdj
74
446.
Y%S ,xldj frelrK uOHia:dkhla f,i m%p,s; lsug wjYH h;, myiql kgu;a
mj;sk nj ud Yajdi lrkjd' tneka fuu frelrK uOHia:dkh u.ska wdrjq,a if
yd frelrK lghq;= b;d blauKskau wdrN lsug wjYH mshjr .kakd fuka ud wod<
n,Odkaf.ka b,a,d iskjd'
Y%dlhska iska ish l%shdld fiajd ld,h ;=< wm rf ixjOkhg lrk ,o odhl;ajh
ie,ls,a,g f.k Tjqkaf.a Y%du h m%S;su;a mirhla ;=, .; lsug wjYH myiql Tjqkg
,ndfok njg iy;sl lsu rchla jYfhka wm iska bgql< hq;= jkjd'
2014 jIfha
idudlhska 168"900 la iys;j wkqu; w:idOl wruqo,a iy odhl;aj Y%du jegqma wruqo,a
156 la l%shd;aul ;sfnkjd'
kg llre flduidia ckrd,a jrhd yryd fuu wkqu; w:idOl wruqo,a iy odhl;aj
Y%du jegqma wruqo,a j, islrk kshdukh iy wlaIKh m%udKj;a fkdjk w;r th j,
;;a;ajhl mj;sk nj;a ta ksid fuu wruqo,aj, we;s idudlhskaf.a b;sls wjodkulg
,laug bv ;sfnk nj;a i|yka l< hq;= fjkjd' tneka idud; wruqo,aj, iqrlaIs; nj
iy;sl flfrk plaIK jQ md,k m%;Ska we;=,;a kj kshduk yd wlaIK l%ufohla
ykajd f wjYH;djhka u;= ;sfnkjd' tneka fuu Y%du wruqo,a kshdukh i|yd kj
kshduk wdh;khla Y%S ,xldf msysgqug ud fhdackd lrkjd'
lreKq;a fya;=fjka fuu .egj jvd;a wiSre ;sfnkjd' tneka kg mj;akd Y%du jegqma
l%ufoh ms<sn|j kej; we.hSula lsu m%uqL wjYH;djhla ;sfnkjd' flfia jqjo kg
fiajfha kshq;= rdcH fiajlhskag Tjqkaf.a Y%du jegqma l%ufoh tmoafokau mj;ajd f.k
hk w;r 2016 ckjd 01 od isg rcfha fiajhg nef|k wh i|yd odhl;aj Y%du jegqma
l%uhla ykajd fokq ,nkjd' tu.ska Tjqka Y%du .kakd wjia:df Tjqkg Y%du jegqmla
f.u ikd: flfrkjd' tu odhl;aj wruqo,a rcfha Y%du jegqma wruqo,lg fhduq flfrkq
we;'
450.
.re l:dkdhl;=uks" .re w.ue;s;=ud ish m%;sm;a;s m%ldYkfha i|yka l< m fiajl
w:idOl wruqo, iy fiajl Ndrldr wruqo, taldnoaO lsu lrkqfha rch iy jD;a;Sh i;s
w;r f ms<sn|j tl;djhlg meKSfuka wk;=rej muKla nj ud f .re iNdjg kaug
leu;shs'
451.
fiajl w:idOl wruqo,a idudlhskaf.a jhi wjqre 18 olajd jk orejka yg yis wk;=re"
oreKq frda.dndO yd Y,Hlu wdjrKh jk m remsh,a 150"000 la olajd jk fi!LH
wdjrKhkao udihlg remsh,a 100 la jeks kdl odhl;ajhka idudlhdf.ka whlr .ekSug
hg;aj ,ndug ud fhdackd lrkjd'
75
.re l:dkdhl;=uks" wmf.a ck.ykfhka wvlv jvd iskafka ldka;djka jk w;r Tjqka
f;a j.df isg we ludka;hg;a foaY /lshd j,g;a odhl ;sfnkjd'
tfia jqjo
454.
fYaI{hka iEfyk m%udKhla rgg wjYH f' tneka" cd;Hka;r f,i ms<s.;a f;dr;=re
YajoHd, we;= f;dr;=re ;dlaIK wOHdmk wdh;kj,g furgg meKSug wdrdOkh lrk
w;r tu iud. kg N=la;sk n iyk .gu mj;ajdf.k hdug fhdackd lrkjd fuu
YajoHd, rdcH fm!oa.,sl yjq,aldr;aj jevms<sfj, hgf;a msysgjkq ,nk w;r rcfha
odhl;ajh jkqfha bv fyda tjeks wfkl=;a h;, myiql iemhSu f'
455.
.re l:dkdhl;=uks" Y%S ,xldf f;dr;=re ;dlaIKh BPM ludka;h iska wfmalaIs;
;;a;ajhg jvd my< ugul mj;sk nj i|yka lsu wj ;lafiare lsuls' Y%S ,xldj tu
jHdmdrhg t<U we;s njg f,djg lshd mEug ka ld,h meK we;' tfiau fuu ludka;h
wfma i;H Njh lshd mE hq;=h' f;dr;=re ;dlaIK jHdmdrfha jOkh myiq lr,Su i|yd
wjYH jk mirh we;slsu fjkqfjka cd;Hka;r m%jOkh yd iu; we.hSula lrk
wNHdihla werug;a ta i|yd wmkhk ixjOk uKav,h ud.fhka rch iska uq
weia;fka;=fjka ishhg 50 la fyda remsh,a ,shk 100 la ,ndug;a SLASSCOM wdh;kh
iska ;j;a remsh,a ,shk 100 la fhoug;a fhdackd flf'
SLASSCOM wdh;kh yd
rcfha ks,Odkaf.ka iuka; wlaIK lgqjla u.ska fuys lghq;= jerg;a wlaIKh
lrkq we;'
456.
;snqKo wjYH m%d.aOkh ,nd.ekSf Ialr;djh ksid fujeks kj woyia jdKsc jHdmdr njg
mj;kh lsug wjia:djla fkd,ef'
f,i yd WmdOdka Tjqkaf.au iud. werug ffOhu;a lsu msKsi rdcH nexl= yryd
Kh fhdackd l%uhla we;s lsug fhdackd flf' tu Kh ,ndfokqfha tla woyila i|yd
tla mqoa.,fhl=g jir 03 l ld,hla ;=, Wmu jYfhka re',shk 1'5 la f,igh' tu Kh
wju jYfhka WmdOdka 1000 la i|yd ,ndug wfmalaId flf'
jHdmdr ie,eiaula u;
muKla mokj fuu Kh ,ndfok w;r ta i|yd wem iq/l= wjYH fkdf'
76
wmkhk
f wkqj jirlg
uQ,drN we;s lsf mir Yla;su;a lsug rch lem isk nj i|yka l< hq;=h' tneka
foaYShj ls%hd;aul lrk foaY iud. yd foaYSh iud. iska WmdOdkaf.a uQ,drNl
iud. ^Angel Investors) mdYjlrejka jk wdfhdaclhska uQ,H myiql ie,iSfuka" u
fmkafuka yd Wmfoia iemhSfuka iyh jk fjk;a kEu jHjidhlhl= i|yd wdfhdack
iyk ,ndug i,ld n,kq we;'
458.
460.
wfma ldhhkag wod<jk fyda wfma Ih m:hg wh;a kS;s iudf,dapkh lsf ldhh uf.a
wud;HdxYh kgu;a wdrN lr we;'
lsf mk;&" W!K Wmfhda; j;al iy W!K l%shdld wdh;k mqkreoh lsf mk;
iqNidOl m%;s,dN mk; iy fmd .siq mk; wdh fuhg we;=,;af' tfiau rdcH
fm!oa.,sl yjq,ald;ajh inkaOfhka wmg u;a fr.=,dis fkdue;s nj uu kslaIKh
lr'
tneka rdcH fm!oa.,sl yjq,ald;ajh i|yd fyd| ffk;sl mirhla we;s lrk
u;a kS;suh mirhla ilia lrk f;la wka;ld,Sk udf.damfoaY ksl=;a lsug uu
fhdackd lr' ;jo cd;Hka;r frelrK l%shdj,shg uqyqK ug is jQ g rchg ta i|yd
Yd, jYfhka uqo,a jeh lsug isf'
,shk 100 l g je uqo,la jeh lsug isf' wlrK wud;HdxYh iska bm;a lr we;s
cd;Hka;r frelrK uOHia:dkh Y%S ,xldf msysgqf fhdackdjg wmso iyh m,
lrkafkuq' th msysgqu i|yd wm kgu;a im;a imhd we;s w;r cd;Hka;r frelrK
l%shdj,s fj; fhduqfuka yels iEu gu j,lsk f,ig bfha rdcH wdh;kj,g Wmfoia
fokq ,ef'
77
m%jdyk lafIa;%h
461.
.re l:dkdhl;=uks" m%jdyk lafIa;%h b;d lkka ilia lsu wjYHhs' u;a r:jdyk
ie,eiaula wkq.ukh lr fkdue;su fya;=fjka" wmf.a ud. ;onohg ,laj we;' m%jdyk
lafIa;%fha jOkh;a iu kshduk hdka;%Kh we;s fkdue;'
462.
f inkaOfhka ;%S frdao r:" l=,S r: iy mdie,a jEka r: iy NdKav m%jdykh i|yd wod,
jk kS;s ;s we;=,;a lsug cd;sl m%jdyk fldif Ih m:h mq,a lsug mk;g wjYH
ixfYdaOk lsug ud fhdackd lrkjd'
ud. m%jdykh
463.
.re l:dkdhl;=uks" kg Y%S ,xld .ukd .uk uKav,h wju jYfhka remsh,a ,shk 4'5
la tla r:hla < .ekSu i|yd ho lrhs' flfia fj;;a Y%S ,xld .ukd .uk uKav,h
kg iqka nqka f,i l=Kkq ,nk mrK nia peis nia r: ksIamdokh i|yd fhdod .; yels
nj;a" tu.ska nia r: , .ekSu i|yd ho lrk uqo,ska fldgila b;s lr.; yels nj;a
uu fhdackd lr' tneka" Y%S ,xld .ukd .uk uKav,hg nia r: ksIamdokh lsu i|yd
yelshdjla we;s foaYSh iud. iu taldnoaO ud. m%udKh i|yd iqiq niar: ksIamdokh
lsug we;s wjia:d fidhd ne,Sug ud fhdackd lrkjd'
464.
tfiau" ishu rdcH wdh;k iska ;u wdh;kj, wn,ka ;;ajhg m;aj we;s ishu jdyk
iqiq m neyer lrk f,i uu fhdackd lrkjd'
465.
.re l:dkdhl;=uks" km;d wmg ;%sfrdao r: inkaO jdyk wk;=re .ek wikakg
,efnkjd' ;%sfrdao r: rf .ukd.ukh i|yd Yd, odhl;ajhla imhd ;sfnkjd' fuu ;%S
frdao r: 280 is,skavr Od;djla iys; frdao y;f jdyk f,ig mj:kh lsug ld,h
ka meK we;s nj ud Yajdi lrkjd'
fhdackd lrkjd'
466.
.re l:dkdhl;=uks" n,Yla;sh b;s lr .ekSug iy mir ydksh wju lr .ekSu i|yd ;%S
frdao r: bkaOk Nd;fhka bj;aj ,sfhka Odjkh l< yels f,i mj:kh lsug ;%S
frdao r: yshka u;a lrkjd' f wkqj .dia;= g iys; ;%s frdao r: ,sfhka Odjkh
lsug yels jkfia mj:kh lsu i|yd remsh,a 150"000 l iykodhS Kh uqo,la ,nd ug
ud fhdackd lrkjd' f i|yd remsh,a ,shk 50 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
467.
rg;=, ,shdmx we;s ishu jdyk i|yd fkdf,a r:jdyk ixfla; WmlrKhla
^Traffic Encoder) i lsug o ud fhdackd lrkjd' fuh r:jdyk l<ukdlrKh lsug
iy jdyk fidrl j,ska j,lajd .ekSug fukau wdlh hqKq ug o bjy,a fjkq we;'
ta wkqj f i|yd remsh,a ,shk 500 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
h
468.
.re l:dkdhl;=uks" wm rg;=, we;s h ud. lsf,dag 1"567 la f' fu;r ie,lsh
hq;= m%udkhla jk h ud.h ;=, klg Odjkh jkafka b;d iS; h m%udKhls'
tuksid fuu h ud.h NdKav m%jdykh yd ixpdrl ludka;h i|yd .dia;=jlg hg;aj
yjqf,a Nd;d lsug mqoa.,sl wxYhg bvlv ,ndug ud fhdackd lrkjd' fuu.ska Wmhkq
,nk wdodhu h m%jdyk l,ukdlrKh Yla;su;a lsug;a" h;, myiql ixjOkh
78
lsug;a fhdod .kq ,ef' .re l:dkdhl;=uks" wmf.a h fiajh ;=, m%Yia; f,i
m%fhdackhg fkd.;a j;al rdYshla talrdYS we;'
j;al j,ska Wmu m%fhdack .ekSu i|yd Wmdhud. ykd .ekSu i|yd idudlhska 5
fofkl=f.ka iuka; h ixjOk iNdjla ^Railway Devoploment Council) msysgqug
fhdackd lrkjd'
469.
