1.

PENDAHULUAN

Nama Lebanon (Loubnan) berasal daripada Aramaic, yang bermaksud putih

iaitu

merujuk

merupakan

kepada

sebuah

kemuncak

negara

kecil

gunung
yang

yang

terletak

diliputi
di

salji.

timur

Lebanon

tebing

laut

Mediterranean dan bersempadan dengan negara Syria dan Palestin. Negara

ini berkeluasan 10,453 Km2, dengan panjang 250 km dan kelebaran 40 hingga
70km. Ibu negara Lebanon ialah Beirut. Lebanon mendapat kemerdekaan
daripada Perancis pada tahun 1943.
Sehingga Julai 2014, populasi penduduk Lebanon dianggarkan seramai
5,882,562 orang iaitu 50.06% orang lelaki dan 49.94% orang perempuan.
Kumpulan etnik di Lebanon terdiri daripada Arab (95%), Armenian (4%) dan
lain-lain (1%). Bahasa rasmi bagi negara ini ialah Bahasa Arab, walau
bagaimanapun Bahasa Inggeris dan Bahasa Perancis turut digunakan secara
meluas. Dari segi agama, terdapat 18 agama di Lebanon iaitu terdiri daripada
Muslim 54% (27 % Sunni dan 27% Syiah), Kristian 40.5% dan selebihnya
merupakan penganut agama Yahudi, Buddha, Hindu dan Mormos. Oleh sebab
itu, keadaan di Lebanon boleh dikatakan homogenous dari segi etnik dan
hampir tiada ketaksamaan etnik yang berlaku.

2.0

KETAKSAMAAN SOSIAL DI LEBANON

Ketaksamaan sosial merangkumi apa juga bentuk penyusunan manusia ke

dalam kedudukan-kedudukan sosial yang tidak sama rata dan terbentuk
menerusi proses penilaian dan penyusunan taraf ke atas manusia dan
kedudukan sosial (tugas atau peranan). Individu atau kumpulan yang memiliki
ciri atau kedudukan sosial yang berbeza dinilai dan disusun taraf secara
berbeza. Lalu diikuti dengan agihan peluang dan ganjaran dalam kadar yang
berbeza (Kntayya Mariappan, 2000).
2.1

Ketaksamaan Gender

Ketaksamaan gender yang berlaku di Lebanon sebenarnya berpunca

daripada tradisi dan kebudayaan. Sistem partriarki yang melebihkan kaum
lelaki ternyata menyebabkan berlaku ketaksamaan gender. Meskipun,
ramai wanita Lebanon memperolehi taraf pendidikan tinggi iaitu sebanyak
55% merupakan lulusan universiti, namun penyertaan dalam sektor
pekerjaan tidak begitu memberangsangkan iaitu hanya 19.624% yang
bekerja. Pada tahun 2011, hanya 21% daripada wanita yang memiliki
sumber ekonomi sendiri, berbanding lelaki sebanyak 66%. Hal ini
disebabkan oleh wanita dikehendaki menjaga anak-anak, amalan budaya
dan

tanggungjawab

domestik

iaitu

kerja

rumahtangga

(Daily

Star

2011/01/31, CAS 2011).

Dalam

kebanyakan

negara

Arab,

wanita

tidak

akan

kehilangan

kewarganegaraan apabila berkahwin dengan lelaki warganegara asing.

Walau

bagaimanapun,

wanita

ini

tidak

boleh

mewariskan

status

kewarganegaraannya kepada anak-anak atau pasangan, melainkan anak

tersebut daripada pasangan yang tidak memiliki kewarganegaraan atau
anak tidak sah taraf. Terdapat pelbagai agama di Lebanon. Setiap komuniti
ini memiliki undang-undang keluarga sendiri. Di Lebanon, perundangan
yang

digunakan

berdasarkan

kepada

undang-undang

Perancis.