Y%S ,xld .ukd.uk uKav,h Tjqkaf.a mrK niar: peis kej; Nd;h i|yd wkq.ukh
lrkq ,nk m%;sm;a;sh h fomd;fka;=jg Tjqkaf.a mrK h ue inkaOfhka
Nd;d lrk fuka ud fhdackd lrkjd'
470.
le<Ksje,s h ud.fha .uka lrk u.Ska ixLHdj ie,ls,a,g .kska m%jdyk Od;dj
je lsug yd f.fhka Odjkh lsug yelsjkfia tu h ud.h klrKh lsug
remsh,a ,shk 1"500 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
471.
.re l:dkdhl;=uks" h ia:dkj, fukau nia kej;=j, jdyk kj;d ;nd hdf ^Park
& Ride) myiql we;s lsu u.ska jvd fyd| r:jdyk l<ukdlrKhg bvlv ie,fik
w;r u.shdg o myiqj ie,fik w;r ,dNodhS o f' tneka cdwe," wiaidf,a," mdkr"
lvj; iy ms<shkao, jeks f;dard.;a k.rj, h" yd nia r: m%jdykh hqKq lsu i|yd
m%jdyk wud;HdxYhg remsh,a ,shk 1"000 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd' jdyk kj;d
;nd hdf myiql ie,iSfuka miq k.rhg tk jdyk wju jYfhka u.Ska 4 fofkl=j;a
m%jdykh l< hq;= jk w;r tfia fkdlrkakka i|yd .dia;=jla wh lrkq we;'
fuu
f w;ru" h u.ska NdKav m%jdykh u;a lrk w;r th m%jdyk hou wvqug
fya;=f'
473.
.re l:dkdhl;=uks" tfiau uyj jjqkshd iy hdmkh olajd h ud.h jehqKq lsug
uu fhdackd lrk w;r ta i|yd re',shk 200 la fjka lrkjd'
474.
fm!oa.,sl wxYh iu yjq,a fjka tlaj .uqj" lgqkdhl iy fld<U iy lvj; inkaO
lrka fudfkda f,a ^Monorail) moaO;shla fm!oa.,sl wxYh iu. lghq;= lrk f,i rdcH
wxYh u;a lrkjd'
.re l:dkdhl;=uks" fYaIfhka fld<U k.rh wdY%s;j we;s c,ud. Nd;d lrka c,
ud. yryd m%jdyk lghq;= l%shd;aul lsug mqoa.,sl wxYhg wdrdOkd lrkjd'
476.
ixpdrlhskag O;ajhlska hq;= w;sfl fiajdjka iemhSf wjYH;djh imqrd .ekSu i|yd
jdhqmdhk ^Hovercrafts) iy c, wdY%s; l,am l%Svd wjYH;djhka ykajdug mqoa.,sl wxYh
u;a lr'
fuu hdkd .uqf isg fld<U olajd;a" fld<U isg .d,a, olajd;a tfiau
c,wdY%s; m%jdykh i|yd remsh,a ,shk 250 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
79
kdl wdlh
478.
.re l:dkdhl;=uks" fmr. yd wmr. wgj,a inkaO lrka fjk kdl .uka ud.hg
b;d wdikakj Y%S ,xldf N+f.da,Sh msysu ksid wmg kdl flakaia:dkhla ug we;s
bvlv b;d Yd,hs'
479.
tneka wm f.da,Sh jkdl odu olajd jOkh u b;d jeo.;a jk w;r tu.ska kdl
flakaia:dkh ;=, Yd, bvlvla i,id .; yels jkq we;'
f.dvke.Su i|yd ke yshka wdlIkh lr .ekSug yels mirhla we;slr .ekSu b;d
jeo.;af'
480.
m%Odk m%;ske.; lsf flakaia:dkhla f,i ixjOkh ugk m%;s ke.; lsu iy
nyd Nd;d fkdlr islrk ke .; ls mq,a l< hq;=h' 2025 jk g f,dalfha m%Odk
m%;s ke.; lsf jrdhj,a iai w;rg meKSug wm b,lal lr .; hq;=h'
481.
.re l:dkdhl;=uks" Y%S ,xld kdl yuqodj uqyq wdrlaIdj iemhSu i|yd wjYH Yla;sh
w;am;a lrf.k we;' f inkaOfhka Y%S ,xld kdl yuqodj iu taldnoaO lghq;= lrk
f,ig fm!oa.,sl wxYfha jHdmdr fj; uu wdrdOkd lr'
iemhq fiajd
483.
Y%S ,xldj flakaia:dkhla lr.kska Od;djh iy kug wod< fiajdj jHdma; l< yels
f.da,Sh iemhq iud. i|yd rch mj;sk ndOl bj;a lrkq we;' fuu.ska Tjqkg idOdrK
n mirhla
wjia:djka ysl< yels m wdfhdackhka lsug yelsjkq we;' tfiau wdfhdack uKav,h
hgf;a mj;sk l,dmj,g mNdysrj fjkuu ykd.kakd ,o m%foaYj, fuu iemhq
flakaia:dk l%shd;aul lsu i|yd wjYH kS;s imdokh lrkq we;'
kdl NdKav m%jdykh
484.
cd;Hka;r NdKav m%jdykhg we;=,;a ug we;s iSud ,sys,a lsu ;=,ska ta i|yd foaYSh
iyNd.s;ajh ishhg 75 la olajd je lsug;a" weuldkq fvd, ,shk 5 l wdfhdackhla
lsug;a n,dfmdfrd;a;= f' kuq;a fuu iud.j, fiajd kshqla;sfhka wju jYfhka ishhg
90 la i|yd foaYSh Y%lhka fhdod .; hq;=h'
m%jdykh olajd jHdma; lsug;a th Y%S ,xld jrdh wldh iu taldnoaOj is lsug;a uu
fhdackd lr'
80
485.
.re l:dkdhl;=uks" bkahdkq id.rfha iuqSh in|;d fiajdf ^Indian Ocean Marine
Affairs Cooperation) ldhhka Yla;su;a lsu i|yd remsh,a ,shk 50 la fjka lsug uu
fhdackd lr'
486.
.re l:dkdhl;=uks" Y%S ,xld jrdh wldh ;=,g we;=jk nyd jdyk ks,Odjdoh ksid
wmyiq;djhg m;ajk nj ud fj; jd;d we;' tneka" tu jdyk .ukd.ukh myiq lrk
nia ud. jD; lsug;a tla jdykhlg jirlg re'100"000$- l n,m;% .dia;=jla ykajd
ug;a ud fhdackd lrkjd'
tuksid fuu
ldl ckmo ;;ajh je hqKq lsu i|yd wjYH l%shdud. ykajd ug n,dfmdfrd;a;=
fjkjd'
.re l:dkdhl;=uks" rfgys k, c,h ,nd .ekSf myiql we;af;a ck.ykfhka ishhg 44
g muKs'
ud. cd,h
490.
.re l:dkdhl;=uks" f jIfha uq,a Nd.fha .re w.%dud;H;=ud iska uOHu wf.S
ud.h i|yd uq,a., ;enQ nj Tn;=udo okakjd' fuu ud.fha fldgia 4 u tljr wdrN
lsug lghq;= ie,iq lr we;' thska tla fldgila blsu foaYSh fldka;%d;alrejka fj;
,nd fokq we;'
491.
.re l:dkdhl;=uks" uydud. cd,h jehqKq lsu i|yd remsh,a ,shk 15"000 l uqo,a
m%;smdokh lsug ud fhdackd lrkjd'
ud.h blsu" .d mdrg iudka;r iuqSh ud.h ^uka v%hs&" mdkr olajd > lsu"
oUq,a, - fmdf,dkakrej" uq,;s yd hdmkh hd flfrk wf.S ud.h blsu" mduxlv"
r;au,dk ud.h > lsu" le<Ks . yryd kj md,ula blsu md, 25 la
m%;sixialrKh yd .=jka md, 3 la blsu wd lghq;= i|ydh'
492.
blsu" l%shd;aul lsu iy whs;sh mejf (BOT) moku u; fldgd mdr isg lvqfj, olajd
l=Kq u; b flfrk mdrla ^Elevated Road) blsug o wm woyia lrkjd'
rcfha odhl;ajh f,i remsh,a ,shk 1"000 la ,ndug o ud fhdackd lrkjd'
81
f i|yd
493.
fld<U fldgqj m%foaYhg m%fY u myiq lr,Su i|yd le<Ks md,u isg fld<U fldgqj
olajd kj fldgqj msiq ud.h blsug wm woyia lrkjd' f i|yd jir folla ;=,
remsh,a ,shk 4"000 l uqo,la fjkalsug ud fhdackd lrkjd'
iyfhda.S;djh hgf;a oUq,a," fmdf,dkakrej" uq,;s yd hdmkh inkaO lrka > lsug
wm woyia lrkjd'
495.
496.
wf.S ud.h i|yd wh lrk uqo, ^Toll) muKla tjeks ud. jdkscuh f,i id:lug
m%udKj;a fkdue;s nj ms<s.;a lreKls' th lemSfmfkk wdl lghq;=j, fld` kdrh
fyda jkd,sh h hq;=h' tneka th fld<U-kqjr hdmkh hd flfrk yq wf.S ud.hla
fkdj fhda; jdKsc WoHdk iu tlg neKq ud.hla f,i ie,lsh hq;= fjkjd' i;H
jYfhkau fuu wf.S ud.h jHjidhl;ajfha yd kfjda;amdokfha wf.S ud.hla jkjd'
497.
tu fhda; iud.f uQ,sl m%d.aOkh f,i 2016 jif re',shk 1"000 la fjka lsug
fhdackd flf' foaYSh yd foaYSh Khlr ksl=;a lsu u.ska uQ,Hkh is lrkq ,nk h;,
myiql ixjOk wldh fj; wemhla ,nd ug fhdackd flf'
jdud. jHdmD;s
498.
,sn, yd n, Yla;sh
499.
.re l:dkdhl;=uks" ,sn, wxYh o wdlfha lemS fmfkk wdfhdack wxYhla f,i mj;S'
tjeks ;;a;ajhla ;=, ,sn, W;amdokh i|yd jk wdfhdackj,g lsis iSud lsulska f;drj
bvh hq;= jkjd'
500.
fuu.ska
foaYSh ,s n, wjYH;djh imqrd .ekSug wu;rj w;sfl ,sh ;sf k foaYhka i|yd
tu m%udKhka wmkhkh l< yelsh'
82
501.
tfiau im%odhsl fkdjk mqkckkSh ,s n, ckl jHdmD;s i|yd leue;a; m%ldY lsf
,smsj,g wkql+,j 2015 foien 31 k jk g jirlg jvd je ld,hla .;jqjo ;ju;a
tajd l%shd;aul lr fkdue;s k tau; lghq;= lsu ;yk lrkq ,ef'
ixjOkh lsu i`oyd wjYH ish kS;s ;s y`kajd fokq we;' f wkqj uyd k.r jHdmD;shg
wod< m%Odk ie,eiau 2016 imQK lsug ie,iq lr we;s w;r fndfyda jHdmD;s l%shd;aul
lrkq ,nkafka fm!oa.,sl
kd.l >k wm jH l<ukdlrKh jeks jHdmD;s i`oyd re' ,shk 10"000 l uqo,la fjka
lsug uu fhdackd lr'
503. tfiau ;j rg;a msis c,h iemhq je lsug;a wmjH l<ukdlrK myiql i`oyd;a
kd.l ixjOkh i`oyd;a re' ,shk 2500 la kd.l ixjOk yd c, iemhq wud;HdxYhg
fjka lsug fhdackd lr'
olaIsK ixjOkh
504. .re l:dkdhl;=uks" ol=Kq m<df;a wdlhg we;s odhl;ajh ishhg 15 muK f' flfia jqj;"
f m%udKh je lr .ekSu i`oyd je bvlvla we;s nj uu Yajdi lr' f ksid ol=Kq
m<d; ixjOkh lsf W;aidyh m%Odk jYfhkau fhduq jkafka jrdh ixjOkh iy
.=jkaf;dgqm, u.S iy NdKav Wmldrl fiajd" lDIsludka; mok lr.;a ludka;
lDIsludka; Wmldrl fiajd je hqKq lsu .%dh ikSmdrlaIdj kdr.sl ixjOkh wdh
i`oyd f' f wruqK i`oyd o ,shk 1000 la fjka lsug fhdackd lrkjd'
jhU ixjOkh
505. .re l:dkdhl;=uks" jhU m<df;a mdkSh c, jHdmD;s l%shd;aul lsu i`oyd;a jdud.
myiql hqKq lsu i`oyd;a jr ludka;h hqKq lsu i`oyd;a re' ,shk 2500 la fjka
lsug fhdackd lrkjd'
mqnqouq fmdf<dkakrej
506. .re l:dkdhl;=ud mqnqouq fmdf<dkakrej w;s.re ckdm;s;=udf.a uq, msuls' fuh ishu
wxYj, mqkjhla we;s lrk jevigykls' fuu jevigyk u.ska msis c,h iemhSu
jelsu" fi!LHfiajd myiql hqKq lsug je mqkre;a:dmkh lsug mdie,aj, fmd
myiql iy Wiia ;;a;ajfha l%Svd myiql hqKq lsu wdh wdjrKh lrkq ,ef' tfiau"
lrefj, wdfrda.H Yd,dj uq,alr.;a k.r ixjOkh" kj k.rh" ft;sydisl fmdf<dkare
k.rh kj k.rhla f,i taldnoaO lsug ie,iq lr we;' g wu;rj kafkah k.rfha
blsug fhda; jl=.vq i`oyd kg fjkalr we;s remsh,a ,shk 2"000 lg wu;rj remsh,a
,shk 10"000 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
W;=re kef.kysr ixjOkh
507. .re l:dkdhl;=uks" wmf.a rch .egqld ;;a;ajhka mej;s m%foaYj, ksiqkaf.a la.ek,s
inkaOj b;d ixf jk w;r fuu m%foaYj, ck;dj jI .Kkdjla ;siafia Tjqkaf.a uQ,sl
wjYH;d je hqKq lrk f,i b,a,d iskjd' fuu m%foaY ixjOkh i`oyd rch ie,lsh hq;=
83
uqo,la fjka lsug ne` we;s w;r oamdYal yd nyqmdYal wdOdr fokq ,nk ixOdkj,
iyfhda.fhka W;=re yd kef.kysr m%foaYj, ixjOk lghq;= i`oyd wdOdr ,nd .ekSf
woyiska wdOdr fok lKavdhj, /ia 2016 jIfha meje;aug ie,iq lr ;sfnkjd'
508. wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hkaf.a .eg
inkaOfhka wm iska Yd, mudKfha kej; mx lsf jevigyka iS.% f,i l%shdjg
kxjd ;sfnkjd' tu.ska kgu;a kej; mx we;s mjq,a i`oyd uQ,sl
wjYH;d iy
jfkdamdh wjia:d ie,iSug lghq;= lrkq we;' f inkaOj wm iska ksjdi 20"000 la
fYaIfhkau ukakdru iy uq,;s ia;%slalj, wjYH ikSmdrlaIl myiql" msis c,h iy
,sh iys;j blrkq we;' fv,a*a ceh blsu je hqKq lsu i`oyd fj,lhs is lhsia
olajd ud.h jehqKq lsu" wmjH l<ukdlrKh l%uhla we;s lsu wdh ta w;r f' f
wruqK i`oyd re' ,shk 14"000 la fjka lsug uu fhdackd lr'
509. m%foaYfha ck;djf.a cSjk ;;a;ajh by< kexu i`oyd rdcH yd fm!oa.,sl wxYfha
iyfhda.S;ajfhka r;=ue ly,la Tvqiqvdka m%foaYfha ia:dms; lsug fhdackd lrkjd'
j;= h;, myiql
510. .re l:dkdhl;=uks" 160"000 lg jvd jQ j;= llre mjq,a ;ju;a j;a jkafka b;d merKs
,hska ldurj,' wmf.a rch iska j;= llre ck;dj i`oyd wvq ho ksjdi jevms<sfj,la
wdrN lsug lghq;= lrkjd' ta i`oyd re' ,shk 1"000 la fjka lsug uu fhdackd lrkjd'
m<d;a md,k wdh;k Yla;su;a lsu
511. .re l:dkdhl;=uks"
h;,
leu;shs' wmf.a rch iska olaI l,dlrejka fjkqfjka ;ud iskau odhl lr .kakd Y%du
jegqma l%uhla we;s lrkjd' ta i`oyd re' ,shk 15 la fjka lsug uu fhdackd lrkjd'
84
l%Svd
516. .re l:dkdhl;=uks" cd;Hka;r l%Svd ;r`.j, wmf.a olaI;d l%udkql+,j ySkfjka mj;skjd'
wo jk g wmf.a l%Svd ix. iy wdh;kj,g foaYmd,kh we;=,au ksid wlukH njg m;aj
;sfnkjd' rf l%Svdf Wkak;shg ndOd muqKqjk fuu l%uh fjkia lsug rch wemlem
iskjd'
517. .re l:dkdhl;=uks" wfma rg l=vd rgla jqj;a l%Svdfjka YsIaG olaI;d ;sfnk ;reK
;reKshka wmg bkakjd' tfy;a wjdikdjlg jf.a ;reK jhfia olaI;d we;s ;reK l%Svl
l%Sldjka y`kd.ekSf u;a l%ufohla wmg keye' ta ksid wm iska je hqKq l< hq;=
olaI;d y`kd .ekSug yd fidhd ne,Sug l%uhla y`kajd h hq;=j ;sfnkjd' fuys uu Wolau
b,a,d iskjd' f ms<sn`oj Wkkajla olajk mdYjlrejkag tlg tl;= f W;= wruqK
fjkqfjka jev lrkak lsh,d' fuu W;aidyhkaj, ishu ho cd;sl cjk yd msh l%Sl
l%Sldjka iska ork imQK hou f;dard.;a l%Svd lsysmhl l%Svl l%Sldjka iy Tjqkaf.a
mqyqKqlrejka iska cd;Hka;r ;r`.j,g iyNd.sf ork imQK hou rch iska ug
ud fhdackd lrkjd'
518. fkdhqKq m%foaYj, l%Svd WmfoaYl lghq;= we;=,;aj mqyqKq myiql wdrN lsu i`oyd
fm!oa.,sl wxYh Wkka lrjkjd' f i`oyd iykodhS Kh myiql yd bv ,nd .ekSug
fhdackd lrkjd'
519. l%Svd hqKq lsug wmf.a we;s lemu wkqj foaYSh mqyqKqlrejka u.ska wmf.a l%Svl
l%Sldjkag cd;Hka;r ugug <`.d u i`oyd wjYH mqyqKqj ,nd ug foaY rdcHhka iu`.
idlPd lsug fhdackd lrkjd'
520. by; lreKq wkqj bgq lr,Su i`oyd remsh,a ,shk 1"000 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
foaY /lshd
521. .re l:dkdhl;=uks" B<`. jir 2 ;=< /lS rlaId msula wmf.a wdlh ;=< we;s f hehs
wfmalaId lrkjd' tu ksid uu Y%S ,dxlsl Y%lhka i`oyd b,aula we;s foaY rgj,a iu`.
inkaO kqmqyqKq yd wO mqyqKq .uKsl Y%lhkaf.a wju udisl jegqm wefulka fvd,
300 lg kshu lsug foaY fiajd kshqla;s ldhdxYh Wkka lrjkjd'
522. mqyqKq yd wO mqyqKq fiajlhska f.a ys`.lu ksid Y%S ,xldf Y%lhka i`oyd ie,lsh hq;=
b,aula ;snqK;a tu b,afuka wmg imqrd,Sug yelafla ishhg 20 la muKhs' tu ksid wmf.a
;reK msia jD;a;Sh mqyqKq myiqlj,g inkaOug;a tu.ska Tjqkaf.a l=i,;d jOkh lr
foaYSh yd cd;Hka;r jYfhka jvd;a by< jegqmla ,efnk /lshd lrd fhduqjk f,i;a uu
Wkka lrjkjd'
523. tfiau" Y%S ,xld foaY fiajd kshqla;s ldhdxYh iska tla fiajlhl=f.ka tl;=lrkq ,nk
ksfhda; .dia;=j re' 15"000 olajd je lsug fhdackd lrkjd' ishu ixl%uksl fiajlhka
msg;aug fmr nexl= .sKqula" rlaIK wdjrKhla iy Tjqka ms<sno f;dr;=re ;ukaa i;=j ;sh
hq;=hs'
85
524. ixl%uksl fiajlhka fjkqfjka rlaIK wdjrK ,nd fok rlaIK ksfhda;hka f;dard .ekSf
;r`.ld iy kso Ndjhlska hq;=j f;dard .kakd l%uhla wkq.ukh lrk f,i fhdackd
lrkjd'
525. ueo fmr. Y%lhskaf.a odhl;ajh w.hlsu fjkqfjka Tjqka i|yd fjkajqk wd.uk yd
.uk ljqkagr folla nKavdrkdhl cd;Hka;r .=jka f;dgqfmdf,ys jD; lsug fhdackd
lrkjd'
;sridr ixjOkh i|yd Yla;su;a md,k rduqjla
526. .re l:dkdhl;=uks" fj<|du m%jOkh lsug lemjk w;ru foaYSh jHjidhlhska wdrlaId
lsf wjYH;djh ms<sn|jo yeSfuka hqla;j lghq;= lrk w;r mdfNda.slhska widOdrK
fj<| l%shdldrl j,ska yd ;;a;ajfhka nd, NdKav yd fiajd j,ska wdrlaId lr .ekSu
ms<sn|jo wjOdkfhka lghq;= lrkjd' f fya;=j ksid m%;dmkfrda ^Anti Dumping) iy
m%;sf;da,k n ^Countervelling) i|yd wjYH fr.=,dis mekf lghq;= lk lsug lghq;=
lrkjd'
527. .re l:dkdhl;=uks" kg ,xldjg wdkhkh lrkq ,nk iqj| ,jqka yd ,xldf ksIamdokh
lrkq ,nk yd wf, lrkq ,nk iqjo ,jqka rf lsis wldhla iska kshdukh lrkq
fkd,nhs' f fya;=j ksid idudkH mdfNda.slhd O rgj,ska wdkhkh lrkq ,nk ydkslr
iqjo ,jqka j. iy furf jxpksl ksIamdolhska iska lrkq ,nk tjeks ksIamdok ksid
idudkH mdfNda.slhd ;ckhg ,la we;' tuksid iqjo ,jqka WmlrK kshdukh lsu
i|yd kS;s ykajd ug fhdackd lr' tu lghq;= imQK jk f;la mdfNda.sl lghq;= ms<sn|
wldh iska ishu iqj| ,jqka ksIamdokj, imQK ix>gl ,ehsia;=j wka;cd;sl iqjo
,jqka ix>gl kdulrKhg wkql+,j wdhqfo iqj| ,jqka o we;=j wju jYfhka bx.%Sis
NdIdfjka ishu ojgkj, i|yka lsug wjYH fr.=,dis .ei m;%fha m<lrkq we;'
528. wdkhkh lrkq ,nk NdKav tk lsms" iqj| ,jqka yd Iemq j. wdfhys .=Kd;aul Ndjh
iy;sl lsu i|yd Y%S ,xld m%;s wdh;kh" ldl ;dlaIK wdh;kh iy T!IO mfhaIK
ridhkd.drh hk wdh;kj, ;dlaIKsl ldh uKav, jelsfuka Yla;su;a lsug;a
ridhkd.dr myiql Yla;su;a lsug;a ud fhdackd lrk w;r ta i|yd re',shk 200 la
fjkalsug fhdackd lrkjd'
529. .re l:dkdhl;=uks"
bhg f.khdu i|yd ksIamdolhska iska wjYH myiql iys; ,xldf ksIamd; ikakdu
kdu iys; NdKav wf, lsug iar m%oYk uOHia:dkhla wjYH ;sfnkjd' tfukau fuu
NdKav jgq yd ysfia isg mdodka;h olajd jQ NdKav ixhq;shlska hqla;j by< .kfha .=Kd;aul
Ndjhlska hq;= NdKav j,ska iuka; h hq;=h'
532. fuu uOHia:dkh foaYSh yd foaYSh .ekqlrejka laIKsl , .ekS islrk ke;fyd;a
foaYSh fj<|fmd, i|yd weKjq ,ndfok lghq;= i|yd yuqjk ia:dkhla jkq we;' tuksid
fuu .ukg iyfhda.h lau msKsi ielfik f;d. yd is,a,r iqms idmamq ixlSKh
wksjdhfhkau foaYSh ikakdu kdu iys; we. i|yd ia:dms; lsug fhdackd lrkjd' fuh
wju jYfhka j. w 400"000 l bvlvla iys; iqms idmamq ixlSKhla wrUk w;r ta i|yd
rch u.ska . ld,Sk n moku u; bv ,ndfokq ,nk w;r thg rdcH yd fm!oa.,sl
wxYj, iyfhda.fhka remsh,a ,shk 2500 l houla orkq we;'
iajdNdl m;a i`oyd rlaIKdjrKhla
533. .re l:dkdhl;=uks" miq.sh udi 12 l ld,h ;=, muKla l=Kdgq ksid we;sjk c,.e,Sj, isg
kdhhE olajd jk iajdNdl wdmodjkaj,g wm uqyqK kaakd'
foam,j,g isjQ kdYh w;sYd,hs' rch jdIslj fuu kdY fjkqfjka jka ,ndug o
kej; bls m%jOkh i|ydo remsh,a ,shk 500 lg jvd ho ord we;'
flfia jqjo
;ju;a fuu kdYhkag f.dre jQ wh Tjqkag ys jka uqo,a ,nd.ekSu iy tajd ,ndf
l%shdj,sfhys m%udohka fuu hdka;%Kh ;=< lsh yel' tuksid tjka .eg uev,Su msKsi uq
rgu iq<siq,x" l=Kdgq" ksh" .xj;=r" kdhhE" yflaka l=Kdgq" N+ p,k" iqkd yd kEu
wdldrhl iajNdl m;a j,ska wdrlaId l, hq;= njg ud fhdackd lrkjd' fuu.ska iajdNdl
m;a i|yd tal mqoa., rlaIK wdjrKh remsh,a ,shk 2'5 la o" ydks i|yd Wmu jYfhka
remsh,a ,shk 10"000 la olajdo" tfukau remsh,a ,shkhl ; rlaIK wdjrKhla yd
yishl frd .ekSf lghq;= i|yd jrhkag ysjkq we;' rlaIK jdl jYfhka remsh,a
,shk 300 la fjkalsug ud fhdackd lrkjd'
534. , 2015 09
.