Berdasarkan undang-undang ini, seseorang dikatakan orang Lebanon

apabila bapanya merupakan orang Lebanon; sekiranya dilahirkan dalam
kawasan Lebanon dan dapat membuktikan bahawa dia tidak menerima
kewarganegaraan lain; atau jika dia dilahirkan di Lebanon tanpa dikenali
ibubapanya

atau

kewarganegaraam.

ibubapanya
Seorang

tidak
ibu

memiliki

Lebanon

sebarang
boleh

status

mewariskan

kewarganegaraan anaknya sekiranya dilahirkan secara tidak sah. Ataupun,

seorang ibu warganegara Lebanon yang memiliki anak kecil, anak tersebut
akan memperolehi status sebagai warganegara Lebanon sepertimana
dirinya setelah suaminya meninggal. Dalam kes ini, undang-undang lebih
memberikan kelebihan kepada wanita warga asing. Seorang wanita
warganegara Lebanon tidak boleh mewariskan kewarganegaraannya
kepada anak-anaknya.
Selain daripada ketaksamaan gender daripada sudut perundangan,
wanita di Lebanon juga menghadapi diskriminasi di kawasan awam seperti
gangguan

seksual,

kawalan

pergerakan,

gaji

dan

tekanan

sosial

disebabkan norma-norma tradisional. Keadaan ini terpaksa dihadapi

kerana terikat dengan kebudayaan selain menjaga maruah dan reputasi
diri.
Selain itu, berlaku juga ketaksamaan gender dari sudut penceraian.
Undang-undang bagi penceraian adalah berbeza-beza mengikut kumpulan
agama. Bagi lelaki Islam, proses menceraikan isterinya agak mudah.
Namun, berbeza bagi wanita Islam yang ingin bercerai dengan suaminya.
Sebagai contoh, wanita Sunni yang mahu diceraikan oleh suaminya perlu
mengemukakan alasan yang sewajarnya untuk memohon penceraian. Atau
boleh menggunakan cara lain, iaitu memulangkan kembali mas kahwin dan
membayar segala kerugian sebagai pertukaran untuk penceraian. Bagi
Kristian Katholik pula, penceraian tidak dibenarkan, walau bagaimanapun,
disebabkan oleh alasan tertentu, perkahwinan tersebut boleh dibatalkan.
Bagi orang Islam, hak harta pusaka adalah berbeza berbanding dengan
yang bukan Islam. Bagi bukan Islam, lelaki dan perempuan memperolehi
pembahagian hak yang sama rata. Manakala bagi yang Islam pula, secara
umumnya menurut undang-undang Islam, bahagian harta pusaka yang
diperolehi oleh perempuan adalah separuh daripada yang diperolehi oleh
lelaki (UNICEF, Oktober 2011)
2.2

Ketaksamaan Wilayah

Punca kepada ketidaksamaan wilayah ini berlaku disebabkan oleh faktor

sejarah. Sepertimana yang kita tahu, Beirut merupakan pelabuhan. Oleh
sebab itu, berlaku perkembangan ekonomi di situ. Perkembangan ekonomi
berlaku mengikut wilayah dan secara keseluruhannya perkembangan ini
3

tidak sama rata. Pada kebiasaannya, kawasan-kawasan luar bandar yang

didominasi oleh penduduk Syiah merupakan kawasan yang termiskin.
Ketaksamaan pendapatan antara wilayah ini memaksa penduduk untuk
berhijrah daripada kawasan luar bandar ke pusat-pusat bandar dan
mengakibatkan pertumbuhan yang pantas bagi kawasan-kawasan pinggir
bandar, terutamanya di bandar-bandar utama seperti Beirut.
Berdasarkan kajian United Nation Development Programme (UNDP)
pada tahun 2007, sekitar 25% daripada populasi orang Lebanon hidup di
bawah kemiskinan iaitu hanya memperolehi USD 4 sehari dan 8%
daripadanya berada dalam kemiskinan tegar iaitu hanya mempunyai
pendapatan sebanyak USD 2 sehari. Terdapat perbezaan yang ketara dari
segi perolehan pendapatan berdasarkan faktor geografi iaitu di Beirut
secara keseluruhannya, kadar kemiskinan di bawah 6% sedangkan di
kawasan lain seperti North

memiliki kemiskinan secara keseluruhannya

53% dan kemiskinan tegar 18%.