, ,
13 .
11 .
87
,
. 25/- . ,
1 . 75/- 85/- .
1 . 25/-
1 . 85/- 95/-
.
400 .
295/- ,
. 30/- . ,
. 100/- .
ks,
. 380/-
. 800/- .
. 410/- .
.
. 130/-
. 220/- . ,
1 . 169/-
.
.
,
. 1,100/- . 425/-
88
. 220/-
. 160/- . ,
. 169/-
.
12.5 . 150/
. 10/-
, 3,000
.
.
536. ,
.
.
.
20 .
jHdmD;s l<ukdlrKh
537. ixjOk m%;sm;a;s jvd fydka ie<iq lsug yd wlaIKh lsug rf m%;sm;a;s imdok yd
Yaf,aIK l%shdj,sh mq,a lsu i|yd cd;sl m%;sm;a;s yd wdl lghq;= wud;HdxYhg remsh,a
,shk 200 l m%;smdok ,ndug ud fhdackd lrkjd'
538. rdcH yd fm!oa.,sl yjq,ald;ajfhka l%shd;aul lrk ishu ikakdu.; ls lghq;= cd;sl
m%;sm;a;s yd wdl lghq;= wud;HdxYh u.ska inkalrKh flf'
ukd
539. .re l:dkdhl;=uks" wm rch iska fmdfrdka jQ m rcfha fiajlhka yg remsh,a 10"000$- l
udisl ukdjla f.ug lghq;= lr ;sfnkjd' fuu ukdj iy g fmr ,ndfok ,o w;=re
ukd folla Y%du f. i|yd i,ld n,kq ,nkjd'
540. .re l:dkdhl;=uks" wm yg kj w,a,ia yd IK fldiula ;sfnkjd'
rg ;=< IKh
uq,skqmqgd ug lemfuka lghq;= lrk wm rcfha m%Odk wruqKla jkafka w,a,ia fyda
IK fpdaokd uIK fldiu Yla;su;a lsuhs'
,ndug ud fhdackd lrkjd'
89
md,sfka;= lghq;=
541. .re l:dkdhl;=uks" Tn okakd m wmf.a mmd,kh lem iskjd md,sfka;= l%uh
Yla;su;a lsug'
fjkalrkjd'
542. md,sfka;= uka;%Sjrekaf.a yelshdjka jOkh lsu i|yd f'wd'chjOk flakahg remsh,a
,shk 50 la fjkalsug ud fhdackd lrkjd'
n m%;sm;a;s yd n mmd,kh
543. .re l:dkdhl;=uks" uf.a l:df f olajd lr we;s fhdackd l%shd;aul lsu i`oyd wjYH jk
wdodh fidhd .ekSf Wmdh ud. lafjk wfma ux., whjefhys jvd;au jeo.;a wxYhg wm
ka meK iskjd' .re l:dkdhl;=uks" Tn fyd`oska okakd m wfma n l%uh h,a mek.sh"
ixlSK iy .eg iy.; jk w;r th wfhdackhg yd jHdmdl hqKqjg fm<Uula we;s
fkdlrhs' th wfmalaId lrk wdodhu Wmojkafka ke;s w;r b;s lsu i`oyd mqoa.,hka
.kajkafka o ke;' n j. rdYshla iy nyqO ia:rhkaf.ka hqla; n jHqyh
u.ska n
nj rch y`kdf.k
;sfnkjd'
n l%uh ir, lsu
544. j;udkfha O n yd .dia;= j. 35 lska muK n wdodh ,nd .kakd w;r f ;;a;ajh
n l%uh ixlSK lr we;' tu ksid n f.jkakka iy jHdmdr m%cdjg m%;s,dNhla ie,fik
m wod< fkdjk lrorld n bj;a lsug o ud fhdackd lrkjd ta wkqj n l%uh ir,
lsf woyi fmrj my; i`oyka n bj;a lsug ud fhdackd lrkjd '
- fldgia .kqfokq noao
- bls ludka; wemlr wruqo,a noao
- iqfLdamfNda.S yd wO iqfLdamfNda.S fudag jdyk noao
- idxpdrl ixjOk noao (TDL)
wdodh noao
545. ixia:dms; wdodh noao
O uQ,dY% i`oyd O wkqmd;hka wod< lsu yd O wxY i`oyd wdh;ksl ksoyia ls is lsu
ksid mejre ," n ie,iq yd w: ksrEmK lghq;=j, we;sjk jHdl+,;d fya;=fjka .eg
u;= lr we;' fuu miqu hgf;a j;udk wdh;ksl wdodh n wkqmd; jHqyh wkqmd; ia:r
folla hgf;a tk ishhg 30 l by< wkqmd;hla yd ishhg 15 l iu; wkqmd;hla jYfhka
m%;sjHqy.; lsug fhdackd lrkjd'
fld<" nexl= yd rlaIK yd l,an ludka; we;=,;a uQ,H fiajdjkays yd fjf<`o lghq;=j,
,dN yd wdodh i`oydh' wfkl=;a ish wxYhka ishhg 15 l iu; wkqmd;hg hg;a jkq we;'
y`kd.kakd ,o wdh;ksl yd O .=ld,Sk iyk iy ;dlsl m%;sm;a;shlska f;drj ,nd fok
,o ksoyia ls kej; i,ld n,kq ,ef'
90
546. fldgialrejkag ish wdfhdackj,g i,k ,dNdxY ,eu ;yjqre lsu i`oyd ,ehsia;=.;
iud. fnod ykq ,nk wju ,dNdxYh" fnh yels ,dNfhka ishhg 15 la olajd je lrkq
,ef'
fld<" uoHidr iy leisfkda i`oyd w noao
547. .re l:dkdhl;=uks wdh;ksl n ixfYdaOkfhka fld<" uoHidr yd leisfkda iud.
wkjYH jdis ,nd .ekSu je<elau i`oyd iy fld< u;ameka" iQ yd Tgq ;e j,ska f;dr
iudchla ys lsf rdcH m%;sm;a;shg wkql+,j hka wdodh noafoka ishhg 25 l wnoaola
mekug o ud fhdackd lrkjd'
mqoa.,sl wdodh n
548. .re l:dkdhl;=uks" j;udkfha jdIsl wdodhu re' 750"000 blaujk fiajlhka l%ufhka
jejk noaola jk Wmhk g f.f noao (PAYE)f.ug hg;a f' tys Wmu n wkqmd;h
ishhg 16 ls' fuu n l%uh
wkq.;ula iy;sl lrkq msKsi iy ishu fiajlhkag iudkj ie,lSu i`oyd PAYE noaog
wod< kS;s ixfYdaOkh
noafoka ksoyia Wmu wdodh iSudj remsh,a ,shk 2'4 olajd by< ug o ud fhdackd
lrkjd' fuu iSudj blau jQ ish wdodh i`oyd ishhg 15 la jQ tlu PAYE n wkqmd;hla wh
lrkq we;' tfiau n f.h hq;= wdodhug fiajlhdf.a ishu bmhS we;=,;a h hq;= w;r
lsis ksoyia lsula fkd,efnkq we;' fuu l%uh yd wkqmd;hka mqoa.,sl wdodh Wmojkakkag
kg mj;akd" l%ufhka je Wmuh ishhg 24 olajd jk
jkq we;' ;jo" fojeks /lshdjlska ,efnk wdodhu i`oyd o lsis ksoyia lsulska f;drj tu
wkqmd;h hgf;a n wh flfrkq we;' .re l:dkdhl;=uks" u;a uqo,a yd rdcH uQ,H
m%;sm;a;s ls%hd;aul lsu u.ska
rchg yels we;' fuu ;;a;ajh hgf;a je m%;s,dN ,nd .ekSug yels jk
m jHdmdr
i`oyd wdfhdackh lsug wvq fmd<S wkqmd; hgf;a Kh ,nd .ekSug uyck;djg yels we;'
flfia fj;;a" fuys m%;sM,hla f,i .= ld,Sk uqo,a ;ekam;alrejkaf.a fmd<S wdodhu wvq u
u; Tjqka mSvdjg m;aj we;' tneka 2016 ckjd 1 k isg l%shd;aul jk m ;ekam;= i`oyd
jQ ishhg 2'5] jQ r`ojd .ekSf noao wfydais lsug ud fhdackd lrkjd'
wdl fiajd .dia;=
549. rch u.ska
,nd fokq ,nk h;, myiql Nd;d lsu fjkqfjka fuu noao mkjd we;'
j;udkfha fuu noao mkjd we;af;a mdvq ,nk jHdmdr fyda n ksoyia jHdmdrj,g muKs'
.dia;= wh lsu Yla;su;a lsu i`oyd iy fuu .dia;=j wh lsug fya;= jQ lreKq ie,ls,a,g
f.k ,dN Wmojk jHdmdrj,g fuh wod< lsug;a jirlg re' ,shk 120 laj mej;s wju
iSudjka bj;a lsug fhdackd lrk w;r wod<
,nkjd' ;jo" fYaIh bhg f.k hdf ld, mfoh jir ;=klg iSud lrkq ,ef'
tl;= l< w.h u; noao (VAT)
550. miq.sh jir lSmh ;=, jka jr fhdod.kakd ,o wu;a m%;sm;a;s ksid Y%S ,xldf VAT n
l%ufoh f,i lD;s we;' wdkhk wvqfjka bkafjdhsia lsu" jkdl odufha ldkau
iy Yd, jYfhka is lrk ,o ksoyia lsj, m%;sM,hla f,i wfmalaIs; m%udkhg jvd wvq
wdodh ,e we;' .re l:dkdhl;=uks" wdodh jOkh lsf woyi fmr j fuu ksoyia
91
ls bj;a lsug uu fhdackd lr' j;udkfha l%shd;aul ;ksn wkqmd;h ishhg 0 - ishhg
8 iu; wkqmd;h yd fiajd wxYh i|yd ishhg 12'5 la f,i ia:r ;=klska hqla; jk f,i
ixfYdaOkh lrkq ,ef' VAT noao f.u i|yd jk wju iSudj jdIslj remsh,a ,shk 12 la
jk w;r f;d. yd is,a,r fj<|du VAT noafoka ksoyiah'
mqoa.,slj j.lSug nef`ok m wjYH ixfYdaOk uqo,a mk;g we;=,a lsug mshjr .kakjd'
n .eka
554. O wdh;k iska ,nd we;s wu;a yd M,odhS fkdjk n iyk bj;a lsug rch
fhdackd lrkqfha tu.ska lafIa;%fha O n ldKav we;su u.ska
;r`.ld;ajh bj;afjk neks '
jHjidhlhka w;r
l%uh iu`. fkd.e,fmk mirhla we;s lr we;' tneka kEu wdfhdackhla i`oyd ,nd
we;s iyk uqo,a wud;HdxYfha wlaIKh yd miq mru hgf;a mej;sh hq;= nj uu fhdackd
lrk w;r th wud;HdxYh iska ksl=;a lrkq ,nk fr.=,disj,ska md,kh h hq;= f'
fudag jdyk n ixfYdaAOkh
555. .re l:dkdhl;=uks" jdyk ,shk 6 lg je m%udKhla rg;=< fiajfha fhdojk nj jd;d
we;' ud. wk;=re o tf,iu je we;' tneka u.Skaf.a fyda wdrlaIdj inkaOfhka fukau
jdyk yd inkaO mdil lreKq flfrys o wm wjOdkh
fuu lreKq
ie,ls,a,g f.k fudag jdyk inkaOfhka my; i`oyka fhdackd ud bm;a lrkjd '
jdyk i`oyd tall u; ksIamdok noao
556. .re l:dkdhl;=uks" n f.f lghq;=j, fudag jdyk wj;lafiare lsu ksid rchg
,eh hq;= wdodh fkd,e hk njg ,enqKq jd;d wkqj" ishu Wmdx. iys; jdykhl , n
moku f,i fhdod .kakd kj ;lafiare l%uhla uE; ld,fha y`kajd fok ,' ksh; f,i
,eh hq;=
n tl;= lsf fuu l%shd ud.h ;j rg;a Yla;su;a lsu i`oyd Od;d >k
92
557. rfgys msis mirh je hqKq lsug rch iska mshjr .kq ,ef' wju oykhlska hq;a
mir ys;ld jdyk Nd;d lsu ffOHu;a lsu i`oyd uqukskau iQh;dmfhka" yhsv%cka
fyda yS,sh u.ska l%shd;aul jk jdyk i`oyd jk ksIamdok noao ishhg 2'5 olajd wvqlsug ud
fhdackd lrkjd'
fudag jdyk ysl iy;slh
558. .re l:dkdhl;=uks" fuu jif ckjd 29 k bm;a lrk ,o w;=re whjeh u.ska uu
jHdmdr
n,m;% .dia;=jla wh lsug fhdackd lf<' flfia fj;;a" fuh tl iudk .dia;=jla u ksid
Yd, mudKfha jdyk wdkhklrejkag fuu.ska wh:d jdis ,nd .ekSug yelshdj ;snqKs' f
;;a;ajh hgf;a tlS n,m;% .dia;=j fjkqjg iEu jdykhla i`oydu jdyk ysl iy;slhla
,nd .ekSu i`oyd jdyk wdkhk uqo,la wh lsug uu fhdackd lr' fuu iy;slh foaYSh
wdodh fomd;fka;=j iska ksl=;a lrkq ,nk w;r jdykhla wdkhkh lsu i`oyd Khjr
,sms jD; lsf fuu iy;slh wjYH jkq we;' h;=remehla yd ;%S frdao r:hl jdyk
ysl .dia;=j f,i re' 2"000 la o fudag r:hla i`oyd re' 15"000 la o fjk;a kEu jdykhla
i`oyd re' 10"000 la o wh lsug uu fhdackd lr'
wdodh n,m;% yd mlaIdj
559. m<d;a iNdjkays wdodh je lsu
ie,ls,a,g f.k ld,Skj wdodh n,m;% .dia;=j ixfYdaOkh l< hq;= f' ta wkqj" fudag
r:hla i`oyd wdodh n,m;% .dia;=j ixfYdaOkh lsug fhdackd lrkjd' mlaId iy;sl
ksl=;a lsu i`oyd wh lrkq ,nk .dia;=j re' 5000 olajd je lrkq ,ef' jdyk mlaId
iy;slh ksl=;a lsu i`oyd je mdYjlrejkag ;r`.ld f,i bm;a h yels mrs jD;
lrkq ,ef'
,shdmx lr fkdue;s jdyk ,shdmx lsu
560. rg;=, tl,ia lrk iuyr jdyk O fya;=u; fudag r: m%jdyk fomd;fka;=f
,shdmx fkdlrk nj wmf.a wjOdkhg fhduq lr we;' fj<`o jdykhla i`oyd remsh,a 750000
f.fuka o fudag r:hla i`oyd re' ,shkhla
i`oyd o tjeks jdyk w;ajehd lsfka miq wmkhkh lsug uu fhdackd lr' fuu.ska
fudag ldl lafIa;%hg inkaO l%shdldrl jehqKq
lrkq we;' fuu fhdackd l%uh hgf;a tla wmkhklrefjla iska wmkhkh flfrk iEu
jdyk 20 la i`oydu tu wmkhklrejg
wdkhkh lsug wjia:dj ,nd fokq we;' tfiau md l< jdyk wdkhkh fldg
w;ajehd lsfuka miq wmkhkh lsug we;s yelshdj fidhd ne,Sug fm!oa.,sl wxY
.kajkq ,ef'
562. iqms jdyk wxl ;yvq l%uhla y`kajd ug o uu fhdackd lr' fuu wxl wjYHjkafka k
fjkafois l< yels f'
iykodhS n,m;% l%uh
93
563. .re l:dkdhl;=uks" iykodhS n,m;% l%uh foaYmd,kSlrKh we;s w;r fnfyka wjNd;d
lr we;' tfiau tu.ska rchg jdIslj remsh,a ,shk 40 l muK wdodh wysula o is
f' md,sfka;= uka;%Sjreka we;=j O fhdackd l%u hgf;a jdyk n,m;% ksl=;a lsu
wfydais lsug fhdackd lr' iykodhS jdyk wdkhk yslu ,nd ;S fuu fhdackdj hgf;a
tu iykh ,nd .ekSu wys .sh rcfha ks,Odkag tu m%;s,dNh wysu fjkqfjka uQ,H
iyk ,nd fok njg ud iy;sl fjkjd' flfia fj;;a 2016 ckjd 01 fkka miq rdcH
fiajhg nef`ok whg fuu f.u wod< fkdjkq we;' ;jo" rchg , .kq ,nk ishu
jdyk wod< ish n j,g hg;ah hq;= w;r ta i`oyd wjYH m%;smdok whjeh hgf;a ,nd fokq
we;'
fl% ldm;a i`oyd jQ uqoaor .dia; wvq lsu
564. j;udkfha fl%ldm;a u.ska lrkq ,nk , .ekS i`oyd ishhg 1'5 l uqoaor .dia;=jla
wh lrkq ,ef' fl% ldm;a u.ska flfrk foaYSh , .ekS i`oyd fuu uqoaor .dia;=j
bj;a lsug fhdackd lrk w;r foaYj, flfrk , .ekS i`oyd wh flfrk uqoaor
.dia;=j ishhg 2'5 lska je lsug fhdackd lrkq ,ef'
ukar noao
565. w;=re whjeh u.ska y`kajd fok ,o ukar noao ;jrg;a n,meje;afjk w;r th iydm;H
ksjdi tall i`oyd wod< fkdf'
f.= .dia;= jHqyh m%;sixOdkh
566. f.= .dia;= f,i kg f.= n ia:r 4 la l%shd;aul f' tk ksoyia " ishhg 7'5" ishhg 15 yd
ishhg 25 iy ksYa; by< m%udKhka f' 7000 la muK jk ixfhda; j.SlrK wxl w;ka
ishhg 50 la muK whs;uhka i`oyd wod< jkafka Y=kH n wkqmd;hlah' NdKavj,ska ishhg 2
la muK ishhg 7'5 ia:rhg wh;a f' fuu f.= n ia:rhka ;jrg;a ir, lrkq msKsi ishhg
7'5 ia:rh bj;a lsug
lrkjd' f wkqj Y%S ,xldf Y=kH m%;sY;h;a ishhg 15 yd ishhg 30 jYfhka ia:r ;=kla
iys; f.= n jHqyhla mj;skq we;'
jrdh yd .=jkaf;dgqm, ixjOk .dia;=
567. jrdh yd .=jkaf;dgqfmd, ixjOk noafoka ksoyia bls" mY= im;a iy lDIsludka;hg
Nd;d lrk hkaf;%damlrK yer wfkl=;a NdKav i|yd jrdh yd .=jkaf;dgqfmd, ixjOk
noao ishhg 5 isg ishhg 10 olajd je lsug ud fhdackd lrkjd'
u;ameka u; n
568. .re l:dkdhl;=uks"
u;ameka u.ska 2015 jif tl;= lrk ,o wdodhu re' ,shk 100 la
muK f' kS;s frda yd wkjir u;ameka ksid iy iqrdn wdodhu tl;= lsf mj;sk
wvqmdvq u; ta yd iudk m%udKhl wdodhula rchg wys jk njo uu Yajdi lr' 2015 jir
;=< f m%jK;djh h ;rulska msgq lSug wmg yels jQ
wkjir u;ameka ixirKh j,lajd .; yelafla k wmg ;j;a remsh,a ,shk 100 la tl;= lr
.ekSug wfmalaId l< yel' f i`oyd uu my; fhdackd bm;a lr'
wdrlaIs; ialrhla
569. .re l:dkdhl;=uks" n f.jk ,o iEu u;ameka fnda;,hlau wdrlaIs; ialrhlska f,an,a
lsug uu fhdackd lr' iqrdn ks,Odkag n f.jk ,o u;ameka fnda;,a myiqfjka
94
y`kd.ekSug fuh Wmld f' rcfha m%imdok l%ufoh hgf;a cd;Hka;r ;r`.ld ,
.Kka le`ou u.ska ksoNdjfhka hqla;j fuu ialrh ksmojkakka f;dard .kq ,ef' fuu
Odkhka l%shd;aul lsu u.ska kS;s frda u;ameka mdfNda.slhkag iemhSu kj;skq we;'
u;ameka ksIamdok n,m;% .dia;=j je lsu
570. iald.drhla i`oyd jdIsl u;ameka ksmof n,m;% .dia;=j re' ,shk 150 olajd je lsug
uu fhdackd lr' tfiau" j;udkfha l%shd;aul jk fnda;,hla i`oyd n,m;% .dia;= f.f
ixfla; l%uh fjkqjg u;ameka ksIamdolfhl=f.ka remsh,a ,shk 150 l uqo,la jdIslj wjir
m;% .dia;=j f,i wh lsug uu fhdackd lr' u;ameka i`oyd ksIamdok noao wo uOHu rd;%sfha
isg ixfYdaOkh lrkq ,ef'
n,m;% l%uh ir, lsu
571. ixlSK jQ n,m;% ksl=;a lsf l%ufoh ir, flfrk w;r" l=Kq i`oyd wod,jk ld,h
inkaOfhka ;snQ h iSudjka bj;a flf'
f.h hq;= wju iqrdn
572. uoHidr ksIamdokh lrk iy iald.dr o whs;s wdh;kj,ska remsh,a ,shk 250 la iy uoHidr
ksIamdok muKla is lrk wdh;kj,ska remsh,a ,shk 50 l wju udisl iqrdnoaola tl;=
lsug wjYH m%;smdok i,id .ekSug yelsjk m iqrdn wd{dmk;g wjYH ixfYdaOk
y`kajd fokq ,ef'
u;ameka u; jk wdkhk n je lsu
573. u;ameka mdkh wffOhu;a lsu i`oyd jk rcfha m%;sm;a;shg iu.dj wdkhkh lrk
u;ameka u;o n je l< hq;= fjkjd' tneka foaYShj ksmojk u;amekaj, , je lsug
wkqrEmj ishu j.j, wdkhksl u;amekaj, , je
ksIamdokh lrkq ,nk u;ameka m%jdykhg wjir ,nd we;af;a f;d. ,Sg
10la olajd m%jdykhg muKs' flfiajqjo" wdkhksl u;ameka m%jdykhg tjeks iSud ls lsisjla
mkjd fkdue;' tneka foaYShj ksIamdokh flfrk u;ameka m%jdykhg mkjd we;s l%ufoh
tmoafokau wdkhkh lrk ,o u;ameka i`oyd o wod< lr.; hq;= njg ud fhdackd lrkjd'
fld< u; f.= n
575. .re l:dkdhl;=uks" jI 1990 uq,a ld,fha foaYSh" jdIsl is.r mfNdackh ,shk 5"500
blaujd we;' flfia fj;;a " jkajr lrk ,o is.r , jels fukau tajd mfNdackfhka
isjk fi!LH wjodku ms<snoj flfrk uyck kqj;a ls fya;=fjka is.r mfNdackh f
jk g jdIslj ,shk 3"000 la olajd my< nei we;' thg m%;sreoaO f,i fld<
wdkhkh by< f.dia ksIamdokfha jeula o olakg ,ef' iEu wjqreoaola mdidu is.r
, je l< o , tfia je lr fkdeu;' fld< Nd;h wffOhu;a lsug;a wju
,la iy;sl lsug;a yelsjk m fld< u; mekfjk f.= n je lsug uu fhdackd
lr' tfiau ksIamdolhkaf.a n,m;% .dia;=jo re' 1"500 isg re' 5"000 olajd je lsug o uu
fhdackd lr' f.= n by< kexu u.ska wdkhkh lsu wffOH lsugo ud fhdackd
lrkjd' fuu.ska jl%dldr jdishla foaYShj ksIamdokfha fhfokakka yg ie,fikjd'
95
taldnoaO wruqo,g
,efnk 1$3 l m%udKh fuu .dia;=f uq tla /ia lsfuka 2$3 la olajd je lsug o uu
fhdackd lrkjd'
.uka n,m;% .dia;=
577. uE; ld,fha .uka n,m;% .dia;=j je lr fkdue;' tfia jqjo .uka n,m;% uqKh lsf
ho f jkg je we;' tneka tla kl ksl=;a lrk .uka n,m;% .dia;=j kg tla
whlrefjl=g mj;akd re' 7"500 isg re' 10"000 olajd je lsug uu fhdackd lr' tfiau"
oa;aj mqrjeis whlrefjl=f.a" whm;a .dia;=j remsh,a 250"000 isg re' 300"000 olajd je
lsug;a idla rgj,g wod< id .dia;=j tla whm;%hlg fvd, 20 olajd je lsug;a uu
fhdackd lr'
fkajdisl id y`kajd u
578. foaYSh wdfhdack .ekaug i`oyd jI 3 l ld,hlg j,x.= jk id i`oyd fvd, 250"000
l .dia;=jl=;a y`kajd fok w;r fvd, ,shk 5 l .dia;=jla hgf;a wud;H uKav, wkque;sh
u; iar fkajdisl id y`kajd ug ud fhdackd lrkjd'
,s ixfoaY ludka;h i|yd n
579. .re l:dkdhl;=uks" foaYfhka ,efnk weu;= i|yd ks;a;=jlg wefuldkq fvd, Y; 9
la wka;cd;sl ,s ixfoaYk .dia;= jYfhka whflrkq ,ef' fuhska ks;a;=jlg Y; 3 la
ne.ska jk uqo, taldnoaO wruqo,g l%shdlrejka iska ner lrkq we;' fuu .dia;=j wefulka
fvd, Y; 9 isg Y; 12 olajd jelsug ud fhdackd lrkjd' fuu iuia; jeu u;
taldnoao wruqo,g ner flf'
n,mEu i,ld n,d ikaksfok l=Kla i|yd whlrk jdIsl .dia;=j remsh,a 50"000$- olajd
jelsug ud fhdackd lrkjd'
wmkhkg fhduq jQ iud. u.ska foaYSh fj<`ofmd< ;=< lrkq ,nk wf, ls
580. Y%S ,xld wdfhdack uKav,h hgf;a ,shdmx wmkhk uQ,sl iud.j,ska foaYSh fj<`om,g
ksl=;a lrkq ,nk iemhq m%udKh Tjqkaf.a ksIamdokj,ska ishhg 5 lg iSud lrkjd'
iud. ,shdmx lsf .dia;=jla y`kajd u
581. fndfyda ,shdmx iud. l%shd;aul ;;a;ajfha fkdue;s nj fmkS f.dia we;' tjeks iud.