Selain daripada ketaksamaan wilayah daripada segi pendapatan,
terdapat juga ketaksamaan wilayah dari sudut agihan infrastruktur.
Sebagai

contoh,

air

dibekalkan

ke

kawasan

urban

di

Beirut

dan

Pergunungan Lebanon, yang didiami kira-kira separuh daripada populasi

masyarakat Lebanon. Keluarga yang berpendapatan rendah pula langsung
tidak berpeluang menerima bekalan air awam ekoran kawasan tempat
tinggal mereka di Lembah Bekaa dan Utara (World Bank 2013).
Terdapat juga perbezaan yang berlaku daripada segi pendidikan
akibat ketaksamaan wilayah di Lebanon berikutan pembangunan sosioekonomi yang tidak sekata. Contohnya, kadar buta huruf di kawasan
mundur seperti Bekaa (14.45%) dan selatan Lebanon (12.25%). Hal ini
berbeza dengan kawasan bandar yang memperolehi peluang yang lebih
baik

kerana

memiliki

kemudahan

pendidikan

yang

lebih

banyak.

Disebabkan kekurangan kemudahan dalam sistem pendidikan awam,

kebanyakan

individu

berpendapatan

rendah

dinafikan

hak

bagi

mendapatkan pendidikan yang berkualiti. 15% daripada mereka buta

huruf, 43.62% hanya memperolehi pendidikan setakat sekolah rendah dan
hanya 3.24% berjaya mencapai pendidikan sehingga ke universiti.
2.3

Pengagihan kuasa berdasarkan Agama

4

Pengagihan

kuasa

di

Lebanon

dibuat

berdasarkan

anutan

agama

seseorang. Seseorang individu yang hendak menjadi Presiden Lebanon

mestilah seorang yang beragama Kristian. Manakala, untuk mendapatkan
jawatan sebagai Perdana Menteri, individu tersebut mestilah beragama
Islam (Sunni) dan Speaker Parlimen pula diserahkan kepada individu yang
beragama Islam (Syiah). Hal ini ternyata mewujudkan peluang dan agihan
kuasa yang tidak sama rata. Pengagihan ini menyebabkan individu yang
berkelayakan tidak berpeluang untuk menjawat jawatan ini apabila
didapati menganut agama yang berbeza.
3.0

KESIMPULAN

Sebagai kesimpulan, ketaksamaan sosial yang berlaku di Lebanon merupakan

ketaksamaan

sosial

yang

berasaskan

kepada

pegangan

agama

dan

kebudayaan. Meskipun masyarakat Lebanon dikatakan telah mengamalkan

cara

hidup

yang

agak

moden

berbanding

negara-negara

lain

yang

berhampirannya dalam konteks geografi, namun nilai-nilai masyarakat yang

dipegang oleh masyarakat ini sebenarnya masih bersifat tradisi secara
keseluruhannya baik dari segi kuasa, status mahupun ekonomi.

Rujukan
History of Lebanon from prehistory to 2004 dalam
http://www.rcplonline.org/research-study/History%20Lebanon.pdf diakses
pada 5 November 2014
http://www.indexmundi.com/lebanon/demographics_profile.html diakses pada 9
November
2014
http://www.unicef.org/gender/files/Lebanon-Gender-Eqaulity-Profile-2011.pdf
diakses pada 9
November 2014
http://www.undp.org/content/dam/lebanon/docs/Poverty/Publications/Poverty,
%20Growth%20and%20Inequality%20in%20Lebanon.pdf Diakses pada 24
Oktober 2014
Kntayya Mariappan. 2000. Ketidaksamaan Sosial. Kuala Lumpur: Utusan
Publication.
Trapped by Consociationalism: The Case Of Lebanon
dalam http://www.luc.edu/orgs/meea/volume11/PDFS/Paper-by-Makdisi &
Marktanner.pdf diakses pada 5 November 2014