h<s l%shdld lsu i`oyd iud. friag%d iska tl;= lrkq ,nk jdIsl .dia;=jla ishu
,shdmx iud. fj; mkjkq ,ef' ;jrg;a iaj leue;af;kau lrkq ,nk wEjr ls
wffOhu;a lsf wruqKska iafPdfjka wEjr lrkq ,nk iud.j,ska re' 500"000 la wh
lsug fhdackd lr'
582. 2016 ckjd 1 k isg ishu jHdmdl wdh;k wod< m<d;a md,k wdh;kj, jirlg re' 100
l kdl .dia;=jla u; ,shdmx h hq;=h' w;ska we;s lrkq ,nk jHdmdl wdh;khla tu
96
wdh;k i`oyd c, yd ,s inkaO;d ,nd .ekSug o nexl= u.ska Kh ,nd .ekSug o fuu
,shdmxh uQ,sl wjYH;djhla jkq we;'
fg,s kdgH i`oyd .dia;=
583. kg fou< fg,s kdgH ;%mg yd fj<`o ka .dia;=j,ska ksoyia lr we;' bx.%Sis" Y%S ,xldf
ikaOdk NdIdj jk fyhska ta whqkau bx.%Sis fg,s kdgH ;%mg yd fj<`o ka o ksoyia
lsug fhdackd lrkq ,ef'
n mmd,kfha m%;sixialrK
foaYSh wdodh fomd;fka;=j
584. rfgys kg mj;akd n mmd,kfha ;;a;ajh ie,ls,a,g .;a g" n m%;sm;a;sj, flfrk
m%;sixialrKj,g wkqrEmj mj;akd l%ufohka klrKh lsu iy ir, lsu w;HjYH f'
fuys m<uq mshjr hgf;a 2016 ckjd 1 jk od isg l%shd;aul jk m n mmd,kh
l<ukdlrK f;dr;=re l%ufofha RAMIS m<uq whr l%shd;aul lrkq ,nk w;r tu.ska
iajhxl%Shj n jd;d f.dkq lsu" n f.u jeks myiql ie,fikq we;
585. n tl;= lsu by< kexu i|yd iEu .kqfokqjl u n f.jkakd ykd.ekS wxlh (TIN)
jHdmdr ,shdmx lsf wxlh we;=<;a lsu i|yd ud fhdackd lrkjd'
586. n fldiu iska ,ndka ksfoaY kej; i,ld n,kq ,ef' ta w;ka n moku mq,a lrk
w;r;=r n wkqmd;hka wvqlr,Su fYaIfhka i,ld n,kjd'
587. rgg ksjer l%ufohkaf.ka ,efnk wdodhu ,dN fnod.ekSf l%ufoh ;=, yska ,nd
.ekSu wNsfhda.hla f' Transfer Pricing (mejre ,& .eg iu i|yd foaYSh wdodh
fomd;fka;=f ia:dms; Transfer Pricing Unit tl wjYH mqyqKq Y%lhkaf.ka yd o;a;
moaO;shlska Yla;su;a l< hq;=h' foaYShj f inkaO mmd,k lghq;= ir, lsu u.ska
foaAYShj isjk , mejre tall yd inkaO wkjYH ho wju flfrkjd'
588. m%dfoaYSh f,al fldGdY ugka n tl;=lsu ikd: lsu i|yd wjYH mshjr .kq ,ef'
589. jirlg re',shk 25 lg jvd wdodh n f.jkq ,nk fm!oa.,sl n f.jkakka fj; fYaI
myiql ,ndfokq ,ef' ta hgf;a .=jkaf;dgqfmd, ;=, VIP myiql ,ndu" rcfha frday,a
yd wdh;k ;=, m%uqL;djh ,nd myiql ,ndu" rcfha W;aij wjia:dj, fYaIfhka
wdrdOkd lsu" jirlg jrla .re ckdm;s;=ud yd w.ue;s;=ud iu yuqf wjia:djla
,ndu jeks myiql ,ndfokq ,ef'
iska n f.jkakka
fjkqfjka n WmfoaYk fiajdjla ,ndfokq ,nk w;r olaI ks,Odka isk Wmldrl ljqjla
foaYSh wdodh fomd;fka;=j ;=, we;s lrkq ,ef'
590. n f. flfrys keUqqrejk whqka iy n f.jkakkag jvd;a myiqjk f,i wdodh n
jd;dj ^Return) ;ks msgqjl f,aLkhla jYfhka ir, lrkq we;'
97
591.
n f.h hq;= m%udKhka jer f,i .Kka .ekSu je,elau i|yd iy jer f,i md
lsu je,elau fjkqfjka wjYH m%;smdok ykajd fokq ,ef'
fYaIfhkau rlaIK ludka;h fjkqfjka we;s l,ukdlrK .dia;= kej; ksjpkh lrkq
,ef' n tl;=lsu Yla;su;a lsu iy n f.u Wkka lsu fjkqfjka foaYSh wdodh n
mkf;a mj;sk oKavk fjkqfjka jk m%;smdok kej; i,ld n,d wjYH ixfYdaOk lrkq
,ef'
n ksoyia ld,h imQK fuka miq ,dNdxY u; ,ndfokq ,nk iuyrla n iyk bj;a lrkq
,ef'
lsish n ld,hla ;=, n wdmiq whlr.ekSula lr we;ak th jir ;=kla ;=, th foaYSh
wdodh fomd;fka;=j iska jir ;=kla ;=, wjika l< hq;=h' tfia ke;fyd;a tu m%udKh
bfha f.h hq;= n uqo,a j,ska lmd yeh hq;=h'
we;slrhs' tneka wjYh fjkial lrka jvd meye,s" tald.% iy ir, n l%uhla fjkqfjka
kej; kS;s imdokh l< hq;=j we;' tu n l%uh n f.jkakka i|yd myiq jkjdla fukau
n l%ufha mj;sk ysia wdjrKh jk m fjkial h hq;= w;r ta ;=,ska nmmd,kh jvd;a
Yla;su;a h hq;=hs' f i|yd cd;Hka;r uQ,H wruqof,ka ;dlaIK iyh wmg ,efnk w;r
jir 2016 wjidk jk g jHdmD;sh - l%shdj,sh imQK lsug fhdackd lrkjd'
n wNshdpkd fldiu
593. n wNshdpkd fldif iajdka;jh ;yjqre lsug;a wNshdpkd mmdh yd iajdNdl hqla;s
uQ,Ouj,g wkql+,ug;a wjYH mshjr .kq ,ef'
Y%%S ,xld f.=j
594. .re l:dkdhl;=uks" Tn okakd m rdcH wdodhfuka ishhg 60 la muK tl;= lrkqfha YS%
,xld f.=j isks' tfyhska wm tys ldhhka Yla;su;a lsu w;sYh jeo.;a fjkjd' tfukau
cd;Hka;r fj<`odug myiql ie,iSf m%Odk ldhNdrhla Y%S ,xld f.=j iska bgq lrkq
,nkjd' fuu miqu ;=< wm kgu;a Y%S ,xld f.=f fufyhq lghq;= meh 24 mqrd i;sfha k
7 ;=<u kgu;a l%shd;aul lrkq ,nkjd'
595. o< jYfhka wmf.a wdh;kj,ska ishhg 80 la muK foaYSh yd wmkhk uQ,sl ludka; i|yd
wjYH fhojq f'
mEug ;is O .eg ie,ls,a,g f.k Y%S ,xld f.=j ;=, (One Stop Shop) tla kej;=
fiajd ia:dkhla msysgqug ;SrKh lr we;' fuu.ska wjYH lrk ishu wjir .ekSu" ksoyia
lr .ekS yd wkque;Ska fuu.ska bgqlrkq we;' fuu l%shdoduh lk lrkq msKsi wdkhk98
wmkhk md,k fomd;fka;=j" Y%S ,xld m%;s wdh;kh" mdfNda.sl fiajd wldh" foaYSh
wdodh fomd;fka;=j" jdksc fomd;fka;=j" iud. friag%d fomd;fka;=j wd wod<
rdcH wdh;khkays n,h,;a ks,Odka fuu tla kej;= ia:dkfhys fiajhg fhdojkq we;'
596. ;j rg;a NdKav ksYaldIK ldhlaIu;djh by< kexug yd wdodh wysf wjia:d
uqukskau kj;d ug;a Y%S ,xld f.=f ishu ksYaldIK ia:dkhkays kj ialEkska hka;%
i lrkq ,ef' fuh Y%S ,xld f.=f YajdikSh;ajh jehqKq lrkq fkdwkqudkh'
597. f.= lghq;= i`oyd udkj uey;a md,kh lsu i`oyd iy jdKsc myiql jehqKq lsu
i`oyd wdkhk f.= m%ldYk bf,lafg%dksl ud.fhka bm;a lsu 2016 cQks ui isg wdrN
jkq we;' n,h ,nd fokq ,nk rdcH wdh;k Y%S ,xld f.=j iu`. 2016 ckjd 1 k isg
ud..;j inkaO jkq we;'
598. kdia;sh yd IKh je<elau i`oyd o ksoNdjh iy;sl lsu i`oyd o whs;slrejka fkdue;sj
,efnk .ukau yd inkaO lghq;= wlaIKh lsu i`oyd o f.=f iEu nka; .=o
m%foaYhlu CCTV moaO;s l%shd;aul lrkq we;' fuu WmlrKhka Y%S ,xld f.= uQ,ia:dkh yd
inkaO flfrkq we;' 2016 wfm%a,a 1 kg miq l%shd;aul lrkq ,nk nka; .=o wju jYfhka
j. w 50"000 l m%udKhlska hqla; h hq;=h' tfiau kg mj;sk nka; .=oj,o
m%udKh je lsu u.ska fuu m%udK wjYH;djh imQK l< hq;=j we;'
599. 2016 ckjd 1 k isg fudag r: wu;r fldgia" ghs,a yd gh jeks oE wvqfjka bkafjdhsia
lsu je<elau i`oyd kj ;lafiare l%uhla y`kajd fokq we;'
600. Y%S ,xldj wmjH neyer lsf ula u je<elau i`oyd md lrk ,o rEmjdyskS hka;%"
fr fidaok hka;% iy cx.u rl:k wdkhkh lsu 2016 ckjd 1 k isg imQKfhka
;yk lrkq ,ef'
601. f.= lghq;= ukdj ixOdkh lsu i`oyd o wdodh wdrlaId lsf l%ufohla f,i o
wLKavj NdKav wdkhkh lrk wdkhklrejka 2016 ckjd 1 k isg Y%S ,xld f.=f
,shdmx h hq;=h'
602. bfha jrdfha yd .=jkaf;dgqmf,a msys ;Sre n rys; idmamq foaYSh fyda foaYSh yjq,alrejka
iu`. yjq,a jHdmdr moku hgf;a l%shd;aul l< hq;=h' ta wkqj" fuu jHdmdrhg t<ug woyia
lrk foaYSh l%shdlrefjl=g foaYSh yjq,lrefjl= ish hq;=h' foaYSh l%shdlrejkag o tafiauh'
603. wdrlaIs;" f.j;a yd l%udkl+, wmkhk yd m%;ske.; ls myiql u;a lrkq msKsi
l,dmfha wfkla rgj, f.= n,Odkaf.ka ish ks,Odka wmf.a f.= ks,Odka iu`. tlaj
lghq;= lsu
605. ud. kh w;HjYH jkakls' ukqIH ; wys u yd foafmd<j,g jk ydksh b;d Yd, jk
w;r cd;sh ork hou remsh,a ,shk j,ska ueksh hq;= f' fuh wkqu; l< fkdyels
;;a;ajhls' fuu miqu hgf;a ud. wk;=rl fmd foam,g isjk ydkshg wu;rj re' 10"000
l jkahla f.h hq;= njg fhdackd lrkjd'
ludka; i`oyd .ekau
606. 2018 jir jk g Y%S ,xldj weianeiagiaj,ska f;dr rgla f,i w;s.re ckdm;s;=ud kgu;a
ksfokh lr we;' f ;;a;ajh hgf;a f.dvke`.s,s jy,j,a i`oyd 2018 jir isg mir
ys;ld jH imhd .ekSug wmg isf' tneka W ksIamdokh .ekau i`oyd W
ludka;lrejkag jir 3 l ld,hla i`oyd wdodh n i`oyd wO n rdu ,nd fokq ,ef'
we. iy mdjyka i`oyd wdkhk n
607. foaYSh ksIamdok wdrlaId lsu i`oyd iy ikakdu iys; ksIamdok ,nd .ekSu w;r iunrj
meje;au i`oyd wmkhk uQ,sl iud. iska wdkhkh lrk
fyda
ksIamdokh lrk iy
foaYSh fj<`ofmd,g imhk we. iy mdjyka i`oyd taldld .dia;=jla wod< h hq;=f
fYaI NdKav noao
608. ri le,s ksIamdok ludka;fha t,j fo u; whlrkq ,nk fYaI fj<|NdKav noao
wvqlsug fhdackd lrkjd'
nyq ldh ks,Odka
609. m%dfoaYSh f,alldhd,j, fiajh lrk WmdOdka nyq ldh ks,Odka f,i wkqhqla; lrkq
,ef' m%dfoaYSh f,al ugf rdcH wdodh tl;= lsf fYaIs; ldhh Tjqkag mejfrkq
we;'
rdcH Kh .ekS
610. wod< rdcH uQ,H rduqj weuqKq IV ys laf' 2015 jIfha ick mk;a flgqmf;a lafjk
2016 uQ,H jIh i|yd wod< jk Kh .ekS iSudj weuqKq III ys laf'
iudma;sh
611. Y%S ,xldf fojk iuq;sjd iu.s rcfha l=,a whjeh fhdackd iuka; jkafka kj
me;slvlska hq;= hymd,khla yd ksoNdjfhka fy" cd;sl wdl m%;sm;a;s iuqphlsks'
wmf.a wkd.;jd m%;sm;a;s u; mdol jQ mrud:hka Y%S ,xldj by< wdl ;,hlg Tijd
;nkq we;af;a wdl mqkfrdaohla iy;sl lrks' fuu fhdackd ;=< wka;.;j we;s hy.=kh
Y%S ,xldf iS; ck fldgilg muKla fkdj iEu iudcuh wdlhlg ys hkq we;s nj
udf.a Yajdihhs' ckjd 29 jk od bm;a l< k ishfha ma,jh ;jrg;a m%jOkh jkq
we;af;a fkdfhla ch.%yK iy iqfYaIS lvb miqlrks'
612. wms b;sydifha wre me;slv ysoka lruq' wu;l l< hq;= oE wu;l lruq' kj oDIahlska
hq;=j wmf.a foaYh lsisjl=g fkdfofjks jk fia f.dvke.Sug lemfjuq' wmsg ta i|yd laula
we;' ka foaYh f.dvke.Sf fufyjr fkdfn iu.sj bgqlsf ld,h t<U we;'
613. wmf.a wNsm%dh wog jvd fyd| fygla ksudKh lsu jk w;r fuu fhdackd imdokfha
odhl jQ w;s.re ckdm;s ffu;%Smd, isfiak ue;s;=udg;a" .re w.ue;s rks,a l%uisxy
100
ka fmr
wmg fkdfhl=;a
mqrjeishkaf.ka yd wdh;k yryd ,enqKq fhdackd w;ka ie,lsh hq;= m%udKhla fuu whjeh
fhdackdjkag wka;.; fldg we;s w;r wm ta ieuf.a m%;spdr ;=<ska uy;afia u;a jQ njo
i;Hhls'
fuu fhdackd l%shd;aul l< hq;= w;r ta i|yd ieuf.a iyfhda.h yd lemu
wfmalaId flf'
614. wo k f W;a;;r iNdjg imeKs .re ckdm;s;=udg;a" .re w.ue;s;=udg;a" .re
l:dkdhl;=udg;a" udf.a ys;j;a .re lek weu;sjreka we;= .re mlaI kdhl ;=udg;a
ishu .re uka;%S;=uka,dg;a udf.a f.!rjKSh ia;=;sh mqo lr'
udf.a uug f;rejka irK ,efjd'
fohkaf.a by<u wdYsjdofha msysg ,efjd
101
weuqKqu I
wdodh fhdackd -2016 whjeh
fhdackd
re' ,shk
(2,500)
(1,800)
(4,000)
(6,000)
(8,000)
(3,500)
(25,000)
90,000
75,000
10
(1,500)
11
30,000
12
10,300
13
14
15
2,000
16
4,000
17
(2,000)
18
18,000
19
3,000
20,000
2,000
7,000
16,000
223,000
weuqKqu II
102
ho fhdackd - 2016
fhdaackd
c ksIamdokh jehqKq lsu
1
l=vd je iy jd we< ud. m%;sixialrK lssu
2
NdKav .nvd blsu
3
Ys;d.dr blsu
4
jr jrdhkaa mq`M,a lsu
5
lDIs" mY= im;a" iy u;aiH ieliq WoHdk
6
foaYSh lsms ksIamdolhka i`oyd iyk ie,iSu'
7
c, cS j.d WoHdk f.dvke.Su'
8
u;aiH wNsckk myiql jehqKq lsu'
9
,la if;di yryd ka ud iyk ,g fnod yeu'
10
rn i`oyd m%Odk ie,iqu l%h
s d;aul lsrSu'
11
fmd,a j.dj ixjOkh lsu'
12
f;a" rn" iy fmd,a mfhaIK wdh;k jehqKq lsu'
13
iSks yd ;,a mfhaIK wdh;k jehqKq lsu'
14
l=`Mnvq ikaakdulrK m%jOkh
15
l=re` mfhaIK wxYh
16
l=re` ixjOk wldh
17
l=re` inkaOj mqyqKq lsf mdie,
18
cd;sl oHd moku
19
fmdl=re-.udk 2500 jevigyk ^md,sfka;= uka;%Sjrekaf.a uOH.; whjeh
20
m%;smdokhka o we;=,;aj&
wdl l,dm msysgqu'
21
cd;sl mir ixrlaIK jHdmD;s
22
jk cS ixrlaIKh
23
laIq" l=vd iy uOH mudK jHdmdr (MSME) i`oyd Kh wemlr wruqo,
24
m%d:l jHdmdr
25
wd:sl lghq;= i`oyd csg,a ;dlaIKh Nd;h jehqqKq lsu'
26
bv nexl==j
27
.%dh ksjdi
28
bls ludka;fha ksmqK;d ixjOkh
29
ixpdrl wxYfha ksmqK;d ixjOkh
30
MICE if,k Yd,dj
31
.d jrdh fm!rdKsl k.rhla f,i ixjOkh lsu'
32
uQ,H wdh;k m%;sixialrK ldhdxYh i`oyd fldgia m%d.aOkh
33
fcHIaG mqrjeishka i`oyd fmd,S iykdOdrh
34
Y%S ,xld .sKqlrK yd .Kk m%; ilaIK uKav,h Yla;su;a lsu
35
iq/l=m;a ksIaldYkh lsf wdh;kh msysgqu'
36
.=re mqyqKq jevigyk
37
.=rejreka i`oyd ksmqK;d ixjOkh
38
mdie,a i`oyd ikSmdrlaIl myiql
39
mdie,a i`oyd ,s n,h ,ndu'
40
m%d:l mdie,a ixjOkh
41
oa;Shsl mdie,a 1"000 la i`oyd myiql iemhSu'
42
mdie,a 1"360 la i`oyd uQ,sl myiql iemhSu'
43
j;= mdie,a 25 la jehqKq lsu'
44
mdie,aj, oHd wOHdmkh jehqKq lsu'
45
oka; fi!LH myiql jehqKq lsu'
46
uyfmd, Yaaj oHd,h msysgqu'
47
Wifi myiql ,ndoSu yd ,emafgdma mrs.Kl s,oS .ekSug iyh ,ndoSu'
48
md,s yd fn!oaO mYapd;a Wmd wdh;kh
49
Yaj oHd, h;, myiql ixjOkh
50
.Kk wxYfha ksmqK;d ixjOkh
51
jD;a;Sh mqyqKq iy ldl wOHdmkh
52
;reK in, .eka'
53
rer ldkaqlrKh lsf uOHia:dk
54
jl=.vq frday, - fmdf,dkakrej
55
ms<sld frday,a ;=kla msysgqu'
56
wkqrdOmqr" hdmkh" yd l=reKE., frday,a jehqKq lsu'
57
fi!LH ldhuKav, mqyqKq lsu'
58
103
re' ,shk
1,000
2,000
1,000
2,000
750
100
1,000
100
100
300
100
250
200
100
150
50
50
50
50
21,000
200
2,000
1,000
500
2,000
10,000
500
4,500
500
100
3,000
500
10
1,500
100
500
1,000
2,000
4,000
2,000
10,000
15,000
30,000
250
450
250
3,000
300
500
6,000
30
3,000
3,000
6,500
2,000
3,000
3,000
250
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
104
1,500
2,500
5,000
250
100
100
100
10
100
50
1,000
100
3,000
250
1,000
2,000
50
150
150
500
500
500
500
100
50
500
1,500
1,000
200
50
500
15,000
10,000
4,000
1,000
250
1,000
10,000
2,500
1,000
2,500
10,000
14,000
1,000
1,500
25
50
1,000
200
300
200
500
700
200
50
250
253,325
weuqKqu III
o< Kh .ekSf wjYH;d -2016
^.sKqlrK lghq;= i`oyd m%;smdok&
whs;uh
re' ,shk
2,005
3,389
5
80
120
30
80
1,699
649
weuqKqu IV
105
2012
2013
2014
2015
1,118
1,102
909
173
520
217
143
50
16
1,607
1,181
386
135
408
251
444
46
398
-18
-80
-80
-489
489
181
365
235
130
-184
308
71
106
132
12.8
12.6
10.4
1.6
0.6
0.2
18.4
13.5
8.8
4.7
5.1
-0.9
-0.9
-5.6
1,204
1,188
1,006
206
572
228
132
51
16
1,720
1,256
432
104
444
276
481
56
425
-17
-68
-72
-516
516
68
179
187
-8
-111
448
95
56
297
12.6
12.4
10.5
1.4
0.5
0.2
17.9
13.1
8.5
4.6
5.0
-0.7
-0.8
-5.4
1,264
1,254
1,050
198
616
236
145
59
9
1,855
1,382
486
141
436
318
487
78
408
-14
-128
-155
-591
591
212
329
246
83
-118
380
252
1
127
12.3
12.2
10.2
1.4
0.6
0.1
18.0
13.4
9.2
4.2
4.7
-1.2
-1.5
-5.7
1,478
1,468
1,284
249
786
248
126
58
10
2,153
1,648
615
163
492
378
517
98
419
-12
-180
-183
-675
675
156
453
258
195
-297
519
110
90
319
13.1
13.0
11.4
1.1
0.5
0.1
19.1
14.6
10.2
4.4
4.6
-1.6
-1.6
-6.0
re' ,shk
2016
whjeh
2,047
2,032
1,584
233
993
358
378
70
15
2,787
1,928
658
313
520
437
868
210
658
-9
104
-220
-740
740
183
519
309
210
-336
557
275
100
182
16.4
16.3
12.7
3.0
0.6
0.1
22.3
15.4
11.3
4.2
6.9
0.8
-1.8
-5.9
weuqKquV
106
;dlaIKsl igyka
whjeh fhdackd - 2016 nlrKh
1
wdodh noao ^2006 wxl 10 ork foaYSh wdodh mk;g ixfYdaOk&
1'1
n iyk
1'1'1
lDIsludka;h
1'1'1'1
iud.ula iska lDIsldl c iy frdamK jH ixjOkh
lsu(
lDIsldl c iy frdamK jH rg;=< ixjOkh lsfuka
,nk ,dN iy wodh u; f.h hq;= noao jir 5 la i`oyd
ishhg 50 lska wvq flf'
1'1'2'2
1'1'4
(i)
(ii)
(iii)
1'2
1'1'4'2
1'1'4'3
1'1'4'4
1'1'4'5
bls ludka;h
uqyqje,s msis lsu i`oyd wjYH jk hkaf;%damlrK w;am;a
lr .ekSf msjeh tu hkaf;%damlrK u; laIh ukd ,nd
.ekSug we;s yslug wu;rj iqiql ,nk f.ula f,i
i,lkq ,ef'
wdfhdack .eka
1'2'1
1'2'2
1'2'3
rch iska fldgia mj;ajdf.k hkq ,nk f;a fyda rn j.d lrkq ,nk
iud.ul ,dN iy wdodh 2016 wfm%a,a 1 jk k isg wdrN jk jir 2 la
i`oyd wdodh noafoka ksoyia f'
1'2'6
n rdu iy ksoyia ls
(i).zkj wdfhdackZ u; wdrNjk Wmdh ud. ixjOk jHdmD;s i`oyd kj
mk;la y`kajd fokq ,nk w;r kg n iyk mj;akd jHdmD;s
inkaOfhka Wmdh ud. ixjOk jHdmD;s mk; l%shd;aul f'
(ii).h wdfhdackhla i`oyd n iyk ,ndf uqo,a wud;Hjrhd iska
ksl=;a lrkq ,nk ksfhda. j,g wkqj uqo,a wud;HdxYfhaa
iqmlaIdj iy wlaIKh hgf;a tu iyk ,ndfokq ,ef'
wdfhdack uKav,h iy foaYSh wdodh fomd;fka;=j kj n
rdu m%odkh fkdlrk w;r n rdu inkaOfhka myiql
ie,iSu iy l%shd;aul lsu muKla is lrkq ,ef'
1'3
fjk;a ixfYdaOk
1'3'1
rlaIK iud. i`oyd l<ukdlrK ho hkak ksjpkh lrkq ,ef'
1'3'2
we;e ,dNdxY wdodh noafoka ksoyia lsu n rdu ld,h wjika fuka
miq bj;a lrkq ,ef'
^10 jk j.ka;sh ixfYdaOkh lrkq ,ef&
1'3'5
1'3'6
1'3'8
1'4
1'3'10
1'3'11
nexl= fyda uQ,H wdh;k taldnoaO lsf l%shdj,sh hgf;a h nexl=jla fyda
h uQ,H iud.ula iska w;alr .ekSf fyda taldnoaO lsf msjeh
jYfhka ork ,o houla th tu nexl=f fyda uQ,H iud.f houla
f,i i,ld bvfokq ,nk neka iqiql ,nk f.ula f,i bvug
lrk ,o ixfYdaOkh bj;a lrkq ,ef'
^w;S;hg n,meje;afjk m 34 jk j.ka;sh ixfYdaOkh flf&
^b&
^wd&
tl;= l< w.h u; noao ^2012 wxl 14 ork tl;= l< w.h u; n mk;g ixfYdaOk&
2'1
kg mj;sk ;ks n wkqm%udKh ldKav ;=kla olajd ixfYdaOkh flf'
ishhg 0" ishhg 8 l iu; wkqm%udKh iy ishhg 12'5 l by< wkqm%udKh
NdKav wmkhk iy foaY uqo,ska f. ,nk Y%S ,xldfjka msg;g fiajd iemhSu ishhg 0
fiajd wxYh - ishhg 12'5
NdKav ksIamdokh fyda wdkhkh - ishhg 8 ^fhojq n iSud Wmu iSud lsug
hg;aj&
2'2
2'3
f;d. iy is,a,r fj<`odu ^ksIamdolhka fyda wdkhklrejka iska lsKSu yer& tl;=
l< w.h u; noafoka bj;a lrkq ,ef'
2'4
kg mj;sk iSudj ld;=jlg re' ,shk 3 fyda jirlg re' ,shk 12 olajd
ixfYdaOkh flf'
cd;sh f.dvke.Sf noao ^2009 wxl 9 ork cd;sh f.dvke.Sf n mk; i`oyd ixfYdaOk&
3'1
3'2
3'3
kg mj;sk iSudj ld;=jlg re' ,shk 3 olajd ixfYdaOkh lrkq ,nk w;r"
foaYSh ,.;a lDIsldl ksIamdok lsKSug iQodk lsu i`oyd yer ld;=jlg
112
fldgia yqjudre noao ^2005 wxl 5 ork uqo,a mkf;a II jk fldgi i`oyka ixfYdaOkh&
2016 ckjd 1 jk k isg fldgia yqjudre noao bj;a lrkq ,ef'
bls ludka; wem wruqo,a noao - ^2005 wxl 5 ork uqo,a mkf;a II jk fldgi
ixfYdaOkh &
2016 ckjd 1 k isg bls ludka; wem wruqo,a noao bj;a lrkq ,ef'
iqfLdamfNda.S yd wO iqfLdamfNda.S fudag jdyk noao ^1995 wxl 16 ork uqo,a mkf;a II jk
fldgi ixfYdaOkh lsu&
2016 wfm%a,a 1 jk k isg iqfLdamfNda.S yd wO iqfLdamfNda.S fudag jdyk noao bj;a lrkq
,ef'
(ii)
(iii)
(iv)
w;=re whjefhaoS mkjk ,o tlajrla muKla f.h hq;= leisfkda ludka; noao
fkdf.u fyda f.u meyer yeug wod, h l%shdjla inkaOfhka tu
jHdmdrfha wOHlaIljreka fyda fldgialrejka mqoa.,slj j.lSug hg;a lsu
i`oyd uqo,a mk; ixfYdaOkh lsu'
wdl fiajd .dia;= ^2006 wxl 13 ork wdl fiajd .dia;= mk;g ixfYdaOk&
,dN ,nk jHdmdr i`oyd j;udkfha mj;sk ksoyi bj;a flf'
(i)
j;udkfha mj;sk jIhlg f.h hq;= noafoa Wmu iSudj jk re' ,shk 120
(ii)
bj;a flf'
n wkqm%udK ishhg 0'25 isg ishhg 0'5 olajd je flf'
(iii)
2016 wfm%a,a 1 jk k isg f.h hq;= wdodh noaog ys, lsu i`oyd f.jk ,o
(iv)
wdl fiajd .dia;=j bhg f.k hd yels ld, iSudj jk jir 5 l ld,h jir
3 la olajd wvq flf'
^wdl fiajd .dia;= mkf;a wod< Odk ixfYdaOkh flf&
iqrdn
u;ameka ksIamdok n,m;% .dia;= iy n wkqm%udK ixfYdaOkh flf'
10
11
f.= n
j;udkfha mj;sk ishhg 0" ishhg 7'5 ishhg 15 iy ishhg 25la jk ldKav 4
(i)
lska hq;a ;Sren jHqyh ishhg 0" ishhg 15 iy ishhg 30 f,i fjkia flf'
(ii)
my; i`oyka whs;u u; f.= .dia;= ixfYdaOkh flf:
- fld<" " we`." mdjyka" h" jhska" ials yd t;fkda,a
- lDIsldl hkaf;%damlrK iy WmlrK" ls ludka;hg fhdod .kq ,nk
hkaf;%damlrK iy WmlrK iy ud`M ,a
- l%Svd WmlrK iy ix.S; NdKav
- fkdaod;aul rej,a hd;%d" lerjEka ue" r< u; ,siaidhdf WmlrK yd l=vd
ixpdrl fndagq
ks
f
Ia
O ,ehsia;=f i`oyka we;e whs;uhka ^ms`.ka .fvd,a" firla yd ikSmdrlaIl
(iii)
Wmdx.&bj;a flf'
113
(iv)
(v)
ol=Kq wdishdkq ksoyia fj<`o .siqf ;Sre n ksoyia lsf m<uq whr Y%S ,xldj
iska 2015 fkdjen ui 21 k isg imQK flfrkq we;'
Y%S ,xldj ol=Kq wdishdkq ksoyia fj<`o .siqu hgf;a 2015 foien jk g isl<
hq;= ;Sre n ksoyia lsf fojk whr 2015 fkdjen ui 21 k isg imQK
flfrkq we;'
13
14
15
fiia
(i)
(ii)
fiia n bj;a ls ( tl;= l< w.h iys; ksIamdok wmkhk .ekau i`oyd
.ia" lrdnq ke iy idlald i`oyd jk fiia noao bj;a flf'
fiia n y`kajd u ( foaYSh jHdmdr u;a lsu i`oyd wdkhksl iajKdNdrK
i`oyd ishhg 10 l fiia noaola y`kajd fokq ,ef'
16
17
uqoaor .dia;=( ^2007 wxl 12 ork uqoaor .dia;= ^fYaI Odk& mk; ixfYdaOkh &
j;udkfha mj;sk ner ldm;a mdh u; jk ishhg 1'5 l uqoaor .dia;=j
(i)
^iEu re' 1000 la u; re' 15 l .dia;=jla & foaYSh mdh u; muKla bj;a
flf'
(ii) foaYSh" , .ekS i`oyd ner ldm;a mdh fjkqfjka uqoaor .dia;=j ishhg
2'5 la olajd je flf' ^iEu re' 1000 la u; re' 25 l .dia;=jla&
(iii) 2016 ckjd 1 jk k isg zfldgia iy;slhZ u; jk uqoaor .dia;=j bj;a flf'
ukar noao ^2015 wxl 10 ork uqo,a mkf;a VIII jk fldgi &
2016 ckjd 1 jk k isg iydm;H foam, ukar noafoka ksoyia flf ukar
(i)
noaog wod< m<uq jdlh 2016 ud;= 31 jk k fyda tkg fmr f.h hq;=h'
^2015 wxl 10 ork uqo,a mkf;a ^VIII) jk fldgi ixfYdaOkh flf'
19
,s ixfoaY .dia;=
,efnk weu;= u; cd;Hka;r ,s ixfoaY kshduk .dia;=j we' fvd, Y; 9
(i)
isg we'fvd, Y; 12 olajd je flf'
tla l=Kla u; jirlg re' 50"000 la jk mdil .dia;=jla wh flf'
(ii)
cd;Hka;r ixl%uk rl:k weu;= u; whl< ishhg 2 l fiia noao bj;a
(iii)
flf'
114
fjk;a n iy .dia;=
ksIamdokh i`oyd jk n,m;% .dia;=j re' 1"500 isg re' 5"000 olajd je
(i)
flf'
wm.uk noao we' fvd, 25 isg we'fvd, 30 olajd je flf'
(ii)
.uka n,m;% ,nd .ekSf .dia;=j my; m ixfYdaOkh flf'
(iii)
- tla k fiajd .dia;=j - jeyshka i`oyd - re' 10"000
- tla k fiajd .dia;=j - orejka i`oyd - re' 5"000
- idudkH fiajd .dia;=j jeyshka i`oyd - re' 3"000
- idudkH fiajd .dia;=j - orejka i`oyd - re' 2"000
2016 ckjdrs 1 jk osk isg l%shd;aul f'
oa;aj mqrjeishka i`oyd jk wh`m;% .dia;=j re' 250"000 isg re' 300"000 olajd
(iv)
je lrkq ,nk w;r idla id i`oyd .dia;=j we' fvd, 10 isg we' fvd,
20 olajd je flf'
foaY wdfhdack u;a lsu i`oyd foaYslhkaag kj jdisl id .dia;= l%uhla
(v)
my; m y`kajd fokq ,ef'
- wjqre 3 l jdisl id i`oyd we'fvd, 250"000$- l .dia;=jla
iy
- iar jdisl mqoa.,fhl=u i`oyd we'fvd, ,shk 5 l .dia;=jla wh
flf'
iud. ,shdmx .dia;=j
(vi)
iud. friag%d fj; ,shdmx we;s ishu iud. fjkqfjka jdIsl
n,m;% .dia;=jla wh flf'
- mqoa.,sl iud. re' 60"000
- ks, ,ehsia;=.; iud. re' 500"000
- fjk;a re' 100"000
iud. friag%d fj; f.h hq;= f' ^l%shdld fkdjk iud. o we;=j&
(vii)
(viii)
(ix)
iEu jHdmdl wdh;khlau k.r iSudj ;=< jk k.r iNdf re' 100 l kdl
.dia;=jla f.jd ,shdmx h hq;=h'
(x)
(xi)
(xii)
(xiii)
jdyk ;lafiare iy;sl .dia;=j( 2016 ckjd 1 jk k isg jdyk i`oyd l,an
myiql ,nd .ekSf ,nd .kq ,nk ;lafiare iy;slh i`oyd my; m
.dia;=jla wh lrkq ,ef'
- ;%sfrdao r:$ fudag nhsisl,a- re' 5"000
- wfkl=;a ish jdyk - re' 25"000
2016 ud;= 31 kg fmr ,shdmx fkdlrk ,o jdyk ,shdmxh( tu jdyk
,shdmxh inkaOfhka frdaOhla fkdolajd fudag r: m%jdyk ,shdmx
fomd;fka;=f my; m .dia;= f.jd ,shdmx l< yel
- fudag ld$jEka r: - re' ,shk 1
- wksl=;a jdyk - re' ,shk 0'75
115
(xiv)
(xv)
(xvi)
(xvii)
(xviii)
(xix)
21
22
jdyk ysl .dia;=j( 2016 ckjd 1 jk k isg jdyk i`oyd Khjr ,smsh
jD; lsug fmr zfudag jdyk ,shdmx .dia;=jla mkjkq ,nk w;r th
foaYSh wdodh flduidia ckdrd,ajrhd fj; my; m f.h hq;=h
j.h
jdyk .dia;=j
fudag nhsisl,a $ ;%S,
re' 2"000
fudag ld
re' 15"000
wxl ;yvq fjkafoaish ( ;hg tla jr la muKla ,nd.; yels woa;Sh ;yvq
wxlhla re' ,shk 2'5 la f.jd ,nd .; yel'
jdhq fudapk .dia;=( wjqre 3 lg jvd merKs jdyk i`oyd jdIsl wdodh
n,m;%h ,nd .ekSf re' 5"000 l .dia;=jla m%dfoaYSh f,al ldhd,h fj;
f.h hq;= f'
fudag jdyk n,m;% .dia;= 2016 ckjd 1 jk k isg ixfYdaOkh lrkq
,ef
we`. iy mdjyka i`oyd wdkhk n
wmkhk keUqre iud.ula iska foaYSh fj<`ofmdf<a we`.
(i)
l=kKq ,nk wjia:djl ^tl;= l< w.h u; n mkf;a 22 ^1&
j.ka;shg fhduqj& j;udkfha whlrkq ,nk ixhqla; noao
^wdkhk wjia:df & re ' 200 olajd je flf'
mdjyka foaYSh fj<`omf,a l=Kkq ,nk wmkhk keUqre iud.
(ii)
i`oyd o tu wkqmd;h wod< jk m mq,a lrkq ,ef'
fr iy lE,s fr i`oyd wod< jk wkqmd;hka fkdfjkiaj mj;S'
(iii)
wdfhdack uKv,fha ,shdmx we;s wmkhk keUqre iud.
(iv)
iska foaYSh fj<`ofmdf<a wmkhk .=K;ajfha ksIamdok l=Kkq
,nkafka k th iud.f uQ l=Kqj,ska ishhg 5 lg iSud h
hq;= w;r th by; i`oyka wkqmd;hka hgf;a noaog hg;a h hq;=h
tla u.sfhl= fjkqfjka cd;Hka;r lm;a i`oyd we'fvd' 2 l .dia;=jla .=jka
iud. u; mkjkq ,ef'
116